Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Geography Important Questions Chapter 4 ପୃଥିବୀର ଗତି Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Geography Important Questions Chapter 4 ପୃଥିବୀର ଗତି

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ପୃଥ‌ିବୀରେ ପରିକ୍ରମଣ ହେତୁ କିପରି ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ବୁଝାଅ।

• ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ କାଳରେ ଜୁନ୍‌ମାସ ୨୧ ତାରିଖ ବେଳକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇ ରହିଥାଏ। ଏହିଦିନ କର୍କଟକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଲମ୍ବକିରଣ ପଡ଼େ। ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିପାଇ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଦୂରେଇ ଯାଇଥିବାରୁ ସେଠାରେ କମ୍ ତାପ ଯୋଗୁଁ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ।
• ସେହିପରି ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ଦିନ ପୃଥ‌ିବୀର ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇ ରହିଥାଏ। ଏହିଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ମକରକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ପଡ଼ିଥାଏ। ତେଣୁ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଅଧ‌ିକ ସୂର୍ଯ୍ୟତାପ ଯୋଗୁଁ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ମାତ୍ର ଉତ୍ତରଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଦୂରେଇ ଥିବାରୁ ସେଠାରେ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ।
• ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ଓ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖ ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ବିଷବବୃତ୍ତ ଉପରେ ଲମ୍ବ ଭାବେ ପଡ଼ିଥାଏ। ଏହି ଦୁଇଟି ଦିନରେ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ସମାନ ଦୂରତାରେ ଥାଆନ୍ତି । ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ବସନ୍ତ ଋତୁ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଶରତଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ଶରତ ଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ଏହିପରି ପୃଥ‌ିବୀର ଗତି ଯୋଗୁଁ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ।

(କ) ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।

୧୮ ଅଧ୍ବବର୍ଷ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜ କକ୍ଷପଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ପରିକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ୩୬୫ ଦିନ ୬ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ନିଏ।
• ଗୋଟିଏ ବର୍ଷର ବଳକା ୬ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ପ୍ରତି ୪ ବର୍ଷରେ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ବା ୧ ଦିନ ହୁଏ। ଏହାକୁ ସେହି ବର୍ଷର ଫେବୃୟାରୀ ମାସରେ ଯୋଗ କରାଯାଏ, ଫଳରେ ସେ ବର୍ଷର ଫେବୃୟାରୀ ମାସ ୨୯ ଦିନ ହୁଏ। ଏହି ବର୍ଷଟିକୁ ଅଧୂବର୍ଷ କହନ୍ତି।

୨। ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ଜୁନ୍ ମାସ ୨୧ ତାରିଖ ଦିନ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇ ରହିଥାଏ ଏବଂ କର୍କଟକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼ିଥାଏ। ଏହି ଦିନଟିକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ।
• ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ।

୩। ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚାରିପାଖରେ ଘୂରୁନଥିଲେ କ’ଣ ହୁଅନ୍ତା ?
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚାରିପଟେ ଘୂରୁନଥିଲେ, ପୃଥ‌ିବୀରେ ଦିନରାତି ସାନବଡ଼ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ କି ମଧ୍ୟ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ।
• ସୂର୍ଯ୍ୟ ସଦାସର୍ବଦା ପୂର୍ବଦିଗରେ ଆକାଶର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ଉଦୟ ହୁଅନ୍ତେ ଓ ପଶ୍ଚିମରେ ଆକାଶର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ଅସ୍ତ ଯାଆନ୍ତେ।

୪। ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ବେଳକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଡ଼ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଢଳି ରହିଥାଏ ଓ ସେଠାରେ ତାପମାତ୍ରା ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ।
• ଏହି ଦିନ ମକରକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବ ଭାବରେ ପଡ଼ିଥାଏ। ତେଣୁ ଏଠାରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଏହି ସମୟରେ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ଦିବସଟିକୁ ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ।

୫। ଜୁନ୍ ୨୧ ତାରିଖର ବିଶେଷତ୍ଵ କ’ଣ ?
Answer:

• ଜୁନ୍ ୨୧ ତାରିଖ ଦିନ କର୍କଟକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଲମ୍ବକିରଣ ପଡ଼େ। ଏହି ଦିନଟିକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ।
• ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ।

୬। ସମଦିବାରାତ୍ର ଦିବସ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖ ଓ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖରେ ସୂର୍ଯ୍ୟରଶ୍ମି ବିଷୁବ ବୃତ୍ତ ଉପରେ ସିଧାସଳଖ ବା ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼ିଥାଏ।
• ଏହି ଦୁଇଟି ଦିନରେ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ସମାନ ଦୂରତ୍ଵରେ ଥାଏ। ତେଣୁ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଦିନ ଓ ରାତି ସମାନ ହୋଇଥାଏ। ଏଣୁ ଏହି ଉଭୟ ଦିନକୁ ସମ-ଦିବାରାତ୍ର ଦିବସ କୁହାଯାଏ।

୭। ଉତ୍ତରାୟଣ ଗତି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖ ପରଠାରୁ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ କ୍ରମଶଃ ଅଧ‌ିକ ଆନତ ହୁଏ ବା ଢ଼ଳି ରହେ।
• ଏହାକ୍ରମେ ବଢ଼ି ବଢ଼ି ଜୁନ୍ ୨୧ ତାରିଖକୁ ସର୍ବାଧ‌ିକ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ସମୟରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରତୀୟମାନ ଗତିକୁ ଉତ୍ତରାୟଣ ଗତି କୁହାଯାଏ।

୮। ଦକ୍ଷିଣାୟନ ଗତି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖରୁ ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗକୁ ପ୍ରତୀୟମାନ ଗତିକୁ ଦକ୍ଷିଣାୟନ ଗତି କୁହାଯାଏ।

(ଖ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଟିପ୍ପଣୀ।
୧। ଆବର୍ତ୍ତନ ଗତି :
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ ତା’ର ଅକ୍ଷ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ଘୂରିବାକୁ ଆବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ। ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପୃଥ‌ିବୀ ପ୍ରାୟ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ନିଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ଗତି ଯୋଗୁଁ ଦିନ ଓ ରାତି ସଙ୍ଗଠିତ ହୁଏ।

୨। ପରିକ୍ରମଣ ଗତି :
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ ଏକ ଉପବୃତ୍ତାକାର କକ୍ଷପଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଚାରିପଟେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବାକୁ ପରିକ୍ରମଣ କୁହାଯାଏ। ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପୃଥ‌ିବୀ ପ୍ରାୟ ୩୬୫ ଦିନ ବା ୧ ବର୍ଷ ସମୟ ନିଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଗତି ଯୋଗୁଁ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଙ୍ଗଠିତ ହୁଏ।

୩। ଆଲୋକ ବୃତ୍ତ :
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ ସୂର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ମୁଖରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ହେଲାବେଳେ ପୃଥ‌ିବୀର ଅର୍ଦ୍ଧେକ ଅଂଶ ଆଲୋକିତ ହୁଏ ଏବଂ ଅର୍ଦ୍ଧେକ ଅଂଶ ଅନ୍ଧକାରରେ ରହେ।
• ଆଲୋକିତ ଅଂଶ ଓ ଅନ୍ଧାର ଅଂଶର ସନ୍ଧିସ୍ଥଳ ଏକ ବୃତ୍ତ ବା ବଳୟ ସଦୃଶ। ଏହି ବୃତ୍ତଟିକୁ ଆଲୋକବୃତ୍ତ କୁହାଯାଏ।

୪। ଅଧୂବର୍ଷ :
Answer:

• ଯେଉଁ ବର୍ଷର ଫେବୃୟାରୀ ଦିନ ସଂଖ୍ୟା ୨୯ ତାହାକୁ ଅଧ୍ବବର୍ଷ କୁହାଯାଏ।
• ଯେଉଁ ମସିହା ୪ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଭାଜ୍ୟ ସେହି ବର୍ଷଟି ଅଧ୍ବବର୍ଷ ହୋଇଥାଏ।

(ଗ) ଭୌଗୋଳିକ କାରଣ ଦର୍ଶାଅ।

୧। ବିଷୁବ ବୃତ୍ତର ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ ସର୍ବାଧ‌ିକ।
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ କଳ୍ପନା କରାଯାଇଥିବା ସମାକ୍ଷ ବୃତ୍ତଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସର୍ବାଧ‌ିକ। ଏହି ବୃତ୍ତ ଉପରିସ୍ଥ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ୨୪ ଘଣ୍ଟାରେ ଯେତିକି ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ହୁଏ, ଅନ୍ୟସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ତା’ଠାରୁ କମ୍ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ହୋଇଥାଏ।
• ତେଣୁ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତର ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ ସର୍ବାଧିକ।

୨। ପୃଥ‌ିବୀ ଅଧ‌ିକ ବେଗରେ ଗତି କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଆମକୁ ଜଣାପଡ଼େ ନାହିଁ।
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ ଅଧ‌ିକ ବେଗରେ ଗତି କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଆମକୁ ଜଣାପଡ଼େ ନାହିଁ। କାରଣ, ପୃଥ‌ିବୀର ଆକାର ବହୁତ ବଡ଼। ତା’ର ଆୟତନ ତୁଳନାରେ ଆମର ସ୍ଥିତି ଏକ ଗ୍ଲୋବ୍‌ରେ ସାମାନ୍ୟ ବିନ୍ଦୁ ସଦୃଶ।
• ତେଣୁ ଆମେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନବେଗ ଖୁବ୍ ଅଧିକ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଅନୁଭବ କରିପାରୁ ନାହିଁ।

୩। ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖ ଓ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖ ଉଭୟ ଦିନ ସମ ଦିବାରାତ୍ର ଦିବସ ରୂପେ ପରିଚିତ।
Answer:

• ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖ ଓ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ରଶ୍ମି ବିଷୁବ ବୃତ୍ତ ଉପରେ ସିଧାସଳଖ ବା ଲମ୍ବ ଭାବେ ପଡ଼ିଥାଏ। ଏହି ଦୁଇଟି ଦିନରେ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ସମାନ ଦୂରତ୍ଵରେ ଥାଏ।
• ତେଣୁ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଦିନ ଓ ରାତି ସମାନ ହୋଇଥାଏ। ଏଣୁ ଏହି ଉଭୟ ଦିନ ସମ ଦିବାରାତ୍ର ଦିବସ ରୂପେ ପରିଚିତ।

୪। ପୃଥ‌ିବୀ ଆବର୍ତ୍ତନ କଲାବେଳେ ମେରୁ ଦୁଇଟି ସ୍ଥିର ଥାଆନ୍ତି।
Answer:

• ସମସ୍ତ ସମାକ୍ଷବୃତ୍ତ ମଧ୍ଯରେ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତ ବୃହତ୍ତମ। ବିଷୁବ ବୃତ୍ତଠାରୁ ମେରୁ ଆଡ଼କୁ ଗଲେ ସମାକ୍ଷବୃତ୍ତଗୁଡ଼ିକର ପରିଧ୍ଵକ୍ରମେ ଛୋଟ ହୋଇ ମେରୁଠାରେ ଗୋଟିଏ ବିନ୍ଦୁରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି।
• ଅର୍ଥାତ୍ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତଠାରୁ ମେରୁଆଡ଼କୁ ଗଲେ ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ କମି କମି ଦୁଇ ମେରୁଠାରେ ଶୂନ ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ଆବର୍ତ୍ତନ କଲାବେଳେ ମେରୁ ଦୁଇଟି ସ୍ଥିର ଥାଆନ୍ତି।

(କ) ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

(୧) ଅଧୂବର୍ଷରେ ସାଧାରଣତଃ __________ ମାସର ଦିନ ସଂଖ୍ୟା ୧ ଦିନ ଅଧ୍ଯକ ହୁଏ।
Answer:
ଫେବୃୟାରୀ

(୨) ସୂର୍ଯ୍ୟ ପୃଥ‌ିବୀଠାରୁ ________ ଗୁଣ ବଡ଼।
Answer:
୧୩ ଲକ୍ଷ

(୩) ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଏକ ପୂର୍ଣ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପ୍ରାୟ __________ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ଲାଗେ।
Answer:
୨୪

(୪) ପୃଥ‌ିବୀର_______ ଗତିଯୋଗୁଁ ଦିନ ଓ ରାତି ହୁଏ।
Answer:
ଆବର୍ତ୍ତନ

(୫) __________ ତାରିଖରେ ଦିନରାତି ସମାନ ହୁଏ।
Answer:
ମାର୍ଜ – ୨୧

(୬) ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ତା’ର କକ୍ଷତଳ ସହିତ _________ ଡିଗ୍ରୀ କୋଣ କରି ଆନତ ଥାଏ।
Answer:
୬୬୧°/୨

(୭) ଜୁନ୍ ମାସ ୨୧ ତାରିଖଟି ପୃଥ‌ିବୀରେ _________ ରୂପେ ପରିଚିତ।
Answer:
ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ

(୮) ପୃଥ‌ିବୀର ଦୁଇମେରୁଠାରେ ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ ଘଣ୍ଟାକୁ _________ କି.ମି.।
Answer:
ଶୂନ

(୯) ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତର ମେରୁ ସର୍ବଦା ________ ନକ୍ଷତ୍ର ଆଡ଼କୁ ଥାଏ।
Answer:
ଧ୍ରୁବ

(୧୦) ପୃଥ‌ିବୀ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚାରିପଟେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପଥରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବାକୁ _________ କୁହାଯାଏ।
Answer:
ପରିକ୍ରମଣ

(ଖ ) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ।

୧।ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ କେଉଁଠାରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ ମେରୁଠାରୁ ସର୍ବନିମ୍ନ।

୨। କେଉଁଦିନ ପୃଥ‌ିବୀର ସର୍ବତ୍ର ଦିବାରାତ୍ର ସମାନ ହୁଏ ?
Answer:
ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖ ଓ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖ ଦିନ ପୃଥ‌ିବୀର ସର୍ବତ୍ର ଦିବାରାତ୍ର ସମାନ ହୁଏ।

୩। ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ଫଳରେ କ’ଣ ଘଟେ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ଫଳରେ ଦିନରାତି ହୁଏ।

୪। ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଫଳରେ କ’ଣ ଘଟେ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଫଳରେ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ।

୫। ପୃଥ‌ିବୀକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ କେତେ ସମୟ ଲାଗେ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପ୍ରାୟ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ଲାଗେ।

୬। କେଉଁଦିନ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ରାତି ହୁଏ ?
Answer:
ଜୁନ୍ ୨୧ ତାରିଖ ଦିନ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ରାତି ହୁଏ।

୭। ବିଷୁବ ବୃତ୍ତଠାରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି କେତେ ?
Answer:
ବିଷୁବ ବୃତ୍ତଠାରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ୧୭୭୦ କିଲୋମିଟର।

୮। ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତରମେରୁ ସର୍ବଦା କେଉଁ ନକ୍ଷତ୍ର ଆଡ଼କୁ ଥାଏ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତରମେରୁ ସର୍ବଦା ଧ୍ରୁବ ନକ୍ଷତ୍ର ଆଡ଼କୁ ଥାଏ।

୯ । ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇଟି ଅଧ୍ବବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା କେତେ ?
Answer:
ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇଟି ଅଧ୍ବବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା ୪ ବର୍ଷ।

୧୦। ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ପୃଥ‌ିବୀରେ କେଉଁ ଦିବସ ରୂପେ ପରିଚିତ ?
Answer:
ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖଟି ପୃଥ‌ିବୀରେ ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ ରୂପେ ପରିଚିତ।

(ଗ) ଗୋଟିଏ ଭୌଗୋଳିକ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ।

(୧) ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇଟି ଅଧ୍ବବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ –
Answer:
୪ ବର୍ଷ

(୨) ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ ଯେଉଁଠାରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ହୁଏ –
Answer:
ମେରୁ

(୩) ପୃଥ‌ିବୀର ଆଲୋକିତ ଅଂଶ ଓ ଅନ୍ଧାର ଅଂଶର ମିଳନସ୍ଥଳ –
Answer:
ଆଲୋକବୃତ୍ତ

(୪) ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ରାତି ହେଉଥ‌ିବା ଦିବସ –
Answer:
ଜୁନ୍ ୨୧

(୫) ପୃଥ‌ିବୀର ଯେଉଁ ଘଟଣାଯୋଗୁଁ ଦିନରାତି ହୁଏ –
Answer:
ଆବର୍ତ୍ତନ ଗତି

(୬) ପୃଥ‌ିବୀର ଯେଉଁ ଘଟଣାଯୋଗୁଁ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ –
Answer:
ପରିକ୍ରମଣ ଗତି

(୭) ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ତା’ର କକ୍ଷତଳ ସହିତ ଯେତ ଡିଗ୍ରୀ କୋଣ କରି ଆନତ ଥାଏ –
Answer:
୬୬୧°/୨

(୮) ପୃଥ‌ିବୀର ଦୁଇମେରୁଠାରେ ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ –
Answer:
ଶୂନ କି.ମି.

(୯) ଉତ୍ତର ମେରୁର ଠିକ୍ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ନକ୍ଷତ୍ର –
Answer:
ଧ୍ରୁବ

(୧୦) ଫେବୃୟାରୀ ମାସ ୨୯ ଦିନିଆ ହୋଇଥ‌ିବା ବର୍ଷ –
Answer:
ଅଧ୍ବବର୍ଷ

Objective Type Questions With Answers

(ଘ) ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ।

୧। ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧୂବର୍ଷ କେଉଁମାସରେ ପଡ଼େ?
(A) ମାର୍ଜ
(B) ଡିସେମ୍ବର
(C) ଫେବୃୟାରୀ
(D) ଜାନୁଆରୀ
Answer:
(C) ଫେବୃୟାରୀ

୨। ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ତା’ର କକ୍ଷ ତଳ ସହିତ କେତେ ଡିଗ୍ରୀ କୋଣ କରି ଆନତ ଥାଏ ?
(A) ୩୩ ୧°/୨
(B) ୬୬ ୧°/୨
(C) ୪୮ ୧°/୨
(D) ୬୭ ୧°/୨
Answer:
(B) ୬୬ ୧°/୨

୩। ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖରୁ ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗକୁ ପ୍ରତୀୟମାନ ଗତିକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ଉତ୍ତରାୟଣ ଗତି
(B) ପଶ୍ଚିମାୟନ ଗତି
(C) ପୂର୍ବାୟନ ଗତି
(D) ଦକ୍ଷିଣାୟନ ଗତି
Answer:
(D) ଦକ୍ଷିଣାୟନ ଗତି

୪। ବିଷୁବ ବୃତ୍ତଠାରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି କେତେ ?
(A) ୧୬୬୦ କି.ମି.
(B) ୧୭୭୦ କି.ମି.
(C) ୧୫୮୦ କି.ମି.
(D) ୧୮୮୦ କି.ମି.
Answer:
(B) ୧୭୭୦ କି.ମି.

୫। ସୂର୍ଯ୍ୟ ପୃଥ‌ିବୀଠାରୁ କେତେଗୁଣ ବଡ଼ ?
(A) ୧୩ ଲକ୍ଷ
(B) ୧୦ ଲକ୍ଷ
(C) ୧୨ ଲକ୍ଷ
(D) ୧୫ ଲକ୍ଷ
Answer:
(A) ୧୩ ଲକ୍ଷ

୬। ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ କେତେ ତାରିଖରେ କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ଦିନ ଓ ଦୀର୍ଘତମ ରାତି ହୋଇଥାଏ?
(A) ଡିସେମ୍ବର ୨୨
(B) ଜାନୁଆରୀ ୧୮
(C) ଜୁନ୍ ୨୧
(D) ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧
Answer:
(C) ଜୁନ୍ ୨୧

୭। ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ କେଉଁ ଦିନ କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ରାତି ହୁଏ ?
(A) ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧
(B) ମେ ୨୧
(C) ଜୁନ ୨୧
(D) ଏପ୍ରିଲ ୨୧
Answer:
(C) ଜୁନ ୨୧

(ଙ) ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

1. ପୃଥ‌ିବୀ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ଥରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବାକୁ _________ ସମୟ ନିଏ।
(୩୬୫ ଦିନ, ୩୬୫ ଦିନ ୪ ଘଣ୍ଟା, ୩୬୫ ଦିନ ୬ ଘଣ୍ଟା, ୩୬୫ ଦିନ ୭ ଘଣ୍ଟା)
Answer:
୩୬୫ ଦିନ ୬ ଘଣ୍ଟା

2. ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପ୍ରାୟ ____________ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ଲାଗେ।
(୨୪, ୨୮ , ୨०, ୧୨)
Answer:
୨୪

3. ପୃଥ‌ବୀର ___________ ଗତିଯୋଗୁଁ ଦିନ ଓ ରାତି ହୁଏ।
(ପରିକ୍ରମଣ, ଆବର୍ତ୍ତନ, ବାର୍ଷିକ, ସରଳରୈଖିକ)
Answer:
ଆବର୍ତ୍ତନ

4. ସୂର୍ଯ୍ୟ ପୃଥ‌ିବୀଠାରୁ ________ ଗୁଣ ବଡ଼।
(୧୩ ଶହ, ୧୩ ହଜାର, ୧୩ ଲକ୍ଷ, ୧୩ କୋଟି)
Answer:
୧୩ ଲକ୍ଷ

5. ____________ ତାରିଖରେ ଦିନରାତି ସମାନ ହୁଏ।
(ମାର୍ଚ୍ଚ-୨୧, ଡିସେମ୍ବର-୨୨, ଜୁନ୍-୨୧, ସେପ୍ଟେମ୍ବର-୨୨)
Answer:
ମାର୍ଚ୍ଚ-୨୧

6. ଅଧୂବର୍ଷରେ ସାଧାରଣତଃ ________ ମାସର ଦିନସଂଖ୍ୟା ୧ ଦିନ ଅଧ୍ବକ ହୁଏ।
(ନଭେମ୍ବର, ଡିସେମ୍ବର, ଜାନୁଆରୀ, ଫେବୃୟାରୀ)
Answer:
ଫେବୃୟାରୀ

7. ବିଷୁବ ବୃତ୍ତରେ ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି __________ କି.ମି.।
(୧୫୭୦, ୧୬୭୦, ୧୭୭୦, ୧୮୭୦)
Answer:
୧୭୭୦।

(ଚ) ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭୌଗୋଳିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଅନ୍ୟ ତିନୋଟିଠାରୁ ଭିନ୍ନ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଟି ବାଛି ଲେଖ।

1. ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇଟି ଅଧ୍ବବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ –
Answer:
୪ ବର୍ଷ

2.ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ଣନ ବେଗ ଯେଉଁଠାରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ହୁଏ –
Answer:
ମେରୁ

3. ପୃଥ‌ିବୀର ଆଲୋକିତ ଅଂଶ ଓ ଅନ୍ଧାର ଅଂଶର ମିଳନସ୍ଥଳ –
Answer:
ଆଲୋକବୃତ୍ତ

4. ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ରାତି ହେଉଥ‌ିବା ଦିବସ –
Answer:
ଜୁନ୍ ୨୧

5. ପୃଥ‌ିବୀର ଯେଉଁ ଘଟଣାଯୋଗୁଁ ଦିନରାତି ହୁଏ –
Answer:
ଆବର୍ତ୍ତନ ଗତି

6. ପୃଥ‌ିବୀର ଯେଉଁ ଘଟଣାଯୋଗୁଁ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ –
Answer:
ପରିକ୍ରମଣ ଗତି

7. ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ତା’ର କକ୍ଷତଳ ସହିତ ଯେତ ଡିଗ୍ରୀ କୋଣ କରି ଆନତ ଥାଏ –
Answer:
୬୬୧°/୨

8. ପୃଥ‌ିବୀର ଦୁଇମେରୁଠାରେ ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ଆବର୍ତ୍ତନ ବେଗ –
Answer:
ଶୂନ କି.ମି.

9. ଉତ୍ତର ମେରୁର ଠିକ୍ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ନକ୍ଷତ୍ର –
Answer:
ଧ୍ରୁବ

10. ଫେବୃୟାରୀ ମାସ ୨୯ ଦିନିଆ ହୋଇଥିବା ବର୍ଷ –
Answer:
ଅଧୂବର୍ଷ

ତୁମ ପାଇଁ କାମ :

• ପୃଥ‌ିବୀର କକ୍ଷପଥରେ ବର୍ଷର ମୁଖ୍ୟ ଚାରିଟି ଋତୁର ଅବସ୍ଥିତିକୁ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରି ଦର୍ଶାଅ।
  Answer:
  ( ନିଜେ କର ।)

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 12 ଜ୍ୟାମିତିକ ଅଙ୍କନ Ex 12.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 12 ଜ୍ୟାମିତିକ ଅଙ୍କନ Ex 12.2

Question 1.
ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏ ସମକୋଣୀ, ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣୀ ଓ ସ୍ଥୁଳକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ ଅଙ୍କନ କର । ପ୍ରତ୍ୟେକ ତ୍ରିଭୁଜରେ ତିନୋଟି ଲେଖାଏଁ ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ କର ।
ସମାଧାନ:
ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ:

(i) ABC ନାମକ ଏକ ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ ଅଙ୍କନ କର । 
(ii) Δ ABC ର B͞C କୁ ସମଦ୍ବିଖଣ୍ଡ କରିବା ପାଇଁ B ଉପରେ କମ୍ପାସର କଣ୍ଟାମୁନ ରଖ୍ BCର ମାପର ଅର୍ଦ୍ଧେକରୁ ଅଧିକ ଅଧ୍ଵବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ନେଇ ଏକ ଚାପ ଅଙ୍କନ କର, ଯାହା BC ର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରୁ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇ ରହିବ ।
(iii) ପୂର୍ବ ସୋପାନରେ କମ୍ପାସରେ ନେଇଥିବା ଚାପକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନକରି କମ୍ପାସର କଣ୍ଟାମୁନକୁ C ଉପରେ ରଖ୍ ଆଉ ଏକ ଚାପ ଅଙ୍କନ କର, ଯାହା ପୂର୍ବରୁ ଅଙ୍କାଯାଇଥିବା ଚାପକୁ X ଓ Y ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦ କରିବ ।
(iv) X ଓ Y ର ସଂଯୋଜକ ରେଖା ଅଙ୍କନ କର । \(\overleftrightarrow{\mathrm{XY}}\), ହେଉଛି BC ର ସମଦ୍ୱିଖଣ୍ଡକ ଲମ୍ବ । \(\overleftrightarrow{\mathrm{XY}}\), BC କୁ D ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦକରୁ ।
(v) D ହେଉଛି BC ର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ । BC ର ବିପରୀତ ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ A ସହିତ D କୁ ଯୋଗକର । A͞D ହେଉଛି ABC ତ୍ରିଭୁଜର ଗୋଟିଏ ମଧ୍ୟମା ।
(vi) ସେହିପରି B ବିନ୍ଦୁରେ AC ପ୍ରତି B͞E ମଧ୍ୟମା ଓ C ବିନ୍ଦୁରେ AB ପ୍ରତି CF ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ କର ।

ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ:
ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନକୁ ଅନୁସରଣ କରି Δ PQR ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜର ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ କର ।

ସ୍ଥୂଳକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ:
ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନକୁ ଅନୁସରଣ କରି XYZ ସ୍ଥୂଳକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜର ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ କର ।

Question 2.
Δ POR ନିଅ ।

(କ) ଏହାର P͞Q ର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ X ନିଅ । R͞X ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ କର ।
ସମାଧାନ:
ପୂର୍ବ ଉତ୍ତରକୁ ଅନୁସରଣ କରି R ବିନ୍ଦୁରେ P͞Q ପ୍ରତି R͞X ମଧ୍ୟମା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।

(ଖ) Q͞R ର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ Y ନିଅ । P͞Y ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ କର ।
ସମାଧାନ:
ସେହିପରି P ବିନ୍ଦୁରେ QR ପ୍ରତି P͞Y ମଧ୍ୟମା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।

(ଗ) ଏବେ R͞P ର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ ନିର୍ୟୟନ କରି ତୁମେ Q͞Z ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ କରି ପାରିବ କି ? କିପରି ?
ସମାଧାନ:
ଏବେ R͞P ର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ ନିଶ୍ଚୟ ନ କରି ଆମେ Q͞Z ମଧ୍ୟମା ପାଇପାରିବା ।
(i) P͞Y ଓ R͞X ର ଛେଦବିନ୍ଦୁର ନାମ G ଦିଅ ।
(ii) \(\overrightarrow{\mathrm{QG}}\) ଅଙ୍କନ କର ।
(iii) \(\overrightarrow{\mathrm{QG}}\) ଓ P͞R ର ଛେଦବିନ୍ଦୁର ନାମ Z ଦିଅ । ଓ QZ ଆବଶ୍ୟକ ମଧ୍ୟମା ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Geography Important Questions Chapter 3 ମାନଚିତ୍ର ଅଧ୍ୟୟନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Geography Important Questions Chapter 3 ମାନଚିତ୍ର ଅଧ୍ୟୟନ

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ମାନଚିତ୍ର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ମାନଚିତ୍ର କେତେ ପ୍ରକାର ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀ ଅଥବା ଏହାର ଅଂଶକୁ ଏକ ସମତଳ କାଗଜ ଉପରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ। ମାନ ବା ସ୍କେଲ୍‌ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବାରୁ ଏହାକୁ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।
• ମାନଚିତ୍ର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ହୋଇଥାଏ। ଯଥା— ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ର, ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର ଏବଂ ତଥ୍ୟଭିତ୍ତିକ ମାନଚିତ୍ର।
• ପ୍ରାକୃତିକ ତଥ୍ୟାବଳୀକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ମାନଚିତ୍ରକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ। ଏଥ‌ିରେ ପ୍ରକୃତି ସୃଷ୍ଟ ପର୍ବତ, ମାଳଭୂମି, ସମତଳ ଭୂମି, ନଦୀ, ସାଗର, ଅରଣ୍ୟ, ଜୀବଜନ୍ତୁ, ଜଳବାୟୁ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ।
• ରାଜନୀତିକ ତଥ୍ୟାବଳୀକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ମାନଚିତ୍ରକୁ ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ। ଏଥ‌ିରେ ମହାଦେଶ, ଦେଶ, ପ୍ରଦେଶ, ଜିଲ୍ଲା, ରାଜଧାନୀ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳର ସୀମା ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ।
• ତଥ୍ୟଭିଭିକ ମାନଚିତ୍ରରେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏଥ‌ିରେ ଶିଳ୍ପ ମାନଚିତ୍ର, ରେଳପଥ ମାନଚିତ୍ର, ସଡ଼କ ମାନଚିତ୍ର, ଅରଣ୍ୟ ମାନଚିତ୍ର ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ।

୨।‘ମାନ’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ମାନ ଭିତ୍ତିରେ ମାନଚିତ୍ରକୁ କେତେଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠର ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନର ପ୍ରକୃତ ଦୂରତା ଏବଂ ମାନଚିତ୍ର ଉପରେ ଥ‌ିବା ସ୍ଥାନଦୁଇଟିର ଦୂରତାର ଅନୁପାତକୁ ‘ମାନ’ କୁହାଯାଏ।
• ମାନ ଭିଭିରେ ମାନଚିତ୍ର ଦୁଇଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ ଯଥା— ବୃହତ୍‌ମାନ ବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର ଓ କ୍ଷୁଦ୍ରମାନ ବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର।
• ବୃହତ୍‌ମାନ ବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ରରେ ଛୋଟ ଅଞ୍ଚଳ ତଥା ସହର, ନଗର, ଗ୍ରାମ ଆଦି ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ। ଏଥ‌ିରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ମିଳିଥାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀ, ମହାଦେଶ, ମହାସାଗର ତଥା ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ମାନଚିତ୍ର କ୍ଷୁଦ୍ରମାନରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥାଏ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନଚିତ୍ରରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମାନ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।

(କ) ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।

୧। ରେଖାଚିତ୍ର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ରେଖାଗୁଡ଼ିକ ସାହାଯ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର ଓ ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥିତି ଜାଣିବାପାଇଁ ମନରୁ ଯେଉଁ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କାଯାଏ,ତାହାକୁ ରେଖାଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।
• ଏଥ‌ିରେ ମାନ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନଥିବାରୁ ଏଥିରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନର ଦୂରତ୍ବ ମାପି ହେବ ନାହିଁ।

୨। କମ୍ପାସ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ କିପରି ଦିଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ?
Answer:

• କମ୍ପାସ ଯନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଚୁମ୍ବକୀୟ ସୂଚକ ରହିଛି । ଚୁମ୍ବକୀୟ ସୂଚକର ଉପରେ ଥ‌ିବା ତୀର ଚିହ୍ନ ଉତ୍ତର ଦିଗ ଦର୍ଶାଇଥାଏ।
• ସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥାରେ ମଧ୍ୟ ସୂଚକଟି ସର୍ବଦା ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ ହୋଇ ରହିଥାଏ।

୩। ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏଥ‌ିରେ କ’ଣ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ ?
Answer:

• ରାଜନୀତିକ ତଥ୍ୟାବଳୀକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ମାନଚିତ୍ରକୁ ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।
• ଏଥ‌ିରେ ମହାଦେଶ, ଦେଶ ପ୍ରଦେଶ, ଜିଲ୍ଲା, ରାଜଧାନୀ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳର ସୀମା ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ।

୪। ତଥ୍ୟଭିତ୍ତିକ ବା ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ମାନଚିତ୍ର କ’ଣ ? ଏଥ‌ିରେ କେଉଁ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗ ବା ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥାଏ ?
Answer:

• ତଥ୍ୟଭିତ୍ତିକ ମାନଚିତ୍ରରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରସଙ୍ଗ ବା ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥାଏ।
• ଶିଳ୍ପ ମାନଚିତ୍ର, ରେଳପଥ ମାନଚିତ୍ର, ସଡ଼କ ମାନଚିତ୍ର, ଅରଣ୍ୟ ମାନଚିତ୍ର ଆଦି ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ମାନଚିତ୍ର।

୫। ଆଟଲାସ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ, ମହାଦେଶ, ମହାସାଗର, ଦେଶ, ସହର, ଗ୍ରାମପାଇଁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମାନର ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ ସ କରାଯାଏ।
• ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଅନେକ ମାନଚିତ୍ର ପୁସ୍ତକ ଆକାରରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲେ, ତାହାକୁ ‘ଆଟଲାସ୍’ କୁହାଯାଏ।

୬। ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏଥରେ କେଉଁ କେଉଁ ପ୍ରାକୃତିକ ତଥ୍ୟ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ ?
Answer:

• ପ୍ରାକୃତିକ ତଥ୍ୟାବଳୀକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ମାନଚିତ୍ରକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।
• ଏଥିରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ପର୍ବତ, ମାଳଭୂମି, ସମତଳ ଭୂମି, ନଦୀ, ସାଗର, ଅରଣ୍ୟ, ଜୀବଜନ୍ତୁ, ଜଳବାୟୁ ପ୍ରଭୃତି ଦର୍ଶାଯାଇଥିଲା।

୭। ବୃହତମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର କ’ଣ ?
Answer:

• ବୃହତ୍‌ମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ରରେ ଛୋଟ ଅଞ୍ଚଳ ତଥା ସହର, ନଗର, ଗ୍ରାମ ଆଦି ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ। ଏଥ‌ିରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ମିଳିଥାଏ।
• ଏଥୁରେ ମାନ ଏକ ସେଣ୍ଟିମିଟର ପାଇଁ ୨ କି.ମି. ବା ତହିଁରୁ କମ୍ ଭୂମିର ଦୂରତ୍ବପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ।

୮। କ୍ଷୁଦ୍ରମାନ ବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର କ’ଣ ?
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ, ମହାଦେଶ, ମହାସାଗର ତଥା ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ମାନଚିତ୍ର କ୍ଷୁଦ୍ରମାନରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥାଏ।
• ଛୋଟ କାଗଜରେ ବଡ଼ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଦର୍ଶାଯାଇଥିବାରୁ ଏଥୁରୁ ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ମିଳି ନଥାଏ ।

(ଖ ) ଭୌଗୋଳିକ କାରଣ ଦର୍ଶାଅ।

୧। ମାନଚିତ୍ରରେ ସଙ୍କେତ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ।
Answer:

• ମାନଚିତ୍ରରେ ଘର, ରାସ୍ତା, ମନ୍ଦିର, ପୋଲ, ବୃକ୍ଷ ଆଦିର ଆକାର ଓ ଆକୃତି ସଠିକ୍ ଭାବେ ଦର୍ଶାଇବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ।
• ତେଣୁ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଅକ୍ଷର, ଛାୟାଚିତ୍ର, ଚିତ୍ର, ରଙ୍ଗ, ରେଖା ଆଦି ସଙ୍କେତଦ୍ବାରା ମାନଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଇ ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବିଷୟକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସଙ୍କେତ ମାଧ୍ୟମରେ ଦର୍ଶାଇବା ମାନଚିତ୍ରର ବିଶେଷତ୍ଵ।

୨। ମାନଚିତ୍ରରେ ବିଶାଳ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଏକ ଛୋଟ କାଗଜ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ କରାଯାଇଥାଏ।
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଅବସ୍ଥିତ ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଦୂରତ୍ବକୁ ମାନଚିତ୍ର ଉପରେ ମାତ୍ର ଅଳ୍ପ କେତେ ସେଣ୍ଟିମିଟରରେ ଦେଖାଯାଇଥାଏ। ‘ମାନ’ର ବ୍ୟବହାର ଦ୍ବାରା ଏହା ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ।
• ତେଣୁ ମାନଚିତ୍ରରେ ବିଶାଳ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଏକ ଛୋଟ କାଗଜ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ କରାଯାଇଥାଏ।

(ଗ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଟିପ୍ପଣୀ।
୧। କମ୍ପାସ :

• କମ୍ପାସ ଯନ୍ତ୍ର ଏକ ଦିଗସୂଚକ ଯନ୍ତ୍ର। ଏହି ଯନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଚୁମ୍ବକୀୟ ସୂଚକ ରହିଅଛି।
• ଏହି ସୂଚକର ଉପରେ ଥ‌ିବା ତୀର ଚିହ୍ନ ଉତ୍ତର ଦିଗ୍ ଦର୍ଶାଇଥାଏ। ସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥାରେ ସୂଚକଟି ସର୍ବଦା ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ ହୋଇ ରହିଥାଏ।

୨। ଆଟ୍‌ସ :

• ପୃଥ‌ିବୀ, ମହାଦେଶ, ମହାସାଗର, ଦେଶ, ସହର, ଗ୍ରାମପାଇଁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମାନର ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ।
• ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଅନେକ, ମାନଚିତ୍ର ପୁସ୍ତକ ଆକାରରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲେ, ତାହାକୁ ‘ଆଟ୍‌ସ୍’ କୁହାଯାଏ।

୩। ମାନଚିତ୍ର :

