Odisha State Board BSE Odisha 7th Class History Solutions Chapter 1 ନୂତନ ଶକ୍ତିର ଅଭ୍ୟୁତ୍ଥାନ Textbook Exercise Questions and Answers.
BSE Odisha Class 7 History Solutions Chapter 1 ନୂତନ ଶକ୍ତିର ଅଭ୍ୟୁତ୍ଥାନ
୧। ନିମ୍ନଲିଖୂ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(କ) ଅଧିକାଂଶ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଲେଖକ, କବି ବା ଐତିହାସିକମାନଙ୍କର ମୂଳ ଲେଖା କାହିଁକି ହସ୍ତଗତ ହୋଇପାରି ନାହିଁ ?
Answer:
- ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଛାପାଖାନା ନ ଥିବାରୁ ସେ ସମୟର ପାଣ୍ଡୁଲିପିଗୁଡ଼ିକ ମୁଦ୍ରିତ ହୋଇପାରୁ ନଥିଲା ।
- ଜଣେ ଲେଖକଙ୍କର ପାଣ୍ଡୁଲିପିକୁ ଦେଖ୍ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ଲେଖୁଥିଲା । ଏପରି ଲେଖୁବେଳେ ଅଧିକାଂଶ ଅକ୍ଷରର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଯାଉଥିଲା ।
- ବେଳେବେଳେ ଅନୁକରଣ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ମନକୁ ଧାଡ଼ିଏ ଦୁଇଧାଡ଼ି ତଥ୍ୟ ଲେଖି ଦେଉଥିଲା ।
- ଏହିସବୁ କାରଣ ହେତୁ ଅଧିକାଂଶ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଲେଖକ, କବି ଏବଂ ଐତିହାସିକମାନଙ୍କ ମୂଳ ଲେଖା ହସ୍ତଗତ ହୋଇପାରି ନାହିଁ ।
(ଖ) ମାମୁଦ୍ରଙ୍କ ଦରବାର ସମ୍ପର୍କରେ ତୁମେ କ’ଣ ଜାଣିଛ ?
Answer:
- ମାମୁଦ୍ ତାଙ୍କ ଦରବାରରେ ଅନେକ ଗୁଣୀ ଓ ଜ୍ଞାନୀବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସ୍ଥାନ ଦେଇଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲେ ପାରସିକ କବି ଫିଘେଁସି ।
- ‘ଶାହାନାମା’ ନାମକ ଏକ ବିରାଟ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରି ସେ ତତ୍କାଳୀନ ଜନସମାଜରେ ଅମର ହୋଇ ରହିଥିଲେ ।
- ମୁଦ୍ ତାଙ୍କ ଦରବାରର ଆଲ୍ବେରୁଣୀ ନାମକ ଜଣେ ବିଦ୍ବାନ୍ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଭାରତ ସମ୍ପର୍କରେ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିବାପାଇଁ ଭାରତକୁ ପଠାଇଥିଲେ ।
- ଭାରତରେ ବହୁ ବର୍ଷ ରହି ଆଲ୍ବେରୁଣୀ ଭାରତ ଉପରେ ତହକିକ୍-ଇ-ହିନ୍ଦୁ’ ବା ‘ଭାରତ ବିଷୟରେ
- ସେ ଗଜନୀରେ ଏକ ବିରାଟ ପାଠାଗାର ଓ ସୁନ୍ଦର ମସ୍ଜିଦ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
(ଗ) ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
- ଦ୍ବାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ଘୋର ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
- ଉତ୍ତର ଭାରତ ଜୟ କରି ଏହାକୁ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ମିଶାଇବା ତାଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲାବେଳେ ଭାରତର ଧନରତ୍ନ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିବାପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା ।
- ୧୧୭୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ମୁଲତାନ ଅଧିକାର କରିବା ପରେ ସେ ସିନ୍ଧୁପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ପଞ୍ଜାବ ଅଧିକାର କରି ଦିଲ୍ଲୀ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହୋଇଥିଲେ । ୧୧୯୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଦିଲ୍ଲୀର ଚୌହାନ୍ ବଂଶର ରାଜା ପୃଥ୍ୱୀରାଜଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
- ୧୧୯୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ପୃଥୀରାଜଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ପରେ ରାଠୋର ବଂଶୀୟ ଶାସକ ଚୟଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଚାନ୍ଦର (ଚାନ୍ଦରୀ) ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରରେ ପରାସ୍ତ କରି ଭାରତରୁ ବିପୁଳ ଧନରତ୍ନ ସ୍ଵଦେଶକୁ ନେଇ ଯାଇଥିଲେ ।
- ସେ ଯିବାପରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ସେନାପତି କୁତବୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଇବାକ୍ ବୁନ୍ଦେଲଖଣ୍ଡ, କାଲିଞ୍ଜର ଏବଂ ମାହେବା ଆଦି ଅଞ୍ଚଳ ଅଧିକାର କରିଥିଲାବେଳେ ଅନ୍ୟତମ ସେନାପତି ଇଣ୍ଡିୟାରଉଦ୍ଦିନ୍ ଖା ବଙ୍ଗ ଏବଂ ବିହାର ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
(ଘ) ଚୋଳମାନଙ୍କର ରାଜ୍ୟ ଶାସନ ବିଷୟରେ ସଂକ୍ଷେପରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
- ଚୋଳମାନେ ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଶାସନର ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଥିଲେ । ରାଜା କେନ୍ଦ୍ର ଶାସନର ମୁଖ୍ୟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ଦେବାପାଇଁ ଏକ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଯୁଦ୍ଧ, ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ, ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଦାନ ଆଦି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଶାସନର ପରିସରଭୁକ୍ତ ଥିଲା ।
- କୃଷକମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଢ଼ିଉଠିଥିବା ଗ୍ରାମକୁ ‘ଉର୍’ କୁହାଯାଉଥିଲା । କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଉର୍କୁ ନେଇ ଏକ ଗ୍ରାମ ପରିଷଦ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହାର ନାମ ଥିଲା ‘ନାଡ଼ୁ’ । ବେଲ୍ଲୋଳ ଜାତିର ଧନୀ କୃଷକମାନେ
