Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 9 ରାମାୟଣ କଥା Textbook Exercise Questions and Answers.
BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 9 ରାମାୟଣ କଥା
ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର
Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) ରାମଙ୍କ ବନଗମନ ଖବର ପାଇ ଅଯୋଧ୍ୟାବାସୀ କାହିଁକି କ୍ରନ୍ଦନ କଲେ ?
Answer:
ରାମଙ୍କର ବହୁ ସଦ୍ଗୁଣ ଥିଲା । ତାଙ୍କଠାରେ ପ୍ରଜାପାଳନ କରିବାର ଅଦ୍ଭୁତ କ୍ଷମତା ରାଜ୍ୟବାସୀ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ । ଏଣୁ ରାଜା ଦଶରଥଙ୍କ ପରେ ସେ ତାଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ଉତ୍ତରାଧ୍ୟାକାରୀ ହୋଇପାରିବେ ବୋଲି ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ଗଭୀର ବିଶ୍ଵାସ ଥିଲା। ଦଶରଥ ତାଙ୍କୁ ଅଯୋଧ୍ୟା ସିଂହାସନରେ ଅଧିଷ୍ଠିତ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାପରେ ସେମାନେ ଆନନ୍ଦରେ ଅଧୀର ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ରାଣୀ କୈକେୟୀଙ୍କର ଦୁଇ ବର ମଧ୍ୟରୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ବରରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ବନବାସ ଯିବାକୁ ପଡୁଥିବାର ଖବର ଶୁଣି ଅଯୋଧ୍ୟାବାସୀ ଦୁଃଖରେ କ୍ରନ୍ଦନ କରିଥିଲେ ।
(ଖ) କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କୁ କେଉଁ ଦୁଇଟି ବର ମାଗିଥିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଥମ ବରରେ କୈକେୟୀ ନିଜ ପୁତ୍ର ଭରତଙ୍କୁ ଅଯୋଧ୍ୟାର ରାଜା ହେବା ନିମନ୍ତେ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟ ବରରେ ଦଶରଥଙ୍କର ପ୍ରିୟପୁତ୍ର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନଗମନ କରିବାପାଇଁ ବର ମାଗିଥିଲେ ।
(ଗ) ଦଶରଥ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କଲେ ?
Answer:
ରାଜା ଦଶରଥ କୈକେୟୀଙ୍କର ଦ୍ଵିତୀୟ ବରରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ । ଏଥିରେ ରାଣୀ କୈକେୟୀ ରାମଙ୍କୁ ଚଉଦବର୍ଷ ବନବାସକୁ ପ୍ରେରଣ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ରାମଙ୍କ ବନଗମନ ପରେ ନିଜର ପ୍ରିୟତମ ପୁତ୍ର ରାମଙ୍କର ବନବାସର ଯନ୍ତ୍ରଣା କଥା ଚିନ୍ତାକରି ସେ ଅସମୟରେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
(ଘ) ଭରତ ଚିତ୍ରକୂଟରୁ ଫେରି କିଭଳି ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କଲେ ?
Answer:
ଭରତ ଚିତ୍ରକୂଟରୁ ଫେରି ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିମର୍ଷ ଭାବେ କାଳାତିପାତ କରିଥିଲେ । ନିଜର ପିତୃପ୍ରତିମ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କର ବନବାସ ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ସେ ମଧ୍ୟ ଗଭୀର ଭାବରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ । ବ୍ୟର୍ଥାତ ଚିତ୍ତରେ ସେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କୁ ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଲେଉଟାଇ ଆଣିବାପାଇଁ ବନକୁ ଯାଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କର ଆଦେଶକୁ ଅବମାନନା ନକରି ସେ ବାଧ୍ୟହୋଇ ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଫେରିଆସି ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କଲେ । ମାତ୍ର ନିଜକୁ ଭ୍ରାତା ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ଆଜ୍ଞାବହ ମନେକରି ତାଙ୍କପରି ଜଟାବଳ୍କଳ ଧାରଣ କରି ତାଙ୍କ ପାଦୁକା ଦୁଇଟିକୁ ସିଂହାସନରେ ରଖ୍ ସେ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କଲେ ।
(ଙ) ସୀତା ବାଲ୍ମୀକି ଆଶ୍ରମରେ କାହିଁକି ଆଶ୍ରୟ ନେଲେ ?
ବନକୁ ପଠାଇ ନିର୍ବାସନ ଦଣ୍ଡ ଦେଇଥିଲେ । ସେ ସୀତାଙ୍କର ପତିପ୍ରାଣତାକୁ ମର୍ମେ ମର୍ମେ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରାଜଧର୍ମ ପାଳନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏପରି କଠୋର ପନ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଅନୁଜ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଭ୍ରାତାଙ୍କର ଆଦେଶରେ ସୀତାଙ୍କୁ ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମିକୀଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ଛାଡ଼ି ଆସିଲେ ଏବଂ ସୀତାଦେବୀ ସେଠାରେ ନିଜ କର୍ମକୁ ଆଦରି ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥିଲେ ।
Question ୨।
ପାଞ୍ଚଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ସୀତା ଲଙ୍କାଗଡ଼ରେ ଥିବାର ଖବର ରାମଚନ୍ଦ୍ର କିପରି ପାଇଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବୀ ସୀତାଙ୍କୁ ଚାରିଆଡ଼େ ଖୋଜି ଖୋଜି ନିରାଶ ହେବାପରେ କିସ୍କିନ୍ଧ୍ୟାର ରାଜା ସୁଗ୍ରୀବଙ୍କ ସହ ମିତ୍ରତା ସ୍ଥାପନ କଲେ । ସୁଗ୍ରୀବ ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସହ ମିତ୍ରତା ସ୍ଥାପନ କରି ନିଜକୁ ଧନ୍ୟ ମନେକଲେ । ସେ ସୀତାଙ୍କୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ନିଜର ଅନୁଚରମାନଙ୍କୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ କଲେ । ଶେଷରେ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କର ପରମଭକ୍ତ ବୀର ହନୁମାନ ଅନୁସନ୍ଧାନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସଫଳତା ଅର୍ଜନ କଲେ । ସେ ସମୁଦ୍ର ପାରହୋଇ ଲଙ୍କାଦ୍ଵୀପରେ ସତୀ ସୀତାଙ୍କୁ ଠାବ କରିଥିଲେ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଖବର ଦେଇଥିଲେ ।
(ଖ) ରାବଣକୁ ‘ଦୁର୍ମତି’ ବୋଲି କହିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଲଙ୍କାଧୂପତି ରାବଣ ଥିଲା ଅତି ଦୁର୍ଦାନ୍ତ ବୀର ଓ ବହୁ ଐଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟର ଅଧିକାରୀ । ତପସ୍ୟା ବଳରେ ସେ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଜୟ କରିବାର ବର ମଧ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ତେଣୁ ତା’ ମନ୍ରେ ଗର୍ବ, ଅହଂକାର ପୂରିଉଠିଲା ଓ ସେ ବହୁ ଅନ୍ୟାୟ ଓ ଅତ୍ୟାଚାର କରିଚାଲିଲା । ସେ ବହୁ ଜ୍ଞାନୀ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମନରେ ଗର୍ବ, ଅହଂକାର ପୂରି ରହିବାରୁ ତା’ର ମତି କଳୁଷିତ ହେଲା ଓ ଚିନ୍ତାଧାରା ବିକୃତ ହେଲା । ପରିଶେଷରେ ସେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସୁନ୍ଦରୀ ପତ୍ନୀ ସୀତାଙ୍କୁ ମନ୍ଦ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରଖ୍ ଚେରାଇ ନେଲା । ଏହିପରି ରାବଣର ମତି ଓ ଚିନ୍ତାଧାରା କଳୁଷିତ ହୋଇଥିବାରୁ ରାବଣକୁ ମନ୍ଦମତି ବା ଦୁର୍ନୀତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।
(ଗ) ରାମାୟଣରୁ ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତିର କି ସୂଚନା ମିଳେ ?
