Class 7

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 15 ଜଳ – ଅମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 15 ଜଳ – ଅମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ

Question 1.
କାବପାଇଁ ଲାଲର ଅନ୍ୟଲତା ଲେଖ |
Solution:
ଜଳ, ବାୟୁ, ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକ ଆଦି ଅସରନ୍ତି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ । ଆମେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଜଳ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ଅତି ଦରକାରୀ ପଦାର୍ଥ । ଆମ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠର ଶତକଡ଼ା 71 ଭାଗ ଜଳାବୃତ । ଭୂପୃଷ୍ଠର 7 ଭାଗରୁ 5 ଭାଗ ହେଉଛି କେବଳ ସମୁଦ୍ର ଜଳ । ତେଣୁ ଆମ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଜଳଗ୍ରହ କହନ୍ତି ।
ର୍ଥାତଶ୍ୟକତା :
(i) ଗଛଲତା, ପଶୁପକ୍ଷୀ ଓ ମଣିଷ କେହି ଜଳ ବିନା ବଞ୍ଚିପାରିବେ ନାହିଁ । ଏଣୁ ଜଳର ଅନ୍ୟନାମ ‘ଜୀବନ’ ।
(ii) ଆମେ ବିଶୁଦ୍ଧ ପାନୀୟ ଜଳକୁ ପିଇବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ । ଧୋଇବା ଓ ରାନ୍ଧିବା ତଥା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଜଳ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ । ମିଳିତ ଜାତିସଙ୍ଘ ର ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ପିଇବା, ଧୋଇବା, ରାନ୍ଧିବା ତଥା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ପାଇଁ ଦୈନିକ ମୋଟ 50 ଲିଟର ଜଳ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ ।
(iii) ଜଳ ଆମ ଶରୀରରେ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହିତ ହେବାରେ, ଅପରିଷ୍କାର ଜିନିଷ ବାହାର କରିବାରେ (ମୂତ୍ର, ଝାଳ ଓ ଲୁହ ଆକାରରେ) ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
(iv) ସବୁଜ ଉଦ୍ଭଦ, ମୃଭିକାରୁ ଜଳ ଓ ଖଣିଜ ଲବଣ ନେଇ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଗ୍ରହଣ କରି, ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକକୁ ସବୁଜକଣା ଦ୍ବାରା ବନ୍ଧନ କରି ପତ୍ରରେ ଶ୍ଵେତସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାଏ । ଆମେ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଓ ପରୋକ୍ଷ ଭାବେ ସବୁଜ ଉଭିଦ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଉ ।
(v) କଳକାରଖାନାରେ ମଧ୍ୟ ଜଳ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଜଳବିଦ୍ୟୁତ୍ ଜଳର ସ୍ରୋତ ସାହାଯ୍ୟରେ ହିଁ ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଯାଏ ।
(vi) ଜଳଚର ଜୀବମାନେ ଜଳରେ ହିଁ ବାସ କରନ୍ତି ।

ସଂଶିପ୍ତଧାମା ପ୍ରଣୋଉର :

Question 1.
କଲଭ ବିଭିନି ଥବିସ୍ଥାପତିକ ଲେଖ |
Solution:
ଜଳ ସାଧାରଣତଃ ତିନୋଟି ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥାଏ ।
(i) କଠିନ – ବରଫ ଆକାରରେ,
(ii) ତରଳ – ଜଳ ଆକାରରେ ଓ
(iii) ଗ୍ୟାସୀୟ – ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଆକାରରେ
କଠିନ – ମେରୁ ଓ ଉଚ୍ଚ ପର୍ବତ ଶୀର୍ଷାଞ୍ଚଳରେ ଏହା ଅତି ଶୀତଳ ହୋଇ ବରଫ ଆକାରରେ ଥାଏ । ତୁମେ ଖାଉଥ‌ିବା ଆଇସ୍‌କ୍ରିମ୍ ମଧ୍ୟ ଏହାର କଠିନ ଅବସ୍ଥା ।
ତରଳ – ନଦୀ, ଝରଣା, ସମୁଦ୍ର, ପୋଖରୀ, ଗାଡ଼ିଆ, କୂପ, ନଳକୂପ ଆଦିରେ ଜଳ ତରଳ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥାଏ । ଆମେ ପ୍ରତିଦିନ ଏହି ଜଳକୁ ହିଁ ପାଣିକଳରୁ ବା ନଳକୂପରୁ ଉଠାଇ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ । ଏପରିକି ଚ୍ଚଶାଲଲ ମଧ୍ୟ ଆମେ ସଂଗ୍ରହ କରି ବ୍ୟବହାର କରୁ |
କିନ୍ତି ଭରକ୍ କଲର ଖ୍ୟାପାଯ୍ୟ ଗ୍ୟାସୀୟ – ସୂଯ୍ୟ ତାପର ପ୍ରତକରେ କଳ ବାଣ୍ଟରେ ପରିଣତ ହୋଇ ଆକାଶରେ ମେଣ ମୂଶ୍ଲି କରେ | ତଦନ କାର୍ଯ୍ୟ କଲାବେଳେ ଜଳ ବାମ୍ଫ ହେବା ଆମେ ଦେଖିଥାଉ । ବାଷ୍ପକୁ ଦେଖୁହୁଏ ନାହିଁ ମାତ୍ର ; ବାମ୍ଫକୁ ଦେଖୁହୁଏ ଅବସ୍ଥା ।

Question 2.
ଜଳଚକ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ ଦିଅ ।
Solution:
ଜଳଚକ୍ର ଚାଲୁରଖିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟତଃ କେତୋଟି ଜଳବାୟୁ ସଂକ୍ରାନ୍ତୀୟ ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା ଦାୟୀ । ଏଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି – ବାଷ୍ପୀକରଣ, ଘନୀକରଣ ଇତ୍ୟାଦି । ଜଳଚକ୍ର ମୁଖ୍ୟତଃ ଭୂପୃଷ୍ଠ, ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଏବଂ ସମୁଦ୍ର ଭିତରେ ପ୍ରାୟ ସୀମିତ ରହେ ।
କିପରି ଚାଲୁରହେ –
(i) ଜଳଚକ୍ର ଚାଲୁରଖୁବା ପାଇଁ ବାଷ୍ପୀକରଣ ଓ ଘନୀକରଣ ଆଦି ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା ଦାୟୀ । ସୌରଶକ୍ତି ଦ୍ଵାରା ଏହା ଘନୀଭୂତ ହୁଏ ଏବଂ ବର୍ଷାରୂପେ ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତିର ପ୍ରଭାବରେ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଫେରିଆସେ ।
(ii) ଏହି ବର୍ଷାର କିଛି ଅଂଶ ପୃଥ‌ିବୀରେ ପହଞ୍ଚିବା ପୂର୍ବରୁ ବାଷ୍ପୀକରଣଦ୍ଵାରା ପୂନର୍ବାର ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ଫେରିଯାଏ । ବର୍ଷାଜଳର ଏକ ବଡ଼ଭାଗ ସମୁଦ୍ରରେ ପଡ଼େ, କିଛିଭାଗ ପୁଷ୍କରଣୀ ଆଦିରେ ଓ ଆଉ କିଛି ଭୂତଳଜଳ ଭାବରେ ମାଟିତଳେ ସଞ୍ଚିତ ହୋଇ ରହେ ।
(iii) ଉଭିଦର ଉଚ୍ଛେଦନ ଦ୍ୱାରା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ଓ ଥପନ ଆଦି ଅନ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ତୁଳନାରେ ଅଧ‌ିକ ଜଳ ପରିବେଶରେ ପ୍ରବେଶ କରେ । ତଥାପି ଉସେଦନ, ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ଓ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଜୈବିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରୁ ପରିବେଶକୁ ଆସୁଥିବା ଜଳର ପରିମାଣ ଖୁବ କମ୍ ।

Question 3.
ଜଳ ହିଁ ଜୀବନ – ବୁଝାଅ ।
Solution:
(i) ଜଳ ହେଉଛି ଜୀବ ଶରୀରର ଏକ ପ୍ରଧାନ ଉପାଦାନ । ଆଦି ଜୀବକର ଜଳୀୟଅଂଶର ପରିମାଣ ଶତକଡ଼ା ପ୍ରାୟ 65- 95 ଭାଗ ।
(ii) ଆଦି ଜୀବକକୁ ତଥା କୋଷ ଓ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତ୍ୟଙ୍ଗକୁ ସଠିକ ବା ଉତ୍ତମ ଅବସ୍ଥାରେ ରଖୁବା ଏବଂ ସେଥ‌ିରେ ଚାଲୁ ରହିଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ଜୈବିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସୁଚାରୁରୂପେ ସଂଘଟିତ କରାଇବାରେ ଜଳର ଅବଦାନ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ।
(iii) କାରଣ ଜଳ ମାଧ୍ୟମରେ ହିଁ ଶରୀର ମଧ୍ୟରେ ସମସ୍ତ ରାସାୟନିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଚାଲିଥାଏ । ଏହି କାରଣରୁ ‘ଜଳହିଁ ଜୀବନ’ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ । ଏହା ବିନା ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଜୀବନ ସୃଷ୍ଟି ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ଅସମ୍ଭବ ।

Question 4.
ତ୍ତିଶାର କଲ ସମଦ ବିଶପ୍ରେର ଲେଖା |
Solution:
(i) ମହାନଦୀ , ବ୍ରାହ୍ମଣୀ, ବୈତରଣୀ, ଋଷିକୂଲ୍ୟା, ସୁବର୍ଣ୍ଣରେଖା, ବୁଢ଼ାବଳଙ୍ଗ, ବଂଶଧାରା, ନାଗାବଳୀ, ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀ ସମ୍ପଦ । ଏମାନଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ପୋଖରୀ, କୂପ ଓ ଭୂତଳ ଜଳ ମଧ୍ୟ ଏହି ଜଳ ସମ୍ପଦର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
(ii) ଚିଲିକା ଏବଂ ସୁଦୀର୍ଘ ସମୁଦ୍ର ସମ୍ଭାର ମଧ୍ଯ ଓଡ଼ିଶାର ଜଳସମ୍ପଦ ହିସାବରେ ଗଣାଯାଏ । କାରଣ ଏହାକୁ ମାଛଚାଷ ଲୋକେ ବର୍ଷାଜଳକୁ ଅମଳ କରି ସେମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ମେଣ୍ଟାଇ ଥାଆନ୍ତି । ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ ପ୍ରଣୋଉର :

I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରତିଦିନ ________ ଲିଟର ଜଳ ବ୍ୟବହାର କରେ ।
(ii) ________ କୁ ଜଳଗ୍ରହ କୁହାଯାଏ ।
(iii) ହୀରାକୁଦ ନଦୀବନ୍ଧର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ________ କି.ମି. ।
(iv) ଜଳ ________ ବାଷ୍ପୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ।
(v) ________ ନବା ଉପରେ ହାରାକୁଦ ନଦାବନ୍ଧ ଯୋଜନା କରାଯାଲନ୍ଥି |
(vi) ________ ରେ ମିଳୁଥିବା ଜଳକୁ ଭୂତଳ ଜଳ କହିପାରିବା ।
(vii) ପୃଥ‌ିବୀର ପ୍ରଥମ ଜୀବନର ଅଣୁ ________ ରେ ହିଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
(viii)‘ବିଶ୍ବ ଜଳ ଦିବସ’ ମାର୍ଚ୍ଚମାସ ________ ତାରିଖରେ ପାଳିତ ହୁଏ ।
(ix) ପୃଥ‌ିବୀ ମହାଶୂନ୍ୟରୁ ________ ଭାବେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଏ ।
(x) ମୋଟ ଜଳର ________ ଭାଗ ମଧୁର ଜଳ ।
(xi) ବାଷ୍ପ ଓ ବାମ୍ଫ ମଧ୍ୟରୁ ________ କୁ ଦେଖ୍ହୁଏ ।
Solution:
(i) 50,
(ii) ପୃଥ‌ିବୀ,
(iii) 25,
(iv) ବାଷ୍ପୀୟ,
(v) ମହାନଦୀ,
(vi) ନଳକୂପ,
(vii) ଜଳ,
(vii) 22,
(viii) ନୀଳଗ୍ରହ,
(ix) 2.5,
(x) ବାମ୍ଫ

II. ବାମପାର୍ଶ୍ବର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ଵର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ଅନାବୃଷ୍ଟି : ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟ :: ସ୍ୱଳ୍ପ ବୃଷ୍ଟି : ________
(ii) ବିଶ୍ଵଜଳ ଦିବସ : ମାର୍ଚ୍ଚ 12 ତାରିଖ :: ବିଶ୍ୱ ଜଳ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଦିବସ : ________
(iii) ମୋଟ ଜଳର 97.5 ଭାଗ : ସମୁଦ୍ରଜଳ :: ମୋଟ ଜଳର 2.5 ଭାଗ : ________
(iv) ପୃଥ‌ିବୀ : ଜଳଗ୍ରହ :: ମହାଶୂନ୍ୟ : ________
Solution:
(i) ଜଳସ୍ତର ନିମ୍ନକରଣ,
(ii) ଅକ୍ଟୋବର 18 ତାରିଖ,
(iii) ମଧୁର ଜଳ,
(iv) ନୀଳଗ୍ରହ

III. ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(i) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ବାକ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଜଳାଭାବ ପାଇଁ ଦାୟୀ ନୁହେଁ ?
(କ) ଶିଳ୍ପର ଦ୍ରୁତବୃଦ୍ଧି
(ଖ) କନଫଖ୍ୟା ଦ୍ୱବି
(ଗ) ଅଧ୍ବକ ବୃଷ୍ଟିପାତ
(ଘ) ଜଲଣପର ପରିଚାଳନା

(ii) ପୃଥ‌ିବୀର ଦୀର୍ଘତମ ନଦୀବନ୍ଧଟି କେଉଁ ନଦୀ ଉପରେ ତିଆରି କରାଯାଇଛି ?
(କ) ବ୍ରାହ୍ମଣୀ
(ଖ) ମହାନଦା
(ଗ) ନାଗାରଲା
(ଘ) ତୈତରଣୀ

(iii) ମେଘ ଜଳର କେଉଁ ଅବସ୍ଥା ?
(କ) କଠିନ
(ଖ) ତଳେ
(ଗ) ଗ୍ୟାପାସ
(ଘ) କେଉଁଟି ନୁହେଁ

(iv) ପୃଥ‌ିବୀକୁ କେଉଁ ଗ୍ରହର ଆଖ୍ୟା ଦିଆଯାଇଛି ?
(କ) ଜଳଗ୍ରହ
(ଖ) ନୀଳଗ୍ରହ
(ଗ) ଲୋକପ୍ରତ ଗ୍ରହ
(ଘ) ଣାତଳଗ୍ରହ

(v) ପୃଥ‌ିବୀର ଦୀର୍ଘତମ ନଦୀବନ୍ଧଟି କିଏ ?
(କ) ବାଲିମେଳା
(ଖ) ହାରାକୁଦ
(ଗ) ଲଦ୍ରାବତୀ
(ଘ) କୋଲାର

(vi) ଅଦରକାରୀ ଜଳ ମୃତ୍ତିକାରେ ଥ‌ିବା ଛିଦ୍ର ଦେଇ ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ତଳକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(କ) ପାଦନ
(ଖ) ପରିସ୍ରବଣ
(ଗ) ଅନ୍ତଃ ପରିସ୍ରବଣ
(ଘ) ଭବିପାଦନ

(vii) କେଉଁଟି ପୃଥବୀର ସମୁଦାୟ ଜଳପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ?
(କ) ନଦୀ ଓ ହ୍ରଦରେ ଜଳର ପରିମାଣ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାତ୍ରା ଅଟେ ।
(ଖ) ରୁପଲ କାଳର ପ୍ରିରିମାଣ ନିଦିଶ ଅଟେ |
(ଗ) ସମୁଦ୍ର ଓ ମହାସାଗରରେ ଜଳର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର ଅଟେ ।
(ଘ) ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର ।
Solution:
(i) ଅଧ୍ବକ ବୃଷ୍ଟିପାତ
(ii) ମହାନଦୀ
(v) ହୀରାକୁଦ
(iii) ଗ୍ୟାସୀୟ
(iv) ଜଳଗ୍ରହ
(vi) ଅନ୍ତଃ ପରିସ୍ରବଣ
(vii) ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର ।

IV. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠର ଶତକଡ଼ା ୨୧ ଭାଗ ଜଳାବୃତ୍ତ ।
(ii) ପୃଥ‌ିବୀରେ ହ୍ରଦ ଓ ନଦୀଜଳର ପରିମାଣଠାରୁ ଭୂତଳଜଳର ପରିମାଣ କମ୍ ।
(iii) ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଜଳ ଅଭାବ ଭୋଗ କରିଥା’ନ୍ତି ।
(iv) ଜଳସେଚନ ପାଇଁ ନଦୀ ହିଁ ଏକମାତ୍ର ଉତ୍ସ ଅଟେ ।
(v) ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳର ପରିମାଣ ମଧ୍ଯରୁ ଲବଣାକ୍ତ ଜଳ ଅତିକମ୍ ।
Solution:
(i) ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠର ଶତକଡ଼ା ୭୧ ଭାଗ ଜଳାବୃତ୍ତ ।
(ii) ପୃଥ‌ିବୀରେ ହ୍ରଦ ଓ ନଦୀଜଳର ପରିମାଣଠାରୁ ଭୂତଳଜଳର ପରିମାଣ ଅଧିକ ।
(iii) ସହରାଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଜଳ ଅଭାବ ଭୋଗ କରିଥା’ନ୍ତି ।
(iv) ଜଳସେଚନ ପାଇଁ ବର୍ଷାଜଳ, ନଦୀଜଳ, ପୋଖରୀଜଳ ଇତ୍ୟାଦି ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଉତ୍ସ ଅଟେ ।
(v) ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳର ପରିମାଣ ମଧ୍ୟରୁ ଲବଣାକ୍ତ ଜଳ ବେଶି ।

V. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦର ମେଳନ କର ।

VI. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ‘ବିଶ୍ବ ଜଳ ଦିବସ’ କେବେ ପାଳିତ ହୁଏ ?
(ii) ଆମ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଜଳଗ୍ରହ କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ?
(iii) ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଦୈନିକ କେତେ ଲିଟର ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ ?
(iv) ମହାଶୂନ୍ୟରୁ ପୃଥ‌ିବୀ ନୀଳ କାହିଁକି ଦେଖାଯାଏ ?
(v) ବିଶ୍ଵ ଜଳବର୍ଷ କେବେ ଓ କାହିଁକି ପାଳନ ହୋଇଥିଲା ?
(vi) ପୃଥ‌ିବୀରେ ମୋଟ ଜଳର ପରିମାଣ କେତେ ?
(vii) ପୃଥ‌ିବୀର ମୋଟ ଲୁଣି ସମୁଦ୍ରଜଳର ପରିମାଣ କେତେ ଶତାଂଶ ?
(viii)ପୃଥ‌ିବୀର ମୋଟ ମଧୁର ଜଳର ପରିମାଣ କେତେ ଶତାଂଶ ?
(ix) ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ଜଳ ପ୍ରକଳ୍ପଟି ସର୍ବୋତ୍ତମ ଓ ବିଖ୍ୟାତ ?
(x) ପୃଥ‌ିବୀର ବୃହତ୍ତମ ନଦୀବନ୍ଧ କିଏ ଓ ଏହାର ଲମ୍ବ କେତେ ?
Solution:
(i) ‘ବିଶ୍ବ ଜଳ ଦିବସ’ ମାର୍ଚ୍ଚ 22 ତାରିଖରେ ପାଳିତ ହୁଏ ।
(ii) ଆମ ପୃଥ‌ିବୀର ଶତକଡ଼ା 71 ଭାଗ ଜଳ । ତେଣୁ ଆମ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଜଳଗ୍ରହ କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଦୈନିକ 50 ଲିଟର ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ ।
(iv) ପୃଥ‌ିବୀରେ ବହୁ ପରିମାଣର ଜଳର ସମ୍ଭାର ଯୋଗୁଁ ମହାଶୂନ୍ୟରୁ ପୃଥ‌ିବୀ ନୀଳ ଦେଖାଯାଏ ।
(v) ବିଶ୍ୱ ଜଳ ବର୍ଷ 2003 ମସିହାରେ ମଧୁର ଜଳ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ପାଳନ ହୋଇଥିଲା ।
(vi) ପୃଥ‌ିବୀରେ ମୋଟ ଜଳର ପରିମାଣ 140 କୋଟି ଘନ କିଲୋମିଟର ।
(vii) ପୃଥ‌ିବୀର ମୋଟ ଲୁଣି ସମୁଦ୍ରଜଳର ପରିମାଣ 97.5 ଶତାଂଶ ଅଟେ ।
(viii)ପୃଥ‌ିବୀର ମୋଟ ମଧୁର ଜଳ ପରିମାଣ 2.5 ଶତାଂଶ ଅଟେ ।
(ix) ଓଡ଼ିଶାର ହୀରାକୁଦ ନଦୀବନ୍ଧ ଜଳ ପ୍ରକଳ୍ପଟି ସର୍ବୋତ୍ତମ ଓ ବିଖ୍ୟାତ ।
(x) ହୀରାକୁଦ ପୃଥ‌ିବୀର ବୃହତ୍ତମ ନଦୀବନ୍ଧ ଓ ଏହାର ଲମ୍ବ 25 କି.ମି. ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 16 ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 16 ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ

Question 1.
ଜଙ୍ଗଲ ହିଁ ଜୀବଜଗତ ପାଇଁ ଅମ୍ଳଜାନ ଯୋଗାଉଥ‌ିବା ‘ପ୍ରାକୃତିକ କାରଖାନା’ – ବୁଝାଅ ।
Solution:
(i)
ଭାବେ ସବୁଜ ଉଦ୍ଭିଦ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଉ ।
(ii) ସବୁଜ ଉଭିଦ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଓ ମୃଭିକାରୁ ଜଳ ସଂଗ୍ରହ କରି ସବୁଜକଣାଦ୍ୱାରା ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକ ଉଭିଦ ଅମ୍ଳଜାନ ଛାଡ଼ିଥାଏ, ଯାହାକି ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଜୀବର ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ପାଇଁ ନିହାତି ଜରୁରୀ ।
(iii) ସବୁଜ ଉଦ୍ଭଦ ହିଁ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଗ୍ୟାସ ପରିମାଣକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରି ଜୀବଜଗତକୁ ଅମ୍ଳଜାନ ଯୋଗାଇଥାଏ ।
(iv) ଜଙ୍ଗଲରେ ଥ‌ିବା ଉଭିଦମାନେ ହିଁ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏହାକୁ ଜୀବଜଗତ ପାଇଁ ଅମ୍ଳଜାନ ଯୋଗାଉଥ‌ିବା ‘‘ପ୍ରାକୃତିକ କାରଖାନା’’ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଓ ନବୀକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ, ଉଦାହରଣ ସହ ବୁଝାଅ ।
Solution:
(i) ଯେଉଁ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଲେ ପୁନର୍ବାର ନୂତନ ଭାବେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରୁଥିବ କିମ୍ବା ଅନବରତ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସରୁ ନଥ‌ିବ ସେହି ସମ୍ପଦକୁ ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ କୁହାଯାଏ |
(ii) ଜଙ୍ଗଲ ଜାତ ପଦାର୍ଥ, ପ୍ରାଣୀଜାତ ପଦାର୍ଥ, କୃଷିଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ, ଜଳ, ବାୟୁ, ମୃରିକା ଆଦି ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ ।
ନବାକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ ସମଦ –
(i) ଯେଉଁ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦଗୁଡ଼ିକ ଅନବରତ ବ୍ୟବହାରଦ୍ଵାରା ସରିଗଲେ, ସେଗୁଡ଼ିକର ପୁନଃ ଭରଣ ସମ୍ଭବ ହୁଏ ନାହିଁ ବା ଆଉ ମିଳେ ନାହିଁ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନବୀକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ କୁହାଯାଏ ।
(ii) କୋଇଲା, ଖଣିଜତୈଳ, ଧାତୁପିଣ୍ଡ ଆଦି ନବୀକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ ।

Question 3.
“‘ପ୍ରାକୃତିକ ଭାରସାମ୍ୟ’’ର ଅର୍ଥ କ’ଣ ? ଉଦାହରଣ ସହ ବୁଝାଅ ।
(i) ଜୀବମଣ୍ଡଳର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବ ଅନ୍ୟ ଜୀବଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ । ସେହିପରି ପରିବେଶ ମଧ୍ୟ ଜୀବ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ତେଣୁ ଜୀବ ଓ ପରିବେଶ ଉଭୟ ଉଭୟଙ୍କର ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ ।
(ii) ଏହା ଫଳରେ ଜୀବ ଓ ତା’ର ପରିବେଶର ଭୌତିକ, ଜୈବିକ ତଥା ଅଜୈବିକ ପାରିପାର୍ଶ୍ବକ କାରକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବଦା ଏକ ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ଚାଲୁଥିବାରୁ ପରିବେଶରେ ଏକ ଭାରସାମ୍ୟ ସମ୍ଭବ ହେଉଛି ।
ଭଦାହରଣ –
(i) ଯଦି ଜଙ୍ଗଲରେ ହରିଣଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବିଢ଼ିଯିବ ତେବେ ସେମାନେ ସମସ୍ତ ତୃଣ ଖାଇଯିବେ । ଫଳରେ ତୃଣ ସବୁ ସରିଯିବ ଏବଂ ତୃଣଭୋଜୀ ପ୍ରାଣୀସବୁ ଖାଦ୍ୟ ନପାଇ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିବେ । ଏହାପରେ ମାଂସାଶୀ ପ୍ରାଣୀମାନେ ଖାଦ୍ୟ ନପାଇ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିବେ ।
(ii) ସୁତରାଂ ପରିସଂସ୍ଥାରୁ ତୃଣ ଲୋପ ପାଇଲେ ସମସ୍ତ ତୃଣଭୋଜୀ ଓ ମାଂସାଶୀ ପ୍ରାଣୀ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ ହୋଇଯିବେ । କିନ୍ତୁ ତାହା ହେଉନାହିଁ । ଏହି ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ‘‘ ଖାଦ୍ୟଶୃଙ୍ଖଳ’’ ମାଧ୍ୟମରେ ଚାଲୁ ରହିଛି
(iii) ପ୍ରକୃତିର ଏହି ବିଚିତ୍ର ସ୍ୱ ନିୟନ୍ତ୍ରତ ଓ ସୁନିୟନ୍ତ୍ରିତ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ‘ପ୍ରକୃତିର ଭାରସାମ୍ୟ’’ ବା ‘ପରିବେଶ ସନ୍ତୁଳନ’’ କୁହାଯାଏ ।

Question 4.
ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପ୍ରାକୃତିକ ସନ୍ତୁଳନକୁ ଦିପଯଅସ୍ତ୍ର କରିବାରେ ମ୍ଲଖ ଅଫ ବୀଣା – ବ୍ଲଖାଥ |
Solution:
ସଭ୍ୟତାର ଅଗ୍ରଗତି ଅନୁଯାୟୀ ମଣିଷ ଅନେକ ସମୟରେ ସ୍ୱେଚ୍ଛାଚାରୀଭାବେ ପୋଷକଚକ୍ର ଓ ହେଲା ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ।
ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି – ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହାକୁ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ବୋଲି ନ କହି ଜନ ବିସ୍ଫୋରଣ କୁହାଯାଉଛି ।
(i) ଶିକ୍ଷାର ଅଭାବ ଓ ଆର୍ଥିକ ଅନଗ୍ରସରତା ଯୋଗୁଁ ଏହି ସମସ୍ୟା ଭୟାବହ ରୂପ ନେଇଛି ।
(ii) ଏହି ଜନସଂଖ୍ୟା ଗୁଣୋତ୍ତର ଅନୁକ୍ରମରେ ବଢ଼ିଚାଲିଛି । କିନ୍ତୁ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉନ୍ନତ କୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ ସତ୍ତ୍ଵେ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ଏହି କ୍ରମରେ ବଢ଼ୁନାହିଁ କିମ୍ବା ବଢ଼ିବା ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।
(iii) ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ, ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ, ଭୂତଳ ଭଣ୍ଡାର, ଜଳ ସମ୍ପଦ, ବାୟୁ ମଣ୍ଡଳ, ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ, ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଏହା ଫଳରେ ପରିବେଶ ବିଭିନ୍ନ ସଂକଟ ଦେଖା ଦେଉଛି ।

Question 5.
ଜଲଚକ୍ରର ନ।ପାରାତ ଚିତ୍ର ଦିଅ |
Solution:

Question 6.
ଅମ୍ଳଜାନ ଓ ଅଙ୍ଗାରକ ଚକ୍ରର ଏକ ନାମାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ଦିଅ ।
Solution:

Question 7.
ଜୀବାଣୁ ଓ କବକ ପରି ଅପଘଟକମାନେ ନ ଥିଲେ ଆମର କି ଅସୁବିଧା ହୁଅନ୍ତା, ଲେଖ ।
Solution:
(i) ବୀଜାଣୁ ଓ କବକ ପରି ମୃତୋପଜୀବୀ ଅଣୁଜୀବମାନେ ମୃତଜୀବ ଶରୀରକୁ ଅପଘଟିତ କରି ମାଟିରେ ମିଶାଇ ଜମାହୋଇ ପରିବେଶକୁ ଅପରିଷ୍କାର କରିବେ ଓ ଏହା ଆମର ବାସପୋଯୋଗୀ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ।
(ii) ଅପଘଟକମାନେ ଅପଘଟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଉପାଦେୟ ପୋଷକଗୁଡ଼ିକୁ ପରିବେଶ ମଧ୍ୟକୁ ମୁକ୍ତ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏଣୁ ଏହା ବ୍ୟାହତ ହେବ । ଫଳରେ ପରିବେଶର ଭାରସାମ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏଥ‌ିରେ ଜୀବନଧାରଣ ଅସମ୍ଭବ ହେବ ।

Question 8.
କଲଲ ନଗର କୁପରିଣାମଗ୍ନତିକ ଲେଖା |
Solution:
ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମନୁଷ୍ୟ ତା’ର ବିଭିନ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ଯଥା – ଖାଦ୍ୟ, ବାସଗୃହ, ରାସ୍ତାଘାଟ, କଳକାରଖାନା, ଜଳସେଚନ ଆଦି ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଅବିରତ ଭାବେ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ କରିଚାଲିଛି । ଏହାଦ୍ଵାରା ଜୀବଜଗତରେ ନାହିଁ ନ ଥ‌ିବା କ୍ଷତି ଘଟୁଛି ।
(i) ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟ ହେବାଦ୍ଵାରା ବନ୍ୟଜନ୍ତୁମାନଙ୍କର ପ୍ରାକୃତିକ ବାସସ୍ଥାନ ଧ୍ବସ୍ତବିଧ୍ବସ୍ତ ହେବା ଫଳରେ କେତେକ ପ୍ରାଣୀ ଜୀବମଣ୍ଡଳରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଲୁପ୍ତ ହୋଇଗଲେଣି ଓ ଆଉ କେତେକ ବିଲୋପ ହେବାକୁ ଲାଗିଲେଣି ।
(ii) କଲଂଲ ଶ୍ରୟଦ୍ଵାରା ମହିଳା ଶାସ୍ ଶଟ୍ମଛି | କଲଂଲ ଶ୍ରଯଦ୍ୱାରା ପୋଇଲ ଟାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହେବା ପରେ ପଟିଙ୍ଗ ସ୍ଥାନ ଖାଦ୍ୟଶୃଙ୍ଗଳ ବ୍ୟାହତ ହେଉଛି ।

Question 9.
କଲଂଲକ୍ ବାଣ ନିଶିଦ ହୋଇଗଲେ ଜ’ଣ ହେବ |
Solution:
(i) ଜଙ୍ଗଲରୁ ବାଘ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ ହୋଇଗଲେ ହରିଣପରି ତୃଣଭୋଜୀ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିଯିବ, କାରଣ ତାଙ୍କୁ ମାରି ଖାଇବା ପାଇଁ ବାଘ ନଥ‌ିବେ ।
(ii) ତୃଣଭୋଜୀ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅହେତୁକ ଭାବେ ବଢ଼ିଯିବାରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ମିଳିବ ନାହିଁ, ତୃଣ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉଭିଦ ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ହ୍ରାସ ପାଇ ଜଙ୍ଗଲ ଏକ ଟାଙ୍ଗରା ଭୂଇଁରେ ପରିଣତ ହେବ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ ପ୍ରଣୋଉର :