- ଚୋଳ ରାଜାମାନେ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ଜମି ଦାନ କରୁଥିଲେ । ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ବାସ କରୁଥିବା ଗ୍ରାମଗୁଡ଼ିକୁ ‘ବ୍ରହ୍ମାଦେୟ’ କୁହାଯାଉଥିଲା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ରହ୍ମାଦେୟର ଶାସନ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ‘ସଭା’ଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଥିଲା ।
- ସଭା ବିଭିନ୍ନ କମିଟି ବା ‘ଭାରିୟମ୍’ର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ନିର୍ବାଚିତ କରି ସେମାନଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ଗ୍ରାମର ବଗିଚା, ପୋଖରୀ, ଜଳସେଚନ, ମନ୍ଦିର ଆଦିର ଉନ୍ନତିମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟମାନ ତଦାରଖ କରୁଥିଲା ।
- ଚୋଳମାନଙ୍କର ଗ୍ରାମ ଶାସନ ବର୍ତ୍ତମାନର ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅନୁରୂପ ଥିଲା ।
(ଙ) ଯାଦବ ବଂଶର ରାଜାମାନଙ୍କର କୃତିତ୍ବ ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
- ଯାଦବ ବଂଶର ଶାସକମାନେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ରାଜତ୍ଵ କରୁଥିଲେ ସେମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ଦେବଗିରି । ଭିଲ୍ଲିମା ଏହି ବଂଶର ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନରପତି ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ପୁତ୍ର ଜୈତୁଗୀ ବା ଜୈତ୍ରପାଳ କାକତୀୟମାନଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାଜିତ କରିଥିଲେ।
- ଜୈତ୍ରପାଳଙ୍କ ପରେ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ସିଂହତା ଯୁଦ୍ଧ ଏବଂ ରାଜ୍ୟଜୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଯାଦବ ରାଜ୍ୟର ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ ।
- ଏହି ବଂଶର ଅନ୍ୟତମ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କ ସମୟରେ ଦିଲ୍ଲୀର ସୁଲତାନ ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ୍ ଖାଲ୍ ଦେବଗିରି ଆକ୍ରମଣ କରି ବହୁ ଧନରତ୍ନ ଲୁଣ୍ଠନ କରି ନେଇଯାଇଥିଲେ ।
- ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କ ପରେ ଶଙ୍କର ଦେବ ଏବଂ ହରପାଳ ଦେବ ଶାସନ କରିଥିଲେ ।
(ଚ) ପ୍ରଥମ ଜନମେଜୟଙ୍କ କୃତିତ୍ଵ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
- ସୋମବଂଶ ତଥା କେଶରୀ ବଂଶର ଶାସକ ପ୍ରଥମ ଜନମେଜୟ ୮୮୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ ।
- ସେ ଭଞ୍ଜବଂଶର ରାଜା ରଣଭଞ୍ଜ ଦେବଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
- ସେ କଳଚୁରୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ଯ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
- ସେ ନିଜକୁ ‘ପରମେଶ୍ଵର’, ‘ପରମ ଭଟ୍ଟାରକ’ ଏବଂ ‘ତ୍ରିକଳିଙ୍ଗାଧୂପତି’ ଆଦି ଉପାଧ୍ଧରେ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ ।
- ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର (ବର୍ତମାନର ସୋନପୁର) ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ।
(ଛ) ସୋମବଂଶୀମାନଙ୍କର ସାଂସ୍କୃତିକ କୃତିତ୍ଵମାନ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
- ସୋମବଂଶୀମାନଙ୍କର ସାଂସ୍କୃତିକ କୃତିତ୍ଵ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ଥିଲା ।
- ସେମାନଙ୍କର ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ ଶୈଳୀ ଅତି ସୁନ୍ଦର ଥିଲା । ଭୁବନେଶ୍ଵରର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର, ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର, ରାଜରାଣୀ ମନ୍ଦିର ଏବଂ ଚଣ୍ଡିଖୋଲର ମହାବିନାୟକ ମନ୍ଦିର ଆଦି ସୋମବଂଶୀମାନଙ୍କର ପ୍ରମୁଖ କୀର୍ତ୍ତି ଅଟେ ।
- ଦ୍ଵିତୀୟ ଯଯାତିଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
- ଏହି ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୫୫ ମିଟର । ଦେଉଳ, ଜଗମୋହନ, ନାଟମନ୍ଦିର ଓ ଭୋଗମଣ୍ଡପର ସମଷ୍ଟିରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଗଠିତ ।
- ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିରର ଚାରିପାଖରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ଛୋଟ ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ରହିଅଛି । ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିଦର୍ଶନ ଅଟେ ।
(ଜ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କ ରାଜ୍ୟଜୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
Answer:
- ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ସୋମବଂଶୀମାନଙ୍କର ଶେଷ ରାଜା କର୍ଣ୍ଣଦେବଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ୧୧୧୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଉତ୍କଳ ଅସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ ।
- ଏହା ପରେ ସେ ବଙ୍ଗ ଆକ୍ରମଣ କରି ଆରମ୍ୟ ଓ ରାଢ଼ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନିଜ ଅଧୀନକୁ ଆଣିଥିଲା । ସେ ମଧ୍ୟ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଥିବା ବେଙ୍ଗୀ ରାଜ୍ୟକୁ ନିଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ।
- ଏହିପରି ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତରରେ ଗଙ୍ଗା ନଦୀଠାରୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ଗୋଦାବରୀ ନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାରଲାଭ କରିଥିଲା ।