• ମାନଚିତ୍ରରେ ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀ ଅଥବା ଏହାର ଅଂଶକୁ ଏକ ସମତଳ କାଗଜ ଉପରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ।
• ମାନ ବା ସ୍କେଲ୍‌ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥ‌ିବାରୁ ଏହାକୁ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।

୪। ରେଖାଚିତ୍ର :
Answer:

• ରେଖାଗୁଡ଼ିକ ସାହାଯ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର ଓ ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥିତି ଜାଣିବାପାଇଁ ମନରୁ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କାଯାଏ। ଏହାକୁ ରେଖାଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।
• ଏଥରେ ମାନ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନଥାଏ।

(କ) ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

(୧) ମାନଚିତ୍ରରେ _________ ର ବ୍ୟବହାରଦ୍ୱାରା ମାନଚିତ୍ରରେ ଦୂରତା ମପାଯାଏ।
Answer:
ମାନ

(୨) ମାନଭିଭିରେ ମାନଚିତ୍ରକୁ _________ ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି।
Answer:
ଦୁଇଟି

(୩) ___________ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଦିଗ ନିରୂପଣ କରିହୁଏ।
Answer:
କମ୍ପାସ୍

(୪) ପୃଥ‌ିବୀ ବିଷୟରେ ସବିଶେଷ ଜାଣିବାପାଇଁ ___________ ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିଥାଏ।
Answer:
ଭୂଗୋଲକ ବା ମାନଚିତ୍ର

(୫) __________ ଅବସ୍ଥାରେ କମ୍ପାସର ସୂଚକ ସର୍ବଦା ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ ହୋଇ ରହିଥାଏ।
Answer:
ସ୍ଥିର

(୬) ମାନଚିତ୍ରର ଉପରିଭାଗ _________ ଦିଗ ଅଟେ।
Answer:
ଉତ୍ତର

(୭) ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନଚିତ୍ରରେ _________ ଟି ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଥାଏ।
Answer:
୩ଟି

(୮) ସାଗର ଓ ମହାସାଗରଗୁଡ଼ିକୁ _______ ମାନଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶଯାଇଥାଏ।
Answer:
କ୍ଷୁଦ୍ରମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର

(ଖ) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ।

୧। କେଉଁ ମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ଦେଇଥାଏ ?
Answer:
ବୃହତ୍ ମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ଦେଇଥାଏ।

୨। ମାନଚିତ୍ରରେ ଅଗଭୀର ଜଳରାଶିକୁ କେଉଁ ରଙ୍ଗ ସୂଚାଏ ?
Answer:
ମାନଚିତ୍ରରେ ହାଲୁକା ନୀଳରଙ୍ଗ ଅଗଭୀର ଜଳରାଶିକୁ ସୂଚାଏ।

୩। ମାନଚିତ୍ରର ତିନୋଟି ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ମାନଚିତ୍ରର ତିନୋଟି ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଲା – ଦୂରତା, ଦିଗ ଓ ସଙ୍କେତ।

୪। ମାନଚିତ୍ରରେ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ କାହାର ସୂଚନା ଦିଏ ?
Answer:
ମାନଚିତ୍ରରେ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ସମତଳ ଭୂମିକୁ ସୂଚାଏ।

୫। ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ରାଜନୀତିକ ତଥ୍ୟାବଳୀକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ମାନଚିତ୍ରକୁ ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।

୬। ମାନଚିତ୍ରରେ ଗାଢ଼ ବାଦାମୀ ରଙ୍ଗ କାହାକୁ ସୂଚାଇଥାଏ ?
Answer:
ମାନଚିତ୍ରରେ ଗାଢ଼ ବାଦାମୀ ରଙ୍ଗ ଉଚ୍ଚ ପର୍ବତଭୂମିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ।

୭। ମାନଚିତ୍ରରେ ହାଲୁକା ବାଦାମୀ ରଙ୍ଗ କାହାକୁ ସୂଚାଇଥାଏ ?
Answer:
ମାନଚିତ୍ରରେ ହାଲୁକା ବାଦାମୀ ରଙ୍ଗ ପାହାଡ଼କୁ ସୂଚାଇଥାଏ।

୮। କୌଣସି ଦେଶର ଭାଷା ନ ଜାଣିଲେ ମଧ୍ୟ କାହାର ସହାୟତାରେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅବଗତ ହୋଇହେବ ?
Answer:
କୌଣସି ଦେଶର ଭାଷା ନ ଜାଣିଲେ ମଧ୍ୟ ‘ପ୍ରଚଳିତ ସଙ୍କେତ’ ସହାୟତାରେ ସେ ଦେଶର ଭୌଗୋଳିକ ତଥ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅବଗତ ହୋଇହେବ।

(ଗ) ଗୋଟିଏ ଭୌଗୋଳିକ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ।

(୧) ମାନଚିତ୍ରରେ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବସ୍ଥ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ଦିଗ –
Answer:
ଅଗ୍ନି

(୨) ଉଚ୍ଚ ପର୍ବତଭୂମିକୁ ଯେଉଁ ରଙ୍ଗଦ୍ଵାରା ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଏ –
Answer:
ଗାଢ଼ବାଦାମୀ

(୩) ମାନଚିତ୍ରର ନିମ୍ନଭାଗ ଦର୍ଶାଉଥ‌ିବା ଦିଗ –
Answer:
ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗ

(୪) ‘PS’ ମାନଚିତ୍ରରେ ଯାହାକୁ ବୁଝାଏ –
Answer:
ଥାନା

(୫) ଯେଉଁ ମାନଚିତ୍ର ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ସୀମା ଦର୍ଶାଇଥାଏ –
Answer:
ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର

(୬) ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ରରେ ମାଳଭୂମି ଚିହ୍ନଟ ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ରଙ୍ଗ –
Answer:
ହଳଦିଆ

(୭) ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନଚିତ୍ରର ଯାହାର ଉପରିଭାଗରେ ଏକ ତୀର ଚିହ୍ନ ଥାଏ –
Answer:
ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ଵ

(୮) କମ୍ପାସ ଯନ୍ତ୍ର ଯାହାର ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ –
Answer:
ଦିଗ

Objective Type Questions With Answers
(ଘ) ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ କର।

(ଙ) ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ଯରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ।

୧। ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ରରେ ଗାଢ଼ ନୀଳରଙ୍ଗ କେଉଁଥିପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
(A) ପର୍ବତ
(B) ଅଗଭୀର ଜଳରାଶି
(C) ଗଭୀର ଜଳରାଶି
(D) ଉଚ୍ଚଭୂମି
Answer:
(C) ଗଭୀର ଜଳରାଶି

୨। ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କମ୍ପାସ ଯନ୍ତ୍ର କେଉଁଥିପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
(A) ଦୂରତା
(B) ଉଚ୍ଚତା
(C) ଦିଗ
(D) ସଙ୍କେତ।
Answer:
(C) ଦିଗ

୩। ମାନଚିତ୍ରରେ ଉପରିଭାଗ କେଉଁ ଦିଗ ଅଟେ ?
(A) ଉତ୍ତର
(B) ଦକ୍ଷିଣ
(C) ପୂର୍ବ
(D) ପଶ୍ଚିମ
Answer:
(A) ଉତ୍ତର

୪। ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ ମାନଚିତ୍ରରେ ସମତଳ ଭୂମିପାଇଁ କେଉଁ ରଙ୍ଗ ଦିଆଯାଇଥାଏ ?
(A) ବାଦାମୀ
(B) ହଳଦିଆ
(C) ନୀଳ
(D) ସବୁଜ
Answer:
(D) ସବୁଜ

୫। ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ ଉଚ୍ଚ ପାର୍ବତ୍ୟଭୂମି ପାଇଁ କେଉଁ ରଙ୍ଗ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
(A) ହଳଦିଆ
(B) ସବୁଜ
(C) ଫିକା ବାଦାମୀ
(D) ଗାଢ଼ ବାଦାମୀ
Answer:
(D) ଗାଢ଼ବାଦାମୀ

(ଚ) ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

1. ମାନଚିତ୍ରରେ ସରୁଜରଙ୍ଗ ________ ର ସୂଚନା ଦିଏ।
(ମାଳଭୂମି, ସମତଳଭୂମି, ପାର୍ବତ୍ୟଭୂମି, ଜଳଭାଗ)
Answer:
ସମତଳଭୂମି

2. ମାନଚିତ୍ରରେ ଦକ୍ଷିଣ – ସୂର୍ବସ୍ଥ ମଧ୍ରଉ ଦିଗଗ୍ନି ________ ଦିଗକୁ ବୁଝାଏ।
(ନୈରତ, ବାୟୁ, ଐଶାନ୍ୟ, ଅଗ୍ନି)
Answer:
ଅଗ୍ନି

3. କମ୍ପାସ ଯନ୍ତ୍ର __________ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ।
(ସଙ୍କେତ, ଦିଗ, ଦୂରତା, ଉଚ୍ଚତା)
Answer:
ଦିଗ

4. ____________ ମାନଚିତ୍ରରେ ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସୀମା ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ ।ୟ
(ରାଜନୀତିକ, ପ୍ରାକୃତିକ, ତଥ୍ୟଭିଭିକ, ବୈଦେଶିକ)
Answer:
ରାଜନୀତିକ

5. __________ ରେ ମାନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ।
(ରେଖାଚିତ୍ର, ମାନଚିତ୍ର, ସଙ୍କେତ, ଦୂରତା)
Answer:
ମାନଚିତ୍ର

6. ମାନଚିତ୍ରରେ ସମତଳଭୂମି ପାଇଁ — ରଙ୍ଗ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
(ନୀଳ, ହଳଦିଆ, ସବୁଜ, ବାଦାମୀ)
Answer:
ସବୁଜ

7. ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ରରେ ମାଳଭୂମି ଚିହ୍ନଟ ପାଇଁ __________ ରଙ୍ଗ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
(କମଳା, ହଳଦିଆ, ନୀଳ, ବାଦାମୀ)
Answer:
ହଳଦିଆ

8. ଗାଢ଼ ନୀଳରଙ୍ଗ ସଂକେତ ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ରରେ _______ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ।
(ଗଭୀର ଜଳରାଶି, ମାଳଭୂମି, ସମତଳଭୂମି, ପାହାଡ଼)
Answer:
ଗଭୀର ଜଳରାଶି

9. ଉଚ୍ଚ ପର୍ବତଭୂମିକୁ ____________ ରଙ୍ଗଦ୍ଵାରା ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଏ।
(ବାଦାମୀ, ହଳଦିଆ, ସବୁଜ, ଗାଢ଼ ବାଦାମୀ)
Answer:
ଗାଢ଼ ବାଦାମୀ

10. ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନଚିତ୍ରର ____________ ର ଉପରିଭାଗରେ ଏକ ତୀର ଚିହ୍ନ ଥାଏ।
(ପୂର୍ବ ପାର୍ଶ୍ୱ, ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵ, ଉତ୍ତର ପାର୍ଶ୍ଵ, ଦକ୍ଷିଣ ପାର୍ଶ୍ୱ)
Answer:
ଦକ୍ଷିଣ ପାର୍ଶ୍ଵ

11. ମାନଚିତ୍ରର ନିମ୍ନଭାଗ ___________ ଦିଗ ଅଟେ।
(ପୂର୍ବ, ପଶ୍ଚିମ, ଉତ୍ତର, ଦକ୍ଷିଣ)
Answer:
ଦକ୍ଷିଣ

12. ‘PS’ ମାନଚିତ୍ରରେ __________ କୁ ବୁଝାଏ।
(ଡାକଘର, ଡାକ ଓ ତାର ଅଫିସ୍, ଥାନା, ଗଛ)
Answer:
ଥାନା।

ତୁମ ପାଇଁ କାମ :

• ତୁମେ ତୁମ ସ୍କୁଲର ଏକ ରେଖାଚିତ୍ର ତିଆରି କର ଓ ସେଥୁରେ ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ, ପାଠାଗାର, ଖେଳପଡ଼ିଆ ଓ ତୁମ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ଦେଖାଅ।
  Answer:
  ( ନିଜେ କର ।)
• ତୁମ ଶ୍ରେଣୀଗୃହର ଚିତ୍ର ମାନ ଅନୁସାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ଓ ସେଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଟେବୁଲ, କଳାପଟା, ଝରକା ଓ କବାଟର ଅବସ୍ଥିତି ଦେଖାଅ।
  Answer:
  ( ନିଜେ କର ।)
• ନିମ୍ନଲିଖ୍ତ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ସଙ୍କେତ ଅଙ୍କନ କର।
  ପିଚୁରାସ୍ତା, ମାଟିରାସ୍ତା, ମନ୍ଦିର, ପୋଖରୀ, ଡାକଘର ଓ ରେଳପଥ।
  Answer:
  ( ନିଜେ କର ।)
• କାଗଜମଣ୍ଡ, ବାଉଁଶପାତିଆ ଓ ତାର ବ୍ୟବହାର କରି ଭୂଗୋଲକ ତିଆରି କର।
  Answer:
  ( ନିଜେ କର ।)

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Life Science Notes Chapter 10 ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 10 Life Science Notes Chapter 10 ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ

• ଆମର କଳା, ସଂସ୍କୃତି, ପର୍ବପର୍ବାଣୀ, ଖାଦ୍ୟ, ବିଶ୍ଵାସ ଓ ଲୋକକଥା, ପ୍ରକୃତି ଓ ପ୍ରାକୃତିକସମ୍ପଦ ସହିତ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ ।
• ଆମର ସମସ୍ତ ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ପାଇଁ ବାୟୁ, ଜଳ, ମାଟି, ଆଲୋକ, ଜୀବଜନ୍ତୁ ଓ ଉଭିଦଜଗତକୁ ଆମ ପାଇଁ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରଦାନକରିଛି ।
• ଶିକୁ ବିପ୍ଳବ ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରୁ ଆଧୁନିକ ମଣିଷ ସମାଜ ନୂତନ ଇତୋଳନ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକୃତି ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ବିଷୟକୁ ନିଜର ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ସ୍ବାର୍ଥ ହାସଲ କରିବାପାଇଁ ଭୁଲି ଯାଉଛି । ଫଳସ୍ୱରୂପ, ଏହିସବୁ ଅମୂଲ୍ୟ ସମ୍ପଦର ଅତି ତଗତିରେ ଅବକ୍ଷୟ ଘଟୁଛି ।

• ମୃତ୍ତିକା, ଜଳ, ବାୟୁ (ଅମ୍ଳଜାନ, ଯବକ୍ଷାରଜାନ) ପରି କିଛି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ପ୍ରକୃତିରେ ବାସ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ଜୀବ ଆବଶ୍ୟକମୁତାବକ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି ।
• ଏହି ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦଗୁଡ଼ିକର ପରିମାଣ ପରିବେଶରେ ହ୍ରାସ ପାଏ ନାହିଁ । କାରଣ ଏହି ସମ୍ପଦଗୁଡ଼ିକ ଜୀବ ଓ ପରିବେଶ ମଧ୍ୟରେ କ୍ରିୟା ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଚକ୍ରାକାରରେ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିଥାନ୍ତି ।

• ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ,
• ସମ୍ବରଣ,
• ପୁନଃ ବ୍ୟବହାର,
• ପୁନଃ ଉପଯୋଗ,
• ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ ।

• କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକ ହେଉନଥ‌ିବା ଜିନିଷକୁ କେହି ଲୋକ ଦେଉଥିଲେ, ଏହାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବା ।
• ନିଜ ପରିବେଶର ଅନିଷ୍ଟ କରୁଥିବା ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ କିଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବା ।

• ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ ଦ୍ବାରା ଆମେ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ କଞ୍ଚାମାଲ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା ।
• ଆମେ ଘରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ଆବର୍ଜନାକୁ ଅଲଗା କରି କାଚ ବୋତଲ, ରଦିକାଗଜ, ଜରି, ଧାତବ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ରଦି ଜିନିଷ ସଂଗ୍ରହ କରୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଦେବା ଦରକାର ।
• ଏହି ପୃଥକୀକୃତ ରଦି ଜିନିଷରୁ ଆମେ ନୂଆ କାଚ, କାଗଜ, ଜରି ଓ ଧାତୁ ପାଇପାରିବା । ତେଣୁ ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ ଦ୍ଵାରା କଳକାରଖାନାର ଆବଶ୍ୟକତା କିଛି ମାତ୍ରାରେ ମେଣ୍ଟାଯାଇ ପାରିବ ।

• ପୃଥ‌ିବୀର ଉଭିଦ ସମ୍ପଦରୁ ଆମକୁ ଖାଦ୍ୟ, ବସ୍ତ୍ର ମିଳୁଛି ।
• ଆମେ ନିତିଦିନ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଘରଉପକରଣ, ଖେଳନା, ବହି, ମଟରଗାଡ଼ି ଇତ୍ୟାଦି ବିଭିନ୍ନ ଜିନିଷ ପୃଥ‌ିବୀରୁ ମିଳୁଥିବା ସମ୍ବଳରୁ ତିଆରି ହେଉଛି ।
• ଆମ ଔଷଧ ଆବଶ୍ୟକତାର ପ୍ରାୟ ୪୦ ଭାଗ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ବନ୍ୟଜୀବଙ୍କଠାରୁ ମିଳୁଛି ।
• ପରିବେଶର ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷାରେ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଭୂମିକା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ । ଉଦାହରଣ : କୀଟପତଙ୍ଗ, ଚଢ଼େଇଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପରାଗସଙ୍ଗମ ଓ ବୀଜବିକ୍ଷେପ; ବାଦୁଡ଼ି ଓ ବିଭିନ୍ନ କୀଟଭକ୍ଷୀ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଅନିଷ୍ଟକାରୀ କୀଟପତଙ୍ଗ ବନ୍ୟଜୀବ ହେଉଛନ୍ତି ଆମର ଜିନୀୟ ଭଣ୍ଡାର ।
• ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ଧୀରେଧୀରେ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଉଛି ।
• ତେଣୁ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦଗୁଡ଼ିକର ସୁପରିଚାଳନା ଆବଶ୍ୟକ ।

• ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଉପରେ ସମସ୍ତଙ୍କର ସମାନ ଅଧିକାର ରହିଛି । ତେଣୁ ଧନୀ ଗରିବ ନିର୍ବିଶେଷରେ ପ୍ରାକୃତିକ
• ସମ୍ପଦର ସୁବିନିଯୋଗ ଏବଂ ସମ୍ପଦ ବ୍ୟବହାର ପରେ ବାହାରୁଥିବା ବଜ୍ୟର ସୁପରିଚାଳନା । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ କେନ୍ଦ୍ରରେ କୋଇଲାରୁ ବିଦ୍ୟୁତ ଉତ୍ପାଦନ ପରେ ସେଥୁ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କୋଇଲା ପାଉଁଶକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଇଟା ତିଆରି କରାଯାଉଛି ।
• ଆମକୁ ଶିଉଳିଯିତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ଯେ, ପରିବେଶରେ ମିଳୁଥିବା ସମ୍ପତ ପରିମାଣଠାରୁ ମଣିଷର ଆବଶ୍ୟକତା ଯେପରି ଅଧ୍ଵ ନ ହୁଏ ।
• ପୃଥିବୀ କେବଳ ମନୁଷ୍ୟର ନୁହେଁ । ତେଣୁ ଏଠାରେ ବାସ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଆବାସସ୍ଥଳୀ, ପ୍ରାକୃତିକ ପର୍ବସଂସ୍ଥା। ଏବଂ ବମଣ୍ଡଳର ସଂରକ୍ଷଣ ଆବଶ୍ୟକ ।
• ଅଧୁନା ପୃଥ‌ିବୀରେ ବାସ କରୁଥିବା ମଣିଷ ସମାଜ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦକୁ ଏପରି ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ ଯେପରିକି ଆଗାମୀ ପିଢ଼ିର ମଣିଷ ଏକ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶରେ ସୁସ୍ଥ ଓ ସମର୍ଥ ଜୀବନ ବିତାଇପାରିବ ।

• ଜଙ୍ଗଲ କହିଲେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଜାତିର ବୃକ୍ଷ, ଲତା ସହିତ ଅନ୍ୟ ଜୀବ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଗୋଟିଏ ଅଞ୍ଚଳରେ ଇଚ୍ଛା ମୁଖ୍ୟବଳ ବଢ଼ିଥିବା ସ୍ଥାନ ।
• ବନ୍ୟଜୀବ ହେଉଛନ୍ତି ଏକ ଜଙ୍ଗଲରେ ବାସକରୁଥିବା ଉଭିଦ ସମୂହ, ସମସ୍ତ ଅଣୁଜୀବ ଓ ପ୍ରାଣୀସମୂହ ।
• ଜଙ୍ଗଲ କହିଲେ କେବଳ ଉଭିଦ ସମୂହକୁ ବୁଝାପଡ଼ୁଥ‌ିବା ବେଳେ ବନ୍ୟଜୀବ କହିଲେ ଉଭିଦ ସମୂହ ସହିତ ସମସ୍ତ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ବୁଝାଉଛି ।
• ଜଙ୍ଗଲ ହେଉଛି ଏକ ‘ବାସସ୍ଥଳୀ’ ଏବଂ ବନ୍ୟଜୀବ ହେଉଛନ୍ତି ‘ବନନିବାସୀ’ । ତେଣୁ, ଜଙ୍ଗଲ ହେଉଛି ଜୈବବିବିଧତା (Biodiversity) ର ମୂଳଆଧାର ।
• ସମସ୍ତ ଜୀବ ବଞ୍ଚିରହିବା ପାଇଁ ପରିବେଶରେ ମିଳୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଜୈବ ଓ ଅଜୈବ ଉପାଦାନ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ।

• ଜଙ୍ଗଲ ଓ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କ ବିନିଯୋଗକାରୀମାନଙ୍କୁ ଚାରି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଯଥା :
• ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ଏବଂ ଏହାର ଚାରିପଟରେ ବସତି ସ୍ଥାପନ କରିଥିବା ଅଧ‌ିବାସୀ ନିଜର ଖାଦ୍ୟ, ବସ୍ତ୍ର ଓ ବାସଗୃହ ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଭରଶୀଳ ।
• ସରକାରଙ୍କ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗର କର୍ମଚାରୀ ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ସେଥ‌ିରେ ବାସ କରୁଥିବା ବନ୍ୟଜୀବ ସମ୍ପଦକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି ।
• ଜଙ୍ଗଲ ଉତ୍ପାଦକୁ କଞ୍ଚାମାଲ ଭାବରେ ନିଜର କାରଖାନାରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଶିଳ୍ପପତି ନିଜର ଜୀବନଧାରଣ ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଉପରେ ସିଧାସଳଖ ନିର୍ଭରଶୀଳ ନୁହଁନ୍ତି ।
• ପରିବେଶବିତ୍ ଓ ବନ୍ୟଜୀବ ପ୍ରେମୀ ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରାକୃଥକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ସଂରକ୍ଷଣ କରି କେବଳଆନନ୍ଦ ଲାଭ କରନ୍ତି ।
• ଜଙ୍ଗଲରେ ବାସ କରୁଥ‌ିବା ଅସ୍ଵାସୀମାନେ ନିଜର ଜୀବନଜୀବିକା ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ।

• ବିକାଶ : ଜଙ୍ଗଲ ହେଉଛି ବନ୍ୟଜୀବଙ୍କର ପରିସ୍ଥାନ । ଜଙ୍ଗଲକ୍ଷୟ ଯୋଗୁଁ ବାଘ, ଭାଲୁ, ହାତୀ, ଗଣ୍ଡା ଇତ୍ୟାଦି ବଡ଼ ବଡ଼ ବନ୍ୟଜୀବ ନିଜର ବାସସ୍ଥଳୀ ହରାଇ ଧୀରେଧୀରେ ବିପନ୍ନ ହେଉଛନ୍ତି । ଖାଦ୍ୟ ଆଶାରେ ସେଗୁଡ଼ିକ ଜନବସତି ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରୁଛନ୍ତି । ଏବେ ବାଘ-ମଣିଷ, ଭାଲୁ-ମଣିଷ, ହାତୀ-ମଣିଷ ଲଢ଼େଇର କାରଣ ହେଉଛି ମନୁଷ୍ୟର ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ଅଭାବ ।
• ଜନବସତି ବୃଦ୍ଧି : ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ଜମି ଉପରେ ଚାପ ପଡ଼ୁଛି ।
• ଜଙ୍ଗଲ ନିଆଁ। – ଅନେକ ସମୟରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାୟରେ ବିଜୁଳି ମାରିବା ଯୋଗୁଁ ଅଥବା ମୁଷ୍ଟିମେୟଙ୍କର  ଦାୟୀତ୍ୱହୀନତା ଯୋଗୁଁ ଲାଗୁଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ନିଆଁରେ ହଜାର ହଜାର ଏକର ଜଙ୍ଗଲସହ ସେଠାରେ ବାସ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ବନ୍ୟଜୀବ ଭଳି ଧ୍ୱଂସ ହେଉଛନ୍ତି ।
• ବନ୍ୟଜୀବ ଶିକ୍ରାର : ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଆରମ୍ଭ ଠାରୁ 1972 ମସିହା ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ସଂରକ୍ଷଣ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକାରୀମାନେ ହାତୀଦାନ୍ତ, ବାଘଛାଲ ପାଇଁ ଉକ୍ତ ବନ୍ୟଜୀବଗୁଡ଼ିକୁ ଅବାଧରେ ଶିକାର କରିବା ଫଳରେ ଅତି ଦୃତ ଗତିରେ ବନ୍ୟଜୀବଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ଘଟିଛି ।
• ପୁରୁଷ ପୁରୁଷ ଧରି ପରିପୋଷଣକ୍ଷମ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ବ୍ୟବହାର କରିଆସୁଥ‌ିବା ଆଦିବାସୀ ନିଜର ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ପୋଡୁଚାଷ ଇତ୍ୟାଦି ଦ୍ଵାରା ସେହି ପତିତ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଅତ୍ୟଧିକ ମାତ୍ରାରେ ସମ୍ବଳ ବିନିଯୋଗ କରିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହୁଛନ୍ତି ।

• ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥରେ ବିଲୁପ୍ତ, ଲୁପ୍ତ ପ୍ରାୟ, ଅସୁରକ୍ଷିତ, ଦୁର୍ଲଭ ଇତ୍ୟାଦି ଜାତିର ଜୀବମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଲଛି ।
• ଏହି ବହିରେ ଗୋଲାପି (Pink) ଓ ସବୁଜ (Green) ରଙ୍ଗର ପୃଷ୍ଠା ରହିଛି । ଗୋଲାପି ପୃଷ୍ଠାରେ ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଜାତିଙ୍କ ବିଷୟରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ସବୁଜ ପୃଷ୍ଠାରେ ରହିଛି ଅତୀତରେ ଲୁପ୍ତ ପ୍ରାୟ ଜାତିଙ୍କର ସୁଚନା ଏବଂ ସେ ଗ କିପରି କିପରି ପୁନରୁଦ୍ଧାର ହୋଇପାରିଛି; ତଥା ଏବେ ସେମାନେ ଆଉ ବିପନ୍ନ ସ୍ଥିତିରେ ନାହାନ୍ତି ।
• କିନ୍ତୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଗୋଲାପି ପୃଷ୍ଠାର ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଏବଂ ଅତି କମ୍ ସବୁଜ ରଙ୍ଗର ପୃଷ୍ଠା ଥ‌ିବାର ଦେଖାଯାଉଛି ।

• ନୂଆଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି : ଖଣିଜ ଉତ୍ତୋଳନ, ଜଙ୍ଗଲ ନିଆଁ ଅଥବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଯେଉଁ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହୋଇ ପତିତ ଜମିରେ ପରିଣତ ହେଉଛି, ସେଠାରେ ନୂଆ ଚାରାଗଛ ଲଗାଯିବା ଉଚିତ ।
• ସାମାଜିକ ବନପ୍ରକଳ୍ପ : 1976 ମସିହାଠାରୁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଏହି ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି । ରାସ୍ତାକଡ଼, ନଈ ଓ କେନାଲ ବନ୍ଧ, ରେଳ ଲାଇନ କଡ଼, ନଦୀପଠା, ସ୍କୁଲ କଲେଜ ଓ ସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନର ହତାରେ ଚାରା ରୋପଣ କରି ନୂଆ ବନ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇ ପାରୁଛି ।
• ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ଯୋଜନା : ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲ ନିକଟରେ ରହିଥ‌ିବା ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କୁ ଅଂଶୀଦାର ଯୋଜନା’ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ।
• ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ନିଜ ଗ୍ରାମ ପାଇଁ ଧାର୍ଯ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପ୍ରତିବଦଳରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଜଙ୍ଗଲ ଜାତ ପଦାର୍ଥ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଉଛି ।
• ଏଥ୍ ସହିତ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପାଇଁ ନିଜ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଲବ୍ଧ ଅର୍ଥରାଶିର ଏକ ଅଂଶ ସମଭାବରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଂଶିଦାର (ଗ୍ରାମବାସୀ)ମାନଙ୍କୁ ସରରକାରଙ୍କର ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଦ୍ଵାରା ବଣ୍ଟନ କରାଯାଉଛି ।
•  ନୂତନ ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ବ୍ୟବସ୍ଥା : ଆଧୁନିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ବ୍ୟବହାର କରି ଆମେ ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବା, ଯଥା-

• ଆମ ଦେଶରେ ରହିଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ଚିଡ଼ିଆଖାନା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଚିଡ଼ିଆଖାନା ସଂସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ।
• ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପୁନଃ ଥଇଥାନ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ।
• ଉଭିଦ ଉଦ୍ୟାନ : ଉଭିଦ ଉଦ୍ୟାନ ହେଉଛି ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ । ସେଠାରେ ଗବେଷଣା, ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ସର୍ବସାଧାରଣ ପରିଦର୍ଶନ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଫଳ, ଫୁଲ, ପନିପରିବା, ଔଷଧୀୟ ବ୍ୟବହାରରେ ଲାଗୁଥିବା ବିରଳ ଉଦ୍ଭିଦ ରଖାଯାଇଛି । ଉଦାହରଣ – ଭୁବନେଶ୍ଵର ‘ଏକାମ୍ରକାନନ ଉଭିଦ ଉଦ୍ୟାନ’ ଓ ନନ୍ଦନକାନନ ଉଦ୍ଭିଦ ଉଦ୍ୟାନ ।

• ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ- ବନ୍ୟ ଜୀବମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ଦେଶର କେତେକ ଧାର୍ଯ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଭାରତ ସରକାର ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ମାନ୍ୟତା ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହା କେନ୍ଦ୍ର ବା ରାଜ୍ୟ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ଦ୍ବାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥାଏ । ଗଛକାଟିବା, ଗୃହପାଳିତ ପଶୁଚାରଣ, ଶିକାର ଓ ବନ୍ଧୁକ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ନେଇ ଉଦ୍ୟାନ ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ ନିଷିଦ୍ଧ ।
• ଅଭୟାରଣ୍ୟ- ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ କୌଣସି କ୍ଷତି ନ’ଘଟୁଥ‌ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବେସରକାରୀ ସଂସ୍ଥାର ମାଲିକାନା ରହିପାରିବ । ଓଡ଼ିଶାର ଚିଲିକା (ନଳବନ) ଅଭୟାରଣ୍ୟ ପରିବ୍ରାଜୀ ବିଦେଶୀ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ସମାଗମ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି ଏବଂ ଚନ୍ଦକା – ଡମପଡ଼ା ଅଭୟାରଣ୍ୟ ହାତୀ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
• ଜୈବମଣ୍ଡଳ ସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳ – ପୃଥ‌ିବୀର ବହୁ ଦେଶରେ ୟୁନେସକୋ (UNESCO) ଦ୍ଵାରା ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ 1973 ମସିହାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ଜଙ୍ଗଲରେ ମାଟି ଓ ପାଣିର ସଂରକ୍ଷଣ ସହିତ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରୁଥିବା ଆଦିମ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କୁ ସଂରକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସାମିଲ କରାଯାଉଛି । ଭାରତରେ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଠରଟି ଜୈବ ମଣ୍ଡଳ ସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି । ସେଥୁମଧ୍ୟରୁ ଓଡ଼ିଶାର ଶିମିଳପାଳ ଜୈବମଣ୍ଡଳ ଅନ୍ୟତମ ।
• ପ୍ରାଣୀ ପ୍ରକଳ୍ପ – କେତେକ ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଜାତିର ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରାଣୀ ପ୍ରକଳ୍ପପାନ ସ୍ଥାପନକରାଯାଇଛି

• 1970 ଦଶକରେ ଅଧୁନା ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟର ହିମାଳୟ ପାଦଦେଶରେ ଅହିଂସା ମାର୍ଗରେ ପରିଚାଳିତ ଏକ ପରିବେଶ ଆନ୍ଦୋଳନ ସାଧାରଣ ଜନତା, ମୁଖ୍ୟତଃ ମହିଳାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଚିପକୋ ଆନ୍ଦୋଳନ ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ।
• ଚିପ୍ପକୋ ଆନ୍ଦୋଳନ – ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଚଣ୍ଡୀଚରଣ ଭଟ୍ଟ ନାମକ ଜଣେ ପରିବେଶବିତ୍ ସାଧାରଣ ଜନତା ଓ କୃଷକଙ୍କୁ ନେଇ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଗଛକାଟିବା ବିରୁଦ୍ଧରେ ‘ଚିସକୋ ଆନ୍ଦୋଳନ’ ର ପ୍ରଥମ ସୂତ୍ରପାତ ‘ମଣ୍ଡଳଗ୍ରାମ’ରୁ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସାଧାରଣ ଗ୍ରାମବାସୀ ଓ କୃଷକ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯାଇ ଗଛକୁ କୁଣ୍ଢାଇ ଗଛକଟାଳିମାନଙ୍କୁ ଗଛ କାଟିବାରୁ ବାରଣ କରିଥିଲେ ।
• ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ସଫଳତା ପରେ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ସୁଦଜିକାଲି ବହୁଗୁଣା ନାମକ ଅନ୍ୟ କନ୍ୟା ପରିବେଶବିତ ‘ରାଜି’ ଗ୍ରାମରେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଏହିଗ୍ରାମର ଗୌରୀ ଦେବୀ ନାମ୍ନୀ ଜଣେ ମହିଳା ଗ୍ରାମର ଅନ୍ୟ କିଛି ମହିଳାଙ୍କୁ ନେଇ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ଗଛକୁ କୁଣ୍ଢାଇ ଧରି ଗଛକଟାଳୀଙ୍କୁ ବାଧା ଦେଇଥିଲେ ।
• ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ଆରାବରି ଅଞ୍ଚଳରେ ଶାଳ ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନ, କେରଳରେ ‘ସାଇଲେଣ୍ଟ ଭ୍ୟାଲି ବଞ୍ଚାଅ’ ଆନ୍ଦୋଳନ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ।

• ଏହା ପୃଥ‌ିବୀର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପରିବେଶ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସଂସ୍ଥା । ଏହା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ପରିବେଶ, ଜୈବବିବିଧତା, ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ପରିପୋଷଣକାରୀ ବ୍ୟବହାର ବିଷୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ।

• ପ୍ରକୃତି ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଏହି ସଂସ୍ଥା ପୃଥ‌ିବୀର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ଏହାର ମୂଳଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ବିଶ୍ଵ ଜୈବବିବିଧତାର ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସମାନ ଓ ପରିପୋଷଣକାରୀ ବ୍ୟବହାର ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ।
• ଗ୍ରୀନ୍ନ୍ ପିସ୍ (Green Peace) ଆର୍ଥ ଡେ (Earth Day) ଓ ୟୁନେସ୍କା (UNESCO) ପରି ସଂସ୍ଥାପାନେ ପୃଥ‌ିବୀର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ପରିବେଶ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ।

• ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଓ ନୂତନ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠାଦ୍ୱାରା ଦିନକୁ ଦିନ ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟବହୃତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି ।
• ଗାଡ଼ିମଟର ଓ କୃଷି ଇତ୍ୟାଦିରେ ଏହି ଇନ୍ଧନର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ଫଳରେ ଆମର ଚାହିଦା ମେଣ୍ଟାଇବାପାଇଁ ଆମେ ଦିନକୁ ଦିନ ଅଧ୍ଵ ମାତ୍ରାରେ କୋଇଲା ଓ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଉତ୍ତୋଳନ କରିଚାଲିଛୁ ।
• ଯଦି ଏଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାର ଏହି ଗତିରେ ଚାଲେ ତେବେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଦିନେ ନା ଦିନେ ଏହା ଶେଷ ହୋଇଯିବ ।
• ଆକଳନରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ ଆସନ୍ତା ପ୍ରାୟ 50 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଓ 100 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କୋଇଲା ସମ୍ପଦ ଶେଷ ହୋଇଯିବ ।
• ଆମେ ନିଜକୁ ଓ ଜୈବବିବିଧତାକୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ କୋଇଲା ତଥା ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ର ବ୍ୟବହାରକୁ ନିୟମିତ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ବିକଳ୍ପ, ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାରକୁ ତ୍ବରାନ୍ବିତ କରିବା ଦରକାର ।

• ଆମ ପୃଥ‌ିବୀରେ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଜଳ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମଧୁର ଜଳର ପରିମାଣ କମ୍ । କିନ୍ତୁ ଏହି ମାତ୍ରାର ମଧୁରଜଳ ଆମର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ କୋଟି କୋଟି ବର୍ଷ ଧରି ମେଣ୍ଟାଇ ଆସୁଛି ।
• ଜନସଚେତନତା ଓ ମାନବ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଦ୍ବାରା ଜଳ ସମ୍ପଦର ଉନ୍ନତି ଘଟିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହାର ସଦ୍‌ବ୍ୟବହାର ଓ ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯାଇପାରିବ ।
• ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ସୁପରିଚାଳନା କରି ଆସୁଛନ୍ତି ।
• ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନର ଜଳସମ୍ପଦର ପରିମାଣ ସେହି ସ୍ଥାନର ବୃଷ୍ଟିପାତ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଆହୁରି ଅନେକ କାରକଦ୍ବାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସେହି ସ୍ଥାନର ଶିଳ୍ପସମୃଦ୍ଧି, ଭୂପୃଷ୍ଠ ଜଳ ସମ୍ପଦର ପରିମାଣ, ଜଙ୍ଗଲର ଆୟତନ ଓ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା ଅନ୍ୟତମ ।
• ଆମ ଦେଶର ବୃଷ୍ଟିପାତ ପରିମାଣ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣର ଜଳ ସଞ୍ଚୟକରି ରଙ୍ଖାରୁ ନଥିବାରୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁରେ ଜଳାଭାବର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛୁ ।
• ପାହାନ ଓ ପର୍ବମାନଙ୍କରୁ ଜଙ୍ଗଲ ସଫା ହୋଇଯିବାଦ୍ବାରା ଉତଳକୁ ଜଳଜ ଗତି ବିମଣା ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି ଓ ଭୂତଳ ଜଳର ଗତି କମିବାରେ ଲାଗିଛି । ସେଥ୍ପାଇଁ ଜଳ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ସହ ଏହାର ସୁପରିଚାଳନା

