Odisha State Board CHSE Odisha Class 11 Sociology Solutions Unit 2 ମୌଳିକ ସମ୍ପ୍ରତ୍ୟୟ Objective Questions.
CHSE Odisha 11th Class Sociology Unit 2 Objective Questions in Odia Medium
ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ / ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ :
1. ‘ମନୁଷ୍ୟ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ’- ଏହା କିଏ କହିଥିଲେ ?
(କ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(ଖ) ପ୍ଲାଟୋ
(ଗ) ଋଷା
(ଘ) ଏଥ୍ ମଧ୍ୟରୁ କେହି ନୁହନ୍ତି
Answer:
(କ) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
2. କେଉଁ ଗୋଟିକ ସଂଘର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ନୁହେଁ ?
(କ) ଦଳେ ବ୍ୟକ୍ତି
(ଖ) ସ୍ବେଚ୍ଛାକୃତ ସଭ୍ୟପଦ
(ଗ) ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ
(ଘ) ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳ
Answer:
(ଘ) ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳ
3. ‘ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ’ ସଂପ୍ରତ୍ୟୟଟି କିଏ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
(କ) ସି.ଏଚ୍.କୁଲେ
(ଖ) ଓଗ୍ବର୍ଣ୍ଣ
(ଗ) ସମ୍ବର
(ଘ) ପ୍ଲାଟୋ
Answer:
(କ) ସି.ଏଚ୍.କୁଲେ
4. ଆନ୍ତଃ-ସମୂହ ଓ ବହିଃ-ସମୂହର ବର୍ଗୀକରଣ କିଏ କରିଥିଲେ ?
(କ) ସି.ଏଚ୍.କୁଲେ
(ଖ) ଓଗ୍ବର୍ଣ୍ଣ
(ଗ) ଉଇଲିୟମ୍ ଗ୍ରାହାମ୍ ସମ୍ନର
(ଘ) ମାକାଇଭର୍ ଏବଂ ଫେକ୍
Answer:
(ଗ) ଉଇଲିୟମ୍ ଗ୍ରାହାମ୍ ସମ୍ର
5. ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଳମ୍ବନ ତତ୍ତ୍ଵର ମୁଖ୍ୟ ପୁରୋଧା କିଏ ?
(କ) ମାକାଇଭର୍
(ଖ) ବି. ମାଲିଓସ୍କି
(ଗ) ସି.ଏଚ୍.କୁଲେ
(ଘ) ଡବ୍ଲ୍ୟୁ. ଏଫ୍. ଓର୍ବର୍ଣ୍ଣ
Answer:
(ଘ) ଡବ୍ଲ୍ୟୁ. ଏଫ୍. ଓର୍ବର୍ଣ୍ଣ
6. କେଉଁ ଗୋଟିକ ଅବସ୍ତୁଭିଭିକ ସଂସ୍କୃତି ନୁହେଁ ?
(କ) ପ୍ରଥା
(ଖ) ପରମ୍ପରା
(ଗ) ବାସଗୃହ
(ଘ) ମୂଲ୍ୟବୋଧ
Answer:
(ଗ) ବାସଗୃହ
7. କେଉଁ ଗୋଟିକ ବସ୍ତୁଭିଭିକ ସଂସ୍କୃତି ନୁହେଁ ?
(କ) ବାସଗୃହ
(ଖ) ପ୍ରଥା ଓ ପରମ୍ପରା
(ଗ) ପୁସ୍ତକ
(ଘ) ଆସବାବପତ୍ର
Answer:
(ଖ) ପ୍ରଥା ଓ ପରମ୍ପରା
8. “ସଂସ୍କୃତି ହେଉଛି ମନୁଷ୍ୟର ହସ୍ତକର୍ମ ଏବଂ ମାଧ୍ଯମ ଯାହାଦ୍ୱାରା କି ସେ ତା’ର ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ସଫଳତାର ସହିତ ସମ୍ପାଦନ କରିଥାଏ ।’’ ଏକଥା କିଏ କହିଥିଲେ ?
(କ) ବି, ମାଲିନ୍ଓସ୍କି
(ଖ) ମାକାଇଭର୍
(ଗ) ଗିଲିନ୍ ଓ ଗିଲିନ୍
(ଘ) ସି.ଏଚ୍.କୁଲେ
Answer:
(କ) ବି. ମାଲିନ୍ଓସ୍କି
9. କେଉଁ ଗୋଟିକ ଗୌଣ ସମୂହର ଉଦାହରଣ ନୁହେଁ ?
(କ) ରାଜନୈତିକ ଦଳ
(ଖ) ପରିବାର
(ଗ) ଶ୍ରମିକ ସଂଘ
(ଘ) ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ
Answer:
(ଖ) ପରିବାର
10. ‘‘ପରସ୍ପର ସହ ଜଡ଼ିତ ଥିବା ଲୋକରୀତି, ଲୋକନିୟମ ଓ ଆଇନକାନୁନମାନଙ୍କର ଏକ ଗୁଚ୍ଛକୁ ଅନୁଷ୍ଠାନ କୁହାଯାଏ ।’’ ଏକଥା କିଏ କହିଥିଲେ ?
