Class 9

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class History Important Questions Chapter 8 ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ: କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 History Important Questions Chapter 8 ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ: କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧର ଫଳାଫଳଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ଫଳରେ ବିଶ୍ଵ ରାଜନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର ପାଇଁ ଦୁଇ ବୃହତ୍ ଶକ୍ତି ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
• ପୂର୍ବ ଇଉରୋପୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ପୋଲାଣ୍ଡ, ହଙ୍ଗେରୀ, ରୁ ମାନି ଆ, ବୁଲ୍ ଗେରିଆ, ଆଲ୍‌ବାନିଆ ପ୍ରଭୃତି ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିବାରୁ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ସେସବୁ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଆର୍ଥିକ ସାହାଯ୍ୟ ଯୋଗାଇଦେଲା । ଚୀନ୍‌ରେ ୧୯୪୯ ମସିହାରେ ରୁଷ୍ ସହାୟତାରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ।
• ଅପରପକ୍ଷରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରଭାବକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବାକୁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଲା ଏବଂ ଟମାନ ନୀତି ଓ ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ପ୍ରଣୟନ କରି ପଶ୍ଚିମ ଇଉରୋପ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟକୁ ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରଭାବରୁ ମୁକ୍ତ ରଖିବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା ।
• ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁଁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ତିକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧର ତୀବ୍ରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରୁ ଜର୍ମାନୀ, କ୍ୟୁବା ଓ କୋରିଆ ଆଦି ଦେଶରେ ସଂଘର୍ଷ ଉପୁଜିଲା ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ କ’ଣ ? କେଉଁ ଦୁଇଟି ଦେଶ ଏହାର ନେତୃତ୍ବ ନେଇଥିଲେ ?
Answer:

• ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ଏକ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବା ସିଧାସଳଖ ଯୁଦ୍ଧ ନୁହେଁ । ଏହା ଆଦର୍ଶଗତ ବିଭେଦ, ଅପପ୍ରଚାର ଏବଂ କୂଟନୀତି ସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତାକୁ ବୁଝାଏ ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ଦୁଇ ବୃହତ୍ ଶକ୍ତି ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ଏହାର – ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ।

୨। ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରସାର ଓ ପ୍ରଭାବକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବାପାଇଁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା କ’ଣ କରିଥିଲା ?
Answer:

• ପଶ୍ଚିମ’ ଇଉରୋପ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରେ ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରସାର ଓ ପ୍ରଭାବକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବାପାଇଁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଟୁମାନ୍ ନୀତି ଓ ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲା ।
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଏସବୁ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରି ଅର୍ଥନୈତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଓ ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରଭାବରୁ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲା ।

୩। କେଉଁ କାରଣରୁ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ? କାହାକୁ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ବିଶ୍ବ ରାଜନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର ନିମନ୍ତେ ଦୁଇ ମହାଶକ୍ତି ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତା ଆରମ୍ଭ ହେବାରୁ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ଶତ୍ରୁତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା। ନିଜ ନି ଜର ଅନୁ ଗତ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନେ ଆର୍ଥିକ ଓ ସାମରିକ
  ସାହାଯ୍ୟ ଯୋଗାଇଦେଲେ ।
• ପ ର ସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟରେ କୁ ୱାର ଟନା ଓ ବିରୋଧାତ୍ମକ ପ୍ରଚାର ଫଳରେ ବିଶ୍ଵ ରାଜନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ଅଶାନ୍ତ ତଥା ସରଗରମ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେଲା, ଯାହାକି ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ଭାବେ ପରିଚିତ ।

୪। ‘ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗ କିଏ ? ସେ କ’ଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗ ଚୀନ୍‌ର ସାମ୍ୟବାଦୀ ଦଳର ଜଣେ ନେତା ଥିଲେ ।
• ୧୯୪୯ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ଗଣବିପ୍ଳବ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ଚୀନ୍ ରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠନ କରିଥିଲେ ।

୫। କେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ର କେବେ ଓ କାହିଁକି ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲା ?
Answer:
ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ବିଧ୍ବସ୍ତ ଇଉରୋପୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକର ସାମାଜିକ ତଥା ଅର୍ଥନୈତିକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ଏବଂ ସେହି ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରସାରକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ୧୯୪୭ ମସିହା ଜୁନ୍ ୫ ତାରିଖରେ ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲା ।

A. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। କେବେ କେଉଁ ଦେଶ ସହୟତାରେ ଚୀନ୍ ଦେଶରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୪୯ ମସିହାରେ ରୁଷ୍ ଦେଶ ସହାୟତାରେ ଚୀନ୍ ଦେଶରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୨। କେବେ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ତୁର୍କୀ ସହିତ ତା’ର ପୁରାତନ ବନ୍ଧୁତ୍ୱ ଚୁକ୍ତି ନବୀକରଣ ନିମନ୍ତେ ମନା କରିଦେଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୪୫ ମସିହାରେ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ତୁର୍କୀ ସହିତ ତା’ର ପୁରାତନ ବନ୍ଧୁତ୍ୱ ଚୁକ୍ତି ନବୀକରଣ ନିମନ୍ତେ ମନା କରିଦେଇଥୁଲା ।

୩। ଟୁମାନ୍ ଟୁମାନ୍ ନୀତି କେବେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଥିଲା
Answer:
୧୯୪୭ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୨ ତାରିଖ ଦିନ ଟୁମାନ୍ ନୀତି ଉପସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

୪। କେଉଁ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଗ୍ରୀସ୍ ଓ ତୁର୍କୀର ପରିସ୍ଥିତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବଦଳିଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୫୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଗ୍ରୀସ୍ ଓ ତୁର୍କୀର ପରିସ୍ଥିତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବଦଳିଯାଇଥିଲା ।

୫। କେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ର କେବେ ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ୧୯୪୭ ମସିହା ଜୁନ୍ ୫ ତାରିଖରେ ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲା ।

୬। ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନାକୁ କେଉଁ ଦେଶ ତୀବ୍ର ନିନ୍ଦା କରିଥିଲା ?
Answer:
ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନାକୁ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ତୀବ୍ର ନିନ୍ଦା କରିଥିଲେ ।

B. ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା କେବେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୪୭ ଜୁନ୍ ୫

୨। ଟୁମାନ୍ ନୀତି ଆମେରିକାରେ କେବେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୪୭ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୨

୩। ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା କେଉଁ ନୀତିର ଏକ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଟୁମାନ୍ ନୀତି

୪। କେଉଁ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ତୀବ୍ରତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ?
Answer:
ରୁଷିଆ ଓ ଆମେରିକା

୫। ଗରିଲା ଯୁଦ୍ଧ କେଉଁ ଦେଶରେ ଲାଗି ରହିଥିଲା ?
Answer:
ଗ୍ରୀସ୍

୬। ପୃଥ‌ିବୀର କେଉଁ ଦୁଇ ମହାଶକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଆଦର୍ଶଗତ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଥିଲା ?
Answer:
ରୁଷ୍ ଓ ଆମେରିକା

୭ । ଆଲ୍‌ବାନିଆ ଓ ବୁଲଗେରିଆରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ସାମ୍ୟବାଦୀ

୮। ରଣକ୍ଷେତ୍ର ରେ ସିଧାସଳଖ ଯୁଦ୍ଧ ନକରି ଅନୁଗତ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ଓ ସାମରିକ ସାହାଯ୍ୟ ଦେଇ ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ କେଉଁ ଯୁଦ୍ଧ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ

୯ । ଗ୍ରୀସ୍‌ରେ ହୋଇଥିବା ଗୃହଯୁଦ୍ଧରେ କେତେ ପରିମାଣରେ ଗରିଲା ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ?
Answer:
୧୩,୦୦୦

୧୦ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର କଂଗ୍ରେସ ଜୁନ୍‌ ୧୯୪୮ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଗ୍ରୀସ୍ ଓ ତୁର୍କୀକୁ କେତେ ପରିମାଣରେ ଆର୍ଥିକ ସାହାଯ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ?
Answer:
୪୦୦ ନିୟୁତ ଡଲାର

୧୧ । ‘ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗୁ’ କେଉଁ ଦେଶର ଲୋକ ଥିଲେ ?
Answer:
ଚୀନ୍

୧୨ । କେଉଁ ଦେଶରେ ୧୯୧୭ ମସିହାରେ କୃଷକ ଓ ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ରୁଷ୍

୧୩। କେଉଁ ମସିହାରେ ଚୀନ୍ ଦେଶରେ ମାଓ-ସେ-ତୁଙ୍ଗଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ୧୪।‘ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ’ ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ କିଏ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୪୯

୧୪ । ‘ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ’ ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ କିଏ ବ୍ୟବହାର କରିଥଲେ ?
Answer:
ବର୍ଣ୍ଣାଡ୍ ବାରୁକ୍

୧୫। ଗ୍ରୀସ୍ କେବେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘର ନିରାପତ୍ତା ପରିଷଦରେ ତାହାର ପଡ଼ୋଶୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ମାନ ଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲା ?
Answer:
୧୯୪୬ ଡିସେମ୍ବର ।

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧। ‘ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ’ ଶବ୍ଦଟିକୁ ପ୍ରଥମେ ଆମେରି କୀୟ ରାଜନୀତିଞ ______________ ୧୬ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୯୪୭ରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ।
Answer:
ବର୍ଣ୍ଣାଡ୍ ବାରୁକ୍

୨। ଆମେରିକା _____________ ରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲାବେଳେ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ______________ ରେ ବିଶ୍ବାସ କରୁଥିଲା ।
Answer:
ଗଣତନ୍ତ୍ର, ସାମ୍ୟବାଦ

୩। ଚୀନ୍‌ରେ _____________ ଙ୍କ ନେତ୍ଠତୄରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗ

୪। _______________ ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲା
Answer:
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରି କା

୫। ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର କଂଗ୍ରେସ ୧୯୪୮ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଗ୍ରୀସ୍ ଓ ତୁର୍କୀକୁ ଆର୍ଥିକ ତଥା ସାମରିକ ସାହାଯ୍ୟ ___________ ନିୟତ ଡଲାର ମଞ୍ଚର କରିଥିଲା ।
Answer:
୪୦୦

୬ । ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗ ଚୀନ୍ ଦେଶର ______________ ପ୍ରଦେଶରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ହୁନାନ୍

୭ । ୱାଲଟର୍‌ ଲିପ୍‌ମାନ ବୃତ୍ତିରେ ଜଣେ ______________ ଥିଲେ ।
Answer:
ସାମ୍ବାଦିକ

୮ । ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାରରେ _______________ ଦେଶ ବିଶାସ କରେ ।
Answer:
ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍

୯। ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ___________ ବାଦରେ ବିଶାସ କରୁଥିଲା ।
Answer:
ପୁଞ୍ଜି

୧୦ । ଜର୍ମାନୀ ବିଭାଜନ ପରେ _____________ ଜର୍ମାନୀରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥଲା ।
Answer:
ପୂର୍ବ

୧୧ । ଗରିଲା ଯୁଦ୍ଧ ______________ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ଗ୍ରୀସ୍

୧୨ । ମାଓ-ସେ- ତୁଙ୍ଗ ____________ ଦେଶର ଜଶେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ନେତା ଥିଲେ ।
Answer:
ଚୀନ୍

୧୩ । ____________ ମସିହାରେ ଚୀରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୪୯

୧୪ । ରୁ ଷ୍ ଦେଶରେ ବିପ୍ଳବ _____________ ମସିହାରେ ଦେଖାଦେଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୧୭

୧୫ । ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁଁ ଆମେରିକା ଓ _____________ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ତିକ୍ତତା ଦେଖାଦେଇଥିଲା ।
Answer:
ରୁଷ୍

୧୬ । ମାର୍ଶାଲ ଯୋଜନାକ ____________ ଦେଶ ତୀବ୍ର ନିନ୍ଦା କରୁଥିଲା ।
Answer:
ରୁଷ୍ ।

D. ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ଓ ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (x) ଲେଖ ।

୧। କେତେକ ଐତିହାସିକ ବିଶ୍ଵାସ କରନ୍ତି ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ୧୯୧୮ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
x

୨ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ପୁଞ୍ଜିବାଦରେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲା ।
Answer:
✓

୩। ସାମ୍ୟବାଦରେ ବିଶ୍ବାସ କରୁଥିବା ଦେଶ ଥିଲା ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ।
Answer:
✓

୪। ଚୀନ୍‌ରେ ଦେଖାଯାଇଥିବା ଗଣବିପ୍ଲବରେ ଆମେରିକା ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା ।
Answer:
x

୫ । ମାଓ-ସେ-ତୁଙ୍ଗଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ଭିଏତ୍‌ନାମ୍‌ରେ ନୂତନ ସରକାର ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
x

୬। ଜର୍ମାନୀର ବିଭାଜନ ପରେ ପୂର୍ବ ଜର୍ମାନୀରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲା ।
Answer:
✓

୭ । ଟ୍ରମାନ୍ ନୀତି ଆମେରିକା କଂଗ୍ରେସରେ ୧୯୪୭ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୨ ତାରିଖରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
✓

୮ । ଟ୍ରମାନ୍ ଆମେରିକାର ଜଣେ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଥିଲେ ।
Answer:
x

୯। ଗରିଲା ଯୁଦ୍ଧ ଗ୍ରୀସ୍ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
✓

୧୦ । ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ୧୯୪୬ ମସିହା ଜୁନ୍ ୫ ତାରିଖରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
x

E. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

F. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧। ବର୍ଣ୍ଣାଡ ବାରୁକ୍ ସୋଭିଏତ ରୁଷର ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ଥିଲେ ।
Answer:
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା

୨ । ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଆଦର୍ଶରେ ବିଶ୍ବାସ କରୁଥିଲା ।
Answer:
ସାମ୍ୟବାଦ

୩। ଚୀନୁ ମାର୍ଶାଲ ଯୋଜନାର ତୀବ୍ର ନିନ୍ଦା କରୁଥିଲା ।
Answer:
ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ

୪। ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ

୫। ଫ୍ରାନ୍‌ ସରେ ୧୯୧୭ ମସିହାରେ କୃଷକ ଓ ଶ୍ରମିକମାନେ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ରୁଷିଆ

୬। ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ଚୀନ୍‌ରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୪୯

୭। ମାଓ-ସେ-ତୁଙ୍ଗ ୧୮୯୨ ମସିହାରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୮୯୩

୮ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା କଂଗ୍ରେସ ଗ୍ରୀସ୍ ଓ ତୁର୍କୀକୁ ୬୦୦ ନିୟୁତ ଡଲାର ମଞ୍ଜୁର କରିଥିଲା ।
Answer:
୪୦୦

୯। ମାର୍ଶାଲ ଯୋଜନା ଟୁମାନ୍ ନୀତିର ବିରୋଧ କରୁଥିଲା ।
Answer:
ସମ୍ପ୍ରସାରଣ

୧୦। ଟୁମାନ୍ ଋଷିଆର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଥିଲେ ।
Answer:
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା

G. ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ସଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଆଦର୍ଶରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲା ?
(A) ଗଣତନ୍ତ୍ର
(B) ରାଜତନ୍ତ୍ର
(C) ସାମ୍ୟବାଦୀ
(D) ଲୋକତନ୍ତ୍ର
Answer:
(C) ସାମ୍ୟବାଦୀ

2. ଆମେରିକା ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଆଦର୍ଶରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥୁଲା ?
(A) ଗଣତନ୍ତ୍ର
(B) ଲୋକତନ୍ତ୍ର
(c) ରାଜତନ୍ତ୍ର
(D) ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର
Answer:
(A) ଗଣତନ୍ତ୍ର

3. ୧୯୪୯ ମସିହାରେ ଚୀନ୍ ଦେଶରେ କାହା ନେତୃତ୍ୱରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ଚିଆଙ୍ଗ କାଇଶେକ୍
(B) ମାଇକେଲ୍ ଜିଆଙ୍ଗ
(C) ମାଓ-ସେତୁଙ୍ଗ
(D) ସେକ୍ ଜିଆଇ
Answer:
(C) ମାଓ-ସେତୁଙ୍ଗ

4. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଯୋଜନା ଟୁମାନ୍ ନୀତିର ଏକ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଥିଲା ?
(A) ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା
(B) ୱାରସ୍ ଯୋଜନା
(C) ଲିସବନ୍
(D) ବାରୁକ୍
Answer:
(A) ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା

5. କେଉଁ ଦେଶରେ ୧୯୧୭ ମସିହାରେ କୃଷକ ଓ ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ଫ୍ରାନ୍ସ
(B) ଇଟାଲୀ
(C) ରୁଷ୍
(D) ଜର୍ମାନୀ
Answer:
(C) ରୁଷ୍

6. କେଉଁ ମସିହାରେ ଚୀନ୍ ଦେଶରେ ମାଓ ସେତୁଙ୍ଗଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୧୯୪୭
(B) ୧୯୪୮
(C) ୧୯୪୯
(D) ୧୯୫୦
Answer:
(C) ୧୯୪୯

7. କେଉଁଟି ଗ୍ରୀସ୍‌ରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧର ସୂତ୍ରପାତ କରାଇବାରେ ଦାୟୀ ଦେଶ ଥିଲା ?
(A) ତୁର୍କୀ
(B) ଜର୍ମାନୀ
(C) ଫ୍ରାନ୍ସ
(D) ବୁଲ୍‌ଗେରିଆ
Answer:
(D) ବୁଲ୍‌ଗେରିଆ

8. ଗ୍ରୀସ୍ କେବେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘର ନିରାପତ୍ତା ପରିଷଦରେ ତାହାର ପଡ଼ୋଶୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲା ?
(A) ୧୯୪୬ ଡିସେମ୍ବର
(B) ୧୯୪୭ ଜାନୁୟାରୀ
(C) ୧୯୪୭ ମାର୍ଚ୍ଚ
(D) ୧୯୪୭ ଜୁନ୍
Answer:
(A) ୧୯୪୬ ଡିସେମ୍ବର

9. କେଉଁ ଦେଶ ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନାର ତୀବ୍ର ନିନ୍ଦା କରିଥିଲା ?
(A) ଚୀନ୍
(B) ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍
(C) ବୁଲଗେରିଆ
(D) ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆ
Answer:
(B) ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍

10. ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ଶବ୍ଦଟିକୁ ପ୍ରଥମେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିବା ବର୍ଣ୍ଣାଡ଼ ବାରୁକ୍ କେଉଁ ଦେଶର ନାଗରିକ ଥିଲେ ?
(A) ରୁଷ୍
(B) ପୋଲାଣ୍ଡ
(C) ଜର୍ମାନୀ
(D) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
Answer:
(D) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା

11. ଟୁମାନ୍ ନୀତିଦ୍ୱାରା ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଗ୍ରୀସ୍ ଓ ତୁର୍କୀକୁ କେତେ ନିୟୁତ ଡଲାର ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦେଇଥିଲା ?
(A) ୩୦୦
(B) ୪୦୦
(C) ୪୫୦
(D) ୫୦୦
Answer:
(B) ୪୦୦

12. କେବେ ଗ୍ରୀସ୍‌କୁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଏକ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅନୁଧ୍ୟାନକାରୀ ଦଳ ପଠାଇଥିଲା ?
(A) ୧୯୪୯
(B) ୧୯୫୨
(C) ୧୯୫୫
(D) ୧୯୪୭
Answer:
(D) ୧୯୪୭

13. ୱାଲଟର୍‌ ଲିଫ୍‌ମ୍ୟାନ୍ ବୃତ୍ତିରେ କ’ଣ ଥିଲେ ?
(A) ରାଜନୀତିଜ୍ଞ
(B) ସାମ୍ବାଦିକ
(C) ଆଇନଜୀବୀ
(D) ଶିକ୍ଷକ
Answer:
(B) ସାମ୍ବାଦିକ

14. କେବେ ଗ୍ରୀସ୍ ଓ ତୁର୍କୀର ପରିସ୍ଥିତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବଦଳି ଯାଇଥିଲା ?
(A) ୧୯୪୯
(B) ୧୯୫୦
(C) ୧୯୫୧
(D) ୧୯୫୨
Answer:
(B) ୧୯୫୦

15. କେଉଁ ଯୁଦ୍ଧ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ଯୁଦ୍ଧ ନୁହେଁ ?
(A) ମହାଦେଶୀୟ ଯୁଦ୍ଧ
(B) ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ
(C) ସେଦାନ୍ ଯୁଦ୍ଧ
(D) ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ
Answer:
(B) ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ

16. ଜର୍ମାନୀ ବିଭାଜନ ପରେ ପୂର୍ବ ଜର୍ମାନୀରେ କେଉଁ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ଗଣତନ୍ତ୍ର
(B) ଲୋକତନ୍ତ୍ର
(C) ସମାଜବାଦୀ
(D) ସାମ୍ୟବାଦୀ
Answer:
(D) ସାମ୍ୟବାଦୀ

17. ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ କେଉଁ ଦେଶର ସରକାରଙ୍କୁ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ଫାସୀବାଦୀ ଏବଂ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାଶୀଳ ବୋଲି ଦୋଷାରୋପ କରିଥିଲା ?
(A) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ
(B) ଜାପାନ
(C) ତୁର୍କୀ
(D) ଫ୍ରାନ୍ସସ
Answer:
(C) ତୁର୍କୀ

18. ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରସାରକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କେଉଁ ଦେଶ ୧୯୪୭ ମସିହା ଜୁନ୍ ୫ ତାରିଖରେ ମାର୍ଶାଲ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲା ?
(A) ଇଟାଲୀ
(B) ଜାପାନ
(C) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
(D) ବୁଲ୍‌ଗେରିଆ
Answer:
(C) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା

19. ମାର୍ଶାଲ ଯୋଜନାକୁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘ ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱାସଘାତକତା ଏବଂ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦର ଏକ ନମୁନା ରୂପେ କିଏ ଚିତ୍ରଣ କରିଥିଲା ?
(A) ଜାପାନ
(B) ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍
(C) ଜର୍ମାନୀ
(D) ଫ୍ରାନ୍ସ
Answer:
(B) ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍

20. କେଉଁ ଦେଶ ମାର୍ଶାଲ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ଇଉରୋପୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରି ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ତଥା ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରଭାବରୁ ରକ୍ଷା କରିଥିଲା ?
(A) ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍
(B) ଜାପାନ
(C) ଫ୍ରାନ୍ସ
(D) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
Answer:
(D) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା

21. କେବେ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ତୁର୍କୀ ସହିତ ତାହାର ପୁରାତନ ବନ୍ଧୁତ୍ୱ ଚୁକ୍ତି ନବୀକରଣ ନିମନ୍ତେ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ ?
(A) ୧୯୪୨
(B) ୧୯୪୫
(C) ୧୯୪୮
(D) ୧୯୪୯
Answer:
(B) ୧୯୪୫

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 2 ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ : କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 2 ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ : କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ
→ ଉପକ୍ରମ:

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ୧୯୧୪ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୧୯୧୮ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୀର୍ଘ ଚାରି ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିଲା ।
• ଏହା ମନୁଷ୍ୟ ଜାତିର ଇତିହାସରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧ‌ିକ ମାରାତ୍ମକ, ଶକ୍ତିଶାଳୀ, ସଂଗଠିତ ଓ ଭୟାବହ ଯୁଦ୍ଧ ଥିଲା ।
• ଏଥ‌ିରେ ଅଧିକାଂଶ ଉନ୍ନତ ଦେଶ ଭାଗ ନେବା ସହିତ ଅନେକ ଆଧୁନିକ ଯୁଦ୍ଧାସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଯୁଦ୍ଧରେ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାରାନ୍ତରେ ଭାଗ ନେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ।
• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧର କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ ପରେ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
• କେତେଗୁଡ଼ିଏ ସୁଦୂର ଓ ଆସନ୍ନ କାରଣ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ଦାୟୀ ଥିଲା ।

→ ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ:

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧର କାରଣ : ସୁଦୂର ଓ ଆସନ୍ନ କାରଣ
• ଯୁଦ୍ଧର ପରସର ବିରୋଧୀ ପଷ
• ଯୁଦ୍ଧର ଫଳାଫଳ

→ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧର କାରଣ :

(1) କୂଟନୈତିକ ଚୁକ୍ତି :

• ୧୮୭୧ ମସିହା ମେ ୧୦ ତାରିଖରେ ଫ୍ରାଙ୍କ୍‌ଫର୍ଟ ଶାନ୍ତିଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୮୮୨ ମସିହାରେ ଜର୍ମାନୀ, ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ଓ ଇଟାଲୀକୁ ନେଇ ‘ତ୍ରିଶକ୍ତି ମେଣ୍ଟ’ (Triple Alliance) ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୯୦୭ ମସିହାରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ, ରୁଷିଆ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ‘ତ୍ରିମିତ୍ର ପକ୍ଷ’ (Triple Entente) ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

(2) ଉଗ୍ର ଜାତୀୟତାବାଦ, ସାମରିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ନୀତି, ଜର୍ମାନୀର ପ୍ରାଚ୍ୟ ନୀତି, ମରଵେ ସଙ୍କଟ, ବୋସ୍‌ନିଆ – ହର୍ଜିଗୋଭିନା ସମସ୍ୟା, ଅଗାଦିର ସଙ୍କଟ, ବଲକାନ୍ ସମସ୍ୟା, କାଇଜର ଦ୍ବିତୀୟ ଉଇଲିୟମ୍‌ଙ୍କ ନୀତି ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସଙ୍ଗଠନର ଅଭାବ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ସୁଦୂର କାରଣ ଥିଲା ।
(3) ପାନ୍ତର :

• ଏହା ଏକ ଯୁଦ୍ଧ ଜାହାଜ । ଫ୍ରାନ୍ସକୁ ଧମକ ଦେବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଜର୍ମାନୀର କାଇଜର ମରକ୍କୋର ଅଗାଦି ବନ୍ଦରକୁ ଏହାକୁ ପଠାଇଥିଲେ ।

ଫ୍ରାଙ୍କ୍‌ଫର୍ଟ ଚୁକ୍ତି – ୧୮୭୧ ମେ ୧୦
ତ୍ରିଶକ୍ତି ମେଣ୍ଟ – ୧୮୮୨ ମସିହା
ତ୍ରିମିତ୍ର ପକ୍ଷ – ୧୯୦୭ ମସିହା

→ ଆସନ୍ନ କାରଣ :

• ୧୯୧୪ ମସିହା ଜୁନ୍ ୨୮ ତାରିଖରେ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ-ହଙ୍ଗେରୀର ଯୁବରାଜ ଫ୍ରାନ୍‌ସିସ୍ ଫର୍ଜିନାଣ୍ଡ ଓ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସୋଫିଆଙ୍କୁ ବୋସ୍‌ନିଆ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ସାରାଜେଭୋଠାରେ ଜଣେ ସର୍ବ ଜାତିର ଯୁବକ ଗୁଳିକରି ହତ୍ୟା କରିଥିଲା ।
• ଫଳରେ ୧୯୧୪ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୨୮ ତାରିଖରେ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ-ହଙ୍ଗେରୀ ସର୍ବିଆ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାରୁ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା ।

→ ଯୁଦ୍ଧର ପରସ୍ପର ବିରୋଧୀ ପକ୍ଷ :

• କେନ୍ଦ୍ରଶକ୍ତି : ଜର୍ମାନୀ, ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ, ତୁର୍କୀ ଓ ବୁଲ୍‌ଗେରିଆ ଇତ୍ୟାଦି ଦେଶମାନଙ୍କୁ ନେଇ ‘କେନ୍ଦ୍ରଶକ୍ତି’ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ମିତ୍ରଶକ୍ତି : ଫ୍ରାନ୍ସ, ସର୍ବିଆ, ରୁଷିଆ, ଇଂଲାଣ୍ଡ, ବେଲଜିୟମ୍, ପର୍ତ୍ତୁଗାଲ, ଗ୍ରୀସ୍, ରୁମାନିଆ, ଜାପାନ ଓ ଚୀକୁ ନେଇ ‘ମିତ୍ରଶକ୍ତି’ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

→ ଯୁଦ୍ଧର ଫଳାଫଳ :

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧରେ ଉଭୟ ପକ୍ଷର ୩୬ଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ୬୫୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଯୁଦ୍ଧରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
• ଏଥିରେ ୧୩୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧ‌ିକ ଲୋକ ନିହତ, ୨୨୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧ୍ଵ ଲୋକ ଆହତ ଏବଂ ୭୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ପଙ୍ଗୁ ହୋଇଥିଲେ ।

(1) ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧର ରାଜନୈତିକ ପରିଣାମ :

• ରାଜତନ୍ତ୍ର ଶାସନର ଲୋପ, ଗଣତନ୍ତ୍ରର ବିକାଶ, ଆନ୍ତର୍ଜ।ଡିକଡ।ବାଦର କ୍ରମବିକାଶ ଓ ଜାତୀୟତାବାଦର ବିକାଶ ।

(2) ଅର୍ଥନୈତିକ ପରିଣାମ :

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ୧୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିଲା । ଜିନିଷପତ୍ରର ଦରଦାମ୍ ବୃଦ୍ଧି ଓ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ଦୁର୍ବଳ ହେତୁ ସେମାନେ ଦୁଃଖ କଷ୍ଟରେ ଜୀବନଯାପନ କରିଥିଲେ ।
• ମୁଦ୍ରାଙ୍ଗୀତି ଦେଖାଯିବା ଫଳରେ ଟଙ୍କାର ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା । ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ଋଣ ଯୋଗୁଁ କାଗଜ ଟଙ୍କା ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ସରକାରଙ୍କଦ୍ବାରା ଗୃହୀତ ଅର୍ଥନୀତି ଲୋକମାନଙ୍କ ସମସ୍ୟା ଓ ଦୁଃଖକୁ ଅଧ‌ିକ ଉତ୍କଟ କରିଦେଇଥିଲା ।
• ଆର୍ଥିକ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିବାପାଇଁ ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଟିକସ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ । ଅତିମାତ୍ରାରେ ଟିକସ ବୋଝ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅସନ୍ତୋଷ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା ।

କେନ୍ଦ୍ରଶକ୍ତି : ଜର୍ମାନୀ, ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ, ତୁର୍କୀ, ବୁଲଗେରିଆ
ମିତ୍ରଶକ୍ତି : ଫ୍ରାନ୍ସ, ସର୍ବିଆ, ରୁଷିଆ, ଇଂଲଣ୍ଡ, ବେଲଜିୟମ, ପର୍ତ୍ତୁଗାଲ, ଗ୍ରୀସ୍, ରୁମାନିଆ, ଜାପାନ, ଚୀନ୍

ବ୍ଲାକ୍‌ହ୍ୟାଣ୍ଡ – ସର୍ବିଆର ଗୁପ୍ତ ସଂଗଠନ
ଜାର – ରୁଷିଆ ଓ ବୁଲଗେରିଆର ଶାସନ
ସୁଲତାନ୍ – ତୁର୍କୀର ଶାସକ
ନିକଟ ପ୍ରାଚ୍ୟ – ବଲକାନ୍ ଅଞ୍ଚଳ
ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଚ୍ୟ – ଭୂମଧ୍ଯସାଗର ଓ ଭାରତ ମହାସାଗରର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳ
ଦୂରପ୍ରାଚ୍ୟ – ପୂର୍ବ ସାଇବେରି ଆରୁ ଇଣ୍ତେ।ନେସିଆ ପର୍ଯନ୍ତ
ଜର୍ମ।ନା – ହୋଏନଜୋଲେଶ୍ବ
ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ – ହାପ୍‌ସବର୍ଗ
ରୁଷିଆ – ରୋମାନୋଭ୍

