Prasanna

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class English Solutions Follow-Up Lesson 5 Loveliest of Trees Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 English Solutions Follow-Up Lesson 5 Loveliest of Trees

BSE Odisha 7th Class English Follow-Up Lesson 5 Loveliest of Trees Text Book Questions and Answers

Pre-Reading (ପ୍ରାକ୍-ପଠନ):

Your teacher will introduce the lesson in the following way.

Question 1.
Can you recognize these flowers? (Teacher show the flowers in picture)
( ଛବିରେ ଫୁଲମାନକୁ ଦେଖାଇ) ( ଏ ଫୁଲଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନି ପାରୁଛ ?)
Answer:
Yes, we can recognize these flowers. They are zinnia, hibiscus (china rose), lotus, and rose flowers respectively.

Question 2.
How do you feel when you see a tree full of flowers?
(ବୃକ୍ଷଟିଏ ଫୁଲରେ ଭରିଥୁବା ଦେଖ‌ିଲେ ତୁମେ କିଭଳି ଅନୁଭବ କର ? )
Answer:
When we see a tree is full of flowers we think the tree is laughing with merriment. We feel pleasure from this sight.
Let’s see how a poet feels when he sees a tree full of flowers.
(ଚାଲ ଦେଖିବା ଗୋଟିଏ ଗଛ ଫୁଲରେ ଭରପୂର ଥ‌ିବା ଦେଖ୍ ଜଣେ କବି କ’ଣ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ?)

While-Reading (ପଠନକାଳୀନ ):

1. Your teacher will read the poem aloud, and you will listen to him/her without opening your books.
(ତୁମ ଶିକ୍ଷକ କବିତାଟି ଉଚ୍ଚସ୍ବରରେ ପଢ଼ିବେ । ବହି ନଖୋଲି ତୁମେ କେବ ତାଙ୍କୁ ଶୁଣିବ ।)
2. S/he will read the poem aloud for the second time and you will listen to him / her following the poem in your books.
(ତୁମ ଶିକ୍ଷକ ଦ୍ଵିତୀୟବାର ଉଚ୍ଚସ୍ବରରେ ପଢ଼ିବେ ଏବଂ ତୁମେ ବହିରୁ କବିତାଟିକୁ ଧାଡ଼ି ଧାଡ଼ି କରି ଦେଖ ।)
3. Read the poem silently and try to answer the questions asked by your teacher.
(କବିତାଟିକୁ ତୁମେ ନୀରବରେ ପାଠ କର ଏବଂ ଶିକ୍ଷକ ପଚାରିଥିବା ପ୍ରଶ୍ନସବୁର ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକର ।)

Text (ପାଠ୍ୟବସ୍ତୁ):

Loveliest of trees, the cherry now
Is hung with bloom along the bough.
And stands about the woodland ride
Wearing white for Eastertide

Now my threescore years and ten,
Twenty will not come again,
And take from seventy springs a score,
It only leaves me fifty more.

And since to look at things in bloom
Fifty springs are little room,
About the woodlands, I go
To see the cherry hung with snow.

ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ:
ସୁନ୍ଦରତମ ବୃକ୍ଷରାଜି, ଆଜି ସେହି ଚେରି
ଝୁଲୁଛି ଫୁଟା ଫୁଲଧରି ଶାଖା ସବୁ ଭରି,
ପର୍ବତିଆ କ୍ଷେତ ଧାରେ ଧାରେ ଠିଆ ହୋଇ
ଶୁଭ୍ର ଆଚ୍ଛାଦିତ ଆଭୂଷିତ ଇଷ୍ଟର ଢେଉରେ ।

ଅଧୁନା ମୋ ତିନିକୋଡ଼ି ବର୍ଷ ଏବଂ ଦଶ
କୋଡ଼ିଏ ତ ବାହୁଡ଼ି ନ ଆସେ,
ଏବଂ ଘେନିଯାଏ ସତୁରୀରୁ କୋଡ଼ିଏ ବସନ୍ତ
କେବଳ ସେ ମୋତେ ଛାଡ଼ିଦିଏ ଅଧୂକୁ ପଚାଶ ।

ଏବଂ ସେହିଠାରୁ ଚାହିଁରହେ ଫୁଲ ଜୁଆରକୁ
ପଚାଶ ବସନ୍ତ କିଛି ନୁହେଁ ପରା ତା’ର
ଯେବେ ଯାଏ ମୁଁ ତା’ପାଶେ ପାହାଡ଼ ପ୍ରାନ୍ତରେ
ଚେରିଗଛ ଦେଖ‌ିବାକୁ ବରଫ ଦୋଳିରେ ।

Notes And Glossary (ଶବ୍ଦାର୍ଥ):

loveliest (ଲଭ୍ଲିଏଷ୍ଟ) – ସୁନ୍ଦରତମ
cherry (ଚେରି) – ନାଲି ରଙ୍ଗର ଚେରିକୋଳି
hung (ହଙ୍ଗ୍) – ଝୁଲି ରହିବା
bloom (ବ୍ଲୁମ୍) – ଫୁଲ ଫୁଟିବା
bough (ବାଓ) – ଶାଖାପ୍ରଶାଖା
ride (ରାଇଡ଼୍) – ଆରୋହଣ କରିବା
woodland (ଉଡଲ୍ୟାଣ୍ଡ୍) – ଜଙ୍ଗଲିଆ ଅଞ୍ଚଳ
wearing (ଓୟରିଙ୍ଗ୍) – ପିନ୍ଧିଥ‌ିବା
tide (ଟାଇଡ୍) – ଡେଉ ବା ଜୁଆର
score (ସ୍କାର) – କୋଡ଼ିଏ
spring (ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍) – ବସନ୍ତ
leaves (ଲିଭସ୍) – ଛାଡିଦିଏ
since (ସିନ୍ସ) – ପରଠାରୁ
snow (ତୁଷାର) – ବରଫ

Comprehension Questions (ବୋଧପରିମାପକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ):

Question 1.
What is the poem about?
( କବିତାଟି କେଉଁ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ?)
Answer:
The poem is about the beauty and life of a cherry tree.

Question 2.
Which word tells that ’cherry with flower’ is the nicest of all trees?
(କେଉଁ ଶବ୍ଦ କହୁଛି ଯେ, ଚେରି ଫୁଲରେ ସଜେଇ ହୋଇ ସବୁ ଗଛ ମଧ୍ୟରେ ସୁନ୍ଦରତମ ?)
Answer:
The phrase “hung with bloom” tells that cherry with flowers is the nicest of all trees.

Question 3.
Where does the tree stand?
((ଚେରି) ଗଛ କେଉଁଠି ଥାଏ ?)
Answer:
The tree stands in woodland.

Question 4.
What do the trees wear for Eastertide?
((ଚେରି) ଗଛସବୁ କ’ଣ ପିନ୍ଧିଥାଏ ଇଷ୍ଟର ଢେଉ ପାଇଁ ? )
Answer:
‘Easter’ is a Christian festival. The people do merrymaking. So the cherry enjoys the festival wearing white flowers.

Question 5.
What does ‘white’ refer to here?
(ଧଳା ବା ଶୁଭ୍ରତା ଏଠି କାହାକୁ ସୂଚାଏ ?)
Answer:
“White” refers to a white dress. As it is an Easter festival, the cherry wears a white dress.

Question 6.
Why is cherry dressed in white?
(ଚେରିଗଛ କାହିଁକି ଶୁଭ୍ର ବା ଧଳା ପୋଷାକ ପରିଧାନ କରିଥାଏ ?)
Answer:
As it is the Easter festival, the cherry wears white flowers to enjoy the festival.

Question 7.
The first stanza describes the cherry tree. How is the second stanza different from the first stanza?
(ପ୍ରଥମ ପଦ ଚେରି ଗଛ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରେ । ଦ୍ୱିତୀୟ ପଦ କିଭଳି ପ୍ରଥମ ପଦଠାରୁ ଭିନ୍ନ ?)
Answer:
The first stanza describes the cherry tree. But the second stanza describes the normal life of man.

Question 8.
How many years are there in a score?
(କୋଡ଼ିରେ କେତେ ବର୍ଷ ଥାଏ ?)
Answer:
There are twenty years in a score.

Question 9.
How many years are there in three scores?
(ତିନି କୋଡ଼ିରେ କେତେ ବର୍ଷ ଥାଏ ? )
Answer:
There are sixty years in three Scores.

Question 10.
What is the normal life span of humans according to the Bible?
(ବାଇବେଲ୍‌ ବା ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ ଅନୁସାରେ ମଣିଷର ସାଧାରଣତ ଜୀବନକାଳ କେତେ ବର୍ଷ ?)
Answer:
According to Bible the normal life span of humans is seventy.

Question 11.
How old is the poet?
(କବିଙ୍କୁ କେତେ ବର୍ଷ ?)
Answer:
The poet is twenty years old.

Question 12.
Why does he deduct twenty years from seventy years?
(ସେ କାହିଁକି ୭୦ ବର୍ଷରୁ ୨୦ ବର୍ଷ ବାଦ୍ ଦିଅନ୍ତି ?)
Answer:
The poet has deducted twenty years from seventy years because he has already enjoyed twenty years from the normal life of seventy.

Question 13.
How many years does he suppose to live?
(ସେ କେତେ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନ୍ଧୁ ରହିବାକୁ ଆଶା ରଖନ୍ତି ?)
Answer:
The poet is supposed to live another fifty years.

Question 14.
Is a fifty year life enough to see and enjoy the nature?
(ପଚାଶ ବର୍ଷର ଜୀବନ କ’ଣ ପ୍ରକୃତିକୁ ଦେଖ୍ ଉପଭୋଗ କରିବା ନିମିତ୍ତ ଯଥେଷ୍ଟ ? )
Answer:
No, fifty years is not enough to see and enjoy the nature.

Question 15.
Why is the poet in a hurry to go to the woodland?
(କବି କାହିଁକି ପାହାଡ଼ ପ୍ରାନ୍ତକୁ ଯିବାକୁ ବ୍ୟଗ୍ର ହୁଅନ୍ତି ?)
Answer:
The poet wants more and more to enjoy nature. But fifty years is not enough to enjoy the beauties of nature. So he is in a hurry to go to the woodland to enjoy beauties nature.

Question 16.
Does the third stanza start from the second stanza? How?
(ତୃତୀୟ ପଦ କ’ଣ ଦ୍ଵିତୀୟ ପଦଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ? କିପରି ?)
Answer:
Yes, the third stanza starts from the second stanza. The third stanza begins with the word ‘And’ and this means it is a continuation of the 2nd stanza.

Question 17.
Is the poet a lover of nature? How do you know?
(କବି କ’ଣ ପ୍ରକୃତିପ୍ରେମୀ ? ତୁମେ କିପରି ଜାଣୁଛ ?)
Answer:
Yes, the poet is a lover of nature. We know this from his hurries to go to the woodland to enjoy cherry hung with blossom.

Question 18.
What does ‘springs’ mean?
(ବସନ୍ତଗୁଡ଼ିକ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝୁଛ ?)
Answer:
Spring refers to one year. Because spring comes after one year. So here springs refer to years.

Question 19.
When cherry blooms, it does not have any leaf. Name a flower plant in our country similar to cherry.
(ଯେତେବେଳେ ଚେରି ଫୁଟେ, ତା’ର କୌଣସି ପତ୍ର ନଥାଏ । ଆମ ଦେଶରେ ଥ‌ିବା ଚେରି ଭଳି ଏକ ଫୁଲଗଛର ନାମ କୁହ ।)
Answer:
Lily is similar to cherry.

Word Note:
(The words/phrases have been defined mostly on their contextual meanings)

beams (ବିମ୍ସ) – sunlight (ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ)
boughs (ବାଓଜ୍) – branches (ଗଛର ଶାଖା ବା ଡାଳ)
cherry (ଚେରୀ) – a small sweet fruit (ଚେରିକୋଳି)
drowsy (ଡ୍ରୋଜି) – sleepy (ନିଦ୍ରାଳୁ ବା ନିଦ୍ରା ବିଜଡ଼ିତ ଭାବ)
Eastertide (ଇଷ୍ଟରଟାଇଡ୍) – Eastertime, Easter festival time of the Christians (ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମୀମାନଙ୍କର ଇଷ୍ଟର ପର୍ବ ସମୟ)
floats (ଫ୍ଲୋସ୍) – moves in the sky (ଆକାଶରେ ଭାସେ ବା ଦେଖାଯାଏ )
gather (ଗ୍ୟାଦର) – collect (ଏକତ୍ରିତ କରେ-ପକ୍ଷୀମାନେ ବସା ବାନ୍ଧି ରୁହନ୍ତି)
harm (ହାର୍ମ) – hurt, damage (କ୍ଷତି କରିବା)
hum (ହମ୍) – sing in very low voice (ଗୁଣୁଗୁଣୁ ହୋଇ ଗାଇବା)
hung with bloom (ହଙ୍ଗ୍ ଉଇଥ୍ ବ୍ଲମ୍) – ripe cherry hanging from the tree (ବୃକ୍ଷର ଶାଖାପ୍ରଶାଖାରେ ପାଚି ଓହଳିଥିବା ଚେରିକୋଳି)
lullaby (ଲୁଆବେ) – song to make children to sleep (ଶିଶୁକୁ ଶୁଆଇବା ପାଇଁ ଗୀତ-ଧୋରେ ବାଇଆ ଧୋ ପରି)
score (ସ୍କୋର) – twenty (କୋଡିଏ)
three scores years and ten (ଥ୍ରି ସ୍କୋର୍‌ସ୍ ଇୟର୍‌ସ ଆଣ୍ଡ୍ ଟେନ୍) – 70 years (the normal life span (time) of man).
woodland (ଉଲ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ) – forest area (ବନଭୂମି)

BSE Odisha 7th Class English Solutions Follow-Up Lesson 5 Loveliest of Trees Important Questions and Answers

(A) Choose the right answer from the options.

Question 1.
The poem is about the
(a) nature
(b) beauties of nature
(c) cherry trees
(d) human life
Answer:
(c) cherry trees

Question 2.
The poet of this poem is _____________.
(a) A. E. Housman
(b) W. Wordsworth
(c) Lord Tennyson
(d) none of these
Answer:
(a) A.E. Housman

Question 3.
The cherry hung with bloom
(a) under the bough
(b) along the bough
(c) on the top branches of the tree
(d) on the lower branches of the tree.
Answer:
(b) along the bough

Question 4.
What is the age of the poet now?
(a) 20
(b) 50
(c) 70
(d) 90
Answer:
(a) 20

Question 5.
In the woodland cherry hung _____________.
(a) with snow
(b) with dust
(c) in snow
(d) none of these
Answer:
(a) with snow

(B) Answer the following questions.

Question 1.
Which line tells that the poet has already enjoyed twenty years of age?
Answer:
The line “Twenty will not come again”. This line shows that the poet has already enjoyed twenty years of age.

Question 2.
“Fifty springs are little room”. Explain.
Answer:
The man nowadays lives for seventy years on average. The poet expects to live another fifty years. But it is not much for him to enjoy the beauties of nature.

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class English Solutions Follow-Up Lesson 1 I Like Bats Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 English Solutions Follow-Up Lesson 1 I Like Bats

BSE Odisha 6th Class English Follow-Up Lesson 1 I Like Bats Text Book Questions and Answers

Session – 1 (ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ):
I. Pre-Reading (ପ୍ରାକ୍-ପଠନ):

→ Socialisation (ସାମାଜିକୀକରଣ):
→ The teacher thinks of a pre-reading activity.
(ଶିକ୍ଷକ ଏକ ପଢ଼ିବା ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ କାର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ।)

→ You may use pictures. You may also link the poem with the poem of the main lesson.
(ତୁମେ ଛବିଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରିପାର । ତୁମେ କବିତାଟିକୁ ମୁଖ୍ୟପାଠର କବିତା ସହ ଯୋଡ଼ିପାର ।)

→ What are there in the picture? What do they look like? That’s how bats sleep and rest hanging upside down. What an interesting way of resting and relaxing! Do you like to rest like bats hanging upside down?
(ଛବିରେ କ’ଣ ଅଛି ? ସେମାନେ କିପରି ଦେଖାଯାଉଛନ୍ତି ? ସେହିପରି ଭାବରେ ବାଦୁଡ଼ିମାନେ ଉପରୁ ତଳକୁ ଝୁଲିରହି ଶୁଅନ୍ତି ଏବଂ ବିଶ୍ରାମ ନିଅନ୍ତି । ବିଶ୍ରାମ ନେବା ଓ ନିଦ୍ରାଯିବାର କି କୌତୂହଳଜନକ ଉପାୟ ! ତୁମେ ବାଦୁଡ଼ିମାନଙ୍କ ପରି ଉପରୁ ତଳକୁ ଝୁଲିରହି ବିଶ୍ରାମ କରିବାକୁ ଭଲ ପାଅ କି ?)

→ In the poem ‘Mice’ the poet likes mice. Let’s read this poem to see if the poet likes bats.
(‘Mice” କବିତାରେ, କବି ମୂଷାମାନଙ୍କୁ ଭଲ ପାଇଛନ୍ତି । ଆସ ଆମେ ଏହି କବିତାଟି ପଢ଼ିବା ଏବଂ କବି ବାଦୁଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ଭଲ ପାଆନ୍ତି କି ନାହିଁ ଦେଖୁବା ।)

II. While-Reading (ପଢ଼ିବା ସମୟରେ ):
Follow the steps of the main lesson.
(ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟର ସୋପାନଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁସରଣ କର ।)
TEXT (ବିଷୟବସ୍ତୁ):
Read the poem silently and answer the questions that follow.
(କବିତାଟିକୁ ନୀରବରେ ପଢ଼ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।)

I like bats
Hanging upside down
Like rats. Like silk-cotton fruits
Swinging in wind
What a way to relax and rewind.
I wish I could
Do that
Like a bat
A way to find
After a day’s work
To relax and rewind
Upside down
Hang like bats.
I like bats
Hanging upside down
Like rats.