- ସେ ବାରଙ୍ଗ, କଟକ, ଚୌଦ୍ଵାର, ଯାଜପୁର ଓ ଅମରାବତୀଠାରେ ଦୁର୍ଗମାନ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ବୋଲି
- ସେ ଏକ ବିଶାଳ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିକରି ନିଜକୁ ‘ମହାରାଜାଧୁଜ’ ‘ତ୍ରିକଳିଙ୍ଗାଧୂପତି’, ‘ଶ୍ରୀଗଙ୍ଗଚୂଡ଼ାମଣି’ ଆଦି ଉପାଧ୍ଧରେ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ ।
(ଝ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ ସମ୍ପର୍କରେ ସମ୍ୟକ୍ ଧାରଣା ଦିଅ ।
Answer:
- ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ ଜଣେ ସୁଶାସକ ଭାବେ ଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ ।
- ତାଙ୍କ ସମୟରେ ସାହିତ୍ୟ, କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଚରମ ବିକାଶ ଘଟିଥିଲା । ସଂସ୍କୃତ ସାହିତ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ଅଗାଧ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ଥିଲା ।
- ତାଙ୍କ ରାଜସଭାର ବିଶିଷ୍ଟ କବି ବିଦ୍ୟାଧର ‘ଏକାବଳୀ’ ନାମକ ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଳଙ୍କାର ଶାସ୍ତ୍ର ରଚନା କରିଥିଲେ ।
- ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ କୋଣାର୍କର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର, ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲାର ରେମୁଣା ନିକଟସ୍ଥ କ୍ଷୀରଚୋରା ଗୋପୀନାଥ ମନ୍ଦିର ଓ ଭୁବନେଶ୍ଵରର ସଦାଶିବ ମଠ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
(ଞ) ପୁରୀର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାଣଶୈଳୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
- ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କ ଅମର କୀର୍ତ୍ତି ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଏକ ଯଥାର୍ଥ ନିଦର୍ଶନ ଅଟେ ।
- ଏହାର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ଅତି ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ଓ ରମଣୀୟ । ଏହାର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୬୬ ମିଟର । ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ‘ମେଘନାଦ ପାଚେରୀ’ ନାମକ ଏକ ବିରାଟ ପ୍ରାଚୀରଦ୍ଵାରା ପରିବେଷ୍ଟିତ ।
- ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାପାଇଁ ଚାରିଦିଗରେ ଚାରିଗୋଟି ପ୍ରବେଶଦ୍ଵାର ରହିଅଛି । ମନ୍ଦିରର ପୂର୍ବଦ୍ୱାର ସମ୍ମୁଖରେ ୧୨ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭ ରହିଅଛି ।
- ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ଯରେ ଜଗନ୍ନାଥ, ବଳଭଦ୍ର ଏବଂ କାଶୀ-ବିଶ୍ଵନାଥ ମନ୍ଦିର, ନୃସିଂହ ମନ୍ଦିର, ବିମଳା ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ଶୋଭାପାଉଛି । ମନ୍ଦିର ବେଢ଼ାରେ କାଶୀ-ବିଶ୍ଵନାଥ ମନ୍ଦିର, ନୃସିଂହ ମନ୍ଦିର, ବିମଳା ମନ୍ଦିର, ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ମନ୍ଦିର, ନବଗ୍ରହ ମନ୍ଦିର ଆଦି ଛୋଟ ଛୋଟ ମନ୍ଦିରମାନ ରହିଅଛି ।
- ମୁକ୍ତିମଣ୍ଡପ ଏବଂ ଆନନ୍ଦ ବଜାର ପୁରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଦୁଇଟି ଆକର୍ଷଣୀୟ ସ୍ଥାନ ।
(ଟ) ରାମାନୁଜଙ୍କ ମତ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
- ଭକ୍ତିବାଦର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଚାରକ ରାମାନୁଜ ଏକାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
- ସେ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ ରୂପେ ସମର୍ପଣ କରିବାପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ।
- ପ୍ରେମ ଓ ଭକ୍ତିଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵର ମିଳିପାରିବେ ବୋଲି ସେ କହୁଥିଲେ । ଜ୍ଞାନ ଅପେକ୍ଷା ଭକ୍ତି ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତିର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମ ବୋଲି ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।
- ତାଙ୍କ ମତରେ ମଣିଷ ଗୋଟିଏ ଜାତି, ସେଥିରେ ଉଚ୍ଚ ନୀଚର ସ୍ଥାନ ନାହିଁ ।
- ତାଙ୍କର ଏହି ବାଣୀ ବହୁ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ।
(୦) ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
- ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା । ପ୍ରଥମଟି ଥୁଲା ସଂସ୍କୃତ ଏବଂ ଅନ୍ୟଟି ଥିଲା ନୂତନଭାବେ ସୃଷ୍ଟ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ।
- ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷକ ଓ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଏବଂ ଧର୍ମାନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା ।
- ପ୍ରଥମେ ଚୋଳ ରାଜ୍ୟରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରୂପେ ତାମିଲ ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ତା’ ପରେ ପରେ ଆନ୍ଧ୍ରରେ ତେଲୁଗୁ ଏବଂ ମହୀଶୂରର କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
- ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ବହୁ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିଲା । ତାମିଲ ଓ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ରାମାୟଣ’, ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ମହାଭାରତ’ ରଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଲିଙ୍ଗାୟତ ଗୋଷ୍ଠୀର ସନ୍ଥମାନେ କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରି ସାହିତ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ।
- ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ଭାବେ ତାମିଲ କବି କମ୍ବାନ, ତେଲୁଗୁ କବି ଟିକାନା ଏବଂ କନ୍ନଡ଼ କବି ପମ୍ପା, ପୋନା ଓ ରାଜା ବିଖ୍ୟାତ ଥିଲେ ।
(ଡ) ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଓଡ଼ିଶାର ମନ୍ଦିର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
- ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଓଡ଼ିଶାରେ ମନ୍ଦିର ସ୍ଥାପତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଉନ୍ନତି ଘଟିଥିଲା ।
- ଓଡ଼ିଶାର ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକ ଥିଲା କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଅନନ୍ୟ ପରିପ୍ରକାଶ ।
- ଭୁବନେଶ୍ୱରର ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର, ଅନନ୍ତ-ବାସୁଦେବ ମନ୍ଦିର, ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର, ପୁରୀର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଏବଂ କୋଣାର୍କର ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ଥିଲା କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଜ୍ଵଳନ୍ତ ନିଦର୍ଶନ ।
- ପଥର ଉପରେ ପଥର ରଖ୍ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିରକୁ ବଡ଼ କରାଯିବା ସହ ଜଗମୋହନ, ନାଟ ମନ୍ଦିର ଓ ଭୋଗମଣ୍ଡପ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
- ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ଦିର ଚାରିପଟେ ମନ୍ଦିର ବେଢ଼ା ଭିତରେ ଅନେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
୨। ଭୁଲ୍ ଥିଲେ ଠିକ୍ କରି ଲେଖ ।
(କ) ସୁଲତାନ୍ ମାମୁଦ୍ଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁଙ୍କ ‘ଖଜାଇନ-ଉଲ-ଫୁତୁ’ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥାଏ ।
Answer:
- ସୁଲତାନ୍ ମାମୁଦ୍ଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଫିର୍ଲୋସିଙ୍କ ‘ଶାହାନାମା’ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥାଏ ।
- କିମ୍ବା, ସୁଲତାନ୍ ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ୍ ଖାଲ୍ଜୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଅମୀର ଖୁସୁଙ୍କ ‘ବ୍ୟାଜନ୍ -ଉଲ-ଫୁଜଚ୍ଛ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥାଏ ।
(ଖ) ଓଡ଼ିଶାରେ ସୋମବଂଶୀମାନଙ୍କର ଶାସନ ବିଷୟରେ ସାହିତ୍ୟିକ ଉପାଦାନରୁ ଜଣାପଡ଼ିଥାଏ ।
Answer:
ଓଡ଼ିଶାରେ ସୋମବଂଶୀମାନଙ୍କର ଶାସନ ବିଷୟରେ ଅଭିଲେଖମାନଙ୍କରୁ ଜଣାପଡ଼ିଥାଏ ।
(ଗ) ପ୍ରତିହାରମାନେ ଶିବ ଓ ଦୁର୍ଗାଙ୍କର ଉପାସକ ଥିଲେ ।
Answer:
ପ୍ରତିହାରମାନେ ବିଷ୍ଣୁ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଉପାସକ ଥିଲେ ।
(ଘ) ଦ୍ଵିତୀୟ ବୀରବଲ୍ଲୀଳ ପାଣ୍ଡବଂଶର ଶାସକ ଥିଲେ ।
Answer:
ଦ୍ଵିତୀୟ ବୀରବଲ୍ଲୀଳ ହୟଶାଳ ବଂଶର ଶାସକ ଥିଲେ ।
(ଙ) ସୋମବଂଶୀମାନେ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀୟ ଶାସକ ଥିଲେ ।
Answer:
ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ସୋମବଂଶୀମାନଙ୍କର ବିଶିଷ୍ଟ କୃତି ।
(ଚ) ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ଗଙ୍ଗମାନଙ୍କର ବିଶିଷ୍ଟ କୃତି ।
Answer:
ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ସୋମବଂଶୀମାନଙ୍କର ବିଶିଷ୍ଟ କୃତି ।
(ଛ) ସତାନାଦଙ୍କ ‘ଭାସ୍ଵତୀ’ ଗଙ୍ଗବଂଶୀ ସମ୍ରାଟ ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କ ସମୟରେ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ସତାନାଦଙ୍କ ‘ଭାସ୍ଵତୀ’ ଗଙ୍ଗବଂଶୀ ସମ୍ରାଟ ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କ ସମୟରେ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ।
(କ) କ୍ଷୀରଚୋରା ଗୋପୀନାଥ ମନ୍ଦିର ଲାଙ୍ଗୁଳା ନରସିଂହଦେବଙ୍କର ଅନନ୍ୟ କୃତି ।
Answer:
(ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ଅଛି)
(ଝ) ନିମ୍ବାର୍କ ‘ଅଦ୍ଵୈତ ମତବାଦ’ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ‘ଅଦ୍ଵୈତ ମତବାଦ’ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।
(ଞ) ନାନାୟ କନ୍ନଡ଼ ଭାଷାରେ ‘ରାମାୟଣ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
Answer:
କମ୍ବାନ ତାମିଲ ଭାଷାରେ ‘ରାମାୟଣ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
କିମ୍ବା, ନାନାୟ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ମହାଭାରତ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
(ଟ) ଲିଙ୍ଗାୟତ ଗୋଷ୍ଠୀର ସନ୍ଥମାନେ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଲିଙ୍ଗାୟତ ଗୋଷ୍ଠୀର ସନ୍ଥମାନେ କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ।
(୦) ବିହାରର ଆବୁ ପର୍ବତରେ ଥିବା ଦିରା ଜୈନ ମନ୍ଦିର ତା’ର ମାର୍ବଲ କଳା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
Answer:
ରାଜସ୍ଥାନର ଆବୁ ପର୍ବତରେ ଥିବା ଦିୱାରା ଜୈନ ମନ୍ଦିର ତା’ର ମାର୍ବଲ କଳା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
୩ । ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ‘ତୁଘ୍ଲକ୍ମା’ ________________ଙ୍କ ଦ୍ବାରା ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ।
(ଫିର୍ଲୋସି, ଆବୁଲ୍ ଫାଜଲ୍, ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁ, ଇନାୟତ ଖାଁ)
Answer:
ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁ
(କ) ‘ତୁଘ୍ଲକ୍ ନାମା’ ____________ ଥର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
(୧୪, ୧୫, ୧୬, ୧୭)
Answer:
୧୭
(ଗ) ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କୁ _______________________ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
(ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ, ଦ୍ବିତୀୟ ତିରୋରୀ, ଚାନ୍ଦରୀ, ହଳଦୀଘାଟ)
Answer:
ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ
(ଘ) ମହେନ୍ଦ୍ର ପାଳ _______________ ବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ ।
(ପାଳ, ପ୍ରତିହାର, ପାଠ୍ୟ, ଚୋଳ)
Answer:
ପ୍ରତିହାର
(ଙ) ଚୋଳମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ _________________ ଥଲା ।
(ତାଞ୍ଜୋର, କନୌଜ, ମଦୁରା, ଦ୍ଵାରସମୁଦ୍ର)
Answer:
ତାଞ୍ଜୋର
(ଚ) ଭୁବନେଶ୍ଵରର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର __________________ଙ୍କ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
(ପ୍ରଥମ ଜନମେଜୟ, ପ୍ରଥମ ଯଯାତି, ଦ୍ବିତୀୟ ଯଯାତି, କର୍ଣ୍ଣଦେବ)
Answer:
ଦ୍ବିତୀୟ ଯଯାତି
(ଛ) ‘ଭାସ୍ଵତୀ’ ନାମକ ଗ୍ରନ୍ଥ __________________ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
(ବିଦ୍ୟାଧର, ସତାନାଦ, ଶାରଳା ଦାସ, ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ)
Answer:
ସତାନାଦ
(ଜ) କମ୍ବାନ __________________ ଭାଷାରେ ‘ରାମାୟଣ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
(ତେଲୁଗୁ, ତାମିଲ, କନ୍ନଡ଼, ଓଡ଼ିଆ)
Answer:
ତାମିଲ
(ଝ) ଗୋପୁରମ୍ _________________ ଭାରତୀୟ ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକରେ ଦେଖାଯାଏ ।
(ଉତ୍ତର, ଦକ୍ଷିଣ, ପୂର୍ବ, ପଶ୍ଚିମ)
Answer:
ଦକ୍ଷିଣ
(ଞ) ________________ କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ନିଦର୍ଶନ ।
(ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର, ରାଜରାଜେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର, ଦିଦ୍ୱାରା ମନ୍ଦିର, ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର)
Answer:
ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର
(ଟ) __________‘ଅଦ୍ଵୈତ ମତବାଦ’ର ପ୍ରଚାରକ ।
(ରାମାନନ୍ଦ, ରାମାନୁଜ, ଶଙ୍କର, ନିମ୍ବାର୍କ)
Answer:
ଶଙ୍କର
୪। ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଘଟଣାକୁ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ଯୋଡ଼ି ବାକ୍ୟ ଗଠନ କର ।
Answer:
୧୧୯୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଦ୍ବିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ।
୧୦୨୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଲୁଣ୍ଠନ ହୋଇଥିଲା ।
୧୧୧୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ଉତ୍କଳ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
୧୨୩୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ’ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ ।
୮୪୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରଥମ ମହିର ଭୋଜ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ ।
୫। ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଟିପ୍ପଣୀ ଲେଖ ।
ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ :
Answer:
- ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ ୧୧୯୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ତିରୋରୀଠାରେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ।
- ଦିଲ୍ଲୀର ଚୌହାନ୍ ବଂଶର ରାଜା ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ରାଜପୁତମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କୁ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜଙ୍କ ରାଜ୍ୟଜୟ :
Answer:
- ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିବା ପରେ ଚାଲୁକ୍ୟ, ପାଣ୍ଡ ଏବଂ ଚେରମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ ବେଙ୍ଗୀ ଅସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ ।
- ଚେରମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଏକ ବିଶାଳ ନୌବାହିନୀ ଛଡ଼ାଇ ଆଣିଥିଲେ ।
- ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରି ସେ ଏକ ବିଶାଳ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ।
ସଭାର କାର୍ଯ୍ୟ :
Answer:
- ସଭା ବିଭିନ୍ନ କମିଟି ବା ‘ଭାରିୟମ୍’ର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ନିର୍ବାଚିତ କରୁଥିଲା ।
- ସେମାନଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ଗ୍ରାମର ବଗିଚା, ପୋଖରୀ, ଜଳସେଚନ, ମନ୍ଦିର ଆଦିର ଉନ୍ନତିମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟମାନ ତଦାରଖ କରୁଥିଲା ।
କୟଲ ବନ୍ଦର :
Answer:
- କୟଲ ଥିଲା ପାଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟର ବୃହତ୍ତମ ବନ୍ଦର ।
- ଆରବ ସାଗର ଏବଂ ଚୀରୁ ବହୁତ ଜାହାଜ ଏଠାକୁ ଆସୁଥିଲା ।
- ଏହାଦ୍ଵାରା ବହୁ ବୈଦେଶିକ ଶକ୍ତି ସହିତ ପାଣ୍ଡୁ ରାଜ୍ୟର ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ତିଷ୍ଠି ରହିଥିଲା ।
ପ୍ରଥମ ଯଯାତିଙ୍କ ରାଜ୍ୟଜୟ :
