BSE Odisha 8th Class Science Solutions Chapter 17 ତାରକା ଓ ସୌରଜଗତ

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Science Solutions Chapter 17 ତାରକା ଓ ସୌରଜଗତ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Science Solutions Chapter 17 ତାରକା ଓ ସୌରଜଗତ

Question 1.
ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛ ।
(a) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ସୌରଜଗତର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ (ଗ୍ରହାଣୁ, ଉପଗ୍ରହ, ତାରକାପୁଞ୍ଜ, ଧମୂକେତୁ)
(b) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଗୋଟିଏ ସୌରଗ୍ରହ ନୁହେଁ । ( ସିରିଅସ୍, ବୁଧ, ଶନି, ଶୁକ୍ର)
(c) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଗୋଟିଏ ତାରା ? (ସନ୍ଧ୍ୟାତାରା, ଧ୍ରୁବତାରା, ସୁଟିଂତାରା, ଲଞ୍ଜାତାରା )
(d) ଭୁଗର୍ଭରେ ଗଚ୍ଛିତ ତୈଳଖଣିର ସନ୍ଧାନରେ କେଉଁ ଉପଗ୍ରହର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ? (ସାଧାରଣ, ଭୂସ୍ଥିର, ସୁଦୂର-ସନ୍ଧାନୀ, ଏଡୁସାଟ୍)

Answers:
(a) ତାରକାପୁଞ୍ଜ
(b) ସିରିଅସ୍
(c) ଧ୍ରୁବତାରା
(d) ସୁଦୂର -ସନ୍ଧାନୀ

Question 2.
ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ପଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(a) ଚନ୍ଦ୍ର କାହାର ଆଲୋକରେ ଆଲୋକିତ ହୁଏ ?
ଉ-
ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟର ଆଲୋକରେ ଆଲୋକିତ ହୁଏ ।

(b) ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ଦୂରତମ ଗ୍ରହର ନାମ କ’ଣ ?
ଉ-
ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ଦୂରତମ ଗ୍ରହର ନାମ ନେପଚୁନ୍ ।

(c) କେଉଁ ଗ୍ରହର ରଙ୍ଗ ଲାଲ୍ ଦିଶେ ?
ଉ-
ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହର ରଙ୍ଗ ଲାଲ୍ ଦିଶେ ।

(d) ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକୃତିରେ ସଜାଯିବାଭଳି ଦେଖାଯାଉଥିବା ତାରାମାନଙ୍କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
ଉ
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକୃତିରେ ସଜାଯିବାଭଳି ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ତାରାମାନଙ୍କୁ ତାରକାପୁଞ୍ଜ କୁହାଯାଏ ।

(e) ସାଧାରଣତଃ କେଉଁ କେଉଁ ଗ୍ରହର କକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ‘ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ’ ଅବସ୍ଥିତ ?
ଉ-
ମଙ୍ଗଳ ଓ ବୃହସ୍ପତି ଗ୍ରହର କକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ‘ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ’ ଅବସ୍ଥିତ ।

Question 3.
ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ‘ଠିକ୍‌’ ବା ‘ଭୁଲ୍’ ଲେଖ ।
(a) ଧ୍ରୁବତାରା ସୌରଜଗତର ଏକ ସଦସ୍ୟ ।
(b) ସୌରଜଗତର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ଗ୍ରହ ହେଉଛି ବୁଧ ।
(c) ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟପରାଗ ଘଟିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି ।
(d) ସିରଅସ୍ କାଳପୁରୁଷ ମଣ୍ଡଳ ନିକଟରେ ଦେଖାଯାଏ ।

Answers:
(a) ଭୁଲ୍
(b) ଠିକ୍
(c) ଠିକ୍
(c) ଠିକ୍
(d) ଠିକ୍

Question 4.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ପଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ପଦକୁ ମେଳ କର ।

Question 5.
(a) ଆକାଶରେ ସନ୍ଧ୍ୟାତାରା ରୂପେ କିଏ, କେତେବେଳେ ଓ କେଉଁ ଦିଗରେ ଦେଖାଯାଏ ?
ଉ-
ଆକାଶରେ ସନ୍ଧ୍ୟାତାରା ରୂପେ ଶୁକ୍ରଗ୍ରହ ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ପ୍ରାୟ 47 ଦିଗ୍‌ବଳୟ ମଧ୍ୟରେ ଏହାକୁ ଦେଖୁହେବ ।