ପ୍ୟାରିସ ଶାନ୍ତି ସମ୍ମିଳନୀ – ୧୯୧୯ ଜାନୁୟାରୀ ୧୮ ତାରିଖରେ ଫ୍ରାନ୍ସର ପ୍ରଧାନମନ୍ତୀ କି୍ମେନ୍ ସୁଙ୍କ ସଭାପତିତ୍ୱରେ ପ୍ୟାରିସ୍ତାରେ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏଥିରେ କେବଳ ବିଜୟୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ସେମାନଙ୍କର ସହଯୋଗୀ ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧୁମାନେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

(3) ସାମାଜିକ ପରିଣାମ :

• ମହିଳାମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥିଲା । ଯୁଦ୍ଧ ସାମଗ୍ରୀ ଉତ୍ପାଦନ ଶିଳ୍ପମାନଙ୍କର ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ଫଳରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାମାନେ କାମ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଲେ ।
• ମହିଳାମାନେ ରାଜନୈତିକ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଓ ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ।
• ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତ ଜାତି ଓ ବର୍ଣ୍ଣର ଲୋକମାନେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତିଗତ ଓ ବର୍ଣ୍ଣଗତ ବିଦ୍ବେଷ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା ।
• ଶ୍ରମିକ ଶ୍ରେଣୀର ପୁନରୁତ୍ଥାନ ଅନ୍ୟ ଏକ ସାମାଜିକ ପରିଣାମ ଦେଖାଦେଇଥିଲା । ଶ୍ରମିକମାନେ ଦେଶର ରାଜନୀତିରେ ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନ ଲାଭ କଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କର ଦାବି ପୂରଣ ପାଇଁ ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
• ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶିହ୍ବଳତା ଅନ୍ୟ ଏକ ସାମାଜିକ ଉପଲବଧୂ ଥିଲା । ଯୁଦ୍ଧରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ଫଳରେ ଶିକ୍ଷାରେ ଶିଥୁଳତା ଆସିଥିଲା । ଅନେକ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ହୋଇ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା ।

(4) ବୈଜ୍ଞାନିକ ପରିଣାମ :

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧରେ ଉଡ଼ାଜାହାଜ, ବୁଡ଼ାଜାହାଜ, ବୋମା ଓ ବିଷାକ୍ତ ଗ୍ୟାସ୍‌ ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ବିଜ୍ଞାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧ‌ିକ ଆବିଷ୍କାର ଓ ଉଦ୍ଭାବନ କରିବାପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଗ୍ରହ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ।
• ବିଜ୍ଞାନର ବିକାଶ ତଥା ଆଧୁନିକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଉପକରଣ ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ମନୋଭାବ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଥିଲା ।

(5) ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିଣାମ :

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କାଳରେ ଅନେକ ସାହିତ୍ୟିକ, ଐତିହାସିକ, ବୈଜ୍ଞାନିକ, କଳାକାର ପ୍ରଭୃତି ନିହତ ହେବା ବ୍ୟତୀତ ବହୁସଂଖ୍ୟକ ଐତିହ୍ୟସମ୍ପନ୍ନ ଅଟ୍ଟାଳିକା, ଦୁର୍ଗ ସହିତ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ପ୍ରେକ୍ଷାଳୟ, ଚିକିତ୍ସାଳୟ, ରେଳପଥ, ସଡ଼କପଥ, ଶିଳ୍ପାନୁଷ୍ଠାନ ଧ୍ବଂସ ପାଇଥିଲା ।
• ସାଂସ୍କୃତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ପରିଣାମ ଥିଲା ନକାରାତ୍ମକ । ଏହା ବିଶ୍ଵସଂସ୍କୃତିର ବହୁ କ୍ଷତି ସାଧନ କରିଥିଲା ।

୧୮୭୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ପ୍ରୁସିଆ ମଧ୍ୟରେ ସିଦାନ୍ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ, ଫ୍ରାନ୍ସ ପରାସ୍ତ ।
୧୮୭୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ରୁଷିଆ ଓ ତୁର୍କୀ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ।
୧୮୭୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ବର୍ଲିନ୍ ମହାସଭାରେ ବଲ୍‌କାନ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆର ପ୍ରବେଶ ପ୍ରତି ବିସ୍‌ମାର୍କଙ୍କ ସମର୍ଥନ ଘୋଷଣାଦ୍ଵାରା ରୁଷିଆ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ।
୧୮୭୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ବିସ୍‌ମାର୍କଙ୍କର ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ସହିତ ରାଜିନାମା ସ୍ବାକ୍ଷର ।
୧୮୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ରାଜିନାମାରେ ଇଟାଲୀର ଯୋଗଦାନ ।
୧୮୯୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ବିସ୍‌ମାର୍କଙ୍କ ପତନ ।
୧୮୯୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ରୁଷିଆ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ସାମରିକ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର ।
୧୮୯୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.
୧୯୦୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. }  ହେଗ୍ରାଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଯୁଦ୍ଧ ନିବାରଣ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ।
୧୯୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଇଂଲାଣ୍ଡର ଜାପାନ ସହିତ ଚୁକ୍ତି ସ୍ବାକ୍ଷର ।
୧୯୦୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଇଂଲାଣ୍ଡର ଫ୍ରାନ୍ସ ସହିତ ଚୁକ୍ତି ସ୍ବାକ୍ଷର ।
୧୯୦୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. — କାଇଜରଙ୍କ ମରକ୍କୋ ସୁଲତାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଘୋଷଣା ।
୧୯୦୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଆଲଜେସିରାସ୍ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।
୧୯୦୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଇଂଲଣ୍ଡର ରୁଷିଆ ସହିତ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର ।
୧୯୦୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଜର୍ମାନୀକୁ ଔପନିବେଶିକ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତାରୁ ହଟାଇବାପାଇଁ ଇଂଲାଣ୍ଡର ଫ୍ରାନ୍ସ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ ।
୧୯୦୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. — (ଅକ୍ଟୋବର ୨) ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ବୋସ୍‌ନିଆ ଓ ହର୍ଜିଗୋଭିନାର ମିଶ୍ରଣ ।
୧୯୧୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ମରକ୍କୋ ଅଧିକାର ପ୍ରଶ୍ନ ନେଇ ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ଜର୍ମାନୀ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧର ଆଶଙ୍କା ।
୧୯୧୧-୧୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ବଲ୍‌କାନ୍‌ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ।
୧୯୧୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. — (ଜୁନ୍ ୨୮) ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ-ହଙ୍ଗେରୀର ଯୁବରାଜ ଫ୍ରାନ୍‌ସିସ୍ ଫର୍ଜିନାଣ୍ଡ ଓ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସୋଫିଆଙ୍କୁ ବୋସ୍‌ନିଆର ରାଜଧାନୀ ସାରାଜେଭୋଠାରେ ହତ୍ୟା ।
୧୯୧୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.— (ଜୁଲାଇ ୨୮) ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ସୂତ୍ରପାତ ।
୧୯୧୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଇଟାଲୀ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ପକ୍ଷରେ ଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗଦାନ ।
୧୯୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. —ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ମିତ୍ରଶକ୍ତି ସପକ୍ଷରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗଦାନ ଓ ରୁଷର ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରୁ ବିଦାୟ ।
୧୯୧୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଜର୍ମାନୀ ସମ୍ରାଟ କାଇଜର ଦ୍ବିତୀୟ ଉଇଲିୟମ୍ଙ୍କର ସ୍ବେଚ୍ଛାକୃତ ଭାବେ ରାଜଗାଦି ତ୍ୟାଗ ଏବଂ ହଲାଣ୍ଡ ଦେଶକୁ ପଳାୟନ ।
୧୯୧୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. — ଫ୍ରାନ୍ସ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କ୍ଲିମେନ୍‌ସୁଙ୍କ ସଭାପତିତ୍ୱରେ ପ୍ୟାରିସ୍ ଶାନ୍ତ ସମ୍ମିଳନୀ ଆହୂତ ।
୧୯୯୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. — (ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୭) ସର୍ବିଆ ଏକ ସ୍ବାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ରୂପେ ଗଠିତ ।

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 10 ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 10 ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ

→ ଉପକ୍ରମ:

• ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ଓ ପୁଞ୍ଜିବାଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ନେତୃତ୍ବରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵ ଦୁଇଟି ବିବଦମାନ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧର ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ।
• ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର ଅନେକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏହି ଦୁଇ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ସାମିଲ ନ ହୋଇ ନିଜର ଜାତୀୟ ପୁନର୍ଗଠନ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ୟମ କଲେ ।
• ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତମ ବୁଝାମଣା ଓ ସହଯୋଗ ବୃଦ୍ଧିପାଇ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅୟମାରମ୍ଭ ହେଲା ।
• ସାମ୍ୟବାଦୀ ବା ପୁଞ୍ଜିବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଯୋଗ ନଦେଇ ନିରପେକ୍ଷ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷତା (Non-Alignment) କୁହାଯାଏ ।

ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ:

• ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍ ସମ୍ମିଳନୀ
• ପଞ୍ଚଶୀଳ ନୀତି
• ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅଗ୍ରଗତି
• ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅବଦାନ

→ ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ ସମ୍ମିଳନୀ:

• ୧୯୫୫ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ ୨୩ ଗୋଟି ଏସୀୟ ଓ ୬ ଗୋଟି ଆଫ୍ରିକୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଇଣ୍ଡୋନେସିଆର ପଶ୍ଚିମ ଜାଭାର ବାହୁଙ୍ଗାଠାରେ ସମ୍ମିଳିତ ହୋଇ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପରେଖ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ।
• ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଣ୍ଡିତ ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଉପସ୍ଥାପିତ ପଞ୍ଚଶୀଳ ନୀତି ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗଣ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥିର ହୋଇଥିଲା ।
• ଇଣ୍ଡୋନେସିଆର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସୁକର୍ଣ୍ଣୋ, ୟୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମାର୍ଶାଲ୍ ଟିଟୋ ଓ ଇଜିପ୍ଟର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅବ୍‌ଦୁଲ୍ ନାସେରଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ ପରିପୁଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲା ଓ ତୃତୀୟ ବିଶ୍ଵ (Third world) ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲା ।

→ ପଞ୍ଚଶୀଳ ନୀତି:

• ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ଭାରତ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମେ ପଞ୍ଚଶୀଳ ନୀତି ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା । ଏଥ‌ିରେ ପାଞ୍ଚଟି ନୀତି ଥିଲା; ଯଥା—
• ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସୀମା ଓ ସାର୍ବଭୌମତ୍ବ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ।
• ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣରୁ ବିରତ ରହିବା ।
• ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ବ୍ୟାପାରରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ନ କରିବା ।
• ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ସହ ସମାନତା ଭିତ୍ତିରେ ବନ୍ଧୁତ୍ବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ।
• ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାବସ୍ଥାନ ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ।

→ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅଗ୍ରଗତି:

• ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ଓ ଉତ୍ତମ ବୁଝାମଣା ପାଇଁ ତଥା ବିଶ୍ବରେ ଶାନ୍ତି ସ୍ଥାପନ ନିମନ୍ତେ ପୃଥ‌ିବୀରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ସମ୍ମିଳନୀମାନ ହୋଇଥିଲା । ସେସବୁ ସମ୍ମିଳନୀର ବିବରଣୀ ନିମ୍ନସ୍ଥ ସାରଣୀରେ ଦିଆଗଲା ।

→ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅବଦାନ:

• ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧର ଅନ୍ତ ଦିଗରେ ସଫଳ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇପାରିଛି । ଏହା ବିଶ୍ଵରୁ ଉପନିବେଶବାଦର ବିଲୟକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିଛି ।
• ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଘୃଣ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ବିଲୋପ ଦିଗରେ ଏହାର ଉଦ୍ୟମ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ।
• ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆ ଚୁକ୍ତି ସଙ୍ଗଠନ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଚୁକ୍ତି ସଙ୍ଗଠନ ଓ ୱାରସ୍ ଚୁକ୍ତି ଆଦିର ବିଫଳତାରୁ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଯୋଗୁଁ ଦୁର୍ବଳ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ମିଳିଛି ଓ ଏମାନେ ତୃତୀୟ ବିଶ୍ଵର ଶକ୍ତିଭାବେ ମାନବୀୟ ଭ୍ରାତୃତ୍ଵର ସଫଳ ପ୍ରସାର କରିପାରିଛନ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 8 ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ: କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 8 ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ: କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ

→ ଉପକ୍ରମ:

• ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରବାଦୀ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ବିଶ୍ଵ ରାଜନୀତିରେ ବୃହତ୍ ଶକ୍ତି ରୂପରେ ଆବିର୍ଭୂତ ହେଲେ ।
• ଉଭୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଆଦର୍ଶଗତ ପ୍ରଭେଦ ଏବଂ କ୍ରମାଗତ ଉତ୍ତେଜନା ଓ ଦ୍ବନ୍ଦ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ରାଜନୀତିକ ପରିବେଶ ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥଲା ।
• ‘ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ’ ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରଥମେ ଆମେରିକାର ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ବର୍ଣ୍ଣାଡ୍ ବାରୁକ୍‌ଙ୍କଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା । ଆମେରିକୀୟ ସମ୍ବାଦିକ ୱାଲଟର୍‌ ଲିପ୍‌ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଏହା ଜନପ୍ରିୟ ହୋଇଥିଲା ।

ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ:

• ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧର କାରଣ
• ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗ
• ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧର ପ୍ରସାର ଓ ଫଳାଫଳ
• ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା

→ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧର କାରଣ:

• ଦୁଇ ବୃହତ୍ ଶକ୍ତି; ଯଥା— ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ମଧ୍ୟରେ ଆଦର୍ଶଗତ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଥିଲା ।
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଗଣତନ୍ତ୍ରବାଦୀ ଥ‌ିବାବେଳେ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ସାମ୍ୟବାଦୀ ଥିଲା ।
• ବିଶ୍ୱ ରାଜନୀତିରେ ଉଭୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବଳ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତା, କ୍ରମାଗତ ଈର୍ଷା, ଶତ୍ରୁତା, କୁତ୍ସାରଟନା, ବିରୋଧାତ୍ମକ ପ୍ରଚାର ସହ କୂଟନୈତିକ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।

→ ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗ:

• ୧୯୪୯ ମସିହାରେ ରୁଷ୍ ସହାୟତାରେ ଚୀନ୍ ଦେଶରେ ଗଣବିପ୍ଳବ ମାଧ୍ୟମରେ ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗ ୧୮୯୩ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖ ଦିନ ଚୀନ୍ ଦେଶର ହୁନାନ୍ ପ୍ରଦେଶର ଶାଓଶାନ୍‌ଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୪୭ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୨ ତାରିଖରେ ଆମେରିକୀୟ କଂଗ୍ରେସର ମିଳିତ ଅଧୂବେଶନରେ ଟୁମାନଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ଅଭିଭାଷଣ ‘ଟ୍ରମାନ୍ ନୀତି’ ନାମରେ ପରିଚିତ ।

→ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧର ପ୍ରସାର ଓ ଫଳାଫଳ:

• ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ ସାମ୍ୟବାଦର ଲୌହ ପରଦା ବିସ୍ତାରକୁ ବିରୋଧ ପାଇଁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନାମାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା ।
• ଗ୍ରୀସ୍‌ର ଉତ୍ତରରେ ଥ‌ିବା ସାମ୍ୟବାଦୀ ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରୀସ୍‌ରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧର ସୂତ୍ରପାତ କରାଉଛନ୍ତି ବୋଲି ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ଗ୍ରୀସ୍ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘର ନିରାପତ୍ତା ପରିଷଦରେ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲା । ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଆମେରିକା ସେଠାକୁ ଏକ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅନୁଧ୍ୟାନକାରୀ ଦଳ ପଠାଇଥିଲା ।
• ଟୁମାନ୍ ନୀତି ଅନୁସାରେ ଗ୍ରୀସ୍ ଓ ତୁର୍କୀକୁ ୪୦୦ ନିୟୁତ ଡଲାର ସାହାଯ୍ୟ ମିଳିଥିଲା ।

→ ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା:

• ଯୁଦ୍ଧବିଧ୍ଵସ୍ତ ଇଉରୋପୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି ସହ ସାମ୍ୟବାଦର ପ୍ରଭାବ ରୋକିବା ନିମନ୍ତେ ୧୯୪୭ ମସିହା ଜୁନ୍ ୫ ତାରିଖରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାଦ୍ୱାରା ମାର୍ଶାଲ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ମାର୍ଶାଲ ଯୋଜନାକୁ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ତୀବ୍ର ନିନ୍ଦା କରି ଏହା ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘ ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱାସଘାତକତା ବୋଲି ଅଭିହିତ କଲା ।
• ଫଳରେ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ତୀବ୍ର ଆକାର ଧାରଣ କରିଥିଲା ଏବଂ ଜର୍ମାନୀ, କ୍ୟୁବା ଓ କୋରିଆରେ ସଂଘର୍ଷ ଘଟିଥିଲା ।

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦସମୂହ ଓ ପ୍ରମୁଖ ଘଟଣାବଳୀ
୧୮୯୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଡିସେମ୍ବର ୨୬) ଚୀନ୍ ଦେଶର ହୁନାନ୍ ପ୍ରଦେଶରେ ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗଙ୍କ ଜନ୍ମ ।
୧୯୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ରୁଷ୍ ଦେଶରେ ଜାର୍ ଶାସନର ପତନ ଘଟି ସାମ୍ୟବାଦୀ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।
୧୯୪୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ, ତୁର୍କୀ ସହିତ ତାହାର ପୁରାତନ ବନ୍ଧୁତ୍ଵ ଚୁକ୍ତି ନବୀକରଣ କରିବାକୁ ଅରାଜି ।
୧୯୪୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଡିସେମ୍ବର) ଗ୍ରୀସ୍‌ରା ପଡ଼ୋଶୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘ ନିରାପତ୍ତା ପରିଷଦରେ ଅଭିଯୋଗ ଉପସ୍ଥାପନ ।
୧୯୪୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜାନୁୟାରୀ) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାଦ୍ଵାରା ଏକ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅନୁଧ୍ୟାନକାରୀ ଦଳ ଗ୍ରୀସ୍‌ ପ୍ରେରିତ; (ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୨) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଟୁମାନ୍ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଟୁମାନ୍ ନୀତି ଭାବରେ ପରିଚିତ; (ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୬) ଆମେରିକୀୟ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ ବର୍ଣ୍ଣାଡ୍ ବାରୁକ୍‌ଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଥମେ ‘ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ’ ଶବ୍ଦଟି ବ୍ୟବହୃତ; (ଜୁନ୍ ୫) ମାର୍ଶାଲ୍ ଯୋଜନା ପ୍ରବତ୍ତନ ହୋଇଥିଲା ।
୧୯୪୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ରୁଷ୍ ସହାୟତାରେ ଚୀନ୍ ଦେଶରେ ଗଣବିପ୍ଳବ ମାଧ୍ୟମରେ ମାଓ ସେ ତୁଙ୍ଗଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Physical Science Solutions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି

1. ନିମ୍ନଲିଖତ ପୃଥକୀକରଣ ପାଇଁ କେଉଁ ପୃଥକୀକରଣ କୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ ?

• ସୋଡ଼ିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍‌ର ଜଳରେ ଏହାର ଦ୍ରବଣକୁ ପୃଥକୀକରଣ ।
• ସୋଡ଼ିୟମ୍‌ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ଓ ଏମୋନିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ର ମିଶ୍ରଣକୁ ଏମୋନିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ର ପୃଥକୀକରଣ ।
• ଗୋଟିଏ କାର୍‌ର ଇଞ୍ଜିନ୍ ତେଲରେ ରହିଯାଇଥିବା ଛୋଟ ଛୋଟ ଧାତୁଖଣ୍ଡମାନଙ୍କର ପୃଥକୀକରଣ ।
• ଫୁଲ ପାଖୁଡ଼ାର ନିର୍ଯାସରୁ (extract) ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଣ୍ଣକଣା (ଉପାଦାନ)ର ପୃଥକୀକରଣ ।
• ଦହିରୁ ଲହୁଣିର ପୃଥକୀକରଣ ।
• ଚାହାରୁ ଚାହାପତ୍ରର ପୃଥକୀକରଣ ।
• ଗହମଦାନାରୁ ଚୋପାର ପୃଥକୀକରଣ ।
• ଜଳରେ ଭାସୁଥ‌ିବା ସୂକ୍ଷ୍ମ ପଙ୍କ କଣିକାମାନଙ୍କ ପୃଥକୀକରଣ ।
• ପାଣିରୁ ତେଲର ପୃଥକୀକରଣ ।
• ବାଲିରୁ ଲୁହା ପିନ୍ ର ପୃଥକୀକରଣ ।

ଉ –

• ରାଷ୍ଟ1ଭବନ ଓ ସୁଟିକ1କରଣ
• ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ପାତନ
• ପରିସ୍ରବଣ
• କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି
• କୋଦ୍ରାପସାରଣ ପଦ୍ଧତି
• ପୃଥକ1କରଣ ଫନେଲ
• ଚାଲୁଣୀରେ ଛାଣିବା
• ଚୁମ୍ବକୀୟ ପୃଥକୀକରଣ
• କୁଲା ଦ୍ଵାରା ପାଦୁଡିବ୍
• ପରିସ୍ରବଣ

2. ଦ୍ରବଣ, ଦ୍ରାବକ, ଦ୍ରବ, ମିଳେଇଯିବା, ଦ୍ରବୀଭୂତ, ଅଦ୍ରବୀଭୂତ, ଛାଣିବା ଓ ବଳକା ଅଂଶ ଇତ୍ୟାଦି ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହାର କରି ଚାହା ପ୍ରସ୍ତୁତିର ସୋପାନଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପ୍ରଥମେ କ୍ଷୀରକୁ ଦ୍ରାବକ ଭାବରେ ନେଇ ଗରମ କରାଯାଉ ।
• ସେଥୁରେ ଚିନି ଓ ଚାହାଦାନାକୁ ଦୂବ ଭାବରେ ନେଇ ଦ୍ରବଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉ । ଏହି ଦ୍ରବଣକୁ କିଛି ସମୟ ଉତ୍ତପ୍ତ କରାଯାଉ ।
• ଚିନି ଦ୍ରବୀଭୂତ ହେବ ଓ ଚାହାଦାନ ମିଳାଇଯିବ ।
• ଚାହା ଛାଣିବା ଦ୍ଵାରା ଅଦ୍ରବୀଭୂତ ଅଂଶ ଅଲଗା ହୋଇଯିବ ।
• ବଳକା ଅଂଶ ହେଉଛି ଆବଶ୍ୟକ ଚାହା ।

3. ବନ୍ଦନା ବିଭିନ୍ନ ତାପମାତ୍ରାରେ ତିନୋଟି ଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥର ଦ୍ରବଣୀୟତା ପର ତଥ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସଂଗ୍ରହ କଲା । 100g ଜଳରେ କେତେ ଗ୍ରାମର ପଦାର୍ଥ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିବ, ସେହି ଦ୍ରବଣୀୟତା ସାରଣୀରେ ଦିଆଯାଇଛି ।

(a) 313K ତାପମାତ୍ରାରେ 50 ଗ୍ରାମ୍ ଜଳରେ ପୋଟାସିୟମ୍ ନାଇଟ୍ରେଟ୍‌ ଏକ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ ତିଆରି ପାଇଁ କେତେ ବସ୍ତୁତ୍ଵର ପୋଟାସିୟମ୍ ନାଇଟ୍ରେଟ୍ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ ?

(b) 353K ତାପମାତ୍ରାରେ ବନ୍ଦନା ପୋଟାସିୟମ୍ କ୍ଲୋରୋଇଡ୍‌ର ଏକ ଦ୍ରବଣ ଜଳରେ ତିଆରି କଲା ଏବଂ ସାଧାରଣ ତାପମାତ୍ରାରେ ଥଣ୍ଡା କରିବାକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲା । ଦ୍ରବଣଟି ଥଣ୍ଡା ହେଲାପରେ ସେ କ’ଣ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କଲା ବୁଝାଅ ।

(c) 293Kରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲବଣର ଦ୍ରବଣୀୟତାର କଳନା କର । ଏହି ତାପମାତ୍ରାରେ କେଉଁ ଲବଣର ଦ୍ରବଣୀୟତା ସର୍ବାଧ‌ିକ ?

(d) ଏକ ଲବଣର ଦ୍ରବଣୀୟତା ଉପରେ ତାପମାତ୍ରା ପରିବର୍ତ୍ତନର କ’ଣ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଥାଏ ?

ଉ –

(a) 313 K ତାପମାତ୍ରାରେ ଏକ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ ତିଆରି ପାଇଁ
100g ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ପୋଟାସିୟମ୍ ନାଇଟ୍ରେଟର ପରିମାଣ 62g
∴ 50g ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ପୋଟାସିୟମ୍‌ର ନାଇଟ୍ରେଟର ପରିମାଣ

(b) ବନ୍ଦନା ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲାଯେ, ଦ୍ରବଣ ଥଣ୍ଡା ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲାମାତ୍ରେ ପୋଟାସିୟମ କ୍ଲୋରାଇଡ଼ ନିମ୍ନରେ ସଂଗୃହୀତ ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲା । କାରଣ ନିମ୍ନ ତାପମାତ୍ରାରେ ପଦାର୍ଥର ଦ୍ରବଣୀୟତା କମ୍ ହୋଇଥାଏ ।

(c) 20°C = 20 + 273K = 293K
293 K ତାପମାତ୍ରାରେ (100 ଗ୍ରାମ୍ ଜଳରେ)
ପୋଟାସିୟମ୍ ନାଇଟ୍ରେଟର ଦ୍ରବଣ1ପତା – 32 ଗ୍ରାମ୍
ପୋଡ଼ିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍‌ର ଦ୍ରବଣୀୟତା – 36 ଗ୍ରାମ୍
ପୋଟାସିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍‌ର ଦ୍ରବଣୀୟତା – 35 ଗ୍ରାମ୍
ଏମୋନିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍‌ର ଦ୍ରବଣୀୟତା – 37 ଗ୍ରାମ୍

(d) ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଲବଣର ଦ୍ରବଣୀୟତା ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।

4. ନିମ୍ନଲିଖୂତଗୁଡ଼ିକୁ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ବୁଝାଅ ।
(a) ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ, (b) ବିଶୁଦ୍ଧ ପଦାର୍ଥ, (c) କଲଏଡ୍, (d) ସସ୍ପେନ୍‌ସନ୍ ।

ଉ –

(a) ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ – ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଯେତେବେଳେ ଦ୍ରବଣରେ ଆଉ ଅଧିକ ଦ୍ରବ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ – ଜଳରେ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ ଚୂର୍ଣ ମିଶାଇ ଦ୍ରବଣକୁ ଅବିରତ ଭାବରେ ଗୋଳାଯାଉ । ଚୂର୍ଣ୍ଣଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଯିବ । ପୁଣି ଚୂର୍ଣ୍ଣ ମିଶାଇ ଗୋଳାଯାଉ । ଏହିପରି କ୍ରମାଗତ ଚୂର୍ଣ୍ଣ ମିଶାଇ ଗୋଳାଇଲେ, ଏପରି ଅବସ୍ଥା ଆସିବ ଯେତେବେଳେ ଆଉ ଚୂର୍ଣ୍ଣ ଦ୍ରବୀଭୂତ ନ ହୋଇ ତଳେ ବସିରହିବ । ତା’ପରେ ଦ୍ରବଣକୁ ଛାଣିଦେଲେ ଯେଉଁ ଦ୍ରବଣ ମିଳିବ, ତାହା ହେଉଛି କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ରର ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ ।

(b) ବିଶୁଦ୍ଧ ପଦାର୍ଥ :
(i) ଯେଉଁ ପଦାର୍ଥ କେବଳ ଏକ ପ୍ରକାରର ଅଣୁକୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ପଦାର୍ଥର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଣୁଗୁଡ଼ିକର ରାସାୟନିକ ଗୁଣ ସମାନ ରହିଥାଏ, ତାହାକୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ପଦାର୍ଥ କୁହାଯାଏ ।

(ii) ଚିନି ଏକ ବିଶୁଦ୍ଧ ପଦାର୍ଥ କାରଣ ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଣୁଗୁଡ଼ିକର ରାସାୟନିକ ଗୁଣ ସମାନ ଓ ଏହାର ସଂଯୋଜନ ସମସ୍ତ ଅଂଶରେ ସମାନ ରହିଥାଏ ।
ଉଦାହରଣ – ଚିନି, ଲୁଣ, ଜଳ, ଲୁହା, ତମ୍ବା, ସୁନା, ରୁପା ଇତ୍ୟାଦି ।

(c) କଲଏଡ୍ – କଲଏଡ ଦ୍ରବଣ ଓ ସସ୍ପେନ୍‌ସନ୍ ର ଏକ ମାଧ୍ୟ ଅବସ୍ଥା । କଲଏଡ୍ ଏକ ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ, ଯାହାର କଣିକାଗୁଡ଼ିକର ଆକାର (1nm ରୁ 100nm ମଧ୍ୟରେ) ଖାଲି ଆଖୁରେ ଦେଖୁବା ପାଇଁ ଖୁବ୍‌ ଛୋଟ ହୋଇଥାଏ କିନ୍ତୁ ଆଲୋକକୁ ବିସରିତ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଆକାରଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ ।
ଉଦାହରଣ – ସାବୁନ ମିଶ୍ରିତ ଜଳ, ଅଠା, କ୍ଷୀର, ଏଲୟ ଆଦି କଲଏଡ଼ର ଉଦାହରଣ ଅଟନ୍ତି ।

(d) ସସ୍ପେନସନ୍ – ଦ୍ରାବକରେ ଯେଉଁ ଦ୍ରବ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୁଏ ନାହିଁ ଓ ଯାହାର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଖାଲି ଆଖୁକୁ ଦେଖାଯାଏ ଏବଂ ଭାସମାନ ଅବସ୍ଥାରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ନିମ୍ନରେ ବସିଯାଏ । ତାହାକୁ ସସ୍ପେନ୍ ସନ୍ କୁହାଯାଏ । ସସ୍ପେନସନ୍ ହେଉଛି ତରଳରେ କଠିନର ଏକ ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ । ଏଥ‌ିରେ କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇନଥାଏ ।

ଉଦାହରଣ – ବନ୍ୟାଜଳ, ଚକ୍‌ଗୁଣ୍ଡ ମିଶାପାଣି ଆଦି ସସ୍ପେନସନ୍‌ ଉଦାହରଣ ।

5. ନିମ୍ନଲିଖୂତ ପ୍ରତ୍ୟେକକୁ ସମଜାତୀୟ ଓ ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ଭାବେ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ କର । ସୋଡ଼ାପାଣି, କାଠ, ବାୟୁ, ମାଟି, ଭିନେଗାର, ଛଣା ଚାହା ।
ଉ –
ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ – ସୋଡ଼ାପାଣି, ବାୟୁ, ଭିନେଗାର, ଛଣା ଚାହା
ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ – ମାଟି, କାଠ

