Odisha State Board CHSE Odisha Class 11 Logic Solutions Unit 3 ଆରୋହାନୁମାନର ପ୍ରକୃତି, ସମସ୍ୟା ଓ ପଦ୍ଧତି ଆରୋହାନୁମାନ ଏବଂ ସମ୍ଭାବନା Objective Questions
CHSE Odisha Class 11 Logic Unit 3 Objective Questions in Odia Medium
ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ବିକଳ୍ପ ଉତ୍ତରଭିଭିକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
୧. ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍ଙ୍କ ମତରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘଟଣାର ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରି କେଉଁ ତର୍କବାକ୍ୟ ଜରିଆରେ ସେଗୁଡ଼ିକର ସାରାଂଶ ପ୍ରଦାନକୁ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ସାମାନ୍ୟ
(ଖ) ବିଶେଷ
(ଗ) ଏକକ
(ଘ) ସଦର୍ଥକ
Answer:
(କ) ସାମାନ୍ୟ
୨. କେଉଁ ତାର୍କିକଙ୍କ ମତରେ, ‘‘ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟମାନଙ୍କର ଆବିଷ୍କାର ଓ ପ୍ରମାଣ ହିଁ ଆରୋହାନୁମାନ’’ ?
(କ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଖ) ମିଲ୍
(ଗ) ବେନ୍
(ଘ) ଜେଭନ୍
Answer:
(ଖ) ମିଲ୍
୩. ସ୍କଲାଷ୍ଟିକ୍ ତାର୍କିକଙ୍କ ମତରେ, ଆରୋହାନୁମାନ ଗୋଟିଏ କେଉଁ ଅନୁମାନ ଅଟେ ?
(କ) ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗଣନାଭିଭିକ
(ଖ) ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗଣନାଭିଭିକ
(ଗ) ସରଳ ଗଣନାଭିଭିକ
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗଣନାଭିଭିକ
୪. ‘‘ଯେଉଁ ମାନସିକ କ୍ରିୟାଦ୍ବାରା ଏକଜାତୀୟ କେତେକ ବସ୍ତୁଠାରେ କୌଣସି ଗୁଣ ବା ସ୍ଵଭାବ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ସେହି ଜାତୀୟ ସମସ୍ତ ବସ୍ତୁଠାରେ ସେହି ଗୁଣ ବା ସ୍ଵଭାବ ଥିବାର ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ତାହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ଆରୋହାନୁମାନ
(ଖ) ଅବରୋହାନୁମାନ
(ଗ) ଅବ୍ୟବହିତାନୁମାନ
(ଘ) ବ୍ୟବହିତାନୁମାନ
Answer:
(କ) ଆରୋହାନୁମାନ
୫. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘ବିଶେଷ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମାନଙ୍କରୁ ସକଳ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଅଥବା ଅଳ୍ପ ସାର୍ବିକରୁ ସମଗ୍ର ସାର୍ବିକର ଅନୁମାନକୁ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ?’’
(କ) ମିଲ୍
(ଖ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଗ) ଫାଉଲର
(ଘ) କାର୍ପେଥ ରୀଡ୍
Answer:
(ଗ) ଫାଉଲର
୬. କେତେକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତକୁ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରି ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁପରକ ସାର୍ବିକ ତର୍କବାକ୍ୟର ପ୍ରତିପାଦନକୁ କେଉଁ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ପ୍ରାଥମିକ
(ଖ) ଗୌଣ
(ଗ) ତଥାକଥ୍ତ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ପ୍ରାଥମିକ
୭. ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷିତ କୌଣସି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଆଶ୍ରୟ ନ ଦେଇ ଗୋଟିଏ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କରାଯାଏ, ସେତେବେଳେ ଏହାକୁ କେଉଁ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ପ୍ରାଥମିକ
(ଖ) ଗୌଣ
(ଗ) ଯଥାର୍ଥ
(ଘ) ତଥାକଥ୍ତ
Answer:
(ଖ) ଗୌଣ
୮. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ ଆରୋହ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ ଏବଂ ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମଦ୍ୱାରା ସମ୍ଭବ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ପ୍ଲାଟୋ ଏବଂ ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଖ) ସକ୍ରେଟିସ୍ ଓ କାର୍ପେଥଚ ରୀଡ୍
(ଖ) ମିଲ୍ ଏବଂ ବେନ୍
(ଘ) ଜେଭନ୍ ଓ ପି.କେ. ରାୟ
Answer:
(ଗ) ମିଲ୍ ଏବଂ ବେନ୍
୯. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ ଆରୋହ ଲମ୍ଫନକୁ ଯଥାର୍ଥ ଆରୋହାନୁମାନର ଏକ ବିଶେଷ ଅଂଶ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ପ୍ଲାଟୋ ଏବଂ ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଖ) ସକ୍ରେଟିସ୍ ଓ କାର୍ପେଥ ରୀଡ୍
(ଗ) ମିଲ୍ ଏବଂ ବେନ୍
(ଘ) ଜେଭନ୍ ଓ ପି.କେ. ରାୟ
Answer:
(ଗ) ମିଲ୍ ଏବଂ ବେନ୍
୧୦. କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ଏବଂ ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମ ଦ୍ଵୟରେ ଆସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ କରି ଗୋଟିଏ ସଂଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟର ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନକୁ କେଉଁ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
(ଖ) ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
(ଗ) ସାଦୃଶ୍ଯଭିଭିକାନୁମାନ
(ଘ) ଯୁକ୍ତି ସାଦୃଶ୍ଯଭିରିକାନୁମାନ
Answer:
(କ) ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
୧୧. କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଅଭିଜ୍ଞତାରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମଶୂନ୍ୟତା ହେତୁ ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମରେ ଆସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ କରି ଗୋଟିଏ ସଂଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟର ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନକୁ କେଉଁ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
(ଖ) ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
(ଗ) ସାଦୃଶ୍ଯଭିଭିକାନୁମାନ
(ଘ) ଯୁକ୍ତି ସାଦୃଶ୍ଯଭିରିକାନୁମାନ
Answer:
(ଖ) ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
୧୨. ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନରେ କେଉଁ ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟର ଅଭାବ ଥାଏ ?
