Prasanna

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Maths Solutions Geometry Chapter 3 ଚତୁର୍ଭୁଜ Ex 3(a) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Maths Solutions Geometry Chapter 3 ଚତୁର୍ଭୁଜ Ex 3(a)

Question 1.
ନିମ୍ନସ୍ଥ ଭକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ଶେଷରେ ଠିକ୍ ଚିହ୍ନ (✓) ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ଶେଷରେ ଛକି ଚିହ୍ନ (x) ବସାଅ ।
(a) ଉତ୍ତଳ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ଚତୁର୍ଭୁଜର ଅନ୍ତର୍ଦେଶରେ ଛେଦ କରନ୍ତି ।
(b) ଯେଉଁ ଚତୁର୍ଭୁଜର ଅନ୍ତର୍ଦେଶ ଏକ ଉତ୍ତଳ ସେଟ୍, ସେ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଏକ ଉତ୍ତଳ ଚତୁର୍ଭୁଜ ।
(c) ଯେଉଁ ଚତୁର୍ଭୁଜର ଅନ୍ତର୍ଦେଶ ଏକ ଉତ୍ତଳ ସେଟ୍ ସେ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଏକ ଉତ୍ତଳ ଚତୁର୍ଭୁଜ ।
(d) ଚତୁର୍ଭୁଜର ପ୍ରତ୍ୟେକ କର୍ଣ୍ଣ ଏକ ଉତ୍ତଳ ସେଟ୍ ।
(e) ଚତୁର୍ଭୁଜର ବହିର୍ଦେଶ ଏକ ଉତ୍ତଳ ସେଟ୍ ।
(f) ଚତୁର୍ଭୁଜର ବହିର୍ଦେଶ ବିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ଏକ ସେଟ୍ ।
(g) ଏକ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଓ ଏହାର ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଦେଶର ସଂଯୋଗରେ ଗଠିତ ସେଟ୍‌କୁ ଚତୁର୍ଭୁଜାକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ କ୍ଷେତ୍ର କୁହାଯାଏ ।
(h) ଏକ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଓ ଏହାର ଅନ୍ତର୍ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ସାଧାରଣ ବିନ୍ଦୁ ନଥାଏ ।
(i) ଚାରିଗୋଟି ବାହୁଦ୍ୱାରା ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଚତୁର୍ଭୁଜ କୁହାଯାଏ ।
Solution:
(a) ✓
(b) x
(c) ✓
(d) ✓
(e) x
(f) ✓
(g) ✓
(h) ✓
(i) x

Question 2.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(a) ଏକ ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ରର ______ ସମାନ ହେଲେ, ଚିତ୍ରଟି ରମ୍ବସ୍ ହୁଏ ।
(b) ଏକ ______ ର କୋଣମାନ ସମକୋଣ ହେଲେ, ଚିତ୍ରଟି ଆୟତଚିତ୍ର ହେବ ।
(c) ଏକ ______ ର କୋଣମାନ ସମକୋଣ ହେଲେ, ଚିତ୍ରଟି ବର୍ଗଚିତ୍ର ହେବ ।
(d) ଏକ ଆୟତଚିତ୍ରର ______ ସମାନ ହେଲେ, ଚିତ୍ରଟି ବର୍ଗଚିତ୍ର ହେବ ।
(e) କୌଣସି ଚତୁର୍ଭୁଜର ଏକଯୋଡ଼ା ବିପରୀତ ବାହୁ ସମାନ୍ତର ହେଲେ, ଚିତ୍ରଟି ______ ହେବ ।
(f) କୌଣସି ଚତୁର୍ଭୁଜର ଦୁଇଯୋଡ଼ା ବିପରୀତ ବାହୁ ସମାନ୍ତର ହେଲେ, ଚିତ୍ରଟି ______ ହେବ ।
(g) ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଦୁଇ ସମାନ୍ତର ବାହୁ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ଦୂରତାକୁ ଏହାର ______ କୁହାଯାଏ |
(h) ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର AB||CD, AD||BC ଏବଂ m∠ABC = 90° ହେଲେ, ଚତୁର୍ଭୁଜଟି ଏକ ______ ହେବ ।
Solution:
(a) ବାହୁମାନଙ୍କର ଦୈର୍ଘ୍ୟ
(b) ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର
(c) ରମ୍ବସ
(d) ବାହୁମାନଙ୍କର ଦୈର୍ଘ୍ୟ
(e) ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍
(f) ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର
(g) ଉଚ୍ଚତା
(h) ଆୟତଚିତ୍ର

Question 3.
ନିମ୍ନସ୍ଥ ଉକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ଶେଷରେ ଠିକ୍ ଚିହ୍ନ ( ✓) ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ଶେଷରେ ଛକି ଚିହ୍ନ (x) ବସାଅ ।
(a) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆୟତଚିତ୍ର ଏକ ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର ।
(b) ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର ଏକ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍ ।
(c) ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଗଚିତ୍ର ଏକ ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର ।
(d) ପ୍ରତ୍ୟେକ ରମ୍ବସ୍ ଏକ ବର୍ଗଚିତ୍ର ।
(e) ପ୍ରତ୍ୟେକ ରମ୍ବସ୍ ଏକ ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର |
(f) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆୟତଚିତ୍ର ଏକ ବର୍ଗଚିତ୍ର ।
(g) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍ ଏକ ଆୟତଚିତ୍ର ।
Solution:
(a) ✓
(b) ✓
(c) ✓
(d) x
(e) ✓
(f) x
(g) x

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Maths Solutions Geometry Chapter 2 ତ୍ରିଭୁଜ Ex 2 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Maths Solutions Geometry Chapter 2 ତ୍ରିଭୁଜ Ex 2

Question 1.
ନିମ୍ନ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଠିକ୍ ଥିଲେ କୋଠରି ମଧ୍ୟରେ ✓ ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ୍ ଥିଲେ × ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(a) \(\overleftrightarrow{\mathrm{AB}}\), \(\overleftrightarrow{\mathrm{BC}}\), \(\overleftrightarrow{\mathrm{CA}}\) ପ୍ରତ୍ୟେକ ତ୍ରିଭୁଜ ABC ର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବାହୁ ।
(b) \(\overline{\mathrm{AB}})\), \(\overline{\mathrm{BC}})\) ଓ \(\overline{\mathrm{CA}})\) ରେଖାଖଣ୍ଡତ୍ରୟ ଦ୍ଵାରା △ABC ଗଠିତ ହୁଏ ।
(c) ତ୍ରିଭୁଜ ବିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ସେଟ୍ ।
(d) ଗୋଟିଏ ସ୍ଥୂଳକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ ଅତିବେଶୀରେ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥୂଳକୋଣ ରହିବ ।
(e) △ABC ର ∠B ଓ ∠C କୁ A ଠାରେ ଥ‌ିବା ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ କୋଣ କୁହାଯାଏ |
(f) ଗୋଟିଏ ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ ଅତିବେଶୀରେ ଦୁଇଗୋଟି ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣ ରହିପାରିବ ।
(g) △ABC ରେ AB = AC ହେଲେ, ∠A ଓ ∠B ର ପରିମାଣଦ୍ଵୟ ସମାନ ହେବେ ।
(h) ତ୍ରିଭୁଜର ମଧ୍ଯମାତ୍ରୟର ଛେଦବିନ୍ଦୁ ସର୍ବଦା ତ୍ରିଭୁଜର ଅନ୍ତର୍ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥାନ ନ କରିପାରନ୍ତି ।
(i) ତ୍ରିଭୁଜର ଦୁଇ କୋଣର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି ସର୍ବଦା ତୃତୀୟ କୋଣର ପରିମାଣ ଠାରୁ ବୃହତ୍ତର ।
(j) ତ୍ରିଭୁଜର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଅପେକ୍ଷା ବୃହତ୍ତର ।
(k) ତ୍ରିଭୁଜର ଦୁଇ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି ତୃତୀୟ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଅପେକ୍ଷା ବୃହତ୍ତର ।
(l) ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ଏକ ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ ସର୍ବଦା ଏହି ଶୀର୍ଷସ୍ଥ ଅନ୍ତଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣଠାରୁ ବୃହତ୍ତର ।
Solution:
(a) x
(b) x
(c) ✓
(d) ✓
(e) ✓
(f) ✓
(g) x
(h) x
(i) x
(j) x
(k) ✓
(1) x

Question 2.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(a) ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର …….. ଗୋଟି ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ ଅଛି ।
(b) ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ମଧ୍ୟମା ସଂଖ୍ୟା ……………… |
(c) ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁ ସଂଖ୍ୟା ……………… |
(d) ଗୋଟିଏ ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜର କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ବିପରୀତ ବାହୁପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବ ସଂଖ୍ୟା …………… |
(e) ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର କୋଣ ସଂଖ୍ୟା ……………… |
Solution:
(a) 3
(b) 3
(c) 3
(d) 3
(e) 3

Question 3.
ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ ସାରଣୀରେ ଥିବା ବିନ୍ଦୁର ଅବସ୍ଥାନ ଅନୁଯାୟୀ ଉପଯୁକ୍ତ କୋଠରିରେ ✓ ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

Question 4.
△ABC ର ବହିଃସ୍ଥ କୌଣମାନ ∠BAF, ∠CBD ଏବଂ ∠ACE | ଯଦି m∠BAF = 112° ଏବଂ m∠ABC = 53°; ତେବେ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ କୋଣର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର କର ।
Solution:

△ABC ର ବହିଃସ୍ଥ କୋଣମାନ ∠BAF, ∠CBD ଓ ∠ACE |
∴ m∠BAF = 112° ଓ m∠ABC = 53°
ବହିଃସ୍ଥ m∠BAF = m∠ABC + m∠ACB
⇒ 112° = 53° + m∠ACB ⇒ m∠ACB = 112° – 53° = 59°
m∠BAC = 180° – (m∠ABC + m∠ACB) = 180° – (53° + 59°) = 180° – 122° = 68°
ବହିଃସ୍ଥ m∠CBD = m∠BAC + m∠ACB = 68° + 59° = 127°
ବହିଃସ୍ଥ m∠ACE = m∠ABC + m∠BAC = 53° + 68° = 121°

Question 5.
△ABC ର m∠A : = 72° ଓ m∠B = 36° ହେଲେ, ∠C ର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର କର । △ABC କି ପ୍ରକାର ତ୍ରିଭୁଜ ? ଏହାର ଉତ୍ତର କାରଣ ସହ ଦର୍ଶାଅ ।
Solution:
△ABC ରେ m∠A = 72° ଓ m∠B = 36° (ଦତ୍ତ)
ଆମେ ଜାଣିଛୁ, ତ୍ରିଭୁଜର ତିନିକୋଣର ସମଷ୍ଟି 180° |
ଅର୍ଥାତ୍ m∠A + m∠B + m∠C = 180°

⇒ 72° + 36° + m∠C = 180° ⇒ 180° + m∠C = 180°
⇒ m∠C = 180° – 1o8° = 72°
m∠A = 72° ଓ m∠C = 72°
⇒ m∠A = m∠C ଅର୍ଥାତ୍ AB = BC
∴ △ABC ଏକ ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ।
କାରଣ, ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ଦୁଇଟି ବାହୁ ପରସ୍ପର ସମାନ ଓ ଏହାର ବିପରୀତ କୋଣ ଦ୍ଵୟ ସମାନ ।

Question 6.
△ABC ର ∠A ର ପରିମାଣ ∠B ର ପରିମାଣ ଅପେକ୍ଷା 10° ଅଧୂକ ଓ ∠B ର ପରିମାଣ ∠C ର ପରିମାଣ ଅପେକ୍ଷା 10° ଅଧ‌ିକ ହେଲେ, କୋଣତ୍ରୟର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର କର ।
Solution:
ମନେକର △ABC ର ∠C ର ପରିମାଣ x° ।
∴ m∠B = x + 10°
ଓ m∠A = (x + 10°) + 10° = x + 20°
ଅଧୂକ ପରିମାଣ, m∠A + m∠B + m∠C = 180° (ନ୍ତିଜ୍ମକର ତିନିକୋଣର ସମୟି 180°)
⇒ x° + 20° + x° + 10° + x° = 180° ⇒ 3x° + 30° = 180°
⇒ 3x° = 180° – 30° = 150° ⇒ x° = \(\frac { 150° }{ 3 }\) = 50°
∠C ର ପରିମାଣ = 50°, ∠B ର ପରିମାଣ = x° + 10° = 50° + 10° = 60°
ଏବଂ ∠A ର ପରିମାଣ = x + 20° = 50° + 20° = 70°

Question 7.
△ABC ରେ m∠B = 90° ହେଲେ, ନସମ୍ ପ୍ରଣଗୁଡିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ |
(i) m∠A + m∠C କେତେ ?
(ii) AB = BC ହେଲେ, m∠A କେତେ ?
(iii) m∠C = 30° ହେଲେ, m∠A କେତେ ?
(iv) B ବିନ୍ଦୁରେ △ABC ର ବହୁସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ କେତେ ?
(v) m∠A = 45° ହେଲେ, △ABC ର କେଉ ଭୁଲ ବାଦୁଇ ଦେଶ୍ୟ ସାମାନ ଦେବେ ?
Solution:
(i) m∠A + m∠C = (180° – m∠B)
(∵ ତ୍ରିଭୁକର ତିନିକୋଣର ସମଷ୍ଟି 180°)
⇒ m∠A + m∠C = 180° – 90° = 90°

(ii) △ABC ରେ AB = AC ହେଲେ, m∠A = m∠C
(i) ରୁ କଣାଅଛି ଯେ, m∠A + m∠C = 90°
⇒ m∠A = m∠C = \(\frac { 90° }{ 2 }\) = 45°
∴ m∠A = 45°
∴ AB = AC ହେଲେ, m∠A = 45° |

(iii) m∠A + m∠C = 90°
⇒ m∠A + 30° = 90° [∵ m∠C = 30° (ଦୁଇ)
⇒ m∠A = 90° – 30° = 60°
∴ m∠C = 30° ହେଲେ, m∠A = 90° |

(iv) B ଦିନ୍ଦୁରେ △ABC ର ଦହିମ କୋଣର ପରିମାଣ = m∠ABD = m∠A + m∠C = 90°

(v) ଆପେ (ii) ରୁ କାଣିଛି ମେ m∠A = 45° ଓ m∠C = 45°
ଆଧ୍ୟାତ୍ m∠A = m∠C
⇒ BC = AB
∴ m∠A = 45° ହେଲେ, △ABC ରୁ AB ଓ BC ବାହୁର ଦେଶ୍ୟ ସମାନ ଦେବ |

Question 8.
ABC ସମକୋଣା ତ୍ରିଭୁଜରେ m∠B = 90°, ∠A ରୁ ପରିମାଣର 5 ଗୁଣ ହେଲେ, କୋଣଦ୍ୱୟର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର କର ।
Solution:
ABC ସମକୋଣା ତ୍ରିଭୁଜରେ m∠B = 90° ହେଲେ,
m∠A +m∠C = 90° [∵ m∠A + m∠B + m∠C = 180°]

ମନେକର ∠C ର ପରିମାଣ x |
ତେବେ ∠A ର ପରିମାଣ 5x |
m∠A+m∠C = 90°
⇒ 5x + x = 90° ⇒ 6x = 90° ⇒ x = \(\frac { 90° }{ 6 }\) = 15° = 5x = 15° × 5 = 75°
∴ ABC ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜର ∠A ର ପରିମାଣ 75° ଓ ∠C ର ପରିମାଣ 15° |

Question 9.
△ABC ର m∠A = 48° ଓ m∠B = 110° ହେଲେ, ନିମ୍ନମ୍ ରକ୍ତଶ୍ନତିକରେ ଥିବା ଶୂନ୍ୟମାନ ପୂରଣ କର |
(a) ଶାପଦିନ୍ଦ ________ ରେ ଥ‌ିବା ବହିଃସ୍ଥ କୋଣ ଏକ ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣ ।
(b) ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ A ଠାରେ ଥ‌ିବା ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ ________ |
(c) Bଠାରେ ଥ‌ିବା ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ ________ |
(d) Cଠାରେ ଥ‌ିବା ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ ________ |
Solution:
(a) B
(b) 132°
(c) 70°
(d) 158°
[m∠C = 180° – (m∠A + m∠B) = 180° – (48° + 110°) = 22°
∴ A ଠାରେ ଥ‌ିବା ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ = m∠B + m∠C, ସେହିପରି B ଠାରେ ଥ‌ିବା ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ = m∠A + m∠C ଏବଂ C ଠାରେ ଥ‌ିବା ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ = m∠A + m∠B]

Question 10.
ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ \(\overline{\mathrm{AD}})\) ⊥ \(\overline{\mathrm{BC}})\), AD = BD ଓ m∠DAC ହେଲେ, 1, 2, 3 ଚିହ୍ନିତ କୋଣମାନଙ୍କର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର କର ।
Solution:
△ABC ରେ AD ⊥BC ହେଲେ m∠ADC = 90° |
ବହିଃସ୍ଥ m∠ADC = m∠BAD + m∠ABD
⇒ 90° = m∠BAD + m∠ABD
ପୁନଶ୍ଚ, AD = BD (ଦତ୍ତ)

⇒ m∠BAD = m∠ABD
(∵ △ ର ଦୁଇଟି କୋଣର ପରିମାଣ ସମାନ ହେଲେ ଏହି କୋଣଦ୍ଵୟର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ)
କିନ୍ତୁ ∠1 + ∠2 = 90° ଏବଂ ∠1 = ∠2 ହେଲେ ∠1 = ∠2 = \(\frac { 90° }{ 2 }\) = 45°
ADC ସମକୋଣୀ △ ରେ m∠ADC = 90° ହେଲେ
m∠DAC + m∠ACD = 90°
⇒ 42° + ∠3 = 90° [∵ m∠DAC = 42° (ଦତ୍ତ)]
⇒ ∠3 = 90° – 42° = 48°
∴ ∠1 = 45°, ∠2 = 45° ଓ ∠3 = 48° |

Question 11.
△ABC ଚିତ୍ରରେ AB = AC ହେଲେ, ଦର୍ଶାଅ ଯେ, B ଓ C ବିନ୍ଦୁରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ବହିଃସ୍ଥ କୌଣଦ୍ୱୟର ପରିମାଣ ସମାନ ।
Solution:
ଦତ୍ତ : △ABC ରେ AB = AC | △ABC ର B ଓ C ବିନ୍ଦୁରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ବହିଃସ୍ଥ କୌଣଦ୍ଵୟ ଯଥାକ୍ରମେ ∠ABD ଓ ∠ACE |
ପ୍ରାମାଣ୍ୟ m∠ABD = m∠ACE
ପ୍ରମାଣ: AB = AC (ଦତ୍ତ)

ଆମେ ଜାଣିଛେ, ଧ ର ଦୁଇଟି ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ ହେଲେ, ଏହି ବାହୁଦ୍ୱୟର ସମ୍ମୁଖୀନ କୋଣଦ୍ୱୟର ପରିମାଣ ସମାନ ।
ଆଥାତ୍, m∠ABC = m∠ACB
m∠ABD + m∠ABC = 180° (ସନ୍ନିହିତ ପରିପୂରକ କୋଣ)
ସେହିପରି m∠ACE + m∠ACB = 180° (ସନ୍ନିହିତ ପରିପୂରକ କୋଣ)
(1) ଓ (2) ରୁ m∠ABD + m∠ABC = m∠ACE + m∠ACB
ମାତ୍ର m∠ABC + m∠ACB
⇒ m∠ABD + m∠ACE

Question 12.
ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ଏକ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ 120° ଏବଂ ତାହାର ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ କୋଣଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିକର ପରିମାଣ 70° ହେଲେ, ଅନ୍ୟ ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ କୋଣଟିର ପରିମାଣ କେତେ ?
Solution:
ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ଏକ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ 120° |
ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ କୋଣଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିକର ପରିମାଣ 70° ହେଲେ ଅନ୍ୟ ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ କୋଣଟିର ପରିମାଣ = 120° – 70° = 50° |

Question 13.
ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଅ ଯେ,
AB+ BC + CD + AD > 2AC
Solution:

ଦତ୍ତ: ଦତ୍ତ ଚିତ୍ରରେ △ABC ଓ △ACD ଦୁଇଟି ତ୍ରିଭୁଜ ।
ପ୍ରାମାଣ୍ୟ: AB + BC + CD + AD > 2AC
ଅଙ୍କନ: AC ଯୋଗ କର ।
ପ୍ରମାଣ:ଆମେ ଜାଣିଛେ, ଏକ ତ୍ରିଭୁଜର ଯେ କୌଣସି ଦୁଇ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି ଏହାର ତୃତୀୟ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟଠାରୁ ଦୁଦ୍ରରର |
△ABC ରେ, AB + BC > AC …(i)
କୋଣଟିର △ACD ରେ, AD + CD > AC …(ii)
(i) ଓ (ii) କୁ ଯୋଗକଲେ,
AB + BC + AD + CD > AC + AC
AB + BC + CD + AD > 2AC (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 14.
ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ତିନିକୋଣ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିକର ପରିମାଣ, କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କୋଣର ପରିମାଣର ଦୁଇଗୁଣ ଏବଂ ଅନ୍ୟଟିର ପରିମାଣ, ପୁତ୍ରତମ କୋଣର ପରିମାଣର ତିନିଗୁଣ ହେଲେ, ବୃହତମ କୋଣର ପରିମାଣ କର ।
Solution:
ମନେକର △ABC ରେ ∠A କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କୋଣ |
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, m∠B = 2m∠A ଓ m∠C = 3m∠A
ଆମେ ଜାଣିଲେ ଯେ,

m∠A +m∠B + m∠C = 180°
(∵ △ର ତିନିକୋଣ ପରିମାଣର କୋଣ 180°)
⇒ m∠A + 2m∠A + 3m∠A = 180°
⇒ 6m∠A = 180° ⇒ m∠A = \(\frac { 180° }{ 6 }\) = 30°
∴ ବୃହତମ କୋଣର ପରିମାଣ = m∠C = 3m∠A = 3 × 30° = 90°