Answer:
ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କର ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧିଟି ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତିର ସାଫଲ୍ୟ ବହନ କରିଛି। ଚିଷୟର ସମସ୍ତ ଚରିତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଭରତ ଚରିତ୍ରଟି ବିଷୟଟିକୁ ରସାଣିତ କରିଛି । ମାମୁଘରୁ ଫେରି ଭରତ ରାମଙ୍କର ବନବାସ ଓ ଦଶରଥଙ୍କର ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ ଖବର ପାଇ ଦୁଃଖରେ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ବଣକୁ ଯାଇ ବହୁ କାକୁତି ମିନତି କରି ରାମଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ ଚାହିଁଲେ । କିନ୍ତୁ ତାହା ହେଲା ନାହିଁ । ଶେଷରେ ଭରତ ନିରାଶ ହୋଇ ରାମଙ୍କର ପାଦୁକା ଦୁଇଟି ସିଂହାସନରେ ସ୍ଥାପନା କରି ତାଙ୍କର ଭୃତ୍ୟ ଭଳି ରାଜ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରିଥିଲେ । ସମସ୍ତ ରାଜଭୋଗ ଓ ବିଳାସବ୍ୟସନ ବର୍ଜନ କରି ଜଟା ବଳ୍କଳ ପିନ୍ଧି, ଫଳମୂଳ ଆହାର କରି ରାମଙ୍କ ପରି ବନବାସୀ ଜୀବନ କଟାଇଲେ । ମା’ ତାଙ୍କପାଇଁ ରାଜା ହେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେ ତାହା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲେ । ଭରତଙ୍କ ଭଳି ଏକ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଓ ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତ ଚରିତ୍ର ଆମର ଆଦର୍ଶ ହେବା ଉଚିତ ।
(ଘ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହ କରିବାପାଇଁ କେଉଁମାନେ ଓ କାହିଁକି ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ?
Answer:
ସୀତାଦେବୀଙ୍କୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବନବାସ ପ୍ରେରଣ କରିବା ପରେ ନିଜ ରାଜ୍ୟ ଅଯୋଧ୍ୟାରେ ଏକ ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞର ଆୟୋଜନ କଲେ । ମାତ୍ର ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ବାଧକ ସାଜିଥିଲା ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସୀତାଙ୍କର ଅନୁପସ୍ଥିତି । ଧର୍ମପତ୍ନୀ ବିନା ଏହି ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କର ପାତ୍ରମିତ୍ରମାନେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଏକ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ପରାମର୍ଶରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଦ୍ୱିତୀୟବାର ବିବାହ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା ।
(ଙ) ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଲବ କୁଶଙ୍କର ପରିଚୟ କିପରି ପାଇଲେ ?
Answer:
ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞରେ ବାଲ୍ମୀକି ମୁନି ଯୋଗଦେଇଥିଲେ । ଲବ କୁଶ ଦୁହେଁ ତାଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳକୁ ଆସି ରାମାୟଣ ଗାଇବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଦୁହିଁଙ୍କ ରୂପରେ ରାମ ସୀତାଙ୍କ ରୂପର ସାଦୃଶ୍ୟ ଦେଖ୍, ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପରିଚୟ ପଚାରି ବସିଲେ । ମୁନି ବାଲ୍ମୀକି ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହିପରି ଭାବରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଲବ କୁଶଙ୍କ ପରିଚୟ ପାଇଥିଲେ ।
Question ୩ ।
ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
(କ) ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ଲୋକ ଏହି ସମ୍ବାଦରେ ହାହାକାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଏବଂ ଘରେ ଘରେ କ୍ରନ୍ଦନର ରୋଳ ଉଠିଲା ।
Answer:
ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ………………….. ରୋଳ ଉଠିଲା ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଂଶଟି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଲଖିତ “ରାମାୟଣ କଥା” ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଉଦ୍ଧୃତା ରାମଙ୍କ ବନବାସ ଖବର ପାଇ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖକ ଏଠାରେ କହିଛନ୍ତି। ନାନା ସଦ୍ଗୁଣ ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ସବୁଠୁଁ ବେଶି ଭଲ ପାଉଥିଲେ । ଭକ୍ତି ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରୁଥିଲେ । ମାତ୍ର ମଧ୍ୟମା ରାଣୀଙ୍କ ଏହି ସମ୍ବାଦରେ ଅଯୋଧ୍ୟାର ସମସ୍ତଲୋକ ହାହାକାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଏବଂ ଘରେ ଘରେ କ୍ରନ୍ଦନର ରୋଳ ଉଠିଲା। ଏହି ସମ୍ବାଦରେ ଅଯୋଧ୍ୟାର ସମସ୍ତଲୋକ ହାହାକାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଏବଂ ଘରେ ଘରେ କ୍ରନ୍ଦନର ରୋଳ ଉଠିଲା।
(ଖ) ତାହାଙ୍କର ଏହି ପ୍ରକାର ସ୍ଵାର୍ଥତ୍ୟାଗ ଓ ବୈରାଗ୍ୟ ଦେଖୁ ସମସ୍ତେ ବିସ୍ମୟାନ୍ବିତ ହୋଇ ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ କହିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।
Answer:
ତାହାଙ୍କର ଏହି …………. କହିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଲିଖ୍ ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଉଦ୍ଧୃତ। ଭରତଙ୍କର ସ୍ଵାର୍ଥତ୍ୟାଗ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତିଭାବ ଦେଖ୍ ପୁରବାସୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା କଥା ଏଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ। ପିତୃସତ୍ୟ ପାଳନ ନିମନ୍ତେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦବର୍ଷ ବନବାସ ଗଲୋ ମାମୁଘରୁ ଫେର ଏଭଳି ଘଟଣା ଯୋଗୁଁ ମର୍ମାହତ ହେଲେ। ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାପାଇଁ ଭରତ ବହୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ; କିନ୍ତୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଫେରିଲେ ନାହିଁ। ତାଙ୍କରି ଆଜ୍ଞାରେ ଭରତ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କର ପାଦୁକା ଦୁଇଟି ଆଣି ସିଂହାସନରେ ସ୍ଥାପନ କଲେ। ରାମଙ୍କ ପରି ଜଟା ବଳ୍କଳ ପିନ୍ଧି, ଫଳମୂଳ ଖାଇ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧ୍ଵ ସ୍ଵରୂପ ରାଜକାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କଲେ। ଭରତଙ୍କର ଏହିଭଳି ନିର୍ଲୋଭ ଓ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଭାବ ଓ ବୈରାଗ୍ୟଭାବ ଦେଖ୍ ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ କରିଥିଲେ।
(ଗ) ସତୀ ସୀତାଙ୍କର ନୟନବାରି କାଳାନଳ ପ୍ରାୟ ଲଙ୍କାପୁରୀକୁ ଭସ୍ମ କରିଦେଲା ।
Answer:
ସତା ସାତାଙ୍କର …………………. ଭଗ୍ନ କରିଦେଲା।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଲିଖତ ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଉଦ୍ଧୃତ। ଭରତଙ୍କର ସ୍ଵାର୍ଥତ୍ୟାଗ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତିଭାବ ଦେଖ୍ ପୁରବାସୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା କଥା ଏଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ। ପିତୃସତ୍ୟ ପାଳନ ନିମନ୍ତେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦବର୍ଷ ବନବାସ ଗଲେ। ମାମୁଘରୁ ଫେରି ଏଭଳି ଘଟଣା ଯୋଗୁଁ ମର୍ମାହତ ହେଲେ। ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାପାଇଁ ଭରତ ବହୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ; କିନ୍ତୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଫେରିଲେ ନାହିଁ। ବଳ୍କଳ ପିନ୍ଧି, ଫଳମୂଳ ଖାଇ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧି ସ୍ଵରୂପ ରାଜକାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କଲେ। ଭରତଙ୍କର ଏହିଭଳି ନିର୍ଲୋଭ ଓ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଭାବ ଓ ବୈରାଗ୍ୟଭାଗ ଦେଖି ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ଧନ୍ୟ କରିଥିଲୋ
Question ୪।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ମେଳ ଖାଉଥିବା କଥାଗୁଡ଼ିକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରୁ ବାଛି ଲେଖ ।
| ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ | ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ |
| ରାବଣ | ମନ୍ଥରା |
| ପଞ୍ଚବଟା | ଅନୁଚର |
| ଦୁଷ୍ଟଦାସା | ଲଙ୍କାପତି |
| ଦୁଇଟି ବର | ଅଙ୍ଗାକାର |
| ହନୁମାନ | ସାତା ହରଣ |
Answer:
| ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ | ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ |
| ରାବଣ | ଲଙ୍କାପତି |
| ପଞ୍ଚବଟା | ସାତା ହରଣ |
| ଦୁଷ୍ଟଦାସା | ମନ୍ଥରା |
| ଦୁଇଟି ବର | ଅଙ୍ଗାକାର |
| ହନୁମାନ | ଅନୁଚର |
Question ୫।
ବାମପଟେ ତଳେ କେତେକ ଶବ୍ଦ ଦିଆଯାଇଛି । କୋଠରି ଭିତରେ ତା’ର ଅର୍ଥ ସୂଚାଉଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ଲେଖାଯାଇଛି । ବାମପଟ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କୋଠରି ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଶବ୍ଦରୁ ବାଛ ଓ ତାହାକୁ ନେଇ ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କର ।
ପ୍ରିୟ, ପ୍ରଚଣ୍ତ ଅଗ୍ନି, କଠାଉ, ବିଶ୍ଵସ୍ତ୍ର, ଯାଆଁଳା, ଦୁଷ୍ଟଲୋକ
ଅନୁଗତ, ପାଦୁକା
ଅନୁରକ୍ତ, ଦୁର୍ମତି
କାଳାନଳ, ଯମଜ
Answer:
ଅନୁଗତ, – (ବିଶ୍ଵସ୍ତ୍ର)
ପାଦୁକା – (କଠାଉ)
ଅନୁରକ୍ତ, – (ପ୍ରିୟ)
ଦୁର୍ମତି – (ଦୁଷ୍ଟଲୋକ )
କାଳାନଳ – (ପ୍ରଚଣ୍ତ ଅଗ୍ନି)
ଯମଜ – (ଯାଆଁଳା)
Question ୬।
ହୋଇରହିଛି । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବାଛି ସ୍ତମ୍ଭ ଆକାରରେ ସଜାଇ ଲେଖ । (ଉଦାହରଣ : ସୁଖ – ଦୁଃଖ)
ପ୍ରାଚୀନ, ଜ୍ୟେଷ୍ଠା, ଅନୁରାଗ, ସଦ୍ଗୁଣ, ଆନନ୍ଦ, ସନ୍ତୁଷ୍ଟ, ବିରାଗ, ନିରାନନ୍ଦ, ନବୀନ, ବଦ୍ଗୁଣ, ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ, କନିଷ୍ଠା
ପ୍ରାଚୀନ – ନବୀନ
ଜ୍ୟେଷ୍ଠା – କନିଷ୍ଠା
ଅନୁରାଗ – ବିରାଗ
ସଦ୍ଗୁଣ – ବଦ୍ଗୁଣ
ଆନନ୍ଦ – ନିରାନନ୍ଦ
ସନ୍ତୁଷ୍ଟ – ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ
Question ୭ ।
ଲିଙ୍ଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଲେଖ । (ଯେପରି ପୁଅ ରାଜା, ଭାଇ, ପୁତ୍ର, ପିତା, କୁମାର, ବୃଦ୍ଧ, ନର ଝିଅ)
ରାଜା – ରାଣା
ପୁତ୍ର – କନ୍ୟା
କୁମାର – କୁମାରା
ନର – ନାରା
ଭାଇ – ଭାଉଜ / ଉଭଶା
ପିତା – ମାତା
ବୃଦ୍ଧ – ବୃଦ୍ଧା
Question ୮।
ତଳ କୋଠରିରେ ଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଏକ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ଲେଖ ।
ରାମଚନ୍ଦ୍ର, ଅଧୀର, ମୃଗୟା, ଶୋକ, ଅନୁସନ୍ଧାନ, କିସ୍କିନ୍ଧ୍ୟା, ସୁଗ୍ରୀବ, ଚାରୁହମ୍ୟଶାଳନୀ, ଅନୁଚର, ବୀର ହନୁମାନ, ସୀତା, ସେତୁ, ଲକ୍ଷ୍ମଣ, ଲଙ୍କାପୁର
Answer:
ମୃଗୟାରୁ ଫେରି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଦେଖନ୍ତି ତ ଆଶ୍ରମରେ ଦେବୀ ସୀତା ନାହାନ୍ତି । ହୁଏତ କେହି ତାଙ୍କୁ ଅପହରଣ କରି ନେଇଯାଇଛି । ଏହି ଚିନ୍ତାରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଶୋକରେ ଅଧୀର ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ସମଗ୍ର ବନଭୂମି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି ପତ୍ନୀ ସୀତାଙ୍କୁ ଠାବ କରି ନ ପାରିବାରୁ କିଷ୍କିନ୍ଧ୍ୟାର ରାଜା ସୁଗ୍ରୀବଙ୍କ ସହାୟତା ଲୋଡ଼ିଲେ । ରାଜା ସୁଗ୍ରୀବ ତାଙ୍କ ଅନୁଚର ବୀର ହନୁମାନଙ୍କୁ ସୀତାଙ୍କର ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣ କଲେ । ବୀର ହନୁମାନ ବହୁ ପରିଶ୍ରମ କରି ଚାରୁହର୍ମଶାଳିନୀ ଲଙ୍କାପୁରରେ ସୀତାଙ୍କର ସନ୍ଧାନ ପାଇଲେ । ଏକଥା ଜାଣିବା ପରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଲଙ୍କାପୁରକୁ ଏକ ସେତୁ ନିର୍ମାଣ କରି ଲଙ୍କାପୁରରେ ପ୍ରବେଶ କରି ସୀତାଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ ।
Question ୯।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ଲେଖଏଁ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଲେଖା
ପ୍ରାଚୀନ, ବସନ, କଠାଉ, ନିଆଁ, ନୟନ, ଦାର
Answer:
ପ୍ରାଚୀନ – ପୁରତନ, ପୁରୁଣା
ବସନ – ବସ୍ତ୍ର, ପରିଧାନ, ଆଚ୍ଛାଦନ
କଠାର – ପାହଜା, ପାଦତ୍ରାଶ, ଚଟି
ନିଆଁ – ଅଗ୍ନି, ହୁତାଶନ, ଅନଳ
ନୟନ – ଚକ୍ଷୁ, କେତ୍ର
ବାର – ସ୍ତା, ଭର୍ଯ୍ୟା, ପତ୍ନୀ
Question ୧୦ ।
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦମାନଙ୍କର ଅର୍ଥ ବୁଝାଉଥିବା କେତେକ ଶବ୍ଦ ବୃତ୍ତ ଭିତରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ପଦ ବ୍ୟବହାର କରି ସେହି ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ପୁଣିଥରେ ଲେଖ ।
(କ) କିନ୍ତୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦ୍ବିତୀୟ ଦାର-ପରିଗ୍ରହ ନ କରି ସୀତାଙ୍କର ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତି ଗଠନ କରି ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ କଲେ ।
(ଖ) କିନ୍ତୁ ଅବିଶ୍ୱାସୀ କୁଟିଳ ପ୍ରକୃତିର ଲୋକମାନେ କୌଣସି ଉତ୍ତର ଦେଲେ ନାହିଁ ।
(ଗ) ପରିଶେଷରେ ରାବଣ ମଧ୍ୟ ରାମଙ୍କ ଶରରେ ବିନାଶପ୍ରାପ୍ତ ହେଲା ।
(ଘ) ରାମ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଘେନି ଅଯୋଧ୍ୟା ପ୍ରତ୍ୟାଗମନ କଲେ ।
Answer:
(କ) କିନ୍ତୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦ୍ବିତୀୟ ବିବାହ ନ କରି ସୀତାଙ୍କର ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତି ଗଠନ କରି ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ କଲେ ।
(ଖ) କିନ୍ତୁ ଅବିଶ୍ୱାସୀ କୁଟିଳ ପ୍ରକୃତିର ଲୋକମାନେ ନିରୁତ୍ତର ରହିଲେ ।
(ଗ) ପରିଶେଷରେ ରାବଣ ମଧ୍ୟ ରାମଙ୍କ ଶରରେ ବିନଷ୍ଟ ହେଲା ।
(ଘ) ରାମ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଘେନି ଅଯୋଧ୍ୟା ଫେରିଲେ ।
Question ୧୧ ।