• ଆମ ଦେଶରେ ଚାଷବାସ ପାଇଁ ଜଳସେଚନର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଉପଲବ୍ଧକରି ତତ୍‌କାଳୀନ ଇଂରେଜ ସରକାର ସର୍ବପ୍ରଥମେ ବିଭିନ୍ନ ବଡ଼ ଓ ଚିରସ୍ରୋତା ନଦୀମାନଙ୍କରେ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥିଲେ ।
• ସ୍ବାଧୀନତା ପରେ ଆମ ସରକାର ଏହାକୁ ଆଗେଇ ନେଇ ଅନେକ ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା ଜରିଆରେ ଜଳଭଣ୍ଡାର ନିର୍ମାଣକ ରିଛନ୍ତା
• ଓଡ଼ିଶାର ହୀରାକୁଦ ନଦୀବନ୍ଧ, କର୍ଣ୍ଣାଟକର ବିଶ୍ଵେଶ୍ଵରାୟା ବନ୍ଧ, ଗୁଜୁରାଟର ସର୍ଦ୍ଦାର ସରୋବର ନଦୀବନ୍ଧ ଇତ୍ୟାଦି ଏହାର ଉଦାହରଣ ।
• ଏହି ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା ସହ କେନାଲ୍ ନିର୍ମାଣଦ୍ଵାରା ଦେଶର ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଳସେଚନ ଓ ପାନୀୟଜଳ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରୁଛି । କେତେକ ସ୍ଥାନରେ କେନାଦ୍ୱାରା ଜଳ ବହୁତ ଦୂର ତଥା ଜଳଭାବଗ୍ରସ୍ତ ସ୍ଥାନକୁ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇପାରୁଛି  ।
• ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନାଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ଅନେକ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ୁଛି । ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଳବଣ୍ଟନ ଓ ଜଳସମ୍ପଦର କୁପରିଚାଳନା ହେତୁ ଏହାର ସୁଫଳ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସମପରିମାଣରେ ମିଳିପାରୁନାହିଁ ।
• ଜଳଭଣ୍ଡାର ସୃଷ୍ଟି ହେବାଦ୍ଵାରା ଯେଉଁସବୁ ଗାଁ ଓ ଜମି ଜଳାର୍ଣ୍ଣବ ହେଉଛି ସେଠାକାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେହିସ୍ଥାନ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟସ୍ଥାନକୁ ଯିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି । ଫଳରେ ବିସ୍ଥାପିତ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଘରଦ୍ୱାର, ଜମିବାଡ଼ି ଓ ବେପାରବଣିଜ ସବୁ ହରାଇ ନିଃସ୍ବ ହୋଇଯାଉଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କୁ ଉଚିତ୍ କ୍ଷତିପୂରଣ ଓ ଚାକିରି ନ ମିଳିବାଦ୍ୱାରା ଅପ୍ରୀତିକର ସାମାଜିକ ତଥା ଅର୍ଥନୈତିକ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି ।

• ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଜଳସଞ୍ଚୟ ପାଇଁ ଆମକୁ ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ଦରକାର । ଛୋଟ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୋଇପାରିବ ଓ ବଣ୍ଟନଜନିତ କ୍ଷୟ ତଥା ଅସୁବିଧା ଦୂର ହୋଇପାରିବ ।
• ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଏହିପରି ଅନେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ନଦୀବନ୍ଧ, ଯଥା- ଖଇଖାଇ (ମୟୂରଭଞ୍ଜ, ନରାଜ (କଟକ), ମୁଣ୍ଡୁଳି (ଆଠଗଡ଼) ଡ଼େରାସ (ଭୁବନେଶ୍ଵର) ଓ ସାଳିଆ (ବାଣପୁର) ଆଦି ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ଜଳସେଚନ ସହ ସହରକୁ ଜଳଯେ।ଗାଣ କରାଯାଇପାରୁଛି ।
• ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ‘ମୋ ପୋଖରୀ’ ପ୍ରକଳ୍ପ ଏହି ଦିଗରେ ଏକ ଉତ୍ତମ ପଦକ୍ଷେପ ।

• ଆମ ଦେଶରେ ବୃଷ୍ଟିଜଳକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରି ଦରକାର ସମୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଏକ ଚିରାଚରିତ ପ୍ରଥା । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସବୁ ଗାଁ ମୁଣ୍ଡରେ ଏକ ପୋଖରୀ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
• ଭୂତଳ ଓ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣଦ୍ଵାରା ମାଟିର ଆର୍ଦ୍ରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ; ମାଟିରୁ ଗଛପତ୍ର ଓ ଫସଲକୁ ଜଳ ମିଳିଥାଏ ।
• ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ନୂତନ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଛି ।
• ମାଟି କିମ୍ବା କଂକ୍ରିଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଟକବନ୍ଧ ବା ଆଡ଼ିବନ୍ଧ (Check dam) କରାଯାଇ ବର୍ଷାଜଳକୁ ରଖାଯିବାଦ୍ଵାରା ଏହି ଜଳ ତଳକୁ ଗତିକରି ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତରର ବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇ ପାରୁଛି ।
• କେବଳ ଖାଲୁଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଜଳ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଜଳ ଆକାରରେ ବର୍ଷସାରା ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଥ‌ିବାବେଳେ ଜଳ ଜମି ରହୁଥିବା ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକରେ ଖରାଦିନେ ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇ ପାରୁଛି ଓ ଭୂତଳ ଜଳ ଉତ୍ତୋଳନ କରି ଜଳଲୋଚନ କରାଯାଇ ପାରୁଛି ।

• ରହୁନାହିଁ ଓ ଏହା ବୋହିଯାଇ ନଦୀରେ ମିଶୁଛି । ସେଥ୍ପାଇଁ ଆମକୁ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କରି ଭୂତଳକୁ ପଠାଇବାର ରହୁନାହିଁ ଓ ଏହା ବୋହିଯାଇ ନଦୀରେ ମିଶୁଛି । ସେଥ୍ପାଇଁ ଆମକୁ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କରି ଭୂତଳକୁ ପଠାଇବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ଦରକାର ।
• ଛାତ ଉପରେ ପଡ଼ୁଥ‌ିବା ବର୍ଷାଜଳକୁ ଏକ ବାଲିଶଯ୍ୟା ଥିବା କମ୍ ଗଭୀର ଗର୍ଭକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଏହି ଜଳ ବାଲିଶଯ୍ୟାଦ୍ଵାରା ଶୋଷିହୋଇ ମାଟିତଳକୁ ଗତିକରି ଭୂତଳ ଜଳ ସହିତ ମିଶିପାରିବ । ଏହାଛଡ଼ା ବର୍ଷାଜଳକୁ ଟାଙ୍କି ସାହାଯ୍ୟରେ ସଂଗ୍ରହ କରି ସିଧାସଳଖ ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ କରାଯାଇପାରିବ ।

• ଘରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ଆବର୍ଜନାକୁ 2ରୁ 3ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଉ ।
• ଆବର୍ଜନାଗୁଡ଼ିକୁ ଭଲଭାବରେ ଖରାରେ ଶୁଖାଯାଏ ।
• ଆବର୍ଜନାଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣା ଯୋଗ୍ୟ ଓ ଅଯୋଗ୍ୟଭାବେ ପୃଥକ କରାଯାଉ ।
• ଶୁଖୁଲା ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନାକୁ ଗୋଟିଏ ପଲିଥୁନ୍ ଜରିରେ ରଖ୍ ଏହାର ଓଜନ ନିଆଯାଉ ।

• ଘରର ସମୁଦାୟ ଆବର୍ଜନାର ଓଜନ ନିଆଯାଉ ।
• ଏହି ଆବର୍ଜନାରୁ କେବଳ ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଆବର୍ଜନାର ଓଜନ ନିଆଯାଉ ।
• ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଆବର୍ଜନାର ଅଂଶ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଉ ।

• ଘର ଚାରିପାଖରେ ପଡ଼ୁଥୁବା ଆବର୍ଜନାଗୁଡ଼ିକର ଏକ ଚିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉ ।
• ଆବର୍ଜନା ସୃଷ୍ଟିର ଉତ୍ସ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଉ ।
• ଆବର୍ଜନା ହ୍ରାସ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉପାୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଉ ।

• ଦହନଶୀଳ ଆବର୍ଜନାଗୁଡ଼ିକୁ ପୋଡ଼ିଦେଲେ ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ହ୍ରାସପାଏ । ଉଦାହରଣ : କାଗଜ ଅଙ୍ଗାର ଓ ପାଉଁଶରେ ପରିଣତ ହେବ ।
• ସବୁଜ ପତ୍ରକୁ ପାଣିରେ ପକାଇଲେ ଅନେକ ଦିନ ପରେ ଏହା ତରଳ ସବୁଜ ଖତରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
• ତରଳ ଆବର୍ଜନାକୁ ନାଳରେ ଛାଡ଼ିବା ପୂର୍ବରୁ ମାଟି ଉପରେ ପ୍ରବାହିତ କରାଇଲେ ଜଳ ଶୋଷିତ ହୁଏ ଓ କଠିନ ଆବର୍ଜନାକୁ ମାଟି ଉପରୁ ସହଜରେ ପୃଥକ୍ କରିହୁଏ ।
• ଗୋବରକୁ ଘସିରେ ପରିଣତ କଲେ ଏହାର ଓଜନ ହ୍ରାସପାଏ ।

• ଗୋଟିଏ ଦିନର ଆବର୍ଜନାକୁ ଗୋଟିଏ ସୂତା ଅଖାରେ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଉ ।
• ଏହି ଆବର୍ଜନାକୁ ଓଜନ କରି ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ମାଟି ଖୋଳି ପୋତି ଦିଆଯାଉ ଓ ଏହା ଉପରେ ପ୍ରତିଦିନ ପାଣିଦେଇ ଓଦା ରଖାଯାଉ ।
• 15 ଦିନରେ ଏହି ଆବର୍ଜନାପୂର୍ଣ୍ଣ ବସ୍ତାକୁ ମାଟିରୁ ବାହାର କରାଯାଉ ।

• ବସ୍ତାରେ ଥ‌ିବା ସବୁ ଆବର୍ଜନା ପୂରାମାତ୍ରାରେ ଅପଘଟିତ ହେବନାହିଁ ।
• ଜୈବ ନିତ୍ୟିକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଆବର୍ଜନାଗୁଡ଼ିକ ସମୟ ଅନୁସାରେ ମାଟିରେ ମିଶିଯିବ ।
• କିନ୍ତୁ ଜୈବ ନିମ୍ନିକରତା ଅଯୋଗ୍ୟ ଆବର୍ଜନାଗୁଡ଼ିକ ମାଟିରେ ମିଶିବ ନାହିଁ ।

• ବାଉଁଶ,
• ଘାସ,
• ନଳିତା,
• କାଠ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 14 ଔପନିବେଶିକ ସହରସମୂହ-ସହରୀକରଣ, ଯୋଜନା ଏବଂ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ Short & Long Answer Questions

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 14 Short & Long Answer Questions in Odia Medium

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ଦୁଇଟି | ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧। ଜାମ୍‌ସେଦ୍‌ ଟାଟା କିଏ ? ସେ କ’ଣ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଜାମ୍‌ସେଦ୍‌ଜୀ ଟାଟା ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଶିଳ୍ପପତି । ସେ ବମ୍ବେରେ ତାଜମହଲ ହୋଟେଲ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୨ । କେଉଁ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମେ ରେଳପଥ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ରେଳ ଚଳାଚଳ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ ଲର୍ଡ଼ ଡେଲ୍ହାଉସୀ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମେ ରେଳପଥ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବମ୍ବେରୁ ଥାନେ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ରେଳ ଚଳାଚଳ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲେ ।

୩। ଇଂରେଜମାନେ କେତୋଟି ଶୈଳନିବାସ୍‌ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ? ସେଗୁଡ଼ିକର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଇଂରେଜମାନେ ତିନୋଟି ଶୈଳନିବାସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ସିମଳା, ମାଉଣ୍ଟ ଆବୁ ଓ ଦାର୍ଜିଲିଂ ।

୪ । କେଉଁ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ କେଉଁ ଶୈଳନିବାସକୁ ନିଜର ରାଜଧାନୀ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ ଜନ୍ ଲରେନ୍ସ୍ ସିମଳା ଶୈଳନିବାସକୁ ନିଜର ରାଜଧାନୀ କରିଥିଲେ ।

୫। ବମ୍ବେରେ ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ କେବେ ଏବଂ କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ବମ୍ବେରେ ୧୯୧୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଜା ପଞ୍ଚମ ଜର୍ଜ ଏବଂ ରାଣୀ ମେରୀଙ୍କୁ ସ୍ଵାଗତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୬ । ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତରେ କେଉଁ ଶୈଳୀରେ ସୌଧମାନ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ? ଏହାର ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତରେ ଇଣ୍ଡୋ-ସେରାସୈନିକ୍ ଶୈଳୀରେ ସୌଧମାନ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଏହାର ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ହେଲା – ବମ୍ବେରେ ଥ‌ିବା ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଏବଂ ତାଜମହଲ ହୋଟେଲ୍ ।

୭ । ଭାରତରେ ଔପନିବେଶ ଶାସନ ସମୟରେ କେଉଁ ତିନୋଟି ସହର ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା ? ସେଗୁଡ଼ିକରେ କେଉଁ ଇଉରୋପୀୟ କମ୍ପାନୀର କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵ ଥିଲା ?
Answer:
ଭାରତରେ ବମ୍ବେ, କଲିକତା ଓ ମାଡ୍ରାସ୍ ସହର ଔପନିବେଶ ଶାସନ ସମୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା । ସେଗୁଡ଼ିକରେ ଇଂରେଜ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀର କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵ ଥିଲା ।

୮ | କାସବାହ ଏବଂ ଗଞ୍ଜ କ’ଣ ?
Answer:
କାସବାହ ହେଉଛି ଏକ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଛୋଟ ସହର । ଗଞ୍ଜ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ବଜାର ।

୯ । ସହର ଓ ଗ୍ରାମ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇଟି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
ସହରର ପ୍ରାୟତଃ ଚାରିପଟେ ବାଉଣ୍ଡରୀ ଥିଲା ବା ଦୁର୍ଗ ମଧ୍ୟରେ ସହର ଥିଲା । ସୀମିତ ସୀମି ମଧ୍ୟରେ ସହରାଞ୍ଚଳ ଥଲା । ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ କୌଣସି ସୀମିତ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଆବଦ୍ଧ ନ ଥିଲା । ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଲୋକେ ଚାକିରି ବାଣିଜ୍ୟ ଓ କାରିଗରୀ ବୃତ୍ତି କରୁଥିଲେ । ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ପ୍ରାୟତଃ ଲୋକ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ।

୧୦ । ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତୀୟ ସହରଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ବିଶେଷତ୍ଵ ଲେଖ ।
Answer:
ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତୀୟ ସହରଗୁଡ଼ିକର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ବିଶାଳ ମନ୍ଦିରମାନ ଥିଲା । ସହରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବାଣିଜ୍ୟକେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା ।

୧୧ । ଭାରତର କେଉଁ ସହରକୁ ବ୍ରିଟେନ୍‌ର ରାଜା କେବେ କାହାକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲା ?
Answer:
ଭାରତର ବମ୍ବେ ସହରକୁ ବ୍ରିଟେନ୍‌ର ରାଜା ୧୬୬୮ ମସିହାରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲେ ।

୧୨ । କିଏ, କେବେ ଓ କାହାଠାରୁ ଦାର୍ଜିଲିଂ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ସିକିମ୍ବର ଶାସକଙ୍କଠାରୁ ୧୮୩୫ ମସିହାରେ ଦାର୍ଜିଲିଂ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।

୧୩ । ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ କେବେ ମାଡ୍ରାସ୍, କଲିକତା ଓ ବମ୍ବେ ସ୍ଥାୟୀ ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଲେ ? ସେ ବମ୍ବେ କାହାଠାରୁ ପାଇଥିଲେ ?
Answer:

• ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ୧୬୩୯ ମସିହାରେ ମାଡ୍ରାସ୍ ଏବଂ ୧୬୯୦ରେ କଲିକତାରେ ସ୍ଥାୟୀ ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ବମ୍ବେକୁ ବ୍ରିଟେନରେ ରାଜାଙ୍କଠାରୁ ୧୬୬୮ ରେ ପାଇଥିଲେ ।

B. ପାଞ୍ଚଟି/ ଛଅଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧ । ତିନୋଟି ଶୈଳନିବାସର ନାମ ଲେଖ । ସେଗୁଡ଼ିକ କାହାଦ୍ଵାରା କେବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ଭାରତରେ ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଶୈଳନିବାସ ହେଲା ସିମଳା, ଦାର୍ଜିଲିଂ ଏବଂ ମାଉଣ୍ଟ ଆବୁ ।
• ଭାରତରେ ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଶୈଳନିବାସ ହେଲା ସିମଳା, ଦାର୍ଜିଲିଂ ଏବଂ ମାଉଣ୍ଟ ଆବୁ ।
• ସିମଳା ୧୮୧୪ ରୁ ୧୮୧୬ ମଧ୍ୟରେ, ମାଉଣ୍ଡଆବୁ ୧୮୧୮ ରେ ଏବଂ ଦାର୍ଜିଲିଙ୍ଗ୍ ୧୮୩୫ ମସିହାରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା ।

୨। ଲଟେରୀ କମିଟି କେବେ, କେଉଁଠି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଲଟେରୀ କମିଟି ୧୮୧୭ ମସିହାରେ ବଙ୍ଗପ୍ରଦେଶର କଲିକତାରେ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ଲଟେରୀ ମାଧ୍ୟମରେ ଫଣ୍ଡ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇ ଉକ୍ତ ଫଣ୍ଡର ଟଙ୍କାକୁ ସହର ଉନ୍ନତିରେ ଲଗାଯିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା । ସହରର ଏକ ନୂତନ ମାନଚିତ୍ରକୁ ଅଙ୍କାଯାଇ ଲଟେରୀ କମିଟି ମାଧ୍ୟମରେ ଅନେକ ଉନ୍ନତିମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା । ସହରରେ ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନାକୁ ସଫା କରାଯାଇ ଭାରତୀୟ ଜନବସତି ଅଞ୍ଚଳରେ ରାସ୍ତା ଏବଂ ଗୃହମାନ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । ନଦୀରୁ ସହରକୁ ଜଳ ଯୋଗାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟ ଲଟେରୀ କମିଟି ମାଧ୍ୟମରେ କରାଯାଇଥିଲା ।

୩ । ସହରାଞ୍ଚଳର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଲର୍ଡ଼ ୱେଲ୍‌ଲୀଙ୍କର ଦାନ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଲର୍ଡ଼ ୱେଲ୍‌ଲୀ ୧୭୯୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ ଭାବରେ ବଙ୍ଗରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଥିଲେ । କଲିକତା ସହରର ପରିକଳ୍ପନା ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ଥିଲା ଅତୁଳନୀୟ । ସେ କଲିକତାରେ ଏକ ବିଶାଳ ସରକାରୀ ଭବନ ୧୮୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଭାରତୀୟମାନେ ରହୁଥ‌ିବା ସହରର ଅଞ୍ଚଳ ଦେଖୁ ଦୁଃଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଅଞ୍ଚଳର ଜନଗହଳି, ଅଣଓସାରିଆ ରାସ୍ତା, ଆବର୍ଜନାପୂର୍ଣ୍ଣ ପୋଖରୀ, ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ଏବଂ ଅପରିଷ୍କାର ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦେଖୁ ବିସ୍ମିତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହା ଦୁଃସାଧ୍ୟ ରୋଗର କରଣ ବୋଲି ସେ ଭାବିଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ସହର ପରିକଳ୍ପନା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ କରାଇଥିଲେ । ଯାହାଫଳରେ ଏକ ପ୍ରଶାସନିକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଜାରିକରାଯାଇଥିଲା । ଯାହା ଫଳରେ ବଜାର, ଘାଟ, ମଶାଣି, ଚମଡ଼ା କାରଖାନା ଇତ୍ୟାଦି ଅଞ୍ଚଳକୁ ସହର ବାହାରକୁ ଉଠାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ରାସ୍ତା ଏବଂ ଡ୍ରେନ୍‌ମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶସ୍ତ କରାଯିବା ସହିତ ସ୍ଵଚ୍ଛତା ଉପରେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

୪। ସହର ପରିମଳ ପାଇଁ ଲର୍ଡ଼ ଡେଲ୍ହାଉସୀଙ୍କର ଅବଦାନ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଲର୍ଡ଼ ଡେହାଉସୀ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ୍ ଭାବେ ଭାରତରେ ୧୮୪୮ ରୁ ୧୮୫୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଯାଏଁ ଥିଲେ । ସେ କଲିକତାକୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ କରିବାପାଇଁ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ସଂସ୍କାର ଆଣିଥିଲେ । ସେ ସହରରେ ପାନୀୟଜଳ ଯୋଗାଣର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । ସେ ଭୂତଳ ନାଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରି ମଇଳାପାଣିକୁ ନିଷ୍କାସନ କରିଥିଲେ, ବାହାରେ ବହିବାକୁ ଦେଇନଥିଲେ । କଲିକତାରେ ସେ ଆଲୋକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରଥିଲେ । କଲିକତାର ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ତଦାରଖ କରିବାପାଇଁ ସେ ତିନିଜଣ ଉଚ୍ଚପଦସ୍ଥ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଥିଲେ । ଏହିପରି ଭାବରେ ଆଧୁନିକ କଲିକତା ଗଢ଼ିବାରେ ତାଙ୍କର ଭୂମିକା ଅତୁଳନୀୟ ଥିଲା ।

୫। ଇଣ୍ଡୋ-ସେରାସେନିକ୍ ଶୈଳୀ କ’ଣ ?
Answer:
ଇଣ୍ଡୋ-ସେରାସେନିକ୍ ଶୈଳୀ କହିଲେ ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଇଉରୋପୀୟମାନଙ୍କ ମିଶ୍ରିତ ଶୈଳୀକୁ ବୁଝାଏ । ଏହି ଶୈଳୀର ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଛତ୍ରୀ, ଗମ୍ବୁଜାକାର, ଜାଲି ଏବଂ ଧନୁଆକାର । ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଇଉରୋପୀୟ ଶୈଳୀକୁ ମିଶ୍ରଣ କରି ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତର ଆଇନତଃ ଶାସକ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ କରିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ । ଏହି ଶୈଳୀରେ ୧୯୧୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସେମାନେ ‘ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ’ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ସେହିପରି ଶିଳ୍ପପତି ଜାମ୍‌ସେଦ୍‌ଜୀ ଟାଟା ଏହି ଶୈଳୀରେ ବମ୍ବେରେ ତାଜମହଲ ହୋଟେଲ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସହରୀକରଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଧାରାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ଔପନିବେଶିକ ପ୍ରଶାସନ ସମୟରେ ଅନେକ କାରଣରୁ ସହରମାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲିଖ୍ ନଥପତ୍ର ଅମୂଲ୍ୟ ଅଟେ । ଏହି ନଧୂପତ୍ର ସହରମାନଙ୍କରେ ହୋଇଥିବା ଅଗ୍ରଗତି ଓ ବିକାଶ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋକପାତ କରିଅଛି । ବିଶେଷକରି ସହରର ମାନଚିତ୍ର, ଜନଗଣନାର ହିସାବ ଏବଂ ପୌରପାଳିକା ଆଦିର ନଥପତ୍ର ସହରୀକରଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ସହରମାନଙ୍କର ପରିବର୍ତ୍ତନର ଧାରା ସମ୍ପର୍କରେ ନିମ୍ନରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି । ଆମେ ସହରମାନଙ୍କର ଜନଗଣନାର ତଥ୍ୟକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଅନେକ କୌତୂହଳପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣା ଜାଣିବାକୁ ପାଉ । ପ୍ରଥମତଃ, ଏହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଭାରତରେ ସହରୀକରଣ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପରଠାରୁ ମନ୍ଥର ଥିଲା । ଦେଶର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ତୁଳନାରେ ସହରର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ଥିଲା ନଗଣ୍ୟ । ୧୯୦୦ ରୁ ୧୯୪୧ ମଧ୍ୟରେ ସହରର ଜନସଂଖ୍ୟା ଶତକଡ଼ା ୧୦ ରୁ ଶତକଡ଼ା ୧୨.୮ କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ।

ଯଦିଓ ସହର ଜନସଂଖ୍ୟାର ଗଠନରେ କୌଣସି ଆଖୁଦୃଶିଆ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇନଥୁଲା, ତଥାପି କେତେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଛୋଟ ସହରଗୁଡ଼ିକ ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ବଳର ଅଭାବରୁ ପ୍ରଗତି ଲାଭକରି ପାରି ନଥ‌ିବାର ଦେଖାଯାଇଥିଲା ଅପରପକ୍ଷରେ ବମ୍ବେ, କଲିକତା, ମାଡ୍ରାସ୍ ଦ୍ରୁତଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ଏବଂ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ବିକଶିତ ନଗରୀରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ତିନୋଟି ସହର ବାଣିଜ୍ୟିକ ଓ ପ୍ରଶାସନରେ କେନ୍ଦ୍ରରୂପେ ପ୍ରସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିବାପରେ ଅନ୍ୟ ସହରଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ଵ ହରାଇଥିଲେ । ସମୟକ୍ରମେ ବମ୍ବେ, କଲିକତା ଏବଂ ମାଡ୍ରାସ୍ ଔପନିବେଶିକ ଅର୍ଥନୀତିର କେନ୍ଦ୍ର ହେବାପରେ ସେଠାରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇ ସଂଗ୍ରାହାଗାରରେ ଠୁଳ କରାଯାଇ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଜାହାଜରେ ଇଂଲଣ୍ଡକୁ ପଠାଯାଉଥିଲା ।

ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ପରେ ସେଠାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଭାରତୀୟ ସହରମାନଙ୍କରେ ବହୁତ ପରିମାଣରେ ବିକ୍ରିହେଲା । ଭାରତୀୟ ଦ୍ରବ୍ୟର ଚାହିଦା କମିବା ସହିତ କେବଳ ଭାରତୀୟ କଞ୍ଚାମାଲ ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନୀ କରାଯାଉଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶ୍ ଅଧୀନରେ ଥିବା ସହରଗୁଡ଼ିକ ପାରମ୍ପରିକ ସହରଠାରୁ ଭିନ୍ନ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ୧୮୫୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଲର୍ଡ଼ ଡେଲ୍ହାଉସୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଯୋଗାଯୋଗ, ପରିବହନ ଏବଂ ଡାକ, ରେଳଚଳାଚଳ ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟ ହେବାପରେ ସହରାଞ୍ଚଳର ସ୍ୱରୂପ ବଦଳିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଫଳରେ ମିର୍ଜାପୁର, ଜମାଲପୁର, ୱାଲଟିଅର, ବରେଲି ଆଦି ସ୍ଥାନରେ ସହରମାନ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା । ନୂତନ ସହରଗୁଡ଼ିକର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ – ନୂତନ ସହରଗୁଡ଼ିକର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଗଢ଼ିଉଠିଥିବା ସହର ପ୍ରାକ୍-ଔପନିବେଶିକ ସହରଠାରୁ ଥିଲା ଭିନ୍ନ ।

ବନ୍ଦର – ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ସୁଦ୍ଧା ମାଡ୍ରାସ୍, କଲିକତା ଏବଂ ବମ୍ବେଠାରେ ବନ୍ଦରମାନ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଏହି ସହରମାନଙ୍କରେ ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ନିର୍ମାଣ ସହ କାରଖାନା ବସାଇଥିଲା । ଏହିଠାରୁ ବିଦେଶକୁ କଞ୍ଚାମାଲ ପଠାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ବିଦେଶଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଏଠି ସହଜରେ ବିକ୍ରି ହେଉଥିଲା । ସେହିପରି ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟଭାଗ ସୁଦ୍ଧା ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ଦୁର୍ଗର ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲା । ମାଡ୍ରାସ୍‌ର ସେଣ୍ଟଜର୍ଜ ଦୁର୍ଗ, କୋଲକତାର ଫୋର୍ଟ ଉଇଲିୟମ ଦୁର୍ଗ ଏବଂ ବମ୍ବେ ଦୁର୍ଗ ନିର୍ମିତ ହେଲା । ଏସବୁକୁ ଗୋରା ଲୋକମାନଙ୍କର ସହର କୁହାଗଲା । ରେଳ ଚଳାଚଳ ବ୍ୟବସ୍ଥାଦ୍ୱାରା ସହରୀକରଣରେ ଅଗ୍ରଗତି – ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦ୍ୱିତୀୟାର୍ଥ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତରେ ରେଳଚଳାଚଳ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଦ୍ରୁତ ଅଗ୍ରଗତି ଘଟିଥିଲା । ଭାରତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବଡ଼ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ସହରକୁ ରେଳପଥଦ୍ଵାରା ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ବୃହତ୍ ସହର ଯଥା – ବମ୍ବେ, ଦିଲ୍ଲୀ, କଲିକତା ଓ ମାଡ୍ରାସ୍‌ ରେଳପଥଦ୍ଵାରା ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଇ ଦୈନିକ ରେଳ ଚଳାଚଳ କରାଯାଉଥିଲା । |

ପ୍ରତିଦିନ ଶହ ଶହ ଲୋକ ରେଳ ଯୋଗେ ସହରକୁ ଆସୁଥିଲେ । ଏହି ସହରଗୁଡ଼ିକ ରପ୍ତାନି କରାଯାଉଥିଲା । ଅନେକ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହେବାରୁ ଶହ ଶହ ଲୋକେ କର୍ମ ପାଇଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ବସବାସଦ୍ୱାରା କୌଣସି ଅସୁବିଧା ରହିଲାନାହିଁ । ଭାରତୀୟ ଶିଳ୍ପପତିମାନେ ବମ୍ବେରେ ଅନେକ ଲୁଗାକଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ୧୮୫୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ କାସାଦି ନାମଭାଇ ପ୍ରଥମେ ବମ୍ବେରେ ଲୁଗାକଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ଇଉରୋପୀୟମାନେ କଲିକତାର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ଅନେକ ଝୋଟକଳ ବସାଇଥିଲେ । ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହରେ କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ ଏହା ଭାରତରେ ଆଧୁନିକ ଶିଳ୍ପପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିଗରେ ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ ଥିଲା ।

ପକ୍ଷପାତିତା ଔପନିବେଶିକ ନୀତି – ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ପକ୍ଷପାତିତା ନୀତି ଯୋଗୁଁ ଭାରତ ଏକ ଶିଳ୍ପପ୍ରଧାନ ଦେଶ – ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ । ଇଂରେଜ ସରକାର ଶକ୍ତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ଭାରତରୁ କଞ୍ଚାମାଲ ଶସ୍ତାରେ ଇଂଲଣ୍ଡକୁ ପଠାଉଥିଲେ । ପୁନଶ୍ଚ, ଇଂଲଣ୍ଡର ଶିଳ୍ପରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ଭାରତକୁ ଆସୁଥ‌ିବା ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ କୋହଳ ଶୁକ୍ଳନୀତି ହେବାଦ୍ଵାରା ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶିଳ୍ପପତିମାନେ ଫାଇଦାରେ ରହିବାବେଳେ ଭାରତୀୟ ଶିଳ୍ପପତିଙ୍କ ଦୁରବସ୍ଥା ବଢ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଏହି ନୀତିଯୋଗୁଁ, କଲିକତା, ବମ୍ବେ, ମାଡ୍ରାସ୍ ଆଦି ସହରର କଳେବର ବୃଦ୍ଧିପାଇଲା ସତ କିନ୍ତୁ ଆର୍ଥିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରି ନଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଭାରତରେ ଦୁଇଟି ଶିଳ୍ପ ସହର ଥିଲା; ଯଥା – କାନପୁର ଏବଂ ଜାମସେଦପୁର । କାନପୁର ଚମଡ଼ା, କଟନ୍ ଏବଂ ଉଲ୍‌ବସ୍ତର ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥ‌ିବାବେଳେ ଜାମ୍‌ସେପୁର ଇସ୍ପାତ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା ।

୨। ଭାରତରେ ଇଂରେଜ ଶାସନ ସମୟରେ ନୂତନ ସହରର ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଇଂରେଜ ଶାସନ ଭାରତ ଇତିହାସରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଧ୍ୟାୟ ଅଟେ । ଏହି ଶାସନ ସମୟରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନମାନ ଭାରତୀୟ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ପୁରାତନ ସହରର ଗୁରୁତ୍ଵ ହ୍ରାସ ପାଇବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ନୂତନ ସହରମାନ ମୁଣ୍ଡ ଟେକିଲା । ନୂତନ ସହରବାସୀଙ୍କର ସଂସ୍କୃତି ଓ ଆଭିମୁଖ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଲା । ପ୍ରାଚୀନ ଧର୍ମୀୟ ସହରଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ଗଢ଼ିଉଠିଥ‌ିବା ସହରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ନିଜ ନିଜର ଗୁରୁତ୍ଵ ଓ ଗୌରବ ହରାଇ ବସିଥିଲେ । ନୂତନ ସହରମାନଙ୍କରେ ଶିଳ୍ପ, ବାଣିଜ୍ୟ, ବୃତ୍ତିକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ଏକ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟିହେବା ସହ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରଭାବ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶ୍ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ଗଢ଼ି ଉଠିଥ‌ିବା ଛୋଟ ଛୋଟ ସହରଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଦିଲ୍ଲୀ, କଲିକତା, ବମ୍ବେ ଓ ମାଡ୍ରାସ୍ ଆଦି ବୃହତ୍ ସହରଗୁଡ଼ିକରେ ଗଢ଼ି ଉଠିଥ‌ିବା ପରିବେଶ ଓ ସେମାନଙ୍କ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ନିମ୍ନରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି ।

ବାଣିଜ୍ୟିକ ସଂସ୍କୃତି ସୃଷ୍ଟି – ଔପନିବେଶିକ ଶାସନରେ ଭାରତରେ ଗଢ଼ିଉଠିଥିବା ନୂତନ ସହରମାନଙ୍କରେ ଏକ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସଂସ୍କୃତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ରାଜନୈତିକ କ୍ଷମତା ଭାରତୀୟ ଶାସକମାନଙ୍କ ହାତରୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ହାତକୁ ଚାଲି ଯାଇଥିଲା । ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭାରତରେ ଯେଉଁମାନେ ମଧ୍ୟସ୍ଥି, ସରକାରୀ ଚାକିରୀ, ବିତରକ ଏବଂ ଜିନିଷପତ୍ର ଯୋଗାଣକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନୂତନ ସୁଯୋଗ ଆସିବା ସହ ସେମାନେ ସମାଜରେ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ସମାଜରେ ନିମ୍ନସ୍ଥାନରୁ ଉଠି ଏକ ସ୍ବଚ୍ଛଳ ଚଳପକ୍ଷ ସ୍ତରକୁ ଯାଇପାରିଥିଲେ । ନଦୀ ଓ ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟାପାର ବଢ଼ିଥିଲା । ଘାଟ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ପଣ୍ୟାଗାର ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲା । ଏହିସବୁକୁ ସହାୟତା ଦେବାପାଇଁ ପରିବହନ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ବ୍ୟାଙ୍କ, ଇନ୍ସୁରାନ୍ସ ସଂସ୍ଥାମାନ ଖୋଲିଥିଲା । ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଶାସନିକ ଦପ୍ତର ସମୁଦ୍ର କୂଳଠାରୁ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନରେ ରହିଥିଲା ।

କଲିକତାର ରାଇଟରସ୍ ବିଲିଂ (Building) ହେଉଛି ପ୍ରଶାସନିକ ଦପ୍ତରର ଏକ ନମୁନା । ଏହି ଦପ୍ତରରେ କ୍ଲର୍କମାନେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବାରୁ ଏହାର ନାମ ରାଇଟରସ୍ ବିଲିଂ ରଖାଯାଇଥିଲା । ଏହା ମଧ୍ୟ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଅମଲାତନ୍ତ୍ରର ଗୁରୁତ୍ଵକୁ ବହନ କରେ । ବ୍ରିଟିଶ୍ମାନେ ନିଜର ବାଣିଜ୍ୟକୋଠିକୁ ବିଶାଳ ଦୁର୍ଗ ଭିତରେ ନିର୍ମାଣ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ତା’ର ଅନତିଦୂରରେ ଇଉରୋପୀୟ ଢାଞ୍ଚାରେ ସୁରମ୍ୟ ପ୍ରସାଦମାନ ନିର୍ମାଣ କରୁଥିଲେ । ପ୍ରସାଦ ଚାରିପାଖରେ ବିଭିନ୍ନ ବୃକ୍ଷଲତାମାନ ରୋପଣ କରୁଥିଲେ । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅବସର ବିନୋଦନ ପାଇଁ କ୍ଲବଘର, ଥ୍ଟର ଏବଂ ରେଷ୍ଟୁରାଣ୍ଟମାନ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଏହା ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ନୂଆ ଜୀବନଶୈଳୀ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ । ଯେଉଁ ଭାରତୀୟମାନେ ଇଂରାଜୀ ଦୁଇ ଅକ୍ଷର ପଢ଼ି ବ୍ରିଟିଶ୍‌ଙ୍କ ଅଧୀନରେ କ୍ଲର୍କ ଚାକିରୀଟିଏ କରୁଥିଲେ ସେମାନେ ଅନେକାଂଶରେ ଗୋରାଙ୍କୁ ଅନୁକରଣ କରି ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ଆପଣାଇବା ପାଇଁ ବ୍ୟଗ୍ର ହେଉଥିଲେ ।