Question 15.
ଚିତ୍ର (i), (ii) (iii) ରେ ଥିବା ପାଣସ୍ଥ ଚିତ୍ରମାନକରେ x ଚିହ୍ନିତ କୋଣର ପରିମାଣ ମିଳ କର |

Solution:
ଚିତ୍ର (i) △ABE ରେ ପାଣସ୍ଥ m∠AED = m∠BAE + m∠ABE = 75° + 65° = 140°
△CED ରେ ପାଣସ୍ଥ m∠DEA = m∠EDC + m∠ECD = x° + 75°
⇒ 140° = x° + 75° ⇒ x = 140° – 75° = 65°

ଚିତ୍ର (ii) m∠ACB + m∠ACD = 180°
⇒ m∠ACB + 120° = 180°
⇒ m∠ACB = 180° – 120° = 60°
△ABC ରେ ପାଣସ୍ଥ m∠EAB = m∠ABC + m∠ACB
⇒ 110° = x + 60°
⇒ x = 110° – 60° = 50°

ଚିତ୍ର (iii) △ABC ରେ AD ⊥ BC | ଆଥାତ୍, m∠ADB = m∠ADC = 90°
△ABD ରେ, m∠ADB + m∠BAD = 90°
⇒ 65° + m∠BAD = 90°
⇒ m∠BAD = 90° – 65° = 25°
△ADC ରେ, AD = DC (ଦତ୍ତ)
⇒ m∠ACD = m∠CAD
△ADC ରେ, m∠ADC + m∠CAD + m∠ACD = 180°
⇒ 90° + m∠CAD + m∠ACD = 180°
⇒ m∠CAD + m∠ACD = 180° – 90° = 90°
∴ m∠CAD = m∠ACD = \(\frac { 90° }{ 2 }\) = 45°
⇒ m∠CAD = 45°
∴ x = m∠BAD + m∠DAC = 25° + 45° = 70°

Question 16.
ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର କୋଣତ୍ରୟର ପରିମାଣର ଅନୁପାତ 2 : 3 : 4 ହେଲେ, ସେମାନଙ୍କର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର କର ।
Solution:
ମନେକର ର କୋଣପ୍ରୟର ପରିମାଣ ଯଥାକ୍ରମେ 2x, 3x ଓ 4x |
ଆମେ ଜାଣିଛ, ତ୍ରିକୁକର କୋଣତ୍ରୟ ପରିମାଣର ଗମନ 180° |
⇒ 2x + 3x + 4x = 180°
⇒ 9x = 180° ⇒ x = \(\frac { 180° }{ 9 }\) = 20°
⇒ 2x = 2 × 20° = 40°, 3x = 3 × 20 = 60°
ଓ 4x = 4 × 20 = 80°
∴ ତ୍ରିକୁକର କୋଣତ୍ରୟ ପରିମାଣ ପରିମାଣର 40°, 60° ଓ 80° |

Question 17.
△ABC ରେ m∠A + m∠B = 125° ଏବଂ m∠A + m∠C = 113° ହେଲେ, ପ୍ତିକୁକାର କୋଣପ୍ରୟତ ପରିପାଣ ମିଳ କାର |
Solution:
△ABC ରେ ଦଇ ଅଛି ଯେ, m∠A + m∠B = 125° …(i)
ଏବଂ m∠A + m∠C = 113° …(ii)
(i) ଓ (ii) କ୍ମ ଯୋଗକଲେ, m∠A + m∠B + m∠A + m∠C = 125° + 113°
⇒ (m∠A + m∠B + m∠C) + m∠A = 238°
⇒ 180° + m∠A = 238° (∵ △ ର ତିନିକୋଣର ସମୟ 180°)
⇒m∠A = 238° – 180° = 58°
(i) ରୁ m∠A + m∠B = 125°
⇒ 58°+m∠B = 125° (∵ m∠A = 58°)
⇒ m∠B = 125° – 58° = 67°
(ii) ରୁ m∠A + m∠C = 113°
⇒ 58° + m∠C = 113° (∵ m∠A= 58°)
⇒m∠C 113° – 58° = 55°
∴△ABC ର m∠A = 58°, m∠B = 67° ଓ m∠C= 55° |

Question 18.
△ABC ରେ ଯଦି 2m∠A = 3m∠B = 6m∠C ହଏ, ତେବେ କୋଣତ୍ରୟର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର କର |
Solution:
ବାର ଅଛି ଯେ, △ABC ରେ
2m∠A = 3m∠B = 6m∠C
2m∠A = 3m∠B
m∠A : m∠B = 3 : 2
ସେତ୍ତିପରି 3 m∠B = 6m∠C
⇒ m∠B : m∠C = 6 : 3 = 2 : 1
∴ m∠A : m∠B : m∠C = 3 : 2 : 1
ପରିମାଣ, m∠A = 3x°, m∠B = 2x° ଏବଂ m∠C = x°
ଆମେ ଜାଣିଲେ, m∠A + m∠B + m∠C = 180°
3x° + 2x° + 3x° = 180°
⇒ 6x = 180° ⇒ x = 30°
∴ m∠A = 3 × 30° = 90°, m∠B = 2x = 2 × 30° = 60°
ଏବଂ m∠C = x° = 30°

Question 19.
ପାଣଣ୍ଠ ଚିତ୍ରରେ ଦେଖାଅ ଯେ ,
m∠DBC + m∠BCE > 2m∠A

Solution:
ଦଇ: △ABC ରେ m∠DBC ଓ m∠BCE ଦୁଇଟି ବହୁମୁ କୋଣ |
ପ୍ରାମାଣ୍ୟ: m∠DBC + m∠BCE > 2m∠A
ପ୍ରମାଣ : △ABC ରେ ଦସ୍ତସ୍ଥ m∠DBC > m∠A …(i)
ସେହିପରି ବହୁଣ୍ଠ m∠DBC > m∠A …(ii)
(i) ଓ (ii) ରୁ ପାଇବା m∠DBC + m∠BCE > 2m∠A
(∵ ବହ୍ରୁମ କୋଣର ପରିମାଣ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅନ୍ତରମ କୋଣର ପରିମାଣଠାରୁ ବହୁତର |)

Question 20.
△ABC m∠A = m∠B + m∠C ଏବଂ m∠B = 2m∠C ହେଲେ, କୋଣତ୍ରୟର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର କର ।
Solution:
ଦତ୍ତ ଅଛି ଯେ, △ABC ରେ m∠A = m∠B + m∠C
⇒ m∠A + m∠A = m∠A + m∠B + m∠C (ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ m∠A ଯୋଗକଲେ) (∵ ଧର ତିନିକୋଣର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି 180°)
⇒ 2m∠A = 180° (∵ △ର ତିନିକୋଣର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି 180°)
m∠A = \(\frac { 180° }{ 2 }\) = 90°
∴ m∠B + m∠C = 180° – m∠A 180° – 90° = 90°
∴ m∠B + m∠C = 90°
⇒ 2m∠C + m∠C = 90°
⇒ 3m∠C = 90° ⇒ m∠C = \(\frac { 90° }{ 3 }\) = 30°
∴ m∠B = 2 × m∠C = 2 × 30° = 60°

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 1 ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା Ex 1.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 1 ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା Ex 1.4

Question 1.
ଭାଗଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର :

(କ) (-40) ÷ (-10)
ସମାଧାନ:
(-40) ÷ (-10) = +(40 ÷ 10) = 4

(ଖ) (-60) ÷ (-6)
ସମାଧାନ:
(-60) ÷ (-6) = + (60 ÷ 6)= 10

(ଗ) (-37)  ÷ (+37)
ସମାଧାନ:
(-37) ÷ (+37) = – (37 ÷ 37)= -1

(ଘ) 15 ÷ [(-4) + 3]
ସମାଧାନ:
15 ÷ [(-4) + 3] = 15 ÷ (-1) = -15

(ଙ) 18 ÷ [-3 – (-2)]
ସମାଧାନ:
18 ÷ [-3 – (-2)] = 18 ÷ (-3 + 2) = 18 ÷ (-1) = -18

(ଚ) 0 ÷ (-5)
ସମାଧାନ:
0 ÷ (-5) = 0

(ଛ) 27 ÷ [(-14) + (-13)]
ସମାଧାନ:
27 ÷ [(-14) + (-13)] = 27 ÷ {-(14 + 13)} = 27 ÷ (-27) = -1

(ଜ) (-19) ÷ [-2 – (-21)]
ସମାଧାନ:
(-19) ÷ [-2 – (-21)] = (-19) ÷ (-2 + 21) = (-19) ÷ (19) = -1

(ଝ) [(-25) ÷ 5] 4 (-1)
ସମାଧାନ:
[(-25) ÷ 5] ÷ (-1) = (-5) ÷ (-1) = (5 ÷ 1) = 5

(ଞ) (-25) ÷ [5 ÷ (-1)]
ସମାଧାନ:
(-25) ÷ [5 ÷ (-1)] = (-25) ÷ (-5) = 5

(ଟ) (-32) ÷ [(-8) ÷ 4]
ସମାଧାନ:
(-32) ÷ [(-8) ÷ 4] = (-32) ÷ (-2) = 16

Question 2.
a, b ଓ c ଲାଗି ନିମ୍ନ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା ନେଇ, a + (b + c) ≠ (a + b) + (a + c) ଏହାର ସତ୍ୟତା ପରୀକ୍ଷା କର ।

(କ) a = 12, b = – 4, c = 2
ସମାଧାନ:
ବାମପାର୍ଶ୍ୱ = a ÷ (b + c) = 12 ÷ (-4 + 2) = 12 ÷ (-2) = -6
ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ୱ  = (a ÷ b) + (a ÷ c) = [12 ÷ (-4)] + [12 ÷ 2] = -3 + 6 = 3
∴ a ÷ (b + c) ≠ (a ÷ b) + (a ÷ c) (ପ୍ରମାଣିତ)

(ଖ) a = -10, b = 1, c = -1
ସମାଧାନ:
ବାମପାର୍ଶ୍ୱ = a ÷ (b + c) = (-10) ÷ (1 – 1) = -10 ÷ 0
ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ୱ = (a ÷ b) + (a ÷ c) = (-10 ÷ 1) + [(-10) ÷ (-1)] = -10 + 10 = 0
∴ a ÷ (b + c) (a ÷ b) + (a ÷ c) (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 3.
(କ) ଚାରି ଯୋଡ଼ା ପୂର୍ବସଂଖ୍ୟା (a, b) ଲେଖ, ଯେଉଁଥ‌ିରେ a + b = -4 ଏବଂ a ଏକ ଧନାତ୍ମକ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା ଯେପରି (+12, -3) କାରଣ (+12) + (-3) = -4
ସମାଧାନ:
a ÷ b = -4 ଏବଂ a ଏକ ଧନାତ୍ମକ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା
(+20, -5) କାରଣ (+20) + (-5) = -4  (+16, -4) କାରଣ (+16) + (-4) = -4
(+8, -2) କାରଣ (+8) + (-2) = -4  (+24, -6) କାରଣ (+24) + (-6) = -4
∴ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା ଯୋଡ଼ିଗୁଡ଼ିକ (+20, -5), (+8, -2), (+16, -4) ଏବଂ (+24, -6) 

(ଖ) ଚାରି ଯୋଡ଼ା ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା (a, b) ଲେଖ, ଯେଉଁଥ‌ିରେ a + b = – 3 ଏବଂ à ଏକ ଋଣାତ୍ମକ ପୂର୍ବସଂଖ୍ୟା । ଯେପରି (-15, 5), କାରଣ (-15) + 5 = -3
ସମାଧାନ:
ଚାରିଯୋଡ଼ା ପୂର୍ବସଂଖ୍ୟା (a, b) ଲେଖୁବା ଯେପରି a + b = -3 ଏବଂ a ଏକ ଋଣାତ୍ମକ ପୂର୍ବସଂଖ୍ୟା
(-6, 2) କାରଣ (-6) ÷ 2 = -3  (-9, 3) କାରଣ (-9) ÷ 3 = -3
(-12, 4) କାରଣ (-12) ÷ 4 = -3  (-18, 6) କାରଣ (-18) ÷ 6 = -3
∴ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା ଯୋଡ଼ିଗୁଡ଼ିକ (-6, 2), (-9, 3), (-12, 4) ଏବଂ (-18, 6)

Question 4.
ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନ 12ଟା ବେଳର ତାପମାତ୍ରା 0 ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍ସିଅସ୍ ଅପେକ୍ଷା ୫ ଡିଗ୍ରୀ ଅଧ୍ଵକ ଥିଲା । ମଧ୍ୟରାତ୍ରି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟାରେ ତାପମାତ୍ରା 2 ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍‌ସିଅସ୍ ହାରରେ କମିଲା । କେତେବେଳେ ତାପମାତ୍ରା 0 ଡିଗ୍ରୀ ଅପେକ୍ଷା 6 ଡିଗ୍ରୀ କମ୍ ହେବ ? ମଧ୍ୟରାତ୍ରି 12 ଟା ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା କେତେ ହେବ ?
ସମାଧାନ:
ମଧ୍ୟାହ୍ନ 12ଟା ବେଳର ତାପମାତ୍ରା 0 ସେଲ୍ସିଅସ୍ ଅପେକ୍ଷା ୫ ଡିଗ୍ରୀ ଅଧ୍ଵକ ଥିଲା 
ଅପେକ୍ଷା 8° ଅଧିକ ଥିଲା ।
∴ 12 ଟା ବେଳର ତାପମାତ୍ରା ଥିଲା = +8°C 
ମଧ୍ୟରାତ୍ରି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟାରେ ତାପମାତ୍ରା କମିଲା = 2°C
ତେବେ ମଧ୍ୟାହ୍ନଠାରୁ ମଧ୍ୟରାତ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟ ବ୍ୟବଧାନ 12 ଘଣ୍ଟା
∴ 12 ଘଣ୍ଟାରେ ତାପମାତ୍ରା ମୋଟ କମିବ 2°C × 12 = 24°C ବା –24°C
ତେଣୁ ମଧ୍ୟରାତ୍ର 12ଟା ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା ହେବ = 8°C – 24°C = -16°C
ତାପମାତ୍ରା 0 ଡ଼ିଗ୍ରୀ ଅପେକ୍ଷା 6° କମ୍ ହେଲେ ତାପମାତ୍ରା ହେବ  – 6°C 
ତେଣୁ ତାପମାତ୍ରା କମିବ = 8°C – (-6°C)
= 8°C + 6°C = 14°C
ସମୟ ଲାଗିବ 14°C + 2°C = 7 ଘଣ୍ଟା !
ସେତେବେଳକୁ ସମୟ ହୋଇଥବ = 12 ଘଣ୍ଟା + 7 ଘଣ୍ଟା
 = 19 ଘଣ୍ଟା = 7 PM ବା ସନ୍ଧ୍ୟା 7 ଟା ।
∴ ସନ୍ଧ୍ୟା 7ଟା ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା 0 ଡିଗ୍ରୀ ଅପେକ୍ଷା 6 ଡିଗ୍ରୀ କମ୍ ହେବ ।
ମଧ୍ୟରାତ୍ରି 12ଟା ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା -16°C ହେବ ।

ସମୟ	ତାପମାତ୍ରା
ମଧ୍ୟାହ୍ନ 12ଟା	8°C
ଅପରାହ୍ନ 1ଟା	6°C
ଅପରାହ୍ନ 2ଟା	4°C
ଅପରାହ୍ନ 3ଟା	2°C
ଅପରାହ୍ନ 4ଟା	0°C
ଅପରାହ୍ନ 5ଟା	– 2°C
ଅପରାହ୍ନ 6ଟା	– 4°C
ସନ୍ଧ୍ୟା 7ଟା	– 6°C
ରାତ୍ରି 8	– 8°C
ରାତ୍ରି 9	– 10°C
ରାତ୍ରି 10	– 12°C
ରାତ୍ରି 11	– 14°C
ମଧ୍ୟରାତ୍ରି 12ଟା	– 16°C

Question 5.
ଗୋଟିଏ କୋଇଲା ଉତ୍ତୋଳନକାରୀ ଯନ୍ତ୍ର ଖଣି ଭିତରକୁ ମିନିଟ୍ ପ୍ରତି 6 ମି. ବେଗରେ ଗତି କରେ । ଯଦି ଭୂପୃଷ୍ଠ ଠାରୁ 10 ମି. ଉଚ୍ଚତାରୁ ଯନ୍ତ୍ରଟି ଖଣି ଭିତରକୁ ଗତି କରିଥାଏ, ତେବେ ଏହା – 350 ମି. ସୂଚକ ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ କେତେ ସମୟ ନେବ ?
ସମାଧାନ :
ଭୂପୃଷ୍ଠ ଉପରକୁ ମପା ଯାଉଥିବା ଦୂରତାକୁ ଧନାତ୍ମକ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵାରା ସୂଚିତ କରାଯାଏ ଓ ଭୂପୃଷ୍ଠର ନିମ୍ନକୁ ମପାଯାଉଥିବା ଦୂରତାକୁ ଋଣାତ୍ମକ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା ଦ୍ବାରା ସୂଚିତ କରାଯାଏ ।
ଖଣି ଭିତରକୁ ଯାଉଥ‌ିବା କୋଇଲା ଉତ୍ତୋଳନକାରୀ ଯନ୍ତ୍ରଟି ମିନିଟ୍ ପ୍ରତି 6 ମିଟର ବେଗରେ ଗତି କରୁଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମିନିଟ୍‌ରେ ଏହାର ଅବସ୍ଥିତି – 6 ମିଟର ବଦଳିବ ।
ଯନ୍ତ୍ରଟି ଭୂମିତଳେ  -350 ମି ସୂଚକ ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚିଛି । +10 ମିଟର ସ୍ଥାନରୁ ଗତିକରି ତେବେ ସେ ମୋଟ
+ 10 ମିଟର ସୂଚକ ସ୍ଥାନରୁ – 350 ମିଟର ସୂଚକ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା (-350) – (+10) 350 – 10 = -(350 + 10) = -360 ମିଟର
ସମୟ ଲାଗିବ = (-360) ÷ (-6) = 60 ମିନିଟ୍ = 1 ଘଣ୍ଟା ।
∴ -350 ମିଟର ସୂଚକ ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ l ଘଣ୍ଟା ସମୟ ନେବ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Solutions Chapter 5 ବିଭିନ୍ନ ଜୀବନଧାରଣ ପ୍ରଣାଳୀ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Solutions Chapter 5 ବିଭିନ୍ନ ଜୀବନଧାରଣ ପ୍ରଣାଳୀ

୧। ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ବେଦର ଅନ୍ୟ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ବେଦର ଅନ୍ୟ ନାମ ଶ୍ରୁତି ।

(ଖ) ଚାରୋଟି ବେଦର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଚାରୋଟି ବେଦର ନାମ ହେଲା — ଋକ୍‌ବେଦ, ସାମବେଦ, ଯଜୁର୍ବେଦ ଓ ଅଥର୍ବ ବେଦ ।

(ଗ) କେଉଁ ବେଦରେ ଗୁଣି, ଗାରେଡ଼ି ଆଦି ରହିଛି ?
Answer:
ଅଥର୍ବ ବେଦରେ ଗୁଣି ଗାରେଡ଼ି ଆଦି ରହିଛି ।

(ଘ) ଜନ ଓ ବିଶ୍ବର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
(୧) ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କର ଦଳରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ଜନ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
(୨) ଦଳର କେତେକ ସଙ୍ଗଠନକୁ ବିଶ୍ କୁହାଯାଉଥିଲା ।

(ଙ) ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନରେ କେଉଁ ପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ?
Answer:
ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନରେ ଘିଅ, ଦୁଧ ଆଦି ପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା ।

(ଚ) ଋକ୍‌ବେଦର ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଋକ୍‌ବେଦର ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପଞ୍ଜାବ ଅଞ୍ଚଳରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।

(ଛ) ପରବର୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗର ସମୟ ଲେଖ ।
Answer:
ପରବର୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗର ସମୟ ଆନୁମାନିକ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୦୦୦ରୁ ୬୦୦ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ଥିଲା ।

(ଜ) ଇନାମ୍‌ଗାଓଁଠାରେ କେଉଁ ସଭ୍ୟତା ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଇନାମ୍‌ଗାଓଁଠାରେ ବୈଦିକ ଯୁଗର ସମସାମୟିକ ତାମ୍ର-ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ସଭ୍ୟତା’ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି ।

(ଝ) କୃଷ୍ଣ ଆୟସର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଆୟସର ଅର୍ଥ ଲୁହା ।

୨ । ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ଚାରିଗୋଟି ବେଦରେ କ’ଣ ସବୁ ଲେଖାଯାଇଛି ଲେଖ ।
Answer:

• ଋକ୍‌ବେଦରେ ଇନ୍ଦ୍ର, ବରୁଣ, ଅଗ୍ନି, ମିତ୍ର ଆଦି ଦେବତାଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା ରହିଛି ।
• ସାମବେଦରେ ଅନେକ ସଙ୍ଗୀତମୟ ପ୍ରାର୍ଥନା ରହିଛି ।
• ଯଜୁର୍ବେଦରେ ଧର୍ମ ଓ ପୂଜା କର୍ମର ପଦ୍ଧତି ରହିଛି ।
• ଅଥର୍ବବେଦରେ ଭୂତପ୍ରେତ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ର, ଗୁଣି ଗାରେଡ଼ି ଆଦି ରହିଛି । ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।