ଓଡ଼ିଆ ଉଚ୍ଚାରଣ :
ଆଇ ଲାଇକ୍ ବ୍ୟାଟ୍‌ସ୍
ହ୍ୟାଙ୍ଗିଙ୍ଗ୍ ଅପସାଇଡ୍ ଡାଉନ୍
ଲାଇକ୍ ମ୍ୟାଟ୍‌ସ୍ । ଲାଇକ୍ ସିଲ୍‌କ୍-କଟନ୍ ଫୁସ୍
ସୁଇଙ୍ଗିଙ୍ଗ୍ ଇନ୍ ଉଇଣ୍ଡ୍
ଦ୍ଵାଟ୍ ଏ ୱେ ଟୁ ରିଲାକ୍ସ ଆଣ୍ଡ ରିୱାଇଣ୍ଡ୍ ।
ଆଇ ଉଇସ୍ ଆଇ କୁଡ଼୍
ଡୁ ଦ୍ଯାଟ୍
ଲାଇକ୍ ଏ ବ୍ୟାଟ୍
ଏ ୱେ ଟୁ ଫାଇଣ୍ଡ୍
ଆଫ୍‌ଟର୍ ଏ ଡେ’ଜ୍ ୱାର୍କ
ଟୁ ରିଲାକ୍ସ ଆଣ୍ଡ ରିୱାଇଣ୍ଡ୍
ଅପ୍‌ସାଇଡ୍ ଡାଉନ୍
ଆଇ ଲାଇକ୍ ବ୍ୟାଟ୍‌ସ୍ ।
ହ୍ୟାଙ୍ଗିଙ୍ଗ୍ ଅଫ୍‌ସାଇଡ୍ ଡାଉନ୍
ଲାଇକ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ।

Knowing The Key Words (ମୁଖ୍ୟ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଜାଣିବା):

like – ସଦୃଶ
bats – ବାଦୁଡି
hanging – ଫାଶୀ
upside – ଓଲଟା |
down – ତଳକୁ
like – ପରି
rats – ମୂଷା
silk – cotton – ଶିମିଳି-ତୁଳା
fruits – ଫଳ
swinging – ସୁଇଙ୍ଗ୍
in wind — ପବନରେ
could — କରିପାରନ୍ତି |
What a way — କି ଉପାୟ |
find — ଖୋଜିବା
relax — ବିଶ୍ରାମ କରିବା
day’s work — ଦିନର କାମ
rewind – ରିଭାଇଣ୍ଡ୍ |
wish — ଇଚ୍ଛା

ସାରକଥା | ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ:
ମୁଁ ବାଦୁଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ଭଲପାଏ
ସେମାନେ ଉପର ପାଖ ତଳକୁ କରି ଝୁଲୁଥା’ନ୍ତି ମୂଷାମାନଙ୍କ ସଦୃଶ । | ସେମାନେ ପବନରେ ଦୋଳି ଖେଳୁଥା’ନ୍ତି ଶିମିଳି ତୁଳା ଫଳଗୁଡ଼ିକ ପରି । | କି ସୁନ୍ଦର ଉପାୟ ବିଶ୍ରାମ କରିବାର ଏବଂ ପବନରେ ଦୋହଲିବାର । | ମୁଁ ଭାବୁଛି ମୁଁ ସେହିପରି କରି ପାରିଥା’ନ୍ତି ଏକ ବାଦୁଡ଼ି ପରି । | ଗୋଟିଏ ଦିନକର କାମ ପରେ ଏକ ଉପାୟ ଖୋଜି ପାଇବାକୁ ବିଶ୍ରାମ କରିବାକୁ ଏବଂ ପବନରେ ଦୋହଲିବାକୁ । | ଉପର ପାଖ ତଳକୁ କରି ଝୁଲୁଥା’ନ୍ତି ବାଦୁଡ଼ିମାନଙ୍କ ସଦୃଶ । ମୁଁ ଭଲପାଏ ବାଦୁଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ଯେଉଁମାନେ ଉପର ପାଖ ତଳକୁ କରି ଝୁଲୁଥା’ନ୍ତି ମୂଷାମାନଙ୍କ ଭଳି ।

Comprehension Questions : (ବୋଧମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ)

The teacher is to try to frame his/her own questions. Here are some for him/her.
(ଶିକ୍ଷକ ତାଙ୍କର ନିଜର ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକ ତିଆରି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ । ଏଠାରେ କେତେକ ତାଙ୍କ (ପୁ/ସ୍ତ୍ରୀ) ପାଇଁ ଅଛି ।)

Question 1.
How do bats hang?
(ବାଦୁଡ଼ିମାନେ କିପରି ଝୁଲୁଥା’ନ୍ତି ?)
Answer:
Bats hang upside down.

Question 2.
What are bats compared to ?
(ବାଦୁଡ଼ିମାନଙ୍କୁ କାହା ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି ?)
Answer:
Bats are compared to rats.

Question 3.
Have you seen bats hanging upside down on trees in great numbers?
(ଗଛଗୁଡ଼ିକରେ ବାଦୁଡ଼ିମାନେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଝୁଲି ରହିଥ‌ିବାର ତୁମେ ଦେଖୁଛ କି ?)
Answer:
Yes, we have seen bats hanging upside down on trees in great numbers.

Question 4.
Have you seen silk-cotton fruit hanging in great numbers? Do they look alike?
(ଶିମିଳି-ତୁଳା ଫଳ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଝୁଲୁଥ‌ିବା ତୁମେ ଦେଖୁଛ କି ? ସେଗୁଡ଼ିକ ଏକାପରି ଦେଖାଯାଆନ୍ତି କି ?)
Answer:
Yes, we have seen silk-cotton fruit hanging in great numbers. Really, they look alike.

Question 5.
What is the meaning of the word ‘rewind’? See the dictionary at the end of this lesson.
(‘ରିୱାଇଣ୍ଡ୍’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ? ଏହି ଅଧ୍ୟାୟର ଶେଷରେ ଥ‌ିବା ଅଭିଧାନ ବା ଶବ୍ଦାର୍ଥ ଦେଖ ।)
Answer:
The meaning of the word ‘rewind’ is taking a rest with occasional backward movement.
Teacher is to frame some questions from the second stanza.
(ଶିକ୍ଷକ ଦ୍ଵିତୀୟ ପଦରୁ କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ତିଆରି କରିବେ ।)

Session – 2 (ସୋପାନ – ୨)
III. Post-Reading (ପଢ଼ିସାରିବା ପରେ):
6. Writing (ଲେଖିବା ):

(a) Answer the following questions.
(ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।)

(i) How do bats hang ?
(ବାଦୁଡ଼ିମାନେ କିପରି ଝୁଲନ୍ତି ?)
Bats hang ______________________________________.
Answer:
Bats hang upside down.

(ii) What are bats compared to ?
(ବାଦୁଡ଼ିମାନଙ୍କୁ କାହା ସହ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି ?)
Bats are ______________________________________.
Answer:
Bats are compared to rats.

(iii) What swings in the wind?
(ପବନରେ କ’ଣ ଝୁଲିଥାଏ ?)
The silk – ______________________________________.
Answer:
The silk-cotton fruits swing in the wind.

(iv) Why does the poet like to hang like bats upside down?
(କବି କାହିଁକି ବାଦୁଡ଼ିମାନଙ୍କ ପରି ଉପରପାଖ ତଳକୁ କରି ଝୁଲିବାକୁ ଭଲପାଆନ୍ତି ?)
______________________________________to relax and ____________________________.
Answer:
The poet likes to hang like a bats upside down because it is a nice way to relax and rewind.

(b) Let us summarise the poem. Fill in the gaps.
(ଆସ ଆମେ କବିତାର ସାରାଂଶ ବାହାର କରିବା । ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ପୂରଣ କର ।) (Question with Answer)

The poet _____________________to see bats. _____________________. Bats hang like _____________. This is a good way to relax and ____________. The poet wants to_____________ _____________bats to relax ________________ ________________after the day’s ________________.
Answer:
The poet likes to see bats. They are hanging upside down. Bats hang like rats and like silk-cotton fruits swinging in wind. This is a good way to relax and rewind. The poet wants to hang upside down like a bat to relax and rewind after the day’s work.

(c) Think of writing a poem. Start with replacing ‘bats’ with some fruits and make minimum changes in the poem. Change the title accordingly.
(ଗୋଟିଏ କବିତା ଲେଖିବା କଥା ଭାବ । ‘ବାଦୁଡ଼ିମାନଙ୍କ’’ ବଦଳରେ କେତେକ ଫଳକୁ ନେଇ ଏବଂ କବିତାରେ ସ୍ଵଳ୍ପ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଆରମ୍ଭ କର । ସେହି ଅନୁସାରେ କବିତାର ଶିରୋନାମା ପରିବର୍ତ୍ତନ କର ।)

APPLES
Answer:
I like apples
Hanging upside down
Like rats. Like silk-cotton fruits
Swinging in wind
What a way to relax and rewind.
I wish I could
Do that
Like an apple
A way to find
After a day’s work
To relax and rewind
Upside down Hang like apples.
I like apples
Hanging upside down
Like rats.

Knowing The Key Words (ମୁଖ୍ୟ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଜାଣିବା):
(The words/phrases have been defined mostly on contextual meanings.)

Nibble – gentle and playful bite of a mouse. ମୂଷାର କୁଟ୍ କୁଟ୍ କରି କାଟି ଖାଇବା
Pink – (colour) pale red, ଫିକା ନାଲି |
Swinging – hanging and moving (bats have)
relax and rewind – taking rest (with occassional backward movement) ଆରାମରେ ବିଶ୍ରାମ ନେବା
upside down – legs upward and head downward. ଗୋଡ଼ ଉପରକୁ ଓ ମୁଣ୍ଡ ତଳକୁ କରି ଓଲଟା ରହିବା ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 11 Math Solutions Chapter 6 Complex Numbers and Quadratic Equations Ex 6(a) Textbook Exercise Questions and Answers.

CHSE Odisha Class 11 Math Solutions Chapter 6 Complex Numbers and Quadratic Equations Exercise 6(a)

Question 1.
Multiply (2√-3 + 3√-2) by (4√-3 – 5√-2)
Solution:
(2√-3 + 3√-2) by (4√-3 – 5√-2)
= (2√3i + 3√2i) (4√3i – 5√2i)
= i² (2√3 + 3√2) (4√3 – 5√2)
= – 1(24 – 10√6 + 12√6 – 30)
= – 1(- 6 + 2√6) = 6 – 2√6

Question 2.
Multiply (3√-7 – 5√-2) (3√-2 + 5√-2)
Solution:
(3√-7 – 5√-2) (3√-2 + 5√-2)
= (3√7i – 5√-2i) (3√2i + 5√2i)
= i² (3√7- 5√2) (3√2 + 5√2)
= (- 1)8√2(3√7 – 5√2 )
= – 24√14 + 80

Question 3.
Multiply (√-1 +√-1) (a – b√-1)
Solution:
(√-1 +√-1) (a – b√-1)
= (i + i) (a – bi) = 2i(a – bi)
= 2ai – 2bi² = 2ai + 2b

Question 4.
Multiply (x – \(\frac{1+\sqrt{-3}}{2}\)) (x – \(\frac{1-\sqrt{3}}{2}\))
Solution:
(x – \(\frac{1+\sqrt{-3}}{2}\)) (x – \(\frac{1-\sqrt{3}}{2}\))
= (x + \(\frac{-1-i \sqrt{3}}{2}\)) (x + \(\frac{-1+i \sqrt{3}}{2}\))
= (x + ω) (x + ω²) = x² + ω²x + ωx + ω³
= x² + x (ω ² + ω) + 1 = x² –  x + 1

Question 5.
Express with rational denominator. \(\frac{1}{3-\sqrt{-2}}\)
Solution:
\(\begin{aligned}
& \frac{1}{3-\sqrt{-2}}=\frac{1}{3-\sqrt{2} \mathrm{i}}=\frac{3+\sqrt{2} \mathrm{i}}{(3-\sqrt{2} \mathrm{i})(3+\sqrt{2} \mathrm{i})} \\
& =\frac{3+\sqrt{2} \mathrm{i}}{9-2 \mathrm{i}^2}=\frac{3+\sqrt{2} \mathrm{i}}{9+2}=\frac{3+\mathrm{i} \sqrt{2}}{11}
\end{aligned}\)

Question 6.
\(\frac{3 \sqrt{-2}+2(-5)}{3 \sqrt{-2}-2 \sqrt{-2}}\)
Solution:

Question 7.
\(\frac{3+2 \sqrt{-1}}{2-5 \sqrt{-1}}+\frac{3-2 \sqrt{-1}}{2+5 \sqrt{-1}}\)
Solution:

Question 8.
\(\frac{a+x \sqrt{-1}}{a-x \sqrt{-1}}-\frac{a-x \sqrt{-1}}{a+x \sqrt{-1}}\)
Solution:

Question 9.
\(\frac{(x+\sqrt{-1})^2}{x-\sqrt{-1}}-\frac{\left(x-\sqrt{-1^2}\right)}{x+\sqrt{-1}}\)
Solution:

Question 10.
\(\frac{(a+\sqrt{-1})^3-(a-\sqrt{-1})^3}{(a+\sqrt{-1})^2-(a-\sqrt{-1})^2}\)
Solution:

Question 11.
Find the value of (- i)⁴ⁿ⁺³; when n is positive.
Solution:
(- i)⁴ⁿ⁺³
= (-i⁴ⁿ) (-i)³ = 1(- i³) = – (-i) = i

Question 12.
Find the square root of (a + 40i) + \(\sqrt{9-40 \sqrt{-i}}\)
Solution:

Question 13.
Express in the form of a + ib:
(i) \(\frac{3+5 i}{2-3 i}\)
Solution:

(ii) \(\frac{\sqrt{3}-i \sqrt{2}}{2 \sqrt{3}-i \sqrt{3}}\)
Solution

(iii) \(\frac{(\mathrm{I}+\mathrm{i})^2}{3-\mathrm{i}}\)
Solution:

(iv) \(\frac{(a+i b)^3}{a-i b}-\frac{(a-i b)^3}{a+i b}\)
Solution:

(v) \(\frac{1+i}{1-i}\)
Solution:
\(\frac{1+i}{1-i}\) = \(\frac{(1+i)^2}{2}=\frac{1-1+2 i}{2}\)
= i = 0 + i

Question 14.
Express the following points geometrically in the Argand plane.
(i) 1
Solution:
1 = 1 + i0 = (1, 0)

(ii) 3i
Solution:
3i = 0 + 3i = (0, 3)

(iii) – 2
Solution:
– 2 = – 2 + i0 = (- 2, 0)

(iv) 3 + 2i
Solution:
3 + 2i = (3, 2)

(v) – 3 + i
Solution:
– 3 + i = (- 3, 1)

(vi) 1-i
Solution:
1 – i = (1, – 1)

Question 15.
Show that the following numbers are equidistant from the origin:
√2 +i, 1 + i√2, i√3
Solution:
|√2 + i| = \(\sqrt{(\sqrt{2})^2+1^2}\) = √3
|1 + i√2| = \(\sqrt{1^2+(\sqrt{2})^2}\) = √3
and |i√3| = √3
∴ The points are equidistant from the origin.

Question 16.
Express each of the above complex numbers in the polar form.
Solution:

Question 17.
If 1, ω, ω² are the three cube roots of unity, prove that (1 + ω²)⁴ = ω
Solution:
L.H.S. = (1 + ω²)⁴ = (- ω)⁴ = ω⁴
= ω³ .ω = 1. ω = ω
= R.H.S. (Proved)

Question 18.
(1 – ω+ ω² ) (1 + ω – ω² ) = 4
Solution:
L.H.S. = (1 – ω+ ω² ) (1 + ω – ω² )
= (- ω – ω )(- ω² – ω² ) (∴ 1 + ω + ω² = 0)
= (- 2ω² – 2ω²) = 4ω³ = 4 = R.H.S.

Question 19.
(1 – ω) (1 – ω)² (1 – ω⁴) (1 – ω⁵) = 9
Solution:
L.H.S. =
(1 – ω) (1 – ω)² (1 – ω⁴) (1 – ω⁵)
= (1 – ω) (1 – ω²) (1 – ω) (1 – ω²)
= (1 – ω)² (1 – ω²)²
= {(1 – ω) (1 – ω²)}²
= (1 – ω² – ω + ω³)²
= {3 – (ω² + ω + 1)}²
= (3)² = 9 = R.H.S.

Question 20.
(2 + 5ω + 2ω² )⁶ = (2 + 2ω + 5ω² )⁶ =729
Solution:
L.H.S. = (2 + 5ω + 2ω² )⁶
(2 + 2ω² + 5ω)⁶ = {2(1 + ω² ) + 5ω}⁶
(- 2ω + 5ω)⁶ = (3ω)⁶ = 729ω⁶ = 729
Again, (2 + 2ω + 5ω² )⁶
= {2(1 + ω) + 5ω² )⁶
= (- 2ω² + 5ω² )⁶ = (3ω²)⁶
= 729ω¹² =729
∴ (2 + 5ω + 2ω² )⁶ = (2 + 2ω + 5ω² )⁶ =729

Question 21.
(1 – ω + ω² ) (1 – ω² + ω⁴) (1 – ω⁴ +ω²)  ….to 2n factors = 2²ⁿ
Solution:
L.H.S. = (1 – ω + ω² ) (1 – ω² + ω⁴) (1 – ω⁴ +ω²)  ….to 2n factors = 2²ⁿ
= (- ω – ω) (1 – ω² + ω) (1 – ω + ω² )  ….to 2n factors = 2²ⁿ
= (- 2ω) (- ω² – ω² ) (- ω – ω)  ….to 2n factors = 2²ⁿ
= [(- 2ω)(- 2ω) … to n factors] × [(- 2ω²)(- 2ω²) …. to n factors]
= (- 2ω)ⁿ × (- 2ω²)ⁿ = (4ω³)ⁿ = 4ⁿ = 2²ⁿ
R.H.S. (Proved)

Question 22.
Prove that x³ + y³ + z³– 3xyz
= (x + y + z) (x + ωy + ω²z) (x + yω² + zω)
Solution:
R.H.S. = (x + y + z) (x + ωy + ω²z) (x + yω² + zω)
= (x + y + z) (x + xyω² + zxω + xyω + y²ω³+ yz ω2 + zxω² + yzω⁴ + z²ω³)
= (x + y + z) [x² + y² + z² + xy (ω² + ω) +yz (ω² + ω) + zx(ω² + ω)]
= (x + y + z) (x² + y² + z² – xy – yz – zx)
= x³ + y³ + z³ – 3xyz = L.H.S. (Proved)

Question 23.
If x = a + b, y = aω + b ω², z = aω² + bω show that
(1) xyz = a³ + b³
Solution:
L.H.S. = xyz
= (a + b) (a ω + b ω²) (a ω² + b ω)
= (a + b) (a² ω³ + ab ω² + ab ω⁴ + b² ω³)
= (a + b) {a² + b² + ab(ω² + ω)}
= (a + b) (a² – ab + b²) = a³ + b³ = R.H.S. (Proved)

(2) x² + y² + z² = 6ab
Solution:
L.H.S. = x² + y² + z²
= (a + b)² + (a ω + b ω²)² (a ω² + b ω)²
= a² + b² + 2ab + a² ω² + b² ω⁴ + 2ab ω³ + a² ω⁴ + b² ω² + 2ab ω³
= a² + a² ω² + a² ω + b² + b² ω + b² ω² + 2ab + 2ab + 2ab
= a²(1 + ω² + ω) + b² (1 + ω + ω²) + 6ab
= 0 + 0 + 6ab = 6ab = R.H.S. (Proved)

(3) x³ + y³ + z³ = 3(a³ + b³)
Solution:
L.H.S. = x³ + y³ + z³
= (a + b)³ + (a ω + b ω²)³ + (aω² + b²)³
= a³ + 3a²b + 3ab² + b³ + a³ ω³ + 3a²b² bω² + 3a ωb² ω⁴ + b³ ω⁶ + a³ ω⁶ + 3a² ω⁴bω + 3a ω²b² ω² + b³ ω³
= a³ + a³ + a³ + b³ + b³ + b³ + 3a²b(1 + ω⁴ + ω⁵) + 3ab² (1 + ω⁵ + ω⁴)
= 3a³ + 3b³ + 0 + 0 = 3 (a³ + b³) = R.H.S. (Proved)

Question 24.
If ax + by + cz = X, cx + by + az = Y, bx + ay + cz = Z
show that (a² + b² + c² – ab – bc- ca) (x² +y² + z² – xy – yz – zx) = X² + Y² + Z² – YZ – ZX – XY
Solution:
L.H.S.
= (a² + b² + c² – ab – bc – ca) (x² + y² + z² – xy – yz – zx)
= (a + b ω + cω²) (a + bω² + cω) (x + yω + zω)² (x + yω² + z ω) (Refer Q.No.22)
= {(a + bω + cω²) (x + yω + zω²)} {(a + bω² + cω) (x + yω² + zω)}
= (ax + ayω + azω² + bx ω + byω² + bzω³ + cxω² + cyω³ + czω⁴) × (ax + ay ω² + azω + bxω² + byω⁴ + bzω³ + cxω + cyω³ + czω²)
= {(ax + cy + bz) + (cx + by + az) ω + (bx + ay + cz) ω²} x (ax + cy + bz) + (cx + by + az) ω + (bx + ay + cz) ω²}
= (X + Yω² + Zω) (X + Yω + Zω²)
= X² + Y² + Z² – XY – YZ – ZX (Refer Q. No. 22)
(Where X = ax + cy + bz.
Y = cx + by + az.
Z = bx + ay + cz).

