Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ ଓ ‘ଷତ୍ବ’ ବିଧ୍ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ ଓ ‘ଷତ୍ବ’ ବିଧ୍

(A) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପଦ ମଧ୍ୟରେ ‘ନ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଣ’ ହେବାକୁ ‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ପଦ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ କେଉଁ ବର୍ଷ ପରେ ‘ନ’ ଥିଲେ ‘ଣ’ ହୁଏ ?
Answer:
ପଦ ମଧ୍ଯରେ ‘ଋ’, ‘ର’, ଓ ‘ଷ’ ପରେ ‘ନ’ ଥିଲେ ‘ଣ’ ହୁଏ ।

Question 3.
ପଦରେ ‘ନ’ ଓ ‘ଣ’ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ କେଉଁ ବର୍ଷ ବ୍ୟବଧାନ ଥିଲେ ‘ନ’ର ‘ଣ’ ହୁଏ ?
Answer:
ପଦରେ ‘ନ’ ଓ ‘ଣ’ ମଧ୍ୟରେ ‘କ’ ବର୍ଗ, ‘ପ’ ବର୍ଗ ଏବଂ ଯ, ୟ, ୱ, ହ ଏବଂ (°) ଅନୁସ୍ବାର ବର୍ଷ ବ୍ୟବଧାନ ଥିଲେ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହୁଏ ।

Question 4.
‘ମନ’– ଏଠାରେ ‘ନ’ କାହିଁକି ‘ଣ’ ହୋଇନାହିଁ ?
Answer:
‘ମନ’ – ଏହି ଶବ୍ଦଟି ଭାଷାରେ ଅବିକଳ ଏହିପରି ଚଳୁଅଛି ଏବଂ ଏହି ଶବ୍ଦରେ ‘ର’ ‘ର’ କିମ୍ବା ‘ଷ’ ବର୍ଣ୍ଣ ନାହିଁ । ତେଣୁ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହେଉ ନାହିଁ ।

Question 5.
ରଚନା ଏଠାରେ ‘ନ’ କାହିଁକି ‘ଣ’ ହୋଇନାହିଁ ?
Answer:
‘ରଚନା’– ଏହି ଶବ୍ଦରେ ‘ର’ ଓ ‘ନ’ ମଧ୍ୟରେ ‘ଚ’ ବର୍ଗର ‘ଚ’ ବର୍ଷ ବ୍ୟବଧାନ ଥିବା ହେତୁ ‘ନ’ର ‘ଣ’ ହୋଇନାହିଁ ।

Question 6.
ଭାଷଣ– ଏଠାରେ ‘ଷ’ ବର୍ଷ ପରେ ନ ଥିବାରୁ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଭାଷଣ– ଏଠାରେ ‘ଷ’ ବର୍ଷ ପରେ ନ ଥିବାରୁ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହୋଇଛି ।

Question 7.
ରାମାୟଣ- ଏଠାରେ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ କାହିଁକି ହୋଇଛି ?
Answer:
ରାମାୟଣ – ଏଠାରେ ‘ର’ ଓ ‘ନ’ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ‘ଆ’ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ, ‘ପ’ ବର୍ଗର ‘ମ’ ବର୍ଣ୍ଣ ଓ ‘ୟ’ ବ୍ୟବଧାନ ଥିବା ହେତୁ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହୋଇଅଛି ।

Question 8.
‘ନ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଣ’ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିବା ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ପ୍ରାଣ ।

Question 9.
‘ଷତ୍ବ’ ବିଧ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପଦ ମଧ୍ୟରେ ‘ସ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଷ’ ହେବାକୁ ‘ଷତ୍ଵ’ ବିଧ୍ କୁହାଯାଏ ।

Question 10.
କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ୱରବର୍ଷ ପରେ ‘ସ’ ଥିଲେ ‘ସ’ର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ?
Answer:
‘ଅ’ ଓ ‘ଆ’ ପରେ ‘ସ’ ଥିଲେ ‘ସ’ ର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ।

Question 11.
କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ପରେ ‘ସ’ ଥିଲେ ‘ସ’ ର ‘ଷ’ ହୁଏ ?
Answer:
‘ଇ’ ଠାରୁ ‘ଔ’ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ଵରବର୍ଷ ପରେ ‘ସ’ ଥିଲେ ‘ସ’ ର ‘ଷ’ ହୁଏ ।

Question 12.
କେଉଁ କେଉଁ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ପରବର୍ତୀ ‘ସ’ ର ‘ଷ’ ହୁଏ ?
Answer:
‘କ’ ବର୍ଗ, ଏବଂ ‘ର’କାର ପରବର୍ତ୍ତୀ

Question 13.
କେଉଁ ସନ୍ଧିଜାତ ‘ସ’ର ‘ଷ’ ହୁଏ ?
Answer:
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିଜାତ ‘ସ’ର ‘ଷ’ ହୁଏ ।‘ସ’ ର ‘ଷ’ ହୁଏ ।

Question 14.
କେଉଁ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
`ମ ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ବିଦେଶୀ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ବୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 15.
କେଉଁ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକରେ ‘ଷତ୍ଵ’ ବିଧୂ ନିୟମ ଲାଗୁହୁଏ ନାହିଁ ?
Answer:
ବୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକରେ ‘ଷତ୍ଵ’ ବିଧ୍ ନିୟମ ଲାଗୁହୁଏ ନାହିଁ ।

(B) ନିର୍ଦ୍ଦେଶାନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
(ପ୍ ର୍ ଅ ସ୍ ଊ ନ୍ ଅ) – ଏହି ବର୍ଣ୍ଣରୂପର ଶବ୍ଦରୂପ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପ୍ରସୂନ

Question 2.
‘ବିଦୀର୍ଣ୍ଣ’ – ଏହି ଶବ୍ଦରେ କେଉଁ ବର୍ଷ ପରେ ‘ଣ’ ଅଛି ?
Answer:
‘ର’ ପରେ

Question 3.
‘ଅନ୍ଵେଷଣ’ – ଏହି ଶବ୍ଦରେ କେଉଁ ବର୍ଷ ପରେ ‘ଣ’ ଅଛି ?
Answer:
‘ଷ’ ପରେ

Question 4.
‘ମାର୍ଗଣ’ – ଏଠାରେ ‘ର’ ଓ ‘ନ’ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ ବର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବଧାନ ଅଛି ?
Answer:
‘କ’ ବର୍ଗର ‘ଗ’ ବର୍ଷ

Question 5.
ଅର୍ଜୁନ – ଏଠାରେ ‘ନ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଣ’ ହୋଇନାହିଁ କାହିଁକି ?
Answer:
‘ଜ’ ବ୍ୟବଧାନ ହେତୁ

Question 6.
ଅଣାକାର – ଏଠାରେ ‘ଣ’ ଅଛି କାହିଁକି ?
Answer:
ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ

Question 7.
ଆସ୍ତିକ – ଏଠାରେ କେଉଁ ବର୍ଷ ପରେ ‘ସ’ ଅଛି ?
Answer:
‘ଆ’ ପରେ

Question 8.
ଶୁଶ୍ରୂଷା – ଏଠାରେ କାହା ପରେ ‘ଷ’ ଅଛି ?
Answer:
‘ଉ’ ପରେ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 5 ଗତି Important Questions and Answers.

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 5 ଗତି

Subjective Type Questions With Answers

1. ବସ୍ତୁର ପ୍ରଥମ ଗତି ସମୀକରଣ ନିଗମନ କର ।
ଉ-
(i) ମନେ କ ର ଗୋଟିଏ ବ ସ୍ତୁ ଏ କ ସରକରେଖାରେ ସମତ୍ୱରଶ aରେଗତି କରୁଛି । t = 0 ସମୟରେ ଏହାର ପରିବେଗ = u ଓ t ସମୟ ପରେ ଏହାର ଅନ୍ତି ମ ପରିବେଗ = v ।
(ii) X ଅକ୍ଷରେଖାରେ ସମୟ ଓ Y ଅକ୍ଷରେଖାରେ ପରି ବେଗ ନେଲେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିନ୍ଦୁ A ର ସ୍ଥାନାଙ୍କ (0. u) ଓ Bର ସ୍ଥାନାଙ୍କ (t, v) ।

(ସମ ତ୍ଵରଣରେ ଗତି କରୁଥିବା
(iii) B ବିନ୍ଦୁରୁ X-ଅକ୍ଷରେଖା ପ୍ରତି BC ଲମ୍ବ ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ, ଯାହା ବିନ୍ଦୁରୁ X- ଅକ୍ଷରେଖା ପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ AD ସମାନ୍ତର ରେଖା, BC କୁ D ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦ କରିବ ।
(iv) ଚିତ୍ର ଅନୁ ସାରେ OA = DC = u, BC = v, AD = t, BD = BC-DC = v – u
(v) ସଂଜ୍ଞାନୁସାରେ ତ୍ଵରଣ

⇒ at = v – u ⇒ v = u + at
ଏହା ଗତିର ପ୍ରଥମ ସମୀକରଣ ।

2. ଗତିର ଦ୍ଵିତୀୟ ସମୀକରଣ ସମୟ-ପରି ବେଗ ଲେଖଚିତ୍ରରୁ ନିଗମନ କର ।
ଉ –
(i) ମନେ କ ର ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଏ କ ସରକରେ ଖ। ରେସମତ୍ୱରଣ aରେ ଗତି କରୁଛି । t = 0 ସମୟରେ ଏହାର ପରିବେଗ = u ଓ t ସମୟ ପରେ ଏହାର ଅନ୍ତଃ ମ ପରିବେଗ = v ।
(ii) X ଅକ୍ଷରେଖାରେ ସମୟ ଓ Y ଅକ୍ଷରେଖାରେ ପରି ବେଗ ନେଲେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିନ୍ଦୁ Aର ସ୍ଥାନାଙ୍କ (0, u) ଓ Bର ସ୍ଥାନାଙ୍କ (t, v) ।
(iii) B ବିନ୍ଦୁରୁ X-ଅକ୍ଷରେଖା ପ୍ରତି BC ଲମ୍ବ À ବିନ୍ଦୁରୁ X- ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ, ଯାହା ଅକ୍ଷରେଖା ପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ AD ସମାନ୍ତର ରେଖା, BC କୁ D ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦ କରିବ ।
(iv) ଚିତ୍ର ଅନୁ ସାରେ OA = DC = u, BC = v, AD = t, BD = BC – DC = v – u

ବସ୍ତୁର ସମୟ-ପରିବେଗ ଗ୍ରାଫ୍)
(v) ମନେକର ବସ୍ତୁଟି ମୂଳବିନ୍ଦୁରୁ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରି ଏକ ସରଳରେଖାରେ ତ୍ଵରଣ ରେ ଗତିକରି । ସମୟ ମଧ୍ୟରେ s ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିଛି ।
(vi) କୋଖ AB ଓ X-ଅକ୍ଷରେଖା ମଧ୍ୟର t କ୍ଷେତ୍ର (ABCର କ୍ଷେତ୍ର ଫଳ । ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବସ୍ତୁଦ୍ୱାରା ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା sର ପରିମାଣ ସହ ସମାନ ।
s = OABC କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = OADC ଆୟକ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ + AABDର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= (OA x OC) + \(\frac {1}{2}\)(AD x BD)
= u x t + \(\frac {1}{2}\) t x at (∵BD = v – u = at)
= u t + \(\frac {1}{2}\) at²
∴ s = u t + \(\frac {1}{2}\) at²
ଏହା ଗତିର ଦ୍ଵିତୀୟ ସମୀକରଣ ଅଟେ ।

3. ସମବେଗରେ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁର ସମୟ-ଦୂରତା ଗ୍ରାଫ୍ ରୁ ବେଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କି ପରି କରାଯାଏ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –
(i) ମନେକର ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ସରଳରେଖାରେ ସମ ବେଗରେ ଗତି କରୁଛି । ଏହି ଗତିରେ ଅନ୍ତ ର। ଳ ରେ ସମାନ ପରି ମାଣ ରେ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।
(ii) ସମବେଗରେ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁର ସମୟ- ତ୍ରର ତାଗ୍ର।ଫ୍ତାର୍ଯଧକ ସରଳରେଖା ହୁଏ ଓ ଏଥ‌ିରୁ ଜଣାଯାଏ ଦୂରତା ସମ ହାରରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ।
(iii) ସମୟ-ଦୂରତା ଗ୍ରାଫ୍‌ରେ ଦୁଇଟି ବିନ୍ଦୁ A ଓ B ନି ଆଯାଉ । A ସ୍ଥାନରେ ସମୟର ପଠ୍ୟାଙ୍କ t₁ ଏବଂ B ଯୁ। ନରେ ସମୟର ପଠ୍ୟାଙ୍କ t₂ ଦ୍ରେଡ I A ବିଯୁର ହରତାର ପଠ୍ୟାଙ୍କ s₁ ଏବଂ B ବିଯୁର ହରତାର ପଠ୍ୟାଙ୍କ s₂ ବ୍ରେଡ ।

(ସମବେଗରେ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁର ସମୟ-ଦୂରତା ଗ୍ରାଫ୍)
(iv) A ବିନ୍ଦୁରୁ x-ଅକ୍ଷରେଖା ସହ ସମାନ୍ତର କରି ଏକ ରେଖା ଏବଂ B ବିନ୍ଦୁରୁ y-ଅକ୍ଷରେଖା ସହ ସମାନ୍ତର କରି ଅନ୍ୟ ଏକ ରେଖା ଟାଣ । ରେ ଖାଦ୍ଵୟ ପରି ସ୍ପରକୁ ୯ ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦ କରନ୍ତୁ ।
(v) ∆ ABC ରେ AC = ସମୟ ବବଧାନ
= t₁ – t₂ ଓ BC
= ଦୂରତାର ବ୍ୟବଧାନ = S₂ – S₁

4. ସମୟ-ପରିବେଟ ଲେଖଚିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ v² = u² + 2as ଗତି ସମୀକରଣର ସୂତ୍ର ନିଗମନ କର ।
ଉ-
ମନେ କ ର ସମ ତ୍ଵରଣରେ ଓ ଏ କ t ସମୟ ମଧ୍ୟରେ s ଦୂରତା ବିସ୍ଥାପିତ ହେଲା । ଏହି ଗତିର ସମୟ-ପରିବେଗ ଲେଖଚିତ୍ର ଏଠାରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଛି ।

X-ଅକ୍ଷରେଖାରେ ସମୟକୁ ଏବଂ Y-ଅକ୍ଷରେଖାରେ ପରିବେଗକୁ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ।
u = ବସ୍ତୁର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରିବେଗ (t = 0 ସମୟରେ )
v = ବସ୍ତୁର ଅନ୍ତିମ ପରିବେଗ (t = t ସମୟରେ)
t= ଗତି କରୁଥିବା ସମୟ ଅବଧୂ
a = ବସ୍ତୁର ତ୍ଵରଣ
s = t ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବସ୍ତୁଦ୍ଵାରା ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା ଏହି ସମୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ପରିବେଗର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଲେଖଚିତ୍ରରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଛି ।
t = 0 ସମୟରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଅବସ୍ଥାନ A ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଙ୍କଦ୍ଵୟ (0, u) । t ସମୟ ପରେ ଅବସ୍ଥାନ B ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଙ୍କଦ୍ଵୟ (t, v) । B ବିନ୍ଦୁରୁ ଅକ୍ଷରେଖା ପ୍ରତି BC ଲମ୍ବ ଅଙ୍କିତ ଯାହା A ବିନ୍ଦୁରୁ X-ଅକ୍ଷରେଖା ପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ AD ସମାନ୍ତର ରେଖା, BC କୁ D ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦ କରିବ ।
∴ ଚିତ୍ର ଅନୁ ସାରେ OA = CD = u,
OC = AD = t
BC = v, BD = BC – CD = v – u
t ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ର 0ABC ର କ୍ଷେତ୍ର ଫଳ ବସ୍ତ୍ର ଦ୍ୱାରା ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା ବିସ୍ଥାପନକୁ ସୂଚାଇଥାଏ ।
s = OABC ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ

OA = u, BC = v, OC = t ହେଲେ

⇒ at = v – u
∴ t = \(\frac {v – u}{a}\)
t ର ଏହି ମୂଲ୍ୟ ସଂସ୍ଥାପନ କଲେ

⇒ 2as = v² – u²
⇒ v² = u² + 2as

5. ଦୂରତା ଓ ବିସ୍ଥାପନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ଉଦାହରଣ ସହ ବୁଝାଅ । ?
ଉ-
ଦୂରତା :
(i) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ବାହାରି କୌଣସି ଏକ ପଥରେ ଗତିକରି ଅଛି ମ ବିନ୍ଦୁରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ବସ୍ତୁଟି ଅତିକ୍ରମ କରିଥିବା ପଥର ପ୍ରକୃତ ଦୈର୍ଘ୍ୟ (Length) କୁ ଦୂରତା କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଦୂରତା ଏକ ଅଦିଶ ରାଶି କାରଣ ଏହାର ଦିଗ ନଥାଏ ।
(iii) ଏହି ଭୌତିକ ରାଶିର ପରିମାଣକୁ କେବଳ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ ।
ଏକକ : S.I. ପଦ୍ଧତିରେ ଦୂରତାର ଏକକ କି.ମି. ବା ମି. । CGS ପଦ୍ଧତିରେ ଦୂରତାର ଏକକ ସେ.ମି. ।

ଉଦାତ୍ରରଣ:

ମନେକର ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଏକ ସରଳରେଖାରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବିନ୍ଦୁ ୦ ଠାରୁ ତାହାର ଗତି ଆରମ୍ଭ କଲା । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସମୟରେ A, B ଓ C ବସ୍ତୁର ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥାନର ତିନୋଟି ବିନ୍ଦୁ । ବସ୍ତୁଟି C ଓ B ବିନ୍ଦୁ ଦେଇ A ଆଡ଼କୁ ଯାଇଛି । ସେଠାରୁ ପୁନଶ୍ଚ ସେ B ବିନ୍ଦୁ ଦେଇ ୯ ବିନ୍ଦୁକୁ ଫେରିଆସିଛି । ବସ୍ତୁଟି ଅତିକ୍ରାନ୍ତ କରିଥିବା ମୋଟ ଦୂରତା
= OA + AC
= 70 କି.ମି. + 50 କି.ମି. 120 କି.ମି.

ବିସ୍ଥାପନ :
(i) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ତା’ର ଗତି ଆରମ୍ଭ କରି ଏକ ଅନ୍ତିମ ବିନ୍ଦୁରେ ପହଞ୍ଚିଲା ପରେ ସେହି ବିନ୍ଦୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ଯରେ ଥ‌ିବା ସର୍ବନିମ୍ନ ଦୂର ତ।କୁ ବସ୍ତୁର ବି ସ୍ଥାପନ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ବିସ୍ଥାପନ ଏକ ସଦିଶ ରାଶି କାରଣ ଏହାର ଉଭୟ ପରିମାଣ ଓ ଦିଗ ରହିଥାଏ ।
(iii) ବିସ୍ଥାପନର ଦିଗ ସର୍ବଦା ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅନ୍ତିମ ବିନ୍ଦୁ ଆଡ଼କୁ ହୋଇଥାଏ ।

ଉଦାତ୍ରରଣ:
(i) ଉପରିସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ବସ୍ତୁଟି ( ଠାରୁ A ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ସରଳରେଖାରେ 70 କି.ମି. ଦୂରତା ଯାଇଛି । ଏଠାରେ ବିସ୍ଥାପନର ପରିମାଣ = ତ୍ରରତା = 70 କି.ମି.
(ii) ବସ୍ତୁଟି ୦ ଠାରୁ A ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇ ପୁନଶ୍ଚ B କୁ ଫେରି ଆସିଲେ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା = OA + AB = 70 କି.ମି. + 20 କି.ମି. = ୨୦ କି.ମି. ମାତ୍ର B ସ୍ଥାନରେ ମୂଳବିନ୍ଦୁ ୦ ଠାରୁ ବସ୍ତୁର ବିସ୍ଥାପନ 50 କି.ମି. । ତେଣୁ ବିସ୍ଥାପନର ପରିମାଣ (50 କି.ମି.) ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତାର ପରିମାଣ (୨୦ କି.ମି.) ସହ ସମାନ ନୁହେଁ ।
(iii) ଯଦି ବସ୍ତୁଟି ମୂଳବିନ୍ଦୁ ୦ ଠାରୁ ବାହାରି A ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇ ପୁଣି ଠ କୁ ଫେରି ଆସିଲେ, ଅତିକ୍ରାନ୍ତ୍ର ତୂରତା = 70 କି.ମି + 70 କି.ମି = 140 କି.ମି. । କିନ୍ତୁ ବସ୍ତୁର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିନ୍ଦୁ ଓ ଅନ୍ତିମ ବିନ୍ଦୁ ସମାନ ହୋଇଯିବାରୁ ବସ୍ତୁର ବିସ୍ଥାପନ ଶୂନ ହେବ ।

ଗୋଟିଏ ବିନ୍ଦୁରେ ବସ୍ତୁର ବିସ୍ଥାପନ ଶୂନ ହୋଇପାରେ, ମାତ୍ର ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା ଶୂନ ହେବ ନାହିଁ ।
ଦୂରତାର ଏକକ ବିସ୍ଥାପନର ଏକକ ସହ ସମାନ । ସମାନ ।
ମୋଟରଯାନ ଗତି କରୁଥିବାବେଳେ ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିବା ଦୂରତା ମାପିବା ପାଇଁ ସେଣ୍ଟ୍ରେ ଓଡ଼ୋମିଟର (Odometer) ଲାଗିଥାଏ ।

1. ସମବୃତ୍ତୀୟ ଗତି କ’ଣ ? ସମବୃତ୍ତୀୟ ଗତିର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦିଅ । ଏହା କାହିଁକି ଏକ ତ୍ବରାନ୍ବିତ ଗତି ବୁଝାଅ ।
ଉ-
(i) ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ବସ୍ତୁ ବୃତ୍ତାକାର ପଥରେ ସାମ ବେଗରେ ଗତି କରେ ଗତି କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଗୋଟିଏ ସୂତା ଅଗ୍ରରେ ଏକ ଲୌହ ବଲ୍‌କୁ ବାନ୍ଧି ଏହାର ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡକୁ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ଚାପିରଖ୍ ଲୌହବଲ୍‌ କୁ ବୃତ୍ତାକାର ପଥରେ ଘୂରାଇଲେ ଲୌହବଲ୍‌ର ଗତି ସମବୃତ୍ତୀୟ ଗତି ହେବ ।
(iii) ଏ ପ୍ରକାର ଗତିରେ ବସ୍ତୁଟି ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଦିଗ ବଦଳାଏ । ତେଣୁ ବସ୍ତୁର ପରିବେଗର ପରି ମାଣ ସମାନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦି ଗ ବଦଳୁଥ‌ିବାରୁ ଏହାର ତ୍ଵରଣ ଥାଏ । ତେଣୁ ଏହା ଏକ ତ୍ଵରାନ୍ଵିତ ଗତି ।

2. ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି 120 m ଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ପୋଖରୀର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଦିଗରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରାନ୍ତରୁ ପହଁରି ଅପରପ୍ରାନ୍ତକୁ ଯାଇ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ସିଧା ରିଆସିଲା ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ତାକୁ 6 ମିନିଟ୍ ସମୟ ଲାଗିଲା, ତେବେ ବ୍ୟକ୍ତିର ହାରାହାରି ବେଗ ଓ ହାରାହାରି ପରିବେଗ ନିରୂପଣ କର ।
ଉ-
ମୋଟ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା = 120 m + 120 m = 240 m ଓ ସମୟ = 6 ମିନିଟ୍ = 360 ସେକେଣ୍ଡ ।

3. 80 m ଉଚ୍ଚ ଟାୱାର ଉପରୁ ଏକ ବଲ୍‌ ତଳକୁ ପକାଇ ଦି ଆଗଲା। ବଲ୍ ଟି ଭୂମିକୁ ଭୂମି କୁ ସ୍ପର୍ଶ କଲାବେଳେ ତା’ର ପରିବେଗ କେତେ ଥିଲା ? (g = 10m/s²)
ଉ-
ଏଠାରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରିବେଗ (u) = 0
ଅତିକ୍ରାନ୍ତ୍ର ତୂରତା (s) = 80 m ଓ g = 10 m/s²
∴ v² = u² + 2as
= v² = 0² + 2 x 10 m/s² × 80 m = 1600 m²/s²
v = 40 m/s
∴ ବଲ୍ଟି ଭୂମିକୁ ସ୍ପର୍ଶକଲାବେଳେ ତା’ର ପରିବେଗ 40 m/s ଥିଲା ।

4. ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁକୁ ଭୂଲମ୍ବ ଦିଗରେ ଭୂମିଠାରୁ ଉପରକୁ ନିକ୍ଷେପ କରାଗଲା । ଏହା 4 ସେକେଣ୍ଡ ପରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସ୍ଥାନକୁ (ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ ଯାଇଥୁଲା ସେହି ସ୍ଥାନକୁ) ଫେରି ଆସିଲା । ତାହାହେଲେ ଏହାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବେଗ କେତେ ଥିଲା ? ଏହା କେତେ ଉପରକୁ ଉଠିଥିଲା ? (g = 10 m/s²)
ଉ-
ମୋଟ ସମୟ ଲାଗିଛି = 4 sec
କେବଳ ଉପରକୁ ଉଠିବାକୁ ସମୟ ଲାଗିଛି = \(\frac {4 sec}{2}\) = 2 sec.
(ଉପରକୁ ଉଠିବାକୁ ଯେତିକି ସମୟ ଲାଗିବ ତଳକୁ ଖସିବାକୁ ସେତିକି ସମୟ ଲାଗିବ ।) ଉପରକୁ ଉଠିବାପାଇଁ v = 0, t = 2 sec, g = – 10 m/s²
v = u + at ⇒ 0 = u + at
⇒ u = -at = -(-10m/s²) x 2s = 20 m/s
v² = u² + 2gs ⇒ 0 = u² + 2 gs
⇒ s = \(\frac{-\mathrm{u}^2}{2 \mathrm{~g}}=\frac{-(20 \mathrm{~m} / \mathrm{s})^2}{2 \times\left(-10 \mathrm{~m} / \mathrm{s}^2\right)}=\frac{-400 \mathrm{~m}^2 / \mathrm{s}^2}{-20 \mathrm{~m} / \mathrm{s}^2}\)
= 2o m
∴ ବସ୍ତୁଟି 20m ଉପରକୁ ଉଠିଥିଲା ଓ ତାହାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବେଗ 20 m/s ଥିଲା ।

5. ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଭୂମିଠାରୁ 20 m ଉପରୁ ସ୍ଥିରାବସ୍ଥାରୁ ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ପଡ଼ିଲା । ଭୂପୃରେ ପଡ଼ିବାକୁ ଏହାକୁ କେତେ ସମୟ ଲାଗିବ ? ଠିକ୍ ଭୂମିକୁ ଛୁଇଁବା ବେଳେ ଏହାର ପରିବେଗ କେତେ ହେବ? (g = 10 m/s²)
ଉ-
ଏଠାରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରିବେଗ (u) = 0
ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା (s) = 20 m
ଓ ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଜନିତ ତ୍ଵରଣ (g) = 10 m/s²
v² = u² + 2gs = 2gs (∵ u = 0)
⇒ v = \(\sqrt{2 \mathrm{gs}}=\sqrt{2 \times 10 \mathrm{~m} / \mathrm{s}^2 \times 20 \mathrm{~m}}=\sqrt{400 \mathrm{~m}^2 / \mathrm{s}^2}\)
= 20 m/s
v = u + gt
⇒ t = \(\frac{\mathrm{v}-\mathrm{u}}{\mathrm{g}}=\frac{20 \mathrm{~m} / \mathrm{s}}{10 \mathrm{~m} / \mathrm{s}^2}\)
∴ ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ପଡ଼ିବାକୁ 2 ସେକେଣ୍ଡ ସମୟ ଲାଗିବ ଓ ଠିକ୍ ଭୂମିରେ ଛୁଇଁବା ବେଳେ ଏହାର ପରିବେଟ। 20 m/s ହେବ।

6. ସ୍ଥିରାବସ୍ଥାରୁ ଗୋଟିଏ କାର୍ ଗତି ଆରମ୍ଭ କରି ଏକ ସିଧା ରାସ୍ତାରେ 4 m/s² ସମ ତ୍ଵରଣରେ ଗତି କଲା । 10 ସେକେଣ୍ଡ ପରେ ଏହାର ପରିବେଗ କେତେ ହେବ ? ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ କାର୍‌ଟି କେତେ ଦୂର ଯାଇଥିବ ?
ଉ-
ଏଠାରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରି ବେଗ (u) = 0,
ତ୍ଵରଶ (a) = 4 m/s²
ସମୟ (t) = 10s
ଆନ୍ତିମ ପରିବେଗ = v ହେଲେ
v = u + at = 0 + 4 m/s² x 10s = 40 m/s
ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ହରତା (s) = ut + \(\frac {1}{2}\) at²
= 0 x t + \(\frac {1}{2}\) × 4 m/s² × (100 s)²
= \(\frac {1}{2}\) x 4 m/s² × (100 s)² = 200 m
∴10 ସେକେଣ୍ଡ ପରେ କାର୍‌ର ପରିବେଗ ହେବ 40 m/s । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ କାର୍‌ଟି 200 m

7. ଗୋଟିଏ ଟ୍ରେନ୍ 9୦ km/h ବେଗରେ ଗତି କରୁ ଥିଲା । ହଠାତ୍‌ ଟ୍ରେନ୍ ର ବ୍ରେକ୍ ଦେଇ ଟ୍ରେନ୍ ଟିର ତ୍ଵରଣ – 0.5 m/s² କରାଗଲା । ଟ୍ରେନ୍ ଟି ସ୍ଥିର ହେବ। ପୂର୍ବରୁ କେତେ ଦୂର ଯାଇପାରିବ ?
ଉ-
ଟ୍ରେନ୍ ର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବେଗ (u) = 90 କି.ମି./ ଘଣ୍ଟା
= \(\begin{aligned}90000 \\3600\end{aligned}\) ମିଟର / ସେକେଣ୍ଡ = 25 ମି/ସେକେଣ୍ଡ
ତ୍ଵରଣ (a) = -0.5 ମିଟର / ସେକେଣ୍ଡ²
ଅନ୍ତିମ ବେଗ (v) = 0
v² = u² + 2as ⇒ 0 = u² + 2as

∴ ଟ୍ରେନ୍‌ ଟି ସ୍ଥିର ହେବ। ପୂର୍ବରୁ 625 ମିଟର ଦୂରଯାଇପାରିବ ।

8. ଗୋଟିଏ ଗମ୍ବୁଜ ଉପରୁ ହାତରେ ଧରି ଖୁବ। ପଥରଟିକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲା ପରେ 4 ସେକେଣ୍ଡ ପରେ ତାହା ଭୂଇଁରେ ପଡ଼ିଲା । ଗମ୍ବୁଜର ଉଚ୍ଚ ତ କେତେ ? (g = 10 m/s²)
ଉ-
ଗମ୍ବୁଜ ଉପରୁ ପଥରଟିକୁ ଛଡ଼ାଗଲା । ତେଣୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରିବେଗ (u) = 0,
ସମୟ (t) = 4 ସେକେଣ୍ଡ
ଗମ୍ବୁଜର ଉଚ୍ଚତା (s) = ut + \(\frac {1}{2}\) gt² (a = g = 10 ମିଟର / ସେକେଣ୍ଡ²)
\(\frac {1}{2}\) gt² = \(\frac {1}{2}\) x 4 x 4 = 80 ମିଟର ।
∴ ଗମ୍ବୁଜର ଉଚ୍ଚତା 80 ମିଟର ।

9. ଦୂରତା ଓ ବିସ୍ଥାପନ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-
ଦୂରତା:
(i) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ତା’ର ଗତି ଆରମ୍ଭ କରି ଏକ ଅନ୍ତିମ ବିନ୍ଦୁରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ସେ ଯେତିକି ପଥ ଅତିକ୍ରମ କରେ ତାହାକୁ ଦୂରତା କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଦୂରତା ଏକ ଅଦିଶ ରାଶି ।
(iii) ବସ୍ତୁର ଗତି ଥିଲେ ଦୂରତା ଆଦୌ ଶୂନ ହୁଏ ନାହିଁ ।

ବିସ୍ଥାପନ:
(i) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ତା’ର ଗତି ଆରମ୍ଭ କରି ଏକ ଅନ୍ତିମ ବିନ୍ଦୁରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ସେହି ବିନ୍ଦୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ସର୍ବନିମ୍ନ ଦୂରତାକୁ ବସ୍ତୁର ବିସ୍ଥାପନ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ବିସ୍ଥାପନ ଏକ ସଦିଶ ରାଶି ।
(iii) ବସ୍ତୁର ଗତି ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିସ୍ଥାପନ ଶୂନ ହୋଇପାରେ ।

10. ବେଗ ଓ ପରିବେଗ
ଉ-
ବେଗ:
(i) ଏକକ ସମୟରେ ଏକ ବସ୍ତୁ ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିବା ଦୂରତାକୁ ବେଗ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଗୋଟିଏ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁ t ସମୟରେ ୫ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କଲେ ବେଗ \(\mathbf{S}\mathbf{t}\) |
(iii) ବେଗ ଏକ ଅଦିଶ ରାଶି ।

ପରିବେଗ:
(i) ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିଗରେ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁର ବେଗକୁ ପରିବେଗ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ t ସମୟରେ ସମବେଗରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିଗରେ \(\overrightarrow{\mathrm{S}}\) ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କଲେ, ପରିବେଗ
\((\vec{v})\) = \(\begin{aligned}\overrightarrow{\mathrm{s}} \\\mathrm{t}\end{aligned}\)
(iii) ପରିବେଗ ଏକ ସଦିଶ ରାଶି ।

11. ତ୍ଵରଣ ଓ ମନ୍ଦନ
ଉ-
ତ୍ଵରଣ:
(i) ପରିବେଗର ବୃଦ୍ଧିର ହାରକୁ ତ୍ଵରଣ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ପରିବେଗର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଲେ ତ୍ଵରଣର ବୃଦ୍ଧି ଘଟେ ।
(iii) ଏହା ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ରାଶିଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶିତ ହୁଏ ।

ମନ୍ଦନ:
(i) ପରିବେଗର ହ୍ରାସର ହାରକୁ ମନ୍ଦନ କୁହାଯାଏ।
(ii) ପରିବେଗର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଲେ ମନ୍ଦନ ହ୍ରାସପାଏ ।
(iii) ଏହା ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ରାଶିଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶିତ ହୁଏ ।

12. ସମ ଗତି ଓ ଅସମ ଗତି
ଉ-
ସମ ଗତି:
(i) କୌଣସି ଏକ ବସ୍ତୁ ସମାନ ସମୟ ବ୍ୟବଧାନରେ ସମାନ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିଲେ ତାହା ସମ ଗତିରେ ଯାଉଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ସମ ଗତି ସଂପର୍କିତ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ କ୍ଵଚିତ୍ର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
(iii) ସଳଖ ଫାଙ୍କା ରାସ୍ତାରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବେଗରେ ଯାଉଥୁବା ଗାଡ଼ି, ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବେଗରେ ଘୁରୁଥୁବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପଙ୍ଖା, ପୃଥ‌ିବୀର ପୂର୍ଶନ ଆଦି ସମ ଗତିର ଉଦାହରଣ ।

ଅସମ ଗତି:
(i) କୌଣସି ଏକ ବସ୍ତୁ ସମାନ ସମୟ ବ୍ୟବଧାନରେ ଅସମାନ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିଲେ ତାହା ଅସମ ଗତିରେ ଯାଉଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଥିବା
(iii) ଉଠାଣି ବା ଗଡ଼ାଣି ରାସ୍ତାରେ ଯାନବାହନର ଗତି, ଘାସ ପଡ଼ିଆ ବା ପିଚ୍ଛିଳ ପୃଷ୍ଠରେ ଗୋଟିଏ ପେଣ୍ଡୁର ଗତି, ଗହଳିଆ ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିବାର ଗତି ଆଦି ଅସମ ଗତିର ଉଦାହରଣ ।

1. ସମ ଗତି ଓ ଅସମ ଗତି କ’ଣ ପ୍ରତ୍ୟେକରୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖା ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ-
ସମଗତି : ସମଗତି-ସମାନ ସମୟରେ ବସ୍ତୁ ସମାନ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିବା ଗତିକୁ ସମଗତି କହନ୍ତି ।
ଉଦାହରଣ:
ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ପ୍ରଥମ l ଘଣ୍ଟାରେ 5 କି.ମି., 2ୟ ଘଣ୍ଟାରେ 5 କି.ମି., ତୃତୀୟ ଘଣ୍ଟାରେ 5 କି.ମି. ପଥ ଅତିକ୍ରମ କଲେ ଏପ୍ରକାର ଗତିକୁ ସମଗତି କହନ୍ତି ।
ଅସମ ଗତି – ସମାନ ସମୟରେ ବସ୍ତୁ ଅସମାନ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିବା ଗତିକୁ ଅସମ ଗତି କହନ୍ତି ।
ଉଦାହରଣ – ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ପ୍ରଥମ 1 ଘଣ୍ଟାରେ 5 କି.ମି., ଦ୍ଵିତୀୟ ଘଣ୍ଟାରେ 8 କି.ମି., ତୃତୀୟ ଘଣ୍ଟାରେ 6 କି.ମି ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କଲେ ଏ ପ୍ରକାର ଗତିକୁ ଅସମ ଗତି କହନ୍ତି ।

2. ଗୋଟିଏ କାର୍‌ର ଓଡ଼ୋମିଟର ପାଠ୍ୟଙ୍କ 12350 km ଥିଲା । 5 ଘଣ୍ଟାର ଯାତ୍ରାପରେ ଏହାର ଅନ୍ତ ମ ପାଠ୍ୟଙ୍କ 12605 km ହେଲା । ତେବେ କାରର ହାରାହାରି ବେଗ କେତେ ?
ଉ-
ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା (s)
=(12605 – 12350) km = 255 km,
ସମୟ (t) = 5h
∴ହାରାହାରି ବେଗ (v_av)
= \(\frac{s}{t}=\begin{gathered}255 \mathrm{~km} \\5 \mathrm{~h}\end{gathered}\) = 51 km/h
∴କାର୍‌ର ହାରାହାରି ବେଗ୍ 51 km/h ।

3. ଗୋଟିଏ ନଡ଼ିଆ ଗଛରୁ ଏକ ନଡ଼ିଆ ଝଡ଼ିଯାଇ 1.5 ସେକେଣ୍ଡ ପରେ ଭୂମିକୁ ସ୍ପର୍ଶକଲା । ତେବେ ନଡ଼ିଆଗଛର ଉଚ୍ଚତା କେତେ ? (g = 10m/s²)
ଏ0।ରେ u = 0, g = 10 m/s², t = 1.5 s
∴s = ut + \(\frac {1}{2}\) gt² = \(\frac {1}{2}\)gt² (∵u = 0)
\(\frac {1}{2}\) x 10 m/s² x (1.5s)²
= 5 m/s² x 2.25 s² = 11.25 m
∴ନଡ଼ିଆ ଗଛର ଉଚ୍ଚତା 11.25 m

4. ହାରାହାରି ବେଗ କ’ଣ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
ଉ-
(i) ଗୋଟିଏ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁ ସମାନ ସମୟ କରୁଥିଲେ, ଅସମ ବେଗରେ ଗତି କରୁଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଅସମ ବେଗରେ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁ ପାଇଁ ହାରାହାରି ବେଗ (Average Speed) ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରାଯାଏ ।
(ii) ମନେକର ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ t₁ ସମୟରେ s₁ ଦୂରତା, t₂ ସମୟରେ s₂ ଦୂରତା ଓ t₃ ସମୟରେ s₃ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରୁଅଛି । ତେଣୁ ତାହାର
ହାରାହାରି ପରିବେଗ = \(\begin{aligned}\mathrm{s}_1+\mathrm{s}_2+\mathrm{s}_3 \\
\mathrm{t}_1+\mathrm{t}_2+\mathrm{t}_3\end{aligned}\)

5. ଗୋଟିଏ ଦେଉଳ ଉପରୁ ଖଣ୍ଡିଏ ପଥର ଖସିଲାପରେ 4 ସେକେଣ୍ଡରେ ଭୂମିକୁ ଛୁଇଁଲା । ଦେଉଳର ଉଚ୍ଚତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।(g = 10 m/s²)
ଉ-
ସମୟ t = 4 ସେକେଣ୍ଡ
ଖସିବା ପୂର୍ବରୁ ପଥର ସ୍ଥିରାବସ୍ଥାରେ ଥ‌ିବାରୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ
ବେଗ u = 0
ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଜନିତ ତ୍ଵରଣ a = g = 10 ମି/ସେ²
ପଥରଟି ଖସିଥିବା ଦୂରତା = s = ut + \(\frac {1}{2}\)at²
= 0 × 4 + \(\frac {1}{2}\) × 10 × 4² = 80 ମି.
∴ ଦେଉଳର ଉଚ୍ଚତା 80 ମିଟର ।

6. ଏକ ମୋଟର ବୋଟ୍ ସ୍ଥିରାବସ୍ଥାରୁ ଗୋଟିଏ ହ୍ରଦରେ ଏକ ସରଳରେଖାରେ ଗତି କଲା । 8 ସେକେଣ୍ଡ ସମୟରେ ତାହାର ତ୍ଵରଣ 3 ମି. । ସେ² ହେଲା । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବୋଟ୍‌ କେତେ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିଥିଲା ?
ଉ-
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବେଗ u = 0,
ତ୍ଵରଣ ଥ = 3 ମି./ ସେ² ଓ ସମୟ t = 8 ସେକେଣ୍ଡ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା s = ut + \(\frac {1}{2}\) at²
= 0 × 3 + \(\frac {1}{2}\) × 3 × 8 × 8 = 96 ମୋଟର ।
∴ବୋଟ୍‌ଟି 96 ମିଟର ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିଥିଲା ।

7. ବସ୍ତୁର ବେଗ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ଓ ଏହାର ଏକକ ଲେଖ ।
ଉ-
(i) ଏକ ବସ୍ତୁ ଏକକ ସମୟ ଅନ୍ତରାଳରେ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ କରିଥୁବା ଦୂରତାକୁ ସେହି ବସ୍ତୁର ବେଗ କୁହାଯାଏ ।
ଏକକ : S.I. ପଦ୍ଧତିରେ ବେଗର ଏକକ m/s ବା ms^-1। CGS ପଦ୍ଧତିରେ ବେଗର ଏକକ cm/s ବା cm . s^-1। ବେଗର ଅନ୍ୟ ଏକକ ମଧ୍ୟ km/h ବା kmh^-1।

8. ନିଉଟନଙ୍କ ଗତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମୀକରଣ ଲେଖ ।
ଭ –
ନିଉଟନ୍‌ଙ୍କ ଗତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମୀକରଣ :
ପ୍ରଥମ ସମୀକରଣ : v = ut + at²
ଦ୍ଵିତୀୟ ସମୀକରଣ : s = ut + \(\frac {1}{2}\)at²
ତୃତୀୟ ସମୀକରଣ : 2as = v² – u²

9. ବସ୍ତୁର ତ୍ଵରଣ ବେଳେବେଳେ ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଓ ବେଳେବେଳେ ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ହେବ ଲେଖ ।
ଉ-
ପରିବେଗ ଦିଗରେ ତ୍ଵରଣ ହେଲେ ତାହାକୁ ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ତ୍ଵରଣ ଏବଂ ପରିବେଗର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ତୁ” ହେଲେ ତାହାକୁ ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ତ୍ଵରଣ ବା ମନ୍ଦନ କୁହାଯାଏ।

Objective Type Questions With Answers

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ହାରାହାରି ବେଗ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ-
ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁଦ୍ଵାରା ମୋଟ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା ଓ କୁହାଯାଏ ।

2. ଅଦିଶ ରାଶି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଯେଉଁ ଭୌତିକ ରାଶି କେବଳ ପରି ମାଣଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶିତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଅଦିଶ ରାଶି କୁହାଯାଏ ।

3. ସଦିଶ ରାଶି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଯେଉଁ ଭୌତିକ ରାଶି ଉଭୟ ପରିମାଣ ଓ ଦିଗଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶିତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସଦିଶ ରାଶି କୁହାଯାଏ ।

4. ବିଯୁକ୍ତ ତ୍ଵରଣ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ-
ଦିଗର ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ ଘଟି ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ପରିବେଗ ହ୍ରାସ ପାଇବାକୁ ବିଯୁକ୍ତ ତ୍ଵରଣ ବା ମନ୍ଦ ନ କୁହାଯାଏ ।

5. ଆପେକ୍ଷିକ ଗତି କ’ଣ ?
ଉ-
ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ କିମ୍ବା ହ୍ରାସ ପାଇଲେ ସେମାନଙ୍କ ଗତିକୁ ଆପେକ୍ଷିକ ଗତି କୁହାଯାଏ ।

6. ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ଯେଉଁ ଗତିରେ ହାରାହାରି ପରିବେଗ ଶୂନ, କିନ୍ତୁ ହାରାହାରି ବେଗ ଶୂନ ହୁଏ ନାହିଁ ?
ଉ-

ଶୂନ ହୋଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ହାରାହାରି ବେଗ ଶୂନ ଶୂନ ହୋଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ହାରାହାରି ବେଗ ଶୂନ ହୋଇନଥାଏ ।

7. ବେଗ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଏକ ବସ୍ତୁ ଏକକ ସମୟ ଅନ୍ତରାଳରେ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ କରିଥିବା ଦୂରତାକୁ ସେହି ବସ୍ତୁର ବେଗ କୁହାଯାଏ

8. ସମ ଗତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ-
ଏକ ବସ୍ତୁ ସମାନ ସମୟ ଅନ୍ତରାଳରେ ସମାନ ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କଲେ ତାହାର ଗତିକୁ ସମଗତି କୁହାଯାଏ ।

9. ଅସମ ଗତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ-
ହରତା ଅତିକ୍ରମ କଲେ ତାହା ର ଗତିକୁ ଅସମ ଗତି ଏକ ବସ୍ତୁ ସମାନ ସମୟ ଅନ୍ତରାଳରେ ଅସମାନ କୁହାଯାଏ ।

10. ପରିବେଗ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିଗରେ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁର ବେଗକୁ ପରିବେଗ କୁହାଯାଏ ।

11. ତ୍ଵରଣ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ-
ପରିବେଗର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହାରକୁ ତ୍ଵରଣ କୁହାଯାଏ ।

12. କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ହାରାହାରି ପରି ବେଗର ପରିମାଣ ହାରାହାରି ବେଗ ସହ ସମାନ ?
ଉ-
ବ ସ୍ତୁ ଟି ଏକ ସରଳରେ ଖାରେ ଏବଂ ସମପରି ବେଗ ରେ ଗତି କରୁଥିଲେ ଏହିର ହ।ରାହରି ହେବ ।

13. ଏକ କଣିକା ସମତ୍ଵରଣରେ ଗତିକଲେ ଏହାର ସମୟ-ପରିବେଗ ଲେଖ କ’ଣ ହୁଏ ?
ଉ-
ଏକ କଣିକା ସମତ୍ଵରଣରେ ଗତିକଲେ ଏହାର ସମୟ – ପରି ବେ ଗ ଲେଖି ସମୟ ଅକ୍ଷ ସହ ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣ କରୁଥିବା ଆନତ ରେଖା ହୁଏ ।

14. ସମବୃତ୍ତୀୟ ଗତି କ’ଣ ?
ଉ-
କୌଣସି ବସ୍ତୁ ବୃତ୍ତାକାର ପଥରେ ସମ ପରିବେଗରେ ଗତିକଲେ ତାହାର ଗତିକୁ ସମବୃତ୍ତୀୟ ଗତି କୁହାଯାଏ ।

15. ଗତି କ’ଣ ?
ଉ-
ସମୟ ଅନୁସାରେ ବସ୍ତର ଅବସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ବସ୍ତର ଗତି କୁହାଯାଏ ।

16. ମନ୍ଦନ କ’ଣ?
ଉ-
ପରି ବେଗର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ତ୍ଵରଣ ହେଲେ ତାହାକୁ ମନ୍ଦନ କୁହାଯାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ଗତିର ତୃତୀୟ ସମୀକରଣଟି କ’ଣ ?
2. ବିସ୍ଥାପନ କେଉଁ ରାଶି ?
3. ଏକ ଘଣ୍ଟାରେ ମିନିଟ୍ କଣ୍ଟାର ବିସ୍ଥାପନ କେତେ ସମୟ ପରେ ଶୂନ ହେବ ?
4. ସଳଖ ରାସ୍ତାରେ ଗୋଟିଏ ଗତିଶୀଳ ଯାନ x ଦୂରତା v ସମ ପରିବେଗରେ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ x ଦୂରତ୍ଵ y, ସମ କେତେ ହେବ ?
5. ପରିବେଗ-ସମୟ ଆଲେଖ ଓ ସମୟ ଅକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କ’ଣ ସୂଚାଇବ ?
6. କଟକରୁ ପୁରୀକୁ ଗୋଟିଏ ଗାଡ଼ି ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି 40 କି.ମି ବେଗରେ ଯାଇ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି 60 କି.ମି. ବେଗରେ ଫେରିଲା । ତାହାର ହାରାହାରି ବେଗ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି କେତେ କି.ମି. ?
7. ଗୋଟିଏ ଘଣ୍ଟାର ସେକେଣ୍ଡ କଣ୍ଟାର ବିସ୍ଥାପନ କେତେ ସମୟ ପରେ ଶୂନ ହେବ ?
8. ସିଲେଇ ମେସିନ୍‌ରେ ସିଲେଇ କଲାବେଳେ ଛୁଞ୍ଚୁର ଗତି କେଉଁ ପ୍ରକାରର ହୋଇଥାଏ ?
9. ସମ ତ୍ବରାନ୍ବିତ ଗତି କ୍ଷେତ୍ରରେ କ’ଣ ଶୂନ ହୋଇଥାଏ ?
10. ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ Aରୁ Bକୁ ଯାଇ Bରୁ Aକୁ ଫେରିଲା, ତେବେ ତା’ର ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା କେତେ ? ଯଦି AB = 125 F. I
11. ଗୋଟିଏ ବସ୍ତର ପରିବେଗ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ ସହ ସମାନୁପାତୀ ହେଲେ, ବସ୍ତଟିର କ’ଣ ରହିବ ?
12. ସମୟ-ବେଗ ଗ୍ରାଫ୍‌ ଆନତି କ’ଣ ସୂଚାଏ ?
13. ଯେତେବେଳେ ଏକ ବସ୍ତର ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା ସମୟ ସହ ସମାନୁପାତୀ ହୁଏ, ଏହା କିପରି ଗତି କରି ଥାଏ ?
14. ସମୟ-ପରିବେଗ ଗ୍ରାଫ୍‌ର ଆନତି କ’ଣ ସୂଚାଏ ?
15. ଘଣ୍ଟାର ମିନିଟ୍ କଣ୍ଟାରେ କେଉଁ ଗତି ଦେଖାଯାଏ ?
16. ସମୟ-ଦୂରତା ଗ୍ରାଫ୍‌ ଆନତିରୁ କ’ଣ ସୂଚନା ମିଳେ ?
17. ସମୟ-ପରି ବେଗ ଗ୍ରାଫ୍‌ ଆନତି କ’ଣ ସୂଚିତ କରେ ?
18. ସମୟ-ପରିବେଗ ଗ୍ରାଫ୍ ମଧ୍ୟରେ ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଏକ ଭୌତିକ ରାଶି ଉପସ୍ଥାପିତ କରେ, ଯାହାର ଏକକ କେତେ ?
19. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ବୃତ୍ତାକାର ପଥରେ କଣିକାଟିଏ ଘୂରୁଛି । ଅର୍ଥବୃତ୍ତ ଘୂର୍ଣ୍ଣନପରେ ଏହାର ବିସ୍ଥାପନ କେତେ ହେବ ?
20. ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁକୁ ଭୂଲମ୍ବ ଦିଗରେ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ କୁ u ପରିବେଗରେ ନିକ୍ଷେପ କରାଗଲେ, ଏହା ସର୍ବାଧ୍ଵକ କେତେ ଉଚ୍ଚ ଉଠିବ ?

Answer:
1. v² = u² + 2as
2. ସଦିଶ
3. 1 ଘଣ୍ଟା
4. \(\frac{2}{\left(\frac{1}{v_1}+\frac{1}{v_2}\right)}\)
5. ଦୂରତା
6. 48
7. 1 ମିନିଟ୍
8. କମ୍ପନ,
9. ତ୍ଵରଣ
10. 250 ମି.
11. ସମ ତ୍ଵରଣ
12. ତ୍ଵରଣ
13. ସ୍ଥିର ବେଗରେ
17. ତରଣ
14. ତ୍ଵରଣ
15. ବୃତ୍ତୀୟ
16. ବେଗ
18. m
19. 2r
20. u²/2g

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଏକ ବସ୍ତୁ 20 ସେକେଣ୍ଡରେ 500 ମିଟର ଗତିକଲେ ଏହାର ହାରାହାରି ବେଗ ……………….।
2. ଏକ ବସ୍ତୁ Aରୁ Bକୁ ଯାଇ Bରୁ Aକୁ ସେହି ବେଗରେ ଫେରି ଆସିଲା । ତା’ର ହାରାହାରି ପରି ବେ ଗ ……………….।
3. Aରୁ Bର ଦୂରତା 8 ମିଟର । ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି Aରୁ B ଗତିକରି Bରୁ Aକୁ ଫେରି ଆସିଲେ । ତାର ମୋଟ ବିସ୍ଥାପନ ……………….ହେବ ।
4. ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ………………. ରେ,ବେଗକୁ ପରିବେଗ କୁହାଯାଏ ।
5. ଗୋଟିଏ ଘଣ୍ଟାର ଘଣ୍ଟାକଣ୍ଟାର ବିସ୍ଥାପନ ………………. ସମୟ ପରେ ଶୂନ ହେବ ।
6. ଉପରକୁ ଗୋଟିଏ ଟେକା ଭୂଲମ୍ବ ଦିଗରେ ପଡ଼ା ହେଲେ ଏହାର ଅନ୍ତିମ ପରିବେଗ ……………….. ବେଳେ ତାହା ସର୍ବାଧ‌ିକ ଉଚ୍ଚତାକୁ ଉଠିବ ।
7. ଏକ ଟେକା ଉପରକୁ ଫୋପଡ଼ା ହେଲେ ତାହା ଉଠିଲାବେଳର ତ୍ଵରଣ ଓ ରିଲାବେଳର ତ୍ଵରଣର ସମଷ୍ମି …………………।
8. ସମବୃଭୟ ଗତି ଏକ ……………….. ଗତି।
9. ………………… ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଦୂରତା ମପାଯାଏ ।ଗତି ।
10 ପରି ବେଗର ପରିବର୍ତ୍ତନର ହାର କୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
11. v² = u² + 2as ଗତି ସମାକରଣରେ s ………………. ସୂଚାଏ ।
12. ଯଦି ବସ୍ତାର ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା ସମୟ ସହ ସମାନୁପାତୀ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ……………….. ଗତି କରେ ।
13. ସଦିଶ ରାଶିର ………………. ରହିଥାଏ ।
14. ବିସ୍ଥାପନର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହାରକୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
15. ପରି ବେଗ-ସମୟ ଲେଖରୁ ବସ୍ତଦ୍ୱାରା ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ତ୍ରରତା ………………….. ହେବ ।
16. ସମୟ ଅନୁସାରେ ବସ୍ତର ଅବସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ …………………. କୁହାଯାଏ ।
17. ଆରମ୍ଭ ବିନ୍ଦୁ ଓ ଅନ୍ତିମ ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସର୍ବନିମ୍ନ ଦୂରତାକୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
18. ସମୟ – ପରି ବେଗ ଗ୍ରାଫ୍ରେ ସମୟ ଅକ୍ଷ ସହ ସମାନ୍ତର ସରଳରେଖା ହେଲେ, ଏଥୁରୁ ବସ୍ତର ………………. ଚ୍ଚଶ।ପଡ ।
19. ସମୟ-ବେଗ ଗ୍ରାଫ୍‌ ଆନତି ……………….. ସୂଚାଏ ।
20. ଅଦିଶ ରାତିଣ କେବଳ ………………….. ଥାଏ ।

Answer:
1. 25 m/s
2. 0
3. 0
4. ଦିଗ
5. 12 ଘଣ୍ଟା
6. 0
7. 0
8. ତ୍ବରାନ୍ବିତ
9. ଓଡ଼ୋମିଟର
10. ତ୍ଵରଣ
11. ବିସ୍ଥ।ପିନ
12. ସ୍ଥିର ବେଗରେ
13. ପରିମାଣ ଓ ଦିଗ
14. ପରିବେଗ
15. ଲେଖଦ୍ଵାରା ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
16. ଗତି
17. ବିସ୍ଥାପନ
18. ସମପରିବେଗରେ ଗତି
19. ତ୍ଵରଣ
20. ପରିମାଣ

D ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✗) ଓ ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ଚିହ୍ନ ଦିଅ

1. ଜଳ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଜଳର ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଗତି ଯୋଗୁଁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।
2. ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି A ଠାରୁ B କୁ ଯାଇ ପୁନଶ୍ଚ B ରୁ A କୁ ଫେରିଲା ତେବେ ତାର ମୋଟ ବିସ୍ଥାପନ ସର୍ବଦା 0 ହେବ ।
3. ଦୂରତା ଏକ ସଦିଶ ରାଶି ।
4. ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ଦୂରତା କେବେ ହେଲେ 0 ହେବ ନାହିଁ ଯଦି ବସ୍ତୁଟି ଗତି କରୁଥାଏ ।
5. ବିସ୍ଥାପନ ଓ ଦୂରତାର ଏକକ ସମାନ ନୁହେଁ ।
6. ପ୍ରକୃତିରେ ଅଧିକାଂଶ ଗତି ଅସମ ଗତି ।
7. ବେଗ ଏକ ଅଦଶ ରାଶ ମାତ୍ର ପରବେଗ ଏକ ସଦଶ ରାଶି ।
8. ଗତିଶକ ବଯ୍ତୁ ରହି। ରହ। ରି ପରିବଗ ନ ଓ ହିରହରି ବେଗ ସର୍ବଦା ସମାନ ।
9. କୌଣସି ବସ୍ତୁରେ ପରିବେଗର ପରିବର୍ତ୍ତନ କୌଣସି ସମୟ ଅନ୍ତରାଳରେ ଶୂନ୍ୟ ହେବ ନାହିଁ ।
10. ସମୟ ଦୂରତା ଗ୍ରାଫ୍‌ ବେଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।
11. v² = u² + 2as ଗତିର ଦ୍ଵିତୀୟ ସମୀକରଣର ଏକ ବ୍ୟଞ୍ଜକ ।
12. ବସ୍ତୁଟିର ଏକକ ସମୟ ଅନ୍ତରାଳରେ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ କରିଥ‌ିବା ଦୂରତାକୁ ସେହି ବସ୍ତୁର ପରି ବେ ଗ କୁହାଯାଏ ।
13. SI ପଦ୍ଧତିରେ ବେଗର ଏକକ m x s^-1।
14. ପରିବେଗ-ସମୟ ଆଲେଖ ଓ ସମୟ ଅକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବେଗ ସୂଚାଇବ ।
15. ଏକ ଘଣ୍ଟାରେ ମିନିଟ୍ କଣ୍ଟାର ବିସ୍ଥାପନ 1 ଘଣ୍ଟା ସମୟ ପରେ ଶୂନ ହେବ ।
16. କଟକରୁ ପୁରୀକୁ ଗୋଟିଏ ଗାଡ଼ି ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି 40 କି.ମି. ବେଗରେ ଯାଇ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି 60 କି.ମି. ବେଗରେ ଫେରିଲା । ତାହାର ହାରାହାରି ବେଗ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି 48 କି.ମି. ।
17. ସିଲେଇ ମେସିନ୍‌ରେ ସିଲେଇ କଲାବେଳେ ଛଞ୍ଚାର ଗତି ଚଳନ ଗତି ହୋଇଥାଏ ।
18. ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିଗରେ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁର ବେଗକୁ ପରିବେଗ କହିନ୍ତି ।
19, ମନ୍ଦନର SI ଏକକ m x s^-1।
20. ଏକ ଟ୍ରେନ୍‌ର ପରିବେଗ 8 ସେକେଣ୍ଡରେ ସ୍ଥିରାବସ୍ଥାରୁ 40 m/s କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା । ଟ୍ରେନ୍‌ର ତ୍ଵରଣ 5 m/s²
21. ସ୍ଥିର ଥ‌ିବା ବସ୍ତୁର ସମୟ-ଦୂରତା ଆଲେଖ ସମୟ ଅକ୍ଷ ସହ ସମାନ୍ତର ହେବ ।
22. ଗୋଟିଏ ରେଳଗାଡ଼ିର ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ବେଗ 60 km ହେଲେ ଏହାର ବେଗ ସେକେଣ୍ଡ ପ୍ରତି \(\begin{aligned}50\\3\end{aligned}\) ମିଟର ।

Answer:
1. (✓)
2. (✓)
3. (✗)
4. (✓)
5. (✗)
6. (✓)
7. (✓)
8. (✗)
9. (✓)
10. (✓)
11. (✓)
12. (✗)
13. (✓)
14. (✗)
15. (✓)
16. (✓)
17. (✗)
18. (✓)
19. (✓)
20. (✓)
21. (✓)
22. (✓)

E. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ ର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

1. କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ସମ ତ୍ଵରାନ୍ଵିତ ଗତି	ସ୍ରୋତର ଗତି
ଅସମ ତ୍ୱରାନ୍ଵିତ ଗତି	ପୃଥ‌ବୀ ଚାରିପଟେ  ଚନ୍ଦ୍ରର ଗତି
ସମତୁଭ। ୟଗତି	ମୁକ୍ତ ପତନଶ।ଳବସ୍ତୁ
ସରଳ ରୈଖ୍ୟକ ଗତି	ସଳଖରାସ୍ତା ରେ ଗଢିଶଳ ଏକ କାର
ନିୟନ୍ତି ଗତି	ଗରବି। ଚ୍ଚନ୍ ର ଘୂର୍ଣ୍ଣନ

ଉ-

କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ସମ ତ୍ଵରାନ୍ଵିତ ଗତି	ମୁକ୍ତ ପତନଶ।ଳବସ୍ତୁ
ଅସମ ତ୍ୱରାନ୍ଵିତ ଗତି	ସଳଖରାସ୍ତା ରେ ଗଢିଶଳ ଏକ କାର
ସମତୁଭ। ୟଗତି	ପୃଥ‌ବୀ ଚାରିପଟେ  ଚନ୍ଦ୍ରର ଗତି
ସରଳ ରୈଖ୍ୟକ ଗତି	ସ୍ରୋତର ଗତି
ନିୟନ୍ତି ଗତି	ଗରବି। ଚ୍ଚନ୍ ର ଘୂର୍ଣ୍ଣନ

 

2. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଗତିର ପ୍ରଥମ ସମୀକରଣ	ତ୍ୱରାନ୍ୱିତି ଗତି
ଗତିର ତ୍ବିତୀୟ ସମୀକରଣ	ମନ୍ଦିତ ଗତି
ଗତିର ଢୃତୀୟ ସମୀକରଣ	v = u + at
ଗଛରୁ ଫଳ ପଡ଼ିବା	s = ut + \(\frac {1}{2}\) at2
ଉପରକୁ ଟେକା ଫିଙ୍ଗିବା	v2 = u2 + 2as

ଉ-

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଗତିର ପ୍ରଥମ ସମୀକରଣ	v = u + at
ଗତିର ତ୍ବିତୀୟ ସମୀକରଣ	s = ut + \(\frac {1}{2}\) at2
ଗତିର ଢୃତୀୟ ସମୀକରଣ	v2 = u2 + 2as
ଗଛରୁ ଫଳ ପଡ଼ିବା	ତ୍ୱରାନ୍ୱିତି ଗତି
ଉପରକୁ ଟେକା ଫିଙ୍ଗିବା	ମନ୍ଦିତ ଗତି

 

3. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ବେଗର ଏକକ	ବେଗ
ତ୍ଵରଣର ଏକକ	m ବା km
ସଦିଶ ରାଶି	m/s
ଅଦିଶ ରାଶି	m/s2
ଦୂରତାର ଏକକ	ପରିବେଟ

ଉ-

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ବେଗର ଏକକ	m/s
ତ୍ଵରଣର ଏକକ	m/s2
ସଦିଶ ରାଶି	ପରିବେଟ
ଅଦିଶ ରାଶି	ବେଗ
ଦୂରତାର ଏକକ	m ବା km

 

F ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ିର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦ୍ଵିତୀୟ ଯୋଡ଼ିର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ବେଗ : ଅଦିଶ ରାଶି :: ଦୂରତା : ………………….।
2. ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ : ତ୍ଵରଣ :: ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ : ………………….।
3. ପରିବେଗ : ବେଗ :: ବିସ୍ଥାପନ : ………………….।
4. v : u + at :: v² : ………………….।
5. ଉପରକୁ ଟେକାଫୋପଡ଼ା g = – 10 m/s² :: ଟେକା ତଳକୁ ଖସିବା : ………………….।
6. v : m/s :: a : ………………….।
7. ଦୂରତା : ମିଟର :: ବିସ୍ଥାପନ : ………………….।
8. ବେଗ : m/s :: ପରିବେଗ : ………………….।
୨. ବେଗ-ସମୟ ଆଲେଖ : ଦୂରତା : : ଦୂରତା-ସମୟ ଆଲେଖ : ………………….।
10. ପରିବେଗର ବୃଦ୍ଧି : ତ୍ଵରଣ :: ପରିବେଗର ହ୍ରାସ : ………………….।

Answer:
1. ଅଦିଶ ରାଶି
2. ମନ୍ଦନ
3. ଦୂରତା
4. u² + 2as
5. g = 10 m/s²
6. m/s²
7. ମିଟର
8. m/s
9. ବେଗ
10. ମନ୍ଦନ

G ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. ସୁନାମିରେ ସ୍ରୋତର ଗତି କି ପ୍ରକାର ଗତି ?
(A) ନିୟନ୍ତ୍ରିତ
(B) ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ
(C) ଘୂର୍ଣ୍ଣନ
(D) ପୌନଃପୁନିକ
Answer:
(B) ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ

2. ଝୁଲଣି ଖେଳରେ ଦଉଡ଼ିର ଗତି କି ପ୍ରକାର ?
(A) ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ
(B) ଘୂର୍ଣ୍ଣନ
(C) ଦୋଳନ
(D) ଚଳନ
Answer:
(C) ଦୋଳନ

3. ମନ୍ଦନର S.I. ଏକକ କ’ଣ ହେବ ?
(A) m. s
(B) m.s²
(C) m.s^-2
(D) kmh²
Answer:
(C) m.s^-2

4. v² = u² + 2as ଗତି ସମୀକରଣରେ s କ’ଣ ସୂଚାଏ ?
(A) ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରିବେଗ
(B) ଅନ୍ତିମ ପରିବେଗ
(C) ତ୍ଵରଣ
(D) ବିସ୍ଥାପନ
Answer:
(D) ବିସ୍ଥାପନ

5. ଏକ ସରଳରେଖାରେ ସମ ଗତିରେ ଗତି କରୁଥିବା ବସ୍ତୁର ସମୟ ଦୂରତା ଗ୍ରାଫ୍ କପରି ହେବ ?
(A) ଅବତଳ
(B) ଉତ୍ତଳ
(C) ସରଳରେଖା
(D) ଅଙ୍କାବଙ୍କା
Answer:
(C) ସରଳରେଖା

6. ଏକ ଘଣ୍ଟାରେ ମିନିଟ୍ କଣ୍ଟାର ବିସ୍ଥାପନ କେତେ ସମୟ ପରେ ଶୂନ ହେବ ?
(A) 1 ମିନିଟ୍
(B) 1 ଘଣ୍ଟା
(C) 12 ଘଣ୍ଟା
(D) 24 ଘଣ୍ଟା
Answer:
(B) 1 ଘଣ୍ଟା

7. ସମୟ ଦୂରତା ଗ୍ରାଫ୍‌ରୁ କେଉଁ ଭୌତିକ ରାଶିଟିକୁ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇ ପାରିବ ?
(A) ତ୍ଵରଣ
(B) ସଂବେଗ
(C) ବସ୍ତୁତ୍ଵ
(D) ବେଗ
Answer:
(D) ବେଗ

8. ପରିବେଗର ପରିବର୍ତ୍ତନର ହାରକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସଂବେଗ
(C) ତ୍ଵରଣ
(B) ବିସ୍ଥାପନ
(D) ବେଗ
Answer:
(C) ତ୍ଵରଣ

9. ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି 50 କି.ମି. ରାସ୍ତାକୁ 5 ଘଣ୍ଟାରେ ଅତିକ୍ରମ କଲେ, ତାଙ୍କର ବେଗ କେତେ ହେବ ?
(A) 100 km/h
(C) 80 km/h
(B) 5km/h
(D) 10 km/h
Answer:
(D) 10 km/h

10. କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଦୂରତା ମପାଯାଏ ?
(A) ଓଡ଼ୋମିଟର
(B) ସ୍ବିଡ଼ୋମିଟର
(C) ବାରୋମିଟର
(D) ଥର୍ମୋମିଟର
Answer:
(A) ଓଡ଼ୋମିଟର

11. ବସ୍ତୁର କ’ଣ ଏହାର ଜଡ଼ତ୍ଵର ମାପକ ଅଟେ ?
(A) ଓଜନ
(B) ବସ୍ତୁତ୍ଵ
(C) ବେଗ
(D) ତ୍ଵରଣ
Answer:
(B) ବସ୍ତୁତ୍ଵ

12. ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିଗରେ ବସ୍ତୁର ବେଗକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ପରିବେଗ
(B) ବିସ୍ଥାପନ
(C) ତ୍ଵରଣ
(D) ବଳ
Answer:
(A) ପରିବେଗ

13. କେଉଁଟି ଏକ ସଦିଶ ରାଶି ?
(A) ବେଗ
(B) ତ୍ଵରଣ
(C) ଦୂରତା
(D) ବସ୍ତୁତ୍ଵ
Answer:
(B) ତ୍ଵରଣ

14. ଗୋଟିଏ ଘଣ୍ଟାର ଘଣ୍ଟା କଣ୍ଟାର ବିସ୍ଥାପନ କେତେ ସମୟ ପରେ ଶୂନ ହେବ ?
(A) 12
(B) 24
(C) 1 ଘଣ୍ଟା
(D) 1 ମିନିଟ୍
Answer:
(A) 12

15. ବସ୍ତୁରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ତ୍ଵରଣ, କାହା ସହ
(A) ବସ୍ତୁତ୍ଵ
(B) ବଳ
(D) ସମୟ
(C) ବେଗ
Answer:
(A) ବସ୍ତୁତ୍ଵ

16. କେଉଁଟି ସର୍ବନିମ୍ନ ତ୍ଵରଣ ?
(A) 1 ସେ.ମି./ସେ²
(B) 1 ମି./ସେ²
(C) ମି. ମିନିଟ୍
(D) କି.ମି./ ଘଣ୍ଟା
Answer:
(D) କି.ମି./ ଘଣ୍ଟା

17. ଗୋଟିଏ ଗାଡ଼ିର ପରିବେଗ 10 m/s ହେଲେ ଏହା କି.ମି. ଘଣ୍ଟାରେ କେତେ ହେଁ ବି ?
(A) 36
(B) 72
(C) 18
(D) 24
Answer:
(A) 36

18. ସମବେଗରେ ବୃତ୍ତାକୃତି ପଥରେ ଘୂରୁଥୁବା ବସ୍ତୁ ପାଇଁ କେଉଁଟି ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ?
(A) ତ୍ଵରଣ ଅପରିବର୍ତ୍ତନୀୟ
(B) ତ୍ଵରଣ ପରିବର୍ତ୍ତନୀୟ
(C) ତ୍ଵରଣ ନାହିଁ
(D) ପରିବେଗ ନାହିଁ
Answer:
(A) ତ୍ଵରଣ ଅପରିବର୍ତ୍ତନୀୟ

19. ପରିବେଗ -ସମୟ ଆଲେଖ ଓ ସମୟ ଅକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆବଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କ’ଣ ସୂଚାଇବ ?
(A) ଦୂରତା
(C) ପରିବେଗ
(B) ବେଗ
(D) ତ୍ଵରଣ
Answer:
(A) ଦୂରତା

20. R ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ବୃତ୍ତାକାର ପଥରେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ πR ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କଲେ, ଏହାର ବିସ୍ଥାପନ କେତେ ହୋଇଥାଏ ?
(A) R
(B) 2R
(C) 2πr
(D) 0
Answer:
(B) 2R

21. ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ସମ ପରି ବେଗ ୨.୫ m/s ରେ ଗତିକଲେ, ଏହାର ତ୍ଵରଣ କେତେ ହୋଇଥାଏ ?
(A) 0
(B) 4.9 m/s²
(C) 9.8 m/s²
(D) 19.6 m/s²
Answer:
(C) 9.8 m/s²

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ବାକ୍ୟ ବିଚାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ବାକ୍ୟ ବିଚାର

(A ) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ପଦ ମିଳିତ ହୋଇ ମନର ଭାବକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କଲେ, ତାହାକୁ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ଯୋଗ୍ୟତା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ପଦ ଅନ୍ୟ ପଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥବୋଧକତା ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କଲେ, ତାହାକୁ ଆକାଂକ୍ଷା କୁହାଯାଏ ।

Question 3.
ଆକାଂକ୍ଷା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପଦଯୋଜନା ବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ଆସଭି ଏବଂ ଏହାଦ୍ଵାରା କାହା ପରେ କେଉଁ ପଦ ରହିଲେ ତାହା ବାକ୍ୟର ଭାବକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ପ୍ରକାଶ କରିବ ତାହା ବୁଝାଯାଏ ।

Question 4.
ଆସଭି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ପଦ ଅନ୍ୟ ପଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥବୋଧକତା ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କଲେ, ତାହାକୁ ଆକାଂକ୍ଷା କୁହାଯାଏ ।

Question 5.
ଆସଭିକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆସଭିକୁ ପଦବିନ୍ୟାସ କୁହାଯାଏ ।

Question 6.
ବାକ୍ୟାଶ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟର ବୁଝାପଡ଼ୁଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଂଶକୁ ବା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କେତୋଟି ପଦସଂହତିକୁ ବାକ୍ୟଶ କୁହାଯାଏ ।

Question 7.
ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସମସ୍ତ ବାକ୍ୟର ସମାପିକା କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ଅଂଶକୁ ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 8.
ପଦବିନ୍ୟାସ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଶୁଦ୍ଧ ବାକ୍ୟଗଠନ ନିମନ୍ତେ ଯେଉଁ କେତେଗୋଟି ବିଷୟ ପ୍ରତି ଯତ୍ନଶୀଳ ହେବାକୁ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବାକ୍ୟର ପଦବିନ୍ୟାସ କୁହାଯାଏ ।

Question 9.
ବାକ୍ୟର ଗଠନାତ୍ମକ ରୂପ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ବାକ୍ୟର ଗଠନାତ୍ମକ ରୂପ ଚାରିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା- (୧) ସରଳ ବାକ୍ୟ, (୨) ଯୌଗିକ ବାକ୍ୟ, (୩) ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ, (୪) ମିଶ୍ର ବାକ୍ୟ ।

Question 10.
ବାକ୍ୟର ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟାତ୍ମକ ରୂପ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ବାକ୍ୟର ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟାତ୍ମକ ରୂପ ପାଞ୍ଚ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା- (୧) ବିବୃତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ, (୨) ଆଦେଶ |ଅନୁରୋଧ ସୂଚକ ବାକ୍ୟ, (୩) ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ ବାକ୍ୟ, (୪) ବିସ୍ମୟସୂଚକ ବାକ୍ୟ, (୫) ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ ।

Question 11.
ସରଳ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ସମାପିକା କ୍ରିୟା ଥ‌ିବା ବାକ୍ୟକୁ ସରଳ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 12.
ଯୌଗିକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପରସ୍ପର ନିର୍ଭରଶୀଳ ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧିକ ସରଳ ବାକ୍ୟର ସମାହାର ଯୋଗେ ଗଠିତ ବାକ୍ୟକୁ ଯୌଗିକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 13.
ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ପରସ୍ପର ସାପେକ୍ଷ ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟର ସମନ୍ବୟରେ ଗଠିତ ବାକ୍ୟକୁ ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ?