(ଖ) ଋକ୍‌ବେଦୀୟ ସଭ୍ୟତାର ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା
Answer:

• ଋକ୍‌ବେଦୀୟ ସଭ୍ୟତାରେ ଦଳରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ‘ଜନ’ କୁହାଯାଉଥିଲା । ଦଳର କେତେକ ସଙ୍ଗଠନକୁ ‘ବିଶ୍’ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
• ଦଳର ସବୁଠାରୁ କ୍ଷମତାଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ‘ରାଜନ୍’ କୁହାଯାଉଥିଲା । ସେ ସମୟର ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା ରାଜତନ୍ତ୍ର ଏବଂ ରାଜା ଖୁବ୍ କ୍ଷମତାଶାଳୀ ଥିଲେ ।
• କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପରିବାର ବା କୁଳକୁ ନେଇ ଗ୍ରାମର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
• ପରିବାରର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ‘କୁଳପ’ ଓ ଗ୍ରାମର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ‘ବ୍ରଜପତି’ ବା ‘ଗ୍ରାମଣୀ’ କୁହାଯାଉଥିଲା ।

(ଗ) ବୈଦିକ ଯୁଗର ନାରୀମାନଙ୍କ ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ କର ।
Answer:

• ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ନାରୀମାନଙ୍କ ସ୍ଥାନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉଚ୍ଚରେ ଥିଲା ।
• ନାରୀମାନେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟ, ଯାଗଯଜ୍ଞରେ ଯୋଗ ଦେଉଥିଲେ ।
• ଲୋପାମୁଦ୍ରା, ଘୋଷ ଆଦି ନାରୀମାନେ ବୈଦିକ ମନ୍ତ୍ର ରଚନା କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ବୈଦିକ ସଭ୍ୟତାର ଧର୍ମ ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:

1. ବୈଦିକ ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ପ୍ରକୃତିର ବିଭିନ୍ନ ଶକ୍ତିକୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ
2. ପ୍ରକୃତିର ଦୃଶ୍ୟାବଳୀ ପଛରେ ଯେ ଦେବତାମାନଙ୍କର ସତ୍ତା ଅଛି, ଏ ପ୍ରକାର ଧାରଣା ଓ ବିଶ୍ୱାସ ସେମାନଙ୍କର ଥିଲା ।
3. ସେମାନେ ଉଷା, ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଅଗ୍ନି, ବରୁଣ, ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦି ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ଉପାସନା କରୁଥୁଲେ
4. ପୃଥ‌ିବୀକୁ ମାତୃଦେବୀ ରୂପେ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ।
5. ଦେବଦେବୀଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେମାନେ ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନର ଆୟୋଜନ କରୁଥିଲେ ଓ ସେଥ‌ିପାଇଁ ଅଗ୍ନିରେ ଘିଅ, ଦୁଧ ଆଦି ଦ୍ରବ୍ୟ ସମର୍ପଣ କରୁଥିଲେ ।

(ଙ) ଇନାମ୍‌ଗାଓଁରୁ ମିଳିଥିବା ମାଟିରେ ତିଆରି ମୂର୍ତ୍ତିମାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ଇନାମ୍‌ଗାଓଁରୁ ମାଟିର ମୂର୍ଭିସବୁ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି ।
• ପୋଡ଼ାଇଟାରେ ତିଆରି ପଶୁମାନଙ୍କର ଛୋଟ ଛୋଟ ମୂର୍ତ୍ତିସବୁ ସେଠାରୁ ମିଳିଛି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଖେଳନା ଅଥବା ଧର୍ମକାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।
• ବୃଷଭ ଚିତ୍ରଥିବା ମାଟି ପାତ୍ରର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି ।

(ଚ) ଇନାମ୍‌ଗାଓଁରୁ କେଉଁ କେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଅସ୍ଥି ମିଳିଛି ?
Answer:

• ଇନାମ୍‌ଗାଓଁରୁ ଗୋରୁ, ମଇଁଷି, ଛେଳି, ମେଣ୍ଢା, କୁକୁର, ଘୋଡ଼ା, ଗଧ, ଘୁଷୁରି, ହରିଣ, ଗୁଣ୍ଡିଚିମୂଷା ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଅସ୍ଥି ମିଳିଛି ।
• ସେଠାରେ କୁମ୍ଭୀର, କଇଁଚ, କଙ୍କଡ଼ା ଓ ମାଛ ଆଦି ଅସ୍ଥିର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି ।
• ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ସେଠାରେ ଥ‌ିବା କେତେକ ସମାଧୁରୁ ପୁରୁଷ ଲୋକମାନଙ୍କର ଅସ୍ଥି ମିଳିଛି ।

(ଛ) ଲୌହଯୁଗ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏକ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:

• ପ୍ରାୟ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୮୦୦ରୁ ୧୨୦୦ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ବେବିଲୋନ ଓ ତାହାର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ହିଟାଇଟ୍ ନାମକ ଲୋକମାନେ ଲୁହାପଥରକୁ ତରଳାଇ ଲୁହା ବାହାର କରିବାର କୌଶଳ ଜାଣିପାରିଥିଲେ । କାଳକ୍ରମେ ଏହି କୌଶଳ ପାରସ୍ୟର ଲୋକମାନେ ଜାଣିଲେ ।
• ଯେଉଁ ଆର୍ଯ୍ୟଦଳ ପାରସ୍ୟରୁ ହିନ୍ଦୁକୁଶ ପାରହୋଇ ଭାରତକୁ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ, ସେମାନେ ବୋଧହୁଏ ଲୁହାର ବ୍ୟବହାର ଜାଣିଥିଲେ । ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୦୦୦ ମସିହା ବେଳକୁ ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳ, ବିଶେଷକରି ଗାନ୍ଧାର ଅଞ୍ଚଳରେ ଲୁହା ବ୍ୟବହାର ହେଉଥ‌ିବାର ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି ।
• ପରବର୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଗଙ୍ଗାନଦୀର ଅବବାହିକା ଅଞ୍ଚଳରେ ଲୁହାର ବ୍ୟବହାର ପ୍ରସାର ଲାଭ କରିଥିଲା । ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ସଫା କରିବା ପାଇଁ ସମ୍ଭବତଃ ଲୁହାର କୁରାଢ଼ି ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ବେଦରେ ଶ୍ୟାମ ବା କୃଷ୍ଣ ଆୟସ (ଲୁହା)ର ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି ।
• ଲୁହାର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରଦ୍ଵାରା ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ କୃଷ୍ଣକାୟ ମୂଳ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସହଜରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ କୁରାଢ଼ିଦ୍ଵାରା ଜଙ୍ଗଲ ସଫାକରି ଅଧ୍ବକ ଜମି ଚାଷ କରି ଅଧିକ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରି ପାରିଥିଲେ ।

୩ । ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ସମ୍ପର୍କିତ ଶବ୍ଦ ସହ ଗାର ଟାଣି ଯୋଡ଼ ।

Answer:

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Solutions Chapter 4 ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ନଗରୀକରଣ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Solutions Chapter 4 ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ନଗରୀକରଣ

୧। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ନିଦର୍ଶନ ଭାରତର କେଉଁ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରୁ ମିଳିଛି ?
Answer:

• ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ବବିତ୍‌ମାନେ ସିନ୍ଧୁ ନଦୀ ଉପତ୍ୟକାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ଖୋଳି ଦୁଇଟି ପ୍ରାଚୀନ ସହର ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ ।
• ଏହି ସହର ଦୁଇଟି ହେଉଛି ହରପ୍‌ପା ଓ ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ ।
• ହରପ୍‌ପାଠାରେ ଖନନ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଥମେ ଏହି ସଭ୍ୟତା ଜଣାପଡ଼ିଥିବାରୁ ଏହାକୁ ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତା କୁହାଯାଏ ।
• ଭାରତର ପଞ୍ଜାବର ରୋପଡ଼, ଗୁଜରାଟର ଲୋଥାଲ ଏବଂ ଧୋଲାବୀରା, ରାଜସ୍ଥାନର କାଲିବନ୍‌ର୍ଗା, ହରିୟାଣାର ବନ୍‌ୱାଲି ଆଦି ସ୍ଥାନରୁ ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ନିଦର୍ଶନ ମିଳିଛି ।

(ଖ) ହରପ୍‌ପା ଓ ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ ସହର ଦୁଇଟି କେବେ ଓ କାହାଦ୍ଵାରା ମାଟିତଳୁ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୨୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ଦୟାରାମ ସାହାଣୀ ମାଟିତଳୁ ହରପ୍‌ପା ସହରକୁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ । ଏହା ସିନ୍ଧୁନଦୀର ଉପନଦୀ ରାବୀ ନଦୀ କୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
• ସେହିପରି ୧୯୨୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ରାଖାଲଦାସ ବାନାର୍ଜୀ ସିନ୍ଧୁନଦୀ କୂଳରେ ଥ‌ିବା ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ ସହରକୁ ମାଟିତଳୁ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
• ହରପ୍‌ପାଠାରୁ ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋର ଦୂରତା ପ୍ରାୟ ୩୫୦ ମାଇଲ ଅଟେ ।
• କିନ୍ତୁ ଏହି ଦୁଇଟି ସହର ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରହିଅଛି ।

(ଗ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାକୁ କାହିଁକି ଭାରତର ପ୍ରଥମ ନଗର ସଭ୍ୟତା କୁହନ୍ତି ?
Answer:

• ଭାରତର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରୁ ଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇଥିବା ନଗରଗୁଡ଼ିକର ଧ୍ୱଂସାବଶେଷର ହରପ୍‌ପା ଧ୍ୱଂସାବଶେଷ ସହିତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରହିଛି ।
• କେତେକ ଐତିହାସିକଙ୍କ ମତରେ ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତା ମେସୋପଟାମିଆ ସଭ୍ୟତା ପୂର୍ବରୁ ବିକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା ।
• କାରଣ ହରପ୍‌ପାର ସିଲ୍ ବା ମୋହର ମେସୋପଟାମିଆର ଉର୍ ଓ କିଶ୍ ସ୍ଥାନରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ।
• ତେଣୁ ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାକୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ନଗରସଭ୍ୟତା ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

(ଘ) ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ ସହରରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିବା ସ୍ନାନାଗାରର ଗଠନ ପ୍ରଣାଳୀ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

1. ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ ସହରରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିବା ସ୍ନାନାଗାରର ଆୟତାକାର ବିଶିଷ୍ଟ ଥିଲା । ଏହାର ଲମ୍ବ ୫୫ ମିଟର, ପ୍ରସ୍ଥ ୩୩ ମିଟର ଓ ଗଭୀରତା ୮ ମିଟର ଥିଲା ।
2. ଏହାର କାନ୍ଥ ଓ ପାହାଚଗୁଡ଼ିକ ପୋଡ଼ାଇଟାରେ ତିଆରି ହେବା ସହିତ ଏଗୁଡ଼ିକ ଜଳର ତଳଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବିଥିଲା ।
3. ସ୍ନାନାଗାରର ଉପରିଭାଗରେ ଏକ କୂଅ ଥିଲା । ଏଥିରୁ ଜଳ ନଳ ସାହାଯ୍ୟରେ ସ୍ନାନାଗାରରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଉଥିଲା ।
4. ସ୍ନାନାଗାରର ନିମ୍ନଭାଗରେ ଏକ ନାଳ ମାଟିତଳେ ବହୁ ଦୂରକୁ ଲମ୍ବି ରହିଥିଲା । ଯାହାଦ୍ଵାରା ଦୂଷିତ ଜଳ ନିଷ୍କାସି ହେଉଥିଲା । ସ୍ନାନାଗାରର ଚାରିପାଖରେ ଛୋଟ ଛୋଟ କୋଠରୀମାନ ରହିଥିଲା ।

(ଙ) ହରପ୍‌ପା ନଗରର ଗଠନ ପ୍ରଣାଳୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି ଏହାର ନଗର ନିର୍ମାଣ ଯୋଜନା ଅନୁଯାୟୀ ନଗର ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲା ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ନଗରକୁ ଦୁଇଗୋଟି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ଗୋଟିଏ ଭାଗ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ ଓ ଦ୍ଵିତୀୟ ଭାଗଟି ପାଦଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ଥିଲା ।
• ନଗରର ଚାରିପଟରେ ପ୍ରାଚୀର ଘେରି ରହିଥ‌ିବାରୁ ଏହା ଦୁର୍ଗପରି ସୁରକ୍ଷିତ ଥିଲା । ନଗର ପରିକ୍ଳପନା ଆଧୁନିକ ନଗର ପରି ଉନ୍ନତ ଥିଲା ।
• ଦୀର୍ଘ ଓ ପ୍ରଶସ୍ତ ରାସ୍ତା ଗୁଡ଼ିକ ସିଧା ଭାବରେ ସହରର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଲମ୍ବିଥିଲା । ଏହି ରାସ୍ତାର ଶାଖା ରାସ୍ତାଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦ କରୁଥିଲେ । ରାସ୍ତାର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଜଳ ଓ ଆବର୍ଜନା ଯିବାପାଇଁ ପକ୍‌କା ନାଳ ଥିଲା ।

(ଚ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନଙ୍କ ବାସଗୃହ ଗୁଡ଼ିକର ଗଠନ ଶୈଳୀ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

• ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନଙ୍କ ବାସଗୃହ ଗୁଡ଼ିକ ରାସ୍ତାର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଯୋଜନା ଅନୁସାରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଘରଗୁଡ଼ିକ ପୋଡ଼ା ଇଟାରେ ତିଆରି ହେଉଥିଲା ଏବଂ ଗୃହଗୁଡ଼ିକ ଏକ ମହଲା ବା ଦୁଇ ମହଲା ବିଶିଷ୍ଟ ଥିଲା ।
• ଘର ମଧ୍ୟକୁ ଆଲୋକ ଓ ବାୟୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପାଇଁ ଝରକା ଓ ଦ୍ବାରା ରହୁଥିଲା । ଉଭୟ ମହଲାକୁ ଯିବାପାଇଁ କାଠରେ ତିଆରି ଶିଡ଼ି ରହୁଥିଲା ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବାସଗୃହ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ଅଗଣା ରହୁଥିଲା । ଅଗଣା ନିକଟରେ ଗାଧୁଆ ଘର ରହୁଥିଳା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରର ମଇଳା ପାଣି ଓ ଆବର୍ଜନା ଯିବା ପାଇଁ ଘର ଭିତରେ ଛୋଟ ନାଳ ରହୁଥିଲା । ସେହି ନାଳ ରାସ୍ତାର ମୁଖ୍ୟନାଳ ସହିତ ସଂଯୋଗ ହେଉଥିଲା ।
• କାଠରେ ନିର୍ମିତ ଘରର ଛାତ ସମତଳ ଥିଲା । ଶ୍ରମିକ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନେ ଏକ କୋଠରି ବିଶିଷ୍ଟ ଛୋଟ ଘରେ ରହୁଥିଲେ ।

(ଛ) ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋଠାରେ ଆବିଷ୍କୃତ ସ୍ନାନାଗାରର ନିର୍ମାଣ ଶୈଳୀ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

• ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ ସହରରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିବା ସ୍ନାନାଗାର ଆୟତାକାର ବିଶିଷ୍ଟ ଥିଲା । ଏହାର ଲମ୍ବ ୫୫ ମିଟର, ପ୍ରସ୍ଥ ୩୩ ମିଟର ଓ ଗଭୀରତା ୮ ମିଟର ଥିଲା ।
• ଏହାର କାନ୍ଥ ଓ ପାହାଚଗୁଡ଼ିକ ପୋଡ଼ା ଇଟାରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ଓ ଏଗୁଡ଼ିକ ଜଳର ତଳ ଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବିଥିଲା ।
• ସ୍ନାନାଗାରର ଉପରିଭାଗରେ ଏକ କୂଅ ଥିଲା । ଏଥୁରୁ ଜଳ ନଳ ସାହାଯ୍ୟରେ ସ୍ନାନାଗାରରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଉଥିଲା ।
• ସ୍ନାନାଗାରର ନିମ୍ନଭାଗରେ ଏକ ନାଳ ମାଟି ତଳେ ବହୁ ଦୂରକୁ ଲମ୍ବି ରହିଥିଲା । ଫଳରେ ଦୂଷିତ ଜଳ ନିଷ୍କାସିତ ହେଉଥିଲା । ସ୍ନାନାଗାରର ଚାରିପାଖରେ ଛୋଟ ଛୋଟ କୋଠରିମାନ ରହିଥିଲା ।

(ଜ୍) ହରପ୍‌ପାଠାରେ ଥ‌ିବା ଶସ୍ୟ ଭଣ୍ଡାର ବିଷୟରେ ଧାରଣା ଦିଅ ।
Answer:

1. ହରପ୍‌ପାର ସୁରକ୍ଷିତ ଭାଗରେ ଉତ୍ତର ଦିଗକୁ ଗୋଟିଏ ବିରାଟ ଶସ୍ୟାଗାର ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଅଛି । ଏହାର ଲମ୍ବ ୬୬ ମିଟର ଓ ପ୍ରସ୍ଥ ୧୬ ମିଟର ।
2. ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇଟି ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ରହିଥିଲା । ଏହି ଦୁଇ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ମଧ୍ଯରେ ଚଉଡ଼ା ଯାତାୟତ ପଥ ରହିଥିଲା ।
3. ଏହି ବୃହତ୍ ଶସ୍ୟାଗାରର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ କେତେକ ଗୋଲାକାର ଚଟାଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
4. ଏହି ଚଟାଣ ଗୁଡ଼ିକ ଶସ୍ୟ ଅମଳ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା ।

(ଝ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନଙ୍କର ବେଶପୋଷାକ ଓ ଅଳଙ୍କାର କେଉଁ ପ୍ରକାର ଥିଲା ?
Answer:

• ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ କପାଓ ପଶମର ଲୁଗା ତିଆରି କରି ପିନ୍ଧୁଥିଲେ । ପୁରୁଷମାନେ ଲୁଙ୍ଗିପରି ଲୁଗା ପିନ୍ଧୁଥିଲେ ଓ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକମାନେ ଘାଗରା ପରି ଲୁଗା ପିନ୍ଧିବାକୁ ଭଲ ପାଉଥିଲେ ।
• ନାରୀ ଓ ପୁରୁଷ ଉଭୟ ବିଭିନ୍ନ ଅଳଙ୍କାର ଯଥା -ହାର, ମୁଦି, ଅଣ୍ଟାସୂତା, ବାଜୁବନ୍ଧ, ବଳା, କାନଫୁଲ, ନାକଫୁଲ ଇତ୍ୟାଦି ପିନ୍ଧୁଥିଲେ ।
• ଧନୀ, ବଣିକ ଓ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ସୁନା, ରୂପା ଓ ହାଡ଼ରେ ତିଆରି ଅଳଙ୍କାର ପିନ୍ଧୁଥିଲେ । ଗରିବ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନେ ତମ୍ବା, ହାଡ଼, ପୋହଳା ଓ ମାଟି ନିର୍ମିତ ଅଳଙ୍କାର ପିନ୍ଧୁଥିଲେ ।
• ପୁରୁଷମାନେ ଲମ୍ବା କେଶ ଓ ଦାଢ଼ି ରଖୁଥିଲେ । ସ୍ତ୍ରୀଲୋକମାନେ ହାତୀଦାନ୍ତ ଓ ଶିଙ୍ଗ ତିଆରି ପାନିଆ ଏବଂ ମୁଣ୍ଡ କଣ୍ଟା ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

(ଞ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ମାଟିଶିଳ୍ପ ଓ ଧାତୁଶିଳ୍ପରେ ନିପୁଣ ଥିଲେ ବୋଲି କିପରି ଜଣାପଡ଼େ ?
Answer:

• ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ସୁନା, ରୂପା, ତମ୍ବା, ଟିଣ ଓ ଦସ୍ତା ଧାତୁର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପଦାର୍ଥ ତିଆରି କରୁଥିଲେ । ଗୃହର ଉପକରଣ ଯଥା— ଥାଳି, ପାତ୍ର, ଗରା, କୁଣ୍ଡ, କ୍ଷୁର, ଛୁଞ୍ଚି, ଦାଆ, ଖଣ୍ଡା, ତୀର ଓ ବର୍ଣ୍ଣାଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ଧାତୁର ତିଆରି କରୁଥିଲେ । କେତେକ କାରିଗର କଂସାର ମୂର୍ତ୍ତି ଓ ଅଳଙ୍କାରମାନ ତିଆରି କରୁଥିଲେ ।
• ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରଧାନ ଶିଳ୍ପ ଥିଲା ମାଟି ପାତ୍ର ନିର୍ମାଣ । ଚକ ବ୍ୟବହାର କରି ଅନେକ ସୁନ୍ଦର ସୁନ୍ଦର ମାଟିପାତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରୁଥିଲେ ।
• ମାଟିରେ ବିଭିନ୍ନ ଉପକରଣ ଯଥା – ହାଣ୍ଡି, ମାଠିଆ, ସୁରେଇ, ଥାଳି, ପିଆଲା ପ୍ରଭୃତି ଗଢ଼ି ସେଥ‌ିରେ ନାନା ପ୍ରକାରର ଚିତ୍ର ଆଙ୍କୁଥିଲେ ଓ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନାନା ରଙ୍ଗରେ ଚିତ୍ରଣ କରୁଥିଲେ ।
• ପିଲାମାନଙ୍କର ଖେଳଣା, ଚକ ଲାଗିଥୁବା ଛୋଟ ଛୋଟ ଗାଡ଼ି, ବିଭିନ୍ନ ପଶୁ ଓ ପକ୍ଷୀ, ମଣିଷ, ହୁଇସିଲ୍ ଆଦି ମାଟିରେ ତିଆରି କରି ତାକୁ ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗ ଦେଉଥିଲେ ।

