Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Odia Solutions Chapter 13 ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ Textbook Exercise Questions and Answers.
BSE Odisha Class 6 Odia Solutions Chapter 13 ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ
ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) ଶିଷ୍ୟ ଜଣକ ଗୁରୁଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନର କି ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ଶିଷ୍ୟ ଜଣକ ଗୁରୁଙ୍କୁ କହିଲେ, ‘ଗୁରୁଦେବ, ମୁଁ କେତେ ଗାଁଗଣ୍ଡା, ବଣଜଙ୍ଗଲ ଓ ପାହାଡ଼ପର୍ବତ ବୁଲିଲି । କେଉଁଠି ଗୋଟିଏ ହେଲେ ଅଦରକାରୀ ଗଛ ବା ଲତା ଦେଖଲି ନାହିଁ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗଛଲତାର ଉପକାରିତା ଅଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉଦ୍ଭଦରେ ଔଷଧଗୁଣ ଭରି ରହିଛି । ସତେ ଯେପରି ମଣିଷ ଓ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ରୋଗମୁକ୍ତ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ସୁସ୍ଥ ସବଳ ରଖିବାପାଇଁ ସେମାନେ ଜନ୍ମ ନେଇଛନ୍ତି ।’’
(ଖ) ଚରକ କେଉଁ ଶାସ୍ତ୍ର ଲେଖୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଚରକ ‘ଚରକ ସଂହିତା’ ଶାସ୍ତ୍ର ଲେଖୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ।
(ଗ) ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଅଧିକ ପୁଣ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ ବୋଲି କାହିଁକି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ବୃକ୍ଷ ମନୁଷ୍ୟର ଏକାନ୍ତ ଉପକାରୀ ବନ୍ଧୁ । ତେଣୁ ସୁସନ୍ତାନମାନଙ୍କୁ ଜନ୍ମଦେବା ଅପେକ୍ଷା ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଅଧିକ ପୁଣ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ ବୋଲି ପୁରାଣରେ କୁହଯାଇଛି । ଅତୀତକାଳରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରି ଲୋକେ ଆନନ୍ଦଲାଭ କରୁଥିଲେ ।
(ଘ) ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବୃକ୍ଷଲତା କ’ଣ କରନ୍ତି ?
Answer:
ବୃକ୍ଷଲତା ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବାୟୁରୁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ବାଷ୍ପ ଗ୍ରହଣ କରି ଅମ୍ଳଜାନ ଛାଡ଼ନ୍ତି ।
(ଙ) ବୃକ୍ଷଲତା ନିକଟରେ ଆମେ ଋଣୀ ବୋଲି କହିବାର କାରଣ କ’’ଣ ?
Answer:
ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ବିଶୁଦ୍ଧତା, ବୃଷ୍ଟିପାତ, ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ, ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟ, ପାନୀୟ, ବସ୍ତ୍ର ଓ ବାସଗୃହ ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ଆମେ ବୃକ୍ଷଲତା ନିକଟରେ ଏକାନ୍ତ ଋଣୀ ଅଟୁ।
Question ୨।
ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ଆମ ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅଳ୍ପବୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ଆମ ଓଡ଼ିଶାର କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାରେ ଅଳ୍ପବୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
(ଖ) ଜଙ୍ଗଲ କାଟିଦେବାଦ୍ଵାରା ଆମର କି କି କ୍ଷତି ହେଉଛି ?
Answer:
ଜଙ୍ଗଲ କାଟିଦେବାଦ୍ଵାରା ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ହୋଇ ମାଟି ଶୁଷ୍କ, ଟାଙ୍ଗର ଓ ଅନୁର୍ବର ହୋଇଯାଉଛି । ମରୁଭୂମିର ସଂପ୍ରସାରଣ ଘଟୁଛି । ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ଯୋଗୁଁ ଜଳଭଣ୍ଡାର ଓ ନଦୀଶଯ୍ୟା ପୋତି ହୋଇଯାଉଛି । ଅରଣ୍ୟଲବ୍ଧ ବହୁ ଔଷଧ, ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ଓ କଞ୍ଚାମାଲର ଅଭାବ ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ଏପରିକି ବହୁ ପଶୁପକ୍ଷୀ ମଧ୍ୟ ଲୋପ ପାଇଯାଉଛନ୍ତି । ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଗ୍ୟାସ୍ର ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧିପାଇ ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ପ୍ରଦୂଷିତ କରୁଛି ଏବଂ ବୃଷ୍ଟିପାତର ପରିମାଣ ହ୍ରାସପାଇ ମରୁଡ଼ି ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି ।
(ଗ) ବୃକ୍ଷଲତାକୁ ‘ସବୁଜ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ’ ବୋଲି କହିବାର ଯଥାର୍ଥତା କ’ଣ ?
Answer:
ବୃକ୍ଷଲତା ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ବିଶୁଦ୍ଧତା ରକ୍ଷା କରେ, ବୃଷ୍ଟିପାତର ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି କରେ, ମୃତ୍ତିକା କରେ, ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟ, ପାନୀୟ, ବସ୍ତ୍ର, ବାସଗୃହ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରଦାନ କରେ । ମାନବ ସଭ୍ୟତା ଓ ଜୀବନକୁ ବୃକ୍ଷଲତାର ଦାନ ଅତୁଳନୀୟ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ‘ସବୁଜସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ’ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଯଥାର୍ଥରେ ଏହା ସୁନାଠାରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ !
(ଘ) କେଉଁ ଉପାୟରେ ଜଙ୍ଗଲର ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇ ପାରିବ ?
Answer:
ସାମାଜିକ ବନୀକରଣ, ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ, ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ଯୋଜନାକୁ ଫଳପ୍ରଦ କରି ଆମେ ନୂତନ ଅରଣ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ଓ ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ଜଙ୍ଗଲର ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇ ପାରିବ ।
(ଙ) ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ଘଟିବା ଫଳରେ କି କି କ୍ଷତି ହୁଏ ?
Answer:
ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ଘଟିବା ଫଳରେ ଜଳଭଣ୍ଡାର ଓ ନଦୀ, ପୁଷ୍କରିଣୀର ଶଯ୍ୟା ପୋତି ହୋଇଯାଏ । ଆମ ରାଜ୍ୟର ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାର ଅନୁରୂପ ବିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି । ପୁନଶ୍ଚ ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ଫଳରେ ଭୂମି ଶୁଷ୍କ, ଟାଙ୍ଗର ଓ ଅନୁର୍ବର ହୋଇ ପଡ଼ିରହେ ।
(ଚ) ଉଦ୍ଭଦ ଜଗତର ବିନା ସାହାଯ୍ୟରେ ପ୍ରାଣୀ ଜଗତ ବଞ୍ଚା ଅସମ୍ଭବ କାହିଁକି ?
Answer:
ପ୍ରାଣୀଜଗତର ବିନା ସାହାଯ୍ୟରେ ଉଭିଦଜଗତ ବଞ୍ଚିପାରେ; ମାତ୍ର ଉଭିଦଜଗତ ବିନା ପ୍ରାଣୀଜଗତ ବଞ୍ଚିବା ଅସମ୍ଭବ । ବାୟୁ ମଣ୍ଡଳର ବିଶୁଦ୍ଧତା, ବୃଷ୍ଟିପାତ, ମୃତ୍ତିକାସଂରକ୍ଷଣ, ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟ, ପାନୀୟ, ବସ୍ତ୍ର, ବାସଗୃହ ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ପ୍ରାଣୀଜଗତ ଉଭିଦଜଗତ ଉପରେ ଏକାନ୍ତ ନିର୍ଭରଶୀଳ ।
Question ୩ ।
ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
(କ) ସତେ ଯେପରି ମଣିଷ ଓ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ରୋଗମୁକ୍ତ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ସୁସ୍ଥସବଳ ରଖିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଜନ୍ମ ନେଇଛନ୍ତି ।
Answer:
ସତେ ଯେପରି ……………………… ଜନ୍ମ ଜନ୍ମ ନେଇଛନ୍ତିା
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଡକ୍ଟର ଜଗନ୍ନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଲିଖ୍ ‘ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ’ ବିଷୟରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ବୃକ୍ଷଲତାର ଉପକାରିତା ଦର୍ଶାଇ ଚରକ ତାଙ୍କ ଗୁରୁଙ୍କୁ ଏପରି କହିଛନ୍ତି । ଥରେ ଗୁରୁ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ଚାହିଁଲେ । କେଉଁ ବୃକ୍ଷଲତାଗୁଡ଼ିକ ମନୁଷ୍ୟପାଇଁ ଦରକାରୀ ଓ କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଅଦରକାରୀ ପରୀକ୍ଷା କରି ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଜଣାଇବାକୁ କହିଲେ । ଶିଷ୍ୟମାନେ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯାଇ କିଛି ଦିନ ପରେ ଫେରିଆସି କେଉଁ ବୃକ୍ଷଲତାଗୁଡ଼ିକ ଦରକାରୀ ଓ କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଅଦରକାରୀ ତାହା ଗୁରୁଙ୍କୁ ଜଣାଇଲେ । କିନ୍ତୁ ଚରକ ନାମକ ଜଣେ ଶିଷ୍ୟ ବର୍ଷକ ପରେ ଫେରିଲେ । ସେ ଗୁରୁଙ୍କୁ କହିଲେ ଯେ ସୃଷ୍ଟିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍ଷଲତା ଦରକାରୀ ।
ସେ କେତେ ଗାଁଗଣ୍ଡା, ବଣଜଙ୍ଗଲ, ପାହାଡ଼ ପର୍ବତ ବୁଲିଥିଲେ ମଧ୍ୟ କୌଣସିଠାରେ ଅଦରକାରୀ ବୃକ୍ଷଟିଏ ପାଇଲେ ନାହିଁ । ସମସ୍ତଙ୍କର କିଛି ନା କିଛି ଔଷଧୀୟ ଗୁଣ ଅଛି । ମଣିଷ ଓ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ରୋଗ ଭଲ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ସୁସ୍ଥସବଳ ରଖୁବା ପାଇଁ ଉଭିଦମାନେ ଜନ୍ମ ନେଇଛନ୍ତି । ତେଣୁ କୌଣସି ବୃକ୍ଷଲତା ଅଦରକାରୀ ନୁହେଁ । ବାସ୍ତବରେ ଲେଖକ ବୃକ୍ଷଲତାମାନଙ୍କର ଯେଉଁ ଉପାଦେୟତା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ଯଥାର୍ଥ ଅଟେ ।
(ଖ) ସମ୍ପ୍ରତି ବୃକ୍ଷଲତା ଅଭାବରେ ମନୁଷ୍ୟ କିପରି ବିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି, ତାହା ସହଜରେ ଅନୁମେୟ ।
Answer:
ସମ୍ପ୍ରତି ବୃକ୍ଷଲତା …………………………. ସହଜରେ ଅନୁମେୟ ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ଡକ୍ଟର ଜଗନ୍ନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଲିଖ୍ ‘ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ବୃକ୍ଷଲତା ବିନା ମନୁଷ୍ୟ ଭୋଗୁଥିବା ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି । ବୃକ୍ଷଲତା ମନୁଷ୍ୟର ଏକାନ୍ତ ଉପକାରୀ ବନ୍ଧୁ । ସେମାନେ ମନୁଷ୍ୟର ଯେତେ ଉପକାର କରନ୍ତି, ତାହା କଳନା ବୃକ୍ଷଲତା ମନୁଷ୍ୟର ଏକାନ୍ତ ଉପକାରୀ ବନ୍ଧୁ । ସେମାନେ ମନୁଷ୍ୟର ଯେତେ ଉପକାର କରନ୍ତି, ତାହା କଳନା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା, ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ, ଜଳବାୟୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ତଥା ମନୁଷ୍ୟକୁ ଖାଦ୍ୟ ଓ ତା’ର ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟ ଯୋଗାଇବାରେ ବୃକ୍ଷଲତାର ଅଶେଷ ଭୂମିକା ରହିଛି ।
ବୃକ୍ଷଲତା ଅଭାବରେ ଅନିୟମିତ ବର୍ଷା ଯୋଗୁଁ ପୃଥିବୀର ବହୁ ଦେଶ ଦୁର୍ଗତିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଅନାବୃଷ୍ଟି ହୋଇ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଦେଖାଯାଉଛି । ବୃକ୍ଷଲତାର ଅଭାବରେ ବାୟୁରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ବାଷ୍ପର ପରିମାଣ ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ଫଳରେ ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । ଆଜି ବୃକ୍ଷଲତାର ଅଭାବରେ ବହୁ ଦେଶରେ ମରୁଭୂମିର ଆୟତନ ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ଏସବୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଚାର କଲେ ଜଣାଯାଏ ବୃକ୍ଷଲତାର ଅଭାବରେ ମନୁଷ୍ୟ ଅନେକ ବିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଅଛି । ବାସ୍ତବରେ ଲେଖକଙ୍କର ଏହି ଉକ୍ତି ଯଥାର୍ଥ ଅଟେ ।
Question ୪।
‘ମୁକ୍ତ’ ଶବ୍ଦ ଲଗାଇ ଯେଉଁପରି ‘ରୋଗମୁକ୍ତ’ ଶବ୍ଦ ହୋଇଛି, ସେହିପରି ‘ମୁକ୍ତ’ ଲଗାଇ ଆଉ ତିନୋଟି ଚିନ୍ତାମୁକ୍ତ, ଦୋଷମୁକ୍ତ, କଷ୍ଟମୁକ୍ତ । ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଚିନ୍ତାମୁକ୍ତ, ଦୋଷମୁକ୍ତ, କଷ୍ଟମୁକ୍ତା
Question ୫।
ଯେପରି ‘ସଂପ୍ରସାରଣ’ ଶବ୍ଦରୁ ‘ସଂପ୍ରସାରିତ’, ‘ନିର୍ମାଣ’ ଶବ୍ଦରୁ ‘ନିର୍ମିତ’ ହୋଇପାରୁଛି, ସେହିଭଳି ତଳଲିଖତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ରୂପ କ’ଣ ହେବ ଲେଖ ।
ପଠନ, ଗ୍ରହଣ, ଲିଖନ, ଚର୍ବଣ, କମ୍ପନ
Answer:
ପଠନ – ପଠିତ
ଗ୍ରହଣ – ଗୃହାତ
ଲିଖନ – ଲିଖ୍ ତ
ଚର୍ବଣ – ଚର୍ବତ
କମ୍ପନ – କମ୍ପିତ
Question ୬।