6. ତୁମକୁ ଦିଆଯାଇଥବା ଏକ ରଙ୍ଗହୀନ ତରଳ, ବିଶୁଦ୍ଧ ପାଣି ବୋଲି କିପରି ଜାଣିବ ?
ଉ –

• ପାତନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଉକ୍ତ ରଙ୍ଗହୀନ ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ ନେଇ ତା ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଥର୍ମୋମିଟରକୁ ବୁଡ଼ାଇ ରଖ୍ ଉକ୍ତ ପଦାର୍ଥକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ କରାଯାଉ ।
• ଥର୍ମୋମିଟରର ତାପମାତ୍ରା 100°C କିମ୍ବା 373K ତାପମାତ୍ରାରେ ପହଞ୍ଚିଲା ପରେ ଯଦି ସମସ୍ତ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଫୁଟିବାକୁ ଲାଗେ ଓ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ଏହା ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିବ ।
• ଯେତେ ତାପ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ମଧ୍ୟ ଥର୍ମୋମିଟର ତାପମାତ୍ରା 100°C ରୁ ଅଧ‌ିକ ହେବ ନାହିଁ, ତେବେ ଏହା ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳ ନୁହେଁ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିବ ।

7. ନିମ୍ନଲିଖତ କେଉଁ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ବିଶୁଦ୍ଧ ପଦାର୍ଥ ?
(a) ବରଫ (b) କ୍ଷୀର (c) ଲୁହା (d) ଲବଣାର୍ମି (e) କାସିୟମ୍ ଅକ୍‌ସାଇଡ୍ (f) ପାରଦ (g) ଇଟା (h) କାଠ (i) ବାୟୁ ।
ଉ –
ବିଶୁଦ୍ଧ ପଦାର୍ଥ – ବରଫ, ଲୁହା, ଲବଣାମ୍ଳ, କ୍ୟାଲ୍‌ସିୟମ୍ ଅକ୍‌ସାଇଡ୍,

8. ନିମ୍ନଲିଖୁତ ମିଶ୍ରଣମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଦ୍ରବଣଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନାଅ ।
(a) ମାଟି (b) ସମୁଦ୍ରଜଳ (c) ବାୟୁ (d) କୋଇଲା (e) ସୋଡ଼ା ପାଣି
ଉ –
ଦ୍ରବଣ – ସମୁଦ୍ରଜଳ ଓ ସୋଡ଼ାପାଣି ।

9. ନିମ୍ନଲିଖତ କେଉଁ ଉଦାହରଣରେ ଟିଣ୍ଡାଲ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଦେଖୁହେବ ।
(a) ଲୁଣ ଦ୍ରବଣ (b) କ୍ଷୀର (c) କପର ସଲ୍‌ଟ୍ ଦ୍ରବଣ (d) ଷ୍ଟାର୍ଚ୍ଚ
ଉ –
କ୍ଷୀର ଓ ଷ୍ଟାର୍କ ଦ୍ରବଣରେ ଟାଇଣ୍ଡାଲ ପ୍ରଭାବ ଦେଖୁହେବ ।

10. ନିମ୍ନଲିଖତ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ମୌଳିକ, ଯୌଗିକ ଓ ମିଶ୍ରଣ ଭାବେ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ କର ।
(a) ସୋଡ଼ିୟମ୍‌ (b) ମାଟି (c) ଚିନି ଦ୍ରବଣ (d) ରୁପା (e) କାଲସିୟମ୍ କାର୍ବୋନେଟ୍ (f) ଟିଣ (g) ସିଲିକନ୍ (h) କୋଇଲା (i) ବାୟୁ (j) ସାବୁନ (k) ମିଥେନ (l) କାର୍ବନ୍ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ (m) ରକ୍ତ ।
ଉ –
ମୌଳିକ – ସୋଡ଼ିୟମ୍‌ (Na), ରୁପା (Ag), ଟିଣ (Sn), ସିଲିକନ୍ (Si)
ଯୌଗିକ – କ୍ୟାଲ୍‌ସିୟମ୍ କାର୍ବୋନେଟ୍ (CaCO₃), ମିଥେନ୍ (CH₄), କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍
ମିଶ୍ରଣ – ମାଟି, ଚିନି ଦ୍ରବଣ, ବାୟୁ, ସାବୁନ, ରକ୍ତ, କୋଇଲା

11. ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ?
ଉ –

• ଏକ ଗଛର ବୃଦ୍ଧି
• ଲୁହାରେ କଳଙ୍କି ଲାଗିବା
• ଲୁହା ଗୁଣ୍ଡ ଓ ବାଲି ମିଶିବା
• ଖାଦ୍ୟ ଚାନ୍ଦିବା
• ଖାଦ୍ୟ ହଜମ ହେବା
• ଜଳ ବରଫ ହେବା
• ମହମବତୀ ଜଳିବା ।
  ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ – ଗଛର ବୃଦ୍ଧି, ଲୁହାରେ କଳଙ୍କି ଲାଗିବା, ଖାଦ୍ୟ ରାନ୍ଧିବା, ଖାଦ୍ୟ ହଜମ ହେବା ମହମବତୀ ଜଳିବା ।

ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ ଓ ଉତ୍ତର:

1. ପଦାର୍ଥ (Substance) କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ-
ବସ୍ତ୍ର ହେଉଛି ଏକପ୍ରକାର ପଦାର୍ଥ ଯାହାକୁ ଭୌତିକ ଉପାୟରେ ଅନ୍ୟପ୍ରକାର ପଦାର୍ଥକୁ ପୃଥକ କରାଯାଇପାରିବ ।

ଉଦାହରଣ : ଖାଇବା ଲୁଣ (NaCl) ଏକ ବସ୍ତ ଯାହାର ରାସାୟନିକ ଉପାଦାନ, ଯଥା – ସୋଡିୟମ୍ (Na) ଓ କ୍ଲୋରିନ୍ (C) କୁ ଭୌତିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ଵାରା ପୃଥକ୍ କରିହେବ ନାହିଁ ।

2. ସମଜାତୀୟ ଓ ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପାର୍ଥକ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
ଉ-

3. ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଗୋଟିଏ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ ନେଇ ତାହାକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଥଣ୍ଡା କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
ଉ-
ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଗୋଟିଏ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ ନେଇ ତାହାକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଥଣ୍ଡା କଲେ ତାହାର ଗାଢ଼ତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ, ଅର୍ଥାତ୍ ଆମେ ଏକ ଗାଢ଼ ଦ୍ରବଣ ପାଇବା; କାରଣ ଏଥିରେ ଦ୍ରବର ପରିମାଣ ଅଧିକ ରହିଛି ।

4. ଉଦାହରଣ ସହ ସମଜାତୀୟ ଓ ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-

5. ସୋଲ, ଦ୍ରବଣ ଓ ଭାସମାନ କଣିକା ପରସ୍ପରଠାରୁ କିପରି ପୃଥକ୍, ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
ଉ-

6. 293 K ତାପମାତ୍ରାରେ 100 ଗ୍ରାମ୍ ଜଳରେ 36 ଗ୍ରାମ୍‌ର ସୋଡ଼ିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ମିଶାଇ ଏକ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଗଲା । ଏହାର ଗାଢ଼ତା ଉପରୋକ୍ତ ତାପମାତ୍ରାରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ଉ-
ଦ୍ରବ(ସୋଡ଼ିୟମ କ୍ଲୋରାଇଡ୍)ର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = 36 ଗ୍ରାମ୍, ଦ୍ରାବକ(ଜଳ)ର ବସ୍ତତ୍ଵ = 100 ଗ୍ରାମ୍
ଦ୍ରବଣର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = ଦ୍ରବର ବସ୍ତତ୍ଵ + ଦ୍ରାବକର ବସ୍ତତ୍ଵ = 100 + 36 = 136 ଗ୍ରାମ୍ ।
∴ ଦ୍ରବଣର ବସ୍ତୁତ୍ୱ ଶତକଡା ବା ଗାଢ଼ତା  
× 100 = \(\frac { 36g }{ 136g }\) x 100 = 26.47%

7. ବାୟୁରେ ଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କର ବଦ୍ଧିତକ୍ରମରେ ସଜାଅ ।
ଉ-

8. ବାୟୁ ଥଣ୍ଡା ହେଲାବେଳେ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ରଥମେ ତରଳରେ ପରିଣତ ହୁଏ ?
ଉ-
ଆଂଶିକ ପାତନ ସ୍ତମ୍ଭରେ ବାୟୁ ଥଣ୍ଡା ହେଲାବେଳେ ଅକ୍ସିଜେନ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ରଥମେ ତରଳରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।

9. ତୁମେ କିପରି ପରସ୍ପର ସହିତ ମିଶି ଯାଉଥବା କିରୋସିନି ଓ ପେଟ୍ରୋଲର ମିଶ୍ରଣକୁ ପୃଥକ୍ କରିପାରିବ ?
(ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ 25°C ରୁ ଅଧ‌ିକ)
ଉ-

• କିରୋସିନି ଓ ପେଟ୍ରୋଲର ମିଶ୍ରଣକୁ ଆଂଶିକ ପାତନ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରି ପୃଥକ୍ କରାଯାଇ ପାରିବ । କାରଣ ଉଭୟ ତରଳ ବିଘଟିତ ନହୋଇ ଫୁଟିଥା’ନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଥାଏ ।
• କିରୋସିନିର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ପରିସର 170°C ରୁ 250°C ଏବଂ ପେଟ୍ରୋଲର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ପରିସର 30°C ରୁ 170°C |
• ଆଂଶିକ ପାତନ ଯନ୍ତ୍ରରେ କିରୋସିନି ଓ ପେଟ୍ରୋଲର ମିଶ୍ରଣକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ କରାଗଲେ, ଏହା ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ । ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ ଉତ୍ତପ୍ତ ବାଷ୍ପ ପାତନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଘନୀଭୂତ ହୋଇ ତରଳରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ ।
• ପ୍ରଥମେ କିରୋସିନି 170°Cରୁ 250°C ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ପରିସରରେ ଘନୀଭୂତ ହୋଇ ତରଳ ଅବସ୍ଥା ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଆଂଶିକ ପାତନ ଯନ୍ତ୍ରର ଏକ କୋଠରିରେ ଜମା ହୋଇଥାଏ ।
• ତା’ପରେ ପେଟ୍ରୋଲ 70°C ରୁ 170°C ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ପରିସରରେ ଘନୀଭୂତ ହୋଇ ତରଳ ଅବସ୍ଥା ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ପାତନ ଯନ୍ତ୍ରର ଅନ୍ୟ ଏକ କୋଠରିରେ ଜମା ହୁଏ ।

10. ନିମ୍ନ ପ୍ରଦତ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନରେ ପୃଥକ୍ କରିବା କୌଶଳମାନଙ୍କର ନାମ ଲେଖ । ପୃଥକ୍ କରିବା କୌଶଳର ନାମ
ଉ-

• ଦହିରୁ ଲହୁଣୀ → କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ
• ସମୁଦ୍ରଜଳରୁ ଲୁଣ → ବାଷ୍ପୀଭବନ ଓ ସ୍ଫଟିକୀକରଣ
• ଲୁଣରୁ କର୍ପୂର → ଊର୍ଷପାତନ

11. ସ୍ଫଟିକୀକରଣର କୌଶଳଦ୍ଵାରା କେଉଁ ପ୍ରକାର ମିଶ୍ରଣମାନଙ୍କୁ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇଥାଏ ?
ଉ-

• ସମୁଦ୍ର ଜଳ ଏକ ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ । ଏହି ଜଳରୁ ମିଳୁଥିବା ଲୁଣରେ ଅନେକ ଅପଦ୍ରବ ରହିଥାଏ । ଏହି ଅପଦ୍ରବମାନଙ୍କୁ ଅପସାରଣ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଫଟିକୀକରଣ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
• ସ୍ଫଟିକୀକରଣ ପଦ୍ଧତିରେ ଦ୍ରବଣରୁ ଶୁଦ୍ଧ କଠିନକୁ ସ୍ଫଟିକ ଆକାରରେ ଅଲଗା କରାଯାଇଥାଏ । ଅଶୁଦ୍ଧ ନମୁନାରୁ ବିଶୁଦ୍ଧ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ (ଫିଟିକିରି) ପାଇବାପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସ୍ଫଟିକୀକରଣ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

12. ନିମ୍ନଲିଖତ ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକୁ ରାସାୟନିକ ବା ଭୌତିକ ଆକାରରେ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ କର ।

• ଗଛ କାଟିବା ।
• ଆଲମାରୀରେ କଳଙ୍କି ଲାଗିବା (rusting) ।
• ଜଳ ମଧ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ କରାଇବାଦ୍ଵାରା ଜଳ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ଓ ଅକ୍‌ସିଜେନ୍ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ପରିଣତ ହେବା ।
• ଜଳରେ ସାଧାରଣ ଲୁଣ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହେବା ।
• କାଗଜ ଓ କାଠକୁ ଜାଳିବା ।
• ତାୱାରେ ଲହୁଣୀକୁ ତରଳାଇବା |
• ଜଳର ସ୍ଫୁଟନ ଓ ବାଷ୍ପର ସୃଷ୍ଟି ।
• କଞ୍ଚାଫଳରୁ ଏକ ଫଳସାଲାଡ଼ ତିଆରି କରିବା

ଉ-
ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ

• ଗଛ କାଟିବା ।
• ତାୱାରେ ଲହୁଣୀକୁ ତରଳାଇବା |
• ଜଳର ସ୍ଫୁଟନ ଓ ବାଷ୍ପର ସୃଷ୍ଟି ।
• ଜଳରେ ସାଧାରଣ ଲୁଣ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହେବା |

ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ

• ଆଲମାରୀରେ କଳଙ୍କି ଲାଗିବା (rusting) ।
• ଜଳ ମଧ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହିତ କରାଇବା ଦ୍ଵାରା
• ଜଳ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ଓ ଅକ୍ସିଜେନ୍ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ
• ପରିଣତ ହେବା

କଞ୍ଚାଫଳରୁ ଏକ ଫଳ ସାଲାଡ୍ ତିଆରି କରିବା । କାଗଜ ଓ କାଠକୁ ଜାଳିବା

13. ତୁମ ଚାରିପଟେ ଥିବା ପଦାର୍ଥମାନଙ୍କୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ପଦାର୍ଥ କିମ୍ବା ମିଶ୍ରଣ ଭାବରେ ଅଲଗା ଅଲଗା କର
ଉ-

କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ (Activity)

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.1 :

ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀର ପିଲାମାନଙ୍କୁ A, B, C, D ନାମକ ଚାରୋଟି ଗ୍ରୁପ୍‌ରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଉ । A ଗ୍ରୁପ୍‌ର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଏକ ବିକରରେ 50 ମି.ଲି. ଜଳ ଓ ଏକ ଚାମଚ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ ଗୁଣ୍ଡ ଦିଆଯାଉ । B ଗ୍ରୁପ୍‌ର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଏକ ବିକରରେ 50 ମି.ଲି. ଜଳ ଓ ଦୁଇ ଚାମଚ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ ଗୁଣ୍ଡ ଦିଆଯାଉ ।
ଗ୍ରୁପ୍ C ଓ D ର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଭିନ୍ନ ପରିମାଣର କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ ଏବଂ ପୋଟାସିୟମ୍ ପରମାଙ୍ଗାନେଟ୍ କିମ୍ବା ସାଧାରଣ ଲୁଣ (ସୋଡ଼ିୟମ୍‌ କ୍ଲୋରାଇଡ୍) ଦିଆଯାଉ । ସେମାନେ ନେଇଥିବା ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ମିଶାଇ ଅଲଗା ଅଲଗା ମିଶ୍ରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ :
ସବୁ ଗ୍ରୁପ୍‌ର ପିଲାମାନେ ମିଶ୍ରଣର ରଙ୍ଗ ଓ ରୂପବିନ୍ୟାସ ସଂପର୍କରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କର ।
ଉ –

• ଗ୍ରୁପ୍ A ଓ Bର ପିଲାମାନେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣର ସଂଯୋଜନ (composition) ସବୁ ଅଂଶରେ ସମାନ । ଏହି ପ୍ରକାର ମିଶ୍ରଣକୁ ସମଜାତୀୟ (Homogeneous) ମିଶ୍ରଣ ବା ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ । ଚିନିପାଣି, ଲୁଣପାଣି ଆଦି ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣର ଉଦାହରଣ ଅଟେ ।
• କିନ୍ତୁ Bର ପିଲାମାନେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା କପର ସଲଫେଟ୍ ମିଶ୍ରଣର ରଙ୍ଗ ଗ୍ରୁପ୍ A ପିଲାମାନେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣଠାରୁ ଅଧିକ ଗାଢ଼ ଅଟେ ।
  ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ଏଥରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ, ଏକ ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣର ସଂଯୋଜନ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ହୋଇପାରେ ।
• ଗ୍ରୁପ୍ C ଓ D ର ପିଲାମାନେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣର ସଂଯୋଜନ ସବୁ ଅଂଶରେ ସମାନ ନୁହେଁ । ଏପ୍ରକାରର ମିଶ୍ରଣକୁ ଅସମଜାତୀୟ (Heterogeneous) ମିଶ୍ରଣ କୁହାଯାଏ ।
  ଉଦାହରଣ : ସୋଡ଼ିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ଓ ଲୁହାଗୁଣ୍ଡର ମିଶ୍ରଣ, ଲୁଣ ଓ ଗନ୍ଧକର ମିଶ୍ରଣ, ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ର ମିଶ୍ରଣ ଇତ୍ୟାଦି ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣର ଉଦାହରଣ ଅଟେ
  ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ଏକ ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣର ଅଲଗା ଅଲଗା ଅଂଶ ରହିଥାଏ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.2 :
ପୁଣି ଥରେ ଶ୍ରେଣୀର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଚାରୋଟି ଗ୍ରୁପ୍ A, B, C ଓ D ନାମରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଉ । A ଗ୍ରୁପ୍‌ର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଅଳ୍ପ ପରିମାଣର କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ ସ୍ଫଟିକ, ଗ୍ରୁପ୍ Bର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପୂରା ଚାମଚ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍, ଗ୍ରୁପ୍ C ର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଚକ୍‌ଗୁଣ୍ଡ ବା ଅଟାଗୁଣ୍ଡ ଏବଂ ଗ୍ରୁପ୍ Dର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଅଳ୍ପ କେତେ ଟୋପା କ୍ଷୀର ବା କାଳି ଦିଆଯାଉ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗ୍ରୁପ୍ ପାତ୍ରରେ ଜଳ ନେଇ ସେମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ସେଥୁରେ ମିଶାଇ କାଚ ରଡ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଗୋଳାନ୍ତୁ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ : ମିଶ୍ରଣର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଆଖୁକୁ ଦେଖାଯାଉଛି କି ?
ଉ
ଗ୍ରୁପ୍ A, B ଓ D ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣର କଣିକା ଆଖୁକୁ ଦେଖାଯାଉ ନାହିଁ; କିନ୍ତୁ ଗ୍ରୁପ୍ C ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣର କଣିକା ଆଖୁକୁ ଦେଖାଯାଉଛି ।

ଗୋଟିଏ ଟର୍ଚ୍ଚରୁ ନିର୍ଗତ ଆଲୋକ ରଶ୍ମିକୁ ବିକରରେ ଥିବା ମିଶ୍ରଣ ଉପରେ ଗୋଟିଏ ପଟରୁ ପକାଇ ଅନ୍ୟ ପଟରୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କର । ଆଲୋକ ରଶ୍ମିର ଗତିପଥ ଦେଖାଯାଉଛି କି ?
ଉ
ଗ୍ରୁପ୍ A ଓ B ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣରେ ଆଲୋକ ରଶ୍ମିର ଗତିପଥ ଦେଖାଯିବ ନାହିଁ । ଗ୍ରୁପ୍ C ଓ D ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣରେ ଆଲୋକ ରଶ୍ମିର ଗତିପଥ ଦେଖାଯିବ ।

ମିଶ୍ରଣକୁ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ସ୍ଥିର ରଖାଯାଉ । ମିଶ୍ରଣଟି ସ୍ଥିର ରହିଛି ନା ତା’ର କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ବିକରର ନିମ୍ନରେ ବସିଯିବା ପାଇଁ କିଛି ସମୟ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଛି ?
ଉ
ଗ୍ରୁପ୍ A, B ଓ D ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥିର ରହିବ । କିନ୍ତୁ ଗ୍ରୁପ୍ ୯ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣର କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ବିକରର ନିମ୍ନରେ ବସିଯିବା ପାଇଁ କିଛି ସମୟ ନେବେ ।

ମିଶ୍ରଣକୁ ଫିଲ୍ଟର କାଗଜ ବ୍ୟବହାର କରି ଛାଣ । ଫିଲ୍ଟର କାଗଜରେ କିଛି ଅବଶେଷ ରହିଛି କି ?
ଉ
ଗ୍ରୁପ୍ A, B ଓ D ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣକୁ ଫିଲ୍ଟର କାଗଜରେ ଛାଣିଲେ କିଛି ଅବଶେଷ ରହିବ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଗ୍ରୁପ୍ C ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣକୁ ଫିଲ୍‌ଟର କାଗଜରେ ଛାଣିଲେ ଅବଶେଷ ରହିଯିବ ।
ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : : ଗ୍ରୁପ୍ A ଓ B ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣ ଦ୍ରବଣ, ଗ୍ରୁପ୍ C ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣ ସସ୍ପେନ୍ ସନ ଏବଂ ଗ୍ରୁପ୍ D ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ମିଶ୍ରଣ କଲଏଡ୍ ଅଟେ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.3 :

ଦୁଇଟି ବିକରରେ ପାଖାପାଖୁ 50 ମି.ଲି. ଲେଖାଏଁ ଜଳ ନିଆଯାଉ । ଗୋଟିଏ ବିକରରେ ଲୁଣ ଓ ଅନ୍ୟ ବିକରରେ ଚିନି ମିଶାଇ ଲଗାତର ଭାବେ ଗରମ କରାଯାଉ । ଯେତେବେଳେ ଆଉ ଅଧ୍ବକ ଦ୍ରବ ମିଶିପାରିବ ନାହିଁ, ସେତେବେଳେ ବିକରକୁ ଗରମ କରି ସେଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା ଦ୍ରବଣର ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ 5°C ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଉ । ପୁନଶ୍ଚ ସେଥୁରେ ଦ୍ରବ ମିଶାଇବା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଉ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ :
ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଜଳରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇପାରୁଥିବା ଲୁଣ ଓ ଚିନିର ପରିମାଣ କ’ଣ ସମାନ ?
ଉ
ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଜଳରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇପାରୁଥିବା ଲୁଣ ଓ ଚିନିର ପରିମାଣ ଅସମାନ ।
ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାର ଏକ ପ୍ରଦତ୍ତ ଦ୍ରାବକରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବସ୍ତର ଦ୍ରବଣୀୟତା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ।

ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ :

• ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଯେତେବେଳେ ଦ୍ରବଣରେ ଆଉ ଅଧିକ ଦ୍ରବ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ (Saturated solution) କୁହାଯାଏ ।
• ଗୋଟିଏ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣରେ ଏହି ତାପମାତ୍ରାରେ ଯେଉଁ ପରି ମାଣର ଦ୍ରବ ରହିଥାଏ, ତାହାକୁ ଦ୍ରବଣୀୟତା (Solubility) କୁହାଯାଏ ।

ଅପରିପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ :

• ଯଦି ଗୋଟିଏ ଦ୍ରବଣରେ ଦ୍ରବର୍ ପରିମାଣ ଏହାର ପୃକ୍ତ ସ୍ତରଠାରୁ କମ୍ ଥାଏ ତେବେ ତାହାକୁ ଅପରିପୃକ୍ତ 996 (Unsaturated solution)
• ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିମାଣ (ବସ୍ତୁତ୍ଵ କିମ୍ବା ଆୟତନ)ର ଦ୍ରବଣ ବା ଦ୍ରାବକରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଥିବା ଦ୍ରବର ପରିମାଣଦ୍ଵାରା ଦ୍ରବଣର ଗାଢ଼ତା ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.4 :
ଗୋଟିଏ ବିକରର ଅଧା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଣିନେଇ ଏକ ୱାଚ୍ ଗ୍ଲାସ୍ ଉପରେ ରଖାଯାଉ । କିଛି ବୁନ୍ଦା କାଳି ଏହି ୱାଚ୍ ଗ୍ଲାସ୍ ଉପରେ ରଖ୍ ବିକରଟିକୁ ଗରମ କରାଯାଉ । ୱାସ୍‌ରୁ ବାଷ୍ପୀଭବନ ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବ । ଗରମ କରିବା ଚାଲୁରଖୁଲେ ବାଷ୍ପୀଭବନ ଘଟିବ ଏବଂ ଗରମ କରିବା ବନ୍ଦ କରିଦେଲେ ୱାଚ୍ ଗ୍ଲାସ୍‌ରେ ଅଧିକ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ ନାହିଁ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ :

ୱାଚ୍ ଗ୍ଲାସ୍‌ରୁ କିଏ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇଛି ବୋଲି ଭାବୁଛ ?
ଉ –
ୱାଚ୍ ଗ୍ଲାସ୍‌ରୁ ଜଳ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇଛି ।

ୱାଚ୍ ଗ୍ଲାସ୍‌ରେ କିଛି ଅବଶେଷ ରହିଛି କି ?
ଉ –
ୱାଚ୍ ଗ୍ଲାସ୍‌ରେ ରଞ୍ଜକର ଅବଶେଷ ରହିଛି ।

ତୁମର ମତ କ’ଣ ? କାଳି ଗୋଟିଏ ଏକକ ବସ୍ତୁ (ଶୁଦ୍ଧ) ନା ଏକ ମିଶ୍ରଣ ?
ଉ –
କାଳି ଜଳରେ ରଞ୍ଜକର ଏକ ମିଶ୍ରଣ ।

ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ଏଥୁରୁ ଜଣାଗଲା ଯେ, କାଳି ହେଉଛି ତରଳରେ ରଙ୍ଗର ଏକ ମିଶ୍ରଣ । ବାଷ୍ପୀଭବନ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଉଦ୍‌ବାୟୀ ଉପାଦାନ (ତରଳ ଦ୍ରାବକ)କୁ ଅଣ ଉଦ୍‌ବାୟୀ ଉପାଦାନ (ଦ୍ରବ) ଠାରୁ ପୃଥକ୍ କରିହେବ ।

(b) କ୍ଷୀରରୁ ସରର ପୃଥକୀକରଣ :

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.5 :
ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସରଥବା କ୍ଷୀର ଏକ ପରୀକ୍ଷା ନଳୀରେ ନିଆଯାଉ । ଦୁଇ ମିନିଟ୍ ପାଇଁ ଏକ ସେଣ୍ଟ୍ରିଫ୍ୟୁଜିଂ ଯନ୍ତ୍ର (Centrifusing machine) ବା ମନ୍ଥନ ଦଣ୍ଡ ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହାକୁ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ କରାଯାଉ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ :

କ୍ଷୀରକୁ ମନ୍ଥନ କରିସାରିବା ପରେ ତୁମେ କ’ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲ ?
ଉ –
କ୍ଷୀରକୁ ମନ୍ଥନ କରିସାରିବା ପରେ କ୍ଷୀରରୁ ସର ପୃଥକ୍ ହୋଇଯାଏ ।

କ୍ଷୀରରୁ ସର କିପରି ଅଲଗା କରାଯାଇ ପାରିବ, ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
ଉ-
କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ ପଦ୍ଧତିରେ ମିଶ୍ରଣର କଣିକାମାନେ ଦ୍ରୁତ ବେଗରେ ଘୂରିଲାବେଳେ ଅଧିକ ସାନ୍ଦ୍ରତା ବିଶିଷ୍ଟ କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ତଳେ ବସିଯାଏ ଏବଂ ହାଲୁକା କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ରହିଯାଏ । ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କର ପୃଥକୀକରଣ ହୋଇଥାଏ ।

କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ ପଦ୍ଧତିର ପ୍ରୟୋଗ

• ରୋଗନିର୍ଣ୍ଣୟ ବିଜ୍ଞାନାଗାରରେ ରକ୍ତ ଓ ମୂତ୍ର ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
• ଦୁଗ୍‌ଧ ଜାତୀୟ ପଦାର୍ଥର ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ଘରେ ସରରୁ ଲହୁଣୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
• ଲୁଗାସ। ମେସିନ୍‌ରେ ଓଦା ଲୁଗାରୁ ଜଳ ଅପସାରଣ କରିବାପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
• ଦୁଇଟି ମିଶୁନଥୁବା ତରଳ ପଦାର୍ଥର ମିଶ୍ରଣର ପୃଥକୀକରଣ :

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.6 :
କିରୋସିନି ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣକୁ ଏକ ପୃଥକକାରୀ ଫନେଲ୍‌ରେ ଢଳାଯାଉ । ଏହାକୁ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ହଲଚଲ ନ କରି ରଖୁଲେ କିରୋସିନି ଓ ଜଳର ପୃଥକ୍ ପୃଥକ୍ ସ୍ତର ସୃଷ୍ଟିହେବ । ପୃଥକ୍‌କାରୀ ଫନେଲ୍‌ର ଷ୍ଟପ୍‌କକ୍ (stopcock) ଖୋଲି ଦିଆଯାଉ ଓ ତଳସ୍ତରରେ ଥ‌ିବା ଜଳକୁ ଯତ୍ନ ସହକାରେ ତଳମୁହଁ ବାଟେ କାଢ଼ିନିଆଯାଉ । ପୃଥକ୍‌କାରୀ ଫନେଲ୍‌ର ଉପର ସ୍ତରରେ ଥିବା ତେଲ ଯେତେବେଳେ ଷ୍ଟପ୍‌କକ୍ ନିକଟକୁ ଖସିଆସିବ ସେତେବେଳେ ଷ୍ଟପ୍‌କକ୍‌କୁ ମୋଡ଼ି ପୁନର୍ବାର ବନ୍ଦ କରିଦିଆଯାଉ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ : ଏଥୁରୁ ଜଣାଗଲା ଯେ, କିରୋସିନି ତେଲର ସାନ୍ଦ୍ରତା ଜଳର ସାନ୍ଦ୍ରତାଠାରୁ କମ୍ ହୋଇଥିବାରୁ ତାହା ଜଳର ଉପର ସ୍ତରରେ ରହିଲା । ଫଳରେ ପୃଥକକାରୀ ଫନେଦ୍ଵାରା ଜଳ ସହଜରେ ଅଲଗା ହୋଇପାରିଲା ।

ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ଦୁଇଟି ମିଶି ପାରୁନଥ‌ିବା ତରଳକୁ ସେମାନଙ୍କର ସାନ୍ଦ୍ରତା ପାର୍ଥକ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ଦୁଇଟି ସ୍ତରରେ ପୃଥକ୍ କରିହୁଏ ।

ପୃଥକକାରୀ ଫନେଲ୍ ପଦ୍ଧତିର ପ୍ରୟୋଗ :

• ଏହା ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣକୁ ଅଲଗା କରେ ।
• ଲୁହାକୁ ତାହାର ଧାତୁପିଣ୍ଡରୁ ଅଲଗା କଲାବେଳେ ହାଲୁକା ଧାତୁମଳ (slag)କୁ ଉପରସ୍ତରରୁ ଅଲଗା କରି ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ତରଳ ଲୁହା ଫର୍ସେସ୍ ତଳେ ରହିଯାଏ ।

(d) ଲୁଣ ଓ ଏମୋନିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ମିଶ୍ରଣର ପୃଥକୀକରଣ :

• ଏମୋନିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତୀ (Sublimate) ଉଦ୍‌ୟୀ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଲୁଣ ଅଣଊର୍ଷପାତୀ (non-sublimate) ପଦାର୍ଥ ଅଟେ ।
• ଏ ପ୍ରକାର ମିଶ୍ରଣର ପୃଥକୀକରଣ ପାଇଁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ପାତନ ପ୍ରଣାଳୀ ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଏ ।
• କେତେକ କଠିନ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ପାତୀର ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ପାତୀର ଉଦାହରଣ ହେଲା – ଏମୋନିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍, କର୍ପୂର, ନାଫ୍‌ଲିନ୍ ଏବଂ ଆନ୍ତଃସିନ୍ ।

(e) କଳା କାଳିର ରଞ୍ଜକ ଏକ ରଙ୍ଗ ବିଶିଷ୍ଟ କି ?