(କ) ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମ
(ଖ ) କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ
(ଗ) ଆରୋହ ଲମ୍ଫନ
(ଘ) ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ ) କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ
୧୩. ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁ ବା ସମ୍ବନ୍ଧର ସାଦୃଶ୍ୟକୁ ଭିଭିକରି କୌଣସି ଏକ ଅନଧୂତ ବିଷୟରେ ଜ୍ଞାନଲାଭ କରିବାକୁ କେଉଁ ଅନୁମାନ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
(ଖ) ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
(ଗ) ସାଦୃଶ୍ଯଭିଭିକାନୁମାନ
(ଘ) ଯୁକ୍ତି ସାଦୃଶ୍ଯଭିରିକାନୁମାନ
Answer:
(ଗ) ସାଦୃଶ୍ଯଭିଭିକାନୁମାନ
୧୪. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘‘ପ୍ରକୃତି ରାଜ୍ୟରେ କେବଳ ଏକରୂପତା ନାହିଁ, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଏକରୂପତା ରହିଅଛି?
(କ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଖ) ସକ୍ରେଟିସ୍
(ଗ) ମିଲ୍
(ଘ) ବେନ୍
Answer:
(ଘ) ବେନ୍
୧୫, କେଉଁ ତର୍କ ଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘‘ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତ ନିୟମର ଜ୍ଞାନ ଗଣନାମାତ୍ର ଭିଭିକ ଆରୋହାନୁମାନଦ୍ୱାରା ଲାଭ କରାଯାଏ’’ ?
(କ) ମିଲ୍
(ଖ) ବେନ୍
(ଗ) ସକ୍ରେଟିସ୍
(ଘ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
Answer:
(କ) ମିଲ୍
୧୬. କେଉଁ ଦାର୍ଶନିକଙ୍କ ମତରେ, ‘‘ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ମନରେ ଏପରି କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଧାରଣା ଥାଏ, ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ
ନିରପେକ୍ଷ, କିନ୍ତୁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଦ୍ବାରା ହିଁ ପରିସ୍ଫୁଟ ହୁଏ’’ ?
(କ) ମିଲ୍
(ଖ) ବେନ୍
(ଗ) କାଣ୍ଟ୍
(ଘ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
Answer:
(ଗ) କାଣ୍ଟ୍
୧୭. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗଣନା ଭିଭିକ ଆରୋହାନୁମାନକୁ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଆରୋହାନୁମାନ କହନ୍ତି ?
(କ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ
(ଖ) ଡ. ବେନ୍
(ଗ) ବେକନ୍
(ଘ) ଜୋହନ୍ସନ୍
Answer:
(ଘ) ଜୋହନ୍ସନ୍
୧୮. ଆରୋହାନୁପଦ୍ଧତିର କେତୋଟି ସୋପାନ ରହିଛି ।
(କ) ୨
(ଖ) ଡ. ବେନ୍
(ଗ) ୪
(ଘ) ୮
Answer:
(ଗ) ୪
୧୯. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ ମତରେ ଆରୋହାନୁମାନ ଏକ ପ୍ରମାଣ ପଦ୍ଧତି ଅଟେ ?
