Odisha State Board CHSE Odisha Class 11 Economics Solutions Chapter 12 ମୁଦ୍ରାସ୍ଥୀତି Questions and Answers.
CHSE Odisha 11th Class Economics Solutions Chapter 12 ମୁଦ୍ରାସ୍ଥୀତି
ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ବିକଳ୍ପଉତ୍ତରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ।
1. ମୁହୁ ମୂଲ୍ୟବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଆୟ ନିଯୋଗର କ’ଣ ହୁଏ ?
(i) ବୃଦ୍ଧିହୁଏ
(ii) ହ୍ରାସପାଏ
(iii) ସ୍ଥିରରହେ
(iv) ଉପରୋକ୍ତ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(i) ବୃଦ୍ଧିହୁଏ।
2. ପୂର୍ଣ୍ଣନିୟୋଜନ ପରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଉତ୍ପାଦନର କ’ଣ ହୁଏ ?
(i). ବୃଦ୍ଧିହୁଏ
(ii) ବୃଦ୍ଧିପାଏ ନାହିଁ
(iii) ହ୍ରାସପାଏ
(iv) ଉପରୋକ୍ତ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ii) ବୃଦ୍ଧିପାଏ ନାହିଁ
3. ଦର ହୁହୁ ହୋଇ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଏହାକୁ ଯେଉଁ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି କୁହାଯାଏ ?
(i) ମୁଦ୍ର। ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି
(ii) ଆଂଶିକ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି
(iii) ଅବାଧ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି
(iv) ଅତିମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି
Answer:
(iv) ଅତିମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି
4. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ଯେଉଁ ଦ୍ରବ୍ୟର ଉତ୍ପାଦନ ଲାଭଜନକ ହୁଏ ।
(i) ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଦ୍ରବ୍ୟ
(ii) ବିଳାସ ଦ୍ରବ୍ୟ
(iii) ଆରାମପ୍ରଦ ଦ୍ରବ୍ୟ
(iv) ଉପରୋକ୍ତ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ii) ବିଳାସ ଦ୍ରବ୍ୟ
5. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ଖାତକମାନଙ୍କର ଯାହା ହୁଅନ୍ତି :
(i) ଲାଭବାନ
(ii) କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ
(iii) ଲାଭବାନ ବା କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ
(iv) ଉପରୋକ୍ତ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(i) ଲାଭବାନ
6. ଦରବୃଦ୍ଧି ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହେଲେ ତାହାକୁ କେଉଁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କୁହାଯାଏ ?
(i) ମୁଦ୍ର। ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି
(ii) ଅବଦମତି ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି
(iii) ମୁକ୍ତ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି
(iv) ଉପରୋକ୍ତ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(iii) ମୁକ୍ତ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି
7. ଜାତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିରେ ମାଗଣର ଆଧିକ୍ୟ ହେଲେ ତାହାକୁ କେଉଁ ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି କୁହାଯାଏ ?
(i) ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ନ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି
(ii) ଅବାଧ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି
(iii) ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି
(iv) ଉପରୋକ୍ତ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(iii) ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତ
8. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିର ପରିମାଣ ଏବଂ ପରିସୀମାର ପରିସଂଖ୍ୟାନିକ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ନିମିତ୍ତ ଅନୁସୃତ ପଦ୍ଧତିକୁ ଯାହା କୁହାଯାଏ ?
(i) ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିର ବ୍ୟବଧାନ
(ii) ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି
(iii) ସ୍ଥିତିକ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି
(iv) ଉପରୋକ୍ତ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(i) ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିର ବ୍ୟବଧାନ
9. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ସରକାର ଅଧୂକ ଟିକସ ବସାଇ ଲୋକମାନଙ୍କ ହାତରୁ ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ କରିବା ଉଚିତ ।
(i) ସମ୍ପତ୍ତି
(ii) ସଞ୍ଚୟ
(iii) କ୍ରୟଶକ୍ତି
(iv) ଉପରୋକ୍ତ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(iii) କ୍ରୟଶକ୍ତି
10. ମୌଦ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମାଧ୍ୟମରେ ମୁଦ୍ରାଣ୍ଡୀତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଏ, ମୌଦ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେଉଛି ।
(i) ବ୍ୟାଙ୍କ ସୁଧହାରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ
(ii) ଖୋଲାବଜାର କାରବାର
(iii) ଜମା ସଂରକ୍ଷଣର ଅନୁପାତର ପରିବର୍ତ୍ତନ
(iv) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
Answer:
(iv) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
B. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ଅତିସ୍ତୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ____________________ ।
Answer:
ଅସୀମ
2. ଏକାଧ୍ୟାକାରୀ ଶ୍ରମିକ ସଂଘର ମନମୁଖୀ ନୀତି ଯୋଗୁଁ ମଜୁରି ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ____________________ ସ୍ତ୍ରୀତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
Answer:
ମଜୁରି ପ୍ରବୃଦ୍ଧସ୍ଵୀତି
3. ମହାଜନମାନେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ _____________________ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ
4. ଉତ୍ପାଦକମାନେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ___________________ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଲାଭବାନ
5. ଖାତକ ଏବଂ ମହାଜନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ, ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ସମୟରେ _________________ ମାନେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ମହାଜନ
6. ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଆୟଦର ସହିତ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ସେମାନେ ବିଶେଷ ___________________ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ ।
Answer:
କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ
7. ମୁଦ୍ରାସୀତି ଏକ ଲୁକାୟିତ __________________ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
Answer:
କର
8. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଯୋଗୁଁ ___________________ ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ତାହା ନିରୁତ୍ସାହିତ ହୁଏ ।
Answer:
ସଞ୍ଚୟ
9. ମୌଦ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଫଳରେ ସରକାର ଦେଶର _______________________ ଯୋଗାଣକୁ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି ।
Answer:
ମୁଦ୍ରା
10. ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ସମୟରେ ସରକାର ଅଧିକ ଟିକସ ବସାଇ ଲୋକମାନଙ୍କ ହାତରୁ ଅତିରିକ୍ତ ______________________ କୁ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ କରାଯାଏ ।
Answer:
କ୍ରୟଶକ୍ତି
C. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।
1. ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ଦେଶର ପୂର୍ଣ୍ଣନିଯୋଗ ପରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ହୁଏ, ସେହି ଦର ବୃଦ୍ଧିକୁ ମୁଦ୍ରାସୀତି କୁହାଯାଏ ।
2. ଅବାଧ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କ’ଣ ?
Answer:
ଦରବୃଦ୍ଧି ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହେଲେ, ଏହାକୁ ମୁକ୍ତ ବା ଅବାଧ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କୁହାଯାଏ ।
3. ଅବଦମିତ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କ’ଣ ?
Answer:
ଅବଦମିତ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କହିଲେ ସେହି ମୁଦ୍ରାଣ୍ଡୀତିକୁ ବୁଝାଏ, ଯେଉଁଠାରେ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିରୋଧ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଫଳରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି.ପ୍ରତିରୋଧ ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ ।
4. ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି କ’ଣ ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ମାଗଣ ଦେଶର ଦ୍ରବ୍ୟ, ପଣ୍ୟ ଓ ସେବାର ଯୋଗାଣଠାରୁ ଅଧିକ ହୁଏ; ଅର୍ଥାତ୍ ମାଗଣ ଯୋଗାଣକୁ ବଳିଯାଏ ଏବଂ ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ, ତାହାକୁ ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରଢ଼ୀତି କୁହାଯାଏ ।
5. ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି କ’ଣ ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ଦେଶରେ ମଜୁରି ଏବଂ ଲାଭର ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଦ୍ରବ୍ୟ, ପଣ୍ୟ ଏବଂ ପରିବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ, ତାହାକୁ ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି କୁହାଯାଏ ।
6. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିକ ବ୍ୟବଧାନ କ’ଣ ?