(b) ସୌରଜଗତର ବୃହତ୍ତମ ଗ୍ରହର ନାମ ଓ ସର୍ବାଧ‌ିକ ଉପଗ୍ରହଧାରୀ ଗ୍ରହର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-
ସୌରଜଗତର ବୃହତ୍ତମ ଗ୍ରହର ନାମ ବୃହସ୍ପତି ଓ ସର୍ବାଧ‌ିକ ଉପଗ୍ରହଧାରୀ ଗ୍ରହର ନାମ ବୃହସ୍ପତି ।

(c) ତାରକାପୁଞ୍ଜ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଦୁଇଟି ତାରକାପୁଞ୍ଜର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-
ମହାକାଶରେ ତାରାଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ଆକାରରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇ ରହିଥ‌ିବାପରି ଦେଖାଯାଆନ୍ତି । ଏହାକୁ ତାରାପୁଞ୍ଜ, ତାରକାପୁଞ୍ଜ, ନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜ ବା ନକ୍ଷତ୍ରମଣ୍ଡଳ କୁହାଯାଏ । ଦୁଇଟି ତାରକାପୁଞ୍ଜର ନାମ ସପ୍ତର୍ଷିମଣ୍ଡଳ ଓ କାଳପୁରୁଷ ।

(d) ଧୂମକେତୁର ଗଠନ ଲେଖ । ଏହାର ଲାଞ୍ଜ ସବୁବେଳେ ଦେଖାଯାଏ କି ?
ଉ-

• ଧୂମକେତୁଗୁଡ଼ିକ ଛୋଟ ପଥରଖଣ୍ଡ, ଧୂଳିକଣା ଏବଂ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ଭର୍ତ୍ତି ।
• ଲାଞ୍ଜ ଅଂଶଟି ମୁଖ୍ୟତଃ ଏମୋନିଆ, ମିଥେନ୍, ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଓ ବରଫକଣାରେ ପୂର୍ଣ ।
• ସୂର୍ଯ୍ୟର ନିକଟତର ହେଲେ ଏଥିରେ ଥ‌ିବା ଛୋଟ ଛୋଟ କଣିକା ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ କି.ମି. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବିଥାଏ ।
• ଧୂମକେତୁ ସୂର୍ଯ୍ୟର ନିକଟତର ହେବାବେଳେ ଲାଞ୍ଜଟି ସୂର୍ଯ୍ୟର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ସର୍ବଦା ରହିଥାଏ ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ଅନେକ ଦୂରକୁ ଚାଲିଗଲେ ଲାଞ୍ଜଟି ପ୍ରାୟ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । ଧୂମକେତୁର ଲାଞ୍ଜ ଅଂଶ ସବୁବେଳେ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । କେବଳ ସୂର୍ଯ୍ୟର ନିକଟତର ହେଲେ ଦେଖାଯାଏ ।

(e) ଉଲ୍‌କା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଉଲ୍‌କା ଓ ଉଲ୍‌କାପିଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭେଦ ଲେଖ ।
ଅନ୍ଧାର ରାତିରେ ଯେଉଁ ମହାକାଶୀୟ ବସ୍ତୁ ଆଲୋକର ଝଲକ ସୃଷ୍ଟି କରି ଭୂପୃଷ୍ଠ ଆଡ଼କୁ ପଡ଼ିବାର ଦେଖାଯାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଉଲ୍‌କା କହନ୍ତି; ମାତ୍ର ଯେଉଁ ଉଲ୍‌କାଗୁଡ଼ିକ ଆକାରରେ ବଡ଼, ସେଗୁଡ଼ିକ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ପୋଡ଼ି ନଯାଇ ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ଆସି ପଡ଼ନ୍ତି । ଏଗୁଡ଼ିକ ଥଣ୍ଡାହୋଇ ପଥର ଆକାରରେ ପଡ଼ିରହନ୍ତି । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଉଲ୍‌କାପିଣ୍ଡ କୁହାଯାଏ ।
ଉ-