(କ) ମିଲ୍
(ଖ) ବେକନ୍
(ଗ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଘ) ଡ. ବେନ୍
Answer:
(କ) ମିଲ୍
୨୦. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ ଆରୋହାନୁମାନକୁ ଅବରୋହାନୁମାନର ବିପରୀତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି।
(କ) ମିଲ୍
(ଖ) ଜେଭନସ୍
(ଗ) ପ୍ଲାଟୋ
(ଘ) ମିଲ୍
Answer:
(ଖ) ଜେଭନସ୍
୨୧. କେଉଁ ତର୍କ ଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ ଆରୋହାନୁମାନର ଗତି କାର୍ଯ୍ୟରୁ କାରଣ ଏବଂ ଅବରୋହାନୁମାନର ଗତି କାରଣରୁ କାର୍ଯ୍ୟ ଦିଗରେ ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।
(କ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଖ) ଫାଉଲ୍ର
(ଗ) ପ୍ଲାଟୋ
(ଘ) ମିଲ୍
Answer:
(ଖ) ଫାଉଲ୍ର
୨୨. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ ମତରେ ଅବରୋହାନୁମାନ ଓ ଆରୋହାନୁମାନ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ବିରୁଦ୍ଧତା ନାହିଁ ?
(କ) ଫାଉଲର୍
(ଖ) ୱେଲଟନ୍
(ଗ) ମିଲ୍
(ଘ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
Answer:
(କ) ଫାଉଲର୍
୨୩. ଆରୋହମାନ ପଦ୍ଧତିର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସୋପାନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ
(ଖ) ପ୍ରକଳ୍ପ ଗଠନ
(ଗ) ସାମାନ୍ଯକରଣ
(ଘ) ସତ୍ୟାପନ ବା ସମର୍ଥନ
Answer:
(କ) ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ
୨୪. ଆରୋହମାନ ପଦ୍ଧତିର ଶେଷ ସୋପାନ କ’ଣ ଅଟେ ?
(କ) ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ
(ଖ) ପ୍ରକଳ୍ପ ଗଠନ
(ଗ) ସାମାନ୍ଯକରଣ
(ଘ) ସତ୍ୟାପନ ବା ସମର୍ଥନ
Answer:
(ଘ) ସତ୍ୟାପନ ବା ସମର୍ଥନ
୨୫. ଆରୋହାନୁମାନର ଦୁଇଟି ମୌଳିକ ନିୟମ ଅଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(କ) ଆରୋହାନୁମାନ ଓ ଅବରୋହାନୁମାନ
(ଖ) ପ୍ରକୃତିର ଏକ ରୂପତା ନିୟମ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ
(ଗ) ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ଓ ପରୀକ୍ଷଣ
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସିଟି ଠିକ୍ ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ପ୍ରକୃତିର ଏକ ରୂପତା ନିୟମ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ
୨୬. କେଉଁ ଗ୍ରୀକ୍ ଦାର୍ଶନିକଙ୍କ ମତରେ Analogy ଶବ୍ଦଟି Analogia ରୁ ଆସିଅଛି ?
(କ) ମିଲ୍
(ଖ) ପ୍ରକଳ୍ପ ଗଠନ
(ଗ) କାର୍ଭେଅରୀଡ୍
(ଘ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ
Answer:
(ଘ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ
୨୭. ‘ପୃଥିବୀ ପରି ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହରେ ଜୀବନ୍ତ ପ୍ରାଣୀ ଅଛି’’ । ଏହା କି ପ୍ରକାର ଉପମା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଅଟେ ?
(କ) ସବଳ
(ଖ) ଦୁର୍ବଳ
(ଗ) ସବଳ ଓ ଦୁର୍ବଳ
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସିଟି ଠିକ୍ ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ସବଳ
୨୮. ଗୋଟିଏ ମହାନଗରୀର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳ ମନୁଷ୍ୟର ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ସହିତ ତୁଳନୀୟ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ମନୁଷ୍ୟ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ହୁଏ । ସେହିପରି କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳ ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ମହାନଗରୀଟି ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ହୁଏ । ଏହା କେଉଁ ଉପମା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଅଟେ ?