Question 14.
କେଉଁ କେଉଁ ବାକ୍ୟ ମିଶି ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ ଗଠିତ ହୁଏ ?
Answer:
ଅପ୍ରଧାନ ବାକ୍ୟ ସହିତ ପ୍ରଧାନ ବାକ୍ୟ ମିଶି ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ ଗଠିତ ହୁଏ ।

Question 15.
ମିଶ୍ରବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟର ସମନ୍ବିତ ରୂପକୁ ମିଶ୍ରବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 16.
ବିବୃତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବିଷୟକ ବିବୃତି ବା ବକ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ବିବୃତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 17.
ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନର ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 18.
ବିସ୍ମୟସୂଚକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ବିସ୍ମୟଭାବ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ବିସ୍ମୟସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 19.
ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ନାସ୍ତିର ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 20.
ଗଠନ କଳା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବାକ୍ୟ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ?
Answer:
ଗଠନ କଳା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବାକ୍ୟ ଚାରି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ।

Question 21.
ବାକ୍ୟ ରୂପାନ୍ତର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କୌଣସି ପ୍ରକାରରେ ବାକ୍ୟକୁ ଅର୍ଥ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନକରି ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ବାକ୍ୟରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ବାକ୍ୟ

Question 22.
ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଦୀର୍ଘ ବାକ୍ୟକୁ ସଂକ୍ଷେପରେ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ କୁହାଯାଏ ।

Question 23.
ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ବିଶେଷ ଭାବରେ ସହାୟତା କରିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:
ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସନ୍ଧି, ସମାସ, କୃଦନ୍ତ, ତଦ୍ଧିତ, ଉପସର୍ଗ ଓ ସମାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ

(B) ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ/ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ପଦଗୁଡ଼ିକର ପାରସ୍ପରିକ ସମ୍ବନ୍ଧକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯୋଗ୍ୟତା

Question 2.
ସମସ୍ତ ବାକ୍ୟର ସମାପିକା କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ଅଂଶଟିକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟ

Question 3.
ବାକ୍ୟରେ ଦ୍ବିକର୍ମକ କ୍ରିୟାର ମୁଖ୍ୟକର୍ମ କେଉଁଠାରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
Answer:
ଗୌଣ କର୍ମ ପରେ

Question 4.
ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ପଦ ମିଳିତ ହୋଇ ମନର ଭାବକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କଲେ ତାହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟ

Question 5.
ପରସ୍ପର ନିର୍ଭରଶୀଳ ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧିକ ସରଳ ବାକ୍ୟର ସମାହାର ଯୋଗେ ଗଠିତ ବାକ୍ୟକୁ କି ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯୌଗିକ

Question 6.
ବାକ୍ୟରେ ‘ନାହିଁ’ ସଂଯୁକ୍ତ ପଦ କେଉଁଠାରେ ରହିବା ଉଚିତ ?
Answer:
କ୍ରିୟା ପରେ

Question 7.
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପଦଯୋଜନା ବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆସଭି

Question 8.
ବାକ୍ୟରେ ସମ୍ବୋଧନ ପଦ କେଉଁଠାରେ ରଖାଯାଏ ?
Answer:
ଆରମ୍ଭ ବା ଶେଷରେ

Question 9.
କହି ଜାଣିଲେ ……………………. ସୁନ୍ଦର । (ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର)
Answer:
କଥା

Question 10.
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପଦଯୋଜନା ବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆସଭି

Question 11.
ବାକ୍ୟରେ କ୍ରିୟା ସକର୍ମକ ହୋଇଥିଲେ କର୍ମପଦଟି କେଉଁଠାରେ ବସେ ?
Answer:
କ୍ରିୟା ପୂର୍ବରୁ

Question 12.
ବାକ୍ୟରେ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ ପୂର୍ବରୁ କେଉଁ ପଦ ବସେ ?
Answer:
ବିଶେଷଣ ପଦ

Question 13.
ବାକ୍ୟରେ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ପଦ ପୂର୍ବରୁ କେଉଁ ପଦ ବସେ ?
Answer:
ସମ୍ବନ୍ଧ ପଦ

Question 14.
ବାକ୍ୟରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପଣ ପାଇଁ ଥିବା ବାକ୍ୟାଶ କେଉଁଠାରେ ବସିପାରେ ?
Answer:
ବାକ୍ୟ ଆରମ୍ଭରେ

Question 15.
ବାକ୍ୟରେ ପଦାନ୍ବୟୀ ଅବ୍ୟୟ ପଦ କେଉଁଠାରେ ବସେ ?
Answer:
ସମ୍ବନ୍ଧିତ ପଦ ପରେ

Question 16.
ବାକ୍ୟରେ କରଣ କାରକ ପଦ କେଉଁଠାରେ ବସେ ?
Answer:
କର୍ମପଦ ପରେ ବା ପୂର୍ବରୁ

Question 17.
ବାକ୍ୟର ଗଠନାତ୍ମକ ରୂପ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ?
Answer:
୪ ଭାଗରେ

Question 18.
ବାକ୍ୟର ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟାତ୍ମକ ରୂପ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ?
Answer:
୫ ଭାଗରେ

(C) ନିର୍ଦ୍ଦେଶାନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ମାଆଙ୍କର ରନ୍ଧା ଚାଲିଛି । – ଏ ବାକ୍ୟଟି କେଉଁ ବାଚ୍ୟରେ ଲିଖୁ ?
Answer:
ଭାବବାଚ୍ୟ

Question 2.
କବିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାରଳା ଦାସ ଆଦିକବି ଅଟନ୍ତି । – ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ବିବୃତିସୂଚକ

Question 3.
କାଲିର କାମ ଯଦି ଆଜି କରୁଛ ତେବେ ଆଜିର କାମ ଏବେ କର । ଏହା କେଉଁ ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ଜଟିଳ

Question 4.
ଆଜି କେତେ ତାରିଖ ? – ଏହା କେଉଁ ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ

Question 5.
ବିଜୟର କଲିକତା ଯିବା ହେବ । ଏହି ବାକ୍ୟଟି କେଉଁ ବାଚ୍ୟରେ ଲିଖ୍ ?
Answer:
କର୍ମବାଚ୍ୟ

Question 6.
ପାନ ବେପାର କରୁଥିବା ଲୋକଟି ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାମକୁ ଗଲା । – ରେଖାଙ୍କିତ ପ୍ରଦକୁ ସଂକ୍ଷେପ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପାନରା

Question 7.
ରମେଶଙ୍କ ବିନା ଏ କାମ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ଏ ବାକ୍ୟରେ ‘ବିନା’ କି ପଦ ?
Answer:
ଅବ୍ୟୟ

Question 8.
ତମର ନିୟମ ମୁଁ ପାଳିପାରିବି ନାହିଁ । – ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ନାସ୍ତିସୂଚକ

Question 9.
ରାଧାଶ୍ୟାମ ଭଲ ଭାଷଣ ଦେଇପାରନ୍ତି। – ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାଚ୍ୟ?
Answer:
କର୍ତ୍ତବାଚ୍ୟ

Question 10.
ସତରେ ତୁମେ ଆସିଛ ? ଏହା କେଉଁ ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ

Question 11.
ଯାହା କରିବା ଉଚିତ ତାହା କର । ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ସଂକ୍ଷେପଣ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତବ୍ୟ

Question 12.
ପୁଲିସ୍ – ଏହା କେଉଁ ପ୍ରକାର ଶବ୍ଦ ?
Answer:
ବୈଦେଶିକ

Question 13.
ଜାଣିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରୁଥିବା ଛାତ୍ର ବିଦ୍ୟାଲାଭ କରିବ । – ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ସଂକ୍ଷେପ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଜିଜ୍ଞାସୁ

Question 14.
ଆଜି କି ଟାଣ ଖରା ! – ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ବିସ୍ମୟସୂଚକ

Question 15.
ବିଜୟ କଲିକତା ଯିବ । ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତବାଚ୍ୟ

Question 16.
‘ବାପା ବଜାରକୁ ଯାଇ ମାଛ ଆଣିଲେ’ ଗଠନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ସରଳ ବାକ୍ୟ

Question 17.
‘ପୂଜା ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଗଲା, ମାତ୍ର ଶ୍ରେଣୀରେ ବସିପାରିଲା ନାହିଁ’– ଗଠନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ଯୌଗିକ ବାକ୍ୟ

Question 18.
ଅଜା ଯେତେବେଳେ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ସେତେବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ଘରେ ନଥୁଲା ଗଠନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ

Question 19.
ବାପା କେବେ ଆଶା କରିନଥୁଲେ ଯେ, ମାର୍ଶାଲିନ ଶ୍ରେଣୀରେ ପ୍ରଥମ ହେବ । ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ରେଖାଙ୍କିତ ଅଂଶଟି କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ପ୍ରଧାନ ବାକ୍ୟ

Question 20.
ଆଜ୍ଞା ! ମତେ ଟିକିଏ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ । (ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?)
Answer:
ଅନୁରୋଧସୂଚକ

Question 21.
‘ବେଞ୍ଚ ଉପରେ ଛିଡ଼ାହୁଅ’– ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ଆଦେଶସୂଚକ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 12 ବ୍ରିଟିଶ୍ ଔପନିବେଶିକ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବିଦ୍ରୋହ, ଖୋର୍ଦ୍ଧା ବିଦ୍ରୋହ (୧୮୧୭), ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ (୧୮୫୬-୫୬), ମହାନ୍ ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହ (୧୮୫୭) Short & Long Answer Questions

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 12 Short & Long Answer Questions in Odia Medium

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ଦୁଇଟି | ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧। କାନ୍‌ପୁରଠାରେ ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ଵ କିଏ ନେଇଥିଲେ ?
Answer:
କାନପୁରଠାରେ ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବାଜିରାଓଙ୍କ ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର ନାନାସାହେବ ଏବଂ ତାଙ୍କର ମନ୍ତ୍ରୀ ତାନ୍ତିଆଟୋପେ । ସେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବାହାଦୂରଶାହାଙ୍କୁ ସମ୍ରାଟ୍ ରୂପେ ମାନି ତାଙ୍କ ଅଧୀନସ୍ଥ ଏକ ଶାସକ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । କାନପୁରର ଗୋରା ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲା । ସେଠାରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଗଣହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା ।

୨। ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କର ପୂରାନାମ କ’ଣ ଥିଲା ? ସେ କେଉଁମାନଙ୍କର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ?
Answer:
ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କର ପୂରାନମ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ବିଦ୍ୟାଧର ଭ୍ରମରବର ରାୟ ମହାପାତ୍ର ଥିଲା । ସେ ପାଇକମାନଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ।

୩ । ନାନାସାହେବ କାହିଁକି ବିଦ୍ରୋହୀ ସାଜିଥିଲେ ?
Answer:
ନାନାସାହେବ ପେଶବା ଦ୍ଵିତୀୟ ବାଜିରାଓଙ୍କ ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର ଥିଲେ । ରାଜସ୍ଵତ୍ଵ ଲୋପ ନୀତି ଅନୁସାରେ ତାଙ୍କୁ ପୈତୃକ ଉପାଧ୍ ଓ ଆର୍ଥିକ ଭତ୍ତାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ୧୮୫୭ର ମହାନ୍ ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ସେ କାନପୁରଠାରେ ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପରାସ୍ତ ହେବା ପରେ ସେ ଆତ୍ମରକ୍ଷା ପାଇଁ ନେପାଳର ଘଞ୍ଚ ଅରଣ୍ୟକୁ ପଳାୟନ କରିଥିଲେ ।

୪। ଝାନ୍ସୀର ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ କାହିଁକି ବିଦ୍ରୋହୀ ସାଜିଥିଲେ ?
Answer:
ଲର୍ଡ଼ ଡେଲହାଉସୀଙ୍କ ରାଜସ୍ଵତ୍ଵ ଲୋପ ନୀତି ଦ୍ଵାରା ଝାନ୍ସୀ ରାଜ୍ୟ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟଭୁକ୍ତ ହେଲା । ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈଙ୍କ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କ ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ରଙ୍କୁ ସିଂହାସନରେ ବସିବାକୁ ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା ନାହିଁ । ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରି ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

୫। ୧୮୫୭ର ବିଦ୍ରୋହକୁ କାହିଁକି ଭାରତୀୟ ଐତିହାସିକମାନେ ପ୍ରଥମ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ବୋଲି କହିଥାନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତୀୟ ଐତିହାସିକମାନଙ୍କ ମତରେ, ବିଦେଶୀ ଶାସନ ଉଠାଇ ଦେବାପାଇଁ ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ଥୁଲା ଦେଶପ୍ରେମୀ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ମହାନ୍ ଓ ବୀରତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ । ଏହିପରି ଏକ ଗୌରବପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣାରେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନେ ପାଦକୁ ପାଦ ମିଳାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ଦୃଢ଼ ସ୍ଵାଧୀନତା ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ ଯୁଦ୍ଧ କରିଥିଲେ । ‘‘ହରହର ମହାଦେବ’’ ଏବଂ ‘ମାରେ ଫିରିଙ୍ଗିକୋ’’ ଧ୍ଵନିରେ ଭାରତ ପ୍ରକମ୍ପିତ ହୋଇଥିଲା ।

୬। ଦଶମୀ ନାଗ କିଏ ? ସେମାନଙ୍କୁ ଇଂରେଜମାନେ କେଉଁ ଆଖ୍ୟା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ବେଙ୍ଗଲର ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନଙ୍କୁ ଦଶମୀ ନାଗ କୁହାଯାଏ । ସେମାନଙ୍କୁ ଇଂରେଜମାନେ ଲୁଟେରା ଆଖ୍ୟା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।

୭ । ଦ୍ଵିତୀୟ ବାହାଦୂର ଶାହାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଦ୍ଵିତୀୟ ବାହାଦୂର ଶାହା ଥିଲେ ଶେଷ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ । ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହ କାଳରେ ତାଙ୍କୁ ଭାରତର ସମ୍ରାଟ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଇଂରେଜ ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ନିକୋଲସନ୍ ଦିଲ୍ଲୀ ଅଧିକାର କରିବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ କରାଯାଇ ରେଙ୍ଗୁକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କର ଦୁଇ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା । ୧୮୬୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।

୮। ସାନ୍ତାମାନଙ୍କର ଅନ୍ୟନାମ କ’ଣ ଥିଲା ? କେଉଁ ଇଂରେଜ ଅଫିସର ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କର ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କର ଅନ୍ୟନାମ ଥିଲା ଖେରଓାର । ବ୍ରିଗେଡିୟର ଲିୟଙ୍କ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କର ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିଥିଲେ ।

୯। ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଜମିରେ କ’ଣ ଚାଷ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା ? ୧୮୩୩ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମେ ଯେଉଁ ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ ହୋଇଥିଲା, ତା’ର ନାମ କ’ଣ ରଖାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଜମିରେ ନୀଳ ଚାଷ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା । ୧୮୩୩ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମେ ଯେଉଁ ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ ହୋଇଥିଲା, ତା’ର ନାମ ଖେର ରଖାଯାଇଥିଲା ।

B. ପାଞ୍ଚଟି/ ଛଅଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧ | ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ପାଇକ ବିରୋଧୀ ନୀତି ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
୧୮୦୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରାଜ୍ୟ ଇଂରେଜମାନେ ଅଧିକାର କଲାପରେ ମେଜର ଫ୍ଲେଚର ସାହେବ ଏହାର ପ୍ରଥମ ଇଂରେଜ ପ୍ରଶାସକ ରୂପେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଶାସନଭାର ଗ୍ରହଣ କଲାପରେ ପାଇକମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପାଇକ ସୈନ୍ୟମାନେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କର କୌଣସି ଦରକାରରେ ଆସିଲେ ନାହିଁ । ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ସେମାନଙ୍କର ଦେଶପ୍ରାଣତା ବୈଦେଶିକ ଶାସନ ପାଇଁ ବିପଦ ବୋଲି ମନେକରାଗଲା । ତେଣୁ ଫ୍ଲେଚର ସାହେବ ପାଇକମାନଙ୍କ ପ୍ରତି କଠୋର ଓ ନିର୍ଭୟ ହେବା ସ୍ଵାଭାବିକ ଥିଲା । ପାଇକମାନଙ୍କର ନିଷ୍କର ଜାଗିରୀ ଛଡ଼ାଇ ନିଆଗଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଜମି ଉପରେ ଭୂ-ରାଜସ୍ୱ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଗଲା । ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଯୁକ୍ତ ସରକାରୀ ରାଜସ୍ୱ କର୍ମଚାରୀମାନେ ପାଇକମାନଙ୍କ ଉପରେ ନାନା ଅତ୍ୟାଚାର କଲେ । ତା’ସାଙ୍ଗକୁ ପୋଲିସ୍ କର୍ମଚାରାଙ୍କର ଅକଥନୀୟ ଅତ୍ୟାଚାର ସେମାନଙ୍କୁ ସହିବାକୁ ପଡ଼ିଲା ।

ସେହି ସମୟରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ଯେଉଁ ବଙ୍ଗାଳୀମାନେ ଓଡ଼ିଶାରେ ନିଯୁକ୍ତ ଥିଲେ, ସେମାନେ ପାଇକମାନଙ୍କୁ ନାନା ଭାବରେ ଶୋଷଣ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ନାନା କୌଶଳରେ ସେମାନଙ୍କର ଭୂ-ସମ୍ପତ୍ତି ଛଡ଼ାଇ ନେଉଥିଲେ । ଇଂରେଜମାନେ କଉଡ଼ି ପରିବର୍ତ୍ତେ ଟଙ୍କା ପଇସା ଆକାରରେ ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ କଲେ । ଯେଉଁ ପାଇକମାନେ ରାଜସ୍ବ ଦେବାରେ ଆଦୌ ଅଭ୍ୟସ୍ତ ନଥିଲେ ସେମାନେ ରାଜସ୍ବ ପାଇଁ ଟଙ୍କା ଯୋଗାଡ଼ ସକାଶେ ମହାଜନମାନଙ୍କର ଦ୍ବାରସ୍ଥ ହେଲେ । ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଲବଣ ନୀତି ଫଳରେ ପାଇକମାନଙ୍କଠାରୁ ଲୁଣ ତିଆରି କରିବା ଅଧ୍ୟାର କାଢ଼ିନେଲେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ପାଇକମାନେ ପୈତୃକ ଜୀବିକାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇ ଦୁଃଖ ଓ ଅନଟନରେ ପଡ଼ିଲେ । ଏହିପରିଭାବେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ପାଇକ ବିରୋଧୀ ନୀତି ଯୋଗୁଁ ପାଇକମାନେ ଦଳିତ ଓ ନିଷ୍ପେସିତ ହୋଇ ରହିଥିଲେ । ଇଂରେଜ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସେମାନେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଓ ଉତ୍ତେଜିତ ଥିଲେ ।

୨। ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲାର ଜମିଦାରୀ କିପରି ହରାଇଥିଲେ ?
Answer:
ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲାର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ ଏବଂ ୧୮୦୪-୧୮୦୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଜଗବନ୍ଧୁ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲାର ମାଲିକାନା ପାଇଁ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ସହିତ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରି ନେଇଥିଲେ । ଇତିମଧ୍ୟରେ କୃଷ୍ଣପ୍ରସାଦ ସିଂହ ନାମକ ଜଣେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବଙ୍ଗାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତି ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ କିଲ୍ଲା ଅଧିକାର କରିନେବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଚଳାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଭାଇ ଗୌରହରି ସିଂହ ପୁରୀର ତହସିଲଦାର ରୂପେ ରାହଙ୍ଗ ସମେତ କେତେକ ପରଗଣାର ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ ଦାୟିତ୍ଵରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ଥିଲେ । ଏହି ଦୁଇ ସିଂହ ମିଳିତ ହୋଇ ବକ୍ସିଙ୍କ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ କିଲ୍ଲା ଛଡ଼ାଇନେବାପାଇଁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କରୁଥିଲେ । ୧୮୦୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରୁ ୧୮୦୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. ମଧ୍ଯରେ ରାହଙ୍ଗ ପରଗଣାର ରାଜସ୍ୱ ଅଧିକାର ଜଣେ ବଙ୍ଗାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ନିଲାମରେ ଦିଆଗଲା ! କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ୧୮୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସେହି ପରଗଣାକୁ କ୍ରୟ କରି ତାହାର ଜମିଦାର ହେଲେ ।

ସେହି ସମୟରେ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ତାଙ୍କର ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲାର ରାଜସ୍ୱ ପୁରୀ କଲେକ୍ଟରଙ୍କ ରାଜକୋଷରେ ସିଧାସଳଖ ଜମା କରୁଥିଲେ; ମାତ୍ର ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ପ୍ରତାରଣା କରାଯାଇ ରାହଙ୍ଗର ତହସିଲଦାର ଗୌରହରି ସିଂହ ଆପଣାର ରାଜସ୍ୱ ବିବରଣୀରେ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲା ରାହଙ୍ଗ ପରଗଣାର ଅନ୍ତର୍ଗତ ବୋଲି ଲେଖାଇ ନେଇଥିଲେ । ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ରାହଙ୍ଗର ସନ୍ନିହିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଅସ୍ଵାଭାବିକ ଜଣାଗଲା ନାହିଁ; ମାତ୍ର ଏହାଦ୍ଵାରା ରାହଙ୍ଗର ଜମିଦାର କୃଷ୍ଣପ୍ରସାଦ ସିଂହଙ୍କ ଆଧୂପତ୍ୟ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲା ଏବଂ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲାର ମାଲିକାନା ସ୍ୱତ୍ୱରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେଲେ । ଏହିପରିଭାବେ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲା ହରାଇଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ ବଙ୍ଗାଳୀ ଜମିଦାରଙ୍କ କବଳରୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଅକ୍ଷମ ହେବାରୁ ୧୮୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ।

୩ । ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ ବିଫଳ ହେବାର କାରଣ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
୧୮୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହା ଇଂରେଜ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ପାଇକମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଗଣ ଆନ୍ଦୋଳନ ଥିଲା; ମାତ୍ର ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କର କଠୋର ଦମନମୂଳକ ନୀତି ଫଳରେ ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା । ଇଂରେଜ ସରକାର ଦୃଢ଼ ସାମରିକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନଦ୍ୱାରା ଅନେକ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଗଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ କଠୋର ଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଗଲା । ଏହାପରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ଶାନ୍ତି ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରି ଘୋଷଣାକଲେ ଯେ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କଲେ ସେମାନଙ୍କୁ କ୍ଷମା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଅନେକ ବିଦ୍ରୋହୀ ପ୍ରଲୋଭିତ ହୋଇ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ ପାଇଁ ରାଜି ହେଲେ ।

୧୮୨୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ନୟାଗଡ଼ ରାଜା ବିନାୟକ ସିଂହ ମାନ୍ଧାତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁପରେ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ନୂତନ ନୟାଗଡ଼ ରାଜାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସମର୍ଥନ ହରାଇଲେ । ନୟାଗଡ଼ର ନୂତନ ରାଜା ବ୍ରଜବନ୍ଧୁ ସିଂହ ମାନ୍ଧାତା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆନୁଗତ୍ୟ ସ୍ବୀକାର କରି ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ଧରାଇଦେବାପାଇଁ ଯଥାଶକ୍ତି ଉଦ୍ୟମ କଲେ । ପୁନଶ୍ଚ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଦୃଢ଼ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଯୋଗୁଁ ଅନେକ ଦେଶୀୟ ରାଜାମାନେ ଶଙ୍କିତ ହୋଇ ରହିଲେ । ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଜନସାଧାରଣଙ୍କର ଗୁପ୍ତ ସମର୍ଥନ ମଧ୍ଯ କ୍ରମେ ହ୍ରାସପାଇଲା । ଏହାପରେ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ଅନଜ୍ୟୋପାୟ ହୋଇ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କଲେ ଏବଂ ୧୮୨୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. ମେ ୨୭ ତାରିଖ ଦିନ କଟକ ଆସି ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ସହିତ ଏକ ଚୁକ୍ତିନାମା ସ୍ବାକ୍ଷରିତ କଲେ । ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ ସହ ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହର ଅବସାନ ଘଟିଲା ।

୪ । ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହର ଫଳାଫଳଗୁଡ଼ିକ ସଂକ୍ଷେପରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
୧୮୫୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଭାରତରୁ କମ୍ପାନୀ ଶାସନର ଅବସାନ ଘଟିଥିଲା । ଭାରତର ଶାସନଭାର ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଜା ବା ରାଣୀଙ୍କ ହାତରେ ଅର୍ପଣ କରାଗଲା । ଇଂଲଣ୍ଡର ଶାସକ ତାଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରୀପରିଷଦର ଜଣେ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ଭାରତର ଶାସନମୁଖ୍ୟ କରି ପଠାଇଲେ । ତାଙ୍କୁ ଭାଇସ୍‌ୟ କୁହାଗଲା । ବ୍ରିଟିଶ ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ପୁନର୍ଗଠନ କରାଗଲା । ବଙ୍ଗଳା ରେଜିମେଣ୍ଟକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଯାଇ ନୂତନ ଭାବରେ ଗୁର୍ଗା, ଶିଖ, ଜାଠ ଆଦି ରେଜିମେଣ୍ଟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଗଲା । ରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆଙ୍କ ଘୋଷଣାପତ୍ର ଅନୁସାରେ, ଇଂରେଜମାନେ ପୂର୍ବପରି ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ଧର୍ମ, ସଂସ୍କୃତି ଓ ସମାଜ ଉପରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ସ୍ପଷ୍ଟ ହେଲା । ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଭାରତୀୟମାନେ ଜାତୀୟ ଜାଗରଣରେ ଉଦବୃଦ୍ଧ ହୋଇ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ପାଇଁ ଅଣ୍ଟା ଭିଡ଼ିଥିଲେ ।

୫। ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହର ଅର୍ଥନୈତିକ କାରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଉ- ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ଭାରତ ଅଧିକାର କରିବାର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଅର୍ଥନୈତିକ ଶୋଷଣ । ଏହି ଶୋଷଣ ନୀତି ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଥିଲା । ୧୭୫୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ର ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ବହୁ ଦେଶୀୟ ରାଜ୍ୟକୁ କ୍ରମଶଃ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଅଧିକାର କରିଥିଲେ । ଏହାଫଳରେ ରାଜା ଓ ରାଜକର୍ମଚାରୀଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ରାଜାଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ବେକାର ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ଅର୍ଥ ଓ ପ୍ରତିପତ୍ତି ହରାଇ ସେମାନେ ଅସହ୍ୟ ଦୁଃଖ ଭୋଗ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତରୁ କଞ୍ଚାମାଲ ଶସ୍ତାରେ ନେଇ ସେଥୁରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ଚଢ଼ା ଦାମ୍ରେ ଏଠାରେ ବିକ୍ରି କରୁଥିଲେ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଭାରତର ବ୍ୟବସାୟୀ ଗୋଷ୍ଠୀ କ୍ଷତି ସହିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଦେଶୀୟ ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଇଂରେଜ ସରକାର ଜମିଦାରୀ ପ୍ରଥା ଉଚ୍ଛେଦ କରିବା ଫଳରେ ପ୍ରତିପତ୍ତିଶାଳୀ ଲୋକମାନେ ଦରିଦ୍ର ଓ ନିଃସ ହୋଇପଡିଥିଲେ । ଏହି ସମସ୍ତ କାରଣ ପାଇଁ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅସନ୍ତୋଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ।

୬। ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହର ଆଶୁ କାରଣ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ସିପାହିମାନଙ୍କ ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ଅସନ୍ତୋଷର ବାରୁଦଗଦାରେ ଅଗ୍ନିସଂଯୋଗ କରିଥିଲା ଏନ୍‌ଫିଲ୍ଡ ବନ୍ଧୁକର ପ୍ରଚଳନ । ଏହାହିଁ ଥିଲା ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହର ଆଶୁ କାରଣ । ୧୮୫୬ରେ କମ୍ପାନୀର ସୈନ୍ୟବାହିନୀରୁ ‘ବ୍ରାଉନ୍ସେସ୍’ ନାମକ ପୁରାତନ ବନ୍ଧକ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯାଇ ତା’ ସ୍ଥାନରେ ଏନ୍‌ଫିଲ୍‌ଡ ବନ୍ଧୁକର ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ବନ୍ଧୁକରେ ଗୁଳି ଭଭି କରିବାକୁ ହେଲେ ଗୁଳିଥ‌ିବା ଟୋଟାର ଅଗ୍ରଭାଗକୁ ଦାନ୍ତରେ ଛିଡ଼ାଇ ଗୁଳିକୁ ବାହାର କରିବାକୁ ହେଉଥିଲା ଏବଂ ବନ୍ଧୁକରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇ ଫୁଟାଯାଉଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ଜନରବ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲା ଯେ ଗୁଳିର ଟୋଟାରେ ଗାଈ ଓ ଘୁଷୁରି ଚର୍ବି ପ୍ରଲେପିତ ହୋଇଛି । ଏଣୁ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କଲେ ନିଜର ଧର୍ମ ନଷ୍ଟ ହେବ ବୋଲି ଜାଣି ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନେ ଖୁବ୍ ଉତ୍ତେଜିତ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ । ଯେଉଁ ସିପାହିମାନେ ଏହି ବନ୍ଧୁକ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ମନାକଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ କଠୋର ଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇଥିଲା । ଫଳରେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ ତାରିଖ ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ବିଦ୍ରୋହର ପ୍ରଥମ ସ୍ତଲିଙ୍ଗ ଦେଖାଦେଇଥିଲା ବଙ୍ଗଦେଶର ବାରାଜପୁର ସେନାଛାଉଣୀରେ ।

୭ | ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହର ଫଳାଫଳମାନ ଲେଖ ।
Answer:
ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥିଲା । ସେମାନେ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ଶୋଷଣରୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ । ସାନ୍ତାଳ ପରଗଣା ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇ ତାହାର ଶାସନଭାର ସ୍ଥାନୀୟ କଲେକ ରଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରାଗଲା । ‘କାମାଉତି’ ବା ଗୋତି ପ୍ରଥାର ବିଲୋପ କରାଗଲା । ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ଦାରୋଗା କଲେକ ରଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରାଗଲା । ‘କାମାଭତି’ ବା ଗୋତି ପ୍ରଥାର ବିଲୋପ କରାଗଲା । ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ଦାରୋଗା ଇଂରେଜ ସରକାର ଆପତତଃ ମାନି ନେଇଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ବନ୍ୟଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକ୍ରି କରିବାପାଇଁ ବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରାଗଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାର ଉନ୍ନତି ଆଣିବାପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରାଗଲା । ମୋଟ ଉପରେ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାର ଚେଷ୍ଟା କରିଥଲା ।

୮| ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହରେ ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈଙ୍କ ଭୂମିକା କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ ଝାନ୍ସୀର ଶାସକ ଗଙ୍ଗାଧର ରାଓଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଥିଲେ । ଅପୁତ୍ରିକ ଥିବାରୁ ସେ ଆନନ୍ଦ ରାଓଙ୍କୁ ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ରଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ଗଙ୍ଗାଧର ରାଓଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁପରେ ସିଂହାସନ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ରର ଦାବିକୁ ଲର୍ଡ ଡେଲ୍ହାଉସୀ ଅଗ୍ରାହ୍ୟ କରିଦେଇଥିଲେ । ସେ ରାଜ୍ୟସ୍ଵତ୍ଵ ଲୋପନୀତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ଝାନ୍ସୀକୁ ଇଂରେଜି ସାମ୍ରାଜ୍ୟଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହାର ପ୍ରତିବାଦରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହରେ ଯୋଗଦେଇ ଝାନ୍ସୀ ଠାରେ ସିପାହିମାନଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ତାନ୍ତିଆ ତୋପେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈଙ୍କୁ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ । ଅସୀମ ବୀରତ୍ଵର ସହ ଯୁଦ୍ଧକରି ରାଣୀ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ବିଶେଷକରି ଜଣେ ବୀରା ରମଣୀଭାବେ ସେ ଇତିହାସ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।

୯। ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହର ନାନାସାହେବଙ୍କ ଭୂମିକା କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
୧୮୫୭ ମସିହାର ବିଦ୍ରୋହରେ ନାନାସାହେବ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ପେଶବା ଦ୍ଵିତୀୟ ବାଜିରାଓଙ୍କର ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର । ଲର୍ଡ ଡେଲ୍‌ହାଉସୀଙ୍କ ରାଜ୍ୟସ୍ଵତ୍ୱଲୋପ ନୀତିର ଶିକାର ହୋଇ ନାନାସାହେବ କାନପୁରରେ ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ବ ନେଇଥିଲେ । ନାନାସାହେବ ଦ୍ବିତୀୟ ବାହାଦୁରଶାହାଙ୍କୁ ସମ୍ରାଟ ରୂପେ ମାନି ତାଙ୍କ ଅଧୀନସ୍ଥ ଏକ ଶାସକ ବୋଲି ନିଜକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ନାନାଙ୍କ ପ୍ରବଳ ପରାକ୍ରମ ଆଗରେ କାନପୁରର ଗୋରା ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବାକୁ ବାଧ ହୋଇଥିଲେ । ଶେଷରେ ଇଂରେଜ ସେନାବାହିନୀ ହାତରେ ନାନାସାହେବ ପରାସ୍ତ ହୋଇ ନେପାଳର ଦୁର୍ଗମ ଅରଣ୍ୟକୁ ପଳାୟନ କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
୧୮୫୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. ବିଦ୍ରୋହର ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ଓଡ଼ିଶାର ମାଟିରେ ଶୁଣାଯାଇଥିଲା । ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହି ବିଦ୍ରୋହର ଅଗ୍ରସାରଥୀ ଥିଲେ ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ । ସେ ଇଂରେଜ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସମ୍ବଲପୁରଠାରେ ବିଦ୍ରୋହ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ସେ ବୃଦ୍ଧ ନାରାୟଣ ରାଓଙ୍କ ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର ଥିଲେ । ମାତ୍ର ଡେଲହାଉସୀ ରାଜ୍ୟସ୍ଵତ୍ଵ ଲୋପ ନୀତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ସମ୍ବଲପୁରକୁ ଇଂରେଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟଭୁକ୍ତ କରିବାରୁ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ନିଜର ପ୍ରତିପରି ଓ ପଦମର୍ଯ୍ୟାଦା ହରାଇଥିଲେ । ଏଥିରେ କ୍ଷୁବ୍‌ଧ ହୋଇ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ବିଦ୍ରୋହରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ଶେଷରେ ବନ୍ଦୀ ଅବସ୍ଥାରେ ଅସୁରଗଡ଼ ଦୁର୍ଗରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଅନ୍ତିମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାଗରେ ହୋଇଥିବା ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପର୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଭାରତରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଏବଂ ସ୍ପର୍ଶକାତର ଘଟଣା ଅଟେ । ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ମାର୍ଗରୁ ଓହରି ଆସି ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ବିଦ୍ରୋହ କରିବା ଏକ ବିରଳ ଘଟଣା । ୧୭୬୪ ମସିହାର ବକ୍‌ସାର ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟଲାଭ କରି ବେଙ୍ଗଲ, ବିହାର ଓ ଓଡ଼ିଶାରୁ ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ କରିବାର ଅଧ‌ିକାର ବ୍ରିଟିଶ୍ ପାଇଥିଲା । ଏପରି ଏକ ସମୟରେ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦ୍ଵିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ବେଙ୍ଗଲରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ମୁଣ୍ଡ ଟେକିଥିଲା । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକବାଦୀ ସାଧୁମାନେ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ତୀବ୍ର କରିଥିଲେ । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ମଧ୍ଯ ଫକୀର-ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ମଧ୍ୟ କହାଯାଏ । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ମୁଖ୍ୟତଃ ଜଳପାଇଗୁଡ଼ିରୁ ମୁର୍ଶିଦାବାଦ ଏବଂ ବୈକୁଣ୍ଠପୁରର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଜଙ୍ଗଲରେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ।

ଐତିହାସିକମାନେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର କାରଣକୁ ନେଇ କେବଳ ମତପାର୍ଥକ୍ୟ କରି ନଥିଲେ; ବରଂ ଭାରତ ଇତିହାସରେ ଏହିଭଳି ଆନ୍ଦୋଳନର ଗୁରୁତ୍ଵକୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ମତ ପୋଷଣ କରିଥିଲେ । କେତେକ ଐତିହାସିକ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବୈଦେଶିକ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମଭାବେ ଅଭିହିତ କରିଥିଲେ । ଏହାର କାରଣ ଦର୍ଶାଇ ସେମାନେ ମତ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ବକ୍‌ସାର ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟଲାଭ କରି କମ୍ପାନୀ ସରକାର ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ କରିବାରୁ ତାହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ବିଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ । ୧୭୭୦ ମସିହାର ବେଙ୍ଗଲ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ପରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ଓ ମୃତ୍ୟୁକୁ ନେଇ କ୍ରୋଧୀ ଦସ୍ୟୁମାନେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ ବୋଲି କେତେକ ଐତିହାସିକ ମତଦେଇଥା’ନ୍ତି ।

ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ତିନୋଟି ଅଲଗା ଅଲଗା ଘଟଣାକୁ ନେଇ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରଥମ ଘଟଣା ଥିଲା ଏକ ବୃହତ୍ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଦଳକୁ ନେଇ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଘଟିଥିଲା । ହିନ୍ଦୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ଉତ୍ତର ଭାରତରୁ ଆସି ବଙ୍ଗପ୍ରଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ ଏବଂ ମନ୍ଦିର ଭ୍ରମଣ କରୁଥିଲେ । ପ୍ରଚଳିତ ପ୍ରଥାନୁଯାୟୀ ଏହି ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ବାଟରେ ଯିବାବେଳେ ଗାଁ ମୁଖୁଆ, ଜମିଦାର ଏବଂ ଧନୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଠାରୁ ଏକ ଧର୍ମ କର ସଂଗ୍ରହ କରୁଥିଲେ । ଭଲ ଆର୍ଥିକ ଥ‌ିବା ଗାଁ ମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ଜମିଦାରମାନେ ସାଧାରଣତଃ କର ଦେଉଥିଲେ; କିନ୍ତୁ କମ୍ପାନୀ ଶାସନ ହେବାଦ୍ଵାରା ଇଂରେଜମାନେ ରାଜସ୍ବ ଆଦାୟ କରିନେଲେ । ଏହି ରାଜସ୍ବର ଭାର ବଢ଼ିଯିବାଦ୍ଵାରା ଉଭୟ କମ୍ପାନୀ ଓ ସନ୍ୟାସୀଙ୍କୁ ଦେବାପାଇଁ ସେମାନେ ଅସହାୟତା ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ । ପୁନଶ୍ଚ ମରୁଡ଼ି ଓ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷଯୋଗୁଁ ହଜାର ହଜାର ସଂଖ୍ୟାରେ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ପ୍ରାୟ ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ଲୋକ ଜମି ପଡ଼ିଆ ଯୋଗୁଁ ଦ୍ବିଗୁଣିତ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ ।

୧୭୭୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବିନାକାରଣରେ ୧୫୦ ଜଣ ସନ୍ନ୍ୟାସୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି କାରଣରୁ ରଙ୍ଗପୁରର ବାଟୋଇ (ଆଧୁନିକ ବାଂଲାଦେଶ) ଠାରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ; କିନ୍ତୁ କିଛି ଆଧୁନିକ ଐତିହାସିକମାନେ ମତଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଘଟଣା ଆଦୌ ଜନପ୍ରିୟ ହୋଇପାରି ନଥିଲା । ଏହାବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଟି ଆନ୍ଦୋଳନ ଦଶମୀ ନାଗ ସନ୍ନ୍ୟାସୀଙ୍କଦ୍ବାରା ହୋଇଥିଲା । ଏହି ହିନ୍ଦୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ବଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶରେ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା କରିବା ସହିତ ସୁଧ କାରବାରର ସୁବିଧା ଲାଭକରୁଥିଲେ । ଇଂରେଜମାନେ ଏହି ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନଙ୍କୁ ଲୁଟେରା ଆଖ୍ୟା ଦେବାସହ ବଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶରେ ପ୍ରବେଶ କରାଇଦେଲେ ନାହିଁ । ଏହି ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ଦଳବଦ୍ଧ ହୋଇ ଭ୍ରମଣ କରିବା ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିପଦ ବୋଲି ଇଂରେଜ ସରକାର ମନେକଲା ।

କମ୍ପାନୀ ଏବଂ ସନ୍ନ୍ୟାସୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ :
ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ତିନି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଓ ଫକୀରମାନଙ୍କର ଇଂରେଜ କମ୍ପାନୀ ସହିତ ସଂଘର୍ଷ ଚାଲିଥିଲା । କମ୍ପାନୀ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଦେଶ ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ନଦେବା ଏବଂ ଟଙ୍କା ସୁଧ କାରବାର ନ କରାଇଦେବା ଦ୍ବାରା ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭୟଙ୍କର ସଂଘର୍ଷମାନ ଘଟୁଥିଲା । ବଙ୍ଗରେ ଧର୍ମପୀଠ ପରିଦର୍ଶନରେ ଲାଗୁକରାଯାଇଥିବା କଟକଣା ବିରୋଧରେ ପ୍ରତିବାଦ କରି ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ କମ୍ପାନୀର କାରଖାନା ଓ ରାଜ୍ୟ ଅର୍ଥାଗାର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ସହିତ କମ୍ପାନୀର ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଲଢ଼େଇ ଜାରୀ ରଖୁଥିଲେ । ୧୮୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ଚାଲିଥିଲା । କମ୍ପାନୀ ସରକାର ଏତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଏହି ବିସ୍ଫୋରକ ରୂପ ଧାରଣ କରିଥିବା ଭ୍ରମଣକାରୀ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଦଳକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ଆଣିପାରି ନଥିଲା । ବୀରଭୂମି ଏବଂ ମିଦିନାପୁର ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହି ସେମାନେ ଆନ୍ଦୋଳନ ଅବ୍ୟାହତ ରଖୁଥିଲେ । ଶେଷରେ, ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ୍ ୱାରେନ୍ ହେଟିଂସ୍ ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ସାମରିକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଜାରୀ ରଖ୍ ଏହି ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିଥିଲେ ।

୨। ୧୮୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ବିପ୍ଳବର କାରଣଗୁଡ଼ିକ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଭୂଲୁଣ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ଏବଂ ଆର୍ଥନୀତିକ ଶୋଷଣ ତାଙ୍କୁ ଅକ୍ଟୋପସ୍ ପରି କବଳିତ କରିଥିଲା । କେବଳ ସେତିକିନୁହେଁ; ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ଭୁଲ୍ ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ ପ୍ରଥା, ଲୁଣ ଉପରେ ଏକଚାଟିଆ ଅଧିକାର, ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଚାକିରିରୁ ବଞ୍ଚତ କରିବା, କଉଡ଼ି ମୁଦ୍ରାର ପ୍ରଚଳନ ବନ୍ଦ ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟମାନ ଓଡ଼ିଶାବାସୀଙ୍କର କ୍ରୋଧକୁ ବହୁଗୁଣିତ କରିଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ଉଗ୍ରରୂପ ଧାରଣ କରିଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଖୋର୍ଦାର ରାଜା ଦ୍ୱିତୀୟ ମୁକୁନ୍ଦ ଦେବଙ୍କର ମନ୍ତ୍ରୀ ଜୟୀ ରାଜଗୁରୁଙ୍କୁ ଇଂରେଜମାନେ ଫାଶୀ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଶାସନ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ ୧୮୦୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ । ଶେଷରେ ଖୋଦ୍ଦାର ପାଇକମାନଙ୍କର ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ଅସନ୍ତୋଷର ପରିପ୍ରକାଶ ଘଟିଥିଲା ୧୮୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ, ଯେତେବେଳେ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ଏହା ଓଡ଼ିଶା ଇତିହାସରେ ‘ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ’ନାମରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।

ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହର କାରଣ :
ପ୍ରଶାସନିକ ଶୋଷଣ – ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହର କାରଣ ଥିଲା ଅନେକ । ପ୍ରଥମତଃ, ଖୋଦ୍ଦାର ରାଜାଙ୍କୁ ଗାଦିଚ୍ୟୁତ କରି ମେଜର୍ ଫ୍ଲେଚର୍ ଏହାର ଶାସନଭାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଶାସନ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନଙ୍କ ପକ୍ଷେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଏକ କଷ୍ଟକର ବ୍ୟାପାର ହୋଇପଡ଼ିଥିଲା । ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ ଶାସନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବ୍ରିଟିଶ ନିୟମମାନ ବୁଝିପାରିଲେ ନାହିଁ; କାରଣ, ସେ ସମସ୍ତ ପାର୍ସୀ ଏବଂ ବଙ୍ଗଳାରେ ଲେଖାଯାଇଥିଲା । ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନଙ୍କର ଅଜ୍ଞତାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ବଙ୍ଗାଳୀ କିରାଣୀମାନେ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଶୋଷଣ କରିବାପାଇଁ ଲାଗିଲେ । ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ, କୋର୍ଟ-କଚେରୀରେ ମାମଲା ତଥା ଜମିଜମା ସଂକ୍ରାନ୍ତୀୟ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଖୋଦ୍ଦାର ଓଡ଼ିଆମାନେ ବହୁ ଭାବରେ ହଇରାଣ ହୋଇଥିଲେ । କୋର୍ଟରେ ସଠିକ୍ ନ୍ୟାୟ ପାଇବା ସେଠାକାର ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଦିବାସ୍ୱପ୍ନ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରଶାସନିକ କାରଣମାନ ଖୋଦ୍ଦାର ଲୋକମାନଙ୍କ ବ୍ୟସ୍ତ ଏବଂ ବିବ୍ରତ କରିଥିଲା ।

ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ନିୟମ ଇଂରେଜମାନେ ଏକ ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜସ୍ବ ପଦ୍ଧତି ଅବଲମ୍ବନ କରିଥିଲେ । ସ୍ଥାନୀୟ ଜମିଦାରମାନେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ‘ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ନିୟମ’ ଅନୁସାରେ ଖଜଣା ଦେଇ ନ ପାରିଲେ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ଥାବର ଏବଂ ଅସ୍ଥାବର ସମ୍ପଭିମାନ ନିଲାମ ହୋଇଯାଉଥିଲା । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଦୈବ-ଦୁର୍ବିପାକ ସମୟରେ ଇଂରେଜମାନେ କର ଛାଡ଼ କରୁନଥିଲେ । କଳା ଲବଣ ଆଇନ ଲୁଣ ଉପରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ଏକଚାଟିଆ ଅଧିକାର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ବୋଝ ଉପରେ ନଳିତାବିଡ଼ା ଲଦିବା ସଦୃଶ ହୋଇଥିଲା ।

ଆବହମାନକାଳରୁ ଏକ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରଦତ୍ତ ଦ୍ରବ୍ୟ ହିସାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ଲୁଣକୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କଠାରୁ କିଣିବା ଫଳରେ ଲୋକମାନଙ୍କର କ୍ରୋଧ ବହୁଗୁଣିତ ହୋଇଥିଲା । କେବଳ ସେତିକିନୁହେଁ, ଅମଲାମାନେ ଲୁଣକୁ ଲୁଚାଇ ବିକ୍ରି କରୁଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରଚୁର ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରୁଥିଲେ । ଏହି ଚୋରା ଲୁଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକମାନଙ୍କ ଜୀବନ ଦୁର୍ବିସହ ହୋଇପଡ଼ୁଥିଲା । ସେମାନେ ଏହି କଳା ଲବଣ ଆଇନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସରକାରଙ୍କୁ ପତ୍ର ଲେଖୁ ଜଣାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଇଂରେଜ ସରକାର ଏଥୁଁପ୍ରତି କର୍ଣ୍ଣପାତ କରି ନ ଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କ ଏହି ଲବଣନୀତି ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ରୋହୀ କରିଥିଲା ।

ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ନୂତନ ମୁଦ୍ରାନୀତି – ଓଡ଼ିଶାରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ନୂତନ ମୁଦ୍ରାନୀତି ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହର ଅନ୍ୟତମ କାରଣ ରୂପେ ଦେଖାଦେଇଥିଲା । ମରହଟ୍ଟା ଶାସନ ସମୟରେ କଉଡ଼ି ଓଡ଼ିଶାରେ ମୁଦ୍ରା ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲା । ରୁପା ଟଙ୍କା ସହିତ ଏହାର ବିନିମୟ ହାର ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଶାସନ ସମୟରେ ଏହି କଉଡ଼ି ମୁଦ୍ରାର ଅଭାବ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥିଲା । ଇଂରେଜ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅଳ୍ପ ମୂଲ୍ୟର ଜିନିଷ ବଜାରରୁ କିଣିବା ଅସମ୍ଭବ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲା । ତେଣୁ ୧୮୦୪ରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ଓଡ଼ିଶାରେ ରୁପା ‘ସିକା’ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ । ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ‘ବିନା ମେଘେ ବଜ୍ରପାତ’ ପରି ଅବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ।

ଖୋର୍ଦ୍ଧାପ୍ରତି ବୈମାତ୍ମକ ମନୋଭାବ – ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଉପରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ଆକ୍ରୋଶ ମନୋଭାବ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ରୋହୀ କରିଥିଲା । ଦ୍ୱିତୀୟ ମୁକୁନ୍ଦଦେବଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟରୁ ବହିଷ୍କାର, ଜୟୀ ରାଜଗୁରୁଙ୍କୁ ଫାଶୀ, ଖୋଦ୍ଦାରେ ନୂତନ ଶାସନ ପ୍ରଚଳନ ଆଦି ଖୋର୍ଦ୍ଧାବାସୀମାନଙ୍କୁ ବ୍ୟଥ୍‌ତ କରିଥିଲା । ମେଜର୍ ଫ୍ଲେଚରଙ୍କଦ୍ବାରା ଖୋର୍ଦ୍ଧାରେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ଇଂରେଜ ଶାସନ ସେଠାକାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସୁହାଇ ନ ଥିଲା । ତେଣୁ ସେମାନେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଖୋର୍ଦ୍ଧାରେ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବାପାଇଁ ଚାହିଁଥିଲେ ।

ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କର ଅସନ୍ତୋଷ – ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କର ଅସନ୍ତୋଷ ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହର ଅନ୍ୟତମ କାରଣରୂପେ ଦେଖାଦେଇଥିଲା । ସେ ଥିଲେ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରାଜାଙ୍କର ବକ୍ସି; ଅର୍ଥାତ୍‌ ମୁଖ୍ୟ ସେନାପତି । ତାଙ୍କର ପଦବୀ ଥିଲା ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ । ତାଙ୍କର ଖ୍ୟାତି ଥିଲା ଅନନ୍ୟ । ସେ ରାହଙ୍ଗ, ଲେମ୍ବାଇ, ସରାଇ ଏବଂ ଛବିଶକୁଦ ଏହି ଚାରିଗୋଟି ପ୍ରଗଣା ଜାଗିରୀ ଆକାରରେ ପାଇଥିଲେ । ଏହା ସହିତ ମଧ୍ୟ ସେ ପାଇଥିଲେ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲା । ଏହି ସବୁକୁ ମିଶାଇ ବଞ୍ଚିବାଦ କୁହାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ଏ ବାବଦକୁ ସେ ଖଜଣା ମଧ୍ୟ ଦେଉ ନଥିଲେ; କାରଣ, ଏହା ଥିଲା ନିଷ୍କର ଜମି ଏବଂ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରାଜା ଏହାକୁ କରମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ମେଜର୍ ଫ୍ଲେଚର୍ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଶାସନ ପରିଚାଳନା କଲାବେଳେ ବକ୍ସିଙ୍କୁ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲାରୁ ହଟାଇ ଦେଇଥିଲେ । ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରକାଶ ସିଂହଙ୍କ ଚକ୍ରାନ୍ତରେ ବକ୍ସିଙ୍କର ଚାରିଗୋଟି ପ୍ରଗଣା ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରାୟଣଙ୍କୁ ବିକ୍ରି କରି ଦିଆଗଲା ଏବଂ ସେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ସିଂହଙ୍କୁ ଏହା ବିକ୍ରି କରିଦେଲେ ।

ବକ୍ସି ଏହା ଜାଣିପାରି କମିଶନର୍ ରିଚାର୍ଡ଼ସନ୍‌ଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ । କୋର୍ଟରେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବକ୍ସିଙ୍କ ନିଜ ପୁତୁରା ଗଦାଧର ବିଦ୍ୟାଧର ଏହି ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ତାଙ୍କର ଅଧିକାର ଅଛି ବୋଲି କୋର୍ଟରେ ଦାବି କରିଥିଲେ । ଫଳରେ କମିଶନ୍‌ର ବକ୍ସିଙ୍କୁ ଏହି ଚାରି ପ୍ରଗଣାର ମାଲିକ ରୂପେ ମାନି ନ ଥିଲେ । ଏହା ବକ୍ସିଙ୍କୁ ରାସ୍ତାର ଭିକାରୀ କରି ଦେଇଥିଲା । ପୁନଶ୍ଚ ସରବାକାର ଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ପିଣ୍ଡାରୀମାନଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ରଖୁଥୁବାର ମିଥ୍ୟା ତଥ୍ୟ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଦାରୋଗାଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଦାରୋଗା ବକ୍ସିଙ୍କୁ ଧରିବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରତାରଣା ତଥା ମିଥ୍ୟା ଅଭିଯୋଗର ଶିକାର ହୋଇ ବକ୍ସ ପାଇକମାନଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ କରିବାପାଇଁ ମନସ୍ଥ କରିଥିଲେ ।

୩ । ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହର ସ୍ବରୂପ ଏବଂ ଫଳାଫଳ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଭାରତରେ ଇଂରେଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବା ଫଳରେ ପୂର୍ବରୁ ଚଳିଆସୁଥିବା ରାଜନୈତିକ, ପ୍ରଶାସନିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଥିଲା । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁଁ କେତେକ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନଙ୍କର ସ୍ବାର୍ଥଉପରେ ଗୁରୁତର ଆଞ୍ଚ ଆସିଥିଲା; ଫଳରେ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହମାନ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା । ସେହି ବିଦ୍ରୋହଗୁଡ଼ିକରେ ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଇଂରେଜ ଶାସନର ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ଦେଶୀୟ ଶାସନର ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ନେତୃତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।

୧୮୧୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ ଏହିଭଳି ଏକ ବିଦ୍ରୋହ । ଖୋଦ୍ଧାର ଗାଦିଚ୍ୟୁତ ରାଜାଙ୍କର ପାଇକମାନେ ଏହି ବିଦ୍ରୋହରେ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କର ସେନାପତି ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ବିଦ୍ୟାଧର ଭ୍ରମରବର ରାୟ ମହାପାତ୍ରଏହି ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ଆପାତଦୃଷ୍ଟିରୁ ଜଗବନ୍ଧୁ ଏବଂ ପାଇକମାନଙ୍କର ଅସନ୍ତୋଷ ଯୋଗୁଁ ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥିଲା; କିନ୍ତୁ ଇଂରେଜ ଶାସନର ବିଫଳତା ଏବଂ ତ୍ରୁଟି ତଥା ଇଂରେଜ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ସାଧାରଣ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ଅସନ୍ତୋଷ ଯେ ଏହି ବିଦ୍ରୋହର ମୌଳିକ କାରଣ ଥୁଲା ତାହା ଅସ୍ବୀକାର କରିହେବ ନାହିଁ ।
ବିଦ୍ରୋହର ସ୍ଵରୂପ – ନିମ୍ନଲିଖତ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣମାନଙ୍କରୁ ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହର ସ୍ଵରୂପ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇପାରେ; ଯଥା –

• ବିଦ୍ରୋହର ବ୍ୟାପକତା ।
• ବିଦ୍ରୋହ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ।
• ବିଦ୍ରୋହରେ ଯୋଗଦେଇଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତି ଏବଂ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।
• ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତି ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କର ମତିଗତି ।

ବିଦ୍ରୋହର ବ୍ୟାପକତା – ଖୋର୍ଦ୍ଧାରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲେ ହେଁ ଏହା କୁଜଙ୍ଗ, ହରିଶପୁର ଓ ପଟ୍ଟାମୁଣ୍ଡାଇ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥିଲା । ଘୁମୁସରର ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ରୋହ ପ୍ରତି ସମର୍ଥନ ଥିଲା, କାରଣ ଘୁମୁସରର ଖୋଣ୍ଡମାନେ ଏଥିରେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ । ଅଧିକନ୍ତୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଜମିଦାରମାନେ ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କ ସହ ମିଳିତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଏହା ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ସୀମିତ ଥିଲା ବୋଲି କହିବା ଅଯୌକ୍ତିକ ହେବ ।

ବିଦ୍ରୋହ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି — ବିଦ୍ରୋହ ପୂର୍ବରୁ ବିଦ୍ରୋହୀ ନେତା ଜଗବନ୍ଧୁ କିଛି ପରିମାଣରେ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିଥିବାର ସୂଚନା ମିଳେ । କାରଣ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜମିଦାରୀ ହରାଇବାର ଅବ୍ୟବହିତ ପରେ ସେ ବିଦ୍ରୋହ କରି ନଥିଲେ । ବିଦ୍ରୋହକାଳରେ ଓଡ଼ିଶା ଆକ୍ରମଣ କରିବାପାଇଁ ନାଗପୁରର ଭୋସଲା ରାଜାଙ୍କ ପାଖକୁ ଭୂପ ସିଂହଙ୍କୁ ଦୂତ ରୂପେ ପଠାଇଥିଲେ । ବିଦ୍ରୋହ ପାଇଁ ଜଗବନ୍ଧୁ କନିକା, କୁଜଙ୍ଗ, ନୟାଗଡ଼ ଏବଂ ଘୁମୁସରର ରାଜାମାନଙ୍କଠାରୁ ସମର୍ଥନ ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲେ । କନିକା ଏବଂ କୁଜଙ୍ଗର ରାଜାମାନଙ୍କର ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ଥନ ଇୱାରଙ୍କର ନିମ୍ନଲିଖ୍ ବିବୃତ୍ତିରୁ ପ୍ରମାଣିତ ହୁଏ – ‘କୁଜଙ୍ଗରେ ବିଦ୍ରୋହ ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ଡାକରା ଯେ ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କଠାରୁ ଆସିଥିବା ଏ ବିଷୟରେ ମୁଁ ନିଃସନ୍ଦେହ ଏବଂ ସେହିଭଳି ଏକ ଆହ୍ବାନରେ କନିକାର ରାଜା ମୁଖ୍ୟ ରୟତମାନଙ୍କୁ ଏକଜୁଟ କରି ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅସ୍ତ୍ରଧାରଣ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ବୋଲି ମୁଁ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ସୂତ୍ରରୁ ଶୁଣିଛି ।’’ ପଡ଼ୋଶୀ ଗଡ଼ଜାତମାନଙ୍କର ରାଜାମାନଙ୍କଠାରୁ ସମର୍ଥନ ଲାଭ କରି ନଥିଲେ ଜଗବନ୍ଧୁ ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ଆତ୍ମଗୋପନ କରିବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇ ନଥା’ନ୍ତେ ।

ବିଦ୍ରୋହରେ ଯୋଗଦେଇଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତି ଏବଂ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ – ମୁଖ୍ୟତଃ ୧୮୧୭ ମସିହାରେ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ବିଦ୍ରୋହ ଜାଗିରୀ ଏବଂ ନିଷ୍କର ଭୂମି ହରାଇଥବା ଦଳାଇ, ଦଳବେହେରା ଏବଂ ପାଇକମାନଙ୍କର ଏକ ବିଦ୍ରୋହ । କିନ୍ତୁ ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ବିନା ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ସମ୍ଭବ ହୋଇ ନଥାନ୍ତା । ଇୱାରଙ୍କ ମତରେ ଇଂରେଜ ଶାସନରେ ଲୋକେ ବହୁତ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଭୋଗିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ହତାଶା, ଘୃଣା ଏବଂ ପ୍ରତିହିଂସାମୂଳକ ମନୋଭାବ ବିନା ବିଦ୍ରୋହ ଘଟି ନଥା’ନ୍ତା । ନିଜର ସ୍ବାର୍ଥ ପାଇଁ ବିଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଜଗବନ୍ଧୁ ଇଂରେଜ ଶାସନରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଦୁରବସ୍ଥା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଚେତନ ଥିଲେ । ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରାଜାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲେଖିଥ‌ିବା ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କର ପତ୍ରରୁ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତୀୟମାନ ହୁଏ ।

ବିଦ୍ରୋହ କେବଳ ଦଳାଇ, ଦଳବେହେରା ଏବଂ ପାଇକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ହୋଇ ନଥିଲା । ହରିଶପୁର, ମରିଚପୁର, ଗୋଲରା, ବଳରାମପୁର, ବୁଣାକେରା ଏବଂ ରୂପସାର ଜମିଦାରୀ ହରାଇଥିବା ଜମିଦାରମାନେ ବିଦ୍ରୋହୀ ପାଇକମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ । କଟକର କଲେକ୍ଟର ଟ୍ରାୱାରଙ୍କ ମତରେ ଯଦି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ସଫଳ ହୋଇଛି; ତାହାହେଲେ ବହୁତ ଜମିଦାର ଏବଂ ଗଡ଼ଜାତ ରାଜାମାନଙ୍କର ଏଥିରେ ଯୋଗଦାନ ଯୋଗୁଁ । କେତେକ ସ୍ଥାନରେ, ବିଶେଷତଃ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ସାଧାରଣ ଲୋକେ ବିଦ୍ରୋହକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ । ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅସନ୍ତୋଷ ହେତୁ ତଥା ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କୁ ଭୟ କରି ସେମାନେ ବିଦ୍ରୋହକୁ ସମର୍ଥନ ଜଣାଇଥିଲେ ।

ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ପତି ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କ ମତିଗତି – ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଭୂ-ରାଜସ୍ବ ନୀତି ତଥା ଅମଲାମାନଙ୍କ ଦୁର୍ନୀତି ଫଳରେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ୧୮୧୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବିଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ । ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କର କ୍ରୋଧର ମୁଖ୍ୟ ଶରବ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ଅତ୍ୟାଚାରୀ ଅମଲା ଜମିଦାର ଓ ଅମଲାତନ୍ତ୍ରର କୁଚକ୍ରରେ ପଡ଼ି ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜମିଦାରୀ ହରାଇ ନଥିଲେ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ବିଦ୍ରୋହ କରି ନଥା’ନ୍ତେ । ୧୮୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ର ବିଦ୍ରୋହରେ ତତ୍କାଳୀନ ଅତ୍ୟାଚାରିତ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ତଥା ସାଧାରଣ ଉଭୟ ଗୋଷ୍ଠୀର ଲୋକେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

ଫଳାଫଳ – ଇଂରେଜ ସରକାର ପାଇକମାନଙ୍କର ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିପାରିବେ ଏହା ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା । କାରଣ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଶକ୍ତି ଏବଂ କୂଟନୀତି ଆଗରେ ପାଇକମାନଙ୍କର ଶକ୍ତି ତୁଚ୍ଛ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ଫଳରେ ଇଂରେଜ ସରକାର କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପ୍ରଶାସନିକ ସଂସ୍କାରର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ । ବିଦ୍ରୋହ ଦମନରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ଅସନ୍ତୋଷର କାରଣ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ କେତେକ ପ୍ରତିକାରମୂଳକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସର୍କିଟ୍ କୋଟର ବିଚାରପତି ଇ-ଟ୍‌ସନ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ବିବରଣୀର ବିଦ୍ରୋହର ନିମ୍ନଲିଖ୍ କାରଣମାନ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ – କଲିକତାରେ ଓଡ଼ିଶାର ଜମିଦାରମାନଙ୍କଠାରୁ ନିୟମିତ ରାଜସ୍ୱ ସଂଗ୍ରହ ଲୋକମାନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ଦୁରବସ୍ଥାକୁ ବିଚାର କରି ରାଜସ୍ୱ ଛାଡ଼ ଦେବାରେ କିମ୍ବା ରାଜସ୍ୱ କମାଇବାରେ ସରକାରଙ୍କ ଅସମ୍ମତି ଏବଂ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରାଜାଙ୍କ ପ୍ରତି ଇଂରେଜ ସରକାର ଅପମାନଜନକ ବ୍ୟବହାର ।