Odisha State Board Elements of Mathematics Class 11 CHSE Odisha Solutions Chapter 4 Trigonometric Functions Ex 4(a) Textbook Exercise Questions and Answers.

CHSE Odisha Class 11 Math Solutions Chapter 4 Trigonometric Functions Exercise 4(a)

Question 1.
State which of the following is positive.
(i) cos 271°
Solution:
cos 271° is + ve as 271° lies in 4th quadrant.

(ii) sec 73°
Solution:
sec 73° is + ve as sec +ve in the 1st quadrant.

(iii) sin 302°
Solution:
sin 302° is- ve as sin is -ve in the 4th quadrant

(iv) cosec 159°
Solution:
cosec 159° is + ve as 159° lies in 2nd quadrant and cosec is +ve there.

(v) sec 199°
Solution:
sec 199° is – ve as 199° lies in the 3rd quadrant and sec is -ve there.

(vi) cosec 126°
Solution:
cosec 126° is + ve as cosec is +ve in 2nd quadrant.

(vii) cos 315°
Solution:
cos 315° is +ve as 315° lies in 4th quadrant and cos is +ve there.

(viii) cot 375°
Solution:
cot 375° is +ve as 375° lies in 1st quadrant.

Question 2.
Express the following as trigonometric ratios of some acute angles.
(i) sin 1185°
Solution:
sin 1185° = sin\(\left(13 \frac{\pi}{2}+15^{\circ}\right)\)
=(- 1) ^{\(\frac{13-1}{2}\)} cos 15° = cos 15°

(ii) tan 235°
Solution:
tan 235° = tan (180° + 45°) = tan 45°

(iii) sin (- 3333°)
Solution:
sin (-3333°) – -sin 3333°
= – sin\(\left(37 \frac{\pi}{2}+3^{\circ}\right)\)
= – (- 1) ^{\(\frac{27-1}{2}\)} cos 3° =- cos 3°

(iv) cot (- 3888°)
Solution:
cot (-3888°) = – cot 3888°
= – cot\(\left(43 \frac{\pi}{2}+18^{\circ}\right)\)
= – (- tan 18°) = tan 18°

(v) tan 458°
Solution:
tan 458° = tan\(\left(5 \frac{\pi}{2}+8^{\circ}\right)\) = – cot 8°

(vi) cosec (- 60°)
Solution:
cosec (- 60°) = – cosec 60°

(vii) cos 500°
Solution:
cos 500° = cos\(\left(5 \frac{\pi}{2}+50^{\circ}\right)\)
= – (-1) ^{\(\frac{5+1}{2}\)} sin 55° – sin 50°

(viii)sec 380°
Solution:
sec 380° = sec (360° + 20°)
= sec 20°

Question 3.
Find the domain of tangent and cotangent functions.
Solution:
Domain of tan x is R – \(\left\{\frac{(2 n+1) \pi}{2}, n \in Z\right\}\) as tangent is not defined for
x = \(\frac{(2 n+1) \pi}{2}\)
The domain of cot x is R – {nπ, n ∈ Z} as cotangent is not defined for x = nπ.

Question 4.
Determine the ranges of sine and cosine functions.
Solution:
The maximum and minimum values of sine and cosine are 1 and -1, respectively.
∴ Ranges of sine and cosine are [-1, 1].

Question 5.
Find a value of A when cos 2A = sin 3A
Solution:
cos 2A = sin 3A = cos (90° – 3A)
or, 2A = 90° – 3A
or, 5A = 90° or, A = 18°

Question 6.
Find the value of
cos 1°. cos 2° …..cos 100°
Solution:
cos 1° cos 2° …..cos 100°
= 0 as cos 90° is there which is zero.

Question 7.
Find the value of
cos 24° + cos 5° + cos 175° + cos 204° + cos 300°
Solution:
cos 24° + cos 5° + cos 175° + cos 204° + cos 300°
= cos 24° + cos 5° + cos (180° – 5°) + cos (180° + 24°) + cos (360°- 60°)
= cos 24° + cos 5° – cos 5° – cos 24° + cos 60° = cos 60° = 1/2

Question 8.
Evaluate
tan\(\frac{\pi}{20}\).tan\(\frac{3 \pi}{20}\).tan\(\frac{5 \pi}{20}\).tan\(\frac{7 \pi}{20}\).tan\(\frac{9 \pi}{20}\)
Solution:
tan\(\frac{\pi}{20}\).tan\(\frac{3 \pi}{20}\).tan\(\frac{5 \pi}{20}\).tan\(\frac{7 \pi}{20}\).tan\(\frac{9 \pi}{20}\)
= tan 9° tan 27° tan 45° tan 63° tan 81°
= tan 9°. tan 27°. 1 tan (90° – 27°). tan (90° – 9°)
= tan 9° tan 27° cot 27° cot 9°
= (tan 9°. cot 9°) x (tan 27°. cot 27°)
=1 × 1=1

Question 9.
Show that
\(\frac{\sin ^3\left(180^{\circ}+\mathbf{A}\right) \cdot \tan \left(360^{\circ}-\mathbf{A}\right) \sec ^2\left(180^{\circ}-\mathbf{A}\right)}{\cos ^2\left(90^{\circ}+\mathbf{A}\right){cosec}^2 A \cdot \sin \left(180^{\circ}-A\right)}\) = tan³ A
Solution:
L.H.S

= tan³A      (R.H.S)

Question 10.
If A = cos² θ + sin⁴ θ then prove that for all values of θ, 3/4 ≤ A ≤ 1.
Solution:
A = cos² θ + sin⁴ θ =1 – sin² θ sin⁴ θ
or, sin⁴ θ – sin² θ + (1 – A) = 0 …(1)
Eqn. (I) is quadratic in sin² θ.
∴ sin² θ = \(\frac{-b \pm \sqrt{b^2-4 a c}}{2 a}\)
\(=\frac{1 \pm \sqrt{1-4(1-\mathrm{A})}}{2 \times 1}\)
Where a=1, b = – 1, c = 1 – A
∴ sin² θ = \(\frac{1 \pm \sqrt{4 A-3}}{2}\)
We know that sin20 is not negative and lies in [0, 1]
So, \(\sqrt{4 \mathrm{~A}-3}\) ≤ 1
⇒ 4A – 3 ≤ 1 ⇒ 4A ≤ 4 ⇒ A ≤ 1  …(2)
Again, since sin² θ is real,
b² – 4ac must be +ve
i.e., 4A – 3 ≥ 0 ⇒ A ≥ 3/4
∴ From (2) and (3),
We have 3/4 ≤ A ≤ 1          (Proved)

Odisha State Board Elements of Mathematics Class 11 Solutions CHSE Odisha Chapter 8 Permutations and Combinations Ex 8(a) Textbook Exercise Questions and Answers.

CHSE Odisha Class 11 Math Solutions Chapter 8 Permutations and Combinations Exercise 8(a)

Question 1.
What is the total number of functions that can be defined from the set {1, 2} to the set {1, 2, 3}?
Solution:
The total number of functions that can be defined from the set {1, 2} to the set {1, 2, 3} is 3² = 9.

Question 2.
A die of six faces marked with the integers 1, 2, 3, 4, 5, and 6 one on each face is thrown twice in succession, what is the total number of outcomes thus obtained?
Solution:
A die of six faces marked with the integers 1, 2, 3, 4, 5, and 6 one on each face, is thrown twice in succession.
∴ The total number of outcomes is 6² = 36.

Question 3.
Five cities A, B, C, D, and E are connected to each other by straight roads. What is the total number of such roads?
Solution:
Five cities A, B, C, D, and E are connected to each other by straight roads.
∴ The number of such roads is \(\frac{{ }^5 \mathrm{P}_2}{2 !}\) = 10

Question 4.
What is the total number of different diagonals of a given pentagon?
Solution:
The total number of different diagonals of a given pentagon is
\(\frac{{ }^5 \mathrm{P}_2}{2 !}\) – 5 = 10 – 5 = 5

Question 5.
There are two routes joining city A to city B and three routes joining B to city C. In how many ways can a person perform a journey from A to C?
Solution:
There are two routes joining city A to city B and three routes joining B to city C.
∴ By the fundamental principle of counting, the total number of journeys in which a person can perform from A to C is 2 × 3 = 6.

Question 6.
How many different four-lettered words can be formed by using the four letters a, b, c, and d, while the letters can be repeated?
Solution:
The number of different words that can be formed by using the four letters a, b, c, and d, while the letters can be repeated is 4⁴ = 256.

Question 7.
What is the sum of all three-digit numbers formed by using the digits 1, 2, and 3?
Solution:
The 3-digit numbers that can be formed by using the digits 1, 2, and 3 are 123, 132, 213, 231, 312, and 321.
∴ Their sum = 1332.

Question 8.
How many different words with two letters can be formed by using the letters of the word JUNGLE, each containing one vowel and one consonant?
Solution:
The word ‘Jungle’ contains 2 vowels and 4 consonants. Each word contains one vowel and one consonant.
The number of different words formed.
2 × ⁴P₁ × ²P₁ = 2 × 4 × 2 = 16

Question 9.
There are four doors leading to the inside of a cinema hall. In how many ways can a person enter into it and come out?
Solution:
There are four doors leading to the inside of a cinema hall. A person can enter into it and come out in 4² = 16 different ways. (By the principle of counting.)

Odisha State Board Elements of Mathematics Class 11 Solutions CHSE Odisha Chapter 5 Principles Of Mathematical Induction Ex 5 Textbook Exercise Questions and Answers.

CHSE Odisha Class 11 Math Solutions Chapter 5 Principles Of Mathematical Induction Exercise 5

Prove the following by induction.

Question 1.
1 + 2 + 3 + …… + n = \(\frac{n(n+1)}{2}\)
Solution:
Let p_n be the given statement

Question 2.
1² + 2² + …… + n² = \(\frac{n(n+1)(2 n+1)}{6}\)
Solution:
Let p_n be the given statement
when n = 1
1² =1 = \(\frac{1(1+1)(2 \times 1+1)}{6}\)
P₁ is true
Let P_k be true.
i.e. 1² + 2² + … + k² = \(\frac{k(k+1)(2 k+1)}{6}\)
we shall prove P_k + 1 is true i.e., 1² + 2² + … + k² + (k + 1)²
\(=\frac{(k+1)(k+2)(2 k+3)}{6}\)

∴ P_k+1 is true
∴ P_n is true of all values of n∈N.

Question 3.
1 + r + r²+ …. + rⁿ = \(\frac{r^{n+1}-1}{r-1}\)
Solution:
Let P_n be the given statement

Question 4.
5ⁿ – 1 is divisible by 4.
Solution:
Let P_n = 5ⁿ – 1
When n = 1,
5¹ – 1 = 4 is divisible by 4.
∴ P₁, is true.
Let P_k be true i.e.,
5^k – 1 is divisible by 4.
Let 5^k+1 – 1 = 4m, me Z
Now 5k + 1 – 1 = 5^k. 5 – 5 + 4
= 5 (5^k – 1) + 4
= 5 × 4m + 4 = 4 (5m + 1)
which is divisible by 4.
∴ P_k+1 is true.
∴ P_n is true for all values of n ∈ N

Question 5.
7²ⁿ + 2^3n-3  3^n-1 is divisible by 25 for any natural number n > 1.
Solution:
Let 7²ⁿ + 2^3n-3 . 3^n-1
when n = 1, 7¹ + 2⁰ . 3⁰ ⇒ 49 + 1 = 50
which is divisible by 25.
∴ P₁ is true. Let P_k be true.
i.e., 72^k + 2^3k-3 3^k-1 is divisible by 35
Now \(7^{2 \overline{k+1}}+2^{3 \overline{k+1}-3} 3^{\overline{k+1}-1}\)
=7^2k+2 + 2^3k. 3^k
= 7^2k. 7² + 2^3k-3 2³. 3^k-1. 3¹
= 7^2k. 49 + 2^3k-3. 3^k-1. 24
= 7^2k (25 + 24) + 24. 2^3k-3. 3^k-1
= 7^2k. 25 + 24 (7^2k + 2^3k-3. 3^k-1)
= 7^2k. 25 + 24 × 25m
Which is divisible by 25 (∵ P_k is true)
∴ P_k+1 is true
∴ P_n is true for all values of n > 1.

Question 6.
7. 5^2n-1 + 23ⁿ⁺¹ is divisible by 17 for every natural number n ≥ 1.
Solution:
Let P_n = 7. 5²ⁿ – 1 + 2³ⁿ⁺¹.
When n = 1, 7.5 + 2⁴ = 35 + 16 = 51
Which is divisible by 17.
P₁, is true.
Let P_k be true i.e., 7.5^2k-1 + 2^3k+1  is divisible by 17.
Let 7.5^2k-1 + 2^3k+1 = 17 m, m ∈ Z
Now, \(7.5^{2 \overline{k+1}-1}+2^{3 \overline{k+1}+1}\)
= 7.5^2k-1 + 2^3k+4
= 7.5^2k-1 . 5² + 2^3k+1 . 2³
= 25. 7. 5^2k-1 + 8. 2^3k+1
= (17 + 8) 7.5^2k-1 + 8. 2^3k+1
= 17. 7. 5^2k-1 + 8 (7. 5^2k-1 + 2^3k+1)
= 17 × 7 × 5^2k-1 + 8 × 17m
Which is divisible by 17.
Hence P_k+1. is true.
∴ P_n is true for all values of n ≥ 1.

Question 7.
4ⁿ⁺¹ + 15n + 14 is divisible by 9 for every natural number n ≥ 0.
Solution:
Let P_n = 4ⁿ⁺¹+ 15 n + 14
when n = 1, 4² + 15 + 14 = 45 is divisible by 9.
∴ P₁ is true. Let P_k be true.
i.e., 4^k+1 + 15k + 14 is divisible by 9.
Now, 4^k+1+1 + 15 (k + 1) + 14
= 4^k+2 + 15k + 29
= 4^k+1. 4 + 60k + 56 – 45k – 27
= 4 (4^k+1 + 15k + 14) – 9 (5k + 3)
Which is divisible by 9.
∴ P_k+1, is true.
∴ P_n is true for all values of n ≥ 0.

Question 8.
3^(2n-1) + 7 is divisible by 9 for every natural number n ≥ 2.
Solution:
Let P_n = 3^2(n-1) + 7
When n = 2. 3² + 7 = 16 is divisible by 8.
∴ P₂ is true.
Let P_k be true.
i.e., 5^2(k-1) + 7 is divisible by 8.
Let 3^2k-2 + 7 = 8m. m ∈ Z.
Now \(3^{2(\overline{k+1}-1)}\) + 7 = 3^2k + 7
= 3^2k-2. 3² + 63 – 56
= 9(3^2k-2 + 7) – 56
= 9 × 8m – 56 = 8 (9m – 7)
Which is divisible by 8.
P_k+1 is true.
P_n is true for all values on n ≥ 2.

Question 9.
5^(2n-4)  – 6n + 32 is divisible by 9 for every natural number n ≥ 5.
Solution:
Let P = 5^2(n-4) – 6n + 32
For n = 5, P₅ = 5² – 6. 5 + 32
= 25 – 30 + 32 = 27
Which is divisible by 9.
Hence P₅ is true.
Let P_k is true.
Let P_k is divisible by 9.
Let P_k = 5^2(k-4) – 6k + 32 = 9., m ≥ Z
5^2k+2 = 576 m + 24k  + 25 … (1)
we shall prove that P_k+1 is true.
Now 5^2(K+1)+2 – 24(k+1) – 25
= 5² (5^2k+2) – 24k – 24 – 25
= 5²[576m + 24k + 25] – 24k – 24 – 25
= 25 × 576 m + 25 × 24k + 25 × 25 – 24k – 24 – 25
= 25 × 576 m + 576 k + 576
= 576 [25 m + k + 1]
which is divisible by 576
∴ P_k+1 is true.
So by the method of induction P_n is true for all n.
i.e., 5²ⁿ⁺²  – 24n – 25 is divisible by 576 for all n ∈ N.
Hence P_k+1 is true.
So by methods of induction P_n is true.
i.e., 5²ⁿ⁺² – 24n – 25 is divisible by 576 for all n.

Question 10.
\(\frac{1}{1.2}+\frac{1}{2.3}+\ldots+\frac{1}{n(n+1)}=\frac{n}{n+1}\)
Solution:
when n = 1,

Question 11.
1.3 + 2.4 + 3.5 + …….. + n(n + 2) = \(\frac{n(n+1)(2 n+7)}{6}\)
Solution:
when n = 1,
we have 1.3 = 3 = \(\frac{3 \times 6}{6}\)
\(=\frac{1 \times 2 \times 9}{6}=\frac{1(1+1)(2 \times 1+7)}{6}\)

Question 12.
xⁿ – yⁿ = (x – y)(x^n-1 + x^n-2 y + … + xy^n-2 + y^n-1); x, y ∈ R [Hint : Write xⁿ⁺¹ – yⁿ⁺¹ = x(xⁿ – yⁿ) + yⁿ(x – y)]
Solution:
Let p(n) is
xⁿ – yⁿ = (x – y)(x^n-1 + x^n-2 y + … + xy^n-2 + y^n-1); x, y ∈ R
Step – 1:
For n = 2
x² – y² = (x – y) (x + y) (True)
∴ P(1) is true.
Step – 2:
Let P(k) is true.
i.e., x^k – y^k = (x – y)(x^k-1 + x^k-2y + … +xy^k-2 + y^k-1)
Step – 3:
Let us prove P_k+1 is true.
i.e., x^k+1 – y^k+1 = (x – y) (x^k + x^k-1y + … (xy^k-1 + y^k)
L.H.S. = x^k+1 – y^k+1
= x^k+1 – xy^k + xy^k – y^k+1
= x(x^k – y^k) + y^k (x – y)
= x(x – y)(x^k-1 + x^k-2 y + … + xy^k-2 + y^k-1) + y^k(x – y) [by (1)]
= (x – y) [x^k + x^k-1 y + … + xy^k-2 + xy^k-1 + y^k]
= R.H.S.
∴ P_(k+1) is true.
Step – 4:
By Principle Of Mathematical Induction P(n) is true for all n ∈ N.