(ଟ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାରେ ଲୋକମାନେ କେଉଁ କେଉଁ ଦେବଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ?
Answer:

• ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାରେ କୌଣସି ମନ୍ଦିର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ନାହିଁ ।
• ସେଠାରେ ପଥର ମୂର୍ତ୍ତି, ତମ୍ବା କିମ୍ବା ପୋଡ଼ା ମାଟିର ମୋହର ଉପରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
• ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ଯେ ସେମାନେ ପଶୁପତି, ଦେବୀ, ବୃଷଭ, ସର୍ପ, ବୃକ୍ଷ ଆଦିକୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ।
• ସେଠାରେ କେତେକ ମୋହରରେ ମାତୃକା ମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ତେଣୁ ହରପ୍‌ପାର ଲୋକମାନେ ଦେବୀ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ।

(୦) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ପତନର କାରଣଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ? କେଉଁ କାରଣଟିକୁ ତୁମେ ଅଧ୍ବକ ଦାୟୀ କରିବ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:

1. ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ପତନ ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ଦାୟୀ । ପ୍ରାୟ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ଦୁଇହଜାର ବର୍ଷ ବେଳକୁ ଏହି ସଭ୍ୟତାର ପତନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
2. ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କ ମତରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ଘଟଣା ହେତୁ ଏହି ସଭ୍ୟତାର ଅବସାନ ଘଟିଲା । ସିନ୍ଧୁନଦୀରେ ବନ୍ୟା ଆସିବା ଫଳରେ ଲୋକମାନେ ନଗର ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ଜାଗାକୁ ପଳାଇ ଯାଇଥିଲେ । କେତେକ ଐତିହାସିକଙ୍କ ମତରେ ବାରମ୍ବାର ଭୂମିକମ୍ପ ଦ୍ବାରା ଏହି ସଭ୍ୟତା ମାଟିତଳେ ପୋତି ହୋଇଯାଇଥିଲା ।
3. ଅନେକଙ୍କ ମତରେ ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କ ଆକ୍ରମଣ ଦ୍ବାରା ଏହି ସଭ୍ୟତା ଲୋପ ପାଇଛି । ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋଠାରେ ଗଣହତ୍ୟାର ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି । ସେଠାରେ ମିଳିଥିବା କଙ୍କାଳ ଗୁଡ଼ିକରେ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ଅସ୍ତ୍ରଦ୍ଵାରା ଆଘାତର ଦାଗ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
4. କେତେକ ଐତିହାସିକଙ୍କ ମତରେ ମହାମାରୀ ଓ ପ୍ଲେଟ୍ ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ପତନପାଇଁ ଦାୟୀ । କାରଣ, ସେଠାରେ ବିଭିନ୍ନ ରାସ୍ତାମାନଙ୍କରେ କଙ୍କାଳଗୁଡ଼ିକ ପଡ଼ିଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ।

(ଡ) କେଉଁ କେଉଁ ତଥ୍ୟରୁ ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନଙ୍କର ଧର୍ମବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ପୂଜାପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ ଜାଣିପାରିବା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ହରପ୍ପା ସଭ୍ୟତାରେ କୌଣସି ମନ୍ଦିର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେନାହିଁ । ସେଠାରେ ପଥର ମୂର୍ତ୍ତି, ତମ୍ବା କିମ୍ବାପୋଡ଼ାମାଟିରେ ମୋହର ଉପରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ତେଣୁ ସେମାନେ ପଶୁପତି, ଦେବୀ, ବୃଷଭ, ସର୍ପ, ବୃକ୍ଷ ଆଦିଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିବାର ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ।
• କେତେକ ମୋହରରେ ମାତୃକା ମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ତେଣୁ ଲୋକମାନେ ଦେବୀ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ।
• ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ମୃତ ବ୍ୟକ୍ତିର ଜୀବନ ରହିଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲେ । ତେଣୁ ସେମାନେ ଶବଗୁଡ଼ିକୁ ଉତ୍ତର ଦିଗକୁ ମୁଣ୍ଡ କରି ସମାଧୁ ଦେଉଥିଲେ ।
• ମୃତବ୍ୟକ୍ତି ସହିତ ତା’ର ଅଳଙ୍କାର, ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ପାତ୍ର, ଦର୍ପଣ, ବାଡ଼ି ଆଦି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକୁ ପୋତି ଦେଉଥିଲେ ।

୨ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୩୦ଟି ଶବ୍ଦ ଭିତରେ ଲେଖ ।

(କ) ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋରେ ଥ‌ିବା ସ୍ନାନାଗାରର ଜଳ ପ୍ରବେଶ ଓ ନିଷ୍କାସନର ଉପାୟ ଲେଖ ।
Answer:
(୧) ସ୍ନାନାଗାରର ଉପରିଭାଗରେ ଥ‌ିବା କୂଅରୁ ନଳ ସାହାଯ୍ୟରେ ପାଣି ସ୍ନାନାଗାରରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଉଥିଲା ।
(୨) ସ୍ନାନାଗାରରୁ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ପାଇଁ ସ୍ନାନାଗାରର ନିମ୍ନ ଭାଗରେ ଏକ ନାଳ ମାଟିତଳେ ବହୁ ଦୂରକୁ ଲମ୍ବି ରହିଥିଲା, ଯାହାଦ୍ଵାରା ଦୂଷିତ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ହେଉଥିଲା ।

(ଖ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ସଭାଗୃହ ଗଠନ ପ୍ରଣାଳୀ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
(୧) ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ ନଗର ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ୭୦ ମିଟର ଲମ୍ବ ଓ ୨୩ ମିଟର ପ୍ରସ୍ଥ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ପ୍ରକାଣ୍ଡ ଗୃହ ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ସଭାଗୃହ ଥିଲା ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ।
(୨) ଏହା ୨୫ ଗୋଟି ଖମ୍ବ ବିଶିଷ୍ଟ ପୋଡ଼ାଇଟାରେ ନିର୍ମିତ ଗୃହ ଥିଲା । ଏହି ଗୃହରେ ପାଞ୍ଚଟି କୋଠରି ଥିଲା ।

(ଗ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ କେଉଁ ଶିଳ୍ପକଳାରେ ନିପୁଣ ଥିଲେ ଓ ସେମାନେ କେଉଁ ଧାତୁର ବ୍ୟବହାର ଜାଣିଥିଲେ ?
Answer:
(୧) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ମାଟିଶିଳ୍ପ ଓ ଧାତୁଶିଳ୍ପରେ ନିପୁଣ ଥିଲେ ।
(୨) ସେମାନେ ସୁନା, ରୁପା, ତମ୍ବା,ଟିଣ ଏବଂ ଦସ୍ତା ଧାତୁର ବ୍ୟବହାର ଜାଣିଥିଲେ ।

(ଘ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ କେଉଁ ଉପାୟରେ ଶବ ସଂସ୍କାର କରୁଥିଲେ ?
Answer:
(୧) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ମୃତବ୍ୟକ୍ତିର ଜୀବନ ରହିଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରି ଶବଗୁଡ଼ିକୁ ଉତ୍ତର ଦିଗକୁ ମୁଣ୍ଡକରି ସମାଧ୍ ଦେଉଥିଲେ ।
(୨) ମୃତବ୍ୟକ୍ତି ସହିତ ତା’ର ଅଳଙ୍କାର, ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ପାତ୍ର, ଦର୍ପଣ, ବାଡ଼ି ଆଦି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକୁ ପୋତି ଦେଉଥିଲେ ।

(ଙ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଅଧ‌ିବାସୀମାନେ କେଉଁ ଜିନିଷ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
(୧) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଅଧ‌ିବାସୀମାନେ ଗହମ ଓ ଯଅରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଅଟାରୁ ରୁଟି ତିଆରି କରି ଖାଉଥିଲେ ।
(୨) ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସେମାନେ ଫଳ, ମାଛ, ମାଂସ, ଅଣ୍ଡା ଖାଉଥିଲେ ଏବଂ ଖଜୁରିକୋଳି ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରିୟ ଖାଦ୍ୟ ଥିଲା ।

୩ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ହରପ୍‌ପା ଓ ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ ସଭ୍ୟତାକୁ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା କୁହାଯାଏ କାହିଁକି ?
Answer:
ହରପ୍‌ପା ଓ ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ ସହର ଦୁଇଟି ସିନ୍ଧୁ ନଦୀ ଉପତ୍ୟକାରେ ଅବସ୍ଥିତ ହେତୁ ଏହାକୁ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା କୁହାଯାଏ ।

(ଖ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ କେଉଁ ଲିପି ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ଛବିଲିପି ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

(ଗ) ‘ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
‘ମହେଞ୍ଜୋଦାରୋ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ‘ମୃତନଗରୀ’ ।

(ଘ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ କେଉଁ ଚାଷ କରୁଥିଲେ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଗହମ, ଯଅ ଓ କପା ଚାଷ କରୁଥିଲେ ।

(ଙ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରଧାନ ଶିଳ୍ପ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରଧାନ ଶିଳ୍ପ ଥିଲା ମାଟିଶିଳ୍ପ ଓ ଧାତୁଶିଳ୍ପ ।

୪। ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଘରଗୁଡ଼ିକ ________ ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ।
(ପୋଡ଼ାଇଟା, ପଥର, ମାଟି, ଚୂନପଥର)
Answer:
ପୋଡ଼ାଇଟା

(ଖ) ହରପ୍ପା ସହରଟି ବର୍ତ୍ତମାନ _______ ଅବସ୍ଥତ ।
(ଭାରତ, ପାକିସ୍ତାନ, ଆଫଗାନିସ୍ଥାନ, ବେଲୁଚିସ୍ଥାନ)
Answer:
ପାକିସ୍ତାନ

(ଗ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ______ ଧାତୁର ବ୍ୟବହାର ଜାଣି ନଥିଲେ ।
(ତମ୍ବା, କଂସା, ଟିଣ, ଲୁହା)
Answer:
ଲୁହା

(ଘ) ହରପ୍ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ _____ ଚାଷ କରୁଥିଲେ ।
(ଧାନ, ବାଜରା, କପା, ଝୋଟ)
Answer:
କପା

୫। ‘କ’ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଯୋଗ କର ।

Answer:

୬ । ରେଖାଙ୍କିତ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

(କ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଭାତ ଥିଲା ।
Answer:
ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ରୁଟି ଥିଲା ।

(ଖ) ଶସ୍ୟାଗାରଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣତଃ ଶସ୍ୟ ଅମଳ କରିବା ପାଇଁ ରହିଥିଲା ।
Answer:
ଶସ୍ୟାଗାରଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣତଃ ଶସ୍ୟ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ପାଇଁ ରହିଥିଲା ।

(ଗ) ହରପ୍‌ପାରେ ଘରର ଉପର ମହଲାକୁ ଯିବାପାଇଁ ପଥରରେ ତିଆରି ସିଡ଼ି ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା ।
Answer:
ହରପ୍‌ପାରେ ଘରର ଉପର ମହଲାକୁ ଯିବାପାଇଁ କାଠରେ ତିଆରି ସିଡ଼ି ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା ।

(ଘ) ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଅଧିବାସୀମାନେ ବେପାର ବାଣିଜ୍ୟକୁ ମୁଖ୍ୟ ଜୀବିକାରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ହରପ୍‌ପା ସଭ୍ୟତାର ଅଧିବାସୀମାନେ କୃଷିକୁ ମୁଖ୍ୟ ଜୀବିକାରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Solutions Chapter 3 ପ୍ରଥମ ଚାଷୀ ଓ ପଶୁପାଳନ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Solutions Chapter 3 ପ୍ରଥମ ଚାଷୀ ଓ ପଶୁପାଳନ

୧। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ଜଳବାୟୁରେ ତାପମାତ୍ରାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଲୋକମାନଙ୍କର ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରଣାଳୀକୁ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କଲା ?
Answer:

• ପ୍ରାୟ ୧୨,୦୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳବାୟୁରେ ବଡ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଯାଇଥିଲା । ଜଳବାୟୁରେ ତାପମାତ୍ରାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁଁ ଘାସ ଜାତୀୟ ଗଛ ଦେଖାଗଲା । ତେଣୁ ହରିଣ, ଛେଳି, ମେଣ୍ଢା, ଗାଈଗୋରୁ ଆଦି ପଶୁମାନେ ସେଠାରେ ରହିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲେ ।
• ଚାଷ କରିବା ସହିତ ଲୋକମାନେ ପଶୁପାଳନ କଲେ । ପଶୁମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ଜାଣି ସେମାନଙ୍କୁ ଦଳବଦ୍ଧ ଭାବରେ ରଖାଗଲା ।
• କୁକୁରକୁ ପ୍ରଥମେ ପୋଷା ପ୍ରାଣୀରୂପେ ରଖାଯାଇଥିଲା । ତା’ପରେ ମଣିଷମାନେ ଘୁଷୁରି, ଛେଳି, ମେଣ୍ଢା, ଗାଈ, ଗଧ ପ୍ରଭୃତି ପୋଷିଲେ ।
• ହିଂସ୍ର ଜନ୍ତୁମାନଙ୍କଠାରୁ ଗୃହପାଳିତ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ମନୁଷ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା କଲା ।

(ଖ) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଶେଷ ଭାଗରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଲା ?
Answer:

• ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଶେଷ ଭାଗରେ ପଥର ନିର୍ମିତ ଓ ପଶୁମାନଙ୍କର ଅସ୍ଥିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବିଭିନ୍ନ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବା ସହିତ ମନୁଷ୍ୟ ଧାତୁର ବ୍ୟବହାର କରିବା ବିଷୟରେ ଜାଣିଥିଲେ ।
• ଏହି ଯୁଗରେ ଉଭୟ ପଥର ଓ ଧାତୁର ହାତହତିଆର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।
• ତମ୍ବା ଧାତୁକୁ ମଣିଷ ପ୍ରଥମେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା । ତମ୍ବା ସହିତ ଟିଣ ଓ ଦକ୍ତା ମିଶାଯାଇ ବ୍ରୋଞ୍ଜ ବା କଂସା ଧାତୁ ତିଆରି କରାଗଲା । ତେଣୁ ଏହି ଯୁଗକୁ ତାମ୍ର ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।
• କର୍ଣ୍ଣାଟକର ମହୀଶୂର ନିକଟସ୍ଥ ବ୍ରହ୍ମଗିରିଠାରେ ଏହି ଧାତୁ ନିର୍ମିତ ଛୁରୀ ଓ ହାତୁଡ଼ି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

(ଗ) ଗ୍ରାମୀଣ ସଭ୍ୟତା ପ୍ରଥମେ ପାକିସ୍ତାନର କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଗଢ଼ିଉଠିଥିଲା ? ଏହି ତଥ୍ୟ ସପକ୍ଷରେ କେତୋଟି ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:

• ଗ୍ରାମୀଣ ସଭ୍ୟତା ପ୍ରଥମେ ପାକିସ୍ଥାନର ମେହରଗଡ଼ଠାରେ ଗଢି ଉଠିଥିଲା । ଏଠାରେ ଲୋକମାନେ ଗ୍ରାମ ସ୍ଥାପନ କରି ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ବସବାସ କରିଥିଲେ । ପୋଡାଶସ୍ୟ ଓ ବିଭିନ୍ନ ପଶୁମାନଙ୍କର ଅସ୍ଥି ଏଠାରେ ମିଳିଅଛି । ପ୍ରାୟ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୭୦୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଏଠାରେ ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟ, ପଶୁପାଳନ ଓ ସ୍ଥାୟୀ ବସତି ସ୍ଥାପନର ସୂଚନା ମିଳିଛି ।
• ମେହରଗଡ଼ରେ ଥ‌ିବା ଗୃହଗୁଡ଼ିକ ମାଟିରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ଓ ଅତି ସାଧାରଣ ଗୃହ ଥିଲା । ସେହି ଘର ଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଗାକାର ଅଥବା ସମକୋଣୀ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଆକାରରେ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ସେଠାରୁ ପଥର ହାତୁଡ଼ି, ଶାମୁକାରେ ନିର୍ମିତ ଅଳଙ୍କାର, ଚୁନପଥର, ନୀଳକାନ୍ତ ମଣି, ଗାଢ ନୀଳବର୍ଣ୍ଣ ପଥର ଓ ବାଲିପଥର ଆଦି ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି । ସେଠାରେ କାଚମାଳି, ମାଟିପାତ୍ର ଗୁଡ଼ିକୁ ବିଭିନ୍ନ ଚିତ୍ରଦ୍ୱାରା ସୁନ୍ଦରଭାବେ ତିଆରି କରାଯାଉଥିଲା ।
• ସେହି ସମୟରେ ମୃତବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ସମାଧ୍ ଦିଆଯାଉଥିଲା । ମୃତଶରୀରକୁ ଯତ୍ନର ସହିତ ସତ୍କାର କରିବାମେହରଗଡ଼ ଲୋକମାନଙ୍କ ଏକ ବିଶେଷତ୍ଵ ଥିଲା ।

(ଘ) ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତରେ କିପରି ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ସୂଚନା ମିଳିଛି ?
Answer:

1. ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାଗର କିଛି ସ୍ଥାନରେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ବସତିମାନ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଆସାମର ‘ଦୁଜାଲି ହାଡ଼ି’’ ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସ୍ଥାନ ।
2. ଏଠାରୁ ଚିକ୍‌କଣ ପଥରରେ ନିର୍ମିତ ହାତ ହତିଆର, ମାଟିପାତ୍ର, ରୋଷେଇ ସାମଗ୍ରୀ ଆଦି ଜିନିଷ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି । ‘ଜେଡ୍‌ନାମକ’ ଏକ ମୂଲ୍ୟବାନ ପଥର ଚୀନଦେଶରୁ ଆସିଥ‌ିବା ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ।
3. ଜୀବାବଶେଷରୁ ତିଆରି ବିଭିନ୍ନ ହାତହତିଆର ଓ ପେଷଣ ଯନ୍ତ୍ରର ମଧ୍ଯ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି । ସେ ସମୟରେ ରୋଷେଇ କରିବା ଓ ଶସ୍ୟକୁ ସାଇତି ରଖିପାଇଁ ମାଟିପାତ୍ରର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।
4. ମେଘାଳୟରେ ଥିବା ‘ଗାରୋ’ ପର୍ବତମାଳା ଓ ତ୍ରିପୁରାର କିଛି ସ୍ଥାନରେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅବଶେଷ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

୨ । ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ଆଦିମାନବ କିପରି ଚାଷୀ ଓ ପଶୁପାଳକ ହୋଇପାରିଥିଲା ?
Answer:

• ଆଦିମାନବ ପ୍ରଥମେ ଫଳରୁ ମଞ୍ଜି ମାଟିରେ ପଡ଼ି ଗଛ ହେବା ଦେଖିଲା ପରେ ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲା ।
• ଜଳବାୟୁର ତାପମାତ୍ରା ବଢିବାଯୋଗୁଁ ଘାସଜାତୀୟ ଗଛ ଦେଖାଦେବାରୁ ଆଦିମାନବ ପଶୁପାଳନ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲା । ତେଣୁ ସେ ଚାଷୀ ଓ ପଶୁପାଳକ ହୋଇ ପାରିଥିଲା ।

(ଖ) ମେହରଗଡ଼ରୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ ବିଷୟରେ କ’ଣ ଜାଣିଲ ?
Answer:

• ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୭୦୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପାକିସ୍ଥାନରେ ଥ‌ିବା ମେହେରଗଡ଼ର ଗ୍ରାମମାନଙ୍କରେ ଲୋକମାନେ ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟ, ପଶୁପାଳନ ଓ ସ୍ଥାୟୀ ବସବାସ କରୁଥିବାର ଜଣାଯାଏ ।
• ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଘରଗୁଡ଼ିକ ମାଟିରେ ତିଆରି ବର୍ଗାକାର ବା ସମକୋଣୀ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଆକାରର ଥିଲା । ସେଠାରେ ପଥର ହାତୁଡ଼ି, ଶାମୁକା ଅଳଙ୍କାର, ଚୁନପଥର, ବାଲିପଥର ଗାଢ଼ ନୀଳବର୍ଣ୍ଣ ପଥର ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି । ସେହି ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଜୀବନ ଫେରି ଆସିବାର ବିଶ୍ଵାସରେ ମୃତବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ସମାଧୁ ଦେଉଥିଲେ ।

(ଗ) କି କି ଧାତୁର ବ୍ୟବହାର ମଣିଷ ପ୍ରଥମେ ଜାଣିଲା ?
Answer:

• ପଥର ନିର୍ମିତ ଓ ପଶୁମାନଙ୍କର ଅସ୍ଥିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବିଭିନ୍ନ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବା ସହିତ ଲୋକମାନେ ଧାତୁର ବ୍ୟବହାର ବିଷୟରେ ଜାଣିଲେ ।
• ମଣିଷ ପ୍ରଥମେ ତମ୍ବା ଧାତୁକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା ପରେ ତମ୍ବା ସହିତ ଟିଣ ଓ ଦକ୍ତା ମିଶାଯାଇ ବ୍ରୋଞ୍ଜ ବା କଂସା ଧାତୁ ତିଆରି କରିଥିଲା ।