୧୮୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସର ବିଦ୍ରୋହ ମୂଳରେ ଥିବା ଜନଅସନ୍ତୋଷର କାରଣ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାପାଇଁ ତଥା ତାହାର ପ୍ରତିକାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ମତାମତ ଦେବାପାଇଁ ମେଜର ଜେନେରାଲ ଜି. ମାର୍ଟିନ୍‌ଡେଲ୍‌ ଏବଂ ୱାଲଟାର ଇୱାରଙ୍କୁ ନେଇ ଇଂରେଜ ସରକାର ଏକ ଦୁଇଜଣିଆ କମିଶନ୍ ବସାଇଥିଲେ । ବିଦ୍ରୋହ ଦମନ ପରେ ପରେ ମାର୍ଟିନ୍ ଡେଲ୍ ଓଡ଼ିଶା ତ୍ୟାଗ ବିବରଣୀରେ ଇୱାର ଇଂରେଜ ଶାସନରେ ନିମ୍ନଲିଖୁ ତ୍ରୁଟିମାନ ଦର୍ଶାଇଥିଲେ । ଶସ୍ୟହାନି ସତ୍ତ୍ବେ ରାଜସ୍ବ ଛାଡ଼ କରିବାପାଇଁ କିମ୍ବା ରାଜସ୍ୱ କମାଇବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଅସମ୍ମତି, ସ୍ୱଳ୍ପମିଆଦୀ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ, ରାଜସ୍ଵ ଅଭିବୃଦ୍ଧି, ପାଇକମାନଙ୍କର ଜାଗିରୀ ଜମିକୁ ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନକୁ ନେବା, କଉଡ଼ି ମୁଦ୍ରାର ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ, ଲବଣର ଅଭାବ ତଥା ଏକଚାଟିଆ ପଦ୍ଧତିରେ ଲବଣର ଦରବୃଦ୍ଧି, ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ଓଡ଼ିଆଙ୍କୁ ବାବା, ସରକାରୀ ଆଇନ ସମ୍ପର୍କରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ ଅଜ୍ଞତା, ବଙ୍ଗାଳୀ ଅମଲାମାନଙ୍କର ପ୍ରତିପତ୍ତି ଏବଂ ଅତ୍ୟାଚାର ଏବଂ ପୋଲିସ୍ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କର ଅତ୍ୟାଚାର ଏବଂ ଦୁର୍ନୀତି ।

ଜନଅସନ୍ତୋଷ ଦୂରକରିବା ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରତିକାରମୂଳକ ବ୍ୟବସ୍ଥାମାନ ଇୱାର ତାଙ୍କ ବିବରଣୀରେ ଦର୍ଶାଇଥିଲେ – ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଭୂ-ବନ୍ଦୋବସ୍ତ (୯ରୁ ୧୧ ବର୍ଷ ପାଇଁ) ପ୍ରଚଳନ, ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ ସରକାର ଏବଂ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ବୃଦ୍ଧି । ସରକାର ଏବଂ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ବୃଦ୍ଧି କରିବାପାଇଁ ଇୱାର ଦୁଇଟି ପନ୍ଥା ଦର୍ଶାଇଥିଲେ । ବିଚାରକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ଗସ୍ତ କରି ଲୋକମାନଙ୍କର ଆପରି ଅଭିଯୋଗ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ଏବଂ ଆପତ୍ତି ଅଭିଯୋଗ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆବେଦନ କରିବାପାଇଁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ । ସେ ପାଇକମାନଙ୍କୁ ସାଧାରଣ କୃଷକମାନଙ୍କ ସହିତ ସାମିଲ କରିବାପାଇଁ ମତ ଦେଇଥିଲେ । ପାଇକମାନଙ୍କୁ ଜାଗିରୀ ଜମି ଫେରାଇଦେବା ବିପକ୍ଷରେ ସେ ନିଜର ମତାମତ ଦେଇଥିଲେ ।

ବିଦ୍ରୋହ ଦମନ ପରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଲୋକପ୍ରିୟ ପଦକ୍ଷେପମାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା । ରାଜସ୍ବର ହାର କମାଇବାପାଇଁ ବନ୍ଦୋବସ୍ତରେ ଜମାକୁ କମାଯାଇଥିଲା । ଅନେକ ମୂଳ ଜମିଦାରମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଜମିଦାରୀ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କମାଯାଇଥିଲା । ବଜାରରେ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଲବଣ ବିକ୍ରି କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଲବଣର ଦର ହ୍ରାସ କରାଯାଇଥିଲା । ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ରାଜାଙ୍କୁ ବାର୍ଷିକ ୨୪୦୦ ଟଙ୍କାର ଭତ୍ତା ଦିଆଯାଇଥିଲା । ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ ଏବଂ କମିଶନର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳ ଗସ୍ତ କରି ପୋଲିସ୍ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ଦୁର୍ନୀତି ଏବଂ ଅତ୍ୟାଚାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଥିଲେ ।

୪। ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହର କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳମାନ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
୧୮୫୭ର ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହ ପୂର୍ବରୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ । ଆଧୁନିକ ଭାରତ ଇତିହାସରେ ଏହା ‘ହୁଲ୍’ ରୂପେ ପରିଚିତ । ମହାଜନ ତଥା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଆର୍ଥନୀତିକ ଶୋଷଣ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ରୋହୀ କରାଇଥିଲେ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱତ୍ଵରେ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଚାଲିଥିଲାବେଳେ ମାଦାର ଜିତୁ ସାନ୍ତାଳ ଅଦମ୍ୟ ସାହସ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରିଥିଲେ । ଏହିସବୁ ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହମାନ ଇଂରେଜମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଦୃଢ଼ ହସ୍ତରେ ଦମନ କରାଯାଇଥିଲା । ତଥାପି ପାରମ୍ପରିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇ ସନ୍ତାଳମାନେ ବିରାଟ ଇଂରେଜ ଶକ୍ତି ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯେଉଁ ସଂଗ୍ରାମ କରିଥିଲେ, ତାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଇତିହାସରେ ଚିରସ୍ମରଣୀୟ କରି ରଖୁଅଛି ।

ସାନ୍ତାଳ ବସତି :
ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତରେ ଶାସନ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସାନ୍ତାଳମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଓଡ଼ିଶାର କଟକ; ଅବିଭକ୍ତ ବିହାରର ଦଲଭ୍ ମ, ମାନଭୂମ, ବରଭୂମ, ଛୋଟନାଗପୁର, ପାଲାମୁ, ହଜାରିବାଗ୍ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ମିନାପୁର, ବାଙ୍କୁଡ଼ା ଏବଂ ବୀରଭୂମରେ ବାସ କରୁଥିଲେ । ସେମାନେ ଜଙ୍ଗଲ ସଫା କରି ସେହି ଭୂମିରେ ଚାଷ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ପୋଡୁଚାଷ ମଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସମୟକ୍ରମେ ସେମାନେ ରାଜମହଲ ପର୍ବତର ପାଦଦେଶରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ଏବଂ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ‘ଦାମିନ୍-ଇ- କୋହ’ ନାମରେ ନାମିତ କରାଗଲା । ୧୮୩୮ରୁ ୧୮୫୧ ମଧ୍ୟରେ ସେଠାରେ ୧,୪୭୩ଟି ସାନ୍ତାଳ ଗାଁ ଗଢ଼ିଉଠିଥିଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଜନସଂଖ୍ୟା ପାଖାପାଖ୍ ୮୨,୦୦୦ ହୋଇଥିଲା । ସମୟକ୍ରମେ ଇଂରେଜମାନେ ଏହି ସାନ୍ତାଳ ଜମି ଉପରେ ରାଜସ୍ବ ବସାଇଲେ ଏବଂ ଜମିଦାରମାନେ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ଶୋଷଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସେଥପାଇଁ ସଂଘଟିତ ହେଲା ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ ।

ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହର କାରଣସମୂହ :
ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖ୍ କାରଣମାନ ଦାୟୀ ଥିଲା । ସେହିସବୁ କାରଣଗୁଡିକ ପାଇଁ ସାନ୍ତାଳମାନେ ଉତ୍ତେଜିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ବିଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ ।

ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ପ୍ରଶାସନିକ ନୀତି :
ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ପ୍ରଶାସନିକ ନୀତି ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହର ଅନ୍ୟତମ କାରଣ ରୂପେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଥିଲା । ସାନ୍ତାଳମାନେ ଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ଜମିର ମାଲିକ । ମାତ୍ର ଇଂରେଜମାନେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଲେ । ସେମାନେ ରାଜପୁତମାନଙ୍କୁ ସାନ୍ତାଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜମିଦାର ରୂପେ ନିଯୁକ୍ତ କଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ସାନ୍ତାଳ ଜମିରୁ ଖଜଣା ଆଦାୟର ଅଧିକାର ମଧ୍ୟ ଦେଲେ । ସେହି ଜମିଦାରମାନଙ୍କୁ ସାନ୍ତାଳମାନେ ‘ଦିକୁ’ ରୂପେ ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଶୋଷଣକାରୀ ରୂପେ ଜାଣିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ବାହାର ଲୋକ ରୂପେ ପରିଗଣିତ କରାଗଲା । ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କ ପରିଷଦକୁ ଭାଙ୍ଗି ଇଂରେଜମାନେ ‘ଜମିଦାର ପରିଷଦ’ ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଯାହା ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ କ୍ଷୁବ୍‌ଧ କରିଥିଲା ।

ସାନ୍ତାଳ ରମଣୀମାନଙ୍କ ଦୟନୀୟ ସ୍ଥିତି :
ପୂର୍ବରୁ ଆନନ୍ଦରେ ସମୟ ବିତାଉଥବା ସାନ୍ତାଳ ରମଣୀମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଇଂରେଜ ଶାସନ ସମୟରେ ଦୟନୀୟ ହୋଇପଡ଼ିଲା । ଆର୍ଥିକ ଅନଟନ କାରଣରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଜମିଦାରଙ୍କ ଘରେ ବା ତାଙ୍କର ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ଆଦି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକଳ୍ପରେ କାମ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଠିକାଦାରମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଯାତନା ଦେବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କୁ ଦୁବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ତେଣୁ ସମାଜ ସେମାନଙ୍କୁ ନୂନ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖୁବାକୁ ଲାଗିଲା । ଏହା ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କର ସମ୍ମାନକୁ କ୍ଷୁଣ୍ଣ କରିଥିଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ରୋହୀ ସଜାଇଥିଲା ।

ଆର୍ଥନୀତିକ ଶୋଷଣ :
ଇଂରେଜ ସରକାର ତଥା ଜମିଦାର ଏବଂ ବଣିଆମାନେ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ଶୋଷଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଖଜଣା ଅର୍ଥ ଆକାରରେ ଦେବାକୁ ପଡ଼ୁଥିଲା । ତେଣୁ ସେମାନେ ଜମିଦାର ବା ବଣିଆ ପାଖରୁ ଅର୍ଥ ଆଣୁଥିଲେ ଏବଂ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ କର ଦେଉଥିଲେ । ଏହି ଋଣକୁ ପରିଶୋଧ ନ କରି ପାରିଲେ ସେମାନେ ଆଜୀବନ ସେହି ଜମିଦାର ବା ବଣିଆ ଘରେ ପୁରୁଷାନୁକ୍ରମେ ଗୋତି ଖଟୁଥିଲେ । ଏହା ସେମାନଙ୍କର ଆର୍ଥନୀତିକ ମେରୁଦଣ୍ଡକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଥିଲା । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ସେମାନେ ଜମିଦାର ପାଖରେ ବନ୍ଧକ ରଖୁଥ‌ିବା ଜମିକୁ ଜୀବନକାଳ ଭିତରେ ମୁକୁଳାଇ ପାରିଲେ ନାହିଁ । ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ଜମିଦାର ଏବଂ ଇଂରେଜ ବିରୋଧୀ କରିଥିଲା ।

ପୋଲିସ ଜୁଲମ :
ସାନ୍ତାଳମାନେ ମଧ୍ୟ ପୁଲିସ ଜୁଲମର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ । ପୁଲିସମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରି ସେମାନଙ୍କର କୁକୁଡ଼ା, ଅଣ୍ଡା, ଛେଳି, ବନ୍ୟଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ; ଯଥା : ମହୁ, ଝୁଣା, ଲାଖ ଆଦି ଛଡାଇ ନେଇ ଯାଉଥିଲେ । ଏହା ସେମାନଙ୍କ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଆହୁରି ଦୁର୍ବଳ କରୁଥିଲା । ଯଦି କେହି ପ୍ରତିବାଦ କରୁଥିଲା, ତେବେ ତାକୁ ପୋଲିସ ମାଡ଼ ମାରିବା ସହିତ ଅପରାଧୀ ଭାବେ ଥାନାକୁ ନେଇଯାଇ ଅତ୍ୟାଚାର କରୁଥିଲା । ଏହା ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନକୁ ଦୁର୍ବିସହ କରି ଦେଇଥିଲା ।

ନୀଳଚାଷ ପାଇଁ ବାଧ୍ୟ କରିବାର ଉଦ୍ୟମ :
ନୀଳ ରୋପଣକାରୀମାନେ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଜମିରେ ନୀଳଚାଷ କରିବାପାଇଁ ବାଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ଜମିଦାର ଏବଂ ପୋଲିସର ଭୟ ଦେଖାଇ ସେମାନେ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କ ଜମିରେ ନୀଳଚାଷ କରୁଥିଲେ । ଏହା ଫଳରେ ସାନ୍ତାଳମାନେ ଚାହୁଁଥିବା ମକା, ବାଜରା, ଧାନ, ମାଣ୍ଡିଆ ଆଦି ଚାଷ ହୋଇପାରୁ ନଥିଲା । ଜମିର ଉର୍ବରତା କମିବା ସହିତ ସେମାନେ ବହୁ ଦୁଃଖର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିଲେ । ଯେଉଁମାନେ ନୀଳଚାଷ ପାଇଁ ଜମି ଦେଉ ନଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅକଥନୀୟ ଅତ୍ୟାଚାର କରାଯାଉଥିଲା । ଏହା ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ଇଂରେଜ-ବିରୋଧୀ କରାଇଥିଲା ।

ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହର ଫଳାଫଳ :
ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥିଲା । ସେମାନେ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ଶୋଷଣରୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ । ସାନ୍ତାଳ ପରଗଣା ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇ ତାହାର ଶାସନଭାର ସ୍ଥାନୀୟ କଲେକ୍ଟର ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରାଗଲା । ‘କାମାଭତି’ ବା ଗୋତି ପ୍ରଥାର ବିଲୋପ କରାଗଲା । ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କୁ ଦାରୋଗା ଏବଂ ମହାଜନମାନଙ୍କ କବଳର ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ଇଂରେଜମାନେ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କଲେ । ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାରକୁ ଇଂରେଜ ସରକାର ଆପତତଃ ମାନି ନେଇଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ବନ୍ୟଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକ୍ରି କରିବାପାଇଁ ବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରାଗଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାନ ଉନ୍ନତି ଆଣିବାପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରାଗଲା ।

ମୋଟ ଉପରେ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାର ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ବାସ୍ତବିକ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହ ଆଧୁନିକ ଭାରତ ଇତିହାସରେ ଏକ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ଅଧ୍ୟାୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ବନବାସୀ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ବିଦ୍ରୋହ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଏକ ଶକ୍ତ ଧକ୍‌କା ଦେଇଥିଲା । ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଇଂରେଜମାନେ ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଯନ ବାନ୍ ହୋଇଥିଲେ । ବହୁବିଧ ସଂସ୍କାରଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ସାନ୍ତାମାନଙ୍କର ଉନ୍ନତି ଘଟାଇଥିଲେ ।

୫। ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହର କାରଣମାନ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
କମ୍ପାନୀର ଶହେବର୍ଷ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଶାସନରେ ଅଣନିଃଶ୍ୱାସୀ ହୋଇ ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟମାନ ନିଜ ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ଅଶାନ୍ତିର ପରିପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ଇଂରେଜମାନେ ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହ ଭାବେ ନାମିତ କରିଥିଲେ । ଏହା ଥିଲା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସଂଗଠିତ ବିଦ୍ରୋହ । କିଛିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଭାରତ ଭୂଇଁରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ମୂଳଦୁଆକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଥିଲା ଏହି ମହାନ୍ ବିପ୍ଳବ । ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ସମ୍ପର୍କରେ ଐତିହାସିକମାନେ ଭିନ୍ନ ମତପୋଷଣ କରିଥା’ନ୍ତି Sir Marshman, Sir John Lawrence, P.E.Roberts, Malleson, Holmes 2 ଏହି ବିଶିଷ୍ଟ ଘଟଣାକୁ ‘ସିପାହିମାନଙ୍କର ବିଦ୍ରୋହ’ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଅପରପକ୍ଷେ ଭାରତୀୟ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଅନ୍ୟତମ ପୁରୋଧା Vinayak Damodar Savarkar ୧୮୫୭ର ଏହି ଘଟଣାକୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ରୂପେ ବର୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । କେତେଗୁଡ଼ିଏ କାରଣ ପାଇଁ ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

(୧) ରାଜନୈତିକ କାରଣ :
ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ ପରଠାରୁ ଇଂରେଜମାନେ କ୍ରମାଗତଭାବେ ସେମାନଙ୍କର ନଗ୍ନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ନୀତିକୁ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିବା ଫଳରେ ଜଣଙ୍କ ପରେ ଜଣେ ଦେଶୀୟ ରାଜା ଓ ରାଜ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ । ଲର୍ଡ ଉଏଲ୍‌ଲୀ ସାମନ୍ତ ସନ୍ଧି ପ୍ରୟୋଗ କରି ଦେଶୀୟ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ରାଜଧାନୀରେ ଜଣେ ଇଂରାଜୀ ପ୍ରତିନିସ୍ ଓ ଏକ ଇଂରେଜ ସେନାବାହିନୀ ଅବସ୍ଥାପିତ କରାଇଥିଲେ । ଫଳରେ ଦେଶୀୟ ରାଜାମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା ଏବଂ ଇଂରେଜ ପ୍ରତିନିଧ୍ ରାଜ୍ୟର ବୈଦେଶିକ ତଥା ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ବ୍ୟାପାରରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିଥିଲେ । ଲର୍ଡ ଡେଲ୍‌ହାଉସୀ ରାଜ୍ୟସ୍ଵତ୍ୱ ଲୋପ ନୀତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ସାତାରା, ଝାନ୍ସୀ, ନାଗପୁର, ସମ୍ବଲପୁର, ଜୈତପୁର ଏବଂ ଭଗତ୍ ଆଦି ରାଜ୍ୟକୁ ଇଂରେଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ନାନାସାହେବଙ୍କୁ ପେନ୍ସନ୍ ଓ ପଦବୀରୁ ବଞ୍ଚିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ମରହଟ୍ଟାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଅପମାନଜନକ ଥିଲା, କାରଣ ଝାନ୍ସୀର ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈଙ୍କର ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର ଗ୍ରହଣକୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର ଅନୁମୋଦନ କରି ନଥିଲେ । ଅଯୋଧ୍ୟାରୁ କୁଶାସନ ଲୋପ କରିବା ଛଳରେ ରାଜ୍ୟ ଅଧିକାର ନୀତି ଇଂରେଜ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଅପ୍ରିୟ କରିଥିଲା । ଫଳରେ ଅଯୋଧ୍ୟାବାସୀ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ କରିବାକୁ ସଂକଳ୍ପବଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ । କମ୍ପାନୀ ଶାସନରେ ଭୂରାଜସ୍ୱ ହାର ଅତିରିକ୍ତ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥବାରୁ ଏବଂ ନୂତନ ନିୟମ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସୁବିଧାଜନକ ହେଉ ନଥ‌ିବାରୁ ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟାପକ ରୂପ ଧାରଣ କରିଥିଲା । ସର୍ବୋପରି ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ରାଜ୍ୟଲିପ୍‌ସା ବିରୁଦ୍ଧରେ ନାନାସାହେବ, ତାନ୍ତିଆ ତୋପେ, ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ, କନ୍‌ର ସିଂ, ଦ୍ବିତୀୟ ବାହାଦୂର ଶାହା, ଫିରୋଜ ଶାହା ପ୍ରଭୃତି ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

(୨) ପ୍ରଶାସନିକ କାରଣ :
ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନ ସହିତ ଭାରତୀୟମାନେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିଚିତ ନଥିଲେ । ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ଇଂରେଜମାନେ ସମସ୍ତ ସୁବିଧା ଓ ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । ଅପରପକ୍ଷେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅନୁରୂପ ସୁବିଧା ମିଳୁ ନଥିଲା । ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ନିମ୍ନ ସୋପାନରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କରାଯାଉଥିଲା ଓ ଅଳ୍ପ ଦରମା ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଅପମାନଜନକ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଓ ତାଚ୍ଛଲ୍ୟ କରିବା ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ଏକ ନିତିଦିନିଆ ଅଭ୍ୟାସ ଥିଲା । ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଅସାଧୁ ଓ ଅବିଶ୍ଵାସୀ ବୋଲି ସେମାନେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ନ୍ୟାୟ-ବିଚାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟମାନେ ଶୋଷଣର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ । ଫଳରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ଅନୁରକ୍ତି କମିଯାଇଥିଲା ।

(୩) ଅର୍ଥନୈତିକ କାରଣ :
ଭାରତକୁ ଶୋଷଣ କରି ଇଂଲଣ୍ଡକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା । ସେମାନେ ଯେଉଁ ଅର୍ଥନୈତିକ ପଦ୍ଧତି ଅନୁସରଣ କରିଥିଲେ, ତାହା କେବଳ ଇଂଲଣ୍ଡ ପାଇଁ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ପରେ ଇଂଲଣ୍ଡ ନିର୍ମିତ ପଦାର୍ଥରେ ଭାରତୀୟ ବଜାର ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲା । ଉକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ବିକ୍ରୟ ପରେ ବିକ୍ରୟଲବ୍‌ଧ ଧନ ଇଂରେଜ ବଣିକମାନେ ସ୍ବଦେଶକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ । ଭାରତର ରାଜସ୍ୱ, ସଞ୍ଚ ସମ୍ପଦ, କୃଷିଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ, କଞ୍ଚାମାଲ, ଆଦି ସବୁକିଛି ଇଂଲଣ୍ଡକୁ ସମୃଦ୍ଧତର କରି ଗଢ଼ି ତୋଳିଥିଲା । ଅପରପକ୍ଷେ ଭାରତର ପ୍ରଭୃତ କ୍ଷତିସାଧନ କରି ଭାରତୀୟ ଶିଳ୍ପ ଓ କୃଷିର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାର କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ନେଇ ନଥିଲେ । ଫଳରେ ଭାରତୀୟ କୃଷକ ସର୍ବସ୍ୱାନ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଓ ଶୋଷଣର ଶିକାର ହୋଇ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତି ଧ୍ୱଂସପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଦେଶର ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ରାଜକୋଷରୁ କୌଣସି ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟିତ ହେଉ ନଥିଲା । ଫଳରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମନରେ ଅସନ୍ତୋଷ ରୂପକ ଅଗ୍ନି ପ୍ରଜ୍ଜ୍ୱଳିତ ହୋଇ ପରିଶେଷରେ ବିଦ୍ରୋହ ରୂପରେ ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା ।

(୪) ସାମାଜିକ କାରଣ :
ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଭ୍ୟତା ଓ ଶିକ୍ଷାର ସୁଫଳ ମିଳି ନଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ସମାଜର ରକ୍ଷଣଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ କ୍ରମାଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ପସନ୍ଦ କରି ନଥିଲେ । ଡେଲହାଉସୀଙ୍କ ସମୟରେ ବିଧବା ବିବାହ, ରେଳପଥ, ଟେଲିଗ୍ରାଫ୍ ତାର ପ୍ରଚଳନ, ନାରୀ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଚଳନ ଓ ବେକ୍ନିକ୍‌ଙ୍କ ସମୟରେ ସତୀପ୍ରଥାର ଉଚ୍ଛେଦ, ଶିକ୍ଷା ଓ ସଂସ୍କାରମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରଚଳନ ଫଳରେ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ହିନ୍ଦୁମାନେ ବ୍ୟଥ୍‌ତ ହୋଇଥିଲେ । ସେମାନେ ଆଶଙ୍କା କରିଥିଲେ ଯେ, ସମାଜର ସ୍ଥିତିଶୀଳ ଅବସ୍ଥା ଫଳରେ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ହିନ୍ଦୁମାନେ ବ୍ୟଥୁତ ହୋଇଥିଲେ । ସେମାନେ ଆଶଙ୍କା କରିଥିଲେ ଯେ, ସମାଜର ସ୍ଥିତିଶୀଳ ଅବସ୍ଥା ଭାଙ୍ଗିଯିବ ଓ ପୁରାତନ ରୀତିନୀତି ଧ୍ୱଂସ ପାଇଯିବ । ଫଳରେ ଏହିସବୁ ସାମାଜିକ କାରଣକୁ ନେଇ ବିଦ୍ରୋହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

(୫) ଧର୍ମଗତ କାରଣ :
ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପ୍ରସାର ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ଭାରତରେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ପାଦ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଇଂଲଣ୍ଡରୁ ଆସିବାପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଆଶାତୀତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା । ସେମାନେ ନାନା ପ୍ରଲୋଭନ ଦେଖାଇ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରାଇଥିଲେ । ଏପରିକି ବହୁ ଦାତବ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଓ ଅନ୍ନଛତ୍ର ଖୋଲାଯାଇଥିଲା । ଏହାଫଳରେ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ହିନ୍ଦୁମାନେ କ୍ରୋଧାନ୍ଵିତ ହୋଇଥିଲେ । ସର୍ବୋପରି ଖ୍ରୀଷ୍ଟିୟାନ୍‌ମାନେ ଲୁଣରେ ଗୋରୁହାଡ଼ ଗୁଣ୍ଡ ମିଶ୍ରଣ ଏବଂ କୂପ ପୋଖରୀରେ ଗୋରୁ ଓ ଘୁଷୁରି ଚର୍ବି ନିକ୍ଷେପ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଜନରବ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲା । ୧୮୫୬ରେ ଭାରତ ପାଇଁ ‘ଧର୍ମୀୟ ଅକ୍ଷମତା ଆଇନ’ ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲା । ଏହି ଆଇନ ଅନୁସାରେ ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ବା ମୁସଲମାନ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କଲେ ମଧ୍ୟ ପରିବାରର ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ଭାଗ ପାଇପାରିବ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରାଗଲା । ଲର୍ଡ କ୍ୟାମିଂ ଏହାକୁ କଡ଼ାକଡ଼ି ଭାବେ ପାଳନ କରିଥିଲେ ।

ଆଗରୁ ଜଣେ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କଲେ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ଭାଗ ପାଉ ନଥିଲା । ତେଣୁ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ଧାରଣା ହେଲା ଯେ ସତେଅବା ସେମାନଙ୍କୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରିବାପାଇଁ କ୍ୟାନିଂ ପ୍ରେରିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମର ମହତ୍ତ୍ଵ ପ୍ରତିପାଦନ ପାଇଁ ଆମେରିକା ପାଦ୍ରୀ ସମାଜ ଆଗ୍ରାଠାରେ ଛାପାଖାନା ବସାଇ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମ ସଂକ୍ରାନ୍ତୀୟ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଏହାଫଳରେ ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନେ ପ୍ରମାଦ ଗଣିଲେ । ଏହା ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ତେଜିତ କରିଥିଲା । ଇଂରେଜ ସାମରିକ ଅଫିସରମାନେ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କ ଧର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିଥିଲେ । ଏହି ସମସ୍ତ ଧର୍ମଗତ କାରଣ ପାଇଁ ଭାରତୀୟମାନେ ବିଦ୍ରୋହୀ ହୋଇଉଠିଲେ ଏବଂ ବିଦ୍ରୋହ ଘଟାଇଥିଲେ ।

(୬) ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ କାରଣ :
୧୮୫୭ର ମହାନ୍ ବିଦ୍ରୋହ ପଛରେ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ କାରଣ ନିହିତ ଅଛି ବୋଲି ବହୁ ଐତିହାସିକମାନେ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥା’ନ୍ତି । ଜ୍ୟୋତିଷମାନେ ଭବିଷ୍ୟତବାଣୀ କରିଥିଲେ ଯେ, ଦୀର୍ଘ ଶହେବର୍ଷ ପରେ ଭାରତରୁ ଇଂରେଜ ଶାସନର ଅବସାନ ଘଟିବ । ୧୭୫୭ରୁ ୧୮୫୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶହେବର୍ଷ ହେଉଥିଲା । ତେଣୁ ୧୮୫୭ରେ ଇଂରେଜ ଅବସାନ ଘଟିବ ବୋଲି ଭାବିଥିଲେ ବହୁ ଭାରତୀୟ । ତେଣୁ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରୋଟି ଓ ପଦ୍ମଫୁଲ ଗୋପନରେ ବଣ୍ଟା ହେଉଥିଲା । ଏଥ‌ିପାଇଁ ଭାରତୀୟମାନେ ବିଦ୍ରୋହ ଘଟାଇବାପାଇଁ ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ ।

(୭) ସାମରିକ କାରଣ :
ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ଅସନ୍ତୋଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବାବେଳେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ କାରଣଗୁଡିକ ପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ରକ୍ଷା କରୁଥିବା ଭାରତୀୟ ସିପାହିମାନେ ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମତଃ, ଭାରତୀୟମାନେ ସୈନ୍ୟ ବିଭାଗର ଉଚ୍ଚପଦବୀ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କୁ ଉଚ୍ଚ ପଦବୀରେ ରଖାଯାଉ ନଥିଲା । କେବଳ ଇଉରୋପୀୟମାନେ ସାମରିକ ବିଭାଗର ଉଚ୍ଚ ପଦବୀରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଉଥିଲେ । ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ଭାରତୀୟ ସିପାହିମାନେ ଇଂରେଜ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ କମ୍ ବେତନ ପାଉଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ହେୟ ମନେ କରାଯାଉଥିଲା । ତୃତୀୟତଃ, ସାହସିକ ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ସିପାହିମାନଙ୍କୁ କୌଣସି ପୁରସ୍କାର ବା ପଦୋନ୍ନତି ମିଳୁ ନଥିଲା ।

ଚତୁର୍ଥତଃ, ଯେଉଁ ଭାରତୀୟ ସାମରିକ ଅଫିସର ସିପାହିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେଉଥିଲେ ସେମାନଙ୍କୁ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଅନ୍ତର କରାଯାଉଥିଲା । ପଞ୍ଚମତଃ, ଧର୍ମନାଶ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସିପାହିମାନଙ୍କୁ ସମୁଦ୍ରପାର ହୋଇ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା । ଷଷ୍ଠତଃ, ଭାରତୀୟ ସିପାହିମାନଙ୍କୁ ନିଜ ପରମ୍ପରା ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା । ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଶୀ ଟୋପି ଓ ଚନ୍ଦନ ଟିପା ପରିଧାନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଗଲା ନାହିଁ । ଦେଶୀୟ ଟୋପି ପରିବର୍ତ୍ତେ ଘୁଷୁରି ଚମଡ଼ାରେ ନିର୍ମିତ ଏକପ୍ରକାର ସାମରିକ ଟୋପି ବ୍ୟବହାର କରିବାପାଇଁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା । ଶେଷତଃ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ୍ ପାଦ୍ରୀମାନେ ସିପାହିମାନଙ୍କୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ ।

(୮) ଆଶୁ କାରଣ :
ଏହିପରି ଅସନ୍ତୋଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ସମୟରେ କମ୍ପାନୀର ସୈନ୍ୟବାହିନୀରୁ ‘ବ୍ରାଉନ୍ ବେସ୍’ ନାମକ ପୁରାତନ ବନ୍ଧୁକ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯାଇ ତା’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଏନ୍‌ଫିଲ୍ଡ’ ବନ୍ଧୁକର ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଥମେ ଏହାର ପ୍ରୟୋଗ ଦମ୍ବମ୍, ଅମ୍ବାଲା ଏବଂ ସିଆଲକୋଟରେ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ବନ୍ଧୁକରେ ଗୁଳି ଭର୍ତ୍ତି କରିବାକୁ ହେଲେ ଗୁଳିଥିବା ଖୋଳର ଅଗ୍ରଭାଗକୁ ଦାନ୍ତରେ ଛିଣ୍ଡାଇ ଗୁଳିକୁ ବାହାର କରିବାକୁ ହେଉଥିଲା ଏବଂ ବନ୍ଧୁକରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇ ଫୁଟାଯାଉଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ଜନରବ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲା ଯେ, ଗୁଳିର ଟୋଟାରେ ଗାଈ ଓ ଘୁଷୁରୀ ଚର୍ବି ପ୍ରଲେପିତ ହୋଇଛି । ଜାତି ଓ ଧର୍ମ ନଷ୍ଟ ହେବାର ଆଶଙ୍କା କରି ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ସିପାହି ଏହି ବନ୍ଧୁକ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ଗୋରା ସରକାର ସେମାନଙ୍କ ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରତି କର୍ଣ୍ଣପାତ ନକରି ସେହି ଚର୍ବି ଆଚ୍ଛାଦିତ ଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ସେମାନଙ୍କୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ ବିଦ୍ରୋହର ବହ୍ନି ପ୍ରଜ୍ଵଳିତ ହୋଇ ଉଠିଥିଲା ।

୬। ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହର ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ କାରଣମାନ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
କମ୍ପାନୀର ଶହେବର୍ଷ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଶାସନରେ ଅଣନିଃଶ୍ୱାସୀ ହୋଇ ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟମାନ ନିଜ ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ଅଶାନ୍ତିର ପରିପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ଇଂରେଜମାନେ ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହ ଭାବେ ନାମିତ କରିଥିଲେ । ଏହା ଥିଲା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସଂଗଠିତ ବିଦ୍ରୋହ । କିଛିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଭାରତ ଭୂଇଁରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ମୂଳଦୁଆକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଥିଲା ଏହି ମହାନ୍ ବିପ୍ଳବ । ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ସମ୍ପର୍କରେ ଐତିହାସିକମାନେ ଭିନ୍ନ ମତପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି । Sir Marshman, Sir John Lawrence, P.E.Roberts, Malleson, Holmes ବିଶିଷ୍ଟ ଘଟଣାକୁ ‘ସିପାହିମାନଙ୍କର ବିଦ୍ରୋହ’ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଅପରପକ୍ଷେ ଭାରତୀୟ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଅନ୍ୟତମ ପୁରୋଧା Vinayak Damodar Savarkar ୧୮୫୭ର ଏହି ଘଟଣାକୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଏହି ବିଦ୍ରୋହର ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ କାରଣଗୁଡିକ ହେଲା

(୧) ସାମାଜିକ କାରଣ :
ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଭ୍ୟତା ଓ ଶିକ୍ଷାର ସୁଫଳ ମିଳି ନଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ସମାଜର ରକ୍ଷଣଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ କ୍ରମାଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ପସନ୍ଦ କରି ନଥିଲେ । ଡେଲହାଉସୀଙ୍କ ସମୟରେ ବିଧବା ବିବାହ, ରେଳପଥ, ଟେଲିଗ୍ରାଫ୍ ତାର ପ୍ରଚଳନ, ନାରୀ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଚଳନ ଓ ବେକ୍ନିକ୍‌ଙ୍କ ସମୟରେ ସତୀପ୍ରଥାର ଉଚ୍ଛେଦ, ଶିକ୍ଷା ଓ ସଂସ୍କାରମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରଚଳନ ଫଳରେ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ହିନ୍ଦୁମାନେ ବ୍ୟଥ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ସେମାନେ ଆଶଙ୍କା କରିଥିଲେ ଯେ, ସମାଜର ସ୍ଥିତିଶୀଳ ଅବସ୍ଥା ଫଳରେ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ହିନ୍ଦୁମାନେ ବ୍ୟଥ୍‌ତ ହୋଇଥିଲେ । ସେମାନେ ଆଶଙ୍କା କରିଥିଲେ ଯେ, ସମାଜର ସ୍ଥିତିଶୀଳ ଅବସ୍ଥା ଭାଙ୍ଗିଯିବ ଓ ପୁରାତନ ରୀତିନୀତି ଧ୍ୱଂସ ପାଇଯିବ । ଫଳରେ ଏହିସବୁ ସାମାଜିକ କାରଣକୁ ନେଇ ବିଦ୍ରୋହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

(୨) ଅର୍ଥନୈତିକ କାରଣ :
ଭାରତକୁ ଶୋଷଣ କରି ଇଂଲଣ୍ଡକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥଲା । ସେମାନେ ଯେଉଁ ଅର୍ଥନୈତିକ ପଦ୍ଧତି ଅନୁସରଣ କରିଥିଲେ, ତାହା କେବଳ ଇଂଲଣ୍ଡ ପାଇଁ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ପରେ ଇଂଲଣ୍ଡ ନିର୍ମିତ ପଦାର୍ଥରେ ଭାରତୀୟ ବଜାର ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲା । ଉକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ବିକ୍ରୟ ପରେ ବିକ୍ରୟଲବ୍‌ଧ ଧନ ଇଂରେଜ ବଣିକମାନେ ସ୍ବଦେଶକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ । ଭାରତର ରାଜସ୍ୱ, ସଞ୍ଚ ସମ୍ପଦ, କୃଷିଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ, କଞ୍ଚାମାଲ, ଖଣିଜପଦାର୍ଥ ଆଦି ସବୁକିଛି ଇଂଲଣ୍ଡକୁ ସମୃଦ୍ଧତର କରି ଗଢ଼ି ତୋଳିଥିଲା । ଅପରପକ୍ଷେ ଭାରତର ପ୍ରଭୃତ କ୍ଷତିସାଧନ କରି ଭାରତୀୟ ଶିଳ୍ପ କୃଷିର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାର କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ନେଇ ନଥୁଲେ । ଫଳରେ ଭାରତୀୟ କୃଷକ ସର୍ବସ୍ୱାନ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଓ ଶୋଷଣର ଶିକାର ହୋଇ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତି ଧ୍ୱଂସପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଦେଶର ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ରାଜକୋଷରୁ କୌଣସି ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟିତ ହେଉ ନଥିଲା । ଫଳରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମନରେ ଅସନ୍ତୋଷ ରୂପକ ଅଗ୍ନି ପ୍ରଜ୍ଜଳିତ ହୋଇ ପରିଶେଷରେ ବିଦ୍ରୋହ ରୂପରେ ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା ।

୭ | ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହର ରାଜନୈତିକ ଓ ସାମରିକ କାରଣମାନ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
କମ୍ପାନୀର ଶହେବର୍ଷ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଶାସନରେ ଅଣନିଃଶ୍ୱାସୀ ହୋଇ ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟମାନ ନିଜ ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ଅଶାନ୍ତିର ପରିପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ଇଂରେଜମାନେ ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହ ଭାବେ ନାମିତ କରିଥିଲେ । ଏହା ଥିଲା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସଂଗଠିତ ବିଦ୍ରୋହ । କିଛିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଭାରତ ଭୂଇଁରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ମୂଳଦୁଆକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଥିଲା ଏହି ମହାନ୍ ବିପ୍ଳବ । ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ସମ୍ପର୍କରେ ଐତିହାସିକମାନେ ଭିନ୍ନ ମତପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି । Sir Marshman, Sir John Lawrence, P.E.Roberts, Malleson, Holmes ବିଶିଷ୍ଟ ଘଟଣାକୁ ‘ସିପାହିମାନଙ୍କର ବିଦ୍ରୋହ’ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଅପରପକ୍ଷେ ଭାରତୀୟ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଅନ୍ୟତମ ପୁରୋଧା Vinayak Damodar Savarkar ୧୮୫୭ର ଏହି ଘଟଣାକୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଏହି ବିଦ୍ରୋହର ରାଜନୈତିକ ଓ ସାମରିକ କାରଣଗୁଡିକ ହେଲା-

(୧) ରାଜନୈତିକ କାରଣ :
ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ ପରଠାରୁ ଇଂରେଜମାନେ କ୍ରମାଗତଭାବେ ସେମାନଙ୍କର ନଗ୍ନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ନୀତିକୁ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିବା ଫଳରେ ଜଣଙ୍କ ପରେ ଜଣେ ଦେଶୀୟ ରାଜା ଓ ରାଜ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ । ଲର୍ଡ ଉଏଲ୍‌ଲୀ ସାମନ୍ତ ସନ୍ଧି ପ୍ରୟୋଗ କରି ଦେଶୀୟ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ରାଜଧାନୀରେ ଜଣେ ଇଂରାଜୀ ପ୍ରତିନିସ୍ ଓ ଏକ ଇଂରେଜ ସେନାବାହିନୀ ଅବସ୍ଥାପିତ କରାଇଥିଲେ । ଫଳରେ ଦେଶୀୟ ରାଜାମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା ଏବଂ ଇଂରେଜ ପ୍ରତିନିଧ୍ ରାଜ୍ୟର ବୈଦେଶିକ ତଥା ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ବ୍ୟାପାରରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିଥିଲେ । ଲର୍ଡ ଡେଲ୍‌ହାଉସୀ ରାଜ୍ୟସ୍ଵତ୍ଵ ଲୋପ ନୀତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ସାତାରା, ଝାନ୍ସୀ, ନାଗପୁର, ସମ୍ବଲପୁର, ଜୈତପୁର ଏବଂ ଭଗତ୍ ଆଦି ରାଜ୍ୟକୁ ଇଂରେଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ନାନାସାହେବଙ୍କୁ ପେନ୍ସନ୍ ଓ ପଦବୀରୁ ବଞ୍ଚିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ମରହଟ୍ଟାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଅପମାନଜନକ ଥିଲା, କାରଣ ଝାନ୍ସୀର ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈଙ୍କର ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର ଗ୍ରହଣକୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର ଅନୁମୋଦନ କରି ନଥିଲେ । ଅଯୋଧ୍ୟାରୁ କୁଶାସନ ଲୋପ କରିବା ଛଳରେ ରାଜ୍ୟ ଅଧିକାର ନୀତି ଇଂରେଜ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଅପ୍ରିୟ କରିଥିଲା । ଫଳରେ ଅଯୋଧ୍ୟାବାସୀ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ କରିବାକୁ ସଂକଳ୍ପବଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ । କମ୍ପାନୀ ଶାସନରେ ଭୂରାଜସ୍ୱ ହାର ଅତିରିକ୍ତ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥ‌ିବାରୁ ଏବଂ ନୂତନ ନିୟମ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସୁବିଧାଜନକ ହେଉ ନଥ‌ିବାରୁ ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟାପକ ରୂପ ଧାରଣ କରିଥିଲା । ସର୍ବୋପରି ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ରାଜ୍ୟଲିପ୍‌ସା ବିରୁଦ୍ଧରେ ନାନାସାହେବ, ତାନ୍ତିଆ ତୋପେ, ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ, କନ୍‌ର ସିଂ, ଦ୍ଵିତୀୟ ବାହାଦୂର ଶାହା, ଫିରୋଜ ଶାହା ପ୍ରଭୃତି ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

(୨) ସାମରିକ କାରଣ :
ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ଅସନ୍ତୋଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବାବେଳେ ନିମ୍ନଲିଖୂତ କାରଣଗଜୁଡିକ ପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ରକ୍ଷା କରୁଥିବା ଭାରତୀୟ ସିପାହିମାନେ ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମତଃ, ଭାରତୀୟମାନେ ସୈନ୍ୟ ବିଭାଗର ଉଚ୍ଚପଦବୀ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କୁ ଉଚ୍ଚ ପଦବୀରେ ରଖାଯାଉ ନଥିଲା । କେବଳ ଇଉରୋପୀୟମାନେ ସାମରିକ ବିଭାଗର ଉଚ୍ଚ ପଦବୀରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଉଥିଲେ । ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ଭାରତୀୟ ସିପାହିମାନେ ଇଂରେଜ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ କମ୍ ବେତନ ପାଉଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ହେୟ କରାଯାଉଥିଲା । ତୃତୀୟତଃ, ସାହସିକ ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ସିପାହିମାନଙ୍କୁ କୌଣସି ପୁରସ୍କାର ବା ପଦୋନ୍ନତି ମିଳୁ ନଥୁଲା ।

ଚତୁର୍ଥତଃ, ଯେଉଁ ଭାରତୀୟ ସାମରିକ ଅଫିସର ସିପାହିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେଉଥିଲେ ସେମାନଙ୍କୁ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଅନ୍ତର କରାଯାଉଥିଲା । ପଞ୍ଚମତଃ, ଧର୍ମନାଶ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସିପାହିମାନଙ୍କୁ ସମୁଦ୍ରପାର ହୋଇ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା । ଷଷ୍ଠତଃ, ଭାରତୀୟ ସିପାହିମାନଙ୍କୁ ନିଜ ପରମ୍ପରା ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା । ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଶୀ ଟୋପି ଓ ଚନ୍ଦନ ଟିପା ପରିଧାନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଗଲା ନାହିଁ । ଦେଶୀୟ ଟୋପି ପରିବର୍ତ୍ତେ ଘୁଷୁରି ଚମଡ଼ାରେ ନିର୍ମିତ ଏକପ୍ରକାର ସାମରିକ ଟୋପି ବ୍ୟବହାର କରିବାପାଇଁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା । ଶେଷତଃ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ୍ ପାଦ୍ରୀମାନେ ସିପାହିମାନଙ୍କୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ ।

୮| ୧୮୫୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ର ମହାନ୍ ବିପ୍ଳବର ଫଳାଫଳ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
୧୮୫୭ର ମହାନ୍ ବିଦ୍ରୋହ ଆଧୁନିକ ଭାରତ ଇତିହାସରେ ଏକ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ଅଧ୍ୟାୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ଏହି ବିଦ୍ରୋହର ଫଳାଫଳ ଥୁଲା ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ଓ ବ୍ୟାପକ । ବିଦ୍ରୋହରେ ଭାରତୀୟମାନେ ବିଶେଷ ସଫଳତା ହାସଲ କରି ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼େଇ କରିବାପାଇଁ ସାହସ ସଂଗ୍ରହ କରିପାରିଥିଲା । ବିଦ୍ରୋହର ଅବସାନ ପରେ ଭାରତରୁ ସ୍ୱେଚ୍ଛାଚାରୀ କମ୍ପାନୀ ଶାସନର ପୂର୍ଣ୍ଣଚ୍ଛେଦ ପଡ଼ିଥିଲା । ଇଂରେଜ ସରକାର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବରେ କମ୍ପାନୀ ହାତରୁ କ୍ଷମତା ନିଜ ହାତକୁ ନେଇଥିଲେ । ରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆଙ୍କ ଘୋଷଣାପତ୍ର ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆଣିଦେଇଥିଲା ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂସ୍କାର :
୧୮୫୮ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ – ୧୮୫୭ର ମହାନ୍ ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଇଂଲଣ୍ଡ ସଂସଦରେ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ‘୧୮୫୮ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ’ (The Govt. of India Act 1858) ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ଆଇନ ବଳରେ ଭାରତରୁ କମ୍ପାନୀ ଶାସନର ଅବସାନ ଘଟିଲା । ଏହାପରେ ଭାରତ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଣୀଙ୍କ ନାମରେ ଏବଂ ରାଣୀଙ୍କଦ୍ଵାରା ଶାସିତ ହେଲା । ଶାସନ କ୍ଷେତ୍ରରେ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନମାନ ଅଣାଯାଇଥିଲା ।

୧୮୫୮ ଆଇନର ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –

• ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପରିଷଦ (Board of Control) ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେର୍ଶକ ସଭା (Court of Directors)କୁ ଭାଙ୍ଗିଦିଆଯାଇ ଏହା ସ୍ଥାନରେ ଭାରତ ପାଇଁ ଜଣେ ରାଜ୍ୟ ସଚିବଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରାଗଲା ଏବଂ ସେ ବ୍ରିଟିଶ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଜଣେ ସଦସ୍ୟ ହୋଇଥିବା ଜରୁରୀ ହେଲା ।
• ଭାରତର ରାଜସ୍ଵ ଭାରତବାସୀଙ୍କପାଇଁ ବ୍ୟୟ ହେବ ଏବଂ ପ୍ରତିବର୍ଷ ରାଜ୍ୟ ସଚିବ ଭାରତର ଆୟ ବ୍ୟୟର ଚିଠା ଇଂଲଣ୍ଡ ସଂସଦରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରି ଅନୁମୋଦନ କରାଇବେ ।
• ଭାରତର ବଡ଼ଲାଟଙ୍କୁ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ ପରିବର୍ତ୍ତେ ‘ଭାଇସ୍‌ୟ’ କୁହାଗଲା ।
• ଭାରତର ଭାଇସ୍‌ରାୟ ଓ ପ୍ରାଦେଶିକ ଶାସନକର୍ତ୍ତାମାନଙ୍କୁ ଇଂଲଣ୍ଡର ଶାସକ (ରାଣୀ/ରାଜା) ନିଯୁକ୍ତି ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଲା ।
• ଭାରତରେ ଥିବା ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀର ପଦାତିକ ଓ ନୌବାହିନୀ ଇଂଲଣ୍ଡର ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନକୁ ଆସିଲା ।

ମହାରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆଙ୍କ ଘୋଷଣାପତ୍ର:
୧୮୫୮ର ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଅନୁସାରେ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଣୀ ହେଲେ ‘ଭାରତ ସାମ୍ରାଜ୍ଞୀ’ । ଇଂଲଣ୍ଡର ମହାରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆ ଭାରତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏକ ଘୋଷଣାପତ୍ର ପ୍ରେରଣ କରିଥିଲେ । ଖ୍ରୀ. ୧୮୫୮ ନଭେମ୍ବର ୧ ତାରିଖ ଦିନ ଆଲ୍ଲାହାବାଦର ଏକ ଆଡ଼ମ୍ବରପୂର୍ଣ୍ଣ ଦରବାରରେ ଲର୍ଡ଼ କ୍ୟାନିଂ ମହାରାଣୀଙ୍କ ଘୋଷଣାପତ୍ରକୁ ପାଠ କରିଥିଲେ ।

ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଦିଗଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –

• ଭାରତରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଶାସନର ଅବସାନ ଘଟିଲା । ଇଂଲଣ୍ଡର ଶାସକ ହେଲେ ଭାରତର ଶାସନକର୍ତ୍ତା । ସେହି ଅନୁସାରେ ମହାରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆ ଭାରତର ଶାସନଭାର ଗ୍ରହଣ କଲେ ।
• ପୂର୍ବରୁ ଭାରତୀୟ ରାଜାମାନଙ୍କ ସହିତ ସ୍ଵାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିବା ସନ୍ଧି ଓ ଚୁକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଦିଆଯିବ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।
• ରାଜସ୍ଵତ୍ୱ ଲୋପ ନୀତିକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଗଲା ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏହା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଆଗଲା ।
• ଭାରତୀୟ ଶାସକମାନେ ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।
• ଜାତି-ଧର୍ମ-ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଯୋଗ୍ୟତା ଅନୁସାରେ ଚାକିରିରେ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯିବ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।
• ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ଧର୍ମ, ପରମ୍ପରା, ଆଚରଣ ଆଦିକୁ ବିଧ୍ଵବଦ୍ଧ ସମ୍ମାନ ଦିଆଯିବ ବୋଲି ଘୋଷଣା
• ଭାରତର ଦେଶୀୟ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଅପହରଣ କରି ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରାଯିବ ନାହିଁ ବୋଲି
• ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ହତ୍ୟାରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ଜଡ଼ିତ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟସବୁ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କୁ କ୍ଷମା ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା ।

ସାମରିକ ପୁନର୍ଗଠନ:
୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଭାରତରେ ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ପୁନର୍ଗଠନ ଅବଶ୍ୟମ୍ଭାବୀ ହୋଇପଡ଼ିଲା । ବିଦ୍ରୋହରେ ଯେଉଁ ଭାରତୀୟମାନେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ସେମାନଙ୍କୁ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ବହିଷ୍କାର କରାଗଲା । ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ଇଂରେଜ ଅଫିସର ଓ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରାଗଲା । ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ଇଉରୋପୀୟ ଓ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କର ଅନୁପାତ ଥୁଲା 2 : 1 । ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାୟତଃ ସୈନ୍ୟବାହିନୀରୁ ବିଦାୟ ଦିଆଗଲା । ବଙ୍ଗ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ବିଲୁପ୍ତ ହେଲା । ଇଂରେଜ ସରକାର ନୂତନଭାବେ ଶିଖ, ଜାଠ, ପଞ୍ଜାବୀ ଓ ଗୁର୍ଖ ରେଜିମେଣ୍ଟ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।
ଦେଶୀୟ ରାଜା ଓ ଜମିଦାର ଶ୍ରେଣୀର ଅଭ୍ୟୁତ୍‌ଥାନ – ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ ବହୁ ଦେଶୀୟ ରାଜା ଓ ଜମିଦାରମାନେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଇଂରେଜ ସରକାର ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧ୍ଵକ ସୁବିଧା ଓ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଅନେକ ଭାରତୀୟ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ମଧ୍ଯ ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ ସରକାରଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ ଇଂରେଜମାନେ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଯଥେଷ୍ଟ ସହାନୁଭୂତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ।

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସଂସ୍କାର:
୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହ ଫଳରେ ବ୍ରିଟିଶ କମ୍ପାନୀର ଅର୍ଥନୈତିକ ଅବସ୍ଥା ଅତି ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପଡ଼ିଲା । ଏଣୁ ଏ ଅବସ୍ଥା ସୁଧାରିବା ପାଇଁ କେତେକ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଥିଲା । ବାଣିଜ୍ୟ ଶୁଳ୍‌କ ହାର ବୃଦ୍ଧି କରାଗଲା । ମାସିକ ୫୦୦ ଟଙ୍କା ଆୟ ଉପରେ ଶତକଡ଼ା ୫% ଆୟକର ଆଦାୟ କରାଗଲା । ଏହି ଅର୍ଥ ଶିକ୍ଷା ଓ ଲୋକହିତକର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟୟିତ ହେବାପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପମାନ ନିଆଗଲା । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ଉନ୍ନତି ଓ ଆଇନଶୃଙ୍ଖଳା ରକ୍ଷାପାଇଁ କେତେକ ନୂତନ ପଦକ୍ଷେପମାନ ନିଆଯାଇଥିଲା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଦେଶରେ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ସ୍ଥାପନ କରାଗଲା ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଦେଶରେ ଗୋଟିଏ କରି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପୋଲିସ୍ ବିଭାଗ ସୃଷ୍ଟି କରାଗଲା । ୧୮୬୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଭାରତୀୟ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଆଇନ ଗୃହୀତ ହୋଇ ବମ୍ବେ, ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ଓ କଲିକତାଠାରେ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟମାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଗଲା । ୧୮୮୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଭାରତୀୟ ପୋଲିସ୍ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଦେଶରେ ଜଣେ ଜଣେ ଇନ୍ସପେକ୍ଟର ଜେନେରାଲଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପୋଲିସ୍ ବିଭାଗ ସୃଷ୍ଟି କରାଗଲା । ତାଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ଜଣେ ଜଣେ ଡେପୁଟି ଇନ୍ସପେକ୍ଟର-ଜେନେରାଲ ନିଯୁକ୍ତ କରାଗଲା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲ୍ଲାରେ ପୋଲିସ୍ ସୁପରିଣ୍ଟେଣ୍ଡେଣ୍ଟ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଲେ । ଶାନ୍ତିଶୃଙ୍ଖଳା ରକ୍ଷା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା ।

ପରୋକ୍ଷ ଫଳାଫଳ:
୧୮୫୭ର ବିଦ୍ରୋହ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମନରେ ଜାତୀୟ ଚେତନାର ବୀଜବପନ କରିଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସ୍ଵାଧୀନତା ହାସଲ କରିବାପାଇଁ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲା । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ଚେତାବନୀ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା । ସେମାନେ ଆଉ ପୂର୍ବଭଳି ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରିତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ସାହସ କରି ନଥିଲେ । ଏହି ବିଦ୍ରୋହର ଫଳସ୍ଵରୂପ ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାରଦ୍ୱାରା ଉଦ୍‌ବୁଦ୍ଧ ହୋଇ ଶିକ୍ଷିତ ଭାରତୀୟମାନେ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ଵାଧୀନତାପାଇଁ ସଂଗ୍ରାମ କରିପାରିଥିଲେ । ବାସ୍ତବିକ ବିଦ୍ରୋହର ଫଳାଫଳ ଅତି ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା । ଇଂରେଜ ସରକାର ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉଦାର ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ବିଦ୍ରୋହ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେହେଁ ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଏହା ଜନଦେଇଥଲା ଭାରତୀୟ ନବଜାଗରଣକୁ । ଜାତୀୟତାର ଏହି କ୍ଷୁଦ୍ର ସ୍ଫୁଲିଙ୍ଗ ଟିକକ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ବିଦ୍ରୋହର ବହି ପଜଳନ କରି ତେଜୀୟାନ କରିଥିଲା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 12 ବ୍ରିଟିଶ୍ ଔପନିବେଶିକ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବିଦ୍ରୋହ, ଖୋର୍ଦ୍ଧା ବିଦ୍ରୋହ (୧୮୧୭), ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ (୧୮୫୬-୫୬), ମହାନ୍ ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହ (୧୮୫୭) Objective Questions.

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 12 Objective Questions in Odia Medium

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

୧। ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଖୋର୍ଦ୍ଧାରେ ସଂଘଟିତ ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ବ ନେଇଥିଲେ ?
(କ) ବିଦ୍ୟାଧର ମହାପାତ୍ର
(ଖ) ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ବିଦ୍ୟାଧର ମହାପାତ୍ର
(ଗ) ଧରଣୀଧର ମହାପାତ୍ର
(ଘ) ଜନାଦ୍ଦନ ମହାପାତ୍ର
Answer:
(ଖ) ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ବିଦ୍ୟାଧର ମହାପାତ୍ର

୨। ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ମସିହାରେ ଜଗବନ୍ଧୁ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ନିଷ୍କର ଜମି ହରାଇଥିଲେ ?
(କ) ୧୮୦୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୮୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୮୦୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୮୦୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଘ) ୧୮୦୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୩ । ସେ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶାର ଅମଲାତନ୍ତ୍ରରେ କେଉଁମାନଙ୍କର ପ୍ରତିପତ୍ତି ଅଧ୍ଵ ଥୁଲା ?
(କ) ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର
(ଖ) ବଙ୍ଗାଳୀମାନଙ୍କର
(ଗ) ମାରୱାଡ଼ିମାନଙ୍କର
(ଘ) ଇଂରେଜମାନଙ୍କର
Answer:
(ଖ) ବଙ୍ଗାଳୀମାନଙ୍କର

୪। ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ କଟକର ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ଏଡଓ୍ୱାର୍ଡ଼ ଇମ୍ଫ
(ଖ) ଲେଫ୍‌ଟନାଣ୍ଟ ଫାରିସ୍
(ଗ) ଲେଫ୍‌ଟନାଣ୍ଟ ଟ୍ରାଭିସ୍
(ଘ) ଲେଫ୍‌ଟନାଣ୍ଟ ଫ୍ରିଡ଼ାକ୍‌ସ୍
Answer:
(କ) ଏତ୍ୱାର୍ଡ଼ ଇମ୍ଫ

୫। ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ହୋଇଥିବା ବିଦ୍ରୋହକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହ
(ଖ) ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ
(ଗ) କନ୍ଧ ବିଦ୍ରୋହ
(ଘ) ସାନାଳ ବିଦ୍ରୋହ
Answer:
(ଖ) ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ

୬ । ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ କିଏ ଭାରତର ବଡ଼ଲାଟ ଥିଲେ ?
(କ) ଲର୍ଡ଼ କ୍ୟାଟିଂ
(ଖ) ଲର୍ଡ଼ ଡେଲହାଉସୀ
(ଗ) ଲର୍ଡ ଉଏଲ୍‌ଲୀ
(ଘ) ଲର୍ଡ଼ ଉଇଲିୟମ୍ ବେଣ୍ଟିକ୍
Answer:
(କ) ଲର୍ଡ କ୍ୟାନିଂ

୭। ଝାନ୍ସୀଠାରେ ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ଵ କିଏ ନେଇଥିଲେ ?
(କ) ମଙ୍ଗଳପାଶେ
(ଖ) ତାନ୍ତିଆତୋପେ
(ଗ) ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ
(ଘ) ନାନାସାହେବ
Answer:
(ଗ) ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ

୮ | କେବେ ଇଂରେଜ ସରକାର ଏନ୍‌ଫିଲ୍‌ଡ୍ ବନ୍ଧୁକ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୮୫୩
(ଖ) ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୮୫୪
(ଗ) ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୮୫୫
(ଘ) ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୮୫୬
Answer:
(ଘ) ୧୮୫୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୯ । କେଉଁ ଭାରତୀୟ ସିପାହି ୧୮୫୭ର ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ କରି ଜେନେରାଲ ହିଅରସେଙ୍କ ଆଦେଶରେ ଫାଶୀଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲିଥିଲେ ?
(କ) ମଙ୍ଗଳପାଣ୍ଡେ
(ଖ) ତାନ୍ତିଆତୋପେ
(ଗ) କନ୍‌ର ସିଂହ
(ଘ) ନାନାସାହେବ
Answer:
(ଘ) ମଙ୍ଗଳପାଣ୍ଡେ

୧୦ । କେବେ ଭାରତରୁ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଶାସନର ଅବସାନ ଘଟିଥିଲା ?
(କ) ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୮୫୪
(ଖ) ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୮୫୬
(ଗ) ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୮୫୭
(ଘ) ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୮୫୮
Answer:
(ଘ) ୧୮୫୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୧୧ । ବିହାରଠାରେ ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ୱ କିଏ ନେଇଥିଲେ ?
(କ) ଦ୍ଵିତୀୟ ବାହାଦୂରଶାହା
(ଖ) କନୱାର ସିଂହ
(ଗ) ତାନ୍ତିଆପେ
(ଘ) ମଙ୍ଗଳପାଣ୍ଡେ
Answer:
(ଖ) କନୱାର ସିଂହ

୧୨ । ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦ୍ୱିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ମୁଣ୍ଡ ଟେକିଥିଲା ?
(କ) ଓଡ଼ିଶା
(ଖ) ବିହାର
(ଗ) ବେଙ୍ଗଲ
(ଘ) ମାଡ୍ରାସ୍
Answer:
(ଗ) ବେଙ୍ଗଲ

୧୩ । ଜଳପାଇଗୁଡ଼ିର ମୁର୍ଶିଦାବାଦ ଏବଂ ବୈକୁଣ୍ଠପୁରର ଆଖପାଖ ଜଙ୍ଗଲରେ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ବିଦ୍ରୋହ ମୁକ୍ତ ଟେକିଥିଲା ?
(କ) କନ୍ଧ ବିଦ୍ରୋହ
(ଖ) ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବିଦ୍ରୋହ
(ଗ) ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ
(ଘ) ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହ
Answer:
(ଖ) ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବିଦ୍ରୋହ

୧୪ । ବକ୍ସାର ଯୁଦ୍ଧରେ ଜିତି କମ୍ପାନୀ ସରକାର ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ କରିବାରୁ ତାହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁମାନେ ବିଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ ?
(କ) ପାଇକମାନେ
(ଖ) ସିପାହୀମାନେ
(ଗ) କନ୍ଧମାନେ
(ଘ) ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ
Answer:
(ଘ) ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ

୧୫। ଦଶମୀ ନାଗ କିଏ ?
(କ) କନ୍ଧ ନେତା
(ଖ) ସନ୍ୟାସା
(ଗ) ରାଜା
(ଘ) ବେଙ୍ଗଲର ଜିଲ୍ଲାପାଳ
Answer:
(ଖ) ସନ୍ନ୍ୟାସୀ

୧୬ । ସାନ୍ତାଳ ବିଦ୍ରୋହ କେଉଁ ନାମରେ ପରିଚିତ ?
(କ) ଗୁଲ
(ଖ) ମେଳି
(ଗ) ହୁଲ
(ଘ) ଉଲଗୁଲାନ୍
Answer:
(ଖ) ହୁଲ୍

୧୭ । ରାଜମହଲ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ବସତି ସ୍ଥାପନ କରିଥିବା ସାନ୍ତାଳ ଅଞ୍ଚଳକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଉଥିଲା ?
(କ) ଦାମିନ୍-ଇ-କୋହ
(ଖ) ସର୍-ଇ-ଜଳର
(ଗ) ଇତମୁଦୌଲ
(ଘ) ଉଲଗୁଲାନ୍
Answer:
(ଖ) ଦାମିନ୍- ଇ-କୋହ

୧୮। ସାନ୍ତାଳମାନେ କେଉଁମାନଙ୍କୁ ଦିକୁ କହିଥିଲେ ?
(କ) ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ
(ଖ) ଜମିଦାରମାନଙ୍କୁ
(ଗ) ପୋଲିସ୍‌ମାନଙ୍କୁ
(ଘ) ମହାଜନଙ୍କୁ
Answer:
(ଖ) ଜମିଦାରମାନଙ୍କୁ ।

B. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧ । ୧୮୫୫-୫୬ ମସିହାରେ ବଙ୍ଗଳା ଓ ବିହାର _________________ ବିଦ୍ରୋହର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ସାନ୍ତାଳ

୨। ପାଇକ ବିଦୋହ _______________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସଂଘଟତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୮୧୭

୩। ବକ୍ସିର ଅର୍ଥ ________________ ।
Answer:
ସେନାପତି

୪। ________________ ମସିହାରେ ରୋଡ଼ଙ୍ଗ ଜମିଦାରୀ ଉପରେ ନିଜର ନ୍ୟାଯ୍ୟଦାବିକୁ ଫେରିପାଇବାପାଇଁ ଜଗବନ୍ଧୁ କଟକର କମିଶନରଙ୍କ ପାଖରେ ପ୍ରଥମେ ଆବେଦନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ରିଚାର୍ଡ଼ସନ୍

୫ । ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ କଟକର ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ ________________ ଥିଲେ ।
Answer:
ଏଡ଼୍ୱାର୍ଡ଼ ଇମ୍ଫ

୬ | ନାନାସାହେବଙ୍କ ମନା _______________ ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିଥିଲେ ।
Answer:
ତାନ୍ତିଆ ଟୋପେ

୭ । ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୮୨୫

୮ । ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କର ______________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୮୨୯

୯। ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବିଦ୍ରୋହ ________________ ର ଆଖପାଖ ଜଙ୍ଗଲରେ ଘଟିଥିଲା ।
Answer:
ବୈକୁଣ୍ଠପୁର

୧୦| _________________ ମସିହାରେ ବାରାକ୍‌ପୁର ସୈନ୍ୟମାନେ ବର୍ମାକୁ ଯିବାପାଇଁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
୧୮୨୪

୧୧ । ୧୮୫୮ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୧ ତାରିଖ ଦିନ _______________ ଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଦରବାରରେ ଭାଇସ୍‌ୟ ଲର୍ଡ଼ କ୍ୟାମିଂ ଭିକ୍ଟୋରିଆ ଘୋଷଣାପତ୍ର ପାଠ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୮୫୭ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩

୧୨। ________________ ସତୀଦାହ ପ୍ରଥା ଉଚ୍ଛେଦ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଲର୍ଡ଼ ଉଇଲିୟମ୍ ବେଣ୍ଟିକ୍

C. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ନାନାସାହେବ କିଏ ?
Answer:
ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହର ଅନ୍ୟତମ ନେତା ଥିଲେ ନାନାସାହେବ ଏବଂ ସେ କାନପୁରଠାରେ ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ଵ ନେଇଥିଲେ ।

୨। ବକ୍‌ସି ଜଗବନ୍ଧୁ କେଉଁମାନଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିଲେ ?
Answer:
ବକ୍ସିସି ଜଗବନ୍ଧୁ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ପାଇକମାନଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିଲେ ।

୩। ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଣୀ କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଣୀ ଥିଲେ ଭିକ୍ଟୋରିଆ ।

୪ । ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଭାଇସ୍‌ରାୟ କିଏ ?
Answer:
ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଭାଇସ୍ରାୟ ଲର୍ଡ଼ କ୍ୟାଟିଂ ଥିଲେ ।

୫। ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ ଏଥରେ ଭାଗ ନେଇଥିବା ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ଦୁଇଜଣ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ?
Answer:
ସିପାହି ବିଦ୍ରୋହରେ ଓଡ଼ିଶାରୁ ଭାଗ ନେଇଥିବା ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ଓ ଚାଖୁ ଖୁଣ୍ଟିଆ ।

୬। ଇଂରେଜ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ କେବେ ବିଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଇଂରେଜ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ୧୮୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବିଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ ।

D. ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧| ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହରେ ସିପାହିମାନଙ୍କର ସଂପୃକ୍ତି ଏକ ଆର୍ଥନୀତିକ କାରଣ ଥିଲା ।
Answer:
୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହରେ ସିପାହିମାନଙ୍କର ସଂପୃକ୍ତି ଏକ ସାମରିକ କାରଣ ଥିଲା ।

୨। ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ଘୁମୁସର ରାଜାଙ୍କର ବକ୍ସି ଥିଲେ ।
Answer:
ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରାଜାଙ୍କର ବକ୍ସି ଥିଲେ ।

୩ । ୧୮୨୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୮୨୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲେ ।

୪। ଭାରତରେ ସତୀଦାହ ପ୍ରଥା ଏକ ଧର୍ମୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା ।
Answer:
ଭାରତରେ ସତୀଦାହ ପ୍ରଥା ଏକ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା ।

୫। ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହ ତୀବ୍ରତର ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ ତୀବ୍ରତର ହୋଇଥିଲା ।

Odisha State Board Plus Two First Year Optional Odia Question Answer Chapter 4 ରାଜହଂସ Textbook Exercise Questions and Answers.

