Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 9 ଜୀବନ ପାଇଁ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା – ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଭିଦର ଶ୍ୱସନ Important Questions and Answers.
BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 9 ଜୀବନ ପାଇଁ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା – ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଭିଦର ଶ୍ୱସନ
Question 1.
ଏକ ପରୀକ୍ଷାଦ୍ବାରା ଉଦ୍ଭଦରେ କିପରି ଶ୍ବସନ ଘଟେ ଦର୍ଶାଅ ।
Solution:
ପରୀକ୍ଷା : (i) ଏକ କୋନିକାଲ୍ ଫ୍ଲସ୍କରେ 10 ଗ୍ରାମ୍ ଗଜାମୁଗ ନିଆଯାଉ ।
(ii) ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ପରୀକ୍ଷାନଳୀରେ କିଛି କଷ୍ଟିକ୍ ପଟାସ୍ ନେଇ ସୂତାରେ ତାହାକୁ ବାନ୍ଧି ଫ୍ଲାସ୍କ ଭିତରେ ଝୁଲାଯାଉ ।
(iii) ଗୋଟିଏ ବକ୍ରଳନୀ ନେଇ ଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଇବା ଭଳି ଏହାର ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡ କୋନିକାଲ୍ ଫ୍ଲାସ୍କ ଭିତରେ ରଖାଯାଉ ଓ ଅନ୍ୟ ଅଗ୍ରଭାଗଟି ଏକ ବିକର୍ରେ ରଙ୍ଗୀନ ପାଣି ରଖି ତାହା ଭିତରେ ବୁଡ଼ାଯାଉ ।
ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ : ଲକ୍ଷ୍ୟକଲେ ଦେଖାଯିବ ଯେ; ଯେଉଁଥିରେ ଗଜାମୁଗ ଅଛି, ତାହାର ବକ୍ରନଳୀରେ ରଙ୍ଗୀନ ପାଣିର ସ୍ତର ବଢୁଛି , କାରଣ ଶ୍ବସନ ଯୋଗୁଁ ଅମ୍ଳଜାନ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ଓ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି । ସେହି ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ କଷ୍ଟିକ୍ ପଟାସଦ୍ଵାରା ଶୋଷିତ ହୋଇ ଫ୍ଲାସ୍କ ଭିତରେ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି, ତାହାକୁ ଭରଣା କରିବା ପାଇଁ ବକ୍ରରେଖାରେ ରଙ୍ଗୀନ ପାଣିର ସ୍ତର ବଢ଼ିଅଛି ।
Question 2.
ଉଦ୍ଭଦରେ କିପରି ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦିତ ହୁଏ ଲେଖ ।
Solution:
(i) ଉଚ୍ଚତର ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଙ୍ଗ ଥିବାବେଳେ ଉଭିଦର ସେପରି କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଙ୍ଗ ନଥାଏ ।
(ii) ଉଭିଦର କାଣ୍ଡ, ମୂଳ ଓ ପତ୍ରରେ ଥିବା କିଛି ବାହ୍ୟକୋଷ ଅମ୍ଳଜାନ ସଂଗ୍ରହ କରିଥା’ନ୍ତି ।
(iii) ଉଳତର ପତ୍ରରେ ସ୍ତୋମ (Stomata), ମୂଲକେଶର ଉପର ଅଂଶରେ ଥିବା ଅଧ୍ତ୍ୱିତା (Epithelium) କାଣ୍ଡରେ ଥିବା ବାତରନ୍ଧ୍ର (Leuticels) ମଧ୍ୟଦେଇ ଅମ୍ଳଜାନ ଉଭିଦ ଶରୀର ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ । ଏହି ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ଅହରହ ଚାଲୁରହିଥାଏ । ଦିନବେଳେ ଉଭିଦ ଆଲୋକଶ୍ଳେଷଣରେ ଅମ୍ଳଜାନ ଛାଡୁଥିବାରୁ ଏହାର ଚାହିଦା ଦିନରେ ପ୍ରାୟ ନ ଥାଏ ।
Question 3.
ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ
(କ) ନିଃଶ୍ବାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସ ଓ ଶ୍ବସନ (ଖ) ଆଲୋକଶ୍ଳେଷଣ ଓ ଶ୍ୱସନ
Solution:
Question 4.
