Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Science Notes Chapter 10 କୈଶୋର will enable students to study smartly.
BSE Odisha Class 8 Science Notes Chapter 10 କୈଶୋର
→ଯୁବାବସ୍ଥା ଏବଂଯବନାବସ୍ଥା (Adolescence and Puberty):
(i) ଜନ୍ମ ପରେ ମଣିଷ ଶରୀରର ତିନୋଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ । ଯଥା –
(a) ଶୈଶବକାଳୀନ ଅଭବୃଦ୍ଧି
(b) ମଧ୍ୟକଳୀନ ଅଭବୃଦ୍ଧି
(c) କିଶୋରକାଳୀନ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି
→କୈଶୋର :
ପ୍ରାୟ 10 ଓ 11 ବର୍ଷ ବୟସ ବେଳକୁ କିଶୋରକାଳୀନ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ଶରୀରରେ ବହୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଦିଏ । ଏପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ଉପନୀତ ହେବାର ସଙ୍କେତ ଦିଏ ।
→ଯୁବକ୍ରାନ୍ତ୍ର :
1. 10-11 ବର୍ଷ ବୟସରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ 18-19 ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟକୁ କୈଶୋର ବା କିଶୋରାବସ୍ଥା କୁହାଯାଏ । ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ କିଶୋର, କିଶୋରୀମାନଙ୍କ ଆଚରଣରେ ପୂର୍ବ ତୁଳନାରେ କିଛି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । ବୟସ ବୃଦ୍ଧି ସହ ପୁଅ ଓ ଝିଅମାନଙ୍କ ଉଚ୍ଚତା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।
2. ବୟସ ବୃଦ୍ଧି ସହ ପୁଅ ଓ ଝିଅମାନଙ୍କ ଉଚ୍ଚତା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ । 11 ବର୍ଷ ବୟସ ବେଳକୁ ପୁଅଟିଏ ତା’ର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉଚ୍ଚତାର 81 ପ୍ରତିଶତ ଓ ଝିଅଟିଏ 88 ପ୍ରତିଶତ ଉଚ୍ଚ ହୋଇ ସାରିଥାଏ ।
3. ଉଦାହରଣ : ଗୋଟିଏ ପୁଅର ବୟସ = ୨ ବର୍ଷ ଓ ଉଚ୍ଚତା = 120 ସେ.ମି. ।
→ଯୁବକ୍ରାନ୍ତି ସମୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ (Changes during puberty) :
(A) ଉଚ୍ଚତା ବୃଦ୍ଧି (Increase in height):
- ପ୍ରାଥମିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଝିଅମାନଙ୍କ ଉଚ୍ଚତା ବୃଦ୍ଧି ପୁଅଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରାୟ 18 ବର୍ଷ ବୟସ ବେଳକୁ ଉଭୟେ ଯେତିକି ଉଚ୍ଚ ହେବାକଥା ସେତିକି ହୋଇ ସାରିଥା’ନ୍ତି ।
- ଶରୀରର ଉଚ୍ଚତା ପିତାମାତାଙ୍କଠାରୁ ଆସିଥିବା ଜିନ୍ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
- ବଢୁଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ କାରଣ ଏହା ପେଶୀ, ଅସ୍ଥି, ଆଦିର ବୃଦ୍ଧିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ।
(B) ଶରୀରର ଆକୃତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ (Change in Body shape):
- କିଶୋରାବସ୍ଥାରେ ଶରୀର ଆକୃତିରେ ଘଟୁଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନ ପୁଅ ଓ ଝିଅମାନଙ୍କଠାରେ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ।
- ଝିଅମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଣ୍ଟା ଓ ଶ୍ରୋଣୀ ଅଞ୍ଚଳ ଚଉଡ଼ା ହୁଏ ଏବଂ ଅଣ୍ଟା ଚାରିପଟେ ମେଦବୃଦ୍ଧି ଘଟେ ।
- ପୁଅମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାନ୍ଧ ପ୍ରଶସ୍ତ ହୁଏ ଓ ମାଂସପେଶୀର ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ଘଟେ ।
- ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ଉଭୟ ପୁଅଝିଅଙ୍କର ଜନନ ଅଙ୍ଗର ବିକାଶ ଘଟେ ଏବଂ ଯୁଗ୍ମଜ ଉତ୍ପନ୍ନ ଓ ପରିପକ୍ବନ ଆଦି ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।
→ସ୍ଵର ପରବର୍ତ୍ତନ (Change in voice):
- ଯୁବକ୍ରାନ୍ତିରେ ପୁଅଙ୍କ ସ୍ଵର ପେଟିକା ବୃଦ୍ଧିପାଏ । ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ କଣ୍ଠ ସାମାନ୍ୟ ଫୁଲି, ଆଗକୁ ବାହାରି ଆସିଥିବା ପରି ଦେଖାଯାଏ; କିନ୍ତୁ ଝିଅମାନଙ୍କ ସ୍ୱର ପେଟିକା ଛୋଟ ରହିଥାଏ ଏବଂ ବାହାରକୁ ପ୍ରାୟ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । ଏହି କାରଣରୁ ପୁଅ ଓ ଝିଅଙ୍କ ସ୍ବରରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଥାଏ ।
- ସାଧାରଣତଃ ପୁଅଙ୍କ ସ୍ବର କିଛିଟା କର୍କଶ ଓ ଝିଅଙ୍କ ସ୍ବର ସୁମଧୁର ହୋଇଥାଏ ।
(C) ସେବାସିୟସ୍ ଗ୍ଲୋର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବୃଦ୍ଧି (Increased activity of sweat and sebaceous glow):
- ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ଉଭୟ ସ୍ବେଦଗ୍ରନ୍ଥି ଓ ତୈଳ ସ୍ନେହଗ୍ରନ୍ଥିରୁ କ୍ଷରଣ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ, ଫଳରେ ଅନେକଙ୍କ ମୁହରେ ବ୍ରଣ ବାହାରେ ।
- ଅନ୍ତଃସ୍ରାବୀ ଗ୍ରନ୍ଥିରୁ କ୍ଷରିତ ହର୍ମୋନ୍ ସିଧା ରକ୍ତରେ ମିଶୁଥିବାରୁ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଅନାଳଗ୍ରନ୍ଥି (Endocrine gland) କୁହାଯାଏ ।
(D) ମାନସିକ, ବୌଦ୍ଧିକ ଓ ଆବେଗିକ ପରିପକ୍ବତା (Mental Intellectual and emotional is Maturity):
- ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ କିଶୋର କିଶୋରୀମାନଙ୍କ ଚିନ୍ତନ ଶୈଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଯିବା ଯୋଗୁଁ ସେମାନେ
- ବେଳେବେଳେ ଶରୀରର ଓ ମନର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ନିଜକୁ ଠିକ୍ ଭାବେ ଖାପ ଖୁଆଇ ନ ପାରି ସେମାନେ ନିଜକୁ
- ଏହିସବୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସ୍ବାଭାବିକ ଓ ବୃଦ୍ଧିର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ ଅଟେ
→ହରମୋନର କାର୍ଯ୍ୟ (Function of Hormones):
- ଯୁବକ୍ରାନ୍ତି ଅବସ୍ଥାରେ ଜନନ ଅଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକରୁ ଲିଙ୍ଗୀୟ ହର୍ମୋନ କ୍ଷରିତ ହେବା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।
- ଶୁକ୍ରାଶୟ ଓ ଡିମ୍ବାଶୟରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ଟେଷ୍ଟୋଷ୍ଟିରନ୍ ଓ ଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ହରମୋନ୍ କ୍ଷରିତ ହୁଏ ।
- ଏହି ହରମୋନ୍ ପ୍ରଭାବରେ ଲିଙ୍ଗୀୟ ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ ।
- ହରମୋନ୍ କ୍ଷରଣ ପୋଷକ ଗ୍ରନ୍ଥି ଦ୍ବାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ ।
ହରମୋନ୍ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକାର ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଯାହାକି ଶରୀରରେ ଥିବା ଅନାଳ ଗ୍ରନ୍ଥିମାନଙ୍କରୁ କ୍ଷରିତ ହୋଇଥାଏ ।
→ପୁଷ୍ଟିର ଆବଶ୍ୟକତା (Needs of Nutritional Food) :
- ଦେହ ଓ ମନ ସୁସ୍ଥ ରହିଲେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ରୁହେ । ସୁସ୍ଥ ଶରୀର ପାଇଁ ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ।
- ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ସହ ବ୍ୟାୟାମ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ତରରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷାର ନୀତିନିୟମ ପାଳନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
- କ୍ଷୀର ଏକ ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ । ମା’ କ୍ଷୀରରେ ଶିଶୁ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା ସମସ୍ତ ପୁଷ୍ଟିକର ଉପାଦାନ ରହିଥାଏ । ଜନ୍ମ ପରେ କଷକ୍ଷୀର ଶିଶୁ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପାଦେୟ ଅଟେ ।
- ଶରୀରର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ପନିପରିବା, ଶାଗ ଓ ଫଳମୂଳ ଇତ୍ୟାଦି ଖାଇବା ଉଚିତ । ପ୍ୟାକେଟ୍ ବା ଟିଣରେ ଥିବା ଖାଦ୍ୟରେ ପୁଷ୍ଟିକର ଉପାଦାନ ନଥାଏ । ଏହା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟପାଇଁ ହାନିକାରକ ଅଟେ ।
→ପୁଅ କିମ୍ବା ଅ ହୁଅନ୍ତୁ (Whether Son or Daughter):
(i) ମଣିଷର ଗୁଣସୂତ୍ର ହେଉଛି ସଂଖ୍ୟା 23 ଯୋଡ଼ା । ଏଥିରୁ ଗୋଟିଏ ଯୋଡ଼ା ଗୁଣସୂତ୍ର ଅଟେ । ନାରୀଠାରେ ଏହି ଯୋଡ଼ା ଦୁଇଟି ‘x’ ଗୁଣସୂତ୍ରକୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ପୁରୁଷଠାରେ ଏହା ଗୋଟିଏ x ଓ ଗୋଟିଏ
(ii) ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିପକ୍ବ ଡିମ୍ବାଣୁରେ ‘x’ ଗୁଣସୂତ୍ର ଥିବା ବେଳେ କେତେକ ଶୁକ୍ରାଣୁରେ ‘x” ଓ ଅବଶିଷ୍ଟ ଶୁକ୍ରାଣୁରେ ‘y’ ଗୁଣସୂତ୍ର ରହିଥାଏ ।
(iii) ସୁତରାଂ ପୁତ୍ର ସନ୍ତାନ ଜାତ ହେବାକୁ ହେଲେ y ଗୁଣସୂତ୍ର ଥିବା ଶୁକ୍ରାଣୁ ଆବଶ୍ୟକ ଥିବାରୁ ସନ୍ତାନର ଲିଙ୍ଗ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ମା’ର ଭୂମିକା ନଥାଏ ।
→ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ଓ ବ୍ୟାୟାମ (Personal Hygine & Exercise) :
- ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦୈନିକ ଅନ୍ତତଃ ଥରେ ସ୍ନାନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
- କିଶୋର କିଶୋରୀମାନେ ଅଧିକ ପରିଶ୍ରମ କରୁଥିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ବେଦଗ୍ରନ୍ଥି ବେଶ୍ ସକ୍ରିୟ ରହିଥାଏ ଏବଂ ଝାଳ ବହିବା ଓ ଜମିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦେହରୁ ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ବାହାରେ ।
- ଦୈନିକ ନ ଗାଧୋଇଲେ ଜୀବାଣୁ ସଂକ୍ରମଣର ଆଶଙ୍କା ରହିଥାଏ ।
- ଶରୀରକୁ ସୁସ୍ଥ, ସବଳ ରଖିବାପାଇଁ ଚାଲିବା ଓ ଖୋଲା ପଡ଼ିଆରେ ଖେଳିବା ଆବଶ୍ୟକ । ସବୁ କିଶୋର କିଶୋରୀ ବ୍ୟାୟାମ ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
→ନିଶା ଔଷଧ ବର୍ଜନ କର :
- ଡାକ୍ତରଙ୍କ ବିନା ପରାମର୍ଶରେ ଔଷଧ ସେବନ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।
- ନିଶା ଔଷଧ ସେବନ କଲେ ନିଶାସକ୍ତ ହେବାର ଯଥେଷ୍ଟ ସମ୍ଭାବନା ରହିଥାଏ କାରଣ ଏହି ଔଷଧ ଥରେ ଖାଇଲେ ବାରମ୍ବାର ଖାଇବାକୁ ଇଚ୍ଛା ହୋଇଥାଏ ।
- ନିଶା ଔଷଧ ସେବନ ଶରୀରର କ୍ଷତି କରାଏ । ଫଳରେ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟହାନି ଘଟେ ଓ ସୁଖ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଦୁଃଖ ଭୋଗିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ ।