Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ତଦ୍ଧିତ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ତଦ୍ଧିତ

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟଦ୍ବାରା ଗଠିତ ଶବ୍ଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟଦ୍ଵାରା ଗଠିତ ଶବ୍ଦକୁ ତଦ୍ଧିତାନ୍ତ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟର ମୂଳଲକ୍ଷ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ମୂଳଶବ୍ଦର ହିତ ସାଧନ କରି ତହିଁରୁ ବ୍ୟାବହାରିକ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରିବା ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।

Question 3.
ତତ୍‌ସମ ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ‘ଅ’ କେଉଁ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ଯୋଗ ହୁଏ ?
Answer:
ଦୁଇଟିର ଉଦାହରଣ ଦିଅ । ଉ ତତ୍‌ସମ ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ‘ଅ’ ଅପତ୍ୟ, ଉପାସକ, ଭାବ, ସଂଯୋଗ, ସମ୍ବନ୍ଧ, ଜାତ, ଜ୍ଞାନ, କର୍ମ, ସ୍ଵ, କୁଶଳ ଅର୍ଥରେ ଯୋଗହୁଏ । ଯଥା –

• ଉପାସକ ଅର୍ଥରେ – ଶିବ + ଅ = ଶୈବ
• ଭାବ ଅର୍ଥରେ – ଶିଶୁ + ଅ = ଶୈଶବ

Question 4.
ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ତିନୋଟି ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଲେଖୁ ପ୍ରତ୍ୟେକରୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’, ‘ଈୟ’, ‘ଯ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଥାଏ । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ :

• ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ – ଅରଣ୍ୟ + ଅ = ଆରଣ୍ୟ
• ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଈୟ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ – ଉତ୍କଳ + ଈୟ = ଉତ୍କଳୀୟ
• ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଯ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ – ଗ୍ରାମ + ଯ = ଗ୍ରାମ୍ୟ

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଅପତ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଥିବା ଏକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ବାସୁଦେବ

Question 2.
‘ବୈଷ୍ଣବ’– ଏଠାରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଭକ୍ତ ବା ଉପାସକ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’

Question 3.
ପୌଷୀ – ଏଠାରେ ଥିବା ମୂଳ ଶବ୍ଦଟିକୁ ଲେଖ ।
Answer:
ପୁଷ୍ୟା

Question 4.
ପୃଥ‌ିବୀ + ଅ – ଗଠିତ ପଦଟି କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପାର୍ଥିବ

Question 5.
ନିବାସ ବା ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଏକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ବୈଦେହ

Question 6.
ବୈୟାକରଣ – ଏଥରେ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଜ୍ଞାନ ବା ଅଧ୍ୟୟନ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 7.
ଋଷିଙ୍କଦ୍ୱାରା କୃତ– ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଆର୍ଷ

Question 8.
ବୈଦ୍ୟ – ଏଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା ମୂଳ ଶବ୍ଦଟି କ’ଣ ?
Answer:
ବିଦ୍ୟା

Question 9.
ଶାରୀରିକ– ଏଥରେ ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ହୋଇଅଛି ?
Answer:
ସମ୍ବନ୍ଧାର୍ଥରେ

Question 10.
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହୃତ ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟଗୁଡ଼ିକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ ?
Answer:
୩

Question 11.
ଅନାଦର ଅର୍ଥରେ ‘ଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ହରିଆ

Question 12.
‘ଦଶରଥଙ୍କ ପୁତ୍ର’ – ଏକପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଦାଶରଥ୍

Question 13.
‘ଚଇତ ମାସରେ ଜାତ’ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଚଇତାଳି

Question 14.
‘ଦୈତ୍ୟ’ – ଏଥରେ ‘ଯ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ?
Answer:
ଅପତ୍ୟ

Question 15.
ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥରେ ଶବ୍ଦ ସହିତ ଯେଉଁସବୁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କରାଯାଇ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରାଯାଏ, ସେହି ପ୍ରତ୍ୟୟଗୁଡ଼ିକୁ କି ପ୍ରତ୍ୟୟ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ତଦ୍ଧିତ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ଅଛି ଅର୍ଥରେ ‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ଘଡ଼ଘଡ଼ି

2. ଅନ୍ଧାରିଆ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟୟଟି ____________________ ।
Answer:
ଇଆ

3. ସାଦୃଶ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ‘ଇଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟଯୁକ୍ତ ଏକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ____________________ ।
Answer:
ଚାଉଳିଆ

4. ମଘା ନକ୍ଷତ୍ରଯୁକ୍ତ ମାସ – ଏକପଦରେ _____________________ ହେବ ।
Answer:
ମାଘ

5. ଆଷାଢ଼ ମାସରେ ଜାତ ଯିଏ – ଏକପଦରେ ____________________ ହେବ ।
Answer:
ଆଷାଢୁଆ

6. ପୁରୋହିତଙ୍କର କର୍ମ – ଏକପଦରେ ___________________ ହେବ ।
Answer:
ପୌରୋହିତ୍ୟ

7. ‘ପାହାଡ଼ିଆ’ କହିଲେ ________________ ବୁଝାଯାଏ ।
Answer:
ପାହାଡ଼ରୁ ଜାତ

8. ତୁଲ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ‘ଉଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟଯୁକ୍ତ ଏକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ____________________ ।
Answer:
ଶାଗୁଆ

9. କ୍ଷୁଦ୍ର ଅର୍ଥରେ ‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ __________________ ।
Answer:
ବହି

10. ଜମିଦାର– ଏଠାରେ ___________________ ଅର୍ଥରେ ‘ଦାର’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଅଧିକାର

11. ଚିରନ୍ତନ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ମୂଳ ଶବ୍ଦଟି ______________________ ।
Answer:
ଚିରଂ

12. ବୃତ୍ତି ଅର୍ଥରେ ‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିବା ଏକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି __________________ ।
Answer:
କଂସାରି

13. ଦୟା + __________________ = ଦୟାଳୁ ।
Answer:
ଆଳୁ

14. କୁହୁଡ଼ିଆ – ଏଠାରେ ____________________ ଅର୍ଥରେ ‘ଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଅଛି ଅର୍ଥରେ

15. କ୍ଷୁଦ୍ର ଅର୍ଥରେ ‘ଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିବା ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ______________________ ।
Answer:
ଥାଳିଆ

D ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. କେଉଁଟି ତଦ୍ଧିତାନ୍ତ ପଦ ନୁହେଁ ।
(A) ଦୈନିକ
(B) ତୈଳିକ
(C) ମୌଳିକ
(D) ଶାସକ
Answer:
(D) ଶାସକ

2. ଅପତ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଥିବା ଶବ୍ଦଟିକୁ ବାଛ ।
(A) ବାସୁଦେବ
(B) ଶାନ୍ତ
(C) ଲାଘବ
(D) ମାଘ
Answer:
(A) ବାସୁଦେବ

3. ‘ବୈଷ୍ଣବ’– ଏଠାରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ହୋଇଛି ?
(A) ଭାବ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’
(B) ଭକ୍ତ ବା ଉପାସକ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’
(C) ସଂଯୋଗାର୍ଥରେ ‘ଅ’
(D) ସମ୍ବନ୍ଧାର୍ଥରେ ‘ଅ’
Answer:
(B) ଭକ୍ତ ବା ଉପାସକ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’

4. ପୌଷ – ଏଠାରେ ଥିବା ମୂଳ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖ ।
(A) ପୁଷ
(B) ପୂଷ
(C) ପୁଷ୍ଯ
(D) ପୁଷ୍ୟା
Answer:
(D) ପୁଷ୍ୟା

5. ପୃଥ‌ିବୀ + ଅ = _____________ ।
(A) ପୃଥ୍ବୀ
(B) ପୃଥା
(C) ପୃଥକ
(D) ପାର୍ଥିବ
Answer:
(D) ପାର୍ଥିବ

6. ନିବାସ ବା ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା
(A) ମାରୁତ
(B) ବୈଦେହ
(C) ରାକ୍ଷସ
(D) ବାଶିଷ୍ଠ
Answer:
(B) ବୈଦେହ

7. ବୈୟାକରଣ – ଏଠାରେ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଛି ?
(A) କୃତ୍ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(B) ଭାବ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’
(C) ଜ୍ଞାନ ବା ଅଧ୍ୟୟନ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’
(D) ଭିନ୍ନାର୍ଥରେ ‘ଅ’
Answer:
(C) ଜ୍ଞାନ ବା ଅଧ୍ୟୟନ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’

8. ଋଷିଙ୍କଦ୍ବାରା କୃତ ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଋଷୀୟ
(B) ରୁଷୀୟ
(C) ରୋଷ
(D) ଆର୍ଷ
Answer:
(D) ଆର୍ଷ

9. _________________ + ଅ = ବୈଦ୍ୟ ।
(A) ବେଦ
(B) ବିଦ୍ଯା
(C) ବିଦ୍
(D) ବଇଦ
Answer:
(B) ବିଦ୍ଯା

10. ଶାରୀରିକ – ଏଠାରେ ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ହୋଇଅଛି ?
(A) କୁଶଳାର୍ଥରେ
(B) ଭିନ୍ନାର୍ଥରେ
(C) ସମ୍ବନ୍ଧାର୍ଥରେ
(D) କୃତାର୍ଥରେ
Answer:
(C) ସମ୍ବନ୍ଧାର୍ଥରେ

11. ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହୃତ ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟଗୁଡ଼ିକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ ?
(A) ୩
(B) ୫
(C) ୪
(D) ୨
Answer:
(A) ୩

12. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ‘ସ୍ଵ’ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟର ଏକ ଉଦାହରଣ ?
(A) ପାଶବ
(B) ଗୌରବ
(C) ବାନ୍ଧବ
(D) ଶାରଦ
Answer:
(C) ବାନ୍ଧବ

13. ଅଛି ଅର୍ଥରେ ‘ଇନ୍’ ପ୍ରତ୍ୟୟର କିଏ ଏକ ଉଦାହରଣ ନୁହେଁ ?
(A) ସଂଯମୀ
(B) ମେଧାବୀ
(C) ଗୁଣୀ
(D) ଧନୀ
Answer:
(B) ମେଧାବୀ

14. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ଅନାଦର ଅର୍ଥରେ ‘ଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟର ଏକ ଉଦାହରଣ ଅଟେ ?
(A) ଗଦା
(B) ହରିଆ
(C) କୋଠିଆ
(D) ବେଠିଆ
Answer:
(B) ହରିଆ

15. ‘ଦଶରଥଙ୍କ ପୁତ୍ର’ – ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଦାଶରଥ୍
(B) ରାମଚନ୍ଦ୍ର
(C) ଦଶରଥ୍
(D) ଦାଶରଥ
Answer:
(A) ଦାଶରଥ୍

16. ‘ଚଇତ ମାସରେ ଜାତ’
(A) ଚଇତା
(B) ଚଇତାଳି
(C) ଚୈତ୍ର
(D) ଚିତ୍ର
Answer:
(B) ଚଇତାଳି

17. ‘ଜୈତ୍ୟ’–ଏଠାରେ ‘ଯ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ?
(A) ଅପତ୍ୟ
(B) ଅଛି
(C) ସମ୍ବନ୍ଧ
(D) ଜାତ
Answer:
(A) ଅପତ୍ୟ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ସନ୍ଧି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ସନ୍ଧି

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ସନ୍ଧି କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ଦୁଇଟି ପଦର ମିଳନ ଘଟିଲେ ପୂର୍ବ ପଦର ଶେଷ ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ବର୍ଣ୍ଣର ସଂଯୁକ୍ତିକୁ ସନ୍ଧି କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ସ୍ୱର ସନ୍ଧି କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ ‘ସ୍ଵରସନ୍ଧି’ କହନ୍ତି ।
ଯଥା – ଦେବ + ଅସୁର = ଦେବାସୁର ।

Question 3.
ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧିର ସଂଜ୍ଞା ଲେଖ ।
Answer:
ପରସ୍କର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷ ବର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ହୋଇଥିଲେ ତାହା ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଅଥବା ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ ‘ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି’ କୁହାଯାଏ ।
ଯଥା – ଶରତ୍ + ଚନ୍ଦ୍ର = ଶରଚ୍ଚନ୍ଦ୍ର।

Question 4.
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିର ଲକ୍ଷଣ କ’ଣ ?
Answer:
ପୂର୍ବ ପଦର ଶେଷରେ ଥ‌ିବା ବିସର୍ଗ ସହ ପର ପଦର ପ୍ରଥମ ସ୍ଵର ଅଥବା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନ ଘଟିଲେ ତାହାକୁ ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧ କୁହାଯାଏ ।
ଯଥା – ମନଃ + ଯୋଗ = ମନୋଯୋଗ । ନିଃ + ରସ = ନୀରସ ।

Question 5.
ଆମ ଭାଷାରେ କେତେପ୍ରକାର ସନ୍ଧି ରହିଛି, ତାହା କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଆମ ଭାଷାରେ ତିନିପ୍ରକାର ସନ୍ଧି ରହିଛି; ଯଥା – ସ୍ଵରସନ୍ଧି, ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି ଓ ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି ।

Question 6.
ସ୍ୱର ଓ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧିରେ କେଉଁ ବର୍ଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ପାଏ ?
Answer:
ସ୍ୱର ସନ୍ଧିରେ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧିରେ ବ୍ୟଞ୍ଜନ + ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଓ ବ୍ୟଞ୍ଜନ + ସ୍ଵର ବର୍ଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ପାଏ ।

Question 7.
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିରେ ‘୫’ର ବିକଳ୍ପ ବର୍ଷ କ’ଣ ?
Answer:
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିରେ ‘୫’ ବିକଳ୍ପ ବର୍ଷ ହେଉଛି ‘ସ୍’ ଏବଂ ‘ର୍’ ।

Question 8.
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିରେ ‘୫’ ଟିର ‘ର୍’ ବର୍ଷଟି କେଉଁ ବର୍ଷରେ କିପରି ଯୋଗ ହୁଏ ?
Answer:
‘’ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷରେ ‘ର୍’ ଟି ‘ରେପ୍’ ( ^< ) ଆକାରରେ ଯୋଗ ହୁଏ ।

Question 9.
କେଉଁ ସନ୍ଧିରେ କ’ଣ ମିଶି ‘ଅବ୍’ ଓ ‘ଅୟ’ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ସ୍ଵରସନ୍ଧିରେ ଓ + ଅ ମିଶି ‘ଅବ୍’ ଏବଂ ଏ + ଅ ମିଶି ‘ଅୟ’ ହୁଏ । ଯଥା— ପୋ + ଅନ = ପବନ (ଅବ୍)|ନେ + ଅନ = ନୟନ (ଅୟ) ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ଆ

Question 2.
ସୁଧାକର– ଶବ୍ଦଟିର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ସୁଧା + ଆକର

Question 3.
‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ଈ

Question 4.
ପରୀକ୍ଷା – ଶବ୍ଦଟିର ଠିକ୍ ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦଟି ଲେଖ ।
Answer:
ପରି + ଈକ୍ଷା

Question 5.
ସାଧୁ + ଉଦ୍ୟମ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ସାଧୂଦ୍ୟମ

Question 6.
ଭୂର୍କ – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧ ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଭୂ + ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ

Question 7.
‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ଏ

Question 8.
‘ମହେନ୍ଦ୍ର’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ କର ।
Answer:
ମହା + ଇନ୍ଦ୍ର

Question 9.
‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଉ’ ବା ‘ଉ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ଓ

Question 10.
ନବୋଢ଼ା – ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ନବ + ଊଢ଼ା

Question 11.
‘କମ୍ବଳାସନ’କୁ ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
କମ୍ବଳ + ଆସନ

Question 12.
‘ପୁରୁଷ + ଉତ୍ତମ’ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପୁରୁଷୋତ୍ତମ

Question 13.
‘ଜନୈକ’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଜନ + ଏକ

Question 14.
‘ଶିରଃ + ଛେଦ’ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଶିରଚ୍ଛେଦ

Question 15.
‘ଦିକ୍ + ଆନ୍ତ’ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଦିଗନ୍ତ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ପରେ ‘ହ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ___________________ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଦ୍ଧ

2. ତଦ୍ + ହିତ = _______________ ।
Answer:
ତଦ୍ଧିତ

3. ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ ପରେ ଥିଲେ ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ _________________ ମିଶି ‘ଲ’ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଲ୍

4. ଉତ୍ + ଲେଖ – ସନ୍ଧି କଲେ ________________ ହେବ ।
Answer:
ଉଲ୍ଲେଖ

5. ବାଙ୍ମୟ – ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ _____________________ ହେବ ।
Answer:
ବାକ୍ + ମୟ

6. ଷଷ୍ + ଥ – ସନ୍ଧି କଲେ ___________________ ହେବ ।
Answer:
ଷଷ୍ଠ

7. ‘ର’ ଓ ‘ସ’ _____________________ ର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ରୂପ ।
Answer:
ବିସର୍ଗ

8. ପୂର୍ବପଦର ଶେଷରେ ଥ‌ିବା ବିସର୍ଗର ପରପଦର ପ୍ରଥମରେ ଥ‌ିବା ସ୍ଵର ବା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ମିଳନ _________________ ସନ୍ଧି ହୁଏ ।
Answer:
ବିସର୍ଗ

9. ବିସର୍ଗ ପରେ ‘ଚ’ ବା ‘ଛ’ ଥିଲେ ବିସର୍ଗ ସ୍ଥାନରେ ______________________ ହୁଏ ।
Answer:
ଶ୍

10. ନିଃ + ଚୟ – ସନ୍ଧି କଲେ ________________________ ହେବ ।
Answer:
ନିଶ୍ଚୟ

11. ଗୋ + ଅକ୍ଷ = ____________________ ।
Answer:
ଗବାକ୍ଷ

12. ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ବା ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ _________________ ସନ୍ଧ କହନ୍ତି ।
Answer:
ବ୍ୟଞ୍ଜନ

13. ବାଗାଡ଼ମ୍ବର – ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ ______________________ ହେବ ।
Answer:
ବାକ୍ + ଆଡ଼ମ୍ବର

14. ଣିଚ୍ + ଅନ୍ତ – ସନ୍ଧି କଲେ _____________________ ହେବ ।
Answer:
ଣିଜନ୍ତ

15. ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ ପରେ ‘ଚ’ ବା ‘ଛ’ ଥିଲେ ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ ସ୍ଥ।ନରେ ______________________ ହୁଏ ।
Answer:
ଚ୍

D ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।
1. ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ କର :
ଦେବର୍ଷି, ସଦାଚାର, ସୂଚ୍ୟଗ୍ର, ସ୍ଵାଗତ, ଗାୟକ, ଉଜ୍ଜଳ, ଜଗନ୍ନାଥ, ଶିଷ୍ଟ, ଧନୁଷ୍ଟଙ୍କାର, ମନୋବାଞ୍ଛା, ସ୍ଵର୍ଗତ, ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ।
Answer:
ପ୍ରଦତ୍ତ ଶବ୍ଦ  ସନ୍ଧିମୂଳକ ବିଚ୍ଛେଦରୂପ
ଦେବର୍ଷି = ଦେବ+ଋଷି
ସଦାଚାର = ସତ୍ + ଅଚାର
ସୂଚ୍ୟଗ୍ର = ସୂଚି + ଅଗ୍ର
ସ୍ଵାଗତ = ସୁ + ଅଗତ
ଗାୟକ = ଗୈ + ଅକ
ଉଜ୍ଜଳ = ଉତ୍ + ଜ୍ୱଳ
ଜଗନ୍ନାଥ = ଜଗତ୍ + ନାଥ
ଶିଷ୍ଟ = ଶିଷ୍ + ତ
ଧନୁଷ୍ଟଙ୍କାର = ଧନୁଃ + ଟଙ୍କାର
ମନୋବାଞ୍ଛା = ମନଃ + ବାଞ୍ଛା
ସ୍ଵର୍ଗତ = ସ୍ଵଃ + ଗତ
ନିର୍ଦ୍ଦେଶ = ନିଃ + ଦେଶ

2. ସନ୍ଧି କର –
ପ୍ରତି + ଅହ
ଦିକ୍ + ଅନ୍ତ
ସମ୍ + ହତ
ଧନୁଃ + ପାଣି
ମହା + ଉଦଧୂ
ଉତ୍ + ଛେଦ
ଅନୁ + ଏଷଣ
ତତଃ + ଅଧ୍ବକ
ରାଜା + ଋଷି
ଉତ୍ + ହାର
ଭୌ + ଉକ
ମୁନଃ + ମୁହଃ
Answer:
ପ୍ରଦତ୍ତ ବିଚ୍ଛେଦ   ଶବ୍ଦରୂପ ସନ୍ଧି-ଶବ୍ଦ
ପ୍ରତି + ଅହ = ପ୍ରତ୍ୟହ
ସମ୍ + ହତ = ସଂହତ
ମହା + ଉଦଧୂ = ମହୋଦଧୂ
ଉତ୍ + ଛେଦ = ଉଚ୍ଛେଦ
ରାଜା + ଋଷି = ରାଜଷି
ଉତ୍ + ହାର = ଉଦ୍ଧ।ର
ଦିକ୍ + ଅନ୍ତ = ଦିଗନ୍ତ
ଧନୁଃ + ପାଣି = ଧନୁଷ୍ପ।ଣି
ଅନୁ + ଏଷଣ = ଅନ୍ୱେଷଣ
ତତଃ + ଅଧ୍ବକ = ତତୋଧ୍କ
ଭୌ + ଉକ = ଭାଚୁକ
ମୁହଃ + ମୁହଃ = ମୁହର୍ମୁହଃ

E ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
(A) ଅ
(B) ଆ
(C) ଇ
(D) ଏ
Answer:
(B) ଆ

2. ସୁଧାକର – ଶବ୍ଦଟିର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ସୁଧ + ଆକର
(B) ସୁଧା + ଅକର
(C) ସୁଧ + ଅକର
(D) ସୁଧା + ଆକର
Answer:
(D) ସୁଧା + ଆକର

3. ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
(A) ଆ
(B) ଇ
(C) ଈ
(D) ଐ
Answer:
(C) ଈ

4. ପରୀକ୍ଷା – ଶବ୍ଦଟିର ଠିକ୍ ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦଟି ବାଛ ?
(A) ପରୀ + ଇକ୍ଷା
(B) ପରି + ଇକ୍ଷା
(C) ପରି + ଈକ୍ଷା
(D) ପରୀ + ଈକ୍ଷା
Answer:
(C) ପରି + ଈକ୍ଷା

5. ସାଧୁ + ଉଦ୍ୟମ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ସାଧୁଦ୍ଯମ
(B) ସାଧୋଦ୍ୟମ
(C) ସାଧୁବ୍ଯାମ
(D) ସାଧୂଦ୍ୟମ
Answer:
(D) ସାଧୂଦ୍ୟମ

6. ଭୂର୍ବ – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧ ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦଟି ବାଛ ।
(A) ଭୁ + ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ
(B) ଭୂ + ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ
(C) ଭୂ + ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ
(D) ଭୁ + ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ
Answer:
(C) ଭୂ + ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ

7. ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
(A) ଆ
(B) ଈ
(C) ଏ
(D) ଐ
Answer:
(C) ଏ

8. ‘ମହେନ୍ଦ୍ର’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ କର ।
(A) ମହା + ଇନ୍ଦ୍ର
(B) ମହ + ଇନ୍ଦ୍ର
(C) ମହତ୍ + ଇନ୍ଦ୍ର
(D) ମହାନ୍ + ଇନ୍ଦ୍ର
Answer:
(A) ମହା + ଇନ୍ଦ୍ର

9. ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଉ’ ବା ‘ଉ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
(A) ଏ
(B) ଓ
(C) ଆ
(D) ଈ
Answer:
(B) ଓ

10. ନବୋଢ଼ା – ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ନବ + ଉଢ଼ା
(B) ନବ + ଊଢ଼ା
(C) ନ + ବୋଢ଼ା
(D) ନ + ବଢ଼ା
Answer:
(B) ନବ + ଊଢ଼ା

11. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ଏକ ସ୍ଵରସନ୍ଧି ?
(A) କମ୍ବଳ + ଆସନ
(B) ଉତ୍ + ଘାଟନ
(C) ନିଃ + ଗତ
(D) ବିପଦ୍ + ଜନକ
Answer:
(A) କମ୍ବଳ + ଆସନ

12. ‘ପୁରୁଷ + ଉତ୍ତମ’ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ପୁରୁଷତ୍ତମ
(B) ପୁରୁଷୋତ୍ତମ
(C) ପୁରୁଷଉତ୍ତମ
(D) ପୁରସ୍ତମ
Answer:
(B) ପୁରୁଷୋତ୍ତମ

13. ‘ଜନୈକ’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଜନୈ + ଏକ
(B) ଜନ + ଇକ
(C) ଜନ + ଏକ
(D) ଜନେ + ଏକ
Answer:
(C) ଜନ + ଏକ

14. ନିମ୍ନ ପ୍ରଦତ୍ତ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ସ୍ଵରସନ୍ଧି ନୁହେଁ ?
(A) ଦିଗନ୍ତ
(B) ମହୋଦଧୂ
(C) ବିଦ୍ୟାଳୟ
(D) ଲମ୍ବୋଦର
Answer:
(A) ଦିଗନ୍ତ

15. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଶବ୍ଦଟି କିଏ ?
(A) ଶିରଛେଦ
(B) ଶିରଛେଦ
(C) ଶିରଶ୍ଚେଦ
(D) ଶୀରଚ୍ଛେଦ
Answer:
(C) ଶିରଶ୍ଚେଦ

16. ହରି ଜଣେ ଲୋଭଶୂନ୍ୟ ମଣିଷ । – ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ସ୍ଥାନରେ ସମାନ ଅର୍ଥବୋଧକ ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିଜନିତ ପଦ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ନିର୍ଲୋଭ
(B) ନିଃଲୋଭ
(C) ନିଃର୍ଲୋଭ
(D) ନିର୍ଲୋଭ
Answer:
(A) ନିର୍ଲୋଭ

17. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ‘ସ୍ବର୍ଗତ’ର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ ରୂପ ?
(A) ସୁ + ଗତ
(B) ସ୍ଵ + ଗତ
(C) ସ୍ଵଃ + ଗତ
(D) ସ୍ଵ + ର୍ଗତ
Answer:
(C) ସ୍ଵଃ + ଗତ

18. ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷବର୍ଣ୍ଣ ଓ ପରପଦର ପ୍ରଥମପଦର ମିଳନକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(A) ସମାସ
(B) କୃଦନ୍ତ
(C) ତଦ୍ଧିତ
(D) ସନ୍ଧି
Answer:
(D) ସନ୍ଧି

19. ସନ୍ଧି କେତେ ପ୍ରକାର ?
(A) ୨ ପ୍ରକାର
(B) ୩ ପ୍ରକାର
(C) ୪ ପ୍ରକାର
(D) ୫ ପ୍ରକାର
Answer:
(B) ୩ ପ୍ରକାର

20. ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ସହ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ କି ସନ୍ଧି କୁହାଯାଏ ?
(A) ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି
(B) ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି
(C) ସ୍ଵର ସନ୍ଧି
(D) ସଂଯୁକ୍ତ ସନ୍ଧି
Answer:
(C) ସ୍ଵର ସନ୍ଧି

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ହୃଦନ୍ତ → କୃତ୍ + ଅନ୍ତ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ହୃଦନ୍ତ → କୃତ୍ + ଅନ୍ତ

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
କୃଦନ୍ତ କି ପ୍ରକାର ପ୍ରତ୍ୟୟ ?
Answer:
‘ଧାତୁ’ ସହିତ ଯୋଗ ହେଉଥ‌ିବା ପରପ୍ରତ୍ୟୟ ହେଉଛି ହୃଦନ୍ତ ।

Question 2.
ହୃଦନ୍ତ ପଦ ଗଠନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପ୍ରତ୍ୟୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ହୃଦନ୍ତ ପଦ ଗଠନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପ୍ରତ୍ୟୟକୁ କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 3.
ସଂସ୍କୃତ ଧାତୁରୁ ସୃଷ୍ଟ କୃଦନ୍ତ ପଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ତତ୍ସମ କୃଦନ୍ତ ପଦ

Question 4.
ଇଚ୍ଛା ଅର୍ଥରେ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୁଏ ?
Answer:
କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 5.
ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ଧାତୁ ସହିତ ଯେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ; ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
Answer:
କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 6.
‘କୃତ୍’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ ହେବାଦ୍ୱାରା ଯେଉଁ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠିତ ହୁଏ, ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
Answer:
କୃଦନ୍ତ ପଦ

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଭୂଷଣ – ଏଠାରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟୟଟି ଲେଖ ।
Answer:
ଅନ

Question 2.
‘ସ୍ତା + ଅକ’ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ସ୍ତ।ବକ

Question 3.
ଯେ ପାଠ କରେ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପାଠକ

Question 4.
ଗୋଟିଏ ହୃଦନ୍ତ ଶବ୍ଦର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
କାରକ

Question 5.
‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଏକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଜଳଧୂ

Question 6.
ପକ୍ବ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି ଲେଖ ।
Answer:
ପଚ୍

Question 7.
ମଧୁପାନ କରେ ଯେ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ମଧୁପ

Question 8.
ଯାହା କରିବା ଉଚିତ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତବ୍ଯ

Question 9.
ଶ୍ରବଣୀୟ– ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି ଲେଖ ।
Answer:
ଶୁ

Question 10.
ଗୋଟିଏ ‘ଇତ୍ର’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଚରିତ

Question 11.
ସଂସ୍କୃତ ଧାତୁରୁ ସୃଷ୍ଟ କୃଦନ୍ତ ପଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ତତ୍‌ସମ କୃଦନ୍ତ ପଦ

Question 12.
ଇଚ୍ଛା ଅର୍ଥରେ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୁଏ ?
Answer:
ସନ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 13.
‘ସ୍ଥା’ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କଲେ ହୃଦନ୍ତ ପଦଟି ‘ସ୍ଥାୟୀ’ ହେବ ?
Answer:
ଇନ୍

Question 14.
‘ମୁକ୍ତି ପାଇବାର ଇଚ୍ଛା’ – ଏହାକୁ ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ମୁମୁକ୍ଷା

Question 15.
ନୃତ୍ୟ କରେ ଯେ – ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
Answer:
ନର୍ଭକ

Question 16.
ଜଳ ଦିଏ ଯେ – ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
Answer:
ଜଳଦ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ଶିଷ୍ୟ – ଧାତୁଟି _________________ ।
Answer:
ଶାସ୍

2. ଶୀ + ଯ + ଆ = _______________।
Answer:
ଶଯ୍ୟା

3. କ୍ଷୁଦ୍ର – ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତ୍ୟୟ ________________ ହେବ ।
Answer:
କ୍ଷୁଦ୍ + ର

4. ଆର୍ଯ୍ୟ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି _____________________ ।
Answer:
ର

5. ନି – ______________________ ତୃ = ନିୟନ୍ତୀ
Answer:
ଯମ୍

6. ଯଜ୍ + ନ = ____________________ ।
Answer:
ଯଜ୍ଞ

7. _______________________ + ନ = ପ୍ରଶ୍ନ ।
Answer:
ପ୍ରଚ୍ଛ

8. ହିଂସ୍ର – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟୟଟି __________________________ ।
Answer:
ର

9. ମେଦୁର – ଧାତୁଟି ______________________ ।
Answer:
ମିଦ୍

10. ପିଇବାର ଇଚ୍ଛା – ଏକପଦରେ _________________ ହେବ ।
Answer:
ପିପାସା

11. ଜି – ସନ୍ + ଆ = ______________________ ।
Answer:
ଜିଗୀଷା

12. ତୃଷ୍ + ନ + ଆ = ______________________।
Answer:
ତୃଷ୍ଣା

13. ପିତା – ଶୁଦ୍ଧ ପ୍ରକୃତି ଓ ପ୍ରତ୍ୟୟକୁ ବାଛି ଲେଖ ।
Answer:
ପା+ ତୃ

14. ସନ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ ପରେ ‘ଆ’ ବା ‘ଉ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କରାଯାଇ ______________________ ପଦ ଗଠନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ବିଶେଷ୍ଯ

15. ଯେ ଗାନ କରେ ତାକୁ _________________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଗାୟକ

16. ଯେ ଶୁଣେ, ତାକୁ ________________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଶ୍ରୋତା

D ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।
Question 1.
ହୃଦନ୍ତ ପଦର ସହାୟତାରେ ନିମ୍ନଲିଖ ବାକ୍ୟଶଗୁଡ଼ିକୁ ଏକପଦରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
ଯେ ପାଠ କରେ, ଯେ ନୃତ୍ୟ କରେ, ଯେ ଭିକ୍ଷା କରେ, ଯାହା କରିବା ଉଚିତ, ଯେ ଶୁଣେ, ଯେ ମରିଅଛି, ମଧୁପାନ କରେ ଯେ, ଯେ ଜଗେ, ଯେ ଶାସନ କରେ, ଦାନର ଯୋଗ୍ୟ, ଯେ ଗାନ କରେ ଜାଣିବାର ଇଚ୍ଛା, ଦେଖିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ ।
Answer:

ପ୍ରଶ୍ନପ୍ରଦତ୍ତ ବାକ୍ୟଂଶ	କୃଦନ୍ତ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ
ଯେ ପାଠ କରେ ଯେ ନୃତ୍ୟ କରେ ଯେ ଭିକ୍ଷା କରେ ଯାହା କରିବା ଉଚିତ ଯେ ଶୁଣେ ଯେ ମରିଅଛି ମଧୁପାନ କରେ ଯେ ଯେ ଜଗେ ଯେ ଶାସନ କରେ ଦାନର ଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଗାନ କରେ ଜାଣିବାର ଇଚ୍ଛାଦେଖିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ	ପାଠକ ନର୍ତ୍ତକ ଭିକ୍ଷୁକ କରଣୀୟ/କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଶ୍ରେ।ତା ମୃତ ମଧୁପ ଜଗୁଆଳି ଶାସକ ଦାତବ୍ୟ ଗାୟକ ଜିଜ୍ଞ।ସାଦିଦୃକ୍ଷୁ

Question 2.
ନିମ୍ନଲିଖ୍ତ ପଦଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କୃଦନ୍ତ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ବାଛି ଲେଖ।
ଗାଉଣା, ବୈଷ୍ଣବ, ଗନ୍ତବ୍ୟ, ଉଠାଣି, ଦାଶରଥ୍, ଖେଳୁଆଳ, କୌତୁକ, ପାଠ୍ୟ, ଶାରୀରିକ, ନିନ୍ଦୁକ ।
Answer:
ଗାଉଣା, ଗନ୍ତବ୍ୟ, ଉଠାଣି, ଖେଳୁଆଳ, ପାଠ୍ୟ, ନିନ୍ଦୁକ ।

Question 3.
ନିମ୍ନଲିଖୂତ ପ୍ରକୃତି + ପ୍ରତ୍ୟୟଗୁଡ଼ିକୁ ଯୋଗ କଲେ ଯେଉଁ କୃଦନ୍ତ ପଦଗୁଡ଼ିକ ଗଠିତ ହେବ, ସେଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
ଦିବ୍ + ଅ, ଶୁ + ଅନ, ସ୍ତୁ + ଅକ, ନି – ଧା + ଇ, ସନ୍ଦ୍ + ଇଷ୍ଣୁ, ସ୍ଥା + ଇନ୍, ସିଚ୍ + ତ, ମନ୍ + ତି, ବଚ୍ + ତବ୍ୟ, ପୂଜ୍ + ଅନୀୟ, ପୁ + ଇତ୍ର, ଦା+ ଯ,କ୍ଷି + ତ୍ର, ନୀ + ତୃ, ମୋଡ + ଆ,ଫୁଟ୍ + ଉର, ପା –ସନ୍ + ଆ, ମୋଡ଼ + ଆ, ଫୁଟ୍ + ଅଣ, ବିଞ୍ଚ୍ + ଅଣା, ଲୋଟ୍ + ଅଣି, ଜୀ + ଅନ୍ତା, ଖଟ୍ + ଅଛି, ବୋଲ୍ + ଇ ।
Answer:

• ଦିବ୍ + ଅ = ଦେବ
• ଶୁ + ଅନ = ଶ୍ରବଣ
• ସ୍ତୁ + ଅକ = ସ୍ତ।ବକ
• ନି – ଧା + ଇ = ନିଧ୍
• ସନ୍ଦ୍ + ଇଷ୍ଣୁ = ସହିଷ୍ଣୁ
• ସ୍ଥା + ଇନ୍ = ସ୍ଥାୟୀ
• ସିଚ୍ + ତ = ସିକ୍ତ
• ମନ୍ + ତି = ମତି
• ବଚ୍ + ତବ୍ୟ = ବକ୍ତବ୍ୟ
• ପୂଜ୍ + ଅନୀୟ = ପୂଜନୀୟ
• ପୁ + ଇତ୍ର = ପବିତ୍ର
• ଦା+ ଯ = ଦେୟ
• କ୍ଷି + ତ୍ର = କ୍ଷେ।ତ୍ର
• ମୋଡ + ଆ = ମୋଡ଼।
• ଫୁଟ୍ + ଉର = ଫୁଟର
• ପା – ସନ୍ + ଆ = ପିପାସା
• ଫୁଟ୍ + ଅଣ = ଫୁଟଣ
• ବିଞ୍ଚ୍ + ଅଣା = ବିଞ୍ଚଣା
• ଲୋଟ୍ + ଅଣି = ଲୋ
• ଜୀ + ଅନ୍ତା = ଜୀଅନ୍ତା
• ଖଟ୍ + ଅନ୍ତି = ଖଟନ୍ତି
• ବୋଲ୍ + ଇ = ବୋଲି

E ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. ଭୂଷଣ – ଏଠାରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟୟଟି ଲେଖ ।
(A) ଅଣ
(B) ଷଣ
(C) ଣ
(D) ଅନ
Answer:
(D) ଅନ

2. ______________ + ଅକ = ସ୍ତାବକ । ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(A) ସ୍ତା
(B) ସ୍ତ
(C) ସ୍ତୁ
(D) ସ୍ତାବ୍
Answer:
(A) ସ୍ତା

3. ଯେ ପାଠ କରେ — ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ପାଠକ
(B) ପାଠୁଆ
(C) ପାଠନ
(D) ପଠନ
Answer:
(A) ପାଠକ

4. କୁଦନ୍ତ ଶବ୍ଦଟି ବାଛ ।
(A) ବାଳକ
(B) କାରକ
(C) ଦୈନିକ
(D) ମୌଳିକ
Answer:
(B) କାରକ

5. ‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଶବ୍ଦଟି ବାଛ ।
(A) ମୁକ୍ତି
(B) ମତି
(C) ଜଳଧୂ
(D) ବୁଦ୍ଧି
Answer:
(C) ଜଳଧୂ

6. ପକ୍ବ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି ଲେଖ ।
(A) ପକ୍
(B) ପବ୍
(C) ପା
(D) ପାକ୍
Answer:
(B) ପବ୍

7. ମଧୁପାନ କରେ ଯେ- ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ମହୁମାଛି
(B) ମଧୁପାକ
(C) ମଧୁପାୟୀ
(D) ମଧୁପ
Answer:
(D) ମଧୁପ

8. ଯାହା କରିବା ଉଚିତ୍ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) କର୍ତ୍ତବ୍ଯ
(B) କର୍ମ
(C) କାର୍ଯ୍ୟ
(D) କରଣ
Answer:
(A) କର୍ତ୍ତବ୍ଯ

9. ଶ୍ରବଣୀୟ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି ଲେଖ ।
(A) ଶୁ
(B) ଶୃ
(C) ଶୁ
(D) ଶ୍ରବ୍
Answer:
(A) ଶୁ

10. କେଉଁଟି ‘ଇତ୍ର’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଅଟେ ?
(A) ନେତ୍ର
(B) କ୍ଷେତ୍ର
(C) ଚରିତ୍ର
(D) ସ୍ତୋତ୍ର
Answer:
(C) ଚରିତ୍ର

11. ସଂସ୍କୃତ ଧାତୁରୁ ସୃଷ୍ଟ କୃଦନ୍ତ ପଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ତତ୍‌ସମ କୃଦନ୍ତ ପଦ
(B) ତଦ୍‌ଭବ କୃଦନ୍ତ ପଦ
(C) ଦେଶଜ କୃଦନ୍ତ ପଦ
(D) ବୈଦେଶିକ ହୃଦନ୍ତପଦ
Answer:
(A) ତତ୍‌ସମ କୃଦନ୍ତ ପଦ

12. ଇଚ୍ଛା ଅର୍ଥରେ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୁଏ ?
(A) ସନ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(B) ଯଙ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(C) ଅନ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(D) ଶିଚ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ
Answer:
(A) ସନ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

13. ‘ସ୍ଥା’ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କଲେ ହୃଦନ୍ତ ପଦଟି ‘ସ୍ଥାୟୀ’ ହେବ ?
(A) ୟୀ
(B) ଈ
(C) ଇନ୍
(D) ଯ
Answer:
(C) ଇନ୍

14. ‘ମୁକ୍ତି ପାଇବାର ଇଚ୍ଛା’ – ଏହାକୁ ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ମୁମୂର୍ଷା
(B) ମୁମୁକ୍ଷା
(C) ଜିଘାଂସା
(D) ମୋକ୍ଷ
Answer:
(B) ମୁମୁକ୍ଷା

15. ________________ + ନ = ପ୍ରଶ୍ନ – ଏଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ଧାତୁଟି କ’ଣ ?
(A) ପ୍ରଶ୍ନ
(B) ପ୍ରଚ୍ଛ
(C) ପୁଚ୍ଛ
(D) ପ୍ର
Answer:
(B) ପ୍ରଚ୍ଛ

16. ‘ସିକ୍ତ’ ଶବ୍ଦଟିରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି କ’ଣ ?
(A) ସକ୍
(B) ସିଚ୍
(C) ସିର୍
(D) ସିତ୍
Answer:
(C) ସିର୍

17. ‘ହିଂସ୍ର’ – ଏଠାରେ ବ୍ୟବହୃତ ଧାତୁଟି କ’ଣ ?
(A) ହିଂସ୍ର
(B) ହିନସ୍
(C) ହିନ୍
(D) ହିସ୍
Answer:
(B) ହିନସ୍

18. ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ଧାତୁ ସହିତ ଯେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ; ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(A) ପୂର୍ବ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(B) କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(C) ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(D) ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରତ୍ୟୟ
Answer:
(B) କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ଉପସର୍ଗ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ଉପସର୍ଗ

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଉପସର୍ଗ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ଲେଖ ।
Answer:
ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ ପାଇଁ ଶବ୍ଦ ବା ଧାତୁର ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ ହୋଇଥାଏ ତାହାକୁ ଉପସର୍ଗ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ପ୍ରଚଳିତ ଉପସର୍ଗଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଉପସର୍ଗ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି– ପ୍ର, ପରା, ଅପ୍, ସମ୍, ନି, ଅଧ, ସୁ, ନିର୍, ଦୁର୍, ଉତ୍, ଅତି, ପରି, ପ୍ରତି, ଅବ, ଅନୁ, ବି, ଅଭି, ଉପ, ଅପି ଓ ଆ (ସଂସ୍କୃତାନୁସାରୀ ଉପସର୍ଗ) । ଅ, ଅଣ, କୁ, ଦର, ନା, ଫି, ବଦ୍, ବେ, ହର୍ ଇତ୍ୟାଦି ଅଣସଂସ୍କୃତ ପ୍ରଧାନ ଉପସର୍ଗ ।

Question 3.
ଉପସର୍ଗଦ୍ବାରା ମୂଳ ଅର୍ଥରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟୁଥ‌ିବା ଉଦାହରଣଟିଏ ଲେଖ ।
Answer:
ଉଦ୍ଗମନ

Question 4.
କାହା ସହିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଧାତୁ ସହିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରାଯାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଯେଉଁ ଅବ୍ୟୟ ପଦଗୁଡ଼ିକ ଧାତୁ ପୂର୍ବରୁ ବା ଧାତୁଜ ଶବ୍ଦ ପୂର୍ବରୁ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଥା’ନ୍ତି; ସେଗୁଡ଼ିକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ?
Answer:
ଉପସର୍ଗ

Question 2.
ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ସମୁଦାୟ କେତେଗୋଟି ଉପସର୍ଗ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଅଛି ?
Answer:
୨୦ଟି

Question 3.
ଉପସର୍ଗଦ୍ୱାରା ମୂଳ ଅର୍ଥରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟୁଥ‌ି ଉଦାହରଣଟିଏ ଲେଖ ।
Answer:
ଉଦ୍ଗମନ

Question 4.
ଉପସର୍ଗଦ୍ବାରା ମୂଳଅର୍ଥକୁ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଯୁକ୍ତ କରୁଥିବା ଉଦାହରଣଟି ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରବଚନ

Question 5.
ଉପସର୍ଗଦ୍ୱାରା ମୂଳଅର୍ଥକୁ ଅନୁକରଣ କରୁଥି ଉଦାହରଣଟି ଲେଖ ।
Answer:
ଅନୁକରଣ

Question 6.
ଉପସର୍ଗ ଦ୍ୱାରା ମୂଳ ଅର୍ଥରେ ବାଧା ଆଣୁଥ‌ି ଉଦାହରଣଟି ଲେଖ ।
Answer:
ପରାଜୟ

Question 7.
ପ୍ରକ୍ଷେପଣ– ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନ ରୀତିଟି କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ର+କ୍ଷିପ୍+ଅନ

Question 8.
ପରା – ଭୂ – ଅ = କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପରାଭବ

Question 9.
ଅପଖ୍ୟାତି – ଶବ୍ଦଟିର ଅର୍ଥ ଲେଖ ।
Answer:
ନିନ୍ଦା

Question 10.
ଅପକର୍ମ – ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନରୀତି ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଅପ – କୃଷ୍ – ଅ

Question 11.
‘ପ୍ରଦାନ’ ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନରୀତି କିପରି ହେବ ?
Answer:
ପ୍ର-ଦା-ଅନ

Question 12.
‘ପ୍ର’ ଉପସର୍ଗଟି କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
Answer:
ଉତ୍‌କର୍ଷ

Question 13.
କେଉଁ ଉପସର୍ଗଟି ସାଧାରଣତଃ ‘ଭୂଷଣ’ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
Answer:
ଅପି

Question 14.
‘ସମ୍–ଅ’ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତ୍ୟୟରୁ ସୃଷ୍ଟ ଶବ୍ଦଟି କ’ଣ ?
Answer:
ସଂସାର

Question 15.
କାହା ସହିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଧାତୁ

Question 16.
ପ୍ରତ୍ୟୟ କତିବିଧ ?
Answer:
ଦ୍ବିବିଧ

Question 17.
ପୂର୍ବ ପ୍ରତ୍ୟୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଉପସର୍ଗ

Question 18.
ପରପ୍ରତ୍ୟୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପରସର୍ଗ

Question 19.
ଅବତରଣ – ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନରୀତି ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଅବ – ତୃ -ଅନ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. କୁଳୀନ – ଏହି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ଶବ୍ଦଟି _________________ ।
Answer:
ଅଭିଜାତ

2. ___________________ ଉପସର୍ଗଟି ସାଧାରଣତଃ ‘ଭୂଷଣ’ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
Answer:
ଅପି

3. ‘ଆନୟନ’ ଶବ୍ଦ ଗଠନରୀତି ________________________ ।
Answer:
ଆ -ନୀ – ଅନ

4. ‘ଉପଗ୍ରହ’ ଶବ୍ଦଟିର ଅର୍ଥ ________________ ।
Answer:
ଗ୍ରହ ଚାରିପଟେ ବୁଲୁଥବା ଗ୍ରହ ଅଧ୍ବସୀ

5. ସମ୍ – ସୄ -ଅ = ________________ ।
Answer:
ସଂସାର

6. ‘ମିଳନ’ ଏହି ଅର୍ଥ ବୁଝାଉଥବା ଶବ୍ଦଟି ________________।
Answer:
ସଂଯୋଗ

7. ଅଧ୍ – ବସ୍ + ଇନ୍ = __________________।
Answer:
ଅଧ୍ବସୀ

8. ସୁଗମ ଏଠାରେ ‘ସୁ’ ଉପସର୍ଗଟି _______________ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଅନାୟାସ

9. ଅଧ୍ୟାନାୟକ — ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନରୀତି ____________________ ।
Answer:
ଅଧ୍ – ନୀ – ଅକ

10. ନିର୍‌ – ଲିପ୍ – ଆ : _____________________ ।
Answer:
ନିର୍ଲେପ

11. ଉତ୍କଳ ଏଠାରେ ‘ଉତ୍’ ଉପସର୍ଗ _____________________ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଉତ୍କର୍ଷ

12. ପ୍ରତ୍ୟର୍ପଣ – ଏହି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ଶବ୍ଦଟି ____________________ ।
Answer:
ପ୍ରତିଦାନ

13. ଅତୀନ୍ଦ୍ରିୟ – ଏହି ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥଟି _______________ ।
Answer:
ଇନ୍ଦ୍ରିୟର ଅତୀତ

14. ପରି – ନୀ – ଅ = __________________ ।
Answer:
ପରିଣୟ

D ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।
1. ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତ୍ୟୟରୁ ସୃଷ୍ଟ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖ ।
ଆ – ଗମ୍ – ଅନ, ପ୍ରତି – ରୂପ, ଅପ – କୃଷ୍ – ଅ, ସମ୍ – ସୃ – ଅ, ନି – କୃ ଷ୍ – ତ, ଅଧ୍ – କୃ – ଅ, ନିର୍ – ଜଳ – ଅ, ଦୁର୍ – ଗନ୍ଧ, ଉତ୍ – କ୍ଷିପ୍ – ତ, ଅତି – ଅଳ୍ପ ।
Answer:
ଆ – ଗମ୍ – ଅନ = ଆଗମନ
ପ୍ରତି – ରୂପ = ପ୍ରତିରୂପ
ଅପ – କୃଷ୍ – ଅ = ଅପକୃର୍ଷ
ସମ୍ – ସୃ – ଅ = ସଂସାର
ନି – କୃଷ୍ – ତ = ନିକୃଷ୍ଟ
ଅଧ୍ – କୃ – ଅ = ଅଧକାର
ନିର୍ – ଜଳ – ଅ = ନିର୍ଜଳ
ଦୁର୍ – ଗନ୍ଧ = ଦୁର୍ଗନ୍ଧ
ଉତ୍ – କ୍ଷିପ୍ – ତ = ଉତ୍କ୍ଷିପ୍ତ
ଅତି – ଅଳ୍ପ = ଅତ୍ୟଳ୍ପ

2. ନିମ୍ନଲିଖ୍ତ ଉପସର୍ଗ ଯୋଗକରି ତିନୋଟି ଲେଖାଏଁ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କର ।
ପରା, ନି, ନିର୍, ଉତ୍, ପ୍ରତି, ବି, ଉପ, ଅନୁ
Answer:
→ ପରା
ପରା – କ୍ରମ – ଅ = ପରାକ୍ରମ
ପରା – ଭୂ – ଅ = ପରାଭବ
ପରା – ଅସ୍ – ତ = ପରାସ୍ତ

→ ନି
ନି – କୃଷ୍ – ତ = ନିକୃଷ୍ଟ
ନି – ଗ୍ରହ – ଅ = ନିଗ୍ରହ
ନି – ଯୁଜ୍ – ତ = ନିଯୁକ୍ତ

→ ନିର୍
ନିର୍ – ଗମ୍ – ଅ = ନିର୍ଗମ
ନିର୍ – ଜନ୍ – ଅ = ନିର୍ଜନ
ନିର୍ – ମୂଳ = ନିର୍ମୂଳ

→ ଉତ୍
ଉତ୍ – କ୍ଷିପ୍ – ତ = ଉତ୍‌କ୍ଷିପ୍ତ
ଉତ୍ – ଆସ୍‌ – ଈନ୍ = ଉଦାସୀନ
ଉତ୍ – ନମ୍ – ତ = ଉନ୍ନତ

→ ପ୍ରତି
ପ୍ରତି – କୂଳ = ପ୍ରତିକୂଳ
ପ୍ରତି – ପକ୍ଷ = ପ୍ରତିପକ୍ଷ
ପ୍ରତି ତି – ଦା – ଅନ = ପ୍ରତିଦାନ

→ ବି
ବି – ଖ୍ୟା – ତ = ବିଖ୍ୟାତ
ବି – ପକ୍ଷ = ବିପକ୍ଷ
ଫଳ – ଅ = ବିଫଳ

→ ଉପ
ଉପ – କଣ୍ଠ = ଉପକଣ୍ଠ
ଉପ – କୃ – ଅ = ଉପକାର
ଉପ – ବନ – ଉପବନ

→ ଅନୁ
ଅନୁ – ଗମ୍ – ଈନ୍ = ଅନୁଗାମୀ
ଅନୁ – ତପ୍ – ଅ = ଅନୁତାପ
ଅନୁ – ରୂପ = ଅନୁରୂପ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ବାକ୍ୟ ବିଚାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ଶବ୍ଦ ଗଠନ

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ଶବ୍ଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଏକ ବର୍ଣ୍ଣ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ବର୍ଣ୍ଣ ମିଳିତ ହୋଇ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କଲେ ତାକୁ ‘ଶବ୍ଦ’ କହନ୍ତି ।

Question 2.
ଶବ୍ଦ କେତେ ପ୍ରକାର ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରଚଳନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ ଚାରିପ୍ରକାର । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ତତ୍ସମ, ତଦ୍ଭବ, ଦେଶଜ ଓ ବୈଦେଶିକ ।

Question 3.
‘ନଈ’ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ମୂଳଶବ୍ଦରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି ?
Answer:
‘ନଈ’ ଶବ୍ଦଟି ମୂଳଶବ୍ଦ ‘ନଦୀ’ରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି ।

Question 4.
‘ଗଧ’ର ତତ୍‌ସମ ରୂପଟି କ’ଣ ?
Answer:
‘ଗଧ’ ଶବ୍ଦର ତତ୍ସମ ରୂପଟି ହେଉଛି – ଗର୍ଦ୍ଦଭ ।

Question 5.
ଦ୍ରାବିଡ଼ ଭାଷାରୁ ଆମ ଭାଷାକୁ ଆସିଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଦ୍ରାବିଡ଼ ଭାଷାରୁ ଆସିଥ୍‌ ଆମ ଭାଷାରେ ଚଳୁଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦ ହେଉଛି – ଆରିସା, ଅଗାଡ଼ି ।

Question 6.
‘ଅକଲ’ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ଭାଷାରୁ ଆମ ଭାଷାକୁ ଆସିଛି ?
Answer:
‘ଅକଲ’ ଶବ୍ଦଟି ଯାବନିକ ଭାଷାରୁ ଆମ

Question 7.
ଆମ ଭାଷାରେ ପ୍ରଚଳିତ ହେଉଥ‌ିବା ୫ଟି ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦର ନାମ କୁହ ।
Answer:
ଆମ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆରେ ପ୍ରଚଳିତ ୫ଟି ଇଂରାଜୀ କଲେଜ, ଟିକେଟ, ଜଜ୍, ପେନ୍, ଟେବୁଲ ।

Question 8.
ବଚନର ସଂଜ୍ଞା ନିରୂପଣ କର ।
Answer:
ଯେଉଁଥୁରୁ ବ୍ୟକ୍ତି, ପ୍ରାଣୀ, ବସ୍ତୁ ଇତ୍ୟାଦିର ସଂଖ୍ୟା ଜଣାପଡ଼େ, ତାହାକୁ ‘ବଚନ’ କୁହାଯାଏ ।

Question 9.
ତତ୍ସମ ଶବ୍ଦ କ’ଣ ?
Answer:
ଯେଉଁ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ଶବ୍ଦ ଆମ ଭାଷାରେ ଅବିକଳ ଭାବେ ପ୍ରଚଳିତ ହେଉଛି ତାହା ‘ତତ୍ସମ’ ଶବ୍ଦ।

Question 10.
‘ତଦ୍‌ଭବ’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଆମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ‘ତଦ୍‌ଭବ’ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ବର୍ଣ୍ଣ ମିଳିତ ହୋଇ କୌଣସି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ, ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଶବ୍ଦ।

Question 2.
ଭାବ ବିନିମୟର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମଟି କ’ଣ ?
Answer:
ଭାଷା

Question 3.
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଭଣ୍ଡାରକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
୪ ଭାଗରେ

Question 4.
ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ଯେଉଁ କେତେକ ଶବ୍ଦ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ଅବିକଳରୂପେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇ ଆସୁଛି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ କି ଶବ୍ଦ କହନ୍ତି ?
Answer:
ତଦ୍ସମ

Question 5.
‘ଆକାଶ’ – ଏହା କି ପ୍ରକାର ଶବ୍ଦ ?
Answer:
ତତ୍ସମ

Question 6.
ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କରୁ ଜାତ ହୋଇ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ କି ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ତଦଭବ

Question 7.
ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଚଳିତ ଦେଶଜ ଶବ୍ଦର କେତୋଟି ସ୍ତର ଅଛି ?
Answer:
ତିନୋଟି

Question 8.
‘ନଈ’ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି ?
Answer:
ନଦୀ

Question 9.
‘ଗଧ’ର ତତ୍‌ସମ ରୂପଟି କ’ଣ ?
Answer:
ଗଦ୍ଦଭ

Question 10.
‘ ଅକଲ’ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ଭାଷାରୁ ଆମ ଭାଷାକୁ ଆସିଛି ?
Answer:
ଯାବନିକ

Question 11.
‘ଟିକେଟ୍’ କେଉଁ ଭାଷାର ଶବ୍ଦ ଅଟେ ?
Answer:
ଇଂରାଜୀ

Question 12.
‘ପୂତ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ପବିତ୍ର ରୁଦ୍

Question 13.
‘ଗମନ କରିବାର ଇଚ୍ଛା’ – ଏକପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଜିଗମିଷା

Question 14.
‘ରୋରୁଦ୍ୟମାନ’ ପଦର ମୂଳଧାତୁ କ’ଣ ?
Answer:
ରୁଦ୍

Question 15.
‘ଚାଳିତ’ ଶବ୍ଦର ମୂଳଧାତୁ କ’ଣ ?
Answer:
ଚଳ୍

Question 16.
ମୌଳିକ ଶବ୍ଦ ତଥା ଧାତୁକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପ୍ରକୃତି

Question 17.
ପ୍ରକୃତି ସହିତ କେଉଁ ଶବ୍ଦ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 18.
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଅପ୍ରାଣୀବାଚକ ବିଶେଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ କେଉଁ ଲିଙ୍ଗଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
Answer:
କ୍ଲବଲିଙ୍ଗ

Question 19.
ପୁଂଲିଙ୍ଗକୁ ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ କଲାବେଳେ ଅନେକ ସ୍ଥଳରେ କ’ଣ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 20.
ଶିବାନୀ – କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଆନୀ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ‘ଇନ୍ଦ୍ର’ର ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ ରୂପଟି ____________________ ।
Answer:
ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ

2. ‘ଜନକ’ର ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ ରୂପଟି _____________________ ।
Answer:
ଜନନା

3. ‘ବଗ’ ଶବ୍ଦରେ ‘ଉଲୀ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ତାହାର ଶବ୍ଦଟି ଗଠିତ ହୋଇଛି ।
Answer:
ବଗୁଲୀ

4. ଯେଉଁଥୁରୁ ବସ୍ତୁର ବା ବ୍ୟକ୍ତିର ସଂଖ୍ୟା ଜଣାପଡ଼େ, ତାହାକୁ ________________ କହନ୍ତି ।
Answer:
ବଚନ

5. ଯେଉଁ ପଦରୁ ବସ୍ତୁର ବା ବ୍ୟକ୍ତିର ସଂଖ୍ୟା ଗୋଟିଏ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼େ, ତାହାକୁ ___________________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଏକବଚନ

6. ‘ଖଜଣା’– ଶବ୍ଦଟି ____________________ ବିଦେଶୀ ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଅଛି ?
Answer:
ପାରସିକ

7. ଗଠନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଶବ୍ଦ ଭଣ୍ଡାରକୁ _____________________ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
Answer:
ଦୁଇ

8. ଯେଉଁ ଶବ୍ଦରୁ କୌଣସି ଉପାୟରେ ଗୋଟିଏ ହେଲେ ବି ବର୍ଣ୍ଣ କାଟିହୁଏ ନାହିଁ, ତା’କୁ __________________ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ମୌଳିକ

9. ‘ଣିଚ୍’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଗଢ଼ାଯାଇଥିବା ଧାତୁକୁ _________________ ଧାତୁ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଣିଜନ୍ତ

10. ମୂଳଶବ୍ଦର ପୂର୍ବରୁ ବା ପରେ ଆଉ ଏକ ରୂପ ସଂଯୋଗ କରି ଗଠନ କରାଯାଉଥିବା ନୂତନ ଶବ୍ଦକୁ _______________ ଶବ୍ଦ କହନ୍ତି ।
Answer:
ବ୍ୟୁତ୍‌ପନ୍ନ

11. ପ୍ରୟୋଜକ ପଦ ଗଢ଼ିବାପାଇଁ ଧାତୁରେ ________________ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଣିଚ୍

12. କ୍ରିୟାପଦର ମୂଳରୂପକୁ _____________________ କହନ୍ତି ।
Answer:
ଧାତୁ

13. ଇଚ୍ଛା ଅର୍ଥରେ ଧାତୁ ପରେ _______________ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୁଏ ।
Answer:
ସନ୍

14. ‘ସନ୍’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ନିଷ୍ପନ୍ନ ପଦକୁ _______________ ପଦ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ସନ୍ତନ୍ତ

15. ଧାତୁ ସହିତ ‘ସନ୍’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କରାଯିବାପରେ _____________________ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
‘ଆ’ କିମ୍ବା ‘ଉ’

16. ଶୁଣିବାର ଇଚ୍ଛା– ଏକପଦରେ __________________ ହେବ ।
Answer:
ଶୁଶ୍ରୂଷା

D. ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ବର୍ଣ୍ଣ ମିଳିତ ହୋଇ କୌଣସି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ, ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(A) ଲିପି
(B) ଶବ୍ଦ
(C) ଧ୍ବନି
(D) ବର୍ଣ୍ଣ
Answer:
(B) ଶବ୍ଦ

2. ଭାବ ବିନିମୟର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମଟି କ’ଣ ?
(A) ବାକ୍ୟ
(B) ବଣ୍ଣ
(C) ଭାଷା
(D) ବ୍ୟାକରଣ
Answer:
(C) ଭାଷା

3. ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଭଣ୍ଡାରକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ
(A) ୨ ଭାଗରେ
(B) ୩ ଭାଗରେ
(C) ୪ ଭାଗରେ
(D) ୫ ଭାଗରେ
Answer:
(C) ୪ ଭାଗରେ

4. ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ଯେଉଁ କେତେକ ଶବ୍ଦ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ଆସୁଛନ୍ତି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ କି ଶବ୍ଦ କହନ୍ତି ?
(A) ତମ
(B) ତଦ୍‌ଭବ
(C) ଦେଶଜ
(D) ବୈଦେଶିକ
Answer:
(A) ତମ

5. କେଉଁଟି ତତ୍‌ସମ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଲେଖ ।
(A) ଗଧ
(B) ଘୋଡ଼ା
(C) ଆକାଶ
(D) ନଈ
Answer:
(C) ଆକାଶ

6. ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କରୁ ଜାତ ହୋଇ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ କି ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ?
(A) ତମ
(B) ବୈଦେଶିକ
(C) ପାରସିକ
(D) ତଦ୍‌ଭବ
Answer:
(D) ତଦ୍‌ଭବ

7. କେଉଁଟି ତତ୍‌ସମ ଶବ୍ଦ ନୁହେଁ ?
(A) ନଦୀ
(B) ପର୍ବତ
(C) ଘିଅ
(D) ସଂସାର
Answer:
(C) ଘିଅ

8. ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଚଳିତ ଦେଶଜ ଶବ୍ଦର କେତୋଟି ସ୍ତର ଅଛି ?
(A) ଦ୍ବିବିଧ
(B) ତ୍ରିବିଧ
(C) ଚତୁର୍ବିଧ
(D) ପଞ୍ଚବିଧ
Answer:
(B) ତ୍ରିବିଧ

9. କେଉଁଟି ଏକ ଆଦିବାସୀ ଶବ୍ଦ ନୁହେଁ ?
(A) ଅଟେଇ
(B) ଅରମା
(C) ଆଣ୍ଠୁ
(D) ଅଗାଡ଼ି
Answer:
(D) ଅଗାଡ଼ି

10. କେଉଁଟି ଏକ ଦ୍ରାବିଡ଼ ଶବ୍ଦ ନୁହେଁ ?
(A) ଅଡ଼ା
(B) ଢିଙ୍କି
(C) ଆରିସା
(D) ଏଣ୍ଡୁରି
Answer:
(B) ଢିଙ୍କି

11. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ଏକ ଶବ୍ଦ ନୁହେଁ ?
(A) ହଡ଼ସ
(B) ସହର
(C) ସରବତ
(D) ଅବିରତ
Answer:
(A) ହଡ଼ସ

12. ‘ନଈ’ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି ?
(A) ନଦୀ
(B) ନଦ
(C) ସରିତ
(D) ତଟିନୀ
Answer:
(A) ନଦୀ

13. ‘ଗଧ’ର ତତ୍‌ସମ ରୂପଟି କ’ଣ ?
(A) ଘୋଟକ
(B) ଗର୍ଭଭ
(C) ଗାଭୀ
(D) ଗର୍ଭଭ
Answer:
(B) ଗର୍ଭଭ

14. ‘ଅକଲ’ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ଭାଷାରୁ ଆମ ଭାଷାକୁ ଆସିଛି ?
(A) ପାରସିକ
(B) ଯାବନିକ
(C) ତୁର୍କୀ
(D) ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ
Answer:
(B) ଯାବନିକ

15. ‘ଟିକେଟ୍’ କେଉଁ ଭାଷାର ଶବ୍ଦ ଅଟେ ?
(A) ତୁର୍କୀ
(B) ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ
(C) ଇଂରାଜୀ
(D) ଯାବନିକ
Answer:
(C) ଇଂରାଜୀ

16. ‘ପୂତ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
(A) ପୁଅ
(B) ଦୁର୍ଗମ .
(C) ପବିତ୍ର
(D) ବଂଶ
Answer:
(C) ପବିତ୍ର

17. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କାହାର ଅର୍ଥ ‘ଭୋଜନ’ ଅଟେ ?
(A) ଅଶନ
(B) ଅସନ
(C) ଅଷନ
(D) ଆସନ
Answer:
(A) ଅଶନ

18. ‘ଗମନ କରିବାର ଇଚ୍ଛା’ – ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଜିଗମିଷା
(B) ଜିଗୀଷା
(C) ଜିଜ୍ଞାସା
(D) ଗମନିଷା
Answer:
(A) ଜିଗମିଷା

19. ‘ରୋରୁଦ୍ୟମାନ’ ପଦର ମୂଳଧାତୁ କ’ଣ ?
(A) ବୁଦ୍
(B) ରୁର୍
(C) ରୋଦ୍
(D) ରୋର୍
Answer:
(A) ବୁଦ୍

20. ‘ଚାଳିତ’ ଶବ୍ଦର ମୂଳଧାତୁ କ’ଣ ?
(A) ଚାଳ୍
(B) ଚଳ୍
(C) ଚାଳ
(D) ଚାଲ୍
Answer:
(B) ଚଳ୍

21. ମୌଳିକ ଶବ୍ଦ ତଥା ଧାତୁକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ବ୍ୟୁତ୍‌ପନ୍ନ ଶବ୍ଦ
(B) ପ୍ରାକୃତିକ
(C) ପ୍ରକୃତି
(D) ମୂଳରୂପ
Answer:
(C) ପ୍ରକୃତି

22. ପ୍ରକୃତି ସହିତ ___________________ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
(A) ଧାତୁ
(B) ଉପସର୍ଗ
(C) ସନ୍ଧି
(D) ପ୍ରତ୍ୟୟ
Answer:
(D) ପ୍ରତ୍ୟୟ

23. ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଅପ୍ରାଣୀବାଚକ ବିଶେଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ କେଉଁ ଲିଙ୍ଗଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
(A) ପୁଂଲିଙ୍ଗ
(B) ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ
(C) କ୍ଲବଲିଙ୍ଗ
(D) ଉଭୟଲିଙ୍ଗ
Answer:
(C) କ୍ଲବଲିଙ୍ଗ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Foundation of Education Solutions Chapter 9 ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ଓ ଶିକ୍ଷାଧିକାର Questions and Answers.