Answer:
- ପ୍ରଥମ ଯଯାତି କଳଚୁରୀମାନଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରିଥିଲେ ।
- ସେ ଭଞ୍ଜମାନଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରିବା ସହିତ ଉତ୍କଳରେ ରାଜୁତି କରୁଥିବା ଭୌମକରମାନଙ୍କ ରାଜ୍ୟର କିଛି ଅଂଶ ଅଧ୍ୟାର କରି ନେଇଥିଲେ ।
ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କ ଦୁର୍ଗ ନିର୍ମାଣ :
Answer:
- ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ଜଣେ ଦିଗ୍ବିଜୟୀ ସମ୍ରାଟ ରୂପେ ଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ ।
- ସେ ବାରଙ୍ଗ, କଟକ, ଚୌଦ୍ଵାର, ଯାଜପୁର ଏବଂ ଅମରାବତୀ (କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ଛତିଆ) ଠାରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଦୁର୍ଗମାନ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
ପୁରୀର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର :
Answer:
- କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟସଂପନ୍ନ ପୁରୀର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କର ଏକ ଅମର କୀର୍ତ୍ତି ।
- ଏହି ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୬୬ ମିଟର । ମନ୍ଦିରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାପାଇଁ ଚାରିଦିଗରେ ଚାରିଗୋଟି ପ୍ରବେଶଦ୍ଵାର ରହିଛି ।
- ମନ୍ଦିରର ପୂର୍ବଦ୍ୱାର ସମ୍ମୁଖରେ ୧୨ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭ ରହିଛି । ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ବଳଭଦ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ ଏବଂ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ଶୋଭାପାଉଛି ।
- ଏହି ମନ୍ଦିରର ଚାରିପଟେ ଏକ ବିଶାଳ ପାଚେରୀ ପରିବେଷ୍ଟିତ ହୋଇ ରହିଛି; ଯାହା ‘ମେଘନାଦ ପାଚେରୀ’ ନାମରେ ବିଖ୍ୟାତ । ମନ୍ଦିର ବେଢ଼ା ମଧ୍ଯରେ ଅନେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ଅଛି।
ଶଙ୍କର :
Answer:
- ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ବିଶିଷ୍ଟ ଧର୍ମସଂସ୍କାରକ ଶଙ୍କର (ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ) ୭୮୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ କେରଳର କାଲାଡ଼ିଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
- ତାଙ୍କର ମତବାଦକୁ ‘ଅଦ୍ଵୈତ ମତବାଦ’ କୁହାଯାଏ । ସେ ଜ୍ଞାନ ବଳରେ ଈଶ୍ଵର ମିଳିପାରିବେ ବୋଲି ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ସେ ସମଗ୍ର ଜଗତକୁ ମିଥ୍ୟା ଓ ବ୍ରହ୍ମଙ୍କୁ ସତ୍ୟ ବୋଲି କହୁଥିଲେ ।
- ସେ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମର ପୁନରୁତ୍ଥାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତରେ ବହୁ ଧର୍ମପୀଠ ଓ ମଠ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ୩୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।
ରାମାନୁଜ :
Answer:
- ଏକାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ରାମାନୁଜ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଭକ୍ତିବାଦର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ ।
- ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ସମର୍ପଣ କରିବାପାଇଁ ସେ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।
- ପ୍ରେମ ଓ ଭକ୍ତିଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵର ମିଳିପାରିବେ ବୋଲି ସେ’ କହୁଥିଲେ । ଜ୍ଞାନ ଅପେକ୍ଷା ଭକ୍ତି ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତିର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମ ବୋଲି ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।
- ତାଙ୍କ ମତରେ ମଣିଷ ଗୋଟିଏ ଜାତି । ସେଥିରେ ଉଚ୍ଚ ନୀଚର ସ୍ଥାନ ନାହିଁ । ତାଙ୍କର ଏହି ବାଣୀ ବହୁ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ।
କବୀର :
Answer:
- କବୀର ଥିଲେ ଭକ୍ତିବାଦର ଅନ୍ୟତମ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୁରୋଧା ।
- ୧୪୦୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା କବୀର ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣର ସନ୍ତାନ ଥିଲେ । ମାତୃ ପରିତ୍ୟକ୍ତ କବୀରଙ୍କୁ ଏକ ମୁସଲମାନ ତନ୍ତୀ ଦମ୍ପତି ପାଳନ କରିଥିଲେ ।
- ଈଶ୍ବର ଏକ ଏବଂ ତାଙ୍କ ନାମ ଉପରେ କଳହ କରିବା ଅନୁଚିତ ବୋଲି ସେ କହୁଥିଲେ ।
- ସେ ଜାତିପ୍ରଥା, ବଡ଼ ସାନ, ଛୁଆଁ ଅଛୁଆଁ ଭେଦଭାବକୁ ଘୋର ବିରୋଧ କରୁଥିଲେ । ଏସବୁ ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ସେ ଉପଦେଶ ଦେଉଥିଲେ ।
- ତାଙ୍କର ଭଜନକୁ ‘ଦୋହା’ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କୁ ‘କବୀରପନ୍ଥୀ’ କୁହାଯାଏ । ତାଙ୍କର ବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ସଂକଳିତ ହୋଇଥିବା ଗ୍ରନ୍ଥକୁ ‘ବୀଜକ’ କୁହାଯାଏ ।
ନାନକ :
Answer:
- ନାନକ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନ୍ୟତମ ପୁରୋଧା ଥିଲେ ।
- ସେ ୧୪୬୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ପଞ୍ଜାବର ତଣ୍ଡିଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
- ଶିଖ୍ ଧର୍ମର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଓ ପ୍ରଧାନ ପ୍ରବକ୍ତାଭାବେ ସେ ସରଳ ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।
- ନିର୍ମଳ ମନ ଓ ଉତ୍ତମ ଚରିତ୍ରର ଅଧିକାରୀ ହେଲେ ଈଶ୍ୱରପ୍ରାପ୍ତି ସମ୍ଭବ ବୋଲି କହୁଥିଲେ ।