Plus Two First Year Optional Odia Chapter 4 ରାଜହଂସ Question Answer

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ନମୁନା ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ ଓ ଉତ୍ତର

(କ) ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ ।

Question 1.
ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କର ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ର କେଉଁଠି ଅବସ୍ଥିତ?
(କ) ଚନ୍ଦକାରଣ୍ୟ
(ଖ) ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟ
(ଗ) ଅଭୟାରଣ୍ୟ
(ଘ) ନୈମିଷ୍ଯାରଣ୍ୟ
Answer:
(ଖ) ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟ

Question 2.
ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ମଦ ଆଣି ପିନାକୀକୁ କିଏ ଦେଇଥୁଲା?
(କ) ଅଇଁଠା
(ଖ) ବୀର
(ଗ) ହରି
(ଘ) ନରି
Answer:
(ଗ) ହରି

Question 3.
ମଦ ଖାଇ ମୁଁ ନିଜକୁ ଜଳାଇବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି । ସେଇ ମଦରେ ଜଳିପୋଡ଼ି ଶେଷରେ ମୁଁ ଧ୍ୱଂସ ହୋଇଯିବାକୁ ଚାହେଁ – କିଏ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ପିନାକୀ
(ଖ) ଅତୁନୀ
(ଗ) ପ୍ରଫେସର
(ଘ) ହରି
Answer:
(କ) ପିନାକୀ

Question 4.
ଯେଉଁଠି ବିଜ୍ଞାନୀ ତା’ର ନିଜର ସତ୍ତା ହରାଇବସେ, ସେଇଠି ସେ କାହାକୁ ଖୋଜେ?
(କ) ବାପାଙ୍କୁ
(ଖ) ଈଶ୍ବରଙ୍କୁ
(ଗ) ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ
(ଘ) ସହକର୍ମୀକୁ
Answer:
(ଖ) ଈଶ୍ବରଙ୍କୁ

Question 5.
ପୃଥ‌ିବୀ ବଜାରର ପରିବା କେଉଁଠି ଯାଇ ରନ୍ଧା ହେବ ବୋଲି ପ୍ରଫେସର କହିଛନ୍ତି?
(କ) ମଙ୍ଗଳରେ
(ଖ) ଦୋକାନରେ
(ଗ) ଚନ୍ଦ୍ରରେ
(ଘ) ହିମାଳୟରେ
Answer:
(ଗ) ଚନ୍ଦ୍ରରେ

Question 6.
ଗୁଡ଼ାଏ ଭୋକିଲା ମଣିଷ ଗୋଟାଏ _________________ କୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଇ ପାରନ୍ତି ।
(କ) ଜାତି
(ଖ) ଦେଶ
(ଗ) ସମ୍ପ୍ରଦାୟ
(ଘ) ସଭ୍ୟତା
Answer:
(ଘ) ସଭ୍ୟତା

Question 7.
କେତେ ବର୍ଷ ଭିତରେ ଚନ୍ଦ୍ର ସହିତ ସମସ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇ ସାରିଥିବ ବୋଲି ପ୍ରଫେସର କହିଥିଲେ?
(କ) ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ
(ଖ) ଦଶ ବର୍ଷ
(ଗ) ପନ୍ଦର ବର୍ଷ
(ଘ) କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ
Answer:
(ଖ) ଦଶ ବର୍ଷ

Question 8.
ଗୀତା, ବାଇବେଲ୍ ଆଉ କୋରାନ୍‌ରୁ ବିଶ୍ୱାସହୀନ ମଣିଷ କ’ଣ ଖୋଜେ ବୋଲି ପ୍ରଫେସର କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଧର୍ମବାଣୀ
(ଖ) ଆଶ୍ଵାସନାର ବାଣୀ
(ଗ) ଶାନ୍ତିର ବାଣୀ
(ଘ) ବିଶ୍ୱାସଘାତକତାର ବାଣୀ
Answer:
(ଘ) ବିଶ୍ୱାସଘାତକତାର ବାଣୀ

Question 9.
କବିର ମନ ବିଷାକ୍ତ ନ ହୋଇ ସବୁବେଳେ କ’ଣ ହେବା ଦରକାର ବୋଲି ଅତନୁ କହିଛି?
(କ) ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ
(ଖ) ବିଷାଦଗ୍ରସ୍ତ
(ଗ) ମୋହଗ୍ରସ୍ତ
(ଘ) ହିଂସାଗ୍ରସ୍ତ
Answer:
(କ) ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ

Question 10.
ଭୀମ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ କାହାକୁ ଦେଖୁ ନୟନା ବୋଲି ଭାବୁଥୁଲା?
(କ) ସାବିତ୍ରୀ
(ଖ) ବେବି
(ଗ) ସିଷ୍ଟର
(ଘ) ରୀତା
Answer:
(କ) ସାବିତ୍ରୀ

Question 11.
ଅତୀତରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମର ଭୂମିକା କେଉଁ ଗତିରେ ଚାଲିବା ଉଚିତ ବୋଲି ଜୟନ୍ତ ଅତନୁକୁ କହିଛି?
(କ) କ୍ଷିପ୍ର
(ଖ) ଧୀର
(ଗ) ସମାନ୍ତରାଳ
(ଘ) ବିଷମ
Answer:
(ଗ) ସମାନ୍ତରାଳ

Question 12.
ନୟନା କେଉଁଠି ଲୁଚିଲେ ମଧ୍ୟ ଭୀମ ତାକୁ ଛାଡ଼ିବ ନାହିଁ?
(କ) ଘରକୋଣରେ
(ଖ) ଡାକ୍ତରଖାନାରେ
(ଗ) ଗଛ ଉହାଡ଼ରେ
(ଘ) ଜଳେ ସ୍ଥଳେ କି ଅବା ଅନଳେ
Answer:
(ଘ) ଜଳେ ସ୍ଥଳେ କି ଅବା ଅନଳେ

Question 13.
ପିନାକୀ ବାବୁ କେଉଁଥିରେ ବିଫଳ ହୋଇ ମଦ ପିଇବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ?
(କ) ଖେଳରେ
(ଖ) ରାଜନୀତିରେ
(ଗ) ପ୍ରେମରେ
(ଘ) ବ୍ୟବସାୟରେ
Answer:
(ଘ) ବ୍ୟବସାୟରେ

Question 14.
ବିଜ୍ଞାନ ଗବେଷଣା ଭ୍ରଷ୍ଟ ହୋଇ କିଏ ପାଗଳ ହୋଇଥିଲା?
(କ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା
(ଖ) ବୀର
(ଗ) ଜୟନ୍ତ
(ଘ) ପିନାକୀ
Answer:
(କ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା

Question 15.
ଆଶାରେ ମଣିଷ ବଞ୍ଚେ । ଆଦିମ ଯୁଗରୁ ମଣିଷ ଆଶାବାଦୀ – କିଏ କହିଛି?
(କ) ହରି
(ଖ) ଜୟନ୍ତ
(ଗ) ରୀତା
(ଘ) ଅତନୁ
Answer:
(ଘ) ଅତନୁ

Question 16.
ମୁଁ ଛୁରୀ କଇଁଚି ଚଳାଇଲି ବୋଲି କ’ଣ ମୋ’ ମନରୁ ମରିଯିବ ବୋଲି ଅତନୁ କହିଛି?
(କ) ପ୍ରେମ
(ଖ) ହିଂସା
(ଗ) ଈର୍ଷା
(ଘ) କ୍ରୋଧ
Answer:
(କ) ପ୍ରେମ

Question 17.
ଜଣେ ଦରଦୀ ଲୋକ ପାଖରେ ନିଜ ମନର ବୋଝ ଅଜାଡ଼ି ଦେଲେ ମନଟା ବହୁ ପରିମାଣରେ କ’ଣ ହୋଇଯାଏ?
(କ) ହାଲୁକା
(ଖ) ଦୁଃଖ୍
(ଗ) ଓଜନିଆ
(ଘ) ଗମ୍ଭୀର
Answer:
(କ) ହାଲୁକା

Question 18.
କ’ଣ ଦେଖାଇବା ଡାକ୍ତର ଓ ସେବିକାଙ୍କର ଧର୍ମ?
(କ) ଘୃଣା
(ଖ) ସ୍ନେହ
(ଗ) ପ୍ରେମ
(ଘ) ସେବା ସହାନୁଭୂତି
Answer:
(ଘ) ସେବା ସହାନୁଭୂତି

Question 19.
ଜୟନ୍ତବାବୁ କାହାର ସ୍ଵାମୀ ଅଟନ୍ତି?
(କ) ରୀତା
(ଖ) ସୀତା
(ଗ) ଗୀତା
(ଘ) ମିତା
Answer:
(କ) ରୀତା

Question 20.
କାହା ସ୍ବରରେ ରହିଛି ରୀତାଦେବୀଙ୍କର ଜୀବନ ତନ୍ତ୍ରୀର ଅଜସ୍ର ବ୍ୟାକୁଳତା?
(କ) ଢୋଲ
(ଖ) ହାରମୋନିଅମ୍
(ଗ) ତାବଲା
(ଘ) ଭାଓଲିନ୍
Answer:
(ଘ) ଭାଓଲିନ୍

Question 21.
ରୀତା ଭାଓଲିନ୍‌ର ଛନ୍ଦେ ଛନ୍ଦେ କାହାକୁ ଖୋଜେ?
(କ) କବିତା
(ଖ) ରଚିତା
(ଗ) ବବିତା
(ଘ) ଅର୍ଚ୍ଚିତା
Answer:
(କ) କବିତା

Question 22.
ଆଦର୍ଶଟା କାହାଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ ବୋଲି ବୀରବାବୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ପୁତ୍ର
(ଖ) ଧର୍ମ
(ଗ) କନ୍ଯା
(ଘ) ପିତା
Answer:
(ଖ) ଧର୍ମ

Question 23.
ଯୁଦ୍ଧଭୂମିରେ ଦିନେ ବୋମାମାଡ଼ର ଶିକାର କିଏ ହୋଇଥିଲେ?
(କ) ସିଷ୍ଟର
(ଖ) ବେବି
(ଗ) ବୀର
(ଘ) ଜୟନ୍ତ
Answer:
(ଗ) ବୀର

Question 24.
ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଚିକିତ୍ସାର ଗବେଷଣା ପାଇଁ ଡକ୍ଟର ଅତନୁ କେଉଁଠାକୁ ଯାଇଥିଲେ?
(କ) ଇଂଲଣ୍ଡ
(ଖ) ଚୀନ
(ଗ) ଆମେରିକା
(ଘ) ଜାପାନ
Answer:
(ଗ) ଆମେରିକା

Question 25.
ସର୍ବଗ୍ରାସୀ ନିଶା ତାକୁ ଯେମିତି କ’ଣ କରିଦେଇଛି ବୋଲି ପିନାକୀ କହିଛି?
(କ) ଭଲ ମଣିଷ
(ଖ) ଦାର୍ଶନିକ
(ଗ) ଗୋଟିଏ ମାଟିର କଣ୍ଢେଇ
(ଘ) ବୈଜ୍ଞାନିକ
Answer:
(ଗ) ଗୋଟିଏ ମାଟିର କଣ୍ଢେଇ

Question 26.
ବ୍ୟୟବସାୟ ତ ଗୋଟାଏ ଜୁଆଖେଳ – ଏକଥା କିଏ କାହାକୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଡାକ୍ତର ସିଷ୍ଟରକୁ
(ଖ) ଅତନୁ ପିନାକୀକୁ
(ଗ) ହରି ଜୟନ୍ତକୁ
(ଘ) ରୀତା ସିଷ୍ଟରକୁ
Answer:
(ଖ) ଅତନୁ ପିନାକୀକୁ

Question 27.
କାହାର ଅପରେସନ୍ ପାଇଁ ଡକ୍ଟର ସେନ୍‌ଙ୍କୁ ଡକା ହୋଇଥିଲା?
(କ) ପିନାକୀ
(ଖ) ଜୟନ୍ତ
(ଗ) ରୀତା
(ଘ) ବେବୀ
Answer:
(କ) ପିନାକୀ

Question 28.
ସମସ୍ତେ କେଉଁଠିକି ଆସନ୍ତି କାନ୍ଦି କାନ୍ଦି କିନ୍ତୁ ଗଲାବେଳେ ଯାଆନ୍ତି ହସିହସି?
(କ) ନଈକୁ
(ଖ) ପୋଖରୀକୁ
(ଗ) ସମୁଦ୍ରକୁ
(ଘ) ଅତନୁଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ରକୁ
Answer:
(ଘ) ଅତନୁଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ରକୁ

Question 29.
ଅତନୁଙ୍କ ଚାପୁଡ଼ା ମାଡ଼କୁ କିଏ ଆଗାମୀ ସକାଳ ପାଇଁ ପ୍ରାପ୍ୟ ବୋଲି ଧରିନେବ?
(କ) ରୀତା
(ଖ) ବେବି
(ଗ) ଜୟନ୍ତ
(ଘ) ହରି
Answer:
(କ) ରୀତା

Question 30.
ଟିକେ ନିରୋଳାରେ ବସି ପଡ଼ିଲେ କାହାକୁ ରୀତା ବଡ଼ବଡ଼ କଳାକଳା ଆଖୁଗୁଡ଼ାକ ଭୟ ଦେଖାନ୍ତି?
(କ) ଅତନୁକୁ
(ଖ) ସିଷ୍ଟରକୁ
(ଗ) ହରିକୁ
(ଘ) ଜୟନ୍ତକୁ
Answer:
(ଘ) ଜୟନ୍ତକୁ

Question 31.
ମୋର ଯଦି କିଛି ଗୋଟାଏ ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ବେବିର ଦାୟିତ୍ଵ କିଏ ବହନ କରିବେ ବୋଲି ପିନାକୀ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଜୟନ୍ତ
(ଖ) ଅତନୁ
(ଗ) ହରି
(ଘ) ସିଷ୍ଟର
Answer:
(ଖ) ଅତନୁ

Question 32.
ପ୍ରଫେସର କହିଛନ୍ତି ଡକ୍ଟର ! ମୋ ଜୀବନଟା ନେଇ ତମେ ______________________ ଦେହରେ ଭରି କରି ଦେଇପାରିବ ।
(କ) ରୀତା
(ଖ) ହରି
(ଗ) ବେବିର ଡାଡ଼ୀ
(ଘ) ଜୟନ୍ତ
Answer:
(ଗ) ବେବିର ଡାଡ଼ୀ

Question 33.
‘ଅମାବାସ୍ୟାର ଚନ୍ଦ୍ର’ ଏକ କେଉଁ ଗ୍ରନ୍ଥ?
(କ) କାବ୍ଯ
(ଖ) ଉପନ୍ୟାସ
(ଗ) ଗଳ୍ପ
(ଘ) ନାଟକ
Answer:
(ଖ) ଉପନ୍ୟାସ

Question 34.
ବେବି କାହାର ଝିଅ?
(କ) ପିନାକୀ
(ଖ) ବୀର
(ଗ) ଜୟନ୍ତ
(ଘ) ଭୀମ
Answer:
(କ) ପିନାକୀ

Question 35.
ପିନାକୀ ବାବୁ ଜଣେ କ’ଣ ଥିଲେ?
(କ) ସାହିତ୍ୟିକ
(ଖ) ରାଜନୀତିଜ୍ଞ
(ଗ) ଗବେଷକ
(ଘ) ବ୍ୟବସାୟୀ
Answer:
(ଘ) ବ୍ୟବସାୟୀ

Question 36.
ଫୁଟନ୍ତା ଫୁଲର ଓଠରେ କ’ଣ ଶୋଭା ପାଏନା?
(କ) ପ୍ରଜାପତି
(ଖ) ଦାରୁଣ ଲୁହର ଧାର
(ଗ) ବର୍ଷା ବିନ୍ଦୁ
(ଘ) କାକର ବିନ୍ଦୁ
Answer:
(ଖ) ଦାରୁଣ ଲୁହର ଧାର

Question 37.
କିଏ ଚାହିଁଲେ ରୀତାର କଣ୍ଠରେ ଲଳିତ ଛନ୍ଦ ଫୁଟାଇ ପାରିବେ?
(କ) ଜୟନ୍ତ
(ଖ) ପ୍ରଫେସର
(ଗ) ବେବି
(ଘ) ଅତନୁ
Answer:
(ଘ) ଅତନୁ

Question 38.
ଦେବ ଭୋଗ୍ୟ କଦଳୀକୁ କିଏ ଖାଇଦେଲା?
(କ) ନରି
(ଖ) ଭୀମ
(ଗ) ହରି
(ଘ) ବୀର
Answer:
(ଘ) ବୀର

Question 39.
ଭୀମ କାହା ପାଇଁ ପାଗଳ ହେଇଚି?
(କ) କବିତା
(ଖ) ନୟନା
(ଗ) ରଚିତା
(ଘ) ସାବିତ୍ରୀ
Answer:
(ଖ) ନୟନା

Question 40.
କିଏ ମିଥ୍ୟାର ଗୋଟାଏ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ବୋଲି ରୀତା କହିଛନ୍ତି?
(କ) ବେବି
(ଖ) ହରି
(ଗ) ଡାକ୍ତର ଅତନୁ
(ଘ) ଜୟନ୍ତ
Answer:
(ଗ) ଡାକ୍ତର ଅତନୁ

Question 41.
କବିତା ‘ଶତଦଳ’ କେଉଁ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲା?
(କ) ଜ୍ଞାନପୀଠ
(ଖ) ଶାରଳା
(ଗ) ବାଣୀପୀଠ
(ଘ) ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ
Answer:
(ଗ) ବାଣୀପୀଠ

Question 42.
କବିତା ‘ଶତଦଳ’ର ପୁରସ୍କାର ରାଶି କେତେ ଟଙ୍କା ଥିଲା?
(କ) ଏକଲକ୍ଷ
(ଖ) ପାଞ୍ଚଲକ୍ଷ
(ଗ) ତିନିଲକ୍ଷ
(ଘ) ଦଶଲକ୍ଷ
Answer:
(କ) ଏକଲକ୍ଷ

Question 43.
କେଉଁ କମିଟି ତରଫରୁ କବି ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା ଦିଆଯିବ?
(କ) ନାଗରିକ କମିଟି
(ଖ) ସାଧାରଣ କମିଟି
(ଗ) ସଦ୍‌ଭାବନା କମିଟି
(ଘ) ବନବାସୀ କମିଟି
Answer:
(କ) ନାଗରିକ କମିଟି

Question 44.
ମୋତେ ବିଦାୟ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ତମେ ନିଜେ ବିଦାୟ ନେଇ ଚାଲିଗଲ – କିଏ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ପ୍ରଫେସର
(ଖ) ଜୟନ୍ତ
(ଗ) ସିଷ୍ଟର
(ଘ) ରୀତା
Answer:
(କ) ପ୍ରଫେସର

Question 45.
କବିତା ‘ଶତଦଳ’ କେଉଁ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ ହୋଇଥିଲା?
(କ) ହିନ୍ଦୀ
(ଖ) ଇଂରାଜୀ
(ଗ) ବଙ୍ଗଳା
(ଘ) ତେଲ୍‌ଗୁ
Answer:
(କ) ହିନ୍ଦୀ

Question 46.
ପାଞ୍ଚ ନମ୍ବର କୋଠରୀରେ କେଉଁ ପେସେଣ୍ଟ୍ ରହୁଥିଲେ?
(କ) ଭୀମ
(ଖ) ପିନାକୀ
(ଗ) ବୀର
(ଘ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା
Answer:
(ଘ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା

Question 47.
ରୋଗ ଉପରେ କ’ଣ ବେଶୀ ପ୍ରଭାବ ପକାଏ ବୋଲି ଅତନୁ କହିଛି?
(କ) ଘର ଚିନ୍ତା
(ଖ) ଗାଁ ଚିନ୍ତା
(ଗ) ସ୍ତ୍ରୀ ଚିନ୍ତା
(ଘ) ମାନସିକ ଚିନ୍ତା
Answer:
(ଘ) ମାନସିକ ଚିନ୍ତା

Question 48.
ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ରରୂପୀ ସରୋବରର ରାଜହଂସ କିଏ?
(କ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା
(ଖ) ଡକ୍ଟର ଅତନୁ
(ଗ) ରୀତାଦେବୀ
(ଘ) ଜୟନ୍ତ ବାବୁ
Answer:
(ଖ) ଡକ୍ଟର ଅତନୁ

Question 49.
ବେବିର ସଙ୍ଗୀତଟି ନାଟକର କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଛି?
(କ) ପ୍ରାରମ୍ଭରେ
(ଖ) ମଧ୍ୟଭାଗରେ
(ଗ) ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧରେ
(ଘ) ଶେଷରେ
Answer:
(ଗ) ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧରେ

Question 50.
ମଣିଷ ଜୀବନପାଇଁ ହସ ଯେତିକି ଦରକାର ଆଉ କ’ଣ ସେତିକି ଦରକାର?
(କ) ଲୁହ
(ଖ) ଘର
(ଗ) ଗାଡ଼ି
(ଘ) ସମ୍ପରି
Answer:
(କ) ଲୁହ

Question 51.
କିଏ ପୁରାତନକୁ ଧରି ବସି ରହେନା?
(କ) ଗାଳ୍ପିକ
(ଖ) ଗାଣିତିକ
(ଗ) ବିଜ୍ଞାନୀ
(ଘ) ଲେଖକ
Answer:
(ଗ) ବିଜ୍ଞାନୀ

Question 52.
ମଦ୍ୟପର୍ସି ନିଶା ଥ‌ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ନିଜକୁ କିପରି ମନେକରେ?
(କ) ସ୍ଥିର
(ଖ) ଶକ୍ତିମାନ
(ଗ) ଅସ୍ଥିର
(ଘ) ଦୁର୍ବଳ
Answer:
(ଖ) ଶକ୍ତିମାନ

Question 53.
ମଦ୍ୟପଠୁଁ ନିଶା ଛାଡ଼ିଗଲାପରେ ସେ କ’ଣ ଅନୁଭବ କରେ?
(କ) ସ୍ଥିର
(ଖ) ଶକ୍ତିମାନ
(ଗ) ଦୁର୍ବଳ
(ଘ) ଅସ୍ଥିର
Answer:
(ଗ) ଦୁର୍ବଳ

Question 54.
କ’ଣ ଦେଖୁ ଜହ୍ନ ରାଇଜର ଲୋକ ଚକିତ ହେବେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି?
(କ) ଆମ ବୁଦ୍ଧିବଳ ତାକତ
(ଖ) ବଣ ବିଲ ପାହାଡ଼
(ଗ) ନଈ ନାଳ ପୋଖରୀ
(ଘ) ବନ୍ଧ ବାଡ଼ ପାଚେରୀ
Answer:
(କ) ନଈ ନାଳ ପୋଖରୀ

(ଖ) ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ ।

Question 1.
ରାଜହଂସ କେଉଁ ଧରଣର ନାଟକ?
Answer:
ରାଜହଂସ ଏକ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ନାଟକ ।

Question 2.
କେଉଁ ଚିନ୍ତା ରୋଗ ଉପରେ ବେଶି ପ୍ରଭାବ ପକାଏ?
Answer:
ମାନସିକ ଚିନ୍ତା ରୋଗ ଉପରେ ବେଶି ପ୍ରଭାବ ପକାଏ ।

Question 3.
ନଅ ନମ୍ବର କୋଠରୀରେ କେଉଁ ପେସେଣ୍ଟ ରହୁଥିଲେ?
Answer:
ନଅ ନମ୍ବର କୋଠରୀରେ ପେସେଣ୍ଟ ଭାବରେ ବୀର ନାମକ ଜଣେ ମିଲିଟାରୀ ଅଫିସର ରହୁଥିଲେ ।

Question 4.
ଯେଉଁଠି ବିଜ୍ଞାନୀ ତା’ର ନିଜ ସତ୍ତା ହରାଇ ବସେ; ସେଇଠି ସେ ଖୋଜେ କାହାକୁ?
Answer:
ଯେଉଁଠି ବିଜ୍ଞାନୀ ତା’ର ନିଜ ସତ୍ତା ହରାଇବସେ, ସେଇଠି ସେ ଖୋଜେ ଈଶ୍ବରଙ୍କୁ ।

Question 5.
ଜ୍ଵଳନ୍ତ ଧୂପକାଠି ଯେମିତି ସାରା କୋଠରୀରୁ ଦୁର୍ବାସନା ଦୂର କରିଦିଏ – ସଙ୍ଗୀତ ସେମିତି ମଣିଷ ମନରୁ କ’ଣ ଦୂର କରେ?
Answer:
ଜ୍ଵଳନ୍ତ ଧୂପକାଠି ଯେମିତି ସାରା କୋଠରୀରୁ ଦୁର୍ବାସନା ଦୂର କରିଦିଏ – ସଂଗୀତ ସେମିତି ମଣିଷ ମନରୁ ରାଗ, ହିଂସା, ବିଦ୍ବେଷ ଦୂର କରେ ।

Question 6.
ପାହାଡ଼ଟା ଦେଖୁବାବୁ କିଭଳି?
Answer:
ପାହାଡ଼ଟା ଦେଖୁବାକୁ ଓଟକୁଜ ଭଳି ଥିଲା ।

Question 7.
କବିତା ‘ଶତଦଳ’ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ମନୋନୀତ ହେବାର ଖବର ପ୍ରଥମେ ଡକ୍ଟର ଅତନୁ କେଉଁଠୁ ପାଇଥିଲେ?
Answer:
କବିତା ‘ଶତଦଳ’ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ମନୋନୀତ ହେବାର ଖବର ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ପ୍ରଥମେ ରେଡ଼ିଓରୁ ପାଇଲେ ।

Question 8.
ବାକ୍-ଶକ୍ତିହୀନ ମିଲେଟାରୀ ଅଫିସରଙ୍କ ନାଁ କ’ଣ?
Answer:
ବାକ୍-ଶକ୍ତିହୀନ ମିଲେଟାରୀ ଅଫିସରଙ୍କ ନାମ ବୀର ।

Question 9.
ମଦ୍ୟପାନଜନିତ ବିକାର ପିନାକୀ ବାବୁଙ୍କର କେଉଁ ସ୍ଥିତିକୁ ଇତସ୍ତତଃ କରିଦେଇଛି?
Answer:
ମଦ୍ୟପାନ ଜନିତ ବିକାର ପିନାକୀ ବାବୁଙ୍କର ମାନସିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଇତସ୍ତତଃ କରିଦେଇଛି ।

Question 10.
କାହାର ବନ୍ଧେଇ ଫଟୋଧରି ଜୟନ୍ତ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଆସିଥିଲା?
Answer:
ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ବନ୍ଧେଇ ଫଟୋଧରି ଜୟନ୍ତ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରକୁ ଆସିଥିଲା ।

Question 11.
ଦେହ ସରୋବର ଛାଡ଼ି କିଏ ଉଡ଼ିଯାଇଛି?
Answer:
ଦେହ ସରୋବର ଛାଡ଼ି ପ୍ରାଣରୂପକ ହଂସ ଉଡ଼ିଯାଇଛି ।

Question 12.
ଗୋଟାଏ ସଭ୍ୟତାକୁ କେଉଁମାନେ ଧ୍ୱଂସ କରି ଦେଇପାରନ୍ତି?
Answer:
ଗୋଟାଏ ସଭ୍ୟତାକୁ କିଛି ଭୋକିଲା ଲୋକ ଧ୍ଵଂସ କରି ଦେଇପାରନ୍ତି ।

Question 13.
ପିନାକୀବାବୁଙ୍କ ଅପରେସନ୍ ପାଇଁ ଡକ୍ଟର ଅତନୁ କେଉଁ ଅଭିଜ୍ଞ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଡାକିଥିଲେ?
Answer:
ପିନାକୀବାବୁଙ୍କ ଅପରେସନ୍ ପାଇଁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ସ୍ପେଶାଲ ଅଭିଜ୍ଞ ଡାକ୍ତର ସେନ୍‌ଙ୍କୁ ଡାକିଥିଲେ ।

Question 14.
ପ୍ରକୃତ କବି ଧୂର୍ଜଟୀ କିଏ?
Answer:
ପ୍ରକୃତ କବି ଧୂର୍ଜଟୀ ହେଉଛନ୍ତି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ।

Question 15.
କ’ଣ ସମ୍ବଳ କରି ଜୟନ୍ତ ରୀତାର ହୃଦୟକୁ ଜୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା?
Answer:
ଅମାପ ଧନ ଓ ଆଭିଜାତ୍ୟକୁ ସମ୍ବଳ କରି ଜୟନ୍ତ ରୀତାର ହୃଦୟ ଜିତିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା ।

Question 16.
ତିନି ନମ୍ବର କୋଠରୀର ପେସେଣ୍ଟ କିଏ?
Answer:
ତିନି ନମ୍ବର କୋଠରୀର ପେସେଣ୍ଟ୍ ଥିଲେ ଜୟନ୍ତଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ବନ୍ଧୁପତ୍ନୀ ରୀତା ।

(ଗ) ୨ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ । ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ।

Question 1.
ଛୁରୀ କଇଁଚି ସହିତ କାହାର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲୋକସମାଜ ଆଗରେ ଡକ୍ଟର ଅତନୁ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଚାହୁଁ ନଥିଲେ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଛୁରୀ କଇଁଚି ସହିତ କାଗଜ କଲମର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲୋକ ସମାଜ ଆଗରେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଚାହୁଁନଥିଲେ ।

Question 2.
କବି ହିସାବରେ ଆପଣ ବଡ଼ ହୋଇଛନ୍ତି ନା ଡାକ୍ତର ହିସାବରେ – ଏହାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ରୀତା ଯେତେବେଳେ ଜାଣିପାରିଛି ଯେ କବି ଧୂର୍ଜଟୀ ପ୍ରକୃତରେ ଜୟନ୍ତ ନୁହେଁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ, ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ ସେତେବେଳେ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛନ୍ତି ଯେ କବି ଭାବରେ ଅତନୁ ବଡ଼ ହୋଇଛନ୍ତି ବା ଡାକ୍ତର ହିସାବରେ ବଡ଼ ହୋଇଛନ୍ତି । କେଉଁ ପରିଚୟ ସର୍ବାଧ‌ିକ ଲୋକପ୍ରିୟ କରାଇଛି ବୋଲି ରୀତା ଅତନୁଙ୍କଠାରୁ ଜିଜ୍ଞାସା କରିଛନ୍ତି ।

Question 3.
ଅତନୁର ବନ୍ଧେଇ ଫଟୋ ଧରି ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରକୁ ଜୟନ୍ତ ଆସିଥୁଲା କାହିଁକି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଅତନୁଙ୍କ ରଚିତ କବିତାକୁ ନେଇ ପରିଚିତ ହୋଇଛି ଜୟନ୍ତ । ଶେଷରେ ଜୟନ୍ତ ବୁଝିପାରିଛି ଜୀବନର ପ୍ରକୃତ ସତ୍ୟ । ତେଣୁ ଦୁନିଆ ଆଗରେ ସତ୍ୟ ତଥା ରହସ୍ୟ ଖୋଲି ପ୍ରକୃତ କବିକୁ ପୁରସ୍କୃତ କରାଇବା ପାଇଁ ଜୟନ୍ତ ଅତନୁ ଫଟୋ ବନ୍ଧେଇ ଆଣିଛି । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଜୟନ୍ତ ଅତନୁର ବନ୍ଧେଇ ଫଟୋଧରି ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରକୁ ଆସିଥିଲା ।

Question 4.
ମାନସିକ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତାରେ ମଣିଷର ହିତାହିତ ଜ୍ଞାନ ରହେନା କାହିଁକି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ମାନସିକ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତାରେ ମଣିଷର ମନ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇପଡ଼େ । କେଉଁ କର୍ମ କରିବା ଉଚିତ ଓ କେଉଁଟା ଅନୁଚିତ ତାହା ବୁଝି ହୁଏନା । ତେଣୁ ମଣିଷର ହିତାହିତ ଜ୍ଞାନ ରହେନା ।

Question 5.
କାହା ପାଖରେ ନିଜ ମନର ବୋଝ ଅଜାଡ଼ି ଦେଲେ–ମନଟା ବହୁତ ପରିମାଣରେ ହାଲୁକା ହୋଇଯାଏ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ନିଜ ବନ୍ଧୁ ତଥା ପ୍ରିୟ ପରିଜନ, ମନର ମଣିଷ ପାଖରେ ନିଜ ମନର ବୋଝ ଅଜାଡ଼ି ଦେଲେ ମନଟା ବହୁ ପରିମାଣରେ ହାଲୁକା ହୋଇଯାଏ ।

Question 6.
ନାରୀ ତା’ର ପୁରୁଷଠାରୁ କଷଣ ନିର୍ଯାତନା ସହିପାରେ କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ସେ ତା’ ମଥାରୁ ସିନ୍ଦୂର ଯିବାର ଦୁଃସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖେ – ସେ କ’ଣ କେବେ ସହିପାରିବ ? କିଏ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କହିଛି?
Answer:
ନାରୀ ତା’ର ପୁରୁଷଠାରୁ କଷଣ ନିର୍ଯାତନା ସହିପାରେ କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ସେ ମଥାରୁ ସିନ୍ଦୂର ଯିବାର ଦୁଃସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖେ ସେ କ’ଣ କେବେ ସହିପାରିବ ? ଏକଥା ସିଷ୍ଟର ହରିକୁ ତା’ର ସ୍ଵାମୀ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କହିଛି ।

Question 7.
କଅଁଳ ଫୁଲ ଓଠରେ ହସ ଦେଖୁବାକୁ ଏ ସଂସାର ଚାହେଁନା । କିଏ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
କଅଁଳ ଫୁଲ ଓଠରେ ହସ ଦେଖ‌ିବାକୁ ଏ ସଂସାର ଚାହେଁନା ଏକଥା ରୀତା, ବେବୀର ବାପା ପିନାକୀର ମୃତ୍ୟୁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବେବୀର କାନ୍ଦ ଦେଖି କହିଛି । ଛୋଟ ଝିଅ ଦେବୀ ବହୁତ କାନ୍ଦିଛି ତେଣୁ ଏହି ସଂଳାପ ରୀତାର ।

Question 8.
ଜୀବନ ଆଉ ଜୀବିକା ଏକ ପଲାରେ ତଉଲା ଯାଏନା । ଜୀବନ ନେଇ ଖେଳ ଖେଳିବା ଆମର ଧର୍ମ – କିଏ କାହାକୁ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଜୀବନ ଆଉ ଜୀବିକା ଏକ ପଳାରେ ତଉଲା ଯାଏନା । ଜୀବନ ନେଇ ଖେଳ ଖେଳିବା ଆମର ଧର୍ମ – ଏକଥା ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ବିଜ୍ଞାନୀର ମହତ୍ତ୍ବ ବୁଝାଇବାକୁ ଯାଇ ଡାକ୍ତରଖାନାର କର୍ମଚାରୀ ହରିକୁ କହିଛନ୍ତି ।

Question 9.
ତ୍ୟାଗ ଅନ୍ତରାଳରୁ ମାନସିକ ଅଶାନ୍ତି ସମସ୍ତ ମନକୁ ସଂକ୍ରମିତ ହୁଏ – କିଏ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ତ୍ୟାଗ ଅନ୍ତରାଳରୁ ମାନସିକ ଅଶାନ୍ତି ସମସ୍ତ ମନକୁ ସଂକ୍ରମିତ ହୁଏ – ଏକଥା ବା ଏ ସଂଳାପ ଜୟନ୍ତଙ୍କର । ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ । ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ନିଜ ରଚିତ କବିତା ଜୟନ୍ତଙ୍କ ପରିଚୟରେ ବ୍ୟବହାର କରି ଯେଉଁ ତ୍ୟାଗ କରିଛନ୍ତି ସେହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ।

Question 10.
କବିର ମନ ବିଷାକ୍ତ ନ ହୋଇ ସବୁବେଳେ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ହେବା ଦରକାର – କିଏ କାହାକୁ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
କବିର ମନ ବିଷାକ୍ତ ନ ହୋଇ ସବୁବେଳେ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ହେବା ଦରକାର – ଏହି ସଂଳାପ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ତାଙ୍କର ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ।

Question 11.
ସେବା ସହାନୁଭୂତି ଦେଖାଇବା ତ ଡାକ୍ତର ଏବଂ ସେବିକାଙ୍କର ଧର୍ମ – କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଯେତେବେଳେ ମୂକ ମିଲିଟାରୀ ଅଫିସର ବୀର ସୁସ୍ଥ ହୋଇଯାଇଛି ସେତେବେଳେ ସେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଓ ସିଷ୍ଟରଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା କରିଛି ଓ ପ୍ରଶସ୍ତି ଗାନ କରିଛି । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସିଷ୍ଟର କହିଛନ୍ତି – ସେବା ସହାନୁଭୂତି ଦେଖାଇବା ତ ଡାକ୍ତର ଏବଂ ସେବିକାଙ୍କର ଧର୍ମ ।

Question 12.
ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଡାକ୍ତରଙ୍କର ବେଳେବେଳେ ଏମିତି ମାନସିକ ବିପ୍ଳବ ଦେଖାଯାଏ । ଯାହା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି କଠୋର ହୋଇପଡ଼େ – କିଏ କାହାକୁ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଡାକ୍ତରଙ୍କର ବେଳେବେଳେ ଏମିତି ମାନସିକ ବିପ୍ଳବ ଦେଖାଯାଏ । ଯାହା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ବଡ଼ କଠୋର ହୋଇପଡ଼େ – ଏକଥା ଜୟନ୍ତ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ।

Question 13.
୧୩। ମୋ ଜୀବନଟା ନେଇ ତମେ ବେବିର ଡାଢ଼ୀ ଦେହରେ ଭର୍ତ୍ତି କରିଦେଇ ପାରିବ? କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଯେତେବେଳେ ବେବୀର ଡାଡ଼ୀ ପିନାକୀର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି, ଦେବୀର ଲୁହ ଦେଖି ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ବେବୀ ଦୁଃଖରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ ନିଜ ଜୀବନର ପ୍ରତିବଦଳରେ ବେବୀ ଡାଡ଼ୀକୁ ବଞ୍ଚେଇବାକୁ କହିଛନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଉକ୍ତ ସଂଳାପଟି ପ୍ରଫେସର ପରିଜା କହିଛନ୍ତି ।

Question 14.
‘ରାଜହଂସ’ର ନାଟ୍ୟକାରଙ୍କ ନାଁ କ’ଣ? ତାଙ୍କର ଦୁଇଟି ‘ନାଟକ’ର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ରାଜହଂସ ନାଟକର ନାଟ୍ୟକାରଙ୍କ ନାମ ରତ୍ନାକର ଚଇନି । ତାଙ୍କର ଦୁଇଟି ନାଟକର ନାମ ‘ଅସ୍ତରାଗର ଚନ୍ଦ୍ର’ ଓ ‘ଶୂନ୍ୟତାର ଶିଡ଼ି’ ।

(ଘ) ୩ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ । (୩୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ) ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ।

Question 1.
‘ବସନ୍ତର ଶେଷ ପତ୍ରଧରି ଦୂତ ତା’ର ଚାଲିଯାଇଛି । ତମେ ତାକୁ ହସି ହସି ବିଦାୟ ଦିଅ ବନ୍ଧୁ’ – ଏ ଉକ୍ତିର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ପ୍ରଫେସର ପରିଜାଙ୍କ ଏହି ସଂଳାପର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି, ବସନ୍ତର ଦୂତ ଅର୍ଥାତ୍‌ ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ର ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁରେ ଯେତେବେଳେ ଭାବବିହ୍ବଳ ହୋଇଉଠିଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତ, ଠିକ୍ ସେତେବେଳେ ଏହି ସଂଳାପରେ ପ୍ରଫେସର ଅତନୁଙ୍କ ବିଦାୟକୁ ସୂଚିତ କରିଛି । ଜୀବନତମାମ ଯିଏ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଜିଇଁ ଆସୁଥିଲା ସେହି ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଦୂତର ବିଦାୟକୁ ଜୟନ୍ତ ହସି ହସି ଗ୍ରହଣ କରୁ । ମ୍ରିୟମାଣ ନହୋଇ ଜୟନ୍ତ ଏହି ସତ୍ୟ ତଥା ବାସ୍ତବତାକୁ ଗ୍ରହଣ କରୁ ଏହାହିଁ ଥିଲା ସଂଳାପର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।

Question 2.
କାଲି ଯଦି ଦୁନିଆ ଜାଣିବ ମୁଁ ପ୍ରକୃତରେ କବି ନୁହେଁ – ତେବେ ସମାଜରେ ମୋର ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେବ? – ଏ କଥା କିଏ, କାହାକୁ କାହିଁକି କହିଛି ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
କାଲି ଯଦି ଦୁନିଆ ଜାଣିବ ମୁଁ ପ୍ରକୃତରେ କବି ନୁହେଁ – ତେବେ ସମାଜରେ ମୋର ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେବ ବୋଲି ଜୟନ୍ତ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି । ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ରଚିତ କବିତାର ଶ୍ରେୟ ଏବଂ ପରିଚୟ ନେଇଛି ଜୟନ୍ତ । ପ୍ରକୃତରେ ଜୟନ୍ତ ଜଣେ କବି ନୁହେଁ କି କବିତା ଲେଖୁବା ତାଙ୍କ ଆୟତ୍ତର କାମ ନୁହେଁ । ବୃତ୍ତିରେ ସେ ଜଣେ ବ୍ୟବସାୟୀ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କରି ଅର୍ଥରେ ଅତନୁ ଆମେରିକାରୁ ଡାକ୍ତରୀ ପଢ଼ି ପାରିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଋଣ ପରିଶୋଧ ନିମନ୍ତେ ଅତନୁ ନିଜ ରଚିତ କବିତାକୁ ଧୂର୍ଜଟୀ ଛଦ୍ମନାମରେ ପ୍ରକାଶିତ କରାଇଛି ଏବଂ ଧୂର୍ଜଟୀ ବୋଲି ଜୟନ୍ତ ପରିଚିତ ହୋଇଛି । ତେଣୁ ଏହି ସତ୍ୟରୁ ଘୋଡ଼ଣି ଉଠିଗଲେ, ବାସ୍ତବ କଥା ଜଣାପଡ଼ିଲେ ଜୟନ୍ତର ସମ୍ମାନ ହାନୀ ହେବ ।

Question 3.
ଆପଣ ନିଜେ ମିଥ୍ୟାର ଗୋଟାଏ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି । ସତ୍ୟର ଅପଳାପ ପାଇଁ ଆପଣ ମିଥ୍ୟାର ଆଶ୍ରୟ ନେଇଛନ୍ତି – କିଏ କାହାକୁ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କହିଥିଲେ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
“ଆପଣ ନିଜେ ମିଥ୍ୟାର ଗୋଟିଏ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି । ସତ୍ୟର ଅପଳାପ ପାଇଁ ଆପଣ ମିଥ୍ୟାର ଆଶ୍ରୟ ନେଇଛନ୍ତି ।’’ – ଏହି ସଂଳାପଟି ରୀତା ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ କହିଛି । ରୀତା, ଜୟନ୍ତ ଓ ଅତନୁଙ୍କ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣିନେଇଛି । ତା’ର ସ୍ୱାମୀ ଜୟନ୍ତ ଯେ ପ୍ରକୃତରେ କବି ନୁହେଁ ଏହି ସତ୍ୟ ତା’ପାଖରେ ଧରା ପଡ଼ିଯାଇଛି । ଯୋଉ କବିତାର ପ୍ରେମରେ ପଡ଼ି ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ କବି ବୋଲି ଧରି ନେଇ ସେ ପ୍ରେମ ବିବାହ କରିଛି, ସେଇ ନିଷ୍ପଭି ତା’ର ଭୁଲଥୁଲା ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରି ନେଇଛି । ଏହିସବୁ କଥା ଜାଣିଲା ପରେ ରୀତା ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ ଏଥ‌ିପାଇଁ ଦାୟୀ କରିଛି ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ମିଥ୍ୟାର ଗୋଟିଏ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ବୋଲି ଆକ୍ଷେପ କରିଛି ।

Question 4.
ମୋ ଜୀବନ ବିନିମୟରେ ମୁଁ ଚାହେଁ ଏଇ କୋମଳ କଳିକା ମୁହଁରେ ଚେନାଏ ହସ କିଏ କାହାକୁ କେଉଁ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ କହିଥିଲେ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
‘‘ମୋ ଜୀବନ ବିନିମୟରେ ମୁଁ ଚାହେଁ ଏଇ କୋମଳ କଳିକା ମୁହଁରେ ଚେନାଏ ହସ ।’’ – ଏକଥା ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି । ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ବହୁତ ଚେଷ୍ଟା କରି ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟୀ ତଥା ମଦ୍ୟପ ପିନାକୀଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇ ପାରିଲେ ନାହିଁ । ପିନାକୀଙ୍କର ଏକମାତ୍ର ଝିଅ ବେବୀ ବାପାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଏକୁଟିଆ ଓ ନିଃସହାୟ ହୋଇଯାଇଛି । ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରିୟ ବେବୀର ଏହି ଅବସ୍ଥା, ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ଓ ରୀତାଙ୍କ ମ୍ରିୟମାଣର କାରଣ ପାଲଟିଛି । ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ବେବୀକୁ କୋମଳ କଳିକା ବୋଲି ସଂବୋଧନ କରି ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ଜୀବନର ପ୍ରତିବଦଳରେ ପିନାକୀଙ୍କୁ ବଞ୍ଚେଇବା ପାଇଁ, ଯାହାଫଳରେ ବେବୀ ମୁହଁରେ ଟିକେ ହସ ଫୁଟି ଉଠିବ ।

Question 5.
ମଦ୍ୟପର୍ସି ନିଶାଥ‌ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ନିଜକୁ ଶକ୍ତିମାନ ମନେ କରେ । କିନ୍ତୁ ନିଶା ଛାଡ଼ିଗଲା ପରେ ସେ ଭାରି weak feel କରେ – ଏହାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ମଦ୍ୟପÖ ନିଶାଥ‌ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ନିଜକୁ ଶକ୍ତିମାନ ମନେକରେ । କିନ୍ତୁ ନିଶା ଛାଡ଼ିଗଲା ପରେ ସେ ଭାରି week feel କରେ । ଏହାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ମାନସିକ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତାକୁ ଗୋଟିଏ ନିଶା ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ସେ ଯେତେବେଳେ ମନ ଉପରେ ସବାର ହୁଏ – ସେତେବେଳେ ହିତାହିତ ଜ୍ଞାନ ମଧ୍ୟ ରହେନା । ଏକଥା ସେ ରୀତାଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି । ରୀତା ନାନା ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ି ଉତ୍ତେଜିତ ହୋଇ ଉଠିଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ରୀତା ଦୁର୍ବଳ ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି ବୋଲି ଯେତେବେଳେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଉପରୋକ୍ତ କଥାଟି କହିଛନ୍ତି ।

Question 6.
‘ସରଳ ବନ୍ଧୁତାରେ ତମେ ଦେଖ ଗରଳର ସ୍ଵପ୍ନ । ଗୀତା, ବାଇବେଲ ଆଉ କୋରାରୁ ତମେ ଖୋଜ ବିଶ୍ୱାସଘାତକତାର ବାଣୀ’ – ଏହି ଉକ୍ତିଟି କାହାର, ଏହାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
‘‘ସରଳ ବନ୍ଧୁତାରେ ତମେ ଦେଖ ଗରଳର ସ୍ବପ୍ନ । ଗୀତା, ବାଇବେଲ୍‌ ଆଉ କୋରାନ୍‌ରୁ ତମେ ଖୋଜ ବିଶ୍ୱାସଘାତକତାର ବାଣୀ ।’’ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ପ୍ରଫେସର ପରିଜାଙ୍କର । ସେ ନିଜ ଅନୁଭୂତି ଓ ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ ଆଜିର ମଣିଷମାନଙ୍କ ଚରିତ୍ର ଅନୁଧ୍ୟାନ ସ୍ଵରୂପ ଏଇ ଉକ୍ତି ବା ସଂଳାପକୁ ହରି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି । ମଣିଷର ସ୍ବାର୍ଥପରତା ଓ ବିଶ୍ୱାସହୀନତାକୁ ଘୃଣାକରି ସେ ଏକଥା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

Question 7.
‘ନାରୀ ମାତ୍ରେ ହିଁ ମମତାମୟୀ । ସେମାନେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଗୋଟାଏ ଜିନିଷକୁ ଆପଣାର କରି ନିଅନ୍ତି’ – କିଏ କାହାକୁ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
‘‘ନାରୀ ମାତ୍ରେ ହିଁ ମମତାମୟୀ । ସେମାନେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଗୋଟାଏ ଜିନିଷକୁ ଆପଣାର କରି ନିଅନ୍ତି ।’’ – ଏ କଥା ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତର ପତ୍ନୀ ରୀତାଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି । ରୀତା ଅତନୁଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଛନ୍ତି । ଡାକ୍ତରଖାନାର ଶାନ୍ତ ପରିବେଶ, ସେଠିକାର ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ସ୍ନେହ ଶ୍ରଦ୍ଧା, ବେବୀର ଗୀତ ଓ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଯତ୍ନ ତାଙ୍କୁ ଏକବାରେ ନିଜର କରିନେଇଛି । ଫଳରେ ରୀତା ଚାହିଁଛନ୍ତି ସେଇ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ରହିଯିବା ପାଇଁ । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଉପରୋକ୍ତ ସଂଳାପଟି କହିଛନ୍ତି ।

Question 8.
‘ମୁଁ ଇହ ଜନ୍ମରେ ଆଉ ପର ଜନ୍ମରେ ବି ଆପଣଙ୍କର ଋଣୀ ହୋଇ ରହିବି? – କିଏ କାହାକୁ କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
“ମୁଁ ଇହ ଜନ୍ମରେ ଆଉ ପର ଜନ୍ମରେ ବି ଆପଣଙ୍କ ଋଣୀ ହୋଇ ରହିବି?’’ – ଏ କଥା ମଦ୍ୟପ ବ୍ୟବସାୟୀ ପିନାକୀ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି । ମଦ୍ୟପ ବ୍ୟବସାୟୀ ପିନାକୀ ବ୍ୟବସାୟରେ କ୍ଷତି ସହି ଅତ୍ୟଧିକ ମଦପିଇ ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇଛି । ତା’ର ବଞ୍ଚିବାର ଆଶା କ୍ଷୀଣ ହୋଇଉଠିଛି । ତେବେ ପିନାକୀର ଏକମାତ୍ର ଝିଅ ବେବୀର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ନେଇ ପିତା ଆତଙ୍କିତ ହୋଇଉଠିଛି । ପିନାକୀର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଏଇ ଛୋଟ ଝିଅର କ’ଣ ହେବ, ଏଇ ଚିନ୍ତାରେ ପିନାକୀ ଭୟଭୀତ ହୋଇଛି । ବେବୀର ଅସହାୟତାକୁ ସହ୍ୟ କରି ପାରିନାହିଁ ପିନାକୀ । ଫଳରେ ସେ ତା’ ଝିଅ ଦେବୀର ଦାୟିତ୍ୱ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ ସମର୍ପିବାକୁ ଚାହିଁଛି । ଯେତେବେଳେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଛନ୍ତି ବେବୀର ଦାୟିତ୍ଵ ନେବେ ବୋଲି ସେତେବେଳେ ପିନାକୀ ଏକଥା କହିଛନ୍ତି ।

Question 9.
‘ଭୁଲ ଆଡ଼କୁ ଟାଣି ହୋଇ ଯାଇଛୁ ତୁ? ମାନସିକ ରୋଗର ଡାକ୍ତର ହୋଇ ନିଜେ ମାନସିକ ବିପ୍ଳବର ଶିକାର ହୋଇଛୁ’ – ଏହା କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର– ରତ୍ନାକର ଚଇନି
‘ଭୁଲ୍ ଆଡ଼କୁ ଟାଣି ହୋଇ ଯାଉଛୁ ତୁ । ମାନସିକ ରୋଗର ଡାକ୍ତର ହୋଇ ନିଜେ ମାନସିକ ବିପ୍ଳବର ଶିକାର ହୋଇଛୁ ।’ ଜୟନ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଥିବା ଏହି ସଂଳାପ, ଅତନୁଙ୍କ ମାନସିକ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଉପସ୍ଥାପିତ । ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ରଚିତ କବିତା ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତଙ୍କ ପରିଚୟ ପାଲଟିଛି । ଅଥଚ ଯେତେବେଳେ କବିଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର ଦେବାର ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଉପନୀତ ହୋଇଛି ସେତେବେଳେ ଏହି ସମ୍ବାଦ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ତଥା ପ୍ରକୃତ କବିଙ୍କ ଅନ୍ତର ଭିତରେ ଅଜଣା ଏକ ଆଲୋଡ଼ନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ତେଣୁ ଏ କଥାର ଅନୁଭବ କରିପାରି ଜୟନ୍ତ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ ଉପରୋକ୍ତ ସଂଳାପଟି କହିଛନ୍ତି ।

Question 10.
‘ଲୁହ ନ ଥିଲେ ହସର ମୂଲ୍ୟ କେହି ବୁଝନ୍ତିନି ବନ୍ଧୁ’ । ମଣିଷ ଜୀବନ ପାଇଁ ହସ ଯେତିକି ଦରକାର ଲୁହ ମଧ୍ଯ ସେତିକି ଦରକାର, – କିଏ କାହାକୁ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
‘ଲୁହ ନ ଥିଲେ ହସର ମୂଲ୍ୟ କେହି ବୁଝନ୍ତିନି ବନ୍ଧୁ । ମଣିଷ ଜୀବନ ପାଇଁ ହସ ଯେତିକି ଦରକାର ଲୁହ ମଧ୍ୟ ସେତିକି ଦରକାର’ – ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ ଏକଥା କହିଛନ୍ତି । ଜୟନ୍ତଙ୍କ ଆକ୍ଷେପମୂଳକ କଥାରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇଛନ୍ତି ଅତନୁ । କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଛି ଅତନୁ । ଭୁଲ ପାଇଁ ବିନତୀ କରିଛି ଜୟନ୍ତଙ୍କ ପାଖରେ । ଅତନୁ କହିଛି, ସେ କବି ନୁହେଁ – ସେ ଜଣେ ଡାକ୍ତର । ଏହି ଉଚ୍ଚାରଣ ଓ ଅନୁଭବ ଭିତରେ ଅତନୁର ଅନ୍ତରରେ ଉତ୍ତୋଳିତ ହୋଇଛି ଉଦ୍‌ବେଳନ, ଆଖୁରେ ଲୁହ ଜକେଇ ଉଠିଛି । ଏହି ଲୁହ ଦେଖୁ ଯେତେବେଳେ ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତ କାରଣ ପଚାରିଛନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଉପରୋକ୍ତ ସଂଳାପଟି କହିଛନ୍ତି ।

Question 11.
‘ବିଜ୍ଞାନୀ ପୁରାତନକୁ ଧରି ବସି ରହେନା । ସେ ଚାହେଁ ନୂତନର ଆବିଷ୍କାର’ – ଏ ଉକ୍ତି କିଏ କାହାକୁ ଓ କାହିଁକି କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
‘ବିଜ୍ଞାନୀ ପୁରାତନକୁ ଧରି ବସି ରହେନା । ସେ ଚାହେଁ ନୂତନର ଆବିଷ୍କାର’ – ଏହି ଉକ୍ତି ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ସିଷ୍ଟରଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି । ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠକୁ ଯିବାପାଇଁ ଗବେଷଣାରେ ମଗ୍ନ ଥିଲାବେଳେ ତାଙ୍କର ଜଣେ ବନ୍ଧୁଙ୍କ କୁଚକ୍ରାନ୍ତ ଓ ଅସହିଷ୍ଣୁତାର ଶିକାର ହୋଇ ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇଛନ୍ତି । ପ୍ରଫେସର ବେଡ଼ରେ ରେଷ୍ଟ୍ ନେବାପାଇଁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ, ପ୍ରଫେସର ସିଷ୍ଟରଙ୍କ ସହ ଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ; ହେଲେ ସିଷ୍ଟର ତାଙ୍କୁ ଯେମିତି ଟିକେ ଛାଡ଼ିକି ଯାଇଛନ୍ତି ସେ ପୁଣି ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ପାଖକୁ ଚାଲିଆସି ଯୁକ୍ତି କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ସିଷ୍ଟର ଫେରିଆସି ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ନେବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ତଥା ରେଷ୍ଟ୍ ନେବାପାଇଁ ବେଡ଼କୁ ଯିବାପାଇଁ କହିଛନ୍ତି, ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳେ ପ୍ରଫେସର ଚୁପ୍‌ଚାପ୍ ଶୋଇବାକୁ ମନାକରି ଦେଇଛନ୍ତି । ବିଜ୍ଞାନୀ ଶିଶୁ ପରି ନୀରବରେ ଶୋଇ ନ ପାରେ ସେ ବିପ୍ଳବ କରିବାକୁ ଚାହେଁ ।

Question 12.
କିଏ କହିଲା ତମେ ନିଃସ୍ଵ? ଲକ୍ଷପତିର କନ୍ୟା-ପୁଣି କୋଟିପତିର ବଧୂ ! କିଏ କାହାକୁ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
କିଏ କହିଲା ତୁମେ ନିଃସ୍ଵ ? ଲକ୍ଷପତିର କନ୍ୟା – ପୁଣି କୋଟିପତିର ବଧୂ ! – ଏକଥା ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ରୀତାଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି । କବିତାପ୍ରେମୀ ରୀତା ବିବାହ କରିଛି ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ । ଜୟନ୍ତ ଯେ ଜଣେ କବି ତାହା ରୀତାପାଇଁ ଥିଲା ଅସଲ ଆକର୍ଷଣ । ବିବାହ ପରେ ରୀତା ବୁଝି ନେଇଛି ଯେ ଜୟନ୍ତ ପ୍ରକୃତରେ ଜଣେ କବି ନୁହେଁ, କବିର ଭାବନା ଓ ଭାବୁକର ହୃଦୟ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ନାହିଁ । ଏପରି ଆଘାତରେ ରୀତା ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ଜୟନ୍ତଙ୍କ ନିକଟରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଛି । କବିତାକୁ ଅହରହ ଖୋଜୁଛି, ବିରହ ବେଦନାରେ ଭାଓଲିନ୍ ବଜାଉଛି । ନିଜକୁ ଏକୁଟିଆ ଓ ନିଃସ୍ଵ ଭାବିଛି । ତେଣୁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ତାଙ୍କୁ ବୁଝେଇବା ପାଇଁ ଉପରୋକ୍ତ କଥା କହିଛନ୍ତି ।

Question 13.
‘ମୋର ମନେହୁଏ ଏମିତି ଗୋଟାଏ’ସମୟ ଆସିବ ଯେତେବେଳେ ତୋ ପାଖକୁ ଆଉ ମୋ ହାତ ପାଇବନି ।’ ଏ ଉକ୍ତି କାହାର କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
‘ମୋର ମନେହୁଏ ଏମିତି ଗୋଟିଏ ସମୟ ଆସିବ ଯେତେବେଳେ ତୋ ପାଖକୁ ଆଉ ମୋ ହାତ ପାଇବନି ।’ ଏ ଉକ୍ତି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଜୟନ୍ତଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି । ଜୟନ୍ତଙ୍କ ଅର୍ଥରେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଆମେରିକା ଯାଇ ଡାକ୍ତରୀ ପାଠ ପଢ଼ି ଆସିଛନ୍ତି । ପଇସା ଅଭାବରୁ ପଢ଼ାରୁ ସେ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତେ, ନିଜ ଡାକ୍ତର ହେବାର ସ୍ବପ୍ନ ଅଧୁରା ରହିଯାଇଥା’ନ୍ତା, ମାତ୍ର ଜୟନ୍ତଙ୍କ ଅର୍ଥ ସାହାଯ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଡାକ୍ତର କରାଇ ପାରିଛି । ତେଣୁ ଜୟନ୍ତଙ୍କ ଏଇ ସାହାଯ୍ୟ ତଥା ତ୍ୟାଗ ଆଦର୍ଶର ପୁଞ୍ଜି ପ୍ରଦାନ, ଅତନୁଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ତାଙ୍କୁ ବହୁ ଉଚ୍ଚକୁ ନେଇଯାଇଛି । ତେଣୁ ଜୟନ୍ତଙ୍କ ମହାନତାକୁ ନେଇ ଓ ସେ ଉପରୋକ୍ତ କଥା କହିଛନ୍ତି ।

Question 14.
କବିଙ୍କର କା’ ଯାଇଛି ….. କିନ୍ତୁ କବି ନୁହନ୍ତି । କିଏ କାହା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କାହିଁକି କହିଛି
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
କବିଙ୍କର କା ଯାଇଛି ….. କିନ୍ତୁ କବି ନୁହଁନ୍ତି । ରୀତା ଏହି ସଂଳାପ ଅତନୁଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି । ଜୟନ୍ତ ଓ ଅତନୁଙ୍କ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ଶୁଣିପାରିଛନ୍ତି ରୀତା । ରୀତା ଜୟନ୍ତଙ୍କ କବିପଣର ଅସଲ ରହସ୍ୟ ଜାଣିପାରିଛନ୍ତି । ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ରଚିତ କବିତାକୁ ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ କବିର ପରିଚୟ ଓ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦେଇଛି । ଜୟନ୍ତ ଅସଲରେ ଜଣେ କବି ନୁହେଁ ଏହି ସତ୍ୟକଥା ଜାଣିଲାବେଳକୁ ଜୟନ୍ତ ବିଦାୟ ନେଇଥିଲେ । ଜୟନ୍ତଙ୍କ ବିଦାୟ ପରେ ରୀତା ଆସିଥିବାରୁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଜଣେଇଛନ୍ତି ଯେ କବି ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି । ଏକଥାର ଉତ୍ତରରେ ରୀତା ଉପରୋକ୍ତ ସଂଳାପ କହିଛନ୍ତି ।

Question 15.
ଆଶାରେ ହିଁ ମଣିଷ ବଞ୍ଚେ । ଆଦିମ ଯୁଗରୁ ମଣିଷ ଆଶାବାଦୀ । ଏହାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଆଶାରେ ହିଁ ମଣିଷ ବଞ୍ଚେ । ଆଦିମ ଯୁଗରୁ ମଣିଷ ଆଶାବାଦୀ । ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଏହି ସଂଳାପ ଜୟନ୍ତଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି । ଜୟନ୍ତଙ୍କ ପତ୍ନୀ ରୀତା ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ପାଖରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଜୟନ୍ତ ପତ୍ନୀଙ୍କ ସୁସ୍ଥ ହେବାର କୌଣସି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖୁପାରି ନାହାନ୍ତି । ତେଣୁ ସେ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ହରାଇ ଆଶାଶୂନ୍ୟ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ତାଙ୍କୁ ବୁଝାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଉପରୋକ୍ତ ସଂଳାପ କହିଛନ୍ତି ।

Question 16.
ଦେହ ସରୋବର ଛାଡ଼ି ହଂସ ଉଡ଼ିଯାଇଛି ବନ୍ଧୁ । କାହାର ସେ ଅପେକ୍ଷା କରିନି ! ଏହାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
‘ଦେହ ସରୋବର ଛାଡ଼ି ହଂସ ଉଡ଼ିଯାଇଛି ବନ୍ଧୁ । କାହାର ସେ ଅପେକ୍ଷା କରେନି ।’ ଏହାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ଏହି ଯେ ଅତନୁଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଜୟନ୍ତ ଆସି ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ସେଠାରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁର ବିୟୋଗ ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ ମର୍ମାହତ କରିଛି । ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ ବାସ୍ତବତା ସଂପର୍କରେ ସଚେତନ କରାଇବାକୁ ଯାଇ ଉପରୋକ୍ତ ସଂଳାପ କହିଛନ୍ତି ।

(ଙ) ୫ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀର ଉତ୍ତର। (୧୫୦ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଉତ୍ତର)

Question 1.
ଏକ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ନାଟକ ଭାବରେ ‘ରାଜହଂସ’ର ମୂଲ୍ୟାୟନ କର ।
କିମ୍ବା, ‘ରାଜହଂସ ଏକ ସଫଳ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ନାଟକ’ – ଏହି ଉକ୍ତିର ଯଥାର୍ଥତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
କିମ୍ବା, ‘ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ନାଟକ ଭାବରେ ରାଜହଂସ ଏକ ସଫଳ ପରୀକ୍ଷା’– ଏହି ଉକ୍ତିଟି ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
Answer:
ଯଥାର୍ଥରେ ଯାହା ଅଭିନୟ ଉପଯୋଗୀ ତାହା ହିଁ ନାଟକ । ତେବେ ଆଧୁନିକ କାଳଖଣ୍ଡରେ ଏହି ନାଟକ ମଣିଷ ଜୀବନର ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ମାନସିକ ଉଦ୍‌ବେଳନ ଓ ସଂଗୁପ୍ତ ଭାବଧାରାକୁ ନିଜ ଭିତରେ ସମାଦୃତ କରି ବେଶ୍ ଚିତ୍ରମୟ ଓ ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ ହୋଇପାରିଛି । ତେବେ ଏହି କାଳମଣ୍ଡରେ ଯେଉଁମାନଙ୍କ ଲେଖନୀ ଚାଳନା ଉଭୟ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଓ ବୈଚିତ୍ରପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଡ. ରତ୍ନାକର ଚଇନି ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ପ୍ରତିଭା । ମଣିଷର ବାହ୍ୟ ଆଚରଣ ଅପେକ୍ଷା ମନ ଭିତରର ଚିତ୍ରକୁ ବେଶ୍ ମନୋଜ୍ଞ ଶୈଳୀରେ ପାଠକ ତଥା ଦର୍ଶକ ଆଗରେ ତୋଳିଧରିବାରେ ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ଧୂରୀଣ ଶିଳ୍ପୀ । ଏହି ସାର୍ଥକ ଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଅନନ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ‘ଅସ୍ତରାଗର ଚନ୍ଦ୍ର’, ‘ଶେଷଅଶୁ’, ‘କଳଙ୍କିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ’, ‘ଶୂନ୍ୟତାର ଶିଡ଼ି’, ‘ପୁନଶ୍ଚ ପୃଥ‌ିବୀ’ ଆଦି ଅନ୍ୟତମ ।

ଆଲୋଚ୍ୟ ରାଜହଂସ ତାଙ୍କର ଏକ ସାର୍ଥକ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ନାଟକ । ମଣିଷ ଓ ମଣିଷଦ୍ବାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ସମାଜ, ସମସ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବା ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ମନଦ୍ବାରା ହିଁ ପରିଚାଳିତ । ସମାଜର ନୀତିନିୟମକୁ, ଆଦର୍ଶବୋଧର ପାଳନକୁ ତଥା ଭଦ୍ରତାର ଆଚରଣକୁ ଆଖିଆଗରେ ରଖ୍ ମଣିଷ ସମାଜରେ ତା’ର ବାହ୍ୟ ମନର ପରିଚୟ ଦିଏ । କିନ୍ତୁ ଅନ୍ତର ଭିତରେ ଅଜସ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଫଳରେ ଅନ୍ତର୍ମନ ଓ ବହିର୍ମନ ମଧ୍ୟରେ ଦେଖାଦିଏ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ । ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବରୁ ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ସଂଘର୍ଷ ଓ କ୍ରମେ ମନ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇପଡ଼େ । ସବିଶେଷରେ ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଏ ମଣିଷ ।

ଏହି ନାଟକରେ ନାଟ୍ୟକାର ଏହିପରି ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇଥିବା ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଚିତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି ଗୋଟିଏ ସେଟ୍ ଉପରେ । ବ୍ୟବସାୟରେ କ୍ଷତି ସହି ମଦ୍ୟପ ପାଲଟି ନିଜ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇଥିବା ପିନାକୀ, କବିତା ପ୍ରେମରେ କବିଙ୍କୁ ଆପଣାର କରିବା ନିଶାରେ ପ୍ରତାରିତ ହୋଇ ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇଥିବା ରୀତା, ବିଜ୍ଞାନୀ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ଅସହିଷ୍ଣୁତାର ଶିକାର ହୋଇଥିବା ପ୍ରଫେସର ପରିଜା, ଯୁଦ୍ଧରେ ବାକ୍‌ଶକ୍ତି ହରାଇଥିବା ବୀର, ପ୍ରତାରିତ ଭୀମା ପ୍ରଭୃତି ନିଜ ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇଛନ୍ତି, ଏମାନଙ୍କ ସଫଳ ଚରିତ୍ରାୟନ ଉକ୍ତ ନାଟକର କଳାକାରିଗରୀ ।

ରାଜହଂସ ନାଟକରେ ନାଟ୍ୟକାର ଡାକ୍ତର ଚଇନି ବ୍ୟାଧଗ୍ରସ୍ତ ମଣିଷ ମନ ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛନ୍ତି । ସେ କହନ୍ତି- ‘ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ସ୍ଵର ହେଉଛି, ମଣିଷର ସମାଜତତ୍ତ୍ଵ ଓ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଉତ୍ତମ ରୂପେ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିବା ।’ ତେବେ ଏହି ନାଟକରେ ନାଟ୍ୟକାର ଉକ୍ତିଟିକୁ ସାର୍ଥକ କରି ହିଁ ଆଧୁନିକ ମଣିଷର ମନକୁ ଅତି ସୂକ୍ଷ୍ମଭାବରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଛନ୍ତି ।

ରାଜହଂସ ନାଟକର ଚରିତ୍ରଙ୍କ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵକୁ ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଦେଖାଇଛନ୍ତି ନାଟ୍ୟକାର । ମୋଟ ଉପରେ ବିଚାର କଲେ ଯେଉଁ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କୁ ନାଟକରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଚଳନ୍ତି ସମାଜ ଓ ସମୟର କେତୋଟି ବ୍ୟାଧଗ୍ରସ୍ତ ମଣିଷ । ସେମାନଙ୍କ ବିକାରଗ୍ରସ୍ତ ମାନସିକତାକୁ ଚମତ୍କାର ଭାବରେ ଦର୍ଶକ ତଥା ପାଠକ ପାଖରେ ରଖୁଛନ୍ତି ନାଟ୍ୟକାର । ତେଣୁ ରାଜହଂସକୁ ଆମେ ଏକ ସଫଳ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵ ନାଟକ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ।