(କ) ସବଳ
(ଖ) ଦୁର୍ବଳ
(ଗ) ସବଳ ଓ ଦୁର୍ବଳ
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସିଟି ଠିକ୍ ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ଦୁର୍ବଳ
୨୯. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ ଗୋଟିଏ ସଦୋଷ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଆରୋହାନୁମାନ ଅଟେ ।
(କ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଖ) କାର୍ପେଥ୍ରୀଡ଼
(ଗ) ମିଲ୍
(ଘ) ପ୍ଲାଟୋ
Answer:
(ଖ) କାର୍ପେଥ୍ରୀଡ଼
୩୦. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନକୁ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆରୋହାନୁମାନ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ମିଲ୍ ଓ ବେନ୍
(ଖ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍ ଓ ମିଲ୍
(ଗ) ପ୍ଲାଟୋ ଓ ଫାଉଲର୍
(ଘ) କାର୍ପେଥରୀଡ୍ ଓ ମିଲ୍
Answer:
(କ) ମିଲ୍ ଓ ବେନ୍
୩୨. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନରେ କୌଣସି ବିଶେଷତା ନାହିଁ ବୋଲି ମତ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ମିଲ୍
(ଖ) ବେନ୍
(ଗ) ପ୍ଲାଟୋ
(ଘ) କାର୍ପେଥରୀଡ୍ ଓ ମିଲ୍
Answer:
(ଖ) ବେନ୍
୩୨. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନରେ କୌଣସି ବିଶେଷତା ନାହିଁ ବୋଲି ମତ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ମିଲ୍
(ଖ) ଫାଉଲାର୍
(ଗ) ଡ. ବେନ୍
(ଘ) ବେକନ୍
Answer:
(ଘ) ବେକନ୍
୩୩. କେଉଁ ଆରୋହାନୁମାନଙ୍କୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର ପ୍ରଥମ ସୋପାନ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ଉପମାନ
(ଖ) ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
(ଗ) ଉପମାନ
(ଘ) ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ଉତ୍ତର ଠିକ୍ ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
୩୪. କିଏ ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନଙ୍କୁ ବାଳ ସୁଲଭ ବୋଲି ମତ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଖ) ଫାଉଲାର୍
(ଗ) ମିଲ୍
(ଘ) ବେକନ୍
Answer:
(ଘ) ବେକନ୍
୩୫. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ ‘ସାଦୃଶ୍ୟ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସାଦୃଶ୍ୟ ବସ୍ତୁ ବା ଘଟଣା ବିଷୟରେ ଏକ ପ୍ରକାରର କଥନ ସତ୍ୟ ଅଟେ’’ ବୋଲି ମତ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ଦ୍ବେଟଲି
(ଖ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଗ) ଲୋଜ୍
(ଘ) କାର୍ପେଥରୀଡ୍ ଓ ମିଲ୍
Answer:
(ଗ) ଲୋଜ୍
୩୬. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ ସମ୍ଭାବ୍ୟତାର ଭିଭି ହେଉଛି ବିଷୟନିଷ୍ଠ ?
(କ) କାର୍ପେଥ୍ରୀଡ୍
(ଖ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଗ) ଲୋଜ୍
(ଘ) କାର୍ପେଥରୀଡ୍ ଓ ମିଲ୍
Answer:
କାଭେଥ୍ରୀଡ୍
୩୭. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ ଆରୋହାନୁମାନର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନିଶ୍ଚିତମୂଳକ ହୋଇଥାଏ ?
(କ) କାର୍ପେଥ୍ରୀଡ୍
(ଖ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଗ) ଲୋଜ୍
(ଘ) କାର୍ପେଥରୀଡ୍ ଓ ମିଲ୍
Answer:
(କ) କାର୍ପେଥ୍ରୀଡ୍
୩୮. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ ‘ଆରୋହାନୁମାନ ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ?
(କ) ମିଲ୍
(ଖ) ଜେଉନ୍ସ
(ଗ ) ଫାଉଲର୍
(ଘ) କାର୍ପେଥରୀଡ୍ ଓ ମିଲ୍
Answer:
(ଖ) ଜେଉନ୍ସ
୩୯. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ ‘ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ଜୀବନର ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶକ ଅଟେ ?
(କ) ଜେଉସ୍
(ଖ) ଫାଉଲର୍
(ଗ) ବଟ୍ଲର୍
(ଘ) ମିଲ୍
Answer:
(ଗ) ବଟ୍ଲର୍
୪୦. ବୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଗୋଟିଏ ଘଟଣାକୁ ସମ୍ଭବପର କୁହାଯାଏ ଯଦି-
(କ) ତାହା ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଥାଏ
(ଖ) ତାହା ନିଶ୍ଚିତ ଥାଏ
(ଗ) ତାହା ନିଶ୍ଚିତ ନଥାଏ
(ଘ) ତାହା ଅସମ୍ଭାବ୍ୟ ନୁହେଁ କି ନିଶ୍ଚିତ ନୁହେଁ
Answer:
(ଘ) ତାହା ଅସମ୍ଭାବ୍ୟ ନୁହେଁ କି ନିଶ୍ଚିତ ନୁହେଁ
B. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର
୧. ତାର୍କିକମାନଙ୍କ ମତରେ ସାଦୃଶ୍ଯଭିଭିକ ଅନୁମାନ _________ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।
Answer:
ସମ୍ବନ୍ଧର ସାଦୃଶ୍ୟ
୨. ବିଞାନସମ୍ମତ ଆରୋହାନୁମାନର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ___________ ଅଟେ ।
Answer:
ଅଧିକ ସମ୍ଭାବନାମୂଳକ ବା ବିଶ୍ୱସନୀୟ
୩. ଯଥାର୍ଥରେ କହିଲେ ଆରୋହ ଏବଂ ଅବରୋହ ହେଉଛି ____________ ପ୍ରଣାଳୀ ।