ବ୍ଲାକ୍ ଟାଉନ୍ ବା କଳା ସହର – ଦୁର୍ଗ ବାହାରେ ଭାରତର ବ୍ୟବସାୟୀ, କାରିଗରୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଲୋକ ଏବଂ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଜନବସତି ଅଞ୍ଚଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାକୁ ବ୍ଲାକ୍ ଟାଉନ୍ ବା କଳା ସହର କୁହାଯାଉଥିଲା । ଏହି ସ୍ଥାନରେ ଧନୀ ଭାରତୀୟମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଘର ତା’ସାଙ୍ଗକୁ ପ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଅଗଣା ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଜମି କିଣୁଥିଲେ । ଏହି ଜମି କିଣିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଭବିଷ୍ୟତ ସଞ୍ଚୟ ପାଇଁ । ସେମାନେ ଇଂରେଜ ଅଫିସର ଏବଂ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବାପାଇଁ ଏଠାରେ ବିରାଟ ଭୋଜି ଏବଂ ପର୍ବର ଆୟୋଜନ କରୁଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ୍ ଆଦବ କାଇଦାକୁ ଆପଣାଇଥବା ଏହି ଧନୀ ଭାରତୀୟମାନେ ମନ୍ଦିରମାନ ମଧ୍ୟ ତୋଳୁଥିଲେ । ଗରିବ ଭାରତୀୟମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଉଭୟ ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଇଉରୋପୀୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପାଖରେ ରୋଷେୟା, ପାଲିଙ୍କିବାହକ, ଅଶ୍ଵଗାଡ଼ି ବାହକ, ଗାର୍ଡ଼, କୁଲି, ଡକ୍ ୨୮୦ଲବର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ।

ବେସାମରିକ ଗଳି ଏବଂ କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟ – ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହ ପରଠାରୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଏକ ଭୟ ରହି ଆସିଥିଲା । ତେଣୁ ସେମାନେ ନିଜକୁ ଅଧିକ ସୁରକ୍ଷାଦେବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ନିକାଞ୍ଚନ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଜାଗାରେ ଫାର୍ମ ହାଉସ୍‌ଳି ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ପୁରାତନ ସହରର ପାଖାପାଖ ଅଞ୍ଚଳକୁ ସଫାସୁତୁରା କରି ଗୋଚାରଣ ଜମି ଏବଂ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ଫାର୍ମ ହାଉସ୍ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । ଏହାକୁ ସିଭିଲ୍ ଲାଇନ୍ କୁହାଯାଉଥିଲା । ଏଠାରେ କେବଳ ଗୋରା ଲୋକମାନେ ରହୁଥିଲେ । ଏହାପରେ ଇଂରେଜମାନେ ନିରାପଦ ସ୍ଥାନ ଭାବେ କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟ ନିର୍ମାଣ କଲେ । ଏହି କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟଗୁଡ଼ିକ ଭାରତୀୟ ସହରଗୁଡ଼ିକଠାରୁ ପୃଥକ୍ ଥିଲା । କେତେକ ସ୍ଥଳରେ ଏହା ସହରକୁ ଲାଗିଥିଲେ ବି ଏହାକୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ସହରର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଂଶରେ ରଖାଯାଇଥିଲା । ଏହି କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟର ସୁରକ୍ଷା ଦାୟିତ୍ଵ ଇଉରୋପୀୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ହସ୍ତରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥିଲା । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ବା ଏହାକୁ ଲାଗି ପ୍ରଶସ୍ତ ରାସ୍ତା ଏବଂ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବଙ୍ଗଳା ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟଗୁଡ଼ିକରେ ବ୍ୟାରାକ୍ ହାଉସ୍, ପ୍ୟାରେଡ୍ ପଡ଼ିଆ ଇତ୍ୟାଦି ସୈନିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଇଉରୋପୀୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବାସ୍ତବରେ ଏକ ନିରାପଦ ସ୍ଥାନ ଥିଲା ।

ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା – ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଚକ୍ଷୁରେ ଭାରତୀୟମାନେ ରହୁଥ‌ିବା ବ୍ଲାକ୍ ଟାଉନ୍ ବା କଳା ସହର ଅଳିଆ ଏବଂ ଅରାଜକତାର ପ୍ରତୀକ ଥିଲା, ଯାହା ବହୁ ସମୟରେ ସଂକ୍ରାମକ ବ୍ୟାଧର କାରଣ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଇଉରୋପୀୟମାନଙ୍କୁ ସେମାନେ ଅନୁକରଣ କରିବାପରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ସୁନ୍ଦର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ । ସିଭିଲ୍ ଲାଇନ୍ ଏବଂ କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟରେ ଯେଉଁଭଳି ଭାବରେ ସ୍ବଚ୍ଛତା ରହିଛି ସେସବୁକୁ ଅନୁକରଣ କରୁଥିଲେ । ଇଂରେଜମାନେ ମଧ୍ଯ ଭାରତରେ ହେଉଥ‌ିବା କଲେରା ଓ ପ୍ଲେଗଭଳି ମହାମାରୀ ରୋଗକୁ ଦୂର କରିବାପାଇଁ ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହାତକୁ ନେଇଥିଲେ । ସହରର ପରିମଳ ପାଇଁ ସ୍ୱେରେଜ୍ ଏବଂ ଡ୍ରେନେଜ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଇତ୍ୟାଦି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପ କରିଥିଲେ । ଏହା ବାସ୍ତବରେ ଏକ ନୂତନ ସହରୀ ଜୀବନକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲା ।

୩ । ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନ ସମୟରେ କଲିକତାରେ କିପରି ଏକ ଆଧୁନିକ ସହରର ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇ ପାରିଥିଲା ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନ ସମୟରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଆଧୁନିକ ସହରୀକରଣର ପ୍ରକ୍ରିୟା ପ୍ରଥମେ କଲିକତାରୁ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ୧୬୯୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ମୋଗଲଙ୍କଠାରୁ ସୁତାନଟୀ, କଲିକତା ଏବଂ ଗୋବିନ୍ଦପୁରର ରାଜସ୍ଵ ଆଦାୟ କରିବାର ଅଧିକାର ପାଇଥିଲା । ଏହି ତିନୋଟି ଗ୍ରାମକୁ ମିଶାଇ କଲିକତା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା । କମ୍ପାନୀ ସରକାର କଲିକତାକୁ ଏକ ସହର ଯୋଜନାର ଅନ୍ତର୍ଗତ କରିଥିଲେ । ଏହାପାଇଁ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସହର ବ୍ୟବସ୍ଥାର ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାର କିପରି ବିକାଶ ହେବ ଏବଂ ଏଠାରେ ଜନଜୀବନ କିଭଳି ନିୟନ୍ତ୍ରତ ହେବ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ବିସ୍ତୃତ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା । କମ୍ପାନୀର ସୁରକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅନେକ ନିରାପତ୍ତା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

ଫୋର୍ଟ ଉଇଲିୟମ୍ ନିର୍ମାଣ – ସମଗ୍ର ବଙ୍ଗପ୍ରଦେଶରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ତା’ର ପ୍ରଭାବକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାପାଇଁ ଚାହିଁଥିଲା । ୧୭୫୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ବଙ୍ଗର ନବାବ ସିରାଜଉଦୌଲାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କଲାପରେ କମ୍ପାନୀର ପ୍ରଭୁତ୍ୱ ବୃଦ୍ଧି ଯାଇଥିଲା । ଏହାପରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଫୋର୍ଟ ଉଇଲିୟମ୍ ନିର୍ମାଣ କଲେ । ଏହି ଦୁର୍ଗଟି ଏଭଳି ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ବୃଦ୍ଧି ଯାଇଥିଲା । ଏହାପରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଫୋର୍ଟ ଉଇଲିୟମ୍ ନିର୍ମାଣ କଲେ । ଏହି ଦୁର୍ଗଟି ଏଭଳି ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ଯେ ଏହା ଉପରେ କେହି ସହଜରେ ଆକ୍ରମଣ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ଏହି ଦୁର୍ଗ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ସୁବିସ୍ତୃତ ଖୋଲା ସ୍ଥାନ ରଖାଯାଇଥିଲା । ଯାହାଫଳରେ ଦୁର୍ଗ ଭିତରେ ଥାଇ ବହୁ ଦୂରରୁ ଆକ୍ରମଣକାରୀକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିହେଉଥିଲା । ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ ଏହାକୁ ମଇଦାନ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରୁଥିଲେ । ଏହି ମଇଦାନକୁ ନିରାପତ୍ତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ରଖାଯାଇଥିଲା । ଯଦି କୌଣସି ଶତ୍ରୁ ଦୁର୍ଗକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ସାହସ କରୁଥିଲା, ବ୍ରିଟିଶ୍ ତୋପବାହିନୀ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷର ଅଧ୍ୱ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଉଥିଲା । ତେଣୁ ଦୁର୍ଗର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଖୋଲାସ୍ଥାନ ଏହାର ପ୍ରତୀକ ଥିଲା । ନିଃସନ୍ଦେହରେ କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ ଏହା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ କଲିକତାରେ ସହର ପରିକଳ୍ପନାର ପ୍ରଥମ ଗୁରୁତ୍ଵ ପଦକ୍ଷେପ ଥିଲା ।

ଲର୍ଡ଼ ୱେଲ୍‌ଲୀଙ୍କ ଅବଦାନ – ୧୭୯୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଲର୍ଡ଼ ୱେଲ୍‌ଲୀ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ ଭାବରେ ବଙ୍ଗରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଥିଲେ । କଲିକତାରେ ତାଙ୍କର ସହର ପରିକଳ୍ପନା ଯୋଜନା ବାସ୍ତବରେ ଥିଲା ଅତୁଳନୀୟ । ୧୮୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସେ କଲିକତାରେ ସରକାରୀ ଘର ଭାବେ ଏକ ବିଶାଳ ପ୍ରସାଦ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଏହା ବ୍ରିଟିଶ୍ କର୍ତ୍ତୃତ୍ୱର ପ୍ରତୀକ ହୋଇଥିଲା । ସହରରେ ଭାରତୀୟମାନେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଅଞ୍ଚଳର ଅବସ୍ଥାକୁ ଦେଖୁ ସେ ବିବ୍ରତ ହୋଇ ଉଠିଥିଲେ ଏବଂ ସେଥପରି ଦୃଷ୍ଟିନିକ୍ଷେପ କରିଥିଲେ । ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଜନଗହଳି ସାଙ୍ଗକୁ ଅଣଓସାରିଆ ଗଳି, ରାସ୍ତା, ମଇଳା ପୋଖରୀ ଏବଂ ଦୁର୍ଗନ୍ଧଯୁକ୍ତ ନାଳନର୍ଦ୍ଦମା ଭରପୂର ହୋଇଥିଲା । ଇଂରେଜମାନେ ଏଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦେଖୁ ବ୍ୟଥୂତ ହୋଇଥିଲେ କାରଣ ସେମାନେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲେ ଯେ ଏହିଭଳି ଦୂଷିତ ସ୍ଥାନ ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟାଧର ମୂଳକାରଣ ଅଟେ । ତେଣୁ ୱେଲ୍‌ଲୀ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ କରାଇ ୧୮୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଏକ ସହରୀ ଯୋଜନାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ।

ଏହି ପ୍ରଶାସନିକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଫଳରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ବନ୍ଦର, ଘାଟ, ମଶାଣି ଏବଂ ଚମଡ଼ା କାରଖାନାକୁ ସହର ବାହାରକୁ ନିଆଯାଇଥିଲା । ଅନେକ ରାସ୍ତା ଏବଂ ନର୍ଦ୍ଦମାକୁ ଓସାରିଆ କରାଯାଇଥିଲା । ସ୍ଵଚ୍ଛତା ଉପରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଦୃଷ୍ଟିନିକ୍ଷେପ କରାଗଲା । ଲଟେରୀ କମିଟି – ୧୮୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଇଂରେଜମାନେ ସହରର ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବାପାଇଁ ଏକ ଲଟେରୀ କମିଟି – ୧୮୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଇଂରେଜମାନେ ସହରର ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବାପାଇଁ ଏକ ଲଟେରୀ କମିଟି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କଠାରୁ ଅର୍ଥ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇ ଉକ୍ତ ଅର୍ଥକୁ ସହରର ଉନ୍ନତିରେ ଲଗାଯାଉଥିଲା । ଉନ୍ନତିମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ ଅର୍ଥ ସଂଗ୍ରହ କରିବାଦ୍ୱାରା ସହରର ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା କେବଳ ସରକାରଙ୍କର ଦାୟିତ୍ଵ ନଥିଲା, ଜନସାଧାରଣଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଦାୟିତ୍ଵ ଥିଲା । ଲଟେରୀ କମିଟି ସହରର ଏକ ନୂତନ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା । ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା କଲିକତା ସହରର ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ।

ଏହା ନଦୀ କୂଳରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଜବରଦଖଲକାରୀ ସ୍ଥାନକୁ ମୁକ୍ତକରି ସେହିସବୁ ଅଞ୍ଚଳର ରାସ୍ତା ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ ନିଷ୍ପଭି ନେଇଥିଲା । ଭାରତୀୟମାନେ ରହୁଥ‌ିବା ଅନେକ କୁଡ଼ିଆ ଘରକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଯାଇ ସେସବୁ ସ୍ଥାନକୁ ସଫାସୁତୁରା କରାଯାଇଥିଲା । ଫଳରେ ଦରିଦ୍ର ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସହର ବାହାରେ ସ୍ଥାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏହା ସାଙ୍ଗକୁ ଲଟେରୀ କମିଟିଦ୍ଵାରା ଅନେକ ପ୍ରଶସ୍ତ ରାସ୍ତା, ଗଳି ଏବଂ ପାର୍କ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୮୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି କମିଟି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା । ସହରକୁ ମହାମାରୀ ଏବଂ ଅଗ୍ନିରୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାପାଇଁ ନିଆଯାଇଥିବା ପଦକ୍ଷେପ – ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବାରମ୍ବାର ଘଟୁଥିବା କଲେରା, ପ୍ଲେଗ୍ ଆଦି ମହାମାରୀ ବାଧକ ସାଜିଥିଲା । ଏହି ମହାମାରୀ କାହିଁକି ବ୍ୟାପୁଛି ତାହାର ସ୍ପଷ୍ଟ କାରଣ ଜଣାପଡ଼ିନଥିଲା । ଅନୁଧ୍ୟାନ କରାଯାଇ ଦେଖାଗଲା ଯେ ଉକ୍ତ ମହାମାରୀ ଏବଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ରହିବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହିତ ସିଧାସଳଖ ସମ୍ପର୍କ ଅଛି ।

ଏହି କଥା ଇଂରେଜମାନେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ଏହି କଥାକୁ ସେତେବେଳେ ଭାରତର ଜଣାଶୁଣା ବ୍ୟକ୍ତି ଦ୍ବାରିକାନାଥ ଠାକୁର ଏବଂ ରୁସ୍ତମଜୀ କାୱାସିଜ୍ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ମତ ଦେଇଥିଲେ ଯେ କଲିକତାକୁ ଅଧିକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର କରିବାର ସମୟ ଉପନୀତ ହେଉଛି, ସୁତରାଂ ଘଞ୍ଚ ଜନବସତି ଅଞ୍ଚଳକୁ ସେମାନେ ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଭାବେ ବିବେଚନା କଲେ । ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ସିଧାସଳଖ ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଅନେକ ମହାମାରୀର କାରଣ ହୋଇଛି । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ଏହି ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ବାୟୁ ଚଳାଚଳ ସଠିକ୍ ହେଉନାହିଁ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେମାନେ ଗରିବମାନଙ୍କର କୁଡ଼ିଆ ଏବଂ ବସ୍ତିକୁ ଭାଙ୍ଗିଥିଲେ ଏବଂ ଗରିବ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ସହରର ଦୂରସ୍ଥାନକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରିଥିଲେ । ସେହିଭଳି ସହରରେ ବାରମ୍ବାର ଅଗ୍ନିକାଣ୍ଡ ଜନିତ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟୁଥିଲା, ସେଥ‌ିପାଇଁ ୧୮୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଚାଳିଆର ନିର୍ମାଣକୁ ନିଷେଧ କରାଗଲା ଏବଂ ଟାଇଲି ଛାତରେ ଘରକ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରାଗଲା ।

ଲର୍ଡ଼ ଡେଲ୍ହାଉସୀଙ୍କ ଅବଦାନ – ଲର୍ଡ଼ ଡେହାଉସୀ ଭାରତରେ ୧୮୪୮ରୁ ୧୮୫୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଡ଼ଲାଟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟରେ ସେ କଲିକତାକୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ କରିବାପାଇଁ ଅନେକ ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ସଂସ୍କାରମାନ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ । ସେ କଲିକତା ବାସିନ୍ଦାଙ୍କୁ ସଦ୍ୟ ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଇଥିଲେ । ମଇଳା ପାଣିକୁ ରାସ୍ତାରେ ବୋହି ନଯିବାପାଇଁ ସେ ନୂତନ ନର୍ଦ୍ଦମା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ କଲିକତାର ଆଲୋକ ସରଞ୍ଜାମର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । ସେ ଏକ ତିନିଜଣିଆ କମିଶନ ନିଯୁକ୍ତି କରିଥିଲେ, ଯାହାର କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା କଲିକତାର ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଯତ୍ନନେବା । ସଂକ୍ଷେପରେ କହିବାକୁ ଗଲେ କଲିକତାକୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ କରିବାରେ ଲର୍ଡ଼ ଡେଲ୍‌ହାଉସୀ ଏକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିଭାଇଥିଲେ ।

ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ ଯେ କଲିକତାକୁ ଅଧ୍ଵ ସ୍ଵଚ୍ଛ କରିବାରେ କମ୍ପାନୀ ସରକାର ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଗୋରାମାନେ ରହୁଥ‌ିବା ସହରର ଅଂଶକୁ ସେମାନେ ଅଧିକ ସ୍ଵଚ୍ଛ ଏବଂ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର କରିଥିଲେ । ଭାରତୀୟମାନେ ରହୁଥ‌ିବା କଳା ସହରକୁ ସେମାନେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇନଥିଲେ । ମ୍ୟୁନିସ୍‌ପାଲ କର୍ପୋରେସନରେ ରହୁଥ‌ିବା ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିନିଧ୍ ଏଥ‌ିପାଇଁ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଵରରେ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରୁଥିଲେ । ଫଳରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟତା ମନୋଭାବ ଦୃଢ଼ୀଭୂତ ହୋଇଥିଲା ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 14 ଔପନିବେଶିକ ସହରସମୂହ-ସହରୀକରଣ, ଯୋଜନା ଏବଂ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ Objective Questions.

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 14 Objective Questions in Odia Medium

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

୧। ଗଞ୍ଜ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
(କ) ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ସ୍ଥାୟୀ ବଜାର
(ଖ) ଏକ ପ୍ରଦେଶ
(ଗ) ଏକ ଜିଲ୍ଲା
(ଘ) ଏକ ରାଜ୍ୟ
Answer:
(କ) ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ସ୍ଥାୟୀ ବଜାର

୨। ଡର୍‌ମାନେ ଭାରତରେ କେଉଁଠାରେ ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ମୋସଲିପଟ୍ଟନମ୍
(ଖ) ପାତିଆଲା
(ଗ) ପଣ୍ଡିଚେରୀ
(ଘ) ଚନ୍ଦ୍ରଗିରି
Answer:
(କ) ମୋସଲିପଟ୍ଟନମ୍

୩ । ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ମସିହାରେ ମାଡ୍ରାସ୍‌ରେ ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୫୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୬୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୬୦୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୬୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଖ) ୧୬୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୪। ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ଇଂରେଜମାନେ ବଙ୍ଗର କେଉଁ ନବାବଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ?
(କ) କଲିକତା
(ଖ) ବମ୍ବେ
(ଗ) ମାଡ୍ରାସ୍
(ଘ) ପଣ୍ଡିଚେରୀ
Answer:
(ଖ) ବମ୍ବେ

୫। ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ଇଂରେଜମାନେ ବଙ୍ଗର କେଉଁ ନବାବଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ?
(କ) ମିଜାଫର୍
(ଖ) ମୀରକାଶିମ୍
(ଗ) ସିରାଜଉଦୌଲା
(ଘ) ଆଲିବର୍ଦ୍ଦି ଖାଁ
Answer:
(ଗ) ସିରାଜଉଘୋଲା

୬। ସୁଏଜ୍ କେନାଲକୁ କେବେ ଜାତି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ?
(କ) ୧୭୯୭
(ଖ) ୧୮୬୯
(ଗ) ୧୬୬୯
(ଘ) ୧୮୮୯
Answer:
(ଖ) ୧୮୬୯

୭। ଫରାସୀମାନେ ଭାରତର କେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କର ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ନିର୍ମାଣ କରିଥ୍ଲେ ?
(କ) ପାନାଜୀ
(ଖ) ପଣ୍ଡିଚେରୀ
(ଗ) କୋଚିନ୍
(ଘ) କାଲିକଟ୍
Answer:
(ଖ) ପଣ୍ଡିଚେରୀ

୮। ବଙ୍ଗର ନବାବ ସିରାଜଉଦୌଲା କେଉଁ ଯୁଦ୍ଧରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କଠାରୁ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ?
(କ) ପଲାସୀ
(ଖ) ବକ୍ ସାର
(ଗ) ୱାଣ୍ଡିୱାସ୍
(ଘ) ଆର୍‌କଟ୍
Answer:
(କ) ପଲାସୀ

୯। ବମ୍ବେଠାରେ ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ କେବେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ୧୯୦୫
(ଖ) ୧୯୧୧
(ଗ) ୧୯୧୬
(ଖ) ୧୮୧୮
Answer:
(ଖ) ୧୯୧୧

୧୦ । ସିମଳା ଶୈଳନିବାସ କେବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ୧୮୧୪-୧୬
(ଖ) ୧୮୩୫-୩୬
(ଗ) ୧୮୧୦-୧୨
(ଘ) ୧୮୨୮-୩୦
Answer:
(କ) ୧୮୧୪-୧୬

୧୨ । ମାଉଣ୍ଟଆବୁ ଶୈଳନିବାସ କେବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ୧୭୮୫
(ଖ) ୧୮୧୮
(ଗ) ୧୮୨୦
(ଘ) ୧୯୪୦
Answer:
(ଖ) ୧୮୧୮

୧୨ । ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ କେଉଁ ଶାସକଙ୍କଠାରୁ ଦାର୍ଜିଲିଂ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ନେପାଳର ଶାସକ
(ଖ) ସିକିମ୍‌ ଶାସକ
(ଗ) ଚୀନ୍‌ର ସମ୍ରାଟ
(ଘ) ଭୁଟାନ୍‌ ରାଜା
Answer:
(ଖ) ସିକିମ୍‌ ଶାସକ

୧୩ । କଲିକତାର ଇଂରେଜମାନେ ଚାଳଘରକୁ କେବେ ନିଷେଧ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୮୩୫
(ଖ) ୧୮୩୬
(ଗ) ୧୮୩୭
(ଘ) ୧୮୩୯
Answer:
(ଖ), ୧୮୩୬

୧୪ । ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ରେଳ ଚଳାଚଳ କେଉଁ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ବମ୍ବେରୁ ଗୋଆ
(ଖ) ବମ୍ବେରୁ ଥାନେ
(ଗ) କଲିକତାରୁ ବମ୍ବେ
(ଘ) ଦିଲ୍ଲୀରୁ ଆଗ୍ରା
Answer:
(ଖ) ବମ୍ବେରୁ ଥାନେ

୧୫ । କେଉଁ ଇଂରେଜ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ସିମଳାକୁ ନିଜ ରାଜଧାନୀ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଲର୍ଡ଼ ଡେଲ୍‌ହାଉସୀ
(ଖ) ଜନ୍ ଲରେନ୍ସ
(ଗ) ଲର୍ଡ଼ ଉଇଲିୟମ୍ ବେଣ୍ଟିକ୍
(ଘ) ଲର୍ଡ଼ ରିପନ୍
Answer:
(ଖ) ଜନ୍ ଲରେନ୍‌ସ୍

୧୬ । ଭାରତରେ ଦଶବର୍ଷିଆ ଜନଗଣନା କେବେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ?
(କ) ୧୮୮୧
(ଖ) ୧୮୮୫
(ଗ) ୧୮୮୭
(ଘ) ୧୮୮୯
Answer:
(କ) ୧୮୮୧

B. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। କେଉଁ ଭାଇସ୍‌ରାୟ ସିମଳାକୁ ତାଙ୍କର ରାଜଧାନୀ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଭାଇସ୍‌ୟ ଜନ୍ ଲରେନ୍ସ ସିମଳାକୁ ତାଙ୍କର ରାଜଧାନୀ କରିଥିଲେ ।

୨। କେଉଁ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସିମଳା ଶୈଳନିବାସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୮୧୪ ରୁ ୧୮୧୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. ମଧ୍ଯରେ ସିମଳା ଶୈଳନିବାସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ।

୩ । କେବେ ଫରାସୀମାନେ ପଣ୍ଡିଚେରୀରେ ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୬୭୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଫରାସୀମାନେ ପଣ୍ଡିଚେରୀରେ ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।

୪ । ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ କେଉଁ ସହରରେ ଅଛି ?
Answer:
ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ବମ୍ବେ ସହରରେ ଅଛି ।

୫। ବମ୍ବେରେ ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ବମ୍ବେରେ ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଜା ପଞ୍ଚମ ଜର୍ଜ ଏବଂ ରାଣୀ ମେରୀଙ୍କୁ ସ୍ବାଗତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୬। ତାଜମହଲ ହୋଟେଲର ନିର୍ମାତା କିଏ ?
Answer:
ବିଶିଷ୍ଟ ଶିଳ୍ପପତି ଜାମ୍‌ଦ୍‌ଜୀ ଟାଟା ତାଜମହଲ ହୋଟେଲର ନିର୍ମାତା ।

୭। ବଙ୍ଗର କେଉଁ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳର ଜମିଦାରୀ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ପାଇଥିଲା ?
Answer:
ବଙ୍ଗର ସୁତାନଟି, କଲିକତା, ଗୋବିନ୍ଦପୁର ଅଞ୍ଚଳର ଜମିଦାରୀ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ପାଇଥିଲା ।

୮। ଇଂରେଜ ଶାସନ ସମୟରେ ଭାରତରେ ବିଭିନ୍ନ ସୌଧଗୁଡ଼ିକର ନିର୍ମାଣ କେଉଁ ଶୈଳୀରେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଇଂରେଜ ଶାସନ ସମୟରେ ଭାରତରେ ଇଂରେଜମାନେ ଇଣ୍ଡୋ-ସେରାସେନିକ୍ ଶୈଳୀରେ ବିଭିନ୍ନ ସୌଧ ଗୁଡ଼ିକର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୯। ଇଣ୍ଡୋ-ସେରାସେନିକ୍ ଶୈଳୀ କ’ଣ ?
Answer:
ଇଣ୍ଡୋ-ସେରାସେନିକ୍ ଶୈଳୀ କହିଲେ ଇଣ୍ଡିଆ (ଭାରତ) ଏବଂ ଇଉରୋପୀୟ ଶୈଳୀର ମଶ୍ରଣକୁ ବୁଝାଏ ।

୧୦ । ଇଣ୍ଡୋ-ସେରାସେନିକ୍ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ଦୁଇଟି ସୌଧର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଇଣ୍ଡୋ-ସେରାସେନିକ୍ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ଦୁଇଟି ସୌଧର ନାମ ହେଲା – ବମ୍ବେର ତାଜମହଲ ହୋଟେଲ ଏବଂ ଗେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ।

୧୧ । ବମ୍ବେର ଟାଉନ୍‌ହଲ୍ କେବେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୮୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବମ୍ବେର ଟାଉନ୍‌ହଲ୍ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୧୨ । ବମ୍ବେରେ ଏଲ୍‌ଫିନ୍ ଷ୍ଟୋନ୍ ସର୍କଲ କେବେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୮୬୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବମ୍ବେରେ ଏଲ୍‌ଫିନ୍‌ନ୍ ସର୍କଲ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୧୩ । ଏଲ୍‌ଫିନ୍ ଷ୍ଟୋନ୍ ସର୍କଲର ନାମ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇ କ’ଣ ରଖାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଏଲ୍‌ପିନ୍ ଷ୍ଟୋନ୍ ସର୍କଲ୍‌ର ନାମ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇ ଜଣେ ଇଂରେଜ ପତ୍ରକାରଙ୍କ ନାମରେ ହୋର୍ନିମାନ ସର୍କଲ ରଖାଯାଇଥିଲା ।

୧୪ । ଫୋର୍ଟ ଉଇଲିୟମ୍ ଦୁର୍ଗ ଇଂରେଜମାନେ କେଉଁ ସହରରେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଫୋର୍ଟ ଉଇଲିୟମ୍ ଦୁର୍ଗ ଇଂରେଜମାନେ କଲିକତା ସହରରେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୧୫। ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଆଧୁନିକ ସହରୀକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଥମେ କେଉଁଠି ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଆଧୁନିକ ସହରୀକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଥମେ କଲିକତାରେ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧। __________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଡବ୍‌ମାନେ ମୋସଲିପଟ୍ଟନମ୍ଠାରେ ସେମାନଙ୍କର ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୬୦୫

୨। ________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ମାଡ୍ରାସ୍ତାରେ ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୬୩୯

୩ । __________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଫରାସୀମାନେ ପଣ୍ଡିଚେରୀରେ ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୬୭୩

୪ । ସିରାଜଡଦୌଲା __________________ ର ନବାବ ଥିଲେ ।
Answer:
ବଙ୍ଗ

୫। ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ _________________ କଲିକତାରେ ଅଣ୍ଡରଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ଡ୍ରେନେଜ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଲର୍ଡ଼ ଡେଲ୍‌ହାଉସୀ

୬ | ସେଣ୍ଟ ଜର୍ଜ ଫୋର୍ଟ ______________ ସହରରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ମାଡ୍ରାସ୍

୭ । ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ରେଳପଥ ବମ୍ବେଠାରୁ ଥାନେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
୧୮୫୩

୮| _______________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ସିକିମ୍ବର ଶାସକଙ୍କଠାରୁ ଦାର୍ଜିଲିଂକୁ ପାଇଥିଲା ।
Answer:
୧୮୩୫

୯ । ଭାଇସ୍ ରାୟ ________________ ସିମଳାକୁ ତାଙ୍କ ରାଜଧାନୀ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଜନ୍ ଲରେନ୍ ସ

୧୦|__________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବମ୍ବେରୁ ଥାନେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରେଳଚଳାଚଳ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୮୫୩

୧୧। _________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଭାରତରେ ଜନଗଣନା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୮୭୨

୧୨। _________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ କଲିକତାରେ ଲଟେରୀ କମିଟି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୮୧୭

D. ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧। ଲଟେରୀ କମିଟି ଇଂରେଜମାନେ ବମ୍ବେରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଲଟେରୀ କମିଟି ଇଂରେଜମାନେ କଲିକତାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।

୨। ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ରେଳପଥ କଲିକତାରୁ ମାଡ୍ରାସ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ରେଳପଥ ବମ୍ବେରୁ ଥାନେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।

୩। ବମ୍ବେରେ ତାଜମହଲ ହୋଟେଲ ଇଂରେଜମାନେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ବମ୍ବେରେ ତାଜମହଲ ହୋଟେଲ ବିଶିଷ୍ଟ ଶିଳ୍ପପତି ଜାମ୍‌ଦ୍‌ଜୀ ଟାଟା ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୪ । ଫୋର୍ଟ ଉଇଲିୟମ୍ ବମ୍ବେରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଫୋର୍ଟ ଉଇଲିୟମ୍ କଲକତାରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

୫। ଫତେପୁରସିକ୍ରି ଶାହାଜାହାନ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଫତେପୁରସିକ୍ରି ଆକବର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୬। ମଦୁରାଇ ସହର ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ମଦୁରାଇ ସହର ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

୭। ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଗେଟ୍ ୱେ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ବମ୍ବେରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

୮। ଭାରତରେ ଇଂରେଜମାନେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା କାରୁକାର୍ଯ୍ୟର ଶୈଳୀକୁ ଇଣ୍ଡୋ-ଗ୍ରୀକ୍ ଶୈଳୀ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଭାରତରେ ଇଂରେଜମାନେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା କାରୁକାର୍ଯ୍ୟର ଶୈଳୀକୁ ଇଣ୍ଡୋ-ସେରାସେନିକ୍ ଶୈଳୀ କୁହାଯାଏ ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 15 ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ Short & Long Answer Questions.

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 15 Short & Long Answer Questions in Odia Medium

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ଦୁଇଟି | ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧। ୧୮୮୫ରେ ଓଡ଼ିଶା ଗସ୍ତରେ ଆସିଥୁବା ଗଭର୍ଣ୍ଣର କିଏ ଥିଲେ ? ତାଙ୍କୁ କିଏ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦେଇ କ’ଣ ଦାବି?
Answer:
୧୮୮୫ରେ ଓଡ଼ିଶା ଗସ୍ତରେ ଆସିଥିବା ଗଭର୍ଣ୍ଣର ରିଚାର୍ଡ଼ ଥମ୍ପସନ୍ ଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ଉତ୍କଳସଭା ଏକ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦେଇ ଗଞ୍ଜାମ, ଜୟପୁର, ସମ୍ବଲପୁରକୁ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ଏକତ୍ର କରିବାପାଇଁ ଦାବି କରିଥିଲା ।

୨। ୧୮୮୮ରେ ବଙ୍ଗର କେଉଁ ଗଭଣ୍ଡିରଙ୍କୁ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦିଆଯାଇଥିଲା ଓ କ’ଣ ଆବେଦନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୮୮୮ରେ ବଙ୍ଗର ଲେପ୍‌ଟନାଣ୍ଟ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଏସ୍.ସି. ବେଲୀଙ୍କୁ ଉତ୍କଳସେଭା ପକ୍ଷରୁ ଏକ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦିଆଯାଇ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ ବଙ୍ଗରେ ମିଶିଥୁବା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ପୃଥକ୍ କରିବାକୁ ଆବେଦନ କରାଯାଇଥିଲା ।

୩ । କେଉଁମାନଙ୍କର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଫଳରେ ବଙ୍ଗାଳୀମାନଙ୍କର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉଚ୍ଛେଦ କରିବାର ଉଦ୍ୟମ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର କମିଶନର ଟି.ଇ. ରେଭେନ୍ସା ଏବଂ ବାଲେଶ୍ଵର-କଟକର କଲେକ୍ଟର ଭାଷାବିଜ୍ଞାନୀ ଜନ୍ ବିମସ୍‌ଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଫଳରେ ବଙ୍ଗାଳୀମାନଙ୍କର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉଚ୍ଛେଦ କରିବାର ଉଦ୍ୟମ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା ।

୪। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ବ୍ୟବସ୍ଥା କେବେ ଓ କିଏ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୮୬୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବଙ୍ଗର ଲେଫ୍‌ଟନାଣ୍ଟ ଗଭଣ୍ଡିର ସାର୍ ଏ.ସି. ବେଲୀ ଓଡ଼ିଶାର ସମସ୍ତ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ ।

୫ । ଗଞ୍ଜାମ ଓ ସମ୍ବଲପୁର ଯଥାକ୍ରମେ କେଉଁ ମସିହାରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅଧିକୃତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୭୫୯ ମସିହାରେ ଗଞ୍ଜାମ ଏବଂ ୧୮୪୯ ମସିହାରେ ସମ୍ବଲପୁର ଇଂରେଜମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଅଧୂକୃତ ହୋଇଥିଲା ।

୬ । ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରନ କେଉଁ ପତ୍ରିକାରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଭାଷାନୀତିର ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏଥ‌ିପାଇଁ କିଏ ତାଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଥିଲେ ?
Answer:
ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭ ‘ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ’ ପତ୍ରିକାରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଭାଷାନୀତିର ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ସ୍ଵଭାବ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଥିଲେ ।

୭ । ଲର୍ଡ କର୍ଜନ ଓଡ଼ିଶା ଗସ୍ତରେ ଆସିବାଦ୍ଵାରା କି ଲାଭ ହୋଇଥୁଲା ?
Answer:
ହୃଦ୍‌ବୋଧ କରିଥିଲେ । ଯାହା ଫଳରେ ୧୯୦୩ ଜାନୁୟାରୀ ୧ ତାରିଖରୁ ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ କଚେରିରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପୁନଃ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥୁଲା ।

୮ | କେବେ ଓ କେଉଁ ପ୍ରଦେଶରୁ ପୃଥକ୍ କରି ସମ୍ବଲପୁରକୁ ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ମିଶାଇ ଦିଆଗଲା ।
Answer:
୧୯୦୫ ଜୁଲାଇ ୧୯ ତାରିଖରେ ସମ୍ବଲପୁରକୁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶରୁ ପୃଥକ୍ କରି ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ମିଶାଇ ଦିଆଗଲା ।

୯ । ସାଇମନ୍ କମିଶନଙ୍କ ଭାରତ ଗସ୍ତବେଳେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ସଭ୍ୟମାନେ କେଉଁଠାରେ ଓ କାହିଁକି ଭେଟିଥିଲେ ?
Answer:
ଏହି ସଭ୍ୟମାନେ କମିଶନଙ୍କ ନିକଟରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପାଇଁ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ଅଟ୍‌ ସବ୍‌କମିଟି କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପାଇଁ ସୁପାରିଶ କରିଥିଲା ?
Answer:
ଅଟ୍‌ ସବ୍‌କମିଟି ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନର ଅନୁଗୁଳ, ବଙ୍ଗର ମେଦିନିପୁର, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ପ୍ରେସିଡ଼େନ୍ସିର ଗଞ୍ଜାମ ଅଞ୍ଚଳ ଓ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶର ଖଡ଼ିଆଳ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏକତ୍ରକରି ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନପାଇଁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲା ।

୧୧ । କେବେ ଓ କେଉଁଠାରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସମ୍ପର୍କରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ରେ କରାଚୀଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଅଧୂବେଶନରେ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରତିନିଧୁମାନେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ଗଠନ ଦାବି ସମ୍ପର୍କରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ଅବଗତ କରିଥିଲେ ।

୧୨ । ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ପ୍ରସ୍ତାବର ପ୍ରତିବାଦ କରିବାପାଇଁ କେବେ ଏବଂ କେଉଁଠାରେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଜରୁରୀ ଅଧୁବେଶନ ବସିଥିଲା ?
Answer:
ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ପ୍ରସ୍ତାବର ପ୍ରତିବାଦ କରିବାପାଇଁ ୧୯୩୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଅଗଷ୍ଟ ୨୧ ତାରିଖରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରଠାରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଜରୁରୀ ଅଧୂବେଶନ ବସିଥିଲା ।

୧୩ । ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସମ୍ପର୍କରେ ଶ୍ଵେତପତ୍ର କେବେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ଏବଂ ଏଥିରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ଥିଲା ?
Answer:
ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସମ୍ପର୍କରେ ଶ୍ଵେତପତ୍ର ୧୯୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୭ ତାରିଖରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ଏବଂ ଏଥିରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୨୧,୫୪୫ ବର୍ଗ ମାଇଲ୍ ରଖାଯାଇଥିଲା ।

