Odisha State Board CHSE Odisha Class 11 Odia Solutions Chapter 12 ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ Textbook Exercise Questions and Answers.
CHSE Odisha Class 11 Odia Chapter 12 ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ Question Answer
ପାଠ୍ୟପୁସୃଜମ ପ୍ତଖାବଲାଭ ଇଉର :
Question 1.
ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୧ ନମ୍ବର । ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ ନାଟକଟିର ପ୍ରଥମ ଚରିତ୍ର କିଏ ? (ମାନମୟୀ ଦେବୀ, କୃପାମୟୀ ଦେବୀ, ପ୍ରେମମୟୀ ଦେବୀ, ସ୍ନେହମୟୀ ଦେବୀ)
Solution:
ପ୍ରେମମୟୀ ଦେବୀ
(ଖ) କରୁଣାଙ୍କ ପୁଅର ବୟସ କେତେ ? (ଚାରିବର୍ଷ, ପାଞ୍ଚବର୍ଷ, ତିନିବର୍ଷ, ଦୁଇବର୍ଷ )
Solution:
ତିନିବର୍ଷ
(ଗ) କରୁଣା କେଉଁ ଚାକିରୀ କରିଥିଲେ ? (କିରାଣୀ, ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ, ନର୍ସ, ପିଅନ)
Solution:
ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ
(ଘ) ଛାତିରେ କ’ଣ ପଡ଼ିଲେ ସହିବାକୁ ହୁଏ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ? ( ପତର, ମାଙ୍କଡ଼ା, ଡେଣୁଆ, ପଥର)
Solution:
ପଥର
(ତ) ‘ନାଟର ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ’ କେତେ ନମ୍ବର ଚରିତ୍ର ? (ଏକନମ୍ବର, ଦୁଇନମ୍ବର, ତିନିନମ୍ବର, ଚାରିନମ୍ବର)
Solution:
ଚାରିନମ୍ବର
(ଚ) ‘ନାଟର ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ’ ଚରିତ୍ରର ପ୍ରକୃତ ନାମ କ’ଣ ? (ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ, ଗନ୍ଧର୍ବ, ମୁକୁନ୍ଦ, ଯୋଗୀନ୍ଦ୍ର)
Solution:
ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ
(ଛ) କାହାପାଇଁ ଏ ଘରେ ସେ ଅଛନ୍ତି ବୋଲି କରୁଣା କହିଛି ? (ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ପାଇଁ, ମା’ଙ୍କ ପାଇଁ, ପୁଅ ପାଇଁ, ସାଙ୍ଗ ପାଇଁ)
Solution:
ପୁଅ ପାଇଁ
(ଜ) ତାଙ୍କର ଏକା କ’ଣ ମାଡ଼ିବସୁଚି ବୋଲି ମା’ କହିଛି (ବଳ, ବୟସ, ବଳବୟସ, ଶକତି)
Solution:
ବଳବୟସ
(ଝ) ବାହାରୁ ଦେଖିବାକୁ ପରିବାରଟି ଛୋଟ ହେଲେ ବି ଭିତରଟା କ’ଣ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ? (ଅଯୋଧ୍ୟା, ଲଙ୍କା, ମଥୁରା, ଦ୍ବାରିକା)
Solution:
ଲଙ୍କା
(ଞ) ‘କେଉଁ ଯୁଗରେ ଚାକରଟାଏ ପୁଣି କ’ଣ ବୋଲି ଶାଶୂ କହିଛି ? (ଅଭାବୀ ଯୁଗରେ, ମହରଗ ଯୁଗରେ, ଦରଦାମ ଯୁଗରେ, ଶିଖାପଢ଼ା ଯୁଗରେ)
Solution:
ମହରଗ ଯୁଗରେ
(ଟ) ନିଜକୁ ଗୋଟାଏ ଚାକିରାଣୀ ବୋଲି କିଏ କହିଛି ? (ଶାଶୁ, ବୋହୂ, ସ୍କୁଲର ବାସୀ, ମୂଲିଆଣୀ)
Solution:
ଶାଶୂ
(୦) କାହା ଘରେ ପିଲାଟାକୁ ରୋଜ୍ ଛାଡ଼ିକି ଯାଉଚି ବୋଲି ବୋହୂ କହିଛି ? (ଚାକରାଣୀ, ପାଖ ପଡ଼ୋଶୀ, ସ୍କୁଲର ଦାସୀ, ସ୍କୁଲ ବେଳର ସାଙ୍ଗ)
Solution:
ସ୍କୁଲର ଦାସୀ
(ଉ) କାହା ପାଇଁ ବୋହୂଟି ବଞ୍ଚିବାକୁ ଚାହେଁ ବୋଲି କହିଛି ? (ମୁନା, କୁନା, ଟୁନା, ସୁନା)
Solution:
କୁନା
(ଢ) ନାଟକଟିର ଉପସଂହାରକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଇଛି ? (କନ୍କୁ ଜନ, ସସ୍ପେନ୍ସ, କାଟାଷ୍ଟ୍ରୋଫି, ପ୍ରିଲ୍ୟୁଡ଼)
Solution:
କାଟାଷ୍ଟ୍ରୋଫି
(ଣ) ସ୍ତ୍ରୀ ତା’ର ସ୍ୱାମୀକୁ କେଉଁ ଲୋକ ବୋଲି କହିଛି ? (ଗର୍ବୀ, ଅହଙ୍କାରୀ, ଜିଦ୍ଵାର, କ୍ରୋଧୀ)
Solution:
ଜିଦ୍ଵାର
(ତ) ତାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କଟା ଖାଲି ଗୋଟାଏ କ’ଣ ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ ଜାଣିଥୁବାର କହିଛି ? (ବାହାର ଦେଖାଣିଆ, ମିଛିମିଛିକା, ବାହାନା, ଛଳନା)
Solution:
ବାହାନା
(ଥ) ସ୍ତ୍ରୀ କାହାଭଳି ମୂକ ହୋଇଥବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ? (ମେଣ୍ଢାଭଳି, ଗାଈଭଳି ’ଗଧଭଳି, ଓଟଭଳି)
Solution:
ଗାଈଭଳି
(ଦ) ସ୍ଵାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀର ସମ୍ପର୍କଟା କାହାଠାରୁ ବଳି ଅଧିକ ସୁନ୍ଦର ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ? (ଗୋଟିଏ ନାଟକର ଦୃଶ୍ୟ, ଗୋଟିଏ ନାଟକର ଅଭିନୟ, ଗୋଟିଏ ରଙ୍ଗିନ୍ ଫୁଲ, ଗୋଟିଏ ପୂର୍ଣିମା ଜହ୍ନ)
Question 2.
ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୧ ନମ୍ବର ।
(କ) ‘’ଏଡ଼େ ବହପ ତୋର’’ ଏହା କିଏ କାହାକୁ କହିଛି ?
Solution:
‘ଏଡ଼େ ବହପ ତୋର’’ ଏହା ଶାଶୁ ବୋହୂକୁ କହିଛି ।
(ଉ) ‘ଭାରି ଭୋକ ବୋଲି ନାତି କହିବାରୁ ବୋହୂ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
ଭାରି ଭୋକ ବୋଲି ନାତି କହିବାରୁ ବୋହୂ କହିଛି, ‘ମୋତେ ଖାଇ ଦେ, ମୁଁ ଏ ନର୍କରୁ ତରିଯା’ନ୍ତି ।’’
(ଗ) ନାତି ପିଲାଟାକୁ ବୋହୂ ଦୁମ୍କିନା ବିଧାଟାଏ ଥୋଇବାରୁ ଶାଶୁ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
ନାତି ପିଲାଟାକୁ ବୋହୂ ଦୁମ୍କିନା ବିଧାଟାଏ ଥୋଇବାରୁ ଶାଶୂ କହିଛି, ‘‘ତାକୁ କାଇଁକିଦୁମ୍କିନା ବିଧାଟାଏ ଥୋଇଦେଲୁ ? ବାଞ୍ଚ ହୋଇଛୁ କି ?’’
(ଘ) ଶାଶୁ, କାହିଁକି ତା’ ବାପା-ମା’ର ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ବୋହୂଟି କହିଲା ?
Solution:
ଯଉତୁକ ଦେଇ ଝିଅ ପଠେଇ ନ ଥିଲେ ବୋଲି, ଶାଶୂ ତା’ ବାପା-ମା’ର ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ବୋହୂଟି କହିଲା ।
(ଙ) କେଉଁକଥା ମିଛକଥା ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ କହିଛି ?
Solution:
ସ୍ତ୍ରୀ ବାପଘରକୁ ଗଲେ ଫେରିବନି, ଏହା ମିଛକଥା ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ କହିଛି ।
(ଚ) ମା’ ତା’ର ପୁଅକୁ କେଉଁ କଥା ପଚାରିଛି ?
Solution:
ମା’ ତା’ର ପୁଅକୁ ‘ସବୁତକ ବୋଝ ମୋରି ମୁଣ୍ଡକୁ’ ବୋଲି ପଚାରିଛି ।
(ଛ) ମା’ ତା’ କଥାଗୁଡ଼ାକ କିପରି ଲାଗୁଚି ବୋଲି ମା’ ପୁଅକୁ କହିଛି ?
Solution:
ମା’ କଥାଗୁଡ଼ାକ ଖାଲି ଗନ୍ଧଉଚି ବୋଲି ମା’ ପୁଅକୁ କହିଛି ।
(ଜ) ତୋ’ ସ୍ତ୍ରୀର କଥାଗୁଡ଼ାକ କିପରି ଲାଗୁଚି ମା’ ପୁଅକୁ କହିଛି ?
Solution:
ତୋ’ ସ୍ତ୍ରୀର କଥାଗୁଡ଼ାକ ଭାରି ସୁଆଦିଆ କି ନା, ଖାଲି ବାସୁଚି ବୋଲି ମା’ ପୁଅକୁ କହିଛି ।
(ଝ) କେଉଁ କଥା ଶେଷ ହେବାକୁ ନାଇଁ ବୋଲି ପୁଅ ମା’କୁ କହିଛି ?
Solution:
ରୋଜ୍ ରାତି ପାହିଲା କ୍ଷଣି ଏଇ ଗୋଟିଏ ପାଲା ଚାଲିଛି ଯେ ଶେଷ ହବାକୁ ନାହିଁ ବୋଲି ପୁଅ ମା’କୁ କହିଛି ।
(ଞ) କେଉଁ କଥା ନିଜେଇ ଠିକ୍ ବୁଝିପାରୁନି ବୋଲି ପୁଅ କହିଛି ?
Solution:
ଶାଶୂ ଓ ବୋହୂକୁ କିପରି ବୁଝେଇବି, ସେ କଥା ନିଜେଇ ଠିକ୍ ବୁଝି ପାରୁନି ବୋଲି ପୁଅ କହିଛି ।
(ଟ) କ’ଣ ପାଇଁ ଦେଖିବାକୁ ପୁଅ ମା’କୁ କହିଛି ?
Solution:
ରନ୍ଧାରନ୍ଧି ଟିକେ ଜଲଦି କିପରି ସରିବ ଦେଖିବାକୁ ପୁଅ ମା’କୁ କହିଛି ।
(୦) କେଉଁ କଥା ହେଲେ ବସି ମଜ୍ଜା ପାଉଥବ ବୋଲି ପୁଅ କହିଛି ?
Solution:
ଏମିତି ସବୁଦିନ ଡେରିରେ ଗଲେ, ଚାକିରିଟା କେଉଁଦିନ ହଠାତ୍ ଯେ ଚାଲିଯିବ, ବସି ମଜ୍ଜା ପାଉଥବ ବୋଲି ପୁଅ କହିଛି ।
(ଉ) କ’ଣ ମାଟି ହୋଇଗଲା ବୋଲି ବୋହୂ କହିଛି ?
Solution:
କେତେ ଆଶା ନେଇ ମୁଁ ଘର ସଂସାର କରିଥିଲି, ସବୁ ମାଟି ହୋଇଗଲା ବୋଲି ବୋହୂ କହିଛି ।
(ଢ) ପୂର୍ବ ଜନ୍ମରେ ବୋହୂ କ’ଣ ହୋଇ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ଶାଶୂ କହିଛି ?
Solution:
ପୂର୍ବ ଜନ୍ମରେ ବୋହୂ ସୀତା-ସାବିତ୍ରୀ ହୋଇ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ଶାଶୂ କହିଛି ।
(ଣ) ବୋହୂଟି ତା’ ସ୍ଵାମୀକୁ ଭଲପାଏ ନା ଘୃଣା କରେ ?