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.7 :
ଫିଲ୍ ଟର କାଗଜର ଏକ ସରୁ ପଟ୍ଟ (Strip)ର ତଳଧାରରୁ ପ୍ରାୟ 3 ସେ.ମି. ଉପରେ ପେନ୍‌ସିଲ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ଏକ ଗାର ଟଣାଯାଉ । ଗୋଟିଏ କାଳିକଲମରୁ ଏକ ଛୋଟ ବୁନ୍ଦା କାଳି ଏହି ଗାରର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ପକାଇ ଏହାକୁ ଶୁଖୁବାକୁ ଦିଆଯାଉ । ଜଳଥିବା ଏକ ବିକର୍ ଭିତରେ ଫିଲ୍‌ଟର୍ ପେପରକୁ ପୂରାଯାଉ; ଯେପରି କାଳିବୁନ୍ଦାଟି ଜଳସ୍ତରର ଠିକ୍ ଉପରକୁ ରହିବ । ଏହାକୁ ହଲଚଲ ନ କରି ରଖାଯାଉ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ :
କାଗଜ ଉପରେ ତୁମେ କ’ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କାଗଜ ଉପରେ ତୁମେ କ’ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରୁଛ ?
ଉ –
ଜଳ ଉପର କୁ ଉଠି ଲାବେଳେ ଫିଲ୍‌ ଟର କାଗଜ ଉପରେ ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗ ଦେଖାଯିବ ।

ତୁମେ କ’ଣ ଫିଲ୍ଟର କାଗଜ ପଲ୍ଲୀରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ରଙ୍ଗ ପାଉଛି କି ?
ଉ –
ହଁ, ଫିଲ୍ଟର କାଗଜ ପଲ୍ଲୀରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ରଙ୍ଗ ମିଳିବ ।

ତୁମ ମତରେ ଫିଲ୍ଟର କାଗଜ ପଲ୍ଲୀରେ ରଙ୍ଗୀନ ଦାଗ ଉପରକୁ ଉଠିବାର କାରଣ କ’ଣ ହୋଇପାରେ

ସିଦ୍ଧାନ୍ତ :
କାଳି ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବାରୁ ଫିଲ୍ଟର କାଗଜ ପଟ୍ଟରେ ରଙ୍ଗୀନ ଦାଗ ଉପରକୁ ଉଠେ । ଏଥିରୁ ଜଣାଗଲା ଯେ, କାଳିରେ ଜଳ ଦ୍ରାବକ ଓ ରଞ୍ଜକ ହେଉଛି ଦ୍ରବ । ଜଳ ଫିଲ୍‌ଟର୍‌ କାଗଜରେ ଉପରକୁ ଉଠିଲାବେଳେ ସେହି ଜଳ ନିଜ ସାଙ୍ଗରେ ରଞ୍ଜକର କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ଉପରକୁ ଉଠେ । ଗୋଟିଏ ରଞ୍ଜକ ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇ ବା ତତୋଧ୍ଵକ ରଙ୍ଗର ମିଶ୍ରଣ ଅଟେ । ରଙ୍ଗର ଯେଉଁ ଉପାଦାନ ଜଳରେ ବେଶୀ ଦ୍ରବଣୀୟ ତାହା ଶୀଘ୍ର ଉପରକୁ ଉଠିଥାଏ ଏବଂ ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ ରଞ୍ଜକର ରଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।

କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି (Chromatography) :
ଯେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଗୋଟିଏ ଦ୍ରାବକରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଥବା ଏକାଧ୍ୟକ ଦ୍ରବମାନଙ୍କୁ ପୃଥକ କରାଯାଏ ତାହାକୁ କ୍ରୋମୋଟାଗ୍ରାଫି କୁହାଯାଏ ।

କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫିର ପ୍ରୟୋଗ :

• ଏହା ରଞ୍ଜକରେ ଥ‌ିବା ରଙ୍ଗମାନଙ୍କୁ ଅଲଗା କରେ ।
• ଏହା ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗରୁ ବର୍ଣ୍ଣକଣା (pigments) ମାନଙ୍କୁ ଅଲଗା କରେ ।
• ଏହା ନିଶାଦ୍ରବ୍ୟରୁ ରକ୍ତକୁ ଅଲଗା କରେ ।

ଦୁଇଟି ମଣିଷ।ଇଥିବା ତରଳ ପଦାର୍ଥର ମିଶ୍ରଣର ପୃଥକୀକରଣ

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.8 :
ଏକ ପାତନ ଫ୍ଲାସ୍କରେ ଏସିଟୋନ୍ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣକୁ ନିଆଯାଉ । ଏଥରେ ଏକ ଥର୍ମୋମିଟର ସଂଯୋଗ କରାଯାଉ । ଥର୍ମୋମିଟର ଉପରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖ୍ ଏହି ମିଶ୍ରଣକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଗରମ କଲେ ଏସିଟୋନ୍ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇ କଣ୍ଟେନସର୍‌କୁ ଚାଲିଯିବ ଓ ସେଥୁରେ ଘନୀଭୂତ ହେବ । ଏହାକୁ କଣ୍ଟେନ୍‌ସର୍‌ର ବହିଃଗମନ ପଥଦେଇ ସଂଗ୍ରହ କରିହେବ । ପାତନ ଫ୍ଲାସ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜଳ ରହିଯିବ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ :
ମିଶ୍ରଣ ଗରମ ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ ହେଲାବେଳେ, ତୁମେ କ’ଣ ଦେଖିଲ ?
ଉ –
ଏସିଟୋନ୍ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇ କଣ୍ଟେନ୍ ସର ଆଡ଼କୁ ଗତି କଲା ।

କେଉଁ ତାପମାତ୍ରାରେ ଥର୍ମୋମିଟରର ପଠନାଙ୍କ (reading) କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ସ୍ଥିର ରହିଲା ?
ଉ –
78.3°C

ଏସିଟୋନ୍ ର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ କେତେ ?
ଉ –
78.3°C

କାହିଁକି ଦୁଇଟି ଉପାଦାନ ଅଲଗା ହେଲା ?
ଉ-
କାରଣ ଉପାଦାନ ଦୁଇଟିର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ଭିନ୍ନ ।

ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ଏହି ପ୍ରଣାଳୀକୁ ପାତନ କୁହାଯାଏ । ଦୁଇଟି ମିଶି ଯାଇଥବା ତରଳମାନଙ୍କର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ତାପମାତ୍ରାରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପାର୍ଥ କ୍ୟ ଥାଏ ଓ ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇ ଫୁଟିଲାବେଳେ ଅପଘଟିତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ, ସେହି ତରଳ ମିଶ୍ରଣର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ପୃଥକ୍ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।

ଆଂଶିକ ପାତନ ପ୍ରଣାଳୀ :

• ଯେଉଁ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ 25Kରୁ କମ୍ ଅଟେ, ସେହି ପ୍ରକାରର ଦୁଇ ବା ଅଧିକ (ମିଶିଯାଇଥିବା) ତରଳମାନଙ୍କ ମିଶ୍ରଣକୁ ଆଂଶିକ ପାତନ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।
• ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ, ବାୟୁରୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଗ୍ୟାସୀୟ ଉପାଦାନକୁ ଅଲଗା କରାଯାଏ । ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟରେ ଥିବା ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଂଶବିଶେଷକୁ ଆଂଶିକ ପାତନ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଅଲଗା କରାଯାଏ ।

ବାୟୁରୁ ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ପୃଥକୀକରଣ :

• ବାୟୁ ହେ ଉଛି ଏକ ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ।
• ଆଂଶିକ ପାତନ ପ୍ରଣାଳୀରେ ବାୟୁ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ଅଲଗା କରାଯାଏ ।
• ବାୟୁରୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗ୍ୟାସ୍‌ ପାଇବାକୁ ହେଲେ ବାୟୁରେ ରହିଥ‌ିବା ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଗ୍ୟାସ୍‌କୁ ଅଲଗା କରିବାକୁ ହେବ ।
• ବାୟୁର ଚାପ ବୃଦ୍ଧିକରି ତାହାକୁ ସଙ୍କୁଚିତ କରିବା ପରେ ତାହାର ତାପମାତ୍ରାକୁ ହ୍ରାସ କଲେ ତରଳ ବାୟୁ ମିଳିବ ।
• ଆଂଶିକ ପାତନ ସ୍ତମ୍ଭରେ ତରଳ ବାୟୁକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଗରମ କଲେ ବାୟୁରେ ଥ‌ିବା ଗ୍ୟାସ୍‌ମାନେ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ଅନୁ ସାରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଉଚ୍ଚତାରେ ଅଲଗା ହୋଇଯିବେ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.9 :
ଏକ ଚିନାପାତ୍ରରେ ପ୍ରାୟ 5g ଅଶୁଦ୍ଧ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍‌ର ନମୁନା ନିଆଯାଉ । ଏହାକୁ ସର୍ବନିମ୍ନ ପରିମାଣର ପାଣିରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ କରି ଏଥୁରୁ ଅପଦ୍ରବ ପଦାର୍ଥକୁ ଛାଣି ବାହାରକରି ଦିଆଯାଉ । ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ ପାଇବାପାଇଁ
ଦିଆଯାଉ ଓ ଦିନକ ପାଇଁ ହଲଚଲ୍ ନକରି ଘର ତାପମାତ୍ରା (room temperature)ରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ଥଣ୍ଡା ହେବାକୁ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଉ । ଚିନା ପାତ୍ରରେ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍‌ର ସ୍ଫଟିକ ମିଳିବ । ଏହି ପ୍ରଣାଳୀକୁ ସ୍ଫଟିକୀକରଣ (crystallisation) କୁହାଯାଏ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ :
ଚିନାପାତ୍ରରେ ତୁମେ କ’ଣ ନିରୀକ୍ଷଣ କଲ ?
ଉ-
ଚିନାପାତ୍ରରେ କିଛି ନୀଳବର୍ଷର ସ୍ଫଟିକ ଦେଖୁଲୁ ।

ସ୍ଫଟିକଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ଏକାଭଳି ଦେଖାଯାଉଛି ?
ଉ-
ହଁ, ସ୍ଫଟିକଗୁଡ଼ିକ ଏକାଭଳି ଦେଖାଯାଉଛି ।

ଚିନାପାତ୍ରରେ ଥିବା ତରଳ ମଧ୍ୟରୁ ତୁମେ କିପରି ସ୍ଫଟିକଗୁଡ଼ିକୁ ପୃଥକ କରିପାରିବ ?
ଉ –
ଚିନାପାତ୍ରରେ ଥିବା ତରଳକୁ ଏକ ଚାଲୁଣୀରେ ଜାଣିଲେ ସ୍ଫଟିକଖୁଡିକ ଚାଲୁଣୀରେ ରହିଯିବ ଓ ତରଳ ଛାଣି ହୋଇଯିବ ।

ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ସମୁଦ୍ର ଜଳରୁ ମିଳୁଥିବା ଲୁଣରେ ଅନେକ ଅପଦ୍ରବ ରହିଥାଏ । ଏହି ଅପଦ୍ରବମାନଙ୍କୁ ଅପସାରଣ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଫଟିକୀକରଣ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଦ୍ରବଣରୁ ଶୁଷ୍କ କଠିନକୁ ସ୍ଫଟିକ ରୂପେ ପୃଥକ କରାଯାଏ

ସ୍ଫଟିକୀକରଣ : ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଦ୍ରବଣରୁ ଶୁଦ୍ଧ କଠିନକୁ ପୃଥକ କରାଯାଏ, ତାହାକୁ ସ୍ଫଟିକୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।

• ସ୍ଫଟିକୀକରଣ ପଦ୍ଧତିରେ ଦ୍ରବଣରୁ ଶୁଦ୍ଧ କଠିନକୁ ସ୍ଫଟିକ ଆକାରରେ ଅଲଗା କରାଯାଇଥାଏ ।
• ସ୍ଫଟିକୀକରଣ କୌଶଳ ଅଧିକ ଭଲ କାରଣ –
• ଶୁଷ୍କ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗରମ କଲେ କେତେକ କଠିନ ବିଘଟିତ ହୋଇଯାଆନ୍ତି ଅଥବା ଆଉ କେତେକ କଠିନ ତିନିପରି ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣଭାବରେ ପୋଡ଼ିଯାଇ କଳା ହୋଇଯାଆନ୍ତି
• ପରିସ୍ରବଣ ପରେ ବି କେତେକ ଅପଦ୍ରବ ଦ୍ରବଣରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇ ରହିଯାଇପାରେ । ବାଷ୍ପୀଭବନ ସମୟରେ ସେଗୁଡ଼ିକ କଠିନକୁ ଦୂଷିତ କରିଥାଏ।

ସ୍ଫଟିକୀକରଣ ପ୍ରୟୋଗ :
(a) ସମୁଦ୍ର ଜଳରୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ଲୁଣ ମିଳିଥାଏ । (b) ଅଶୁଦ୍ଧ ନମୁନାରୁ ଫିଟିକିରିର ସ୍ଫଟିକ ମିଳିଥାଏ ।
(iv) ସହରମାନଙ୍କରେ ଜଳଯୋଗାଣ ସଂସ୍ଥା ପିଇବାପାଣି ଯୋଗାଇଥା’ନ୍ତି । ଜଳଯୋଗାଣ ସଂସ୍ଥାରୁ ଘରକୁ ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପଦ୍ଧତି ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଏ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 2.10 :

ଶ୍ରେଣୀର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଦୁଇଟି ଦଳରେ ବିଭକ୍ତ କରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦଳକୁ 5gର ଲୁହାଗୁଣ୍ଡ ଓ 3gର ସଲଫର୍ ଗୁଣ୍ଡ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଚିନି ପାତ୍ରରେ ଦିଆଯାଉ ।
ଦଳ – I : ଲୁହାଗୁଣ୍ଡ ଓ ସଲଫର୍ ଗୁଣ୍ଡକୁ ମିଶାଇ ପେଷଣ କରନ୍ତୁ ।
ଦଳ – II : ଲୁହାଗୁଣ୍ଡ ଓ ସଲଫର୍ ଗୁଣ୍ଡର ମିଶ୍ରଣକୁ ଲାଲ୍ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭଲକରି ଗରମ କରନ୍ତୁ ଓ ନିଆଁରୁ କାଢ଼ି ମିଶ୍ରଣକୁ ଥଣ୍ଡା ହେବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ।
ଦଳ – I ଓ ଦଳ – II : ଚୁମ୍ବକ ସାହାଯ୍ୟରେ ପଦାର୍ଥର ଚୁମ୍ବକତ୍ଵ ଅଛି କି ନାହିଁ ପରୀକ୍ଷା କରନ୍ତୁ ।

ବିଭିନ୍ନ ଦଳ ପାଇଥିବା ପଦାର୍ଥର ରଙ୍ଗ ଓ ମସୃଣତା ତୁଳନା କରାଯାଉ । ପାଇଥିବା ପଦାର୍ଥର ଏକ ଅଂଶରେ କାର୍ବନ ଡାଇସଲଫାଇଡ଼୍ ମିଶାଯାଉ । ଏହାକୁ ଭଲଭାବେ ଗୋଳାଇ ଛଣାଯାଉ । ପଦାର୍ଥର ଅନ୍ୟ ଅଂଶରେ ଲଘୁ ଗନ୍ଧକାମ୍ଳ କିମ୍ବା ଲଘୁ ଲବଣାମ୍ଳ ମିଶାଯାଉ । ଲୁହା ଓ ସଲଫର୍ ମୌଳିକକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା ନେଇ ଉପରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ କାର୍ଯ୍ୟର ସମସ୍ତ ସୋପାନଗୁଡିକ ଆଉଥରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଉ ।

ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ :
ଦୁଇଦଳ ପାଇଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥ ଦେଖିବାକୁ ଏକା ପ୍ରକାର କି ?
ଉ-
ଦୁଇଦଳ ପାଇଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥ ଦେଖିବାକୁ ଏକା ପ୍ରକାର ନୁହେଁ |
ଦଳ – I ର ପଦାର୍ଥରେ ଧୂସର ରଙ୍ଗର ଲୁହାକଣିକା ଓ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ସଲଫର୍ କଣିକା ଦେଖାଯାଏ ।
ଦଳ – II ର ପଦାର୍ଥରେ କଳାରଙ୍ଗର ଆଇରନ୍ ସଲଫାଇଡ୍ (FeS₂) ଯୌଗିକ ଦେଖାଯାଏ ।

କେଉଁ ଦଳ ପାଇଥିବା ପଦାର୍ଥଟି ଚୁମ୍ବକତ୍ଵ ଧର୍ମ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛି ?
ଉ-
ଦଳ – I ପାଇଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥଟି ଚୁମ୍ବକତ୍ଵ ଧର୍ମ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛି ।

ପାଇଥବା ପଦାର୍ଥର ଉପାଦାନମାନଙ୍କୁ ଆମେ ପୃଥକ୍ କରିପାରିବା କି ?
ଉ-
ଦଳ – I ପାଇଥିବା ପଦାର୍ଥର ଉପାଦାନମାନଙ୍କୁ ଚୁମ୍ବକ ସାହାଯ୍ୟରେ ପୃଥକ୍ କରିପାରିବା; କିନ୍ତୁ ଦଳ – II ପାଇଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥର ଉପାଦାନଗୁଡିକୁ ପୃଥକ୍ କରିପାରିବା ନାହିଁ ।

ଲଘୁ ଗନ୍ଧକାମ୍ଳ ବା ଲଘୁ ଲବଣାମ୍ଳ ମିଶାଇଲା ପରେ ଉଭୟ ଦଳ ଏକ ଗ୍ୟାସ୍ ପାଇଥିଲେ କି ? ଉଭୟ ପୃଥକ୍ ଥିଲା । କ୍ଷେତ୍ରରେ ମିଳିଥିବା ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବାସ୍ନା ସମାନ ନା ପୃଥକ୍ ଥିଲ |
ଉ-
ହଁ । ଉଭୟ ଦଳ ଏକ ଗ୍ୟାସ୍‌ ପାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଉଭୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବାସ୍ନା ସମାନ ନ ଥ‌ିବାରୁ ଦଳ ପାଇଥିବା ଗ୍ୟାସ୍ ଗନ୍ଧହୀନ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଦଳ – II ପାଇଥ‌ିବା ଗ୍ୟାସ୍ ପଚାଅଣ୍ଡା ଗନ୍ଧଯୁକ୍ତ ଥିଲା ।

ସିଦ୍ଧାନ୍ତ :
(i) ଦ ଳ – I ପାଇଥିବା ଗ୍ୟାସ୍ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ଅଟେ ଏବଂ ଏହା ରଙ୍ଗହୀନ, ଗନ୍ଧହୀନ ଓ ଦାହ୍ୟ । ଦ ଳ – II ପାଇଥିବା ଗ୍ୟାସ୍ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ସଲଫାଇଡ୍ ଅଟେ ଏବଂ ଏହା ରଙ୍ଗହୀନ ଓ ପଚାଅଣ୍ଡା ଗନ୍ଧଯୁକ୍ତ ଗ୍ୟାସ୍ ।

(ii) ଦଳ – I ପାଇଥିବା ପଦାର୍ଥ ଦୁଇଟି ମୌଳିକ ଯଥା : ଲୁହା ଓ ସଲଫର୍‌ର ମିଶ୍ରଣ ଥିଲା । ଏହି ମିଶ୍ରଣର ଧର୍ମ ଏହାର ଉପାଦାନଗୁଡିକର ଧର୍ମ ସହିତ ସମାନ । ତେଣୁ ଏହା ଏକ ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଥିଲା । ଦଳ – II ପାଇଥିବା ପଦାର୍ଥ ଆଇରନ୍ ସଲଫାଇଡୁ ଏକ ଯୌଗିକ ଥିଲା । ଏହାର ଧର୍ମ ଏହାର ଉପାଦାନ ଲୁହା ଓ ସଲଫର୍‌ର ଧର୍ମଠାରୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ । ତେଣୁ ଏହା ଏକ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Notes Algebra Chapter 4 ବୀଜଗାଣିତିକ ସମୀକରଣ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 Maths Notes Algebra Chapter 4 ବୀଜଗାଣିତିକ ସମୀକରଣ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ

ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିବିଶିଷ୍ଟ ଏକଘାତୀ ସମୀକରଣ (Linear equation in one variable) :
(1) ଯଦି a ଓ b ପ୍ରତ୍ୟେକ ଧ୍ରୁବକ ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା (a ≠ 0) ଓ x ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି ହୁଏ, ତେବେ ax + b = ଠକୁ xରେ ଗୋଟିଏ ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି ବିଶିଷ୍ଟ ଏକଘାତୀ ସମୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।
{ax + b ଏକ ପଲିନୋମିଆଲ୍ p(x) ଯେଉଁଠାରେ a, b ∈ R, a ≠ 0 ଉକ୍ତ ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି ବିଶିଷ୍ଟ ଏକଘାତୀ ପଇନୋମିଆଲ୍ ସଂପୃକ୍ତ ସମୀକରଣ p(x) = 0 କୁ ଏକ ଅଜ୍ଞାତରାଶି ବିଶିଷ୍ଟ ଏକଘାତୀ ସମୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।}
(2) xର ଯେଉଁମାନ ପାଇଁ ସମୀକରଣଟି ସିଦ୍ଧ ହୁଏ ତାହାକୁ ସମୀକରଣଟିର ବୀଜ ବା ମୂଳ (root) ବା ସମାଧାନ (Solution) କୁହାଯାଏ ।
ax + b = 0 (a ≠ 0) ସମୀକରଣର ମୂଳ = –\(\frac{-b}{a}\)
(3) ଗୋଟିଏ ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି ବିଶିଷ୍ଟ ଏକଘାତୀ ସମୀକରଣର କେବଳ ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ମୂଳ ଥାଏ ।
(4) ଯେଉଁ ସମୀକରଣର ମୂଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିହୁଏ ତାହାକୁ ସଙ୍ଗତ (Consistent) ସମୀକରଣ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ସମାଧାନ କରିହେଉନଥିବା ସମୀକରଣକୁ ଅସଙ୍ଗତ (in-consistent) ସମୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।
(5) ଯେଉଁ ଦୁଇଟି ସମୀକରଣର ମୂଳ ସମାନ ସେହି ସମୀକରଣ ଦୁଇଟିକୁ ପରସ୍ପର ଅନୁରୂପ (Equivalent) ସମୀକରଣ କୁହାଯାଏ; ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, x + 2 = 0 ଓ 2x + 6 = 2 ସମୀକରଣଦ୍ଵୟ ଅନୁରୂପ, କାରଣ x = – 2 ହେଲେ ଉଭୟ ସମୀକରଣ ସିଦ୍ଧ ହୁଅନ୍ତି ।
(6) xର ଯେକୌଣସି ମାନ ପାଇଁ ଯଦି ସମୀକରଣଟି ସିଦ୍ଧ ହୁଏ, ତେବେ ଏହାକୁ ସମୀକରଣ ନ କହି ଅଭେଦ (Identity) କୁହାଯାଏ ।
ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, 2(x – 1) + 1 = 3 (4 – 2x) ଏକ ସମୀକରଣ ନୁହେଁ, ଏକ ଅଭେଦ ।
{ସମାଧାନ ପରେ ସମୀକରଣଟିର ନିର୍ମିତ ମୂଳ ଠିକ୍ କି ନୁହେଁ ଜାଣିବାପାଇଁ ଉକ୍ତ ମୂଳ ଅର୍ଥାତ୍ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିର ଲବ୍‌ଧଦ୍ଵାରା ସମୀକରଣଟି ସିଦ୍ଧ ହେଉ ଅଛି କି ନାହିଁ ପରୀକ୍ଷା କଲେ ତୁମେ ପାଇଥିବା ଉତ୍ତରଟି ଠିକ୍ କି ଭୁଲ୍ ଜାଣିପାରିବ ।}

ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିବିଶିଷ୍ଟ ଦ୍ୱିଘାତ ସମୀକରଣ (Quadratic equation in one variable) :

• ଯଦି a, b, c ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା ଓ x ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି, ତେବେ p(x) = ax² + bx + c (a ≠ 0) ଏକ ଦ୍ଵିଘାତ ପଲିନୋମିଆଲ୍ ଅଟେ ।
• p(x) ସହ ସଂପୃକ୍ତ ସମୀକରଣଟି ହେଉଛି p(x) = 0

{ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିବିଶିଷ୍ଟ ଦ୍ୱିଘାତ ସମୀକରଣର ବ୍ୟାପକ ରୂପ ହେଉଛି-
ax² + bx + c = 0, a, b, c ∈ R ଓ a ≠ 0}
ଏହି ସମୀକରଣରେ a ଓ b କୁ ଯଥାକ୍ରମେ x² ଓ xର ସହଗ ଓ cକୁ ସମୀକରଣର ଧ୍ରୁବକ ପଦ କୁହାଯାଏ ।
ସଂଜ୍ଞା : ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିବିଶିଷ୍ଟ କୌଣସି ସମୀକରଣର ପଦମାନଙ୍କରେ ଥିବା ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଘାତ 2 ହେଲେ ସମୀକରଣଟିକୁ ଦ୍ୱିଘାତ ସମୀକରଣ (Quadratic equation) କୁହାଯାଏ ।

ଦ୍ବିଘାତ ସମୀକରଣର ସମାଧାନ :
(i) ଦ୍ୱିଘାତ ସମୀକରଣର ସମାଧାନର ଅର୍ଥ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିର ମାନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା । ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିର ଯେଉଁ ମୂଲ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ସମୀକରଣଟି ସିଦ୍ଧ ହେବ ସେହି ମାନଗୁଡ଼ିକୁ ସମୀକରଣର ମୂଳ ବା ବୀଜ (root) କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଦ୍ଵିଘାତ ସମୀକରଣର କେବଳ ଦୁଇଟି ବୀଜ ଥାଏ ।
(iii) ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୀଜ ଦ୍ୱାରା ଦ୍ୱିଘାତ ସମୀକରଣଟି ସିଦ୍ଧ ହୁଏ ।
(iv) ସମୀକରଣଟିର ସମସ୍ତ ପଦକୁ ବାମପାର୍ଶ୍ଵକୁ ଆଣି ବାମପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ପରିପ୍ରକାଶ ବା ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ କରାଯାଏ; ଫଳରେ ଦୁଇଟି ଏକଘାତୀ ସମୀକରଣର ଗୁଣଫଳ ଶୂନ ସଙ୍ଗେ ସମାନ ହୋଇଥାଏ ।
(v) ଯଦି x ଓ y ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା ଏବଂ xy = 0 ହୁଏ, ତେବେ x = 0 ବା y = 0 ହୁଏ ।

ଦ୍ବିଘାତ ସମୀକରଣ ସାହାଯ୍ୟରେ ପାଟୀଗଣିତ ପ୍ରଶ୍ନର ସମାଧାନ :

• ବୀଜଗଣିତର ପ୍ରୟୋଗରେ ପାଟୀଗାଣିତିକ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ ସହଜ ହୋଇଥାଏ । ଦ୍ଵିଘାତ ସମୀକରଣର ବୀଜ ହିଁ ପାଟୀଗାଣିତିକ ପ୍ରଶ୍ନର ସମାଧାନ ଅଟେ ।
• ସମୟ ସମୟରେ ଦ୍ଵିଘାତ ସମୀକରଣର ଦୁଇଟି ବୀଜ ମଧ୍ୟରୁ ଯେଉଁ ବୀଜଟି ପ୍ରଶ୍ନଟିର ସର୍ଭାଳବୀକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଥାଏ ତାହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ଓ ଅନ୍ୟ ବୀଜଟି ଅଗ୍ରହଣୀୟ ଅଟେ ।

ଏ ଘାତାଙ୍କୀୟ ସମୀକରଣର ସମାଧାନ (Solution of Exponential Equations) :
(i) = ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି ଏବଂ ଘାତାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଥ‌ିବା ସମୀକରଣକୁ ଘାତାଙ୍ଗୀୟ ସମୀକରଣ (Exponential Equation) କୁହାଯାଏ ।
ଘାତତତ୍ତ୍ଵର ଯେଉଁ ତଥ୍ୟକୁ ପ୍ରୟୋଗକରି ଆମେ କେତେକ ଘାତାଙ୍କୀୟ ସମୀକରଣର ସମାଧାନ କରିବା ତାହା ହେଉଛି – 
{a> 0, a ≠ 1; x, y ∈ R ହେଲେ, a^x = a^y ⇒ x =y}
(ii) ଘାତାଙ୍କୀୟ ସମୀକରଣର ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵର ଆଧାରକୁ ସମାନ କରିବାପାଇଁ ପଡ଼େ । ଏହା ସମୀକରଣର ପ୍ରଧାନ ସୋପାନ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Notes Algebra Chapter 3 ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିପ୍ରକାଶ ଓ ଅଭେଦ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 Maths Notes Algebra Chapter 3 ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିପ୍ରକାଶ ଓ ଅଭେଦ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ

ମନୋମିଆଲ୍‌ :
ଯଦି a ଏକ ଧ୍ରୁବକ ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା (a ≠ 0), x ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି ଏବଂ n ଅଣଋଣାତ୍ମକ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା ହୁଏ, ତେବେ axⁿ ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିପ୍ରକାଶକୁ x ରେ nଘାତ ବିଶିଷ୍ଟ ମନୋମିଆଲ୍ କୁହାଯାଏ । ଏଠାରେ à କୁ ମନୋମିଆଲ୍‌ର ସହଗ (Coefficient) କୁହାଯାଏ ।
2x², 2√5, x, -5x⁴ ଇତ୍ୟାଦି ମନୋମିଆଲ୍‌ର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ।

ମନୋମିଆଲ୍‌ର ଘାତ (Degree of the Monomial) :
କୌଣସି ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିବିଶିଷ୍ଟ ମନୋମିଆଲ୍‌ର ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିର ଘାତାଙ୍କକୁ ମନୋମିଆଲ୍‌ର ଘାତ କୁହାଯାଏ ।
ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, x, 5x², -6x³, 32x⁴, 2√2x⁵ ଯଥାକ୍ରମେ ଏକଘାତୀ, ଦ୍ୱିଘାତୀ, ତ୍ରିଘାତୀ, ଚତୁର୍ଘାତୀ, ପଞ୍ଚଘାତୀ ମନୋମିଆଲ୍‌ ଅଟନ୍ତି
1, \(\frac{2}{3}\), -2, 4√3 ଇତ୍ୟାଦି ଶୂନଘାତୀ ମନୋମିଆଲ୍‌ ଅନ୍ତର୍ଗତ ।