Answer:
ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିର ପରିମାଣ ଏବଂ ପରିସୀମାର ପରିସଂଖ୍ୟାନିକ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ନିମିତ୍ତ ଅନୁସୃତ ପଦ୍ଧତିକୁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିର ବ୍ୟବଧାନ କୁହାଯାଏ ।
7. ମୁଦ୍ରାର ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ଯୋଗାଣ ଫଳରେ କ’ଣ ହୁଏ ?
Answer:
ମୁଦ୍ରାର ଅତ୍ୟଧିକ ଯୋଗାଣ ହେତୁ ଅଧିକ ମୌଦ୍ରିକ ଆୟ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହା ମାଗଣକୁ ବୃଦ୍ଧିକରେ ।
8. ଯୁଦ୍ଧ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ଯୋଗ ଯଥା – ବନ୍ୟା, ବାତ୍ୟା, ମରୁଡ଼ି ଓ ଫସଲ ହାନି ଯୋଗୁଁ କ’ଣ ହୁଏ ?
Answer:
ଯୁଦ୍ଧ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ଯୋଗ ଯଥା – ବନ୍ୟା, ବାତ୍ୟା, ମରୁଡ଼ି ଓ ଫସଲ ହାନି ହେତୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସେବାର ଯୋଗାଣ ହ୍ରାସ ପାଏ ।
9. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ହେତୁ ବଡ଼ଚାଷୀମାନଙ୍କର କ’ଣ ହୁଏ ?
Answer:
ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ହେତୁ ବଡ଼ଚାଷୀମାନେ ଅଧିକ ଲାଭବାନ ହଅନ୍ତି ।
10. ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି ସମୟରେ ଖାତକ ବା ମହାଜନ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ସମୟରେ ଖାତକମାନେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ।
D. ନିମ୍ନଲିଖ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଭୁଲ କି ଠିକ୍ ଲେଖ । ରେଖାଙ୍କିତ ଅଂଶର ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ କରି ଆବଶ୍ୟକ ସ୍ଥଳେ ସଂଶୋଧନ କର ।
1. ମୁଦ୍ରାସ୍ତୀତି ସମୟରେ ଖାଉଟିମାନେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ମୁଦ୍ରାସ୍ତୀତି ସମୟରେ ଉତ୍ପାଦନକାରୀମାନେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ।
2. ମହାଜନମାନେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ହେତୁ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଖାତକମାନେ ମୁଦ୍ରାସୀତି ହେତୁ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ।
3. ମୁଦ୍ରାଣ୍ଡୀତି ସମୟରେ ମଜୁରିଆ ଓ ବେତନ ଭୋଗୀ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ସର୍ବଦା ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ମଜୁରିଆ ଓ ବେତନଭୋଗୀ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକ ସର୍ବଦା କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।
4. ସ୍ଥିର ଆୟ ସମ୍ପନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି ସମୟରେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଠିକ୍
5. ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତମାନେ ଦର ବୃଦ୍ଧି ସମୟରେ ଯଥେଷ୍ଟ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତମାନେ ଦର ବୃଦ୍ଧି ସମୟରେ ଯଥେଷ୍ଟ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ।
6. ମୂଦୁ ମୂଲ୍ୟବୃଦ୍ଧିକୁ ଅଶ୍ଵଦଉଡ଼ ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ମୃଦୁ ମୂଲ୍ୟବୃଦ୍ଧିକୁ ଗୁରୁଣ୍ଡି ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କୁହାଯାଏ ।
7. ଆଂଶିକ ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ଆଂଶିକ ମୁଦ୍ରାସୀତି ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର କୌଣସି ଏକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ହୋଇଥାଏ ।
8. ଦରବୃଦ୍ଧି ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହେଲେ ଏହାକୁ ମୁକ୍ତ ବା ଅବାଧ ମୁଦ୍ରାଣ୍ଡୀତି କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍
9. ଜାତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିରେ ମାଗଣର ଆଧିକ୍ୟ ହେଲେ ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
Answer:
ଜାତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିରେ ମାଗଣର ଆଧ୍ୟା ହେଲେ ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
10. ସାମୟିକ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିକୁ ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଅନବରତ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିକୁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କୁହାଯାଏ ।
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
E. ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନମାନଙ୍କ ଉତ୍ତର ଦୁଇଟି / ତିନୋଟି ବାକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଦିଅ ।
1. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କ’ଣ ?
Answer:
ଦରବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଏବଂ ମୁଦ୍ରାର କ୍ରୟଶକ୍ତି ବା ମୂଲ୍ୟହ୍ରାସ ହେଲେ ଯେଉଁ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ତାହାକୁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କୁହାଯାଏ । ଜନ୍ ମେନାର୍ଡ କେନ୍ସଙ୍କ ମତରେ, ଯେତେବେଳେ ଦେଶର ପୂର୍ଣନିଯୋଗ ପରେ ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ, ସେହି ଦର ବୃଦ୍ଧିକୁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କୁହାଯାଏ ।
ତେଣୁ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ପୂର୍ଣ୍ଣନିୟୋଜନର ଉତ୍ତର ବ୍ୟବସ୍ଥା । କ୍ରାଉଥରଙ୍କ ମତରେ ଯେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସପାଏ ଅର୍ଥାତ୍ ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ, ସେହି ଅବସ୍ଥାକୁ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି କୁହାଯାଏ । ହ୍ରାସ କହନ୍ତି ଯେ, ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ଅଧିକ ମୁଦ୍ରା ଅଳ୍ପ କେତେକ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ଅନ୍ଵେଷଣ କରନ୍ତି । ପଲ୍ ଏନଜିଗ ତାଙ୍କର ପୁସ୍ତକ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିରେ କହିଛନ୍ତି, ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ଏକ ଅସମତୁଲ ପରିସ୍ଥିତି ଯେଉଁଠାରେ କ୍ରୟଶକ୍ତିର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଦରବୃଦ୍ଧିର କାରଣ ବା ପ୍ରଭାବ ହୋଇପାରେ ।
2. ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି କ’ଣ ?
Answer:
ଜାତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିରେ ମାଗଣର ଆଧିକ୍ୟ ହେଲେ ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଦେଖାଯାଏ । ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ସେତିକିବେଳେ ଦେଖାଯାଏ, ଯେତେବେଳେ ଦେଶର ମୌଦ୍ରିକ ମାଗଣ ଦେଶର ଦ୍ରବ୍ୟ, ପଣ୍ୟ ଓ ସେବାର ଯୋଗାଣଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ । ମାଗରଣ ଯୋଗାଣଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ । ଦ୍ରବ୍ୟର ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ, ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଜନ୍ମହୁଏ । ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଦୁଇଗୋଟି କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ ।
ପ୍ରଥମରେ ଦେଶର ମୁଦ୍ରା ଯୋଗାଣ ବୃଦ୍ଧି ହେବାରୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ମାଗଣ ସମତାଳରେ ବୃଦ୍ଧି ନପାଇଲେ ଦ୍ରବ୍ୟର ଦରବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । ଦ୍ଵିତୀୟରେ ଦେଶରେ ନିବେଶ, ଲାଭ ଓ ଆୟର ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଲୋକମାନଙ୍କର ଉପଭୋଗର ମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ସେବା ସେହି ଅନୁଯାୟୀ ବୃଦ୍ଧି ନହେଲେ ମାଗଣ ଯୋଗାଣକୁ ବଳିଯାଏ । ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି ସଂଘଟିତ ହୁଏ ।
3. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିକ ବ୍ୟବଧାନ କ’ଣ ?