Solution:
ବୋହୂଟି ତା’ ସ୍ଵାମୀକୁ ଘୃଣା କରେ ।
(ତ) କେଉଁ କଥା ଶୁଣିବାକୁ ଚାହାନ୍ତିନି ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
ମା’ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପଦେ ହେଲେ କଥା ଶୁଣିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତିନି ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ।
(ଥ) କେଉଁ କାମ ସେ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତିନି ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଛି ?
Solution:
ତମ ମନରେ ଆଘାତ ଦେଲାଭଳି କେବେ କିଛି କାମ କରିବାକୁ ଚାହିଁନି ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ, ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଛି ।
(ଦ) କେଉଁ କଥା ତାଙ୍କର ବୋକାମୀ ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ କରୁଣାଙ୍କୁ କହିଛି ?
Solution:
ପୁଅକୁ ତାଙ୍କଠାରୁ ଦୂରେଇ ରଖିବା ତାଙ୍କର ବୋକାମୀ ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ କରୁଣାଙ୍କୁ କହିଛି ।
(ଧ) କେଉଁ କଥା ଆପେ ଆପେ ଫୁଟି ବାହାରି ପଡ଼ିବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Solution:
ସତଟାକୁ ଯେତେ ଘୋଡ଼େଇଲେ ବି ସେଇଟା ଆପେ ଆପେ ଫୁଟି ବାହାରିପଡ଼ିବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୨ ନମ୍ବର । ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଏବଂ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ରହିବ ।
(କ) ସ୍ନେହମୟୀ ଦେବୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କୁହାଯାଇଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ନେହମୟୀ ଦେବୀ ଦେବୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କୁହାଯାଇଛି |
(ଖ) କରୁଣାଙ୍କ ଚାକିରିରୁ ଫେରିବାବେଳ ସମ୍ପର୍କରେ ତାଙ୍କ ଶାଶୁ କ’ଣ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କରୁଣାଙ୍କ ଚାକିରିରୁ ଫେରିବାବେଳ ସମ୍ପର୍କରେ ତାଙ୍କ ଶାଶୂ କହିଛନ୍ତି, ଆଗେ ଆମ୍ବ ଠାକୁରାଣୀ ଯେ ଏଇନେ ଆସୁ ଆସୁ ବେଳ ଯାଉଚି ।
(ଗ) ସ୍କୁଲ କଥା ସମ୍ପର୍କରେ କରୁଣା କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ସମ୍ପର୍କରେ କରୁଣା କହିଛି, ଖାଲି ତ ପିଲାଙ୍କୁ ପଢ଼େଇଲେ ହେବନି, ନାନା ବେଳ ଗଡ଼ିଲାବେଳକୁ ଆସୁଥିଲେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍କୁଲ କଥା କାମ କରିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି ।
(ଘ) ମରି ମରି ଖଟି ଆସିଲାବେଳକୁ ଶାଶୁ ପୁଣି କ’ଣ କହୁଛନ୍ତି ବୋଲି ବୋହୂ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମରି ମରି ଖଟିକି ଆସିଲାବେଳକୁ ଶାଶୁ ପୁଣି ଏମିତିଆ ଆବର୍ଜନିଆ କଥା କହୁଛନ୍ତି ବୋଲି ବୋହୂ କହିଛି ।
(ଙ) ନାତି ଖାଇବା କଥା କହିବାରୁ ବୋହୂ ଶାଶୁକୁ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନାତି ଖାଇବା କଥା କହିବାରୁ ବୋହୂ ଶାଶୁକୁ କହିଛି, ପିଲାଟା ସକାଳ ପହରୁ ଯାଇଥିଲା, ‘ଆଗ ପିଲାଟାକୁ ଦି ମୁଠା ଖାଇବାକୁ ଦେ’ ବୋଲି କହିଲନି ।
(ଚ) ‘‘ଥାଉ ବେଶି କୁହନି’’ କହି ବୋହୂ ପୁଣି ଶାଶୁକୁ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ‘ଆଉ ବେଶି କୁହନି’ କହି ବୋହୂ ପୁଣି ଶାଶୁକୁ କହିଛି, ଶାଶୂ ହୋଇ ପଚାରିଲନି ସକାଳ ପହରୁ ପିଲାଟା ମୋ ସାଙ୍ଗେ ଯାଇଥିଲା ଯେ ଏଇନେ ଫେରୁଛି, ହଉ ଦେ, ଆଗ ପିଲାଟାକୁ ଦି ମୁଠା ଖୁଆଇ ଦେ ।
(ଛ) ସେ ଘରକୁ କେମିତି ବୋହୂ ହୋଇ ଆସିଥିଲା ବୋଲି ବୋହୂ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଘରକୁ ମନକୁ ମନ ପଶି ଆସିଥିଲା ବୋଲି ବୋହୂ କହିଛି।
(ଜ) ବୋହୂ କେମିତି ଘରକୁ କମ୍ପଉଚି ଏବଂ କେଉଁ କଥାକୁ ଜଗୁନି ବୋଲି ଶାଶୂ କହିଛି
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବୋହୂ କେତେ ବଡ଼ ପାଟିଟାଏ କରି ଘରକୁ କେମିତି କମ୍ପଉଚି ଏବଂ ମାନ ମହତକୁ ବି ଟିକିଏ ଜଗୁନି ବୋଲି ଶାଶୂ କହିଛି ।
(ଝ) କେଉଁ କଥାରେ ବୋହୂ ଫଟେଇ ହେଉଚି ବୋଲି ଶାଶୂ କହିଛି ?
Solution:
ଖାଉଚି ବୋଲି, ବୋହୂ ଫଟେଇ ହେଉଚି ବୋଲି ଶାଶୂ କହିଛି ।
(ଞ) ମା’ କ’ଣ କହୁଥିଲା ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ, ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମା’ କହୁଥିଲା · ଏଇ କେତେ ଦିନ ହେଲା ତମେ କୁଆଡ଼େ ବାପଘରକୁ ଯିବ ବୋଲି ଖୁବ୍ ଜିଦ୍ ଧରି ବସିଛ ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଛି
(ଟ) ସ୍ତ୍ରୀ ତାଚ୍ଛଲ୍ୟ କରି ତାଙ୍କ ସ୍ବାମୀଙ୍କୁ କ’ଣ କହିଥିଲେ ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀ ତାଚ୍ଛଲ୍ୟ କରି ତାଙ୍କ ସ୍ବାମୀଙ୍କୁ କହିଥିଲା, ତୁମର ଖାଲି ପୁଅଟାଏ ଦରକାର, ମୋ ସଙ୍ଗେ ତମର ସମ୍ପର୍କ ବା କ’ଣ ।
(୦) ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କର କେଉଁ ଅଭ୍ୟାସ କଥା ସ୍ଵାମୀ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ସବୁବେଳେ ସବୁ କଥାକୁ ଓଲଟା ବୁଝିବାର ଅଭ୍ୟାସ କଥା ସ୍ଵାମୀ କହିଛି ।
(ଡ) ‘‘ଯାହା ମୁଁ ଦେଖୁଚି?? – କ’ଣ ଦେଖୁଛନ୍ତି ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଯେତେସବୁ ବାଜେ କଥା, ସବୁବେଳେ ମୁଣ୍ଡଟା ଭିତରେ ଭର୍ତ୍ତି କରି, ମୁଣ୍ଡଟାକୁ ବିଗାଡ଼ି ସାରିଲଣି, ଯାହା ମୁଁ ଦେଖୁଛି, ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ କହିଛନ୍ତି ।
(ଢ) କ’ଣ ଚାହିଁବେନି ଓ କ’ଣ କରିବେ ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମୁଁ ଠିକ୍କରି ନେଇଛି, ଏଣିକି ଏ ଘରେ ମୋ ତରଫରୁ ଆଉ କେଉଁ କଥାକୁ ବଢ଼େଇବାକୁ ବାହିବିନି, ବରଂ କମେଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବି ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ।
(ଣ) କେଉଁ କଥା ତାଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗେ ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପୁଅ କାନ୍ଦିଲେ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଚିନ୍ତା ହୋଇଯାଏ, ଏହିକଥା ତାଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗେ ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ କହିଛି ।
(ତ) ପୁଅ କ’ଣ ଦେଖୁଛି ବୋଲି ମା’କୁ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପୁଅ ଦେଖୁଛି, ତମେ ଦି’ଟା ଯାକ ମିଶି ମୋ ଭେଜାଟାକୁ ଏକଦମ୍ ଖାଇଗଲଣି, ପାଗଳ ହୋଇଯିବାକୁ ମତେ ଆଉ ବେଶି ବେଳ ଲାଗିବନି ବୋଲି ମା’କୁ କହିଛି ।
(ଥ) ବୋହୂ ନିଜେ ତା’ ବାପା ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବୋହୂ ତା’ ବାପା ସମ୍ପର୍କରେ କହିଛି, ବାପା ସବୁ ଅବସ୍ଥା ଜାଣିଲେ ବି ଏ ବୟସରେ ଆଖିରୁ ଲୁହ ସିନା ଗଡ଼ଉଛନ୍ତି, ହେଲେ ବାପା ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କହିଛି |
(ଦ) ବୋହୂ ନିଜେ ତା’ ଭାଇ ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବୋହୂ ନିଜେ ତା’ ଭାଇ ସମ୍ପର୍କରେ କହିଛି, କଟା ଘା’ରେ ଚୂନ ଦେଲାଭଳି ଭାଇଟା କହୁଚି – ତୋ’ ଅଭାବ କଥା ସବୁବେଳେ ତୁ ତୋ’ ବରକୁ ଜଣା, ସେ ଯାହା କରିବେ, ଆମେ କିଛି କରିବୁ ନାହିଁ ।
(ଧ) ବୋହୂର ବାପା-ଭାଇଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଶାଶୁ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବୋହୂର ବାପା- ଭାଇଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଶାଶୂ କହିଛି, ‘ବାପା ଭାଇ ତ ଯଦି ତତେ ପୋଷିବାର ଇଚ୍ଛା, ତାହେଲେ ପୋଷୁ ନାହାଁନ୍ତି, କିଏ ମନା କରୁଚି ? ତତେ ନେଇ ମୁଣ୍ଡରେ ବସେଇ ଜୀବନସାରା ଏବେ ପୋଷନ୍ତୁ ।’
(ନ) ଚାକିରୀ କରୁଛି ବୋଲି ବୋହୂ କ’ଣ କରୁଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଚାକିରୀ କରୁଛି ବୋଲି ବୋହୂ ପରପୁରୁଷଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ମିଶୁଚୁ କିନା, ସେଇଥିପାଇଁ ଏତେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଫୁଟାଣି କଥାଗୁଡ଼ାକ କହିବାକୁ ସାହସ ପାଉଚି ।
(ପ) ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ପଦେ କଥା କ’ଣ ଥିଲା ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ପଦେ କଥା ଥୁଲା, ମା’ ମନରେ କେବେ ଦୁଃଖ ଦେବନାହିଁ ।
(ଫ) ପୁଅ କୁନା ବିଷୟରେ ସେ କାହିଁକି ଚିନ୍ତିତ ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପୁଅ କୁନା ବିଷୟରେ ସେ ଖୁବ୍ ଚିନ୍ତିତ କାରଣ ତା’ ଉପରେ ତମର ପ୍ରଭାବ ଯେମିତି ନ ପଡ଼େ ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛି ।
(ବି) ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରକୃତରେ କ’ଣ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରକୃତରେ, ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀର ସମ୍ପର୍କଟା ପୂରାପୂରି ଲୋକ ଦେଖାଣିଆ, ଆଉ ମିଛିମିଛିକା ବାହାନା ବୋଲି କହିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ପ୍ରାୟ ୩୦ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୩ ନମ୍ବର । ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ରହିବ ।
(କ) ଶାଶୁ ତାଙ୍କ ବୋହୂ ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଶାଶୂ ତାଙ୍କ ବୋହୂ ସମ୍ପର୍କରେ ସଦା ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଛତରଖାଇ, ଅଇଁଠା ଗୋଟେଇବାକୁ ବୋହୂ କରି ଆଣିଲି ଯେ, ତା’ର କୋଉ କଥାରେ ଚିନ୍ତା ନାହିଁ । ବାରବୁଲିକୁ ଘରକଥା କହିଲେ ଦାଣ୍ଡରେ ଯାଇ ନାଚିବ ।
(ଖ) “ସେଠି କାମ ପଡିବାନ” – ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଶାଶୁ କ’ଣ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
