Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 8 ତଟିନୀର ଖେଦ Textbook Exercise Questions and Answers.
BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 8 ତଟିନୀର ଖେଦ
ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର
Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହା
(କ) କେଉଁ କେଉଁ ପଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ନଦୀ ବହିଯାଏ ?
Answer:
ପର୍ବତ କନ୍ଦରରେ ଜନ୍ମଲାଭ କଲାପରେ ନଦୀ ତା’ର ଯାତ୍ରାପଥରେ ଆଗେଇଯାଏ । ଶିଳାବନ୍ଧୁର ପାର୍ବତ୍ୟ ପଥ ଦେଇ କ୍ରମେ ବହିଚାଲେ ନିମ୍ନମୁଖୀ ହୋଇ । ବଣଜଙ୍ଗଲ ପାହାଡ଼ ଦେଇ ସେ ପହଞ୍ଚେ ସମତଳ ପ୍ରଦେଶରେ । ପଥ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ନଗର, ଗ୍ରାମ, ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର, ସବୁଜ ବନଭୂମି ଓ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାନ୍ତର ଆଦି ଅତିକ୍ରମ କରି ସେ ସାଗର ଅଭିମୁଖେ ବହିଯାଏ । ସୁଦୂରପଥ ଯାତ୍ରା କରି ମଧ୍ୟ ସେ କେବେ କ୍ଳାନ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିନଥାଏ ।
(ଖ) ନଦୀ ଶେଷରେ କାହାକୁ ଭେଟେ ?
Answer:
ନଦୀ ସୁଦୂର ଗିରିପଥ, ଗହନକାନନ, ନଗର-ଗ୍ରାମ ଆଦି କେତେ ଅଙ୍କାବଙ୍କା ପଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ନିମ୍ନମୁଖୀ ହୋଇ ବହିଚାଲେ। ଶେଷରେ ସମୁଦ୍ର ସହ ମିଶିଲା ପରେ ତା’ର ଯାତ୍ରାର ପରିସମାପ୍ତି ଘଟେ।
(ଗ) ନଦୀକୂଳରେ କ’ଣ ସବୁ ଗଢ଼ିଉଠିଛି ?
Answer:
ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ ଯୁଗରୁ ମାନବ ସଭ୍ୟତା ନଦୀକୂଳରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। କୃଷି, ଗୋପାଳନ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ ପାଇଁ ନଦୀକୂଳରେ ଜନବସତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଏବେ ଶିଳ୍ପର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ଏବଂ ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର ନଷ୍ଟ କରାଯାଇ ନଦାତ୍କଳରେ କଳକାଖାନାସରୁ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଛ୍ଛା
(ଘ) ମହୋଦଧି ନଦୀ କ’ଣ କହିଲା ?
Answer:
ନଦୀ ମହୋଦଧୂ ନିଜ ମନର ସବୁ ଦୁଃଖତକ କହିଥିଲା । ତା’ର ତୀରଦେଶରେ ଥିବା ବନଭୂମିର ସବୁଜିମା ଆଜି ମାନବଦ୍ୱାରା ଧଂସ ପାଇଛିା ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭାସମ୍ପଦକୁ ବିନଷ୍ଟକରି ନଦାର ଜଳ ପ୍ରହଷଶ କରିବାକୁ ଅବିବେକା ମାନବ ପଶ୍ଚାତ୍ପଦ ହେଉନାହିଁ । କାରଖାନାମାନଙ୍କରୁ ନିର୍ଗତ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଓ ଯାବତୀୟ ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନାରେ ନଦୀଗର୍ଭ କ୍ରମଶଃ ପୋତିହୋଇ ପଡ଼ିଲାଣି ଏବଂ ଏହାର ଅମୃତତୁଲ୍ୟ ସୁଶୀତଳ ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳରାଶି କ୍ରମଶଃ ବିଷାକ୍ତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ଫଳତଃ ନଦୀ ତା’ର ପ୍ରାକୃତିକ ଭୂଷଣ ହରାଇ ଶ୍ରୀହୀନା ହୋଇପଡ଼ିଛି ବୋଲି ସାଗର ସମ୍ମୁଖରେ ନିଜର କ୍ଷୋଭ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ।
(ଙ ) ନଦୀରେ ବାସ କରୁଥିବା ପାଞ୍ଚୋଟି ଜଳଚର ଜୀବର ନାମ କୁହ ।
Answer:
ନଦୀରେ ବାସ କରୁଥିବା ଜଳଚର ଜୀବମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମାଛ, କଇଁଛ, ମଗର, କୁମ୍ଭୀର ଏବଂ କଙ୍କଡ଼ା ପ୍ରଧାନ ।
Question ୨।
ଦୁଇଟି ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ତଟିନୀ କାହିଁକି ଦୁଃଖ ଅନୁଭବ କରିଛି ?
Answer:
ତଟିନୀ ନିଜର ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭା ହରାଇ ଏବଂ ତା’ର ଅମୃତତୁଲ୍ୟ ଜଳରାଶି କ୍ରମେ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇପଡୁଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦୁଃଖ ଅନୁଭବ କରିଛି । ମଣିଷ ଅବିବେକୀ ଭାବେ ନଦୀତୀରସ୍ଥ ବନଭୂମି ଧ୍ୱଂସକରି ଜନବସତି ଓ କଳକାରଖାନାମାନ ନିର୍ମାଣ କରିଚାଲିଛିା ଯାବତାୟ ଅଳିଆ, ଆବର୍ଜନାରେ ନଦୀଗର୍ଭ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ସହ କଳକାରଖାନାର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ ନଦୀରେ ଛାଡ଼ି ତା’ର ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ମାନବର ଏତାଦୃଶ କାର୍ଯ୍ୟରେ କ୍ଷୋଭ ପ୍ରକାଶ କରି ନିଜ ମନର ଦୁଃଖ ସାଗର ସମ୍ମୁଖରେ ବଖାଣିଛି ନଦୀ ।
(ଖ) ‘ତୁହି ତ ଜଗତର କଲ୍ୟାଣୀ’ ବୋଲି କବି କାହାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପରଭାବେ ଜଗତବାସାଙ୍କୁ ଜଳଦାନ କରି କୋଟି ଜନପ୍ରାଶାଙ୍କ ଜାବନରକ୍ଷାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ନଦୀକୁ ‘ଜଗତର କଲ୍ୟାଣୀ’ ବୋଲି ମହୋଦଧୂ କହିଛି । ନଦୀ ମାନବଦ୍ଵାରା ନିଜ ଶୋଭାସମ୍ପଦ ହରାଇ ଦୁଃଖରେ ଭାଙ୍ଗି ପଡ଼ିଥିଲାବେଳେ, ତାକୁ ପ୍ରବୋଧନା ଦେଇ ସାଗର କହିଛି ଯେ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ଜଗତବାସୀଙ୍କ କଲ୍ୟାଣରେ ଚିରକାଳ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିବା ନଦୀ ମାତୃସ୍ବରୂପା ଅଟେ । ତା’ ପ୍ରତି ମାନବ ଯେତେ ଅନ୍ୟାୟ ଆଚରଣ କଲେ ମଧ୍ୟ ନଦୀ ନିଜ କର୍ତ୍ତବ୍ୟକର୍ମରୁ ତିଳେ ବିଚ୍ୟୁତ ହୋଇନାହିଁ ବରଂ ଜନକଲ୍ୟାଣରେ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରି ‘କଲ୍ୟାଣୀ’ ସାଜି ଧନ୍ୟା ହୋଇଛି ।
(ଗ) ନଦୀ ଆମର କି ଉପକାର କରେ ?