(f) କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଉପଗ୍ରହ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇଟି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ-

Question 6.
‘ଶନିଗ୍ରହ’ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଟିପ୍‌ପଣୀ ଲେଖ ।

• ଶନି ଆୟତନରେ ସୌରଜଗତର ଦ୍ଵିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଗ୍ରହ ଓ ଏହାର ରଙ୍ଗ ଈଷତ୍ ପୀତ ।
• ସମଗ୍ର ଗ୍ରହଟି ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍, ହିଲିୟମ୍, ଏମୋନିଆ, ମିଥେନ୍ ପରି ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ପୂର୍ଣ ।
• ଏହାର 60ଟି ଉପଗ୍ରହ ମଧ୍ୟରୁ ଟାଇଟନ୍ ବୃହତ୍ତମ ଅଟେ ।
• ଶନିର ଅନେକ ବଳୟ ରହିଛି । ଏହି ବଳୟଗୁଡ଼ିକ ଅତିକ୍ଷୁଦ୍ର ପଥର, ବରଫକଣା ଓ ଧୂଳିକଣାକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ଏମାନେ ଶନି ଚାରିପଟେ ପତଳା ଚକ୍ର ଆକାରରେ ଘୂରିବୁଲନ୍ତି ।
• ଶନିର ସାନ୍ଦ୍ରତା ସୌରଜଗତର ଗ୍ରହମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠାରୁ କମ୍ ।

Question 7.
କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହଦ୍ଵାରା ଆମର କି କି ଉପକାର ସାଧୁତ ହୋଇପାରୁଛି ?
(a) ଏହା ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଘଟୁଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନ, ପାଣିପାଗ ବିବରଣୀ ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିପାରୁଛି ।
(b) ସୁଦୂର-ସନ୍ଧାନୀ ଉପଗ୍ରହଦ୍ବାରା ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ତଥା ଭୂଗର୍ଭରେ ଗଚ୍ଛିତ ତୈଳ ଇତ୍ୟାଦିର ପରିମାଣ ଓ ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ କରାଯାଇପାରୁଛି ।
(c) ଭୂସ୍ଥିର ଉପଗ୍ରହ ଦ୍ଵାରା ଟେଲିଯୋଗାଯୋଗ ବା ଦୂର ସଂଚାରଣ, ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ସିଧା ପ୍ରସାରଣ, ଉପଗ୍ରହ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ଇତ୍ୟାଦି ସମ୍ପାଦନ କରାଯାଇପାରୁଛି ।
(d) ଜଙ୍ଗଲ ଓ ପରିବେଶ ସନ୍ତୁଳନ ନିମନ୍ତେ ନୂତନ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟିପାଇଁ ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ ଇତ୍ୟାଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପଗ୍ରହ ଗୁରୁତ୍ୱପୂଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣକରିଛି ।

Question 8.
ତୁମ ଉତ୍ତର ଖାତାରେ ଦୁଇଟି ନକ୍ଷତ୍ର ମଣ୍ଡଳର ରେଖାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ତୁମ ଉତ୍ତର ଖାତାରେ ଦୁଇଟି ନକ୍ଷତ୍ର ମଣ୍ଡଳର ରେଖାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ।

Question 9.
ଗୋଟିଏ ଗ୍ରହର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଅନ୍ୟ ଏକ ଗ୍ରହର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧର 10 ଗୁଣ । ବଡ଼ ଗ୍ରହଟିର ଆୟତନ କେତୋଟି ସାନଗ୍ରହର ଆୟତନ ସହ ସମାନ ହେବ ହିସାବ କର ।
ମନେକର ପ୍ରଥମ ସାନଗ୍ରହର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ = 1, ଦ୍ବିତୀୟ ବଡ଼ ଗ୍ରହର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ (R) = 10r,

Question 10.
ଚନ୍ଦ୍ରକଳାର ହ୍ରାସବୃଦ୍ଧି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଆଲୋଚନା କର ।