୫୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ଭରତଙ୍କ ଚରିତ୍ର ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଦଶରଥଙ୍କ ମଧ୍ୟମା ରାଣୀ କୈକେୟୀଙ୍କ ପୁଅ ଭରତ । ସେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଅସୀମ ଭକ୍ତ ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରୁଥିଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ପିତାଙ୍କର ସତ୍ୟ ପାଳି ବନବାସ ଗଲେ । ଏକଥା ଭରତ ମାମୁଘରୁ ଫେରିଆସି ଶୁଣିବା ପରେ ଦୁଃଖରେ ଭାଙ୍ଗିପଡ଼ିଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ସେ ପଞ୍ଚବଟୀଠାରେ ଭେଟି ଫେରିଆସିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ନ ଫେରି ତାଙ୍କୁ ପାଇବାକୁ ଫେରିଯାଇ ରାଜ୍ୟଭାର ସମ୍ଭାଳିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ଭାରତ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପାଦୁକା ହୁଇଟିକୁ ସିଂହାସନରେ ରଖ୍ ରାମଙ୍କ ଭଳି ବଳକଳ ପରିଧାନ କରି ରାଜଭୋଗ ଛାଡ଼ି ରାଜ୍ୟ ପାଳନ କଲେ । ତାଙ୍କର ଏହି ପ୍ରକାର ତ୍ୟାଗରୁ ତାଙ୍କ ଆଦର୍ଶ ଜୀବନର ନମୁନା ମିଳେ । ସେ ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତ, ଗୁଣୀ ଓ ଆଦର୍ଶ ଚରିତ୍ରସମ୍ପନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ।
(ଖ) କୁଶ ଓ ଲବ ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ କିପରି ଭାବେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମୁଗ୍ଧ କଲେ ?
Answer:
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଅନୁଜ ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କଦ୍ବାରା ପତ୍ନୀ ସୀତାଙ୍କୁ ବନବାସ ପ୍ରେରଣ କରିବା ପରେ ଦେବୀ ସୀତା ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମିକୀଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥିଲେ । ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକି ଦେବୀ ସୀତାଙ୍କୁ ନିଜର କନ୍ୟା ସଦୃଶ ଆଦରଯତ୍ନ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ସୀତାଙ୍କର ଲବ ଓ କୁଶ ନାମରେ ଦୁଇ ଯମଜ ପୁତ୍ର ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କଲେ । ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମିକୀ ଲବ ଓ କୁଶଙ୍କୁ ଯଥାର୍ଥ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରି ତାଙ୍କ ରଚିତ ରାମାୟଣ କାବ୍ୟର ଗାୟନଶୈଳୀ ସେମାନଙ୍କୁ ଶିଖାଇଥିଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଆୟୋଜିତ ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞକୁ ଋଷି ବାଲ୍ମିକୀ ଲବ ଓ କୁଶଙ୍କ ସହ ଗମନ କରିଥିଲେ । ସେଠାରେ ଲବ ଓ କୁଶ ଚମତ୍କାର ଶୈଳୀରେ ମହର୍ଷିଙ୍କ ରଚିତ ରାମାୟଣ କାବ୍ୟ ଗାୟନ କରିଥିଲେ । ଦୁଇ ଶିଶୁପୁତ୍ରଙ୍କ ଏପରି ଗାୟନ ଶୈଳୀରେ ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ ଉପସ୍ଥିତ ସମସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ।
Question ୧୨ ।
୧୦୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଲେଖ । ରାମାୟଣରୁ କେଉଁ ସୁଶିକ୍ଷା ମିଳୁଛି ?
Answer:
ରାମାୟଣ ଏକ ଆଦର୍ଶ କାବ୍ୟ । ଏହାର ସମସ୍ତ ଚରିତ୍ର ଆଦର୍ଶରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଥିଲେ ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ରାମାୟଣ ଏକ ଆଦର୍ଶ କାବ୍ୟ । ଏହାର ସମସ୍ତ ଚରିତ୍ର ଆଦର୍ଶରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଥିଲେ ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ରାଜାର ଏକ ଚରମ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ । ଜଣେ ସୁପୁତ୍ର ହିସାବରେ ପିତା ଦଶରଥଙ୍କର ସମ୍ମାନ ଓ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିକୁ ଆଖ୍ ଆଗରେ ରଖ୍ ମୋଚନ କରିବାପାଇଁ ନିଜର ପ୍ରିୟତମା ପତ୍ନୀକୁ ମଧ୍ୟ ବନବାସ ଦଣ୍ଡ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ନିଜର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାର୍ଥକୁ ଜଳାଞ୍ଜଳି ଦେଇ ସାଧାରଣ ସ୍ଵାର୍ଥପାଇଁ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିବାର ମହାନ୍ ଶିକ୍ଷା ଏହି ରାମଙ୍କ ଚରିତ୍ରରୁ ମିଳିଥାଏ । ଉପାଦାନ । ନିଜେ ରାଜପଦ ପାଇ ମଧ୍ଯ ପ୍ରିୟତମ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କୁ ସିଂହାସନକୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ ସମସ୍ତ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ଭରତଙ୍କ ଚରିତ୍ରର ଏକ ବିଶେଷ ଶିକ୍ଷଣୀୟ ବସ୍ତୁ । ଆଜୀବନ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ସହି ଛାଇ ପରି ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ରହି ତାଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କ ପରି ଭାଇଙ୍କଠାରେ ଦେଖାଯାଏ । ସେହିପରି ବୀର ହନୁମାନଙ୍କ ପରି ନିଷ୍ଠାପର ଭକ୍ତ ଓ ସେବକ ଏବଂ ସୁଗ୍ରୀବଙ୍କ ପରି ବନ୍ଧୁ ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କ ଚରିତ୍ର ଆମ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷଣୀୟ । ଦୁଷ୍ଟ, ଅତ୍ୟାଚାରୀ ରାବଣ ପରି ରାଜାକୁ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ମଙ୍ଗଳପାଇଁ ସଂହାର କରି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଜଗତକୁ ଏକ ମହତ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଛନ୍ତି ।
ତୁମପାଇଁ କାମ :
- ରାମାୟଣ ଉପରେ ରଚିତ ବିଭିନ୍ନ ଗଳ୍ପ, କବିତା ସଂଗ୍ରହ କର ଓ ଅଧ୍ୟୟନ କର ।
- କବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀରୁ ତୁମକୁ ଭଲ ଲାଗୁଥିବା କବିତାଗୁଡ଼ିକୁ ପଢ଼ ।
Answer:
ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।
ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର
(କ) ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
Question ୧।
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସୀତାଙ୍କ ସୁନାମୂର୍ତ୍ତି ତିଆରି କରାଇଥିଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଅଶ୍ୱମେଧ ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠାନର ସଂକଳ୍ପ କଲେ, ସେତେବେଳେ ପାତ୍ରମିତ୍ରମାନେ ଧର୍ମପତ୍ନୀ ବିନା ଏ ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହୁଏ ନାହିଁ ବୋଲି ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟ ଦାର ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଲେ । ମାତ୍ର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଏଥିରେ ସମ୍ମତ ନହୋଇ ସୀତାଙ୍କ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତି ତିଆରି କରି ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠାନ କରିବାପାଇଁ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଲେ ।
Question ୨।
ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ ସୀତାଙ୍କ ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେଲା ?