Answer:
ନଦୀର ଉପକାରିତା ଯେ ଅସୀମ ଏହା ଅସ୍ଵୀକାର କରିହେବ ନାହିଁ । ନଦୀର ବିଶୁଦ୍ଧ ସୁଶୀତଳ ଜଳରାଶି ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଜଳଜୀବଙ୍କୁ ନିଜ ବକ୍ଷରେ ସ୍ଥାନ ଦେଇଛି ନଦୀ । ଉପକୂଳ ଭୂମିକୁ ଉର୍ବର କରି ଓ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଜଳ ଯୋଗାଇ ଦେଇ ଧରଣୀକୁ ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳା କରିଛି । ଏତଦ୍ଭିନ୍ନ ଗମନାଗମନ ପାଇଁ ଜଳପଥ ଯୋଗାଇଦେଇ ଆମର ଅଶେଷ କଲ୍ୟାଣ ସାଧନ କରୁଛି ନଦୀ ।
(ଘ) ନଦୀତୀରରେ କଳକାରଖାନା ଗଢ଼ିଉଠିବା ଫଳରେ ଆମର କି କି ଅସୁବିଧା ହେଉଅଛି ?
Answer:
ନଦୀକୂଳରେ କଳକାରଖାନା ଗଢ଼ିଉଠିବା ଫଳରେ ନଦୀଜଳ ପ୍ରଦୂଷିତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ଅବିବେକୀ ମଣିଷ କଳାକାରଖାନାରୁ ନିର୍ଗତ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥକୁ ଅବାଧରେ ନଦାଗର୍ଭକୁ ଛାଡ଼ିଦେବା ଫଳରେ ନଦାଜଳ କ୍ରମଶଃ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇପଡୁଛି । ଫଳରେ ନଦୀରେ ବାସ କରୁଥିବା ଜଳଜୀବ କ୍ରମେ ଧ୍ୱଂସ ପାଇବାକୁ ଲାଗିଲେଣି । ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନାମାନ ନଦୀଗର୍ଭକୁ ପକାଇବାଦ୍ୱାରା ନଦୀଶଯ୍ୟା କ୍ରମଶଃ ପୋତି ହୋଇପଡୁଛି । ଜଳସ୍ରୋତ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ବନ୍ୟା ସମୟରେ ନଦୀ କୂଳ ଲଂଘନ କରି ବହୁ ଧନଜୀବନ ନଷ୍ଟର କାରଣ ହେଉଛି । ଏହାଛଡ଼ା ନଦୀତୀରସ୍ଥ ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ କ୍ରମେ ବିଲୋପ ହୋଇ ପରିବେଶ ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ହୋଇପଡୁଛି ।
(ଙ) ନଦୀକୁ ‘ମାତୃରୂପା’ ବୋଲି କାହିଁକି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ମାଆ ଚିରସହନଶୀଳା ବୋଲି କଥା ଅଛି । ଶିଶୁ ଜନ୍ମନେଲା ପରେ ମା’ ନିଜର କ୍ଷୀର ଦାନ କରି ତା’ର ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ । ଛୋଟରୁ ଯତ୍ନର ସହିତ ଲାଳନପାଳନ କରି ତା’ର ସବୁ ଅଳିଅର୍ଦ୍ଧଳି ସହ୍ୟ କରିଥାଏ । ଏପରିକି ସନ୍ତାନ ବଡ଼ ହେଲାପରେ ମଧ୍ୟ ତା’ର ରୁକ୍ଷ କର୍କଶ ବ୍ୟବହାର ବା ଅମାନବୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସେ କ୍ଷମା କରିଥାଏ । ଠିକ୍ ସେହିପରି ମା’ପରି ଆମକୁ ଚିରକାଳ ଜଳଦାନରେ ବ୍ୟସ୍ତ ନଦୀ ଆମ ପାଇଁ ମାତୃସ୍ବରୂପା । ନଦୀ ପାର୍ଶ୍ଵସ୍ଥ ପ୍ରାକୃତିକ ଅଭିମାନ କରି ନଦୀ ତା’ର କର୍ମପଥରୁ ବିଚ୍ୟୁତ ନହୋଇ ଆମକୁ ଜଳ ଯୋଗାଇ କ୍ଷମାମୟୀ ମାତୃରୂପା ହୋଇ ରହିଛି ।
Question ୩ ।
ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
(କ) “ ସୁଦୂର ପଥ ଭ୍ରମି ଯାଏ ସେ ଅତିକ୍ରମି
ନ ହୋଇ ଶ୍ରମେ ତିଳେ କାତର ।”
Answer:
ସୁଦୂର …………………………………….. କାତର ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ଡକ୍ଟର ମହେଶ୍ଵର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ରଚିତ ତଟିନୀର ଖେଦ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ। ଏଠାରେ କବି ନଦାର କଲ୍ୟାଣକା ଓ ମମତାମୟା ଗୁଶର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛିନ୍ତି ପାହାଡ଼ ପର୍ବତରୁ ବାହାରି ନଦୀ ନିମ୍ନଭୂମିକୁ ବହିଆସେ। ପାହାଡ଼ିଆ ଖାଲଢିପ ରାସ୍ତା, କେତେ ଉପତ୍ୟକା, ମାଳଭୂମି, ଜଙ୍ଗଲର ଅଙ୍କାବଙ୍କା ଓ ବନ୍ଧୁର ରାସ୍ତା ଦେଇ ତାକୁ ଗତି କରିବାକୁ ପଡ଼େ । କେତେ ଗ୍ରାମ, ସହର, ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର, ସବୁଜ ପ୍ରାନ୍ତର ଅତିକ୍ରମ କରି ସେ ବହି ଚାଲିଥାଏ। ମନରେ ତା’ର ଅଫୁରନ୍ତ ଆନନ୍ଦ। ଛଳଛଳ, କଳକଳ ନାଦକରି ତୀରବାସୀଙ୍କୁ ଜଳଦାନ କରେ, ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର ତା ପାଇଁ ଶ୍ୟାମଳିମା ହୁଏ କଳକାରଖାନାସବୁ ନଦୀର ଜଳ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ। କୋଟି କୋଟି ଜୀବଙ୍କୁ ଜଳଦାନ କରି ଏ ସୃଷ୍ଟିକୁ ଆନନ୍ଦ ମୁଖର କରିବାରେ ନଦୀର ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ। ଜୀବନସାରା ସେ ଅନ୍ୟକୁ କେବଳ ଦେଇଚାଲେ, କାହାଠୁ କିଛି ପାଇବାର ତା’ର ନଥାଏ। ସେ କେବେ ଶ୍ରମ ଯୋଗେ ଥକି ଯାଏନା କିମ୍ବା କର୍ମବିମୁଖ ହୁଏନା। କର୍ମର ଜୟଜୟକାର କରି ତା’ର ପଥ ସରିଯାଏ। ଶେଷରେ ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରିୟ ସମୁଦ୍ରରେ ମିଶିଯାଏ। ନଦୀର କର୍ମମୁଖର ଜୀବନ ଏବଂ ବିଶ୍ରାମବିହୀନ ଯାତ୍ରା ଆମ ଜୀବନର ପ୍ରେରଣା ଏବଂ ଆଦର୍ଶ ହେଲେ ଆମ ଜାବନ ଧନ୍ୟ ହେବା