Question 13.
1 + 3 + 5 + ……. +(2n – 1) = n²
Solution:
Let P(n) is : 1 + 3 + 5 + ……. +(2n – 1) = n².
Step – 1:
For n = 2
L.H.S. = 1 + 3 = 4 = 2² (R.H.S)
∴ P(1) is true.
Step – 2:
Let P(k) is true.
i.e., 1 + 3 + 5 … + (2k – 1) = k² …(1)
Step – 3:
We will prove that P(k + 1) is true
i.e., we want to prove.
1+ 3 + 5 + … + (2k – 1) + (2k + 1) = (k + 1)²
L.H.S. = 1 + 3 + 5 + … + (2k – 1) + (2k + 1)
= k² + 2k + 1          [By – (1)]
= (k + 1)² = R.H.S.
Step – 4:
By the Principle of Mathematical Induction P(n) is true for all n.
i.e., 1 + 3 + 5 ….+ (2n – 1) = n²

Question 14.
n > n; n is a natural number.
Solution:
Let P(n) is 2ⁿ > n
Step – 1:
2¹ > 1 (True)
∴ P(1) is true.
Step – 2:
Let P(k) is true.
⇒ 2^k > k
Step – 3:
We shall prove that P(k + 1) is true
i.e., 2^k+1 > k + 1
Now 2^k+1 = 2.2k > 2k ≥ k + 1 for k ∈ N.
∴ 2^k+1 > k + 1
⇒ P(k + 1) is true.
Step – 4:
By the Principle of Mathematical Induction P(n) is true for all n.
i.e., 2ⁿ > n for n ∈ N

Question 15.
(1, 2, 3 … n)³  > 8 (1³ + 2³ + 3³ + … + n³), for n > 3.
Solution:
Let P(n) is
(1, 2, 3 … n)³  > 8 (1³ + 2³ + 3³ + … + n³), for n > 3.
Step – 1:
For n = 4
(1. 2. 3. 4)³ = 24³ = 13824
8(1³+ 2³ + 3³ + 4³) = 808
∴ (1. 2 . 3 . 4)³ > 8(1³ + 2³ + 3³ + 4³)
∴ P(4) is true.
Step- 2:
Let P(k) is true.
(1. 2. 3…….k)³ > 8(1³ + 2³ + 3³ + …… + k³)
Step – 3:
We shall prove that P_(k+1) is true.
i.e., (1. 2. 3. …….. k(k+1))³ > 8(1³ + 2³ + … + k³ + (k + 1)³)
Now (1. 2. 3. …….. k(k + 1)³)
= (1. 2. 3 … k)³ (k + 1)³
> 8 (1³ + 2³ + … k³) (k + 1)³
> 8 (1³ + 2³ + … k³) + 8(k + 1)³
= 8 (1³ + 2³ + … + k³ + (k + 1)³)
P_(k+1) is true.
Step – 4:
By the Principle of Mathematical Induction P(n) is true for all n ∈ N and n > 3.

Question 16.
\(\frac{1}{n+1}+\frac{1}{n+2}+\ldots+\frac{1}{3 n+1}>\) for every positive integer n.
Solution:
Let P(n) is
\(\frac{1}{n+1}+\frac{1}{n+2}+\ldots+\frac{1}{3 n+1}>\)



Step-4:
By the Principle of Mathematical Induction P(n) is true for all n ∈ N.

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Sanskrit Solutions Chapter 16 ସୂକ୍ତୟଃ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Sanskrit Solutions Chapter 16 ସୂକ୍ତୟଃ

1. शून्यस्थानं पूरयत ।
(ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନଂ ପୂରୟତ ।) (ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।)

(क) आत्मन: ____ कूलानि परेषां न समाचेरत् ।
ଆତ୍ମନଃ _____ କୂଳାନି ପରେଷା ନ ସମାଟରେତ୍ ।
उत्तर :
ପ୍ରତି

(ख) _____ शतधौतेन मलिनत्वं न मुञ्चति ।
______ ଶତଧୌତେନ ମଳିନତ୍ୱ ନ ମୁଞ୍ଚତି ।
उत्तर : ଅଙ୍ଗାରଃ

(ग) हंसो हि ______ मादत्ते तन्मिश्राद् वर्जयत्यण: ।
ହଂସୋ ହି _______ ଆଦରେ ତନ୍ନିଶ୍ରାଦ୍ ବର୍ଜୟତ୍ୟପଃ ।
उत्तर :
କ୍ଷୀରମ୍

(घ) ____ सदा च स्यात् चिरकारी भवेत् नहि ।
____ ସଦା ଚ ସ୍ୟାତ୍ ଚିରକାରୀ ଭବେତ୍ ନହି ।
उत्तर :
ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ

(ड) उदारचरितानां _____ वसुधैव कुटुम्बक्ंम् ।
ଉଦାଚରିତାନାଂ ______ ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍ ।
उत्तर :
ତୁ

2. एकेन पदेन उत्तरं लिखत ।
(ଏକେନ ପଦେନ ଉତ୍ତର ଲିଖତ ।) (ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।)

(क) शतधौतेन कः मलिनत्वं न मुऋ्यति ?
(ଶତଧୌତେନ କଃ ମଳିନବଂ ନ ମୁଞ୍ଚତି ?)
उत्तर :
ଅଙ୍ଗାରଃ

(ख) कः क्षीरमादत्ते ?
(କଃ କ୍ଷୀରମାଦରେ ?)
उत्तर :
ହଂଧଃ

(ग) वसुधा केषां कुटुम्बकम् ?
(ବସୁଧା କେଷା କୁଟୁମ୍ବକ  ମ୍ ?)
उत्तर :
ଉଦାରଚରିତାନାଂ

(घ) कीदृशः न भवेत् ?
କୀଦୃଶୀ ନ ଭବେତ୍ ?
उत्तर :
ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ

(ड) परेषां किं न समाचरेत् ?
(ପରେଷା କିଂ ନ ସମାଚରେତ୍‌ ?)
उत्तर :
ଆତ୍ମନଃ ପ୍ରତିକୂଳାନି

(अझ्गर :, प्रतिकूलानि, हंस:, चिरकारी, उदारचरितानाम्)
(ଅଙ୍ଗାରଃ, ପ୍ରତିକୂଳାନି, ହଂସ, ଚିରକାରୀ, ଉଦାରଚରିତାନାମ୍ )

3. सन्धिं कुरुत ।
(ସନ୍ଧି କୁରୁତ ।) (ସନ୍ଧି କର ।)
वर्जयति + अप:, वसुधा + एव
क्षीरम् + आदत्ते, भवेत् + न
उत्तर :
वर्जयति + अपः ବର୍ଜୟତି + ଅତଃ = ବର୍ଜୟତ୍ୟପଃ
वसुधा + एव ବସୁଧା + ଏବ = ବସୁଧୈବ
क्षीरम् + आदत्ते କ୍ଷୀରମ୍ + ଆଦରେ = କ୍ଷୀରମାଦରେ
भवेत् + न ଭବେତ୍ + ନ = ଭବେନ୍ସ

4. अर्थं लिखत ।
(ଅର୍ଥ ଲିଖିତ ।) (ଅର୍ଥ ଲେଖ ।)
मुऋ्धति, आदत्त, अपः, चिरकारी, परेषाम्
उत्तर :
मुश्चति ଆଁରି ମୁଞ୍ଚତି – ତ୍ୟଜତି (ଛାଡ଼ିଦିଏ)
आदते ଆମ ଆଦରେ – ମୃହୁତି (ଗ୍ରହଣକରେ)
अपः ଅପଃ – ଜଳାନି (ପାଣି)
चिरकारी ଚିରକାରୀ – ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରୀ
परेषाम् କମ୍ ପରେଷାମ୍ – ଅନ୍ୟତାଂ (ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର )

5. वाक्यानि रचयत ।
(ବାକ୍ୟାନି ରଚୟତ।) (ବାକ୍ୟ ରଚନା କର ।)
भवेत्, हि, मुक्रति, हंसः, सदा
उत्तर :
भवेत् (ଭବେତ୍) – ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ ନ ଭବେତ୍ ।
हि – (ହି) – ପୁଂ ହି ମମ ମାତା।
मुश्रति – (ମୁଞ୍ଚତି) – ଅଙ୍ଗାରଃ ମଳିନବଂ ନ ମୁଞ୍ଚତି ।
हंस: – (ହଂସ) – ହଂସ ସରୋବରେ ତରତି।
सदा – (ସଦା) – ସଦା ସତ୍ୟ ବଦେତ୍ ।

6. स्तम्भमेलनं कुरुत ।
(ସ୍ତମ୍ଭମେଳନଂ କୁରୁତ।) (ସ୍ତମ୍ଭମିଳନ କର ।)

उत्तर :

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ଏକପଦେନ ଉତ୍ତରଂ ଲିଖତ :

प्रश्न 1.
शतधौतेन कः मलिनत्वं न मुक्रति ?
ଶତଧୌତେନ ଡଃ ମଳିନତ୍ୱ ନ ମୁଞ୍ଚତି ?
उत्तर :
अक्नारः/ଅଙ୍ଗାରଃ

प्रश्न 2.
कः क्षीरमादत्ते ?
ରଃ କ୍ଷୀରମାଦରେ ?
उत्तर :
हंस:/ହଂଧଃ

प्रश्न 3.
वसुधा केषां कुटुम्बकम् ?
ବସୁଧା କେଷା କୁଟୁମ୍ବକମ୍ ?
उत्तर :
उदारचरितानां / ଉଦାରଚରିତାନାଂ

प्रश्न 4.
जन: कीदृशः स्यात् ?
ଜନଃ କୀଦୃଶ୍ୟ ଧ୍ୟାତ୍ମ ?
उत्तर :
दीर्घदर्शी/ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ

प्रश्न 5.
परेषां किं न समाचरेत् ?
ପରେଷା କି ନ ସମାର୍ଚ୍ଚରେତ୍‌ ?
उत्तर :
आत्मनः / प्रतिकूलानि / ଆତ୍ମନଃ ପ୍ରତିକୂଳାନି

प्रश्न 6.
अङ्गरः शतधौतेन किं न मुक्रति ?
ଅଙ୍ଗାରଃ ଶତଧୌତେନ କିଂ ନ ମୁଞ୍ଚତି ?
उत्तर :
मलिनत्वम् / ମଳିନତ୍ୱମ୍

प्रश्न 7.
हंस: किमादत्ते ?
ହଂସ କିମାଦରେ ?
उत्तर :
क्षीरम् / କ୍ଷୀରମ୍

प्रश्न 8.
जन: कीदृशः न स्यात् ?
ଜନଃ କୀଦୃଶଃ ନ ସ୍ୟାତ୍ ?
उत्तर :
चिरकारी / ଚିରକାରୀ

प्रश्न 9.
कस्य प्रतिकूलानि परेषां न समाचरेत् ?
କସ୍ୟ ପ୍ରତିକୂଳାନି ପରେଷା ନ ସମାଚରେଡ୍ ?
उत्तर :
आत्मन: / ଆତ୍ମନଃ

ସ୍ତମ୍ଭମେଳନଂ କୁରୁତ :

प्रश्न 1.

उत्तर :

शब्दानां मातृभाषया अर्थं लिखत।
(ଶବ୍ଦାନାଂ ମାତୃଭାଷୟା ଅର୍ଥି ଲିଖତ।)

1. आत्मन: (ଆତ୍ମନଃ) – ନିଜର
2. मुक्षति (ମୁଞ୍ଚତି) – ଛାଡ଼େ ନାହିଁ
3. वसुधैव (ବସୁଧୈବ) – ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀ ହିଁ
4. आदत्ते – (ଆଦରେ) – ଗ୍ରହଣକରେ
5. अप: – (ଅପ) – ଜଳକୁ
6. दीर्घदर्शी (ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ) – ଦୂରଦୃଷ୍ଟିସଂପନ୍ନ
7. चिरकारी (ଚିରକାରୀ) – ବିଳମ୍ବ

ନିଜଭାଷୟ ଅର୍ଥ ଲିଖିତ :

1. आत्मनः प्रतिकूलानि ______ समाचरेत्।
ଆତ୍ମନଃ ପ୍ରତିକୂଳାନି _______ ସମାଚରେତ୍ ।
उत्तर :
ଯାହା ନିଜପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ନୁହେଁ, ତାହା ଅନ୍ୟପାଇଁ କଦାପି କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।

2. अझ़ार: ________ मुश्रति।
ଅଙ୍ଗାର ________ ମୁଞ୍ଚତି ।
उत्तर :
ଅଙ୍ଗାରକୁ ଶହେଥର ଧୋଇଲେ ମଧ୍ୟ ତାହାର କାଳିମା ଛାଡେ ନାହିଁ । ଯେପରି ଜନ୍ମଗତ ଦୁର୍ଗୁଣ କେବେହେଲେ କେହି ଛାଡ଼ପାରେ ନାହିଁ ।

3. उदार ______ कुटुम्बकम्।
ଉଦାର _______ କୁଟୁମ୍ବକମ୍ ।
उत्तर :
ଉଦାରମନା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵକୁ ନିଜର ପରିବାର ବୋଲି ମନେ କରିଥା’ନ୍ତି ।

4. हंसो ________ अप:।
ହଂସୋ _______ ଅତଃ ।
उत्तर :
ହଂସ ଯେପରି କ୍ଷୀର ଓ ନୀରରୁ ନୀରକୁ ଛାଡ଼ି କେବଳ ସାର କ୍ଷୀରକୁ ହିଁ ଗ୍ରହଣ କରେ ସେହିପରି ବିଦ୍ଵାନମାନେ କେବଳ ସାରତତ୍ତ୍ୱକୁ ହିଁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।

5. दीर्घदर्शी ______ भवेन्नहि।
ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ _______ ଭବେନୁହି ।
उत्तर :
ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ ସଦାସର୍ବଦା ହେବା ଉଚିତ । ଚିରକାରୀ ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଅର୍ଥାତ୍ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା, କଦାପି ବିଳମ୍ବୀ ହେବା ନାହିଁ ।

लोक – ? (ପଦ୍ୟ – ୧)

आत्मनः प्रतिकूलानि परेषां न समाचरेत् ॥१॥
ଆତ୍ମନଃ ପ୍ରତିକୂଳାନି ପରେଷା ନ ସମାର୍ଚରେତ୍ ॥୧ ||
यत् स्वार्थाय अनुकूलं न भवति, तत् अन्येषां कृते कदापि न करणीयम् ।
ଯତ୍ ସ୍ଵାର୍ଥାୟ ଅନୁକୂଳ ନ ଭବତି, ତତ୍ ଅନ୍ୱେଷା କୃତେ କଦାପି ନ କରଣୀୟମ୍ ।
ଶବ୍ଦାର୍ଥ
ଆତ୍ମନଃ – ନିଜର, ପରେଷା – ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର, ସମାଚରେତ୍ – କରଣୀୟ ।
ଅନୁବାଦ
ଯାହା ନିଜପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ନୁହେଁ ତାହା ପର ପାଇଁ କେବେହେଲେ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।

श्लोक ? (ପଦ୍ୟ – ୨)

अङ्गारः शतधौतेन मलिनत्वं न मुञ्चति ॥२॥
ଅଙ୍ଗାରଃ ଶତଧୌତେନ ମଳିନବଂ ନ ମୁଞ୍ଚତି || ୨ ||
अङ्गारस्य कृष्णरूपं शतवारं प्रक्षालनेन अपि न दूरीभवति, (अस्यार्थी भवति’) ।
ଅଙ୍ଗାରସ୍ୟ କୃଷ୍ଣରୂପ ଶତବାରଂ ପ୍ରକ୍ଷାଳନେନ ଅପି ନ ଦୂରୀଭବତି, (ଅସ୍ୟାର୍ଥୀ ଭବତି) ।
संहजातः दुर्गुणः कथमपि न दूरीभवति ।
ସହଜାତଃ ଦୁର୍ଗୁନଃ କଥମପି ନ ଦୂରୀଭବତି ।
ଶବ୍ଦାର୍ଥ
ଅଙ୍ଗାର – ଅଗ୍ନିଦଗ୍ଧକାଠର ଅବଶେଷ, ଶତଧୌତେନ – ଶହେଥର ଧୋଇଲେ, ମୁଞ୍ଚତି – ଛାଡ଼େ ।
ଅନୁବାଦ
ଅଙ୍ଗାରକୁ ଶହେ ଥର ଧୋଇ ସଫାକଲେ ମଧ୍ୟ ମଳି ଚାଲିଯାଏ ନାହିଁ । ସହଜାତ ଦୁର୍ଗୁଣ କେବେହେଲେ ଦୂର କରାଯାଇ ନ ପାରେ ।

श्लोक – ३ (ପଦ୍ୟ ୩)

उदारचरितानान्तु वसुधैव कुटुम्बकम् ॥ ३ ॥
ଉଦାର ଚରିତାନାରୁ ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍ ॥ ୩ ॥
उदारहृदयाः जनाः समग्रं विश्वं स्वपरिवारवत् चिन्तयन्ति ।
ଉଦାରହୃଦୟଃ ଜନଃ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱପରିବାରବତ୍ ଚିନ୍ତୟନ୍ତ୍ର ।
ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ
ଉଦାରଚରିତାନାନ୍ତୁ = ଉଦାରଚରିତାନା + ତୁ, ବସୁଧୈବ = ବସୁଧା + ଏବ
ଶବ୍ଦାର୍ଥ
ଉଦାରଚରିତାନାଂ – ଉଦାରହୃଦୟଲୋକଙ୍କର, ବସୁଧା – ବିଶ୍ୱ, କୁଟୁମ୍ବକମ୍ – ପରିବାର
ଅନୁବାଦ
ଉଦାର ହୃଦୟ ଲୋକମାନେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ନିଜ ପରିବାରପରି ଚିନ୍ତାକରନ୍ତି ।

श्लोक – ୪ (ପଦ୍ୟ – ୪)