Answer:
ମୁଦ୍ରାସ୍ପତିର ପରିମାଣ ଏବଂ ପରିସୀମାର ପରିସଂଖ୍ୟାନିକ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ନିମିତ୍ତ ଅନୁସୃତ ପଦ୍ଧତିକୁ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତିର ବ୍ୟବଧାନ କୁହାଯାଏ । ଆଧୁନିକ ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ରର ଜନ୍ମଦାତା କେନ୍ସ ତାଙ୍କର ସର୍ବଶେଷ ପୁସ୍ତକ ‘ଯୁଦ୍ଧପାଇଁ କିପରି ପରିଶୋଧ ହେବ’’ ରେ ଏହି ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିକ ବ୍ୟବଧାନ ଅଭିଧାରଣାକୁ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ ‘ଦେଶର ସୁଲଭ ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ସେବାର ମୂଳ ଦରରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିବା ମୌଦ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟଠାରୁ ଅଧୂକ ପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ମୋଟ ବ୍ୟୟକୁ ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତିର ବ୍ୟବଧାନ କୁହାଯାଏ ।
4. ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି କ’ଣ ?
Answer:
ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଦେଶରେ ମଜୁରି ଏବଂ ଲାଭର ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଦ୍ରବ୍ୟ, ପଣ୍ୟ ଏବଂ ସେବାର ପରିବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ସଂଘଟିତ ହୁଏ । ଏକାଧ୍ୟାକାର ଶ୍ରମିକ ସଂଘର ମନମୁଖା ନୀତି ଯୋଗୁଁ ମଜୁରି ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଏପରି ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ସେଥିଯୋଗୁଁ ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାସ୍ତୀତି ହେଉଛି ମଜୁରି ପ୍ରବୃଦ୍ଧସ୍ଵୀତି । ଯେତେବେଳେ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କର ମଜୁରି ସେମାନଙ୍କର ସୀମାନ୍ତ ଉତ୍ପାଦନଶୀଳତାଠାରୁ ଅଧିକ ହୁଏ ।
5. ପଳାତକ ମୁଦ୍ରାଣ୍ଡୀତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ପୂର୍ଣନିୟୋଜନ ଲାଭପରେ ଯଦି ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ତେବେ ଦର ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଆଉ ନିଯୋଗ ଓ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ନାହିଁ । କେବଳ ଦର ହୁ ହୁ ହୋଇ ବୃଦ୍ଧିହୁଏ । ଏହାକୁ ଅତି ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଅବସ୍ଥା କୁହାଯାଏ । ଏ ପ୍ରକାର ଦରବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଲୋକମାନେ ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ଆଉ ଅଧିକ ସଞ୍ଚୟ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ସମସ୍ତେ ମୁଦ୍ରାକୁ ବିନିମୟ କରି କୌଣସି ବାସ୍ତବ ପରିସମ୍ପତ୍ତିରେ ପରିଣତ କରନ୍ତି । ଏହାକୁ ପଳାତକ ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି କୁହାଯାଏ । ଏ ପ୍ରକାର ପରିସ୍ଥିତିରେ ନିବେଶ, ନିଯୋଗ ଓ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ନାହିଁ ।
F. ପାଞ୍ଚଟି / ଛଅଟି ବାକ୍ୟରେ ସୀମିତ ରଖ୍ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
1. ମୁଦ୍ରାଣ୍ଡୀତି ଏବଂ ସାମାଜିକ ପରିଣତି ।
Answer:
ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଫଳରେ ଦେଶର ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବିପୁଳ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ । ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି ସାମାଜିକ ଆୟକୁ ପୁନର୍ବଣ୍ଟନ କରେ । ମୁଦ୍ରାସ୍ତୀତିର ପରିଣତି ସମାଜ ପ୍ରତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭୟାବହ କାରଣ ଏହା ଫଳରେ ଦରିଦ୍ର ଲୋକମାନଙ୍କର ବେତନ, ମଜୁରି ଓ ଆୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ଜୀବନଧାରଣ ମାନ ନିମ୍ନଗାମୀ ହୁଏ । ଧନୀ ଲୋକମାନେ କଳାବଜାର ଅଗ୍ରଗାମୀ ବ୍ୟବସାୟ ଏବଂ ଫଟକା ବଜାରରୁ ରାତାରାତି ବିପୁଳ ଅର୍ଥ ଲାଭ କରନ୍ତି । ଧନୀ ହୁଏ ଧନିକ । ଦରିଦ୍ର ହୁଏ ଭିକାରୀ ଏବଂ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିର ଗରଳକୁ ନୀଳକଣ୍ଠ ପରି ଭକ୍ଷଣ କରନ୍ତି । ଦରବୃଦ୍ଧି ଅର୍ଥନୀତିର ସମସ୍ତ ଶ୍ରେଣୀ ଲୋକମାନଙ୍କପାଇଁ ଆନୁପାତିକ ହୁଏ ନାହିଁ ।
2. ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି ସମୟରେ ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତା ।
Answer:
ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଦରଦାମ୍ ସ୍ତର ନିରବଚ୍ଛିନ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ଫଳରେ, ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତାମାନେ ଦର ବୃଦ୍ଧି ସମୟରେ ଯଥେଷ୍ଟ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି । ଦର ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ବିକ୍ରି ହୋଇ ନ ଥିବା ଦ୍ରବ୍ୟ ଭଣ୍ଡାର ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଆୟ ପ୍ରଦାନ କରେ । ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତାମାନେ ଅନେକ ସମୟରେ ଆକସ୍ମିକ ଭାବରେ ପ୍ରଚୁର ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରନ୍ତି । ଏହି ସମୟରେ ଦେଶର ଦ୍ରବ୍ୟ, ପଣ୍ୟ ଓ ସେବାର ଯୋଗାଣଠାରୁ ଅଧ୍ଵ ହୋଇଥାଏ । ଫଳରେ ବ୍ୟବସାୟୀ ଓ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତାମାନେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ।
3. ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ଖାତକ ଏବଂ ମହାଜନ ।
Answer:
ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତ ସାମାଜିକ ଆୟକୁ ପୁନର୍ବଣ୍ଟନ କରେ । ଦରବୃଦ୍ଧି ଅର୍ଥନୀତିର ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବା ସମସ୍ତ ଶ୍ରେଣୀ ଲୋକମାନଙ୍କପାଇଁ ସମାନ ହୁଏ ନାହିଁ । ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ମହାଜନମାନେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ଖାତକମାନେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି । ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସହେତୁ ଏବଂ ସୁଧଦର ଅପରିବର୍ତ୍ତନୀୟ ଯୋଗୁ ମହାଜନମାନେ ଅଧିକ ଦେଇ ଅଳପ ପରିଶୋଧ ପାଆନ୍ତି । ଖାତକମାନେ ଅଧିକ ନେଇ ଅଳ୍ପ ଦେଲାଫଳରେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି । କାରଣ ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ଖାତକମାନଙ୍କୁ କମ୍ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ ।
4. ଆଂଶିକ ମୁଦ୍ରାଜ୍ଞୀତି ଏବଂ ବ୍ୟାପକ ମୁଦ୍ରାସୀତି ।
Answer:
ଆଂଶିକ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥାର କୌଣସି ଏକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଖାଯାଏ । ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଗ ବା କୃତ୍ରିମ ଅନାଟନ ହେତୁ ପ୍ରଥମେ ଖାଦଶସ୍ୟର ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । ସରକାର ଦର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପଦ୍ଧତି ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହି ଆଂଶିକ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିକୁ ଦମନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । ବ୍ୟାପକ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ହେଲେ ଅର୍ତବ୍ୟବସ୍ଥାର ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।
ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମସ୍ତ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦର ବୃଦ୍ଧି ବ୍ୟାଦ୍ଵାରା ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ପ୍ରଥମେ ଆଂଶିକ ହୋଇ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥାର କୌଣସି ଏକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମସ୍ତ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦର ବୃଦ୍ଧିଦ୍ୱାରା ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ମୁଦ୍ରାସ୍ତୀତି ପ୍ରଥମେ ଆଂଶିକ ହୋଇ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର କୌଣସି ଏକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ହୁଏ ।
5. ମୃଦୁ ଏବଂ ଅତିମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ।
Answer:
ମୃଦୁ ମୂଲ୍ୟବୃଦ୍ଧିକୁ ଗୁରୁଣ୍ଡି ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କହନ୍ତି । ମୁଦୁ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦରବୃଦ୍ଧିର ହାର ଅତୀବ ଶିଥୁଳ । ଅତିମୁଦ୍ରାସ୍ପତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ଅସୀମ । ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଜର୍ମାନୀରେ ଏବଂ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଚୀନରେ ଏହି ପ୍ରକାର ଘୋଡ଼ାଦୌଡ଼ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଜିନିଷପତ୍ରର ଦରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିଦିନ ହୁ ହୁ ହୋଇ ବଢ଼ିଲା ।
ଫଳରେ ଜର୍ମାନୀରେ ହିଟ୍ରଙ୍କ ଏକଛତ୍ର ଶାସନ ଏବଂ ଚାଇନାରେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଶାସନର ଆବିର୍ଭାବ ହେଲା ଦ୍ରବ୍ୟ ବା ଉତ୍ପାଦନର ଚାହିଦାର ଅହେତୁକ ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଦରଦାମ୍ ସ୍ତର ବୃଦ୍ଧିପାଏ । କିମ୍ବା ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସାମଗ୍ରୀର ଉତ୍ପାଦନ ପରିବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଲେ ଦରଦାମ୍ ସ୍ତରର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ।
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
1. ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏହାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଦରବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଏବଂ ମୁଦ୍ରାର ମୂଲ୍ୟହ୍ରାସ ହେଲେ ଯେଉଁ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ତାହାକୁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କହନ୍ତି, କାରଣ ଏହି ପ୍ରକାର ପରିସ୍ଥିତି ମୁଦ୍ରାର ଯୋଗାଣ ଅଧିକ ହେତୁ ବା ସ୍ତ୍ରୀତି ହେତୁ ହୋଇଥାଏ ।
ଜନ୍ ମେନାର୍ଡ଼ କେନ୍ସ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିକୁ ଦେଶର ନିଯୋଗ ସମ୍ପର୍କିତ କରି ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଛନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ଦେଶର ପୂର୍ଣନିଯୋଗ ପରେ ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ, ସେହି ଦର ବୃଦ୍ଧିକୁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କୁହାଯାଏ ।
ଦେଶର ସମସ୍ତ ସମ୍ବଳ ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିୟୋଜିତ ପରେ ଯଦି କୌଣସି ଉଦ୍ୟୋକ୍ତା ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ତେବେ ସେ ଯେଉଁ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ନିୟୋଜିତ କରିବେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ତାଙ୍କର ପୂର୍ବ ନିୟୋଜନରେ ପ୍ରାପ୍ତ ପାଉଣାଠାରୁ ଅଧିକ ପାଉଣା ଦେବାକୁ ହେବ ନଚେତ୍ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ସୁଲଭ ହେବେ ନାହିଁ । ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ଅଧିକ ପାଉଣା ପ୍ରଦତ୍ତ ହେଲେ ଉତ୍ପାଦନ ପରିବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି ହେବ ଏବଂ ଦରବୃଦ୍ଧି ହେବ । ଫଳରେ ଦେଶରେ ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି ଘଟିବ ।
ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଶରେ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ପୂର୍ବ ନିଯୋଗ ହୋଇନାହିଁ, ସେତେବେଳେ କୌଣସି କାରଣରୁ ଦରବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଅନିୟୋଜିତ ସମ୍ବଳର ନିୟୋଜନ ବୃଦ୍ଧିପାଇବ । ଦେଶରେ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧିପାଇବ ଓ ଦର ହ୍ରାସ ହେବ । ତେଣୁ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଘଟାଏ ନାହିଁ । କେନ୍ସଙ୍କର ଏହି ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ଆଜି ଅନେକ ଦେଶରେ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ହେଉନାହିଁ । କାରଣ ଆମ ଦେଶପରି ଅନେକ ଦେଶରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ସହିତ ସମ୍ବଳର ଅନିଯୋଗ ଦେଖାଯାଏ । ଉତ୍ପାଦନ ସ୍ଥାଣୁ ଏବଂ ଦରର କ୍ଷିପ୍ରବୃଦ୍ଧି ଆଜି ଅନେକ ଦେଶର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର ସୁସ୍ପଷ୍ଟ ।
ଅନ୍ୟ ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ରୀମାନେ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତିକୁ ମୁଦ୍ରାଯୋଗାଣ ସମ୍ପର୍କିତ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଛନ୍ତି । କ୍ରାଉଥରଙ୍କ ମତରେ ଯେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସପାଏ ଅର୍ଥାତ୍ ଦରବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ସେହି ଅବସ୍ଥାକୁ ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି କୁହାଯାଏ । ହାମ୍ଙ୍କ ମତରେ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ସମୟରେ ଅଧିକ ମୁଦ୍ରା ଅଳ୍ପ କେତେକ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ଅନ୍ଵେଷଣ କରନ୍ତି । ଏହି ସମସ୍ତ ସଂଜ୍ଞାର ବିଶେଷତ୍ଵ ଏହି ଯେ ସେମାନେ ମୁଦ୍ରାଯୋଗାଣକୁ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିର କାରଣ ଏବଂ ଦର ବୃଦ୍ଧିକୁ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିର ପ୍ରଭାବ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।
ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଜର୍ମାନୀରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ସେଠାରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ସରକାର ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ମୁଦ୍ରା ଯୋଗାଣକୁ ଅତ୍ୟଧିକ ବୃଦ୍ଧି କଲେ । ଫଳରେ ଜର୍ମାନୀରେ ଅତି ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ଦେଖାଗଲା । ତେଣୁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ମୁଦ୍ରାର ଯୋଗାଣ ଏବଂ ଦରର ବୃଦ୍ଧି ଯେକୌଣସି କାରଣରୁ ଘଟିପାରେ । ପଲ୍ ଏନଜିଗ୍ ମତ ଅନୁସାରେ, ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଏକ ଅସମତୁଲ ପରିସ୍ଥିତି ଯେଉଁଠାରେ କ୍ରୟଶକ୍ତିର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଦରବୃଦ୍ଧିର କାରଣ ବା ପ୍ରଭାବ ହୋଇପାରେ । ତେଣୁ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଦରସ୍ତରର ବୃଦ୍ଧିଜନିତ ଏକ ପରିସ୍ଥିତି ଯାହା ପ୍ରଥମରେ ଅଧ୍ୟକ ମୁଦ୍ରା ଯୋଗାଣ ଏବଂ ପରେ ଅଧିକ ଦର ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ ।
ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଦରଦାମ୍ ସ୍ତର ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ଦରଦାମ୍ ସ୍ତରର ସାମୟିକ ବୃଦ୍ଧି କୌଣସି କାରଣରୁ ଘଟିଲେ ଏହାକୁ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି କୁହାଯାଏ ନାହିଁ । ମାତ୍ର ଏହି ବୃଦ୍ଧି ଏକାଧାରରେ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ବା ନିୟମିତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ତାହାକୁ ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତିର ଆଖ୍ୟା ଦିଆଯାଏ । କୌଣସି ସମୟରେ ମୌଦ୍ରିକ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ତୁଳନାରେ ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସେବା ଯୋଗାଣ ସ୍ଵଳ୍ପ ହୋଇ ଦରଦାମ୍ ସ୍ତରର ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ବୃଦ୍ଧିକୁ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି କୁହାଯାଏ । ତେଣୁ ଅତ୍ୟଧ୍ୟ ମୁଦ୍ରାଯୋଗାଣ ମୁଦାୟୀତିର କାରଣ ହୋଇଥାଏ ।
ଆଧୁନିକ ମତବାଦ ଅନୁସାରେ କୌଣସି ଦେଶର ଆୟ ଓ ବ୍ୟୟ ଯଦି ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସେବାସମୂହର ଯୋଗାଣ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଅନୁପାତିକ ହାରରେ ବୃଦ୍ଧିପାଏ, ତେବେ ଦରଦାମ୍ରେ ବୃଦ୍ଧିଘଟେ । ଏହି ପରିସ୍ଥତିରେ ମୁଦ୍ରାର ମୂଲ୍ୟ ବା ଏହାର କ୍ରୟ ଶକ୍ତି ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ । ମୁଦ୍ରାସ୍ତୀତି ବା ଦରଦାମ୍ ସ୍ତରର ନିୟମିତ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ବୃଦ୍ଧି ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରଥମତଃ ଦ୍ରବ୍ୟ ବା ଉତ୍ପାଦର ଚାହିଦାର ଅହେତୁକ ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଦରଦାମ୍ ସ୍ତର ବୃଦ୍ଧିପାଏ । ଦ୍ବିତୀୟତଃ ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସାମଗ୍ରୀର ଉତ୍ପାଦନ ପରିବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଲେ ଦରଦାମ୍ ସ୍ତରର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ।
ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିର ବୈଶିଷ୍ନ୍ୟ –
(କ) ଏହା ଦରବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ଜନିତ ପରିସ୍ଥିତି ।
(ଖ) ଦରବୃଦ୍ଧି ଅଧିକ ମାଗଣ ବା ସ୍ଵଳ୍ପ ଯୋଗାଣ ହେତୁ ଘଟିଥାଏ ।
(ଗ) ଦେଶରେ ମୁଦ୍ରା ଓ ଋଣର ଯୋଗାଣର ଆଧ୍ୟା ହେତୁ ଏପରି ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(ଘ) ସାମୟିକ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି ନୁହେଁ । ଅନବରତ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିକୁ ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି କୁହାଯାଏ ।
(ଙ) ଅନେକଙ୍କ ମତରେ ଏହା ପୂର୍ଣନିଯୋଗୋତ୍ତର ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
2. ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତର ପ୍ରକାର ଭେଦ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
କୌଣସି ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର ଦରଦାମ୍ ସ୍ତରରେ ସ୍ଥିରତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ ନାହିଁ । ସମୟେ ସମୟେ ଦରଦାମ୍ର ସ୍ତର ଅଧ୍ଵରୁ ଅଧିକ ହେବା ଦେଖାଯାଏ । ଦର ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ, ମୁଦ୍ରାର କ୍ରୟଶକ୍ତି ବା ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେଲେ, ତାହାକୁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କୁହାଯାଏ । ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିର ମାତ୍ରା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହା ଅନେକ ପ୍ରକାର ହୋଇଥାଏ । କେତେବେଳେ ଏହା ମୃଦୁ ଏବଂ କେତେବେଳେ ଏହା ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ହୋଇଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(କ) ମୃଦୁ ଏବଂ ଅତିମୁଦ୍ରାସ୍ପତି– ମୃଦୁ ମୂଲ୍ୟବୃଦ୍ଧିକୁ ଗୁରୁଣ୍ଡି ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଏବଂ ଅତି ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିକୁ ଅଶ୍ଵଦୌଡ଼ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି କୁହାଯାଏ । ମୁଦୁ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦରବୃଦ୍ଧିର ହାର ଅତୀବ ଶିଥୁଳ । ଅତିମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ଅସୀମ । ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଜର୍ମାନୀରେ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଚୀନରେ ଏହି ପ୍ରକାର ଅଶୁଦୌଡ଼ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିଲା ।
(ଖ) ଆଂଶିକ ଏବଂ ବ୍ୟାପକ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି – ଆଂଶିକ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର କୌଣସି ଏକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଖାଯାଏ । ଆମ ଦେଶରେ, ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଦର କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଥମେ ଦରବୃଦ୍ଧି ଦେଖାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ବିପାକ ବା କୃତ୍ରିମ ଅନାଟନ ହେତୁ ପ୍ରଥମ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟର ଦରବୃଦ୍ଧି ହେଲା । ସରକାର ଦର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପଦ୍ଧତି ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହି ଆଂଶିକ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ବ୍ୟାପକ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ହେଲେ ଅର୍ଥବ୍ୟସ୍ଥାର ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।
ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମସ୍ତ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ଦର ବୃଦ୍ଧି ଦ୍ବାରା ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ପ୍ରଥମେ ଆଂଶିକ ହୋଇ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର କୌଣସି ଏକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ହୁଏ । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ ଭାରତରେ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟର ଦରବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କର ମଜୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନରେ ପରିବ୍ୟୟ ପୁଷ୍ପ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଘଟିଥାଏ ।
(ଘ) ଅବାଧ ଏବଂ ଅବଦମିତ ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି– ଦରବୃଦ୍ଧି ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହେଲେ ଏହାକୁ ଅବାଧ ବା ମୁକ୍ତ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି କୁହାଯାଏ । ଦରବୃଦ୍ଧିକୁ ରୋକିବା ନିମିତ୍ତ ସରକାରୀ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଏଠାରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୁଏ ନାହିଁ । ଦରବୃଦ୍ଧି ଆପେଆପେ ସ୍ୱୟଂକ୍ରିୟ ହୁଏ ଏବଂ ଯେଉଁମାନେ ଏହି ବର୍ଦ୍ଧିତ ଦର ପରିଶୋଧ କରିପାରିବେ ସେହିମାନେହିଁ କେବଳ ସମ୍ପର୍କିତ ସେହି ଦ୍ରବ୍ୟ କ୍ରୟ କରିବେ ।