Question 2.
‘ରାଜହଂସ’ ନାମକରଣର ସାର୍ଥକତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
କିମ୍ବା, ନାମକରଣ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ‘ରାଜହଂସ’ର ଯଥାର୍ଥତା ବିଚାର କର ।
Answer:
କୌଣସି ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିର ନାମକରଣ ସମୟରେ ସ୍ରଷ୍ଟା ଏହାର ବିଷୟବସ୍ତୁ ଅଥବା ଚରିତ୍ର ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରି ଏହାର ନାମକରଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ପୁଣି କେତେକ ସ୍ଥଳରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଭାବାବୋଧକୁ ନେଇ ସ୍ରଷ୍ଟା ମଧ୍ଯ ସୃଷ୍ଟିର ନାମକରଣରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣନ୍ତି । ଅନ୍ୟ କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନାମକରଣ ମଧ୍ଯ ପ୍ରତୀକଧର୍ମୀ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଡଃ ରତ୍ନାକର ଚଇନିଙ୍କ ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକକୁ ବିଚାର କରାଯାଇପାରେ ।

ରତ୍ନାକର ଚଇନି ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ଓ ପରିଚିତ ତଥା ଲୋକପ୍ରିୟ ନାମ । ସଂଳାପର ସୁସଂଯୋଜନା ଓ କାହାଣୀର ନବପରିକଳ୍ପନା ତାଙ୍କ ନାଟକକୁ ଯେତିକି କରିଛି ଲୋକପ୍ରିୟ ସେତିକି କରିଛି ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ । ତାଙ୍କର ‘ରାଜହଂସ’, ‘ଶୂନ୍ୟତାର ଶିଡ଼ି’, ‘କଳଙ୍କିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ’, ‘ଅସ୍ତରାଗର ଚନ୍ଦ୍ର’ ଆଦି ତାଙ୍କ ପ୍ରତିଭାର ସ୍ବାକ୍ଷର ବହନ କରନ୍ତି ।

‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରେ ନାଟ୍ୟକାର ରତ୍ନାକର ଚଇନି ଆଧୁନିକ ମଣିଷର ଅନ୍ତର୍ମନର ସଂଗୁପ୍ତ ଅବ୍ୟକ୍ତ ଭାବ-ଭାବନା ତଥା କଥାକୁ ଅତି ସୂକ୍ଷ୍ମଭାବରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଅଛନ୍ତି । ନାଟକରେ ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ନାମକରଣ କରାନଯାଇ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଚରିତ୍ରକୁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଭାବରେ ଓ ସ୍ପର୍ଶରେ ରସାଣିତ କରାଯାଇଛି । ଏଥରେ ମନକୁ ହଂସ ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି । ଆମ ପାରମ୍ପରିକ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ମଧ୍ୟ ମନକୁ ହଂସ ସହ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି । ମଣିଷ ସଫଳତା ପାଇବା ପାଇଁ ମନରୂପକ ହଂସକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ତଥା ଅକ୍ତିଆର ଦରକାର ।

‘ରାଜହଂସ’ ସଂପର୍କରେ ‘ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର’ରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିଲା ଯେ ‘ମନ ହେଉଛି ସବୁରି ଉପରେ ରାଜା’ । ଯୋଗାଚାରୀ ସାଧକର ସାଧନାରେ ସେଇ ହେଉଛି ହଂସ । ସେଇ ହଂସକୁ ଅକ୍ତିଆର କରିପାରିଲେ ଏବଂ ଚିହ୍ନିପାରିଲେ ସବୁଠୁ ସଫଳତା ସୁନିଶ୍ଚିତ । ସେଇ ହଂସର କାହାଣୀ କହିଛି ନାଟକ ରାଜହଂସ । ହଂସର ରୂପ ଚେତନାକୁ ନେଇ ନାଟକଟିର ନାମକରଣ କରାଯାଇଛି ‘ରାଜହଂସ’ ।

ଏହି ନାଟକର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚରିତ୍ର ଭିତରେ ନାଟ୍ୟକାର ଏହି ମନନିୟନ୍ତ୍ରଣର କଥା ବୁଝାଇବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି । ସମସ୍ତଙ୍କ ମନକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିପାରୁଥିବା ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ନାଟକର ପରିଣତି ବେଳକୁ ନିଜ ମନକୁ ଅକ୍ତିଆର କରିପାରି ନାହାନ୍ତି । ଫଳତଃ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଛନ୍ତି ଅତନୁ । ଟେବୁଲ୍ ଉପରେ କଚାଡ଼ି ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁକୁ ବାଛି ନେଇଛନ୍ତି ଅତନୁ । ରାଜହଂସ ଉଡ଼ିଯାଇଛି ଦେହ ରୂପକ ସରୋବର ଛାଡ଼ି ।

Question 3.
ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକର ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ କର ।
Answer:
ସାହିତ୍ୟର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଭାଗଠାରୁ ନାଟକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର । ଏହା ଏକ ମିଶ୍ର କଳା । ଏହା ଉଭୟ ଦୃଶ୍ୟକାବ୍ୟ ଓ ଶ୍ରାବ୍ୟକାବ୍ୟ ଭାବରେ ସ୍ଵୀକୃତ । ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଆଧୁନିକ କାଳଖଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନାଟକ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମୋଡ଼ ଦେଇ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାବରେ ରୂପରେ ବଢ଼ିଆସିଛି । ନାଟକର ଏହି ଗତି ତଥା ବିକାଶ ଯାତ୍ରାରେ କେତେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ଯ ସଂଯୋଜିତ ହୋଇଯାଇଛି । ବଦଳିଛି ଏହା ମଞ୍ଚଠାରୁ କଥାବସ୍ତୁ, ଆଙ୍ଗିକଠାରୁ ଆମ୍ବିକ ବିଭବ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ । ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଧାରା ଦୃଶ୍ୟ ତଥା ସ୍ପଷ୍ଟ ।

ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଯେଉଁ ନୂତନ ରଙ୍ଗରୂପ ପାଠକକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ ସେଥ‌ିରେ ନାଟ୍ୟକାର ରତ୍ନାକର ଚଇନିଙ୍କ ଭୂମିକା ବି ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ । ମଞ୍ଚକୌଶଳରେ ପରୀକ୍ଷାନିରୀକ୍ଷା, ଆଙ୍ଗିକ ସହ ଆପ୍ଲିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନବନବ ପ୍ରୟୋଗମାନ ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟକୁ ଖାଲି ଯେ ଲୋକପ୍ରିୟ କରାଇଲା ତାହା ନୁହେଁ; ବରଂ ବିଶ୍ୱ ନାଟ୍ୟସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଆ ନାଟକର ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିଲା । ଏହି ପରିଚୟ ଶ୍ରେୟ ମଧ୍ଯ ରତ୍ନାକର ଚଇନିଙ୍କର ତାଙ୍କର ଅନନ୍ୟ ନାଟ୍ୟକୃତି ‘ରାଜହଂସ’ର ।

‘ରାଜହଂସ’ ଏକ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ନାଟକ । ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ ଏହା ଏକ ଭିନ୍ନଧର୍ମୀ ନାଟକ । ଗତାନୁଗତିକତାରୁ ମୁକୁଳିଯାଇ ଏହାର କଥାବସ୍ତୁ, ମଞ୍ଚକଳା ଓ ଚରିତ୍ରଚିତ୍ରଣ ଖୁବ୍ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର । ସମାଜ ତତ୍ତ୍ଵକୁ ନେଇ ନାଟକ ଯେତେବେଳେ ଦର୍ଶକ ତଥା ପାଠକକୁ ବାନ୍ଧି ରଖୁବାରେ ବେଶ୍ ସଫଳ ହୋଇଛି ସେତେବେଳେ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵକୁ ନେଇ ଏଭଳି ନାଟକଟେ ପରିକଳ୍ପନା କରିବା ସାହସିକତାର ପରିଚୟ ।

ମନର ମୂଳେ ଏ ଜଗତ । ପ୍ରାଣୀ ଭିତରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରାଣୀ ମଣିଷ ଏଇ ମନଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ । ମଣିଷର ମନୋଜଗତରେ ଆଲୋଡ଼ିତ ନାନା ଘଟଣାବଳୀ ସମାଜ ଉପରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ଏହି ମନଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚରିତ୍ର ଭିନ୍ନ ଓ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ମନେହୁଅନ୍ତି ।

ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ମଦ୍ୟପ ବ୍ୟବସାୟୀ ପିନାକୀ, ପ୍ରଫେସର ପରିଜା, କଳାନୁରାଗୀ ରୀତା, ବ୍ୟବସାୟୀ ଜୟନ୍ତ, ବୀର, ଭୀମା, ହରି, ସବିତା ଆଦି ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ଚିତ୍ରାୟନ ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ‘ରାଜହଂସ’ର ଜୟଗାନ ଗାଉଛି, ଗାଉଥ୍ ମଧ୍ଯ ।

Question 4.
‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରୁ ନାଟ୍ୟକାରଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିଭା ନିଜ ବଳିଷ୍ଠ ଅବଦାନ ବଳରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଆସନର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନାଟ୍ୟକାର ରନ୍ଧାକର ଚଇନି ଅନ୍ୟତମ । ତାଙ୍କ ରଚିତ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ନାଟକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ‘ଶେଷଅଶ୍ରୁ’, ‘ରାଜହଂସ’, ‘ଅସ୍ତରାଗର ଚନ୍ଦ୍ର’, ‘ଅସ୍ଥିର ଉପତ୍ୟକା’, ‘ଅଥଚ ଚାଣକ୍ୟ’, ‘ଅନ୍ଧାରର ସୂର୍ଯ୍ୟମୁଖୀ’ ଇତ୍ୟାଦି ବହୁ ଜନଆଦୃତି ଲାଭ କରିପାରିଛି । ପ୍ରଚଳିତ ସମାଜର ରୀତିନୀତି, ଶାସନବ୍ୟବସ୍ଥା, ମଣିଷର ସଂଘର୍ଷମୟ ଜୀବନଚିତ୍ର ତାଙ୍କ ରଚନାରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି ।

‘ରାଜହଂସ’ ଏକ ମନୋବିଜ୍ଞାନ ଚେତନାସମ୍ବଳିତ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ନାଟକ । ସମଗ୍ର ନାଟକଟି ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ସେଟ୍‌ରେ ପ୍ରଯୋଜିତ ହୋଇଛି । ଏଥରେ ସାଂପ୍ରତିକ ମଣିଷର ଅବଚେତନ ମନ ଉପରେ ନାଟ୍ୟକାର ଗୁରୁତ୍ବାରୋପ କରିଛନ୍ତି । ଇନ୍ଦ୍ରିୟମାନଙ୍କର ରାଜା ମନ ଚିର ରହସ୍ୟମୟ ଓ ଚଳଚଞ୍ଚଳ । ଯେଉଁ ମନ ମଣିଷକୁ ଅଫୁରନ୍ତ ଆନନ୍ଦ ଓ ଶାନ୍ତି ଦିଏ, ସେଇ ମନ ପୁଣି ଅନ୍ତରରେ ଭରିଦିଏ ଅଶାନ୍ତର ଝଡ଼ । ମନ ସର୍ବଦା ଅବଚେତନ ଯାହା ମଣିଷକୁ ବେଳେବେଳେ ନିଃସ୍ଵ ଓ ଏକାନ୍ତ ଅସହାୟ କରିଦିଏ । ଫଳରେ ଜୀବନ ଦୁର୍ବିସହ ହେବା ସହ ମାନସିକ ବିକୃତି ଦେଖାଦିଏ । ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରେ ମଣିଷର ଏହି ଅବଚେତନ ମନର କଥାକୁ ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ପରିସ୍ଫୁଟନ କରିବାର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ନାଟ୍ୟକାର ପରିପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି ।

‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରେ ସଂଯୋଜିତ ବିଭିନ୍ନ ନାରୀ ଓ ପୁରୁଷ ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କ ଅବଚେତନ ମନର ଗୂଢ଼ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ସେମାନଙ୍କ ମାନସିକ ବିକୃତିର ପ୍ରକୃତ ରହସ୍ୟ ଉପରୁ ପରଦା ଅପସାରିତ ହୋଇଛି । ପୁରାଣ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ମନକୁ ହଂସ ସହ ତୁଳନା କରାଯାଏ । ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ମନରୂପୀ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ହଂସର କାହାଣୀ ଦର୍ଶକ ସମାଜ ଆଗରେ ପ୍ରକାଶ କରିବା ନାଟ୍ୟକାରଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରେ । ମନରୂପକ ରାଜହଂସକୁ ଯେ ନିଜ ଆୟତ୍ତରେ ରଖୁପାରେ, ସେ ହୋଇଯାଏ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଓ ସଫଳ, ମାତ୍ର ମନରୂପୀ ରାଜହଂସ ଅଣାୟତ୍ତ ହେଲେ ତା’ଠାରେ ଦେଖାଯାଏ ମାନସିକ ବିକୃତି ।

ନାଟ୍ୟକାର ମନରୂପୀ ରାଜହଂସର ଗୂଢ଼ ରହସ୍ୟକୁ ଅନାବୃତ୍ତ କରିବା ନିମନ୍ତେ ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରେ ଅନେକ ଚରିତ୍ରର ସଂଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି । ଏଥିରେ ନାଟ୍ୟକାର ଜଣେ ଅର୍ଥ ଓ ପ୍ରତିପରିଭ୍ରଷ୍ଟ ସର୍ବହରା ପାଗଳ ମଦ୍ୟପ ବ୍ୟବସାୟୀ ପିନାକୀ, ଜଣେ ବିଜ୍ଞାନ ଗବେଷଣାଭ୍ରଷ୍ଟ ଅର୍ଦ୍ଧପାଗଳ ପ୍ରଫେସର ପରିଜା, ଯୁଦ୍ଧଭୂମିରେ ବୋମାମାଡ଼ରେ ଆହତ ବୀର ନାମକ ଜଣେ ବାକ୍‌ଶକ୍ତିହୀନ ମିଲିଟାରୀ ଅଫିସର, ଜଣେ ବ୍ୟର୍ଥ ପ୍ରେମିକ ଅଭିନେତା ଭୀମ, ଜଣେ କବିତା ଓ କବିତ୍ଵ-ପାଗଳିନୀ ନାରୀ ଚରିତ୍ର ରୀତା, ଲବ୍ଧପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ବ୍ୟବସାୟୀ କୋଟିପତି ଜୟନ୍ତ, ସିଷ୍ଟର ଗାୟତ୍ରୀ ଏବଂ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଚରିତ୍ରର ସମାବେଶ କରିଛନ୍ତି ।

ଏସବୁ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କର ମନଗହନର ଅକୁହା ରହସ୍ୟର ପେଡ଼ିକୁ ନାଟ୍ୟକାର ବଳିଷ୍ଠ ସଂଳାପ ମାଧ୍ୟମରେ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମାନସିକ ଅବସାଦ ବା ବ୍ୟାଧର ସମାଧାନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଉପାୟ ନିରୂପଣ କରିଛନ୍ତି ।

ଆଧୁନିକ ଜୀବନ ଜଞ୍ଜାଳଗ୍ରସ୍ତ ମଣିଷ ବହୁ ମାନସିକ ଚାପର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ ନିଜ ମନର ଗୁମର ମନ ମଧ୍ୟରେ ଚାପି ରଖୁବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛି, ଯାହାକି ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ତାକୁ ମାନସିକ ବ୍ୟାଧୂପୀଡ଼ିତ କରିଦେଉଛି । ସେ ସମାଜରେ ପାଗଳରୂପେ ପରିଗଣିତ ହେଉଛି । ଏହି ରହସ୍ୟର ଉନ୍ମୋଚନ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ନେଇ ନାଟ୍ୟକାର ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ନାଟକ ‘ରାଜହଂସ’ । ନାଟକ ‘ରାଜହଂସ’ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ଯଥାର୍ଥ ରୂପେ ପ୍ରତିପାଦିତ କରିପାରିଛି ।

Question 5.
‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକର ମଞ୍ଚମୂଲ୍ୟ ବିଚାର କର ।
Answer:
ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଟ୍ୟକୃତିର ଦୁଇଟି ମୂଲ୍ୟ ରହିଥାଏ । ପ୍ରଥମତଃ ସାହିତ୍ୟିକ ମୂଲ୍ୟ ଓ ଅନ୍ୟଟି ମଞ୍ଚମୂଲ୍ୟ । ନାଟକ ଏକ ଦୃଶ୍ୟକାବ୍ୟ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର ମଞ୍ଚମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ମଞ୍ଚକୁ ଛାଡ଼ି ନାଟକର ଉନ୍ନତି ଅସମ୍ଭବ । ଅନ୍ୟ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କଲେ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ଯେ ନାଟକ ହେଉଛି ମଞ୍ଚାଶ୍ରୟୀ କଳା । ଏହି ମଞ୍ଚହିଁ ନାଟକର ପରୀକ୍ଷା ଭୂମି ।

ମଞ୍ଚରୁ ସିଧାସିଧା ଦର୍ଶକ ଜୀବନ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସଂଚରି ଯିବାର ସକଳ କ୍ଷମତା ରଖେ ନାଟକ । ନାଟକର ସଫଳତା ଓ ବିକାଶ ମଧ୍ଯ ମଞ୍ଚ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଟକ ଏହି ମଞ୍ଚ ବିନା ଅଧା ଓ ଅଧୁରା । ତେବେ ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଆମେ ‘ରାଜହଂସ’ର ମଞ୍ଚମୂଲ୍ୟକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇପାରିବା ।

‘ରାଜହଂସ’ ଏକ ଚମତ୍କାର ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ନାଟକ । ରତ୍ନାକର ଚଇନିଙ୍କ ଏହା ଏକ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ନାଟକ । ସ୍ଵାଧୀନତାର ପରବର୍ତ୍ତୀକାଳ ଖଣ୍ଡରେ ଯେଉଁ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ କଥାବସ୍ତୁ ସମ୍ବଳିତ ନାଟକ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ‘ରାଜହଂସ’ ଏକ ଅନନ୍ୟ ନାଟ୍ୟଫସଲ । ତେବେ ଏହାର ମଞ୍ଚମୂଲ୍ୟକୁ ନିମ୍ନମତେ ଆଲୋଚନା କରିବା ।

ଓଡ଼ିଆ ନାଟକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ‘ରାଜହଂସ’ ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ପଦକ୍ଷେପ । ଏହାର କଥାବସ୍ତୁ, ସଂଳାପ, ସଂଯୋଜନା ଓ ଉପସ୍ଥାପନା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ ଓ ନୂତନ । ଗୋଟିଏ ଦୃଶ୍ୟସଜ୍ଜାରେ ସମସ୍ତ କଥାବସ୍ତୁକୁ ଏକଜୁଟ କରାଇ ନାଟ୍ୟକାର ରତ୍ନାକର ଚଇନି ନିଜ କଳାନୈପୁଣ୍ୟର ସାର୍ଥକ ପରିଚୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛନ୍ତି ।

ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ସେଟ୍‌ରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନାଟକଟିକୁ ଖୁବ୍ ଚମତ୍କାର ଭାବରେ ସଂଯୋଜିତ କରାଯାଇଛି । କଥାବସ୍ତୁଟି କେବଳ ଡାକ୍ତରଖାନାର ସେଟ୍‌ରେ ମୂଳରୁ ଶେଷଯାଏ ସଂଯୋଜିତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଚଇନିଙ୍କ ଅନ୍ୟ ଏକ କାରିଗରୀ ।

ଗୋଟିଏ ସେଟିଂ ଉପରେ ଦୁଇଟି ଅର୍ଦ୍ଧ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରଥମାର୍କ ଓ ଦ୍ବିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ଅଳ୍ପ କେତୋଟି ଚରିତ୍ରକୁ ନେଇ ଏହାକୁ ପରିକଳ୍ପନା କରିଛନ୍ତି ନାଟ୍ୟକାର । ତେବେ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର କୋଠରୀ ସହ ମୁଖ୍ୟ ମଞ୍ଚ ଅର୍ଥାତ୍ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଚାମ୍ବରର ବର୍ଣ୍ଣନା ରହିଛି । ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଚାମ୍ବରରେ ହସ-କାନ୍ଦ, ସୁଖ-ଦୁଃଖ, କ୍ରୋଧ-ବୁଝାମଣା ସବୁକୁ ନାଟ୍ୟକାର ଦର୍ଶକ ତଥା ପାଠକ
ଆଗରେ ତୋଳି ଧରିଛନ୍ତି ।

ବାସ୍ତବିକ ‘ରାଜହଂସ’ର ମଞ୍ଚମୂଲ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ଓ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ।

Question 6.
‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରୁ ଡକ୍ଟର ଅତନୁଙ୍କ ଚରିତ୍ରର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
କିମ୍ବା, ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକର ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ର ଅତନୁଙ୍କ ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ କର ।
କିମ୍ବା, ଅତନୁ ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକର ମୁଖ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଚରିତ୍ର – ଏହାରା ଯଥାର୍ଥତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟାକାଶରେ ଜଣେ ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ନକ୍ଷତ୍ର ଭାବରେ ପ୍ରତିଭାର ସମୂଜ୍ଜ୍ବଳ କିରଣରେ ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟପ୍ରିୟ ଦର୍ଶକ ତଥା ପାଠକକୁ ସର୍ବାଧିକ ଆକର୍ଷଣ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିବା ଅନ୍ୟତମ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରତିଭା ଥିଲେ ଡ. ରତ୍ନାକର ଚଇନି । ସଂଳାପର ସ୍ବତନ୍ତ୍ରତା, କଥାବସ୍ତୁର ନୂତନତା ଓ ଉପସ୍ଥାପନା ତଥା ମଞ୍ଚକୌଶଳର ଅଭିନବତା ତାଙ୍କୁ ସୃଷ୍ଟିଗୁଡ଼ିକୁ ଯେ ଖାଲି ଶ୍ରେଷ୍ଠତାର ମୁକୁଟ ପିନ୍ଧାଇଥିଲା ତାହା ନୁହେଁ; ପରିବର୍ତ୍ତନର ସ୍ଵର ଭିତରେ ଦେଇଥିଲା ଅନନ୍ୟ ପରଚୟ । ତାଙ୍କ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ନାଟକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ‘ଅସ୍ତରାଗର ଚନ୍ଦ୍ର’, ‘ଶେଷଅଶ୍ରୁ’, ‘ମଞ୍ଚନାୟିକା’, ‘ଅପଦେବତା’, ‘ଶୂନ୍ୟତାର ଶିଡ଼ି’, ‘ପୁନଶ୍ଚ ପୃଥିବୀ’ ‘ରାଜହଂସ’ ଅନ୍ୟତମ ।

ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ରାଜହଂସ’ ରତ୍ନାକର ଚଇନିଙ୍କ ଅନ୍ୟତମ ସାର୍ଥକ ନାଟ୍ୟସୃଷ୍ଟି । ଏହି ନାଟକରେ ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ର ଭାବରେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଚରିତ୍ରଟି ଚିତ୍ରିତ । ଏହି ଚରିତ୍ରକୁ ଖୁବ୍ ମନୋଜ୍ଞ ଶୈଳୀରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି ନାଟ୍ୟକାର । ସେ ବୃତ୍ତିରେ ଜଣେ ଡାକ୍ତର ଆଉ ନିଶାରେ ଜଣେ କବି ତଥା ସାହିତ୍ୟିକ । ଏହି ଚରିତ୍ରଟିକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନାଟକର କଥାବସ୍ତୁ ଗତିଶୀଳ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଚରିତ୍ର ଗତି କରିଛନ୍ତି । ସମସ୍ତ ଚରିତ୍ର ଏହି ଚରିତ୍ର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଛନ୍ତି । ଅତନୁ ଚରିତ୍ର ବିନା ନାଟକ ଓ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଚରିତ୍ର ଅସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଇଥାନ୍ତେ ।

ପିଲାଟି ଦିନରୁ ଖୁବ୍ ନିଷ୍ଠାପର, ପରିଶ୍ରମୀ, ମେଧାବୀ ଏଇ ଅତନୁ ଚରିତ୍ର । ଅନେକ ପ୍ରତିକୂଳ ଅବସ୍ଥାରେ କେବେ ପଛେଇ ଯିବା ଶିଖୁ ନଥୁଲା ଏଇ ଅତନୁ ଚରିତ୍ର । ‘ରାଜହଂସ’ର ପ୍ରମୁଖ ନାୟକ ଅତନୁ ଯିଏ ଡାକ୍ତରୀ’ପଢ଼ି କୌଣସି ସରକାରୀ ଚାକିରି ନ କରି, ସେବା ମନୋବୃତ୍ତିରେ ଗୋଟିଏ ଡାକ୍ତରଖାନା ଖୋଲି ନିଷ୍ଠାର ସହ ସେବାରେ ମନୋନିବେଶ କରିଛନ୍ତି ।

ଅତନୁ ଜୀବନରେ କେବଳ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବା ଶିଖୁଛି । ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ପାହାଡ଼ ଚଢ଼ି ସେ ନିଜ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ନିଜର ମେଧା ପ୍ରତିଭା ବଳରେ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵ ସଂପର୍କରେ ଉଚ୍ଚତର ଶିକ୍ଷା ଓ ଉଚ୍ଚତର ଗବେଷଣା କରିବାକୁ ଆମେରିକା ଯାଇଛି । ବନ୍ଧୁଠାରୁ ଅର୍ଥ ସାହାଯ୍ୟ ନେଇଥିଲେ ବି ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ତା’ର ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରତିଭାକୁ ଜୟନ୍ତର ପରିଚୟ ପାଇଁ ସମର୍ପିତ କରିଦେଇଛି ।

ସ୍ଵାଭିମାନୀ ଚରିତ୍ରଟିଏ ଅତନୁ । ବନ୍ଧୁର ସାହାଯ୍ୟର ବୋଝ ସେ ପରିଶୋଧ କରିବାପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ତ୍ୟାଗ କରିଛି । ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ରରେ ମାନସିକ ବିକାରଗ୍ରସ୍ତ ରୋଗୀମାନଙ୍କର ସେବା କରିଛି ଖୁବ୍ ଆତ୍ମୀୟତାର ସହ । ଅଳ୍ପଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଅତନୁ ଜଣେ ଭଲ ଡାକ୍ତର ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଲାଭ କରିଛି । ଏହି ସୁନାମ ତଥା ଖ୍ୟାତି ତା’ର ଚାରିଆଡ଼େ ବ୍ୟାପୀ ଯାଇଛି । ଏପରିକି ସାରା ଭାରତବର୍ଷର ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରରୁ ହତାଶାରେ ଫେରି ମୂକ ମିଲିଟାରୀ ଅଫିସର ବୀର ଅତନୁଙ୍କ ନିକଟରେ ସୁସ୍ଥ ହୋଇ କଥା କହିପାରିଛି ।

ନାଟ୍ୟକାର ଅତନୁ ଚରିତ୍ରକୁ ଦେବତୁଲ୍ୟ କରି ଗଢ଼ି ତୋଳିଛନ୍ତି । ମାନସିକ ବିଭାଗର ଡାକ୍ତର ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ଦେଇଛନ୍ତି ଅସୀମ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ଅଶେଷ ସ୍ନେହମମତା । ନିଜେ କବି ହୋଇ ମଧ, ଚମତ୍କାର କବିତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବନ୍ଧୁ ଲାଗି ତାହାକୁ ବନ୍ଧୁ ନାଁରେ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଦେବା ଖୁବ୍ ବଡ଼ କଥା ! ନାଟକଟିରେ ଆଶାର ଏକ ସକାରାତ୍ମକ ଧୂରୀଣ ବ୍ୟକ୍ତିଭାବେ ରୂପ ନେଇଛନ୍ତି ଅତନୁ, ଯଥାସମ୍ଭବ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ତଥା ରୋଗୀଙ୍କୁ ଆଶା ଅମୃତର ବାଣୀ ଶୁଣାଇଛନ୍ତି । ତଥାପି ରୋଗୀର ମୃତ୍ୟୁରେ ଖୁବ୍ ଭାଙ୍ଗପଡ଼ିଥ‌ିବା ଆତ୍ମଗ୍ଲାନିରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇଥିବା ପ୍ରତିଭା, ଡାକ୍ତର ଅତନୁ । କେବେ ନିଷ୍ଠୁରତା ସ୍ପର୍ଶ କରିନି ଅତନୁଙ୍କୁ ।

ରୋଗୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସେ ଥିଲେ ଦୟାଶୀଳ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ରୋଗୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ଦେବତାତୁଲ୍ୟ ଜ୍ଞାନ କରିଥିଲେ । କ୍ରୋଧ କେବେ ତାଙ୍କୁ ନିଷ୍ଠୁର କରାଇପାରି ନଥିଲା । ପିନାକୀଙ୍କୁ କଥା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କ ଛୋଟ ଝିଅ ବେବୀର ଦାୟିତ୍ଵ ନେବେ । ମନଯୋଗ ସହକାର ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମାନସିକ ରୋଗ ଦୂର କରିପାରୁଥିବା ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଶେଷରେ ନିଜ ମାନସିକ ଶକ୍ତିର ଅଭାବରୁ ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇ ଜୀବନ ତ୍ୟାଗ କରିଦେଇଛନ୍ତି ।

ଅତନୁଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଚରିତ୍ର ଭାବରେ ନାଟ୍ୟକାର ଚିତ୍ରଣ କରିବା ସହ ଜଣେ କୃତଜ୍ଞ ମଣିଷ, ପ୍ରତିଭାବନ୍ତ ପୁରୁଷ, ମେଧାବୀ ଛାତ୍ର, ଅନନ୍ୟ କବି, ସ୍ନେହପ୍ରବଣ ଡାକ୍ତର, ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି । ଅତନୁ ହେଉଛି ଏକମାତ୍ର ଚରିତ୍ର, ଯେଉଁ ଚରିତ୍ରର ପରିଧ୍ ଭିତରେ ହିଁ ନାଟ୍ୟକାର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଚରିତ୍ରର ଚାରିତ୍ରିକ ମୌଳିକତା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

Question 7.
‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରୁ ଜୟନ୍ତ ଚରିତ୍ରର ମହତ୍ତ୍ଵ ପ୍ରକାଶ କର ।
କିମ୍ବା, ଜୟନ୍ତ ଚରିତ୍ରର ଭୂମିକା ‘ରାଜହଂସ’ରେ କେତେଦୂର ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଲୋଚନା କର ।
କିମ୍ବା, ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରୁ ଜୟନ୍ତର ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ କର ।
Answer:
ପଚାଶ ପରବର୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ନାଟକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିଭା ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତାକୁ ନେଇ ସର୍ବାଗ୍ରେ ସ୍ମରଣୀୟ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଡ. ରତ୍ନାକର ଚଇନି ଅନ୍ୟତମ ସାର୍ଥକ ସ୍ରଷ୍ଟା । ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ନାଟକ ରଚନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତିଭା ତାଙ୍କୁ କେବଳ ଯେ ଓଡ଼ିଆ ପାଠକ ପାଖରେ ସ୍ମରଣୀୟ କରି ରଖୁଛି ତାହା ନୁହେଁ ସମଗ୍ର ଭାରତୀୟ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟପ୍ରେମୀଙ୍କ ଅନ୍ତରେ ତାଙ୍କୁ ଅମର କରିରଖୁଛି । ତାଙ୍କ ନାଟ୍ୟ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ବହନ କରୁଥିବା ନାଟକଗୁଡ଼ିକ ମଧରୁ ‘ଶେଷଅଶ୍ରୁ’, ‘ଅସ୍ତରାଗର ଚନ୍ଦ୍ର’, ‘ମଞ୍ଚନାୟିକା’, ‘ଅପଦେବତା’, ‘ପୁନଶ୍ଚ ପୃଥ‌ିବୀ’, ‘ଶୂନ୍ୟତାର ଶିଡ଼ି’ ଓ ‘ରାଜହଂସ’ ଆଦି ଅନ୍ୟତମ ।

ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ରାଜହଂସ’ ରତ୍ନାକର ଚଇନିଙ୍କ ଏକ ସାର୍ଥକ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ନାଟକ । ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜୟନ୍ତ ଅନ୍ୟତମ । ଜୟନ୍ତ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଧନୀ ଯୁବକ, ଜଣେ କରିତ୍‌କର୍ମା ବ୍ୟବସାୟୀ ଓ ଜଣେ ଆଭିଜାତ୍ୟସଂପନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ । ବନ୍ଧୁ ପାଇଁ ବନ୍ଧୁତାର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝିଛି ସେ । ସ୍ତ୍ରୀର ମନକଥା ବୁଝିବାକୁ ଅସଫଳ ହୋଇଥିଲେ ବି ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରତି ଥିବା କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧରୁ ପଛକୁ ଲେଉଟିଯାଇନି ସେ କି ଅବହେଳା କରିନାହିଁ ସେ । ଧନଶାଳୀ ହୋଇଥିଲେ ବି ଧନକୁ ନେଇ ଅଯଥା ଅହଂକାରୀ ନୁହେଁ ସେ । ପ୍ରତିଭାର ବିକାଶ ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟର ହାତ ବଢ଼ାଇଛି ସେ । ବନ୍ଧୁଙ୍କ ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟର ମୂର୍ତ୍ତିଟିଏ ସେ ।

ନାଟ୍ୟକାର ସଂପୃକ୍ତ ନାଟକର ନାଟକୀୟ ଗତିବେଗ; ନାଟକୀୟ ମୁଖ୍ୟ ଘଟଣା ଏବଂ ନାଟକର ଚରିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଏହି ଚରିତ୍ର ତଥା ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ ବିଶେଷ ଉପଯୋଗୀ ଚରିତ୍ର ଭାବରେ ହିଁ ଗଠନ କରିଛନ୍ତି । ବୋଧହୁଏ ନାଟକଟିରେ ଜୟନ୍ତ ଚରିତ୍ର ଏପରି ଭାବରେ ଚିତ୍ରିତ ହୋଇ ନ ଥିଲେ ନାଟକର ଗତି ଭିନ୍ନ ଆକାର ଧାରଣ କରିଥାଆନ୍ତା ।

ଜୟନ୍ତର ସାହାଯ୍ୟରେ ଅତନୁ ଆମେରିକା ଯାଇ ମାନସିକ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଡାକ୍ତରି ପଢ଼ି ଫେରିଛି । ଅତନୁଙ୍କ ସ୍ଵପ୍ନକୁ ସାକାର କରିବାରେ ଜୟନ୍ତର ଉଦାରତା ଓ ସହଯୋଗିତା ନାଟକର ଅନ୍ୟ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଧାରଣା । ଏହି ସାହାଯ୍ୟର ପ୍ରତିଦାନରେ ଅତନୁ ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ ନିଜ କବିତାର ପ୍ରଭୁତ୍ୱ ଅର୍ପଣ କରିଛି । ଏଥରେ ଜୟନ୍ତର ନିଜ ଇଚ୍ଛା ଅପେକ୍ଷା ବନ୍ଧୁ ଅତନୁର ଋଣ ପରିଶୋଧର ମାନସିକତାକୁ ସେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛି ।

ରୀତାକୁ ପତ୍ନୀ ଭାବରେ ପାଇ ଜୟନ୍ତ ଖୁବ୍ ଖୁସିରେ ଥିଲାବେଳେ ନାରୀ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵ ପାଖରେ ତା’ର ଅବୁଝାପଣ ଖୁବ୍ ବାରି ହୋଇପଡ଼ିଛି । ରୀତା ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇଥିଲେ ବି ତା’ର ଚିକିତ୍ସା ଓ ବାରମ୍ବାର ତା’ର ଖବର ବୁଝିବାର ଆଗ୍ରହ ଜୟନ୍ତକୁ ଉତ୍ତମ ସ୍ଵାମୀ ଚରିତ୍ରର ଆଖ୍ୟା ଦେଇଛି । ବାସ୍ତବିକ୍ ଜୟନ୍ତ ଚରିତ୍ର ମହନୀୟ ଦିଗ ପ୍ରତି ନାଟ୍ୟକାର ଖୁବ୍ ସଚେତନ ମନେହୁଅନ୍ତି ।

ପ୍ରକୃତରେ ଜୟନ୍ତ ଥିଲା ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର । ଅତନୁର କବିତ୍ଵକୁ ନେଇ ସେ କଦାପି କବି ହେବାର ସ୍ବପ୍ନରେ ମସ୍‌ଗୁଲ୍ ହୋଇ ନଥିଲା । ସେ ଜାଣିଶୁଣି ଏଭଳି ଏକ ସର୍ତ୍ତ ରଖିବାକୁ ଅତନୁକୁ ବାଧ୍ୟ କରି ନ ଥିଲା । ବନ୍ଧୁ ଅତନୁ ପାଇଁ ଜୟନ୍ତର ତ୍ୟାଗ ଥିଲା ଅତୁଳନୀୟ । ଜୟନ୍ତର ପ୍ରତିଭା ନ ଥିଲା, ହେଲେ ସେ ପ୍ରତିଭାକୁ ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲା, ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲା; ଏପରିକି ପ୍ରତିଭାର ବିକାଶ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ନାଟକର ଶେଷାଶରେ ସେ ଅତନୁକୁ କବିତ୍ବର ଶ୍ରେୟ ଦେବାକୁ ଆସିଛି । ଯାହା ଜୟନ୍ତ ଚରିତ୍ରର ମହନୀୟତାକୁ ପ୍ରତିପାଦିତ କରିଛି ।

ଜୟନ୍ତ ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଚରିତ୍ର ନୁହେଁ, ଅଥଚ ତାକୁ ବାଦଦେଇ ‘ରାଜହଂସ’ର ସାର୍ଥକତାକୁ ବିଚାର କରି ହେବନାହିଁ । ଉକ୍ତ ନାଟକରେ ଜୟନ୍ତ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଚରିତ୍ର ।

Question 8.
‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରୁ ରୀତା ଚରିତ୍ର ଆକଳନ କର ।
କିମ୍ବା, ନାଟ୍ୟକାର କିପରି ଜୀବନ୍ତ ଭାବରେ ରୀତା ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି ଆକଳନ କର ।
କିମ୍ବା, ରୀତା ହେଉଛି ଯନ୍ତ୍ରଣାର୍ଦ୍ର ଏକ ଅଭିଲିପି, ଏକ କରୁଣ ଗୀତିକା – ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରୁ ଏହାର ସତ୍ୟତା ବିଚାର କର ।
Answer:
ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ନାଟକ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସ୍ଵର ଝକୃତ ହୋଇଥିଲା, ସେଇ ସ୍ଵରର ଅନ୍ୟ ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଉଚ୍ଚାରଣ ଡଃ ରତ୍ନାକର ଚଇନି । ପରୀକ୍ଷାପ୍ରବଣତା ଓ ଭିନ୍ନ କରି ଦେଖାଇବାରେ ମାନସିକତା ତାଙ୍କ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟକୁ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ନୂତନ ଦିଗନ୍ତ ତଥା ନବଦିଶା । ଯେଉଁ ସୃଷ୍ଟିଗୁଡ଼ିକ ତାଙ୍କ ନାଟ୍ୟ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ସେଥୁମଧ୍ୟରୁ ‘ଅସ୍ତରାଗର ଚନ୍ଦ୍ର’, ‘ରାଜହଂସ’, ‘ରଙ୍ଗତରଙ୍ଗ’, ‘ଅନେକ କ୍ୟାକ୍‌ଟସ୍’, ‘କଳଙ୍କିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ’, ‘ଶୂନ୍ୟତାର ଶିଡ଼ି’, ‘ଶେଷ ଅଶ୍ରୁ’, ‘ଶୂନ୍ୟପଞ୍ଜୁରି’, ‘ମୁଖା’, ‘ନାଗଫେଣୀ ଋତୁ’ ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ୟତମ ।

ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ରାଜହଂସ’ ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟତମ ସଫଳ ସୃଷ୍ଟି । ଏହି ନାଟକରେ ନାୟିକା ଭାବରେ ନାଟ୍ୟକାର ରୀତାର ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ କରିଅଛନ୍ତି । ରୀତା କୌଣସି ଅଭିଜାତ ବଂଶରେ ଜନ୍ମ ନେଇଛି । ସେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତା, ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦରୀ, କଳା ଓ କବିତା ପ୍ରିୟ । ପିଲାଟି ଦିନରୁ କବିତା ପଢ଼ିବାକୁ ଖୁବ୍ ଭଲ ପାଇଛି ରୀତା । ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତି ତା’ର ପ୍ରବଳ ଝୁଙ୍କ ଥିଲା । ରୀତାର ଭାଓଲିନ୍ ବଜାଇବାର ସଉକ ବି ତା’ର ସାନ ଭଉଣୀ କବିତା ଯୋଗୁଁ । ହେଲେ ଦିନେ ଅଚାନକ ରୀତାକୁ ଠକିଦେଇ କବିତା କେଉଁଆଡ଼େ ଚାଲିଯାଇଛି । ୟା ପରଠାରୁ ରୀତାଙ୍କ କବିତାକୁ ଭଲପାଇବା ବଢ଼ିଯାଇଛି । ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରପତ୍ରିକାରୁ ସେ ପ୍ରଚୁର କବିତା ପଢ଼ିଛି । କବିତା ପଢ଼ୁ ପଢ଼ୁ କବି ଧୂର୍ଜଟୀଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ପଡ଼ିଛି । ଧୂର୍ଜଟୀଙ୍କ ପରିଚୟ ଭାବରେ ସେ ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ବିବାହ ପରେ ରୀତା ଅନୁଭବ କରିଛି ଯେ ଜୟନ୍ତଙ୍କର କବିସୁଲଭ ଗୁଣାବଳୀ ନାହିଁ । ବ୍ୟବସାୟୀ ହୃଦୟରେ କବିତ୍ୱ ଶୂନ । ଏହା ରୀତାର ମାନସିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଛି । ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ରୀତା ଅତନୁଙ୍କ ପାଖରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହୋଇଛି ।

ଅତନୁଙ୍କ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ରୀତା ଚରିତ୍ରର ଅନନ୍ୟ ବିଶେଷତ୍ବ ଫୁଟାଇଛନ୍ତି ନାଟ୍ୟକାର । ବେବୀ ପ୍ରତି ଶ୍ରଦ୍ଧା, ଡାକ୍ତରଖାନାର ଅନ୍ୟ ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସ୍ନେହ ଓ ଭଲପାଇବା ତା’ର ମହନୀୟତାକୁ ପ୍ରମାଣ କରିଛି । ସେ ପ୍ରକୃତ ସତ୍ୟକୁ ଜାଣିପାରିଛି । ଜାଣିପାରିଛି ଧୂର୍ଜଟୀ ପ୍ରକୃତରେ ଜୟନ୍ତ ନୁହେଁ, ଡାକ୍ତର ଅତନୁ । ସବୁ ବୁଝିସାରିଲା ପରେ ରୀତା ଖୁବ୍ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପଡ଼ିଛି । ରୀତା ଏକ ଆଦର୍ଶ ଚରିତ୍ର ଭାବେ ଟଙ୍କା ଓ ପ୍ରତିପରି ଅପେକ୍ଷା କଳାକୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଛି । ରୀତା ମତରେ ଅର୍ଥ ଓ ପ୍ରତିପରିଠାରୁ କବିତ୍ଵ ଓ ପ୍ରତିଭା ହେଉଛି ବଡ଼କଥା ।

ରୀତା ଏଇ ନାଟକରେ ହୋଇଛି ଏକ କରୁଣ ଅଭିଲିପି । ଯନ୍ତ୍ରଣାର ଯଉଘରେ ଜଳି ବି ସେ ସତ୍ୟ ଓ କଳାର ପୂଜା କରିଛି । ଏହି ରୀତା ଚରିତ୍ରକୁ ନାଟ୍ୟକାର ଖୁବ୍ ଜୀବନ୍ତ କରି ଗଢ଼ି ତୋଳିଛନ୍ତି ।

ଅତିରିକ୍ତ ଅଭ୍ୟାସ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

(କ) ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ ।

Question 1.
‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକ କାହାର ରଚନା?
(କ) ରତ୍ନାକର ଚଇନି
(ଖ) ରତ୍ନାକର ପତି
(ଗ) ରତ୍ନାକର ମିଶ୍ର
(ଘ) ରତ୍ନାକର ସାହୁ
Answer:
(କ) ରତ୍ନାକର ଚଇନି

Question 2.
‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକ କେବେ ପ୍ରଥମ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା?
(କ) ୧୯୭୦ ମସିହା
(ଖ) ୧୯୬୯ ମସିହା
(ଗ) ୧୯୮୦ ମସିହା
(ଘ) ୧୯୬୮ ମସିହା
Answer:
(ଖ) ୧୯୬୯ ମସିହା

Question 3.
ଡାକ୍ତର ଅତନୁ କେଉଁ ବିଭାଗର ଡାକ୍ତର?
(କ) ଅସ୍ଥି ବିଭାଗର
(ଖ) ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ବିଭାଗ
(ଗ) କର୍ଣ୍ଣ ବିଭାଗ
(ଘ) ଗଳା ବିଭାଗ
Answer:
(ଖ) ମାନସିକ ବିଭାଗ

Question 4.
ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ‘ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ର’ଟି କେଉଁଠି ଅବସ୍ଥିତ?
(କ) ସମୁଦ୍ରକୂଳରେ
(ଖ) ରାଜରାସ୍ତାରେ
(ଗ) ଜନବସତିର ଅନତିଦୂରରେ
(ଘ) ପାହାଡ଼ ଉପରେ
Answer:
(ଗ) ଜନବସତିର ଅନତି ଦୂରରେ

Question 5.
ଶୀତ କ’ଣ ଧରି ନଇଁଛି?
(କ) କୁହୁଡ଼ି
(ଖ) ଧୂଆଁ
(ଗ) କାକର
(ଘ) ଦଳବଳ
Answer:
(ଘ) ଦଳବଳ

Question 6.
ନାଟକର ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ର ଅତନୁ ବୃଦ୍ଧିରେ କ’ଣ?
(କ) ଡାକ୍ତର
(ଖ) ମାଷ୍ଟର
(ଗ) ଲେଖକ
(ଘ) କମ୍ପାଉଣ୍ଡର
Answer:
(କ) ଡାକ୍ତର

Question 7.
ସିଡ଼ିସିଧା କାନ୍ଥରେ କ’ଣ ଲେଖା ହୋଇଛି ?
(କ) Keep Silence
(ଖ) Silence Please
(ଗ) Doctor’s Room
(ଘ) Exam Hall
Answer:
(ଖ) Silence Please

Question 8.
ଡାକ୍ତରଖାନାର ଆଗପଟେ କ’ଣ ଥାଏ?
(କ) ରାଜପଥ
(ଖ) ଜଙ୍ଗଲ
(ଗ) ନଦୀ
(ଘ) ପାହାଡ଼
Answer:
(କ) ରାଜପଥ

Question 9.
ଡାକ୍ତରଖାନର ପଛପଟେ କ’ଣ ଥାଏ?
(କ) ରାଜରାସ୍ତା
(ଖ) ସବୁଜ ଅରଣ୍ୟ
(ଗ) ସମୁଦ୍ର
(ଘ) ଚିଡ଼ିଆଖାନା
Answer:
(ଖ) ସବୁଜ ଅରଣ୍ୟ

Question 10.
ଡାକ୍ତରଖାନାର କୋଠରୀର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ କ’ଣ ଥାଏ?
(କ) ଟେବୁଲ୍ ଫ୍ୟାନ୍
(ଖ) ପାଣି ଡ୍ରମ୍
(ଗ) ଟେବୁଲ୍
(ଘ) ସାଲାଇନ୍ ବୋତଲ
Answer:
(ଗ) ଟେବୁଲ୍

Question 11.
ସିଡ଼ି ଉପରୁ କ’ଣ ଗଡ଼ି ତଳେ ପଡ଼ିଲା?
(କ) ଡବା
(ଖ) ସିରିଞ୍ଜ
(ଗ) କାଚଚ୍ଚାର୍
(ଘ) ବୋତଲ
Answer:
(ଘ) ବୋତଲ

Question 12.
ହରି କିଏ?
(କ) ସହକାରୀ କର୍ମଚାରୀ
(ଖ) ମୁଖ୍ୟ ନେତା
(ଗ) ରୋଗୀ
(ଘ) ପରୀକ୍ଷା କରିବାବାଲା
Answer:
(କ) ସହକାରୀ କର୍ମଚାରୀ

Question 13.
ପିନାକୀ କିଏ?
(କ) ଜଣେ ଚେଲା
(ଖ) ଜଣେ ରୋଗୀ
(ଗ) ଜଣେ କମ୍ପାଉଣ୍ଡର
(ଘ) ଜଣେ କର୍ମଚାରୀ
Answer:
(ଖ) ଜଣେ ରୋଗୀ

Question 14.
କିଏ ବୋତଲ ଉଠାଇ କାନ୍ଦିଲା?
(କ) ହରି
(ଖ) ଜଣେ କର୍ମଚାରୀ
(ଗ) ପିନାକୀ
(ଘ) ଅତନୁ
Answer:
(ଗ) ପିନାକୀ

Question 15.
ଡାକ୍ତରଖାନାର ମୁଖ୍ୟ ଡାକ୍ତର କିଏ?
(କ) ପିନାକୀ
(ଖ) ହରି
(ଗ) ଜୟନ୍ତ
(ଘ) ଅତନୁ
Answer:
(ଘ) ଅତନୁ

Question 16.
ବୋତଲରେ ଥିବା ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ କିଏ ଚାଟିବାକୁ ଲାଗିଲା?
(କ) ପିନାକୀ
(ଖ) ଅତନୁ
(ଗ) ହରି
(ଘ) ଚାକର
Answer:
(କ) ପିନାକୀ

Question 17.
‘‘ସରିଗଲା ସବୁ’’ ବୋଲି କିଏ କହିଛି?
(କ) ଅତନୁ
(ଖ) ହରି
(ଗ) ପିନାକୀ
(ଘ) କେହି ନୁହେଁ
Answer:
(ଖ) ହରି

Question 18.
କିଏ ଛାତିରେ ବ୍ୟଥା ପାଇ ଚିତ୍କାର କରିଛି?
(କ) ଅତନୁ
(ଖ) ହରି
(ଗ) ପିନାକୀ
(ଘ) ମୀନା
Answer:
(ଗ) ପିନାକୀ

Question 19.
କିଏ ରୋଗ ଉପରେ ବେଶି ପ୍ରଭାବ ପକାଏ?
(କ) କଠୋର କଥା
(ଖ) ଖାଦ୍ୟ
(ଗ) ଦୋଷାରୋପ
(ଘ) ମାନସିକ ଚିନ୍ତା
Answer:
(ଘ) ମାନସିକ ଚିନ୍ତା

Question 20.
ପିନାକୀ କ’ଣ ପିଇବାକୁ ମାଗୁଥୁଲା?
(କ) ମଦ
(ଖ) ପାଣି
(ଗ) ଜୁସ୍
(ଘ) ସିରପ୍
Answer:
(କ) ମଦ

Question 21.
କିଏ ଭାରି ନିଷ୍ଠୁର ବୋଲି ପିନାକୀ କହିଛି?
(କ) ଭଗବାନ
(ଖ) ହରି
(ଗ) ଡାକ୍ତର
(ଘ) ଅତନୁ
Answer:
(ଖ) ହରି

Question 22.
ମଦ ବିନିମୟରେ କିଏ ସବୁ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବୋଲି କହିଛି?
(କ) ହରି
(ଖ) ଡାକ୍ତର
(ଗ) ପିନାକୀ
(ଘ) ମଦ୍ୟପ
Answer:
(ଗ) ପିନାକୀ

Question 23.
ହରି କେତେ ଟଙ୍କା ପାଇଁ ପିନାକୀ ମୁହଁରୁ ବୋତଲ ଛଡ଼ାଇ ନେଇଛି?
(କ) ଦଶ ଟଙ୍କା ପାଇଁ
(ଖ) ପଚାଶ ଟଙ୍କା ପାଇଁ
(ଗ) ଶହେ ଟଙ୍କା ପାଇଁ
(ଘ) ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କା ପାଇଁ
Answer:
(ଘ) ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କା ପାଇଁ

Question 24.
ପିନାକୀ କ’ଣ ଚାହେଁ ବୋଲି କହିଛି?
(କ) ମଦ
(ଖ) ମୃତ୍ୟୁ
(ଗ) ନାରୀ
(ଘ) ଜୀବନ
Answer:
(କ) ମଦ

Question 25.
ମଦ ପିଇଲା ପରେ ପିନାକୀ କାହାକୁ ଭୁଲିଯାଏ?
(କ) ନିଜକୁ
(ଖ) ଦୁନିଆକୁ
(ଗ) କାମକୁ
(ଘ) ପରିବାରକୁ
Answer:
(ଖ) ଦୁନିଆକୁ

Question 26.
କିଏ ଦିନକୁ ହଜାରେ ହଜାରେ ଟଙ୍କାର ଖେଳ ଖେଳିବେ ବୋଲି ଅତନୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ହରି
(ଖ) ନର୍ସ
(ଗ) ପିନାକୀ
(ଘ) ରୋଗୀମାନେ
Answer:
(ଗ) ପିନାକୀ

Question 27.
କେତେ ନମ୍ବର ପେସେଣ୍ଟ୍ ଭାଓଲିନ୍ ବଢାଇଛି?
(କ) ୧ ନଂ
(ଖ) ୨ ନଂ
(ଗ) ୪ ନଂ
(ଘ) ୩ ନଂ
Answer:
(ଘ) ୩ ନଂ

Question 28.
କାହା ଉପରେ ବିଶେଷ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିବାକୁ ଡାକ୍ତରବାବୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା
(ଖ) ପିନାକୀ
(ଗ) ହରି
(ଘ) ୩ ନଂ ରୋଗୀ
Answer:
(କ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା

Question 29.
ସିଷ୍ଟର ଜଣଙ୍କ ନାମ କ’ଣ?
(କ) ମୀନା
(ଖ) ସାବିତ୍ରୀ
(ଗ) ସାବି
(ଘ) ସର
Answer:
(ଖ) ସାବିତ୍ରୀ

Question 30.
‘‘ମୋତେ କଣ୍ଟ୍ରାଲ୍ ରୁମକୁ ଯିବାକୁ ହେବ ।’’ ବୋଲି କିଏ କହିଛି?
(କ) ଅତନୁ
(ଖ) ସିଷ୍ଟର
(ଗ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା
(ଘ) ରୋଗୀ
Answer:
(ଗ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା

Question 31.
ପୃଥ‌ିବୀ ବଜାରର ପରିବା କୋଉଠି ରନ୍ଧା ହେବ?
(କ) ସହରବଜାରରେ
(ଖ) ରୋଷେଇଶାଳରେ
(ଗ) ତାରାରେ
(ଘ) ଚନ୍ଦ୍ରରେ
Answer:
(ଘ) ଚନ୍ଦ୍ରରେ

Question 32.
ଗବେଷଣା କେଉଁମାନଙ୍କ ଜୀବନ?
(କ) ବୈଜ୍ଞାନିକ
(ଖ) ଡାକ୍ତର
(ଗ) ଲେଖକ
(ଘ) ଅଧ୍ୟାପକ
Answer:
(କ) ବୈଜ୍ଞାନିକ

Question 33.
ସରଳ ବନ୍ଧୁତାରେ କିଏ ଗରଳର ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖେ?
(କ) ଚୋର
(ଖ) ମନୁଷ୍ୟ
(ଗ) ଶତ୍ରୁ
(ଘ) ପଶୁ
Answer:
(ଖ) ମନୁଷ୍ୟ

Question 34.
ପ୍ରଫେସର ପରିଜା କେଉଁଠିକୁ ଯିବାକୁ ବାହାରିଛନ୍ତି?
(କ) ଘରକୁ
(ଖ) ବଜାରକୁ
(ଗ) ଚନ୍ଦ୍ରକୁ
(ଘ) ବୁଲିବାକୁ
Answer:
(ଗ) ଚନ୍ଦ୍ରକୁ

Question 35.
“He is a fool.’’ ଏକଥା ପ୍ରଫେସର କାହା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଅତନୁ
(ଖ) ସିଷ୍ଟର
(ଗ) ମୁଖ୍ୟ ଚିକିତ୍ସକ
(ଘ) ହରି
Answer:
(ଘ) ହରି

Question 36.
ପ୍ରଫେସର ଆଉ ସିଷ୍ଟର କେଉଁ ରୁମକୁ ଚାଲିଗଲେ?
(କ) ୫ ନମ୍ବର
(ଖ) ୩ ନମ୍ବର
(ଗ) ୨ ନମ୍ବର
(ଘ) ୧ ନମ୍ବର
Answer:
(କ) ୫ ନମ୍ବର

Question 37.
ତିନି ନମ୍ବର କୋଠରୀର ରୋଗିଣୀ କିଏ?
(କ) ମୀତା
(ଖ) ରୀତା
(ଗ) ରୀନା
(ଘ) ମୀନା
Answer:
(ଖ) ରୀତା

Question 38.
କାହା ମୁହଁରେ ଲକ୍ଷ ଅବସାଦର ବଉଦ?
(କ) ସିଷ୍ଟର
(ଖ) ଅତନୁ
(ଗ) ରୀତା
(ଘ) ହରି
Answer:
(ଗ) ରୀତା

Question 39.
ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ବନ୍ଧୁ କିଏ?
(କ) ହରି
(ଖ) ସରିତା
(ଗ) ସାବିତ୍ରୀ
(ଘ) ଜୟନ୍ତ
Answer:
(ଘ) ଜୟନ୍ତ

Question 40.
ଜୟନ୍ତ ଡାକ୍ତରବାବୁଙ୍କ ହାତକୁ କ’ଣ ବଢ଼ାଇ ଦେଇଛନ୍ତି?
(କ) ସିଗାରେଟ୍
(ଖ) ଟଙ୍କା
(ଗ) ପେସ୍‌ସନ୍
(ଘ) ଔଷଧ
Answer:
(କ) ସିଗାରେଟ୍

Question 41.
ଅତନୁ କ’ଣ ଖାଏ ନାହିଁ ବୋଲି ଜୟନ୍ତ ଭୁଲିଯାଉଛି?
(କ) ମଦ
(ଖ) ସିଗାରେଟ୍
(ଗ) ବିଡ଼ି
(ଘ) ଚାଟ୍
Answer:
(ଖ) ସିଗାରେଟ୍

Question 42.
କାହା ମନ ସବୁବେଳେ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ହେବା ଦରକାର?
(କ) ଡାକ୍ତରଙ୍କର
(ଖ) ରୋଗୀର
(ଗ) କବିର
(ଘ) ମଣିଷର
Answer:
(ଗ) କବିର

Question 43.
କାମ ଭିତରେ କିଏ ଦୁନିଆକୁ ଭୁଲିଯାଏ?
(କ) ଅତନୁ
(ଖ) ଡାକ୍ତରବାବୁ
(ଗ) ହରି
(ଘ) ଜୟନ୍ତ
Answer:
(ଘ) ଜୟନ୍ତ

Question 44.
କାହାକୁ ସବୁକିଛି ବିଷାକ୍ତ ବୋଧ ହୁଏ?
(କ) ଜୟନ୍ତକୁ
(ଖ) ଅତନୁକୁ
(ଗ) ହରିକୁ
(ଘ) ରୋଗୀକୁ
Answer:
(କ) ଜୟନ୍ତକୁ

Question 45.
ଅତୀତର କ’ଣ ଅତୀତରେ ରହିଯାଉ ବୋଲି ଜୟନ୍ତ କହିଛି?
(କ) ଘଟଣା
(ଖ) ସ୍ମୃତି
(ଗ) କଥା
(ଘ) କାହାଣୀ
Answer:
(ଖ) ସ୍ମୃତି

Question 46.
କାହାକୁ କେହି ଛାଡ଼ି ପାରିବେନି ବୋଲି ଅତନୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଚିନ୍ତାକୁ
(ଖ) ବିଶ୍ୱାସକୁ
(ଗ) ଅତୀତକୁ
(ଘ) ନାଟକକୁ
Answer:
(ଗ) ଅତୀତକୁ

Question 47.
କିଏ ଆମେରିକା ଯିବାର ସ୍ଵପ୍ନକୁ ଅଳୀକ ବୋଲି ଭାବିଥିଲେ?
(କ) ଜୟନ୍ତ
(ଖ) ନର୍ସ
(ଗ) ରୀତା
(ଘ) ଅତନୁ
Answer:
(ଘ) ଅତନୁ

Question 48.
କିଏ ସମସ୍ତ ଧନ ନେଇ ମଧ୍ୟ ଶାନ୍ତି ପାଇପାରି ନାହିଁ?
(କ) ଜୟନ୍ତ
(ଖ) ରୀତା
(ଗ) ଅତନୁ
(ଘ) ପିନାକୀ
Answer:
(କ) ଜୟନ୍ତ

Question 49.
ରୀତା କାହାକୁ ବିବାହ କରିଛି?
(କ) ଅତନୁଙ୍କୁ
(ଖ) ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ
(ଗ) ପିନାକୀଙ୍କୁ
(ଘ) ହରିଙ୍କୁ
Answer:
(ଖ) ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ

Question 50.
ହଠାତ୍ ରୀତା କ’ଣ ବୋଲି ଚିତ୍କାର କରେ?
(କ) ଭୂତ
(ଖ) ସାପ
(ଗ) କବିତା
(ଘ) ରାକ୍ଷସ
Answer:
(ଗ) କବିତା

Question 51.
ଆଦିମ ଯୁଗରୁ ମଣିଷ କ’ଣ?
(କ) ସ୍ଵାର୍ଥପର
(ଖ) ନିଃସଙ୍ଗ
(ଗ) ପରିଶ୍ରମୀ
(ଘ) ଆଶାବାଦୀ
Answer:
(ଘ) ଆଶାବାଦୀ

Question 52.
ରୀତା ଝରକା ଦେଇ କୁଆଡ଼େ ଅନାଇ ରହିଛି?
(କ) ଅରଣ୍ୟ ଆଡ଼େ
(ଖ) ବନ୍ଧ ଆଡ଼େ
(ଗ) ନଦୀ ଆଡ଼େ
(ଘ) ପାହାଡ଼ ଆଡ଼େ
Answer:
(କ) ଅରଣ୍ୟ ଆଡ଼େ

Question 53.
ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷର ପ୍ରାଣରେ କ’ଣ ରହିଛି ବୋଲି ରୀତା କହିଛି?
(କ) ଘୃଣା
(ଖ) ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟପ୍ରେମ
(ଗ) ସ୍ନେହ
(ଘ) ପ୍ରତିହିଂସା
Answer:
(ଖ) ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟପ୍ରେମ

Question 54.
ଜଙ୍ଗଲକୁ କେଉଁ ଫୁଲର ବାସ୍ନା ଭାସି ଆସିଛି?
(କ) ବଣମଲ୍ଲୀ
(ଖ) ଯୂଇ
(ଗ) ଶାଳ
(ଘ) ରଜନୀଗନ୍ଧା
Answer:
(ଗ) ଶାଳ

Question 55.
କିଏ ନିଜକୁ ବାଥରୁମ୍ ସିଙ୍ଗର କହିଛି?
(କ) ଜୟନ୍ତ
(ଖ) ରୀତା
(ଗ) ହରି
(ଘ) ଅତନୁ
Answer:
(ଘ) ଅତନୁ

Question 56.
ଅତନୁଙ୍କ ଟେବୁଲ ଉପରେ କ’ଣ ଦେଖିଛି ରୀତା?
(କ) କଲମ
(ଖ) ପେପରୱେଟ୍
(ଗ) କବିତା
(ଘ) ପେସେଣ୍ଟ ଲିଷ୍ଟ୍
Answer:
(ଗ) କବିତା

Question 57.
ଧୂର୍ଜଟୀ କିଏ ବୋଲି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ରୀତାକୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଜୟନ୍ତ
(ଖ) ମହାକବି
(ଗ) ଶ୍ରେଷ୍ଠ କବି
(ଘ) ନିଜେ ଅତନୁ
Answer:
(କ) ଜୟନ୍ତ

Question 58.
କିଏ ପାଗଳୀ ଭଳି ପାଟିକରି କୋଠରୀ ଭିତରକୁ ପଳାଇଗଲା?
(କ) ନର୍ସ
(ଖ) ରୀତା
(ଗ) ମିତା
(ଘ) ସିଷ୍ଟର
Answer:
(ଖ) ରୀତା

Question 59.
କବିତାଟି କାହାର ବୋଲି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଧୂର୍ଜଟୀଙ୍କ
(ଖ) ନିଜର
(ଗ) କବିବରଙ୍କ
(ଘ) ଜୟନ୍ତର
Answer:
(ଘ) ଜୟନ୍ତର

Question 60.
ବିଜ୍ଞାନୀ କ’ଣ ଧରି ବସି ରହେ?
(କ) ଗବେଷଣାକୁ
(ଖ) ସମୟକୁ
(ଗ) ପୁରାତନକୁ
(ଘ) ଅତୀତକୁ
Answer:
(କ) ଗବେଷଣାକୁ

Question 61.
ବିଜ୍ଞାନୀ କ’ଣ ଚାହେଁ?
(କ) ନୂତନର ଆବିଷ୍କାର
(ଖ) ଅର୍ଥ
(ଗ) କ୍ଷମତା
(ଘ) ଲାବୋରେଟୋରି
Answer:
(କ) ନୂତନର ଆବିଷ୍କାର

Question 62.
କାହାର ରେଷ୍ଟ ଦରକାର ବୋଲି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜାଙ୍କର
(ଖ) ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କର
(ଗ) ରୀତାଙ୍କର
(ଘ) ରୋଗୀଙ୍କର
Answer:
(କ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜାଙ୍କର

Question 63.
କିଏ ଅତନୁଙ୍କୁ ‘ଡକ୍ଟର ଅଙ୍କଲ୍’ ବୋଲି ଡାକିଛି?
(କ) ଦେବୀ
(ଖ) ବେବୀ
(ଗ) ମିଲି
(ଘ) ଝିଅ
Answer:
(ଖ) ବେବୀ

Question 64.
ବେବୀ କାହା ଝିଅ?
(କ) ଡାକ୍ତରଙ୍କର
(ଖ) ନର୍ସଙ୍କର
(ଗ) ଅତନୁଙ୍କର
(ଘ) ପିନାକୀଙ୍କର
Answer:
(ଘ) ପିନାକୀଙ୍କର

Question 65.
ବାହାରୁ କିଏ ପ୍ରବେଶ କରିଛି?
(କ) ବାକ୍‌ଶକ୍ତିହୀନ ମିଲ୍ଟାରୀ ଅଫିସର
(ଖ) ଭୂତ
(ଗ) ସୁସ୍ଥ ଲୋକଜଣକ
(ଘ) ପବନ
Answer:
(କ) ବାକ୍‌ଶକ୍ତିହୀନ ମିଟାରୀ ଅଫିସର

Question 66.
କିଏ ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ଚିଡ଼ିଆଖାନା ବୋଲି କହିଛି?
(କ) ହରି
(ଖ) ଅତନୁ
(ଗ) ନର୍ସ
(ଘ) ରୋଗୀ
Answer:
(କ) ହରି

Question 67.
ଅଫିସର ଜଣଙ୍କ କେତେ ବର୍ଷ ହେଲା କଥା କହିପାରୁ ନାହିଁ?
(କ) ୫ ବର୍ଷ
(ଖ) ୪ ବର୍ଷ
(ଗ) ୧୦ ବର୍ଷ
(ଘ) ୨ ବର୍ଷ
Answer:
(ଖ) ୪ ବର୍ଷ

Question 68.
କ’ଣ ପାଇଁ ଅଫିସରଜଣକ ମୂକ ହୋଇଥିଲେ?
(କ) ଗଣ୍ଡଗୋଳ ପାଇଁ
(ଖ) ଚୋରି ପାଇଁ
(ଗ) ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ
(ଘ) ମନ୍ଦିର ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ
Answer:
(ଗ) ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ

Question 69.
ସିଷ୍ଟର ରୀତାଙ୍କୁ କ’ଣ ପଢ଼ିବାକୁ ଦେଇଛି?
(କ) କବିତା
(ଖ) ଉପନ୍ୟାସ
(ଗ) ଗପ
(ଘ) ନାଟକ
Answer:
(ଖ) ଉପନ୍ୟାସ

Question 70.
ରୀତା ଭାଓଲିନ୍‌ର ସ୍ଵରେ ସ୍ବରେ କ’ଣ ଗାଇବାକୁ ଚାହେଁ?
(କ) ଗୀତା
(ଖ) ଭାଗବତ
(ଗ) କବିତା
(ଘ) କବିର କଥା
Answer:
(ଗ) କବିତା

Question 71.
କାହାକୁ ବେବୀ ଦିଦି ବୋଲି ଡାକିଛି?
(କ) ରୀତାକୁ
(ଖ) ନର୍ସକୁ
(ଗ) ସାବିତ୍ରୀକୁ
(ଘ) ସିଷ୍ଟରକୁ
Answer:
(କ) ରୀତାକୁ

Question 72.
ରୀତାଙ୍କୁ କେଉଁ ଉପନ୍ୟାସ ପଢ଼ିବାକୁ ଦିଆଯାଇଛି?
(କ) ଅମାବାସ୍ୟାର ଚନ୍ଦ୍ର
(ଖ) ପ୍ରେମିକା
(ଗ) କବିର ବ୍ୟଥା
(ଘ) ଭାଓଲିନ୍
Answer:
(କ) ଅମାବାସ୍ୟାର ଚନ୍ଦ୍ର

Question 73.
କିଏ ଗୀତ ଗାଇବାକୁ ଲାଜ କରିଛି?
(କ) ରୀତା
(ଖ) ବେବୀ
(ଗ) ସିଷ୍ଟର
(ଘ) ଅତନୁ
Answer:
(ଖ) ବେବୀ

Question 74.
କ’ଣ ମଣିଷ ମନରୁ ରାଗ, ହିଂସା, ବିଦ୍ବେଷ ଦୂର କରେ?
(କ) କବିତା
(ଖ) ଗପ
(ଗ) ସଙ୍ଗୀତ
(ଘ) ଉପନ୍ୟାସ
Answer:
(ଗ) ସଙ୍ଗୀତ

Question 75.
ଗୀତର ଶେଷ ପାଦରେ କିଏ ଉଦାସ ବିହ୍ବଳ ହୋଇ ସିଡ଼ିରେ ଦେଖାଦେଲେ?
(କ) ଡାକ୍ତର
(ଖ) ରୋଗୀମାନେ
(ଗ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା
(ଘ) ପିନାକୀ
Answer:
(ଘ) ପିନାକୀ