CHSE Odisha 12th Class Education Solutions Chapter 9 ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ଓ ଶିକ୍ଷାଧିକାର

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ପ୍ରତି ପ୍ରଶ୍ନତଳେ ପ୍ରଦତ୍ତ ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. କେତେଦିନ ମଧ୍ୟରେ ନିଶ୍ଚିତ ଶିକ୍ଷା ଯୋଜନାରେ ସ୍କୁଲ ଯୋଗାଇ ଦେବାପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅଛି ?
(i) ୧୨୦ ଦିନ
(ii) ୧ ବର୍ଷ
(iii) ୧୦୦ ଦିନ
(iv) ୩୦ ଦିନ
Answer:
(iii) ୧୦୦ ଦିନ

2. ବିଶ୍ବ ସାକ୍ଷରତା ଦିବସ କେବେ ପାଳନ କରାଯାଏ ?
(i) ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୮
(ii) ଫେବୃୟାରୀ ୧୮
(iii) ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୮
(iv) ଫେବୃୟାରୀ ୧୮
Answer:
(iii) ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୮

3. କିଏ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଓ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବା ନିମିତ୍ତ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ?
(i) ବାଲ୍ ଗଙ୍ଗାଧର ତିଲକ
(ii) ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି
(iii) ଗୋପାଳକୃଷ୍ଣ ଗୋଖଲେ
(iv) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
Answer:
(iii) ଗୋପାଳକୃଷ୍ଣ ଗୋଖଲେ

4. ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସମୟସୀମା ପୂର୍ବରୁ ଯଦି ପାଠତ୍ୟାଗ କରେ, ତେବେ ତାକୁ କ’ଣ କୁହାଯିବ ?
(i) ପାଠତ୍ୟାଗ
(ii) ଅପଚୟ
(iii) ଆବଦ୍ଧତା
(iv) ସ୍କୁଲତ୍ୟାଗୀ
Answer:
(ii) ଅପଚୟ

5. କେଉଁ ମସିହାରେ କୋଠାରୀ ଶିକ୍ଷା କମିଶନ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା ?
(i) ୧୯୫୨
(ii) ୧୯୮୬
(iii) ୧୯୬୮
(iv) ୧୯୬୪
Answer:
(iv) ୧୯୬୪

6. ‘ନିନାଦ’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଟି ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର କେଉଁ ଉପାଦାନର ବିକାଶ ନିମିତ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
(i) ସଫଳତା ହାର
(ii) ପଞ୍ଜୀକରଣ
(iii) ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ
(iv) ରକ୍ଷଣ
Answer:
(ii) ପଞ୍ଜୀକରଣ

7. ଡି.ପି.ଇ.ପି.ର ପୂରା ନାମ କ’ଣ ?
(i) District Primary Education Project
(ii) District Programme in Primary Education
(iii) District Primary Education Programme
(iv) Direct Primary Education Programme
Answer:
(iii) District Primary Education Programme

8. ଶିକ୍ଷାକୁ ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ମାନ୍ୟତା କେଉଁ ଧାରାରେ ଦିଆଯାଇଛି ?
(i) ୨୧ (କ)
(ii) ୪୫
(iii) ୪୬
(iv) ୩୧
Answer:
(i) ୨୧ (କ)

9. ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରାରେ କେତେ ବର୍ଷର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ମାଗଣାରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଦେବାପାଇଁ ସୁପାରିସ କରାଯାଇଛି ?
(i) ୭ – ୧୫ ବର୍ଷ
(ii) ୬ – ୧୪ ବର୍ଷ
(iii) ୭ – ୧୪ ବର୍ଷ
(iv) ୭ – ୧୧ ବର୍ଷ
Answer:
(ii) ୬ – ୧୪ ବର୍ଷ

10. ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ କେବେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା ?
(i) ୧୯୪୨ ମସିହା
(ii) ୧୯୪୭ ମସିହା
(iii) ୧୯୫୦ ମସିହା
(iv) ୧୯୬୦ ମସିହା
Answer:
(iii) ୧୯୫୦ ମସିହା

11. ଅପଚୟ ଏବଂ ଆବଦ୍ଧତା ଦୂର କରିବାପାଇଁ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଉପାୟଟି ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ?
(i) ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ
(ii) ନିକଟରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା
(iii) ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାର୍ଥନା କରାଇବା
(iv) ନାରୀ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ନିଯୁକ୍ତି ଦେବା
Answer:
(iii) ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାର୍ଥନା କରାଇବା

12. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ କାରଣଟି ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାରରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅଟେ ?
(i) ଜାତୀୟ ଚେତନାର ଅଭାବ
(ii) ଅସାମାଜିକ ମନୋଭାର୍ବ
(iii) ଶିକ୍ଷକଙ୍କର ଦରମା ବୃଦ୍ଧି
(iv) ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି
Answer:
(iv) ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି

13. କୌଣସି ପିଲା ପ୍ରକୃତ ସମୟ ସୀମା ମଧ୍ଯରେ ଶିକ୍ଷାର ପରିସମାପ୍ତି ନ କରି ଏକ ଶ୍ରେଣୀ ପାଇଁ ଏକାଧ୍ଵକ ବର୍ଷ ଆବଶ୍ୟକ କରିବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(i) ଅପଚୟ
(ii) ଆବଦ୍ଧତା
(iii) ଅପଚୟ ଏବଂ ଆବଦ୍ଧତା
(iv) ତିନୋଟିରୁ କୌଣସି ନୁହେଁ
Answer:
(ii) ଆବଦ୍ଧତା

14. ସମ୍ବିଧାନର କେତେତମ ସଂଶୋଧନରେ ୬-୧୪ ବର୍ଷର ପିଲାମାନଙ୍କ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ବିଧେୟକ ଗୃହୀତ ହୋଇଛି ?
(i) ୪୮ ତମ
(ii) ୮୪ ତମ
(iii) ୯୩ ତମ
(iv) ୯୬ ତମ
Answer:
(iii) ୯୩ ତମ

15. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଶେଷ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପିଲାକୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶ୍ରେଣୀରେ ଧରି ରଖୁବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(i) ସାର୍ବଜନୀନ ବ୍ୟବସ୍ଥା
(ii) ସାର୍ବଜନୀନ ଧାରଣ
(iii) ସାର୍ବଜନୀନ ପଞ୍ଜୀକରଣ
(iv) ସାର୍ବଜନୀନ ଆବଦ୍ଧତା
Answer:
(ii) ସାର୍ବଜନୀନ ଧାରଣ

16. ଡି.ପି.ଇ.ପି.ର ପୂରା ଓଡ଼ିଆ ନାମ କ’ଣ ?
(i) ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ
(ii) ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରକଳ୍ପ
(iii) ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାନୀତି
(iv) ଜିଲ୍ଲା ନୀତି ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା
Answer:
(i) ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ

17. ଏମ୍.ଏଲ୍.ଏଲ୍.ର ପୂରା ଓଡ଼ିଆ ନାମ କ’ଣ ?
(i) ସର୍ବନିମ୍ନ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ସ୍ତର
(ii) ସର୍ବନିମ୍ନ ଶିକ୍ଷଣ ସ୍ତର
(iii) ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ସ୍ତର
(iv) ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷଣ ସ୍ତର
Answer:
(ii) ସର୍ବନିମ୍ନ ଶିକ୍ଷଣ ସ୍ତର

18. ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଅଭିନବ ପଦକ୍ଷେପ ଅଟେ ?
(i) ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା
(ii) ଜାତୀୟ ସେବା ଯୋଜନା
(iii) ଇକୋକ୍ଲବ୍
(iv) ରେଡ୍‌ରିବନ କ୍ଲବ୍
Answer:
(i) ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା

19. ନିମ୍ନଲିଖୂତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷାର ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତା ଧାରଣା ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ?
(i) କୋଠାରୀ କମିଶନ
(ii) ହଣ୍ଟର କମିଶନ
(iii) ହାର୍ଟର୍ କମିଟି
(iv) ମୁଦାଲିୟର କମିଶନ
Answer:
(iii) ହାର୍ଟର୍ କମିଟି

20. ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର କେଉଁ ଧାରାରେ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ ପିଲାଙ୍କୁ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ
(i) ଧାରା ୪୭
(ii) ଧାରା ୪୮
(iii) ଧାରା ୩୦
(iv) ଧାରା ୪୫
Answer:
(iv) ଧାରା ୪୫

21. ଶିକ୍ଷା ଅଧ୍ୟାର ଆଇନ କେବେଠାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେଲା ?
(i) ଅପ୍ରେଲ, ୨୦୧୦ ମସିହା
(ii) ଅପ୍ରେଲ, ୨୦୦୯ ମସିହା
(iii) ଜାନୁୟାରୀ, ୨୦୦୯ ମସିହା
(iv) ଜାନୁୟାରୀ, ୨୦୧୦ ମସିହା
Answer:
(i) ଅପ୍ରେଲ, ୨୦୧୦ ମସିହା

22. ଶିକ୍ଷାରେ ୧୯୬୪-୧୯୬୬ ମସିହା କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ?
(i) ଚୄଭିଗତ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଚଳନ
(iii) ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି ପ୍ରଣୟନ
(ii) ମୌଳିକ ଶିକ୍ଷାର ପୁନର୍ବିନ୍ୟାସ
(iv) ଶିକ୍ଷା ଆୟୋଗର ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରଦାନ
Answer:
(iv) ଶିକ୍ଷା ଆୟୋଗର ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରଦାନ

23. ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁସାରେ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ବୋର୍ଡ ପରୀକ୍ଷା କିପରି କରାଯିବ ?
(i) ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ବୋର୍ଡ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ
(ii) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶ୍ରେଣୀ ଶେଷରେ
(iii) ୫ମ ଶ୍ରେଣୀ ସମାପ୍ତି ପରେ
(iv) ୮ମ ଶ୍ରେଣୀ ସମାପ୍ତି ପରେ
Answer:
(iv) ୮ମ ଶ୍ରେଣୀ ସମାପ୍ତି ପରେ

24. ଶିକ୍ଷା ଅଧ୍ୟାର ଆଇନ ଆଧରିତ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ନିୟମ ଅନୁସାରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିଚାଳନା କମିଟିରେ କେତେଜଣ ସଭ୍ୟ ରହିପାରିବେ ?
(i) ୧୦ ରୁ ୧୫ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ
(ii) ୧୨ ରୁ ୧୬ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ
(iii) ୨୦ ରୁ ୨୫ ଜଣ ମଧ୍ୟରେ
(iv) ୧୫ ରୁ ୨୦ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ
Answer:
(i) ୧୦ ରୁ ୧୫ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ

B. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ________________ ମସିହାରେ ବରୋଦାର ମହାରାଜା ସାହାଜୀ ରାଓ ସମସ୍ତଙ୍କ ନିକଟରେ ଶିକ୍ଷା ପହଞ୍ଚାଇବାପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୮୯୩

2. ୧୯୧୦ ମସିହାରେ ________________ ବରୋଦା ମହାରାଜାଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିବାପାଇଁ ବିଲ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଗୋପାଳକୃଷ୍ଣ ଗୋଖଲେ

3. ୧୯୩୭ ମସିହାରେ ମୁକ୍ତ ଏବଂ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ________________ ସଫଳ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି

4. ________________ ତମ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନରେ ୬-୧୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଛି ।
Answer:
୯୩

5. ସାର୍ବଜନୀନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କହିଲେ ________________ କୁ ବୁଝାଏ ।
Answer:
ଚଲାବାଟରେ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ବ୍ୟବସ୍ଥା

6. ପଞ୍ଜୀକରଣର ଅର୍ଥ ________________ ଅଟେ ।
Answer:
ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ୬ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ସମସ୍ତଙ୍କର ନାମଲେଖା

7. ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ଭାରତର ସାକ୍ଷରତା ହାର ________________ % ।
Answer:
୭୪.୦୪

8. ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶାର ସାକ୍ଷରତା ହାର ________________ % ।
Answer:
୭୩.୪୫

9. ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପୁରୁଷ ସାକ୍ଷରତା ହାର ________________ % ।
Answer:
୮୨.୪୪

10. ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ନାରୀ ସାକ୍ଷରତା ହାର ________________ % ।
Answer:
୭୪.୪୪

C. ଭୁଲ୍ ଥିଲେ ଠିକ୍ କରି ଲେଖ ।

1. ଶିକ୍ଷାଧ୍ଵର ଶାରୀରିକ ଦଣ୍ଡକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷାଧ୍ଵର ଶାରୀରିକ ଦଣ୍ଡକୁ ବାରଣ କରେ ।

2. ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ୫୧ ଧାରାରେ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଆଯାଇଛି ।
Answer:
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ୪୫ ଧାରାରେ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଆଯାଇଛି ।

3. ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମଲେଖା ପାଇଁ ପିଲାର ବୟସ ସାଧାରଣତଃ ୪+ ହେବା ଦରକାର ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମଲେଖା ପାଇଁ ପିଲାର ବୟସ ସାଧାରଣତଃ ୫+ ହେବା ଦରକାର ।

4. ଏମ୍.ଏଲ୍.ଏଲ୍.ର ପୂରା ନାମ – ମ୍ୟାକ୍ସିମମ୍ ଲେଭେଲ୍ ଅଫ୍ ଲଣ୍ଡିଂ ।
Answer:
ଏମ୍.ଏଲ୍.ଏଲ୍‌ର ପୂରା ନାମ – ମିନିମମ୍ ଲେଭେଲ୍‌ ଅଫ୍ ଲଣ୍ଡିଂ ।

5. ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମଲେଖା ବୟସସୀମା ୬-୧୪ ବର୍ଷ ଅଟେ ।
Answer:
ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମଲେଖା ବୟସସୀମା ୯-୧୩ ବର୍ଷ ଅଟେ ।

6. DPEP କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜୀନକରଣ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ।
Answer:
OPEPA କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜୀନକରଣ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ।

7. ଯଦି ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀରେ ଏକାଧ୍ଵକବାର ରୁହେ ତେବେ ତାହାକୁ ଶିକ୍ଷାର ଅପଚୟ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଯଦି ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀରେ ଏକାଧ୍ଵକବାର ରୁହେ ତେବେ ତାହାକୁ ଶିକ୍ଷାର ଆବଦ୍ଧତା କୁହାଯାଏ ।

8. ସମ୍ବିଧାନର ୨୨(କ) ଧାରା ଅନୁସାରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଏକ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ରୂପେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଛି ।
Answer:
ସମ୍ବିଧାନର ୨୧(କ) ଧାରା ଅନୁସାରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଏକ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ରୂପେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଛି ।

9. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବିକାଶ ପାଇଁ ଗୋଷ୍ଠୀର ସହଯୋଗ ନିମନ୍ତେ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ଅନୁସନ୍ଧାନ ସମିତି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବିକାଶ ପାଇଁ ଗୋଷ୍ଠୀର ସହଯୋଗ ନିମନ୍ତେ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ସମିତି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।

D. ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

1. ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନର କେଉଁ ଧାରାରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି ଓ ତାହା କ’ଣ ?
Answer:
ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରାରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି । ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରା ଅନୁସାରେ ‘‘ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନର ୧୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୬ରୁ ୧୪ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ସମସ୍ତ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରାଯିବ ।’’

2. ୧୯୭୮ ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କ ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନତା ପାଇଁ ଧାର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟରୁ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
୧୯୭୮ ମସିହାରେ ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ପାଇଁ ବସିଥିବା ଶିକ୍ଷା ସମ୍ମିଳନୀରେ ୧୯୭୮ ରୁ ୧୯୮୩ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ୬ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ପ୍ରାୟ ୩୨୦ ଲକ୍ଷ ପିଲାଙ୍କ ନାମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାପାଇଁ ଜାତୀୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା ।

3. ମାଧ୍ୟମିକ ଶିକ୍ଷା ଆୟୋଗ କେବେ ଓ କାହା ଅଧ୍ଯକ୍ଷତାରେ ବସିଥିଲା ?
Answer:
ମାଧ୍ୟମିକ ଶିକ୍ଷା ଆୟୋଗ ୧୯୫୨ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖରେ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟର କୁଳପତି ଡ. ଲକ୍ଷ୍ମଣସ୍ଵାମୀ ମୁଦାଲିୟାରଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ବସିଥିଲା ।

4. ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଗତି ଦିଗରେ ଉପୁଜୁଥ‌ିବା ସମସ୍ୟାରୁ ଦୁଇଟି ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଗତିରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସାଜିଥିବା ଦୁଇଟି ସମସ୍ୟା ହେଲା –
(1) ନାରୀ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀଙ୍କ ଅଭାବ,
(2) ରାଜନୈତିକ ପରିସ୍ଥିତି ।

5. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାରେ ଆବଦ୍ଧତା କ’ଣ ? କିମ୍ବା, ଶିକ୍ଷାରେ ଆବଦ୍ଧତା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଯେକୌଣସି ଶ୍ରେଣୀ ହେଉନା କାହିଁକି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶ୍ରେଣୀ ସ୍ତର ପାଇଁ ସମୟସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯିବା ସତ୍ତ୍ବେ କିଛି ପିଲା ପ୍ରକୃତ ସମୟସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷାର ପରିସମାପ୍ତି ନ କରି ଏକ ଶ୍ରେଣୀ ପାଇଁ ଏକାଧିକ ବର୍ଷ ଆବଶ୍ୟକ କରିବାକୁ ଶିକ୍ଷାରେ ଆବଦ୍ଧତା କୁହାଯାଏ ।

6. ଶିକ୍ଷାରେ ଅପଚୟ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଶିକ୍ଷାର ଯେକୌଣସି ସ୍ତର ହେଉନା କାହିଁକି କୌଣସି ପିଲା ଶିକ୍ଷା ପରିସମାପ୍ତି କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସେ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟତ୍ର ଚାଲିଯିବାକୁ ଶିକ୍ଷାରେ ଅପଚୟ କୁହାଯାଏ ।

7. ନୂତନ ଶିକ୍ଷାନୀତିର ଲକ୍ଷ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଉତ୍ପାଦନ ଅଭିମୁଖୀ ଶିକ୍ଷାଦ୍ୱାରା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀକୁ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ନୂତନ ଶିକ୍ଷାନୀତିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ।

8. ଅପଚୟ ରୋକିବାର ଗୋଟିଏ ଉପାୟ/ପନ୍ଥା ଲେଖ ।
Answer:
ଆର୍ଥିକ ଦୁର୍ବଳ ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଯଦି କିଛି ପାଠ୍ୟପକରଣ ସହ ପୋଷାକପତ୍ର ବିଦ୍ୟାଳୟ/ବ୍ଳକ୍/ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ରିହାତି/ମାଗଣାରେ ଦିଆଯାଆନ୍ତା, ତେବେ ଅପଚୟ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ରୋକାଯାଇ ପାରନ୍ତା ।

9. କୋଠାରୀ ଶିକ୍ଷା ଆୟୋଗର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ କିଏ ?
Answer:
ଡକ୍ଟର ଦୌଲତ୍ ଏସ୍. କୋଠାରୀ ନିଜେ କୋଠାରୀ ଶିକ୍ଷା ଆୟୋଗର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିଲେ ।

10. ନୂତନ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି କେବେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା ?
Answer:
ନୂତନ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି ୧୯୮୬ ମସିହାରେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।

11. ନୂତନ ଶିକ୍ଷାନୀତିର ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି – ୧୯୮୬ (National Policy on Education – 1986)

12. କେଉଁ ମସିହାରେ ଭାରତକୁ ଏକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରରୂପେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା ?
Answer:
୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଭାରତକୁ ଏକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରରୂପେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।

13. ଶିକ୍ଷାର କେଉଁ ସ୍ତରରେ ମାତ୍ରାଧ‌ିକ ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତା ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:
ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ମାତ୍ରାଧ‌ିକ ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତା ଦେଖାଯାଏ ।

14. ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଚଳିତ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି କେଉଁ ମସିହାରେ ପ୍ରଣୀତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଚଳିତ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି ୧୯୮୬ ମସିହାରେ ପ୍ରଣୀତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୧୯୯୨ ସମିହାରେ ଏହା ପୁନଃପ୍ରଣୀତ ହୋଇଅଛି ।

15. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାରେ ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣ, ଲିଙ୍ଗ, ଗୋଷ୍ଠୀ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତପ୍ରକାର ମୁକ୍ତ ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିବାକୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।

16. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ୟାର ଦୂରୀକରଣ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ପ୍ରତିକାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୂଚାଅ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ୟାର ଦୂରୀକରଣ ପାଇଁ ନାମଲେଖାକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିବା ଉଚିତ ।

17. କଳାପଟା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଏକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସ୍ଥାନୀୟ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଉନ୍ନତ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା କଳାପଟା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଲକ୍ଷ୍ୟ ।

18. ପ୍ରଥମେ କିଏ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଉଇଲିୟମ୍ ଉଡ୍ ପ୍ରଥମେ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ ।

19. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାରେ ସାମଗ୍ରିକ (ମୋଟ) ନାମଲେଖା ଅନୁପାତ କେତେ ?
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାରେ ସାମଗ୍ରିକ ନାମଲେଖା ଅନୁପାତ ଶତକଡ଼ା ୪୨ ଅଟେ ।

20. ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର କେଉଁ ଧାରାରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରାରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ ହୋଇଛି ।

21. ବର୍ତ୍ତମାନ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷାର ସାଧାରଣ ବୟସସୀମା କେତେ ?
Answer:
ବର୍ତ୍ତମାନ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷାର ସାଧାରଣ ବୟସସୀମା ୫ ବର୍ଷ ।

22. ଡ. କୋଠାରୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ବସିଥିବା କମିଶନର ପୂର୍ବନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଡ. କୋଠାରୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ବସିଥିବା କମିଶନର ପୂର୍ବନାମ ‘ଭାରତୀୟ ଶିକ୍ଷା ଆୟୋଗ ।’

23. କେଉଁ ଭାଷା ଆମ ଦେଶର ରାଷ୍ଟ୍ରଭାଷା ?
Answer:
ହିନ୍ଦୀଭାଷା ଆମ ଦେଶର ରାଷ୍ଟ୍ରଭାଷା ଅଟେ ।

24. ଆମ ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁସାରେ କେଉଁ ବର୍ଷ ସୁଦ୍ଧା ଆମ ଦେଶ ୧୧ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ ପିଲାଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଆନ୍ତା ?
Answer:
ଆମ ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁସାରେ ୧୯୬୫-୬୬ ବର୍ଷ ସୁଦ୍ଧା ଆମ ଦେଶ ୧୧ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ ପିଲାଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଆନ୍ତା ।

25. ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାର ଶ୍ରେଣୀସୀମା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାର ଶ୍ରେଣୀସୀମା ପ୍ରଥମରୁ ଅଷ୍ଟମ ଅଟେ ।

26. ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବୟସସୀମା କେତେ ?
Answer:
ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବୟସସୀମା ୬ ବର୍ଷରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ଅଟେ ।

27. ଭାରତବର୍ଷର ସମ୍ବିଧାନ କେଉଁ ବର୍ଷ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଭାରତବର୍ଷର ସମ୍ବିଧାନ ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥିଲା ।

28. ଭାରତରେ ୨୦୦୧ ମସିହା ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ସାକ୍ଷରତା ହାର କେତେ ଥିଲା ?
Answer:
ଭାରତରେ ୨୦୦୧ ମସିହା ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ସାକ୍ଷରତା ହାର ୬୫.୩୮% ଥିଲା ।

29. ୨୦୦୧ ମସିହା ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଓଡ଼ିଶାର ସାକ୍ଷରତା ହାର କେତେ ଥିଲା ?
Answer:
୨୦୦୧ ମସିହା ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଓଡ଼ିଶାର ସାକ୍ଷରତା ହାର ୬୩.୬୧% ଥିଲା ।

30. E. G. S. ର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
E. G. S. ର ଅର୍ଥ Education Guarantee Scheme ବା ନିଶ୍ଚିତ ଶିକ୍ଷ‍। ଯୋକନା ।

31. କଳାପଟା ଅଭିଯାନ କ’ଣ ?
Answer:
ବିଭିନ୍ନ ଉପକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶକୁ କଳାପଟା ଅଭିଯାନ କୁହାଯାଏ ।

32. ଜାତୀୟ ଦିବସଗୁଡ଼ିକ ପାଳନ କରାଯାଏ କାହିଁକି ?
Answer:
ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ମନରେ ଜାତୀୟ ଚେତନାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଦିବସଗୁଡ଼ିକ ପାଳନ କରାଯାଏ ।

33. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାରେ ସାମଗ୍ରିକ (ମୋଟ) ନାମଲେଖା ଅନୁପାତ କ’ଣ ?
Answer:
ମୋଟ ପିଲାଙ୍କ ସହ ନାମ ଲେଖାଇଥିବା ପିଲାଙ୍କ ଅନୁପାତକୁ ସାମଗ୍ରିକ ନାମଲେଖା ଅନୁପାତ କୁହାଯାଏ । 1992 ମସିହା Economic Survey ଅନୁଯାୟୀ ଆମ ଦେଶରେ ପ୍ରତି ୧୦୦ ଜଣରେ ୮୧.୯୦ ଜଣ ପିଲା ନାମ ଲେଖାଇଥା’ନ୍ତି । ଏହି ଅନୁପାତ ପ୍ରାୟ ୫:୪ ।

34. SSA କ’ଣ ?
Answer:
SSA ଅର୍ଥ ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ ।

35. ୨୦୧୦ ମସିହାକୁ ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର କେଉଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି ?
Answer:
୨୦୧୦ ମସିହାକୁ ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି – ସବୁ ପିଲା ୮ ବର୍ଷରେ ଉଚ୍ଚ ମାଧ୍ୟମିକ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିବେ ।

36. ସମ୍ବିଧାନର କେଉଁ ଧାରା ବଳରେ ଶିକ୍ଷା ଏକ ମୌଳିକ ଅସ୍ଵୀକାରର ମାନ୍ୟତା ପାଇଛି ?
Answer:
ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୨୧ (କ) ବଳରେ ଶିକ୍ଷା ଏକ ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ମାନ୍ୟତା ପାଇଛି ।

37. ଓଡ଼ିଶାରେ କେଉଁ ସଂସ୍ଥା ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ହାତକୁ ନେଉଛି ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ (OPEPA) କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ହାତକୁ ନେଇଛନ୍ତି ।

38. କେଉଁ କମିଟି ପ୍ରଥମେ ଆବଦ୍ଧତା ଓ ଅପଚୟ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ?
Answer:
ହାର୍ଟର୍ କମିଟି ୧୯୨୯ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମେ ଆବଦ୍ଧତା ଓ ଅପଚୟ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ ।

39. DPEP କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
ଜିଲ୍ଲାରେ ପରିମାଣାତ୍ମକ ଓ ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରି ଶିକ୍ଷାରେ ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା DPEP କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।

40. ପ୍ରାକ୍-ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କେଉଁ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦିଆଯାଉଛି ?
Answer:
ପ୍ରାକ୍-ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ୩ ରୁ ୫ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦିଆଯାଉଛି ।

41. ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
ଏହା ଏକ ସମୟଭିତ୍ତିକ ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଯେଉଁଥରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିଚାଳନା, ଶିକ୍ଷାଦାନରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏବଂ ପଞ୍ଚାୟତର ସହଯୋଗ ତଥା ଗୁଣାତ୍ମକ ଓ ପରିମାଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷାର ବିକାଶ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆଯାଇଛି ।

42. SSA ର ଏକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
୨୦୧୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ସାମାଜିକ ଓ ଲିଙ୍ଗଗତ ବିଭେଦକୁ ଦୂର କରାଯିବ ।

43. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ଏକ ଶିକ୍ଷାଗତ କାରଣ ଲେଖ ।
Answer:
ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀରେ ଶିକ୍ଷକ ଓ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଅନୁପାତ ଅଧ୍ଵ ଯାହାଫଳରେ ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ପ୍ରତି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଧ୍ୟାନ ବା ମନୋଯୋଗ ଦେବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ ।

44. ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କେଉଁ ମସିହାରୁ ଲାଗୁ ହେଉଛି ?
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ୧୯୯୫ ମସିହାରୁ ଲାଗୁ ହେଉଛି ।

45. ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ୨୦୦୩ ମସିହା ନିମନ୍ତେ କି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ?
Answer:
ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ୨୦୦୩ ମସିହାରେ ଦେଶର ସମସ୍ତ ୬-୧୪ ବର୍ଷର ପିଲାଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଞ୍ଜୀକରଣ ନିମିତ୍ତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଥିଲା ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦୁଇଟି ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

1. ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା କହିଲେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ତର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ସମାନ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଜରିଆରେ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବୁଝାଏ । ତେଣୁ ପ୍ରଥମ ୧୦ ବର୍ଷ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟରେ ୫ ବର୍ଷ ପ୍ରାଥମିକ, ୩ ବର୍ଷ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ଓ ୨ ବର୍ଷ ନିମ୍ନ ମାଧ୍ୟମିକ ଶିକ୍ଷା ଅନ୍ତଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଅଛି ।

2. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ପାଠ୍ୟକ୍ରମ କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ପାଠ୍ୟକ୍ରମଟି ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ । ଭାରତୀୟ ସଂଗ୍ରାମର ଇତିହାସ, ସାମ୍ବିଧାନିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ, ଜାତୀୟ ଐକ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ, ନାରୀ ଓ ପୁରୀଷ ମଧ୍ୟରେ ସମାନତା, ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟବସ୍ତୁ ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଅଛି ।

3. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନକରଣ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନକରଣ କରିବା ପାଇଁ ୫ଟି ସ୍ତରରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(i) ସାବର୍ଜନୀନ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ
(ii) ସାର୍ବଜନୀନ ପଞ୍ଜୀକରଣ
(iii) ସାର୍ବଜନୀନ ଧାରଣ ବା ଅଟକ
(iv) ସାର୍ବଜନୀନ ଅଂଶଗ୍ରହଣ
(v) ସାର୍ବଜନୀନ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ ।

4. ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତାର କାରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା- ଆର୍ଥିକ, ସାମାଜିକ, ଶିକ୍ଷାଗତ ଇତ୍ୟାଦି । ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କୁସଂସ୍କାର, ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା, କୁପ୍ରଥା ଇତ୍ୟାଦି ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତା ସମସ୍ୟା ଭଳି ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।

5. ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତାର ନିରାକରଣ ପନ୍ଥା କ’ଣ ?
Answer:
ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତାର ନିରାକରଣ ପନ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(i) ପରିବାରର ଆର୍ଥିକ ମାନରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ଉଚିତ ।
(ii) ପ୍ରୌଢ଼ଶିକ୍ଷା କେନ୍ଦ୍ରମାନ ସ୍ଥାପନ କରାଯିବା ଉଚିତ ।
(iii) ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ, ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟସେବା, ମାଗଣା ବହିଖାତା ଓ ପୋଷାକ ଯୋଗାଣ କରାଯିବା ଦରକାର ।
(iv) ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳରେ ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟମାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପକରଣମାନ ଯୋଗାଇ ଦେବା ଉଚିତ ।
(v) ବାସ୍ତବ ଜୀବନ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରଚଳନ କରିବା ଉଚିତ ।

6. ସାର୍ବଜନୀନ ସୁବିଧା, ସୁଯୋଗ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରା ୬ରୁ ୧୪ ବର୍ଷର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ନିମନ୍ତେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛି । ବିଶେଷକରି ୫ ବର୍ଷରୁ ୧୪ ବର୍ଷର ପିଲାମାନେ କିପରି ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସମସ୍ତ ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇବେ ସେଥିପାଇଁ
(i) ସାର୍ବଜନୀନ ସୁବିଧାସୁଯୋଗ,
(ii) ସାର୍ବଜନୀନ ପଞ୍ଜୀକରଣ,
(iii) ସାର୍ବଜନୀନ ରକ୍ଷଣ,
(iv) ସାର୍ବଜନୀନ ଅଂଶଗ୍ରହଣ
(v) ସାର୍ବଜନୀନ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା ଉଚିତ ।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ନାମଲେଖାଇ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ଉଚିତ ।

7. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲେଖ ।
Answer:
(i) ଅଭିଭାବକଙ୍କ ନିରକ୍ଷରତା ।
(ii) ଜନସଚେତନତାର ଅଭାବ ।

8. ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରାରେ କ’ଣ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଅଛି ?
Answer:
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା ଯେ ୧୯୬୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ୧୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ବାଳକ ଏବଂ ବାଳିକାମାନଙ୍କୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯିବ । ନିରକ୍ଷରତା ଲୋପ ଏହାର ପ୍ରଧାନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଅଟେ ।

9. ଡି.ପି.ଇ.ପି. (DPEP) ଯୋଜନାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଏହି ଯୋଜନାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଦେଶର ସମସ୍ତ ପିଲାଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବା, ଅନୁନ୍ନତ ଶ୍ରେଣୀର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ବିଶେଷ ସୁବିଧା ଦେବା, ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ଏବଂ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କର ସଶକ୍ତିକରଣ ପାଇଁ ତାଲିମ ଆୟୋଜନ କରାଇବା ।

10. କଳାପଟା ଅଭିଯାନର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ଏବଂ ପରିମାଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ଘଟାଇବା । ଏହି ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଶୁ ଘରଠାରୁ ୧ କି.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାପନ, ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକରେ ଅନ୍ତତଃପକ୍ଷେ ୨ଟି ଶ୍ରେଣୀଗୃହ, ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ ପରିବର୍ତ୍ତେ ୨ଜଣ ଶିକ୍ଷକ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପାଇଖାନା, ପରିସ୍ରାଗାର, ଖେଳ ସରଞ୍ଜାମ, ଶିକ୍ଷା ସହାୟକ ଉପକରଣ ଇତ୍ୟାଦି ଯୋଗାଇ ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।

11. ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ କାହିଁକି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ୮୬ତମ ସଂଶୋଧନରେ ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ଯାଏଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଏକ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଅଛି । ଏଥୁଁନିମନ୍ତେ ଏକ ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସର୍ବଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା ।

12. ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ମୂଳଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ୨୦୧୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ସମସ୍ତ ପିଲାଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଯୋଗାଇଦେବା । ୨୦୦୫ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲା ୫ ବର୍ଷିଆ ଅର୍ଥାତ୍ ୬-୧୧ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତି କରିବେ । ୨୦୧୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ୮ ବର୍ଷିଆ ୬ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସନ୍ତୋଷଜନକ ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନବୃଦ୍ଧି ସହିତ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।

13. ଓଡ଼ିଶାରେ ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ ନିମନ୍ତେ ନିଆଯାଇଥ‌ିବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାରେ ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ ନିମନ୍ତେ ନିଆଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(i) ନିଶ୍ଚିତ ଶିକ୍ଷା ଯୋଜନା
(ii) ବିକଳ୍ପ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଶିକ୍ଷାକେନ୍ଦ୍ର
(iii) ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରଦତ୍ତ ସାହାଯ୍ୟ
(iv) ବିଦ୍ୟାଳୟ ବିକାଶ ଅନୁଦାନ
(v) ଶୈକ୍ଷିକ ଉପକରଣ ସାହାଯ୍ୟ
(vi) ମାଗଣା ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ ପ୍ରଦାନ
(vii) ତଫସିଲଭୁକ୍ତ ଜାତି ଓ ଜନଜାତି ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା
(viii) ବାଳିକାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସୁବିଧା
(ix) ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ
(x) ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ।

14. ଅପଚୟର ସମସ୍ୟା କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଅପଚୟ ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାର ଅନ୍ତରାୟ ସୃଷ୍ଟିକରୁଛି । ସ୍ଵାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତିପରେ ୬୧ ବର୍ଷ ଅତିବାହିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଅପଚୟ ଯୋଗୁଁ ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଅଛି ।

ଏହି ସମସ୍ୟା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଏକ ଉତ୍କଟ ବ୍ୟାଧ୍ । ଅପଚୟ ଯୋଗୁଁ ଜଣେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପରିସମାପ୍ତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିପାରୁ ନାହିଁ । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟୟ ହେଉଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ଅର୍ଥ, ସମୟ ଓ ଉଦ୍ୟମ ବ୍ୟର୍ଥ ହେଉଛି ।

15. ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସମ୍ବିଧାନରେ ସୂଚିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଲେଖ ।
Answer:
୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ଭାରତ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇ ତା’ର ନୂତନ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ କଲା । ସମ୍ବିଧାନର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ ଧାରା ୪୫ ରେ ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ଅଧୂକ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବାପାଇଁ ଯୋଜନା କରାଗଲା । ଏହି ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରା ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମାରେ ଲିପିବଦ୍ଧ କରାଯାଇଛି ।

ତାହା ହେଲା – “ସରକାରୀ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ଯାଏ ପିଲାଙ୍କ ଲାଗି ଅବୈତନିକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୀତ ହେବାର ୧୦ ବର୍ଷ ଭିତରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ ।’’

16. ଭାରତରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ’ଣ ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଲାଭର ପ୍ରଥମ ସୋପାନ । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଶିଶୁର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ତଥା ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଶକ୍ତିର ବିକାଶ ସାଧନ କରିଥାଏ । ଏହା ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଲାଭ ପାଇଁ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାଏ । ଭାରତ ପରି ଏକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ଶିକ୍ଷିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଶିକ୍ଷା ଅବୈତନିକ ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ହେବା ଉଚିତ । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ମହତ୍ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରହିଛି । ସେଥୁରୁ କେତୋଟି ନିମ୍ନରେ ଦିଆଗଲା ।

ପ୍ରଥମତଃ, ଶିଶୁର ରୁଚି, ଜ୍ଞାନର ବୃଦ୍ଧି ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ଭବ । ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ଏହି ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲାର ବିଭିନ୍ନ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇ ସେହି ଗୁଣଗୁଡ଼ିକର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସାମାଜିକ ବିକାଶ ମଧ୍ଯ ହୋଇଥାଏ । ତୃତୀୟତଃ, ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିଶୁକୁ ଆତ୍ମଶିକ୍ଷାରେ ଅଭ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ ।

17. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ଅପଚୟ କିପରି ଏକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ବୁଝାଅ ।
Answer:
୧୯୨୯ ମସିହାରେ ହାର୍ଟର୍ କମିଟି ପ୍ରଥମେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାସ୍ତରରେ ଅପଚୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ । ଅପଚୟ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଏକ ଉତ୍କଟ ବ୍ୟାଧ୍ । କୌଣସି ପିଲା ଯଦି ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟରେ ଶିକ୍ଷା ସ୍ତର ଅତିକ୍ରମ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଏ, ତେବେ ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମସ୍ତ ସମୟ, ଅର୍ଥ ଓ ଉଦ୍ୟମର ଅପଚୟ ଘଟିଲା ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

18. କଳାପଟା ଯୋଜନା ସଂକ୍ଷେପରେ ବୁଝାଅ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନପ୍ରକାର ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥାଏ । କଳାପଟା ଯୋଜନା ବା ଅଭିଯାନ (Operation Blackboard) ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ; ଯଥା – ଶିକ୍ଷକ ନିଯୁକ୍ତି, ଶ୍ରେଣୀଗୃହର ବ୍ୟବସ୍ଥା, ସର୍ବନିମ୍ନ ଶିକ୍ଷକ ସହାୟକ ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗାଣ ଇତ୍ୟାଦିର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିବାପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।

19. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନତା ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସାର୍ବଜନୀନତାର ଅର୍ଥ ସମସ୍ତ ପିଲା ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ପଦାର୍ପଣ କଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅବୈତନିକ ତଥା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଏହା ତିନୋଟି ସ୍ତରରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଛି । ପ୍ରଥମତଃ, ବିହିତ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସାର୍ବଜନୀନତା । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସମସ୍ତ ପିଲାଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ସେମାନଙ୍କର ଗୃହଠାରୁ ଏକ ନିରାପଦ ମାର୍ଗରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା । ଦ୍ବିତୀୟତଃ, ତାଲିକାଭୁକ୍ତକରଣ ସାର୍ବଜନୀନତା ।

ଏହାର ଅର୍ଥ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଶୁକୁ ୬ ବର୍ଷରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯିବା ଉଚିତ । ତୃତୀୟତଃ, ରକ୍ଷଣରେ ସାର୍ବଜନୀନତା । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଶିଶୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ତା’ର ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଶେଷ ହେଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିବ ।

20. ଆବଦ୍ଧତା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଏହା ଅପଚୟ ସହିତ କିପରି ସମ୍ପର୍କିତ ?
Answer:
କୌଣସି ଏକ ପିଲାକୁ ଯଦି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶିକ୍ଷାସ୍ତର ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟଠାରୁ ଅଧ‌ିକ ସମୟ ଲାଗେ, ତେବେ ସେହି ଅଧୁକ ସମୟକୁ ସଂକ୍ଷେପରେ ଆବଦ୍ଧତା କୁହାଯାଏ । ଏହା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଗ୍ରସରତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିରାଟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅଟେ । ଆବଦ୍ଧତା ଭଳି ଅପଚୟ ମଧ୍ୟ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଧାନ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ । ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟରେ ଶିକ୍ଷାସ୍ତର ଅତିକ୍ରମ କରିବା ପୂର୍ବରୁ କୌଣସି ଏକ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଏ, ତେବେ ସମୟ ଓ ଅର୍ଥ ନଷ୍ଟ ହୁଏ ।

21. ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :
(i) ୨୦୦୩ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସର ସମସ୍ତ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମ ଲେଖାଇବା ।
(ii) ୨୦୦୭ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ସବୁ ପିଲା ୫ ବର୍ଷର ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବେ ।
(iii) ୨୦୧୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ସବୁ ପିଲା ୮ ବର୍ଷର ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିବେ ଓ ୧୦୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଟକ ରହିବାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯିବ ଓ ଯେ କୌଣସି ଲିଙ୍ଗଭେଦ ବା ସାମାଜିକ ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ଦୂର କରାଯିବ ।
(iv) ଶିକ୍ଷାଦାନ ସହ ଉନ୍ନତ ଜୀବନଧାରଣ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷାରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯିବ ।

22. ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନକରଣ ପାଇଁ ନିଆଯାଇଥିବା ପଦକ୍ଷେପରୁ ୩ଟି ଲେଖ ।
Answer:
ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସାର୍ବଜନୀନକରଣ ପାଇଁ ଯେଉଁସବୁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ତିନୋଟି ନିମ୍ନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଗଲା ।
(i) DPEP ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ନୂତନ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଶ୍ରେଣୀ କୋଠରି ସ୍ଥାପନ, ଶିକ୍ଷା ଉପକରଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଛି ।
(ii) ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକର ପୁନଃ ମୁଦ୍ରଣ ଓ ଏଥରେ ନୂତନ ଶୈକ୍ଷିକ ଦିଗଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ଥାନ ଦିଆଯାଇଛି ।
(iii) ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ତାଲିମ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହ ଶିଶୁକୈନ୍ଦ୍ରିକ ଶିକ୍ଷା ଓ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ବାତାବରଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି ।

23. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣର ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ଦିଗ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
(କ) ସାର୍ବଜନୀନ ସୁବିଧା ଓ ସୁଯୋଗ
(ଖ) ସାର୍ବଜନୀନ ନାମଲେଖା
(ଗ) ସାର୍ବଜନୀନ ରକ୍ଷଣ
(ଘ) ସାର୍ବଜନୀନ ସଫଳତା (ଯେକୌଣସି ଦୁଇଟି)

24. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାରେ ସାର୍ବଜନୀନ ଧାରଣର ଅର୍ଥ ସଂକ୍ଷେପରେ ବୁଝାଅ ।
Answer:
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରାରେ ୬-୧୪ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ସମସ୍ତ ପିଲାଙ୍କୁ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅଛି । ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ନିମନ୍ତେ ସାର୍ବଜନୀନ ଧାରଣ ଏକ ବାସ୍ତବ ଓ ବଳିଷ୍ଠ ପଦକ୍ଷେପ । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁସାରେ ୬ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ପିଲା ଯେପରି ଶିକ୍ଷା ଶେଷ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବେ ସେଥ୍ୟପ୍ରତି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।

B. ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ପାଞ୍ଚଟି ବା ଛଅଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

1. ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା (‘Education for all’) କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
୨୦୦୧ ମସିହା ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତର ସାକ୍ଷରତାର ହାର ୬୪.୮% । ତେଣୁ ଭାରତରେ ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଶିକ୍ଷା ପାଇବାପାଇଁ ଅପେକ୍ଷାରତ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ଧାରା ୪୫ ଅନୁଯାୟୀ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାଗଣାରେ ଶିକ୍ଷାଦେବା ଯୋଜନା ସଫଳୀକୃତ ହେଲାନାହିଁ ।

ନିରକ୍ଷରଙ୍କୁ ସାକ୍ଷର କରିବାପାଇଁ ପ୍ରୌଢ଼ଶିକ୍ଷା (Adult Education) କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଚାଲୁ କରାଗଲା । ଏସବୁ ସତ୍ତ୍ବେ ୧୯୯୦ ମସିହାରେ ବିଶ୍ଵବ୍ୟାଙ୍କ, UNICEF, UNESCO ଦ୍ବାରା ଶିକ୍ଷା ସଂକ୍ରାନ୍ତୀୟ ଏକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ୧୫୫ଟି ଦେଶରୁ ପ୍ରତିନିଧୂମାନେ ଯୋଗଦେଇ ୨୦୦୧ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷାଦେବାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସ୍ଥିର କଲେ ।

2. ଆବଦ୍ଧତା କ’ଣ ? ଏହା କିପରି ଅପଚୟ ସହ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଟେ ?
Answer:
(i) ୧୯୨୯ ମସିହାରେ ହାର୍ଟର୍ କମିଟି ତାଙ୍କ ରିପୋର୍ଟରେ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସ୍ତରରେ ଅପଚୟ ଏବଂ ଆବଦ୍ଧତା ଏ ଦୁଇଟି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି ବୋଲି ମତ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
(ii) ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ତର ପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ବା କାଳ ଥାଏ ।
(iii) ସ୍ଥାୟୀ ସାକ୍ଷରତା ଅର୍ଜନ କରିବାକୁ ହେଲେ ଛାତ୍ର ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅନ୍ତତଃ ପାଞ୍ଚବର୍ଷର ପାଠ ଶେଷ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ଅଟେ ।
(iv) ମାତ୍ର କୌଣସି ପିଲା ଯଦି ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟରେ ଶିକ୍ଷାସ୍ତର ଅତିକ୍ରମ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଏ, ତେବେ ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମସ୍ତ ସମୟ ଅର୍ଥ ଓ ଉଦ୍ୟମର ଅପଚୟ ଘଟିଲା ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
(v) ହାର୍ଟର୍ କମିଟି ଭାଷାରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପୂର୍ଣ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ପିଲାମାନେ ମଝିରେ ମଝିରେ ପାଠପଢ଼ା ଛାଡ଼ି ଦେବାହିଁ ଅପଚୟ ଅଟେ । ହାର୍ଟର୍ କମିଟି ମତରେ, ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀରେ ଏକାଧିକ ବର୍ଷ ରହିବା ହିଁ ଆବଦ୍ଧତା ଅଟେ ।

3. ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(i) 2003 ମସିହା ସୁଦ୍ଧା 6 ରୁ 14 ବର୍ଷ ବୟସର ସମସ୍ତ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମ ଲେଖାଇବେ ।
(ii) 2007 ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ସବୁ ପିଲା 5 ବର୍ଷର ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ପୂର୍ଣ କରିବେ ।
(iii) 2010 ସୁଦ୍ଧା ସବୁ ପିଲା ୫ ବର୍ଷର ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିବେ ଓ 100 ପ୍ରତିଶତ ଅଟକ ରହିବାକୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯିବ ଓ ଯେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଲିଙ୍ଗଭେଦ ବା ସାମାଜିକ ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ଦୂର କରାଯିବ ।
(iv) ଶିକ୍ଷାଦାନ ସହ ଉନ୍ନତ ଜୀବନଧାରଣ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆଯିବ ।

4. ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:
1964-65 ମସିହାରେ କୋଠାରୀ ଆୟୋଗ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଥିବା ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତା ବିଷୟରେ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ନିମ୍ନଲିଖ୍ତ କାରଣଗୁଡିକୁ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ।
(i) ଆର୍ଥିକ କାରଣ – ଅଧିକାଂଶ ପିତାମାତା ଅଭାବ ଅନଟନ ଭିତରେ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ସହିତ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଶେଷ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଯାଆନ୍ତି । ସାଧାରଣତଃ ଝିଅମାନେ ଘରକାମରେ ଅଧିକ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ପାଠପଢ଼ା ଅଧାରୁ ବନ୍ଦ କରିଦିଆଯାଏ ।
(ii) ସାମାଜିକ କାରଣ – ଆମ ଦେଶର ଅଶିକ୍ଷିତ ଓ ଅନୁନ୍ନତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା, ଅଣଲିଯାଗ ଓ ଲ୯ସାରର ସରିଥରି ପାଇଁରତୀନ ଶିକ୍ଷାର ମ ମନ୍ଦିରରଲ ଆସେ । ଅଧିକାଂଶ ଭୋଇଙ୍କ ସମରେ ନାରୀ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅନାସକ୍ତ ଭାବ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ସାମାଜିକ କାରଣ ଅଟେ ।
(iii) ଶିକ୍ଷାଗତ କାରଣ – ଅନୁପଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିବେଶ, ନୂତନ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ ଇତ୍ୟାଦି ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅଟେ ।

5. ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସମ୍ବିଧାନରେ ସୂଚିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଲେଖ ।
Answer:
୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ଭାରତ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇ ତା’ର ନୂତନ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ କଲା । ସମ୍ବିଧାନର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ଅଧିକ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବାପାଇଁ ଯୋଜନା କରାଗଲା । ଏହି ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରା ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମାରେ ଲିପିବଦ୍ଧ କରାଯାଇଛି ଯେ ସରକାରୀ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ଯାଏ ପିଲାଙ୍କ ଲାଗି ଅବୈତନିକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୀତ ହେବାର ୧୦ ବର୍ଷ ଭିତରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ ।

6. କଳାପଟା ଯୋଜନା (Operation Blackboard) କ’ଣ ସଂକ୍ଷେପରେ ବୁଝାଅ ।
Answer:
କଳାପଟା ଯୋଜନା (Operation Blackboard) ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକର ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବାପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ । ଅପରେସନ ଶବ୍ଦଟି ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକ ବିହିତ ବା ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି । ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖ ସାଧନଗୁଡ଼ିକ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ।
(i) ଅନ୍ୟୁନ ଦୁଇଟି ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ନିର୍ମାଣ
(ii) ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଖେଳସାମଗ୍ରୀ
(iii) କଳାପଟା
(iv) ମାନଚିତ୍ର
(v) ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଉପକରଣ ଯୋଗାଣ ।

7. D.PE.P. ର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବାପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମମାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି । ସେଥୁରୁ District Primary Education Programme (DPEP) ଅନ୍ୟତମ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବାରେ ନିମ୍ନଲିଖତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟଗୁଡିକ ପୂରଣ କରାଯାଇପାରିବ –
(i) ଶିକ୍ଷଣର ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତର ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିବା (Attainment of minimum levels of learning)
(ii) ଶିଶୁକୈନ୍ଦ୍ରିକ ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିବା (Emphasis on child centred education)
(iii) Waaqa âaa (Joyful learning)
(iv) ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ସୁବିଧା-ସୁଯୋଗ (Provision of infrastructure facilities)
(v) କାର୍ଯ୍ୟଭିତ୍ତିକ ଶିକ୍ଷଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିବା (Emphasis on activity-centred education)

8. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ପାଞ୍ଚୋଟି ପନ୍ଥା ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ୫ ଟି ପନ୍ଥା ହେଉଛି –
(i) ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଗୃହ ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଓ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ମନୋବୃତ୍ତି ଓ ଆଗ୍ରହ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବା ।
(ii) ଉପଯୁକ୍ତ ଓ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଶିକ୍ଷାସାଧନ ସାମଗ୍ରୀ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ।
(iii) ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିସର ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ଓ କ୍ରୀଡ଼ାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ।
(iv) ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ଵସଂଖ୍ୟକ କ୍ରୀଡ଼ା ଉପକରଣ ରଖୁବା ।
(v) ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ନିମିତ୍ତ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ କୌଣସି ଦେୟର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନ କରିବା ।

9. ସମ୍ବିଧାନରେ ସୂଚିତ ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
Answer:
ସ୍ଵାଧୀନତାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଅଭୂତପୂର୍ବ ଉନ୍ନତି ସାଧୂ ହେଲା । ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ପ୍ରଣୀତ ନୂତନ ସମ୍ବିଧାନରେ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହେଲା ।
(i) ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ ସରକାରୀ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରୁ ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ଯାଏ ପିଲାଙ୍କ ଅବୈତନିକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୀତ ହେବାର ୧୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ । ଏହି ଶିକ୍ଷା ଦୁଇଟି ପ୍ରମୁଖ ଦିଗ ଉପରେ ଆଧାରିତ ହେଲା ।
(ii) ୧୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଶିଶୁଙ୍କୁ ନାମଲେଖା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପାଠପଢ଼ା ଚାଲୁ ରଖୁବା ।
(iii) ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ – ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଶୁ ଯେପରି ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆସେ ଓ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରେ ସେ ଦିଗରୁ ତାକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଦେବା । ଶିଶୁର ଆବଶ୍ୟକତା ପ୍ରତି ଉତ୍ସାହପୂର୍ଣ୍ଣ, ଆଗ୍ରହପୂର୍ଣ୍ଣ ଦୃଷ୍ଟି ରଖୁବା । ଏହାଦ୍ଵାରା ମାନବ ସମ୍ବଳର ବିକାଶ ପାଇଁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଫଳପ୍ରସୂ କରିବା । ଏହି ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା –
(କ) ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଶାସନକୁ ଏକୀଭୂତ କରିବା ।
(ଖ) ରାଜ୍ୟ ଯୋଜନା ବଜେଟ୍‌ର ୫୦% ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା ।
(ଗ) ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅର୍ଥର ୩୦% ଏହି ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା ।
(ଘ) ଅନଗ୍ରସର ବାଳିକା ଓ ବାଳକମାନଙ୍କୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ କିମ୍ବା ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ।

10. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଅନଗ୍ରସରତାର ୫ଟି ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଲେଖ ।
Answer:
(i) ଭାରତରେ ଦ୍ରୁତ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଦୁରବସ୍ଥା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଅନଗ୍ରସରତାର ମୁଖ୍ୟ ଅନ୍ତରାୟ ।
(ii) ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସ୍ଵରୂପ ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ, ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା, ନାରୀଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ବୀତସ୍ପୃହତା ଏହି ଶିକ୍ଷାର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ।
(iii) ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କର ଅଭାବ ଏକ ପ୍ରଧାନ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ।
(iv) ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ସଂକୀର୍ଣ୍ଣତା ତଥା ପ୍ରଚଳିତ ଶିକ୍ଷାପଦ୍ଧତିର ଅନୁପଯୋଗିତା ମଧ୍ଯ ଅନଗ୍ରସରତାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଅଟେ ।
(v) ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରର ଅନଗ୍ରସରତାର ସବୁଠାରୁ ମୁଖ୍ୟ ଅନ୍ତରାୟ ହେଉଛି ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତା ।

11. ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପାଠତ୍ୟାଗର ଯେକୌଣସି ପାଞ୍ଚଟି କାରଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
କିମ୍ବା, ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଳିତ ଯେକୌଣସି ୫ଟି ସମସ୍ୟା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ପାଠତ୍ୟାଗ କରିବାର କାରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :
(i) ଦାରିଦ୍ର୍ୟ – ପିତାମାତାଙ୍କ ଶୋଚନୀୟ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ।
(ii) ରକ୍ଷଣଶୀଳ ମନୋଭାବ – ନାରୀଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅବହେଳା ପ୍ରଦର୍ଶନ ।
(iii) ବିଦ୍ୟାଳୟର ଅନାକର୍ଷଣୀୟ ବାତାବରଣ ।
(iv) ଅନୁପଯୁକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ-ନିର୍ଘଣ୍ଟ ।
(v) ଅପଚୟ ଏବଂ ଆବଦ୍ଧତା ।

12. ଅପଚୟର ୫ଟି କାରଣ ଲେଖ ।
Answer:
(i) ପିତାମାତା ତଥା ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କର ଅସ୍ବଚ୍ଛଳ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ଅପଚୟର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ । ଆମ ଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସୀମାରେଖା ତଳେ ବାସ କରୁଥିବାରୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ ପାଇଁ ସନ୍ତାନସନ୍ତତିମାନଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକ ଅର୍ଥ ଯୋଗାଇପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି ।
(ii) ଅଭାବ ଅନଟନ ମଧ୍ୟଦେଇ ଗତି କରୁଥିବା ପିତାମାତା ନିଜର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସହିତ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଶିକ୍ଷା ଶେଷ ହେବାପୂର୍ବରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରୁ କାଢ଼ି ନେଇଥା’ନ୍ତି ।
(iii) ଘର କାମରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ପିଲାମାନ ପାଠପଢ଼ା ଅଧାରୁ ବନ୍ଦ କରିଦିଅନ୍ତି ।
(iv) ଅଧିକାଂଶ ଲୋକଙ୍କର ନାରୀଶିକ୍ଷା ଓ ସହଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅନାସକ୍ତ ଭାବ ଯୋଗୁଁ ବାଳିକାମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତିଯାଏ ସୁଯୋଗ ମିଳିନଥାଏ ।
(v) ଭାରତରେ ବାସ କରୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣ ମଧ୍ୟରେ ବୈଷମ୍ୟ ଭାବ, ପରଦା
ପ୍ରଥା, ବାଲ୍ୟବିବାହ, ଉଚ୍ଚନୀଚ ଭେଦଭାବ ଇତ୍ୟାଦି ଅପଚୟର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଅଟେ । ଏହା ସହିତ ଜନସଂଖ୍ୟାର
ଦ୍ରୁତ ବୃଦ୍ଧି ମଧ୍ୟ ଅପଚୟର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଅଟେ ।

13. ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନକୁ ସଫଳ କରାଯିବାର ୫ଟି ମୁଖ୍ୟ କୌଶଳ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନକୁ ସଫଳ କରିବା ନିମିତ୍ତ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମମାନ ହାତକୁ ନିଆଯାଇଛି ।
(i) ନିଶ୍ଚିତ ଶିକ୍ଷାକେନ୍ଦ୍ର, ପ୍ରାକ୍ ଶୈଶବ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଗଠନ ।
(ii) ବ୍ଲକ୍ ସାଧନ ଓ ଆଞ୍ଚଳିକ ସାଧନ କେନ୍ଦ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ପରିଚାଳନା ।
(iii) ଗ୍ରାମ୍ୟ ଶିକ୍ଷା କମିଟି, ପିତାମାତା -ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାର ପ୍ରୟାସ ।
(iv) ଅଧାରୁ ପାଠ ଛାଡୁଥିବା ପିଲା, ଅନାଥ ବାଳକ ବାଳିକା, ରାସ୍ତାକଡ଼ରେ, ରେଳଷ୍ଟେସନ, ବସ୍ତି ଅଞ୍ଚଳର ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
(v) ଶିକ୍ଷକ ଅନୁଦାନ, ଶିକ୍ଷା ଉପକରଣର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ।
(vi) ଆଦିବାସୀ, ହରିଜନ ଓ ବାଳିକାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମାଗଣା ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ ଯୋଗାଣ ଇତ୍ୟାଦି ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

1. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ କରିବାପାଇଁ କି କି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଗଲେ ଶିକ୍ଷାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ?
Answer:
ଭାରତ ଏକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ର । ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମସ୍ୟା; ଯଥା – ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ସମସ୍ୟା ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ୟାଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଏ ସମସ୍ତ ସମସ୍ୟାରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାପାଇଁ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକ ଜ୍ଞାନ ଓ ଦକ୍ଷତାସମ୍ପନ୍ନ କରାଇବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହାଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଦାୟିତ୍ୱସମ୍ପନ୍ନ ନାଗରିକରୂପେ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିପାରିବେ । କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏ ଦେଶର ଅର୍ଦ୍ଧେକ ନାଗରିକ ନିରକ୍ଷରତାର ଅନ୍ଧକାର ମଧ୍ୟରେ ଆବଦ୍ଧ ।

ତେଣୁ ସେମାନେ ଦେଶର ପ୍ରଗତିରେ କୌଣସିପ୍ରକାର ସହାୟକ ହୋଇପାରୁ ନାହାନ୍ତି । ତେଣୁ ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କୁ ସର୍ବନିମ୍ନ ଶିକ୍ଷା ଯୋଗାଇବାପାଇଁ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ଭାରତ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ, ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ, ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହେଲା ।

ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରା ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମାନୁଯାୟୀ ସରକାରୀ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ୬ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ଯାଏଁ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅବୈତନିକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଣୀତ ହେବାର ୧୦ ବର୍ଷ (୧୯୬୦ ମସିହା) ଭିତରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ ।

ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବାର ଉପାୟ :
(1) ଅଭାବ ଦୂରୀକରଣ – ପିତାମାତାଙ୍କର ରୋଜଗାର କ୍ଷମତା ବଢ଼ାଇଲେ ସେମାନେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସ୍କୁଲକୁ ପଠାଇବେ ।

(2) ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ – ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧିର ତୁରନ୍ତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହେଲେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ଅଭାବ, ନିରକ୍ଷରତା ଦୂରହେବ । ଜନସଂଖ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧିର ଉପଯୁକ୍ତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହୋଇପାରିଲେ ଆମର ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷା ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ।

(3) ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଦୂରୀକରଣ – ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଦୂରୀକରଣ ଏହି ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାର ସଫଳତା ପାଇଁ ନିତାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ଭାରତର ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ବିଭିନ୍ନତା ଯୋଗୁଁ ବର୍ଷବୈଷମ୍ୟ, ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା, ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସ, କୁସଂସ୍କାର, ବାଲ୍ୟବିବାହ, ପରଦାପ୍ରଥା, ସ୍ତ୍ରୀଶିକ୍ଷା ଓ ସହଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅନାସକ୍ତି ଭାବ ପ୍ରଭୃତି ଶିକ୍ଷାର ଅଗ୍ରଗତି ଦିଗରେ ମୁଖ୍ୟ ଅନ୍ତରାୟ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି ।

(4) ଯାତାୟାତର ସୁବିଧା – ଭାରତ ସାଧାରଣତଃ ଏକ ଗ୍ରାମବହୁଳ ଦେଶ । ଏହି ଗ୍ରାମଗୁଡ଼ିକ ବହୁ ଅସୁବିଧାର ଏକ ସମନ୍ଵୟ । ଯାତାୟାତ ଅସୁବିଧା, ଭାଷା ସମସ୍ୟା, ଆର୍ଥିକ ସମସ୍ୟା, ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଯୋଗୁଁ ଏହିସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାପନା କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ଅଟେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ହରିଜନ ଓ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକମାନେ ଅତି ନିମ୍ନ ମାନର ଜୀବନଶୈଳୀ ଅତିବାହିତ କରନ୍ତି ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନାଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିଥା’ନ୍ତି ।

ଏମାନଙ୍କୁ କୌଣସି ବିଷୟରେ ହୃଦ୍‌ବୋଧ କରାଇବା ମଧ୍ୟ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ଅଟେ । ତେଣୁ ଏସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିକ୍ଷକ ନିଯୁକ୍ତି କରି ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଧୈର୍ଯ୍ୟ, ନିଷ୍ଠା ଓ ସମୟର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ।

(5) ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷକ ସୃଷ୍ଟି – ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କର ସାଂଖ୍ୟକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଅନୁଯାୟୀ ଆମ ଦେଶର ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣରେ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷକ ନାହାନ୍ତି । ସ୍ଵଳ୍ପବେତନ ଓ ସରକାରଙ୍କର ନିରୁତ୍ସାହିତ ମନୋଭାବ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଦାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ରହୁ ନାହିଁ । ଫଳରେ ଶିକ୍ଷାର ମାନ ହ୍ରାସ ପାଉଛି । ତେଣୁ ଏହି ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କର ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରତି ସରକାର ବିଶେଷ ଦୃଷ୍ଟି ଦେବା ନିତାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ଏହା ସହିତ ଅଧିକରୁ ଅଧ‌ିକ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷକ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ନିତାନ୍ତ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ।

(6) ବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୃହବ୍ୟବସ୍ଥା – ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଅନଗ୍ରସରତାରେ ଗୃହ ସମସ୍ୟା ଏକ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଅଟେ । ସାଧାରଣତଃ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକ ବାରଣ୍ଡା ଓ ଦେବ ମନ୍ଦିର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି । ଏଣୁ ଶିକ୍ଷାର ଅଗ୍ରଗତି ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୃହ, ପାଠ୍ୟପକରଣ ଯୋଗାଇବା ପ୍ରତି ସରକାର ଦୃଷ୍ଟିଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

(7) ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ଗୁଣାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ – ଏହା ସହିତ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପିଲାମାନଙ୍କର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତି କରିବା ସହିତ ଜୀବନଧର୍ମୀ ହୋଇପାରିଲେ ଏହି ଶିକ୍ଷା ସଫଳତାର ଶୀର୍ଷରେ ଉପନୀତ ହୋଇପାରିବ ।

(8) ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି – ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତା ପ୍ରତି ଶିକ୍ଷକ-ସମାଜ ଓ ସରକାର ଯଥେଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟିଦେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହାର ଉପଯୁକ୍ତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହୋଇପାରିଲେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଦ୍ରୁତ ପ୍ରସାର ହୋଇପାରିବ । ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ ସାଧାରଣତଃ ବହୁସଂଖ୍ୟକ ଛାତ୍ର ପାଠ ପଢ଼ିବାକୁ ପ୍ରାୟ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ ଆସୁଥ‌ିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ଅଧାରୁ ପଢ଼ା ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯା’ନ୍ତି ।

ଏହା ବ୍ୟତୀତ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଯୋଜନା ବଜେଟ୍‌ର ୫୦% ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବେ । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅର୍ଥର ୩୦% ଏହି ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ । ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ବିଚାର କରି ଶିକ୍ଷାବର୍ଷ ଓ ବୃତ୍ତିଗତ ଶିକ୍ଷାର ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯିବ । ଦେଶର ଆଦିବାସୀ, ହରିଜନବହୁଳ ତଥା ଗମନାଗମନର ସୁବିଧା ନ ଥ‌ିବା ଗ୍ରାମମାନଙ୍କରେ ୩ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଆଯାଇ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯିବ ।

ଶିକ୍ଷକ ତାଲିମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଚଳିତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ପୁନର୍ଗଠନ କରାଯାଇ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରାଯିବ । ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଦୂରୀକରଣ ଏବଂ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରିଲେ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିପାରିବ ।

2. ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ପାଇଁ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା କୌଣସି ଚାରିଟି ସମସ୍ୟା ଓ ସେଗୁଡ଼ିକର ଦୂରୀକରଣ ନିମିତ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ପଦକ୍ଷେପ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରାରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଛି ଯେ, ସରକାରୀ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ୬ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ଯାଏ ପିଲାଙ୍କ ଲାଗି ଅବୈତନିକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୀତ ହେବାର ୧୦ ବର୍ଷ (୧୯୬୦) ଭିତରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ । ମାତ୍ର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର ବିଷୟ ୧୯୬୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ କହିଲେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ ବିଷୟକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।
(କ) ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ବ୍ୟାପକ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ
(ଖ) ସାର୍ବଜନୀନ ନାମଲେଖା
(ଗ) ସାର୍ବଜନୀନ ରକ୍ଷଣ

ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ କରିବାପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟର ବ୍ୟାପକ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିବା ଉଚିତ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଛାତ୍ରୀମାନେ ମାତ୍ର ଦୁଇ ବା ତିନି କି.ମି. ମଧ୍ଯରେ ଏକ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଯାଇପାରିବେ । ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ବ୍ୟାପକ ନାମଲେଖାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ କିପରି ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିତ୍ୟାଗ କରିବେ ନାହିଁ ସେଥ୍ୟପ୍ରତି ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପ କରିବା ଉଚିତ ।

ଏହା ଯଦି ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ, ତେବେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ହୋଇପାରିବ । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ; ଯଥା –
(1) ଅପଚୟ ଏବଂ
(2) ଆବଦ୍ଧତା ।
ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଥମେ ହାର୍ଟର୍ କମିଟିଦ୍ଵାରା ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା ।

(1) ଅପଚୟ – ଅପଚୟ କହିଲେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପରିସମାପ୍ତି ପୂର୍ବରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପରିତ୍ୟାଗକୁ ବୁଝାଇଥାଏ । ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିତ୍ୟାଗର କୌଣସି ନା କୌଣସି କାରଣ ଥାଇପାରେ । ଉକ୍ତ କାରଣ ମଧ୍ୟରୁ କେତୋଟି କାରଣ ଦର୍ଶାଗଲା ।
(କ) ଦାରିଦ୍ର୍ୟ – ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ପ୍ରାୟ ୫୦% ଅପଚୟ ଦେଖାଯାଏ । ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ । ଅନେକ ଅଭିଭାବକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଦିନକୁ ଦୁଇବେଳା ଖାଇବାକୁ ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ସେମାନଙ୍କ ପକ୍ଷେ ଶିଶୁର ପଠନ ଖର୍ଚ୍ଚ ବହନ କରିବା ବଡ଼ କଷ୍ଟକର ହୁଏ ।
(ଖ) ନିରକ୍ଷରତା – ଅଳଂକାଂଶ ପିତାମାତା ଅଶିକ୍ଷିତ । ସେମାନେ ଶିକ୍ଷାର ଗୁରୁତ୍ଵ ବୁଝନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେମାନେ ପିଲାମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ, ବରଂ ବିରୋଧ କରନ୍ତି ।
(ଗ) ସାମାଜିକ କୁସଂସ୍କାର – ବିଶେଷକରି ନାରୀଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ପିତାମାତାମାନେ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ସେମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ନ ଦେବା ଉଚିତ ବୋଲି ମନେକରିଥା’ନ୍ତି ।
(ଘ) ତଫସିଲଭୁକ୍ତ ଜାତି ଓ ଉପଜାତି – ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ତଫସିଲଭୁକ୍ତ ଜାତି ଏବଂ ଉପଜାତିଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ଅଧ୍ବକ । ସେମାନଙ୍କର ଭାଷା ଅନେକ । କେଉଁ ଭାଷାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯିବ ସେଥ‌ିରେ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ ରହିଛି । ତେଣୁ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ ପାଇ ନଥାଏ ।

(2) ଆବଦ୍ଧତା – ୧୯୨୯ ମସିହାରେ ହାର୍ଟର୍ କମିଟି ଆବଦ୍ଧତା ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ କରାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଗୋଟିଏ ଶିଶୁ ଏକ ଶ୍ରେଣୀରେ କ୍ରମାଗତ ଦୁର୍ବଳତା ପାଇଁ ଏକାଧ୍ଵକ ବର୍ଷ ରହିଯାଏ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶ୍ରେଣୀକୁ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ, ସେତେବେଳେ ତାହାକୁ ଆବଦ୍ଧତା କୁହାଯାଏ । ଆବଦ୍ଧତାର ବିଭିନ୍ନ କାରଣ ଅଛି; ଯଥା –
(କ) ସାମାଜିକ କୁସଂସ୍କାର – ସାମାଜିକ କୁସଂସ୍କାର; ଯଥା – ପରଦା ପ୍ରଥା, ନାରୀଶିକ୍ଷା, ବାଲ୍ୟ ବିବାହ, ଧର୍ମାନ୍ଧତା, ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ଇତ୍ୟାଦିକୁ ସାମାଜିକ କୁସଂସ୍କାର ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକଦ୍ୱାରା ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ।
(ଖ) ନାମଲେଖା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ନିୟମାବଳୀଜନିତ ତ୍ରୁଟି – ନାମଲେଖା ନିୟମାବଳୀ ଠିକ୍‌ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଉ ନାହିଁ । ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଶାରୀରିକ, ମାନସିକ ବିକାଶରେ ଅସମତା ଦେଖାଯାଏ । ବର୍ଷସାରା ନାମଲେଖା ହେଲେ ଏହା ବେଳେବେଳେ ହୀନମନ୍ୟତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।
(ଗ) ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ – ଶିକ୍ଷା ମୁଖ୍ୟତଃ ଶିଶୁକୈନ୍ଦ୍ରିକ ନ ହୋଇ ସମାଜକୈନ୍ଦ୍ରିକ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଫଳରେ ଶିଶୁର ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅନାଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
(ଘ) ତୃଟିପୂର୍ଣ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପ୍ରଣାଳୀ – ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପ୍ରଣାଳୀ ମୁଖ୍ୟତଃ ଆବଦ୍ଧତା ପାଇଁ ଦାୟୀ । ଏକକ ଶିକ୍ଷକ ନିଯୁକ୍ତି, ଛାତ୍ର-ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କର ଅନିୟମିତତା, ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ନାରୀଶିକ୍ଷାର ଅବହେଳା, ପରିଦର୍ଶକଙ୍କର ଅଭାବ ଏବଂ ଭାଷା ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଅଭାବ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣରେ ମୁଖ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।

ଉପରୋକ୍ତ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟତୀତ ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ, ଶିକ୍ଷକଙ୍କର ଅଭାବ, ଗୃହ ସମସ୍ୟା ଓ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଶିକ୍ଷାର ଅନଗ୍ରସରତା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦାୟୀ । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣର ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ୟାମାନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହାର ପ୍ରତିକାର ନିମନ୍ତେ ନିମ୍ନଲିଖ ପଦକ୍ଷେପମାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି –
(1) ଅଭାବ ଦୂରୀକରଣ : ପିତାମାତାଙ୍କର ରୋଜଗାର କ୍ଷମତା ବଢ଼ାଇଲେ ସେମାନେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପଠାଇବେ ।
(2) ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଦୂରୀକରଣ : ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଦୂରୀକରଣ ଏହି ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାର ସଫଳତା ପାଇଁ ନିତାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ଭାରତର ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ବିଭିନ୍ନତା ଯୋଗୁଁ ବର୍ଷବୈଷମ୍ୟ, ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା, ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ, କୁସଂସ୍କାର, ବାଲ୍ୟବିବାହ, ପରଦାପ୍ରଥା, ନାରୀଶିକ୍ଷା ଓ ସହଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅନାସକ୍ତ ଭାବ ପ୍ରଭୃତି ଶିକ୍ଷାର ଅଗ୍ରଗତି ଦିଗରେ ମୁଖ୍ୟ ଅନ୍ତରାୟ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି । ଏସବୁ ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଦୂରୀକରଣ ଏକାନ୍ତ ଭାବେ କାମ୍ୟ ।
(3) ଯାତାୟାତର ସୁବିଧା : ଭାରତ ସାଧାରଣତଃ ଏକ ଗ୍ରାମବହୁଳ ଦେଶ । ଯାତାୟାତ ଅସୁବିଧା, ଭାଷା ସମସ୍ୟା, ଆର୍ଥିକ ସମସ୍ୟା, ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଯୋଗୁଁ ଏହିସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାପନ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ଅଟେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ହରିଜନ, ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକମାନେ ଅତି ନିମ୍ନମାନର ଜୀବନଶୈଳୀ ଅତିବାହିତ କରନ୍ତି ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନାଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି । ତେଣୁ ଏସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିକ୍ଷକ ନିଯୁକ୍ତ କରି ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଧୈର୍ଯ୍ୟ, ନିଷ୍ଠା ଓ ସମୟର ଆବଶ୍ୟକ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ।
(4) ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି : ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅପଚୟ ଓ ଆବଦ୍ଧତା ପ୍ରତି ଶିକ୍ଷକ ସମାଜ ଓ ସରକାର ଅତ୍ୟନ୍ତ କଡ଼ା ଦୃଷ୍ଟି ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହାର ଉପଯୁକ୍ତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହୋଇପାରିଲେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଦ୍ରୁତ ପ୍ରସାର ହୋଇପାରିବ ।

ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ବିଚାର କରି ଶିକ୍ଷାବର୍ଷ ଓ ଶିକ୍ଷାବୃତ୍ତି ଓ ବୃତ୍ତିଗତ ଶିକ୍ଷାର ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯିବା ଉଚିତ । ଶିକ୍ଷକ ତାଲିମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଚଳିତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ପୁନର୍ଗଠନ କରାଯାଇ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରାଯିବା ଦରକାର । ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଦୂରୀକରଣ ଏବଂ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରିଲେ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିପାରିବ ।

3 .ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ନିଆଯାଇଥିବା ଯେକୌଣସି ପାଞ୍ଚଟି ପଦକ୍ଷେପ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର ଘର ଗଢ଼ିବାକୁ ହେଲେ, ଯେପରି ତା’ର ମୂଳଦୁଆ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଗଢ଼ାଯିବା ଉଚିତ ସେହିପରି ଶିକ୍ଷାର ବିକାଶ ପାଇଁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରାଯିବା ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ଆମର ନୂତନ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲା । ସେହି ସମ୍ବିଧାନର ୪୫ ଧାରା ଅନୁଯାୟୀ ୬-୧୪ ବର୍ଷ ପିଲାଙ୍କୁ ଯେଉଁ ମୁକ୍ତ ଏବଂ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଉଛି ତାହାକୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା (Primary Education) କୁହାଯାଏ ।

ଏହି ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସଫଳତା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀ ରହିଛି । ଯଥା –
(1) ସାର୍ବଜନୀନ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ (Universalisation of Provision) : ଏହାର ଅର୍ଥ ପ୍ରତ୍ୟେକ ୬-୧୪ ବର୍ଷ ପିଲା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇପାରିବେ ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍କୁଲ୍ ପିଲାଙ୍କର ଘରଠାରୁ ମାତ୍ର ୧ କି.ମି. ଦୂରତାରେ ରହିବ ।
(2) ସାର୍ବଜନୀନ ପଞ୍ଜୀକରଣ (Universalisation of Enrolement) : ପ୍ରତ୍ୟେକ ୬-୧୪ ବର୍ଷର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଞ୍ଜୀକରଣ କରାଇବା ଏହର ଲକ୍ଷ୍ୟ ।
(3) ସାର୍ବଜନୀନ ରକ୍ଷଣ (Universalisation of retention) : ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବା ନିମିତ୍ତ ସାର୍ବଜନୀନ ରକ୍ଷଣ ନିତାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ପିଲାମାନେ ଯେପରି ଅଧାରୁ ପାଠଛାଡ଼ି ନଯା’ନ୍ତି ଏବଂ ବର୍ଷକୁ ବର୍ଷ ଯେପରି ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୁଅନ୍ତି ସେଥ୍ୟପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ ।

ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ରହିଛି; ଯଥା- ସାମାଜିକ, ରାଜୈନତିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ, ଶିକ୍ଷାଗତ ।
ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ସରକାର କେତେଗୁଡ଼ିଏ ସଂସ୍ଥା ଖୋଲିଛନ୍ତି; ଯଥା –
(i) DPEP
(ii) DIET
(iii) OB (କଳାପର ଅଭିଯାନ)
(iv) EFA
(v) SSA

(i) DPEP : District Primary Education Programme (ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ) – ଏହା ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ୧୯୯୬-୯୭ ମସିହାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ପ୍ରଥମେ ଏହା ରାଜ୍ୟର ୫ଟି ଜିଲ୍ଲା ଯଥା ଗଜପତି, ରାୟଗଡ଼ା, କଳାହାଣ୍ଡି, ବଲାଙ୍ଗୀର, ଢେଙ୍କାନାଳ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଥିଲା । ବିଶ୍ଵବ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତି ଜିଲ୍ଲା ପାଇଁ ବାର୍ଷିକ ୪୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ କରିଛି ।

ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର ସୁପରିଚାଳନା ନିମନ୍ତେ ନୂତନ ଭାବରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟର ମୁଖ୍ୟ ଭାବରେ ଜଣେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି ।
କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆଭିମୁଖ୍ୟ :
(କ) ବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୃହର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ମରାମତି କରିବା ।
(ଖ) ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିସରରେ ଶୌଚାଳୟ, ନଳକୂପ, ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସଂଯୋଗ ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
(ଗ) ଅତିରିକ୍ତ ପଠନ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପାଠାଗାରକୁ ପୁସ୍ତକ ଯୋଗାଣ ।
(ଘ) ଅନଗ୍ରସର ଗୋଷ୍ଠୀର ପିଲା ଓ ବାଳିକାମାନଙ୍କୁ ପଠନ ଓ ଲିଖନ ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗାଣ ।
(ଙ) ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି, ଉପଜାତି ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ମାଗଣାରେ ପାଠ୍ୟପକରଣ ଯୋଗାଣ ।
(ଚ) ଝିଅମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ।
(ଛ) ବ୍ୟାପକ ଶିକ୍ଷକ ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ।
(ଜ) ଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟଭିଭିକ ଶିଶୁକୈନ୍ଦ୍ରିକ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଚଳନ ।

(ii) DIET: District Institute of Education and Training (ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ତାଲିମ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ) – ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷକମାନେ ତାଲିମ ପାଇବା ଉଚିତ । ଏହି ତାଲିମ ପାଇଁ କେତେକ Training School ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି ଯାହାକି ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ତାଲିମ ସଂସ୍ଥାଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଛି । ଏହି ସଂସ୍ଥା ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି । ଯଥା –
(i) ଏହା Primary Schoolରେ ଉପୁଜୁଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରେ ।
(ii) ଏହା ପ୍ରାଥମିକ ସ୍କୁଲର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ Pre-service ଏବଂ In-service training ଦେଇଥାଏ ।
(iii) ଏହା ଝିଅମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥାଏ ।
(iv) ଏହା ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକର ତଦାରଖ କରେ ।
(v) ଏହି ସଂସ୍ଥା ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍କୁଲର ପ୍ରଧାନଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ Orientation Programme ଆୟୋଜନ କରେ ।
(vi) DIET ସାକ୍ଷରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପନ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରେ ।
(vii) DIET ଛୋଟ ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ । (୦-୬ ବର୍ଷ)
(viii) DIET ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମୂଲ୍ୟାୟନ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ବୃଦ୍ଧି କରେ ।

ସର୍ବଶେଷରେ କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ସମ୍ଭବ ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନ ହେବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ ହୋଇପାରିବ କେବଳ ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ତାଲିମ୍ ସଂସ୍ଥାଦ୍ୱାରା ।

(iii) OB : Operation Blackboard (କଳାପଟା ଅଭିଯାନ)- ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସ୍ତରରେ ପରିମାଣାତ୍ମକ ଏବଂ ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ୧୯୮୬ ମସିହାରେ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି (NPE) ଏହି କଳାପଟା ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ମୁଖ୍ୟତଃ ୬-୧୪ ବର୍ଷ ବୟସର ସମସ୍ତ ବାଳକ ବାଳିକା ଯେପରି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମ ଲେଖାଇବେ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଛାଡ଼ି ନଯାଆନ୍ତି ସେଥ୍ୟପ୍ରତି ଯଥେଷ୍ଟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରି ଏହି ଅଭିଯାନଟି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

ଶ୍ରେଣୀଗୃହ, ଖେଳପଡ଼ିଆ, ଶିକ୍ଷଣ କାଳରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ମାନଚିତ୍ର, ଚାର୍ଟ, ଖେଳଣା, କଳାପଟା ପ୍ରଭୃତି ଯୋଗାଇଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା। ଏହି ଯୋଜନାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ମାତ୍ର ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଶାନୁରୂପକ ଅଗ୍ରଗତି ନହେବାରୁ Revised NPE – 1992ରେ ତା’ର କାର୍ଯ୍ୟସ୍ତରରେ କେତେକ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସୁପାରିସ କରାଯାଇଛି ।

ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା-
(i) ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଥ‌ିବା ଶିକ୍ଷା ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକର ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର ହୋଇ ନପାରିବାରୁ ତାହାର ପ୍ରକୃତ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ତାଲିମ ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
(ii) ଅନ୍ୟୁନ ତିନିଗୋଟି ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ବିଶିଷ୍ଟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାପନ ଓ ତିନିଜଣ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷକଙ୍କର ନିଯୁକ୍ତି ।
(iii) ଅଫିସ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରଧାନଶିକ୍ଷକଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ପାଇଁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ମଞ୍ଜୁରୀ ।
(iv) ବିଦ୍ୟାଳୟର ପାଠାଗାର ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ ଓ ଶିକ୍ଷା ଉପକରଣର ଯୋଗାଣା ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
(v) ବାଳିକାମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶିକ୍ଷାସ୍ତର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ରଖୁ ନିମନ୍ତେ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରଦାନ ।
(vi) ଏହିପରି କଳାପଟା ଅଭିଯାନଦ୍ୱାରା ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ଉପରେ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହି ଅଭିଯାନରେ ସମସ୍ତ ବ୍ୟୟଭାର କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇଛି ।

(iv) EFA : (Education For All) (ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା) : ଶିକ୍ଷା ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷାସଂସ୍ଥାଦ୍ୱାରା ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରାଯିବାଦ୍ୱାରା ଦେଶର ସମସ୍ତ ୬-୧୪ ବର୍ଷର ପିଲାମାନେ ମୁକ୍ତ ଏବଂ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ମାଗଣାରେ ପାଇବେ । ସମସ୍ତ ସୁବିଧାସୁଯୋଗ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ । ମୁଖ୍ୟତଃ ଝିଅମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ । ଏସବୁ ହେଲେ ଯାଇ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ।

(v) SSA : Sarba Sikshya Abhijana (ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ) – ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ଅନ୍ୟ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହେଉଛି ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ । ଏହାର ସ୍ଲୋଗାନ୍ ହେଲା ‘ସଭିଏଁ ପଢ଼ନ୍ତୁ ସଭିଏଁ ବଢ଼ନ୍ତୁ ।’’ କୌଣସି ପିଲା ଯେମିତି ଅସାକ୍ଷର ନ ରହୁ । ଏହା ୨୦୦୨ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହାକୁ ୨୦୦୨-୨୦୦୭ ସୁଦ୍ଧା ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଉଥିଲା ।

ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ମୌଳିକ ସୂଚକଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ସାକ୍ଷରତା ବୃଦ୍ଧି, ପ୍ରାକ୍ ଶୈଶବ ଯନ୍ତ୍ର ଏବଂ ଶିକ୍ଷା, ବିଦ୍ୟାଳୟର ସୁବିଧା, ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିଶୁ ଉପସ୍ଥାନ ବୃଦ୍ଧି, ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିଶୁ ପରିତ୍ୟାଗ ହାର ହ୍ରାସ, ଲିଙ୍ଗୀୟ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ବୈଷମ୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ଏବଂ ସର୍ବଶେଷରେ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନର ଅନ୍ୟ ଏକ ଦିଗ ଅଟେ ।

୩୦୦ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଗ୍ରାମରେ ୧ କି.ମି. ଦୂରତ୍ବ ମଧ୍ଯରେ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାପନ କରିବା । ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ ୨୦୦୨ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୨୦୦୭ ସୁଦ୍ଧା ସମସ୍ତ ଶିଶୁ ୫ ବର୍ଷିଆ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଓ ୨୦୧୦ ସୁଦ୍ଧା ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀ ଶିକ୍ଷା ଶେଷ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି ।

ଉପରିଲିଖ୍ତ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ସରକାର ହାତକୁ ନେଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଛନ୍ତି ।

BSE Odisha Class 12 Education Notes

ବିଷୟଭିତ୍ତିକ ସୂଚନା

1. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ (ଡି.ପି.ଇ.ପି.), ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ, କଳାପଟା ଅଭିଯାନ, ଇ.ଜି.ଏସ୍. (Education Guarantee Scheme), ଏ.ଆଇ.ଇ. (Alternative Innovative Education),ସି.ଡବ୍ଲ୍ୟୁ. ଏସ୍.ଏନ୍., ଏନ୍.ପି.ଇ.ଜି.ଏଲ୍. (National Programme for Educations or Girls at Elementary Level), କସ୍ତୁରବା ଗାନ୍ଧି ବାଳିକା ବିଦ୍ୟାଳୟ (କେ.ଜି.ବି.ଭି.) ଗୁଡ଼ିକ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଅଛି ।

2. ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଗଠନ ଓ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ : ଭାରତୀୟ ଶିକ୍ଷା ଧାରାର ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ନୂତନ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି – ୧୯୮୬ ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ୟାପକ ଘୋଷଣାନାମା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନ୍ୟତମ । ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା କହିଲେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ତର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ସମାନ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଜରିଆରେ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବୁଝାଏ ।

ତେଣୁ ପ୍ରଥମ ୧୦ ବର୍ଷ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟରେ ୫ ବର୍ଷ ପ୍ରାଥମିକ, ୩ ବର୍ଷ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ଓ ୨ ବର୍ଷ ନିମ୍ନ ମାଧ୍ୟମିକ ଶିକ୍ଷା ଅନ୍ତଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଅଛି । ଏକ ସାଧାରଣ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ସମଗ୍ର ଦେଶର ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଅଛି । ପାଠ୍ୟକ୍ରମଟି ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ । ଭାରତୀୟ ସଂଗ୍ରାମର ଇତିହାସ, ସାମ୍ବିଧାନିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ, ଜାତୀୟ ଐକ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ, ନାରୀ ଓ ପୁରୀଷ ମଧ୍ୟରେ ସମାନତା, ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟବସ୍ତୁ ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଅଛି ।

3. ସାର୍ବଜନୀନ ଶିକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତର : ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିବା ପାଇଁ ୯୩ ତମ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନଦ୍ଵାରା ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବାପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନିକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅଛି ।

ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୪୫ରେ ଶିକ୍ଷାକୁ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିବାପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଥିଲା । ଏଥୁରୁ ସୁଫଳ ନ ମିଳିବାରୁ ନୂତନ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି ୧୯୮୬ରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଗଲା ; ଯଥା – ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଶିକ୍ଷା, ପ୍ରୌଢ଼ଶିକ୍ଷା, ଯୁବଶିକ୍ଷା, କଳାପଟା ଅଭିଯାନ, ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ, ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଇତ୍ୟାଦି ।

ବିଶେଷକରି ୧୯୨୯ ମସିହାରେ ସାର୍ ଫିଲପ୍ ହାର୍ଟଗ ଦେଇଥିବା ମତ – ପାଠତ୍ୟାଗର କାରଣ ‘ଆବଦ୍ଧତା ଓ ଅପଚୟ’କୁ କମାଇବାପାଇଁ ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରାଗଲା ।

4. ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ : ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି :
(1) ସାର୍ବଜନୀନ ସୁଯୋଗ
(Universalisation of Provision)
(2) ସାର୍ବଜନୀନ ପଞ୍ଜୀକରଣ
(Universalisation of Enrolment)
(3) ସାର୍ବଜନୀନ ରକ୍ଷଣ
(Universalisation of Retention)
(4) ସାର୍ବଜନୀନ ଅଂଶଗ୍ରହଣ
(Universalisation of Participation)
(5) ସାର୍ବଜନୀନ ସଫଳତା
(Universalisation of Achievement)

ଏହି ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଉନ୍ନତ ମାନର କରିବା ନିମିତ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି ।
ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ : ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(1) ଅପଚୟ : ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତିର ଅବଧୂ ପୂର୍ବରୁ ଯଦି କୌଣସି ଶ୍ରେଣୀରେ ଗୋଟିଏ ପିଲା ପାଠତ୍ୟାଗ କରେ ତାହାକୁ ଅପଚୟ କୁହାଯାଏ ।
(2) ଆବଦ୍ଧତା : ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଅବଧୂ ମଧ୍ଯରେ ଯେକୌଣସି ଶ୍ରେଣୀରେ ଯଦି ଗୋଟିଏ ପିଲା ଏକ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଅଟକ ରହେ ବା ସେହି ଶ୍ରେଣୀରେ ଏକ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ଥର ଫେଲ୍ ହୁଏ, ତେବେ ତାହାକୁ ଆବଦ୍ଧତା କୁହାଯିବ ।

5. ଏହି ସମସ୍ୟାର ମୂଳ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି –
(1) ଦ୍ରୁତ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି
(2) ଅଜ୍ଞତା ଓ ନିରକ୍ଷରତା
(3) ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଓ ନିମ୍ନଧରଣର ସାଧାରଣ ଜୀବନଯାପନର ମାନ
(4) କମ୍ ବୟସରେ ବିବାହ ବା ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ପ୍ରଥା
(5) ନାରୀ ଶିକ୍ଷା ବା ବାଳିକା ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅନାଗ୍ରହ ମନୋଭାବ
(6) ସହ ଶିକ୍ଷା (ବିଶେଷକରି ଗ୍ରାମ୍ୟ ପରିବେଶରେ)
(7) ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ଓ ଧାର୍ମିକ ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସ ଏବଂ କୁସଂସ୍କାର
(8) ବେକାରୀ
(୨) ଯୋଜନା ଓ ସମନ୍ବୟର ଘୋର ଅଭାବ
(10) କମ୍ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟୟ ଅଟକଳ
(11) ଶାରୀରିକ ଦଣ୍ଡ
(12) ଉପଯୁକ୍ତ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗର ଅଭାବ
(13) ଉପଯୁକ୍ତ ନେତୃତ୍ୱ ନେବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅଭାବ
(14) ଉପଯୁକ୍ତ ସଂଖ୍ୟାରେ ତାଲିମ୍‌ପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଅଭାବ
(15) ପରିଦର୍ଶନ ଓ ପରିଚାଳନାଗତ ବିଭିନ୍ନ ତ୍ରୁଟି ।

6. ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ : ଏଗୁଡ଼ିକ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ୍ ନେବାକୁ ହେବ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ନିଆଯାଇଥବା ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ଓ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକୁ ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା ।
(1) ଶିକ୍ଷାକୁ ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ
(3) ଗଣଶିକ୍ଷାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ
(4) ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା
(5) ଶିକ୍ଷାରେ ସମାନତା ଓ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ
(6) ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା
(7) ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷଣ ବାତାବରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା
(8) ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ଉପଯୁକ୍ତ ତାଲିମୂପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷକ ନିଯୁକ୍ତି କରିବା
(9) ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ସାମାଜିକ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପ୍ରଦାନ ସହ ବେତନ ବୃଦ୍ଧି କରିବା
(10) ଉପସ୍ଥାନ ବୃଦ୍ଧି ନିମିତ୍ତ ସଚେତନଧର୍ମୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଗ୍ରହଣ କରିବା
(11) ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରେ ହେଉଥ‌ିବା ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ୟାର ସୁସମାଧାନ ନିମନ୍ତେ ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବା ।

7. ସରକାର ବର୍ତ୍ତମାନ ନିମ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଜରିଆରେ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ନିମିତ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି; ଯଥା –
(1) କଳାପଟା ଅଭିଯାନ (Operation Blackboard)
(2) ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ (DPEP)
(3) ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ
(4) ନିଶ୍ଚିତ ଶିକ୍ଷା ଯୋଜନା
(5) ବିକଳ୍ପ ଓ ଉନ୍ନତ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ

8. ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ମାଧ୍ଯମରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ କରାଯାଇ ଶିକ୍ଷାର ଗୁଣାତ୍ମକ ଓ ପରିମାଣାତ୍ମକ ବିକାଶ ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆଯାଉଛି । ସେହିପରି ମାଧ୍ଯମିକ (Secondary) ଶ୍ରେଣୀକୁ ମଧ୍ୟ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯିବାପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଉଛି ।

ସେହିପରି ପାଠତ୍ୟାଗ (Drop out) କୁ କମାଇବା ଓ ରକ୍ଷଣ ବା ଧାରଣ (Retention)କୁ ଶତ ପ୍ରତିଶତ କରିବାପାଇଁ ନୂତନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଛି । ବିଶେଷକରି ବାଳିକା ଶିକ୍ଷା, ଭିନ୍ନକ୍ଷମମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଓ ଅନଗ୍ରସର ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଉନ୍ନତ ମାନର କରିବା ନିମିତ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନାର ସଫଳ ରୂପାୟନ କରାଯାଉଛି । ଏହାଦ୍ଵାରା ନିଶ୍ଚିତ ରୂପେ ଶିକ୍ଷାର ସାର୍ବଜନୀନୀକରଣ ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ।

9. ଶିକ୍ଷା ଅଧ୍ବର :
ଆମ ଦେଶରେ ୬ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସର ସବୁ ପିଲାଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସୁଯୋଗ ଯୋଗାଇବାପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ । ମାଗଣା ଏବଂ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ଅଧିନିୟମ ୨୦୦୯ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଅଛି ।

ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲାର ମୌଳିକ ଅଧ୍ୟାକାରକୁ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିବା ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରାଇବାପାଇଁ ଆଇନ ଏବଂ ନ୍ୟାୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟଦ୍ବାରା ଆଗତ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବଗୁଡ଼ିକ ୨୬ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୦୯ରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କର ସମ୍ମତି ଲାଭ କଲାପରେ ଆଇନରେ ପରିଣତ ହୋଇଅଛି । ଆଇନତଃ ୬ରୁ ୧୪ବର୍ଷର ସମସ୍ତ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯିବ । ଯଦି ଶିଶୁର ଏହି ଅଧିକାରକୁ କେହି କ୍ଷୁଣ୍ଣ କରେ, ତେବେ ସେ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଦଣ୍ଡିତ ହେବ ।

10. ୨୦୦୯ ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏହି ଅଧିନିୟମ ପ୍ରଣୟନ କରିବା ପରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପ୍ରାୟତଃ ୨୦୧୦ ମସିହାଠାରୁ ଏହାକୁ ନିଜ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ଲାଗୁ କରିଛନ୍ତି । ଆମ ରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାରେ ୨୦୧୦ ମସିହା ଅପ୍ରେଲ ୧ ତାରିଖରୁ ଏହି ଅଧୁନିୟମକୁ ଲାଗୁ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହି ଆଧାରରେ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ନିୟମ ୨୦୧୦ ମସିହାରେ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 12 ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 12 ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) ଯାତାୟାତ ପାଇଁ ଆମେ କେଉଁସବୁ ଯାନ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ ?
Answer:
ଯାତାୟାତ ପଇଁ ଆମେ ସ୍କୁଟି, ଲୁନା, ସ୍କୁଟର, ମଟରସାଇକେଲ ଆଦି ଦୁଇଚକିଆ ଯାନ ଜିପ୍, କାର, ଟ୍ରେକର ଆଦି ଚାରିଚକିଆ ଓ ଅଟୋରିକ୍ସା ପରି ତିନିଚକିଆ ଯାନ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ । ପୁନଶ୍ଚ ସୁବିଧାପାଇଁ କେତେକ ଲୋକ ବସ୍ ଭଳି ବଡ଼ ଯାନରେ ଯାତାୟାତ କରନ୍ତି ।

(ଖ) ଦୁର୍ଘଟଣା ଯୋଗୁଁ ଆମର କ’ଣ କ୍ଷତି ହୁଏ ?
Answer:
ଦୁର୍ଘଟଣା ଯୋଗୁଁ ଆମର ଉଭୟ ଧନ ଓ ଜୀବନହାନି ଘଟିଥାଏ । କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଲୋକମାନେ ଆହତ କିମ୍ବା ବିକଳାଙ୍ଗ ହୋଇଯା’ନ୍ତି।

(ଗ) ନଗରମାନଙ୍କରେ ରାସ୍ତାର କେଉଁ ପଟରେ ଚାଲିବା ଉଚିତ ?
Answer:
ନଗରମାନଙ୍କରେ ରାସ୍ତାର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ପାଦଚଲା ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିବା ଉଚିତ !

(ଘ) ରାସ୍ତାପାର ହେଲାବେଳେ କ’ଣ କରିବ ?
Answer:
ରାସ୍ତା ପାରି ହେଲାବେଳେ ପ୍ରଥମେ ଡାହାଣକୁ, ତା’ପରେ ବାମକୁ ଦେଖୁ । ପୁଣି ଥରେ ଡାହାଣକୁ ଦେଖୁ ଯଦି ଗାଡ଼ିମଟର ଆସୁନଥାଏ, ତେବେ ରାସ୍ତା ପାରିହେବୁ ।

(ଙ) ଜେବ୍ରା କ୍ରସିଙ୍ଗ୍ କ’ଣ ?
Answer:
ଜେବ୍ରା କ୍ରସିଂ ରାସ୍ତାର ଅପରପାର୍ଶ୍ଵକୁ ଯିବାପାଇଁ ପଥଚାରୀମାନଙ୍କ ପାଦଚଲା ରାସ୍ତା । ଜେବ୍ରା ଦେହରେ ଧଳାଦାଗ ପରି ସହର ରାସ୍ତାରେ ସ୍ଥାନେ ସ୍ଥାନେ ଏହି ଚିହ୍ନ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।

Question ୨।
ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ଦୁଇଚକିଆ ଓ ଚାରିଚକିଆ ଯାନରେ ଗଲାବେଳେ ଚାଳକ କ’ଣ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ ?
Answer:
ଦୁଇଚକିଆ ଯାନରେ ଗଲାବେଳେ ଚାଳକ ହେଲ୍‌ମେଟ୍ ଓ ଚାରିଚକିଆ ଯାନରେ ଗଲାବେଳେ ସିଗ୍‌ବେଲ୍‌ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ୍‌ ।

(ଖ) ଟ୍ରାଫିକ୍ ଛକରେ ଲାଲବତୀ ଓ ସବୁଜବତୀ ଆମକୁ କି ସୂଚନା ଦିଏ ?
Answer:
ଟ୍ରାଫିକ୍ ଛକରେ ଲାଲବତୀ ଗାଡ଼ି ଅଟକିବା ଓ ସବୁଜବତୀ ଗାଡ଼ି ଆଗକୁ ଯିବାପାଇଁ ସୂଚନା ଦିଏ ।

(ଗ) ‘ଅମନଯୋଗୀ ହୋଇ ଚାଲିବା’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
‘ ଅମନଯୋଗୀ ହୋଇ ଚାଲିବା’ କହିଲେ ଅନ୍ୟମନସ୍କ ହୋଇ ଚାଲିବାକୁ ବୁଝୁ ।

(ଘ) ଗାଡ଼ି ଚାଳନାବେଳେ ଚାଳକ କ’ଣ ବ୍ୟବହାର ନକରିବା ଉଚିତ ?
Answer:
ଗାଡ଼ି ଚାଳନାବେଳେ ଚାଳକ ମୋବାଇଲ ଫୋନ୍ ଓ ଇଅର ଫୋନ୍ ବ୍ୟବହାର ନ କରିବା ଉଚିତ ।

(ଙ) ସଡ଼କ ସତର୍କତା ସମ୍ପର୍କରେ ଆମେ ସଚେତନ ହେବା କାହିଁକି ?
Answer:
ଆମେ ନିଜର ତଥା ଦେଶର ଧନଜୀବନର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସଡ଼କ ସତର୍କତା ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନ ହେବା ଉଚିତ ।

Question ୩।
ସରଳାର୍ଥ ଲେଖ ।
(କ) ଏହା କେବଳ ଓଡ଼ିଶା ବା ଭାରତର ସମସ୍ୟା ନୁହେଁ । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସମସ୍ୟା ।
Answer:
ଏହା କେବଳ ……………………. ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସମସ୍ୟା।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପଠିତ ସାହିତ୍ୟ ବହିର ଡ. ଲିଙ୍ଗରାଜ ରଥଙ୍କ ରଚିତ ‘ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସଡ଼କ ସତର୍କତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସମସ୍ତେ ସଚେତନ ହେବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ମଣିଷ ଘରୁ ଗୋଡ଼ କାଢ଼ିଲେ ସଡ଼କକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ । ସଡ଼କରେ ସେ ଚାଲିବା ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଯାନବାହନରେ ଯିବାଆସିବା କରେ । ଏହି ଯିବାଆସିବା ସମୟରେ ସେ ଅନେକ ଦୁର୍ଘଟଣାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଏ । ଯାହାଫଳରେ ବହୁତ ଧନଜୀବନ ହାନି ହୁଏ । ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଲା ଲୋକମାନେ ‘ସଡ଼କ ସତର୍କତା’ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଚେତନ ନୁହଁନ୍ତି । ଏହା କେବଳ ଓଡ଼ିଶା ବା ଭାରତର ସମସ୍ୟା ନୁହେଁ, ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସମସ୍ୟା । ପରିସଂଖ୍ୟାନରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ବାରଲକ୍ଷ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଉଛନ୍ତି ଏବଂ ପାଞ୍ଚକୋଟି ଲୋକ ଆହତ କିମ୍ବା ବିକଳାଙ୍ଗ ହେଉଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଲୋକମାନେ ସଡ଼କ ସତର୍କତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଚେତନ ହେଲେ ନିରାପଦରେ ସଡ଼କ ଉପରେ ଯାତାୟାତ କରିପାରିବେ ।

(ଖ). ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା ଓ ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତ ଗୋଟିଏ ମୁଦ୍ରାର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ବଭଳି ।
Answer:
ସଢ଼କ ନିରାପତ୍ତା ……………………….. ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ଵଭଳି।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଆମ ପଠିତ ସାହିତ୍ୟ ବହିର ଡ, ଲିଙ୍ଗରାଜ ରଥଙ୍କ ରଚିତ ‘ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ‘ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା’ ଓ ‘ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତ’କୁ ଗୋଟିଏ ମୁଦ୍ରାର ଦୁଇଟି ପାର୍ଶ୍ଵ ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତ୍ରା ରାସ୍ତାରେ ଯାତାୟାତ କରୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଯାତ୍ରୀ ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତାର ସମସ୍ତ ନୟମ ଜାଣିବା ଉଚିତ । କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ କିଭଳି ଭାବରେ ରାସ୍ତା ପାରି ହେବାକୁ ହୁଏ, ତାହା ଜାଣି ନ ଥିଲେ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ। ନଗରମାନଙ୍କରେ ରାସ୍ତାର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପାଦଚଲା ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିବା ସବୁଠାରୁ ନିରାପଦ । ସେହିପରି ରାସ୍ତା ଉପରେ ଗଲାବେଳେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତକୁ ବୁଝି ଯତ୍ନ ସହକାରେ ପାଳନ କରିବା ଉଚିତ । ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତଗୁଡ଼ିକ ଆମ ଧନଜୀବନର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ। ତେଣୁ ‘ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା’ ଓ ‘ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତ’ ଉଭୟ ଆମ ପାଇଁ ଜାଣିବା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ । ଗୋଟିଏକୁ ଜାଣି ଅନ୍ୟଟିକୁ ନଜାଣିବା ଆମ ପାଇଁ ମୂଲ୍ୟହୀନ ହେବ । ତେଣୁ ‘ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା’ ଓ ‘ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତ’ ଗୋଟିଏ ମୁଦ୍ରାର ଦୁଇଟି ପାର୍ଶ୍ଵଭଳି ।

(ଗ) ସଙ୍କେତଗୁଡ଼ିକ ରାସ୍ତାର ନିୟମକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥା’ନ୍ତି ।
Answer:
ସଙ୍କେତଗୁଡ଼ିକ …………………………… ସ୍ଠଷ୍ମ କରିଥା’ନ୍ତ୍ରା
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଆମ ପଠିତ ସାହିତ୍ୟ ବହିର ଡ. ଲିଙ୍ଗରାଜ ରଥଙ୍କ ରଚିତ ‘ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ‘ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତ’ଗୁଡ଼ିକ କିପରି ରାସ୍ତାର ନିୟମକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥା’ନ୍ତି ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଆଜିର ଯୁଗରେ ସହର ଓ ନଗରର ଛକ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଜିର ଯୁଗରେ ସହର ଓ ନଗରର ଛକ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନୀରବରେ ଯାତାୟାତ ସମ୍ପର୍କୀୟ ବହୁ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥା’ନ୍ତି । ରାସ୍ତାରେ ଯାଉଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସବୁକଥା କହିହେବ ନାହିଁ କି ଲେଖା ହୋଇଥିଲେ କେହି ପଢ଼ିବାକୁ ବେଳ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ସଙ୍କେତଗୁଡ଼ିକ ରାସ୍ତାର ନିୟମକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥା’ନ୍ତି । ଯେପରି ଟ୍ରାଫିକ୍ ଛକର ନାଲି ଆଲୋକ ଅଟକିବାପାଇଁ ଓ ସବୁଜ ଆଲୋକ ଆଗକୁ ଯିବାପାଇଁ ସୂଚନା ଦିଏ । ଏହିପରି ଶହଶହ ସଙ୍କେତ ରହିଛି । ତେଣୁ ସଙ୍କେତଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖ୍, ବୁଝି ରାସ୍ତାରେ ଯାତାୟାତ କଲେ ଆମେ ନିରାପଦରେ ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚି ପାରିବା ।

Question ୪ ।
ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କର । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)
Answer:
ପ୍ରମୁଖ – ସମ୍ବାଦପତ୍ରର ପ୍ରଥମ ପୃଷ୍ଠାରେ ଦେଶ କିମ୍ବା ରାଜ୍ୟର ପ୍ରମୁଖ ଖବର ଛପାଯାଇଥାଏ ।
ଅବରୋଧ – ରାସ୍ତା ଅବରୋଧ କରି ଖେଳିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।
ନିରାପତ୍ତା – ଆମେ ଆମର ନିରାପତ୍ତା ପାଇଁ ହେଲ୍‌ମେଟ୍ ପିନ୍ଧି ଗାଡ଼ି ଚଳାଇବା ଉଚିତ ।
ଆଶଙ୍କା – ରାସ୍ତାର ନିୟମ ନଜାଣି ଗାଡ଼ି ଚଳାଇଲେ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ ।
ସୁରୁଖୁରୁ – ରାମବାବୁଙ୍କର ଝିଅ ବାହାଘର ସୁରୁଖୁରୁ ରେ ସମ୍ପନ୍ନ ହେଲା ।

Question ୫।
ବିପରୀତ ଅର୍ଥ ବୁଝାଉଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ଲେଖ । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)
Answer:
ସ୍ଵାଭାବିକ – ଅସ୍ୱାଭାବିକ
ସତର୍କ – ଅସତର୍କ
ମନଯୋଗ – ଅମନଯେ।ଗ
ଲକ୍ଷ୍ୟ – ଲଯ୍ୟଭ୍ରଷ୍ଟ / ଲକ୍ଷ୍ୟଚ୍ୟୁତ
ଚାଟ – ଅବାଟ
ଯତ୍ନ – ଅପତ୍ନ
ସୃଷ୍ଟ – ଅସୃଷ୍ଟ

Question ୬।
‘ବହନ’ ଶବ୍ଦ ପୂର୍ବରୁ ‘ପରି’ ଲେଖାଗଲେ ‘ପରିବହନ’ ହୁଏ । ସେହିପରି ଆରମ୍ଭରେ ‘ପରି’ ଲେଖାଥାଇ ପାଞ୍ଚଟି ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ପରିଶୋଧ, ପରିଭ୍ରମଣ, ପରିକ୍ରମଣ, ପରିମଳ, ପରିଶ୍ରମ

Question ୭।
ବନ୍ଧନୀରୁ ଶବ୍ଦ ନେଇ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(ବିକଳାଙ୍ଗ, ସବୁଜ ରଙ୍ଗ, ଲାଲ ରଙ୍ଗ, ଜେବ୍ରା କ୍ରସିଙ୍ଗ୍, ହେଲ୍‌ମେଟ୍, ସିଟ୍ ବେଲ୍ସ)
(କ) ଦୁଇଚକିଆ ଯାନରେ ଯାନରେ ଯାଉଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି _________ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ।
(ଖ) ଟ୍ରାଫିକ୍ ଛକରେ _______ ବତା ଆଗକୁ ଯିବାର ସୂଚକା
(ଗ) ପ୍ରତିବର୍ଷ ହର୍ଘଟଣାରେ ଅନେକ ଲୋକ _________ ହୁଅନ୍ତି ।
(ଘ) ନଗରମାନଙ୍କରେ ପଦଚାରାମାନେ ରାସ୍ତାପାର ହେବାପାଇଁ _________ ଚିହ୍ନ ଥାଏ।
(ଙ) ଗାଡ଼ିକୁ ଅଟକିବାପାଇଁ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଛକରେ _________ ବତା ସୂଚନା ଦିଏ ।
Answer:
(କ) ଦୁଇଚକିଆ ଯାନରେ ଯାନରେ ଯାଉଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ହେଲ୍‌ମେଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ।
(ଖ) ଟ୍ରାଫିକ୍ ଛକରେ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ବତା ଆଗକୁ ଯିବାର ସୂଚକା
(ଗ) ପ୍ରତିବର୍ଷ ହର୍ଘଟଣାରେ ଅନେକ ଲୋକ ବିକଳାଙ୍ଗ ହୁଅନ୍ତି ।
(ଘ) ନଗରମାନଙ୍କରେ ପଦଚାରାମାନେ ରାସ୍ତାପାର ହେବାପାଇଁ ଜେବ୍ରା କ୍ରସିଙ୍ଗ୍ଚି ହ୍ନ ଥାଏ।
(ଙ) ଗାଡ଼ିକୁ ଅଟକିବାପାଇଁ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଛକରେ ଲାଲ ରଙ୍ଗ ବତା ସୂଚନା ଦିଏ ।

Question ୮।
ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) ସାଙ୍ଗମାନେ ରାସ୍ତାରେ ସାଇକେଲରେ ଗଲାବେଳେ
(i) ରାସ୍ତା ଅବରୋଧ କରି ଯିବା ଉଚିତ ।
(ii) କଥାବାର୍ତ୍ତା ହୋଇଯିବା ଉଚିତ ।
(iii) ଆଗପଛ ହୋଇ ଯିବା ଉଚିତ ।
(iv) ମୋବାଇଲରୁ ଗୀତ ଶୁଣି ଶୁଣି ଯିବା ଉଚିତ ।
Answer:
(iii) ଆଗପଛ ହୋଇ ଯିବା ଉଚିତ ।

(ଖ) ରାସ୍ତାକୁ ଯାନଟିଏ ବାହାର କରିବା ପୂର୍ବରୁ କେଉଁଟି ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ନୁହେଁ ?
(i) ନମ୍ବର ପ୍ଲେଟ୍
(ii) ବ୍ରେକ୍, ବେଲ୍, ହର୍ଶ, ଦର୍ପଣ
(iii) ଚାଳକଙ୍କ ଫଟୋ
(iv) ଚାଳକଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା
Answer:
(iv) ଚାଳକଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା

(ଗ) ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନ ହେବାପାଇଁ ଆମକୁ କ’ଣ ଜାଣିବାକୁ ପଡ଼ିବ ?
(i) ଦୁର୍ଘଟଣାର ନିରାକରଣ
(ii) ରାସ୍ତାର ଗଠନ
(iii) ରାସ୍ତାର ପ୍ରକାର
(iv) ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାର କାରଣ
Answer:
(iv) ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାର କାରଣ

(ଘ) ରାସ୍ତାର ଗୋଟିଏ ପାଖକୁ ଅନ୍ୟ ପାଖକୁ ଗଲାବେଳେ ଆମେ କିପରି ପାର ହେବା ?
(i) ଅନ୍ୟମନସ୍କ ହୋଇ
(ii) କୌଣସି ଆଡ଼କୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନ କରି
(iii) ଦୁଇପାଖକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି
(iv) ମୋବାଇଲରେ କଥା ହୋଇ
Answer:
(iii) ଦୁଇପାଖକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି

(ଙ) ଚାରିଚକିଆ ଯାନର ଚାଳକ ଗାଡ଼ି ଚଳାଇଲାବେଳେ
(i) ସିଗ୍‌ବେଲ୍ସ ବ୍ୟବହାର କରିବେ
(ii) ହେଲ୍‌ମେଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବେ
(iii) ଇଅରଫୋନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବେ
(iv) ୱାଇପର ବ୍ୟବହାର କରିବେ
Answer:
(i) ସିଗ୍‌ବେଲ୍ସ ବ୍ୟବହାର କରିବେ

Question ୯ ।
ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଖରେ ‘✓ ’ ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ୍ ଭକ୍ତି ପାଖରେ ‘✗’ ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(କ) ନଗରମାନଙ୍କରେ ପଦଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ସଡ଼କ ମଝିରେ ରାସ୍ତା
(ଖ) ନାଲିବତି ଜଳିଲେ ଗାଡ଼ି ଅଟକିଯାଏ ।
(ଗ) ଜେବ୍ରା କ୍ରସିଙ୍ଗ୍ରେ ଗାଡ଼ି ପାର ହୁଏ ।
(ଘ) ଦୁଇଚକିଆ ଯାନର ଚାଳକ ସିଗ୍‌ବେଲ୍ଟ ସବୁଜ ବତୀ ଗାଡ଼ି ଆଗକୁ ଯିବାର ସଚକ ।
(ଙ) ସବୁଜ ବତା ଗାଡ଼ି ଆଗକୁ ଯିବାର ସୂଚକା
Answer:
(କ) ନଗରମାନଙ୍କରେ ପଦଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ସଡ଼କ ମଝିରେ ରାସ୍ତା (✗)
(ଖ) ନାଲିବତି ଜଳିଲେ ଗାଡ଼ି ଅଟକିଯାଏ । (✓)
(ଗ) ଜେବ୍ରା କ୍ରସିଙ୍ଗ୍ରେ ଗାଡ଼ି ପାର ହୁଏ । (✗)
(ଘ) ଦୁଇଚକିଆ ଯାନର ଚାଳକ ସିଗ୍‌ବେଲ୍ଟ ସବୁଜ ବତୀ ଗାଡ଼ି ଆଗକୁ ଯିବାର ସଚକ । (✗)
(ଙ) ସବୁଜ ବତା ଗାଡ଼ି ଆଗକୁ ଯିବାର ସୂଚକା (✓)

ତୁମ ପାଇଁ କାମ :

• ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କିତ କେତୋଟି ସ୍ଲୋଗାନ୍ ସଂଗ୍ରହ କରି କିମ୍ବା ନିଜେ ମନରୁ ଲେଖୁ ଆଣ ।
  Answer:
  ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।

ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ସଡ଼କ ସତର୍କତାର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଦୁର୍ଘଟଣାର ସମ୍ମୁଖୀନ ନ ହୋଇ ସମସ୍ତେ ନିରାପଦରେ ସଡ଼କ ଉପରେ ଯାତାୟାତ କରିବା ହେଉଛି ସଡ଼କ ସତର୍କତାର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟ ।

Question ୨।
ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ କେତେ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରନ୍ତି ?
Answer:
ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ବାରଲକ୍ଷ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରନ୍ତି ।

Question ୩ ।
ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ କେତେ ଲୋକ ଆହତ କିମ୍ବା ବିକଳାଙ୍ଗ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚକୋଟି ଲୋକ ଆହତ କିମ୍ବା ବିକଳାଙ୍ଗ ହୁଅନ୍ତି ।

Question ୪।
ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଯୋଗୁ ବିଶ୍ବର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ମୋଟ ଜାତୀୟ ଉତ୍ପାଦର ପ୍ରାୟ ଶତକଡ଼ା କେତେ ଭାଗ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଯୋଗୁଁ ବିଶ୍ବର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ମୋଟ ଜାତୀୟ ଉତ୍ପାଦର ପ୍ରାୟ ଶତକଡ଼ା ଚାଳିଶ ଭାଗ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ ।

Question ୫।
କେତେବେଳେ ଦ୍ରୁତଗାମୀ ଗାଡ଼ିର ଯିବା ଆସିବା ସମ୍ପର୍କରେ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଜଣାପଡ଼େ ନାହିଁ ?
Answer:
ଅନ୍ୟମନସ୍କ ହୋଇ ଚାଲିବାଦ୍ଵାରା ଦ୍ରୁତଗାମୀ ଗାଡ଼ିର ଯିବା ଆସିବା ସମ୍ପର୍କରେ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଜଣାପଡ଼େ ନାହିଁ

Question ୬।
‘ଜେବ୍ରା କ୍ରସିଂ’କୁ କେତେବେଳେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ?
Answer:
ରାସ୍ତା ପାର ହେଲାବେଳେ ‘ଜେବ୍ରା କ୍ରସିଂ’କୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା । କାହାର ହାତଧରି ରାସ୍ତା ପାର ହେବା