I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳର ପରିମାଣ ହେଲା _______ |
(ii) ଗୁଜରାଟର ଗିର୍ ଅଭୟାରଣ୍ୟ _______ ପାଇଁ ଭାରତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
(iii) _______ ଠାରେ ସାମୁଦ୍ରିକ କଇଁଛମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି ।
(iv) ହିମାଳୟର ଜଙ୍ଗଲରେ _______ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।
(v) ପୁରୀ ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ _______ ଗଛର ବଣ ଥିବାର ଦେଖାଯାଏ ।
Solution:
(i) 0.04%,
(ii) ପିଦ୍ର୍-ପ୍ରକଳ୍ପ,
(iii) ଭିତର କନିକା,
(iv) ଚମରୀଗାଈ,
(v) ଝାଉଁ

II. ବାମପାର୍ଶ୍ବର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ଖାଇଁ : : ଗୁଜରାଟର ଗିର୍ ଜଙ୍ଗଲ :: ଚମରୀ ଗାଈ : _______
(ii) ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ : 73 :: ଅଭୟାରଣ୍ୟ : _______
(iii) ଶିମିଳିପାଳ : ସଂରକ୍ଷିତ ଜୀବମଣ୍ଡଳ :: ଭିତର କନିକା :: _______
(iv) ପକ୍ଷୀ ଅଭୟାରଣ୍ୟ : ଚିଲିକା :: ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ : _______
(v) ମୃତ୍ତିକା : ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ :: ଜଙ୍ଗଲ : _______
Solution:
(i) ହିମାଳୟର ଜଙ୍ଗଲ,
(ii) 416,
(iii) ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ,
(iv) ଭିତର କନିକା,
(v) ପ୍ରାକୃତିକ କାରଖାନା

III. ପ୍ରତି ପ୍ରଶ୍ନର ନିମ୍ନରେ ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ଦିଆଯାଇଛି । ସେଥୁମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) ଚାଉଳ, ଡାଲି ଆଦି
(i) ନବୀକରଣ – ଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ
(ii) ନବୀକରଣ – ଅଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ
(iii) ପୁନଃଚକ୍ରଣ – ଖାଦ୍ୟ ସମ୍ପଦ
(iv) ପୁନଃଚକ୍ରଣ – ଅଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ
Solution:
(i) ନବୀକରଣ – ଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ

(ଖ) ବୀଜାଣୁମାନେ ହେଲେ
(i) ଉତ୍ପାଦକ
(ii) ଭକ୍ଷକ
(iii) ଅପଘଟକ
(iv) ପୋଷକ
Solution:
(iii) ଅପଘଟକ

(ଗ) ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଯେଉଁ କ୍ରମରେ ବଢ଼ିଚାଲିଛି ତାହା ହେଲା
(i) ଗୁଣୋତ୍ତର ଅନୁକ୍ରମ
(ii) ସମାନ୍ତର ଅନୁକ୍ରମ
(iv) ଗାଣିତିକ ଅନୁକ୍ରମ
(iii) ଜ୍ୟାମିତିକ ଅନୁକ୍ରମ
Solution:
(i) ଗୁଣୋତ୍ତର ଅନୁକ୍ରମ

(ଣ) କଳାହାରଖାନାଦ୍ଵାରା ଯେଉ ପ୍ରହଗଣ ତତିଚାଲିଛି ତାହା ହେଲା –
(i) ବାୟୁ
(ii) ଜଳ
(iii) ମୁଭିକା
(iv) ସମଗ୍ର ପରିବେଶ
Solution:
(iv) ସମଗ୍ର ପରିବେଶ

(ଙ) ଜୀବମଣ୍ଡଳରେ ଯେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍ ଦିନକୁ ଦିନ ବଢ଼ିଚାଲିଛି ତା’ ହେଲା –
(କ) ନଳାକରଣ – ଯୋଗ୍ୟ ସମବ
(ଖ) ଆପଣକ
(ଗ) ଗୁଣୋତ୍ତର ଅନୁକ୍ରମ
(ପ) ସମଗ୍ର ପରିବେଶ
(ଙ) ଆପଣକ
Solution:
(ଖ) ଆପଣକ

IV. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) ଜଙ୍ଗଲ, ବାୟୁ ଓ ଜଳ ସରନ୍ତି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଅଟନ୍ତି ।
(ii) ମାଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲରେ ଆମ୍ବ, ଖଜୁରୀ ଅଧ‌ିକ ପରିମାଣରେ ଦେଖାଯାଏ ।
(iii) ‘ବନ୍ୟ ଜୀବନ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ’ ୧୯୭୨ ମସିହାରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଛି ।
(iv) ଆମ ରାଜ୍ୟର ଚିଲିକା ହ୍ରଦକୁ ଏକ ସଂରକ୍ଷିତ ଜୀବମଣ୍ଡଳ ରୂପେ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଛି ।
(v) ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଦେଶରେ ୧୨ଟି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ସଂସ୍ଥା ରହିଛି ।
Solution:
(i) ଜଙ୍ଗଲ, ବାୟୁ ଓ ଜଳ ଅସରନ୍ତି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଅଟନ୍ତି ।
(ii) ମାଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲରେ ଶାଳ, ପିଆଶାଳ ଓ ମହୁଲ ଗଛ ଅଧ୍ଵ ପରିମାଣରେ ଦେଖାଯାଏ ।
(iii) ‘ବନ୍ୟ ଜୀବନ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ’ ୧୯୯୧ ମସିହାରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଛି ।
(iv) ଆମ ରାଜ୍ୟର ଚିଲିକା ହ୍ରଦକୁ ଏକ ପକ୍ଷୀ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ରୂପେ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଛି ।
(v) ଜୀବମଣ୍ଡଳ ସଂରକ୍ଷିତ ପାଇଁ ଦେଶରେ ୧୨ଟି ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ସଂସ୍ଥା ରହିଛି ।

V. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତାପମାତ୍ରା ସହିତ କାହାର ସମ୍ପର୍କ ଅଛି ?
(ii) ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ କ’ଣ ?
(iii) ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ କେତେ ପ୍ରକାର ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
(iv) କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ନାମ ଲେଖ ।
(v) ଅପଘଟନ କ’ଣ ?
(vi) ଭାରତ ସ୍ବାଧୀନ ହେବା ସମୟରେ ଭାରତର କେତେ ଅଂଶରେ ଜଙ୍ଗଲ ଥିଲା ?
(vii) ଅପଘଟକ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(viii)ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁଠି ସଂରକ୍ଷିତ ଜୈବମଣ୍ଡଳ ଅଛି ?
(ix) ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁଠି ବ୍ୟାଘ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି
(x) ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁଠି ପକ୍ଷୀ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଅଛି ?
(xi) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳର ମାତ୍ରା କାହିଁକି ବଢୁଛି ?
Solution:
(i) ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତାପମାତ୍ରା ସହିତ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳର ସମ୍ପର୍କ ଅଛି ।
(ii) ପ୍ରକୃତିରୁ ମିଳୁଥିବା ମାଟି, ପାଣି, ପବନ, ଜଙ୍ଗଲ ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଅଟନ୍ତି ।
(iii) ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର – (a) ସରନ୍ତି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ (b) ଅସରନ୍ତି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ
(iv) ମାଟି, ପାଣି, ପବନ, ଜଙ୍ଗଲ, ପଶୁପକ୍ଷୀ, ଖଣିଜ ସମ୍ପଦ ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକ ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଅଟନ୍ତି ।
(v) ମୃତ ଜୀବଶରୀର କେତେକ ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପଚି ମାଟିରେ ମିଶିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅପଘଟନ କୁହାଯାଏ ।
(vi) ଭାରତ ସ୍ବାଧୀନ ହେବା ସମୟରେ ଭାରତର 45 ଶତାଂଶ ଅଂଶରେ ଜଙ୍ଗଲ ଥିଲା ।
(vii) ଯେଉଁ ମୃତୋପଜୀବୀ ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ମୃତଜୀବ ଶରୀର ପଚି ମାଟିରେ ମିଶିଯାଏ, ସେମାନଙ୍କୁ ଅପଘଟକ କୁହାଯାଏ ।
(vii) ଓଡ଼ିଶାର ଶିମିଳିପାଳଠାରେ ସଂରକ୍ଷିତ ଜୈବମଣ୍ଡଳ ଅଛି ।
(ix) ଓଡ଼ିଶାର ଶିମିଳିପାଳଠାରେ ବ୍ୟାଘ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି ।
(x) ଓଡ଼ିଶାର ଚିଲିକାରେ ପକ୍ଷୀ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଅଛି ।
(xi) ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି, ଅଧ୍ଵ ଗାଡ଼ିମଟର ଓ କଳକାରଖାନା ଯୋଗୁଁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳର ମାତ୍ରା ବଢୁଛି ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 14 ଆଲୋକ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 14 ଆଲୋକ

Question 1.
ଆଲୋକ ସରଳରେଖାରେ ଗତିକରେ, ଚିତ୍ର ସହ ପରୀକ୍ଷା କର ।
Solution:
(i)ଗୋଟିଏ ସିଧା ଓ ଅନ୍ୟ ଗୋଟିଏ ବଙ୍କା ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନଳୀ ନିଆଯାଉ ।
(ii) ଗୋଟିଏ ଟେବୁଲ ଉପରେ ଜଳୁଥିବା ଏକ ମହମବତୀ ରଖାଯାଉ ।

(iii) ସିଧା ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନଳୀ ଦେଇ ଟେବୁଲ ଉପରେ ଜଳୁଥିବା ମହମବତୀକୁ ଦେଖ‌ିଲେ ମହମବତୀର ଶିଖାକୁ ଦେଖ୍ହୁଏ ।
(iv) ବଙ୍କା ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନଳୀ ଦେଇ ଟେବୁଲ ଉପରେ ଜଳୁଥିବା ମହମବତୀକୁ ଦେଖ‌ିଲେ ମହମବତୀର ଶିଖାକୁ ଦେଖୁହୁଏ ନାହିଁ ।
ସିଦ୍ଧାନ୍ତ – ଏହି ପରୀକ୍ଷାଦ୍ବାରା ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ଉପନୀତ ହେଲୁ ଯେ ଆଲୋକ ସରଳରେଖାରେ ଗତିକରେ ।

Question 2.
ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ଦର୍ପଣଠାରୁ 4 ମିଟର ଦୂରରେ ବସ୍ତୁଟିଏ ଅଛି । ଯଦି ଦର୍ପଣଠାରୁ ଆଉ 2 ମିଟର ଦୂରକୁ ଯିବ, ତେବେ ପ୍ରତିଟିମୂ ଦଘଣଠାରୁ କେତେ ଦୁରର ପ୍ଷ୍ମି ହେଲ |
Solution:
(i) ସମତଳ ବପଣରେ ନିସ୍ତୁର ଦୁରତା ପ୍ରତିଟିପୂର ଦୁରତା ମନ୍ତ୍ର ମନାମ |
(ii) ବସ୍ତୁଟି ଦର୍ପଣଠାରୁ (2 ମି. + 4 ମି.) = 6 ମିଟର ଦୂରରେ ରହିବ । ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଦର୍ପଣଠାରୁ 6 ମିଟର ଦୂରରେ ସୃଷ୍ଟି ହେବ ।

Question 3.
ଅବତଳ ଦର୍ପଣ କଣ ? ଏଥରେ କି ପ୍ରକାର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୁଏ ?
Solution:
(i) ଯେଉଁ ପ୍ରତିଫଳକର ପ୍ରତିଫଳନ କରୁଥିବା ପୃଷ୍ଠ ଅବତଳ, ତାହାକୁ ଅବତଳ ଦର୍ପଣ କୁହାଯାଏ । ଏହାର ସାମନାପଟ ବକ୍ର ହୋଇ ଭିତରକୁ ପଶିଯାଇଥାଏ ।
(ii) ଅବତଳ ଦର୍ପଣରେ ଗଠିତ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ସର୍ବଦା ବାସ୍ତବ ଓ ଓଲଟା ହୋଇଥାଏ । ଏହା କ୍ଷୁଦ୍ର, ବଡ଼ ବା ବସ୍ତୁ ସହ ସମାନ ମଧ୍ୟ ଦ୍ରୋଲପାରେ |

Question 4.
ଆଳାପା ପ୍ତତିତିପୂ କାଣ ?
Solution:
(i) ଯେଉଁ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଦର୍ପଣର ପଛପଟେ ଗଠିତ ହୁଏ ଏବଂ କୌଣସି ପର୍ଦାରେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କରି ଧରିହୁଏ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ଆଭାସୀ ପ୍ରତିବିମ୍ବ କୁହାଯାଏ ।
(ii) କେବଳ ଉତ୍ତଳ ଦର୍ପଣରେ ଆଭାସୀ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ ପ୍ରଣୋଉର :

I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ଅବତଳ ଦର୍ପଣରେ _________ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୁଏ ।
(ii) ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍ତଳ ଦର୍ପଣରେ ବସ୍ତୁ ଅପେକ୍ଷା _________ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୁଏ ।
(iii) ସମତଳ ଦର୍ପଣରେ ବସ୍ତୁର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରତିବିମ୍ବର ଉଚ୍ଚା ସଙ୍ଗେ _________ |
(iv) ପରଦା ଉପରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ପ୍ରତିବିମ୍ବକୁ _________ ପ୍ରତିବିମ୍ବ କୁହାଯାଏ ।
(v) ଆମେ _________ ଦ୍ଵାରା ଦେଖାରୁ ।
(vi) ଆଲୋକ ରଶ୍ମି _________ ରେଖାରେ ଗତି କରେ ।
(vii) ବସ୍ତୁର ପ୍ରତିବିମ୍ବ _________ ଦର୍ପଣରେ ଓଲଟା ଦେଖାଯାଏ ।
(viii) ସମତଳ ଦର୍ପଣରେ _________ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୁଏ ।
(ix) _________ ଦର୍ପଣରେ ମୁହଁ ଦେଖ‌ିଲେ ମୁହଁ ବଡ଼ ଦେଖାଯାଏ ।
(x) ଅବତଳ ଦର୍ପଣର ଅତି ନିକଟରେ ବସ୍ତୁ ରଖେଲେ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ବସ୍ତୁଠାରୁ _________ ହୁଏ ।
(xi) ଅବତଳ ଦର୍ପଣଠାରୁ ଦୂରରେ ବସ୍ତୁ ରଖୁଲେ ତାହାର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ବସ୍ତୁଠାରୁ _________ ହୁଏ ।
(xii) _________ ଦର୍ପଣରେ ପ୍ରତିବିମ୍ବର ଆକାର ବସ୍ତୁଠାରୁ ବହୁତ ସାନ ହୋଇଥାଏ ।
Solution:
(i) ବାସ୍ତବ,
(ii) ସାନ,
(iii) ସମାନ,
(iv) ବାସ୍ତବ,
(v) ଆଲୋକ,
(vi) ସରଳ,
(vii) ଅବତଳ,
(viii) ଆଭାସୀ (ଅବାସ୍ତବ),
(ix) ଅବତଳ,
(x) ବଡ଼,
(xi) ସାନ,
(xii) ଉତ୍ତଳ

II. ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ବାମପାର୍ଶ୍ବରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଦେଖ୍ ଦକ୍ଷିଣ ପାର୍ଶ୍ଵର ଶବ୍ଦ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ‘?’ ଚିହ୍ନ ମ୍ନରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ ଲେଖା |
(i) ସମତଳ ଦର୍ପଣ : ଅବାସ୍ତବ ପ୍ରତିବିମ୍ବ :: ଅବତଳ ଦର୍ପଣ : ?
(ii) ସମତଳ ଦର୍ପଣରେ ବସ୍ତୁର ଦୂରତା : 5 ସେ.ମି. :: ସମତଳ ଦର୍ପଣରେ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଦୂରତା : ?
(iii) କ୍ଷୌର ଦର୍ପଣ : ଅବତଳ :: ମୋଟରଯାନ ଦର୍ପଣ : ?
(iv) ଅବତଳ ଦର୍ପଣ : ବାସ୍ତବ ପ୍ରତିବିମ୍ବ :: ଉତ୍ତଳ ଦର୍ପଣ : ?
(v) କାରର ପ୍ରତିଫଳକ : ଅବତଳ ଦର୍ପଣ :: ସ୍କୁଟର ହ୍ୟାଣ୍ଡଲ୍‌ରେ ଲାଗିଥିବା ଦର୍ପଣ : ?
Solution:
(i) ବାସ୍ତବ ପ୍ରତିବିମ୍ବ,
(ii) 5 ସେ.ମି.,
(iii) ଉତ୍ତଳ,
(iv) ଆଭାସୀ ପ୍ରତିବିମ୍ବ,
(v) ଉତ୍ତଳ ଦର୍ପଣ

III. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(i) କେଉଁ ଦର୍ପଣରେ ଆଭାସୀ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ବସ୍ତୁଠାରୁ ବଡ଼ ଅଟେ ?
(କ) ସମତଳ
(ଖ) ଉଭଳ
(ଗ) ଅଥବଲ
(ଶ) ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତ୍ର ନୁହେ
Solution:

(ii) ଧରାଶ୍ରୀ ସମତଳ ଦର୍ପଣ ନିକଟରୁ ଦୁଇ ମିଟର ଦୂରତାରେ ରହି ତାହାର ପ୍ରତିବିମ୍ବକୁ ଦେଖୁଥିଲା । ସେ ଦର୍ପଣ ନିକଟରୁ ଏକ ମିଟର ପଛକୁ ଚାଲିଗଲେ ପ୍ରତିବିମ୍ବଠାରୁ ତାର ଦୂରତା କେତେ ହେବ ?

(iii) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ପ୍ରତିଫଳକ ?
(କ) ଷ୍ଟେନ୍‌ସ୍ ଷ୍ଟିଲ୍ ଥାଳି
(ଖ) ଖରକାରେ ଲାଗିଥିବା ଜାତ
(ଗ) ଚିକ୍କଣ ମାର୍ବଲ ଚଟାଣ
(ଣ) ସମତଳ ଦପଣ

(iv) କେଉଁ ଦର୍ପଣରେ ବସ୍ତୁର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଛୋଟ ଓ ଦର୍ପଣର ପଛପଟେ ଗଠିତ ହେବାଭଳି ଜଣାପଡ଼େ ?
(କ) ସମତଳ
(ଖ) ର୍ଥବଉଲ
(ଗ) ଭଉଲ
(ଘ) କୌଣସି ଦର୍ପଣରେ ନୁହେଁ

(v) କେଉଁ ଦର୍ପଣରେ ବାସ୍ତବ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୋଇପାରେ ?
(କ) ସମତଳ
(ଖ) ଭଉଲ
(ଗ) ର୍ଥବଉଲ
(ଘ) କୌଣସି ଦର୍ପଣରେ ନୁହେଁ

(vi) ଟର୍ଚ୍ଚ ଲାଇଟ୍‌ରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ଦର୍ପଣ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ ?
(କ) ସମତଳ
(ଖ) ର୍ଥବଉଲ
(ଗ) ଉତ୍ତଳ
(ଘ) କୌଣସି ଦର୍ପଣରେ ନୁହେଁ

(vii) କେଉଁ ଦର୍ପଣରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ବସ୍ତୁର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଛୋଟ ଆକାରରେ ଏକ ସମୟରେ ଦେଖାଯାଏ ?
(କ) ସମତଳ
(ଖ) ଉତ୍ତଳ
(ଗ) ଅବତଳ
(ଘ) ଇଉଲ ଅନତଲ

(viii) ରେଳଗାଡ଼ି, ମୋଟର ଯାନ ଆଦିର ହେଡ୍ ଲାଇଟ୍‌ରେ କି ପ୍ରକାର ଦର୍ପଣ ଲଗାଯାଇଥାଏ ?
(କ) ଉତ୍ତଳ
(ଖ) ଅବତଳ
(ଗ) ସମତଳ
(ଘ) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ

(ix) ମୋଟର ସାଇକେଲ ଚାଳକ କି ପ୍ରକାର ଦର୍ପଣ ସାହାଯ୍ୟରେ ପଛରୁ ଆସୁଥ‌ିବା ଯାନବାହନକୁ ଦେଖାରେ ?
(କ) ସମତଳ
(ଖ) ଅବତଳ
(ଗ) ଉତ୍ତଳ
(ଘ) କୌଣସି ଦର୍ପଣରେ ନୁହେଁ

(x) କେଉଁ ଦର୍ପଣରେ ଗଠିତ ପ୍ରତିବିମ୍ବକୁ ପରଦାରେ ପକାଇ ହେବ ?
(କ) ଉତ୍ତଳ
(ଖ) ଅବତଳ
(ଗ) ପମଭଲ
(ଘ) କୌଣସି ଦର୍ପଣରେ ନୁହେଁ
Solution:
(i) ଅବତଳ
(ii) ୬ ମି.
(iii) ସମତଳ ଦର୍ପଣ
(iv) ଭଭଲ
(v) ଅବତଳ
(vi) ଅବତଳ
(vii) ଉତ୍ତଳ
(viii) ଥଚତଳ
(ix) ଉତ୍ତଳ
(x) ଅବତଳ

IV. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) ସମତଳ ଦର୍ପଣରେ ଓଲଟା ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଦେଖାଯାଏ ।
(ii) ଗାଡ଼ି ଚାଳକ ପଛର ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମଟରଗାଡ଼ିରେ ଅବତଳ ଦର୍ପଣ ଲଗାଯାଇଥାଏ ।
(iii) ଉତ୍ତଳ ଦର୍ପଣରେ ଏକ ସିଧା ଏବଂ ବସ୍ତୁଠାରୁ ବଡ଼ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୁଏ ।
(iv) ସମତଳ ଦର୍ପଣରେ ଏକ ବାସ୍ତବ, ବଡ଼ ଏବଂ ଓଲଟା ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୁଏ ।
(v) ଅବତଳ ଦର୍ପଣରେ ଓଲଟା ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଦେଖାଯାଏ ।
(vi) ବସ୍ତୁଠାରୁ କମ୍ ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ସମତଳ ଦର୍ପଣରେ ଗଠିତ ହୁଏ ।
Solution:
(i) ଅବତଳ ଦର୍ପଣରେ ଓଲଟା ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଦେଖାଯାଏ ।
(ii) ଗାଡ଼ି ଚାଳକ ପଛର ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମଟରଗାଡ଼ିରେ ଉତ୍ତଳ ଦର୍ପଣ ଲଗାଯାଇଥାଏ ।
(iii) ଅବତଳ ଦର୍ପଣରେ ଏକ ସିଧା ଏବଂ ବସ୍ତୁଠାରୁ ବଡ଼ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୁଏ ।
(iv) ଅବତଳ ଦର୍ପଣରେ ଏକ ସିଧା ବଡ଼ ଏବଂ ଓଲଟା ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଗଠିତ ହୁଏ ।
(v) ଅବତଳ ଦର୍ପଣରେ ସମ୍ମୁଖ ବକ୍ର ହୋଇ ଭିତରକୁ ପଶିଯାଇଥାଏ ।
(vi) ବସ୍ତୁଠାରୁ କମ୍ ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଉତ୍ତର ଦର୍ପଣରେ ଗଠିତ ହୁଏ ।

V. ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।
(i) ଆଲୋକର ପ୍ରଧାନ ପ୍ରାକୃତିକ ଉତ୍ସ କିଏ ?
(ii) ଲୋକ ରଶ୍ମିର ଗତିପଥ କିପରି ?
(iii) ଯେଉଁ ଦର୍ପଣର କେନ୍ଦ୍ରାଞ୍ଚଳ ମୋଟାହୋଇ ଚାରିପଟ କ୍ରମଶଃ ପତଳା ହୋଇଥାଏ, ତାହା କି ପ୍ରକାର ଦର୍ପଣ ?
(iv) ଯେଉଁ ଦର୍ପଣର ସାମ୍ନାପଟ ଚାମଚ ଭଳି ଭିତରକୁ ପଶିଯାଇଥାଏ, ତାହା କି ପ୍ରକାର ଦର୍ପଣ ?
(v) କେଉଁ ପ୍ରକାର ଦର୍ପଣ ମୋଟରଯାନର ପଛରେ ଥ‌ିବା ବସ୍ତୁକୁ ଦେଖିବାପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ ? (vi) ମୋଟରଯାନ ଆଦିର ହେଡ୍‌ଲାଇଟ୍ ଭିତରେ କି ପ୍ରକାର ଦର୍ପଣ ଲାଗିଥାଏ ?
(vii) କ୍ଷୌର ହେବା ଦର୍ପଣ କି ପ୍ରକାର ହେବା ଉଚିତ୍ ?
Solution:
(i) ସୂର୍ଯ୍ୟ
(ii) ସରଳରେଖ୍
(iii) ଉତ୍ତଳ ଦର୍ପଣ
(iv) ଅବତଳ ଦର୍ପଣ
(v) ଉତ୍ତଳ ଦର୍ପଣ
(vi) ଅବତଳ ଦର୍ପଣ
(vii) ଅବତଳ ଦର୍ପଣ

VI. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ଆଲୋକ କିପରି ଗତି କରେ ?
(ii) ଆଲୋକର ଗତିପଥ କିପରି ବଦଳେ ?
(iii) ଜଳ ଆଲୋକର ଗତିପଥ ବଦଳାଇପାରେ କି ?
(iv) ଆଲୋକ ରଶ୍ମି କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(v) ଆଲୋକ ଗୁଚ୍ଛ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(vi) ଛାୟା କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(vii) ଆମେ ବସ୍ତୁକୁ କିପରି ଦେଖୁ ?
(viii)ରନ୍ଧ୍ର କ୍ୟାମେରାରେ କିପରି ପ୍ରତିବିମ୍ବ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ
Solution:
(i) ଆଲୋକ ସରଳରେଖାରେ ଗତି କରେ ।
(ii) ମସୃଣ ପୃଷ୍ଠରେ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ ଆଲୋକର ଗତିପଥ ବଦଳେ ।
(iii) ହଁ, ଜଳ ଆଲୋକର ଗତିପଥ ବଦଳାଇପାରେ ।
(iv) ଆଲୋକ ସ୍ରୋତରୁ ସବୁ ଦିଗକୁ ଗତି କରୁଥ‌ିବା ଆଲୋକ ଧାରାକୁ ଆଲୋକ ରଶ୍ମି କହନ୍ତି ।
(v) ଆଲୋକ ରଶ୍ମୀର ସମାହାରକୁ ଆଲୋକ ଗୁଚ୍ଛ କହନ୍ତି ।
(vi) ଆଲୋକ ସମ୍ମୁଖରେ ଅସ୍ବଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ ରହିଲେ ଛାୟା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(vii) ଆଲୋକ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ପଡ଼ି ସେଠାରୁ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇ ଆମ ଚକ୍ଷୁରେ ପଡ଼ିଲେ ଆମେ ବସ୍ତୁକୁ ଦେଖିପାରୁ ।
(viii) ଆଲୋକର ଗତିପଥ ସରଳରେଖ୍ ହୋଇଥିବାରୁ ରନ୍ଧ୍ର କ୍ୟାମେରାରେ ପ୍ରତିବିମ୍ବ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 13 କେତୋଟି ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 13 କେତୋଟି ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା

Question 1.
ବିଜୁଳି -ଘଡ଼ଘଡ଼ି ଜନିତ ଝଡ଼ବର୍ଷାର ଏକ ଫ୍ଲୋଚାର୍ଟ ଦିଅ ।
Solution:

Question 2.
ବାୟୁ ପ୍ରବାହ କିପରି ଘଟେ ? କୌଣସି ଆକସ୍ମିକ କାରଣରୁ ହଠାତ୍ ବାୟୁ ଚାପର ହ୍ରାସ କିମ୍ବା ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଲେ କ’ଣ ହୁଏ ?
Solution:
(i) ଜଳ ଯେପରି ତା’ର ପତ୍ତନର ସମତା ରକ୍ଷାକରେ ସେହିପରି ବାୟୁ ତା’ର ଚାପର ସମତା ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ସବୁବେଳେ ଚେଷ୍ଟା କରେ ।
(ii) କୌଣସି କାରଣରୁ ଏକ ସ୍ଥାନରେ ବାୟୁର ଲଘୁଚାପ ସୃଷ୍ଟିହେଲେ ତାହା ହାଲୁକା ହୋଇ ଉପରକୁ ଉଠିଯାଏ ଏବଂ ତା’ର ସ୍ଥାନ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଗୁରୁଚାପ ଅଞ୍ଚଳରୁ ବାୟୁ ସେହିସ୍ଥାନକୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ବାୟୁ ଚାପର ତାରତମ୍ୟ ହେଲେ ବାୟୁ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବାହ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ପ୍ରବାହିତ ବାୟୁକୁ ପବନ (wind) କୁହାଯାଏ । ଭୂ-ବାୟୁ, ସାମୁଦ୍ରିକ ବାୟୁ ଏବଂ ମୌସୁମୀ ବାୟୁ ଏହି ବାୟୁ ପ୍ରବାହର ଅନ୍ତର୍ଗତ ।
(iii) କୌଣସି ଆକସ୍ମିକ କାରଣରୁ ହଠାତ୍‌ ବାୟୁଚାପର ହ୍ରାସ କିମ୍ବା ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଲେ, ବାତ୍ୟା ବା ବାତାବର୍ଷ (cyclone) ଓ ପ୍ରତୀପ ବାତାବର୍ଷ (Anti-cyclone) ଘଟେ ।
(iv) ଯଦି କୌଣସି ସ୍ଥାନର ବାୟୁର ଚାପ ହଠାତ୍ କମିଯାଏ, ତାହାର ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗରେ ଥ‌ିବା ଗୁରୁଚାପ ବିଶିଷ୍ଟ ବାୟୁ ଲଘୁଚାପ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ପ୍ରବଳ ବେଗରେ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ଏହାକୁ ବାତ୍ୟା କହନ୍ତି ।
(v) ବାତ୍ୟା ଯେଉଁ କାରଣରୁ ହୁଏ ପ୍ରତୀପ ବାତାବର୍ତ୍ତ ତା’ର ବିପରୀତ କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ଘଟିବା ସମୟରେ ବାୟୁର ଆର୍ଦ୍ରତା କମିଯାଏ ଏବଂ ଆକାଶ ନିର୍ମଳ ଓ ମେଘମୁକ୍ତ ରହେ ।

ସଂଶିପ୍ତଧାମା ପ୍ରଣୋଉର :

Question 1.
ବାତ୍ୟା ପାଇଁ କେଉଁ କେଉଁ କାରକ ଦାୟୀ ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ଦ୍ୱାରା ଓ କିପରି ଜାଣି ହୁଏ ।
Solution:
ବାତ୍ୟାପାଇଁ ପବନର ବେଗ , ଦିଗ, ତାପମାତ୍ରା ଏବଂ ଆର୍ଦ୍ରତା ଆଦି କାରକ ଦାୟୀ । ପବନର ବେଗ ଏଥ‌ିପାଇଁ ଅଧ୍ଵ ଦାୟୀ ।
ପବନର ବେଗ – ଆନିମୋମିଟର ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ପବନର ବେଗ ମପାଯାଏ ।
ଦିଗ – ବାୟୁ ପ୍ରାବାହର ଦିଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପାଇଁ ପବନ ଚକି ବା ପାଗ କୁକୁଡ଼ା ନାମକ ଯନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।
ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
ପାଣିପାଗ ବେଲୁନ’’ ଆକାଶକୁ ଛଡ଼ାଯାଏ । ଏଥ‌ିରେ ଖଞ୍ଚା ଯାଇଥିବା ବେତାର ପ୍ରେରକଯନ୍ତ୍ରରୁ ଗ୍ରହଣ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତାପ, ଚାପ, ଆର୍ଦ୍ରତା ଆଦି ସମ୍ବାଦ ମିଳିଥାଏ ।