(କ) କେ. ଡେଭିସ୍
(ଖ) ମାକାଇଭର
(ଗ) ଓଗ୍ବର୍ଣ୍ଣ
(ଘ) ସି.ଏଚ୍.କୁଲେ
Answer:
(କ) କେ. ଡେଭିସ୍
B. ଏକ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ :
1. “ସମାଜ ଏକ ସଂଘ, ଏକ ସଙ୍ଗଠନ ଏବଂ କେତେକ ଔପଚାରିକ ସମ୍ପର୍କ, ଯେଉଁଥ୍ରେ ସହଯୋଗୀ ମନୁଷ୍ୟମାନେ ଏକତାବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିଥା’ନ୍ତି ।’’- ଏକଥା କିଏ କହିଥଲେ ?
Answer:
ଏଫ୍.ଏଚ୍.ଗିଡ଼ିଙ୍ଗସ ।
2 ଯେତେବେଳେ କୌଣସି କ୍ଷୁଦ୍ର ବା ବୃହତ୍ ସମୂହର ଲୋକମାନେ ଏକତ୍ର ବାସକରି କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଵାର୍ଥରେ ଭାଗ ନନେଇ ସାଧାରଣ ଜୀବନର ମୌଳିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଭାଗୀଦାର ହୋଇଥା’ନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ସେହି ସମୂହକୁ ଆମେ କ’ଣ ବୋଲି କହିଥାଉ ?
Answer:
ସମୁଦାୟ ।
3. ସମୁଦାୟର ଦୁଇଗୋଟି ଲକ୍ଷଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
(i) ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳ, (ii) ସାମୁଦାୟିକ ମନୋଭାବ ।
4. ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପୂରଣ ନିମିତ୍ତ ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶୃଙ୍ଖଳିତଭାବେ ଗଠିତ ହୋଇଥିବା ସଙ୍ଗଠନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସଂଘ ।
5. ସଂଘର ଦୁଇଗୋଟି ଉପାଦାନ କ’ଣ ଅଟେ ?
Answer:
(i) ସ୍ବେଚ୍ଛାକୃତ ସଭ୍ୟପଦ, (ii) ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ ।
6. ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଂଘ ଏବଂ ସଙ୍ଗଠନ କେତେକ ସ୍ବୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଏବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ନୀତିନିୟମଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ । ଏହି ନିୟମ ବା କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀଗୁଡ଼ିକୁ ସମାଜ ବିଜ୍ଞାନରେ କ’ଣ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଅନୁଷ୍ଠାନ ।
7. ଅନୁଷ୍ଠାନ ହେଉଛି ସାମାଜିକ ସମ୍ପର୍କର ଏକ ସୁସଙ୍ଗଠିତ ପଦ୍ଧତି, ଯେଉଁଥିରେ କେତେକ ସାଧାରଣ ନୀତିନିୟମ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ଯରୀତି ରହିଥାଏ ଏବଂ ଏହା ସମାଜର କେତେକ ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିଥାଏ ।’’– ଏକଥା କିଏ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ହଟ୍ଟନ୍ ଏବଂ ହଣ୍ଟ (Hutton & Hunt) ।
8. ଅନୁଷ୍ଠାନର ଦୁଇଗୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ କ’ଣ ଅଟେ ?
Answer:
(i) ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆବଶ୍ୟକତାର ପୂରଣ, (ii) ମୂଲ୍ୟବୋଧର ପ୍ରତୀକ ।
9. ‘‘ଯେତେବେଳେ ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ବ୍ୟକ୍ତି ଏକତ୍ରିତ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ପରସ୍ପରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ସେମାନେ ଏକ ସାମାଜିକ ସମୂହ ଗଠନ କରନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ ।’’– ଏକଥା କିଏ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଓଗ୍ବର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ନିମ୍ବକପ୍ (Ogburn & Nimkoff) ।
10. ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହର ଦୁଇଗୋଟି ଲକ୍ଷଣ କ’ଣ ଅଟେ ?