କୀଟପତଙ୍ଗ, ଜିଆ ଓ ବେଙ୍ଗ କିପରି ସେମାନଙ୍କ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରନ୍ତି ଲେଖ ।
(i) କୀଟପତଙ୍ଗମାନେ ସେମାନଙ୍କ ବିଖଣ୍ଡିତ ଶରୀରରେ ଥିବା ଶ୍ଵାସରନ୍ଧ୍ର, ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶ୍ଵାସନଳୀ ଓ ଅତିସୂକ୍ଷ୍ମ ଶ୍ଵାସ ନଳୀକା ମଧ୍ୟ ଦେଲ ସେମାନଙ୍କ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ସମାଦନ କରିଥା ନ୍ତି |
(ii) ଜିଆ ଓ ବେଙ୍ଗ ଚର୍ମଦ୍ଵାରା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଓଦାଳିଆ ଚର୍ମ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବାୟୁରୁ ଅମ୍ଳଜାନ ସଂଗ୍ରହ କରି ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରନ୍ତି । ଏହା ଛଡ଼ା ମଣିଷ ପରି ବେଙ୍ଗର ମଧ୍ୟ ଦୁଇଟି ଫୁସ୍ଫୁସ୍ ରହିଛି ଯାହା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
Question 5.
ଆକୁଞ୍ଚନଜନିତ ବ୍ୟଥା କ’ଣ ? ଏହା କାହିଁକି ଘଟେ ?
(i) ସମୟ ସମୟରେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ (ବ୍ୟାୟାମ) ପରେ ମାଂସପେଶୀରେ ଆକୁଞ୍ଚନ ଜନିତ ବ୍ୟଥା (cramp) ଅନୁଭବ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ବ୍ୟଥା ମାଂସପେଶୀୟ କୋଷରେ ଅବାୟୁ ଶ୍ୱସନ ଯୋଗୁଁ ଘଟିଥାଏ ।
(ii) ଏଥରେ ଗ୍ଲୁକୋଜ୍ର ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜାରଣ ଘଟି ଲାକ୍ଟିକ୍ ଅମ୍ଳ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଅମ୍ଳ ବହୁ ପରିମାଣରେ କୋଷରେ ଜମା ହେଲେ ମାଂସପେଶୀରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅନୁଭୂତ ହୁଏ । ଗରମ ପାଣି ଉପଚାର ବା ମାଂସପେଶୀରେ ମାଲିସ୍ କଲେ ଯନ୍ତ୍ରଣା କମିଯାଏ ।
Question 6.
ମାଛମାନେ କିପରି ସେମାନଙ୍କ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରନ୍ତି ।
Solution:
(i) ମାଛ ପାଣିରେ ରହେ । ଜଳରେ ଥିବା ଦ୍ରବୀଭୂତ ଅମ୍ଳଜାନକୁ ମାଛ ଗାଲି ସାହାଯ୍ୟରେ ଗ୍ରହଣ କରେ ।
(ii) ଧମନୀ ଦ୍ବାରା ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣରେ ରକ୍ତ ଗାଲିକୁ ଆସିଥାଏ । ସେହିଠାରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଓ ଅମ୍ଳଜାନର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ଘଟିଥାଏ ।
Question 7.
ମଣିଷ ଶ୍ଵାସତନ୍ତ୍ରର ଏକ ନାମାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ।
Solution:
Question 8.