(ଘ) ବୁର୍‌ଜାହମ୍‌ରେ ଆବିଷ୍କୃତ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ଜାମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀରର ଶ୍ରୀନଗରଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୨୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ବୁର୍‌ଜାହମ୍‌ରେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ମାଟିତଳେ ବିଶାଳ ଗର୍ଭଗୃହରେ ରହୁଥିଲେ ।
• ମାଟିରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାରର ଆକାର ଗୋଲାକାର ଥିଲା । ସେମାନେ ପାହାଚ ସାହାଯ୍ୟରେ ତଳକୁ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିଲେ । ଶୀତ ଦାଉରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଲୋକମାନେ ଗର୍ଭଗୃହରେ ରହୁଥିଲେ । ଏହା ଭିତରୁ ଅସ୍ଥି ନିର୍ମିତ ହାତହତିଆର, ପୋଡ଼ା ପାଉଁଶ, କାଠ କୋଇଲା ଓ ଚିକ୍‌କଣ ପାତ୍ରର ଭଗ୍ନାବଶେଷ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

୩ । ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

(କ) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗରେ କ’ଣ କ’ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
(୧) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗରେ କୃଷି ସହିତ ପଶୁପାଳନ କରାଗଲା ।
(୨) ଏହି ଯୁଗରେ ଉଭୟ ପଥର ଓ ଧାତୁର ହାତହତିଆର ତିଆରି ହୋଇ ବ୍ୟବହାର କରାଗଲା ।

(ଖ) ଆଦିମାନବ ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟ କିପରି ଆରମ୍ଭ କଲା ?
Answer:
(୧) ଆଦିମାନବ ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟ କିପରି ଆରମ୍ଭ କଲା ସେ ବିଷୟରେ ଠିକ୍‌ଭାବେ ଜଣାନାହିଁ ।
(୨) ଫଳରୁ ମଞ୍ଜି ମାଟିରେ ପଡ଼ି ଗଛ ହେବା ଦେଖିଲା ପରେ ନିଜେ ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥବ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଇଛି ।

(ଗ) ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟର ଉପକାରିତା କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
(୧) ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଗୁ ଲୋକମାନେ ସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ କରି ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ରହିବାକୁ ପସନ୍ଦ କଲେ ।
(୨) ସେଠାରେ ନିଜର ଘର ତିଆରି କରି ଚାଷ ସହିତ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ଶିକାର କଲେ ।

(ଘ) ତୃଣିଜାତୀୟ ଗଛମାନଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ହେବା ପରେ କି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଥିଲା ?
Answer:
(୧) ତୃଣଜାତୀୟ ଗଛମାନଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ହେବା ପରେ ହରିଣ, ଛେଳି, ମେଣ୍ଢା, ଗାଈଗୋରୁ ଆଦି ପଶୁମାନେ ସେଠାରେ ରହିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲେ ।
(୨) ସେହି ପଶୁମାନଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ଜାଣି ଲୋକମାନେ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ନିୟମିତ ଭାବେ ପଶୁପାଳନ କଲେ ।

(ଙ) ତାମ୍ର-ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
(୧) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଶେଷ ଭାଗରେ ଲୋକମାନେ ତମ୍ବା ଏବଂ ତମ୍ବା ସହିତ ଟିଣ ଓ ଦକ୍ତା ମିଶ୍ରିତ ବ୍ରୋଞ୍ଜ ଧାତୁର ବ୍ୟବହାର ଜାଣିଲେ ।
(୨) ଏହି ସମୟରେ ଉଭୟ ପଥର ଏବଂ ତମ୍ବା, ବ୍ରୋଞ୍ଜ ଧାତୁ ନିର୍ମିତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବାରୁ ଏହାକୁ ତାମ୍ର-ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।

(ଚ) ବୁଜାହମ୍‌ର ଗର୍ଭଗୃହ କ’ଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା ?
Answer:
ଶୀତ ଦାଉରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଲୋକମାନେ ବୁର୍‌ଜାହମୂର ଗର୍ଭଗୃହକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

(ଛ) କେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ ଜୀବାବଶେଷରେ ନିର୍ମିତ ବିଭିନ୍ନ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ମିଳିଛି ?
Answer:
ଆସାମର ଦୁଜାଲି ହାଡ଼ିରୁ ଜୀବାବଶେଷରେ ନିର୍ମିତ ବିଭିନ୍ନ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ମିଳିଛି ।

(ଜ) ଆସାମ ବ୍ୟତୀତ ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥ‌ିବା ଆଉ କେଉଁ ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନରେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି ?
Answer:
ଆସାମ ବ୍ୟତୀତ ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥ‌ିବା ମେଘାଳୟର ଗାରୋ ପର୍ବତମାଳା ଓ ତ୍ରିପୁରାର କିଛି ସ୍ଥାନରେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି ।

୪। ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ପ୍ରାୟ _______ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳବାୟୁରେ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଥିଲା ।
Answer:
୧୨,୦୦୦

(ଖ) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗରେ ମିଳିଥିବା _______ ଫସଲ କାଟିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଦାଆ

(ଗ) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗରେ ______ କୁ ମନୁଷ୍ୟର ପ୍ରଥମ ପୋଷାପ୍ରାଣୀ ଭାବରେ ରଖାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
କୁକୁର

(ଘ) ପ୍ରଥମେ ଭାରତର ________ ଅଞ୍ଚଳରେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଉତ୍ତର

(ଙ) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ______ ଓ ______ ର ଥିଲା ।
Answer:
ପଥର, ଧାତୁର

(ଚ) କାଶ୍ମୀରର ________ ରେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମାନବ ବସତିର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି ।
Answer:
ବୁର୍‌ଜାହମ୍

(ଛ) ଦୁଜାଲି ହାଡ଼ିରେ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ଜେଡ୍ ପଥର _______ ରୁ ଆସିଥିଲା ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ।
Answer:
ଚୀନ୍

(ଜ) ମେହରଗଡ଼ରେ ଘରଗୁଡ଼ିକ _______ ଅଥବା _____ ଆକାରରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ବର୍ଗାକାର, ସମକୋଣୀ ଚତୁର୍ଭୁଜ

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Solutions Chapter 2 ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ସମାଜ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Solutions Chapter 2 ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ସମାଜ

୧। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କର ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରଣାଳୀ କିପରି ଥିଲା ।
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲେ । ସେମାନେ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ କିଛି ସମୟ ରହୁଥିଲେ, ସେହି ଅଞ୍ଚଳର ଫଳମୂଳ ଓ ଶିକାରର ଅଭାବ ଦେଖାଦେଲେ, ସେ ସ୍ଥାନ ଛାଡି ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଉଥିଲେ ।
• ଋତୁ ଅନୁସାରେ ବିଭିନ୍ନ ଫଳଫୁଲ ସଂଗ୍ରହ ନିମନ୍ତେ ସେମାନେ ସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରୁଥିଲେ ।
• ପ୍ରଚୁର ଜଳ ଓ ଉର୍ବର ଚାରଣ ଭୂମି ପାଇଁ ନଦୀକୂଳ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ବାସସ୍ଥଳୀ ଅଟେ । ତେଣୁ ପଶୁଶିକାର ପାଇଁ ସେମାନେ ଗୋଟିଏ ନଦୀକୂଳରୁ ଅନ୍ୟ ନଦୀକୂଳକୁ ଯାଉଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ପଥର ନିର୍ମିତ କୁରାଢ଼ି, କାଙ୍କ ଓ ବଚ୍ଛା ସାହାଯ୍ୟରେ ଖୋଳିବା, କାଟିବା, ଛେଚିବା ଓ ଶିକାର କରିବା ଅନୁମାନ କରାଯାଏ । ଶୀତ ଓ ଖରାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଶରୀରକୁ ଆବୃତ କରିପାରୁନଥିଲେ । କାଳକ୍ରମେ ସେମାନେ ଚମଡ଼ା ବା ଗଛର ବକ୍‌କଳକୁ ବସ୍ତ୍ରରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଶିଖୁ । ଜୀବଜନ୍ତୁ ଆକ୍ରମଣରୁ ନିଜକୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ଗଛର କୋରଡ଼ ଓ ପାହାଡର ପ୍ରାକୃତିକ ଗୁମ୍ଫାରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଉଥିଲେ ।

(ଖ) ନିଆଁର ବ୍ୟବହାର ଜାଣିବାଦ୍ଵାରା ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କିଭଳି ଉପକୃତ ହେଲେ ?
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତୁର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରଥମେ ପଥର ସହିତ ପଥର ଘଷି ହୋଇ ନିଆଁ ବାହାରିବା ଓ ସେହି ନିଆଁ ଗଛ, ପତ୍ର ଓ ଡାଳକୁ ପୋଡ଼ି ପାଉଁଶ କରିଦେବା ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲା । ତେଣୁ ଜଳିବାପାଇଁ ଏହି କୌଶଳ ଅବଲମ୍ବନ କରି ନିଆଁ ବାହାରକଲା । ଫଳରେ ନିଆଁର ବ୍ୟବହାର ତା’ର ଜୀବନ ପ୍ରଣାଳୀର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଲା ।
• ସେମାନେ ନିଆଁ ଦ୍ଵାରା ନିଜ ଶରୀରକୁ ଶୀତ ଦାଉରୁ ରକ୍ଷା କରିପାରିଲେ ।
• ନିଆଁର ଆଲୋକ ସାହାଯ୍ୟରେ ସେମାନେ ନିଜକୁ ହିଂସ୍ରଜନ୍ତୁଙ୍କ ଆକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷା କରିପାରିଲେ ।
• ସେମାନେ ନିଆଁଦ୍ଵାରା ପଶୁମାଂସ ପୋଡ଼ି ଖାଇଲେ । କଞ୍ଚାମାଂସରୁ ପୋଡାମାଂସର ସ୍ବାଦ ଅଧିକ ବୋଲି ଜାଣିପାରିଲେ ।

(ଗ) ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ହାତହତିଆର କେଉଁ କେଉଁ କାମରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ?
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ହାତହତିଆର ଦ୍ବାରା ଖୋଳିବା, କାଟିବା, ଛେଚିବା ଓ ଶିକାର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ।
• ସେମାନଙ୍କ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଚିକ୍‌କଣ ନଥିଲା । ଏହି ଅସ୍ତ୍ରଦ୍ଵାରା ସେମାନେ ସହଜରେ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଶିକାର, ଗଛରୁ ବକ୍‌କଳ କାଢ଼ିବା ଏବଂ ପଶୁମାନଙ୍କର ଛାଲ ଉତ୍ତାରି ପାରୁଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ଶକ୍ତ ପଥରର ସନ୍ଧାନ ପାଇବାପରେ ଏହି ପଥରକୁ ପିଟିବା, ଛେଚିବା ଓ ଘଷିବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କଲେ ।
• ପଞ୍ଜାବର ସୋନନଦୀ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ବିଲା ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା, ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ମାଳଭୂମିର କେତେକ ସ୍ଥାନ ଓ ଚେନ୍ନାଇ ନିକଟରୁ ଶକ୍ତ ପଥରରେ ତିଆରି ସେ ଯୁଗର ହାତୁଡି ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ।

(ଘ) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଓ ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ତଫାତଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
Answer:

1. ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସୁନ୍ଦର ବା ଚିକ୍‌କଣ ନଥିଲା । କିନ୍ତୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟମାନେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଅଧିକ ଉନ୍ନତ, ସୁନ୍ଦର, ଧାରୁଆ ଓ ଚିକ୍‌କଣ ଥିଲା ।
2. ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଦ୍ଵାରା ସହଜରେ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଶିକାର, ଗଛରୁ ବକ୍‌କଳ କାଢିବା ଓ ପଶୁମାନଙ୍କରଛାଲ ଉତାରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲା । ମାତ୍ର ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଶିକାର ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।
3. ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ପଥରର କୁରାଢି, କାଙ୍କ, ବର୍ଚ୍ଛା ଓ ଶକ୍ତ ପଥରରେ ତିଆରି ହାତୁଡି ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତରଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ପଥର ଓ ଅସ୍ଥିର କାଠବେଣ୍ଟଲଗା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ବାଉଁଶର ଧନୁ,ପାତିଆର ଗୁଣ ଆଦି ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।
4. ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରରେ ମନୁଷ୍ୟ ଖୋଳିବା, କାଟିବା, ଛେଚିବା ଓ ଶିକାର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବେଳେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ହାଡ଼ରୁ ତିଆରି ଛୁଞ୍ଚି ବ୍ୟବହାର କରି ଚମଡ଼ା ଲୁଗା ସିଲେଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରୁଥିଲା । ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ପଥର ନିର୍ମିତ ହାତୁଡ଼ି ଚେନ୍ନାଇ ନିକଟରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତ ହତିଆର ଓଡିଶାର ମୟୁରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର କୁଚେଇ, କୁଳଣା, ବଇଦିପୁର ଆଦି ସ୍ଥାନରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ।

(ଙ) ଆଦିମାନବ କେଉଁ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ପାଳୁଥିଲା ଓ ସେହି ପଶୁମାନଙ୍କଠାରୁ କି ପ୍ରକାର ସୁବିଧା ପାଉଥିଲା ?
Answer:

• ଆଦିମାନବ ପ୍ରଥମେ ଶିକାର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟପାଇଁ କୁକୁର ପାଳନ କଲା । ସେମାନଙ୍କୁ କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଗାଈ, ମେଣ୍ଢା, ଛେଳି, ଗଧ, ଘୋଡ଼ା, ବଳଦ ଆଦି ପଶୁପାଳନ କରୁଥିଲା ।
• ସେମାନେ ପଶୁମାନଙ୍କଠାରୁ ପାଉଥ‌ିବା କ୍ଷୀର ଓ ମାଂସକୁ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ସେମାନେ ଗଧ, ଘୋଡ଼ା ଓ ବଳଦମାନଙ୍କୁ ମାଲ ପରିବହନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।
• ପୋଷାକ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ ପଶୁଚମଡ଼ା ଓ ମେଣ୍ଢାର ଲୋକ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।
• ପଶୁମାନଙ୍କ ଗୋବରକୁ ସାରରୂପେ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲା ।

(ଚ) ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରଥମେ ନଦୀକୂଳରେ ବସବାସ କରିବା ପାଇଁ କାହିଁକି ଚାହିଁଲା ?
Answer:

• ଜୀବନଧାରଣ ପାଇଁ ଜଳର ଆବଶ୍ୟକତା ସର୍ବାଧ‌ିକ । ତେଣୁ ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରଥମେ ନଦୀକୂଳରେ କୁଡିଆ କରି ସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ବସବାସ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା । ନଦୀକୂଳମାନଙ୍କର ଜମି ଉର୍ବର ଥିଲା ଓ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଜଳସେଚନର ସୁବିଧା ହେଉଥିଲା ।
• ନଦୀକୂଳମାନଙ୍କରେ ପ୍ରଚୁର ଜଳ ଓ ଉର୍ବରମାଟି ଥ‌ିବାରୁ ତାକୁ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରିବା ପାଇଁ ସୁବିଧା ହେଲା । ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଗହମ, ଯଅ, ଧାନ, ଫଳ ଓ ପନିପରିବା ଚାଷ କରି ଶିଖୁଲା ।
• ନଦୀ ପଥଗୁଡ଼ିକ ଗମନାଗମନର ଉତ୍ତମ ମାର୍ଗ ଥିଲା । ତେଣୁ ବ୍ୟବସାୟ ବାଣିଜ୍ୟ କରିବା ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧ ସ୍ଥାପନ କରିବା ନଦୀପଥରେ ସୁବିଧା ଥିଲା ।
• ବାସଗୃହ, ଜାଳେଣି ଓ ଜଙ୍ଗଲ ଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ନଦୀକୂଳ ନିକଟରେ ଥିବା ଅରଣ୍ୟରୁ ସହଜରେ ମିଳୁଥିଲା । ତେଣୁ ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରଥମେ ନଦୀ କୂଳରେ ବସବାସ କରିବା ପାଇଁ ଚାହିଁଲା ।

୨ । ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୩୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଲେଖ ।

(କ) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କିପରି କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲେ ଓ କ’ଣ ଚାଷ କରୁଥିଲେ ?
Answer:

• ମଞ୍ଜି ମାଟି ଭିତରେ ପୋତି ହେଲାପରେ ପାଣିପାଇ ଗଛରେ ପରିଣତ ହେଉଥ‌ିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲେ ।
• ସେମାନେ ଗହମ, ଯଅ, ଧାନ, ଫଳ ଓ ପନିପରିବା ପ୍ରଭୃତି ଚାଷ କରୁଥିଲେ ।

(ଖ) ଚକର ବ୍ୟବହାର କରି ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କ’ଣ କ’ଣ କାମ କଲେ ?
Answer:

1. ଚକର ବ୍ୟବହାର କରି ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମାଟିପାତ୍ର ନିର୍ମାଣ କଲେ । ଚକ୍ରକୁ ଗାଡିରେ ବ୍ୟବହାର କରି ମାଲପରିବହନ ଶୀଘ୍ର ଓ ସୁବିଧାରେ କରିପାରିଲେ ।
2. ଚକକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ତନ୍ତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲେ ଏବଂ ତନ୍ତ ସାହାଯ୍ୟରେ ସୂତାକାଟି ଲୁଗା ବୁଣିଲେ ।

(ଗ) ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତରଯୁଗ ଓ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତରଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ’ଣ ତଫାତ ଥିଲା ?
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପଶୁ ଶିକାର, ଫଳମୂଳ ସଂଗ୍ରହ କରି ଗଛର କୋରଡ଼ କିମ୍ବା ପାହାଡ଼ର ଗୁମ୍ଫାରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇ ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲେ । ମାତ୍ର ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ଓ ପଶୁପାଳନ କରି ସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ବସବାସ କରି ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲେ ।
• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଚିକ୍‌କଣ ହୋଇନଥୁବା ଅସୁନ୍ଦର ପଥର ନିର୍ମିତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପଥର ଓହାଡ଼ରେ ନିର୍ମିତ ଧାରୁଆ, ଚିକ୍‌କଣ, ସୁନ୍ଦର ଓ ଉନ୍ନତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

(ଘ) ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଗୋଟିଏ ନଦୀକୂଳରୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ନଦୀକୂଳକୁ ଯାଉଥିଲେ
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ କିଛି ସମୟ ରହୁଥିଲେ, ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଫଳମୂଳ ଓ ଶିକାରର ଅଭାବ ଦେଖାଦେଲେ ସେମାନେ ସେହି ସ୍ଥାନ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟତ୍ର ଯାଉଥିଲେ ।
• ପ୍ରଚୁର ଜଳ ଓ ଉର୍ବର ଚାରଣଭୂମି ପାଇଁ ନଦୀ କୂଳ ପଶୁପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ବାସସ୍ଥଳୀ ହୋଇଥିବାରୁ ପଶୁଶିକାର ପାଇଁ ସେମାନେ ଗୋଟିଏ ନଦୀ କୂଳରୁ ଅନ୍ୟ ନଦୀ କୂଳକୁ ଯାଉଥିଲେ ।

(ଙ) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପ୍ରକୃତିର ଉପାସକ ଥିଲେ ବୋଲି କିପରି ଜାଣିବା ?
Answer:

• ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପ୍ରକୃତିର ବିଭିନ୍ନ ରୂପ ଯଥା – ନଦୀ, ପର୍ବତ, ସୂର୍ଯ୍ୟ, ବୃକ୍ଷ ଆଦିକୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ପର ଜନ୍ମରେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ । ତେଣୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପ୍ରକୃତିର ଉପାସକ ଥିଲେ ।

୩ । ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଧାଡ଼ିରେ ଲେଖ ।

(କ) ଆଦିମାନବ ତା’ର ରହିବା ସ୍ଥାନ କାହିଁକି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରୁଥିଲା ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ଫଳମୂଳ ଓ ଶିକାରରେ ଅଭାବ ଦେଖାଦେଲେ ଆଦିମାନବ ସେ ସ୍ଥାନ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଉଥିଲେ ।

(ଖ) ଭୋକଦାଉରୁ ରକ୍ଷାପାଇବା ପାଇଁ ଆଦିମାନବ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଆଦିମାନବ ଭୋକଦାଉରୁ ରକ୍ଷାପାଇବା ପାଇଁ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ମାରି ତା’ର କଞ୍ଚା ମାଂସ ଖାଉଥିଲା ।

(ଗ) ଆଦିମାନବ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅନୁସାରେ କାହିଁକି ସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଋତୁ ଅନୁଯାୟୀ ବିଭିନ୍ନ ଗଛରେ ବିଭିନ୍ନ ଫୁଲଫଳ ଦେଖା ଯାଉଥ‌ିବାରୁ ଆଦିମାନବ ଋତୁ ଅନୁସାରେ ସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରୁଥିଲେ ।

(ଘ) ନିଜକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକେ କ’ଣ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ନିଜକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ‘ପଥର ତିଆରି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର’ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

(ଙ) ଭାରତର କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତ ହତିଆର ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ପଞ୍ଜାବର ସୋନ ନଦୀ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ବିଲା ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା, ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ମାଳଭୂମିର କେତେକ ସ୍ଥାନ ଓ ଚେନ୍ନାଇ ନିକଟରୁ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତହତିଆର ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ।

(ଚ) ଶକ୍ତ ପଥରର ସନ୍ଧାନ ପାଇବା ପରେ ଆଦିମାନବ ତାକୁ କେଉଁ କାମରେ ଲଗାଇଲେ ?
Answer:
ଶକ୍ତି ପଥରର ସନ୍ଧାନ ପାଇବା ପରେ ଆଦିମାନବ ଏହାକୁ ପିଟିବା, ଛେଚିବା ଓ ଘଷିବା ଆଦି କାମରେ ଲଗାଇଲେ ।