Question 76.
କାହା ପାଇଁ ସଙ୍ଗୀତର ଭୂମିକା ଗୌଣ ବୋଲି ପ୍ରଫେସର କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଡାକ୍ତର ଓ ବିଜ୍ଞାନୀ
(ଖ) ମାଷ୍ଟର ଓ କିରାଣୀ
(ଗ) ନର୍ଭକୀ ଓ କର୍ମୀ
(ଘ) ଦୋକାନୀ ଓ ବ୍ୟବସାୟୀ
Answer:
(କ) ଡାକ୍ତର ଓ ବିଜ୍ଞାନୀ

Question 77.
ସଙ୍ଗୀତ କାହାକୁ ପାଗଳ କରେ?
(କ) ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ
(ଖ) ମରଣମୁଖୀ ରୋଗୀକୁ
(ଗ) ନର୍ସକୁ
(ଘ) ପ୍ରଫେସରଙ୍କୁ
Answer:
(ଖ) ମରଣମୁଖୀ ରୋଗୀକୁ

Question 78.
କ୍ଷଣକ ପାଇଁ ଦୁଃଖଯନ୍ତ୍ରଣା ଭିତରେ ରୋଗୀ କ’ଣ ଶୁଣିବାକୁ ଚାହେଁ?
(କ) ସଙ୍ଗୀତ
(ଖ) ଆଶ୍ଵାସନା
(ଗ) ସୁସ୍ଥତାର କଥା
(ଘ) ଭରସା
Answer:
(କ) ସଙ୍ଗୀତ

Question 79.
ସର୍ବଗ୍ରାସୀ ନିଶା କାହାକୁ ମାଟିର କଣ୍ଢେଇ କରିଦେଇଛି?
(କ) ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ
(ଖ) ରୋଗୀକୁ
(ଗ) ପିନାକୀକୁ
(ଘ) ହରିକୁ
Answer:
(ଗ) ପିନାକୀକୁ

Question 80.
କିଏ ଆଉ ବଞ୍ଚିବାକୁ ଚାହେଁନା ବୋଲି କହିଛି?
(କ) ପିନାକୀ
(ଖ) ରୋଗୀ
(ଗ) ହରି
(ଘ) ରୀତା
Answer:
(କ) ପିନାକୀ

Question 81.
କାହାକୁ ଗୋଟିଏ ଜୁଆଖେଳ ବୋଲି ଡାକ୍ତର କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଜୀବନକୁ
(ଖ) ବ୍ୟବସାୟକୁ
(ଗ) ରୋଗକୁ
(ଘ) ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ
Answer:
(ଖ) ବ୍ୟବସାୟକୁ

Question 82.
କାହା ସକାଶେ ପିନାକୀଙ୍କୁ ବଞ୍ଚିବାକୁ ହେବ ବୋଲି ଅତନୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ନିଜ ସକାଶେ
(ଖ) ଦୁନିଆ ସକାଶେ
(ଗ) ବେବୀ ସକାଶେ
(ଘ) ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସକାଶେ
Answer:
(ଗ) ବେବୀ ସକାଶେ

Question 83.
କିଏ ପିଲାଦିନୁ ମା’କୁ ହରାଇ ପିନାକୀ ପାଖରେ ରହିଛି?
(କ) ସାବିତ୍ରୀ
(ଖ) ସିଷ୍ଟର
(ଗ) ରୀତା
(ଘ) ବେବୀ
Answer:
(ଘ) ବେବୀ

Question 84.
ଗୀତ ଗାଇବାକୁ କିଏ ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇଉଠିଛି?
(କ) ରୀତା
(ଖ) ବେବୀ
(ଗ) ନର୍ସ
(ଘ) ଅତନୁ
Answer:
(କ) ରୀତା

Question 85.
କାହାର ପିଲାଦିନରୁ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତି ପ୍ରବଳ ଝୁଙ୍କ୍ ଥିଲା?
(କ) ଅତନୁଙ୍କର
(ଖ) ରୀତାଙ୍କର
(ଗ) ରୋଗୀର
(ଘ) ବେବୀର
Answer:
(ଖ) ରୀତାଙ୍କର

Question 86.
ରୀତାର ସାନ ଭଉଣୀର ନାମ କ’ଣ?
(କ) ମୀତା
(ଖ) ଗୀତା
(ଗ) କବିତା
(ଘ) ସୀତା
Answer:
(ଗ) କବିତା

Question 87.
ରୀତା କବିତା ପଢ଼ୁ ପଢ଼ୁ କାହାକୁ ଭଲପାଇ ବସିଲେ?
(କ) କବିତାକୁ
(ଖ) ଅତନୁକୁ
(ଗ) ପ୍ରଫେସରଙ୍କୁ
(ଘ) କବି ଧୂର୍ଜଟୀଙ୍କୁ
Answer:
(ଘ) କବି ଧୂର୍ଜଟୀଙ୍କୁ

Question 88.
ରୀତାର ସ୍ୱାମୀ କାହାର ବନ୍ଧୁ?
(କ) ଅତନୁଙ୍କର
(ଖ) ରୋଗୀଙ୍କର
(ଗ) ପ୍ରଫେସରଙ୍କର
(ଘ) ହରିଙ୍କର
Answer:
(କ) ଅତନୁଙ୍କର

Question 89.
କାହାକୁ ଚାଲିଯିବା ପାଇଁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ବିରକ୍ତରେ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ
(ଖ) ଅନ୍ୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ
(ଗ) ରୀତାଙ୍କୁ
(ଘ) ସିଷ୍ଟରଙ୍କୁ
Answer:
(କ) ଜୟନ୍ତଙ୍କୁ

Question 90.
ଅନ୍ଧାର ଯୋଗୁଁ ଅତନୁ ରାଗରେ କ’ଣ ଫିଙ୍ଗି ଦେଇଛି?
(କ) ଦିଆସିଲି ଖୋଳ
(ଖ) ମହମବତୀ
(ଗ) ନିଜ କଲମ
(ଘ) ଚିକିତ୍ସା ସାମଗ୍ରୀ
Answer:
(କ) ଦିଆସିଲି ଖୋଳ

Question 91.
କିଏ ଗୋଟିଏ ହାତରେ ଦୁଇଟା ପାଚିଲା କଦଳୀ ଓ ଅନ୍ୟ ହାତରେ ପାଣିଜାଳ ଧରିଥୁଲା?
(କ) ଅଇଁଠା ଭାଇନା
(ଖ) ପୂଜକ
(ଗ) ନନା
(ଘ) ସେବକ
Answer:
(କ) ଅଇଁଠା ଭାଇନା

Question 92.
କିଏ କଦଳୀ ଦୁଇଟା ନେଇ ଆସି ଖାଇ ଦେଇଛି?
(କ) ବୀର
(ଖ) ହରି
(ଗ) ରୋଗୀ
(ଘ) ପୂଜକ
Answer:
(କ) ବୀର

Question 93.
ବୀର ହରି ହାତରେ କ’ଣ ଧରାଇ ଦେଇଛି?
(କ) କଦଳୀ ଚୋପା
(ଖ) କିଛି ଟଙ୍କା
(ଗ) ପୂଜକର ଚାବି
(ଘ) ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଚିଠା
Answer:
(କ) କଦଳୀ ଚୋପା

Question 94.
ଅଭିଶାପ ଦେଲେ କ’ଣ ବଦନାମ ହୋଇଯିବ ବୋଲି ହରି କହିଛି?
(କ) ଡାକ୍ତରଖାନା
(ଖ) ପୂଜକ
(ଗ) ବୀରର ଚରିତ୍ର
(ଘ) ହରିର ଭାଗ୍ୟ
Answer:
(କ) ଡାକ୍ତରଖାନା

Question 95.
ଅଇଁଠା ଭାଇନା କାହାକୁ ରାକ୍ଷସ ବୋଲି କହିଛି?
(କ) ରୋଗୀକୁ
(ଖ) ବୀରକୁ
(ଗ) ହରିକୁ
(ଘ) ଅପରାଧୀଙ୍କୁ
Answer:
(ଖ) ବୀରକୁ

Question 96.
ଗୁଡ଼ାଏ ଭୋକିଲା ଲୋକ କ’ଣ ଧ୍ୱଂସ କରିଦେଇ ପାରନ୍ତି?
(କ) ସମାଜ
(ଖ) ସଭ୍ୟତା
(ଗ) ପୃଥ‌ିବୀ
(ଘ) ଜଗତ
Answer:
(ଖ) ସଭ୍ୟତା

Question 97.
କେଉଁ ଯାତ୍ରୀମାନେ ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ଫଳ ଆହାର କରି କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇପଡ଼ିବେ ବୋଲି ପ୍ରଫେସର କହିଛନ୍ତି?
(କ) ଜୀବନଯାତ୍ରୀମାନେ
(ଖ) ଚନ୍ଦ୍ରଯାତ୍ରୀମାନେ
(ଗ) ରୋଗର ଯାତ୍ରୀମାନେ
(ଘ) ଜଗତଯାତ୍ରୀମାନେ
Answer:
(ଖ) ଚନ୍ଦ୍ରଯାତ୍ରୀମାନେ

Question 98.
‘‘ମୁଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆରୋଗ୍ୟ’’ ବୋଲି କିଏ ଖୁସିରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛି?
(କ) ପିନାକୀ
(ଖ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା
(ଗ) ବୀର
(ଘ) ରୀତା
Answer:
(ଖ) ପ୍ରଫେସର ପରିଜା

Question 99.
ଡାକ୍ତର ପଢ଼ାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ଥିଲାବେଳେ ବାହାରୁ କିଏ ପ୍ରବେଶ କରିଛି?
(କ) ରୋଗୀ
(ଖ) ପ୍ରଫେସର
(ଗ) ଜୟନ୍ତ
(ଘ) ସହକର୍ମୀ
Answer:
(ଗ) ଜୟନ୍ତ

Question 100.
କାହାର ହିନ୍ଦୀ ଅନୁବାଦ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ବୋଲି ଜୟନ୍ତ ଅତନୁଙ୍କୁ ଜଣାଇଛି?
(କ) ନାଟକର
(ଖ) ଉପନ୍ୟାସର
(ଗ) ବହିର
(ଘ) ଶତଦଳର
Answer:
(ଘ) ଶତଦଳର

Question 101.
ଦୀର୍ଘ ପ୍ରତୀକ୍ଷା ମୋତେ ପାଗଳ କରିଦେବ ବୋଲି କିଏ କହିଛି?
(କ) ଅତନୁ
(ଖ) ଜୟନ୍ତ
(ଗ) ରୀତା
(ଘ) ପ୍ରଫେସର
Answer:
(ଖ) ଜୟନ୍ତ

Question 102.
କାହାକୁ ଦେଖି ଖାଇବା ପଦାର୍ଥଟିକୁ ହରି ପକେଟ୍‌ରେ ଲୁଚାଇଦେଲା?
(କ) ଅତନୁଙ୍କୁ
(ଖ) ଭୀମାକୁ
(ଗ) ନର୍ସଙ୍କୁ
(ଘ) ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ
Answer:
(ଖ) ଭୀମାକୁ

Question 103.
ଭୀମାକୁ କିଏ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଇଛି?
(କ) ନୟନା
(ଖ) ତା’ ବାପା
(ଗ) ତା’ ଭାଇ
(ଘ) ଗାଁର ଭଉଣୀ
Answer:
(କ) ନୟନା

Question 104.
ହରି କ’ଣ କଞ୍ଚା ଖାଇଦେଇଛି?
(କ) ଫଳ
(ଖ) ଅଣ୍ଡା
(ଗ) ଅମୃତଭଣ୍ଡା
(ଘ) କନ୍ଦମୂଳ
Answer:
(ଖ) ଅଣ୍ଡା

Question 105.
ଭୋଳାନାଥଟିଏ ବୋଲି ହରି କାହାକୁ ଭାବିଛି?
(କ) ଅତନୁଙ୍କୁ
(ଖ) ଭୀମାକୁ
(ଗ) ଅଇଁଠା ଭାଇନାକୁ
(ଘ) ନିଜକୁ
Answer:
(ଗ) ଅଇଁଠା ଭାଇନାକୁ

Question 106.
ଭୀମାକୁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ କ’ଣ ଦେଇ ଶୁଆଇ ଦେଇଛନ୍ତି?
(କ) ଇଞ୍ଜେକ୍‌ସନ୍
(ଖ) ଔଷଧ
(ଗ) କ୍ୟାପସୁଲ୍
(ଘ) ମରଫିଆ
Answer:
(ଘ) ମରଫିଆ

Question 107.
ମାନସିକ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା ଗୋଟେ କ’ଣ ବୋଲି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ କହିଛନ୍ତି?
(କ) ନିଶା
(ଖ) ରୋଗ
(ଗ) ଅଭିଶାପ
(ଘ) ଗପ
Answer:
(କ) ନିଶା

Question 108.
ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ମତରେ ନାରୀ ମାତ୍ରେକେ କ’ଣ?
(କ) ଛଳନାମୟୀ
(ଖ) ମମତାମୟୀ
(ଗ) ସ୍ନେହହୀନା
(ଘ) ଅବୁଝା ଚରିତ୍ର
Answer:
(ଖ) ମମତାମୟୀ

Question 109.
କିଏ ମଣିଷ ନୁହଁନ୍ତି ଦେବତା ବୋଲି ବୀର କହିଛି?
(କ) ସିଷ୍ଟର
(ଖ) ପ୍ରଫେସର
(ଗ) ଡାକ୍ତର ଅତନୁ
(ଘ) ହରି
Answer:
(ଗ) ଡାକ୍ତର ଅତନୁ

Question 110.
କିଏ ଦିନକୁ ପାଞ୍ଚବକ୍ତ ଖାଇବା ଲୋକ?
(କ) ହରି
(ଖ) ଭୀମା
(ଗ) ବୀର
(ଘ) ଅଇଁଠା ଭାଇନା
Answer:
(କ) ହରି

(ଖ) ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ ।

Question 1.
ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟର ସବୁଜ ଉପତ୍ୟକାରେ କ’ଣ ନେସିଯାଇଛି?
Answer:
ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟର ସବୁଜ ଉପତ୍ୟକାରେ ପାଣିଚିଆ କାଳିମା ନେସି ହୋଇ ଯାଇଛି ।

Question 2.
ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରକୁ ଦୂରରୁ ଦେଖିଲେ କ’ଣ ମନେହୁଏ?
Answer:
ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରକୁ ଦୂରରୁ ଦେଖିଲେ ମନେହୁଏ, ତା’ର ଚାରିପଟେ ଘେରିଯାଇଛି ପାତଳ କୁହୁଡ଼ି ।

Question 3.
ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରର ମୁଖ୍ୟ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ନାମ କ’ଣ?
Answer:
ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରର ମୁଖ୍ୟ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ନାମ ଅତନୁ ।

Question 4.
ବୋତଲଟି ତଳେ ପଡ଼ି କ’ଣ ହେଲା?
Answer:
ସିଡ଼ି ଉପରୁ ଗଡ଼ିଗଡ଼ି ଆସିଥିବା ବୋତଲଟି ତଳେ ପଡ଼ି ଭାଙ୍ଗି ଚୁରମାର ହୋଇଯାଇଥିଲା ।

Question 5.
ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ର କେଉଁଠି ଅବସ୍ଥିତ?
Answer:
ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ର ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟର ସବୁଜବଣର ପାହାଡ଼ ପାଦଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

Question 6.
କିଏ ବୋତଲ ଉଠାଇ କ’ଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା?
Answer:
ପିନାକୀ ବୋତଲ ଉଠାଇ କାନ୍ଦିବାକୁ ଲାଗିଲା ।

Question 7.
ଝରକା ବାଟେ କ’ଣ ବେଶ୍ ସୁନ୍ଦର ଦିଶିଛି?
Answer:
ଝରକା ବାଟେ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଘୁମନ୍ତ ଅରଣ୍ୟର ଦୃଶ୍ୟ ବେଶ୍ ସୁନ୍ଦର ଦିଶିଛି ।

Question 8.
ହରିର ପରିଚୟ କ’ଣ?
Answer:
ହରି ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରରେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ପାଖରେ କାମ କରୁଛି ।

Question 9.
କିଏ କାହା ବିନିମୟରେ ସବୁ କରିପାରେ ବୋଲି କହିଛି?
Answer:
ପିନାକୀ ମଦ ବିନିମୟରେ ସବୁ କରିପାରେ ବୋଲି କହିଛି ।

Question 10.
କେଉଁ ଚିନ୍ତା ରୋଗ ଉପରେ ବେଶୀ ପ୍ରଭାବ ପକାଏ?
Answer:
ମାନସିକ ଚିନ୍ତା ରୋଗ ଉପରେ ବେଶୀ ପ୍ରଭାବ ପକାଏ ।

Question 11.
ଦୁନିଆକୁ ଭୁଲିଯିବା ପାଇଁ ପିନାକୀ ମଦକୁ କ’ଣ ବୋଲି ଧରିନେଇଛି?
Answer:
ଦୁନିଆକୁ ଭୁଲିଯିବା ପାଇଁ ପିନାକୀ ମଦକୁ ଔଷଧ ବୋଲି ଧରି ନେଇଛି ।

Question 12.
ଦିନରାତି ପିନାକୀ କ’ଣ ଦେଖିବ ବୋଲି ଡାକ୍ତର କହିଛନ୍ତି?
Answer:
ଦିନରାତି ପିନାକୀ ଟଙ୍କାର ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖିବ ବୋଲି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ କହିଛନ୍ତି ।

Question 13.
ଡାକ୍ତରଙ୍କର କେଉଁ କଥାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ଵାସ ଅଛି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି?
Answer:
ଦିନେ ପିନାକୀ ଭଲ ହୋଇଯିବେ ଏଇ କଥାରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କର ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ଵାସ ରହିଛି ।

Question 14.
ଜଣେ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଡାକ୍ତର ପାଖରେ କାମ କରିବାକୁ ହେଲେ କ’ଣ କରିବାକୁ ହୁଏ?
Answer:
ଜଣେ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଡାକ୍ତର ପାଖରେ କାମ କରିବାକୁ ହେଲେ ରୋଗୀର ମନକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବାକୁ ହୁଏ ।

Question 15.
ତିନି ନମ୍ବର ପେସେଣ୍ଟ୍ କ’ଣ କରେ?
Answer:
ତିନି ନମ୍ବର ରୁମ୍‌ର ପେସେଣ୍ଟ୍ ରୀତା ଭାଓଲିନ୍ ବଜାଏ ।

Question 16.
ସାବିତ୍ରୀ କିଏ?
Answer:
ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଚାକିରି କରିଥିବା ସିଷ୍ଟର ହିଁ ସାବିତ୍ରୀ ।

Question 17.
‘ଚୋରି ସପକ୍ଷରେ ପୁଣି ଗୁହାରୀ’ ଏକଥା କିଏ କାହାକୁ କହିଛି?
Answer:
‘ଚୋରି ସପକ୍ଷରେ ଗୁଣି ଗୁହାରୀ’ – ଏକଥା ସାବିତ୍ରୀ ହରିକୁ କହିଛି ।

Question 18.
ବିଜ୍ଞାନୀ କେତେବେଳେ ଈଶ୍ବରଙ୍କୁ ଖୋଜେ?
Answer:
ବିଜ୍ଞାନୀ ଯେତେବେଳେ ତା’ର ନିଜ ସତ୍ତା ହଜାଇ ବସେ; ସେତେବେଳେ ସେ ଈଶ୍ବରଙ୍କୁ ଖୋଜେ ।

Question 19.
ଟିକିଏ ସଜାଗ ନ ହେଲେ କାହା ଅଭିଯାନ ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଯିବ?
Answer:
ଟିକିଏ ସଜାଗ ନ ହେଲେ ଚନ୍ଦ୍ରଲୋକର ଅଭିଯାନ ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଯିବ ।

Question 20.
ଚନ୍ଦ୍ରରେ କ’ଣ ନାହିଁ ବୋଲି ହରି କହିଛି?
Answer:
ଚନ୍ଦ୍ରରେ ପବନ ନାହିଁ ବୋଲି ହରି କହିଛି ।

Question 21.
ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଜୀବନ କ’ଣ ଓ ଧର୍ମ କ’ଣ?
Answer:
ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଜୀବନ ଗବେଷଣା ଓ ଧର୍ମ ଜୀବନକୁ ନେଇ ଖେଳିବା ।

Question 22.
ମନୁଷ୍ୟ ଅନ୍ୟକୁ କେବଳ କ’ଣ କରି ଜାଣେ?
Answer:
ମନୁଷ୍ୟ ଅନ୍ୟକୁ କେବଳ ଅବିଶ୍ବାସ କରି ଜାଣେ ।

Question 23.
ସରଳ ବନ୍ଧୁତାରେ ମଣିଷ କ’ଣ ଦେଖେ?
Answer:
ସରଳ ବନ୍ଧୁତାରେ ଏଇ ବିଶ୍ଵାସହୀନ ମଣିଷ ଦେଖେ ଗରଳର ସ୍ୱପ୍ନ ।

Question 24.
ଗୀତା, ବାଇବେଲ୍‌, କୋରାନ୍‌ରୁ ଏ ମଣିଷ କ’ଣ ଖୋଜେ?
Answer:
ଗୀତା, ବାଇବେଲ୍, କୋରାନ୍‌ରୁ ଏ ମଣିଷ ଖୋଜେ ବିଶ୍ବାସଘାତକତାର ବାଣୀ ।

Question 25.
କିଛି ସମୟ ପାଇଁ କଣ୍ଟ୍ରୋଲରୁମ୍‌ର ଦାୟିତ୍ଵରେ କିଏ ରହିବ ବୋଲି କହିଛି?
Answer:
କିଛି ସମୟ ପାଇଁ କଣ୍ଟ୍ରୋଲରୁମ୍‌ର ଦାୟିତ୍ଵରେ ସିଷ୍ଟର ସାବିତ୍ରୀ ରହିବ ବୋଲି କହିଛି ।

Question 26.
ପାଞ୍ଚ ନମ୍ବର କୋଠରୀକୁ କିଏ କିଏ ଚାଲିଗଲେ?
Answer:
ପାଞ୍ଚ ନମ୍ବର କୋଠରୀକୁ ସିଷ୍ଟର ସାବିତ୍ରୀ ଓ ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ଚାଲିଗଲେ ।

Question 27.
ରୀତାର ପରିଚୟ କ’ଣ?
Answer:
ଗୀତା ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ପତ୍ନୀ ତଥା ଜଣେ ସୁନ୍ଦର ଶୁଭ୍ରାଙ୍ଗୀ ଯୁବତୀ ଓ ଚିକିତ୍ସିତ ରୋଗିଣୀ ।

Question 28.
ରୀତା କ’ଣ ଖୋଜିଛି ଓ ସେ କେଉଁ ନମ୍ବର ରୁମ୍ରେ ରହୁଛି?
Answer:
ରୀତା କବିତା ଖୋଜିଛି ଓ ସେ ୩ ନମ୍ବର ରୁମ୍‌ରେ ରହିଛି ।

Question 29.
କିଏ ଲକ୍ଷପତିର କନ୍ୟା ଓ କୋଟିପତିର ବୋହୂ?
Answer:
ରୀତା ହିଁ ଲକ୍ଷପତିର କନ୍ୟା ଓ କୋଟିପତିର ବୋହୂ ।

Question 30.
ରୀତା କେଉଁଥରେ ଭାଓଲିନ୍‌ର କ’ଣ ଦେବାକୁ ଚାହେଁ?
Answer:
ରୀତା ଆଖର ଲୁହରେ ଭାଓଲିନ୍‌ର ସ୍ୱରକୁ ସିକ୍ତ କରିଦେବାକୁ ଚାହେଁ ।

Question 31.
ଜୟନ୍ତର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:
ଜୟନ୍ତ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ଓ ଜଣେ ଧନୀ ବ୍ୟବସାୟୀ, ଯାହାର ପତ୍ନୀ ରୀତା ।

Question 32.
କେଉଁ କଥା ଭାବିଲେ ଜୟନ୍ତ ଦେହ ଶୀତେଇ ଉଠେ?
Answer:
ଜୟନ୍ତର ପତ୍ନୀ ରୀତା ପାଗଳାମିର କଥା ଭାବିଲେ ଜୟନ୍ତର ଦେହ ଶୀତେଇ ଉଠେ ।

Question 33.
ଆଦିମ ଯୁଗରୁ କିଏ ଆଶାବାଦୀ?
Answer:
ଆଦିମ ଯୁଗରୁ ମଣିଷ ଆଶାବାଦୀ, ଆଶାରେ ହିଁ ବଞ୍ଚେ ।

Question 34.
ପାହାଡ଼ଟି କେଉଁ ପରି କାହାକୁ ଅଭିବାଦନ ଜଣାଉଛି?
Answer:
ପାହାଡ଼ଟି ଓଟକୁଜ ଭଳି ମେଞ୍ଚା ମେଞ୍ଚା କାଳିମା ବୋଳି ହୋଇ ସନ୍ଧ୍ୟାକୁ ଅଭିବାଦନ ଜଣାଉଛି ।

Question 35.
ସଙ୍ଗୀତ ମଣିଷ ମନରୁ କ’ଣ ଦୂର କରିପାରେ?
Answer:
ସଙ୍ଗୀତ ମଣିଷ ମନରୁ ଦୂର କରେ ରାଗ, ହିଂସା, ବିଦ୍ବେଷ ।

Question 36.
ବେବୀର ଗୀତରେ କିଏ ତନ୍ମୟ ହୋଇଉଠିଛି?
Answer:
ବେବୀର ଗୀତରେ ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ଟିକେ ଭାବବିହ୍ବଳ ହୋଇ ତନ୍ମୟତାର ସହ ଗୀତ ଶୁଣିଛନ୍ତି ।

Question 37.
ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ଭବିଷ୍ୟତରେ କିଏ ସବୁଜ ସମ୍ଭାବନା?
Answer:
ପିନାକୀର ଗୋଟିଏ ସୁନାଝିଅ ଅଛି ଯାହାର ନାଁ ବେବୀ । ଏଇ ବେବୀ ହିଁ ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ଭବିଷ୍ୟତର ସବୁଜ ସମ୍ଭାବନା ।

Question 38.
କବିତା କିଏ, ତା’ର କ’ଣ ହେଲା?
Answer:
କବିତା ରୀତାର ଭଉଣୀ, ଯିଏ ହଠାତ୍ କୁଆଡ଼େ ଚାଲଯାଇଛି ।

Question 39.
ରୀତା କେମିତି ଭଲ ହୋଇଯିବ ବୋଲି କହିଛି?
Answer:
ରୀତା କହିଛି ତା କଣ୍ଠରେ ସୁର ଭରିଦେଲେ ସେ ଆପେ ଆପେ ଭଲ ହୋଇଯିବ ।

Question 40.
ବୀର କିଏ?
Answer:
ବୀର ଜଣେ ରୋଗୀ । ଯିଏ ପୂର୍ବେ ମିଲିଟାରୀ ଅଫିସର ଥିଲା ।

Question 41.
ରୀତା ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ଆଗରେ ନିଃସଙ୍କୋଚରେ କ’ଣ କହିଲେ?
Answer:
ରୀତା ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ଆଗରେ ନିଃସଙ୍କୋଚରେ ଧୂର୍ଜଟୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବା କଥା କହିଲେ ।

Question 42.
ଅତନୁ ରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇ କ’ଣ ଲେଖୁଥିଲେ?
Answer:
ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇ ମେଡ଼ିସିନ୍ ଉପରେ ଥେସିସ୍ ଲେଖୁଥିଲେ ।

Question 43.
ଡାକ୍ତର ସେବିକାଙ୍କ ଧର୍ମ କ’ଣ?
Answer:
ସେବା ସହାନୁଭୂତି ଦେଖାଇବା ଡାକ୍ତର ଓ ସେବିକାଙ୍କ ଧର୍ମ ।

Question 44.
କିଏ କେତେ ବର୍ଷ ସାରା ଭାରତ ବୁଲିଛନ୍ତି ଅର୍ଦ୍ଧପାଗଳ ଭଳି?
Answer:
ମିଲିଟାରୀ ଅଫିସର ବୀର ୪ ବର୍ଷ ସାରା ଭାରତ ବୁଲିଛନ୍ତି ଅର୍ଦ୍ଧପାଗଳ ଭଳି ।

Question 45.
ଅପରେସନ୍ ପାଇଁ କିଏ କାହାକୁ ଡକାଇଛନ୍ତି?
Answer:
ଅପରେସନ୍ ପାଇଁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ସ୍ପେଶାଲ ଡାକ୍ତର ସେନ୍‌ଙ୍କୁ ଡକାଇଛନ୍ତି ।

Question 46.
ଆଦର୍ଶଟା କାହାଦ୍ବରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ?
Answer:
ଆଦର୍ଶଟା ଧର୍ମଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ ।

Question 47.
କଅଁଳ ଫୁଲ ଓଠରେ କ’ଣ ଦେଖିବାକୁ ଏ ସଂସାର ଚାହେଁନା?
Answer:
କଅଁଳ ଫୁଲର ଓଠରେ ହସ ଦେଖିବାକୁ ଏ ସଂସାର ଚାହେଁନା ।

Question 48.
କ’ଣ ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଛି ବୋଲି ଅତନୁ କହିଛନ୍ତି?
Answer:
ପିନାକୀଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ତାଙ୍କର ସକଳ ଚେଷ୍ଟା ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଛି ବୋଲି ଅତନୁ କହିଛନ୍ତି ।

Question 49.
କାହାର କାନ୍ଦସ୍ଵର ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ମନ ଦୋହଲାଇ ଦେଉଥିଲା?
Answer:
ଦେବୀର କାନ୍ଦସ୍ଵର ଅତନୁଙ୍କ ମନ ଦୋହଲାଇ ଦେଉଥିଲା ।

Question 50.
କାହରା ଖିଆପିଆ ଠିକ୍ ରହିନାହିଁ?
Answer:
ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଖିଆପିଆ ଠିକ୍ ରହିନାହିଁ ।

Question 51.
‘ଶତଦଳ’ କବିତା କୋଉ ପୁରସ୍କାର ପାଇବ?
Answer:
‘ଶତଦଳ’ କବିତା ବାଣୀପୀଠ ପୁରସ୍କାର ଓ ଏକ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପାଇବ ।

(ଗ) ୨ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ । ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ।

Question 1.
ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରର ସ୍ଥିତି ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରଟି ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟରେ ଜନବସତିର ଅନତି ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପାହାଡ଼ ପାଦଦେଶର ସାମାନ୍ୟ ଉଚ୍ଚରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

Question 2.
ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରର ଡାକ୍ତର କିଏ ଓ ସିଏ କେଉଁ ବିଭାଗର ଡାକ୍ତର?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରର ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଓ ସେ ମାନସିକ ରୋଗ ତଥା ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ବିଭାଗର ଡାକ୍ତର ।

Question 3.
ହରି ଓ ପିନାକୀର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ହରି ଅତନୁବାବୁଙ୍କ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ କର୍ମଚାରୀ ଓ ପିନାକୀ ଜଣେ ମଦ୍ୟପ ବ୍ୟବସାୟୀ, ଯିଏ ଅତନୁ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପାଖରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଛି ।

Question 4.
ବୋତଲ କେଉଁଠାରୁ ଆସିଲା ଓ କ’ଣ ହେଲା?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ବୋତଲ ଉପର ମହଲା ଅର୍ଥାତ୍ ପିନାକୀର ରୁମ୍ଭରୁ ପାହାଚ ଦେଇ ଗଡ଼ିଗଡ଼ି ତଳକୁ ଆସିଛି ଓ ତଳେ ପଡ଼ି ଭାଙ୍ଗି ଚୁରମାର୍ ହୋଇଯାଇଛି ।

Question 5.
ବୋତଲରେ ଥ‌ିବା ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ କିଏ କ’ଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ବୋତଲ ଭାଙ୍ଗି ଚୁମାର ହୋଇଗଲା ପରେ ବୋତଲରେ ଥ‌ିବା ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଅର୍ଥାତ୍ ମଦକୁ ପିନାକୀ ଚାଟିବାକୁ ଲାଗିଲା ।

Question 6.
ମୁଁ ଭଲ ହେବାକୁ ଚାହେଁ ନାହିଁ ବୋଲି କିଏ କାହାକୁ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଜୀବନ ପ୍ରତି ବିତୃଷ୍ଣା ଆଣିଥ‌ିବା ପିନାକୀ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଆଗରେ ସେ ଭଲ ହେବାକୁ ଚାହେଁ ନାହିଁ ବୋଲି କହିଛି ।

Question 7.
ମଦ ବିନିମୟରେ ମୁଁ ସବୁ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବୋଲି କିଏ କାହାକୁ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ମଦ୍ୟପ ବ୍ୟବସୟୀ ପିନାକୀ ମଦ ବିନିମୟରେ ସବୁ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବୋଲି ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କୁ କହିଛି ।

Question 8.
ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ହରି ଉପରେ କ’ଣ ପାଇଁ ବିରକ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ହରି ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ସହକର୍ମୀ । ସେ ରୋଗୀ ପିନାକୀକୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଏପଟସେପଟ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିଛି ବୋଲି ଡାକ୍ତର ବିରକ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି ।

Question 9.
କୁଆଡ଼େ ଯିବା କଥା ପ୍ରଫେସର ବଖାଣିଛନ୍ତି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ଜଣେ ବିଜ୍ଞାନୀ । ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଯିବାପାଇଁ ସେ ଯନ୍ତ୍ର ଓ ପଥ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ହରି ଆଗରେ ସେ ଏଇ କଥା ବଖାଣିଛନ୍ତି ।

Question 10.
କେଉଁ କେଉଁଥୁରୁ ମଣିଷ ବିଶ୍ୱାସଘାତକତାର କାହାଣୀ ଖୋଜେ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ନିଜ ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ ମଣିଷ ସମ୍ପର୍କରେ କୁହନ୍ତି ଯେ ମଣିଷ ଗୀତା, କୋରାନ୍ ଓ ବାଇବେଲ୍‌ରେ ଖୋଜେ ବିଶ୍ୱାସଘାତକତାର କାହାଣୀ ।

Question 11.
ପ୍ରଫେସର ପରିଜାଙ୍କୁ ସିଷ୍ଟର କେମିତି ବୁଝାଇଛନ୍ତି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ସିଷ୍ଟର ସାବିତ୍ରୀ ଅତନୁଙ୍କ ଡାକ୍ତରଖାନାର ସେବିକା ବା ନର୍ସ । ସେ ପ୍ରଫେସରଙ୍କୁ ବିଶ୍ରାମ ନେବାକୁ ଡାକିନେଇ ନିଜେ ଦାୟିତ୍ଵର ସହ ସବୁ ବୁଝିବେ କହି ବୁଝାଇଛନ୍ତି ।

Question 12.
ରୀତା କିଏ ଓ ସେ କେଉଁ ରୁମ୍ରେ ରୁହେ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ରୀତା ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ବନ୍ଧୁପତ୍ନୀ ଯାହରା ମାନସିକ ବିକାରକୁ ଆରୋଗ୍ୟ କରାଇବାକୁ ଅତନୁ ଚିକିତ୍ସା କରୁଛନ୍ତି ଓ ସେ ଡାକ୍ତରଖାନାର ୩ ନମ୍ବର ରୁମ୍‌ରେ ରୁହେ ।

Question 13.
କାହା ମନ ସବୁବେଳେ କାହିଁକି ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ହେବା ଦରକାର?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଅତନୁ କହିଛି ଯେ କବିର ମନ ବିଷାକ୍ତ ନ ହୋଇ ସବୁବେଳେ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ହେବା ଦରକାର । କାରଣ ତାକୁ ବାସ୍ତବତାର ଚିତ୍ର ଆଙ୍କିବାକୁ ହେବ ।

Question 14.
ଅତନୁଙ୍କ ପାଇଁ ଜୟନ୍ତ କ’ଣ କରିଥିଲେ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଅତନୁଙ୍କ ପଢ଼ିବା ପାଇଁ ଜୟନ୍ତ ଅର୍ଥ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା । ଯେଉଁ ଅର୍ଥବଳରେ ଅତନୁ ଆମେରିକା ଯାଇ ମାନସିକ ରୋଗ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପାଠପଢ଼ି ଡାକ୍ତର ହୋଇପାରିଥିଲା ।

Question 15.
ଧୀରେ ଧୀରେ ଜୟନ୍ତଙ୍କର କ’ଣ ମନେ ହେଉଥିଲା?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଧୀରେ ଧୀରେ ଜୟନ୍ତଙ୍କର ମନେ ହୋଇଛି ସେ ଅସହାୟ ହୋଇ ପଡୁଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ସବୁଜ ସଂସାର ଭାଙ୍ଗିରୁଜି ଚୁରମାର ହୋଇଯାଉଛି ।

Question 16.
ଜୟନ୍ତ କିଏ ଓ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନାମ କ’ଣ?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଜୟନ୍ତ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ବନ୍ଧୁ, ବୟସ ତିରିଶ କି ବତିଶ । ସେ ଜଣେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ବ୍ୟବସାୟୀ ଓ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନାମ ରୀତା ।

Question 17.
କାହାକୁ କେହି ଭଲ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରଫେସର ପରିଜା କହିଛନ୍ତି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ମଣିଷ ସମାଜରେ ଥ‌ିବା ହିଂସା, ଦ୍ବେଷ, ପରଶ୍ରୀକାତରତା ଓ ବିଶ୍ୱାସଘାତକତା ନାମୀ ବ୍ୟାଧ‌ି କେହି ଭଲ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରଫେସର କହିଛନ୍ତି ।

Question 18.
କିଏ କାହାକୁ ଦିଦି ବୋଲି ଡାକିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ପିନାକୀଙ୍କ ଝିଅ ବେବୀ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଥ‌ିବା ଅତନୁଙ୍କ ବନ୍ଧୁପତ୍ନୀ ରୀତାକୁ ଦିଦି ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରିଛି ବା ଡାକିଛି ।

Question 19.
ସଙ୍ଗୀତ ମନରୁ କ’ଣ ଦୂର କରେ ବୋଲି କିଏ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ସଙ୍ଗୀତ ପାଖରେ ସମ୍ମୋହନ ଶକ୍ତି ରହିଛି । ସଙ୍ଗୀତ ମନରୁ ରାଗ, ହିଂସା ଓ ବିଦ୍ବେଷ ଦୂର କରେ ବୋଲି ପ୍ରଫେସର ପରିଜା କହିଛନ୍ତି ।

Question 20.
ରୀତାଙ୍କ ଜୀବନରେ କ’ଣ ଘଟିଲା?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ରୀତା ଜଣେ ଲକ୍ଷପତିଙ୍କ ଝିଅ । ଏକମାତ୍ର ଭଉଣୀ କବିତାକୁ ହରାଇ ମର୍ମାହତ ଓ ଏକୁଟିଆ ହୋଇଗଲା ପରେ ପ୍ରଚୁର କବିତା ପଢ଼ିଛନ୍ତି । ସେଇ କବିତା ପଢ଼ୁ ପଢ଼ୁ କବି ଧୂର୍ଜଟୀଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ପଡ଼ିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ।

Question 21.
ଅଇଁଠା ଭାଇନା କ’ଣ ଧରି ପଶି ଆସିଲା?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର– ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ଅଇଁଠା ଭାଇନା ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାଳୟରେ ରୋଷେୟା । ସେ ଗୋଟେ ହାତରେ ଦୁଇଟା ପାଚିଲା କଦଳୀ ଅନ୍ୟ ହାତରେ ପାଣି ଢାଳ ଧରି ପ୍ରବେଶ କରିଛନ୍ତି ।

Question 22.
ହରି ଭାଇନା ଅଇଁଠାକୁ କାହିଁକି ଭୋଳାନାଥଟିଏ କହିଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ହରି ଓ ଅଇଁଠା ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ରହି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କାମ କରିଛନ୍ତି । ହରି ଅଇଁଠାର ନିରଳସ ଭାବ ଓ ସାଧାରଣ ଆଚରଣ ଯୋଗୁଁ ଭୋଳାନାଥ ବୋଲି କହିଛି ।

Question 23.
କିଏ କାହାର ନବଜନ୍ମଦାତା?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ବୀର ଯୁଦ୍ଧରେ ନିଜର ବାକ୍‌ଶକ୍ତି ହରାଇ ମୂକ ମିଲିଟାରୀ ଅଫିସର ସାଜିଛି । ଭାରତର ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଚିକିତ୍ସାରେ ବିଫଳ ହୋଇ ସେ ଶେଷକୁ ଅତନୁଙ୍କ ପାଖରେ ସୁସ୍ଥ ହୋଇ କଥା କହିପାରିଛି । ତେଣୁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ତା’ର ନବଜନ୍ମଦାତା ।

Question 24.
ବୀର କିପରି ଭାବେ କହିବା ଶକ୍ତି ହରାଇଛି?
Answer:
ନାଟକ – ରାଜହଂସ
ନାଟ୍ୟକାର – ରତ୍ନାକର ଚଇନି
ବୀର ଏକ ଯୁଦ୍ଧବେଳେ ବିପକ୍ଷ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କ ବୋମାମାଡ଼ରେ ଆହତ ହୋଇ ନିଜ କହିବା ଶକ୍ତି ହରାଇ ବସିଛି ।

+2 1st Year Odia Optional Chapter 4 ରାଜହଂସ Summary

ନାଟ୍ୟକାର ପରିଚୟ :
ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ବଳିଷ୍ଠ ତଥା ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିଭା ନିଜ କାରିଗରୀ ତଥା ଶିଳ୍ପୀତ୍ବର ପରାକାଷ୍ଠାରେ ନାଟ୍ୟସାହିତ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ସହ ନିଜ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଆସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିପରିଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ନାଟ୍ୟକାର ରତ୍ନାକର ଚଇନି ଅନ୍ୟତମ ସାର୍ଥକ ସ୍ରଷ୍ଟା । ଯେତେବେଳେ ସମଗ୍ର ଭାରତବର୍ଷ ସ୍ଵାଧୀନତାର ସୁବର୍ଣ୍ଣ ସକାଳ ପାଇଁ ପରାଧୀନତାର ପାହାନ୍ତି ଭିତରେ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖୁଥିଲେ, ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳେ ଅର୍ଥାତ ୧୯୪୫ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୨୫ ତାରିଖରେ ପବିତ୍ର ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ତିଥ୍ୟରେ ଏଇ ମହାନ୍ ପ୍ରତିଭାଙ୍କ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ସାଲେପୁର ଥାନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅରେଇ ଗ୍ରାମରେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥଲା ବ୍ରଜବନ୍ଧୁ ଚଇନି । ଚାରିପୁଅଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଚଇନି ଥିଲେ ଦ୍ବିତୀୟ ସନ୍ତାନ ।

ବାଲ୍ୟକାଳରୁ ରତ୍ନାକର ଥିଲେ ଦୃଢ଼ମନା ଓ ଉଚ୍ଚାଭିଳାଷୀ । ପ୍ରତିକୁଳ ପରିବେଶରେ ସେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଥିଲେ, ଯଦିଓ ଅନେକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଆସି ତାଙ୍କ ଜୀବନପଥ ଅବରୋଧ କରିଥିଲା; ମାତ୍ର ସବୁ ବିପଦକୁ ଖୁବ୍ ସାହସ ଓ ସଫଳତା ସହ ସମ୍ମା କରିଥିଲେ ରତ୍ନାକର ।

ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପାଇଁ କଟକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ କଲେଜକୁ ଆସିଥିଲେ ରତ୍ନାକର । ଅର୍ଥ ଯୋଗାଡ଼ରେ ଅସୁବିଧା ନ ହେଉ, ତେଣୁ ସେ ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଚାର ସମିତିରେ କିଛି ସମୟ ଚାକିରି କରିଥିଲେ । ଏଇଠାରେ ହିଁ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅନ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତିଭାମାନଙ୍କ ସହ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ସମ୍ପର୍କରେ ଆସିଥିଲେ ରତ୍ନାକର ।

ରେଭେନ୍ସା କଲେଜରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟରେ ଏମ୍.ଏ. ପାଶ୍ କରିବା ପରେ ଓଡ଼ିଶାର ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗରେ ଅଧ୍ୟାପକ ଭାବରେ ନିଜର କର୍ମମୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ତେବେ ପିଲାଟି ଦିନରୁ ନାଟକ ପ୍ରତି ବେଶ୍ ଦୁର୍ବଳ ଥିବା ରତ୍ନାକର, ନାଟକ ରଚନା ପ୍ରତି ମନୋନିବେଶ କରି ବେଶ୍ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ । ତେବେ ନାଟକ ବ୍ୟତୀତ କବିତା, ଗଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ରତ୍ନାକର ଚଇନିଙ୍କ ଅନେକ ଦଖଲ ଥିଲା । ଉପନ୍ୟାସ ରଚନାରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତା ଓ କାରିଗରୀ ପ୍ରଭାବିତ କରିବାରେ ବେଶ୍ ସକ୍ଷମ ।

ତେବେ ତାଙ୍କ ରଚନାର ଇତିହାସକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଏକଥା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୁଏ ଯେ ୧୯୬୫ ମସିହା ପରେ ପରେ ତାଙ୍କ ଲେଖାର ମୋଡ଼ ବଦଳି ଯାଇଥିଲା । ୟାପରେ ସେ ଅଧ‌ିକରୁ ଅଧିକ ନାଟକ ଓ ଏକାଙ୍କିକା ପ୍ରତି ମନୋନିବେଶ କରିଥିଲା ପରି ବୋଧହୁଏ । ଔପନ୍ୟାସିକ, କବି, ଗାଳ୍ପିକ ଏସବୁ ଅପେକ୍ଷା ନାଟ୍ୟକାରର ପରିଚୟ ରତ୍ନାକରଙ୍କ ପ୍ରତିଭା ସହ ଠିକ୍ ନ୍ୟାୟ କରିପାରିଛି । ନାଟ୍ୟକାର ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ମିଳିଛି ଯଥେଷ୍ଟ ସମ୍ମାନ ଓ ଅଜସ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା । ସେହି ଆତ୍ମ-ବିଶ୍ଵାସରେ ସେ ପାଠକ ତଥା ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଦେଇ ଚାଲିଲେ ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ସଫଳ ନାଟକ ଓ ଏକାଙ୍କିକା ।

ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ନାଟକ ‘ଅସ୍ତରାଗର ଚନ୍ଦ୍ର’ ୧୯୬୫ ମସିହାରେ ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରେ । ୟାପରେ ଆଉ ପଛକୁ ଦେଖିନାହାନ୍ତି ରତ୍ନାକର ଚଇନି । ‘ଶେଷ ଅଶ୍ରୁ’, ‘ରାଜହଂସ’, ‘ମଞ୍ଚ ନାୟିକା’, ‘ପୁନଶ୍ଚ ପୃଥ‌ିବୀ’, ‘ରଙ୍ଗତରଙ୍ଗ’, ‘ଅପଦେବତା’, ‘କଳଙ୍କିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ’, ‘ଅନ୍ଧାରର ସୂର୍ଯ୍ୟମୁଖୀ’, ‘ମୁଖା’, ‘ଅନେକ କ୍ୟାକ୍‌ଟସ୍’, ‘ଅସ୍ଥିର ଉପତ୍ୟକା’, ‘ଆସ ବୃନ୍ଦାବନ’, ‘ଅଥଚ ଚାଣକ୍ୟ’, ‘ନାଗଫେଣୀ ଋତୁ’, ‘ଯକ୍ଷ ଚରିତ’, ‘ସୁନାକଳସ’, ‘ଶୂନ୍ୟପଞ୍ଜୁରୀ’, ‘ବ୍ୟାକୁଳ ବସନ୍ତ’, ‘ଆଜି ଶୁକ୍ରବାର’, ‘ଆମେ’, ‘ଖୋଲା ଆକାଶ’, ‘ଶୂନ୍ୟତାର ଶିଡ଼ି’, ‘କନ୍ୟାକୁମାରୀ’, ‘ନିଷ୍ପ୍ରଭ ଆଲୋକ’ ପ୍ରଭୃତି ନାଟକ, ଛୋଟ ନାଟକ, ଏକାଙ୍କିକା ସୃଷ୍ଟି କରି ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟସାହିତ୍ୟକୁ ସେ ଋଦ୍ଧିମନ୍ତ କରିଛନ୍ତି ।

ନାଟ୍ୟକାର ଚଇନି ଜଣେ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ସାହିତ୍ୟ ସାଧକ, ସାହିତ୍ୟ ଅଧ୍ୟାପକ, ଔପନ୍ୟାସିକ, କବି ଓ ଗାଳ୍ପିକ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଜଣେ ପ୍ରଜ୍ଞାଦୀପ୍ତ ଗବେଷକ ଭାବରେ ତାଙ୍କର ଯଥେଷ୍ଟ ସୁଖ୍ୟାତି ରହିଅଛି । ତାଙ୍କର ଗବେଷଣା ପ୍ରସୂତ ଜ୍ଞାନରୁ ଉଉତ୍ପତ୍ତିଲାଭ କରିଛି ଅନେକ ସମାଲୋଚନା ଗ୍ରନ୍ଥ । ପ୍ରକୃତରେ ଓଡ଼ିଆ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ କେବଳ ନୁହେଁ, ବରଂ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ରତ୍ନାକରଙ୍କ ପ୍ରତିଭା ତାଙ୍କ ମହନୀୟତାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିପାରିଛି ।

ନାଟକର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ କଥାବସ୍ତୁ :
ନାଟ୍ୟକାର ଡଃ ରତ୍ନାକର ଚଇନିଙ୍କର ଅନେକ ସଫଳ ନାଟ୍ୟକୃତି ମଧ୍ୟରୁ ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ରାଜହଂସ’ ହେଉଛି ଅନ୍ୟତମ ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ଓ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ନାଟକ । ଏଥ‌ିରେ ସ୍ରଷ୍ଟା ଯେଉଁ କେତୋଟି ଚରିତ୍ର ନେଇଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ସର୍ବହରା ମଦ୍ୟପ ବ୍ୟବସାୟୀ, ଜଣେ ଅର୍ଦ୍ଧପାଗଳ ବିଜ୍ଞାନ ଗବେଷକ ପ୍ରଫେସର, ଜଣେ ମୂକ ମିଲିଟାରୀ କର୍ମଚାରୀ, ପ୍ରେମ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଜଣେ ପାଗଳ ଅଭିନେତା ଓ ପ୍ରେମ ପାଗଳିନୀ ଜଣେ ଭାଓଲିନ୍ ବାଦିକା ତଥା କବିତାନୁରାଗୀ ଅନ୍ୟତମ ।

ଏହିସବୁ ଚରିତ୍ରକୁ ନାଟ୍ୟକାର ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଅଛନ୍ତି । ଏହି ନାଟକର ବିଶେଷତ୍ଵ ଯେ ଏହା ଏକମାତ୍ର ସେଟ୍ ଉପରେ ହିଁ ଆଧାରିତ । ସମ୍ପୃକ୍ତ ନାଟକଟି ୧୯୬୯ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୨ ତାରିଖରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଅଭିନୀତ ହୋଇ ବେଶ୍ ପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇଥିଲା ଓ ସଫଳତା ଲାଭ କରିଥିଲା । ଖାଲି ସେତିକି ନୁହେଁ ୧୯୭୦ ମସିହାରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଗ୍ରନ୍ଥ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇ ବେଶ୍ ପାଠକୀୟ ଆଦୃତି ଲାଭ କରିଥିଲା ।

ପୁନଶ୍ଚ ‘ରାଜହଂସ’ ୧୯୭୨ ମସିହାରେ ସର୍ବଭାରତୀୟ ସିଭିଲ୍ ସର୍ଭିସ୍ ନାଟକ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଅଭିନୀତ ହୋଇ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ନାଟକ ଭାବରେ ବିବେଚିତ ହୋଇଥିଲା । ‘ରାଜହଂସ’ର ବିଷୟବିନ୍ୟାସ ଆଦୌ ଅତି ନାଟକୀୟ ନୁହେଁ । ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଯାହା ବାସ୍ତବ ଜଗତରେ ସତ୍ୟ, ନାଟ୍ୟକାର ଏହି ନାଟକରେ ତାହାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଅଛନ୍ତି ।

ଆମେରିକା ଫେରନ୍ତା ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଡାକ୍‌ର ଅତନୁଙ୍କର ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ର, ଯାହା ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟର ଅନତି ଦୂରରେ ଛବିଳ ଆରଣ୍ୟକ ସୁଷମା ଭିତରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ତାହାହିଁ ହେଉଛି ଉକ୍ତ ନାଟକର କ୍ଷେତ୍ରସ୍ଥଳ ।

ଏହି ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରର ମୁଖ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ତାଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ସିଷ୍ଟର ସାବିତ୍ରୀ, ହରି ଓ ଅଇଁଠା ଭାଇନା ରହିଛନ୍ତି । ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କର ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତୁ ଓ ଜୟନ୍ତଙ୍କ ପତ୍ନୀ ରୀତା ମଧ୍ୟ ଏହି ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଅତନୁଙ୍କ ନିକଟରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଛନ୍ତି ।

ମଦ୍ୟପ ଓ ବ୍ୟବସାୟୀ ପିନାକୀଙ୍କର କିଶୋରୀ କନ୍ୟା ଦେବୀ ମଧ୍ୟ ଏହି ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଚିକିତ୍ସିତ ତଥା ଉପସ୍ଥିତ ରହିଛି । ଅତନୁ କବି, ମେଧାବୀ ଓ ଦରିଦ୍ର । କବିତା ରଚନା ନିଶା ଥିଲାବେଳେ ଡାକ୍ତରି ତାଙ୍କର ପେସା । ଅତନୁ ଲେଖିଛନ୍ତି ରାଶିରାଶି କବିତା ମାତ୍ର ତାହା ନିଜ ନାଁରେ ପ୍ରକାଶ କରିନାହାନ୍ତି । ପଇସା ଅଭାବରୁ ଆମେରିକା ପଢ଼ିବାକୁ ଯିବା ଅତନୁଙ୍କ ପାଇଁ ଅସମ୍ଭବ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲାବେଳେ ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତ ସହାଯ୍ୟର ହାତ ବଢ଼ାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଅତନୁଙ୍କ ଆମେରିକା ଯିବାର ଓ ସେଠାରେ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସା ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାର ସ୍ଵପ୍ନକୁ ସାକାର କରାଇଛନ୍ତି ।

ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଅତନୁ ଲେଖୁଥିବା କବିତାସବୁ ଧୂର୍ଜଟୀ ଛଦ୍ମ ନାମରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୁଏ ଏବଂ ଏହି ଧୂର୍ଜଟୀ ପରିଚୟ ଜୟନ୍ତ ନେଇ ବେଶ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଲାଭ କରନ୍ତି । ସର୍ଭ ହୁଏ ଅତନୁର ସବୁ କବିତା ଜୟନ୍ତର ପରିଚୟ ହେବ । ଜୟନ୍ତ ବୃତ୍ତିରେ ଜଣେ କୋଟିପତି ବ୍ୟବସାୟୀ ହୋଇ କବିତାର ଧାର ନ ଧରି ବି ଜଣେ କବିର ପରିଚୟ ପାଇଯାଏ; ମାତ୍ର ଅସଲ କବି ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଅନ୍ତରାଳରେ ରହିଯାଏ ।

ଅତନୁ ଆମେରିକାରୁ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରି ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଡାକ୍ତର ହୋଇ ଫେରିଆସିଛି ଭାରତକୁ ତଥା ଓଡ଼ିଶାକୁ । ସେ କୌଣସି ସରକାରୀ ଡାକ୍ତର ଭାବେ ଚାକିରି ନ କରି ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟ ନିକଟରେ ଏକ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ର ଖୋଲି ଏଠାରେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବରେ ନିଜର ଡାକ୍ତରି ବ୍ୟବସାୟ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଅତନୁଙ୍କ ନିଷ୍ଠା ଓ ଆନ୍ତରିକତାପୂର୍ଣ୍ଣ ଉଦ୍ୟମଦ୍ୱାରା ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ତାଙ୍କର ଖ୍ୟାତି ବଢ଼େ । ବହୁ ମାନସିକ ବିକାରଗ୍ରସ୍ତ ରୋଗୀ ଏଠାରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହେବାକୁ ଆସି ସୁସ୍ଥ ହୋଇ ଫେରନ୍ତି ।

ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଦେହ ନୁହେଁ ବରଂ ମନକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଚିକିତ୍ସା କରନ୍ତି । ଅତନୁ ଜୀବନରେ ଦୁଇଟି କର୍ମ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ରୋଗୀସେବା ଓ ଅନ୍ୟଟି ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବରେ କବିତା ରଚନା କରିବା । ଅତନୁର କବିତା କିନ୍ତୁ ଜୟନ୍ତର ସମ୍ପତ୍ତି । କବି ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୁଏ ଜୟନ୍ତ । ଜୟନ୍ତର ଏଇ ପରିଚୟ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇ ରୀତା ଜୟନ୍ତକୁ ବିବାହ କରେ ।

ରୀତା ବିବାହ ପରେ ଜାଣିପାରେ ଜୟନ୍ତ କେବଳ ନାମକୁ ମାତ୍ର କବି, କବିତ୍ବର ଅସଲ ଗୁଣ ତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନୁପଲବ୍ଧ । ସନ୍ଦେହ ହୁଏ ରୀତାର । ତା’ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଜୟନ୍ତ ଯଦି ସୁକୁମାର କବିତ୍ଵର ଅଧିକାରୀ ତେବେ ଅର୍ଥ ଓ ପ୍ରତିପତ୍ତି ପାଇଁ ଜୟନ୍ତ ଏତେ ଆଶାୟୀ କାହିଁକି ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ସମାଧାନ ନ କରିପାରି ରୀତା ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ଚିକିତ୍ସିତ ହୁଏ ଅତନୁଙ୍କ ପାଖରେ । ତା’ ମନର ନିଭୃତ କାରୁଣ୍ୟକୁ ସେ ଭାଓଲିନ୍‌ର ସୂକ୍ଷ୍ମତନ୍ତ୍ରୀରେ ହିଁ ଧ୍ଵନିତ କରେ । ଜୟନ୍ତର ନାମ ଶୁଣିଲେ ସେ ଅଧିକ କ୍ରୋଧ ପ୍ରକାଶ କରେ । ଜୟନ୍ତର ବାସ୍ତବତାକୁ ନେଇ ରୀତାର କଳ୍ପନା ତଥା ସ୍ଵପ୍ନ ହୁଏ ଆହତ । ସେ ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଜୟନ୍ତର ହାତ ଧରିଥିଲା ସେ ଭାବନା ଭାଙ୍ଗି ଚୁମାର ହୋଇଯାଇଛି । ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତର ଅନୁରୋଧରେ ଅତନୁ ରୀତାକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଛି । ଏହି ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରରେ ରୀତାର ମାନସିକ ବିଭ୍ରାନ୍ତିର ସୂତ୍ର ଧରିଛି ଅତନୁ ।

ଅତନୁଙ୍କ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରରେ ଅନ୍ୟତମ ରୋଗୀ ପିନାକୀ, ଯିଏ ବ୍ୟବସାୟରେ ଲକ୍ଷାଧ୍ଵକ ଟଙ୍କା କ୍ଷତି ସହିଲା ପରେ ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇଛନ୍ତି । ଏହି ମାନସିକ ବିକଳତାକୁ ଦୂରେଇବାପାଇଁ ସେ ମଦ୍ୟପାନ କରିଛନ୍ତି । ଏମିତିକି ଅତନୁଙ୍କ ମନା କରିବା ସତ୍ତ୍ଵେ ସେ ଡାକ୍ତରଖାନାର ସହକର୍ମଚାରୀ ହରି ହାତରେ ମଗାଇ ପିଇଛନ୍ତି । ଫଳରେ ଅତନୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ମାନସିକ ସ୍ଥିରତା ଆଣିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପିନାକୀଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି ମଦ ଯୋଗାଡ଼ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ମଦକୁ ପିଇଲା ପରେ ପିନାକୀ ଖୁବ୍ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅନୁଭବ କରିଛି ।

ଏହି କାରଣରୁ ପିନାକୀ ମରିଯିବାକୁ ଚାହିଁଛି । ଜୀବନପ୍ରତି ବିତୃଷ୍ଣା ଆସିଯାଇଥିବା ପିନାକୀକୁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇ ବୁଝାଇଛନ୍ତି ଯେ ସେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଆରୋଗ୍ୟ ଲାଭ କରିବେ । ପୁଣି ପୂର୍ବପରି ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରିବେ । ଫଳରେ ପିନାକୀ ଆଖିରେ ଆଶାର ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ ଝଲସି ଉଠିଛି ।

ଅତନୁଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରରେ ଆଉ ଜଣେ ରୋଗୀ ପ୍ରଫେସର ପରିଜା, ଯିଏ ଜଣେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ତଥା ଗବେଷକ । ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠକୁ ଯିବା ନିଜ ଥୁଓରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଜଣେଇଛନ୍ତି । ଜଣେ ବୟସ୍ତ ଓ ଅଭିଜ୍ଞ ଚରିତ୍ର ଭାବରେ ମଣିଷକୁ ଓ ତା’ର ସଭ୍ୟତା ତଥା ସମାଜକୁ ଦେଖିବାର ଅଭିନବତା ପ୍ରକାଶ ଭିତରେ ନାଟ୍ୟକାର ଅନେକ ତାତ୍ତ୍ଵିକ କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କଥାବସ୍ତୁର ବିକାଶରେ ଏଇ ଚରିତ୍ରର ଭୂମିକା ବେଶ୍ ଗୁରୁତର । ତାଙ୍କର ମାନସିକ ବିକାରକୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଲା ପରେ ଅତନୁ ଜାଣିପାରିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଫେସର ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠକୁ ଯିବାପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଯନ୍ତ୍ର ଉଦ୍‌ଭାବନ କରିଲାବେଳେ ତାଙ୍କର ସହକାରୀ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସଘାତକତାର ଶିକାର ହୋଇଛନ୍ତି । ଫଳତଃ ତାଙ୍କର ଏହି ଅବସ୍ଥା ।

ଏହି ନାଟକଟିର ଅନ୍ୟ ଏକ ଚରିତ୍ର ହେଉଛି ବେବୀ, ଯିଏ ମଦ୍ୟପ ବ୍ୟବସାୟୀ ପିନାକୀର ଏକମାତ୍ର ଝିଅ । ସେ ସମସ୍ତ ରୋଗୀଙ୍କ ପ୍ରିୟପାତ୍ରୀ । ଗୀତ ଗାଇବା ଓ ପିଲାଳିଆମିକୁ ନେଇ ସେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଛି । ବାପା ପିନାକୀକୁ ଭଲ କରିଦେବାପାଇଁ ସେ ଅତନୁଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛି । ଏହି କଥାରେ ଅତନୁ ମଧ୍ଯ ତାକୁ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଯେମିତି ହେଲେ ପିନାକୀଙ୍କୁ ରୋଗମୁକ୍ତ କରାଇବେ ।

ଏହାପରେ ଅତନୁଙ୍କର ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ରରେ ଆସି ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି ଜଣେ ମୂକ ମିଲିଟାରୀ କର୍ମଚାରୀ ବୀର । ଯୁଦ୍ଧରେ ନିଜ କହିବା ଶକ୍ତି ହରାଇ ସାରା ଭାରତ ବୁଲି ଆସିଛନ୍ତି ବୀର । ଅଥଚ ଅର୍ଦ୍ଧପାଗଳ କହି ଅପନିନ୍ଦାରେ ସେ ଫେରିଛନ୍ତି; ମାତ୍ର ଭଲ ହେବାର ଆଶା ଦେଖିନାହାନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କ ପାଖରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହୋଇଛନ୍ତି ସେତେବେଳେ ତା’ର ସୁଚିକିତ୍ସାରେ ସେ ଆରୋଗୀ ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ।

‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧରେ ଶେଷବେଳକୁ ରୀତା ମାନସିକ ବିକାରକୁ ବୁଝିପାରିଛନ୍ତି । ଜୟନ୍ତ ସହ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ରୀତା ସମ୍ପର୍କର ପ୍ରକୃତ ରହସ୍ୟ । ତେବେ ନାଟକର ଦ୍ୱିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ହିଁ ଘଟିଛି ଅନେକ ଘଟଣା । ସୁସ୍ଥ ହୋଇଛନ୍ତି ଅନେକ ମାନସିକ ବିକାର ରୋଗୀ । ମୂକ ମିଲିଟାରୀ ଅଫିସର କଥା କହିଛନ୍ତି । ଅର୍ଦ୍ଧପାଗଳ ଅଭିନେତା ଭୀମାର ମାନସିକ ବିକାରକୁ ସିଷ୍ଟରଦ୍ଵାରା ଆରୋଗ୍ୟ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଛି ।

ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ବହୁ ଶ୍ରମ ଓ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଛି । ବ୍ୟବସାୟୀ ପିନାକୀଙ୍କୁ ବଞ୍ଚେଇବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇନାହାନ୍ତି । ନିଜକୁ ଦୋଷୀ ବୋଲି ଭାବିଛନ୍ତି ଅତନୁ । ବେବୀଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା କଥା ରଖ୍ ନ କାରିବାରୁ ମନେମନେ ଭାଙ୍ଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି ଅତନୁ ।

ଅତନୁ ଚରମ ବ୍ୟର୍ଥତାରେ ଯେମିତି ଘୋର ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି । ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନିଜଠାରୁ ଦୂରେଇ ନେଇ ସେ ଏକାକୀ ବସି ଚିନ୍ତାମଗ୍ନ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏହି ଯନ୍ତ୍ରଣାକ୍ତ ମୂହୂର୍ତ୍ତରେ ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ଆସିଛନ୍ତି ବନ୍ଧୁ ଜୟନ୍ତ । ଜୟନ୍ତ ଅତନୁଙ୍କୁ ଜଣାଇଛନ୍ତି ଯେ କବିତା ସଙ୍କଳନ ‘ଶତଦଳ’ ଏଥର ବାଣୀପୀଠ ପୁରସ୍କାର ସ୍ଵରୂପ ଏକ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପାଇଛି । ଜୟନ୍ତ ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି ଅତନୁ କ୍ରମେ ଅସହିଷ୍ଣୁ ହୋଇପଡୁଛନ୍ତି । ୟାପରେ ଜୟନ୍ତ ଅତନୁ ଓ ତା’ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ବନ୍ଧର ଅତୀତଟାକୁ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛି । ଅତନୁ ଥୁଲା ନିସ୍ଵ ଓ ପରେ କେମିତି ସେ ଏତେ ବାଟ ଆସିଛି ସେକଥା ଜୟନ୍ତ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ।

ଅତନୁର ବଡ଼ ପରିଚୟ ସେ ଡାକ୍ତର । ଏଣୁ ଡାକ୍ତର ହୋଇ କବି ହେବା କଥାକୁ କେହି ବିଶ୍ୱାସ କରିବେ ନାହିଁ । ଜୟନ୍ତ ନାଁରେ ତେଣୁ ବାହାରୁଥିବା କବିତା ହିଁ ଲେଖୁଥିଲା ଅତନୁ । ଏ ରହସ୍ୟ କେବଳ ଅତନୁ ଜାଣେ । ଏହି ରହସ୍ୟ ଯଦି ଦୁନିଆ ଜାଣିବ ତେବେ ଜୟନ୍ତର ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେବ ! ଅତନୁ ଏଥ‌ିରେ କ୍ଷୁଣ୍ଣ ହୋଇଛି, ସେ ଜଣାଇଛି ଯେ ‘ଲୁହ ନ ଥୁଲେ ହସର ମୂଲ୍ୟ କେହି ବୁଝନ୍ତି ନାହିଁ ।’ କିନ୍ତୁ ଜୟନ୍ତ ଜଣାଇଛନ୍ତି ଯେ ଆସନ୍ତାକାଲି ସେ କବି ଭାବରେ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ହେବ ।

ଏହି ସଭାରେ ଜୟନ୍ତ ଗଳାରେ ଅତନୁ ପ୍ରଥମ କରି ଫୁଲହାର ପିନ୍ଧାଇଦେବ । ସ୍ବାମୀ ଭାବରେ ଜୟନ୍ତର ଏହି ବିୟୋତ୍ସବରେ ଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଥ‌ିବା ରୀତାକୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେବ ବୋଲି ଜୟନ୍ତ ଅତନୁକୁ ଜଣାଇ ସେଠାରୁ ପ୍ରସ୍ଥାନ କରିଛି ।

ଜୟନ୍ତର କଥା ଶୁଣି ଅତନୁ ବେଶ୍ ବିବ୍ରତ ହୋଇପଡ଼ିଛି । ମାତ୍ର ଏହି ସମୟରେ ସେହି ଘର ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିଛି ରୀତା । ଅନ୍ତରାଳରୁ ସବୁ ଶୁଣି ବୁଝିପାରିଛି ଅସଲ ରହସ୍ୟ । ତେଣୁ ସେ ଜାଣିନେଇଛି ଯେ ଅସଲ କବି ଜୟନ୍ତ ନୁହେଁ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ । ଜୟନ୍ତ କେବଳ ଛଳନା କରିଛି ମିଛ କବି ଭାବରେ । ରୀତା ଅତନୁଙ୍କୁ କବି ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରି ତା’ର ଏହି ମାନସିକ ବିକାର ପାଇଁ ସେ ଅତନୁଙ୍କୁ ଦାୟୀ କରିଛି ।

ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ରୀତାକୁ ନୀରବ ରହିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛି । କବି ସେ ନୁହେଁ ବରଂ ଜୟନ୍ତ ବୋଲି ଜଣାଇଛି । ରୀତା କହିଛି, ଏଇ ଦୁନିଆକୁ ଜଣେଇଦେବ ଅସଲ କବି ଧୂର୍ଜଟୀ ଜୟନ୍ତ ନୁହେଁ ବରଂ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ । ଫଳରେ ଉତ୍‌କ୍ଷିପ୍ତ ହୋଇ ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ରୀତାଙ୍କୁ ଚାପୁଡ଼ା ମାରିଛନ୍ତି । କ୍ଷଣ୍ଢକ ପାଇଁ ଯେମିତି ଦୁହେଁ ସ୍ତବ୍ଧ ହୋଇ ଉଠିଛନ୍ତି । ପରେ ଏପରି ଅପ୍ରୀତିକର ଘଟଣା ହେତୁ ରୀତା ନିକଟରେ କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଛନ୍ତି ଅତନୁ ।