ସୁରାସାର କିଣ୍ବନ କ’ଣ ଲେଖ ।
Solution:
(i) ଲଯୁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅପକାଚା ଅଣୁକାନକଦ୍ୱାରା ସ୍କରାପାଇ କିଣନ ଦୋଲଥାଏ |
(ii) ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଗ୍ଲୁକୋଜ୍ର ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜାରଣରୁ ସୁରାସାର, ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଓ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।
ଗ୍ଲା କୋଜ୍ ଅମ୍ଳଜାନ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ସୁରାସାର + ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ + ଶକ୍ତି ।
ସଂଶିପ୍ତଧାମା ପ୍ରଣୋଉର :
I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) କୋଶରେ ଖାଦ୍ୟର ବିଶନେ ଶଟି କାଢ ଦ୍ବେଦା ପ୍ରକ୍ରୟାକୃ __________ କଦୃନ୍ତି |
(ii) ଇଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ________ ଜୀବ ।
(iii) ପାଉଁରୁଟି ସ୍ପଞ୍ଜପରି ନରମ କରିବାକୁ ________ ଗ୍ୟାସ୍ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
(iv) କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କାଳରେ ନିଃଶ୍ବାସ ପ୍ରଶ୍ବାସର ହାର ମିନିଟ୍ ପ୍ରତି ________ ଥରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ।
(v) ________ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଗ୍ଲୁକୋଜ୍ର କରେ ।
(vi) ସମସ୍ତ ଉଭିଦ ________ ଦ୍ୱାରା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରନ୍ତି ।
(vii) ଜିଆ ________ ଦ୍ୱାରା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରେ ।
(viii)ଝିଣ୍ଟିକା ________ ଦ୍ୱାରା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରେ ।
(ix) ମଣିଷ ________ ଦ୍ୱାରା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରେ ।
(x) ଥମ୍ଳଜାନ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ମାଂପରପେରେ ଗୁ କୋକ୍ ବିଶଟିତ ହୋଇ ________ ଓ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ କରେ ।
(xi) ଅବାୟୁ ଶ୍ୱସନରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଓ ଶକ୍ତି ସହିତ ________ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।
(xii) ଶରୀର ମାଂସପେଶୀରେ ________ ର ସୃଷ୍ଟି ଯୋଗୁ ମାଂସପେଶୀରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ ।
Solution:
(i) ଶ୍ଵମନ
(ii) ଏକକୋଷୀ
(iii) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(iv) 25
(v) କଶିକ୍ ପରାପ
(vi) ସ୍ତୋମ୍
(vii) ଓଦାଳିଆ ଚର୍ମ
(viii)ଶ୍ଵାସରନ୍ଧ୍ରର
(ix) ଫୁସ୍ଫୁସ୍
(x) ଲାକ୍ଟିକ୍ ଅମ୍ଳ
(xi) ସୁରାସାର
(xii) ଲାକ୍ଟିକ୍ ଅମ୍ଳ
II. ବାମପାର୍ଶ୍ବରେ ଥିବା ଶବ୍ଦଦ୍ୱୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବରେ ଥିବା ଖାଲିସ୍ଥାନରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦଟି ଲେଖ ।
(i) ପ୍ରଶ୍ଵାସ ବାୟୁରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ : 0.04% :: ନିଃଶ୍ଵାସ ବାୟୁରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ : ________ |
(ii) ଅସରପା : ଶ୍ଵାସରନ୍ଧ୍ର :: ଜିଆ : ________ |
(iii) ଫୁସ୍ଫୁସକୁ ବାୟୁ ପ୍ରବେଶ : ପ୍ରଶ୍ଵାସ :: ଫୁସ୍ଫୁସରୁ ବାୟୁର ପ୍ରସ୍ଥାନ : ________ |
(iv) ଫୁସ୍ଫୁସୀୟ ଧମନୀ : ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳଯୁକ୍ତ ରକ୍ତ :: ଫୁସ୍ଫୁସୀୟ ଶିରା : ________ |
(v) ପ୍ରଶ୍ଵାସ ବାୟୁରେ ଅମ୍ଳଜାନ : 21% :: ନିଃଶ୍ଵାସ ବାୟୁରେ ଅମ୍ଳଜାନ : ________ |
(vi) ବିଶ୍ରାମ : 15-18 ଥର :: ପରିଶ୍ରମ : ________ |
Solution:
(i) 44
(ii) ଓଦାଳିଆ ଚର୍ମ
(iii) ନିଃଶ୍ବାସ
(iv) ଅମ୍ଳଜାନଯୁକ୍ତ ରକ୍ତ
(v) 16.4 %
(vi) 25 ଥର
III. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ସମୟରେ ଜଣେ ଲୋକର ନିଃଶ୍ବାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସ ହାର କମିଯାଏ ।
(ii) ଉଭିଦର ଚେରରେ ସ୍ତୋମ୍ ଥାଏ ।
(iii) ଯଦି ଖାଦ୍ୟର ବିଘଟନ ଯବକ୍ଷାରଜାନଦ୍ୱାରା ହୁଏ, ତେବେ ତାହାକୁ ବାୟୁଶୂସନ କହନ୍ତି ।
(iv) ଅଧ୍ଯକ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ହାର କମିଯାଏ ।
Solution:
(i) କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ସମୟରେ ଜଣେ ଲୋକର ନିଃଶ୍ବାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସ ହାର ବଢ଼ିଯାଏ ।