ଅବଦମିତ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି କହିଲେ ସେହି ମୁଦ୍ରାସ୍ପତିକୁ ବୁଝାଏ, ଯେଉଁଠାରେ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିରୋଧ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଫଳରେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ପ୍ରତିରୋଧ ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ । ସରକାର ଏଠାରେ ଦରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ପଡ଼ିପ୍ରଧା ଅନୁଯାୟୀ ମୁଦ୍ରାତି ସମୟରେ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଦରିଦ୍ର ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବଣ୍ଟନ କରି ଦରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥା’ନ୍ତି ।
(ଙ) ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ଏବଂ ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି– ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଅର୍ଥନୀତିରେ ସେତିକିବେଳେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଯେତେବେଳେ ଦେଶର ମୌଦ୍ରିକ ମାଗଣ ଦେଶର ଦ୍ରବ୍ୟ, ପଣ୍ୟ ଓ ସେବାର ଯୋଗାଣଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ମାଗଣ ଯୋଗାଣଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ । ଦ୍ରବ୍ୟର ଦର ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ, ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଦେଖାଯାଏ ।
ମାଗଣ ଆକୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଦୁଇଗୋଟି କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ । ମାଗଣ ସମତାଳରେ ବୃଦ୍ଧି ନ ପାଇଲେ ଦ୍ରବ୍ୟର ଦରବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । ଲୋକମାନଙ୍କର ଉପଭୋଗର ମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିହୁଏ । ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ସେବା ସେହି ଅନୁଯାୟୀ ବୃଦ୍ଧି ନ ହେଲେ ମାଗଣ ଯୋଗାଣକୁ ବଳିଯାଏ ଏବଂ ମୁଦ୍ରା ।
ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତି ଦେଶରେ ମଜୁରି ଏବଂ ଲାଭର ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ସେବାର ପରିବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ସଂଘଟିତ ହୁଏ । ଏକାଧ୍ୟାକାରୀ ଶ୍ରମିକ ସଂଘର ମନମୁଖୀ ନୀତି ଯୋଗୁଁ ମଜୁରି ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଏତାଦୃଶ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ସେଥ୍ଯୋଗୁଁ ପରିବ୍ୟୟ ପୃଷ୍ଟ ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତିକୁ ମଜୁରି ପ୍ରବୃଦ୍ଧସ୍ତୀତି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଯେତେବେଳେ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କର ମଜୁରି ସେମାନଙ୍କର ସୀମାନ୍ତ ଉତ୍ପାଦନଶୀଳତାଠାରୁ ଅଧିକ ହୁଏ ସେତେବେଳେ ଦ୍ରବ୍ୟର ଉତ୍ପାଦନ ବ୍ୟୟ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ।
3. ମୁଦ୍ରାସ୍ତୀତି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ନିମିତ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସାମାଜିକ ଆୟକୁ ପୁନର୍ବଣ୍ଟନ କରେ । ଧନୀ ହୁଏ ଅଧ୍ବକ ଧନୀ । ଦରିଦ୍ର ଲୋକମାନଙ୍କର ଦୁଃଖଢ଼ ଓ କଷଣ ବୃଦ୍ଧିପାଏ । ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟରେ ଅସ୍ଥିରତା ଆଣନ୍ତି । ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟର ପରିମାପକ, ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ଅସ୍ଥିରତା ଆଣନ୍ତି । ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟର ପରିମାପକ, ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ଅସ୍ଥିର ହେଲେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ବିଭିକ ଅଟକଳ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ । ତେଣୁ ଯୋଜନା ଓ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ ହୁଏ । ତେଣୁ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ମନେହୁଏ । ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ନିମିତ୍ତ ତିନିଗୋଟି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ; ଯଥା –
(କ) ମୌଦ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା,
(ଖ) ବିଭିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା,
(ଗ) ବିବିଧ ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
(କ) ମୌଦ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା :
ମୌଦ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଫଳରେ ସରକାର ଦେଶର ମୁଦ୍ରା ଯୋଗାଣକୁ ଅର୍ଥନୀତିର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି । ମୁଦ୍ରାର ଯୋଗାଣ କହିଲେ ସାଧାରଣତଃତଃ ବ୍ୟାଙ୍କ ମୁଦ୍ରାର ପରିମାଣ ଅଧ୍ଵକ । ତେଣୁ ବ୍ୟାଙ୍କ ମୁଦ୍ରା ଏବଂ ଋଣକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ସର୍ବାଦୌ ଉଚିତ । ବ୍ୟାଙ୍କ ରଣକୁ ବ୍ୟାଙ୍କ ସୁଧହାରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଖୋଲାବଜାର କାରବାର ଏବଂ ଜମା ସଂରକ୍ଷଣର ଅନୁପାତର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଫଳରେ ଦେଶର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରେ । ଏହି ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଫଳରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ବ୍ୟାଙ୍କ ଋଣ ହ୍ରାସ ପାଇବ । ଫଳରେ ମୁଦ୍ରାଣ୍ଡୀତି ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହେବ ।
(ଖ) ବିଭିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା :
ବିଭିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କହିଲେ ସରକାରଙ୍କ ଆୟ ବ୍ୟୟ ନୀତିକୁ ବୁଝାଏ । ସରକାରଙ୍କର ଟିକସ, କରଜ ଏବଂ ବ୍ୟୟନୀତି ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିବା ନିମିତ୍ତ ଅସ୍ତ୍ରରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ମୁଦ୍ରାନ୍ତୀତି ସମୟରେ ସରକାର ଅଧିକ ଟିକସ ବସାଇ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ହାତରୁ ଅତିରିକ୍ତ କ୍ରୟ ଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ସତ୍ୟ ଯେ; ଅର୍ଧକ ଟିକସ ପ୍ରଚଳନ ବେସରକାରୀ ବ୍ୟୟକୁ ହ୍ରାସକରେ । ଫଳରେ ମାଗଣ ଏବଂ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ହ୍ରାସ ହୁଏ ।
ସେହିପରି ସରକାର ସଞ୍ଚୟକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରି ଲୋକମାନଙ୍କ ହାତରୁ କ୍ରୟଶକ୍ତି ଛଡ଼ାଇ ନେବା ଫଳରେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ହ୍ରାସପାଏ । ସରକାର ଖୋଲାବଜାରରୁ ଋଣ ସଂଗ୍ରହ କରି ଲୋକମାନଙ୍କଠାରୁ କରଜ ନିଅନ୍ତି । ଫଳରେ ଦେଶରେ ମୁଦ୍ରା ଯୋଗାଣ ଏବଂ କ୍ରୟଶକ୍ତି ହ୍ରାସପାଇ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୁଏ । ଅବଶେଷରେ ସରକାର ତାଙ୍କର ବ୍ୟୟନୀତିକୁ ଏପରି ଭାବରେ ପରିଚାଳନା କରିବା ଉଚିତ ଯାହା ଫଳରେ ଅନୁତ୍ପାଦିତ ଏବଂ ଅପଚୟମୂଳକ ବ୍ୟୟ କରାଯିବ ନାହିଁ, ଏହା ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିକୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କରିଥାଏ ।
(ଗ) ବିବିଧ ନୀତି :
(i) ଦର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ପଡ଼ିପ୍ରଥା- ସରକାର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଦ୍ରବ୍ୟର ଦର ଧାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି କେତେ ପରିମାଣରେ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଦ୍ରବ୍ୟ ପାଇବେ, ତାହାର ପରିମାଣ ମଧ୍ଯ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ଏହାକୁ ସର୍ବସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କୁହାଯାଏ । ଫଳରେ ଦରିଦ୍ର ଲୋକମାନେ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସରକାରୀ ଧାର୍ଯ୍ୟ ଦରରେ ସୁବିଧାରେ ପାଆନ୍ତି । ଦର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ପଡ଼ିପ୍ରଥା ଉଭୟ ଏକ ସଙ୍ଗରେ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଏ ।