(ଛ) ଆଦିମାନବ କେଉଁ କେଉଁ ଜିନିଷକୁ ବସ୍ତ୍ରରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲା ?
Answer:
ଆଦିମାନବ ଗଛର ବଳ୍‌କଳ ଓ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ଚମଡ଼ାକୁ ବସ୍ତ୍ରରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲା ।

(ଜ) ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ଆକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଆଦିମାନବ କେଉଁଠାରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଉଥୁଲା ?
Answer:
ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ଆକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଆଦିମାନବ ଗଛର କୋରଡ଼ ଓ ପାହାଡ଼ର ପ୍ରାକୃତିକ ଗୁମ୍ଫାରେ . ଆଶ୍ରୟ ନେଉଥିଲା ।

(ଝ) ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଆଦିମାନବ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଚିତ୍ରକଳାର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ଗୁଡ଼ହାଣ୍ଡି, ବିକ୍ରମଖୋଲ, ମାଣିକମଡ଼ା, ଯୋଗୀମଠ ଇତ୍ୟାଦି ପାହାଡ଼ରେ ଆଦିମାନବ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଚିତ୍ରକଳାର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି ।

(ଞ) ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତହତିଆର ମିଳିଛି ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର କୁଚେଇ, କୁଳିଅଣା, ବଇଦିପୁରରୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତହତିଆର ମିଳିଛି ।

୪। ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କର ଚିତ୍ରକଳାର ସନ୍ଧାନ _________ ରୁ ମିଳିଛି ।
(ପଥର, ଗୁମ୍ଫା, ପାହାଡ଼, କୁଡ଼ିଆ)
Answer:
ଗୁମ୍ଫା

(ଖ) ବର୍ତ୍ତମାନ କେରଳର _______ ମାନେ ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କରୁଅଛନ୍ତି ।
(ପାଣ୍ଡାରାମ, ବଣ୍ଡା, ପରଜା, ଜୁଆଙ୍ଗ)
Answer:
ପାଶ୍ଚାରାମ

(ଗ) ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ମାଲ ପରିବହନ ପାଇଁ _________ କୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।
(ମଇଁଷି, ଘୋଡ଼ା, ହାତୀ, ହରିଣ )
Answer:
ଘୋଡ଼ା

(ଘ) ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମଣିଷକୁ ଚକ ବ୍ୟବହାର ________ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲା ।
(କୃଷି, ଶିକାର, ପରିବହନ, ଗୃହନିର୍ମାଣ)
Answer:
ପରିବହନ

(ଙ) ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରଥମେ _________ ସ୍ଥାନରେ ସ୍ଥାୟୀ ହୋଇ ରହିବା ଶିଖୁଲା ।
(ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳ, ନଦୀକୂଳ, ବଣଜଙ୍ଗଲ, ବରଫାବୃତ ଅଞ୍ଚଳ)
Answer:
ନଦୀକୂଳ

୫। ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଯୋଗକର ।

Answer:

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Maths Solutions Algebra Chapter 4 ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ Ex 4(c) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Maths Solutions Algebra Chapter 4 ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ Ex 4(d)

Question 1.
ସୂତ୍ର ପ୍ରୟୋଗ କରି ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(i) 4x² + 4x + 1
(ii) 9b² + 12bc + 4c²
(iii) 16x² + 40ab + 25b²
(iv) 49x² + 112xy + 64y²
(v) a² + 6a²b² + 9b⁴
ସମାଧାନ :
a² + 2ab + b² = (a + b)²

(i) 4x² + 4x + 1
= (2x)² + 2.2x.1 + (1)²
= (2x + 1)²
= (2x + 1)(2x + 1)

(ii) 9b² + 12bc + 4c²
= (3b)² + 2.3b.2c + (2c)²
= (3b + 2c)²
= (3b + 2c) (3b + 2c)

(iii) 16a² + 40ab + 25b²
= (4a)² + 2.4a . 5b + (5b)²
= (4a + 5b)²
= (4a + 5b) (4a + 5b)

(iv) 49x² + 112xy + 64y²
= (7x)² + 2.7x.8y + (8y)²
= (7x + 8y)²
= (lx + 8y) (7x + 8y)

(v) a⁴ + 6a²b² + 9b⁴
= (a²)² + 2.a².3b² + (3b²)²
= (a² + 3b²)²
= (a² + 3b²)(a² + 3b²)

Question 2.
ସୂତ୍ର ପ୍ରୟୋଗ କରି ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(i) 9x² – 6x + 1
(ii) 16x² – 40ab + 25y²
(iii) 49a² – 126ab + 81b²
(iv) 64a² – 16a + 1
(v) 100a² – 2a²b + b²
ସମାଧାନ :
(1) 9x² – 6x + 1
= (3x)² – 2.3x.1 + (1)²
= (3x – 1)²
= (3x – 1)(3x – 1)

(ii) 16x² – 40xy + 25y²
= (4x)² – 2.4x.5y + (5y)²
= (4x – 5)
= (4x – 5y) (4x – 5y)

(iii) 49a² – 126ab + 81b²
= (7a)² – 2.7a.9b + (9b)²
= (7a – 9b)²
= (7a – 9b)(7a – 9b)

(iv) 64a² – 16a + 1
=(8a)² – 2.8a.1 +(1)²
= (8a – 1)²
= (8a – 1)(8a – 1)

(v) 100a⁴ – 20a²b + b²
= (10a²)² – 2.10a².b + (b)²
= (10a² – b)²= (10a² – b) (10a² – b)

Question 3.
(i) 16x² + 9y² + 25z² + 24xy + 40xz + 30yz
ସମାଧାନ :
[ a² + b² + c² + 2ab + 2bc + 2ca = (a + b + c)²]
16x² + 9y² + 25z² + 24xy + 40xz + 30yz
= (4x)² + (3y)² + (5z)² + 2.4x.3y + 2.3y.5z + 2.5z.4x
= (4x + 3y + 5z)² = (4x + 3y + 5z) (4x + 3y + 5z)

(ii) 49x² + 25y² + z² + 70xy + 10yz + 14xz .
ସମାଧାନ :
[ a² + b² + c² + 2ab + 2bc + 2ca = (a + b + c)²]
49x² + 25y² + z² + 70xy + 10yz + 14xz
= (7x)² + (5y)² + (z)² + 2.7x.5y + 2.5y.z + 2.z.7x
= (7x + 5y + z)² = (7x + 5y + z)(7x + 5y + z)

(iii) 4a² + 9b² + c² + 12ab – 4ac – 6bc
ସମାଧାନ :
[ a² + b² + c² + 2ab – 2bc – 2ca = (a + b – c)² ଅଥବା (c – a – b)²]
4a² + 9b² + c² + 12ab – 4ac – 6bc
= 4a² + 9b² + c² + 12ab – 6bc – 4ac
= (2a)² + (3b)² + (c)² + 2.2a . 3b – 2.3b . c – 2 . c . 2a
= (2a + 3b – c)² = (2a + 3b – c) (2a + 3b – c)
ବିକଳ୍ପ ସମାଧାନ :
4a² + 9b² + c² + 12ab – 4ac – 6bc
= (2a)² + (3b)² + (- c)² + 2.2a.3b + 2.2a (-c) + 2.3b (-c)
ଏଠାରେ 2a = m, 3b = n, – c = p
m² + n² + p² + 2mn + 2mp + 2np = (m + n + p)² = (2a + 3b – c)
4a² + 9b² + c² + 12ab – 4ac – 6bc = (2a + 3b – c)² = (2a + 3b – c) (2a + 3b – c)

(iv) 100a² + 81b² + 49c² – 180ab – 140ac + 126bc
ସମାଧାନ :
[ a² + b² + c² – 2ab + 2bc – 2ca = (a – b – c)²] ଅଥବା (b + c – a)²
100a² + 81b² + 49c² – 180ab – 140ac + 126bc
= 100a² + 81b² + 49c² – 180ab + 126bc – 140ac
= (10a)² + (9b)² + (7c)² – 2 . 10a . 9b + 2.9b . 7c – 2.7c . 10a
= (10a – 9b – 7c)² = (10a – 9b – 7c)(10a – 9b – 7c)

(v) x⁴ + y² + z² – 2x²y – 2x²z + 2yz
ସମାଧାନ :
[ a² + b² + c² – 2ab + 2bc – 2ca = (a – b – c)²]
x⁴ + y² + z2 – 2x²y – 2x²z + 2yz
= x⁴ + y² + z2 – 2x²y + 2yz – 2x²z
= (x²)² + (y)² + (z)² – 2.x².y + 2.y.z-2.z.x² = (x² – y – z)² = (x² – y – z)(x² – y – z)

Question 4.
ସୂତ୍ର ପ୍ରୟୋଗ କରି ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(i) 16a² – 9b²
ସମାଧାନ :
a² – b² = (a + b)(a – b)
16a² – 9b² = (4a)² – (3b)²
= (4a + 3b)(4a – 3b)
16a² – 9b² = (4a + 3b)(4a – 3b)

(ii) 25a² – 36b²
ସମାଧାନ :
[a² – b² = (a + b)(a – b)]
25a² – 36b²
= (5a)² – (6b)²
= (5a + 6b)(5a – 6b)
25a² – 36b² = (5a + 6b)(5a – 6b)

(iii) 81a² – 100b²
ସମାଧାନ :
[a² – b² = (a + b)(a – b)]
81a² – 100b²
= (9a)² – (10b)² (ix)
= (9a + 10b)(9a – 10b)
81a² – 100b² = (9a + 10b)(9a – 10b)

(iv) 16a² – 49b²
ସମାଧାନ :
[a² – b² = (a + b)(a – b)]
16a² – 49b²
= (4a)² – (7b)²
= (4a + 7b)(4a – 7b)
16a² – 49b² = (4a + 7b)(4a – 7b)

(v) 144a² – 225b²
ସମାଧାନ :
[a² – b² = (a + b)(a – b)]
144a² – 225b²
= (12a)² – (15b)²
= (12a + 15b)(12a – 15b)
144a² – 225b² = (12a + 15b)(12a – 15b)

(vi) 256a² – 289b²
ସମାଧାନ :
[a² – b² = (a + b)(a – b)]
256a² – 189b²
= (16a)² – (17b)²
= (16a + 17b)(16a – 17b)
256a² – 289b² = (16a + 17b)(16a – 17b)

(vii) 400a² – 225b²
ସମାଧାନ :
[a² – b² = (a + b)(a – b)]
400a² – 225b²
= 25 (16a² – 9b²)
= 25 {(4a)² – (3b)²}
= 25 (4a + 3b)(4a – 3b)
400a² – 225b² = 25 (4a + 3b)(4a – 3b)

(viii) 441a² – 900b²
ସମାଧାନ :
[a² – b² = (a + b)(a – b)]
441a² – 900b² = 9 (49a² – 100b²)
= 9 (7a + 10b)(7a – 10b)
441a² – 900b² = 9 (7a + 10b)(7a – 10b)’

(ix) 121a² – 289b²
ସମାଧାନ :
[a² – b² = (a + b)(a – b)]
121a² – 289b² = (11a)² – (17b)²’
= (11a + 17b)(11a – 17b)
121a² – 289b² = (11a + 17b)(11a – 17b)

(x) 81a² – 361b²
ସମାଧାନ :
[ a² – b² = (a + b)(a – b)]
81a² – 361b² = (9a)² 7 (19b)² = (9a + 19b)(9a – 19b)
81a² – 361b² = (9a + 19b)(9a – 19b)

(xi) (a + b)² – c²
ସମାଧାନ :
[ a² – b² = (a + b)(a – b)]
(a + b)² – c²
= {(a + b) + c} {(a + b) – c}
(a + b)² – c² = (a + b + c)(a + b – c)

(xii) a² – (b – c)²
ସମାଧାନ :
[ a² – b² = (a + b)(a – b)]
a² – (b – c)²
ଏଠାରେ b – c = x ନେଲେ, ଦତ୍ତ ପରିପ୍ରକାଶଟି ହେବ a² – x²
a² – x² = (a + x)(a – x)
= {a + (b – c)} {a – (b – c)}
= (a + b – c)(a – b + c)
a² – (b – c)² = (a + b – c)(a – b + c)

Question 5.
ସୂତ୍ର ପ୍ରୟୋଗ କରି ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(i) a⁴ + a² + 1
(ii) 4x⁴ + 1
(iii) x⁴ + 36x²y² + 1296y⁴
(iv) x⁴ + 9x²y² + 81y⁴
(v) x⁴ + 16x² + 256
ସମାଧାନ :
[a⁴ +a²b² + b⁴ =(a² + ab + b²)(a² – ab + b²)]
(i) a⁴ + a² + 1 = a⁴ + a².1.1 + 1 = (a)⁴ + (a)² . (1)² + (1)⁴
= {a² + a . 1 + (1)²}{a² – a . 1 + (1)²} = (a² + a + 1)(a² – a + 1)
a⁴ + a² + 1 = (a² + a + 1)(a² – a + 1)
ବିକଳ୍ପ ସମାଧାନ :
a⁴ + a² + 1 = a⁴ + 1 + a² = (a²)² + (1)² + 2a² – a² = (a² + 1)² – (a)²
= (a² + 1 + a)(a² + 1 – a) = (a² + a + 1)(a² – a + 1)
a⁴ + a² + 1 = (a² + a + 1)(a² – a + 1)

(ii) 4x⁴ + 1 = (2x²)² + (1)² =t (2x²)² + (1)² + 2.2x².1 – 2.2x².1
= (2x² + 1)² – 4x² = (2x² + 1)² – (2x)²
= (2x² + 1 + 2x) (2x² + 1 – 2x) = (2x² + 2x + 1) (2x² – 2x + 1)

(iii) x⁴ + 36x²y² + 1296y⁴
= (x)⁴ + x² . (6y)² + (6y)⁴
= {x² + x . 6y + (6y)²}{x² – x.6y + (6y)²}
= (x² + 6xy + 36y²)(x² – 6xy + 36y²)
x⁴ + 36x²y² + 1296y⁴ = (x² + 6xy + 36y²)(x² – 6xy + 36y²)

(iv) x⁴ + 9x²y² + 81y⁴
= (x)⁴ + (x)² . (3y)² + (3y)⁴
= {x² + x . 3y + (3y)²}{x² – x . 3y + (3y)²}
= (x² + 3xy + 9y²)(x² – 3xy + 9y²)
x⁴ + 9x²y² + 81y⁴ = (x² + 3xy + 9y²)(x² – 3xy + 9y²)

(v) x⁴ + 16x² + 256
= (x)⁴ + x².42 + (4)⁴= (x² + x . 4 + 42)(x² – x . 4 + 42)
= (x² + 4x + 16)(x² – 4x + 16)
x⁴ + 16x² + 256 = (x² + 4x + 16)(x² – 4x + 16)

Question 6.
ସୂତ୍ର ପ୍ରୟୋଗ କରି ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(i) a² + 6a + 9 – b²
(ii) a² – 4a + 4 – c²
(iii) 4a² – 4a + 1 – 9b²
(iv) a² – 6ab + 9b² – 16c²
(v) 16a² – 24ab + 9b² – 25c²
ସମାଧାନ :
(i) a² + 6a + 9 – b²
= {(a)² + 2 . a . 3 + (3)²} – (b)²
= (a + 3)² – (b)² = (a + 3 + b)(a + 3 – b)
= (a + b + 3)(a – b + 3)
a² + 6a + 9 – b² = (a + b + 3)(a – b + 3)

(ii) a² – 4a + 4 – c² = {(a)² – 2 . a . 2 + (2)²} – (c)²
= (a – 2)² – (c)² = (a – 2 + c)(a – 2 – c) = (a + c – 2)(a – c – 2)
a² – 4a + 4 – c² = (a + c – 2)(a – c – 2)

(iii) 4a² – 4a + 1 – 9b² = {(2a)² – 2 . 2a . 1 + (1)²} – (3b)²
= (2a – 1)² – (3b)² = (2a – 1 + 3b)(2a – 1 – 3b) = (2a + 3b – 1)(2a – 3b – 1)
4a² – 4a + 1 – 9b² = (2a + 3b – 1)(2a – 3b – 1)

(iv) a² – 6ab + 9b² – 16c²
= {(a)² – 2 . a . 3b + (3b)²} – (4c)² = (a – 3b)² – (4c)² = (a – 3b + 4c)(a – 3b – 4c)
a² – 6ab + 9b² – 16c² = (a – 3b + 4c)(a – 3b – 4c)

(v) 16a² – 24ab + 9b² – 25c²
= {(4a)² – 2.4a . 3b + (3b)²} – (5c)² = (4a – 3b)² – (5c)²
= (4a – 3b + 5c)(4a – 3b – 5c)
16a² – 24ab + 9b² – 25c² = (4a – 3b + 5c)(4a – 3b – 5c)

Question 7.
ଦୁଇଟି-ପୂର୍ବବର୍ଗର ଅନ୍ତର ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କରି ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(i) x² – 2x – 195
(ii) x² + 4x – 357
(iii) x² + 6x – 112
(iv) x² + 2x – 899
(v) x² – 4x – 621
(vi) x² – 10x – 171
(vii) x² – 6x – 891
(viii) y² + 4x – 192
ସମାଧାନ :
(i) x² – 2x – 195
= x² – 2.x.1 + 1 – 1 – 195
= {(x)² – 2 . x . 1 + (1)²} – 196
= (x – 1)² – (14)²
= (x – 1 + 14)(x – 1 – 14)
= (x + 13)(x – 15)
x² – 2x – 195 = (x + 13)(x – 15)

(ii) x² + 4x – 357
= x² + 4x + 4 – 4 – 357
= (x)² + 2.x.2 + (2)² – 361
= (x + 2)² – (19)²
= (x + 2 + 19)(x + 2-19)
= (x + 21) (x – 17)
x² + 4x – 357 = (x + 21)(x – 17)

(iii) x² + 6x-112
= x² + 6x + 9 – 9 – 112
= {(x)² + 2 . x . 3 + (3)²} – 121
= (x + 3)² – (11)²
= (x + 3 + 11)(x + 3 – 11)
= (x + 14) (x – 8)
x² + 6x – 112 = (x + 14)(x – 8)

(iv) x² + 2x – 899
= x² + 2x + 1 – 1 – 899
= {x² + 2 . x . 1 + (l)²} – 900
= (x + l)² – (30)²
= (x + 1 + 30)(x + 1 – 30)
= (x + 31)(x – 29)
x² + 2x – 899 = (x + 31)(x – 29)

(v) x² – 4x – 621
= x² – 4x + 4 – 4 – 621
= {x² – 2 . x . 2 + (2)²} – 625
= (x – 2)² – (25)²
= (x – 2 + 25)(x – 2 – 25)
= (x + 23) (x – 27)
x² – 4x – 621 = (x + 23)(x – 27)

(vi) x² – 10x – 171
= (x)² – 10x + 25 – 25 – 171
= (x)² – 2 . x . 5 + (5)² – 196
= (x – 5)² – (14)²
= (x – 5 + 14)(x – 5 – 14)
= (x + 9)(x – 19)
x² – 10x – 171 = (x + 9)(x – 19)

(vii) x² – 6x – 891
= x² – 6x + 9 – 9 – 891
= {(x)² – 2 . x . 3 + (3)²} – 900
= (x – 3)² – (30)²
= (x – 3 + 30)(x – 3 – 30)
= (x + 27)(x – 33)
x² – 6x – 891 = (x + 27)(x – 33)

(viii) x² + 4x – 192
= x² + 4x + 4 – 4 – 192
= (x)² + 2 . x . 2 + (2)² – 196
= (x + 2)²-(14)²
= (x + 2 + 14)(x + 2-14)
= (x + 16)(x – 12)
x² + 4x – 192 = (x + 16)(x – 12)

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Solutions Chapter 1 ଇତିହାସ ବିଷୟରେ ଧାରଣା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Solutions Chapter 1 ଇତିହାସ ବିଷୟରେ ଧାରଣା

୧। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ‘‘ମନୁଷ୍ୟର ଅତୀତ ଘଟଣାର ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ କ୍ରମିକ ଅଗ୍ରଗତି ହେଉଛି ଇତିହାସ’’– ଏହା କାହିଁକି କୁହାଯାଇଛି ଲେଖ ।
Answer:

• ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ଆଜକୁ ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର ଲକ୍ଷ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥ‌ିବୀରେ ମନୁଷ୍ୟର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ତା’ପୂର୍ବରୁ ମନୁଷ୍ୟର ରୂପ ଏପରି ନଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ପୃଥ‌ିବୀରେ ଯେତେ ମନୁଷ୍ୟ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ସମସ୍ତେ ଗୋଟିଏ ଜାତି
• ନୃବାନରମାନଙ୍କର କ୍ରମବିକାଶ ଘଟି ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ସେହି ଜାତିର ଗିବନ, ଓରାଙ୍ଗୁଓଟାଙ୍ଗ୍, ଗରିଲା ଓ ସିମ୍ପାଞ୍ଜିମାନେ ଏବେ ପୃଥ‌ିବୀରେ ଦେଖାଯାଉଛନ୍ତି ।
• ପ୍ରାଚୀନତମ କାଳରୁ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାନବ ସମାଜର ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ ତଥା ରାଜନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେଉଁସବୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖା ଦେଇଥିଲା, ତାହାର କ୍ରମ ବିବରଣୀକୁ ହିଁ ଇତିହାସ କୁହାଯାଏ ।
• ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କର ସଂସ୍କୃତିର ଧାରା ଅତି ପ୍ରାଚୀନ । ସାମାଜିକ ରୀତିନୀତି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ତିଆରିରୁ ମନୁଷ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହାଛଡ଼ା କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ, ଅଗ୍ନିର ଆବିଷ୍କାର ଓ ବ୍ୟବହାର, ଚକର ‘ ଉଦ୍ଭାବନ, ବିଭିନ୍ନ ଧାତୁର ବ୍ୟବହାର, ଗ୍ରାମ, ସହର ଓ ରାଜ୍ୟର ପରିକଳ୍ପନା, ଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ ଓ ପରିଚାଳନା ଇତ୍ୟାଦି ବିଭିନ୍ନ ସୋପାନ ଦେଇ ମନୁଷ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ଅଗ୍ରଗତି କରିଛି । ଅତଏବ ମନୁଷ୍ୟର ଅତୀତ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକର ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଅଗ୍ରଗତି ହେଉଛି ଇତିହାସ ।