Question 2.
ମୌସୁମୀ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ? ଖରାଦିନେ ରାଜସ୍ଥାନରେ କେଉଁ ମୌସୁମୀ ବାୟୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ।
Solution:
(i) ଖରାଦିନେ ବିଷୁବରେଖା ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳରୁ ସ୍ଥଳଭାଗ ଆଡ଼କୁ ବାୟୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ଏହାକୁ ‘ମୌସୁମୀ ବାୟୁ’’ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଏହି ମୌସୁମୀ ଶବ୍ଦଟି ଆରବିକ୍ ଶବ୍ଦ ‘ମଉସମ୍’ରୁ ଆନୀତ, ଯାହାର ଅର୍ଥ ଋତୁ । ମୌସୁମୀ ବାୟୁ ଜଳ ଧରି ଆସେ ଏବଂ ବର୍ଷା କରାଏ । ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଏହା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ । ଖରାଦିନେ ରାଜସ୍ଥାନରେ ଦକ୍ଷିଣ- ପଶ୍ଚିମ ମୌସୁମୀ ବାୟୁ ପ୍ରବାହରେ ବର୍ଷା ହୁଏ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ ପ୍ରଣୋଉର :

I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ______ ବାୟୁକୁ ପବନ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଅସମାନ ______ ହେତୁ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ହୁଏ ।
(iii) ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଧାରଣ କରିଥିବା ବାୟୁ ______ କରାଏ ।
(iv) ବାୟୁ ଗୁରୁଚାପ ଅଞ୍ଚଳରୁ ______ ହେତୁ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ହୁଏ ।
(v) କୌଣସି ଦିନ କୌଣସି ସ୍ଥାନର ପାଣିପାଗ କହିଲେ ସେହି ଦିନ ସେହି ସ୍ଥାନର, ______ ର ଅବସ୍ଥାକୁ ବୁଝାଏ ।
(vi) ବାୟୁର ______ ଥ‌ିବାରୁ ଏହା ଚାପ ପ୍ରଦାନ କରେ ।
(vii) ବାୟୁର ଚାପ ______ ପବନ କୁହାଯାଏ ।
(viii)ସମୁଦ୍ରପତ୍ତନର ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଚାପ ହେଲା ______ ପେ.ମି.ପାରଦର ପ୍ରମ୍ |
(ix) ସମସ୍ତ ଝଡ଼ବର୍ଷା ______ କନିତ ପ୍ରକୃଷ୍ନା |
(x) ______ ମାଧ୍ୟାପରେ ବାତ୍ୟା ସମକରେ ପୂର୍ବ ସୂଚନା ମିଳିପାରୁଛି |
Solution:
(i) ଗତିଶୀଳ,
(ii) ତାପ ସଂଚରଣ,
(iii) ବାୟୁ,
(iv) ଲଘୁ,
(v) ବାୟୁମଣ୍ଡଳ,
(vi) ଓଜନ,
(vii) ବାରୋମିଟର,
(viii) 76,
(ix) ସ୍ଵଳ୍ପ-ଚାପ,
(ix) ରାଡ଼ାର ଓ କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ

II. ବାମପାର୍ଶ୍ଵର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ବାୟୁର ବେଗ : ଆନିମୋମିଟର :: ବାୟୁର ଚାପ : ______
(ii) କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ : ଓଡ଼ିଶା ଉପକୂଳର ଫଟୋଚିତ୍ର :: ମାନ ମନ୍ଦିର : ______
(iii) ବାୟୁ ଉତ୍ତପ୍ତ : ଲଘୁଚାପ :: ବାୟୁ ଥଣ୍ଡା : ______
(iv) ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଅବସ୍ଥା : ପାଣିପାଗ ବେଲୁନ୍ :: ବାୟୁପ୍ରବାହର ଦିଗ : ______
Solution:
(i) ବାରୋମିଟର,
(ii) ପାଣିପାଗର ସୂଚନା,
(iii) ଗୁରୁ ଚାପ,
(iv) ପବନ ଚକି

III. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) ପବନର ବେଗ ବଢ଼ିଲେ ବାୟୁର ଚାପ ବଢ଼େ ।
(ii) ବାୟୁ ଗତିଶୀଳ ହେବାକୁ ଜଳୀୟ ବାଷ୍ପ କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଖରାଦିନେ ପବନ ସ୍ଥଳଭାଗରୁ ଜଳଭାଗ ଆଡ଼କୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ।
(iv) ଆନିମୋମିଟର ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଆର୍ଦ୍ରତା ମପାଯାଏ ।
(v) ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ସମାନ ତାପ ସଞ୍ଚରଣ ହେତୁ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ସମ୍ଭବ ହୁଏ ।
Solution:
(i) ପବନର ବେଗ ବଢ଼ିଲେ ବାୟୁର ଚାପ ହ୍ରାସପାଏ ।
(ii) ବାୟୁ ଗତିଶୀଳ ହେବାକୁ ପବନ କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଶୀତଦିନେ ପବନ ସ୍ଥଳଭାଗରୁ ଜଳଭାଗ ଆଡ଼କୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ।
(iv) ଆନିମୋମିଟର ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ପବନର ବେଗ ମପାଯାଏ ।
(v) ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ସମାନ ତାପ ସଞ୍ଚରଣ ହେତୁ ବାୟୁ ପ୍ରବାହ ସମ୍ଭବ ହୁଏ ।

IV. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦସହ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦର ମେଳନ କର ।

V. ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।
(i) କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ସର୍ବାଧିକ ତାପ ପାଇଥାଆନ୍ତି ?
(ii) ପୃଥ‌ିବୀରେ ଦିନରାତି ପୃଥ‌ିବୀର କେଉଁ ଗତି ଯୋଗୁଁ ସମ୍ଭବ ହୁଏ ?
(iii) ବାୟୁ ଉତ୍ତପ୍ତ ହେଲେ ଓ ଥଣ୍ଡା ହେଲେ କ’ଣ ହୁଏ ?
(iv) ବାୟୁ କେଉଁ ଚାପ ଅଞ୍ଚଳରୁ କେଉଁ ଚାପ ଅଞ୍ଚଳକୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ?
(v) ଅଧିକ ବେଗରେ ପବନ ବହିଲେ ବାୟୁର ଚାପରେ କିପରି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟେ ?
Solution:
(i) ବିଷୁବରେଖା ନିକଟସ୍ଥ ଅଞ୍ଚଳ
(ii) ଆବରନ
(iii) ପ୍ରସାରିତ, ସଙ୍କୁଚିତ
(iv) ଗୁରୁଚାପ, ଲଘୁଚାପ
(v) ଚାପଦ୍ରାସ ହୁଏ

VI. ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ବାୟୁର ବେଗ ମପାଯାଏ ?
(i) ଥର୍ମୋମିଟର
(ii) ବାରୋମିଟର
(iii) ଓଡ଼ୋମିଟର
(iv) ଆନିମୋମିଟର
Solution:
(iv) ଆନିମୋମିଟର

(ଖ) ପବନ୍ଧର ବେଗ ବଢ଼ିଲେ କାହାର ଚାପ କମେ ?
(i) ଜଳ
(ii) ଚାଯୁ
(iii) ତାପ
(iv) ମଉସମ
Solution:
(ii) ଚାଯୁ

(ଘ) ପବନର ବେଗ ବଢ଼ିଲେ ବାୟୁ ଚାପ କ’ଣ ହୁଏ ?
(i) କାମେ
(ii) ବକେ
(iii) ସ୍ଥିରରଦେ
(iv) ପ୍ରଥମେ ବଢ଼େ ଓ ତା’ପରେ କମେ
Solution:
(i) କାମେ

(ଙ) କେଉଁ ଦିନେ ପବନ ସ୍ଥଳଭାଗରୁ ଜଳଭାଗ ଆଡ଼କୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ?
(i) ଣାତଦିନେ
(ii) ଖରାଦିନେ
(iii) ବଶାଦିନ୍ନେ
(iv) ଶରତ୍ଲାଲରେ
Solution:
(i) ଣାତଦିନେ

(ଚ) ପୃଥ‌ିବୀର କେଉଁ ଗତି ଯୋଗୁଁ ପବନର ଦିଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ?
(i) ପରିକ୍ରମଣ
(ii) ଆବର୍ତ୍ତନ
(ii) ବଢ଼େ
(iv) ପରିକ୍ରମଣ ଓ ଆବର୍ଜନ
Solution:
(ii) ଆବର୍ତ୍ତନ

(ଛ) କାହା ମାଧ୍ୟମରେ ବାତ୍ୟା ହେତୁ ପବନ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ?
(i) କମ୍ପ୍ୟୁଟର
(ii) ଟେଲିଭିଜନ
(iii) ବାର୍ଷିକ
(iv) ପରିକ୍ରମଣ ଓ ଆବର୍ଜନ
Solution:
(ii) ଟେଲିଭିଜନ

(ଜ) ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ କାହାର ତାପମାତ୍ରା ତାରତମ୍ୟ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ?
(i) ଅଶ୍ମମଣ୍ଡଳ
(ii) ଜୀବମଣ୍ଡଳ
(iii) ବର୍ଷାଦିନେ
(iv) କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ
Solution:

(ଝ) ବାୟୁ ଯେତେବେଳେ ଉତ୍ତପ୍ତ ହୁଏ କ’ଣ ହୁଏ ?
(i) ପ୍ରସାରିତ
(ii) ସଙ୍କୁଚିତ
(iii) ସଞ୍ଚରିତ
(iv) ପ୍ରବାହିତ
Solution:
(iii) ସଞ୍ଚରିତ

(ଞ) ପୃଥ‌ିବୀ ବାୟୁର ଏକ ଘନ ସ୍ତର ଦ୍ବାରା ଆବୃତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(i) ବାରିମଣ୍ଡଳ
(ii) ବାୟୁମଣ୍ଡଳ
(iii) ଜୈବମଣ୍ଡଳ
(iv) ଓଜୋନ ସ୍ତର
Solution:
(ii) ବାୟୁମଣ୍ଡଳ

VII. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ଓଡ଼ିଶାରେ ମହାବାତ୍ୟା କେବେ ହୋଇଥିଲା ?
(ii) ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା କ’ଣ ?
(iii) ବାୟୁର ଚାପ ଅଛି ବୋଲି କିପରି ଜାଣୁଛ ?
(iv) ଆମେ ବେଲୁନକୁ ଫୁଙ୍କିଲେ ଫୁଲେ କାହିଁକି ?
(v) ଖରାରେ ଫୁଲିଥିବା ବେଲୁନ ରଖିଲେ ଫାଟି ଯାଏ କାହିଁକି ?
(vi) ପବନ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(vii) ମେଘ କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
(viii)କେଉଁ ବାୟୁର ଜଳଧାରଣ କ୍ଷମତା ଅଧିକ ?
(ix) ମୌସୁମୀର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Solution:
(i) ଓଡ଼ିଶାରେ ମହାବାତ୍ୟା 1999 ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର 29 ତାରିଖରେ ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ବର୍ଷା, ବାତ୍ୟା ପରି କିଛି ଘଟଣା ପ୍ରକୃତିରେ ଆପେ ଆପେ ହୁଏ, ଏଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା ଅଟେ ।
(iii) ବାୟୁର ଚାପଥିବା ଯୋଗୁଁ ଗଛର ପତ୍ର, ପତାକା, ବ୍ୟାନର ଫଡ଼ ଫଡ଼ ଶବ୍ଦକରି ଉଡ଼େ ।
(iv) ଆମେ ବେଲୁନକୁ ଫୁଙ୍କିବାଦ୍ୱାରା ବେଲୁନ୍ ଭିତରେ ବାୟୁର ଚାପ ବଢ଼ି ବେଲୁନକୁ ଫୁଲାଏ ।
(v) ଖରାରେ ଫୁଲିଥିବା ବେଲୁନ ରଖୁ ଖରାର ତାପ ଯୋଗୁଁ ବେଲୁନ୍ ଭିତର ବାୟୁ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇ ବେଲୁନ୍‌ର କାନ୍ଥରେ ଚାପ ଦିଏ, ଫଳରେ ବେଲୁନ ଫାଟି ଯାଏ ।
(vi) ଗତିଶୀଳ ବାୟୁକୁ ପବନ କହନ୍ତି ।
(vii) ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଥଣ୍ଡା ହୋଇ ମେଘ ସୃଷ୍ଟି କରେ ।
(viii) ମହାସାଗରରୁ ଆସୁଥିବା ବାୟୁର ଜଳଧାରଣ କ୍ଷମତା ଅଧ୍ଵ ।
(ix) ମୌସୁମୀର ଅର୍ଥ ଋତୁ ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 12 ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ଓ ଏହାର ପ୍ରଭାବ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 12 ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ଓ ଏହାର ପ୍ରଭାବ

Question 1.
ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର, ସୁଇଚ୍ ଆଦି ସଜାଡ଼ିଲାବେଳେ ରବର ଜୋତା ପିନ୍ଧନ୍ତି କାହିଁକି ?
Solution:
(i) ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁପରିବାହୀ ଅଟେ । ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର, ସୁଇଚ୍ ଆଦି ସଜାଡ଼ିଲାବେଳେ ଆମ ଶରୀର ଦେଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ଭୂମିକୁ ସ୍ପର୍ଶକଲେ । ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଆଘାତ ଲାଗିବ । ଫଳରେ ମୃତ୍ୟୁର ସମ୍ଭାବନାକୁ ଏଡ଼ାଇ ସଜାଡ଼ିଲାବେଳେ |
(ii) ରବର ଜୋତା ବିଦ୍ୟୁତ୍ କୁପରିବାହୀ ହେତୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ଆମ ଦେହ ଦେଇ ଭୂମିକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିପାରିବ ନାହିଁ । ଆମକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଆଘାତ ଲାଗିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର ସଜାଡ଼ିଲାବେଳେ ରବର ଜୋତା ପିନ୍ଧାଯାଏ ।

Question 2.
ଘରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର ଉପରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଆଚ୍ଛାଦନ ଦିଆଯାଇଥାଏ କାହିଁକି ?
(i) ଘରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚଳ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଓ ଏହା ଯୋଡ଼ିକିଆ ତାର ମଧ୍ୟଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ଗୋଟିକରେ ଧନାତ୍ମକ ଓ ଅନ୍ୟଟିରେ ଋଣାତ୍ମକ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ । ଏଦୁଇଟି ପରସ୍ପର ଯୋଡ଼ି ହୋଇଗଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭ୍ରାଟ ଘଟିବ ।
(ii) ପୁନଶ୍ଚ ଦୁଇ ତାର ଉନ୍ମୁକ୍ତ ରହିଲେ ଆମ ଶରୀର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସି ଆମକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଧକ୍କା ଲାଗି ମୃତ୍ୟୁ ହେବା ମଧ୍ଯ ଅସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।
(iii) ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ର କୁପରିବାହୀ । ତେଣୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର ଉପରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍‌ର ଆଚ୍ଛାଦନ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।
(iv) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାରଦ୍ଵୟ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଆଚ୍ଛାଦନ ଭିତରେ ରହିବାରୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭ୍ରାଟ ବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଧକ୍କାରୁ ରକ୍ଷା ମିଳେ ।

Question 3.
ବୈଜ୍ଞାନିକ କାରଣ ଦର୍ଶାଅ :
ଅତି ପୁଲକ ଧାତୁ ଲୁହାକ୍ଲ ବିଜୁପତ୍ ପରିତାହାଇ କରାଯାଏ ନାହିଁ କାହକି ?
Solution:
(i) ଲୁହା ଅତି ସୁଲଭ ଧାତୁ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିବହନ କ୍ଷମତା ଖୁବ୍ କମ୍ ।
(ii) ଲୁହାର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିବହନ କ୍ଷମତା ଆଲୁମିନିୟମ୍‌ର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିବହନ କ୍ଷମତାର ପ୍ରାୟ ଚାରିଭାଗରୁ ଏକଭାଗ । ତେଣୁ ଲୁହାକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିବାହୀ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ନାହିଁ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ ପ୍ରଣୋଉର :

I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) କୌଣସି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥକୁ ମୁଦିତ ବା ମୁକ୍ତ କରିବାକୁ _________ ର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।
(ii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିବା ବଡ଼ ଗାରଟି ଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅଗ୍ର ସଙ୍କେତ ରୂପେ ଏବଂ ଛୋଟ ଗାରଟି _________ ଅଗ୍ରର ସଙ୍କେତ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
(iii) ଯେଉଁଠି ଗୋଟିକରୁ ଅଧ‌ିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ସେହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ _________ କୁହାଯାଏ ।
(iv) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁଇକୁ _________ କଲେ ବିଜୁଳି ବତୀଟି ଜଳେ ।
(v) _________ ମାର୍କ ଥ‌ିବା ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣ କ୍ରୟ କରିବା ଉଚିତ୍ ।
(vi) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିବାହୀ ତାର ଉପରେ କୁପରିବାହୀ ପଦାର୍ଥର ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଆବରଣକୁ _________ କୁହାଯାଏ ।
(vii) ବର୍ତମାନ ଫ୍ୟୁଜ୍ ବଦଳରେ _________ କୁହାଯାଏ ।
(viii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିବାହୀରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥ‌ିବା ବେଳେ ତାରଟି ଚୁମ୍ବକ ପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ, ଏହାକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର _________ କୁହାଯାଏ ।
(ix) କେତେକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାରରେ ବିଦ୍ୟୁତ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ତାହା ଉତ୍ତପ୍ତ ହୁଏ । ଏହାକୁ ବିଦ୍ୟୁତ ସ୍ରୋତର. _________ କୁହାଯାଏ ।
(x) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ଚୁମ୍ବକୀୟ ପ୍ରଭାବ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପ୍ରଥମେ ବୈଜ୍ଞାନିକ _________ ପରୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ ।
Solution:
(i) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁଇଚ୍,
(ii) ବିଯୁକ୍ତ,
(iii) ବ୍ୟାଟେରୀ,
(iv) ମୁଦିତ,
(v) ISI,
(vi) ରୋଧନ,
(vii) ମିନିଏଚର ସର୍କିଟ୍ ବ୍ରେକର (MCB),
(viii) ଚୁମ୍ବକୀୟ ପ୍ରଭାବ,
(ix) ତାପୀୟ ପ୍ରଭାବ,
(x) ହାନ୍ସ କ୍ରିଷ୍ଟିୟାନ ଓରଷ୍ଟେଡ୍

II. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥରେ ଅଧିକ ମାତ୍ରାର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ଫ୍ୟୁଜ୍ ତାରଟି ସେହିପରି ରହିଥାଏ ।
(ii) ଗୋଟିଏ କାଠ ସ୍କୃ ଉପରେ ରୋଧ୍ବ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର ଗୁଡ଼ାଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ କଲେ ତାହା ଲୁହାଗୁଣ୍ଡକୁ ଆକର୍ଷଣ କରିବ ।
(iii) ବ୍ୟାଟେରୀର ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟୁତ ସେଲର ଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅଗ୍ର ଅନ୍ୟ ସେଲ୍‌ର ଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅଗ୍ର ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
(iv) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲର ସଂକେତରେ ବଡ଼ ଗାରଟି ବିଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅଗ୍ର ଦର୍ଶାଇଥାଏ ।
(v) ଏକାଧ୍ଵ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍‌ର ସଂଯୋଗକୁ ସୁଇଚ୍ କୁହାଯାଏ ।
Solution:
(i) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥରେ ଅଧିକ ମାତ୍ରାର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ଫ୍ୟୁଜ୍ ତାରଟି ତରଳିଯାଏ ।
(ii) ଗୋଟିଏ କୋମଳ ଲୁହା ଉପରେ ରୋଧ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର ଗୁଡ଼ାଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ କଲେ ତାହା ଲୁହାଗୁଣ୍ଡକୁ ଆକର୍ଷଣ କରିବ ।
(iii) ବ୍ୟାଟେରୀର ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍‌ର ଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅଗ୍ର ଅନ୍ୟ ସେଲ୍‌ର ବିଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅଗ୍ରସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
(iv) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍‌ର ସଙ୍କେତରେ ବଡ଼ ଗାରଟି ଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅଗ୍ର ଦର୍ଶାଇଥାଏ ।
(v) ଏକାଧ୍ଵ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍‌ର ସଂଯୋଗକୁ ବ୍ୟାଟେରୀ କୁହାଯାଏ ।

III. ନିମ୍ନ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅଂଶଗୁଡ଼ିକର ସଙ୍କେତ ଲେଖ ।
(i) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍
(ii) ମୁକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁଇଚ୍
(iii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବ
(iv) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର
(v) ମୁଦିତ ଅବସ୍ଥାରେ ଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁଇଚ୍
(vi) ବ୍ୟାଟେରୀ
Solution:

IV. ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) ହିଟର୍‌ରେ କେଉଁ ତାର ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
(i) ନିକ୍ରୋମ
(ii) ତମ୍ବା
(iii) ଆଲୁମିନିୟମ୍
(iv) କୁହା
Solution:
(i) ନିକ୍ରୋମ

(ଖ) ନିମୋନ୍ଥ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଟି ଟିଦୁତର ଦେଇଟ ଗ୍ୟତଦୁପ ହୋଇଛି ?
(i) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବ
(ii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପଙ୍ଖା
(iii) ରୁମ୍ ହିଟର
(iv) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ରୋଷ୍ଟର
Solution:
(ii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପଙ୍ଖା

(ଗ) ବର୍ତ୍ତମାନ ବଜାରରେ ଫ୍ୟୁଜ୍ ବଦଳରେ କେଉଁଟି ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଛି ?
(i) CFL
(ii) IST
(iii) MCB
(iv) RAM
Solution:
(iv) RAM

(ଘ) ସୂଚୀ ଚୁମ୍ବକ ସର୍ବଦା କେଉଁ ଦିଗକୁ ରହେ ?
(i) ଦକ୍ଷିଣ-ଉତ୍ତର
(ii) ପଶ୍ଚିମ-ପୂର୍ବ
(iii) ପୂର୍ବ-ପଶ୍ଚିମ
(iv) ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ
Solution:
(iv) ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ

(ଙ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ବିଦ୍ୟୁତ୍ତର ଚୁମ୍ବକୀୟ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଆଧାରିତ ?
(i) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବ
(ii) ହିଟର
(iii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଘଣ୍ଟି
(iv) ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେଟ୍‌ଲୀ
Solution:
(ii) ହିଟର

(ଚ) କେଉଁଟି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସାମଗ୍ରୀର ନିରାପତ୍ତା ଅଂଶକ ?
(i) ପ୍ସଲଚ୍
(ii) ପରିବାହୀ
(iii) ରେଜିଷ୍ଟର
(iv) ଫ୍ଯୁଲ
Solution:
(iv) ଫ୍ଯୁଲ

(ଛ) କୌଣସି ପରିପଥକୁ ମୁକ୍ତ କିମ୍ବା ମୁଦିତ କରିବାକୁ କାହାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି ?
(i) ଚୁମ୍ବକ
(ii) ଫ୍ୟୁଜ୍
(iii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁଇଚ୍
(iv) ସେଲ୍
Solution:
(iii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁଇଚ୍

(ଜ) ଦୁଇ ବା ତତୋଧ୍ଵ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍ ସଂଯୁକ୍ତ ହେଲେ ତାହାକୁ କଣ କୁହାଯାଏ ?
(i) ଫ୍ୟୁଜ୍
(ii) ପରିପଥ
(iii) ବ୍ୟାଟେରୀ
(iv) ତାରକୁଣ୍ଡଳୀ
Solution:
(iii) ବ୍ୟାଟେରୀ

(ଝ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କେଉଁଟି କ୍ରେନ୍‌ର ଶେଷାଗ୍ରରେ ରଖାଯାଇଥାଏ ?
(i) ଚୁମ୍ବକ
(ii) ବିଦ୍ୟୁତ-ଚୁମ୍ବକ
(iii) ଫିଲାମେଣ୍ଟ
(iv) ବଡ଼ ଲୁହାଖଣ୍ଡ
Solution:
(ii) ବିଦ୍ୟୁତ-ଚୁମ୍ବକ

(ଙ) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହ ପାଇଁ କାହାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି ?
(i) ସୁପରିବାହୀ ଧାତବ ତାର
(ii) ଫ୍ୟୁଜ୍
(iii) ବ୍ୟାଟେରୀ
(iv) ତାରକୁଣ୍ଡଳୀ
Solution:
(i) ସୁପରିବାହୀ ଧାତବ ତାର

V. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ର ଉତ୍ସ କିଏ ?
(ii) ସେଲ୍ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
(iii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(iv) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥକୁ ମୁକ୍ତ ବା ମୁଦିତ କାହା ସାହାଯ୍ୟରେ କରାଯାଏ ?
(v) ଦୁଇଟି ବଡ଼ ସାନ ସମାନ୍ତରଗାର କାହାର ସଂକେତକୁ ବୁଝାଏ ?
(vi) ପରିଧାନୀର କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
(vii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍‌ର ଛୋଟ ଓ ବଡ଼ ଗାର କାହାର ସଂକେତକୁ ବୁଝାଏ ?
(viii)ହିଟରରେ କେଉଁ ପ୍ରକାରର ତାର ଥାଏ ?
(ix) ରୋଧନ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(x) ବ୍ୟାଟେରୀ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
(i) ସେଲ୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ର ଉତ୍ସ ଅଟେ ।
(ii) ରାସାୟନିକ ଶକ୍ତିକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତିକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ କରିପାରୁଥିବା ଏକପ୍ରକାର ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥର ଧାରକକୁ ସେଲ୍
କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଯେଉଁ ପଥଦେଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥ କହନ୍ତି ।
(iv) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥକୁ ମୁକ୍ତ ବା ମୁଦିତ ସୁଇଚ ସାହାଯ୍ୟରେ କରାଯାଏ ।
(v) ଦୁଇଟି ବଡ଼ ସାନ ସମାନ୍ତରଗାର ସେଲର ସଂକେତକୁ ବୁଝାଏ ।
(vi) ଏକାଧ୍ଵକ ସେଲ୍‌କୁ ଏକତ୍ର ଧରିରଖି ବ୍ୟାଟେରୀରେ ପରିଣତ କରିବା ପରିଧାନୀର କାର୍ଯ୍ୟ ।
(vii) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସେଲ୍‌ର ଛୋଟ ଗାର ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଅଗ୍ର ଓ ବଡ଼ ଗାର ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଅଗ୍ର ସଂକେତକୁ ବୁଝାଏ ।
(viii)ହିଟରରେ ନିକ୍ରୋମ୍ ଧାତୁର କୁଣ୍ଡଳୀ ତାର ଥାଏ ।
(ix) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁପରିବାହୀ ତାର ଉପରେ ରହୁଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ କୁପରିବାହୀର ଆବରଣକୁ ରୋଧନ କହନ୍ତି ।
(x) ଏକାଧ୍ଵକ ସେଲ୍‌ର ସଂଯୋଗକୁ ବ୍ୟାଟେରୀ କହନ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 3 ଦେଖୁନାହିଁ କେତେ ଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 3 ଦେଖୁନାହିଁ କେତେ ଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧ ।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) କବିତାଟିରେ ବର୍ଷିତ ସ୍ଥାନ କେଉଁଠି ଅବସ୍ଥିତ ?
କବିତାଟିରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଖଣ୍ଡଗିରି ଭୁବନେଶ୍ଵରର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ପାହାଡ଼ । ପ୍ରାଚୀନ ଉତ୍କଳର ନରପତି ମହାମେଘବାହନ ଐର ଖାରବେଳଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଏହି ପାହାଡ଼ର ଗୁମ୍ଫାଗାତ୍ରରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଛି ।

(ଖ) କବି ଖଣ୍ଡଗିରିକୁ ଉତ୍କଳ ଗୌରବର ପ୍ରତୀକ ରୂପେ କାହିଁକି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ?
ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ର ପ୍ରସ୍ତର ଖଣ୍ଡମାନଙ୍କରେ ରହିଥ‌ିବା ଶିଳାଲିପିଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରାଚୀନ ଉତ୍କଳୀୟ ରାଜାମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁ ତଥ୍ୟ ଖୋଦିତ ହୋଇଅଛି । ବିଶେଷତଃ ଆଗଙ୍ଗାଗୋଦାବରୀ ବିସ୍ତୃତ କଳିଙ୍ଗ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ସମ୍ରାଟ ମହାମେଘବାହନ ଐର ଖାରବେଳଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତିରାଜିର ମୂକସାକ୍ଷୀ ଭାବେ ଖଣ୍ଡଗିରିର ଗୁମ୍ଫାମାନ ଅଦ୍ୟାବଧୂ ପ୍ରାଚୀନ ଉତ୍କଳ ଗୌରବର ପ୍ରତୀକ ରୂପେ ରହିଅଛି ।

(ଗ) ଖଣ୍ଡଗିରି ଜନସ୍ମୃତିରୁ କାହିଁକି ଲିଭିଯାଉଛି ?
Answer:
ଖଣ୍ଡଗିରିଠାରେ ଥ‌ିବା ଗୁମ୍ଫା, ମନ୍ଦିର, ରାଣୀହଂସପୁର ଓ ରାଜପ୍ରାସାଦର ଜୀର୍ଣାବଶେଷ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ରହି କାଳକ୍ରମେ ବିଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ ବସିଲାଣି । ସମୁଦାୟ ପାହାଡ଼ଟି ଲତାଗୁଳ୍ମ ଆଚ୍ଛାଦିତ ହେବାରୁ ତାହା ଅଗମ୍ୟ ହୋଇପଡ଼ିଛି ।

(ଘ) କବିତାରେ ରାଣୀହଂସପୁର ସମ୍ପର୍କରେ କବି କ’ଣ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କାଳର ଅପ୍ରତିହତ ପ୍ରଭାବରେ ଖଣ୍ଡଗିରି କ୍ରମେ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ରହି ଭଗ୍ନାବଶେଷରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ଏଠାରେ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଗୁମ୍ଫା ସହ ରାଣୀହଂସପୁର ମଧ୍ୟ ଜରାଜୀର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥାରେ ପଡ଼ିରହି ଅତୀତ ଉତ୍କଳର ଗୌରବୋଜ୍ଜ୍ବଳ ରାଜବିଭବର ମୂକସାକ୍ଷୀ ପାଲଟିଛି । ଏକଦା ଐଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟରେ ପୂର୍ଣ ରାଜପ୍ରାସାଦର ଏହି ଅଂଶର ଜରାଜୀର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥା କେବଳ

(ଙ) ସାଧୁ ଧର୍ମବେଶୀ ଓ ଖଣ୍ଡଗିରି ପଥପ୍ରାନ୍ତବାସୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ କବିତାରେ କ’ଣ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଗୌରବାବହ ଅତୀତ ଉତ୍କଳର ମୂକସାକ୍ଷୀ ଭାବେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ଜୀର୍ଣ୍ଣ ଖଣ୍ଡଗିରି ସନ୍ନିକଟ ପଥପ୍ରାନ୍ତବାସୀ ଏବଂ ସେଠାରେ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥିବା ସାଧୁସନ୍ଥମାନଙ୍କଠାରୁ ଖଣ୍ଡଗିରି ସମ୍ପର୍କରେ ନାନା ବିସ୍ମୟକର ତଥ୍ୟ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ । ଏବେ ମଧ୍ୟ ବିଳମ୍ବିତ ରାତ୍ରିର ନିସ୍ତବ୍ଧ ପ୍ରହରରେ ତପସ୍ବୀମାନଙ୍କ କଣ୍ଠ ନିଃସୃତ ଗମ୍ଭୀର ଧ୍ଵନି ଶୁଣାଯାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମତରେ ଗୁମ୍ଫାର ଅନ୍ଧକାର ଗୁହା ମଧ୍ଯରେ ସେହି ତପଚାରୀମାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଅଦ୍ୟାବଧୂ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ । ସାଧୁମାନଙ୍କର ଏପରି ଉକ୍ତିରେ ପଥଚାରୀ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ ବିସ୍ମିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ ଏହା ନିର୍ଜନତାର ଏକ ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ।