(ii) ଶ୍ରମିକ ଶୃଙ୍ଖଳା – ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ସମୟରେ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କର ମଜୁରି ହ୍ରାସ ପାଉଥିବାରୁ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କର ମଜୁରି ହ୍ରାସ ପାଉଥବାରୁ ଶ୍ରମିକମାନେ ବିଶୃଙ୍ଖଳିତ ହୁଅନ୍ତି । ସେମାନେ ମଜୁରି ଏବଂ ବୋନସ ବୃଦ୍ଧି ନିମିତ୍ତ ଧର୍ମଘଟ ଓ ଧାରଣା ପରି ଆନ୍ଦୋଳନାତ୍ମକ ପନ୍ଥାର ଆଶ୍ରୟ ନିଅନ୍ତି । ଶ୍ରମିକ ଅଶାନ୍ତି ଫଳରେ ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସପାଏ ଏବଂ ଦରବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । ତେଣୁ ଶ୍ରମିକ ଅଶାନ୍ତର ନିରାକରଣ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।
(iii) ପ୍ରତ୍ୟାରୋଧ ଭଣ୍ଡାର କାରବାର– ପ୍ରତ୍ୟାରୋଧ ଭଣ୍ଡାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଫଳରେ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ପରି ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ପଦାର୍ଥ ଭବିଷ୍ୟତର ଅନାଟନକୁ ମୁକାବିଲା କରିବା ନିମିତ୍ତ ମହଜୁଦ ରଖାଯାଏ । ଯେଉଁଠାରେ ଦ୍ରବ୍ୟର ଅଭାବ ଅତ୍ୟଧୀକ ହୁଏ, ସେଠାରୁ ଏହି ଭଣ୍ଡାରରୁ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଏ ।
(iv) ଖାଉଟି ଆନ୍ଦୋଳନ– ଖାଉଟିମାନେ ଦରବୃଦ୍ଧିକୁ ରୋକିବା ନିମିତ୍ତ ପ୍ରତିରୋଧ ଆନ୍ଦୋଳନ ମୁଣ୍ଡ ଟେକିବା ଉଚିତ । ଆମେରିକାର ଏ ପ୍ରକାର ଆନ୍ଦୋଳନ ଫଳରେ ଏକାଧ୍ୟାକାରୀ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଖାଉଟିମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଦର ମାଧ୍ୟମରେ ଶୋଷଣ କରି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ଆମ ଦେଶରେ ଖାଉଟି ପ୍ରତିରୋଧ ଆନ୍ଦୋଳନ ସୁଦୃଢ଼ ହେଲେ ଏବଂ ଖାଉଟି ସମବାୟ
(v) ସୁଚିନ୍ତିତ ମଜୁରି ଏବଂ ଆୟନୀତି— ସୁଚିନ୍ତିତ ମଜୁରି ଏବଂ ଆୟନୀତି ଫଳରେ ସରକାର ମୁଦ୍ରାସ୍ପତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରିବେ । ଆୟ ଓ ମଜୁରିରେ ସ୍ମତା ନ ଆସିଲେ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିହେବ ନାହିଁ । ଯେଉଁମାନେ ସହଜ ଉପାୟରେ ରାତାରାତି ବିପୁଳ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିବେ, ସେମାନେ ଦରବୃଦ୍ଧିକୁ ଭୂକ୍ଷେପ କରିବେ ନାହିଁ ଏବଂ ଯେଉଁମାନେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରି ସ୍ଵଳ୍ପ ଆୟ ଲାଭ କରିବେ, ସେମାନେ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିର କୁଫଳର ଶୀକାର ହେବେ । ତେଣୁ ଦେଶରେ ଏକ ସମତା ନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ ଆୟ ଓ ମଜୁରି ନୀତି ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହେବା ଉଚିତ ।
ଏ ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସତ୍ତ୍ଵେ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ହ୍ରାସ ନପାଇ ପାରେ । ଉତ୍ପାଦନ ଅଧିକ ନହେଲେ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ହ୍ରାସ ହେବ ନାହିଁ । ବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଉତ୍ପାଦନ, ସମବଣ୍ଟନ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସହଯୋଗ ବ୍ୟତୀତ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇ ନପାରେ । ତେଣୁ ଏହା ନହେଲେ ଆମକୁ ଆଗାମୀ ବର୍ଷମାନଙ୍କରେ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ସହିତ ବଞ୍ଚିବାକୁ ହେବ ।
4. ମୁଦ୍ରାଣ୍ଡୀତି ହେଲେ ସମାଜର କି କି ପ୍ରକାର ପରିଣତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ସାମାଜିକ ଆୟକୁ ପୁନର୍ବଣ୍ଟନ କରେ । ଧନୀ ହୁଏ ଅଧିକ ଧନୀ । ଦରିଦ୍ର ଲୋକମାନଙ୍କର ଦୁଃଖ ଓ କଷଣ ବୃଦ୍ଧିପାଏ । ଦରବୃଦ୍ଧି ଅର୍ଥନୀତିର ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବା ସମସ୍ତ ଶ୍ରେଣୀ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ବା ଆନୁପାତିକ ହୁଏ ନାହିଁ । ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ହେଲେ ସମାଜର କି କି ପ୍ରକାର ପରିଣତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ତାହା ଜାଣିବାକୁ ହେଲେ ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକଙ୍କୁ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରି ସେମାନଙ୍କର ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଜନିତ ଲାଭ କ୍ଷତି ବିଚାର କରାଯାଏ ।
(କ) ଖାଉଟି ଏବଂ ଉତ୍ପାଦକ – ଉତ୍ପାଦକ ବିଶେଷତଃ ଖାଦ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟର ଉତ୍ପାଦକମାନେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି । ଖାଉଟିମାନେ ଅଯଥା ହଇରାଣ ଓ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ଦରବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ସମପରିମିତ ବ୍ୟୟକରି ସେମାନେ ସ୍ଵଳ୍ପଖାଦ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟ କ୍ରୟ କରନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନଧାରଣମାନ ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ଭାବରେ ହ୍ରାସପାଏ । ଅନାଟନ ଓ ଦରବୃଦ୍ଧି ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନକୁ ଦୁର୍ବିସହ କରେ । ବଡ଼ଚାଷୀମାନେ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟର ଦରବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଅଧ୍ଵ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି । କ୍ଷୁଦ୍ର ଏବଂ ନାମମାତ୍ର ଚାଷୀମାନେ ଖାଦ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟ କ୍ରୟ କରୁଥିବାରୁ ଅଯଥା କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।
(ଖ) ଖାତକ ଏବଂ ମହାଜନ – ମହାଜନମାନେ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ସମୟରେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ଖାତକମାନେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି । ମୁଦ୍ରା ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ଏବଂ ସୁଧ ଦର ଅପରିବର୍ତ୍ତନୀୟ ଯୋଗୁଁ ମହାଜନମାନେ ଅଧ୍ଵ ଋଣ ଦେଇ ଅଳ୍ପ ପରିଶୋଧ ପାଆନ୍ତି । ଖାତକମାନେ ଅଧିକ ନେଇ ଅଳ୍ପ ଦେଲା ଫଳରେ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି ।
(ଗ) ମଜୁରି ଏବଂ ବେତନଭୋଗୀ – ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ସମୟରେ ମଜୁରିଆ ଓ ବେତନଭୋଗୀ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ସର୍ବଦା କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ମୁଦ୍ରାମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ସେମାନଙ୍କର ବାସ୍ତବ ଆୟ ହ୍ରାସପାଏ । ଦରବୃଦ୍ଧି ସହିତ ମଜୁରି ବା ବେତନ ସମତାଳରେ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ନାହିଁ । ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ଯଦିଓ ମୁଦ୍ରାମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ମହଙ୍ଗା ଭତ୍ତା ଦିଆଯାଏ ତଥାପି ମହଙ୍ଗାଭତ୍ତା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ସମୟ ସାପେକ୍ଷ । ତେଣୁ ସେମାନେ ଯେକୌଣସି ମତେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । କର୍ମଚାରୀଗୋଷ୍ଠୀ ସାଧାରଣତଃ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକ ।