हंसो हि क्षीरमादत्ते तन्मिश्राद् वर्जयत्यपः ॥ ४ ॥
ହଂସୋ ହି କ୍ଷୀରମାଦରେ ତନ୍ନିଶ୍ରାତ୍ ବର୍ଜୟତ୍ୟପଃ ॥ ୪ ॥
हंसः क्षीरस्य नरस्य च नीरं विहाय सारं क्षीरं गृह्णाति, तथैव विज्ञाः केवलं सारतत्वं गृह्णन्ति ।
ଯଥା ହଂସ କ୍ଷୀରସ୍ୟ ନୀରସ୍ୟ ଚ ନୀରଂ ବିହାୟ ସାରଂ କ୍ଷୀରଂ ଗୃହ୍ନାତି, ତଥୈବ ବିଜ୍ଞା କେବଳଂ ସାରତରଂ ଗୃହ୍ଣଣନ୍ତି ।
ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ
ହଂସୋ ହି = ହଂସ + ହି, କ୍ଷୀରମାଦରେ = କ୍ଷୀରମ୍ + ଆଦତ୍ତ,
ତନ୍ନିଶ୍ରାତ୍ = ତତ୍ + ମିଶ୍ରିତ୍
ଶବ୍ଦାର୍ଥ
ଆଦରେ – ଗ୍ରହଣକରେ, ଅପଃ – ଜଳ, ବର୍ଜୟେତ୍ – ବର୍ଜନ କରିଥାଏ, ନୀର – ଜଳ
ଅନୁବାଦ
ଯେପରି ହଂସ କ୍ଷୀର ଏବଂ ନୀର ମଧ୍ୟରୁ ନୀର ପରିତ୍ୟାଗ କରି ସାରଭୂତ କ୍ଷୀର ଗ୍ରହଣ କରେ । ସେହିପରି ବିଜ୍ଞଲୋକମାନେ କେବଳ ସାରତତ୍ତ୍ବ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।

श्लोक – ५ (ପଦ୍ଯ – ୫)

दीर्घदर्शी सदा च स्यात् चिरकारी भवेन्नहि ॥ ५ ॥
ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ ସଦା ଚ ସ୍ୟାବ୍ ବିରକାରୀ ଇବେନୁହି ॥ ୫ ॥
दूरदृष्ट्या कार्यं कुर्य्यात् । परन्तु दीर्घसूत्री न भवेत् ।
ଦୂରଦୃଷ୍ଟି କାର୍ଯ୍ୟ କୁର୍ଯ୍ୟାତ୍ । ପରନ୍ତୁ ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରୀ ନ ଭବେତ୍।
ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ
ଭବେନ୍ନହି = ଭବେତ୍ + ନହି
ଶବ୍ଦାର୍ଥ
ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ – ଦୂରଦୃଷ୍ଟିସମ୍ପନ୍ନ, ସଦା – ସବୁବେଳେ, ଉବେତ୍ – ହେବା ଉଚିତ, ନହି – ନୁହେଁ, ଚିରକାରୀ – ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରୀ
ଅନୁବାଦ
ଦୂରଦୃଷ୍ଟିରଖ୍ କାମ କରିବା ଉଚିତ । କିନ୍ତୁ ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରୀ ହେବା ଅନୁଚିତ ।

शब्दार्थ:

• प्रतिकूलानि – विपरीतभावान्
  ପ୍ରତିକୂଳାନି – ବିପରୀତଭାବାନ୍ (ବିପରୀତଭାବ)
• परेषां – अन्येषां, शत्रूणाम्
  ପରେଷା – ଅନ୍ୟଷ୍ଠା, ଶତ୍ରୁଣାମ୍ (ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କର)
• शतधौतेन – बहुवारपरिमार्जनेन
  ଶତଧୌତେନ – ଶହେବାର ପରିମାର୍ଜନେନ (ବହୁତଧୋଇଲେ ମଧ୍ୟ)
• मलिनत्वम् कालिमा न मुञ्चति न गच्छति
  ମଳିନତ୍ୱ – କାଳିମା (ମଳି) ନ ମୁଞ୍ଚତି – ନ ଗଚ୍ଛତି (ଯାଏ ନାହିଁ )
• कुटुम्बकम् – कुटुम्बम्/ परिवारः
  କୁଟୁମ୍ବକମ୍ – ପରିବାରଃ (ପରିବାର)
• आदत्ते – ग्रहणं करोति
  ଆଦତ୍ତେ – ଗ୍ରହଣ କରୋତି (ଗ୍ରହଣ କରେ)
• वर्जयति – त्यजति
  ବର୍ଜୟତି – ତ୍ୟଜତି (ତ୍ୟାଗକରେ)
• अपः – जलानि
  ଅପ – ଜଳାନି (ପାଣି)
• दीर्घदर्शी – दूरदर्शी
  ଦୀର୍ଘଦର୍ଶୀ – ଦୂରଦର୍ଶୀ (ଦୂରଦ୍ରଷ୍ଟା)
• चिरकारी – दीर्घसूत्री / विलम्बी
  ଚିରକାରୀ – ଦୀର୍ଘସୂତ୍ରୀ (ବିଳମ୍ବୀ)

तव कृते करणीयम्
ତବ କୃତେ କରଣୀୟମ୍ (ତୁମ ପାଇଁ କାମ)

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Hindi Solutions Grammar व्याकरण विभाग Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Hindi Grammar व्याकरण विभाग

शब्द:

“एक ध्वनि या ध्वनि-समूह को ‘शब्द’ कहते हैं जिसका कोई अर्थ हो।”
जैसे – में, तुम, अमरूद, लड़की, गाय, गधा, पढ़ना, खाना, पीना आदि।
किसी वाक्य में प्रयोग किए जाने वाले शब्द आठ प्रकार के होते हैं :
संज्ञा, सर्वनाम, क्रिया, विशेषण, क्रिया-विशेषण, समुच्चयबोधक, संबंधबोधक, विस्मयादिबोधक।

संज्ञा:

किसी व्यक्ति, प्राणी, भाव, वस्तु या स्थान आदि के नाम को ‘संज्ञा’ कहते हैं।’
जैसे – मीरा, राम, गंगा, हिमालय, गंगोत्रि, सुंदरता, भेड़, पुस्तक आदि।
संज्ञा के मुख्य रूप से पाँच भेद है :
व्यक्तिवाचक संज्ञा – जिस शब्द से किसी व्यक्ति, स्थान या किसी वस्तु विशेष का बोध हो, उसे ‘व्यक्तिवाचक संज्ञा कहते हैं।
जैसे – राम, लक्ष्मण, शकुंतला, ताजमहल आदि।
भाववाचक संज्ञा – जिस शब्द से किसी गुण, दशा, भाव आदि का बोध हो, उसे समूहवाचक संज्ञा कहते हैं।
जैसे – कक्षा, परिवार, झूंड, गुच्छा, मंडली आदि ।
समूहवाचक संज्ञा – जिस शब्द से प्राणियों या वस्तुओं के समूह का बोध हो, उसे समूहवाचक संज्ञा कहते हैं।
जैसे – सेना, घास, पानी, चाए, चाँदी, लकड़ी आदि।

सवनाम:

“जो शब्द संज्ञा के स्थान पर प्रयुक्त होते हैं, उन्हें ‘सर्वनाम’ कहते हैं।’
जैसे – मैं, हम, तू, जो, वह, आप, यह, वह, कुछ, कोई आदि ।

सर्वनाम के उह भेद है :
१. पुस्थवाचक
२. निश्चयवाचक
३. अनिश्वयवाचक
४. संबधवाचक
५. मश्नवाचक
ह. निज्ञवाचक

१. पुकषवाचक सर्वनाम : “जो सर्वनाम किसी पुरुष या सी के नाम के स्थान पर बोले जाते हैं, उन्हें पुरुषवाचक सर्वनाम कहते है।”
औसे – तुम, वह, मै, वे, यह आदि ।
जैसे – वह गाँव जाता है ।

२. निश्चयवाचक सर्वनाम : “निश्चयवाचक सर्वनाम वे हैं जिनसे किसी निश्चित व्यक्ति या वस्तु का बोध हो।”
औसे – यह, ये, वह, वे आदि।
जैसे – यह आम है। वह घड़ी है।

३.अनिश्चयवाचक सर्वनाम : “अनिश्चववाचक सर्वनाम वे हैं जिनसे किसी निश्चित व्यक्ति या वस्तु का बोध न हो।”
जैसे – कोई, कुछ।
जैसे – ऐसा न हो कि कोई आ जाए।
उसने कुछ नहीं खाया ।

४. संबंधवाचक सर्वनाम : “संरधवाचक सर्वनाम वे है जो एक सर्वनाम का दूसरे सर्वनाम के साथ संबंध प्रकट करते हैं।
जैसे – जो देता है, सो लेता है।
जैसा करोगे, वैसा भरोने ।
जिसकी लाठी, उसकी भैस ।

५. प्रश्नवाचक सर्वनाम : “प्रश्नवाचक सर्वनाम वे हैं जिनसे किसी प्रश्न का दोष हो।”
औसे – तुम क्या खा रहे हो ?
अंदर कौन है ?

५. प्रश्नचाचक सर्वनाम : “सश्नवाचक सर्वनाम वे हैं जिनसे किसी प्रश्न का दोध हो।”

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Geography Important Questions Chapter 7 ପାରିବେଶିକ ପ୍ରଭାବ ଓ ଅଧିବାସୀଙ୍କ ଜୀବନ ଜୀବିକା Important Questions and Answers.

BE Odisha Class 7 Geography Important Questions Chapter 7 ପାରିବେଶିକ ପ୍ରଭାବ ଓ ଅଧିବାସୀଙ୍କ ଜୀବନ ଜୀବିକା

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ଆମାଜନ ଅବବାହିକାର ଜଳବାୟୁ, ଉଭିଦ ଓ ଜୀବଜନ୍ତୁ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଜଳବାୟୁ :

• ଆମାଜନ ନଦୀ ବିଷୁବମଣ୍ଡଳ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର ଅବବାହିକାର ଜଳବାୟୁ ଉଷ୍ଣ ଓ ଆର୍ଦ୍ର ।
• ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରତିଦିନ ଅପରାହ୍ନରେ ପ୍ରଚୁର ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଏଠାରେ ବିଶେଷ ଶୀତ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ନାହିଁ ।

ଉଦ୍ଭିଦ :

• ମେହୋଗାନି, ଆବୁଲସ୍, ଡାଳ, ରବର ଆଦି ବୃକ୍ଷ ଥ‌ିବା ଚିରହରିତ୍‌ ଅରଣ୍ୟ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେଖାଯାଏ ।
• ଏଠାକାର ଅରଣ୍ୟ ଘଞ୍ଚ, ଭୂମି ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ଓ ଏଠାକାର ଭୂମି ଉପରେ ଖରା ପଡ଼ୁ ନଥ‌ିବାରୁ ଛାଇରେ ବଢ଼ିପାରୁଥିବା, ପତ୍ର ନଥୁବା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଅର୍କିଡ୍ ଓ କେତେକ ଲତା ଜାତୀୟ ପରାଙ୍ଗପୁଷ୍ଟ ଉଦ୍ଭଦ ଦେଖାଯାନ୍ତି ।

ଜୀବଜନ୍ତୁ :

• ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ମାଙ୍କଡ଼, ଉଇଖୁଆ ଟାପିର୍, ସୁଥ୍ ଆଦି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାଣୀ, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜାତିର ସାପ, ସରୀସୃପ ଓ କୁମ୍ଭୀର ଆଦିଙ୍କ ବାସସ୍ଥଳୀ ।
• ଆନାକୋଣ୍ଡା ଏବଂ ବୋଆ ଜାତୀୟ ଭୟଙ୍କର ସାପ, ମାଂସ ପିରାନା ମାଛ, ହଜାର ହଜାର ଜାତିର କୀଟପତଙ୍ଗ ଏଠାରେ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଅନ୍ତି ।
• ବିଭିନ୍ନ ଜାତିର ଅଦ୍ଭୁତ ପକ୍ଷୀ, ଯଥା- ଟଉକାନ୍‌, ନାନା ଜାତିର ରଙ୍ଗିନ ପରଯୁକ୍ତ ପକ୍ଷୀ ଏହି ଅରଣ୍ୟରେ ବାସ କରନ୍ତି ।

Question 2.
ଉଷ୍ଣ ମରୁ ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ, ଉଭିଦ ଓ ଜୀବଜନ୍ତୁମାନଙ୍କର ବିଶେଷତ୍ଵଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
Answer:
ଜଳବାୟୁ :

• ଉଷ୍ଣ ମରୁଭୂମି ଅଞ୍ଚଳରେ ତାପମାତ୍ରାର ଆଧିକ୍ୟ ଓ ସ୍ଵଳ୍ପ ବୃଷ୍ଟିପାତ ଯୋଗୁ ଏହାର ଜଳବାୟୁ ଉଷ୍ଣ ଓ ଶୁଷ୍କ ।
• ଦିନବେଳା ଅଧିକ ଗରମ ଓ ରାତିରେ ଅଧିକ ଶୀତ ହୁଏ ।

ଉଦ୍ଭବ :

• ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବାଷ୍ପୀଭବନ ତୀବ୍ର ହୋଇଥାଏ, ତେଣୁ ଏହାର ମୃରିକା ଲୁଣିଆ ଓ ବାୟୁ ଶୁଷ୍କ ଥାଏ ।
• ଏଠାରେ କଣ୍ଟାଜାତୀୟ ଗୁଳ୍ମ ତଥା କାକ୍‌ସ, ଶିଳ୍ପ, ନାଗଫେଣୀ ଆଦି ମରୁଜାତୀୟ ଉଦ୍ଭଦ ଦେଖାଯାଏ ।
• ମରୂଦ୍ୟାନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଖଜୁରୀ, ତାଳ, ଆକାଶିଆ ଗଛ ବଢ଼ିଥାଏ ।

ଜଳବାୟୁ :

• ଓଟ ଏ ଅଞ୍ଚଳର ମୁଖ୍ୟ ପଶୁ ।
• ଏହା ବ୍ୟତୀତ ବିଲୁଆ, କୋକିଶିଆଳି, ହାଏନା ଆଦି ମାଂସାଶୀ ପ୍ରାଣୀ, କଙ୍କଡ଼ାବିଛା, ଝିଟିପିଟି, ସାପ ଆଦି ସରୀସୃପ ଅଞ୍ଚଳରେ ବହୁଳ ସଂଖ୍ୟାରେ ଦେଖାଯାନ୍ତି ।’

Question 3.
ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ଉଦ୍ଭିଦ ଓ ଜୀବତ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:

1. ଲାଦାଖ ଏକ ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି। ଏହାର୍ଗ ଜଳବାୟୁ ଅତ୍ୟଧିକ ଥଣ୍ଡା ଓ ଶୁଷ୍କ ।
2. ଏଠାରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ଦିନର ତାପମାତ୍ରା ୦° ସେଲସିଅସ୍‌ରୁ ସାମାନ୍ୟ ଉପରେ ଥାଏ ଓ ରାତିରେ ତାପମାତ୍ରା –୩୦° ସେଲ୍‌ସିଅସ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖସିଆସେ । ଶୀତଋତୁରେ ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟତଃ —୪୦° ସେଲସିଅସ୍ ରହିଥାଏ।
3. ଭୂମି ବରଫଦ୍ଵାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ଥ‌ିବାରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରାୟ ବୃକ୍ଷଶୂନ୍ୟ ଥାଏ। କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ସ୍ପୃଶ୍ ଓ ଓକ୍ ଜାତୀୟ ଉଭିଦ ଦେଖାଯାଏ। ଗ୍ରୀଷ୍ମଦିନେ ବରଫ ସାମାନ୍ୟ ତରଳିବାରୁ ସେଓ, ନାସ୍‌ପାତି ପ୍ରଭୃତି ବୃକ୍ଷ ଫୁଲଫଳ ଧାରଣ କରେ।
4. ଏଠାରେ ବଣୁଆ ଛେଳି, ମେଣ୍ଢା, ଗାଈ ଏବଂ ଏକ ଭିନ୍ନ ଧରଣର ବଣୁଆ କୁକୁର ଦେଖାଯାଏ। ରବିନ୍, ତିବ୍ବତୀୟ ତୁଷାର କୁକୁଡ଼ା ଭଳି ବହୁ ସୁନ୍ଦର ଓ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ପକ୍ଷୀ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ।
5. ଲୋକମାନେ ବଣ୍ୟ ଛେଳି, ମେଣ୍ଢା ଓ ଚମରୀ ଗାଈ ପାଳନ କରନ୍ତି ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ଆମାଜନ ଅବବାହିକାର ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କ କୃଷି ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:

1. ଆମାଜନ ଅବବାହିକାର ଅଧ୍ଵବାସୀମାନେ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କୃଷି ପ୍ରଣାଳୀରେ ଚାଷ କରିଥା’ନ୍ତି ।
2. ସେମାନେ କଦଳୀ, ସପୁରି, ମିଠାଆଳୁ ବା କାସାରା ଏବଂ ଟୋପିଆକା ଆଦି ଚାଷ କରିଥା’ନ୍ତି ।

Question 2.
ଆମାଜନ ଅବବାହିକାର ଘଞ୍ଚ ଅରଣ୍ୟର ପରିମାଣ ହ୍ରାସ ପାଉଛି କାହିଁକି ?
Answer:

1. ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲ ହେତୁ ଏହାର ଶିଳ୍ପ ଉତ୍ପାଦନ ନିମିତ୍ତ କେତେକ ଅରଣ୍ୟଲବ୍‌ଧ ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ କାଷ୍ଠ ସମ୍ବଳ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ।
2. କାଷ୍ଠଭିତ୍ତିକ ଶିଳ୍ପର ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁ ଏଠାରେ ଅରଣ୍ୟର ପରିମାଣ କମି କମି ଯାଉଛି ।

Question 3.
ଗଙ୍ଗାନଦୀ ଦୂଷିତ ହେବାର କାରଣ ଲେଖ ।
Answer:

1. ଗଙ୍ଗାନଦୀ ‘ ଅବବାହିକାରେ ଆଲ୍ଲାହାବାଦ, କାନପୁର, ବାରଣାସୀ, ଲକ୍ଷ୍ନୌ, କୋଲ୍‌କାତା ଭଳି ବଡ଼ ବଡ଼ ସହର ଅବସ୍ଥିତ । ଏଗୁଡ଼ିକରେ ଘନ ଜନବସତି ରହିଛି ।
2. ଏହି ସହରମାନଙ୍କ ଶିଳ୍ପ କାରଖାନାରୁ ଆବର୍ଜନା ଓ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ନଦୀଜଳରେ ମିଶୁଛି ଓ ଘନ ଜନବସତି ଯୋଗୁ ଏ ଅଞ୍ଚଳର ପରିବେଶ ଦୂଷିତ ହେଉଛି ।

Question 4.
ଲାଦାଖ ମରୁଭୂମିର ଜଳବାୟୁ ଅବସ୍ଥା କିପରି ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

1. ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ ବହୁ ଉଚ୍ଚରେ ଥ‌ିବାରୁ ଲାଦାଖର ଜଳବାୟୁ ଅତ୍ୟଧ‌ିକ ଥଣ୍ଡା ଓ ଶୁଷ ।
2. ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳରେ ଦିନର ତାପମାତ୍ରା ୦° ସେଲ୍‌ସିୟସରୁ ସାମାନ୍ୟ ଉଚ୍ଚରେ ଓ ଶୀତଦିନେ ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟତଃ —୪୦° ସେଲ୍‌ସିୟସ୍ ରହିଥାଏ ।