(ଖ) “ଲଭି ଈଶ୍ବର କୃପା ତୁ ଅଟୁ ମାତୃରୂପା
ତୁହି ତ ଜଗତରେ ଧନ୍ୟା ଗୋ।”
Answer:
‘ଲଭି ଈଶ୍ବର …………………. ଧନ୍ୟା ଗୋ’
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ଡକ୍ଟର ମହେଶ୍ଵର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ରଚିତ ‘ତଟିନୀର ଖେଦ’ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ। ଏଠାରେ କବି ନଦୀକୁ ଜଗତର କଲ୍ୟାଣମୟୀ ମାତୃସ୍ଵରୂପା ଭାବେ ବର୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ନଦୀ ବହୁ କଷ୍ଟ ସ୍ଵୀକାର କରି, ଜୀବନସାରା ପରିଶ୍ରମ କରି ଏ ସୃଷ୍ଟିକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖୁଛି । କିନ୍ତୁ ଆଧୁନିକ ମଣିଷର ଅତ୍ୟାଚାରରେ ସେ ମର୍ମାହତ ହୋଇଛି। ନିଜର ଦୁଃଖ ସମୁଦ୍ର ଆଗରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ସମୁଦ୍ର ନଦୀକୁ ତା ମହତ୍ ଗୁଣର ପ୍ରଶଂସା କରି ଆଶ୍ଵାସନାର ବାଣୀ ଶୁଣାଇଛି। ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ଲାଭ କରି ନଦୀ ଧନ୍ୟା ହୋଇଛି । ପ୍ରାଣୀଜଗତ ଓ ଉଭିଦ ଜଗତକୁ ନିଜର ଜଳଦାନ କରି ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିଛି। ମା’ ଭଳି ଖାଇବା, ପିଇବାକୁ ଦେଇ କୋଟି କୋଟି ଜୀବଙ୍କୁ ଲାଳନ ପାଳନ କରୁଛି । ତେଣୁ ସେ ହେଉଛି ସୃଷ୍ଟିର କଲ୍ୟାଣକାରୀ ମଙ୍ଗଳମୟୀ ମା’ । ନିଜର ମାତୃସୁଲଭ ସହନଶୀଳ ଗୁଣପାଇଁ ସେ ସମସ୍ତଙ୍କ ନିକଟରେ ପୂଜ୍ୟା ଓ ଚିରନମସ୍ୟା ହୋଇ ରହିଛି ଏବଂ ରହିଥିବ।
(ଗ ) “ ଗାଇ କର୍ମର ଜୟ ଦେଇ ଅମୃତମୟ
ପୋଷୁଛୁ କୋଟି ଜନ ପରାଣୀ,
ଝରୁଛୁ ଝରୁଥିବୁ ପରାଣ ଭରୁଥୁବୁ
ତୁହି ତ ଜଗତର କଲ୍ୟାଣୀ।”
Answer:
ଗାଇ କର୍ମର ………………….. କଲ୍ୟାଣା
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ଡକ୍ଟର ମହେଶ୍ଵର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ରଚିତ “ତଟିନୀର ଖେଦ’ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ। ଏଠାରେ କବି ନଦାକୁ କଲ୍ୟାଣମୟା ମାତୃସ୍ଵରୂପା ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତିା ସୁଦୂର ପଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ନଦୀ ମା’ ଭଳି ଜୀବଜଗତକୁ ଜଳଦାନ ଦେଇ ପାଳୁଛି । ତା’ର ଜୀବନ କର୍ମମୁଖର କିନ୍ତୁ ଅବିବେକୀ ମନୁଷ୍ୟ ଏବେ ନଦୀଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣ କରି ତା’ର ଅମୃତତୁଲ୍ୟ ଜଳରାଶିକୁ ବିଷାକ୍ତ କରିବା କଥା ନଦୀ ଦୁଃଖରେ ସମୁଦ୍ରକୁ ଜଣାଇଛି। ସମୁଦ୍ର ନଦୀକୁ ପ୍ରବୋଧନା ଦେଇ କର୍ମର ଜୟଗାନ କରିଛି। ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ଅତ୍ୟାଚାର ଯୋଗୁଁ ମଣିଷ ତା’ର କୁଫଳ ଭୋଗ କରିବ। ଯେ ଯେପରି କରିବ ସେପରି ଫଳ ପାଇବ। ତେଣୁ ନଦୀ ଏଥରେ ଦୁଃଖ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । କର୍ମ ହିଁ ଭଗବାନ। ଜୀବନ ସାରା କର୍ମ କରି ନଦୀ କଲ୍ୟାଣମୟୀ ମା ରୂପେ ପୂଜା ପାଉଛି। ଅମୃତ ତୁଲ୍ୟ ଜଳଦାନ କରି ସେ ସାର ସୃଷ୍ଟିକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖୁଛି । ତେଣୁ କର୍ମର ଜୟଗାନ କରି ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରି ଚାଲିଲେ ନଦୀ ଚିରଦିନ ଜଗତବାସାଙ୍କର ନମସ୍ୟା ହୋଇ ରହିଥିବା ଏଠାରେ କବି କର୍ମର ଜୟଗାନ କରିଛନ୍ତ୍ରୀ
Question ୪।
‘ଦୂର’ ଶବ୍ଦ ପୂର୍ବରେ ‘ସୁ’ ଯୋଡ଼ିଲେ ‘ସୁଦୂର’ ହୁଏ ଓ ଏହା ‘ଅତିଦୂରକୁ’ ବୁଝାଏ । ସେହିପରି ପୂର୍ବରେ ‘ସୁ’ ଯୋଡ଼ି ପାଞ୍ଚୋଟି ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ସୁଶୋଭିତ, ସୁକୋମଳ, ସୁବାସ, ସୁସମ୍ପଦ, ସୁନାମ ।
Question ୫।