Question ୭।
ଯେକୌଣସି ଯାନ ଚଳାଇ ରାସ୍ତାରେ ଯିବା ସମୟରେ କାନରେ କ’ଣ ଲଗାଇ ସଙ୍ଗୀତ ଶୁଣିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ?
Answer:
ଯେକୌଣସି ଯାନ ଚଳାଇ ରାସ୍ତାରେ ଯିବା ସମୟରେ କାନରେ ‘ଇଅରଫୋନ୍’ ଲଗାଇ ସଙ୍ଗୀତ ଶୁଣିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ।

Question ୯ ।
ରାସ୍ତାରେ ଗଲାବେଳେ ପକେଟ୍‌ରେ କେଉଁ ତଥ୍ୟ ରଖୁବା ଆବଶ୍ୟକ ?
Answer:
ରାସ୍ତାରେ ଗଲାବେଳେ ପକେଟ୍‌ରେ ନିଜ ନାମ, ଠିକଣା, ଘରର ଫୋନ୍ ନମ୍ବର, ରକ୍ତ ଗ୍ରୁପ୍ ଇତ୍ୟାଦି ତଥ୍ୟ ରଖୁବା ଆବଶ୍ୟକ ।

Question ୧୦।
କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ରାସ୍ତାର ନିୟମକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:
ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତଗୁଡ଼ିକ ରାସ୍ତାର ନିୟମକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥା’ନ୍ତି ।

ଲେଖକ ପରିଚୟ :

ଡକ୍ଟର ଲିଙ୍ଗରାଜ ରଥ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଜଣେ ସାରସ୍ଵତ ସ୍ରଷ୍ଟା । ସେ ୧୯୫୭ ମସିହା ଫେବୃଆରୀ ୨ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ନିବନ୍ଧ, କବିତା ସଂକଳନ, ଗୀତିକବିତା ରଚନା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ‘ଗପପେଡ଼ି’, ‘ଭାରତ ମୋର ଦେଶ’, ‘ମନଛୁଆଁ ଗପ’, ‘ଗଢ଼ିବା ନୂଆ ରାଇଜ’, ‘ତୁମେ ହିଁ ହସିଲେ ଜଗତ ହସିବ’ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରଧାନ । ଡ.ରଥ ଓଡ଼ିଶା ଶିଶୁ ଲେଖକ ଏକାଡ଼େମୀଦ୍ଵାରା ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ରଚନାପାଇଁ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।

ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା:

ଗାଁଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ସହର ନଗର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ୍ର ସବୁଠାରେ ସଢ଼କ ରହିଛି । ସାରା ବିଶ୍ଵର ଲୋକମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ସଡ଼କପଥ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । କିଏ ଏଥରେ ଚାଲି ଚାଲି ଯାଏ ତ କିଏ ବିଭିନ୍ନ ଗାଡ଼ିମଟରରେ ଯାତାୟାତ କରେ । ସମସ୍ତେ ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତାର ନିୟମ ଓ ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତ ଜାଣିବା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ । ଏହା ନଜାଣି ସଡ଼କପଥ ବ୍ୟବହାର କଲେ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଥାଏ । ଅକାଳରେ ବହୁ ଧନ ଓ ଜୀବନ ନଷ୍ଟ ହୁଏ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଡ. ଲିଙ୍ଗରାଜ ତଥ ଉକ୍ତ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷା, ଦୁର୍ଘଟଣାର କାରଣ, ଟ୍ରାଫିକ୍ ନିୟମ, ଯାତାୟାତଜନିତ ସତର୍କତା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରକଥା :

ଚାଲିବା ବୁଲିବାପାଇଁ ଲୋକମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ସଡ଼କ ପଥକୁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ସେମାନେ ଏହି ପଥରେ ପାଦରେ ଚାଲିବା ଏହି ପଥରେ ଲୋକମାନେ ଯାତାୟାତ ପାଇଁ ସାଇକେଲ, ସ୍କୁଟି, କାର୍, ଜିପ୍, ମଟରସାଇକେଲ ଆଦି ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ପୁଣି ଲୋକମାନଙ୍କ ସୁବିଧା ପାଇଁ ବସ୍ ଭଳି ବଡ଼ ଯାନ ଏବଂ ଜିନିଷପତ୍ର ପରିବହନ ପାଇଁ ମିନିଟ୍ରକ୍ ଓ ବଡ଼ ଟ୍ରକ୍ ମଧ୍ଯ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲାଗେ । ସମସ୍ତେ କିପରି ଦୁର୍ଘଟଣାର ସମ୍ମୁଖୀନ ନ ହୋଇ ନିରାପଦରେ ସଡ଼କ ଉପରେ ଯାତାୟାତ କରିପାରିବେ ତାହାହିଁ ସଡ଼କ ସତର୍କତାର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟ । ସଡ଼କ ସତର୍କତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲୋକମାନେ ସଚେତନ ନୁହଁନ୍ତି ।

ଏହା କେବଳ ଓଡ଼ିଶା ବା ଭାରତର ସମସ୍ୟା ନୁହେଁ, ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସମସ୍ୟା। ପରିସଂଖ୍ୟାନରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ବାରଲକ୍ଷ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଉଥ‌ିବାବେଳେ ଆହୁରି ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚକୋଟି ଲୋକ ଆହତ କିମ୍ବା ବିକଳାଙ୍ଗ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ସର୍ବାଧ୍ଵ । ଜୀବନହାନି ସହିତ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଅତ୍ୟନ୍ତ କ୍ଷତିକାରକ ।

ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଯୋଗୁ ବିଶ୍ବର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ମୋଟ ଜାତୀୟ ଉତ୍ପାଦର ପ୍ରାୟ ଶତକଡ଼ା ଚାଳିଶ ଭାଗ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା ପାଇଁ ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କଲେ ଏହି ହାରକୁ ଅନେକାଂଶରେ କମାଇ ଦିଆଯାଇପାରିବ। ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା ସମ୍ପର୍କରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସଚେତନ କରିବା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ । ଏଥିପାଇଁ ସେମାନେ ପ୍ରଥମେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାର କାରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ । କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ କିଭଳି ଭାବରେ ରାସ୍ତା ପାରିହେବାକୁ ହୁଏ, ତାହା ଜାଣିନଥୁଲେ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ ।

ନଗରମାନଙ୍କରେ ରାସ୍ତାର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ପାଦଚଲା ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିବା ସବୁଠାରୁ ନିରାପଦ । ଜେବ୍ରା ଦେହରେ ଧଳାଦାଗ ପରି ସହରମାନଙ୍କରେ ରାସ୍ତାରେ ଚିହ୍ନ ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଏହାକୁ ଜେବ୍ରା କ୍ରେସିଂ କୁହାଯାଏ । ପଥଚାରୀମାନେ ରାସ୍ତା ପାର ହେଲାବେଳେ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ । ଯେଉଁଠାରେ ଜୋବ୍ରା କ୍ରସିଂ ନାହିଁ, ସେଠାରେ ରାସ୍ତାର ଅପରପାର୍ଶ୍ଵକୁ ଯିବାକୁ ହେଲେ, ପ୍ରଥମେ ଡାହାଣକୁ ଦେଖ୍, ତା’ପରେ ବାମକୁ । ପୁଣି ଥରେ ଡାହାଣକୁ ଦେଖୁ ଯଦି ଗାଡ଼ି ମଟର ନଥାଏ ତେବେ ରାସ୍ତାର ଗୋଟିଏ ପଟରୁ ଅନ୍ୟପଟକୁ ଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ରାସ୍ତାରେ ଗଲାବେଳେ ହାତ ଧରାଧରି ହୋଇ ଚାଲିବା ବା ରାସ୍ତା ପାର ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଅତି ଛୋଟପିଲାର ହାତ ଧରି ରାସ୍ତା ପାରହେବା ବାଞ୍ଛନୀୟ । ରାସ୍ତା ଉପରେ ଖେଳାବୁଲା ବା ଦୌଡ଼ାଦୌଡ଼ି କରିବା ଅନୁଚିତ । ରାସ୍ତାରେ ଗଲାବେଳେ ଟ୍ରାଫିପ୍ ସଙ୍କେତକୁ ବୁଝି ଯତ୍ନ ସହକାରେ ପାଳନ କରିବା ଉଚିତ । ପିଲାମାନଙ୍କୁ କାର୍‌ରେ ବା ଦୁଇଚକିଆ ଯାନରେ ନେବା ସମୟରେ ପିତାମାତା ବା ଅଭିଭାବକ କାର୍‌ର ସିଟ୍ ବେଲ୍ଟ କିମ୍ବା ହେଲ୍‌ମେଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଯେକୌଣସି ଯାନ ଚଳାଇ ରାସ୍ତାରେ ଯିବା ସମୟରେ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍ ବା ଇଅର ଫୋନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ସାଙ୍ଗହୋଇ ଯିବା ସମୟରେ ଆଗପଛ ହୋଇ ଯିବା ଉଚିତ । ରାସ୍ତା ଅବରୋଧ କରି ଗାଡ଼ି ଚଳାଇବା ଉଚିତ ନୁହେଁ।

ସାଇକେଲ୍, ମୋଟରସାଇକେଲ ବା କାର୍, ଜିପ୍ ଆଦି ଯାନ ରାସ୍ତାକୁ ବାହାର କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସେଗୁଡ଼ିକର ବ୍ରେକ୍, ବେଲ୍, ଲାଇଟ୍, ହର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଦର୍ପଣ ଠିକ୍ ଅଛି କି ନାହିଁ ଦେଖୁବା ଆବଶ୍ୟକ । ରାସ୍ତାରେ ଗଲାବେଳେ ପକେଟ୍‌ରେ ନିଜ ରଖୁ ନାମ, ଠିକଣା, ଘରର ଫୋନ୍ ନମ୍ବର, ରକ୍ତ ଗ୍ରୁପ୍ ଇତ୍ୟାଦି ତଥ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ । ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା ଓ ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତ ଗୋଟିଏ ମୁଦ୍ରାର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ଵ ଭଳି । ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଙ୍କେତଗୁଡ଼ିକ ନୀରବରେ ଯାତାୟାତ ସମ୍ପର୍କୀୟ ବହୁ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥା’ନ୍ତି । ତେଣୁ ନିଜର ତଥା ଦେଶର ଧନଜୀବନ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଆମେ ସଡ଼କ ନିରାପତ୍ତା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ନିୟମ ଓ ସଙ୍କେତଗୁଡ଼ିକ ଜାଣି ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଅଭ୍ୟାସରେ ପରିଣତ କରିବା ନିତାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।

କଠିନ ଶବ୍ଦ।ର୍ଥ :

• ସ୍ଵାଭାବିକ – ସାଧାରଣଭାବେ ଯାହା ହୁଏ
• ଯାତାୟାତ – ଯିବା ଆସିବା
• ସଚେତନ – ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ
• ବିକଳାଙ୍ଗ – ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତ୍ୟଙ୍ଗରେ କ୍ଷତି
• ନିରାପତ୍ତା – ବିପତ୍ତିରୁ ରକ୍ଷା ପାଇ ନିରାପଦରେ ରହିବା
• ଦ୍ରୁତଗାମା – ଅତି ବେଶରେ ଯିବା
• ଅବରୋଧ – ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିବା
• ଅମନଯୋଗା – ଏବେତେଣେ ମନ ଲଗାଇବା
• ପ୍ରମୁଖ – ମୁଖ୍ୟ ବା ପ୍ରଧାନ
• ରାସ୍ତା ସଙ୍କେତ – ରାସ୍ତାରେ ନିରାପଦରେ ଯିବାଆସିବାର ନିୟମ ସୂଚକ

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 9 ରାମାୟଣ କଥା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 9 ରାମାୟଣ କଥା

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) ରାମଙ୍କ ବନଗମନ ଖବର ପାଇ ଅଯୋଧ୍ୟାବାସୀ କାହିଁକି କ୍ରନ୍ଦନ କଲେ ?
Answer:
ରାମଙ୍କର ବହୁ ସଦ୍‌ଗୁଣ ଥିଲା । ତାଙ୍କଠାରେ ପ୍ରଜାପାଳନ କରିବାର ଅଦ୍ଭୁତ କ୍ଷମତା ରାଜ୍ୟବାସୀ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ । ଏଣୁ ରାଜା ଦଶରଥଙ୍କ ପରେ ସେ ତାଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ଉତ୍ତରାଧ୍ୟାକାରୀ ହୋଇପାରିବେ ବୋଲି ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ଗଭୀର ବିଶ୍ଵାସ ଥିଲା। ଦଶରଥ ତାଙ୍କୁ ଅଯୋଧ୍ୟା ସିଂହାସନରେ ଅଧିଷ୍ଠିତ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାପରେ ସେମାନେ ଆନନ୍ଦରେ ଅଧୀର ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ରାଣୀ କୈକେୟୀଙ୍କର ଦୁଇ ବର ମଧ୍ୟରୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ବରରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ବନବାସ ଯିବାକୁ ପଡୁଥ‌ିବାର ଖବର ଶୁଣି ଅଯୋଧ୍ୟାବାସୀ ଦୁଃଖରେ କ୍ରନ୍ଦନ କରିଥିଲେ ।

(ଖ) କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କୁ କେଉଁ ଦୁଇଟି ବର ମାଗିଥିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଥମ ବରରେ କୈକେୟୀ ନିଜ ପୁତ୍ର ଭରତଙ୍କୁ ଅଯୋଧ୍ୟାର ରାଜା ହେବା ନିମନ୍ତେ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟ ବରରେ ଦଶରଥଙ୍କର ପ୍ରିୟପୁତ୍ର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନଗମନ କରିବାପାଇଁ ବର ମାଗିଥିଲେ ।

(ଗ) ଦଶରଥ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କଲେ ?
Answer:
ରାଜା ଦଶରଥ କୈକେୟୀଙ୍କର ଦ୍ଵିତୀୟ ବରରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ । ଏଥିରେ ରାଣୀ କୈକେୟୀ ରାମଙ୍କୁ ଚଉଦବର୍ଷ ବନବାସକୁ ପ୍ରେରଣ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ରାମଙ୍କ ବନଗମନ ପରେ ନିଜର ପ୍ରିୟତମ ପୁତ୍ର ରାମଙ୍କର ବନବାସର ଯନ୍ତ୍ରଣା କଥା ଚିନ୍ତାକରି ସେ ଅସମୟରେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ଭରତ ଚିତ୍ରକୂଟରୁ ଫେରି କିଭଳି ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କଲେ ?
Answer:
ଭରତ ଚିତ୍ରକୂଟରୁ ଫେରି ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିମର୍ଷ ଭାବେ କାଳାତିପାତ କରିଥିଲେ । ନିଜର ପିତୃପ୍ରତିମ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କର ବନବାସ ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ସେ ମଧ୍ୟ ଗଭୀର ଭାବରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ । ବ୍ୟର୍ଥାତ ଚିତ୍ତରେ ସେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କୁ ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଲେଉଟାଇ ଆଣିବାପାଇଁ ବନକୁ ଯାଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କର ଆଦେଶକୁ ଅବମାନନା ନକରି ସେ ବାଧ୍ୟହୋଇ ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଫେରିଆସି ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କଲେ । ମାତ୍ର ନିଜକୁ ଭ୍ରାତା ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ଆଜ୍ଞାବହ ମନେକରି ତାଙ୍କପରି ଜଟାବଳ୍କଳ ଧାରଣ କରି ତାଙ୍କ ପାଦୁକା ଦୁଇଟିକୁ ସିଂହାସନରେ ରଖ୍ ସେ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କଲେ ।

(‍ଙ) ସୀତା ବାଲ୍ମୀକି ଆଶ୍ରମରେ କାହିଁକି ଆଶ୍ରୟ ନେଲେ ?
ବନକୁ ପଠାଇ ନିର୍ବାସନ ଦଣ୍ଡ ଦେଇଥିଲେ । ସେ ସୀତାଙ୍କର ପତିପ୍ରାଣତାକୁ ମର୍ମେ ମର୍ମେ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରାଜଧର୍ମ ପାଳନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏପରି କଠୋର ପନ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଅନୁଜ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଭ୍ରାତାଙ୍କର ଆଦେଶରେ ସୀତାଙ୍କୁ ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମିକୀଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ଛାଡ଼ି ଆସିଲେ ଏବଂ ସୀତାଦେବୀ ସେଠାରେ ନିଜ କର୍ମକୁ ଆଦରି ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥିଲେ ।

Question ୨।
ପାଞ୍ଚଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ସୀତା ଲଙ୍କାଗଡ଼ରେ ଥ‌ିବାର ଖବର ରାମଚନ୍ଦ୍ର କିପରି ପାଇଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବୀ ସୀତାଙ୍କୁ ଚାରିଆଡ଼େ ଖୋଜି ଖୋଜି ନିରାଶ ହେବାପରେ କିସ୍କିନ୍ଧ୍ୟାର ରାଜା ସୁଗ୍ରୀବଙ୍କ ସହ ମିତ୍ରତା ସ୍ଥାପନ କଲେ । ସୁଗ୍ରୀବ ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସହ ମିତ୍ରତା ସ୍ଥାପନ କରି ନିଜକୁ ଧନ୍ୟ ମନେକଲେ । ସେ ସୀତାଙ୍କୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ନିଜର ଅନୁଚରମାନଙ୍କୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ କଲେ । ଶେଷରେ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କର ପରମଭକ୍ତ ବୀର ହନୁମାନ ଅନୁସନ୍ଧାନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସଫଳତା ଅର୍ଜନ କଲେ । ସେ ସମୁଦ୍ର ପାରହୋଇ ଲଙ୍କାଦ୍ଵୀପରେ ସତୀ ସୀତାଙ୍କୁ ଠାବ କରିଥିଲେ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଖବର ଦେଇଥିଲେ ।

(ଖ) ରାବଣକୁ ‘ଦୁର୍ମତି’ ବୋଲି କହିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଲଙ୍କାଧୂପତି ରାବଣ ଥିଲା ଅତି ଦୁର୍ଦାନ୍ତ ବୀର ଓ ବହୁ ଐଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟର ଅଧିକାରୀ । ତପସ୍ୟା ବଳରେ ସେ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଜୟ କରିବାର ବର ମଧ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ତେଣୁ ତା’ ମନ୍‌ରେ ଗର୍ବ, ଅହଂକାର ପୂରିଉଠିଲା ଓ ସେ ବହୁ ଅନ୍ୟାୟ ଓ ଅତ୍ୟାଚାର କରିଚାଲିଲା । ସେ ବହୁ ଜ୍ଞାନୀ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମନରେ ଗର୍ବ, ଅହଂକାର ପୂରି ରହିବାରୁ ତା’ର ମତି କଳୁଷିତ ହେଲା ଓ ଚିନ୍ତାଧାରା ବିକୃତ ହେଲା । ପରିଶେଷରେ ସେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସୁନ୍ଦରୀ ପତ୍ନୀ ସୀତାଙ୍କୁ ମନ୍ଦ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରଖ୍ ଚେରାଇ ନେଲା । ଏହିପରି ରାବଣର ମତି ଓ ଚିନ୍ତାଧାରା କଳୁଷିତ ହୋଇଥିବାରୁ ରାବଣକୁ ମନ୍ଦମତି ବା ଦୁର୍ନୀତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

(ଗ) ରାମାୟଣରୁ ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତିର କି ସୂଚନା ମିଳେ ?
Answer:
ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କର ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧିଟି ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତିର ସାଫଲ୍ୟ ବହନ କରିଛି। ଚିଷୟର ସମସ୍ତ ଚରିତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଭରତ ଚରିତ୍ରଟି ବିଷୟଟିକୁ ରସାଣିତ କରିଛି । ମାମୁଘରୁ ଫେରି ଭରତ ରାମଙ୍କର ବନବାସ ଓ ଦଶରଥଙ୍କର ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ ଖବର ପାଇ ଦୁଃଖରେ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ବଣକୁ ଯାଇ ବହୁ କାକୁତି ମିନତି କରି ରାମଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ ଚାହିଁଲେ । କିନ୍ତୁ ତାହା ହେଲା ନାହିଁ । ଶେଷରେ ଭରତ ନିରାଶ ହୋଇ ରାମଙ୍କର ପାଦୁକା ଦୁଇଟି ସିଂହାସନରେ ସ୍ଥାପନା କରି ତାଙ୍କର ଭୃତ୍ୟ ଭଳି ରାଜ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରିଥିଲେ । ସମସ୍ତ ରାଜଭୋଗ ଓ ବିଳାସବ୍ୟସନ ବର୍ଜନ କରି ଜଟା ବଳ୍‌କଳ ପିନ୍ଧି, ଫଳମୂଳ ଆହାର କରି ରାମଙ୍କ ପରି ବନବାସୀ ଜୀବନ କଟାଇଲେ । ମା’ ତାଙ୍କପାଇଁ ରାଜା ହେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେ ତାହା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲେ । ଭରତଙ୍କ ଭଳି ଏକ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଓ ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତ ଚରିତ୍ର ଆମର ଆଦର୍ଶ ହେବା ଉଚିତ ।

(ଘ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହ କରିବାପାଇଁ କେଉଁମାନେ ଓ କାହିଁକି ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ?
Answer:
ସୀତାଦେବୀଙ୍କୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବନବାସ ପ୍ରେରଣ କରିବା ପରେ ନିଜ ରାଜ୍ୟ ଅଯୋଧ୍ୟାରେ ଏକ ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞର ଆୟୋଜନ କଲେ । ମାତ୍ର ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ବାଧକ ସାଜିଥିଲା ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସୀତାଙ୍କର ଅନୁପସ୍ଥିତି । ଧର୍ମପତ୍ନୀ ବିନା ଏହି ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ତାଙ୍କର ପାତ୍ରମିତ୍ରମାନେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଏକ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ପରାମର୍ଶରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଦ୍ୱିତୀୟବାର ବିବାହ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା ।

(ଙ) ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଲବ କୁଶଙ୍କର ପରିଚୟ କିପରି ପାଇଲେ ?
Answer:
ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞରେ ବାଲ୍ମୀକି ମୁନି ଯୋଗଦେଇଥିଲେ । ଲବ କୁଶ ଦୁହେଁ ତାଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳକୁ ଆସି ରାମାୟଣ ଗାଇବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଦୁହିଁଙ୍କ ରୂପରେ ରାମ ସୀତାଙ୍କ ରୂପର ସାଦୃଶ୍ୟ ଦେଖ୍, ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପରିଚୟ ପଚାରି ବସିଲେ । ମୁନି ବାଲ୍ମୀକି ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହିପରି ଭାବରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଲବ କୁଶଙ୍କ ପରିଚୟ ପାଇଥିଲେ ।

Question ୩ ।
ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
(କ) ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ଲୋକ ଏହି ସମ୍ବାଦରେ ହାହାକାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଏବଂ ଘରେ ଘରେ କ୍ରନ୍ଦନର ରୋଳ ଉଠିଲା ।
Answer:
ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ………………….. ରୋଳ ଉଠିଲା ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଂଶଟି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଲଖିତ “ରାମାୟଣ କଥା” ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଉଦ୍ଧୃତା ରାମଙ୍କ ବନବାସ ଖବର ପାଇ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖକ ଏଠାରେ କହିଛନ୍ତି। ନାନା ସଦ୍‌ଗୁଣ ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ସବୁଠୁଁ ବେଶି ଭଲ ପାଉଥିଲେ । ଭକ୍ତି ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରୁଥିଲେ । ମାତ୍ର ମଧ୍ୟମା ରାଣୀଙ୍କ ଏହି ସମ୍ବାଦରେ ଅଯୋଧ୍ୟାର ସମସ୍ତଲୋକ ହାହାକାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଏବଂ ଘରେ ଘରେ କ୍ରନ୍ଦନର ରୋଳ ଉଠିଲା। ଏହି ସମ୍ବାଦରେ ଅଯୋଧ୍ୟାର ସମସ୍ତଲୋକ ହାହାକାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଏବଂ ଘରେ ଘରେ କ୍ରନ୍ଦନର ରୋଳ ଉଠିଲା।

(ଖ) ତାହାଙ୍କର ଏହି ପ୍ରକାର ସ୍ଵାର୍ଥତ୍ୟାଗ ଓ ବୈରାଗ୍ୟ ଦେଖୁ ସମସ୍ତେ ବିସ୍ମୟାନ୍ବିତ ହୋଇ ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ କହିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।
Answer:
ତାହାଙ୍କର ଏହି …………. କହିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଲିଖ୍ ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଉଦ୍ଧୃତ। ଭରତଙ୍କର ସ୍ଵାର୍ଥତ୍ୟାଗ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତିଭାବ ଦେଖ୍ ପୁରବାସୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା କଥା ଏଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ। ପିତୃସତ୍ୟ ପାଳନ ନିମନ୍ତେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦବର୍ଷ ବନବାସ ଗଲୋ ମାମୁଘରୁ ଫେର ଏଭଳି ଘଟଣା ଯୋଗୁଁ ମର୍ମାହତ ହେଲେ। ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାପାଇଁ ଭରତ ବହୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ; କିନ୍ତୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଫେରିଲେ ନାହିଁ। ତାଙ୍କରି ଆଜ୍ଞାରେ ଭରତ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କର ପାଦୁକା ଦୁଇଟି ଆଣି ସିଂହାସନରେ ସ୍ଥାପନ କଲେ। ରାମଙ୍କ ପରି ଜଟା ବଳ୍‌କଳ ପିନ୍ଧି, ଫଳମୂଳ ଖାଇ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧ୍ଵ ସ୍ଵରୂପ ରାଜକାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କଲେ। ଭରତଙ୍କର ଏହିଭଳି ନିର୍ଲୋଭ ଓ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଭାବ ଓ ବୈରାଗ୍ୟଭାବ ଦେଖ୍ ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ କରିଥିଲେ।

(ଗ) ସତୀ ସୀତାଙ୍କର ନୟନବାରି କାଳାନଳ ପ୍ରାୟ ଲଙ୍କାପୁରୀକୁ ଭସ୍ମ କରିଦେଲା ।
Answer:
ସତା ସାତାଙ୍କର …………………. ଭଗ୍ନ କରିଦେଲା।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଲିଖତ ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଉଦ୍ଧୃତ। ଭରତଙ୍କର ସ୍ଵାର୍ଥତ୍ୟାଗ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତିଭାବ ଦେଖ୍ ପୁରବାସୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା କଥା ଏଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ। ପିତୃସତ୍ୟ ପାଳନ ନିମନ୍ତେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦବର୍ଷ ବନବାସ ଗଲେ। ମାମୁଘରୁ ଫେରି ଏଭଳି ଘଟଣା ଯୋଗୁଁ ମର୍ମାହତ ହେଲେ। ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାପାଇଁ ଭରତ ବହୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ; କିନ୍ତୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଫେରିଲେ ନାହିଁ। ବଳ୍‌କଳ ପିନ୍ଧି, ଫଳମୂଳ ଖାଇ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧ‌ି ସ୍ଵରୂପ ରାଜକାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କଲେ। ଭରତଙ୍କର ଏହିଭଳି ନିର୍ଲୋଭ ଓ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଭାବ ଓ ବୈରାଗ୍ୟଭାଗ ଦେଖି ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ଧନ୍ୟ କରିଥିଲୋ

Question ୪।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ମେଳ ଖାଉଥ‌ିବା କଥାଗୁଡ଼ିକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରୁ ବାଛି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ରାବଣ	ମନ୍ଥରା
ପଞ୍ଚବଟା	ଅନୁଚର
ଦୁଷ୍ଟଦାସା	ଲଙ୍କାପତି
ଦୁଇଟି ବର	ଅଙ୍ଗାକାର
ହନୁମାନ	ସାତା ହରଣ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ରାବଣ	ଲଙ୍କାପତି
ପଞ୍ଚବଟା	ସାତା ହରଣ
ଦୁଷ୍ଟଦାସା	ମନ୍ଥରା
ଦୁଇଟି ବର	ଅଙ୍ଗାକାର
ହନୁମାନ	ଅନୁଚର

Question ୫।
ବାମପଟେ ତଳେ କେତେକ ଶବ୍ଦ ଦିଆଯାଇଛି । କୋଠରି ଭିତରେ ତା’ର ଅର୍ଥ ସୂଚାଉଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ଲେଖାଯାଇଛି । ବାମପଟ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କୋଠରି ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦରୁ ବାଛ ଓ ତାହାକୁ ନେଇ ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କର ।
ପ୍ରିୟ, ପ୍ରଚଣ୍ତ ଅଗ୍ନି, କଠାଉ, ବିଶ୍ଵସ୍ତ୍ର, ଯାଆଁଳା, ଦୁଷ୍ଟଲୋକ
ଅନୁଗତ, ପାଦୁକା
ଅନୁରକ୍ତ, ଦୁର୍ମତି
କାଳାନଳ, ଯମଜ
Answer:
ଅନୁଗତ, – (ବିଶ୍ଵସ୍ତ୍ର)
ପାଦୁକା – (କଠାଉ)
ଅନୁରକ୍ତ, – (ପ୍ରିୟ)
ଦୁର୍ମତି – (ଦୁଷ୍ଟଲୋକ )
କାଳାନଳ – (ପ୍ରଚଣ୍ତ ଅଗ୍ନି)
ଯମଜ – (ଯାଆଁଳା)

Question ୬।
ହୋଇରହିଛି । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବାଛି ସ୍ତମ୍ଭ ଆକାରରେ ସଜାଇ ଲେଖ । (ଉଦାହରଣ : ସୁଖ – ଦୁଃଖ)
ପ୍ରାଚୀନ, ଜ୍ୟେଷ୍ଠା, ଅନୁରାଗ, ସଦ୍‌ଗୁଣ, ଆନନ୍ଦ, ସନ୍ତୁଷ୍ଟ, ବିରାଗ, ନିରାନନ୍ଦ, ନବୀନ, ବଦ୍‌ଗୁଣ, ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ, କନିଷ୍ଠା
ପ୍ରାଚୀନ – ନବୀନ
ଜ୍ୟେଷ୍ଠା – କନିଷ୍ଠା
ଅନୁରାଗ – ବିରାଗ
ସଦ୍‌ଗୁଣ – ବଦ୍‌ଗୁଣ
ଆନନ୍ଦ – ନିରାନନ୍ଦ
ସନ୍ତୁଷ୍ଟ – ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ

Question ୭ ।
ଲିଙ୍ଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଲେଖ । (ଯେପରି ପୁଅ ରାଜା, ଭାଇ, ପୁତ୍ର, ପିତା, କୁମାର, ବୃଦ୍ଧ, ନର ଝିଅ)
ରାଜା – ରାଣା
ପୁତ୍ର – କନ୍ୟା
କୁମାର – କୁମାରା
ନର – ନାରା
ଭାଇ – ଭାଉଜ / ଉଭଶା
ପିତା – ମାତା
ବୃଦ୍ଧ – ବୃଦ୍ଧା

Question ୮।
ତଳ କୋଠରିରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଏକ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ଲେଖ ।
ରାମଚନ୍ଦ୍ର, ଅଧୀର, ମୃଗୟା, ଶୋକ, ଅନୁସନ୍ଧାନ, କିସ୍କିନ୍ଧ୍ୟା, ସୁଗ୍ରୀବ, ଚାରୁହମ୍ୟଶାଳନୀ, ଅନୁଚର, ବୀର ହନୁମାନ, ସୀତା, ସେତୁ, ଲକ୍ଷ୍ମଣ, ଲଙ୍କାପୁର
Answer:
ମୃଗୟାରୁ ଫେରି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଦେଖନ୍ତି ତ ଆଶ୍ରମରେ ଦେବୀ ସୀତା ନାହାନ୍ତି । ହୁଏତ କେହି ତାଙ୍କୁ ଅପହରଣ କରି ନେଇଯାଇଛି । ଏହି ଚିନ୍ତାରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଶୋକରେ ଅଧୀର ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ସମଗ୍ର ବନଭୂମି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି ପତ୍ନୀ ସୀତାଙ୍କୁ ଠାବ କରି ନ ପାରିବାରୁ କିଷ୍କିନ୍ଧ୍ୟାର ରାଜା ସୁଗ୍ରୀବଙ୍କ ସହାୟତା ଲୋଡ଼ିଲେ । ରାଜା ସୁଗ୍ରୀବ ତାଙ୍କ ଅନୁଚର ବୀର ହନୁମାନଙ୍କୁ ସୀତାଙ୍କର ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣ କଲେ । ବୀର ହନୁମାନ ବହୁ ପରିଶ୍ରମ କରି ଚାରୁହର୍ମଶାଳିନୀ ଲଙ୍କାପୁରରେ ସୀତାଙ୍କର ସନ୍ଧାନ ପାଇଲେ । ଏକଥା ଜାଣିବା ପରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଲଙ୍କାପୁରକୁ ଏକ ସେତୁ ନିର୍ମାଣ କରି ଲଙ୍କାପୁରରେ ପ୍ରବେଶ କରି ସୀତାଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ ।

Question ୯।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ଲେଖଏଁ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଲେଖା
ପ୍ରାଚୀନ, ବସନ, କଠାଉ, ନିଆଁ, ନୟନ, ଦାର
Answer:
ପ୍ରାଚୀନ – ପୁରତନ, ପୁରୁଣା
ବସନ – ବସ୍ତ୍ର, ପରିଧାନ, ଆଚ୍ଛାଦନ
କଠାର – ପାହଜା, ପାଦତ୍ରାଶ, ଚଟି
ନିଆଁ – ଅଗ୍ନି, ହୁତାଶନ, ଅନଳ
ନୟନ – ଚକ୍ଷୁ, କେତ୍ର
ବାର – ସ୍ତା, ଭର୍ଯ୍ୟା, ପତ୍ନୀ

Question ୧୦ ।
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦମାନଙ୍କର ଅର୍ଥ ବୁଝାଉଥ‌ିବା କେତେକ ଶବ୍ଦ ବୃତ୍ତ ଭିତରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ପଦ ବ୍ୟବହାର କରି ସେହି ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ପୁଣିଥରେ ଲେଖ ।
(କ) କିନ୍ତୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦ୍ବିତୀୟ ଦାର-ପରିଗ୍ରହ ନ କରି ସୀତାଙ୍କର ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତି ଗଠନ କରି ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ କଲେ ।
(ଖ) କିନ୍ତୁ ଅବିଶ୍ୱାସୀ କୁଟିଳ ପ୍ରକୃତିର ଲୋକମାନେ କୌଣସି ଉତ୍ତର ଦେଲେ ନାହିଁ ।
(ଗ) ପରିଶେଷରେ ରାବଣ ମଧ୍ୟ ରାମଙ୍କ ଶରରେ ବିନାଶପ୍ରାପ୍ତ ହେଲା ।
(ଘ) ରାମ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଘେନି ଅଯୋଧ୍ୟା ପ୍ରତ୍ୟାଗମନ କଲେ ।
Answer:
(କ) କିନ୍ତୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦ୍ବିତୀୟ ବିବାହ ନ କରି ସୀତାଙ୍କର ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତି ଗଠନ କରି ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ କଲେ ।
(ଖ) କିନ୍ତୁ ଅବିଶ୍ୱାସୀ କୁଟିଳ ପ୍ରକୃତିର ଲୋକମାନେ ନିରୁତ୍ତର ରହିଲେ ।
(ଗ) ପରିଶେଷରେ ରାବଣ ମଧ୍ୟ ରାମଙ୍କ ଶରରେ ବିନଷ୍ଟ ହେଲା ।
(ଘ) ରାମ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଘେନି ଅଯୋଧ୍ୟା ଫେରିଲେ ।

Question ୧୧ ।
୫୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ଭରତଙ୍କ ଚରିତ୍ର ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଦଶରଥଙ୍କ ମଧ୍ୟମା ରାଣୀ କୈକେୟୀଙ୍କ ପୁଅ ଭରତ । ସେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଅସୀମ ଭକ୍ତ ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରୁଥିଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ପିତାଙ୍କର ସତ୍ୟ ପାଳି ବନବାସ ଗଲେ । ଏକଥା ଭରତ ମାମୁଘରୁ ଫେରିଆସି ଶୁଣିବା ପରେ ଦୁଃଖରେ ଭାଙ୍ଗିପଡ଼ିଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ସେ ପଞ୍ଚବଟୀଠାରେ ଭେଟି ଫେରିଆସିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ନ ଫେରି ତାଙ୍କୁ ପାଇବାକୁ ଫେରିଯାଇ ରାଜ୍ୟଭାର ସମ୍ଭାଳିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ଭାରତ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପାଦୁକା ହୁଇଟିକୁ ସିଂହାସନରେ ରଖ୍ ରାମଙ୍କ ଭଳି ବଳକଳ ପରିଧାନ କରି ରାଜଭୋଗ ଛାଡ଼ି ରାଜ୍ୟ ପାଳନ କଲେ । ତାଙ୍କର ଏହି ପ୍ରକାର ତ୍ୟାଗରୁ ତାଙ୍କ ଆଦର୍ଶ ଜୀବନର ନମୁନା ମିଳେ । ସେ ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତ, ଗୁଣୀ ଓ ଆଦର୍ଶ ଚରିତ୍ରସମ୍ପନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ।

(ଖ) କୁଶ ଓ ଲବ ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ କିପରି ଭାବେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମୁଗ୍ଧ କଲେ ?
Answer:
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଅନୁଜ ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କଦ୍ବାରା ପତ୍ନୀ ସୀତାଙ୍କୁ ବନବାସ ପ୍ରେରଣ କରିବା ପରେ ଦେବୀ ସୀତା ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମିକୀଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥିଲେ । ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକି ଦେବୀ ସୀତାଙ୍କୁ ନିଜର କନ୍ୟା ସଦୃଶ ଆଦରଯତ୍ନ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ସୀତାଙ୍କର ଲବ ଓ କୁଶ ନାମରେ ଦୁଇ ଯମଜ ପୁତ୍ର ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କଲେ । ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମିକୀ ଲବ ଓ କୁଶଙ୍କୁ ଯଥାର୍ଥ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରି ତାଙ୍କ ରଚିତ ରାମାୟଣ କାବ୍ୟର ଗାୟନଶୈଳୀ ସେମାନଙ୍କୁ ଶିଖାଇଥିଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଆୟୋଜିତ ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞକୁ ଋଷି ବାଲ୍ମିକୀ ଲବ ଓ କୁଶଙ୍କ ସହ ଗମନ କରିଥିଲେ । ସେଠାରେ ଲବ ଓ କୁଶ ଚମତ୍କାର ଶୈଳୀରେ ମହର୍ଷିଙ୍କ ରଚିତ ରାମାୟଣ କାବ୍ୟ ଗାୟନ କରିଥିଲେ । ଦୁଇ ଶିଶୁପୁତ୍ରଙ୍କ ଏପରି ଗାୟନ ଶୈଳୀରେ ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ ଉପସ୍ଥିତ ସମସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ।

Question ୧୨ ।
୧୦୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଲେଖ । ରାମାୟଣରୁ କେଉଁ ସୁଶିକ୍ଷା ମିଳୁଛି ?
Answer:
ରାମାୟଣ ଏକ ଆଦର୍ଶ କାବ୍ୟ । ଏହାର ସମସ୍ତ ଚରିତ୍ର ଆଦର୍ଶରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଥିଲେ ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ରାମାୟଣ ଏକ ଆଦର୍ଶ କାବ୍ୟ । ଏହାର ସମସ୍ତ ଚରିତ୍ର ଆଦର୍ଶରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଥିଲେ ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ରାଜାର ଏକ ଚରମ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ । ଜଣେ ସୁପୁତ୍ର ହିସାବରେ ପିତା ଦଶରଥଙ୍କର ସମ୍ମାନ ଓ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିକୁ ଆଖ୍ ଆଗରେ ରଖ୍ ମୋଚନ କରିବାପାଇଁ ନିଜର ପ୍ରିୟତମା ପତ୍ନୀକୁ ମଧ୍ୟ ବନବାସ ଦଣ୍ଡ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ନିଜର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାର୍ଥକୁ ଜଳାଞ୍ଜଳି ଦେଇ ସାଧାରଣ ସ୍ଵାର୍ଥପାଇଁ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିବାର ମହାନ୍ ଶିକ୍ଷା ଏହି ରାମଙ୍କ ଚରିତ୍ରରୁ ମିଳିଥାଏ । ଉପାଦାନ । ନିଜେ ରାଜପଦ ପାଇ ମଧ୍ଯ ପ୍ରିୟତମ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କୁ ସିଂହାସନକୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ ସମସ୍ତ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ଭରତଙ୍କ ଚରିତ୍ରର ଏକ ବିଶେଷ ଶିକ୍ଷଣୀୟ ବସ୍ତୁ । ଆଜୀବନ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ସହି ଛାଇ ପରି ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତାଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ରହି ତାଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କ ପରି ଭାଇଙ୍କଠାରେ ଦେଖାଯାଏ । ସେହିପରି ବୀର ହନୁମାନଙ୍କ ପରି ନିଷ୍ଠାପର ଭକ୍ତ ଓ ସେବକ ଏବଂ ସୁଗ୍ରୀବଙ୍କ ପରି ବନ୍ଧୁ ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କ ଚରିତ୍ର ଆମ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷଣୀୟ । ଦୁଷ୍ଟ, ଅତ୍ୟାଚାରୀ ରାବଣ ପରି ରାଜାକୁ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ମଙ୍ଗଳପାଇଁ ସଂହାର କରି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଜଗତକୁ ଏକ ମହତ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଛନ୍ତି ।

ତୁମପାଇଁ କାମ :

• ରାମାୟଣ ଉପରେ ରଚିତ ବିଭିନ୍ନ ଗଳ୍ପ, କବିତା ସଂଗ୍ରହ କର ଓ ଅଧ୍ୟୟନ କର ।
• କବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀରୁ ତୁମକୁ ଭଲ ଲାଗୁଥ‌ିବା କବିତାଗୁଡ଼ିକୁ ପଢ଼ ।
  Answer:
  ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।

ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର

(କ) ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
Question ୧।
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସୀତାଙ୍କ ସୁନାମୂର୍ତ୍ତି ତିଆରି କରାଇଥିଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଅଶ୍ୱମେଧ ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠାନର ସଂକଳ୍ପ କଲେ, ସେତେବେଳେ ପାତ୍ରମିତ୍ରମାନେ ଧର୍ମପତ୍ନୀ ବିନା ଏ ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହୁଏ ନାହିଁ ବୋଲି ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟ ଦାର ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଲେ । ମାତ୍ର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଏଥ‌ିରେ ସମ୍ମତ ନହୋଇ ସୀତାଙ୍କ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତି ତିଆରି କରି ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠାନ କରିବାପାଇଁ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଲେ ।

Question ୨।
ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ ସୀତାଙ୍କ ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେଲା ?
କିମ୍ବା, ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ ସୀତାଙ୍କ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଆଦେଶରେ ସୀତା ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳକୁ ଆସିଲେ ଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଚରଣବନ୍ଦନା କଲେ । ବାଲ୍ମୀକି ଯଜ୍ଞସ୍ଥଳରେ ଠିଆହୋଇ ପୁରବାସୀମାନଙ୍କୁ କହିଲେ, ‘ସୀତାଦେବୀ ପରମା ସତୀ, ରାମଚନ୍ଦ୍ର ତାହାଙ୍କୁ ପୁନଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଅଛିନ୍ତି। ପୁରବାସାମାନେ ଏ ବିଷୟରେ ଅନୁମତି ଦିଅନ୍ତୁ।” ମାତ୍ର କୁଟିଳମନା ବ୍ୟକ୍ତିମାନା ନିରୁତ୍ତର ରହିଲେ। ଫଳରେ ସୀତାଦେବୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମର୍ମାହତ ହୋଇପଡ଼ିଲେ ଓ ସେ ଆଉ ଅଧିକାଳ ଜୀବନଧାରଣ ନିମନ୍ତେ ବୀତସ୍ପୃହ ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ସେ କହିଲେ, ‘ହେ ବସୁଧେ, ମୋତେ ଗ୍ରହଣ କର । – ଏହା କହିବା ପରେ ସେ ମୂର୍ତ୍ତିତା ହୋଇ ଭୂମି ଉପରେ ଲୋଟିପଡ଼ିଲେ ଓ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କଲେ । ପ୍ରଜାନୁରଞ୍ଜନ ନିମନ୍ତେ ରାଜାଙ୍କର ସ୍ଵାର୍ଥତ୍ୟାଗ ଏବଂ ଦୁଷ୍ଟ ଲୋକଙ୍କର ସମାଜ ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟ ଏଠାରେ ପ୍ରଶିଧାନଯୋଗ୍ୟା

Question ୩ ।
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସୀତାଙ୍କୁ ବର୍ଜନ କରିବାର କାରଣ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଫେରି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ରାଜ୍ୟଭାର ଗ୍ରହଣ କଲେ । ସୀତା ରାବଣପୁରୀରେ ରହିଥ‌ିବା ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ନିନ୍ଦା କରୁଥିବାର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଲେ । ସେ ନିଜେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ସୀତାଙ୍କ ଚରିତ୍ର ନିଷ୍କଳଙ୍କ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରଜାନୁରଞ୍ଜନ କରିବା ରାଜାର ଧର୍ମ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବାକୁ ସେ ନିଜର ସୁଖଶାନ୍ତି ବିସର୍ଜନ କରି ସୀତାଙ୍କୁ ପରିତ୍ୟାଗ କରିଥିଲୋ

(ଖ) ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Question ୧ ।
‘‘କେବଳ ରାମଙ୍କୁ ସର୍ବଦା ଧ୍ୟାନ କରି ସେହି ଭୀଷଣ ରାକ୍ଷସ ପୁରୀରେ ଦିନଯାପନ କରିଥିଲେ ।’’
Answer:
‘‘କେବଳ ……………………….. କରିଥିଲେ ।’’
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଲିଖତ ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ଭୀଷଣ ରାକ୍ଷସ ପୁରୀରେ ସୀତା କିଭଳି କାଳାତିପାତ କରିଥିଲେ ତାହାର ବର୍ଣନା ଦିଆଯାଇଛି । ଦୁର୍ମତି ରାବଣ ସୀତାଙ୍କୁ ପଞ୍ଚବଟୀରୁ ହରଣ କରିନେଇ ଲଙ୍କାପୁରରେ ରଖୁଲା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ରାଣୀ କରିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଲୋଭନ ଦେଖାଇ ନାନା ପ୍ରକାର ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ମହାସତୀ ସୀତା ତା’ର ପ୍ରଲୋଭନରେ ଭୁଲି ଯାଇ ନ ଥିଲେ । ତେଣୁ ରାବଣ ତାଙ୍କୁ ବହୁ କଷ୍ଟ ଦେଲା କିନ୍ତୁ ସୀତାଙ୍କର ମନ କୌଣସିଥରେ ଟଳିଲା ନାହିଁ । ସେ କେବଳ ରାମଙ୍କୁ ସର୍ବଦା ଧ୍ୟାନ କରି ସେହି ଭୀଷଣ ରାକ୍ଷସପୁରୀରେ କାଳାତିପାତ କଲେ ।

Question ୨।
‘‘ରାମ ସେ ସମସ୍ତ ଭୁଲି ଯାଇ ତାହାଙ୍କ ପାଦ ବନ୍ଦନା କରି ଯଥୋଚିତ ଭକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କଲେ ।’’
Answer:
‘ରାମ …………………………ପ୍ରକାଶ କଲେ ।’’
ଭକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଂଶଟି ଭକ୍ତିକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ କିଖିତ ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନାତା ଏଠାରେ ଲେଖଙ୍କ ରାମଙ୍କର ଉଦାରତାର ବର୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଲଙ୍କା ବିଜୟ ପରେ ରାମ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଘେନି ଅଯୋଧ୍ୟା ପ୍ରତ୍ୟାଗମନ କଲେ । ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟାଗମନରେ ପୁରବାସୀଗଣ ଆନ୍ଦ ଉତ୍ସବ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଭରତ ଓ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ମହାନନ୍ଦରେ ରାମସୀତାଙ୍କୁ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା କରି ଗୃହକୁ ଘେନିଗଲେ । କୌଶଲ୍ୟା ଓ ସୁମିତ୍ରାଙ୍କର ରକ୍ଷୁ ଆନନ୍ଦରେ ଅଶ୍ରୁବର୍ଷଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା । କିନ୍ତୁ କୈକେୟୀ ରାମଙ୍କ ପ୍ରତି କରିଥିବା ଅନ୍ୟାୟ ସ୍ମରଣ କରି ଲଜ୍ଜିତା ହୋଇଉଠିଲେ । ରାମଙ୍କର ହୃଦୟ ଥିଲା ବିଶାଳ। ସେ ଅତୀତର ସବୁକଥା ଭୁଲିଯାଇ କୈକେୟୀଙ୍କର ପାଦବନ୍ଦନ କଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି ନିବେଦନ କଲେ ।

Question ୩ ।
‘ସେମାନଙ୍କର ମଧୁର ଗାନ ଶୁଣି ସମସ୍ତେ ମୋହିତ ହୋଇଗଲେ ।’’
Answer:
“ସେମାନଙ୍କର …………………… ହୋଇଗଲୋ ।”
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ‘ରାମାୟଣ କଥା’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଲେଖକ ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞରେ କୁଶ ଓ ଲବଙ୍କର ରାମାୟଣ ଗାନର ପ୍ରଶଂସା ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ଅଯୋଧ୍ୟାର ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠିତ କରିଥିଲେ । ଦେଶ ଦେଶାନ୍ତରରୁ ମୁନିଋଷିମାନେ ଯଜ୍ଞ ସ୍ଥାନକୁ ଆମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇ ଆସିଥିଲେ । ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକି ମଧ୍ଯ ନିମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇ କୁଶ ଓ ଲବଙ୍କୁ ଘେନି ଯଜ୍ଞ ସ୍ଥାନରେ ଉପସ୍ଥିତ ହେଲେ । ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କର ଆଦେଶମତେ କୁଶ ଓ ଲବ ଯଜ୍ଞ ସ୍ଥାନରେ ରାମାୟଣ ଗାନ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସେମାନଙ୍କର ମଧୁର ଗାନ ଶୁଣି ସମସ୍ତେ ମୋହିତ ହୋଇଗଲେ ।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧ ।
ରାମାୟଣ କଥାର ଲେଖକ କିଏ ?
Answer:
ରାମାୟଣ କଥାର ଲେଖକ ହେଉଛନ୍ତି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ।

Question ୨ ।
ଦଶରଥ କେଉଁ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଥିଲେ ?
Answer:
ଦଶରଥ ଅଯୋଧ୍ୟା ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଥିଲେ ।

Question ୩ ।
ଦଶରଥଙ୍କର କେତେଜଣ ରାଣୀ ଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଦଶରଥଙ୍କର ତିନି ରାଣୀ ଥିଲେ। ସେମାନେ ହେଲେ କୌଶଲ୍ୟା, କୈକେୟୀ ଓ ସୁମିତ୍ରା ।

Question ୪ ।
ଦଶରଥଙ୍କର ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ରାଣୀଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଓ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ରଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଦଶରଥଙ୍କ ଜ୍ୟେଷ୍ଠାରାଣୀଙ୍କ ନାମ କୌଶଲ୍ୟା ଓ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ରାମଚନ୍ଦ୍ର।

Question ୫ ।
କିଏ ରାମଙ୍କର ଏକାନ୍ତ ଅନୁଗତ ଥିଲେ ?
Answer:
ଲକ୍ଷ୍ମଣ ରାମଙ୍କର ଏକାନ୍ତ ଅନୁଗତ ଥିଲେ।

Question ୬ ।
କିଏ ଭରତଙ୍କର ଅତିଶୟ ଅନୁଗତ ଥିଲେ ?
Answer:
ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ଭରତଙ୍କର ଅତିଶୟ ଅନୁଗତ ଥିଲେ।

Question ୭ ।
ରାଜା ଦଶରଥ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇ ପଡ଼ିବାରୁ କି ସଂକଳ୍ପ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ରାଜା ଦଶରଥ କ୍ରମେ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇ ପଡ଼ିବାରୁ ସେ ରାମଙ୍କୁ ରାଜା କରାଇ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ସଂକଳ୍ପ

Question ୮।
ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ଅଭିଷେକୋତ୍ସବ ବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି କୈକେୟୀ କ’ଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ଅଭିଷେକୋତ୍ସବ ଶୁଣି ମନ୍ଥରା ନାମକ ଜଣେ ଦୃଷ୍ଟା ଦାସୀର କୁମନ୍ତ୍ରଣାରେ ପଡ଼ି କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କୁ ଦୁଇଟି ନିଷ୍ଠୁର ବର ମାଗିଥିଲେ।

Question ୯ ।
କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କୁ କେଉଁ ଦୁଇଟି ବର ମାଗିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଥମ ବରରେ କୈକେୟୀ ନିଜ ପୁତ୍ର ଭରତଙ୍କୁ ଅଯୋଧ୍ୟାର ରାଜା ହେବା ନିମନ୍ତେ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟ ବରରେ ଦଶରଥଙ୍କର ପ୍ରିୟ ପୁତ୍ର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନଗମନ କରିବା ପାଇଁ ବର ମାଗିଥିଲେ।

Question ୧୦ ।
କୈକେୟୀଙ୍କୁ ବର ଦୁଇଟି ଦେବା ପାଇଁ ଦଶରଥ କାହିଁକି ଅଙ୍ଗୀକାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
ରାଜା ଦଶରଥ ତାଙ୍କ ସେବା ଶୁଶ୍ରୂଷାରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଦୁଇଟି ବର ଦେବାପାଇଁ ଅଙ୍ଗୀକାର କରିଥିଲେ।

କଠିନ ପଦାର୍ଥ:

Question ୧।
ଦଶରଥ ଅବସର ଗ୍ରହଣକରିବା ପାଇଁ କାହିଁକି ସଂକଳ୍ପବଦ୍ଧ ହେଲେ ?
(କ) ରାଜ୍ୟ ଶାସନଲାଗି ବିତୃଷ୍ଣା ଆସିବାରୁ
(ଖ) ରାଜପରିବାରେ ଅଶାନ୍ତି ହେବାରୁ
(ଗ) ସେ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇଯିବାରୁ
(ଘ) ରାମଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ ଦେବାପାଇଁ ମନସ୍ଥ କରିବାରୁ
Answer:
(ଗ) ସେ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇଯିବାରୁ

Question ୨।
ରାମଙ୍କର ଅଭିଷେକ ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଚାରିତ ହେବାକ୍ଷଣି ପ୍ରଜାମାନେ ଖୁବ୍ ଖୁସିହେଲେ କାହିଁକି ?
(କ) ରାମ ଦଶରଥଙ୍କର ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର ଥିଲେ
(ଖ) ରାମଙ୍କର ବୀରତ୍ଵରେ ମୁଗ୍ଧହୋଇ
(ଗ) ରାମ ବହୁ ସଦ୍‌ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ
(ଘ) ରାମ ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର ଥିଲେ
Answer:
(ଗ) ରାମ ବହୁ ସଦ୍‌ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ

Question ୩।
କୈକେୟୀଙ୍କୁ ବର ଦେବାପାଇଁ ଦଶରଥ କାହିଁକି ଅଙ୍ଗୀକାର କରିଥିଲେ ?
(କ) କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କର ପ୍ରିୟ ପତ୍ନୀ ଥିଲେ
(ଖ) ସେ ଖୁବ୍ ସାହସୀ ଥିଲେ
(ଗ) କୈକେୟୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦରୀ ଥିଲେ
(ଘ) ସେ ଦଶରଥଙ୍କର ସେବାକରି ଜାବନରକ୍ଷା କରିଥ୍ ଲେ
Answer:
(ଘ) ସେ ଦଶରଥଙ୍କର ସେବାକରି ଜାବନରକ୍ଷା କରିଥ୍ ଲେ

Question ୪।
ମନ୍ଥରା କିଏ ?
(କ) କୈକେୟୀଙ୍କ ଭଉଣୀ
(ଖ) ସୁମିତ୍ରାଙ୍କ ଭଉଣୀ
(ଗ) ଜଣେ ଦୁଷ୍ଟା ଦାସୀ
(ଘ) ଦଶରଥଙ୍କ ମା’
Answer:
(ଗ) ଜଣେ ଦୁଷ୍ଟା ଦାସୀ

Question ୫।
ଦଶରଥ କାହିଁକି କୈକେୟୀଙ୍କ ପ୍ରାର୍ଥନା ପୂରଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲେ ?
(କ) ସତ୍ୟପରାୟଣା ଥିବା ଯୋଗୁଁ
(ଖ) ଭରତଙ୍କ ମଇଂଳ ଇଚ୍ଛାକରିଥିବାରୁ
(ଗ) କୈକେୟୀଙ୍କୁ ଭୟକରୁଥିବାରୁ
(ଘ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ଇଚ୍ଛାକରୁଥିବାରୁ
Answer:
(କ) ସତ୍ୟପରାୟଣା ଥିବା ଯୋଗୁଁ

Question ୬।
କାହାର ମନ୍ତ୍ରଣାରେ କୈକେୟୀ ଦଶରଥଙ୍କୁ ବର ମାଗିଲେ ?
(କ) ମନ୍ଥରା
(ଖ) ସୁମିତ୍ରା
(ଗ) ମାଣ୍ଡବୀ
(ଘ) ଶ୍ରୁତକାର୍ତ୍ତି
Answer:
(କ) ମନ୍ଥରା

Question ୭।
ଦଶରଥଙ୍କ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗର କାରଣ କ’ଣ ?
(କ) ଭରତଙ୍କ ଅଭିଷେକ ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଚାରିତ ହେବାରୁ
(ଖ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି
(ଗ) ମନ୍ଥରା କୈକେୟୀଙ୍କ ସହ ମନ୍ତ୍ରଣା କରିବାରୁ
(ଘ) କୈକେୟାଙ୍କ ଧମକ ଯୋଗୁଁ
Answer:
(ଖ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି

Question ୮।
ସୀତା କେଉଁ ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାରୀ ଥିଲେ ?
(କ) ମିଥିଳା
(ଖ) ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବନବାସ ବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣି
(ଗ) କିସ୍ମିନ୍ଧ୍ୟା
(ଘ) କୈକେୟୀଙ୍କ ଧମକ ଯୋଗୁଁ
Answer:
(କ) ମିଥିଳା

Question ୯।
ଭରତ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ବନବାସ ସମ୍ବାଦ କେଉଁଠାରେ ପାଇଲେ ?
(କ) କିଷ୍କିନ୍ଧ୍ୟାରେ
(ଗ) ମିଥୁଳାରେ
(ଖ) ମାତୁଳାଳୟରେ
(ଘ) ଚିତ୍ରକୂଟ ପର୍ବତରେ
Answer:
(ଖ) ମାତୁଳାଳୟରେ

Question ୧୦।
ଭରତ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ କେଉଁଠାରେ ଭେଟିଥିଲେ ?
(କ) ଘନ ଅରଣ୍ୟରେ
(ଖ) ଲଙ୍କାରେ
(ଗ) ସରଯୂ ନଦୀକୂଳରେ
(ଘ) ଚିତ୍ରକୂଟ ପର୍ବତରେ
Answer:
(ଘ) ଚିତ୍ରକୂଟ ପର୍ବତରେ

ପ୍ରବନ୍ଧର ପ୍ଠଷ୍ଠଭୂମି: 

ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୁଦନ ତାଙ୍କର କର୍ମ ଜାବନରେ ଜଣେ ଶିକ୍ଷା ପରିଦର୍ଶକ ରୂପେ ଦାୟିତ୍ୱ ବହନ କରିଥିବାରୁ ଶିକ୍ଷା, ଶିକ୍ଷକ, ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଓ ଶିକ୍ଷାୟତନ ସହ ଗଭୀରଭାବରେ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ ଥିଲେ । ଏଣୁ କୋମଳମତି ଶିଶୁ ମନରେ ପ୍ରଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବା ଭଳି ବିଷୟବସ୍ତୁ ଚୟନ କରି ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତ୍ରକରେ ସନ୍ନିବେଶ କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲୋ ‘ରାମାୟଣ’ ଗ୍ରନ୍ଥର କଥାବସ୍ତୁରୁ କୋମଳମତି ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଆଦର୍ଶ, ଚାରତ୍ଵ ଓ ଜନବସ୍ତ୍ରକତା ସମ୍ପକରେ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ କରିବାର ଯଥେଷ୍ଟ ପରିସର ଥ‌ିବାରୁ ଏ ପ୍ରବନ୍ଧଟିକୁ ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଉଛି । ରାମାୟଣ ଗ୍ରନ୍ଥ ଉକ୍ଳାୟ ସମାଜରେ ଆବାଳବୃଦ୍ଧବନିତାଙ୍କର ଅତି ପ୍ରିୟ ଗ୍ରନ୍ଥ । ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଗଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ଆଦର୍ଶ, ବୀରତ୍ଵ ଓ ସତ୍ୟନିଷ୍ଠା ସମ୍ପର୍କରେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିବାର ବିସ୍ତୃତ ପରିସର ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧରେ ରହିଛିା

ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରକଥା :

ଅଯୋଧ୍ୟାର ରାଜା ଦଶରଥଙ୍କ‘ର ତିନି ରାଣୀ ଥିଲେ । ରାମ, ଲକ୍ଷ୍ମଣ, ଭରତ ଓ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ଚାରିପୁଅଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନାବିଳ ସ୍ନେହ ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା ଦଶରଥ ବାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟଭାର ଦେବାପାଇଁ ସ୍ଥିର କଲେ । ଏଥୁରେ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ଆନନ୍ଦର ସୀମା ରହିଲା ନାହିଁ । ରାମ ରାଜା ହେବା କଥା ଶୁଣି ମନ୍ଥରା ନାମକ ଦୁଷ୍ଟା ଦାସୀର କୁମନ୍ତ୍ରଣାରେ ପଡ଼ି କୈକେୟୀ ଈର୍ଷା କଲେ । ଦଶରଥଙ୍କୁ ପୂର୍ବର ଅଙ୍ଗୀକାର କରିଥିବା ଦୁଇଟି ବର ମାଗିଲେ । ପ୍ରଥମ ବରରେ ଭରତ ରାଜା ହେବେ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ବରରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଚଉଦ ବର୍ଷ ବନବାସ ଯିବେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ପିତୃସତ୍ୟ ପାଳନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲେ । ଏ ସମ୍ବାଦରେ ପ୍ରଜାମାନେ ଦୁଃଖରେ ହାହାକାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।