ପଶୁ ଓ ପକ୍ଷୀ ମିଶିଲେ ପଶୁପକ୍ଷୀ ହେଉଛି । ସେହିପରି ପାଞ୍ଚଟି ଯୋଡ଼ାଶବ୍ଦ ଏହି ପାଠରୁ ଖୋଜି ଲେଖ ।
Answer:
ଗଛଲତା, ବଣଜଙ୍ଗଲ, ଗାଁଗଣ୍ଡା, ପାହାଡ଼ପର୍ବତ, କଳକାରଖାନା ।
Question ୭।
‘ଶ୍ୟାମଳ ଅରଣ୍ୟ’ । ଏଠାରେ ‘ଶ୍ୟାମଳ’ ଶବ୍ଦଟି ଏକ ବିଶେଷଣ ପଦ । ସେହିପରି ‘ଅରଣ୍ୟ’ ପୂର୍ବରୁ ଆଉ ୩ଟି ବିଶେଷଣ ପଦ ଲଗାଇ ନୂଆ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଘନ ଅରଣ୍ୟ, ସବୁଜ ଅରଣ୍ୟ, ନୂତନ ଅରଣ୍ୟ ।
Question ୮।
‘ଉପକାର’ ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଈ’ ଲାଗିଲେ ‘ଉପକାରୀ’ ହେଉଛି । ସେହିପରି ଶେଷରେ ‘ଈ’ ଲାଗିଥିବା ପାଞ୍ଚଗୋଟି ଶବ୍ଦ ମନରୁ ଭାବି ଲେଖ ।
Answer:
ଦରକାରୀ, ପରଦେଶୀ, ବିଦେଶୀ, ସରକାରୀ, ସ୍ବଦେଶୀ ।
Question ୯।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଅନୁଚ୍ଛେଦରୁ ‘ଓ’, ‘ଏବଂ’, ‘ମାତ୍ରା’ ଉଠାଇ ନିଆଯାଇଛି । ଯଥା ସ୍ଥାନରେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଯୋଗକରି ଅନୁଚ୍ଛେଦଟିକୁ ଆଉଥରେ ଲେଖ ।
ବୃକ୍ଷଲତା ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ସେମାନେ ଭୂମି ଭିତରେ ଚେର ବିସ୍ତାର କରି ଉପରେ ଡାଳପତ୍ର ଢାଙ୍କି ବର୍ଷା ଜଳସ୍ରୋତରୁ ମୃତ୍ତିକାକୁ ରକ୍ଷାକରନ୍ତି । ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ ସେଠାରୁ ସହଜରେ ମାଟି ଧୋଇ ହୋଇଯାଏ । ସେହି ଭୂମି ଶୁଷ୍କ ଟାଙ୍ଗର ଅନୁର୍ବର ହୋଇ ପଡ଼ିରହେ ।
Answer:
ବୃକ୍ଷଲତା ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ସେମାନେ ଭୂମି ଭିତରେ ଚେର ବିସ୍ତାର କରି ଏବଂ ଉପରେ ଡାଳପତ୍ର ଢାଙ୍କି ବର୍ଷା ଓ ଜଳସ୍ରୋତରୁ ମୃଭିକାକୁ ରକ୍ଷାକରନ୍ତି । ମାତ୍ର ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ, ସେଠାରୁ ସହଜରେ ମାଟି ଧୋଇ ହୋଇଯାଏ । ସେହି ଭୂମି ଶୁଷ୍କ, ଟାଙ୍ଗର ଓ ଅନୁର୍ବର ହୋଇ ପଡ଼ିରହେ ।
Question ୧୦।
ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ନିମ୍ନ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଥିବା ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନକୁ ପୂରଣ କରି ଲେଖ ।
(କ) ସେମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା କେବଳ ……………………. ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ ।
(ଖ) ବୃକ୍ଷଲତା ……………………. ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
(ଗ) ଏଥର ତୁମେ ଫେରିଯାଅ । ସମାଜ ……………….. ରେ ମନୋନିବେଶ କର ।
(ବର୍ଷା, ସେବା, ପୁସ୍ତକ ପଠନ, ସ୍ଵଗୃହରେ)
(କ) ସେମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା କେବଳ ପୁସ୍ତକ ପଠନ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ ।
(ଖ) ବୃକ୍ଷଲତା ବର୍ଷା ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
(ଗ) ଏଥର ତୁମେ ଫେରିଯାଅ । ସମାଜ ସେବାରେ ମନୋନିବେଶ କର ।
Question ୧୧।
ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଉପଯୁକ୍ତ କ୍ରମରେ ସଜାଇ ବାକ୍ୟଟିକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଲେଖ ।
ସଂଶ୍ଳେଷଣ ବାୟୁରୁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବୃକ୍ଷଲତା ଗ୍ରହଣ କରି ଆଲୋକ ଛାଡ଼ନ୍ତି ଅମ୍ଳଜାନ ବାଷ୍ପ ।
Answer:
ବୃକ୍ଷଲତା ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବାୟୁରୁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ବାଷ୍ପ ଗ୍ରହଣ କରି ଅମ୍ଳଜାନ ଛାଡ଼ନ୍ତି।
ତୁମ ପାଇଁ କାମ:
୧। ବୃକ୍ଷଲତାଙ୍କ ଉପକାରିତା ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ତୁମର ସାନଭାଇ ପାଖକୁ ପତ୍ରଟିଏ ଲେଖ ।
୨। ତୁମ ଘର ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଗଛର ନାମ ଲେଖ । ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଗୁଡ଼ିକୁ ଔଷଧ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିହୁଏ, ତା’ର ଏକ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ।
ପରାକ୍ଷା ଉପରଯାଗା ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
Question ୧।
ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ଠିକ୍ କ୍ରମରେ ସଜାଇ ବାକ୍ୟ ଗଠନ କର ।
(କ) ଗୁଣ ଅନୁଧ୍ୟାନ ଦୋଷ ବୃକ୍ଷଲତାମାନଙ୍କର କଲେ ।
(ଖ) ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ ଆଶ୍ରମକୁ ଶିଷ୍ୟଙ୍କର କିନ୍ତୁ ବିଳମ୍ବ ଜଣେ ହେଲା କରିବାରେ ।
(ଗ) କର ସେବାରେ ସମାଜ ମନୋନିବେଶ ।
(ଘ) ଅନାବୃଷ୍ଟି ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଓ ଜିଲ୍ଲାରେ ଘଟୁଛି କଳାହାଣ୍ଡି ରାଜ୍ୟର ଆମ ବାରମ୍ବାର ।
(ଙ) ଦୁଷ୍କର୍ମର ନ ଘଟିଲେ ଆମ ରହିବ ସୀମା ନାହିଁ ଅବସାନ ଏହି ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାର ।
Answer:
(କ) ବୃକ୍ଷଲତାମାନଙ୍କର ଦୋଷ ଗୁଣ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ।
(ଖ) କିନ୍ତୁ ଜଣେ ଶିଷ୍ୟଙ୍କର ଆଶ୍ରମକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରିବାରେ ବିଳମ୍ବ ହେଲା ।
(ଗ) ସମାଜ ସେବାରେ ମନୋନିବେଶ କର ।
(ଘ) ଆମ ରାଜ୍ୟର କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାରେ ବାରମ୍ବାର ଅନାବୃଷ୍ଟି ଓ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଘଟୁଛି ।
(ଙ) ଏହି ଦୁଷ୍କର୍ମର ଅବସାନ ନ ଘଟିଲେ ଆମ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାର ସୀମା ରହିବ ନାହିଁ ।
Question ୨।
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନରେ କ’ଣ ବସିବ ?