ଶୁଦ୍ଧ ଶବ୍ଦଟିକୁ ବାଛି ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରି ଲେଖ ।
(କ) କସଣ, କଶଣ, କଷଣ
Answer:
କଷଣ – ଜୀବନରେ ଯେତେ କଷଣ ଆସିଲେ ମଧ୍ୟ ସାଧୁମାନେ ନିଜ କର୍ତ୍ତବ୍ୟପଥରୁ କଦାପି ବିଚ୍ୟୁତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ ।
(ଖ) ଅତିକ୍ରମୀ, ଅତିକ୍ରମି, ଅତୀକ୍ରମି
Answer:
ଅତିକ୍ରମି – ଦୌଡ଼ ପ୍ରତିଯୋଗିତରେ ହରି, ପ୍ରସାଦକୁ ଅତିକ୍ରମି ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନ ଅଧ୍ୟାର କଲା ।
(ଗ) ଈଶ୍ଵର, ଇଶ୍ଵର, ଇସ୍ଵର
Answer:
ଇସ୍ଵର – ଈଶ୍ୱର ସମସ୍ତ୍ରଙ୍କର ମଙ୍ଗଳ କରନ୍ତା
(ଘ) ଭୂଷଣ, ଭୁଷଣ, ଭୂସଣ
Answer:
ଭୂଷଣ – ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଭୂଷଣପ୍ରିୟ ଅଟନ୍ତି ।
Question ୬।
ଦିଆଯାଇଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ଲେଖାଏଁ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ତଟିନୀ, ବିହଗ, ମହୋଦଧ, ନୟନ, ଜଳ, ଗିରି
Answer:
ତଟିନା – ନଦା, ସରିଢ
ମହୋଦଧ – ସାଗର, ସମୁଦ୍ର
ଜଳ – ବାରି, ପାଣି
ବିହଗ – ପକ୍ଷୀ, ଚିହଙ୍ଗ, ଚିହଙ୍ଗମ
ନୟନ – ଚକ୍ଷୁ, ଆଖ୍
ଗିଗି – ପର୍ବତ, ମହାଧର
Question ୭।
ଦିଆଯାଇଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ବିପରୀତାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ଦୂଷିତ, ଦିନ, ଜୟ, ଅମୃତ, କର୍ମ, ଶୂନ୍ୟ
Answer:
ଦୂଷିତ – ବିଶୁର୍ଦ୍ଧ
ଜୟ – ପରାଜୟ
କର୍ମ – ଆକର୍ମ
ଶୂନ୍ୟ – ପୂର୍ଣ୍ଣ
ଦିନ – ରାତି
ଅମୃତ – ବିଷ, ଗରଳ
Question ୮।
ତଳ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ କେଉଁ ପୁରୁଷ ଓ କେଉଁ ବଚନ ଚିହ୍ନାଇ ଦିଅ ।
ତଟିନୀ, ସେ, ମାନବ, ତୁହି, ମୁଁ, ତୁ, କୋଟିଜନ
Answer:
ତଟିନୀ – ତୃତୀୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
ସେ – ତୃତୀୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
ମାନବ – ତୃତୀୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
ତୁହି – ତୁହି ଦ୍ୱିତୀୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
ମୁଁ – ପ୍ରଥମ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
ତୁ – ତୁହି ଦ୍ୱିତୀୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
କୋଟିଜନ – ତୃତୀୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
Question ୯।
‘କଳ-କଳ’ ପରି ଆଉ କେତୋଟି ଯୁଗ୍ମଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer :
- କୁକୁ-କୁଳୁ,
- କିରି-କରି,
- ଖସ୍-ଖସ୍,
- କଇଁ-କଇଁ,
- ଖଲି-ଖୁ,
- ଖର-ଖର,
- ଚର-ଚର,
- ଗାରୁ-ଗାରୁ
Question ୧୦।
ପ୍ରାୟ ପଚାଶଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ତଟିନୀକୁ କାହିଁକି ଜଗତର କଲ୍ୟାଣୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଜଗତର କୋଟି ଜନପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଜଳ ଯୋଗାଇ ସମଗ୍ର ଜୀବଜଗତର ଅଶେଷ କଲ୍ୟାଣ ସାଧନ କରୁଥିବାରୁ ନଦୀକୁ ଜଗତର କଲ୍ୟାଣୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ଗିରିକନ୍ୟା ତଟିନୀ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଜଳଚର ଜୀବଙ୍କୁ ନିଜ ବକ୍ଷରେ ସ୍ଥାନ ଦେଇଛି । ଏହାର ସୁଶୀତଳ ନିର୍ମଳ ଜଳରାଶି କୋଟି କୋଟି ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରୁଛି । ନଦୀ ଉପକୂଳର ବୃକ୍ଷରାଜି ମଧ୍ୟ ଜଳ ଲାଭକରି ଆମକୁ ଫଳ ପୁଷ୍ପାଦି ଯୋଗାଉଛନ୍ତି । ଈଶ୍ବରଙ୍କ କୃପା ନଦୀର ମହତକାର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରଶଂସା କରିଛି । ସେହି ମହତ୍ତ୍ବ ଲାଭ କରିଥିବା ପାଉଥିବ । ଅମୃତତୁଲ୍ୟ ଜଳଦାନ କରି କୋଟି କୋଟି ଜୀବମାନଙ୍କର ନଦୀ ଯେଉଁ ଅଶେଷ କଲ୍ୟାଣ ସାଧନ କରିଚାଲିଛି, ସେଥିପାଇଁ ତାକୁ ଜଗତର କଲ୍ୟାଣୀ ବୋଲି କୁହାଯିବା ବାସ୍ତବିକ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ।
(ଖ) ନଦୀଜଳକୁ ନିର୍ମଳ ରଖିବାପାଇଁ ଆମେ କ’ଣ କରିବା ଉଚିତ ?
