Prasanna

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Solutions Chapter 5 ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଓ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟସେନା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 History Solutions Chapter 5 ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଓ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟସେନା

୧। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୬୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ସୁଭାଷ ବୋଷଙ୍କ ରାଜନୀତିକ ଜୀବନ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:

• ୧୯୨୩ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସରେ ଯୋଗଦାନ କଲେ ଓ ବଙ୍ଗଳା ପ୍ରାଦେଶିକ କଂଗ୍ରେସ କମିଟିର ସମ୍ପାଦକ ପଦବୀ ଅଳଂକୃତ କଲେ ।
• ସେ ମହାନ୍ ନେତା ଚିତ୍ତରଞ୍ଜନ ଦାସଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ରାଜନୀତିକ ଗୁରୁ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କଲେ ଓ ତାଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରେ ରାଜନୀତିକ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ।
• ୧୯୨୪ ମସିହାରେ ସେ କୋଲକତା ନଗର ନିଗମର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଅଧିକାରୀ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହେଲେ । ସେ ଉଭୟ ବଙ୍ଗଳା ପ୍ରାଦେଶିକ କଂଗ୍ରେସ କମିଟି ଓ ସର୍ବଭାରତୀୟ ଶ୍ରକିକ ସଂଘର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ୧୯୩୮ରେ ସେ ହରିପୁର ଅଧ‌ିବେଶନରେ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ରୂପେ ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୩୯ରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ବିରୋଧ ସତ୍ତ୍ଵେ ତ୍ରିପୁରୀ କଂଗ୍ରେସ ଅଧିବେଶନରେ ମଧ୍ଯ ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ ।
• ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସହ ମତଭେଦ କାରଣରୁ ସୁଭାଷ କଂଗ୍ରେସ ତ୍ୟାଗକରି ୧୯୩୯ ମସିହା ମେ’ ୩ ତାରିଖରେ ‘ଫରୱାର୍ଡ଼ ବ୍ଲକ୍’ ନାମକ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।

(ଖ) ଭାରତ ପରିତ୍ୟାଗ ପଛରେ ସୁଭାଷ ବୋଷଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ ଚିନ୍ତାଧାରା କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଭାରତ ବାହାରେ ରହି ଭାରତର ସ୍ବାଧୀନତା ପାଇଁ ଲଢ଼େଇ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ୧୯୪୧ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ଛଦ୍ମବେଶରେ ଭାରତ ପରିତ୍ୟାଗ କଲେ ।
• ‘ଶତ୍ରୁର ଶତ୍ରୁ ଆମର ମିତ୍ର’’ ନୀତି ଅନୁସରଣ କରି ସେ ଦେଶ ବାହାରୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶକ୍ତିକୁ ଆଘାତ କରିବାପାଇଁ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଇଥିଲେ ।
• ଭାରତର ଶତ୍ରୁକୁ ପରାସ୍ତ ଓ ଦମନ କରିବାପାଇଁ ତା’ର ଶତ୍ରୁ ସହିତ ହାତ ମିଳାଇବା ଲାଭଦାୟକ ହେବ ବୋଲି ତାଙ୍କର ହୃଦ୍‌ବୋଧ ହୋଇଥିଲା ।
• ଇତିହାସରୁ ସେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିଥିଲେ ଯେ ବହିଃଶକ୍ତିର ସାହାଯ୍ୟ ବିନା କୌଣସି ଜାତି ସ୍ଵାଧୀନତା ହାସଲ କରିପାରି ନାହିଁ ।
• ସେଥ‌ିପାଇଁ ସୁଭାଷ ବୋଷ ଇଂଲଣ୍ଡର ପ୍ରଧାନ ଶତ୍ରୁ ଜର୍ମାନୀ ଓ ଜାପାନର ସମର୍ଥନ ହାସଲ କରିବାପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କଲେ ।

(ଗ) ଜର୍ମାନୀରେ ସୁଭାଷଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୪୧ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ଭାରତର ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରି ସୁଭାଷ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଓ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ମଧ୍ୟଦେଇ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୫ ତାରିଖରେ ମୁସଲମାନ ବେଶରେ ବର୍ଲିନ୍‌ରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ।
• ଜର୍ମାନ୍ ସରକାରଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ସେ ବର୍ଲିନ୍‌ଠାରେ ଏକ ‘ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତ କେନ୍ଦ୍ର’ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ ଓ ‘ଫ୍ରି ଇଣ୍ଡିଆ ଆର୍ମି’’ ବା ‘‘ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ’’ ଗଠନ କଲେ । ଭାରତୀୟ ସେନାଙ୍କୁ ଜର୍ମାନୀ ସେନାପତିମାନେ ତାଲିମ ଦେଇଥିଲେ ।
• ଜର୍ମାନୀରେ ୧୯୪୧ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ବୋଷ ‘ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ରେଡ଼ିଓ’’ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ସେଠାରୁ ୧୯୪୨ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ୧୯ ତାରିଖରେ ପ୍ରଥମ ଗୁପ୍ତ ବେତାରବାର୍ତ୍ତା ବିଶ୍ବବାସୀଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପ୍ରସାରଣ କଲେ ।
• ସେ ଜର୍ମାନୀର ଶାସକ ହିଟ୍‌ଲର୍‌ଙ୍କୁ ଦେଖାକରି ଭାରତ ସ୍ଵାଧୀନତା ସମ୍ପର୍କରେ ତାଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ।
• ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ନଥୁଲେ ହେଁ ଜର୍ମାନୀରୁ ନିରାପଦଭାବେ ଜାପାନକୁ ଯାତ୍ରା କରିବାପାଇଁ ହିଟ୍‌ଲର୍ ସୁଭାଷଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ସୈନିକମାନଙ୍କର ଗିରଫର ପରିଣାମସ୍ଵରୂପ କ’ଣ ଘଟିଥିଲା ?
Answer:

1. ୧୯୪୫ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ତିନି ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ସାହାନୱାଜ ଖାଁ, ପ୍ରେମ ସେହଗଲ ଓ ଗୁରୁଦୟାଲ୍ ସିଂ ଧ୍ଵନ୍ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କଦ୍ବାରା ଗିରଫ ହେଲେ ।
2. ସେହି ବର୍ଷ ନଭେମ୍ବର ୫ ତାରିଖରେ ସେମାନେ ଦିଲ୍ଲୀର ଲାଲକିଲ୍ଲାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସାମରିକ ଅଦାଲତର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଲେ ।
3. ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଭାବେ ଅଭିହିତ କରି ଭାରତୀୟମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଗିରଫ ଓ ବିଚାର ବିରୋଧରେ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ବିକ୍ଷୋଭ, ଶୋଭାଯାତ୍ରା ଓ ହରତାଳ ସଙ୍ଗଠିତ କଲେ ।
4. ସମସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଯଥା କଂଗ୍ରେସ, ମୁସ୍‌ଲିମ୍ ଲିଗ୍ ଓ ଭାରତୀୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିର ନେତୃବୃନ୍ଦ ତଥା ଜନସାଧାରଣ ସେମାନଙ୍କର ମୁକ୍ତି ଦାବି କଲେ । ଭୁଲୁଭାଇ ଦେଶାଇ, ତେଜ ବାହାଦୂର ସାହୁ ଓ ଜବାହରଲାଲ୍ ନେହେରୁ ଓ ଆସଫ୍ ଅଲ୍ଲୀ ସେମାନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ମକଦ୍ଦମା ଲଢ଼ିଲେ ।
5. ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ପ୍ରବଳ ଜନମତ ପ୍ରକାଶ ପାଇବାରୁ ସାମରିକ ଅଦାଲତ ସେମାନଙ୍କୁ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିବା ସତ୍ତ୍ବେ ଭାଇସ୍‌ରାୟ ଲର୍ଡ଼ ୱାଭେଲ୍ ସେମାନଙ୍କୁ ୧୯୪୬ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୧ ତାରିଖରେ ମୁକ୍ତ କରି ଦେଇଥିଲେ ।

(ଡି) ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ଅଭିଯାନରୁ ମିଳିଥିବା ସୁଫଳ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ଟିପ୍‌ପଣୀ ଲେଖ ।
Answer:

• ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାରକଲେ ଦେଖାଯାଏ ଯେ ନେତାଜୀଙ୍କର ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ଅଭିଯାନ ପ୍ରକୃତ ପକ୍ଷରେ ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇନଥିଲା ।
• ଘୋଷିତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ସଫଳ ହୋଇନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଇତିହାସରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ଅଭିଯାନର ଫଳ ଥିଲା ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ।
• ଏହି ସଂଗ୍ରାମର ତାତ୍‌କ୍ଷଣିକ ଫଳ ହିସାବରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୪୫ ମସିହାର ଶେଷଭାଗରେ ସାରା ଭାରତବର୍ଷରେ ଯେଉଁ ଉତ୍ତେଜନା ଓ ବ୍ରିଟିଶ୍ ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇଥିଲା, ତାହା ସରକାରଙ୍କୁ କ୍ରମଶଃ ଭୟଭୀତ କରିଥିଲା ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶକ୍ତି ଉପରେ ଚରମ ଆଘାତ କରି ଏହା ସ୍ଵାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତିର ପଥକୁ ସୁଗମ କରିଥିଲା ।

୨। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୨୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) କେଉଁ ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନରେ ଏବଂ କେବେ ସୁଭାଷ ବୋଷ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଅଧ‌ିବେଶନର ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:

1. ପ୍ରଥମତଃ ୧୯୩୮ ମସିହାରେ ସେ ହରିପୁର ଅଧ‌ିବେଶନରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ ।
2. ଦ୍ଵିତୀୟତଃ ୧୯୩୯ ମସିହାରେ ସେ ତ୍ରିପୁରୀ ଅଧୂବେଶନରେ ମଧ୍ଯ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ ।

(ଖ) ରାସବିହାରୀ ବୋଷ ବିଦେଶରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିବା ସଙ୍ଗଠନର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:

• ଜାପାନରେ ବାସ କରୁଥିବା ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀ ରାସବିହାରୀ ବୋଷ ସେଠାରେ ‘ଭାରତୀୟ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଘ’ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।
• ସେ କ୍ୟାପଟେନ୍ ମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ବାହିନୀ ବା ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ମଧ୍ୟ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।

(ଗ) ଜର୍ମାନୀରୁ କେବେ ଓ କିପରି ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଟୋକିଓ ଯାଇଥିଲେ ?
Answer:

• ୧୯୪୩ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ୮ ତାରିଖରେ ସୁଭାଷ କିଲେ ବନ୍ଦରରୁ ବୁଡ଼ାଜାହାଜରେ ଜାପାନ ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୪୩ ମସିହା ଜୁନ୍ ୧୩ ତାରିଖରେ ସେ ଟୋକିଓ ସହରରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ।

(ଘ) ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ୪ଟି ବ୍ରିଗେଡ୍‌ର ନାମ କ’ଣ ରଖିଲେ ?
Answer:

1. ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜକୁ ଚାରୋଟି ଯୋଦ୍ଧା ବାହିନୀ ବା ବ୍ରିଗେଡ଼ରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ ।
2. ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ‘ଗାନ୍ଧି ବ୍ରିଗେଡ଼’, ‘ନେହେରୁ ବ୍ରିଗେଡ଼’, ‘ଆଜାଦ୍ ବ୍ରିଗେଡ଼’’ ଏବଂ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ମହିଳା ଶାଖା ‘ଝାନ୍ସୀ ରାଣୀ ବ୍ରିଗେଡ୍’’ ।

(ଙ) ‘ଦିଲ୍ଲୀ ଚଲୋ’ର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:

• ସୁଭାଷ ବୋଷଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ଭାରତ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ।
• ନେତାଜୀଙ୍କ ଗଣଧ୍ଵନି ‘ଦିଲ୍ଲୀ ଚଲୋ’ ଓ ‘ଜୟହିନ୍ଦ୍’ ମନ୍ତ୍ରରେ ଉଦ୍ଦୀପ୍ତ ହୋଇ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ବାହିନୀ ଭାରତର ପୂର୍ବ ସୀମାନ୍ତରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ସୁଭାଷଙ୍କ ମତରେ, ‘ଦିଲ୍ଲୀର ପଥ ହେଲା ସ୍ଵାଧୀନତାର ପଥ’ ।

(ଚ୍) ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ତାହାର ଭାରତ ଅଭିଯାନ ସମୟରେ ଭାରତର କେଉଁ ସହର ଏବଂ କେବେ ଦଖଲ କରିଥିଲା ?
Answer:

• ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ତାହାର ଭାରତ ଅଭିଯାନ ସମୟରେ ଭାରତର ମଣିପୁର ରାଜ୍ୟର କୋହିମା ସହର ଦଖଲ କରିଥିଲା ।
• ୧୯୪୪ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ମାସରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ କୋହିମା ଦଖଲ କରିଥିଲା ।

(ଛ) ଇମ୍ଫାଲ ଦଖଲ କରିବାପାଇଁ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ କାହିଁକି ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

1. ଇମ୍ଫାଲ ଦଖଲ କରିବାପାଇଁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଥ‌ିବା ସମୟରେ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ଆରମ୍ଭ ହେବାରୁ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ଯୋଗାଯୋଗ ବ୍ୟବସ୍ଥା! ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲା ।
2. ଏଥସହିତ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧରେ ଜାପାନର ପରାଜୟ ମଧ୍ଯ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ବିପର୍ଯ୍ୟୟର କାରଣ ହେଲା ।

(ଜ) ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଯୁଦ୍ଧବନ୍ଦୀମାନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ କେଉଁ ଆଇନଜୀବୀମାନେ ମକଦ୍ଦମା ଲଢ଼ିଥିଲେ ?
Answer:

• ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଯୁଦ୍ଧବନ୍ଦୀମାନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଅନେକ ଭାରତୀୟ ଆଇନଜୀବୀ ମକଦ୍ଦମା ଲଢ଼ିଥିଲେ ।
• ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରମୁଖ ଥିଲେ ଭୁଲୁଭାଇ ଦେଶାଇ, ତେଜ ବାହାଦୂର ସାପ୍ରୁ, ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ଓ ଆସଫ୍ ଅଲ୍ଲୀ ।

(ଝ) ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ଯୁଦ୍ଧବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ କିଏ ଏବଂ କେବେ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ଭାରତର ତତ୍କାଳୀନ ଭାଇସ୍‌ୟ ଲର୍ଡ଼ ୱେଭେଲ୍ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ଯୁଦ୍ଧବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୪୬ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୧ ତାରିଖ ଦିନ ଭାରତୀୟ ଜନମତର ଚାପରେ ସେ ଏପରି କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ।

(ଞ) ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା କେବେ ଏବଂ କେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ କେଉଁ ସ୍ଥାନକୁ ଯାତ୍ରା
Answer:

1. ୧୯୪୫ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୮ ତାରିଖରେ ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା ।
2. ଜାପାନର ଫର୍ମୋଜାରୁ ଟୋକିଓକୁ ଯାଉଥ‌ିବାବେଳେ ସୁଭାଷ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ସମ୍ବାଦ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।

୩ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ କେଉଁଦିନ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୮୯୭ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୩ ତାରିଖରେ ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

(ଖ) ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ କାହାକୁ ତାଙ୍କର ରାଜନୀତିକ ଗୁରୁ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମହାନ୍ ନେତା ଚିତ୍ତରଞ୍ଜନ ଦାସଙ୍କୁ ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ତାଙ୍କର ରାଜନୀତିକ ଗୁରୁ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

(ଗ) କଂଗ୍ରେସର କେଉଁ ଅଧିବେଶନରେ ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ପ୍ରଥମଥର ଏହାର ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
କଂଗ୍ରେସର ୧୯୩୮ ମସିହାର ହରିପୁର ଅଧୂବେଶନରେ ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ପ୍ରଥମଥର ଏହାର ସଭାପତି ହୋଇଥିଲେ ।

(ଘ) ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଗଠନ କରିଥିବା ରାଜନୀତିକ ଦଳର ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଗଠନ କରିଥିବା ରାଜନୀତିକ ଦଳର ନାମ ଥିଲା ‘ଫରୱାର୍ଡ ବ୍ଳକ୍‌’ ।

(ଙ) ‘‘ଭାରତୀୟ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଘ’’ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
‘ଭାରତୀୟ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଘ’ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ ଜାପାନରେ ବାସ କରୁଥିବା ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀ ରାସବିହାରୀ ବୋଷ ।

(ଚ) ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଜାପାନର କେଉଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ୍ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଜାପାନର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଟୋଜୋଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ୍ କରିଥିଲେ ।

(ଛ) କିଏ ଝାନ୍ସୀ ରାଣୀ ବ୍ରିଗେଡ୍‌ର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ?
Answer:
କ୍ୟାପ୍‌ଟେନ୍ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେହଗଲ ଝାନ୍ସୀ ରାଣୀ ବ୍ରିଗେଡ୍‌ର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ।

(ଜ) ‘ତୁମେ ମତେ ରକ୍ତ ଦିଅ, ମୁଁ ତୁମକୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ଦେବି’’ । କେଉଁ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ସୁଭାଷ ବୋଷ ଏ କଥା କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ସରକାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧଘୋଷଣା ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ସୁଭାଷ ବୋଷ କହିଥିଲେ – ‘ତୁମେ ମତେ ରକ୍ତ ଦିଅ, ମୁଁ ତୁମକୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ଦେବି’ ।

(ଝ) ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ଭାରତ ଅଭିଯାନ ସମୟରେ କେଉଁଠାରେ ଭାରତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ
Answer:
ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ଭାରତ ଅଭିଯାନ ସମୟରେ କୋହିମାଠାରେ ଭାରତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ।

(ଞ) କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଯୁଦ୍ଧବନ୍ଦୀମାନଙ୍କ ବିଚାର ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଦିଲ୍ଲୀର ଲାଲକିଲ୍ଲାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସାମରିକ ଅଦାଲତରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଯୁଦ୍ଧବନ୍ଦୀମାନଙ୍କ ବିଚାର ହୋଇଥିଲା ।

୪। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଚାରିଗୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ତା’ର କ୍ରମିକ ନମ୍ବର ସହିତ ଲେଖ ।

(କ) ସୁଭାଷ ବୋଷ କେବେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା (ଆଇ.ସି.ଏସ୍.) ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲେ ?
(i) ୧୯୧୬
(ii) ୧୯୧୯
(iii) ୧୯୨୦
(iv) ୧୯୨୩
Answer:
(iii) ୧୯୨୦

(ଖ) ସୁଭାଷ ବୋଷ କେବେ ବର୍ଲିନ୍‌ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ?
(i) ୧୯୪୧ ଜାନୁୟାରୀ ୨୬
(ii) ୧୯୪୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୫
(iii) ୧୯୪୨ ଫେବୃୟାରୀ ୧୯
(iv) ୧୯୪୩ ଜୁନ୍ ୧୩
Answer:
(iii) ସିଙ୍ଗାପୁର

(ଗ) ସୁଭାଷ ବୋଷଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ କିଏ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ?
(i) ରାସବିହାରୀ ବୋଷ
(ii) ସାହାନୱାଜ ଗାଁ
(iii) ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେହଗାଲ
(iv) ମୋହନ ସିଂହ
Answer:
(ii) ୧୯୪୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୫

(ଘ) ସୁଭାଷ ବୋଷ କେଉଁଠାରେ ଆଜାଦ୍ ହିନ୍ଦ୍ ସରକାର ଗଠନ କରିଥିଲେ ?
(i) ବର୍ଲିନ
(ii) ଟୋକିଓ
(iii) ସିଙ୍ଗାପୁର
(iv) ବ୍ୟାଙ୍କକ୍
Answer:
(iv) ମୋହନ ସିଂହ

(ଙ) କେଉଁ ଦେଶର ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ସୁଭାଷ ବୋଷ ଆଣ୍ଡାମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜର ଦାୟିତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(i) ଜର୍ମାନୀ
(ii) ଜାପାନ
(iii) ଆୟାରଲାଣ୍ଡ
(iv) ଇଂଲଣ୍ଡ
Answer:
(ii) ଜାପାନ

୫। ପାଠରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ‘ତୁମ ପାଇଁ କାମ’’ଗୁଡ଼ିକ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଓ ସହାୟତାରେ ସମ୍ପାଦନ କର ।
Answer:
(ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସହାୟତା ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ଉତ୍ତର ଲେଖିବେ ।)

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Solutions Algebra Chapter 1 ସେଟ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ସେଟ୍‌ର ପ୍ରୟୋଗ Ex 1(c) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Maths Solutions Algebra Chapter 1 ସେଟ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ସେଟ୍‌ର ପ୍ରୟୋଗ Ex 1(c)

Question 1.

(a) ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) |A| = 3 ଓ |B| = 4 ହେଲେ A × B ର ଉପାଦାନ ସଂଖ୍ୟା
(a) 7
(b) 10
(c) 11
(d) 12
ସମାଧାନ:
12
|A| = 3 ଓ |B| = 4 ହେଲେ A × B ର ଉପାଦାନ ସଂଖ୍ୟା 3 × 4 = 12

(ii) |A| = 3 ହେଲେ |A × A| = _____
(a) 3
(b) 6
(c) 9
(d) ଏଥୁମଧ୍ୟରୁ କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
ସମାଧାନ:
9
|A| = 3 ହେଲେ |A × A| = 3 × 3 = 9

(iii) |A ∪ B| = 15, |A| = 12 ଓ |B| = ହେଲେ |A ∩ B| =
(a) 3
(b) 6
(c) 9
(d) 12
ସମାଧାନ:
3
|A ∪ B| = 15, |A| = 12 ଓ |B| = 6 ହେଲେ,
|A ∩ B| = |A| + |B|  – |A ∪ B | = 12 + 6 – 15 = 3

(iv) |A ∪ B| = 10, |A ∩ B| = 0 ଓ |A| = 4 ହେଲେ |B| = _____
(a) 0
(b) 4
(c) 6
(d) 12
ସମାଧାନ:
6
|A ∪ B| = 10, |A ∩ B| = 0, |A| = 4 ହେଲେ,
|B| = |A ∪ B| – |A| = 10 – 4 = 6

(v) A ∩ B = Φ, |A| = 10, |B| = 3 ହେଲେ |A ∪ B| = _____
(a) 3
(b) 7
(c) 10
(d) 13
ସମାଧାନ:
13
|A ∩ B| = Φ, |A| = 10, |B| = 3 ହେଲେ |A ∪ B| = |A| + |B| = 10 + 3 = 13

(vi) |A| = |B| = 5 ଓ |A ∩ B| = 3 ହେଲେ |A Δ B| = _____
(a) 3
(b) 4
(c) 7
(d) 8
ସମାଧାନ:
4
|A| = |B| = 5 ଓ |A ∩ B| = 3 ହେଲେ,
|A Δ B| = |A| + |B| – 2|A ∩ B| = 5 + 5 -2 × 3 = 10 – 6 = 4

(vii) |A ∪B| = 10 ଓ |A ∩ B| = 3 ହେଲେ |A Δ B| = _____
(a) 10
(b) 7
(c) 3
(d) 0
ସମାଧାନ:
7
|A ∪ B| = 10, |A ∩ B| = 3 ହେଲେ
A Δ B = |A ∪ B| – |A ∩ B| = 10 – 3 = 7

(viii) |A – B| = 5 ଓ |B – A| = 7 ହେଲେ |A Δ B| = _____
(a) 2
(b) 12
(c) 7
(d) 5
ସମାଧାନ:
12
|A – B| = 5 ଓ |B – A| = 7 ହେଲେ,
|A Δ B| = |A – B| + |B – A| = 5 + 7 = 12

(b) ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ x ଓ yର ମାନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
(i) ଯଦି (2 -x, 5) = (4, y + 2)
ସମାଧାନ:
ଯଦି (2 – x, 5) = (4, y + 2)
2 – x = 4 ଓ 5= y + 2
⇒ x = 2 – 4 = -2 ଓ y = 5 – 2 = 3
∴ x = -2 ଓ 3y = 3

(ii) ଯଦି (2x + 3, 3y – 4) = (7, 5)
ସମାଧାନ:
(2x + 3, 3y – 4) = (7, 5)
∴ 2x + 3 = 7 ଏବଂ 3y- 4 = 5
⇒ x = \(\frac{7-3}{2}=\frac{4}{2}\) = 2
ଓ y = \(\frac{5+4}{3}=\frac{9}{3}\) = 3

(iii) ଯଦି (x², y²) = (4, 9)
ସମାଧାନ:
ଯଦି (x², y²) = (4, 9)
∴ x² = 4, y² = 9
⇒ x ± √4 ± 2
ଓ y = ± √9 = ± √3
∴ x = ± 2 ଓ y = ± 3

(iv) ଯଦି (x + y, x – y) = (3, 1)
ସମାଧାନ:
(x + y, x – y) = (3, 1)
⇒ x + y = 3 ଓ x – y = 1
x = \(\frac{(x+y)+(x-y)}{2}=\frac{3+1}{2}=\frac{4}{2}\) = 2
y = \(\frac{(x+y)-(x-y)}{2}=\frac{3-1}{2}=\frac{2}{2}\) = 1

(c) ଯଦି A = {1, 2, 3} ଓ B = {2, 3, 4} ତେବେ ନିମ୍ନଲିଖତ ସେଟ୍‌ମାନଙ୍କୁ ତାଲିକା ପଦ୍ଧତିରେ ଲେଖ ।
(i) {(x, y)| (x, y) ∈ A × B ଓ x < y}
ସମାଧାନ:
A × B = {1, 2, 3} × {2, 3, 4}
= {(1, 2), (1, 3), (1, 4), (2, 2), (2, 3), (2, 4), (3, 2), (3, 3), (3, 4)}
∴ {(x, y)|(x, y) ∈ A × B ଓ x < y}
= {(1, 2), (1, 3),(1, 4), (2, 3), (2, 4), (3, 4}}

(ii) {(x, y)| (x, y) ∈ B × A ଓ x < y}
ସମାଧାନ:
B × A = {2, 3, 4} × {1, 2, 3}
= {(2, 1), (2, 2}, (2, 3), (3, 1), (3, 2), (3, 3), (4, 1), (4, 2), (4, 3)}
∴ {(x, y)| (x, y) ∈ B × A ଓ x < y} = {(2, 3)}

Question 2.
A ଓ B ସେଟ୍ ଦ୍ଵୟପାଇଁ |A| = 60, |B| = 40 ଓ |A Δ B| = 70 ହେଲେ À ଓ B ର ସାଧାରଣ ଉପାଦାନ ସଂଖ୍ୟା ନିରୂପଣ କର ।
ସମାଧାନ:
∴ |A Δ B| = |A ∪ B| – |A ∩ B| = |A| + |B| – |A ∩ B| – |A ∩ B| = |A| + |B| – 2 |A ∩ B|
A ଓ B ସେଟ୍ ଦ୍ଵୟପାଇଁ |A| = 60, |B| = 40 ଓ |A Δ B| = 70
2 |A ∩ B| = |A| + |B| – |A Δ B| = 60 + 40 – 70= 100 – 70 = 30
⇒ |A ∩ B| = \(\frac{30}{2}\) = 15

Question 3.
A ଓ B ସେଟ୍ ଦ୍ଵୟପାଇଁ |A| = 80, |B| = 30 ଓ |A ∪ B| = 100 ହେଲେ |A Δ B| ତେବେ ଯଦି ଇର ‍।
ସମାଧାନ:
A ଓ B ସେଟ୍ ଦ୍ଵୟପାଇଁ |A| = 80, |B| = 30 ଓ |A ∪ B| = 100
|A ∩ B| = |A| +| B| – |A ∪ B|
= 80 + 30 – 100 = 110 – 100 = 10
∴ |A Δ B| = |A ∪ B| – |A ∩ B| = 100 – 10 = 90

Question 4.
ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀରେ 100 ଜଣ ଛାତ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 40 ଜଣ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବିଜ୍ଞାନ ଓ 52 ଜଣ ପ୍ରାଣୀବିଜ୍ଞାନ ଅଧ୍ୟୟନ କରନ୍ତି । ଯଦି 23 ଜଣ ଛାତ୍ର ଉଭୟ ବିଷୟକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଥା’ନ୍ତି ତେବେ କେତେଜଣ ଛାତ୍ର ଏହି ଦୁଇ ବିଷୟରୁ କୌଣସିଟିକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରନ୍ତି ନାହିଁ ସ୍ଥିର କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର E = ଶ୍ରେଣୀରେ ଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ ! 
A = କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବିଜ୍ଞାନ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଥିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍, 
B = ପ୍ରାଣୀବିଜ୍ଞାନ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଥିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ । 
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବିଜ୍ଞାନ ବା ପ୍ରାଣୀବିଜ୍ଞାନ ଅଧ୍ୟୟନ
କରୁଥିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ = A ∪ B ।
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରାଣୀବିଜ୍ଞାନ ଅଧ୍ୟୟନ
କରୁଥିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ = A ∩ B
ଏଠାରେ E କୁ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ ରୂପେ ନିଆଯାଇଛି ।

ପ୍ରଣ୍ମ।ଦୁଯ।ରେ,
|E| = 100, |A| = 40, |B| = 52, |A ∩ Bl = 23
|A ∪ B| = |A| + |B| – |A ∩ B| = 40 + 52 – 23 = 69
କୌଣସିଟିକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁନଥିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ = (A ∪ B)’
∴ |(A ∪ B)’| = |E| – |A ∪ B | = 100 – 69 = 31
∴ 31 ଜଣ ଛାତ୍ର କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରାଣୀବିଜ୍ଞାନ ଦୁଇ ବିଷୟରୁ କୌଣସିଟିକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।

Question 5.
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟର 80 ଜଣ ଛାତ୍ର ଗଣିତ ବା ବିଜ୍ଞାନରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ନମ୍ବର ରଖୁଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 50 ଜଣ ଗଣିତରେ, 10 ଜଣ ଉଭୟ ଗଣିତ ଓ ବିଜ୍ଞାନରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ନମ୍ବର ପାଇଥିଲେ । ତେବେ କେତେଜଣ କେବଳ ବିଜ୍ଞାନରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ନମ୍ବର ପାଇଥିଲେ ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଗଣିତରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ନମ୍ବର ରଖିଥ‌ିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ = A 
ଓ ବିଜ୍ଞାନରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ରଖୁଥ‌ିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ = B
ଗଣିତ ବା ବିଜ୍ଞାନରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ନମ୍ବର ରଖୁଥ‌ିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ = A ∪ B
ଉଭୟ ଗଣିତ ଓ ବିଜ୍ଞାନରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ନମ୍ବର ରଖୁଥୁବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ = A ∩ B 
ଦତ୍ତ ଅଛି |A ∪ B| = 80, | A | = 50, |A ∩ B| = 10 
|A ∪ B| = |A| + |B| – |A ∩ B|
⇒ 80 = 50 + |B| – 10 = 80 – 40 = |B| = |B| = 40 
କେବଳ ବିଜ୍ଞାନରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ନମ୍ବର ପାଇଥିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ସେଟ୍ = B – A  ⇒ |B – A| = |B| – |A ∩ B| = 40 – 10 = 30
∴ 30 ଜଣ ଛାତ୍ର କେବଳ ବିଜ୍ଞାନରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ନମ୍ବର ପାଇଥିଲେ ।

Question 6.
200 ଜଣ ଲୋକ ଇଂରାଜୀ ବା ଓଡ଼ିଆରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିପାରନ୍ତି, ଯଦି 80 ଜଣ ଲୋକ କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ଓ 70 ଜଣ ଲୋକ କେବଳ ଇଂରାଜୀରେ କଥା ହୋଇପାରନ୍ତି, ତେବେ କେତେଜଣ ଉଭୟ ଓଡ଼ିଆ ଓ ଇଂରାଜୀରେ କଥା ହୋଇପାରନ୍ତି ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଇଂରାଜୀରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କର ସେଟ୍ = A
 ଓ ଓଡ଼ିଆରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କର ସେଟ୍ = B
 କେବଳ ଇଂରାଜୀରେ କଥାହୋଇ ପାରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଟ୍ = A – B
 ଓ କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ କଥାହୋଇ ପାରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଟ୍ = B – A 
ଇଂରାଜୀ ବା ଓଡ଼ିଆରେ କଥାହୋଇ ପାରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଟ୍ = A ∪ B
 ଉଭୟ ଇଂରାଜୀ ଓ ଓଡ଼ିଆରେ କଥାହୋଇ ପାରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଟ୍ = A ∩ B
 ଦତ୍ତ ଅଛି |A – B|= 200, | A – B | = 70, |B – A| = 80, 
ଏଠାରେ A – B, A – B ଓ B – A ସେଦ୍ୱୟ ପରସ୍ପର ଅଣଛେଦୀ ହେତୁ 
|A ∪ B| = |A – B| + |A ∩ B| + |B – A|
200 = 70 + | A ∩ B| + 80 = |A ∩ B | = 50 
∴ 50 ଜଣ ଉଭୟ ଓଡ଼ିଆ ଓ ଇଂରାଜୀରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହୋଇପାରନ୍ତି ।

Question 7.
100 ଜଣ ଟିଭି ଦର୍ଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 75 ଜଣ ଦୂରଦର୍ଶନ ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଓ 60 ଜଣ ବି.ବି.ସି. କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଖୁବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି । ତେବେ କେତେଜଣ ଏ ଉଭୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଖିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ? କେତେଜଣ କେବଳ ଦୂରଦର୍ଶନ ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଖିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଦୂରଦର୍ଶନ ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ
ଦେଖିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଥିବା ଦର୍ଶକଙ୍କର ସେଟ୍ = A 
ଓ ବି.ବି.ସି. କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଖିବାକୁ
ପସନ୍ଦ କରୁଥ‌ିବା ଦର୍ଶକଙ୍କର ସେଟ୍ = B
ଦୂରଦର୍ଶନ ବା ବି.ବି.ସି. କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ
ଦେଖିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଥିବା ଦର୍ଶକଙ୍କ ସେଟ୍ = A ∪ B
ଉଭୟ ଦୂରଦର୍ଶନ ଓ ବି.ବି.ସି. କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଉଭୟ ଦେଖୁବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଥିବା ଦର୍ଶକଙ୍କ ସେଟ୍ = A ∩ B
ଦତ୍ତ ଅଛି |A| = 75, | B | = 60, | A ∪ B | = 100 
∴ |A ∩ B| = |A| + |B| – |A ∪ B|
⇒ |A ∩ B| = 75 + 60 – 100 = 135 – 100 = 35
କେବଳ ଦୂରଦର୍ଶନ ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଖୁଥ‌ିବା ଦର୍ଶକଙ୍କ ସେଟ୍ = A – B
∴ |A – B| = |A| |A ∩ B| = 75 – 35 = 40
∴ ଉଭୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ 35 ଜଣ ଓ କେବଳ ଦୂରଦର୍ଶନ ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଖିବାକୁ 40 ଜଣ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ।

Question 8.
ଗୋଟିଏ ହଷ୍ଟେଲ୍‌ର 40 ଜଣ ପିଲାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 15 ଜଣ କେବଳ ହକି ଖେଳନ୍ତି ଓ 20 ଜଣ କେବଳ କ୍ରିକେଟ୍ ଖେଳନ୍ତି । ଯଦି ଏହି ପିଲାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସମସ୍ତେ ହକି କିମ୍ବା କ୍ରିକେଟ୍ ଖେଳୁ ଥାଆନ୍ତି, ତେବେ କେତେଜଣ ପିଲା ହକି ଓ କ୍ରିକେଟ୍ ଉଭୟ ଖେଳ ଖେଳନ୍ତି, ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
 ମନେକର ହକି ଖେଳୁଥିବା ପିଲାଙ୍କ ସେଟ୍ = H ଓ କ୍ରିକେଟ୍ ଖେଳୁଥ‌ିବା ପିଲାଙ୍କ ସେଟ୍ = C 
ହକି ବା କ୍ରିକେଟ୍ ଖେଳୁଥ‌ିବା ପିଲାଙ୍କ ସେଟ୍ = H ∪ C
ହକି ଓ କ୍ରିକେଟ୍ ଖେଳୁଥ‌ିବା ପିଲାଙ୍କ ସେଟ୍ = H ∩ C 
କେବଳ ହକି ଖେଳୁଥ‌ିବା ପିଲାଙ୍କ ସେଟ୍ = H – C
କେବଳ କ୍ରିକେଟ୍ ଖେଳୁଥ‌ିବା ପିଲାଙ୍କ ସେଟ୍ = C – H
ଦତ୍ତ ଅଛି |H ∪ C| = 40, 
|H – C|= 15,
|C – H| = 20
|H ∪ C| = |H – C| + |C −  H| + |H ∩ C|
⇒ 40 = 15 + 20 + |H ∩ C| = 40 = 35 + |H ∩ C|
⇒ |H ∩ C| = 40 – 35 = 5
∴ 5 ଜଣ ପିଲା ହକି ଓ କ୍ରିକେଟ୍ ଉଭୟ ଖେଳ ଖେଳନ୍ତି ।

Question 9.
100 ଜଣ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 18 ଜଣ କାର୍ କିମ୍ବା ସ୍କୁଟର ଚଳାଇବା ଜାଣିନାହାଁନ୍ତି; କିନ୍ତୁ 25 ଜଣ କାର୍ ଓ ସ୍କୁଟର ଉଭୟ ଚଳାଇବା ଜାଣିଛନ୍ତି । ଯଦି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 55 ଜଣ ସ୍କୁଟର ଚଳାଇବା ଜାଣିଥାଆନ୍ତି, ତେବେ କେତେଜଣ କାର୍ ଚଳାଇବା ଜାଣିଛନ୍ତି, ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଲୋକମାନଙ୍କ ସେଟ୍ = ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ = E,
କାର୍ ଚଳାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଟ୍ = C
ଓ ସ୍କୁଟର ଚଳାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଟ୍ = S
ଉଭୟ କାର୍ କିମ୍ବା ସ୍କୁଟର ଚଳାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଟ୍ = C ∪ S
କାର୍ ଓ ସ୍କୁଟର ଚଳାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଟ୍ = C ∩ S
କାର୍ କିମ୍ବା ସ୍ଫୁଟର କୌଣସିଟି ଚଳାଇବା ଜାଣିନଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଟ୍ = (C ∪ S)’
ଦତ୍ତ ଅଛି, |E| = 100, |(C ∪ S)’| = 18, |C ∩ S| = 25, |S| = 55
|C ∪ S| = |E| – |(C ∪ S)’| = 100 – 18 = 82
|C ∪ S| = |C| + |S| – |C ∩ S |
⇒ 82 = |C| + 55 – 25 = 82 = |C| + 30
⇒ |C| = 82 – 30 = 52
∴ 52 ଜଣ କାର୍ ଚଳାଇବା ଜାଣିଛନ୍ତି ।

Question 10.
ଏକ ଶ୍ରେଣୀର 50 ଜଣ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 22 ଜଣ ଗୀତ ଶିଖନ୍ତି ଓ 22 ଜଣ ନାଚ ଶିଖନ୍ତି । ଏଥୁମଧ୍ୟରୁ କେବଳ 5 ଜଣ ଛାତ୍ରୀ ଉଭୟ ଗୀତ ଓ ନାଚ ଶିଖନ୍ତି । ତେବେ କେତେଜଣ ଛାତ୍ରୀ ଗୀତ କିମ୍ବା ନାଚ କୌଣସିଟି ଶିଖନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ କେତେଜଣ ଛାତ୍ରୀ ଏହି ଦୁଇଟି ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଶିକ୍ଷା କରନ୍ତି, ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଶ୍ରେଣୀର ସମସ୍ତ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସେଟ୍ = ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ = E 
ଗୀତ ଶିଖୁଥ‌ିବା ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସେଟ୍ = S, ନାଚ ଶିଖୁଥ‌ିବା ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସେଟ୍ = D 
ଗୀତ କିମ୍ବା ନାଚ ଶିଖୁଥୁବା ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସେଟ୍ = S ∪ D
ଉଭୟ ଗୀତ ଏବଂ ନାଚ ଶିଖୁଥ‌ିବା ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସେଟ୍ = S ∩ D 
ଦତ୍ତ ଅଛି |E| = 50, |S| = 22, |D| = 22, | S ∩ D | = 5
|S ∪ D| = |S| +|D| – |S ∩ D|
= 22 + 22 – 5 = 44 – 5 = 39
କୌଣସିଟି ଶିଖୁନଥ‌ିବା ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସେଟ୍ = (S ∪ D)’
∴ |(S ∪ D)’| = |E| – |S ∪ D|= 50 – 39 = 11 
ଦଣ ଗୀତ ଓ ନାଚ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଶିକ୍ଷା କରୁଥିବା ଛାତ୍ରୀଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା
= |S ∪ D| – |S ∩ D| = 39 – 5 = 34
∴ 11 ଜଣ ଛାତ୍ରୀ କୌଣସିଟି ଶିଖନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ 34 ଜଣ ଛାତ୍ରୀ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଶିକ୍ଷା କରନ୍ତି ।

Question 11.
ଗୋଟିଏ କଲୋନୀର ଦୁଇ ପଞ୍ଚମାଂଶ ପରିବାର ‘ସମ୍ବାଦ’ ଓ ତିନି ଚତୁର୍ଥାଂଶ ପରିବାର ‘ସମାଜ’ ପଢ଼ନ୍ତି । ଯଦି 50 ଟି ପରିବାର ଏଇ ଦୁଇଟି ସମ୍ବାଦପତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସିଟି ପଢ଼ନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ 125ଟି ପରିବାର ଉଭୟ ଖବରକାଗଜ ପଢ଼ନ୍ତି ତେବେ ଉକ୍ତ କଲୋନୀର ପରିବାର ସଂଖ୍ୟା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର କଲୋନୀରେ ଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ପରିବାର ସେଟ୍ = ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ = E 
ସମ୍ବାଦ ପଢ଼ୁଥ‌ିବା ପରିବାର ସେଟ୍ = A, ସମାଜ ପଢୁଥିବା ପରିବାର ସେଟ୍ = B
 ସମ୍ବାଦ କିମ୍ବା ସମାଜ ପଢ଼ୁଥ‌ିବା ପରିବାର ସେଟ୍ = A ∪ B
 ଉଭୟ ସମ୍ବାଦ ଏବଂ ସମାଜ ପଢୁଥ‌ିବା ପରିବାର ସେଟ୍ = A ∩ B 
କୌଣସିଟି ପଢୁନଥିବା ପରିବାର ସେଟ୍ = (A ∪ B)’
ଦତ୍ତ ଅଛି, |(A ∪ B)’| = 50, |A ∩ B| = 125
ମନେକର |E| = x
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, |A| = \(\frac{2 x}{5}\), |B| = \(\frac{2 x}{4}\)
ଆମେ ଜାଣୁ |E| = |A ∪ B| + |(A ∪ B)’|
⇒ |E| = |A| + |B| – |A ∩ B| +|(A ∪ B)’| ⇒ x = \(\frac{2 x}{5}\) + \(\frac{3 x}{4}\) – 125 + 50
⇒ \(x=\frac{8 x+15 x}{20}-75 \Rightarrow x=\begin{gathered}
23 x-1500 \\
20
\end{gathered}\)
⇒ 20x = 23x – 1500 ⇒ 1500 = 23x – 20x
⇒ 3x = 1500 ⇒ x = \(\frac{1500}{3}\)
∴ କଲୋନୀର ପରିବାର ସଂଖ୍ୟା 500 ।

Question 12.
2 କିମ୍ବା 3 ଦ୍ବାରା ବିଭାଜ୍ୟ 200 ଟି ଗଣନ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରୁ 140ଟି ଯୁଗ୍ମ ଓ 40ଟି 6 ଦ୍ୱାରା ବିଭାଜ୍ୟ । ତେବେ କେତେ ଗୋଟି ଅଯୁଗ୍ମ ସଂଖ୍ୟା ଓ କେତେଗୋଟି ସଂଖ୍ୟା 3 ଦ୍ୱାରା ବିଭାଜ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର 2 ଦ୍ବାରା ବିଭାଜ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାର ସେଟ୍ = A ଓ 3 ଦ୍ୱାରା ବିଭାଜ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାର ସେଟ୍ = B 
2 କିମ୍ବା 3 ଦ୍ବାରା ବିଭାଜ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାର ସେଟ୍ = A ∪ B
2 ଏବଂ 3 ଦ୍ବାରା କିମ୍ବା 6 ଦ୍ୱାରା ବିଭାଜ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାର ସେଟ୍ = A ∩ B
ଦତ୍ତ ଅଛି |A ∪ B|= 200, |A ∩ B| = 40
ଅଯୁଗ୍ମ ସଂଖ୍ୟାମାନଙ୍କର ସେଟ୍ = B – A
∴ |B – A| = |A ∪ B| |A| = 200 – 140 = 60
|B| = |B – A| + |A ∩ B| = 60 + 40 = 100
∴ 60 ଗୋଟି ଅଯୁଗ୍ମ ସଂଖ୍ୟା ଓ 100 ଟି ସଂଖ୍ୟା 3 ଦ୍ଵାରା ବିଭାଜ୍ୟ ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Solutions Chapter 3 ଭାରତରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ଏଥୁରେ ଓଡ଼ିଶାର ଭୂମିକା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 History Solutions Chapter 3 ଭାରତରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ଏଥୁରେ ଓଡ଼ିଶାର ଭୂମିକା

୧ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୬୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ଦାଣ୍ଡିଯାତ୍ରା ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ୧୯୩୦ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୨ ତାରିଖରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରି ସାବରମତୀ ଆଶ୍ରମଠାରୁ ବାହାରି ୨୪୧ ମାଇଲ୍ ଦୂର ଦାଣ୍ଡି ନାମକ ସ୍ଥାନକୁ ୭୮ ଜଣ କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀଙ୍କ ସହ ଲବଣ ଆଇନ ଭଙ୍ଗ କରିବାପାଇଁ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ ।
• ଏହି ଯାତ୍ରାପଥରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ପୁରୁଷ ମହିଳା ନିର୍ବିଶେଷରେ ଅନେକ ନେତା ଓ ସାଧାରଣ ଜନତା ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ସମ୍ବଦ୍ଧିତ କରିଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
• ସାବରମତୀଠାରୁ ଦାଣ୍ଡି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପଦଯାତ୍ରା ଐତିହାସିକ ‘ଦାଣ୍ଡିଯାତ୍ରା’ ଭାବରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
• ୧୯୩୦ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୬ ତାରିଖ ସକାଳେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଲୁଣ ମାରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଦାଣ୍ଡି ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳରେ ମୁଠାଏ ବାଲି ଉଠାଇଲେ ।
• ଏହାଦ୍ଵାରା ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଚଳିତ ଲବଣ ଆଇନ ଭଙ୍ଗ ହେଲା ଏବଂ ସମଗ୍ର ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ସଙ୍କେତ ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା ।

(ଖ) ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କ’ଣ ଥିଲା ଏବଂ ଏହା କେବେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୩୦ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୯ ତାରିଖରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା । ସେଥ‌ିରେ ନିମ୍ନଲିଖୂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମମାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଲବଣ ଆଇନ ଭଙ୍ଗ କରି ଲବଣ ତିଆରି କରାଯିବ ।
• ମଦ ଦୋକାନ, ଅଫିମ ବିକ୍ରୟ ସ୍ଥାନ ଓ ବିଦେଶୀ ଲୁଗା ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ଦୋକାନ ଆଗରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ କରାଯିବ ଓ ଯୁବକଠାରୁ ବୃଦ୍ଧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତେ ଚରଖାରେ ସୂତା କାଟିବେ ।
• ବିଦେଶୀ ଲୁଗାରେ ଅଗ୍ନି ସଂଯୋଗ କରାଯିବ ଓ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ବର୍ଜନ କରାଯିବ ।
• ଛାତ୍ରମାନେ ସରକାରୀ ସ୍କୁଲ୍ ଓ କଲେଜ ପରିତ୍ୟାଗ କରିବେ, ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଚାକିରିରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବେ ଏବଂ ଓକିଲମାନେ ଆଇନ ବ୍ୟବସାୟ ତ୍ୟାଗ କରିବେ ଓ ଏହି ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସତ୍ୟ ଏବଂ ଅହିଂସାତ୍ମକ ପନ୍ଥାରେ ସମ୍ପାଦିତ ହେବ ।

(ଗ) ଗାନ୍ଧି-ଇର୍‌ଉଇନ୍ ଚୁକ୍ତି କେବେ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୩୧ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୫ ତାରିଖରେ ଗାନ୍ଧି-ଇରଉଇନ୍ ଚୁକ୍ତି ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏହି ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ସମସ୍ତ ଦମନମୂଳକ ଆଇନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଥିଲେ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ।
• ସରକାର ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ବାଜ୍ୟାପ୍ତ ହୋଇଥିବା ସମ୍ପତ୍ତି ଫେରସ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପ୍ରତି କୋହଳ ନୀତି ଗ୍ରହଣ କଲେ ।
• ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଗ୍ରାମଗୁଡ଼ିକର ଅଧିବାସୀଙ୍କୁ ନିଜ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଲୁଣ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାର ଅଧିକାର ଦିଆଗଲା ।
• ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିପାଇଁ ତଥା ଦ୍ବିତୀୟ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକରେ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ସମ୍ମତି ପ୍ରଦାନ କଲା ।

(ଘ) ଇଞ୍ଚୁଡ଼ି ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ଓଡ଼ିଶାର ଇଞ୍ଚୁଡ଼ି ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ଦ୍ବିତୀୟ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲା ।
• ଦାଣ୍ଡି ଲବଣ ଆଇନ ଭଙ୍ଗ କରିବା ଦିନ ଓଡ଼ିଶାରେ ୨୧ ଜଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀ ଓ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଦାସଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ କଟକ ସ୍ବରାଜ ଆଶ୍ରମରୁ ଇଞ୍ଚୁଡ଼ି ଅଭିମୁଖେ ପଦଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
• ଏପ୍ରିଲ୍ ୮ରେ ଚାନ୍ଦୋଳଠାରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀ ଗିରଫ ହେବାପରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ପଦଯାତ୍ରାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇ ୧୯୩୦ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୨ ତାରିଖରେ ଇଞ୍ଚୁଡ଼ିଠାରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ।
• ଏହି ଇଞ୍ଚୁଡ଼ି ପଦଯାତ୍ରାରେ ରମାଦେବୀ, ମାଳତୀ ଦେବୀ, କୋକିଳା ଦେବୀ, ଜାହ୍ନବୀ ଦେବୀ ଓ ସୁଭଦ୍ରା ମହତାବ ଆଦି ନାରୀନେତ୍ରୀମାନେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
• ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୩ ତାରିଖରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଇଞ୍ଚୁଡ଼ିଠାରେ ଲବଣ ଆଇନ ଭଙ୍ଗ କଲେ ଓ ୭ ନିଜର ଜଣ କର୍ମୀଙ୍କ ସହ ଗିରଫ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଥାଏ ଯେ ‘ଇଞ୍ଚୁଡ଼ି ହେଉଛି ଦ୍ବିତୀୟ ଦାଣ୍ଡି’ ।

(ଙ) ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶାର ଶ୍ରୀଜଙ୍ଗ ଗ୍ରାମରେ ସଙ୍ଗଠିତ କରବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:

• ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନ୍ୟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ଥିଲା ଚୌକିଦାରୀ କରର ବିରୋଧ ।
• ଇଞ୍ଚୁଡ଼ି ନିକଟସ୍ଥ ଶ୍ରୀଜଙ୍ଗ ଅଞ୍ଚଳରେ ଗୌରମୋହନ ଦାସ ଓ ବିଦ୍ୟାଧର ରଥଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ୧୯୩୧ ମସିହା ମେ’ ମାସରେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
• ଚୌକିଦାର ତଥା ଦଫାଦାରମାନଙ୍କୁ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଗୋଲାମୀ ନ କରିବାପାଇଁ କୁହାଗଲା । ଏଥିରେ ଉଦ୍‌ବୁଦ୍ଧ ହୋଇ କେତେକ ଚୌକିଦାର ଚାକିରିରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଲେ ।
• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଦମନ କରିବାପାଇଁ ପୋଲିସ୍ କେତେକ ନେତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କଲାପରେ ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ପୋଲିସ୍ ବାହିନୀକୁ ମାରଧର କରିବାରୁ ୫୪ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଗଲା ।
• ସେଠାରେ ନେତୃସ୍ଥାନୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ଲୁଟ୍ ସହିତ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ଉପରେ ଛ’ହଜାର ଟଙ୍କାର ଶାସ୍ତିମୂଳକ କରଭାର ଲଦି ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

୨ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୨୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ କାହିଁକି ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍‌କୁ ବର୍ଜନ କରିବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା ?
Answer:

• ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍‌ରେ ସାତଜଣ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ; ମାତ୍ର ସେଥିରେ ଜଣେ ହେଲେ ଭାରତୀୟ ନ ଥିଲେ ।
• ଏହା ସମସ୍ତ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ଅପମାନଜନକ ବୋଧହେଲା, ତେଣୁ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଏହି କମିଶନ୍‌କୁ ବର୍ଜନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା ।

(ଖ) ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ୧୯୨୯ ମସିହାର ଲାହୋର ଅଧ୍ବବେଶନ କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ?
Answer:

• ୧୯୨୯ ମସିହାର ଲାହୋର କଂଗ୍ରେସ ଅଧିବେଶନରେ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସ୍ତାବମାନ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା; ଯଥା – ‘ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଵରାଜ ପ୍ରସ୍ତାବ’ ଏବଂ ‘୧୯୩୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖ’କୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସ୍ଵାଧୀନତା ଦିବସଭାବେ ପାଳନ କରିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ଇତ୍ୟାଦି ।
• ଏହି ଅଧ୍ଵବେଶନରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିବାପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ।

(ଗ) ଗାନ୍ଧିଜୀ କାହିଁକି ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ଡାକରା ଦେଲେ ?
Answer:

• ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୧ ଦଫା ସମ୍ବଳିତ ଏକ ଶାସନ ସଂସ୍କାର ଚିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଆଗରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ଓ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ ନକଲେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିବେ ବୋଲି ଜଣାଇ ଦେଇଥିଲେ ।
• ମାତ୍ର ବଡ଼ଲାଟ୍ ଲର୍ଡ଼ ଇର୍‌ଉଇନ୍ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଗ୍ରହଣ ନ କରିବାକୁ ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧି ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ଡାକରା ଦେଇଥିଲେ ।

(ଘ) ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର କେବେ ଓ କାହିଁକି ପ୍ରଥମ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକ ଡକାଇଥିଲେ ?
Answer:

• ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର ଅନୁଭବ କଲେ ଯେ ଶକ୍ତି ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ଭାରତରେ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଦମନ କରିବା ଅସମ୍ଭବ ।
• ତେଣୁ ଭାରତ ସମସ୍ୟା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କରିବାପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର ୧୯୩୦ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକ ଡକାଇଥିଲେ ।

(ଙ) ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି କାହିଁକି ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କଲେ ?
Answer:

• ଏଥିରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ଦାବିକୁ ଉପେକ୍ଷା କରାଯାଇ ହିନ୍ଦୁ, ମୁସଲମାନ ଓ ହରିଜନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରଖାଗଲା ।
• ତେଣୁ ଏଥରେ ଗାନ୍ଧି ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

(ଚ) ଗାନ୍ଧିଜୀ କାହିଁକି ସ୍ଥଗିତ ଥିବା ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ପୁନରାରମ୍ଭ କଲେ ?
Answer:

• ୧୯୩୧ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ମାସରେ ଲର୍ଡ଼ ୱିଲିଙ୍ଗ୍‌ଡ଼ନ୍ ଭାରତର ଭାଇସ୍‌ୟ ହେବାପରେ ଗାନ୍ଧି-ଇରଉଇନ୍ ଚୁକ୍ତିର କେତେକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଉପେକ୍ଷା କଲେ ଏବଂ ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି କଠୋର ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କଲେ ।
• ଏହି ଦମନମୂଳକ ଅଧ୍ୟାଦେଶ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବା ଏବଂ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ବରାଜ ହାସଲ ଦିଗରେ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିବାପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ଅନୁରୋଧକୁ ୱିଲିଙ୍ଗଡ଼ନ୍ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବାରୁ ଗାନ୍ଧି ସ୍ଥଗିତ ଥିବା ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପୁନରାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

(ଛ) ୧୯୩୩ ମେ’ ମାସରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କାହିଁକି ଏକୋଇଶ ଦିନିଆ ଅନଶନ ଘୋଷଣା କଲେ ?
Answer:
୧୯୩୩ ମେ ମାସରେ ହରିଜନ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବାପାଇଁ ଓ ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କର ମନର ଶୁଦ୍ଧିକରଣ ପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏକୋଇଶ ଦିନିଆ ଅନଶନ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।

(ଜ) ଦ୍ବିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ କେବେ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଗଲା ଏବଂ କେବେ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହେଲା ?
Answer:

• ଦ୍ଵିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ୧୯୩୩ ମସିହା ମେ’ ମାସରେ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇଥିଲା ।
• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ୧୯୩୪ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ ଔପଚାରିକ ଭାବେ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଗଲା ।

(ଝ) କୁଜଙ୍ଗଠାରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ କେଉଁମାନେ ନେତୃତ୍ବ ନେଇଥିଲେ ?
Answer:

• କୁଜଙ୍ଗଠାରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହରେ ନାରାୟଣ ବୀରବର ସାମନ୍ତ, ରମାଦେବୀ ଓ ମାଳତୀ ଦେବୀ ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ।
• ଏମାନଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ରାଣୀ ଭାଗ୍ୟବତୀ ପାଟମହାଦେଈ ମଧ୍ୟ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ ।

(ଞ) ଓଡ଼ିଶାରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ‘ବାନରସେନା’ର ଭୂମିକା କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଓଡ଼ିଶାରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ୧୬ ବର୍ଷରୁ କମ୍ବବୟସ୍କ ପିଲାମାନେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ‘ବାନରସେନା’ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
• ଏହି ବାନରସେନାର ପିଲାମାନେ ଲୁଗା ଦୋକାନ, ମଦ ଦୋକାନ ଆଗରେ ଧାରଣା ଦେବା ଓ ପ୍ରଚାରପତ୍ର ବାଣ୍ଟିବା କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ଓ ପୋଲିସ୍‌ର ବେତମାଡ଼ ମଧ୍ଯ ଖାଉଥିଲେ ।

୩ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍ କାହିଁକି ଭାରତ ଆସିଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୧୯ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବାପାଇଁ ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍ ଭାରତ ଆସିଥିଲେ ।

(ଖ) ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍ କେଉଁଦିନ ଭାରତରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ?
Answer:
୧୯୨୮ ମସିହା ଫେବୃଆରୀ ୩ ତାରିଖ ଦିନ ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍ ଭାରତରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ।

(ଗ) ୧୯୨୯ ମସିହାର କେଉଁ ତାରିଖରେ ଲାହୋରଠାରେ ସ୍ଵାଧୀନତାର ତ୍ରିରଙ୍ଗା ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୨୯ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୩୧ ତାରିଖରେ ଲାହୋରଠାରେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ତ୍ରିରଙ୍ଗା ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରାଯାଇଥିଲା ।

(ଘ) କେଉଁଠାରେ ଜନତା ଜଙ୍ଗଲ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଜନତା ଜଙ୍ଗଲ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

(ଙ) ‘ଖୁଦାଇ ଖୁବ୍‌ମତଗାର’ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଏ ?
Answer:
‘ଖୁଦାଇ ଖ୍ଦ୍‌ମତଗାର’ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ ଖାନ୍ ଅବଦୁଲ ଗଫର୍ ଖାନ୍ ।

(ଚ) ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲ୍ଟେବୁଲ ବୈଠକ କେବେଠାରୁ କେବେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକ ୧୯୩୧ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୭ ତାରିଖରୁ ଡିସେମ୍ବର ୧ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲଣ୍ଡନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥଲା ।

(ଛ) କୁଜଙ୍ଗଠାରେ କେବେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
କୁଜଙ୍ଗଠାରେ ୧୯୩୦ ମସିହା ମେ ୮ ତାରିଖରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

(କ) କିଏ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାରେ ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ?
Answer:
ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାରେ ପଣ୍ଡିତ ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ ଓ ଜଗନ୍ନାଥ ରଥ ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ।

(ଝ) ଓଡ଼ିଶାରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ବିଦେଶୀ ମଦ ଦୋକାନ ଆଗରେ ବିକ୍ଷୋଭ କରି କେଉଁ ଦୁଇଜଣ ନାରୀନେତ୍ରୀ ବେତ୍ରାଘାତର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାରେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ବିଦେଶୀ ମଦ ଦୋକାନ ଆଗରେ ବିକ୍ଷୋଭ କରି ନାରୀନେତ୍ରୀ ରମାଦେବୀ ଓ ସରଳାଦେବୀ ବେତ୍ରାଘାତର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ।

(ଞ) ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଦମନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ସମ୍ବାଦପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ କଟକଣା ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଦମନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଶାର ସମ୍ବାଦପତ୍ର ‘ସମାଜ’, ‘ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର’ ଓ ‘ଆଶା’ ଉପରେ କଟକଣା ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା ।

୪ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥବା ଚାରିଗୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ତା’ର କ୍ରମିକ ନମ୍ବର ସହିତ ଲେଖ ।

(କ) ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍ ଭାରତର କେଉଁ ସହରରେ ପହଞ୍ଚିଲା ?
(i) ଦିଲ୍ଲୀ
(iii) ମୁମ୍ବାଇ
(ii) ଲାହୋର
(iv) କୋଳ୍‌କତା
Answer:
(iii) ମୁମ୍ବାଇ

(ଖ) ଲକ୍ଷ୍ନୌଠାରେ ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍ ବିରୋଧୀ ଶୋଭାଯାତ୍ରାକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ପୋଲିସ୍ ଲାଠିମାଡ଼ର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ?
(i) ସୁଭାଷଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ
(iii) ଲାଲା ଲଜପତ୍ ରାୟ
(ii) ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି
(iv) ଗୋବିନ୍ଦବଲ୍ଲଭ ପଛ
Answer:
(iv) ଗୋବିନ୍ଦବଲ୍ଲଭ ପନ୍ଥ

(ଗ) ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲ୍‌ଟେବୁଲ୍ ବୈଠକରେ କିଏ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରିଥିଲେ ?
(i) ଲର୍ଡ଼ ଇର୍‌ଉଇନ୍
(ii) ରାମ୍‌ ମାକ୍‌ନାଲ୍‌ଡ୍
(iii) ଉଇନ୍‌ଷ୍ଟନ୍‌ ଚର୍ଚ୍ଚିଲ୍
(iv) ପଞ୍ଚମ ଜର୍ଜ
Answer:
(ii) ରାମ୍‌ ମାକ୍ସୋନାଲ୍‌ଡ୍

(ଘ) ଦଳିତ ଶ୍ରେଣୀ ପାଇଁ ପୃଥକ୍ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀ ଘୋଷଣା ପ୍ରତ୍ୟାହାର ଦାବିରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କେବେଠାରୁ ଅନଶନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ?
(i) ୧୯୩୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୭
(ii) ୧୯୩୧ ଡିସେମ୍ବର ୨୮
(iii) ୧୯୩୨ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦
(iv) ୧୯୩୫ ଅଗଷ୍ଟ ୨
Answer:
(iii) ୧୯୩୨ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦

(ଙ) ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଥିଲା ?
(i) କଟକ
(ii) ପୁରୀ
(iii) ବାଲେଶ୍ଵର
(iv) କାକଟପୁର
Answer:
(iii) ବାଲେଶ୍ଵର

୫| ପାଠରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ‘ତୁମ ପାଇଁ କାମ’’ଗୁଡ଼ିକ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଓ ସହାୟତାରେ ସମ୍ପାଦନ କର ।
Answer:
(ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସହାୟତା ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ଉତ୍ତର ଲେଖିବେ ।)

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Solutions Chapter 2 ଭାରତରେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 History Solutions Chapter 2 ଭାରତରେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ

୧। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୬୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ଖୁଲାଫତ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ କାହିଁକି ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଗଠିତ କମିଟିରେ କେଉଁମାନେ ସଦସ୍ୟ ରହିଥିଲେ ?
Answer:

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧରେ ତୁର୍କୀ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧ କରିଥିଲା । ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ତୁର୍କୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ବିଭାଜିତ କରିଦିଆଗଲା ।
• ତୁର୍କୀ ପ୍ରତି ଏତାଦୃଶ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ମୁସଲମାନମାନେ ବ୍ୟଥ୍‌ତ ଓ କ୍ରୋଧାନ୍ଵିତ ହେଲେ ।
• ତୁର୍କୀର ସୁଲତାନ ଥିଲେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଧର୍ମଗୁରୁ ବା ଖଲିଫା । ଖଲିଫାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦେଖାଇ ଭାରତରେ ଯେଉଁ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇଥିଲା, ତାହାକୁ ଖୁଲାଫତ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ନେତୃତ୍ୱ ସୌକତ୍ ଅଲ୍ଲୀ ଓ ମହମ୍ମଦ ଅଲ୍ଲୀ ନାମକ ଦୁଇ ଭାଇ ନେଇଥିଲେ ।
• ଏହାର ପରିଚାଳନାପାଇଁ ଗଠିତ କମିଟିରେ ଅଲ୍ଲୀ ଭ୍ରାତାଦ୍ବୟ, ଆବୁଲ କାଲାମ ଆଜାଦ୍, ହକିମ୍ ହଜ୍‌ମଲ୍ ଖାଁ ଓ ହସରତ୍ ମୋହାନୀ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।

(ଖ) ଖୁଲାଫତ୍ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଭୂମିକା ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:

• ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରିବା ସହିତ ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ଦୃଢ଼ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଖୁଲାଫତ୍ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୧୯ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ମାସରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ନିଷ୍ଫଳ ଭାରତ ଖୋଲାଫତ୍ ସମ୍ମିଳନୀର ସଭାପତି ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହେଲେ ।
• ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶକ୍ରମେ ନିଷ୍ଫଳ ଭାରତ ଖୋଲାଫତ୍ କମିଟି ଅସହଯୋଗ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଗ୍ରହଣ କରି ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ।
• ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଛିନ୍ନ କରିବାପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ଖୁଲାଫତ୍ କମିଟି ନିଷ୍ପଭି ନେଇଥିଲା ।
• ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ଓ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଖୁଲାଫତ୍ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ।

(ଗ) ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ମୂଳ ନୀତି ଥିଲା ଇଂରେଜ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଓ ବିଦେଶୀ ଦ୍ରବ୍ୟ ବର୍ଜନ କରିବା ସହିତ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ଅଚଳ କରିଦେବା ।
• ୧୯୧୯ ମସିହାର ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବାକୁ ଥିବା ନିର୍ବାଚନ ଏବଂ ସରକାରୀ ଉତ୍ସବକୁ ବର୍ଜନ କରିବା ।
• ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ସରକାରୀ ଉପାଧ୍ ଫେରସ୍ତ କରିବା ଓ ସରକାରୀ ପଦବୀରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବା ।
• ଆଇନଜୀବୀଙ୍କଦ୍ବାରା ବିଚାରାଳୟ ବର୍ଜନ ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସରକାରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ବର୍ଜନ କରିବା ।
• ବିଦେଶୀ ଦ୍ରବ୍ୟ ତଥା ବିଦେଶୀ ଲୁଗା ବର୍ଜନ କରିବା ଥିଲା ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରମୁଖ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ।

(ଘ) ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହେଲା ?
Answer:

• ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ଫଳାଫଳ ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ଥିଲା । ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାର ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ସଙ୍ଗଠିତ ଭାବେ ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏହା ଭବିଷ୍ୟତର ବିପ୍ଳବ ପାଇଁ ଭାରତବାସୀଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା ।
• ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ କଂଗ୍ରେସ ଆନ୍ଦୋଳନ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନରୁ ଗଣ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରିଥିଲା ।
• ୧୯୨୨ ମସିହାରେ ମୁସ୍ତାଫା କମାଲ ପାଶାଙ୍କଦ୍ୱାରା ତୁର୍କୀରେ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବାଦ୍ଵାରା ଖଲିଫା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଉଚ୍ଛେଦ ହେବା ଫଳରେ ଖୋଲାଫତ୍ ଆନ୍ଦୋଳନର ଯୌକ୍ତିକତା ରହିଲା ନାହିଁ ।
• ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ସ୍ଥଗିତ ହେବାପରେ ଭାରତରେ ଖ୍ଫତ୍ ଆନ୍ଦୋଳନର ମଧ୍ୟ ଅବସାନ ଘଟିଲା; ମାତ୍ର ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ଏକ ଶକ୍ତ ଧକ୍‌କା ଦେଇଥିଲା ।

(ଙ) ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଓଡ଼ିଶା ପରିଦର୍ଶନର ଏକ ବିବରଣୀ ଦିଅ ।
Answer:

• ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ଲୋକାଭିମୁଖୀ କରାଇବା ନିମନ୍ତେ ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓଡ଼ିଶା ଆସିଥିଲେ ।
• ୧୯୨୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୩ ତାରିଖରେ ସେ କଟକଠାରେ ଏକ ବିଶାଳ ଜନସମାବେଶକୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ଉଦ୍‌ବୋଧନରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ରମାଦେବୀଙ୍କ ସମେତ ବହୁ ନାରୀ ସେମାନଙ୍କର ଅଳଙ୍କାର ସାମଗ୍ରୀ ‘ତିଳକ ସ୍ଵରାଜ ପାଣ୍ଠି’କୁ ଦାନ କରିଥିଲେ ।
• ଏହାପରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଭଦ୍ରକ, ପୁରୀ ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁରଠାରେ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କ ମନରେ ଜାତୀୟ ଉନ୍ମାଦନା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ।
• ଖଦୀର ବ୍ୟବହାର, ଚରଖାର ପ୍ରଚଳନ ଏବଂ ସ୍ବଦେଶୀ ଦ୍ରବ୍ଯ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ଉପରେ ସେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୨୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

୨ . ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୨୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ କେବେ ଓ କିପରି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୨୦ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧ ତାରିଖରେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
• ଉକ୍ତ ଦିନ ପୂର୍ବାହ୍ନରେ ଲୋକମାନ୍ୟ ତିଳକଙ୍କ ବିୟୋଗଜନିତ ଶୋକ ପାଳନ ଓ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭର ମିଶ୍ରିତ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ହରତାଳ ଓ ଶୋଭଯାତ୍ରା ସଙ୍ଗଠିତ ହେଲା ।

(ଖ) କେଉଁ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ଆହ୍ୱାନକୁ ସାକାର କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ୧୯୧୯ରେ ତ୍ରୁଟି ଓ ଅମୃତସର ଘଟଣା ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତ ହଣ୍ଟର କମିଟିର ବିବରଣୀରେ ପକ୍ଷପାତିତା ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ଆହ୍ଵାନକୁ ସାକାର କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏହାଛଡ଼ା ଭାରତର ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଇଂରେଜ ବିରୋଧୀ ଖୋଲାଫତ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ଆହ୍ଵାନକୁ ମଧ୍ୟ ସାକାର କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।

(ଗ) କେବେ ଓ କାହିଁକି ହଣ୍ଟର କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ‘ହଣ୍ଟର କମିଟି’ ୧୯୧୯ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୧୪ ତାରିଖରେ ଲର୍ଡ଼ ହଣ୍ଟରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଜାଲିଆନାୱାଲାବାଗ୍ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡର ଏକ ସରକାରୀ ତଦନ୍ତ ପାଇଁ ଦାବି ହେବାରୁ ଏହି କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଘ) କଂଗ୍ରେସର କେଉଁ ଅଧୁବେଶନରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ କେଉଁ ଅଧୂବେଶନରେ ଏହା ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୨୦ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୪ରୁ ୯ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଲିକତା (କୋଲକତା)ଠାରେ କଂଗ୍ରେସର ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅଧୂବେଶନରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୯୨୦ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ମାସରେ ନାଗପୁର କଂଗ୍ରେସର ବାର୍ଷିକ ଅଧ୍ଵବେଶନରେ ଏହାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଇଥିଲା ।

(ଙ) ‘ତିଳକ ସ୍ଵରାଜ ପାଣ୍ଠି’ କ’ଣ ପାଇଁ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:

• ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଅର୍ଥ ଯୋଗାଇବାପାଇଁ ‘ତିଳକ ସ୍ଵଭାବ ପାଣ୍ଠି’ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଏହି ପାଣ୍ଠିକୁ ଜନସାଧାରଣ ମୁକ୍ତ ହସ୍ତରେ ଦାନ କରିବା ଯୋଗୁଁ ଏବଂ ଅଳ୍ପଦିନ ମଧ୍ଯରେ ଏଥ‌ିରେ ଏକ କୋଟି ଟଙ୍କା ଜମା ହୋଇଗଲା ।

(ଚ) ୧୯୨୨ ଫେବୃଆରୀ ୧ ତାରିଖରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ କ’ଣ ଚେତାବନୀ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୨୨ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ୧ ତାରିଖରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ଚେତାବନୀ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ସାତଦିନ ଭିତରେ ସମସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ଦଳକୁ ମୁକ୍ତ କରାନଗଲେ ଓ ସମ୍ବାଦପତ୍ରକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଵାଧୀନତା ଦିଆ ନଗଲେ ସେ ଆଇନ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିବେ ।

(ଛ) ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି କେଉଁ କାରଣ ପାଇଁ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଲେ ?
Answer:

• ୧୯୨୨ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ୫ ତାରିଖରେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଗୋରଖପୁରସ୍ଥିତ ଚୌରିଚୌରାଠାରେ ଆନ୍ଦୋଳନକାରୀମାନେ ଏକ ପୋଲିସ୍ ଷ୍ଟେସନରେ ନିଆଁ ଲଗାଇଦେବା ଫଳରେ ୨୨ ଜଣ ପୋଲିସ୍ କର୍ମଚାରୀ ଜୀବନ୍ତ ଦଗ୍‌ଧ ହୋଇଥିଲେ ।
• ଏହି ହିଂସାତ୍ମକ ଘଟଣାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ବ୍ୟର୍ଥାତ ହେଲେ ଓ ଅନୁଭବ କଲେ ଯେ ଭାରତୀୟମାନେ ଅହିଂସ ଉପାୟରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇନାହାନ୍ତି । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ଏହି ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଲେ ।

(ଜ) ନାଗପୁର କଂଗ୍ରେସ ଅଧ୍ଵବେଶନ କେବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେଠାରେ କେତେଜଣ ଓଡ଼ିଶାରୁ ପ୍ରତିନିଧୁ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ୧୯୨୦ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ମାସରେ ନାଗପୁର କଂଗ୍ରେସ ଅଧ‌ିବେଶନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ସେଠାରେ ଓଡ଼ିଶାରୁ ୩୫ ଜଣ ପ୍ରତିନିଧ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

(ଝ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ କେଉଁଠାରେ ଏବଂ କ’ଣ ପାଇଁ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳଠାରେ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
• ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଶିକ୍ଷାଦେବା ନିମନ୍ତେ ଏହି ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା ।

(ଞ) ଓଡ଼ିଶାରେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ଦମନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସମ୍ବଲପୁର ମିଶ୍ର ପ୍ରେସ୍‌କୁ କେତେ ଟଙ୍କା ଜରିମାନା କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ କାହିଁକି ?
Answer:

• ଓଡ଼ିଶାରେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦମନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସମ୍ବଲପୁର ମିଶ୍ର ପ୍ରେସ୍‌କୁ ୨୫ ଟଙ୍କା ଜରିମାନା କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଓଡ଼ିଶାରେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥିବାବେଳେ ଏହି ପ୍ରେସରୁ ‘ସ୍ଵରାଜ ସଙ୍ଗୀତ’ ନାମକ ଏକ ପ୍ରାଚୀରପତ୍ର ଛପାଯାଇଥିବାରୁ ଏହି ଜରିମାନା କରାଯାଇଥିଲା ।

୩ । ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) କେବେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ନିଷ୍ଫଳ ଭାରତ ଖୁଲାଫତ୍ ସମ୍ମିଳନୀର ସଭାପତି ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୧୯ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ମାସରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ନିଷ୍ଫଳ ଭାରତ ଖୁଲାଫତ୍ ସମ୍ମିଳନୀର ସଭାପତି ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।

(ଖ) କେଉଁ ତାରିଖରୁ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ୧୯୧୯ ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା ?
Answer:
୧୯୧୯ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖରୁ ‘ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ୧୯୧୯’ ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା ।

(ଗ) ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ କାହାର ପରିଦର୍ଶନକୁ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ବାସନ୍ଦ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ୱେଲ୍ସର ଯୁବରାଜଙ୍କ ଭାରତ ପରିଦର୍ଶନକୁ ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ବାସନ୍ଦ କରାଯାଇଥିଲା ।

(ଘ) କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ କଂଗ୍ରେସର ବାର୍ଷିକ ଅଧ୍ଵବେଶନରେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲୁ ରଖୁବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଗଲା ?
Answer:
୧୯୨୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ଡିସେମ୍ବର ମାସରେ କଂଗ୍ରେସର ଅହମ୍ମଦାବାଦ୍ ବାର୍ଷିକ ଅଧ‌ିବେଶନରେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଚାଲୁ ରଖିବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଗଲା ।

(ଙ) ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି କେଉଁଦିନ କଟକରେ ଜନସମାବେଶକୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୨୧ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୩ ତାରିଖରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି କଟକରେ ଜନସମାବେଶକୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇଥିଲେ ।

(ଚ) କାହାର ପ୍ରେରଣାରେ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲ୍‌ର ଛାତ୍ରମାନେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ପଣ୍ଡିତ ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରାୟଣ ମିଶ୍ରଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରେ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲ୍‌ର ଛାତ୍ରମାନେ ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

(ଛ) ‘ଅଳକା ଆଶ୍ରମ’ କେଉଁଠାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
‘ଅଳକା ଆଶ୍ରମ’ ଜଗତ୍‌ସିଂହପୁରଠାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା ।

(ଜ) କେଉଁ ଲେଖା ପାଇଁ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ଜେଲଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ?
Answer:
‘ସମାଜ’ ସମ୍ବାଦପତ୍ରରେ ‘ସତ୍ୟ ହେଲେ ସାଂଘାତିକ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ସରକାର ବିରୋଧୀ ଲେଖା ପାଇଁ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ଜେଲଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ।

(ଝ) କନିକା ପ୍ରଜା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ କନିକାର ରାଜା କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
କନିକା ପ୍ରଜା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ କନିକାର ରାଜା ଥିଲେ ରାଜେନ୍ଦ୍ରନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜଦେଓ ।

(ଞ) କେଉଁ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ କନିକା ଅତ୍ୟାଚାର ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆସିଥିଲା ?
Answer:
‘ସମାଜ’ ଓ ‘ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା’ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ କନିକା ଅତ୍ୟାଚାର ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆସିଥିଲା ।

୪ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଚାରିଗୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ତା’ର କ୍ରମିକ ନମ୍ବର ସହିତ ଲେଖ ।

(କ) ହଣ୍ଟର କମିଟି କେବେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(i) ୧୯୧୯ ଅକ୍ଟୋବର ୧୪
(ii) ୧୯୧୯ ଡିସେମ୍ବର ୨୩
(iii) ୧୯୨୦ ଜୁନ୍ ୯
(iv) ୧୯୨୦ ଅଗଷ୍ଟ ୧
Answer:
(i) ୧୯୧୯ ଅକ୍ଟୋବର ୧୪

(ଖ) କେଉଁଟି ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ନୁହେଁ ?
(i) ବିଦେଶୀ ଭାଷା ବର୍ଜନ
(ii) ସରକାରୀ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ବର୍ଜନ
(iii) ନିର୍ବାଚନ ବର୍ଜନ
(iv) ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ବର୍ଜନ
Answer:
(i) ବିଦେଶୀ ଭାଷା ବର୍ଜନ

(ଗ) କେଉଁଠାରେ କଂଗ୍ରେସ କାର୍ଯ୍ୟକାରିଣୀ କମିଟି ଅସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ସ୍ଥଗିତ ଘୋଷଣା ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲା ?
(i) ଆଲ୍ଲାହାବାଦ
(ii) ବନ୍ଦୋଳି
(iii) ଗୋରଖପୁର
(iv) ନାଗପୁର
Answer:
(ii) ବନ୍ଦୋଳି

(ଘ) କିଏ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଦେଶିକ କଂଗ୍ରେସ କମିଟିର ପ୍ରଥମ ସଭାପତି ଥିଲେ ?
(i) ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ
(ii) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
(iii) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀ
(iv) ଭାଗୀରଥ୍ ମହାପାତ୍ର
Answer:
(ii) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ

(ଙ) କେଉଁ ଅନୁଷ୍ଠାନ ‘ସ୍ଵରାଜ୍ୟ ସମାଚାର’ ପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲା ?
(i) ସ୍ବରାଜ ଆଶ୍ରମ
(ii) ସ୍ଵରାଜ ସେବକସଂଘ
(iii) ସ୍ଵରାଜ ମନ୍ଦିର
(iv) ଉତ୍କଳ ସ୍ଵରାଜ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ପରିଷଦ
Answer:
(iii) ସ୍ଵରାଜ ମନ୍ଦିର

୫ । ପାଠରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ‘ତୁମ ପାଇଁ କାମ’’ଗୁଡ଼ିକ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଓ ସହାୟତାରେ ସମ୍ପାଦନ କର ।
Answer:
(ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସହାୟତା ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ଉତ୍ତର ଲେଖିବେ ।)

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Maths Solutions Algebra Chapter 7 ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷା ଶିକ୍ଷା Ex 7 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Maths Solutions Algebra Chapter 7 ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷା ଶିକ୍ଷା Ex 7

Question 1.
ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷା ଶିକ୍ଷାରେ ସମାନ୍ତର ପ୍ରଗତିର ପ୍ରୟୋଗ କିପରି ହୋଇପାରେ ଲେଖ ।
Solution:
ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷା ଶିକ୍ଷାରେ ସମାନ୍ତର ପ୍ରଗତିର ପ୍ରୟୋଗ ହେଲା – ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଂକେତଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା ଓ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବାର ସମୟକୁ ନେଇ ଏକ ସମାନ୍ତର ଅନୁକ୍ରମ ସୃଷ୍ଟିକରି ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଏକ ଗାଣିତିକ ଭିଭିଦେବା ।

Question 2.
ଏକ କିଲୋମିଟର ବ୍ୟବଧାନରେ ଗୋଟିଏ ସଡ଼କରେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଂକେତ ସବୁ ରହିଛି । ଏକ କାର୍ 15 ମିନିଟ୍‌ରେ 15ଟି ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଂକେତକୁ ଅତିକ୍ରମ କଲା । କାର୍‌ର ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ବେଗ କେତେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
1 କି.ମି. ବ୍ୟବଧାନରେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ସଂକେତ ଅଛି ।
15 ଟି ଟ୍ରାଫିକ୍ ଖୁଣ୍ଟି ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ 15 – 1 = 14
∴ କାର୍‌ର ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ବେଗ = 14 × 1 କି.ମି. = 14 କି.ମି.

Question 3.
ଏକ ଟ୍ରକ୍ ରାସ୍ତାରେ ଥ‌ିବା ଟ୍ରାଫିକ୍ ଲାଇଟ୍‌କୁ 10 ମିନିଟ୍, 20 ମିନିଟ୍, 30 ମିନିଟ୍ କ୍ରମରେ ଅତିକ୍ରମ କଲା । 15 ଟି ଲାଇଟ୍‌କୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ଟ୍ରକ୍‌କୁ କେତେ ସମୟ ଲାଗିଥ୍ ?
Solution:
ଟ୍ରକ୍‌ଟି ଟ୍ରାଫିକ୍ ଲାଇଟ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ 10 ମିନିଟ୍, 20 ମିନିଟ୍, 30 ମିନିଟ୍ କ୍ରମରେ ଅତିକ୍ରମ କରୁଛି ।
ଏହା ସମାନ୍ତର ଅନୁକ୍ରମରେ ଅଛି ।
∴ ଅନୁକ୍ରମଟି = 10, 20, 30
ଏଠାରେ ଅନୁକ୍ରମର ପ୍ରଥମରେ = a = 10
ସାଧାରଣ ଅନ୍ତର = d = 20 – 10 = 30 – 20 = 10
ପଦସଂଖ୍ୟା = n = 15
∴ t_n = a + (n – 1) d
⇒ t₁₅ = 10 + (15 – 1) × 10
= 10 + (14 × 10)
= 10 + 140 = 150 ମିନିଟ୍
= 2 ଘଣ୍ଟା 30 ମିନିଟ୍ ।
∴ 15 ଟି ଲାଇଟ୍‌କୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବାପାଇଁ 2 ଘଣ୍ଟା 30 ମିନିଟ୍ ସମୟ ଲାଗିବ ।

Question 4.
ଏକ ସଡ଼କରେ ଲାଗିଥ‌ିବା LED ଲାଇଟ୍ ପୋଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକର ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ସ୍ଥାନରୁ ଦୂରତା ଏକ ସମାନ୍ତର ଶ୍ରେଣୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । 5ମ ଲାଇଟ୍ ପୋଷ୍ଟ୍ର ଦୂରତା 45 କି.ମି. ଓ 8ମ ଲାଇଟ୍‌ ପୋଷ୍ଟ୍ର ଦୂରତା 75 କି.ମି. । 10 ଟି ଲାଇଟ୍ ପୋଷ୍ଟ୍ ପାର୍ ହେବାକୁ ଯଦି ଏକ ବସ 2 ଘଣ୍ଟା ସମୟ ନିଏ ତେବେ ବସର ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ବେଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
ଲାଇଟ୍ ପୋଷ୍ଟ୍ଗୁଡ଼ିକର ଦୂରତା ଏକ ସମାନ୍ତର ଶ୍ରେଣୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
5ମ ଲାଇଟ୍ ପୋଷ୍ଟର ଦୂରତା = a + 4d = 45 କି.ମି.
8 ମ ଲାଇଟ୍ ପୋଷ୍ଟର ଦୂରତା = a + 7d = 75 କି.ମି.
∴ (a + 7d) – (a + 4d) = 75 – 45 = 30 କି.ମି.
⇒ 3d = 30 କି.ମି.
⇒ d = 10 କି.ମି.
ପୁନଶ୍ଚ a + 4d = 45 କି.ମି.
⇒ a + (4 × 10) = 45 କି.ମି.
⇒ a = 45 – 40 = 5 କି.ମି.
10 ମ ଲାଇଟ୍ ପୋଷ୍ଟର ଦୂରତା = a + 9d
= (5 + 9 × 10) କି.ମି.
= 5 + 90
= 95 କି.ମି.
⇒ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା = 95 କି.ମି.
ସମୟ = 2 ଘଣ୍ଟା
ବସ୍‌ର ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ବେଗ = \(\frac{95}{2}\) = 47.5 କି.ମି./ଘଣ୍ଟା

Question 5.
ଦତ୍ତ ସ୍ତମ୍ଭ ଲେଖରେ କୌଣସି ସହରର ବିଗତ ବର୍ଷମାନଙ୍କରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବ୍ୟକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।

(a) 2014 – 2015 ବର୍ଷରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର କେତେ?
Solution:
2014 ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା = 100
2015 ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା = 200
∴ ଅଧ୍ଵ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା = 200 – 100 = 100
∴ 2014 – 15 ବର୍ଷରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର

(b) 2016 – 2017 ବର୍ଷମାନଙ୍କରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ବା ହ୍ରାସ ହାର କେତେ ?
Solution:
2016 ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା = 300
2017 ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା = 200
ହ୍ରାସ = 300 – 200 = 100
ହ୍ରାସ % = \(\frac{100}{300}\) × 100%
= \(\frac{100}{3}\)%
= \(33 \frac{1}{3}\)%

Question 6.
ଦତ୍ତ ବୃତ୍ତ ଲେଖରେ 2018 ମସିହାରେ କୌଣସି ସହରର ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଡିଗ୍ରୀରେ ଦିଆଯାଇଛ ।
ଯଦି ସହରରେ ସେହିବର୍ଷ ମୋଟ 72000 ବ୍ୟକ୍ତି ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥି’ନ୍ତି କେତେ ?

(a) ମଦ୍ୟପାନ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Solution:
ସହରରେ ମୋଟ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା 72,000 ।
ଏହାର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ = 360°
ମଦ୍ୟପାନ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁସଂଖ୍ୟାର ଡିଗ୍ରୀ ପରିମାପ = 120°

= \(\frac{72000}{360°}\) × 120° = 24,000

(b) ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣରୁ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Solution:

= \(\frac{72000}{360°}\) × 50° = 10,000

(c) ବିନା ହେଲ୍‌ମେଟ୍ ଯୋଗୁଁ ମୃତ୍ୟୁସଂଖ୍ୟା କେତେ ?

= \(\frac{72000}{360°}\) × 120° = 24,000

Question 7.
ଏକ ବସଷ୍ଟାଣ୍ଡରେ ଏକ ଖମ୍ବ ଉପରେ CCTV କ୍ୟାମେରାଟିଏ ଲଗାଯାଇଛି । ଖମ୍ବର ପାଦଦେଶରୁ 30 ମିଟର ଦୂରସ୍ଥ ପ୍ଲାଟଫର୍ମର ଏକ ବିନ୍ଦୁଠାରୁ CCTV କ୍ୟାମେରାର କୌଣିକ ଉନ୍ନତି 60 ହେଲେ ଖମ୍ବର ଉଚ୍ଚତା ନିଶ୍ଚୟ କର ।
Solution:
AB ହେଉଛି ଖମ୍ବ ।
AB ଖମ୍ବର A ଠାରେ CCTV କ୍ୟାମେରା ଖଞ୍ଜାଯାଇଛି ।
ଖମ୍ବର ପାଦଦେଶ B ଠାରୁ C ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୂରତା 30 ମିଟର ।

⇒ BC= 30 ମିଟର
C ଠାରେ ରହିଛି ପ୍ଲାଟଫର୍ମ । ∠C = 60°
ABC ସମକୋଣୀ A ରେ tan 60° = \(\frac{A B}{B C}\)
⇒ √3 = \(\frac{A B}{B C}\)
⇒ AB = 30√3 ମି.
ଖମ୍ବର ଉଚ୍ଚତା = 30√3 ମି.

Question 8.
24 ମିଟର ଉଚ୍ଚ ଏକ ଖୁଣ୍ଟିର ଶୀର୍ଷଦେଶରେ ଏକ CCTV କ୍ୟାମେରା ଏପରି ଲଗାଯାଇଛି ଯେପରି ଖୁଣ୍ଟିର ଶୀର୍ଷରୁ 25 ମିଟର ଦୂର ଦୃଷ୍ଟିରେଖାର ଆଗକୁ ଯାତାୟତ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇପାରେ ।
(a) ଯେଉଁ ସ୍ଥାନଠାରୁ ଆଗକୁ ଯାତାୟତ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ ଖୁଣ୍ଟିର ପାଦଦେଶରୁ ସେ ସ୍ଥାନର ଦୂରତା କେତେ ?
Solution:
ଖୁଣ୍ଡରୁ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ = AB
AB = 25 ମି.

ଖୁଣ୍ଟୁର ଉଚ୍ଚତା = AO = 24 ମି.
ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ ଆଗକୁ ଯାତାୟାତ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚରହୁଏ,
ଖୁଣ୍ଟିଠାରୁ ପାଦଦେଶରୁ ସେ ସ୍ଥାନର ଦୂରତା = OB
= \(\sqrt{AB^2 – AO^2}\) = \(\sqrt{25^2 – 24^2}\)
= \(\sqrt{625-576}\) = \(\sqrt{49}\) = 7 ମିଟର

(b) ଖୁଣ୍ଟି ଚାରିପାଖ ସବୁଜ କ୍ଷେତ୍ରର (ଦେଖାଯାଉ ନଥ‌ିବା କ୍ଷେତ୍ର) କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ?
Solution:
π × (OB)² = π × (7)² = 49 π ବର୍ଗମିଟର ।
= 49 × \(\frac{22}{7}\) ବର୍ଗମିଟର (π = \(\frac{22}{7}\) ନେଲେ)
= 154 ବର୍ଗମିଟର

Question 9.
ଏକ ଚାରିଛକି ଉପରେ 10 ମିଟର ଉଚ୍ଚ ଏକ ଖମ୍ବ ଉପରେ ଏକ CCTV କ୍ୟାମେରା ଲଗାଯାଇଛି । ଗୋଟିଏ କାର ଭକ୍ତ ଖମ୍ବ ଆଡ଼କୁ ଆସୁଅଛି । ଯଦି କ୍ୟାମେରାଠାରୁ ସେହି କାରର କୌଣିକ ଅବନତି 45 ରୁ ବଦଳି 60 ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ଏହି ସମୟ ଭିତରେ କାର୍‌ଟି କେତେ ବାଟ ଅତିକ୍ରମ କରିଥବ ?
Solution:
AB = ଖମ୍ବର ଉଚ୍ଚତା = 10 ମିଟର ।
A ଠାରେ CCTV ଲାଗିଛି ।
C ହେଉଛି କାରର ପ୍ରଥମ ଅବସ୍ଥାନ, ∠ACB = 45°
D ହେଉଛି କାରର ଦ୍ଵିତୀୟ ଅବସ୍ଥାନ, ∠ADB = 60°
କାରଟି ଅତିକ୍ରମ କରିଥିବା ଦୂରତା = CD

ABC ସମକୋଣୀ A ରେ, tan 45° = \(\frac{A B}{B C}\)
⇒ 1 = \(\frac{10}{B C}\)
⇒ BC = 10 ମିଟର ।
ପୁନଶ୍ଚ ABD ସମକୋଣୀ ∆ ରେ
tan 60° = \(\frac{A B}{B D}\) ⇒ √3 = \(\frac{10}{B D}\) ⇒ BD√3 = 10
⇒ BD = \(\frac{10}{√3}=\frac{10√3}{3}\) ମିଟର ।

∴ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା = CD = BC – BD
(10 – \(\frac{10√3}{3}\)) ମି. = (\(\frac{30-10√3}{3}\)) ମି.
= \(\frac{10√3(√3-1)}{3}=\frac{10(√3-1)}{√3}\) ମି.

Question 10.
ଏକ ଛକଠାରେ ୫ ମିଟର ଉଚ୍ଚ ଖମ୍ବ ଉପରେ ଏକ CCTV କ୍ୟାମେରାରୁ ଖମ୍ବ ଆଡ଼କୁ ଆସୁଥିବା ଏକ ସ୍କୁଟର ଦେଖାଯାଉଛି । ଯଦି ସ୍କୁଟରଠାରୁ CCTV କ୍ୟାମେରାର କୌଣିକ ଉନ୍ନତି 30 ରୁ 45 ରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ 1 ମିନିଟ୍ ସମୟ ଲାଗେ, ତେବେ ସ୍କୁଟରର ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ବେଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
AB ଖମ୍ବର ଉଚ୍ଚତା = 8 ମିଟର ।
C ହେଉଛି ସ୍କୁଟରର ପ୍ରଥମ ଅବସ୍ଥାନ, ∠ACB = 30°
D, ହେଉଛି ସ୍କୁଟରର ଦ୍ବିତୀୟ ଅବସ୍ଥାନ । ∠ADB = 45°
CD ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ସ୍ଫୁଟରକୁ ଲାଗେ = 1 ମିନିଟ୍ ।

ABC ସମକୋଣୀ ∆ ରେ tan 45° = \(\frac{A B}{B D}\)
⇒ 1 = \(\frac{8}{B D}\) ⇒ BD = 8 ମିଟର ।
ପୁନଶ୍ଚ ABC ସମକୋଣୀ ∆ ରେ, tan 30° = \(\frac{A B}{B C}\)
⇒ \(\frac{1}{√3}=\frac{8}{B D}\)
⇒ BC = 8 √3
∴ CD = BC – BD
= (8√3 – 8) ମିଟର ।
= 8(√3-1) ମିଟର ।
1 ଘଣ୍ଟା = 60 ମିନିଟ୍
1 ମିନିଟ୍‌ରେ ସ୍କୁଟରଟି ଯାଏ = 8(√3 – 1) ମିଟର ।
60 ମିନିଟ୍‌ରେ ସ୍କୁଟରଟି ଯାଏ = 8(√3 – 1) × 60 = 480(√3 – 1) ମିଟର ।
∴ ସ୍ଫୁଟରର ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ବେଗ = 480(√3 – 1) ମିଟର ।

Question 11.
ଏକ କାର ଘଣ୍ଟ ପ୍ରତି 60 କି.ମି. ବେଗରେ ଚାଲୁଛି । ବ୍ରେକ ଦେବା ପରେ ଯଦି ସ୍ଥିର ହେବାର ଦୂରତା 50 ମିଟର ଓ ମନ୍ଦିତ ବେଗ ସେକେଣ୍ଡ ପ୍ରତି 5 ମିଟର ହୁଏ, ତେବେ କାର୍‌ଟିର ପହଞ୍ଚିବା ସମୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:
କାରର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରିବେଗ = u = 60 କି.ମି./ଘଣ୍ଟା = (60 × \(\frac{5}{8}\)) ମି./ସେ. = \(\frac{50}{3}\)
ସମୟ = t = ?
କାରର ଅନ୍ତିମ ପରିବେଗ = V = 0 ମି./ସେ.
ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା = 50 m., a = ମନ୍ଦନ = – 5ମି./ସେ.²

କାରଟିର ପହଞ୍ଚିବା ସମୟ \(\frac{10}{3}\) ସେକେଣ୍ଡ ବା 3.34 ସେକେଣ୍ଡ ଲାଗିବ ।

Question 12.
ଏକ ସ୍ତମ୍ଭ ଉପରେ CCTV କ୍ୟାମେରା ଲଗାଯାଇଛି । ତାହା 25 ମିଟର ଦୂର ଦୃଷ୍ଟିରେଖାରେ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାତାୟତ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିପାରେ, ସ୍ତମ୍ଭର ପାଦ ଦେଶରୁ ସେହି ସ୍ଥାନର ଦୂରତା 24 ମିଟର । ସ୍ତମ୍ଭର ଉଚ୍ଚତା ଓ କ୍ୟାମେରା ସ୍ତମ୍ଭର ଚାରିପାଖେ ଯେଉଁ କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଯାତାୟତ ଦେଖୁପାରୁଛି, ତାହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
Solution:

AB = ଦୃଷ୍ଟିଗୋ (LOS) = 25 ମି.
ସ୍ତମ୍ଭର ପାଦଦେଶରୁ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନ ପରେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ, ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୂରତା = 24 ମି.
⇒ OB = 24 ମି.
ସ୍ତମ୍ଭର ଉଚ୍ଚତା = AO
AOB ସମକୋଣୀ ∆ ରେ
AO = \(\sqrt{AB^2 – OB^2}\)
= \(\sqrt{25^2 – 24^2}\) = \(\sqrt{625-576}\) = \(\sqrt{49}\) = 7 ମି.
କ୍ୟାମେରା, ସ୍ତମ୍ଭର ଚାରିପାଖେ ଯେଉଁ କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଯାତାୟତ ଦେଖିପାରୁଛି, ତାହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = π × (OB)²
= 3.14 × (24)² = (3.14 × 576) ବର୍ଗମିଟର = 1,808.64 ବର୍ଗମିଟର

Question 13.
ନିମ୍ନ ସାରଣୀରେ ଥ‌ିବା ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

Solution:

Question 14.
ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ତୁମେ ପରିସଂଖ୍ୟାନକୁ କିପରି ପ୍ରୟୋଗ କରିପାରିବ ବୁଝାଅ ।
Solution:
ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଦୂଷଣ ତଥା ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ବିଷୟନ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି, ତାହାର ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଭିତ୍ତିକ ଲେଖଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ତାହା ମାଧ୍ୟମରେ ଜନ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇ ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇପାରିବ ।

Question 15.
ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ରୋକିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଧାରଣା ଦିଅ ।
Solution:
1989 ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ମୋଟର ଯାନ ଆଇନ ଅନୁସାରେ ସବୁ ପ୍ରକାର ଡ଼ିଜେଲ ଓ ପେଟ୍ରୋଲ ଚାଳିତ ଯାନ ପାଇଁ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର (PUC) ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ସେତେଟା କଡାକଡ଼ି ଭାବେ ଲାଗୁ ନ ହେବାରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅକ୍ଟୋବର 1, 2019 ଠାରୁ Online ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ଦିଆଯାଉଛି ।

Question 16.
ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷାରେ ତ୍ରିକୋଣମିତିର କିଭଳି ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇପାରେ ଲେଖ ।
Solution:
ସାଧାରଣତଃ ବଡ ବଡ ଖୁଣ୍ଟ ଉପରେ ବା ରାସ୍ତା କଡ଼ରେ ଥିବା ବଡ଼ ବଡ଼ ଅଟ୍ଟାଳିକା ଉପରେ ଆଲୋକ ଓ CCTV ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥାଏ । ତ୍ରିକୋଣମିତିରେ ଥ‌ିବା ଉଚ୍ଚତା ଓ ଦୂରତା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପାଠକୁ ଟ୍ରାଫିକ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହିତ ସମ୍ପର୍କିତ କରାଯାଇ, ବହୁ ପରିମାଣରେ ରାସ୍ତା ଦୁର୍ଘଟଣା ରୋକାଯାଇପାରିବ ।

Question 17.
ନିମ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(a) ଦୃଷ୍ଟିରେଖା କ’ଣ ?
Solution:
ଦର୍ଶକର ଚକ୍ଷୁ ସହିତ ବସ୍ତୁ ବା CCTV କୁ ବିନା ବାଧାରେ ଯୋଗକରୁଥିବା ରେଖାଖଣ୍ଡକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେଖା କୁହାଯାଏ ।

(b) CCTV କ୍ୟାମେରା ଚାରିପଟେ ସବୁଜ ବଳୟ (green belt) କ’ଣ ?
Solution:
CCTV ସ୍ତମ୍ଭ ଚାରିପଟେ ଥ‌ିବା ବୃତ୍ତାକାର କ୍ଷେତ୍ର,ଯେଉଁଠି ଟ୍ରାଫିକ୍ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଏ ନାହିଁ ଓ ଏକ୍ଷେତ୍ରକୁ ଘାସ ଆଚ୍ଛାଦିତ କରାଯାଇଥ‌ିବାରୁ ତାହାକୁ ସବୁଜ ବଳୟ କୁହାଯାଏ ।

(c) ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦୂରତା କ’ଣ ?
Solution:
ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦୂରତା = ସ୍ଥିରତା ଆସିବା ଦୂରତା – ବେଗକ୍ଷୟ ଦୂରତା
କିମ୍ବା, ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦୂରତା = ସ୍ଥିରତା ଆସିବା ଦୂରତା / ପିଛା କରିବା ଦୂରତା ।

(d) ବେଗ କ୍ଷୟ ଦୂରତା କ’ଣ ?
Solution:
ବେଗକ୍ଷୟ ଦୂରତା = ସ୍ଥିରତା ଆସିବା ଦୂରତା – ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦୂରତା ।

(e) ସ୍ଥିରତା ଆସିବା ଦୂରତା କ’ଣ ?
Solution:
ସ୍ଥିରତା ଆସିବା ଦୂରତା = ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦୂରତା + ବେଗକ୍ଷୟ ଦୂରତା
କିମ୍ବା, ସ୍ଥିରତା ଆସିବା ଦୂରତା = ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦୂରତା × ପିଛାକରିବା ଦୂରତା ।

(f) ପିଛା କରିବା ଦୂରତା କ’ଣ ?
Solution:
ପିଛା କରିବା ଦୂରତା = ସ୍ଥିରତା ଆସିବା ଦୂରତା | ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦୂରତା

Question 18.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(a) ବିନା ହେଲମେଟ୍‌ରେ ଗାଡ଼ି ଚଳାଇଲେ ଜୋରିମାନା ରାଶି
(b) ସିଟ୍ ବେଲ୍ସ ନବାନ୍ଧିଲେ ଜୋରିମାନା ରାଶି ……………. ଟଙ୍କା ।
(c) ସିଗନାଲ ନ ମାନିଲେ ଜୋରିମାନା ରାଶି ……… ଟଙ୍କା ।
(d) ବିନା ଲାଇସେନ୍ସରେ ଗାଡ଼ି ଚଳାଇଲେ ଜୋରିମାନା ରାଶି ……………. ଟଙ୍କା ।
(e) ନିଶାସକ୍ତ ହୋଇ ଗାଡ଼ି ଚଳାଇଲେ ଜୋରିମାନା ରାଶି ……………. ଟଙ୍କା ।
(f) ମୋବାଇଲରେ କଥା ହୋଇ ଗାଡ଼ି ଚଳାଇଲେ ଜୋରିମାନା ରାଶି ……………. ଟଙ୍କା ।
(g) ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସକୁ ରାସ୍ତା ନ ଛାଡ଼ିଲେ ଜୋରିମାନା ……………. ।
Solution:
(a) 1000
(b) 1000
(c) 5000
(d) 5000
(e) 10,000
(f) 10,000
(g) 10,000

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class History Solutions Chapter 1 ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 History Solutions Chapter 1 ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ

୧ । ପପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୬୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଭାରତୀୟମାନେ ଶ୍ୱେତାଙ୍ଗମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା କିପରି ଅତ୍ୟାଚାରିତ ହେଉଥିଲେ ?
Answer:

• ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତି ଯୋଗୁଁ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ କାମ କରୁଥିବା କୃଷ୍ଣାଙ୍ଗ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଓ ଭାରତୀୟମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଅତ୍ୟାଚାରର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିଲେ ।
• ସେଠାରେ ସେମାନଙ୍କର ଭୋଟଦାନ ଅଧିକାର ନଥିଲା । ସେମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ନାମ ପଞ୍ଜୀକରଣ କରି ନିର୍ବାଚନ କର ଦେବାକୁ ପଡୁଥିଲା ।
• ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ବସତି ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଜନାକୀର୍ଣ୍ଣ ଅସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟକର ପରିବେଶ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ସେମାନେ ରାତି ନ’ଟା ପରେ ଘରୁ ବାହାରକୁ ଯାଇପାରୁ ନଥିଲେ କି ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଦଚଲା ରାସ୍ତା ବ୍ୟବହାର କରିପାରୁ ନଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ରେଳଗାଡ଼ିର ପ୍ରଥମ ବା ଦ୍ୱିତୀୟ ଶ୍ରେଣୀ କୋଠରିରେ ଯାତ୍ରା କରିପାରୁ ନଥିଲେ । ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଶ୍ଵେତାଙ୍ଗମାନେ ‘କୁଲି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରୁଥିଲେ ।

(ଖ) ‘ଚମ୍ପାରନ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ’ରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ଭୂମିକା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:

• ଚମ୍ପାରନ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କଦ୍ବାରା ଭାରତରେ ସଙ୍ଗଠିତ ପ୍ରଥମ ଆନ୍ଦୋଳନ ଥିଲା । ବିହାରର ଚମ୍ପାରନ ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରଚଳିତ ତିନିକାଠିଆ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁସାରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଜମିର କୋଡ଼ିଏ ଭାଗରୁ ତିନିଭାଗ ଅଞ୍ଚଳରେ ନୀଳ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାପାଇଁ ଇଂରେଜ ବୃକ୍ଷରୋପଣକାରୀଙ୍କଦ୍ବାରା ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇ ସେମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଦରରେ ତାଙ୍କୁ ବିକ୍ରୟ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା ।
• ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ନୀଳର ଚାହିଦା ହ୍ରାସ ପାଇବାରୁ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ନୀଳ ଚାଷ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନ କରିବା ପାଇଁ ଜମିର ଭଡ଼ା ବଢ଼ାଇ ଦିଆଗଲା ଓ ଅନେକ ବେଆଇନ ଟିକସ ଆଦାୟ କରାଗଲା । ଏହା ବିରୋଧରେ ପ୍ରତିବାଦ କରୁଥିବା ଚାଷୀମାନେ ଅତ୍ୟାଚାର ଓ ଶୋଷଣର ଶିକାର ହେଲେ ।
• ଚାଷୀମାନଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ଅନୁଧ୍ୟାନ ନିମନ୍ତେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ସ୍ଥାନୀୟ ବାସିନ୍ଦା ରାଜକୁମାର ଶୁକ୍ଳଙ୍କ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କ୍ରମେ ୧୯୧୭ ଏପ୍ରିଲ୍‌ରେ ଚମ୍ପାରନ ଜିଲ୍ଲାର ସଦର ମହକୁମା ମୋତିହାରିରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ।
• ସେଠାକାର ଜିଲ୍ଲା ଅଧିକାରୀ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ତାଙ୍କ ସହ ଯାଇଥିବା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ, ମୁଜାହର ଭଲ୍ ହକ୍, ମହାଦେବ ଦେଶାଇ, ନରହରି ପାରିଖ୍ ଓ ଜେ.ବି. କୃପାଳିନୀଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ଉକ୍ତ ଜିଲ୍ଲା ଛାଡ଼ିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରି ଯେକୌଣସି ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବୋଲି ଘୋଷଣା କଲେ ।
• ଶେଷରେ ସରକାର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଚାଷୀମାନଙ୍କ ସମସ୍ୟା ଅନୁଧ୍ୟାନ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇ ଗଠିତ କମିଟିରେ ସଦସ୍ୟ ରୂପେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କଲେ । ଫଳରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ତିନିକାଠିଆ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଉଚ୍ଛେଦ ହେଲା ଓ ଇଂରେଜ ମାଲିକଙ୍କଦ୍ବାରା ବେଆଇନ ଭାବେ ଆଦାୟ ଅର୍ଥର ଶତକଡ଼ା ୨୫ ଭାଗ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଫେରସ୍ତ କରାଗଲା ।

(ଗ) ଖେଡ଼ାଠାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କାହିଁକି ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ଫଳ କ’ଣ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୧୮ ମସିହାରେ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଯୋଗୁଁ ଗୁଜରାଟସ୍ଥିତ ଖେଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାର ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା ରାଜସ୍ବ ବିଭାଗର ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଜମିର ସ୍ଵାଭାବିକ ଉତ୍ପାଦନ ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶରୁ କମ୍ ହେଲେ ରାଜସ୍ବ ଦେୟ ପରିମାଣ କୋହଳ କରାଯିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା ।
• କିନ୍ତୁ ଇଂରେଜ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଖେଡ଼ାର ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ରାଜସ୍ଵ ଭରଣା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିବାରୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏହା ବିରୋଧରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ କରିବାକୁ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ସଙ୍ଗଠିତ କରିଥିଲେ ।
• ଚାଷୀମାନେ ଖଜଣା ଦେୟକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲେ ଏବଂ ଏଥ‌ିପାଇଁ ଯେ କୌଣସି ପରିଣାମ ଭୋଗିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲେ ।
• ଶେଷରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ରାଜସ୍ବ ଆଦାୟରୁ ନିବୃତ୍ତ ହେଲେ ଏବଂ ଏକ ଗୁପ୍ତ ଜାରି କରି କେବଳ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଥିବା ଚାଷୀମାନଙ୍କଠାରୁ ଖଜଣା ଆଦାୟ କରିଥିଲେ ।
• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ସଫଳତାରେ ଗଭୀର ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ଖେଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାର ଅସ୍ଵାସୀ ତଥା ଅହମ୍ମଦାବାଦର ଆଇନଜୀବୀ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ଜଣେ ପ୍ରଧାନ ଅନୁଗାମୀ ହୋଇଥିଲା ।

(ଘ) ଅହମ୍ମଦାବାଦ୍ ଲୁଗା କାରଖାନା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ଭୂମିକା କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଗୁଜରାଟର ଅହମ୍ମଦାବାଦ୍ୱାରେ ଲୁଗାକଳଗୁଡ଼ିକର ମାଲିକମାନେ ପ୍ଲେଗ୍ ମହାମାରୀ ପାଇଁ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ଦେଉଥ‌ିବା ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଭତ୍ତା ‘ପ୍ଲେଗ୍ ବୋନସ୍’ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେବାରୁ ଶ୍ରମିକ ଓ ମାଲିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ।
• ଇଂରେଜ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ଅନୁରୋଧକ୍ରମେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏହି କଳହରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କଲେ ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ଏକ ଟ୍ରିବୁନାଲ୍ ଗଠନ କରି ତାହାର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଉଭୟଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାପାଇଁ ରାଜି କରାଇଥିଲେ ।
• କିନ୍ତୁ ମାଲିକମାନେ ଏଥରୁ ଓହରିଯାଇ ଶ୍ରମିକ ମଜୁରିର କୋଡ଼ିଏ ଭାଗ ବୃଦ୍ଧି ଘୋଷଣା କଲେ; କିନ୍ତୁ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କର ପଇଁତିରିଶ ଭାଗ ମଜୁରି ବୃଦ୍ଧି ଦାବିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କଲେ ।
• ମାଲିକମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ଏକ ଅହିଂସ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇ ନିଜେ ଏହାର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ।
•  ଦାବି ପୂରଣ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଅନଶନ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଏଥିରେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ମାଲିକମାନେ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ମଜୁରି ପଇଁତିରିଶ ଭାଗ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ ।
  ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନଦ୍ୱାରା ଗାନ୍ଧିଜୀ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମନରେ ‘ସତ୍ୟାଗ୍ରହ’ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ, ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ସମ୍ମାନ ଆଣିପାରିଥିଲେ ।

(ଙ) ରାଓଲାତ୍ ଆଇନ କ’ଣ ଏବଂ ଏହା ବିରୋଧରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କିପରି ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ଭାରତରେ ବିଦ୍ରୋହ ଓ ବିପ୍ଳବାତ୍ମକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁଦମନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଇଂରେଜ ସରକାର ବିଚାରପତି ରାଓଲାଡ଼ଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ ଓ ସେହି କମିଟିର ସୁପାରିସ ଅନୁସାରେ ଯେଉଁ ଆଇନ ପ୍ରଣୀତ ହେଲା ତାହା ରାଓଲାତ୍ ଆଇନ ନାମରେ ପରିଚିତ ।
• ଏହି ଆଇନ ବଳରେ ଯେ କୌଣସି ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ଗିରଫ କରି ବିନା ବିଚାରରେ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା । ଫଳରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଅଧିକାର ଓ ସ୍ବାଧୀନତା କ୍ଷୁଣ୍ଣ ହେଲା ।
• ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୯୧୯ ଫେବୃୟାରୀରେ ଏକ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ କମିଟି ଗଠନ କରି ଏହି ଆଇନକୁ ସତ୍ୟ ଓ ଅହିଂସାଭିଭିକ ଉପାୟରେ ବିରୋଧ କରିବାକୁ ଏହାର ସଭ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଲେ ।
• ବ୍ରିଟିଶ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ ସଭାରେ ଭାରତୀୟ ସଭ୍ୟମାନଙ୍କ ବିରୋଧ ସତ୍ତ୍ବେ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ସରକାରୀ ସଭ୍ୟଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ ୧୯୧୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮ ତାରିଖରେ ରାଓଲାତ୍ ଆଇନ ଗୃହୀତ ହେଲା ।
• ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆହ୍ୱାନରେ ୧୯୧୯ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୬ ତାରିଖ ଦିନ ଦେଶବାସୀ ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟ ବନ୍ଦ କରି ଉପବାସ ଓ ପ୍ରାର୍ଥନାଦ୍ଵାରା ହରତାଳ ପାଳନ କରିଥିଲେ । ପରେ ୧୯୧୯ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୯ ତାରିଖରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଗିରଫ କରି ଛାଡ଼ିଦେଇଥିଲେ ।
  ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଥିଲା ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଜାତୀୟ ସ୍ତରୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ।

୨ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୨୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ଗାନ୍ଧିଜୀ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର କେଉଁ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଇଥିଲେ ଓ କ’ଣ ପାଇଁ ଯାଇଥିଲେ ?
Answer:

• ଗାନ୍ଧିଜୀ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ନାଟାଲ୍ ନାମକ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଇଥିଲେ ।
• ଦାଦା ଅବଦୁଲ୍ଲା ନାମକ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ମୁସଲମାନ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ଓକିଲ ରୂପେ ଏକ ମୋକଦ୍ଦମା ଲଢ଼ିବାପାଇଁ ସେ ସେଠାକୁ ଯାଇଥଲେ ।

(ଖ) ଗାନ୍ଧିଜୀ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଅତ୍ୟାଚାର ବିରୋଧରେ ସଚେତନ କରିବାପାଇଁ କରିବାପାଇଁ କ’ଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ଗାନ୍ଧିଜୀ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଅତ୍ୟାଚାର ବିରୋଧରେ ସଚେତନ କରିବାପାଇଁ ୧୮୯୪ ମସିହାରେ ‘ନାଟାଲ୍ ଭାରତୀୟ କଂଗ୍ରେସ’ ନାମକ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।
• ଏହାଛଡ଼ା ସେ ଶ୍ୱେତାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ଅତ୍ୟାଚାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇବାପାଇଁ ‘ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଓପିନିଅନ୍’ ନାମକ ଏକ ସମ୍ବାଦପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

(ଗ) ଗାନ୍ଧିଜୀ କେଉଁ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ସତ୍ୟାଗ୍ରହର ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ୧୯୦୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଯେତେବେଳେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ସରକାର ଏକ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ନିଜର ଅଙ୍ଗୁଳିଛାପ ଥ‌ିବା ପଞ୍ଜୀକୃତ ପ୍ରମାଣପତ୍ରକୁ ସବୁ ସମୟରେ ନିଜ ସହିତ ବହନ କରିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କଲେ, ସେତେବେଳେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଉକ୍ତ ଆଇନ ବିରୋଧରେ ଆନ୍ଦୋଳନ କଲେ ।
• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଅସ୍ତ୍ର ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ତିନିକାଠିଆ ବ୍ୟବସ୍ଥା କ’ଣ ?
Answer:

• ବିହାରର ଚମ୍ପାରନ୍ ଜିଲ୍ଲାରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଜମିର କୋଡ଼ିଏ ଭାଗରୁ ତିନି ଭାଗ ଅଞ୍ଚଳରେ ନୀଳ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାପାଇଁ ଇଂରେଜ ବୃକ୍ଷ ରୋପଣକାରୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା ।
• ପୁନଶ୍ଚ ଇଂରେଜ ବୃକ୍ଷରୋପଣକାରୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଦରରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ପାଦିତ ନୀଳ ସେମାନଙ୍କୁ ବିକ୍ରୟ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ତିନିକାଠିଆ ବ୍ୟବସ୍ଥା କୁହାଯାଉଥିଲା ।

(ଙ) ନୀଳର ଚାହିଦା ହ୍ରାସ ପାଇବା ଫଳରେ ଚମ୍ପାରନ୍‌ରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ କିପରି ଶୋଷଣ କରାଗଲା ?
Answer:

• ନୀଳର ଚାହିଦା ହ୍ରାସ ପାଇବା ଫଳରେ ଚମ୍ପାରନ୍‌ର ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ନୀଳ ଚାଷ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଭାବେ ନ କରିବାପାଇଁ ଜମିର ଭଡ଼ା ବୃଦ୍ଧି କରିଦିଆଗଲା ।
• ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ଅନେକ ବେଆଇନ ଟିକସ ଆଦାୟ କରି ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଶୋଷଣ କରାଗଲା ।

(ଚ) ଖେଡ଼ା ସତ୍ୟାଗ୍ରହ କ’ଣ ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୧୮ ମସିହାରେ ଗୁଜରାଟର ଖେଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାରେ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହେଲା । ତତ୍‌କାଳୀନ ନିୟମାନୁସାରେ ସ୍ଵାଭାବିକ ଉତ୍ପାଦନର ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶରୁ କମ୍ ପରିମାଣର ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦିତ ହେଲେ ଚାଷୀମାନଙ୍କର ରାଜସ୍ୱ ଦେୟ ପରିମାଣ କୋହଳ କରାଯିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା ।
• କିନ୍ତୁ ଇଂରେଜ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ରାଜସ୍ଵ ଭରଣା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିବାରୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏହା ବିରୋଧରେ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

(ଛ) ଅହମ୍ମଦାବାଦ୍ ଲୁଗାକଳର ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କର କାହିଁକି ମାଲିକମାନଙ୍କ ସହିତ କଳହ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ?
Answer:

• ଗୁଜରାଟର ଅହମ୍ମଦାବାଦ୍ୱାରେ ଲୁଗାକଳଗୁଡ଼ିକର ମାଲିକମାନେ ପ୍ଲେଗ୍ ମହାମାରୀ ପାଇଁ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ‘ପ୍ଲେଗ୍ ବୋନସ୍’ ନାମରେ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭତ୍ତା ଦେଉଥିଲେ ।
• କିନ୍ତୁ ମାଲିକମାନେ ଏହି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭତ୍ତା ଦେବା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେବାରୁ ଶ୍ରମିକ ଓ ମାଲିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କଳହର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଜ) ‘ରାଓଲାତ୍ ଆଇନ’ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୧୯ ମସିହାରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ଭାରତରେ ବିଦ୍ରୋହ ଓ ବିପ୍ଳବାତ୍ମକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ ବିଚାରପତି ରାଓଲାତ୍ରଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ । ଏହି କମିଟିର ସୁପାରିସରେ ପ୍ରଣୀତ ଆଇନକୁ ରାଓଲାତ୍ ଆଇନ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ଆଇନରେ ଯେ କୌଣସି ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇ ବିନା ବିଚାରରେ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା ।

(ଝ) ‘ରାଓଲାଡ୍ ଆଇନ’ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଗଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହକୁ ଆନିବେସାନ୍ତଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କେଉଁ ନେତାମାନେ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ?
Answer:
‘ରାଓଲାତ୍ ଆଇନ’ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଗଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହକୁ ଶ୍ରୀମତୀ ଆନିବେସାନ୍ତଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଦିସ ଏଦୁଲ୍‌ ୱାଚା, ସୁରେନ୍ଦ୍ରନାଥ ବାନାର୍ଜୀ, ତେଜ ବାହାଦୂର ସାହୁ ଓ ଶ୍ରୀନିବାସ ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଭଳି ନେତାଗଣ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ।

(ଞ) ଜାଲିଆନାୱାଲାବାଗ୍ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ କାହିଁକି ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ରାଓଲାତ୍ ଆଇନ ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥିବାବେଳେ ୧୯୧୯ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୦ ତାରିଖରେ ଅମୃତସରଠାରେ ଦୁଇ ସ୍ଥାନୀୟ ନେତା ଡ. ସତ୍ୟପାଲ ଓ ଡ. ସଇଫୁଦ୍ଦିନ୍ କିଚଲୁଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଗଲା । ସେମାନଙ୍କ ଗିରଫର ପ୍ରତିବାଦ ତଥା ବୈଶାଖୀ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରିବାପାଇଁ ଅମୃତସରର ଜାଲିଆନାୱାଲାବାଗ୍ଠାରେ ୧୯୧୯ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୩ ତାରିଖରେ ବହୁସଂଖ୍ୟକ ଲୋକ ଏକ ସଭାରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ପୂର୍ବରୁ ସହରରେ ସଭାସମିତି ର୍ନ କରିବାପାଇଁ ଘୋଷିତ ନିଷେଧାଜ୍ଞା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଜନସାଧାରଣ ଅବଗତ ନଥିଲେ । ଠିକ୍ ସେହି ସମୟରେ ଅମୃତସରର ସାମରିକ ମୁଖ୍ୟ ଜେନେରାଲ ଡାୟାର୍ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ସହ ସେଠାରେ ପହଞ୍ଚ୍ ନିରୀହ ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରକୁ ଗୁଳିବର୍ଷଣ କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ଅନେକ ଲୋକ ମୃତାହତ ହୋଇଥିଲେ ।

୩ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ୧୮୯୪ରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କଦ୍ଵାରା କେଉଁ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୮୯୪ ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କଦ୍ବାରା ‘ନାଟାଲ୍ ଭାରତୀୟ କଂଗ୍ରେସ’ ନାମକ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଖ) ‘ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଓପିନିଅନ୍’ ସମ୍ବାଦପତ୍ର କିଏ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ‘ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଓପିନିଅନ୍’ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

(ଗ) ମୋହନଦାସ କରମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ କିଏ ‘ମହାତ୍ମା’ ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ବିଶ୍ୱକବି ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁର ମୋହନଦାସ କରମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ‘ମହାତ୍ମା’ ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥିଲେ ।

(ଘ) କାହାର ନିମନ୍ତ୍ରଣକ୍ରମେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଚମ୍ପାରନ୍ ଯାଇଥିଲେ ?
Answer:
ରାଜକୁମାର ଶୁକ୍ଳ ନାମକ ଜଣେ ସ୍ଥାନୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନିମନ୍ତ୍ରଣକ୍ରମେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଚମ୍ପାରନ୍ ଯାଇଥିଲେ ।

(ଙ) ଖେଡ଼ା ଆନ୍ଦୋଳନରେ କିଏ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ସହଯୋଗୀ ଥିଲେ ?
Answer:
ଖେଡ଼ା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଇନ୍ଦୁଲାଲ ଯାଜ୍ଞକ୍ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ସହଯୋଗୀ ଥିଲେ ।

(ଚ) ‘ପ୍ଲେଗ ବୋନସ୍’ କ’ଣ ?
Answer:
ଗୁଜରାଟର ଅହମ୍ମଦାବାଦ୍ୱାରେ ଲୁଗାକଳଗୁଡ଼ିକର ମାଲିକମାନେ ପ୍ଲେଟ୍ ମହାମାରୀ ପାଇଁ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ଦେଉଥ‌ିବା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭତ୍ତାକୁ ‘ପ୍ଲେଗ୍ ବୋନସ୍’ କୁହାଯାଉଥିଲା ।

(ଛ) ଜାଲିଆନାୱାଲାବାଗ୍ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ କେବେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଜାଲିଆନାଓ୍ବାଲାବାଗ୍ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ୧୯୧୯ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ମାସ ୧୩ ତାରିଖରେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଜ) ଜେନେରାଲ ଡାୟାର୍ କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ଜେନେରାଲ ଡାୟାର୍ ଅମୃତସରର ସାମରିକ ମୁଖ୍ୟ ଥିଲେ ।

(ଝ) ‘କୌଣସି ପ୍ରକାରରେ ଭାରତୀୟମାନେ ସରକାରଙ୍କର ପୈଶାଚିକ ପ୍ରବୃତ୍ତିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାପ’’– ଏହା କିଏ କହିଥିଲେ ?
Answer:
‘‘କୌଣସି ପ୍ରକାରରେ ଭାରତୀୟମାନେ ସରକାରଙ୍କର ପୈଶାଚିକ ପ୍ରବୃତ୍ତିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାପ’– ଏହା ଗାନ୍ଧିଜୀ କହିଥିଲେ ।

(ଞ) ଜାଲିଆନାୱାଲାବାଗ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ପରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କେଉଁ ଉପାଧ୍ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଜାଲିଆନାୱାଲାବାଗ୍ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ପରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ‘କାଇଜର୍‌-ଇ-ହିନ୍ଦ୍’ ଉପାଧ୍ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

୪ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନ ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଚାରିଗୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ତା’ର କ୍ରମିକ ନମ୍ବର ସହିତ ଲେଖ ।

(କ) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ନିଜର ଅଙ୍ଗୁଳିଛାପ ଥିବା ପଞ୍ଜୀକରଣ ପ୍ରମାଣପତ୍ରକୁ ସବୁ ସମୟରେ ବହନ କରିବା ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ସରକାର କେବେ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ ?
(i) ୧ ୮୯୪
(ii) ୧୯୦୬
(iii) ୧୯୦୮
(iv) ୧୯୧୩
Answer:
(ii) ୧୯୦୬

(ଖ) ଚାଷୀମାନଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ଅନୁଧ୍ୟାନ ପାଇଁ ୧୯୧୭ ଏପ୍ରିଲ୍‌ରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କେଉଁଠାରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ?
(i) ଖେଡ଼ା
(ii) ମୋତିହାରି
(iii) ଅହମ୍ମଦାବାଦ୍
(iv) ଅମୃତସର
Answer:
(ii) ମୋତିହାରି

(ଗ) ଖେଡ଼ା ଆନ୍ଦୋଳନର ସଫଳତାରେ ପ୍ରଭାବିତ କିଏ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ଜଣେ ପ୍ରଧାନ ଅନୁଗାମୀ ହୋଇଥିଲେ ?
(i) ରାଜକୁମାର ଶୁକ୍ଳ
(ii) ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ
(iii) ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ
(iv) ଇନ୍ଦୁଲାଲ୍ ଯାଞ୍ଜିକ୍
Answer:
(iii) ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ

(ଘ) ରାଓଲାତ୍ ଆଇନ କେବେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ?
(i) ୧୯୧୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮
(ii) ୧୯୧୯ ଏପ୍ରିଲ୍ ୬
(iii) ୧୯୧୯ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୦
(iv) ୧୯୧୯ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୩
Answer:
(i) ୧୯୧୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮

(ଙ) ଜାଲିଆନାଓ୍ବାଲାବାଗ୍ କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
(i) ମୁମ୍ବାଇ
(ii) ଅହମ୍ମଦାବାଦ୍
(iii) ଅମୃତସର
(iv) ଲାହୋର
Answer:
(iii) ଅମୃତସର

୫। ପାଠରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ‘ତୁମ ପାଇଁ କାମ’’ଗୁଡ଼ିକ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଓ ସହାୟତାରେ ସମ୍ପାଦନ କର ।
Answer:
(ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସହାୟତା ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ଉତ୍ତର ଲେଖିବେ ।)

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Solutions Algebra Chapter 1 ସେଟ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ସେଟ୍‌ର ପ୍ରୟୋଗ Ex 1(b) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Maths Solutions Algebra Chapter 1 ସେଟ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ସେଟ୍‌ର ପ୍ରୟୋଗ Ex 1(b)

Question 1.
ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନ ପାଇଁ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(i) ଯାଦି E = {1, 2, 3, 4, 5} ଓ S = {2, 4} ହୁଏ ତେବେ S’ = _____
(a) {1, 3}
(b) {1, 4, 5}
(c) {1, 3, 5}
(d) {1, 2, 5}
ସମାଧାନ:
(c) E = {1, 2, 3, 4, 5} ଓ S = {2, 4} ହୁଏ ତେବେ S’ = {1, 3, 5}
[କାରଣ S’ = E – S]

(ii) ଯାଦି E = {a, b, c, d} ଓ T = {a, b} ତେବେ T ∪ T’ =_____
(a) E
(b) {a, b}
(c) {c, d}
(d) Φ
ସମାଧାନ:
(a) E = {a, b, c, d} ଓ T = {a, b} ତେବେ T ∪ T’ = E
[କାରଣ କୌଣସି ସେଟ୍ ଓ ତା’ର ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ର ସଂଯୋଗ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ ଅଟେ ।]

(iii) ଯାଦି E = {a, b, c, d} ଓ T = {a, b} ତେବେ T ∪ T’ =_____
(a) E
(b) {a, b}
(c) {c, d}
(d) Φ
ସମାଧାନ:
(d) E = {a, b, c, d} ଓ T = {a, b} ତେବେ T ∪ T’ = Φ
[କାରଣ କୌଣସି ସେଟ୍ ଓ ତା’ର ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ର ସଂଯୋଗ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ ଅଟେ ।]

(iv) (A ∪ A’) – (A’ ∩ A) = _____
(a) A
(b) A’
(c) E
(d) Φ
ସମାଧାନ:
(c) (A ∪ A’) – (A’ ∩ A) = E
[କାରଣ A ∪ A’ = E, A’ ∩ A = Φ]

(v) E – A’ = ____
(a) E
(b) A
(c) A’
(d) Φ
ସମାଧାନ:
(b) E – A’ = A
[କାରଣ ଦୁଇଟି ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ର ସଂଯୋଗ E (ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍) ଅଟେ ।]

(vi) (E – A) ∪ (E – B) =
(a) A ∪ B
(b) (A ∪ B)’
(c) (A ∩ B)
(d) (A ∩ B)’
ସମାଧାନ:
(d) (E – A) ∪ (E – B) = (A ∩ B)’
[∴ E – A = A’ ଓ E – B = B’ ‘ଡିମର୍ମାନଙ୍କ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ – (A’ ∪ B’) = (A ∩ B)’]

(vii) A’ ∩ B’ = ______
(a) A ∪ B
(b) (A ∪ B)’
(c) (A ∩ B)
(d) (A ∩ B)’
ସମାଧାନ:
(b) A’ ∩ B’ = (A ∪ B)’ [ଡିମର୍ମାନଙ୍କ ନିୟମ ଅନୁସାରେ]

(viii) (A – B) ∪ (B – A) =_____
(a) A ∪ B
(b) A Δ B
(c) A ∩ B
(d) B
ସମାଧାନ:
(b) (A – B) ∪ (B – A) = A Δ B [ଡିମର୍ମାନଙ୍କ ନିୟମ ଅନୁସାରେ]

(ix) (A – B) ∪ (B – A) = _____
(a) (A ∪ B) – (A ∩ B)
(b) (A ∪ B) – (A – B)
(c) (A – B) – (A ∩ B)
(d) (A – B) ∩ (B – A)
ସମାଧାନ:
(a) (A – B) ∪ (B – A) = (A ∪ B) – (A ∩ B) [କାରଣ ଉଭୟ A Δ B ଅଟନ୍ତି ।]

(x) (A ∪ A’)’ = _____
(a) A
(b) A’
(c) Φ
(d) E
ସମାଧାନ:
(c) (A ∪ A’)’ = Φ [କାରଣ A ∪ B’ = (E)’ = Φ]

(xi) (A’ ∪ B’)’ = _____
(a) A ∩ B
(b) A ∪ B
(c) A’ ∩ B’
(d) (A ∪ B)’
ସମାଧାନ:
(a) (A’ ∪ B’)’= A ∩ B
[କାରଣ (A’ ∪ B’)’ = [(A ∩ B)’]’ = A ∩ B]

(xii) (A ∪ B)’ = _____
(a) A’ ∪ B’
(b) (A ∩ B)’
(c) A’ ∩ B’
(d) E – (A ∩ B)
ସମାଧାନ:
(c) (A ∪ B)’ = A’ ∩ B’
[ଏହା ଡିମର୍ମାନଙ୍କ ପ୍ରଥମ ନିୟମ ଅଟେ ।]

Question 2.
ନିମ୍ନଲିଖୂତ ଭକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଭକ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ବାଛି ଲେଖ ।

(i) (A – B) ∪ (B – A) = (A ∪ B) – (A ∩ B)
ସମାଧାନ:
(A – B) ∪ (B – A) = (A ∪ B) – (A ∩ B) (ଠିକ୍ ଉକ୍ତି)
[କାରଣ ଉଭୟ A Δ Bର ସୂତ୍ର ଅଟନ୍ତି ।]

(ii) A Δ B = B Δ A
ସମାଧାନ:
A Δ B = B Δ A (ଠିକ୍ ଉକ୍ତି)
[କାରଣ ସମଞ୍ଜସ ଅନ୍ତର ପ୍ରକ୍ରିୟା କ୍ରମ ବିନିମୟୀ ଅଟେ ।]

(iii) (A ∪ B)’ = A’ ∪ B’
ସମାଧାନ:
(A ∪ B)’ = A’ ∪ B’ (ଭୁଲ ଉକ୍ତି)
[କାରଣ ଡିମର୍ଗାନଙ୍କ ନିୟମ ଅନୁସାରେ (A ∪ B)’ = A’ ∩ B’]

(iv) (A ∩ B)’ = A’ ∪ B’
ସମାଧାନ:
(A ∩ B)’ = A’ ∪ B’ (ଠିକ୍ ଉକ୍ତି)

(v) Φ = E
ସମାଧାନ:
Φ = E (ଠିକ୍ ଉକ୍ତି)
[କାରଣ ଶୂନ୍ୟସେଟ୍‌ର ପରିପୂରକ ସେଟ୍ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ ଅଟେ ।]

(vi) E’ = Φ
ସମାଧାନ:
E’ = Φ  (ଠିକ୍ ଉକ୍ତି)
[କାରଣ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍‌ ପରିପୂରକ ସେଟ୍ ଶୂନ୍ୟ ସେଟ୍ ଅଟେ ।]

(vii) A ∪ A’ = Φ
ସମାଧାନ:
A ∪ A’ = Φ (ଭୁଲ ଉକ୍ତି)
[କାରଣ କୌଣସି ସେଟ୍ ଓ ତା’ର ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ର ସଂଯୋଗ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ ଅଟେ ।]

(viii) A ∩ A’ = E
ସମାଧାନ:
A ∩ A’ = E (ଭୁଲ ଉକ୍ତି)
[କାରଣ ଦୁଇଟି ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ର ଛେଦ ଶୂନ୍ୟ ସେଟ୍ ଅଟେ ।]

(ix) (A ∪ A’)’ = E
ସମାଧାନ:
(A ∪ A’)’ = E (ଭୁଲ ଉକ୍ତି) [କାରଣ (A ∪ A’)’ = (E)’ = Φ]

(x) (A ∩ A’)’ = Φ
ସମାଧାନ:
(A ∩ A’)’ = Φ (ଭୁଲ ଉକ୍ତି) [କାରଣ (A ∩ A’)’ = (Φ)’ = E]

Question 3.
(i) E = Z ହେଲେ, ସମସ୍ତ ଯୁଗ୍ମ ସଂଖ୍ୟାର ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ଟି ନିଶ୍ଚୟ କର ।
ସମାଧାନ:
E = Z ମନେକର ସମସ୍ତ ଯୁଗ୍ମ ସଂଖ୍ୟାର ସେଟ୍ A ।
A = {0, ±2, ±4, ±6}
A’ = Z – A = [0, ±1, ±2, ±3,…..} – [0, ±2, ±4, ±6, ……}
= [±1, ±3, ±5, ±7, …. }

(ii) E – A = B ହେଲେ, B ∩ A ଓ B ∪ Ā ସେଟ୍ ଦ୍ବୟର ପରିପୂରକ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
E – A = B ଅର୍ଥାତ୍ Aର ପରିପୂରକ ସେଟ୍ B ସେଟ୍ ଅଟେ । ଅର୍ଥାତ୍ A’ = B
∴ ଦୁଇଟି ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ର ସଂଯୋଗ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ ଅଟେ ।
⇒ B ∪ A = E
ସେହିପରି ଦୁଇଟି ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ର ଛେଦ ଶୂନ୍ୟସେଟ୍ ଅଟେ ।
⇒ B ∩ A = 0

(iii) ସେଟ୍ A ଓ ଏହାର ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ରେ ଯଥାକ୍ରମେ 5 ଓ 6ଟି ଉପାଦାନ ଥିଲେ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ E ରେ ଥ‌ିବା ଉପାଦାନ ସଂଖ୍ୟା ସ୍ଥିର କର ।
ସମାଧାନ:
ସେଟ୍ A ଓ ଏହାର ପରିପୂରକ ସେଟ୍‌ର ଉପାଦାନ ସଂଖ୍ୟା ଯଥାକ୍ରମେ 5 ଓ 6 ।
ଅର୍ଥାତ୍ |A| = 5 ଓ |A’| = 6 
∴ | E| = |A| + | A’| = 5 + 6 = 11

Question 4.
ଉଦାହରଣ ଦ୍ବାରା ଦର୍ଶାଅ ଯେ, ‘‘ସମଞ୍ଜସ ଅନ୍ତର ପ୍ରକ୍ରିୟା କ୍ରମବିନିମୟୀ’’ ।
ସମାଧାନ:
ସମଞ୍ଜସ ଅନ୍ତର ପ୍ରକ୍ରିୟା କ୍ରମ ବିନିମୟୀ, ଅର୍ଥାତ୍ A Δ B = B Δ A ।
ମନେକର A = {1, 2, 3, 4, 5 } ଓ B = {4, 5, 6}
L.H.S. = A Δ B = (A – B) ∪ (B – A)
= [{ 1, 2, 3, 4, 5} – {4, 5, 6}] u [{4, 5, 6} – {1, 2, 3, 4, 5}] = {1, 2, 3} ∪ {6} = {1, 2, 3, 6}
R.H.S. = B Δ A = (B – A) ∪ (A – B)
= [{4, 5, 6} – {1, 2, 3, 4, 5}] ∪ [{1, 2, 3, 4, 5} – {4, 5, 6}]
= {6} ∪ {1, 2, 3} = {1, 2, 3, 6}
L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 5.
ଯଦି ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ E = {a, b, e, d, e, f, g, h}, A = {a, b, c} ଏବଂ B = {b, f, g, h} ତେବେ ନିମ୍ନଲିଖୂତ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକର ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
(i) (A ∪ B)’ = A’ ∩ B’
ସମାଧାନ:
L.H.S. = (A ∪ B)’ = E – (A ∪ B)
= E – [{a, b, c} ∪ {b, f, g, h}]
= {a, b, c, d, e, f, g, h} – {a, b, c, f, g, h} = {d, e}
R.H.S. = A’ ∩ B’ = (E – A) ∩ (E – B)
= [{a, b, c, d, e, f, g, h} – {a, b, c}] ∩ [{a, b, c, d, e, f, g, h} – {b, f, g, h}]
= {d, e, f, g, h} ∩ {a, c, d, e} = {d, e}
∴ L.H.S.= R. H. S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(ii) (A ∩ B)’ = A’ ∪ B’
ସମାଧାନ:
L.H.S. = (A ∩ B)’ = E – (A ∩ B) = E – [{a, b, c} ∩ {b, f, g, h}]
= {a, b, c, d, e, f, g, h} – {b} = {a, c, d, e, f, g, h}
R.H.S. =A’ ∪ B’ = (E – A) ∪ (E – B)
= [{a, b, c, d, e, f, g, h} – {a, b, c}] ∪ [{a, b, c, d, e, f, g, h} – {b, f, g, h}]
= {d, e, f, g, h} ∪ {a, c, d, e} = {a, c, d, e, f, g, h}
∴ L. H. S. = R. H. S. (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 6.
ଏକ ଉଦାହରଣ ଦ୍ବାରା ଡିମର୍ମାନ୍‌ଙ୍କ ନିୟମ ଦ୍ଵୟର ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର E = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}, A = {1, 2, 3, 4}, B = {4, 5, 6, 7}
A ∪ B = {1, 2, 3, 4} ∪ {4, 5, 6, 7} = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}
A ∩ B = {1, 2, 3, 4} ∩ {4, 5, 6, 7} = {4}
A’ = E – A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9} – {1, 2, 3, 4} = {5, 6, 7, 8, 9}
B’ = E – B = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9} – {4, 5, 6, 7} = {1, 2, 3, 8, 9}

(i) (A ∪ B)’ = A’ ∩ B’
L.H.S. = (A ∪ B)’ = E – (A ∪ B)
= {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9} – {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7} = {8, 9}
R.H.S. = A’ ∩ B’= {5, 6, 7, 8, 9} ∩ { 1, 2, 3, 8, 9} = {8, 9}
L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(ii) (A ∩ B)’ = A’ ∪ B’
L.H.S. =(A ∩ B)’ = E – (A ∩ B)
= {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9} – {4} = { 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9}
R.H.S. = A’ ∪ B’ = {5, 6, 7, 8, 9} ∪ { 1, 2, 3, 8, 9}
= {1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9}
L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Solutions Algebra Chapter 1 ସେଟ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ସେଟ୍‌ର ପ୍ରୟୋଗ Ex 1(a) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Maths Solutions Algebra Chapter 1 ସେଟ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ସେଟ୍‌ର ପ୍ରୟୋଗ Ex 1(a)

Question 1.

ବନ୍ଧନୀରୁ ଠିକ୍ ଚିହ୍ନ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) a ___ {a, b, c} [∈, ∉, ⊂, =]
ସମାଧାନ:
a ∈ {a, b, c} [ ଏଠାରେ a, {a, b, c} ସେଟ୍‌ର ଏକ ଉପାଦାନ ଅଟେ ।

(ii) d ___ {a, b, c} [∈, ∉, ⊂, =]
ସମାଧାନ:
d ∉ {a, b, c} [କାରଣ d, {a, b, c} ସେଟ୍‌ର ଉପାଦାନ ନୁହେଁ ।

(iii) {a, c, d} ___ {a, b, c} [∈, ∉, =, ≠]
ସମାଧାନ:
{a, c, b} = {a, b, c} [କାରଣ ଉପାଦାନମାନଙ୍କ କ୍ରମ ବଦଳିଲେ ସେଟ୍ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରହେ ।]

(iv) {a, a, b, c} ___ {a, b, c} [∈, ∉, =, ≠]
ସମାଧାନ:
{a, a, b, c} = {a, b, c} [କାରଣ ସେଟ୍‌ର କୌଣସି ଉପାଦାନକୁ ଏକାଧ୍ଵକ ବାର ଲେଖୁଲେ ସେଟ୍‌ ଅପରିବର୍ତିତ ରହେ ।]

(v) {a} ___ {a, b, c} [=, ⊂, ∈, ⊃]
ସମାଧାନ:
{a} ⊂ {a, b, c} [ଏଠାର {a} ଏକ ସେଟ୍ ଏବଂ ଏହି ଉପାଦାନଟି {a, b, c} ସେଟ୍‌ରେ ରହିଥ‌ିବାରୁ ଉତ୍ତର {a} ⊂ {a, b, c} ହେବ ।]

(vi) {a, b, c} ___ {a} [=, ⊂, ∈, ≠]
ସମାଧାନ:
{a, b, c} # {a} [∵ {a, b, c} ସେଟ୍ ଓ {a} ସେଟ୍ ଉଭୟ ସମାନ ଉପାଦାନମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ସେଟ୍ ନୁହେଁ ।]

Question 2.
A = {1, 2, 3}, B = {3, 4, 5} ଓ C = {5, 6} ହେଲେ ନିମ୍ନଲିଖତ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନିରୂପଣ କର ।
(i) B ∪ C
ସମାଧାନ:
B ∪ C = {3, 4, 5} ∪ {5, 6} = {3, 4, 5, 6}

(ii) A ∪ B
ସମାଧାନ:
A ∪ B = {1, 2, 3} ∪ {3, 4, 5} = {1, 2, 3, 4, 5}

(iii) A ∪ C
ସମାଧାନ:
A ∪ C = {1, 2, 3} ∪ {5, 6} = {1, 2, 3, 5, 6}

(iv) B ∩ C
ସମାଧାନ:
B ∩ C = {3, 4, 5} ∩ {5, 6} = {5}

(v) A ∩ B
ସମାଧାନ:
A ∩ B = {1, 2, 3} ∩ {3, 4, 5} = {3}

(vi) A ∩ C
ସମାଧାନ:
A ∩ C = {1, 2, 3} ∩ {5, 6} = Φ ବା { }

(vii) B – C
ସମାଧାନ:
B – C = {3, 4, 5} – {5, 6} = {3, 4}

(viii) A – B
ସମାଧାନ:
A – B = {1, 2, 3} – {3, 4, 5} = {1, 2}

(ix) A – C
ସମାଧାନ:
A – C = {1, 2, 3} – {5, 6} = {1, 2, 3}

(x) C – B
ସମାଧାନ:
C – B = {5, 6} – {3, 4, 5} = {6}

(xi) B – A
ସମାଧାନ:
B – A = {3, 4, 5} – {1, 2, 3} = {4, 5}

(xii) C – A
ସମାଧାନ:
C – A= {5, 6} – {1, 2, 3} = {5, 6}

Question 3.
ଆମ ଆଲୋଚନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ସେଗୁଡ଼ିକ ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଛି ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍ E ସ୍ଥିର କର ।
(i) A = {2, 3, 5}, B = {1, 2, 3, 4, 5, 8}, C = {10, 11}, D = {6, 7, 9}
ସମାଧାନ:
E = A ∪ B ∪ C ∪ D
= {2, 3, 5} ∪ {1, 2, 3, 4, 5, 8} ∪ {10, 11} ∪ {6, 7, 9}
= {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11}
ଏହାକୁ ସୂତ୍ର ପଦ୍ଧତିରେ ଲେଖିଲେ E = {x | x ∈ N ଓ x ≤ 11} 
ଅଥବା E = {x | x ∈ N} ଓ x < 12
କାରଣ A, B, C, D ପ୍ରତ୍ୟେକ N ସେଟ୍‌ର ଉପସେଟ୍ ଅଟେ ।

(ii) A = {1, 6, 12}, B = {1, 3, 5, 7, 9, 11}, C = {2, 4, 6, 8, 10}
ସମାଧାନ:
E = A ∪ B ∪ C
= {1, 6, 12} ∪ {1, 3, 5, 7, 9, 11} ∪ {2, 4, 6, 8, 10}
= {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12}
‘E’ ସେଟ୍‌କୁ ସୂତ୍ର ପଦ୍ଧତିରେ ଲେଖୁଲେ = {x | x ∈ N ଏବଂ x ≤ 12} 
ଅଥବା E = {x | x ∈ N}
କାରଣ A, B, C, D ସେଟ୍ ପ୍ରତ୍ୟେକ N ସେଟ୍‌ର ଉପସେଟ୍ ଅଟନ୍ତି ।

Question 4.
A = {1, 2, 3, 4}, B = {4, 5, 6, 7}, C = {6, 7, 8, 9} ହେଲେ ନିମ୍ନଲିଖୂତ ଭକ୍ତିମାନଙ୍କର ସତ୍ୟତା ପରୀକ୍ଷା କର ।
(i) A ∪ B = B ∪ A
ସମାଧାନ:
A ∪ B = B ∪ A
L.H.S. = A ∪ B = {1, 2, 3, 4} ∪ {4, 5, 6, 7} = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}
R.H.S. = B ∪ A = {4, 5, 6, 7} ∪ { 1, 2, 3, 4}
= {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}
L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(ii) B ∩ C = C ∩ B
ସମାଧାନ:
B ∩ C = C ∩ B
L.H.S. = B ∩ C = {4, 5, 6, 7} ∩ {6, 7, 8, 9} = {6, 7}
R.H.S. = C ∩ B = {6, 7, 8, 9} ∩ {4, 5, 6, 7} = {6, 7}
L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(iii) A ∪ (B ∪ C) = (A ∪ B) ∪ C
ସମାଧାନ:
A ∪ (B ∪ C) = (A ∪ B) ∪ C
L.H.S. = A ∪ (B ∪ C) = A ∪ ({4, 5, 6, 7} ∪ {6, 7, 8, 9})
= {1,2, 3, 4} ∪ {4, 5, 6, 7, 8, 9} = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}
R.H.S. = (A ∪ B) ∪ C = ({ 1, 2, 3, 4} ∪ {4, 5, 6, 7} ∪ C
= {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7} ∪ {6, 7, 8, 9} = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9}
L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(iv) A ∩ (B ∩ C) = (A ∩ B) ∩ C
ସମାଧାନ:
A ∩ (B ∩ C) = (A ∩ B) ∪ C
L.H.S. = A ∩ (B∩ C) = A ∩ ({4, 5, 6, 7} ∩ {6, 7, 8, 9},
= {1, 2, 3, 4} ∩ {6, 7} = Φ
R.H.S. = (A ∩ B) ∩ C = {1, 2, 3, 4} ∪ {4, 5, 6, 7} ∩ C
= {4} ∩ {6, 7, 8, 9} = Φ
L.H.S = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(v) A ∪ (B ∩ C) = (A ∪ B) ∩ (A ∪ C)
ସମାଧାନ:
A ∪ (B ∩ C) = (A ∪ B) ∩ (A ∪ C)
L.H.S. = A ∪ (B ∩ C) = A ∪ {4, 5, 6, 7} ∩ {6, 7, 8, 9}
= {1, 2, 3, 4} ∪ {6, 7} = {1, 2, 3, 4, 6, 7}
R.H.S. = (A ∪ B) ∩ (A ∪ C)
= [{1, 2, 3, 4} ∪ {4, 5, 6, 7}] ∩ [{1, 2, 3, 4} ∪ {6, 7, 8, 9}]
= {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 } ∩ {1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9 } = {1, 2, 3, 4, 6, 7 }
L.H.S = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(vi) A ∩ (B ∪ C) = (A ∩ B) ∪ (A ∩ B)
ସମାଧାନ:
A ∩ (B ∪ C) = (A ∩ B) ∪ (A ∩ C)
L.H.S. = A ∩ (B ∪ C) = A ∩ {4, 5, 6, 7} ∪ {6, 7, 8, 9}
= {1, 2, 3, 4} ∩ {4, 5, 6,7, 8, 9} = {4}
R.H.S. = (A ∩ B)∪ (A ∩ C)
= {1, 2, 3, 4} ∩ {4, 5, 6, 7} ∪ {1, 2, 3, 4} ∩ {6, 7, 8, 9}
= {4} ∩ Φ = {4}
L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(vii) A – B ≠ B – A
ସମାଧାନ:
A  -B ≠ B – A
L.H.S. = A – B = {1, 2, 3, 4} – {4, 5, 6, 7} = {1, 2, 3}
R.H.S. = B – A = {4, 5, 6, 7} – {1, 2, 3, 4} = {5, 6, 7}
L.H.S. ≠ R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(viii) (A – B) – C ≠ A – (B – C)
ସମାଧାନ:
(A – B) – C ≠ A – (B – C)
L.H.S. = (A – B) – C = {1, 2, 3, 4} – {4, 5, 6, 7} – C
= {1, 2, 3} – {6, 7, 8, 9} = {1, 2, 3}
R.H.S. = A – (B – C)
= A – [{4, 5, 6, 7} – {6, 7, 8, 9}] = {1, 2, 3, 4} – {4, 5} = { 1, 2, 3}
ଏଠାରେ (A – B) – C = A – (B – C) ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ହେଲେ ଉଦ୍ଭଟି ସର୍ବଦା ସତ୍ୟ ନୁହେଁ ।
A = {1, 2, 3, 4, 8}, B = {4, 5, 6, 7}, C = {6, 7, 8, 9}
L.H.S. = (A – B) – C = ({1, 2, 3, 4, 8} – {4, 5, 6, 7}) – C
= {1,2, 3, 8} – {6, 7, 8, 9} = {1, 2, 3}
R.H.S. = A – (B – C) = A – ({4, 5, 6, 7} – {6, 7, 8, 9})
= {1, 2, 3, 4, 8} – {4, 5} = {1, 2, 3,8}
ଏଠାରେ L.H.S. ≠ R.H.S.
∴ (A – B) – C ≠ A – (B – C) (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 5.
ନିମ୍ନରେ ସୂଚିତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସେଟ୍, ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା କେଉଁ ସେଟ୍ ସହ ସମାନ ?
(i) {x | x² – 1 = 0} [Φ, {1}, {-1}, {1, -1}, {0, 1}]
ସମାଧାନ:
{1, -1}
[କାରଣ x² – 1 = 0 ⇒ (x + 1) (x – 1) = 0
⇒ x = -1 ବା x = 1

(ii) {x | x ସଂଖ୍ୟାଟି 6 ଅପେକ୍ଷା କ୍ଷୁଦ୍ରତର ଯୁଗ୍ମ ଗଣନ ସଂଖ୍ୟା} [Φ, {1, 2, 3, 4, 5}, {2, 4}, {1, 3, 5}]
ସମାଧାନ:
{2, 4}; କାରଣ 6 ଠାରୁ ସାନ ଯୁଗ୍ମ ସଂଖ୍ୟା 2, 4 ଅଟେ ।

(iii) {x | x ଏକ ଯୁଗ୍ମ ଗଣନ ସଂଖ୍ୟା ଓ 2 < x < 4} [Φ, (2), (4), (2, 4)]
ସମାଧାନ:
Φ ; କାରଣ 2 ଓ 4 ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଯୁଗ୍ମ ଗଣନ ସଂଖ୍ୟା ନାହିଁ ।

(iv) {x| x = N*, x ≤ 3} [{0, 1, 2}, {0, 3}, {1, 2}, {0, 1, 2, 3}]
ସମାଧାନ:
{0, 1, 2, 3}; [କାରଣ 3 ଏବଂ 3 ଠାରୁ ସାନ ସଂପ୍ରସାରିତ ସ୍ଵାଭାବିକ୍ ସଂଖ୍ୟା 0, 1, 2, 3]

Question 6.
A = {a, b, d, e, p}, ଓ B = (b, p, a, n, m, x, y}, C = {n, x, z, s, t}
(i) (A – B) ∪ (A ∩ B)
ସମାଧାନ:
(A – B) ∪ (A ∩ B)
A – B = {a, b, d, e, p} – {b, p, a, n, m, x, y} = {d, e}
A ∩ B = {a, b, d, e, p} ∩ {b, p, a, n, m, x, y} = {a, b, p}
(A – B) ∪ (A n B) = {d, e} ∪ {a, b, p} = {a, b, d, e, p}

(ii) (A ∪ B) ∩ (B ∪ C)
ସମାଧାନ:
(A ∪ B) n (B ∪ C)
A ∪ B = {a, b, d, e, p} ∪ {b, p, a, n, m, x, y}
= {a, b, d, e, m, n, p, x, y}
B ∪ C = {b, p, a, n, m, x, y} ∪ {n, x, z, s, t}
= {a, b, m, n, p, s, t, x, y, z}
(A ∪ B) n (B ∪ C) = {a, b, d, e, m, n, p, x, y} ∩ {a, b, m, n, p, s, t, x, y, z}
= {a, b, m, n,p, x, y}

(iii) (A ∩ B) ∪ (B – C)
ସମାଧାନ:
(A ∩ B) ∪ (B – C)
(A ∩ B) = {a, b, d, e, p} ∩ {b, p, a, n, m, x, y} = {a, b, p}
(B – C) = {b, p, a, n, m, x, y} – {n, x, z, s, t}
= {a, b, m, p, y}
(A ∩ B) ∪ (B – C) = {a, b, p} ∪ {a, b, m, p, y}
= {a, b, m, p, y}

Question 7.
A = {a, b, c, d, e}, B = {a, e, i, o, u}
(i) (A – B) ∩ (A ∩ B) = Φ,
ସମାଧାନ:
A – B = {a, b, c, d, e} – {a, e, i, o, u} = {b, c, d}
A ∩ B = {a, b, c, d, e} ∩ {a, e, i, o, u} = {a, e}
L.H.S. = (A – B) ∩ (A ∩ B) = {b, c, d} ∩ {a, e} = Φ = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(ii) (B – A) ∩ (A ∩ B)
ସମାଧାନ:
B – A = {a, e, i, o, u} – {a, b, c, d, e} = {i, o, u}
(A ∩ B) = {a, b, c, d, e} ∩ {a, e, i, o, u} = {a, e}
L.H.S. = (B – A) ∩ (A ∩ B) = {i, o, u} ∩ {a, e} = Φ = R.H.S (ପ୍ରମାଣିତ)

(iii) (A – B) ∩ (B – A) = Φ
ସମାଧାନ:
A – B = {a, b, c, d, e} – {a, e, i, o, u} = {b, c, d}
B – A = {a, e, i, o, u} – {a, b, c, d, e} = {i, o, u}
L.H.S. = (A – B) ∩ (B – A) = {b, c, d} ∩ {i, o, u} = Φ = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 8.
(i) (A ∩ B) ∪ (A – B)
ସମାଧାନ:

(ii) (A ∩ B) ∪ (B – A)
ସମାଧାନ:

(iii) (A ∪ B) – (A ∩ B)
ସମାଧାନ:

Question 9.
ଏକ ଉଦାହରଣ ନେଇ ଦର୍ଶାଅ ଯେ—
(A – B) ∪ (B – A) = (A ∪ B) – (A ∩ B) (ଯେଉଁଠାରେ A ଓ B ପ୍ରତ୍ୟେକ ସସୀମ ସେଟ୍)
ସମାଧାନ:
ଦାନେକର A = {1, 2, 3, 4, 5, 6), B = {3, 5, 6, 8, 9}
L.H.S. = (A – B) ∪ (B – A)
= ({1, 2, 3, 4, 5, 6} – {3, 5, 6, 8, 9}) ∪ ({3, 5, 6, 8, 9} – { 1, 2, 3, 4, 5, 6})
= {1, 2, 4} ∪ {8, 9} = {1, 2, 4, 8, 9}
R.H.S. = (A ∪ B) – (A∩ B)
= ({1, 2, 3, 4, 5, 6} ∪ {3, 5, 6, 8, 9}) – ({1, 2, 3, 4, 5, 6} ∩ {3, 5, 6, 8, 9})
= {1, 2, 3, 4, -5, 6, 8, 9} – {3, 5, 6} = {1, 2, 4, 8, 9}
L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

Question 10.
ଯଦି I_n = {1,2,3, 4 ….. n} ହୁଏ ତେବେ I₂₀ – I₁₆ ଏବଂ I₁₆ – I₂₀ ସେଟ୍ ଦ୍ଵୟକୁ ତାଲିକା ପ୍ରଣାଳୀରେ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
I_n = {1, 2, 3, 4, ….. n}
I₂₀ – I₁₆ = {1, 2, 3,…..16, 17, 18, 19, 20} – {1, 2, 3,….., 16} = { 17, 18, 19, 20}
I₁₆ – I₂₀ = { 1, 2, 3,…..16} – { 1, 2, 3……16, 17, 18, 19, 20} = Φ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 11 Math Notes Chapter 13 Introduction To Three-Dimensional Geometry will enable students to study smartly.

CHSE Odisha 11th Class Math Notes Chapter 13 Introduction To Three-Dimensional Geometry

Coordinates Of A Point In Space:
In three-dimensional geometry three mutually perpendicular planes divide the space into eight equal parts. Each equal part is an octant.

(i) Sign of coordinate of a point in various octants.

(ii) Location of a point at 3D

Note:

(1) Coordinate of a point on x-axis is (x, 0, 0).
(2) Coordinate of a point on y-axis is (y, 0, 0).
(3) Coordinate of a point on z-axis is (y, 0, 0).
(4) Distance of a point (a, b, c) from x-axis = \(\sqrt{\mathrm{b}^2+\mathrm{c}^2}\)
(5) Distance of a point (a, b, c) from y-axis = \(\sqrt{\mathrm{a}^2+\mathrm{c}^2}\)
(6) Distance of a point (a, b, c) from z-axis = \(\sqrt{\mathrm{a}^2+\mathrm{b}^2}\)

Distance formula:
Distance between two points A(x₁, y₁, z₁) and B(x₂, y₂, z₂) = \(\sqrt{\left(\mathrm{x}_2-\mathrm{x}_1\right)^2+\left(\mathrm{y}_2-\mathrm{y}_1\right)^2+\left(\mathrm{z}_2-\mathrm{z}_1\right)^2}\)

Division Formula (Section Formula):
(i) Internal division:
If R(x, y, z) divides the join of A(x₁, y₁, z₁) and B(x₂, y₂, z₂) in ratio m: n internally then
\(\mathrm{x}=\frac{\mathrm{mx} \mathrm{x}_2+\mathrm{nx} \mathrm{x}_1}{\mathrm{~m}+\mathrm{n}}, \mathrm{y}=\frac{\mathrm{my} \mathrm{y}_2+\mathrm{ny} \mathrm{y}_1}{\mathrm{~m}+\mathrm{n}}\), \(\mathrm{z}=\frac{\mathrm{mz} \mathrm{z}_2+\mathrm{nz} \mathrm{z}_1}{\mathrm{~m}+\mathrm{n}}\)

(ii) External division:
If R divides AB in ratio m: n externally then \(x=\frac{m x_2-n x_1}{m-n}\), \(y=\frac{m y_2-n y_1}{m-n}, \frac{m z_2-n z_1}{m-n}\)

(iii) Midpoint formula:
If R is the midpoint of AB then

Odisha State Board CHSE Odisha Class 11 Math Notes Chapter 12 Conic Sections will enable students to study smartly.

CHSE Odisha 11th Class Math Notes Chapter 12 Conic Sections

When a plane cuts a cone in various angles the figure obtained are called conic sections. The conic sections are point, line, circle, parabola, hyperbola, ellipse etc.

Circle: A circle is the locus of all points in a plane that are equidistant from a given point.

• The given point is called the centre.
• The constant distance is called the radius.

(a) Equation of a circle:
(i) Equation of a circle with a given centre and radius:
The equation of a circle with centre at (h, k) and radius ‘r’ is (x – h)² + (y – k)² = r²

Note:
If the centre is at the origin the equation is: x² + y² = r²

(ii) Equation of a circle with given two ends of a diameter:
If A(x₁, y₂) and B(x₂, y₂) are two ends of diameter then the equation of the circle is (x – x₁)(x – x₂) + (y – y₁)(y – y₂) = 0

(iii) General form of the equation of a circle:
The general form of equation of a circle is: x² + y² + 2gx + 2fy + c = 0

Note:

1. The above equation is the equation of circle if g² + f² – c > 0.
2. If g² + f² – c = 0 the circle reduces to a point called point circle.
3. Centre of the circle is at (-g, -f) and radius is r = \(\sqrt{g^2+f^2-c}\).

(b) Position of a point with respect to a circle:
If C is the centre, r is the radius of a circle and S is any point on that plane.

• CS = r ⇒ S lies on the circle.
• CS > r ⇒ S lies outside the circle.
• CS < r ⇒ S lies inside the circle.

(c) Length of intercept on axes:
The length of intersepts made by the circle x² + y² + 2gx + 2fy + c = 0
⇒ x-intercept = 2\(\sqrt{\mathrm{g}^2-\mathrm{c}}\), y-intercept = 2\(\sqrt{\mathrm{f}^2-\mathrm{c}}\)

(d) Tangents and normals to a circle:
(1) Equation of the tangent to the circle:
x² + y² + 2gx + 2fy + c = 0 at A(x₁, y₁) is xx₁ + yy₁ + g(x + x₁) +f(y + y₁) + c = 0
In particular the equation of tangent to x² + y² = r² at A(x₁, y₁) is xx₁ + yy₁ = r².

(2) Equation of normal to a circle:
Equation of the normal to the circle x² + y² + 2gx + 2fy + c = 0 at A(x₁, y₁) is : \(\frac{x-x_1}{x_1+g}=\frac{y-y_1}{y_1+f}\)

(3) Length of tangent:
Length of tangent from an external point A(x₁, y₁) to the circle x² + y² + 2gx + 2fy + c = 0 is \(A_m=\sqrt{x_1^2+y_1^2+2 g x_1+2 f y_1+c}\)

Condition of tangency:
The line y = mx + c will be a tangent to the circle x² + y² = a² if c² = a²(1 + m²)

Note:

(a) If c² < a²(1 + m²) the line is a secant.

(b) If c² > a²(1 + m²) the line does not intersect the line.

(c) The line y = mx ± a\(\sqrt{1+\mathrm{m}^2}\) is always a tangent to the circle x² + y² = a²

(d) The line lx + my + n = 0 is a tangent to the circle x² + y² + 2gx + 2fy + c = 0 if (lg + mf – n)² = (l² + m²)(g² + f² – c)

(e) Intersection of two circle:
Let two circle are
S₁ = x² + y² + 2g₁x + 2f₁y + c₁ = 0 ….(1)
S₂ = x² + y² + 2g₂x + 2f₂y + c₂ = 0 ….(2)
Two circles will touch each other
(i) internally if C₁C₂ = |r₁ – r₂|
(ii) Externally if C₁C₂ = |r₁ + r₂|
where C₁ = Centre of first circle
C₂ = Centre of second circle
r₁ = Centre of first circle
r₂ = Centre of second circle
⇒ Two circles intersect each other if C₁C₂ < r₁ + r₂.
⇒ Two circles do not intersect or touch each other  if C₁C₂ > r₁ + r₂.

(f) Angle between two circles:
If two circle
S₁ = x² + y² + 2g₁x + 2f₁y + c₁ = 0
S₂ = x² + y² + 2g₂x + 2f₂y + c₂ = 0  intersect each other at ‘P’ the angle between them
(1) The angle between their tangents at P.
(2) The angle between their normals at P.
(3) Angle between C₁P and C₂P.
∴ The angle ‘θ’ between two intersecting circles is given by
cos θ = \(\frac{\left(C_1 P\right)^2+\left(C_2 P\right)^2-\left(C_1 C_2\right)^2}{2\left(C_1 P\right) \cdot\left(C_2 P\right)}\)
= \(\frac{2\left(\mathrm{~g}_1 \mathrm{~g}_2+\mathrm{f}_1 \mathrm{f}_2\right)-\mathrm{C}_1-\mathrm{C}_2}{2 \sqrt{\mathrm{g}_1^2+\mathrm{f}_1^2-\mathrm{C}_1} \sqrt{\mathrm{g}_2^2+\mathrm{f}_2^2-\mathrm{C}_2}}\)

Note:
Two circle are orthogonal if θ = \(\frac{\pi}{2}\) i,.e 2(g₁g₂ + f₁f₂) – c₁ – c₂ =0

(g) Family of circles:
Let S₁ and S₂ are two circles. The equation of all circles passing through the points of intersection of two circles is given by S₁ + λS₂ = 0 where λ ≠ -1 i,e., the equation of all circles passing through the intersection of two circles
x² + y² + 2g₁x + 2f₁y + c₁ = 0 and x² + y² + 2g₂x + 2f₂y + c₂ = 0 is given by (x² + y² + 2g₁x + 2f₁y +c₁) + λ(x² + y² + 2g₂x + 2f₂y + c₂)

(h) Radical axis:
The radical axis of two circles is the locus of point which moves so that the length of tangents drawn from it to two circles are equal.

(i) If two circles are
S₁ = x² + y² + 2g₁x + 2f₁y + c₁ = 0
S₂ = x² + y² + 2g₂x + 2f₂y + c₂ = 0 the equation of radical axis of S₁ and S₂ is: S₁ – S₂ = 0
⇒ 2(g₁ – g₂)x + 2(f₁ – f₂)y + (c₁ – c₂) = 0

(ii) Properties of radical axis:

• The radical axis of two circle is perpendicular to the line joining their centres.
• If two circles touch each other then their common tangent is the radical axis.
• If two circles intersect each other the line passing through their point of intersection is the radical axis.
• If two circles neither touch nor intersect then the radical axis is the perpendicular bisector of the line segment joining two centres.
• The radical axis of three circles taken in pairs are concurrent that point of concurrency is known as Radical centre of three circles.

(i) Co-axial system of circles:
A system of circles is said to be coaxial if each pair of circles have same radical axis.

(i) Equation of co-axial system of circles:

• If the radical axis is y-axis i.e x = 0 and the line containing the centres is x-axis i.e y = 0 then the equation of the co-axial system of the circle is x² + y² + 2gx + 2fy + c = 0, g² > c …(1) hence g is the parameter and c is a constant.
• If the radical axis is x-axis i.e y = 0 and the line containing centres is y-axis i.e x = 0 then the equation of co-axial system of circles is x² + y² + 2gx + 2fy + c = 0, f² > c …(1)
• The equation of the family of circles co-axial with S₁ and S₂ = 0 is S₁ + λS₂ = 0.

(ii) Limiting points of a co-axial system:
The limiting points of the co-axial system (1) are at (±√c, 0) for c > 0 and for (2) the limiting points are (0 ± √c)

(iii) Intersecting and non-intersecting system of co-axial circles:
If the co-axial system of circles intersects the radical axis then it is an intersecting co-axial system. Otherwise, the system is a non-intersecting co-axial system.

(j) Parametric form of the equation of a circle:
The parametric equation of the (x – h)² + (y – k)² = r² is x = h + r cos θ, y = k + r sin θ.

Parabola:

A parabola is the locus of all points in a plane such that the distance of every point from a fixed point is equal to its distance from a fixed-line.

• The fixed point is the focus.
• The fixed line is the Directrix.
• The line through focus and perpendicular to the directrix is the Axis.
• The point where the parabola intersects axis is its Vertex.
• Any chord passing through focus is the focal chord.
• The focal chord perpendicular to axis is called the Latusrectum.

(a) Equation of parabola.
(i) Equation of a parabola with vertex at (0, 0) axis along x-axis, with focus at (a, 0) is y² = 4ax
(ii) Equation of parabola with vertex at (0, 0) and axis along y-axis with focus (0, a) is: x² = 4ay
(iii) Equation of the parabola with vertex at (h, k) and axis parallel to x-axis is: (y – k)² = 4a(x – h)
(iv) Equation of the parabola with vertex at (h, k) and axis parallel to y-axis is: (x – h)² = 4a(y – k)
(v) parametric form of the equation of parabola y² = 4ax is: x = at², y = 2at

Some Information About Parabola:

(b) Tangents and normals to parabola
(i) Equation of tangent to the parabola y² = 4ax at (x, y₁) is: yy₁ = 2a(x + x₁)
(ii) Equation of tangent to the parabola y² = 4ay at (x₁, y₁) is: xx₁ = 2a(y + y₁)
(iii) Equation of normal to y² = 4ax at (x₁, y₁) is: 2ax – yy₁ + 2ax₁ = 0
(iv) y = mx + c will be a tangent to y² = 4ax if c = \(\frac{\mathrm{a}}{\mathrm{m}}\)
(v) y = mx + c will be a tangent to x² = 4ax if c = -am²

Ellipse:
An ellipse is the locus of all points in a plane such that the sum of the distances of any point on it form two fixed points in the plane is a constant.

• The fixed points are foci.
• Mid point of the line segment joining two foci is the centre
• The line joining two foci is the major axis
• The line perpendicular to the transverse axis at the centre is the minor axis
• The points at which the ellipse intersect the major axis are the vertices.

Equation of ellipse:
Equations of ellipse in standard form is:

Some Information About Ellipse:

(b) Tangents and normals to ellipse:

• Equation of tangent to the ellipse \(\frac{x^2}{a^2}+\frac{y^2}{b^2}\) = 1 at (x₁, y₁) is \(\frac{x x_1}{a^2}+\frac{y y_1}{b^2}\) = 1
• The line y = mx + c will be a tangent to the ellipse \(\frac{x^2}{a^2}+\frac{y^2}{b^2}\) = 1 if c² = a²m² + b²
• Parameteric form of equation of ellipse \(\frac{x^2}{a^2}+\frac{y^2}{b^2}\) = 1 is x = a cos θ, y = b sin θ.

Hyperbola:
A hyperbola is the locus of all points in a plane such that the difference of distances of any point on it from two fixed points is constant.

• The fixed points are foci.
• Mid point of the line segment joining two foci is the centre.
• The line joining two foci is the transverse axis.
• The line perpendicular to transverse axis and passing through the centre is the conjugate axis.

Some Information About Hyperbola:

(a) Equation of hyperbola

x = h + a sec θ, y = k + b tan θ.

(b) Tangents and normals to hyperbola:
(i) Equation of a tangent to the hyperbola \(\frac{x^2}{a^2}-\frac{y^2}{b^2}\) = 1 at (x₁, y₁) is \(\frac{x x_1}{a^2}-\frac{y y_1}{b^2}\) = 1
(ii) y = mx + c is a tangent to the hyperbola \(\frac{x^2}{a^2}-\frac{y^2}{b^2}\) = 1 if c² = a²m² – b².

Odisha State Board CHSE Odisha Class 11 Math Notes Chapter 16 Probability will enable students to study smartly.

CHSE Odisha 11th Class Math Notes Chapter 16 Probability

Random Or Statistical Experiment:
A random or statistical experiment is one in which

• All possible outcomes of the experiment are known in advance.
• The performance of an experiment result in an outcome is not known in advance.
• The experiment can be repeated under identical conditions.

Sample Space: Sample space is the set of all possible outcomes of an experiment.

Elementary event. An element of sample space is an elementary event.

Event: An event is a subset of a sample space.

Probability of an event: Probability of an event ‘A’ = \(P(A)=\frac{\text { Size of } A}{\text { Size of } S}\)

Types Of Event:

(a) Impossible event
Φ ⊂ S known as the impossible event P(Φ) = 0

(b) Sure (certain) event:
S ⊂ S known as the sure event. P(S) = 1

(c) Mutually exclusive events:
Two events A and B are mutually, exclusive if A ∩ B = Φ i.e occurence of one excludes the occurence of the other.

(d) Equally likely events:
Two events A and B are equally likely if P(A) = P(B).

(e) Independent events:
Two events are independent if occurence if does not depend on occurence of the other.

(f) Exhaustive events:
The events E₁, E₂, ….. E_n are exhaustive if E₁ ∪ E₂ ….. ∪ E_n = S.

Verbal description of events:
Not a → A^c or \(\overline{\mathrm{A}}\) or A’
A or B (at least one of A or B) → A ∪ B
A and B → A ∩ B
A but not B → A ∩ B^c
Neither A nor B → A^c ∩ B^c = (A ∪ B)^c
Exactly one of A, B or C → (A ∩ B^c ∩ C^c) ∪ (A^c ∩ B ∩ C^c) ∪ (A^c ∩ B^c ∩ C^c).
Exactly two of A, B or C → (A ∩ B ∩ C^c) ∪ (A ∩ B^c ∩ C) ∪ (A^c ∩ B ∩ C)

Some Theorems On Probability:

(a) For any event A: 0 ≤ P(A)’ ≤ 1

(b) P(Φ) = 0, P(S) = 1

(c) P(A^c) = 1 – P(A)

(d) For any two events if A ⊆ B then P(A) ≤ P(B).

(e) For any two events A and B. P(A – B) = P(A ∩ B^c) = P(A) – P(A ∩ B)

(f) For any two events A and B P(A ∪ B) = P(A) + P(B) – P(A ∩ B)

(g) If A and B are mutually exclusive then P(A ∪ B) = P(A) + P(B)

(h) For any three events A, B and C P(A ∪ B ∪ C) = P(A) + P(B) + P(C) – P(A ∩ B) – P(B ∩ C) – P(C ∩ A) + P(A ∩ B ∩ C)