Question ୨।
ଦୁଇଟି ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) କବି ଖଣ୍ଡଗିରିକୁ ଦେଖ୍ କାହିଁକି ଚିନ୍ତାମଗ୍ନ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ ପ୍ରାଚୀନ କଳିଙ୍ଗର ଗୌରବପୂର୍ଣ୍ଣ ଗାଥା ବହନ କରିଛି । ସମ୍ରାଟ ମହାମେଘବାହନ ଐର ଖାରବେଳଙ୍କ ଅଶେଷ କୀର୍ତ୍ତି ପାହାଡ଼ର ଶିଳାଗାତ୍ରରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଛି । ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଗୁମ୍ଫା, ମନ୍ଦିର, ରାଣୀହଂସପୁର ଓ ରାଜପ୍ରାସାଦର ଜୀଶୀର୍ଷ ଧ୍ୱଂସାବଶେଷ ଅଦ୍ୟାବଧୂ ବିଦ୍ୟମାନ ଯାହା କ୍ରମଶଃ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ରହି ବିଲୁପ୍ତ ପ୍ରାୟ ହେବାକୁ ବସିଲାଣି । ଜନ୍ମଭୂମିର ଉଜ୍ଜଳ ଅତୀତର ଗୌରବରାଜି କ୍ରମବିଲୁପ୍ତ ଅବସ୍ଥାକୁ ଗତି କରୁଥିବାରୁ କବି ଗଭୀର କ୍ଷୋଭ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ନିଜ କଳ୍ପନେତ୍ରରେ ଉତ୍କଳର ଗୌରବ ଗରିମା ସ୍ମରଣ କରି କବି ଚିନ୍ତାମଗ୍ନ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି ।

(ଖ) କବିତାରେ ଖଣ୍ଡଗିରି ରାଜଦରବାରର ଦୃଶ୍ୟ କିପରି ଚିତ୍ରିତ ହୋଇଛି ?
ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ର ଗୁମ୍ଫାଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟତୀତ ରାଜପ୍ରାସାଦ ଓ ରାଣୀହଂସପୁର ଆଦି ଜରାଜୀର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଶିଳାଖଣ୍ଡମାନଙ୍କରେ ପ୍ରାସାଦ ପ୍ରାଙ୍ଗଣ ଓ ଦେଉଳର ଛାପ ସ୍ପଷ୍ଟ ବାରି ହୋଇଯାଏ । ସେସବୁ ପ୍ରାଚୀନ ଦେଖୁପାରିଛନ୍ତି, ରାଜଦରବାରରେ ଗୁପ୍ତଚର ବିଜୟ ସମ୍ବାଦ ଦେବାର ଦୃଶ୍ୟ, ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ପାରିଷଦବର୍ଗଙ୍କ ସହ ରାଜାଙ୍କର ଗୁପ୍ତ ମନ୍ତ୍ରଣାର ଦୃଶ୍ୟ । କବି ଶୁଣିପାରିଛନ୍ତି ନିକଟସ୍ଥ ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ବୀରବାଦ୍ୟର ଟମକ ଏବଂ ଦେଖାରିଛନ୍ତି ଉତ୍କଳୀୟ ବୀର ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କ ସମରସଜ୍ଜାର ଦୃଶ୍ୟ ।

(ଗ) ଶ୍ରମଣ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ଖଣ୍ଡଗିରିରେ କ’ଣ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି କବି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଖଣ୍ଡଗିରିର ଅପୂର୍ବ ଶୋଭାରାଜି ଦର୍ଶନ କରୁ କରୁ କବିଙ୍କ କଳ୍ପନା ସୁଦୂର ଅତୀତକୁ ଫେରି ଯାଇଛି । ଏକଦା ଏହି ଖଣ୍ଡଗିରି ଗୁମ୍ଫାମାନଙ୍କରେ ବୌଦ୍ଧ ଶ୍ରମଣ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ଏକତିତ୍ର ହୋଇ ଧର୍ମତତ୍ତ୍ଵ ଆଲୋଚନାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିବାର ଦୃଶ୍ୟ କବିଙ୍କ କଳ୍ପନେତ୍ରରେ ଭାସିଉଠିଛି । ‘ଅହିଂସା ପରମ ଧର୍ମ’ ଯାହାକି ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ମୂଳମନ୍ତ୍ର, ସେହି ତତ୍ତ୍ବ ଉପରେ, କାଳର ପ୍ରଭାବରେ ସେସବୁ ବିଲୀନ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଅଦ୍ୟାପି ଖଣ୍ଡଗିରିଠାରେ ବାସ କରୁଥିବା ସାଧୁସନ୍ଥ ତଥା ପଥଚାରୀମାନଙ୍କଠାରୁ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ ଯେ ରାତ୍ରିର ନିସ୍ତବ୍ଧ ପ୍ରହରରେ ଗୁମ୍ଫାମାନଙ୍କରୁ ଶ୍ରମଣମାନଙ୍କ କଣ୍ଠସ୍ଵର ଓ ସଙ୍ଗୀତ ଶୁଣାଯାଏ ।

(ଘ) ଖଣ୍ଡଗିରି ଗୁମ୍ଫାରେ ଶିଳ୍ପୀମାନେ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ?
Answer:
ପ୍ରାଚୀନ ଉତ୍କଳର ଗୌରବାବହ ଶିଳ୍ପଚାତୁରୀର ମୂକସାକ୍ଷୀ ଭାବେ ଖଣ୍ଡଗିରି ଅଦ୍ୟାବଧୂ ଦଣ୍ଡାୟମାନ । ବିଶେଷତଃ କଳିଙ୍ଗର ବିଜୟୀ ସମ୍ରାଟ ମହାମେଘବାହନ ଐର ଖାରବେଳଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଗୁମ୍ଫାର ପ୍ରସ୍ତରଖଣ୍ଡମାନଙ୍କରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଛି । ଆଦେଶରେ ସେମାନେ ସେଠାରେ ଅବିରତ କର୍ମରତ ରହି ସେହି ଅପୂର୍ବ ପ୍ରସ୍ତରକଳା ସୃଷ୍ଟିରେ ନିମଗ୍ନ ରହିଥ‌ିବାର ଦୃଶ୍ୟ କବି ଦେଖିପାରିଛନ୍ତି । କଳିଙ୍ଗ ରାଜାମାନଙ୍କ ଅକ୍ଷୟ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଶିଳାଗାତ୍ରରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ଆଜି ମଧ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ବିସ୍ମିତ କରେ ।

(ଙ) ସାଧକମାନେ ଖଣ୍ଡଗିରିରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ବୋଲି କହିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଏକଦା ଖଣ୍ଡଗିରି ଉତ୍କଳରେ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ପ୍ରଚାରର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ଥିଲା । ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଗୁମ୍ଫାମାନଙ୍କରେ ବୌଦ୍ଧ ଶ୍ରମଣ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ଗୂଢ଼ ତତ୍ତ୍ଵଦି ଆଲୋଚନା କରୁଥିଲେ । ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ବାଣୀ ‘ଅହିଂସା ପରମ ଧର୍ମ’ ଉପରେ ଧର୍ମଯାଜକମାନେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲେ । କାଳକ୍ରମେ ସେସବୁ ବିନଷ୍ଟ ହେଲାପରେ ଅତୀତକୁ ଶ୍ରମଣ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ଗୂଢ଼ ତତ୍ତ୍ଵଦି ଆଲୋଚନା କରୁଥିଲେ । ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ବାଣୀ ‘ଅହିଂସା ପରମ ଧର୍ମ’ ଉପରେ ଧର୍ମଯାଜକମାନେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲେ । କାଳକ୍ରମେ ସେସବୁ ବିନଷ୍ଟ ହେଲାପରେ ଅତୀତକୁ ସ୍ମରଣ କରାଇବାପାଇଁ ଖଣ୍ଡଗିରି ମୂକସାକ୍ଷୀ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି । ଖଣ୍ଡଗିରିଠାରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ସାଧୁସନ୍ଥମାନେ ଖଣ୍ଡଗିରି ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁ ବିସ୍ମୟକର କଥା ଦୃଢ଼ଭାବେ କହିଥାଆନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଖଣ୍ଡଗିରି ଗୁମ୍ଫାଗର୍ଭ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ତପସ୍ଵୀ ଓ ସାଧକ ତପାଚରଣରେ ନିମଗ୍ନ ରହିଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନଙ୍କ ଗମ୍ଭୀର ସ୍ଵର ରାତ୍ରିର ନିସ୍ତବ୍ଧ ପ୍ରହରରେ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ ।

(ଚ) ବୃଦ୍ଧ ଖଣ୍ଡଗିରି ବିରକ୍ତ ପରାଏ ଉଭା ଗମ୍ଭୀରେ- ଏହା କାହିଁକି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଉତ୍କଳର ଗୌରବାବହ ଅତୀତର ମୂକସାକ୍ଷୀ ଭାବେ ଖଣ୍ଡଗିରି ଅଦ୍ୟାବଧୂ ବିଦ୍ୟମାନ । ଉତ୍କଳୀୟ ରାଜା ମହାରାଜାମାନଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି, ଉତ୍କଳର ବୀର ସୈନ୍ୟସାମନ୍ତମାନଙ୍କ ବୀରତ୍ଵ ଗରିମା ତଥା ଉତ୍କଳୀୟ କାରୁକଳା ଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କ କଳାକୃତି ଆଦିର ମୂକସାକ୍ଷୀ ଭାବେ ଖଣ୍ଡଗିରି ଦଣ୍ଡାୟମାନ । ମାତ୍ର କାଳର କରାଳଗର୍ଭରେ ଏହା କ୍ରମେ ଜୀର୍ଘଶୀର୍ଷ ଅବସ୍ଥାକୁ ଆସି କ୍ରମେ ବିଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ ବସିଲାଣି ଯାହା ଦର୍ଶନ କରି କବିଙ୍କ ମନ ବିଷାଦରେ ଭରିଉଠିଛି । କବିଙ୍କୁ ଖଣ୍ଡଗିରି ଏକ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଓ ବିରକ୍ତ ପାହାଡ଼ ଭାବେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୋଇଛି । ଏହାର ପାଦଦେଶ ଲତାଗୁଳ୍ମ ଆଚ୍ଛାଦିତ ହୋଇ କ୍ରମେ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ପଡ଼ିରହିଛି । ଯେଉଁ ସ୍ଥାନ ଏକଦା କୋଳାହଳ, ବୀରବାଦ୍ୟ ଓ ତତ୍ତ୍ଵାଲୋଚନାର ଗୁରୁଗମ୍ଭୀର ଶବ୍ଦରେ ପ୍ରକମ୍ପିତ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲା ତାହା ଆଜି ହିଂସ୍ର ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଆବାସସ୍ଥଳୀ ପାଲଟିଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ହୁଏତ ଖଣ୍ଡଗିରି ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରୁଛି । ଅତୀତରେ ଉତ୍କଳୀୟ ମାନଙ୍କଠାରେ ଥିବା କଳା କାରିଗରୀ ଓ ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ବ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ଆଜିର ଉତ୍କଳୀୟ ମାନଙ୍କଠାରେ ନ ଦେଖ୍ ଖଣ୍ଡଗିରି ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରୁଛି।

Question ୩ ।
ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
(କ) ‘ତଥାପି ସେ ଗାଥା ରଖୁଅଛି ଗିରି
କାଳ ପରାଭବେ ଦେଖାଇ ହିଆ ।’
Answer:
ତଥାପି ସେ ………………………… ଦେଖାଇ ହିଆ ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି କବି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ରଚିତ “ଦେଖୁନାହିଁ କେତେଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି” କବିତାରୁ ଆନୀତ। ପାଷାଣ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଖଣ୍ଡଗିରି କିପରି ଉତ୍କଳର କୀର୍ତ୍ତି ରାଜି ନିଜ ବକ୍ଷରେ ସାଇତି ରଖୁଛି ତାହା ଏଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ। କଳାରେ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଥିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାର ନାଁ ହେଉଛି ଉତ୍କଳ। ରାଜା ମହାରାଜାମାନଙ୍କର ବୀରତ୍ଵ କାହାଣୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଯଶଖ୍ୟାତି କଳା, ସ୍ଥାପତ୍ୟ, ସାହିତ୍ୟ, ଧର୍ମନୀତି ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍କଳ ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲା। ମାତ୍ର ଆଜି ଓଡ଼ିଶାର ସେ ଗୌରବ ଓ ବିଭବ କାଳର କରାଳ ସ୍ରୋତରେ ବିଲୀନ ହୋଇ ଯାଇଛି । ଆଜିର କଳିଙ୍ଗବାସୀ ମାତୃଭୂମିର ଗୌରବ ଏବଂ କଳିଙ୍ଗର ନାମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ମରଣ କରିଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ଖଣ୍ଡଗିରି ଏଥୁରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର । ସବୁ ବାଧା ବିଘ୍ନକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି, ଅତୀତ ଉତ୍କଳର ଐତିହ୍ୟକୁ ବକ୍ଷରେ ଧାରଣ କରି ବୀରଦର୍ପରେ ସେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇ ରହିଛି । କାଳର କରାଳ ପ୍ରଭାବ ଏହି କୀର୍ତ୍ତିରାଜିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଧ୍ୱଂସ କରିପାରିନାହିଁ ।

(ଖ) ‘ନୁହେଁ ତା’ ବିଚିତ୍ର ବାହ୍ୟ ବିଶ୍ଵ ମାତ୍ର
ପ୍ରତିଫଳେ ନର ନିଜ ହୃଦୟ ।’
‘ନୁହେଁ ତା’ ………………………….. ନିଜ ହୃଦୟ ।’
ଉକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ରଚିତ “ଦେଖୁନାହିଁ କେତେଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି” କବିତାରୁ ଗୃହୀତ। ମନୁଷ୍ୟ ନିଜ ହୃଦୟର ବିଶ୍ଵାସ ଏବଂ ଚିନ୍ତାଧାରାର ପ୍ରତିଫଳନ ବାହ୍ୟ ବିଶ୍ଵରେ କିପରି ଦେଖ‌ିବାକୁ ପାଇଥାଏ, ତାହା ଏଠାରେ କବି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଖଣ୍ଡଗିରିର ପଥପାର୍ଶ୍ଵରେ ବସି ରହିଥା’ନ୍ତି ଧର୍ମବେଶଧାରୀ ବହୁ ସାଧୁ । ସେମାନେ ପରିଦର୍ଶକମାନଙ୍କୁ ଖଣ୍ଡଗିରି ବିଷୟରେ ବହୁ ଅଦ୍ଭୁତ କାହାଣୀ ଶୁଣାନ୍ତି ଏବଂ ସିଦ୍ଧ ସାଧକଗଣଙ୍କର ଜୀର୍ଣ କଠଉ ଦେଖାଇ ଶ୍ରୋତା ମନରେ ଖଣ୍ଡଗିରିର ସିଦ୍ଧ ସାଧକମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ବିଶ୍ଵାସ ଜନ୍ମାନ୍ତି । ସେମାନେ କହନ୍ତି ଯେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଖଣ୍ଡଗିରିର ଅନ୍ଧାର ଗୁମ୍ଫା ଗହ୍ବରରୁ ଗଭୀର ରାତ୍ରିରେ ଭାସିଆସେ ବିଷ୍ଣୁ-ସଙ୍ଗୀତ । ସେମାନଙ୍କର ଏ ସବୁ କାହାଣୀକୁ ଅବିଶ୍ବାସ କରିବାର କିଛି କାରଣ ନାହିଁ ବୋଲି କବି କହୁଛନ୍ତି | କାରଣ ଏ ବାହ୍ୟ ଦୁନିଆ ହେଉଛି ମଣିଷ ହୃଦୟର ବିଶ୍ଵାସ ଓ ତା’ର ଚିନ୍ତାଧାରାର ଅବିକଳ ପ୍ରତିଫଳନା

Question ୪ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ସମୋଚ୍ଚାରିତ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଅର୍ଥ-ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ବାକ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
ପ୍ରାସ।ଦ – ପ୍ରସାଦ, ସତ – ଶତ, ବାସା – ବାସି, ଖର – ଖାର, ପୁର – ପୂର
Answer:
ପ୍ରାସ।ଦ – (ଭୋଗ) – ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପ୍ରସାଦ ସେବନ କଲେ ପାପରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳେ ବୋଲି ପ୍ରବାଦ ରହିଛି ।
ପ୍ରସାଦ – (କୋଠାଘର) – ସୁରବାବୁଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ଏକ ତିନିମହଲା ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରାସାଦ ଅଟେ ।
ସତ – (ସତ୍ୟ) – ସତ କେବେ ଲୁଚି ରହେନାହିଁ ।
ଶତ – (ଶହେ) – ଗାନ୍ଧାରୀ ଶତ ପୁତ୍ରର ଜନନୀ ଥିଲେ ।
ବାସା – (ବାସିନ୍ଦା) – ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ମିଳିତ ହୋଇ ଗ୍ରାମ ରାସ୍ତା ମରାମତି କରୁଛନ୍ତି ।
ବାସି – (ବାସି/ପଚା) – ବାସି ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।
ଖର – (କ୍ଷିପ୍ର) ବର୍ଷାଦିନେ ନଦୀର ଜଳ ଖର ହୋଇଥାଏ ।
ଖାର – (ଖାର) – ଧୋବା ଖାର ଦେଇ ଲୁଗା ସଫା କରୁଛି ।
ପୁର – (ନଗର) – ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବପର୍ବାଣି ପୁରପଲ୍ଲୀମାନଙ୍କରେ ଖୁବ୍ ଧୁମ୍‌ଧାମ୍‌ରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
ପୂର – (ପିଠା ଭିତରେ ଭରିବାର ଜିନିଷ) – କାକରା ପିଠା ମଧ୍ଯରେ ଦିଆଯାଉଥ‌ିବା ପୂର କାକରାକୁ ସୁଆଦିଆ କରେ ।

Question ୫ ।
ମନେପକାଇ କବିତାର ପଦଟିକୁ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଦୂର ଦେଖୁଁ ଦୂତ ____________
____________କରେ ଛାମୁରେ ଜଣା ।
Answer:
ଦୂର ଦେଖୁଁ ଦୂତ ବିଜୟ ବାରତା
ଘେନି ଆସି କରେ ଛାମୁରେ ଜଣା ।

(ଖ) ଗମ୍ଭୀର ନିଘୋଷେ ____________
____________ଧର୍ମ ପ୍ରଚାର ।
Answer:
ଗମ୍ଭାର ନିର୍ଘୋଷେ ଲୋକ ଉପଦେଶେ
କାହିଁ ବା ଅହିଂସା ଧର୍ମ ପ୍ରଚାର ।

(ଗ) ଚୂଳୁଁ ମୂଳ ଯାଏ ____________
____________ ଗୁମ୍ଫା ଦେଉଳ ।
Answer:
ଚୂଳୁଁ ମୂଳ ଯାଏ ଶୋଭେ ଶିଳାକାୟେ
ପ୍ରାସାଦ ପ୍ରାଙ୍ଗଣ ଗୁମ୍ଫା ଦେଉଳ ।

Question ୬।
କବିତାର କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି ଲେଖ ।
(କ) ‘ଉଜ୍ଜଳ ଛବି’
Answer:
ଖଣ୍ଡଗିରି ଦର୍ଶନ କାଳରେ କବି ଉତ୍କଳର ଗୌରବାବହ ସମୃଦ୍ଧି ବିଷୟରେ କଳ୍ପନା କରିବା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏହା କୁହାଯାଇଛି।

(ଖ) ‘କଳିଙ୍ଗର ଭୂତି’
ଐରବଂଶ ସମ୍ରାଟ ମହାମେଘବାହନ ଖାରବେଳଙ୍କ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶା କଳିଙ୍ଗ ଭାବେ ପରିଚିତ ଥିଲା । ତାଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ରାଜ୍ୟ ଆଗଙ୍ଗାଗୋଦାବରୀ ବିସ୍ତୃତ ଥିଲା ଏବଂ କଳିଙ୍ଗ କଳା, ସଂସ୍କୃତି, ଧର୍ମ, ସମାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ତଥା ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟ ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କଳିଙ୍ଗର ଭୂତି ଅସାମାନ୍ୟ କଥା କୁହାଯାଇଛି ।

(ଗ) ‘ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରମାଣ’
Answer:
ଜୀର୍ଣ ଖଣ୍ଡଗିରି ଗୁମ୍ଫା ଗହ୍ବର ମଧ୍ୟରେ ତପସ୍ଵୀ ଓ ସାଧକମାନେ ବାସ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ନିସ୍ତବ୍ଧ ରାତ୍ରିରେ ସେମାନଙ୍କ କଣ୍ଠନିଃସୃତ ଗମ୍ଭୀର ଧ୍ଵନି ଶୁଣାଯାଏ ବୋଲି ପାହାଡ଼ ଉପକଣ୍ଠରେ ରହୁଥିବା ସାଧୁ ସନ୍ଥମାନେ ଦୃଢ଼ଭାବରେ କହିଥାଆନ୍ତି । ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରମାଣ ସ୍ୱରୂପ ସେମାନଙ୍କ ବ୍ୟବହୃତ ଜୀର୍ଣ୍ଣ କଠଉ ଆଦି “ଖାଇଥାଆନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ‘ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରମାଣ’ କଥା କୁହାଯାଇଛି ।

(ଘ) ‘ସଙ୍ଗୀତ ନଭେ’
Answer:
ଏକଦା ଖଣ୍ଡଗିରି ଗୁମ୍ଫାମାନଙ୍କରେ ବୌଦ୍ଧ ଶ୍ରମଣ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କ ଗହଣରେ ଧର୍ମତତ୍ତ୍ଵ ଆଲୋଚନା କରୁଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଜୀର୍ଣ୍ଣ ଖଣ୍ଡଗିରି ପରିପାର୍ଶ୍ବରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ସାଧୁସନ୍ଥମାନେ ଦୃଢ଼ଭାବେ କହନ୍ତି ଯେ ଅଦ୍ୟାବଧୂ ବହୁ ତପଚାରୀ ଗୁମ୍ଫାର ନିଭୃତ କକ୍ଷରେ ସାଧନାରତ ଅଛନ୍ତି । ବିଳମ୍ବିତ ରାତ୍ରିର ନିସ୍ତବ୍ଧ ପ୍ରହରରେ ସେମାନଙ୍କ ଗମ୍ଭୀର କଣ୍ଠସଙ୍ଗୀତ ଓ ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରଣ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ‘ସଙ୍ଗୀତ ନଭେ’ କଥା କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୭ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
କାୟା, ହିଆ, ନିଶିଥ, ନଭ, କଠାଉ
Answer:
କାୟା – ଶରୀର
ନିଶିଥ – ରାତ୍ରି, ଅର୍ଦ୍ଧରାତ୍ରି
କଠାAnswer: ଖଡ଼ମ
ହିଆ – ବକ୍ଷ, ଛାତି
ନଭ – ଆକାଶ

Question ୮।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ଲେଖ ।
ରୋଧଛନ୍ତି, ନିବସନ୍ତି, ପ୍ରତିଫଳେ, ଏକାନ୍ତେ, ନିରତେ
Answer:
ରୋଧ୍ଵଛନ୍ତି – ଅଟକାଇଛନ୍ତି, ବାଧା ଦେଇଛନ୍ତି
ନିବସନ୍ତି – ବସବାସ କରନ୍ତି
ପ୍ରତିଫଳେ – ପ୍ରତିଫଳିତ ହୁଏ
ଏକାନ୍ତେ – ଏକୁଟିଆ ସମୟରେ, ନିରୋଳାରେ
ନିରତେ – ସବୁ ସମୟରେ, ଅନବରତ ଭାବେ

ତୁମପାଇଁ କାମ :

ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ଲେଖା ସଂଗ୍ରହ କର ଓ ପଢ଼ ।
ଖଣ୍ଡଗିରିର ଇତିହାସ ଓ ତତ୍‌ସଂପର୍କିତ ବିଭିନ୍ନ ଛବି ସଂଗ୍ରହ କର । ଖଣ୍ଡଗିରି ଉପରେ ଏକ ପ୍ରବନ୍ଧ ରଚନା କର ।
Answer:
ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନିଜେ କର ।

ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର

ଅତିସଂ ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର

Question ୧ ।
‘ଦେଖୁ ନାହିଁ କେତେ ଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି’ କବିତାର କବି କିଏ ?
Answer:
‘ଦେଖୁ ନାହିଁ କେତେ ଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି’ର କବି ହେଉଛନ୍ତି ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ।

Question ୨ ।
ଗୋପବନ୍ଧୁ କେଉଁଠି ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଗୋପବନ୍ଧୁ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ସୁଆଣ୍ଡୋ ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।

Question ୩ ।
‘ଦେଖୁ ନାହିଁ କେତେ ଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି’ କବିତାରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ କେଉଁ କଥାକୁ ମନେପକାଇଛନ୍ତି ?
Answer:
‘ଦେଖୁ ନାହିଁ କେତେ ଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି’ କବିତାରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଖଣ୍ଡଗିରି ଇତିହାସ ମାଧ୍ୟମରେ ଆମ ଅତୀତର

Question ୪ ।
ଖଣ୍ଡଗିରି କାହାର ଅତୀତ ଗୌରବ ଗାଥାକୁ ଗାଉଛି ?
Answer:
ଖଣ୍ତଗିରି ଅତାତ ତ୍ତକ୍ କର ଗୌରବର ଗାଥାକୁ ଗାତ୍ତଛା

Question ୫ ।
କବି କ’ଣ ଦେଖୁ ବିମୁଗ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
କବି ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭା ଦର୍ଶନ କରି ବିମୁଗ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ।

Question ୬ ।
କେଉଁ ଶାସକଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ର ଗୁମ୍ଫାଗାତ୍ରରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ପ୍ରାଚୀନ ଉତ୍କଳର ନରପତି ମହାମେଘ ବାହନ ଐରଖାରବେଳଙ୍କ କୀର୍ତିରାଜି ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ର ଗୁମ୍ଫା ଗାତ୍ରରେ ଖେ।ଦିତ ହୋଇଛି।

Question ୭ ।
ଖଣ୍ଡଗିରିରେ କ’ଣ ମୂକସାକ୍ଷୀ ରୂପେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଖଣ୍ଡଗିରିରେ ଐର ଖାରବେଳଙ୍କ ଦ୍ବାରା ନିର୍ମିତ ରାଣୀହଂସପୁର ପ୍ରାସାଦ ପ୍ରାଙ୍ଗଳ ଗୁମ୍ଫା, ଦେଉଳ ଅତୀତର ମୂକସାକ୍ଷୀ

Question ୮ ।
ଖଣ୍ଡଗିରିରେ କ’ଣ ନାରଖାର ଅବସ୍ଥାରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଥିବା କଥା କବି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ରାଜା ଐର ଖାରବେଳଙ୍କଦ୍ଵାରା ନିର୍ମିତ ରାଣୀହଂସପୁରଟି ପୂର୍ବର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ହରାଇ ଖୁବ୍ ନାରଖାର ହୋଇ ଛିଡ଼ା

Question ୯ ।
ଖଣ୍ଡଗିରିକୁ ଯିବା ଅଗମ୍ୟ ହେଇଛି କାହିଁକି ?
Answer:
ସମୁଦାୟ ପାହାଡ଼ଟି ଲତାଗୁଳ୍ମ ଆଚ୍ଛାଦିତ ହେବାରୁ ଅଗମ୍ୟ

Question ୧୦ ।
ଅତୀତର ବିଳାସପୂର୍ବ ରାଜପ୍ରାସାଦ ଆଜି କାହାର ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀ ହୋଇପଡ଼ିଛି । ହୋଇଛି ?
Answer:
ଅତୀତର ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜପ୍ରାସାଦ ଆଜି ହିଂସ୍ର ବନ୍ୟଜନ୍ତୁଙ୍କର ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳ ହୋଇପାରିଛି ।

ବସ୍ତ୍ ନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
‘ଦେଖୁନାହିଁ କେତେଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି’ କବିତାଟି କାହାର ରଚନା ?
(କ) ସାରଳା ଦାସ.
(ଖ) ଦାନକୃଷ୍ଣ ଦାଷ
(ଗ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
(ଘ) ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତ୍ରସିଂହାର
Answer:
(ଗ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ

Question ୨ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଠାରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ନୀଳଗିରି
(ଖ) କାହୁଆ
(ଗ) ସୁଆଶ୍ରୋ
(ଘ) ମଳ୍ଲାକାଶପୁର
Answer:
(ଗ) ସୁଆଶ୍ରୋ

Question ୩ ।
ଗୋପବନ୍ଧୁ ସତ୍ୟବାଦୀଠାରେ ବନବିଦ୍ୟାଳୟ କାହିଁକି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
(କ) ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ତିଆରି କରିବାପାଇଁ
(ଖ) ଙ୍ଗରେଜମାନଙ୍କୁ ଅସହଯୋଗ କରିବାପାଇଁ
(ଗ) ଦେଶପ୍ରେମୀ ସଂଗ୍ରାମୀ ମଣିଷ ତିଆରି କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସମାଜ ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାପାଇଁ
(ଘ) ସାହିତ୍ୟର ବିକାଶପାଇଁ
Answer:
(ଗ) ଦେଶପ୍ରେମୀ ସଂଗ୍ରାମୀ ମଣିଷ ତିଆରି କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସମାଜ ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାପାଇଁ

Question ୪।
ଗୋପବନ୍ଧୁ କେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ଖଣ୍ଡଗିରି ଦେଖିବାକୁ ଯାଇଥିଲେ ?
(କ) ଶିଶୁ ଅବସ୍ଥାରେ
(ଖ) ପ୍ରଥମ ଯୌବନ ଅବସ୍ଥ।ରେ
(ଗ) ପ୍ରୌଢ ଅବସ୍ଥାରେ
(ଘ) ବୃଦ୍ଧ ଅବସ୍ଥାରେ
Answer:
(ଖ) ପ୍ରଥମ ଯୌବନ ଅବସ୍ଥ।ରେ

Question ୫।
ଖଣ୍ଡଗିରି କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
(କ) ଭୁବନେଶ୍ଵରର ପୂର୍ବ ଦିଗରେ
(ଖ) ଭୁବନେଶ୍ଵରର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ
(ଗ) ଭୁବନେଶ୍ଵରର ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ
(ଘ) ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଉତ୍ତର – ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ
Answer:
(ଘ) ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଉତ୍ତର – ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ

Question ୬ ।
‘ସୁଷମା-ପିପାସା-ଭାବ-ଉନ୍ମାଦେ’ – ଏଠାରେ ‘ସୁଷମା-ପିପାସା’ର ଅର୍ଥ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ?
(କ) ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଉପଭୋଗ କରିବାର ଇଚ୍ଛା
(ଗ) ଅବସର ସମୟ କଟାଇବାର ଇଚ୍ଛା
(ଖ) କବିତା ଲେଖୁବାର ଇଚ୍ଛା
(ଘ) ଗବେଷଣା କରିବାର ଇଚ୍ଛା
Answer:
(କ) ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଉପଭୋଗ କରିବାର ଇଚ୍ଛା

Question ୭।
କାଳ ପ୍ରତିସ୍ରୋତରେ ଗତି କରିବାକୁ କବି କାହାର ଆଶ୍ରୟ ନେଇଛନ୍ତି ?
(କ) କଳ୍ପନାର ନେତ୍ର
(ଖ) କଜ୍ଜିନାର ପୋତ
(ଖ) ଜନସୃତି
(ଘ) ସନ୍ନ୍ୟାସାମାନଙ୍କର ସଂଗାତ
Answer:
(ଖ) କଜ୍ଜିନାର ପୋତ

Question ୮।
ଖଣ୍ଡଗିରି କାହାର କୀର୍ତ୍ତି ?
(କ) ଅଶୋକ
(ଖ) ଖାରବେଳ
(ଗ) ଅନଙ୍ଗଭୀମ ଦେବ
(ଘ) ନରସିଂହ ଦେବ
Answer:

Question ୯।
ଯାଇଅଛି ମିଶି କଳିଙ୍ଗ ଭୂତି – ଏହି କବିତାଂଶରେ ‘ଭୂତି’ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି –
(କ) କୀର୍ତି
(ଖ) ଅନୁରାଗ ଶୂନ୍ଯ
(ଗ) ସମ୍ପଦ
(ଘ) ସ୍କୃତି
Answer:
(ଖ) ଅନୁରାଗ ଶୂନ୍ଯ