Answer:
କଲ୍ୟାଣମୟୀ ମାତୃସ୍ଵରୂପା ନଦୀ ଯୁଗଯୁଗ ଧରି ଜୀବଜଗତକୁ ଜଳଦାନ କରି ବଞ୍ଚାଇ ରଖୁଛି। କେବଳ ତା’ରିଦ୍ଵାରା ହିଁ ଏ ସୃଷ୍ଟିରେ ଜୀବନସ୍ରୋତ ଗଢ଼ିଚାଲିଛି। ନଦୀ ନଥିଲେ ବିରାଟ ପୃଥିବୀ ମରୁଭୂମି ପାଲଟି ଯାନ୍ତା। ତେଣୁ ନଦୀ ଓ ନଦୀଜଳର ସୁରକ୍ଷା ଆମର ପ୍ରଥମ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ। କଳକାରଖାନାର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ, ବିଷାକ୍ତ ଜଳ ନଦୀକୁ ନଛାଡ଼ି, ବୈଜ୍ଞାନିକ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଏହାର ଶୋଧନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା, ପଶୁପକ୍ଷୀ ଏବଂ ମଣିଷର ମୃତଶରୀର ନଦୀଜଳରେ ନିକ୍ଷେପ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ନଦୀବନ୍ଧରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଏବଂ ଉପତ୍ୟକାରେ ଥିବା ବନଭୂମିର ସୁରକ୍ଷା କଲେ ମୃଭିକା ସଂରକ୍ଷଣ ହୋଇପାରିବ ଏବଂ ଏହା ଧୋଇଯାଇ ପାଣିରେ ମିଶିବ ନାହିଁ କିମ୍ବା ନଦୀର ଶଯ୍ୟା ପୋତିହେବ ନାହିଁ। ଜନସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରି ନିଜ ନିଜ ଅଞ୍ଚଳରେ ନଦୀଜଳରେ ବଢ଼ୁଥିବା ବିଷାକ୍ତ ଦଳ ଏବଂ ଗୁଳ୍ମଜାତୀୟ ବୃକ୍ଷଲତାଗୁଡ଼ିକୁ ବାହାର କରିଦେବା ଉଚିତ। ସହର, ବଜାର, ଗାଁ ଗଣ୍ଡାରେ ଥିବା ନାଳ ନର୍ଦ୍ଦମାର ଜଳ ନଦୀକୁ ଛାଡ଼ିବା ଅନୁଚିତ। ସୁତରାଂ ନଦୀଜଳକୁ ନିର୍ମଳ ଓ ପ୍ରଦୂଷଣମୁକ୍ତ ରଖିବାରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ରହିଛି।
ଏ ତୁମପାଇଁ କାମ :
- ନଦୀକୁ ନେଇ କବିତାଟିଏ ଲେଖୁବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।
- ନଦୀ ଓ ସମୁଦ୍ରର କଥୋପକଥନକୁ ସଂଳାପ ଆକାରରେ ଲେଖୁ ତୁମ ଶ୍ରେଣୀରେ ଅଭିନୟ କର ।
Answer:
ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନିଜେ କର ।
ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର
ଅତିସଂ ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର
Question ୧।
ତଟିନୀର ଖେଦ କବିତାର କବିଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ତଟିନୀର ଖେଦ କବିତାର କବିଙ୍କ ନାମ ହେଉଛି ଡକ୍ଟର ମହେଶ୍ଵର ମହାନ୍ତି।
Question ୨ ।
ନଦୀଟି କେଉଁଠୁ ଉତ୍ପତ୍ତି ଲାଭ କରିଛି ?
Answer:
ନଦୀଟି ପର୍ବତ କନ୍ଦରରୁ ଉତ୍ପତ୍ତି ଲାଭ କରିଛି।
Question ୩ ।
ନଦୀ ବହିଲାବେଳେ କିପରି ଗୀତ ଗାଇଥାଏ ?
Answer:
ନଦୀ ବହିଲାବେଳେ ନିଜର ମଧୁର କଳକଳ ଗୀତ ଗାଇ ଚାଲିଛି।
Question ୪।
ନଦୀ ବହିଲାବେଳେ କ’ଣ କ’ଣ ଅତିକ୍ରମ କରୁଛି ?
Answer:
ନଦୀ ବହିଲାବେଳେ ଗ୍ରାମ, ସହର, ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର, ସବୁଜ ପ୍ରାନ୍ତର ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ପଡ଼େ ।
Question ୫।
ନଦୀ କାହା ପ୍ରତି କାତରତା ପ୍ରକାଶ କରେ ନାହିଁ ?
Answer:
ନଦୀ ଦୂରପଥ ଯାତ୍ରାକଲେ ମଧ୍ୟ ସେ କେବେ କ୍ଲାନ୍ତି ପ୍ରକଟ କରେନି କି ପରିଶ୍ରମ ପ୍ରତି କାତରତା ପ୍ରକାଶ କରେ ନାହିଁ ।
Question ୬।
କେଉଁଠି ମିଶିବାପାଇଁ ନଦୀ ସୁଦୂର ପଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ଚାଲିଥାଏ ?
Answer:
ସାଗରରେ ମିଶିବାପାଇଁ ନଦୀ ସୁଦୂର ପୃଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ଚାଲିଥାଏ।
Question ୭।
ନଦୀ ତା’ର ଜୀବନର ଦୁଃଖ କାହା ଆଗରେ ବଖାଣିଛି ?