(ii) ଉଭିଦର ପତ୍ରରେ ସ୍ତୋମ୍ ଥାଏ ।
(iii) ଯଦି ଖାଦ୍ୟର ବିଘଟନ ଅମ୍ଳଜାନଦ୍ୱାରା ହୁଏ, ତେବେ ତାହାକୁ ବାୟୁଶୂସନ କହନ୍ତି ।
(iv) ଅଧିକ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ହାର ବଢ଼ିଯାଏ ।
IV. ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) ଅସରପା ଶରୀରରେ ବାୟୁ ଚଳାଚଳ କାହାଦ୍ଵାରା ହୁଏ ?
(i) ଫୁସ୍ ଫୁସ୍
(ii) ଗାଲି
(iii) ଶ୍ଵାସରନ୍ଧ୍ର
(iv) ଚମ
Solution:
(iii) ଶ୍ଵାସରନ୍ଧ୍ର
(ଖ) କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କଲେ ମାଂସପେଶୀରେ କାହାର ମାତ୍ରା ବଢ଼ିଯାଏ ?
(i) ଲାକ୍ଟିକ୍ ଅମ୍ଳ
(ii) ଅମ୍ଳଜାନ
(iii) ଗ୍ଲା କୋଜ୍
(iv) ଜଳର ମାତ୍ରା
Solution:
(i) ଲାକ୍ଟିକ୍ ଅମ୍ଳ
(ଗ) ନିଶାସ ବେଲଲ୍ର ପିଚାଡ଼ଦା କିପରି ଫୁଲିଥାଏ |
(i) ବାହାରକୁ
(ii) ତଳକୁ
(iii) ଉପରକୁ
(iv) କୌଣସି ଆଡ଼କୁ ନୁହେଁ
Solution:
(ii) ତଳକୁ
(ଘ) ମାଛ ଜଳରେ ଥିବା ଦ୍ରବୀଭୂତ ଅମ୍ଳଜାନକୁ କାହା ସାହାଯ୍ୟରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ?
(i) ଫୁସ୍ଫୁସ୍
(ii) ଗାଲି
(iii) ଶ୍ଵାସରନ୍ଧ୍ର
(iv) ଚମ
Solution:
(ii) ଗାଲି
(ଙ) ଉଭିଦର କେଉଁଠାରେ ସ୍ତୋମ୍ ହୁଏ ?
(i) ମୂଳରେ
(ii) କାଣ୍ଡରେ
(iii) ପତ୍ରରେ
(iv) କୋଷରେ
Solution:
(iii) ପତ୍ରରେ
(ଚ) କୋଷୀୟ ଶ୍ୱସନରେ ଜୀବ ଶରୀରରେ କାହାର ବିଘଟନ ଘଟେ ?
(i) ଗ୍ଲା କୋଜ୍
(ii) ପୁଷ୍ଟିସାର
(iii) ସ୍ନେହସାର
(iv) ଚମ
Solution:
(i) ଗ୍ଲା କୋଜ୍
(ଛ) କୋଷରେ ଖାଦ୍ୟର ବିଘଟନ ଘଟି ଶକ୍ତି ଜାତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(i) ପୋଷଣ
(ii) ଶ୍ବସନ
(iii) ପବନ
(iv) ବିଘଟନ
Solution:
(ii) ଶ୍ବସନ
(ଜ) ଇଷ୍ଟ କେଉଁ ଶ୍ଵାସନଦ୍ୱାରା ଶକ୍ତି ପାଇଥାଏ ?