(ଖ) ଇତିହାସ କାହିଁକି ପଢ଼ିବା ?
Answer:

• ଇତିହାସ ପଢିବା ଦ୍ୱାରା ଆମେ ସମୟାନୁକ୍ରମେ ଅତୀତରେ ଘଟିଥିବା ଘଟଣାକୁ ଜାଣିପାରୁ । ବର୍ତ୍ତମାନକୁ ବୁଝିବାକୁ ହେଲେ ଅତୀତକୁ ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
• ଅତୀତରେ ମନୁଷ୍ୟ ଆନନ୍ଦ ଓ ସୁଖଶାନ୍ତିରେ ରହିବାପାଇଁ ଯେଉଁସବୁ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରୁଥୁଲା, ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଦରକାରୀଗୁଡ଼ିକୁ ବାଛି ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ଇତିହାସ ପଠନ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
• ଅତୀତର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଥା, ରାଜ୍ୟ ଗଠନ, ଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ ଆଦି ବିଷୟରେ ଜାଣିବା, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଆମ ପାଇଁ ଦରକାର ସେଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବା । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ଇତିହାସ ପଠନ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
• ଇତିହାସ ପଠନ ଦ୍ଵାରା ଅତୀତରେ ଆମ ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ଅନେକ କୁପ୍ରଥା ଓ ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସ ପ୍ରତି ଅବଗତ ହେଉ ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକ ଆମ ପାଇଁ କେତେଦୂର ଗ୍ରହଣଯୋଗ୍ୟ ତାହା ଆମେ ବୁଝିପାରିବା । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ବର୍ତ୍ତମାନର ପରିସ୍ଥିତି ସହିତ ମେଳ କରିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା । ତେଣୁ ଇତିହାସ ପଢ଼ିବା ଆମ ପାଇଁ ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ ।

(ଗ) ଇତିହାସ ଜାଣିବାର ବିଭିନ୍ନ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ଇତିହାସ ଜାଣିବାର ଉପାଦାନ ଗୁଡ଼ିକୁ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଯଥା – (କ) ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଉପାଦାନ, (ଖ) ସାହିତ୍ୟିକ ଉପାଦାନ ।
• ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଉପାଦାନ ଚାରି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ଯଥା – (କ) ଖୋଦିତ ଲେଖା ବା ଲିପି, (ଖ) କୀର୍ତ୍ତି ଓ କଳାକୃତି, (ଗ) ଭୌତିକ ଅବଶେଷ, (ଘ) ମୁଦ୍ରା ।
• ସାହିତ୍ୟିକ ଉପାଦାନ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ଯଥା – (କ) ଧର୍ମ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସାହିତ୍ୟ, (ଖ) ଐହିକ ସାହିତ୍ୟ, (ଗ) ବୈଦେଶିକ ବିବରଣୀ ।

(ଘ) ସମୟ ଅନୁସାରେ ଇତିହାସକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
Answer:

1. ସମୟ ଅନୁସାରେ ଇତିହାସକୁ ତିନିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଯଥା – (କ) ପ୍ରାକ୍-ଐତିହାସିକ ଯୁଗ, (ଖ) ଆଦ୍ୟ ଐତିହାସିକ ଯୁଗ, (ଗ) ଐତିହାସିକ ଯୁଗ ।
2. ପ୍ରାକ୍-ଐତିହାସିକ ଯୁଗ – ବହୁ ପୁରାତନ କାଳରେ ଲୋକମାନେ ଲେଖୁଣି ନଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମାଟିପାତ୍ର, ଅଳଙ୍କାର, ହାତହତିଆର, ଅସ୍ଥିକଙ୍କାଳ ଆଦିରୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରଣାଳୀ ସମ୍ପର୍କରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଥାଏ । ସେକାଳର ଗୁମ୍ଫାର ଚିତ୍ରରୁ ଆମେ ସେମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଜାଣିପାରୁ ।
3. ଆଦ୍ୟ-ଐତିହାସିକ ଯୁଗ – ମନୁଷ୍ୟ ଲେଖୁଣିବା ପରେ ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣାକୁ ନିଜର ଲେଖାଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶ କରିପାରିଲା । ଏହି ସମୟକୁ ଆଦ୍ୟ-ଐତିହାସିକ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ । ଏହି ଲେଖାସବୁ ସୀମିତ ଓ ପଢ଼ିବା ସମ୍ଭବ ହୋଇନଥାଏ । ତେଣୁ ଏ ସମୟର ଘଟଣାବଳୀ ଜାଣିବାକୁ ହେଲେ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନ ଓ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ପଡ଼େ । ସିନ୍ଧୁନଦୀ କୂଳରେ ଏହି ସମୟରେ ଏକ ସଭ୍ୟତା ଗଢି ଉଠିଥିଲା ।
4. ଐତିହାସିକ ଯୁଗ – ଲେଖାର ଉନ୍ନତି ହେବାପରେ ମନୁଷ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣାକୁ ପଥର କାନ୍ଥ, ଖମ୍ବ, ତମ୍ବାପଟା, ତାଳପତ୍ର, ମାଟିପାତ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ଉପରେ ଲେଖୁରିଲା । ଏହି ଲେଖାଗୁଡ଼ିକରୁ ସେ ସମୟର ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତି ଅବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଅନେକ ସୂଚନା ମିଳି ପାରିଥାଏ । ଏହି ସମୟକୁ ଐତିହାସିକ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।

(ଙ) ଭାରତର ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥା ଏହାର ଇତିହାସକୁ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ?
Answer:

• ଭାରତ ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଏସିଆ ମହଦେଶର ଦକ୍ଷିଣ ଉପକୂଳର ପ୍ରାୟ ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଭାରତର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗକୁ ତିନି ଦିଗରୁ ସମୁଦ୍ର ଘେରି ରହିଥ‌ିବାରୁ ଏହାକୁ ଉପଦ୍ୱୀପ କୁହାଯାଏ ।
• ଆଫ୍ରିକା, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଓ ୟୁରୋପଠାରୁ ଭାରତ ପ୍ରାୟ ସମାନ ଦୂରତାରେ ରହିଛି ।
• ପ୍ରାଚୀନ ସଭ୍ୟତାର ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଭାରତର ସୀମାକୁ ଲାଗି ବା ଭାରତଠାରୁ ଅନତିଦୂରରେ ରହିଛନ୍ତି ।
• ଭାରତର ଉତ୍ତରପୂର୍ବ ସୀମାରେ ଚୀନ, ପଶ୍ଚିମରେ ଇରାନ୍ ରହିଥିବାବେଳେ ଇରାକ୍, ଇସ୍ରାଏଲ୍, ମିଶର, ଗ୍ରୀସ୍ ଆଦି ଦେଶ ଭାରତଠାରୁ ଅନତି ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହିପରି ଭାବରେ ଭାରତର ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥା ଏହାର ଇତିହାସକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ।

(ଚ) ଭାରତର କେଉଁ ଦୁଇଟି ପ୍ରାକୃତିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ବିଶେଷ ପରିମାଣରେ ଭାରତ ଇତିହାସକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି, କାରଣ ସହ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଭାରତବର୍ଷର ପ୍ରାକୃତିକ ଅଞ୍ଚଳମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା ଅଞ୍ଚଳ ବିଶେଷ ପରିମାଣରେ ଭାରତ ଇତିହାସକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ।
• ଭାରତର ଉତ୍ତର ସୀମାରେ ଅବସ୍ଥିତ ହିମାଳୟ ପର୍ବତଶ୍ରେଣୀକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ଉତ୍ତର ଦିଗରୁ ଭାରତ ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା କଷ୍ଟକର । ଏହାର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଅବସ୍ଥିତ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥ‌ିବା କେତେକ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଗିରିପଥ ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଆକ୍ରମଣକାରୀ, ବ୍ୟବସାୟୀ ଓ ପରିବ୍ରାଜକମାନେ ଭାରତକୁ ଆସିଛନ୍ତି ।
• ସେମାନେ ଆସିବା ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କର ଚଳଣି, ଦର୍ଶନ, ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟଦ୍ୱାରା ଆମ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଇତିହାସ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି ।
• ସିନ୍ଧୁ, ଗଙ୍ଗା ଆଦି ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଗଠିତ ହୋଇଛି । ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ମୃତ୍ତିକା ଉର୍ବର ଓ ଏଠାରେ ପ୍ରଚୁର ଜଳ ମିଳୁଥ‌ିରୁ ବିଭିନ୍ନ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଏ ଅଞ୍ଚଳରେ ବହୁତ ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି ।
• ଏହିସବୁ କାରଣରୁ ନଦୀକୂଳମାନଙ୍କରେ ପ୍ରାଚୀନ ସଭ୍ୟତାମାନ ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା ଓ ଭାରତର ଇତିହାସକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ।

୨। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୩୦ଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ପ୍ରାକୃତିକ ଗଠନର ବିବିଧତା ଅନୁସାରେ ଭାରତକୁ ଯେଉଁ କେତୋଟି ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ସେଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• ପ୍ରାକୃତିକ ଗଠନର ବିବିଧତା ଅନୁସାରେ ଭାରତକୁ ଛଅଗୋଟି ପ୍ରାକୃତିକ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ହେଲା ଯଥା – (କ) ହିମାଳୟ ପାର୍ବତ୍ୟଅଞ୍ଚଳ, (ଖ) ଉତ୍ତରସ୍ଥ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ, (ଗ) କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥ ମାଳଭୂମି ଅଞ୍ଚଳ, (ଘ) ପଶ୍ଚିମସ୍ଥ ମରୁଭୂମି ଅଞ୍ଚଳ, (ଙ) ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ, (ଚ) ସମୁଦ୍ର ମଧ୍ୟସ୍ଥ ଦ୍ବୀପସମୂହ ।

(ଖ) ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଗିରିପଥ ଦେଇ କେଉଁମାନେ ଭାରତକୁ ଆସିଛନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନେ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମ ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:

1. ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମରେ ଥିବା ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ କେତୋଟି ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଗିରିପଥ ରହିଛି । ଏହି ଗିରିପଥ ଦେଇ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଆକ୍ରମଣକାରୀ, ବ୍ୟବସାୟୀ ଓ ପରିବ୍ରାଜକମାନେ ଭାରତକୁ ଆସି ଛନ୍ତି ।
2. ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ ଚଳଣି, ଦର୍ଶନ, ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟ ଆଦି ଦ୍ବାରା ଆମ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି ।

(ଗ) ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳା କେଉଁଠାରୁ କେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଏବଂ ଏହା କେଉଁ କାରଣରୁ ଘନ ଜଙ୍ଗଲ ପୂର୍ବ ?
Answer:

• ଭାରତର ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତ ମାଳଭୂମିର ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ବରେ ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳା ଅବସ୍ଥିତ । ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳା ଭାରତର ମଧ୍ୟ ଭାଗରୁ ଦକ୍ଷିଣ ପ୍ରାନ୍ତ ଯାଏଁ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇଛି ।
• ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରଚୁର ବର୍ଷା ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଘନ ଜଙ୍ଗଲପୂର୍ଣ ହୋଇଛି ।

(ଘ) ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଏବଂ ଏଠାରେ କେଉଁ କାରଣରୁ ବିଭିନ୍ନ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଇଥାଏ ?
Answer:

• ଭାରତରେ ହିମାଳୟ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତ ମାଳଭୂମି ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ସିନ୍ଧୁ, ଗଙ୍ଗା, ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଆଦି ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ପଟୁମାଟି ଦ୍ବାରା ଗଠିତ ହୋଇଛି ।
• ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ମୃତ୍ତିକା ଉର୍ବର ଓ ପ୍ରଚୁର ଜଳ ମିଳୁଥିବାରୁ ଏଠାରେ ବିଭିନ୍ନ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଏ ।

(ଙ) ସାମୁଦ୍ରିକ ବାଣିଜ୍ୟର କିପରି ଉନ୍ନତି ଘଟିଥିଲା ?
Answer:

• ସମୁଦ୍ର କୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳଭୂମି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉର୍ବର ଓ କୃଷିପାଇଁ ବହୁତ ଉପଯୋଗୀ । ତେଣୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଘନ ଜନବସତି ଦେଖାଯାଏ ।
• ଉପକୂଳବର୍ତୀ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ନଦୀ ମୁହାଣଗୁଡ଼ିକରେ ଅନେକ ବନ୍ଦର ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା । ଏହା ଫଳରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଉନ୍ନତି ଘଟିଥିଲା ।

(ଚ) କେଉଁ କାରଣରୁ ନଦୀକୂଳମାନଙ୍କରେ ପ୍ରାଚୀନ ସଭ୍ୟତାମାନ ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା ?
Answer:

• ନଦୀକୂଳମାନଙ୍କରେ ମୃତ୍ତିକା ଉର୍ବର ଓ ପ୍ରଚୁର ଜଳ ମିଳୁଥ‌ିବାରୁ ଏଠାରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଏ ।
• ତେଣୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବହୁଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ ଏଠାରେ ପ୍ରାଚୀନ ସଭ୍ୟତା ଗଢି ଉଠିଥିଲା ।

(ଛ) କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଘନ ଜନବସତି ଦେଖାଯାଏ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:

• ହିମାଳୟ ପର୍ବତମାଳାର ପାଦଦେଶୀୟ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ଉପତ୍ୟକା ଅଞ୍ଚଳର ମୃତ୍ତିକା ଓ ଜଳ ସମ୍ପଦରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣଥ‌ିବାରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ କୃଷି ଉପଯୋଗୀ ଓ ଜନବସତି ପୂର୍ଣ୍ଣ ।
• ସମୁଦ୍ର କୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳଭୂମି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉର୍ବର ଓ କୃଷିପାଇଁ ବହୁତ ଉପଯୋଗୀ । ତେଣୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଘନ ଜନବସତି ଦେଖାଯାଏ ।

୩ । ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଧାଡ଼ିରେ ଲେଖ ।

(କ) କେଉଁଠାରେ ଅନେକ ବନ୍ଦର ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା
Answer:
ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ନଦୀ ମୁହାଣଗୁଡ଼ିକରେ ଅନେକ ବନ୍ଦର ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା ।

(ଖ) ଅରଣ୍ୟର ଶାନ୍ତ ମନୋମୁଗ୍ଧକର ପରିବେଶ କେଉଁ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉନ୍ନତି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା ?
Answer:
ଅରଣ୍ୟର ଶାନ୍ତ ମନୋମୁଗ୍ଧକର ପରିବେଶ ସଭ୍ୟତାର ବିଶେଷ କରି ଧର୍ମ, ଦର୍ଶନ ଏବଂ ସାହିତ୍ୟର ଉନ୍ନତି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା ।

(ଗ) ଆମ ଦେଶର କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:
ଆମ ଦେଶର ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଆରବ ସାଗର ଓ ପୂର୍ବପାର୍ଶ୍ବରେ ବଙ୍ଗୋପସାଗର ଉପକୂଳରେ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଦେଖାଯାଏ । ଏହାଛଡ଼ା ହିମାଳୟ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତ ମାଳଭୂମି ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଦେଖାଯାଏ ।

(ଘ) କେଉଁ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧ୍ବକ ପ୍ରଶସ୍ତ ?
Answer:
ପୂର୍ବ ଉପକୂଳର ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧ୍ବକ ପ୍ରଶସ୍ତ ।

(ଙ) ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳ ଭୂମି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଗୁଜରାଟଠାରୁ କେରଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳକୁ ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳ ଭୂମି କୁହାଯାଏ ।

(ଚ) ପୂର୍ବ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳ ଭୂମି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାଠାରୁ ତାମିଲନାଡୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳକୁ ପୂର୍ବ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳ ଭୂମି କୁହାଯାଏ ।

୪ । ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ/ସଂଖ୍ୟା ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ଆଜକୁ ପ୍ରାୟ _______ ଲକ୍ଷ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ।
(୧୨, ୧୩, ୧୪, ୧୫)
Answer:
୧୫

(ଖ) ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ _________ ପତ୍ର ଉପରେ ଲେଖାଯାଉଥିଲା ।
(ବର, ତାଳ, ପଣସ, ଶାଳ)
Answer:
ତାଳ

(ଗ) ସମୟ ଅନୁସାରେ ଇତିହାସକୁ _______ ଭାଗରେ ଭାଗ କରାଯାଇଛି ।
(୨, ୩, ୪, ୫)
Answer:
୩

(ଘ) ଭାରତର ________ ବୃହତ୍ତମ ପ୍ରାକୃତିକ ଅଞ୍ଚଳ ଅଟେ ।
(ହିମାଳୟ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ, ଉତ୍ତରସ୍ଥ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ, ପଶ୍ଚିମସ୍ଥ ମରୁଭୂମି ଅଞ୍ଚଳ, କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥ ମାଳଭୂମି)
Answer:
କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥ ମାଳଭୂମି

୫ । ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ/ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

(କ) ସିମ୍ପାଞ୍ଜିର କ୍ରମବିକାଶ ହୋଇ ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଅଛି ।
Answer:
ନବାନରମାନଙ୍କର କ୍ରମବିକାଶ ହୋଇ ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଅଛି ।

(ଖ) ଇତିହାସ ଶବ୍ଦଟି ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦ ହିଷ୍ଟୋରୁ ଆସିଅଛି ।
Answer:
ଇତିହାସ ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦ ହିଷ୍ଟୋରୁ ଆସିଅଛି ।

(ଗ) ଭୁବନେଶ୍ଵର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ରତ୍ନଗିରିଠାରେ ପଥର ଉପରେ ବାଇଶି ଶହ ବର୍ଷ ତଳର ଲେଖା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
Answer:
ଭୁବନେଶ୍ଵର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଧଉଳିଠାରେ ପଥର ଉପରେ ବାଇଶି ଶହ ବର୍ଷ ତଳର ଲେଖା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

(ଘ) ବାଣଭଟ୍ଟ ଜଣେ ବୈଦେଶିକ ପରିବ୍ରାଜକ ଅଟନ୍ତି ।
Answer:
ମେଘାସ୍ଥିନିସ୍ ଜଣେ ବୈଦେଶିକ ପରିବ୍ରାଜକ ଅଟନ୍ତି ।

(ଙ) ଆମ ଦେଶର ପୂର୍ବ ଭାଗରେ ଆରବ ସାଗର ଅଛି ।
Answer:
ଆମ ଦେଶର ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ଆରବ ସାଗର ଅଛି ।

୬ | ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଉତ୍ତରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଯେଉଁ ଉତ୍ତରଟି ଠିକ୍ ତା’ ପାଖରେ ଠିକ୍ (✓) ଚିହ୍ନ ଦିଅ । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

(କ) ନୃବାନର ସମ୍ପର୍କୀୟ ହେଉଛନ୍ତି—

• ବାଘ
• ଗୋଧୂ
• ଓଟ
• ଓରାଙ୍ଗଓଟାଙ୍ଗ ( ✓)

(ଖ) ମନୁଷ୍ୟର ବୌଦ୍ଧିକ ଗୁଣ ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଥ‌ିବା ପ୍ରାଣୀ ହେଉଛି–

• ଗରିଲା
• ସିମ୍ପାଞ୍ଜି (✓)
• ପାତିମାଙ୍କଡ଼
• ଗିବନ୍

(ଗ) ହର୍ଷଚରିତ ରଚନା କରିଥିଲେ–

• କୌଟିଲ୍ୟ
• ପତଞ୍ଜଳି
• ପାଣିନି
• ବାଣଭଟ୍ଟ (✓)

(ଘ) ଗୋଟିଏ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଉପାଦାନର ଉଦାହରଣ ହେଉଛି–

• ଉପନିଷଦ
• ମାଟିପାତ୍ର (✓)
• ବେଦ
• ମହାଭାରତ

(ଙ) ଇରାନ ଦେଶ ଭାରତର କେଉଁ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ?