(କ) ପଠାଣି ସାମନ୍ତ – ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଦର୍ପଣ, ଚରକ –
(ଖ) ଗୁରୁ ପରୀକ୍ଷା, ଶିଷ୍ଯ –
(ଗ) ଅଭିଶାପ – ଆଶୀର୍ବାଦ, ଅପକାରୀ –
(ଘ) ପ୍ରତିଷ୍ଠା – ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ, ପଣ୍ଡିତ –
(ଙ) ପାପ – ପୁଣ୍ୟ, ବିନାଶ –
(ଚ) ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ – ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ, ଶ୍ୱାସକ୍ରୟା-
Answer:
(କ) ପଠାଣି ସାମନ୍ତ – ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଦର୍ପଣ, ଚରକ – ଚରକ ସଂହିତା
(ଖ) ଗୁରୁ ପରୀକ୍ଷା, ଶିଷ୍ଯ – ଅଧ୍ୟୟନ
(ଗ) ଅଭିଶାପ – ଆଶୀର୍ବାଦ, ଅପକାରୀ – ଉପକାରା
(ଘ) ପ୍ରତିଷ୍ଠା – ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ, ପଣ୍ଡିତ – ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ
(ଙ) ପାପ – ପୁଣ୍ୟ, ବିନାଶ – ବିକାଶ
(ଚ) ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ – ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ, ଶ୍ୱାସକ୍ରୟା -ଅମ୍ଳଜାନ
Question ୩।
ବିପରୀତ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ସୀମିତ, ଉପକାର, ଦରକାରୀ, ପରବର୍ତ୍ତୀ, ସୁସ୍ଥ, ଶୁଷ୍କ, ଦୂଷିତ, ସଙ୍କୁଚିତ, ଉର୍ବର, ଅନୁରୂପ, ସମ୍ଭବ, ବିଚାର ।
Answer:
ସୀମିତ – ଅସୀମ
ପରବର୍ତୀ – ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ
ଦୂଷିତ – ବିଶୁଦ୍ଧ
ଅନୁରୂପ – ପ୍ରତିରୂପ
ଉପକାର – ଅପକାର
ସୁସ୍ଥ – ଅସୁସ୍ଥ
ସଙ୍କୁଚିତ – ପ୍ରସାରିତ
ସମ୍ଭବ – ଅସମ୍ଭବ
ଦରକାରୀ -ଅଦରକାରୀ
ଶୁଷ୍କ – ଆର୍ଦ୍ର
ଉର୍ବର – ଅନୁର୍ବର
ବିଚାର – ଅବିଚାର
Question ୪ ।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ମିଳନ କର ।
| କ’ ସ୍ତ୍ରମ୍ଭ | ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ |
| ଶୁଷ୍ଠ | ବିଚାର ନକରି |
| ଦୁର୍ଲଭ | ସୀମାବଦ୍ଧ |
| ନିବିଚାର | ହୋମକାଠ |
| ବନାକରଣ | ଶୁଖୁଲା |
| ସମିଧ | ବିରଳ |
| ସାମିତ | ନୂଆ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରିବା |
Answer:
| କ’ ସ୍ତ୍ରମ୍ଭ | ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ |
| ଶୁଷ୍ଠ | ଶୁଖୁଲା |
| ଦୁର୍ଲଭ | ବିରଳ |
| ନିବିଚାର | ବିଚାର ନକରି |
| ବନାକରଣ | ନୂଆ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରିବା |
| ସମିଧ | ହୋମକାଠ |
| ସାମିତ | ସୀମାବଦ୍ଧ |
Question ୫।
ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(କ) ପୂର୍ବେ କେଉଁ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପାଠପଢ଼ାର ଅଙ୍ଗଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଥିଲା ?
Answer:
ପୂର୍ବେ ଉଦ୍ୟାନ କର୍ମ, ଗୋ-ସେବା, କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ, ରନ୍ଧନ, ସମିଧ ସଂଗ୍ରହ ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପାଠପଢ଼ାର ଅଙ୍ଗଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଥିଲା।
(ଖ) ଗୁରୁ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଗଛଲତା ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ ଜଣାଇବାକୁ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଗୁରୁ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆଖପାଖରେ ଥିବା ବୃକ୍ଷଲତାକୁ ଦେଖୁ ସେଥିରୁ କେଉଁ ବୃକ୍ଷ ବା ଲତାଟି ମଣିଷର ଉପକାରରେ ଆସୁନାହିଁ ତାହା ଜଣାଇବାକୁ କହିଥିଲେ ।
(ଗ) ବୃକ୍ଷଲତା ସମ୍ପର୍କରେ ପୁରାଣରେ କ’ଣ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ବୃକ୍ଷଲତା ସମ୍ପର୍କରେ ପୁରାଣରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ସୁସନ୍ତାନମାନଙ୍କୁ ଜନ୍ମଦେବାଠାରୁ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଅଧିକ ପୁଣ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ ।
(ଘ) ଅନିୟମିତ ବର୍ଷା ହେବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଅରଣ୍ୟ ସମ୍ପଦ ହ୍ରାସ ପାଉଥିବାରୁ ବର୍ଷାର ଅନିୟମିତତା ଦେଖାଦେଇଛି । କାରଣ ବୃକ୍ଷଲତା ବର୍ଷା ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
(ଙ) କଳାହାଣ୍ଡିରେ ଅଳ୍ପବୃଷ୍ଟି ହେବାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
କଳାହାଣ୍ଡିରେ ଅଳ୍ପବୃଷ୍ଟି ହେବାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଲା –
(ଚ) ବୃକ୍ଷଲତା ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ବିଶୁଦ୍ଧ କରେ କିପରି ?