କିମ୍ବା, ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ ସୀତାଙ୍କ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଆଦେଶରେ ସୀତା ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳକୁ ଆସିଲେ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଚରଣବନ୍ଦନା କଲେ । ବାଲ୍ମୀକି ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ ଠିଆହୋଇ ପୁରବାସୀମାନଙ୍କୁ କହିଲେ, ‘ସୀତାଦେବୀ ପରମା ସତୀ, ରାମଚନ୍ଦ୍ର ତାହାଙ୍କୁ ପୁନଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଅଛିନ୍ତି। ପୁରବାସାମାନେ ଏ ବିଷୟରେ ଅନୁମତି ଦିଅନ୍ତୁ।” ମାତ୍ର କୁଟିଳମନା ବ୍ୟକ୍ତିମାନା ନିରୁତ୍ତର ରହିଲେ। ଫଳରେ ସୀତାଦେବୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମର୍ମାହତ ହୋଇପଡ଼ିଲେ ଓ ସେ ଆଉ ଅଧିକାଳ ଜୀବନଧାରଣ ନିମନ୍ତେ ବୀତସ୍ପୃହ ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ସେ କହିଲେ, ‘ହେ ବସୁଧେ, ମୋତେ ଗ୍ରହଣ କର । – ଏହା କହିବା ପରେ ସେ ମୂର୍ତ୍ତିତା ହୋଇ ଭୂମି ଉପରେ ଲୋଟିପଡ଼ିଲେ ଓ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କଲେ । ପ୍ରଜାନୁରଞ୍ଜନ ନିମନ୍ତେ ରାଜାଙ୍କର ସ୍ଵାର୍ଥତ୍ୟାଗ ଏବଂ ଦୁଷ୍ଟ ଲୋକଙ୍କର ସମାଜ ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟ ଏଠାରେ ପ୍ରଶିଧାନଯୋଗ୍ୟା
Question ୩ ।
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସୀତାଙ୍କୁ ବର୍ଜନ କରିବାର କାରଣ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଫେରି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ରାଜ୍ୟଭାର ଗ୍ରହଣ କଲେ । ସୀତା ରାବଣପୁରୀରେ ରହିଥିବା ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ନିନ୍ଦା କରୁଥିବାର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଲେ । ସେ ନିଜେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ସୀତାଙ୍କ ଚରିତ୍ର ନିଷ୍କଳଙ୍କ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରଜାନୁରଞ୍ଜନ କରିବା ରାଜାର ଧର୍ମ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବାକୁ ସେ ନିଜର ସୁଖଶାନ୍ତି ବିସର୍ଜନ କରି ସୀତାଙ୍କୁ ପରିତ୍ୟାଗ କରିଥିଲୋ
(ଖ) ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Question ୧ ।
‘‘କେବଳ ରାମଙ୍କୁ ସର୍ବଦା ଧ୍ୟାନ କରି ସେହି ଭୀଷଣ ରାକ୍ଷସ ପୁରୀରେ ଦିନଯାପନ କରିଥିଲେ ।’’
Answer:
‘‘କେବଳ ……………………….. କରିଥିଲେ ।’’
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଲିଖତ ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ଭୀଷଣ ରାକ୍ଷସ ପୁରୀରେ ସୀତା କିଭଳି କାଳାତିପାତ କରିଥିଲେ ତାହାର ବର୍ଣନା ଦିଆଯାଇଛି । ଦୁର୍ମତି ରାବଣ ସୀତାଙ୍କୁ ପଞ୍ଚବଟୀରୁ ହରଣ କରିନେଇ ଲଙ୍କାପୁରରେ ରଖୁଲା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ରାଣୀ କରିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଲୋଭନ ଦେଖାଇ ନାନା ପ୍ରକାର ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ମହାସତୀ ସୀତା ତା’ର ପ୍ରଲୋଭନରେ ଭୁଲି ଯାଇ ନ ଥିଲେ । ତେଣୁ ରାବଣ ତାଙ୍କୁ ବହୁ କଷ୍ଟ ଦେଲା କିନ୍ତୁ ସୀତାଙ୍କର ମନ କୌଣସିଥରେ ଟଳିଲା ନାହିଁ । ସେ କେବଳ ରାମଙ୍କୁ ସର୍ବଦା ଧ୍ୟାନ କରି ସେହି ଭୀଷଣ ରାକ୍ଷସପୁରୀରେ କାଳାତିପାତ କଲେ ।
Question ୨।
‘‘ରାମ ସେ ସମସ୍ତ ଭୁଲି ଯାଇ ତାହାଙ୍କ ପାଦ ବନ୍ଦନା କରି ଯଥୋଚିତ ଭକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କଲେ ।’’
Answer:
‘ରାମ …………………………ପ୍ରକାଶ କଲେ ।’’
ଭକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଂଶଟି ଭକ୍ତିକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ କିଖିତ ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନାତା ଏଠାରେ ଲେଖଙ୍କ ରାମଙ୍କର ଉଦାରତାର ବର୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଲଙ୍କା ବିଜୟ ପରେ ରାମ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଘେନି ଅଯୋଧ୍ୟା ପ୍ରତ୍ୟାଗମନ କଲେ । ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟାଗମନରେ ପୁରବାସୀଗଣ ଆନ୍ଦ ଉତ୍ସବ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଭରତ ଓ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ମହାନନ୍ଦରେ ରାମସୀତାଙ୍କୁ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା କରି ଗୃହକୁ ଘେନିଗଲେ । କୌଶଲ୍ୟା ଓ ସୁମିତ୍ରାଙ୍କର ରକ୍ଷୁ ଆନନ୍ଦରେ ଅଶ୍ରୁବର୍ଷଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା । କିନ୍ତୁ କୈକେୟୀ ରାମଙ୍କ ପ୍ରତି କରିଥିବା ଅନ୍ୟାୟ ସ୍ମରଣ କରି ଲଜ୍ଜିତା ହୋଇଉଠିଲେ । ରାମଙ୍କର ହୃଦୟ ଥିଲା ବିଶାଳ। ସେ ଅତୀତର ସବୁକଥା ଭୁଲିଯାଇ କୈକେୟୀଙ୍କର ପାଦବନ୍ଦନ କଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି ନିବେଦନ କଲେ ।
Question ୩ ।
‘ସେମାନଙ୍କର ମଧୁର ଗାନ ଶୁଣି ସମସ୍ତେ ମୋହିତ ହୋଇଗଲେ ।’’
Answer:
“ସେମାନଙ୍କର …………………… ହୋଇଗଲୋ ।”
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଲେଖକ ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞରେ କୁଶ ଓ ଲବଙ୍କର ରାମାୟଣ ଗାନର ପ୍ରଶଂସା ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ଅଯୋଧ୍ୟାର ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠିତ କରିଥିଲେ । ଦେଶ ଦେଶାନ୍ତରରୁ ମୁନିଋଷିମାନେ ଯଜ୍ଞ ସ୍ଥାନକୁ ଆମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇ ଆସିଥିଲେ । ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକି ମଧ୍ଯ ନିମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇ କୁଶ ଓ ଲବଙ୍କୁ ଘେନି ଯଜ୍ଞ ସ୍ଥାନରେ ଉପସ୍ଥିତ ହେଲେ । ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କର ଆଦେଶମତେ କୁଶ ଓ ଲବ ଯଜ୍ଞ ସ୍ଥାନରେ ରାମାୟଣ ଗାନ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସେମାନଙ୍କର ମଧୁର ଗାନ ଶୁଣି ସମସ୍ତେ ମୋହିତ ହୋଇଗଲେ ।
ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
Question ୧ ।
ରାମାୟଣ କଥାର ଲେଖକ କିଏ ?