Answer:
ପରସ୍ପର ପରିପୂରକ
୪. ଆରୋହାନୁମାନ ଗୋଟିଏ ସାର୍ବିକ ___________ ତର୍କବାକ୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
Answer:
ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟତାବିଶିଷ୍ଟ
୫. ତାକିକମାନଙ୍କ ମତରେ ____________ ଆରୋହାନୁମାନ ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଧରଣର ଆରୋହାନୁମାନ ଅଟେ ।
Answer:
ବିଞାନସମ୍ମତ
୬. ___________ ଆରୋହାନୁମାନକୁ ସରଳ ଗଣନାଭିଭିକ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଅବୈଜ୍ଞାନିକ
୭. ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ _____________ ଅଟେ ।
Answer:
ସମ୍ଭାବନାମୂଳକ
୮. ସୀମିତ ଜ୍ଞାନରୁ ଅସୀମ ଜ୍ଞାନକୁ ଗତି କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ___________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଆରୋହଲମ୍ଫନ
୯. ____________ ଙ୍କ ମତରେ ଆରୋହାନୁମାନ ଜରିଆରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିହୁଏ ଯେ ବିଶେଷ ଘଟଣାମାନଙ୍କରେ ସାର୍ବିକ ସତ୍ୟ ନିହିତ ଥାଏ ।
Answer:
ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
୧୦. ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଦାର୍ଶନିକ ___________ ଙ୍କ ମତରେ ବସ୍ତୁମାନଙ୍କର ନିର୍ଯ୍ୟାସ ବା ଆକାରଗତ ସତ୍ୟ ନିରୂପଣ କରିବା ଆରୋହାନୁମାନର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଅଟେ ।
Answer:
ବେକନ୍
୧୧. ____________ ଙ୍କ ଭାଷାରେ, ‘‘ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀ ଅନ୍ତର୍ଗତ କେତେକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତଠାରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଥିବା କୌଣସି ସତ୍ୟକୁ ସେହି ଶ୍ରେଣୀ ଅନ୍ତର୍ଗତ ସକଳ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତଠାରେ ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାର ଧାରାକୁ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ।’’
Answer:
ମିଲ୍
୧୨. __________ ଙ୍କ ମତରେ, ‘ବିଶେଷ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମାନଙ୍କରୁ ସକଳ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଅଥବା ଅଳ୍ପ ସାବିକରୁ ସମଗ୍ର ସାବିକର ଅନୁମାନକୁ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ।’’
Answer:
ଫାଭଲର
୧୩. ଆଧୁନିକ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ମାନେ ___________ ଓ ___________ ପ୍ରକାରର ଆରୋହାନୁମାନ କଥା କହିଛନ୍ତି ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ, ଗୌଣ
୧୪. କେତେକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତକୁ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରି ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁପରକ ସାର୍ବିକ ତର୍କବାକ୍ୟର ପ୍ରତିପାଦନକୁ _____________ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ
୧୫. ___________ ଓ _____________ ଙ୍କ ମତରେ, ଆରୋହ ଲମ୍ଫନ ହେଉଛି ବାସ୍ତବ ଆରୋହ ପଦ୍ଧତିର ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ।
Answer:
ମିଲ୍, ବେନ୍
୧୬. ପ୍ରାଥମିକ ଆରୋହାନୁମାନ ଏକ __________ ତର୍କବାକ୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କରେ ।
Answer:
ବସ୍ତୁପରକ ସାର୍ବିକ
୧୭. ପ୍ରାଥମିକ ଆରୋହାନୁମାନର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ସର୍ବଦା ______________ ଅଟେ ।
Answer:
ସମ୍ଭାବନାମୂଳକ
୧୮. ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷିତ କୌଣସି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଆଶ୍ରୟ ନ ନେଇ ଗୋଟିଏ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କରାଯାଏ, ସେତେବେଳେ ଏହାକୁ ____________ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଗୌଣ
୧୯. ବ୍ୟାପକ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଆରୋହାନୁମାନକୁ ___________ ଓ _________ ଭାବରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ ।
Answer:
ଯଥାର୍ଥ ଆରୋହାନୁମାନ, ତଥାକଥ୍ତ ଆରୋହାନୁମାନ
୨୦. ସମ୍ଭାବନା __________ ଓ ___________ ଭାବରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ପ୍ରାକ୍ ଅଭିଜ୍ଞତା, ଆପେକ୍ଷିକ ପୁନଃ ମୌଳିକତା
୨୧. ପରିସଂଖ୍ୟାନର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ସର୍ବଦା __________ ଅଟେ ।
Answer:
ସମ୍ଭାବନାମୂଳକ