ସଦୃଶ ମନୋମିଆଲ୍ (Like Monomials) :
ଯଦି ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି ‘x’ ଦ୍ଵାରା ଗଠିତ ଦୁଇଟି ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧକ ମନୋମିଆଲ୍ ସମାନ ଘାତ ବିଶିଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି ତେବେ ସେମାନେ ସଦୃଶ ।
2x, √3x² ଓ –\(\frac{5}{2}\) x ସଦୃଶ ମନୋମିଆଲ୍, କାରଣ ଏମାନେ ସମାନ ଘାତ ବିଶିଷ୍ଟ ।

ଶୂନ ମନୋମିଆଲ୍ (Zero Monomials):
ସଂଖ୍ୟା 0 କୁ axⁿ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କରିହେବ ନାହିଁ; କାରଣ 0 = 0 × x = 0 × x² = 0 × x³ = …..
{0 ଏକ ବିଶେଷ ଧରଣର ମନୋମିଆଲ୍ ଯାହାକୁ ଶୂନ ମନୋମିଆଲ୍ କୁହାଯାଏ ।}

ପଲିନୋମିଆଲ୍ (Polynomial) :
କୌଣସି ଏକପଦୀ କିମ୍ବା ବହୁପଦୀ ପରିପ୍ରକାଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦ ଯଦି ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ମନୋମିଆଲ୍ ହୋଇଥାଏ, ତେବେ ଉକ୍ତ ପରିପ୍ରକାଶକୁ ପଲିନୋମିଆଲ୍ କୁହାଯାଏ ।
3 + 2x – 5x², 1 + x³, 2x⁸ ଇତ୍ୟାଦି ପଲିନୋମିଆଲ୍ ଅଟନ୍ତି । ମନୋମିଆଲ୍ ମଧ୍ଯ ପଲିନୋମିଆଲ୍ ଅଟେ । 
ସଂଜ୍ଞା : ଯଦି xରେ ଏକ ପଲିନୋମିଆଲ୍ p(x) ଦ୍ୱାରା ସୂଚିତ ହୁଏ ତେବେ p(x)ର ବ୍ୟାପକ ପରିପ୍ରକାଶ ହେଉଛି; 
P(x) = a₀ + a₁x + a₂x² + ….. + a_n-1 X^n-1 + a_nxⁿ a₀, a₁, a₂, …. ,a_n-1, a_n ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା (a_n ≠ 0), n ଏକ ଅଣରଣାତ୍ମକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଖ୍ୟା ଓ x ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି ହୁଏ, ତେବେ p(x)କୁ ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା କ୍ଷେତ୍ରରେ xର n ଘାତ ବିଶିଷ୍ଟ ପଲିନୋମିଆଲ୍ କୁହାଯାଏ ।

ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ନାମକରଣ :
(i) ଗୋଟିଏ ପଲିନୋମିଆଲର ପଦ ସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ତା’ର ନାମକରଣ କରାଯାଏ । p(x)ର ପଦ ସଂଖ୍ୟା l ହେଲେ ତାହାକୁ ଏକପଦୀ ପର୍ଲିନୋମିଆଲ୍ (Monomial), ପଦ ସଂଖ୍ୟା ଦୁଇ ହେଲେ ଦ୍ଵିଘାତୀ ପଲିନୋମିଆଲ୍ । (Binomial) ଏବଂ ପଦ ସଂଖ୍ୟା ତିନି ହେଲେ ତ୍ରିପଦୀ ପଲିନୋମିଆଲ୍ (Trinomial) କୁହାଯାଏ
(ii) 4x, x², -5, 4 – 6x + 7x³ ଯଥାକ୍ରମେ ମନୋମିଆଲ୍, ବାଇନୋମିଆଲ୍ ଓ ଟ୍ରାଇନୋମିଆଲ୍‌ର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ।
(iii) ପଲିନୋମିଆଲ୍‌କୁ ଲେଖିଲାବେଳେ ଅଜ୍ଞାତରାଶିରେ ଥ‌ିବା ସାନରୁ ବଡ଼ କିମ୍ବା ବଡ଼ରୁ ସାନ ଘାତାଙ୍କ କ୍ରମରେ ଲେଖାଯାଏ । ଏହି କ୍ରମଲିଖନକୁ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର Standard form କୁହାଯାଏ ।
(iv) xରେ ବିଭିନ୍ନ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ମାନଙ୍କୁ ସାଧାରଣତଃ p(x), q(x), r(x), t(x) ଇତ୍ୟାଦି ସଙ୍କେତଦ୍ୱାରା ଲେଖାଯାଏ

ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଘାତ (Degree of Polynomial):
ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ରେ ଥବା ଚଳ ରାଶି (x)ର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଘାତାଙ୍କକୁ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଘାତ କୁହାଯାଏ ।
ଉଦାହରଣ :
(i) 3x – 2ର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଘାତ 1 ।
(ii) x² + 3x + 4ର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଘାତ 2 । ତେଣୁ ଏହାକୁ ଦ୍ୱିଘାତୀ (Quadratic) ପଲିନୋମିଆଲ୍ କୁହାଯାଏ । 
(iii) 4x³ – x² + 5ର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଘାତ 3 ହେତୁ ଏହାକୁ ତ୍ରିଘାତୀ (Cubic) ପଲିନୋମିଆଲ୍ କୁହାଯାଏ ।
(iv) 4 – 5x+ 3x² – 4x⁴ ର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଘାତ 4 ହେତୁ ଏହାକୁ ଚତୁଃଘାତୀ (Biquadratic ବା Quartic) ପଲିନୋମିଆଲ୍ କୁହାଯାଏ ।

ଏକାତ୍ମକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିବିଶିଷ୍ଟ ପଲିନୋମିଆଲ୍ (Polynomial in more than one variable) :
ଗୋଟିଏ ମନୋମିଆଲ୍‌ରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିରେ ଥ‌ିବା ଘାତାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ସମଷ୍ଟିକୁ ଉକ୍ତ ମନୋମିଆଲ୍‌ର ଘାତ କୁହାଯାଏ ।
ଉଦାହରଣ :
(i) 5x²y³z ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଘାତ 2 + 3 + 1 = 6 
(ii) x + xy + xy² ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଘାତ 1 + 2 = 3

• x ଓ y ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିବିଶିଷ୍ଟ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌କୁ ସାଧାରଣତଃ p(x, y), r(x, y), t(x, y) ଇତ୍ୟାଦି ସଙ୍କେତ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥାଏ ।
• x³ +  y³ + z³ – 3xyz ପଲିନୋମିଆଲ୍‌କୁ p(x, y, z) ସଙ୍କେତଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥାଏ ।

ପଲିନୋମିଆଲ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗ ଓ ବିୟୋଗ :
ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି xର ବଡ଼ରୁ ସାନ ଅଥବା ସାନରୁ ବଡ଼ ଘାତାଙ୍କ କ୍ରମରେ ସଜାଇ Standard formରେ ଲେଖାଯାଏ । ଯୋଗ ଓ ବିୟୋଗ କଲାବେଳେ ସ୍ତମ୍ଭ ପ୍ରଣାଳୀ ବା ଧାଡ଼ି ପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ ।

ଯୋଗ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କେତେକ ଜ୍ଞାତବ୍ୟ ବିଷୟ :
(1) ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗ ପ୍ରକ୍ରିୟାର କ୍ରମବିନିମୟୀ ନିୟମ :
⇒ ଯଦି p(x) ଓ q(x) ପ୍ରତ୍ୟେକ xରେ ଏକ ପଲିନୋମିଆଲ୍ ହୁଏ, ତେବେ p(x) + g(x) = q(x) + p(x) । 
(2) ପଲିନୋମିଆଲ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ସହଯୋଗୀ ନିୟମ :
⇒ {p(x) + q(x)} + r(x) = p(x) + {q(x) + r(x)}
(3) p(x) + 0 = 0 + p(x) = p(x)
⇒ ଅର୍ଥାତ୍ 0 (ଜିରୋ) ପଲିନୋମିଆଲ୍ ହେଉଛି ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଯୋଗାତ୍ମକ ଅଭେଦ । 
(4) p(x) +{-p(x)} ={-p(x)} + p(x) = 0
⇒ ଅର୍ଥାତ୍ p(x) ଓ –p(x) ପରସ୍ପରର ଯୋଗାତ୍ମକ ବିଲୋମୀ ।

ଦୁଇଟି ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଗୁଣନ :
xରେ ଦୁଇଟି ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଗୁଣଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌କୁ xର ବଡ଼ରୁ ସାନ ବା ସାନରୁ ବଡ଼ ଘାତାଙ୍କ କ୍ରମରେ ସଜାଇ ଲେଖାଯାଏ । ବଣ୍ଟନ ନିୟମ (Distributive Law) ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇ ଗୁଣଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ଗୁଣନ ପରେ ସଦୃଶ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଏକତ୍ର କରି ପ୍ରାପ୍ତ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌କୁ xର ଘାତାଙ୍କ କ୍ରମରେ ସଜାଇ ଲେଖାଯାଏ ।

• ଯଦି p(x) ଓ q(x) ଦୁଇଟି ପଲିନୋମିଆଲ୍ ହୁଏ, {p(x) × q(x)}ର ଘାତ = p(x)ର ଘାତ + q(x)ର ଘାତ । 
• p(x) × q(x) = 1(x) ହେଲେ, r(x)କୁ ଉଭୟ p(x) ଓ q(x)ର ଗୁଣିତକ କୁହାଯାଏ । 
• p(x) ଓ q(x) ପ୍ରତ୍ୟେକ r(x)ର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଗୁଣନୀୟକ ।

ଗୁଣନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କେତେକ ଜ୍ଞାତବ୍ୟ ବିଷୟ :
(i) ପଲିନୋମିଆଲ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୁଣନ ପ୍ରକ୍ରିୟାଟି କ୍ରମବିନିମୟୀ । ଅର୍ଥାତ୍‌ p(x) ଓ q(x) ପ୍ରତ୍ୟେକ xରେ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପଲିନୋମିଆଲ୍ ହେଲେ, p(x) × q(x) = q(x) × p(x) 
(ii) ଲିନୋମିଆଲ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୁଣନ ପ୍ରକ୍ରିୟାଟି ସହଯୋଗୀ । ଅର୍ଥାତ୍ ଯଦି p(x), q(x) ଓ r(x) ପ୍ରତ୍ୟେକ xରେ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପଲିନୋମିଆଲ୍, ତେବେ {p(x) × q(x)} × r(x) = p(x) × {q(x) × r(x)} 
(iii) ବଣ୍ଟନ ନିୟମ : {p(x) + q(x)} × r(x) = p(x) × r(x) + q(x) × r(x)
(iv) p(x) × 0 = 0 × p(x) = 0
(v) p(x) × 1 = 1 × p(x) = p(x) ଅର୍ଥାତ୍‌ [ପଲିନୋମିଆଲ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ 1 ହେଉଛି ଗୁଣନାତ୍ମକ ଅଭେଦ ।]

ଗୋଟିଏ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ଲ୍ହାରା ଅନ୍ୟ ଏକ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଭାଗକ୍ରିୟା :
ମନେକର p(x) ଓ q(x) ≠ 0 ଦୁଇଟି ପଲିନୋମିଆଲ୍ ଏବଂ ୟୁ(x)ର ଘାତ, p(x)ର ଘାତଠାରୁ ଛୋଟ କିମ୍ବା p(x)ର ଘାତ ସହିତ ସମାନ ।
ତେବେ p(x) = q(x) × k(x) + r(x)
ଏଠାରେ r(x) = 0 କିମ୍ବା r(x)ର ଘାତ, q(x)ର ଘାତଠାରୁ ଛୋଟ ।
ଯଦି 1(x) = 0 ହୁଏ, ତେବେ p(x), q(x) ଦ୍ଵାରା ବିଭାଜ୍ୟ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

{ସଂଖ୍ୟାମାନଙ୍କର ଭାଗକ୍ରିୟାରୁ ଆମେ ଜାଣିଛେ ଯେ, ଏକ ଧନାତ୍ମକ ପୂର୍ବସଂଖ୍ୟା ‘n’କୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା m(m < n ଏବଂ m ≠ 0) ଦ୍ବାରା ଭାଗକଲେ, ଯଦି ଭାଗଫଳ ଓ ଭାଗଶେଷ ଯଥାକ୍ରମେ k ଓ 1 ହୁଏ । ତେବେ n = mk + r ଅର୍ଥାତ୍ ଭାଜ୍ୟ = ଭାଜକ x ଭାଗଫଳ + ଭାଗଶେଷ ଏଠାରେ r = 0 କିମ୍ବା r < m ଏହାକୁ ଇଉକ୍ଲିଡ଼ୀୟ ପଦ୍ଧତି (Euclidean Algorithm) କୁହାଯାଏ ।}

ଦୁଇ ବା ଅଧିକ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିବିଶିଷ୍ଟ ପଲିନୋମିଆଲ୍ ଗୁଡ଼ିକର ଯୋଗ, ବିୟୋଗ, ଗୁଣନ ଓ ଭାଗକ୍ରିୟା :

• ମନେକର x ଓ y ଦୁଇଟି ଅଜ୍ଞାତ ରାଶି ବିଶିଷ୍ଟ କେତେକ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଯୋଗଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାକୁ ଦିଆଯାଇଛି । ଯୋଗଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାପାଇଁ ସଦୃଶ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଏକତ୍ର କରି ଯୋଗଫଳସ୍ଥିର କରାଯାଏ । ଲବ୍‌ଧ ଯୋଗଫଳକୁ x ବା y ର ବଡ଼ରୁ ସାନ ଅଥବା ସାନରୁ ବଡ଼ ଘାତାଙ୍କ କ୍ରମରେ ଲେଖାଯାଏ ।
• ସେହିପରି ଦୁଇଟି ପଲିନୋମିଆଲ ବିୟୋଗ କଲାବେଳେ ମଧ୍ୟ ଉପରୋକ୍ତ ପଦ୍ଧତି ଅନୁରଣ କରାଯାଏ ।
• ଭାଗକ୍ରିୟା ସମୟରେ ଭାଜ୍ୟ ତଥା ଭାଜିକ ଉଭୟର ପଦଗୁଡ଼ିକୁ x ବା y କୌଣସି ଗୋଟିକର ଘାତାଙ୍କର ଅଧଃକ୍ରମ ବା ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବକ୍ରମରେ ସଜାଇ ଲେଖାଯାଏ । ପୂର୍ବଭାଗକ୍ରିୟା ଭଳି ଭାଜ୍ୟର ପ୍ରଥମ ପଦକୁ ଭାଜକର ପ୍ରଥମ ପଦଦ୍ୱାରା ଭାଗକରି ଭାଗଫଳର ପ୍ରଥମ ପଦ ସ୍ଥିର କରାଯାଏ । ଭାଗକ୍ରିୟାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏହି ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସରଣ କରାଯାଇ ଭାଗଫଳ ଓ ଭାଗଶେଷ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।

ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଜିରୋ (Zeroes of a Polynomial):
ଯଦି p(x) ଏକ ଅଣଶୂନ୍ୟଘାତୀ ପଲିନୋମିଆଲ୍, ‘x’ ଏକ ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା ଓ ‘x’ ର ମାନ c ପାଇଁ p(x) = 0 ହୁଏ, ତେବେ cକୁ ପଲିନୋମିଆଲ୍ p(x)ର ଏକ ଜିରୋ (zero) କୁହାଯାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ p(x)ର ଜିରୋ ଏକ ସଂଖ୍ୟା ‘c’ । ଯେଉଁଠାରେ p(c) = 0 ହେବ ।
ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଜିରୋ ନିରୂପଣ :
(i) ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଜିରୋ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାପାଇଁ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ଟିକୁ ଶୂନ ସଙ୍ଗେ ସମାନ କରି ଏକ ପଲିନୋମିଆଲ୍ ସମୀକରଣ ଗଠନ କରାଯାଏ ।
(ii) ଏହି ସମୀକରଣ ସମାଧାନ କଲେ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିର ଯେଉଁ ବାସ୍ତବ ମାନଗୁଡ଼ିକ ମିଳିବ ତାହାହିଁ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଜିରୋ ଅଟେ ।
ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ : 2x + 1 ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଜିରୋ ହେଉଛି –\(\frac{1}{2}\) କାରଣ 2x + 1 = 0 ହେଲେ x = –\(\frac{1}{2}\)

{ଗୋଟିଏn ଘାତୀ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ସର୍ବାଧ‌ିକ। ସଂଖ୍ୟକ ବାସ୍ତବ ଜିରୋ ରହିପାରେ ।}

• ଅଣଶୂନ ଶୂନଘାତୀ ମନୋମିଆଲ୍ (ଧ୍ରୁବକ)ର କୌଣସି ‘ଜିରୋ’ ନଥାଏ ।
• ଜିରୋ ମନୋମିଆଲ୍‌ର ବା ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ‘ଜିରୋ’ ଯେକୌଣସି ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା ହୋଇଥାଏ ।
• ଏକ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଏକାଧ୍ଵ ଜିରୋ ଥାଇପାରେ ।

ଭାଗଶେଷ ଉପପାଦ୍ୟ (Remainder Theorem) :
p(x) ଏକ ପଲିନୋମିଆଲ୍, ଯାହାର ଘାତ ≥ 1 ତେବେ, p(x)କୁ (x – a) ଦ୍ଵାରା ଭାଗକଲେ, ଭାଗଶେଷ p(a) ହେବ ।
(i) ଏହି ଉପପାଦ୍ୟର ଫଳସ୍ବରୂପ ଆମେ ଲେଖୁପାରିବା
p(x) = (x – a) · q(x) + p(a) ….. (i)
(ii) ଭାଗଶେଷ ଉପପାଦ୍ୟ କଥନରେ p(x) କୁ (x – a) ଦ୍ଵାରା ଭାଗ ନକରି (2x – a) ଦ୍ଵାରା ଭାଗକଲେ ଭାଗଶେଷ P(\(\frac{a}{2}\)) ହେବ ।
ମନେରଖ:
{ଏକ ପଲିନୋମିଆଲ୍ p(x)କୁ (kx – a) ଦ୍ୱାରା ଭାଗକଲେ, ଭାଗଶେଷ P(\(\frac{a}{k}\)) ହେବ ।}

ଉତ୍ପାଦକ ଉପପାଦ୍ୟ (Factor Theorem) :
p(x) ଏକ ପଲିନୋମିଆଲ୍ ଯାହାର ଘାତ ≥1 ଏବଂ a ଏକ ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା ହେଲେ-
(i) ଯଦି p(a) = 0 ହୁଏ, ତେବେ (x – a), p(x) ର ଏକ ଉତ୍ପାଦକ ହେବ ।
(ii) ବିପରୀତ କ୍ରମେ ଯଦି (x – a), p(x)ର ଏକ ଉତ୍ପାଦକ ହୁଏ, ତେବେ p(a) = 0 ହେବ ।

ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ (Factorisation of Polynomials) :
କୌଣସି ଯୌଗିକ ସଂଖ୍ୟାକୁ କେତେକ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟାର ଗୁଣନୀୟକ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ । ସେହିପରି ବୀଜଗାଣିତିକ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌କୁ କେତେକ ବୀଜଗାଣିତିକ ମୌଳିକ ରାଶିର ଗୁଣନୀୟକ ରୂପେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହି ପ୍ରକାର ପ୍ରକାଶନ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ (Factorisation) କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଉତ୍ପନ୍ନ ମୌଳିକ ରାଶିଗୁଡ଼ିକୁ ଦତ୍ତ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଗୁଣନୀୟକ ବା ଉତ୍ପାଦକ (Factors) କୁହାଯାଇଥାଏ ।

ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ମାନଙ୍କର ଗ.ସା.ଗୁ. (H.C.F. of Polynomials) :
ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାପରେ ସେଗୁଡ଼ିକର ଗ.ସା.ଗୁ. (H.C.F.) ଏବଂ ଲ.ସା.ଗୁ. (L.C.M.) ସ୍ଥିର କରାଯାଏ ।
ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ର ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ ନିମିତ୍ତ ନିମ୍ନ ଅଭେଦ (ସୂତ୍ରବାଳୀ)ଗୁଡ଼ିକର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି –
(i) x² + (a + b) x + ab = (x + a) (x + b)
(ii) x² + 2xy + y² = (x + y)²
(iii) x² – 2xy + y² = (x – y)²
(iv) x² + y² + z² + 2xy + 2yz + 2zx = (x + y + z)²
(v) x² – y² = (x + y) (x – y)
(vi) x³ + 3x²y + 3xy² + y³ = (x + y)³
(vii) x³ – 3x²y + 3xy² – y³ = (x – y)³
(viii) x³ + y³ = (x + y) (x² – xy + y²)
(ix) x³ – y³ = (x – y) (x² + xy + y²)
(x) x⁴ + x²y² + y⁴ = (x² + xy + y²) (x² – xy + y²)
(xi) x⁴ – y⁴ = (x² + y²) (x + y) (x – y)
(xii) x⁶ + y⁶ = (x² + y²) (x⁴ – xy + y⁴)
(xiii) x⁶ – y⁶ = (x + y) (x – y) (x² + xy + y²) (x² – xy + y²)
(xiv) a³ + b³ + c³ – 3abc = (a + b + c) (a² + b² + c² – ab – bc – ca)
କିମ୍ବା, a³ + b³ + c³ – 3abc = \(\frac{1}{2}\) (a + b + c) {(a – b)² + (b – c)² + (c – a)²}]
ପଲିନୋମିଆଲଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ପାଦକ ବିଶ୍ଳେଷଣରୁ ସର୍ବାଧ୍ଵକ ଘାତାଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ ସାଧାରଣ ଉତ୍ପାଦକଗୁଡ଼ିକର ଗୁଣଫଳ ଦତ୍ତ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ଗ.ସା.ଗୁ. ଅଟେ ।

ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ମାନଙ୍କର ଲ.ସା.ଗୁ. (Lowest Common Multiple or L.C.M. of Polynomials) : 
ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ସାଧାରଣ ଗୁଣିତକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ଘାତବିଶିଷ୍ଟ ଗୁଣିତକକୁ ସଂପୃକ୍ତ ପଲିନୋମିଆଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ଲ.ସା.ଗୁ. କୁହାଯାଏ ।

ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିମେୟ ପରିପ୍ରକାଶ (Algebraic Rational Expression) :
(i) ଯଦି m ଓ n ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା ଏବଂ n ≠ 0 ହୁଏ, ତେବେ -କୁ ଏକ ପରିମେୟ ସଂଖ୍ୟା (Rational Number) କୁହାଯାଏ ।  mକୁ ଲବ (Numerator) ଓ nକୁ ହର (Denominator) କହନ୍ତି
(ii) ଯଦି p(x) ଓ q(x) ଦ୍ଵୟ xରେ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପଲିନୋମିଆଲ୍ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ g(x) ≠ 0 ହୁଏ, ତେବେ \(\frac{p(x)}{q(x)}\) କୁ ଏକ ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିମେୟ ପରିପ୍ରକାଶ କୁହାଯାଏ । ଏଠାରେ p(x) ଲବ ଓ q(x) ହର ।

ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିମେୟ ପରିକ୍ରକାଶର ଲଘିଷ୍ଠ ରୂପ :

• ଗୋଟିଏ ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିପ୍ରକାଶର ଲବ ଓ ହର ମଧ୍ୟରେ ଯଦି 1 ଭିନ୍ନ କୌଣସି ସାଧାରଣ ଉତ୍ପାଦକ ନଥାଏ ତେବେ ତାହାକୁ ଲଘିଷ୍ଠ ଆକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ପରିମେୟ ପରିପ୍ରକାଶ କୁହାଏ ।
• ତେଣୁ ଗୋଟିଏ ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିପ୍ରକାଶକୁ ଲଘିଷ୍ଠ ଆକାରରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ହେଲେ ତା’ର ଲବ ଓ ହରକୁ ଉତ୍ପାଦକରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଉଭୟଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଗ.ସା.ଗୁ.ଦ୍ବାରା ଭାଗ କରାଯାଏ ।

କ୍ରମିକ ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିମେୟ ପରିପ୍ରକାଶ :
\(\frac{a}{b+\frac{c}{d+\frac{e}{f}}}\) ଆକାର ବିଶିଷ୍ଟ ପରିପ୍ରକାଶକୁ କ୍ରମିକ ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିମେୟ ପରିପ୍ରକାଶ (Continued rational expression) ବା (Continued fraction) କୁହାଯାଏ । ଏହାକୁ ସରଳ କରିବା ପାଇଁ ଏହାର ସର୍ବନିମ୍ନ ଅଂଶରୁ ସରଳ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରି କ୍ରମଶଃ ଉପର ଆଡ଼କୁ ଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 1 ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରେ ଉପନିବେଶବାଦ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 1 ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରେ ଉପନିବେଶବାଦ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ 
→ ଉପକ୍ରମ:

• ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆବାସ ସ୍ଥାପନ କରି ମାତୃଦେଶର ଲାଭ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
• ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟର ଉନ୍ନତି, ଆର୍ଥିକ ସମୃଦ୍ଧି, ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର ଓ ଧର୍ମପ୍ରଚାର ଉପନିବେଶବାଦର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ।
• କେନ୍ଦ୍ରମାନେ ଖୋଲି ଏକଚାଟିଆ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଷ୍ଟାବ୍ଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଳହ ଲାଗି ରହିଲା ।
• ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷବେଳକୁ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଅବସ୍ଥା ଉପନିବେଶବାଦର ବିକାଶ ପାଇଁ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।
• ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ନିଜର ସ୍ବାର୍ଥକୁ ସୁହାଉଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ ଜୟ କରି ସେଠାରେ ଔପନିବେଶିକ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ, ଯାହାକି ୧୯୧୪ ମସିହାର ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଥିଲା ।

ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ :

• ଏସିଆ ଓ ଏସିଆରେ ଉପନିବେଶବାଦର କାରତ
• ଏସିଆରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ
• ଆଫ୍ରିକାରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ
• ଉପନିବେଶବାଦର ପରିଣାମ

→ ଉପନିବେଶବାଦ :
କୌଣସି ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରବାସୀମାନଙ୍କ ବସତି ସ୍ଥାପନକୁ ଏକ ସ୍ବତ୍ୱାଧିକାରୀ ରାଜ୍ୟ ମନେକରି ମାତୃଦେଶର ଲାଭ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଉପନିବେଶବାଦ କୁହାଯାଏ ।

ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକାରେ ଉପନିବେଶବାଦର କାରଣ :
(Causes of Colonialism in Asia & Africa) :
ଭୌଗୋଳିକ ଆବିଷ୍କାର :

• ପଞ୍ଚଦଶ ଓ ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଅନେକ ଭୌଗୋଳିକ ଆବିଷ୍କାର ହୋଇଥିଲା ।
• ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶକୁ ଜଳପଥ ଓ ସ୍ଥଳପଥ ଆବିଷ୍କାର ହେବା ଫଳରେ ଯାତାୟାତ ଓ ଯୋଗାଯୋଗର ଅଧ‌ିକ ସୁବିଧା ହୋଇଥିଲା ।
• ନୂତନ ଭାବେ ଆବିଷ୍କୃତ ଅଞ୍ଚଳରେ ବ୍ୟବସାୟିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଲାଭ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି ରହିଥିଲା ।

→ ଲାଭଜନକ ବ୍ୟବସାୟର ସୁବିଧା :

• ଏସିଆ ମହାଦେଶରୁ ମସଲା, ଚାହା, କାର୍ପାସ ବସ୍ତ୍ର, ରେଶମ, ସୁନା, ମୁକ୍ତା, ପ୍ରାକୃତିକ ଔଷଧ, ଚୀନାମାଟିର ପାତ୍ର, ଇବୋନି କାଠ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରୁ ସୁନା, ହୀରା, ତମ୍ବା, ମୂଲ୍ୟବାନ୍ କାଠ, ହାତୀଦାନ୍ତ, ରବର, ୟୁରାନିୟମ ପ୍ରଭୃତି ଦ୍ରବ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି ଇଉରୋପୀୟମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଦେଶରେ ବିକ୍ରି କରି ପ୍ରଚୁର ଲାଭ କଲେ ।
• ସେମାନଙ୍କ ଦେଶରେ ବିକ୍ରି କରି ପ୍ରଚୁର ଲାଭ କଲେ । ଆଫ୍ରିକାରେ ଦାସ ବ୍ୟବସାୟ ସବୁଠାରୁ ବେଶୀ ଲାଭଦାୟକ ଥିଲା ।

→ କ୍ରୀତଦାସ :
ନିଜ ଜନ୍ମଭୂମି ଛାଡ଼ି ଓ ନିଜର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାଧୀନତାକୁ କିଛି ଅର୍ଥ ବିନିମୟରେ ଆଜୀବନ ବିକ୍ରୟ କରି ବିଦେଶକୁ ଗୋଲାମି କରିବାକୁ ଯାଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ କ୍ରୀତଦାସ କୁହାଯାଏ ।

• ଭୌଗୋଳିକ ଆବିଷ୍କାର ।
• ଲାଭଜନକ ବ୍ୟବସାୟର ସୁବିଧା ।
• ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଲବ ।
• ପରିବହନ ଓ ଯୋଗାଯୋଗର ଉନ୍ନତି ।
• ଦୁର୍ବଳ ଶାସନ ।
• ଧର୍ମ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରଭାବ ।
• ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନୁକୁଳ ପରିସ୍ଥିତି ।

→ ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ :
ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ବୟନ ଶିଳ୍ପରୁ ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ଯୋଗୁଁ ଅନେକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉତ୍ପାଦିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବିକ୍ରି କରିବାପାଇଁ ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରେ ବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସହଜ ହୋଇଥିଲା ।

→ ପରିବହନ ଓ ଯୋଗାଯୋଗର ଉନ୍ନତି :
ବାଷ୍ପୀୟ ଇଞ୍ଜିନ୍ ଉଦ୍ଭାବନ ହେବା ଫଳରେ ଜଳପଥ ଓ ସ୍ଥଳପଥରେ ମାଲ ପରିବହନ ସୁବିଧା ହେଲା । କଞ୍ଚାମାଲ ଯୋଗାଣ ଓ ଉତ୍ପାଦିତ ଦ୍ରବ୍ୟର ରପ୍ତାନି ଓ ଆମଦାନି ସହଜ ହେଲା ।

→ ଦୁର୍ବଳ ଶାସନ :
ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରେ ଉନ୍ନତ ଯୁଦ୍ଧାସ୍ତ୍ରର ଅଭାବ, ଲୋକମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନୀୟ ଶାସକଙ୍କ ପ୍ରତି ଆନୁଗତ୍ୟର ଅଭାବ ଏବଂ ସର୍ବୋପରି ଦୁର୍ବଳ ସେନାବାହିନୀ ଫଳରେ ଇଉରୋପୀୟମାନେ ଏଠାରେ ଶାସନ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

ଧର୍ମ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରଚାର :

• ପଛୁଆ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଧର୍ମର ସମ୍ପର୍କରେ ଆସିଲେ ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନର ଉନ୍ନତି ଆସିବ ବୋଲି ଇଉରୋପୀୟମାନେ ପ୍ରଚାର କଲେ ।
• ତେଣୁ ଏହା ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କଲା ।

→ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନୁକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି :
ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକାର ସାମରିକ ବା ବାଣିଜ୍ୟିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଓ ଅବସ୍ଥିତି, ଇଉରୋପରେ ଉତ୍ପାଦିତ ଯନ୍ତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ, ସ୍ଵଳ୍ପ ପାରିଶ୍ରମିକରେ ଯଥେଷ୍ଟ ମାନବ ସମ୍ବଳର ଉପଲବ୍‌ ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଇଉରୋପୀୟମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥିଲା ।

ଏସିଆରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ :

• ପର୍ତ୍ତୁଗାଲର ବିଶିଷ୍ଟ ନାବିକ ଭାସ୍କୋଡ଼ାଗାମା ୧୪୯୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଭାରତକୁ ଜଳପଥ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
• ଭାରତକୁ ଜଳପଥ ଆବିଷ୍କୃତ ହେବାପରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍, ଓଲନ୍ଦାଜ୍, ଦିନାମାର, ଇଂରେଜ ଓ ଫରାସୀ ପ୍ରଭୃତି ଇଉରୋପୀୟ ଅଧିବାସୀଗଣ ବାଣିଜ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଭାରତରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
• ୧୮୫୭ର ମହାନ୍ ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଭାରତ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଶାସନାଧୀନ ହେଲା ।
• ବଙ୍ଗର ଗଭର୍ଣ୍ଣର ରବର୍ଟ କ୍ଲାଇବ୍ଲଙ୍କ ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ ୧୭୫୭ ଠାରୁ ଭାରତର ସ୍ବାଧୀନତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୀର୍ଘ ୧୯୦ ବର୍ଷ ଧରି ଭାରତ ଇଂରେଜ ଶାସନାଧୀନ ଥିଲା ।

ଚୀନ୍‌ରେ ଇଂଲାଣ୍ଡର ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର :

• ଇଂରେଜମାନେ ଚୀନ୍‌ରୁ ଚା’ ଓ ରେଶମ କ୍ରୟ କରି ଇଉରୋପରେ ବିକ୍ରୟ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତରେ ଅଫିମ ଚାଷ କରି ଚୀନ୍ ସହିତ ବେଆଇନ ଅଫିମ ବ୍ୟବସାୟ କରୁଥିଲେ ।
• ଚୀନ୍ ଏକ ଅଫିମ ବୋଝେଇ ଜାହାଜକୁ ଜବତ କରି ଅଫିମକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେବାରୁ ୧୮୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଚୀନ୍ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧକୁ ଅଫିମ ଯୁଦ୍ଧ କୁହାଯାଏ । ଏଥିରେ ଚୀନ୍ ପରାସ୍ତ ହୋଇ ଇଂଲାଣ୍ଡକୁ ତା’ ଅଞ୍ଚଳରେ ପାଞ୍ଚଟି ବନ୍ଦର ଖୋଲିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଲା ଏବଂ ହଙ୍ଗକଙ୍ଗ୍ ଦ୍ବୀପ ଇଂଲାଣ୍ଡକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କଲା ।

ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ:

୧୭୫୭ ମସିହା ଜୁନ୍ ମାସ ୨୩ ତାରିଖରେ ପଶି୍ମବଙ୍ଗର ଭାଗାରଥୀ ନଦୀକୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ପଲାସୀ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଲର୍ଡ କ୍ଲାଇଡ୍ ଓ ସିରାଜଉଦୌଲାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତହୋଇଥିଲା । ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଇଂରେଜମାନେ ବିଜୟ ଲାଭ କରିଥିଲେ ଓ ଭାରତରେ ଇଂରେଜ ଶାସନର ମୂଳଦୁଆ ପଡ଼ିଥିଲା ।

ଚୀନ୍‌ର ବିଭାଜନ:

• କୋରିଆ ଉପରେ ଜାପାନ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ଫଳରେ ଜାପାନ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ଯରେ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା । ଏଥିରେ ଚୀନ୍ ପରାସ୍ତ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କୋରିଆ ସ୍ବାଧୀନ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଚୀନ୍ ଜାପାନକୁ ଫର୍ମୋଜା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦ୍ବୀପ ଦେବା ସହିତ ଶହେ ପଚାଶ ଲକ୍ଷ ଡଲାର କ୍ଷତିପୂରଣ ଭାବେ ଦେଇଥିଲା ।
• ଚୀନ୍‌କୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବାପାଇଁ ଅର୍ଥ ସହାୟତା ଦେଇ ଜର୍ମାନୀ, ରୁଷିଆ, ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ଚୀନକୁ ଭାଗ ଭାଗ କରି ନିଜ ନିଜର କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵ ପରିସରଭୁକ୍ତ କଲେ । ଚୀନର ଏହି ବିଭାଜନକୁ ‘ଚୀନା ତରଭୁଜର କର୍ତ୍ତନ’ କୁହାଯାଏ ।

ଚୀନା ତରଭୁଜର କର୍ତ୍ତନ : (କେଉଁ ଦେଶ କ’ଣ ପାଇଥିଲେ ?)
ରୁଷିଆ – ଚୀନ୍‌ର ମାଞ୍ଚୁରିଆରେ ରେଳପଥ ନିର୍ମାଣ ଓ ଲିଆଓତୁଙ୍ଗ ଉପଦ୍ୱୀପ ।
ଜର୍ମାନୀ – କିଆଚାଓ ଉପସାଗର ଏବଂ ସାଣ୍ଡୁଙ୍ଗ ଓ ହୋୟାଙ୍ଗ ହୋ ଉପତ୍ୟକା ।
ଫ୍ରାନ୍ସ – କାଙ୍ଗଚାଓ ଉପସାଗର ଓ ଚୀନ୍‌ର ୩ଟି ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ ।
ଇଂଲଣ୍ଡ – ୟାଙ୍ଗ୍‌ ଉପତ୍ୟକା ଓ ଵିହିଡ଼ି ।

ହଲାଣ୍ଡର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବିସ୍ତାର :

• ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ପ୍ରଥମେ ପର୍ତ୍ତୁଗାଲ୍ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ହଲାଣ୍ଡ ଏବଂ ଇଂଲାଣ୍ଡଦ୍ବାରା ଅଧିକୃତ ହେଲା ।
• ୧୮୭୫ ମସିହା ପରେ ହଲାଣ୍ଡ ମୋଲୁକା ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବିସ୍ତାର କଲେ ।

ଇଣ୍ଡୋ-ଚୀନ୍‌ରେ ଫ୍ରାନ୍ସର ସଫଳତ। :

• ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆର ଲାଓସ୍, କାମ୍ବୋଡ଼ିଆ ଓ ଭିଏତ୍‌ନାମ ଅଞ୍ଚଳ ଇଣ୍ଡୋ-ଚୀନ୍ ଭାବରେ ପରିଚିତ ।
• ଫ୍ରାନ୍ସ ଇଣ୍ଡୋ-ଚୀନ୍‌ରେ ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରସାର ଉଦ୍ୟମରେ ସଫଳ ହୋଇ ଇଣ୍ଡୋ-ଚୀନ୍‌ର ସର୍ବେସର୍ବା ହେଲା ।

→ ଇଂଲାଣ୍ଡର ବର୍ମା ଅସ୍କୋର :
ଫ୍ରାନ୍ସର ବର୍ମାରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର ଆଶଙ୍କା କରି ଇଂଲାଣ୍ଡ ବର୍ମା ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧଘୋଷଣା କରିଥିଲା ଏବଂ ୧୮୮୬ ମସିହାରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ ବର୍ଷାକୁ ପରାସ୍ତ କରି ଭାରତ ସହ ମିଶାଇ ବିରାଟ ଇଂରେଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ପରିଣତ କରିଥିଲା ।

→ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଅଧୀନରେ ଫିଲିପାଇନ୍ସ :
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା କ୍ୟୁବା ଓ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ସ୍ପେନୀୟ ଶାସନ କବଳରୁ ମୁକ୍ତ କରି ନିଜର ଉପନିବେଶ କରିଥିଲା ।

ଇଂଲାଣ୍ଡର ତିବ୍ବତ ଓ ଇରାନ୍‌ ଅଧିକାର :

• ୧୯୦୭ ମସିହାର ଏକ ରାଜିନାମା ଅନୁଯାୟୀ ଦକ୍ଷିଣ ଇରାନ୍ ଇଂଲାଣ୍ଡର ଓ ଉତ୍ତର ଇରାନ୍ ରୁଷିଆର କର୍ତ୍ତୃତ୍ବାଧୀନ ହେଲା ।
• ୧୯୧୧ ମସିହାରେ ଚୀନ୍‌ରେ ରାଜତନ୍ତ୍ରର ଉଚ୍ଛେଦ ପରେ ତିବ୍ବତ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଅଧୀନକୁ ଚାଲିଗଲା ।
• ୧୯୧୭ ମସିହାର ରୁଷ ବିପ୍ଳବ ପରେ ରୁଷ୍ ଇରାନ୍ ଉପରୁ ସମସ୍ତ ଅଧିକାର ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେବାରୁ ଇରାନ୍‌ ଇଂଲାଣ୍ଡଦ୍ୱାରା ଅଧିକୃତ ହେଲା ।

→ ତୁର୍କୀର କ୍ଷୟ :
ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଜର୍ମାନୀ ଓ ତୁର୍କୀର ପରାଜୟ ହେତୁ ତୁର୍କୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟାଧୀନ ସିରିଆ, ପାଲେଷ୍ଟାଇନ, ମେସୋପଟାମିଆ ଓ ଆରବ ସମେତ ସୁବିସ୍ତୃତ ଅଞ୍ଚଳ ଇଂଲାଣ୍ଡ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସର ନିୟନ୍ତ୍ରଣାଧୀନ ହୋଇ ରହିଲା ।

ଜାପାନର ସଫଳତା :

• କୋରିଆକୁ ନେଇ ୧୮୯୪ ମସିହାରେ ଜାପାନ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ଯରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଚୀନ୍‌ରେ ଜାପାନର ପ୍ରଭାବ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ।
• ୧୯୦୨ ମସିହାରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ ସହିତ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରି ଜାପାନ ଏକ ବୃହତ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମକକ୍ଷ ହୋଇପାରିଲା ।
• ୧୯୦୪-୦୫ ମସିହା ଯୁଦ୍ଧରେ ଜାପାନ ରୁଷିଆକୁ ପରାସ୍ତ କରି ସାଖାଲିନ୍‌ର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗ ଓ ପୋର୍ଟଆର୍ଥର ସହ ଲିଆଓତୁଙ୍ଗ ଉପଦ୍ୱୀପର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗ ପାଇଲା ।
• ୧୯୧୦ ମସିହାରେ କୋରିଆ, ଜାପାନର ଏକ ଉପନିବେଶ ରୂପେ ପରିଗଣିତ ହେଲା ।

ଆଫ୍ରିକାରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ :
ବେଲ୍‌ଜିଆନ୍ କର ସୃଷ୍ଟି :

• ବେଲ୍‌ଜିୟମ୍‌ର ରାଜାଙ୍କ ସହାୟତାରେ ୧୮୭୮ ମସିହାରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କଙ୍ଗୋ ସଙ୍ଗଠନ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ୧୮୮୫ ମସିହାରେ କଙ୍ଗୋ ସ୍ଵାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠିତ ହେଲା ।
• ୧୯୦୮ ମସିହାରେ ରାଜା ଲିଓପୋଲ୍ଡ କଙ୍ଗୋ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ବେଲଜିୟମ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲେ ଓ ଏହା ବେଲ୍‌ଜିଆନ୍ କଙ୍ଗୋ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା ।

ନାଇଜେରିଆରେ ଇଂଲାଣ୍ଡର ଆଧ୍ୟାତ୍ୟ :

• ନାଇଜେରିଆର ଗୋଟିଏ ଭାଗ ଅଧିକାର କରିଥିବା ଇଂଲାଣ୍ଡ ସେଠାରୁ ଫ୍ରାନ୍ସର କମ୍ପାନୀକୁ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତାରୁ ହଟାଇ କ୍ରମେ ନାଇଜେରିଆର ଶାସକ ହେଲା ।
• କିଛି ବର୍ଷ ପରେ ନାଇଜେରିଆକୁ ଇଂଲାଣ୍ଡର ସୁରକ୍ଷାପ୍ରାପ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।

ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକାରେ ଫ୍ରାନ୍ସର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର :

• କଙ୍ଗୋ ନଦୀର ଉତ୍ତରାଞ୍ଚଳ ଫ୍ରାନ୍ସ ଅଧିକୃତ ହେବାପରେ ଏହା ‘ଫରାସୀ କଙ୍ଗୋ’ ଭାବରେ ପରିଚିତ ହେଲା ।
• ପରେ ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକାରେ ଫ୍ରାନ୍ସ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲା ।

ଜର୍ମାନୀର କ୍ଷତି :

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଜର୍ମାନୀର ପରାଜୟ ପରେ ଏହାର ଉପନିବେଶଗୁଡ଼ିକୁ ବିଜେତା ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ବାଣ୍ଟିନେଲେ ।
• ଲାଇବେରିଆ ବ୍ୟତୀତ ସମଗ୍ର ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକା ଇଉରୋପୀୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାଗ ଭାଗ ହୋଇଥିଲା ।

ପ୍ରବାସୀ ଡମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନୂତନ ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ :

• ‘ବୋଏର୍’ ନାମରେ ପରିଚିତ ପ୍ରବାସୀ ଡମାନେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ‘ଅରେଞ୍ଜ’ ଓ ‘ଟ୍ରାନ୍ସଭାଲ’ ନାମରେ ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୫୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ସେମାନେ ଏହାକୁ ଶାସନ କରୁଥିଲେ ।

ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଶ୍ୱେତାଙ୍ଗ ଶାସନ :

• ୧୮୭୦ ମସିହାରେ ସେସିଲ୍ ରୋଡ଼ସ୍ ନାମକ ଜଣେ ଇଂରେଜ ଅର୍ଥାନ୍ଵେଷୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନାମାନୁସାରେ ଏକ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଉପନିବେଶର ନାମ ରୋଡ଼େସିଆ ହୋଇଥିଲା ।
• କିଛି କାଳ ପରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ୟୁନିଅନ୍ ଗଠିତ ହୋଇ ଶ୍ୱେତାଙ୍ଗମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶାସିତ ହେଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଏକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରଭାବେ ଘୋଷିତ ହେଲା ।

ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ :

• ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ରାଜିନାମାନୁଯାୟୀ ଫ୍ରାନ୍ସ ମାଡ଼ାଗାସ୍କର ଲାଭ କଲା ଏବଂ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକାକୁ ଜର୍ମାନୀ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ଯରେ ଭାଗ ଭାଗ କରାଗଲା ।
• ୧୮୯୬ ମସିହାରେ ଉଗାଣ୍ଡାକୁ ଇଂରେଜଙ୍କ ସୁରକ୍ଷାପ୍ରାପ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।
• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଜର୍ମାନୀ ଅଧ୍ଵକୃତ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା ଇଂଲଣ୍ଡକୁ ପ୍ରତ୍ୟର୍ପଣ ପରେ ଟାଙ୍ଗାନାଇକା ଏବଂ ଇଂରେଜ ଅଧୂକୃତ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକାକୁ କେନିଆ ନାମରେ ନାମିତ କରାଗଲା ।

ଇଟାଲୀର ଔପନିବେଶିକ ଉଦ୍ୟମ :

• ଇଟାଲୀ ଆଫ୍ରିକାର ସୋମାଲିଲାଣ୍ଡ ଓ ଏରିଟ୍ରିଆକୁ ଅଧିକାର କରିଥିଲା ଓ ଆବିସିନିଆକୁ ତା’ର ସୁରକ୍ଷାପ୍ରାପ୍ତ ଅଞ୍ଚଳ ବୋଲି ଦାବି କରି ଆକ୍ରମଣ କଲା ।
• ୧୮୯୬ ମସିହାରେ ଇଟାଲୀୟ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଆବିସିନିଆଦ୍ଵାରା ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।

ଫ୍ରାନ୍ସର ଟ୍ୟୁନିସିଆ ଦଖଲ :

• ୧୮୭୮ ମସିହାର ରାଜିନାମା ଅନୁସାରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ ସାଇପ୍ରସ୍ ଦ୍ୱୀପକୁ ଅଧିକାର କଲା ।
• ପ୍ରତିବଦଳରେ ଫ୍ରାନ୍ସ ଟ୍ୟୁନିସିଆରେ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ପାଇଲା ।

ମରକ୍କୋର ସ୍ଥିତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ :
୧୯୦୪ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟେନ୍‌ ଓଁ ଫ୍ରାନ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ ଫ୍ରାନ୍ସକୁ ମରକ୍କୋ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡକୁ ଇଜିପ୍ଟ ଦିଆଗଲା ।

• ପବୋଏ – ର୍ରବାସୀ ଡଚ୍ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କୁ ବୋଏର କୁହାଯାଏ ।
• କେନିଆ – ଇଂରେଜ ଅଧୂକୃତ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା କେନିଆ ନାମରେ ନାମିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଟାଙ୍ଗନାଇକା – ଜର୍ମାନୀ ଅଧିକୃତ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକାକୁ ‘ଟାଙ୍ଗନାଇକା’ କୁହାଯାଏ ।
• ଲିବିଆ – ତୁର୍କୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅଧ୍ଵତ ତ୍ରିପୋଲି ଓ ସିଲେନାଇକା ଇଟାଲାଦ୍ୱ।ର। ଅଧ୍ କୄତ ହେବା ପରେ ଏହାକୁ ଲିବିଆ ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

ମରକ୍କୋର ସ୍ଥିତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ :

• ୧୯୦୪ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟେନ୍ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ ଫ୍ରାନ୍ସକୁ ମରକ୍କୋ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡକୁ ଇଜିପ୍ଟ ଦିଆଗଲା ।
• ଜର୍ମାନୀ ଏହି ଚୁକ୍ତି ଯୋଗୁଁ କ୍ରୋଧାନ୍ବିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଶେଷରେ ଫ୍ରାନ୍ସ ‘ଫରାସୀ କଙ୍ଗୋ’ର ୨୫୦୦୦୦ କି.ମି. ଅଞ୍ଚଳ ଜର୍ମାନୀକୁ ସମର୍ପଣ କରିଥିଲା ।

→ ବିଖଣ୍ଡିତ ତୁର୍କୀ :
ତୁର୍କୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅଧ୍ଵତ ତ୍ରିପୋଲି ଓ ସିରେନାଇକା ଇଟାଲୀଦ୍ଵାରା ଅଧ୍ୟାତ ହେବାପରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଲିବିଆ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା ।

ବିଭାଜିତ ସୁଦାନ :

• ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଜଣେ ସୁଦାନୀୟ ନେତା ସୁଦାନ ଉପରୁ ଇଂଲଣ୍ଡ ଓ ଇଜିପ୍ଟର ଅଧିକାର ଉଚ୍ଛେଦ କରିଥିଲେ ।
• ୧୮୯୮ ମସିହାରେ ଇଜିପ୍ଟ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ ସୁଦାନକୁ ପୁନଃ ଅଧିକାର କଲା ।

ସୁଏଜ କେନାଲ :
ଇଜିପ୍ଟର ଗଭଣ୍ଡିର ଇସ୍‌ମାଇଲ ପାଶା ୧୮୬୯ ମସିହାରେ ସୁଏଜ କେନାଲ ଖନନ ପାଇଁ ଫ୍ରାନ୍ସର ଏକ କମ୍ପାନୀକୁ ଦାୟିତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ ।

ଉପନିବେଶବାଦର ପରିଣାମ :
କୁପରିଣାମ :

• ଉପନିବେଶର ଅର୍ଥନୀତି ଦୁର୍ବଳ ହେଲା ।
• ସ୍ଥାନୀୟ ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ଧ୍ଵଂସପ୍ରାପ୍ତ ହେଲା ।
• ଶିଳ୍ପ ସ୍ଥାପନକୁ ନିରୁତ୍ସାହିତ କରାଗଲା ।
• କୃଷି ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା ।
• ଅତ୍ୟଧିକ କର ଓ ଖଜଣାଦ୍ୱାରା ଶୋଷଣ ଚାଲୁରହିବା ଯୋଗୁଁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ।
• ବର୍ଣ୍ଣଗତ ବିଦ୍ବେଷ ଓ ଅହଙ୍କାର ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ।

ସୁପରିଣାମ :

• ଉପନିବେଶମାନଙ୍କରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଚଳନ, ଡାକତାର, ରେଳପଥ ପ୍ରଚଳନ ହେଲା ।
• ଅନ୍ୟ ଦେଶ ସହ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଅର୍ଥନୀତିର ପ୍ରଗତିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା ।
• ନୂତନ ସଭ୍ୟତା ଓ ସଂସ୍କୃତିଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହେବା ଫଳରେ ଉପନିବେଶବାସୀ ନିଜ ଦେଶରେ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରିଲେ ।

→ ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତି – ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ମହାନ୍ ନେତା ନେଲସନ୍ ମାଣ୍ଡେଲା ବର୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତି ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଦୀର୍ଘ ୨୭ ବର୍ଷ କାଳ ବନ୍ଦୀ ହୋଇଥିଲେ ଓ ମୁକ୍ତ ହୋଇ ୧୯୯୪ ମସିହାରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ପ୍ରଥମ କୃଷ୍ଣକାୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହୋଇଥିଲେ ।

→ ଉଗ୍ର ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତି ବିରୋଧରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ପ୍ରଥମେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେ ୧୮୯୩ ମସିହାରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ ।

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦସମୂହ ଓ ପ୍ରମୁଖ ଘଟଣାବଳୀ :

୧୪୯୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ପର୍ତ୍ତୁଗାଲର ରାଜଧାନୀ ଲିସବନ୍‌ଠାରୁ ଭାସ୍କୋଡ଼ାଗାମାଙ୍କର ଜଳଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ।
୧୪୯୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଭାସ୍କୋଡ଼ାଗାମାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତକୁ ଜଳପଥ ଆବିଷ୍କାର ।
୧୭୫୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ବଙ୍ଗଳାର ନବାବ ସିରାଜଉଦ୍ଦେଲା ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀର ଲର୍ଡ କ୍ଲାଇନ୍‌ଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ, ଭାରତରେ ଇଂରେଜ ଶାସନର ଭିତ୍ତି ସ୍ଥାପନ ।
୧୮୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଂଲାଣ୍ଡ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଅଫିମ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ।
୧୮୫୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପ୍ରଥମ ବିଦ୍ରୋହ ।
୧୮୬୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ସୁଏଜ୍ କେନାଲ ଖନନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ।
୧୮୭୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ହଲାଣ୍ଡର ମୋଲୁକା ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବିସ୍ତାର ।
୧୮୭୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କଙ୍ଗୋ ସଂଘ ଗଠନ ଏବଂ ଇଂଲାଣ୍ଡର ସାଇପ୍ରସ୍ ଦ୍ୱୀପ ଅଧିକାର ।
୧୮୮୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ବର୍ମାରେ ରେଳପଥ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ବର୍ମାଦ୍ଵାରା ଫ୍ରାନ୍ସକୁ ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀର ଟେଗୋଲାଣ୍ଡ ଅଧୂକାର ।
୧୮୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଂଲାଣ୍ଡର ଇଜିପ୍ଟ ଦଖଲ ।
୧୮୮୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଙ୍ଗୋ ସ୍ଵାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ।
୧୮୮୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଂଲାଣ୍ଡଦ୍ୱାରା ବର୍ମା ପରାସ୍ତ ଭାରତ ସହ ଏହାର ମିଶ୍ରଣ ।
୧୮୯୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ରାଜିନାମାନୁଯାୟୀ ଇଂଲାଣ୍ଡର ଉଗାଣ୍ଡା ପ୍ରାପ୍ତି।
୧୮୯୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କୋରିଆକୁ ନେଇ ଜାପାନ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ଯରେ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ।
୧୮୯୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଆବିସିନିଆଦ୍ଵାରା ପରାଜିତ ।
୧୮୯୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଜିପ୍ଟ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ଏବଂ ଇଂଲାଣ୍ଡଦ୍ବାରା ସୁଦାନ ପୁନଃ ଅଧିକୃତ ।
୧୯୦୪-୦୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଂଲାଣ୍ଡ ସହିତ ଚୁକ୍ତି ସ୍ବାକ୍ଷର କରି ଜାପାନ ଇଉରୋପୀୟ ବୃହତ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମକକ୍ଷ ।
୧୯୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଫ୍ରାନ୍ସର ମରସ୍କୋ ଅଧିକାର ।
୧୯୦୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜାପାନଦ୍ୱାରା ରୁଷିଆ ପରାଜିତ ।
୧୯୦୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଦକ୍ଷିଣ ଇରାନ୍ ଇଂଲଣ୍ଡର ଓ ଉତ୍ତର ଇରାନ୍ ରୁଷିଆର କର୍ତ୍ତୃତ୍ବାଧୀନ।
୧୯୦୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଙ୍ଗୋର ରାଜା ଲିଓପୋଲ୍ସଙ୍କଦ୍ଵାରା କଙ୍ଗୋକୁ ବେଲଜିୟମ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର ।
୧୯୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କୋରିଆ ଜାପାନର ଏକ ଉପନିବେଶରେ ପରିଣତ ।
୧୯୧୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଚୀନ୍‌ରେ ରାଜତନ୍ତ୍ରର ଉଚ୍ଛେଦ ।
୧୯୧୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ମରକ୍‌ ଫ୍ରାନ୍ସର ସୁରକ୍ଷାପ୍ରାପ୍ତ ଦେଶ ଭାବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।
୧୯୧୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ।
୧୯୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ରୁଷ୍ ବିପ୍ଳବ ସଂଘଟିତ ।
୧୯୨୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଜିପ୍ଟ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ସ୍ଵାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ଘୋଷିତ ।
୧୯୯୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ମହାନ୍ ନେତା ନେଲସନ୍ ମାଣ୍ଡେଲା ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ପ୍ରଥମ କୃଷ୍ଣକାୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class History Important Questions Chapter 10 ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 History Important Questions Chapter 10 ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ କ’ଣ ? ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ କ’ଣ ? ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଭାରତର ଭୂମିକା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ପରେ ସ୍ବାଧୀନତା ଲାଭ କରିଥିବା ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ରାଷ୍ଟ୍ର କୌଣସି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଯୋଗ ନଦେଇ ନିଜର ଜାତୀୟ ପୁନର୍ଗଠନ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ନିମନ୍ତେ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ସ୍ଥାପନ କରିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତମ ବୁଝାମଣା ଓ ସହଯୋଗ ସ୍ଥାପିତ ହେଲା । ଏହାକୁ ‘ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ’ କୁହାଯାଏ ।
• ସ୍ଵାଧୀନତାର ସୁରକ୍ଷା, ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ଓ ଉପନିବେଶବାଦର ବିଲୋପ ଶାନ୍ତପୂଶ ସହାବସ୍ଥାନ ଓ ବିଶ୍ୱଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।
• ଭାରତର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପରେଖ ପ୍ରପ୍ତତକାରା ବାଦୁଙ୍ଗ ସମ୍ମଳନୀର ଆତ୍ମା ଥିଲେ । ସେଠାରେ ତାଙ୍କର ପଞ୍ଚଶୀଳ ବା ସମସ୍ତ ଜାତିର ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାବସ୍ଥାନ ନୀତି ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ।
• ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ ସୁଦୃଢ଼ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୮୩ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ସପ୍ତମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୨। ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷତା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେବେ ଓ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏଥିରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ? ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରତିନିଧୁମାନେ କେଉଁ ବିଷୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:

• ସାମ୍ୟବାଦୀ ବା ପୁଞ୍ଜିବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଯୋଗ ନଦେଇ ନିରପେକ୍ଷ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷତା କୁହାଯାଏ ।
• ୧୯୬୧ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆ ରାଜଧାନୀ ବେଲ୍‌ଟ୍ରୋଡ୍‌ଠାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରଥମ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏଥିରେ ପୃଥ‌ିବୀର ୨୫ଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
• ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ବିଶ୍ୱଶାନ୍ତି ୨ ଓ ନିରପେକ୍ଷ ନୀତି ପାଳନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ । ସେମାନେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵରେ ଅଣୁଅସ୍ତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ପ୍ରୟୋଗକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ଓ ନିରସ୍ତ୍ରୀକରଣ ସପକ୍ଷରେ ମତପ୍ରକାଶ କରିବା ସହିତ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ପରୀକ୍ଷଣକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ନିଷେଧ କରିବାକୁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ଉପନିବେଶବାଦ ଓ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ “ବିରୋଧରେ ଏକ ସାଧାରଣ ନିନ୍ଦା ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘ ସନନ୍ଦରେ ସେମାନଙ୍କ ଆସ୍ଥା ପ୍ରକଟ କରିଥିଲେ ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। କଲମ୍ବୋଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେଉଁ ଅଧିକାର ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଆରୋପ କରାଯାଇଥିଲା ? ନୂଆଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ପଥବୀର କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:

• କଲମ୍ବୋଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବିକାଶୋନୁଖା ରାଷୁମାନଙ୍କର ନ୍ୟାୟୋଚିତ ଆର୍ଥନୀତିକ ଅଧୂକାର ପାଇବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ନୂଆଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ପଥବୀର ୯୯ଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

୨। ଅଷ୍ଟମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ଓ କେବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏଥିରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧୂ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:

• ୧୯୮୬ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଜିମ୍ବାୱେର ରାଜଧାନୀ ହାରାରେଠାରେ ଅଷ୍ଟମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥଲା ।
• ଏଥ‌ିରେ ୧୦୧ଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ୍ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

୩। କେଉଁଠାରେ ଓ କେବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ୧୯୭୦ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଜିମ୍ବାଆର ରାଜଧାନା ଳୁସାକାଠାରେ ତୃତାୟ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏଥ‌ିରେ ୫୪ଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ ।

A. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। କେବେ ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥଲା ?
Answer:
୧୯୬୧ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୨। ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତେଗୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍ ସମ୍ମିଳନୀରେ ୨୩ଟି ଏସୀୟ ଓ ୬ଟି ଆଫ୍ରିକୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ ।

୩। ଚତୁର୍ଥ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିନଳୀ କେବେ ଓ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୭୩ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଚତୁର୍ଥ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶ ସ୍ଥ ଆଲ୍ ଜେରି ଆର ରାଜଧାନୀ ଆଲଜିୟର୍ସଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୪। ଷଷ୍ଠ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତେଗୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ୍ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଷଷ୍ଠ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ୯୪ଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ୍ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୫। ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପ୍ରତିଯୋଗିତାରୁ ନିବୃତ୍ତ ରହିବାପାଇଁ କେଉଁ ସମ୍ମିଳନୀରେ ନିବେଦନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ନୂଆଦିଲ୍ଳୀ ସମ୍ମିଳନୀରେ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପ୍ରତିଯୋଗିତାରୁ ନିବୃତ୍ତ ରହିବାପାଇଁ ନିବେଦନ କରାଯାଇଥିଲା

୬ । କେଉଁ ଚୁକ୍ତିଗୁଡ଼ିକର ବିଫଳତା ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତାର ପ୍ରମାଣ ଦିଏ ?
Answer:
ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆ ଚୁକ୍ତି ସଙ୍ଗଠନ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଚୁକ୍ତି ସଙ୍ଗଠନ ଓ ୱାରସ୍ ଚୁକ୍ତି ଆଦିର ବିଫଳତା ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତାର ପ୍ରମାଣ ଦିଏ ।