• ଯେଉଁ ଦିନ ଚନ୍ଦ୍ର ଥାଳିଆଭଳି ପ୍ରାୟ ବୃତ୍ତାକାର ଦେଖାଯାଏ, ତାକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ କହନ୍ତି । ତା’ ପରଠାରୁ ପ୍ରତିଦିନ ତାର ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଥାଳିଆ ଭଳି ଦିଶୁଥ‌ିବା ଅଂଶ କମିବାରେ ଲାଗେ । ଏହା କ୍ରମଶଃ ସରୁ ହୋଇ ଦାଆପରି ବକ୍ରାକୃତି ଦେଖାଯାଏ ।
• ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର ଦିନ ବେଳକୁ ଆଦୌ ଦେଖାଯାଏନି । ଆମେ କହୁ ସେଦିନ ଅମାବାସ୍ୟା ହେଲା ।
• ତା’ପରଠୁ ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରର ଉଜ୍ଜଳ ଦିଶୁଥ‌ିବା ଅଂଶ ଧୀରେ ଧୀରେ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ଓ ପନ୍ଦରଦିନ ବେଳକୁ ପ୍ରାୟ ଥାଳିଆଭଳି ଦେଖାଯାଏ । ଚନ୍ଦ୍ରର ଆକୃତିରେ ଏପରି ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଚନ୍ଦ୍ରକଳାର ହ୍ରାସବୃଦ୍ଧି କୁହନ୍ତି ।

ଆଉ କ’ଣ କରିହେବ ?

Question 1.
ଆମ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଥ‌ିବା ସାମନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ପ୍ଲାନେଟାରିୟମ୍‌କୁ ବୁଲିଯାଅ । ସେଠାରେ ତାରକାମାନଙ୍କୁ କିପରି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଉଛି ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ।
ଉ-
ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।

Question 2.
ଆକାଶରେ ଉଲ୍‌କାପାତର ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର । (ସେପ୍ଟେମ୍ବରରୁ ନଭେମ୍ବର ମାସର କୌଣସି ମେଘମୁକ୍ତ ରାତି ଏଥିପାଇଁ ବେଶ୍ ଉପଯୋଗୀ)
ଉ-
ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରି ।

Question 3.
ଆଉ କିଛି ତାରକାପୁଞ୍ଜର ନାମ ସଂଗ୍ରହ କର । ଆକାଶରେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଠାବ କରିବାକୁ ଶିଖ ।
ଉ-
ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।

Question 4.
ଦୂରତାର ମାନ (scale) ସହିତ ଏକ ସୌର ଜଗତର ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ।
ଉ-
ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।

Question 5.
ରାତିରେ ମେଘମୁକ୍ତ ଆକାଶକୁ ଦେଖ୍ ତାରା, ତାରକାପୁଞ୍ଜ, ଗ୍ରହ ଇତ୍ୟାଦିଙ୍କୁ ଚିହ୍ନିବାକୁ ଶିଖ ଓ ସେମାନଙ୍କର ଗତିବିଧୂ ଲକ୍ଷ୍ୟ କର ।
ଉ-
ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର

Question 6.
ବିଭିନ୍ନ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଦ୍‌ମାନଙ୍କର ଫଟୋ ସଂଗ୍ରହ କରି ଆଲବମରେ ରଖ । ସେମାନଙ୍କର ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ (Astronomy) କୁ ଦାନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିବରଣୀ ସଂଗ୍ରହ କରି ରଖ ।
ଉ-
ଓଡ଼ିଶାର ସାମନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଦ୍ ଥିଲେ । ସେ ‘ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଦର୍ପଣ’ ନାମକ ଏକ ଉପାଦେୟ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରି ଅମର ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି । ଏଥୁରୁ ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରହ, ନକ୍ଷତ୍ରମାନଙ୍କର ଗତିବିଧ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମହାଜାଗତିକ ବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଭିନ୍ନ ତଥ୍ୟ ଆମେ ପାଇପାରୁ । ଗାଲିଲିଓ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଦ୍ ଅଟନ୍ତି । ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଦୂରବୀକ୍ଷଣ ଯନ୍ତ୍ରର ଉଦ୍ଭାବକ । ସେ ଦୂରବୀକ୍ଷଣ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଆକାଶରେ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରହ ନକ୍ଷତ୍ରମାନଙ୍କର ଗତିବିଧ‌ିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରିଥିଲେ ଓ ସିଏ ମଧ୍ୟ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ଯେ ପୃଥ‌ିବୀ ଓ ଗ୍ରହସମୂହ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚାରିପଟେ ଘୂର୍ଶନ କରିଥା’ନ୍ତି ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ସ୍ଥିର । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କର ନାମ ହେଉଛି ଟଲେମୀ, କୋପରନିକସ୍‌, ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟ ଇତ୍ୟାଦି ।