Answer:
ମନୁଷ୍ୟ ଓ ପଶୁପକ୍ଷୀ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟାରେ ଅମ୍ଳଜାନ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ଓ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ତ୍ୟାଗ କରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଉଭିଦ ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବାୟୁରୁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ବାଷ୍ପ ଗ୍ରହଣ କରି ଅମ୍ଳଜାନ ଛାଡ଼ନ୍ତି । ଫଳରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ବିଶୁଦ୍ଧ ରହେ ।
(ଛ) ବୃକ୍ଷଲତା ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣରେ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ?
Answer:
ବୃକ୍ଷଲତା ଭୂମି ଭିତରେ ଚେର ଖେଳାଇ (ଏବଂ ଉପରେ ଡାଳପତ୍ର ଢାଙ୍କି ବର୍ଷା ଓ ଜଳସ୍ରୋତରୁ ମୃଭିକାକୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି । ଫଳରେ ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷିତ ହୋଇପାରେ ।
(ଳ) ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାର କ୍ରମେ ପୋତିହୋଇ ପଢୁଥିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ବଣଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବା ଫଳରେ ମୁଭିକା କ୍ଷୟ ଘଟୁଛି । ଏହି ମୃତ୍ତିକା ଧୋଇହୋଇ ଆସି ଜଳଭଣ୍ଡାର ଶଯ୍ୟାରେ ଜମିରହି କ୍ରମଶଃ ତାହାକୁ ପୋତି ପକାଉଛି । ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାର ପୋତିହୋଇ ପଡ଼ିବାର ଏହା ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଅଟେ ।
(ଝ) ଗୁରୁ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଗଛଲତା ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ ଜଣାଇବାକୁ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଥରେ ଗୁରୁ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କଲେ । ତେଣୁ ସେ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆଖପାଖର କେଉଁ ବୃକ୍ଷ ବା ଲତାଟି ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପକାରରେ ଆସୁନାହିଁ ଜଣାଇବାକୁ କହିଥିଲେ ।
(ଞ) ଅରଣ୍ୟ ସମ୍ପଦର ବୃଦ୍ଧିପାଇଁ ଆମ ଦେଶରେ କି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉଛି ?
ଅରଣ୍ୟ ସମ୍ପଦର ବୃଦ୍ଧିପାଇଁ ଆମ ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ସାମାଜିକ ବନୀକରଣ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରା ହେଉଛି। ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ, ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ସାମାଜିକ ବନୀକରଣ ଯୋଜନା ଏସବୁର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ।
(ଟ) ବୃକ୍ଷରୋପଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପୁରାଣରେ କ’ଣ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ସୁସନ୍ତାନମାନଙ୍କୁ ଜନ୍ମଦେବା ଅପେକ୍ଷା ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଅଧିକ ପୁଣ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ ବୋଲି ପୁରାଣରେ କୁହାଯାଇଛି । ଏହି କାରଣରୁ ଅତୀତରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରି ଲୋକେ ଅଧିକ ଆନନ୍ଦ ପାଉଥିଲେ ।
Question ୬।
ସରଳାର୍ଥ ଲେଖ ।
(କ) ଏପରିକି ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ବୃକ୍ଷଲତାର ପୂଜା ଏକ ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନ ଲାଭ କରିଥିଲା ।
Answer:
ଏପରିକି ଦୈନନ୍ଦିନ …………………………….. ଲାଭ କରିଥିଲା ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଡକ୍ଟର ଜଗନ୍ନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଲିଖ୍ ‘ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ’ ବିଷୟରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ପୁରାକାଳରେ ଆମ ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ବୃକ୍ଷଲତାର ସ୍ଥାନ କିପରି ଉଚ୍ଚରେ ଥୁଲା, ତାହା ବର୍ଣ୍ଣିତ । ବୃକ୍ଷଲତା ମନୁଷ୍ୟର ଉପକାରୀ ବନ୍ଧୁ । ପୁରାଣରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଅଛି ଯେ, ସୁସନ୍ତାନମାନଙ୍କୁ ଜନ୍ମଦେବାଠାରୁ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଅଧ୍ବକ ପୁଣ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ । ଏହି କାରଣରୁ ପୂର୍ବେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରି ଲୋକେ ଆନନ୍ଦଲାଭ କରୁଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବପର୍ବାଣିରେ ଓ ଆମର ନିତିଦିନିଆ ଜୀବନରେ ବୃକ୍ଷପୂଜା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା । ବୃକ୍ଷର ଉପକାର ମଣିଷ ପକ୍ଷେ ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ ଓ ଅଭୁଲା । ଏହାଦ୍ଵାରା ବୃକ୍ଷର ମହତ୍ତ୍ଵ ସେ କାଳରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରାୟ ଜଣାଥିଲା ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ୁଛି ।
(ଖ) ଏହି ଦୁଷ୍ଟର୍ମର ଅବସାନ ନ ଘଟିଲେ ଆମ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାର ସାମା ରହିବ ନାର୍ହି।
Answer:
ଏହି ଦୁଷ୍କର୍ମର ……………………………… ରହିବ ନାହିଁ ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଡକ୍ଟର ଜଗନ୍ନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଲିଖ୍ ‘ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ’ ବିଷୟରୁ ଆସିଅଛି । ଜଙ୍ଗଲ ଧ୍ବଂସ କରି ମଣିଷ ଯେଉଁ କୁକର୍ମ କରୁଛି, ତା’ର ଫଳ ଆମକୁ ଭୋଗ କରିବାକୁ ହେବ ବୋଲି ଲେଖକ ଏଠାରେ କହିଛନ୍ତି । ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଉଭିଦଜଗତ ନଷ୍ଟ ହେଉଛି । ଅଧୁକ ବାସଗୃହ, ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର ଓ କଳକାରଖାନା ପାଇଁ ମଣିଷ ସବୁଜ ଜଙ୍ଗଲକୁ ନଷ୍ଟ କରୁଛି । ପଶୁପକ୍ଷୀମାନେ ଲୋପ ପାଇବାକୁ ବସିଲେଣି । ଜଙ୍ଗଲଜାତ ପଦାର୍ଥ ସବୁ ସହଜରେ ମିଳୁନାହିଁ । ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଦୂଷିତ ହେଉଛି । ବର୍ଷା ହ୍ରାସ ପାଉଛି । ଆମେ ଗଛ ହାଣୁଛୁ । ନିଜ ପାଇଁ ନିଜେ ଆମେ ବିପଦକୁ ବରଣ କରୁଛୁ । କାରଣ ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ । ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ବିଶୁଦ୍ଧତା, ବର୍ଷା, ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ, ଖାଦ୍ୟ, ବସ୍ତ୍ର ଓ ବାସଗୃହପାଇଁ ଆମେ ଉଭିଦ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛୁ । ତେଣୁ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରି ଆମକୁ ନୂତନ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ହେବ । ଉଭିଦର ଯତ୍ନ ନେବାକୁ ହେବ । ଗଛ କାଟିବା ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ହେବ । ନଚେତ୍ ଆମ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାର ସୀମା ରହିବ ନାହିଁ ।
(ଗ) ‘ଏହି କାରଣରୁ ପୂର୍ବେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରି ଲୋକେ ଆନନ୍ଦ ପାଉଥିଲେ ।’’
Answer:
ଏହି କାରଣରୁ ……………………………. ପାଉଥିଲେ ।
ଉକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ‘ଆମ ସାହିତ୍ୟ ବହିର ‘ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ’ ବିଷୟରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ଡ. ଜଗନ୍ନାଥ ମହାନ୍ତି ବୃକ୍ଷଲତା କିପରି ଅଶେଷ କଲ୍ୟାଣ ସାଧନ କରିଥାଏ, ତାହା ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି । ବୃକ୍ଷବିନା ପୃଥିବୀରେ ଜୀବନଧାରଣ ସମ୍ଭବପର ହୋଇନଥାନ୍ତା । ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପକାରୀ । ବଞ୍ଚିବାପାଇଁ ମଣିଷ ପଶୁପକ୍ଷୀ ଏହି ଗଛଲତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ସର୍ବତ୍ର ଏବଂ ସବୁଯୁଗରେ ବନଲତାର ଗୁଣଗାନ କରାଯାଇଛି । ସାହିତ୍ୟ, ପୁରାଣ ଓ ଲୋକକଥା ମାନଙ୍କରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଏକ ମହାନ ପୁଣ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଅଛି । ତେଣୁ ବୃକ୍ଷକୁ ଦେବାରାଧନା ଓ ଧର୍ମ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମାଧ୍ଯମରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । ଏବେ ମଧ୍ୟ ବୃକ୍ଷକୁ ଦାରୁଦେବତା ରୂପେ ପୂଜନ କରାଯାଉଛି । ସୁତରାଂ, ସେତେବେଳେ ବୃକ୍ଷର ମହତ୍ତ୍ବକୁ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଥିଲେ ବୋଲି ଜଣାଯାଏ ।
Question ୭।
ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(କ) ଜଙ୍ଗଲ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆମ ଦେଶରେ କି କି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ବୃକ୍ଷଲତା ମନୁଷ୍ୟର ପରମ ବନ୍ଧୁ । ନିର୍ବିଚାରରେ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ କରିବାଦ୍ଵାରା ମନୁଷ୍ୟ ନିଜ ଧ୍ଵଂସକୁ ନିଜେ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରୁଛି । ସତେ ଯେପରି ସେ ଯେଉଁ ଡାଳରେ ବସିଛି, ସେଇ ଡାଳର ମୂଳକୁ ହାଣୁଛି । ଏହି ଦୁଷ୍କର୍ମର ଅବସାନ ନ ଘଟିଲେ ମନୁଷ୍ୟର ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାର ସୀମା ରହିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଅରଣ୍ୟ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଏବେ ଆମ ଦେଶରେ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମମାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଛି । ମୃର୍ତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ, ବନ ସଂରକ୍ଷଣ, ସାମାଜିକ ବନୀକରଣ ଯୋଜନା ପ୍ରଭୃତି ଏହାର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ । ଏତଦ୍ବ୍ୟତୀତ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ସପ୍ତାହ, ବିଶ୍ଵ ପରିବେଶ ଦିବସ ଇତ୍ୟାଦି ପାଳନ କରି ଜନସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଉଛି ।
(ଖ) ଅନାବୃଷ୍ଟି ଓ ଅନିୟମିତ ବୃଷ୍ଟିର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ପୃଥିବୀରେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ଅରଣ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ଅରଣ୍ୟ କଟାଯାଇ ଚାଷଭୂମି, ବାସଭୂମି ଓ କଳକାରଖାନା ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଛି । ମଣିଷ ନିର୍ବିଚାରରେ ଜଙ୍ଗଲ ଧ୍ଵଂସ କରିଚାଲିଛି । ଅରଣ୍ୟ ବୃଷ୍ଟିପାତ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଅରଣ୍ୟ ସଂପଦର ପରିମାଣ ହ୍ରାସ ପାଇବା ଫଳରେ ବୃଷ୍ଟିପାତର ପରିମାଣ ହ୍ରାସ ପାଉଛି । ବେଳେବେଳେ ଅନାବୃଷ୍ଟି ନତୁବା ଅନିୟମିତ ବୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ କାରଣରୁ ଆମ ରାଜ୍ୟର କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାରେ ବାରମ୍ବାର ଅନାବୃଷ୍ଟି ଓ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଘଟୁଛି ।
(ଗ) ଜଙ୍ଗଲ କାଟିଦେବାଦ୍ଵାରା ଆମର କି କି କ୍ଷତି ହେଉଛି ?
Answer:
ଜଙ୍ଗଲ କାଟିଦେବାଦ୍ଵାରା ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ହୋଇ ମାଟି ଶୁଷ୍କ, ଟାଙ୍ଗର ଓ ଅନୁର୍ବର ହୋଇଯାଉଛି । ମରୁଭୂମିର ସଂପ୍ରସାରଣ ଘଟୁଛି । ମୁଭିକା କ୍ଷୟ ଯୋଗୁଁ ଜଳଭଣ୍ଡାର ଓ ନଦୀଶଯ୍ୟା ପୋତି ହୋଇଯାଉଛି । ଅରଣ୍ୟଲବ୍ଧ ବହୁ ଔଷଧ, ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ଓ କଞ୍ଚାମାଲର ଅଭାବ ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ଏପରିକି ବହୁ ପଶୁପକ୍ଷୀ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ରୟ
(ଘ) ବୃକ୍ଷଲତାକୁ ‘ସବୁଜ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ’ କହିବାର ଯଥାର୍ଥତା କ’ଣ ?