ରୀତା ଝଡ଼ବେଗରେ ସେଠାରୁ ପଳାଇ ଯାଇଛନ୍ତି । ରୀତା ଚାଲିଯିବା ପରେ ଅତନୁର ମାନସିକ ବିକୃତି ଦେଖାଦେଇଛି । ଅତନୁର କାନରେ ରୀତା ଓ ଜୟନ୍ତର ପ୍ରତିଟି ସଂଳାପର ସ୍ବର ପ୍ରତିଧ୍ଵନିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ଟେବୁଲ ଉପରେ ହଠାତ୍ କଚାଡ଼ି ହୋଇପଡ଼ିଛି ଅତନୁ । ଶେଷ ହୋଇଛି ତା’ର ଜୀବନ ।

ପରଦିନ ଏଇ ଖବର ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଶୋକର ବାତାବରଣ ଖେଳାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ପ୍ରଫେସର ପରିଜା ସୁସ୍ଥ ହୋଇ ବିଦାୟ ନେବାକୁ ଆସିଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ସମସ୍ତେ ଚକିତ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି ଅତନୁଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁରେ ।

ସବୁରି ମନରେ ଭରିଯାଇଛି ଅସମାପ୍ତ ବିଷଣ୍ଣତା । ରୀତା ଅତନୁର ଏପରି ଅବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଜାଣିପାରି କାନ୍ଦିକାନ୍ଦି ଫେରିଯାଇଛି ଏବଂ ଭାଓଲିନ୍‌ରେ ତା’ର ଭରିଦେଇଛି କରୁଣ ସ୍ବର ମୂହଁନା । ଜୟନ୍ତ ଆସିଛି ଏବଂ ତା’ର ବନ୍ଧୁର ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇଉଠିଛି । ଜୟନ୍ତ କବି ଧୂର୍ଜଟୀର ଅସଲ ରହସ୍ୟ ଆଜି ଉଦ୍‌ଘାଟିତ କରିଥା’ନ୍ତା ବୋଲି ଚିନ୍ତା କରିଥିଲା ବୋଲି କହିଛି । ଅଥଚ ଅତନୁ ତାକୁ ଠକି ଦେଇ ଚାଲିଗଲା ।

ପ୍ରଫେସର କହିଛନ୍ତି ମାନସରୋବର ଛାଡ଼ି ହଂସ ଉଡ଼ିଯାଇଛି । ଡାକ୍ତର ଅତନୁଙ୍କର ଆକସ୍ମିକ ମୃତ୍ୟୁରେ ସମସ୍ତେ ଶୋକାକୁଳିତ ହୋଇଉଠିଛନ୍ତି । ଶୋକ ଓ କାରୁଣ୍ୟ ଭିତରେ ପଡ଼ିଯାଇଛି ‘ରାଜହଂସ’ର ଯବନିକା ।

ନାଟକ ‘ରାଜହଂସ’ରେ ନାଟ୍ୟକାର ମଣିଷ ମନର ଅବଚେତନ ସ୍ତକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଛନ୍ତି । ଏଥ‌ିରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ରଗୁଡ଼ିକର ଅବଚେତନ ଚିତ୍ତକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଛନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ପିନାକୀବାବୁ ଧନ ହରାଇ ପାଗଳ ହୋଇଛନ୍ତି, ପ୍ରଫେସର ସହକର୍ମୀର ବିଶ୍ଵାସଘାତକତାରେ ପାଗଳ ହୋଇଛନ୍ତି, ମିଲିଟାରୀ ଅଫିସର ଯୁଦ୍ଧରେ ମୁକ ହୋଇଛନ୍ତି, ରୀତା ଓ ଭୀମା ପ୍ରେମର ବ୍ୟର୍ଥତାକୁ ନେଇ ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇଛନ୍ତି । ନାଟ୍ୟକାର ଏସବୁ ଚରିତ୍ରକୁ ଅତି ସାବଧାନତାର ସହ ଅବତାରଣ କରିଛନ୍ତି ।

‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକରେ ବିଭିନ୍ନ ମଣିଷର ମାନସିକ ବୃତ୍ତିର ସୂକ୍ଷ୍ମାତିସୂକ୍ଷ୍ମ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଇଛି । ମନ ହେଉଛି ସବୁ ଇନ୍ଦ୍ରିୟମାନଙ୍କ ଉପରେ ରାଜା । ମନ ବି ହଂସ ଓ ପ୍ରାଣ । ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସାକେନ୍ଦ୍ର ରୂପ ସରୋବରରେ ମନ ରୂପକ ହଂସ ଖେଳିଛି । ଅତନୁର ଶରୀର ସରରୁ ଉଡ଼ିଯାଇଛି ପ୍ରାଣ ହଂସ । ନାଟ୍ୟକାର ଏହି ନାଟକଟିକୁ ଗୋଟିଏ ସେଟ୍‌ରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି Ex 9.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି Ex 9.2

Question 1.
ଏକ ତ୍ରିଭୁଜର ମଧ୍ଯମାଟିଏ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଭାବରେ ତ୍ରିଭୁଜର ଅନ୍ତର୍ଦେଶରେ ରହିଥାଏ କି ? ନିଜ ଉତ୍ତରର ଯଥାର୍ଥତା ଦର୍ଶାଅ ?
ସମାଧାନ:
ଏକ ତ୍ରିଭୁଜର ମଧ୍ଯମାଟିଏ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ତ୍ରିଭୁଜର ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଦେଶରେ ନଥାଏ । ମଧ୍ଯମାର ଦୁଇଟି ପ୍ରାନ୍ତବିନ୍ଦୁକୁ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ବିନ୍ଦୁ ତ୍ରିଭୁଜର ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଦେଶରେ ରହିଥାଏ ।

Question 2.
ଚିତ୍ରଟିଏ ଅଙ୍କନ କରି ଦେଖାଅ।
(କ) Δ ABC ଅଙ୍କନ କର ଯେପରି AB = AC ( ଯେ କୌଣସି ମାପ ନିଅ।) ।
A͞D ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ କର । ପ୍ରୋଟ୍ରାକ୍ଟର ସାହାଯ୍ୟରେ ∠ADB ର ପରିମାଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ଅଙ୍କନ ପ୍ରଣାଳୀ:

(i) ଯେ କୌଣସି ଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ B͞C ରେଖାଖଣ୍ଡ ଅଙ୍କନ କର ।
(ii) B ଓ C ବିନ୍ଦୁକୁ କେନ୍ଦ୍ର କରି ଯେକୌଣସି ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୁଇଟି ସମାନ ଚାପ ପରସ୍ପରକୁ A ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦ କରନ୍ତୁ ।
(iii) Δ ABC ସମ୍ପୂର୍ଣ କର ।
(iv) B͞C ର ସମଦ୍ବିଖଣ୍ଡକ ଲମ୍ବ ଅଙ୍କନ କର ଯାହା A ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟଦେଇ ଯିବ ।
(v) ∠ADB ର ପରିମାଣ 90° ହେବ ।

(ଖ) AB = AC ନେଇ ଅନ୍ୟ ଏକ ତ୍ରିଭୁଜ ଅଙ୍କନ କର । B͞E ଓ C͞F ମଧ୍ୟମା ଅଙ୍କନ କର। ଅଙ୍କିତ ମଧ୍ୟମା
ଦୁଇଟିର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ମାପରେ କ’ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରୁଛ ?
ସମାଧାନ:
ଅଙ୍କନ ପ୍ରଣାଳୀ:

(i) ‘କ’ରେ ଅଙ୍କିତ ଚିତ୍ରପରି ଏକ ତ୍ରିଭୁଜ ଅଙ୍କନ କର ଯାହାର AB = AC ହେବ ।
(ii) A͞B ଓ A͞C ର ସମଦ୍ବିଖଣ୍ଡକ ଲମ୍ବ ଦ୍ବୟ ଅଙ୍କନ କରି ସେମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ ଯଥାକ୍ରମେ F ଓ E ସ୍ଥିର କର ।
(iii) B͞E ଓ C͞F ମଧ୍ୟମାଦ୍ବୟ ଅଙ୍କନ କର ।
(iv) ଏମାନଙ୍କର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ମାପିଲେ ସେମାନଙ୍କର ମାପଦ୍ବୟ ସମାନ ହେବ ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ରୂଢ଼ି (ରୁହ୍ + ତି) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ରୂଢ଼ି (ରୁହ୍ + ତି)

(A) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ରୂଢ଼ ଶବ୍ଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେଉଁ ଶବ୍ଦ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତ୍ୟୟଗତ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ନ କରି ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାହାକୁ ରୂଢ଼ ଶବ୍ଦ କୁହନ୍ତି ।

Question 2.
‘ରୂଢ଼ି’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କୌଣସି ଶବ୍ଦ ନିଜସ୍ବ ଅର୍ଥ ଛାଡ଼ି, ଅନ୍ୟ ଶବ୍ଦ ସହିତ ମିଶି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କଲେ, ତାହାକୁ ‘ରୂଢ଼ି’ କୁହାଯାଏ ।

Question 3.
ଶବ୍ଦ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଶବ୍ଦ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା- ରୂଢ଼, ଯୌଗିକ ଓ ଯୋଗରୂଢ଼ ।

Question 4.
ପ୍ରଚଳିତ ରୂଢ଼ି ପ୍ରୟୋଗର କେତୋଟି ଧାରା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
ପ୍ରଚଳିତ ରୂଢ଼ି ପ୍ରୟୋଗର ୩ଟି ଧାରା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ;
ଯଥା- (୧) କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢ଼ି (୨) କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି (୩) ତୁଳନାତ୍ମକ ରୂଢ଼ି ।

Question 5.
କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢ଼ି କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେଉଁ ରୂଢ଼ିର ପଦସଂହତିରେ କ୍ରିୟାପଦ ନଥାଏ, ତାହାକୁ କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢ଼ି କୁହାଯାଏ ।

Question 6.
କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ରୂଢ଼ିର ପଦସଂହତିରେ କ୍ରିୟାପଦ ଥାଏ, ତାହାକୁ କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି କୁହାଯାଏ ।

Question 7.
ତୁଳନାତ୍ମକ ରୂଢ଼ି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଯେଉଁ ରୂଢି ପ୍ରୟୋଗର ପଦସଂହତିରେ ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହ୍ବାର ଦେଖାଯାଏ, ତାହାକୁ ତୁଳନାତ୍ମକ ରୂଢ଼ି କୁହାଯାଏ ।

(B) ନିମ୍ନଲିଖ୍ କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢ଼ିଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ଲେଖ ।

Question 1.
ଅରଣ୍ୟ ରୋଦନ
Answer:
ନିଷ୍ପଳ ପ୍ରାର୍ଥନା

Question 2.
ଅନ୍ଧ ବୁଝାମଣା
Answer:
ଅନ୍ୟାୟ ବିଚାର

Question 3.
ଝାଳବୁହା ଧନ
Answer:
କଷ୍ଟ ଅର୍ଜିତ

Question 4.
ଅହିନକୁଳ ସମ୍ପର୍କ
Answer:
ଘେ।ର ଶତ୍ରୁତା

Question 5.
ଅଲଣା କଥା
Answer:
ମୂଲ୍ୟହାନ କଥା

Question 6.
ଅକଲ ଗୁଡୁମ୍
Answer:
ବୁଦ୍ଧିବଶା ହେବା

Question 7.
ଆକାଶ କୁସୁମ
Answer:
ବୃଆ ସ୍ଵପ୍ନ

Question 8.
ଉପୁରି ମାଲ
Answer:
ମାଗଣା ମିଳିବା

Question 9.
ଏକଘରକିଆ
Answer:
ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ

Question 10.
ଓଳିଆରୁ ଗଜା
Answer:

Question 11.
କରଛଡ଼ା
Answer:
ଦାୟିତ୍ଵ ନ ନେବା

Question 12.
କୁହାମୁଣ୍ଡା କପିଳା
Answer:
ହୁ ଅବାନ୍ତର କଥା କହିବା

Question 13.
କୁମ୍ଭୀର କାନ୍ଦଣା
Answer:
ଛଳନା/ଉପରଠାତ୍ତରିଆ ସହାନୁଭୂତି

Question 14.
ଖତଗଦାରେ ପଦ୍ମ
Answer:
ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରତିଭା ସ୍ଥୁରଣ

Question 15.
ଗୋବର ଗଣେଶ
Answer:
ମୂର୍ଖ / ନିର୍ବୋଧ

Question 16.
ଘୋଷା ବଳଦ
Answer:
କିଛି ନ ବୁଝି ମୁଖସ୍ଥ କରିବା

Question 17.
ଛକାପଞ୍ଝା
Answer:
ଉଭୟ ପକ୍ଷର ସତର୍କ ଭାବ

Question 18.
ଜୀବନମୂର୍ଚ୍ଛା
Answer:
ଆପ୍ରାଣ ଉଦ୍ୟମ

Question 19.
ବାଆକୁ ବତା
Answer:
କ୍ଷାଶ ଆଶ୍ରୟ

(C) ନିମ୍ନଲିଖୂତ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢ଼ିଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।

Question 1.
ଅଳ୍ପ ଜ୍ଞାନ ଯୋଗୁଁ ଅପଦସ୍ଥ ହେବା
Answer:

Question 2.
ନିଜ ଲୋକ ଅଯୋଗ୍ୟ
Answer:

Question 3.
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆୟରୁ ଅଧିକ
Answer:
ଉପୁରି ମାଲ

Question 4.
ଗଭାରତାର ଅଭାବ
Answer:
ଉପର ଠାଉରିଆ

Question 5.
ଏପଟ ସେପଟ ଛିଦ୍ର କହି ଯେ ସବୁଠାରେ ଭଲେଇ ହୁଏ ।
Answer:
ଏ ଘର ମାଉସା ସେ ଘର ଶିଉସା

Question 6.
ଦାୟିତ୍ୱ ନ ନେବା
Answer:
ଦାୟିତ୍ଵ ନ ନେବା

Question 7.
କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ
Answer:
କାଠିକର ପାଠ

Question 8.
ଭାଗ୍ୟଫଳ
Answer:
କରାଇ ଲିଖନ

Question 9.
ସଙ୍କୁଚିତ ପରିବେଶରେ ବଢିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି
Answer:
କୁପ ମଣ୍ତକ

Question 10.
ଅତି ସୁନ୍ଦର
Answer:
ଗୋଟିଏ ଚାଉଳର ଗଢ଼ା

Question 11.
ଗୋଷ୍ଠୀରୁ ଅଲଗା
Answer:
ଗୋଖେ ଶ୍ରିଆ

Question 12.
ନିଜ ଲୋକ ଶତ୍ରୁ
Answer:
ଘର ଢିଙ୍କି କୁମ୍ଭାର

Question 13.
ଅବସ୍ଥା ଅସମ୍ଭାଳ ହେବା
Answer:
ଘରକୁଢ଼ି ପାଣି ଆଣ୍ଠୁଏ

Question 14.
ତନ୍ନ ତନ୍ନ କରି ଦେଖୁ
Answer:
ଛୁଞ୍ଚ୍ ମାଛି ପରୀକ୍ଷା

Question 15.
ଅତି ପ୍ରିୟ
Answer:
ଜପମାଳି

Question 16.
ଗର୍ବ ଭାଙ୍ଗିବା
Answer:
ଜୋକ ମୁହୁଁରେ ଲୁଣ

Question 17.
ଏକକିଦିଆ
Answer:
ନଛେ।ଡ଼ବକ୍ଷା

Question 18.
ସାମାନ୍ୟ ଘଟଣାରୁ ଭୟଙ୍କର ପରିସ୍ଥିତିର ସୂତ୍ରପାତ
Answer:
ଝିମିଟି ଖେଳରୁ ମହାଭାରତ

(D) ନିମ୍ନଲିଖତ କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ିଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ଲେଖ ।

Question 1.
ଅହନ୍ତି। ରଖିବା
Answer:
ପ୍ରତିହିଂସା ମନୋଭାବ ପୋଷଣ କରିବା

Question 2.
ଆଖୁରେ ରଖୁ
Answer:
ଯତ୍ନ ନେବା / ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିବା

Question 3.
ଆଖ୍ ପକାଇବା
Answer:
ଲୋଲୁପ ଦୃଷ୍ଟି ପକାଇବା

Question 4.
ଆଖ୍ ବୁଜିବା
Answer:
ମରିବା, ହେଦତ୍ୟାଗ କରିବା

Question 5.
ଆଖ୍ ପାଇବା
Answer:
ଚାଲାଖ୍ ହେବା / କଳନା କରିବା

Question 6.
ଆଢ଼ ଆଖିରେ ନ ଚାର୍ହିବା
Answer:
ସମ୍ପର୍କ ନ ରଖିବା ନ ରଖଚା

Question 7.
ଭକ୍ଷନାଧାନ ଗଜା ହେବା
Answer:
ଅସମ୍ଭବ ସମ୍ଭବ ନ୍ଦେବା

Question 8.
କପାଳ ଖୋଲିବା
Answer:
ଭଲ ବେଳ ଗଡିବା

Question 9.
କଳାକାଠ ପଢିଯିବା
Answer:
ମଳିନ ପଡିଯିବା

Question 10.
କଳାକନା ଚୁଲାଇବା
Answer:
ସର୍ବନାଶ କରିବା

Question 11.
କାନରେ ହାତଦେବା
Answer:
ଆଡ଼ ଆଖୁ ନ ଚାହିଁବା

Question 12.
କୁହୁଡ଼ି ପହଁରିବା
Answer:
ବୃଥା ପରିଶ୍ରମ କରିବା

Question 13.
ଖୁଅ କାଢ଼ିବା
Answer:
କଥାକୁ ଘାଶ୍ରି ଦୋଷ ବାହାର କରିବା

Question 14.
ଗୁଜୁରାଣ ମେଣ୍ଟାଇବା
Answer:
କଷ୍ଟକରି କୌଣସିମତେ ଚଳିବା

Question 15.
ଗୋଡ଼ ହାତ ଧରିବା
Answer:
ଚ୍ରିନମ୍ର ଗୃହାରି କରିବା

Question 16.
ଚଳୁ କରିଦେବା
Answer:
ସବୁ ଶେଷ କରି ଦେବା।

Question 17.
ଚିତା କାଟିବା
Answer:
ଠକିବା

Question 18.
ନାଁ ରଖିବା
Answer:
ଯଶ ରଖିବା

Question 19.
ନାକ ଟେକିବା
Answer:
ପୃଶା କରିବା

Question 20.
ପିଠିରେ ପଡ଼ିବା
Answer:
ସାହା ହେବା

(E) ନିମ୍ନଲିଖ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ରୂଢ଼ିଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।

Question 1.
ବ୍ୟର୍ଥ ହେବା
Answer:
ଫସର ଫାଟିବା

Question 2.
ଅଥୟ କରିବା
Answer:
ନାକେଦମ୍ କରିବା

Question 3.
ବିରକ୍ତ ହେବା
Answer:
ନାକ ଛିଞ୍ଚାଡ଼ିବା

Question 4.
ସ୍କୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିବା
Answer:
ନାଁ କରିବା

Question 5.
ଅନୁମାନ କରିବା
Answer:
ଅନ୍ଧାରକୁ ଟେକା ପକାଇବା

Question 6.
ଲୋଭ କରିବା
Answer:
ଦୃଷ୍ଟି ପକାଇବା

Question 7.
ମୋଟାମୋଟି ଦେଖୁବା
Answer:
ଆଗ୍ ଗୁଲାଇବା

Question 8.
ପସନ୍ଦ କରିବା
Answer:
ଆଖିକି ପାଇବା

Question 9.
ଠକି ଦେବା
Answer:
ଆଖିରେ ଧୂଳି ନଦେବା

Question 10.
ବିପଦକୁ ଡାକି ଆଣିବା
Answer:
ଆ ବଳଦ ମୋତେ ବିନ୍ଦ୍

Question 11.
ନ ପଚାରୁଣୁ କହିବା
Answer:
ଉପରେ ପଢ଼ି କହିବା

Question 12.
ସର୍ବନାଶ ହେବା
Answer:
ଘର ଢିଙ୍କି କୁମ୍ଭାର

Question 13.
ଯନ୍ତ୍ରଣା ଉପରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦେବା
Answer:
କଟା ଘା’ରେ ଚୂନ ଦେବା

Question 14.
କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିବା
Answer:
କାମରେ ହାତ ଦେବା

Question 15.
କାତର ହେବା
Answer:
କାଠ ହୋଇଯିବା

Question 16.
ବିପଦରେ ପକାଇବା
Answer:
ଖାଲରେ ପକାଇବା

Question 17.
ଜୀବିକା ଛଡ଼ାଇନେବା
Answer:
ଖାଇବା ପତରରେ ଧୂଳି ଦେବା

Question 18.
ଚିନ୍ତିତ ହେବା
Answer:
ଗାଲରେ ହାତ ଦେବା

Question 19.
ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ରହିବା
Answer:
ଗୋଡଟେକି ବସିବା

Question 20.
ଅତି ଦୁଷ୍ଟାମି କରିବା
Answer:
ଚାଲିଲା ଶଗଡ଼ରେ ହାତଦେବା

(F) ଉପଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି ବ୍ୟବହାର କରି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

Question 1.
ପିଲାଟା ଏପରି ………………… ଯେ, ଯାହା କହିବ, ତାହା କରିବ ।
Answer:
ନଛେ।ଡ଼ାବନ୍ଧି ।

Question 2.
କାର୍ଯ୍ୟଟି କରିବା ତୁମ ପକ୍ଷରେ ………………………।
Answer:
କାଠିକର ପାଠ

Question 3.
ତାକୁ ଆଉ କିଛି କୁହ ନାହିଁ, ସେ ଭୟରେ ……………….. ପଢ଼ିଗଲାଣି ।
Answer:
କଳାକାଠ

Question 4.
ସେ ମୋ ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ……………………….।
Answer:
ଆଖ୍ ପକାଇଛି

Question 5.
ତାକୁ ଠକିବା ସହଜ ନୁହେଁ । ସେ …………………. କରି ସବୁ ଦେଖୁବ ।
Answer:
ଛୁଞ୍ଚମାଛି ପରୀକ୍ଷା

Question 6.
ତା’ ବାପା ଚିରଦିନ ପାଇଁ ………………………. .।
Answer:
ଆଖି ବୁଚ୍ଚିଲେ

Question 7.
ସେ ତ …………………. ସାଜି ଅନର୍ଥ ସୃଷ୍ଠି କରୁଛି, ତାକୁ କ’ଣ ଚିହ୍ନିନାର୍ହା ?
Answer:
ନାଟର ଗୋବର୍ଦ୍ଧିନ

Question 8.
ସେଇଟା ଗୋଟାଏ _…………………….., ତା’ ସହିତ ପିଲାଙ୍କୁ ଛାଡ଼ ନାହିଁ ।
Answer:
ବଶ ବିଛୁଆତି

Question 9.
………………. ଧନ ମଣିଷକୁ ପ୍ରକୃତ ଶାନ୍ତି ଦିଏ ।
Answer:
ଝାଳଗୁହା

Question 10.
ପ୍ରକୃତ କଥା ନ ଜାଣି ………………. କହୁଛି କାହିଁକି?
Answer:
ଠାସୁକୁ ମାରି

Question 11.
ଦୟାନିଧ୍, ଦାନବଦ୍ଧିଙ୍କର …………………. ବନ୍ଧୁ ।
Answer:
ଦେହଲଗା

Question 12.
ସବୁ କଥାରୁ ………………….. ତାହାର ଗୋଟାଏ ମନ୍ଦ ଅଭ୍ୟାସା
Answer:
ଗୁଅ କାଢ଼ିବା

Question 13.
ତାଙ୍କର ………………. ନାତି ତାଙ୍କ ବିଫଳତାର କାରଣା
Answer:
ହୁଙ୍କାପିଟା

Question 14.
ପିଲାମାନଙ୍କୁ …………………… ଉଚିତ ନୁହେଁ।
Answer:
ମୁହଁ ଦେବା

Question 15.
ଧୌର୍ଯ୍ୟ ଧର, ………………… ହୋଇପଡୁଛ କାର୍ହିକି?
Answer:
ନଈ ନ ଦେଖୁଣୁ ଲଙ୍ଗଳା

Question 16.
ଗୋରମାନେ କାଲି ତାକ୍ତରଙ୍କ ଘରେ ………………. ଦେଇଗଲେ ।
Answer:
କଳାକନା ଗୁଲାଇ

Question 17.
ସତେ କ’ଣ …………….. ନା, ମୋ ପିଲ।ଟି ରୋଗମୁକ୍ତ ହେବା
Answer:
କଳାକନା ଗଜା ହେବ

Question 18.
ମୁଁ ଆଉଶଙ୍କ ………………. ମୋତେ ଏଇଥିରକ କ୍ଷମା କରିଦିଅନ୍ତୁ ।
Answer:
ହାତ ଧରୁଛି

Question 19.
ଭାଇ ଭାଇ ମଧ୍ୟରେ ………………. ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଆଦୌ ଉଚିତ ନୁହେଁ।
Answer:
ଅହିନକୁଳ ସମ୍ପର୍କ

Question 20.
………………… କୁ କିଏ ବା ବଦଳେଇ ଦେଇପାରିବା?
Answer:
କପାଳ ଲିଖନ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions Chapter 1 କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Solutions Chapter 1 କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନାବଳୀର ଉତ୍ତର
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂ ଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଉକ୍ତି ମଧ୍ୟରୁ ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଠିକ୍ ତାହା ଲେଖ।

(କ) ‘ଜୀବନ’ ଅଭାବରେ ମାଛ ବଞ୍ଚିପାରେ।
(ଖ) କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ ଚନ୍ଦ୍ର ଆଣିଦେବାପାଇଁ ଅଳି କରୁଥିଲେ।
(ଗ) ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ମଥୁରାକୁ ଯିବାକୁ ବାରଣ କରୁଥିଲେ।
(ଘ) ଯଶୋଦା ପକ୍ଷରେ କୃଷ୍ଣ ବିଚ୍ଛେଦ ଅସହ୍ୟ ଥିଲା।
(ଙ) କୃଷ୍ଣ ପିଲାଦିନେ କାହାକୁ ଡରୁ ନ ଥିଲେ।
(ଚ) କୃଷ୍ଣ ରାଗିଗଲେ ରନ୍ଧାହାଣ୍ଡି ଭାଙ୍ଗି ଦେଉଥିଲେ।
(ଛ) କୃଷ୍ଣ ଉଚ୍ଚ ପାହାଚ ଚଢ଼ିପାରୁ ନ ଥିଲେ।
Answer:
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଠିକ୍।
(ଖ) କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ ଚନ୍ଦ୍ର ଆଣିଦେବାପାଇଁ ଅଳି କରୁଥିଲେ।
(ଗ) ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ମଥୁରାକୁ ଯିବାକୁ ବାରଣ କରୁଥିଲେ।
(ଘ) ଯଶୋଦା ପକ୍ଷରେ କୃଷ୍ଣ ବିଚ୍ଛେଦ ଅସହ୍ୟ ଥିଲା।
(ଚ) କୃଷ୍ଣ ରାଗିଗଲେ ରନ୍ଧାହାଣ୍ଡି ଭାଙ୍ଗି ଦେଉଥିଲେ।
(ଛ) କୃଷ୍ଣ ଉଚ୍ଚ ପାହାଚ ଚଢ଼ିପାରୁ ନ ଥିଲେ।

୨। ପଠିତାଂଶରୁ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

(କ) ମା’ ପୁଅ ଆଖ୍ୟାରେ __________ ଲଗାଇଲେ।
Answer:
ଅଞ୍ଜନ

(ଖ) ମୋ କଥାକୁ ସେ ________ ଗ୍ରହଣ କଲା ନାହିଁ ।
Answer:
ତିଳେହେଲେ

(ଗ) ଗରିବଟିର _________ କେହି ନାହାନ୍ତି ।
Answer:
ସାହା

ଘ) ସନ୍ୟାସୀଙ୍କ _____________ ମଣ୍ଡଳରେ ଅପୂର୍ବ ଜ୍ୟୋତି ପ୍ରକାଶିତ।
Answer:
ମୁଖ

(ଙ) ମୋ ସହିତ ମୋ ___________ ସବୁଆଡ଼େ ଯାଏ।
Answer:
ଛାଇ।

୩। ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଗଦ୍ୟରୂପ ଲେଖ।
ଅଥର, ସୁମରି, ସ୍ବପନ, ଯେହ୍ନେ
Answer:

୪। ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କର।
ଜୀବନ, ଚିତା, ହରି, ବାଳ, ନିଶା
Answer:

• ଜୀବନ – ( ପ୍ରାଣ ) ଆପଣା ଜୀବନ ବଞ୍ଚାଇବା କୌଶଳ ସବୁ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଜଣା ଅଛି।
  (ଜଳ) ଜୀବନ ବିନା ମାଛ ବଞ୍ଚିପାରେ ନାହିଁ।
• ଚିତା – (ଚିତ୍ର) ଆଗକାଳରେ ଲୋକମାନେ ଦେହରେ ଚିତା କୁଟାଉଥିଲେ।
  ( ଜୁଇ) ପ୍ରାକ୍-ସ୍ଵାଧୀନତା କାଳରେ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ସ୍ଵାମୀ ଚିତା ଅଗ୍ନିରେ ଝାସ ଦେବାକୁ ପଡୁଥିଲା।
  ବୈଷ୍ଣବମାନେ କପାଳରେ ଚିତା ଲଗାଇ ଥାଆନ୍ତି।
• ଦ୍ରରି — (ଭଗବାନ) ବିପଦ କାଳରେ ହରିଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରି ଭକ୍ତ ଉଦ୍ଧାର ପାଏ।
  (ଚୋରି କରି) ପଞ୍ଚବଟୀ କୁଟୀରରୁ ରାବଣ ସୀତାଙ୍କୁ ହରି ନେଇଥିଲା।
  ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ପିତା ନନ୍ଦରାଜାଙ୍କୁ ହରି ଆଣିଦେବାକୁ ଅଳି କରୁଥିଲେ।
• ବାଳ – (କେଶ ) ମୁଣ୍ଡରେ ଅଧ‌ିକ ବାଳ ନ ରଖିବାକୁ ଶିକ୍ଷକ କହିଲେ।
  (ବାଳକ) ବାଳ, ବୃଦ୍ଧଙ୍କୁ ହତାଦର କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ।
• ନିଶା। – (ମାଦକ ଦ୍ରବ୍ୟ) ନିଶା ସେବନ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପକ୍ଷେ ଅହିତକର।
  (ରାତ୍ରି) ନିଶା କାଳରେ ଦବନ ନିଷିଦ୍ଧ ଅଟେ।

୫। ନିମ୍ନ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥଗତ ପ୍ରଭେଦ ଦର୍ଶାଅ।
ସର-ଶର, ସୁଧା-ସୁଦ୍ଧା, ସମ-ଶମ
Answer:
ସର – ପୋଖରୀ, କ୍ଷୀର ଜାତ ସୁସ୍ବାଦୁ ଖାଦ୍ୟ।
ଶର – ଧନୁର ତୀର, ବାଣ।
ସୁଧା – ଅମୃତ।
ସୁଦ୍ଧା – ତଥାପି।
ସମ – ସମାନ
ଶମ – ଶାନ୍ତି, ସଂଯମ।

୬। ନିମ୍ନ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ଲେଖାଏଁ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଲେଖ।
ରାଜା, ନିଶି, ବସ୍ତ୍ର, ଅଙ୍ଗ, ବନ
Answer:
ଶବ୍ଦ – ପ୍ରତିଶବ୍ଦ
ରାଜା – ନୃପତି, ଭୂପତି, ଅଧୂପତି, ନରେଶ
ବସ୍ତ୍ର – ପୋଷାକ, ଲୁଗା, ବସନ
ବନ – ବିପିନ, ବନସ୍ତ, ଅରଣ୍ୟ
ନିଶି – ରାତ୍ରି, ଶର୍ବରୀ, ଯାମିନୀ
ଅଙ୍ଗ – ଅଂଶ, ଅବୟବ

୭। ନିମ୍ନଲିଖତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟାସବାକ୍ୟ ସହ ସମାସର ନାମ ଲେଖ।
ଶ୍ୟାମଘନ, ଦଶଦିଗ, ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖ, ପାକଭାଣ୍ଡ
Answer:
ଶ୍ୟାମଘନ – ଘନ ପରି ଶ୍ୟାମ – ଉପମାନ କର୍ମଧାରୟ ସମାସ
ଦଶ ଦିଗ – ଦଶ ଦିଗର ସମାହାର – ଦ୍ବିଗୁ ସମାସ
ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖ – ଚନ୍ଦ୍ର ପରି ମୁଖ ଯାହାର – ଉପମିତ ବହୁବ୍ରୀହି ସମାସ
ପାକଭାଣ୍ଡ – ପାକ ନିମିତ୍ତ/ପାଇଁ ଭାଣ୍ଡ – ଚତୁର୍ଥୀ ତତ୍ତ୍ଵପୁରୁଷ ସମାସ

୮ । ନିମ୍ନଲିଖତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ବିପରୀତ ଶବ୍ଦ ଲେଖ।
ଶୂନ୍ୟ, ନିଦ୍ରା, ବାନ୍ଧିବା, ବିଚ୍ଛେଦ, ଅନ୍ଧାର
Answer:
ଶବ୍ଦ – ପ୍ରତିଶବ୍ଦ
ଶୂନ୍ୟ – ପୁଣ୍ଡ
ନିଦ୍ରା – ଜାଗ୍ରତ | ଅନିଦ୍ରା
ବାନ୍ଧିବା – ଖୋଲିବା | ଫିଟାଇବା
ବିଚ୍ଛେଦ – ମିଲନ
ଅନ୍ଧାର –  ଅ।ଲେ।କ

୯। ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଯୋଗକରି ବାକ୍ୟ ଗଠନ କର।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ – ‘ଖ’ସ୍ତମ୍ଭ
Answer:

• ‘ଶ୍ୟାମଘନ – ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଶ୍ୟାମଘନ ବୋଲି କୁହାଯାଏ।
• ଚତ୍ରମୂଖ – ମାତା ଯଶୋଦା ପୁତ୍ର କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖ ଦର୍ଶନରେ ଜୀବନର ସବୁ ଦୁଃଖ ଭୁଲିଯାଉଥିଲେ।
• ଉଚ୍ଚ ପାବଚ୍ଛ – କପିଳାସର ଉଚ୍ଚ ପାବଚ୍ଛଶ୍ରେଣୀ ଆରୋହଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ।
• ଚିତ୍ରପନ୍ତି – ମନ୍ଦିରର ବାହାର କାନ୍ଥରେ ନାନାଦି ପୌରାଣିକ ତଥ୍ୟ ସମ୍ବଳିତ ଚିତ୍ରପନ୍ତ ଅଙ୍କିତ ହୋଇଥାଏ।
• ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି – ମଣ୍ଡପରେ ଚିତ୍ରକର ରାକ୍ଷସର ଏକ ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧୦। ‘ଶ୍ୟାମଘନ’ ବୋଲି କିଏ, କାହାକୁ ସମ୍ବୋଧନ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
‘ଶ୍ୟାମଘନ’ ବୋଲି ମାତା ଯଶୋଦା ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧନ କରିଛନ୍ତି।

୧୧। ‘ଜୀବନ’ ବିନା ‘ଝଷ’ର କ’ଣ ହୁଏ ?
Answer:
‘ଜୀବନ’ ଅର୍ଥାତ୍ ଜଳ ବିନା ‘ଝଷ’ ଅର୍ଥାତ୍ ମାଛର ଜୀବନ ଧାରଣ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ।

୧୨ । ରାଜାଙ୍କ ବିନା ରାଜ୍ୟର ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହୁଏ ?
Answer:
ରାଜାଙ୍କ ବିନା ରାଜ୍ୟର ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହେବା ସହ ଅପରାଧୀଙ୍କ ଉପଦ୍ରବ ତଥା ଶତ୍ରୁ ଆକ୍ରମଣରେ ରାଜ୍ୟ ଛାରଖାର ହୋଇଯାଏ।

୧୩ । କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ନିଜର ଜୀବନ କାହା ଭଳି ହେବ ବୋଲି ଯଶୋଦା ଆଶଙ୍କା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ନିଜର ଜୀବନ ଜଳ ବିନା ମାଛ ତଥା ରାଜା ବିନା ଦେଶର ଅବସ୍ଥା ପରି ହେବ ବୋଲି ଯଶୋଦା ଆଶଙ୍କା କରିଛନ୍ତି।

୧୪। କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ କ’ଣ ମାଗନ୍ତି ?
Answer:
ବାଳକ କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ ଅଳିକରି ଆକାଶର ଚାନ୍ଦ ମାଗନ୍ତି।

୧୫ । ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଶରୀରରେ କ’ଣ ଲେପନ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଶରୀରରେ ଅଗୁରୁ, ଚନ୍ଦନ, କସ୍ତୁରୀ ଓ କୁଙ୍କୁମ ଲେପନ କରୁଥିଲେ।

୧୬ । ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କ ମସ୍ତକକୁ କିପରି ବେଶ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଘନ କେଶରାଜିକୁ ସୁନ୍ଦରଭାବେ ବାନ୍ଧି ତହିଁରେ ପୁଷ୍ପ ମଣ୍ଡନ କରିବା ସହ ଲଲାଟରେ ଚନ୍ଦନର ଚିତା ଲଗାଉଥିଲେ।

୧୭ । କୃଷ୍ଣଙ୍କ କାନରେ କ’ଣ ଶୋଭାପାଏ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣଙ୍କ କର୍ଣ୍ଣଯୁଗଳରେ କୁଣ୍ଡଳ ଶୋଭାପାଏ।

୧୮। କୃଷ୍ଣ ବନକୁ ଗଲେ ଯଶୋଦାଙ୍କ ମନରେ କି ଅନୁଭୂତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ବନକୁ ଗଲାପରେ ତାଙ୍କ ବିଚ୍ଛେଦକୁ ସହି ନ ପାରି ସତେ ଯେପରି କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପ୍ରାଣକୁ ସଙ୍ଗରେ ନେଇଯାଇଥିବା ପରି ଯଶୋଦା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।

୧୯ । କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଯଶୋଦା କ’ଣ କରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ପୁତ୍ର ବିରହ ସହି ନ ପାରି ଯଶୋଦା ଗଭୀର ଜଳରେ ଆତ୍ମ ବିସର୍ଜନ କରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

୨୦। ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ କ’ଣ କ’ଣ ଖାଇବାକୁ ଦିଅନ୍ତି ?
Answer:
ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଅମୃତତୁଲ୍ୟ ସର, ଲବଣି, ରାବିଡ଼ି ଓ ପାଚିଲା କଦଳୀ ଖାଇବାକୁ ଦିଅନ୍ତି।

୨୧। କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟ ରୁଚେ ନାହିଁ ବୋଲି କବିତାର ଯେଉଁ ପଂକ୍ତିରୁ ଜଣାପଡ଼ୁଛି ତାହା ଲେଖ।
Answer:
ସର ଲବଣୀ ଅଧାମ ପକ୍ଵ ରମ୍ଭା ସୁଧା ସମ ମୁଖେ ଦେଲେ ଥୁ ଥୁ କରି ଫିଙ୍ଗୁ।

୨୨। କୃଷ୍ଣ ରାଗିଗଲେ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ରାଗିଗଲେ ପାକହାଣ୍ଡି ଭାଙ୍ଗୁଥିଲେ।

୨୩। କୃଷ୍ଣ ଡରିଗଲେ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଡରିଗଲେ ଧାଇଁଯାଇ ମା’ଙ୍କୁ କୁଣ୍ଢାଇ ଧରି ତାଙ୍କ ପିନ୍ଧା ବସନରେ ନିଜ ମୁଖକୁ ଘୋଡ଼ାଇ ଦେଉଥିଲେ।

୨୪। କୃଷ୍ଣ କାହାକୁ ଦେଖୁ ଭୟ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଛାଇକୁ ଦେଖ୍ ତଥା ଅନ୍ଧାରଘର ଓ କାନ୍ଥରେ ଥିବା ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ତଥା ଚିତ୍ରପନ୍ତକୁ ଦେଖ୍ ଡରୁଥିଲେ।

୨୫। କୃଷ୍ଣ ମଥୁରାରେ କ’ଣ ଶୁଣି ଅଧ୍ଵ ଭୟଭୀତ ହୋଇପଡ଼ିବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା ଆଶଙ୍କା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମଥୁରାରେ ହାତୀ ଓ ଘୋଡ଼ାମାନଙ୍କର ଗର୍ଜନ ଶୁଣି କୃଷ୍ଣ ଅଧ୍ଵ ଭୟଭୀତ ହୋଇପଡ଼ିବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା ଆଶଙ୍କା କରିଛନ୍ତି।

୨୬। କୃଷ୍ଣ ଉଚ୍ଚ ପାହାଚ ଉଠିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ବୋଲି ଯଶୋଦା କାହିଁକି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଭୟାଳୁ ଥ‌ିବାରୁ ଉଚ୍ଚ ପାହାଡ଼ ଉଠିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି।

୨୭। କାନ୍ଥରେ ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତିର ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ କୃଷ୍ଣ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କାନ୍ଥରେ ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତିର ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ କୃଷ୍ଣ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସେ ଘରୁ ବାହାରି ଆସୁଥିଲେ।

୨୮। କୃଷ୍ଣ କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇ କେଉଁଠି ଶୋଇଯାଉଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇ ମାଆଙ୍କ କୋଳରେ ଶୋଇଯାଉଥିଲେ।

୨୯। କୃଷ୍ଣ ଶୋଇଥିଲାବେଳେ କାହିଁକି ଚମକି ଉଠୁଥିଲେ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଶୋଇବାବେଳେ ନିଦରେ ଭୟଙ୍କର ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖି ଚମକି ପଡୁଥିଲେ।

୩୦। କୃଷ୍ଣ ଚମକି ପଢ଼ି କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଭୟରେ ଚମକି ପଡ଼ି ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କ କଣ୍ଠରେ ଦୁଇ ହାତକୁ ଛନ୍ଦି ଲୁଗା ଘୋଡ଼ି ହୋଇ ଶୋଇଯାଉଥିଲେ।

ସପ୍ରସଙ୍ଗ ସରଳାର୍ଥ ଲେଖ

୩୧। ଜୀବନ ବିହୁନେ ଯେହ୍ନେ ଝଷ
ରାଜା ବିନେ ଯେହ୍ନେ ଗ୍ରାମ ଦେଶ।
Answer:
ଛାଇକି ଅନାଇ ଡରୁ……………… ଗ୍ରାମଦେଶ।
ଶଂସିତ ପଦ୍ୟାଶଟି ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସଙ୍କ ବିରଚିତ ‘ ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ କାବ୍ଯାନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘କାହା ମୁଖ
ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ ଶୀର୍ଷକ ପଦ୍ୟରୁ ଆନୀତ।

ଶଂସିତ ପଦ୍ୟାଶଟି ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସଙ୍କ ବିରଚିତ ‘ ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ କାବ୍ଯାନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ ଶୀର୍ଷକ ପଦ୍ୟରୁ ଆନୀତ।
ଏଠାରେ କବି କୃଷ୍ଣଙ୍କ ବିନା ଯଶୋଦାଙ୍କ ମନରେ ସୃଷ୍ଟ ଅନାଗତ ଆଶଙ୍କା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି । ମଥୁରାରେ ଆୟୋଜିତ ଧନୁଉତ୍ସବ ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ କଂସର ନିମନ୍ତ୍ରଣ ଚିଟାଉ ଅକୁରଠାରୁ ପାଇବା ପରେ ଗୋପପୁରରେ ହାହାକାର ପଡ଼ିଯାଇଛି । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ମଥୁରା ଯିବାପାଇଁ ସମ୍ମତି ପ୍ରଦାନ କଲାପରେ ଯଶୋଦାଙ୍କ ମାତୃହୃଦୟ ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇଉଠିଛି। ମାତୃହୃଦୟର ଗଭୀର ବାତ୍ସଲ୍ୟ ମମତାର ଚିତ୍ର କବିଙ୍କ ଲେଖନୀ ମୁନରେ ଜୀବନ୍ତ ହୋଇଉଠିଛି ।

କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡେ ନ ଦେଖ‌ି ମାତା ଯଶୋଦା ବ୍ୟର୍ଥିତ ହୋଇ ପଡ଼ନ୍ତି । କୃଷ୍ଣ ମଥୁରାପୁର ଯାତ୍ରା କଲାପରେ ସେ କିପରି କାଳାତିପାତ କରିବେ ତାହା ଚିନ୍ତା କରି ତାଙ୍କ ପ୍ରାଣ ବିଷାଦରେ ଭରି ଉଠିଛି । ପୁତ୍ର ବିନା ଦେହଧାରଣ କରି ବଞ୍ଚିବା ଯେ ତାଙ୍କ ପକ୍ଷେ ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ, ଏହା ସେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଜଳ ବିନା ମତ୍ସ୍ୟ ଯେପରି ବଞ୍ଚିବା ଅସମ୍ଭବ ଏବଂ ରାଜା ବିନା ରାଜ୍ୟର ଅବସ୍ଥା ଯେଭଳି ଭାବେ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଅଭିମୁଖୀ ହୋଇଥାଏ, ଠିକ୍ ସେହିପରି କୃଷ୍ଣଙ୍କ ବିଚ୍ଛେଦରେ ଯଶୋଦା

ପ୍ରାଣଧାରଣ କରିବା ଅସମ୍ଭବ ହୋଇଉଠିବ। ମାନସିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ସେ ହୁଏତ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିବେ ଏହି ଆଶଙ୍କାରେ ତାଙ୍କ ହୃଦୟ ଦଗ୍ଧଭୂତ ହୋଇଉଠିଛି। ସ୍ନେହମୟୀ ଜନନୀଙ୍କ କୋମଳ ମନ ବିଳପି ଉଠିଛି। ତାଙ୍କ ମନୋଭାବନାର ଏକ ନିଚ୍ଛକ ଚିତ୍ର କବି କଳ୍ପନାରେ ମନୋଜ୍ଞ ହୋଇଉଠିଛି।

୩୨। ଯେତେବେଳେ ବନେ ଯାଉ ସଙ୍ଗରେ ମୋ ପ୍ରାଣ ନେଉ
ନିମିଷେ ବିଚ୍ଛେଦ ନ ସହଇ ।
Answer:
ଯେତେବେଳେ ……… ନ ସହଇ ।
ପ୍ରଦତ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସଙ୍କ ବିରଚିତ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ କାବ୍ଯାନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି ’ ଶୀର୍ଷକ ପଦ୍ୟରୁ ଆନୀତ। ଏଠାରେ କବି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଗୋଚାରଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବନଗମନ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କ ମନର ଭାବାନ୍ତର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ଗୋପାଳ ବାଳକମାନଙ୍କ ସହ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବନ ମଧ୍ୟକୁ ଗୋଚାରଣ ନିମନ୍ତେ ଯାଉଥିଲେ। ଅନିଚ୍ଛା ସତ୍ତ୍ଵେ ପୁତ୍ରର ଇଚ୍ଛାକୁ ବିରୋଧ କରିପାରୁ ନ ଥିଲେ ସେ। କିନ୍ତୁ ଏକୋଇର ବଳା, ପୁତ୍ର ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ନୟନପିତୁଳା ପ୍ରାୟ ଥିଲେ। ଜୀବନସଙ୍ଖାଳି ପୁତ୍ରକୁ ଦଣ୍ଡେ ଛାଡ଼ି ରହିବା ତାଙ୍କୁ ଅସହ୍ୟ ବୋଧ ହେଉଥିଲା । ବନ ମଧ୍ୟରେ ପୁତ୍ର ପ୍ରତି ଅହେତୁକ ବିପଦ ଆଶଙ୍କା କରି ତାଙ୍କ ମନ ଅଥୟ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲା। ପୁତ୍ର ବିରହରେ ସାରାଦିନ ଗୃହରେ କେବଳ ଯନ୍ତ୍ରବତ୍ ଚଳପ୍ରଚଳ ହେଉଥିଲେ ସେ। ପୁତ୍ରର କ୍ଷଣିକ ବିଚ୍ଛେଦ ତାଙ୍କୁ କୋଟି ଯୁଗ ପ୍ରାୟ ଅନୁଭୂତ ହେଉଥିଲା। କାରଣ କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଥିଲେ ଅନ୍ଧର ଲଉଡ଼ି ସଦୃଶ। କୃଷ୍ଣ ବନରୁ ବାହୁଡ଼ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ନିଜକୁ ପ୍ରାଣହୀନ ପ୍ରାୟ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ। ପଦ୍ୟାଶଟିରେ ମାତୃହୃଦୟର ଗଭୀର ବାତ୍ସଲ୍ୟ ମମତା ପ୍ରକଟିତ ହୋଇଛି।

୩୩। ସରଲବଣୀ ଅଧାମ ପକ୍ଵରମ୍ଭା ସୁଧା ସମ
ମୁଖେ ଦେଲେ ଥୁ ଥୁ କରି ଫିଲ୍ମ।
Answer:
ସରଲବଣୀ……………. କରି ଫିଙ୍ଗୁ।
ଶଂସିତ ପଦ୍ୟାଶଟି ପକ୍ଵରମ୍ଭାଦାସଙ୍କ ବିରଚିତ ‘ ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ କାବ୍ଯାନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦରୁ ସଂଗୃହୀତ
‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚି’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାରୁ ଆନୀତ।
ଏଠାରେ କବି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଖାଦ୍ୟରୁଚି ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି।

ସାଧାରଣତଃ ପୁଅ ପାଇଁ ମା’ର ମନ ସଦା ବ୍ୟାକୁଳିତ ଥାଏ। ସନ୍ତାନର ମନ ଜାଣି ସେ ରୁଚିକର ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥମାନ ତା’ପାଇଁ ସଜାଡ଼ି ରଖୁଥାଏ। ସ୍ନେହମୟୀ ମା’ ଯଶୋଦା ପୁତ୍ର ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପାଇଁ କ୍ଷୀରସର, ରାବିଡ଼ି ଓ ଲବଣୀ ପରି ଦୁଗ୍ଧଜାତ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଅମୃତ ସମ ପାଚିଲା କଦଳୀ ଆଦି ପୁଷ୍ଟିକର ଦ୍ରବ୍ୟ ସାଇତି ରଖୁଥାଆନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସେସବୁ ପଦାର୍ଥ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପାଇଁ ଥିଲା ଅରୁଚିକର। ଯେତେ ଆଦରରେ ମାଆ ତାଙ୍କୁ ଏ ସମସ୍ତ ଖୁଆଇଦେଲେ ମଧ୍ୟ କୃଷ୍ଣ ସେସବୁକୁ ଥୁ ଥୁ କରି ଫିଙ୍ଗି ଦେଉଥିଲେ। ମା’ ଯଶୋଦା ଏହା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲେ। କୃଷ୍ଣ ମଥୁରା ଚାଲିଗଲେ ସେଠାରେ କିଏ ତାଙ୍କ ମନ ଜାଣି ଖାଦ୍ୟ ଖୋଇଦେବ, ଏହା ଚିନ୍ତା କରି ମା’ ଯଶୋଦା ବିବ୍ରତ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି। ମମତାମୟୀ ଜନନୀ ପ୍ରାଣର ବାତ୍ସଲ୍ୟ ମମତା ଏଠାରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିଭାତ ହୋଇଛି।

୩୪। ଛାଇକି ଅନାଇ ଡରୁ ଧାଇଁ ମୋତେ କୋଳ କରୁ
ବସନେ ଘୋଡ଼ାଇ ମୁଖ ଗୋଟି।
Answer:
ଛାଇକି ଅନାଇ ଡରୁ ……… ମୁଖ ଗୋଟି ।
ପ୍ରୋକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସଙ୍କ ରଚିତ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ କାବ୍ଯାନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ ଶୀର୍ଷକ ପଦ୍ୟରୁ ଆନୀତ।
ଏଠାରେ କବି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଶୈଶବରେ କିପରି ଭୟାତୁର ଥିଲେ ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି।

ବାଲ୍ୟକାଳରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଭୀଷଣ ଭୟାଳୁ ଥିଲେ । ତେଣୁ ମାତା ଯଶୋଦା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପଡୁଥିଲେ । ସେ ଏତେମାତ୍ରାରେ ଭୟାତୁର ଥିଲେ ଯେ ନିଜ ଛାଇକୁ ଦେଖୁ ଡରି ଯାଉଥିଲେ ଓ ଧାଇଁଯାଇ ମା’ଙ୍କୁ ଜାବୋଡ଼ି ଧରୁଥୁଲେ । ମା’ଙ୍କ ପିନ୍ଧା ବସନରେ ନିଜ ମୁହଁକୁ ଲୁଚାଇ ଦେଉଥିଲେ । ଯଶୋଦା ପୁଅକୁ କୋଳରେ ଭିଡ଼ିଧରି ତାଙ୍କ ମନରେ ସାହସ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ । ଏପରି ଭୟାଳୁ ପୁତ୍ର ମଥୁରା ନଗରୀରେ କିପରି ସମୟ ଅତିବାହିତ କରିବ ଏହି ଚିନ୍ତାରେ ଯଶୋଦା ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଉଠି ଛନ୍ତି । କଂସ ରାଜପ୍ରାସାଦରେ ମହାବଳଶାଳୀ ହସ୍ତୀ, ଅଶ୍ଵ ଓ ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ତାଙ୍କ ଆଦରର ପୁଅ ହୁଏତ ଭୟରେ ଶିହରି ଉଠିବ, ଏହା ଚିନ୍ତା କରି ମା’ ମନ ଆତଙ୍କିତ
ହୋଇପଛନ୍ତି।

୩୫। ମାଏ ବୋଲି ଡାକିବୁ କାହାକୁ
ସାହା ବା କେ ଆହା ବୋଲିବାକୁ ରେ।
Answer:
ମାଏ ବୋଲି ……….. ଆହା ବୋଲିବାକୁ ରେ।
ଶଂସିତ ପଦ୍ୟାଶଟି କବି ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସଙ୍କ ରଚିତ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ କାବ୍ୟର ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ ଶୀର୍ଷକ ପଦ୍ୟରୁ ଉଦ୍ଧୃତ ।
ଏଠାରେ କବି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବିରହରେ ବ୍ୟଥ୍ତ ହୋଇ ସ୍ନେହମୟୀ ଯଶୋଦାଙ୍କର ମାତୃହୃଦୟର ବାତ୍ସଲ୍ୟ ମମତାର ଏକ ଜୀବନ୍ତ ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି।

ମଥୁରାରେ ଧନୁଯାତ୍ରା ଦେଖ‌ିବାପାଇଁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବା ସମ୍ବାଦ ଶୁଣିଲା ପରେ ମା’ ଯଶୋଦା ବାତୁଳ ପ୍ରାୟ ବିଳାପ କରିଛନ୍ତି। କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଛାଡ଼ି ବଞ୍ଚିବା ଯାହା ପାଇଁ ଅଶେଷ ଯନ୍ତ୍ରଣାପ୍ରଦ ଥୁଲା, ସେହି ନୟନ-ପିତୁଳା, ଦୁଃଖୀ-ଧନକୁ ସୁଦୂର ମଥୁରାନଗରୀକୁ ପଠାଇ ସେ ବା କିପରି ଦେହଧାରଣ କରି ରହିପାରିବେ । ତାଙ୍କ ମାନସପଟରେ ପୁତ୍ରର ଶୈଶବ ଓ ବାଲ୍ୟଜୀବନର ସୁଖସ୍ଥ ତିଭରା ମୁହୂର୍ତ୍ତଗୁଡ଼ିକ ନାଚି ଉଠିଛି, ଯାହାକୁ ସ୍ମରଣ କରି ଯଶୋଦାଙ୍କ ଅନ୍ତର କାନ୍ଦି ଉଠିଛି । ତାଙ୍କର ଦୁର୍ବଳ ଶରୀର ବିଶିଷ୍ଟ ଭୟାଳୁ ପୁତ୍ର ରାକ୍ଷସପୁରୀରେ କିପରି ଦିନ ଅତିବାହିତ କରିବ, ସେହି ଚିନ୍ତାରେ ସେ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ଅଲିଅଳ ପୁତ୍ର କାନ୍ଥରେ ଅଙ୍କିତ ଚିତ୍ରପନ୍ତିରେ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଛବି ଦେଖ‌ିଲେ ଭୟରେ ଶିହରି ଉଠେ, ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖ୍ ଚମକିଉଠେ ଏବଂ ମା’ଙ୍କୁ ଜାବୋଡ଼ି ଧରି ପଣତରେ ମୁହଁ ଢାଙ୍କିଦିଏ, ସେପରି ଭୟାଳୁ ସନ୍ତାନ ରାକ୍ଷସପୁରୀ ମଥୁରାରେ କିପରି ଦିନ କାଟିବ, ଏକଥା କଳ୍ପନା କରି ଆତଙ୍କିତ ହୋଇଛନ୍ତି ଯଶୋଦା। ସେଠାରେ ସାହା ହେବାପାଇଁ କି ଅଭୟ ଦେବାପାଇଁ କେହି ନ ଥ‌ିବେ। ଏହି ଆଶଙ୍କାରେ ଯଶୋଦା ବିଚଳିତ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୩୬। ଯଶୋଦାଙ୍କ ମାତୃହୃଦୟର ମଧୁର ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି କିପରି ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି ପଠିତ କବିତା ଅନୁସରଣରେ ଲେଖ ।
କିମ୍ବା, ମାତୃହୃଦୟର ବାତ୍ସଲ୍ୟ ମମତା ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କଠାରେ କିପରି ପରିପ୍ରକାଶ ଲାଭ କରିଛି, ତାହା ପଠିତ
କବିତା ଅବଲମ୍ବନରେ ନିଜ ଭାଷାରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର।
କିମ୍ବା, ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ ମାତୃ ହୃଦୟର ବାତ୍ସଲ୍ୟଧାରାର ଏକ ଜ୍ଵଳନ୍ତ ପ୍ରତୀକ – ପ୍ରତିପାଦନ କର।
Answer:
‘ ମନବୋଧ ଚଉତିଶା ପରି କାଳଜୟୀ କବିତାର ସ୍ରଷ୍ଟା ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ ଉତ୍କଳର ପୁରପଲ୍ଲୀରେ ଜଣେ ସୁପରିଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ। ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଓଡ଼ିଆ କାବ୍ଯସାହିତ୍ୟରେ ଯେଉଁ କତିପୟ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକ ସ୍ୱସୃଷ୍ଟିନିଚୟଦ୍ଵାରା ଯଶସ୍ବୀ ହୋଇଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭକ୍ତଚରଣ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସମ୍ମାନର ଅଧିକାରୀ। ଭକ୍ତଚରଣଙ୍କ ବୈଷ୍ଣବ ଶୁଦ୍ଧାଭକ୍ତି ଆଧାରିତ, ଭକ୍ତି ରସାଶ୍ରିତ ସାରସ୍ବତ ସୃଷ୍ଟିସମ୍ଭାର ମଧ୍ଯରେ ‘କଳାକଳେବର ଚଉତିଶା’, ‘ମନବୋଧ ଚଉତିଶା’, ‘ଗୋପ ମଙ୍ଗଳ, ‘ ମନଃ ଶିକ୍ଷା ଓ ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ ଆଦି କାବ୍ୟ କବିତାବଳୀ କବିଙ୍କ କୃଷ୍ଣଭକ୍ତି ଓ ଚେତନାର ପରିଚାୟକ । ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘କାହୀ ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ କବିଙ୍କର ଶ୍ରେଷ୍ଠ କାବ୍ୟ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ’ର ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦାନ୍ତର୍ଗତ ପ୍ରଥମ ଆଠଗୋଟି ପଦର ସମାହାର। କବିତାଟି ମାତୃହୃଦୟର ଗଭୀର ବାତ୍ସଲ୍ୟମମତା ଭରା ସ୍ଵଚ୍ଛଳ ମନ୍ଦାକିନୀଧାରା କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ। ଏତଦ୍‌ଭିନ୍ନ କବିତାଟିରେ କବିଙ୍କର କରୁଣ ରସାଶ୍ରିତ ବର୍ଣ୍ଣନା ଭରିଦେଇଛି ଅଫୁରନ୍ତ ପ୍ରାଣପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟ।

ଧନୁ ଉତ୍ସବ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଅକ୍ରୁରଙ୍କ ସହ କୃଷ୍ଣ ମଥୁରାନଗରୀ ଯିବା ସମ୍ବାଦ ଶ୍ରବଣ କରି ଗୋପ ଗୋପାଙ୍ଗନା, ଗୋପାଳ ବାଳକ, ନନ୍ଦରାଜା ଓ ମାତା ଯଶୋଦା ଏପରିକି ଗୋପପୁରର ଆବାଳ-ବୃଦ୍ଧ-ବନିତା ଶୋକାକୁଳ ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ମାତା ଯଶୋଦା ବାତୁଳ ପ୍ରାୟ ହୋଇ କ୍ରନ୍ଦନ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଶୈଶବ ଓ ବାଲ୍ୟାବସ୍ଥାର ସୁମଧୁର ସୁଖସ୍ଥ ତି ତାଙ୍କ ମାନସପଟରେ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରତିବିମ୍ବିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । ଆକୁଳତାରେ ଭରି ଉଠିଲା ତାଙ୍କ ମାତୃହୃଦୟ । ପୁତ୍ର ବିଚ୍ଛେଦ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଯେ ଅସହ୍ୟ ହେବ ଓ ଶରୀର ପ୍ରାଣଶୂନ୍ୟ ବୋଧ ହେବ, ଏହା ଚିନ୍ତାକରି ତାଙ୍କ ହୃଦୟ ଶିହରି ଉଠିଛି । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ–

‘‘ଆରେ ବାବୁ ଶ୍ୟାମଘନ ଗଳେ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ
କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି
ହେବ ଦଶଦିଗ ଶୂନ୍ୟ ଅସ୍ଥିର ହେବ ଜୀବନ
ନିଶି ଦିବସରେ ଝୁରୁଥବି ରେ, ଜୀବଧନ ।’’

ସର୍ବଶକ୍ତିମାନ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ମାତା ହେବାର ଗୌରବରେ ଗରୀୟସୀ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ସାଧାରଣ ସ୍ନେହଶୀଳା ଜନନୀ ପରି ପୁତ୍ର ବିରହରେ ଯଶୋଦା ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇଉଠିଛନ୍ତି । ଶୈଶବ କାଳରେ ପୁତ୍ର ଶରୀରରେ ଅଗୁରୁ, ଚନ୍ଦନ, କୁଙ୍କୁମ, କସ୍ତୁରୀ ଆଦି ଲେପନ କରିବା, ଚକ୍ଷୁରେ କଜ୍ଜ୍ବଳ ଲଗାଇଦେବା ସମୟରେ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ତନ୍ଦ୍ରାଭରା ଆଖୁଡ଼ିକ ମା’ଙ୍କ ଆଖୁ ଆଗରେ ନାଚି ଉଠିଛି । କଣ୍ଠରେ କୁଣ୍ଡଳ, ଲଲାଟରେ ଚିତା, କେଶବିନ୍ୟାସ ତଥା କୁସୁମରେ ମସ୍ତକ ମଣ୍ଡନ ଆଦି ପୁତ୍ରର ସଯତ୍ନ ଲାଳନ ପାଳନ ସ୍ୱହସ୍ତରେ ଯଶୋଦା ନିର୍ବାହ କରୁଥିଲେ । ସେସବୁ ସ୍ମରଣ କରି ତାଙ୍କ ଚକ୍ଷୁ ଲୋତକାପ୍ଲତ ହୋଇଉଠିଛି।

ଯଶୋଦାଙ୍କ ପାଇଁ କୃଷ୍ଣ ଥିଲେ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଅଝଟ ବାଳକ । ତାଙ୍କର ଖାଦ୍ୟରୁଚି ଥିଲା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର । ଯେତେ ଯତ୍ନରେ ମାତା କ୍ଷୀରସର, ଲବଣୀ, ରାବିଡ଼ି ଆଦି ଦୁଗ୍ଧଜାତ ପୁଷ୍ଟିକର ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟ ଖୁଆଇଦେଲେ ମଧ୍ୟ ସେସବୁକୁ ଥୁ ଥୁ କରି ଫିଙ୍ଗି ଦେଉଥିଲେ ସେ । ବାଧକଲେ ବିରକ୍ତ ହୋଇ ପାକଭାଣ୍ଡ ଭାଙ୍ଗି ପକାଉଥିଲେ । ସବୁ ଦୁଷ୍ଟାମି, ଅଳି ଓ ଅଝଟପଣକୁ ମା’ ମଥାପାତି ସହିଯାଉଥିଲେ।

କିଶୋର ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଭୟାଳୁ ଥିଲେ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ମା’ ସଦା ସଜାଗ ରହିଥିଲେ । ବାଲ୍ୟ ବୟସରୁ ନିଜ ଛାଇକୁ ଦେଖ୍ ଭୟ କରିବା, ବିକଟ ସ୍ଵପ୍ନ, ଅନ୍ଧକାର ଗୃହ ଏପରିକି ଗୃହକାନ୍ଥରେ ଅଙ୍କିତ ଚିତ୍ରପଟରେ ଭୟଙ୍କର ଛବି ଦେଖୁ ଶିହରି ଉଠୁଥିଲେ ସେ । ଏପରି ଭୟାତୁର ବାଳକ ପୁତ୍ର କଂସର ମଥୁରାପୁରୀରେ ହସ୍ତୀ, ଅଶ୍ଵ ଓ ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କରି କିପରି ପରିସ୍ଥିତିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବେ ଓ କିଏ ତାଙ୍କର ସହାୟ ହେବ ଏସବୁ ଭାବନା ମା’ଙ୍କ ମନକୁ ଆକୁଳତାରେ ଭରି ଦେଇଛି।
କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ–

‘‘ଏବେ କଂସପୁର ଯିବୁ ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ
ଡରି କାହାକୁ ଧରିବୁ ଯାଇ ରେ ଜୀବଧନ
ମାଏ ବୋଲି ଡାକିବୁ କାହାକୁ
ସାହା ବା କେ ଆହା ବୋଲିବାକୁ ରେ ?’

କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡେ ନ ଦେଖି ମାତା ଯଶୋଦା ବାତୁଳ ପ୍ରାୟ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲେ। କୃଷ୍ଣ ଗୋପାଳ ବାଳକମାନଙ୍କ ସହ ଗୋଚାରଣ ନିମନ୍ତେ ବନକୁ ଗଲେ ଯଶୋଦାଙ୍କ ମନ ଅହେତୁକ ଆଶଙ୍କାରେ ଆଚ୍ଛନ୍ନ ହୋଇଉଠୁଥିଲା। ସନ୍ତାନ ପାଇଁ ମା’ ମନର ଆକୁଳତା, ବାତ୍ସଲ୍ୟମମତା କବିଙ୍କ କଳ୍ପନାଚାତୁରୀରେ ହୋଇଉଠିଛି ପ୍ରାଣସ୍ପର୍ଶୀ। ଯଶୋଦାଙ୍କ ମାତୃହୃଦୟର ମଧୁର ଭାବାବେଗରେ କବିତାଟି ରସାଣିତ ହୋଇଛି।

୩୭। କବିତାଟିର ଆଧାରରେ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ବାଲ୍ୟକାଳର ଏକ ଆଲେଖ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କର ।
କିମ୍ବା, ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ’ର ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦକୁ ଆଧାର କରି କୃଷ୍ଣଙ୍କର ବାଲ୍ୟଲୀଳାର କେତୋଟି ମଧୁର ମୁହୂର୍ତ୍ତର ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କର।
କିମ୍ବା, କୃଷ୍ଣଙ୍କର ବାଲ୍ୟଲୀଳାର ସମସ୍ତ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ମଣିଷର ଶୈଶବାବସ୍ଥାର ଏକ ଅବିକଳ ପ୍ରତିଫଳନ – ଏହାର ଯାଥାର୍ଥ ପ୍ରତିପାଦନ କର।
Answer:
ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଆ କାବ୍ଯସାହିତ୍ୟ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ମହାନ୍ ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କ ଅବଦାନରେ ପୁଷ୍କଳ ଓ ରସୋତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରିଥିଲା; ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ ଅନ୍ୟତମ । ସଂସାର ଜଞ୍ଜାଳଗ୍ରସ୍ତ ମାନବର ମନକୁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଭାବଧାରାରେ ଉଦ୍‌ବୁଦ୍ଧ କରିବାପାଇଁ ଭକ୍ତଚରଣଙ୍କ ‘ମନବୋଧ ଚଉତିଶା’ କବିଙ୍କର ଗଭୀର ତତ୍ତ୍ଵଜ୍ଞାନର ଯଥେଷ୍ଟ ପରିଚୟ ଦେଇଥାଏ । ଏତଦ୍‌ଭିନ୍ନ ଏହି ପ୍ରଥଯଶା ବୈଷ୍ଣବ କବିଙ୍କ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାରସ୍ବତ ସୃଷ୍ଟିସମ୍ଭାର ମଧ୍ଯରେ ‘କଳାକଳେବର ଚଉତିଶା ‘ ମନଃ ଶିକ୍ଷା’, ‘ ଗୋପ ମଙ୍ଗଳ ଓ ‘ ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ ଆଦି କାବ୍ୟକବିତାଗୁଡ଼ିକ କୃଷ୍ଣ ଚେତନାରେ ରସାଳ ଓ ମନୋଜ୍ଞ। କବିତା ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ କବିଙ୍କର କାଳଜୟୀ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ କାବ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦର ପ୍ରଥମ ଆଠଗୋଟି ପଦର ସମାହାର । ଏହି କବିତାଟିରେ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଶୈଶବ ଓ ବାଲ୍ୟକାଳର ସୁମଧୁର ଲୀଳା ବର୍ଣ୍ଣନା ସହିତ କରେ।

ଦୁର୍ମୂଲା ନନ୍ଦନ କଂସଦ୍ଵାରା ଆୟୋଜିତ ଧନୁଉତ୍ସବ ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଅକ୍ରୂର ସହ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ମଥୁରାପୁର ଗମନ ସମ୍ବାଦ ଶ୍ରବଣ କଲାପରଠାରୁ ଯଶୋଦାଙ୍କ ହୃତସ୍ପନ୍ଦନ ବଢ଼ିଯାଇଛି। ଶୋକରେ ଅଧୀରା ହୋଇ ସେ ବାତୁଳ ପ୍ରାୟ ହୋଇ ଉଠିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ମାନସପଟରେ ଉଦ୍ଭାସିତ ହୋଇଉଠିଛି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବାଲ୍ୟକାଳର ଲୀଳାସମୂହ। ଚକ୍ଷୁ ହୋଇଉଠିଛି ଲୋତକାପୁ ତ। ପୁଅର ଗୁଣ ବାହୁନି ସେ ବିଳାପ କରିଛନ୍ତି।

ବୃଦ୍ଧକାଳର ଏକମାତ୍ର ପୁତ୍ର ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଯଶୋଦାଙ୍କ ପାଇଁ ହୋଇଉଠିଥିଲେ ଜୀବର ଜୀବନ, ଦରିଦ୍ର ପସରା ଓ ନୟନ ପିତୁଳା। ସ୍ଵହସ୍ତରେ ସେ ପୁତ୍ରର ଲାଳନପାଳନ ଦାୟିତ୍ଵ ନିର୍ବାହ କରୁଥିଲେ। ଶୈଶବରେ ତାଙ୍କ ଶରୀରରେ ଅଗୁରୁ, ଚନ୍ଦନ, କସ୍ତୁରୀ, କୁଙ୍କୁମାଦି ଲେପନ କରୁଥିଲେ। ସେହି ମା’ ହାତର ସ୍ନେହପୂର୍ଣ୍ଣ ଶୀତଳ ସ୍ପର୍ଶରେ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଚକ୍ଷୁଦ୍ଵୟ ତନ୍ଦ୍ରାଳସରେ ମୁଦି ହୋଇ ଆସୁଥିଲା। ପୁତ୍ରକୁ ଗଭୀର ଆଶ୍ଳେଷରେ ଭିଡ଼ି ଧରି ସୁକୋମଳ ଶେଯ ପାରିଦେଇ ଶୁଆଇ ପକାଉଥିଲେ ଯଶୋଦା। ଅଶୁଭ ଦୃଷ୍ଟି ଆଢୁଆଳରେ ପୁଅକୁ ରଖିବାପାଇଁ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଚକ୍ଷୁରେ କଜ୍ଜ୍ବଳ ପିନ୍ଧାଇ ଦେଉଥିଲେ। କପାଳରେ ଚିତା ଓ କଣ୍ଠରେ କୁଣ୍ଡଳ ପିନ୍ଧାଇ ପୁଅକୁ ସଜାଇ ରଖୁଥିଲେ। ରାକା ରଜନୀର ଆକାଶକୁ ଚାହିଁ ଚନ୍ଦ୍ର ତୋଳିଆଣି ଦେବାପାଇଁ କୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ଅଳି କରୁଥିଲେ। କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ–

କାହା ଅଙ୍ଗେ ଚତୁଃସମ ଲେପିବି କରି ମ
ନିଦ୍ରାରେ କେ ହେଉଥୁବ ଘାରି ।
କାହାକୁ ଅଞ୍ଜନ ଦେବି: ବସ୍ତ୍ର ପାଡ଼ି ଶୁଆଇବି
ପିତାଙ୍କୁ ମାଗିବ କେହୁ ହରି ରେ ଜୀବଧନ ?’