ରାମ ବନକୁ ଯିବାକୁ ବାହାରିଲେ । ସୀତା ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ତାଙ୍କ ସହିତ ଗଲେ । ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବାଧ୍ୟହେଲେ ଉଭୟଙ୍କୁ ସଙ୍ଗରେ ନେବାକୁ । ପ୍ରିୟ ପୁତ୍ର ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ବିଚ୍ଛେଦରେ ଝୁରି ଝୁରି ଦଶରଥ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କଲେ । ଭରତ ମାମୁଘରୁ ଫେରି ଶୁଣିଲେ ବଡ଼ଭାଇ ପିତାଙ୍କ ଆଦେଶ ପାଳି ବନକୁ ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି । ଭ୍ରାତୃଭକ୍ତ ଭରତଙ୍କର ମନ ଘରେ ଲାଗିଲା ନାହିଁ । ଏଣୁ ସେ ବନକୁ ଗଲେ ଭାଇ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ । ପଞ୍ଚବଟୀ ବନରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କର ଭେଟ ହେଲା । ଅନେକ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଆଉ ଫେରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି କହି ତାଙ୍କୁ ନାନାପ୍ରକାର ବୁଝାଇ ଫେରାଇ ଦେଲେ । ଭରତ ବଡ଼ଭାଇ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପାଦୁକାକୁ ସିଂହାସନରେ ରଖ୍ ତାଙ୍କ ଭଳି ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବେଶ ଧରି ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧ‌ି ରୂପେ ରାଜ୍ୟ ପାଳନ କଲେ । ରାଜଭୋଗ ଖାଦ୍ୟ ଛାଡ଼ି ଫଳମୂଳ ଖାଇଲେ । ତାଙ୍କର ଅପୂର୍ବ ତ୍ୟାଗ ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଜାମାନେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କଲେ । ପଞ୍ଚବଟୀ ବନରେ ଥିବା ସମୟରେ ଲଙ୍କାପତି ରାବଣ ସୀତାଙ୍କୁ କୌଶଳ କରି ଚୋରାଇ ନେଲା ଓ ତାଙ୍କୁ ବହୁତ କଷ୍ଟ ଦେଲା ।

ଏଣେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଖୋଜି ଖୋଜି ନିରାଶ ହେଲେ । ସୁଗ୍ରୀବଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ମିତ୍ରତା ସ୍ଥାପନ କରି ତାଙ୍କର ଅନୁଚର ବୀର ହନୁମାନଙ୍କୁ ସୀତାଙ୍କର ଠାବ କରିବାକୁ ପଠାଇଲେ । ସୀତାଙ୍କର ଠାବ ନେଇ ବୀର ହନୁମାନ ଫେରିଲେ । ସମସ୍ତେ ମିଶି ଲଙ୍କା ଆକ୍ରମଣ କରି ରାବଣକୁ ବଧ କରି ସୀତାଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କଲେ । ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଫେରି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ରାଜ୍ୟଭାର ଗ୍ରହଣ କଲେ । କୈକେୟୀ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ ଲଜ୍ଜା ପାଇଲେ । ସୁଖରେ ସମସ୍ତଙ୍କର ଦିନ କଟିଲା, କିନ୍ତୁ ସୀତା ରାବଣ ଘରେ ରହିଥ‌ିବା ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଜା ନିନ୍ଦା କରିବା କଥା ଶୁଣି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସୀତାଙ୍କୁ ପରିତ୍ୟାଗ କଲେ । ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଭାଇଙ୍କ ଆଦେଶରେ ସୀତାଙ୍କୁ ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ନିକଟସ୍ଥ ବନଭୂମିରେ ଛାଡ଼ି ଆସିଲେ । ବାଲ୍ମୀକି ସୀତାଙ୍କୁ ନିଜର କନ୍ୟା ଭଳି ପାଳନ କଲେ । ସେଠାରେ ସୀତା ଦୁଇଟି ଯାଆଁଳାପୁତ୍ର ଜନ୍ମ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଲାଳନପାଳନ କରି ବଡ଼ କଲୋ

ଏଣେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞର ଆୟୋଜନ କଲେ । ଯଜ୍ଞ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସହ ସ୍ତ୍ରୀର ଉପସ୍ଥିତି ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ ଥ‌ିବାରୁ ସମସ୍ତେ ତାଙ୍କୁ ଆଉ ଥରେ ବିବାହର ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ; କିନ୍ତୁ ସେ ସୀତାଙ୍କର ସୁନାର ମୂର୍ତ୍ତି ଗଢ଼ି ଯଜ୍ଞକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଏହି ଯଜ୍ଞରେ ମହର୍ଷି ବାଲ୍ମୀକି ଯୋଗଦେଲେ । ସଙ୍ଗରେ ଥିଲେ ଲବ ଓ କୁଶ । ଲବ, କୁଶଙ୍କର ରାମାୟଣ ଆବୃତ୍ତି ଶୁଣି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମୁଗ୍‌ଧ ହେଲେ । ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କଠାରୁ ଲବ, କୁଶଙ୍କର ପରିଚୟ ପାଇ ସୀତାଙ୍କୁ ଆଣିବା ନିମନ୍ତେ ଆଦେଶ ଦେଲେ । ସତୀ ସୀତା ସଭାସ୍ଥଳରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୁଅନ୍ତେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ତାଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାପାଇଁ ବାଲ୍ମୀକି ଓ ପୁରବାସୀଙ୍କର ଅନୁମତି ଚାହିଁଲେ । କିନ୍ତୁ କେତେକ ଖଳଲୋକଙ୍କଠାରୁ କିଛି ଉତ୍ତର ନ ପାଇବାରୁ ସୀତାଦେବୀ ବିଶେଷ ମର୍ମାହତ ହୋଇ ‘ମା’ ଧରିତ୍ରୀ ମୋତେ ଗ୍ରହଣ କର’ କହି ଟଳିପଡ଼ିଲେ ।

କଠିନ ପଦାର୍ଥ:

• ରାମାୟଣ – ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥଟିକୁ ମହାକବି ବାଲ୍ମୀକି ରଚନା କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଙ୍କ ଜୀବନ କଥା ବର୍ଣ୍ଣନା । କରାଯାଇଛି।
• ପ୍ରାଚୀନ – ପୁରୁଣା ।
• ମଧ୍ୟମା – ମଝିଆଁ
• ଏକଦା – ଥରେ।
• ଉତ୍ତାରୁ – ପରୋ
• ଅନୁଗତ – ବିଶ୍ୱସ୍ତ / ଯେ ସଂପୃକ୍ତ ବଢ଼ ଲୋକଙ୍କର କଥା ମାନି ଚଳନ୍ତା
• ଅନୁରକ୍ତ – ଅନୁରାଗୀ / ପ୍ରିୟା
• ଅଙ୍ଗଳାର – ପ୍ରତିଜ୍ଞା / ଶପଥ / ସମ୍ମତା
• ଅଧ୍ପତି – ରାଜା
• ସର୍ବଗୁଣାଳକୃତା – ଯେଉଁ ନାରାଠାରେ ସମସ୍ତ୍ର ସୁଗୁଣ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଥାଏ।
• ପାଦୁକା – କଠାଉ / ଜୋତା ।
• ତଦନନ୍ତ୍ରର – ତାହାପରୋ
• ପଞ୍ଚଚଟା – ବର, ଅଶ୍ବତ୍ଥ, ପଲାଶ, ଡିମିରି, ଅଅଁଳା ବୃକ୍ଷ ଥିବା ବନକୁ ପଞ୍ଚପାଟା କହନ୍ତି ଶୌରାଣିକ ଯୁଗର ଏକ ଅରଣ୍ୟା
• ବସନ – ବସ୍ତ୍ର /ପିନ୍ଧିବା ଲୁଗା
• ତୁର୍ମତି – ମନ୍ଦମତି / ଦୁଷ୍ଟଲୋକା
• କିସ୍ମିକ୍ଷ୍ୟା – ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟର ପ୍ରାଚାନ ଏକ ଅଞ୍ଚଳା ଏହାର ରାଜା ଥିଲେ ବାଳା
• ଦାର – ପତ୍ନୀ / ସ୍ତ୍ରୀ / ଭାର୍ଯ୍ୟା
• ପରିଗ୍ରହ – ବିବାହ / ସ୍ଵାକାର କରିବା
• ଇନ୍ଦ୍ରଜିତ – ରାବଣର ବଢ଼ ପୁଆ
• ନୟନବାରି – ଲୋତକ / ଲୁହା
• କାଳାନଳ – ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଅଗ୍ନି / ଭୟଙ୍କର ନିଆଁ
• ଯମଜ – ଯାଆଳା
• ଚିତ୍ତ – ହୃଦୟ
• ଚାରୁ – ସୁନ୍ଦର
• ନିର୍ବାହ – ସମାପନ
• ଲଂଘନ – ଅମାନ୍ୟ
• ପରିଧାନ – ଶିକ୍ଷିରା
• ନିର୍ବାସିତ – ଦେଶାନ୍ତର
• ନୟନବାର – ଆଖ୍ଲୁହ
• ଯାପନ – ଅତିବାହିତ
• କୃଶ – ସରୁ
• ତଥାସ୍ତୁ – ତାହାହେଉ
• ସହସା – ହଠାତ୍
• ଅନ୍ସଭା – ଗର୍ଭବତା

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 10 ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 10 ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) ଛାତ୍ର ଜୀବନରେ ହରିହର କେଉଁମାନଙ୍କର ସେବା କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଛାତ୍ର ଜୀବନରେ ହରିହର ଲୋକହିତକର କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ପଢ଼ିବା ସମୟରେ କାହାର ରୋଗ ହେଲେ ତା’ର ସେବା କରିବା, ଅଭାବ ପଡ଼ିଲେ ମଡ଼ା ଉଠାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା, ଗାଁ ସ୍କୁଲ୍ ପାଇଁ ଛଣ ସଂଗ୍ରହ କରିବା, ବାଉଁଶ ସଂଗ୍ରହ କରିବା, ଗାଁର ନିରକ୍ଷର ଲୋକଙ୍କୁ ପାଠ ପଢ଼ାଇବା ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଆଗଭର ହୋଇ ପଡୁଥିଲେ ।

(ଖ ) ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମେ କେବେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମେ ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇଥିଲା । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଇଞ୍ଚୁଡ଼ିଠାରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପ୍ରଥମକରି ଯୋଗଦାନ କରି ବନ୍ଦୀ ହୋଇଥିଲେ ।

(ଗ) ହରିହର କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ହରିହର ପୁରୀଜିଲ୍ଲାର ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ ନିକଟସ୍ଥ ରାମଚନ୍ଦ୍ରପୁର ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ହରିହର ଓକିଲାତି ବିଦ୍ୟା କାର୍ହିକି ପଢ଼ିଲେ ନାହିଁ?
Answer:
ସେ କାଳରେ ଓକିଲାତି ପାଠର ବହୁତ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଥିଲା । ଏହା ଏକ ଲାଭଜନକ ପେସା ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ନନା ମହାଦେବ ବ୍ରହ୍ମା ପୁଅକୁ ଓକିଲ କରିବାର ଅଭିଳାଷ ପୋଷଣ କରିଥିଲେ । ହରିହର ମଧ୍ୟ କିଛିଦିନ ଓକିଲାତି ପାଠ ପଢ଼ିଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଓକିଲାତି ବ୍ୟବସାୟ ଆଡ଼କୁ ମନ ମୋଟେ ଗଲା ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେ ଓକିଲାତି ପଢ଼ା ଛାଡ଼ି ଶେଷ ପରୀକ୍ଷା ନଦେଇ ଚାଲି ଆସିଲେ ।

(ଙ) ନୀଳଗିରି ସ୍କୁଲଟି କାହିଁକି ଭାଙ୍ଗିଗଲା ?
Answer:
ହରିହର ନୀଳଗିରି ସ୍କୁଲରେ ଶିକ୍ଷକତା କରୁଥିବା ସମୟରେ ବଙ୍ଗଦେଶରେ ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ଥରେ ପଲିଟିକାଲ ଏଜେଣ୍ଟ କର୍‌ରାମ୍‌ ନୀଳଗିରି ସ୍କୁଲକୁ ଆସିଥିଲେ । ସ୍କୁଲର ଶିକ୍ଷକମାନେ ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ତାଙ୍କର ସନ୍ଦେହ ହେବାପରେ ସେ ନୀଳଗିରି ରାଜାଙ୍କୁ କହି ସ୍କୁଲଟିକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେଲେ ।

Question ୨।
ଦୁଇଟି ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ହରିହର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆଦର୍ଶକୁ କିପରି ଅନୁସରଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପଟ୍ଟଶିଷ୍ୟ ଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ଆହ୍ୱାନକୁ ସେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନୂତନ ଶିକ୍ଷାନୀତିକୁ ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଭାଗନେଇ ସେ ଜେଲ୍ ଯାଇଥିଲେ । ସତ୍ୟରେ ନିଷ୍ଠା ଓ ସେବା ତାଙ୍କ ଜୀବନର ବ୍ରତ ଥିଲା ।

(ଖ) ୧୯୨୦ ପରେ ଭାରତର ଜନଜାଗରଣରେ କି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଦେଲା ?
Answer:
୧୯୨୦ ପରେ ଦେଶରେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଜାଗରଣ ଚାଲିଲା । ଏଥର ସରକାର ସହିତ ଅସହଯୋଗ କରାଗଲା । ଅଳକା ଆଶ୍ରମ, ଦରିଦ୍ରନାରାୟଣ ସେବାସଂଘ, ଭଦ୍ରକ ଆଶ୍ରମ ଇତ୍ୟାଦି ସେବାକେନ୍ଦ୍ର ସବୁ ଗଢ଼ିଉଠିଲା । ନାରୀ ଜାଗରଣ, ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ନିବାରଣ ଆଦି ସମାଜ ସଂସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲୁ ରହିଲା । ଚାରିଆଡ଼େ ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ନୂତନ ଜାଗରଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

(ଗ) ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର କେଉଁ କେଉଁ ଗୁଣ ତୁମକୁ ଆକର୍ଷଣ କରୁଛି ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଆଦର୍ଶ ଜୀବନ, ଦେଶସେବା, ସରଳ ଅମାୟିକ ନିଃସ୍ବାର୍ଥପର ଗୁଣ, ସତ୍ୟବାଦିତା, ବିଦ୍ୟାଦାନ ଆଦି ଗୁଣମାନ ଆମକୁ ଆକର୍ଷଣ କରୁଛି । ସେ ଜୀବନରେ କେବେ ମିଛ କହିନଥିଲେ । ଦୁସ୍ଥ, ନିଷ୍ପେଷିତ, ଦରିଦ୍ର ଓ ଆର୍ଭର ସେବାହିଁ ପ୍ରକୃତ ଭଗବତ୍ ସେବା ବୋଲି ସେ ବୁଝିଥିଲେ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଭଳି ମହାମାନବ ଆମର ଆଦର୍ଶ ।

(ଘ) ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଶେଷ ଜୀବନ କିପରି କଟିଥିଲା ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଶେଷ ଜୀବନରେ ଭୀଷଣ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଛାତି ଭିତରେ କଫ ଜମି ଯାଇଥିଲା । ଦେହରେ ଭୀଷଣ ଜ୍ଵର ଥିଲା । ଡାକ୍ତରମାନେ ଆଶଙ୍କା ମଣିଲେ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ ମାସ ମାସ ଧରି ବିଛଣାରେ ପଡ଼ି ରହିଲେ। ଶେଷରେ ୧୯୭୧ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ୨୦ ତାରିଖ ସକାଳ ଛ’ଟା ପଚାଶ ମିନିଟ୍‌ରେ ସେ ଶେଷନିଃଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କଲେ ।

(ଙ) ସନ୍ନ୍ୟାସୀ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯିଏ ସଂସାରର ସମସ୍ତ ମାୟା ତୁଟାଇ ଭଗବତ୍ ଚିନ୍ତାରେ ପ୍ରତିଟି ମୁହୂର୍ଭ କଟାଏ, ନିଜ ପାଇଁ କାଣିକଉଡ଼ିଟିଏ ବି ରଖ୍ ନଥାଏ, ମାନବ ସେବାକୁହିଁ ଭଗବତ୍ ସେବା ବୋଲି ନିଜେ ଭାବେ, ସେ ପ୍ରକୃତରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ । ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ନିଜର ସବୁକିଛି ତ୍ୟାଗକରି ସରଳ ଓ ନିରାଡ଼ମ୍ବର ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରେ । ସତ୍ୟ ଓ ସଂଯମ ସେମାନଙ୍କର ଧର୍ମ ହୁଏ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଏହିଭଳି ଜଣେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀର ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରୁଥିଲେ । ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ କହିବା ଯଥାର୍ଥ ହେବ ।

Question ୩ ।
ପୂର୍ବପର ସମ୍ପର୍କ ସହ ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
(କ) ଏହି ଲୋକ ଏତେ ବଡ଼ ଥିଲା, ଆମ୍ଭେମାନେ ଜାଣିପାରି ନଥୁଲୁ ତ !
Answer:
ଏହି ଲୋକ ………………… ନଥିଲୁ ତା
ଉକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋଙ୍କ ଲିଖିତ “ସତ୍ୟର ପୂଜାରା ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର” ପ୍ରବକ୍ଷରୁ ଆନୀତ। ହରିହରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁପରେ ତାଙ୍କର ଭଲଗୁଣ ସବୁ ଜାଣିପାରି ଲୋକେ କିପରି ବିସ୍ମିତ ହୋଇଛନ୍ତି, ତାହା ଏଠାରେ ଆଲୋଚ୍ୟ। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କର ସମାଜସେବା, ସଂସ୍କାରମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ମହାନ୍ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ସମ୍ପର୍କରେ ଗାଁର ଯୁବକମାନେ ଜାଣିପାରି ନଥିଲେ। କାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଭଲଗୁଣ ସହଜରେ କେହି ଗ୍ରହଣ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଲୋକମୁଖରେ ଆଲୋଚନାର ବିଷୟବସ୍ତୁ ହୁଏ ।

ତାହାହି ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ଷେତ୍ରରେ ଘଟିଥିଲା ସ୍ୱାଧାନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଭାଗନେଇ ଜେଲବରଣ କରିବା, ରୋଗୀ-ଦୁଃଖୀଙ୍କର ସେବା କରିବା, ସତ୍ୟକୁ ଆଦର୍ଶ କରିବା ଏବଂ ସମାଜ ସଂସ୍କାରମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକରିବା ତାଙ୍କ ଜୀବନର ବ୍ରତ ଥିଲା। ନିଜ ପାଇଁ କାଣି କଉଡ଼ିଟିଏ ବି ସେ ରଖୁ ନଥିଲେ। ଜଣେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଭଳି ଜୀବନ ଯାପନ କରିଥିବା ତାଙ୍କର ଏହି ମହତ୍‌ଗୁଣ ବିଷୟରେ ଜାଣି ସମସ୍ତେ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ।

(ଖ) ଆମେ ମିଥ୍ୟା ନ କହି ମଧ୍ୟ ଜୀବନରେ ଅନେକ ସମୟରେ ମିଥ୍ୟାଚାର କରିଥାଉ ।
Answer:
ଆମେ ମିଥ୍ୟା ……………………………………. ମିଥ୍ୟାଚାର କରିଥାଉ ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋଙ୍କ ଲିଖତ ‘ ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ। ମିଥ୍ୟା କହିବା ଏବଂ ମିଥ୍ୟା ଆଚରଣ କରିବା ଏକାକଥା ବୋଲି ଲେଖକ ଏଠାରେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ! ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ସତ୍ୟର ଉପାସକ ଥିଲେ। ମିଛ କହିବା ଓ ମିଛ ଆଚରଣ ବା ବ୍ୟବହାର କରିବା ଦୁଇଟି ଏକାକଥା ବୋଲି କହୁଥିଲେ। ଅର୍ଥାତ୍ କେହି ଜଣେ ମିଛ କହିବନି କିନ୍ତୁ ମିଥ୍ୟା ଆଚରଣ କରୁଥିବ। ତାକୁହିଁ ମିଥ୍ୟାବାଦୀ କୁହାଯିବ। ଜଣକୁ କଥା ଦେଇ ତାହା ପାଳନ ନ କଲେ ମିଥ୍ୟା ଆଚରଣ ହେଲା। କୌଣସି ତଥ୍ୟ ଉପରେ ଜାଣିଶୁଣି ଭୁଲକଥା କହିବା ମିଥ୍ୟା ଆଚରଣ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ତେଣୁ ମିଥ୍ୟା କହିବା ଓ ମିଥ୍ୟା ଆଚରଣ କରିବା ଭିତରେ କିଛି ଫରକ ନାହିଁ ସୁତରାଂ ଆମେ ମିଥ୍ୟା କହିବା ନାହିଁ କିମ୍ବା ମିଥ୍ୟା ଆଚରଣ କରିବା ନାହିଁ।

(ଗ) ତାଙ୍କୁ ସନ୍ୟାସୀ କୁହାଯିବ ନାହିଁ ତ ଆଉ କାହାକୁ କୁହାଯିବ ?
Answer:
ତାଙ୍କୁ ସନ୍ନ୍ୟାସ। ………………………………… କୁହାଯିବ ?
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋଙ୍କ ଲିଖିତ ‘ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ। ପ୍ରକୃତରେ ହରିହରଙ୍କୁ ଜଣେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବୋଲି କୁହାଯିବା ଯଥାର୍ଥ ଏକଥା ଏଠାରେ ଲେଖକ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । କଉଡ଼ିଟିଏ ବି ନଥଲା। ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଥିଲା ଜଣେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀର ଜୀବନ। ଦୁଃସ୍ଥ, ନିଷ୍ପେସିତ, ଦରିଦ୍ର ଓ ଆର୍ଭର ସେବାକୁ ଭଗବତ୍ ସେବା ବୋଲି ସେ ଭାବୁଥିଲେ। ସେ ଥିଲେ ସତ୍ୟର ଉପାସକ । ଲୋକ କଲ୍ୟାଣ ଓ ସମାଜସେବା ଥିଲା ତାଙ୍କ ଜୀବନର ପରମ ଲକ୍ଷ୍ୟ। ଲୋଭ, ମୋହ, ସ୍ଵାର୍ଥଠାରୁ ସେ ଥିଲେ ବହୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବରେ। ଜଣେ ନିଷ୍ଠାପର ସନ୍ନ୍ୟାସୀର ସବୁଯାକ ଗୁଣ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଥ‌ିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବୋଲି କହିବା ଯଥାର୍ଥ ହୋଇଛି ।

Question ୪।
“ଦିଆଯାଇଥବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ବିପରୀତାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ଗୌଣ, ନିରକ୍ଷର, ସୁଯୋଗ, ଉନ୍ନତ, ତିରୋଧାନ
Answer:
ଗୌଣ – ମୁଖ୍ୟ
ନିରକ୍ଷର – ସାକ୍ଷର
ସୁଯୋଗ – ଦୁର୍ଯୋଗ
ଉନ୍ନତ – ଆବିର୍ଭାବ
ତିରୋଧାନ – ଅନୁନ୍ନତ

Question ୫।
ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କର ।
ସଂକଳ୍ପ, ନିବାରଣ, ପରାମର୍ଶ, ପୁନରୁଦ୍ଧାର, ମିଥ୍ୟାଚାର
Answer:
ସଂକଳ୍ପ – ଆଜି ଦିନଟରେ ଗୋଟିଏ ଭଲ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ସକାଳର ସଂକଳ୍ପ ହେବା ଉଚିତ ।
ନିବାରଣ – ମଶା ନିବାରଣ ପାଇଁ ବହୁ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ ହେଉଥିଲେ ବି ମଶାବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି ।
ପରାମର୍ଶ – ଭଲ ମନ୍ଦ ବିଚାର ପାଇଁ ଗୁରୁଜନମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ।
ପୁନରୁଦ୍ଧାର – ବାରବାଟା ଦୁର୍ଗର ଧ୍ଵଂସାବଶେଷର ପୁନରୁଦ୍ଧାର କାର୍ଯ୍ୟ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଚାଲୁରହିଛି।
ମିଥ୍ୟାଚାର – ଆଦର୍ଶ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ଉପରେ ମିଥ୍ୟାଚାର ଆଦର୍ଶ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ଉପରେ ମିଥ୍ୟାଚାରର କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପଡ଼େ ନାହିଁ ।

Question ୬ ।
ପ୍ରାୟ ୧୫୦ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ସେବା ଓ ଚରିତ୍ରବତ୍ତାରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କୁ ସମସ୍ତେ କାହିଁକି ଆଦର୍ଶ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଥ୍ଲେ ସେବା ଓ ଚରିତ୍ରବତ୍ତାର ଏକ ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ । ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଇତିହାସ ପାଠକଲେ ମନେହୁଏ ସେବା ଯେପରି ତାଙ୍କର ଥିଲା ଏକ ଜନ୍ମଜାତ ପ୍ରବୃତ୍ତି । ନିଜର ବାଲ୍ୟକାଳରୁହିଁ ସେ ସେବାକାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ । ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାସ୍କୁଲରେ ପଢ଼ିବା ସମୟରେ ତାଙ୍କ ମନରେ ଲୋକହିତକର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ରୋଗୀ, ନିଃସହାୟମାନଙ୍କୁ ବଳେ ବଳେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ସେ ଆଗେଇ ଆସୁଥିଲେ । ଏପରିକି ବିପଦବେଳେ ମଡ଼ା ଉଠାଇବାରେ ସେ ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିବାକୁ ପଶ୍ଚାତ୍‌ପଦ ହେଉନଥିଲେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଗାଁର ନିରକ୍ଷର ଲୋକଙ୍କୁ ପାଠ ପଢ଼ାଇବା, ଗାଁ ସ୍କୁଲପାଇଁ ବାଉଁଶ, ଛଣ ସଂଗ୍ରହ କରି ଛପର କରାଇବା ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟ ତାଙ୍କ ଛାତ୍ର ଜୀବନରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

ନିଜର କର୍ମମୟ ଜୀବନରେ ସମାଜର ପ୍ରକୃତ ସମସ୍ୟାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖୁ ସେ ଶିକ୍ଷକତାକୁ ତାଙ୍କର ବୃତ୍ତିରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରି ନେଇଥିଲେ । କଟକର ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଏକାଡ଼େମୀରେ ଶିକ୍ଷକତା କରିବା ସମୟରେ ସେ ଘର ଘର ବୁଲି ଦରିଦ୍ର ଓ ମେଧାବୀ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ମାଗଣାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରୁଥିଲେ । ଛାତ୍ରାବାସରେ ପିଲାମାନଙ୍କର କାଛୁକୁଣ୍ଡିଆକୁ ନିଜ ହାତରେ ସଫାକରି ସେ ପରମ ସନ୍ତୋଷ ଲାଭ କରୁଥିଲେ । ହଇଜା ଲାଗିବା ବେଳେ ନିର୍ଭୟରେ ଗାଁ ଗାଁ ବୁଲି ରୋଗୀମାନଙ୍କର ସେବା କରୁଥିଲେ । ନିୟମିତ ସୂତା କାଟୁଥିଲେ । ଛାତ୍ରାବାସରେ କୌଣସି ପିଲାକୁ ଜ୍ଵର ହେଲେ ହରିହର ରାତି ରାତି ଅନିଦ୍ରା ରହି ତାକୁ ଜଗି ରହୁଥିଲେ ।

ସ୍ବାର୍ଥପାଇଁ ନିଜର ସରଳ ଓ ନମନୀୟ ସ୍ବଭାବକୁ ପଛରେ ପକାଇ ବିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାପାଇଁ ଆଗଧାଡ଼ିରେ ରହୁଥିଲେ । ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ଭାରତର ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଇଞ୍ଚୁଡ଼ିଠାରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ କରି ଜେଲ୍ ବରଣ କରିଥିଲେ । ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଜେଲ୍‌ବରଣ କରି ମଧ୍ୟ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସ୍ବାର୍ଥ ଓ ସେବାରୁ ତିଳେ ହେଲେ ବିଚ୍ୟୁତ ହୋଇ ନଥିଲେ ।

ଚରିତ୍ରବତ୍ତାରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କୁ ଖୁଣିବାକୁ କିଛି ନାହିଁ । ସେ ଥିଲେ ସରଳ, ଅମାୟିକ, ନିରଭିମାନ, ସତ୍ୟପ୍ରିୟ ଓ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ । ସେ ସବୁବେଳେ ସବୁଠାରେ ଗୋଟିଏ କଥାହିଁ କହୁଥିଲେ – ‘ଭଲ ମଣିଷଟିଏ ହୁଅ’। ଏହାଠାରୁ ଭଳି ମହାନ୍ ଉପଦେଶ ଆଉ କ’ଣ ବା ଥାଇପାରେ ? ଏହିଭଳି ବହୁ ମହାନ୍ ଚରିତ୍ରବତ୍ତା ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ।

(ଖ) ଜଣେ ବିପ୍ଳବୀ, ସଂସ୍କାରକ ଓ ଶିକ୍ଷକ ଭାବରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:
ବାସ୍ତବରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଥିଲେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ବିପ୍ଳବୀ, ସଂସ୍କାରକ ଓ ଶିକ୍ଷକ । ନୀଳଗିରି ହାଇସ୍କୁଲ ଭାଙ୍ଗିଯିବା ପରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ କଟକରେ ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଏକାଡ଼େମୀରେ ଶିକ୍ଷକ ଭାବରେ ଯୋଗଦାନ କଲେ । ସେତେବେଳକୁ ସଂଗ୍ରାମା ବିପିନ ପାଳଙ୍କର ଚୈପ୍ଳବିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ସେ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପ୍ରଭବିତ

କରିସାରିଥାଏ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଏଠାକୁ ଆସି ସ୍ଵଭାବତଃ ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦାନ କରିବାର ମନ୍ତ୍ର ଗ୍ରହଣ କଲେ । ୧୯୧୨ ମସିହାରେ ସତ୍ୟବାଦୀର ବକୁଳବନ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆସିବା ପରେ ଉତ୍କଳମଣି, ଗୋଦାବରୀଶ, ନୀଳକଣ୍ଠ, କୃପାସିନ୍ଧୁଙ୍କ ପରି ବିପ୍ଳବୀମାନଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ମଣିକାଞ୍ଚନ ସଂଯୋଗ ହେଲା । ଏହିଠାରୁ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ସରକାରଙ୍କ ବିଷଦୃଷ୍ଟିରେ ପଡ଼ି ଏ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଅକାମୀ ହୋଇଗଲା ପରେ ହରିହର ବିପ୍ଳବୀର ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରି ୧୯୩୦ରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦାନ କରି ବହୁବର୍ଷ ଜେଲ୍ ବରଣ କରିଥିଲେ ।

ସଂସ୍କାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ଭୂମିକା ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଥିଲା । ସେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପିଲା ହୋଇ ମଧ୍ୟ ବିପଦ ସମୟରେ ମଡ଼ା ଉଠାଇବାକୁ ପଶ୍ଚାତ୍‌ପଦ ହେଉନଥିଲେ । କାଛୁକୁଣ୍ଡିଆ ପରି ଡିଆଁରୋଗ ପ୍ରତି ଲୋକମାନଙ୍କର ଥବା ଘୃଣାକୁ ଉପେକ୍ଷାକରି ସେ ନିଜ ହାତରେ ଛାତ୍ରାବାସରେ କାଛୁକୁଣ୍ଡିଆ ଘା’ ସଫା କରୁଥିଲେ । ଜାତିଆଣ ମନୋଭାବଠାରୁ ସେ ବହୁ ଦୂରରେ ଥିଲେ । ମରିବାର କିଛିବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ସେ ନିଜର କୌଳିକ ପଇତାକୁ ଛାଡ଼ିଦେଇଥିଲେ । ସେ କହୁଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ଭିତରେ ସେ ସବୁଜାତିକୁ ଅନୁଭବ କରିପାରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସେସବୁ ଏକପ୍ରକାର ବୋଲି କହୁଥିଲେ ।
ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ପାଠପଢ଼ାଇ ଆତ୍ମସନ୍ତୋଷ ଲାଭ କରିଛନ୍ତି । ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାସ୍କୁଲ, ନୀଳଗିରି ହାଇସ୍କୁଲ, ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଏକାଡ଼େମୀ ଓ ବକୁଳ ବନବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ ନିଜର କର୍ମଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିବା ମୂଳରେ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଶିକ୍ଷକତାକୁ ଅଗ୍ରାଧ୍ୟାକାର ଦେବା ।

Question ୭।
ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ କେଉଁ ବଚନ ଲେଖ ।
ଛୋଟଛୋଟ କଥା, ଅନେକ, ଆମେ, ଯୁବକମାନେ, ତୁମେ, ଦୁଇଖଣ୍ଡ ଧୋତି
Answer:
ଛୋଟଛୋଟ କଥା – ବହୁବଚନ
ଅନେକ – ବହୁବଚନ
ଆମେ – ବହୁବଚନ
ଯୁବକମାନେ – ବହୁବଚନ
ତୁମେ – ଏକବଚନ
ଦୁଇଖଣ୍ଡ ଧୋତି – ବହୁବଚନ

ତୁମପାଇଁ କାମ :

• ସତ୍ୟବାଦୀର ବନବିଦ୍ୟାଳୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି ପଢ଼ ।
• ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ସଂପର୍କରେ ଲିଖ୍ ବିଭିନ୍ନ କବିତା, ପ୍ରବନ୍ଧ ସଂଗ୍ରହ କରି ପଢ଼ ।
  Answer:
  ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।

ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର

Question ୧।
ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(କ) ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ଜୀବନରେ ସତ୍ୟର ସ୍ଥାନ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଥିଲେ ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ । ସତ କହିବା ଓ ସତ୍ ଆଚରଣ କରିବା ତାଙ୍କ ଜୀବନର ବ୍ରତ ଥିଲା । ମିଛ କହିବାକୁ କେତେଥର ସେ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି; ମାତ୍ର କହିପାରି ନାହାନ୍ତି । ସତକଥା ଆପେ ଆପେ ତାଙ୍କ ମୁହଁରୁ ବାହାରି ଆସିଛି । କୌଣସି କଥା କହି ସେକଥା ରକ୍ଷା ନ କରିବାକୁ ସେ ମିଥ୍ୟାଚାର ବୋଲି ଭାବୁଥୁଲେ ଓ ସେ ସବୁବେଳେ କହୁଥିଲେ ଯେ ମିଛ ଓ ମିଥ୍ୟାଚାର ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ତଫାତ୍ ନାହିଁ । ସେ ଥିଲେ ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଓ ଯାହା କହୁଥିଲେ ତାହା ସେ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିଣତ କରୁଥିଲେ । ସେ ଜୀବନରେ କେବେ ମିଥ୍ୟା ବା ମିଥ୍ୟାଚାରର ଆଶ୍ରୟ ନେଇନାହାଁନ୍ତି । ତେଣୁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ଜୀବନରେ ସତ୍ୟରହିଁ ଏକମାତ୍ର ସ୍ଥାନ ଥିଲା । କଦାଚାର, ଅସତ୍ୟ, ମିଥ୍ୟାଚାର ଆଦି ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ପ୍ରବେଶ କରିପାରି ନଥିଲା ।

(ଖ) ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ପଇତା ଛାଡ଼ିଦେଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଜଣେ ସମାଜ ସଂସ୍କାରକ ଥିଲେ । ଉଚ୍ଚ ବ୍ରାହ୍ମଣ କୂଳରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ମାନବବାଦୀ ଥିଲେ ଓ ତତ୍‌କାଳୀନ ସମାଜର ଜାତିପ୍ରଥା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ, ସେ ହେଉଛି ପ୍ରକୃତ ମଣିଷ ଯିଏ ମଣିଷ-ମଣିଷ ଭିତରେ ଜାତିଗତ ଭେଦଭାବ ଦୂରେଇଦିଏ । ସେ ଭାବୁଥୁଲେ, ସମଗ୍ର ମାନବ ସମାଜ ତାଙ୍କ ଭିତରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଥିବାବେଳେ, ସେ କିପରି ନିଜକୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ ବୋଲି ପରିଚୟ ଦେଇ ଗୋଟିଏ ଜାତି ଭିତରେ ବାନ୍ଧିହୋଇ ରହିବେ । ତେଣୁ ସେ ପଇତା ପିନ୍ଧିବା ବର୍ଜନ କରିଥିଲେ ଓ ସମସ୍ତ ଜାତିକୁ ନିଜ ଭିତରେ ସାମିଲ କରିନେଇଥିଲେ ।

(ଗ) ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଭାରତର ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ କିପରି ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଥିଲେ ପୂର୍ଣ୍ଣମାତ୍ରାରେ ଗାନ୍ଧିବାଦୀ । ସେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୯୨୦ ମସିହାର ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ୧୯୩୦ ମସିହାର ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ସେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ଓ ଜେଲ୍ ଯାଇଥିଲେ । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ‘ନୟୀ ତାଲିମ୍’ ମୌଳିକ ଶିକ୍ଷା ପରିଷଦର ଓଡ଼ିଶା ଶାଖା ‘ଉତ୍କଳ ମୌଳିକ ଶିକ୍ଷା ପରିଷଦ’ର ସେ ଥିଲେ ସଭାପତି । କୁଟୀରଶିଳ୍ପର ପୁନରୁଦ୍ଧାର, ନାରୀ ଜାଗରଣ, ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଏକତାପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ, ହରିଜନ ସେବା, ଗ୍ରାମସଫେଇ ଓ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ନିବାରଣ ଆଦି ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଦେଇଥଲେ । ତତ୍‌କାଳୀନ ବରୀ ସେବାଘର, ଅଳକା ଆଶ୍ରମ, ଭଦ୍ରକରେ ଜୀବରାମ କଲ୍ୟାଣଜୀ ଆଶ୍ରମ, ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦରିଦ୍ର ନାରାୟଣ ସେବାସଂଘ ଓ ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ଖଦି କେନ୍ଦ୍ରମାନଙ୍କର ଦାୟିତ୍ଵ ବହନ କରି ସେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ସୂଚାରୁରୂପେ କ୍ରିୟାଶୀଳ କରିଥିଲେ ।

ପ୍ରସଙ୍ଗ ସହ ସରଳାର୍ଥ ଲେଖ। :

Question ୨।
“‘ଦୁଃସ୍ଥ, ନିଷ୍ପେଷିତ, ଦରିଦ୍ର ଓ ଆତ୍ତର ସେବାହିଁ ପ୍ରକୃତ ଭଗବତ୍ ସେବା ବୋଲି ସେ ଏକାବେଳେକେ ନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ।’’
Answer:
ଦୁଃସ୍ଥ, ନିଷ୍ପେଷିତ, …………………………. ହୋଇଯାଇଥିଲେ ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋଙ୍କ ଲିଖ୍ ‘ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ଜୀବନ ଦର୍ଶନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଥିଲେ ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥରେ ଜଣେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ । ମାନବ ସେବାହିଁ ଭଗବତ୍ ସେବା ବୋଲି ସେ ଭାବିଥିଲେ । ସେ ଜୀବନରେ ନିଜର ବୋଲି କିଛି ରଖୁନଥିଲେ । ତାଙ୍କର ମନ, ପ୍ରାଣ, ଦେହ, କର୍ମ ସବୁକିଛି ଈଶ୍ବରଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିରେ ଦୁସ୍ଥ, ନିଷ୍ପେଷିତ, ଦରିଦ୍ର, ଅବହେଳିତ ଓ ଆଉଁମାନଙ୍କପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଦେଇଥିଲେ । ସେଇମାନଙ୍କ ସେବାକୁହିଁ ସେ ପ୍ରକୃତରେ ଈଶ୍ୱର ସେବା ବୋଲି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଇଥିଲେ ଓ ସେଇ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଆଜୀବନ ବ୍ରତୀ ଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଓ ସତ୍‌କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜର ଜୀବନ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ମହାନୁଭବ ଓ ମହାନ୍ ଆତ୍ମା ।

Question ୩ ।
“ମୁଁ ଅନୁଭବ କରୁଛି, ମୋ ଭିତରେ ସବୁ ଜାତି ଅଛନ୍ତି।”
Answer:
“ମୁଁ ଅନୁଭବ କରୁଛି ……………………. ଜାତି ଅଛନ୍ତ୍ରି”
ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଥିଲେ ଜଣେ ଆଦର୍ଶ ଶିକ୍ଷକ, ଦେଶସେବକ ଏବଂ ସଂସ୍କାରକ । ଦୁଃସ୍ଥ, ନିଷ୍ପେସିତ ଓ ଆଉଁର ସେବାକୁ ସେ ଭଗବତ୍ ସେବା ବୋଲି ଧରି ନେଇଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ନୈକ୍ଷିକ ବ୍ରାହ୍ମଣ। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଛୁଆଁ ଅଛୁଆଁ ଭେଦଭାବ ନଥିଲା। ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ଘର ଘର ବୁଲି ସେ ରୋଗୀସେବା କରୁଥିଲେ। ସମାଜରୁ ଜାତିଆଣ ଭାବ ଉଠାଇ ଦେବାପାଇଁ ସେ ପଇତା ପିନ୍ଧିବା ଛାଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ। ସେ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ ଯେ, ତାଙ୍କ ଭିତରେ ସବୁ ଜାତି ଅଛନ୍ତି। ତେଣୁ କେବଳ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜାତି ଭିତରେ ବାନ୍ଧିହୋଇ ରହିବାକୁ ସେ ପସନ୍ଦ କରୁ ନଥିଲେ।

Question ୪ ।
“ସେହି ନିଆଁରେ ଗୁରୁ ଗୋପବନ୍ଧୁ ମଝିରେ ମଝିରେ ବରାବର ଉତ୍ସାହ ଘିଅ ଢାଳନ୍ତି । ତେଣୁ ତାହା କେବେହେଲେ
Answer:
“ସେହି ନିଆଁରେ …………………. ଲିଭିଯାଇ ନ ଥିଲା”
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋଙ୍କ ଲିଖିତ “ ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର” ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ। ଗୁରୁ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ପ୍ରେରଣା ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା, ତାହା ଏଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ । ଛାତ୍ର ଜୀବନରୁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ସେବାକାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଥିଲେ। ନିରକ୍ଷରଙ୍କୁ ପାଠ ପଢ଼ାଇବା, ରୋଗୀ ସେବା କରିବା, ସମାଜ ସଂସ୍କାର କରିବା, ଅନ୍ୟାୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼େଇ କରିବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର କରୁଥିଲେ । ଏ ସବୁ କାମପାଇଁ ଗୋପବନ୍ଧୁ ତାଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରୁଥିଲେ। ତେଣୁ ଜୀବନର ଶେଷଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କର ସେବାକାର୍ଯ୍ୟ ଅବ୍ୟାହତ ରହିଥିଲା। ତାଙ୍କ ଭିତରେ ଥିବା ସେବା ମନୋବୃତ୍ତି ରୂପକ ନିଆଁରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ମଝିରେ ମଝିରେ ଉତ୍ସାହ ରୂପକ ଘିଅ ଢ଼ାଳି ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଜଳାଇ ରଖୁଥଲେ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ। ତ୍ତର

Question ୧।
ତଳଧାଡ଼ିରେ କେତୋଟି ପଦ ମିଶିକରି ରହିଛି । ଗୋଟିଏ ପଦ ସହିତ ତା’ର ଉପଯୁକ୍ତ ଯୋଡ଼ିଟିକୁ ବାଛିକରି ଲେଖ ।
ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳ, ସଂସ୍କାରକ, ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ, ସାକ୍ଷର, ଉତ୍ସାହ ଘିଅ, ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋ, ନିରକ୍ଷର, ୧୯୨୧, ପ୍ରସିଦ୍ଧ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ, ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର, ଗୁରୁ ଗୋପବନ୍ଧୁ, ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ, ନୟୀ ତାଲିମ୍, ସତ୍ୟ, ନୂତନ ଶିକ୍ଷା, ସଂକଳ୍ପ ରକ୍ଷା ।
Answer:
ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳ – ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋ
ସଂସ୍କାରକ – ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର
ପ୍ରସିଦ୍ଧ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ – ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ
ସାକ୍ଷର – ନିରକ୍ଷର
ଉତ୍ସାହ ଘିଅ – ଗୁରୁ ଗୋପବନ୍ଧୁ
୧୯୨୧ – ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ
ନୂତନ ଶିକ୍ଷା – ନୟୀ ତାଲିମ୍
ସତ୍ୟ – ସଂକଳ୍ପ ରକ୍ଷା ।

Question ୨।
ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ବିଷୟର ଲେଖକ କିଏ ?
Answer:
ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ବିଷୟର ଲେଖକ ହେଉଛନ୍ତି ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋ ।

Question ୩ ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର କେବେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ୧୮୭୯ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।

Question ୪ ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ହେଉଛି ମହାଦେବ ବ୍ରହ୍ମା।

Question ୫।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କର ଲୋକହିତକର କାର୍ଯ୍ୟ କେବେଠୁ ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ହାଇସ୍କୁଲରେ ପଢ଼ିଲାଦିନୁ ହିଁ ଲୋକହିତକର କାର୍ଯ୍ୟରେ ମନ ବଳାଉଥିବାର ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା।

Question ୬।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଅଳ୍ପବୟସରୁ କେଉଁସବୁ କାର୍ଯ୍ୟକରି ଲୋକମାନଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଅଳ୍ପ ବୟସ ହୋଇଥିବାବେଳେ ହରିହର ରୋଗୀ ସେବା କରିବା, ଲୋକ ଅଭାବ ପଡ଼ିଲେ ମଡ଼ା ଉଠାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା, ଗାଁ ସ୍କୁଲପାଇଁ ଛଣ, ବାଉଁଶ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଓ ଗାଁର ନିରକ୍ଷର ଲୋକଙ୍କୁ ପାଠ ପଢ଼ାଇବା ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟକରି

Question ୭।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କୁ ସେବା କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ କିଏ ଉତ୍ସାହ ଦେଉଥିଲେ ?
Answer:
ତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କୁ ସେବା କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଉତ୍ସାହ ଦେଉଥିଲେ ।

Question ୮।
ପୁରୀରେ ପାଠ ପଢ଼ିଲାବେଳେ ହରିହର କାହା ପାଖରେ ରହୁଥିଲେ ?
Answer:
ପୁରୀରେ ପାଠ ପଢ଼ିଲାବେଳେ ହରିହର ତାଙ୍କର ମାମୁଁ ଅଜା ହରିହର ମିଶ୍ରଙ୍କ ଘରେ ରହୁଥିଲେ।

Question ୯।
ମହାଦେବ ବ୍ରହ୍ମା ତାଙ୍କ ପୁଅ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଚାହୁଁଥିଲେ ?
Answer:
ମହାଦେବ ବ୍ରହ୍ମା ଚାହୁଁଥିଲେ ତାଙ୍କ ପୁଅ ଓକିଲ ହେଉ।

Question ୧୦।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ପ୍ରଥମେ କେଉଁଠି ଶିକ୍ଷକତା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ପ୍ରଥମେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲରେ ଶିକ୍ଷକତା କଲେ।

Question ୧୧।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲ ଛାଡ଼ି କେଉଁଠି କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲ ଛାଡ଼ିଦେଇ ନୀଳଗିରି ଗଡ଼ଜାତ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ସ୍କୁଲରେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ।

Question ୧୨ ।
କେଉଁ ପଲିଟିକାଲ ଏଜେଣ୍ଟଙ୍କ ଆଦେଶରେ ରାଜା ନୀଳଗିରି ପ୍ରସ୍ତାବିତ ସ୍କୁଲକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେଲେ ?
Answer:
କବଡେରାମଙ୍କର ଆଦେଶରେ ରାଜା ନୀଳଗିରି ପ୍ରସ୍ତାବିତ ସ୍କୁଲକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେଲେ।

Question ୧୩ ।
ନୀଳଗିରି ସ୍କୁଲ ଭାଙ୍ଗିଗଲା ପରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର କେଉଁଠି କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ?
Answer:
ନୀଳଗିରି ପ୍ରସ୍ତାବିତ ସ୍କୁଲ ଭାଙ୍ଗିଗଲା ପରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର କଟକର ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଏକାଡେମୀରେ ଶିକ୍ଷକତା କଲେ।

Question ୧୪ ।
୧୯୩୦ ମସିହାରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର କେଉଁ ଜେଲ୍‌ରେ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ପଢ଼ାଉଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୩୦ ମସିହାରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ହଜାରିବାଗ ଜେଲରେ ଥିବା ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ପଢ଼ାଉଥିଲେ ।

Question ୧୫ ।
ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆହ୍ୱାନରେ କେଉଁ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଆଶ୍ରମମାନ ଖୋଲା ଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆହ୍ବାନକ୍ରମେ ଓଡ଼ିଶାରେ ବରୀ ସେବାଘର ବା ଅଳକାଶ୍ରମ ଜୀବରାମ କଲ୍ୟାଣଜୀଙ୍କ ଭଦ୍ରକ ଆଶ୍ରମ, ଅଗରପଡ଼ାରେ କର୍ମମନ୍ଦିର, ସୋରୋର ପୁରୁବାଇ ଆଶ୍ରମ, ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳର ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦରିଦ୍ର ନାରାୟଣ ସେବା ସଂଘ ଓ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଖଦି କେନ୍ଦ୍ରମାନ ଖୋଲିଥିଲା

Question ୧୬ ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିଙ୍କୁ କାହିଁକି ସନ୍ନ୍ୟାସୀ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସେ ସଂସାରର ମାୟାମୋହ ତୁଟାଇ ଭଗବତ୍ ଆଧାରରେ ଜୀବନଯାପନ କରିଥିଲେ। ମାନବ ସେବାକୁ ଜୀବନର ବ୍ରତ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ନିଜସ୍ଵ ଧନ ସମ୍ପତ୍ତି ନ ରଖୁଥ‌ିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ କୁହାଯାଏ।

ବସ୍ତ୍ରନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ଜ୍ଞାନମଣ୍ଡଳର ସଂକଳକ ଭାବେ କିଏ ସୁପରିଚିତ ?
(କ) ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ
(ଖ) ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର
(ଗ) ଗୋପାଳଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ
(ଘ) ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋ
Answer:
(ଘ) ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋ

Question ୨।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ବିନୋଦ କାନୁନ୍‌ଗୋ ଲେଖିନାହାନ୍ତି ?
(କ) ନିରୋଗ ଦେହ
(ଖ) ଚଳନ୍ତା ରାଇଜର ଅମୁହାଁ ନଈ
(ଗ) ସ୍ୱସ୍ତିକା
(ଘ) ଗାନ୍ଧିକଥା
Answer:
(ଗ) ସ୍ୱସ୍ତିକା

Question ୩।
ଭାରତରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ କେବେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ?
(କ) ଇରମ୍
(ଖ) ୧୯୪୫
(ଗ) ୧୯୧୯
(ଘ) ୧୯୩୦
Answer:
(ଘ) ୧୯୩୦

Question ୪।
ଇଞ୍ଚୁଡ଼ି ଲବଣ ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ବ ପ୍ରଥମେ କିଏ ନେଇଥିଲେ ?
(କ) ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର
(ଖ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
(ଗ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀ
(ଘ) ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ
Answer:
(କ) ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର

Question ୫।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ୧୯୩୦ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦେଇ କେଉଁଠି ଲୁଣ ମାରିଥିଲେ ?
(କ) ଇରମ୍
(ଖ) ଇଞ୍ଚ୍ଚଢ଼ି
(ଗ) ଅସ୍ତରଙ୍ଗ
(ଘ) ପୁରା
Answer:
(ଖ) ଇଞ୍ଚ୍ଚଢ଼ି

Question ୬।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର କେବେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୮୭୯ ମସିହା
(ଖ) ୧୮୮୦ ମସିହା
(ଗ) ୧୮୮୧ ମସିହା
(ଘ) ୧୮୮୨ ମସିହା
Answer:
(କ) ୧୮୭୯ ମସିହା

Question ୭।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ?
(କ) ଗୌରୀକୁମାର ବ୍ରହ୍ମା
(ଖ) ମହାଦେବ ବ୍ରହ୍ମା
(ଗ) ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ବ୍ରହ୍ମା
(ଘ) ନୀଳକଣ୍ଠ ବ୍ରହ୍ମା
Answer:
(ଖ) ମହାଦେବ ବ୍ରହ୍ମା

Question ୮।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ଭଉଣୀଙ୍କର ନାମ କ’ଣ ?
(କ) ନିଶା
(ଖ) ଉଷା
(ଗ) ସାବିତ୍ରୀ
(ଘ) ମାଳତା
Answer:
(କ) ନିଶା

Question ୯।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କ ବୋଉ (ମା) ଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ?
(କ) ଶ୍ରଦ୍ଧା ଦେବୀ
(ଖ) ତୁଳସୀ ଦେବା
(ଗ) ବିମଳା ଦେବୀ
(ଗ) ବିମଳା ଦେବୀ
Answer:
(କ) ଶ୍ରଦ୍ଧା ଦେବୀ

Question ୧୦।
ହରିହର କ’ଣ ହେବାପାଇଁ ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କର ଇଚ୍ଛା ଥିଲା ?
(କ) ଶିକ୍ଷକ
(ଖ) ତାକ୍ତର
(ଗ) ଓକିଲ
(ଘ) ସମାଜସେବା
Answer:
(ଗ) ଓକିଲ

ଲେଖକ ପରିଚୟ :

ବିନୋଦ କାନୁନ୍ଗୋ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ଜଣେ ଅତି ପରିଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ । ତାଙ୍କର ‘ଜ୍ଞାନମଶ୍ରକ’ ସଂକଳନ ତାଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶାର ପୁରପଲ୍ଲୀରେ ଭାଷାପ୍ରେମାମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ କରିପାରିଛି । ସେ ଜଣେ ସଫଳ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟିକ । ତାଙ୍କର ରଚିତ ‘ଚଳନ୍ତା ରାଇଜର ଅମୁହାଁ ନଈ’, ‘ନିରୋଗ ଦେହ’, ‘ଅଜବ ଦୁନିଆଁ’, ‘ଗୋପବନ୍ଧୁ’ ଓ ‘ଗାନ୍ଧୀକଥା’ ଶିଶୁ‘ ତଥା ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅମୂଲ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥା ସାହିତ୍ୟ ସେବା ବ୍ୟତୀତ ବିନୋଦବାବୁ ଜଣେ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଭାବରେ ପରାଧୀନ ଭାରତର ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ପରିଚିତ । ଋଷିପ୍ରତିମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ସହ ଭୂଦାନ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ସେ ଦୁଃଖୀ ଦରି ଦ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ତ୍ୟାଗ, ନିଷ୍ଠା ଓ ଉଲ୍ଲେଖନାୟ କାର୍ୟାଗଲାକା ପାଇଁ ସେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ବାରା ‘ପଦ୍ମଶ୍ରୀ’ ଉପାୟରେ ଭୂଷିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଆଲୋଚିତ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଲେଖକ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ସେ ନିଜେ ମଧ୍ୟ ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ପୃଷ୍ଠଭୂମି:

ମହାତ୍ମା ବା ଋଷିପ୍ରାଣ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ଜୀବନ ରହସ୍ୟ ସାଧାରଣତଃ କୌତୂହଳପୂର୍ଣ୍ଣ । ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ମହତ୍ତ୍ବ, ତ୍ୟାଗ ବା ଆଦର୍ଶ ଲୋକଲୋଚନକୁ ସହଜରେ ଆସିପାରି ନ ଥାଏ । କାରଣ ସେମାନେ ତଥାକଥୁ ରାଜନେତାଙ୍କ ପରି ଜୀବନର ସମସ୍ତ ଆଦର୍ଶ ବା ମହାନତା ସମ୍ପର୍କରେ ଜନସାଧାରଣ ଅବଗତ ହୋଇପାରି ନାହାନ୍ତି । ଏଣୁ ଲେଖକ ବିନୋଦ କାନୁନ୍ ଗୋ ଏହା ଉପଲବ୍ଧି କରି ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଭଲଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିବାପାଇଁ ଭଦ୍ୟମ କରିଛନ୍ତି। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ସେହିପରି ଏକ ମହାନ୍ ଚରିତ୍ର ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କର ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ବହୁ ଆଦର୍ଶ ଓ ସଂସ୍କାରମୂଳକ କାନୁନ୍‌ଗୋ ଏହା ଉପଲବ୍ଧି କରି ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଭଲଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ବୋଲି ଲେଖକ ଉପଲବ୍ଧି କରି ଏ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରକଥା :

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କର ପଟ୍ଟଶିଷ୍ୟ ଥିଲେ । ସେ ସେବା, ଦୟା, ସତ୍ୟ ଓ ତ୍ୟାଗର ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଥିଲେ । ଜଣେ ଉପଯୁକ୍ତ ଦେଶସେବକ ଓ ସମାଜ ସଂସ୍କାରକ ଭାବେ କାମ କରି ସେ ଅମର ରହିଛନ୍ତି ।

‘ପ୍ରାଣୀର ଭଲମନ୍ଦ ବାଣୀ।
ମରଣ କାଳେ ତାହା ଜାଣି ॥’’

ଏକଥା ଭାଗବତରେ ଅଛି । ଲୋକ ମରିଗଲା ପରେ ଅନ୍ୟମାନେ ତାକୁ ପ୍ରଶଂସା କରନ୍ତି । ତା’ର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝନ୍ତି । ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଜୀବନରେ ଏହିଭଳି ଘଟିଥିଲା ।

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଛାତ୍ରଜୀବନରେ ସେବାକାମଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷକଭାବରେ ପାଠ ପଢ଼ାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାମ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଇଂରାଜୀ ବ୍ୟାକରଣର ପୁନର୍ମୁଦ୍ରଣ ବିଷୟରେ ଶୁଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବା। ସେ ୧୯୩୦ ମସିହାର ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ପ୍ରଥମ ସର୍ବଭାରତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଓଡ଼ିଶାର ଆଗୁଆ ସେନାପତି ହୋଇ ଇଞ୍ଚୁଡ଼ିଠାରେ ଗିରଫ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଦୀର୍ଘ ୨୫ ବର୍ଷ ଧରି ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ନିଜକୁ ମିଶାଇ ରଖୁରିଥିଲେ, କେବଳ ସେତକି ନୁହେଁ, ଦିନେ ସେ ସମାଜ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ।

ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ ବା ସତ୍ୟବାଦୀ ନିକଟରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ରପୁର ଗ୍ରାମରେ ହରିହରଙ୍କ ଜନ୍ମ । ପିଲାଟିବେଳୁ ସେ ମାଆଙ୍କୁ ହରାଇ ସାବତ ମା’ର ଲାଳନପାଳନରେ ବଢ଼ିଥିଲେ । ସ୍କୁଲ ଜୀବନରେ ତାଙ୍କର ଜନସେବାରେ ମନ ଥୁବା ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା। ତାଙ୍କର ମୂଳଦୁଆ ଶୋଧ ହୋଇଥିଲା ତାଙ୍କ ଛାତ୍ର ଜୀବନରେ । ପିଲାଦିନେ ଛାତ୍ରାବସ୍ଥାରେ ସେ ରୋଗୀର ସେବା କରିବା, ଗାଁ ଅଶିକ୍ଷିତଙ୍କୁ ଏକଜୁଟ କରି ଶିକ୍ଷାଦେବା ଭଳି ଅନେକ ଭଲ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ।

ହରିହର କଲିକତାରେ କିଛିଦିନ ଓକିଲାତି ପଢ଼ିଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ଓକିଲାତି ବ୍ୟବସାୟରେ ତାଙ୍କର ମନ ଲାଗିଲା ନାହିଁ । ଏଣୁ ସେ କଲିକତାରୁ ପଳାଇ ଆସି ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାସ୍କୁଲରେ ଶିକ୍ଷକ ହେଲେ । ସରକାରୀ ସ୍କୁଲରେ ତାଙ୍କର ମନ ନ ମାନିବାରୁ ଗଡ଼ଜାତରେ ଗୋଟିଏ ଘରୋଇ ସ୍କୁଲରେ ଶିକ୍ଷକତା କଲେ । ସେହି ସ୍କୁଲରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ବି ଚାକିରି କରୁଥିଲେ । ସ୍କୁଲଟିକୁ ଭଲଭାବରେ ଗଢ଼ିବା ତାଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା; କିନ୍ତୁ ପଲଟିକାଲ୍ ଏଜେଣ୍ଟଙ୍କ କଥାରେ ରାଜା ସ୍କୁଲଟିକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେଲେ । ଏହାପରେ ସେ କଟକର ପି.ଏମ୍.ଏକାଡ଼େମୀରେ ଶିକ୍ଷକତା କରି ସମସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରିୟପାତ୍ର ହୋଇପାରିଥିଲେ।

୧୯୧୨ ମସିହାରେ ସତ୍ୟବାଦୀର ବକୁଳବନ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଚାଲିଗଲେ । ସେଠାରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ, ନୀଳକଣ୍ଠ, ଗୋଦାବରୀଶ, ନନ୍ଦକିଶୋର, କୃପାସିନ୍ଧୁଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଶିକ୍ଷକତା କଲେ । ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହେବାରୁ ସେ ସ୍କୁଲଟି ଉପରେ ସରକାରଙ୍କ ବିଷଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଲା । ସ୍କୁଲଟି ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା । ଏଇଠାରେ ତାଙ୍କର ଶିକ୍ଷକ ଜୀବନ ଶେଷ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ସବୁବେଳେ ପାଠ ପଢ଼ାଇବାକୁ ସୁଯୋଗ ଖୋଜୁଥିଲେ । ୧୯୨୩ ମସିହାରେ ଜେଲ୍‌ରେ ସେ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ପଢ଼ାଇବାର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଲେ । ଏହି ସମୟରେ ସେ ଭାରତଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦେଇ ଜେଲ୍ ଗଲେ। ବ୍ରହ୍ମପୁର ଜେଲ୍‌ରେ ସେ ‘ଗୀତା’ କ୍ଲାସ୍ ନେଲେ । ଦୁଇବର୍ଷକାଳ ପ୍ରତିଦିନ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ, ଲୋକନାଥ ମିଶ୍ର, ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀ, ଭାଗୀରଥ୍ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ମେଳରେ ଗୀତା ଉପନିଷଦ୍ ପଢ଼ାନ୍ତି । ପଢ଼ାଉ ପଢ଼ାଉ ତାହା ଅନୁବାଦ ହୋଇଥିଲା।

ସେତେବେଳେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ‘ନୟୀ ତାଲିମ୍’ର ଡାକରା ଦେଲେ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ହେଲେ ଉତ୍କଳ ମୌଳିକ ଶିକ୍ଷା ପରିଷଦର ସଭାପତି । ସେ ଯେଉଁଠି ଥିଲେ ବି ଶିକ୍ଷକତା କେବେ ଛାଡ଼ିଲେ ନାହିଁ । ଗୋଦାବରୀଶ ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ କୁହନ୍ତି – ସେ ଥିଲେ ସମସ୍ତଙ୍କର ହରି ଭାଇନା ! ସେବା ଓ ସ୍ନେହପାଇଁ ଆମେ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦେଖାଉ । ସେ ଆମର ଆଦର୍ଶ ହେଲେ । ସେ କେବେ ବି ମିଛ କହୁନଥିଲେ।