Answer:
ନଦୀ ତା’ର ଜୀବନର ଦୁଃଖ ସମୁଦ୍ର ଆଗରେ ବଖାଣିଛି। କିଏ ଦାନବ ସାଜି ନଦୀର ସବୁ କିଛି ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ହରଣ କରିଛି ?
Question ୮।
କିଏ ଦାନବ ସାଜି ନଦୀର ସବୁ କିଛି ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ହରଣ କରିଛି ?
Answer:
ମାନବ ଦାନବ ସାଜି ନଦୀର ସବୁ କିଛି ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ହରଣ କରିଛି ।
Question ୯।
ନଦୀ ବକ୍ଷରେ ପଦ୍ମ ଫୁଟୁ ନାହିଁ କାହିଁକି ?
Answer:
ମାନବ ପ୍ରତିଦିନ ନଦୀର ଦେହରେ ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନାରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଦେଉଛି । ଯାହାଫଳରେ ଆଉ ତା’ ବକ୍ଷରେ ପଦ୍ମ ଫୁଟୁ ନାହିଁକି ମହୁମାଛି ମହୁ ସଂଗ୍ରହ କରୁ ନାହିଁ।
Question ୧୦।
ନଦୀଜଳ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇପଡୁଛି କାହିଁକି ?
Answer:
ମାନବ ଅବାଧରେ କଳକାରଖାନାରୁ ନିର୍ଗତ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥକୁ ନଦୀଗର୍ଭକୁ ଛାଡ଼ିଦେବା ଫଳରେ ନଦୀଜଳ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇପଡୁଛି ।
Question ୧।
ତୁମ ପଠିତ ‘ତଟିନୀର ଖେଦ’ କବିତାର କବି କିଏ ?
(କ) ରାମକୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦ
(ଖ) ଜାନକୀବଲ୍ଲଭ ମହାନ୍ତି
(ଗ) ତ. ମହେଶ୍ବର ମହାନ୍ତି
(ଘ) ମଧୁସୂଦନ ରାଓ
Answer:
(ଗ) ତ. ମହେଶ୍ବର ମହାନ୍ତି
Question ୨।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ମାସିକ ପତ୍ରିକା ‘ମନପବନ’ର
(କ) ରାମପ୍ରସାଦ ମହାନ୍ତି
(ଖ) ମହେଶ୍ଵର ମୂଳିଆ
(ଗ) ତ. ମହେଶ୍ବର ମହାନ୍ତି
(ଘ) ବିନୋଦ କାନୁନ୍ଗୋ
Answer:
(ଗ) ତ. ମହେଶ୍ବର ମହାନ୍ତି
Question ୩।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କାହାକୁ ଗିରିକନ୍ୟା କୁହାଯାଇଛି ?
(କ) ଜଙ୍ଗଲକୁ
(ଖ) ନଦୀକୁ
(ଗ) ପର୍ବତକୁ
(ଘ) ସାଗରକୁ
Answer:
(ଖ) ନଦୀକୁ
Question ୪।
ମହୋଦଧୂ ତଟିନୀକୁ କ’ଣ କହି ପ୍ରବୋଧନା ଦେଇଛି ?
(କ) ଜଗତଧନ୍ୟା
(ଖ) ମାତୃଶକ୍ତି
(ଗ) ଇଚ୍ଛାମୟୀ
(ଘ) ସକଳ ଶକ୍ତିର ଆଧାର
Answer:
(କ) ଜଗତଧନ୍ୟା
Question ୫।
‘ତଟିନୀର ଖେଦ’ରେ କବି କାହାକୁ ଚରିତ୍ର ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ନଦୀ ଓ ହ୍ରଦ
(ଖ) ନଦୀ ଓ ସମୁଦ୍ର
(ଗ) ଗିରି ଓ ସାଗର
(ଘ) ନଦୀ ଓ ଝରଣା
Answer:
(ଖ) ନଦୀ ଓ ସମୁଦ୍ର
Question ୬ ।
କିଏ କାହାକୁ ତା’ ବକ୍ଷକୁ ଟାଣିନେଇଛି ?
(କ) ନଦୀ, ସିନ୍ଧୁକୁ
(ଖ) ସିନ୍ଧୁ, ନଦୀକୁ
(ଗ) ଗିରି, ବନକୁ
(ଘ) ହ୍ରଦ, ସାଗରକୁ
Answer:
(ଖ) ସିନ୍ଧୁ, ନଦୀକୁ
Question ୭।
ଏତେ ଦୂରପଥ ଯାତ୍ରାକଲେ ମଧ୍ୟ ନଦୀ କ’ଣ ପ୍ରକଟ କରେ ନାହିଁ ?
(କ) କ୍ଳାନ୍ତି
(ଖ) ଦୁଃଖ
(ଗ) ବିରହ
(ଘ) ଘୃଣା
Answer:
(କ) କ୍ଳାନ୍ତି
Question ୮।
ନଦୀ ଶେଷରେ କାହାକୁ ଭେଟେ ?
(କ) ଈଶ୍ବର
(ଖ) ମହୋଦଧ୍
(ଗ) ହ୍ରଦ
(ଘ) ସମୁଦ୍ର ଦେବତା
Answer:
(ଖ) ମହୋଦଧ୍
Question ୯।
ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ପଥଦେଇ ନଦୀ ବହିଯାଏ ?
(କ) ହରିତ କ୍ଷେତ
(ଖ) ପକ୍କା ରୋଡ଼
(ଗ) ନଳକୂପ ପାଣି ପାଇପ
(ଘ) ଗଛର ଚେର ଦ୍ଵାରା
Answer:
(କ) ହରିତ କ୍ଷେତ
Question ୧୦।
‘ତୁହି ତ ଜଗତର କଲ୍ୟାଣ’ ବୋଲି କବି କାହାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
(କ) ସମୁଦ୍ର
(ଖ) ହ୍ରଦ
(ଗ) ନଦୀ
(ଘ) ଗ୍ରାମ
Answer:
(ଗ) ନଦୀ
Question ୧୧।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ଜୀବଟି ଜଳରେ ବାସ କରି ନଥାଏ ?
(କ) ସାପ
(ଖ) ବେଙ୍ଗ
(ଗ) କପୋତ
(ଘ) ମାଛ
Answer:
(ଗ) କପୋତ
Question ୧୨।
ନଦୀକୂଳରେ କ’ଣ ସବୁ ଗଢ଼ିଉଠିଛି ?