Answer:
ରାମାୟଣ କଥାର ଲେଖକ ହେଉଛନ୍ତି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ।
Question ୨ ।
ଦଶରଥ କେଉଁ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଥିଲେ ?
Answer:
ଦଶରଥ ଅଯୋଧ୍ୟା ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଥିଲେ ।
Question ୩ ।
ଦଶରଥଙ୍କର କେତେଜଣ ରାଣୀ ଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଦଶରଥଙ୍କର ତିନି ରାଣୀ ଥିଲେ। ସେମାନେ ହେଲେ କୌଶଲ୍ୟା, କୈକେୟୀ ଓ ସୁମିତ୍ରା ।
Question ୪ ।
ଦଶରଥଙ୍କର ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ରାଣୀଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଓ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ରଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଦଶରଥଙ୍କ ଜ୍ୟେଷ୍ଠାରାଣୀଙ୍କ ନାମ କୌଶଲ୍ୟା ଓ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ରାମଚନ୍ଦ୍ର।
Question ୫ ।
କିଏ ରାମଙ୍କର ଏକାନ୍ତ ଅନୁଗତ ଥିଲେ ?
Answer:
ଲକ୍ଷ୍ମଣ ରାମଙ୍କର ଏକାନ୍ତ ଅନୁଗତ ଥିଲେ।
Question ୬ ।
କିଏ ଭରତଙ୍କର ଅତିଶୟ ଅନୁଗତ ଥିଲେ ?
Answer:
ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ଭରତଙ୍କର ଅତିଶୟ ଅନୁଗତ ଥିଲେ।
Question ୭ ।
ରାଜା ଦଶରଥ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇ ପଡ଼ିବାରୁ କି ସଂକଳ୍ପ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ରାଜା ଦଶରଥ କ୍ରମେ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇ ପଡ଼ିବାରୁ ସେ ରାମଙ୍କୁ ରାଜା କରାଇ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ସଂକଳ୍ପ
Question ୮।
ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ଅଭିଷେକୋତ୍ସବ ବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି କୈକେୟୀ କ’ଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ଅଭିଷେକୋତ୍ସବ ଶୁଣି ମନ୍ଥରା ନାମକ ଜଣେ ଦୃଷ୍ଟା ଦାସୀର କୁମନ୍ତ୍ରଣାରେ ପଡ଼ି କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କୁ ଦୁଇଟି ନିଷ୍ଠୁର ବର ମାଗିଥିଲେ।
Question ୯ ।
କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କୁ କେଉଁ ଦୁଇଟି ବର ମାଗିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଥମ ବରରେ କୈକେୟୀ ନିଜ ପୁତ୍ର ଭରତଙ୍କୁ ଅଯୋଧ୍ୟାର ରାଜା ହେବା ନିମନ୍ତେ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟ ବରରେ ଦଶରଥଙ୍କର ପ୍ରିୟ ପୁତ୍ର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନଗମନ କରିବା ପାଇଁ ବର ମାଗିଥିଲେ।
Question ୧୦ ।
କୈକେୟୀଙ୍କୁ ବର ଦୁଇଟି ଦେବା ପାଇଁ ଦଶରଥ କାହିଁକି ଅଙ୍ଗୀକାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
ରାଜା ଦଶରଥ ତାଙ୍କ ସେବା ଶୁଶ୍ରୂଷାରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଦୁଇଟି ବର ଦେବାପାଇଁ ଅଙ୍ଗୀକାର କରିଥିଲେ।
କଠିନ ପଦାର୍ଥ:
Question ୧।
ଦଶରଥ ଅବସର ଗ୍ରହଣକରିବା ପାଇଁ କାହିଁକି ସଂକଳ୍ପବଦ୍ଧ ହେଲେ ?
(କ) ରାଜ୍ୟ ଶାସନଲାଗି ବିତୃଷ୍ଣା ଆସିବାରୁ
(ଖ) ରାଜପରିବାରେ ଅଶାନ୍ତି ହେବାରୁ
(ଗ) ସେ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇଯିବାରୁ
(ଘ) ରାମଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ ଦେବାପାଇଁ ମନସ୍ଥ କରିବାରୁ
Answer:
(ଗ) ସେ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇଯିବାରୁ
Question ୨।
ରାମଙ୍କର ଅଭିଷେକ ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଚାରିତ ହେବାକ୍ଷଣି ପ୍ରଜାମାନେ ଖୁବ୍ ଖୁସିହେଲେ କାହିଁକି ?
(କ) ରାମ ଦଶରଥଙ୍କର ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର ଥିଲେ
(ଖ) ରାମଙ୍କର ବୀରତ୍ଵରେ ମୁଗ୍ଧହୋଇ
(ଗ) ରାମ ବହୁ ସଦ୍ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ
(ଘ) ରାମ ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର ଥିଲେ
Answer:
(ଗ) ରାମ ବହୁ ସଦ୍ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ
Question ୩।
କୈକେୟୀଙ୍କୁ ବର ଦେବାପାଇଁ ଦଶରଥ କାହିଁକି ଅଙ୍ଗୀକାର କରିଥିଲେ ?
(କ) କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କର ପ୍ରିୟ ପତ୍ନୀ ଥିଲେ
(ଖ) ସେ ଖୁବ୍ ସାହସୀ ଥିଲେ
(ଗ) କୈକେୟୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦରୀ ଥିଲେ
(ଘ) ସେ ଦଶରଥଙ୍କର ସେବାକରି ଜାବନରକ୍ଷା କରିଥ୍ ଲେ
Answer:
(ଘ) ସେ ଦଶରଥଙ୍କର ସେବାକରି ଜାବନରକ୍ଷା କରିଥ୍ ଲେ
Question ୪।
ମନ୍ଥରା କିଏ ?
(କ) କୈକେୟୀଙ୍କ ଭଉଣୀ
(ଖ) ସୁମିତ୍ରାଙ୍କ ଭଉଣୀ
(ଗ) ଜଣେ ଦୁଷ୍ଟା ଦାସୀ
(ଘ) ଦଶରଥଙ୍କ ମା’
Answer:
(ଗ) ଜଣେ ଦୁଷ୍ଟା ଦାସୀ
Question ୫।
ଦଶରଥ କାହିଁକି କୈକେୟୀଙ୍କ ପ୍ରାର୍ଥନା ପୂରଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲେ ?