୧୪ । ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି ଶ୍ଵେତପତ୍ର ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ କେଉଁ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ଯୋଗ କଲା ?
Answer:
ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି ଶ୍ଵେତପତ୍ର ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ଜୟପୁର ଜମିଦାରୀର ଅଂଶ, ଜଳନ୍ତର, ସାଲିହା ଏବଂ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ସହର ସମେତ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ଜମିଦାରୀର ଏକ ଅଂଶକୁ ଯୋଗ କଲା ।

୧୫ । ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ୧୯୩୫ର କେଉଁ ଧାରାରେ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଏକ ପୃଥକ୍ ପ୍ରଦେଶ ଭାବେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦିଆଗଲା ଏବଂ କେବେ ଭାରତ ଶାସନ (ଓଡ଼ିଶା ଗଠନ) ନିର୍ଦେଶ ଘୋଷିତ ହେଲା ?
Answer:
ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ୧୯୩୫ର ୨୮୯ ଧାରାରେ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଏକ ପୃଥକ୍ ପ୍ରଦେଶ ଭାବେ ସ୍ଵୀକୃତି ଦିଆଗଲା ଏବଂ ୧୯୩୬ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩ ତାରିଖରେ ‘ଭାରତ ଶାସନ (ଓଡ଼ିଶା ଗଠନ) ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ୧୯୩୬’’ ଘୋଷିତ ହେଲା ।

୧୬ । କେଉଁମାନେ ସମ୍ବଲପୁରରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପରିଚାଳନା କରୁଥିଲେ ? କାହାକୁ ଏଥିପାଇଁ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦିଆଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ମଦନମୋହନ ମିଶ୍ର, ଧରଣୀଧର ମିଶ୍ର, ବ୍ରଜମୋହନ ପଟ୍ଟନାୟକ, ବିହାରୀ ଦାସ ମହନ୍ତ, ବଳଭଦ୍ର ସୂପକାର ଆଦି ସମ୍ବଲପୁରରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପରିଚାଳନା କରୁଥିଲେ । ଲର୍ଡ଼ କର୍ଜନଙ୍କୁ ଏଥିପାଇଁ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

୧୭ । ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ କେବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏହାକୁ କେଉଁମାନେ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଡିସେମ୍ବର ୩୦ ଓ ୩୧ ତାରିଖରେ ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହାକୁ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, କନିକାର ଜମିଦାର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜଦେଓ ଏବଂ ମୟୂରଭଞ୍ଜର ମହାରାଜା ଶ୍ରୀରାମଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ ।

୧୮ । ରିସଲୀ ସର୍କୁଲାର ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
୧୯୦୩ ଡିସେମ୍ବର ୩ ତାରିଖରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଏକ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ କରିବାପାଇଁ ଲର୍ଡ଼ କର୍ଜନ ଯୋଜନା କରିଥିଲେ । ସେହିବର୍ଷ ପୁଣି ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ କଚେରିରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରଚଳନ କରାଗଲା । ତଦନୁଯାୟୀ ଭାରତ ସଚିବ ହେନରୀ ରିସ୍‌ ବଙ୍ଗ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାରଙ୍କର ମତାମତ ଲୋଡ଼ିଥିଲେ । ଫଳରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ରିସ୍‌ ସର୍କୁଲାର ।

୧୯ । ସିହ୍ନା ପ୍ରସ୍ତାବ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଇମ୍ପେରିଆଲ କାଉନସିଲର ସଭ୍ୟ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ସିହ୍ନା ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖୁଥ‌ିଲେ ଯେ, ବଙ୍ଗ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ଥ‌ିବା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ମିଶାଇଦେବା ପାଇଁ । ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜଦେଓ ଏ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଦୃଢ଼ଭାବରେ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ।

୨୦ । ନେହେରୁ କମିଟି କାହିଁକି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣର ପୁନର୍ବିଚାର ପାଇଁ ମୋତିଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ସର୍ବଦଳୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ପକ୍ଷରୁ ଏକ କମିଟି ଗଢ଼ାଯାଇଥିଲା । ତାହା ଥିଲା ନେହେରୁ କମିଟି । ଏହାର ରିପୋର୍ଟରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା ।

B. ପାଞ୍ଚଟି/ଛଅଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।

୧। ଫିଲିପ୍ ଡଫ୍ କମିଟି କ’ଣ ?
Answer:
ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ଗଞ୍ଜାମର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଲୋକେ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ମିଶ୍ରଣ ପାଇଁ ଦାବି କରିଆସୁଥିଲେ । ଏହାର ଯଥାର୍ଥତା ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବାପାଇଁ ୧୯୨୪ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖ ଦିନ ଭାରତ ସରକାର ଦୁଇଜଣିଆ କମିଟି ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେହି କମିଟିରେ ସି.ଏଲ୍.ଫିଲିପ୍ ଓ ଏ.ସି. ଡଫ୍ ସଭ୍ୟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ନାମ ଅନୁସାରେ କମିଟିର ନାମ ଥିଲା ‘ଫିଲିପ୍-ଡପ୍ କମିଟି’ । କମିଟିର ସଭ୍ୟମାନେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ମତାମତ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନମାନ ପରିଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ଓ ସୁପାରିସ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏହି ରିପୋର୍ଟକୁ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଶାସନମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇନଥିଲେ ।

୨। ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ବିଷୟର ଯାହା ଜାଣ ଲେଖ ।
Answer:
ପାରଳାଖେମଣ୍ଡିର ମହାରାଜା ଗଜପତି କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ପ୍ରଥମ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକରେ ଯୋଗଦେଇ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ମିଶ୍ରଣ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାକ୍ରମେ ସାର୍ ସାମୁଏଲ ଓ’ଡ଼ୋନେଲଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପାଇଁ ଓ’ଡ଼ୋନେଲେ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ଅନେକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପରେ ଏହି କମିଟି ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ । ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ଓଡ଼ିଶାର ସୀମା ସଙ୍କୁଚିତ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥ‌ିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କର ଆଶା ପୂରଣ ହେଲାନାହିଁ । ଓଡ଼ିଆମାନେ ୧୯୩୪, ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯ ତାରିଖ ଦିନ ଓଡ଼ିଶାସାରା ସୀମା ଅଭିଯୋଗ ଦିବସ ପାଳନ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ତା’ର ସୁପାରିସ ରିପୋର୍ଟକୁ ଜଏଣ୍ଟ ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟାରୀ କମିଟିକୁ ପଠାଇ ଦେଇଥିଲା ।

୩ । ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରକାଶିତ ପତ୍ରପତ୍ରିକାଗୁଡ଼ିକର ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଊନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବହୁ ଛାପାଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିବାରୁ କେତେକ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ଓ ପତ୍ରପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା । ୧୮୬୬ରେ କଟକରେ ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା, ବାଲେଶ୍ଵରରେ ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ସମ୍ବାଦବାହିକା, ସମ୍ବଲପୁରରେ ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ, ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିରେ ପଦ୍ମନାଭ ନାରାୟଣ ଦେଓଙ୍କ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତାରେ ‘ଉତ୍କଳ ହିତୈଷିଣୀ ସମାଜ’ ଆଦି ପତ୍ର ପତ୍ରିକାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।

୪ । ଉତ୍କଳ ସଭା ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ରତାକୁ ବଜାୟ ରଖିବାପାଇଁ ଏବଂ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭ୍ରାତୃତ୍ୱକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାପାଇଁ ୧୮୮୨ରେ କଟକଠାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ଉତ୍କଳ ସଭା । କର୍ମବୀର ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ, ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଏବଂ ଚୌଧୁରୀ କାଶୀନାଥ ଦାସ ଆଦି ଏହି ସଭା ସହ ଜଡ଼ିତ ରହି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ କ୍ରିୟାଶୀଳ କରାଇଥିଲେ । ୧୮୮୮ରେ ବଙ୍ଗର ଲେଫ୍‌ଟନାଣ୍ଟ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ସାର୍. ଏସ୍.ସି. ବେଲୀ ଓଡ଼ିଶା ଭ୍ରମଣରେ ଆସିଥିଲାବେଳେ ତାଙ୍କୁ କଟକଠାରେ ଉତ୍କଳ ସଭା ପକ୍ଷରୁ ଏକ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦିଆଯାଇ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଏବଂ ବଙ୍ଗରେ ମିଶିଥ‌ିବା ଓଡ଼ିଶା ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଅଲଗା କରିଦେବାପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା ।

୫।  ଅଟ୍‌ ସବ୍-କମିଟି ସଂପର୍କରେ ଏକ ବିବରଣୀ ଦିଅ ।
Answer:
ସାଇମନ କମିଶନ ୧୯୨୮ରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଏକ ସବ୍‌କମିଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ । ମେଜର ସି.ଆର୍. ଅଟ୍‌ ଥିଲେ ଏହି ସବ୍‌କମିଟିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ । ଏହି ସବ୍‌କମିଟିର ସୁପାରିସକ୍ରମେ ଅନୁଗୁଳ, ବଙ୍ଗଦେଶର କିଛି ଅଂଶ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ପ୍ରେସିଡ଼େନ୍ସିର ଗଞ୍ଜାମ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଥିବା ଖଡ଼ିଆଳ ଅଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ମିଶ୍ରଣ ହେବାପାଇଁ ସ୍ଥିର ହୋଇଥିଲା । ମାତ୍ର ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ସରକାର ଏହାର ତୀବ୍ର ପ୍ରତିବାଦ କରିଥିଲେ ।

୬ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ କିପରି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଦିଗରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର କେତେଜଣ ପ୍ରଶାସକ କହୁଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭାଷା ନୁହେଁ । ମୋଗଲବନ୍ଦୀ ଅଞ୍ଚଳ ଅର୍ଥାତ୍ କଟକ, ବାଲେଶ୍ୱର ଓ ପୁରୀରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟର ବିଲୋପ ସାଧନ ଥିଲା ସେମାନଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ । ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶାର କେତେକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷା ବାଧ୍ଯକରି ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଏପରିକି ସେଠାକାର ଅଫିସରେ ଓଡ଼ିଆ କର୍ମଚାରୀମାନେ ନିର୍ଯାତିତ ହେଉଥିଲେ । ସେହିପରି ସମ୍ବଲପୁରସ୍ଥିତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଓ ଅଫିସରେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା । ଏପରିସ୍ଥଳେ ନିଜ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷାପାଇଁ ଓଡ଼ିଆମାନେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଗଢ଼ିତୋଳିବା ପାଇଁ ଆଗେଇ ଆସିଥିଲେ ।

୭ । ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଓଡ଼ିଶାର ଜାତୀୟତାବାଦୀ ସାହିତ୍ୟିକମାନଙ୍କର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବହୁ ସାହିତ୍ୟିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ପ୍ରଭାବ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ‘ଓଡ଼ିଶା ଗ୍ରାଜୁଏଟ୍ ଏସୋସିଏସନ୍’, କଟକରେ ‘ଉତ୍କଳ ସଭା’, ଜାତୀୟ ‘ସଭା’ ଓ ଗଞ୍ଜାମରେ ‘ଉତ୍କଳ ହିତବାଦିନୀ ସଭା ଆଦି ପ୍ରଧାନ । ଏଥୁ ସହିତ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ ମଧ୍ୟ ଜାତୀୟ ଚେତନା ଆଣିବା ଦିଗରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ଗୋପାଳଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ, ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର, ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ, ରାଧାନାଥ ରାୟ, ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଓ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ।

୮ । ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ଅଭ୍ୟୁଦୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
୧୯୩୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନର ୨୮୯ ଧାରାରେ ଓଡ଼ିଶା ଓ ସିନ୍ଧୁକୁ ଦୁଇଟି ପ୍ରଦେଶଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଗଲା । ୧୯୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. ମାର୍ଚ୍ଚ ୩ ତାରିଖ ଦିନ ‘ଓଡ଼ିଶା ଅର୍ଡ଼ର’ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କଦ୍ଵାରା ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହାଫଳରେ ୧୯୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଏପ୍ରିଲ ୧ ତାରିଖ ଦିନ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ରୂପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠାଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହି ପ୍ରଦେଶରେ କଟକ, ପୁରୀ, ବାଲେଶ୍ଵର, ସମ୍ବଲପୁର, ଗଞ୍ଜାମ ଓ କଳାହାଣ୍ଡି ଏହିପରି ୬ଟି ଜିଲ୍ଲା ରହିଥିଲା । ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍ ଥିଲେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ପ୍ରଥମ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ।

୯। ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ଗଠନରେ ମଧୁବାବୁଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ କ’ଣ ଥିଲା ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ସମ୍ବଲପୁରରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ହେବା ପରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅପୂର୍ବ ଜାଗରଣ ଦେଖାଦେଇଥିଲା । ଏହାମଧ୍ଯରେ ଉତ୍କଳଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏକାଠି କରିବାପାଇଁ ଆପ୍ରାଣ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ । ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳର ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରିବାପାଇଁ ସେ ୧୯୦୩ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ‘ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ’ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣପାଇଁ ସେ ଇଂଲଣ୍ଡ ଯାତ୍ରାକରି ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ କରିବାପାଇଁ ଭାରତ ଶାସନ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଥିବା କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଥିଲେ । ଏହାପରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଦେଶିକ ଲେଜିସ୍‌ଟିଭ୍ କାଉନ୍ସିଲର ସଭ୍ୟଭାବେ ସେ ବାରମ୍ବାର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପାଇଁ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥିଲେ । ସାଇମନ୍ କମିଶନକୁ ସମଗ୍ର ଦେଶ ବର୍ଜନ କରିଥିବାବେଳେ ମଧୁବାବୁ ଏହାକୁ ସ୍ଵାଗତକରି ଓଡ଼ିଶା ଗଠନର ଦାବିକୁ ଉତ୍‌ଥାପନ କରିଥିଲେ ।

୧୦ | ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ଜନ୍ମ କିପରି ନେଇଥୁଲା ?
Answer:
ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ଏବଂ ବଡ଼ଲାଟ ଲର୍ଡ ହାର୍ଡ଼ିଞ୍ଜଙ୍କ ସମ୍ମତିରେ ଓଡ଼ିଶାର ସମ୍ବଲପୁର, ଅନୁଗୁଳ, ବାଲେଶ୍ଵର, କଟକ ଏବଂ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାକୁ ବଙ୍ଗରୁ ଆଣି ବିହାର ସହିତ ମିଶାଇ ଦିଆଗଲା । ଏପ୍ରିଲ ୧, ୧୯୧୨ରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହି ନୂତନ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଏକତ୍ରୀକରଣ ପ୍ରଶ୍ନକୁ ଏଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଇଂରେଜ ସରକାର ଯୁକ୍ତି କରିଥିଲେ ଯେ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର କୌଣସି ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ନଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳକୁ ବିହାର ସହିତ ମିଶାଇ ଦିଆଗଲା । ମାତ୍ର ଏହା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥିଲା ।

୧୧ । ଓଡ଼ିଶା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଗଠନରେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେଓଙ୍କର ଭୂମିକା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ନବ ଉତ୍କଳର ଅନ୍ୟତମ ନିର୍ମାତା ଥିଲେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେଓ । ୧୮୯୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଏପ୍ରିଲ ୨୬ ତାରିଖ ଦିନ ଗଞ୍ଜାମର ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିଠାରେ ସେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କରି ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ମାନ୍ଦ୍ରାଜରୁ ଆସି ଓଡ଼ିଶାରେ ମିଶିଥିଲା । ସେ ଥିଲେ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ । ୧୯୨୪ର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କମିଟି ଆଗରେ ସେ ଗଞ୍ଜାମକୁ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ମିଶାଇବାକୁ ଦାବି କରିଥିଲେ । ସେ ଇଂଲଣ୍ଡ ଯାତ୍ରା କରି ପ୍ରଥମ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ ଓଡ଼ିଶାର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାର ଓ’ଡ଼ୋନେଲ୍ କମିଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ । ୧୯୩୩ରେ ସେ କେତେକ ଅନୁଗାମୀଙ୍କୁ ନେଇ ଲଣ୍ଡନ ଯାତ୍ରା କରି ଜୟପୁର ଓ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିକୁ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ମିଶାଇବାକୁ ଦାବି କରିଥିଲେ ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନରେ ମଧୁବାବୁ ଓ ଗଜପତି କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓଙ୍କ ଭୂମିକା ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଛିନ୍ନଭିନ୍ନ ଏବଂ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲା ଉତ୍କଳ ଜନନୀ । ଇଂରେଜମାନେ ପ୍ରଶାସନିକ ସୁବିଧା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ବଙ୍ଗ ଏବଂ ବିହାର ପ୍ରଦେଶରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ମିଶାଇ ଦେଇଥିଲେ । ଏହା ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସ୍ଵାଭିମାନକୁ କ୍ଷୁଣ୍ଣ କରିବା ସହିତ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମନରେ ଗଭୀର ଆଘାତ ଦେଇଥିଲା । ତେଣୁ ଭାଷାଭିଭିକ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ନିମିତ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଦାବି ଓ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ ଓଡ଼ିଶାର ନେତା, ସାଧାରଣ ଜନତା ଏବଂ ସାହିତ୍ୟିକମାନେ । ରାଜା ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ଦେ, ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି, ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର, ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭ, ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ ଆଦି ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଫଳରେ ୧ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୯୩୬ରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ।

ଓଡ଼ିଶାରେ ଜାତୀୟ ଚେତନାର ବିକାଶ – ଠିକ୍ ୧୮୬୬ର ନ’ଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପରେ ପରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟ ଚେତନା ସୃଷ୍ଟିହେଲା ସେମାନେ ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟିତ ହେଲେ । ବାଲେଶ୍ଵରର ଶ୍ୟାମାନନ୍ଦ ଦେ ୧୮୭୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦେଇଥିଲେ । ଏହା ଥିଲା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ତରଫରୁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନପାଇଁ ପ୍ରଥମ ସ୍ମାରକପତ୍ର । ୧୮୮୨ରେ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ‘ଓଡ଼ିଶା ସଂଘ’ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ବାରମ୍ବାର ଏକତ୍ରୀକରଣପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ସ୍ମାରକପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ସେହିପରି ସମ୍ବଲପୁରର ନୀଳମଣ ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭ ସମ୍ବଲପୁରକୁ ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ିଭିଜନ ସହ ମିଶ୍ରଣପାଇଁ ଦାବି କରିଥିଲେ ।

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏକତ୍ର କରିବାପାଇଁ ହେନେରୀ ରିସ୍‌ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଓ ବଙ୍ଗର ସରକାରଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ମତ ମାଗିଲେ । ଏହାକୁ ‘ରିସ୍‌ଲୀ – ସର୍କୁଲାର’ ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ । ଏହାର ଫଳସ୍ଵରୂପ ୧୯୦୫ ମସିହାରେ ସମ୍ବଲପୁର ସମେତ କଳାହାଣ୍ଡି, ସୋନପୁର, ରେଢ଼ାଖୋଲ, ବାମଣ୍ଡା ଓ ପାଟଣା ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରୁ ଏବଂ ବଣାଇ ଓ ଗାଙ୍ଗପୁର ଛୋଟନାଗପୁରରୁ ଆସି ଓଡିଶା ସହିତ ମିଶିଯାଇଥଲା । ଏହାପରେ ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ସହିତ ସାମିଲ ହୋଇ ରହିଲା । ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ – ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ୧୯୦୩ରେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ଗଠିତ ହେଲା । ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଓଡ଼ିଶାର ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳକୁ ଏକତ୍ରୀକରଣ କରିବା । ଏହାରି ମାଧ୍ୟମରେ ୧୯୦୪ରୁ ୧୯୧୧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବହୁବାର ସରକାରଙ୍କୁ ସ୍ମାରକପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପାଇଁ ଯେଉଁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ତାହା ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ।

ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ – ମଧୁବାବୁଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ଏବଂ ବଡ଼ଲାଟ ହାର୍ଡ଼ିଞ୍ଜଙ୍କ ଇଚ୍ଛାରେ ଓଡ଼ିଶାର ସମ୍ବଲପୁର, ଅନୁଗୁଳ, ବାଲେଶ୍ଵର, କଟକ ଏବଂ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାକୁ ବଙ୍ଗରୁ ଆଣି ବିହାର ସହିତ ମିଶାଇ ଦିଆଗଲା । ୧ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୧୨ରେ ଜନ୍ମଲାଭ କଲା ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ । ୧୯୧୭ରେ ଭାରତ ସଚିବ ମଣ୍ଟେଗୁଙ୍କୁ ମଧୁବାବୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ବିଷୟ ସୂଚାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ମଣ୍ଟେରୁ-ଚେମ୍‌ସଫୋର୍ଡ଼ ଯେଉଁ ଖସଡ଼ା ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲେ, ସେଥ‌ିରେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଶାର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପ୍ରଶ୍ନ ନଥିଲା । ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନର ସ୍ଵପ୍ନ ଭାଙ୍ଗିଯାଇଥିଲା ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ହୋଇ ।

୧୯୧୯ରେ ପୁରୀଠାରରେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ନେତାମାନେ ଇମ୍ପେରିଆଲ କାଉନସିଲ୍‌ରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନର ଦାବିକୁ ଉତ୍‌ଥାପନ କରିବାପାଇଁ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ସିହ୍ନା ଏବଂ କନିକା ରାଜା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଦେଓଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ୧୯୨୦ରେ ସିହ୍ଵା କାଉନସିଲ୍‌ରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇ କହିଥିଲେ ଯେ, ଯେଉଁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ବଙ୍ଗ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ରହିଛି ତାହାକୁ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ମିଶାଇଦେବା ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ସିହ୍ନାଙ୍କର ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ କନିକା ରାଜା ଭଞ୍ଜଦେଓ ଦୃଢ଼ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ୧୯୧୯ର ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଓ ସିହ୍ନା ପ୍ରସ୍ତାବ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ ନକରିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାର ନେତାମାନେ କ୍ଷୁବ୍‌ଧ ହୋଇଥିଲେ । ଠିକ୍ ଏତିକିବେଳେ ପାରଳା ମହାରାଜ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓଙ୍କ ସକ୍ରିୟ ଭୂମିକା ଓଡ଼ିଶାର ନେତାଙ୍କ ମନରେ ନୂତନ ଆଶ ସଞ୍ଚାର କରିଥିଲା ।

ଫିଲିପ୍-ଡଫ୍ କମିଟି – ପାରଳା ମହାରାଜ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରବଳ ଚାପ ପକାଇଥିଲେ । ଫଳରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ପ୍ରାଦେଶିକ ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଫିଲିପ୍-ଡଫ୍ କମିଟି ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି କମିଟି ତା’ର ରିପୋର୍ଟ ୧୯୨୪ରେ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ । ରିପୋର୍ଟରେ ଦକ୍ଷିଣାଞ୍ଚଳର ଓଡ଼ିଆମାନେ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଛାଡ଼ି ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନ ସହ ମିଶିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ବୋଲି ଦର୍ଶାଯାଇଥିଲା । ମାତ୍ର ଏହି କମିଟିର ରିପୋର୍ଟକୁ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ସରକାର ବିରୋଧ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏ ଦାୟିତ୍ଵ ସାଇମନ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ।

ସାଇମନ କମିଶନ – ୧୯୨୮ରେ ଭାରତ ଭୂମିରେ ପଦାର୍ପଣ କରିଥିବା ସାଇମନ କମିଶନକୁ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ବର୍ଜନ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ସଦସ୍ୟମାନେ ପାଟନାଠାରେ ଏହି କମିଶନକୁ ଅଭିନନ୍ଦନପୂର୍ବକ ସାକ୍ଷାତ୍‌କରି ଓଡ଼ିଶାର ଏକତ୍ରୀକରଣ ଦାବିକୁ ଉତ୍‌ଥାପନ କରିଥିଲେ । କମିଶନ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଦାବିକୁ ସହାନୁଭୂତିର ସହ ବିଚାରକରି ଦେଖିବା ସହ ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରିବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ ।

ଅଟ୍‌ ସବ୍‌କମିଟି – ସାଇମନ କମିଶନର ସୁପାରିସକ୍ରମେ ଓଡ଼ିଶାର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣପାଇଁ ଅଟ୍‌ଲୀ ସବ୍‌କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନପାଇଁ ଏହି କମିଟି ଅନୁକୂଳ ମତପୋଷଣ କରିଥିଲା । ଏହି ସବ୍‌କମିଟିର ସୁପାରିସକ୍ରମେ ଅନୁଗୁଳ, ବଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶର କିଛି ଅଂଶ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ପ୍ରେସିଡ଼େନ୍ସିରେ ଥିବା ଗଞ୍ଜାମ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଥିବା ଖଡ଼ିଆଳ ଅଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନ ସହ ମିଶ୍ରଣ ହେବାପାଇଁ ସ୍ଥିର ହୋଇଥିଲା । ପୁନଶ୍ଚ ଓଡ଼ିଶାର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାପାଇଁ ଏହି କମିଟି ସରକାରଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲା; ମାତ୍ର ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ସରକାର ଏହାର ତୀବ୍ର ପ୍ରତିବାଦ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକ – ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ପ୍ରଥମ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ପ୍ରତିନିଧ୍ଵ କରି ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେଓ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ ଫଳରେ ଓଡ଼ିଶାର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପାଇଁ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ବା ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କମିଟି — ଓଡ଼ିଶାର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା ପାଇଁ ୧୯୩୧ରେ ଗଠିତ ହେଲା ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି । ଏହି କମିଟିରେ ଓଡ଼ିଶାରୁ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେଓ ଓ ବିହାରରୁ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ସିହ୍ନା ପ୍ରତିନିଧ୍ଵ କରୁଥିଲେ । ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ବହୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ଓଡ଼ିଶାର ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗର ୪୧୦ ଜଣ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ମତାମତ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ୧୯୧୩ର ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିରେ ତେଲୁଗୁମାନେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ବସବାସ କରୁଥିବାରୁ ଏହାକୁ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ମାତ୍ର ୩୦,୦୦୦ ବର୍ଗ କି.ମି. ଓ ଜନସଂଖ୍ୟା ମାତ୍ର ୮,୨୭,୦୦୦ ମଧ୍ଯରେ ସୀମିତ ରଖୁବାକୁ କମିଟି ମତପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ।

ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ଏଥୁରେ ଘୋର ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୩୪, ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯ ତାରିଖ ଦିନ ଓଡ଼ିଶାସାରା ସୀମା ଅଭିଯୋଗ ଦିବସ ପାଳନ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ତା’ର ସୁପାରିସକୁ ବିଚାରପାଇଁ ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟାରୀ ଜଏଣ୍ଟ କମିଟିକୁ ପଠାଇ ଦେଇଥିଲେ । ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟାରୀ ଜଏଣ୍ଟ କମିଟି – ଲର୍ଡ଼ ଲିନ୍‌ଲିଷ୍ଟୋଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟାରୀ ଜଏଣ୍ଟ କମିଟି । ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଦାବିକୁ ପୁଙ୍ଖାନୁପୁଙ୍ଖ ଭାବରେ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରାଯାଇଥିଲା । ଅନୁଗୁଳ, ପଦ୍ମପୁର, ଖଡ଼ିଆଳ, ଗଞ୍ଜାମ, ବ୍ରହ୍ମପୁର, ଜୟପୁର, ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର ୩୦%, ମଳିହାସ ଏବଂ ଜଳନ୍ତର ପୂର୍ବତନ ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନ ସହ ମିଶି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠିତ ହେବ ବୋଲି ସ୍ଥିର କରାଗଲା । ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନପାଇଁ ପଥ ପରିଷ୍କାର ହୋଇଗଲା ।

ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟି ବା ହବାକ୍ କମିଟି – ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍‌ଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ମହନ୍ତି, ନୀଳମଣି ସେନାପତି, ଲୋକନାଥ ମିଶ୍ର ପ୍ରଭୃତି ୮ ଜଣ ସଭ୍ୟ ଏହି କମିଟିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୩୩, ଡିସେମ୍ବର ୨୦ ତାରିଖ ଦିନ ଏହି କମିଟି ତା’ର ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା । କମିଟିର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଅନୁସାରେ କଟକକୁ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜଧାନୀ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ପୁରୀକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମନିବାସରୂପେ ପରିଗଣିତ କରାଯାଇଥିଲା । ଓଡ଼ିଶାରେ ଏକ ହାଇକୋର୍ଟ ଓ ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାପନ କରିବାର ପ୍ରସ୍ତାବ ମଧ୍ୟ ଏହି . କମିଟିର ଅନୁମୋଦନ ଲାଭକରିଥିଲା । ବଡ଼ ବଡ଼ ପଦବୀ; ଯଥା – ଶିକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ, ପୋଲିସ୍ ଇନ୍ସପେକ୍ଟର ଜେନେରାଲ, ରେଭିନ୍ୟୁ କମିଶନର ଆଦି ପଦବୀ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିଲା ।

୧୯୩୫ର ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ଜନ୍ମ – ୧୯୩୫ରେ ପ୍ରଣୀତ ହେଲା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ । ଏହି ଆଇନର ୨୮୯ ଧାରାରେ ଓଡ଼ିଶା ଏବଂ ସିନ୍ଧୁପ୍ରଦେଶ ଦ୍ଵୟକୁ ଦୁଇଟି ନୂତନ ପ୍ରଦେଶଭାବରେ ସ୍ଵୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୩୬ରେ ଓଡ଼ିଶା ଆଇନ ଇଂରେଜ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ ଲାଭକଲା । ଏହି ଅନୁମୋଦନକ୍ରମେ ୧୯୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଏପ୍ରିଲ୍ ୧ ତାରିଖ ଦିନ ସୃଷ୍ଟିହେଲା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ । କଟକ, ପୁରୀ, ବାଲେଶ୍ଵର, ଗଞ୍ଜାମ, ସମ୍ବଲପୁର ଏବଂ କଳାହାଣ୍ଡି ଏହି ଛଅଟି ଜିଲ୍ଲା ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶରେ । ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ଗଭର୍ଣ୍ଣରଭାବରେ ଶପଥ ନେଇଥିଲେ । ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନର ଇତିହାସ ବାସ୍ତବିକ ସଂଘର୍ଷମୟ । ଓଡ଼ିଆ ନେତାମାନଙ୍କର ପ୍ରାଣମୂର୍ଚ୍ଛା ଉଦ୍ୟମ ଫଳରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶାର ଗଠନ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଥିଲା । ତଥାପି ଓଡ଼ିଆମାନେ ଚାହୁଁଥିବା ସେମାନଙ୍କର ଆକାଙ୍‌କ୍ଷିତ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠିତ ହୋଇପାରିନଥିଲା । ଏହି ସଂଘର୍ଷମୟ ଗରୀୟାନ ଅତୀତର ସ୍ମୃତି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରାଣରେ ଉନ୍ମାଦନା ସୃଷ୍ଟିକରି ଚାଲିଥବ ଅନନ୍ତକାଳ ପାଇଁ ।

୨ । ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତା ବିକାଶର କାରଣମାନ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଓଡ଼ିଶାରେ ଜାତୀୟ ଚେତନା ବିକାଶ ମୂଳରେ ନିମ୍ନଲିଖତ କାରଣ ନିହିତ ରହିଥିଲା । ପ୍ରଥମତଃ, ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତା ବିକାଶର କାରଣ ଥିଲା ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ପ୍ରତିଷ୍ଠା । କେତେକ ଇଂରେଜ ପ୍ରଶାସକ, ଜମିଦାର ଓ ରାଜାଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ ଫଳରେ ବହୁ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା । ଏଥୁରେ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଇଥିଲା । ସେଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ସମ୍ବଲପୁର, ବାଲେଶ୍ୱର, କଟକ ଓ ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ଓଡ଼ିଶାରେ ଛାପାଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରପତ୍ରିକାର ପ୍ରକାଶନ ଓଡ଼ିଆ ଜାତୀୟତା ବିକାଶରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ଉନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବହୁ ଛାପାଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିବାରୁ କେତେକ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ଓ ପତ୍ରପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା । ଏଥୁମଧ୍ୟରୁ ୧୮୬୬ରେ କଟକରେ ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା, ବାଲେଶ୍ଵରରେ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ସମ୍ବାଦବାହିକା, ସମ୍ବଲପୁରରେ ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରମୂଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ସୁଢ଼ଳ ପ୍ରେସ୍‌ରୁ ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ, ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିରେ ପଦ୍ମନାଭ ନାରାୟଣ ଦେଓଙ୍କ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତାରେ ‘ଉତ୍କଳ ହିତୈଷିଣୀ ସମାଜ’ର ନାମ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ।

ତୃତୀୟତଃ, ସାହିତ୍ୟିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ପ୍ରଭାବ ଓଡ଼ିଶା ଜାତୀୟତା ବିକାଶର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ଥିଲା । ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କ ଅଧ୍ଯକ୍ଷତାରେ ‘ଓଡ଼ିଶା ଗ୍ରାଜୁଏଟ୍ ଏସୋସିଏସନ୍’, କଟକରେ ‘ଉତ୍କଳ ସଭା’, ବାଲେଶ୍ଵରରେ ‘ଜାତୀୟ ସଭା’ ଓ ଗଞ୍ଜାମରେ ‘ଉତ୍କଳ ହିତବାଦିନୀ ସଭା’ ଆଦି ପ୍ରଧାନ । ଏଥ‌ି ସହିତ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ ମଧ୍ୟ ଜାତୀୟ ଚେତନା ଆଣିବା ଦିଗରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ, ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର, ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ, ରାଧାନାଥ ରାୟ, ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଓ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ।

ଚତୁର୍ଥତଃ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମସ୍ୟା ଓ ସେଥ‌ିପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ମଧ୍ଯ ଜାତୀୟ ଚେତନା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଦିଗରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର କେତେଜଣ ପ୍ରଶାସକ କହୁଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭାଷା ନୁହେଁ । ମୋଗଲବନ୍ଦୀ ଅଞ୍ଚଳ ଅର୍ଥାତ୍ କଟକ, ବାଲେଶ୍ଵର ଓ ପୁରୀରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟର ବିଲୋପ ସାଧନ ଥିଲା ସେମାନଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ । ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶାର କେତେକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷା ବାଧ୍ୟ କରି ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଏପରିକି ସେଠାକାର ଅଫିସ୍‌ରେ ଓଡ଼ିଆ କର୍ମଚାରୀମାନେ ନିର୍ଯାତିତ ହେଉଥିଲେ । ଏପରିସ୍ଥଳେ ନିଜ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆମାନେ ଆଗେଇ ଆସିଲେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାସ୍ତାଘାଟ ନିର୍ମାଣ ଯୋଗୁଁ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ ସ୍ଥାପନ ହୋଇପାରିଥିଲା । ଫଳରେ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାବ ବିନିମୟ ହୋଇପାରିଥିଲା । ଏହିପରି ଭାବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଜାତୀୟ ଚେତନା ବିକାଶ ହେବାଫଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ପଥ ସୁଗମ ହୋଇଥିଲା ।

୩ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାଷାଭିଭିକ ଏକତା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନର ଏକ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର । କିମ୍ବା, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭିଭିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଜାତୀୟ ଚେତନା ଉଦ୍ରେକ ଦିଗରେ କିପରି ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଊନବିଂଶ ଶତକର ଶେଷ ଭାଗରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏକ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦେଖା ଦେଇଥିଲା ଏବଂ ଏହା ଥିଲା ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାଷାଭିତ୍ତିକ ଏକତାପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାଷାଭିଭିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ୧୮୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ର ନ’ଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଦାୟୀ ଥିଲା । ଏହା ଓଡ଼ିଆବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ଦାରୁଣ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଆଣିଥିଲା ସତ; ମାତ୍ର ରାଜନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ଉକ୍ତ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପାଇଁ ବଙ୍ଗଳା ସରକାରଙ୍କର ଅପାରଗତା ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ଦାୟୀ ବୋଲି ବ୍ରିଟିଶ୍ ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟରେ ଆଲୋଡ଼ନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଏହାପରେ ଓଡ଼ିଶାର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ଭାଷାଭିଭିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଓଡ଼ିଶାର ଏହି ଦୁର୍ଦ୍ଦିନରେ ପଡ଼ୋଶୀ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କର ମନୋଭାବ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟଜନକ ଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶା ‘ଉତ୍କଳ- ଦୀପିକା’ ଭାଷାରେ ‘ତିନିଥେଣ୍ଟିୟା କାକୁଡ଼ିବାଡ଼ି’ ଭଳି ଯେଉଁ ତିନୋଟି ରାଜ୍ୟରେ ସମ୍ମିଳିତ ହୋଇ ରହିଥିଲା, ସେମାନେ ନିଜ ନିଜ ଅଞ୍ଚଳର ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଲୋପ କରି ଦବାପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରୁଥିଲେ । ତେଣୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳରେ ରହିଥିବା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକତା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଭାଷାଭିଭିକ ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା ।

ବଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶର ଓଡ଼ିଶା ବିରୋଧୀ ନୀତି ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାଷାଭିଭିକ ଏକତା ପାଇଁ ପଥ ସୁଗମ କରିଥିଲା । ୧୮୬୪-୬୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଉମାଚରଣ ହାଲଦାର ନାମକ ବଙ୍ଗର ଜଣେ ଡେପୁଟୀ ସ୍କୁଲ ଇନ୍ସପେକ୍ଟର ଓଡ଼ିଶାର ସ୍କୁଲମାନଙ୍କରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷା ଶିକ୍ଷା ଦେବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲେ; ମାତ୍ର ଇନ୍ସପେକ୍ଟର ହାରିସନ୍ ସାହେବଙ୍କଦ୍ବାରା ଏହା ଅନୁମୋଦିତ ହେଲାନାହିଁ । ବସ୍ତୁତଃ ଇଂରେଜମାନେ ଓଡ଼ିଶା ବିଜୟ ସମୟରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ସ୍ବୀକୃତି ଦେଇ ଆସୁଥିଲେ । କୋଲବୁକ, ହାମିଲଟନ୍, ଷ୍ଟାଇଲିଙ୍ଗ, ଲିଙ୍ଗ, ହଣ୍ଟର, ବିମସ୍ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଇଂରେଜ ଗବେଷକଗଣ ଭାରତୀୟ ଭାଷାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଆକୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ଥାନ ଦେଇ ଯାଇଛନ୍ତି । ଇଂରେଜ ପାଦ୍ରୀ ସାହେବ ଲେସି ଓ ସୁଟନ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଶିକ୍ଷାକରି କେତେକ ଓଡ଼ିଆ ପୁସ୍ତକ ଲେଖୁଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରତି ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ମୂଳରୁ ସହାନୁଭୂତି ଥିଲା । ସୁତରାଂ ହାରିସନ୍ ସାହେବ ହାଲଦାରଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଦେବା ବିଚିତ୍ର ନଥିଲା । ଏହିପରି ଭାବେ ଇଂରେଜ ପ୍ରଶାସକମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଭାଷାରୂପେ ସ୍ବୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।