Question 5.
ସାହାରା ମରୁଭୂମି ଅଞ୍ଚଳ ଏକଦା ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ଅରଣ୍ୟ ଆଚ୍ଛାଦିତ ଅଞ୍ଚଳ ଥିଲା – ଏହାର ପ୍ରମାଣ ଦିଅ ।
Answer:

1. ସାହାରା ମରୁଭୂମିର ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳରେ ଥିବା କେତେକ ଶିଳାଲିପିର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି ।
2. ଏଥରେ ନଦୀ, କୁମ୍ଭୀର, ଅରଣ୍ୟ, ହାତୀ, ସିଂହ, ଓଟ, ଜିରାଫ, ଛେଳି, ମେଣ୍ଢା ଆଦି ପଶୁମାନଙ୍କର ଚିତ୍ର ଦେଖ‌ିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଏଥୁରୁ ପ୍ରମାଣ ମିଳେ ସାହାରା ଅଞ୍ଚଳ ଏକଦା ସମତଳ ଭୂମି ଓ ଅରଣ୍ୟ ଆଚ୍ଛାଦିତ ଅଞ୍ଚଳ ଥିଲା ।

Question 6.
ପୋଡୁଚାଷ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

1. ଓଡ଼ିଶାର ଆଦିବାସୀମାନେ କରୁଥିବା ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କୃଷିକୁ ପୋଡୁଚାଷ କୁହାଯାଏ ।
2. ସେମାନେ ଜଙ୍ଗଲର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳ ସଫା କରି, ନିଆଁ ଲଗାଇ ସେଠାରେ ଚାଷ କରନ୍ତି । କିଛି ବର୍ଷ ପରେ ସେଠାରେ ଉର୍ବରତା କମିଗଲେ ଅରଣ୍ୟର ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଚାଷ କରନ୍ତି । ପୁଣି କିଛି ବର୍ଷ ପରେ ପୂର୍ବ ସ୍ଥାନକୁ ଫେରିଆସି ଚାଷ କରିଥା’ନ୍ତି ।

Question 7.
ଲାଦାଖ ଶବ୍ଦ କିପରି ଉତ୍ପରି ହୋଇଛି ? ଏହାର ଅନ୍ୟନାମ କ’ଣ ?
Answer:

1. ଲାଦାଖ ଶବ୍ଦଟି ‘ଲା’ ଏବଂ ‘ଦାକ୍’ ଶବ୍ଦକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ‘ଲା’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଗିରିପଥ ଏବଂ ‘ଦାକ୍’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଦେଶ ।
2. ଲାଦାଖର ଅନ୍ୟନାମ କାପା-ଚାନ୍ ବା ବରଫ ଭୂମି ।

Question 8.
ସାହାରା ଅଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିବା ଯାଯାବର ଶ୍ରେଣୀର ଅଧିବାସୀମାନେ କିପରି ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି ?
Answer:

1. ସାହାରା ଅଞ୍ଚଳରେ ବେଦୁଇନ୍ ନାମକ ଯାଯାବର ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି । ସେମାନେ ଓଟ, ଗଧ, ଛେଳି, ମେଣ୍ଢା . ଆଦି ପଶୁ ପାଳନ କରନ୍ତି ।
2. ଏହି ପଶୁମାନଙ୍କଠାରୁ ଏମାନେ ଦୁଗ୍‌ଧ, ଲୋମ ଓ ଚମଡ଼ା ସଂଗ୍ରହ କରି ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି ।

Question 9.
ଆମାଜନ ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ଉଷ୍ଣ ଓ ଆର୍ଦ୍ର କାହିଁକି ?
Answer:

1. ଆମାଜନ ଅଞ୍ଚଳରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ପଡୁଥ‌ିବାରୁ ଏଠାରେ ତାପମାତ୍ରା ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ।
2. ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତିଦିନ ଅପରାହ୍ନରେ ପ୍ରଚୁର ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୋଇଥାଏ, ତେଣୁ ଏହାର ଜଳବାୟୁ ଉଷ୍ଣ ଓ ଆର୍ଦ୍ର।

Question 10.
ଆମାଜନ ଅରଣ୍ୟରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ମାଛ ଓ ପକ୍ଷୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ?
Answer:

1. ଆମାଜନ ଅରଣ୍ୟ ହଜାର ହଜାର ଜାତିର କୀଟପତଙ୍ଗ ଓ ମାଛଙ୍କର ଆଦିଭୂମି ଅଟେ। ମାଂସ ପିରାନା ମାଛ ଏହିଅଞ୍ଚଳର ଏକ ବିଶିଷ୍ଟ ମାଛ।
2. ବିଭିନ୍ନ ଜାତିର ଅଦ୍ଭୁତ ପକ୍ଷୀ ଏଠାରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଟଉକାନ, ନାନା ଜାତିର ରଙ୍ଗିନ ପରଯୁକ୍ତ ପକ୍ଷୀ ଏହି ଅରଣ୍ୟରେ ବାସ କରନ୍ତି ।

Question 11.
ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ଡଲଫିନ୍ ଦେଖାଯାଏ ? ଡଲଫିନ୍ ତଥା ମଧୁର ମାଛମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା କାହିଁକି କମିବାରେ ଲାଗିଛି ?
Answer:

1. ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀର ଜଳରେ ଶୁଶୁ ନାମକ ଏକପ୍ରକାର ଡଲଫିନ୍ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।
2. କଳକାରଖାନାରୁ ନିର୍ଗତ ବିଷାକ୍ତ ଜଳ, ସହରମାନଙ୍କର ନର୍ଦମା ଜଳ ନଦୀରେ ମିଶି ଜଳକୁ ଦୂଷିତ କରୁଥିବାରୁ ଏହି ଡଲଫିନ୍ ତଥା ମଧୁର ମାଛମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା କମିବାରେ ଲାଗିଛି ।

Question 12.
ନାତିଶୀତୋଷ ମହାଦେଶୀୟ ଜଳବାୟୁ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:

1. ଯେଉଁ ତୃଣଭୂମି ଅଞ୍ଚଳରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ବାୟୁର ପ୍ରଭାବ ପଡ଼େ ନାହିଁ, ସେଠାରେ କେବଳ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଓ ଶୀତଋତୁ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ଏବଂ ବାର୍ଷିକ ହାରାହାରି ବୃଷ୍ଟିପାତ ପ୍ରାୟ ୫୦ ସେ.ମି. ହୋଇଥାଏ, ଏପ୍ରକାର ଜଳବାୟୁକୁ ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ଜଳବାୟୁ କୁହାଯାଏ ।
2. ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଗରମ, ଶୀତଦିନରେ ଭୀଷଣ ଥଣ୍ଡା ଅନୁଭୂତ ହେବା ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁର ଲକ୍ଷଣ।

Question 13.
ପ୍ରେରୀ ଅଞ୍ଚଳରୁ କାହିଁକି ବିଦେଶକୁ ଗହମ ରପ୍ତାନି କରାଯାଏ ?
Answer:

1. ଉର୍ବର ମୃତ୍ତିକା ଓ ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ମହାଦେଶୀୟ ଜଳବାୟୁ ଗହମ ଚାଷ ପାଇଁ ବିଶେଷ ଅନୁକୂଳ।
2. ତେଣୁ ପ୍ରେରୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରଚୁର ଗହମ ଚାଷ କରାଯାଏ ଓ ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନି କରାଯାଏ।

Question 14.
ଉଦାହରଣ ସହ ଉଷ୍ଣ ମରୁଅଞ୍ଚଳ କାହାକୁ କହନ୍ତି ଲେଖ ।
Answer:

1. ଭୂପୃଷ୍ଠର ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାରିଆଡ଼ ବାଲି, ପ୍ରବଳ ଖରା, ଅଳ୍ପବୃଷ୍ଟି ବା ବୃଷ୍ଟିହୀନ ଅଞ୍ଚଳ, ବୃକ୍ଷଲତାଶୂନ୍ୟ ତାହାକୁ ଉଷ୍ଣ ମରୁଅଞ୍ଚଳ କହନ୍ତି ।
2. ଆମ ଦେଶର ଥର ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶର ସାହାରା ମରୁଭୂମି ଉଷ୍ଣ ମରୁ ଅଞ୍ଚଳର ଉଦାହରଣ।

Question 15.
ଉଦାହରଣ ସହ ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ଲେଖ
Answer:

1. ଯେଉଁଠାରେ ଚାରିଆଡ଼ ପ୍ରବଳ ଥଣ୍ଡା ଓ ଭୂମି ବରଫାଚ୍ଛନ୍ନ ରହେ, ସେଠାରେ ଗଛଲତା ବଢ଼ିପାରେ ନାହିଁ, ସେହି ପ୍ରକାର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି କୁହାଯାଏ।
2. ଉଦାହରଣ- ଗ୍ରୀଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ତୁନ୍ଦ୍ରାଞ୍ଚଳ।

କାରଣ ଦର୍ଶାଅ

Question 1.
ଆମାଜନ ଅବବାହିକାରେ ଘନ ଜନବସତି ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।
Answer:

1. ଆମାଜନ ଅବବାହିକା ବିଷୁବ ମଣ୍ଡଳୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
2. ବର୍ଷସାରା ପ୍ରବଳ ଖରା ଓ ବର୍ଷା ଯୋଗୁଁ ଏ ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ଅସହ୍ୟ ଓ ଅସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟକର । ଏଣୁ ଏହା ଘନ ଜନବସତି ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ନୁହେଁ ।

Question 2.
ନିରକ୍ଷୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ଅରଣ୍ୟରେ ପରାଙ୍ଗପୁଷ୍ଟ ଲତା ଜାତୀୟ ଉଭିଦ ବେଶୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।
Answer:

1. ନିରକ୍ଷୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ଅରଣ୍ୟ ଘଞ୍ଚ, ଭୂମି ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ଏବଂ ଭୂମି ଉପରେ ପ୍ରାୟ ଖରା ପଡ଼ି ନଥାଏ ।
2. ତେଣୁ ଛାଇରେ ବଢ଼ିପାରୁଥିବା କେତେକ ଲତା ଜାତୀୟ ପରାଙ୍ଗପୁଷ୍ଟ ଉଭିଦ ଅନ୍ୟ ଉଦ୍ଭଦକୁ ଆଶ୍ରା କରି ବଢ଼ିଥାଆନ୍ତି ।

Question 3.
ନଦୀ ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିବାବେଳେ ତା’ର ସ୍ରୋତ ପ୍ରଖର ଥାଏ ।
Answer:

1. ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳର ଭୂମି ପଥୁରିଆ ଓ ଗଡ଼ାଣିଆ ହୋଇଥାଏ ।
2. ନଦୀ ଗଡ଼ାଣିଆ ଭୂମିରେ ପ୍ରବାହିତ ହେବାବେଳେ ଏହା ସ୍ରୋତ ପ୍ରଖର ହୋଇଥାଏ ।

Question 4.
ଲାଦାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରାୟ ତୃଣଭୂମି ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । ।
Answer:

1. ଆମ ଦେଶର ଉତ୍ତର ଭାଗରେ ଥିବା ଲାଦାଖ ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ ସର୍ବନିମ୍ନ ୩ କି.ମି. ଓ ସର୍ବାଧ‌ିକ ୮ କି.ମି. ଉଚ୍ଚତା ମଧ୍ଯରେ ଅବସ୍ଥିତ । ତେଣୁ ଏତେ ଉଚ୍ଚରେ ଥିବାରୁ ଏହାର ଜଳବାୟୁ ଅତ୍ୟଧ‌ିକ ଥଣ୍ଡା ଓ ଶୁଷ୍କ ।
2. ବର୍ଷର ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ବରଫ ଦ୍ବାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ରହୁଥ‌ିବାରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ବୃକ୍ଷଶୂନ୍ୟ । ତେଣୁ ଏଠାରେ ତୃଣଭୂମି ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।

Question 5.
ମରୁଭୂମିର ମୃତ୍ତିକା ଲୁଣିଆ ।
Answer:

1. ମରୁଭୂମି ଅଞ୍ଚଳରେ ଅଧିକ ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରଭାବରୁ ବାଷ୍ପୀଭବନ ତୀବ୍ର ହୋଇଥାଏ ।
2. ଫଳରେ ଏଠାରେ ମୃରିକା ଲୁଣିଆ ।

Question 6.
ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଅବବାହିକା ଅଞ୍ଚଳ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରେ ।
Answer:

1. ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଅବବାହିକାରେ ଅନେକ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳ ଅବସ୍ଥିତ ।
2. ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଆଗ୍ରାର ଯମୁନା ନଦୀ କୂଳରେ ତାଜମହଲ, ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନାର ସଙ୍ଗମସ୍ଥଳ ଆହ୍ଲାବାଦ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ ଓ ବିହାରର ବୌଦ୍ଧସ୍ତୂପ, ଲକ୍ଷ୍ନୌର ସ୍ଥାପତ୍ୟକଳା, ଆସାମର କାଜିରଙ୍ଗା ଓ ମାନସ ଜାତୀୟ ଅଭୟାରଣ୍ୟ, ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତି ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିଥାଏ ।

Question 7.
ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଅବବାହିକା ଅଞ୍ଚଳ ପୃଥ‌ିବୀର ଅନ୍ୟତମ ଜନବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳ ।
Answer:

1. ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଅବବାହିକା ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀର ଆନୀତ ଉର୍ବର ପଟୁ ମୃତ୍ତିକାରେ ସମୃଦ୍ଧ ।
2. ଉର୍ବର ମୃରିକା, ଜଳର ସୁଲଭତା ଓ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟପ୍ରଦ ଜଳବାୟୁ ଯୋଗୁଁ ଏ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଘନତ୍ୱ ଅଧିକ । ଏଣୁ ଏହା ପୃଥ‌ିବୀର ଅନ୍ୟତମ ଜନବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳ ହୋଇପାରିଛି ।

Question 8.
ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ମୁହାଣରେ ଥିବା ଜୁଆରିଆ ଅରଣ୍ୟକୁ ସୁନ୍ଦରବନ କୁହାଯାଏ ।
Answer:

1. ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ମୁହାଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଲୁଣିପାଣି ଓ ଜୁଆରରେ ବଢ଼ିପାରୁଥିବା ବୃକ୍ଷର ଅରଣ୍ୟ ରହିଛି । ଏହାକୁ ଜୁଆରିଆ ଅରଣ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
2. ଏହି ଅରଣ୍ୟରେ ସୁନ୍ଦରୀ ନାମକ ବୃକ୍ଷ ବହୁଳ ଭାବରେ ଜନ୍ମ ଥ‌ିବାରୁ ଏହାକୁ ସୁନ୍ଦରବନ କୁହାଯାଏ ।

ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ

1. ପିଗ୍‌ମୀ ଓ ବେଦୁଇନ୍
Answer:

2. ଉଷ୍ଣ ମରୁଭୂମି ଓ ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି
Answer:

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।

Question 1.
ମରୂଦ୍ୟାନ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ମରୁଭୂମିର କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ମରୁଝର ଦେଖାଯାଏ ଓ ସେହି ସ୍ଥାନରେ କଣ୍ଟାଗଛ, ଖଜୁରୀ ବୃକ୍ଷ ଦେଖାଯାଏ, ଯାହାକୁ ମରୁଦ୍ୟାନ କୁହାଯାଏ।

Question 2.
ଆମାଜନ ଅବବାହିକାରେ ଦେଖାଯାଉବା ମାଂସଖୁଆ ମାଛର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଆମାଜନ ଅବବାହିକାରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ମାଂସଖିଆ ମାଛର ନାମ ପିରାନା।

Question 3.
ଆନାକୋଣ୍ଡା ସାପ କେଉଁ ଦେଶର ଅରଣ୍ୟରେ ବେଶୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ?
Answer:
ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାର ଅରଣ୍ୟରେ ଆନାକୋଣ୍ଡା ସାପ ବେଶୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।

Question 4.
ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀର ଜଳରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ଡଲଫିନ୍‌ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀର ଜଳରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଡଲଫିନ୍‌ର ନାମ ଶୁଶୁ।

Question 5.
ତୃଣଭୂମି ଅଞ୍ଚଳ ପୃଥ‌ିବୀର କେତେ ଅଂଶ ଅଧିକାର କରିଛି ?
Answer:
ତୃଣଭୂମି ଅଞ୍ଚଳ ପୃଥ‌ିବୀର ପ୍ରାୟ ଏକ-ଚତୁର୍ଥାଂଶ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି ।

Question 6.
ଗ୍ୟାଞ୍ଚ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ତୃଣଭୂମି ଅଞ୍ଚଳରେ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଗୋପାଳନ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଗ୍ୟାଞ୍ଚ୍ କୁହାଯାଏ।

Question 7.
ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାରିଆଡ଼େ ପ୍ରବଳ ଥଣ୍ଡା ଓ ଭୂମି ବରଫାଚ୍ଛନ୍ନ ରହେ, ଗଛଲତା ବଢ଼ିପାରେ ନାହିଁ, ସେହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି କୁହାଯାଏ ।

Question 8.
କେଉଁ ମରୁଭୂମି ପୃଥିବୀର ବୃହତ୍ତମ ଉଷ୍ଣ ମରୁଭୂମି ?
Answer:
ସାହାରା ମରୁଭୂମି ପୃଥ‌ିବୀର ବୃହତ୍ତମ ଉଷ୍ଣ ମରୁଭୂମି।

Question 9.
ଥର୍ ମରୁଭୂମି କେତେ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଥର୍ ମରୁଭୂମି ୨ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ କି.ମି. ଅଞ୍ଚଳରେ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇଛି ।

Question 10.
ମରୁଝର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ମରୁଭୂମିର କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଜଳର ଝର ଦେଖାଯାଏ ତାକୁ ମରୁଝର କୁହାଯାଏ।

Question 11.
ମରୁ ଅଞ୍ଚଳର ମୁଖ୍ୟ ଅର୍ଥକାରୀ ଫସଲର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ମରୁ ଅଞ୍ଚଳର ମୁଖ୍ୟ ଅର୍ଥକାରୀ ଫସଲ ହେଉଛି କପା ।

Question 12.
କେତେ ନମ୍ବର ଜାତୀୟ ରାଜପଥଦ୍ଵାରା ଲେହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏହା ୧ ନମ୍ବର ଜାତୀୟ ରାଜପଥଦ୍ଵାରା ଜାମ୍ମୁ କାଶ୍ମୀର ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି ।

Question 13.
ଲଦାଖର ରାଜଧାନୀର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଲଦାଖର ରାଜଧାନୀ ହେଉଛି ଲେହ।

Question 14.
ଭାରତର କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ଏକ ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି ଅଟେ ?
Answer:
ଭାରତର ଉତ୍ତର ଭାଗରେ ଥିବା ଲଦାଖ ଏକ ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି ଅଟେ ।

Question 15.
ସାହାରା ତୃଣଭୂମି କେତେ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧୁକାର କରିଛି ?
Answer:
ସାହାରା ତୃଣଭୂମି ୮.୫୪ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ କି.ମି. ଅଞ୍ଚଳ ଅଧିକାର କରିଛି ।

ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ବାକ୍ୟରେ ପ୍ରକାଶ କର ।

i. ମୁହାଣ :
Answer:
ନଦୀ ଯେଉଁଠାରେ ସମୁଦ୍ରରେ ପଡ଼ିଥାଏ, ତାହାକୁ ନଦୀର ମୁହାଣ କୁହାଯାଏ ।

ii. ନଦୀ ଅବବାହିକା :
Answer:
ମୁଖ୍ୟ ନଦୀ ଓ ତା’ର ଶାଖାନଦୀ ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ କରେ, ତାହାକୁ ଉକ୍ତ ନଦୀର ଅବବାହିକା କୁହାଯାଏ ।

iii. ପିଭୂମି :
Answer:
କଙ୍ଗୋ ଅବବାହିକାରେ ରହୁଥ‌ିବା ଆଦିମ ଅଧିବାସୀ ।

iv. ପିରାନା :
Answer:
ଆମାଜନ ଅବବାହିକାରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ଏକପ୍ରକାରର ମାଂସ ମାଛ ।

v. ଟଉକାନ୍ :
Answer:
ଆମାଜନ ଅବବାହିକାରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ଏକପ୍ରକାର ପକ୍ଷୀ ।

vi. ଚାପିର :
Answer:
ଏକପ୍ରକାର ଉଇଖୁଆ ପଶୁ ।

vii. ସୁନ୍ଦରବନ :
Answer:
ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀ ଅବବାହିକାର ନିମ୍ନ ଶଯ୍ୟାରେ ଲୁଣିପାଣି ଓ ଜୁଆରରେ ବଢୁଥ‌ିବା ସୁନ୍ଦରୀ ବୃକ୍ଷ ବିଶିଷ୍ଟ ଉଭିଦର ଅରଣ୍ୟ ।

viii. ପଶ୍ଚିମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟ :
Answer:
ଖରାଦିନେ ପତ୍ରଝଡ଼ା ଦେଇଥିବା ବୃକ୍ଷର ଅରଣ୍ୟ ।

ix. ଶୁଶ୍ରୂ :
Answer:
ଗଙ୍ଗା ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀର ଜଳରେ ରହୁଥ‌ିବା ଏକପ୍ରକାର ଡଲ୍‌ଫିନ୍ ।

x. ରୟାଞ୍ଚ:
Answer:
ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ତୃଣଭୂମି ଅଞ୍ଚଳରେ ଥ‌ିବା ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଗୋପାଳନ କେନ୍ଦ୍ର ।

xi. ମରୂଦ୍ୟାନ :
Answer:
ମରୁଭୂମିରେ ସ୍ଥାନେ ସ୍ଥାନେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ମରୁଝର ସ୍ଥାନରେ କିଛି କିଛି କଣ୍ଟାଗଛ ଓ ଖଜୁରି ବୃକ୍ଷ ଥିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ ମଦ୍ୟାନ କୁହାଯାଏ ।

xii. ବେଦୁଇନ୍ :
Answer:
ସାହାରା ମରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥ‌ିବା ଯାଯାବର ଶ୍ରେଣୀର ଅଧିବାସୀ ।

xiii. ଦୁଆରେଗ୍ :
Answer:
ସାହାରା ମରୁ ଅଞ୍ଚଳର ଏକପ୍ରକାର ଜନଜାତି ।

ନିମ୍ନଲିଖୂତ ପ୍ରତ୍ୟେକର ନାମ ଲେଖ।

i. ଭାରତର ଜାମ୍ମୁକାଶ୍ମୀର ଓ ଲଦାଖକୁ ସଂଯୁକ୍ତ କରୁଥିବା ଜାତୀୟ ରାଜପଥ ।
Answer:
୧ ନଂ ଜାତୀୟ ରାଜପଥ

ii. ପୃଥ‌ିବୀର ସର୍ବାପେକ୍ଷା ଓସାରିଆ ନଦୀ ।
Answer:
ଆମାଜନ

iii. ଗଙ୍ଗାନଦୀ ମୁହାଣରେ ଥିବା ଅରଣ୍ୟ ।
Answer:
ସୁନ୍ଦରବନ

iv. ଆଗ୍ରା ସହର ନିକଟରେ ପ୍ରବାହିତ ନଦୀ ।
Answer:
ଯମୁନା

v. ପୃଥିବୀର ବୃହତ୍ତମ ଉଷ୍ଣ ମରୁଭୂମି ।
Answer:
ସାହାରା

vi. ଲାଦାଖ ମରୁଭୂମିରେ ଥିବା ପୃଥ‌ିବୀର ଅନ୍ୟତମ ଶୀତଳତମ ସ୍ଥାନ ।
Answer:
ଡ୍ରାସ୍

vii. ଲାଦାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଭାରତର ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ସାମରିକ ଘାଟି ।
Answer:
କାଗିଲ

viii. ସାହାରା ମରୁ ଅଞ୍ଚଳର ନୀଳନଦୀ ଅବ ବାହି କାରେ କରାଯାଉଥିବା ମୁଖ୍ୟ ଅର୍ଥକରୀ ଫସଲ ।
Answer:
କପା

ix. ମରୁଝର ନିକଟରେ କଣ୍ଟାଗଛ, ଖଜୁରୀଗଛ ଥିବା ସ୍ଥାନ ।
Answer:
ମରୂଦ୍ୟାନ

x. ଉଷ୍ଣ ମରୁ ଅଞ୍ଚଳର ମୁଖ୍ୟ ପଶୁ ।
Answer:
ଓଟ

xi. ଆଫ୍ରିକାର ଉତ୍ତର ଭାଗରେ ଥିବା ମରୁଭୂମି ।
Answer:
ସାହାରା

xii. ଷ୍ଟେପୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିବା ପଶୁପାଳକ ଜାତି ।
Answer:
କିରଗୀଜ୍

xiii. କାନାଡ଼ାର ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ତୃଣଭୂମି ।
Answer:
ପ୍ରେରୀ

xiv. ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ନୀତିଶୀତୋଷ୍ଣ ତୃଣଭୂମି ।
Answer:
ରେଲ୍‌

xv. ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନାର ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ତୃଣଭୂମି ।
Answer:
ପମ୍ପାସ

xvi. ମାନସ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ଥିବା ମୁଖ୍ୟ ପଶୁ ।
Answer:
ବାଘ

xvii. ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀକୂଳରେ ଥିବା ଆସାମର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସହର ।
Answer:
ଗୁଆହାଟି

xviii. କାଜିରଙ୍ଗା ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଥିବା ରାଜ୍ୟ ।
Answer:
ଆସାମ

xix. ଆମ ରାଜ୍ୟରେ କରାଯାଉଥିବା ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କୃଷିର ଅନ୍ୟନାମ ।
Answer:
ପୋଡୁଚାଷ

xx. ମାଲୟେସିଆରେ ରହୁଥିବା ଏକ ଜନଜାତି ।
Answer:
ସେମାଙ୍ଗ

xxi. ଆମାଜନ ଅବବାହିକାର ଘଞ୍ଚ ଅରଣ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ଭୟଙ୍କର ସାର୍ପ ।
Answer:
ଆନାକୋଣ୍ଡା/ବୋଆ

xxii. ଆମାଜନ ଅବବାହିକାରେ ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ମିଠା ଆଳୁ ଜାତୀୟ ଶସ୍ୟ ।
Answer:
କାସାଭା ।

ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

Question 1.
କେଉଁଟିରେ ନିରକ୍ଷୀୟ ଜଳବାୟୁ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ନାହିଁ ?
(କ) ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ
(ଖ) ଗଙ୍ଗା ଅବବାହିକା
(ଗ) କଙ୍ଗୋ ଅବବାହିକା
(ଘ) ଆମାଜନ ଅବବାହିକା
Answer:
ଗଙ୍ଗା ଅବବାହିକା

Question 2.
ପିଗ୍‌ମୀମାନେ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳର ଅଧିବାସୀ ?
(କ) ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଅବବାହିକା
(ଖ) ଗଙ୍ଗା ଅବବାହିକା’
(ଗ) କଙ୍ଗୋ ଅବବାହିକା
(ଘ) ଆମାଜନ ଅବବାହିକା
Answer:
କଙ୍ଗୋ ଅବବାହିକା

Question 3.
କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ବେଦୁଇନ୍ ଜାତିର ଅଧିବାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ?
(କ) ଥର୍ ମରୁଭୂମି
(ଖ) ସାହାରା ମରୁଭୂମି
(ଗ) ପମ୍ପାସ
(ଘ) ଶୀତଳ ମରୁଭୂମି
Answer:
ସାହାର ମରୁଭୂମି

Question 4.
କେଉଁ ସହରଟି ଗଙ୍ଗା ଅବବାହିକାରେ ଅବସ୍ଥିତ ନୁହେଁ ?
(କ) କୋଲକାତା
(ଖ) ଲକ୍ଷ୍ନୌ
(ଗ) ବାରଣାସୀ
(ଘ) ଗୁଆହାଟୀ
Answer:
ଗୁଆହାଟୀ

Question 5.
ଆମାଜନ ଅବବାହିକା କେଉଁ ମହାଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
(କ) ଏସିଆ
(ଖ) ଆଫ୍ରିକା
(ଗ) ଉତ୍ତର ଆମେରିକା
(ଘ) ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା
Answer:
ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା

Question 6.
କେଉଁ ପ୍ରାଣୀଟି ଉଇ ଖାଇ ବଞ୍ଚେ ?
(କ) ଟଉକାନ୍
(ଖ) ସ୍କଥ୍
(ଗ) ଚାପିର
(ଘ) ବୋଆ
Answer:
ଟାପିର

Question 7.
ଆନାକୋଣ୍ଡା ସାପ କେଉଁ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେଖାଯାନ୍ତି ?
(କ) ଗଙ୍ଗା ଅବବାହିକା
(ଖ) ସାଭାନ୍ନା ତୃଣଭୂମି
(ଗ) ଆମାଜନ ଅବବାହିକା
(ଘ) ସାହାରା ମରୁଭୂମି
Answer:
ଆମାଜନ ଅବବାହିକା

Question 8.
ପିରାନା ଏକ ପ୍ରକାର କ’ଣ ?
(କ) ରଙ୍ଗୀନ ଚଢ଼େଇ
(ଖ) ଅର୍ଜିତ୍
(ଗ) ଭୟଙ୍କର ସାପ
(ଘ) ମାଂସଖୁଆ ମାଛ
Answer:
ମାଂସଖୁଆ ମାଛ

Question 9.
କାସାଭା ବା ମିଠାଆକୁ କେଉଁଠି ଚାଷ କରାଯାଏ ?
(କ) ସାହାରା ମରୁଭୂମି
(ଖ) ଗଙ୍ଗା-ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଅବବାହିକା
(ଗ) ଷ୍ଟେପୀ ତୃଣଭୂମି
(ଘ) ଆମାଜନ ଅବବାହିକା
Answer:
ଆମାଜନ ଅବବାହିକା

Question 10.
କେଉଁମାନେ କଙ୍ଗୋ ଅବବାହିକାରେ ବାସ କରନ୍ତି ?
(କ) ବେଦୁଇନ୍
(ଖ) ଲୋହିତ ଭାରତୀୟ
(ଗ) ସେମାଙ୍ଗ
(ଘ) ପିଗ୍‌ମୀ
Answer:
ପିଗ୍‌ମୀ

Question 11.
କେଉଁ ନଦୀର ଉପତ୍ୟକାରେ ଏକଶିଙ୍ଗି ଆ ଗଣ୍ଡା ଦେଖାଯାନ୍ତି ?
(କ) ଗଙ୍ଗା
(ଖ) ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର
(ଗ) ମହାନଦୀ
(ଘ) ଆମାଜନ
Answer:
ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର

Question 12.
ଶୁଶୁ ଏକପ୍ରକାର କ’ଣ ?
(କ) ପକ୍ଷୀ
(ଖ) କୀଟ
(ଗ) ପଶୁ
(ଘ) ଡଲ୍‌ଫିନ୍‌
Answer:
ଡଲ୍ ଫିନ୍

Question 13.
ସୁନ୍ଦରବନ କେଉଁ ପଶୁଙ୍କ ଆବାସସ୍ଥଳୀ ?
(କ) ଏକଶିଙ୍ଗିଆ ଗଣ୍ଡା
(ଖ) ହାତୀ
(ଗ) ବାଘ
(ଘ) ସିଂହ
Answer:
ବାଘ

Question 14.
ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାର କେଉଁ ନଦୀର ଅବବାହିକାରେ କ୍ରାନ୍ତୀୟ ତୃଣଭୂମି ରହିଛି ?
(କ) ଆମାଜନ
(ଖ) ଓରିନାକୋ
(ଗ) କଙ୍ଗୋ
(ଘ) ପାରାନା
Answer:
ଓରିନାକୋ

Question 15.
ମାନସ ଅଭୟାରଣ୍ୟ କେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
(କ) ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ
(ଗ) ଆସାମ
(ଖ) ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ
(ଘ) ଛତିଶଗଡ଼
Answer:
ଆସାମ

Question 16.
କେଉଁ ସହରରେ ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନା ନଦୀର ମିଳନ ଘଟିଛି ?
(କ) ଲକ୍ଷ୍ନୌ
(ଖ) ଦିଲ୍ଲୀ
(ଗ) ଆହ୍ଲାବାଦ
(ଘ) ବାରାଣାସୀ
Answer:
ଆହ୍ଲାବାଦ

Question 17.
ଏସିଆର ଯେପରି ଷ୍ଟେପୀ, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ସେପରି କ’ଣ ହେବ ?
(କ) ପମ୍ପାସ
(ଖ) ଡାଉନ୍ସ
(ଗ) ଭେଲ୍‌
(ଘ) ପ୍ରେରୀ
Answer:
ଡାଉନ୍ସ୍

Question 18.
ପମ୍ପାସ୍ ତୃଣଭୂମି କେଉଁ ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
(କ) ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା
(ଖ) ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା
(ଘ) ରୁଷିଆ
(ଗ) ବ୍ରାଜିଲ
Answer:
ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା

Question 19.
ହେମୂଲକ୍ ବୃକ୍ଷ କେଉଁପ୍ରକାର ଉଦ୍ଭବ ?
(କ) ମରୁ
(ଖ) ତୁନ୍ଦ୍ରା
(ଗ) ଚିରହରିତ୍
(ଘ) ପର୍ଣ୍ଣମୋଚୀ
Answer:
ପର୍ଷମୋଚୀ

Question 20.
କି ରଗୀଜ୍‌ ମାନେ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ପଶୁ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି ?
(କ) ପମ୍ପାସ
(ଖ) ରେଲ୍‌
(ଗ) ଡାଉନ୍ସ
(ଘ) ଷ୍ଟେପୀ
Answer:
ଷ୍ଟେପୀ

Question 21.
କେଉଁଠାରେ ରଞ୍ଚ୍ ଦେଖାଯାଏ ?
(କ) ଆମାଜନ ଅବବାହିକା
(ଖ) ସାହାରା ମରୁ ଅଞ୍ଚଳ
(ଘ) ନାତିଶୀତୋଷ୍ଠ ତୃଣଭୂମି
(ଗ) ତୁନ୍ଦ୍ରାଞ୍ଚଳ
Answer:
ନାତି ଶୀତୋଷ୍ଣ ତୃଣଭୂମି

Question 22.
ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ତୃଣଭୂମିରେ କେଉଁଟି ଏକ ଅର୍ଥକରୀ ଚାଷ ସଦୃଶ ଲାଭବାନ ବ୍ୟବସାୟ ?
(କ) ପଶୁଶିକାର
(ଗ) ପଶୁପାଳନ
(ଖ) ଜଙ୍ଗଲଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ
(ଘ) କୃଷି
Answer:
ପଶୁପାଳନ

Question 23.
ଶୀତଋତୁରେ ସାହାରା ମରୁଭୂମିର ସର୍ବନିମ୍ନ ତାପମାତ୍ରା କେତେ ହୋଇଥାଏ ?
(କ) ୧୫°
(ଖ) -୧୫° ସେଲ୍‌ସିୟସ୍
(ଗ) -୫୦° ସେଲ୍‌ସିୟସ୍
(ଘ) ୫୦° ସେଲ୍‌ସିୟସ୍
Answer:
-୧୫° ସେଲ୍ ସିୟସ୍

Question 24.
କେଉଁ ନଦୀଟି ସାହାରା ମରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରବାହିତ ?
(କ) ଆମାଜନ
(ଖ) କଙ୍ଗୋ
(ଗ) ନୀଳ
(ଘ) ନାଇଜର
Answer:
ନୀଳ

Question 25.
ସାହାରା ମରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ କେଉଁମାନେ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ?
(କ) ବେଦୁଇନ୍
(ଖ) ପିଗ୍‌ମୀ
(ଗ) ତୁଆରେଗ୍
(ଘ) ମାସାଇ
Answer:
ତୁଆରେର

Question 26.
କାହାର ଘଞ୍ଚ ଲୋମରୁ ଚାମର ତିଆରି ହୁଏ ?
(କ) ବଣ୍ୟଛେଳି
(ଗ) ମେଣ୍ଢା
(ଖ) ଚମରୀଗାଈ
(ଘ) ନେଉଳ
Answer:
ଚମରୀଗାଈ

Question 27.
ଲାଦାଖର ଉତ୍ତରରେ କେଉଁ ପର୍ବତଶ୍ରେଣୀ ରହିଛି ?
(କ) ହିମାଳୟ
(ଗ) ହିନ୍ଦୁକୁଶ
(ଖ) କାରାକୋରମ୍
(ଘ) ଜାସ୍କାର
Answer:
ଜାରାକୋରମ୍

Question 28.
ଆମ ଦେଶର ଥର୍ ମରୁଭୂମିର ଆୟତନ କେତେ ?
(କ) ୧ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ କି.ମି.
(ଖ) ୨ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ କି.ମି.
(ଗ) ୪ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ କି.ମି.
(ଘ) ୮ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ କି.ମି.
Answer:
୨ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ କି.ମି.

ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

1. ପୃଥୁବୀର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ନଦୀମୁହାଣ ______ ନଦୀରେ ଅବସ୍ଥିତ। (ନୀଳନଦୀ, ଆମାଜନ, ଟାଇଗ୍ରୀସ୍, ଇଉଫ୍ରେଟିସ୍)
Answer:
ଆମାଜନ

2. ମେହଗାନି ଓ ଆବଲୁସ୍ _____ ଅଞ୍ଚଳର ପ୍ରଧାନ ବୃକ୍ଷ । (ଆମାଜନ ଅବବାହିକା, ଗଙ୍ଗା-ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଅବବାହିକା, ତୃଣଭୂମି ଅଞ୍ଚଳ, ମରୁ ଅଞ୍ଚଳ)
Answer:
ଆମାଜନ ଅବବାହିକା

3. ଆମାଜନ ଅବବାହିକାରେ _____ ପ୍ରାଣୀ ବହୁତ ଦେଖାଯାଏ । (ହରିଣ, ମାଙ୍କଡ଼, କୁମ୍ଭୀର, ଗଣ୍ଡା)
Answer:
ମାଙ୍କଡ଼

4. ଆମାଜନ ଅବବାହିକାରେ ମାଂସଖୁଆ ______ ମାଛ ଦେଖାଯାଏ । (ରୋହି, ଭାକୁର, ପିରାନା, ମିରିକାଳି)
Answer:
ପିରାନା

5. ଆଗ୍ରାର ତାଜମହଲ _____ ନଦୀକୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ। (ଗଙ୍ଗା, ଯମୁନା, ନର୍ମଦା, ତାସ୍ତ୍ରୀ)
Answer:
ଯମୁନା

6. ଷ୍ଟେପି ଅଞ୍ଚଳରେ ______ ଅଧିବାସୀମାନେ ବାସ କରନ୍ତି। (ଆଦିମ ଅଧ୍ଵବାସୀ, ଲୋହିତ ଭାରତୀୟ, କିରଗୀଜ, ପିଗ୍‌ମୀ)
Answer:
କିରଗୀଜ

7. _____ ଅଞ୍ଚଳରେ ଲୋହିତ ଭାରତୀୟମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପଶୁ ପାଳନ କରନ୍ତି। (ପ୍ରେରୀ, ଷ୍ଟେପି, ସାଭାନ୍ନା, ପମ୍ପାସ୍)
Answer:
ପ୍ରେରୀ

8. ଉଷ୍ଣ ମରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଯାଯାବର ଜାତିର _____ ଅଧ୍ବବାସୀମାନେ ବାସ କରନ୍ତି । (ପିଗ୍‌ମୀ, ବେଦୁଇନ, ତୁଆରେଗ, ଲୋହିତ ଭାରତୀୟ)
Answer:
ବେଦୁଇନ୍

9. ______ ମରୁଭୂମି ପୃଥୁବୀର ବୃହତ୍ତମ ଉଷ୍ଣ ମରୁଭୂମି। (କାଲାହାରୀ, ଥର, ସାହାରା)
Answer:
ସାହାରା

ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ କର ।

Question 1.

Answer:

Question 2.

Answer:

Question 3.

Answer:

ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ିକୁ ଦେଖୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ଯୋଡ଼ି ପୂରଣ କର

1. ଆମାଜନ ଅବବାହିକା : ସ୍ମିଥ୍ ; ଗଙ୍ଗା-ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଅବବାହିକା : ____।
Answer:
ଏକଶିଙ୍ଗା ଗଣ୍ଡା

2. ଷ୍ଟେପି ଅଞ୍ଚଳର ଅଧିବାସୀ : କିରଗୀଜ : : ପ୍ରେରି : ____।
Answer:
ଲୋହିତ ଭାରତୀୟ

3. ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ : ନିରକ୍ଷୀୟ : : ସାହାରା : ____।
Answer:
ଉଷ୍ଣ ମରୁ

4. ରୁଷିଆ : ଷ୍ଟେପୀ : ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା : ____।
Answer:
ପ୍ରେରୀ

5. ଡାଉନ୍‌ସ : ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ : : ପମ୍ପାସ : ____।
Answer:
ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା

ମାନଚିତ୍ର ଅଧ୍ୟୟନ

1. ନିମ୍ନଲିଖତ ବିମାନ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ଦଶାଅ ।
(କ) ସାନ୍ତାକୁଜ ବିମାନ ବନ୍ଦର
(ଖ) ଥୁରୁଅନନ୍ତପୁରମ୍ ବିମାନ ବନ୍ଦର
(ଗ) ଧାମରା ବନ୍ଦର
(ଘ) ମିନାତ୍ମକମ ବିମାନ ବନ୍ଦର
(ଙ) ପାଲାମ ବିମାନ ବନ୍ଦର
(ଚ) ଦମ୍ଦମ୍ ବିମାନ ବନ୍ଦର

2. ମାନଚିତ୍ରରେ ସ୍ଵର୍ଷ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଦର୍ଶାଅ ।

3. ନିମ୍ନଲିଖିତ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକ ଦର୍ଶାଅ ।
(କ) ମୁମ୍ବାଇ
(ଖ) କୋଲକାତା
(ଗ) ଦିଲ୍ଲୀ
(ଘ) ହାଇଦ୍ରାବାଦ
(ଙ) ଥୁରୁଅନନ୍ତପୁରମ୍
(ଚ) ଭୁବନେଶ୍ଵର
(ଛ) ବିଶାଖାପଟ୍ଟନମ୍

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Hindi Solutions Chapter 13 वाद-विवाद Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Hindi Solutions Chapter 13 वाद-विवाद

1. निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर दीजिए :

(i) स्कूल में कौन-सा विवाद छिड़ गया ? बच्चों ने क्या किया?
उत्तर:
स्कूल में विवाद छिड़ गया कि गाँव अच्छे हैं या शहर। गाँव के रहने वालों ने गाँव का पक्ष लिया तो – शहर वासियों ने शहर का।

(ii) विवाद का समाधान करने के लिए गुरुजी ने क्या कहा?
उत्तर:
विवाद था कि गाँव अच्छे हैं या शहर। उसका समाधान करने के लिए गुरुजी ने कहा – अच्छा, एक दिन किसी गाँव में चलकर देखेंगे ।

(iii) बच्चे क्यों खुश हुए?
उत्तर:
बच्चे गाँव में गए। वहाँ के पेड़-पौधे, खेतीबारी, साफ मुक्त हवा से खुश हुए।

(iv) गाँव में क्या-क्या गंदे थे ?
उत्तर:
गाँव मे घर-आँगन गंदे थे। मवेशी खाने, मुगी के दरबे और तालाब आदि गंदे थे।

(v) गाँव में किसका अभाव था?
उत्तर:
गाँव में बहुत-सी सुविधाओं का अभाव था। गाँव में अस्पताल, बाजार नहीं थे। बिजली की सुविधा नहीं थी।

(vi) गाँव में किनका इंतजाम करना होगा?
उत्तर:
गाँव में रास्ते बनाने होंगे। बिजली, टेलीफोन, डाकखाने, अस्पताल आदि का इंतजाम करना होगा।

(vii) गाँव से वरापस आकर छात्रों ने क्या विचार व्यक्त किए ?
उत्तर:
गाँव से वापस आकर छात्रों ने विचार व्यक्त किए कि शहर में बड़े-बड़े मकान और चौड़े रास्ते हैं। दोनों तरफ के छायादार पेड़ और बिजली की चकाचक रोशनी सब का मन मोह लेती है ।

(viii) शहर में क्या सुविधाएँ हैं ?
उत्तर:
शहर में बहुत-सी सुविधा हैं। वहाँ पढ़ने की सुविधा है। बीमारों का इलाज हो सकता है। काम मिलते हैं और लोग पैसा कमा सकते हैं।

(ix) शहर में दम घुटने का कारण क्या है ?
उत्तर:
शहर में साँस लेने को खुली हवा तक नहीं मिलती। सड़कों पर उड़ती धूल और गाड़ी-मोटरों से निकलते धुएँ से दम घुटने लगता है।

(x) शहर में आबादी बढ़ जाने का परिणाम क्या हुआ है?
उत्तर:
शहर में आबादी बढ़ जाने का परिणाम बहुत बुरा हुआ। साफ हवा, साफ पानी का अभाव है। हवा दूषित हो गई है।

2. निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर एक-एक वाक्य में दीजिए:

(i) गाँव का पक्ष किन्होंने लिया?
उत्तर:
गाँव के रहने वालों ने गाँव का पक्ष लिया।

(ii) शहर का पक्ष किन्होंने लिया?
उत्तर:
शहर का पक्ष शहर में रहने वालों ने लिया।

(iii) गुरुजी ने कहाँ जाने का प्रस्ताव रखा?
उत्तर:
गुरुजी ने किसी गाँव में चलकर देखने का प्रस्ताव दिया।

(iv) लोग तालाब में क्या करते थे?
उत्तर:
लोग तालाब में नहाते थे, कपड़े धोते थे और मवेशियों को नहलाते थे।

(v) गाँव में क्या नाकाफी है ?
उत्तर:
गाँव में अस्पताल, बाजार, बिजली की सुविधा नाकाफी है।

(vi) गाँव में क्या बनाए रखना जरूरी है ?
उत्तर:
गाँव में सरल, साफ, प्यारभरा माहौल बनाए रखना चाहिए।

(vii) शहर में लोग कैसे आराम से रहते हैं?
उत्तर:
शहर में लोगों को काम मिलता है और वे पैसा कमाकर आराम से रहते हैं ।

(viii) शहर में लोगों को क्यों फुर्सत नहीं है ?
उत्तर:
शहर में लोगों को फुर्सत नहीं है क्योंकि यहाँ सदा काम मिलते हैं।

(ix) शहर में क्या-क्या कमियाँ हैं?
उत्तर:
शहर में पेड़-पौधे कम हैं, गंदी बस्तियाँ हैं, गंदे नाले हैं।

(x) गाँव में क्या बढ़ाना होगा?
उत्तर:
गाँव में भाईचारा बढ़ाना होगा।

(xii) हमें क्या पनपाना होगा?
उत्तर:
हमें व्यक्तिगत जीवन को सुखों के साथ मानवीय भावों को पनपाना होगा।

3. दिए गए वाक्यों में संज्ञा शब्दों के नीचे रेखा खींचिए:
(दरबे, इंतजाम, दूषित, माहौल, गाँव)

(i) छात्र-छात्राएँ एक ………… में गए।
(ii) मुर्गी के ………… गंदे हैं ।
(iii) प्यारभरा ………… बनाए रखा जाए।
(iv) अस्पताल आदि का ………… करना होगा।
(v) हवा ………… हो गई है ।
उत्तर:
(i) गाँव
(ii) दरबे
(iii) माहौल
(iv) इंतजाम
(v) दूषित

4. निम्नलिखित प्रश्नों के सही विकल्प उत्तर पर (✓) का निशान लगाइए :

(i) बच्चे गाँव में क्या देखकर खुश हुए ?
(क) टेलीफोन व्यवस्था
(ख) बिजली
(ग) खेती-बारी
(घ) साफऔर चौड़ी सड़क
उत्तर:
(ग) खेती-बारी

(ii) लोगों के बीच पहले जैसा … नहीं रहा।
(क) मानवीय भाव
(ख) माहौल
(ग) पानी की किल्लत
(घ) भाईचारा
उत्तर:
(घ) भाईचारा

(iii) शहर में … ही नहीं है ।
(क) साफ पानी
(ख) फुर्सत
(ग) पैसा
(घ) किल्लत
उत्तर:
(ख) फुर्सत

(iv) गाँव में क्या बनाने होंगे?
(क) अस्पताल
(ख) रास्ते
(ग) बाजार
(घ) फुर्सत
उत्तर:
(ख) रास्ते

(v) शहर में रास्ते के दोनों तरफ कैसे पेड़ थे?
(क) छायादार
(ख) डूँठ
(ग) बड़े-बड़े
(घ) छोटे-ब्रोटे
उत्तर:
(क) छायादार

5. ‘क’ स्तम्भ के साथ ‘ख’ स्तम्भ का मिलान कीजिए:
‘क’ स्तम्भ — ‘ख’ स्तम्भ
पानी की — हवा
दूषित — इलाज
गाड़ी-मोटर से — बस्तियाँ
बीमारों का — धुआँ
गंदी — किल्लत
उत्तर:
‘क’ स्तम्भ — ‘ख’ स्तम्भ
पानी की ‘ — किल्लत
दूषित — हवा
गाड़ी-मोटर से — धुआँ
बीमारों का — इलाज
गंदी — बस्तियाँ

भाषा-कार्य

6. इन शब्दों से वाक्य बनाइए :
छिड़ना, अच्छा, मुक्त, घर, मवेशियाँ, नाकाफी, भाईचारा, प्यास, माहौल, इंतजाम, तरफ, छायादार, बीमार, इलाज, फुर्सत, किल्लत, दूषित, पनपाना
उत्तर:

• छिड़ना – गाँव में विवाद छिड़ गया।
• अच्छा – वह अच्छा लड़का है ।
• मुक्त – मुझे मुक्त पवन चाहिए।
• घर – यह मेरा घर है।
• मवेशियाँ – मैदान में मवेशियाँ चर रही हैं।
• नाकाफी – बच्चों के लिए ये फल नाकाफी हैं।
• भाईचारा – हमें भाईचारा बढ़ाना होगा।
• प्यास – मुझे प्यास लगी है।
• माहौल – गाँव का माहौल अच्छा है ।
• इंतजाम – तुम पानी का इंतजाम करो।
• तरफ – इस तरफ कुत्ता आ रहा है ।
• छायादार – सड़क के किनारे छायादार पेड़ हैं ।
• बीमार – वह बीमार आदमी है ।
• इलाज – मेरा इलाज चल रहा है ।
• फुर्सत – मुझे फुर्सत नहीं है ।
• किल्लत – गाँव में पानी की किल्लत है ।
• दूषित – यह दूषित जल है।
• पनपाना – हमें आपस में भाईचारा पनपाना होगा।

7. कोष्ठक में से सही परसर्ग चुनकर खाली जग में भरिए :
(ने, का, की, में, से)
(i) स्कूल ………… विवाद छिड़ गया ।
(ii) साफ हवा ………… सभी खुश हुए।
(iii) उन लोगों ………… देखा।
(iv) बीमारों ………… इलाज हो सकता है।
(v) बिजली ………… चकाचक रोशनी मन मोह लेती है ।
उत्तर:
(i) में
(ii) से
(iii) ने
(iv) का
(v) की

8. विलोम शब्द लिखिए :
दिन, साफ, प्यार, बड़े, सुविधा, खुली, दूषित
उत्तर:

• दिन – रात
• साफ – मैला
• प्यार — नफरत
• बड़े — छोटे
• सुविधा — असुविधा
• खुली — बंद
• दूषित — स्वच्छ
• व्यक्तिगत — सामाजिक

9. वचन बदलिए :
बस्ती, अस्पताल, चौड़ा, घर, डाकखाना, रास्ता, साँस, बात, पौधा, छात्रा, दरबा
उत्तर:

• बस्ती — बस्तियाँ
• अस्पताल — अस्पताल
• चौड़ा — चौड़े
• घर — घर
• डाकखाना – डाकखाने
• रास्ता — रास्ते
• साँस — साँसें
• बात — बातें
• पौधा — पौधे
• छात्रा — छात्राएँ
• दरबा – दरबे

10. लिंग बदलिए :
छात्र, शिक्षक, लड़की, मुर्गी
उत्तर:

• छ्रात्र – छात्रा
• शिक्षक – शिक्षिका
• लड़की – लड़के
• मुर्गी – मुर्गा

11. लिंग पहचानिए
स्कूल, शहर, पौधे, खेती-बारी, हवा, आँगन, दरबा, बाजार, नाकाफी, माहौल, इंतजाम, फुर्सत, पानी, किल्लत, भाईचारा, भाव, बिजली, रोशनी
उत्तर:
पुल्लिंग – स्कूल, शहर, पौधे, आँगन, दरबा, बाजार, माहौल, इंतजाम, पानी, भाईचारा, भाव ।
स्त्रीलिंग – खेती-बारी, हवा, नाकाफी, फुर्सत, किल्लत, बिजली, रोशनी ।

12. इन शब्दों में से सर्वनाम छाँटिए :
यह, विवाद, इसे, वे, मैं
उत्तर:
यह, इसे, वे, मैं

13.’क’ स्तम्भ के विशेषणों के साथ ‘ख’ स्तम्भ के विशेष्यों को जोड़िए :
‘क’ स्तम्भ — ‘ख’ स्तम्भ
दूषित — भाव
मानवीय — लड़की
साफ — धूल
सयानी — हवा
उड़ती — पानी
उत्तर:
‘क’ स्तम्भ — ‘ख’ स्तम्भ
दूषित , — हवा
मानवीय — भाव
सयानी — लड़की
उड़ती — धूल

पाठ का सारांशः

एक दिन स्कूल में यह विवाद छिड़ गया कि गाँव अच्छे हैं या शहर । गाँव के रहनेवालों ने गाँव का पक्ष लिया तो शहर वासियों ने शहर का । गुरुजी ने कहा – अच्छा, एक दिन किसी गाँव में चलकर देखेंगे ।

एक दिन कुछ छात्र-छात्राएँ एक गाँव में गए । वहाँ के पेड़-पौधे, खेती-बारी, साफ मुक्त हवा से सभी खुश हुए

फिर उन लोगों ने देखा कि गाँव के घर-आँगन उतने साफ-सुथरे नहीं हैं । मवेशी खाने, मुर्गी के दरबे गंदे हैं । लोग जिस तालाब में नहाते हैं, वहीं कपड़े धोते हैं, मवेशियों को नहलाते हैं। न कोई अस्पताल न कोई बाजार, न बिजली। जो भी है, सब नाकाफी। लोगों के बीच पहले जैसा भाईचारा भी नहीं रहा। यह जरूरी है कि गाँव का सरल, साफ, प्यारभरा माहौल बनाए रखा जाए।

गुरुजी ने कहा – गाँव तो बहुत अच्छे हैं, पर यहाँ के माहौल को बदलना पड़ेगा। इसे अधिक साफ-सुथरा, स्वस्थ बनाना होगा। रास्ते बनाने होंगे। बिजली, टेलीफोन डाकखाने, अस्पताल आदि का इंतजाम करना होगा ।
फिर एक दिन लोग शहर घूमने गए ।
वापस आए तो कई छात्र-छात्राओं ने ऐसे विचार व्यक्त किए – शहर के ये बड़े-बड़े मकान, चौड़े रास्ते, दोनों तरफ के छायादार पेड़, बिजली की चकाचक रोशनी सबका मन मोह लेती है ।

शहर में पढ़ने की सुविधा है । बीमारों का इलाज हो सकता है। काम मिलते हैं। लोग पैसा कमा सकते हैं। आराम से रहते हैं। पर यहाँ फुर्सत ही नहीं है । एक दूसरे के साथ बात ही नहीं करता। शहर में पेड़-पौधे कम ही हैं । गंदी बस्तियाँ, गंदे नाले होते हैं । यहाँ बड़ी भीड़ रहती है । साँस लेने को खुली हवा तक नहीं मिलती । सड़कों पर उड़ती धूल और गाड़ी-मोटरों से निकलते धुएँ से दम घुटने लगता है । यह सब देख-सुनकर एक सयानी लड़की ने कहा –

शहर कई मायने में अच्छे हैं । लेकिन आजकल यहाँ की आबादी बढ़ रही है । साफ हवा, साफ पानी की किल्लत है। हवा दूषित हो गयी है । इसे रोकना होगा। भाईचारा बढ़ाना होगा। व्यक्तिगत जीवन के सुखों के साथ मानवीय भावों को पनपाना होगा। अभी हमें बहुत कुछ करना है ।

आपके लिए काम :

• इस विषय में दोनों पक्षों के अच्छे-बुरे के कारण ढूँढ़िए।
• एक ऐसा विवादीय विषय चुनकर उसके दोनों पक्षों पर चर्चा कीजिए।

शब्दार्थ :