• ପୂର୍ବ
• ପଶ୍ଚିମ (✓)
• ଉତ୍ତର
• ଦଷିଣ

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 1 ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା Ex 1.3 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 1 ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟା Ex 1.3

Question 1.
ଗୁଣଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।

(କ) 3 × (-2)
ସମାଧାନ:
3 × (-2) = -(3 × 2) = -6 [∵ a × (-b) = -(a × b)]

(ଖ) (-1) × 222
ସମାଧାନ:
(-1) × 222 = -(1 × 222) = -222 [∵ (-a) × b = -(a × b)]

(ଗ) (-24) × (-25)
ସମାଧାନ:
(-24) × (-25) = (24) × (25) = 600 [∵ (-a) × (-b) = a × b)]

(ଘ) (-348) × (-1)
ସମାଧାନ:
(-348) × (-1) = 348

(ଙ) (-12) × 0 × (-16)
ସମାଧାନ:
(-12) × 0 × (-16) = 0 × (-16) = 0 [∵ a × 0 = 0 = 0 × a]

(ଚ) (-8) × (-15) × 10
ସମାଧାନ:
(-8) × (-15) × 10 = (-8) × (-15) × 10 = 120 × 10 = 1200

(ଛ) 18 × (-6) × (-5)
ସମାଧାନ:
18 × (-6) × (-5) = 18 × {(-6) × (-5)} = 18 × 30 = 540

(ଜ) (-22) × (-5) × (-8)
ସମାଧାନ:
(-22) × (-5) × (-8) = {(-22) × (-5)} × (- 8) = 110 × (-8) = -880

(ଝ) (-1) × (+2) × (-3) × (-4)
ସମାଧାନ:
(-1) × (+2) × (-3) × (-4) = = {(-1) × (+2)} × {(-3) × (-4)} = (-2) × (12) = -24

(ଞ) (-7) × (-5) × (-8) × (-1)
ସମାଧାନ:
= {(-5) × (-8)} × {(-7) × (-1)} = 40 × 7 = 280

Question 2.
ସତ୍ୟତା ପରୀକ୍ଷା କର :

(କ) 18 × [7 + (-3)] = [18 × 7] + [18 × (-3)]
ସମାଧାନ:
ବାମପକ୍ଷ = 18 × [7 + (-3)] = 18 × 4 = 72
ଦକ୍ଷିଣ ପକ୍ଷ = [18 × 7] + [18 × (-3)] = 126 + (-54) = 126 – 54 = 72
∴ ବାମପକ୍ଷ = ଦକ୍ଷିଣ ପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

(ଖ) (-24) × [(-6) + (-3)] = [(-24) × (- 6)] + [(-24)] × (-3)]
ସମାଧାନ:
ବାମପକ୍ଷ = (-24) × [(-6) + (-3)] = (-24) × (-9) = 216
ଦକ୍ଷିଣ ପକ୍ଷ = [(-24) × (-6)] + [(-24) × (-3)] = 144 + 12 = 216
∴ ବାମପକ୍ଷ = ଦକ୍ଷିଣ ପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 3.
(କ) ଶୂନ ଭିନ୍ନ ଯେକୌଣସି ଏକ ପୂର୍ବସଂଖ୍ୟାକୁ a ଦ୍ବାରା ସୂଚିତ କରାଗଲେ, (-1) × a ର ଗୁଣଫଳ କେତେ?
ସମାଧାନ:
(-1) × a = -(1 × a) = -a

(ଖ) କେଉଁ ପୂର୍ଣ୍ଣସଂଖ୍ୟାକୁ (-1) ଦ୍ଵାରା ଗୁଣନ କଲେ ନିମ୍ନ ଗୁଣଫଳ ମିଳିବ?
(i) -34 (ii) 42 (iii) 0
ସମାଧାନ:
(i) 34 କୁ (-1) ଦ୍ୱାରା ଗୁଣନକଲେ ଗୁଣଫଳ -34 ମିଳିବ ।
(ii) – 42 କୁ (-1) ଦ୍ଵାରା ଗୁଣନକଲେ ଗୁଣଫଳ 42 ମିଳିବ । 
(iii) 0 କୁ (-1) ଦ୍ଵାରା ଗୁଣନକଲେ ଗୁଣଫଳ 0 ମିଳିବ ।

Question 4.
(-1) × 5 ରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଗୁଣନର ବିଭିନ୍ନ କ୍ରମ ଦେଖାଇ (-1) × (-1) = 1 ବୋଲି ଦର୍ଶାଅ ।
ସମାଧାନ:
(-1) × 5 = -5
(-1) × 2 = -2
(-1) × (-1) = 1
(-1) × 4 = -4
(-1) × 1 = -1
(-1) × 3 = -3
(-1) × 0 = 0

Question 5.
ଗୁଣନର ଉପଯୁକ୍ତ ନିୟମ ବ୍ୟବହାର କରି ଗୁଣଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର :

(କ) 24 × (-47) + (-47) × (-14)
ସମାଧାନ:
24 × (-47) + (-47) × (-14) = (-47) × {24 – 14} (ବଣ୍ଟନ ନିୟମ)
= (-47) × 10 = -470 (ସଂବୃତ୍ତି ନିୟମ)

(ଖ) 8 × 48 × (- 125)
ସମାଧାନ:
8 × 48 × (-125) = {(-125) × 8} × 48 (ସହଯୋଗୀ ନିୟମ)
= (-1000) × 48 = -48000

(ଗ) 15 × (-25) × (-4) × (-10)
ସମାଧାନ:
15 × (-25) × (-4) x (-10) = {(-25) × (-4)} × { 15 × (-10)} (ସହଯୋଗୀ ନିୟମ)
= (100) × (-150) = -15000 (ସଂବୃତ୍ତି ନିୟମ)

(ଘ) (-46) × 102
ସମାଧାନ:
(-46) × 102 = (-46) × (100 + 2) = -46 × 100 + (-46) × 2 (ବଣ୍ଟନ ନିୟମ)
= -4600 – 92 = -4692

(ଙ) 8 × (50 – 2)
ସମାଧାନ:
8 × (50 – 2) = 8 × 50 – 8 × 2 (ବଣ୍ଟନ ନିୟମ) = 400 – 16 = 384

(ଚ) 625 × (-35) + (- 625) × 65
ସମାଧାନ:
(625) × (-35) + (-625) × 65 = 625 × (-35) + (625) × (-65)
= (625) {(-35) + (-65)} (ବଣ୍ଟନ ନିୟମ)
= 625 × (-100) (ସଂବୃତ୍ତି ନିୟମ) = -62500

(ଛ) (-17) × (-29)
ସମାଧାନ:
(-17) × (-29) = 17 × 29 = 17 × (30 – 1) = 17 × 30 – 17 × 1 (ବଣ୍ଟନ ନିୟମ)
= 510 – 17 = 493

(ଜ) (-57) × (-19) + 57
ସମାଧାନ:
(-57) × (-19) + 57 = 57 × 19 + 57 × 1 (ଅଭେଦ ନିୟମ)
= 57 × (19 + 1) (ବଣ୍ଟନ ନିୟମ) = 57 × 20 = 1140

Question 6.
ଗୋଟିଏ କୋଠରିର ତାପମାତ୍ରା ଥିଲା 40 ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍‌ସିଅସ୍ । ସେହି କୋଠରିରେ ଥ‌ିବା ଶୀତଳୀକରଣ ଯନ୍ତ୍ର ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟାରେ 5 ଡିଗ୍ରୀ ସେଲ୍‌ସିଅସ୍ ହାରରେ ତାପମାତ୍ରା କମାଇ ପାରିଲେ, 10 ଘଣ୍ଟା ପରେ ତାପମାତ୍ରା କେତେ ହେବ ?
ସମାଧାନ :
ଶୀତଳୀକରଣ ଯନ୍ତ୍ର ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟାରେ ତାପମାତ୍ରା କମାଏ 5°C ।
∴ 10 ଘଣ୍ଟାରେ ତାପମାତ୍ରା କମାଇବ = 10 × 5°C = 50° C
କୋଠରିର ତାପମାତ୍ରା ଥିଲା = 40° C
∴ 10 ଘଣ୍ଟାରେ ତାପମାତ୍ରା ହେବ = = 40°C – 50°C = -10°C

Question 7.
ଜେମ୍ସର ଘର ପାଖଦେଇ ଗୋଟିଏ ରାସ୍ତା ପୂର୍ବ-ପଶ୍ଚିମ ହୋଇ ଲମ୍ବିଛି । ଜେମ୍ସ ଥରେ ଘରୁ ବାହାରି ସାଇକେଲ ଯୋଗେ ପୂର୍ବ ଦିଗକୁ ୫ କି. ମି. ଯାଇ ‘କ’ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ‘କ’ ଠାରୁ ପଶ୍ଚିମ ଦିଗକୁ 12 କି.ମି. ଯାଇ ‘ଖ’ ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚୁ ।

(କ) ଯଦି ଜେମ୍‌ସର ଘରଠାରୁ ପୂର୍ବ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ଧନାତ୍ମକ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵାରା ଓ ପଶ୍ଚିମରେ ଅବସ୍ଥିତ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ଋଣାତ୍ମକ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ବାରା ସୂଚିତ କରାଯାଏ, ତେବେ ‘କ’ ଓ ‘ଖ’ ସ୍ଥାନର ଅବସ୍ଥିତିକୁ ସୂଚାଇବା ପାଇଁ କେଉଁ ସଂଖ୍ୟା ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ ?
ସମାଧାନ :

‘କ’ କୁ ସୂଚାଇବା ପାଇଁ + 8 ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ ।
‘ଖ’ କୁ ସୂଚାଇବା ପାଇଁ 8 – 12 = -4 ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ ।

(ଖ) ଯଦି ‘କ’ ସ୍ଥାନଟି + 10 ଦ୍ଵାରା ସୂଚିତ ହୁଏ ଓ ‘ଖ’ ସ୍ଥାନଟି – 6 ଦ୍ଵାରା ସୂଚିତ ହୁଏ, ତେବେ ସ୍ଥାନର କେଉଁ ଦିଗରେ ‘ଖ’ ସ୍ଥାନ ଅବସ୍ଥିତ ? ‘କ’ ଓ ‘ଖ’ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା କେତେ ?
ସମାଧାନ :
 କ ସ୍ଥାନଟା + 10 ଓ ‘ଖ’ ସ୍ଥାନଟା – 6 ଦ୍ବାରା ସୂଚିତ ହେଲେ, ତେବେ ‘କ’ ସ୍ଥାନର ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ‘ଖ’ ସ୍ଥାନ ।
‘କ’ ସ୍ଥାନ ଓ ‘ଖ’ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା = +10 – (-6) = +10 + 6 = 16 କି.ମି.

Question 8.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନରେ ଉପଯୁକ୍ତ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଖ୍ୟା ବସାଅ ଯେପରି ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ହେବ ।

(କ) (-5) × ( ) = 40
ସମାଧାନ :
-8

(ଖ) ( ) × (-12) = -96
ସମାଧାନ :
8

(ଗ) 7 × ( ) = -63
ସମାଧାନ :
-9

(ଘ) ( ) × (-11) = 99
ସମାଧାନ :
-9

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Maths Solutions Algebra Chapter 4 ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ Ex 4(c) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Maths Solutions Algebra Chapter 4 ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ Ex 4(c)

Question 1.
ଉତ୍ପାଦକରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
(i) a² + 8a + 15
(ii) x² + 5x + 6
(iii) x² + 7x + 6
(iv) x² + 8x + 12
ସମାଧାନ :
(i) a² + 8a + 15
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 15 ଏବଂ ଯୋଗଫଳ 8 ହେଉଛି । ତେଣୁ ଏପରି ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ ହେବେ ଯେପରି ଗୁଣିଲେ 15 ମିଶାଇଲେ ୫ ହେବ; ଯଥା -5 ଓ 3 |
a² + 8a + 15 = a² + (5 + 3)a + 5 × 3
= a² + 5a + 3a + 15 = a(a + 5) + 3(a + 5) = (a + 5) (a + 3)
ବିକଳ୍ପ ସମାଧାନ :
a² + 8a + 15 =a² + (5 + 3)a + 5 × 3
=(a + 5)(a + 3) [x² + (a + b)x + ab = (x + a)(x + b)]

(ii) x² + 5x + 6
ଏଠାରେ ଯୋଗଫଳ 5 ଓ ଗୁଣଫଳ 6 । ତେଣୁ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ବୟ 3 ଓ 2 ।
∴ x² + 5x + 6 = x² + (3 + 2) x + 6
= x² + 3x + 2x + 6 = x(x + 3) + 2(x + 3) = (x + 3) (x + 2)

(iii) x² + 7x + 6
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 6 ଓ ଯୋଗଫଳ 7 ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ 6 ଏବଂ 7 ।
∴ x² + 7x + 6 = x² + (6 + 1) x + 6
= x² + 6x + x + 6 = x(x + 6) + 1(x + 6) = (x + 6) (x + 1)

(iv) x² + 8x + 12
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 12 ଓ ଯୋଗଫଳ 8 ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ 6 ଏବଂ 2 ।
∴ x² + 8x + 12 = x² + (6 + 2) x + 12
= x² + 6x + 2x + 12 = x(x + 6) + 2(x + 6) = (x + 6) (x + 2)

(v) x² + 11x + 24
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 24 ଓ ଯୋଗଫଳ 11 ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ 8 ଏବଂ 3 ।
∴ x² + 11x + 24 = x² + (8 + 3) x + 24
= x² + 8x + 3x + 12 = x(x + 8) + 3(x + 8) = (x + 6) (x + 2)

(vi) x² + 2x + 1
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 1 ଓ ଯୋଗଫଳ 2 ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ 1 ଏବଂ 1 ।
∴ x² + 2x + 1 = x² + (1 + 1) x + 2
= x² + x + x + 2 = x(x + 1) + 1(x + 1) = (x + 1) (x + 1)

Question 2.
ଉତ୍ପାଦକରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
(i) p² – 10p + 24
(ii) x² – 8x + 12
(iii) x² – 7x + 10
(iv) x² – 9x + 14
(v) x² + 4x – 21
(vi) x² – 3x + 2
ସମାଧାନ :
(i) p² – 10p + 24
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 24 ଓ ଯୋଗଫଳ (-10) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ -6 ଏବଂ -4;
∴ p² – 10p + 24 = p² + (-6 – 4)p + 24 = p² -6p -4p + 24
= p(p – 6) – 4(p – 6) = (p – 6) (p – 4)

(ii) x² – 8x + 12
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 12 ଓ ଯୋଗଫଳ (-8) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ -6 ଏବଂ -2;
∴ x² – 8x + 12 = x² + (-8) x + 12 = x² + (-6 – 2) x + 12
= x² – 6x – 2x + 12 = x(x – 6) – 2(x – 6) = (x – 6) (x – 2)

(iii) x² – 7x + 10
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 10 ଓ ଯୋଗଫଳ (-7) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ -5 ଏବଂ -2 ।
x² – 7x + 10 = x² + (-5 – 2) x + (-5)(-2)
= x² – 5x – 2x + 12 = x(x – 5) – 2(x – 5) = (x – 5) (x – 2)

(iv) x² -9x + 14
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 14 ଓ ଯୋଗଫଳ (-9) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ 7 ଏବଂ 2 ।
x² – 9x + 14 = x² + (-7 – 2) x + (-7)(-2)
= x² – 7x – 2x + 12 = x(x – 7) – 2(x – 7) = (x – 7) (x – 2)

(v) x² + 4x – 21
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ (-21) ଓ ଯୋଗଫଳ 4 ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ 7 ଏବଂ 2 ।
x² + 4x – 21 = x² + (4)x + (-21) = x² + (7 – 3)x + 7 × (-3)
= x² + 7x – 3x – 21 = x(x + 7) – 3(x + 7) = (x + 7) (x – 3)

(vi) x² – 3x + 2
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ 2 ଓ ଯୋଗଫଳ (-3) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ -2 ଏବଂ -1 ।
x² – 3x + 2 = x² + (-3)x + 2 = x² + (-2 – 1)x + (-2) × (-1)
= x² – 2x – x + 2 = x(x – 2) – 1(x – 2) = (x – 2) (x – 1)

Question 3.
ଉତ୍ପାଦକରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
(i) a² – 4a – 5
(ii) x² – 11x – 42
(iii) x² – 4x – 21
(iv) x² – x – 90
(v) x² – 2x – 63
(vi) x² – x – 2
ସମାଧାନ :
(i) a² – 4a – 5
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ (-5) ଓ ଯୋଗଫଳ (-4) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ -5 ଏବଂ 1 ।
a² – 4a – 5 = a² + (-4)a + (-5) = a² (-5 – 1)a + (-5) (1)
= a² – 5a + a – 5 = a(a – 5) + 1(a – 5) = (a – 5) (a + 1)

(ii) x² – 11x – 42
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ (-42) ଓ ଯୋଗଫଳ (-11) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ (-14) ଏବଂ 3 ।
x² – 11x – 42 = x² + (-11)x + (-42) = x² + (-14 + 3) x + (-14)(3)
= x² – 14x + 3x + 42 = x(x – 14) + 3(x – 14) = (x – 14) (x + 3)

(iii) x² – 4x – 21
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ (-21) ଓ ଯୋଗଫଳ (-4) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ (-7) ଏବଂ 3 ।
x² – 4x – 21 = x² + (-4)x + (-21) = x² + (-7 + 3)x + (-7)(3)
= x² – 7x + 3x – 21 = x(x – 7) + 3(x – 7) = (x – 7) (x + 3)

(iv) x² – x – 90
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ (-90) ଓ ଯୋଗଫଳ (-1) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ -10 ଏବଂ 9 ।
x² – x – 90 = x² + (-1)x + (-90) = x² + (-10 + 9)x + (-10) (9)
= x² – 10x + 9x – 90 = x(x – 10) + 9(x – 10) = (x – 10) (x + 9)

(v) x² – 2x – 63
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ (-63) ଓ ଯୋଗଫଳ (-2) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ -9 ଏବଂ 7 ।
x² – 2x – 63 = x² + (-2)x + (-63) = x² + (-9 + 7)x + (-9) (7)
= x² – 9x + 7x – 63 = x(x – 9) + 7(x – 9) = (x – 9) (x + 7)

(vi) x² – x – 2
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟର ଗୁଣଫଳ (-2) ଓ ଯୋଗଫଳ (-1) ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵୟ -2 ଏବଂ 1 ।
x² – x – 2 = x² + (-1)x + (-2) = x² + (-2 + 1)x + (-2) (1)
= x² – 2x + x – 2 = x(x – 2) + 1(x – 2) = (x – 2) (x + 1)

Question 4.
(i) (a + 1)² + 16 (a + 1) + 60
(ii) (a + 3)² – 14 (a + 3) + 45
(iii) (x – 2)² + 2 (x – 2) – 8
ସମାଧାନ :
(i) (a + 1)² + 16 (a + 1) + 60
(a + 1)କୁ x ନେଲେ, ଦତ୍ତ ପରିପ୍ରକାଶଟି ହେବ, x² + 16x + 60 ।
ଏଠାରେ ଗୁଣଫଳ 60 ଓ ଯୋଗଫଳ 16 ହେଲେ, ଆବଶ୍ୟକ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ବୟ 10 ଓ 6 ।
x² + 16x + 60 = x² + (10 + 6) x + 10 × 6 = x² + 10x + 6x + 10 × 6
= x (x + 10) + 6 (x + 10) = (x + 10) (x + 6)
= (a + 1 + 10) (a + 1 + 6) [x ର ମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି]
= (a + 11) (a + 7)
∴ (a + 1)² + 16 (a + 1) + 60 = (a + 11) (a + 7)

(ii) (a + 3)² – 14 (a + 3) + 45
(a + 3)କୁ x ନେଲେ, ଦତ୍ତ ପରିପ୍ରକାଶଟି ହେବ, x² – 14x + 45।
ଏଠାରେ ଗୁଣଫଳ 45 ଓ ଯୋଗଫଳ -14 ହେଲେ, ଆବଶ୍ୟକ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ବୟ -9 ଓ -5 ।
x² – 14x + 45 = x² + {(-9) + (-5)} x + (-9)(-5) = x² – 9x – 5x + (-9)(-5)
= x(x – 9) – 5(x – 9) = (x – 9)(x – 5)
= (a + 3 – 9)(a + 3 – 5) [x ର ମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି]
= (a – 6)(a – 2)
∴ (a + 3)² – 14 (a + 3) + 45 = (a – 6)(a – 2)

(iii) (x – 2)² + 2 (x – 2) – 8
(x – 2)କୁ a ନେଲେ, ଦତ୍ତ ପରିପ୍ରକାଶଟି ହେବ, a² + 2a – 8।
ଏଠାରେ ଗୁଣଫଳ -8 ଓ ଯୋଗଫଳ 2 ହେଲେ, ଆବଶ୍ୟକ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ବୟ 4 ଓ -2 ।
a² + 2a – 8 = a² + {4 + (-2)} x + 4(-2) = x² + 4a – 2a + 4(-2)
= a(a + 4) – 2(a + 4) = (a + 4)(a – 2)
= (x – 2 + 4)(x – 2 – 2) [x ର ମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି]
= (x + 2) (x – 4)
∴ (x – 2)² + 2 (x – 2) – 8 = (x + 2) (x – 4)

Question 5.
ଉତ୍ପାଦକ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର : (a + 7)(a – 10) + 16
ସମାଧାନ :
(a + 7)(a – 10) + 16 = a (a – 10) + 7 (a – 10) + 16
= a² – 10a + 7a – 70 + 16 = a² – 3a – 54 = a² + (-3)a + (- 54)
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ବୟ ଗୁଣଫଳ (-54) ଓ ଯୋଗଫଳ (-3) ହେତୁ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ବୟ -9 ଓ 6
= a² + (-9 + 6)a + (-9)6 = a² – 9a+ 6a – 54
= a(a – 9)+ 6(a – 9) = (a – 9) (a + 6)

Question 6.
ଉତ୍ପାଦକ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର :
(x – 2y)² – 5(x – 2y) + 6
ସମାଧାନ :
(x – 2y)² – 5(x – 2y) + 6
x – 2y = p ହେଡ |
ଦତ୍ତ ରାଶିଟି p² – 5p + 6
ଏଠାରେ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ବୟ ଗୁଣଫଳ 6 ଓ ଯୋଗଫଳ (-5) ହେତୁ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ବୟ -3 ଓ -2
p² – 5p+ 6 = p² + (-5p) + 6 = p² + (-3 – 2)p + (-3)(-2)
= p² – 3p – 2p + 6 = p(p – 3) – 2(p – 3)
= (p – 3) (p – 2) = (x – 2y – 3) (x – 2y -2)
(∵ p = x – 2y)