ଦରବୃଦ୍ଧି ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ବାଧେ । ଶ୍ରମିକ ଏବଂ କର୍ମଚାରୀ ସଂଘ ଏହି ଅନ୍ୟାୟର ପ୍ରତିରୋଧ ନିମିତ୍ତ ଧର୍ମଘଟ, କାମବନ୍ଦ, ଘେରାଉ, ଧାରଣା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି । ଦେଶସାରା ଅରାଜକତା ବ୍ୟାପେ । ଆଇନକୁ ସମ୍ମାନ କରୁଥି ନାଗରିକମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଅବମାନନା କରିବା ନିମିତ୍ତ ତିଳେମାତ୍ର କୁଣ୍ଠାବୋଧ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।
(ଘ) ସ୍ଥିର ଆୟ ସମ୍ପନ୍ନ ଏବଂ ପରିବର୍ତୀ ଆୟ ସମ୍ପନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ଥିର ଆୟ ସମ୍ପନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ସମୟରେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ଥ ହୁଅନ୍ତି । ଆୟ ସ୍ଥିର ରହି ଦରବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ସେମାନେ ସମପରି ମିତ ମୁଦ୍ରା ବିନିମୟରେ ସ୍ଵଳ୍ପ ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ସେବା ଲାଭ କରନ୍ତି । ଭତ୍ତା ପାଉଥିବା ବା ଦୀର୍ଘମିଆଦି ଚୁକ୍ତିବଦ୍ଧ ଆୟକାରୀ ବ୍ୟକ୍ତି ବା ପେନ୍ସନପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଅସୁବିଧାରେ ପକାଏ । ମୁଦ୍ରାମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ଦୈନିକ ସେମାନଙ୍କର ଆୟ ହ୍ରାସ ପାଏ । ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଆୟ ଦର ସହିତ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ସେମାନେ ବିଶେଷ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ ।
(ଙ) ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତା– ବ୍ୟବସୟୀ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତାମାନେ ଦରବୃଦ୍ଧି ସମୟରେ ଯଥେଷ୍ଟ ଲାଭବାନ ହୁଅନ୍ତି । ଦର ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ବିକ୍ରି ହୋଇ ନଥିବା ଦ୍ରବ୍ୟ ଭଣ୍ଡାର ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଆୟ ପ୍ରଦାନ କରେ । ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦକମାନେ ଅନେକ ସମୟରେ ଆକସ୍ମିକ ଭାବରେ ପ୍ରଚୁର ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରନ୍ତି ।
(ଚ) ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଏବଂ ସାମାଜିକ ପରିଣତ– ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଫଳରେ ଦେଶର ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବିପୁଳ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ । ପ୍ରଥମରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ତ୍ରୀତିର ପରିଣତି ସମାଜ ପ୍ରତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭୟାବହ କାରଣ ଏହା ଫଳରେ ଦରିଦ୍ର ଲୋକମାନଙ୍କର ବେତନ, ମଜୁରି ଓ ଆୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ଜୀବନଧାରଣମାନ ନିମ୍ନଗାମୀ ହୁଏ । କଳାବଜାର ବ୍ୟବସାୟ ଏବଂ ଫଟକା ବଜାରରୁ ରାତାରାତି ବିପୁଳ ଅର୍ଥ ଲାଭ କରନ୍ତି । ଧନୀ ହୁଏ ଧନିକ । ଦରିଦ୍ର ହୁଏ ଭିକାରୀ ଏବଂ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନେ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତିର ଗରଳକୁ ନୀଳକଣ୍ଠ ପରି ଭକ୍ଷଣ କରନ୍ତି ।
ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଏକ ଲୁକାୟିତ କର ବ୍ୟବସ୍ଥା । ସରକାରୀମାନେ ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରେ କର ବସାଇଲେ ତାହା ପ୍ରତିରୋଧ ହେବ ବୋଲି ସେମାନେ ଅଧିକ ନୋଟ ଛାପି ମୁଦ୍ରା ଯୋଗାଣକୁ ବୃଦ୍ଧି କରି ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରନ୍ତି । ଅଧୂକ ଦର ହେତୁ ମାଗଣ ଓ ଉପଭୋଗ ହ୍ରାସ ପାଏ, ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଦରିଦ୍ର ଲୋକମାନଙ୍କର ଆୟ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ହ୍ରାସପାଏ ।
ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଯୋଗୁଁ ସଞ୍ଚୟ ମୂଲ୍ୟହ୍ରାସ ହେତୁ, ସଞ୍ଚୟ ନିରୂତ୍ସାହିତ ହୁଏ । ମୁଦ୍ରାସ୍ତୀତି ସମୟରେ ଆୟ ହ୍ରାସପାଏ, ଫଳରେ ଜାତୀୟ ନିବେଶକୁ ନିରୁତ୍ସାହିତ କରନ୍ତି । ଫଳରେ ଜାତୀୟ ନିବେଶକୁ ନିରୁତ୍ସାହିତ କରନ୍ତି । ଫଳରେ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ନିଯୋଗ ହ୍ରାସପାଏ ।
ଯେତେବେଳେ ଫଟକା କାରବାର ଏବଂ ବେଆଇନ କାରବାର ଆକର୍ଷଣୀୟ ବୃତ୍ତିରୂପେ ସାମାଜିକ ସ୍ବୀକୃତି ଲାଭ କରେ ସେତେବେଳେ ପୁଞ୍ଜି ସଘନ ବିଳାସ ଦ୍ରବ୍ୟର ଉତ୍ପାଦନ ଅଧିକ ଲାଭଜନକ ହୁଏ । ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ଅର୍ଥନୀତିରେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ହେତୁ ଯୋଜନାର ସମସ୍ତ ଅଟକଳ, ପ୍ରକଳ୍ପର ବ୍ୟୟ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ନିୟୋଜନ ସମସ୍ତ ମୁଦ୍ରାମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେତୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ ।
ଯୋଜନାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରତିଦିନ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ । ଦେଶର ବହିର୍ବାଣିଜ୍ୟ ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୁଏ । ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଦରବୃଦ୍ଧି ହେବାରୁ ରପ୍ତାନି ଦ୍ରବ୍ୟର ଦରବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । ଫଳରେ ବୈଦେଶିକ ବଜାରରେ ଏହି ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ବିକ୍ରୟ ହୁଏ ନାହିଁ । ଦେଶ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଦେଣନେଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅସମତୁଲ ଅବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟିହୁଏ । ରପ୍ତାନି ସ୍ଵଳ୍ପ ଏବଂ ଆମଦାନୀ ଅଧିକ ହୁଏ ।
ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଏକ ଆଇନସିଦ୍ଧ ଦସ୍ୟୁ । ସେ ଦସ୍ୟୁ କିନ୍ତୁ ଅପରାଧୀ ନୁହେଁ । ଏହି ଦସ୍ୟୁବୃତ୍ତି ପାଇଁ ଆମେ କାହାକୁ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିପାରିବୁ ନାହିଁ । ଯେଉଁମାନେ ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ସମୟରେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ସେମାନେ ଭାବନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଏହାଦ୍ଵାରା ଲାଭବାନ ହୋଇଛନ୍ତି ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ସେମାନଙ୍କର ଏକ ବିରାଟ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର, ଫଳରେ ସେମାନେ ଏହାର ପ୍ରତିରୋଧ କରିବାକୁ ଯାଇ ଧର୍ମଘଟ, ଧାରଣା, ଘେରାଓ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟବନ୍ଦ’ର ଆଶ୍ରୟ ନିଅନ୍ତି ।
ମୁଦ୍ରାସ୍ପତି ସାମାଜିକ ଅରାଜକତା ବୃଦ୍ଧିପରେ । ଚୀନରେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀରେ ହିଟଲରୀ ଏକଛତ୍ର ଶାସନ ମୁଦ୍ରାଷ୍ଟୀତି ଯୋଗୁଁ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥିଲା । ସେଥିପାଇଁ ଅଧ୍ୟାପକ ସୁରଜଭାନୁ ଗୁନ୍ତା କହିଛନ୍ତି କୌଣସି ସରକାର ନିଜର ସ୍ଥିତି ଏବଂ ନିଜେ ପ୍ରତିନିଧ୍ୟ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ସଂସ୍ଥାକୁ ବିପନ୍ନ ନକଲେ ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତିକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ପାଳନ କରିବ ନାହିଁ ।