Question 7.
ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବାହାରୁଥ‌ିବା ଲେଖାଗୁଡ଼ିକୁ ପଢ଼ ଓ ତୁମକୁ ଭଲ ଲାଗୁଥ‌ିବା କଥା ସଂଗ୍ରହ କରି ରଖ । ଉ- ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।
ଉ-
ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନେ। ଭର

1. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) …………………. କୁ ଶିକାରୀ ତାରା କୁହାଯାଏ ।
(ii) …………………. ଉପଗ୍ରହଦ୍ବାରା TV ପ୍ରସାରଣ ସମ୍ଭବପର ହେଉଛି ।
(iii) …………………. ତାରକାପୁଞ୍ଜ N କିମ୍ବା M ପରି ଦେଖାଯାଏ ।
(iv) …………………. ଗ୍ରହ ପୂର୍ବରୁ ପଶ୍ଚିମକୁ ଆବର୍ତ୍ତନ କରେ ।
(v) …………………. ଗ୍ରହ ପୂର୍ବରୁ ପଶ୍ଚିମକୁ ଆବର୍ତ୍ତନ କରେ ।
(vi) ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ଆଲୋକ ଆସି ପୃଥିବୀପୃଷ୍ଠରେ ପହଞ୍ଚିବାକୁ …………………. ମିନିଟ୍ ଲାଗେ ।
(vii) ସୂର୍ଯ୍ୟର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ପ୍ରାୟ …………………. କି.ଗ୍ରା. ।
(viii) ସର୍ବପ୍ରଥମେ ………………….
(ix) ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ …………………. ଓ …………………. ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକର କକ୍ଷଦ୍ବୟର ମଧ୍ୟରେ ରହି ସୂର୍ଯ୍ୟକୁ ପରିକ୍ରମଣ କରୁଛି ।
(x) ହାଲିଙ୍କ ଧୂମକେତୁର ପରିକ୍ରମଣ ସମୟ ପ୍ରାୟ ……………………… ବର୍ଷ ଅଟେ ।
(xi) ସୌରଜଗତର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଉପଗ୍ରହର ନାମ ………………………ଅଟେ ।
(xii) ମହାକାଶ ଅଭିଯାନର ପ୍ରଥମ କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହର ନାମ …………………. ଅଟେ ।
(xiii) ପ୍ରଥମ ଜୀବନ୍ତ କୋଷ …………………. ମଣ୍ଡଳରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
(xiv) …………………. ଗ୍ରହକୁ ଜଳଗ୍ରହ କହନ୍ତି
(xv) …………………. ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଗ୍ରହାଣୁ ଅଟେ ।
(xvi) ଆକାଶଗଙ୍ଗା ଛାୟାପଥରେ ପ୍ରାୟ ……………………. ଟି ତାରକା ରହିଛନ୍ତି ।
(xvii) ଆମ ରାଶିଚକ୍ରରେ …………………. ଟି ରାଶି ଅଛି ।
(xviii) …………………. ସୌରଜଗତର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ଗ୍ରହ ।
(xix) ପୃଥ‌ିବୀର …………………. ଦିଗରେ ଥ‌ିବା ଆକାଶରେ ଧ୍ରୁବୁତାରା ଦେଖାଯାଏ ।
(xx) ସୂର୍ଯ୍ୟର ଦ୍ବିତୀୟ ନିକଟତମ ଗ୍ରହ …………………. ।