ବୋହୂ ସ୍କୁଲରେ କାମ ନାଁରେ ଅଧିକ ସମୟ ରହୁଛି । ଘରକୁ ଆସିଲେ କାଳେ କାମ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ସେଥିପାଇଁ ଏଭଳି କରୁଛି । ଶାଶୂ କହିଛି ସେଠାରେ କାମ ପଡ଼ିବନି, ତା’ ନ ହେଲେ ଘରଟା ଯାକର କାମ ପଡ଼ିବ ଓ ମହାରାଣୀ ଆମର ଚାକରାଣୀ ହୋଇଯିବେ ।
(ଗ) ହଇଲୋ ହେ ହେ କହି ଶାଶୁ ବୋହୁକୁ କ’ଣ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ହଇଲୋ ହେ …. ହେ … ଠାକୁରାଣୀ ସମାନ ଶାଶୂଟାର ତୁ ମରଣ ଚାହୁଁଛୁ । ଆଲୋ ତୋତେ ଦଇବ ସହିବ ଚ । ତୋ ମୁହଁକୁ ଟିକେ ଲାଜ ନାହିଁ । ଏଇମିତି ଅଲକ୍ଷଣିଆ କଥା କହିବାକୁ ତୋ ଜିଭ ଲେଉଟୁଛି । ହଁ ଲୋ ମା’ ମୁଁ ମଲେ ଯାଇ ଏ ଯୋଗିଣୀଖାଇଟାକୁ ସଜବାଜ ହେଇ ମଉଜ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ମିଳିବ ପରା ।
(ଘ) ‘‘ଭାରି ବଢ଼ି ବଢ଼ି କଥା କହୁଚୁ ତ’’ ଉତ୍ତରରେ ବୋହୂ କ’ଣ କହିଥିଲା ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ‘ଭାରି ବଢ଼ି ବଢ଼ି କଥା କହୁଚୁ ତ’ ଉତ୍ତରରେ ବୋହୂ କହିଥିଲା, ଆଜିଯାଏ କେବେ କହିନଥୁଲି, ହେଲେ ଏଣିକି କହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲି । ତମେ ମତେ ଶାଶୂର ସ୍ନେହ ଦେଇଥିଲେ ମୁଁ ତୁମକୁ ବୋହୂର ଭକ୍ତି ଦେଖାଇଥା’ନ୍ତି । ତମେ ମତେ ଯାହା ଦେଇଚ, ମୋଠୁ ବି ଠିକ୍ ସେଇଆ ପାଇବ ।
(ଙ) ତାକୁ (ମୋତେ) ଡରାଣ ଦେଖେଇବେନି ବୋଲି ବୋହୂ ଶାଶୁକୁ କାହିଁକି କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଯେହେତୁ ବୋହୂ ପୁଅଠାରୁ କିଛି କମ୍ ରୋଜଗାର କରୁନି ଏବଂ ସବୁତକ ପଇସା ଘରକୁ ଆଣୁଛି । କିଛି ବାପାଭାଇଙ୍କୁ ଦେଉନାହିଁ, ସେଥିପାଇଁ ଡରାଣ ଦେଖେଇବେନି ବୋଲି ବୋହୂ ଶାଶୁକୁ କହିଛି ।
(ଚ) ‘‘ତମଭଳି ଗୋଟେ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ କେମିତି ଚଳିବ’’ର ଉତ୍ତରରେ ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ‘ତମଭଳି ଗୋଟେ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ କେମିତି ଚଳିବି’ର ଉତ୍ତରରେ ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛି, ‘ମତେ ଛାଡ଼ି ଆଉ ଗୋଟାଏ ବାହା ହୋଇ ପଡ଼ୁନ – ଯିଏ ତୁମକୁ ସୁଖ ସରାଗ ଅଜାଡ଼ି ଦେଇ ଠିକ୍ ଚଳେଇ ପାରିବ । ସବୁକଥାକୁ ତମର ସିଧା ବୁଝିବ ।
(ଛ) କେଉଁ ଯୋଗ୍ୟତା ତାଙ୍କର ହେଇନି ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲା ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସାଙ୍ଗରେ ବସି ଖାଇବା ପାଇଁ ମତେ ଆଗରୁ କେବେ ଡାକି ନ ଥୁଲ ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ କହିଛି । ଅର୍ଥାତ୍ ସାଙ୍ଗରେ ବସି ଖାଇବାର ଯୋଗ୍ୟତା ତାଙ୍କର ହେଇନି ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲା ।
(ଜ) କେଉଁ କଥା ଶୁଣି ତାଙ୍କ ମନ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇପଡ଼ିବ ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଖାଇବାକୁ ସାଙ୍ଗରେ ଡାକିଲେ, ସାଙ୍ଗ ହୋଇ ଖାଇବ ନାହିଁ । ବରଂ ବିଭିନ୍ନ କଥା କହିବ । ତମ ସାଙ୍ଗରେ ଖାଇବାପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟତା ହୋଇନି ବୋଲି କହିବ । ଏଭଳି ଉତ୍ତର ଶୁଣି ତାଙ୍କ ମନ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ପଡ଼ିବ ବୋଲି ସ୍ୱାମୀ କହିଛନ୍ତି ।
(ଝ) ଘରର ବାସିକାମ ନ ସରୁଣୁ କ’ଣ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଘରର ବାସି କାମ ନ ସରୁଣୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ ସ୍ଲୋଗାନ – ଆମର ଦାବି ପୂରଣ ହେଉ ଅନଶନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ । ସବୁକଥା ଏଇ ପରିବାରକୁ ନେଇ କହିଛନ୍ତି ।
(ଞ) ମା’ କାନ୍ଦି କାନ୍ଦି ପୁଅକୁ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମା’ କାନ୍ଦି କାନ୍ଦି ପୁଅକୁ କହିଛି, ଏତେ ସବୁ ଦହଗଞ୍ଜ ଭିତରେ ଘାଣ୍ଟି ହେବାଠୁ ମଝିରୁ ମୁଁ ହେଲେ ମରିଯା’ନ୍ତି କି ତ୍ରାହି ପାଇଯାଆନ୍ତି । ଖଟିବ ଖଟିବ ବୋଲି କ’ଣ ମଲା ଯାକେ ଖଟୁଥିବ ? ପୁନିଅଁ ନାଇଁ କି ପରବ ନାହିଁ, ଟିକେ ଯାଇ ଆସି ପାରିବିନି ।
(ଟ) ‘‘ମୁଁ ଆଉ କାହାକୁ କହିବି କହ’’ର ଉତ୍ତରରେ ମା’ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ‘ମୁଁ ଆଉ କାହାକୁ କହିବି କହ’ ଉତ୍ତରରେ ମା’ କହିଛି, ‘ନା, ମୁଁ ଘରେ କେହି ନୁହେଁ, କିଛି ନୁହେଁ । ସବୁ ହେଉଚି ତୋର ଭାରିଯା । ଏ ଘରେ ମୁଁ ଅଛି ବୋଲି ଖଟୁଛି । ଦି’ଟାଯାକ ତମେ ରୋଜଗାର କରୁଚ ବୋଲି କାହାରି ଧନ ମୁଁ ବସି ବସି ଖାଇଯାଉନି ।
(o) ‘‘କୁଆଡ଼େ ଆଉ ଯିବି ମୁଁ”? – କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏହା କୁହାଯାଇଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମା’ ଅଭିମାନରେ ପୁଅକୁ କହିଛି, ତା’କୁ ନେଇ କୌଣସି ମଠ କି ଆଶ୍ରମରେ ଛାଡ଼ି ଆସିବାକୁ । କାରଣ ବାପଘର କିମ୍ବା ଭାଇମାନଙ୍କଠାରୁ ସେ କୌଣସି ସ୍ନେହ ପାଇଲେ, ତେଣୁ ‘କୁଆଡ଼େ ଆଉ ଯିବି ମୁଁ’ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।
(ତ) ‘‘ମୁଁ କ’ଣ ଜାଣିଥୁଲିରେ ପୁଅ’’ – କେଉଁ କଥା ମା’ ଜାଣି ନ ଥିଲା ବୋଲି କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ‘ମୁଁ କ’ଣ ଜାଣିଥୁଲିରେ ପୁଅ, ମୋର ସେବା କରିବ ବୋଲି ଘରକୁ ଯାହାକୁ ବୋହୂ କରି ଆଣିଥୁଲି, ଶେଷରେ ସେଇ ଆସି ମୋ ମୁଣ୍ଡରେ ବସିଲା ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।
(ଢ) ବୋହୂର ଭାତ ହଜମ କଥା ଶାଶୂ କାହିଁକି କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଶାଶୁ ବୋହୂକୁ ଆକ୍ଷେପ କରି କହିଛି, ଆଉ ତ କେହି ନାହାଁନ୍ତି । ମୋରି ସାଙ୍ଗରେ ବଜର ବଜର ନ ହେଲେ କି ତୋ’ର ଭାତ ହଜମ ହଉଚି ?’ ବୋଲି ଶାଶୁ କହିଛି ।
(ଣ) ବୋହୂଟି ତା’ ଭାଇ ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବୋହୂଟି ତା’ ଭାଇ ସମ୍ପର୍କରେ କହିଛି, କଟା ଘା’ରେ ଚୂନ ଦେଲା ଭଳି ଭାଇଟା କହୁଚି, ତୋ ଅଭାବ ଅସୁବିଧା ତୁ ତୋ ବରକୁ ଜଣା । ସେ ଯାହା କରିବ, ଆମେ କିଛି କରିପାରିବୁ ନାହିଁ ।
(ଥ) କେଉଁ ପାପଚିନ୍ତା କରିବା ଭଲ ନୁହେଁ ବୋଲି ବୋହୂ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍କୁଲରେ ଥିବା କେତେ ଜଣ ମାଷ୍ଟ୍ରାଣୀ ବାହା ନ ହୋଇ ଏକୁଟିଆ ରହୁଛନ୍ତି । ତାହା ବୋଲି ସେମାନଙ୍କର କ’ଣ ମାନ ମହତ ନାହିଁ । ସେମାନଙ୍କୁ କେହି ଚରିତ୍ରହୀନା କିମ୍ବା କୁଳଟା କହୁନାହାଁନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ପାପଚିନ୍ତା କରିବା ଭଲ ନୁହେଁ ବୋଲି ବୋହୂ କହିଛି ।
(ଦ) ବୋହୂଟି କୋହଭରା କଣ୍ଠରେ ତା’ ଶାଶୁକୁ କ’ଣ କହିଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବୋହୂଟି କୋହଭରା କଣ୍ଠରେ ତା’ ଶାଶୁକୁ କହିଛି, ସେ କେବଳ ପୁଅ କୁନା ବି ତା’ ସଙ୍ଗରେ ରହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛି । କାରଣ ଅବଳା ଗୋଟିଏ ପୁରୁଷର ସାହାରା ଦରକାର । ଶାଶୂର ଗଞ୍ଜଣା ଭାବରେ ମାନ ମହତ ନେଇ ବଞ୍ଚିବାକୁ ହେଲେ ସାଙ୍ଗକୁ ବରର ଗାଳିମାଡ଼ ଖାଇ ସେ ଆଉ କଣ୍ଠରେ ତା’ ଶାଶୁକୁ କ’ଣ କହିଛି |
(ଧ) ସେ କ’ଣ ଦେଖୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ କ’ଣ କରିବାକୁ ହେବ ବୋଲି ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ୱାମୀ ଦେଖୁଛନ୍ତି ଝଗଡ଼ା କରିବାକୁ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ରାତିଦିନ କିଛି ଅଣ୍ଡୁ ନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ସ୍ଵାମୀ ପରାମର୍ଶ ଦେଇ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହୁଛନ୍ତି, ଟିକେ ନିଜ ଆଡୁ ନରମିଗଲେ ରାମାୟଣ ଅଶୁଦ୍ଧ ହୋଇଯିବ ନାହିଁ ।
(ନ) କେମିତି ଏକାଥରକେ ସବୁ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ହୋଇଯା’ନ୍ତା ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି, ମତେ କହିପାରୁଚ, ହେଲେ ନିଜ ମା’ଙ୍କୁ କହୁନ – ଯେମିତି କିଛି କାମ ନ କରି ହାତଗୋଡ଼ ଜାକି ବସିଛନ୍ତି, ଠିକ୍ ସେମିତି ପାଟି ମୁହଁ ବନ୍ଦ କରି ଚୁପ୍ଚାପ୍ ବସି ରହନ୍ତେ, ଏକାଥରକେ ସବୁ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ହୋଇଯା’ନ୍ତା ବୋଲି ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି |
(ପ) ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଗୋଟାଏ ଜିହ୍ୱାର ଲୋକ କହି ସ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କୁ କ’ଣ ପଚାରିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଗୋଟାଏ ଜିର ଲୋକ କହି ସ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଛନ୍ତି, ‘କେବେହେଲେ ତମେ ଗୋସେଇଁ ମା’ କୋଳରେ ନାତିକୁ ଦେଖିନାହଁ, ପୁନଶ୍ଚ ଛୁଆଟା ମୋର ଏଡ଼େ ଅଭାଗା ଯେ ବାପର ସ୍ନେହ ବି କେବେ ଟିକେ ପାଇଲାନି ।
(ଫ) ଯଦି ଭବିଷ୍ୟତରେ ତା’ ପୁଅ ବୋହୂ ତାଙ୍କୁ ଅବହେଳା କରନ୍ତି, ତେବେ କରୁଣା କ’ଣ କରିବେ ବୋଲି ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଯଦି ଭବିଷ୍ୟତରେ ତା’ ପୁଅ ବୋହୂ ତାଙ୍କୁ ଅବହେଳା କରନ୍ତି, ତେବେ କରୁଣା ନିଜ ମନକୁ ବୁଝାଇ ଭାବିନେବେ, ଜୀବନଟାକୁଇ ଖାଲିଟାରେ ବିତେଇ ଦେଇଚି, ଭାଗ୍ୟରେ ମୋର ସୁଖ ବୋଲି କିଛି ନାହିଁ । ସେମାନଙ୍କର ହସ ଖୁସି ଦେଖି ମୋ’ ହଜିଲା ଦିନର ଦୁଃଖ ଶୋକର ବୋଝକୁ ଟିକେ ହାଲୁକା କରିବି ବୋଲି ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ।
(ବ) କେଉଁ କଥାଟା ଏକଦମ୍ ସ୍ପଷ୍ଟ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Solution:
‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ସମ୍ପର୍କକୁ ନେଇ ଏଭଳି ଅଭିମତ ଦେଇଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ସମ୍ପର୍କରେ ବାହାନାଟା ବେଶି ଏବଂ ସମ୍ପର୍କଟା କମ୍ ଏକଦମ୍ ସ୍ପଷ୍ଟ । ଯେଉଁଟାକୁ ନିତାନ୍ତ ନିରୁପାୟ ବୋଲି କହିଲେ ଅଧ୍ଵକ ଠିକ୍ ହେବ ।
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର :
Question 3.