(କ) କଳକାରଖାନା
(ଖ) କୋଇଲା ଖଣି
(ଗ) ଦୋକାନ
(ଘ) ମାଛମରା କେନ୍ଦ୍ର
Answer:
(କ) କଳକାରଖାନା
Question ୧୩ ।
କବିତାରେ ‘ମାତୃରୂପା’ ବୋଲି କାହାକୁ କୁହାଯାଇଛି ?
(କ) ଗିରି
(ଖ) ହରିତ କ୍ଷେତ
(ଗ) ନଦୀ
(ଘ) ମହୋଦଧ
Answer:
(ଗ) ନଦୀ
Question ୧୪ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପୁସ୍ତକ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଡ. ମହେଶ୍ଵର ମହାନ୍ତିଙ୍କର ରଚନା ନୁହେଁ ?
(କ) ଛବି କହୁଛି କଥା
(ଖ) ବେଲୁନ୍ ଗଲା ଉଡ଼ି
(ଗ) ଫୁଲରାଣୀ
(ଘ) ବାଜି ରାତ୍ତତ
Answer:
(ଘ) ବାଜି ରାତ୍ତତ
Question ୧୫ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପୁସ୍ତକ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଡ. ମହେଶ୍ଵର ମହାନ୍ତି ରଚନା କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ମାଟିର ତାଜ
(ଖ) ଫୁଲରାଣୀ
(ଗ) ଅଞ୍ଜଳି
(ଘ) ଛାଇର ଛିଟା
Answer:
(ଖ) ଫୁଲରାଣୀ
କବିତାର ପୃଷ୍ଠଭୂମି :
ନଦୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବହୁ କବି ନାନା କବିତା ରଚନା କରିଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଡକ୍ଟର ମହେଶ୍ଵର ମହାନ୍ତି ପଠିତ କବିତାରେ ନଦୀ ମନର ଦୁଃଖ ଭପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି। ସମ୍ପ୍ରତି ନଦାଜଳ ପ୍ରହଷଶ ପ୍ରସଙ୍ଗକକୁ ନେଇ ପରିବେଶବିତ୍ର ତଥା ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀମାନେ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକଟ କରି ଥିଲା ବେଳେ ଏବଂ ସରକାରୀ ତଥା ବେସର କାରୀ ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନଦୀଜଳ ପରିଷ୍କରଣ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉଥିବାବେଳେ କବି ଡକ୍ଟର ମହାନ୍ତି ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନ କରିବାପାଇଁ ‘ତଟିନୀର ଖେଦ’ କବିତା ମାଧ୍ୟମରେ ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି । କବିତାରେ ନଦୀର କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଗୁଣର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ସହ ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣର କାରଣ ଓ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏହାର ଭୟଙ୍କର ପରିଣାମ ଜୀବଜଗତ ପାଇଁ କିପରି ବିପଦକୁ ସ୍ବାଗତ କରିବ ତାହା ଉପରେ କବି ଗୁରୁତ୍ବାରୋପ କରିଛନ୍ତି । କବିତାଟିରେ ନଦୀ ଓ ସାଗର ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା କଥୋପକଥନ ନାଟକୀୟତା ଭରିଦେଇଛି ।
କବି ପରିଚୟ :
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରବୀଣ ଅଧ୍ୟାପକ ଡକ୍ଟର ମହେଶ୍ଵର ମହାନ୍ତି ଜଣେ ବିଚକ୍ଷଣ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟିକ ଭାବେ ସର୍ବଜନ ଗ୍ରାମରେ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ । ମାସିକ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକା ‘ମନ ପବନ’ର ସେ ଥିଲେ ସମ୍ପାଦକ । ତାଙ୍କ ରଚିତ ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ପୁରସ୍ତାର ଲାଭ କରିଛି। ବେଲୁନ୍ ଗଲା ମଧ୍ୟରେ ‘ଛବି କହୁଛି କଥା’ ଜାତୀୟ ସ୍ତରର ଏକାଡ଼େମୀଦ୍ଵାରା ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଛନ୍ତି । ‘ଫୁଲରାଣୀ’ ତାଙ୍କ ରଚିତ ଅନ୍ୟ ଏକ ସୁନ୍ଦର ଶି ଶୁ ମନ ଲାଖ ରଚନା। ତାଙ୍କ ରଚନାମାନଙ୍କରେ ଶିଶୁ ମନସ୍ତ୍ରତ୍ତ୍ଵକୁ ଛୁଇଁଲା ଭଳି ବହୁ ଉପାଦେୟ, ଶିକ୍ଷଣୀୟ, ତଥ୍ୟସମ୍ବଳିତ ପ୍ରସଙ୍ଗ ପରିଦୃଷ୍ଟ ହୁଏ ।
କରିତାର ସାରକଥା :
ଗିରିକନ୍ୟା ତଟିନୀ ପର୍ବତ କନ୍ଦରରୁ ଜନ୍ମଲାଭ କରି ନିମ୍ନକୁ ବହିଆସେ । ପାହାଡ଼ିଆ ଖାଲଢ଼ିପ ରାସ୍ତାଦେଇ ଓ କାହିଁ କେତେ ଅରଣ୍ୟ ପଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ସେ କଳକଳ ନାଦରେ ବହିଆସେ ସମତଳଭୂମିକୁ । ପଥ ମଧ୍ଯରେ ନାନା ବାଧାବିଘ୍ନ ଅତିକ୍ରମ କରି ଲକ୍ଷ୍ୟପଥରେ ନିମ୍ନଭୂମିକୁ ଗଡ଼ିଚାଲେ ସେ। ସମତଳଭୂମିରେ ବହିଯାଉଥିବାବେଳେ କେତେ କେତେ ଗ୍ରାମ, ସହର, ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର, ସବୁଜ ପ୍ରାନ୍ତର ଆଦି ତାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ପଡ଼େ । ଏତେ ଦୂରପଥ ଯାତ୍ରାକଲେ ମଧ୍ୟ ସେ କେବେ କ୍ଳାନ୍ତି ପ୍ରକଟ କରେନି କି ପରିଶ୍ରମ ପ୍ରତି କାତରତା ପ୍ରକାଶ କରେନି ।
