Prasanna

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Maths Solutions Geometry Chapter 5 ପରିମିତି Ex 5(b) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Maths Solutions Geometry Chapter 5 ପରିମିତି Ex 5(b)

Questioin 1.
ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିଶ୍ଚୟ କର, ଯେଉଁ ବୃତ୍ତର
(i) ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 31.5 ମିଟର
(ii) ବ୍ୟାସ 112 ସେ.ମି.
(iii) ପରିଧି 286 ସେ.ମି.
(iv) ଅର୍ଥପରିଧୂ 44 ମି.

ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² ବର୍ଗ ଏକକ ।

(i) gæ qua (r) = 31.5 ମି.
∴ ଦରର ବ୍ୟାସାଦ = πr² = \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 31.5 × 31.5 ଦା. ସେ.ମି.
= 22 × 4.5 × 31.5 ଦା ମି. = 3118.5 ଦା ମି.

(ii) ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ = 112 ସେ.ମି. ⇒ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (r) = \(\frac { 22 }{ 7 }\) = 56 ସେ.ମି.
∴ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² = \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 56 × 56 ବର୍ଗ ସେ.ମି. = 9856 ସେ.ମି.

(iii) ମନେକର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ସେ.ମି. । ବୃତ୍ତର ପରିସ୍ = 2πr ସେ.ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, 2πr = 286
⇒ 2 × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r = 286 ⇒ r = \(\frac{286 \times 7}{2 \times 22}\) = 45.5 ସେ.ମି.
∴ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² = \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 45.5 × 45.5 ବର୍ଗ ସେ.ମି. = 6506.5 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

(iv) ମନେକର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ମି. । ବୃତ୍ତର ଅର୍ଦ୍ଧପରିଧ୍ = πr ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, πr = 44
⇒ \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r = 44 ⇒ r = \(\frac{44 \times 7}{22}\) = 14 ମି.
∴ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² = \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 14 × 14 = 616 ବୃ ସେ.ମି.

Question 2.
(i) ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରପଳ 154 ବର୍ଗମିଟର ହେଲେ, ଏହାର ବ୍ୟାସର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(ii) ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 7546 ବର୍ଗମିଟର ହେଲେ, ଏହାର ପରିଧ୍ କେତେ ?
Solution:
(i) ମନେକର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = r ମି. । ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² ବୃ ସେ.ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, πr² = 154
⇒ \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r² = 154 ⇒ r² = \(\frac{154 \times 7}{22}\) = 49 ⇒ r = 7 ମି.
∴ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାପ = 2r = 2 × 7 = 14 ମି. |

(ii) ମନେକର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ମି. । ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² ବର୍ଗ ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, πr² = 7546
⇒ \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r² = 7546 ⇒ r² = \(\frac{7546 \times 7}{22}\) = 343 × 7 ⇒ r = \(\sqrt{343 \times 7}\) = 49 ମି.
∴ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାପ = 2πr = 2 × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 49 = 308 ମିଟର |

Question 3.
ଦ୍ରଭକଲାଭ ସେତ୍ରପଳ ନିଶ୍ରୟ କର ଯେଉ ଦ୍ରରକଳାତ
(i) ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ 120°, ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 28 ସେ.ମି. ।
(ii) ସଂପୃକ୍ତ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 7546 ବର୍ଗ ମି. ଓ ସଂପୃକ୍ତ ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ 105° |
(iii) ସଂପୃକ୍ତ ବୃତ୍ତର ପରିସ୍ 396 ମିଟର ଏବଂ ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 36 ମିଟର |
(iv) ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 66 ମିଟର ଏବଂ ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ 70° |
Solution:
ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\theta}{360^{\circ}}\) ଅଥବା \(\frac { 1 }{ 2 }\)Lr ବର୍ଗ ଏକକ ।
L = ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ, r = ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ।

(i) ଦ୍ରରକାଳାର ଚାପର ଭିଗ୍ରା ପରିମାପ (θ) = 120°, ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (r) = 28 ସେ.ମି.|
∴ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { θ }{ 360 }\) × πr²
= \(\frac{120}{360^{\circ}}\) × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 28 × 28 = \(\frac{88 \times 28}{3}\) = \(\frac { 2464 }{ 3 }\) = 821\(\frac { 1 }{ 3 }\) ବର୍ଗ ସେ.ମି.|

(ii) ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 7546 ବର୍ଗ ମି., ବୃତ୍ତ କଳାର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ (θ) = 105°
∴ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{120}{360^{\circ}}\) × କଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { 105 }{ 360 }\) × 7546
= \(\frac { 26411 }{ 12 }\) ବର୍ଗ = 2200 ବ.ମି. \(\frac { 11 }{ 12 }\) ବ.ମି.

(iii) ମନେକର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ମି. । ବୃତ୍ତର ପରିଧ୍ = 2πr ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, 2лr = 396
⇒ 2 × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r = 396 ⇒ r = 396 × \(\frac { 7 }{ 44 }\) = 63 ମି.
ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (L) = 36 ମି.
∴ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × Lr = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × 36 × 63 = 1134 ବ.ମି.

(iv) ମନେକର ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଷ = r ମି. |
ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (L) = 66 ମି., ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ (θ) = 70°
ଆମେ ଜାଣିଛେ, L = \(\frac{θ}{180^{\circ}}\) × πr
⇒ 66 = \(\frac { 70 }{ 180 }\) × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r = \(\frac{66 \times 180 \times 7}{70 \times 22}\) = 54 ମି.
∴ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × Lr = \(\frac { 1 }{ 2 }\) = × 66 × 54 ବ.ମି. = 1782 ବ.ମି.

Question 4.
ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର, ଯାହାର
(i) କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 1848 ବର୍ଗମିଟର ଓ ସଂପୃକ୍ତ ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ
(ii) କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 48.4 ବର୍ଗ ଡେକାମିଟର ଓ ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ
Solution:
(i) ମନେକର ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଷର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = r ମି., ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ (θ) = 120°
ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\theta}{360^{\circ}}\) × πr² ⇒ 1848 = \(\frac { 120 }{ 360 }\) × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r²
⇒ r² = \(\frac{1848 \times 360 \times 7}{120 \times 22}\) = 1764 ⇒ r = \(\sqrt{1764}\) = 42 ମି.
∴ ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 42 ମିଟର ।

(ii) ମନେକର ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = r ମି., ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (L) = 121 ମି.
ଡେକାମିଟର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 48.4 ଚା ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 48.4 × 100 ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 4840 ସେ.ମି.|
ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × Lr = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × 121 r ସେ.ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, \(\frac { 1 }{ 2 }\) × 121 r = 4840 ⇒ r = \(\frac{4840 \times 2}{121}\) = 80 ମି.
∴ ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 80 ମିଟର ।

Question 5.
ବୃତ୍ତକଳାର ସଂପୃକ୍ତ ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର :
(i) ଯାହାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 36 ମିଟର, କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 792. ବର୍ଗମିଟର ।
(ii) ଯାହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 924 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ଓ ସଂପୃକ୍ତ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 2464 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
(iii) ଯାହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 231 ବର୍ଗ ମିଟର ଓ ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 22 ମିଟର ।
Solution:
ସମାଧାନ :
(i) ମନେକର ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ = θ°, ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (r) = 36 ମି.
ଡେକାମିଟର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\theta}{360^{\circ}}\) × πr²
⇒ 792 = \(\frac { θ }{ 360 }\) × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 36 × 36 ⇒ θ = \(\frac{792 \times 360 \times 7}{22 \times 36 \times 36}\) = 70°
∴ ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ 70° |

(ii) ମନେକର ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ = θ° |
ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 2464 ବର୍ଗ ସେ.ମି., ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 924 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\theta}{360^{\circ}}\) × ଚାପର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
⇒ 924 = \(\frac { θ }{ 360 }\) × 2464 ⇒ θ = \(\frac{924 \times 360}{2464}\) = 135°
∴ ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ 135° |

(iii) ମନେକର ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ମି., ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (L) = 22 ମି. ।
∴ ବୃରକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × Lr
⇒ 231 = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × 22 × r ⇒ r = \(\frac{231 \times 2}{22}\) = 21 ମି. ।
ମନେକର ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ = θ°
ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (L) = \(\frac{\theta}{180^{\circ}}\) × πr, ⇒ 22 = \(\frac { θ }{ 180 }\) × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 21
⇒ θ = \(\frac{22 \times 180 \times 7}{22 \times 21}\) = 60
∴ ମନେକର ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ = 60° |

Question 6.
ଦୁଇଟି ଏକକେନ୍ଦ୍ରିକ ବୃତ୍ତର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ ସମାନ ହେଲେ ସଂପୃକ୍ତ ବୃତ୍ତକଳା ଦ୍ୱୟର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଅନ୍ତର
(i) ଚାପ ଦୁଇଟିର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନ୍ତର 25 ମି. ଓ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଦ୍ବୟର ସମଷ୍ଟି 80 ମି. ।
(ii) ଚାପ ଦୁଇଟିର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି 50 ସେ.ମି. ଓ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଦ୍ବୟର ଅନ୍ତର 24 ସେ.ମି. ।
Solution:
(i) ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଦ୍ବୟର ଅନ୍ତର
= \(\frac { 1 }{ 2 }\) × ଚାପ ଦୁଇଟିର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନ୍ତର × ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମଷ୍ଟି
\(\frac { 1 }{ 2 }\) × 25 × 80 = 1000 ସେ.ମି.

(ii) ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଦ୍ଵୟର ଅନ୍ତର = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × ବ୍ୟାସାର୍କ ଦ୍ବୟର ଅନ୍ତର × ଚାପ ଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × 24 × 50 = 600 ସେ.ମି. ।

Question 7.
ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରପଳ x ବର୍ଗ ଏକକ । ଏହାର
(i) ଅନ୍ତର୍ଲିଖ ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜର କର୍ପୂର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ?
(ii) ଅନ୍ତର୍ଲିଖ ବର୍ଗଚିତ୍ରର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ?
(iii) ଅନ୍ତର୍ଲିଖ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ?
Solution:
ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = × ଏକକ ⇒ πr² = x ⇒ r² = \(\frac { x }{ π }\) ⇒ r = \(\sqrt{\frac{x}{\pi}}\) ଏକକ

(i) ବୃତ୍ତ ମଧ୍ଯରେ ଏକ ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ ଅନ୍ତର୍ଲିଖ ହେଲେ, ବୃତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ର କଣ୍ଠର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ ହେବ ।
ଅର୍ଥାତ୍, ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ = ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜର କଣ୍ଠର ଦୈର୍ଘ୍ୟ
⇒ AC = 2r = 2\(\sqrt{\frac{x}{\pi}}\) ଏକକ
∴ ଅନ୍ତର୍ଲିଖ ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜର କର୍ପୂର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 2\(\sqrt{\frac{x}{\pi}}\) ଏକକ |

(ii) ବୃତ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବର୍ଗଚିତ୍ର ଅନ୍ତର୍ଲିଖତ ହେଲେ, ବର୍ଗଚିତ୍ରର କର୍ପୂର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ
⇒ AC = 2\(\sqrt{\frac{x}{\pi}}\)
ବର୍ଗଚିତ୍ରର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = କେନ୍ଦ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ / √2 = \(\frac{2 \sqrt{\frac{x}{\pi}}}{\sqrt{2}}\) = \(\sqrt{\frac{2 x}{\pi}}\) ଏକକ

∴ ତ୍ରିଭୁଜର କର୍ପୂର ଦୈର୍ଘ୍ୟ \(\sqrt{\frac{2 x}{\pi}}\) ଏକକ

(iii) ABC ବୃତ୍ତରେ ଏକ ସମବାହୁ ଅନ୍ତର୍ଲିଖ ।
ପରିବୃତ୍ତର କେନ୍ଦ O | ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (OB) = \(\sqrt{\frac{x}{\pi}}\) |
△OBD ରେ m∠OBD = 30°

cos 30° = \(\frac { BD }{ OB }\) ⇒ \(\frac{\sqrt{3}}{2}\) = \(\frac { BD }{ OB }\)
⇒ 2BD = √3OB ⇒ BC= √3OB ⇒ BC = √3 × \(\sqrt{\frac{x}{\pi}}\)
∴ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଦ୍ଵୟର ଅନ୍ତର = \(\sqrt{\frac{3x}{\pi}}\) ଏକକ |

Question 8.
ଦୁଇଟି ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଯଥାକ୍ରମେ 42 ସେ.ମି. ଓ 56 ସେ.ମି. । ଅନ୍ୟ ଏକ ତୃତୀୟ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରପଳ ପ୍ରଥମୋକ୍ତ ବୃତ୍ତଦ୍ୱୟର କ୍ଷେତ୍ରପଳର ସମଷ୍ଟି ସହିତ ସମାନ ହେଲେ ତୃତୀୟ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
ପ୍ରଥମ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = 42 ସେ.ମି. ହେଲେ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = x × (42)² ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = 56 ସେ.ମି. ହେଲେ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = π × (56)² ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ମନେକର ତୃତୀୟ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = R ସେ.ମି. ତେବେ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πR² ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର , πR² = π × (42)² + π × (56)² ⇒ πR² = π (42² + 56²)
R = \(\sqrt{42^2+56^2}\) = \(\sqrt{1764+3136}\) = \(\sqrt{4900}\) = 70 ସେ.ମି. |

Question 9.
ଗୋଟିଏ ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସହିତ ସମାନ । ସେମାନଙ୍କର ପରିସୀମାର ଅନୁପାତ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ a ଏକକ ।
⇒ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = a² ବର୍ଗ ଏକକ
ପୁନଶ୍ଚ, ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ r ଏକକ ହେଲେ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² ବର୍ଗ ଏକକ
ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର , a² = πr² ⇒ \(\frac{a^2}{r^2}\) = \(\frac { π }{ 1 }\) ⇒ \(\frac { a }{ r }\) = √π
∴ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ପରିପାପା / ଦରର ପରିସ୍ = \(\frac{4 a}{2 \pi r}\) = \(\frac{2 a}{\pi r}\) = \(\frac { 2 }{ π }\) × √π = \(\frac{2}{\sqrt{\pi}}\)
∴ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ର ଓ ବୃତ୍ତର ପରିସୀମାର ଅନୁପାତ 2 : √π |

Question 10.
ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 5 ସେ.ମି. । ଏହାର 9 ଗୁଣ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବିଶିଷ୍ଟ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ କେତେ ?
Solution:
ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = 5 ସେ.ମି. ⇒ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = π × (5)² ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ମନେକର ଅନ୍ୟ ଏକ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ସେ.ମି., ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର , лг² = 9 × л × (5)² ⇒ r² = 9 × (5)² ⇒ r = 3 × 5 = 15 ସେ.ମି.
∴ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 15 ସେ.ମି. ।

Question 11.
ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତର ପରିଧ୍ ଯେତେ ଏକକ ଏହାଦ୍ଵାରା ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସେତିକି ବର୍ଗ ଏକକ ହେଲେ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ କେତେ ?
ସମାଧାନ : ମନେକର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ଏକକ
ବୃତ୍ତର ପରିସ୍ = 2πr ଏକକ ଓ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² ବର୍ଗ ଏକକ
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, 2πr = πr², = r = 2 ଏକକ
∴ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 2 ଏକକ ।

Question 12.
ଗୋଟିଏ ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ C ବର୍ଗ ଏକକ । ଏହାର ଅନ୍ତର୍ଲିଖ୍ ଓ ପରିଲିଖ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ କେତେ ?
Solution:
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = C ବର୍ଗ ଏକକ
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = √C ଏକକ

(i) ଗୋଟିଏ ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ବୃତ୍ତଟିଏ ଅନ୍ତର୍ଲିଖ
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = ଅନ୍ତର୍ଲିଖ୍ତ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ ।
ମନେକର ଅନ୍ତର୍ଲିଖ୍ତ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ r ଏକକ ।

∴ √C = 2r ⇒ r = \(\frac{\sqrt{\mathrm{C}}}{2}\) ଏକକ
∴ଅନ୍ତର୍ଲିଖତ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ \(\frac{\sqrt{C}}{2}\) ଏକକ |

(ii) ଏକ ବୃତ୍ତ ମଧ୍ଯରେ ଗୋଟିଏ ବର୍ଗାକାର କ୍ଷେତ୍ର ଅନ୍ତର୍ଲିଖତ ହେଲେ,
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର କର୍ଷର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ ହେବ ।
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର କଣ୍ଠର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = √2 × ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = √2 . √C = √2C ଏକକ

ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ r ଏକକ ହେଲେ, \(\sqrt{2 C}\) = 2r ⇒ r = \(\frac{\sqrt{2 C}}{2}\) = \(\sqrt{\frac{C}{2}}\)
∴ଅନ୍ତର୍ଲିଖତ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ \(\sqrt{\frac{C}{2}}\) ଏକକ |

Question 13.
ପ୍ରମାଣ କର ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଗୋଟିଏ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସହିତ ସମାନ ହେଲେ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଓ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦେଶ୍ୟର ଅନୁପାତ \(\sqrt{\frac{\sqrt{3}}{4 \pi}}: 1\) ହେବ ।
Solution:
ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ r ଏକକ ହେଲେ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² ବର୍ଗ ଏକକ ହେବ । ସମବାହୁ △ ର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ a
ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) a² ବର୍ଗ ଏକକ ହେବ ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, πr² = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) a² ⇒ \(\frac{\mathrm{r}^2}{\mathrm{a}^2}\) = \(\frac{\frac{\sqrt{3}}{4}}{\pi}\) ⇒ \(\frac { r }{ a }\) = \(\sqrt{\frac{\sqrt{3}}{4 \pi}}\)
⇒ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ / ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = \(\frac{\sqrt{\frac{\sqrt{3}}{4 \pi}}}{1}\)
∴ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଓ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନ୍ମପାଦ \(\sqrt{\frac{\sqrt{3}}{4 \pi}}\) : 1 ହେବ ।

Question 14.
ଗୋଟିଏ ଅଦ୍ଧବୃତ୍ତାକାର କ୍ଷେତ୍ରର ପରିସୀମା 252 ସେ.ମି. ହେଲେ ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
ମନେକର ଅଦ୍ଧବୃତ୍ତାକାର କ୍ଷେତ୍ରର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ସେ.ମି. ।
ଅଦ୍ଧବୃତ୍ତାକାର କ୍ଷେତ୍ରର ପରିସୀମା = (πr + 2r) ସେ.ମି. ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, πr + 2r = 252 ⇒ r(\(\frac { 22 }{ 7 }\) + 2) = 252 ⇒ r × \(\frac { 36 }{ 7 }\) = 252
⇒ r = 252 × \(\frac { 7 }{ 36 }\) = 49 ସେ.ମି.
∴ ଅବଦରପାଇ ପେତ୍ରର ପେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\pi \mathrm{r}^2}{2}\) ଜି.ମି. = \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 49 × 49 × \(\frac { 1 }{ 2 }\) = 3773 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

Question 15.
ଗୋଟିଏ ଅଦ୍ଧବୃତ୍ତର ପରିସୀମା ବ୍ୟାସ ଅପେକ୍ଷା 44 ମିଟର ଅଧୂକ ହେଲେ ଅର୍ଥବୃତ୍ତାକାର କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ?
Solution:
ମନେକର ଅର୍ଥବୃତ୍ତାକାର କ୍ଷେତ୍ରର ବ୍ୟାସାର୍ଷ = r ମି. ⇒ ଦ୍ୟାସ = 2r ମି. ଓ ପରିସାମା = (πr + 2r) ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, πr + 2r = 2r + 44
⇒ πr = 44 ⇒ \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r = 44 ⇒ r = \(\frac{44 \times 7}{22}\) = 14 ମି.
∴ ଅବଦରପାଇ ପେତ୍ରର ପେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\pi \mathrm{r}^2}{2}\) ଜି.ମି. = \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 14 × 14 × \(\frac { 1 }{ 2 }\) = 308 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

Question 16.
ଗୋଟିଏ ଅଦ୍ଧବୃତ୍ତାକାର ପଡ଼ିଆର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 2772 ବର୍ଗମିଟର । ଏହି ପଡ଼ିଆକୁ ବାଡ଼ଦ୍ଵାରା ଆବଦ୍ଧ କରିବାକୁ ହେଲେ ମିଟର ପ୍ରତି 37 ପଇସା ଦରରେ କେତେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ ?
Solution:
ମନେକର ଅର୍ଦ୍ଧବୃତ୍ତାକାର ପଡ଼ିଆର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ମି. ।
ଅର୍ବବୃତ୍ତାକାର ପଡ଼ିଆର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\pi r^2}{2}\) ବ.ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, \(\frac{\pi r^2}{2}\) = 2772
⇒\(\frac { 22 }{ 7 }\) × r² = 2772 × 2 ⇒ r² = \(\frac{2772 \times 2 \times 7}{22}\)
⇒ r² = 1764 ⇒ r = 42 ମି.
ଅଦ୍ଧବୃତ୍ତାକାର ପଡ଼ିଆର ପରିସୀମା = (πr + 2r) ମି.
= (\(\frac { 22 }{ 7 }\) × 42 + 2 × 42) ମି.. = (132 + 84) ମି. = 216 ମି.
∴ ପଡ଼ିଆକୁ ବାଡ଼ ଦେବାପାଇଁ ମିଟରକୁ 37 ପଇସା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଲେ 216 ମିଟରକୁ ବାଡ଼ ଦେବାରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ = 216 × 37 ପ. = ଟ. 79.92 |

Question 17.
ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତାକାର ରାସ୍ତାର ବାହାର ଓ ଭିତର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ ଯଥାକ୍ରମେ 56 ସେ.ମି. ଓ 42 ସେ.ମି. । ରାସ୍ତାଟିର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
ବୃତ୍ତାକାର ରାସ୍ତାର ବାହାର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ = 56 ସେ.ମି.
⇒ ବହିଃ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (R) = \(\frac { 56 }{ 2 }\) = 28 ସେ.ମି.
ବୃତ୍ତାକାର ରାସ୍ତାର ଭିତର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ = 42 ସେ.ମି.
⇒ ଅନ୍ତଃ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (r) = \(\frac { 42 }{ 2 }\) = 21 ସେ.ମି.
∴ ରାସ୍ତାର ସେତ୍ରଫଳ = π(R² – r²)
= \(\frac { 22 }{ 7 }\) (28² – 21²) = \(\frac { 22 }{ 7 }\) (784 – 441) = \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 343 = 1078 ଟଟ. ସେ.ମି.

Question 18.
32 ମିଟର ବ୍ୟାସ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତାକାର ବଗିଚା ମଧ୍ଯରେ ତାହାର ସୀମାକୁ ଲାଗି ଗୋଟିଏ ରାସ୍ତା ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି । ରାସ୍ତାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 352 ବର୍ଗମିଟର ହେଲେ ଏହାର ପ୍ରସ୍ଥ କେତେ ?
Solution:
ରାସ୍ତାର ବାହାର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ = 32 ସେ.ମି.
⇒ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = OB = \(\frac { 32 }{ 2 }\) = 16 ମି.
ବାହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = π × (16)² ଟ.ମି.
ମନେକର ଅନ୍ତଃବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ମି.
ଅନ୍ତଃବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = πr² ବର୍ଗ ମି.

∴ ରାସ୍ତାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = π(16² – r²) ବର୍ଗ ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, π(16² – r²) = 352
⇒ \(\frac { 22 }{ 7 }\) (256 – r²) = 352 ⇒ 256 – r² = 352 × \(\frac { 7 }{ 22 }\)
⇒ 256 – r² = 112 ⇒ r² = 144 ⇒ r = 12 ମି. |
∴ ରାସ୍ତାର ପ୍ରମ = (16 – 12) ମି. = 4 ମି. |

Question 19.
ଦୁଇଟି ବୃତ୍ତର ପରିସ୍‌ର ସମଷ୍ଟି 220 ସେ.ମି. । କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଅନ୍ତର 770 ବର୍ଗ ସେ.ମି. । ବୃତ୍ତଦ୍ଵୟର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
ମନେକର ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଯଥାକ୍ରମେ R ସେ.ମି. ଓ r ସେ.ମି. ।
ସେମାନଙ୍କର ପରିସ୍ ଯଥାକ୍ରମେ 2πR ସେ.ମି. ଓ 2πr ସେ.ମି. ।
ସେମାନଙ୍କର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଯଥାକ୍ରମେ πR² ବର୍ଗ ସେ.ମି. ଓ πr² ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, 2лR + 2лг = 220
⇒ 2л (R + r) = 220 ⇒ 2 × \(\frac { 22 }{ 7 }\) (R + r) = 220
⇒ R + r = \(\frac{220 \times 7}{22 \times 2}\) 35 ସେ.ମି. …(i)
ପୁନଶ୍ଚ, лR² – лr² = 770 ⇒ л (R² – r²) = 770
⇒ \(\frac { 22 }{ 7 }\)(R + r) (R – r) = 770
⇒ \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 35 (R – r) = 770 ⇒ R – r = \(\frac{770 \times 7}{22 \times 35}\)
⇒ R – r = 7
(i) ଓ (ii) କୁ ଯୋଗକଲେ, 2R = 42 ସେ.ମି. ⇒ R = 21 ସେ.ମି. ଓ r = 35 – 21 = 14 ସେ.ମି.
∴ ବୃତ୍ତଦ୍ଵୟର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 21 ସେ.ମି. ଓ 14 ସେ.ମି. ।

Question 20.
ଗୋଟିଏ ଲୁହା ତାରକୁ ବର୍ଗକୃତି କଲେ ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରଟିର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 484 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହୁଏ । ଯଦି ଏହାକୁ ବୃତ୍ତାକୃତି କରାଯାଏ ତେବେ ବୃତ୍ତଟିର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ହେବ ?
Solution:
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରଟିର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 484 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରଟିର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = \(\sqrt{484}\) = 284 ସେ.ମି.
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରଟିର ପରିସୀମା = 4 × ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 4 × 22 = 88 ସେ.ମି.
ବୃତ୍ତର ପରିଧ୍ = 88 ସେ.ମି.
ମନେକର ଦରର ବ୍ୟାପାଦ = r ସେ.ମି. ⇒ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 2πr ସେ.ମି. ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, 2πr = 88
⇒ 2 × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r = 88 ⇒ r = \(\frac{88 \times 7}{44}\) = 14 ସେ.ମି.
∴ ବୃତ୍ତଦ୍ଵୟର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = лr² = \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 14 × 14 = 616 ସେ.ମି. |

Question 21.
ଦୁଇଟି ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସର ଅନୁପାତ 4 : 5 । ଯଦି ପ୍ରଥମ ବୃତ୍ତଟିର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 352 ବର୍ଗ ସେ.ମି. କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ = r ଏକକ ହେଲେ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ лr² ବର୍ଗ ଏକକ
ବୃତ୍ତଦ୍ଵୟର ବ୍ୟାସର ଅନୁପାତ 4 : 5 ⇒ ବୃତ୍ତଦ୍ଵୟର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର ଅନୁପାତ 4 : 5
∴ ପ୍ରଥମ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 4x ସେ.ମି. ହେଲେ, ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 5x ସେ.ମି. ।
ପ୍ରଥମ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = л × (4x)² = 16 лx² ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = л × (5x)² = 25 лx² ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, 16лx² = 352 ⇒ лx² = \(\frac { 352 }{ 16 }\) = 22
∴ ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 25 лx² = 25 × 22 = 550 ବର୍ଗ ସେ.ମି. |

Question 22.
ଏକ ବୃତ୍ତାନ୍ତର୍ଲିଖ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 143√3 ସେ.ମି. ହେଲେ, ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ?
Solution:
ବୃତ୍ତାନ୍ତର୍ଲିଖ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 14√3 ସେ.ମି.|
ABC ବୃତ୍ତରେ ଏକ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ଅନ୍ତର୍ଲିଖୁତ । ପରିବୃତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ର O ।
ଆମେ ଜାଣୁ, ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ଅନ୍ତଃକେନ୍ଦ୍ର, ଭରକେନ୍ଦ୍ର ଓ ଲମ୍ବ ବିନ୍ଦୁ ଏକ ଓ ଅଭିନ୍ନ ଅଟେ ।
O ଭରକେନ୍ଦ୍ର । BO = \(\frac { 2 }{ 3 }\) AD
ପୁନଶ୍ଚ ଉଚ୍ଚତା = AD = 143√3 × \(\frac{\sqrt{3}}{2}\) = 21 ସେ.ମି.|
ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = BO = \(\frac { 2 }{ 3 }\) AD = \(\frac { 2 }{ 3 }\) × 21 = 14 ସେ.ମି.|

∴ ଦଉର ଯେତ୍ରଫଳ = лr² = \(\frac { 22 }{ 7 }\) × 14 × 14 = (44 × 14) ଦ.ସେ.ମି. = 616 ଦ.ଗ ସେ.ମି.
△OBD ରେ cos 30° = \(\frac { BD }{ OB }\) ⇒ \(\frac{\sqrt{3}}{2}\) = \(\frac{7 \sqrt{3}}{\mathrm{OB}}\)
⇒ OB = 14 ସେ.ମି.|

Question 23.
ଗୋଟିଏ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ଅନ୍ତଃବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 154 ବର୍ଗ ମି. ହେଲେ, ତ୍ରିଭୁଜର ପରିସୀମା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
ମନେକର ଅନ୍ତଃବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ମି.
ଅନ୍ତଃବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = лr² ବର୍ଗ ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, лr² = 154
⇒ \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r² = 154 ⇒ r² = 154 × \(\frac { 7 }{ 22 }\) = 49
⇒ r = 7 ମି. = OD

ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ଅନ୍ତଃକେନ୍ଦ୍ର, ଭରକେନ୍ଦ୍ର ଓ ଲମ୍ବବିନ୍ଦୁ ଏକ ଓ ଅଭିନ୍ନ ଅଟେ ।
∵ O ଉରକେନ୍ଦୁ | AD = 3OD = 3 × 7 = 21 ମି., ରକତା = AD = 21 ମି.
ପଦ୍ରୁର ବୈଶ୍ୟ (AB) = AD × \(\frac{2}{\sqrt{3}}\) = 21 × \(\frac{2}{\sqrt{3}}\) = 14√3 ମି.|
∴ ତ୍ରିକକର ପର୍ବପାପା = 14√3 × 3 = 42√3 ମି.|

Question 24.
ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତରେ ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଏକ ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ତିନିଗୁଣ । ପ୍ରଥମଟିର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୨ ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହେଲେ ଦ୍ବିତୀୟ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ?
Solution:
ମନେକର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ L ସେ.ମି. ।
ତେବେ ପ୍ରଥମ ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 3L ସେ.ମି. ।
ମନେକର ପ୍ରଥମ ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = r ସେ.ମି.
ପ୍ରଥମ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × 3L × r ⇒ 9 = \(\frac{3 \mathrm{Lr}}{2}\) ⇒ r = \(\frac { 18 }{ 3L }\) = \(\frac { 6 }{ L }\) ସେ.ମି. ।
ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = × Lr = xLx = 3 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
(∵ ଦୁଇଟିଯାକ ବୃତ୍ତକଳା, ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତର ଅଟନ୍ତି ।)
∴ ଦ୍ବିତୀୟ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 3 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

Question 25.
ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତକଳା ଆକାର ବିଶିଷ୍ଟ କୌଣସି କ୍ଷେତ୍ରର ଚାରିପାଖରେ ବାଡ଼ ଦେବାପାଇଁ ମିଟରକୁ ଟ. 1.50 ହିସାବରେ ଟ. 75 ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଲା । ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ 90° ହେଲେ ତାହାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ କେତେ ?
Solution:
ମିଟରକୁ ଟ. 1.50 ହିସାବରେ 75 ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ
= \(\frac { 75 }{ 1.50 }\) = \(\frac{75 \times 100}{150}\) ମି. = 50 ନିଗର ଦାଉ ହେବାରେ
ବୃତ୍ତକଳାର ପରିସୀମା = 50 ମିଟର |
ମନେକର ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ମି. ଓ ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = l ମି.
ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ (θ) = 90°

ଚାପର ଦୈର୍ଘ୍ୟ l = \(\frac{\theta}{180^{\circ}}\) × πr
⇒ l = \(\frac { 90 }{ 180 }\) × \(\frac { 22 }{ 7 }\) × r = \(\frac { 11r }{ 7 }\) ମି.
ବୃତ୍ତକଳାର ପରିମାପ = l + 2r = 50 ମି. ⇒ \(\frac { 11r }{ 7 }\) + 2r = 50
⇒ \(\frac{11 r+14 r}{-7}\) = 50 ⇒ 25r = 50 × 7 ⇒ r = \(\frac{50 \times 7}{25}\) = 14 ମି.
ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 14 ମିଶର |

Question 26.
7 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ତିନୋଟି ବୃତ୍ତ ପରସ୍ପରକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରନ୍ତି । ବୃତ୍ତମାନଙ୍କର ବହିଃସ୍ଥ ମାତ୍ର ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଦଶମିକ ଦୁଇ ସ୍ଥାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସନ୍ତମାନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(√3-1-73, π-3-14)
Solution:
7 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଷ ବିଶିଷ୍ଟ ତିନୋଟି ବୃତ୍ତ ପରସ୍ପରକୁ ଛେଦ କରନ୍ତି ।
ବୃତ୍ତ ତ୍ରୟର ବାହାରେ ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ର PQR ଚିହ୍ନିତ ହୋଇଛି ।
ତିନି ବୃତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ର A, B, C କୁ ଯୋଗକଲେ ଏକ
ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ସୃଷ୍ଟି ହେବ;
କାରଣ AB = BC = CA = 2 × 7 = 14 ସେ.ମି. ।

ତେଣୁ △ABC ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × (14)² = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × 14 × 14 = 49√3 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
ARQ, BPR, CPQ ତିନି ସମାନ ବୃତ୍ତର ସମାନ ବୃତ୍ତକଳା; ପ୍ରତ୍ୟେକର କୋଣ 60° |
∴ ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = △ABC ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ – ତିନି ସମାନ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ସମଷ୍ଟି
= \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × (AB)² – 76.93 = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × (14)² – 76.93 = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × 196 – 76.93
= 1.73 × 49 – 76.93 = 84.77 – 76.93 = 7.84 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

Question 27.
ଅନ୍ତଃବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 12 ସେ.ମି. ଓ ବହିଃବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ 13 ସେ.ମି. ହୋଇଥ‌ିବା ଏକ ବଳୟର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସହ ସମାନ ହେଲେ ବୃତ୍ତଟିର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
ଏଠାରେ ଅନ୍ତଃବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (r) = 12 ସେ.ମି., ବହିଃବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (R) = 13 ସେ.ମି.
∴ ଦଳୀୟର ପ୍ରେତ୍ରଫଳ = π(R² – r²) = π(13² – 12²) = π(13 + 12) (13 – 12) = 25π ଦଶସେ.ମି.
ମନେକର ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = r ସେ.ମି.
ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = лr² ବର୍ଗ ସେ.ମି.
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, лr² = 25л ⇒ r² = 25 ⇒ r = √25 = 5
∴ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = 5 ସେ.ମି.

Question 28.
ଗୋଟିଏ ବୃତ୍ତରେ ଅଙ୍କିତ ଏକ ବୃତ୍ତକଳାର ଚାପ \(\widehat{\mathbf{A X B}}\) ର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ 60° । ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ \(\overline{\mathbf{O A}}\),\(\overline{\mathbf{O B}}\) ଏବଂ
\(\widehat{\mathbf{A X B}}\) କୁ ସ୍ପର୍ଶ କରୁଥିବା ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୨л ବର୍ଗ ଏକକ ହେଲେ,
(i) ପ୍ରଥମ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(ii) OAXB ବୃତ୍ତକଳା ଓ ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଅଙ୍କିତ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଅନୁପାତ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
M\(\widehat{\mathbf{A X B}}\) = 60° ⇒ m∠AOB = 60°
ବୃତ୍ତରେ ଅନ୍ତର୍ଲିଖ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 9л ବର୍ଗ ଏକକ
⇒ лPM² = 9л ⇒ PM² = 9 ⇒ PM = 3 ଏକକ
ପ୍ରଥମ ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = 3 ଏକକ
OP = 2 PM = 2 × 3 = 6 ଏକକ

ବୃତ୍ତକଳାର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (OX) = OP + PX = OP + PM = 6 + 3 = 9 ଏକକ |
ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { 60° }{ 360 }\) × л(9²) = \(\frac { 27л }{ 2 }\) ଏକକ |
∴ ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ / ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\frac{27}{2} \pi}{9 \pi}\) = \(\frac { 27 }{ 18 }\) = \(\frac { 3 }{ 2 }\) = 3:2
∴ ବୃତ୍ତକଳା ଓ ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଅନୁପାତ = 3 : 2 |

Question 29.
8 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ବୃତ୍ତରେ
(i) 8 ସେ.ମି. ପରିମିତ ଜ୍ୟା ଦ୍ୱାରା ଛେଦିତ କ୍ଷୁଦ୍ରତର ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିଶ୍ଚୟ କର ।
(ii) 8√2 ସେ.ମି. ଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଜ୍ୟା ଦ୍ୱାରା ଛେଦିତ କ୍ଷୁଦ୍ରତର ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
(i) ଏଠାରେ △AOB ସମବାହୁ ।
△AOB ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × 8²
= 16√3 = 16 × 1.732 = 27.712 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

OAXB ବୃତ୍ତକଳାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { θ }{ 360° }\) × лr² = \(\frac { 60 }{ 360 }\) × 3.141 × 8²
= 0.5235 × 64 = 33.504 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
∴ କ୍ଷୁଦ୍ରତର ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = (33.504 – 27.712) = 5.792 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

(ii) ପାର୍ଶ୍ଵସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ AB = √2 ସେ.ମି., OA = 8 ସେ.ମି., OB = 8 ସେ.ମି.
= △AOB ଏକ ସମକୋଣୀ ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ । ⇒ m∠AOB = 90°
∴ ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { θ }{ 360° }\) × лr² = \(\frac { 90 }{ 360 }\) × 3.141 × 8 × 8
= 3.141 × 16 = 50.256 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

△AOBର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × 8 × 8 = 32 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
∴ କ୍ଷୁଦ୍ରତର ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= (50.256 – 32) = 18.256 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

Question 30.
20 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବୃତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ରରେ 60° କୋଣ ଉତ୍ପନ୍ନ କରୁଥିବା ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିଶ୍ଚୟ କର । ( √3 − 1.732) (л ~ 3.141)
Solution:
ଏଠାରେ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (r) = 20 ସେ.ମି. ଓ କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥ କୋଣ (θ) = 60°
∴ ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { θ }{ 360° }\) × лr² = \(\frac { 60 }{ 360 }\) × 3.141 × 20 × 20
= 1.047 × 200 = 209.4 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

△AOB ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × 20² = \(\frac { 1.732 }{ 4 }\) × 400
= 173.2 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
∴ କ୍ଷୁଦ୍ରତର ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = (209.4 – 173.2) = 36.2 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
∴ ବୃହତ୍ ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ – କ୍ଷୁଦ୍ରତର ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= л × (20)² – 36·2 = 3·141 × 400 – 36·2 = 1256.4 – 36·2 = 1220-2 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

Question 31.
10 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବୃତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ରରେ 120° କୋଣ ଉତ୍ପନ୍ନ କରୁଥିବା ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିଶ୍ଚୟ କର । (3 ~ 1.732) (≈ 3.141)
Solution:
ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (r) = 10 ସେ.ମି., କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥ କୋଣ (θ) =120°
ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { θ }{ 360° }\) × лr² = \(\frac { 120 }{ 360 }\) × 3.141 × 10 × 10
= 1.047 × 100 = 104.7 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
△AOB ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac { 1 }{ 2 }\) ab sin θ

(ଯେଉଁଠାରେ a = b = 10 ସେ.ମି. ଏବଂ θ = 120°)
= \(\frac { 1 }{ 2 }\) × 10 × 10 × sin 120° = \(\frac { 1 }{ 2 }\) × 10 × 10 × \(\frac{\sqrt{3}}{2}\)
= \(\frac{100 \times 1.732}{4}\) = \(\frac { 173.2 }{ 4 }\) = 43.2 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
∴ କ୍ଷୁଦ୍ରତର ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = (104.7 – 43.3) = 61.4 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
.. ବୃହତ୍ ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = ବୃତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ – କ୍ଷୁଦ୍ରତର ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= π × 10² – 61.4 = 3.141 × 100 – 61.4 = 314·1 – 61.4 = 252·7 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Notes Chapter 9 ୧୯୩୬ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 10 History Notes Chapter 9 ୧୯୩୬ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ

ବିଷୟଭିଭିକ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ:

→ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ :

•  ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ବାସ୍ତବରେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ଜନନୀ, କାରଣ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୮୪୯ ମସିହାରେ କଟକର ତତ୍‌କାଳୀନ କଲେକୁର ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷାର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
• ଓଡ଼ିଆ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭାଷା ନୁହେଁ ବୋଲି ବିଶିଷ୍ଟ ଐତିହାସିକ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଲାଲ ମିତ୍ର ମତ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।
• ଓଡ଼ିଶାର ଗଭର୍ଷର ଗୋଲ୍ସସବରୀ, ଭାଷାବିତ୍ ଜନ୍ ବିମ୍ସ, ବଙ୍ଗର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲେଖକ ବାସୁଦେବ ବନ୍ଦୋପଧ୍ୟାୟ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୋଧୀ ମତ ସପକ୍ଷରେ ନଥିଲେ ।
• ଗଞ୍ଜାମ ଅଞ୍ଚଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବଳବତ୍ତର କରିଥିଲା ‘ଗଞ୍ଜାମ ଉତ୍କଳ ହିତବାଦିନୀ ସଭା’ ।
• ୧୮୯୫ ଜାନୁଆରୀ ୧୫ରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶର ମୁଖ୍ୟ କମିଶନର ସାର୍ ଆଣ୍ଡ୍ରାଫ୍ରେଜର ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ କଚେରୀମାନଙ୍କରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉଚ୍ଛେଦ କରି ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ।
• ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳର ଧରଣୀଧର ମିଶ୍ର, ମଦନମୋହନ ମିଶ୍ର, ବ୍ରଜମୋହନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ ବଳଭଦ୍ର ସୂପକାର ପ୍ରଭୃତି ସଚେତନ ନାଗରିକମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସୁରକ୍ଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ।
• ସେମାନଙ୍କ ଆନ୍ତରିକ ଉଦ୍ୟମ ଓ ଲର୍ଡ କର୍ଜନଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଫଳରେ ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ କଚେରୀରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୯୦୩ ଜାନୁଆରୀ ୧ ରେ ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ କଚେରୀରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପୁନଃ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୯୦୪ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୫ ତାରିଖରେ ଲର୍ଡ କର୍ଜନ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଗଭର୍ଣ୍ଣରଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ଦକ୍ଷିଣରେ ଥିବା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ମିଶାଇବା ପାଇଁ ଏକ ପତ୍ର ଲେଖୁଥିଲେ ।
• ମଧୁବାବୁ ୧୯୦୭ରେ ଇଂଲଣ୍ଡ ଯାତ୍ରାକରି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଭାରତ ଶାସନ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ କର୍ମକର୍ତ୍ତାଙ୍କୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇ ଥିଲେ ।
• ୧୯୧୧ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ମାସରେ ଗଞ୍ଜାମର ଓଡ଼ିଆ ସମାଜର ପ୍ରତିନିଧୁ ଦଳ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ସରକାରଙ୍କୁ ଭେଟି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ଦାବି କରିଥିଲେ ।

→ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ଆନ୍ଦୋଳନ :

• ୧୯୧୨ ଅଗଷ୍ଟ ୧ ତାରିଖରେ ଗଠିତ ହେଲା ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ନାମକ ଏକ ନୂତନ ପ୍ରଦେଶ ।
• ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ‘ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ’ର ଅଷ୍ଟମ ଅଧିବେଶନରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନକୁ ମଧୁବାବୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ।
• ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଦଶମ ଅଧ୍ଵବେଶନ ୧୯୧୪ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୨୬ ଓ ୨୭ ରେ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ ସଭାରେ ଓଡ଼ିଆ ସଭ୍ୟମାନଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅଧିକ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିଥିଲା ।

→ ମଣ୍ଟେଗୁ-ଚେମସ୍କୋର୍ଡ଼ ଖସଡ଼ା :

1. ଭାରତରେ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନର ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ୧୯୧୭ ମସିହାରେ ଭାରତ ସଚିବ ଇ. ଏସ୍. ମଣ୍ଟେଗୁ ଓ ବଡ଼ଲାଟ ଲର୍ଡ ଚେମସ୍କୋର୍ଡ଼ଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା ।
2. ୧୯୧୭ ଡିସେମ୍ବର ୧୧ରେ ‘ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ’ ତରଫରୁ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ସାତଜଣ ସଦସ୍ୟ କଲିକତାଠାରେ ମଣ୍ଟେଗୁ ଓ ଚେମସ୍ଫୋର୍ଡ଼ଙ୍କୁ ଭେଟି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକର ମିଶ୍ରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ଦାବିପତ୍ର ଦେଇଥିଲେ ।
3. ୧୯୧୯ ଭାରତ ଆଇନରେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ପାଇଁ କୌଣସି ସୁବିଧା ରଖାଯାଇନଥିଲା । ଏହା ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ମନରେ ଦୁଃଖ ଦେଇଥିଲା ।

→ ସିହ୍ନା ପ୍ରସ୍ତାବ :

• ୧୯୨୦ ଫେବୃୟାରୀ ୨୦ରେ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ବିଧାୟକ ପରିଷଦରେ ସିହ୍ନା ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ବଙ୍ଗ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶରେ ଥ‌ିବା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ମିଶାଇ ଦିଆଯାଉ ।
  
• କିନ୍ତୁ ବଙ୍ଗ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶ ସରକାର ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବରେ ରାଜି ହୋଇନଥିଲେ ।
• ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଓଡ଼ିଶାକୁ ଏକ-ଉପପ୍ରଦେଶ ପାହ୍ୟା ଦେବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ବିଫଳତା ଓଡ଼ିଆ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ତୀବ୍ରତର କରିଥିଲା।
• ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ପରିଷଦରେ ସଭ୍ୟ ବିଶ୍ଵନାଥ କର ଓ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ବିଧାନ ପରିଷଦରେ ସଭ୍ୟ ଶଶିଭୂଷଣ ରଥ ସମସ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏକ ଶାସନ ଅଧୀନସ୍ଥ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ବନାଥ କରଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ପରିଷଦରେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ।

→ ଫିଲିପ୍-ଡ୍ରଫ କମିଟି :

• ୧୯୨୪ ମସିହାର ଶେଷ ଭାଗରେ ଗଞ୍ଜାମର ଓଡ଼ିଶାରେ ମିଶ୍ରଣ ଦାବିର ଯଥାର୍ଥତା ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବାପାଇଁ ଦୁଇଜଣିଆ କମିଟି ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଏହି କମିଟିରେ ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟସମୂହର ପଲିଟିକାଲ ଏଜେଣ୍ଟ ସି.ଏଲ୍. ଫିଲିପ୍ ଓ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସିର ବେଲା ଜିଲ୍ଲାର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଏ.ସି.ଡଫ୍ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ । ଏହି କମିଟି ଫିଲିପ୍-ଡ଼ଫ୍ କମିଟି ନାମରେ ପରିଚିତ ।
• ଫିଲିଫ୍ – ଡଫ୍ କମିଟି :
  ୧୯୨୪ ମସିହା
• ଏହି କମିଟି ନିକଟରେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ବହୁ ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ମିଶାଇବାପାଇଁ ଦୃଢ଼ ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ଯୁକ୍ତିଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ‘ଫିଲିପ୍-ଡଫ୍ କମିଟି’ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ । ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧ ହେତୁ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରି ନଥିଲା

→ ସାଇମନ କମିଶନ :

1. ୧୯୨୮ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ୩ ତାରିଖରେ ସାଇମନ କମିଶନ ଭାରତରେ ପଦାର୍ପଣ କରିଥିଲେ ।
2. ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ସଭ୍ୟମାନେ ପାଟନାଠାରେ ସାଇମନ କମିଶନଙ୍କୁ ସ୍ଵାଗତ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା ଜଣାଇଥିଲେ ।
3. ସାଇମନ କମିଶନ :
   ୧୯୨୮ ଫେବୃୟାରୀ ୩ରେ ଭାରତରେ ପଦାର୍ପଣ
4. ସାଇମନ କମିଶନ ମାନ୍ଦ୍ରାଜରେ ପହଞ୍ଚିଲା ପରେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ତାଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ବଳିଷ୍ଠ ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
5. ସାଇମନ କମିଶନଙ୍କ ହୃଦ୍‌ବୋଧ ହୋଇଥିଲା ଯେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ଗଠନ ଦାବିର ସଯନ୍ତ୍ର ବିଚାର ଓ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ।

→ ସାଇମନ କମିଶନ :

• ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସମ୍ପର୍କରେ ମତାମତ ଦେବାପାଇଁ ସାଇମନ କମିଶନର ଅନ୍ୟତମ ସଦସ୍ୟ ସି.ଆର୍. ଅଟଲିଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ ସବ୍‌କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଏହାର ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟମାନେ ଥିଲେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଧାୟକ ସଭାର ସଦସ୍ୟ ଡକ୍ଟର ସୁରୱାର୍ଦ୍ଦି ଏବଂ ବିହାର ଓ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନ ପରିଷଦର ଓଡ଼ିଆ ସଦସ୍ୟ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜଦେଓ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ମହାନ୍ତି ।
• ଏହି କମିଟିର ସୁପାରିସ ଥିଲା – ‘ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଦାବି ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଏବଂ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସାର୍ବଜନୀନ ମତ’ । ଏହି ସବ୍ କମିଟି ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନ, ଅନୁଗୁଳ, ବଙ୍ଗର ମେଦିନୀପୁର, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ପ୍ରେସିଡ଼େନ୍ସିର ଗଞ୍ଜାମ ଅଞ୍ଚଳ ଓ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶର ଖଡ଼ିଆଳ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏକତ୍ର କରି ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ କରିବାପାଇଁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲା ।
• କିନ୍ତୁ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧ ଯୋଗୁଁ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରି ନଥିଲା ।

→ ପ୍ରଥମ ଗୋଲ ଟେବୁଲ ବୈଠକ :

• ୧୯୩୦ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୧୨ରୁ ୧୯୩୧ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୧୯ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲଣ୍ଡନଠାରେ ପ୍ରଥମ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଦେଇଥିଲେ ।
• ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ପ୍ରତିନିଧୂପେ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ଏହି ବୈଠକରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
• ସେଠାରେ ସେ ‘ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଦାବି ଓ ଯୁକ୍ତି’’ ନାମକ ଏକ ପୁସ୍ତିକା ବୈଠକର ପ୍ରତିନିଧୂମାନଙ୍କୁ ବିଚରଣ କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୩୧ ଜାନୁଆରୀ ୧୬ ତାରିଖରେ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଏକ ଐତିହାସିକ ଭାଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନର ଯୌକ୍ତିକତା ଉପସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ ।

→ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରସଙ୍ଗ :

1. ୧୯୩୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ ତାରିଖରେ କରାଚୀଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଅଧିବେଶନରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସମ୍ପର୍କରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯାଇଥିଲା ।
2. ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏହି ଦାବି ପ୍ରତି ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ଥନ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।
3. କରାଚୀ ଅଧ୍ଵବେଶନ :
   ୧୯୩୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯
4. ୧୯୩୧ ମେ ୩ ତାରିଖରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଦେଶିକ କଂଗ୍ରେସ ସଭାରେ ଏକ ପୃଥକ୍ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇବାକୁ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବଙ୍କଦ୍ବାରା ଆଗତ ପ୍ରସ୍ତାବ ସର୍ବସମ୍ମତି କ୍ରମେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ।
5. ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ।

→ ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କମିଟି :

• ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କମିଟି : ୧୯୩୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୩ ; ସଦସ୍ୟ : ଏଚ.ଏମ୍. ମେହେଟ୍ଟା, ଟି. ଆର ଫୁକନ୍; ଅଧ୍ୟକ୍ଷ : ସାମୁଏଲ୍‌ ଓ’ଡ଼ନେଲ ।
• ୧୯୩୧ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୩ରେ ଭାରତ ସରକାର ତିନି ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କମିଟି ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ।
• ଏହାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିଲେ ସାମୁଏଲ୍ ଓ’ଡ଼ନେଲ, ଦୁଇ ଜଣ ସଭ୍ୟ ଥିଲେ ବମ୍ବେର ଏଚ. ଏମ୍. ମେହେଟ୍ଟା ଓ ଆସାମର ଟି. ଆର. ଫୁକନ୍ ।
• ଏହାର ସହଯୋଗୀ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେବ, ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ସିହ୍ନା ଓ ସି.ଭି. ଏସ୍. ନରସିଂହ ରାଜୁ ।
• ଓ’ଡ଼ନେଲ କମିଟିର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିପାରି ନଥିଲା ।
• ୧୯୩୨ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୨୧ରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରଠାରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଏକ ଜରୁରୀ ଅଧ୍ଵବେଶନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ତରଫରୁ ଗଠିତ କମିଟି ୧୯୩୨ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୭ ତାରିଖରେ ସିମଳାଠାରେ ବଡ଼ଲାଟ ଲର୍ଡ଼ ୱିଲିଙ୍ଗୁଡ଼ଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରିଥିଲେ ।

→ ସରକାରଙ୍କ ଶ୍ଵେତପତ୍ର :

• ତୃତୀୟ ଗୋଲ ଟେବୁଲ ବୈଠକ ପରେ ଭାରତ ସଚିବ ସାମୁଏଲ୍ ହୋର ୧୯୩୨ ଡିସେମ୍ବର ୨୪ରେ ଏକ ପୃଥକ୍ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ବିଷୟରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୩୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୭ ତାରିଖରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସମ୍ପର୍କରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଏକ ଶ୍ଵେତପତ୍ର ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।
• ଓଡ଼ିଶା ଏକ ରାଜ୍ୟପାଳ ଶାସିତ ପୂର୍ଣାଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶ ରୂପେ ଗଠିତ ହେବ ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୨୧,୫୪୫ ବର୍ଗମାଇଲ୍ ରଖାଯାଇଥିଲା ।
• ୧୯୩୪ ଫେବୃୟାରୀ ୪ରେ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ପରଲୋକ ଗମନ କରିଥିଲେ ।
• ଶ୍ଵେତପତ୍ର ପ୍ରକାଶ :
  ୧୯୩୩ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୭

→ ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି :

1. ୧୯୩୩ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ ବ୍ରିଟିଶ ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟର ଉଭୟ ଗୃହର ୧୬ ଜଣ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ନେଇ ଲର୍ଡ଼ ଲିନ୍‌ଲିଷ୍ଟୋଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
2. ୧୯୩୪ ମସିହାରେ କମିଟିର ଘୋଷଣା ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୨୧,୫୫୫ ବର୍ଗ ମାଇଲରୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୩୨,୬୯୫ ବର୍ଗ ମାଇଲ ହୋଇଥିଲା ।
3. ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି ଗଠନ :
   ୧୯୩୩ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ମାସ ସଦସ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା – ୧୬ ।

→ ୧୯୩୫ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଏବଂ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ :

• ୧୯୩୫ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନର ଧାରା ୨୮୯ ଅନୁସାରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ଓଡ଼ିଶାକୁ ଏକ ନୂତନ ପ୍ରଦେଶ ଭାବରେ ସ୍ବୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
• ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଚିର ଈପ୍‌ସିତ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ୧୯୩୬ ଏପ୍ରିଲ ୧ ତାରିଖରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
• ଓଡ଼ିଶା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶ :
  ୧୯୩୬ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୧ ତାରିଖ ।

ଐତିହାସିକ ଘଟଣାବଳୀ ଓ ସମୟ:

୧୭୫୯ ମସିହା : ଇଂରେଜମାନେ ଗଞ୍ଜାମ ଅଞ୍ଚଳ ଦଖଲ କରି ମାଡ୍ରାସ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସିରେ ମିଶାଇ ଦେଇଥିଲେ ।
୧୭୫୯ ମସିହା : (i) ଇଂରେଜମାନେ ସମ୍ବଲପୁରକୁ ଦଖଲ କରି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶରେ ମିଶାଇ ଦେଇଥିଲେ ।
(ii) କଟକ କଲେକ୍ଟର ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷାର ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥିଲେ ।
୧୭୫୯ ମସିହା : ବଙ୍ଗର ଲେଫ୍‌ଟନାଣ୍ଡ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ସାର ଏସ୍. ସି. ବେଲି ଓଡ଼ିଶା ଭ୍ରମଣରେ ଆସିଥିଲେ ।
୧୮୯୫ ଜାନୁଆରୀ ୧୫ : କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶର ମୁଖ୍ୟ କମିଶନର ଆଣ୍ଡ୍ରାଫ୍ରେଜର ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ କଚେରୀରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉଚ୍ଛେଦ କରି ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ।
୧୯୦୧ ଅଗଷ୍ଟ ମାସ : ସିମୂଳାଠାରେ ଲର୍ଡ଼ କର୍ଜନଙ୍କୁ ସମ୍ବଲପୁରର ନେତୃସ୍ଥାନୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସ୍ମାରକପତ୍ର ପ୍ରଦାନ ।
୧୯୦୩ ଜାନୁଆରୀ ୦୧ : ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ କଚେରୀରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପୁନଃ ପ୍ରଚଳନ ।
୧୯୦୩ ଡିସେମ୍ବର ୦୩ : ରିସ୍‌ଲେ ସର୍କୁଲାର ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।
୧୯୦୪ ଜାନୁଆରୀ ୦୫ : ଲର୍ଡ଼ କର୍ଜନ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଗଭର୍ଣ୍ଣରଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ଥ‌ିବା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଓଡ଼ିଶା ସହ ମିଶାଇବାପାଇଁ ଏକ ପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
୧୯୦୪ ଜୁନ୍ ୨୦ : ମାନ୍ଦ୍ରାଜର ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ଏମ୍ ହାମରିକଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କୁ ପତ୍ର ପ୍ରେରଣ ।
୧୯୦୫ ଜୁଲାଇ ୧୯ : କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶରୁ କିଛି ଅଞ୍ଚଳ ଆସି ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ିଭିଜନ ସହିତ ମିଶିଥିଲା ।
୧୯୦୭ ମସିହା : ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧୁବାବୁଙ୍କର ଇଂଲଣ୍ଡ ଯାତ୍ରା ।
୧୯୧୧ ଡିସେମ୍ବର ୨୭ : ଇଂରେଜ ସରକାର ବଙ୍ଗ ପ୍ରେସିଡେନ୍‌ସିକୁ ଭାଗ ଭାଗ କରିଦେଇଥିଲେ ।
୧୯୧୨ ଅଗଷ୍ଟ ୦୧ : ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ନୂତନ ପ୍ରଦେଶ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
୧୯୧୨ ଏପ୍ରିଲ ୬ ଓ ୭ : ବ୍ରହ୍ମପୁରଠାରେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଅଷ୍ଟମ ଅଧିବେଶନ ଆହୂତ ।

୧୯୧୪ ଡିସେମ୍ବର ୨୬ ଓ ୨୭ : ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ୧୦ମ ଅଧିବେଶନ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିଠାରେ ଆୟୋଜିତ ।
୧୯୧୭ ଡିସେମ୍ବର : ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ତରଫରୁ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ୭ଜଣ ସଭ୍ୟ କଲିକତାଠାରେ ମଣ୍ଡେଗୁ ଚେମସ୍କୋର୍ଡ଼ଙ୍କୁ ସ୍ମାରକ ପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
୧୯୨୦ ଫେବୃୟାରୀ ୨୦ : ସମ୍ରାଟଙ୍କ ବିଧାୟକ ପରିଷଦରେ ସିହ୍ନାଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ ।
୧୯୨୪ ମସିହା : ସାଇମନ କମିଶନ ଭାରତରେ ପଦାର୍ପଣ କରିଥିଲା ।
୧୯୨୮ ଫେବୃୟାରୀ ୦୩ : ସାଇମନ କମିଶନ ଭାରତରେ ପଦାର୍ପଣ କରିଥିଲା ।
୧୯୨୪ ମସିହା : ଲଣ୍ଡନଠାରେ ପ୍ରଥମ ଗୋଲ ଟେବୁଲ ବୈଠକ ବସିଥିଲା ।
୧୯୩୧ ଜାନୁଆରୀ ୧୬ : ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲଣ୍ଡନରେ ଐତିହାସିକ ଭାଷଣ ପ୍ରଦାନ ।
୧୬ ୧୯୩୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ : କରାଚୀଠାରେ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ଅଧିବେଶନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।
୧୯୩୧ ମେ ୩ : ପୃଥକ୍ ଓଡ଼ିଶୀ ପ୍ରଦେଶ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଦେଶିକ କଂଗ୍ରେସ ସଭାରେ ମହତାବଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ ଓ ଗୃହୀତ ।
୧୯୩୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୩ : ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କମିଟି ନିଯୁକ୍ତ ।
୧୯୩୨ ଅଗଷ୍ଟ ୨୧ : ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରଠାରେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଜରୁରୀ ବୈଠକ ଆହୂତ ।
୧୯୩୨ ଡିସେମ୍ବର ୨୪ : ଭାରତ ସଚିବ ସାମୁଏଲ୍ ହୋର୍‌ଙ୍କର ପୃଥକ୍ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ଘୋଷଣା ।
୧୯୩୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୭ : ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସମ୍ପର୍କରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କର ଶ୍ଵେତପତ୍ର ପ୍ରକାଶ ।
୧୯୩୩ ଏପ୍ରିଲ ମାସ : ବ୍ରିଟିଶ ପାର୍ଲାମେଣ୍ଟର ୧୬ ଜଣ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ନେଇ ‘ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି’ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
୧୯୩୪ ଫେବୃୟାରୀ ୪ : ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ପରଲୋକ ଗମନ ।
୧୯୩୬ ଏପ୍ରିଲ ୦୧ : ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଚିର ଈପ୍‌ସିତ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Notes Chapter 7 ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ବିକାଶ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 10 History Notes Chapter 7 ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ବିକାଶ

ବିଷୟଭିଭିକ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ:

• ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ଓଡ଼ିଶା ଇତିହାସରେ ଏକ ଘଟଣାବହୁଳ ବ୍ୟାପାର ।
• ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦ୍ବିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତାର ବିକାଶ ଘଟିଥିଲା ।

→ ଉପକ୍ରମ :

• ମହାନ୍ ଗଙ୍ଗବଂଶୀ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ନରପତିମାନଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ଗଙ୍ଗାଠାରୁ ଗୋଦାବରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଓଡ଼ିଶା ୧୫୬୮ ମସିହାରେ ସ୍ଵାଧୀନତା ହରାଇ ମୁସଲମାନ ଶାସନାଧୀନ ହୋଇଥିଲା ।
• ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମେ ଆଫଗାନ୍ ଏବଂ ପରେ ମୋଗଲ ଓ ମରହଟ୍ଟାମାନେ ଶାସନ କରିବା ପରେ ସର୍ବଶେଷରେ ୧୮୦୩ ମସିହାରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କଦ୍ବାରା ଅଧିକୃତ ହେଲା ।
• ୧୫୫୯ରୁ ୧୫୬୮ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜତ୍ଵ କରିଥିବା ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ଥିଲେ ଓଡ଼ିଶାର ଶେଷ ସ୍ଵାଧୀନ ହିନ୍ଦୁ ରାଜା ।
• ଇଂରେଜ ଶାସନାଧୀନ ଓଡ଼ିଶାରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ଓ ଧର୍ମଧାରା ପ୍ରସାରଲାଭ କରିଥିଲା । ମାତ୍ର ୧୮୬୬ ମସିହାରେ ନଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷର ବୟାବହତା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଚିନ୍ତା ଚେତନାରେ ନୂତନ ଭାବନା ଜାଗ୍ରତ କରାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ନୂତନ ଓଡ଼ିଶା ନିର୍ମାଣ ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖାଇଲା ।

→  ଇଂରେଜ ଶାସନାଧୀନ ଓଡ଼ିଶାରେ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର :

1. ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦ୍ବିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କର ମନୋଭାବ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବାଦ୍ଵାରା ଓଡ଼ିଶାରେ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ଘଟିଲା ।
2. ୧୮୨୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟାନ୍ ଧର୍ମପ୍ରଚାରକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା କଟକରେ ହିତକାରୀ ଦାତବ୍ୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୧୮୪୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର ଏହାର ପରିଚାଳନା ଭାର ନିଜ ହାତକୁ ନେଇଥିଲେ ।
3. ୧୮୩୦ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଆ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଉପେକ୍ଷା ଫଳରେ ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶଧାରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।
4. ୧୮୫୪ ମସିହାରେ ଚାର୍ଲସ୍ ଉଙ୍କ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ସଂସ୍କାର ନିୟମ ପ୍ରଣୟନ ଓ ୧୮୫୭ ମସିହାରେ କୋଲ୍‌କତା ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓଡ଼ିଶାରେ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ଦିଗରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।
5. ୧୮୫୮ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପୁରୀ, କଟକ ଓ ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ମହକୁମାରେ ଥ‌ିବା ତିନିଗୋଟି ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲ ସହ ସରକାରୀ ଓ ସାହାଯ୍ୟପ୍ରାପ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମିଶି ସର୍ବମୋଟ ୩୩ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟ ଥିଲା ।
6. ବିଦ୍ୟାଳୟର ସଂଖ୍ୟାବୃଦ୍ଧି ଓ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସରକାରୀ ଅନୁଦାନ ପ୍ରଦାନ ବହୁ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷାପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ କରିଥିଲା ।
7. ବାସ୍ତବରେ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ଫଳରେ ବିଭାଜିତ ଓଡ଼ିଶାରେ ଶିକ୍ଷିତ ଯୁବକମାନଙ୍କ ମନରେ ଏକ ନବଜାଗରଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
8. ୧୮୬୭ ମସିହାରେ କଟକ ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲକୁ ଉଚ୍ଚ ମାଧ୍ୟମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବା ଇଣ୍ଟରମିଡ଼ିଏଟ୍ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବେ ଉନ୍ନୀତ କରାଗଲା ଏବଂ ଏହା କୋଲକତା ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟ ସହିତ ସହବନ୍ଧିତ ହେଲା ।୧୮୬୮ ଜାନୁୟାରୀ ୨୦ରେ ୬ ଜଣ ଛାତ୍ରଙ୍କୁ ନେଇ ଶିକ୍ଷାଦାନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।
9. ଉତ୍କଳଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ୧୮୬୮ ମସିହାରେ କଟକ ଇଣ୍ଟରମିଡ଼ିଏଟ୍ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଏଫ୍.ଏ. ପାଶ୍ କଲେ ।
10. ୧୮୭୦ ମସିହାରେ କୋଲକତା ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ବି.ଏ. ପାଶ୍ କରି ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ସ୍ନାତକ ହୋଇଥିଲେ । ୧୮୭୩ ମସିହାରେ ଏମ୍.ଏ. ପାଶ୍ କରି ଏବଂ ୧୮୭୮ ମସିହାରେ ବି.ଏଲ୍. ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରି ଯଥାକ୍ରମେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଓ ଆଇନ ଡିଗ୍ରୀ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବାରେ ସେ ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଥିଲେ ।
11. ୧୮୭୬ ମସିହାରେ କଟକରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିବା ଇଣ୍ଟରମିଡ଼ିଏଟ୍ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ନାତକ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରୂପେ ଉନ୍ନୀତ ହୋଇଥିଲା । କମିଶନର ଟି.ଇ. ରେଭେନ୍‌ସାଙ୍କ ନାମରେ ଉକ୍ତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟଟି ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ରେଭେନ୍ସା କଲେଜ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା ।
12. ରେଭେନ୍ସା କଲେଜରେ ଉଚ୍ଚତର ଶିକ୍ଷାଲାଭର ସୁଯୋଗ ପାଇ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏକ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତ ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀ ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ ଯେଉଁମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସଂସ୍କୃତି ତଥା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ।

→ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସମ୍ବାଦପତ୍ରର ବିକାଶ :

• ଓଡ଼ିଶାରେ ଛାପାଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ଓ ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ସହାୟକ ହେଲା ଏବଂ ସାହିତ୍ୟ ଓ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ପ୍ରକାଶନ ସହଜ ହେଲା ।
  
• ୧୮୩୭ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମ ମୁଦ୍ରଣ ଯନ୍ତ୍ର କଟକ ମିଶନ୍ ପ୍ରେସ୍ ନାମରେ ସ୍ଥାପନ କରାଗଲା ।
• ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା, ସମ୍ବାଦବାହିକା, ବୋଧଦାୟିନୀ, ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ ଆଦି ସମ୍ବାଦପତ୍ରର ପ୍ରକାଶନ ହେଲା ।
• ୧୮୬୬ରେ ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ କଟକରୁ ଉତ୍କଳଦୀପିକା, ୧୮୬୮ରେ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ବାଲେଶ୍ବରରୁ ସମ୍ବାଦ ବାହିକା ଓ ବୋଧଦାୟିନୀ, ୧୮୮୯ରେ ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରତ୍ନଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ବାମଣ୍ଡାରୁ ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲା ।
• ଭାଷା ବିବାଦ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟତାଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୮୦୩ ମସିହାରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଓଡ଼ିଶା ଅଧ୍ଵତ ହେବା ପରେ କେବଳ କଟକ, ପୁରୀ ଓ ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲାକୁ ନେଇ ଶାସିତ ହେଉଥିଲା । ପୂର୍ବରୁ ମରହଟ୍ଟାମାନେ ପାର୍ଶୀ ଭାଷାକୁ ରାଜଭାଷା ରୂପେ ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥ‌ିବାରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତି ଭୂଲୁଣ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଇଂରେଜମାନେ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାକୁ ବଙ୍ଗଳାର ଅଂଶରୂପେ ବିବେଚନା କରି ବଙ୍ଗୀୟ ରାଜକର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କଲେ ଯେଉଁମାନେ କି ବଙ୍ଗଳା ଭାଷା ପ୍ରଚାରରେ ନିମଗ୍ନ ରହିଲେ ।

• ୧୮୪୯ ମସିହାରେ କଟକରେ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷାରୂପେ ସ୍ବୀକୃତି ଦିଆଗଲା ।
• ଓଡ଼ିଆ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକର ସ୍ଵଳ୍ପ ଆଳରେ କେତେକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବଙ୍ଗୀୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଓଡ଼ିଶାର ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷା ପ୍ରଚଳନ ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କଲେ । ଫଳରେ ନିଜ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମନରେ ଜାତୀୟ ଚେତନା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ଓଡ଼ିଶାର କେତେକ ବଙ୍ଗଭାଷୀ ମଧ୍ଯରେ ଏ ଦିଗରେ ସମର୍ଥ ଜଣାଇଥିଲେ ।
  
• ମାଡ୍ରାସ୍ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷା ସରକାରୀ ଭାଷାରୂପେ ପ୍ରଚଳିତ ହେବାରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଅବହେଳିତ ହେଲା । ଫଳସ୍ୱରୂପ ଗଞ୍ଜାମର ଓଡ଼ିଆମାନେ ୧୮୭୦ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ରସୁଲକୋଣ୍ଡାଠାରେ ସଭା କରି ସମସ୍ତ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ ହେବା ପାଇଁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଲେ ।
• ପୁନଶ୍ଚ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ହିନ୍ଦୀକୁ ସରକାରୀ ଭାଷାରୂପେ ପ୍ରଚଳନ କରାଗଲା ଓ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନକରାଗଲା । ଏହାକୁ ସେ ଅଞ୍ଚଳର ଜନସାଧାରଣ ବିରୋଧ କଲେ ।
• ‘ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ’ ପତ୍ରିକା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟତା ଜାଗରଣ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ ପ୍ରଯତ୍ନ କଲା । ସମ୍ବଲପୁରବାସୀଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ ଫଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପୁନଃ ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା ।
• ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ଗୋପାଳଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ, ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର, ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ, ରାଧାନାଥ ରାୟ, ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଓ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର ପ୍ରଭୃତି ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପୁରୋଧାଗଣ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଲେଖା ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଶାର ନରନାରୀଙ୍କୁ ଉଦ୍‌ବୁଦ୍ଧ କରିଥିଲେ ।

→ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଠନ :

• ୧୮୮୨ ମସିହାରେ ରାଧାନାଥ ରାୟ, ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ ପ୍ରମୁଖ ମନୀଷୀଗଣ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଉନ୍ନତି ନିମନ୍ତେ କଟକରେ ଉତ୍କଳ ସଭା ନାମକ ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଠନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ଜାତୀୟତାବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ।
• ବାଲେଶ୍ଵରରେ ‘ଉତ୍କଳ ଭାଷା ଉନ୍ନତି ବିଧାୟିନୀ ସଭା’ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• କଟକରେ ‘ଉତ୍କଳ ଭାଷା ଉଦ୍ଦୀପନୀ ସଭା’ ଓ ‘ଉତ୍କଳ ଉଲ୍ଲାସିନୀ ସଭା’ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ବ୍ରହ୍ମପୁର (ଗଞ୍ଜାମ)ରେ ‘ଉତ୍କଳ ହିତବାଦିନୀ ସଭା’ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଉକ୍ତ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟ ଜାଗରଣକୁ ବଳବତ୍ତର କରିଥିଲା ।

→ ଧାର୍ମିକ ନବଜାଗରଣ :

1. ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦ୍ୱିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଶାର ଧର୍ମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନବଚେତନାର ପ୍ରଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା ।
2. ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମ ଓ ବ୍ରାହ୍ମଧର୍ମ ବିରୋଧରେ ଏକ ସଂସ୍କାରଧର୍ମୀ ଧର୍ମରୂପେ ସତ୍ୟ ମହିମା ଧର୍ମର ଆବିର୍ଭାବ ଘଟିଲା ।
3. ମହିମା ଧର୍ମର ପ୍ରଧାନ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଥିଲେ ମହିମା ଗୋସ୍ଵାମୀ ଓ ଭୀମଭୋଇ ଥିଲେ ଏହି ଧର୍ମର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଚାରକ ।
4. ଭୀମଭୋଇଙ୍କ କବିତାଗୁଡ଼ିକ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମନରେ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥ ସେବା, ଜାତିପ୍ରୀତି ଓ ଆତ୍ମବଳି ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ।
5. ଓଡ଼ିଶାରେ ନ’ଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପରେ ଇଂରେଜମାନେ ଅନେକ ଜନହିତକର କାର୍ଯ୍ୟର ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ।

→ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଜନହିତକର କାର୍ଯ୍ୟ:

• ଓଡ଼ିଶାରେ ନ’ଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପରେ ଇଂରେଜମାନେ ଅନେକ ଜନହିତକର କାର୍ଯ୍ୟର ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ।
• କମିଶନର ଟି.ଇ. ରେଭେନ୍ସା ଆଳି ଓ ବାଙ୍କୀଠାରେ ନୂତନ ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ ତଥା ପୁରୁଣା ବନ୍ଧର ମରାମତି କରାଇଥିଲେ । ବାଣିଜ୍ୟର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପକ୍‌କା ସଡ଼କ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଫଳରେ ଓଡ଼ିଶା ଭାରତର ଅନ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ ସହ ସଂଯୋଜିତ ହେବାଦ୍ଵାରା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟ ଭାବନା ଦୃଢ଼ ହୋଇ ପାରିଥିଲା ।
• ୧୮୮୨ ମସିହାରେ ଭାଇସ୍ରାଏ ଲର୍ଡ଼ ରିପନ୍‌ଙ୍କଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରାଗଲା ।
• ସ୍ଥାନୀୟ ଶାସନ ସଂସ୍ଥାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧୂମାନଙ୍କୁ ପଠାଇ ଓଡ଼ିଆମାନେ ରାଜନୀତିକ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିପାରିଲେ ।
• ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ବିଭିନ୍ନ ଅଧ୍ଵଂଶନରେ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଓଡ଼ିଆ ନେତୃସ୍ଥାନୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ଜାତୀୟତା ଜାଗରଣରେ ସହାୟକ ହେଲା ।
• ଏସବୁଦ୍ଵାରା ଓଡ଼ିଆମାନେ ନିଜର ଇତିହାସ ଓ ଐତିହ୍ୟ, ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତି ତଥା ଐକ୍ୟଭାବ ଓ ସଂହତି ସମ୍ପର୍କରେ ଅର୍ଧକ ସଚେତନ ହେଲେ ।

ଐତିହାସିକ ଘଟଣାବଳୀ ଓ ସମୟ:

୧୫୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଓଡ଼ିଶାର ସ୍ଵାଧୀନତା ବିଲୋପ ।
୧୮୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଂରେଜମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଓଡ଼ିଶା ଅଧିକୃତ ।
୧୮୨୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟାନ୍ ଧର୍ମପ୍ରଚାରକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା କଟକରେ ହିତକାରୀ ଦାତବ୍ୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ।
୧୮୩୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଓଡ଼ିଆ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଉପେକ୍ଷା ଫଳରେ ବୌଦ୍ଧିକ ବିକାଶ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ।
୧୮୩୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମ ମୁଦ୍ରଣ ଯନ୍ତ୍ର କଟକ ମିଶନ ପ୍ରେସ୍ ନାମରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ।
୧୮୪୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ହିତକାରୀ ଦାତବ୍ୟ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପରିଚାଳନା ଭାର ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କ ହସ୍ତରେ ନ୍ୟସ୍ତ ।
୧୮୪୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଟକ କଲେକ୍ଟରଙ୍କଦ୍ଵାରା ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାକୁ ସରକାରୀ ଭାଷାଭାବେ ସ୍ବୀକୃତି ପ୍ରଦାନ ।
୧୮୫୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଚାର୍ଲସ୍ ଉଙ୍କ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ସଂସ୍କାର ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ।
୧୮୫୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କୋଲ୍‌କତା ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ।
୧୮୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଓଡ଼ିଶାରେ ପୁରୀ, କଟକ ଓ ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ମହକୁମାରେ ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ।
୧୮୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଟକରେ ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ‘ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା’ ପ୍ରକାଶିତ ।
୧୮୬୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଓଡ଼ିଶାରେ ନଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ।
୧୮୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଟକ ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲ ଉଚ୍ଚ ମାଧ୍ୟମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବା ଇଣ୍ଟରମିଡ଼ିଏଟ୍ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବେ ମାନ୍ୟତାପ୍ରାପ୍ତ ।
୧୮୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଟକର ଇଣ୍ଟରମିଡ଼ିଏଟ୍ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ଆରମ୍ଭ ।

୧୮୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ବାଲେଶ୍ଵରରେ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ‘ସମ୍ବାଦବାହିକା’ ଓ ‘ବୋଧଦାୟିନୀ’ ପ୍ରକାଶିତ ।
୧୮୭୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଭାବେ କୋଲକତା ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସ୍ନାତକ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ ।
୧୮୭୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଗଞ୍ଜାମବାସୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ରସୁଲକୋଣ୍ଡାଠାରେ ସଭାକରି ଏକତ୍ର ହେବାପାଇଁ ଆହ୍ବାନ ।
୧୮୭୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କର ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ ।
୧୮୭୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଟକର ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବା ଇଣ୍ଟରମିଡ଼ିଏଟ୍ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ନାତକ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ରୂପେ ମାନ୍ୟତାପ୍ରାପ୍ତ ।
୧୮୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କର ବି.ଏଲ୍. ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ ।
୧୮୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଲର୍ଡ଼ ରିପନ୍‌ଙ୍କଦ୍ୱାରା ‘ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା’ ପ୍ରଣୟନ ।
୧୮୮୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରତ୍ନଙ୍କଦ୍ୱାରା ବାମଣ୍ଡାରୁ ‘ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ’ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ପ୍ରକାଶିତ ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Notes Chapter 10 ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ପ୍ରତିଷ୍ଠା will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 10 History Notes Chapter 10 ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ପ୍ରତିଷ୍ଠା

ବିଷୟଭିଭିକ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ:

→ ନୂତନ ଓଡ଼ିଶା ଗଠନ :

• ଅନେକ ଘାତ ପ୍ରତିଘାତ ଦେଇ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଆନ୍ଦୋଳନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ୧୯୩୬ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୧ ତାରିଖରେ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଓ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତିଙ୍କର ସ୍ଵପ୍ନ ବାସ୍ତବରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୯୩୫ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନରେ ଓଡ଼ିଶାକୁ ନୂତନ ପ୍ରଦେଶ ଭାବରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ସ୍ବୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
• କଟକ, ପୁରୀ, ବାଲେଶ୍ଵର, ସମ୍ବଲପୁର, ଗଞ୍ଜାମ ଓ କୋରାପୁଟ ଆଦି ୬ଟି ଜିଲ୍ଲାକୁ ନେଇ ଏହି ନୂତନ ପ୍ରଦେଶ ଗଠିତ ହେଲା ।
• ନୂତନ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ଆୟତନ ୩୨,୬୯୫ ବର୍ଗମାଇଲ ଓ ଜନସଂଖ୍ୟା ୮,୦୪୩,୬୮୧ ଥିଲା । କଟକ
• କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶରୁ ଖଡ଼ିଆଳ, ପଦ୍ମପୁର; ବିଶାଖାପାଟଣା ଏଜେନ୍‌ସିରୁ ଜୟପୁର ଜମିଦାରୀ ଓ ପଟାଙ୍ଗୀ; ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ପ୍ରେସିଡ଼େସିରୁ ଘୁମୁସର, ଆସ୍କା, ସୋରଡ଼ା, କୋଦଳା ଓ ଛତ୍ରପୁର ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ମିଶିଯାଇଥିଲା ।
• ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଆକାଂକ୍ଷିତ ମେଦିନୀପୁର, ଫୁଲଝର, ସୋମପେଟା, ମଞ୍ଜୁଷା ଆଦି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଶା ବାହାରେ ରହିଗଲା ।
• ରେଭେନ୍ସା କଲେଜର ହଲ୍‌ରେ ୧୯୩୬ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୧ତାରିଖରେ ଏକ ଆଡ଼ମ୍ବରପୂର୍ଣ ଉତ୍ସବରେ ନୂତନ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଉଦ୍‌ଘାଟିତ ହେଲା ।
• ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟପାଳ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ପାଟନା ହାଇକୋର୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ସାର୍ କୋଟନେ ଟେରେଲା ତାଙ୍କୁ ଶପଥପାଠ କରାଇଥିଲେ ।
• କଟକର ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗରେ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେଓ ଏକ ବିଶାଳ ଭୋଜିର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ ।

→ ପ୍ରଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା :

• ନିର୍ବାଚିତ ସରକାର ଗଠିତ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନୂତନ ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନ ଦାୟିତ୍ଵ ରାଜ୍ୟପାଳ ଓ ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ମନୋନୀତ ୨୦ ଜଣ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଏକ ଉପଦେଷ୍ଟା ପରିଷଦ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ରାଜ୍ୟପାଳ ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନମୁଖ୍ୟ ରହିଲେ ଏବଂ ଉପଦେଷ୍ଟା ପରିଷଦର ଉପସଭାପତି ଭାବେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ମହାନ୍ତିଙ୍କୁ ମନୋନୀତ କରାଗଲା ।
• ଏହି ପରିଷଦକୁ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପୂର୍ବରୁ ଏକ ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଧାନସଭାରେ କୌଣସି ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରତିନିଧୂ କରିଥିବା ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧୭ ଜଣଙ୍କୁ ଓ ୩ ଜଣ ସରକାରୀ ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ମନୋନୀତ କରାଗଲା ।
• ୧୯୩୩ ଜୁନ୍ ୨୪ରେ ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍‌ଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟିରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ସମେତ ୯ ଜଣ ସଭ୍ୟ ଥିଲେ ।
• ଏହି କମିଟି ୧୯୩୩ ଡିସେମ୍ବର ୨୦ରେ ନୂତନ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଦେଇଥ‌ିବା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସ୍ତାବ ନୂତନ ଓଡ଼ିଶାର ଶାସନରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ଏହି କମିଟିର ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ପରାମର୍ଶ ଓ ସକ୍ରିୟ ସହଯୋଗ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ଦିଗରେ ଶେଷ ଔପଚାରିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା ।

→ ପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚନ :

1. ୧୯୩୫ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଧାନସଭା ପାଇଁ ୧୯୩୭ ମସିହାରେ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା । ଛପନଟି ଆସନ ନିର୍ବାଚିତ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ପାଇଁ ଚାରିଟି ଆସନ ମନୋନୀତ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା ।
2. ନିର୍ବାଚନରେ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ, ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଜାତୀୟ ଦଳ,କନିକା ରାଜା ଶୈଳେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜଦେଓଙ୍କ ସଂଯୁକ୍ତ ଦଳ ଓ ଖଲ୍ଲିକୋଟ ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମର୍ଦ୍ଦରାଜଙ୍କ ସ୍ଵାଧୀନଦଳ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ।
3. ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ୩୬ଟି, ଜାତୀୟ ଦଳ ୪ଟି, ସଂଯୁକ୍ତ ଦଳ ୬ଟି ଓ ବାକି ୧୦ଟି ଆସନରେ ସ୍ଵାଧୀନ ଦଳ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦଳୀୟ ପ୍ରାର୍ଥୀ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ ।

→ ସରକାର ଗଠନ :

• ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ଏକକ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ଦଳ ହୋଇଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇନଥିଲା ।
• ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଭାବେ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ନିମନ୍ତ୍ରଣକ୍ରମେ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେବ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ସଭ୍ୟଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ ୧୯୩୭ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୧ ତାରିଖରେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କଲେ ।
• କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେଲେ ଏବଂ ମାନ୍ଧାତା ଗୋରାଚାନ୍ଦ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ ମୌଲବୀ ଲତିଫୁର ରେହମନ୍ ଏହି ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଦୁଇଜଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ।
• ପରେ କଂଗ୍ରେସ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କରିବାକୁ ରାଜି ହେବାରୁ ୧୯୩୭ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୧୩ ତାରିଖରେ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ।
  
• ୧୯୩୭ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୧୯ ତାରିଖ ଦିନ ବିଶ୍ବନାଥ ଦାସ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କାନୁନ୍‌ଗୋ ଓ ବୋଧରାମ ଦୁବେ ଏହି ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଦୁଇଜଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ।
• ଚାରିଜଣ ପାର୍ଲାମେଣ୍ଟାରୀ ସେକ୍ରେଟେରୀଭାବେ ଯଦୁମଣି ମଙ୍ଗରାଜ, ଜଗନ୍ନାଥ ମିଶ୍ର, ପ୍ୟାରିଶଙ୍କର ପଟ୍ଟନାୟକ, ଓ ରାଧାକୃଷ୍ଣ ବିଶ୍ଵାସରାୟ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୩୭ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୨୮ ତାରିଖରେ ରେଭେନ୍ସା କଲେଜ୍ ହଲ୍‌ରେ ପ୍ରଥମ ବିଧାନସଭାର ପ୍ରଥମ ଅଧୁବେଶନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ବାଚସ୍ପତି ଭାବେ ମୁକୁନ୍ଦପ୍ରସାଦ ଦାସ ଓ ପ୍ରଥମ ଉପବାଚସ୍ପତି ଭାବେ ନନ୍ଦକିଶୋର ଦାସ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧନୀତି ବିରୋଧରେ ପ୍ରତିବାଦ କରି ବିଶ୍ବନାଥ ଦାସଙ୍କ କଂଗ୍ରେସ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ୧୯୩୯ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ମାସରେ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ ।
• ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଇସ୍ତଫା ଦେବାରୁ ୧୯୩୫ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନର ଧାରା ୯୩ ଅନୁଯାୟୀ ରାଜ୍ୟପାଳ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଶାସନ ଦାୟିତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ କଲେ ।

• ୧୯୪୧ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୧ ତାରିଖରେ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍‌ଙ୍କ ପରେ ଉଇଲିୟମ୍ ଲୁଇସ୍ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜ୍ୟପାଳ ଦାୟିତ୍ଵ ନେଲେ ।
• ୧୯୪୧ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୨୪ ତାରିଖରେ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ଦ୍ବିତୀୟଥର ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କରିଥିଲେ । ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ଓ ମୌଲବୀ ଅବଦୁସ୍ ଶୋଭନ୍ ଖାଁ ମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ଯୋଗ ଦେଲେ ।
• ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ କଟକ ଭେଷଜ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ସମ୍ଭବ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୯୪୪ ମସିହା ଜୁନ୍ ୨୯ ତାରିଖରେ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଲେ ।
• ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମାପ୍ତି ପରେ ୧୯୪୬ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୩ ତାରିଖରେ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ସହିତ ନବକୃଷ୍ଣ ଚୌଧୁରୀ, ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କାନୁନ୍‌ଗୋ, ରାଧାକୃଷ୍ଣ ବିଶ୍ଵାସରାୟ ଓ ଅନ୍ୟ ଚାରିଜଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କଲେ ।
• ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ଭାରତକୁ ଆସିଥିବା କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମିଶନ୍ ନିକଟରେ ଓଡ଼ିଶାର ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ ମିଶ୍ରଣ ସପକ୍ଷରେ ଦୃଢ଼ ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ୧୯୪୬ ମସିହାରୁ ୧୯୫୦ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ସମୟରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା ଗଡ଼ଜାତ ମିଶ୍ରଣ, ହୀରାକୁଦ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନାର ଆରମ୍ଭ ଓ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଓଡ଼ିଶାର ନୂଆ ରାଜଧାନୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ।

ଐତିହାସିକ ଘଟଣାବଳୀ ଓ ସମୟ:

୧୯୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁନ୍ ୨୪) ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍‌ଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟି ଗଠିତ ।
୧୯୩୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ପ୍ରଣୀତ ।
୧୯୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଏପ୍ରିଲ୍ ୧) ନୂତନ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ରେଭେନ୍ସା କଲେଜ୍ ହଲ୍‌ରେ ଉଦ୍‌ଘାଟିତ ।
୧୯୩୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଧାନସଭା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ସ୍ଥିରୀକୃତ ।
୧୯୩୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜାନୁୟାରୀ ୧୮ରୁ ୨୩) ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଧାନସଭା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।
୧୯୩୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଏପ୍ରିଲ୍ ୧) ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ଗଠନ ।
୧୯୩୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁଲାଇ ୧୩) ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଇସ୍ତଫା ।

୧୯୩୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁଲାଇ ୧୯) ବିଶ୍ଵନାଥ ଦାସଙ୍କ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ ।
୧୯୩୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁଲାଇ ୨। ) ପ୍ରଥମ ବିଧାନସଭାର ପ୍ରଥମ ଅଧ‌ିବେଶନ ରେଭେନ୍ସା କଲେଜ୍ ହଲ୍‌ରେ ଆହୂତ ।
୧୯୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ନଭେମ୍ବର) କଂଗ୍ରେସ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳର ଇସ୍ତଫା ।
୧୯୪୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଏପ୍ରିଲ୍ ୧) ଉଇଲିୟମ୍ ଲୁଇସ୍‌ଙ୍କର ଓଡ଼ିଶାର ରାଜ୍ୟପାଳ ଭାବେ ଦାୟିତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ ।
୧୯୪୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ନଭେମ୍ବର ୨୪) ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ କଂଗ୍ରେସ ବିଧାୟକଙ୍କ ସହାୟତାରେ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତିଙ୍କର ମିଳିତ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ଗଠନ ।
୧୯୪୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁନ୍ ୨୯) ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତିଙ୍କର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ।
୧୯୪୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୩) ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବଙ୍କର ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ ।
୧୯୪୬ରୁ ୧୯୫୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହ ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Solutions Algebra Chapter Chapter 6 ଅନୁପାତ ଓ ସମାନୁପାତ Ex 6 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Maths Solutions Algebra Chapter 6 ଅନୁପାତ ଓ ସମାନୁପାତ Ex 6

Question 1.
ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(i) a : b = 3 : 4, b : c = 5 : 6, c : d = 11 : 9 ହେଲେ, a : d = _______ (65 : 84, 30 : 40, 55 : 72, 45 : 63)
ସମାଧାନ:
55 : 72

(ii) \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}=\frac{c}{d}=\frac{2}{5}\) ହେଲେ, \(\frac{a}{d}\) = ______ (\(\frac{4}{25}, \frac{5}{2}, \frac{8}{125}, \frac{2}{25}\))
ସମାଧାନ:
\(\frac{8}{125}\)

(iii) p : q :: r : s ହେଲେ, p : r = ______ (q : s, s : q, p : s, q : r)
ସମାଧାନ:
q : s
\(\frac{\mathrm{p}}{\mathrm{q}}=\frac{\mathrm{r}}{\mathrm{s}} \Rightarrow \frac{\mathrm{p}}{\mathrm{r}}=\frac{\mathrm{q}}{\mathrm{s}}\)

(iv) a : b = 2 : 3 ହେଲେ, (4a + b) : (2a + 3b) = _______ (3 : 5, 5 : 8, 7 : 9, 11 : 13)
ସମାଧାନ:
11 : 13
\(\frac{4 a+b}{2 a+3 b}=\frac{4\left(\frac{a}{b}\right)+1}{2\left(\frac{a}{b}\right)+3}=\frac{4 \times \frac{2}{3}+1}{2 \times \frac{2}{3}+3}=\frac{8+8}{4+9}=\frac{11}{13}\)
∴ (4a + b) : (2a + 3b) = 11 : 13

(v) 2x = 3y = 4z ହେଲେ, x : y : z = ______ (2 : 3 : 4, 6 : 4 : 3, 2 : 3 : 4, 4 : 3 : 2)
ସମାଧାନ:
6 : 4 : 3
2x = 3y = 4z = k (ମନେକର) x = \(\frac{k}{2}\), y = \(\frac{k}{3}\), z = \(\frac{k}{4}\)
(x : y : z = \(\frac{k}{2}\) : \(\frac{k}{3}\) : \(\frac{k}{4}\) = 6k : 4k : 3k = 6 : 4 : 3

(vi) x : y = 2 : 5, y : z = 3 : 4 ହେଲେ, x : y : z = _______ (20 : 15 : 6, 6 : 15 : 20, 2 : 5 : 3, 5 : 3 : 4)
ସମାଧାନ:
6 : 15 : 20
\(\frac{x}{y}=\frac{2}{5}=\frac{2 \times 3}{5 \times 3}=\frac{6}{15}, \frac{y}{z}=\frac{3}{4}=\frac{3 \times 5}{4 \times 5}=\frac{15}{20}\)
∴ x : y : z = 6 : 15 : 20

(vii) 3 : (k + 2) :: 5 : (k + 4) ହେଲେ, k = ________ (2, 4, 1, 6)
ସମାଧାନ:
1
\(\frac{3}{k+2}=\frac{5}{k+4}\) ⇒ 3 (k + 4) = 5(k + 2)
⇒ 3k + 12 = 5k + 10 ⇒ 2k = 2 ⇒ k = 1

Question 2.
ନିମ୍ନ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଠିକ୍ ବା ଭୁଲ୍ ଦର୍ଶାଅ ।

(i) a, b, c, d ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, ସମସ୍ତ ରାଶି ଏକ ଜାତୀୟ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ସମାଧାନ:
ଭୂଲ
a, b, c, d ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, ସମସ୍ତ ରାଶି ସମଜାତୀୟ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ଉକ୍ତିଟି ଭୁଲ ଅଟେ ।
କାରଣ –2 ମିଟର ଓ 5 ମିଟର ଅନୁପାତ ଯାହା 2 kg ଓ 5 kg, 2 sec ଓ 5 sec, 2 ଟନ୍ ଓ 5 ଟନ୍‌ର ଅନୁପାତ ତାହା । ତେଣୁ ସମାନୁପାତ ପାଇଁ ରାଶିଗୁଡ଼ିକ ସମଜାତୀୟ ହେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ ।

(ii) a, b, c, d ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, ସେମାନେ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।
ସମାଧାନ:
ଭୂଲ
ଉକ୍ତିଟି ଭୁଲ ଅଟେ ।
କାରଣ – 5, 10, 7, 14 ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ ସେମାନେ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ନୁହଁନ୍ତି ।
ଅଥ।ତ୍ \(\frac{5}{10} \neq \frac{10}{7} \neq \frac{7}{14}\)

(iii) କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତରେ ସମସ୍ତ ରାଶି ଏକ ଜାତୀୟ ହେବେ ।
ସମାଧାନ:
ଠିକ୍
ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ଅଟେ ।
କାରଣ – କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀରେ ପ୍ରଥମ-ଦ୍ୱିତୀୟ, ଦ୍ୱିତୀୟ-ତୃତୀୟ ରାଶି ମଧ୍ୟରେ ପରସ୍ପର ସମ୍ପର୍କ ଥାଏ, ତେଣୁ ରାଶିଗୁଡ଼ିକ ସମଜାତୀୟ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

(iv) ଚାରୋଟି ରାଶି କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, ପ୍ରଥମ ଓ ଚତୁର୍ଥର ଅନୁପାତ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଓ ତୃତୀୟର ଘନାନୁପାତ ସହିତ
ସମାଧାନ:
ଠିକ୍
ମନେକର a, b, c ଓ d କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ।
⇒ \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}=\frac{c}{d}\) ⇒ ac = b², bd = c², ad = bc
ପ୍ରମାଣ କରିବା, \(\frac{a}{d}=\frac{b^3}{c^3}\)
ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବ = \(\frac{b^3}{c^3}=\frac{b^2 \cdot b}{c^2 \cdot c}=\frac{a c b}{b d c}=\frac{a}{d}\) = L.H.S ∴ ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ଅଟେ ।
ବିକକ୍ପ ପ୍ରମାଳା \(\frac{a}{d}=\frac{a}{b} \times \frac{b}{c} \times \frac{c}{d}=\left(\frac{b}{c}\right)^3 \quad\left[∴ \frac{a}{b}=\frac{c}{d}=\frac{b}{c}\right]\)

(v) ତିନୋଟି ରାଶି କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ ପ୍ରଥମ ଓ ତୃତୀୟର ଅନୁପାତ, ଦ୍ଵିତୀୟ ଓ ତୃତୀୟର ବର୍ଗାନୁପାତ ସହିତ ସମାନ ।
ସମାଧାନ:
ଠିକ୍
ମନେକର a, b ଓ c କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ । ପ୍ରମାଣ କରିବା \(\frac{a}{c}=\frac{b^2}{c^2}\)
a, b ଓ c କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ⇒ \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}\) ⇒ b² = ac
ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବ = \(\frac{b^2}{c^2}=\frac{a c}{c^2}=\frac{a}{c}\) = ବାମପାର୍ଶ୍ବ ∴ ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ଅଟେ ।

(vi) ଚାରୋଟି ରାଶି କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ଵିତୀୟର ଅନୁପାତ, ପ୍ରଥମ ଓ ତୃତୀୟର ଉପବର୍ଗାନୁପାତ ସହିତ ସମାନ ।
ସମାଧାନ:
ଠିକ୍
ମନେକର a, b, c, d କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ⇒ \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}=\frac{c}{d} \Rightarrow \frac{a}{b}=\frac{b}{c}\) ⇒ b² = ac
ପ୍ରମାଣ କରିବା \(\frac{a}{b}=\frac{\sqrt{a}}{\sqrt{c}}\)
ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବ = \(\frac{\sqrt{a}}{\sqrt{c}}=\sqrt{\frac{a c}{c^2}}=\sqrt{\frac{b^2}{c^2}}=\frac{b}{c}=\frac{a}{b}\)
∴ ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ଅଟେ ।

(vii) a, b, c କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, a + 2, b + 2, c + 2 ମଧ୍ଯ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।
ସମାଧାନ:
ଭୂଲ
a, b, c ରାଶିତ୍ରୟ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ \(\frac{a+2}{b+2}=\frac{b+2}{c+2}\) ଉକ୍ତିଟି ଭୁଲ୍ ।
କାରଣ 2, 4, 8 କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ କିନ୍ତୁ \(\frac{2+2}{4+2} \neq \frac{4+2}{8+2}\) ∴ ଉକ୍ତିଟି ଭୁଲ୍ ଅଟେ ।

(viii) ଚାରୋଟି ରାଶି କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, ସେମାନଙ୍କର ବ୍ୟସ୍ତାନୁପାତଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।
ସମାଧାନ:
ଠିକ୍
a, b, c, d କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}=\frac{c}{d} \Rightarrow \frac{b}{a}=\frac{c}{b}=\frac{d}{c}\)
∴ ଉକ୍ତିଟି ଭୁଲ୍ ଅଟେ ।

Question 3.
ନିମ୍ନ ରାଶିମାନଙ୍କର ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।

{\(\frac{a}{b}=\frac{c}{d}\) ରେ ‘d’ ରାଶି a, b, cର ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାଢ।}

(i) 5, 7, 15
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ x  ∴ 5, 7, 15 ଓ x ସମାନୁପାତୀ
⇒ \(\frac{5}{7}=\frac{15}{x}\) ⇒ 5x = 15 × 7 ⇒ x = \(\frac{15 \times 7}{5}\) = 21
∴ ନିର୍ଦେୟ ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ 21 ।

(ii) 0.1, 0.01, 0.001
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ x  ∴ 0.1, 0.01, 0.001 ଓ x ସମାନୁପାତୀ
⇒ \(\frac{0.1}{0.01}=\frac{0.001}{x} \Rightarrow \frac{10}{1}=\frac{1}{1000 x}\) ⇒ 10000x =1 ⇒ x = \(\frac{1}{10000}\) = 0.0001
∴ ନିର୍ଦେୟ ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ 0.0001 ।

(iii) a, a²b, a²b²
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ x  ∴ a, a²b, a²b² ଓ x ସମାନୁପାତୀ
⇒ \(\frac{a}{a^2 b}=\frac{a^2 b^2}{x}\) ⇒ ax = a⁴b³ ⇒ x = \(\frac{a^4 b^3}{a}\) = a³b³
∴ ନିର୍ଦେୟ ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ a³b³ ।

(iv) a² – b², a + b, a – b
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ x  ∴ a² – b², a + b, a – b ଓ x ସମାନୁପାତୀ
⇒ \(\frac{a^2-b^2}{a+b}=\frac{a-b}{x} \Rightarrow \frac{(a+b)(a-b)}{a+b}=\frac{a-b}{x}\) ⇒ x = 1
∴ ନିର୍ଦେୟ ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ 1 ।

(v) a² + 5a + 6, 3a + 6, 4a + 12
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ x  ∴ a² + 5a + 6, 3a + 6, 4a + 12 ଓ x ସମାନୁପାତୀ
⇒ \(\frac{a^2+5 a+6}{3 a+6}=\frac{4 a+12}{x} \Rightarrow \frac{(a+2)(a+3)}{3(a+2)}=\frac{4(a+3)}{x}\) ⇒ x = 12
∴ ନିର୍ଦେୟ ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ 12 ।

(vi) a³ – b³, a⁴ + a²b² + b⁴, a – b
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ x  ∴ a³ – b³, a⁴ + a²b² + b⁴, a – b ଓ x ସମାନୁପାତୀ
⇒ \(\frac{a^3-b^3}{a^4+a^2 b^2+b^4}=\frac{a-b}{x} \Rightarrow \frac{(a-b)\left(a^2+a b+b^2\right)}{\left(a^2+a b+b^2\right)\left(a^2-a b+b^2\right)}=\frac{a-b}{x}\)
⇒ x(a – b) = (a – b) (a² – ab + b²) ⇒ x = a² – ab + b²
∴ ନିର୍ଦେୟ ଚତୁର୍ଥ ସମାନୁପାତୀ (a² – ab + b²) ।

Question 4.
ଦତ୍ତ ରାଶିମାନଙ୍କର ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।

{\(\frac{a}{b}=\frac{c}{d}\) ହେଲେ a, bର ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ c ହେବ ।}

(i) 9, 15
ସମାଧାନ:
ମନେକର ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ x ∴ 9, 15 ଓ x କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ।
⇒ \(\frac{9}{15}=\frac{15}{x}\) ⇒ 9x = 225 ⇒ x = \(\frac{225}{9}\) ⇒ x = 25
∴ ନିର୍ଦେୟ ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ 25 

(ii) a²b, ab²
ସମାଧାନ:
ମନେକର ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ x ∴ a²b, ab² ଓ x କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ।
⇒ \(\frac{a^2 b}{a b^2}=\frac{a b^2}{x}\) ⇒ x = \(\frac{a b^2 \times a b^2}{a^2 b}\) = b³
∴ ନିର୍ଦେୟ ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ b³

(iii) x² – y², x + y
ସମାଧାନ:
ମନେକର ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ x ∴ x² – y², x + y ଓ x କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ।
⇒ \(\frac{x^2-y^2}{x+y}=\frac{x+y}{a} \Rightarrow \frac{(x+y)(x-y)}{x+y}=\frac{x+y}{a} \Rightarrow a=\frac{x+y}{x-y}\)
∴ ନିର୍ଦେୟ ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ \(\frac{x+y}{x-y}\)

(iv) \(\frac{a}{b}+\frac{b}{a}, \sqrt{\mathbf{a}^2+b^2}\)
ସମାଧାନ:
ମନେକର ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ x ∴ \(\frac{a}{b}+\frac{b}{a}, \sqrt{\mathbf{a}^2+b^2}\) ଓ x କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ।
⇒ \(\frac{\frac{a}{b}+\frac{b}{a}}{\sqrt{a^2+b^2}}=\frac{\sqrt{a^2+b^2}}{x} \Rightarrow\left(\frac{a^2+b^2}{a b}\right)\) x = a² + b² ⇒ x = ab
∴ ନିର୍ଦେୟ ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ ab

Question 5.
ନିମ୍ନ ରାଶିମାନଙ୍କର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।

{\(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}\) ହେଲେ a ଓ c ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ b }

(i) 9, 25
ସମାଧାନ:
ମନେକର ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ x ∴ 9, 25 ଓ x କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ।
⇒ \(\frac{9}{x}=\frac{x}{25}\) ⇒ x² = 25 × 9 ⇒ x = ± 15
∴ ନିର୍ଦେୟ ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ ± 15

(ii) 4a²b, 9bc²
ସମାଧାନ:
ମନେକର ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ x ∴ 4a²b, 9bc² ଓ x କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ।
⇒ \(\frac{4 a^2 b}{x}=\frac{x}{9 b c^2}\) ⇒ x² = 36a²b²c² ⇒ x = ± 6abc
∴ ନିର୍ଦେୟ ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ ± 6abc

(iii) (a – b)(a + b)³, (a + b)(a – b)³
ସମାଧାନ:
ମନେକର ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ x ∴ (a – b)(a + b)³, (a + b)(a – b)³ ଓ x କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ।
⇒ \(\frac{(a-b)(a+b)^3}{x}=\frac{x}{(a+b)(a-b)^3}\) ⇒ x² = (a – b)⁴(a + b)⁴
⇒ x = ± (a – b)²(a + b)² ⇒ x = + [(a – b)(a + b)]² = ± (a² – b²)²
∴ ନିର୍ଦେୟ ତୃତୀୟ ସମାନୁପାତୀ ± (a² – b²)²

Question 6.

{a ଓ c ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ b ହେଲେ \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}\) ହେବ ।}

(i) (2 + a) ଓ (5 + a) ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ (3 + a) ହେଲେ, a ର ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପଣ କର ।
ସମାଧାନ:
(2 + a) ଓ (5 + a) ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ (3 + a)
∴ (2 + a), (3 + a) ଓ (5 + a) କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ 
⇒ \(\frac{2+a}{3+a}=\frac{3+a}{5+a}\) ⇒ (2 + a)(5 + a) = (3 + a)²
⇒ 10 + a² + 7a = 9 + a² + 6a ⇒ a = -1 ∴ ର ମାନ -1

(ii) (23 – x), (28 – x) ଓ (19 – x) ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, x ର ମାନ ସ୍ଥିର କର ।
ସମାଧାନ:
(23 – x), (28 – x) ଓ (19 – x) ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ
∴ (28 – x), (23 – x) ଓ (19- x) କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ 
\(\frac{28-x}{23-x}=\frac{23-x}{19-x}\) ⇒ (28 – x)(19 – x) = (23 – x)²
⇒ 532 – 47x + x² = 529 + x² – 46x ⇒ -47x + 46x = 529 – 532 ⇒ x = 3
∴ x ର ମାନ 3

(iii) a ଓ c ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ b ହେଲେ, ପ୍ରମାଣ କର ଯେ a² + b² ଓ b² + c² ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ ab + bc ହେବ ।
ସମାଧାନ:
a ଓ c ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ b [ପ୍ରାନ୍ତ ରାଶିଦ୍ଧୟର ଗୁଣଫଳ = ମଧ୍ଯରାଶିର ବର୍ଗ]
∴ a, b ଓ c କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ⇒ \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}\) ⇒ b² = ac
ଆମକୁ ଦର୍ଶାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ ଯେ, (a² + b²)(b² + c²) = (ab + bc)²
(a² + b²)(b² + c²) = (a² + ac)(ac + c²) [∵ b² = ac]
= a(a + c) c(a + c) = ac(a + c)² = b²(a + c)² = {b(a + c)}² = (ab + bc)²
∴ a² + b² ଓ b² + c² ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ (ab + bc)

(iv) ଯଦି b, a ଓ c ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ ହୁଏ, ତେବେ ପ୍ରମାଣ କର ଯେ (ab + bc + ca)³ = abc(a + b + c)³
ସମାଧାନ:
b, a ଓ c ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତୀ ⇒ \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}\) ⇒ b² = ac
ବାମପାର୍ଶ୍ବ = (ab + bc + ca)³ = (ab + bc + b²)³
= {b (a + b + c))³ = b³ (a + b + c)³
= b².b(a + b + c)³ = abc (a + b + c)³ = ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବ

Question 7.
(i) 1, 7, 17 ପ୍ରତ୍ୟେକରେ କେଉଁ ସଂଖ୍ୟା ବିୟୋଗ କଲେ, ଯୋଗଫଳଗୁଡ଼ିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର 1, 7, 17 ପ୍ରତ୍ୟେକରେ x ଯୋଗକଲେ ଯୋଗଫଳଗୁଡ଼ିକ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।
⇒ \(\frac{1+x}{7+x}=\frac{7+x}{17+x}\) ⇒ (7 + x)² = (1 + x)(17 + x)
⇒ 49 + 14x + x² ⇒ 14x – 18x = 17 – 49
⇒ -4x = -32 ⇒ 4x = 32 ⇒ x = 8
∴ 1, 7, 17 ପ୍ରତ୍ୟେକରେ 8 ଯୋଗକଲେ ଯୋଗଫଳ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।

(ii) 6, 14, 18 ଓ 38 ପ୍ରତ୍ୟକରେ କେତେ ଯୋଗକଲେ ଯୋଗଫଳଗୁଡ଼ିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର 6, 14, 18 ଓ 38 ପ୍ରତ୍ୟେକରେ x ଯୋଗକଲେ ଯୋଗଫଳଗୁଡ଼ିକ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।
⇒ \(\frac{6+x}{14+x}=\frac{18+x}{38+x}\) ⇒ (6+ x)(38 + x) = (18 + x)(14 + x)
⇒ 228 + 44x + x² ⇒ 44x – 32x = 252 – 228
⇒ 12x = 24 ⇒ x = 2
∴ 6, 14, 18 ଓ 38 ପ୍ରତ୍ୟେକରେ 2 ଯୋଗକଲେ ଯୋଗଫଳ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।

(iii) 5, 9 ଓ 17 ପ୍ରତ୍ୟେକରୁ କେଉଁ ସଂଖ୍ୟା ବିୟୋଗ କଲେ, ବିୟୋଗଫଳଗୁଡ଼ିକ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର 5, 9 ଓ 17 ପ୍ରତ୍ୟେକରେ x ଯୋଗକଲେ ଯୋଗଫଳଗୁଡ଼ିକ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।
⇒ \(\frac{5-x}{9-x}=\frac{9-x}{17-x}\) ⇒ (9 – x)² = (5 – x)(17 – x)
⇒ 85 – 22x + x² ⇒ 18x – 22x = 81 – 85
⇒ -4x = -4 ⇒ x = 1
∴ 5, 9 ଓ 17 ପ୍ରତ୍ୟେକରେ 1 ଯୋଗକଲେ ଯୋଗଫଳ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।

(iv) 14, 17, 34 ଓ 42 ପ୍ରତ୍ୟେକରୁ କେଉଁ ସଂଖ୍ୟା ବିୟୋଗ କଲେ ବିୟୋଗଫଳଗୁଡ଼ିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର 14, 17, 34 ଓ 42 ପ୍ରତ୍ୟେକରେ x ଯୋଗକଲେ ଯୋଗଫଳଗୁଡ଼ିକ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।
⇒ \(\frac{14-x}{17-x}=\frac{34-x}{42-x}\) ⇒ (14 – x)(42 – x) = (34 – x)(17 – x)
⇒ 588 – 56x + x² ⇒ 56x – 51x = 588 – 578
⇒ 5x = 10 ⇒ x = 2
∴ 14, 17, 34 ଓ 42 ପ୍ରତ୍ୟେକରେ 2 ଯୋଗକଲେ ଯୋଗଫଳ କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।

Question 8.
(i) a : b = 2 : 3 ହେଲେ, (3a + 4b) : (4a + 5b) ର ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପଣ କର ।
ସମାଧାନ:

(ii) a : b = 3 : 4 ହେଲେ, (6a + 5b): (5a + 4b) ର ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପଣ କର ।
ସମାଧାନ:

(iii) 581 କୁ a, b, c ତିନୋଟି ଅଂଶରେ ଭାଗ କର ଯେପରି 4a = 5b = 7c ହେବ
ସମାଧାନ:

(iv) 6x + 5y : 6x – 5y = 3 : 2 ହେଲେ, 2x + 3y : 2x – 3y ର ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପଣ କର ।
ସମାଧାନ:

(v) (a – b) : (a + b) = 1 : 5 ହେଲେ, a² – b²: a² + b² ର ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପଣ କର ।
ସମାଧାନ:

Question 9.
a, b, c, d ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, ପ୍ରମାଣ କର ଯେ

{ଦତ୍ତ a, b, c ଓ d ସମାନୁପାତୀ \(\frac{a}{b}=\frac{c}{d}\) =k (ମନେକର) ⇒ a = bk ଏବଂ c = dk

(i) pa + qc : pb + qd = ma + nc : mb + nd
ସମାଧାନ:

(ii) 3a + 4b : 3c + 4d = \(\sqrt{a^2+b^2}: \sqrt{c^2+d^2}\)
ସମାଧାନ:

(iii) b² : d² = a² + b² : c² + d²
ସମାଧାନ:
ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ = \(\frac{a^2+b^2}{c^2+d^2}=\frac{(b k)^2+b^2}{(d k)^2+d^2}=\frac{b^2 k^2+b^2}{d^2 k^2+d^2}=\frac{b^2\left(k^2+1\right)}{d^2\left(k^2+1\right)}=\frac{b^2}{d^2}\)
∴ ବାମପକ୍ଷ = ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ । (ପ୍ରମାଣିତ)

(iv) b² : a² = b² + d² : a² + c²
ସମାଧାନ:

Question 10.
\(\frac{a}{b}=\frac{c}{d}=\frac{e}{f}\) ହେଲେ ପ୍ରମାଣ କର ଯେ,

(i) \(\frac{a c}{b d}=\frac{a^2-3 c^2+5 e^2}{b^2-3 d^2+5 f^2}\)
ସମାଧାନ:

(ii) \(\frac{\text { ace }}{b d f}=\frac{a^3+c^3+e^3}{b^3+d^3+f^3}\)
ସମାଧାନ:

(iii) \(\frac{(a+c+e)^3}{(b+d+f)^2}=\frac{a^3}{b^2}+\frac{c^3}{d^2}+\frac{e^3}{f^2}\)
ସମାଧାନ:

(iv) \(\frac{a}{b}=\frac{c}{d}=\frac{e}{f}=\frac{4 a-6 c-9 e}{4 b-6 d-9 f}\)
ସମାଧାନ:
ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ = \(\frac{4 a-6 c-9 \mathrm{e}}{4 b-6 d-9 f}=\frac{4 b k-6 d k-9 f k}{4 b-6 d-9 f}=\frac{k(4 b-6 d-9 f)}{4 b-6 d-9 f}\)
= k = \(\frac{a}{b}=\frac{c}{d}=\frac{e}{f}\) ବାମପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

(v) (a² + c² + e²)(b² + d² + f²) = (ab + cd + ef)²
ସମାଧାନ:
ବାମପକ୍ଷ = (a² + c² + e²)(b² + d² + f²) = {(bk)² + (dk)² + (fk)²} (b² + d² + f²)
= (b²k² + d²k² + fk²)(b² + d² + f²)
= k²(b² + d² + f²)(b² + d² + f²) = k²(b² + d² + f²)²
ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ = (ab + cd + ef)² = (bk.b + dk.d + fk.f)² = (b²k + d²k + f²k)²
= [k(b² + d² + f²)]² = k²(b² + d² + f²)²
∴ ବାମପକ୍ଷ = ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 11.
a, b, c କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ ପ୍ରମାଣ କର ଯେ,

(i) a : c = a² : b²
ସମାଧାନ:
ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ = \(\frac{a^2}{b^2}=\frac{a^2}{a c}=\frac{a}{c}\) = ବାମପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

(ii) a : c = (a² + b²) : (b² + c²)
ସମାଧାନ:
ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ = \(\frac{a^2+b^2}{b^2+c^2}=\frac{a^2+a c}{a c+c^2}=\frac{a(a+c)}{c(a+c)}=\frac{a}{c}\) = ବାମପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

(iii) (a² + b²)(b² + c²) = (ab + bc)²
ସମାଧାନ:
ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ = (a² + b²) (b² + c²) = (a² + ac) (ac + c²) [∵ b² = ac]
= a(a + c) . c(a + c) = ac(a + c)² = b² (a + c)² = {b(a + c)}²
= (ab + bc)² = ବାମପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

(iv) 2a + 3b : 3a + 2b = 2b + 3c : 3b + 2c
ସମାଧାନ:
ବାମପକ୍ଷ = \(\frac{2 a+3 b}{3 a+2 b}=\frac{b(2 a+3 b)}{b(3 a+2 b)}=\frac{2 a b+3 b^2}{3 a b+2 b^2}=\frac{2 a b+3 a c}{3 a b+2 a c}\)[∵ b² = ac]
= \(\frac{a(2 b+3 c)}{a(3 b+2 c)}=\frac{2 b+3 c}{3 b+2 c}\) = ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 12.
a, b, c, d କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତ ହେଲେ ପ୍ରମାଣ କର ଯେ,

(i) (b + c)(b + d) = (c + a)(c + d)
ସମାଧାନ:
a, b, c, d କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତ ⇒ \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}=\frac{c}{d}\) ⇒ b² = ac, c² = bd ଏବଂ ad = bc
ବାମପକ୍ଷ = (b + c)(b + d) = b² + bc + bd + cd = ac + bc + bd + cd [∵ b² = ac]
ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ = (c + a)(c + d) = c² + ac + cd + ad = bd + ac + cd + bc (∵ c² = bd ଓ ad = bc)
∴ ବାମପକ୍ଷ = ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

(ii) \(\frac{a}{c}=\frac{a^2-b^2+c^2}{b^2-c^2+d^2}\)
ସମାଧାନ:

(iii) \(\frac{a b+c d}{a b-c d}=\frac{b^2+d^2}{b^2-d^2}\)
ସମାଧାନ:

(iv) a – b ଓ c – d ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତ b – c
ସମାଧାନ:
\(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}-\frac{c}{d}\) ⇒ b² = ac, c² = bd ଏବଂ bc = ad
(a – b) ଓ (c – d) ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତ b – c ⇒ \(\frac{a-b}{b-c}=\frac{b-c}{c-d}\) ⇒ (b – c)² = (a – b)(c – d)
ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ = (a – b) (c – d) = ac – bc – ad + bd
= b² – bc – bc + c² (∴ ac = b², ad = ac, bd = c²)
= b² – 2bc + c² = (b – c)² = ବାମପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

(v) a² – b² ଓ c² – d² ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତ b² – c²
ସମାଧାନ:
\(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}-\frac{c}{d}\) ⇒ b² = ac, c² = bd ଏବଂ bc = ad
a² – b² ଓ c² – d² ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତ b² – c² ⇒ \(\frac{a^2-b^2}{b^2-c^2}=\frac{b^2-c^2}{c^2-d^2}\) ⇒ (b² – c²)² = (a² – b²)(c² – d²)
ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ = (a² – b²)(c² – d²) = a²c² – b²c² – a²d² + b²d²
= (ac)² – (ad)² – (bc)² + (bd)² = (b²)² – b²c² – b²c² + (c²)² [∴ ac = b², ad = bc ଏବଂ bd = c²]
= b⁴ – 2b²c² + c⁴ = (b² – c²)² = ବାମପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)
∴ a² – b² ଓ c² – d² ର ମଧ୍ଯସମାନୁପାତ b² – c²

(vi) (b – c)² + (c – a)² + (b – d)² = (a – d)²
ସମାଧାନ:
a, b, c, d କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତ ଅର୍ଥାତ୍ \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}=\frac{c}{d}\) = k (ମନେକର)
c = dk, b = ck = dk . k = dk², a = bk = dk². k = dk³
ବାମପକ୍ଷ = (b – c)² + (c – a)² + (b – d)²
= (dk² – dk)² + (dk – dk³)² + (dk² – d)²
= {dk(k – 1)}² + {dk(1 – k²)² + {d(k² – 1)}²
= d²k²(k² + 1 – 2k) + d²k²(1 + k⁴ – 2k²) + d²(k⁴ +1 – 2k²)
= d²k⁴ + d²k² – 2d²k³ + d²k² + d²k⁶ – 2d²k⁴ + d²k⁴ + d² – 2d²k²
= d²k⁶ + d² – 2d²k³ = (dk³)² + (d)² – 2. 2 . dk³ . d
= (dk³ – d)² = (a – d)² ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)
ବିକଳ୍ପ ସମାଧାନ : \(\frac{a}{b}=\frac{b}{c}-\frac{c}{d}\) ⇒ b² = ac, c² = bd ଏବଂ bc = ad
ବାମପକ୍ଷ = (b – c)² + (c – a)² + (b – d)² = b² + c² – 2bc + c² + a² – 2ca + b² + d² – 2bd
= 2b² – 2ac + 2c² – 2bd + a² + d² – 2bc
= 2ac – 2ac + 2bd – 2bd + a² + d² – 2ad = a² + d² – 2ad = (a – d)² = ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ

Question 13.
(i) x = \(\frac{2 a b}{a+b}\) ହେଲେ, ପ୍ରମାଣ କର ଯେ \(\frac{x+a}{x-a}+\frac{x+b}{x-b}\) = 2
ସମାଧାନ:

(ii) x = \(\frac{6 a b}{a+b}\) ହେଲେ, ପ୍ରମାଣ କର ଯେ \(\frac{x+3 a}{x-3 a}+\frac{x+3 b}{x-3 b}\) = 2
ସମାଧାନ:

(iii) x = \(\frac{8 a b}{a+b}\) ହେଲେ, ପ୍ରମାଣ କର ଯେ \(\frac{x+4 a}{x-4 a}+\frac{x+4 b}{x-4 b}\) = 2
ସମାଧାନ:

Question 14.
(i) x + y, y + z, x – y, y – z ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, ପ୍ରମାଣ କର ଯେ x, y, z କ୍ରମିକ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।
ସମାଧାନ:

(ii) \(\frac{x}{b+c}=\frac{y}{c+a}=\frac{z}{a+b}\) ହେଲେ, ପ୍ରମାଣ କର ଯେ (b – c) x + (c – a) y + (a – b) z = 0
ସମାଧାନ:
\(\frac{x}{b+c}=\frac{y}{c+a}=\frac{z}{a+b}\) = k (ମନେକର)
⇒ x = k(b + c), y = k(c + a) z = k(a + b)
ବାମପକ୍ଷ = (b – c) x + (c – a) y + (a – b) z
= (b – c) {k(b + c)} + (c – a) {k(c + a)} + (a – b) {k(a + b)}
= k(b + c)(b – c) + k(c + a)(c – a) + k(a + b)(a – b)
= k(b² – c²) + k(c² – a²) + k(a² – b²)
= k(b² – c² + c² – a² + a² – b²) = k . 0 = 0 = ଦକ୍ଷିଣପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

(iii) \(\frac{x}{b^2+b c+c^2}=\frac{y}{c^2+c a+a^2}=\frac{z}{a^2+a b+b^2}\) ହେଲେ, ପ୍ରମାଣ କର ଯେ (b – c) x + (c – a) y + (a – b) z = 0
ସମାଧାନ:
\(\frac{x}{b^2+b c+c^2}=\frac{y}{c^2+c a+a^2}=\frac{z}{a^2+a b+b^2}\) = k(ମନେକର)
⇒ x = k(b² + bc + c²), y = k(c² + ca + a²) ଏବଂ z = k(a² + ab + b²)
∴ ବାମପକ୍ଷ = (b – c) x + (c – a) y + (a – b) z
= (b – c) {k(b² + bc + c²)} + (c – a) {k(c² + ca + a²) } + (a – b) {k(a² + ab + b²)}
= k(b – c)(b² + bc + c²) + k(c – a)(c² + ca + a²) + k(a – b)(a² + ab + b²)
= k(b³ – c³) + k(c³ – a³) + k(a³ – b³)
= k(b³ – c³ + c³ – a³ + a³ – b³) = k.0 = 0 = କ୍ଷିଣପକ୍ଷ (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 15.
ସ୍ମୃତି, ସୃଷ୍ଟିଠାରୁ ଦୁଇବର୍ଷ ବଡ଼ । ଦଶ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସୃଷ୍ଟି ଓ ସ୍ଥିତିର ବୟସର ଅନୁପାତ 1 : 2 ଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ସେମାନଙ୍କର ବୟସ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର ସୃଷ୍ଟିର ବର୍ତ୍ତମାନ ବୟସ x ବର୍ଷ । ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, ସ୍ନିତିର ବର୍ତ୍ତମାନ ବୟସ (x + 2) ବର୍ଷ ।
ଦଶ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସୃଷ୍ଟିର ବୟସ ଥିଲା = (x – 10) ବର୍ଷ |
ଦଶ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସ୍ମୃତିର ବୟସ ଥିଲା = (x + 2) – 10 = (x – 8) ବର୍ଷ ।
ପ୍ରଶ୍ବାନୁସାରେ, \(\frac{x-10}{x-8}=\frac{1}{2}\) ⇒ 2(x – 10) = x – 8 ⇒ 2x – 20 = x – 8
⇒ 2x – x = 20 – 8 ⇒ x = 12
∴ ସୃଷ୍ଟିର ବର୍ତ୍ତମାନ ବୟସ = 12 ବର୍ଷ ଓ ସ୍ନିତିର ବର୍ତ୍ତମାନ ବୟସ = x + 2 = 12 + 2 = 14 ବର୍ଷ ।

Question 16.
ଚାରିବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଅନିଲ ଓ ସୁନିଲ୍‌ର ବୟସର ଅନୁପାତ 3 : 5 ଥିଲା । ଚାରିବର୍ଷ ପରେ ଏହି ଅନୁପାତ 5 : 7 ହେବ ।  ବର୍ତ୍ତମାନ କାହାର ବୟସ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚାରିବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଅନିଲ୍ ଓ ସୁନିଲ୍‌ର ବୟସ ଯଥାକ୍ରମେ 3x ଏବଂ 5x ବର୍ଷ ଥିଲା । 
ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନିଲ୍ ଓ ସୁନିଲ୍‌ର ବୟସ ଯଥାକ୍ରମେ (3x + 4) ଓ (5x + 4) ବର୍ଷ ।
4 ବର୍ଷ ପରେ ଅନିଲ୍ସର ବୟସ ହେବ = (3x + 4 + 4) ବର୍ଷ = (3x + 8) ବର୍ଷ । 
4 ବର୍ଷ ପରେ ସୁନିଲ୍‌ର ବୟସ ହେବ = (5x + 4 + 4) ବର୍ଷ = (5x + 8) ବର୍ଷ ।
କିନୁ \(\frac{3 x+8}{5 x+8}=\frac{5}{7}\) ⇒ 5(5x + 8) = 7(3x + 8)
⇒ 25x + 40 = 21x + 56 ⇒ 25x – 21x = 56 – 40 ⇒ 4x = 16 ⇒ x = 4
∴ ଅନିଲ୍‌ର ବର୍ତ୍ତମାନ ବୟସ = 3x + 4 = 3 × 4 + 4 = 16 ବର୍ଷ
ସୁନିଲ୍‌ର ବର୍ତ୍ତମାନ ବୟସ = 5x + 4= = 5 × 4 + 4 = 24 ବର୍ଷ ।

Question 17.
1400 ଜଣ ଛାତ୍ର ଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଛାତ୍ର ଓ ଶିକ୍ଷକ ସଂଖ୍ୟାର ଅନୁପାତ 35 : 2 ଅଟେ । ଆଉ ଅଧିକ କେତେଜଣ ଶିକ୍ଷକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଯୋଗଦେଲେ ଏହି ଅନୁପାତ 25 : 2 ହେବ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷକ ସଂଖ୍ୟା x
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, \(\frac{1400}{x}=\frac{35}{2}\) ⇒ 35x = 2800 x = \(\frac{2800}{35}\) = 80
ମନେକର ଆଉ y ଜଣ ଶିକ୍ଷକ ଯୋଗଦେଲେ ଛାତ୍ର ଓ ଶିକ୍ଷକ ସଂଖ୍ୟାର ଅନୁପାତ 25 : 2 ହେବ ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, \(\frac{1400}{80+y}=\frac{25}{2}\) ⇒ 25(80 + y) = 2800 ⇒ 2000 + 25y = 2800
⇒ 25y = 2800 – 2000 = 800 ⇒ y = \(\frac{800}{25}\) = 32
∴ ଅଧ୍ଵକ 32 ଜଣ ଶିକ୍ଷକ ଯୋଗଦେଲେ ଛାତ୍ର ଓ ଶିକ୍ଷକ ସଂଖ୍ୟାର ଅନୁପାତ 25 : 2 ହେବ ।

Question 18.
60 ଲିଟର ମିଶ୍ରଣରେ କ୍ଷୀର ଓ ଜଳର ଅନୁପାତ 2 :1 । ସେଥ‌ିରେ ଆଉ କେତେ ଲିଟର ଜଳ ମିଶାଇଲେ ମିଶ୍ରଣରେ କ୍ଷୀର ଓ ଜଳର ଅନୁପାତ 8: 5 ହେବ ?
ସମାଧାନ:
60 ଲିଟର ମିଶ୍ରଣରେ କ୍ଷୀର ଓ ଜଳର ଅନୁପାତ 2 : 1 ।
ମନେକର 60 ଲିଟର ମିଶ୍ରଣରେ କ୍ଷୀରର ପରିମାଣ 2x ଲିଟର ଓ ଜଳର ପରିମାଣ x ଲିଟର ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, 2x + x = 60 ⇒ 3x = 60 = x ⇒ \(\frac{60}{3}\) = 20
ମିଶ୍ରଣରେ କ୍ଷୀରର ପରିମାଣ = 2 × 20 = 40 ଲିଟର ଓ ଜଳର ପରିମାଣ 20 ଲିଟର । 
ମନେକର ମିଶ୍ରଣରେ ଆଉ y ଲିଟର ଜଳ ମିଶାଇଲେ କ୍ଷୀର ଓ ଜଳର ଅନୁପାତ 8 : 5 ହେବ ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, \(\frac{40}{20+y}=\frac{8}{5}\) ⇒ 160 + 8y = 200 ⇒ 8y = 40 ⇒ y = 5
∴ 5 ଲିଟର ଜଳ ମିଶାଇଲେ ନୂତନ ମିଶ୍ରଣରେ କ୍ଷୀର ଏବଂ ଜଳର ଅନୁପାତ 8 : 5 ହେବ ।

Question 19.
A ଓ B ଆୟର ଅନୁପାତ 3 : 2 ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ବ୍ୟୟର ଅନୁପାତ 5 : 3 ଅଟେ । ଯଦି ପ୍ରତ୍ୟେକ 1500 ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରୁଥ‌ିବେ, ତେବେ B ର ଆୟ କେତେ?
ସମାଧାନ:
A ଓ B ର ଆୟର ଅନୁପାତ 3 : 2 । ମନେକର A ଓ B ର ଆୟ ଯଥାକ୍ରମେ 3x ଟଙ୍କା ଏବଂ 2x ଟଙ୍କା ।
A ର ସଞ୍ଚୟ = B ର ସଞ୍ଚୟ = 1500 ଟଙ୍କା
A ର ବ୍ୟୟ = (3x – 1500) ଟଙ୍କା ଓ B ର ବ୍ୟୟ = (2x – 1500) ଟଙ୍କା
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, \(\frac{3 x-1500}{2 x-1500}=\frac{5}{3}\) ⇒ 5(2x – 1500) = 3(3x – 1500)
⇒ 10x – 7500 = 9x – 4500 ⇒ 10x – 9x = 7500 – 4500 ⇒ x = 3000
∴ B ର ଆୟ = 2x = 2 × 3000 = 6000 ଟଙ୍କା ।

Question 20.

{\(\frac{a}{b}\), \(\frac{c}{d}\), \(\frac{e}{f}\) ର ଯୌଗିକ ଅନୁପାତ = \(\frac{ace}{bdf}\)}

(i) ଦର୍ଶାଅ ଯେ, 3 : 4 ର ବର୍ଗାନୁପାତ, 15 : 17 ର ପ୍ରତିଲୋମୀ ଅନୁପାତ ଏବଂ 25 : 49 ର ବର୍ଗମୂଳାନୁପାତର ଯୌଗିକ ଅନୁପାତ 51 : 112 ହେବ ।
ସମାଧାନ:
3 : 4 ର ବର୍ଗାନୁପାତ = \(\left(\frac{3}{4}\right)^2=\frac{9}{16}\), 15 : 17 ର ପ୍ରତିଲୋମୀ ଅନୁପାତ = \(\frac{17}{15}\)
25 : 49 ର ବର୍ଗମୂଳାନୁପାତ = \(\sqrt{\frac{25}{49}}=\frac{5}{7}\)
∴ ଏମାନଙ୍କର ଯୌଗିକ ଅନୁପାତ = \(\frac{9}{16} \times \frac{17}{15} \times \frac{5}{7}=\frac{51}{112}\)

(ii) ଦର୍ଶାଅ ଯେ, 7 : 6 ର ବର୍ଗାନୁପାତ, 125 : 343 ର ଘନମୂଳାନୁପାତ ଏବଂ 35 :36 ର ପ୍ରତିଲୋମୀ ଅନୁପାତର ଯୌଗିକ ଅନୁପାତ 1:1 ହେବ ।
ସମାଧାନ:
7 : 6 ର ବର୍ଗାନୁପାତ =\(\left(\frac{7}{6}\right)^2=\frac{49}{36}\), 125 : 343 ର ପ୍ରତିଲୋମୀ ଅନୁପାତ = \(\sqrt[3]{\frac{125}{343}}=\frac{5}{7}\)
35 : 36 ର ବର୍ଗମୂଳାନୁପାତ = \(\frac{36}{35}\)
∴ ଏମାନଙ୍କର ଯୌଗିକ ଅନୁପାତ = \(\frac{49}{36} \times \frac{5}{7} \times \frac{36}{35}\) = 1 : 1

Question 21.
120 ଟଙ୍କାକୁ A, B ଓ C ମଧ୍ୟରେ ଏପରି ବାଣ୍ଟିଦିଅ ଯେପରି ସେମାନେ ପାଉଥ‌ିବା ଟଙ୍କାରୁ ଯଥାକ୍ରମେ 15 ଟଙ୍କା, 10 ଟଙ୍କା ଓ 5 ଟଙ୍କା କମାଇ ଦେଲେ ସେମାନଙ୍କର ଅବଶିଷ୍ଟ ଟଙ୍କା 2, 3, 4 ସହ ସମାନୁପାତୀ ହେବେ ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର 120 ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରୁ A, B ଓ C ଯଥାକ୍ରମେ x ଟଙ୍କା, y ଟଙ୍କା ଏବଂ z ଟଙ୍କା ପାଇବେ । 
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, x + y + z = 120    …..(i)
A ଟଙ୍କାରୁ 15 ଟଙ୍କା, B ଟଙ୍କାରୁ 10 ଟଙ୍କା ଓ C ଟଙ୍କାରୁ 5 ଟଙ୍କା କମାଇ ଦେଲେ ପରେ ଅବଶିଷ୍ଟ ଟଙ୍କାର ଅନୁପାତ
x – 15 ; y – 10 : z – 5
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, x – 15 : y – 10 : z – 5 = 2 : 3 : 4

‘y’ ର ମାନ ସମୀକରଣ (ii) ରେ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ 3x – 2 × 40 = 25 ⇒ 3x = 105 ⇒ x = \(\frac{105}{3}\)
∴ z = 120 – (35 + 40) = 45
∴ x, y, z ଯଥାକ୍ରମେ 35 ଟଙ୍କା, 40 ଟଙ୍କା ଏବଂ 45 ଟଙ୍କା ପାଇବେ ।
ବିକଳ୍ପ ସମାଧାନ:
ମନେକର A ଟଙ୍କାରୁ 15 ଟଙ୍କା, B ଟଙ୍କାରୁ 10 ଟଙ୍କା ଓ C ଟଙ୍କାରୁ 5 ଟଙ୍କା କମାଇ ଦେଲାପରେ ଅବଶିଷ୍ଟ ଟଙ୍କା ଯଥାକ୍ରମେ 2x, 3x ଏବଂ 4x 
∴ A ର ଭାଗ, B ର ଭାଗ ଏବଂ C ର ଭାଗ ଥୁବା ଟଙ୍କାର ପରିମାଣ ଯଥାକ୍ରମେ
2x+15, 3x + 10 ଏବଂ 4x+5 ଟଙ୍କା
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ,  2x+15+ 3x + 10 + 4x + 5 = 120
⇒ 9x + 30 = 120 ⇒ 9x = 90 ⇒ x = 10
∴ A ର ଭାଗ = 2x + 15 = 2 x 10 + 15 = 35 ଟଙ୍କା
B ର ଭାଗ = 3x + 10 = 3 × 10 + 10 = 40 ଟଙ୍କା
C ର ଭାଗ = 4x + 5 = 4 × 10 + 5 = 45 ଟଙ୍କା

Question 22.
ତିନିଶ୍ରେଣୀ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଷ୍ଟମ, ନବମ ଓ ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀର ଛାତ୍ର ଓ ଛାତ୍ରୀ ସଂଖ୍ୟାର ଅନୁପାତ ଯଥାକ୍ରମେ 2 : 3, 3 : 7 ଓ 7 : 8 । ପ୍ରତି ଶ୍ରେଣୀରେ ଯଦି ସମାନ ସଂଖ୍ୟକ ଛାତ୍ର, ଛାତ୍ରୀ ଥାଆନ୍ତି, ତେବେ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଛାତ୍ର ଓ ଛାତ୍ରୀ ସଂଖ୍ୟାର ଅନୁପାତ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀର ଛାତ୍ରୀ ଓ ଛାତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ଯଥାକ୍ରମେ 2x ଏବଂ 3x, ନବମ ଶ୍ରେଣୀର ଛାତ୍ରୀ ଓ ଛାତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ଯଥାକ୍ରମେ 3y ଏବଂ 7y ଏବଂ ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀର ଛାତ୍ରୀ ଓ ଛାତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ଯଥାକ୍ରମେ 7z ଏବଂ 8z 

Question 23.
ସମାନୁପାତ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରୟୋଗରେ ସମାଧାନ କର ।

(i) \(\frac{\sqrt{3 x}+\sqrt{2 x+1}}{\sqrt{3 x}-\sqrt{2 x+1}}\) = 5
ସମାଧାନ:

(ii) \(\frac{\sqrt{3 x+1}+\sqrt{x+1}}{\sqrt{3 x+1}-\sqrt{x+1}}\) = 4
ସମାଧାନ:

(iii) \(\frac{\sqrt{a+x}+\sqrt{a-x}}{\sqrt{a+x}-\sqrt{a-x}}\) = b
ସମାଧାନ:

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Solutions Algebra Chapter Chapter 5 ସ୍ଥାନାଙ୍କ ଜ୍ୟାମିତି Ex 5(c) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Maths Solutions Algebra Chapter 5 ସ୍ଥାନାଙ୍କ ଜ୍ୟାମିତି Ex 5(c)

Question 1.
ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଲେଖଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଅଙ୍କନ କର ।

(i) x = 4
ସମାଧାନ:
x = 4 ଦ୍ଵାରା ସୂଚିତ ସରଳରେଖା (L₁)
ମୂଳବିନ୍ଦୁର ଡାହାଣକୁ 4 ଏକକ ଦୂରରେ
y- ଅକ୍ଷ ସହ ସମାନ୍ତର ହୋଇ XY
ସମତଳରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିବ ।

(ii) y = 5
ସମାଧାନ:
y = 5 ଦ୍ଵାରା ସୂଚିତ ସରଳରେଖା (L₂)
ମୂଳବିନ୍ଦୁର ଡାହାଣକୁ 5 ଏକକ ଦୂରରେ
x- ଅକ୍ଷ ସହ ସମାନ୍ତର ହୋଇ 
xy- ସମତଳରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିବ ।

(iii) x = -5
ସମାଧାନ:
x = -5 ଦ୍ଵାରା ସୂଚିତ ସରଳରେଖା (L₃)
ମୂଳବିନ୍ଦୁର ଡାହାଣକୁ -5 ଏକକ ଦୂରରେ
y- ଅକ୍ଷ ସହ ସମାନ୍ତର ହୋଇ 
xy- ସମତଳରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିବ ।

(iv) y = -4
ସମାଧାନ:
y = -4 ଦ୍ଵାରା ସୂଚିତ ସରଳରେଖା (L₄)
ମୂଳବିନ୍ଦୁର ଡାହାଣକୁ -4 ଏକକ ଦୂରରେ
n- ଅକ୍ଷ ସହ ସମାନ୍ତର ହୋଇ 
xy- ସମତଳରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିବ ।

Question 2.
ନିମ୍ନଲିଖତ ସମୀକରଣଗୁଡ଼ିକର ଲେଖଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ।

(i) y = x
ସମାଧାନ:

x	-2	2	3
y	-2	2	3

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (– 2, 2), (2, 2) ଓ (3, 3)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ
ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

(ii) y + x = 0
ସମାଧାନ:
y + x = 0
⇒ y = -x

x	-1	2	3
y	1	-2	-3

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (-1, 2), (2, -2) ଓ (3, -3)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ
ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

(iii) 2y = 3x
ସମାଧାନ:
2y = 3x
⇒ y = \(\frac{3 x}{2}\)

x	2	-2	4
y	3	-3	6

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (2, 3), (-2, -3) ଓ (4, 6)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ
ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

Question 3.
ନିମ୍ନଲିଖତ ସମୀକରଣଗୁଡ଼ିକର ଲେଖଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ।

(i) x + y – 2 = 0
ସମାଧାନ:
x + y – 2 = 0
⇒ y = 2 – x

x	0	1	-1
y	2	1	3

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ି (0, 2), (1, 1) ଓ (-1, 3) 
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

(ii) x + y + 2 = 0
ସମାଧାନ:
x + y + 2 = 0
⇒ y = -2 – x

x	0	1	-1
y	-2	-3	-1

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (0, -2), (1, -3) ଓ (-1, -1)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ 
କଲେ ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

(iii) 2x + y – 2 = 0
ସମାଧାନ:
2x + y – 2 = 0
⇒ y = 2 – 2x

x	0	1	2
y	2	0	-2

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (0, 2), (1, 0) ଓ (2, -2)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ 
ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

(iv) x + 2y – 3 = 0
ସମାଧାନ:
x + 2y – 3 = 0
⇒ 2y = 3 – x
⇒ y = \(\frac{3-x}{2}\)

x	1	3	-1
y	1	0	2

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (1, 1), (3, 0) ଓ (-1, 2)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ
ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

(v) 3x + 2y – 5 = 0
ସମାଧାନ:
3x + 2y – 5 = 0
⇒ 2y = 5 – 3x
⇒ y = \(\frac{5-3x}{2}\)

x	1	3	-1
y	1	-2	4

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (1, 1), (3, -2) ଓ (-1, 4)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ
ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

(vi) x – y + 2 = 0
ସମାଧାନ:
x – y + 2 = 0
⇒ x + 2 = y
⇒ y= x + 2

x	1	-1	2
y	3	1	4

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (1, 3), (-1, 1) ଓ (2, 4)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ
ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

Question 4.
ଦତ୍ତ ଟେବୁଲର ତଥ୍ୟକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଲେଖଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ଏବଂ ଲେଖଚିତ୍ରରୁ à ଓ b ର ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପଣ କର ।

x	1	2	5	-1	b
y	3	1	-5	a	-3

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (1, 3), (2, 1) ଓ (5, -5)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।
ସମାଧାନ:

X-ଅକ୍ଷ ଉପରିସ୍ଥ R ବିନ୍ଦୁରେ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବ ଅଙ୍କିତ ଲେଖଚିତ୍ରକୁ P ବିନ୍ଦୁରେ ଏବଂ Y-ଅକ୍ଷ ଉପରିସ୍ଥ N ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବ ଲେଖଚିତ୍ରକୁ Q ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦକରୁ । P ବିନ୍ଦୁରେ ସ୍ଥାନାଙ୍କ (-1, 7) ଏବଂ ଠୁ ବିନ୍ଦୁର ସ୍ଥାନାଙ୍କ (4, -3) ହେବ  a = 7, b = 4

Question 5.
2x + 3y – 6 = 0 ର ଲେଖଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରି ଲେଖଚିତ୍ରରୁ ଅକ୍ଷଦ୍ଵୟଙ୍କୁ ଏହା କେଉଁ ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦ କରୁଛି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
2x + 3y – 6 = 0
⇒ 3y = 6 – 2x ⇒ y = \(\frac{6-2 x}{3}\)

x	0	3	-3
y	2	0	4

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (0, 2), (3, 0) ଓ (-3, 4)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଅଙ୍କନ କଲେ ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

L, 2x + 3y – 6 = 0 ର ଲେଖ । L, x-ଅକ୍ଷକୁ P₁(3, 0) ବିନ୍ଦୁରେ ଓ y-ଅକ୍ଷକୁ P₂(0, 2) ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦକରୁଛି ।

Question 6.
y = |x| ର ଲେଖଚିତ୍ର -5 ≤ x ≤ 3 ପାଇଁ ଅଙ୍କନ କର ।
ସମାଧାନ:
y = |xl (-5 ≤ x ≤ 3)

x	1	2	3	0	-1	-2	-3
y	1	2	3	0	1	2	3

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (1, 1), (2, 2), (3, 3), (0, 0), (-1, 1), (2, 2) ଓ (-3, 3) 
ଲେଖଚିତ୍ରଟି Q₁ ଓ Q₂ ପାଦରେ ରହିବ ।

Question 7.
x = ± 3, y = ± 4 ଦ୍ୱାରା ସୂଚିତ ଚାରିଗୋଟି ସରଳରେଖା ଅଙ୍କନ କରି ସେମାନଙ୍କ ପାରସ୍ପରିକ ଛେଦ ହେତୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ଆୟତ କ୍ଷେତ୍ରର ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନଙ୍କ ନିରୂପଣ କର ।
ସମାଧାନ:
x = ± 3
x = 3

x	3	3	3
y	3	1	4

x = -3

x	-3	-3	-3
y	-2	0	2

y = ± 4
⇒ y = 4

x	-3	0	2
y	4	4	4

y = -4

x	-2	1	3
y	-4	-4	-4

ଦତ୍ତ ଲେଖରେ ABCD ଏକ ଆୟତ କ୍ଷେତ୍ର । ଆୟଷତ୍ରର ଶୀଷିବିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନାଙ୍କ A(-3, 4), B(3, 4), C(3, -4) ଓ D(-3, -4) 

Question 8.
5x – 3y = 1 ସମୀକରଣର ଲେଖଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର । ଦର୍ଶାଅ ଯେ, P(2,3) ବିନ୍ଦୁଟି ସରଳରେଖା ଉପରିସ୍ଥ ଏକ ବିନ୍ଦୁ ହେବ ।
ସମାଧାନ:
5x – 3y = 1
⇒ 5x – 1 = 3y ⇒ 3y = 5x – 1 ⇒ y = \(\frac{5 x-1}{3}\)

x	-1	-4	5
y	-2	-7	8

ଏଠାରେ କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନ (-1, -2), (-4, -7) ଓ (5, 8)
କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନକୁ ଯୋଗକଲେ ଲେଖଚିତ୍ରଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।
y-ଅକ୍ଷର 3 ସୂଚକ ବିନ୍ଦୁ M ଏବଂ x-ଅକ୍ଷର2 ସୂଚକ ବିନ୍ଦୁ N ନିଅ ।
M ଓ N ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବ ଲେଖଚିତ୍ରକୁ P ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦକରେ, ଯାହାର ସ୍ଥାନାଙ୍କ P (2, 3) ହେବ । ଅର୍ଥାତ୍ P(2, 3) ବିନ୍ଦୁଟି ସରଳରେଖା ଉପରିସ୍ଥ ଏକ ବିନ୍ଦୁ ।

Question 9.
x – 3y = 4 ସମୀକରଣର ଲେଖଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର । ଲେଖଚିତ୍ରରୁ ଦତ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନଙ୍କ ସ୍ଥିର କର, ଯେତେବେଳେ (i) y = -1 ଏବଂ (ii) x = -2
ସମାଧାନ:
x – 3y = 4 ⇒ x – 4 = 3y
⇒ 3y = x – 4 ⇒ y = \(\frac{x-4}{3}\)

x	-2	1	4
y	-2	-1	0

L ସରଳରେଖା, x – 3y = 4 ସମୀକରଣର ଲେଖଚିତ୍ର ଅଟେ ।
y = -1 ବେଳେ x = 1
ଦତ୍ତ ବିନ୍ଦୁର ସ୍ଥାନାଙ୍କ (1, -1) ।
ସେହିପରି x = – 2 ବେଳେ y = – 2 ଦତ୍ତ 
ବିନ୍ଦୁର ସ୍ଥାନାଙ୍କ (– 2, – 2) ।

Question 10.
x = 2y – 1 ଏବଂ 3y = x ସମୀକରଣ ଦ୍ଵୟର ଲେଖଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରି ଲେଖଚିତ୍ର ଦ୍ୱୟର ଛେଦବିଦୁର ସ୍ଥାନାଙ୍କ ନିରୂପଣ କର ।
ସମାଧାନ:
x = 2y – 1
⇒ 2y = x + 1 ⇒ y = \(\frac{x+1}{2}\)

x	1	3	-1
y	1	2	0

(1, 1), (3, 2), (-1, 0) କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ଯୋଗକଲେ ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।
3y = x
⇒ y = \(\frac{x}{3}\)

x	3	0	-3
y	1	0	-1

(3, 1), (0, 0), (-3, -1) କ୍ରମିତ ଯୋଡ଼ିମାନଙ୍କୁ ଯୋଗକଲେ ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ।

L₁ , x = 2y – 1 ର ଲେଖ ଏବଂ L₂ 3y = x ର ଲେଖ ଅଟେ ।
L₁ ∩ L₂ = {(-3, -1)}
ଲେଖଚିତ୍ର ଦ୍ଵୟର ଚ୍ଛେଦବିନ୍ଦୁର ସ୍ଥାନାଙ୍କ P(-3, -1) ଅଟେ ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Notes Chapter 13 ଗୋଆ ଓ ପୁଦୁଚେରୀର ମୁକ୍ତି will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 10 History Notes Chapter 13 ଗୋଆ ଓ ପୁଦୁଚେରୀର ମୁକ୍ତି

ବିଷୟଭିଭିକ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ:

→ ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରମୁଖ ଆହ୍ବାନ :

• ୧୯୪୭ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ ତାରିଖରେ ଭାରତରୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦର ଅନ୍ତ ଘଟିଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତର କେତେକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ଅନ୍ୟ ବିଦେଶୀ ରାଷ୍ଟ୍ରର କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵରେ ରହିଥିଲା ।
• ଭାରତର ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳସ୍ଥ ଗୋଆ, ଦାମନ, ଡି‍,ଦାଦ୍ରା ଓ ନଗରହାବେଳି ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍‌ମାନଙ୍କର ଶାସନାଧୀନ ଥିଲା ।
• ପୂର୍ବ ଉପକୂଳସ୍ଥ ପୁଦୁଚେରୀ, ଚନ୍ଦନନଗର, କରାଇକଲ, ମାହେ ଓ ୟାନାମ୍ ଫରାସୀ ଉପନିବେଶ ଥିଲା ।
• ପୁଦୁଚେରୀ ଫରାସୀ ଉପନିବେଶର ସଦର ମହକୁମା ଥିଲା ।
• ଗୋଆ ଓ ପୁଦୁଚେରୀକୁ ଭାରତ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ କରିବା ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଆହ୍ବାନ ଥୁଲା ।

→ ଭାରତ ସହିତ ଗୋଆର ମିଶ୍ରଣ :

• ଗୋଆକୁ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ସାତବାହାନ, କଦମ୍ବ, ରାଷ୍ଟ୍ରକୂଟ, ଚାଲୁକ୍ୟ, ଶିଲଦାର, ଯାଦବ ଓ ଖୁ ଆଦି ବଂଶର ଶାସକମାନେ ଶାସନ କରିଥିଲେ ।
• ୧୫୧୦ ମସିହାରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍‌ମାନେ ବିଜୟନଗର ସମ୍ରାଟଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଗୋଆ ଅଧ‌ିକାର କରିବା ପରେ ସେଠାରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜମାନଙ୍କ ଶାସନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା !
• ଗୋଆ ଅତୀତରେ ଗୋମଞ୍ଚଳ, ଗୋପକପତ୍ତମ, ଗୋପକପୁରୀ, ଗୋବପୁରୀ ବା ଗୋମନ୍ତକ ଆଦି ନାମରେ ପରିଚିତ ଥିଲା ।
• କିଛି ଦିନ ପାଇଁ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ଗୋଆ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ହେଁ ଏହା ପୁନର୍ବାର ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍‌ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପୁନର୍ଦଖଲ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଭାରତ ସ୍ଵାଧୀନ ହେବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଗୋଆର ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଶାସକ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ କୂଟନୈତିକ ସମାଧାନ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଗ୍ରହଣ କଲେ ନାହିଁ ।
• ଗୋଆର ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଶାସକମାନେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସୁଖସୁବିଧା ପାଇଁ ଦୃଷ୍ଟି ଦେଉନଥିଲେ ।
• ଗୋଆ, ଦାମନ, ଡିଉର ଜନସାଧାରଣ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍‌ମାନଙ୍କ ଅତ୍ୟାଚାରରେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ ୧୯୫୫ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ ତାରିଖରେ ଏକ ବଡ଼ ଧରଣର ବିକ୍ଷୋଭ ପ୍ରଦର୍ଶନ କଲେ । ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ପୋଲିସ୍‌ର ଗୁଳିଚାଳନାରେ ୨୨ ଜଣ ଅହିଂସ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।
• ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଦବାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ସରକାରଙ୍କ ଦାମନରୁ ସୈନ୍ୟ ପ୍ରେରଣକୁ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ବାଧାଦେବାରୁ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ସରକାର ଏହା ବିରୋଧରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଏକ ଅର୍ଜି ଦାଖଲ କଲେ ।
• ୧୯୬୦ ମସିହାରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଏହି ଅର୍ଜିଟିକୁ ଖାରଜ କରିଦେଲେ । ସେହିବର୍ଷ ଡିସେମ୍ବର ମାସରେ ଜାତିସଂଘର ସାଧାରଣ ସଭା ପର୍ତ୍ତୁଗାଲ ବାହାରେ ଥ‌ିବା ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ଉପନିବେଶଗୁଡ଼ିକୁ ପର୍ତ୍ତୁଗାଲର ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ବିବେଚନା ଦାବିକୁ ଅଗ୍ରାହ୍ୟ କରିଦେଲେ ।
• ଗୋଆକୁ ଶାସନାଧୀନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ସମସ୍ତ କୂଟନୈତିକ ଉଦ୍ୟମ ବିଫଳ ହେବାରୁ ୧୯୬୧ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୧୮ ତାରିଖରେ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଗୋଆରେ ପ୍ରବେଶ କଲେ ଓ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କଲେ ।

• ଗୋଟିଏ ରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଶାସନାଧୀନ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ଅନ୍ତଃକ୍ଷେତ୍ର କୁହାଯାଏ ।
• ଡିସେମ୍ବର ୧୯ ତାରିଖରେ ଗୋଆର ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଶରଣପତ୍ରରେ ସ୍ଵାକ୍ଷର କଲେ ଓ ୪୫୦ ବର୍ଷର ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଶାସନର ଅବସାନ ହେଲା ।
• ଦାମନ ଓ ଡିଉକୁ ଗୋଆ ସହ ମିଶାଇ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ସୃଷ୍ଟି କରାଗଲା ।
• ୧୯୬୩ ମସିହାରେ ଗୋଆରେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ହେଲା । ଗୋଆ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ମିଶିବ ନା ଅଲଗା ରହିବ ପ୍ରଶ୍ନ ଉପରେ ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ଗୋଆରେ ଏକ ଗଣଭୋଟ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ଗୋଆବାସୀ ମିଶ୍ରଣ ବିପକ୍ଷରେ ରାୟ ଦେଇଥିଲେ ।
• ୧୯୮୭ ମସିହା ମେ ମାସ ୩୦ ତାରିଖରେ ଗୋଆ ଭାରତର ୨୫ ତମ ରାଜ୍ୟରେ ପରିଣତ ହେଲା ଏବଂ ଦାମନ ଓ ଡିଉ ପୂର୍ବବତ୍ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ହୋଇ ରହିଲେ ।
• ୧୯୬୧ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୧ ତାରିଖରେ ଦାଦ୍ରା ଓ ନଗରହାବେଳିକୁ ଭାରତ ସହିତ ମିଶାଇ ଦିଆଗଲା ଓ ଏହାକୁ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଗଲା ।

→ ଭାରତ ସହିତ ପୁଦୁଚେରୀର ମିଶ୍ରଣ :

1. ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଭାରତର ସ୍ବାଧୀନତା ପରେ ଫରାସୀ ଶାସନାଧୀନ ଅନ୍ତଃକ୍ଷେତ୍ର ପୁଦୁଚେରୀ, ଚନ୍ଦନନଗର, କରାଇକଲ, ମାହେ ଓ ୟାନାମ୍‌ର ମିଶ୍ରଣ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ଫରାସୀ ଶାସକଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।
   
2. ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ଭାରତ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ ଏହିସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଗଣଭୋଟ କରିବାର ସ୍ଥିର ହେଲା ।
3. ୧୯୪୯ ଜୁନ୍ ୧୯ରେ ଚନ୍ଦନନଗରରେ ଗଣଭୋଟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା । ଗଣଭୋଟର ରାୟ ଅନୁସାରେ ୧୯୫୦ ମସିହା ମେ ମାସ ୨ ତାରିଖରେ ଚନ୍ଦନନଗରର ଭାରତ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ ହେଲା ।
4. ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ଭାରତ ସପକ୍ଷବାଦା ଆଦୋଳନକାରାମାନେ ୟାନାମ୍ ଓ ମାହେରେ ଷମତା ଦଖଲ କଲେ ।
5. ୧୯୫୪ ଅକ୍ଟୋବରରେ ପୁଦୁଚେରୀ ଓ କରାଇକଲରେ ଜନମତ ନିଆଗଲା ଯାହାକି ଭାରତ ସପକ୍ଷରେ ଗଲା । ସେହିବର୍ଷ ନଭେମ୍ବର ୧ ତାରିଖରେ ପୁଦ୍ଧଚେରୀ ଓ କରାଇକଲର ବାସ୍ତବ କ୍ଷମତା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ହାତକୁ ଆସିଲା ।
6. ୧୯୬୨ ମସିହା ମେ ମାସରେ ଫରାସୀ ଜାତୀୟ ସଭା ଏହି ମିଶ୍ରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିବା ପରେ ଭାରତରେ ଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ଫରାସୀ ଅନ୍ତଃକ୍ଷେତ୍ର ବିଧ୍ଵବଦ୍ଧ ଭାବରେ ଭାରତରେ ମିଶିଥିଲା ।
7. ପୁଦୁଚେରୀ ଏଯାବତ୍ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ହୋଇ ରହିଥିଲେ ହେଁ ଏଠାରେ ତିରିଶ ଆସନବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବିଧାନସଭା

ଐତିହାସିକ ଘଟଣାବଳୀ ଓ ସମୟ :

୧୫୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ବିଜୟନଗର ସମ୍ରାଟଙ୍କ ସହାୟତାରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍‌ମାନଙ୍କର ଗୋଆ ଅଧିକାର ।
୧୯୪୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୧୫) ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସମ୍ରାଜ୍ୟବାଦର ଅବସାନ ।
୧୯୫୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ମେ ୨) ଚନ୍ଦନନଗର ବିଧ୍ଵବଦ୍ଧଭାବେ ଭାରତରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେଲା ।
୧୯୫୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁଲାଇ ୧) ‘ଗୋଆର ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟ’ ଦ୍ଵାରା ଦାଦ୍ରା ଅନ୍ତଃକ୍ଷେତ୍ର ଦଖଲ ।
୧୯୫୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୨) ଆଜାଦ୍ ଗୋମନ୍ତକ ଦଳଦ୍ଵାରା ନଗର ହାବେଳି ଅନ୍ତଃକ୍ଷେତ୍ର ଦଖଲ ।
୧୯୫୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ନଭେମ୍ବର ୧) ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ହାତକୁ ପୁଦୁଚେରୀ ଓ କରାଇକଲର ଶାସନ କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତର ।
୧୯୫୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୧୫) ଗୋଆ, ଦାମନ ଓ ଡିଉର ଜନସାଧାରଣଙ୍କର ବିକ୍ଷୋଭ ପ୍ରଦର୍ଶନ ।
୧୯୬୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୧୧) ଦାଦ୍ରା ଓ ନଗରହାବେଳିର ଭାରତ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ ଓ ଏହାକୁ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ ।
୧୯୬୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଡିସେମ୍ବର ୧୮) ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ଗୋଆରେ ପ୍ରବେଶ ।
୧୯୬୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ମେ) ଫରାସୀ ଜାତୀୟ ସଭାର ଅନୁମୋଦନକ୍ରମେ ଭାରତର ଅଭ୍ୟନ୍ତରରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଫରାସୀ ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକର ଭାରତରେ ମିଶ୍ରଣ ।
୧୯୬୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଗୋଆରେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।
୧୯୬୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଗୋଆରେ ଗଣଭୋଟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।
୧୯୮୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ମେ ୩୦) ଗୋଆକୁ ରାଜ୍ୟ ପାହ୍ୟା ପ୍ରଦାନ ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class History Important Questions Chapter 15 ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହ୍ୟ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 History Important Questions Chapter 15 ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହ୍ୟ

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀ ଉପରେ ଏକ ଟିପ୍ପଣୀ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:

• ଓଡ଼ିଶାର ମନ୍ଦିର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଶୈଳୀକୁ ‘କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀ’ କୁହାଯାଏ । ଭାରତର ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ନିର୍ମିତ ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକର ଶୈଳୀଠାରୁ କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ ଅଟେ ।
• ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ବା ସପ୍ତମ ଶତାବ୍ଦୀର ଆରମ୍ଭରେ କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ଭୁବନେଶ୍ଵରରେ ଭଗ୍ନାବସ୍ଥାରେ ଥ‌ିବା ଲକ୍ଷ୍ମଣେଶ୍ୱର, ଭରତେଶ୍ୱର ଏବଂ ଶତ୍ରୁଗ୍ନେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକ ସର୍ବପୁରାତନ ଅଟେ ।
• ଏହି ଶୈଳୀର ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଭୌମକର ଶାସନ କାଳରେ ନିର୍ମିତ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଶିଶିରେଶ୍ୱର, ବୈତାଳ ଓ ମାର୍କଣ୍ଡେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର, ସୋମବଂଶୀ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ନିର୍ମିତ ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର, ରାଜାରାଣୀ, ବ୍ରହ୍ମେଶ୍ଵର ଓ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ପ୍ରଧାନ ଅଟେ ।
• ପରବର୍ତ୍ତୀ ଗଙ୍ଗବଂଶର ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥବା ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ପୁରୀର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, କୋଣାର୍କର ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର, ଭୁବନେଶ୍ଵରର ମେଘେଶ୍ବର, ଅନନ୍ତ ବାସୁଦେବ, ଭାସ୍କରେ ଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ଓ ସାରିଦେଉଳ ଆଦି ଏହି ଶୈଳୀର ଜ୍ଵଳନ୍ତ ନିଦର୍ଶନ ଅଟେ ।

୨। ଓଡ଼ିଶାର ବୌଦ୍ଧକୀର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଏକ ଟିପ୍ପଣୀ ଲେଖ ।
Answer:

• ଓଡ଼ିଶାର ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ଅଭୁତ୍ଥାଥା ସହିତ ତାଳ ଦେଇ ଅନେକ ବୌଦ୍ଧ ବିହାର ଓ ଉପାସନା ଗୃହ ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା ।
• ରତ୍ନଗିରି, ଉଦୟଗିରି ଓ ଲଳିତଗିରିର ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନରୁ ଅନୈକ ସଂଖ୍ୟାରେ ବୌଦ୍ଧସ୍ତୂପ, ଚୈତ୍ୟଗୃହ, ମଠ ଓ ବୌଦ୍ଧ ମୂର୍ତ୍ତିକଳା ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇ ପୁରାତନ ଓଡ଼ିଶାର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରମାଣ ଦେଇଥାଏ ।
• ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ବୁଢ଼ାଖୋଲ ପାହାଡ଼ରୁ ଅନେକ ବୌଦ୍ଧକୀର୍ତ୍ତିର ଧ୍ଠସାବଶେଷ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ।
• ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ବାଣେଶ୍ଵରନାସି ଓ ଚୌଦ୍ଵାର, ଯାଜପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଯାଜପୁର, ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର କୁରୁମ, ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲାର ଅଚ୍ୟୁତ ରାଜପୁର, ’ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ଖୁଚିଙ୍ଗ, ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲାର ଅଯୋଧ୍ୟା, ଭଦ୍ରକ ଜିଲ୍ଲାର ଖଡ଼ିପଦା ଓ ସୋଲାପୁର, ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ଗଣିଆପାଲୀ, ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ବୌଦ୍ଧ ପ୍ରଭୃତି ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ଅନେକ ବୌଦ୍ଧ କୀର୍ତ୍ତିର ଧ୍ବଂସାବଶେଷ ପ୍ରାଚୀନ ଓଡ଼ିଶାର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟର ପରିଚୟ ଦିଏ ।

୩ । ଉଦୟଗିରି ଓ ଖଣ୍ଡଗିରିଠାରେ ଥ‌ିବା ଜୈନ ଗୁମ୍ଫାଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପର୍କରେ ସଂକ୍ଷେପରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

1. ଭୁବନେଶ୍ୱର ନିକଟସ୍ଥ ଉଦୟଗିରି ଓ ଖଣ୍ଡଗିରିଠାରେ ଥ‌ିବା ଜୈନ ଗୁମ୍ଫାଗୁଡ଼ିକରେ ଚମତ୍କାର ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
2. ଖ୍ରୀ.ପୂ. ପ୍ରଥମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସମ୍ରାଟ ଖାରବେଳଙ୍କ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ଖଣ୍ଡଗିରି, ଉଦୟଗିରିର କେତେକ ଗୁମ୍ଫା ଦ୍ବିତଳ ବିଶିଷ୍ଟ ଏବଂ ଗୁମ୍ଫାଗୁଡ଼ିକର ଖୋଦିତ ମୂର୍ତ୍ତିକଳା ଅତ୍ୟନ୍ତ ମନୋରମ ଅଟେ ।
3. ଉଦୟଗିରିର ରାଣୀଗୁମ୍ଫା ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଓ ସବୁଠାରୁ ସୁନ୍ଦର ଗୁମ୍ଫା ଅଟେ ।
4. ଉଦୟଗିରି ନିକଟସ୍ଥ ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ରେ ପନ୍ଦରଟି ଜୈନଗୁମ୍ଫା ରହିଛି ।
5. ସେହି ଗୁମ୍ଫାଗୁଡ଼ିକରେ ମଧ୍ୟ ସୁନ୍ଦର ଦେଖାଯାଏ ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ଐତିହ୍ୟ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ଜାତିର ଗୌରବୋଜ୍ଜଳ ଅତୀତର କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ସମ୍ବଳିତ ସଂସ୍କୃତି, ସାହିତ୍ୟ, ଧର୍ମ, କଳା, ସ୍ଥାପତ୍ୟ,ପରମ୍ପରା ଓ ଜୀବନଶୈଳୀର ଆଲେଖ୍ୟ ଉତ୍ତର ପିଢ଼ିଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ ହୋଇଥିଲେ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସେ ଜାତିର ଐତିହ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

୨। ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ସ୍ଥାନର ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନରୁ ଅନେକ ସଂଖ୍ୟାରେ ବୌଦ୍ଧସ୍ତୂପ, ଚୈତ୍ୟଗୃହ, ମଠ ଓ ବୌଦ୍ଧ ମୂର୍ତ୍ତିକଳା ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ରତ୍ନଗିରି, ଉଦୟଗିରି ଓ ଲଳିତଗିରିର ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନରୁ ଅନେକ ସଂଖ୍ୟାରେ ବୌଦ୍ଧ ସ୍ତୂପ, ଚୈତ୍ୟ ଗୃହ, ମଠ ଓ ବୌଦ୍ଧ ମୂର୍ତ୍ତିକଳା ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ।

୩ । ପଞ୍ଚସଖା କେଉଁମାନଙ୍କୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବଳରାମ ଦାସ, ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ, ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ଦାସ, ଯଶୋବନ୍ତ ଦାସ ଓ ଅନନ୍ତ ଦାସଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶାର ପଞ୍ଚସଖା କୁହାଯାଏ ।

୪। ଓଡ଼ିଶାରେ ହସ୍ତତନ୍ତରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତି କେଉଁ ସାମଗ୍ରୀ ବିଶ୍ବର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଦେଶରେ ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ସୁଖ୍ୟାତି ଆଣିଛି ?
Answer:

• ଓଡ଼ିଶାରେ ହସ୍ତତନ୍ତରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ସମ୍ବଲପୁର ଓ ବଲାଙ୍ଗୀରର ପଶାପାଲି ଶାଢ଼ି; ସମ୍ବଲପୁର, ବଲାଙ୍ଗୀର, ବରଗଡ଼ ଓ ସୋନପୁରର ବୋମକାଇ ପାଟ, ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ବ୍ରହ୍ମପୁରର ମଠା ଶାଢ଼ି ଆଦି ବିଦେଶରେ ଖୁବ୍ ଆଦୃତି ଲାଭ କରିଛି ।
• ଏହାଛଡ଼ା କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ନୂଆପାଟଣା ଓ ମାଣିଆବନ୍ଧ ଶାଢ଼ି, ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲାର ଲୁଙ୍ଗି, ଗାମୁଛା ଆଦି ହସ୍ତତନ୍ତରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ସାମଗ୍ରୀ ବିଶ୍ବର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଦେଶରେ ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ସୁଖ୍ୟାତି ଆଣିଛି ।

୫। ବୈଶାଖ ମାସର ପ୍ରଥମ ଦିନକୁ କ’ଣ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ ? ଏହି ଦିନ ମଙ୍ଗଳାଙ୍କୁ କ’ଣ ସମର୍ପଣ କରାଯାଏ ?”
Answer:

• ବୈଶାଖ ମାସର ପ୍ରଥମ ଦିନ ଓଡ଼ିଆ ପଞ୍ଜିକାର ନବବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନ ଓ ପ୍ରଥମ ପର୍ବ ‘ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି’ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
• ଏହିଦିନ ଦେବୀ ମଙ୍ଗଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ବେଲରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏକ ସୁସ୍ୱାଦୁ ପାନୀୟ ବା ପଣା ସମର୍ପଣ କରାଯାଇ ସେବନ କରାଯାଏ ।

୬ | କଳିଙ୍ଗର ସାଧବମାନେ ଅତୀତରେ କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ଥାନକୁ ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟ କରିବାକୁ ଯାଉଥିଲେ ?
Answer:
କଳିଙ୍ଗର ସାଧବମାନେ ଅତୀତରେ ଜାଭା, ସୁମାତ୍ରା, ବାଲି, ବୋର୍ଣ୍ଣିଓ ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦକ୍ଷିଣ- ପୂର୍ବ ଏସୀୟ ଦେଶମାନଙ୍କୁ ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟ କରିବାକୁ ଯାଉଥିଲେ ।

୭ । ଇକତ୍ ଢାଞ୍ଚା କେଉଁଥୁରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ?
Answer:
ବୟନ କଳାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଇକତ୍ ଢାଞ୍ଚା ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରାଚୀନ ସାମୁଦ୍ରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ପ୍ରଭାବରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ।

୮। ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ରୁପାର ତାରକାସୀ କାମ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:

1. ଓଡ଼ିଶାର କଟକ ସହର ରୁପାର ଆଦିବାସୀ କାମ ପାଇଁ ମ୍ରସିଦ୍ଧ।
2. ରୁପାର ସୂକ୍ଷ୍ମ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ଖଚିତ ସୁନ୍ଦର କୋଣାର୍କ ଚକ୍ର, ଦେବଦେବୀ ଓ ମନ୍ଦିରମାନଙ୍କର ପ୍ରତିଛବି, ପଶୁପକ୍ଷୀ, ଗଛ, ଡାଳ, ଫୁଲ, ପତ୍ର ଆଦି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି କଟକର କାରିଗରମାନେ ସେମାନଙ୍କର କୌଣକର ପରାକାକ୍ଷ୍ମ। ପ୍ରଦର୍ଣନ କରିବା ସହ ବାଦେଶରେ ଯଶ ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି ।

୯ । ଓଡ଼ିଶାର କେତୋଟି ଲୋକନୃତ୍ୟ ଓ ଆଦିବାସୀ ନୃତ୍ୟର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକନୃତ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ନାମ ହେଲା ରଣପା ନାଚ, ଚଇତି ଘୋଡ଼ାନାଚ, ଦଣ୍ଡ ନାଚ ଓ ନାଗା ନାଚ, କେଳାକେଲୁଣୀ ନାଚ, ଘୁମୁରା ନାଚ, ଛଉ ନାଚ, ଡାଲଖାଇ ନାଚ, ରସକେଲୀ ନାଚ ଇତ୍ୟାଦି ।
• ଓଡ଼ିଶାର ଆଦିବାସୀ ନୃତ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ କରମା, ଗଦବା, କେଦ୍ରୁ, ଝୁମର, କୋୟା, ପରଜା ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ୟତମ ।

୧୦ । ଓଡ଼ିଶାର କେତୋଟି ଲୋକ ସଙ୍ଗୀତର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର କେତୋଟି ଲୋକ ସଙ୍ଗୀତର ନାମ ହେଲା, ଚମ୍ପୁ, ଛାନ୍ଦ, ଚଉତିଶା, କୋଇଲି ଗୀତ, ଜଣାଣ ଓ ଭଜନ ଇତ୍ୟାଦି ।

୧୧ । କେଉଁ ଚିତ୍ରକଳା ଓଡ଼ିଶାର ଚିତ୍ରକଳାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତାର ପରିଚୟ ଦିଏ ? ଏହା କେଉଁ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ?
Answer:

• ପଟ୍ଟଚିତ୍ର ଓଡ଼ିଶାର ଚିତ୍ରକଳାର ସ୍ବତନ୍ତ୍ରତାର ପରିଚୟ ଦିଏ ।
• ଏହା ଦ୍ଵାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।

୧୨ । କଟକର କେଉଁ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ମସ୍‌ଦ୍‌ମାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ?
Answer:
କଟକର ଦରଘା ବଜାରଠାରେ କଦମ୍ବରସୁଲ୍,ଦିଓ୍ବାନ ବଜାରଠାରେ ସର୍ବପୁରାତନ ତାତର ଖାଁ ମସ୍ତିଦ୍ ଓ ବାଲୁବଜାରଠାରେ ଜୁମ୍ମା ମସ୍‌ଜିଦ୍ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

Objective Type Questions With Answers
A. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ରତ୍ନଗିରି ପାହାଡ଼ କେଉଁ ପ୍ରଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
Answer:
ରତ୍ନଗିରି ପାହାଡ଼ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

୨। କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର କେଉଁ ଶୈଳୀର ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କରେ ?
Answer:
କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀର ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କରେ ।

୩ । ‘କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ’ କିଏ ଲେଖୁଥିଲେ ?
Answer:
କବି ସମ୍ରାଟ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ‘କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦରୀ’ ଲେଖୁଲେ ।

୪। ଫକୀରମୋହନଙ୍କର ପ୍ରମୁଖ କୄତିମାନଙ୍କର ନାମ କଣ ?
Answer:
‘ଛ’ମାଣ ଆଠଗୁଣ୍ଠ’, ‘ମାମୁ’, ‘ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ୍ତ’ ଓ ‘ଲଛମା’ ଫକୀରମୋହନଙ୍କର କେତେକ ପ୍ରମୁଖ କୃତି ଅଟେ ।

୫ । ମଧୁସୁଦନ ରାଓ କାହା ଅନୁକରଣରେ ସନେଟ୍ ଲେଖୁଥ‌ିଲେ ?
Answer:
ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ସେକସପିଅର୍ ଓ ମିଲଟନ୍‌ଙ୍କ ଶୈଳୀର ଅନୁକରଣରେ ସନେଟ୍ ଲେଖୁଥିଲେ ।

୬ । ଭୁବନେଶ୍ୱରର ରାଜାରାଣୀ ମନ୍ଦିର କାହା ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ସୋମବଂଶୀ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ଭୁବ ନେ ଶ୍ଵ ର ର ରାଜାରାଣୀ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୭। ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
Answer:
ଭୁବନେଶ୍ୱରଠାରେ ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ ।

୮ । ଓଡ଼ିଶା ଆଫଗାନମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା କେବେ ଅଧୂକୃତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୫୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଓଡ଼ିଶା ଆଫଗାନ୍‌ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅଧିକୃତ ହୋଇଥିଲା ।

୯ । ଉଦୟଗିରିର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଗୁମ୍ଫାର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଉଦୟଗିରିର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଗୁମ୍ଫାର ନାମ ହେଉଛି ରାଣୀଗୁମ୍ଫା ।

୧୦। ‘ଓଡ଼ିଆ ଭାଗବତ’ କିଏ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ ‘ଓଡ଼ିଆ ଭାଗବତ’ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।

୧୧। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ କାବ୍ୟଯୁଗ କେବେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହ୍ୟରେ ଜଗନ୍ନାଥ ଚେତନାର ମାହାତ୍ମ୍ୟ କାବ୍ୟଯୁଗ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।

୧୨ । ‘ଗୀତ ଗୋବିନ୍ଦ’ର ରଚୟିତା କିଏ ?
Answer:
‘ଗୀତ ଗୋବିନ୍ଦ’ର ରଚୟିତା ହେଉଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଖ୍ୟାତ ସଂସ୍କୃତ କବି ଜୟଦେବ ।

୧୩ । ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହ୍ୟରେ କେଉଁ ଚେତନାର ମାହାତ୍ମ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହ୍ୟରେ ଜଗନ୍ନାଥ ଚେତନାର ମାହାତ୍ମ୍ୟ ଚେତନାର ମାହାତ୍ମ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ।

୧୪ । ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ରେ କେତୋଟି ଗୁମ୍ଫା ରହିଛି ?
Answer:
ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ରେ ୧୫ଟି ଗୁମ୍ଫା ରହିଛି ।

୧୫ । ବାପ୍‌ଟିଷ୍ଟ ଚର୍ଜ କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
Answer:
କଟକର ତିନିକୋଣିଆ ବଗିଚାରେ ବାପ୍‌ଟିଷ୍ଟ ଚର୍ଚ୍ଚ ଅବସ୍ଥିତ । 

୧୬। କେଉଁଥରେ ଭାରତ ମହାସାଗରର ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜକୁ କଳିଙ୍ଗୋଡ୍ର ଦେଶ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ବୌଦ୍ଧଗ୍ରନ୍ଥ ‘ଆର୍ଯ୍ୟ ମଞ୍ଜୁଶ୍ରୀ ମୂଳକଳ୍ପ’ରେ ଭାରତ ମହାସାଗରର ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜକୁ କଳିଙ୍ଗୋଡ୍ର ଦେଶ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।

୧୭ । ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ନୃତ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟଭାବେ ଭାରତର ଏକ ପ୍ରଧାନ ମାନ୍ୟତା ପାଇଛି ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ଭାରତର ଏକ ପ୍ରଧାନ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ପାଇଛି ।

୧୮। କେଉଁ ନୃତ୍ୟ ଶୈଳୀକୁ ମାହାରୀ ଶୈଳୀ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସଙ୍ଗୀତର ତାଳ ଓ ରାଗ ସହିତ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷାକରି ନୃତ୍ୟ ପରି ବେ ଷଣ କରୁଥ‌ିବା ନଉଁ କୀମାନଙ୍କ ନୃତ୍ୟଶୈଳୀକୁ ମାହାରୀ ଶୈଳୀ କୁହାଯାଏ ।

B. ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
Answer:
ଭୁବନେଶ୍ୱର

୨। ଭୁବନେଶ୍ଵରର କପିଳେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର କେଉଁ ଶାସନ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ଗଜପତି

୩ । ‘ଗୀତ ଗୋବିନ୍ଦ’ର ରଚୟିତା କିଏ ?
Answer:
ଜୟଦେବ

୪। କେଉଁ ନୃତ୍ୟ ଶୈଳୀରୁ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ?
Answer:
ମାହାରୀ ନାଚ

୫। ଓଡ଼ିଶାର ମନ୍ଦିର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଶୈଳୀକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀ

୬। କେଉଁ ପୁସ୍ତକରେ କଳିଙ୍ଗର ରାଜାଙ୍କୁ ‘ମହୋଦଧୂପତି’ ଭାବରେ ଚିତ୍ରଣ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
କାଳିଦାସଙ୍କ ରଘୁବଂଶମ୍

୭ । ଓଡ଼ିଶାରେ କେଉଁ ପର୍ବରେ ଚାଷୀ ବିଲରେ ବିହନ ବୁଣିବା ଆରମ୍ଭ କରେ ?
Answer:
ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା

୮। ନୂଆଖାଇ ପର୍ବ ଅନ୍ୟ କେଉଁ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ?
Answer:
ନବାନ୍ନ ଭକ୍ଷଣ

୯ । ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ସ୍ଥାନ ଧନୁଯାତ୍ରା ପାଇଁ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲାଭ କରିଛି ?
Answer:
ବରଗଡ଼

୧୦ । ମୁସଲମାନ୍ ଭକ୍ତ ସାଲବେଗ ଓଡ଼ିଶାର ଘରେ ଘରେ କେଉଁଥିପାଇଁ ପରିଚିତ ?
Answer:
ଜଗନ୍ନାଥ ଜଣାଣ

୧୧ । ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଉତ୍ତରାୟଣ ଗତି କେଉଁ ମାସରେ ହୁଏ ?
Answer:
ମାଘ ମାସ

୧୨ । କେଉଁ ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ମହାଳୟା ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଆଶ୍ୱିନ ଅମାବାସ୍ୟା

୧୩ । ଶ୍ରାବଣ ମାସର ଅମାବାସ୍ୟାଟି କ’ଣ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଚିତାଲାଗି ଅମାବାସ୍ୟା

୧୪ । କେଉଁ ସଂକ୍ରାନ୍ତିକୁ ନବବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି

୧୫ । ଓଡ଼ିଶାର ନୌବାଣିଜ୍ୟ କେଉଁ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବାର ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ ?
Answer:
ତୃତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀ

୧୬ । ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ସହର ‘ତାରକାସି କାମ’ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଟେ ?
Answer:
କଟକ ସହର

୧୭ । ପଟ୍ଟଚିତ୍ରର ପରମ୍ପରା ଓଡ଼ିଶାରେ କେଉଁ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଚଳି ଆସୁଛି ?
Answer:
ଦ୍ଵାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ

୧୮ । ତାତର ଖାଁ ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
Answer:
କଟକ

୧୯ । ଓଡ଼ିଶାରେ ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମ, ଭ୍ରାତୃଭାବର ପ୍ରତୀକ ରୂପେ କାହାଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ

୨୦ । ମାଗଧୀ-ପ୍ରାକୃତ ଭାଷାରୁ କେଉଁ ଭାଷାର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି ?
Answer:
ଓଡ଼ିଆ

୨୧ । କିଏ ‘ରୁଦ୍ରସୁଧାନିଧ୍’ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଅବଧୂତ ନାରାୟଣ ସ୍ବାମୀ

୨୨ । ‘ରସକଲ୍ଲୋଳ’ କାହାର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ କୃତି ଥିଲା ?
Answer:
ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ

୨୩ । ଗ୍ରାମ୍ୟ ଜୀବନଭିତ୍ତିକ ପଲ୍ଲୀଚିତ୍ର କେଉଁ କବିଙ୍କ ରଚନାରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ବାରିହୁଏ ?
Answer:
ନନ୍ଦକିଶୋର ବଳ

୨୪ । ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର କେଉଁ ପାହାଡ଼ରେ ବୌଦ୍ଧକୀର୍ତ୍ତିର ଧ୍ଵଂସାବଶେଷ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ?
Answer:
ବୁଢ଼ାଖୋଲ ପାହାଡ଼

୨୫ । ଭୁବନେଶ୍ଵରର ‘ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ବର’ ମନ୍ଦିର କେଉଁ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି ?
Answer:
କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀ

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧ । ଓଡ଼ିଶାରେ ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମ, ଭ୍ରାତୃଭାବର ପ୍ରତୀକ ରୂପେ ________ ଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ।
Answer:
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ

୨ । ମାଗଧୀ-ପ୍ରାକୃତ ଭାଷାରୁ ______ ଭାଷାର ଉତ୍ପ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ

୩ । _______ ‘ରୁଦ୍ରସୁଧାନିଧ୍’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଅବଧୂତ ନାରାୟଣ ସ୍ବାମୀ

୪ । ‘ରସକଲ୍ଲୋଳ’ — ଙ୍କ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ କୃତି ଥିଲା ।
Answer:
ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ

୫ । ଗ୍ରାମ୍ୟ ଜୀବନଭିତ୍ତିକ ପଲ୍ଲୀଚିତ୍ର କବି _______ ଙ୍କ ରଚନାରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ବାରିହୁଏ ।
Answer:
ନନ୍ଦକିଶୋର ବଳ

୬ । ଧଉଳି ପାହାଡ଼ ______ ନଦୀ କୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଦୟା

୭ । ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର _________ ପାହାଡ଼ରୁ ବୌଦ୍ଧକୀର୍ତ୍ତିର ଧ୍ବଂସାବଶେଷ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
Answer:
ବୁଢ଼ାଖୋଲ

୮ । ଭୁବନେଶ୍ଵରର ପର୍ଶୁ ରାମେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର _________ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି ।
Answer:
କଳିଙ୍ଗ

୯ । ________ ବଂଶର ଶାସନର ପତନ ପରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣର ସମାପ୍ତି ଘଟିଥିଲା ।
Answer:
ସୂର୍ଯ୍ୟ

୧୦ । ରୋମାନ୍ କ୍ୟାଥଲିକ୍ ଚର୍ଚ୍ଚ _________ ନଦୀକୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
କାଠଯୋଡ଼ି

୧୧ । ପଶାପାଲି ଶାଢ଼ି ପାଇଁ _______ ବିଶ୍ବପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
Answer:
ସମ୍ବଲପୁର

୧୨ । କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାର ______ ଶିଳ୍ପ ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହ୍ୟ ବହନ କରେ ।
Answer:
ଟେରାକୋଟା

୧୩। ବୈଶାଖ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ତୃତୀୟା ଦିନ _______ ପର୍ବ ପାଳିତ ହୁଏ ।
Answer:
ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା

D. ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✗) ଲେଖ ।

୧। ସାରଳା ଦାସଙ୍କ ରଚିତ ‘ରାମାୟଣ’ ଓଡ଼ିଶାର ପୌରାଣିକ କାବ୍ୟଜଗତର ଏକ ଅମୂଲ୍ୟ କୃତି ।
୨ । ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ‘ମହାଭାରତ’ ଓଡ଼ିଶାରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ଆଦୃତ ଓ ସମ୍ମାନିତ ।
୩ । କାବ୍ୟଯୁଗରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ଲୋକପ୍ରିୟତା ଲାଭ କରିଥିବା ‘ରସକଲ୍ଲୋଳ’ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କ କୃତି ଥିଲା ।
୪। ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଥମ କବି ରାଧାନାଥ ରାୟଙ୍କ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ କୀର୍ତ୍ତି ହେଉଛି ‘ପ୍ରଣୟ ବଲ୍ଲରୀ’ ।
୫। ପିଲାଙ୍କ କବିତା ‘ନାନାବାୟା ଗୀତ’ ନନ୍ଦକିଶୋର ବଳ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
୬। ଖୁଚିଙ୍ଗ ଓଡ଼ିଶାର କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
୭। ଓଡ଼ିଶାର ମନ୍ଦିର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଶୈଳୀକୁ କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀ କୁହାଯାଏ ।
୮। ୧୫୬୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଓଡ଼ିଶା ଆଫଗାନ୍‌ମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା
୯। ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିରକୁ ‘ଓଡ଼ିଶା ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳାର ମଣି’ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
୧୦ । ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ବୀରମହାରାଜପୁର ଗ୍ରାମରେ ପଟ୍ଟଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ ଏକ କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ।

Answer:
୧। (×)
୨ । (×)
୩ । (×)
୪। (×)
୫ । (✓)
୬। (×)
୭। (✓)
୮। (×)
୯।  (✓)
୧୦। (×)

E ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

F. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ ମାସ ୧୫ ତାରିଖକୁ ବିଶ୍ଵ ଐତିହ୍ୟ ଦିବସ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
Answer:
୧୮

୨ । ହାତୀ ଗୁମ୍ଫା ଶିଳାଲେଖ ମୁକୁନ୍ଦଦେବଙ୍କ ରାଜତ୍ୱ କାଳରେ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
Answer:
ଖାରବେଳ

୩। ସାରଳା ଦାସ ଓଡ଼ିଆ ଭାଗବତ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ମହାଭାରତ

୪। ଗାଥା କବିତା କେଶବ-କୋଇଲିର ଲେଖକ ଥିଲେ ଅର୍ଜନ ଦାସ ।
Answer:
ମାର୍କଣ୍ଡଦାସ

୫। ଜଗନ୍ନାଥ ରଥର ନାମ ଦର୍ପଦଳନ ।
Answer:
ନନ୍ଦିଘୋଷ

୬। ଓଡ଼ିଶାର ବଲାଙ୍ଗୀର ଶୀତଳଷଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି ।
Answer:
ସମ୍ବଲପୁର

୭। ଅଶୋକାଷ୍ଟମୀ ଦିନ ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ ।
Answer:
ଲିଙ୍ଗରାଜ

୮। ଆଶ୍ୱିନ ମାସର ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ସାବିତ୍ରୀ ବ୍ରତ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
Answer:
ମହାଳୟା

୯ । କୋଣାର୍କକୁ ତୁଳସୀ କ୍ଷେତ୍ର କୁହାଯାଇଥାଏ ।
Answer:
ଅର୍କକ୍ଷେତ୍ର

୧୦ । ଓଡ଼ିଶାର ବାଳକାଟି ତମ୍ବାପାତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
Answer:
କଂସା ପିତ୍ତଳ ବାସନ

୧୧ । ରାଉରକେଲାକୁ ରୌପ୍ୟ ନଗରୀ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଇସ୍ପାତ ନଗରୀ

୧୨ । ‘ସ୍ତୁତି ଚିନ୍ତାମଣି’ ଅରକ୍ଷିତ ଦାସ ଲେଖୁଥିଲେ ।
Answer:
ଭୀମ ଭୋଇ

୧୩ । ‘ଇନ୍ଦୁମତୀ’ କାବ୍ୟ ରଚୟିତା ଥିଲେ ରାଧାନାଥ ରାୟ ।
Answer:
ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର

୧୪ । ମଠା ଶାଢ଼ି ପାଇଁ ସମ୍ବଲପୁର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
Answer:
ବ୍ରହ୍ମପୁର

୧୫ । କଦମରସୁଲ ମସ୍‌ଜିଦ୍ ବକ୍ସି ବଜାରରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଦରଘା ବଜାର ।

G. ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ସଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

Question 1.
ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଉତ୍ତରାୟଣ ଗତି ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ମାସରେ ??
(A) ଶ୍ରାବଣ
(B) ମାଘ
(C) ଆଶ୍ବିନ
(D) ଫାଲଗୁନ
Answer:
(B) ମାଘ

Question 2.
କେଉଁ ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ମହାଳୟା ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ ?
(A) ଆଷାଢ଼
(B) ଆଶ୍ବିନ
(C) କାର୍ତିକ
(D) ଚୈତ୍ର
Answer:
(B) ଆଶ୍ବିନ

Question 3.
ଶ୍ରାବଣ ମାସର ଅମାବାସ୍ୟାଟି କ’ଣ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ?
(A) ଦୀପାବଳୀ
(B) ମହାଳୟା
(C) ଚିତାଲାଗି ଅମାବାସ୍ୟା
(D) ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ
Answer:
(C) ଚିତାଲାଗି ଅମାବାସ୍ୟା

Question 4.
କେଉଁ ସଂକ୍ରାନ୍ତିକୁ ନବବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଦିନ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ?
(A) ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି
(B) ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି
(C) ରଜ ସଂକ୍ରାନ୍ତି
(D) କୁମ୍ଭ ସଂକ୍ରାନ୍ତି
Answer:
(B) ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି

Question 5.
ଓଡ଼ିଶାର ନୌବାଣିଜ୍ୟ କେଉଁ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବାର ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ ?
(A) ପ୍ରଥମ ଶତାବ୍ଦୀ
(B) ତୃତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀ
(C) ଦ୍ଵିତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀ
(D) ପଞ୍ଚମ ଶତାବ୍ଦୀ
Answer:
(B) ତୃତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀ

Question 6.
ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ସହର ‘ତାରକାସି କାମ’ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଟେ ?
(A) କଟକ
(B) ବ୍ରହ୍ମପୁର
(C) ସମ୍ବଲପୁର
(D) ବାଲେଶ୍ଵର
Answer:
(A) କଟକ

Question 7.
ପଟ୍ଟଚିତ୍ରର ପରମ୍ପରା ଓଡ଼ିଶାରେ କେଉଁ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଚଳି ଆସୁଛି ?
(A) ନବମ
(B) ଏକାଦଶ
(C) ଦଶମ
(D) ଦ୍ଵାଦଶ
Answer:
(D) ଦ୍ଵାଦଶ

Question 8.
ତାତର ଖାଁ ମସ୍‌ଜିଦ୍ କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
(A) କଟକ
(B) ସମ୍ବଲପୁର
(C) ପୁରୀ
(D) ବ୍ରହ୍ମପୁର
Answer:
(B) ସମ୍ବଲପୁର

Question 9.
ଓଡ଼ିଶାରେ ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମ, ଭ୍ରାତୃଭାବର ପ୍ରତୀକ ରୂପେ କାହାଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ?
(A) ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ
(B) ଲିଙ୍ଗରାଜ
(C) ଶ୍ରୀଲୋକନାଥ
(D) ଅଲାରନାଥ
Answer:
(A) ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ

Question 10.
ମାଗଧୀ-ପ୍ରାକୃତ ଭାଷାରୁ କେଉଁ ଭାଷାର ଉତ୍ପ ହୋଇଛି ?
(A) ସଂସ୍କୃତ
(B) ଓଡ଼ିଆ
(C) ବଙ୍ଗଳା
(D) ମରାଠୀ
Answer:
(B) ଓଡ଼ିଆ

Question 11.
‘ରସକଲ୍ଲୋଳ’ କାହାର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ କୃତି ଥିଲା ?
(A) ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ
(B) ଉପେନ୍ଦ୍ରଭଞ୍ଜ
(C) ଅବଧୂତ ନାରାୟଣ ସ୍ଵାମୀ
(D) ବଳରାମ ଦାସ
Answer:
(A) ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ

Question 12.
ଗ୍ରାମ୍ୟ ଜୀବନଭିଭିକ ପଲ୍ଲୀଚିତ୍ର ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ କବିଙ୍କ ରଚନାରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ବାରିହୁଏ ?
(A) ନନ୍ଦକିଶୋର ବଳ
(B) ମଧୁସୂଦନ ରାଓ
(C) ଗଙ୍ଗାଧର ମେହର
(D) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(A) ନନ୍ଦକିଶୋର ବଳ

Question 13.
ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର କେଉଁ ପାହାଡ଼ରୁ ବୌଦ୍ଧକୀର୍ତ୍ତିର ଧ୍ବଂସାବଶେଷ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ?
(A) ବଣିଆ
(B) ରମ୍ଭାଖୋଲ
(C) ବୁଢ଼ାଖୋଲ
(D) ଚିତ୍ରଗିରି
Answer:
(C) ବୁଢ଼ାଖୋଲ

Question 14.
ଭୁବନେଶ୍ଵରର ‘ପର୍ଶୁରାମେଶ୍ଵର’ ମନ୍ଦିର କେଉଁ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି ?
(A) ଆର୍ଯ୍ୟ
(B) କଳିଙ୍ଗ
(C) ଦ୍ରାବିଡ଼
(D) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(B) କଳିଙ୍ଗ

Question 15.
କେଉଁ ବଂଶର ଶାସନର ପତନ ପରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣର ସମାପ୍ତି ଘଟିଥିଲା ।
(A) ଗଙ୍ଗବଂଶ
(B) ସୋମବଂଶ
(C) ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶ
(D) ଚନ୍ଦ୍ରବଂଶ
Answer:
(C) ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶ

Question 16.
ପଶାପାଲି ଶାଢ଼ି ପାଇଁ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ସ୍ଥାନଟି ବିଶ୍ବପ୍ରସିଦ୍ଧ ?
(A) ସମ୍ବଲପୁର
(B) ମାଣିଆବନ୍ଧ
(C) କଟକ
(D) ବାଲେଶ୍ଵର
Answer:
(A) ସମ୍ବଲପୁର

Question 17.
କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାର କେଉଁ ଶିଳ୍ପ ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହ୍ୟ ବହନ କରେ ?
(A) ତାରକସି
(B) କଂସାବାସନ
(C) ଟେରାକୋଟା
(D) ସପମଶିଣା
Answer:
(C) ଟେରାକୋଟା

Question 18.
କେଉଁ ନୃତ୍ୟଶୈଳୀରୁ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ?
(A) ଦଣ୍ଡନାଚ
(B) ଛଉନାଚ
(C) ପାଇକନାଚ
(D) ମାହାରୀନାଚ
Answer:
(D) ମାହାରୀନାଚ

Question 19.
‘ଓଡ଼ିଆ ଭାଗବତ’ କିଏ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ?
(A) ବଳରାମ ଦାସ
(B) ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ
(C) କାର୍ମଣ୍ଡ ଦାସ
(D) ଯଶୋବନ୍ତ ଦାସ
Answer:
(B) ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ

Question 20.
ଭୁବନେଶ୍ଵର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ପାହାଡ଼ରେ କେଉଁ କୀର୍ତ୍ତି ଖଣ୍ଡଗିରି ଓ ଉଦୟଗିରି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ?
(A) ବୌଦ୍ଧ କୀର୍ତ୍ତି
(B) ଜୈନ କୀର୍ତ୍ତି
(C) ଉତ୍କଳ କୀର୍ତ୍ତି
(D) ଗୁମ୍ଫା କୀର୍ତି
Answer:
(B) ଜୈନ କୀର୍ତ୍ତି

Question 21.
ଚମତ୍କାର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ଯୋଗୁଁ କେଉଁ ମନ୍ଦିରକୁ ‘ଓଡ଼ିଶା ସ୍ତାପତ୍ୟ କଳାର ମଣି’ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ?
(A) ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର
(B) କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର
(C) ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର
(D) ରାଜରାଣୀ ମନ୍ଦିର
Answer:
(A) ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର

Question 22.
ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ମନ୍ଦିରକୁ ବିଶ୍ଵର ଏକ ଐତିହ୍ୟ ସ୍ମାରକୀ ରୂପେ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଛି ?
(A) ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର
(B) କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର
(C) ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର
(D) ରାଜରାଣୀ ମନ୍ଦିର
Answer:
(B) କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର

Question 23.
କଟକରେ ସ୍ଥାପିତ କେଉଁ ମୁସଲମାନ କୀର୍ତ୍ତି ହିନ୍ଦୁ ଓ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ?
(A) କଦମ୍ ରସୁଲ
(B) ତାତା ଖାଁ ମସ୍‌ଜିଦ୍
(C) ଜୁମ୍ମା ମସ୍‌ଜିଦ୍
(D) କବର ସ୍ଥାନ
Answer:
(A) କଦମ୍ ରସୁଲ

Question 24.
ରାଣୀଗୁମ୍ଫା କେଉଁ ପାହାଡ଼ରେ ରହିଛି ?
(A) ଖଣ୍ଡଗିରି
(B) ଉଦୟଗିରି
(C) ଦଉଳିଗିରି
(D) ରତ୍ନଗିରି
Answer:
(B) ଉଦୟଗିରି

Question 25.
କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାତା କେଉଁ ବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ ?
(A) ସୋମବଂଶ
(B) ଗଙ୍ଗବଂଶ
(C) ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶ
(D) ଭୋଇବଂଶ
Answer:
(B) ଗଙ୍ଗବଂଶ

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Maths Notes Algebra Chapter 4 ସମ୍ଭାବ୍ୟତା will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 10 Maths Notes Algebra Chapter 4 ସମ୍ଭାବ୍ୟତା

→ ଉପକ୍ରମଣିକା (Introduction) :

• କୌଣସି ଏକ ଘଟଣାର ସମ୍ଭାବନାର ପରିମାପରୁ ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ତତ୍ତ୍ବ (Probability Theory)
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ଏକ ପଶାଖେଳ, ଏଥରେ ଆମେ ବାଜି ଜିତିପାରୁ କିମ୍ବା ହାରିପାରୁ ।
• ଗଣିତଜ୍ଞ Blaise Pascal (1623-1662) ଓ Pierre Formal (1601-1665) ବାଜି ଜିତିବାର ସମ୍ଭାବ୍ୟତାର ସମାଧାନର ସୂତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
• A.N. Kalmogorov ଏବଂ A.A. Markov ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ତତ୍ତ୍ଵକୁ ଆଧୁନିକ ଗଣିତର ରୂପ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।
• ବିଭିନ୍ନ ବୈଜ୍ଞାନିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଯୋଜନା ପ୍ରକରଣ, ପାଣିପାଗର ପୂର୍ବାନୁମାନରେ ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ସୂତ୍ର ପ୍ରୟୋଗ

→ ଅନୁଭବିକ ଏବଂ ତତ୍ତ୍ଵାଧାରିକ ସମ୍ଭାବ୍ୟତା (Empirical and Theoretical Probability) :
(i) ସମ୍ଭାବ୍ୟତାର ଧାରଣା ସାଧାରଣତଃ, ପରୀକ୍ଷଣ (Experiments) ଓ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ (observation) ଉପରେ ଆଧାରିତ ହୁଏ ।
ମନେରଖ : ମୁଦ୍ରା ଟସ୍‌ରେ ମୁଦ୍ରାଟି ସର୍ବଦା ଅପ୍ରବଣ ଓ ସମତୁଲ୍ୟ । ଏହି Adjective ଦ୍ଵୟକୁ ବ୍ୟବହାର ନକଲେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ମୁଦ୍ରାଟିକୁ ଅପ୍ରବଣ ଓ ସମତୁଲ୍ୟ ବୋଲି ଧରିନେବା ।

(ii) ପରୀକ୍ଷଣରୁ ଉଦ୍ଭବ ଫଳାଫଳର ପ୍ରକୃତ, ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯାଇ ଘଟଣାଟିର ସତ୍ୟତା ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯାଇ ଘଟଣାଟିର ସତ୍ୟତା ନିରୂପଣ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵାରା କରାଗଲେ ଏହି ପ୍ରକାର ସମ୍ଭାବ୍ୟତାକୁ ଅନୁଭବ ସିଦ୍ଧ ବା ଆନୁଭବିକ (Empirical) ସମ୍ଭାବ୍ୟତା କୁହାଯାଏ ।

(iii) ମୁଦ୍ରା ଟସ୍ କରିବା, ଲୁଡୁଗୋଟି ଗଡ଼ାଇବା ଭଳି ପରୀକ୍ଷଣରୁ ଆମେ ସମ୍ଭାବ୍ୟତାର ସ୍ପଷ୍ଟ ଧାରଣା ପାଇପାରିବା ।

(iv) ମୁଦ୍ରାକୁ ଟିସ୍ କଲେ ଆମେ H କିମ୍ବା T ପାଇପାରିବା । ଟସ୍ କରିବାର ପୂର୍ବରୁ ଆମେ କହିପାରିବା କି ପଡ଼ିଥିବା ପାର୍ଶ୍ୱଟି H କିମ୍ବା T ହେବ । କାରଣ ଏଠାରେ ଫଳାଫଳ କୌଣସି ନିୟମର ଅଧୀନ ନୁହେଁ ।
(v)
ଏକଥର ମୁଦ୍ରା ଟସ୍‌ରେ P(H) = P(T) = \(\frac{1}{2}\)
ସେହିପରି ଏକଥର ଲୁଡୁଗୋଟି ଗଡ଼ାଇବାରେ P(1) = P(2) = …….. P(6) = \(\frac{1}{6}\)

(vi) ଆନୁଭବିକ ସମ୍ଭାବ୍ୟତା, ତତ୍ତ୍ଵାଧାରିକ ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ପାଇଁ ଏକ ଧାରକ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରଥମଟି ପରୀକ୍ଷଣ ସିଦ୍ଧ ହୋଇଥବାବେଳେ, ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରକାରର ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ପରୀକ୍ଷଣରୁ ଉଦ୍ଭବ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଉପରେ ଆଧାରିତ ହୋଇଥାଏ ।

(vii) ଗୋଟିଏ ଘଟଣା E ହେଲେ ତତ୍ତ୍ଵାଧାରିକ ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ଅନୁଯାୟୀ

ଏଠାରେ m = ଫଳର ବାରମ୍ବାରତା ଓ n = ସମୁଦାୟ ଗୋଟି ପଡ଼ିବାର ସଂଖ୍ୟା ।

→ ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ :

• ପରୀକ୍ଷଣରେ ଯଦି ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଫଳ ଯଦି ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଘଟେ, ତେବେ ଉକ୍ତ ଫଳର ସମ୍ଭାବ୍ୟତା 1 ସହ ସମାନ ହେବ ।
• ପରୀକ୍ଷଣରେ ଯଦି ଫଳ ନ ଉପୁଜେ ତେବେ ଏହାର ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ‘0’ ।
  ∴ 0 ≤ P(E) ≤ 1

→ ସେଟ୍ ତତ୍ତ୍ବ ଉପରେ ଆଧାରିତ ସମ୍ଭାବ୍ୟତାର ଧାରଣା :

ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ପନ୍ଥା । ଏଥ‌ିପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ମୁଦ୍ରା ଟସ୍ ଉଦାହରଣ ନେବା ।

ସେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ଭାବ୍ୟତାର ସଂଜ୍ଞା ଓ ଧାରଣା ଗଣିତଜ୍ଞ Kalmogorov ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
(i) ମନେକର ଏକ ଅପ୍ରବଣ ମୁଦ୍ରାକୁ ଟସ୍ କରାଗଲା । ଫଳ H ଓ Tରୁ ଯେକୌଣସି ଗୋଟିଏ ପଡ଼ିବ ।
(ii) ସମସ୍ତ ଫଳାଫଳମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ସେଟ୍‌କୁ S (Sample Space) କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଗୋଟିଏ ମୁଦ୍ରାକୁ ଦୁଇଥର ଟସ୍ କଲେ S = {HH, HT, TH, TT}
(iv) ସେହିପରି ଗୋଟିଏ ଲୁଡୁ ଗୋଟିକୁ ଦୁଇଥର ଗଡ଼ାଇବା ଦ୍ଵାରା ବା ଦୁଇଟି ଲୁଡୁଗୋଟିକୁ ଏକ ସଙ୍ଗେ ଗଡ଼ାଇବାଦ୍ୱାରା ଆମେ ଯେଉଁ sample spaceଟି ପାଇବା ତାହା ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ।
S = {11, 12, 13, 14, 15, 16
21, 22, 23, 24, 25, 26
31, 32, 33, 34, 35, 36
41, 42, 43, 44, 45, 46
51, 52, 53, 54, 55, 56
61, 62, 63, 64, 65, 66}
(v)ଗୋଟିଏ ମୁଦ୍ରାକୁ ଦୁଇଥର ଟସ୍କକଲେ Sample Spaceର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଫଳ ସଂଖ୍ୟା 2² । ସେହିପରି nଥର ଟସ୍ କଲେ | S | = 2_n ହେବ ।
(vi) ଗୋଟିଏ ଲୁଡୁଗୋଟିକୁ ଦୁଇଥର ଗଡ଼ାଇଲେ Sample space ର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ସଂଖ୍ୟା 6² = 36 1 ସେହିପରି nଥର ଗଡ଼ାଇଲେ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଫଳାଫଳ | S | = 6_n ହେବ ।

ନିମ୍ନ ଚିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଥରେ, ଦୁଇଥର ଓ ତିନିଥର ମୁଦ୍ରା ଟସ୍‌ର ଫଳାଫଳ ସ୍ଥିରିକୃତ ହୋଇଛି ।

ଗୋଟିଏ ଲୁଡୁଗୋଟିକୁ ଥରେ ଗଡ଼ାଇଲେ ଗଠିତ ସେଟ୍ {H, T}
ଦୁଇଥର ଗଡ଼ାଇଲେ ଗଠିତ ସେଟ୍ = {HH, HT, TH, TT}
ତିନିଥର ଗଡ଼ାଇଲେ ଗଠିତ ସେଟ୍ = {HHH, HHT, HTH, HTT, THH, THT, TIH, TIT}
ଏକ ପରୀକ୍ଷଣରେ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସମସ୍ତ ଫଳାଫଳଗୁଡିକୁ ନେଇ ଗଠିତ ସେଟ୍‌କୁ ପରୀକ୍ଷଣର Sample Set କୁହାଯାଏ ।

→ ଘଟଣା (Event) :
ପରୀକ୍ଷଣରେ ଲବ୍‌ଧ Sample space S ହେଲେ, ଏହାର କୌଣସି ଉପସେଟ୍ E ।

ମନେକର ଘଟଣା E ‘ଅତି କମ୍‌ରେ ଗୋଟିଏ T ଥ‌ିବାକୁ’ ସୂଚାଏ ।
ଏଠାରେ Sରେ ଥ‌ିବା ଫଳାଫଳ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ {HT, TH, TT} ଫଳ ତିନୋଟି E ଘଟଣାର ଅନୁକୂଳ ଅର୍ଥାତ୍ E ଦ୍ଵାରା ଅନୁଗୃହୀତ ଫଳାଫଳ ଅଟନ୍ତି ।
ସୁତରାଂ E = {HT, TH, TT}

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Notes Chapter 5 ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଓ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟସେନା will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 10 History Notes Chapter 5 ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଓ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟସେନା

ବିଷୟଭିଭିକ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ:

→ ସୁଭାଷଙ୍କ ଆଦ୍ୟ ଜୀବନ ଓ ଶିକ୍ଷା :

• ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ୧୮୯୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ଜାନୁୟାରୀ ୨୩ ତାରିଖରେ କଟକର ଏକ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ପିତା ଥିଲେ ଆଇନଜୀବୀ ଜାନକୀନାଥ ବୋଷ । ସେ କଟକର ରେଭେନ୍ସା କଲିଜିଏଟ୍ ସ୍କୁଲରେ ପାଠ ପଢ଼ିଥିଲେ ।
  
• ସେ ରାମକୃଷ୍ଣ ପରମହଂସ, ସ୍ଵାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ ଓ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁରଙ୍କର ବାଣୀ ଓ ବେନିଟୋ ମୁସ୍କୋଲିନି, ମୁସ୍ତାଫା କମଲ ପାଶା, କାଉଣ୍ଟ ଡି କାଲୁର ଓ ଗାରିବାଲ୍ଟିଙ୍କ ଭଳି ବିପ୍ଳବୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ତଥା ଆମେରିକାର ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଓ ଫରାସୀ ବିପ୍ଳବଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ କଟକର ରେଭେନ୍ସା କଲିଜିଏଟ୍‌ରେ ପାଠ ପଢୁଥିବା ସମୟରେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ସଙ୍ଗଠିତ କରି ସ୍କୁଲ ହଷ୍ଟେଲରେ ଖୁଦିରାମ ଦିବସ ପାଳନ କରିଥିଲେ ।
• ପ୍ରେସିଡ଼େନ୍ସି କଲେଜରେ ଅଧ୍ୟୟନ କାଳରେ ଭାରତୀୟ ବିରୋଧୀ ବ୍ରିଟିଶ୍ ପ୍ରଫେସର ସି.ଏଫ୍.ୱେଟେନ୍‌ଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ମାଡ଼ ମରାଗଲା । ସେ ନିଜକୁ ନିଘୋଷ ବୋଲି କହିଲେ ନାହିଁ କି ଆକ୍ରମଣକାରୀମାନଙ୍କ ନାମ ପ୍ରକାଶ କଲେ ନାହିଁ ।
• ଏହି ଘଟଣାରେ କ୍ଷମା ନ ମାଗିବାରୁ ୧୯୧୬ରେ ସେ କଲେଜରୁ ବହିଷ୍କୃତ ହେଲେ ।
• ପରେ ସେ କୋଲକାତାର ସ୍ଫଟିସ୍ କଲେଜରୁ ଦର୍ଶନ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହେଲେ; ମାତ୍ର ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତି ପୂର୍ବରୁ ୧୯୧୯ରେ କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ଚାଲିଗଲେ ।
• ୧୯୨୦ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ଆଇ.ସି.ଏସ୍. ପରୀକ୍ଷାରେ ଚତୁର୍ଥ ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ମାନଜନକ ପଦବୀକୁ ତ୍ୟାଗ କରି ସ୍ଵଦେଶକୁ ଫେରି ଆସିଲେ ।

→ ରାଜନୀତିକ ଜୀବନ :

• ୧୯୨୩ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସରେ ଯୋଗ ଦେଇ ପ୍ରାଦେଶିକ କଂଗ୍ରେସ କମିଟିର ସଭାପତି ହେଲେ । ତାଙ୍କର ରାଜନୈତିକ ଗୁରୁ ଥିଲେ ମହାନ୍ ନେତା ଚିତ୍ତରଞ୍ଜନ ଦାସ ।
• ୧୯୨୪ ମସିହାରେ ସେ କୋଲକତା ନଗର ନିଗମର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଅଧିକାରୀ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ବଙ୍ଗଳା ପ୍ରାଦେଶିକ କଂଗ୍ରେସ କମିଟି ଓ ସର୍ବଭାରତୀୟ ଶ୍ରମିକ କଂଗ୍ରେସର ଅଧ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ ହୋଇଥିଲେ ।
• ଇଂରେଜ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ୧୯୨୪ ମସିହାରେ ସନ୍ଦେହରେ ଗିରଫ କଲେ ଏବଂ ଏହାର ଏକବର୍ଷ ପରେ ତାଙ୍କୁ ବର୍ମାର ମାଣ୍ଡେଲା ଜେଲକୁ ପ୍ରେରଣ କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୩୪ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ବୋଷଙ୍କ ‘ଭାରତୀୟ ସଂଗ୍ରାମ’’ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । କଟକ ଓ ପୁରୀରେ ଥୁବା ତାଙ୍କ ପୈତୃକ ବାସଭବନକୁ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ପରିଣତ କରାଯାଇଛି ।
• ୧୯୩୮ ମସିହାର ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ହରିପୁର ଅଶନ ଓ ୧୯୩୯ ମସିହାର ତ୍ରିପୁରୀ ଅବେଶନରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ବିରୋଧ ସତ୍ତ୍ଵେ ସେ ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ ।
• ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସହ ମତଭେଦ ହେବାରୁ ସେ କଂଗ୍ରେସ ତ୍ୟାଗ କରି ୧୯୩୯ ମେ’ ୩ ତାରିଖରେ ଫରୱାର୍ଡ଼ ବ୍ଲକ୍ ନାମକ ଏକ ରାଜନୀତିକ ଦଳ ଗଠନ କଲେ ।
• ଇଂରେଜ ସରକାର ସୁଭାଷଙ୍କୁ ୧୯୪୦ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୨ ତାରିଖରେ ଗିରଫ କରି କୋଲକତାରେ ନଜରବନ୍ଦୀ କରି ରଖୁଥିଲେ ।
• ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ନିମନ୍ତେ ବାହାରେ ରହି ଲଢ଼େଇ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେ ଛଦ୍ମବେଶରେ ଭାରତ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ । ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଓ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ମଧ୍ୟଦେଇ ୧୯୪୧ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୫ ତାରିଖରେ ସେ ବର୍ଲିନ୍‌ଠାରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ।

→ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ଗଠନ :

1. ଜର୍ମାନ ସରକାରଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ସୁଭାଷ ବର୍ଲିନ୍‌ଠାରେ ‘ଫ୍ରି ଇଣ୍ଡିଆ ଆର୍ମି’ ବା ‘ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ’ ଗଠନ କଲେ । ସୈନ୍ୟମାନେ ‘ଜୟହିନ୍ଦ୍’ଧ୍ଵନି ବ୍ୟବହାର କରି ତାଙ୍କୁ ଅଭିବାଦନ ଦେଉଥିଲେ ।
2. ୧୯୪୧ରେ ସୁଭାଷ ବୋଷ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ରେଡ଼ି ଓ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ୧୯୪୨ଫେବୃଆରୀ ୧୯ରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଗୁପ୍ତ ବେତାର ବାର୍ତ୍ତା ସମଗ୍ର ଦେଶ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେପ୍ରସାରଣ କରିଥିଲେ ।
3. ଜର୍ମାନୀ ଶାସକ ହିଟ୍‌ଲର୍‌ଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରି ସେ ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ସମ୍ପର୍କରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ହିଟ୍‌ଲର୍ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ନ ଦେଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସୁଭାଷଙ୍କ ନିରାପଦ ଜାପାନ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ ।
4. ସୁଭାଷ ବୋଷଙ୍କୁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହ ପରିଚିତ କରାଇ ହିଟଲର୍ କହିଥିଲେ, ‘ମୁଁ କେବଳ ଆଠକୋଟି ଲୋକଙ୍କର ଶାସନ, ମାତ୍ର ସୁଭାଷ ଚାଳିଶ କୋଟି ଲୋକଙ୍କର ନେତା ।
   
5. ସେତେବେଳେ ଜାପାନ ସମଗ୍ର ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆର ଅପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦୀ ଶକ୍ତି ଥିବାରୁ ନେତାଜୀ ଜାପାନ ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ନିବଦ୍ଧ କଲେ । ଜାପାନକୁ ରାଜି କରି ବ୍ରିଟିଶ୍-ଭାରତ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କଲେ ।
6. ଜାପାନରେ ବାସ କରୁଥିବା ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀ ରାସବିହାରୀ ବୋଷ ଓ କ୍ୟାପଟେନ୍ ମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
7. ରାସବିହାରୀଙ୍କ ନିମନ୍ତ୍ରଣକ୍ରମେ ସୁଭାଷ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ନେତୃତ୍ଵ ନେବାପାଇଁ ଜାପାନ ଯାଇଥିଲେ ।
8. ୧୯୪୩ ଜୁଲାଇ ୨ ତାରିଖରେ ସୁଭାଷ ଜାପାନରେ ପହଞ୍ଚି ବ୍ୟାଙ୍କକ୍‌ଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସ୍ଵାଧୀନତା ସମ୍ମିଳନୀର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତୀୟ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଘ ଓ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ନେତୃତ୍ଵ ନେଲେ ।
9. ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ସୈନ୍ୟମାନେ ସୁଭାଷଙ୍କୁ ‘ନେତାଜୀ’ ଆଖ୍ୟାରେ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ ।
10. କ୍ରମେ ସୈନ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବାରୁ ସୁଭାଷ ଏହାର ପୁନର୍ଗଠନ କରିଥିଲେ । ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ଉନ୍ନତି ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ଆଣିବା ପାଇଁ ସେ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ।
11. ସୁଭାଷ ବୋଷ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜକୁ ଚାରୋଟି ଯୋଦ୍ଧା ବାହିନୀରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ ।
12. ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ୪ଟି ବ୍ରିଗେଡ୍ – ଗାନ୍ଧି ବ୍ରିଗେଡ୍, ନେହେରୁ ବ୍ରିଗେଡ୍, ଆଜାଦ୍ ବ୍ରିଗେଡ୍, ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ମହିଳା ଶାଖା ଝାନ୍ସୀ ରାଣୀ ବ୍ରିଗେଡ୍ ।
13. କ୍ୟାପ୍‌ଟେନ୍ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେହଗଲ ମହିଳା ଶାଖା ଝାନ୍‌ସୀ ରାଣୀ ବ୍ରିଗେଡ଼ର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ।
14. ଭାରତ ସରକାର କ୍ୟାପ୍‌ନ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେହଗଲଙ୍କୁ ୧୯୯୮ରେ ପଦ୍ମଭୂଷଣ ସମ୍ମାନରେ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ ।

→ ସରକାର ଗଠନ :

• ୧୯୪୩ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୨୧ ତାରିଖରେ ସୁଭାଷ ସିଙ୍ଗାପୁରଠାରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ସରକାର ଗଠନ କରିଥିଲେ । ଜାପନ, ଜର୍ମାନୀ, ଇଟାଲୀ, ମିଆଁମାର, ଥାଇଲାଣ୍ଡ, ଚୀନ୍, ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଓ ମାଞ୍ଚୁରିଆ ଏହି ସରକାରକୁ ସ୍ବୀକୃତି ଦେଇଥିଲେ ।
• ସୁଭାଷ ଏହି ସରକାରର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ପ୍ରଧାନ ସେନାପତି ଥିଲେ I ବହିର୍ଦ୍ଦେଶ ବିଭାଗ ଓ ଯୁଦ୍ଧ ବିଭାଗ ତାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଥିଲା ।
• ସାମରିକ ଶକ୍ତି ବଳରେ ଭାରତ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ବିତାଡ଼ିତ କରିବା ତାଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ।
• ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ସରକାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ସୁଭାଷ ଭାରତର ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧ ଘୋଷଣା କଲେ ।
• ସେ କହୁଥିଲେ ‘‘ତୁମେ ମୋତେ ରକ୍ତ ଦିଅ, ମୁଁ ତୁମକୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ଦେବି ।’’

→ ଭାରତ ଅଭିଯାନ :

• ସୁଭାଷ ବୋଷଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଓ ତାଙ୍କ ‘ଦିଲ୍ଲୀ ଚଲୋ’ ଓ ‘ଜୟହିନ୍ଦ୍’ ମନ୍ତ୍ରରେ ଉଦ୍ଦୀପ୍ତ ହୋଇ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ବାହିନୀ ଭାରତର ପୂର୍ବ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିଲା ।
• ୧୯୪୩ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୬ ତାରିଖରେ ଜାପାନ ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ସୁଭାଷ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଆଣ୍ଡାମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜର ଦାୟିତ୍ବ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେ ଦୁଇଟି ଦ୍ବୀପର ନାମ ଯଥାକ୍ରମେ ‘‘ଶହୀଦ୍’ ଓ ‘‘ସ୍ଵରାଜ’’ ରଖୁଥିଲେ ।
• ନେତାଜୀଙ୍କ ଗଣଧ୍ଵନି ଥୁଲା – ‘ଦିଲ୍ଲୀ ଚଲୋ’’ ଓ ‘ଜୟହିନ୍ଦ୍’ ।
• ୧୯୪୪ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ମାସରେ ସେ ତତ୍କାଳୀନ ବ୍ରହ୍ମଦେଶ (ମିଆଁମାର) ସୀମା ପାର ହୋଇ ମଣିପୁରରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ ଏବଂ କୋହିମା ଦଖଲ କରି ସେଠାରେ ଭାରତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ।
• ମଣିପୁରର ରାଜଧାନୀ ଇମ୍ଫାଲ ଦଖଲ କରିବାକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଥ‌ିବାବେଳେ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ଫଳରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ଯୋଗାଯୋଗ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇପଡ଼ିଲା । ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ପରାଜୟ ହେତୁ ଜାପାନର ସାହାଯ୍ୟ ମିଳିବା ସମ୍ଭବପର ନ ଥିଲା । ପୁନଶ୍ଚ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସେନା ସେତେବେଳକୁ ଆସାମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାଡ଼ିଆସି ସେହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣାଧୀନ କରିସାରିଥିଲେ । ତେଣୁ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେଇଥିଲା ।
• ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ତିନି ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ସାହାନୱାଜ ଖାଁ, ପ୍ରେମ ସେହଗଲ ଓ ଗୁରୁଦୟାଲ ସିଂ ଧୂନ୍ ୧୯୪୫ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଗିରଫ ହେଲେ ନଭେମ୍ବର ୫ ତାରିଖରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସାମରିକ ଅଦାଲତର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଲେ ।
• ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଭାବେ ଅଭିହିତ କରି ଭାରତୀୟମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଗିରଫ ଓ ବିଚାର ବିରୋଧରେ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ବିକ୍ଷୋଭ, ଶୋଭାଯାତ୍ରା ଓ ହରତାଳ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ସମସ୍ତ ରାଜନୀତିକ ଦଳ ସେମାନଙ୍କ ମୁକ୍ତି ଦାବି କଲେ । ଦେଶର ପ୍ରମୁଖ ଆଇନଜୀବୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ମକଦ୍ଦମା ଲଢ଼ିଲେ ।
• ସାମରିକ ଅଦାଲତ ସେମାନଙ୍କୁ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଥିଲେ ହେଁ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧ ପ୍ରବଳ ଜନମତ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଭାଇସ୍‌ୟ ଲର୍ଡ ୱାଭେଲ୍‌ ୧୯୪୬ ଜାନାୟାରୀ ୧ ତାରିଖରେ ସେମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିଦେଇଥିଲେ ।
• ୧୯୪୫ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୮ ତାରିଖରେ ଜାପାନର ଫର୍ମୋଜାରୁ ଟୋକିଓକୁ ଯାଉଥିବାବେଳେ ସେ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ସମ୍ବାଦ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ଅବଶ୍ୟ ଏହି ସମ୍ବାଦକୁ ଅନେକ ବିଶ୍ଵାସ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।
• ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର କଲେ ନେତାଜୀଙ୍କର ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ଅଭିଯାନର ଫଳାଫଳ ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶ୍ ରାଜଶକ୍ତିକୁ ଚରମ ଆଘାତ ଦେଇ ଏହା ସ୍ଵାଧୀନତା ପାଇଁ ମାର୍ଗ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା ।
• ସୁଭାଷ ବୋଷ ଭାରତର ସ୍ବାଧୀନତାର ସ୍ବାଦ ଚାଖ୍ ନ ପାରିଥିଲେ ଜଣେ ଦେଶପ୍ରେମୀ ଓ ଅନନ୍ୟ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଭାବେ ଚିରଦିନ ପାଇଁ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମାନସପଟରେ ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିବେ ।

ଐତିହାସିକ ଘଟଣାବଳୀ ଓ ସମୟ:

୧୮୯୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜାନୁୟାରୀ ୨୩) ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ ।
୧୯୧୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ସୁଭାଷ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି କଲେଜରୁ ବହିଷ୍କୃତ ।
୧୯୧୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଶିକ୍ଷା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ସୁଭାଷଙ୍କ କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ଗମନ ।
୧୯୨୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଆଇ.ସି.ଏସ୍. ପରୀକ୍ଷାରେ ସୁଭାଷଙ୍କ ଚତୁର୍ଥ ସ୍ଥାନ ହାସଲ ।
୧୯୨୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସରେ ସୁଭାଷଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ।
୧୯୨୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କୋଲ୍‌କତା ନଗର ନିଗମର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଅଧ‌ିକାରୀ ଭାବେ ସୁଭାଷ ନିର୍ବାଚିତ ।
୧୯୨୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ସୁଭାଷଙ୍କୁ ବର୍ମାର ମାଣ୍ଡାଲେ ଜେଲକୁ ପ୍ରେରଣ ।
୧୯୩୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଂଗ୍ରେସର ହରିପୁର ଅଧ‌ିବେଶନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।
୧୯୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଂଗ୍ରେସର ତ୍ରିପୁରୀ ଅଧୂବେଶନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।
୧୯୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ମେ ୩) ସୁଭାଷଙ୍କଦ୍ଵାରା ‘ଫରୱାର୍ଡ଼ ବ୍ଲକ୍‌’ ନାମକ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଗଠନ ।
୧୯୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁଲାଇ ୨) ସୁଭାଷ କୋଲ୍‌କତାରେ ଗିରଫ ଓ ନଜରବନ୍ଦୀ ରୂପେ ଅବସ୍ଥାନ ।
୧୯୪୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜାନୁୟାରୀ ୨୬) ଛଦ୍ମବେଶରେ ସୁଭାଷଙ୍କ ଭାରତ ପରିତ୍ୟାଗ ।
୧୯୪୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୫) ମୁସଲମାନ ବେଶରେ ସୁଭାଷଙ୍କ ବର୍ଲିନ୍‌ରେ ପଦାର୍ପଣ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜାନୁୟାରୀ ୧୯) ଜର୍ମାନୀରୁ ସୁଭାଷଙ୍କ ଗୁପ୍ତ ବେତାର ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରସାରଣ ।
୧୯୪୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଫେବୃୟାରୀ ୮) ସୁଭାଷଙ୍କର କିଲେ ବନ୍ଦରରୁ ଜାପାନ ଯାତ୍ରା ।

୧୯୪୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁନ୍ ୧୩) ସୁଭାଷଙ୍କର ଟୋକିଓ ସହରରେ ପଦାର୍ପଣ ।
୧୯୪୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁଲାଇ ୨) ସୁଭାଷଙ୍କ ସିଙ୍ଗାପୁରରେ ପଦାର୍ପଣ ।
୧୯୪୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅକ୍ଟୋବର ୨୧) ସୁଭାଷଙ୍କଦ୍ଵାରା ସିଙ୍ଗାପୁରଠାରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ସରକାର ଗଠନ ।
୧୯୪୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ନଭେମ୍ବର ୬) ସୁଭାଷଙ୍କର ଆଣ୍ଡାମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜର ଦାୟିତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ ।
୧୯୪୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଏପ୍ରିଲ୍) ସୁଭାଷଙ୍କ ମଣିପୁର ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରବେଶ ଏବଂ କୋହିମା ଦଖଲ ।
୧୯୪୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ସେପ୍ଟେମ୍ବର) ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ତିନି ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ଗିରଫ ।
୧୯୪୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୧୮) ସୁଭାଷଙ୍କ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ।
୧୯୪୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜାନୁୟାରୀ ୧) ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ତିନି ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାଇସ୍‌ୟ ଲର୍ଡ଼ ୱାଭେଲ୍‌ଙ୍କଦ୍ୱାରା ମୁକ୍ତ ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Notes Chapter 4 ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ଏଥୁରେ ଓଡ଼ିଶାର ଭୂମିକା will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 10 History Notes Chapter 4 ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ଏଥୁରେ ଓଡ଼ିଶାର ଭୂମିକା

ବିଷୟଭିଭିକ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ:

→ ଆନ୍ଦୋଳନର ପୃଷ୍ଠଭୂମି :

• ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ଶେଷ ଗଣ ଆନ୍ଦୋଳନ ଥିଲା ।
• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ମାଧ୍ୟମରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ଭାରତ ଛାଡ଼ିବାପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।
• ଅଗଷ୍ଟ ମାସରେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ତୀବ୍ର ଓ ବ୍ୟାପକ ହୋଇଥିଲା । ତେଣୁ ଇତିହାସରେ ଏହା ‘ଅଗଷ୍ଟ ବିପ୍ଳବ’ ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ।
• ୧୯୩୯ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩ ତାରିଖରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
  
• ତତ୍କାଳୀନ ବଡ଼ଲାଟ ଲର୍ଡ ଲିନ୍‌ଲିଥ୍‌। ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ କିମ୍ବା ଭାରତୀୟ ନେତୃବର୍ଗଙ୍କ ସହ ବିନା ପରାମର୍ଶରେ ଭାରତକୁ ମିତ୍ରଶକ୍ତିର ପକ୍ଷଭୁକ୍ତ କରାଇଥିଲେ । ଏହାର ପ୍ରତିବାଦରେ ୧୯୩୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୪ରେ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କଲା ଯେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ନିଜର ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ଏକ ଜନପ୍ରିୟ ସରକାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ସମ୍ମତି ନ ମିଳିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିତ୍ରଶକ୍ତିକୁ କୌଣସି ସାହାଯ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ନାହିଁ ।
• ୧୯୩୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖରେ କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟକାରିଣୀ ବୈଠକ ସରକାରଙ୍କ ଘୋଷଣାର ଦୃଢ଼ ନିନ୍ଦା କରିବା ସହ ଆଠଟି ପ୍ରଦେଶରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କଂଗ୍ରେସ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳକୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବା ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଲେ ।

• ପରିସ୍ଥିତିର ଜଟିଳତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟକାରିଣୀ କମିଟି ଦୁଇଟି ସର୍ଭରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲା । ପ୍ରଥମତଃ ଯୁଦ୍ଧ ସମାପ୍ତି ପରେ ଭାରତକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଵାଧୀନତା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ଓ ଦ୍ବିତୀୟତଃ ତତ୍‌କ୍ଷଣାତ୍‌ ସମସ୍ତ ଦଳର ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ ନେଇ ଭାରତରେ ଏକ ଜାତୀୟ ସରକାର ଅବସ୍ଥାପିତ ହେବ ।
• ଇଂରେଜ ସରକାର ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ କେତେକ ସୁବିଧା ଦେବା ନିମନ୍ତେ ୧୯୪୦ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୮ ତାରିଖରେ ଘୋଷଣା ଜାରି କରିଥିଲେ ।
• ‘ଅଗଷ୍ଟ ଦାନ’ ନାମରେ ପରିଚିତ ଏହି ଘୋଷଣାକୁ କଂଗ୍ରେସ ଓ ମୁସ୍‌ଲିମ୍ ଲିଗ୍ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାକ କଲେ ।
• ଏହା ପରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ୧୯୪୧ ସୁଦ୍ଧା ୨୫,୦୦୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀ ଗିରଫ ହୋଇଥିଲେ ।
• ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସତ୍ୟାଗ୍ରହର ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀ ଯଥାକ୍ରମେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ବିନୋବା ଭାବେ ଓ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ଥିଲେ ।
• ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସତ୍ୟାଗ୍ରହର ପ୍ରଭାବରେ ଆମେରିକା, ଚୀନ୍ ଓ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଏପରିକି ଇଂଲଣ୍ଡର ଜନସାଧାରଣ ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ଦାବିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିନେବାପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇଲେ ।

→ କ୍ରିପ୍‌ସ୍ ମିଶନ :

• ଇଂଲଣ୍ଡର ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଉଇନ୍‌ଷ୍ଟନ୍ ଏସ୍. ଚର୍ଚ୍ଚିଲ୍ ୧୯୪୨ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ତାଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳର ସଦସ୍ୟ ସାର୍ ଷ୍ଟାଫୋର୍ଡ଼ କ୍ରିପ୍‌ସ୍‌ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ପ୍ରତିନିଧୂ ଦଳ ଭାରତ ପଠାଇଥିଲେ ।
• ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ଅଧିକାର ଦିଆଯିବ । ଦ୍ଵିତୀୟତଃ ଭାରତବାସୀ ନିଜ ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନ କ୍ରିପସ୍ ମିଶନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲା ଯେ ଭାରତକୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଏକ ଅଂଶରୂପେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାର ଅଧିକାର ପାଇବେ, ମାତ୍ର କୌଣସି ପ୍ରଦେଶ ଏହି ସମ୍ବିଧାନକୁ ଗ୍ରହଣ ନ କଲେ ପୃଥକ୍ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିପାରିବ । କ୍ରିପସ୍ ମିଶନର ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସବୁଦଳ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲେ ।
  

→ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରସ୍ତାବ :

1. ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧଜନିତ ନୈରାଶ୍ୟ, ଅନିଶ୍ଚିତତା ଓ ଅବ୍ୟବସ୍ଥାରୁ ଦେଶକୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଭାରତ ଛାଡ଼ିବାକୁ ପଡ଼ିବ ବୋଲି କଂଗ୍ରେସ ନେତାମାନଙ୍କର ହୃଦ୍‌ବୋଧ ହେଲା । ତେଣୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର ବିରୋଧରେ ଏକ ବଡ଼ ଧରଣର ଆନ୍ଦୋଳନ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କଲେ ।
2. ୧୯୪୨ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୧୪ ତାରିଖ ଦିନ ୱାର୍ଦ୍ଧାଠାରେ କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟକାରିଣୀ କମିଟି ଏକ ଐତିହାସିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ ଯେ ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନର ଅବସାନ ଘଟିବା ଉଚିତ ଏବଂ ଏଥପାଇଁ ‘ଭାରତ ଛାଡ଼’ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
3. ୧୯୪୨ ଅଗଷ୍ଟ ୭ ତାରିଖରେ ମୁମ୍ବାଇଠାରେ କଂଗ୍ରେସର ସାଧାରଣ ଅଧିବେଶନରେ ସଭାପତି ମୌଲାନା ଆବୁଲ କାଲାମ ‘ଭାରତ ଛାଡ଼’ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅର୍ଥ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କଲେ ଓ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ଭାରତ ଛାଡ଼ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କଲେ । ଅଗଷ୍ଟ ୮ ତାରିଖରେ କଂଗ୍ରେସ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ କଲା ।
4. ଗାନ୍ଧିଜୀ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତି ନିମନ୍ତେ ‘କର ବା ମର’ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥିଲେ ।

→ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ :

• ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଗ୍ରହଣ କରାଗଲା :
  (i) ଶ୍ରମିକ ଓ କୃଷକମାନେ ଭୂରାଜସ୍ୱ ଦେବା ବନ୍ଦ କରିବେ, ଇଂରେଜ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ କୌଣସି ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ବିକ୍ରି କରାଯିବ ନାହିଁ ଓ କାଗଜ ନୋଟ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବ ନାହିଁ ।
  (ii) ରାସ୍ତାଘାଟ, ଯାନବାହନ, ଟେଲିଗ୍ରାଫ୍ ଓ ରେଳ ବିଭାଗକୁ ଅଚଳ କରାଯିବ ।
  (iii) ଥାନା, କୋର୍ଟ ଓ ଜେଲଖାନାକୁ ଅହିଂସା ମାର୍ଗରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ଆୟତ୍ତରେ ରଖାଯିବ ।
  (iv) ସାଧାରଣ ଜନତା ଅହିଂସା ମାର୍ଗ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ।
• ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ ହେବାର ପରଦିନ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ଓ କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କମିଟି ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଗଲା ।
• ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ, ମୌଲାନା ଆବୁଲ କାଲାମ ଆଜାଦ୍, ଜେ.ବି. କ୍ରିପାଳିନି, ଗୋବିନ୍ଦବଲ୍ଲଭ ପନ୍ଥ ଆଦି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନେତାଙ୍କୁ ଅହମ୍ମଦାବାଦ ଦୁର୍ଗରେ ବନ୍ଦୀ କରି ରଖାଗଲା ।
• ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ପୁନାର ଆଗା ଖାଁ ପାଲେସ୍‌ରେ ବନ୍ଦୀ କରି ରଖାଯାଇଥିଲା ।
• ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସକୁ ବେଆଇନ ଘୋଷଣା କରାଗଲା । ସମାଜବାଦୀ ଦଳର ନେତା ଜୟପ୍ରକାଶ ନାରାୟଣ, ରାମମନୋହର ଲୋହିଆ ଓ ଅରୁଣା ଆସଫ୍ ଅଲ୍ଲୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ପରିଚାଳିତ ହେଲା ।

→ ଆନ୍ଦୋଳନର ବ୍ୟାପକତା :

• ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ବାର୍ତ୍ତା ମୁମ୍ବାଇ ୱାୟରଲେସ୍ କେନ୍ଦ୍ରଦ୍ୱାରା ପ୍ରଚାର କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଏଥ‌ିରେ କୃଷକମାନେ ଥାନା ଘେରାଉ କରି ପୋଲିସ୍ ଅଫିସରମାନଙ୍କୁ ଆୟତ୍ତାଧୀନ କରିଥିଲେ ।
• ଗୁଜରାଟରେ ହରତାଳ ପାଳନ କରାଯାଇ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଥିଲା ।
• କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ସରକାରୀ ଅଫିସ୍, ରେଳଷ୍ଟେସନ୍ ଓ ଡାକଘର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ କ୍ରୋଧର ଶିକାର ହେଲା ।
• ବଙ୍ଗଳା ଓ ବିହାରରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ‘କର ବା ମର’ ମନ୍ତ୍ରରେ ଉଦ୍‌ବୁଦ୍ଧ ହୋଇ ସାଧାରଣ ଜନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲୁ ରଖୁଥିଲେ ।
• ୧୯୪୨ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୧ ତାରିଖରେ ଛାତ୍ରମାନେ ପାଟନା ସଚିବାଳୟର ପୂର୍ବ ଦ୍ଵାରରେ ଜାତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ।
• ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ହରତାଳ, ଶୋଭାଯାତ୍ରା ଓ ସଭାସମିତି କରାଯାଇ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଜନମତ ପ୍ରକାଶ କରାଗଲା ।

→ ସରକାରଙ୍କ ଦମନ ପ୍ରକ୍ରିୟା :

1. ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନର ତୀବ୍ରତା ଦେଖ୍ ତାକୁ ଦମନ କରିବାପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାର ବହୁ ଅମାନୁଷିକ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
2. ସରକାର ସଭା ଓ ଶୋଭଯାତ୍ରାକୁ ବେଆଇନ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ଲାଠିପ୍ରହାର ଓ ଗୁଳିଚାଳନା ଏକ ସାଧାରଣ ଘଟଣାରେ ପରିଣତ ହୋଇଯାଇଥିଲା ।
3. ବ୍ରିଟିଶ୍ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଚଢିଲ୍ ବ୍ରିଟିଶ୍ ହାଉସ୍ ଅଫ୍ କମନ୍ସରେ ୧୯୪୨ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୦ ତାରିଖରେ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଦମନ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।

→ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରଶମନର କାରଣ :

• ନେତୃତ୍ୱ ଓ ସଙ୍ଗଠନର ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ଆନ୍ଦୋଳନ ଧୀରେ ଧୀରେ ପ୍ରଶମିତ ହୋଇଥିଲା ।
• କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ବୟର ଅଭାବ ଥିଲା ।
• ଦେଶୀୟ ରାଜା, ଜମିଦାର ଓ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ସପକ୍ଷରେ ନଥିଲେ ।
• ମୁଖ୍ୟତଃ ସରକାରଙ୍କ ସଶସ୍ତ୍ର ଦମନଲୀଳା ଯୋଗୁଁ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରଶମିତ ହୋଇଯାଇଥିଲା ।

→ ଆନ୍ଦୋଳନର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ :

• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଇଂରେଜ ଶାସନକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ରୂପେ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଥିଲା ଓ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ବାଧୀନତା ପାଇଁ ବାଟ ଫିଟାଇ ଦେଇଥିଲା ।
• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଯଥାର୍ଥରେ ଏକ ବିପ୍ଳବ ଭାବେ ଆଖ୍ୟାୟିତ ହୋଇ ଭାରତର ରାଜନୈତିକ ଇତିହାସରେ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲା ।
• ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ୧୭୮୯ ମସିହାର ଫରାସୀ ବିପ୍ଳବ ଓ ୧୯୧୭ ମସିହାର ରୁଷ ବିପ୍ଳବ ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଏ ।

→ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଓଡ଼ିଶାର ଭୂମିକା :

1. ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ଓଡ଼ିଶା ଇତିହାସରେ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିଥିଲା ।
2. ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହେବାର ଦୁଇଦିନ ମଧ୍ୟରେ ପୋଲିସ୍ ଓଡ଼ିଶାର ସବୁ କଂଗ୍ରେସ ଅନୁଷ୍ଠାନକୁ ବେଆଇନ ଘୋଷଣା କଲା ଓ କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ ଦଖଲ କରିନେଲା ।
3. ମାଳତୀ ଚୌଧୁରୀ ଓ ସୁରେନ୍ଦ୍ରନାଥ ଦ୍ବିବେଦୀ ଅଗଷ୍ଟ ୧୧ ତାରିଖରେ ମୁମ୍ବାଇ କଂଗ୍ରେସ ଅଧ‌ିବେଶନରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ସେମାନେ ଓଡ଼ିଶାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଗମନ ପରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ତୀବ୍ର ରୂପ ଧାରଣ କଲା ।
4. ପୋଲିସ୍‌ର ମୁକାବିଲା କରିବାପାଇଁ ଗଢ଼ିଉଠିଥିଲା– ‘ରକ୍ତ ବାହିନୀ’, ‘ସଂଗ୍ରାମ ବାହିନୀ’ ଓ ‘ମରଣ ବାହିନୀ’ ।

→ ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ :

• କଂଗ୍ରେସ ପକ୍ଷରୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସମ୍ବଳିତ ହାତଲେଖା ପ୍ରଚାରପତ୍ର ସାଧାରଣରେ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଖଜଣା ବନ୍ଦ କରିବା, ସରକାରୀ ଗୋଦାମ ଲୁଣ୍ଠନ କରିବା, ଜଙ୍ଗଲ ଆଇନ ଭଙ୍ଗ କରିବା, ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ବନ୍ଦ କରିବା, ଯୋଗାଯୋଗ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରିବା, ଧର୍ମଘଟ ପାଳନ କରିବା ଓ ପଞ୍ଚାୟତ ଗଠନ କରିବା ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
• 3ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦେବାପାଇଁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ।

→ ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନର ବ୍ୟାପକତା :

• କଟକର ରେଭେନ୍ସା କଲେଜ ସମ୍ମୁଖରେ ଛାତ୍ରମାନେ ସଭାକରି ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଭାଗନେବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ । ଛାତ୍ରନେତା ବିବୁଧେନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର, ଅଶୋକ ଦାସ, ସୁରଜମଲ ଶାହା, ବିରେନ ମିତ୍ରଙ୍କନେତୃତ୍ଵରେ ଛାତ୍ରମାନେ କଲେଜ ଅଫିସ୍‌କୁ ପୋଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ ।
• କଟକ ଜିଲ୍ଲା ବରୀ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀ ଓ ରମାଦେବୀଙ୍କ ଗିରଫରେ ଉଭ୍ୟକ୍ତ ହୋଇ ୧୯୪୨ ଅଗଷ୍ଟ ୧୭ରେ କାଇପଦର ଡାକଘରେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେବାରୁ ପୋଲିସ୍ ଗୁଳିଚାଳନାରେ ୩ ଜଣ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କଲେ ଓ ୭ ଜଣ ଆହତ ହେଲେ ।
• ଭଦ୍ରକ-ନିକଟସ୍ଥ ଭଣ୍ଡାରୀପୋଖରୀଠାରେ ଦ୍ବାରିକା ଦାସ ଓ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ୫,୦୦୦ ଲୋକ ଥାନା ଆକ୍ରମଣ କରି ସରକାରୀ କାଗଜପତ୍ର ନଷ୍ଟ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏକ ପୋଲ ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଥିଲେ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ୧୨ଟି ଗ୍ରାମକୁ ୨,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଜୋରିମାନା ହୋଇଥିଲା ।
• ଶ୍ରୀଜଙ୍ଗ ଗ୍ରାମରେ ଚୌକିଦାର ପୋଷାକ ପୋଡ଼ି ଦେଇଥିବାରୁ ପୋଲିସ୍ ଗୁଳିଚାଳନାରେ ୧୦ ବା ୧୧ ଜଣ ନିହତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ତୁଡ଼ିଗଡ଼ିଆ ଓ ଖାଇରାଡ଼ିହିରେ ପୋଲିସ୍ ଗୁଳିଚାଳନା ଫଳରେ ନୀଳଗିରିର କିଛି ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ।
• ତୁଡ଼ିଗଡ଼ିଆ ଓ ଖାଇରାଡ଼ିହିରେ ପୋଲିସ୍ ଗୁଳିଚାଳନା ଫଳରେ ନୀଳଗିରିର କିଛି ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ । ବାସୁଦେବପୁରର ଇରମଠାରେ କର ନ ଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଜ୍ଞାବଦ୍ଧ ଲୋକମାନେ ୧୯୪୨ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୫ରେ ମେଲଣ ପଡ଼ିଆରେ ଏକ ସଭାରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ପୋଲିସ୍ ଡି.ଏସ୍.ପି.ଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ଗୁଳିଚାଳନା କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିରେ ପରୀ ବେୱା ନାମକ ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କ ସମେତ ୨୮ ଜଣ ସହିଦ ହୋଇଥିଲେ ଓ ୫୫ ଜଣ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ।

• ଇରମ୍ ଗୁଳିକାଣ୍ଡ ଜାଲିଆନାଓ୍ବାଲାବାଗ୍ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ସହିତ ତୁଳନୀୟ । ଇରମକୁ ଯଥାର୍ଥରେ ‘ରକ୍ତତୀର୍ଥ’ କୁହାଯାଏ ।
• ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ନିମାପଡ଼ାଠାରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀମାନେ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୬ରେ ଖଜଣା ନ ଦେବାକୁ ସ୍ଥିର କରି ଜାତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ପୋଲିସ୍ ବାରଣକୁ ଲୋକମାନେ ନ ମାନିବାରୁ ଗୁଳିଚାଳନା ଫଳରେ ଉତ୍ସବ ମଳିକ ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ।
• କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ୧୯୪୨ ଅଗଷ୍ଟ ୨୧ ତାରିଖରେ ଲୋକମାନେ ମାତିଲି ଥାନା ଘେରାଉ କରିବାରୁ ପୁଲିସ୍‌ର ଗୁଳିଚାଳନାରେ ୫ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ । ଜଙ୍ଗଲରକ୍ଷୀକୁ ହତ୍ୟାକରିବାକୁ ମିଥ୍ୟା ଅଭିଯୋଗରେ ତାଙ୍କୁ ୧୯୪୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର ଜେଲ୍‌ରେ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।
• ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଓଡ଼ିଶାର ଏକମାତ୍ର ବ୍ୟକ୍ତି ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ସହିଦ ହୋଇଥିଲେ ।
• ୧୯୪୨ ଅଗଷ୍ଟ ୨୪ରେ କୋରାପୁଟର ବହୁ ଲୋକ ପାପଡ଼ାହାଣ୍ଡିଠାରେ ଥ‌ିବା ଟୋଲ ଓ ଥାନା ଧ୍ବଂସ କରିବାରୁ ପୋଲିସ୍ ଗୁଳିଚାଳନାରେ ୧୫ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ।
• ତାଳଚେରରେ ପବିତ୍ରମୋହନ ପ୍ରଧାନ ଓ ଢେଙ୍କାନାଳରେ ବୈଷ୍ଣବଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ।
• ବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ୧୯୪୨ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୨୬ ତାରିଖରେ ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀମାନେ ମଢ଼ି ଥାନାର ଅସ୍ତ୍ରାଗାର, ତହସିଲ ଅଫିସ୍ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଅଫିସ୍‌ରେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଇଥିଲେ ।
• ସମ୍ବଲପୁରରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ ବହୁ ମାତ୍ରାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା ।
• ଜାତୀୟ ମହାସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ ହୋଇ ସ୍ଵାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାର ଜନସାଧାରଣ ବହୁ କଷ୍ଟ ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ ।

ଐଢିହାସିକ ଘଟଣାବଳୀ ଓ ସମୟ:

୧୭୮୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଫରାସୀ ରାଷ୍ଟ୍ରବିପ୍ଳବ ସଂଘଟିତ ।
୧୯୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ରୁଷ୍ ବିପ୍ଳବ ସଂଘଟିତ ।
୧୯୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩) ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ।
୧୯୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୪) ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସରେ ମିତ୍ରଶକ୍ତିକୁ ସାହାଯ୍ୟ ନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ ।
୧୯୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅକ୍ଟୋବର ୨୨) କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟକାରିଣୀ ବୈଠକ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।
୧୯୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୮) ‘ଅଗଷ୍ଟ ଦାନ’ ଘୋଷଣା ।
୧୯୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅକ୍ଟୋବର ୧୭) ବିନୋବା ଭାବେଙ୍କଦ୍ଵାରା ପାନାଉର୍‌ଠାରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଆରମ୍ଭ ।
୧୯୪୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଡିସେମ୍ବର ସୁଦ୍ଧା) ୨୫,୦୦୦ ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀ ଗିରଫ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ମାର୍ଚ୍ଚ) ଷ୍ଟାଫୋର୍ଡ଼ କ୍ରିପ୍‌ସ୍‌ଙ୍କ ଭାରତ ଆଗମନ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁଲାଇ ୬ରୁ ୧୪) ଓ୍ୱାର୍ଦ୍ଧାଠାରେ କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କମିଟି ବୈଠକ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୭) ମୁମ୍ବାଇଠାରେ କଂଗ୍ରେସର ସାଧାରଣ ଅଧ୍ବବେଶନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ।

୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୯) ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ଗିରଫ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୧୧) ଛାତ୍ରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପାଟନା ସଚିବାଳୟର ପୂର୍ବ ଦ୍ଵାରରେ ଜାତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୦) ବ୍ରିଟିଶ୍ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କଦ୍ଵାରା ଭାରତଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଦମନ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ବ୍ରିଟିଶ୍ ହାଉସ୍ ଅଫ୍ କମନ୍ସରେ ଘୋଷଣା ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୧୭) କାଇପଦର ଡାକଘରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଅଗ୍ନି ସଂଯୋଗ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୧୭) ଭଣ୍ଡାରୀପୋଖରୀରେ ୫୦୦୦ ଲୋକଙ୍କଦ୍ଵାରା ଥାନା ଆକ୍ରମଣ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୧) ଶ୍ରୀଜଙ୍ଗରେ ଗୁଳିଚାଳନା ଫଳରେ ୧୦ ବା ୧୧ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୮) ଇରମ ଗୁଳିକାଣ୍ଡ ସଂଘଟିତ, ୫୫ ଜଣ ଆହତ, ୨୮ ଜଣ ସହିଦ । (ଅଗଷ୍ଟ ୨୧) ମାତିଲି ଥାନା ଘେରାଉ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୨୧) ମାତିଲି ଥାନା ଘେରାଉ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୨୪) ପାପଡ଼ାହାଣ୍ଡି ଗୁଳିକାଣ୍ଡ ଓ ୧୫ ଜଣଙ୍କର ପ୍ରାଣହାନ୍ତି ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅଗଷ୍ଟ ୨୬) କାମାକ୍ଷାନଗରରେ ଥାନାପୋଡ଼ି ।
୧୯୪୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯) ବ୍ରହ୍ମପୁର ଜେଲରେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକଙ୍କୁ ଫାଶୀ ।