୨୨. କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ଏବଂ ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମ ଦ୍ଵୟରେ ଆସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ କରି ଗୋଟିଏ ସଂଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟର ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାକୁ ____________ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ବିଜ୍ଞାନସମ୍ମତ ବା ବୈଜ୍ଞାନିକ
୨୩. ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମ ଉପରେ ଆସ୍ଥାସ୍ଥାପନପୂର୍ବକ ଅବିଧୂତ ଭାବରେ ଗୋଟିଏ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତକୁ କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରି ଗୋଟିଏ ସଂଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ତର୍କବାକ୍ୟର ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାକୁ ______________ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଅବୈଜ୍ଞାନିକ
୨୪. ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ ____________ ଗଣନାଭିଭିକ ଆରୋହାନୁମାନ ଅଟେ ।
Answer:
ସରଳ
୨୫. ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର ___________ ସମ୍ବନ୍ଧ ଅଭାବ ଥାଏ ।
Answer:
କାର୍ଯ୍ୟକାରଶ
୨୬. ସମର୍ଥନ __________ ଓ ___________ ହୋଇପାରେ ।
Answer:
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ, ପରୋକ୍ଷ
୨୭. ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁ ବା ସମ୍ବନ୍ଧର ସାଦୃଶ୍ୟକୁ ଭିଭିକରି କୌଣସି ଏକ ଅନଧୂତ ବିଷୟରେ ଜ୍ଞାନ ଲାଭକରିବାକୁ __________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ସାଦୃଶ୍ଯଭିଭିକାନୁମାନ
୨୮. ସାଦୃଶ୍ଯଭିଭିକାନୁମାନକୁ __________ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଭପମାନୁମାନ
୨୯. ଗ୍ରୀକ୍ ଦାର୍ଶନିକ ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍ଙ୍କ ମତରେ, Analogy ଶବ୍ଦଟି __________ ରୁ ଆସିଅଛି ।
Answer:
Analogia
୩୦. ପୃଥିବୀପରି ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହରେ ଜୀବନ୍ତ ପ୍ରାଣୀ ଅଛନ୍ତି । ଏହା __________ ଉପମାର ଉଦାହରଣ ଅଟେ ।
Answer:
ସରଳ
୩୧. କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମନୁଷ୍ୟଭଳି ସ୍ନେହ ସହାନୁଭୂତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ । ଏହା __________ ଉପମାର ଉଦାହରଣ ଅଟେ ।
Answer:
ଦୁର୍ବଳ
୩୨. ଯେଉଁ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ସତ୍ୟ ଅଥବା ମିଥ୍ୟା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ପ୍ରାୟ ସମାନ, ତାହାକୁ ‘ମଧ୍ୟକ’ ବୋଲି ଗ୍ରହଣକରି ତହିଁରୁ ଅଧ୍ଵ ସମ୍ଭାବନା ଥୁବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାଦୃଶ୍ଯଭିଭିକାନୁମାନକୁ ____________ ଉପମା କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ସବଳ ବା ସାଧୁ
୩୩. ମଧ୍ୟକରୁ ଅଳ୍ପ ସମ୍ଭାବନା ଥିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାଦୃଶ୍ୟ ଭିଭିକାନୁମାନକୁ ____________ ଉପମା କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଦୁର୍ବଳ ବା ଦୁଷ୍ଟ
୩୪. ଜବାହରଲାଲ ଏବଂ ଲାଲବାହାଦୁର ଉଭୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନାମରେ ‘ଲାଲ’ ଶବ୍ଦ ରହିଛି । ତେଣୁ ଲାଲବାହାଦୁର ଜବାହରଲାଲଙ୍କ ତୁଲ୍ୟ ଭାବପ୍ରବଣ । ଏହା ___________ ଉପମାର ଉଦାହରଣ ଅଟେ।
Answer:
ଦୁର୍ବଳ ବା ଦୁଷ୍ଟ
C. ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
୧. କେଉଁ ଅନୁମାନ ଜରିଆରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିହୁଏ ଯେ ବିଶେଷ ଘଟଣାମାନଙ୍କର ସାର୍ବିକ ସତ୍ୟ ନିହିତ ଥାଏ ?
Answer:
ଆରୋହାନୁମାନ
୨. କେତେକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତକୁ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରି ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁପରକ ସାର୍ବିକ ତର୍କବାକ୍ୟ ଗଠନ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଆରୋହାନୁମାନ
୩. ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷିତ କୌଣସି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଆଶ୍ରୟ ନ ନେଇ ଗୋଟିଏ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କରାଯାଏ, ତାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଗୌଣ ଆରୋହାନୁମାନ
୪. କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ଏବଂ ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମଦ୍ଵୟରେ ଆସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ କରି ଗୋଟିଏ ସଂଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟର ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ?