(କ) ‘ଆମର ସମ୍ପର୍କରେ ବାହାନା ବୋଲି, ସମ୍ପର୍କ କମ୍’’ – ପଠିତ ଏକାଙ୍କିକାଟିରୁ ଉକ୍ତିଟିର ସତ୍ୟତା ବୁଝାଅ ।
Solution:
‘ଆମର ସମ୍ପର୍କରେ ବାହାନା ବେଶି, ସମ୍ପର୍କ କମ୍’ ଉକ୍ତିଟି ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ରହିଥିବା ତିକ୍ତ ସମ୍ପର୍କକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରାଇଛନ୍ତି । ପାରିବାରିକ ଜୀବନରେ ସମ୍ପର୍କ ହିଁ ମୂଳ । ସମ୍ପର୍କ ଯଦି ମଧୁର ହୁଏ, ତାହେଲେ ସୁଖ ମିଳିନଥାଏ । ନାଟ୍ୟକାର କରୁଣା ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ସୀମିତ ନ କରି ବ୍ୟାପକ କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି । ପତ୍ନୀ କରୁଣା କର୍ମଜୀବୀ ମହିଳା । ସ୍କୁଲରେ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଭାବରେ କାମ କରେ । ସ୍ଵାମୀ ତା’ର ଚାକିରି କରନ୍ତି । ତା’ର ତିନିବର୍ଷର ପୁଅ ରହିଛି । ସବୁକିଛି ରହିଥିଲେ ବି ସେ ପାରିବାରିକ ଜୀବନରେ ବେଶ୍ ଅସହାୟ ।
ଶାଶୁ କୌଣସି ସମୟରେ ତାକୁ ପଦେ କଅଁଳ କଥା କହନ୍ତି ନାହିଁ । ସବୁବେଳେ ଟାଣ ଟାଣ କଥା କହନ୍ତି । ଏପରିକି ଚରିତ୍ରକୁ ନେଇ ଆକ୍ଷେପ କରନ୍ତି । କରୁଣା ସହି ସହି ଶେଷରେ ଶାଶୂ ମୁହଁରେ ଜବାବ ଦେଇଛି । ଫଳରେ ଶାଶୂର ପଦେ କି, ବୋହୂର ପଦେ ଜବାବ୍ ସୁଆଲ ଚାଲେ । କରୁଣାର ସ୍ୱାମୀ, କୌଣସି ସମୟରେ ପତ୍ନୀର ଓ ମା’ ଝଗଡ଼ାକୁ ସମାଧାନ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । କେବଳ ପତ୍ନୀ କରୁଣାକୁ ବୁଝେଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । ମା’ ସମ୍ପର୍କରେ ବା ମା’ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୌଣସି ପଦେ କଥା ଶୁଣିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ ।
ଏକାଙ୍କିକାର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କରୁଣା ଭୟଙ୍କର ଭାବରେ ସ୍ଵାମୀ ଉପରେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇଛି । ସେ ସିଧାସିଧ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଆକ୍ଷେପ କରି କହିଛି, ‘ମୁଁ କେବଳ ପୁଅ ପାଇଁ ବଞ୍ଚୁଛି । ନିଜ ପୁଅ ପାଇଁ ତମ ନାଁରେ ଲୋକ ଦେଖାଣିଆ ଆଶ୍ରୟ ଚାହେଁ । ସେଥିପାଇଁ ତୁମକୁ ମନ ଭିତରେ ଘୃଣା କଲେ ବି, ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ନିକଟରେ ପତ୍ନୀ ଭାବରେ ମୁଣ୍ଡ ପୋତି ପଡ଼ି ରହିବି । କାରଣ ବର୍ତ୍ତମାନର ସମାଜ ସ୍ବାମୀ ବିନା ମର୍ଯ୍ୟାଦାର ସହିତ ବଞ୍ଚିବାକୁ ଦେବନି ।’’ କରୁଣାର ଏଭଳି ଆକ୍ଷେପରେ ସ୍ଵାମୀ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏତେ ଦିନର ସ୍ଵାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀର ସମ୍ପର୍କଟା ପୂରାପୂରି ଲୋକ ଦେଖାଣିଆ ମାନି ନେବାକୁ ସେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୁହଁନ୍ତି । କରୁଣା ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ କହିଛି, ସତଟାକୁ ଯେତେ ଘୋଡ଼େଇଲେ ବି ସତଟା ନିଶ୍ଚୟ ପ୍ରକାଶ ପାଇବ । କାରଣ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କରେ ବାହାନା ବେଶି । ସେମାନେ କେବଳ ସ୍ଵାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ କୌଣସି ସମୟରେ ପତି ପତ୍ନୀଙ୍କର ନିରୁତା ପ୍ରେମ ବା ଭଲ ପାଇବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିନାହିଁ । ସମ୍ପର୍କଟା କେବଳ ଉପରଠାଉରିଆ । ବାସ୍ତବରେ ଏହି ସଂଳାପରୁ ଏକାଙ୍କିକାର ସାମଗ୍ରିକ ରୂପକୁ ଆକଳନ କରିହୁଏ ।
(ଖ) ‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରୁ ଶାଶୁ-ବୋହୂଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ କିପରି ଥିଲା ଆଲୋଚନା କର ।
Solution:
ଶାଶୁ-ବୋହୂର ସମ୍ପର୍କ ଏକ ଆପେକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ । କାରଣ ଆଜି ଯେ ଶାଶୂ ଗତକାଲି ସେ ବୋହୂ ଥିଲା ଏବଂ ଆଜି ଯେ ବୋହୂ ଆସନ୍ତାକାଲି ସେ ଶାଶୂ ହେବ । ତଥାପି ଶାଶୂ ସବୁବେଳେ ବୋହୂ ଉପରେ ଆଧୂପତ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଚାହେଁ । ପୁଅର ମା’ ହିସାବରେ ତା’ ମନରେ ସବୁବେଳେ ଗର୍ବ ଥାଏ । ଅପରପକ୍ଷରେ ବୋହୂ ଯେହେତୁ ଅନ୍ୟ ଘରୁ ଆସିଛି, ତେଣୁ ସେ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରଥମେ ଡରି କରି ଚାଲେ । ଶାଶୂର ଆଦେଶକୁ ଇଚ୍ଛା ବିରୁଦ୍ଧରେ ମାନେ । ମାତ୍ର ବୋହୂ ପୁରୁଣା ହୋଇଗଲେ ଶାଶୁ କଥାକୁ ସବୁବେଳେ ମାନେ ନାହିଁ ।
ଶାଶୁ ଯେତେବେଳେ ବୋହୂର ବାପଘର କଥା ନେଇ ଆକ୍ଷେପ କରେ, ସେତେବେଳେ ବୋହୂର ତୁଣ୍ଡ ଖୋଲେ । ପଦେକୁ ପଦେ କଥା ପଡ଼େ । ଶେଷରେ ମହାସମରର ସୂତ୍ରପାତ ହୁଏ । ଶାଶୁ- ବୋହୂର ସମ୍ପର୍କ ଶତ୍ରୁ ଶତ୍ରୁର ସମ୍ପର୍କ ହୁଏ । ଆଲୋଚ୍ୟ ଏକାଙ୍କିକାରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ରେ ଏକାଙ୍କିକାର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଶାଶୂ ଚାଉଳରୁ ଗୋଡି଼ ବାଛୁଚି ଏବଂ ନିଜର ବିରକ୍ତି ଭାବକୁ ପ୍ରକାଶ କରୁଛି । ଏହି ସମୟରେ ସ୍କୁଲରେ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ବୋହୂ ଘରକୁ ଫେରିଛି ।
ବୋହୂକୁ ଦେଖୁ ଦେଖୁ, ବୋହୂର ସାମାନ୍ୟ ବିଳମ୍ବକୁ ଛଳେଇ କହିଛି ଶାଶୂ । ସ୍କୁଲରୁ କାମ କରି ଆସିଥିବା ବୋହୂ ଯେତେ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ମଧ୍ୟ ଶାଶୁ ବୁଝିନାହିଁ । ଶାଶୁ କହିଛି – ‘ଘରକାମ କଲେ ମହାରାଣୀ ଆମର ଚାକରାଣୀ ହୋଇଯିବେ । ତା’ ସାଙ୍ଗକୁ ସୁନା ଚମ୍ପା ଦେହଟା କଳାକାଠ ପଡ଼ିଗଲେ, ରସିବ କିଏ । ବୋହୂ ପ୍ରଥମେ ସହିଗଲେ ବି ବାରମ୍ବାର ଏଭଳି କଥାଶୁଣି କଥା ପାଖକୁ କଥା କହିଛି । ବୋହୂ କହିଛି ‘‘ତମେ ମତେ ଶାଶୂର ସ୍ନେହ ଦେଇଥିଲେ ମୁଁ ତୁମକୁ ବୋହୂର ଭକ୍ତି ଦେଖେଇଥା’ନ୍ତି । ତମେ ମତେ ଯାହା ଦେଇଚ, ମୋଠୁ ଠିକ୍ ସେଇଆ ପାଇବ । X x x x x ସାଇପଡ଼ିଶା କାହାକୁ ଅଛପା ଅଛି ଯେ କହିଲେ ଜାତି ପଳେଇବ । ମୁଁ ତୁମ ପୁଅଠୁ କିଛି କମ୍ ରୋଜଗାର କରୁନି । ସବୁତକ ପଇସା ଆଣି ଏ ଘରେ ଇ ଅଜାଡ଼ି ଦେଉଚି ।’’ ବୋହୂର ଆକ୍ଷେପ ଶାଶୂ ପାଖରେ ଅସହ୍ୟ ହୁଏ । ଶାଶୁ ପୁରୁଣା ଦିନର ନଥ୍ ଖୋଲେ । ବିନା ଯଉତୁକରେ ବିବାହ ହୋଇଥିବାର କଥା କହେ । ପାଠୋଇ ଝିଅ ହିସାବରେ ଯଉତୁକର ଆବଶ୍ୟକତା ନ ଥିଲା ବୋଲି ବୋହୂ କହେ । ଏକାଙ୍କିକାର climaxରେ ପୁଣି ଶାଶୂ ବୋହୂଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ।
ଶାଶୂ ଏଣୁତେଣୁ କହିଲାବେଳେ ବୋହୂ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ସାଂସାରିକ ଜୀବନର ବିଫଳତା ନେଇ କାନ୍ଦି ପକାଇଛି । ଶାଶୂଠାରୁ ବୋହୂ କୌଣସି ପ୍ରକାର ସହାନୁଭୂତି ପାଇନାହିଁ । ବରଂ ଶାଶୂ ବୋହୂକୁ ଆହୁରି ବିରକ୍ତିକର କଥା କହିଛି । ‘‘ଚାକିରୀ କରିଚୁ ବୋଲି ପରପୁରୁଷଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ମିଶୁଚୁ କିନା, ସେଥିପାଇଁ ଏତେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଫୁଟାଣି କଥାଗୁଡ଼ାଏ କହିବାକୁ ସାହସ ହେଉଛି ।’’ ଶାଶୂର ଏଭଳି କଥାରେ ବୋହୂ ଅସହାୟ ହୋଇପଡ଼ିଛି । ଏକାଙ୍କିକାରେ ଶାଶୁ-ବୋହୂର ସମ୍ପର୍କ ଅତି ସୀମିତ, ଯେଉଁଥରେ କାହାରି କାହାରି ପ୍ରତି ଆନ୍ତରିକତା ନାହିଁ । (ଗ) ପଠିତ ଏକାଙ୍କିକାରୁ ‘ଶାଶୂ’ର ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ କର । ଆମ ସମାଜରେ ଶାଶୂର ଭୂମିକା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ । ଝିଅଟିଏ ବିବାହ କଲାପରେ ଶାଶୁ ଘରକୁ ଯାଏ। ଶାଶୂ ଅଧୀନର ଘରକୁ ଯାଏ । ମାଆଟିଏ ପୁଅ ବଡ଼ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଅନେକ ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖେ । ପୁଅ ବିବାହ କରିବ । ବୋହୂ ଆଣିବ ।