Answer:
(i) ଶାରୀରିକ ସାନ୍ନିଧତା (Physical Proximity)
(ii) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପର୍କ (Personal Relationship)
C. ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର :
1. ଯେଉଁ ସମୂହର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଖୋନୁ ଖ ସମ୍ପର୍କ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇ ନଥାଏ, ତାହାକୁ ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଯେଉଁ ସମୂହରେ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଖୋନ୍ମୁଖ ସମ୍ପର୍କ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇ ନଥାଏ, ତାହାକୁ ଗୌଣ ସମୂହ କୁହାଯାଏ ।
2. ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହର ପ୍ରବକ୍ତା ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ଲାଟୋ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହର ପ୍ରବକ୍ତା ହେଉଛନ୍ତି ସି.ଏଚ୍.କୁଲେ (C.H. Cooley) ।
3. ‘ମନୁଷ୍ୟ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ’- ଏହା ବିଶିଷ୍ଟ ଗ୍ରୀକ୍ ଦାର୍ଶନିକ ମାକାଇଭର୍ କହିଥିଲେ ।
Answer:
‘‘ମନୁଷ୍ୟ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ’’- ଏହା ବିଶିଷ୍ଟ ଗ୍ରୀକ୍ ଦାର୍ଶନିକ ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍ (Aristotle) କହିଥିଲେ ।
4. ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଳମ୍ବନ ତତ୍ତ୍ଵର ମୁଖ୍ୟ ପୁରୋଧା ହେଉଛନ୍ତି ଉଇଲିୟମ୍ ଗ୍ରାହାମ୍ ସମ୍ଵନର ।
Answer:
ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଳମ୍ବନ ତତ୍ତ୍ଵର ମୁଖ୍ୟ ପୁରୋଧା ହେଉଛନ୍ତି ଡବ୍ଲ୍ୟୁ ଏଫ୍. ଓଗ୍ବର୍ଣ୍ଣ (W.F. Ogburn) ।
5. ଉଇଲିୟମ୍ ଗ୍ରାହାମ୍ ସମ୍ଵନର (William Graham Sumner) ଆନ୍ତଃସମୂହ ଓ ବହିଃସମୂହର ବର୍ଗୀକରଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଉଇଲିୟମ୍ ଗ୍ରାହାମ୍ ସମ୍ଵର (William Graham Sumner) ଆନ୍ତଃସମୂହ ଓ ବହିଃସମୂହର ବର୍ଗୀକରଣ କରିଥିଲେ ।
6. ବି. ମାଲିଓସ୍କି ସଂସ୍କୃତିକୁ ବସ୍ତୁଭିତ୍ତିକ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଅବସ୍ତୁଭିଭିକ ସଂସ୍କୃତି ଭାବରେ ବର୍ଗୀକୃତ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଡବ୍ଲ୍ୟୁ. ଏଫ୍. ଓଗ୍ବର୍ଣ୍ଣ (W.F. Ogburn) ସଂସ୍କୃତିକୁ ବସ୍ତୁଭିଭିକ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଅବସ୍ତୁଭିଭିକ ସଂସ୍କୃତିଭାବରେ ବର୍ଗୀକୃତ କରିଥିଲେ ।
D. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର । :
1. ସି.ଏଚ୍.କୁଲେ (C.H. Cooley) ଙ୍କ ମତରେ ________ ସମୂହ କହିଲେ ମୁଁ ସେହି ସମୂହକୁ ବୁଝେ, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ କି ଘନିଷ୍ଠ, ମୁହାଁମୁହିଁ ସମ୍ପର୍କ ଓ ସହଯୋଗଦ୍ଵାରା ବିଶେଷଭାବେ ଚିହ୍ନିତ ହୋଇଥାଏ ।’’
Answer:
ପ୍ର।ଥମିକ
2. ଓର୍ ବର୍ଷଙ୍କ ମତିରେ, ‘‘ବସ୍ତୁଭିତ୍ତିକ ସଂସ୍କୃତି ଦ୍ରୁତଗତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେଉଥିବାବେଳେ ଅବସ୍ତୁଭିତ୍ତିକ ବା ଅଭୌତିକ ସଂସ୍କୃତି ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭାବେ ଧୀର ବା ମନ୍ଥର ଗତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଦୁଇଟି ସଂସ୍କୃତି ମଧ୍ୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ବ୍ୟବଧାନକୁ _________ ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ ।
Answer:
ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଳମ୍ବନ
3. ମାକାଇଭର୍ ଏବଂ ପେଜ୍ (Maclver and Page) ଙ୍କ ମତରେ, ‘‘ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରଣାଳୀ, ଚିନ୍ତାଧାରା, ମିଳାମିଶା, ସାହିତ୍ୟ, ଧର୍ମ, ଆମୋଦପ୍ରମୋଦ ଏବଂ ଉପଭୋଗରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହେଉଥିବା ___________ କୁହାଯାଏ ।’’
Answer:
ସାଂସ୍କୃତି
4. ବ୍ୟକ୍ତି ଯେଉଁ ସମୂହରେ ବାସକରେ, ସେହି ସମୂହକୁ ବ୍ୟକ୍ତିର _________ କୁହାଯାଇଥାଏ ।
Answer:
ଆନ୍ତଃ-ସମୂହ
5. ଏଚ୍.ଏମ୍. ଜନ୍ସନ୍ (H.M. Johnson) ଙ୍କ ମତରେ ‘‘ସାମାଜିକ ଆନ୍ତଃକ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ରୂପ ହେଭଛି __________ ।”
Answer:
ସାମାଜିକ ସମୂହ