- ତାଙ୍କ ପ୍ରଚାରିତ ବାଣୀ ‘ଆଦିଗ୍ରନ୍ଥ’ ବା ‘ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥସାହେବ’ରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଛି ।
ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ :
Answer:
- ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ଭକ୍ତ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରବକ୍ତା ଥିଲେ ।
- ୧୪୮୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସେ ବଙ୍ଗଳାର ନବଦ୍ଵୀପରେ ଏକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
- ସେ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ଧର୍ମର ସମସ୍ତ ପୂଜାପାଠକୁ ତୀବ୍ର ନିନ୍ଦା କରୁଥିଲେ ।
- ପ୍ରକୃତ ଈଶ୍ବର ଉପାସନା ପ୍ରେମ, ଭକ୍ତି, ଗୀତ ଏବଂ ନୃତ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ବୋଲି ସେ କହୁଥିଲେ ।
- ତାଙ୍କର ଧର୍ମବାଣୀ ‘ଚୈତନ୍ୟ ଚରିତାମୃତ’ରେ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇଛି ।
ଗୋପୁରମ୍ :
Answer:
- ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ପଥର ଉପରେ ପଥର ରଖ୍ ଦୁଇ କୋଠରି ବିଶିଷ୍ଟ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଥିଲା। । ଗୋଟିଏ ଥୁଲା ପ୍ରଧାନ ଉପାସନା କୋଠରି ଏବଂ ଅନ୍ୟଟି ଥିଲା ପ୍ରବେଶ କୋଠରି ।
- କାଳକ୍ରମେ ମନ୍ଦିରରେ ଅନେକ କୋଠରି ନିର୍ମିତ ହେଲା ଏବଂ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟକୁ ଯିବାପାଇଁ ପ୍ରବେଶଦ୍ଵାର ନିର୍ମିତ ହେଲା । ଏହି ପ୍ରବେଶଦ୍ଵାରକୁ ଗୋପୁରମ୍ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ସାହିତ୍ୟ :
Answer:
- ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଆନ୍ଧ୍ରରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷା ଓ ଲିପି ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ! ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ରାମାୟଣ’ ଓ ‘ମହାଭାରତ’ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ।
- ନାନାୟଙ୍କଦ୍ବାରା ରଚିତ ‘ମହାଭାରତ’ ତେଲୁଗୁ ସାହିତ୍ୟର ଏକ ଅମ୍ଳାନ ସୃଷ୍ଟି ।
- ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଟିକାନା ନାମକ ଜଣେ କବି ଏହାକୁ ଆନ୍ଧ୍ରରେ ଲୋକପ୍ରିୟ କରାଇଥିଲେ ।
୬ । ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ ଓ ଦ୍ଵିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧର ଏକ ତୁଳନାତ୍ମକ ବିବରଣୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ।
Answer:
| ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ | ଦ୍ଵିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ |
| (i) ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ ୧୧୯୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା । (ii) ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ଚୌହାନ ବଂଶୀୟ ରାଜା ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ରାଜପୁତମାନଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ। (iii) ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧର ଫଳାଫଳ ଭାରତୀୟ ରାଜାମାନଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଯାଇଥିଲା । |
(i) ଦ୍ଵିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ ୧୧୯୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା । (ii) ଦ୍ବିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ପୃଥ୍ୱୀରାଜଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଦିଲ୍ଲୀ ଅସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ । (iii) କିନ୍ତୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧର ଫଳାଫଳ ଭାରତୀୟ ରାଜାମାନଙ୍କ ବିପକ୍ଷରେ ଯାଇଥିଲା । |
୭ । ଚୋଳ, ପାଣ୍ଡୁ, ହୟଶାଳ, ଯାଦବ ଏବଂ ପ୍ରତିହାର ବଂଶୀୟ ରାଜାମାନଙ୍କର ଏକ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ।
Answer:
ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତବର୍ଷରେ ଚୋଳ, ପାଣ୍ଡ୍ଯ, ହୟଶାଳ ଏବଂ ଯାଦବ ବଂଶର ରାଜାମାନେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଶାସନ କରୁଥିଲାବେଳେ ପ୍ରତିହାର ବଂଶର ଶାସକମାନେ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଶାସନ କରୁଥିଲେ । ଏହି ବଂଶଗୁଡ଼ିକର ରାଜାମାନଙ୍କର ଏକ ତାଲିକା ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା ।
- ଚୋଳ ବଂଶ – ପାଣ୍ଡ୍ଯ ବଂଶ – ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ, ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ, ତୃତୀୟ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ ।
- ହୟଶାଳ – ବିଟ୍ଟିଗ ବା ବିଷ୍ଣୁବର୍ଜନ; ଦ୍ଵିତୀୟ ବୀରବଲ୍ଲୋଳ, ତୃତୀୟ ବୀରବଲ୍ଲୀଳ ।
- ଯାଦବ ବଂଶ – ଭିଲ୍ଲିମା, ଜୈତୁଗୀ ବା ଜୈତ୍ରପାଳ, ସିଂହତା, ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ, ଶଙ୍କର ଦେବ, ହରପାଳ ଦେବ ।
- ପ୍ରତିହାର ବଂଶ – ପ୍ରଥମ ମିହିର ଭୋଜ, ମହେନ୍ଦ୍ର ପାଳ ।
୮। ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଏବଂ ମାମୁଦ୍ ଗଜନୀଙ୍କ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ମଧ୍ୟରୁ ତୁମେ କେଉଁଟିକୁ ବେଶି ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ଭାବୁଛ ଏବଂ କାହିଁକି ?