ବୋହୂ ଆଣିଥିବା ଧନରତ୍ନ, ଯାନି ଯଉତୁକରେ ଘର ପୂରିଯିବ । ଅନେକ ସମୟରେ ଦେଖାଯାଏ, ବୋହୂ ଆସେ ହେଲେ, ଘରକୁ ଧନ ଆସେ ନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ମା’ ମନରେ ରୋଷ ହୁଏ । ସେ ମା’ରୁ ଶାଶୂ ପାଲଟିଯାଏ । ବୋହୂକୁ ଆକ୍ଷେପ କରି କହେ । ପୁଅର ସରଳତାକୁ ନେଇ ଶାଶୁ ଆହୁରି ପ୍ରତାପଶାଳୀ ହୁଏ । ବୋହୂର କୌଣସି ସମୟରେ ସୁଖ ସୁବିଧା ଦେଖିପାରେ ନାହିଁ । ସମୟକ୍ରମେ ଶାଶୁ-ବୋହୂଙ୍କ କଥା କଟାକଟି ମହାସମରର ରୂପ ନିଏ । ପାରିବାରିକ ଜୀବନରେ ସୁଖ ସୁବିଧା ପାଶୋରି ଯାଏ । ଆଲୋଚ୍ୟ ଏକାଙ୍କିକା ‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ, ଅନୁରୂପ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ନେଇ, ଶାଶୁ ସ୍ନେହମୟୀର ପରିକଳ୍ପନା କରିଛି ।
ଶାଶୂ ସ୍ନେହମୟୀ, ମାତ୍ର ମନରେ ବୋହୂ ପ୍ରତି ସାମାନ୍ୟ ସ୍ନେହ ପ୍ରେମ ନାହିଁ । ସବୁବେଳେ ବୋହୂକୁ ଆକ୍ଷେପ । ବୋହୂ କେତେବେଳେ ଗଲା, ଅଇଲା, ସବୁ ନଜର ରଖିଥାଏ । କଥା କଥାକେ କଥାର ଛୁରୀ ଚଳାଇ ଦିଏ, ଯେପରି ବୋହୂ ଦେହରୁ ମାଉଁସ ଝଡ଼ି ପଡ଼ିବ । କଥାରେ ବୋହୂର ହୃଦୟ ଭାଙ୍ଗିଦିଏ । ମନ ଊଣା କରିଦିଏ । ଏକାଙ୍କିକାର ଆରମ୍ଭରେ ସ୍ନେହମୟୀର ପରିଚୟ ନାଟ୍ୟକାର ଦେଇଛନ୍ତି । ଏକାଙ୍କିକାର ସେ ପ୍ରଥମ ଚରିତ୍ର । ବୟସ ପ୍ରାୟ ପଞ୍ଚାବନ ବର୍ଷ ।
ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କର ଥିଲେ କରନ୍ତି । ଏପରିକି କାମ କରୁଥିଲାବେଳେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ପାଟି ଚାଲିଥବ । ଯେପରି ଚାଉଳରୁ ଗୋଡ଼ି ବାଛୁଛନ୍ତି, ହେଲେ, କହୁଛନ୍ତି, ‘ନିଆଁଲଗା ଚାଉଳର ଚୁଲିପଶା ଗୋଡି଼ତକ ବାଛୁ ବାଛୁ ବେଳ ଗଡ଼ିଗଲା ।’ ବୋହୂ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବୋହୂ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ‘‘ଛତରଖାଇ, ଅଇଁଠା ଗୋଟେଇବାକୁ ବୋହୂ କରି ଆଣିଲି ଯେ, ତାକୁ କୋଉ କଥାକୁ ହେଲେ ଲଗା ଅଛି ନା ପଘା ଅଛି ? ବାରବୁଲୀକୁ ଘରକଥା କହିଲେ, ଦାଣ୍ଡରେ ଯାଇ ନାଚିବ।’’
ବୋହୂ ଚାକିରି କରିଥୁବାରୁ, ସ୍କୁଲରୁ ଫେରି ଶାଶୁକୁ ସ୍ନେହରେ ସମ୍ବୋଧନ କଲେବି ଶାଶୂ ଆକ୍ଷେପମୂଳକ କଥା କହିଛି । ବୋହୂ ପ୍ରତି ନାନା ପ୍ରକାର ବିଷ ଉଦ୍ଗାରିଲା ପରି କଥା କହିଛି, ଯେପରି – ‘ମହାରାଣୀ ଆମର ଆସିଗଲେ ।’’ X X X X X ‘‘ଘର କାମ କଲେ ମହାରାଣୀ ଆମ ଚାକରାଣୀ ହୋଇ ଯିବେନି ? ତା’ ସାଙ୍ଗକୁ ପୁଣି ସୁନାଚମ୍ପା ଦେହଟା କଳାକାଠ ପଡ଼ିଗଲେ, ରସିବ କିଏ ?”’ ‘ହଁ, ଲୋ ମା’ ମୁଁ ମଲେ ଯାଇ ଏ ଯୋଗିଣୀଖାଇଟାକୁ ସଜବାଜ ହୋଇ ମଉଜ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ମିଳିବ ।’’ ବୋହୂ କିଛି ନ କହିଲେ ଶାଶୁ ଏହିପରି କଥା କହେ । ବୋହୂ ଯେତେବେଳେ ଅସହ୍ୟ ହେଲେ କଥାର ଜବାବ ଦିଏ, ଶାଶୁ ଆହୁରି ରାଗିଯାଏ, ପୁରୁଣା କଥାକୁ ଖୋଲି କହେ । ଯାନି ଯଉତୁକ ଆଣିନି ବୋଲି ଖୁଣ୍ଟା ଦିଏ । ବୋହୂର ବାପା ଭାଇଙ୍କ ନାଁ ନେଇ ବାରକଥା କହେ । ଶେଷରେ ବୋହୂର ଚରିତ୍ର ସଂହାର କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ପଛାଏ ନାହିଁ । ଛଳେଇ କହେ, ‘‘ଆହାଲୋ, ମୋ ସତୀ ଶିରୋମଣି । ପୂର୍ବଜନ୍ମରେ ସତେ ଯେମିତି ତୁଇ ଏକ ସୀତା-ସାବିତ୍ରୀ ହୋଇ ନାଟ୍ୟକାର ଏହିଭଳି ଶାଶୂ ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ କରି, ଶାଶୁମାନଙ୍କ ହୀନ ମାନସିକତାକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।
(ଘ) ‘‘ଆମର ସମ୍ପର୍କଟା ଯେକୌଣସି ଗୋଟିଏ ନାଟକର ଅଭିନୟଠୁ ବଳି ବେଶି ସୁନ୍ଦର’’ – ପଠିତ ଉକ୍ତିଟିର ମର୍ମ ବୁଝାଅ ।
Solution:
ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଏକାଙ୍କିକା ‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ରେ ନାଟକରେ ବୋହୂ/ସ୍ତ୍ରୀ/କରୁଣା ମୁହଁରେ ଏହା କହି, ସେମାନଙ୍କର ପାରିବାରିକ ସମ୍ପର୍କ କେତେ ସୀମିତ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ କରାଇଛନ୍ତି । ନାରୀ ଓ ପୁରୁଷ ପତି-ପତ୍ନୀ ଭାବରେ କନ୍ୟାଟିକୁ, କନ୍ୟାପିତା ବର ହାତରେ ଦେଲାବେଳେ, ଝିଅର ଦଶଦୋଷ କ୍ଷମା କରିବାକୁ କହେ । କନ୍ୟା କେବଳ ବରର ସ୍ନେହ ପ୍ରେମକୁ ନେଇ ସଂସାର କରିବାର ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖେ । ବର ପାଇଁ ବରଘରର ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଭଲ ପାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ । ସିନା, ପତ୍ନୀର ବାସ୍ତବ ମାନସିକତା ବୁଝିନଥାଏ । ଫଳରେ ପତ୍ନୀ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ପତିକୁ ଘୃଣା କରେ । ପତ୍ନୀ ଭାବରେ ସେ ଅଭିନୟ କଲାଭଳି ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଦର୍ଶନ କଲେ, ସେ ବାସ୍ତବ ଜୀବନରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଥାଏ ।
ନିଜ ପୁଅ କୁନା ସମ୍ପାଦନ କରିଛି । ମାତ୍ର ଏତେ କାମ କଲେ ବି ସ୍ଵାମୀଠାରୁ ଯେତିକି ସ୍ନେହ ଆଦର ପାଇବା କଥା, ସେତିକି ପାଇନାହିଁ । ଶାଶୂର କଟୁକଥା ସେ ସ୍ଵାମୀ ଆଗରେ କହିଲେ, ସ୍ଵାମୀ ସେସବୁ ଶୁଣିବାକୁ କୌଣସି ସମୟରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇନାହାଁନ୍ତି । ବରଂ ସବୁକିଛି ସହିଯିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି । କରୁଣା ପାଇଁ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି । ଏଭଳି ପରିବେଶରୁ ବାହାର କରିନେବାକୁ ଚାହିଁଛି, ହେଲେ ସେ ତାହା ସବୁ ରାଗ ସ୍ଵାମୀ ଉପରେ ଶୁଝାଇଛି । ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରି କହିଛି – ‘ମୁଁ ଜାଣେ, ଆମ ସମ୍ପର୍କଟା କରିପାରି ନାହିଁ । ବରଂ ଖାଲି ଗୋଟାଏ ବାହାନା । ଆଜି ବି ମୁଁ ବୁଝିଚି, ତମେ ନିଜ ମା’ ପାଇଁ ସ୍ତ୍ରୀ ନାଁରେ ଗୋଟିଏ ଚାକରାଣୀ ରଖିବାକୁ ଚାହୁଁ, ଯେ କି ଗାଈ ଭଳି ମୂକ ହୋଇଥବ । ଆଉ ମୁଁ ବି ନିଜ ପୁଅ ପାଇଁ ତମ ନାଁରେ ଲୋକଦେଖାଣିଆ ଆଶ୍ରୟ ଚାହେଁ । ଆଉ ସେଥିପାଇଁ ମୁଁ ତୁମକୁ ଘୃଣା କଲେ ବି, ତମ ସହ ତଥାକଥିତ ପତ୍ନୀତ୍ଵ ଜାହିର କରି ମୁଣ୍ଡ ପୋତି ଏଇଠି ପଡ଼ିରହିଛି ।’’
ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ନ ବୁଝାଇ ବରଂ ସ୍ତ୍ରୀ କଥାକୁ ଆହୁରି ଦୋହରାଇଛି । ଫଳରେ ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀକୁ ଆକ୍ଷେପ କଲାଭଳି କହିଛି, ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ଯେ ମିଛ ସମ୍ପର୍କ, ତାହାକୁ ବୁଝାଇ ଦେଇଛି । କାରଣ ସତଟାକୁ ଯେତେ ଘୋଡ଼େଇଲେ ବି ସତଟା ଆପେ ଆପେ ଫୁଟି ବାହାରି ପଡ଼ିବ । ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କରେ ବାହାନା ବେଶି ଏବଂ ସମ୍ପର୍କ କମ୍ । ଯୋଉଟାକୁ ନିତାନ୍ତ ନିରୁପାୟ କହିଲେ ଅଧ୍ବକ ଠିକ୍ ହେବ । ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀ ହିସାବରେ ସେମାନେ ଗୋଟିଏ ଛାତ ତଳେ, ଏକାଠି ମିଳିମିଶି ରହିଲେ ବି, ସେମାନଙ୍କ ମନ ବହୁ ଦୂରରେ । କାହାର କେହି କାହାରି ସୁଖଦୁଃଖରେ ସହାୟ ହେବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ । ନାଟକରେ ନ ଥାଏ । ଏଠାରେ କରୁଣା ବିରକ୍ତି ଓ କ୍ରୋଧ ପ୍ରକାଶ କରି ଏଭଳି ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛି । ନାଟ୍ୟକାର ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ରଥ ସ୍ଵାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ସମ୍ପର୍କକୁ ସୀମିତ କରି ଦେଖାଇବାକୁ ଯାଇ ଏଭଳି ଉକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।
(ଡ) ପଠିତ ଏକାଙ୍କିକାରୁ କରୁଣାଙ୍କ ପାରିବାରିକ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କର ।
Solution:
“ବୈକୁଣ୍ଠ ସମାନ ଆହା ଅଟେ ସେହି ଘର,
ପରସ୍ପର ସ୍ନେହ ଯହିଁ ଥାଏ ନିରନ୍ତର ।’’
ଏଥିରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୁଏ ଯେ, ପାରିବାରିକ ଜୀବନରେ ପରସ୍ପର ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମ ହିଁ ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ସୁଖ ଦେଇଥାଏ । ଟଙ୍କାପଇସା, ଚାକିରୀ ପଦପଦବୀ ପାରିବାରିକ ଜୀବନକୁ ମଧୁମୟ କରେ ନାହିଁ । ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଭୁଲ ବୁଝାମଣା, ଅନ୍ୟର ମନକୁ ବୁଝିବାରେ ଅଭାବ ହିଁ ପାରିବାରିକ ଜୀବନରେ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ରେ ସେହି ଭାବକୁ, ଅର୍ଥାତ୍ କରୁଣାର ପାରିବାରିକ ଜୀବନର ଥିବା ସମସ୍ୟାକୁ ବିଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସହଯୋଗୀ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ କରୁଣାର ପ୍ରଥମ ସମସ୍ୟା, ସେ ଜଣେ କର୍ମଜୀବୀ । କର୍ମଜୀବୀ ରୂପରେ ସେ ସ୍କୁଲରେ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଭାବରେ ଛାତ୍ରଙ୍କୁ ପାଠ ପଢ଼ାଏ । ଠିକ୍ ସମୟରେ ସ୍କୁଲ ଯାଏ ଓ ଅପରାହ୍ନକୁ ଘରକୁ ଫେରେ । ଘରକୁ ଫେରିଲେ, ସେ ଆଉ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ହୋଇନଥାଏ । ସେ ହୋଇଯାଏ ମୁଖରା ଶାଶୂର ବୋହୂ । ତେଣୁ ସ୍କୁଲରୁ ଫେରୁ ଫେରୁ ତା’ କାନ ପାଖକୁ ସିଧାସିଧ୍ ଅନେକ କଥା ଅକଥା ଚାଲିଯାଏ। ଶାଶୁକୁ ସେ ଯେତେ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲେ ବି ସେଥିରେ ସେ ସଫଳ ହୋଇପାରେନା ।
ତୃତୀୟତଃ କରୁଣା ଜଣେ ମା’ । ତିନିବର୍ଷର ପୁଅ କୁନାକୁ ସେ ଶାଶୂ ପାଖରେ ଛାଡ଼ି ଯାଇପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ଶାଶୂ ଯଦି ନାତିକୁ ଜେଜେମା’ ହିସାବରେ ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତେ, କରୁଣାର ସମସ୍ୟା ଦୂରେଇ ଯାଆନ୍ତା । ତା’ ମନରେ ଶାଶୂ ପ୍ରତି ସହାନୁଭୂତି ଦେଖା ଦିଅନ୍ତା, ମାତ୍ର ସେପରି ହୁଏ ନାହିଁ । ଫଳରେ କୁନା ଯେତେବେଳେ କରୁଣାଙ୍କୁ ଖାଇବାକୁ ମାଗିଛି, ସେଥୁରେ କରୁଣା ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ପୁଅକୁ ମାଡ଼ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି, ‘କ’ଣ ଖାଇବୁ ? ମୋତେ ଖାଇଦେ, ମୁଁ ହେଲେ ଏ ନର୍କରୁ ତରି ଯାଆନ୍ତି ।’’ ପୁଅକୁ ମାରିସାରିଲା ପରେ କରୁଣା ଆଉ ଶାଶୁ କଥା ସହେ ନାହିଁ । କଥା ପାଖକୁ କଥା କହେ । ‘ଆଜିଯାଏ କେବେ କହି ନ ଥୁଲି, ହେଲେ ଏଣିକି କହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲି । ତମେ ମତେ ଶାଶୂର ସ୍ନେହ ଦେଇଥିଲେ, ମୁଁ ତମୁକ ବୋହୂର ଭକ୍ତି ଦେଖାଇଥା’ନ୍ତି ।’’
ଶାଶୂର ଆକ୍ଷେପମୂଳକ କଥାରେ କରୁଣା ଭାଙ୍ଗିପଡ଼େ । କରୁଣାର ଚତୁର୍ଥ ସମସ୍ୟା ହେଉଛି, ବାପଘର ସମସ୍ୟା । ଭଲମନ୍ଦରେ ସେ ବାପ ଘରକୁ ଯାଇପାରେନା । କାରଣ ବାପା ବୁଢ଼ା ବୟସରେ ଆଖିରୁ ଲୁହ ଗଡ଼ାଉଛନ୍ତି ସିନା, କିନ୍ତୁ ସମାଧାନର ବାଟ ପାଉ ନାହାଁନ୍ତି । ଭାଇ, ଆଉ ଭଉଣୀର କୌଣସି ସମସ୍ୟା ସମସ୍ୟା ଓ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ହେଉଛି, କରୁଣାର ପତି-ପତ୍ନୀର ସମସ୍ୟା । ପତି ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ବୁଝିଲାଭଳି କଥା କହନ୍ତି ନାହିଁ । କେବଳ ଉପରଠାଉରିଆଙ୍କ ପରି ମା’ର ସବୁ କଥାକୁ ସହିଯିବା ଏଥୁରେ କରୁଣା ମନରେ ପତି ପ୍ରତି ଘୃଣାଭାବ ଆସେ । ସେ ପତିକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଦେଇ କଥା କହେ ନାହିଁ । କରୁଣାର ଅନ୍ୟତମ ସମସ୍ୟା ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା । ନାରୀ ହିସାବରେ ସେ ସ୍ଵାମୀର ଛତ୍ରଛାୟା ତଳେ ବଞ୍ଚିବାକୁ ଚାହେଁ । କାରଣ ସେ କହିଛି, ଏକା ଏକା ବଞ୍ଚିବାକୁ ଚାହିଁଲେ ବି ଆଜିର ଦୁନିଆ ମତେ ମାନ ମହତ ନେଇ ବଞ୍ଚିବାକୁ ଦବନି ।’’
ଏହିଭଳି ବିଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର କଲେ, ନାଟ୍ୟକାର ନାରୀ ସମସ୍ୟାକୁ କରୁଣା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । (ଚ) ‘ନାଟର ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ’ କିଏ ? ‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ ଏକାଙ୍କିକାରୁ ଏହା କହିବାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ଉ ‘ନାଟର ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ’ ଅର୍ଥ ନାଟକର ମୂଳ ସୂତ୍ରକାରୀ । ସେହି ଚରିତ୍ରକୁ କେନ୍ଦ୍ର କରି ଅନ୍ୟ ବିଚାର କରିବାକୁ ପଡ଼େ । ଆଲୋଚ୍ୟ ଏକାଙ୍କିକା ‘ସୀମିତ ସମ୍ପର୍କ’ରେ ନାଟ୍ୟକାର କାର୍ତ୍ତିକ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ, ନାଟକର ନାୟକ ବା ପୁରୁଷ ଚରିତ୍ରକୁ ନାଟର ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ନାଟ୍ୟକାର ପ୍ରଥମେ ଏହାର ପରିଚୟ ଦେଇ ଲେଖିଛନ୍ତି – ‘ୟା’ପରେ ଆପଣମାନେ ଭେଟିବେ ଏଇ ନାଟର ଗୋବର୍ଦ୍ଧନଙ୍କୁ । ଅର୍ଥାତ୍ ଆମର ନାୟକ-ଚରିତ୍ର ନମ୍ବର ଚାରି । ପ୍ରକୃତରେ ତାଙ୍କର ବୁଝିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୁହେଁ । ଶେଷ କରୁଣାକୁ କେତେବେଳେ ମନ ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତି ।
ସ୍ଵାମୀ ଏବଂ ଛୋଟ ପୁଅ କୁନାର ସେ ବାପା । ପାରିବାରିକ ଜୀବନର ଏତେ ଡୋରିରେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ବାନ୍ଧି ହୋଇଥିଲେ ବି ସେ ସବୁ ସମ୍ପର୍କରେ ଶିଥୁଳ । ସେ ମା’ର ପୁଅ କିନ୍ତୁ ମା’କୁ କୌଣସି ସମୟରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିପାରି ନାହାଁନ୍ତି । ତେଣୁ ମା’ କହିଛନ୍ତି ‘ମୁଁ ତୋ’ର କି ଦୋଷ କଲି ? ତୁ ମୋ ଉପରେ ଗରଗର ହେଉଚୁ କାହିଁକି ? ନିଜର ରକତ ମାଉଁସ ଢାଳି ପଢ଼େଇ ଲେଖେଇ ତତେ ମୁଁ ମଣିଷ କଲି, କ’ଣ ତୁ ମତେ ଶେଷକୁ ଏଇ ଫଳ ଦବୁ ବୋଲି ?’’ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପାଇଁ ସଂସାର । ଗୋବର୍ଦ୍ଧନକୁ ମଣିଷ କରିଥିବାରୁ, ସ୍ନେହମୟୀଙ୍କ ମନରେ ଗର୍ବ । ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପାଇଁ ସେ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ କରୁଣାକୁ ଘରକୁ ବୋହୂ କରି ଆଣିଛନ୍ତି । ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୁଣି ପୁଅର ବାପା ହିସାବରେ, ପୁଅର ଭଲମନ୍ଦ କିଛି ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ହେଉଛନ୍ତି ମୂଳ ସୂତ୍ରଧର । ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ସଂସାରୀ ମଣିଷ । ସେ ପୁଣି ଚାକିରି କରିଛି । ଅଫିସ୍କୁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଯିବା ହେଉଛି ତାହାର କାମ । ସେ ଘରକୁ ଫେରିଲେ ଦେଖେ ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ମା’ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ କଳି କରି, ମନ ଖରାପ କରିଥା’ନ୍ତି ।
ବିଧବା ମା’ର ପୁଅ ହିସାବରେ ସେ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ । ପୁଅ ପାଇଁ ପଦେ କଥା କହିଲେ ସ୍ତ୍ରୀଠାରୁ ତାଚ୍ଛଲ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ଶୁଣେ । ସ୍ତ୍ରୀ କହେ – ‘ମତେ ଛାଡ଼ି ଆଉ ଗୋଟାଏ ବାହା ହୋଇ ପଡୁନ – ଯିଏ ତୁମକୁ ସୁଖ ସରାଗ ଅଜାଡ଼ି ଦେଇ ଠିକ୍ ଚଳେଇ ନେବ । ସବୁ କଥାକୁ ତମର ସିଧା ବୁଝିବ ।’’ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ନେଇ ସାଙ୍ଗ ହୋଇ ଖାଇବାକୁ କହିଲେ, ସ୍ତ୍ରୀ ବୁଝେ ନାହିଁ । ତଥାପି ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ବୁଝାଇ କହେ : ଏ ବୟସରେ ମା’କୁ ବଦଳାଇବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ତେଣୁ ତା’ର ମନକୁ ଚାହିଁ ଆମେ ନିଜ ନିଜକୁ ବଦଳାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ ।’’ କୌଣସି କଥା ସ୍ତ୍ରୀ ବୁଝିନାହିଁ । ପ୍ରକୃତରେ ପତ୍ନୀର ମନ ନେଇ କିପରି ଚଳିବାକୁ ହୁଏ, ସେ ବୁଝିନାହିଁ । ଫଳରେ ତା’କୁ ଶୁଣିବାକୁ ପଡ଼ିଛି, ତାଙ୍କ ପତିପତ୍ନୀର ସମ୍ପର୍କ ଗୋଟାଏ ବାହାନା । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ଗୋଟାଏ ମିଛିମିଛିକା ବାହାନା ?’’ ଏହିଭଳି ବିଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର କଲେ, ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ହିଁ ନାଟର ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ।