(କ) ସତ୍ୟପରାୟଣା ଥିବା ଯୋଗୁଁ
(ଖ) ଭରତଙ୍କ ମଇଂଳ ଇଚ୍ଛାକରିଥିବାରୁ
(ଗ) କୈକେୟୀଙ୍କୁ ଭୟକରୁଥିବାରୁ
(ଘ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ଇଚ୍ଛାକରୁଥିବାରୁ
Answer:
(କ) ସତ୍ୟପରାୟଣା ଥିବା ଯୋଗୁଁ
Question ୬।
କାହାର ମନ୍ତ୍ରଣାରେ କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କୁ ବର ମାଗିଲେ ?
(କ) ମନ୍ଥରା
(ଖ) ସୁମିତ୍ରା
(ଗ) ମାଣ୍ଡବୀ
(ଘ) ଶ୍ରୁତକାର୍ତ୍ତି
Answer:
(କ) ମନ୍ଥରା
Question ୭।
ଦଶରଥଙ୍କ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗର କାରଣ କ’ଣ ?
(କ) ଭରତଙ୍କ ଅଭିଷେକ ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଚାରିତ ହେବାରୁ
(ଖ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି
(ଗ) ମନ୍ଥରା କୈକେୟୀଙ୍କ ସହ ମନ୍ତ୍ରଣା କରିବାରୁ
(ଘ) କୈକେୟାଙ୍କ ଧମକ ଯୋଗୁଁ
Answer:
(ଖ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି
Question ୮।
ସୀତା କେଉଁ ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାରୀ ଥିଲେ ?
(କ) ମିଥିଳା
(ଖ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବନବାସ ବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି
(ଗ) କିସ୍ମିନ୍ଧ୍ୟା
(ଘ) କୈକେୟୀଙ୍କ ଧମକ ଯୋଗୁଁ
Answer:
(କ) ମିଥିଳା
Question ୯।
ଭରତ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ବନବାସ ସମ୍ବାଦ କେଉଁଠାରେ ପାଇଲେ ?
(କ) କିଷ୍କିନ୍ଧ୍ୟାରେ
(ଗ) ମିଥୁଳାରେ
(ଖ) ମାତୁଳାଳୟରେ
(ଘ) ଚିତ୍ରକୂଟ ପର୍ବତରେ
Answer:
(ଖ) ମାତୁଳାଳୟରେ
Question ୧୦।
ଭରତ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ କେଉଁଠାରେ ଭେଟିଥିଲେ ?
(କ) ଘନ ଅରଣ୍ୟରେ
(ଖ) ଲଙ୍କାରେ
(ଗ) ସରଯୂ ନଦୀକୂଳରେ
(ଘ) ଚିତ୍ରକୂଟ ପର୍ବତରେ
Answer:
(ଘ) ଚିତ୍ରକୂଟ ପର୍ବତରେ
ପ୍ରବନ୍ଧର ପ୍ଠଷ୍ଠଭୂମି:
ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୁଦନ ତାଙ୍କର କର୍ମ ଜାବନରେ ଜଣେ ଶିକ୍ଷା ପରିଦର୍ଶକ ରୂପେ ଦାୟିତ୍ୱ ବହନ କରିଥିବାରୁ ଶିକ୍ଷା, ଶିକ୍ଷକ, ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଓ ଶିକ୍ଷାୟତନ ସହ ଗଭୀରଭାବରେ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ ଥିଲେ । ଏଣୁ କୋମଳମତି ଶିଶୁ ମନରେ ପ୍ରଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବା ଭଳି ବିଷୟବସ୍ତୁ ଚୟନ କରି ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତ୍ରକରେ ସନ୍ନିବେଶ କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲୋ ‘ରାମାୟଣ’ ଗ୍ରନ୍ଥର କଥାବସ୍ତୁରୁ କୋମଳମତି ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଆଦର୍ଶ, ଚାରତ୍ଵ ଓ ଜନବସ୍ତ୍ରକତା ସମ୍ପକରେ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ କରିବାର ଯଥେଷ୍ଟ ପରିସର ଥିବାରୁ ଏ ପ୍ରବନ୍ଧଟିକୁ ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଉଛି । ରାମାୟଣ ଗ୍ରନ୍ଥ ଉକ୍ଳାୟ ସମାଜରେ ଆବାଳବୃଦ୍ଧବନିତାଙ୍କର ଅତି ପ୍ରିୟ ଗ୍ରନ୍ଥ । ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଗଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ଆଦର୍ଶ, ବୀରତ୍ଵ ଓ ସତ୍ୟନିଷ୍ଠା ସମ୍ପର୍କରେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିବାର ବିସ୍ତୃତ ପରିସର ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧରେ ରହିଛିା
ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରକଥା :
ଅଯୋଧ୍ୟାର ରାଜା ଦଶରଥଙ୍କ‘ର ତିନି ରାଣୀ ଥିଲେ । ରାମ, ଲକ୍ଷ୍ମଣ, ଭରତ ଓ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ଚାରିପୁଅଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନାବିଳ ସ୍ନେହ ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା ଦଶରଥ ବାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟଭାର ଦେବାପାଇଁ ସ୍ଥିର କଲେ । ଏଥୁରେ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ଆନନ୍ଦର ସୀମା ରହିଲା ନାହିଁ । ରାମ ରାଜା ହେବା କଥା ଶୁଣି ମନ୍ଥରା ନାମକ ଦୁଷ୍ଟା ଦାସୀର କୁମନ୍ତ୍ରଣାରେ ପଡ଼ି କୈକେୟୀ ଈର୍ଷା କଲେ । ଦଶରଥଙ୍କୁ ପୂର୍ବର ଅଙ୍ଗୀକାର କରିଥିବା ଦୁଇଟି ବର ମାଗିଲେ । ପ୍ରଥମ ବରରେ ଭରତ ରାଜା ହେବେ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ବରରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦ ବର୍ଷ ବନବାସ ଯିବେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ପିତୃସତ୍ୟ ପାଳନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲେ । ଏ ସମ୍ବାଦରେ ପ୍ରଜାମାନେ ଦୁଃଖରେ ହାହାକାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।