କେତେଜଣ ବିଶିଷ୍ଟ ବଙ୍ଗୀୟ ଐତିହାସିକ ଓ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାରକୁ ବିରୋଧ କରୁଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧଥିଲେ ବଙ୍ଗଳା ଐତିହାସିକ ରାଜୋବ୍ରେଲାଲ ମିତ୍ର । ୧୮୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଡିସେମ୍ବର ମାସରେ ସେ କଟକ କ୍ଲବରେ ଏକ ବକ୍ତୃତା ଦେଇ କହିଥିଲେ ଯେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ନ ଉଠିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଶାର ଉନ୍ନତି ସମ୍ଭବପର ନୁହେଁ । ଓଡ଼ିଶାର ଅଳ୍ପ କେତେକ ଶିକ୍ଷିତ ଯୁବକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ଭାଷାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ ବୋଲି ସେ ଯୁକ୍ତି କଲେ । ସେ କହିଲେ ଯେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବଙ୍ଗ ଭାଷାରେ ୫୦୦ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଥ‌ିବାବେଳେ ଗରିବ ଓଡ଼ିଶା ଗୋଟିଏ ପୁସ୍ତକ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିବା ଅବସ୍ଥାରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ତାଙ୍କର ମତ ହେଲା ଯେ ଓଡ଼ିଆମାନେ ବଙ୍ଗ ଭାଷାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିନେଲେ ସେମାନେ ଲାଭବାନ୍ ହେବେ ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାରେ ଶିକ୍ଷାର ଦ୍ରୁତ ପ୍ରସାର ହୋଇପାରିବ । ଏହି ସମୟରେ କାନ୍ତଲାଲ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ ନାମକ ଜଣେ ବଙ୍ଗୀୟ ପଣ୍ଡିତ ‘‘ଓଡ଼ିଆ ଏକଟା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭାଷା ନୟ’’ ନାମକ ପୁସ୍ତିକା ପ୍ରକାଶ କରି ତହିଁରେ ଓଡ଼ିଆ ବଙ୍ଗଳାର ଏକ ଉପଭାଷା ବୋଲି ଯୁକ୍ତି କଲେ । ୧୮୬୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଜୁଲାଇ ମାସରେ ଡେପୁଟୀ ଇନ୍ସପେକ୍ଟର ଉମାଚରଣ ହାଲଦାର ‘କଟକ-ଷ୍ଟାର’’ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲେ ଯେ ଓଡ଼ିଆ ପୁସ୍ତକମାନ ସୁନ୍ଦର ବଙ୍ଗଳା ଅକ୍ଷରରେ ଛପାଯାଉ । ଅନେକ ବଙ୍ଗୀୟ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ସପକ୍ଷରେ ମତ ପ୍ରଦାନ କଲେ । ଏହିପରି ଭାବେ ବଙ୍ଗଳାର ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଉନ୍ନତି ପ୍ରତି ବୈମାତ୍ମକ ମନୋଭାବ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବିଲୋପ ସାଧନପାଇଁ ବଙ୍ଗୀୟ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ଏହିସବୁ ଅପଚେଷ୍ଟା ଓଡ଼ିଶାର ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ପ୍ରତି ଏକ ଦାରୁଣ ଆଘାତ ଥିଲା । ସେମାନେ ଏହାର ନୀରବଦ୍ରଷ୍ଟା ହୋଇ ରହିପାରିଲେ ନାହିଁ । ଏହା ଫଳରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ହେଲା । ଓଡ଼ିଶାରେ ବସବାସ କରି ରହିଥ‌ିବା ଅନେକ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷିତ ବଙ୍ଗାଳୀ ଏ ଦିଗରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ଆନ୍ତରିକ ତଥା ଦୃଢ଼ ସମର୍ଥନ ଜଣାଇଥିଲେ । ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟଙ୍କ ‘ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା’ ଓ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ‘ସମ୍ବାଦବାହିକା’ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସପକ୍ଷରେ ମୁଖପତ୍ର ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲା । କଟକ କମିଶନ୍‌ର ରେଭେନ୍ସା ସାହେବ ଓ ଅନେକ ଇଂରେଜ କର୍ମଚାରୀ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ । କଟକର ଦଳେ ନାଗରିକ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ମାତୃଭାଷା ଓଡ଼ିଆର ସୁରକ୍ଷାପାଇଁ ରେଭେନ୍‌ସାଙ୍କ ମଧ୍ୟସ୍ଥତାରେ ବଙ୍ଗ ସରକାରଙ୍କୁ ଏକ ସ୍ମାରକପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ୧୮୬୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଉଇଲିୟମ୍ ଲସିଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଓଡ଼ିଆ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ ପ୍ରଣୟନ ଓ ପ୍ରକାଶ ପାଇଁ ଏକ କମିଟି ଗଠିତ ହେଲା । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଏହି ବିଜୟ ପାଇଁ କମିଶନର ରେଭେନ୍ସା ସାହେବ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦାୟୀ ଥିଲେ । ଏହାପରେ ମଧ୍ୟ ବଙ୍ଗଳାର ପତ୍ରପତ୍ରିକାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବିରୋଧୀ ଲେଖାମାନ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲା; ମାତ୍ର ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ସେସବୁ ଅଯୌକ୍ତିକ ମତ ପ୍ରତି ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଲେନାହିଁ । ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ସରକାରଙ୍କର ସହାନୁଭୂତିଶୀଳ ମନୋଭାବ ଶିକ୍ଷିତ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କଲା । ସେମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବଦ୍ଧପରିକର ହେଲେ । ଏହିପରି ଭାବେ ଇଂରେଜମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରତି ନିଜର ସହାନୁଭୂତି ଓ ସମର୍ଥନ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

ଓଡ଼ିଶାର ଭାଷାଭିଭିକ ଏକତା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଗଞ୍ଜାମବାସୀମାନେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ସଭାସମିତି ଆୟୋଜନ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଉପାଦେୟତା ପ୍ରତି ଜନସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ୧୮୭୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଘୁମୁସର ଅନ୍ତର୍ଗତ ରସୁଲକୁଣ୍ଡାଠାରେ ଏକ ଜନ ସମାବେଶର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା । ଗଞ୍ଜାମ ହିତବାହିନୀ ସଭା ‘ଏ ଦିଗରେ ଜନମତ ଜାଗ୍ରତ କରାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା । ସମ୍ବଲପୁରରେ ମଧ୍ୟ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା କଚେରି ଓ ଅଫିସରେ ଲଦି ଦିଆଯାଇଥିବାରୁ ସେଠାରେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥିଲା । ୧୯୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାଧରଙ୍କ ଉଦ୍ୟମକ୍ରମେ ରମ୍ଭା ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରଥମ ଗଞ୍ଜାମ ଓଡ଼ିଶା ସମ୍ମିଳନୀ ଆହ୍ବାନ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୯୦୨ ଡିସେମ୍ବର ୧୫ ତାରିଖ ଦିନ ବାଲେଶ୍ଵରର ରାଜା ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ଦେ ଭାରତର ତତ୍କାଳୀନ ବଡ଼ଲାଟ୍ ଲର୍ଡ଼ କର୍ଜନଙ୍କ ନିକଟରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ମାରକପତ୍ର ପଠାଇଥିଲେ ।

୧୯୦୩ରେ ଗଠନ କରାଯାଇଥିବା ଗଞ୍ଜାମ ଜାତୀୟ ସମିତିର ସଭାପତି ଓ ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର ରାଜଗୁରୁ ଓ ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାଧର, ଏହାର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନ ପାଇଁ ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଆହ୍ଵାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏଥ‌ିରେ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ପଲ୍ଲୀକବି ନନ୍ଦକିଶୋର ବଳ, ବିଶ୍ଵନାଥ କର, ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ ପ୍ରମୁଖ ବିଶିଷ୍ଟ ନେତୃବୃନ୍ଦ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ । ଉପରୋକ୍ତ ଆଲୋଚନାରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ ଊନବିଂଶ ଶତକର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ହେବାପାଇଁ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ଯାହାର ଫଳସ୍ବରୂପ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୪। ଓଡ଼ିଶାର ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ମୁଦ୍ରାଯନ୍ତ୍ର, ପତ୍ରପତ୍ରିକା,ଏବଂ ସଂଘ ଓ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକର ଭୂମିକା ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
କିମ୍ବା, ଓଡ଼ିଶାର ଭାଷାଭିଭିକ ଏକତା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନ, ମୁଦ୍ରାଯନ୍ତ୍ର ଓ ପତ୍ରପତ୍ରିକାର ଭୂମିକା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାଷାଭିଭିକ ଏକତା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଜାଗରଣରେ ମୁଦ୍ରାଯନ୍ତ୍ରର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ପତ୍ରପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶନର ଅବଦାନ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଥିଲା । ୧୮୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ନ’ଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ମିଶନ୍ ପ୍ରେସ୍ (Misson Press) ଓଡ଼ିଶାର ଏକମାତ୍ର ପେସ୍ ଥିଲା । ଏହା ୧୮୩୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ପାଦ୍ରୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାପିତ ହୋଇ କେବଳ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମ ପ୍ରଚାରପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା । ଏହି ପ୍ରେସ୍‌ ୧୮୪୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରୁ ‘ଜ୍ଞାନାରୁଣ’ ନାମକ ମାସିକ ପତ୍ରିକା, ୧୮୫୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. ରୁ ‘ପ୍ରବୋଧ ଚନ୍ଦ୍ରିକା’ ଏବଂ ୧୮୬୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. ରୁ ‘ଅରୁଣୋଦୟ’ ପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବିଷୟ ଏହି ପତ୍ରିକାମାନଙ୍କରେ ସ୍ଥାନ ପାଉ ନଥିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାର ଭାଷାଭିଭିକ ଏକତା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଜାଗରଣରେ ମିଶନ ପ୍ରେସର କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ନଥିଲା ।

୧୮୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ର ନ’ଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପରେ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜନୀତି ଓ ସଂସ୍କୃତିରେ ଏକ ଆଲୋଡ଼ାନ ଦେଖାଦେଲା । ଏହି ବର୍ଷ କଟକ ପ୍ରିଣ୍ଟିଙ୍ଗ ପ୍ରେସ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ପୁନଶ୍ଚ, ୧୮୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଅଗଷ୍ଟ ୪ ତାରିଖରେ ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ ‘ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା’ର ଶୁଭ ଉଦ୍‌ଘାଟନ ହେଲା । ଏହାର ଦୁଇବର୍ଷ ପରେ ୧୮୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି ବାଲେଶ୍ବରରେ ଉତ୍କଳ ପ୍ରିଣ୍ଟିଙ୍ଗ କମ୍ପାନୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ସମ୍ବାଦବାହିକା ନାମରେ ପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶକଲେ । ଏହି ପତ୍ରିକାଦ୍ଵୟ ଓଡ଼ିଶାର ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ମୁଖପତ୍ର ହୋଇ ରହିଥିଲା । ୧୮୭୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ଦେ ବାଲେଶ୍ବରରେ ‘ଦେ ପ୍ରେସ୍’ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ‘ଉତ୍କଳ ଦର୍ପଣ’ ପ୍ରକାଶ କଲେ । ଏହାପରେ ବହୁସଂଖ୍ୟକ ପତ୍ରିକା ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରୁ ପ୍ରକାଶ ପାଇ ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାଷାଭିଭିକ ଏକତା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ କରିଥିଲା ।

ଊନବିଂଶ ଶତକର ଦ୍ଵିତୀୟ ଭାଗରେ ଓଡ଼ିଶାରୁ ପ୍ରକାଶିତ ପତ୍ରପତ୍ରିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ ପତ୍ରିକାଗୁଡ଼ିକ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ଉତ୍କଳ ପୁତ୍ର, ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଚନ୍ଦ୍ରିକା, ସ୍ଵଦେଶୀ, ଉତ୍କଳ ମଧୁପ, ଓଡ଼ିଆ ଗେଜେଟ, ପ୍ରଜାବନ୍ଧୁ, ସେବକ ସଂସ୍କାରକ, ଶିକ୍ଷାବନ୍ଧୁ, ବ୍ୟବସାୟ, ଆଶା, ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ, ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ, ବିଜୁଳି, ଉତ୍କଳ ବନ୍ଧୁ, ପ୍ରଭାତୀ ତାରା, ଗଡ଼ଜାତବାସିନୀ ପ୍ରଭୃତି ସେ ସମୟର ଭାଷାଭିଭିକ ଏକତା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ କଟକ ଷ୍ଟାର, କଟକ ଆର୍ଟସ, ଗଞ୍ଜାମ ନିଉଜ୍, ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରେଟ୍ରିଅଟ, ଓଡ଼ିଶା ଷ୍ଟୁଡେଣ୍ଟସ୍ ପ୍ରମୁଖ କେତେକ ଇଂରାଜୀ ପତ୍ରିକା ମଧ୍ୟ ଏହି ସମୟରେ ପ୍ରକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା । ଊନବିଂଶ ଶତକର ଶେଷପାଦରେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରାଜନୈତିକ, ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଜାଗରଣରେ ଏହିସବୁ ପତ୍ରପତ୍ରିକା ଉତ୍ସାହ ଓ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥିଲେ ।

ଊନବିଂଶ ଶତକର ଦ୍ଵିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ମଧ୍ୟ ବହୁସଂଖ୍ୟକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଓ ସଂଘ ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇ ଓଡ଼ିଶାରେ ଭାଷାଭିଭିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ତଥା ଜାତୀୟ ଜାଗରଣକୁ ସକ୍ରିୟ କରି ରଖୁଥ‌ିଲେ । ଏହି ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ, ଧାର୍ମିକ ତଥା ରାଜନୈତିକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ନେଇ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ୧୮୬୮-୬୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ଉଲ୍ଲାସିନୀ ସଭା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଏବଂ କଟକ ସୋସାଇଟି ଓ ଡିବେଟିଙ୍ଗ କ୍ଲବ ବଙ୍ଗାଳୀମାନଙ୍କର ରଙ୍ଗମଞ୍ଚରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା ।

ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଥିଲେ ଉତ୍କଳ ବ୍ରାହ୍ମସମାଜ (୧୮୬୯), ପୁରୀ ସମାଜ (୧୮୭୦), ଗଞ୍ଜାମ ଉତ୍କଳ ହିତବାଦିନୀ ସମାଜ (୧୮୭୨), ଉତ୍କଳ ଭାଷା ଉଦ୍ଦୀପନୀ ସଭା (୧୮୭୩), ଭଦ୍ରକ ଦେଶ ହିତୈଷିଣୀ ସଭା (୧୮୭୪), ଗଞ୍ଜାମ ନିଶା ନିଷେଧ ସଭା (୧୮୭୫), ଉତ୍କଳ ସଭା (୧୮୭୭), ବାଲେଶ୍ଵର ଜାତୀୟ ସମାଜ (୧୮୭୮), ଢେଙ୍କାନାଳ ହିତୈଷିଣୀ ସଭା (୧୮୮୧), ଓଡ଼ିଶା ଏସୋସିଏସନ (୧୮୮୨), ଦୁର୍ନୀତି-ବିରୋଧନୀ ନିଶା ନିବାରଣ ସଭା (୧୮୮୪), ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ସଭା (୧୮୮୯), ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ୍ ସଂଘ (୧୮୯୬) ଇତ୍ୟାଦି ।

ଏକତା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଏମାନେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ୧୮୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଉତ୍କଳଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଓଡ଼ିଶାର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଉତ୍କଳ ସଭା ବା ଓଡ଼ିଶା ଏସୋସିଏସନ୍ ଗଠନ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ଏହି ସଭା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଆଶା ଭରସା ହୋଇ ରହିଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବହୁ ଅନୁଷ୍ଠାନ ନିଷ୍ପ୍ରଭ ହୋଇପଡ଼ିଲା । ଉପରୋକ୍ତ ଆଲୋଚନାରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତୀୟମାନ ହୁଏ ଯେ ଊନବିଂଶ ଶତକର ଶେଷପାଦରେ ଓଡ଼ିଶାରୁ ପ୍ରକାଶିତ ପତ୍ରପତ୍ରିକା, ସଂଘ ଓ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପ୍ରଭୃତି ଭାଷାଭିଭିକ ଏକତା ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆରେ ପ୍ରକାଶିତ ପତ୍ରପତ୍ରିକା ଜରିଆରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟ ଜାଗରଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଗଢ଼ିଉଠିଥିବା ସଂଘ ଓ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ ଜରିଆରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାପ୍ରତି ଲୋକମାନଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ବିଷୟରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ସଚେତନ ହେଲେ । ଏହା ଫଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଏକ ସରକାରୀ ଭାଷାରୂପେ ସ୍ୱୀକୃତି ଲାଭ କରିଥିଲା ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

Subjective Type Questions With Answers

1. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ ବର୍ଣନା କର ।
ଉ-
ବୋ’ରଙ୍କ ମଡ଼େଲ ଅନୁ ସାରେ:
ପରମାଣୁର ଏକ ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳୀ ଥାଏ, ଯାହାକୁ ନ୍ୟୁ କ୍ଲିୟସ୍ କୁହାଯାଏ । ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ଚାରିପଟେ ଥ‌ିବା ଶନସ୍ଥା।ନରେ ଟ୍ଟଲେକଗ୍ରନ୍ଗୁଡିକ କେବଳ କେତେଣୁଡ଼ି ଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବର୍ତ୍ତୁଳାକାର କକ୍ଷପଥରେ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ଚାରିପଟେ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ କରନ୍ତି ।

ବୋ’ରଙ୍କ ସ୍ଵୀକାର :
(i) ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ଚାରି ପଟେ କେବଳ କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କକ୍ଷପଥରେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପୂର୍ବନ କରେ ।
(ii) ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କକ୍ଷପଥରେ ଘୂରୁ ଥ୍ ବ।ବେଳେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍‌ ଗୁଡ଼ିକ ଶକ୍ତି ବିକିରଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେହି କକ୍ଷପଥକୁ ବିକିରଣ ବିହୀନ କକ୍ଷ କୁହାଯାଏ ।

(iii) ଏହି କକ୍ଷପଥ ବା ସେଲ୍ଗୁଡ଼ିକୁ ଶକ୍ତି ସ୍ତର କୁହାଯାଏ ।
(iv) କକ୍ଷପଥ ବା ସେଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍‌ ରୁ ଦୂରତା କ୍ରମରେ ଯଥାକ୍ରମେ K, L, M, N ଇତ୍ୟାଦି ଅକ୍ଷରଦ୍ଵାରା ବା 1, 2, 3, 4 ଇତ୍ୟାଦି ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵାରା ସୂଚିତ କରାଯାଏ ।

2. ଆଇସୋଟୋପ୍ କ’ଣ ? ବିଭିନ୍ନ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ପ୍ରତ୍ୟେକର ଉପଯୋଗିତା ଲେଖ ।
ଉ-
ଆଇସୋଟୋପ୍ :
ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ସମାନ କିନ୍ତୁ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା ଭିନ୍ନ ହୋଇଥିବା ପରମାଣୁଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋଟୋପ୍ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
ଉଦ୍‌ଜାନର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଲା
₁H¹ (ପ୍ରୋଟିୟମ୍ ବା ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍),
₁H² ( ଡିଉଟେରିୟମ୍) ଓ ₁H³ (ଟ୍ରାଇଟିୟମ୍) ।
ଯବକ୍ଷ ର ଜାନର ତୁଚ୍ଚଟି ଅ।ଜସେ।ଗୋପ୍ ହେଲା – ₇N¹⁴ ₇N¹⁵
ପୋଟାସିୟମ୍‌ର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଲା – ₁₉³⁹K, ₁₉⁴⁰K, ₁₉⁴¹K
ଅମ୍ଳଜାନର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଲା – ₈O¹⁶, ₈O¹⁷, ₈O¹⁸
କ୍ଲୋରିନ୍‌ର ଦୁଇଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଲା – ₁₇C³⁵, ₁₇C³⁷

ଆଇସୋଟୋପ୍‌ ଉପଯୋଗିତା :
(i) ୟୁ ରେ ନି ୟମ୍ ଆଇସୋଟୋପ୍ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟ ରି ଆକ୍ଟରରେ ଜାଳେଣି ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(ii) କୋବାଲ୍ ଟର ଏକ ଆଇସୋଟୋପ୍ କ୍ୟାନ୍ ସର ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(iii) ଆୟୋଡ଼ି ନ୍ ର ଏକ ଆଇସୋଟୋପ୍ ଗ୍ରନ୍ଥି ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ଥାଇର ଏଡ୍ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
(iv) କେତେକ କୃତ୍ରିମ ଆଇସୋଟୋପ୍‌କୁ କୃଷି ଓ ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

3. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକଟ୍ରନ କ’ଣ ? ମୌଳିକର ଯୋଗ୍ୟତା କିପରି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ, ଉଦାହରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-
(i) ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ : କୌଣସି ପରମାଣୁର ବ।ହତମ କକ୍ଷରେ ଯେତେ।ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ଥାଏ, ତାହାକୁ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍ ଟ୍ରନ୍ କୁ ହାଯାଏ । ଯେଉଁ ମୌନିକ ଗୁଡିକର ପରମ।ଶୁର ବlତ୍ରତମ ସେଲ୍ ରେ ସର୍ବାଧିକ ୫ଟି ଅର୍ଥାତ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ମାତ୍ରାରେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିଥାଏ, ସଂଯୋଜନ କ୍ଷମତା ବା ଯୋଗ୍ୟତା ହେଉଛି ଶୂନ ।
(ii) ଏହି ପରି ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତ୍ରିକିୟମ୍ ପରମାଣୁର ବ। ତ୍ରତମ କକ୍ଷରେ ଦୁଇଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ରହିଛି ଏବଂ ଅନ ନିଷ୍ରିୟ ମୌଳିକ; ଯଥା ନିୟନ, ଆରଗନ୍, କ୍ରିପ୍‌ଟନ୍, ଜେନନ୍, ରାଡ଼ନ୍ ଆଦି ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ରହିଥାଏ ।
(iii) ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ରହିଲେ ତାକୁ ଅଲ୍ଟଟ ସ୍ଥିତି କୁହାଯାଏ ।
(iv) ଅଣୁ ଗଠନବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପର ମାଣୁ ତାହାର ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ପରମାଣୁ ସଂରଚନାରେ ରହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ ।
(v) କେତେକ ପରମାଣୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ତ୍ୟାଗକରି, କେତେକ ପରମାଣୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଗ୍ରହଣ କରି ସହଭାଗ କରି ଅଣୁ ଗଠନ କରନ୍ତି ।
(vi) ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ପରମାଣୁ ର ସଂରଚନା ପାଇଁ କିମ୍ବା ଅକ୍ଟେଟ୍ ସ୍ଥିତି ପାଇଁ ପରମାଣୁ ତ୍ୟାଗ କରୁଥିବା, ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା କିମ୍ବା ଭାଗ କରୁଥିବା ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟାରୁ

ଉଦାହରଣ :
(a) ଲି ଥ୍ ମ୍ ସୋଡି଼ ୟମ୍ ପର ମାଣୁ ର ପ୍ରତେକାର ବାତ୍ରତମେ ସେଳରେ ଗେ।ଟିଏ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ଥାଏ । ଲିଥ୍ୟମ୍ ପରମାଣୁ ତ୍ରିକୟମ୍ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ଏବଂସୋଡ଼ିୟମ୍‌ ପରମାଣୁ ନିୟମ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ରଦ୍ରିବାକୁ ଚଦ୍ରିବି।କୁ ଚାହେଁ। ତେଣୁ ଲି ଥ୍ ୟମ୍ ଓ ସୋଡ଼ି ୟମ୍‌ ମୌଳି କର ଯୋଗ୍ୟତା l ।
(b) ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ଓ ଏଲୁମିନିୟମ୍‌ର ବାହ୍ୟତମ ସେଲ୍‌ରେ ଯଥାକ୍ରମେ 2ଟି ଓ 3ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଥିବାରୁ ଏମାନଙ୍କର ଯେ । କତା ଯଥାକ୍ରମେ 2 ଓ 3 ।
(vii) ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ ସେଲ୍ ର ସଂଖ୍ୟା ତାହାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ର ନ୍ (ସର୍ବାଧ୍ୱ) କ୍ଷମତାର ପାଖାପାଖୁ ବା ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।

4. ଅକ୍ଟୋଟ୍ ସ୍ଥିତି କ’ଣ ? ପରମାଣୁର ସଂଯୋଜନ କ୍ଷମତା କିପରି ଏହି ନିୟମ ଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ ବୁଝାଅ ।
ଉ-
(i) ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ସର୍ବାଧ୍ଵକ ୫ଟି ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ । ଏହାକୁ ଅନ୍ଵେଟ୍ ସ୍ଥିତି କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଯେଉଁ ମୌଳିକର ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହି ଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟ କ୍ଷମତା ଶୂନ । କେବଳ ହିଲିୟମ୍ ଏକ ମାତ୍ର ସର୍ବାଧ‌ିକ ଦୁଇଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ରହିଛି ।
(iii) ଅଣୁ ଗଠନ ବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୌଳିକ ପରମାଣୁ ତାହାର ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକର ସଂରଚନା ରେ ରହି ବା କୁ ଚେଷ୍ଟାକରେ । କେତେକ ପରମାଣୁ ଇଲେକ୍ସନ୍ ତ୍ୟାଗ କରି, କେତେକ ପରମାଣୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରମ୍ ଗ୍ରହଣ କରି ସହ ମିଳିତ ଭାବେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସହଭାଗକରି ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାନ୍ତି ।
(iv) ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ପରମାଣୁ ର ସଂରଚନା ପାଇଁ କିମ୍ବା ଅକ୍ଟେଟ୍ ସ୍ଥିତି ପାଇଁ ପରମାଣୁ ତ୍ୟାଗ କରୁଥି, ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା କିମ୍ବା ଭାଗ କରୁଥିବା ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟାରୁ ମୌକିକର ସଂଯେ। ଜନ କ୍ଷମତା ଚ୍ଚଶ। ପଡୋ
(v) ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ ଲିଥ୍ୟମ୍ ଓ ସୋଡ଼ିୟମ୍ ପରମାଣୁର ପ୍ରତେକର ବ।ତ୍ରତମ ସେଲରେ ଗୋଟିଏ ଇଲେକ୍ ନ୍ ରହିଛି । ଏହି ମୌଳି କ ମା ନ ଙ୍କ ର ପରମାଣୁ ଗୋଟିଏ ଇଲେକ୍ଟ ନ୍ ସହଜରେ ତ୍ୟାଗ କରି ପାରିବ, କା। ର ଣ ଲି ଥ୍ୟ ମ୍ ପର ମାଣୁ ହିଁ ଲି ୟମ୍ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ଏବଂ ସୋଡ଼ିୟମ୍ ପରମାଣୁ ନିୟନ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ଓ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ଚାହେଁ । ତେଣୁ ଲି ଥମ୍ ଓ ସୋଡ଼ିୟମ୍ ମୌଳିକରେ ଯୋଗ୍ଯତା ଏକ ଅଟେ ।

1. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ କ’ଣ ? ଉଦାହରଣ ସହ ବୁଝାଅ ।
ଉ-
ସଂଯୋଜକ ଜଲେକ୍ଟ୍ରନ୍‌:
(i) କୌଣସି ପରମାଣୁର ବ। ତ୍ରୟତମ କଷରେ ଥିବା ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ର ନ୍‌କୁ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ର ନ୍ କହନ୍ତି -।
(ii) କେବଳ ଏହି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।
(iii) ପରମାଣୁର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟାରୁ ଉକ୍ତ ମୌଳିକର ଯୋଗ୍ୟତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
(i) H, Li, Na ଓ K ର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଚ୍ଚଲେକ।ଟ୍ରନ ଥ୍ବାଗୁ ଏଗୁଡ଼ିକି ଏକ ସଂଯୋଜୀ
(ii) ସେହିପରି Be, Mg, Caର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ତ୍ରକଟି ଲେଖା ଏଁଟ୍ଟକେଗନ ଥିବାରୁ ଏଗୁଡ଼କ ଦୁଇ ସଂଯୋଜୀ ।
(iii) ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକ (He ବ୍ୟତୀତ) ର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଲେଖାଏଁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଥାଏ । ତେଣୁ ସେଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାୟୀ । ଏହି ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକ ନିଜ ନିଜ ଭିତରେ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ମୌଳିକ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ରୂପେ ଧରି ନିଆଯାଇଛି ।

2. ଆଇସୋବାର୍ କ’ଣ ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ ।
ଉ-
ଆଇସୋବାର୍ : ସମାନ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା କିନ୍ତୁ ଭିନ୍ନ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଥିବା ପରମାଣୁଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋବାର୍ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
ପେ।ଗ।ସିୟମ୍ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 19 ଏବଂ କ୍ୟାଲ୍‌ସିୟମ୍‌ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 20 । ଏହି ଦୁଇ ମୌଳିକର ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା 40 । ଏହି ଦୁଇ ମୌଳିକର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ସାଙ୍କେତିକ ରୂପ ହେଉଛି ₁₉⁴⁰K ଏବଂ ₂₀⁴⁰Ca । ₁₉⁴⁰K ଓ ₂₀⁴⁰Ca ଦୁଇଟି ଆଇସୋବାର୍ ଅଟନ୍ତି ।

1. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ କ’ଣ ? ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ଓ ସିଲିକନ୍‌ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ଉ-
ସଂଯୋକକଲକ୍ ଟ୍ର ନ୍‌ :
କୌଶସି ପରମାଣୁର ବହିପତମ କଷରେ ଥିବା କକେଲଟ୍ରନକୁ ସଂଯୋଚ୍ଚିକ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଏହି ଯେଉଁ ଚ୍ଚଲକ୍ଟ୍ରନ୍‌ଗୁଡିକ ର ସାୟନି କ ପ୍ରକ୍ର୍ରିୟ।ରେଡିଟ ନେଚ୍ଚଥାଆତି।
(i) ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ (Z = 12)ର ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ ସଂରଚନା 2, 8, 2 । ତେଣୁ ଏହାର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା 2 ।
(ii) ସିଲିକନ୍ (Z = 14)ର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂରଚନା 2, 8, 41 ତେଣୁ ଏହାର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା 4 ।

2. ଗୋଟିଏ ମୌଳିକର ବସ୍ତୁତ୍ବ ସଂଖ୍ୟା 27 ଓ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 13 ହେଲେ, ଏହାର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା ନିରୂପଣ କର ।
ଉ-
ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା = ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ = 13
ମୌଳିକର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂରଚନା = 2, 8, 3
ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା = 3

3. ଅବପରମାଣୁ କ’ଣ ? କେତୋଟି ଅବପରମାଣୁର ନାମ ଲେଖ।
ଊ-
(i) ପରମାଣୁ ପଦାର୍ଥର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କଣିକା ନୁହେଁ । ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଏହାଠାରୁ ଆହୁରି କ୍ଷୁଦ୍ର କଣିକା ଅଛି । ଏହାକୁ ଅବପରମାଣୁ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍, ପ୍ରୋଟନ୍, ନିଉଟ୍ରନ୍ ଆଦି ଅବପରମାଣୁ ଅଟେ ।

4. ନିଷ୍କ୍ରିୟ -ମୌଳିକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ ।
ଉ-
(i) ଯେଉଁ ମୌଳିକମାନଙ୍କର ବଦ୍ରତମ କକ୍ଷରେ ୫ ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ( ମାତ୍ର He ର 2 ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ) ଥାଏ, ସେହି ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ କୁହାଯାଏ । ଏହି ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ଅବକାରକ (Rea- gent) ସହିତ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରନ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ନିଜ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧ ଗଠନ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।
(ii) ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ ହିଲିୟମ୍, ନିୟନ୍, ଆରଗନ୍, କ୍ରିପ୍‌ଟନ୍, ଜେନନ୍ ଓ ରେଡ଼ନ୍ ।

5. ଆଇସୋଟୋପ୍ କ’ଣ ? କ୍ଲୋରିନ୍‌ର କେତୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ଅଛି ?
ଉ-
(i) ଆଇସୋଟୋପ୍ : ସମାନ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଥାଇ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟାଥ୍ବ ପରମାଣୁଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋଟୋପ୍ କୁହାଯାଏ ।
(ii) କ୍ଲୋରିନ୍‌ର ଦୁଇଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ (₁₇Cl³⁵ ₁₇C³⁷) ଅଛି।

6. ପୋଟାସିୟମ୍‌ ଓ ଅମ୍ଳଜାନର ଆଇସୋଟୋପ୍ ଗୁଡ଼ିକର ସଂକେତ ଲେଖା ।
ଊ –
(i) ପୋଟାସିୟମ୍‌ର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଉଛି ³⁹₁₉K, ⁴⁰₁₉K, ⁴¹₁₇K।
(ii) ଅମ୍ଳଜାନର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟପ୍ ହେଉଛି ¹⁶₈O, ¹⁷₈O, ¹⁸₈O ।

7. ପରମାଣୁଟି ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚାର୍ଜ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ନିରପେକ୍ଷ କାହିଁକି ବୁଝାଅ ।
ଊ –
(i) ପରମାଣୁରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନୋଟି କଣିକା ଥାଏ, ଯଥା ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ, ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍ । ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ, ପ୍ରୋଟନ୍ ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍ ଚାର୍ଜବିହୀନ କଣିକା ଅଟେ ।
(ii) ପରମାଣୁରେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ଓ ପ୍ରୋଟନ୍ ସମାନ ସଂଖ୍ୟାରେ ଥିବାରୁ ଏହାର ମୋଟ ଚାର୍ଜ ଶୂନ ଅଟେ । ତେଣୁ ପରମାଣୁଟି ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚାର୍ଜ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ନିରପେକ୍ଷ।

8. ନିଉଟ୍ରନର ଦୁଇଟି ପ୍ରକୃତି ଲେଖ ।
ଉ-
(i) ନିଉଟ୍ରନ୍ ଚାର୍ଜବିହୀନ କଣିକା ଏବଂ ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ 1.675 x 10^-27 କି.ଗ୍ରା ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରୋଟନ୍ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସହ ପ୍ରାୟ ସମାନ ।
(ii) ନିଉଟ୍ରନ୍ ଗୁଡ଼ିକ ନିଉକ୍ଲିୟସ୍‌ରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥାନ୍ତି । ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମୌଳିକର ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ ।

Objective Type Questions With Answers

A. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ଆଇସୋଟୋପ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ହୋଇଥ୍ ବା ପର ମାଣୁ ଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋଟୋପ୍ କୁହାଯାଏ ।

2. ଅକ୍ଳେଟ୍ ନିୟମ କ’ଣ ?
ଉ-
କୌଣସି ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍‌ରୁ ଅଧିକ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ନ ରହିବାକୁ ଅଲ୍ଟଟ୍ ନିୟମ କୁହାଯାଏ ।

3. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
କୌଣସ ପରମାଣୁ ର ବହିତମ କଷରେ ଯେତୋଟି ଇଲେକ୍ ଟ୍ର ନ୍ ଥାଏ, ତାହାକୁ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିନ୍ କୁହାଯାଏ ।

4. ଆଇସୋବାର୍ କ’ଣ ?
ଉ-
ସମାନ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା କିନ୍ତୁ ଭିନ୍ନ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଥ‌ିବା ପରମାଣୁଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋବାର୍ କୁହାଯାଏ ।

5. ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଯେଉଁ ମୌଳିକମାନଙ୍କର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ (ମାତ୍ର He ର 2ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ) ଥାଏ, ସେହି ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ କୁହାଯାଏ ।

6. ଯୋଗ୍ୟତା କ’ଣ ?
ଉ-
ମୌକି ସଂଯୋଚ୍ଚନ କ୍ଷମତାକୁ ଯୋଜପତା କୁହାଯାଏ ।

7. ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ପରମାଣୁର ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍‌ରେ ଥିବା ମୌଳିକର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ କୁହାଯାଏ ।

8. ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ମୌଳିକର ପରମାଣୁର ନୁକ୍ଲିୟ ରେ ଥ୍ବା ପ୍ରୋନେ ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ଯାର ସମଷ୍ଟିକୁ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା କୁହାଯାଏ ।

୨. ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟନ୍ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝାଏ ?
ଉ-
ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟନ୍ କହିଲେ ପରମାଣୁର ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍‌ରେ ଥିବା ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍‌କୁ ବୁଝାଏ ।

10. ଗୋଟିଏ ଆଲ୍ ଫ (α) କଣିକାରେ କ’ଣ ରହିଥାଏ ?
ଉ-
ଗୋଟିଏ ଆଲ୍‌ (α) କଣିକାର ଦ୍ଵିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଚାର୍ଜ ଓ ବସ୍ତତ୍ଵ 4u ରହିଥାଏ ।

11. ସୋଡିୟମ୍‌ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 11 ଓ ଏହାର ବିସ୍ତତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା 23 । ଏହାର କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଓ କେତୋଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଅଛି ?
ଉ-
ସୋଡିୟମ୍‌ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 11 ଓ ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା 23 । ଏହାର 11 ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଓ 12ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଅଛି

12. ଏକ ମୌଳି କର ଆଇସୋଟୋପଗୁ ଡି କ ର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ-
ଏକ ମୌଳିକର ଆଇସୋଟୋପ୍‌ଗୁଡିକର ସମାନ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଥାଏ ।

13. ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ସୁନାପାତିଆ ପରୀକ୍ଷା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଅଧୂକାଂଶ ନଂ-କଣିକା ବିକ୍ଷେପିତ ନ ହୋଇ ସୁନାପାତ ଦେଇ ଅତିକ୍ରମ କରେ । ଏଥୁରୁ କି ସୂଚନା ମିଳେ?
ଉ-
ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ସୁନାପାତିଆ ପରୀକ୍ଷା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଅଧୂକାଂଶ α – କ ଣି କା। ବିକ୍ଷେପିତ ନ ହେ। ଇ ସୁନାପାତ ଦେଇ ଅତିକ୍ରମ କରେ । ଏଥୁରୁ ସୂଚନା

14. ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ପରୀକ୍ଷାରେ α-କଣିକାଗୁଡିକ ବିକ୍ଷେପିତ ହୁଅନ୍ତି । କାରଣ କ’ଣ ?
ଉ-
ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ପରୀକ୍ଷାରେ α-କଣିକାଗୁଡିକ ବିକ୍ଷେପିତ ହୁଅନ୍ତି । କାରଣ α-କଣି କ। ଓ ପରମାଣୁର ଯୁଙ୍କ୍ର ଚାକିତ ଅଂଶ ମଧ୍ୟରେ ବିକଷଶ ଘଟେ ।

15. ଡାଲଟନ୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ତତ୍ତ୍ବ ସଫଳତାର ସହ କ’ଣ
ଉ-
ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂରକ୍ଷଣ ନିୟମ ଓ ସ୍ଥିରାନୁପାତ ନିୟମ ଡାଲଟନ୍‌ ଙ୍କ ପର ମାଣୁ ତତ୍ତ୍ଵ ସଫଳତାର ସହ ବୁଝାଇପାରିଲା ।

16. କାର୍ବନ − 12, ପରମାଣୁର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍, ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ଉ-
କାର୍ବନ − 12, ପରମାଣୁର 6 ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍, ଟି ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ଟିଂ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ରହିଛି ।

17. α-କଣିକାରେ କାହିଁକି ଯଥେଷ୍ଟ ଶକ୍ତି ରହିଥାଏ ?
ଉ-
α- କଣିକାରେ ବସ୍ତୁତ୍ଵ 4u ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର ଯଥେଷ୍ଟ ଶକ୍ତି ଥାଏ ।

18. କକ୍ଷପଥକୁ ବିକିରଣବିହୀନ କକ୍ଷପଥ କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
କ କ୍ଷ ପଥରେ ଘୂ ରୁ ଥ ବ । ବେ ଳେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରଗୁଡିକ ଶକ୍ତି ବିକିରଣ କରୁନଥିବାରୁ କକ୍ଷପଥକୁ ବିକିରଣବିହୀନ କକ୍ଷପଥ କୁହାଯାଏ ।

19. ଅକ୍ଟେଟ୍ ନିୟମ କ’ଣ ?
ଉ-
ଅଧିକ ନ ରହିବାକୁ ଅକ୍ଟେଟ ନିୟମ କୁହାଯାଏ ।

B. ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ଗୋଟିଏ ପ୍ରୋଟନ୍‌ର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଓ ଗୋଟି ଏ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିନ୍‌ର ବସ୍ତୁତ୍ଵର ଅନୁ ପାତ କେତେ ?
2. ପ୍ରୋଟନ୍ କୁ ସୂଚକ ରୂପେ କିପରି ପ୍ରକ।ଶ କରାଯାଏ ?
3. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌କୁ କିପରି ସୂଚିତ କରାଯାଏ ?
4. ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
5. α-କଣିକାର ବସ୍ତୁତ୍ୱ କେତେ ?
6. ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା କେଉଁ କଣିକାଟି ଚାର୍ଜିତ ନୁହେଁ ?
7. ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁରେ 20ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍, 20ଟି ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ 20ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଅଛି । ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
8. ଏକ ମୌଳିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା À ଓ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ Z ହେଲେ ଉକ୍ତ ପରମାଣୁର ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
୨. କେଉଁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ନିଉଟ୍ରନ୍ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ?
10. ବୋର୍‌ ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍‌ରେ ମୋଟ ଶକ୍ତିସ୍ତର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
11. ବୋର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍‌ରେ M ସେଲ୍ କେଉଁ ଶକ୍ତିସ୍ତରର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ?
12. ଏକ ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କି ପରି ବାଣ୍ଟିହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ସେ ବିଷୟରେ ପ୍ରଥମେ କିଏ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ?
13. ଏକ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରୋଟନ୍ ଗୁଡ଼ିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ m ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ n ହେଲେ ପରମାଣୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ପ୍ରାୟ କେତେ ?
14. K ସେଲ୍‌ ରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
15. L ସେଲ୍‌ରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
16. ସର୍ବାଧ‌ିକ 18ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଥିବା ସେଲ୍‌ର ନାମ କ’ଣ ?
17. କେଉଁ ସେଲ୍‌ରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ସଂଖ୍ୟକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
18. ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କ୍ଷମତା ଅନୁସାରେ ସେଲ୍‌ ଗୁଡ଼ିକର ବର୍ଦ୍ଧିତ କ୍ରମଟି କ’ଣ ?
19. ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ଥିବା ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
20. ପରମାଣୁରେ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ କେଉଁଠାରେ ରହିଥାଏ ?
21. ଏଲୁମିନିୟମ୍‌ର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
22. ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍‌ର କେଉଁ ଆଇସୋଟୋପ୍‌ରେ ସମାନ ସଂଖ୍ୟକ ନିଉଟ୍ରନ୍ ଓ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଥାଏ ?
23. ଦୁଇଟି ମୌଳିକ X ଓ Yର ବସ୍ତତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା ସମାନ କିନ୍ତୁ ସେଗୁଡିକର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଯଥାକ୍ରମେ 20 ଓ 21 ହେଲେ X ଓ Y କୁ କ’ଣ କୁହାଯିବ ?.
24. ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ α-କଣିକା ବିଚ୍ଛରଣ ପରୀକ୍ଷାର ଫଳସ୍ଵରୂପ କ’ଣ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା ?
25. ଗୋଟିଏ ମୌଳିକର ଆୟନ 3+ ଚାର୍ଜ ବିଶିଷ୍ଟ । ପରମାଣୁର ବସ୍ତତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା 27 ଓ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା 14 । ଆୟନର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
26. ଗୋଟିଏ ମୌଳିକର Z = 9 ହେଲେ, ଏହାର ଯୋଗ୍ୟତା କେତେ ?