Answer:
ସୁନା ନିଜର ଉଜ୍ଜଳତା ଓ ସୁନ୍ଦର ରଙ୍ଗ ପାଇଁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରେ । ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ଖୁବ୍ ଅଧିକ ଓ ଲୋକେ ଏହାକୁ ଯତ୍ନର ସହ ସାଇତି ରଖନ୍ତି । ମାତ୍ର ବୃକ୍ଷଲତାର ଉପକାରିତା ସୁନାଠାରୁ ଅଧ୍ଵ । ବୃକ୍ଷଲତା ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ବିଶୁଦ୍ଧତା ରକ୍ଷା କରେ, ବୃଷ୍ଟିପାତର ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି କରେ, ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ କରେ, ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟ, ପାନୀୟ, ବସ୍ତ୍ର, ବାସଗୃହ ଇତ୍ୟାଦି ଯୋଗାଇଦିଏ । ମାନବ ସଭ୍ୟତା ଓ ଜୀବନକୁ ବୃକ୍ଷଲତାର ଦାନ ଅତୁଳନୀୟ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ‘ସବୁଜସ୍ବର୍ଣ୍ଣ’ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଯଥାର୍ଥରେ ଏହା ସୁନାଠାରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ।
ଲେଖକ ପରିଚୟ:
ଡକ୍ଟର ଜଗନ୍ନାଥ ମହାନ୍ତି (୧୯୩୭)ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ଗୋପଥାନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଜଙ୍ଗଲପୁରୀ ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଶିଶୁସାହିତ୍ୟ ଲେଖକ ଭାବରେ ସେ ସୁପରିଚିତ । ‘ଦରିଆ ଅଜାର ମଜାଦୁନିଆଁ’ ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ ସେ ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାର ଓ ‘ଶବ୍ଦର କୁହୁକ, ଆଲୁଅର ଲୁଚୁକାଳି’ ପୁସ୍ତକପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ବିଭାଗରେ ପ୍ରଫେସର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକରି ଅବସର ନେଇଛନ୍ତି ।
ବିଷୟ ସୂଚନା:
‘ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ବୃକ୍ଷଲତାର ଉପକାରିତା ସହିତ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ ଏହାର ମହତ୍ତ୍ବ ତଥା ଉପାଦେୟତା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଛି ।
ସାରକଥା:
ସୁନ୍ଦର ଶ୍ୟାମଳ ଅରଣ୍ୟ ଭିତରେ ଗୁରୁ ଆଶ୍ରମରେ ଶିଷ୍ୟମାନେ ପାଠ ପଢୁଥିଲେ । ସେମାନେ ପାଠ ପଢ଼ିବା ସହିତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ଥରେ ଗୁରୁ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଚାହିଁଲେ । ଆଖପାଖରେ ଯେତେ ବୃକ୍ଷଲତା ଅଛନ୍ତି, ସେଥୁରୁ ଦରକାରୀ କିଏ ଓ ଅଦରକାରୀ କିଏ ଗୁରୁ ଜାଣିବାକୁ ଇଚ୍ଛାକଲେ । ଶିଷ୍ୟମାନେ ଜଙ୍ଗଲସାରା ବୁଲିଲେ । ବୃକ୍ଷଲତାମାନଙ୍କର ଦୋଷ ଗୁଣ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ । ଫେରିଆସି ଗୁରୁଙ୍କୁ ଦରକାରୀ ଓ ଅଦରକାରୀ ବୃକ୍ଷଲତା ବିଷୟରେ ଜଣାଇଲେ । କିନ୍ତୁ ଜଣେ ଶିଷ୍ୟ ବର୍ଷକ ପରେ ଫେରିଲେ । ସେ ଗୁରୁଙ୍କୁ କହିଲେ ଯେ, ସବୁ ଗଛଲତା ଦରକାରୀ । ସମସ୍ତଙ୍କର କିଛି ନା କିଛି ଔଷଧୀୟ ଗୁଣ ଅଛି । ତେଣୁ ଅଦରକାରୀ ଗଛ କିଛି ନାହିଁ । ସେ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚିକିତ୍ସାଶାସ୍ତ୍ର ବିଜ୍ଞାନୀ ‘ଚରକ’ । ସେ ଚିକିତ୍ସାଶାସ୍ତ୍ର ବିଷୟରେ ‘ଚରକ ସଂହିତା’ ଗ୍ରନ୍ଥ ଲେଖୁଛନ୍ତି ।
ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଅଧିକ ପୁଣ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ । ପୁରାକାଳରେ ବୃକ୍ଷଲତା ରୋପଣ କରି ଲୋକେ ଆନନ୍ଦ ପାଉଥିଲେ ଓ ବୃକ୍ଷଲତାକୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ । ପ୍ରକୃତି ଓ ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା, ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ, ଜଳବାୟୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ମନୁଷ୍ୟକୁ ତା’ର ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟ ଯୋଗାଇବାରେ ବୃକ୍ଷଲତାଙ୍କର ଅଶେଷ ଭୂମିକା ରହିଛି ।
ବୃକ୍ଷଲତା ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବାୟୁରୁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଗ୍ୟାସ୍ ଗ୍ରହଣ କରି ଅମ୍ଳଜାନ ଛାଡ଼ନ୍ତି; କିନ୍ତୁ ମନୁଷ୍ୟ ଓ ପଶୁପକ୍ଷୀ କେବଳ ଅମ୍ଳଜାନହିଁ ଗ୍ରହଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ତେଣୁ ଏହି ଉଭିଦଜଗତ ଅମ୍ଳଜାନ ଯୋଗାଇ ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ବିଶୁଦ୍ଧ କରନ୍ତି। ଆଜିକାଲି ବଡ଼ ବଡ଼ କଳକାରଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା, ଗାଡ଼ିମଟରର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ପ୍ରଚୁର ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ମିଶୁଛି । ଏହା ମନୁଷ୍ୟର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟପକ୍ଷେ ଅତ୍ୟନ୍ତ କ୍ଷତିକାରକ । ବୃକ୍ଷଲତାଗୁଡ଼ିକ ଏହି ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଗ୍ରହଣ କରି ପରିବେଶକୁ ପ୍ରଦୂଷଣମୁକ୍ତ କରିଥା’ନ୍ତି । ମାତ୍ର ବର୍ତ୍ତମାନ ବୃକ୍ଷଲତା ହ୍ରାସ ପାଉଥବାରୁ ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ।
ବୃକ୍ଷଲତା ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣରେ ବିଶେଷ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ସେମାନେ ଭୂମି ଭିତରେ ଚେର ଖେଳାଇ ଓ ଉପରେ ଡାଳପତ୍ର ଢାଙ୍କି ବର୍ଷା ଓ ଜଳସ୍ରୋତରୁ ମୃଭିକାକୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି । ଜଙ୍ଗଲ ନଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ସହଜରେ ମାଟି ଧୋଇଯାଏ । ଫଳରେ ଭୂମି ଶୁଷ୍କ, ଟାଙ୍ଗର ଓ ଅନୁର୍ବର ହୋଇପଡ଼େ । ପୂର୍ବରୁ ଶ୍ୟାମଳ ଅରଣ୍ୟାନୀ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିବା ଅଞ୍ଚଳ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ଫଳରେ ଏବେ ନୀରସ, କଙ୍କରିଳ ଓ ଉଷର ହୋଇଯାଇଛି । ମରୁଭୂମି ସମ୍ପ୍ରସାରଣକୁ ରୋକିବାପାଇଁ ଏବେ ବ୍ୟାପକ ବନାକରଶ ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ୟମ ହେଉଛ୍ଛା
ବଣଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେବା ଫଳରେ ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ଘଟି ଜଳଭଣ୍ଡାର, ନଦୀ ଓ ପୁଷ୍କରିଣୀର ଶଯ୍ୟା ପୋତି ହୋଇଥାଏ । ବହୁ ଅର୍ଥବ୍ୟୟରେ ନିର୍ମିତ ଆମ ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାର ଏହି ବିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଲାଣି । ଜଳଭଣ୍ଡାରକୁ ଏହି ବିପର୍ଯ୍ୟୟରୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ହେଲେ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଅରଣ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ହେବ । ପୁଣି ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେଉଥିବାରୁ କାଠ, ଲାଖ, ମହୁ, ଝୁଣା ଆଦି ଜଙ୍ଗଲଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟର ମୂଲ୍ୟ ହୁ ହୁ ବଢ଼ିଚାଲିଛି, କାରଣ ଏ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମିଳୁନାହିଁ । ପୁଣି ଏହାଦ୍ଵାରା ପଶୁପକ୍ଷୀ ମଧ୍ୟ ଲୋପ ପାଇଗଲେଣି । ଅରଣ୍ୟରୁ ମିଳୁଥିବା ବହୁ ଔଷଧ, ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କଞ୍ଚାମାଲର ଅଭାବ ବଢ଼ିଚାଲିଛି। ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ପରମ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ହେଉଛି ଅରଣ୍ୟର ଯତ୍ନ ନେଇ ପଶୁପକ୍ଷୀ ଓ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ପଦାର୍ଥର ସୁରକ୍ଷା କରିବା ।
ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀ ପରସ୍ପର ନିର୍ଭରଶୀଳ । ପ୍ରାଣୀଜଗତ ବିନା ଉଭିଦଜଗତ ବଞ୍ଚିପାରେ, ମାତ୍ର ଉଭିଦଜଗତ ବ୍ୟତୀତ ପ୍ରାଣୀଜଗତ ତିଷ୍ଠିବା ଅସମ୍ଭବ । ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ବିଶୁଦ୍ଧତା, ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ, ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟ, ପାନୀୟ, ବସ୍ତ୍ର, ବାସଗୃହ ଇତ୍ୟାଦିପାଇଁ ଉଭିଦଜଗତ ନିକଟରେ ପ୍ରାଣୀଜଗତ ଏକାନ୍ତ ଋଣୀ । ଜନସଂଖ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଉଭିଦଜଗତ ବହୁ ଚାପର ସମ୍ମୁଖୀନ । କ୍ରମଶଃ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେବା ଶୁଭ ଲକ୍ଷଣ ନୁହେଁ । ଏହାକୁ ନ ରୋକିଲେ ମାନବ ସମାଜ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାଗ୍ରସ୍ତ ହେବ । ବୃକ୍ଷଲତା ଆମର ବନ୍ଧୁ । ଅରଣ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ଆମର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେବା ଉଚିତ । ଏଥିପାଇଁ ଆମ ଦେଶରେ ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ, ବନ ସଂରକ୍ଷଣ, ସାମାଜିକ ବନୀକରଣ ଆଦି ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଉଛି । ବୃକ୍ଷଲତାକୁ ସବୁଜ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ କୁହାଯାଏ । ତେବେ ଏହା ସୁନାଠାରୁ ମଧ୍ୟ ବହୁ ଗୁଣରେ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ । ଆମେ ଏହି ଅମୂଲ୍ୟ ବନସମ୍ପଦର ସୁରକ୍ଷା ଓ ବିକାଶ ନ କଲେ ଆମର ସ୍ଥିତି ବିପନ୍ନ ଓ ଉନ୍ନତି ଅସମ୍ଭବ ହୋଇପଡ଼ିବ ।
କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ:
- ସମିଧ – ହୋମକାଠ ।
- ଅନୁଧ୍ୟାନ – ବିଚାର ଆଲୋଚନା, ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷା ।
- ଅରଣ୍ୟାନୀ – ଘନଜଙ୍ଗଲ ।
- ଉତ୍ତର – ଅନୁର୍ବର ।
- ମନୋନିବେଶ କର – ମନଦିଅ ।
- ନିର୍ବିଚାର – ବିଚାର ନକରି ।
- ବନୀକରଣ – ନୂଆ ବଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ।
- ଦୁର୍ଲଭ – ବିରଳ ।
- ସବୁଜସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ – ଗଛଲତାକୁ ଏଠାରେ ସୁନାପରି ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।
- ଶ୍ୟାମଳ – ସବୁଜ ।
- ଅଧ୍ୟୟନରତ – ପାଠପଢ଼ାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ।
- ସୀମିତ – ସୀମାବଦ୍ଧ ।
- ବିଳମ୍ବ – ଡେରି ।
- ସଗ୍ରହକୁ – ନିଜ ଘରକୁ ।
- ବୃକ୍ଷରୋପଣ – ଗଛ ଲଗାଇବା ।
- ଦୈନନ୍ଦିନ – ନିତିଦିନ ।
- ଅବାସ୍ତବ – ଯାହା ବାସ୍ତବ ନୁହେଁ ।
- ଉପାଦେୟତା – ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଯୋଗ୍ୟତା ।
- ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵ – ଅଧୂକ ।
- ଅନିୟମିତ – ନିୟମିତ ନୁହେଁ, ଅସଂଯତ ।
- ଦୁର୍ଗତି – ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ।
- ବିବେଚିତ – ପରିଗଣିତ ।
- ଅନାବୃଷ୍ଟି – ବୃଷ୍ଟିହୀନତା ।
- ଆତଙ୍କିତ – ଭୟଭୀତ ।
- ପ୍ରଦୂଷଣମୁକ୍ତ – ଅଶୁଚିକରଣରୁ ମୁକ୍ତ, ବିଶୁଦ୍ଧ ।
- ଢାଙ୍କି – ଆଚ୍ଛାଦନ କରି ।
- ସଙ୍କୁଚିତ – କମେଇବା, କମିବା ।
- ଅନୁରୂପ – ଏହିପରି ।
- ବିସ୍ତୃତ – ବ୍ୟାପକ ।
- ଦୁର୍ମୂଲ୍ୟ – ବହୁମୂଲ୍ୟ ।
- ଅରଣ୍ୟଲବ୍ଧ – ଅରଣ୍ୟରୁ ମିଳୁଥିବା ।
- ଦୁଷ୍କର୍ମ – ମନ୍ଦକାର୍ଯ୍ୟ ।
- ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା – ଦୁଃଖ, ଦୁରବସ୍ଥା, ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ।
- ବିନାଶ – ଧ୍ୱଂସ ।
- ଅମୂଲ୍ୟ – ଯାହାର ମୂଲ୍ୟ କଳନା କରିହେବ ନାହିଁ ।
- ବିପନ୍ନ – ବିପଦରେ ପଡ଼ିଥିବା ।
- ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ – ଫେରିବା ।
- ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ – ବ୍ୟବହାରଯୋଗ୍ୟ ।
- ହ୍ରାସ – କମିବା ।
- ଅନୁମେୟ – ଅନୁମାନଯୋଗ୍ୟ ।
- କଙ୍କରିଳ – ପଥୁରିଆ ।
- ସଂପ୍ରସାରଣ – ବୃଦ୍ଧି ।
- ନିର୍ବିଚାର – ବିଚାର ନ କରି ।