(କ) ନାଟ୍ୟକାର ପରିଚିତି :
ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ସପ୍ତମ ଦଶକ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ରଥ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଯେ ଏକ ନୂତନ ପରୀକ୍ଷାଧର୍ମୀ ନାଟ୍ୟଧାରା ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି, ଏଥିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ରଥଙ୍କ କଥା ଓ କଳ୍ପନା ପରିଚିତ ପୃଥିବୀକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଟକ ଅବକ୍ଷୟିତ ଜୀବନ, ପୀଡ଼ିତ ଆତ୍ମା ଓ ଅସଂଲଗ୍ନ ସାମାଜିକ ଜୀବନ ଚିତ୍ରକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ପରୀକ୍ଷା ଓ ପ୍ରୟୋଗ ନେଇ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ରଥ ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ପରମ୍ପରାରେ ଏକ ସମୃଦ୍ଧଧାରା ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ‘ଜୀବନ ଯୁଦ୍ଧ’ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପ୍ରକାଶିତ ନାଟକ । ନାଟ୍ୟକାର ‘ସ୍ଵର୍ଗଦ୍ଵାର’, ‘ସ୍ମୃତି’, ସାନ୍ତନା ଓ ଶୂନ୍ୟତା’, ‘ଜଉଘର’, ‘ସମୁଦ୍ରର ରଙ୍ଗ ଯନ୍ତ୍ରଣା’ ‘ଆଜିର ରାଜା’, ‘ଅନ୍ୟ ଆକାଶ’, ‘ମୁଁ ନୁହେଁ, ‘ଏବଂ ବହ୍ନିମାନ’, ‘ଅନ୍ଧକାରର ଅଇନା’, ‘ତୃତୀୟ ପୃଥିବୀ’, ‘ମାଂସର ଫୁଲ’, ‘ଈଶ୍ବର ଜଣେ ଯୁବକ’ ପରି ଅନେକ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ସୃଷ୍ଟି ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।
ନାଟକର ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣରେ, ମଞ୍ଚ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ, ଘଟଣା ବିନ୍ୟାସରେ ଅନେକ ପରୀକ୍ଷାନିରୀକ୍ଷା ସେ କରିଛନ୍ତି । ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଇଚ୍ଛାକୃତ ଦୁର୍ବୋଧତା ତାଙ୍କ ନାଟକଗୁଡ଼ିକୁ ଅସ୍ପଷ୍ଟ କରିପକାଇଛି । ଆଲୋକ ସଂପାତରେ, ସଂଳାପରେ ଏବଂ ଗ୍ରାହ୍ୟ ହୋଇପାରେ । ଆଶା କରାଯାଇପାରେ ତାଙ୍କ ଲେଖନୀରୁ ଆମେ ପ୍ରତିନିଧୁଶ୍ରେଣୀୟ ନାଟକ ପାଇପାରିବୁ ।
(ଖ) ଏକାଙ୍କିକାର ସାରକଥା :
ଗଢ଼େ । ପରସ୍ପର ସ୍ନେହ ଓ ପ୍ରେମକୁ ନେଇ ପରିବାରରେ ସୁଖଶାନ୍ତି ଗଢ଼ିଉଠିଥାଏ । ସେଥିପାଇଁ କୁହାଯାଇଛି, ଯେଉଁ ଘରେ ପରସ୍ପର ସ୍ନେହ ପ୍ରେମ ଥାଏ, ସେ ଘର ବା ପରିବାର ହେଉଛି ବୈକୁଣ୍ଠ । ପରିବାର ହିଁ ସ୍ଵର୍ଗର ପ୍ରତିରୂପ । ପରିବାରରେ ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମ ସହିତ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ରହିଥାଏ ତ୍ୟାଗ ଓ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଭାବ । ମାତ୍ର ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସମାଜରେ ଏହା ଆସ୍ତେ ଆସ୍ତେ କମି କମି ଆସିଲାଣି । ଏକାନ୍ତବର୍ତ୍ତୀ ପରିବାର ଆଉ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁନାହିଁ । ଏପରିକି ଛୋଟ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟମାନେ ମଧ୍ୟ ପରିବ୍ୟାପ୍ତି ହେଉଛି ସୀମିତ ।
ଏଠାରେ ସମ୍ପର୍କର ବନ୍ଧନ ଯେପରି ଶିଥୁଳ, ତ୍ୟାଗ ଓ ସହନଶୀଳତାର ଅନୁଭୂତି ମଧ୍ୟ ସେହିପରି ନିଷ୍ପ୍ରଭ । ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପରିବାରର ଅସମ୍ପର୍କିତ ମଣିଷର ଚିତ୍ର, ଉକ୍ତ ଏକାଙ୍କିକାରେ ଦେଖାଇ ଦିଆଯାଇଛି । ଏକାଙ୍କିକାରେ ଚରିତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ସୀମିତ । ମାତ୍ର ଚାରୋଟି ଶାଶୁ/ମା’, ବୋହୂ/ସ୍ତ୍ରୀ, ସ୍ଵାମୀ/ପୁଅ ଏବଂ ନାତି । ଏହାର ସ୍ଥାନ ହେଉଛି ସାମାଜିକ ଏବଂ କାଳ ହେଉଛି ସାମ୍ପ୍ରତିକ । ଏକାଙ୍କିକାର ଆରମ୍ଭରେ ନେପଥ୍ୟରୁ ନାଟକର ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି । ଓ ଅସନ୍ତୋଷରେ ରହିଛନ୍ତି ।
ବୟସ ୫୫ ହେବ । ସେ କୁଲାରେ ବସି ଚାଉଳରୁ ଗୋଡ଼ି ବାହୁଛନ୍ତି । ଦୀର୍ଘ ପନ୍ଦରବର୍ଷ ହେବ ତାଙ୍କର ସ୍ଵାମୀକୁ ସେ ହରେଇଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀ ଥିଲେ ଇଂରେଜ ଅମଳର କିରାଣୀ । ମୃତ୍ୟୁବେଳକୁ ସେଇ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତର କିରାଣୀ ଭାବରେ ଥିଲେ । ଅର୍ଥାତ୍ ତାଙ୍କ ଅବସ୍ଥାରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇନଥିଲା । ସେ ଅଶାନ୍ତିରେ ଥିଲେ । ଅଶାନ୍ତିର କାରଣ ହେଉଛି ସ୍ନେହରେ କଥା କହୁନଥିଲେ । ସେହି କାମକଲାବେଳେ ସେ ନିଜର ଅସୁସ୍ଥଭାବକୁ ପ୍ରକାଶ କଲାବେଳେ ବୋହୂକୁ ମନେମନେ ଗାଳି ଦେଉଥିଲେ । ସେହି ଘରର ବୋହୂ ହେଉଛନ୍ତି କର୍ମଜୀବୀ । ବାଳିକା ସ୍କୁଲର ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଭାବରେ, ଘରର କାମ ବେଶି କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ସ୍କୁଲରେ କାମକରିକରି ଆସି ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି । ଶାଶୁ ବୋହୂକୁ କାମ ନ କରୁଥିବାରୁ ଆକ୍ଷେପ କରନ୍ତି ।
ଫଳରେ ଶାଶୁବୋହୂଙ୍କର ହୁଏ ବଚସା, କଥା କଟାକଟି । ଶାଶୁ ନିଜର ଶାଶୁପଣିଆ ବୋହୂ ଉପରେ ଜାହିର୍ କରନ୍ତି । କଥା କହୁକହୁ ଅକଥାବି କହିପକାନ୍ତି । ଯେପରି ଶାଶୁକହନ୍ତି – ‘ଘରକାମ କଲେ ମହାରାଣୀ ଆମ ଚାକରାଣୀ ହୋଇଯିବେନି ? ତା’ ସାଙ୍ଗକୁ ପୁଣି ସୁନାଚମ୍ପା ଦେହଟା କଳାକାଠ ପଡ଼ିଗଲେ, ରସିବ କିଏ ??’ ଶାଶୁ କଥାର ସାମାନ୍ୟ ପ୍ରତିବାଦ କରେ ବୋହୂ । ସେହି ପ୍ରତିବାଦକୁ ଶାଶୁ ସହିପାରେନି । ଆହୁରି ଖରାପକରି, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କଥାକହେ । ଏହି ସମୟରେ ନାତି ବୋହୂକୁ ଖାଇବାକୁ ମାଗିବାରୁ, ବୋହୂ ନାତି ପିଠିରେ ବିଧା ଥୋଇ ନିଜର ରାଗ ଶୁଝାଇଛି ।
ବୋହୂ ଆକ୍ଷେପ କରି କହିଛି, ମୁଁ ଛାଏଁ ଛାଏଁ ତୁମ ଘରକୁ ଆସି ନଥୁଲି । ଏ ଛୁଆକୁ ମୁଁ ଗୋଟେଇ ଆଣିନାହିଁ । ଶାଶୁ କଥାର ବେଶ୍ ଜବାବ ଦେଇଛି ବୋହୂ । ଶାଶୁ ଯେମିତି ବଡ଼ ପାଟି କରିଛି, ବୋହୂ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୂପ ବଡ଼ ପାଟି କରିଛି । ଶାଶୁ ବୋହୂକୁ ଉଦଣ୍ଡୀ, ରଣଚଣ୍ଡୀ ବୋଲି କହିଛି । ବାପାଭାଇ କିଛି ଜାନି ଯୌତୁକ ଦେଇନାହାନ୍ତି ବୋଲି କଥାକଥାକେ ଆକ୍ଷେପ କରିଛି । ବୋହୂ ଶାଶୁକଥାରେ ପ୍ରତିବାଦ କରିଛି । ଯେହେତୁ ସେ ପାଠ ପଢ଼ି, ଚାକିରି କରିଛି, ନିଜେ ରୋଜଗାରକ୍ଷମ, ତେଣୁ ସେ ଯୌତୁକ ଆଣିବାର ଦରକାର ପଡ଼ିନାହିଁ । ସେ ଶାଶୁଘରକୁ ଆସିଲା ପରେ ତା’ ରୋଜଗାର ପଇସାରେ ନଣନ୍ଦ ଦୁଇଟାଙ୍କୁ ବାହାଘର କରାଇଛି । ଶାଶୁ ବୋହୂ କଥାର କଡ଼ା ଜବାବ ଦେଇଛି ।
ଏହା ଥିଲା ନାଟିକାର ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟାୟ । ଏଥିରେ ଶାଶୁ ଓ ବୋହୂ ଉଭୟେ ଉଭୟଙ୍କୁ ଦୋଷାରୋପ କରିଛନ୍ତି । କେହି କାହାକୁ ସହ୍ୟ କରିପାରି ନାହାଁନ୍ତି । ସଂସାର କରିବାକୁ ହେଲେ ଯେ, ଛାତିରେ ପଥର ନଦି ଚଳିବାକୁ ହୁଏ, ଏମାନେ ତାହା ଭୁଲି ଯାଇଛନ୍ତି । ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଦେଖାଦେଇଛନ୍ତି ସ୍ଵାମୀ/ପୁଅ, ଯାହାର ନାମ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ । ସେ ଘରକୁ ପଶି ଆସୁ ଆସୁ ମା’କୁ ଖୋଜିଛି । ସ୍ତ୍ରୀ କରୁଣାକୁ ଦେଖ୍, ମା’ କୁଆଡ଼େ ଗଲା ବୋଲି ପଚାରିଛି । ବୋହୂ ଶାଶୁ ଉପରେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥିବାରୁ, ସେହି ଭାବକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ସ୍ଵାମୀ ପାଖରେ ।