Answer:
1. 1 : 1837
2. P⁺
3. e^–
4. 8ଟି
5. 4u
6. ନିଉଟ୍ରନ୍
7. 40
8. A-Z
9. ଚାଦଉଇକ୍
10. 4
11. 3
12. ବୋର-ବେରି
13. m+n
14. 2 ଟି
15. 8 ଟି
16. M
17. N
18. K,L,M,N
19. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍
20. ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷ
21. 3
22. ଡିଉଟେରି ୟମ୍
23. ଆଇସୋବାର
24. ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍
25. 10
26. 1

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. କାଚଦଣ୍ଡକୁ ସିଲ୍‌ କନାରେ ଘର୍ଷଣ କଲେ କାଚ ଦଣ୍ଡ …………….. ଚାର୍ଜ ଲାଭକରେ ।
2. ଶୁଖୁଲା ମୁଣ୍ଡବାଳକୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାନିଆରେ କୁଣ୍ଡାଇଲେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାନିଆ ……………. ଚାର୍ଜ ଲାଭ କରେ ।
3. ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍‌ରେ ଆବିଷ୍କାରକ ଭାବେ ବିଜ୍ଞାନିକ ………………. ଙ୍କୁ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।
4. ବୈ ଜ୍ଞା । ନି କ ………………… ପ୍ରୋଟନ୍ ଆର୍ବି ଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
5. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ର ଚାର୍ଜ …………………..।
6. ପ୍ରୋଟନ୍ ର ବସ୍ତୁତ୍ ଇଲେକ୍ ଟ୍ର ନ୍ ସ୍କୃ ଡ୍ ର ………………… ଗୁଣ।
7. ବୈଜ୍ଞାନିକ ……………… ସର୍ବପ୍ରଥମେ ପରମାଣୁ ଗଠନର ଏକ ମଡ଼େଲ୍ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ।
8. ପରମାଣୁର …………………. ଠାରେ ତା’ର ଅଧ୍କ । ଶ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଠୁଳ ହୋଇଥାଏ ।
୨. ବୋ’ରଙ୍କ ମଡ଼େଲ୍ ଅନୁସାରେ ପରମାଣୁରେ ଥିବା ଯୁକ୍ତର।ମ୍ କ କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳୀକୁ …………………. କୁହାଯାଏ ।
10. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରିକଳ୍ପିତ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ ଅନୁସାରେ ଚ୍ଚଲେକ୍ ଟ୍ରନଗୁଡିକ ଘୂରୁଥ୍‌ବା ନିର୍ଦ୍ଧଷ୍ଣ କକ୍ଷଗୁଡିକୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
11. ପରମାଣୁର ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟାର ଯୋଗଫଳ ସତ୍ରପର ମାଣୁର ……………… ସମାନ ଥାଏ ।
12. ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍‌ ଗୁଡ଼ିକ ନିୟମ ଅନୁସାରେ ନିୟମ ଅନୁସାରେ ……………. ବିଭିନ୍ନ କକ୍ଷରେ ବାଣ୍ଟି ହୋଇ ରହିଥା’ନ୍ତି ।
13. ସମସ୍ଥାନିକ ରୂପରେ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ¹₁H କୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
14. ଯେଉଁ ମୌଳିକର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଥାଏ, ତାହାକୁ ………………… ମୌଳିକ କୁହାଯାଏ ।
15. ପରମାଣୁର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟାରୁ ଉକ୍ତ ମୌଳିକର ………………. ନିର୍ଣ୍ ୟ କର।ଯାଚ୍ଚପାରେ।
16. ପର ମାଣ୍ଡୁ ର ସମସ୍ତ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଠାରେ ……………. କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇ ରହିଛି ।
17. …………………… ଆଇସୋଟୋପ୍ ଥାଇରଏଡ୍ ଗ୍ରନ୍ଥି ରୋଗ ଚିକିତ୍ସାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
18. ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡେଲ୍‌ରେ ଥ‌ିବା ତ୍ରୁଟି ହରକରିବା ପାଇଁ ………………. ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମାଡେଲ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଲା ।
19. କ୍ଲୋରିନ୍ ପର ମାଣ୍ଡୁ ର ନି ଉଗ୍ର ନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଓ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଯଥାକ୍ରମେ 18 ଓ 17 ହେଲେ, ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ……………….।
20. ଆଇସୋଟୋପ୍‌ଗୁଡିକର ………………. ଧର୍ମରେ ପ।ଥକ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।
21. କ୍ୟାନ୍ସର ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ………………. ର ଆଇସୋଟୋପ୍ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
22. ⁴¹₁₉K ଆଇସୋଟୋପ୍‌ରେ ………………. ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଥାଏ ।
23. ଟ୍ରାଇଟିୟମ୍ରେ ……………….. ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଥାଏ ।
24. ଏଲୁମିନିୟମ୍ ପରମାଣୁର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା 13 ହେଲେ, ଏହା ……………….. ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ତ୍ୟାଗ କରିପାରିବ ।

Answer:
1. ଯୁଙ୍କ
2. ବିଯୁକ୍ତ
3. ଜେ. ଜେ. ଟମ୍‌ସନ୍
4. ଗୋଲ୍‌ଷ୍ଟାଇନ୍
5. ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ
6. 1837
7. ଜେ.ଜେ. ଟମ୍‌ସନ୍‌
8. ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍
୨. ନ୍ୟୁ କ୍ଲିୟସ୍
10. ଶକ୍ତି ସ୍ତର । ସେଲ୍
11. ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା
12. 2n²
13. ପ୍ରୋଟିୟମ୍
14. ନିଷ୍କ୍ରିୟ
15. ଯୋଗ୍ଯତା
16. ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍
17. ଆୟୋଡ଼ିନ୍
18. ବୋର
19. 17
20. ରାସାୟନିକ
21. କୋବାଲ୍ଟ ଟ
22. 22
23. 2
24. 3

D. ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ବା ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✗) ଲେଖ ।

1. ଡାଲଟନ୍‌ଙ୍କ ମତରେ ପରମାଣୁ ଅବିଭାଜ୍ୟ ଅଟେ ।
2. ଇଲେକ୍‌ନ୍ ଆବିଷ୍କାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଟମସନ୍‌ଙ୍କ ଅବଦାନ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ।
3. ପ୍ରୋଟନ, ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜିତ କଣିକା ଅଟେ ।
4. ଗୋଲଡଷ୍ଟାଇନ୍ ନିଉଟ୍ରନ୍ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
5. ନିଉଟ୍ରନ୍ ଚାର୍ଜବିହୀନ କଣିକା ।
6. ପରମାଣୁ ଗଠନ ମଡ଼େଲର ସର୍ବପ୍ରଥମ ପ୍ରସ୍ତାବକ ଥିଲେ ଜେ.ଜେ. ଟମସନ୍ ।
7. ଟମସନ୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲକୁ ତରଭୁଜ ଫଳ ସହିତ ତୁ ଳନା କାର। ଯାଇପାରେ
8. β କଣିକାର ସଂକେତ He⁺⁺
9. α କଣିକା ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜିତ କଣିକା ।
10. ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ଚାରିପଟେ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ କରୁଥିବା ଇଲେକ୍ଟନ୍‌ମାନଙ୍କରେ ତ୍ଵରଣ ନ ଥାଏ ।
11. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲରେ 5ଟି ଶକ୍ତି ସ୍ତର ଥାଏ ।
12. ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲର ‘M’ ସେଲରେ ସର୍ବାଧ୍ଵକ 18ଟି ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ।
13. କ୍ୟାଲ ସି ୟମ୍ ର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍ ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା 2 ।
14. ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକମାନଙ୍କର ଯୋଗ୍ୟତା 0 ।
15. ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୌଳିକ ଅଣୁଗଠନ ବେଳେ ତା’ର ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ରହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ ।
16. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସମସ୍ତ ମୌଳିକରେ ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଚାର୍ଜ ବହନ କରିଥାଏ ।
17. Cl^– ରେ ପ୍ରୋଟନ୍ ସଂଖ୍ୟାଠାରୁ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଅଧ୍ବକ ।
18. ଗୋଟିଏ ମୌଳିକର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଏଥୁରେ ଥ‌ିବା ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟାକୁ ବୁଝାଏ ।
19. α କଣିକା ହେଉଛି ଦୁଇଟି ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ ହରାଇଥୁବା ହିଲିୟମ୍ ପରମାଣୁ ।
20. ଗୋଟିଏ ପର ମାଣ୍ଡୁରେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରୋଟନ ସଂଖ୍ୟା ସହ ସମାନ ।
21. ହିଲିୟମ୍ ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ଦୁଇଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ଥାଏ ।
22. ଫ୍ଲୋରିନ୍, କ୍ଲୋରିନ୍ ଓ ବ୍ରୋମିନ୍‌ର ପରମାଣୁରେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ସଂଖ୍ୟା ସମାନ ।
23. ଅମ୍ଳଜାନ ଓ କ୍ଲୋରିନ୍ ଅଣୁର ଆଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସମାନ ।
24. ପ୍ରୋଟିୟମ୍, ଡି ଉଟେରିୟମ୍ ଓ ଟ୍ରାଇଟି ୟମ୍ ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ସମାନ ।

Answer:
1. (✓)
2. (✓)
3. (✗)
4. (✗)
5. (✓)
6. (✓)
7. (✓)
8. (✗)
9. (✗)
10. (✗)
11. (✗)
12. (✓)
13. (✓)
14. (✓)
15. (✓)
16. (✓)
17. (✓)
18. (✗)
19. (✓)
20. (✓)
21. (✓)
22. (✗)
23. (✗)
24. (✓)

E. ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ିର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦ୍ଵିତୀୟ ଯୋଡ଼ିର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ : ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜ :: ନିଉଟ୍ରନ୍ : ………………..।
2. ପ୍ରୋଟିନ୍ : ଗୋଲଡ଼ଷ୍ଟାଇନ୍ ;: ନିଉଟ୍ରନ୍ : ………………..।
3. ପ୍ରୋଟନ୍‌ :16 x 10^-19 କୁଲମ୍ ::ନିଉଟ୍ରନ୍ : ………………..।
4. L ସେଲ୍ : 2 :: N ସେଲ୍ : ………………..।
5. L ସେଲ୍ : 8 :: M ସେଲ୍ : ………………..।
6. ₁₁²³Na : 12 ନିଉଟ୍ରନ :: ₈¹⁸O : ………………।
7. ₁²H: ଡିଡଗେରିୟମ୍ :: ₁³H : ………………..।
8. କାର୍ବନ୍ : 4ଟି ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ :: ସିଲିକନ୍ : ………………..।

Answer:
1. ଚାର୍ଜବିହୀନ
2. ଚାଦଉଇକ୍
3. 0
4. 4
5. 18
6. 10 ନିଉଟ୍ରନ୍
7. ଟ୍ର।କଟିୟମ୍
8. 4ଟି ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍

F. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

Answer:

Answer:

G. ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. କେଉଁ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରର ଆବିଷ୍କାରକ ବୋଲି ଆଖ୍ୟା ଦିଆଯାଇଛି ?
(A) ଡାଲ୍‌ ଟନ୍
(B) ଗୋଲ୍‌ଷ୍ଟାଇନ୍
(C) ଟମ୍‌ ସନ୍
(D) ରଦରଫୋର୍ଡ଼
Answer:
(C) ଟମ୍‌ ସନ୍

2. ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜ କଣିକା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରମାଣୁର ଏକ ମୌଳିକ କଣିକା ବୋଲି କେଉଁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ମତ ଦେଇଥିଲେ ?
(A) ଗୋଲ୍‌ଷ୍ଟାଇନ୍
(B) ଡାଲ୍‌ ଟନ୍
(C) ରଦରଫୋର୍ଡ଼
(D) ଟମ୍ସନ୍
Answer:
(D) ଟମ୍ସନ୍

3. ପ୍ରକୃତିରେ କ୍ଲୋରିନ୍‌ର କେତୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ମିଳିଥାଏ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answer:
(B) 2

4. ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ପର ମାଣ୍ଡୁ ର କେ ତୋ ଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ଅଛି ?
(A) 3
(B) 2
(C) 1
(D) 4
Answer:
(A) 3

5. ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁର ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା 23 ଓ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା 12 ହେଲେ, ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ କେତେ ?
(A) 23
(B) 12
(C) 11
(D) 10
Answer:
(C) 11

6. ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ପରମାଣୁ ସହଜରେ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ତ୍ୟାଗ କରିପାରିବ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answer:
(B) 2

7. ଅମ୍ଳଜାନ ପରମାଣୁର ସଂଯୋଜକ ‘ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍’ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(A) 2
(B) 4
(C) 6
(D) 8
Answer:
(C) 6

8. M ସେଲ୍‌ରେ ସର୍ବାକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରତ୍ରିପାରିବ ?
(A) 2
(B) 8
(C) 18
(D) 32
Answer:
(C) 18

9. ରଦର ଫୋର୍ଡ଼ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍ ଅନୁସାରେ ଚ୍ଚଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ଗୁଡି କକି ପରି ଘଶ୍ଵନ କରନ୍ତି ?
(A) ସରଳରେଖାରେ
(B) ବୃତ୍ତାକାରରେ
(C) ଦୋଳନ ଗତିରେ
(D) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
Answer:
(B) ବୃତ୍ତାକାରରେ

10. ଟମସନ୍‌ଙ୍କ ମଡ଼େଲ୍ ଅନୁସାରେ ପରମାଣୁର ଆକାର କିପରି ଅଟେ ?
(A) ବୃତ୍ତାକାର
(B) ଆୟତଘନାକାର
(C) ଗୋଲକ
(D) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
Answer:
(C) ଗୋଲକ

11. ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁରେ 20ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍, 20ଟି ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ 20ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଅଛି । ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(A) 20
(B) 40
(C) 60
(D) 80
Answer:
(B) 40

12. ଏକ ମୌଳିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା À ଓ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ Z ହେଲେ ଉକ୍ତ ପରମାଣୁର ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(A) 2A
(B) Z – A
(C) A + Z
(D) A – Z
Answer:
(D) A – Z

13. ନିଉଟ୍ରନ୍ କିଏ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ?
(A) ଟମ୍ ସନ୍
(B) ଗୋଲଡ଼୍ଷ୍ଟାଇନ୍
(C) ଚାଦ୍‌ଉଇକ୍
(D) ରଦରଫୋର୍ଡ଼
Answer:
(C) ଚାଦ୍‌ଉଇକ୍

14. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ‘ମଡ଼େଲ୍‌ରେ ମୋଟ ଶକ୍ତିସ୍ତର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(A) 4
(B) 3
(C) 2
(D) 1
Answer:
(A) 4

15. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍‌ରେ M ସେଲ୍ କେଉଁ ଶକ୍ତିସ୍ତରର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4.
Answer:
(C) 3

16. ଏକ ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କି ପରି ବାଣ୍ଟିହୋଇ ରହିଛନ୍ତି, ସେ ବିଷୟରେ ପ୍ରଥମେ କିଏ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ?
(A) ବୋ’ର-ବରି
(C) ଟମ୍ ସନ୍
(B) ରଦରଫୋର୍ଡ଼
(D) ସମରଫିଲ୍ଡ
Answer:
(A) ବୋ’ର-ବରି

17. ଏକ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରୋଟନ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ m ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ n ହେଲେ ପରମାଣୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ପ୍ରାୟ କେତେ ?
(A) 2m
(B) 2n
(C) m +n
(D) m – n
Answer:
(C) m +n

18. K ସେଲ୍‌ ରେ ସର୍ବାଧ୍ଵକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
(A) 2
(B) 8
(C) 18
(D) 32
Answer:
(A) 2

19. L ସେଲ୍‌ ରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
(A) 2
(B) 8
(C) 18
(D) 32
Answer:
(B) 8

20. ସର୍ବାଧ୍ଵକ 18ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କେଉଁ ସେଲ୍ ରେ ରହିପାରିବ ?
(A) K
(B) L
(C) M
(D) N
Answer:
(C) M

21. ଥାଇରଏଡ୍ ଗ୍ରନ୍ଥି ରୋଗ ନିରାକରଣ ପାଇଁ କେଉଁ ଆଇସୋଟୋପ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
(A) ଆୟୋଡ଼ିନ୍
(B) କୋବାଲ୍ଟ
(C) ସୋଡ଼ିୟମ୍
(D) ପୋଟାସିୟମ୍
Answer:
(A) ଆୟୋଡ଼ିନ୍

22. କ୍ୟାନ୍‌ ସର ରୋଗ ନିରାକରଣ ପାଇଁ କେଉଁ ଆଇସେ।ଗୋପ ବଚତ୍ରାର କରାଯାଏ ?
(A) ଆୟୋଡ଼ିନ୍
(B) କୋବାଲ୍ଟ
(C) ସୋଡ଼ିୟମ୍
(D) ପୋଟାସିୟମ୍
Answer:
(B) କୋବାଲ୍ଟ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 15 ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ Objective Questions.

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 15 Objective Questions in Odia Medium

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

୧। କେବେ ଇଂରେଜମାନେ ଓଡ଼ିଶା ଅଧୁକାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୮୦୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୮୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୮୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୮୦୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଗ) ୧୮୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୨। ଦେଇ ଗଞ୍ଜାମ, ଜୟପୁର, ସମ୍ବଲପୁରକୁ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ମିଶାଇବାପାଇଁ କେବେ ଦାବି କରିଥିଲା ?
(କ) ୧୮୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୮୮୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୮୮୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୮୮୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଘ) ୧୮୮୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୩। ବଙ୍ଗର ଲେଫ୍‌ଟନାଣ୍ଟ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଏସ୍.ସି. ବେଲଙ୍କୁ ଉତ୍କଳସଭା ପକ୍ଷରୁ ମଧ୍ୟ ଏକ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦିଆଯାଇ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ ବଙ୍ଗରେ ମିଶିଥୁବା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ପୃଥକ୍ କରିବାକୁ କେବେ ଆବେଦନ କରାଇଥିଲେ ?
(କ) ୧୮୮୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୮୮୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୮୮୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୮୮୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଘ) ୧୮୮୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୪ । ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲର କେଉଁ ବଙ୍ଗାଳୀ ଶିକ୍ଷକ କହିଥିଲେ, ‘ଓଡ଼ିଆ ଏକ୍‌ଟା ଭାଷା ନଏ ?
(କ) କାନ୍ତିଲାଭ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ
(ଖ) ଶ୍ୟାମାନନ୍ଦ ଦେ
(ଗ) ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ
(ଘ) ରାଧାନାଥ ରାୟ
Answer:
(କ) କାନ୍ତିଲାଭ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ

୫। କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ‘ଗଞ୍ଜାମ ଉତ୍କଳ ହିତବାଦିନୀ ସଭା’ ଗଠନ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରାଇଥିଲେ ?
(କ) ଗଞ୍ଜାମ
(ଖ) ବାଲେଶର
(ଗ) ସମଲପୁର
(ଘ) କଟକ
Answer:
(କ) ଗଞ୍ଜାମ

୬ । କଟକଠାରେ ଉତ୍କଳସଭା କେବେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ୧୮୮୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୮୮୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୮୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୮୮୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଗ) ୧୮୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୭ । କେବେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ମୁଖ୍ୟ କଚେରିମାନଙ୍କରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା କମିଶନର ସାର୍ ଆଣ୍ଠୁ ଫ୍ରେଜର୍ ଶାସନଗତ ସୁବିଧା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ ଉଚ୍ଛେଦ କରି ହିନ୍ଦୀଭାଷା ପ୍ରଚଳନ କରାଇଥିଲେ ?
(କ) ୧୮୯୫ ଜାନୁୟାରୀ ୧୫
(ଖ) ୧୮୯୫ ଜାନୁୟାରୀ ୧୮
(ଗ) ୧୮୯୫ ଜାନୁୟାରୀ ୨୬
(ଘ) ୧୮୯୫ ଫେବୃୟାରୀ ୮
Answer:
(କ) ୧୮୯୫ ଜାନୁୟାରୀ ୧୫

୮ | ‘ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀର’ ସମ୍ପାଦକ କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭ
(ଖ) ଧରଶାରଧର ମିତୁ
(ଗ) ବଳଭଦ୍ର ସୂପକାର
(ଘ) ମଦନମୋହନ ମିଶ୍ର
Answer:
(କ) ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରନୁ

୯ । ‘ରିସ୍‌ଲୀ ସର୍କୁଲାର’ କେବେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ୧୯୦୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଡିସେମ୍ବର ୩ ତାରିଖ
(ଖ) ୧୯୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଡିସେମ୍ବର ୩ ତାରିଖ
(ଗ) ୧୯୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଡିସେମ୍ବର ୩ ତାରିଖ
(ଘ) ୧୯୦୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଡିସେମ୍ବର ୩ ତାରିଖ
Answer:
(ଗ) ୧୯୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. ଡିସେମ୍ବର ୩ ତାରିଖ

୧୦ । ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ କେତୋଟି ଜିଲ୍ଲାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ୬ଟି
(ଖ) ୭ଟି
(ଗ) ୮ଟି
(ଘ) ୯ଟି
Answer:
(କ) ୬ଟି

୧୧ । କିଏ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳର ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରି ୧୯୦୩ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ‘ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ’ ?
(କ) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(ଖ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
(ଗ) ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ
(ଘ) ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭ
Answer:
(କ) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ

୧୨ । କେବେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲା ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ?
(କ) ୧ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୯୧୨
(ଖ) ୨ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୯୧୩
(ଗ) ୧ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୯୧୪
(ଘ) ୩ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୯୧୫
Answer:
(କ) ୧ ଏପ୍ରିଲ୍ ୧୯

୧୩ । ୧୯୧୮ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥୁବା ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଅଧିବେଶନରେ କିଏ ସଭାପତିତ୍ଵ କରି ମଣ୍ଟେଗୁ- ଚେମ୍ସଫୋର୍ଡ଼ ଖସଡ଼ାକୁ ପୁଙ୍ଖାନୁପୁଙ୍ଖଭାବେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ?
(କ) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(ଖ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
(ଗ) ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ
(ଘ) ରାଜେଦୁ ନାରାୟଶ ଭୱଦେଓ
Answer:
(କ) ୧୩. ମଧୁସୂଦନ ଦାସ

୧୪ । କାହା ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ୧୯୩୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଏକ ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କମିଟି ଗଢ଼ାଯାଇଥିଲା ?
(କ) ସାମୁଏଲ ଓ’ଡୋନେଲ
(ଖ) ଲର୍ଡ଼ ଲିନ୍‌ଥଗୋ
(ଗ) ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ସିହ୍ନା
(ଘ)ବି.ସି. ମୁଖାର୍ଜୀ
Answer:
(କ) ସାମୁଏଲ ଓ’ଡୋନେଲ

୧୫ । କେବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ‘ସୀମା ଅଭିଯୋଗ ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା ?
(କ) ୧୯୩୪ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯ ତାରିଖ
(ଖ) ୧୯୩୫ ଜାନୁୟାରୀ ୧ ତାରିଖ
(ଗ) ୧୯୩୬ ଜାନୁୟାରୀ ୬ ତାରିଖ
(ଘ) ୧୯୩୭ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୪ ତାରିଖ
Answer:
(କ) ୧୯୩୪ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯ ତାରିଖ

୧୬ । କେବେ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ନଅଜଣିଆ ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟି ବା ହବାକ୍ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ?
(କ) ୧୯୩୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୯୩୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୯୩୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୯୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଘ) ୧୯୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୧୭ । କେଉଁ ଆଇନ ଅନୁସାରେ ୧୯୩୬ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩ ତାରିଖରେ ନୂତନ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ଇଂରେଜରାଜାଙ୍କର ଆଦେଶନାମା ବାହାରିଥିଲା ?
(କ) ୧୯୩୫ର ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ
(ଖ) ୧୯୩୩ର ହବାକ୍ କମିଟି ରିପୋର୍ଟ
(ଗ) ୧୯୩୨ର ‘ଓ’ଡୋନେଲ କମିଟି ରିପୋର୍ଟ’
(ଘ) ୧୯୩୦ର ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକର ନିଷ୍ପଭି
Answer:
(କ) ୧୯୩୫ର ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ

୧୮ । କେବେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ?
(କ) ୧୯୩୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧ ତାରିଖ
(ଖ) ୧୯୩୪ ଜାନୁୟାରୀ ୧ ତାରିଖ
(ଗ) ୧୯୩୫ ଫେବୃୟାରୀ ୧ ତାରିଖ
(ଘ) ୧୯୩୬ ଏପ୍ରିଲ ୧ ତାରିଖ
Answer:
(ଘ) ୧୯୩୬ ଏପ୍ରିଲ ୧ ତାରିଖ

୧୯ । ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ପ୍ରଥମ ଗଭଣ୍ଡିର କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ଲର୍ଡ଼ ହାଡ଼ିଞ୍ଜ
(ଖ) ଲର୍ଡ଼ କଜନ
(ଗ) ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍
(ଘ) ଲର୍ଡ ମାଉଣ୍ଟବ୍ୟାଟେନ୍
Answer:
(ଗ) ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍

୨୦ । ୧୯୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଗଞ୍ଜାମ ସମ୍ମିଳନୀ କେଉଁଠାରେ ଆହୂତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି
(ଖ) ରମ୍ଭା
(ଗ) ବ୍ରହ୍ମପୁର
(ଘ) ଭୱନଗର
Answer:
(ଖ) ରମ୍ଭା

୨୧ । ‘ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା’ର କାହାର ସଂପାଦନାରେ ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା ?
(କ) ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ
(ଖ) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(ଗ) ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ
(ଘ) ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି
Answer:
(କ) ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ

୨୨ । ୧୮୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଉତ୍କଳ ଦୀପିକାର ସମ୍ପାଦକ କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭ
(ଖ) ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି
(ଗ) ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ
(ଘ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
Answer:
(କ) ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ

୨୩ । କାହାର ସମ୍ପାଦନାରେ ‘ସମ୍ବାଦବାହିକା’ ପ୍ରକାଶ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ନୀଳମଣି’ ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭ
(ଖ) ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି
(ଗ) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(ଘ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
Answer:
(ଖ) ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି

୨୪ । ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରଙ୍କ ସମ୍ପାଦନାରେ କେଉଁ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ପ୍ରକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା ?
(କ) ସମ୍ବଦବାହିକା
(ଖ) ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା
(ଗ) ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ
(ଘ) ମାତୃଭୂମି
Answer:
(ଗ) ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ

୨୫ । ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ଦାବିରେ କିଏ ଓଡ଼ିଶାରୁ ୧୯୩୦ରେ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବାକୁ ଥ‌ିବା ପ୍ରଥମ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକରେ ଯୋଗଦେବାପାଇଁ ଯାଇଥିଲେ ?
(କ) ଶ୍ରୀରାମଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଦେଓ
(ଖ) ବୀରକିଶୋର ଦେ
(ଗ) ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ଦେ
(ଘ) କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେଓ
Answer:
(ଘ) କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ନାରାୟଣ ଦେଓ

୨୬ । କିଏ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ ?
(କ) ଶ୍ରୀରାମଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଦେଓ
(ଖ) ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ
(ଗ) ବୀରକିଶୋର ଦେବ
(ଘ) କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ
Answer:
(ଘ) କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ

୨୭ । ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍
(ଖ) ବିଶନାଥ ଦାସ
(ଗ) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(ଘ) ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ
Answer:
(କ) ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍

୨୮ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଆଇନ ବଳରେ ଓଡ଼ିଶା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ୧୯୧୯ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ
(ଖ) ୧୯୩୫ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ
(ଗ) ୧୯୪୭ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ
(ଘ) ୧୯୦୯ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ
Answer:
(ଖ) ୧୯୩୫ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ

୨୯ । ‘ଦି ଓଡ଼ିଶା’ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ କିଏ ?
(କ) ଲିନ୍‌ଥଗୋ
(ଖ) ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ
(ଗ) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(ଘ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
Answer:
(ଗ) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ

୩୦ । ‘ସତ୍ୟବାଦୀ’ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ କିଏ ?
(କ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
(ଖ) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(ଗ) ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି
(ଘ) କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ
Answer:
(କ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ

୩୧ । କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର କେଉଁ ଅଧୁବେଶନ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ
(କ) ଷଷ୍ଠ ଅଧିବେଶନ
(ଖ) ସପ୍ତମ ଅଧିବେଶନ
(ଗ) ଅଷ୍ଟମ ଅଧ‌ିବେଶନ
(ଘ) ଦଶମ ଅଧ୍ଵବେଶନ
Answer:
(ଘ) ଦଶମ ଅଧ୍ଵବେଶନ

୩୨ । କେବେ ‘ସମାଜ’ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା ?
(ଖ) ୧୯୧୯
(କ) ୧୯୧୮
(ଗ) ୧୯୨୦
(ଘ) ୧୯୨୧
Answer:
(ଖ) ୧୯୧୯

୩୩ । ଫିଲିପ୍-ଡପ୍-କମିଟି କେବେ ତା’ର ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୯୨୪, ଡିସେମ୍ବର ୨୬
(ଖ) ୧୯୨୬, ଡିସେମ୍ବର ୨୨
(ଗ) ୧୯୨୮, ଡିସେମ୍ବର ୨୧
(ଘ) ୧୯୨୨, ଡିସେମ୍ବର ୨୭
Answer:
(କ) ୧୯୨୪, ଡିସେମ୍ବର ୨୬ ।

B. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧ । ________________ ଦିନ ଓଡ଼ିଶା ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶ ରୂପେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଏପ୍ରିଲ ୧, ୧୯୩୬

୨। ବାଲେଶରରୁ _______________ ଲର୍ଡ଼ କର୍ଜନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ମାରକପତ୍ର ପଠାଇଥିଲେ ।
Answer:
ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ଦେ

୩ । ଗଞ୍ଜାମ ଜାତୀୟ ସମିତିର ପ୍ରଥମ ସଭାପତି ________________ ଥିଲେ ।
Answer:
ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର ରାଜଗୁରୁ

୪। ଗଞ୍ଜାମ ଜାତୀୟ ସମିତିର ପ୍ରଥମ ସମ୍ପାଦକ _________________ ଥିଲେ ।
Answer:
ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭ

୫। ୧୯୩୦ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ମାସରେ କଟକରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ପ୍ରଥମ ଖୋଲା ଅଧିବେଶନରେ ________________ ପୌରୋହିତ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ମୟୂରଭଞ୍ଜର ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ

୬ । ସମ୍ପୃକ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜନମତ କ’ଣ ଜାଣିବାପାଇଁ ________________ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ଫିଲିପ୍-ଡପ୍

୭ । __________________ ଦିନ ଓଡ଼ିଶା ସହ ୨୫ଟି ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ମିଶାଇବା ପାଇଁ ମିଶ୍ରଣ ଦଲିଲରେ ସ୍ଵାକ୍ଷର କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୯୪୭ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୧୫ ତାରିଖ

୮ । ଓଡ଼ିଶାର ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା ________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା କବଳିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୭୫୯

୯। _________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଇଂରେଜମାନେ ସମ୍ବଲପୁର ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ________________ ର ଏକ ଅଂଶ ରୂପେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୮୪୯, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ

୧୦ । ଶ୍ୟାମାନନ୍ଦ ଦେ __________________ ଠାରେ ଏକ ଛାପାଖାନା ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ବାଲେଶ୍ଵର

୧୧। ସମ୍ବଲପୁରର କେତେକ ନେତୃସ୍ଥାନୀୟ ବ୍ୟକ୍ତି _________________ ଠାରେ କର୍ଜନଙ୍କୁ ଏକ ସ୍ମାରକପତ୍ର ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
ସିମଳା,

୧୨ । ________________ ଦିନ ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି ଇଂଲଣ୍ଡରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ଐତିହାସିକ ଭାଷଣ ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
୧୯୩୧, ଜାନୁୟାରୀ ୧୬ ତାରିଖ

୧୩ । ଲର୍ଡ଼ କର୍ଜନ ______________ ଦିନ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ୍ ଗଭର୍ଣ୍ଣରଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳ ମିଶ୍ରଣର ଯୌକ୍ତିକତା ବିଷୟରେ ଲେଖିଥିଲେ ।
Answer:
୧୯୦୪ ଜାନୁଆରୀ ୫ ତାରିଖ

୧୪ । ଗଞ୍ଜାମର ଲୋକମାନେ ________________ ଗଠନ କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ପୁଷ୍ଟ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଗଞ୍ଜାମ ଉତ୍କଳ ହିତବାଦିନୀ ସଭା

୧୫ । ଉତ୍କଳଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କର ମହାପ୍ରୟାଣ ______________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୩୪

୧୬ । ______________ ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ସାତଜଣିଆ କମିଟିଦ୍ଵାରା ମଣ୍ଟେଗୁ ଓ ଚେମ୍‌ସଫୋର୍ଡ଼ଙ୍କୁ ଦାବିପତ୍ର ଦିଆଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ମଧୁସୂଦନ ଦାସ

୧୭ । _____________ ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ବିଧାନ ପରିଷଦର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।
Answer:
ଶଶିଭୂଷଣ ରଥ

୧୮ । ଫିଲିପ୍-ଡଫ୍ – କମିଟି _______________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୨୪

C. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନରେ ଆଦ୍ୟ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିଥିବା ଦୁଇଜଣ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନରେ ଆଦ୍ୟ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିଥିବା ଦୁଇଜଣ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କର ନାମ ହେଲା

୨। କେବେ ‘ଉତ୍କଳସଭା’ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୮୮୨ରେ ‘ଉତ୍କଳସଭା’ ନାମକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୩ । ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ କଚେରିରୁ ଓଡ଼ିଆଭାଷା କେବେ ଉଚ୍ଛେଦ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୮୯୫ରେ ସମ୍ବଲପୁର କୋର୍ଟ କଚେରିରୁ ଓଡ଼ିଆଭାଷା ଉଚ୍ଛେଦ ହୋଇଥିଲା ।

କେବେ କାହା ନେତୃତ୍ଵରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟି ବା ହବାକ୍ କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍‌ଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟି ବା ହବାକ୍ କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୫ । ‘ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ’ର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନ କେଉଁଠାରେ ବସିଥିଲା ?
Answer:
‘ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ’ର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନ କଟକଠାରେ ବସିଥିଲା

୬ । କେବେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୧୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୭ । କେବେ ସମ୍ବଲପୁରରେ ଓଡ଼ିଆଭାଷା ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସମ୍ବଲପୁରର କୋର୍ଟ କଚେରିରେ ଓଡ଼ିଆଭାଷା ପୁନଃ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା ।

୮ । କିଏ ସମ୍ବଲପୁରକୁ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ମିଶାଇବାକୁ ଦାବି କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପଣ୍ଡିତ ନୀଳମଣି ବିଦ୍ୟାରମ୍ଭ ସମ୍ବଲପୁରକୁ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ମିଶାଇବାକୁ ଦାବି କରିଥିଲେ ।

୯ । କେବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ‘ସୀମା ଅଭିଯୋଗ ଦିବସ’ ପାଳିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୪ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯ ତାରିଖ ଦିନ ଓଡ଼ିଶାରେ ‘ସୀମା ଅଭିଯୋଗ ଦିବସ’ ପାଳିତ ହୋଇଥିଲା ।

୧୦ । ‘ଫିଲିପ୍-ଡପ୍-କମିଟି’ କେବେ ତା’ର ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୨୪, ଡିସେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖ ଦିନ ଫିଲିପ୍-ଡଫ୍-କମିଟି ତା’ର ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ ।

୧୧ । ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ସାର୍ ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ୍ ହବାକ୍ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଶାସନିକ କମିଟିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିଲେ ।

୧୨ । କେଉଁ ଆଇନ ବଳରେ ଓଡ଼ିଶା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୫ ଭାରତ ଶାସନ ବଳରେ ଓଡ଼ିଶା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ।

୧୩ । ‘ଦି ଓଡ଼ିଶା’ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ କିଏ ?
Answer:
ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଥିଲେ ‘ଦି ଓଡ଼ିଶା’ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ ।

୧୪ । ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟ କେବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୦୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।

୧୫ । କେବେ ‘ସମାଜ’ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା ?
Answer:
୧୯୧୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ‘ସମାଜ’ ସାପ୍ତାହିକ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ଭାବରେ ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା ।

୧୬ । ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ।

୧୭ । ‘ସତ୍ୟବାଦୀ’ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ କିଏ ?
Answer:
ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ‘ସତ୍ୟବାଦୀ’ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ ।

୧୮ । କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ କେବେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ଗଠନ ପାଇଁ ଦାବି କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୩୧ ଖ୍ରୀ.ଅ., ଜାନୁୟାରୀ ୧୬ ତାରିଖ ଦିନ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ଗଠନ ପାଇଁ ଦାବି କରିଥିଲେ ।

୧୯ । କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର କେଉଁ ଅଧୁବେଶନ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୧୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଦଶମ ଅଧ‌ିବେଶନ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ ।

୬୦ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ସମୟରେ କେଉଁ କେଉଁ ପ୍ରଦେଶ ସହିତ ମିଶିକରି ରହିଥିଲା ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ସମୟରେ ବଙ୍ଗ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶ ଓ ବିହାର ଏହି ଚାରିଗୋଟି ପ୍ରଦେଶ ସହିତ ମିଶିକରି ରହିଥିଲା ।

୨୧ । ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଓକିଲ କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଓକିଲ ଥିଲେ ।

୨୨ । କେବେ କେଉଁଠାରେ ଓଡ଼ିଆମାନେ ମିଳିତ ହୋଇ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ଜନସଚେତନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୮୭୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଗଞ୍ଜାମର ରସୁଲକୋଣ୍ଡାଠାରେ ଓଡ଼ିଆମାନେ ମିଳିତ ହୋଇ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ଜନ ସଚେତନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରିଥିଲେ ।

୨୩ । କିଏ କେବେ ସମ୍ବଲପୁରର ସ୍କୁଲ କଚେରିରେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୮୯୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ମୁଖ୍ୟ କମିଶନର ଆଣ୍ଠୁ ଫ୍ରେଜର ଶାସନଗତ ସୁବିଧା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମ୍ବଲପୁର ସ୍କୁଲ କଲେଜରେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ।

୨୪ । ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ମିଶାଇ ଦେବାପାଇଁ ସମ୍ବଲପୁରବାସୀ କେବେ ଓ କାହାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୦୧ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ସମ୍ବଲପୁରର କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ଲୋକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶର ମୁଖ୍ୟ କମିଶନର ଆଣ୍ଠୁ ଫ୍ରେଜ୍‌ରଙ୍କୁ ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳକୁ ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ମିଶାଇ ଦେବାପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ।

୨୫ । ଜଏଣ୍ଟ ପାର୍ଲାମେଣ୍ଟାରୀ କମିଟି କାହା ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଲର୍ଡ଼ ଲିନ୍‌ଲିଷ୍ଟୋଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଜଏଣ୍ଟ ପାର୍ଲାମେଣ୍ଟାରୀ କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୨୬ । ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି କେବେ ଓ କାହିଁକି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାପାଇଁ ୧୯୩୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୨୭ । ଓ’ଡ଼ୋନେଲ୍ କମିଟିର ପ୍ରଥମ ବୈଠକ କେବେ ଆହୂତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାପାଇଁ ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟିର ପ୍ରଥମ ବୈଠକ ୧୯୩୧ ନଭେମ୍ବର ୭ ତାରିଖରେ ଆହୂତ ହୋଇଥିଲା ।

୨୮ । ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଦେଶିକ ଲେଜିସ୍‌ଲେଟିଭ କାଉନ୍ସିଲର ଓଡ଼ିଆ ସଭ୍ୟ କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ‘ପ୍ରାଦେଶିକ ଲେଜିସ୍‌ଟିଭ୍ କାଉନ୍‌ସିଲ୍‌ର ଓଡ଼ିଆ ସଭ୍ୟ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ଥିଲେ ।

୨୯ । ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଅଷ୍ଟମ ଅଧ୍ଵବେଶନ କେବେ ଓ କେଉଁଠାରେ ହୋଇଥିଲା ? ଏଥୁରେ ମଧୁବାବୁ କ’ଣ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୧୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବ୍ରହ୍ମପୁରଠାରେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀର ଅଷ୍ଟମ ଅଧ୍ଵବେଶନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏଥିରେ ବିହାର- ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନକୁ ମଧୁବାବୁ ଘୋର ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ।

୩୦ । ଓ’ହୋନେଲ୍ କମିଟିରେ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରତିନିଧୁତ୍ଵ କିଏ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଓ’ଡ଼ୋନେଲ୍ କମିଟିରେ ଓଡ଼ିଶାର କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓ ପ୍ରତିନିଧ୍ଵତ୍ଵ କରିଥିଲେ ।

୩୧। ବଙ୍ଗ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ୍ ଓ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶ ସରକାର ସିହ୍ନାଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅଗ୍ରାହ୍ୟ କରିବାପରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ କ’ଣ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ବଙ୍ଗ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶ ସରକାର ସିହ୍ନାଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅଗ୍ରାହ୍ୟ କରିବାପରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଓଡ଼ିଶାକୁ ଏକ ଉପପ୍ରଦେଶ ପାହ୍ୟା ଦେବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ।

୩୨। କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି କେଉଁଠାରେ ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍‌କୁ ଭେଟିଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି . ମାନ୍ଦ୍ରାଜଠାରେ ସାଇମନ୍ କମିଶନ୍‌କୁ ଭେଟିଥିଲେ ।

୩୩ । କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଧାୟକ ପରିଷଦର କେଉଁ ସଦସ୍ୟ ଅଟ୍‌ଲୀ ସବ୍-କମିଟିର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।
Answer:
କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଧାୟକ ପରିଷଦର ସଦ୍ୟ ଡକ୍ଟର ସୁର ୱକ ଅଟ୍‌ ସବ୍‌କମିଟିର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।

୩୪ । ପୃଥକ୍ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇବାକୁ ଓଡ଼ିଶା ସଭାରେ କିଏ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ପୃଥକ୍ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇବାକୁ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରାଦେଶିକ କଂଗ୍ରେସ ସଭାରେ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କରିଥିଲେ ।

୩୫ । ଅଟ୍‌ ସବ୍ କମିଟି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସାଇମନ୍ କମିଶନର ସୁପାରିସ କ୍ରମେ ଓଡ଼ିଶାର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାପାଇଁ ଏକ କମିଟି ସି.ଆର୍.ଅଟ୍‌ଲୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାକୁ ଅଟ୍‌ ସବ୍-କମିଟି କୁହାଯାଏ ।

୩୬ । ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର କେଉଁ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିକୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ମିଶାଇବାପାଇଁ ଓ’ଡୋନେଲ୍ କମିଟି ନିକଟରେ ଦାବି କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର ‘ଉତ୍କଳ ହିତୈଷିଣୀ’ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିକୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ମିଶାଇବାପାଇଁ ଓ’ଡୋନେଲ କମିଟି ନିକଟରେ ଦାବି କରିଥିଲେ ।

୩୭ । ତୃତୀୟ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକ ପରେ କିଏ ପୃଥକ୍ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନର ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ତୃତୀୟ ଗୋଲଟେବୁଲ ବୈଠକ ପରେ ଭାରତ ସଚିବ ସାମୁଏଲ୍ ହୋର୍ ଭାରତ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାନୁଯାୟୀ ଏକ ପୃଥକ୍ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନର ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।

୩୮ । ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି ପ୍ରସ୍ତାବରେ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ବର୍ଗ ମାଇକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି ପ୍ରସ୍ତାବରେ ଓଡ଼ିଶାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୨୧,୫୫୫ ବର୍ଗ ମାଇଲ୍‌ରୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୩୨,୬୯୫ ‘ବର୍ଗ ମାଇଲ୍ କରାଯାଇଥିଲା ।

୩୯ । ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ କେବେ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ?
Answer:
୧୯୩୬ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୧ ତାରିଖ ଦିନ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ।

୪୦ । କେଉଁ ଗଡ଼ଜାତ ରାଜାଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡିର ମହାରାଜା ଗଜପତି କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ଦେଓଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

୪୧ । ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସ୍ଵାତନ୍ତ୍ର୍ୟ ବିରୋଧୀ ମନ୍ତବ୍ୟକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ଗଭଣ୍ଡି ଗୋଲ୍ଡବରୀ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସ୍ଵାତନ୍ତ୍ର୍ୟ ବିରୋଧୀ ମନ୍ତବ୍ୟକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ।

୪୨ । କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଫିଲିପ୍-ଡପ୍ କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ସି.ଏଲ୍. ଫିଲିପ୍ ଏବଂ ଏ.ସି. ଉଙ୍କୁ ନେଇ ଫିଲିପ୍-ଡଫ୍ କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୪୩ । ୧୮୮୮ରେ ଓଡ଼ିଶା ଗସ୍ତରେ ଆସିଥିବା ବଙ୍ଗର ଲେଫ୍‌ଟନାଣ୍ଟ ଗଭର୍ସର କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
୧୮୮୮ରେ ଓଡ଼ିଶା ଗସ୍ତରେ ଆସିଥିବା ବଙ୍ଗର ଲେଫ୍‌ଟନାଣ୍ଟ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ସାର୍ ଏ.ସି ବେଲୀ ଥିଲେ ।

୪୪ । ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟିର ଦୁଇଜଣ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟିର ଦୁଇଜଣ ସଦସ୍ୟଙ୍କର ନାମ ହେଲା– ବମ୍ବେର ଏଚ୍.ଏମ୍. ମେହେଟ୍ଟା ଏବଂ ଆସାମର ଟି.ଆର୍.ଫୁଜନ୍ ।

୪୫ । ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ମିଶିବା ପୂର୍ବରୁ କଳାହାଣ୍ଡି କେଉଁ ପ୍ରଦେଶର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥୁଲା ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ମିଶିବା ପୂର୍ବରୁ କଳାହାଣ୍ଡି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦେଶର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା ।

୪୬ । ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ କେବେ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୧୨ ଅଗଷ୍ଟ ୧ ତାରିଖରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।

୪୭ । ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି କମିଟିର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି କମିଟିର ନାମ ହେଲା ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ଓ ହାବାକ୍ କମିଟି ।

D. ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧ । ଉତ୍କଳ ଦୀପିକାର ସମ୍ପାଦକ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି ଥିଲେ ।
Answer:
ଉତ୍କଳ ଦୀପିକାର ସମ୍ପାଦକ ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ ଥିଲେ ।

୨ । ସମ୍ବାଦବାହିକାର ସମ୍ପାଦକ ମଧୁସୂଦନ ଥିଲେ ।
Answer:
ସମ୍ବାଦବାହିକାର ସମ୍ପାଦକ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି ଥିଲେ ।

୩ । ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ସହିତ ମିଶିଥିବାବେଳେ ସେଠାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ।
Answer:
ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ସହିତ ମିଶିଥିବାବେଳେ ସେଠାରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ।

୪। ୧୯୧୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ନାମରେ ଏକ ନୂତନ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ କରି ଓଡ଼ିଶାକୁ ବିହାରର ଶାସନାଧୀନ କରି ରଖାଗଲା ।
Answer:
୧୯୧୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ନାମରେ ଏକ ନୂତନ ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ କରି ଓଡ଼ିଶାକୁ ବିହାରର ଶାସନାଧୀନ କରି ରଖାଗଲା ।

୫। ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ୧୯୩୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ଓ’ଡ଼ୋନେଲ କମିଟି ୧୯୩୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।

୬। ୧୮୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ର ନଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପରେ ତତ୍କାଳୀନ ସେକ୍ରେଟାରୀ ଅଫ୍ ଷ୍ଟେଟ୍ସ ଟି.ଇ. ରେଭେନ୍ସା ଓଡ଼ିଶାକୁ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶ ରୂପେ ଗଠନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
୧୮୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ର ନଅଙ୍କ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପରେ ତତ୍କାଳୀନ ସେକ୍ରେଟାରୀ ଷ୍ଟାଫୋର୍ଡ଼ ନର୍ଥକୋଟ୍ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶରୂପେ ଗଠନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ।

୭ । ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ପ୍ରଥମେ ୪ଟି ଜିଲ୍ଲାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶ ପ୍ରଥମେ ୬ଟି ଜିଲ୍ଲାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୮। ମଣ୍ଟେଗୁ-ଚେମ୍ସଫୋର୍ଡ଼ଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ୧୯୧୯ର ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଏବଂ ସିହ୍ନା ପ୍ରସ୍ତାବ ଓଡ଼ିଶାର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାର ନେତାମାନେ କ୍ଷୁବ୍ଧ ହୋଇ ଉଠିଲେ ।
Answer:
ମଣ୍ଟେଗୁ-ଚେମ୍‌ସଫୋର୍ଡ଼ଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ୧୯୧୯ର ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଏବଂ ସିହ୍ନା ପ୍ରସ୍ତାବ ଓଡ଼ିଶାର ଏକତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ ନ କରିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାର ନେତାମାନେ କ୍ଷୁବ୍ଧ ହୋଇ ଉଠିଲେ ।

୯ । ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବା ପାଇଁ ୧୯୦୩ରେ ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ।
Answer:
ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବାପାଇଁ ୧୯୦୩ରେ ମଧୁବାବୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଉତ୍କଳସମ୍ମିଳନୀ ।

୧୦ । ୧୯୧୯ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନରେ ଭାରତର ଆଇନ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ପାଇଁ ଯେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲା, ସେଥୁରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁ ସୁବିଧା ଥିଲା ।
Answer:
୧୯୧୯ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନରେ ଭାରତର ଆଇନ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ପାଇଁ ଯେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଥିଲା, ସେଥ‌ିରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି ସୁବିଧା ନ ଥିଲା ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Geography Important Questions Chapter 6(g) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Geography Important Questions Chapter 6(g) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶର ଜଳବାୟୁ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଉଭିଦ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶର ମଧ୍ୟଭାଗ ଦେଇ ଯାଇଥିବାରୁ ଏହାର ଉତ୍ତରାଂଶ ଗ୍ରୀଷ୍ମମଣ୍ଡଳ ଓ ଦକ୍ଷିକାଂଶ ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ମଣ୍ଡଳ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
• ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଅବସ୍ଥିତ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁବେଳେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ ।
• ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁରେ ମୌସୁମୀ ବାୟୁଦ୍ୱାରା ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ପୂର୍ବ ଉପକୂଳରେ ଅଧିକ ବୃଷ୍ଟିପାତ, ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ କମ୍ ବୃଷ୍ଟିପାତ ଏବଂ ମଧ୍ୟଭାଗରେ ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୁଏ ।
• ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ନାତିଶୀତୋଷ ତୃଣଭୂମିକୁ ଡାଉନ୍‌ସ୍ କୁହାଯାଏ । ପଶ୍ଚିମସ୍ଥ ଉଷ୍ଣ ମରୁଭୂମି ଅଞ୍ଚଳରେ କଣ୍ଟା ଓ ସିଝୁ ଜାତୀୟ ବୁଦା ଦେଖାଯାଏ ।
• ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭିନ୍ନ ଶକ୍ତକାଠର ବୃକ୍ଷ ଓ ଅଭ୍ୟନ୍ତରରେ ସିଡ଼ାର ଓ ରୋଜଉଡ଼ ବୃକ୍ଷ ବହୁଳ ପରିମାଣରେ ଦେଖାଯାଏ । ଇଉକାଲିପଟାସ୍ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶର ମୁଖ୍ୟ ବୃକ୍ଷ ।

୨। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଅଧ‌ିବାସୀ ଓ ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରଣାଳୀ ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ପ୍ରଥମେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ କେବଳ ଆଦିମ ଅଧିବାସୀମାନେ ରହୁଥିଲେ । ସୁନାଖଣି ଆବିଷ୍କାର ହେବା ପରେ ଇଂରେଜମାନେ ସେଠାରେ ବସତି ସ୍ଥାପନ କଲେ ।
• ମହାଦେଶର ଅର୍ଦ୍ଧାଧ‌ିକ ଲୋକ ବଡ଼ ବଡ଼ ସହରରେ ବାସ କରନ୍ତି । ଆଦିମ ଅଧ‌ିବାସୀମାନେ ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କରନ୍ତି ଓ ପଶୁପାଳନ କରି ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି ।
• ଖୁବ୍ କମ୍ ଲୋକ ମେସିନ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଚାଷକାମ କରିଥାନ୍ତି ।
• ମାଂସ ଓ ପଶମ ପାଇଁ କେତେକ ଲୋକେ ମେଷପାଳନ କରନ୍ତି । ମେଷପାଳନ ନିଉଜଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ଜୀବିକା ।
• ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଶିଳ୍ପ, ବାଣିଜ୍ୟ, ଶିକ୍ଷା, ଗବେଷଣା, ଗମନାଗମନ ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଥା’ନ୍ତି ।

ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶ କେଉଁ କେଉଁ ଦେଶକୁ ନେଇ ଗଠିତ ?
Answer:
(i) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶ ମୁଖ୍ୟ ଦେଶ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଆଉ କେତୋଟି କ୍ଷୁଦ୍ର କ୍ଷୁଦ୍ର ଦେଶକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।
(ii) ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ, ପାପୁଆ, ନିଉଗିନି, ଟୋଙ୍ଗା, ଫିଜି ।

୨। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ନଦୀମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ ।
Answer:
(i) ମରେ ଏବା ଡାର୍ଲି ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶର ପ୍ରଧାନ ନଦୀ । ଏହାଛଡ଼ା ସ୍ଵାନ ନଦୀ ଏହି ମହାଦେଶରେ ପ୍ରବାହିତ ।
(ii) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର କେତେକ ନଦୀ ସମୁଦ୍ରରେ ନପଡ଼ି ହ୍ରଦରେ ପଡ଼ିଛି । ଏଭଳି ନଦୀକୁ ଅନ୍ତଃସ୍ଥଳୀୟ ନଦୀ କୁହାଯାଏ ।

୩। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ୪ଟି ବଡ଼ ବଡ଼ ସହରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ୪ଟି ବଡ଼ ବଡ଼ ସହରର ନାମ ହେଲା – ସିଡ୍‌ନି, ମେଲବୋର୍ଡ଼, ପର୍ଥ ଓ କାନବେରା ।

୪। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର କେଉଁ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରଚୁର ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୁଏ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
(i) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ପୂର୍ବ ଉପକୂଳରେ ଅଧିକ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୁଏ । ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ଓ ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ସ୍ଵଳ୍ପ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୋଇଥାଏ ।
(ii) ଏହାର ଉତ୍ତର ଭାଗରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳରେ ମୌସୁମୀବାୟୁଦ୍ୱାରା ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୋଇଥାଏ ।

୫। ପ୍ରବାଳ ପ୍ରାଚୀର କିପରି ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ?
Answer:
(i) ପ୍ରବାଳ ଏକ ପ୍ରକାର ଛୋଟ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବ । ଶଙ୍ଖ ବା ଶାମୁକା ପରି ଏହାର ଖୋଳପା ଥାଏ ।
(ii) ମୃତ ପ୍ରବାଳର କଠିନ ଖୋଳପା ଗୁଡ଼ିକ ଏକତ୍ର ଜମାହେବା ଫଳରେ ପ୍ରବାଳ ପ୍ରାଚୀର ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ।

(ଖ) ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
୧ । କୋଆଲା ଓ ପ୍ଲାଟିପସ୍ ।
(ଗ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଟିପ୍ପଣୀ ଲେଖ ।
Answer:
(i) ଯେଉଁ ନଦୀ ସମୁଦ୍ରରେ ନପଡ଼ି ତା’ର ଗତିପଥରେ ଥ‌ିବା କୌଣସି ହ୍ରଦରେ ବା ସମୁଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିପାରେ ନାହିଁ ତାହାକୁ ଅନ୍ତସ୍ଥଳୀୟ ନଦୀ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର କେତେକ ନଦୀ ସମୁଦ୍ରରେ ନପଡ଼ି ହ୍ରଦରେ ପଡ଼ିଛନ୍ତି ।

୨। କଙ୍ଗାରୁ :
Answer:
(i) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଜାତୀୟ ପଶୁ କଙ୍ଗାରୁ କେବଳ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।
(ii) ଏହାର ଆଗ ଗୋଡ଼ ଦୁଇଟି ଛୋଟ ଓ ପଛ ଦୁଇଟି ଗୋଡ଼ ଲମ୍ବା । ସେ ତା’ର ତଳି ପେଟରେ ଥ‌ିବା ଥଳୀରେ ଛୁଆକୁ ଧରି ଅନାୟସରେ ଦୌଡ଼ିପାରେ ମାତ୍ର ଉଡ଼ିପାରେ ନାହିଁ ।

୩। ପ୍ରବାଳ :
Answer:
(i) ପ୍ରବାଳ ଏକ ପ୍ରକାର ଛୋଟ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବ । ଏହା ଉଷ୍ଣ ସମୁଦ୍ର ଜଳରେ ସମୁଦ୍ରତଳ ସହିତ ଲାଗିକରି ଥାଏ ।
(ii) ଏହାର ଶଙ୍ଖ ବା ଶାମୁକାପରି ଖୋଳପା ଥାଏ । ମୃତ ପ୍ରବାଳର କଠିନ ଖୋଳପାଗୁଡ଼ିକ ଏକତ୍ର ଜମାହେବା ଫଳରେ ପ୍ରବାଳ ପ୍ରାଚୀର ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ।

୪। ମୌସୁମୀ ବାୟୁ :
Answer:
ଯେଉଁ ବାୟୁ ଋତୁ ଅନୁସାରେ ଦିଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଗୋଟିଏ ଋତୁରେ ଯେଉଁ ଦିଗରୁ ବହେ ଅନ୍ୟ ଋତୁରେ ଠିକ୍ ତା’ର ବିପରୀତ ଦିଗରୁ ବହେ ତାହାକୁ ମୌସୁମୀ ବାୟୁ କୁହାଯାଏ ।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର 
(କ) ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(୧) _____________ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ରାଜଧାନୀ ଅଟେ ।
Answer:
କାନବେରା

(୨) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶର ପ୍ରଧାନ ନଦୀ _______________।
Answer:
ମରେ, ଡାଲିଂ

(୩) ପୃଥ‌ିବୀର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ମହାଦେଶ _____________ ।
Answer:
ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ

(୪) _________________ ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବୃହତ୍ତମ ସହର ।
Answer:
ଅକ୍ ଲ ୩ ଣ୍ଡ

(୫) ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଦେଶର ପ୍ରତୀକ _________________ ।
Answer:
ଦ୍ବିଇ

(୬) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଦେଶର _________________ ପକ୍ଷୀ ଦିନରେ ଶୋଇରହେ ଓ ରାତିରେ ବୁଲେ ।
Answer:
କୋଆଲା

(ଖ) ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ଭୌଗୋଳିକ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(୧) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ତୃଣଭୂମିକୁ କୁହାଯାଏ – ଡାଉନ୍ସ
(୨) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶ ଯେଉଁ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଅବସ୍ଥିତ – ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ
(୩) ଯେଉଁ ବାୟୁ ଋତୁ ଅନୁସାରେ ଦିଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରେ – ମୌସୁମୀବାୟୁ
(୪) ଯେଉଁ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବର ଶଙ୍ଖ ବା ଶାମୁକା ପରି ଖୋଳପା ଥାଏ – ପ୍ରବାଳ
(୫) ପୃଥ‌ିବୀର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ମହାଦେଶ – ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ
(୬) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଜାତୀୟ ପଶୁ – କଙ୍ଗାରୁ
(୭) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଏକମାତ୍ର ମାଂସାସୀ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ – ଡିଙ୍ଗୋ
(୮) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶର ମୁଖ୍ୟ ବୃକ୍ଷ – ଇଉକାଲିପଟାସ
(୯) ପଶୁ ଏବଂ ପକ୍ଷୀ ଉଭୟଙ୍କର ଲକ୍ଷଣ ଥ‌ିବା ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ବିଚିତ୍ର ପ୍ରାଣୀ – ପ୍ଲାଟିପସ୍

(ଗ) ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ କର ।

Answer:

Answer:

(ଘ) ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
୧। ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର କେଉଁ ପକ୍ଷୀ ଦେଖିବାକୁ ଓଟପକ୍ଷୀପରି ?
(A) କୋକାବୁରା
(B) ଏମୁ
(C) ଲାୟାର
(D) କାଉ
Answer:
(B) ଏମୁ

୨ । ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ବନ୍ୟ କୁକୁରର ନାମ କ’ଣ ?
(A) ଡ଼ିଙ୍ଗୋ
(B) କୋଆଲା
(C) ପ୍ଲାଟିପସ୍
(D) ଏମୁ
Answer:
(A) ଡ଼ିଙ୍ଗୋ

୩। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ତୃଣଭୂମିକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(A) ପମ୍ପାସ
(B) ସାଭାନା
(C) ସେଲ୍‌
(D) ଡାଉନ୍ସ
Answer:
(D) ଡାଉନ୍ସ

୪। ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବୃହତ୍ତମ ସହରର ନାମ କ’ଣ ?
(A) ବ୍ରିସ୍‌ ବେନ
(B) ଅକ୍‌ଲ୍ୟାଣ୍ଡ
(C) ମେଲବୋର୍ଡ଼
(D) ୱେଲିଂଟନ
Answer:
(B) ଅକ୍‌ଲ୍ୟାଣ୍ଡ

୫। କଙ୍ଗାରୁ ପୃଥ‌ିବୀର କେଉଁ ମହାଦେଶରେ କେବଳ ଦେଖାଯାଏ -?
(A) ଉତ୍ତର ଆମେରିକା
(B) ଆଫ୍ରିକା
(C) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ
(D) ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା
Answer:
(C) ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ

୬ । ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଜାତୀୟ ପଶୁ କିଏ ?
(A) ଡିଙ୍ଗୋ
(B) ପ୍ଲାଟିପସ୍
(C) କଙ୍ଗାରୁ
(D) କୋଆଲା
Answer:
(C) କଙ୍ଗାରୁ

୭। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର କେଉଁ ପକ୍ଷୀ ଦିନରେ ପ୍ରାୟ ଶୋଇରହେ ଓ ରାତିରେ ବୁଲେ ?
(A) ଡିଙ୍ଗୋ
(B) କୋଆଲା
(C) ପ୍ଲାଟିପସ୍
(D) ଏମୁ
Answer:
(B) କୋଆଲା

୮। ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ରାଜଧାନୀ କିଏ ?
(A) ମେଲବୋର୍ଡ଼
(B) ସିଡ୍‌ନି
(C) କାବେରା
(D) ୱେଲିଙ୍ଗଟନ୍
Answer:
(C) କାବେରା

୯ । ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶ ଅନ୍ୟ କେଉଁ ନାମରେ ପରିଚିତ ?
(A) ଓସେନିଆ
(B) ବୁଲଗେରିଆ
(C) ରୁମାନିଆ
(D) ତୁର୍କ
Answer:
(A) ଓସେନିଆ

ତୁମ ପାଇଁ କାମ :

→ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶର ରେଖାଙ୍କିତ ମାନଚିତ୍ରରେ ନିମ୍ନଲିଖତଗୁଡ଼ିକୁ ଦର୍ଶାଅ ।
ଡାଲିଂ ନଦୀ, ପଶ୍ଚିମସ୍ଥ ମାଳଭୂମି, ଅକଲ୍ୟାଣ୍ଡ, ପର୍ଥ
Answer:
( ନିଜେ କର ।)

→ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ମହାଦେଶର ଦେଶ ଓ ସେଗୁଡ଼ିକର ରାଜଧାନୀର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

→ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ ମିଳୁଥିବା ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଫଟୋଚିତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କର । ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଭିନ୍ନ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି ଖାତାରେ ଲେଖ ।
Answer:
( ନିଜେ କର ।)

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 11 ପରିମିତି Ex 11.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 11 ପରିମିତି Ex 11.1

Question 1.
ତୁମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଡ଼ିଥିବା ଟେବୁଲର ଉପରି ଭାଗର ଚାରୋଟି ଯାକ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ମାପ ଓ ତୁମେ ପାଇଥବା ମାପଗୁଡ଼ିକୁ ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଭଳି ଲେଖ । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

ପ୍ରଥମ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = _______ ସେ.ମି.,
ଦ୍ଵିତୀୟ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = _______ ସେ.ମି. 
ତୃତୀୟ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = _______ ସେ.ମି.,
ଚତୁର୍ଥ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = _______ ସେ.ମି.
ଏହାର ଚାରୋଟି ଧାରର ସମଷ୍ଟି = _______ ସେ.ମି. + _______ ସେ.ମି. + _______ ସେ.ମି. + _______ ସେ.ମି.
ଟେବୁଲ ଉପରିଭାଗର ପରିସାମା କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ପ୍ରଥମ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 100 ସେ.ମି., ଦ୍ଵିତୀୟ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 60 ସେ.ମି. 
ତୃତୀୟ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 100 ସେ.ମି., ଚତୁର୍ଥ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 60 ସେ.ମି.
ଏହାର ଚାରୋଟି ଧାରର ସମଷ୍ଟି = 100 ସେ.ମି. + 60 ସେ.ମି. + 100 ସେ.ମି. + 60 ସେ.ମି.
ଟେବୁଲ ଉପରି ଭାଗର ପରିସୀମା = 320 ସେ.ମି.

Question 2.
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଚିତ୍ର ମାନଙ୍କର ପରିସୀମା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର।
(କ)

ସମାଧାନ:
ପରିସାମା = 4 × ଦୈର୍ଘ୍ୟ =4 × 4= 16 ସେ.ମି.

(ଖ)

ସମାଧାନ:
ପରିସୀମା = 2 (ଦୈର୍ଘ୍ୟ + ପ୍ରସ୍ଥ) = 2 (3 + 1) ସେ.ମି. = 8 ସେ.ମି.

(ଗ)

ସମାଧାନ:
ପରିସୀମା = 3 + 3 + 1 + 3 + 3 + 1 + 3 + 3 + 1 + 3 + 3 + 1 = 28 ସେ.ମି.

(ଘ)

ସମାଧାନ:
ପରିସୀମା = AB + BC + CD + DE + EF + AF
= (100 + 60 + 50 + 30 + 40 + 60) ସେ.ମି. = 340 ସେ.ମି.

Question 3.
ଗୋଟିଏ ଆୟତାକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ପାର୍କର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 50 ମିଟର ଓ ପ୍ରସ୍ଥ 35 ମିଟର । ଜଣେ ଖେଳାଳୀ ଏହି ପାର୍କର ଚାରିପାଖରେ 10 ଥର ଦଉଡ଼ିଲେ ସେ ମୋଟ କେତେ ବାଟ ଦୌଡ଼ିବେ ? 
ସମାଧାନ:
ଆୟତାକୃତି ପାର୍କର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 50 ମି. ଓ ପ୍ରସ୍ଥ = 35 ମି. ।
∴ ପାର୍କର ପରିସୀମା = 2 (ଦୈର୍ଘ୍ୟ + ପ୍ରସ୍ଥ) = 2(50 + 35) ମି. = 2 × 85 ମି. = 170 ମି.
ଜଣେ ଖେଳାଳି 1 ଥର ଦୌଡ଼ିଲେ 170 ମି. ବାଟ ଯିବ
10 ଥର ଦୌଡ଼ିଲେ (170 × 10) ମି. = 1700 ମି.
∴ ଖେଳାଳୀ ଜଣକ ପାର୍କର ଚାରିପାଖରେ 10 ଥର ଦଉଡ଼ିଲେ ମୋଟ 1700 ମିଟର ବାଟ ଦୌଡ଼ିବ ।

Question 4.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜାକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଜମିର ଚାରୋଟି ଯାକ ପାଖର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 15 ମିଟର, 12 ମିଟର, 17 ମିଟର ଓ 11 ମିଟର । ଏହାର ଚାରିପଟେ ବାଡ଼ ବୁଜିବାପାଇଁ ମିଟରପିଛା 6 ଟଙ୍କା ହିସାବରେ କେତେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ ?
ସମାଧାନ:
ଚତୁର୍ଭୁଜାକୃତି ଜମିର ପରିସୀମା = 15 ମି. + 12 ମି. + 17 ମି. + 11 ମି. = 55 ମି.
1 ମିଟର ବାଡ଼ବୁଜିବା ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ 6 ଟଙ୍କା ।
55 ମିଟର ବାଡ଼ବୁଜିବା ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ = (55 × 6) ଟଙ୍କା = 330 ଟଙ୍କା 
∴ ଚତୁର୍ଭୁଜାକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଜମିର ଚାରିପଟେ ବାଡ଼ବୁଜିବା ପାଇଁ 330 ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ ।

Question 5.
3 ମିଟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ଆୟତାକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଟେବୁଲର ଉପରିଭାଗର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ପ୍ରସ୍ଥ ଯଥାକ୍ରମେ 3 ମି. ଓ 1 ମି. 50 ସେ.ମି. । ଏହାର ଚାରି ଧାରରେ ସରୁ ରଙ୍ଗୀନ ଝାଲେରି ଲଗାଯିବ । କେତେ ମିଟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ରଙ୍ଗୀନ ଝାଲେରି ଆବଶ୍ୟକ ?
ସମାଧାନ:
ଟେବୁଲର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 3 ମି. ଓ ପ୍ରସ୍ଥ = 1 ମି. 50 ସେ.ମି.
ଟେବୁଲର ଚାରିଧାରର ପରିସୀମା = 2 (ଦୈର୍ଘ୍ୟ + ପ୍ରସ୍ଥ) = 2 (3 ମି. + 1 ମି. 50 ସେ.ମି.)
= 2 × 4 ମି. 50 ସେ.ମି. = 9 ମିଟର
∴ 9 ମିଟର ରଙ୍ଗୀନ ଝାଲେରି ଆବଶ୍ୟକ ।

Question 6.
ଗୋଟିଏ ବର୍ଗାକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଟେବୁଲର ପରିସୀମା 3 ମି. 20 ସେ.ମି. । ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ବର୍ଗାକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଟେବୁଲର ସମସ୍ତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ ।
ବର୍ଗାକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଟେବୁଲର ପରିସୀମା = 3 ମି. 20 ସେ.ମି. = 320 ସେ.ମି.
∴ ଗୋଟିଏ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = ପରିସୀମା ÷ 4 = 320 ସେ.ମି. ÷ 4 = 80 ସେ.ମି.

Question 7.
ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପରିସୀମା ବାହାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିବ ?

(କ) ଗୋଟିଏ ଋଷ ଜମିର ଋଷ କରାଯାଉଥ‌ିବା ସ୍ଥାନର ପରିମାଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା।
ସମାଧାନ:
ପରିସୀମା ବାହାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ ।

(ଖ) ଗୋଟିଏ ଖେଳପଡ଼ିଆର ଚାରିପଟେ ସାଇକେଲରେ ବୁଲିଆସିବା । 
ସମାଧାନ:
ପରିସୀମା ବାହାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିବ ।

(ଗ) ଗୋଟିଏ କୋଠରିର ଚଟାଣରେ ମାର୍ବଲ ବିଛାଇବା।
ସମାଧାନ:
ପରିସୀମା ବାହାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ ।

(ଘ) ଗୋଟିଏ ଫଟୋକୁ ବନ୍ଧାଇବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପଡୁଥିବା କାଠର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଜାଣିବା।
ସମାଧାନ:
ପରିସୀମା ବାହାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିବ ।

Question 8.
ଯଦି 30 ମିଟର ଦୀର୍ଘ ସରୁ ଲୁହା ତାର ଖଣ୍ଡେ ଆଣି ତାକୁ ଆବଶ୍ୟକମତେ ବଙ୍କାଇ ନିମ୍ନଲିଖୂତ ଆକୃତି କରାଯାଏ । ତେବେ ସେହି ଆକୃତିର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ହେବ ?
(କ) ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ର

ସମାଧାନ:
ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = ପରିସୀମା ÷ 4 = 30 ମି. ÷ 4 = 7 ମି. 50 ସେ.ମି.

(ଖ) ସୁଷମ ଷଡ଼ଭୁଜ

ସମାଧାନ:
ସୁଷମ ଷଡ଼ଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = ପରିସୀମା ÷ 6 = 30 ମି. ÷ 6 = 5 ମି.

(ଗ) ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ 

ସମାଧାନ:
ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = ପରିସୀମା ÷ 3 = 30 ମି. ÷ 3 = 10 ମି.