Question ୧୦ ।
କଳିଙ୍ଗର ଅତୀତ ଗୌରବର ମୂକସାକ୍ଷୀରୂପେ କିଏ
(କ) ହାତୀଗୁମ୍ଫା
(ଖ) ରାଜାରାଶା ଗୁମ୍ପା
(ଗ) ଖଣ୍ଡଗିରି ରାଣୀହଂସପୁର ଗୁମ୍ଫା
(ଘ) ବ୍ୟାଘ୍ର ଗୁମ୍ଫା
Answer:
(ଗ) ଖଣ୍ଡଗିରି ରାଣୀହଂସପୁର ଗୁମ୍ଫା

Question ୧୧ ।
ଖଣ୍ଡଗିରି କିପରି ଉତ୍କଳର ଗୌରବ ଗୀତ ଗାନକରୁଛି ?
(କ) ଗୁଣୁଗୁଣୁ ହୋଇ
(ଖ) ନିରବ ଗମ୍ଭୀରେ
(ଗ) ବିରକ୍ତି ଭାବରେ
(ଘ) ଉଚ୍ଚସ୍ୱରରେ
Answer:
(ଖ) ନିରବ ଗମ୍ଭୀରେ

Question ୧୨ ।
ଖଣ୍ଡଗିରି କେଉଁ ଗୀତ ଗାଉଛି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
(କ) ଗୌରବର
(ଖ) ଆନନ୍ଦର
(ଗ) ସାହସର
(ଘ) ବିଷାଦର
Answer:
(କ) ଗୌରବର

Question ୧୩ ।
ଖଣ୍ଡଗିରିରେ ଗଭୀର ରାତିରେ କାହାର ସଂଗୀତ ଶୁଣାଯାଏ ?
(କ) ଶ୍ରମଣ ସନ୍ନ୍ୟାସୀଙ୍କର
(ଖ) ହିଂସ୍ରଜନ୍ତୁଙ୍କର
(ଗ) ଅଶରାରାମାନଙ୍କର
(ଘ) ନର୍ତ୍ତକାମାନଙ୍କର
Answer:
(କ) ଶ୍ରମଣ ସନ୍ନ୍ୟାସୀଙ୍କର

Question ୧୪ ।
ଶ୍ରମଣ ସନ୍ନ୍ୟାସୀଗଣ ଖଣ୍ଡଗିରିରେ ବସି କେଉଁ ଧର୍ମ ପ୍ରଚାର କରୁଥିଲେ ?
(କ) ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ
(ଖ) ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମ
(ଗ) ଅହିଂସା ଧର୍ମ
(ଘ) ଖଷ୍ଟଧର୍ମ
Answer:
(ଗ) ଅହିଂସା ଧର୍ମ

Question ୧୫ ।
ଖଣ୍ଡଗିରିକୁ ଦେଖ୍ କବି କ’ଣ ସ୍ମରଣ କରିଛନ୍ତି ?
(କ) ଖଣ୍ଡଗିରିର ବିନଷ୍ଟ ରୂପେ
(ଖ) ଖଣ୍ଡଗିରିର ଅତୀତ ଗୌରବ
(ଗ) ଗୁମ୍ଫାର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ
(ଘ) ପ୍ରକୃତିର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ
Answer:
(ଗ) ଗୁମ୍ଫାର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ

Question ୧୬ ।
ଖଣ୍ଡଗିରିର ପଥ ମଧ୍ଯରେ ବାଟୋଇମାନଙ୍କୁ ସାଧୁସନ୍ଥମାନେ କ’ଣ ସବୁ ଦେଖାଇଥାଆନ୍ତି ?
(କ) ଜୀର୍ଣ୍ଣ କଠଉ
(ଖ) ଭଗ୍ନ ମୂର୍ତ୍ତି
(ଗ) ଗୁମ୍ଫାର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ
(ଘ) ଖଣ୍ଡଗିରିର ବିନଷ୍ଟ ରୂପ
Answer:
(କ) ଜୀର୍ଣ୍ଣ କଠଉ

Question ୧୭ ।
କଳିଙ୍ଗ ଗୌରବରାଜି କେଉଁଠି ମିଶିଯାଇଛି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
(କ) ସମୁଦ୍ରଗର୍ଭରେ
(ଗ) ଖଣ୍ଡଗିରିର ପଥର ଦେହରେ
(ଖ) ମହାକାଳ ବକ୍ଷରେ
(ଘ) ଉଦୟଗିରିର ପଥର ଦେହରେ
Answer:

Question ୧୮ ।
ଖଣ୍ଡଗିରିର ଶୋଭା ସଂଦର୍ଶନ କରି କବି କେଉଁଠାରେ ଚିନ୍ତା ନିମଗ୍ନ ହୋଇ ବସିପଡ଼ିଲେ ?
(କ) ଖଣ୍ଡଗିରି ଚୂଡ଼ାରେ
(ଖ) ଖଣ୍ଡଗିରି ପାଦଦେଶରେ
(ଗ) ରାଣୀହଂସପୁରରେ
(ଘ) ଉଦୟଗିରି ପାଦଦେଶରେ
Answer:
(ଖ) ଖଣ୍ଡଗିରି ପାଦଦେଶରେ

Question ୧୯ ।
କବି କାହା ସାହାଯ୍ୟରେ ଖଣ୍ଡଗିରିର ଅତୀତ ଉତ୍କଳର ଛବି ଅବଲୋକନ କରିଛନ୍ତି ?
(କ) କଳ୍ପନାର ଚକ୍ଷୁରେ
(ଖ) କଳ୍ପନାର ପୋତରେ
(ଗ) କାଳ ପ୍ରତିସ୍ପ୍ରେ।ତରେ
(ଘ) ସ୍ଵଚକ୍ଷ୍ମରେ
Answer:
(କ) କଳ୍ପନାର ଚକ୍ଷୁରେ

Question ୨୦ ।
ଶ୍ରମଣ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(କ) ପୁରୋହିତ
(ଖ) ଚୈନ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ
(ଗ୍) ବୌଦ୍ଧ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ
(ଘ) ଧର୍ମଯାଜକ
Answer:
(ଗ୍) ବୌଦ୍ଧ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ

Question ୨୧ ।
କାହାର ପ୍ରଭାବରେ ଲୋକଙ୍କ ସ୍ମୃତିପଟରୁ ଅତୀତ କଳିଙ୍ଗର ବିଭବରାଜି ଲିଭିଯାଇଛି ?
(କ) ଜନାର ପ୍ରଭାବରେ
(ଖ) ବିଜ୍ଞାନର ପ୍ରଭାବରେ
(ଗ୍) ପାଣ୍ଠାତ୍ୟ ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରଭାବରେ
(ଘ) କାଳର ପ୍ରଭାବରେ
Answer:
(ଘ) କାଳର ପ୍ରଭାବରେ

Question ୨୨ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ‘ସୁଖଦୁଃଖ’ ପରି ଯୁଗ୍ମଶବ୍ଦ ?
(କ) ଖଟମାଠ
(ଖ) ଟଙ୍କାଟୋକର
(ଗ) ପାପପୁଣ୍ୟ
(ଘ) ଧନମାନ
Answer:
(ଗ) ପାପପୁଣ୍ୟ

Question ୨୩ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ପଶୁ ଶ୍ଵାପଦ ?
(କ) ଗାଈ
(ଖ) ଛେଳି
(ଗ) ମାଇଁଷି
(ଘ) ସିଂହ
Answer:
(ଘ) ସିଂହ

Question ୨୪ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଟି ଆକାଶର ଅର୍ଥକୁ ବୁଝାଉଛି ?
(କ) ନିଶିଥ
(ଖ) ନଭ
(ଗ) ଶୋକର
(ଘ) ଯାମ
Answer:
(ଖ) ନଭ

Question ୨୫ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଉନ୍ମାଦର ଅର୍ଥକୁ ବୁଝାଉନାହିଁ ?
(କ) ମତ୍ତ
(ଘ) କାଳର ପ୍ରଭାବରେ
(ଗ) ପାପପୁଣ୍ୟ
(ଘ) ସିଂହ
Answer:
(ଘ) ସିଂହ

Question ୨୬ ।
ଖଣ୍ଡଗିରି ପରିଦର୍ଶନରେ କବିଙ୍କର କେଉଁ କଳିଙ୍ଗ ନରପତିଙ୍କ ଗୌରବମୟ କାହାଣୀ ମନେପଡ଼ିଛି ?
(କ) ଅନଙ୍ଗଭୀମ ଦେବ
(ଖ) ଯଯାତିକେଶରୀ
(ଗ) ଖାରବେଳ
(ଘ) ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଦେବ
Answer:
(ଗ) ଖାରବେଳ

Question ୨୭ ।
ବାହ୍ୟ ବିଶ୍ଵରେ କ’ଣ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୁଏ ବୋଲି କବିତାରେ କୁହାଯାଇଛି ?
(କ) ମଣିଷର ହୃଦୟ
(ଖ) ପ୍ରତିବିମ୍ବ
(ଗ) ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ
(ଘ) ପ୍ରାକୃତିକ ଦୃଶ୍ୟ
Answer:
(କ) ମଣିଷର ହୃଦୟ

Question ୨୮ ।
କେଉଁମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗୀତ ଗଭୀର ନିଶୀଥରେ ଶୁଣାଯାଏ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
(କ) ଶ୍ରମଣ ସାଧକ
(ଖ) ଅସାଧୁ ସାଧକ
(ଗ) ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ
(ଘ) ପ୍ରାକୃତିକ ଦୃଶ୍ୟ
Answer:
(ଗ) ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ

Question ୨୯ ।
ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ରେ କେତୋଟି ଗୁମ୍ଫା ରହିଛି ?
(କ) ୧୫
(ଖ) ୧୭
(ଗ) ୧୯
(ଘ) ୨୩
Answer:
(ଗ) ୧୯

କବି ପରିଚୟ :

ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ନବ ଉତ୍କଳର ପ୍ରାଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ । କରିଥିଲେ । ସତ୍ୟବାଦୀଠାରେ ବକୁଳ ବନର ଛୁରୀଅନା କୁଞ୍ଜ ତଳେ ସେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଏକ ବନବିଦ୍ୟାଳୟ । ସେବା, ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ଓ ଶିକ୍ଷା ବିସ୍ତାର ଥିଲା ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଦେଶପ୍ରେମୀ, ସଂଗ୍ରାମୀ ମଣିଷ ତିଆରି କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସାହିତ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତି ଓ ସମାଜକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାକୁ ସେ ସାରାଜୀବନ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ । ପରେ ସ୍ଵାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଭାଗ ନେଇ ସେ ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବମାନ୍ୟ ନେତାର ସମ୍ମାନ ଲାଭ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କରି ଆଦର୍ଶକୁ ଭିତ୍ତିକରି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଏହି ସମୟକୁ ସତ୍ୟବାଦୀ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ । ତାଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟେକ ରଚନାରେ ଦେଶପ୍ରେମ ଓ ଅପୂର୍ବ ଓଡ଼ିଆପ୍ରୀତି ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି । ତାଙ୍କ ସାରସ୍ଵତ ସୃଷ୍ଟିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ‘ଧର୍ମପଦ’, ‘କାରାକବିତା’, ‘ବନ୍ଦୀର ଆତ୍ମକଥା’, ‘ଅବକାଶ ଚିନ୍ତା’ ଇତ୍ୟାଦି ଅମ୍ଳାନ ଯଶ ଲାଭ କରିଛି । ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘ଦେଖୁନାହିଁ କେତେ ଦିନୁ ଖଣ୍ଡଗିରି’ କବିତାରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଖଣ୍ଡଗିରିର ଇତିହାସ ମାଧ୍ୟମରେ ଆମର ଅତୀତ ଗୌରବକୁ ସ୍ମରଣ କରିଛନ୍ତି । କବିଙ୍କର ପ୍ରକୃତି ପ୍ରୀତି ଓ ଜାତୀୟତା ଭାବ ନିମ୍ନ ପଂକ୍ତିଗୁଡ଼ିକରୁ ସହଜରେ ଅନୁମିତ ହୁଏ ।

“ଭକ୍ ଳ – ତନୟେ ଦିଅ ନବ ନଳ
ଭକ୍ ଳ – ପାଦପେ ରସମୟ ଫଳା

ଭକ୍ ଳ – କାନନେ ସ୍ଠର୍ଗାୟ ସୁମନ
ଭକ୍ ଳ – ସରିତେ ପବିତ୍ର ଜାବନା

ଭକ୍ ଳ – ଆକାଶେ ନବ ଯଶଃ ରବି
ଭକ୍ ଳ – ପ୍ରକୃତି ଧରୁ ନବ ଛବି।”

କବିତାର ପୃଷ୍ଠଭୂମି :

ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭା ଦର୍ଶନ କରୁ କରୁ ଗୁମ୍ଫାର ପ୍ରସ୍ତର ଖଣ୍ଡ ଉପରେ ଖୋଦିତ ଚାରୁକଳା ଓ ଶିଳାଲିପି, ଉତ୍କଳର ଅତୀତ ଗୌରବକୁ ସ୍ମରଣ କରାଇ ଦେଇଥିଲା । କଳ୍ପନା ନେତ୍ରରେ ସେ ଉକଳର ମହାମହିମ ଐର ଖାରବେଳଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ତାଙ୍କ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଯୌବନରେ ଯେତେବେଳେ ଖଣ୍ଡଗିରିକୁ ଆଉଥରେ ଦର୍ଶନ କଲେ ସେତେବେଳେ ଉତ୍କଳୀୟ ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଗୌରବ ଗାଥା ସ୍ମରଣ କରି ଏହି କବିତାଟି ରଚନା କରିଥିଲେ ।

କବିତାର ସାରକଥା :

ଐତିହ୍ୟ ବିମଣ୍ଡିତ ଓଡ଼ିଶାର ଅତୀତ ଥିଲା। ଗୌରବମୟ । ଓଡ଼ିଶାର ରାଜା, ମହାରାଜାମାନଙ୍କ ମହାନ୍ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଏବେ ମଧ୍ୟ ପାହାଡ଼, ପର୍ବତର ଶିଳାଗାତ୍ରରେ, ମଠ, ମନ୍ଦିର ପୃଷ୍ଠଭାଗରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିଛି । ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ର ଗୁମ୍ଫା ଓ ପ୍ରସ୍ତରଖଣ୍ଡ ଉପରେ ସମ୍ରାଟ ଖାରବେଳଙ୍କ ଗୌରବପୂର୍ଣ୍ଣ କୀର୍ତିସମୂହ ଖୋଦିତ ହୋଇ ଅଦ୍ୟାବଧୂ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କୁ ବିସ୍ମିତ କରୁଛି । ଯୌବନର ପ୍ରଥମ ସୋପାନରେ କବି ଖଣ୍ଡଗିରି ଦର୍ଶନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । ସ୍ଵଭାବତଃ ସେ ଥିଲେ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପିପାସୁ । ଖଣ୍ଡଗିରି ପରିପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭା ଦର୍ଶନ କରି ସେ ବିମୁଗ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ । ଭାବବିହ୍ଵଳ ହୋଇ ସେ କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ ଅତୀତ ଉତ୍କଳର ସମ୍ରାଟ ମହାମେଘବାହନ ଐର ଖାରବେଳଙ୍କ ଐଶ୍ବର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ କୀର୍ତ୍ତିରାଜିକୁ ।

କଳ୍ପନା -ନେତ୍ରରେ କବି ଦେଖୁଥିଲେ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜପ୍ରାସାଦ । ଶୁଣିପାରୁଥିଲେ ପ୍ରାସାଦ ପ୍ରାଙ୍ଗଣରୁ ବୀରବାଦ୍ୟର ଟମକ । ଦେଖିପାରୁଥିଲେ ପାଇକ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କ ସମରାଭ୍ୟାସ, ରଣସଜ୍ଜା ଓ ପାରିଷଦବର୍ଗଙ୍କ ସହ ଗୁପ୍ତମନ୍ତ୍ରଣା, ରାଜାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଗୁପ୍ତଚରର ରାଜ୍ୟ ସମାଚାର ଉପସ୍ଥାପନର ଦୃଶ୍ୟ । ଉତ୍କଳୀୟ କାରୁକଳା ଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କ ଶିଳାଖୋଦନର ଦୃଶ୍ୟ ଭାସିତ୍ତଠୁଥ୍ ଲା ତାଙ୍କ କଞ୍ଜନେତ୍ରରୋ ଗୁମ୍ଫା ଗହ୍ୱରମାନଙ୍କରେ ବୌଦ୍ଧ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନଙ୍କ ଧର୍ମତତ୍ତ ଆଲୋଚନା, ଶ୍ରମଣମାନଙ୍କ ‘ଅହିଂସା ପରମ ଧର୍ମ’ର ବାଣୀ ପ୍ରତିଧ୍ଵନିତ ହେଉଥିଲା ଗୁମ୍ଫା ପରିସରରେ ।

ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କାଳର କରାଳ ଗର୍ଭରେ ଲୁଚିଯିବାକୁ ବସିଲା ଉତ୍କଳର ସେହି ପ୍ରାଚୀନ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି । ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ପଡ଼ିରହିଲା ଖଣ୍ଡଗିରି । କଳ୍ପନା ରାଜ୍ୟରୁ କବି ଯେତେବେଳେ ବାସ୍ତବ ଜଗତକୁ ଫେରିଛନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଲତାଗୁଳ୍ମଭରା ଖଣ୍ଡଗିରି ପରିସର ଦୁଃଖ ଦେଇଛି । ସତେ ଯେପରି ତାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ବିନଷ୍ଟସର୍ବସ୍ବ ବୃଦ୍ଧ ଖଣ୍ଡଗିରି ଦଣ୍ଡାୟମାନ ସେହି ଗୌରବାବହ ଅତୀତର ମୂକସାକ୍ଷୀ ସାଜି ।

କବି ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି ସତେ ଯେପରି କଳିଙ୍ଗ ସନ୍ତାନଠାରେ ତା’ର ଅତୀତ ଗୌରବ ବିସ୍ତ୍ରୁତ ହୋଇଛି । ମାତ୍ର ଖଣ୍ଡଗିରି ତା’ର ଭଗ୍ନକୋଳରେ ସେସବୁକୁ ସାଇତି ରଖ୍ ବାରମ୍ବାର ତାହା ସ୍ମରଣ କରାଇ ଚାଲିଛି । ଧ୍ୱସ୍ତ ବିଧ୍ବସ୍ତ ରାଣୀହଂସପୁର ସେହି ଐଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜପରିବାରର ସାକ୍ଷୀ ହୋଇ ପଡ଼ିରହିଛି । ପାହାଡ଼ର ପାଦଦେଶରୁ ଶିଖର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭଗ୍ନ ଗୁମ୍ଫା, ଭଗ୍ନ ଦେଉଳ ଓ ଶିଳା ଭଗ୍ନାଂଶ ସତେକି ବିଳାପ କରୁଛନ୍ତି । ତରୁ, ଲତା, ଗୁଳ୍ମଭରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ପଥରାଜି ଆଜି ଦୁର୍ଗମ । ଏକଦା ଅତୀତର ସେହି ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜପ୍ରାସାଦ ପ୍ରାଙ୍ଗଣ ଆଜି ହିଂସ୍ର ବନ୍ୟଜନ୍ତୁମାନଙ୍କ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀ ।

ଖଣ୍ଡଖଶ୍ରଗିରିର ଗୁମ୍ଫାମାନଙ୍କରେ ବାସ କରୁଥ୍ ବା ସାଧୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ବହୁ ବିସ୍ତୟକର କାହାଶାମାନ ଶୁଣାଇଥାଆନ୍ତି। ସ୍ଵଅନୁଭୂତିରୁ ସେମାନେ ପାହାଡ଼ ଗୁମ୍ଫାରେ ଅଦ୍ୟାବଧୂ ତପସ୍ବୀମାନଙ୍କ ଅଶରୀରୀ ଆତ୍ମା ଚଳପ୍ରଚଳ ହେବା ଅନୁଭବ ଖଶ୍ରଗିରିର ଗୁମ୍ଫାମାନଙ୍କରେ ବାସ କରୁଥ୍ ବା ସାଧୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ବହୁ ବିସ୍ତୟକର କାହାଶାମାନ ଶୁଣାଇଥାଆନ୍ତି। କରିଛନ୍ତି । ବିଳମ୍ବିତ ରାତ୍ରିର ନିସ୍ତବ୍ଧ ପ୍ରହରରେ ସେମାନଙ୍କ କଣ୍ଠନିଃସୃତ ଗମ୍ଭୀର ଧ୍ଵନି ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ । କେହି କେହି ଏହାକୁ ସତ୍ୟ ମନେକରନ୍ତି ତ କେହି କେହି ଏହାକୁ ବିକୃତ ମାନସିକତା କହି ସଂଶୟ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି । କାରଣ ମନୁଷ୍ୟ ମନର ନିଜସ୍ଵ ଚିନ୍ତାଧାରା ହିଁ ତା’ର ବିଶ୍ୱାସକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ଏବଂ ବାହ୍ୟଜଗତର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ତା’ର ପ୍ରତିଫଳନ ଦେଖାଦେଇଥାଏ । କବିତାଟିରେ କବି ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ତୀବ୍ର ଜାତିପ୍ରୀତି ତଥା ସ୍ବଦେଶପ୍ରେମର ଝଲକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ :

• ଖଣ୍ଡଗିରି – ଭୁବନେଶ୍ବରର ଉତ୍ତର – ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଏଠାରେ ପ୍ରାଚୀନ ଉକ୍କର ଉକ୍କର ରାଜା ମହାମେଘବାହନ ଐର ଖାରବେଳଙ୍କ ଅନେକ କାର୍ତ୍ତ ରହିଛିା ଏହା ନିକଟରେ ଉଦୟଗିରି ଅବସ୍ଥିତ।
• ଜନସ୍ଥ ତିପଟୁ – ଲୋକଙ୍କ ମନରୁ ।
• ବାରତା – ଖବର ।
• ଅଙ୍କ – କୋଳରେ ।
• ସୁଷମା – ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ।
• ଶିରୀ – ଶୋଭା, ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ।
• ଭରି – ପୂର୍ଣ୍ଣକରି ।
• ପୋତ – ନୌକା / ବୋଇତ ।
• ପ୍ରତିସ୍ରୋତେ – ସ୍ରୋତର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ।
• ବିଭବ – ସମ୍ପଦା
• ଐର ଖାରବେଳ – ଉତ୍କଳର ନରପତି ଐର ବଂଶର ସମ୍ରାଟ ଖାରବେଳ ।
• ନେତ୍ର – ଚକ୍ଷୁ, ଆଖ୍ ।
• କାଳ – ସମୟ ।
• ରାଜି – ସମୂହ ।
• ଶ୍ରମଣ – ବୌଦ୍ଧ ଭିକ୍ଷୁ / ବୌଦ୍ଧ ସନ୍ୟାସୀ ।
• ନିଘୋଷ – ଉତ୍କଟ ଶବ୍ଦରେ / ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଧ୍ଵନି / ଖୁବ୍ ଜୋରରେ ଶବ୍ଦ ।
• ନିରତେ – ସର୍ବଦା / ସବୁ ସମୟରେ ।
• ପୁରତେ – ଆଗରେ ଜଳରେ ।
• ନୀରେ – ପାଣିଫୋଟକା ।
• ବୁଦ୍‌ବୁଦ – ଯେଉଁ ପଶୁମାନେ ମାଂସ ଭକ୍ଷଣ କରି ଜୀବନ ଯାପନ କରନ୍ତି */ ବ୍ୟାଘ୍ର, ସିଂହ ଆଦି ।
• ସ୍ୱାପଦ – ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରାଚୀନ ନାମ ।
• କଳିଙ୍ଗ – ସମ୍ପଦ / ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ ।
• ଭୂତି – ମହତ ଗୁଣାବଳୀ ।
• ହିଆ – ହୃଦୟ, ପକ୍ଷସ୍ଥଳା
• ନିଭୃତ – ଗୁପ୍ତା
• ଅନ୍ୟାପି – ଆଜି ପର୍ପ୍ୟନ୍ତ।
• ଶିଳାକାୟେ – ପଥର ଉପରେ।
• କାୟା – ଶରାରା
• ପ୍ରଥାକ – ବାଟୋଇ।
• ସଂଶୟ – ସନ୍ଦେହା
• ନଭେ – ଆକାଶରୋ
• ଉନ୍ମାଦ – ମତ୍ତ / ଅତିଶୟ ଆବେଗ।
• ପରାଭବ – କ୍ଷୟକାରା / ପରାଜୟ ।
• ପିପାସା – ତୃଷା / ଶେଷ / ଲାଳସା ।
• ବିରକ୍ତ – ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ / ଚିତିଯିବା ।
• ନାରଖାର – ନଷ୍ଟବିନଷ୍ଟ
• ସର୍ବସ୍ୱ – ଯାହାସବୁ ନିଜର

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 8 ମାଟି (ମୃତ୍ତିକା) Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 8 ମାଟି (ମୃତ୍ତିକା)

Question 1.
ବୈଜ୍ଞାନିକ କାରଣ ଦର୍ଶାଅ :

(କ) ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ଜମିର ଅନୁର୍ବରତା ପାଇଁ ଦାୟୀ ।
Solution:
(i) ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ପାଇଁ ଜଳ ଓ ବାୟୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦାୟୀ ।
(ii) ଅଧିକ ବେଗରେ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହେଲେ ଜଳବିନ୍ଦୁ ମାଟିରେ ବାଡ଼େଇ ହୋଇ ମାଟିକଣାଗୁଡ଼ିକୁ ଅଲଗା କରିଦିଏ । ଫଳରେ ପୃଷ୍ଠ ମୃତ୍ତିକାରେ ଥ‌ିବା ଜୈବପଦାର୍ଥ ଓ ଖଣିଜ ଲବଣ ଧୋଇ ହୋଇ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୁଏ ।
(iii) ଅଧୁକ ବେଗରେ ଖରାଦିନେ ପବନ ବୋହିଲେ ମାଟିର ଉପର ସ୍ତରରୁ ଧୂଳି ଉଡ଼ି ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୁଏ । ଏହି ମାଟିରେ ଥ‌ିବା ଜୈବପଦାର୍ଥ ଓ ଖଣିଜ ଲବଣ ଆଦି ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇ ମାଟିକୁ ଅନୁର୍ବର କରିଦିଏ । ଏଣୁ ମୃଭିକା କ୍ଷୟ ଜମିର ଅନୁର୍ବରତା ପାଇଁ ଦାୟୀ ହୋଇଥାଏ ।

(ଖ) ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ପାଇଁ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରିବା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ ।
Solution:
(i) କଲେ ଉଭିଦର ଚେର ମାଟିକୁ ଜାବୁଡ଼ିଧରି ଏହାକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହେବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦିଏ ନାହିଁ । ଏଣୁ ପଡ଼ିଆରେ ଘାସ ଥିଲେ, ଗୋରୁ ଚାରଣ ବାରଣ କରିବା ଉଚିତ୍ ।
(ii) ଏହାଛଡ଼ା ଉଭିଦ ମାନଙ୍କର ଡାଳପତ୍ର ମାଟିକୁ ଘୋଡ଼ାଇରଖ୍ ପାଣି, ପବନ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟତାପ ପ୍ରକୋପରୁ ଏହାକୁ
(iii) ଗଛଲତାର ଶୁଖୁଲା ଡାଳପତ୍ର ମାଟି ଉପରେ ପଡ଼ିରହି ଉପରୁ ତଳକୁ ଦିଏ ଏବଂ ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ରୋକିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ଏଣୁ ମୃର୍ତ୍ତିକା ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।

Question 2.
(କ) ପୃଷ୍ଠମୃତ୍ତିକା ଓ ଉପମୃତ୍ତିକା

(ଖ) ବାଲିଆ ମାଟି ଓ ଦୋରସା ମାଟି

(ଗ) ଲାଲ୍ ମାଟି ଓ କଳା ମାଟି

(ଘ) ପଟୁ ମାଟି ଓ ପାହାଡ଼ିଆ ମାଟି

Question 3.
ହ୍ୟୁମସ୍ କ’ଣ ? ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ଲେଖ ।
Solution:
(i) ତାହାର ବିଘଟନରେ ଯେଉଁ ଅଂଶ ଗଠିତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ହ୍ୟୁମସ୍ କହନ୍ତି ।
(ii) ଏହା ଦେଖିବାକୁ ଚିକ୍କଣ ଓ ଅଠାଳିଆ । ଏହା ମାଟିକୁ ଉର୍ବର କରେ ଫଳରେ ଏପରି ମାଟିରେ ଫସଲ କଲେ ଥ‌ିବାରୁ ଏହା ଉର୍ବର ।

Question 4.
ମାଙ୍କଡ଼ା ମାଟି ବା ମୋରମ୍ କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଏହା କେଉଁଠି ଦେଖାଯାଏ ?
Solution:
(i) ଲାଲମାଟି ସହ କାଦୁଅ ଓ ଗୋଡ଼ି ମିଶିଲେ ମାଙ୍କଡ଼ା ମାଟି ବା ମୋରମ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଏହା ଅନୁର୍ବର ମାଟି ।
(ii) ଆମ ରାଜ୍ୟର ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଓ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ମାଟି ଦେଖାଯାଏ ।

Question 5.
ମୃତ୍ତିକାର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Solution:
(i) ବାଲି, କାଦୁଅ, ଜୈବପଦାର୍ଥ ଓ ଶିଳାରେ ଥ‌ିବା ଲବଣ ମିଶି ମାଟି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଏଥରେ ପ୍ରଧାନତଃ ଦୁଇଟି ଉପାଦାନ ଦେହାବଶେଷ ଓ ମଳମୂତ୍ର ଏବଂ ଉଭିଦର ବିଘଟନରୁ ହ୍ୟୁମସ୍ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ଏହା ହେଉଛି ମାଟିର ଜୈବିକ ଭପାଦାନ |
(ii) ଦେଖାଯାଏ; ଯଥା – ସରୁବାଲି, ମୋଟାବାଲି, ସରୁଗରଡ଼ା ଓ ବାଲିଗରଡ଼ା ।

ସଂଶିପ୍ତଧାମା ପ୍ରଣୋଉର :

I. ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦଦ୍ୱାରା ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ମୃଭିକା ଏକ _________ ଉର୍ବର ।
(ii) ମୃଭିକା କ୍ଷୟ ମାଟିର _________ କମାଇଥାଏ ।
(iii) ମୃତ୍ତିକାରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ _________ ଉପାଦାନ ଥାଏ ।
(iv) _________ ମାଟି ସବ୍ଲଠାରୁ ଭରର |
(v) ମାଟିରେ _________ ରହିଲେ ତାହାର ରଙ୍ଗ ଧୂସର ହୁଏ ।
(vi) 70 ରୁ 80 ଭାଗ ବାଲିଥିବା ମୃତ୍ତିକାକୁ _________ କୁହାଯାଏ ।
(vii) ଧାନଚାଷପାଇଁ _________ ମାଟି ଉତ୍ତମ ।
(viii) _________ ମାଟିରେ ପନିପରିବା ଚାଷ କରାଯାଏ ।
(ix) _________ ଦ୍ଵାରା ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ରୋକାଯାଇ ପାରିବ ।
(x) ବାଲିଆ ଓ କାଦୁଆ ଉପାଦାନ ସମପରିମାଣରେ ମିଶି _________ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।
(xi) ମୃତ୍ତିକାର ଦ୍ଵିତୀୟ ସ୍ତରରେ _________ ର ପରିମାଣ ଅଧ୍ଵ ଥାଏ ।
(xii) କୃଷ୍ଣ ମୃତ୍ତିକା (କଳାମାଟି) _________ ଚାଷ ପାଇଁ ଅଧ‌ିକ ଉପଯୋଗୀ ।
(xiii) ଲୋହିତ ମୃତ୍ତିକା ମାଙ୍ଗାନିଜ ଲବଣ ଓ _________ ମାଟିରେ ପନିପରିବା ଚାଷ କରାଯାଏ ।
(xiv) _________ ମାଟିରେ ଶତକଡ଼ା 50 – 60 ଭାଗ ଛିଦ୍ରସ୍ଥାନ ଥାଏ ।
(xv) ବାଲିଆ ମାଟିର ଜଳଧାରଣ କ୍ଷମତା _________ |
(xvi) ଉଦ୍ଭଦ ନିଜର ପୁଷ୍ଟି ପାଇଁ ମାଟିତଳୁ _________ ଓ _________ ଶୋଷଣ କରେ ।
(xvii) ଲାଲ୍ ମାଟିରେ, _________ ଓ _________ ର ଲବଣ ପରିମାଣ ଅଧ୍ଵ ଥାଏ ।
(xviii) ଧାଲା ମାଟିରେ _________ ଓ _________ ଅଧ୍ୟକ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ।
(xix) କଳା ମାଟିରେ _________ ଓ _________ ର ଲବଣ ଅଧିକ ଥାଏ ।
(xx) ଓଡ଼ିଶାର _________ ଓ _________ ଅଥଲରେ ମାଇତା ମାଟି ଦେଖାଯାଏ |
(xxi) ମଟାଳ ମାଟିରେ _________ ରୁ _________ ଭାଗ ଛିଦ୍ରସ୍ଥାନ ଥାଏ ।
(xxii) _________ ମାଟିରେ କଲଧାରଣ ଯମତା ସଢାଧିକ ଓ _________ ମାଟିରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ।
(xxiii) _________ ଓ _________ ମୃତ୍ତିକା ଅବକ୍ଷୟର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ କାରକ ଅଟନ୍ତି |
Solution:
(i) ପ୍ରାକୃତିକ
(ii) ଉର୍ବରତା
(iii) ଅଜୈବିକ
(iv) ପଟୁ
(v) ହ୍ୟୁମସ
(vi) ବାଲିଆ
(vii) ମମାନ
(viii) ଦୋରସା
(ix) ବୃକ୍ଷରୋପଣ
(x) ଦୋରସା ମାଟି
(xi) ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ
(xii) କପା
(xiii) ଲତ୍ରର
(xiv)ମଟାଳ
(xv) ସନ୍ଦନିମ୍ନ
(xvi) ଜଳ, ପୋଷକ
(xix) ଲୌହ, ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍
(xx) ଖୋର୍ଦ୍ଧା, ଭୁବନେଶ୍ଵର
(xxi)50,60
(xxii) ମଟାଳ, ବାଲିଆ
(xxiii) ଜଳ, ବାୟୁ
(xvii) ଲୌହ, ମାଙ୍ଗାନିଜ
(xviii) ଚୂନ, ଆଲୁମିନିୟମ୍‌ ଅକ୍‌ସାଇଡ୍

II. ବାମପାର୍ଶ୍ବରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଦ୍ୱୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଦେଖୁ ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବର ଶବ୍ଦର ସମ୍ପର୍କିତ ଶବ୍ଦଟି ଲେଖ ।
(i) ଧାନ : ମଟାଳ :: ପନିପରିବା : _________
(ii) ଚିନାବାଦାମ : ବାଲିଆ :: ନଳିତା : _________
(iii) ପ୍ରଥମ ସ୍ତର ମୃତ୍ତିକା : ଉର୍ବର :: ଦ୍ଵିତୀୟ ସ୍ତର ମୃତ୍ତିକା : _________
(iv) ବୃକ୍ଷରୋପଣ : ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ :: ଜଙ୍ଗଲ ଉଚ୍ଛେଦ _________
(v) ମରୁମାଟି : ରାଜସ୍ଥାନ :: ମାଙ୍କଡ଼ା ମାଟି : _________
(vi) ସର୍ବାଧ‌ିକ ଜଳଧାରଣ କ୍ଷମତା : ମଟାଳ ମାଟି :: _________
(vii) କଳାମାଟି : ଲୌହ ଓ ମାଗ୍ନେସିୟମ :: ଲାଲମାଟି : _________
(viii) ହ୍ୟୁମସ୍ : ଧୂସର :: ବକ୍‌ସାଇଟ : _________
(ix) ଟାଙ୍ଗରା ଜମିରେ କାଜୁବାଦାମ ଚାଷ : ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ :: ବକ୍‌ସାଇଟ : _________
(x) ଦୋରସା ପଟୁ ମାଟି : ମକା :: କୃଷ୍ଣମୃତ୍ତିକା : _________
Solution:
(i) ବୋରପା
(ii) ମଟାଳ
(iii) ଅନୁର୍ବର
(iv) ମୃତ୍ତିକାକ୍ଷୟ
(v) ଖୋର୍ଦ୍ଧା
(vi) ବାଲିଆ ମାଟି
(vii) ମାଙ୍ଗାନିଜ ଓ ଲୌସ
(viii) ଧାଳା
(ix) ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ
(x) କାପା

III. ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ପ୍ରଶ୍ନତଳେ ଦିଆଯାଇଛି । ସେଥୁମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(i) ମାଟିରେ ଥବା ମୋଟା ବାଲିର ବ୍ୟାସ ପ୍ରାୟ –
(କ) 2.0 ରୁ 5.0 ମି.ମି.
(ଖ) 0.02 ରୁ 0.2 ମି.ମି.
(ଗ) 0.7 ରୁ 2.0 ମି.ମି.
(ଘ) 0.002 ରୁ 0.02 ମି.ମି.
Solution:
(ଘ) 0.002 ରୁ 0.02 ମି.ମି.

(ii) ଯେଉଁ ମାଟିରେ ବକ୍‌ସାଇଟ୍ ଅବ୍ଲକ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ତାହାକୁ କେଉଁ ପ୍ରକାର ମାଟି କହନ୍ତି ?
(କ) ଲାଲମାଟି
(ଖ) ମଶାଳ ମାଟି
(ଗ) ଧୁସରମାନି
(ଘ) ଧଲାମାଟି
Solution:
(ଘ) ଧଲାମାଟି

(iii) ଝାଉଁ ଗଛ ପାଇଁ କେଉଁ ମାଟି ଉପଯୋଗୀ ?
(କ) ବାଲିଆ ମାଟି
(ଖ) ମଶାଳ ମାଟି
(ଗ) ଦୋରସା ମାଟି
(ଘ) ପଟୁ ମାଟି
Solution:
(କ) ବାଲିଆ ମାଟି

(iv) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟିର ମୃତ୍ତିକା ଗଠନରେ ଭୂମିକା ନାହିଁ ?
(କ) ଉକା
(ଖ) ସୁଯକରିଣ
(ଗ) ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ
(ଘ) ବିକ୍ଳି
Solution:
(ଘ) ବିକ୍ଳି

(v) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଅତି ଉର୍ବର ମୃତ୍ତିକା ?
(କ) ପୃଷ୍ଠ ମୃତ୍ତିକା
(ଖ) ମୃତ ମୂରିକା
(ଗ) ଭପସ୍ଣିକା
(ଘ) ବାଲିଥା ମୂଶିକା
Solution:
(କ) ପୃଷ୍ଠ ମୃତ୍ତିକା

(vi) ଯେଉଁ ମାଟିର ଜଳଧାରଣ କ୍ଷମତା ସର୍ବାଧ୍ଵକ ସେହି ମାଟି ପାଇଁ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଫସଲ ଉପଯୁକ୍ତ ?
(କ) ଆଳୁ
(ଖ) ଚିନାବାଦାମ୍
(ଗ) କତା
(ଘ) ସୂର୍ଯ୍ୟମୁଖୀ
Solution:
(ଗ) କତା

(vii) ମାଟିରେ କେଉଁଟି ଅଧୂକ ରହିଲେ ମାଟି ଉର୍ବର ହୋଇଥାଏ ?
(କ) ହ୍ୟୁମସ୍
(ଖ) ଲୌହ ଅକ୍‌ସାଇଡ
(ଗ) ବାୟୁ
(ଘ) ତକ୍ସାଲଟ
Solution:
(କ) ହ୍ୟୁମସ୍

(viii) ନଈକୂଳ ଅତଡ଼ା ଖାଉଥିଲେ ମୃତ୍ତିକାକ୍ଷୟ କିପରି ରୋକିବାକୁ ହେବ ?
(କ) ପଥର ବନ୍ଧ ତିଆରି କରି
(ଖ) ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରି
(ଗ) ସୋପାନପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରି
(ଘ) ବୃଷ୍ଟିପାତ
Solution:
(ଘ) ବୃଷ୍ଟିପାତ

IV. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ସଂଯୋଗ କର ।

V. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) ମଟାଳ ମାଟିରେ ଶତକଡ଼ା 50-60 ଭାଗ ଛିଦ୍ରସ୍ଥାନ ଥାଏ ।
(ii) ସର୍ବାଧ‌ିକ ଜଳଧାରଣ କ୍ଷମତା ଦୋରସା ମାଟିର ଥାଏ ।
(iii) ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଉପର ପାଣି ମାଟି ଦେଇ ତଳକୁ ଗଲା, ତାହାକୁ ଶୋଷଣ କହନ୍ତି ।
(iv) ଛୋଟ ବାଲିଗରଡ଼ାର ହାରାହାରି ବ୍ୟାସ 0.02 ରୁ 0.2 ଅଟେ ।
(v) ମାଟି ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୃଢ଼ ପ୍ରକ୍ରିୟା ।
Solution:
(i) ମଟାଳ ମାଟିର ଶତକଡ଼ା 30 40 ଭାଗ ଛିଦ୍ରସ୍ଥାନ ଥାଏ ।
(ii) ସର୍ବାଧ‌ିକ ଜଳଧାରଣ କ୍ଷମତା ମଟାଳ ମାଟିର ଥାଏ ।
(iii) ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଉପର ପାଣି ମାଟି ଦେଇ ତଳକୁ ଗଲା । ତାହାକୁ ଅବଶୋଷଣ କହନ୍ତି ।
(iv) ମୋଟା ବାଲିର ହାରାହାରି ବ୍ୟାସ 0.02 ରୁ 0.2 ଅଟେ ।
(v) ମାଟି ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମନ୍ଥର ପ୍ରକ୍ରିୟା ।

VI. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ରଙ୍ଗର ବିଭିନ୍ନତାକୁ ନେଇ ମାଟିର ପ୍ରକାର ଲେଖ ।
(ii) କଳାମାଟିରେ କେଉଁ ଲବଣ ଥାଏ ?
(iii) ଉପାଦାନ ଅନୁସାରେ ମାଟି କେତେ ପ୍ରକାର ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
(iv) । ସେ.ମି. ମାଟି ସୃଷ୍ଟି ହେବାକୁ କେତେ ସମୟ ଲାଗେ ?
(v) ମାଟିର ଉପର ସ୍ତରକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(vi) ଭୂ-ଶିଳାସ୍ତର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
(vii) ଅବଶୋଷଣ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(viii) ଶୋଷଣ କ’ଣ ?
(ix) ଉଦ୍ଭଦ ମାଟିରୁ କ’ଣ ପାଏ ?
(x) ମାଟିର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Solution:
(i) ରଙ୍ଗର ବିଭିନ୍ନତାକୁ ନେଇ ମାଟି ଚାରି ପ୍ରକାର; ଯଥା – ଲାଲ, କଳା, ଧଳା ଓ ଧୂସର ।
(ii) କଳାମାଟିରେ ଲୁହା ଓ ମାଗ୍ନେସିୟମ ଲବଣ ଥାଏ ।
(iii) ଉପାଦାନ ଆଧାରରେ ମାଟି ଚାରି ପ୍ରକାର; ଯଥା- ବାଲିଆ, ଦୋରସା, ମଟାଳ ଓ କାଦୁଆ ।
(iv) ସେ.ମି. ମାଟି ସୃଷ୍ଟି ହେବାକୁ ପ୍ରାୟ 500ରୁ 1000 ବର୍ଷ ସମୟ ଲାଗେ ।
(v) ମାଟିର ଉପର ସ୍ତରକୁ ହ୍ୟୁମସ୍ କହନ୍ତି ।
(vi) ମାଟିର ଭିତରର ତୃତୀୟସ୍ତରକୁ ଭୂ-ଶିଳାସ୍ତର କହନ୍ତି ।
(vii) ଭୂପୃଷ୍ଠରୁ ଜଳ ମାଟିଭେଦ କରି ମାଟିର ଭିତର ସ୍ତରକୁ ଯିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅବଶୋଷଣ କୁହାଯାଏ ।
(viii)ମାଟିର ଅଭ୍ୟନ୍ତରରୁ ଜଳ ମାଟିର ଉପରକୁ ସଞ୍ଚରିତ ହୋଇ ଆସିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଶୋଷଣ କୁହାଯାଏ ।
(ix) ଉଦ୍ଭଦ ମାଟିରୁ ଜଳ ଓ ଖଣିଜ ଲବଣ ପାଏ ।
(x) ବାଲି, ପଟୁ, କାଦୁଅ ଓ ଖଣିଜଲବଣ ମାଟିର ଉପାଦାନ ଅଟନ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 7 ପାଣିପାଗ, ଜଳବାୟୁ, ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଉପଯୋଜନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 7 ପାଣିପାଗ, ଜଳବାୟୁ, ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଉପଯୋଜନ

Question 1.
ମେରୁଭାଲୁର ଉପଯୋଜନ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Solution:
(i) ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ତାପମାତ୍ରା ଶୀତରୁତୁରେ –40°C ଖସି ଆସେ, ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ସବୁବେଳେ ପ୍ରାୟ ବରଫାବୃତ ରହେ । ଧଳା ଭାଲୁ ଏହି ପରିବେଶରେ ନିଜକୁ ଉପଯୋଜିତ କରିପାରେ ।
(ii) ମେରୁଭାଲୁର ଶରୀର ଲୋମଶ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଶୀତଦାଉରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଥାଏ । ଶରୀରର ବର୍ଣ୍ଣ ବରଫ ପରି ଧଳା ।
(iii) ଅନୁକୂଳ ସମୟରେ (ଗ୍ରୀଷ୍ମ ବା ଶରତ ଋତୁରେ) ଏମାନେ ଶିକାର କରି ଅଧ୍ଵ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଥାଆନ୍ତି ଓ ଚର୍ବି ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଶରୀରରେ ସଞ୍ଚୟ କରି ରଖନ୍ତି । ଖାଦ୍ୟାଭାବ ସମୟରେ ଶୀତଋତୁରେ ବିଶେଷତଃ ମାଈ ଧଳାଭାଲୁ ନିଜର ଛୁଆକୁ ଧରି ବରଫରେ ଗାତ କରି ପଡ଼ିରହେ । ସେତେବେଳେ ଏହି ଚର୍ବିଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟକୁ ହିଁ ବ୍ୟବହାର “କରିଥାଏ ଓ ଶରୀରର ବିପଚନ କମ୍ ହୋଇଥିବାରୁ ଅଧିକ ଖାଦ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ନାହିଁ ।
(iv) ଏହାର ଘ୍ରାଣଶକ୍ତି ଅତି ପ୍ରଖର । ଏହା ତା’କୁ ଶିକାରରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
(v) ପଞ୍ଝା ଓସାରିଆ, ବଡ଼ ଆକାରର ଓ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ନଖଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବାରୁ ଏମାନେ ବରଫ ଉପରେ ସହଜରେ ଚାଲିପାରନ୍ତି ଓ ଖରାଦିନେ ପାଣିରେ ମଧ୍ୟ ପହଁରିପାରନ୍ତି ।

Question 2.
ଜଳ ପରିବେଶରେ ମାଛର ଉପଯୋଜନଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Solution:
(i) ମାଛର ଧାରାରୈଖୀକ (streamlined) ଶରୀର ଜଳକୁ କାଟି ପହଁରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
(ii) ଡେଣା (ପକ୍ଷ) ଓ ଲାଞ୍ଜ କ୍ଷିପ୍ରଗତିରେ ଚଳାଚଳ ପାଇଁ ଏବଂ ଦିଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ।
(iii) ମାଛ ତା’ର ଗାଲି ସାହାଯ୍ୟରେ ଜଳରୁ ଦ୍ରବୀଭୂତ ଅମ୍ଳଜାନ ଗ୍ରହଣ କରି ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦନ କରେ ।
(iv) ମାଛର କାତିଥିବାରୁ ଦେହରୁ ଜଳ କ୍ଷୟ ବା ଦେହ ଭିତରେ ଜଳ ପ୍ରବେଶ କରେ ନାହିଁ ଏବଂ ବାହ୍ୟ ଆଘାତର ପ୍ରଭାବ କାତି ଯୋଗୁଁ ବିଛୁରିତ ହୋଇଯାଏ; ଫଳରେ ଆଘାତର କୁପରିଣାମ କମିଯାଏ ।
(v) ମାଛର ଆଖ‌ିରେ ଥ‌ିବା ପରଦା ଆଖୁକୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବା ସହ ଜଳ ମଧ୍ୟରେ ଖାଦ୍ୟ ଖୋଜିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ
(vi) ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ମାଛ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଜଳଚର ପ୍ରାଣୀ ସେମାନଙ୍କ ଉଦରରେ ଥ‌ିବା ବାୟୁ ଥଳୀ (Gas bladders)ରେ ବାୟୁ ରଖୁପାରନ୍ତି । ତାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଜଳରେ ବୁଡ଼ିବାକୁ କିମ୍ବା ଜଳ ଉପରକୁ ଉଠିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ଜଳର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ତରରେ ରହିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

Question 3.
ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କର ଶରୀର ଆକାଶରେ ଉଡ଼ିବାକୁ କିପରି ଉପଯୋଜିତ ହୋଇଥାଏ ଲେଖ ।
Solution:
ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସରେ ଉପଯୋଜନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସ୍ଥଳଭାଗ, ନଦୀ, ଜଳାଶୟ ଓ ସମୁଦ୍ରତଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପକ୍ଷୀ ବାସ କରନ୍ତି । ହେଲେ ଅଧିକାଂଶ ପକ୍ଷୀ ସ୍ଥଳଭାଗରେ ବାସ କଲେ ମଧ୍ୟ ଆକାଶରେ ଉଡ଼ି ବୁଲନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ
(i) ବାୟୁର ପ୍ରତିରୋଧକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କର ଶରୀର ଧାରାରୈଖୀକ, ମୁଣ୍ଡଟି କୋନ୍ ଆକାର ବିଶିଷ୍ଟ ଓ ଥଣ୍ଟ ଗୋଜିଆ ହୋଇଥାଏ ।
(ii) ଉଡ୍ଡୟନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଅଗ୍ର ଅବୟବଟି ପକ୍ଷ (wing) ଭାବେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଛି । ସକ୍ରିୟ ଉଡ୍ଡୟନ ପାଇଁ ଦୃଢ଼ ଓ ଉନ୍ନତ ଉଡ୍ଡୟନ ପେଶୀ (flight muscles) ରହିଛି ଏବଂ ପକ୍ଷୀଙ୍କ କଙ୍କାଳର ବକ୍ଷଭାଗରେ ଏକ ବିହଙ୍ଗ ବକ୍ଷାସ୍ଥି (keel) ରହିଛି ।
(iii) ଶରୀର ଓ ପକ୍ଷ ବିଭିନ୍ନ ପରଦ୍ଵାରା ଆବୃତ । ଏହା ଶରୀରକୁ ସୁରକ୍ଷାଦେବାସହ ଉଡ଼ିବାରେ ସାହାଯ୍ୟକରେ । ଲାଞ୍ଜ ଦିଗ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
(iv) ଅସ୍ଥି ଛିଦ୍ରଯୁକ୍ତ ଓ ବାୟୁପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିବାରୁ ହାଲୁକା ଅଥଚ ଦୃଢ଼ ଓ ମଜ୍ଜାରହିତ ଅସ୍ଥି ଥ‌ିବାଯୋଗୁଁ ଶରୀରର ଓଜନ କମ୍ ହୋଇଥାଏ ।
(v) ଓଜନକୁ ଆହୁରି କମାଇବା ପାଇଁ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ଶରୀରରେ ମୂତ୍ରଥଳୀ ଓ ଦାନ୍ତ ଆଦୌ ନ ଥାଏ; ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ଡିମ୍ବାଶୟ ଥାଏ ।
(vi) ଅତିଦୂରରୁ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଠାବ କରିବା ପାଇଁ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ଚକ୍ଷୁ ବେଶ୍ ପାରଙ୍ଗମ ।

Question 4.
ପେଙ୍ଗୁଇନ୍ ଶୀତଳ ପରିବେଶରେ ନିଜକୁ କିପରି ଉପଯୋଜିତ କରିଥାଏ ଲେଖ ।
Solution:
(i) ଶୀତଳ ପରିବେଶରେ ପେଙ୍ଗୁଇନ୍ ପକ୍ଷୀ ନିଜକୁ ଉପଯୋଜିତ କରିଥାଏ ।
(ii) ଏମାନେ ମାଛ ଖାଇ ବଞ୍ଚୁଥ‌ିବାରୁ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଅନ୍ୟତ୍ର ଉଡ଼ିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନ ଥାଏ । ଏଥିସହ ସେମାନଙ୍କ (flightless birds), କିନ୍ତୁ ଏମାନେ ଜଳରେ ଭଲ ପହଁରି ପାରନ୍ତି ।
(iii) ଏହିପରି ଉଡ଼ିପାରୁନଥିବା ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କର ଶରୀରର ଆକାରରେ ବଡ଼ ଓ ଓଜନିଆ (large body size) ଅଟେ ।
(iv) ଏମାନଙ୍କର ଚର୍ମ ମୋଟା ଓ ତାହା ତଳେ ଏକ ଚର୍ବିର ଆବରଣ ଥାଏ । ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ତାପ ଯୋଗାଏ ।

Question 5.
ମରୁଜ ଉଦ୍ଭିଦର ଉପଯୋଜନଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
Solution:
କଳାଇବ ସଦ ଖାପମୋକନଣ୍ଡହ୍ନିକ ପାଇଁ ଏବଂ କଳ ସମୁଦୃରେ ରହିଥିବା ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ମରୁକ ଭରିଦରେ
(i) ମରୁଜ ଉଭିଦର ଚେର ବେଶ୍ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ବିକାଶ ଲାଭ କରିଥାଏ । ଯଥା – ସପ୍ତଫେଣୀ ଳାତୀୟ ଉଭିଦରେ ଚେର ପ୍ରଣାଳୀ ଅତି ବ୍ୟାପକ ।
(ii) ତା ଛଡା ଅତି ଣ୍ଢଶ ପରିମ୍ବାନଭେ ଶରାଉର ଭଲ ସରଗଣ ମଧ୍ୟ ଥପରିହାଯ୍ୟ | ପେଣ୍ଡ କଲଯୟ ଭୋକିବା ପାଇଁ ଥପନ ଓ ଉତ୍ସଦନର ମାତ୍ରା କମ୍ ହୋଇଥାଏ ।
(iii) ଜରାନାଶକ (Acacia)ରେ ପତ୍ର ଖୁବ୍ ଛୋଟ ଥ‌ିବା ବେଳେ ଝଡ଼ିଯାଏ ଏବଂ ତା’ର ସ୍ଥାନ ଡେମ୍ଫ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଜଳକ୍ଷୟ ହେବାକୁ ଦିଏନାହିଁ ।
(iv) ଝାଉଁଗଛର ସ୍ତୋମ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ନିମଗ୍ନ (Sunken) । ଏଥୂସହ ଏହି ଉଭିଦଗୁଡ଼ିକର ମୋଟା ତ୍ୱଚାବରଣ (cuticle), ସପ୍ତଫେଣୀରେ ମହମ ପରି ଏକ ପଦାର୍ଥର ଆବରଣ ଜଳକ୍ଷୟରୁ ରୋକିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
(v) କେତେକ ବୀଜ ପ୍ରସ୍ତୁପ୍ତ ହୋଇ ଶୁଷ୍କଋତୁ ଅତିକ୍ରମ କରେ ଏବଂ ବର୍ଷାଋତୁର ପ୍ରାରମ୍ଭରୁ ହିଁ ଅଙ୍କୁରିତ ହୁଏ ।

ସଂଶିପ୍ତଧାମା ପ୍ରଣୋଉର :

Question 1.
ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନର ମାନକ ତାପମାତ୍ରା କହିଲେ ତୁମେ କ’ଣ ବୁଝ ।
Solution:
(i) ଏହିପରି ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନର ଦୈନିକ ତାପମାତ୍ରା ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ମାପି ସେ ସ୍ଥାନର ଦୈନିକ ହାରାହାରି ତାପମାତ୍ରା ଗଣନା କରାଯାଏ ।
(ii) ଗତ 25 ବର୍ଷ ଅବଧ‌ିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷର ହାରାହାରି ତାପମାତ୍ରା ବ୍ୟବହାର କରି ସେ ସ୍ଥାନରେ 25 ବର୍ଷର ହାରାହାରି ତାପମାତ୍ରା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ଏହାକୁ ମାନକ ତାପମାତ୍ରା କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନର ଜଳବାୟୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କଲାବେଳେ ଆମକୁ ସେ ସ୍ଥାନର ବାୟୁର ମାନକ ଚାପ, ମାନକ ଆର୍ଦ୍ରତା, ମାନକ ବୃଷ୍ଟିପାତ ଓ ଏଥସହ ମାନକ ତାପମାତ୍ରା ଜାଣିବାକୁ ପଡ଼େ ।

Question 2.
ଧଲାର୍ଭାଲୁ ଆକ ଗ୍ରାଣ୍ଟମଣ୍ଡଲାୟ ଅରଣ୍ୟରେ ରହିଲେ ରପମୋକାନରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ହେତ୍ର ପାଉ କା ଶ ଥପୁଣି ଧା ହେବ ଚାରୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।
Solution:
(i) ଧାଲାରାଲ୍ସ ବେହ ଲୋମଶ ଗଦିଲଥ୍ଦାର୍ ଶ୍ଶ୍ନମଣ୍ଡଳରୟ ଆର୍ଥଲଭ ଥତ୍ୟଧ୍କ ତାପମାତ୍ରା ସଦ୍ୟ କରିପାରିବ ନାହିଁ ।
(ii) ଏହା ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଖାଦ୍ୟ ପାଇବ ନାହିଁ ।
(iii) ଏହା ଭୂମି ଉପରେ ସୁବିଧାରେ ଯାତାୟତ କରିପାରିବ ନାହିଁ ।
(iv) ଏହା ଅନ୍ୟ ହିଂସ୍ର ପ୍ରାଣୀର ଶିକାର ହେବ ।

ସଂଶିପ୍ତଧାମା ପ୍ରଣୋଉର :

I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) କୌଣସି ଏକ ଦିନର ଏକ ସମୟର ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଅବସ୍ଥାକୁ __________ କହନ୍ତି ।
(ii) ଅଳ୍ପ ବର୍ଷା ସହ ଅଧ୍ଵ ଖରାହେଲେ ଆମେ __________ ଅନୁଭବ କରିଥାଉ ।
(iii) ଧାନବୁଣିବା ପର୍ବକୁ __________ କହନ୍ତି ।
(iv) ଛତା ସଂକେତ __________ କୁ ବୁଝାଏ ।
(v) ପ୍ରାୟତଃ ଦିନର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା __________ ରେ ହୋଇଥାଏ ।
(vi) ଆର୍ଦ୍ରତା ମାପିବା ପାଇଁ __________ ଯନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(vii) ସ୍ଥାନର ଜଳବାୟୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଏ ।
(viii) ନରୱେର ଜଳବାୟୁ __________ |
(ix) ବେଙ୍ଗ ସ୍ଥଳଭାଗରେ __________ ଦ୍ବାରା ତା’ର ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରେ ।
(x) ଧଳାଭାଲୁର __________ ଓସାରିଆ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ତାକୁ ବରଫ ଉପରେ ଚାଲିବାରେ ଓ ଜଳରେ ପହଁରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
Solution:
(i) ପାଗ
(ii) ଗୁଳୁଗୁଳି
(iii) ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା
(iv) ଜୋର ବର୍ଷା ପାଗ
(v) ଅପରାହ୍ନରେ
(vi) ହାଇଡ୍ରୋମିଟର
(vii) ୨୫
(viii) ଅତିଶୀତଳ
(ix) ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍
(x) ପଞ୍ଝା

II. ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ା ଶବ୍ଦର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ଏଣ୍ଡୁଅ ବୃକ୍ଷୀୟ ଉପଯୋଜନ :: ପାରା : __________
(ii) ଗୁଳୁଗୁଳି : ଗୁଳୁଗୁଳିଆ ପାଗ :: କୁହୁଡ଼ି : __________
(iii) ଆର୍ଦ୍ରତା : ହାଇଡ୍ରୋମିଟର :: ପବନର ବେଗ : __________
(iv) କେରଳ : ଉଷ୍ମ ଓ ଆର୍ଦ୍ର ଜଳବାୟୁ :: ରାଜସ୍ଥାନ : __________
(v) ହିମାଳୟ : ପାଇବଣ :: ପୁରୀ ସମୁଦ୍ରକୂଳ : __________
(vi) ମରୁଜ ଉଭିଦ : ଖଜୁରୀ ଓ କାକ୍‌ଟସ୍ :: ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳ ଉଦ୍ଭିଦ : __________
(vii) ଗୁଳୁଗୁଳି : ଗୁଳୁଗୁଳିଆ ପାଗ :: କୁହୁଡ଼ି : __________
(viii) ଆର୍ଦ୍ରତା : ହାଇଡ୍ରୋମିଟର :: ପବନର ବେଗ : __________
(ix) କେରଳ : ଉଷ୍ଣ ଓ ଆର୍ଦ୍ର ଜଳବାୟୁ :: ରାଜସ୍ଥାନ : __________
(x) ହିମାଳୟ : ପାଇବଣ :: ପୁରୀ ସମୁଦ୍ରକୂଳ : __________
Solution:
(i) ରଣଯନ ଉପଯୋଲନ
(ii) କୁହୁଡ଼ିଆ ପାଗ
(iii) ଆନିମୋମିଟର
(iv) ଶୁଷ୍କ ଓ ଉଷ୍ମ ଜଳବାୟୁ
(v) ଝାଉଁବଣ
(vi) ପାଇନ୍ ଓ ଦେବଦାରୁ
(vii) କୁହୁଡ଼ିଆ ପାଗ
(viii) ଆନିମୋମିଟର
(ix) ଶୁଷ୍କ ଓ ଉଷ୍ଣ ଜଳବାୟୁ
(x) ଝାଉଁବଣ

III. ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ମାଛର __________ ଦିଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । (ପକ୍ଷ, ଗାଲି, ଲାଞ୍ଜ, କୌଣସିଟି ନୁହେଁ )
(ii) ଦ୍ୱାପାର __________ ତା’ଦେହର ତାପକୁ ବିକିରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । (ଶୁଣ୍ଢ, ଲାଞ୍ଜ, ଗୋଡ଼, କାନ)
(iii) ତିମିମାଛି __________ ଜାତୀୟ ପ୍ରାଣୀ । (ମାଂସାସୀ, ତୃଣଭୋଜୀ, ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ, କୌଣସିଟି ନୁହେଁ)
(iv) ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେଖାଯାଏ । (ମେରୁ, ବିଷୁବ, କ୍ରାନ୍ତୀୟ, ଉପକ୍ରାନ୍ତୀୟ)
(v) ଟାୟର ଆକ୍ରତା __________ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ମପାଯାଏ । (ଥର୍ମୋମିଟର, ଅକ୍‌ସାନୋମିଟର, ହାଇଡ୍ରୋମିଟର, ଆନିମୋମିଟର)
Solution:
(i) ଗାଲି
(ii) କାନ
(iii) ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ
(iv) ବିଷୁବ
(v) ହାଇଡ୍ରୋମିଟର

IV. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦର ମେଳନ କର ।
Solution:

V. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) ପବନର ବେଗ ମାପିବା ପାଇଁ ହାଇଡ୍ରୋମିଟର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(ii) ବିଷୁବ ମଣ୍ଡଳରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ତାପମାତ୍ରା 40°C ଅଟେ ।
(iii) ଏକ ଅଞ୍ଚଳରେ 100 ବର୍ଷ ହାରାହାରି ପାଣିପାଗରୁ ସେ ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।
(iv) ମାଛ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଓ ଚର୍ମ ଉଭୟ ଦ୍ବାରା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରିଥାଏ ।
(v) ଭୋର ସମୟର ତାପମାତ୍ରା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଅଟେ ।
Solution:
(i) ପବନର ବେଗ ମାପିବା ପାଇଁ ଆନିମୋମିଟର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(ii) ବିଷୁବ ମଣ୍ଡଳରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ତାପମାତ୍ରା 15°C ଅଟେ ।
(iii) ଏକ ଅଞ୍ଚଳରେ 25 ବର୍ଷ ହାରାହାରି ପାଣିପାଗରୁ ସେ ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।
(iv) ବେଙ୍ଗ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଓ ଚର୍ମ ଉଭୟ ଦ୍ବାରା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରିଥାଏ ।
(v) ଭୋର ସମୟର ତାପମାତ୍ରା ସର୍ବନିମ୍ନ ଅଟେ ।

VI. ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) କେଉଁଟି ମାଛର ମଙ୍ଗପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ?
(i) ଡେଣା
(ii) ଗାଲି
(iii) ଲାଞ୍ଜ
(iv) କାତି
Solution:
(iii) ଲାଞ୍ଜ

(ଖ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ଶୀତସ୍ତୁପି କରେ ନାହିଁ ?
(i) ବେଙ୍ଗ
(ii) ମାଛ
(iii) ଜିଆ
(iv) ପାମ
Solution:
(ii) ମାଛ

(ଗ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ପ୍ରାଣୀର ଘ୍ରାଣଶକ୍ତି ଅତି ପ୍ରଖର ?
(i) ପେଙ୍ଗୁଇନ୍
(ii) ବେଙ୍ଗ
(iii) ମାଛ
(iv) ଧଳାଭାଲୁ
Solution:
(iv) ଧଳାଭାଲୁ

(ଘ) କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅଧ‌ିକ ବର୍ଷା ହୋଇଥାଏ ?
(i) ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳ
(ii) ବିଷୁବମଣ୍ଡଳ
(iii) ମେରୁ
(iv) ପାର୍ବତ୍ୟ
Solution:
(ii) ବିଷୁବମଣ୍ଡଳ

(ଙ) କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳର ଉଭିଦର ପତ୍ର ସରୁ ହୋଇଥାଏ ?
(i) ମରୁଭୂମି
(ii) ବିଷୁବମଣ୍ଡଳ
(iii) ମେରୁ
(iv) ପାର୍ବତ୍ୟ
Solution:
(iv) ପାର୍ବତ୍ୟ

(ଚ) ଆକାଶରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଥ‌ିବା ଚିତ୍ର କେଉଁ ପାଗକୁ ସୂଚାଏ ?
(i) କୁହୁଡ଼ିଆ
(ii) ମେଘୁଆ
(iii) ଟାଣଖରା
(iv) ନିର୍ମଳ ପାଗ
Solution:
(iii) ଟାଣଖରା

(ଛ) ପବନର ବେଗ କାହାଦ୍ଵାରା ମପାଯାଏ ?
(i) ବାରୋମିଟର
(ii) ଥର୍ମୋମିଟର
(iii) ଆନିମୋମିଟର
(iv) ହାଇଡ୍ରୋମିଟର
Solution:
(iii) ଆନିମୋମିଟର

(ଜ) ଆର୍ଦ୍ରତା ମାପିବା ପାଇଁ କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
(i) ଆନିମୋମିଟର
(ii) ହାଇଡ୍ରୋମିଟର
(iii) ଥର୍ମୋମିଟର
(iv) ବାରୋମିଟର
Solution:
(ii) ହାଇଡ୍ରୋମିଟର

(ଝ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଥବରେ ତାରତମ୍ୟ ହେଲେ ପବନ ବହିଥାଏ ?
(i) ବାୟୁଚାପ
(ii) ତାପମାତ୍ରା
(iii) ଆର୍ଦ୍ରତା
(iv) ବାୟୁର ଗତି
Solution:
(i) ବାୟୁଚାପ

(ଞ) ବାୟୁରେ କେଉଁଟି ବଢ଼ିଗଲେ ଆମକୁ ଗୁଳୁଗୁଳିଆ ଲାଗେ ?
(i) ବାୟୁର ଚାପ
(ii) ତାପମାତ୍ରା
(iii) ଆର୍ଦ୍ରତା
(iv) ବାୟୁର ଗତି
Solution:
(iii) ଆର୍ଦ୍ରତା

VII. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ପାଗ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(ii) ବାହାରେ କୁହୁଡ଼ି ହୋଇଥିଲେ ସେହି ପାଗକୁ କେଉଁ ପାଗ କୁହାଯାଏ ?
(iii) ପାଗର ଆଗୁଆ ଅନୁମାନ କିପରି ଜଣାଯାଏ ?
(iv) ଦିନ ରାତିର ଅବଧୂ କିପରି ଜଣାଯାଏ ?
(v) ଗୋଟିଏ ଦିନର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଓ ସର୍ବନିମ୍ନ ତାପମାତ୍ରା କେଉଁ ସମୟରେ ହୋଇଥାଏ ?
(vi) ବୃଷ୍ଟିପାତର ପରିମାଣ କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ମପାଯାଏ ?
(vii) ପବନର ବେଗ କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ମପାଯାଏ ?
(viii)ବାୟୁର ଆର୍ଦ୍ରତା କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ମପାଯାଏ ?
(ix) ପବନ ବହିବାର ଦିଗ କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଜଣାଯାଏ ?
(x) ଜଳବାୟୁ କ’ଣ ?
(xi) ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଉପଯୋଜନ କାହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ?
(xii) ଛତା ଚିହ୍ନ କି ପ୍ରକାର ପାଗର ସୂଚନା ଦିଏ ?
Solution:
(i) କୌଣସି ଏକ ଦିନର ଏକ ସମୟର ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଅବସ୍ଥାକୁ ପାଗ କହନ୍ତି ।
(ii) ବାହାରେ କୁହୁଡ଼ି ହୋଇଥିଲେ ସେପରି ପାଗକୁ କୁହୁଡ଼ିଆ ପାଗ କୁହାଯାଏ ।
(iii) ପାଗର ଆଗୁଆ ଅନୁମାନ ରେଡ଼ିଓ, ଟେଲିଭିଜନ ଘୋଷଣାରୁ ଜଣାଯାଏ ।
(iv) ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ସମୟରୁ ଦିନ ରାତିର ଅବଧୂ ଜାଣିପାରିବା ।
(v) ଗୋଟିଏ ଦିନର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ମଧ୍ୟାହ୍ନରେ ଓ ସର୍ବନିମ୍ନ ତାପମାତ୍ରା ଭୋର ସମୟରେ ହୋଇଥାଏ ।
(vi) ବୃଷ୍ଟିପାତର ପରିମାଣ ବୃଷ୍ଟିମାପକ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ମପାଯାଏ ।
(vii) ପବନର ବେଗ ଆନିମୋମିଟର ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ମପାଯାଏ ।
(viii)ବାୟୁର ଆର୍ଦ୍ରତା ହାଇକ୍ରୋମିଟର ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ମପାଯାଏ ।
(ix) ପବନ ବହିବା ଦିଗବାରେଣୀ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଜଣାଯାଏ ।
(x) 25 ବର୍ଷର ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନର ପାଣିପାଗର ହାରାହାରି ବିବରଣୀକୁ ଜଳବାୟୁ କହନ୍ତି ।
(xi) ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଉପଯୋଜନ ସେମାନଙ୍କର ପରିସ୍ଥାନର ତାପମାତ୍ରା, ଆର୍ଦ୍ରତା, ଆଲୋକ ତଥା ପୋଷଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
(xii) ଛତା ଚିହ୍ନ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ପାଗର ସୂଚନା ଦିଏ ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 6 ତାପ ଓ ତାପ ସଂଚରଣ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 6 ତାପ ଓ ତାପ ସଂଚରଣ

Question 1.
ପାରଦର କେଉଁ ବିଶେଷ ଗୁଣ ଯୋଗୁ ଏହାକୁ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
Solution:
(i) ପାରଦ ଏକ ତରଳ ପଦାର୍ଥ (ଧାତୁ) ହୋଇଥିବାରୁ ଯେକୌଣସି କାଚନଳୀରେ ଏହାକୁ ନେଇ, ତାପ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ଏହାର ପ୍ରସାରଣ ମାପିବା ସହଜସାଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ ।
(ii) ଏହା ଏକ ଅସ୍ବଚ୍ଛ ଏବଂ ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ହୋଇଥିବାରୁ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର କାଚ ମଧ୍ୟ ଦେଇ ସହଜରେ ଚିକ୍ ଚିକ୍ ହୋଇ ଦେଖାଯାଏ ।
(iii) ଏହା କାଚନଳୀରେ ଲାଗିଯାଏ ନାହିଁ ।
(iv) ଅନ୍ୟ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ତୁଳନାରେ ଅତି କମ୍ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିରେ ଏହା ଅଧିକ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥାଏ ।
(v) ନିଦାରିତ ପଦାର୍ଥର ତାପମାତ୍ରା ନିଣ୍ଡୟ କରିବାପାଇଁ ପାରଦ ପଦାଥଠାରୁ ବହୁତ କମ ପରିମାଣର ତାପ ଗହଣ କରେ । ତେଣୁ ସେହି ପଦାର୍ଥର ତାପୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ବିଶେଷ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସୃଷ୍ଟି କରେ ନାହିଁ ।
(vi) ପାରଦ ସହଜରେ ଶୁଦ୍ଧ ଅବସ୍ଥାରେ ମିଳେ ।
(vii) ଏହାର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ 357°C ଏବଂ ହିମାଙ୍କ – 39°C ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ପରାସ ଯଥେଷ୍ଟ ଅଧିକ ଅଟେ ।

ସଂଶିପ୍ତଧାମା ପ୍ରଣୋଉର :

Question 1.
ବିକିରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ବିଶେଷତ୍ଵ ବୁଝାଅ ।
(i) ବିନା ମାଧ୍ୟମରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣକୁ ବିକିରଣ କୁହାଯାଏ । ପରିବହନ ଓ ପରିଚଳନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣ ପାଇଁ ମାଧ୍ୟମ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ; ମାତ୍ର ବିକିରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ମାଧ୍ୟମ ବିନା ତାପ ଏକ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ
(ii) ବିକିରଣ ଦ୍ଵାରା ପରିବହନ ଓ ପରିଚଳନ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ବେଗରେ ତାପ ସଞ୍ଚରିତ ହୋଇଥାଏ । (iii) ସମସ୍ତ ଉତ୍ତପ୍ତ ବସ୍ତୁ ବିକିରଣ ଦ୍ବାରା ତାପ ହରାଇଥାନ୍ତି ।
(iv) ଉତ୍ପତ୍ତି ସ୍ଥଳରୁ ତାପ ବିକିରଣଦ୍ବାରା ସମଭାବରେ ସବୁଦିଗକୁ ସରଳରେଖାରେ ଗତି କରେ ।

Question 2.
ବୈଜ୍ଞାନିକ କାରଣ ଲେଖ ।
ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ଥ‌ିବା ଘରମାନଙ୍କରେ ସବୁ ଝରକା ଓ ଦ୍ବାର ସମୁଦ୍ର ଆଡ଼କୁ ମୁହଁ କରିଥାଏ ।
Solution:
(i) ଦିନବେଳା ସ୍ଥଳଭାଗ, ଜଳଭାଗ ତୁଳନାରେ ଶୀଘ୍ର ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ସ୍ଥଳଭାଗର ତାପମାତ୍ରା ଜଳ ଭାଗର ତାପମାତ୍ରାଠାରୁ ଅଧ‌ିକ ହୋଇଥାଏ ।
(ii) ଫଳରେ ସ୍ଥଳଭାଗ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଥିବା ବାୟୁ ହାଲୁକା ହୋଇ ଉପରକୁ ଉଠିଯାଏ । ତାହାର ସ୍ଥାନ ପୂରଣ କରିବାପାଇଁ ଜଳଭାଗ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଥ‌ିବା ଶୀତଳ ଓ ଭାରୀ ବାୟୁ ସ୍ଥଳଭାଗକୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ।
(iii) ଦିନ ବେଳା ଜଳଭାଗରୁ ସ୍ଥଳଭାଗକୁ ବହି ଆସୁଥ‌ିବା ଏହି ପବନକୁ ‘ସମୁଦ୍ର ସମୀର’ କୁହାଯାଏ । ସେଇଥପାଇଁ ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ଥ‌ିବା ଘରମାନଙ୍କରେ ସବୁ ଝରକା ଓ ଦ୍ବାର ସମୁଦ୍ର ଆଡ଼କୁ ମୁହଁ କରିଥାଏ ।

Question 3.
ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
(a) ତାପ ପରିବହନ ଓ ତାପ ପରିଚଳନ

(b) ତାପ ସୁପରିବାହୀ ଓ ତାପ କୁପରିବାହୀ

(c) ପରିଚଳନ ଓ ବିକିରଣ

Question 4.
ବରଫ ବାହାରେ ତରଳିଯାଏ; କିନ୍ତୁ କରତଗୁଣ୍ଡ ବା କୁଣ୍ଡା ଭିତରେ ରଖିଲେ ବହୁ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଠିନ ଅବସ୍ଥାରେ ରହେ ।
Solution:
(i) ବରଫକୁ ବାହାରେ ରଖୁଲେ ତାହା ତରଳିଯାଏ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତାପକୁ ଗ୍ରହଣ କରି ତରଳେ ।
(ii) କରତଗୁଣ୍ଡ ବା କୁଣ୍ଡା କୁପରିବାହୀ ହୋଇଥିବାରୁ ତାହା ମଧ୍ୟଦେଇ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତାପ ବରଫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇପାରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ବରଫ ସହଜରେ ନ ତରଳି ବହୁ ସମୟ କଠିନ ଅବସ୍ଥାରେ ରହେ ।

Question 5.
ବୁସେନ୍ ବର୍ଷର ଶିଖା ଉପରେ ତାର ଜାଲି ରଖୁ, ଜାଲି ଉପରକୁ ଶିଖା ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ କାହିଁକି ?
Solution:
(i) ତାରଜାଲି ତାପର ସୁପରିବାହୀ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଶିଖାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ତାପକୁ ତାରଜାଲି ଗ୍ରହଣ କରିନିଏ ।
(ii) ଏଣୁ ତାରଜାଲିର ଅପରପାର୍ଶ୍ଵରେ ଗ୍ୟାସ୍ ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇ ଜଳିବାପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ତାପ ଶିଖାରୁ ପାଇପାରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଅପର ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଗ୍ୟାସ୍‌ ଜଳେନାହିଁ କିମ୍ବା ଶିଖା ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।

ବସ୍ତୁନିଶ ପ୍ତଶୋଇଲ :

I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର _________ ଅବସ୍ଥା ଏହାର ତାପମାତ୍ରାକୁ ସୂଚାଇଥାଏ ।
(ii) _________ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ତାପମାତ୍ରା ମାପ କରାଯାଇଥାଏ ।
(iii) ବିକିରଣ ଉପାୟରେ ତାପ ସଂଚରଣ ପାଇଁ କୌଣସି _________ ହୁଏ ନାହିଁ ।
(iv) ଗାଢ଼ ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ହାଲ୍‌କା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ତୁଳନାରେ _________ ତାପ ଅବଶୋଷଣ କରିପାରେ ।
(v) ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟିଲ ଚାମଚ ଗରମ ପାଣିରେ ବୁଡ଼ାଇଲେ ଉଭୟଙ୍କ ତାପମାତ୍ରା _________ ହେଲାଯାଏଁ ତାପ ପାଣିରୁ ଚାମଚକୁ ପ୍ରବାହିତ ହେବ ।
(vi) ମଣିଷ ଦେହର ସାଧାରଣ ତାପମାତ୍ରା _________ |
(vii) ଗାଢ଼ ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ _________ ଋତୁରେ ପିନ୍ଧାଯାଏ ।
(viii)ଏକ ଥର୍ମୋମିଟର ପରିସର _________
(ix) ଦୂର ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ପରାସ _________
(x) ପଦାର୍ଥରେ ଥିବା ଅଣୁଗୁଡ଼ିକର ଗତିର ବେଗ ବଢ଼ିଲେ ପଦାର୍ଥର ଉଷ୍ଣତା _________ |
(xi) ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ପ୍ରାନ୍ତରେ ଥ‌ିବା ବଲ୍‌ବ _________ ରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ ।
(xii) _________ ଏକ ତରଳ ଧାନ୍ତ ଥିଲେ |
(xiii) ବାୟୁରେ _________ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ତାପ ସଞ୍ଚରିତ ହୋଇଥାଏ ।
(xiv) ପାରଦରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣ୍ _________ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ହୋଇଥାଏ ।
Solution:
(i) ତାପୀୟ
(ii) ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର ବା
(iii) ମାଧ୍ୟମ
(iv) ଅଧୀ
(v) ସମାନ
(vi) 37° C ବା 98.4° F
(vii) ଶୀତ
(viii) 10° C ବା 110° C
(ix) 35° C ରୁ 42° C
(x) ବଢ଼େ
(xi) ପାରଦ
(xii) ପାରଦ
(xiii) ପରିଚଳନ
(xiv) ପରିବଦନ

II. ବାମପାର୍ଶ୍ବର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ସେଲ୍‌ସିୟସ୍ ସ୍କେଲ୍ : °C :: ଫାରେନ୍‌ହାଇଟ୍ ସ୍କେଲ୍ : _________
(ii) °C ସ୍କେଲର ଦୁଇପ୍ରାନ୍ତର ମାପାଙ୍କ : 35 ଓ 42 :: °F ସ୍କେଲର ଦୁଇମାପାଙ୍କ : _________
(iii) ପାରଦ : ତାପ ପରିବହନ :: ସମୁଦ୍ର ସମୀର : _________
(iv) ପାରଦ : ତାପ ସୁପରିବାହୀ :: କାଠ : _________
(v) ତରଳ ଓ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥରେ ତାପ ସଂଚରଣ : ପରିଚଳନ :: ବିନା ମାଧ୍ୟମରେ ତାପ ସଂଚରଣ : _________
(vi) ପାରଦର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ : 357°C :: ପାରଦର ହିମାଙ୍କ : _________
(vii) ଜ୍ଵର ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ପରାସ : 35°C ରୁ 42°C :: ପରୀକ୍ଷାଗାର ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ପରାସ : _________ |
(viii) ଧାତୁ : ସୁପରିବାହୀ :: ରବର : _________
(ix) ତରଳ : ପରିଚଳନ :: ବିନା ମାଧ୍ୟମ : _________
(x) ଜ୍ଵର ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର : 35°C – 42°C :: ପରୀକ୍ଷାଗାର ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର : _________
(xi) ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ : ହାଲ୍‌କା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ :: ଶୀତଋତୁ : _________
(xii) ପାରଦ : ପରିବହନ :: ବରଫ : _________
Solution:
(i) °F
(ii) 94 ଓ 108
(iii) ତାପ ପରିଚଳନ
(iv) ତାପ କୁପରିବାହୀ
(v) ବିକିରଣ
(vi) – 39°C
(vii) – 10°C ରୁ 110°C
(viii) କୁପରିବାହୀ
(ix) ବିକିରଣ
(x) – 10°C – 110°C
(xi) ଗାଢ଼ ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ
(xii) ପରିଚଳନ

III. ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ଜ୍ଵର ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପ୍ରାୟ, _________ ପେ.ମି. | (10, 20, 30, 40)
(ii) _________ ଯନ୍ତ୍ରରେ ପାରଦକୁ ତାପମାତ୍ରା ମାପକ ପଦାର୍ଥ ରୂପରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ନାହିଁ । (ଜ୍ଵର ତାପମାନ, ପରୀକ୍ଷାଗାର ତାପମାନ, ଡିଜିଟାଲ୍ ତାପମାନ, କୌଣସିଟି ନୁହେଁ)
(iii) କଠିନ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ଯରେ _________ ପ୍ରଣାଳୀରେ ତାପ ସଂଚରଣ ହୁଏ । (ପରିବହନ, ପରିଚଳନ, ବିକିରଣ, କୌଣସିଟି ନୁହେଁ)
(iv) ତରଳ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ଯରେ _________ ପ୍ରଣାଳୀରେ ତାପ ସଂଚରଣ ହୁଏ । (ପରିବହନ, ପରିଚଳନ, ବିକିରଣ, କୌଣସିଟି ନୁହେଁ)
(v) ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ଯରେ _________ ପ୍ରଣାଳୀରେ ତାପ ସଂଚରଣ ହୁଏ । (ପରିବହନ, ପରିଚଳନ, ବିକିରଣ, କୌଣସିଟି ନୁହେଁ)
(vi) _________ ବ୍ୟତୀତ ସମସ୍ତ ଅଧାତୁ ତାପ କୁପରିବାହୀ । (ଅଙ୍ଗାର, ଗ୍ରାଫାଇଟ୍‌, ଗନ୍ଧକ, ଫସଫରସ୍)
Solution:
(i) 10
(ii) ଡିଜିଟାଲ୍ ତାପମାନ
(iii) ପରିବହନ
(iv) ପରିଚଳନ
(v) ବିକିରଣ
(vi) ଗ୍ରାଫାଇଟ୍

IV. ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦରେ ଦିଅ ।
(i) 37° C ବା 98.4°F କାହାର ଦେହର ତାପମାତ୍ରା ଅଟେ ?
(ii) ଜ୍ଵର ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପ୍ରାୟ କେତେ ହୋଇଥାଏ ?
(iii) ତୁମ ଦେହର ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ କେତେ ଅଟେ ?
(iv) କେଉଁ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ପାରଦକୁ ତାପମାତ୍ରା ମାପକ ପଦାର୍ଥ ରୁପରେ ଗ୍ୟତ୍ସାର କାରାଯାଏ ନାହୃ |
(v) କଠିନ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ଯରେ ତାପ କେଉଁ ଉପାୟରେ ସଞ୍ଚରିତ ହୁଏ ?
(vi) ହିଟର ସାମନାରେ ବସିଲେ ଆମେ କେଉଁ ଉପାୟରେ ହିଟରରୁ ନିର୍ଗତ ତାପ ପାଇଥାଉ ?
Solution:
(i) 37° C ବା 98.4°F ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟଲ୍ତକର ଦେହର ଜ୍ବାରାଦାରି ତାପମାତୃ ଅଟେ ।
(ii) 10 ପେ.ମି.
(iii) 37°C ବା 98.4°F
(iv) ଡିଜିଟାଲ୍ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର
(v) ପରିବହନ
(vi) ବିକିରଣ

V. ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) କେଉଁ ରଙ୍ଗ ସବୁଠାରୁ ଅଧୂକ ତାପ ବିକିରଣ କରେ ?
(i) କଳା
(ii) ଧଳା
(iii) ସବୁଜ
(iv) ନାଲି
Solution:
(i) କଳା

(ଖ) କେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅଣୁଗୁଡ଼ିକ ଉତ୍ତପ୍ତ ବସ୍ତୁରୁ ଶୀତଳ ବସ୍ତୁକୁ ନାହିଁ ?
(i) ପରିବହନ
(ii) ପରିଚଳନ
(iii) ବିକିରଣ
(iv) ପରିବହନ ଓ ପରିଚଳନ
Solution:
(iii) ବିକିରଣ

(ଗ) ରୁମ୍ ହିଟର କେଉଁ ନିୟମ ଅନୁସାରେ କାର୍ଯ୍ୟକରେ ?
(i) ପରିବହନ
(ii) ପରିଚଳନ
(iii) ବିକିରଣ
(iv) ପରିବହନ ଓ ପରିଚଳନ
Solution:
(iii) ବିକିରଣ

(ଘ) ପାରଦର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ କେତେ °C ?
(i) – 39°C
(ii) 110°C
(iii) 259°C
(iv) 357°C
Solution:
(iv) 357°C

(ଙ) ଧାତୁରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣ କେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀରେ ହୁଏ ?
(i) ପରିବହନ
(ii) ପରିଚଳନ
(iii) ବିକିରଣ
(iv) ପରିବହନ ଓ ବିକିରଣ
Solution:
(i) ପରିବହନ

VI. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) °F ସ୍କେଲର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତର ମାପାଙ୍କ 35 ଓ 42 ଅଟେ ।
(ii) ପାରଦରେ ତାପ ସଂଚରଣ ପରିଚଳନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ହୋଇଥାଏ ।
(iii) ଦିନବେଳା ଜଳଭାଗରୁ ସ୍ଥଳଭାଗକୁ ବହି ଆସୁଥିବା ପବନକୁ ‘ସ୍ଥଳ ସମୀର’ କୁହାଯାଏ ।
(iv) ସ୍ଥଳ ସମୀର ଓ ସମୁଦ୍ର ସମୀର ବାୟୁର ପରିବହନ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଅଟେ ।
(v) ଜଳ ଓ ବାୟୁ ତାପର ସୁପରିବାହୀ ଅଟନ୍ତି ।
Solution:
(i) °F ସ୍କେଲର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତର ମାପାଙ୍କ 94 ଓ 108 ଅଟେ ।
(ii) ପାରଦରେ ତାପ ସଂଚରଣ ପରିଚଳନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ହୋଇଥାଏ ।
(iii) ଦିନବେଳା ଜଳଭାଗରୁ ସ୍ଥଳଭାଗକୁ ବହି ଆସୁଥ‌ିବା ପବନକୁ ସମୁଦ୍ର ସମୀର କୁହାଯାଏ ।
(iv) ସ୍ଥଳ ସମୀର ଓ ସମୁଦ୍ର ସମୀର ବାୟୁର ପରିଚଳନ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଅଟେ ।
(v) ଜଳ ଓ ବାୟୁ ତାପର କୁପରିବାହୀ ଅଟନ୍ତି ।

VII. ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଠିକ୍ ଥିଲେ ଠିକ୍ ( ✓) ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ ଥିଲେ ଭୁଲ (x) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(i) ଜ୍ଵର ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୮ ସେ.ମି. ହୋଇଥାଏ ?
(ii) ତୁମ ଦେହର ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ 37°C ବା 97.4°F ଅଟେ ?
(iii) ଡିଜିଟାଲ୍ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ପାରଦକୁ ତାପମାତ୍ରା ମାପକ ପଦାର୍ଥ ରୂପରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ନାହିଁ ।
(iv) କଠିନ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ଯରେ ତାପ ପରିଚଳନ ଉପାୟରେ ସଞ୍ଚରିତ ହୁଏ ।
(v) ହିଟର ସାମନାରେ ବସିଲେ ଆମେ ବିକିରଣ ଉପାୟରେ ହିଟରରୁ ନିର୍ଗତ ତାପ ପାଇଥାଉ ?
Solution:
(i) ×
(ii) ×
(iii) ✓
(iv) ×
(v) ✓

VIII. ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ କର ।

IX. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ବସ୍ତୁର ତାପୀୟ ସ୍ଥିତି କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଜାଣି ହେବ ?
(ii) ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରରେ କେଉଁ ସ୍କେଲ ଅଛି ?
(iii) ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ପ୍ରଥମ ଉଦ୍ଭାବକ କିଏ ଓ କେଉଁ ମସିହାରେ ସେ ଏହାକୁ ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିଲେ ?
(iv) ଆଧୁନିକ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର କେଉଁ ମସିହାରେ ତିଆରି ହେଲା ?
(v) ପ୍ରଥମେ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ସୂଚକ ଭାବେ କ’ଣ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା ?
(vi) ଗୋଟିଏ ପଦାର୍ଥର ଉଷ୍ମତା ପଦାର୍ଥର କାହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ?
(vii) ସେଲ୍‌ସିୟସ୍ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ମାପାଙ୍କ କେତେ ?
(viii)ଫାରେନ୍ହାଇଟ୍ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ମାପାଙ୍କ କେତେ ?
(ix) ପଦାର୍ଥର ତାପମାତ୍ରା ବଦଳିବା ସହିତ ପଦାର୍ଥର ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର କ’ଣ ସମ୍ବନ୍ଧ ରହିଛି ?
(x) ଆଧୁନିକ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ସୂଚକ ଭାବେ କ’ଣ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି ?
(xi) ପାରଦର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ଓ ହିମାଙ୍କ କେତେ ?
(xii) ତାପ କେତେ ପ୍ରକାରରେ ସଞ୍ଚରିତ ହୁଏ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
(xiii)କଠିନ ପଦାର୍ଥରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(xiv) ତରଳ ଓ ଗ୍ୟାସରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(xv) ବିନା ମାଧ୍ୟମରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
Solution:
(i) ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ବସ୍ତୁର ତାପୀୟ ସ୍ଥିତି ଜାଣି ହେବ ।
(ii) ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ସେଲସିୟସ, ଫାରେନ୍‌ହାଇଟ୍‌, ରୋମର, କେଲଭିନ୍ ଓ ଡିଜିଟାଲ୍ ଇତ୍ୟାଦି ସ୍କେଲ ଅଛି ।
(iii) ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ପ୍ରଥମ ଉଦ୍ଭାବକ ଗାଲିଲିଓ । 1592 ମସିହାରେ ସେ ଏହାକୁ ତିଆରି କରିଥିଲେ ।
(iv) ଆଧୁନିକ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର 1655 ମସିହାରେ ତିଆରି ହେଲା ।
(v) ପ୍ରଥମେ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ସୂଚକ ଭାବେ ଆଲକୋହଲ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା ।
(vi) ଗୋଟିଏ ପଦାର୍ଥର ଉଷ୍ମତା ପଦାର୍ଥର ଅଣୁମାନଙ୍କର ଗତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
(vii) ସେଲ୍ସିୟସ୍ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ମାପାଙ୍କ 35 ରୁ 42 ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିୟସ୍ ।
(viii)ଫାରେନ୍‌ହାଇଟ୍‌ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରର ମାପାଙ୍କ 94° ରୁ 108° ଫାରେନ୍ହାଇଟ ।
(ix) ପଦାର୍ଥର ତାପମାତ୍ରା ବଦଳିବା ସହିତ ପଦାର୍ଥର ସଂକୋଚନ ଓ ପ୍ରସାରଣ ହୁଏ ।
(x) ଆଧୁନିକ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ସୂଚକ ଭାବେ ପାରଦ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି ।
(xi) ପାରଦର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ 357 ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ଓ ହିମାଙ୍କ 39 ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ୍ ।
(xii) ତାପ ତିନି ପ୍ରକାରରେ ସଞ୍ଚରିତ ହୁଏ – ପରିବହନ, ପରିଚଳନ ଓ ବିକିରଣ ।
(xiii)କଠିନ ପଦାର୍ଥରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣକୁ ପରିବହନ କହନ୍ତି ।
(xiv) ତରଳ ଓ ଗ୍ୟାସରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣକୁ ପରିଚଳନ କହନ୍ତି ।
(xv) ବିନା ମାଧ୍ୟମରେ ତାପ ସଞ୍ଚରଣକୁ ବିକିରଣ କହନ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 11 ଗତି ଓ ସମୟ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 11 ଗତି ଓ ସମୟ

Question 1.
ଗ୍ରାଫ୍ ପାଇଁ ସ୍କେଲ୍ ବାଛିବାବେଳେ କେଉଁ ବିଷୟ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନଦେବା ଉଚିତ ?
Solution:
(i) ଗ୍ରାଫ୍ ଆଙ୍କିବାକୁ ଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଶିର ସାରଣୀରେ ଥିବା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟ ଓ ସର୍ବନିମ୍ନ ମୂଲ୍ୟ କେତେ ସ୍ଥିର କରିବା ଉଟିତ |
(ii) ରାଶିମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ମୂଲ୍ୟ ମଧ୍ଯ କେତେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ଏବଂ ସ୍କେଲ୍ ଏମିତି ନେବାକୁ ହେବ ଯେମିତି ଏହି ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ମୂଲ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସହଜରେ ଅକ୍ଷମାନଙ୍କରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିହେବ । ସ୍କେଲ୍ ଏମିତି ବାଛିବ ଯେପରି ଗ୍ରାଫ୍ କାଗଜଟି ପ୍ରାୟ ପୂରାପୂରି ବ୍ୟବହାର ହେବ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ ପ୍ରଣୋଉର :

I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ନୌସଞ୍ଚାଳନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବେଗର ଏକକ ହେଉଛି _________ |
(ii) ଦ୍ଵପ୍ରିମ ଉପଗ୍ହକୃ ଭୂତ୍ପପରୁ ଉଠାଲଦାପାଇଁ ଯେଉଁ କାରାଯାଏ ତାର ବେଗ _________ ଯାଏଁ ହୋଇଥାଏ ।
(iii) ଗ୍ରାଫ୍ ପାଇଁ ଯେଉଁ ଦୁଇଟି ରାଶିକୁ ନିଆଯିବ ତା’ ମଧ୍ୟରୁ ସ୍ଵାଧୀନ ବା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରାଶିକୁ _________ ରାଣିକୁ ନିଆଯାଇଥାଏ ।
(iv) ଏକକ ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଗତି କରିଥିବା ଦୂରତାକୁ ବସ୍ତୁର _________ କୁହାଯାଏ |
(v) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ଗତିକୁ _________ ସ୍ତାଫ୍ ହାରୀ ଭପସ୍ଥାପନ କହାଯାଏ |
(vi) ବେଗର ମୌଳିକ ଏକକ _________ |
Solution:
(i) ନଟ୍
(ii) ୮ କି.ମି./ସେ.
(iii) x-ଅକ୍ଷରେ ଓ y ଅକ୍ଷରେ
(iv) ବେଗ
(v) ସମୟ-ଦୂରତା
(vi) ମିଟର/ସେକେଣ୍ଡ

II. ବାମପାର୍ଶ୍ଵର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ସାଇକେଲ ଚକର ଗତି : ସରଳରେଖ୍ୟ :: ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚାରିପାଖରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଗତି : _________
(ii) ଦୋଳି ଖେଳିବା ଗତି : ଦୋଳନଗତି : ଘଣ୍ଟାର ସେକେଣ୍ଡ କଣ୍ଟାର ଗତି : _________
(iii) ଦୂରତାର ଏକକ : ମିଟର :: ବେଗର ଏକକ : _________
(iv) ସମୟର ମୌଳିକ ଏକକ : ସେକେଣ୍ଡ : ସମୟର ବୃହତ୍ତର ଏକକ : _________
(v) କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହର ବେଗ : ୫ କି.ମି.|ସେ :: କଇଁଛର ବେଗ : _________
Solution:
(i) ଆବର୍ତୀ
(ii) ବୃତ୍ତୀୟ ଗତି
(iii) ମି./ସେ.
(iv) ମିନିଟ୍
(v) ୫ ମି. ସେ.

III. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(i) ସମୟର ମୌଳିକ ଏକକ ଘଣ୍ଟା ଅଟେ ।
(ii) ଦୁଇଟି ସହର ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା ସେଣ୍ଟିମିଟରରେ ମପାଯାଏ ।
(iii) ପ୍ରତ୍ୟେକ ବସ୍ତୁ ଗତି କଲାବେଳେ ସାଧାରଣତଃ ଏକ ସମାନ ବେଗରେ ଗତି କରିଥାନ୍ତି ।
(iv) ଗୋଟିଏ ସରଳ ଦୋଳକର ଦୋଳନ ସମୟ ଧ୍ରୁବ ନୁହେଁ ।
(v) ଟ୍ରେନ୍‌ର ବେଗ ମି./ଘଣ୍ଟାରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ ।
Solution:
(i) ସମୟର ମୌଳିକ ଏକକ ସେକେଣ୍ଡ ଅଟେ ।
(ii) ଦୁଇଟି ସହର ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା କିଲୋମିଟରରେ ମପାଯାଏ ।
(iii) ପ୍ରତ୍ୟେକ ବସ୍ତୁ ଗତି କଲାବେଳେ ସାଧାରଣତଃ ଏକ ଅସମ ବେଗରେ ଗତି କରିଥାନ୍ତି ।
(iv) ଗୋଟିଏ ସରଳ ଦୋଳକର ଦୋଳନ ସମୟ ଧ୍ରୁବ ଅଟେ ।
(v) ଟ୍ରେନର ବେଗ କି.ମି.|ଘ.ରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ ।

IV. ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ କର ।

V. ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।
(i) ବେଗର ମୌଳିକ ଏକକ କ’ଣ ? (ମି./ସେ., କି.ମି./ଘଣ୍ଟା, ମାଇଲ୍/ଘଣ୍ଟା, ମିଟର/ଘଣ୍ଟା)
(ii) ଗୋଟିଏ କଇଁଛର ବେଗ ପ୍ରାୟ କେତେ ? (୮ ସେ.ମି./ସେ., ୧୨ ସେ.ମି./ସେ., ୧୦ ସେ.ମି |ସେ., ୧୮ ସେ.ମି./ସେ.)
(iii) ମନ୍ତ୍ରାଶ୍ୱନ୍ୟରେ ଆଲୋକର ବେଗ କେତେ.ମି. ମି./ସେ. ? (3 × 10⁸, 3 × 10⁶, 3 × 10⁵, 3 × 10⁷)
(iv) ଦିଲ୍ଲୀର ଜନ୍ତର-ମନ୍ତରଠାରେ କେଉଁଘଡ଼ି ଅଛି ? (ସୂର୍ଯ୍ୟଘଡ଼ି, ବାଲୁକାଘଡ଼ି, ଜଳଘଡ଼ି, ବିରାମଘଡ଼ି)
(v) ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚାରିପାଖରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଗତି କେଉଁ ପ୍ରକାର ଗତି ? (ସରଳରେଖକ, ବୃତ୍ତୀୟ, ଆବର୍ଜୀ, ଦୋଳନ)
Solution:
(i) ମି./ସେ
(ii) ୮ ସେ.ମି./ସେ.
(iii) 3 × 10⁸
(iv) ସୂର୍ଯ୍ୟଘଡ଼ି
(v) ଆବର୍ତୀ

VI. ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) ଏକକ ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଗତି କରିଥିବା ଦୂରତାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(i) ଗତି
(ii) ବେଗ
(iii) ତ୍ଵରଣ
(iv) ଶକ୍ତି
Solution:
(ii) ବେଗ

(ଖ) କୌଣସି ବସ୍ତୁର ସମୟ ଅନୁସାରେ ସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(i) ଗତି
(ii) ବେଗ
(iii) ତ୍ଵରଣ
(iv) ଶକ୍ତି
Solution:
(i) ଗତି

(ଗ) ‘ନିଜର ଅକ୍ଷ ଚାରିପାଖରେ ବୁଲୁଥ୍ ପୃଥ‌ିବୀର ଗତି’ କେଉଁ ଗତିର ଅନ୍ତର୍ଗତ ?
(i) ସରଳରୈଖିକ
(ii) ବୃତ୍ତୀୟ
(iii) ଆବର୍ତ୍ତୀ
(iv) ଦୋଳନ
Solution:
(iii) ଆବର୍ତ୍ତୀ

(ଘ) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଗତି କଲାବେଳେ ଯଦି ତା’ର ବେଗ ମୁହଁମୂହଁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ, ଏପରି ଗତିକୁ କେଉଁ ଗତି କୁହାଯାଏ ?
(i) ନୈକସମାନ ଗତି
(ii) ସମଗତି
(iii) ବିସମ ଗତି
(iv) ବୃତ୍ତୀୟ ଗତି
Solution:
(i) ନୈକସମାନ ଗତି

(ଙ) ସମୟ ମାପିବା ପାଇଁ ଘଣ୍ଟାରେ ବସ୍ତୁର କେଉଁ ଗତି ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ ?
(i) ସରଳରେଖକ ବା ବୃତ୍ତୀୟ
(ii) ବୃତ୍ତୀୟ ବା ଆବର୍ତ୍ତୀ
(iii) ଆବର୍ତୀ ବା ଦୋଳନ
(iv) ଦୋଳନ ବା ସରଳରେଖିକ
Solution:
(iii) ଆବର୍ତୀ ବା ଦୋଳନ

(ଚ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ କାହାଦ୍ଵାରା ଗତିଶୀଳ ଯାନର ବେଗ ମପାଯାଏ ?
(i) ଓଡ଼ୋମିଟର
(ii) ସ୍ବିଡ଼ୋମିଟର
(iii) ଷ୍ଟପ୍ଚ୍
(iv) ଡିଜିଟାଲ ଘଡ଼ି
Solution:
(ii) ସ୍ବିଡ଼ୋମିଟର

(ଛି) ଦୋଳକର ଦୋଳନ ସମୟ ମାପିବା ପାଇଁ କେଉଁ ଘଡ଼ି ବ୍ୟହାର କରାଯାଏ ?
(i) ଜଳଘଡ଼ି
(ii) ବାଲୁକାଘଡ଼ି
(iii) ସୂର୍ଯ୍ୟଘଡ଼ି
(iv) ବିରାମଘଡ଼ି
Solution:
(iv) ବିରାମଘଡ଼ି

(ଜ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ କାହାଦ୍ଵାରା ଗତିଶୀଳ ଯାନର ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା ମାପ କରାଯାଏ ?
(i) ଓଡ଼ୋମିଟର
(ii) ସ୍ବିଡ଼ୋମିଟର
(iii) ଷ୍ଟପଚ୍
(iv) ଡିଜିଟାଲ ଘଡ଼ିର
Solution:
(i) ଓଡ଼ୋମିଟର

(ଝ) ଗୋଟିଏ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁର ସମୟ-ଦୂରତା ଗ୍ରାଫ୍ କେଉଁ ଗ୍ରାଫ୍ ଅଟେ ?
(i) ବାରଗ୍ରାଫ୍
(ii) ରେଖାଗ୍ରାଫ୍
(iii) ପାଇଚାର୍ଟ
(iv) ସ୍ତମ୍ଭ ଗ୍ରାଫ୍
Solution:
(ii) ରେଖାଗ୍ରାଫ୍

(ଞ) ତଥ୍ୟକୁ ଆନୁପାତିକ ପରିମାଣ ଅନୁଯାୟୀ ବୃତ୍ତାକାର ଗ୍ରାଫ୍ଟରେ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(i) ବାରଗ୍ରାଫ୍
(ii) ବୃତ୍ତୀୟ ଗ୍ରାଫ୍
(iii) ପାଇଚାର୍ଟ
(iv) ରେଖାଗ୍ରାଫ୍
Solution:
(iii) ପାଇଚାର୍ଟ

VII. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ଯେକୌଣସି ବସ୍ତୁର ଗତି କେତେ ପ୍ରକାର ଓ କ’ଣ କ’ଣ ହୋଇପାରେ ?
(ii) ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜ ଅକ୍ଷରେ ବୁଲିବା କି ପ୍ରକାର ଗତି ?
(iii) ଘଡ଼ିର ସୂଚକ କଣ୍ଟାର ଗତି କି ପ୍ରକାର ଗତି ?
(iv) ବସ୍ତୁର ବେଗ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(v) ଦୂରତା, ସମୟ ଓ ବେଗର ମୌଳିକ ଏକକ କ’ଣ ?
(vi) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ଗତିକୁ କେଉଁ ଗ୍ରାଫ୍ ଦ୍ବାରା ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଏ ?
(vii) ସମୟ ମାପିବା ପାଇଁ ଘଣ୍ଟାର କେଉଁ ଗତିକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
(viii) ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ କିଏ ଧୀର, କ୍ଷୀପ୍ର କିପରି ଜାଣିବା ?
(ix) ସିଧା ରାସ୍ତାରେ ଯାଉଥିବା ସାଇକେଲ ଚକର ଗତି କେଉଁ ପ୍ରକାରର ହୋଇଥାଏ ?
(x) ସ୍ଥିରବସ୍ତୁ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Solution:
(i) ଯେକୌଣସି ବସ୍ତୁର ଗତି ସରଳରେଖ, ଦୋଳନ, ବୃତ୍ତୀୟ ଓ ଆବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇପାରେ ।
(ii) ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜ ଅକ୍ଷରେ ବୁଲିବା ଆବର୍ତୀ ଗତି ।
(iii) ଘଡ଼ିର ସୂଚକ କଣ୍ଟାର ଗତି ଆବର୍ତୀ ଗତି ।
(iv) ଏକକ ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଯେତିକି ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରେ ତାହାକୁ ସେ ବସ୍ତୁର ବେଗ କୁହାଯାଏ ।
(v) ଦୂରତା ମାପର ମୌଳିକ ଏକକ ମିଟର, ସମୟ ମାପର ସେକେଣ୍ଡ ଓ ବେଗ ମାପର ମୌଳିକ ଏକକ ମିଟର/ସେକେଣ୍ଡ ।
(vi) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ଗତିକୁ ସମୟ-ଦୂରତା ଗ୍ରାଫ୍ ଦ୍ଵାରା ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଏ ।
(vii) ସମୟ ମାପିବା ପାଇଁ ଘଣ୍ଟାର ଦୋଳନ ଗତି ବା ଆବର୍ତ୍ତୀ ଗତିକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(viii) ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ କିଏ ଧୀର କିଏ କ୍ଷୀପ୍ର ଜାଣିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ବେଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ।
(ix) ସିଧା ରାସ୍ତାରେ ଯାଉଥିବା ସାଇକେଲ ଚକର ଗତି ସରଳରେଖ୍ୟ ଗତି ।
(x) ଯେଉଁ ବସ୍ତୁ ସମୟ ସହ ନିଜର ସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରେ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ସ୍ଥିରବସ୍ତୁ କହନ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Important Questions Chapter 10 ଉଦ୍ଭିଦରେ ବଂଶ ବିସ୍ତାର Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Important Questions Chapter 10 ଉଦ୍ଭିଦରେ ବଂଶ ବିସ୍ତାର

Question 1.
ସ୍ଵପରାଗଣ ଓ ପରପରାଗଣର ଉପକାରିତା ଓ ଅପକାରିତା ଲେଖ ।
Solution:

Question 2.
ସପୁଷ୍ପକ ଉଦ୍ଭଦରେ ସମାୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଦ୍ବିସମାୟନ ଓ ତ୍ରି ସଂଯୋଜନ କୁହାଯାଏ କାହିଁକି ?
Solution:
(i) ସପୁଷ୍ପକ ଆବୃତଜୀବୀ ଉଦ୍ଭଦରେ ଦୁଇଟି ସମାୟନ କ୍ରିୟା ଦେଖ‌ିବାକୁ ମିଳେ ।
(ii) ସେଥୁରୁ ଗୋଟିଏ ହେଲା ସ୍ତ୍ରୀ ଯୁଗ୍ଧକର ସମାୟନ ଓ ଅନ୍ୟଟି ହେଲା ଦ୍ବିତୀୟକ ନ୍ୟଷ୍ଟିର ସମାୟନ । ଉଭିଦର ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଦ୍ବିସମାୟନ କୁହାଯାଏ ।
(iii) ପରାଗନଳୀର ଅଗ୍ରଭାଗରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ପୁଂ ଯୁଗ୍ମକ (male gamete) ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ସ୍ତ୍ରୀ ଯୁଗ୍ମକର ସମାୟନ ଓ ଅନ୍ୟଟି ଦ୍ବିତୀୟକ ନ୍ୟଷ୍ଟିର ସମାୟନ କରିଥାଏ ।
(iv) ଦ୍ଵିତୀୟ ସମାୟନରେ ଗୋଟିଏ ପୁଂଯୁଗ୍ମକର ଓ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଟି ମେରୁନ୍ୟଷ୍ଠିର; ଏହିପରି ତିନୋଟି ନ୍ୟଷ୍ଟିର ସଂଯୋଜକ ଘଟୁଥ‌ିବାରୁ ଏହାକୁ ତ୍ରିସଂଯୋଜକ କୁହାଯାଏ । ଏହିପରି ଭୃଣାଶୟ ଥଳୀ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ବିସମାୟନ ଓ ତ୍ରିସଂଯୋଜନ ଘଟିଥାଏ ।

Question 3.
ଏକବାସୀ ଓ ଦ୍ବିବାସୀ ଉଭିଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି, ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ ।
(i) ଫୁଲ ଏକଲିଜା ଚା ଉଭୟଲିଜା ହୋଲାପାରେ | କଖାରୁ ଗଛିରେ କେବିକ ଫ୍ଲକେଶର ବା ଗଇଂକେଶର ଥ୍ବା ଫୁଲ ଦେଖାଯାଏ । ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଫୁଲ ଗୋଟିଏ କଖାରୁ ଗଛରେ ଥ‌ିବାରୁ ଏପରି ଉଭିଦକୁ ଏକବାସୀ ଉଭିଦ କୁହାଯାଏ । ଉଦାହରଣ – କଖାରୁ, କାକୁଡ଼ି, ଜହ୍ନି ଆଦି ଏକବାସୀ ଉଦ୍ଭିଦ ।
(ii) ହେଲେ ସୋରିଷ ଓ ମନ୍ଦାର ଫୁଲରେ ଉଭୟ ପୁଂକେଶର ଓ ଗର୍ଭକେଶର ଗୋଟିଏ ଫୁଲରେ ଥ‌ିବାରୁ ଏହା ଦ୍ଵିଲିଙ୍ଗୀ । କିନ୍ତୁ ଗୋଟିଏ ଖଜୁରୀ ଓ ତାଳ ପରି ଗଛରେ କେବଳ ଅଣ୍ଡିରା ଫୁଲ ବା ମାଈଫୁଲ ହେଉଥିବାର ଦେଖାଯାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଦ୍ବିବାସୀ ଉଦ୍ଭଦ କୁହାଯାଏ ।
ଉଦାହରଣ – ଖଜୁରୀ ଓ ତାଳ ଆଦି ଦ୍ବିବାସୀ ଉଦ୍ଭିଦ ।

ସଂଶିପ୍ତଧାମା ପ୍ରଣୋଉର :

I. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ୟୁଲୋଥିକସ୍ ________ ଦ୍ଵାରା ବଂଶବିସ୍ତାର କରେ ।
(ii) ପେନ୍‌ସିଲିୟମ୍ ________ ଦ୍ବାରା ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନ କରିଥାଏ ।
(iii) ________ କଲିକନ ପ୍ରକ୍ରିମ୍ବାରେ ବଣବିଣ୍ଡାର କରେ |
(iv) ଫିମ୍ପିରେ ________ ଜନନ ଦେଖାଯାଏ ।
(v) ତାଳଗଛ ଏକ ________ ଉଭିଦ ।
(vi) ________ ହେଉଛି ଜୀବର ପ୍ରଥମ କୋଷ !
(vii) ଉଦ୍ଭିଦର ସମାୟନ ପରେ ________ ବଢ଼ି ଭୃଣରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
(viii) ସ୍ପାଇରୋଗାଏରା ________ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରେ ।
(ix) ________ ଦେଇଛି ଏକ ଏକକୋଷ ର୍ଶେବାଲ |
(x) ପରାଗରେଣୁ ________ ରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
Solution:
(i) ଚଳରେଣୁ
(ii) ବାହ୍ୟରେଣୁ
(iii) ଇଷ୍ଟ
(iv) ଅଲିଙ୍ଗୀ
(v) ଦ୍ବିବାସୀ
(vi) ଯୁଗ୍ମଜ
(vii) ଯୁଗ୍ମଜକୋଷ
(viii) ବିଖଣ୍ଡନ
(ix) କବକ
(x) ପରାଗପେଟି

II. ବାମପାର୍ଶ୍ବରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଦ୍ୱୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦର ସମ୍ପର୍କିତ ଶବ୍ଦଟି ଲେଖ ।
(i) ଇଷ୍ଟ : କଳିକନ :: ସ୍ପାଇରୋଗାଏରା : ________
(ii) ୟୁଲୋଥିକ୍‌ସ : ଚଳରେଣୁ :: ପେନ୍‌ସିଲିୟମ୍ : ________
(iii) ଯୁଗ୍ମକ : ଏକଗୁଣିତ :: ଯୁଗ୍ମଜ : ________
(iv) ସ୍ଵପରାଗଣ : ମଟରଫୁଲ :: ପର ପରାଗଣ : ________
(v) ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ିଆ ଦଳ : ଜଳ :: ମକା : ________
Solution:
(i) ବିଖଣ୍ଡନ,
(ii) ବାହ୍ୟରେଣୁ,
(iii) ଦ୍ବିଗୁଣିତ,
(iv) ଖଜୁରି ଫୁଲ,
(v) ବାୟୁ

III. ନିମ୍ନଲିଖୂତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।
(i) ଗୋଟିଏ ଏକବାସୀ ଉଭିଦର ନାମ ଲେଖ ।
(ii) ଯୁଗ୍ମକ ଦୁଇଟିର ମିଳନରୁ କ’ଣ ମିଳେ ?
(iii) ମଟର ଫୁଲରେ କେଉଁ ପରାଗଣ ଦେଖାଯାଏ ?
(iv) ମକାଗଛରେ ଫୁଲରୁ ପରାଗରେଣୁ କେଉଁ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହୁଏ ?
(v) ସମାୟନ ପୂର୍ବରୁ ଦୁଇଟି ମେରୁ ନ୍ୟଷ୍ଟି ମିଳିତ ହୋଇ କ’ଣ ଗଠନ କରନ୍ତି ?
Solution:
(i) କଖାରୁ
(ii) ଯୁଗ୍ମଜ
(iii) ସ୍ବ-ପରାଗଣ
(iv) ବାୟୁ
(v) ଦ୍ବିତୀୟକ ନ୍ୟଷ୍ଟି

IV. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ସହ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ମିଳାଅ ।

V. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପଦଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରୁ ତିନୋଟି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ହେଲେ ଗୋଟିଏ ନୁହେଁ, ଅସମ୍ବନ୍ଧିତ ପଦଟିକୁ ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ବାଛି ଲେଖ ।
(i) ଫଣ୍ଡ, ମସ୍, ଇଷ୍ଟ, ୟୁଲୋଥିକ୍‌ (ରେଣୁଭବନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ)
(ii) ରେଣୁଭବନ, କଳିକନ, ବିଭଞ୍ଜନ, ଡିମ୍ବଯୁଗ୍ମନ (ଉଭିଦର ଅଲିଙ୍ଗୀଜନନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ)
(iii) ଡିମ୍ବକ, ଡିମ୍ବକାୟା, କୋଷିକା, ବୀଜରନ୍ଧ୍ର (ଡିମ୍ବାଶୟର ଗଠନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ)
(iv) ଡିମ୍ବକୋଷ, ସହାୟକ କୋଷ, ମେରୁ ନ୍ୟଷ୍ଟି, ଆଚ୍ଛାଦ
(v) ମକା, ଚିନାବାଦାମ, ଚଣା, ଖଜୁରୀ (ସ୍ଵପରାଗଣ ଅନୁଯାୟୀ )
Solution:
(i) ଇଷ୍ଟ,
(ii) ଡିମ୍ବଯୁଗ୍ମକ
(iii) କୋଷିକା
(iv) ଆଚ୍ଛାଦ
(v) ଖଜୁର

VI. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମଥ୍
(i) ଆଳୁ ହେଉଛି ଏକ ରୂପାନ୍ତରିତ ମୂଳ ।
(ii) ଅମରପୋଇ ପତ୍ରର ଡେମ୍ଫରୁ ନୂତନ ଉଭିଦ ଜାତ ହୁଏ ।
(iii) ସ୍ପାଇରୋଗାଇରା କଳିକନ ଦ୍ବାରା ବଂଶବିସ୍ତାର କରେ ।
(iv) ବାହ୍ୟରେଣୁ ରେଣୁପେଟୀରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
(v) ସମାୟନ ପରେ ଡିମ୍ବାଶୟଟି ବଢ଼ି ବୀଜରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
Solution:
(i) ଆଳୁ ହେଉଛି ଏକ ରୂପାନ୍ତରିତ କାଣ୍ଡ ।
(ii) ଅମରପୋଇ ପତ୍ରର ମୂଳରୁ ନୂତନ ଉଭିଦ ଜାତ ହୁଏ ।
(iii) ସ୍ପାଇରୋଗାଇରା ବିଖଣ୍ଡନ ଦ୍ବାରା ବଂଶବିସ୍ତାର କରେ ।
(iv) ବାହ୍ୟରେଣୁ ଧାରକର ଅଗ୍ରଭାଗରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
(v) ସମାୟନ ପରେ ଡ୍ରିମ୍ବାଶୟଟି ବଢ଼ି ଫଳରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।

VII. ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।
(i) ଗୋଟିଏ ଏକବାସୀ ଉଭିଦର ନାମ ଲେଖ ।
(ii) ଯୁଗ୍ମକ ଦୁଇଟିର ମିଳନରୁ କ’ଣ ମିଳେ ?
(iii) ମଟର ଫୁଲରେ କେଉଁ ପରାଗଣ ଦେଖାଯାଏ ?
(v) ସମାୟନ ପୂର୍ବରୁ ଦୁଇଟି ମେରୁ ନ୍ୟଷ୍ଟି ମିଳିତ ହୋଇ କ’ଣ ଗଠନ କରନ୍ତି ?
(iv) ମକାଗଛ ଫୁଲରୁ ପରାଗରେଣୁ କେଉଁ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହୁଏ ?

VIII. ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି କାଣ୍ଡ ଅଙ୍ଗୀୟ ଜନନର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ ?
(i) ଅଦା
(ii) ହଳଦୀ
(iii) ଡାଲିଆ
(iv) ପିଆଜ
Solution:
(iii) ଡାଲିଆ

(ଖ) ଅପୁଷ୍ପକ ଉଦ୍ଭଦଗୁଡ଼ିକ କାହାଦ୍ଵାରା ବଂଶବିସ୍ତାର କରିଥା’ନ୍ତି ?
(i) ଲିଙ୍ଗୀୟ
(ii) ଅଲିଙ୍ଗୀ
(iii) ଅଙ୍ଗୀୟ
(iv) ଲିଙ୍ଗୀୟ ଓ ଅଙ୍ଗୀୟ
Solution:
(iii) ଅଙ୍ଗୀୟ

(ଗ) ଚଳରେଣୁ ଉଭିଦ ମଧ୍ଯରେ କେଉଁଠି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
(i) ରେଣୁପେଟି
(ii) ଧାରକର ଅଗ୍ରଭାଗରେ
(iii) ପରାଗ ପେଟିକା
(iv) ଶଳାକା
Solution:
(i) ରେଣୁପେଟି

(ଘ) ବାହ୍ୟରେଣୁ କେଉଁଠି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
(i) ରେଣୁପେଟି
(ii) ଧାରକର ଅଗ୍ରଭାଗରେ
(iii) ପରାଗ ପେଟିକା
(iv) ଶଳାକା
Solution:
(ii) ଧାରକର ଅଗ୍ରଭାଗରେ

(ଙ) କେଉଁ ଉଇଦର ମୂଲକୁ ନୁତନ ଗଛି ଲାତ ଦ୍ଏ ?
(i) ତାଲିଆ
(ii) ଗୋଲାପ
(iii) ରିକ୍‌ସିଆ
(iv) ଥିବା
Solution:
(i) ତାଲିଆ

(ଚ) କେଉଁ ଜୀବ ଏକକୋଷୀ ନୁହେଁ ?
(i) ବୀଜାଣୁ
(ii) ଆଦିପ୍ରାଣୀ
(iii) ଇଷ୍ଟ
(iv) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Solution:
(iv) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ

(ଛ) କେଉଁ ଉଭିଦ କଳିକନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରେ ?
(i) ଜୀବାଣୁ
(ii) ଇଷ୍ଟ
(iii) ଛତୁ
(iv) ଫଣ୍ଡ
Solution:
(ii) ଇଷ୍ଟ

(ଜି) ଅମରପୋଇ ପତ୍ର ଧାରରେ ଥିବା କେଉଁଥୁରୁ ନୂତନ ଉଭିଦ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
(i) ମୁକୁଳ
(ii) ପରାଗପେଟି
(iii) ଶଳାକା
(iv) ଫଳିକାଶୀର୍ଷ
Solution:
(i) ମୁକୁଳ

(ଝ) ସପୁଷ୍ପକ ଉଦ୍ଭଦର କେଉଁଟି ପ୍ରଜନନ ଅଙ୍ଗ ?
(i) ପତ୍ର
(ii) ଫୁଲ
(iii) କାଣ୍ଡ
(iv) ମୂଲ
Solution:
(ii) ଫୁଲ

IX. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ପ୍ରଜନନ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(ii) ପ୍ରଜନନର ଆବଶ୍ୟକତା କ’ଣ ?
(iii) ଅଙ୍ଗୀୟ ଜନନ କ’ଣ ?
(iv) ଆଳୁର ଆଖ୍ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(v) ଇଷ୍ଟ କିପରି ବଂଶ ବିସ୍ତାର କରେ ?
(vi) ପେନସିଲିୟମରେ କାହାଦ୍ଵାରା ବଂଶ ବିସ୍ତାର ହୁଏ ?
(vii) ଚଳରେଣୁ କେଉଁଠାରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
(viii)ବାହ୍ୟରେଣୁ କେଉଁଠାରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
(ix) ସପୁଷ୍ପକ ଉଦ୍ଭଦରେ କେଉଁ କେଉଁ ପ୍ରକାର ପ୍ରଜନନ ହୁଏ ?
(x) ଭ୍ରମର, ମହୁମାଛି ଓ ପ୍ରଜାପତି ଉଭିଦର ପ୍ରଜନନରେ କି ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ?
(xi) ଦ୍ବିବାସୀ ଉଦ୍ଭଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(xii) ଏକବାସୀ ଉଦ୍ଭଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
(xiii)ଦ୍ବିଲିଙ୍ଗୀ ଉଭିଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Solution:
(i) ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭିଦ ନିଜପରି ଜୀବଟିଏ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ପ୍ରଜନନ କହନ୍ତି ।
(ii) ପ୍ରଜନନ ଦ୍ବାରା ସେହି ଉଭିଦ ବା ପ୍ରାଣୀର ବଂଶବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ।
(iii) ଉଦ୍ଭଦର ମୂଳ, କାଣ୍ଡ ବା ପତ୍ରପରି ଅଂଶରୁ ନୂତନ ଉଭିଦ ଜାତ ହେଲେ, ତାହାକୁ ଅଙ୍ଗୀୟ ଜନନ କୁହାଯାଏ ।
(iv) ପୁରୁଣା ଆଳୁ କିଛିଦିନ ଘରେ ରହିଗଲେ ଆଳୁ ଦେହରେ କଳିକା ବାହାରେ । ଏହି କଳିକାକୁ ଆଳୁର ଆଖି କହନ୍ତି ।
(v) ଇଷ୍ଟ କଳିକନ ବା କୋରୋକୋଦ୍‌ଗମ୍ ପ୍ରଣାଳୀରେ ବଂଶ ବିସ୍ତାର କରେ ।
(vi) ପେନସିଲିୟମରେ ବାହ୍ୟରେଣୁ ଦ୍ବାରା ବଂଶ ବିସ୍ତାର ହୁଏ ।
(vii) ଚଳରେଣୁ ଉଭିଦର ରେଣୁପେଟୀଠାରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(viii) ବାହ୍ୟରେଣୁ ଧାରକ ପତ୍ରର ଅଗ୍ରଭାଗରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(ix) ସପୁଷ୍ପକ ଉଦ୍ଭଦରେ ଅଙ୍ଗୀୟ ଓ ଲିଙ୍ଗୀୟ ଜନନରେ ପ୍ରଜନନ ହୁଏ ।
(x) ଭ୍ରମର, ମହୁମାଛି ଓ ପ୍ରଜାପତି ଉଭିଦର ପ୍ରଜନନରେ ପରାଗଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
(xi) ଯେଉଁ ଉଭିଦରେ କେବଳ ଅଣ୍ଡିରା ଫୁଲ ବା ମାଈଫୁଲ ଫୁଟେ, ତାହାକୁ ଦ୍ବିବାସୀ ଉଭିଦ କହନ୍ତି ।
(xii) ଯେଉଁ ଉଦ୍ଭଦରେ କେବଳ ଅଣ୍ଡିରା ଫୁଲ ବା ମାଈ ଫୁଲ ଅଲଗା ଅଲଗା ଫୁଟେ, ତାହାକୁ ଏକବାସୀ ଉଭିଦ କହନ୍ତି ।
(xiii)ଯେଉଁ ଉଭିଦର ଫୁଲରେ ଉଭୟ ପୁଂକେଶର ଚକ୍ର ଓ ସ୍ତ୍ରୀକେଶର ଚକ୍ର ଥାଏ, ତାହାକୁ ଦ୍ବିଲିଙ୍ଗୀ ଉଭିଦ କହନ୍ତି ।