ରାମ ବନକୁ ଯିବାକୁ ବାହାରିଲେ । ସୀତା ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ତାଙ୍କ ସହିତ ଗଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବାଧ୍ୟହେଲେ ଉଭୟଙ୍କୁ ସଙ୍ଗରେ ନେବାକୁ । ପ୍ରିୟ ପୁତ୍ର ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ବିଚ୍ଛେଦରେ ଝୁରି ଝୁରି ଦଶରଥ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କଲେ । ଭରତ ମାମୁଘରୁ ଫେରି ଶୁଣିଲେ ବଡ଼ଭାଇ ପିତାଙ୍କ ଆଦେଶ ପାଳି ବନକୁ ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି । ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତ ଭରତଙ୍କର ମନ ଘରେ ଲାଗିଲା ନାହିଁ । ଏଣୁ ସେ ବନକୁ ଗଲେ ଭାଇ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ । ପଞ୍ଚବଟୀ ବନରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କର ଭେଟ ହେଲା । ଅନେକ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଆଉ ଫେରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି କହି ତାଙ୍କୁ ନାନାପ୍ରକାର ବୁଝାଇ ଫେରାଇ ଦେଲେ । ଭରତ ବଡ଼ଭାଇ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପାଦୁକାକୁ ସିଂହାସନରେ ରଖ୍ ତାଙ୍କ ଭଳି ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବେଶ ଧରି ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧି ରୂପେ ରାଜ୍ୟ ପାଳନ କଲେ । ରାଜଭୋଗ ଖାଦ୍ୟ ଛାଡ଼ି ଫଳମୂଳ ଖାଇଲେ । ତାଙ୍କର ଅପୂର୍ବ ତ୍ୟାଗ ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କଲେ । ପଞ୍ଚବଟୀ ବନରେ ଥିବା ସମୟରେ ଲଙ୍କାପତି ରାବଣ ସୀତାଙ୍କୁ କୌଶଳ କରି ଚୋରାଇ ନେଲା ଓ ତାଙ୍କୁ ବହୁତ କଷ୍ଟ ଦେଲା ।
ଏଣେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଖୋଜି ଖୋଜି ନିରାଶ ହେଲେ । ସୁଗ୍ରୀବଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ମିତ୍ରତା ସ୍ଥାପନ କରି ତାଙ୍କର ଅନୁଚର ବୀର ହନୁମାନଙ୍କୁ ସୀତାଙ୍କର ଠାବ କରିବାକୁ ପଠାଇଲେ । ସୀତାଙ୍କର ଠାବ ନେଇ ବୀର ହନୁମାନ ଫେରିଲେ । ସମସ୍ତେ ମିଶି ଲଙ୍କା ଆକ୍ରମଣ କରି ରାବଣକୁ ବଧ କରି ସୀତାଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କଲେ । ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଫେରି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ରାଜ୍ୟଭାର ଗ୍ରହଣ କଲେ । କୈକେୟୀ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ ଲଜ୍ଜା ପାଇଲେ । ସୁଖରେ ସମସ୍ତଙ୍କର ଦିନ କଟିଲା, କିନ୍ତୁ ସୀତା ରାବଣ ଘରେ ରହିଥିବା ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଜା ନିନ୍ଦା କରିବା କଥା ଶୁଣି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସୀତାଙ୍କୁ ପରିତ୍ୟାଗ କଲେ । ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଭାଇଙ୍କ ଆଦେଶରେ ସୀତାଙ୍କୁ ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ନିକଟସ୍ଥ ବନଭୂମିରେ ଛାଡ଼ି ଆସିଲେ । ବାଲ୍ମୀକି ସୀତାଙ୍କୁ ନିଜର କନ୍ୟା ଭଳି ପାଳନ କଲେ । ସେଠାରେ ସୀତା ଦୁଇଟି ଯାଆଁଳାପୁତ୍ର ଜନ୍ମ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଲାଳନପାଳନ କରି ବଡ଼ କଲୋ
ଏଣେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞର ଆୟୋଜନ କଲେ । ଯଜ୍ଞ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସହ ସ୍ତ୍ରୀର ଉପସ୍ଥିତି ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ ଥିବାରୁ ସମସ୍ତେ ତାଙ୍କୁ ଆଉ ଥରେ ବିବାହର ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ; କିନ୍ତୁ ସେ ସୀତାଙ୍କର ସୁନାର ମୂର୍ତ୍ତି ଗଢ଼ି ଯଜ୍ଞକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଏହି ଯଜ୍ଞରେ ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକି ଯୋଗଦେଲେ । ସଙ୍ଗରେ ଥିଲେ ଲବ ଓ କୁଶ । ଲବ, କୁଶଙ୍କର ରାମାୟଣ ଆବୃତ୍ତି ଶୁଣି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମୁଗ୍ଧ ହେଲେ । ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କଠାରୁ ଲବ, କୁଶଙ୍କର ପରିଚୟ ପାଇ ସୀତାଙ୍କୁ ଆଣିବା ନିମନ୍ତେ ଆଦେଶ ଦେଲେ । ସତୀ ସୀତା ସଭାସ୍ଥଳରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୁଅନ୍ତେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ତାଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାପାଇଁ ବାଲ୍ମୀକି ଓ ପୁରବାସୀଙ୍କର ଅନୁମତି ଚାହିଁଲେ । କିନ୍ତୁ କେତେକ ଖଳଲୋକଙ୍କଠାରୁ କିଛି ଉତ୍ତର ନ ପାଇବାରୁ ସୀତାଦେବୀ ବିଶେଷ ମର୍ମାହତ ହୋଇ ‘ମା’ ଧରିତ୍ରୀ ମୋତେ ଗ୍ରହଣ କର’ କହି ଟଳିପଡ଼ିଲେ ।
କଠିନ ପଦାର୍ଥ:
- ରାମାୟଣ – ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥଟିକୁ ମହାକବି ବାଲ୍ମୀକି ରଚନା କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଙ୍କ ଜୀବନ କଥା ବର୍ଣ୍ଣନା । କରାଯାଇଛି।
- ପ୍ରାଚୀନ – ପୁରୁଣା ।
- ମଧ୍ୟମା – ମଝିଆଁ
- ଏକଦା – ଥରେ।
- ଉତ୍ତାରୁ – ପରୋ
- ଅନୁଗତ – ବିଶ୍ୱସ୍ତ / ଯେ ସଂପୃକ୍ତ ବଢ଼ ଲୋକଙ୍କର କଥା ମାନି ଚଳନ୍ତା
- ଅନୁରକ୍ତ – ଅନୁରାଗୀ / ପ୍ରିୟା
- ଅଙ୍ଗଳାର – ପ୍ରତିଜ୍ଞା / ଶପଥ / ସମ୍ମତା
- ଅଧ୍ପତି – ରାଜା
- ସର୍ବଗୁଣାଳକୃତା – ଯେଉଁ ନାରାଠାରେ ସମସ୍ତ୍ର ସୁଗୁଣ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଥାଏ।
- ପାଦୁକା – କଠାଉ / ଜୋତା ।
- ତଦନନ୍ତ୍ରର – ତାହାପରୋ
- ପଞ୍ଚଚଟା – ବର, ଅଶ୍ବତ୍ଥ, ପଲାଶ, ଡିମିରି, ଅଅଁଳା ବୃକ୍ଷ ଥିବା ବନକୁ ପଞ୍ଚପାଟା କହନ୍ତି ଶୌରାଣିକ ଯୁଗର ଏକ ଅରଣ୍ୟା
- ବସନ – ବସ୍ତ୍ର /ପିନ୍ଧିବା ଲୁଗା
- ତୁର୍ମତି – ମନ୍ଦମତି / ଦୁଷ୍ଟଲୋକା
- କିସ୍ମିକ୍ଷ୍ୟା – ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟର ପ୍ରାଚାନ ଏକ ଅଞ୍ଚଳା ଏହାର ରାଜା ଥିଲେ ବାଳା
- ଦାର – ପତ୍ନୀ / ସ୍ତ୍ରୀ / ଭାର୍ଯ୍ୟା
- ପରିଗ୍ରହ – ବିବାହ / ସ୍ଵାକାର କରିବା
- ଇନ୍ଦ୍ରଜିତ – ରାବଣର ବଢ଼ ପୁଆ
- ନୟନବାରି – ଲୋତକ / ଲୁହା
- କାଳାନଳ – ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଅଗ୍ନି / ଭୟଙ୍କର ନିଆଁ
- ଯମଜ – ଯାଆଳା
- ଚିତ୍ତ – ହୃଦୟ
- ଚାରୁ – ସୁନ୍ଦର
- ନିର୍ବାହ – ସମାପନ
- ଲଂଘନ – ଅମାନ୍ୟ
- ପରିଧାନ – ଶିକ୍ଷିରା
- ନିର୍ବାସିତ – ଦେଶାନ୍ତର
- ନୟନବାର – ଆଖ୍ଲୁହ
- ଯାପନ – ଅତିବାହିତ
- କୃଶ – ସରୁ
- ତଥାସ୍ତୁ – ତାହାହେଉ
- ସହସା – ହଠାତ୍
- ଅନ୍ସଭା – ଗର୍ଭବତା