Answer:
ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
୫. ଅଧୂତ ଜ୍ଞାନରୁ ଅନଧୂତ ଜ୍ଞାନଲାଭ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆରୋହ ଲମ୍ଫନ
୬. କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଅଭିଜ୍ଞତାରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମଶୂନ୍ୟତା ହେତୁ ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମରେ ଆସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ କରି ଗୋଟିଏ ସଂଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟର ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ
୭. ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁ ବା ସମ୍ବନ୍ଧର ସାଦୃଶ୍ୟକୁ ଭିଭିକରି କୌଣସି ଏକ ଅନଧୂତ ବିଷୟରେ ଜ୍ଞାନଲାଭ କରିବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସାଦୃଶ୍ୟ ଭିଭିକାନୁମାନ
୮. ଯେଉଁ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ସତ୍ୟ ଅଥବା ମିଥ୍ୟା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ପ୍ରାୟ ସମାନ, ତାହାକୁ ‘ମଧ୍ୟକ’ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରି ତହିଁରୁ ଅଧୂକ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସବଳ ବା ସାଧୁ ଉପମା
୯. ଯେଉଁ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ସତ୍ୟ ଅଥବା ମିଥ୍ୟା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ପ୍ରାୟ ସମାନ, ତାହାକୁ ମଧ୍ୟକ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରି ତହିଁରୁ ଅଳ୍ପ ସମ୍ଭାବନା ଥିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାଦୃଶ୍ୟଭିତ୍ତିକ ଅନୁମାନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଦୁର୍ବଳ ବା ଦୁଷ୍ଟ ଉପମା
୧୦. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ ‘ଆରୋହାନୁମାନ ଜରିଆରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିହୁଏ ଯେ ବିଶେଷ ଘଟଣାମାନଙ୍କରେ ସାବିକ ସତ୍ୟ ନିହିତ ଥାଏ’’ ?
Answer:
ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
୧୧. କିଏ ଆରୋହାନୁମାନକୁ ଏକ ସାରାଂଶମୂଳକ ଆରୋହାନୁମାନ ବୋଲି ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଡ. ଜନ୍ସନ୍
୧୨. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘ବିଶେଷ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମାନଙ୍କରୁ ସକଳ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଅଥବା ଅଳ୍ପ ସାର୍ବିକରୁ ସମଗ୍ର ସାବିକର ଅନୁମାନକୁ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ’’ ?
Answer:
ଫାଭଲର
୧୩. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଆରୋହ ପଦ୍ଧତି ଅବରୋହ ପଦ୍ଧତିର ବିପରୀତ ଅଟେ’’ ?
Answer:
ଜେଭନ୍ସ
୧୪. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଅବରୋହ ଏକ ଅବତରଣ ପଦ୍ଧତି ମାତ୍ର ଆରୋହ ପଦ୍ଧତି ଏକ ଆରୋହଣ ପଦ୍ଧତି ଅଟେ”?
Answer:
ବେକନ୍
୧୫. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଆରୋହ ପଦ୍ଧତିରେ କାର୍ଯ୍ୟରୁ କାରଣକୁ ଗତି ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଅବରୋହ ପଦ୍ଧତିରେ କାରଣରୁ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଅନୁମାନ କରାଯାଇଥାଏ’’ ?
Answer:
ଫାଉଲର୍
୧୬. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଆରୋହ ପଦ୍ଧତି ଅବରୋହ ପଦ୍ଧତିର ପୂର୍ବ ଅଟେ’’ ?
Answer:
ମିଲ୍
୧୭. Analogy ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଅଛି ?
Answer:
Analogia
୧୮. Induction ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଅଛି ?
Answer:
Epagoge
୧୯. କେଉଁ ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘ବିଷୟବସ୍ତୁର ଆଂଶିକ ତାଦାତ୍ମ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟ ବିଷୟକ ତାଦାତ୍ମ୍ୟର ଅନୁମାନକୁ ସାଦୃଶ୍ଯଭିଭିକ ଅନୁମାନ କୁହାଯାଏ’’ ?