Answers:
(i) କାଳପୁରୁଷ
(ii) ଭୂସ୍ଥିର
(iii) କ୍ୟାସିଓପିଆ
(iv) ଶୁକ୍ର
(v) ହିଲିୟମ୍
(vi) 8
(vii) 2×10³⁰
(viii) ନିଲ୍ ଆମଷ୍ଟ୍ରଙ୍ଗ
(ix) ମଙ୍ଗଳ, ବୃହସ୍ପତି
(x) 76
(xi) ଟାଇଟନ୍
(xii) ସ୍ଫୁଟନିକ୍ -1
(xiii) ବାରି
(xiv) ପୃଥ‌ିବୀ
(Xv) ସିରସ୍
(xvi) 1.5 x 10¹¹
(xvii) 12
(xviii) ବୁଧ
(xix) ଉତ୍ତର
(xx) ଶୁକ୍ର

2. ବାମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଦ୍ୱୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦକ୍ଷିଣ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ସହ ସଂପର୍କିତ ଶବ୍ଦଟି ଲେଖ ।
(i) ଟାଇଟନ୍‌ : ଉପଗ୍ରହ :: ହାଲି : …………………. ।
(ii) ମଙ୍ଗଳ : ଲାଲ :: ନେପ୍‌ଚ୍ୟୁନ : …………………. ।
(iii) ପୃଥ‌ିବୀ : ଚନ୍ଦ୍ର :: ଶନି : …………………. ।
(iv) ଅମାବାସ୍ୟା : ସୂର୍ଯ୍ୟପରାଗ :: ପୂର୍ଣ୍ଣିମା : …………………. ।
(v) ସାଧାରଣ ଦୂରତା : km :: ମହାକାଶ ଦୂରତା : …………………. ।
(vi) ୟୁରେନ୍ସ : ସବୁଜଗ୍ରହ :: ନେପ୍‌ଚୁନ୍ : …………………. ।
(vii) ବୁଧ : 59 ଦିନ :: ପୃଥ‌ିବୀ : …………………. ।
(viii) ପୃଥ‌ିବୀ : ଗ୍ରହ :: ଫୋବସ୍ : …………………. ।
(ix) ଶନି : ବଳୟଗ୍ରହ :: ମଙ୍ଗଳ : …………………. ।

Answers:
(i) ଧୂମକେତୁ
(ii) ନୀଳବର୍ଣ୍ଣ
(iii) ଟାଇଟାନ୍
(iv) ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ
(v) ଆଲୋକ ବର୍ଷ
(vi) ଶୀତଳଗ୍ରହ
(vii) 23 ଘ . 56 ମି . 4 ସେ
(viii) ଉପଗ୍ରହ
(ix) ଲୋହିତଗ୍ରହ

3. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛ ।
(i) ………………ର ପରିକ୍ରମଣ କାଳ ସର୍ବାଧ‌ିକ ।
(i) ବୃହସ୍ପତି
(ii) ଶନି
(iii) ୟୁରେନ୍ସ
(iv) ନେପଚୁନ୍

(ii) ବୃହସ୍ପତିରେ ………………….. ଟି ଉପଗ୍ରହ ଅଛି ।
(i) 69
(ii) 66
(iii) 63
(iv) 60

(iii) ……………………. ଗ୍ରହର ପୃଥ‌ିବୀ ସହ ସାଦୃଶ୍ୟ ଅଛି ।
(i) ମଙ୍ଗଳ
(ii) ବୁଧ
(iii) ଶନି
(iv) ଶୁକ୍ଳ

(iv) ପୃଥିବୀ ………………… ଛାୟାପଥର ଅଂଶବିଶେଷ ଅଟେ ।
(i) ହାଇଡ୍ରା
(ii) ଭିର୍‌ଗୋ
(iii) ମିଲ୍‌କ
(iv) ବ୍ୟୁଟେସ୍

(v) ସୂର୍ଯ୍ୟ ନିଜ ଅକ୍ଷ ଚାରିପଟେ …………………….. ଦିନରେ ଥରେ ଘୂରେ ।
(i) 24
(ii) 25
(iii) 59
(iv) 365