ଶାଶୁଙ୍କୁ ସବୁବେଳେ ଖୋଜୁଥିବାରୁ ସେ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଉପରେ ଚିଡ଼ିଯାଇଛି । ସ୍ଵାମୀ ହଠାତ୍ ସ୍ତ୍ରୀର ଏପରି କଥା ଶୁଣି ସେ ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ସ୍ତ୍ରୀକୁ ପଚାରିଛି, ସେ କୁଆଡ଼େ ବାପଘର ଯିବ ବୋଲି ଜିଦ୍ କରୁଛି । ଗଲେ ଆଉ ଆସିବନି ବୋଲି କହିଛି । ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରିଛି । ପରିସ୍ଥିତିକୁ ସେ ସୁଧାରି ନେବାକୁ ଚାହିଁଛି । ପୁଅକୁ ମାଧ୍ୟମକରି ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ କଥା କଟାକଟି ହୋଇଛି । ସ୍ତ୍ରୀ ଯେତେ ଓଲଟା କଥା କହିଲେ ବି ସ୍ଵାମୀ କଥାକୁ ସହଜ ସରଳ କରିନେବାକୁ ଚାହିଁଛି । ସାଙ୍ଗ ହୋଇ ଖାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛି । ହେଲେ ସ୍ତ୍ରୀ କୌଣସି କଥା ଶୁଣିବାକୁ ଚାହିଁନାହିଁ । ବରଂ ଅସଜଡ଼ା କଥାଗୁଡ଼ାଏ କହିଛି । ଏହି ସମୟରେ ଭିତରୁ ପୁଅକାନ୍ଦ ଶୁଣାଗଲେ ମଧ୍ୟ, କେହି ପୁଅ କଥା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇନାହାଁନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀ କହିଛି, ଏ ଘରର ଅସୁସ୍ଥ ପରିବେଶରେ ମୁଁ ମୋ ପୁଅକୁ ରଖୁ ନାହିଁ । ତାହାକୁ ପରଦିନ ସକାଳ ହୋଇଛି । ଯାହା ଆଜି ଘଟୁଛି, ସବୁଦିନ ସେଇଭଳି ଘଟଣା ଘଟୁଛି ।
ବାସି କାମ ସରୁ ନସରୁଣୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ ଅଭିଯୋଗର ଫର୍ଦ୍ଦ। ଶାଶୁ/ମା’ ଏବଂ ସ୍ଵାମୀ/ପୁଅଙ୍କର କଥାବାର୍ତ୍ତା ଚାଲିଛି । ମା’ ଅବୁଝା ହୋଇଛି । ଆକ୍ଷେପକରି କାନ୍ଦିଛି । ପୁଅ ଯେତେ ପାରେ ସେତେ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରିଛି । ହେଲେ ମା’ କୌଣସି କଥା ବୁଝିବାକୁ ଚାହିଁନାହିଁ । ସେ ଅଧ୍ଵକ କାମ କରୁଛି, କାମ କରି କରି ଥକି ପଡ଼ୁଛି, ବୋହୂକଥା ସହି ପାରୁନାହିଁ, ଏହିଭଳି ଅନେକ କଥା କହି ପୁଅସାଙ୍ଗରେ କଜିଆ ଲଗାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରିଛି । ମା’ର ଏଭଳି କଥାଶୁଣି, ପୁଅ ବିରକ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି । ଉଭୟଙ୍କଠାରୁ ଏଭଳି କଥା ଶୁଣି ଶୁଣି ମୁଣ୍ଡ ଖରାପ ହୋଇଯିବ ବୋଲି କହିଛି ।
ମା’ କିନ୍ତୁ କିଛି ବୁଝିବାକୁ ଚାହିଁନାହିଁ । ପୁଅ ପରିବେଶକୁ ସୁଧାରି ନେବାପାଇଁ ରନ୍ଧାରନ୍ଧି ଦେଖୁବାପାଇଁ ମା’କୁ କହିଛି । ନେପଥ୍ୟରୁ ଶୁଣାଯାଇଛି, ପରିବେଶ କିପରି ଅଛି । ଏତେ ଅଶାନ୍ତି, ଲଢ଼େଇ ଝଗଡ଼ା ଭିତରେ ବି ସବୁକାମ ଚାଲିଛି । କେବଳ କାହାରି ମନରେ ସରସତା ନାହିଁ । କାହାରି ମନ କାହାରି ସହିତ ମିଶୁନାହିଁ । ବାହାରକୁ ଛୋଟ ପରିବାର ଦେଖାଗଲେ ପରିସର । ସେଥିରେ ସମସ୍ତେ ନିଜ ନିଜ ବିଚାରରେ ରହିଛନ୍ତି । କେହି କାହା ସହିତ ବି, ଭିତରଟା ଗୋଟିଏ ଅସଜଡ଼ା ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଯିବ ।
ପିଲାଟି କିପରି ହଇରାଣ ଶୁଣିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୁହେଁ । ମାତ୍ର କୌଣସି ସମୟରେ ମଞ୍ଚରେ ଆଲୋକ ପଡ଼ିବା ମାତ୍ରେ ଦେଖାଦେଇଛି ଯେ ଶାଶୁ ବୋହୂ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ତୀକ୍ଷ୍ଣ ବାକ୍ୟ-ବାଣ ପ୍ରୟୋଗ କରୁଛନ୍ତି । ବୋହୂ କହୁଛି ଯେ, ଘରେ କାମ କରିବା ପାଇଁ ଚାକର ପିଲାଟିଏ ରଖୁଥିଲା । ସ୍କୁଲ ପାଖରେ ଘରଭଡ଼ା ମିଳିବାରୁ ଚାକର ପିଲାଟିକୁ ବାହାର କରିଦିଆଗଲା । ଶାଶୁ କହିଛି, ଏ ମହଙ୍ଗା ଯୁଗରେ ଚାକରଟା ରଖୁ ନିଜକୁ ସେ ଚାକରାଣୀ ବୋଲି କହି ବୋହୂକୁ ଆକ୍ଷେପ କରିଛି ।
ବୋହୂ ନିଜର ଦୟନୀୟ ପରିସ୍ଥିତି, ହେଉଛି, ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଶାଶୁକୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି । ମାତ୍ର ଶାଶୁ ବୋହୂର କୌଣସି କଥା ବୋହୂ ନିଜର ଭାଗ୍ୟକୁ ନେଇ ବ୍ୟସ୍ତହୋଇଛି । ସେ କେତେ ଆଶାକରି ଘର ସଂସାର କରିଥିଲା, ସେ ସୁଖ ପାଇଲା ନାହିଁ । ଫଳରେ ତା’ର ବାପାଭାଇ ଦୁଃଖରେ ଅଛନ୍ତି । ବାପା ଭାଇଙ୍କ କଥାଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ଆହୁରି କେତେ କ’ଣ ଶାଶୁ କହିଛି । ଏପରିକି ବୋହୂ ଚାକରି କରି ପରପୁରୁଷଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ମିଶୁଛି ବୋଲି ଖୁଣ୍ଟା ଦେଇଛି । ବୋହୂ ପରିବେଶ ଓ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ନେଇ ଚଳିବା କଥା କହିଲେ ଶାଶୁ କିଛି ବୁଝିନାହିଁ । ଛଳେଇ କରି କହିଛି – ‘ଆହାଲୋ . . . ମୋ ସତୀ ଶିରୋମଣି । ପୂର୍ବ ଜନ୍ମରେ ସତେ ଯେମିତି ତୁଇ ଏକା ସୀତା-ସାବିତ୍ରୀ ହୋଇ ଜନ୍ମିଥିଲୁ ।’’ ଶାଶୁର ଛଳୋକ୍ତିରେ ବୋହୂ କାନ୍ଦି ପକାଇଛି ।
କୋହଭରା କଣ୍ଠରେ ପୁଅ ପାଇଁ ସେ ଏତେକଥା ଶୁଣୁଛି ବୋଲି କହିଛି । କେବଳ ମର୍ଯ୍ୟାଦାର ସହିତ ଚଳିବ ବୋଲି ସେ ସ୍ଵାମୀ ସହିତ ରହିଛି, ନହେଲେ ସେ କୁଆଡ଼େ ପଳାଇଯାଆନ୍ତାଣି । ଶାଶୁର ଗଞ୍ଜଣା ଓ ସ୍ୱାମୀର ଗାଳିମାଡ଼ ଖାଇ ଆଉ ସେ ଏଠାରେ ପଡ଼ି ରହିନଥାନ୍ତା । ଶେଷଦୃଶ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଇଛି ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀ ରାତ୍ରିରେ ନିଦ୍ରାଯିବା ପୂର୍ବରୁ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁଛନ୍ତି । କଥାବାର୍ତ୍ତା ନୁହେଁ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ କଥା କଟାକଟି କରୁଛନ୍ତି । ସେମାନେ ରାତିରେ ମଧ୍ୟ ଭଲରେ ଶୋଇପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀ ମନର ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ରାଗରୋଷକୁ ସ୍ଵାମୀ ଆଗରେ ବଖାଣି ବସିଛି । ସ୍ଵାମୀ କିଛି ଶୁଣିବାକୁ ଚାହିଁନି । ମା’ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସେ କିଛିବି ଶୁଣିବାକୁ ଚାହିଁ ନାହିଁ । ମାତୃଭକ୍ତ ଭାବରେ କହିଛି ମା’ ଏ ବୟସରେ କେବେବି ବଦଳିବ ନାହିଁ ।
ତେଣୁ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ବଦଳିଯିବା ପାଇଁ ସ୍ଵାମୀ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛି । ସ୍ତ୍ରୀ କହିଛି ଗୋସେଇଁ ମା’ ହିସାବରେ ନାତିକୁ କେତେବେଳେ ସ୍ନେହ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରୁନାହାଁନ୍ତି । ସେହି ଛୋଟପିଲାର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ଆଖ୍ ଆଗରେ ରଖ୍ ଏପରି ପରିବେଶରୁ ସେ ଦୂରେଇ ଯିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି । ସ୍ୱାମୀ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ବୁଝାଇଛନ୍ତି । ଯଦି ତୁମ ବୋହୂ ତୁମ ପ୍ରତି ଅବହେଳା କରେ, ଭବିଷ୍ୟତକୁ ବିଚାର କର । ମାତ୍ର ସ୍ତ୍ରୀ ବୋହୂର ସବୁକଥା ସହିଯିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।
ସ୍ତ୍ରୀ ନିଜ ମନର ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ଦୁଃଖକୁ ପ୍ରକାଶ କରି କହିଛି – ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଗୋଟାଏ ବାହାନା, ଯେଉଁଥିରେ ବାସ୍ତବତା ନାହିଁ । ବରଂ ସେ ତାଙ୍କ ଘରକୁ ସ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ଆସି ନାହାଁନ୍ତି, ଆସିଛନ୍ତି ଗୋଟିଏ ଚାକରାଣୀ ଭାବରେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ ପୁଅ ପାଇଁ କେବଳ ସ୍ଵାମୀ ପାଖରୁ ଗୋଟିଏ ମିଛ ଆଶ୍ରୟ ଚାହେଁ । ତାଙ୍କ ମନରେ ସ୍ଵାମୀ ପ୍ରତି ଯେତେ ଘୃଣା ରହିଲେବି, ସେ ପତ୍ନୀ ଭାବରେ ମୁଣ୍ଡମାଡ଼ି ରହିଥିବେ । ସେ ଏକା ବଞ୍ଚିବାକୁ ଚାହିଁଲେ ବି ଆଜିର ଦୁନିଆ ତାଙ୍କୁ ଏକା ବଞ୍ଚିବାକୁ ଦେବନାହିଁ ।
କ୍ଷୋଭର ସହିତ ସ୍ତ୍ରୀ ପୁଣି କହିଛି – ‘ସତଟାକୁ ଯେତେ ଘୋଡ଼େଇଲେ ବି ସେଇଟା ଆପେ ଆପେ ଫୁଟି ବାହାରି ପଡ଼ିବ । କଥାଟା ଏକଦମ୍ ସ୍ପଷ୍ଟ-ଆମର ସମ୍ପର୍କରେ ବାହାନାଟା ବେଶି, ସମ୍ପର୍କ କମ୍। ଯୋଉଟାକୁ ନିରୁପାୟ ବୋଲି କହିଲେ ଅଧ୍ଵକ ଠିକ୍ ହେବ । ଆମେ ଦୁହେଁ ଗୋଟାଏ ଘରର ଛାତତଳେ ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ଏକାଠି ମିଳିମିଶି ରହୁଥିଲେ ବି ଆମର ସମ୍ପର୍କଟା ଯେକୌଣସି ଗୋଟାଏ ନାଟକର ଅଭିନୟଠୁ ବଳି ବେଶି ସୁନ୍ଦର . . . ଅଧ୍ଵ ଜୀବନ୍ତ ।’’
ନେପଥ୍ୟରୁ ଶୁଣାଯାଇଛି, ଏଇଠି ନାଟିକାଟି ଶେଷ ହୋଇନାହିଁ । ଏହାକୁ ପୁଣି ଆରମ୍ଭ ବୋଲି ଧରାଯାଇପାରେ । କାରଣ ସମ୍ପର୍କ ଯେତେବେଳେ ସୀମିତ, ସେଠାରେ କାହାଣୀର ସମାପ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ଏ ଘଟଣାର ସମାଧାନ ଖୋଜିବା ଅସମ୍ଭବ ।