Answer:
ୱେଲଟନ୍
D. ଭୁଲ୍ ଥିଲେ ଠିକ୍ କରି ଲେଖ
୧. ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍ଙ୍କ ମତରେ, ‘ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟମାନଙ୍କର ଆବିଷ୍କାର ଓ ପ୍ରମାଣହିଁ ଆରୋହାନୁମାନ ।’’ (ଭୁଲ୍)
Answer:
ମିଲ୍ଙ୍କ ମିତରେ, ‘ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟମାନଙ୍କର ଆବିଷ୍କାର ଓ ପ୍ରମାଣହିଁ ଆରୋହାନୁମାନ ।’’ (ଠିକ୍)
୨. ଆଂଶିକ ସତ୍ୟରୁ ଆଂଶିକ ସତ୍ୟକୁ ଲମ୍ଫ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଆରୋହ ଲମ୍ଫନ କୁହାଯାଏ । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ଆଂଶିକ ସତ୍ୟରୁ ସାମାନ୍ୟ ବା ସାର୍ବିକ ସତ୍ୟକୁ ଲମ୍ଫ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଆରୋହ ଲମ୍ଫନ କୁହାଯାଏ । (ଠିକ୍)
୩. ପ୍ରାଥମିକ ଆରୋହାନୁମାନର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ସର୍ବଦା ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟ ଉପରେ ଆଧାରିତ । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଆରୋହାନୁମାନର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ସର୍ବଦା ସମ୍ଭାବନାମୂଳକ ଅଟେ । (ଠିକ୍)
୪. ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷିତ କୌଣସି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଆଶ୍ରୟ ନେଇ ଗୋଟିଏ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାକୁ ଗୌଣ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷିତ କୌଣସି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ଆଶ୍ରୟ ନ ନେଇ ଗୋଟିଏ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାକୁ ଗୌଣ ଆରୋହାନୁମାନ କୁହାଯାଏ । (ଠିକ୍)
୫. ଯେକୌଣସି ବିଷୟର କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ସୀମିତ ଜ୍ଞାନରୁ ଅସୀମ ବାତ୍ୟାର୍ଥ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟଏ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟ ଗଠନ କରିବାକୁ ଆରୋହାନୁମାନର ସମସ୍ୟା କୁହାଯାଏ । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ଯେକୌଣସି ବିଷୟର କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତର ସୀମିତ ଜ୍ଞାନରୁ ଅସୀମ ବାତ୍ୟାର୍ଥ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟଏ ସାମାନ୍ୟ ତର୍କବାକ୍ୟ ଗଠନ କରିବା ସମ୍ଭବ ହୁଏ କିପରି ? ଏହାହିଁ ଆରୋହାନୁମାନର ସମସ୍ୟା । (ଠିକ୍)
୬. ଆରୋହାନୁମାନ ଦୁଇଟି ମୌଳିକ ବିଷୟ ଧାରା ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ; ଯଥା – (୧) ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ (୨) ପରୀକ୍ଷଣ । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ଆରୋହାନୁମାନ ଦୁଇଟି ମୌଳିକ ବିଷୟ ଧାରା ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ; ଯଥା – (୧) ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମ (୨) କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ । (ଠିକ୍)
୭. ଯଥାର୍ଥ ଆରୋହାନୁମାନ ତିନି ପ୍ରକାରର; ଯଥା- ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗଣନାଭିଭିକ ଆରୋହାନୁମାନ, ଯୁକ୍ତି ସାଦୃଶ୍ୟମୂଳକ ଆରୋହାନୁମାନ, ତଥ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧନମୂଳକ ଆରୋହାନୁମାନ । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ଯଥାର୍ଥ ଆରୋହାନୁମାନ ତିନି ପ୍ରକାରର; ଯଥା- ବୈଜ୍ଞାନିକ ବା ବିଜ୍ଞାନସମ୍ମତ ଆରୋହାନୁମାନ, ଅବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନ ଓ ସାଦୃଶ୍ୟ ଭିତ୍ତିକାନୁମାନ ବା ଉପମାନ । (ଠିକ୍)
୯. ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର ଆରୋହ ଲମ୍ଫନ ନାହିଁ । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର ଆରୋହ ଲମ୍ଫନ ଅଛି । (ଠିକ୍)
୧୦. ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମ ଅଛି, ମାତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ ନାହିଁ । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର ପ୍ରକୃତିର ଏକରୂପତା ନିୟମ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ ଉଭୟ ରହିଛି । (ଠିକ୍)
୧୧. ଅ-ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ ଅଛି । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ଅ-ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର କାର୍ଯ୍ୟକାରଣ ନିୟମ ନାହିଁ । (ଠିକ୍)
୧୨. ଅ-ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟତାମୂଳକ ଅଟେ । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ଅ-ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆରୋହାନୁମାନର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ସମ୍ଭାବନାମୂଳକ ଅଟେ । (ଠିକ୍)
୧୩. ପୃଥିବୀ ତୁଲ୍ୟ ମଙ୍ଗଳଗ୍ରହ ମଧ୍ଯ ପ୍ରାଣୀ-ଅତ୍ୟୁଷିତ – ଏହା ଏକ ଦୁର୍ବଳ ଉପମା । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ପୃଥିବୀ ତୁଲ୍ୟ ମଙ୍ଗଳଗ୍ରହ ମଧ୍ଯ ପ୍ରାଣୀ-ଅଭ୍ୟୁଷିତ – ଏହା ଏକ ସବଳ ଉପମା । (ଠିକ୍)
୧୪. ମଣିଷ ତୁଲ୍ୟ ଶୁଆ କଥା କହିପାରେ । ତେଣୁ ମନୁଷ୍ୟ ତୁଲ୍ୟ ତାହାର ବୃଦ୍ଧି, ବିବେକ ରହିଅଛି । ଏହା ଏକ ସବଳ ଉପମା । (ଭୁଲ୍)
Answer:
ମନୁଷ୍ୟ ତୁଲ୍ୟ ଶୁଆ କଥା କହିପାରେ । ତେଣୁ ମନୁଷ୍ୟ ତୁଲ୍ୟ ତାହାର ବୃଦ୍ଧି, ବିବେକ ରହିଛି । ଏହା ଏକ ଦୁର୍ବଳ ଉପମା । (ଠିକ୍)