(vi) ଏକ ଆଲୋକବର୍ଷ ପ୍ରାୟ କେତେ କି.ମି. ?
(i) 9.5 x 10¹²
(iii) 0.946 x 10¹²
(ii) 91.5 x 10¹²
(iv) 946 x 10¹²

(vii) ସୂର୍ଯ୍ୟ ନିଜ ଅକ୍ଷ ଚାରିପାଖରେ କେତେ ଦିନରେ ଥରେ ଘୂରେ ?
(i) 24 ଘଣ୍ଟା
(ii) 365 69
(iii) 59 ଦିନ
(iv) 25 ଦିନ

(viii) କେଉଁ ଉପଗ୍ରହଦ୍ଵାରା ଟେଲିଭିଜନ ପ୍ରସାରଣ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରୁଛି ?
(i) ସାଧାରଣ
(ii) ଭୂସ୍ଥିର
(iii) ସୁଦୂର ସନ୍ଧାନୀ
(iv) ସମସ୍ତ

(ix) ବୃହସ୍ପତିରେ କେତୋଟି ଉପଗ୍ରହ ଅଛି ?
(i) 60
(ii) 63
(iii) 66
(iv) 69

(x) କେଉଁଟି ସୂର୍ଯ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ?
(i) ଏମୋନିଆ
(ii) ହିଲିୟମ୍
(iii) ନିୟନ୍
(iv) ଆରଗନ୍

Answers:
(i) ନେପଚୁନ୍
(ii) 63
(iii) ମଙ୍ଗଳ
(iv) ମିଲ୍‌କ
(v) 25
(vi) 9.5 × 10²
(vii) 25 ଦିନ
(x) ହିଲିୟମ୍
(viii) ଭୂସ୍ଥିର
(ix) 63

4. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କିତ ଶବ୍ଦକୁ ମିଳାଅ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) ଚନ୍ଦ୍ର ଆକୃତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ	(i) 27.3 ଦିନ
(ii) ଶୁକ୍ର	(ii)  21.07.1969
(iii) ଚନ୍ଦ୍ରର ପରିକ୍ରମଣକାଳ	(iii) ଚନ୍ଦ୍ରକଳା
(iv) ଆପେ।ଲୋ -II	(iv) ପାହାନ୍ତି ତାରା
(v) ଗବେଷଣାଗାର	(v) ଲାଲ୍ ଗ୍ରହ
(vi) ସିରିୟସର ଦୂରତା	(vi) ଦ୍ଵିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଗ୍ରହ
(vii) ସପ୍ତର୍ଷିମଣ୍ଡଳ	(vii) 23 ଘଣ୍ଟା 56 ମିନିଟ୍ 4 ସେ.
(viii) ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନକାଳ	(viii) ପ୍ରଶ୍ନବାଚକ ଚିହ୍ନ
(ix) ମଙ୍ଗଳ	(ix) 8.7 ଆଲୋକବର୍ଷ ମାନମନ୍ଦିର
(x) ଶନି	(x) ମାନପନ୍ଦିର

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) ଚନ୍ଦ୍ର ଆକୃତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ	(iii) ଚନ୍ଦ୍ରକଳା
(ii) ଶୁକ୍ର	(iv) ପାହାନ୍ତି ତାରା
(iii) ଚନ୍ଦ୍ରର ପରିକ୍ରମଣକାଳ	(i) 27.3 ଦିନ
(iv) ଆପେ।ଲୋ -II	(ii)  21.07.1969
(v) ଗବେଷଣାଗାର	(x) ମାନପନ୍ଦିର
(vi) ସିରିୟସର ଦୂରତା	(ix) 8.7 ଆଲୋକବର୍ଷ ମାନମନ୍ଦିର
(vii) ସପ୍ତର୍ଷିମଣ୍ଡଳ	(viii) ପ୍ରଶ୍ନବାଚକ ଚିହ୍ନ
(viii) ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନକାଳ	(vii) 23 ଘଣ୍ଟା 56 ମିନିଟ୍ 4 ସେ.
(ix) ମଙ୍ଗଳ	(v) ଲାଲ୍ ଗ୍ରହ
(x) ଶନି	(vi) ଦ୍ଵିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଗ୍ରହ