(i) କୋଷୀୟ ଶ୍ୱସନ
(ii) ବାୟୁ ଶ୍ୱସନ
(iii) ଅବାୟୁ ଶ୍ୱସନ
(iv) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
Solution:
(iii) ଅବାୟୁ ଶ୍ୱସନ
(ଝ) ଶ୍ଵାସନରେ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍ ନିର୍ଗତ ହୁଏ ?
(i) ଅମ୍ଳଜାନ
(ii) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(iii) ଜଳୀୟବାଷ୍ପ
(iv) ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍
Solution:
(ii) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(ଞ) ମାଂସପେଶୀୟ କୋଷରେ ଅବାୟୁ ଶ୍ଵାସନଦ୍ୱାରା ଗ୍ଲା କୋଜ୍ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ବିଖଣ୍ଡିତ ହୋଇ କେଉଁଥିରେ ପରିଣତ ହୁଏ ?
(i) ସୁରାସାର
(ii) ଲାକ୍ଟିକ୍ ଅମ୍ଳ
(iii) ଏସିଟିକ୍ ଅମ୍ଳ
(iv) ସାଇଟ୍ରିକ୍ ଅମ୍ଳ
Solution:
(ii) ଲାକ୍ଟିକ୍ ଅମ୍ଳ
V. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ନିଃଶ୍ଵାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
(ii) କୋଷୀୟ ଶ୍ୱସନ, ଅନ୍ତଃ ଶ୍ବସନ ବା ଟିସୁ ଶ୍ୱସନ କ’ଣ ?
(iii) କୋଷୀ କ’ଣ ?
(iv) ଶ୍ଵାସନ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(v) ବାୟୁ ଶ୍ୱସନରେ କ’ଣ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ?
(vi) ଅବାୟୁ ଶ୍ୱସନରେ କ’ଣ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ?
(vii) କେଉଁ ଅଣୁଜୀବ ଅମ୍ଳଜାନକୁ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନରେ ବ୍ୟବହାର କରେ ନାହିଁ ?
(viii) ପାଉଁରୁଟିରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
(ix) ‘ଶ୍ବସନ ହାର’ କ’ଣ ?
(x) କେଉଁ ଅମ୍ଳ ମାଂଶପେଶୀ ବ୍ୟଥାର କାରଣ ?
Solution:
(i) ଶରୀର ଦ୍ବାରା ଅମ୍ଳଜାନ ଆହରଣ ଓ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ତ୍ୟାଗକୁ ନିଃଶ୍ବାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଶ୍ଵାସନ ଏକ ଜୈବରାସାୟନିକ କ୍ରିୟା, ଯାହା କୋଷମଧ୍ଯରେ ସଂଗଠିତ ହୁଏ । ତେଣୁ ଏହାକୁ କୋଷୀୟ ଶ୍ୱସନ, ଅନ୍ତଃଶ୍ୱସନ କୁହାଯାଏ ।
(iii) କୋଷ ଜୀବଶରୀରର ମୌଳିକ ଗାଠନିକ ଓ କ୍ରିୟାତ୍ମକ ଏକକ ଅଟେ ।
(iv) ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ କୋଷରେ ଖାଦ୍ୟର ବିଘଟନ ଘଟି ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଶ୍ୱସନ କହନ୍ତି ।
(v) ବାୟୁ ଶ୍ଵାସନରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ, ଶକ୍ତି ଓ ଜଳ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।
(vi) ଅବାୟୁ ଶ୍ୱସନରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ, ଶକ୍ତି ଓ ସୁରାସାର ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।
(vii) ଇଷ୍ଟ ନାମକ ଅଣୁଜୀବ ଅମ୍ଳଜାନକୁ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନରେ ବ୍ୟବହାର କରେ ନାହିଁ ।
(viii)ଇଷ୍ଟ ନାମକ ଅଣୁଜୀବଦ୍ୱାରା ଅବାୟୁ ଶ୍ୱସନରେ ସୁରାସାର ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଥିବା ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ, ପାଉଁରୁଟିରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
(ix) ମିନିଟ୍ ପ୍ରତି ନିଃଶ୍ଵାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସକୁ ଶ୍ୱସନ ହାର କହନ୍ତି ।
(x) ଲାକ୍ଟିକ୍ ଅମ୍ଳ ମାଂସପେଶୀ ବ୍ୟଥାର କାରଣ ଅଟେ ।