Answer:
ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଏବଂ ମାମୁଦ୍ ଗଜନୀଙ୍କ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ମଧ୍ୟରୁ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ଅଧ୍ଵ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । କାରଣ, ସୁଲତାନ ମାମୁଦ୍ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରି କେବଳ ଧନସଂପଦ ଲୁଣ୍ଠନ କରିଥିଲେ, ମାତ୍ର ଭାରତରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିବାର ଲାଳସା ରଖୁନଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ପଛରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିବାର ଅଭିଳାଷ ଥିଲା । ବାସ୍ତବରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ସୁଲତାନୀ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ଯୋଗୁଁ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥିଲା । ଭାରତୀୟ ରାଜାମାନେ ନିଜର ସ୍ଵାଧୀନତା ହରାଇ ତୁର୍କୀ, ଆଫଗାନ୍ମାନଙ୍କ ବଶତା ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲେ ।
୯ । ମାନଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରି ଚୋଳ, ପାଣ୍ଡ ଏବଂ ହୟଶାଳମାନଙ୍କର ରାଜ୍ୟ ଚିହ୍ନଟ କର ।
Answer:
୧୦ । ଶଙ୍କର ଏବଂ ରାମାନୁଜଙ୍କ ମତ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରି ତୁମେ କେଉଁଟିକୁ ଏବଂ କାହିଁକି ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବ ଲେଖ ।
Answer:
- ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଧର୍ମସଂସ୍କାରକ ଶଙ୍କର ଥିଲେ ‘ଅଦ୍ଵୈତ ମତବାଦ’ର ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ।
- ସେ ସମଗ୍ର ଜଗତକୁ ମିଥ୍ୟା ଏବଂ ବ୍ରହ୍ମ (ଈଶ୍ବର)ଙ୍କୁ ସତ୍ୟ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ଜ୍ଞାନ ବଳରେ ଈଶ୍ଵର ମିଳିପାରିବେ ବୋଲି ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।
- ଅପର ପକ୍ଷରେ ରାମାନୁଜ ଥିଲେ ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରଚାରକ । ପ୍ରେମ ଓ ଭକ୍ତିଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵର ମିଳିପାରିବେ ବୋଲି ସେ କହୁଥିଲେ ।
- ଜ୍ଞାନ ଅପେକ୍ଷା, ଭକ୍ତି ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତିର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମ ବୋଲି ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।
- ମୁଁ ଶଙ୍କରଙ୍କ ମତ ଅପେକ୍ଷା ରାମାନୁଜଙ୍କ ମତକୁ ଅଧିକ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବେବି । କାରଣ ସେ ଜାତିପ୍ରଥା ଓ ଉଚ୍ଚ- ନୀଚ ଭେଦଭାଦରେ ବିରୋଧୀ ଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ବାଣୀ ସବୁବର୍ଗର ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ।
- ଏହାଛଡ଼ା ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଚାରିତ ଭକ୍ତିବାଦ ସହଜ ଓ ସରଳ ଥିବାରୁ ଅଧିକ ଜନପ୍ରିୟ ହୋଇପାରିଥିଲା ।
୧୧ । ପଠିତ ବିଷୟରୁ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ଲିଖ୍ ସାହିତ୍ୟର ଏକ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ।
Answer:
- ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତାମିଲ ଭାଷା, ତେଲୁଗୁ ଭାଷା, କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା, ମରାଠୀ ଭାଷା, ଗୁଜରାଟୀ ଭାଷା ଏବଂ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରଧାନ ।
- ସାହିତ୍ୟର ଏକ ଅମ୍ଳାନ ସୃଷ୍ଟି । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଟିକାନା ନାମକ ଜଣେ କବି ଏହାକୁ ଜନପ୍ରିୟ କରାଇଥିଲେ । ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ରାମାୟଣ’ ମଧ୍ୟ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ।
- ସେହିପରି ଲିଙ୍ଗାୟତ ଗୋଷ୍ଠୀର ପମ୍ପା, ପୋନା ଓ ରାଜା କନ୍ନଡ଼ ସାହିତ୍ୟର ବିଖ୍ୟାତ ସ୍ରଷ୍ଟା ଥିଲେ ।
- ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ‘ଚର୍ଯ୍ୟାଗୀତିକା’ ଏହି ସମୟର ସୃଷ୍ଟି ଥିଲା ।