୧୯୨୦ ମସିହା ପରେ ଦେଶରେ ନୂଆ କଥା ଆରମ୍ଭ ହେଲା କୁଟୀରଶିଳ୍ପ, ନାରୀଜାଗରଣ, ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଏକତା, ହରିଜନ ସେବା । ଓଡ଼ିଶାରେ ଏଇସବୁ କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ ଠା’କୁ ଠା’ କେନ୍ଦ୍ରମାନ ଖୋଲିଗଲା; କିନ୍ତୁ ସେ ନିଜକୁ ଗୋଟିଏ କେନ୍ଦ୍ରରେ ବାନ୍ଧି ରଖୁ ନାହିଁ । ସେ ସବୁକୁ ନିଜର ଭାବି ସେବାକରି ଚାଲିଲେ । ଗୋଟିଏ ବିଛଣା, ଖଣ୍ଡିଏ ବାକ୍‌ସ, ଗୋଟିଏ ଚରଖା ଥିଲା ତାଙ୍କର ସବୁକିଛି।

ସେ ଥିଲେ ସତ୍ୟର ପୂଜାରୀ । ସେ ପଇତା ପିନ୍ଧିବା ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଓ କହିଲେ; ତାଙ୍କ ଭିତରେ ଅନେକ ଜାତି ଅଛନ୍ତି । ଏଣୁ ସେ ଗୋଟିଏ ଜାତିର ହୋଇ ରହିବେ କିମିତି ! ୧୯୭୧ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ମାସ ୧୯ ତାରିଖ କଥା । ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଆଗରୁ ଦେହ ଖରାପ ଥିଲା । ହଠାତ୍ ସେ ଆଖ୍ ବୁଜିଦେଲେ। ଆଉ ଖୋଲିଲେନି । ସମସ୍ତେ ତାଙ୍କ ପାଦଛୁଇଁ ପ୍ରଣାମ ଜଣାଇଲେ । ଗୋଟିଏ ଯୁଗର ଅବସାନ ଘଟିଲା ସେ ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଥିଲେ । ସେ ସଂସାରୀତ୍ୟାଗୀ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର କିଛି ସମ୍ପଭି ନ ଥିଲା । ସେ ବୁଝିଥିଲେ ଦୁଃଖୀ, ଦରିଦ୍ର, ଅତ୍ୟାଚାରୀଙ୍କ ସେବାରେ ହିଁ ଭଗବାନ୍ ମିଳନ୍ତି । ‘ସତ୍ୟହିଁ ଭଗବାନ୍’ ଏହାର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ ସେ ବୁଝିଥିଲେ ।

କଠିନ ପଦାର୍ଥ:

• ସୌଧ – କୋଠାଘର / ଅଟ୍ଟାଳିକା ।
• ପୂଜାରା – ଯେ ପୂଜା କରନ୍ତି।
• ଆଶଙ୍କା – ଭୟା
• ଦାସେ ଆପଣେ – ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ସମ୍ମାନର ସହ ଅନ୍ୟମାନେ ଏପରି ଡାକୁଥିଲୋ
• ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ – ପ୍ରୟୋଗ ହେବାର ଯୋଗ୍ୟ ।
• ଓ ତପ୍ରୋତ – ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବୋ
• ନିର୍ଯାତନା – ଦୁଃଖକଷ୍ଟା
• ଜାତ – ଜନ୍ମା
• ଯାତ – ଯାତ୍ରା।
• ସହଜ୍ଜାତ – ଜନ୍ମଗତା
• ପଲିଟିକାଲ୍ ଏକେଶ୍ – ଗଡ଼ଜାତ ରାଜା ଓ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରାଜକୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନାର୍ଥ ନିଯୁକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ରାଜ ପ୍ରତିନିସ୍ ।
• ଉଦ୍ୟମ – ଚେଷ୍ଟା
• ମୋଗଲଚନ୍ଦା – ମୋଗଲ ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳା
• ତିରୋଧାନ – ମୃତ୍ୟୁ।
• ନନା – ବାପା।
• ପୁନର୍ମ୍ମୁହଶ – ପୁଣି ଛାପା ହେବା।
• ହଜାରିବାଗ – ବିଦାରର ଏକ ସହର ।
• ବିଷଦ୍ଵାଷ୍ଠି – କୋପଦୃଷ୍ଟି।
• ଆହ୍ଵାନ – ତାକରା
• ଦୁଃସ୍ଥ – ପରିଦ୍ରା
• ଆଖ୍ ପାଏ ନାହିଁ – କଞ୍ଚିନା କରି ନ ଦେବା ।
• ଗୌଶ – ଯାହା ପ୍ରଧାନ ନୁହେଁ / ଅତି ପାପୁଲି ।
• ଅବଶ୍ୟ – ଯାହାକୁ ଦମନ କରିହେବ ନାହିଁ
• ନିରକ୍ଷର – ଯେଉଁ ଲୋକର ଅକ୍ଷର ପରିଚୟ ହୋଇ ନ ଥାଏ ।
• ମଡ଼ା – ଶବ
• ଅଧିପତି – ଶ୍ରେଷ୍ଠ
• ଲଂଘନ – ଅମାନ୍ୟ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions Chapter 8 ଜାତୀୟ ଜୀବନ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Solutions Chapter 8 ଜାତୀୟ ଜୀବନ

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନାବଳୀର ଉତ୍ତର
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂ ଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ବିପରୀତାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ଚିରସ୍ଥାୟୀ, ଅସଭାବ, ଶିକ୍ଷିତ, ନିମ୍ନଗତି, ମିଥ୍ୟାବାଦୀ, ନିନ୍ଦା
Answer:
ଚିରସ୍ଥାୟୀ – କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ
ଅସଭାବ – ସଭାବ
ଶିକ୍ଷିତ – ଅଶିକ୍ଷିତ
ନିମ୍ନଗତି – ଊଦ୍ଧ୍ୱଗତି
ମିଥ୍ୟାବାଦୀ – ସତ୍ୟବାଦୀ
ନିନ୍ଦା – ପ୍ରଶଂସା

Question ୨।
‘ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟ’ ପରି ଆଉ ପାଞ୍ଚୋଟି ଯୁଗ୍ମଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ରଙ୍ଗଢ଼ଙ୍ଗ, ଧନଜନ, ରୀତିନୀତି, ଶିକ୍ଷାଦୀକ୍ଷା, ବେଶଭୂଷା, ବାଟଘାଟ ।

Question ୩।
ନିମ୍ନଲିଖିତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ବାକ୍ୟ ଗଠନ କର ।
ପାର୍ଥିବ, ଅପତ୍ୟ, ପଦସ୍ଥ, ମୂଳମନ୍ତ୍ର, ଖୋସାମତ
Answer:
ପାର୍ଥିବ – ପାର୍ଥିବ ସୁଖ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ଅଟେ ।
ଅପତ୍ୟ – ଅପତ୍ୟ ହିଁ ମାନବକୁ ସଂସାରରେ ସ୍ଵର୍ଗସୁଖ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
ପଦସ୍ଥ – ରାମବାବୁ ଜଣେ ପଦସ୍ଥ କର୍ମଚାରୀ ଥିଲେ ।
ମୂଳମନ୍ତ୍ର – ‘ତତ୍ତ୍ଵମସି’ ହିଁ ଥିଲା ଅଦ୍ଵୈତବାଦର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ।
ଖୋସାମତ – ଖୋସାମତ କରି ସଂସାରରେ କେହି ବଡ଼ ହୋଇପାରି ନାହିଁ ।

Question ୪।
ବିଶେଷ୍ୟ ଓ ବିଶେଷଣ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବାଛ ।
ଅଭ୍ୟନ୍ତର, ସଭାବ, ସ୍ଵର୍ଗୀୟ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ, ଜାତି, ପଦସ୍ଥ, ଭ୍ରମ, ମହାବଳ
Answer:
ବିଶେଷ୍ୟ – ଅଭ୍ୟନ୍ତର, ସଭାବ, ଜାତି, ଭ୍ରମ
ବିଶେଷଣ – ସ୍ୱର୍ଗୀୟ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ, ପଦସ୍ଥ, ମହାବଳ

Question ୫।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହ ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦଟି ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରୁ ବାଛି ମିଳାଇ ଲେଖ ।

Answer:

କ୍ଷୁଦ୍ର ଭତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୬।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜାତି ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି କାହିଁକି ?
Answer:
ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ, କିନ୍ତୁ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଚିରସ୍ଥାୟୀ । ସୁତରାଂ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ଜାତି ଓ ସମାଜମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଜୀବନ ମିଳାଇ ଆଳାପ କରି ଚିରସ୍ଥାୟୀ ସଭାବ ସ୍ଥାପନ ନିମନ୍ତେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଆବଶ୍ୟକତା

Question ୭।
କେଉଁ ଭାବଗୁଡ଼ିକ ମଣିଷକୁ ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ତଳକୁ ଓଟାରୁଅଛି ?
Answer:
ମାନବର ପାର୍ଥିବ ଜୀବନରେ ତା’ର ସ୍ତ୍ରୀ, ଅପତ୍ୟ, ତା’ର ସଂପରି ଏବଂ ଭୂତପାର୍ଥିବ ଭାବଗୁଡ଼ିକର ଏକ ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ରହିଅଛି, ଯାହା ତାକୁ ପ୍ରତିକ୍ଷଣରେ ତଳକୁ ଓଟାରୁଅଛି ।

Question ୮।
କେତେବେଳେ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ମାନବ ଯେତେବେଳେ ତା’ର କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ଅସଭାବକୁ ଭୁଲି ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରେ, ସେତେବେଳେ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।

Question ୯ ।
ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ କ’ଣ ?
Answer:ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ ହେଉଛି ନିମ୍ନଗତି । ବିହୁଏ ଜଳଠାରୁ ମହାସମୁଦ୍ରର ଜଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଳ ପ୍ରତିଟି ସ୍ଥଳରେ ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ ସେହି ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖୁଅଛି ।

Question ୧୦ ।
ଆମ୍ଭେ ସବୁବେଳେ କାହାର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ?
Answer:
ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କର ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଅଛି ବୋଲି ମନେରଖିବା ସହିତ ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ ସବୁ କାଳରେ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ।

Question ୧୧ ।
କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସମୟରେ ନିଜକୁ ସବୁବେଳେ କେଉଁ ପ୍ରଶ୍ନଟି ପଚାରିବା ଆବଶ୍ୟକ ?
Answer:
ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଗାଳିଦେଲେ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କ୍ରୋଧ ହିଁ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଚିହ୍ନ । ତେଣୁ ମିଥ୍ୟାବାଦୀ ହେଲେ ବା ଖୋସାମତ କଲେ ସେହି ନିନ୍ଦାରେ ଜାତି ଭାଗୀ ହେବ କି ନାହିଁ ତାହା ଭଲ ଭାବରେ ଉପଲବ୍‌ଧ କରି ଯେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ବାରା ଜାତିର ନିନ୍ଦା ହେବ କି ନାହିଁ ବୋଲି ନିଜକୁ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା ଉଚିତ ।

Question ୧୨ ।
ଜାପାନ ଜାତିର ଉନ୍ନତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର କ’ଣ ?
Answer:
‘ମୋର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, ଲକ୍ଷେ ଜାପାନୀଙ୍କର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, କିନ୍ତୁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେଉ’– ଏହାହିଁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ଉନ୍ନତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର । ଏହି ଭାବ ହୃଦୟରେ ପୋଷଣ କରି ଜାପାନୀ ଜାତି ଆଜି ସମୁନ୍ନତ ହେବା ସହିତ ପୃଥ‌ିବୀର ସର୍ବତ୍ର ପୂଜିତ ହେଉଅଛି ।

Question ୧୩ ।
ଜାତୀୟ ଜୀବନ କିପରି ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟକୁ ଉତ୍ତମରୂପେ ଉପଲବ୍ଧ କରନ୍ତି ଏବଂ ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ବଳିଦାନ ପାଇଁ ଅଗ୍ରସର ହୁଅନ୍ତି ସେତେବେଳେ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।

Question ୧୪ ।
ଡାହାଳ ଛୁଆଟି କଥା କହିପାରୁଥିଲେ କ’ଣ କହନ୍ତା ?
Answer:
ଡାହାଳ ଛୁଆଟି କଥା କହିପାରୁଥିଲେ କହନ୍ତା, ‘ମୁଁ ଜାଣେ ଯେ ମହାବଳ ବାଘକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଯାଇ ମୁଁ ସେହି ବାଘ ହାତରେ ମରିବି । କିନ୍ତୁ ମୋ ଜାତିର ଗୁଣ ସାହସିକତା । ମୁଁ ମୋ ଜୀବନ ପ୍ରତି ମାୟା ରଖ୍ ବାଘ ନିକଟକୁ ନ ଗଲେ ମୋ ଜାତିର ମାନ ଓ ମୂଲ୍ୟ କମିଯିବ । ମୁଁ ମରେ ପଛକେ କିନ୍ତୁ ଡାହାଳ କୁକୁରର ଦାମ୍ ମୋର ସାହସିକତାଦ୍ୱାରା ବଢ଼ିବ, ଏଥ‌ିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ।’’

Question ୧୫ ।
ଦୋଷଗୁଣ ଦେଖ‌ିବା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖକଙ୍କର ବକ୍ତବ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଦୋଷ ଓ ଗୁଣ ଦେଖିବା ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ଆଖ୍ ବନ୍ଦ କର ଓ ଅନ୍ୟଟି ଖୋଲା ରଖ । ବନ୍ଦ ଆଖରେ ଅନ୍ୟ ଜାତିଙ୍କର ଦୋଷଗୁଡ଼ିକ ଦେଖୁ ସହିତ ଖୋଲା ଆସ୍‌ ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ ଥିବା ଅନୁକରଣଯୋଗ୍ୟ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କର ଓ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଶିକ୍ଷା କର– ଏହା ହିଁ ଲେଖକଙ୍କର ବକ୍ତବ୍ୟ ।

Question ୧୬ ।
ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଆମେ କେଉଁ ଗୁଣ ଶିକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ ?
Answer:
ସୂର୍ଯ୍ୟ ଯେପରି ତାଙ୍କର କିରଣକୁ ନିର୍ବିକାର ଭାବରେ ସମୁଦ୍ରର ଲୁଣିପାଣିରେ, ମିଶ୍ରି ସରବତରେ, ନର୍ଦ୍ଦମାରେ ବିତରଣ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳତକ ଟାଣିନେଇ ପୁନର୍ବାର ପୃଥ‌ିବୀରେ ସେଚନ କରୁଛନ୍ତି, ସେହିପରି ଆମ୍ଭେମାନେ ସବୁଠାରେ ଦୋଷତକ ତ୍ୟାଗକରି ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରହଣ କରିବାର ମହାନ୍ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିବା ଉଚିତ।

Question ୧୭ ।
ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ କେଉଁ ଗୁଣ ରହିଛି ?
Answer:
ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ ଅନୁକରଣ କରିବା ଯୋଗ୍ୟ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ଗୁଣ ରହିଛି ।

ସପ୍ରସଙ୍ଗ ସରଳାର୍ଥ ଲେଖ

Question ୧୮ ।
ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ବଢ଼ିଲେ ଜାତୀୟ ଲୋକେ ତହିଁର ସୁଫଳ ଭୋଗ କରିବେ ଏଥ‌ିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ।
Answer:
ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ………………….ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ରଚିତ ‘ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସମାନୀତ । ଜାତୀୟ ଲୋକଙ୍କର ସୁଫଳ ଭୋଗ କିପରି ଜାତିର ମୂଲ୍ୟବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ, ତାହା ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରତିଟି ମାନବ ହୃଦୟରେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଭାବ ନିହିତ ଅଛି । କେହି ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଗାଳିଦେଲେ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କ୍ରୋଧ ହିଁ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିଫଳନ ।

ସୁତରାଂ ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ କାଳରେ, ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ । ଯେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସର୍ବପ୍ରଥମେ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ୱାରା ଜାତିର ନିନ୍ଦା ହେବ କି ନାହିଁ, ମିଥ୍ୟାବାଦୀ ହେଲେ କିମ୍ବା ଖୋସାମତ କଲେ, ସେହି ନିନ୍ଦାରେ ଜାତି ଭାଗୀ ହେବ କି ନାହିଁ, ଜଣେ କହୁଥିବା କୁବାକ୍ୟର ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତର ଦେଲେ ଜାତିର ଗୌରବ ବୃଦ୍ଧି ହେବ କି ନାହିଁ– ନିଜକୁ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନଟି ପଚାରିବା ଆବଶ୍ୟକ । କାରଣ ଜାତିର ମାନବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ହିଁ ଜଗତ ଚକ୍ଷୁରେ ସେ ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।

ସେଥ‌ିପାଇଁ ଜାପାନୀମାନେ ଜାତିର ମାନବୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ସ୍ୱୀୟ ପ୍ରାଣ କିମ୍ବା ଲକ୍ଷେ ଜାପାନୀଙ୍କ ପ୍ରାଣ ବିସର୍ଜନ କରିବାକୁ ପଶ୍ଚାତ୍‌ପଦ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । କାରଣ ତା’ଦ୍ଵାରା ଲୋକମାନେ ତା’ର ସୁଫଳ ଭୋଗ କରିବେ । ସୁତରାଂ ଜାତୀୟ ଲୋକେ ସୁଫଳ ଲାଭକରିବା ନିମନ୍ତେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମାନବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସତତ ଯତ୍ନଶୀଳ ହେବା ଉଚିତ ।ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କର ଏହି ବାଣୀ ବାସ୍ତବିକ ହୃଦୟସ୍ପର୍ଶୀ ।

Question ୧୯ ।
ଯେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବଳି ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠିତ ହୋଇନାହିଁ ବୋଲି ଜାଣିବାକୁ ହେବ।
Answer:
ଯେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ………………………..ଜାଣିବାକୁ ହେବ ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ଉତ୍କଳ ଗୌରବ କୁଳବୃଦ୍ଧ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ପ୍ରଣୀତ ‘ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ବଳିଦାନ ପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଏଠାରେ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ବଳିଦାନଦ୍ୱାରା ହିଁ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ସୁଗଠିତ ହୁଏ । ତେଣୁ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ବୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ବଳିଦାନ ନିମନ୍ତେ ଶିକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ । ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠିତ ନ ହୋଇଛି, ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୁଝିବାକୁ ହେବ ଯେ ଲୋକମାନେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝିପାରି ନାହାନ୍ତି । ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝିନଥ‌ିବା ଦେଶୀ କୁକୁରକୁ ପାଳନ କରି ଯେତେ ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟ କଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ବିଲୁଆକୁ ଦେଖ୍ ବିଲୁଆଟି ଖଙ୍କାରି ଦେବା ମାତ୍ରେ ଲାଙ୍ଗୁଡ଼ଗୁଞ୍ଜି ପଳାଇ ଆସିବ ।

ଏହି ଭୀରୁତା ଯୋଗୁଁ ସେ ଆଜି ଜଗତ୍‌କ୍ଷୁରେ ହୀନଭାବେ ବିବେଚିତ । କିନ୍ତୁ ଡାହାଳ କୁକୁରଟି ବାଘ ହାତରେ ତା’ର ମୃତ୍ୟୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ ଜାଣି ମଧ୍ଯ ତା’ ଜାତିର ସାହସିକତା ରୂପକ ଗୁଣକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରି ପ୍ରମାଣିତ କରିବାପାଇଁ, ଜଗତଚକ୍ଷୁରେ ତା’ ଜାତିର ମୂଲ୍ୟକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାପାଇଁ ନିର୍ଭୟରେ ମହାବଳ ବାଘ ଆଡ଼କୁ ସେ ବୁଝେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟ। ସୁତରାଂ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟକୁ ସମ୍ୟକ୍‌ଭାବେ ଉପଲବ୍ଧି କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କର ଏହି ସମୟୋପଯୋଗୀ ଆହ୍ଵାନକୁ ସମସ୍ତେ ସ୍ଵୀକାର କରିବା ଉଚିତ ।

Question ୨୦ ।
ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ ଅନୁକରଣ କରିବାଯୋଗ୍ୟ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ଗୁଣ ଅଛି ।
Answer:
ସବୁ ବ୍ଯକ୍ତି ……………………………….. ଗୁଣ ଅଛି ।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପଠିତ ସାହିତ୍ୟ ବହିର ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ପ୍ରଣୀତ ‘ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆସିଅଛି । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ଜାତିଙ୍କଠାରେ ନିହିତ ଥିବା ସୁଗୁଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ।

ସୂର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବିକାର ଭାବରେ ପ୍ରତିଟି ସ୍ଥାନରେ ନିଜର କିରଣ ବିତରଣ କରନ୍ତି । ସମୁଦ୍ରର ଲୁଣି ପାଣିରେ, ମିଶ୍ରି ସରବତରେ, ସେହିପରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ବା ଜାତି ନିକଟରେ ସନ୍ନିହିତ ଥିବା ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ଶିକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଆଖୁକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ସହିତ ଅନ୍ୟ ଆଖୁକୁ ଖୋଲା ରଖୁବାକୁ ପଡ଼ିବ । ସେମାନଙ୍କ ଦୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ବନ୍ଦ ଆଜ୍‌ରେ ଦେଖୁବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କଠାରେ ନିହିତ ଥ‌ିବା ଅନୁକରଣଯୋଗ୍ୟ ସଦ୍‌ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଖୋଲା ଆଟ୍‌ରେ ନିରୀକ୍ଷଣ କରିବା ସହିତ ଶିକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ । ଦୋଷ ତ୍ୟାଗପୂର୍ବକ ଗୁଣ ଗ୍ରହଣର ଏହି ମହାନ୍ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରବନ୍ଧଟିକୁ କରିଛି କାଳଜୟୀ ।

Question ୨୧ ।
ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲେ, ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ହେବ ।
Answer:
ଜାତୀୟ ଜୀବନ……………………ସଭାବ ହେବ ।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି କୁଳବୃଦ୍ଧ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ପ୍ରାଣୀତ ‘ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସମାନୀତ । ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସ୍ଥାପନ ନିମନ୍ତେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏକାନ୍ତ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ– ତାହା ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଆବଶ୍ୟକତା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ । ମନୁଷ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁ ଜୀବନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ, ତାହା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ । ଏହି ଜୀବନ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ, ତା’ର ପରିସମାପ୍ତି ହେବ ଶ୍ମଶାନରେ । ଶରୀରାଭ୍ୟନ୍ତରରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଆତ୍ମା ଈଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ତଳକୁ ଟାଣୁଥିବା ସ୍ତ୍ରୀ, ସନ୍ତାନ, ସମ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ଭୂତପାର୍ଥିବ ଭାବଗୁଡ଼ିକର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ହେଉଛି ପାର୍ଥିବ ଜୀବନର ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିଫଳନ । ଅପର ପକ୍ଷରେ ସର୍ବଦା ଊର୍ଷକୁ ଆକର୍ଷଣ କରୁଥିବା ଅନନ୍ତ ବିଶ୍ରାମସ୍ଥାନ, ପ୍ରାଣର ପରିତ୍ରାଣ ହେଉଛି ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଜୀବନର ପରିପ୍ରକାଶ ।

ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ମନୁଷ୍ୟର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜାତି ଓ ସମାଜ ବିଦ୍ୟମାନ । ସେହି ଜାତି ଓ ସମାଜମାନଙ୍କ ସହିତ ଜୀବନ ମିଳାଇ ସଦ୍‌ଭାବ ସ୍ଥାପନ କରି ଆଳାପ କରିବା ପ୍ରତିଟି ମାନବର ପ୍ରଧାନ କର୍ମ । ତା’ହେଲେ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଦ୍‌ଭାବ ସ୍ଥାପନ ହେବା ସହିତ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବ ।

Question ୨୨ । ସବୁ ସ୍ଥଳରେ, ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ ଜଳ ନିଜର ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖିଅଛି ।
Answer:ସବୁ ସ୍ଥଳରେ…………………………ଟେକ ରଖିଅଛି ।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି କୁଳବୃଦ୍ଧ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ରଚିତ ‘ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି ।

ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ ହେଲା ନିମ୍ନଗତି । ଜଳବିଦୁଟିଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମହାସମୁଦ୍ରରେ ଥିବା ଜଳ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ସେହି ଗୁଣ ବିଦ୍ୟମାନ । ବିନ୍ଦୁ ବିନ୍ଦୁ ଜଳ ଆକାଶରୁ ପୃଥ‌ିବୀ ଉପରେ ପଡ଼ିବା ପରେ ସେହି ଜଳବିନ୍ଦୁଗୁଡ଼ିକ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଜଳଧାରାରୂପେ ତଳକୁ ବହିଯାଆନ୍ତି । ସେହିପରି କେତୋଟି ଜଳଧାରା ମିଶି ନାଳରେ, ପୁନଶ୍ଚ କେତୋଟି ନାଳ ମିଶି ନଦୀରେ ପରିଣତ ହୋଇ ତଳକୁ ବହିଯାଇ ଶେଷରେ ମହାସମୁଦ୍ରରେ ମିଶିଯାଏ ।

ବିନ୍ଦୁଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମହାସମୁଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ ସ୍ଥଳରେ, ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ ଜଳ ନିଜର ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖିଅଛି । ସେହିପରି ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ କାଳରେ, ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ମାନବ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ନିହିତ ଥିବା ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ । ପ୍ରତିଟି ଉତ୍କଳୀୟକୁ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କର ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମୂଳକ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ନିଶ୍ଚିତ ଉଦ୍‌ବୁଦ୍ଧ କରିବ – ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୨୩ ।
ଜାତୀୟ ଜୀବନର ବିକାଶ ନିମିତ୍ତ କେଉଁ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ? ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ସହିତ ଆଲୋଚନା କର ।
କିମ୍ବା, ଜାତୀୟ ଜୀବନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝାଯାଏ ? ଏହାର ବିକାଶ ଘଟିଲେ କି ସୁଫଳ ମିଳେ ?
କିମ୍ବା, କେଉଁ ଗୁଣମାନଙ୍କର ସମଷ୍ଟି ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପାଇଁ ସହାୟକ ଓ କିପରି ?
Answer:
ଉତ୍କଳ ଗୌରବ କୁଳବୃଦ୍ଧ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ସ୍ଵାଭିମାନର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ । ପ୍ରଚଣ୍ଡ ପ୍ରତିଭାସମ୍ପନ୍ନ ଆଇନଜୀବୀ, ଯଶସ୍ବୀ ଜନନାୟକ, ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ ତଥା ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଶାର ନବନିର୍ମାତା, ଓଡ଼ିଶାର ମାଟି, ମଣିଷ ଓ ଭାଷାକୁ ପ୍ରାଣଭରି ଭଲପାଉଥବା ସେହି ପ୍ରଥଯଶା ମହାପୁରୁଷ ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେବାପାଇଁ ରଚନା କରିଥିବା ସାତଗୋଟି ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ କବିତା ତାଙ୍କ ସାରସ୍ଵତ ମାନସର ଯଥାର୍ଥ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଏକ ବିଶେଷ ଅଧୂବେଶନରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କଦ୍ବାରା ପ୍ରଦତ୍ତ ଅଭିଭାଷଣର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ରୂପ ହେଉଛି ‘ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧ । ଜାତୀୟ ଜୀବନର ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ଆବଶ୍ୟକ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକର ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉତ୍କଳୀୟମାନଙ୍କୁ ଜାତୀୟତାର ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ୍ ହେବାପାଇଁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସ୍ଥାପନ ନିମନ୍ତେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଆବଶ୍ୟକତା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ । କିନ୍ତୁ ମାନବ ମଧ୍ୟରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ, ଯାହାର ପରିସମାପ୍ତି ହେବ କାଲି ଶ୍ମଶାନରେ । ମାନବକୁ ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ନିମ୍ନକୁ ଟାଣୁଥ‌ିବା ସ୍ତ୍ରୀ, ସଂସାର, ସମ୍ପତ୍ତିରୂପକ ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ହେଉଛି ପାର୍ଥିବ ଜୀବନର ପ୍ରତିଫଳନ । ଅପର ପକ୍ଷରେ ସର୍ବଦା ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବକୁ ଟାଣୁଥ‌ିବା ପ୍ରାଣ-ପରିତ୍ରାଣ, ଅନନ୍ତ ବିଶ୍ରାମ ସ୍ଥାନରୂପକ ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ହେଉଛି ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଜୀବନର ପରିପ୍ରକାଶ ।

ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ମାନବର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜାତି ଓ ସମାଜମାନଙ୍କ ସହିତ ଜୀବନ ମିଳାଇ ଆଳାପ କରିବା ମଧ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନବର ପ୍ରଧାନ କର୍ମ । ତା’ହେଲେ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସ୍ଥାପନ ହେବା ସହିତ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବ । ଏହି ସଭାବ ହେବ ଚିରସ୍ଥାୟୀ; କିନ୍ତୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଭାବ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର । ଜାତୀୟ ସଭାବ ସ୍ଥାପନ ହେଲେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅସଭାବ ଦୂରୀଭୂତ ହେବା ବିଚାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭ୍ରାନ୍ତମୂଳକ । ଏହି ମର୍ମରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଣେ ଶିକ୍ଷିତ ଓ ପଦସ୍ଥ ଉତ୍କଳୀୟଙ୍କଠାରୁ ପାଇଥବା ଚିଠିର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି –

‘ମୋ ସଙ୍ଗେ ଆପଣଙ୍କର ମନ ମିଳିଲା ନାହିଁ, ଅତଏବ ମୁଁ ସମ୍ମିଳନୀରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବି ନାହିଁ ।’’ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଅଭାବ ହିଁ ଏହାର କାରଣ । ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠିତ ହେଲେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ଅସଭାବ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଜାତୀୟ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ସମସ୍ତେ ସମ୍ମିଳିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବେ– ଏହି ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଳବିନ୍ଦୁର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି । ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ ହେଉଛି ନିମ୍ନଗତି । ଜଳବିନ୍ଦୁଟିଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ମହାସମୁଦ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ସେହି ଗୁଣ ବିଦ୍ୟମାନ ।

ଆକାଶରୁ ପୃଥ‌ିବୀ ଉପରେ ପଡ଼ୁଥିବା କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳବିନ୍ଦୁଗୁଡ଼ିକ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଜଳଧାରାରୂପେ ତଳକୁ ବହିଯାଏ । ସେହିପରି କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଜଳଧାରା ମିଶି ନାଳରେ ଓ କେତେକ ନାଳ ମିଶି ନଦୀରୂପରେ ତଳକୁ ବହିଯାଇ ସମୁଦ୍ରରେ ମିଶେ । ସବୁ ସ୍ଥଳରେ, ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ ଜଳ ନିଜ ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖୁଅଛି ।

ସେହିପରି ସମସ୍ତଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ନିହିତ ଅଛି । କେହି ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଗାଳିଦେଲେ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କ୍ରୋଧ ହିଁ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଚିହ୍ନ । ସୁତରାଂ, ଯେକୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସେହି କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ୱାରା ଜାତିର ନିନ୍ଦା ହେବ କି ନାହିଁ, ମିଥ୍ୟାବାଦୀ ହେଲେ ବା ଖୋସାମତ କଲେ ଜାତିର ନିନ୍ଦା ହେବ କି ନାହିଁ, ଜଣେ କହୁଥ‌ିବା କୁବାକ୍ୟର ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତର ଦେଲେ ଜାତିର ଗୌରବ ବୃଦ୍ଧି ହେବ କି ନାହିଁ ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକ ନିଜକୁ ନିଜେ ପଚାରିବା ଉଚିତ। ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ କାଳରେ, ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖି କାର୍ଯ୍ୟକରିବା ଉଚିତ । ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ବଢ଼ିଲେ ହିଁ ଲୋକେ ତହିଁର ସୁଫଳ ଭୋଗ କରିବେ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜାପାନୀ ଜାତିଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ଜାପାନୀ ଜାତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ହେଲା, ‘ମୋର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, ଲକ୍ଷେ ଜାପାନୀଙ୍କର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, କିନ୍ତୁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେଉ ।’’ ଏହି ଭାବ ଯୋଗୁଁ ଜାପାନୀ ଜାତି ଆଜି ପୃଥ‌ିବୀର ସର୍ବତ୍ର ପୂଜିତ ହେଉଅଛି । ନିଜ ଜାତିର, ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କର ତଥା ସନ୍ତାନସନ୍ତତିମାନଙ୍କର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ଆତ୍ମବଳିଦାନ କରିବାର ଭାବନାରେ ସମୃଦ୍ଧ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ଜାପାନୀ ଜାତି ଗଠିତ । ତେଣୁ ଟଙ୍କା କରଜ ନେବାକୁ ବିଜ୍ଞାପନ ଦେବାମାତ୍ରେ ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟଜାତି ତାଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ଦେବାପାଇଁ କାରଣ ହିଁ ଜଗତ୍‌କ୍ଷୁରେ ସେହି ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧିପ୍ରାପ୍ତ ହେଉଅଛି ।

ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ବଳିଦାନର ଆବଶ୍ୟକତା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ– ଏହି ସତ୍ୟତାକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଦେଶୀ କୁକୁର ଓ ଡାହାଳ କୁକୁରର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ଆଦରର ସହ ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟ କରିଥିବା ଦେଶୀ କୁକୁରକୁ ବିଲୁଆଟିଏ ଦେଖାଇଦେଲେ, ବିଲୁଆଟି ଖଙ୍କାରି ଦେବାମାତ୍ରେ ସେ ଲାଙ୍ଗୁଡ଼ ଗୁଞ୍ଜି ଆପଣଙ୍କ ପାଖକୁ ପଳାଇ ଆସିବ । କାରଣ ସେ ସ୍ଵଭାବର ଭୟାଳୁ । କିନ୍ତୁ ଡାହାଳ କୁକୁର ଜାତିର ଗୁଣ ହେଉଛି ସାହସିକତା । ମହାବଳ ବାଘକୁ ଆକ୍ରମଣ କଲେ ବାଘ ହାତରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ ବୋଲି ସେ ଭଲଭାବରେ ଜାଣେ; କିନ୍ତୁ ନିଜ ଜୀବନ ପ୍ରତି ମାୟା ରଖ୍ ବାଘ ନିକଟକୁ ନ ଗଲେ ତା’ ଜାତିର ମାନ ଓ ମୂଲ୍ୟ କମିଯିବ । ତେଣୁ ସେ ମହାବଳ ବାଘକୁ ଦେଖୁବା ମାତ୍ରେ ନିଜ ଡାହାଳ କୁକୁର ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ଓ ସାହସିକତା ବୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ସାହସର ସହ ନିର୍ଭୟରେ ତା’ ଆଡ଼କୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଝପଟିଯାଏ । ସୁତରାଂ, ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ବଳିଦାନ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷାକରିବା ଉଚିତ ।

ସୂର୍ଯ୍ୟ ଯେପରି ନିର୍ବିକାର ଭାବରେ ସମୁଦ୍ରର ଲୁଣିପାଣିରେ, ମିଶ୍ରି ସରବତରେ, ନର୍ଦ୍ଦମାରେ ସବୁଠାରେ ତାଙ୍କ କିରଣ ବିତରଣ କରି ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳ ଶୋଷଣ କରି ପୃଥ‌ିବୀରେ ସେଚନ କରୁଛନ୍ତି, ସେହିପରି ଅନ୍ୟ ଜାତିଙ୍କଠାରେ ଥ‌ିବା ଦୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ବନ୍ଦ ଆଖିରେ ଦେଖ୍ ଅର୍ଥାତ୍ ତ୍ୟାଗକରି ସେମାନଙ୍କଠାରେ ନିହିତ ଥ‌ିବା ଅନୁକରଣଯୋଗ୍ୟ ସଦ୍‌ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଶିକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ । ସୁତରାଂ, ଯେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଆତ୍ମବିଶ୍ଳେଷଣପୂର୍ବକ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ବଳିଦାନ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା କରିବା ନିମିତ୍ତ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

Question ୨୪ ।
ଜାପାନୀ ଜାତିର କେଉଁ ଗୁଣ ସେମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱପ୍ରସିଦ୍ଧ କରିପାରିଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ତଦ୍ବାରା କି ଲାଭ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଉତ୍କଳ ଗୌରବ କୁଳବୃଦ୍ଧ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ବିଗ୍ରହ, ପ୍ରଚଣ୍ଡ ପ୍ରତିଭାସମ୍ପନ୍ନ ଆଇନଜୀବୀ, ଯଶସ୍ବୀ ଜନନାୟକ, ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ ତଥା ଆଧୁନିକ ଉତ୍କଳର ନବନିର୍ମାତା । ଓଡ଼ିଶାର ଶିଳ୍ପ, ରାଜନୀତି, ଶିକ୍ଷା, ଆଇନ ବ୍ୟବସାୟ ଓ ସାମ୍ବାଦିକତା– ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ଛାଡ଼ି ଯାଇଥିବା ସେହି ପ୍ରଥଯଶା ଯୁଗପୁରୁଷ ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେବାପାଇଁ ଯେଉଁ ସାତଗୋଟି ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ କବିତା ରଚନା କରିଯାଇଛନ୍ତି, ତାହା ତାଙ୍କ ସାରସ୍ବତ ମାନସର ଯଥାର୍ଥ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଅଧିବେଶନରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ଭାଷଣର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ରୂପ ହେଉଛି ‘ ଜାତୀୟ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜାତୀୟ ଭାବନାରେ ସମୃଦ୍ଧ ଜାପାନୀ ଜାତିକୁ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରୂପେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ଜାତୀୟ ଭାବନାରେ ସମୃଦ୍ଧ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଜାପାନୀ ଜାତି ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀରେ ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଜାତି ଭାବେ ପୂଜିତ ହେଉଅଛି । ସ୍ୱୀୟ ଜାତୀୟ ଜୀବନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାପାଇଁ ସେହି ଜାତି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବାପାଇଁ ପଶ୍ଚାତ୍‌ପଦ ହୁଏ ନାହିଁ । କାରଣ ସେମାନେ ଭଲଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧି କରିଛନ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ଓ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କକୁ । ମାନବ ମଧ୍ୟରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ । ନିଶ୍ଚିତ ତା’ର ପରିସମାପ୍ତି ହେବ ଶ୍ମଶାନରେ । ସେହିପରି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଭାବ ମଧ୍ୟ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର ।

ପାର୍ଥିବ ଜୀବନର ସ୍ତ୍ରୀ, ସନ୍ତାନ, ସମ୍ପତ୍ତି ରୂପକ ଭୂତପାର୍ଥିବ ଭାବଗୁଡ଼ିକର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ମାନବକୁ ନିମ୍ନକୁ ଆକର୍ଷଣ କରେ । କିନ୍ତୁ ଜାତୀୟ ସଭାବ ଚିରସ୍ଥାୟୀ । ଜାତୀୟ ଜୀବନ ସୁଗଠିତ ହେଲେ ଜାତିର ମୂଲ୍ୟବୃଦ୍ଧି ହେବା ସହିତ ଜାତିର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ତା’ର ସୁଫଳ ଭୋଗ କରିବେ । ତେଣୁ ଯେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ କରୁଥୁବା କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ୱାରା ଜାତି ନିନ୍ଦିତ ହେବ ବା ଗୌରବାନ୍ବିତ ହେବ, ମିଥ୍ୟାବାଦୀ ହେଲେ କିମ୍ବା ଖୋସାମତ କଲେ ସେହି ନିନ୍ଦାରେ ଜାତି ଅଂଶୀଦାର ହେବ କି ନାହିଁ– ଏସବୁ ବିଷୟରେ ଭଲଭାବରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ କାଳରେ ସେମାନେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେହି ଜାତି ଆଜି ଉନ୍ନତିର ସୋପାନ ଆରୋହଣ କରିଚାଲିଛି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଭାଷାରେ ଜାପାନୀ ଜାତିର ଉନ୍ନତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ହେଉଛି–

‘‘ ମୋର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, ଲକ୍ଷେ ଜାପାନୀଙ୍କର ପ୍ରାଣ ଯାଉ; କିନ୍ତୁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେଉ ।’’ ଏହି ଭାବ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜାପାନୀ ହୃଦୟରେ ନିରନ୍ତର ନୃତ୍ୟ କରୁଅଛି । ତେଣୁ ଜାପାନୀ ଜାତି ଆଜି ପୃଥ‌ିବୀରେ ସର୍ବତ୍ର ପୂଜିତ ହେଉଅଛି ।

ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ବଳିଦେବାର ଶିକ୍ଷା ଜାପାନୀ ଜାତି ସମ୍ୟରୂପେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିଅଛି । ଅନିଶ୍ଚିତ ଜୀବନ ତଥା ସୁନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁ ସମ୍ପର୍କରେ ସେ ଭଲଭାବରେ ଅବଗତ ହୋଇଅଛି । ସୁତରାଂ ସେମାନେ ଜାଣନ୍ତି ଦିନେ ନା ଦିନେ ତାକୁ ମରିବାକୁ ହେବ । କିନ୍ତୁ ଆଜି ମଲେ ଯଦି ଜାତି ଗୌରବାନ୍ବିତ ହେବ, ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନଙ୍କର ସମ୍ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେବ, ହୃତଗୌରବ ଫେରି ଆସିବ, ସନ୍ତାନ ସନ୍ତତିମାନଙ୍କର ମାନ ବଢ଼ିବ ଅର୍ଥାତ୍ ଭବିଷ୍ୟତର ବଂଶଧରମାନେ ଜଗତ୍ଵବକ୍ଷରେ ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଜାତିର ମାନ୍ୟତା ଲାଭକରିବେ, ତା’ହେଲେ ଜାତି ପାଇଁ ସ୍ବୀୟ ଜୀବନକୁ ବଳିଦେବାପାଇଁ ସେମାନେ ଉତ୍ସାହର ସହ ଅଗ୍ରସର ହୁଅନ୍ତି ।

ଏହି ଭାବାପନ୍ନ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମାନ ଓ ମୂଲ୍ୟ ଜଗତ୍ରଚକ୍ଷୁରେ ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧିପ୍ରାପ୍ତ ହେଉଅଛି । ତେଣୁ ସେହି ଜାତି ଟଙ୍କା କରଜ ନେବାକୁ ବିଜ୍ଞାପନ ଦେବାମାତ୍ରେ ଜଗତର ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟ ଜାତି ସେମାନଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ଦେବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଅନ୍ତି । କାରଣ ନିଷ୍ଠା, ଜାତିପ୍ରୀତି, ଜାତି ନିମନ୍ତେ ଆତ୍ମବଳିଦାନରୂପକ ଦୃଢ଼ ମନୋଭାବ ଜଗତ୍ଵଚକ୍ଷୁରେ ସେମାନଙ୍କର ମୂଲ୍ୟ ନିରନ୍ତର୍‌ ବୃଦ୍ଧି କରୁଅଛି ।
ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବାର ମନୋବୃତ୍ତିକୁ ନେଇ ଜାପାନୀ ଜାତି ଆଜି ବିଶ୍ଵପ୍ରସିଦ୍ଧ– ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉତ୍କଳୀୟମାନଙ୍କୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସକଳ ଚିନ୍ତା ଚେତନାକୁ ଦୂରକୁ ଫିଙ୍ଗି ଜାତୀୟତାର ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

Question ୨୫ ।
ପଠିତ ପ୍ରବନ୍ଧ ଅନୁସରଣରେ ଜାତିର ଦୋଷ ଗୁଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଲେଖକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଆଲୋଚନା କର ।
କିମ୍ବା, ଜାତୀୟ ଜୀବନର ବିକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ପରାମର୍ଶଗୁଡ଼ିକର ଯେଉଁ ଗୁରୁତ୍ୱ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ, ତାହାର ଏକ ସମୀକ୍ଷା କର ।
କିମ୍ବା, ଜାତିର ଦୋଷଗୁଣର ସମୀକ୍ଷା, ଜାତିର ବିକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶେଷ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ– ଏ ଉକ୍ତିର ଯଥାର୍ଥତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଥିଲେ ଜଣେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ପ୍ରତିଭାସମ୍ପନ୍ନ ଆଇନଜୀବୀ, ଯଶସ୍ବୀ ଜନନାୟକ, ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ ତଥା ଆଧୁନିକ ଉତ୍କଳର ନବନିର୍ମାତା । ଓଡ଼ିଶାର ମାଟି, ମଣିଷ ଓ ଭାଷାକୁ ପ୍ରାଣଭରି ଭଲ ପାଉଥ‌ିବା ସେହି ଯୋଗଜନ୍ମା ମହାପୁରୁଷ ଉତ୍କଳୀୟମାନଙ୍କୁ ଜାତୀୟତାର ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ କରିବାପାଇଁ ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେବା ନିମନ୍ତେ ରଚନା କରିଥିବା ସାତଗୋଟି ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ କବିତା ଯାହା ତାଙ୍କ ସାରସ୍ବତ ମାନସର ଯଥାର୍ଥ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଏକ ବିଶେଷ ଅଧିବେଶନରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କଦ୍ବାରା ପ୍ରଦତ୍ତ ଅଭିଭାଷଣର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ରୂପ ହେଉଛି ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜାତି ନିକଟରେ ଥ‌ିବା ଦୋଷକୁ ତ୍ୟାଗକରି ଅନୁକରଣଯୋଗ୍ୟ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉତ୍କଳୀୟଙ୍କୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ଏ ସଂସାରରେ ପ୍ରତିଟି ଜାତି ନିକଟରେ ଦୋଷ ସହିତ ଗୁଣ ସନ୍ନିହିତ ହୋଇ ରହିଅଛି ।

କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ଦୋଷ ପ୍ରତି ଗୋଟିଏ ଆଖ୍ ବନ୍ଦକରି ଅନ୍ୟ ଖୋଲା ଆଜ୍‌ରେ ସେମାନଙ୍କଠାରେ ନିହିତ ଥ‌ି ଅନୁକରଣଯୋଗ୍ୟ ସଦ୍‌ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ୟକ୍‌ରୂପେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଶିକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି ପରାମର୍ଶ ଦେବା ସହିତ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଭାବେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କୁକୁର ଜାତି କଥା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି । ଦେଶୀ କୁକୁର ସ୍ବଭାବରେ ଭୀରୁ । ତାକୁ ଆଦର ସହିତ ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟ କରି ବିଲୁଆକୁ ଦେଖାଇଦେଲେ ବିଲୁଆ ଖୁଙ୍କାରି ଦେବା ମାତ୍ରେ ସେ ଲାଙ୍ଗୁଡ଼ ଗୁଞ୍ଜି ପଳାଇ ଆସିବ ।

ତା’ ନିକଟରେ ଥ‌ିବା ଏହି କାପୁରୁଷ ଗୁଣକୁ ପରିତ୍ୟାଗ କରିବା ଉଚିତ । କିନ୍ତୁ ଡାହାଳ କୁକୁର ଜାତିର ଗୁଣ ହେଉଛି ସାହସିକତା । ମହାବଳ ବାଘକୁ ଆକ୍ରମଣ କଲେ ସେ ନିଶ୍ଚୟ ତା’ହାତରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିବ, ଏକଥା ଜାଣି ମଧ୍ଯ ସେ ନିଜ ଜୀବନ ପ୍ରତି ମାୟା ନ ରଖ୍ ନିର୍ଭୟରେ ଅସୀମ ସାହସର ସହ ମହାବଳ ବାଘ ଆଡ଼କୁ ଝପଟିଯାଏ । ଜାତିର ମାନ ଓ ମୂଲ୍ୟବୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ସ୍ୱୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ବଳିଦେବାକୁ ସେ ପଶ୍ଚାତ୍‌ପଦ ହୁଏ ନାହିଁ ।

ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ବଳିଦେଇ ଉନ୍ନତିର ଶୀର୍ଷସୋପାନରେ ଉପନୀତ ହୋଇଥିବା ଜାପାନୀ ଜାତି ଆଜି ପୃଥ‌ିବୀରେ ସର୍ବତ୍ର ପୂଜିତ ହେଉଅଛି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ଜାପାନୀ ଜାତିର ଉନ୍ନତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ହେଉଛି – ‘ମୋର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, ଲକ୍ଷେ ଜାପାନୀଙ୍କର ପ୍ରାଣ ଯାଉ; କିନ୍ତୁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେଉ ।’

ଜାପାନୀ ଜାତି ଅନିଶ୍ଚିତ ଜୀବନ ତଥା ସୁନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁର ଶାଶ୍ୱତ ସତ୍ୟକୁ ସମ୍ୟକ୍‌ରୂପେ ଉପଲବ୍ଧି କରିଛି । ତେଣୁ ତା’ଜାତିର, ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କର ତଥା ସନ୍ତାନସନ୍ତତିମାନଙ୍କର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ସେ ଉତ୍ସାହର ସହ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିବାକୁ ଅଗ୍ରସର ହୁଏ । ଜାତି ପାଇଁ ଆତ୍ମବଳି ଦେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥିବା ଜାପାନୀ ଜାତି ଟଙ୍କା କରଜ ନେବାକୁ ବିଜ୍ଞାପନ ଦେବାମାତ୍ରେ ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟ ଜାତି ସେମାନଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ଦେବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଅନ୍ତି । ଏହାଦ୍ଵାରା ଜଗତ୍‌କ୍ଷୁରେ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧିପ୍ରାପ୍ତ ହେଉଅଛି ।

ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ବଳିଦାନ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । କାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ । ତା’ର ପରିସମାପ୍ତି ହେବ କାଲି ଶ୍ମଶାନରେ । ପାର୍ଥିବ ଜୀବନର ସ୍ତ୍ରୀ, ସନ୍ତାନ, ସମ୍ପତ୍ତିରୂପକ ଭୂତପାର୍ଥିବ ଭାବଗୁଡ଼ିକର ଆକର୍ଷଣୀୟ ଶକ୍ତି ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ମଣିଷକୁ ନିମ୍ନକୁ ଆକର୍ଷଣ କରିଚାଲେ । କିନ୍ତୁ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଥ‌ିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜାତି ଓ ସମାଜମାନଙ୍କ ସହ ଜୀବନ ମିଶାଇ ଆଳାପ କରିବା ହିଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନବର ପ୍ରଧାନ କର୍ମ । ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସ୍ଥାପିତ ହେଲେ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠିତ ହେବ । ଏହି ସଦ୍‌ଭାବ ଚିରସ୍ଥାୟୀ; କିନ୍ତୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଭାବ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର । ଜାତୀୟ ସଭାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେଲେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅସଭାବ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦୂରୀଭୂତ ହେବା ରୂପକ ବିଚାର ଭ୍ରାନ୍ତମୂଳକ ଅଟେ । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଣେ ଶିକ୍ଷିତ ଓ ପଦସ୍ଥ ଉତ୍କଳୀୟଙ୍କଠାରୁ ପାଇଥିବା ଚିଠିର ମର୍ମ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି –

‘ମୋ ସଙ୍ଗେ ଆପଣଙ୍କ ମନ ମିଳିଲା ନାହିଁ, ଅତଏବ ମୁଁ ସମ୍ମିଳନୀରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବି ନାହିଁ ।’ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଅଭାବର ଏହା ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିଫଳନ । ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲେ ଜାତି ଭିତରେ ଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବିବାଦ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲୋପପାଇବା ଅସମ୍ଭବ । କିନ୍ତୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନରେ ଅସଭାବ ଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଜାତୀୟ ସଭାବରେ କିଛି ଅଭାବ ରହିବ ନାହିଁ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଳବିନ୍ଦୁର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ ହେଲା ନିମ୍ନଗତି । ଜଳବିନ୍ଦୁଟିଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମହାସମୁଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଳ ତା’ର ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରିଅଛି । ଆକାଶବକ୍ଷରୁ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ପଡୁଥ‌ିବା ଜଳବିନ୍ଦୁଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଥମେ ଜଳଧାରା ତତ୍ପରେ ନାଳ ଓ ନଦୀରେ ପରିଣତ ହୋଇ ତଳକୁ ବହିଯାଏ ଓ ଶେଷରେ ସମୁଦ୍ରରେ ମିଶେ । ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ ସ୍ଥଳରେ ଜଳ ନିଜ ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖିଅଛି ।

ସେହିପରି ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଅଛି । କେହି ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଗାଳିଦେଲେ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କ୍ରୋଧଭାବ ହିଁ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଚିହ୍ନ । ତେଣୁ ଯେକୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସର୍ବପ୍ରଥମେ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ଵାରା ଜାତି ନିନ୍ଦିତ ହେବ କି ନାହିଁ, ମିଥ୍ୟାବାଦୀ ହେଲେ କିମ୍ବା ଖୋସାମତ କଲେ, ସେହି ନିନ୍ଦାରେ ଜାତି ଅଂଶୀଦାର ହେବ କି ନାହିଁ, ଜଣେ କହୁଥ‌ିବା କୁବାକ୍ୟର ପ୍ରତୁତ୍ତର ଦେଲେ ଜାତିର ଗୌରବ ବୃଦ୍ଧି ହେବ କି ନାହିଁ– ଏସବୁ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସମ୍ୟକ୍‌ଭାବେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ ।

ସୂର୍ଯ୍ୟ ଯେପରି ନିର୍ବିକାର ଭାବରେ ସମୁଦ୍ରର ଲୁଣପାଣିରେ, ମିଶ୍ରି ସରବତରେ, ନର୍ଦ୍ଦମାରେ ସବୁଠାରେ ତାଙ୍କ କିରଣ ବିତରଣ କରୁଛନ୍ତି; କିନ୍ତୁ ସବୁଠାରୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳତକ ଶୋଷିନେଇ ପୁନର୍ବାର ସଂସାରର କଲ୍ୟାଣ ନିମନ୍ତେ ପୃଥ‌ିବୀରେ ସେଚନ କରୁଛନ୍ତି । ସେହିପରି ସବୁ ଜାତି ଓ ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତିଠାରେ ଥ‌ିବା ଦୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ପରିତ୍ୟାଗ କରି ସେମାନଙ୍କଠାରେ ନିହିତ ଥ‌ିବା ଅନୁକରଣ-ଯୋଗ୍ୟ ସଦ୍‌ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଶିକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୨୬ ।
ଜଳ, ଡାହାଳ କୁକୁର, ଦେଶୀ କୁକୁର ଆଦିର ଉଦାହରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଲେଖକ କ’ଣ କହିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ଆଲୋଚନା କର ।
କିମ୍ବା, ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଡାହାଳ କୁକୁର, ଦେଶୀ କୁକୁର ଓ ଜଳର ପ୍ରକୃତି ପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚନା କରିବାର କି ଉପାଦେୟତା ରହିଛି ?
କିମ୍ବା, ଜଳ, ଡାହାଳ କୁକୁର ଓ ଦେଶୀ କୁକୁରର ଉଦାହରଣ ଦେଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କେଉଁ ମହାନ୍ ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ପହଞ୍ଚିବାର ପ୍ରୟାସ କରିଛନ୍ତି – ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଉତ୍କଳ ଗୌରବ କୁଳବୃଦ୍ଧ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ସ୍ବାଭିମାନର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ, ପ୍ରଚଣ୍ଡ ପ୍ରତିଭାସମ୍ପନ୍ନ ଆଇନଜୀବୀ, ଯଶସ୍ବୀ ଜନନାୟକ, ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ ତଥା ଆଧୁନିକ ଉତ୍କଳର ନବନିର୍ମାତା । ଓଡ଼ିଶାର ମାଟି, ମଣିଷ ଓ ଭାଷାକୁ ପ୍ରାଣଭରି ଭଲପାଉଥବା ସେହି ଯୋଗଜନ୍ମା ମହାପୁରୁଷ ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେବାପାଇଁ ଯେଉଁ ସାତଗୋଟି ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ କବିତା ରଚନା କରିଯାଇଛନ୍ତି, ତାହା ତାଙ୍କ ସାରସ୍ବତ ମାନସର ଯଥାର୍ଥ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିବା ସହିତ ଯୁଗ ଯୁଗ ଧରି ପ୍ରତିଟି ଉତ୍କଳୀୟଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଜାତିପ୍ରୀତିର ପବିତ୍ର ମନ୍ଦାକିନୀ ପ୍ରବାହିତ କରୁଥିବ– ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ ।

ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧୂବେଶନରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କଦ୍ବାରା ପ୍ରଦତ୍ତ ଭାଷଣର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ରୂପ ହେଉଛି ‘ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧ । ଜଳ, ଡାହାଳ କୁକୁର, ଦେଶୀ କୁକୁର ଆଦିର ଉଦାହରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଲେଖକ ଉତ୍କଳୀୟମାନଙ୍କୁ ଜାତୀୟତାର ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ ହେବାପାଇଁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ପ୍ରତିଟି ଉତ୍କଳୀୟ ହୃଦୟରେ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ନିହିତ ଅଛି । କେହି ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଗାଳିଦେଲେ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କ୍ରୋଧଭାବ ହିଁ ତା’ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିଫଳନ । ସାଂସାରିକ ସ୍ବାର୍ଥଚିନ୍ତାର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ ସେ ଭୁଲିଯାଇଛି ତା’ର ଜାତୀୟ ଜୀବନକୁ । କିନ୍ତୁ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ବିନା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ଉନ୍ନତି ଅସମ୍ଭବ । କାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ । ତା’ର ପରିସମାପ୍ତି ହେବ କାଲି ଶ୍ମଶାନରେ ।

ପାର୍ଥିବ ଜୀବନର ସ୍ତ୍ରୀ, ସନ୍ତାନ, ସମ୍ପତ୍ତି ରୂପକ ଭୂତପାର୍ଥିବ ଭାବଗୁଡ଼ିକର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ତାକୁ ସର୍ବଦା ନିମ୍ନଦେଶକୁ ଆକର୍ଷଣ କରୁଅଛି । ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଜୀବନର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ତାକୁ ସର୍ବଦା ଊଦେଶକୁ ଟାଣୁଅଛି । କିନ୍ତୁ ତା’ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜାତି ତଥା ସମାଜମାନଙ୍କ ସହ ଜୀବନ ମିଳାଇ ଆଳାପ କରିବା ତା’ର ପ୍ରଧାନ କର୍ମ । ତା’ହେଲେ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବ । ଏହି ଜାତୀୟ ସଭାବ ହେବ ଚିରସ୍ଥାୟୀ; କିନ୍ତୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଭାବ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନରେ ଅସଭାବ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଜାତୀୟ ସଭାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠାରେ କୌଣସି ଅଭାବ ରହିବ ନାହିଁ । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ଅସଦ୍‌ଭାବ ହେତୁ ଉଦାହରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ ନିମ୍ନଗତି । ଜଳବିନ୍ଦୁଟିଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ମହାସମୁଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଳରେ ସେହି ଜାତୀୟ ଗୁଣ ବିଦ୍ୟମାନ । ଆକାଶରୁ ପୃଥ‌ିବୀପୃଷ୍ଠରେ ପଡ଼ୁଥ‌ିବା ଜଳବିନ୍ଦୁଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ମିଳିତ ହୋଇ ଜଳଧାରାରୂପେ ନିମ୍ନକୁ ବହିଯାଆନ୍ତି । କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଜଳଧାରା ମିଶି ନାଳରେ, ପୁନଶ୍ଚ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ନାଳ ମିଶି ନଦୀରେ ପରିଣତ ହୋଇ ନିମ୍ନକୁ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇ ଶେଷରେ ସମୁଦ୍ରରେ ମିଶନ୍ତି– ସବୁ ସ୍ଥଳରେ, ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ ଜଳ ନିଜର ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖିଛି ।

ସୁତରାଂ, ଯେକୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ସେହି କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ବାରା ଜାତି ନିନ୍ଦିତ ହେବ କି ନାହିଁ, ମିଥ୍ୟାବାଦୀ ହେଲେ କିମ୍ବା ଖୋସାମତ କଲେ ସେହି ନିନ୍ଦାରେ ମୋ ଜାତି ଭାଗୀ ହେବ କି ନାହିଁ, ଜଣେ କହୁଥିବା କୁବାକ୍ୟର ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତର ଦେଲେ ଜାତିର ଗୌରବ ବୃଦ୍ଧି ହେବ କି ନାହିଁ– ଏ ସମସ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନ ସମ୍ପର୍କରେ ସମ୍ୟକ୍ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ କାଳରେ ତଥା ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠିତ ହେଲେ ତଥା ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିପ୍ରାପ୍ତ ହେଲେ ହିଁ ଜାତୀୟ ଲୋକେ ତା’ର ସୁଫଳ ଭୋଗ କରିବେ । ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠନ କରିବାକୁ ହେଲେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ବଳିଦେବାକୁ ହେବ । ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ବଳି ଦେବାପାଇଁ ଆମେ ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷା କରିନାହୁଁ, ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠନର କଳ୍ପନା କରିବା ମଧ୍ୟ ବୃଥା । ଏହି ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଦେଶୀ କୁକୁର ଓ ଡାହାଳ କୁକୁରର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ଆଦରର ସହ ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟ କରି ରଖୁଥ‌ିବା ଦେଶୀ କୁକୁରକୁ ବିଲୁଆଟିଏ ଦେଖାଇଦେଲେ, ବିଲୁଆଟି ଖଙ୍କାରି ଦେବା ମାତ୍ରେ ସେ ଲାଙ୍ଗୁଡ଼ ଗୁଞ୍ଜି ଫେରିଆସିବ । କାରଣ ସେ ସ୍ବଭାବରେ ଭୀରୁ । ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟ ସେ ଜାଣେନାହିଁ । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ମାୟାବନ୍ଧନରେ ସେ ଆବଦ୍ଧ । କିନ୍ତୁ ଡାହାଳ କୁକୁରଟିର ଜାତିର ଗୁଣ ହେଉଛି ସାହସିକତା । ସେ ଜାଣେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟ । ମହାବଳ ବାଘକୁ ଆକ୍ରମଣ କଲେ ବାଘ ହାତରେ ତା’ର ମୃତ୍ୟୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ ଏହା ମଧ୍ୟ ସେ ଜାଣେ ।

ତଥାପି ଜାତିର ମାନ ଓ ମୂଲ୍ୟବୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ନିଜ ଜୀବନ ପ୍ରତି ମାୟା ନରଖ୍ ନିର୍ଭୟରେ ମହାବଳ ବାଘକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ନିମନ୍ତେ ସେ ଝପଟିଯାଏ । ଏହା ହିଁ ତା’ ଜାତିର ଆଦର୍ଶ । ଜାତୀୟ ଜୀବନର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ଆତ୍ମବଳିଦାନ ପାଇଁ ସେ ପଶ୍ଚାତ୍‌ପଦ ହୁଏ ନାହିଁ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଭାଷାରେ –

‘ମୁଁ ମରେ ପଛକେ କିନ୍ତୁ ଡାହାଳ କୁକୁରର ଦାମ୍ ମୋର ସାହସିକତାଦ୍ୱାରା ବଢ଼ିବ, ଏଥ‌ିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ।’
ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବା ସହିତ ଯେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସେହି କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ୱାରା ଜାତିର ମହତ୍ତ୍ବ ବୃଦ୍ଧ ହେବ କି ନାହିଁ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ସମ୍ୟକ୍ ଭାବରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ତୁମପାଇଁ କାମ