୭ । ପଞ୍ଚଦଶ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ପଞ୍ଚଦଶ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଇଜିପ୍ଟର ଶାର୍ମ ଏଲ୍‌ ଶେଖାଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୮। ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆର ରାଜଧାନୀ ବେଲଗେଡ଼ଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

B. ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ଦୁଇ ମହାଶକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଲାଗି ରହିଥ‌ିବା ପ୍ରତିଯୋଗିତା ବିପକ୍ଷରେ କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରତିବାଦ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
କାଇରୋ

୨। କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଉପନିବେଶବାଦକୁ ନିନ୍ଦା କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଲୁସାକା

୩। ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘର ନିରାପତ୍ତା ପରିଷଦରେ ସ୍ଥାୟୀ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ଥିବା ‘ଭିଟୋ’ କ୍ଷମତାର ଉଚ୍ଛେଦ ନିମନ୍ତେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର କେଉଁ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
କଲମ୍ବୋ

୪। ଭାରତ ମହାସାଗରକୁ ଶାନ୍ତିର ଅଞ୍ଚଳରୂପେ ରଖୁବା ନିମନ୍ତେ କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଆରୋପ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ହାଭାନ

୫। ଆଣବିକ ଯୁଦ୍ଧରୁ ନିବୃତ୍ତ ରହିବାକୁ କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ନିବେଦନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ

୬। କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବୃହତ୍ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ସାମରିକ ଘାଟିଗୁଡ଼ିକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେବାକୁ ଆହ୍ବାନ ଦିଆଯାଇଥୁଲ ?
Answer:
ହାଭାନା

୭। କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରୁ ରୁଷିଆର ସୈନ୍ୟ ଅପସାରଣ ପାଇଁ ଆହ୍ବାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ହାରାରେ ସମ୍ମିଳନୀ ୧୯୮୬

୮। କେଉଁ ବିଷୟଟି ୧୯୮୯ ମସିହାରେ ବେଲଗ୍ରେଡ୍ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଆଲୋଚିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି ବ୍ୟବସ୍ଥା

୯। କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବିଶ୍ଵ ଉତ୍ତେଜନା ଦୂର କରିବାକୁ ସାମରିକ ମେଣ୍ଟଗୁଡ଼ିକ ନଷ୍ଟ କରିଦେବାପାଇଁ ମତ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ?
Answer:
ଲୁସାକା ସମ୍ମିଳନୀ – ୧୯୭୦

୧୦। କେଉଁ ବିଷୟରେ ୧୯୮୬ ମସିହାର ହାରାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ବର୍ଣ୍ଣ ବୈ ଷମ୍ୟ ନୀତି ର ବି ଲୋପ

୧୧। ବିଶ୍ବବ୍ୟାଙ୍କ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମୁଦ୍ରାପାଣ୍ଠିର ସଂସ୍କାର ଉପରେ କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଥିଲା ?
Answer:
କାର୍ଟାଜେନା,

୧୨। କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଗୋଟିଏ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ?
Answer:
ଡର୍‌ବାନ୍‌

୧୩। ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀର ସର୍ବଶେଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ଅନୁ ଷ୍ଠି ତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଶାର୍ମ ଏଲ୍ ଶେଖ୍

୧୪। କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ତୃତୀୟ ବିଶ୍ଵର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ନୂତନ ଭାବରେ ସ୍ବାଧୀନ ହୋଇଥିବା ରାଷ୍ଟ୍ର,

୧୫। ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ଶାର୍ମ ଏଲ୍ ଶେଖ୍ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ଦେଶ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
୧୧୮

୧୬। କଲମ୍ବିଆର ରାଜଧାନୀ କାର୍ଟାଜେନାଠାରେ କେତେ ତମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଏକାଦଶତମ

୧୭। ହାରାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
୧୦୧ଟି

୧୮। ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଏକମାତ୍ର ଇଉରୋପୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଭାବେ କେଉଁ ଦେଶଟି ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ?
Answer:
ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆ

୧୯। କେତେ ତମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଆମ ଦେଶର ନୂଆଦିଲ୍ଲୀଠାରେ କେବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ସପ୍ତମ

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧। ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା _______________ ସମ୍ମିଳନୀରେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ।
Answer:
ଡରବାନ୍

୨। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ବଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତିର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଲୋପ ପାଇଁ _____________ ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରପ୍ତାବ ବୃହାତ୍ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ହାରାରେ

୩। କ୍ୟବାର ରାଜଧାନୀ _____________ ଅଟେ ।
Answer:
ହାଭାନା

୪। ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍ ସମ୍ମିଳନୀର ଆତ୍ମା ______________ ଥିଲେ ।
Answer:
ପଣ୍ଡିତ ନେହ ରୁ

୫। ଲୁସାକା ସମ୍ମିଳନୀରେ ______________ ଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୫୪

୬। ବାନ୍ଦଙ୍କ ସହରଟି ______________ ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ

୭। ଭାରତ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ଯରେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାବସ୍ଥାନ ପାଇଁ _____________ ନୀତି ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ପଞ୍ଚଶୀଳ

୮| ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରଥମ ସମ୍ମିଳନୀ _______________ ଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ବେଲଗ୍ରେଡ଼

୯। ‘ସୁକର୍ଣ୍ଣୋ’ _____________ ଦେଶର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଥିଲେ ।
Answer:
ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ

୧୦। ଅଷ୍ଟମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ _______________ ମସିହାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୮୬

୧୧। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତିର ସମ୍ପୂର୍ଣ ବିଲୋପ ପାଇଁ _______________ ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରପ୍ତାବ ବୃହାତ୍ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ହାରାରେ

୧୨। _______________ ଆଲଜେରିଆର ରାଜଧାନୀ ଅଟେ ।
Answer:
ଆଲ୍‌ୟସ

୧୩। ________________ ସମ୍ମିଳନୀର ଆତ୍ମା ପଣ୍ଡିତ ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁ ଥିଲେ ।
Answer:
ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍

୧୪। _______________ ସମ୍ମିଳନୀରେ ୫୪ଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଲୁସାକା

୧୫। ______________ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବିଶବ୍ୟାଙ୍କ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମୁଦ୍ରାପାଣ୍ଠିର ସଂସ୍କାର ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଥଲା ।
Answer:
କାର୍ଟାଜେନା

୧୬ । ଶାର୍ମ ଏଲ୍ ଶେଖ୍ ସମ୍ମିଳନୀ _____________ ଖ୍ରାଷ୍ଠାଦ୍ଧରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୨୦୦୯

୧୭ । ମାଲୟେସିଆର ରାଜଧାନୀ କୁଆଲାଲାମ୍ପୁର ସମ୍ମିଳନୀ _____________ ମସିହାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୨୦୦୩

୧୮। ୨୦୦୯ ଜୁଲାଇ ମାସରେ _______________ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା
Answer:
ପଞ୍ଚଦଶ

୧୯। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର _____________ ହାରାରେ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇ ପ୍ରପ୍ତାବ ବୃହାତ୍ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ

୨୦। ଡରବାନ୍ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା _______________ ରାଷ୍ଟ୍ରଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ।
Answer:
ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ

D. ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ଓ ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (x) ଲେଖ ।

୧। ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ନୀତି ପୃଥ‌ିବୀରେ ପ୍ରଥମେ ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
Answer:
✓

୨। ଭାରତ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ଯରେ ପଞ୍ଚଶୀଳ ନୀତି ୧୯୫୪ରେ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
✓

୩। ସାମ୍ୟବାଦୀ ବା ପୁଞ୍ଜବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଯୋଗ ନ ଦେବାକୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ସପକ୍ଷତା କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
x

୪। ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁ ନେତୃତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
x

୫। ମାର୍ଶାଲ ଟିଟୋ ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ।
Answer:
x

୬। ଇଜିପ୍ଟର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅବଦୁଲ ନାସେର ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରିଥିଲେ ।
Answer:
✓

୭। ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଚତୁର୍ଥ ବିଶ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
x

୮। ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
x

୯। କାଇରୋ ଇଜିପ୍ଟର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ।
Answer:
✓

୧୦। ନୂଆଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ଅଷ୍ଟମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
x

E. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

F. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧। ପଞ୍ଚଶୀଳ ନୀତିର ପ୍ରବକ୍ତା ଥିଲେ ନେଲସନ ମାଣ୍ଡେଲା ।
Answer:
ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁ

୨। ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ ସହର ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ

୩। ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର କାଇରୋ ସମ୍ମିଳନୀ ୧୯୬୩ ମସିହାରେ ଆହୂତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୬୪

୪। ହାଭାନ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ରାଷ୍ଟ୍ରଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ।
Answer:
ଡରବାନ୍

୫। ଜାମ୍ବିଆର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା କଲମ୍ବୋ ।
Answer:
ଲୁସାକା

୬। ୧୯୮୦ ମସିହାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଲୁସାକାଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୭୦

୭। ୧୯୭୯ ମସିହାରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଠାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ବସିଥିଲା ।
Answer:
ହାଭାନା

୮। ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଏସିଆ ମହାଦେଶରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଇଉରୋପ

୯। କାଇରୋ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ ୫୦ଟି ଦେଶର ପ୍ରତିନିଧ୍ଵ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ।
Answer:
୪୭ଟି

୧୦। ମାର୍ଶାଲ ଟିଟୋ ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ।
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି

G. ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ସଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. ପ୍ରପ୍ତମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୧୯୬୧
(B) ୧୯୮୩
(C) ୧୯୭୦
(D) ୧୯୯୦
Answer:
(B) ୧୯୮୩

2. ପ୍ରଥମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ
(B) ବେଲ୍‌ଗ୍ରେଡ୍
(C) କାଇରୋ
(D) କଲମ୍ବୋ
Answer:
(B) ବେଲ୍‌ଗ୍ରେଡ୍

3. ଚତୁର୍ଥ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ହାଭାନା
(B) ଆଲ୍‌ୟର୍ସ
(C) କଲମ୍ବୋ
(D) ଲୁସାକା
Answer:
(B) ଆଲ୍‌ୟର୍ସ

4. ଶାମ ଏଲ୍ ଶେଖ୍ ସମ୍ମିଳନୀ କେତେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୨୦୦୬
(B) ୨୦୦୯
(C) ୨୦୦୩
(D) ୨୦୧୦
Answer:
(B) ୨୦୦୯

5. ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା କେଉଁ ସମ୍ମିଳନୀରେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ?
(A) ଡରବାନ୍
(C) ବେଲ୍‌ଟ୍ରେଡ଼
(B) ଜାକର୍ତ୍ତା
(D) କାର୍ଟାଜେନା
Answer:
(A) ଡରବାନ୍

6. ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତିର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଲୋପ ପାଇଁ କେଉଁ ସମ୍ମିଳନୀରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ଡରବାନ୍
(B) ଜାକର୍ତ୍ତା
(C) ହାରାରେ
(D) କାର୍ଟାଜେନା
Answer:
(C) ହାରାରେ

7. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଟି କ୍ୟୁବାର ରାଜଧାନୀ ଅଟେ ?
(A) ହାଭାନା
(B) କାଇରୋ
(C) କଲମ୍ବୋ
(D) ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ
Answer:
(A) ହାଭାନା

8. ଲୁସାକା ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ ?
(A) ୫୫
(B) ୫୪
(C) ୫୮
(D) ୫୭
Answer:
(B) ୫୪

9. କେଉଁ ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର ବହୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ଉପନିବେଶବାଦ ତଥା ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ବିରୋଧରେ ଆନ୍ଦୋଳନ କରି ସ୍ଵାଧୀନତା ହାସଲ କରିଥିଲେ ?
(A) ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ
(B) ବଲକାନ୍ ଯୁଦ୍ଧ
(C) ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ
(D) ଚୀନ୍-ଭିଏତ୍‌ନାମ ଯୁଦ୍ଧ
Answer:
(C) ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ

10. ୧୯୫୫ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ କେଉଁଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଆଫ୍ରୋ-ଏସୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ଏକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପରେଖ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା ?
(A) ହାଭାନା
(B) ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍
(C) କାଇରୋ
(D) ଲସାକା
Answer:
(B) ବାନ୍ଦୁଙ୍ଗ୍

11. କେବେ ଭାରତ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ଯରେ ପଞ୍ଚଶୀଳ ନୀତି ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲେ ?
(A) ୧୯୪୮
(B) ୧୯୫୨
(C) ୧୯୫୪
(D) ୧୯୫୫
Answer:
(C) ୧୯୫୪

12. ମାର୍ଶାଲ ଟିଟୋ କେଉଁ ଦେଶର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଥିଲେ ଏବଂ ଗୋଷ୍ଠୀନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ ?
(A) ଭାରତ
(B) ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ
(C) ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆ
(D) କ୍ୟୁବା
Answer:
(C) ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆ

13. ଇଜିପ୍ଟର କେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ ?
(A) ପଣ୍ଡିତ ନେହେରୁ
(B) ରେବା ଖାଁ
(C) ମାର୍ଶାଲ ଟିଟୋ
(D) ଅବ୍‌ଦୁଲ୍.ନାସେର୍
Answer:
(D) ଅବ୍‌ଦୁଲ୍.ନାସେର୍

14. ବେଲ୍‌ ଗ୍ରେଡ଼ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ଏସୀୟ ଓ ଆଫ୍ରିକୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ?
(A) ୧୫
(B) ୧୮
(C) ୨୨
(D) ୨୫
Answer:
(D) ୨୫

15. ବେଲ୍ ଗ୍ରେଡ଼ଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଗୋଷ୍ଠୀନି ର ପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେଉଁ ଏକମାତ୍ର ଇଉରୋପୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ?
(A) ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆ
(B) ସ୍ବିଡ଼େନ
(C) ଆଲ୍ଜରିଆ
(D) କ୍ୟୁବା
Answer:
(A) ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆ

16. କେଉଁ ସମ୍ମିଳନୀ ଗୋଷ୍ଠୀନିରପେକ୍ଷ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି ବିଶ୍ବବାସୀଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଥିଲା ?
(A) ଆଲ୍ପିଜିୟର୍ସ
(B) ବେଲ୍‌ଟ୍ରେଡ଼
(C) ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ
(D) ହାରାରେ
Answer:
(B) ବେଲ୍‌ଟ୍ରେଡ଼

17. କାଇରୋ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ଦେଶର ପ୍ରତିନିଧ୍ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ?
(A) ୩୮ଟି
(B) ୪୦ଟି
(C) ୪୪ଟି
(D) ୪୭ଟି
Answer:
(D) ୪୭ଟି

18. ୧୯୬୪ ମସିହାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ କେଉଁ ସମ୍ମିଲନୀରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ଓ ଉପନିବେଶବାଦ ବିରୋଧରେ ଦୃଢ଼ ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରାଯାଇଥିଲା ?
(A) ହାଭାନା
(B) ବେଲ୍‌ଟ୍ରେଡ଼
(C) ଆଲଜିୟର୍ସ
(D) କାଇରୋ
Answer:
(D) କାଇରୋ

19, ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ଅନ୍ଦୋଳନର ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମ୍ମିଳନୀ ୧୯୭୩ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ କେଉଁଠରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ହାରାରେ
(B) କାର୍ଟାଜେନା
(C) ଜାକର୍ତ୍ତା
(D) ଆଲଜିୟର୍ସ
Answer:
(D) ଆଲଜିୟର୍ସ

20. ଅଜିୟର୍ସ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ୍ ଯୋଗଦାନ କରି ବିଭିନ୍ନ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ଶୋଷଣକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ?
(A) ୭୦ଟି
(B) ୭୧ଟି
(C) ୭୬ଟି
(D) ୭୭ଟି
Answer:
(C) ୭୬ଟି

21. ୧୯୭୬ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ମାସରେ ୮୬ଟି ଦେଶର ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ ନେଇ କେଉଁଠାରେ ପଞ୍ଚମ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଲନୀ ବସିଥିଲା ?
(A) କଲମ୍ବୋ
(B) ଆଲ୍‌ୟର୍ସ
(C) ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ
(D) ଜାକର୍ତ୍ତା
Answer:
(A) କଲମ୍ବୋ

22. କ୍ୟୁବାର ରାଜଧାନୀ ହାଭାନାଠାରେ ୧୯୭୯ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଆହୂତ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେତୋଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ୍ ଅଶଗ୍ରହଶ କରିଥିଲେ ?
(A) ୮୦ଟି
(B) ୮୧ଟି
(C) ୯୧ଟି
(D) ୯୪ଟି
Answer:
(D) ୯୪ଟି

23. କେଉଁ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଭାରତ ମହାସାଗରକୁ ଶାନ୍ତି ଅଞ୍ଚଳରୂପେ ରଖୁବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପ କରାଯାଇଥିଲା ?
(A) ଲୁସାକା
(B) କାର୍ଟାଜେନା
(C) ଜାକର୍ତ୍ତା
(D) ହାଭାନା
Answer:
(D) ହାଭାନା

24. ୧୯୮୩ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀଠାରେ କେତୋଟି ଗୋଷ୍ଠୀ ନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏକ ଶିଖର ବୈଠକରେ ମିଳିତ ହୋଇଥିଲେ ?
(A) ୮୯ଟି
(B) ୯୨ଟି
(C) ୯୪ଟି
(D) ୯୯ଟି
Answer:
(D) ୯୯ଟି

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Solutions Algebra Chapter 7 ପରିସଂଖ୍ୟାନ Ex 7(d) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Maths Solutions Algebra Chapter 7 ପରିସଂଖ୍ୟାନ Ex 7(d)

Question 1.
ନିମ୍ନସ୍ଥ ସାରଣୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ତଥ୍ୟାବଳୀର ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ କର ।

ଲବ୍‌ଧାଙ୍କ	5-10	10-15	15-20	20-25	25-30
ବାରମ୍ବାରତା	16	25	36	22	18

ଅଙ୍କନ ପ୍ରଣାଳୀ :
x-ଅକ୍ଷରେ 1 ସେ.ମି. = 5 ଏକକ ସ୍କେଲ ସାହାଯ୍ୟରେ ସଂଭାଗ ଏବଂ y-ଅକ୍ଷରେ 1 ସେ.ମି. = 5 ଏକକ ସ୍କେଲ ସାହାଯ୍ୟରେ ବାରମ୍ବାରତା ନିଆଯାଇ 10 ଲବ୍‌ଧାଙ୍କ ପାଖରେ 16 ଏକକ, 15 ଲବ୍‌ଧାଙ୍କ ପାଖରେ 25 ଏକକ ଆଦି ଲମ୍ବମାନ ଅଙ୍କନ କରାଯାଇ ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ ।

Question 2.
ନିମ୍ନସ୍ଥ ସାରଣୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ତଥ୍ୟାବଳୀର ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ କର ।

ଲବ୍‌ଧାଙ୍କ	5-9	10-14	15-19	20-24	25-29
ବାରମ୍ବାରତା	8	12	20	16	10

ସମାଧାନ:
ଦତ୍ତ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ସଂଭାଗୀକରଣ ବିଶିଷ୍ଟ ପୌନଃପୁନ୍ୟ ସାରଣୀକୁ ପ୍ରଥମେ ବହିର୍ଭୁକ୍ତ ସଂଭାଗୀକରଣ ବିଶିଷ୍ଟ ସାରଣୀରେ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ହେବ । ତତ୍‌ପରେ ନିମ୍ନ ଅଙ୍କନ ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁଯାୟୀ ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ କର ।

ଲବ୍‌ଧାଙ୍କ	4.5-9.5	9.5-14.5	14.5-19.5	19.5-24.5	24.5-29.5
ବାରମ୍ବାରତା	8	12	20	16	10

ଅଙ୍କନ ପ୍ରଣାଳୀ :
(i) ଏଠାରେ ପ୍ରଥମ ଆୟତଚିତ୍ର 4.5 ରୁ 9.5 ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ଆୟତଚିତ୍ର 9.5 ରୁ 14.5 ଓ ଶେଷ ଆୟତଚିତ୍ର 24.5 ରୁ 29.5 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଆଯାଉ ।
(ii) x- ଅକ୍ଷରେ l ସେ.ମି. = 5 ଏକକ ସାହାଯ୍ୟରେ ଲବ୍‌ଧାଙ୍କ ଏବଂy- ଅକ୍ଷରେ l ସେ.ମି. = 5 ଏକକ ସ୍କେଲ ସାହାଯ୍ୟରେ ବାରମ୍ବାରତା ନିଆଯାଇ ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ ।

Question 3.
ନିମ୍ନସ୍ଥ ସାରଣୀରେ ଦତ୍ତ ତଥ୍ୟାବଳୀ ପାଇଁ ଏକ ପୌନଃପୁନଃ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ରେଖାଚିତ୍ର ସହ ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ କର ।

ସଂଭାଗ	0-10	10-20	20-30	30-40	40-50
ବାରମ୍ବାରତା	5	10	8	5	2

ସମାଧାନ:

ସଂଭାଗ	0-10	10-20	20-30	30-40	40-50
ସଂଭାଗ ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ	5	15	25	35	45
ବାରମ୍ବାରତା	5	10	8	5	2

ପୌନଃପୁନଃ ନିର୍ଦେଶକ ରେଖାଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ ପ୍ରଣାଳୀ :
(i) x-ଅକ୍ଷରେ 0-10, 10-20, 20-30, 30-40, 40-50 ସଂଭାଗମାନ ନିଅ ଓ ସେମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁମାନ ଯଥାକ୍ରମେ 5, 15, 25, 45 ଚିହ୍ନଟ କର  
(ii) y-ଅକ୍ଷରେ l ସେ.ମି. = 1 ଏକକ ନେଇ 0 ରୁ 10 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାରମ୍ବାରତା (f) ନିଅ ।
(iii) ସାରଣୀ ପ୍ରଦତ୍ତ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ସହଯୋଗୀ ବିନ୍ଦୁମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ସେଗୁଡ଼ିକୁ କ୍ରମାନ୍ୱୟରେ ଯୋଗକର ।
(iv) ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ସଂଭାଗଦ୍ଵୟର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁର ବାରମ୍ବାରତା 0 ମନେକରି ଗ୍ରାଫ୍‌ର ଦୁଇପ୍ରାନ୍ତ ସହ ଯୋଗକର ।
ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ :
(i) ସ୍ଥାନାଙ୍କ ସମତଳରେ x-ଅକ୍ଷରେ 0-10, 10-20, 20-30, 30-40, 40-50 ସଂଭାଗମାନ ନିଅ ।
(ii) y-ଅକ୍ଷରେ 1 ସେ.ମି. = 1 ଏକକ ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ ।
(iii) ତତ୍ପରେ ଆୟତଚିତ୍ରମାନ ଅଙ୍କନ କରି ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ କର ।

Question 4.
ନିମ୍ନ ତଥ୍ୟାବଳୀର ଉପସ୍ଥାପନା ପାଇଁ ଏକ ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ କର ।

ସଂଭାଗ	10-19	20-29	30-39	40-49	50-59
ଛାତ୍ରସଂଖ୍ୟ।	15	20	35	10	4

ସମାଧାନ:
ଦତ୍ତ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ସଂଭାଗୀକରଣ ବିଶିଷ୍ଟ ପୌନଃପୁନ୍ୟ ସାରଣୀକୁ ପ୍ରଥମେ ବହିର୍ଭୁକ୍ତ ସଂଭାଗୀକରଣ ବିଶିଷ୍ଟ ସାରଣୀରେ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ହେବ । ତତ୍ପରେ ନିମ୍ନ ଅଙ୍କନ ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁଯାୟୀ ହିଷ୍ଟୋଗ୍ରାମ୍ ଅଙ୍କନ କର ।

ସଂଭାଗ	9.5-19.5	19.5-29.5	29.5-39.5	39.5-49.5	49.5-59.5
ଛାତ୍ରସଂଖ୍ୟ।	15	20	35	10	4

ଅଙ୍କନ ପ୍ରଣାଳୀ :
(i) x-ଅକ୍ଷରେ ପ୍ରଥମ ଘରକୁ ବାଦେଇ 9.5, 19.5, 29.5, 39.5, 49.5, 59.5 କ୍ରମରେ ଏକକ ରୂପେ ନିଅ । 
(ii) y-ଅକ୍ଷରେ 0 ଠାରୁ 35 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ 1 ସେ.ମି. = 5 ଏକକ ରୂପେ ନିଆଯାଇ ଆୟତଚିତ୍ରମାନ ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ

Question 5.
ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପାଞ୍ଚଟି ଶ୍ରେଣୀର ଛାତ୍ରସଂଖ୍ୟା ଦିଆଯାଇଛି । ଏହି ତଥ୍ୟକୁ ଏକ ବୃତ୍ତ ଲେଖରେ ପ୍ରକାଶ କର ।

ଶ୍ରେଣୀ	VI	VII	VIII	IX	X
ଛାତ୍ରସଂଖ୍ୟ।	48	60	54	72	36

ସମାଧାନ:
ବୃତ୍ତଲେଖ ଅଙ୍କନ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସୋପାନ :
(i) ଲବ୍‌ଧାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ମୋଟ ବାରମ୍ବାରତାକୁ 360° ଧରି ନେଇ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବାରମ୍ବାରତାର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।
(ii) 3 ସେ.ମି. କିମ୍ବା 4 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଥବିଶିଷ୍ଟ ବୃତ୍ତ ଅଙ୍କନ କରି ନିଶ୍ଚିତ ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାଣବିଶିଷ୍ଟ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କୋଣମାନ ଅଙ୍କନ କରାଯାଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲବ୍‌ଧାଙ୍କ ଲାଗି ବୃତ୍ତରେ ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତକଳା ମିଳେ।
(iii) କେଉଁ ବୃତ୍ତକଳା କେଉଁ ଲବ୍‌ଧାଙ୍କକୁ ସୂଚାଉଛି ତାହା ସଙ୍କେତଦ୍ୱାରା ଦର୍ଶାଇ ଦିଆଯାଏ ।

ବୃତ୍ତଲେଖ ଅଙ୍କନ :
3 ସେ.ମି. ବା 4 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବୃତ୍ତ ଅଙ୍କନ କରି ତହିଁରେ କୌଣସି ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଅଙ୍କନ କର ଓ ସେହି ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ନିଶ୍ଚିତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କୋଣ ବିଶିଷ୍ଟ ବୃତ୍ତକଳାମାନ ଅଙ୍କନ କର ।

Question 6.
କୌଣସି ଏକ କାରଖାନାରେ ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଷମାନଙ୍କରେ ଉତ୍ପାଦିତ ବସ୍ତୁସଂଖ୍ୟା ନିମ୍ନ ସାରଣୀରେ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହି ତଥ୍ୟକୁ ବୃତ୍ତଲେଖରେ ପ୍ରକାଶ କର ।

ବର୍ଷ	1984	1985	1986	1987	1988
ଉତ୍ପାଦିତ ବସ୍ତୁର ସଂଖ୍ୟା (ହଜାରରେ)	30	36	48	60	66

ସମାଧାନ:

ବୃତ୍ତଲେଖ ଅଙ୍କନ :
3 ବା 4 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଥବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବୃତ୍ତ ଅଙ୍କନ କରି ତହିଁରେ କୌଣସି ଏକ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଅଙ୍କନ କର ଓ ସେହି ବ୍ୟାସାର୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ନିର୍ମିତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କୋଣ ବିଶିଷ୍ଟ ବୃତ୍ତକଳାମାନ ଅଙ୍କନ କର ।

Question 7.
ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଗୋଟିଏ ବର୍ଷର ଖର୍ଚ୍ଚ ଅଟକଳ ନିମ୍ନ ସାରଣୀରେ ଦିଆଯାଇଅଛି । ଏହି ତଥ୍ୟକୁ ଏକ ବୃତ୍ତଲେଖରେ ପ୍ରକାଶ କର ।

ଖର୍ଚ୍ଚ ବାବଦ	ଖାଦ୍ୟ	ପୋଷାକ	ସୃ।ସ୍ଥ୍ୟ	ଶିକ୍ଷ।	କୄଷି	ଘର ମରାମତି	ଅନ୍ୟ।ନ୍ୟ
ଅଟକଳ (ଶହ ଟଙ୍କାରେ)	30	10	6	12	25	12	13

ସମାଧାନ:

ବୃତ୍ତଲେଖ ଅଙ୍କନ :
ଏଠାରେ 3 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଥବିଶିଷ୍ଟ ବୃତ୍ତ ଅଙ୍କନ କରାଯାଇ ପ୍ରୋଟାକ୍ଟର ସାହାଯ୍ୟରେ କୋଣଗୁଡ଼ିକ ଅଙ୍କନ କରାଯାଇଛି ।

Question 8.
(a) ନିମ୍ନସ୍ଥ ଲବ୍‌ଧାଙ୍କମାନଙ୍କୁ ଭାଗ ବିଭକ୍ତ ହୋଇନଥିବା ଏକ ପୌନଃପୁନ୍ୟ ସାରଣୀରେ ପ୍ରକାଶ କର । ଶିଶୁମେଳାର ମନୋରଞ୍ଜନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଭାଗ ନେଇଥିବା ଶିଶୁମାନଙ୍କର ବୟସ ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଅଛି ।

8	7	10	5	7	8	10	6	9	9	6	8
7	6	8	8	6	6	7	5	10	8	9	8
5	7	7	6	5	9	7	11	14	8	9	12
6	13	7	8	11	10	10	9	8	5	12	15
9	12	14	8	9	10	11	11	14	8	15	7

ସମାଧାନ:

(b) ଉକ୍ତ ସାରଣୀକୁ ଏକ ବାରମ୍ବାରତା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ରେଖାଚିତ୍ରରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
ସମାଧାନ:
ଲବ୍‌ଧାଙ୍କ ଓ ବାରମ୍ବାରତାକୁ ଯଥାକ୍ରମେ x ଏବଂ y ଅକ୍ଷ ଉପରେ ଉପଯୁକ୍ତ ସ୍କେଲରେ ନିଆଯାଏ । ଲବ୍‌ଧାଙ୍କ (x) ଓ  ବାରମ୍ବାରତା (y) କୁ ନେଇ ବିନ୍ଦୁ ସଂସ୍ଥାପନ କରି ରେଖାଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରାଯାଇପାରେ ।

(c) ଉକ୍ତ ସାରଣୀକୁ ଏକ ହିଷ୍ଟାଗ୍ରାମରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
ସମାଧାନ:
ଗ୍ରାଫ୍ କାଗଜରେ ସଂସ୍ଥାପିତ ବିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ Histogram ଅଙ୍କନ କରାଯାଇପାରିବ ।

(d) ଉକ୍ତ ସାରଣୀକୁ ଏକ ବୃତ୍ତ ଲେଖରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
ସମାଧାନ:

3 ବା 4 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ନେଇ ଏକ ବୃତ୍ତ ଅଙ୍କନ କରି ତହିଁରେ କୌଣସି ଏକ ବୃତ୍ତ ଅଙ୍କନ କରି ତହିଁରେ କୌଣସି ଏକ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଅଙ୍କନ କର ଓ ସେହି ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ନିଶ୍ଚିତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କୋଣବିଶିଷ୍ଟ ବୃତ୍ତକଳାମାନ ଅଙ୍କନ କର ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class History Important Questions Chapter 12 ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି : ବିଭିନ୍ନତାରେ ଏକତା Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 History Important Questions Chapter 12 ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି : ବିଭିନ୍ନତାରେ ଏକତା

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। କେଉଁସବୁ କାରଣରୁ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ବ୍ୟାପକ ହୋଇପାରିଛି ?
Answer:
ନିମ୍ନଲିଖ କାରଣରୁ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ବ୍ୟାପକ ହୋଇପାରିଛି ।

• ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ବିଭିନ୍ନ ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣ ଓ ଭାଷାକୁ ନେଇ ବିକଶିତ । ଏହି ସଂସ୍କୃତିରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପ୍ରଥା ଓ ପରମ୍ପରାର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ଘଟିଛି ।
• ପ୍ରାଚୀନ ଯୁଗରୁ ଆଧୁନିକ ଯୁଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ସହିତ ଭାରତର ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ପରସ୍ପର ର ସଂସ୍କୃ ତି ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି । ଏହାଦ୍ଵାରା ଭାରତର ସଂସ୍କୃତି ବ୍ୟାପକ ହୋଇପାରିଛି ।
• ଅନେକ ମୁନିଋଷି, ସାଧୁସନ୍ଥ, ଧର୍ମପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଓ ପ୍ରଚାରକ ତଥା ଦାର୍ଶନିକ ଓ ସାହିତ୍ୟିକ ବାଣୀ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇ ଏଥରେ ବ୍ୟାପକତା ଆଣିଛି ।
• ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ଉଦାର ମନୋଭାବ ଯୋଗୁଁ ବହିଦେଶର ଅଧିବାସାଙ୍କ ଆଗମନରେ ଭାରତର ମୂଳ ସଂସ୍କୃ ତି ସେମାନଙ୍କ ସଂସ୍କୃତି ଦ୍ୱାରା କେତେକାଶରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି ।
• ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମୌର୍ଯ୍ୟଯୁଗ, କୁଶାଣୟଗ, ଗୁପ୍ତଯୁଗ, ତୁର୍କୀ ଶାସନ, ମୋଗଲ ଶାସନ ଓ ଇଂରେଜ ଶାସନ ସମୟର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଚିତ୍ରକଳା, ଶିଳ୍ପକଳା ସଂସ୍କୃତିକୁ ବ୍ୟାପକ କରିଛି ।

୨। ଭାରତାୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ବିଭିନ୍ନତା ମଧ୍ଯରେ ଏକତା ହୋଇପାରିଛି । କିପରି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇପାରିଛି ?
Answer:
ଭାରତ ଏକ ବିଶାଳ ଓ ମହାନ୍ ସଂସ୍କୃତିର ଦେଶ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଏଠାରେ ବିଭିନ୍ନତା ମଧ୍ଯରେ ଏକତା ଦେଖାଯାଏ ।

• ଭୂଖଣ୍ଡର ହିମାଳୟ ପର୍ବତକୁ ଦେବସ୍ଥାନ ଏବଂ ଗଙ୍ଗା, ଯମୁନା, ନର୍ମଦା, ଗୋଦାବରୀ, କୃଷ୍ଣା ଓ କାବେରୀ ଆଦି ନଦୀକୁ ଦେବୀ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମନରେ ଐକ୍ୟଭାବ ଜାଗ୍ରତ କରିଛନ୍ତି ।
• ପ୍ରାଚୀନ ଓ ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମୌର୍ଯ୍ୟ, ଅଶୋକ, ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ, ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ, ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନ, ଆକବର ପ୍ରଭୃତି ମହାପରାକ୍ରମଶାଳା ସମାଟମାନେ ଭାରତରେ ବିଶାଳ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ଏକ ଶାସନାଧୀନ କରି ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ଏକତା ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲେ ।
• ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହିନ୍ଦୀ ଓ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଏକତା ରକ୍ଷା କରିବା ସମ୍ଭବ ହୋଇଛି ।
• ଭାରତର ଧର୍ମ, ଦର୍ଶନ, ସାହିତ୍ୟ, ବିଜ୍ଞାନ, କଳା-ସ୍ଥାପତ୍ୟ, ନୃତ୍ୟ-ସଙ୍ଗୀତ ଆଦି ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଐକ୍ୟ ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିଛି । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଦେଶର ଜନସାଧାରଣ ନିଜକୁ ଭାରତୀୟ ବୂପେ ପରିଚିତି କରାଇ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ଡପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ କାରଶ ଯୋଗୁ ଭାରତାୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ବିଭିନ୍ନତା ମଧ୍ଯରେ ଏକତା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଛି ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଭାରତର ଭୌଗୋଳିକ ବିଭିନ୍ନତା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଅଥଳର ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥିତି, ପ୍ରାକୃତିକ ଗଠନ ଓ ଜଳବାୟୁ ଏକପ୍ରକାର ନୁହେଁ । ଏହାର କେଉଁଠି ଉଚ୍ଚ ପାର୍ବତ୍ୟ ଭୂମି ତ କେଉଁଠି ଶୁଷ୍କ ମରୁଭୂମି ଏବଂ ମାଳଭୂମି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
• ସେହିପରି ଗୋଟିଏ ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ଉଷ୍ଣ ହୋଇଥ‌ିବା ସ୍ଥଳେ ଅନ୍ୟ ଗୋଟିଏ ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ଶୀତଳ କମ୍ବା ନାତଶୀତୋଷ୍ଣ, ବୃଷ୍ଟିପାତ ମଧ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ । ଏହି କାରଣରୁ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଜନବସତିରେ ତାରତମ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଉଦ୍ଭିଦ ଓ ପ୍ରଶୁପକ୍ଷୀ ଦେଖାଯା’ନ୍ତି ।

୨। ଆଲେକ୍‌ ଜାଣ୍ଡର କିଏ ? ସେ କେବେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ? ଏହା ଫଳରେ କ’ଣ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ଆଲୋକ୍‌ଜାଣ୍ଡର ଗ୍ରୀସ୍ ଦେଶର ସମ୍ରାଟ୍ ଓ ଜଣେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ବୀର ଥିଲେ ।
• ସେ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୩୨୭ରେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ଏହାଫଳରେ ପ୍ରାଚ୍ୟ ଓ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇ ଉଭୟ ଦେଶର ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲା ।

୩। ଭାରତକୁ କାହିଁକି ବହୁଧର୍ମର ଦେଶ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ଭାରତରେ ହିନ୍ଦୁ, ବୌଦ୍ଧ, ଜୋରାଷ୍ଟର, ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟାନ୍, ମୁସଲ୍‌ମାନ, ଶିଖ୍ ଓ ଇହୁଦୀ ଆଦି ବହୁ ଧମାବଲମ୍ବାମାନେ ବସବାସ କରନ୍ତି।
• ତେଣୁ ଭାରତକୁ ବହୁଧର୍ମର ଦେଶ ବୋଲି କହାଯାଏ ।

୪। ଖ୍ରୀ.ପୂ. ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତ କେତେଗୋଟି ମହାଜନପଦ ବା ରାଜ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ଖ୍ରୀ.ପୂ. ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତ ଷୋହଳଟି ମହାଜନପଦ ବା ରାଜ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥଲା ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଅଙ୍ଗ, ମଗଧ, କାଶୀ, କୋଶଳ, ଭିଜି, ମଲ୍ଲ, ଚେଦୀ, ଭତ୍ସ, କୁରୁ, ପାଞ୍ଚାଳ, ମତ୍ସ୍ୟ, ସୁର ସେନ, ଅସ୍ମକ, ଅବନ୍ତୀ, ଗାନ୍ଧାର ଓ କାମ୍ବୋଜ ।

୫। କେବେ ଏବଂ କେଉଁ ବଡ଼ଲାଟ୍ ଭାରତରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୮୩୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଗଭଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ୍ ତଥା ବଡ଼ଲାଟ ଲର୍ଡ ଉଇଲିୟମ୍ ବେଣ୍ଟିକ୍ ଭାରତରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ।

୬। ଭାରତରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଛଅଟି ଧର୍ମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି ? ସେଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• ଭାରତରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଛଅଟି ଧର୍ମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ ହିନ୍ଦୁ, ମୁସଲମାନ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟାନ୍, ଶିଖ୍, ବୌଦ୍ଧ ଓ ଜୈନ ।

୭। ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଓ ଜୈନଧର୍ମ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା ମହାଯାନ ଓ ହୀନଯାନ ।
• ଜୈନଧର୍ମ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା ଶ୍ଵେତାମ୍ବର ଓ ଦିଗମ୍ବର ।

୮। ଜୁଦାଇଜ୍‌ କେଉଁ ଧର୍ମକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏହି ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ କେଉଁ ନାମରେ ପରିଚିତ ?
Answer:

• ଇହୁଦୀ ଧର୍ମକୁ ଜୁଦାଇଜମ୍ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ ଜୀଉ ନାମରେ ପରିଚିତ ।

୯। ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟାନମାନେ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟାନମାନେ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା – କାଥୋଲିକ୍ ଓ ପ୍ରୋଟେଷ୍ଟାଣ୍ଟ ।

୧୦। ଚତୁର୍ଧାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଭାରତର ଉତ୍ତର ଦିଗରେ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ବଦ୍ରିନାଥ, ପୂର୍ବରେ ଓଡ଼ିଶାର ପୁରୀ, ଦକ୍ଷିଣରେ ତାମିଲନାଡୁର ରାମେଶ୍ଵରମ୍ ଓ ପଶ୍ଚିମରେ ଗୁଜରାଟର ଦ୍ଵାରକା ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମର ଚତୁର୍ଧାମ ଭାବେ ବିବେଚିତ ।

୧୧। ଭାରତୀୟମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ପାଳନ କରାଯାଇଥ‌ିବା କେତେକ ପର୍ବର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଭାରତୀୟମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ପାଳନ କରାଯାଇଥ‌ିବା କେତେକ ପର୍ବର ନାମ ହେଲା ହୋଲି, ଦଶହରା, ଦୀପାବଳୀ, ଇଦ୍ର, ମହରମ୍, ଖ୍ରୀଷ୍ଟମାସ୍, ନୂଆବର୍ଷ, ବୁଦ୍ଧ ଜୟନ୍ତୀ, ମହାବୀର ଜୟନ୍ତୀ,ଗରନାନକ ଜୟନ୍ତୀ ଇତ୍ୟାଦି ।

୧୨। ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନ ସମୟରେ ଭାରତରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ମାଧ୍ୟମ ରୂପେ କେଉଁ ଭାଷାର ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା। ? ଏହି ଭାଷାର ବ୍ୟବହାର କେଉଁଠାରେ ହେଉଥିଲା ?
Answer:

• ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନ ସମୟରେ ଭାରତରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ମାଧ୍ୟମ ରୂପେ ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା ।
• ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓ କୋର୍ଟ କଚେରିରେ ଭାଷାର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିଲା ।

A. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। କେଉଁ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ବିଭାଜନ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।
Answer:
ଜୋରାଷ୍ଟ୍ରରୀୟ ଓ ବାହାଇମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ବିଭାଜନ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।

୨। ଭାରତର ସର୍ବପୁରାତନ ଭାଷାର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଭାରତର ସର୍ବପୁରାତନ ଭାଷାର ନାମ ହେଉଛି ପ୍ରାକୃତ ।

୩। ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଆଗମନ ଫଳରେ ଭାରତରେ କେଉଁ ଭାଷାର ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଆଗମନ ଫଳରେ ଭାରତରେ ଉଦ୍ଭୁ ଓ ପାରସୀ ଭାଷାର ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା ।

୪। କେଉଁ ଭାଷା ସମସ୍ତ ଭାରତବାସୀଙ୍କୁ ଏକ ଶାସନାଧୀନରେ ରଖ୍ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା ?
Answer:
ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ସମସ୍ତ ଭାରତବାସୀଙ୍କୁ ଏକ ଶାସନାଧୀନରେ ରଖିବାପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା ।

୫। ସ୍ବାଧୀନ ଭାରତରେ କେଉଁ ଭାଷାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରଭାଷାର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଗଲା ।
Answer:
ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତରେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରଭାଷାର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଗଲା ।

୬ | ଇଣ୍ଡୋ-ଗ୍ରୀକ୍ କଳା ଏବଂ ଇଣ୍ଡୋ-ଇସ୍‌ଲାମିକ୍ କଳାଶୈଳୀର ସୃଷ୍ଟି କିପରି ହୋଇଛି ?
Answer:
ଭାରତ ଓ ଗ୍ରୀକ୍ ଶୈଳୀର ମିଶ୍ରଣରେ ଇଣ୍ଡୋ-ଗ୍ରୀକ୍ କଳାଶୈଳୀ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଶୈଳୀର ମିଶ୍ରଣରେ ଇଣ୍ଡୋ-ଇସ୍‌ଲାମିକ୍ କଳାଶୈଳୀର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।

୭ । ପ୍ରାଚୀନ କାଳର ମୁନିଋଷିମାନେ ଗଙ୍ଗା, ଯମୁନା ଆଦି ନଦୀମାନଙ୍କୁ କ’ଣ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା, କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ପ୍ରାଚୀନ କାଳର ମୁନିଋଷିମାନେ ଗଙ୍ଗା, ଯମୁନା ଆଦି ନଦୀମାନଙ୍କୁ ଦେବୀ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

୮। ଭାରତର ଉତ୍ତରରେ କ’ଣ ଅବସ୍ଥିତ ?
Answer:
ଭାରତର ଉତ୍ତରରେ ହିମାଳୟ ପର୍ବତମାଳା ଅବସ୍ଥିତ।

୯। ଖ୍ରୀ.ପୂ. ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତରେ କେତୋଟି ରାଜତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଦୁଇଟି ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା ?
Answer:
ଖ୍ରୀ.ପୂ. ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତରେ ଚଉଦଟି ରାଜତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଦୁଇଟି ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ରାଜ୍ୟ ଥଲା ।

୧୦। ପ୍ରାଚୀନ ଯୁଗରେ ରାଜାମାନେ କେଉଁ କେଉଁ ଉପାଧ୍ଧରେ ନିଜକୁ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରାଚୀନ ଯୁଗରେ ରାଜାମାନେ ନିଜକୁ ମହାରାଜା ରାଜାଧୁରାଜ, ମହାରାଜାଧରାଜ, ଚକ୍ରବର୍ତୀ ଓ ସମ୍ରାଟ ଆଦି ଉପାଧ୍ଧରେ ନିଜକୁ ଭୂଷିତ କରୁଥିଲେ ।

୧୧। ଭାରତରେ ଡାକସେବା କେବେ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଭାରତରେ ୧୮୫୪ ମସିହାରେ ଡାକସେବା ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା

B. ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ବୈଦିକ ଯୁଗରେ କେଉଁ ଧର୍ମର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରହିଥିଲା ?
Answer:
ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ଧର୍ମ

୨। ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ବିଭିନ୍ନତାରେ ଏକତା

୩। ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ପ୍ରଚାର ପାଇଁ ସମ୍ରାଟ ଅଶୋକ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଓ କନ୍ୟାଙ୍କୁ କେଉଁ ସ୍ଥାନକୁ ପଠାଇଥିଲେ ?
Answer:
ସିଂହଳ

୪। ପ୍ରାଚୀନ କାଳର ମୁନିଋଷିମାନେ ହିମାଳୟ ପର୍ବତକୁ କ’ଣ ଭାବେ ବର୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଦେବସ୍ଥାନ

୫। ଭାରତରେ କେଉଁ ବଡ଼ଲାଟଙ୍କଦ୍ଵାରା ଏକ ସମାନ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାଦାନର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥୁଲା ?
Answer:
ଲର୍ଡ଼ ଡେଲ ହାଉସୀ

୬ । ଦ୍ରାବିଡ଼ ଜାତିର ଲୋକଙ୍କୁ ଅନ୍ୟଥା କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ମେଡ଼େଟେରେ ନି ଆନ୍

୭ । ‘ବୈଜ୍ଞାନିକ ପଦ୍ଧତିରେ ବିଭିନ୍ନ ମାନବଗୋଷ୍ଠୀର ତୁଳନାତ୍ମକ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ଭାରତ ସଂଗ୍ରହାଳୟ’’– ଏ ଉକ୍ତିଟି କାହାର ?
Answer:
ଐତିହାସିକ ଭିନ୍‌ସେଣ୍ଟ ସ୍ମିଥ୍

୮। ମଧ୍ୟଯୁଗର ଶେଷଭାଗରେ କେଉଁ ଧର୍ମମତ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକତା ଭାବ ଜାଗ୍ରତ କଲା ?
Answer:
ସତ୍ୟପୀର

୯। ‘ଆର୍ଯ୍ୟ ସମାଜ’ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଏ ?
Answer:
ଦୟାନନ୍ଦ ସରସ୍ଵତୀ

୧୦। ଥ୍ ଓସୋଫି କାଲ୍ ସୋସାଇଟି’ କିଏ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆନି ବେ ଶାନ୍ତ

୧୧। ‘ଅହମ୍ମଦିଆ’ ଆନ୍ଦୋଳନ କିଏ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମିର୍ଜା ଘୁଲାମ୍ ଅହମ୍ମଦ

୧୨। ‘ଆଲିଗଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ’ ସହ ଜଡ଼ିତ ଜଣେ ନେତାଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ?
Answer:
ସୟଦ୍ ଅହମ୍ମଦ ଖାନ୍

୧୩। ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ କେତୋଟି ମାତୃଭାଷା ଥ‌ିବାର ଜଣାଯାଏ ?
Answer:
୧୬୫୨

୧୪ । ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ କେତୋଟି କଥ୍ୟ ଭାଷା ରହିଛି ?
Answer:
୫୪୪

୧୫ । କେଉଁ ବଂଶର ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ଗୁରୁତ୍ଵ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ?
Answer:
ଗୁପ୍ତବଂଶ

୧୬ । କେଉଁ ଅନୁଷ୍ଠାନଟି ରାଜା ରାମମୋହନ ରାୟଙ୍କଦ୍ୱାରା ହୋଇଥୁଲା ?
Answer:
ବ୍ରାହ୍ମ ସମାଜ

୧୭। ରାମକୃଷ୍ଣ ମିଶନ କେବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୮୯୭ ମସିହା

୧୮। ଆମ ସମ୍ବିଧାନରେ କେତୋଟି ଭାଷାକୁ ସ୍ବୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
୨୨ଟି

୧୯। ଭାରତର ସର୍ବପୁରାତନ ଭାଷା କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରାକୃତ

୨୦। ମୁସଲମାନମାନଙ୍କର ଭାରତକୁ ଆଗମନ ଫଳରେ କେଉଁ ଭାଷାର ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଉର୍ଦୁ ଓ ପାରସୀ

୨୧। ଦିନ୍-ଇ-ଲ୍ଲାହୀ ଧର୍ମ କେବେ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୫୮୧ ମସିହା

୨୨। କଥକଲି ନୃତ୍ୟଶୈଳୀ କେଉଁ ପ୍ରଦେଶରୁ ଉଦ୍ଭବ ହୋଇଛି ?
Answer:
କେରଳ

୨୩। ଗୁପ୍ତଯୁଗରେ କେଉଁ ଭାଷାର ଗୁରୁତ୍ଵ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ?
Answer:
ସଂସ୍କୃତ

୨୪। ଭାରତନାଟ୍ୟମ୍ କେଉଁ ରାଜ୍ୟରୁ ଉଦ୍ଭବ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ତାମିଲନାଡୁ

୨୫। ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶରୁ କେଉଁ ନୃତ୍ୟଶୈଳୀର ଉଦ୍ଭବ ହୋଇଥୁଲା ?
Answer:
କୁଚିପୁଡ଼ି

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧। ତାମିଲନାଡୁରେ ______________ ନୃତ୍ୟଶୈଳୀ ପ୍ରଚଳିତ ।
Answer:
ଭାରତନାଟ୍ୟମ୍

୨। ସମ୍ବିଧାନରେ _______________ ଟି ଭାଷାକୁ ସ୍ବୀକୃତି ଦିଆଯାଇଛି ।
Answer:
୨୨

୩। ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ଧର୍ମର ସମନ୍ଵୟରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ______________ ଧର୍ମମତ ଉଭୟ ସମ୍ପ୍ର ଦାୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକତା ଭାବ ଜାଗ୍ରତ କରିଥିଲା ।
Answer:
ସତ୍ୟପୀର

୪। ରାଜା ରାମମୋହନ ରାୟ _____________ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ବ୍ରାହ୍ମ ସମାଜ

୫। ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ୍ ______________ ଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଲର୍ଡ ଉଇଲିୟମ୍ ବେଣ୍ଟିକ୍

୬। ଭାରତରେ ଚାରିଦିଗରେ ସ୍ଥାପିତ ହିଦୁତୀର୍ଥ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼କୁ ____________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଚତୁ ର୍ଧାମ

୭। ଦ୍ଵାରକା ଭାରତର _____________ ରାଜ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଗୁଜରାଟ

୮ । ଭାରତର ସର୍ବପୁରାତନ ଭାଷା ହେଉଛି ______________ ।
Answer:
ପ୍ରାକୃତ

୯। ରାମକୃଷ୍ଣ ମିଶନ ______________ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଣା କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
୧୮୯୭

୧୦। ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରୁ ______________ ନୃତ୍ୟଶୈଳୀର ଉଦ୍ଭବ ହୋଇଥୁଲା
Answer:
କୁଚିପୁଡ଼ି ।

D. ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (X) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

୧। ରାଜା ରାମମୋହନ ରାୟ ଆର୍ଯ୍ୟ ସମାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
Answer:
x

୨ । ଦୟାନନ୍ଦ ସରସ୍ୱତୀ ଥଓସୋଫିକାଲ ସୋସାଇଟି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
Answer:
x

୩। ସୟଦ୍ ଅହମ୍ମଦ ଖାଁ ଅହମ୍ମଦିଆ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
Answer:
x

୪। ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୫୪୪ଟି ମାତୃଭାଷା ରହିଛି ।
Answer:
x

୫। ଆମ ଦେଶର ସର୍ବପୁରାତନ ଭାଷା ସଂସ୍କୃତ ।
Answer:
x

୬ । କୁଚିପୁଡ଼ି ନୃତ୍ୟ ତାମିଲନାଡୁରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।
Answer:
x

୭ । ଭାରତନାଟ୍ୟମ୍‌ର ଉଦ୍ଭବ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
x

୮ । ଗୁପ୍ତଯୁଗରୁ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ଗୁରୁତ୍ଵ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ।
Answer:
✓

୯ । ଭାରତରେ ଇଂରେଜୀ ଶିକ୍ଷା ଉଇଲିୟମ ବେକ୍ନିକ୍ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
✓

୧୦। ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତରେ ୧୫ଟି ମହାଜନପଦ ଥିଲା ।
Answer:
x

E. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

F. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଭ୍ରମ ।

୧। ଲର୍ଡ ଉଇଲିୟମ୍ ବେଣ୍ଟିକ୍ ଭାରତରେ ମୌଳିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା

୨। ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ଭାରତର ସର୍ବପୁରାତନ ଭାଷା ଭାବେ ‘ପରିଗଣିତ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ପ୍ରାକୃତ,

୩। ବଦ୍ରିନାଥ ଭାରତର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଉତ୍ତର,

୪। ରାଜା ରାମମୋହନ ରାୟ ପ୍ରାର୍ଥନା ସମାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ବ୍ରାହ୍ମ ସମାଜ,

୫। ଆମ ଦେଶରେ ୧୬୨୫ଟି ମାତୃ ଭାଷା ଥ‌ିବାର ଜଣାଯାଏ ।
Answer:
୧୬୫୨,

୬। ଋକବେଦରୁ ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଂଗୀତର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି ।
Answer:
ସାମବେଦ

୭। ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ମୁନିଋଷିମାନେ ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ପର୍ବତକୁ ‘ଦେବସ୍ଥାନ’ ଭାବେ ବିବେଚନା କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ହିମାଳୟ

୮। ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାର ସ୍ରଷ୍ଟା ଥିଲେ ଲୋହିତ ଭାରତୀୟମାନେ ।
Answer:
ଦ୍ରାବିଡ଼ମାନେ

୯। ଏକାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଭାରତରେ ବିଧ୍ବଦ୍ଧଭାବେ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ପ୍ରଚାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମ,

୧୦। ନିମ୍ନ ଜାତିର ଶିଙ୍ଖାମାନଙ୍କୁ ସର୍ଦାର କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ମଜହବି,

୧୧। ମୌର୍ଯ୍ୟ ଯୁଗରୁ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ଗୁରୁତ୍ଵ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥୁଲ ।
Answer:
ଗୁପ୍ତ,

୧୨। ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତରେ ୧୫ଟି ମହାଜନପଦ ଥିଲା ।
Answer:
୧୬ଟି,

୧୩। କଥାକଲି ନୃତ୍ୟଶୈଳୀ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରୁ ଉଦ୍ଭବ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
କେରଳ,

୧୪। ଦ୍ଵାରକା ଭାରତର ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ରାଜ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଗୁଜରାଟ,

୧୫। ଭାରତରେ ଚାରି ଦିଗରେ ସ୍ଥାପିତ ହିନ୍ଦୁତୀର୍ଥ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ପବିତ୍ରଧାମ କୁହାଯାଇଥାଏ ।
Answer:
ଚତୁର୍ଧାମ

G. ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ସଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. ନୃତତ୍ତ୍ଵବିଦ୍ ଡକ୍ଟର ବିରଜା ଶଙ୍କର ଗୁହାଙ୍କ ମତରେ ଭାରତରେ କେତେ ପ୍ରକାର ଜାତିର ଲୋକ ଅଛନ୍ତି ?
(A) ୨
(B) ୩
(C) ୪
(D) ୬
Answer:
(D) ୬

2. କେବେ ବମ୍ବେଠାରୁ ଥାନେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଥମ ରେଳପଥ ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୧୮୫୩
(B) ୧୮୬୪
(C) ୧୮୬୨
(D) ୧୮୭୦
Answer:
(A) ୧୮୫୩

3. ମୁସଲମାନମାନେ କେତୋଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ?
(A) ୧
(C) ୩
(B) ୨
(D) ୪
Answer:
(B) ୨

4. ନିମ୍ନ ଜାତିର ଶିଙ୍ଖାମାନଙ୍କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ମଜହବି
(B) ସୁନି
(C) ସର୍ଦାର
(D) ସିହା
Answer:
(A) ମଜହବି

5. ଭାରତରେ କେତୋଟି କଥ୍ୟ ଭାଷା ରହିଛି ?
(A) ୫୪୩
(C) ୫୪୫
(B) ୫୪୧
(D) ୫୪୪
Answer:
(D) ୫୪୪

6. ଭାରତରେ କେବେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୧୮୮୩
(B) ୧୮୩୫
(C) ୧୮୫୩
(D) ୧୮୬୪
Answer:
(B) ୧୮୩୫

7. ପ୍ରାର୍ଥନା ସମାଜ କିଏ ଗଢ଼ିଥିଲେ ?
(A) ଗୋବିନ୍ଦ ରାନାଡ଼େ
(B) ଦୟାନନ୍ଦ ସରସ୍ବତୀ
(C) ବିବେକାନନ୍ଦ
(D) ଆନିବେସାନ୍ତ
Answer:
(A) ଗୋବିନ୍ଦ ରାନାଡ଼େ

8. ବଦ୍ରିନାଥ ଭାରତର କେଉଁ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
(A) ଉତ୍ତର
(B) ଦକ୍ଷିଣ
(C) ପୂର୍ବ
(D) ପଶ୍ଚିମ
Answer:
(A) ଉତ୍ତର

9. ରାମକୃ ଷ୍ଣ ମିଶନ କେଉଁ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା ?
(A) ୧୮୯୨
(B) ୧୮୯୭
(C) ୧୮୯୫
(D) ୧୮୯୯
Answer:
(B) ୧୮୯୭

10. କଥାକଲି ନୃତ୍ୟଶୈଳୀ କେଉଁ ପ୍ରଦେଶରୁ ଉଦ୍ଭବ ହୋଇଛି ?
(A) କେରଳ
(B) ତାମିଲନାଡୁ
(C) ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ
(D) ମଣିପୁର
Answer:
(A) କେରଳ

11. କେଉଁ ଧର୍ମ ଭାରତର ସର୍ବପୁରାତନ ଧର୍ମ ଭାବେ ପରିଚିତ ?
(A) ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ
(B) ହିନ୍ଦୁଧର୍ମ
(C) ଜୈନଧର୍ମ
(D) ଇସଲାମ୍ ଧର୍ମ
Answer:
(B) ହିନ୍ଦୁଧର୍ମ

12. ବୈଦିକ ଯୁଗରେ କେଉଁ ଧର୍ମର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରହିଥିଲା ?
(A) ଭକ୍ତିଧର୍ମ
(B) ଜୈନଧର୍ମ
(C) ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ଧର୍ମ
(D) ଶିଙ୍ଖଧର୍ମ
Answer:
(C) ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ଧର୍ମ

13. କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ ସମସ୍ତ ଭାରତୀୟ ନିଜକୁ କାହାର ସନ୍ତତିରୂପେ ବିବେଚନା କରିଥା’ନ୍ତି ?
(A) ଭରତ
(B) ଦୁଷ୍ମନ୍ତ
(C) ଯୁଧିଷ୍ଠିର
(D) ନକୁଳ
Answer:
(A) ଭରତ

14. କେଉଁମାନେ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାର ସ୍ରଷ୍ଟା ଥିଲେ ?
(A) ଆର୍ଯ୍ୟ
(B) ଦ୍ରାବିଡ଼
(C) ନରଡ଼ିକ୍
(D) ମଙ୍ଗୋଲଏଡ଼୍
Answer:
(B) ଦ୍ରାବିଡ଼

15. ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରାୟ କେତେ ବର୍ଷଠାରୁ ଅଧ୍ଵକ ପୁରାତନ ?
(A) ଦୁଇ ହଜାର
(B) ତିନି ହଜାର
(C) ପାଞ୍ଚ ହଜାର
(D) ଛଅ ହଜାର
Answer:
(C) ପାଞ୍ଚ ହଜାର

16. ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତାଭାବେ କିଏ ପରିଚିତ ?
(A) ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ
(B) ମହାବୀର ଜୀନ
(C) ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ
(D) ଚୈତନ୍ୟ
Answer:
(C) ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ

17. କିଏ ଜୈନଧର୍ମର ଶେଷ ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ ?
(A) ଋଷଭନାଥ
(B) ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ
(C) ପାର୍ଶ୍ଵନାଥ
(D) ମହାବୀର ବର୍ଷମାନ
Answer:
(D) ମହାବୀର ବର୍ଷମାନ

18. କେଉଁ ଧର୍ମ ସଂପ୍ରଦାୟର ଲୋକେ ହୀନଯାନ ଓ ମହାଯାନ ନାମରେ ଦୁଇ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ?
(A) ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ
(B) ଜୈନଧର୍ମ
(C) ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମ
(D) ଶାକ୍ତଧର୍ମ
Answer:
(A) ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ

19. କେଉଁ ଧର୍ମ ସଂପ୍ରଦାୟର ଲୋକେ ଶ୍ୱେତାମ୍ବର ଓ ଦିଗମ୍ବର ନାମରେ ଦୁଇ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ?
(A) ଶୈବଧର୍ମ
(B) ଜୈନଧର୍ମ
(C) ଶିଖ୍ ଧର୍ମ
(D) ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ
Answer:
(B) ଜୈନଧର୍ମ

20. କେଉଁ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ବିଭାଜନ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ?
(A) ଇହୁଦୀ
(B) ଜୋରାଷ୍ଟରୀୟ
(C) ହିନ୍ଦୁ
(D) ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ୍
Answer:
(B) ଜୋରାଷ୍ଟରୀୟ