ନଦୀର ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳ ହେଉଛି ସାଗର । ସାଗରରେ ମିଶିବାପାଇଁ ସେ ସୁଦୂରପଥ ଅତିକ୍ରମ କରି ଚାଲିଥାଏ । ସାଗର ଉପକୂଳରେ ପହଞ୍ଚି ନଦୀ ତା’ ଜୀବନର ଦୁଃଖ ବଖାଣି ବସିଛି ସମୁଦ୍ର ଆଗରେ । ମଣିଷ ଆପଣାର ଲୋକଟିଏ ପାଖରେ ପାଇଲେ ଯେପରି ନିଜ ଦୁଃଖସୁଖ ସବୁ ଗପିଚାଲେ, ସେହିପରି ସାଗର ସମ୍ମୁଖରେ ନଦୀ ତା’ ଜୀବନର ଦୁଃଖତକ କହିପକାଇଛି । ମାନବ ଜାତି ବିରୋଧରେ ତା’ର ଅଭିଯୋଗ । ଅବୋଧ ଶିଶୁ ପରି ମଣିଷ ତା’ର ସମସ୍ତ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ନଷ୍ଟକରି ଚାଲିଛି । ବାସ୍ତବିକ ମାନବ ଆଜି ଦାନବ ସାଜି ନଦୀର ଅମୃତ ଜଳରେ ଆବର୍ଜନା ଏବଂ ନର୍ଦ୍ଦମା ଜଳ ପକାଇ ଦୂଷିତ ଜଳରାଶିକୁ ନଦୀଗର୍ଭକୁ ଠେଲିଦେଇ ତା’ର ସ୍ୱଚ୍ଛଜଳକୁ ଆବିଳ ତାକୁ ବିଷାକ୍ତ କରିଚାଲିଛି। କଳକାରଖ।ନାର କରିଛି । ନଦୀତୀରସ୍ଥ ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭାସମ୍ପଦ ଧ୍ୱଂସ କରିଚାଲିଛି । ତଟଦେଶର ଛବିଳ ଶୋଭା ଆଜି ଆଉ ନାହିଁ । ଅବିବେକୀ ମଣିଷ ଅନ୍ଧଭାବେ ଯାବତୀୟ ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା ନଦୀଗର୍ଭକୁ ଠେଲିଦେଇ ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣ କରିଚାଲିଛି ।
ସମ୍ବୋଧନ କରି ତାକୁ ଆଶ୍ଵାସନାଭରା ବାଣୀ କହିଛି ଯେ, ଈଶ୍ୱରଙ୍କ କୃପା ଲାଭକରି ସେ ଧନ୍ୟା ହୋଇଛି । ଜନମାନସରେ ସମ୍ବୋଧନ କରି ତାକୁ ଆଶ୍ଵାସନାଭରା ବାଣୀ କହିଛି ଯେ, ଈଶ୍ବରଙ୍କ କୃପା ଲାଭକରି ସେ ଧନ୍ୟା ହୋଇଛି । ଜନମାନସରେସେ ଚିରକାଳ ମାତୃରୂପା ଓ ପୂଜ୍ଯା ହୋଇ ରହିବ । ମାନବ ମହାବଳୀ ବୋଲି ନିଜକୁ ମନେକରି ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ଯେଉଁ ଅତ୍ୟାଚାର କରିଚାଲିଛି ତା’ର ପରାଭବ ତାକୁ ଦିନେ ନା ଦିନେ ଭୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ସୃଷ୍ଟିର ନିୟମକୁ ଅମାନ୍ୟ କରି ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶକୁ ବିନଷ୍ଟ କରିବାକୁ ସେ ଯେଉଁ ଅମାନୁଷିକ ଦୂରଦୃଷ୍ଟିହୀନ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ତା’ର ଚରମ ଫଳ ତାକୁହିଁ ଭୋଗ କରିବାକୁ ହେବ ଏବଂ ସେହି ଅବିବେକୀ କାର୍ଯ୍ୟର କୁପରିଣାମରୁ ତାକୁ କଦାପି ମୁକ୍ତି ମିଳିବ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ନଦୀ, ନିଜର ଅମୃତ ଜଳରାଶିଦ୍ୱାରା କୋଟି ଜନପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷାକରି ଜଗତର ଯେଉଁ ଅଶେଷ କଲ୍ୟାଣ ସାଧନ କରିଚାଲିଛି ସେଥ୍ପାଇଁ ସେ ସଂସାରରେ ଚିରବନ୍ଦିତା ହୋଇରହିବ । ନିଜ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କର୍ମ ସମ୍ପାଦନରେ ସଦା ଜାଗ୍ରତ ନଦୀ ଜଗତର କଲ୍ୟାଣୀ ହୋଇ ମହତ ଆସନରେ ଚିରଆସୀନା ରହିଛି ଓ ରହିଥିବ ବୋଲି କହି ସାଗର ନଦୀ ମନର ଦୁଃଖ ଦୂର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି।
କଠିନ ପଦାର୍ଥ:
- ତଟିନୀ – ନଦୀ / ନଈ ।
- ଖେଦ – ଦୁଃଖ ।
- ଲଘିଂ – ଅତିକ୍ରମ କରି ।
- ବନ୍ଧୁର – ଖାଲଢ଼ିପ / ଆବଡ଼ା-ଖାବଡ଼ା ।
- ଗିରି – ପାହାଡ଼ ।
- ଘନ – ଗହଳା
- ବନାନା – ଅବଶ୍ୟ / ଜଙ୍ଗଲା
- ଶ୍ୟାମ – ସରୁଜା
- ହରିତ – ପତ୍ରର ବର୍ଣ୍ଣ।
- ପ୍ରାନ୍ତ୍ରର – ପଡ଼ିଆ
- ଭ୍ରମି – ଭ୍ରମଣ କରିା
- ମଏହାଦଧ୍ – ସମୁଦ୍ରା
- କଷଣ – କଷ୍ଟା
- ଦାନବ – ରାକ୍ଷସ / ଅସୁର / ଫୁସକାରା ଶକ୍ତି ।
- ଭୂଷଣ – ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ (ଅର୍ଥରେ) ଅଳଙ୍କାରା
- ତନୁ – ଶରାରା
- ଆବିଳ – ଗୋଳିଆ / ମଙ୍ଗଳା
- ହରିଛି – ହରଣ କରିଛା
- କୁର – ନଷ୍ଟ କରିବା / ଲୁଶୃନ କ଼ରିବା।
- ଗାତ୍ର – ଶରୀର / ଦେହା
- ଗିଦଗ – ପକ୍ଷୀ
- ପୟ – ଜଳା
- ପରାଶ – ପ୍ରାଶା
- ଗିରିକନ୍ୟା – ପର୍ବତର ଝୁଅ / ନଦା ଓ ଝରଣା
- ଅଳି – ମହୁମାଚ୍ଛା