୨୭ । ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ଜାତୀୟ ଭାବନା ସମ୍ପର୍କିତ କବିତାମାନ ସଂଗ୍ରହ କରି ପାଠ କର ।
୨୮ । ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ବିଭିନ୍ନ ଅଧିବେଶନରେ ମଧୁବାବୁ ଯେଉଁ ଅଭିଭାଷଣ ଦେଇଥିଲେ ସେଥୁରୁ କିଛି ଅଭିଭାଷଣ ସଂଗ୍ରହ କରି ପଢ଼ ।

ପରୀଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶୋତ୍ତର
ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଓ ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

1. କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସମୟରେ ନିଜକୁ ସବୁବେଳେ କେଉଁ ପ୍ରଶ୍ନଟି ପଚାରିବା ଆବଶ୍ୟକ ?
Answer:
କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ଵାରା ଜାତିର ନିନ୍ଦା ହେବ କି ନାହିଁ ବୋଲି ନିଜକୁ ସେହି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା ଉଚିତ ।

2. ଜାପାନ ଜାତିର ଉନ୍ନତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର କ’ଣ ?
Answer:
‘‘ମୋର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, ଲକ୍ଷେ ଜାପାନୀଙ୍କର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, କିନ୍ତୁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେଉ’ ଏହାହିଁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ଉନ୍ନତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ।

3. ଜାତୀୟ ଜୀବନ କିପରି ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟକୁ ଉପଲବ୍‌ କରି ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ବଳିଦାନ ପାଇଁ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।

4. ଡାହାଳ ଛୁଆଟି କଥା କହିପାରୁଥିଲେ କ’ଣ କହନ୍ତା ?
Answer:
ଡାହାଳ ଛୁଆଟି କଥା କହିପାରୁଥିଲେ କହନ୍ତା ଯେ ଯଦିଓ ମହାବଳ ବାଘକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଯାଇ ସେ ମରିବ ବୋଲି ଜାଣିଛି, ତଥାପି ନିଜ ଜାତିର ମାନ ଓ ମୂଲ୍ୟ ନ କମାଇବା ପାଇଁ ସେ ମହାବଳ ବାଘକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବ ।

5. ଦୋଷଗୁଣ ଦେଖୁ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖକଙ୍କର ବକ୍ତବ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ଆଖୁ ବନ୍ଦ କରି ସେହି ଆଖୁରେ ଅନ୍ୟ ଜାତିଙ୍କର ଦୋଷଗୁଡ଼ିକ ଦେଖୁବା ସହିତ ଅନ୍ୟଟିକୁ ଖୋଲା ରଖ୍ ସେହି ଆସ୍‌ ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ ଥ‌ିବା ଅନୁକରଣଯୋଗ୍ୟ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କରି ଶିକ୍ଷା କର ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ।

6. ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ କେଉଁ ଗୁଣ ରହିଛି ?
Answer:
ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ ଅନୁକରଣଯୋଗ୍ୟ ଗୁଣ ରହିଛି ।

7. ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜାତି ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି କାହିଁକି ?
Answer:
ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ଜାତି ଓ ସମାଜମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଜୀବନ ମିଳାଇ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ସଭାବ ସ୍ଥାପନ ନିମନ୍ତେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଅଛି ।

8. କେତେବେଳେ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ମାନବ ଯେତେବେଳେ ତା’ର କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ଅସଭାବକୁ ଭୁଲି ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରେ, ସେତେବେଳେ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।

9. ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ ହେଉଛି ନିମ୍ନଗତି ।

10. ଆମ୍ଭେ ସବୁବେଳେ କାହାର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ?
Answer:
ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କର ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଅଛି ବୋଲି ମନେରଖ୍ ସହିତ ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ ସବୁ କାଳରେ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ନିମ୍ନ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ବା ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

11. ଜାତୀୟ
Answer:
ଜାତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ।

12. କ୍ଷଣସ୍ଥ।ୟୀ
Answer:
ଅଳ୍ପକାଳ ନିମିତ୍ତ ।

13. ଅପତ୍ୟ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ପୁତ୍ର ବା କନ୍ୟା ସନ୍ତାନକୁ ଅପତ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

14. ପ୍ରଧାନ କର୍ମ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ପ୍ରଧାନ କର୍ମ କହିଲେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କର୍ମକୁ ବୁଝାଏ ।

15. କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର
Answer:
କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ, ଯାହା ଅଳ୍ପ ସମୟରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ ।

12. ସମୂଳେ
Answer:
ମୂଳସହିତ ।

16. ନିରୀକ୍ଷଣ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଯତ୍ନର ସହିତ ବା ନିରିଖେଇ ଦେଖୁବାକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କୁହାଯାଏ ।

17. ନିର୍ବିକାର
Answer:
ବିକାରଶୂନ୍ୟ/ବିକାର ରହିତ

18. ବେତ୍ରାଘାତର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ବେତରେ ବାଡ଼େଇବାକୁ ବେତ୍ରାଘାତ କୁହାଯାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

1. ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁ ଜୀବନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ, ତାହା କେଉଁ ଜୀବନ ?
Answer:
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ

2. କେଉଁ ଜୀବନର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ତଳକୁ ଓଟାରୁଅଛି ?
Answer:
ପାର୍ଥିବ ଜୀବନର

3. କେଉଁ ଜୀବନର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ଉପରକୁ ଟାଣୁଅଛି ?
Answer:
ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଜୀବନର

4. କେଉଁ ସଭାବ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ନୁହେଁ କିନ୍ତୁ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର ?
Answer:
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ

5. ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ ସ୍ଥଳରେ କିଏ ନିଜ ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖୁଛି ?
Answer:
ଜଳ

6. ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ କ’ଣ ?
Answer:
ନିମ୍ନଗତି

7. ‘ମୋର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, ଲକ୍ଷେ ଜାପାନୀଙ୍କର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, କିନ୍ତୁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେଉ’’– ଏହା କେଉଁ ଜାତିର ଉନ୍ନତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ?
Answer:
ଜାପାନୀ ଜାତିର

8. ଜାପାନୀ ଜାତି ଟଙ୍କା କରଜ ନେବାକୁ ବିଜ୍ଞାପନ ଦେବା ମାତ୍ରେ କେଉଁମାନେ ତାଙ୍କୁ ଟଙ୍କା କରଜ ଦେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛନ୍ତି ?
Answer:
ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟ

9. ଜଗତ ଚକ୍ଷୁରେ କାହାର ମୂଲ୍ୟ ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଅଛି ?
Answer:
ଜାପାନୀ ଜାତିର

10. ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ବଳି ଦେବାକୁ ଶିଖ୍ ନାହାନ୍ତି ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ’ଣ ଗଠିତ ହୋଇନାହିଁ ବୋଲି ଜାଣିବାକୁ ହେବ ?
Answer:
ଜାତୀୟ ଜୀବନ

11. କେଉଁ କଥା କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଜୀବନ

12. ଅନ୍ୟ ଜାତିଙ୍କର ଦୋଷଗୁଡ଼ିକ କେଉଁ ଆଖ୍ୟାରେ ଦେଖୁବାକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବନ୍ଦ ଆଖ୍ୟାରେ

13. ଡାହାଳ କୁକୁରଟି କଥା କହିପାରୁଥିଲେ କ’ଣ କହନ୍ତା ?
Answer:
ଜୀବନ ବିନିମୟରେ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି କରିବା

14. ଦୋଷଗୁଣ ଦେଖିବା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖକଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଅନ୍ୟର ଭଲଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଶିକ୍ଷା କରିବା

15. ଉତ୍କଳ ଭାରତ ମାତାଙ୍କର କ’ଣ ନୁହନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ସପନୀ

16. ଉତ୍କଳ ଜନନୀଙ୍କ ରୂପ କାହାର ଏକ ଅବତାର ?
Answer:
ଭାରତମାତାଙ୍କର

17. ଉତ୍କଳ ଜନନୀ ଆଜି କେଉଁ ମୂର୍ତ୍ତିରେ ସମ୍ମିଳନୀ ମଣ୍ଡପରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୋଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ସ୍ନେହମୟୀ

18. ଶିଶୁଙ୍କ ଦୁଷ୍ଟ ଚରିତ୍ରକୁ ଦମନ କରିବାକୁ ଜନନୀ କ’ଣ କରିଥାଏ ?
Answer:
ବେତ୍ରାଘାତ

19. ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଶାର ନବନିର୍ମାତା କିଏ ?
Answer:
ମଧୁସୂଦନ ଦାସ

20. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କାହାର ରୂପକୁ ଭାରତମାତାଙ୍କର ଏକ ଅବତାର ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଉତ୍କଳ ଜନନୀଙ୍କର

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ଡାହାଳ କୁକୁରର ଜାତୀୟ ଗୁଣ __________________ ।
Answer:
ସାହସିକତା

2. ବିଲୁଆଟି ଖୁରି ଦେବାମାତ୍ରକେ _______________ ଲାଙ୍ଗୁଡ଼ ଗୁଞ୍ଜି ପଳାଇ ଆସିବ ।
Answer:
ଦେଶୀ କୁକୁର

3. ମହାବଳ ବାଘକୁ ଦେଖ୍ _____________ ନିର୍ଭୟରେ ତା’ ଆଡ଼କୁ ଝପଟିଯିବ ।
Answer:
ଉ।ହାଳ କୁକୁର

4. ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ ଅନୁକରଣ କରିବା ଯୋଗ୍ୟ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ____________________ ଅଛି ।
Answer:
ଗୁଣ

5. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବନ୍ଦ ଆଖରେ ଅନ୍ୟ ଜାତିଙ୍କର _____________________ ଦେଖୁବାକୁ କହିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଦୋଷ

6. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଖୋଲା ଆଖରେ ଅନ୍ୟ ଜାତିଙ୍କର _____________ ବିତରଣ କରୁଛନ୍ତି ।
Answer:
ଗୁଣ

7. _________________ ନିର୍ବିକାର ଭାବରେ ସମସ୍ତଙ୍କଠାରେ କିରଣ ବିତରଣ କରୁଛନ୍ତି ।
Answer:
ସୂର୍ଯ୍ୟ

8. ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର କିରଣ __________________ ଟାଣିନିଏ ।
Answer:
ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳ

9. ସ୍ଵାଭିମାନର ସହିତ କିପରି ବଞ୍ଚିବାକୁ ହୁଏ, ତାହା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍ଗୁ ____________________ ଶିଖାଇ ଯାଇଛନ୍ତି ।
Answer:
ମଧୁସୂଦନ

10. ଶିଶୁର ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥାରେ ________________________ ବିଭିନ୍ନ ରୂପ ଧାରଣ କରି ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ମାତା/ଜନନୀ

11. ସାହସିକତା ପ୍ରଦର୍ଶନଦ୍ଵାରା ଡାହାଳ କୁକୁରର __________________ ହେବ ।
Answer:
ଦାମ୍ ବୃଦ୍ଧି

12. କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ଜୀବନର ପରିସମାପ୍ତି ___________________ ରେ ହେବ ।
Answer:
ଶ୍ମଶାନ

13. ସୂର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବିକାର ଭାବରେ ସମସ୍ତଙ୍କଠାରେ ____________________ ବିତରଣ କରୁଛନ୍ତି ।
Answer:
କିରଣ

14. ସୂର୍ଯ୍ୟ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳତକ ଟାଣିନେଇ ପୁନର୍ବ।ର ପୃଥ୍ବୀରେ ___________________ ସିଞ୍ଚନ କରୁଛନ୍ତି ।
Answer:
ଜଳ

15. ଭାରତ ଜନନୀଙ୍କଠାରୁ ____________________ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ନୁହଁନ୍ତି ।
Answer:
ଉତ୍କଳ ଜନନୀ

16. ______________________ ଭାରତ ଜନନୀଙ୍କର ସପତ୍ନୀ ବା ଶତ୍ରୁ ନୁହଁନ୍ତି ।
Answer:
ଉତ୍କଳ ଜନନୀ

17. ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଶିଶୁଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ________________ ଆବଶ୍ୟକ ।
Answer:
ପରିଚର୍ଯ୍ୟା

18. _____________________ ମୂର୍ତ୍ତିରେ ଜନନୀ ଶିଶୁକୁ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାନ୍ତି ।
Answer:
ମଧୁମୟୀ

19. ‘ମୁଁ ଜାଣେ ଯେ ମହାବଳ ବାଘକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଯାଇ ମୁଁ ସେହି ବାଘ ହାତରେ ମରିବି ।’’ ଏହି ଉକ୍ତିରେ ‘ମୁଁ’ ଶବ୍ଦ ______________ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ।
Answer:
ଡାହାଳ କୁକୁର

20. କେତେ ଗୁଡ଼ିଏ ଜଳଧାର। ମିଶି ________________ ରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ନାଳ

21. କେତେଗୁଡ଼ିଏ ନାଳ ମିଶି ___________________ ରେ ପରିଣତ ହଅନ୍ତି ।
Answer:
ନଦୀ

22. ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ତଳକୁ ବହିଯାଇ ଶେଷରେ _________________ ରେ ମିଶନ୍ତି ।
Answer:
ସମୁଦ୍ର

23. ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ __________________ ମସିହାରେ ଇହଲୀଳା ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୯୩୪

24. ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ କାଳରେ, ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଆମେ।ନେ _____________________ ର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ ।
Answer:
ଜାତୀୟ ଜୀବନ

25. କେହି ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଗାଳିଦେଲେ ତୁମ୍ଭ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କ୍ରୋଧ _______________ ଜୀବନର ଚିହ୍ନ ଅଟେ ।
Answer:
ଜାତୀୟ

D ଠିକ୍ କିମ୍ବା ଭୁଲ୍ ଲେଖ ।
1. ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ ସ୍ଥଳରେ ଜଳ ନିଜ ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖୁଛି ।
Answer:
ଠିକ୍

2. ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱଗତି ।
Answer:
ଭୁଲ୍

3. ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଶାର ନବନିର୍ମାତା ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ।
Answer:
ଠିକ୍

4. ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

5. ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ୧୯୦୩ ମସିହାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଠିକ୍

6. ବିଲୁଆଟି ଖଙ୍କାରି ଦେବାମାତ୍ରକେ ଦେଶୀ କୁକୁର ଲାଙ୍ଗୁଡ଼ ଗୁଞ୍ଜି ପଳାଇ ଆସିବ ।
Answer:
ଠିକ୍

7. ମହାବଳ ବାଘକୁ ଦେଖ୍ ବୁଲା କୁକୁର ନିର୍ଭୟରେ ତା’ ଆଡ଼କୁ ଝପଟିଯିବ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

8. ସୂର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବିକାର ଭାବରେ ସମସ୍ତଙ୍କଠାରେ କିରଣ ବିତରଣ କରୁଛନ୍ତି ।
Answer:
ଠିକ୍

9. ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର କିରଣ ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳ ଟାଣିନିଏ ।
Answer:
ଠିକ୍

10. ସ୍ଵାଭିମାନର ସହିତ କିପରି ବଞ୍ଚିବାକୁ ହୁଏ, ତାହା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଶିଖାଇ ଯାଇଛନ୍ତି ।
Answer:
ଠିକ୍

11. ଶିଶୁର ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥାରେ ଭଉଣୀ ବିଭିନ୍ନ ରୂପ ଧାରଣ କରି ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଭୁଲ୍

12. କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ଜୀବନର ପରିସମାପ୍ତି ଶ୍ମଶାନରେ ହେବ ।
Answer:
ଠିକ୍

13. ସୂର୍ଯ୍ୟ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳତକ ଟାଣିନେଇ ପୁନର୍ବାର ପୃଥ‌ିବୀରେ ଜଳ ସିଞ୍ଚନ କରୁଛନ୍ତି ।
Answer:
ଠିକ୍

14. ଉତ୍କଳ ଜନନୀ ଭାରତ ଜନନୀଙ୍କର ସପତ୍ନୀ ବା ଶତ୍ରୁ ନୁହଁନ୍ତି ।
Answer:
ଠିକ୍

15. କେତେଗୁଡ଼ିଏ ନାଳ ମିଶି ନଦୀରେରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଠିକ୍

16. ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ତଳକୁ ବହିଯାଇ ଶେଷରେ ନଦୀରେ ମିଶନ୍ତି ।
Answer:
ଭୁଲ୍

17. ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ୧୯୩୪ ମସିହାରେ ଇହଲୀଳା ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

18. ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ସମଗ୍ର ଜୀବନ ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ଥିଲା ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ।
Answer:
ଠିକ୍

19. ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଜୀବନର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ଉପରକୁ ଓଟାରୁଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍

20. ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ହେବାର ସ୍ବପ୍ନ ୧୯୩୬ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧ ତାରିଖରେ ସାକାର ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଠିକ୍

E ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁ ଜୀବନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ, ତାହା କି ଜୀବନ ?
(A) ଜାତୀୟ ଜୀବନ
(B) ପାର୍ଥିବ ଜୀବନ
(C) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ
(D) ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଜୀବନ
Answer:
(C) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ

2. କେଉଁ ଜୀବନର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ତଳକୁ ଓଟାରୁଅଛି ?
(A) ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଜୀବନ
(B) ଜାତୀୟ ଜୀବନ
(C) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ
(D) ପାର୍ଥିବ ଜୀବନ
Answer:
(D) ପାର୍ଥିବ ଜୀବନ

3. କେଉଁ ଜୀବନର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ଉପରକୁ ଟାଣୁଅଛି ?
(A) ଜାତୀୟ ଜୀବନ
(B) ପାର୍ଥିବ ଜୀବନ
(C) ଜାତୀୟ ଜୀବନ
(D) ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଜୀବନ
Answer:
(D) ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଜୀବନ

4. କେଉଁ ସଭାବ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ନୁହେଁ, କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର ?
(A) ଜାତିଗତ
(B) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ
(C) ସମଷ୍ଟିଗତ
(D) ସାମୂହିକ
Answer:
(B) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ

5. ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ ସ୍ଥଳରେ କିଏ ନିଜ ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖୁଛି ?
(A) ମାନବ
(B) ପଶୁ
(C) ଜଳ
(D) ଆକାଶ
Answer:
(C) ଜଳ

6. ଜଳର ଜାତୀୟ ଗୁଣ କ’ଣ ?
(A) ଊର୍ଦ୍ଧଗତି
(B) ନିମ୍ନଗତି
(C) ସ୍ଥିର ଗତି
(D) ଶୀଘ୍ର ଗତି
Answer:
(B) ନିମ୍ନଗତି

7. ‘‘ମୋର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, ଲକ୍ଷେ ଜାପାନୀଙ୍କର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, କିନ୍ତୁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେଉ’’ ଏହା କେଉଁ ଜାତିର ଉନ୍ନତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ?
(A) ମାନବ ଜାତିର
(B) ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର
(C) ଜାପାନୀ ଜାତିର
(D) ଇଂରେଜ ଜାତିର
Answer:
(C) ଜାପାନୀ ଜାତିର

8. ଜାପାନୀ ଜାତି ଟଙ୍କା କରଜ ନେବାକୁ ବିଜ୍ଞାପନ ଦେବା ମାତ୍ରେ କେଉଁମାନେ ତାଙ୍କୁ ଟଙ୍କା କରଜ ଦେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛନ୍ତି ?
(A) ଇଂରେଜ ଜାତି
(B) ଫରାସୀ ଜାତି
(C) ଜର୍ମାନୀ ଜାତି
(D) ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟ ଜାତି
Answer:
(D) ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟ ଜାତି

9. ଜଗତ ଚକ୍ଷୁରେ କାହାର ମୂଲ୍ୟ ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଅଛି ?
(A) ଭାରତୀୟ ଜାତିର
(B) ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର
(C) ଜାପାନୀ ଜାତିର
(D) ମାନବ ଜାତିର
Answer:
(C) ଜାପାନୀ ଜାତିର

10. ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜାତି ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ବଳି ଦେବାକୁ ଶିଖୁ ନାହାନ୍ତି ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ’ଣ ଗଠିତ ହୋଇନାହିଁ ବୋଲି ଜାଣିବାକୁ ହେବ ?
(A) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ
(B) ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଜୀବନ
(C) ଜାତୀୟ ଜୀବନ
(D) ପାର୍ଥିବ ଜୀବନ
Answer:
(C) ଜାତୀୟ ଜୀବନ

11. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କାହାର ରୂପକୁ ଭାରତମାତାଙ୍କର ଏକ ଅବତାର ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
(A) ଉତ୍କଳ ଜନନୀଙ୍କର
(B) ମାନଚିତ୍ରର
(C) ଶିଳାଲେଖର
(D) ଅଭିଲେଖର
Answer:
(A) ଉତ୍କଳ ଜନନୀଙ୍କର

12. ଆମ୍ଭେ ସବୁବେଳେ କାହାର ଟେକ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ ?
(A) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର
(B) ପାର୍ଥିବ ଜୀବନର
(C) ଜାତୀୟ ଜୀବନର
(D) ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଜୀବନର
Answer:
(C) ଜାତୀୟ ଜୀବନର

13. କେତେବେଳେ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ?
(A) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲେ
(B) ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲେ
(C) ପାର୍ଥିବ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲେ
(D) ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲେ
Answer:
(B) ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲେ

14. ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ କେଉଁ ଗୁଣ ରହିଛି ?
(A) ଅନୁକରଣ ଯୋଗ୍ୟ
(B) ଅନୁକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ
(C) ତ୍ୟାଗ ଯୋଗ
(D) ନିନ୍ଦା ଯୋଗ୍ୟ
Answer:
(A) ଅନୁକରଣ ଯୋଗ୍ୟ

15. ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ କିଏ ?
(A) ଗୌରୀଶଙ୍କର
(B) ଗୋପବନ୍ଧୁ
(C) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(D) ଶ୍ରୀ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ
Answer:
(C) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ

16. ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରେରଣା ଓ ନେତୃତ୍ଵରେ କ’ଣ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ
(B) ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ
(C) ରାଜ୍ୟ ସମ୍ମିଳନୀ
(D) ଦେଶ ସମ୍ମିଳନୀ
Answer:
(A) ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ

17. ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁ ମସିହାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୧୮୦୩
(B) ୧୯୦୩
(C) ୧୯୩୬
(D) ୧୯୪୭
Answer:
(B) ୧୯୦୩

18. ଶରୀରର ଅଭ୍ୟନ୍ତରରେ ଯେଉଁ ଆତ୍ମା ବିଦ୍ୟମାନ ତାହା କାହା ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବ ?
(A) ଜାତି
(B) ବ୍ଯକ୍ତି
(C) ସମାଜ
(D) ଈଶ୍ବରଙ୍କ
Answer:
(D) ଈଶ୍ବରଙ୍କ

19. ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲେ, କାହା କାହା ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ହେବ ?
(A) ବ୍ୟକ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ
(B) ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ
(C) ପ୍ରାଣୀ ଓ ଅପ୍ରାଣୀ ମଧ୍ୟରେ
(D) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
Answer:
(B) ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ

20. ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନରେ ଅସଭାବ ହେଲେ ସୁଦ୍ଧା କେଉଁ ସଭାବରେ କିଛି ଅଭାବ ଘଟିବ ନାହିଁ ?
(A) ଜାତୀୟ
(B) ସାଂପ୍ରଦାୟିକ
(C) ଗୋଷ୍ଠୀଗତ
(D) ବ୍ଯକ୍ତିଗତ
Answer:
(A) ଜାତୀୟ

21. ଡାହାଳ କୁକୁରର ଜାତୀୟ ଗୁଣ କ’ଣ ?
(A) ସାହସୀକତା
(B) ସାହସିକତା
(C) ଭୀରୁତା
(D) ଭିରୁତା
Answer:
(B) ସାହସିକତା

22. ବିଲୁଆଟି ଖଙ୍କାରି ଦେବାମାତ୍ରକେ କିଏ ଲାଙ୍ଗୁଡ଼ଗୁଞ୍ଜି ପଳାଇ ଆସିବ ?
(A) ଡାହାଳ କୁକୁର
(B) ପୋଷା କୁକୁର
(C) ଦେଶୀ କୁକୁର
(D) ଜାତି କୁକୁର
Answer:
(C) ଦେଶୀ କୁକୁର

23. ମହାବଳ ବାଘକୁ ଦେଖ୍ କିଏ ନିର୍ଭୟରେ ତା’ ଆଡ଼କୁ ଝପଟିଯିବ ?
(A) ଦେଶୀ କୁକୁର
(B) ପୋଷା କୁକୁର
(C) ସମସ୍ତ କୁକୁର
(D) ଡାହାଳ କୁକୁର
Answer:
(D) ଡାହାଳ କୁକୁର

24. ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସବୁ ଜାତିଙ୍କଠାରେ ଅନୁକରଣ କରିବା ଯୋଗ୍ୟ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ କ’ଣ ଅଛି ?
(A) ଗୁଣ
(B) ବୁଦ୍ଧି
(C) ସ୍ନେହ
(D) ଦୟା
Answer:
(A) ଗୁଣ

25. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବନ୍ଦ ଆଖରେ ଅନ୍ୟ ଜାତିଙ୍କର କ’ଣ ଦେଖିବାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
(A) ଗୁଣ
(B) ଦୋଷ
(C) ସୁକର୍ମ
(D)କୁକର୍ମ
Answer:
(B) ଦୋଷ

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପରିଚୟ :
ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ନାମ – ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ।
ବାଲ୍ୟକାଳର ନାମ – ଗୋବିନ୍ଦବଲ୍ଲଭ ଦାସ ।
ପିତାଙ୍କ ନାମ – ଚୌଧୁରୀ ରଘୁନାଥ ଦାସ ।
ମାତାଙ୍କ ନାମ – ପାର୍ବତୀ ଦେଈ ।
ଜନ୍ମସ୍ଥାନ – କଟକ ଜିଲ୍ଲା ଅନ୍ତର୍ଗତ ସାଲେପୁର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ସତ୍ୟଭାମାପୁର ଗ୍ରାମ ।

ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଯଥାର୍ଥରେ ଥିଲେ ଆଧୁନିକ ଉତ୍କଳର ନବନିର୍ମାତା । ଓଡ଼ିଶାର ମାଟି, ମଣିଷ ଓ ଭାଷାକୁ ପ୍ରାଣଭରି ଭଲ ପାଉଥ‌ିବା ସେହି ପ୍ରଥଯଶା ମହାପୁରୁଷଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରେରଣା ତଥା ନେତୃତ୍ୱରେ ୧୯୦୩ ମସିହାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ‘ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ’ ଏବଂ ଭାଷାକୁ ଭିତ୍ତିକରି ୧୯୩୬ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୧ ତାରିଖରେ ଭାରତରେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଗଠିତ ହେଲା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ‘ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ’। ଓଡ଼ିଶାର ଶିଳ୍ପ, ରାଜନୀତି, ଶିକ୍ଷା, ଆଇନ ବ୍ୟବସାୟ, ସାମ୍ବାଦିକତା ପ୍ରଭୃତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ଛାଡ଼ିଯାଇଥିବା ସେହି ମହାନୁଭବଙ୍କ ସମଗ୍ର ଜୀବନ ଥିଲା ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ । ନିଶ୍ଚେଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେବା ନିମନ୍ତେ ସେ ଯେଉଁ ସାତଗୋଟି ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ କବିତା ଲେଖାଯାଇଛନ୍ତି ତାହା ତାଙ୍କ ସାରସ୍ବତ ମାନସର ଯଥାର୍ଥ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଆଭିମୁଖ୍ୟ। :
‘ଜାତୀୟ ଜୀବନ’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ର ଏକ ବିଶେଷ ଅଧ୍ଵବେଶନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ଅଭିଭାଷଣର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ରୂପ । ଉକ୍ତ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଏବଂ ମାନବର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥ‌ିବା ସମ୍ପର୍କର ନିରୂପଣ, ଜାତୀୟ ଜୀବନର ସ୍ୱରୂପ ତଥା ପରାଧୀନ ଉତ୍କଳୀୟମାନଙ୍କୁ ଜାତୀୟତାର ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ ହେବାପାଇଁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦିଆଯାଇଛି ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରମର୍ମ :
ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଦ୍‌ଭାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଏକାନ୍ତ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ । ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଥ‌ିବା ଜୀବନ ହେଉଛି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ, ଯେଉଁ ଜୀବନ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ, ତା’ର ନିଶ୍ଚିତରୂପେ ପରିସମାପ୍ତି ହେବ କାଲି ଶ୍ମଶାନରେ । ଶରୀରର ଅଭ୍ୟନ୍ତରରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଥିବା ଆତ୍ମା ପହଞ୍ଚି ଈଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ; କିନ୍ତୁ ପାର୍ଥିବ ଅର୍ଥାତ୍ ସାଂସାରିକ ଜୀବନର ରହିଛି ଏକ ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି । ମୋ ସ୍ତ୍ରୀ, ମୋ ସନ୍ତାନ, ମୋ ସମ୍ପତ୍ତି ଏହି ସାଂସାରିକ ଭାବଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ମାନବକୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବରୁ ନିମ୍ନକୁ ଆକର୍ଷଣ କରୁଅଛି ।

ଉପରେ ରହିଛି ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଜୀବନର ଆକର୍ଷଣୀ ଶକ୍ତି, ଅନନ୍ତ ବିଶ୍ରାମର ସ୍ଥାନ, ଯାହା ପ୍ରାଣର ଉଦ୍ଧାର ନିମନ୍ତେ ସତତ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବକୁ ଆକର୍ଷଣ କରୁଅଛି । କିନ୍ତୁ ସେହି ମାନବର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଥ‌ିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜାତି ଓ ସମାଜମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଜୀବନ ମିଳାଇ ଆଳାପ କରିବା ରୂପକ ମାନବର ପ୍ରଧାନ କର୍ମଟି ହିଁ ଜାତୀୟ ଜୀବନ । ଏହି ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲେ ହିଁ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସଭାବ ସ୍ଥାପିତ ହେବ । ଏହି ସଭାବ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ; କିନ୍ତୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଭାବ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର । ଜାତୀୟ ଜୀବନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇ ତା’ର ମୂଳଦୁଆ ଦୃଢ଼ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବିବାଦ ସମୂଳେ ଲୋପପାଇବା ଅସମ୍ଭବ । କିନ୍ତୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନରେ ଅସଭାବ ଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଜାତୀୟ ସଭାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠାରେ କିଛି ଅଭାବ ରହିବ ନାହିଁ । ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଅଭାବକୁ ଦର୍ଶାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଣେ ଶିକ୍ଷିତ ତଥା ପଦସ୍ଥ ଉତ୍କଳୀୟଙ୍କଠାରୁ ପାଇଥିବା ଚିଠର ମର୍ମ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

‘‘ମୋ ସଙ୍ଗେ ଆପଣଙ୍କ ମନ ମିଳିଲା ନାହିଁ, ଅତଏବ ମୁଁ ସମ୍ମିଳନୀରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବି ନାହିଁ ?’ ଏହାର ଏକମାତ୍ର କାରଣ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଅଭାବ । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ଅସଭାବ ଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା, ଜାତୀୟ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ସମ୍ମିଳତଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ହିଁ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।

ଏହି ଜାତୀୟତା ମନୋଭାବକୁ ପ୍ରତିପାଦିତ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଳବିନ୍ଦୁର ଉଦାହରଣ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳବିନ୍ଦୁଟି ଆକାଶରୁ ପୃଥ‌ିବୀ ଉପରେ ପଡ଼େ । ତତ୍‌ପରେ ଜଳବିନ୍ଦୁଗୁଡ଼ିକ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଜଳଧାରା ରୂପେ ତଳକୁ ବହିଯାଏ । ପୁନଶ୍ଚ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଜଳଧାରା ମିଶି ନାଳରେ ଓ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ନାଳ ମିଶି ନଦୀରେ ପରିଣତ ହୋଇ ତଳକୁ ବହିଯାଇ ଶେଷରେ ସମୁଦ୍ରରେ ମିଶେ । ସବୁ ସ୍ଥଳରେ, ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ ଜଳ ନିଜର ନିମ୍ନଗତି ରୂପକ ଜାତୀୟ ଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରି ସ୍ତ୍ରୀୟ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖିଅଛି । ବିହୁଏ ଜଳରେ ଯେଉଁ ଗୁଣ ବିଦ୍ୟମାନ ମହାସମୁଦ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଜଳର ସେହି ନିମ୍ନଗତି ରୂପକ ଜାତୀୟ ଗୁଣ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ରହିଛି ।

ସେହିପରି ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଅଛି । ସବୁ ଅବସ୍ଥାରେ, ସବୁ କାଳରେ, ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଟେକ ରଖ୍ ଆମ୍ଭେମାନେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ। ଜଣେ କେହି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଗାଳିଦେଲେ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କ୍ରୋଧର କାରଣ ନିରୂପଣ କଲେ ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତୀୟମାନ ହେବ ଯେ ତାହା ହେଉଛି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଚିହ୍ନ । ଯେହେତୁ ଏହି ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଚିହ୍ନ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ନିହିତ ଅଛି, ତେଣୁ ଯେକୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ସେହି କାର୍ଯ୍ୟଦ୍ୱାରା ଜାତିର ନିନ୍ଦା ହେବ କି ନାହିଁ, ମିଥ୍ୟାବାଦୀ ହେଲେ କିମ୍ବା ଖୋସାମତ କଲେ, ସେହି ନିନ୍ଦାରେ ମୋ ଜାତି ଭାଗୀ ହେବ କି ନାହିଁ, ଜଣେ କହୁଥ‌ିବା କୁବାକ୍ୟରେ ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତର ଦେଲେ, ତଦ୍ବାରା ଜାତିର ଗୌରବ ବୃଦ୍ଧି ହେବ କି ନାହିଁ– ତାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ବୁଝିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ବଢ଼ିଲେ ଜାତୀୟ ଲୋକେ ତହିଁର ସୁଫଳ ଭୋଗ କରିବେ– ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ ।

ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜାପାନୀ ଜାତିର ଜାତୀୟ ଜୀବନର ଅବତାରଣା କରିଛନ୍ତି । ଜାପାନୀ ଜାତିର ଉନ୍ନତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ହେଲା– ‘‘ ମୋର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, ଲକ୍ଷେ ଜାପାନୀଙ୍କର ପ୍ରାଣ ଯାଉ, କିନ୍ତୁ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେଉ ।’’ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜାପାନୀ ହୃଦୟରେ ଏହି ଭାବ ନୃତ୍ୟ କରୁଥିବା ହେତୁ ଆଜି ଜାପାନୀ ଜାତି ପୃଥ‌ିବୀରେ ସର୍ବତ୍ର ପୂଜିତ ହେଉଛନ୍ତି । ““ ମୁଁ ଦିନେ ମରିବି, ମୁଁ ଆଜି ମଲେ ମୋ ଜାତିର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେବ, ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହେବ ଓ ମୋର ସନ୍ତାନ ସନ୍ତତିମାନଙ୍କର ମାନ ବଢ଼ିବ।’’ ଏହି ଭାବାପନ୍ନ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ଜାପାନୀ ଜାତି ଗଠିତ । ତେଣୁ ଟଙ୍କା କରଜ ନେବାକୁ ବିଜ୍ଞାପନ ଦେବାମାତ୍ରେ ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟଜାତି ସେମାନଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ଦେବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ । ଏହାର କାରଣ ଜଗତ୍ରଚକ୍ଷୁରେ ଜାପାନୀ ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ହେଉଅଛି— ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ ।

ଜାତୀୟ ଜୀବନ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ ବଳି ଦେବାପାଇଁ ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲୋକମାନେ ଶିଖୁନାହାନ୍ତି, ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନେ ଜାତୀୟ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟ ଜାଣିନାହାନ୍ତି ବୋଲି କହିବାକୁ ହେବ । ଏହି ଉକ୍ତିର ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଟିଏ ଦେଶୀ କୁକୁର ଓ ଡାହାଳ କୁକୁରକୁ ଉଦାହରଣ ରୂପେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ଦେଶୀ କୁକୁରକୁ ଆଦରର ସହିତ ଲାଳନପାଳନ ପୂର୍ବକ ହୃଷ୍ଟପୁଷ୍ଟ କରି ତାକୁ ନେଇ ଗୋଟିଏ ବିଲୁଆ ଦେଖାଇଦେଲେ ବିଲୁଆ ଖଙ୍କାରି ଦେବାମାତ୍ରେ ସେ ଲାଙ୍ଗୁଡ଼ଗୁଞ୍ଜି ଫେରିଆସିବ; କିନ୍ତୁ ଗୋଟିଏ ଡାହାଳ କୁକୁର ଛୁଆ ଆଣି ତାକୁ ବାଘ ଦେଖାଇଦେଲେ ସେ ନିର୍ଭୟରେ ମହାବଳ ବାଘ ଆଡ଼କୁ ଝପଟିଯିବ ।

ଏହି ସାହସିକତା ହିଁ ତା’ର ଜାତୀୟ ଗୁଣ । ଜୀବନ ପ୍ରତି ମାୟା ରଖ୍ ସେ ଯଦି ବାଘ ନିକଟକୁ ନ ଯାଏ, ତେବେ ତା’ ଜାତିର ମାନ ଓ ମୂଲ୍ୟ କମିବ; କିନ୍ତୁ ନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଭୟ ନକରି ସାହସର ସହ ବାଘକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାଦ୍ଵାରା ତା’ ଡାହାଳ କୁକୁର ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ଓ ମାନ ନିଶ୍ଚିତ ବୃଦ୍ଧିପାଇବ ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ । ସୁତରାଂ, କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାଦ୍ୱାରା ଜାତିର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିପାଉଛି କି ନାହିଁ, ସେ ବିଷୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲାବେଳେ ସମସ୍ତେ ଥରେ ଭାବିବା ଉଚିତ ।

ସବୁ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ଜାତିଙ୍କଠାରେ ଅନୁକରଣଯୋଗ୍ୟ ଅନେକ ଗୁଣ ନିହିତ ଅଛି । ସେହି ଗୁଣ ତଥା ସେମାନଙ୍କ ଦୋଷ ଦେଖୁବା ନିମନ୍ତେ ଗୋଟିଏ ଆଖୁ ବନ୍ଦ କର ଓ ଅନ୍ୟଟି ଖୋଲା ରଖ । ବନ୍ଦ ଆଖ୍ୟାରେ ସେମାନଙ୍କର ଦୋଷ ଦେଖ‌ିବା ସହିତ ଖୋଲା ଆଖ୍ୟାରେ ସେମାନଙ୍କ ଗୁଣ ନିରୀକ୍ଷଣ କର ଓ ଶିକ୍ଷା କର ।

ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର କିରଣ ସମୁଦ୍ରର ଲୁଣପାଣିରେ, ମିଶ୍ରି ସରବତରେ, ନର୍ଦ୍ଦମାରେ, ସବୁସ୍ଥାନରେ ପଡ଼ି ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳତକ ଟାଣିନେଇ ପୁନର୍ବାର ପୃଥ‌ିବୀରେ ସେଚନ କରେ । ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦୋଷତକ ତ୍ୟାଗ କରି ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାର ମହାନ୍ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ସ୍ନେହମୟୀ ଜନନୀ ଯେପରି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପରିଚର୍ଯ୍ୟା କରିଥାଏ, କେଉଁ ଶିଶୁକୁ କୋଳରେ ଧରି ମଧୁମୟ ସ୍ନେହଦୃଷ୍ଟିରେ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଏ, ପୁନଶ୍ଚ କେଉଁ ଶିଶୁର ଦୁଷ୍ଟ ଚରିତ୍ରକୁ ଦମନ କରିବାପାଇଁ ବେତ୍ରାଘାତ କରେ, ଆଉ କେଉଁ ଶିଶୁକୁ ପାଖରେ ବସାଇ ତା’ଠାରୁ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହଣ କରେ । ସୁତରାଂ ଶିଶୁର ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥାରେ ଜନନୀ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରୂପ ଧାରଣ କରି ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୁଏ । ସେହିପରି ଉତ୍କଳ ଜନନୀ ସ୍ନେହମୟୀ ମୂର୍ତ୍ତିରେ ସମ୍ମିଳନୀ ମଣ୍ଡପରେ ‘ସମସ୍ତଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ । ଏହି ମୂର୍ତ୍ତି ଭାରତମାତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ମୂର୍ତ୍ତିବିଶେଷ । ଏହିରୂପ ଭାରତମାତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଅବତାର, ସୁତରାଂ ଏପରି ସ୍ଥଳରେ ଉତ୍କଳଜନନୀ ଭାରତମାତାଙ୍କର ସପତ୍ନୀ, ଶତ୍ରୁ ନୁହଁନ୍ତି କିମ୍ବା ଭାରତମାତାଙ୍କଠାରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ନୁହଁନ୍ତି

ବିଷୟଗତ ଶବ୍ଦ ଓ ଅର୍ଥ :

• ଜାତୀୟ – ଜାତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ।
• କ୍ଷଣସ୍ଥ।ୟୀ – ଅଳ୍ପକାଳ ନିମିତ୍ତ ।
• ଅଭ୍ୟନ୍ତର – ଭିତର ।
• ଅପତ୍ୟ – ପୁତ୍ର ବା କନ୍ୟା ସନ୍ତାନ ।
• ଚିରସ୍ଥ।ୟୀ – ସବୁଦିନକୁ ।
• ଆକର୍ଷଣ – ସମ୍ମେ।ହନ
• ଅନନ୍ତ ବିଶ୍ରାମ – ପରମଧାମ ।
• ପ୍ରଧାନ କର୍ମ – ଶ୍ରେଷ୍ଠ କର୍ମ ।
• ଉଚ୍ଛେଦ – ଛିନ୍ନହେବା ।
• କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର – କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ।
• ସମୂଳେ – ଆମୂଳଚୂଳ ।
• ଅଦାଲତ – ନ୍ୟାୟାଳୟ, କୋର୍ଟକଚେରି ।
• ବ୍ୟକ୍ତିଗତ – ନିଜ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ।
• ଶରୀର – ଦେହ ।
• ପାର୍ଥବ – ସାଂସାରିକ ।
• ଶ୍ନଶାନ – ମଶାଣି ।
• ପ୍ରତିକ୍ଷଣ – ପ୍ରତି ସମୟରେ ।
• ପରିତ୍ର।ଣ – ଉଦ୍ଧାର ।
• ଆଳାପ – କଥାବାର୍ତ୍ତା ।
• ସଭାବ – ବନ୍ଧୁଭାବ ।
• ବିବାଦ – କଳହ ।
• ଏକାନ୍ତ – ଜରୁରୀ ।
• ଗୌରବ – ସମ୍ମାନ ।
• କୁବାକ୍ୟ – ଖରାପ କଥା ।
• ନିରୀକ୍ଷଣ – ଯତ୍ନର ସହ ଦେଖି ।
• ତ୍ୟ।ଗ – ଛାଡ଼ିଦେବା, ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବା ।
• ସପତ୍ନ। – ସଉତୁଣୀ ।
• ମିବିକାର – ବିକାରଶୂନ୍ଯ ।
• ସ୍ତନ୍ୟପାନ – କ୍ଷୀରପାନ ।
• ବିତରଣ – ବଣ୍ଟନ ।
• ବେତ୍ର।ଘାତ – ବେତର ରେ ବାଡ଼େଇବା ।
• ବିଭିନ୍ମ – ଅନେକ ପ୍ରକାରର ।
• ମଧୁମୟ – ମଧୁର ।
• ମଣ୍ଡପ – ଚାନ୍ଦିନୀ ।
• ସବତ୍ର – ସବୁଠାରେ ।
• ବକ୍ତବ୍ୟ – ମତାମତ ।
• ଅନୁକରଣ – ଆଦରିନେବା ।
• ବିଚ୍ଛନ୍ନ – ଅଲଗା ।
• ପରିଚର୍ଯ୍ୟ। – ସେବା / ଉପାସନା ।
• କ୍ରେ।ଡ଼ – କୋଳ ।
• ମଧୁମୟ – ମଧୁର ।
• ଦମନ – ଶାସନ ।
• ପରିମର୍ଶ – ଉପଦେଶ
• ଦଣ୍ଡ।ୟମାନ – ଉଭାହେବା ।
• ସମ୍ମୁଖରେ – ଆଗରେ ।
• ମାନ – ସମ୍ମାନ/ମହତ୍ତ୍ବ ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Sociology Solutions Unit 5 ଭାରତରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ବିକାଶ Objective Questions.

CHSE Odisha 12th Class Sociology Unit 5 Objective Questions in Odia Medium

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
(କ) ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

୧ । ‘‘ଜଗତୀକରଣ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ଵାରା ଚିନ୍ତାଧାରା, ଲୋକସଂଖ୍ୟା, ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜିର ମୁକ୍ତ ଓ ଅବାଧ ପ୍ରବାହ ଘଟେ, ଯାହାକି ଅର୍ଥନୀତି ଓ ସମାଜର ସଂହତି ଆଣିଥାଏ ।’’ ଜଗତୀକରଣର ଏହି ସଂଜ୍ଞା କିଏ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଅଗଷ୍ଟ କମ୍‌
(ଖ) ମୋରିସ୍ ଜିନ୍‌ସବର୍ଗ
(ଗ) ଆନିତାତ୍
(ଘ) ରବର୍ଟସନ୍
Answer:
(ଗ) ଆନିତାତ୍

୨ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଉପରେ ଜଗତୀକରଣର ପ୍ରଭାବ କେଉଁଟି ?
(କ) ଅଧୁକ ନିଯୁକ୍ତି
(ଖ) ଉଭୟ ଅଧୁକ ଓ କମ୍ ନିଯୁକ୍ତି
(ଗ) କମ୍ ନିଯୁକ୍ତି
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ଅଧ୍ବକ ନିଯୁକ୍ତି

୩ । କେତେ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଜଗତୀକରଣ ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରାଗଲା ?
(କ) ୧୯୧୮
(ଖ) ୧୯୮୦
(ଗ) ୧୯୮୧
(ଘ) ୧୯୮୫
Answer:
(ଖ) ୧୯୮୦

୪ । ବିଶ୍ୱୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସାରା ବିଶ୍ୱକୁ କ’ଣ ଭାବେ ବିଚାର କରିଥାଏ ?
(କ) ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର
(ଖ) ଏକ ପରିବାର
(ଗ) ଏକ ବଜାର
(ଘ) ଏକ ସମୁଦାୟ
Answer:
(ଗ) ଏକ ବଜାର

81 ନିମ୍ନଲିଖ୍ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ସହରୀକରଣର ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଅଟେ ?
(କ) ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ
(ଖ) ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ
(ଗ) ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି
(ଘ) ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା
Answer:
(କ) ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ

୬ । ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କହିଲେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ କେଉଁଟିକୁ ବୁଝାଏ ?
(କ) ସାମାଜିକ ସମ୍ପର୍କରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ
(ଖ) ସାମାଜିକ ସଂରଚନାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ
(ଗ) ସାମାଜିକ ସଂଗଠନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
Answer:
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ

୭ । ଜଗତୀକରଣର ଲକ୍ଷ୍ୟ କେଉଁଟି ?
(କ) ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
(ଖ) ଏକ ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
(ଗ) ସହରୀକରଣ
(ଘ) ଏ ସମସ୍ତ
Answer:
(କ) ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା

୮ । ସର୍ବପ୍ରଥମେ କିଏ ‘ବିଶ୍ୱାୟନ’ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ଲୁଇସ୍ ଥମ୍ପସନ୍
(ଖ) ରୋନଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍
(ଗ) ଭି.ପାରିଟୋ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ରୋନଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍

୯ । ବିଶ୍ୱାୟନ ବା ଜଗତୀକରଣ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏକ କେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭାବେ ପରିଚିତ ?
(କ) ସାମାଜିକ
(ଖ) ରାଜନୈତିକ
(ଗ) ଅର୍ଥନୈତିକ
(ଘ) ଉଭୟ (କ) ଓ (ଖ)
Answer:
(ଗ) ଅର୍ଥନୈତିକ

୧୦ । କିଏ ବିଶ୍ଵାୟନର ଜନକ ଭାବେ ପରିଚିତ ?
(କ) ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍
(ଖ) ଥମ୍ପସନ୍
(ଗ) ରିଚାର୍ଡ଼ ନିକ୍‌ସ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍

୧୧ । ବିଶ୍ୱୟନର ଲକ୍ଷ୍ୟ କେଉଁଟି ?
(କ) ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
(ଖ) ସହରୀକରଣ
(ଗ) ସଙ୍କୁଚିତ ବାଣିଜ୍ୟ
(ଘ) ଏ ସମସ୍ତ
Answer:
(କ) ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା

୧୨ । ବିଶ୍ୱୟନ ବା ଜଗତୀକରଣ ଏକ କେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭାବେ ପରିଚିତ ?
(କ) ସହଜ ପ୍ରକ୍ରିୟା
(ଖ) ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା
(ଗ) ଗ୍ରାମ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
Answer:
(ଖ) ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା

୧୩ । କିଏ ପାର୍ସୀକରଣ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ଏମ୍. ଏନ୍. ଶ୍ରୀନିବାସ
(ଖ) ସି.ବି. ମେମୋରିଆ
(ଗ) ୱାଇ. ସିଂହ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ଏମ. ଏନ୍. ଶ୍ରୀନିବାସ

୧୪ । ସହରୀକରଣ ଏକ :
(କ) ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସହରାଭିମୁଖୀ କରାଏ
(ଖ) ପରିବାର ସଂରଚନାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ
(ଗ) ପରିବାର ସଂରଚନାରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିଥାଏ
(ଘ) ଉଭୟ (କ) ଓ (ଖ)
Answer:
(କ) ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସହରାଭିମୁଖୀ କରାଏ

୧୫ । ସହରୀକରଣ କେଉଁଥରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ ?
(କ) ପରିବାର ସଂରଚନାରେ ସ୍ଥିରତା ଆଣିଥାଏ
(ଖ) ପରିବାର ସଂରଚନାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ ।
(ଗ) ପରିବାର ସଂରଚନାରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିଥାଏ
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
Answer:
(କ) ପରିବାର ସଂରଚନାରେ ସ୍ଥିରତା ଆଣିଥାଏ

୧୬ । ମୁଖ୍ୟତଃ ଅଥବା ପ୍ରଧାନତଃ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ସମୁଦାୟ ସାଧାରଣତଃ ସରକାରୀ, ବାଣିଜ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମାନ ପ୍ରକାରର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ସମୁଦାୟର ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସହରୀକରଣ ଅଟେ – ଏହି ଉକ୍ତିଟି କିଏ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ?
(କ) ମ୍ପସନ୍‌ ଓ୍ବାରେନ୍
(ଖ) ଫେୟାର ଚାଇଲ୍ଡ
(ଗ) ଗୋଟକ୍
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ଥମ୍ପସନ୍‌ ଓ୍ବାରେନ୍

୧୭ । ସହରାଞ୍ଚଳର ନାଗରିକ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ବିଶ୍ଵର କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଅଛି ?
(କ) ପଞ୍ଚମ ବୃହତ୍ତମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ
(ଖ) ଦ୍ଵିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ
(ଗ) ଚତୁର୍ଥ ବୃହତ୍ତମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ)ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ

୧୮ । ୨୦୦୧ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତର କେତେ ନାଗରିକ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରନ୍ତି ?
(କ) ୨୮୦ ନିୟୁତ
(ଖ) ୨୮୫ ନିୟୁତ
(ଗ) ୨୯୦ ନିୟୁତ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ୨୮୫ ନିୟୁତ

୧୯ । ଭାରତୀୟ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଶତକଡ଼ା କେତେ ଲୋକ ସହରରେ ବସବାସ କରିଥାନ୍ତି ?
(କ) ୨୫ ଭାଗ
(ଖ) ୨୭.୮ ଭାଗ
(ଗ) ୨୦ ଭାଗ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ୨୭.୮ ଭାଗ

୨୦ । ମେଗା ସହରରର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଜନସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(କ) ୫୦ ଲକ୍ଷ
(ଖ) ୮୦ ଲକ୍ଷ
(ଗ) ୫ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ
(ଘ) ଏ ସମସ୍ତ
Answer:
(ଗ) ୫ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ

୨୧ । ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦର ଜନକ କିଏ ?
(କ) ମାଲକମ୍ ୱାଟରସ୍
(ଖ) ରୋଲାଣ୍ଡ ରବର୍ଟସନ୍
(ଗ) ଆଛୋନୀ ଗଜେନସ୍
(ଘ) ଉଭୟ (କ) ଓ (ଖ)
Answer:
(ଖ) ରୋଲାଣ୍ଡ ରବର୍ଟସନ୍

୨୨ । ଜଗତୀକରଣ ଆଧୁନିକୀକରଣର ଏକ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଫଳାଫଳ ଅଟେ – ଏହି ଉକ୍ତିଟିକୁ କିଏ କହିଥିଲେ ?
(କ) ଆଛୋନୀ ମ୍ୟାକ୍‌ଗ୍ରୀକ୍
(ଖ) ଆଛୋନୀ ଗିଡ଼େନସ୍
(ଗ) ଏମ୍. ଏନ୍. ଶ୍ରୀନିବାସ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ଆଛୋନୀ ଗିଡ଼େନସ୍

୨୩ । ‘ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାର ଆଧୁନିକୀକରଣ’ ପୁସ୍ତକ କିଏ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
(କ) ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ
(ଖ) ଏମ.ଏନ୍.ଶ୍ରୀନିବାସ
(ଗ) ଜି. ଏସ୍. ଘୂରେ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ

୨୪ । କେଉଁ ସମାଜବିଜ୍ଞାନୀ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ କୁର୍ଗମାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଏମ୍. ଏନ୍. ଶ୍ରୀନିବାସ
(ଖ) ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ
(ଗ) ଏସ୍. ସି. ଦୁବେ
(ଘ) ଉଭୟ (କ) ଓ (ଖ)
Answer:
(କ) ଏମ୍. ଏନ୍. ଶ୍ରୀନିବାସ

୨୫ । ଜଗତୀକରଣ ଫଳରେ କେଉଁ ବଜାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥାଏ ?
(କ) ସଙ୍କୁଚିତ
(ଖ) ନିୟନ୍ତିତ
(ଗ) ମୁକ୍ତ
(ଘ) ଏ ସମସ୍ତ
Answer:
(ଗ) ମୁକ୍ତ

୨୬ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଫଳରେ ସାମଗ୍ରୀର ମୂଲ୍ୟ କେଉଁ ମାଧ୍ୟମରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥାଏ ?
(କ) ବଜାର ବ୍ୟବସ୍ଥା
(ଖ) ଶ୍ରମିକ
(ଗ) ସରକାର
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ବଜାର ବ୍ୟବସ୍ଥା

୨୭ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଫଳରେ ଧନୀଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ କ’ଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ?
(କ) ସହଯୋଗ
(ଖ) ପାରମ୍ପରିକ ସମ୍ପର୍କ
(ଗ) ତାରତମ୍ୟ
(ଘ) ଉଭୟ (କ) ଓ (ଖ)
Answer:
(ଗ) ତାରତମ୍ୟ

୨୮ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଫଳରେ କେଉଁଟି ସମ୍ଭବପର ହୋଇପାରିଛି ?
(କ) ବିଦେଶୀମୁଦ୍ରା ସଞ୍ଚୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧି
(ଖ) ଆର୍ଥିକ ବିଶୃଙ୍ଖଳା
(ଗ) ଶ୍ରମ ଆଇନର ସଂଶୋଧନ
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
Answer:
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ

୨୯ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଫଳରେ ଭୌଗୋଳିକ ଦୂରତ୍ବର କ’ଣ ଘଟିଛି ?
(କ) ପ୍ରସାର
(ଖ) ବୃଦ୍ଧି
(ଗ) ସ୍ଥିର ରହିଛି
(ଘ) ହ୍ରାସ
Answer:
(ଘ) ହ୍ରାସ

୩୦ । ଜଗତୀକରଣ ଫଳରେ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ?
(କ) ମୁଣ୍ଡପିଛା ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି
(ଖ) ଜୀବନଧାରଣ ମାନର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି
(ଗ) ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ହୋଇଛି
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
Answer:
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ

୩୧ । ସହରୀକରଣର ଫଳାଫଳ ରୂପେ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଟି ବିବେଚିତ ହୋଇଥାଏ ।
(କ) ଘରୋଇକରଣ
(ଖ) ଉପନିବେଣବାଦ
(ଗ) ସ୍ଥାନାନ୍ତରୀକରଣ
(ଘ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
Answer:
(ଗ) ସ୍ଥାନାନ୍ତରୀକରଣ

୩୨ । ନିମ୍ନ ପ୍ରଦତ୍ତ କେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ‘ବିଶ୍ୱଗ୍ରାମ’ ସଂପ୍ରତ୍ୟୟକୁ ପ୍ରଥମେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ମାର୍ଶାଲ୍ ମ୍ୟାକ୍‌ଲୁହାନ୍
(ଖ) ଗୋରାନ୍ ଥରବର୍ଣ୍ଣ
(ଗ) ମାଲକମ୍ ୱାଟରସ୍
(ଘ) ଏମ୍. ଏସ୍. ଆର୍ଚର୍
Answer:
(କ) ମାର୍ଶାଲ୍ ମ୍ୟାକ୍‌ହାନ୍

୩୩ । କେଉଁମାନଙ୍କ ସହିତ ଭାରତୀୟମାନେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଯୋଗାଯୋଗରେ ଆସିଥିଲେ ?
(କ) ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍
(ଖ) ଡବ୍
(ଗ) ଇଂରେଜ
(ଘ) ଫରାସା
Answer:
(କ) ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍

୩୩ । କେଉଁମାନଙ୍କ ସହିତ ଭାରତୀୟମାନେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଯୋଗାଯୋଗରେ ଆସିଥିଲେ ?
(କ) ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍
(ଖ) ଡବ୍
(ଗ) ଇଂରେଜ
(ଘ) ଫରାସା
Answer:
(କ) ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍

୩୪ । ଆଧୁନିକୀକରଣର ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦ ମଡ଼ର୍ଣ୍ଣାଇଜେସନ (Modernisation) ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଅଛି ?
(କ) ମୋଡ଼ୋ
(ଖ) ଗ୍ଲୋବାଲ୍
(ଗ) କାଷ୍ଟା
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ମୋଡ଼ୋ

୩୫ । ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରଥମେ କେଉଁ ସମାଜରେ ଦେଖାଦେଇଥିଲା ?
(କ) ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ
(ଖ) ଫ୍ରାନ୍ସ
(ଗ) ଭାରତ
(ଘ) ଏ ସମସ୍ତ
Answer:
(କ) ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ

୩୬ । ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏକ କି ପ୍ରକ୍ରିୟା ?
(କ) ସାର୍ବଜନୀନ ଓ ବିଶ୍ଵସ୍ତରୀୟ
(ଖ) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ
(ଗ) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ସାର୍ବଜନୀନ ଓ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ

୩୭ । କାହାର ମତରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯେଉଁଥିରେ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଥିବା ଯେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଦୂରତ୍ବ ହଟି ଯାଇଛି ।’’
(କ) ମାଲକମ୍ ୱାଟରସ୍
(ଖ) ଆଛୋନୀ ମ୍ୟାକଗ୍ରୀଭ୍
(ଗ) ଆନିତାତ୍
(ଘ) ଆଛୋନୀ ଗିଡ଼େନସ୍
Answer:
(କ) ମାଲକମ୍ ୱାଟରସ୍

୩୮ । କାହାର ମତରେ, ‘ଆଧୁନିକୀକରଣ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର ନ କରି ସାର୍ବଜନୀନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସାମାଜିକ ଘଟଣା ଏବଂ ତାହାର ମୂଲ୍ୟାୟନ ପ୍ରତି ଯୁକ୍ତିବାଦ ଭାବବୃତ୍ତିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ ।”
(କ) ପ୍ରଫେସର ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ
(ଖ) ପ୍ରଫେସର ଡାନିଏଲ୍‌ ଲର୍ସର
(ଗ) ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
(ଘ) ଏମାନେ ସମସ୍ତେ
Answer:
(କ) ପ୍ରଫେସର ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ

୩୯ । କାହାର ମତରେ, ‘ଆଧୁନିକୀକରଣ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ଵାରା ଅପେକ୍ଷାକୃତ କମ୍ ବିକାଶଶୀଳ ସମାଜଗୁଡ଼ିକ ଅଧ୍ଵ ବିକାଶଶୀଳ ସମାଜର ସାଧାରଣ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି ।’’
(କ) ପ୍ରଫେସର ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ
(ଖ) ପ୍ରଫେସର ଡାନିଏଲ୍‌ ଲର୍ସର
(ଗ) ମାଲକମ୍ ୱାଟରସ୍
(ଘ) ଏହା ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରକ୍ରିୟା
Answer:
(ଖ) ପ୍ରଫେସର ଡାନିଏଲ ଲଣ୍ଡର

୪୦ । ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏକ କେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟା ନୁହେଁ ?
(କ) ଏକ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା ନୁହେଁ
(ଖ) ଏକ ବୈପ୍ଳବିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା
(ଗ) ଏହା ଏକ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ପ୍ରକ୍ରିୟା
(ଘ) ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ନୁହେଁ
Answer:
(କ) ଏକ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା ନୁହେଁ

୪୧ । କେଉଁଟି ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ କାରକ ନୁହେଁ ?
(କ) ପ୍ରାକୃତିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି
(ଖ) ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ
(ଗ) ସୀମା ପରିବର୍ତ୍ତନ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ

୪୨ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଟି ସହରୀକରଣର ଲକ୍ଷଣ ନୁହେଁ ?
(କ) ବ୍ଯକ୍ତିବାଦ
(ଖ) ଅଣ କୃଷିଭିତ୍ତିକ ବୃରି
(ଗ) ସାମାଜିକ ସଂଚଳନ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ

୪୩ । ଜଗତୀକରଣର ଲକ୍ଷଣ କେଉଁଟି ନୁହେଁ ?
(କ) ଏକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା
(ଖ) ଏହା ଏକ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା
(ଗ) ଏହା ଏକ ସରଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା
(ଘ) ଏହା ଏକ ଏକତ୍ରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା
Answer:
(ଗ) ଏହା ଏକ ସରଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା

୪୪ । କେଉଁଟି ଜଗତୀକରଣର ଏକ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ନୁହେଁ ?
(କ) ବିଶ୍ୱଗ୍ରାମ ସୃଷ୍ଟି
(ଖ) ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସହଯୋଗିତା ସୃଷ୍ଟି
(ଗ) ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରସାର
(ଘ) ବ୍ଯକ୍ତିବାଦ
Answer:
(ଘ) ବ୍ଯକ୍ତିବାଦ

୪୫ । କେଉଁଟି ଜଗତୀକରଣର ଏକ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ନୁହେଁ ?
(କ) ଅସମାନତା ସୃଷ୍ଟି
(ଖ) କ୍ଷୁଦ୍ରଶିଳ୍ପ ପ୍ରତି ବିପଦ
(ଗ) ସମାଜର ବିଖଶ୍ଵିକରଖ
(ଘ) ଶୋଷଣମୁକ୍ତ
Answer:
(ଘ) ଶୋଷଣମୁକ୍ତ

୪୬ । କାହାର ମତରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦଟି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟୁଥ‌ିବା ଅର୍ଥନୈତିକ ସଂହତିକୁ ବୁଝାଇଥାଏ,
(କ) ଆଛୋନୀ ଗିଡ଼େନସ୍
(ଖ) ଅନିତାତ୍
(ଗ) ଡି. ଏନ୍. ଏ. ଧନାଗରେ
(ଘ) ଆଛୋନୀ ମ୍ୟାକ୍‌ଗ୍ରୀର୍ଭ
Answer:
(ଗ) ଡି. ଏନ୍. ଏ. ଧନାଗରେ

୪୭ । କାହାର ମତରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ଵାରା ଚିନ୍ତାଧାରା, ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ, ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜି ଆଦିର ବିଶେଷ ମାତ୍ରାରେ ମୁକ୍ତ ପ୍ରବାହ ହୋଇଥାଏ, ଯାହାକି ଅର୍ଥନୀତି ଓ ସମାଜର ସଂହତି ଆଣିଥାଏ ।’’
(କ) ଆଁନିତାତ୍
(ଖ) ଆଛୋନୀ ଗିଡ଼େନ୍ସ
(ଗ) ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ
(ଘ) ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେହି ନୁହଁନ୍ତି
Answer:
(କ) ଆନିତାତ୍

୪୮ । କେଉଁ କମିଶନ ମତରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ୱାରା ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ସେବାରେ ବାଣିଜ୍ୟିକ ଗତିଶୀଳତା ଏବଂ ପୁଞ୍ଜି ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନର ପ୍ରବାହ ଯୋଗୁଁ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ବଜାର ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନଗୁଡ଼ିକ ଅଧ୍ଵ ମାତ୍ରାରେ ପରସ୍ପର ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ।”
(କ) The American New Deal Commission
(ଖ) ଭାରତୀୟ ବୈଷୟିକ କମିଶନ
(ଗ) The European Commission
(ଘ) ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମୁଦ୍ରା କମିଶନ
Answer:
(ଗ) The European Commission

୪୯ । ଭାରତ ସରକାର ପ୍ରଥମ ଶିଳ୍ପନୀତି କେବେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୯୪୭
(ଖ) ୧୯୫୬
(ଗ) ୧୯୪୮
(ଘ) ୧୯୬୦
Answer:
(ଗ) ୧୯୪୮

୫୦ । ପ୍ରଥମ ଶିଳ୍ପନୀତି ଶିଳ୍ପକୁ କେତୋଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କଲା ?
(କ) ଦୁଇଟି
(ଖ) ଚାରିଟି
(ଗ) ତିନୋଟି
(ଘ) ପାଞ୍ଚଟି
Answer:
(ଖ) ଚାରିଟି

୫୧ । ୧୯୫୬ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି ଶିଳ୍ପକୁ କେତୋଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କଲା ?
(କ) ଦୁଇଟି
(ଖ) ଚାରିଟି
(ଗ) ତିନୋଟି
(ଘ) ପାଞ୍ଚଟି
Answer:
(ଗ) ତିନୋଟି

୫୨ । ୧ ୯୧ ୬ ମସିହା ଶିବନୀଠି ଅନମନୀ ‘ଖ’ ରେ କେତୋଟି ଶିଳ୍ପ ରହିଲା ?
(କ) ୧୭ଟି
(ଖ) ୨୨ଟି
(ଗ) ୨୦ଟି
(ଘ) ୧୨ଟି
Answer:
(କ) ୧୭ଟି

୫୩। ୧୯୫୬ ମସିହା ଶିଜନୀତି ଅନୁସୂଚୀ ‘କ’ ରେ କେତୋଟି ଶିଳ୍ପ ରଖାଗଲା ?
(କ) ୧୭ଟି
(ଖ) ୨୨ଟି
(ଗ) ୨୦ଟି
(ଘ) ୧୨ଟି
Answer:
(କ) ୧୭ଟି

୫୪ । କେଉଁ ଶିଳ୍ପନୀତିକୁ ଭାରତର ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ବିଧାନ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ?
(କ) ୧୯୪୮ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି
(ଖ) ୧୯୭୭ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି
(ଗ) ୧୯୫୬ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି
(ଘ) ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି
Answer:
(ଘ) ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି

୫୫ । ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି କେତେ କି.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଦୂଷଣପ୍ରବଣ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇ ନାହିଁ ?
(କ) ୨୦ କି.ମି.
(ଖ) ୨୭ କି.ମି.
(ଗ) ୨୫ କି.ମି.
(ଘ) ୩୦ କି.ମି.
Answer:
(କ) ୨୦ କି.ମି.

୫୬ । ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି କ୍ଷୁଦ୍ରଶିଳ୍ପର ବିନିଯୋଗ ସୀମା କେତେକୁ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି ?
(କ) ୫୦ ଲକ୍ଷ
(ଖ) ୬୦ ଲକ୍ଷ
(ଗ) ୫୫ ଲକ୍ଷ
(ଘ) ୩୦ ଲକ୍ଷ
Answer:
(ଖ) ୬୦ ଲକ୍ଷ

୫୭ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଶିଳ୍ପ ନିମନ୍ତେ ଲାଇସେନ୍ସ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ ?
(କ) ତମାଖୁ
(ଖ) ଚିନି
(ଗ) ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀ
(ଘ) ନିଶାମୁକ୍ତପାନୀୟ
Answer:
(ଖ) ଚିନି

୫୮ । ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି କେତୋଟି ଶିଳ୍ପକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷଣ କଲା ?
(କ) ୧୭ ଟି
(ଖ) ୭ ଟି
(ଗ) ୮ ଟି
(ଘ) ୫ ଟି
Answer:
(ଘ) ୫ ଟି

୫୯ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ ଶିଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(କ) ୮ ଟି
(ଖ) ୪ ଟି
(ଗ) ୧୧ ଟି
(ଘ) ୧୩ ଟି
Answer:
(ଘ) ୧୩ ଟି

୬୦ । ୧୯୪୮ ମସିହା ଶିଜନୀତିରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଶ୍ରେଣୀରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଶିଳ୍ପସଂଖ୍ୟା କେତୋଟି ?
(କ) ୩ ଟି
(ଖ) ୨୦ ଟି
(ଗ) ୬ ଟି
(ଘ) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ୨୦ ଟି

୬୧ । ୧୯୪୮ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି ଶିଳ୍ପକୁ କେତୋଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲା ?
(କ) ୨ ଟି
(ଖ) ୪ ଟି
(ଗ) ୩ ଟି
(ଘ) ୫ ଟି
Answer:
(ଖ) ୪ ଟି

୬୨ । କେଉଁ ଶିଳ୍ପନୀତି ଭାରତକୁ ମିଶ୍ରିତ ଅର୍ଥନୀତିର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କଲା ?
(କ) ୧୯୪୮ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି
(ଖ) ୧୯୭୭ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି
(ଗ) ୧୯୫୬ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି
(ଘ) ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି
Answer:
(କ) ୧୯୪୮ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି

୬୩ । ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଚ୍ଛନୀତିରେ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ଶିଳ୍ପର ବିନିଯୋଗ ସୀମା କେତେ ?
(କ) ୫ ଲକ୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ
(ଖ) ୮ ଲକ୍ଷ
(ଗ) ୨ ଲକ୍ଷ
(ଘ) ୪ ଲକ୍ଷ
Answer:
(କ) ୫ ଲକ୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ

୬୪ । ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତିରେ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ଶିଳ୍ପର ବିନିଯୋଗ ସୀମା କେତେ ?
(କ) ୮୦ଲକ୍ଷ
(ଖ) ୨ କୋଟି
(ଗ) ୭୫ ଲକ୍ଷ
(ଘ) ଏକ ଲକ୍ଷ
Answer:
(ଘ) ଏକ ଲକ୍ଷ

୬୫ । ନିମ୍ନ ପ୍ରଦତ୍ତ କେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଗତୀକରଣର ଜନକରୂପେ ପରିଗଣିତ ହୁଅନ୍ତି ?
(କ) ରୋନାଲ୍ଡ ରବର୍ଟସନ୍
(ଖ) ଆଛୋନି ଗିଡ଼େନସ୍
(ଗ) ଗୋରାନ୍ ଥର୍‌ବର୍ଣ୍ଣ
(ଘ) ଜର୍ଜ ସିମେଇ
Answer:
(କ) ରୋନାଲ୍ଡ ରବର୍ଟସନ୍

୬୬ । ନିମ୍ନପ୍ରଦତ୍ତ କେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ‘‘ବିଶ୍ବ ଗ୍ରାମ’’ ସଂପ୍ରତ୍ୟୟକୁ ପ୍ରଥମେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ମାର୍ଶାଲ୍ ମ୍ୟାକ୍‌ଲୁହାନ୍
(ଖ) ଗୋରାନ୍ ଥରବର୍ଷ
(ଗ) ମାଲକମ୍ ୱାଟରସ୍
(ଘ) ଏମ୍. ଏସ୍. ଆରଚର୍
Answer:
(କ) ମାର୍ଶାଲ୍ ମ୍ୟାକ୍‌ହାନ୍

୬୭ । ଜଗତୀକରଣର ଲକ୍ଷ୍ୟ କେଉଁଟି ଅଟେ ?
(କ) ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
(ଖ) ଏକ ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
(ଗ) ସହରୀକରଣ
(ଘ) ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
Answer:
(କ) ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା

୬୮ । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରସାରକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ପାଶ୍ଚାତ୍ୟକରଣ
(ଖ) ସହରୀକରଣ
(ଗ) ଉଦାରୀକରଣ
(ଘ) ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷକରଣ
Answer:
(କ) ପାଶ୍ଚାତ୍ୟକରଣ

୬୯ । ‘ଜଗତୀକରଣ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ଵାରା ଚିନ୍ତାଧାରା, ଲୋକସଂଖ୍ୟା, ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜିର ମୁକ୍ତ ଓ ଅବାଧ ପ୍ରବାହ ଘଟେ, ଯାହାକି ଅର୍ଥନୀତି ଓ ସମାଜର ସଂହତି ଆଣିଥାଏ ।’’ ଜଗତୀକରଣର ଏହି ସଂଜ୍ଞା କିଏ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଅଗଷ୍ଟ କମ୍‌
(ଖ) ମୋରିସ୍ ଜିନ୍‌ସ୍‌ବର୍ଗ
(ଗ) ଆନିତାତ୍
(ଘ) ରବର୍ଟସନ୍
Answer:
(ଗ) ଆନିତାତ୍

୭୦ । ଜଗତୀକରଣ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏକ କେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାଭାବେ ପରିଚିତ ଅଟେ ?
(କ) ରାଜନୈତିକ
(ଖ) ଅର୍ଥନୈତିକ
(ଗ) ସାମାଜିକ
(ଘ) ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ
Answer:
(ଖ) ଅର୍ଥନୈତିକ

୭୧ । ‘‘ଜଗତୀକରଣ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ଵାରା ଚିନ୍ତାଧାରା ଲୋକସଂଖ୍ୟା, ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜିର ମୁକ୍ତ ଓ ଅବାଧ ପ୍ରବାହ ଘଟେ, ଯାହାକି ଅର୍ଥନୀତି ଓ ସମାଜର ସଂହତି ଆଣିଥାଏ ।’’ ଜଗତୀକରଣର ଏହି ସଂଜ୍ଞା କିଏ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଅଗଷ୍ଟ କମ୍‌
(ଖ) ମୋରିସ୍ ଜିନ୍‌ସ୍‌ବର୍ଗ
(ଗ) ଆନିତାତ୍
(ଘ) ସି.ଏଚ୍. କୁଲେ
Answer:
(ଗ) ଆନିତାତ୍

୭୨ । ଜଗତୀକରଣର ଲକ୍ଷ୍ୟ କେଉଁଟି ?
(କ) ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
(ଖ) ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
(ଗ) ସହରୀକରଣ
(ଘ) ଏକ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
Answer:
(କ) ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା

୭୩ । ସର୍ବପ୍ରଥମେ କିଏ ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ଲୁଇସ୍ ଥମ୍ପସନ୍
(ଖ) ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍‌
(ଗ) ରିଚାର୍ଡ଼ ନିକ୍‌ସନ୍
(ଘ) ଅଗଷ୍ଟ କମ୍‌
Answer:
(ଖ) ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍‌

୭୪ । ଔଦ୍ୟୋଗୀକରଣର ପ୍ରଭାବଟି କିଏ ?
(କ) ଯୌଥ ପରିବାର ବିଘଟନ
(ଖ) ଜାତିବାଦ
(ଗ) ଆତଙ୍କବାଦ
(ଘ) ଜନଜାତି ଧର୍ମବିଶ୍ଵାସ
Answer:
(କ) ଯୌଥ ପରିବାର ବିଘଟନ

(ଖ) ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧ । ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ଵାରା ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ସଭ୍ୟତା ମୁଖ୍ୟତଃ ___________ ସମାଜଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ଅଣପାଶ୍ଚାତ୍ୟ

୨ । ___________ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଜଗତୀକରଣ ସ୍ରୋତରେ ସଂଯୁକ୍ତ କରାଗଲା ।
Answer:
୧୯୯୧

୩ । ଜଗତୀକରଣ ବିଶ୍ଵାୟନ କହିଲେ ଏକ ___________ ବିଶ୍ୱକୁ ବୁଝାଏ ।
Answer:
ନୂଆ

୪ । ___________ ପ୍ରଥମେ ‘ବିଶ୍ୱଗ୍ରାମ’ ସଂପ୍ରତ୍ୟୟକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ।
Answer:
ମାର୍ଶାଲ୍ ମ୍ୟାକ୍‌ଲୁହାନ୍

୫ । ସହର ବଜାରଗୁଡ଼ିକର ବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶକୁ ___________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ସହରୀକରଣ

୬ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ___________ ଙ୍କ ସମୟରେ ଭାରତରେ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ପି.ଭି. ନରସିଂହ ରାଓ

୭ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ ___________ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।
Answer:
ଅର୍ଥନୈତିକ

୮ । ___________ ଙ୍କୁ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଜନକ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍

୯ । ଜଗତୀକରଣ ସାରା ବିଶ୍ୱକୁ ___________ ଭାବେ ବିଚାର କରିଥାଏ ।
Answer:
ଏକ ବଜାର

୧୦ । ___________ ଙ୍କ ମତରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯାହାଦ୍ଵାରା ଭବିଷ୍ୟତ ଆମ ଜୀବନକୁ ଅନୁପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ ।
Answer:
ଆଲଭିନୄ ଟଫ୍ଲର୍

୧୧ । ପ୍ରଫେସର ___________ ‘ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରା’ ଆଧୁନିକୀକରଣର ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ

୧୨ । ଦେଶୀୟ ବା ଜାତୀୟ ବଜାରକୁ ବିଶ୍ୱବଜାର ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ରଖିବାକୁ ___________ ପ୍ରକ୍ରିୟା କୁହାଯାଏ ।
Answer:

୧୩ । ଜଗତୀକରଣ ଫଳରେ, ___________ ବଜାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ମୁକ୍ତ

୧୪ । ___________ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ବିଶେଷ ଅଂଶ ।
Answer:
ଉଦାରୀକରଣ

୧୫ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଫଳରେ ସାମଗ୍ରୀର ମୂଲ୍ୟ ___________ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ବଜାର ବ୍ୟବସ୍ଥା

୧୬ । କୋଟା, ପରମିଟ୍, ଲାଇସେନ୍ସ ବ୍ୟବହାର ___________ ଫଳରେ ସମ୍ଭବପର ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୧୭ । ଭାରତରେ ___________ ମସିହାରୁ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୯୧

୧୮ । ଜଗତୀକରଣ ସୁସ୍ଥ ___________ କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ ।
Answer:
ପ୍ରତିଯୋଗିତା

୧୯ । ଜଗତୀକରଣ ଫଳରେ ଧନୀ ଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ___________ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।
Answer:
ତାରତମ୍ୟ

୨୦ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ___________ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି ।
Answer:
ଆର୍ଥିକ

୨୧ । ଜଗତୀକରଣ ଫଳରେ ମହିଳାମାନଙ୍କର ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ___________ ଦେଖାଯାଏ ।
Answer:
ଉନ୍ନତି

୨୨ । ଶିଳ୍ପକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣମୁକ୍ତ କରିବା ___________ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୨୩ । ___________ ମସିହାରେ ନରସିଂହ ରାଓ ସରକାର ଦେଶର ଶିଳ୍ପନୀତିରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୯୯୧

୨୪ । ଜଗତୀକରଣ ___________ ର ମୁଖ୍ୟ ଆୟୁଧ ଅଟେ ।
Answer:
ଅର୍ଥନୀତି

୨୫ । ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦର ପ୍ରୟୋଗ ଭାରତୀୟ ___________ ରେ ନୂତନ ଅର୍ଥନୀତି ପ୍ରଣୟନଠାରୁ ହୋଇ ଆସୁଅଛି ।
Answer:
ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା

୨୬ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବିକାଶଶୀଳ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ___________ ବ୍ୟାପାରରେ ଲିପ୍ତ ରହିବାପାଇଁ ସୁଯୋଗ ଦେଇଥାଏ ।
Answer:
ଉଦ୍ୟୋଗ

୨୭ । ଜଗତୀକରଣ ___________ ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିପାରିଛି ।
Answer:
ଅର୍ଥନୈତିକ

୨୮ । ___________ ମସିହାରେ ‘ଜଗତୀକରଣ’ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୬୦

୨୯ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ ___________ ବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।
Answer:
ଏକକ

୩୦ । ଜଗତୀକରଣ ସମୟ ଓ ___________ କୁ ସଙ୍କୁଚିତ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
କାରକ

୩୧ । ସହରୀକରଣ ___________ ର ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଅଟେ ।
Answer:
ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ

୩୨ । ସହରୀକରଣ ସାମାଜିକ ସଂରଚନାରେ ___________ ଆଣିଥାଏ ।
Answer:
ଉନ୍ନତି

୩୩ । ___________ ର ଉନ୍ନତି ସହରୀକରଣକୁ ସକ୍ରିୟ କରାଇଥାଏ ।
Answer:
ଶିଳ୍ପ

୩୪ । ___________ ସହରୀକରଣର ପ୍ରଧାନ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଅଟେ ।
Answer:
ବ୍ୟକ୍ତିବାଦ

୩୫ । ସହରୀକରଣର ସାଧାରଣ ତଥା ପ୍ରଧାନ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି ___________ ହେବା ।
Answer:
ସହରାଭିମୁଖୀ

୩୬ । ___________ ଲୋକ ବାସ କରୁଥିବା ସହରକୁ ମେଗା ସହର ବୋଲାଯାଏ ।
Answer:
୫ ଲକ୍ଷରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ

୩୭ । ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସହରାଞ୍ଚଳଭିତ୍ତିକ ___________ ଓ ___________ ସମୟ ଅନୁସାରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥା’ନ୍ତି ।
Answer:
ଅର୍ଥନୀତି, ପ୍ରଶାସନ

୩୮ । ସହର ନାଗରିକ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ___________ ବୃହତ୍ତମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ ।
Answer:
ଦ୍ବିତୀୟ

୩୯ । ଭାରତୀୟ ଜନସଂଖ୍ୟା ଶତକଡ଼ା ___________ ଭାଗ ଲୋକ ସହରର ଅଧ୍ବବାସୀ ଅଟନ୍ତି ।
Answer:
୨୭.୮

୪୦ । ୨୦୦୧ ଭାରତୀୟ ଜନଗଣନାନୁଯାୟୀ ___________ ଲୋକ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରନ୍ତି ।
Answer:
୨୮୫.୩୫ ନିୟୁତ

୪୧ । ଭାରତରେ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଚଳନ ଇଂରେଜ ଶାସକ ___________ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଲର୍ଡ ବେଣ୍ଟିଙ୍ଗ୍

୪୨ । ___________ ଭାରତକୁ ଏକ ଆଧୁନିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରୂପେ ଗଢ଼ି ତୋଳିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଇଂରେଜମାନେ

୪୩ । ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ___________ ବୁଝାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୪୪ । ଭାରତର ଦୁଇଟି ପୁରାତନ ସହର ଅଟେ ___________ ଓ ___________ ।
Answer:
ହରପ୍‌ପା ଓ ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ

୪୫ । ___________, ___________ ଓ ___________ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ ।
Answer:
ଉଦାରୀକରଣ, ଜଗତୀକରଣ, ଘରୋଇକରଣ

୪୬ । ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ ତାଙ୍କର ___________ ପ୍ରଟକ୍ଷରେ ଜଗତୀକରଣ ସଂପ୍ରତ୍ୟୟଟି ବିଣେଷଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ।
Answer:
Mapping the Global Condition : Globalisation as the Central Concept.

୪୭ । ___________ ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ପ୍ରଚଳିତ ସେହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ, ଯାହା ଜାତୀୟ ପରିସୀମାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଥାଏ, କାଳ ଓ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷାକରି ସମୁଦାୟ ଏବଂ ସଙ୍ଗଠନଗଡ଼ିକୁ ଏକୀଭୂତ ବା ସଂଯୋଜିତ କରିଥାଏ, ବିଶ୍ୱକୁ ବାସ୍ତବ ଏବଂ ଅନୁଭୂତିଶୀଳ କରାଇ ଅଧ୍ବକ ଭାବରେ ସଂଯୋଜିତ କରିଥାଏ ।’’
Answer:
ଆଣ୍ଟୋନୀ ମ୍ୟାକ୍‌ଭ୍

୪୮ । ___________ ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ଵାରା ଚିନ୍ତାଧାରା, ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ, ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜି ଆଦିର ବିଶେଷମାତ୍ରାରେ ମୁକ୍ତ ପ୍ରବାହ ହୋଇଥାଏ, ଯାହାକି ଅର୍ଥନୀତି ଓ ସମାଜର ସଂହତି ଆଣିଥାଏ ।’’
Answer:
ଆନିତାତ

୫୦ । ___________ ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦଟି ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟୁଥିବା ଅର୍ଥନୈତିକ ସଂହତିକୁ ବୁଝାଇଥାଏ, ଯାହାକି ବିଶେଷଭାବେ ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।’’
Answer:
ଡି.ଏନ୍.ଏ. ଧନାଗରେ

୫୧ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ ___________ ଓ ___________ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।
Answer:
ଜଟିଳ, ସମ୍ମିଶ୍ରିତ

୫୨ । ___________ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୈଦେଶିକ ଆଦାନପ୍ରଦାନ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜିବଜାର ବିଶ୍ବ ଆଧାରରେ ସଂପୃକ୍ତ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୫୩ । ___________ ଦେଶଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଏକତ୍ରୀକରଣକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୫୪ । ___________ ସୂଚନା, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ନୂତନ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ, ଯୋଗାଯୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବହୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୫୫ । ___________ ମାଧ୍ୟମରେ ଜଗତୀକରଣ ଏକକ ବିଶ୍ଵବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରିଛି ।
Answer:
ଆଦାନପ୍ରଦାନ

୫୬ । ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ, ଜଗତୀକରଣ ଏକ __________ ର ଅଭ୍ୟୁତ୍‌ଥାନକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ ।
Answer:
ବିଣ୍ୱରାକ୍ଷ୍ର

୫୭ । ____________ ଜଗତୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ଅଟେ ।
Answer:
ମୁକ୍ତ ଅର୍ଥନାତି

୫୮ । ___________ ଓ _____________ ଜଗତୀକରଣର ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ଅଟେ ।
Answer:
କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି, ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି

୫୯ । ______________ କୁ ଜଗତୀକରଣ ମଜଭୁତ କରିଥାଏ ।
Answer:
ଗଣତନୃ

୬୦ । _____________ ବ୍ୟାପକ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୬୧ । ___________ ଫଳରେ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରସାର ଓ ବିଶ୍ବଗ୍ରାମ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୬୨ । __________ ଓ ________________ ଜଗତୀକରଣର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ଅଟେ ।
Answer:
ଅସମାନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା, ସମାଜକୁ ଭାଗଭାଗ କରିବା

୬୩ । ଭାରତରେ ଏକ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ଥିବା ସହରକୁ ____________ ସହର କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ବଡ଼

୬୪ । ଯେଉଁ ସହରରେ ୧ ନିୟୁତରୁ ୫ ନିୟୁତ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକେ ବାସ କରନ୍ତି ତାକୁ _____________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ମହାନଗର

୬୫ । ପାଞ୍ଚଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ବାସ କରୁଥିବା ସହରଗୁଡ଼ିକୁ __________ ସହର କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ମେଗା

୬୬ ୮ ______________ ଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ କେବଳ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରୁ ସହରକୁ ଗତିଶୀଳତାକୁ କୁହାଯାଇ ନ ଥାଏ; ଏହା ବୃତ୍ତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଗାମୀ ବା ପ୍ରବାସୀମାନଙ୍କ ମନୋବୃତ୍ତି, ବିଶ୍ବାସ, ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଏବଂ ଆଚାର ବ୍ୟବହାରର ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।’’
Answer:
ଆଣ୍ଡରସନ୍

୬୭ । ଯେଉଁ ଲୋକମାନେ ଗ୍ରାମରୁ ସହରାଞ୍ଚଳକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହୋଇଥା’ନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ଭାବମୂର୍ତ୍ତି, ଜୀବଶୈଳୀର ପରିବର୍ତ୍ତନର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ___________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ସହରୀକରଣ

୬୮ । _____________, ___________ ଏବଂ ____________ ଆଦି କାରକ ସହରୀକରଣ ନିମନ୍ତେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି ।
Answer:
ଜନସଂଖ୍ୟାର ଘନତ୍ଵ, ଆଦର୍ଶ, ବ୍ୟବହାର ଶୈଳୀ ଏବଂ ସାମାଜିକ ପ୍ରତିମାନ ଓ ମୂଲ୍ୟବୋଧରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ଜନସଂଖ୍ୟାର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ

୬୯ । _____________ କହିଲେ କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥିତି, ଖାଦ୍ୟ ଅବସ୍ଥା, ପୋଷାକପରିଚ୍ଛଦ ଆଦି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଏକ ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ବୁଝାଏ ।
Answer:
ସହର

୭୦। ______________ ଜୀବନର ଏକ ଧାରା ଓ ଅବସ୍ଥାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।
Answer:
ସହରବାଦ

୭୧। _____________ ସହରବାଦର କେତେକ ଗୁଣକୁ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି; ଯଥା- କ୍ଷଣସ୍ଥାୟିତ୍ଵ, ନାମବିହୀନତା, ଅଗଭୀରତା, ବ୍ୟକ୍ତିବାଦ ।_________
Answer:
ଲୁଇସ୍ ରିଥ୍

୭୨ ।  ___________ ଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଗତିଶୀଳତା ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳ ଜନସଂଖ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧିକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।’’
Answer:
ଫେୟାର ଚାଇଲ୍‌ଡ୍

୭୩ । ________________ ଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହରକୁ ଗତିକରିବା ଏବଂ ବ୍ୟବହାର ପଦ୍ଧତିରେ ଅନୁରୂପ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।’’
Answer:
ଜେ. କ୍ଲାଇଡ୍ ମିଟଚେଲ୍

୭୪ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ _____________ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।
Answer:
ଅର୍ଥନୈତିକ ।

୭୫ । ଜଗତୀକରଣ ସାରା ବିଶ୍ୱକୁ ___________ ଭାବେ ବିଚାର କରିଥାଏ ।
Answer:
ଏକ ବଜାର ।

୭୬ । _____________ ଙ୍କ ମତରେ, ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯାହାଦ୍ବାରା ଭବିଷ୍ୟତ ଆମ ଜୀବନକୁ ଅନୁପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ ।
Answer:
ଆଲ୍‌ଭିନ୍ ଟଫ୍‌ଲର ।

୭୭ । ପ୍ରଫେସର ______________ ‘ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାର ଆଧୁନିକୀକରଣ’ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ।

୭୮ । ଦେଶ ବା ଜାତୀୟ ବଜାରକୁ ବିଶ୍ୱବଜାର ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ରଖୁବାକୁ ___________ ପ୍ରକ୍ରିୟା କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ସହରୀକରଣ

୭୯ । ଉଦାରୀକରଣ _____________ ଜଗତୀକରଣର ଏକ ଅଂଶ ଅଟେ ।
Answer:
ଅର୍ଥନୈତିକ ।

୮୦ । ____________ ଙ୍କ ମତରେ ‘ସହରୀକରଣ ହେଉଛି ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତି ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳର ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ।’’
Answer:
ଫେୟାର୍ ଚାଇଲ୍‌ଡ଼ ।

୮୧ । ଭାରତରେ ______________ ଠାରୁ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୯୧

୮୨ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ, __________ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।
Answer:
ଅର୍ଥନୈତିକ ।

୮୩ । ___________ କୁ ଜଗତୀକରଣର ଜନକ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍‌ ।

(ଗ) ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧ । ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ଗ୍ର।ମାଞ୍ଚଳକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ସହରାଞ୍ଚଳକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୁଅନ୍ତି ।

୨ । ନେହରୁଙ୍କ ସମୟରୁ ଭାରତରେ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ।
Answer:
ପି.ଭି. ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ସମୟରୁ ଭାରତରେ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ।

୩ । ଜଗତୀକରଣ ଚିନ୍ତାଧାରା ୧୯୪୭ ରେ ଭାରତରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଚିନ୍ତାଧାରା ୧୯୪୭ ରେ ଆମେରିକାରେ ‘ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

୪ । ଥମ୍ପସନ୍‌ଙ୍କୁ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଜନକ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍‌ଙ୍କୁ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଜନକ ବୋଲି କୁରାଯାଏ ।

୫ । ନଗରୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି ।
Answer:
ଠିକ୍ ଅଛି ।

୬ । ଜଗତୀକରଣ କହିଲେ ଏକ ପୁରାତନ ବିଶ୍ୱକୁ ବୁଝାଏ ?
Answer:
ଜଗତୀକରଣ କହିଲେ ଏକ ନୂତନ ବିଶ୍ୱକୁ ବୁଝାଏ ?

୭ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ ବିସ୍ତୃତ, ସରଳ ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ପଦକ୍ଷେପ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଏକ ବିସ୍ତୃତ, ଜଟିଳ ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ପଦକ୍ଷେପ ।

୮ । ଭାରତୀୟମାନେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍‌ମାନଙ୍କ ସହ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଯୋଗାଯୋଗରେ ଆସିଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍ ଅଛି ।

୯ । ଏକ ପ୍ରକାର ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପ୍ରଚଳନ ବିଶ୍ଵାୟନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।
Answer:
ଏକ ପ୍ରକାର ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପ୍ରଚଳନ ବିଶ୍ୱାୟନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।

୧୦ । ଏମ୍. ଏନ୍. ଶ୍ରୀନିବାସ ‘‘ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାର ଆଧୁନିକୀକରଣ’’ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ପ୍ରଫେସର ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ‘ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାର ଆଧୁନିକୀକରଣ’’ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।

୧୧ । ଦେଶ ଓ ଜାତୀୟ ବଜାରକୁ ବିଶ୍ୱବଜାର ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ରଖୁବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଦେଶ ଓ ଜାତୀୟ ବଜାରକୁ ବିଶ୍ୱବଜାର ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ରଖୁବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବିଶ୍ୱାୟନ କୁହାଯାଏ ।

୧୨ । ବିଶ୍ୱୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭାରତରେ ୧୯୪୭ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ବିଶ୍ୱୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭାରତରେ ୧୯୯୦ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

୧୩ । ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଘନତ୍ଵ ଥିବା ଏବଂ ୭୫ ଭାଗରୁ ଅଧ‌ିକ ପୁରୁଷ ଅଣକୃଷି ସମ୍ପର୍କିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ ଗ୍ରାମ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଘନତ୍ଵ ଥିବା ଏବଂ ୭୫ ଭାଗରୁ ଅଧ‌ିକ ପୁରୁଷ ଅଣକୃଷି ସମ୍ପର୍କିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ ସହର କୁହାଯାଏ ।

୧୪ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ ସରଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଏକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।

୧୫ । ସହରୀକରଣ ଓ ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ ପରସ୍ପର ବିରୋଧୀ ଅଟେ ।
Answer:
ସହରୀକରଣ ଓ ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ ପରସ୍କର ପରିପୂରକ ଅଟେ ।

୧୬ । ସହରୀକରଣ ଫଳରେ ଯୌଥ ପରିବାରର ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ସହରୀକରଣ ଫଳରେ ଯୌଥ ପରିବାର ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ ।

୧୭ । ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ଉଦାରୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ଜଗତୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।

୧୮। ଉଦାରୀକରଣ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଏହାର ବଜାର ବୋଲି ବିବେଚନା କରେ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବକୁ ଏହାର ବଜାର ବୋଲି ବିବେଚନା କରେ ।

୧୯ । ୧୯୮୧ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଜଗତୀକରଣ ପାଇଁ ଉନ୍ମକ୍ତ କରାଗଲା ।
Answer:
୧୯୮୦ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଜଗତୀକରଣ ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରାଗଲା ।

୨୦ । ଭାରତୀୟ ଜନସଂଖ୍ୟା ଶତକଡ଼ା ୨୫ ଭାଗ ସହରରେ ବାସ କରନ୍ତି ।
Answer:
ଭାରତୀୟ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଶତକଡ଼ା ୨୭ ଭାଗ ସହରରେ ବାସ କରନ୍ତି ।

୨୧ । ଭାରତର ୨୦୦୧ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୦ ନିୟୁତ ନାଗରିକ ସହରରେ ବାସ କରନ୍ତି ।
Answer:
ଭାରତର ୨୦୦୧ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ୨୮୫.୩୫ ନିୟୁତ ନାଗରିକ ସହରରେ ବାସ କରନ୍ତି ।

୨୨ । ସହରାଞ୍ଚଳ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ବିଶ୍ବର ପ୍ରଥମ ବୃହତ୍ତମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ ।
Answer:
ସହରାଞ୍ଚଳ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ଦ୍ଵିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ ।

୨୩ । ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ ।
Answer:
ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ ।

୨୪ । ଉଦାରୀକରଣ ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ ।

୨୫ । ସହରୀକରଣ ଭାରତୀୟ ଯୌଥ ପରିବାର ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇ ନ ଥାଏ ।
Answer:
ସହରୀକରଣ ଭାରତୀୟ ଯୌଥ ପରିବାର ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ।

୨୬ । ସହରୀକରଣ ନାରୀ ସ୍ବାଧୀନତା ଆଣିପାରେ ନାହିଁ ।
Answer:
ସହରୀକରଣ ନାରୀ ସ୍ବାଧୀନତା ଆଣେ ।

୨୭ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ ସମ୍ପର୍କ ଅଟେ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।

୨୮ । ଆଛୋନୀ ଗିଡ଼େନସ୍ ‘ଜଗତୀକରଣ’ ଶବ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ରୋନାଲ୍ଡ ରବର୍ଟସନ୍‌ ‘ଜଗତୀକରଣ’ ଶବ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ।

୨୯ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଥିବା ଭୌଗୋଳିକ କଟକଣା ଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍ ଅଛି ।

୩୦ । ‘ବିଶ୍ବଗ୍ରାମ’ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର ଆଛୋନୀ ଗିଡ଼େନସ୍ କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
‘ବିଶ୍ୱଗ୍ରାମ’ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର ମାର୍ଶାଲ୍ ମ୍ୟାକ୍‌ହାନ୍ କରିଛନ୍ତି ।

୩୧ । ଜଗତୀକରଣ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଏକ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।

୩୨ । ଜଗତୀକରଣ ସାର୍ବଜନୀନ ମାନବୀୟ ସମୁଦାୟ ଗଠନ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ଅଟେ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ସାର୍ବଜନୀନ ମାନବୀୟ ସମୁଦାୟ ଗଠନ କରିବାରେ ସମର୍ଥ ଅଟେ ।

୩୩ । ଜଗତୀକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଉଦାରୀକରଣ ଏବଂ ବଜାର ଶକ୍ତିର ଗୁରୁତ୍ବ/ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଉଦାରୀକରଣ ଏବଂ ବଜାର ଶକ୍ତିର ଗୁରୁତ୍ବ/ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ।

୩୪ । ଜଗତୀକରଣ ଭାରତୀୟଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀକୁ ଆଞ୍ଚଳିକଭିତ୍ତିକ କରାଇପାରୁଛି ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଭାରତୀୟଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀକୁ ବିଶ୍ୱଗ୍ରାମଭିତ୍ତିକ କରାଇଥାଏ ।

୩୫ । ଜଗତୀକରଣ ଦାରିଦ୍ର୍ୟତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍ ଅଛି ।

୩୬ । ଜଗତୀକରଣ କୃଷି ଉପରେ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପକେଇ ନ ଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ କୃଷି ଉପରେ କିଛି ପ୍ରଭାବ ପକେଇ ଥାଏ ।

୩୭ । ସହରୀକରଣ ମୁକ୍ତ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ବିଶ୍ବାସ କରେ ।
Answer:
ଠିକ୍ ଅଛି ।
୩୮ । ଭାରତରେ ଏକ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ସହରକୁ ‘ଛୋଟ ସହର’ କୁହାଯାଏ ।

Answer:
ଭାରତରେ ଏକ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ସହରକୁ ‘ବଡ଼ ସହର’ କୁହାଯାଏ ।

୩୯ । ନଗର / ସହରରେ ୧ ନିୟୁତରୁ ୫ ନିୟୁତ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକେ ବାସ କରନ୍ତି ।-
Answer:
‘ମହାନଗରରେ’ ୧ ନିୟୁତରୁ ୫ ନିୟୁତ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକେ ବାସ କରନ୍ତି ।

୪୦ । ପାଞ୍ଚଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ବାସ କରୁଥିବା ସହରଗୁଡ଼ିକୁ ‘ମହାନଗର’ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ପାଞ୍ଚଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ବାସ କରୁଥିବା ସହରଗୁଡ଼ିକୁ ‘ମେଗା ସହର’ କୁହାଯାଏ ।

୪୧ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ ସାମାଜିକ ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।
Answer:
ଠିକ୍ ଅଛି ।

୪୨ । ସହରୀକରଣ ଫଳରେ ଯୌଥ ପରିବାର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ସହରୀକରଣ ଫଳରେ ଯୌଥ ପରିବାର ବିଘଟିତ ହୋଇଥାଏ ।

୪୩ । ଜଗତୀକରଣ ଫଳରେ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ବଜାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଫଳରେ ମୁକ୍ତ ବଜାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।

୪୪ । ଜଗତୀକରଣ ଫଳରେ ମୁଣ୍ଡପିଛା ଆୟ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଫଳରେ ମୁଣ୍ଡପିଛା ଆୟବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ ।

୪୫ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସରକାରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସରକାରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗାଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ ।

୪୬ । ଜେ.କ୍ଲାଇଡ୍ ମିଲ୍‌ଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତିଶୀଳତା ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳ ଜନସଂଖ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧିକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।’’
Answer:
ଫେୟାର ଚାଇଲଡ୍‌ଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତିଶୀଳତା ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳ ଜନସଂଖ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧିକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।’’

୪୭ । ଜି. ଏସ୍. ଘୂରେଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହରକୁ ଗତି କରିବା ଏବଂ ବ୍ୟବହାର ପଦ୍ଧତିରେ ଅନୁରୂପ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।’’
Answer:
ଜେ. କ୍ଲାଇଡ୍ ମିଚେଲ୍‌ଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହରକୁ ଗତିକରିବା ଏବଂ ବ୍ୟବହାର ପଦ୍ଧତିରେ ଅନୁରୂପ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।’’

୪୮ । ଫେୟାରଚାଇଲ୍ଡଙ୍କ ମତରେ, ‘‘ସହରୀକରଣ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ଏବଂ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଗାମୀ, ସେମାନଙ୍କର ପରିବାର ଓ ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏହି ଗତିଶୀଳତାର ପ୍ରଭାବକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ ।’’
Answer:
ଜି. ଏସ୍. ଘୂରେଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ଏବଂ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଗାମୀ, ସେମାନଙ୍କର ପରିବାର ଏବଂ ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏହି ଗତିଶୀଳତାର ପ୍ରଭାବକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ ।

୪୯ । କୃଷିଭିତ୍ତିକ ବୃତ୍ତି, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପର୍କ ଆଦି ସହରୀକରଣର ଲକ୍ଷଣ ଅଟେ ।
Answer:
ଅଣକୃଷିଭିତ୍ତିକ, ଅବୈୟକ୍ତିକ ସମ୍ପର୍କ ସହରୀକରଣର ଲକ୍ଷଣ ଅଟେ ।

୫୦ । ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ସହରୀକରଣର କାରଣ ନୁହେଁ
Answer:
ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ସହରୀକରଣର କାରଣ ଅଟେ ।

୫୧ । ଦ୍ରୁତ ବ୍ୟକ୍ତିବାଦ ଯୋଗୁଁ ସହରୀକରଣର ସଂପ୍ରସାରଣ ଘଟିଥାଏ ।
Answer:
ଦ୍ରୁତ ଶିଳ୍ପାୟନ ଫଳରେ ସହରୀକରଣର ସଂପ୍ରସାରଣ ଘଟିଥାଏ ।

୫୨। ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦଟି ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦ Civilisation ରୁ ଆସିଅଛି ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦଟି ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦ Globalisation ରୁ ଆସିଅଛି ।

୫୩ । ଜଗତୀକରଣ, ‘Global’ ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଅଛି, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଅସଂପୃକ୍ତ କରିବା ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦଟି ‘Global’ ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଅଛି, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବକୁ ସଂପୃକ୍ତ କରିବା ।

୫୪ । ସୀମାହୀନ ପୃଥ‌ିବୀ ଗଠନ କରିବା ସଂସ୍କୃତୀକରଣର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।
Answer:
ସୀମାହୀନ ପୃଥ‌ିବୀ ଗଠନ କରିବା ଜଗତୀକରଣର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।

୫୫ । ଆନିତାତ୍‌ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯେଉଁଥରେ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଥ‌ିବା ଭୌଗୋଳିକ ବାଧାବିଘ୍ନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଯେଉଁଥରେ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ସଚେତନ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଦୂରତ୍ୱ ହଟିଯାଇଛି ।’’
Answer:
ମଲକମ୍ ୱାଟରସ୍‌ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯେଉଁଥରେ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଥ‌ିବା ଭୌଗୋଳିକ ବାଧାବିଘ୍ନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଯେଉଁଥରେ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ସଚେତନ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଦୂରତ୍ବ ହଟିଯାଇଛି ।’’

୫୬ । ଆଧୁନିକ ଶବ୍ଦଟି ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦ Global ରୁ ଆସିଅଛି ।
Answer:
ଆଧୁନିକ ଶବ୍ଦଟି ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦ Moderns ରୁ ଆସିଅଛି ।

୫୭ । Modern ର ଆଭିଧାନିକ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗତକାଲି ସମୟ ।
Answer:
Modern ର ଆଭିଧାନିକ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟ ।

୫୮ । ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରଥମେ ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ଯୋଗୁଁ ଦେଖାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ପ୍ରଥମେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସମାଜରେ ଶିଳ୍ପବିପ୍ଳବ ଯୋଗୁଁ ଦେଖାଯାଇଥିଲା ।

୫୯’। ପ୍ରଫେସର ଡାନିଏଲ୍‌ ଲଣ୍ଡରଙ୍କ ମତରେ, ‘ଆଧୁନିକୀକରଣ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର ନ କରି ସାର୍ବଜନୀନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସାମାଜିକ ଘଟଣା ଏବଂ ତାହାର ମୂଲ୍ୟାୟନ ପ୍ରଯୁକ୍ତବାଦୀ ଭାବବୃତ୍ତିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ ।’’
Answer:
ପ୍ରଫେସର ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହଙ୍କ ମତରେ, ‘ଆଧୁନିକୀକରଣ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର ନ କରି ସାର୍ବଜନୀନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସାମାଜିକ ଘଟଣା ଏବଂ ତାହାର ମୂଲ୍ୟାୟନ ପ୍ରଯୁକ୍ତବାଦୀ ଭାବବୃତ୍ତିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ ।’’

୬୦ । ଜଗତୀକରଣ ଏକ ସରଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଏକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।

୬୧ । ସହରୀକରଣ ଓ ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ ପରସ୍ପର ବିରୋଧୀ ଅଟନ୍ତି ।
Answer:
ସହରୀକରଣ ଓ ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ ପରସ୍ପର ପରିପୂରକ ଅଟନ୍ତି ।

୬୨ । ସହରୀକରଣ ଫଳରେ ଯୌଥ ପରିବାରର ସଂଖ୍ୟାବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ସହରୀକରଣ ଫଳରେ ଯୌଥ ପରିବାରର ବିଘଟିତ ହୋଇଥାଏ ।

୬୩ । ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଘନତ୍ବ ଥିବା ଏବଂ 75 ଭାଗରୁ ଅଧିକ ପୁରୁଷ ଅଣ କୃଷି ସମ୍ପର୍କିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ ଗ୍ରାମ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଘନତ୍ଵ ଥିବା ଏବଂ 75 ଭାଗରୁ ଅଧ‌ିକ ପୁରୁଷ ଅଣକୃଷି ସମ୍ପର୍କିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ ସହର କୁହାଯାଏ ।

୬୪ । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ମତବାଦ ଓ ଜୀବନ ଦର୍ଶନର ପ୍ରସାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆଧୁନିକୀକରଣ ନାମରେ ପରିଚିତ
ଅଟେ ।
Answer:
ପଶ୍ଚାତ୍ୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ମତବାଦ ଓ ଜୀବନ ଦର୍ଶନର ପ୍ରସାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଶ୍ଚାତ୍ୟକରଣ ନାମରେ ପରିଚିତ ଅଟେ ।

(ଘ) ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧ । “‘ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ଵାରା ଭବିଷ୍ୟତ ଆମ ଜୀବନକୁ ଅନୁପ୍ରବେଶ ବା ଆକ୍ରମଣ କରେ’’ – ଏହା କିଏ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଆଲିଭନ୍ ଟଫଲର୍

୨ । ‘ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାର ଆଧୁନିକୀକରଣ’ ପୁସ୍ତକ କିଏ ଲେଖୁଥିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଫେସର ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ

୩ । ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଭାରତୀୟମାନେ କେଉଁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କ ଯୋଗାଯୋଗରେ ଆସିଥିଲେ ?
Answer:
ପର୍ତ୍ତୁଗାକ୍

୪ । ବିଶ୍ୱାୟନ ବା ଜଗତୀକରଣ ଚିନ୍ତାଧାରାର ସୃଷ୍ଟି କେବେ ଓ କେଉଁଠି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୪୭ ରେ, ଆମେରିକାରେ

୫ । କିଏ ବିଶ୍ୱାୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଜନକ ଭାବେ ପରିଚିତ ?
Answer:
ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍

୬ । କିଏ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ବିଶ୍ୱୟନ (Globalization) ଶବ୍ଦର ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ରୋନାଲଡ୍ ରବର୍ଟସନ୍

୭ । ଦେଶ ବା ଜାତୀୟ ବଜାରକୁ ବିଶ୍ଵ ବଜାର ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ରଖୁବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବିଶ୍ୱୟନ

୮। ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ବିନିଯୋଗରେ ବାଧା ଅପସାରଣ କରି ସ୍ଥାନୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ବିଶ୍ବ ଅର୍ଥନୀତି ସହ ଯୋଡ଼ିବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବିଶ୍ୱାୟନ

୯ । ବିଶ୍ୱୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବିକାଶ ।

୧୦ । ବିଶ୍ୱାୟନର ଏକ ଲକ୍ଷଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଏକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ।

୧୧ । ବିଶ୍ୱୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ଅପକାରିତା ଦର୍ଶାଅ
Answer:
ଅନିଶ୍ଚିତତାକୁ ସୃଷ୍ଟିକରେ ।

୧୨ । ଭାରତରେ କେବେଠାରୁ ବିଶ୍ୱାୟନ ବା ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେଲା ?
Answer:
୧୯୯୦ ଠାରୁ

୧୩ । କେଉଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମୟରେ ଭାରତରେ ବିଶ୍ବୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ପି.ଭି. ନରସିଂହ ରାଓ

୧୪ । ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତର ଦୁଇଟି ସହରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ହରପ୍‌ପା ଓ ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ

୧୫ । ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଘନତ୍ଵ ଥିବା ଏବଂ ୭୫ ଭାଗରୁ ଅଧ୍ବକ ପୁରୁଷ ଅଣକୃଷି ସମ୍ପର୍କିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସହର

୧୬ । ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତି, ସହରାଞ୍ଚଳର ବୃଦ୍ଧି, କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟରୁ ଶିଳ୍ପକାର୍ଯ୍ୟକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତି ଏବଂ ଚିନ୍ତାଧାରା, ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସହରୀକରଣ

୧୭ । ‘‘ସହରୀକରଣ ହେଉଛି ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତି ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳର ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ।” – ଏହି ସଂଜ୍ଞା କିଏ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ଫେୟାର ଚାଇଲ୍ଡ

୧୮ । ‘‘ସହରୀ ହେବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହରକୁ ଗତି କରିବା ଏବଂ ବ୍ୟବହାର ଓ ଚରିତ୍ରରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାକୁ ସହରୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।’’ ଏହା କିଏ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଜେ. ସି. ମିଲ୍‌

୧୯ । ‘‘ସହରୀକରଣର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ଲୋକଙ୍କ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଏବଂ ଏହି ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣର ଭ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ଉପରେ ତଥା ସେମାନଙ୍କର ପରିବାର ଓ ଗ୍ରାମରେ ଥ‌ିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ।’’ – ଏହି ସଂଜ୍ଞା କିଏ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ଜି. ଏସ୍. ୟୂରେ

୨୦ । ସହରୀକରଣର ଏକ ଲକ୍ଷଣ ଲେଖ ।
Answer:
ଔପଚାରିକ ସମ୍ପର୍କ

୨୧ । ସହରୀକରଣର ଯେକୌଣସି ଏକ ପ୍ରଭାବ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ହ୍ରାସ ଓ ବସ୍ତିର ବିକାଶ

୨୨ । ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ଵାରା ବିଶ୍ବ ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ସୀମାରେଖାରୁ ଉର୍କରେ ରହି ସମଗ୍ର ମାନବ ସମାଜକୁ ସହଯୋଗ ଓ ସହାନୁଭୂତିରେ ବାନ୍ଧି ରଖୁଥାଏ ତାହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଜଗରୀକରଣ

୨୩। ନଗରୀକରଣର ଯେକୌଣସି ଏକ ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟାତ୍ମକ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:
ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି

୨୪ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସହାୟତା କରୁଥିବା ଗୋଟିଏ ପ୍ରଭାବ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ମୁକୁବକା ଅର୍ଥନାତି

୨୫ । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ବଜାର ଭାବେ କେଉଁଥ‌ିରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ?
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୨୬ । ମୁକ୍ତ ଅର୍ଥନୀତିର ଯେକୌଣସି ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ଲେଖ ।
Answer:
ଜଗରୀକରଣ

୨୭ । ସହରୀକରଣର ଯେକୌଣସି ଏକ ପ୍ରଭାବ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ହ୍ରାସ ଓ ବସ୍ତିର ବିକାଶ

୨୮ । ସହରୀକରଣର ଯେକୌଣସି ଏକ କାରଣ ଲେଖ ।
Answer:
ଉଦୋଗାକରଣ

୨୯ । କେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ‘ବିଶ୍ବଗ୍ରାମ’ ସଂପ୍ରତ୍ୟୟକୁ ପ୍ରଥମେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମାର୍ଶାଲ୍ ମ୍ୟାକ୍‌ହାନ୍

୩୦ । ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦିବସ କେବେ, କେଉଁଠାରେ ଓ କେଉଁ ତାରିଖରେ ପାଳିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୮୯ ମସିହା ଜୁଲାଇ ମାସ ୧୧ ତାରିଖରେ ନାଇରୋବୀଠାରେ

୩୧ । ‘ଜଗତୀକରଣ’ ସାରା ବିଶ୍ୱକୁ କ’ଣ ଭାବେ ବିଚାର କରିଥାଏ ?
Answer:
ଏକ ବଜାର

୩୨ । ୨୦୦୧ ଜନଗଣନାନୁଯାୟୀ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକସଂଖ୍ୟା କେତେ ଅଟନ୍ତି ?
Answer:
୨୮୫.୩୫ ନିୟୁତ

୩୩ । ସହରାଞ୍ଚଳ ନାଗରିକ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ବିଶ୍ଵର କେତେ ନମ୍ବର ବୃହତ୍ତମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଟେ ?
Answer:
ଦ୍ବିତୀୟ

୩୪ । ମେଗା ସହରର ଜନସଂଖ୍ୟା କେତେ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
୧ ନିୟୁତରୁ ୫ ନିୟୁତ

୩୫ । ଭାରତରେ ଶତକଡ଼ା କେତେ ଭାଗ ଲୋକ ସହରରେ ବସବାସ କରିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:
୨୭%

୩୬ । ସହରୀକରଣର ସଂଜ୍ଞା ନିରୂପିତ କରିଥିବା ଜଣେ ସମାଜଶାସ୍ତ୍ରବିତ୍‌ଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ବରଜେଲ୍

୩୭ । ସହରୀକରଣର ଗୋଟିଏ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ବସ୍ତିବାସିନ୍ଦା

୩୮ । ଆଣ୍ଡରସନ୍‌ଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ଗୋଟିଏ ସହରୀକରଣର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଲିଖ୍ତ ଦଲିଲ୍

୩୯ । ସହରୀକରଣର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବା ଗୁରୁତ୍ଵର ଗୋଟିଏ କାରଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଉଦୋଗାକରଣ

୪୦ । ଦୃତ ସହରୀକରଣର ଗୋଟିଏ କାରକ ବା କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଉଦୋଗାକରଣ

୪୧ । ସହରୀକରଣର ଗୋଟିଏ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟକର ବା ସକାରାତ୍ମକ ଦିଗ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଗମନାଗମନ ଓ ଯୋଗାଯୋଗ ସୁବିଧା

୪୨ । ସହରୀକରଣର ଗୋଟିଏ ଅସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର ବା ନକାରାତ୍ମକ ଦିଗ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଦୂଷିତ ପରିବେଶ

୪୩ । ଜଗତୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଅର୍ଥନୈତିକ ସଂସୃ‍।ର

୪୪ । ରବର୍ଟସନ୍‌ଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ଜଗତୀକରଣର ବିକାଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ

୪୫ । ଜଗତୀକରଣ କିପରି ଏକ ବିଶ୍ଵବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରେ ?
Answer:
ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ

୪୬ । ଜଗତୀକରଣ ଭାରତୀୟ ସମାଜକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ଗୋଟିଏ ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ

୪୭ । ଜଗତୀକରଣର ଗୋଟିଏ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ଲେଖ ।
Answer:
ଧନୀଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି

୪୮ । ବିଶ୍ବର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ଆର୍ଥନୀତିକ କେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଜଗତୀକରଣ

୪୯ । ଯେକୌଣସି ଏକ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ସହର।କରଣ

୫୦ । ଆଧୁନିକୀକରଣ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଆଧୁନିକୀକରଣ କହିଲେ ନୂତନ କଳା, ନୂତନ ବସ୍ତ୍ର, ନୂତନ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।

୫୧ । ଜଗତୀକରଣ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଜଗତୀକରଣ କହିଲେ ବିଶ୍ବ ଅର୍ଥନୀତିର ସଂସ୍କାର ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବୁଝାଏ, ଯାହା ମାଧ୍ୟମରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବର ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପର୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥାଏ ।

୫୨ । ଭାରତ ପ୍ରଥମ ଶିଚ୍ଛନୀତି କେବେ ଘୋଷଣା କଲା ?
Answer:
୧୯୪୮

୫୩ । ୧୯୫୬ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତି ଶିଳ୍ପକୁ କେତୋଟି ବର୍ଗରେ ବିଭକ୍ତ କଲା ?
Answer:
ତିନୋଟି

୫୪। ୧୯୫୬ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତିର ଅନୁସୂଚୀ- ‘ଖ’ ରେ କେତୋଟି ଶିଳ୍ପ ରଖାଗଲା ?
Answer:
୧୨ଟି

୫୫ । ୧୯୫୬ ମସିହା ଶିଳ୍ପନୀତିର ପ୍ରମୁଖ ଆଭିମୁଖ୍ୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ସମାଜବାଦୀ ଢାଞ୍ଚାର ସମାଜଗଠନ

୫୬ । ନୂତନ ଶିଚ୍ଛନୀତି କେବେ ଘୋଷିତ ହେଲା ?
Answer:
୧୯୯୧

୫୭ । ଲାଇସେନ୍ସ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଦୁଇଟି ଶିଳ୍ପର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ତମାଖୁ, ଔଷଧ

୫୮ । ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଚ୍ଛନୀତିର ଗୋଟିଏ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
ଅମଲାତାନ୍ତ୍ରିକ ନ୍ୟାୟିକ ମୁକ୍ତି

୫୯ । ବର୍ତ୍ତମାନ କେତୋଟି ଶିଳ୍ପପାଇଁ ଲାଇସେନ୍ସ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ?
Answer:
୭ଟି ଶିଳ୍ପ

୬୦ । ୧୯୯୧ ମସିହା ଶିଚ୍ଛନୀତି ବିଦେଶୀ ନିବେଶକାରୀଙ୍କୁ ଦେଇଥ‌ିବା ନିବେଶ କ୍ଷମତାର ଅଂଶଧନ କେତେ?
Answer:
୪୦ ପ୍ରତିଣତ

୬୧ । ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ରଶିଳ୍ପର ବର୍ତ୍ତମାନ ବିନିଯୋଗ ସୀମା କେତେ?
Answer:
୫ ଲକ୍ଷ

୬୨ । କେତୋଟି ଶିଳ୍ପ ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସଂରକ୍ଷିତ ?
Answer:
୮ଟି ଶିଳ୍ପ

୬୩ । MRIP ଆଇନ କେବେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୯୧ ମସିହା

୬୪ । ‘‘ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାର ଆଧୁନିକୀକରଣ’’ (Modernisation of Indian Tradition) ପୁସ୍ତକର ରଚୟିତା କିଏ ?
Answer:
ପ୍ରଫେସର ଯୋଗିନ୍ଦର ସିଂହ ।

୬୫ । କିଏ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଜନକ ରୂପେ ପରିଚିତ ଅଟନ୍ତି ?
Answer:
ରୋନାଲଡ୍ ରବସନ୍‌ ।

୬୬ । ଜଗତୀକରଣ ଚିନ୍ତାଧାରାର ସୃଷ୍ଟି କେବେ ଓ କେଉଁଠି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
1947ରେ ଆମେରିକାରେ ।

୬୭ । ସହରୀକରଣର ଯେକୌଣସି ଏକ ପ୍ରଭାବକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ହ୍ରାସ ଓ ବସ୍ତିର ବିକାଶ ।

୬୮ । ସହରୀକରଣର ଏକ ମୁଖ୍ୟ କାରକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଶିଳ୍ପୀକରଣ ।

୬୯ । ସହରୀକରଣର ଏକ ଲକ୍ଷଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଔପଚାରିକ ସମ୍ପର୍କ

୭୦ । ‘‘ସହରୀକରଣର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଏବଂ ଏହି ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣର ଭ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କର ପରିବାର ଓ ଗ୍ରାମରେ ଥ‌ିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ପଢ଼ିଥାଏ ।’? ଏହି ସଂଜ୍ଞାଟି କିଏ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଫେସର ଜି.ଏସ୍. ଘୁରେ ।

୭୧ । ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତି, ସହରାଞ୍ଚଳର ବୃଦ୍ଧି, କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଶିଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତି ଏବଂ ଚିନ୍ତାଧାରା, ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସହର।କରଣ

୭୨ । କେଉଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମୟରେ ଭାରତରେ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ପି.ଭି. ନରସିଂହ ରାଓ ।

୭୩ । ଭାରତରେ କେବେଠାରୁ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେଲା ?
Answer:
1990 ଠାରୁ

୭୪ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ଉପକାରିତାକୁ ଦର୍ଶାଅ
Answer:
ଏହା ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

୭୫ । ଜଗତୀକରଣର ଏକ ଲକ୍ଷଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଏହା ଏକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।

୭୬ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବିକାଶ ହେଉଛି ଜଗତୀକରଣର ଏକ ମୌଳିକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ।

୭୭ | କିଏ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ପିତା ବା ଜନକ ରୂପେ ପରିଚିତ ଅଟନ୍ତି ?
Answer:
ରୋନାଲ୍ଡ ରବର୍ଟସନ୍

୭୮। କେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ‘ବିଶ୍ବ ଗ୍ରାମ’ ସଂପ୍ରତ୍ୟୟକୁ ପ୍ରଥମେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମାର୍ଶାଲ ମ୍ୟାକ୍‌ହାନ୍

୭୯। ଜଗତୀକରଣ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏକ କେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାଭାବେ ପରିଚିତ ଅଟେ ?
Answer:
ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ।

୮୦। ଭାରତରେ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କେଉଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମୟରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ପି. ଭି. ନରସିଂହରାଓ

୮୧ ‘ଜଗତୀକରଣ’ ସାରା ବିଶ୍ୱକୁ କ’ଣ ଭାବେ ବିଚାର କରିଥାଏ ?
Answer:
‘ଏଜ ବକାର’

୮୨।ଜଗତୀକରଣ ଚିନ୍ତାଧାରାର ସୃଷ୍ଟି କେବେ ଓ କେଉଁଠି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
1947 ରେ ଆମେରିକାରେ ।

୮୩ । ଦେଶ ବା ଜାତୀୟ ବଜାରକୁ ବିଶ୍ବ ବଜାର ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ରଖୁବାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ବା ବିଶ୍ଵାୟନ (Globalization)

୮୪ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବିକାଶ ।

୮୫ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ଉପକାରିତାର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଏହା ଦକ୍ଷିତା ବୃଦ୍ଧି କରେ ।

୮୬ । ଭାରତରେ କେବେଠାରୁ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
1991 ଠାରୁ

୮୭ । ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତି, ସହରାଞ୍ଚଳର ବୃଦ୍ଧି, କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଶିଳ୍ପକାର୍ଯ୍ୟକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତି ଏବଂ ଚିନ୍ତାଧାରା, ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
ଉ- ସହରୀକରଣ (Urbanization)

୮୮ । ‘ସହରୀକରଣର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଏବଂ ଏହି ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣର ଭ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କର ପରିବାର ଓ ଗ୍ରାମରେ ଥ‌ିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ।’’ – ସହରୀକରଣ ଏହି ସଂଜ୍ଞାଟି କିଏ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଫେସର ଜି. ଏସ୍. ଘୁରେ (Prof. G.S. Ghurey)

୮୯ । ସହରୀକରଣର ଏକ ଲକ୍ଷଣର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଔପଚାରିକ ସମ୍ପର୍କ ।

୯୦ । ସହରୀକରଣର ଏକ କାରଣର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଶିଳ୍ପୀକରଣ ।

୯୧ । ସହରୀକରଣର ଏକ ପ୍ରଭାବର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ହ୍ରାସ ଓ ବସ୍ତିର ବିକାଶ ।

୯୨ । ‘ସହରୀକରଣ ହେଉଛି ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସହର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତି ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳର ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ।’’ – ଏହି ସଂଜ୍ଞାଟି କିଏ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଫେୟାର ଚାଇଲ୍‌