କୃଷ୍ଣଙ୍କ ମସ୍ତକସ୍ଥ ସୁବିନ୍ୟସ୍ତ ଘନକୃଷ୍ଣ କେଶରାଶିକୁ ସଯତ୍ନ ବନ୍ଧନ କରି କୁସୁମ ମଣ୍ଡନ କରିଦେଉଥ୍ଲେ ଜନନୀ ଯଶୋଦା । ଅନ୍ୟ ଗୋପାଳ ବାଳକଙ୍କ ସହ କ୍ରୀଡ଼ା କୌତୁକରେ ମାତି ଧୂଳିଧୂସରିତ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲେ, ମା’ ତାଙ୍କୁ କୋଳକୁ ଉଠାଇ ଧୂଳି ଝାଡ଼ି ଦେଉଥିଲେ ଓ ପୁନରାୟ ଅପରିଷ୍କାର ଲୁଗା ବଦଳାଇ ଦେଉଥିଲେ । ସବୁ ମା’ଙ୍କ ପରି ପ୍ରିୟ ପୁତ୍ର କୃଷ୍ଣଙ୍କ ମନ ଜାଣି ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିଲେ ଯଶୋଦା । ଅମୃତ ସମ କ୍ଷୀରସର, ଲବଣୀ, ରାବିଡ଼ି ଆଦି ପୁଷ୍ଟିକର କ୍ଷୀରଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ, ପାଚିଲା କଦଳୀ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପାଇଁ ଅରୁଚିକର ଥିଲା ।

ଆଦର କରି ପାଟିରେ ଦେଲେ ସେସବୁକୁ ଥୁ ଥୁ କରି ସେ ଫିଙ୍ଗି ଦେଉଥିଲେ । ବେଶୀ ବାଧ୍ୟ କଲେ କୃଷ୍ଣ ବିରକ୍ତ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲେ, ଏପରିକି କୋପାବିଷ୍ଟ ହୋଇ ରନ୍ଧନ ପାତ୍ର ଭାଙ୍ଗି ପକାଉଥିଲେ । ପୁତ୍ରର ଏତାଦୃଶ ଅଝଟପଣ ଦୁଷ୍ଟାମିକୁ ମା’ ଯଶୋଦା ମଥାପାତି ସହି ନେଉଥିଲେ। କିଶୋର କୃଷ୍ଣ ସାଥୀ ଗୋପାଳ ବାଳକମାନଙ୍କ ସହ ଧେନୁ ନେଇ ଗୋଚାରଣ ନିମନ୍ତେ ଯାଉଥିଲେ । ସେହି ସମୟତକ ଯଶୋଦାଙ୍କ ବ୍ୟସ୍ତତା ବହୁଗୁଣିତ ହୋଇଯାଉଥିଲା । କ୍ଷଣକ ପାଇଁ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ପୁତ୍ର ବିଚ୍ଛେଦ ତାଙ୍କୁ ବିଷାଦିତ କରୁଥିଲା।
କବି କଣରେ –

ଯେତେବେଳେ ବନେ ଯାଉ ସଙ୍ଗରେ ମୋ ପ୍ରାଣ ନେଉ
ନିମିଷେ ବିଚ୍ଛେଦ ନ ସହଇ।
ଏବେ ଯିବୁ ମଥୁରାକୁ ମୋତେ ପ୍ମଯି କାହାକୁ
ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖ ନ ଦେଖ‌ିଲେ ମୁହିଁରେ ଜୀବଧନ
ଜୀବନ ହାରିବି ଗଣ୍ଡ ଜଳେ ।
ତୁ ମୋତେ ଅନ୍ତର ହେଲେ ତିଳେ ରେ ।’

ଆବାଲ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଭୀଷଣ ଭୟାଳୁ ଥିଲେ । ଏପରିକି ନିଜ ଛାଇକୁ ଦେଖୁ ସେ ଡରି ଯାଉଥଲେ ଓ ଧାଇଁଯାଇ ମା’ଙ୍କ କୋଳଲଗ୍ନା ହୋଇ ଯାଉଥିଲେ । ମା’ଙ୍କ ପିନ୍ଧା ବସନରେ ଢାଙ୍କି ନେଉଥୁଲେ ମୁଖମଣ୍ଡଳ । ଗୃହକାନ୍ଥରେ ଅଙ୍କିତ ଚିତ୍ରପନ୍ତିରେ କୌଣସି ଭୟଙ୍କର ରୂପ ତାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିପଥାରୂଢ଼ ହେଲେ ସେ ତତ୍‌କ୍ଷଣାତ୍‌ ସେହି ଘରୁ ବାହାରି ଆସୁଥିଲେ । ଭୟ ହେତୁ ରାତ୍ରିରେ ସେ ମା’ଙ୍କ ଦେହଲଗା ହୋଇ ଶୋଇବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଥିଲେ ।

କୌଣସି ଭୟଙ୍କର ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖ‌ିଲେ ଚମକି ପଡୁଥିଲେ । ମା’ ଯଶୋଦାଙ୍କ ବେକକୁ ଜାବୋଡ଼ି ଧରି ଦେହକୁ ଆଉଜି ପଡ଼ୁଥିଲେ । ପୁଅକୁ ସସ୍ନେହ ଆଲିଙ୍ଗନପୂର୍ବକ ମା’ ପୁନରାୟ ଘୋଡ଼ାଇ ଶୁଆଇ ପକାଉଥିଲେ । କୃଷ୍ଣ ଶାରୀରିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦୁର୍ବଳ ଥିଲେ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ମାତା ଯଶୋଦା ଚିନ୍ତିତ ହୋଇ ରହୁଥିଲେ । ଏପରିକି ଦୁର୍ବଳତା ହେତୁ ଉଚ୍ଚ ପାହାଚ ଚଢ଼ିବାକୁ ସେ ସକ୍ଷମ ନ ଥିଲେ । ସ୍ନେହମୟୀ ଜନନୀ ଯଶୋଦା ସେଥ‌ିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଗୋଡ଼େ ଗୋଡ଼େ ଜଗି ରହୁଥିଲେ । ପିତାମାତାଙ୍କ ସସ୍ନେହ ଲାଳନପାଳନରେ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ବାଲ୍ୟଜୀବନ ସୁଖରେ କଟିଥିଲା।

୩୮। କବିତାଟିର ନାମକରଣର ସାର୍ଥକତା ପ୍ରତିପାଦନ କର।
କିମ୍ବା, ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’କବିତାରେ ମାତା ଯଶୋଦା କାହାର ମୁଖ ଦେଖିବାପାଇଁ ବ୍ୟାକୁଳତା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ କବି ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ ଜଣେ କୁଶଳୀ ସ୍ରଷ୍ଟା ଭାବରେ ସୁବିଦିତ । ତାଙ୍କର ସୃଷ୍ଟିନିଚୟ ଓଡ଼ିଶାର ପୁରପଲ୍ଲୀରେ ଜନପ୍ରିୟ ଭକ୍ତିରସାତ୍ମକ ଗ୍ରନ୍ଥ ଭାବେ ସୁବିଖ୍ୟାତ । ତାଙ୍କ ସମୟର ସାହିତ୍ୟକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଧର୍ମାଶ୍ରୟୀ ସାହିତ୍ୟ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ । ମୋହ-ମାୟାଭରା ସଂସାର ଜଞ୍ଜାଳଗ୍ରସ୍ତ ମାନବ ମନରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ କବିଙ୍କ କାଳଜୟୀ ରଚନା ‘ ମନବୋଧ ଚଉତିଶାର ସାଫଲ୍ୟ କାହାକୁ ଅଜଣା ନୁହେଁ । କବିଙ୍କ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାରସ୍ଵତ କୃତିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ‘କଳା କଳେବର ଚଉତିଶା’, ‘ମନଃ ଶିକ୍ଷା’, ‘ଗୋପ ମଙ୍ଗଳ ଓ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ ଆଦି ଖ୍ୟାତିସମ୍ପନ୍ନ ମଧ୍ୟରେ କବିଙ୍କର କଳ୍ପନା-ପ୍ରବଣତା ତାଙ୍କୁ ଜଣେ କୃତବିଦ୍ୟ କଳାକାରର ଆସନ ପ୍ରଦାନ କରିଅଛି । ପରମ ବୈଷ୍ଣବ କବି ଭକ୍ତଚରଣଙ୍କ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ’ କାବ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦର ପ୍ରଥମ ଆଠଗୋଟି ପଦର ସମାହାର ହେଉଛି ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ର କଳେବର।

ସାଧାରଣତଃ ରଚନାର କଥାବସ୍ତୁକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ ବିଷୟଟିର ନାମକରଣ କରାଯାଇଥାଏ। ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତାଟିକୁ ପାଠ କଲେ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୃଦ୍‌ବୋଧ ହୁଏ ଯେ ଏହାର ନାମକରଣ ଯଥାର୍ଥ । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଥିଲେ ନନ୍ଦ ଦମ୍ପତିଙ୍କର ବୃଦ୍ଧକାଳର ଏକମାତ୍ର ସନ୍ତାନ। ଏକୋଇର ବଳା ନନ୍ଦନନ୍ଦନ ଉଭୟଙ୍କ ପାଇଁ ଥିଲେ ଜୀବନ ସଦୃଶ। ବିଶେଷତଃ ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କ ପ୍ରାଣ ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟରେ ଭରି ଉଠିଥିଲା, କାରଣ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ପାଇ ସେ ଲାଭ କରିଥିଲେ ମାତୃଜୀବନର ପରମ ସାଫଲ୍ୟ। ଶୈଶବରୁ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ସୁଧାଝରା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ। କର୍ମମୟ ଜୀବନର ଜଞ୍ଜାଳ ମଧ୍ୟରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଅଲିଅଳ ପୁତ୍ର କୃଷ୍ଣଙ୍କ ମୁଖପଦ୍ମକୁ ଚାହିଁଦେଲେ ତାଙ୍କ ହୃଦୟ ପୂରି ଉଠୁଥିଲା।

ଗୃହସ୍ତରେ, ସଯତ୍ନରେ ସେ ପୁତ୍ରର ଲାଳନପାଳନ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରୁଥିଲେ। ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ମଥୁରା ଯାତ୍ରା ସମ୍ବାଦ ଶ୍ରବଣରେ ତାଙ୍କ ପ୍ରାଣ ଶିହରି ଉଠିଥିଲା । ହୃଦୟ ହାହାକାର କରି ଉଠିଥିଲା । ଯାହାର ମୁଖଦର୍ଶନ ତାଙ୍କୁ ଉଲ୍ଲସିତ କରୁଥୁଲା, ସେହି ପୁତ୍ରକୁ ମଥୁରା ପଠାଇ ସେ ବା କିପରି ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ରହିପାରନ୍ତେ ! କୃଷ୍ଣଙ୍କ ବିନା ପ୍ରାଣଧାରଣ କରିବା ଯେ ଅସମ୍ଭବ ହୋଇଉଠିବ ଏହା ମର୍ମେ ମର୍ମେ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ମା’ ଯଶୋଦା। ପୁତ୍ରର ଗୁଣ ବାହୁନି ସେ ବିଳାପ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଛନ୍ତି । କବିତାର ପ୍ରଥମ ପଦରୁ ହିଁ ଯଶୋଦାଙ୍କ କୋହଭରା ଉକ୍ତି କବିତାର ନାମକରଣର ଯଥାର୍ଥତା ପ୍ରତିପାଦନ କରେ।
କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ–

‘‘ଆରେ ବାବୁ ଶ୍ୟାମଘନ ଗଳେ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ
କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି
ହେବ ଦଶଦିଗ ଶୂନ୍ୟ ଅସ୍ଥିର ହେବ ଜୀବନ
ନିଶି ଦିବସରେ ଝୁରୁଥବି ରେ, ଜୀବଧନ ।’’
ଜୀବନ ବିହୁନେ ଯେହ୍ନେ ଝସ
ରାଜା ବିନେ ଯେହ୍ନେ ଗ୍ରାମଦେଶ ରେ ।’’

ଶୈଶବ କାଳରେ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଶରୀରରେ ଅଗୁରୁ, ଚନ୍ଦନ, କସ୍ତୁରୀ, କୁଙ୍କୁମାଦି ଲେପନ କରିବା, ଚକ୍ଷୁରେ କଜ୍ଵଳ ଲଗାଇବା, ସୁକୋମଳ ଶେଯରେ ଶୁଆଇ ଦେବାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କେଶବିନ୍ୟାସ ପୂର୍ବକ ମସ୍ତକରେ ପୁଷ୍ପ ମଣ୍ଡନ କରିବା, କପାଳରେ ଚିତା, କଣ୍ଠରେ କୁଣ୍ଡଳ ପିନ୍ଧାଇ ମୁଖମଣ୍ଡଳକୁ ସୁଶୋଭନ କରିବା ଆଦି ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଯଶୋଦା ଗୃହସ୍ତରେ ସମ୍ପାଦନ କରୁଥିଲେ । ପୁତ୍ର କୃଷ୍ଣଙ୍କ ସୁଦର୍ଶନ ମୁଖାରବିନ୍ଦକୁ ଚାହିଁ ତାଙ୍କ ହୃଦୟ ପୁଲକିତ ହୋଇଉଠୁଥିଲା । ରାତ୍ରି କାଳରେ ଆକାଶକୁ ଚାହିଁ ଚନ୍ଦ୍ର ତୋଳି ହୃଦୟରେ ମା’ ଲୋତକ ବର୍ଷଣ କରିଛନ୍ତି । ପୁତ୍ର ବିଚ୍ଛେଦରେ ଦେହଧାରଣ କରିବା ତାଙ୍କ ପକ୍ଷେ ଅସମ୍ଭବ ହୋଇପଡ଼ିବ ବୋଲି

‘‘ଏକଥା ସୁମରି ଯିବି ମରି ।
ନିଶ୍ଚେ ଯେବେ ଯିବୁ ମଧୁପୁରୀ ରେ ।’’

ଅଲିଅଳ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପାଇଁ କ୍ଷୀରସର, ଲବଣୀ, ଅଧାମ, ସୁମିଷ୍ଟ ପାଚିଲା କଦଳୀ ଆଦି ସୁସ୍ଵାଦୁକର ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ସଜାଇ ରଖୁଥିଲେ ମା’ ଯଶୋଦା । ସେସବୁରେ କିନ୍ତୁ କୃଷ୍ଣଙ୍କର ରୁଚି ନ ଥିଲା । ଆଦରରେ ପାଟିରେ ଦେଲେ ମଧ୍ୟ ସେସବୁକୁ ସେ ଥୁ ଥୁ କରି ଫିଙ୍ଗି ଦେଉଥ‌ିଲେ । ବାଧ୍ୟ କଲେ କ୍ରୋଧବଶତଃ ପାକଭାଣ୍ଡ ଭାଙ୍ଗି ଦେଉଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଅଳି ଓ ଅଝଟପଣକୁ ମଥାପାତି ସହିଯାଉଥିଲେ ମା’ ଯଶୋଦା । ଗୋପବାଳକ ଗହଣରେ କିଶୋର କୃଷ୍ଣ ଧେନୁ, ବତ୍ସା ନେଇ ଗୋଚାରଣ ନିମନ୍ତେ ବନକୁ ଯାଉଥିଲେ ।

ତାଙ୍କର ସେହି ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଯଶୋଦାଙ୍କ ପ୍ରାଣ ଆତଙ୍କିତ ହୋଇଉଠୁଥିଲା । ଅଧୀରା ଜନନୀ ଚାହିଁ ବସୁଥିଲେ ପୁଅର ଫେରିବା ବାଟକୁ । ତାଙ୍କ ନୟନ ପିତୁଳା ପ୍ରାୟ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ନ ଦେଖିଲେ ହୃଦୟ କାରୁଣ୍ୟରେ ଭରି ଉଠୁଥିଲା । ସେହି ପୁତ୍ରକୁ ଦୁର୍ମିଲା ନନ୍ଦନ ଦୁର୍ମତି କଂସପୁରକୁ ପଠାଇ କେଉଁ ମା’ ଥୟ ଧରି ରହିବ ? ତେଣୁ ତାଙ୍କ କଣ୍ଠରୁ ସ୍ଵତଃ ସ୍ଫୁରି ଉଠିଛି –

‘‘ଏକଥା ସୁମରି ଯିବି ମରି । ମୋତେ ସମର୍ପି କାହାକୁ
ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖ ନ ଦେଖ‌ିଲେ ମୁହିଁରେ ଜୀବଧନ ।
ଜୀବନ ହାରିବି ଗଣ୍ଡ ଜଳେ ।
ତୁ ମୋତେ ଅନ୍ତର ହେଲେ ତିଳେ ରେ।’’

ଆବାଲ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଭୀଷଣ ଭୟାଳୁ ଥିଲେ । ଏପରିକି ନିଜ ଛାଇକୁ ଦେଖ୍ ସେ ଡରିଯାଇ ମା’ଙ୍କ କୋଳରେ ମୁହଁ ଲୁଚାଇ ପକାଉଥିଲେ । ଅନ୍ଧକାର ଗୃହ ଦେଖ୍ ଭୟରେ ଥରି ଉଠୁଥଲେ । ଏପରିକି ଗୃହକାନ୍ଥରେ ଅଙ୍କିତ ଚିତ୍ରପନ୍ତିରେ ଭୟଙ୍କର ଛବିଟିଏ ଦେଖିଲେ ଭୟରେ ଶିହରି ଉଠୁଥିଲେ । ଶୟନ କାଳରେ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖ୍ ଚମକି ପଡୁଥିଲେ ସେ । ଆତଙ୍କିତ ହୋଇ ମା’ଙ୍କ ଗଳାବେଷ୍ଟନ କରି ଦେହଲଗ୍ନା ହେଉଥିଲେ ।

ଏପରି ଦୁର୍ବଳ ଓ ଭୟାଳୁ ପୁଅ କଂସାସୁର ପୁରୀରେ ହସ୍ତୀ, ଅଶ୍ଵ ଓ ଭୟଙ୍କର ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କ ଗହଣରେ କିପରି କାଳାତିପାତ କରିବ ଏହି ଚିନ୍ତାରେ ଯଶୋଦା ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି । ବିଶେଷତଃ ପୁତ୍ରବିଚ୍ଛେଦ ସହ୍ୟ କରିବା ତାଙ୍କ ପକ୍ଷେ ଅତୀବ ବେଦନାଦାୟକ ହେବ ଓ ପୁତ୍ର ମୁଖ ଦର୍ଶନ ବିନା ତାଙ୍କ ଜୀବନ କାରୁଣ୍ୟରେ ଭରିଉଠିବ, ଏହା କହି ସେ ବିଳାପ କରିଛନ୍ତି । ସମଗ୍ର କବିତାଟିର ଛତ୍ରେ ଛତ୍ରେ ‘ କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି ’ ନାମକରଣର ସାର୍ଥକତା ପ୍ରତିପାଦିତ ହୋଇଛି ।

୩୯ । କୃଷ୍ଣଙ୍କ ମଥୁରା ଗମନରେ ମା’ ଯଶୋଦା କାହିଁକି ଆତଙ୍କିତ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି ଲେଖ।
କିମ୍ବା, କୃଷ୍ଣଙ୍କର ମଥୁରାଗମନ ସମ୍ବାଦ ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କୁ ବିବ୍ରତ ଓ ଆତଙ୍କିତ କରିବାର କାରଣ କ’ଣ, ଉଲ୍ଲେଖ କର।
Answer:
ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥଯଶା କବିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ ଅନ୍ୟତମ । ‘ଗୋପ ମଙ୍ଗଳ, ‘ମନଃ ଶିକ୍ଷା’, ‘କଳା କଳେବର ଚଉତିଶା ଓ ବହୁଜନପ୍ରିୟ ‘ମନବୋଧ ଚଉତିଶା’ ଓ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ ଆଦି କାବ୍ୟକବିତାମାନ କବିଙ୍କର ଅସାଧାରଣ ସାରସ୍ବତ କୃତି । ଭକ୍ତଚରଣ ଯେ କେବଳ ଜଣେ ବୈଷ୍ଣବ କବି ଥିଲେ ତାହା ନୁହେଁ, ଜଣେ ଦକ୍ଷ ଚିକିତ୍ସକ ଭାବେ ମଧ୍ୟ ସେ ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରଚିତ ଦୁଇଖଣ୍ଡି ବୈଦ୍ୟଶାସ୍ତ୍ର ପୁସ୍ତକ ତାଙ୍କ ଆୟୁର୍ବେଦ ଜ୍ଞାନନୈପୁଣ୍ୟର ପରିଚାୟକ ।

ଏହି ଭକ୍ତକବିଙ୍କ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସାରସ୍ଵତ କୃତି ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ’ରେ କବି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ମହିମା ପ୍ରଖ୍ଯାପନ କରି ଯାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି, ତାହା ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ବୈଷ୍ଣବ କବିର ଆସନରେ ଆସୀନ କରିଛି । ହାହାକାର କରିଉଠିବ, ଏହି ଭାବନାରେ ସେ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଗୋପପୁର ଓ ନନ୍ଦଭବନରେ ତାଙ୍କର ଲୀଳାଚପଳ ସୁଖସ୍ଥ ତିଭରା ବାଲ୍ୟଜୀବନର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଚିତ୍ର ତାଙ୍କ ମାନସପଟରେ ଉଦ୍ଭାସିତ ହୋଇଉଠିଛି । ଆଖୁରୁ ବହିଯାଇଛି ଧାର ଧାର ଲୁହ । କ୍ରନ୍ଦନରତା ଜନନୀ ଯଶୋଦା ବ୍ୟଥୂ ପ୍ରାଣରେ ପୁତ୍ର ଗୁଣକୁ ବାହୁନି ଉଠିଛନ୍ତି ।

କିଶୋର କୃଷ୍ଣ ଗୋପପୁରର ସାଥୀ ଗୋପାଳ ବାଳକମାନଙ୍କ ସହ ବନକୁ ଗୋଚାରଣରେ ଯାଉଥିଲେ ଓ ସନ୍ଧ୍ୟାକୁ ଗାଈଗୋଠ ସହ ଗୃହକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତନ କରୁଥିଲେ । କୃଷ୍ଣଙ୍କର ସେହି ଅନୁପସ୍ଥିତି ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କୁ କୋଟିଯୁଗ ସମ ବୋଧ ହେଉଥିଲା । ବନ ମଧ୍ୟରେ କାଳେ ପୁତ୍ର କୌଣସି ବିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବ, ସେହି ଅହେତୁକ ଆଶଙ୍କା ଯଶୋଦାଙ୍କୁ ବିବ୍ରତ କରୁଥିଲା । ଏକଲୟରେ ପୁଅର ଫେରିବା ବାଟକୁ ଚାହିଁ ରହୁଥିଲେ ସେ । ସେସବୁ ସ୍ମରଣ କରି ପୁତ୍ର ବିରହରେ ପ୍ରାଣଧାରଣ କରିବା ତାଙ୍କ ପକ୍ଷେ ଯେ ଅସହ୍ୟ ହୋଇଉଠିବ ଏହି ଭାବନା ତାଙ୍କୁ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ କରିଛି I କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ–

“ଯେତେବେଳେ ବନେ ଯାଉ ସଙ୍ଗରେ ମୋ ପ୍ରାଣ ନେଉ
ନିମିଷେ ବିଚ୍ଛେଦ ନ ସହଇ ।’’

ଆବାଲ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଭୀଷଣ ଭୟାଳୁ ଥିଲେ । ଏପରିକି ନିଜ ଛାଇକୁ ଦେଖ୍ ଭୟରେ ମା’ଙ୍କ କୋଳକୁ ଡେଇଁପଡ଼ି ଢାବୋଡ଼ି ଧରୁଥିଲେ । ମା’ଙ୍କ ପିନ୍ଧା ବସନରେ ମୁହଁକୁ ଲୁଚାଇ ପକାଉଥିଲେ l ଅନ୍ଧକାର ଗୃହ ଦେଖ‌ିଲେ ଭୟରେ ଶିହରି ଉଠୁଥ‌ିଲେ । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କେବଳ ଯେ ଭୟାତୁର ଥିଲେ ତା’ ନୁହେଁ, ଶାରୀରିକ ଦୁର୍ବଳତା ହେତୁ ଉଚ୍ଚ ପାହାଚ ଆରୋହଣ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ସମର୍ଥ ହେଉ ନ ଥିଲେ । ଏପରି ଦୁର୍ବଳ ଶରୀରବିଶିଷ୍ଟ ଭୟାତୁର ପୁତ୍ର ମଥୁରା ନଗରୀର ରାଜପୁରୀରେ ମହାବଳ ହସ୍ତୀମାନଙ୍କର ଗର୍ଜନ ଓ ଭୟଙ୍କର ଅଶ୍ଵମାନଙ୍କ ତ୍ରେଷାରବ ଶୁଣିଲେ ତା’ ଅବସ୍ଥା କିପରି ଦୟନୀୟ ହୋଇପଡ଼ିବ ସେହି ଚିନ୍ତାରେ ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କ ହଦୟ ଶିହରି ଉଠିଛି । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ—

‘“ ଛାଇକି ଅନାଇଁ ଡରୁ ଧାଇଁ ମୋତେ କୋଳ କରୁ
ବସନେ ଘୋଡ଼ାଇ ମୁଖ ଗୋଟି
ହେବ ଦଶଦିଗ ଶୂନ୍ୟ ଅସ୍ଥିର ହେବ ଜୀବନ
ଉଚ୍ଚ ପାବଚ୍ଛ ନ ପାରୁ ଉଠି ରେ ଜୀବଧନ ।
ମଧୁପୁରେ ହସ୍ତୀ ଘୋଡ଼ାମାନ
ଗର୍ଜିଲେ ନ ପୁଣ ଡରୁ ଶ୍ୟାମ ରେ ।’’

ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏପରି ଭୟାକୁ ଥିଲେ ଯେ ଗୃହକାନ୍ଥରେ ଚିତ୍ରିତ ଚିତ୍ରପନ୍ତିରେ କୌଣସି ଏକ ଭୟଙ୍କର ଛବି ଦେଖିଲେ ଭୟରେ ଥରି ଉଠି ଗୃହ ମଧ୍ୟରୁ ଧାଇଁ ପଳାଉଥିଲେ । ସାମାନ୍ୟ ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ ଆତଙ୍କିତ ହୋଇପଡ଼ୁଥିବା କୃଷ୍ଣ ରାକ୍ଷସପୁରୀ ମଥୁରା ନଗରୀରେ ଅସୁରମାନଙ୍କୁ କିପରି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କରିପାରିବ ସେହି ଚିନ୍ତାରେ ଜନନୀ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି । ରାତ୍ରିକାଳରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ମା’ ଯଶୋଦାଙ୍କ ନିକଟରେ ଶୟନ କରୁଥିଲେ ।

ସ୍ଵପ୍ନରେ କୌଣସି ଅସ୍ଵାଭାବିକ ରୂପ ଦର୍ଶନ କଲେ ଭୟରେ ଚମକି ଉଠି ମା’ ବୋଲି ଚିତ୍କାର କରି ଉଠୁଥିଲେ । ଜନନୀଙ୍କ ଗଳାବେଷ୍ଟନ କରି ଜାବୋଡ଼ି ଧରୁଥୁଲେ । ଯଶୋଦା ତାଙ୍କୁ ପ୍ରବୋଧନା ଦେଇ ପୁନର୍ବାର ଘୋଡ଼ାଇ ଦେଇ ଶୁଆଇ ପକାଉଥିଲେ। ଏପରି ଭୟାତୁର ସନ୍ତାନ ମଥୁରାପୁରୀରେ କିପରି ଏକାକୀ କାଳାତିପାତ କରିବ ସେହି ଆଶଙ୍କା ଯଶୋଦାଙ୍କ ହୃଦୟକୁ ଆଚ୍ଛନ୍ନ କରିଛି । ଏହିପରି ଭାବେ ବହୁବିଧ ଆଶଙ୍କାରେ ଆତଙ୍କିତ ମା’ ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣ ବିଚ୍ଛେଦରେ ବିଷାଦିତ ତଥା ଅଧୀରା ହୋଇ କ୍ରନ୍ଦନ କରିଛି।

୪୦। କୃଷ୍ଣଙ୍କ ବାଲ୍ୟକାଳର ବେଶଭୂଷା ବର୍ଣ୍ଣନା କର।
କିମ୍ବା, କୃଷ୍ଣଙ୍କର ବାଲ୍ୟକାଳର ବେଶ-ବୈଚିତ୍ରର ଏକ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର।
କିମ୍ବା, ବାଲ୍ୟକାଳରେ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ମାତା ଯଶୋଦା କି କି ବେଶ-ପରିପାଟୀରେ ସଜାଉଥିଲେ ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କର।
Answer:
ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଆ କାବ୍ଯସାହିତ୍ୟ ଯେଉଁ କତିପୟ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକଙ୍କ ଅତନ୍ଦ୍ର ସାଧନାରେ ଋଦ୍ଧିମନ୍ତ ହୋଇଥିଲା ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୈଷ୍ଣବ କବି ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ ଅନ୍ୟତମ । ଏହି ମହାନ୍ ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କ କାଳଜୟୀ ସୃଷ୍ଟି ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇଥାଏ । ଅଦ୍ୟାବଧୂ ଅଳଂକାଂଶ ଓଡ଼ିଆ ସେହି ଚଉତିଶାର ପଦମାନଙ୍କୁ ଆବୃତ୍ତି କରିଥାଆନ୍ତି ।

କବିଙ୍କ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିସମ୍ଭାର ମଧ୍ଯରେ ‘ମନଃ ଶିକ୍ଷା’, ‘ଗୋପ ମଙ୍ଗଳ’, ‘କଳା କଳେବର ଚଉତିଶା’ ଓ ‘ ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ କାବ୍ୟ କବିଙ୍କ ଅସାମାନ୍ୟ ସାରସ୍ଵତ ପ୍ରତିଭାର ସ୍ବାକ୍ଷର ବହନ କରେ । କବିଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିନିଚୟକୁ ଧର୍ମାଶ୍ରୟୀ ସାହିତ୍ୟ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଲୀଳାମୃତ ଉପରେ ଆଧାରିତ ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ କବିଙ୍କର ଶ୍ରେଷ୍ଠ କୃତି ।

କବିତା ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି କବିଙ୍କର ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ’ କାବ୍ୟାନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦର ପ୍ରଥମ ଆଠଗୋଟି ପଦକୁ ନେଇ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ଅକ୍ରୁରଙ୍କ ସହ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ମଥୁରାଗମନ କରୁଥିବା ସମ୍ବାଦରେ ଶୋକାଭିଭୂତ ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କ ହୃଦୟର କାରୁଣ୍ୟ ଓ ପୁତ୍ରବିଚ୍ଛେଦ ଅବ୍ୟବହିତ ପୂର୍ବରୁ କରୁଣ ବିଳାପର କଥାବସ୍ତୁ ହିଁ କବିତାର ମାର୍ମିକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି । ବୃଦ୍ଧକାଳର ଏକମାତ୍ର ସନ୍ତାନ କୃଷ୍ଣ ଥିଲେ ଯଶୋଦାଙ୍କ ଜୀବନ ଧନ, ନୟନ ପିତୁଳା । ତାଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡେ ନ ଦେଖ‌ିଲେ ସେ ବାତୁଳ ପ୍ରାୟ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲେ ।

ମଥୁରାପୁରୀ ଚାଲିଗଲା ପରେ ତାଙ୍କ ସହ ଯଶୋଦାଙ୍କ ଜୀବନର ସବୁ ସୁଖଶିରୀ ହଜିଯିବ ବୋଲି ଚିନ୍ତାକରି ତାଙ୍କ ସ୍ନେହମୟୀ ଜନନୀ ଯଶୋଦା ଶିଶୁପୁତ୍ର କୃଷ୍ଣଙ୍କ ବେଶବିନ୍ୟାସ ଗୃହସ୍ତରେ ସମ୍ପାଦନ କରୁଥିଲେ । କୃଷ୍ଣଙ୍କ ସୁକୋମଳ ଦେହରେ ଅଗୁରୁ, ଚନ୍ଦନ, କସ୍ତୁରୀ ଓ କୁଙ୍କୁମ ଆଦିର ପ୍ରଲେପ ଦେଇ ସ୍ନେହସ୍ପର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ନୟନ ତନ୍ଦ୍ରାଳସରେ ମୁଦି ହୋଇ ଆସୁଥିଲା । ଆଖ୍ୟାରେ କଜ୍ଜଳ ଲଗାଇ ସୁକୋମଳ ଶେଯରେ ସେ ପୁଅକୁ ଶୁଆଇ ପକାଉଥିଲେ ।

‘‘କାହା ଅଙ୍ଗେ ଚତୁଃସମ ଲେପିବି କରିମ
ନିଦ୍ରାରେ କେ ହେଉଥୁବ ଘାରି ।
କାହାକୁ ଅଞ୍ଜନ ଦେବି; ବସ୍ତ୍ର ପାଡ଼ି ଶୁଆଇବି
ପିତାଙ୍କୁ ମାଗିବ କେହୁ ହରି ରେ ଜୀବଧନ ।’’

କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଘନକୃଷ୍ଣ କେଶରାଶିକୁ ସଯତ୍ନ କୁଣ୍ଡାଇ ଜୁଡ଼ା ବାନ୍ଧି ଦେଉଥିଲେ ମା’ ଯଶୋଦା । ନାନାବିଧ ସୁବାସିତ ପୁଷ୍ପରେ ମସ୍ତକ ମଣ୍ଡନ କରି ଓ କପାଳରେ ଚିତା ଆଙ୍କିଦେଇ ଉତ୍‌ଫୁଲ୍ଲିତା ହେଉଥିଲେ ଯଶୋଦା । କଣ୍ଠରେ କୁଣ୍ଡଳ ପିନ୍ଧାଇ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ମୁଖାରବିନ୍ଦ ଦର୍ଶନରେ ଉଲ୍ଲସିତା ହୋଇ ଉଠୁଥିଲେ ସେ । ସେହି ଦେବୋପମ ମୁଖପଦ୍ମ ଦର୍ଶନରେ ଜୀବନର ସମସ୍ତ ଦୁଃଖ ଭୁଲି ଯାଉଥିଲେ ସେ । ମଥୁରା ଚାଲିଗଲା ପରେ ସେଥୁରୁ ବଞ୍ଚିତା ହୋଇ କିପରି କାଳାତିପାତ କରିବେ ସେହି ଚିନ୍ତାରେ ବ୍ୟଥ୍‌ ହୋଇଛନ୍ତି ଜନନୀ ଯଶୋଦା।

ତୁମ ପାଇଁ କାମ :

• ୪୧। ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସଙ୍କ ‘ମଥୁରାମଙ୍ଗଳ’ ଏବଂ ଅନ୍ୟ କୃତିଗୁଡ଼ିକ ସଂଗ୍ରହ କରି ପଢ଼।
• ୪୨। ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଲୀଳା ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିବା କାବ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ନାଁ ଓ ଲେଖକଙ୍କ ନାଁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଟିପା ଖାତରେ ଲେଖ।

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ।

1. କୃଷ୍ଣଙ୍କ କର୍ଣ୍ଣଯୁଗଳରେ କ’ଣ ଶୋଭାପାଏ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣଙ୍କ କର୍ଣ୍ଣଯୁଗଳରେ କୁଣ୍ଡଳ ଶୋଭାପାଏ।

2. କୃଷ୍ଣ ବନକୁ ଗଲେ ଯଶୋଦାଙ୍କ ମନରେ କି ଅନୁଭୂତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
Answer:
ସତେ ଯେପରି କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପ୍ରାଣକୁ ସଙ୍ଗ ରେ ନେଇଯାଆନ୍ତି ବୋଲି ଯଶୋଦା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି।

3. କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଯଶୋଦା କ’ଣ କରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ପୁତ୍ର ବିରହ ସହି ନ ପାରି ଯଶୋଦା ଗଭୀର ଜଳରେ ଆମ୍ବ ବିସର୍ଜନ କରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

4. ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ କ’ଣ କ’ଣ ଖାଇବାକୁ ଦିଅନ୍ତି ?
Answer:
ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଅମୃତତୁଲ୍ୟ ସର, ଲବଣି, ରାବିଡ଼ି ଓ ପାଚିଲା କଦଳୀ ଖାଇବାକୁ ଦିଅନ୍ତି।

5. କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟ ରୁଚେ ନାହିଁ ବୋଲି କବିତାର ଯେଉଁ ପଂକ୍ତିରୁ ଜଣାପଡୁଛି ତାହା ଲେଖ।
Answer:
ସର ଲବଣି ଅଧାମ ପକ୍ଵରମ୍ଭା ସୁଧା ସମ ମୁଖେ ଦେଲେ ଥୁ ଥୁ କରି ଫିଙ୍ଗୁ।

6. କୃଷ୍ଣ ରାଗିଗଲେ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ରାଗିଗଲେ ପାକହାଣ୍ଡି ଭାଙ୍ଗୁଥିଲେ।

7. କୃଷ୍ଣ ଡରିଗଲେ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଡରିଗଲେ ଧାଇଁଯାଇ ମା’ଙ୍କୁ କୁଣ୍ଢାଇ ଧରି ତାଙ୍କ ପିନ୍ଧା ବସନରେ ନିଜ ମୁଖକୁ ଘୋଡ଼ାଇ ଦେଉଥିଲେ।

8. କୃଷ୍ଣ କାହାକୁ ଦେଖୁ ଭୟ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଛାଇକୁ ଦେଖ୍ ତଥା ଅନ୍ଧାରଘର ଓ କାନ୍ଥରେ ଥ‌ିବା ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ତଥା ଚିତ୍ରପଂକ୍ତିକୁ ଦେଖ୍ ଡରୁଥିଲେ।

9. କୃଷ୍ଣ ମଥୁରାରେ କ’ଣ ଶୁଣି ଅଧ୍ଵ ଭୟଭୀତ ହୋଇପଡ଼ିବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା ଆଶଙ୍କା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମଥୁରାରେ ହାତୀ ଓ ଘୋଡ଼ାମାନଙ୍କର ଗର୍ଜନ ଶୁଣି କୃଷ୍ଣ ଅଧ୍ଵ ଭୟଭୀତ ହୋଇପଡ଼ିବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା ଆଶଙ୍କା କରିଛନ୍ତି।

10. କୃଷ୍ଣ ଉଚ୍ଚ ପାହାଚ ଉଠିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ବୋଲି ଯଶୋଦା କାହିଁକି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଭୟାଳୁ ଥ‌ିବାରୁ ଉଚ୍ଚ ପାହାଡ଼ ଉଠିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି ।

11. କାନ୍ଥରେ ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତିର ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ କୃଷ୍ଣ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କାନ୍ତରେ ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତିର ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ କୃଷ୍ଣ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସେ ଘରୁ ବାହାରି ଆସୁଥିଲେ ।

12. କୃଷ୍ଣ କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇ କେଉଁଠି ଶୋଇଯାଉଥିଲେ ?
Answer:
କୃ ଷ୍ଣ କ୍ଲାନ୍ତ ହୋଇ ମାଆଙ୍କ ଶୋଇଯାଉଥିଲେ ।

13. କୃଷ୍ଣ ଶୋଇଥିଲାବେଳେ କାହିଁକି ଚମକି ଉଠୁଥିଲେ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଶୋଇବାବେଳେ ନିଦରେ ଭୟଙ୍କର ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁ ଚମକି ପଡୁଥିଲେ।

14. କୃଷ୍ଣ ଚମକି ପଢ଼ି କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣ ଭୟରେ ଚମକି ପଡ଼ି ମାତା ଯଶୋଦାଙ୍କ କଣ୍ଠରେ ଦୁଇ ହାତକୁ ଛନ୍ଦି ଲୁଗା ଘୋଡ଼ି ହୋଇ ଶୋଇଯାଉଥିଲେ।

15. ‘ଶ୍ୟାମଘନ’ ବୋଲି କିଏ, କାହାକୁ ସମ୍ବୋଧନ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
‘ଶ୍ୟାମଘନ’ ବୋଲି ମାତା ଯଶୋଦା ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧନ କରିଛନ୍ତି।

B. ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ।

1. ‘ଝସ’ କହିଲେ କାହାକୁ ବୁଝାଏ ?
Answer:
ମାଛ

2. କାହା ବିନା ରାଜ୍ୟର ଅବସ୍ଥା ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୁଏ ?
Answer:
ରାଜା

3. କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ କ’ଣ ମାଗନ୍ତି ?
Answer:
ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର

4. ଚନ୍ଦନ, ଅଗୁରୁ, କସ୍ତୁରୀ ଓ କୁଙ୍କୁମକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଚତୁଃସମ

5. କୃଷ୍ଣ କେଉଁ ସ୍ଥାନକୁ ଉଠିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ପାବଚ୍ଛକୁ

6. କେଉଁଠାରେ ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତିର ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ କୃଷ୍ଣ ପଳାଇ ଯାଇଥିଲେ ?
Answer:
କାନ୍ଥରେ

7. କୃଷ୍ଣ କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇ ରାତ୍ରିରେ କେଉଁଠାରେ ଶୋଇ ଯାଉଥିଲେ ?
Answer:
ମାତାଙ୍କ କୋଳରେ

8. କୃଷ୍ଣ ଶୋଇଥିବାବେଳେ ଚମକି ଉଠୁଥିଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଭୟଙ୍କର ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖୁ

9. କୃଷ୍ଣ ଚମକିପଡ଼ି କାହା କଣ୍ଠକୁ ଦୁଇହାତରେ ଭିଡ଼ି ଧରୁଥିଲେ ?
Answer:
ମାତାଙ୍କର

10. ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଆଖୁରେ କ’ଣ ଲଗାଇ ଦିଅନ୍ତି ?
Answer:
ଅଞ୍ଜନ

11. କୃଷ୍ଣ ମଥୁରାକୁ ଗଲେ ଯଶୋଦା କେଉଁଠାରେ ନିଜ ଜୀବନ ବିସର୍ଜନ କରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଗଣ୍ଡଜଳରେ

12. ପିତାଙ୍କୁ ମାଗିବ କେହୁ ହରିରେ ଜୀବଧନ’ – ଏଠାରେ ‘ହରି’ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଚାନ୍ଦ

13. ‘କାହାମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ କବିତାଟିର କବି କିଏ ?
Answer:
ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ

14. ଚତୁଃସମ କାହାକୁ କୁହନ୍ତି ?
Answer:
ଚନ୍ଦନ, ଅଗୁରୁ, କୁଙ୍କୁମ ଓ କସ୍ତୁରୀ

15. କୃଷ୍ଣଙ୍କ କାନରେ କ’ଣ ଶୋଭାପାଏ ?
Answer:
ସୁବର୍ଣ୍ଣ କୁଣ୍ଡଳ

16. କଂସପୁର ଗଲେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କାହାକୁ ଦେଖୁବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ

17. ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ କବିତାଟି କେଉଁ କାବ୍ୟର ଅଂଶବିଶେଷ ?
Answer:
ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ

18. ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ’ କାବ୍ୟର ପ୍ରଣେତା କିଏ ?
Answer:
ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ

19. ମାତା ଯଶୋଦା ‘ଶ୍ୟାମଘନ’ ବୋଲି କାହାକୁ ସମ୍ବୋଧନ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

1. ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚି’– ଏହି ଉକ୍ତିଟି ମାତା ଯଶୋଦା ___________ ଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି।
Answer:
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ

2. ‘ଜୀବନ ବିହୁନେ ଯେହ୍ନେ ଝସ’– ଏଠାରେ ‘ଜୀବନ’ ଶହୃ ________ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି।
Answer:
ଜଳ

3. ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ __________ ରେ ଘାରି ହେଉଥିଲେ।
Answer:
ନିଦ୍ରା

4. ଯଶୋଦା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ କେଶ ବନ୍ଧନ କରି _________ ରେ ସୁବେଶ କରୁଥିଲେ।
Answer:
କୁସୁମ

5. ଯଶୋଦା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଲଲାଟରେ ଲଗାଉ ________ ଦେଉଥିଲେ ।
Answer:
ଚିତା

6. ମାତା ଯଶୋଦା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅଙ୍ଗରୁ__________ ଦେଉଥିଲେ ।
Answer:
ଧୂଳି

7. ଯଶୋଦା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ____________ ପିନ୍ଧାଇ ଦେଇଥିଲେ।
Answer:
କାଛି

8. ଯଶୋଦା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ____________ ଖାଇବାକୁ ଦେଉଥିଲେ।
Answer:
ପାଚିଲା କଦଳୀ

9. କୃଷ୍ଣ ଅନ୍ଧାର ଘର ଦେଖ‌ିଲେ ଭୟରେ __________ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଥ‌ରହିର

10. ___________ ରେ ହାତୀ ଘୋଡ଼ାମାନେ ଗର୍ଜିବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି।
Answer:
ମଧୁପୁର

11. ଯଶୋଦାଙ୍କ ପକ୍ଷରେ ____________ ଙ୍କର ବିଚ୍ଛେଦ ଅସହ୍ୟ ଥିଲା।
Answer:
କୃଷ୍ଣ

12. ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ _____________ କୁ ଯିବାକୁ ବାରଣ କରୁଥିଲେ।
Answer:
ମଥୁରା

13. ‘ଜୀବନ’ ଅଭାବରେ __________ ବଞ୍ଚିପାରେ ନାହିଁ।
Answer:
ଝସ

14. କଂସ _______________ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଥୁଲେ।
Answer:
ମଥୁରା

15. ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚି’ ପଦ୍ୟଟି ମଥୁରାମଙ୍ଗଳ ଛାନ୍ଦରୁ ____________ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇଛି।
Answer:
ଷଷ୍ଠ

16. ‘ମଥୁରାମଙ୍ଗଳ’ କାବ୍ୟର ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦରେ ସମୁଦାୟ____________ ଟି ପଦ ଅଛି।
Answer:
୨୦

17. ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ କବିତାଟି ‘ମଥୁରାମଙ୍ଗଳ’କାବ୍ୟାନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦର ____________ ଟି ପଦର ସମନ୍ବିତ ରୂପ ଅଟେ।
Answer:
ପ୍ରଥମ ଆଠ

18. ମଥୁରାର ରାଜା ___________ ଧନୁତ୍ସବର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ।
Answer:
କଂସ

19. ____________ କଂସଙ୍କର ଧନୁ ଉତ୍ସବ ଦେଖିବାକୁ ମଥୁରାକୁ ଯାଇଥିଲେ।
Answer:
କୃଷ୍ଣ

20. ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଧନୁ ଉତ୍ସବ ଦେଖିବାକୁ ମଥୁରାକୁ ଯିବାବେଳେ _____________ ଙ୍କର ହୃଦୟ ଆଶଙ୍କାରେ ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇଉଠିଛି ।
Answer:
ଯଶୋଦା

21. ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଶରୀରରେ ____________ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ଚତୁଃସମ

22. କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଯଶୋଦା ___________ ରେ ଜୀବନ ହାରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଗଣ୍ଡଜଳ

23. କୃଷ୍ଣ ରାଗିଗଲେ_________________ ଭାଙ୍ଗୁଥିଲେ ।
Answer:
ପାକଭାଣ୍ଡ

24. କୃଷ୍ଣ ନିଜର __________ କୁ ଦେଖୁ ଭୟ କରୁଥିଲେ।
Answer:
ଛାଇ

25. କୃଷ୍ଣ ଡରିଗଲେ _________ ଙ୍କୁ କୁଣ୍ଢାଇ ଧରୁଥିଲେ ।
Answer:
ମାଆ.

26. ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ _________ ରେ ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ ଦେଖୁବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି ।
Answer:
ମଧୁପୁର

27. ରାତିରେ ଶ୍ରୀକୃ ଷ୍ଣ __________ ଙ୍କ କୋଳରେ ଶୟନ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ଯଶୋଦା

28. କୃଷ୍ଣ ବନକୁ ଗଲେ ଯଶୋଦାଙ୍କ ମନରେ _________ ଅନୁଭୂତି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ।
Answer:
ପ୍ରାଣହୀନ

29. ‘ମଧୁଭୁବନ’ କହିଲେ _______ କୁ ବୁଝାଏ।
Answer:
ମଥୁରା

30. କୃଷ୍ଣଙ୍କର ___________ ରେ କୁଣ୍ଡଳ ଶୋଭାପାଏ।
Answer:
କାନ

D. ଠିକ୍ କିମ୍ବା ଭୁଲ୍ ଲେଖ।

1. ‘ଝସ’ କହିଲେ ପୃଥିବୀକୁ ବୁଝାଏ।
2. ପ୍ରଜା ବିନା ରାଜ୍ୟର ଅବସ୍ଥା ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୁଏ।
3. କୃଷ୍ଣ ଚମକିପଡ଼ି ପିତାଙ୍କ କଣ୍ଠକୁ ଦୁଇହାତରେ ଭିଡ଼ି ଧରୁଥିଲେ।
4. ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ ‘କାହାମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ କବିତାଟିର କବି ଅଟନ୍ତି।
5. ମଧୁପୁର ଗଲେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ ଦେଖୁବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି।
6. ରେବତୀ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଲଲାଟରେ କୁଙ୍କୁମ ଲଗାଇ ଦେଇଥିଲେ।
7. ଯଶୋଦା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ କାଛି ପିନ୍ଧାଇ ଦେଇଥିଲେ।
8. ଯଶୋଦା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ପାଚିଲା କଦଳୀ ଖାଇବାକୁ ଦେଉଥିଲେ।
9. ମଧୁପୁରରେ ହାତୀ ଘୋଡ଼ାମାନେ ଗର୍ଜିବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି।
10. ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ବୃନ୍ଦାବନକୁ ଯିବାକୁ ବାରଣ କରୁଥିଲେ।
11. ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ ପଦ୍ୟଟି ‘ମଥୁରାମଙ୍ଗଳ’ କାବ୍ୟର ପଞ୍ଚମ ଛାନ୍ଦରୁ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇଛି।
12. ‘ମଥୁରାମଙ୍ଗଳ’ କାବ୍ୟର ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦରେ ସମୁଦାୟ ୨୦ ଟି ପଦ ଅଛି।
13. ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚି’ କବିତାଟି ‘ମଥୁରାମଙ୍ଗଳ’ କାବ୍ୟାନ୍ତର୍ଗତ ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦର ଶେଷ ୮ଗୋଟି ପଦର ସମନ୍ବିତ ରୂପ ଅଟେ।
14. କୃଷ୍ଣ ନିଜର ଛାଇକୁ ଦେଖୁ ଭୟ କରୁଥିଲେ।

Answers
1. ଭୁଲ୍
2. ଭୁଲ୍
3. ଭୁଲ୍
4. ଠିକ୍
5. ଠିକ୍
6. ଭୁଲ୍
7 .ଠିକ୍
8. ଠିକ୍
9. ଠିକ୍
10. ଭୁଲ୍
11. ଭୁଲ୍
12. ଠିକ୍
13. ଭୁଲ୍
14. ଠିକ୍

E. ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ।

1. ‘ଝସ’ କହିଲେ କାହାକୁ ବୁଝାଏ?
(A) ଜଳ
(B) ମାଛ
(C) କଚ୍ଛପ
(D) କୁମ୍ଭୀର
Answer:
(B) ମାଛ

2. କାହା ବିନା ରାଜ୍ୟର ଅବସ୍ଥା ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୁଏ ?
(A) ମନ୍ତ୍ରୀ
(B) ସଚିବ
(C) ରାଜା
(D) ସେନାପତି
Answer:
(C) ରାଜା

3. କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ କ’ଣ ମାଗନ୍ତି ?
(A) ପୋଖରୀର ପଦ୍ମ
(B) ନବନୀତ
(C) ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର
(D) ଧନ
Answer:
(C) ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର

4. ଚନ୍ଦନ, ଅଗୁରୁ, କସ୍ତୁରୀ ଓ କୁଙ୍କୁମକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ଚତୁଃସମ
(B) ଚତୁଃରସ
(C) ଚତୁର୍ଦ୍ରବ୍ଯ
(D) ଚତୁର୍ଲେପ
Answer:
(A) ଚତୁଃସମ

5. କୃଷ୍ଣ କେଉଁ ସ୍ଥାନକୁ ଉଠିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି ?
(A) ପର୍ବତକୁ
(B) ଗଛ ଉପରକୁ
(C) ପାବଚ୍ଛକୁ
(D) ପଲ୍ଯଙ୍କକୁ
Answer:
(C) ପାବଚ୍ଛକୁ

6. କେଉଁଥରେ ଉଯଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତିର ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ କୃଷ୍ଣ ପଳାଇ ଯାଇଥଲେ ?
(A) କାନ୍ଥରେ
(B) ଭୂତଳେ
(C) ନୃତ୍ୟଶାଳାରେ
(D) ଚିତ୍ରଶାଳାରେ
Answer:
(A) କାନ୍ଥରେ

7. କୃଷ୍ଣ କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇ ରାତ୍ରିରେ କେଉଁଠାରେ ଶୋଇ ଯାଉଥିଲେ ?
(A) ଭୂତଳେ
(B) ବନରେ
(C) ପିତାଙ୍କ କୋଳରେ
(D) ମାତାଙ୍କ କୋଳରେ
Answer:
(D) ମାତାଙ୍କ କୋଳରେ

8. କୃଷ୍ଣ ଶୋଇଥିବାବେଳେ ଚମକି ଉଠୁଥିଲେ କାହିଁକି ?
(A) ଜ୍ଵର ହେତୁ
(B) ରୋଗ ହେତୁ
(C) କ୍ଳାନ୍ତ ହେତୁ
(D) ଭୟଙ୍କର ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁ
Answer:
(D) ଭୟଙ୍କର ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁ

9 . କୃଷ୍ଣ ଚମକିପଡ଼ି କାହା କଣ୍ଠକୁ ଦୁଇହାତରେ ଭିଡ଼ି ଧରୁଥିଲେ ?
(A) ନନ୍ଦଙ୍କର
(B) ବଳରାମଙ୍କର
(C) ମାତାଙ୍କର
(D) ଗୋପବାଳକଙ୍କର
Answer:
(C) ମାତାଙ୍କର

10. ଯଶୋଦା କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଆଜ୍‌ରେ କ’ଣ ଲଗାଇ ଦିଅନ୍ତି ?
(A) ଚନ୍ଦନ
(B) କୁଙ୍କୁମ
(C) ଅଞ୍ଜନ
(D) ଅଗୁରୁ
Answer:
(C) ଅଞ୍ଜନ

11. କୃଷ୍ଣ ମଥୁରାକୁ ଗଲେ ଯଶୋଦା କେଉଁଠାରେ ନିଜ ଜୀବନ ବିସର୍ଜନ କରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
(A) ଗଣ୍ଡଜଳରେ
(B) ଯମୁନା ନଦୀରେ
(C) ସମୁଦ୍ରରେ
(D) ପୁଷ୍କରିଣୀରେ
Answer:
(A) ଗଣ୍ଡଜଳରେ

12. ‘ପିତାଙ୍କୁ ମାଗିବ କେହୁ ହରିରେ ଜୀବଧନ’ – ଏଠାରେ ‘ହରି’ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ?
(A) ଖେଳଣା
(B) ନାରାୟଣ
(C) ଚାନ୍ଦ
(D) ନେଉଳ
Answer:
(C) ଚାନ୍ଦ

13. ‘କାହାମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ କବିତାଟିର କବି କିଏ ?
(A) ମଧୁସୂଦନ ରାଓ
(B) ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ
(C) ଦୀନବନ୍ଧୁ ଦାସ
(D) ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ
Answer:
(B) ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ

14. ଚତୁଃସମ କାହାକୁ କୁହନ୍ତି ?
(A) ଚନ୍ଦନ, ଅଗୁରୁ, କୁଙ୍କୁମ ଓ କସ୍ତୁରୀ
(B) ଚନ୍ଦନ, ଫୁଲ, ତୁଳସୀ, ମହୁ
(C) ବେଲପତ୍ର, ଚନ୍ଦନ, ତୁଳସୀ, ମହୁ
(D) ଦୁଗ୍ଧ, ମହୁ, ମିଶ୍ରି, ଛେନା
Answer:
(A) ଚନ୍ଦନ, ଅଗୁରୁ, କୁଙ୍କୁମ ଓ କସ୍ତୁରୀ

15. କୃଷ୍ଣଙ୍କ କାନରେ କ’ଣ ଶୋଭାପାଏ ?
(A) ସୁବର୍ଣ୍ଣକୁଣ୍ଡଳ
(B) ମୋତିମାଳି
(C) ହୀରାଫୁଲ
(D) ସୁବର୍ଣ୍ଣମାଳି
Answer:
(A) ସୁବର୍ଣ୍ଣକୁଣ୍ଡଳ

16. କୃଷ୍ଣ କ’ଣ ଦେଖୁ ଘରୁ ପଳାଇଯା’ନ୍ତି ?
(A) ରାକ୍ଷସ ମୂର୍ତ୍ତି
(B) କାନ୍ଥରେ ଥିବା ଭୟଙ୍କର ଚିତ୍ରପନ୍ତି
(C) ଭୟଙ୍କର ପଶୁ
(D) ସର୍ପ
Answer:
(B) କାନ୍ଥରେ ଥିବା ଭୟଙ୍କର ଚିତ୍ରପନ୍ତି

17. କଂସପୁର ଗଲେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କାହାକୁ ଦେଖୁବେ ବୋଲି ଯଶୋଦା କହିଛନ୍ତି ?
(A) କଂସକୁ
(B) ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ
(C) ଯମୁନାନଦୀକୁ
(D) ହାତୀଘୋଡ଼ାମାନଙ୍କୁ
Answer:
(B) ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ

18. ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚିବି’ କବିତାଟି କେଉଁ କାବ୍ୟର ଅଂଶବିଶେଷ ?
Answer:
(A) ଲାବଣ୍ୟବତୀ
(B) ଗୋପମଙ୍ଗଳ
(C) ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ
(D) ଦ୍ବାରିକା ମଙ୍ଗଳ
Answer:
(C) ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ

19. ‘ମଥୁରା ମଙ୍ଗଳ’ କାବ୍ୟର ପ୍ରଣେତା କିଏ ?
(A) ଅରକ୍ଷିତ ଦାସ
(B) ବତ୍ସା ଦାସ
(C) ଦନେଇ ଦାସ
(D) ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ
Answer:
(D) ଭକ୍ତଚରଣ ଦାସ

20. ମାତା ଯଶୋଦା ‘ଶ୍ୟାମଘନ’ ବୋଲି କାହାକୁ ସମ୍ବୋଧନ କରିଛନ୍ତି ?
(A) ମେଘକୁ
(B) କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ
(C) ବଳରାମଙ୍କୁ
(D) କଳାହାଣ୍ଡିଆ ମେଘକୁ
Answer:
(C) ବଳରାମଙ୍କୁ

21. ‘କାହା ମୁଖ ଅନାଇ ବଞ୍ଚି’– ଏହି ଉକ୍ତିଟି ମାତା ଯଶୋଦା କାହା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି ?
(A) ବଳରାମ
(B) ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ
(C) ନନ୍ଦ
(D) ରାଧା
Answer:
(B) ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ

22. ‘ଜୀବନ ବିହୁନେ ଯେହ୍ନେ ଝସ’– ଏଠାରେ ଜୀବନ ଶବ୍ଦ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି ?
Answer:
(A) ପ୍ରାଣ
(B) ପବନ
(C) ଜଳ
(D) ଅମୃତ
Answer:
(C) ଜଳ

23. ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କେଉଁଥରେ ଘାରି ହେଉଥିଲେ ?
(A) ନିଦ୍ରାରେ
(B) ନିଶାରେ
(C) ଦୁଃଖରେ
(D) ଶୋକରେ
Answer:
(A) ନିଦ୍ରାରେ

24. ଯଶୋଦା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ କେଶ ବନ୍ଧନ କରି କେଉଁଥରେ ସୁବେଶ କରୁଥିଲେ ?
(A) କୁଙ୍କୁମରେ
(B) କୁସୁମରେ
(C) ବସ୍ତ୍ରରେ
(D) ମୟୂର ଚନ୍ଦ୍ରିକାରେ
Answer:
(B) କୁସୁମରେ

ବିଷୟଗତ ଶବ୍ଦାବଳୀ ଓ ଉତ୍ତର

ଶ୍ୟମଘନ – କଳାମେଘ / ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ|
ମଧୁକୁଚନ – ମଥୁରାପୁର।
ଦଶଦିଗ – ଉତ୍ତର, ଦକ୍ଷିଣ, ପୂର୍ବ, ପଶ୍ଚିମ, ଅଗ୍ନି, ବାୟୁ, ଈଶାନ, ନୈଋତ, ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ଓ ଅଧଃ —ଏହି ହେଲା ଦଶଟି ଦିଗ।
ଶୁନ୍ତ୍ୟ – ଖାଲି।
ନିଶିଦିସ, – ଦିନରାତି।
ଜବସ – ଜଳ।
ଖଷ – ମାଛ।
ଯେହୋ – ଯେପରି।
ଚତୁଃସମ – ଚନ୍ଦନ, ଅଗୁରୁ, କୁଙ୍କୁମ ଓ କସ୍ତୁରୀ।
ସୁଷମ – ସୁନ୍ଦର।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି Ex 9.6 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି Ex 9.6

Question 1.
C କୁ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ନେଇ 4.5 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବୃତ୍ତ ଅଙ୍କନ କର । P, Q, R ବିନ୍ଦୁକୁ ଚିହ୍ନଟ କର ଯେପରି P ବିନ୍ଦୁ ବୃତ୍ତର ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଦେଶରେ, ‘Q’ ବିନ୍ଦୁ ବୃତ୍ତ ଉପରେ ଓ ‘R’ ବିନ୍ଦୁ ବୃତ୍ତ ର ବହିଃର୍ଦ୍ଦେଶରେ ରହିବ ।
ସମାଧାନ:

Question 2.
‘O” କୁ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ରୂପେ ନେଇ 4 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବୃତ୍ତ ଅଙ୍କନ କର । A͞B ନାମକ ଏକ ଜ୍ୟା ଅଙ୍କନ କର । କ୍ଷୁଦ୍ରଚାପ ଉପରେ ଏକ ବିନ୍ଦୁ ‘X’ ଚିହ୍ନଟ କର ।
ସମାଧାନ:

Question 3.
ନିମ୍ନସ୍ଥ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଖରେ ଠିକ୍ ଚିହ୍ନ (✓) ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ପାଖରେ ଛକି ଚିହ୍ନ (✗) ଦିଅ। 
(କ) ବୃତ୍ତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ଏକ ଜ୍ୟା ଅଟେ ।
ସମାଧାନ:
✗

(ଖ) ବୃତ୍ତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟାସ ଏକ ଜ୍ୟା ଅଟେ ।
ସମାଧାନ:
✓

(ଗ) ବୃତ୍ତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜ୍ୟା କେନ୍ଦ୍ରରେ ସମନ୍ବିଖଣ୍ଡିତ ହୁଏ ।
ସମାଧାନ:
✗

(ଘ) ବୃତ୍ତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜ୍ୟା ଏକ ରେଖାଖଣ୍ଡ ଯାହାର ପ୍ରାନ୍ତ ବିନ୍ଦୁଦ୍ବୟ ବୃତ୍ତ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
ସମାଧାନ:
✓

(ଚ) ଏକ ବୃତ୍ତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟାସର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ ହେଉଛି ଉକ୍ତ ବୃତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ର।
ସମାଧାନ:
✓

Question 4.
‘O’ କୁ କେନ୍ଦ୍ର ରୂପେ ନେଇ 3.7 ସେ.ମି. ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକବୃତ୍ତ ଅଙ୍କନ କର । ପ୍ରୋଟ୍ରାକ୍ଟର ବ୍ୟବହାର କରି ଏକ ବୃତ୍ତକଳା ଅଙ୍କନ କର, ଯାହାର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କୋଣର ପରିମାଣ 72° ।
ସମାଧାନ:

Question 5.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର । (<, >, = ଚିହ୍ନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଚିହ୍ନକୁ ବ୍ୟବହାର କର ।) 

(କ) OP _______ OQ, ଯେଉଁଠି ‘O’ ବୃତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ । P ବିନ୍ଦୁ ବୃତ୍ତ ଉପରିସ୍ଥ ଓ Q ବିନ୍ଦୁ ବୃତ୍ତର ଅନ୍ତଃର୍ଦ୍ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ । 
ସମାଧାନ:
>

(ଖ) OP _______ OR, ଯେଉଁଠି ‘O’ ବୃତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ । P ବୃତ୍ତ ଉପରିସ୍ଥ ଏକ ବିନ୍ଦୁ ଏବଂ R ବିନ୍ଦୁ ବୃତ୍ତର ବହିଃର୍ଦ୍ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ । 
ସମାଧାନ:
<

(ଗ) \(\widehat{\mathrm{AXB}}\) ର ଦୈର୍ଘ୍ୟ _______  ଅର୍ଦ୍ଧବୃତ୍ତର ଦୈର୍ଘ୍ୟ । 
ସମାଧାନ:
=

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 10 ସୁଫି ଓ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ Objective Questions.

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 10 Objective Questions in Odia Medium

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

୧। ଭକ୍ତକବି ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କୁ କିଏ ଅତିବଡ଼ୀ ଉପାଧ୍ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
(କ) କବୀର
(ଖ) ନାନକ
(ଗ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଘ) ରାମାନଦ
Answer:
(ଗ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ

୨ । ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି ଭାରତର କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ତାଙ୍କର କର୍ମମୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ?
(କ) ପଞ୍ଜାବ
(ଖ) ରାଜସ୍ଥାନ
(ଗ) ଆଜମୀର
(ଘ) ଦିଲୀ
Answer:
(ଗ) ଆଜମୀର

୩ । କେବେ ମୁଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୨୩୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୨୩୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୨୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୨୩୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଘ) ୧୨୩୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୪ । କେଉଁଠାରେ ଫରିଦ୍ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଲାହୋର
(ଖ) ପାରସ୍ଯ
(ଗ) ଆଫଗାନିସ୍ଥାନ
(ଘ) କାବୁଲ
Answer:
(ଗ) ଆଫଗାନିସ୍ଥାନ

୫। କେଉଁ ସୁଫିସନ୍ଥଙ୍କର କର୍ମସ୍ଥଳୀ ଥିଲା ହାସୀ ?
(କ) ବାବା ଫରିଦ୍
(ଖ) ନିଜାମୁଦିନ ଆଉଲିଆ
(ଗ) ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍
(ଘ) ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି
Answer:
(କ) ବାବା ଫରିଦ୍

୬ । କିଏ କହିଥିଲେ, ‘ରାଜା ଓ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତମାନଙ୍କ ସହିତ ବନ୍ଧୁତା ସ୍ଥାପନ କରନାହିଁ । ତୁମର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଜୀବନ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ସାକ୍ଷାତ୍‌କୁ ମାରାତ୍ମକ ବୋଲି ବିବେଚନା କର ।’’
(କ) ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି
(ଖ) ବାବା ଫରିଦ୍
(ଗ) ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍
(ଘ) ନିଜାମଉଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ
Answer:
(ଖ) ବାବା ଫରିଦ୍ର

୭ । ୧୨୩୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବାଦାଉନ୍‌ଠାରେ କେଉଁ ସୁଫିସନ୍ଥ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଶେଖ୍ ସଲିମ୍
(ଖ) ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ
(ଗ) ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍
(ଘ) ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି
Answer:
(ଖ) ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ

୮ । କେଉଁ ସୁଫିସନ୍ଥ ଦିଲ୍ଲୀ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଗିୟାସପୁରଠାରେ ନିଜର କର୍ମମୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଶେଖ୍ ସଲିମ୍
(ଖ) ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ
(ଗ) ବାବା ଫରିଦ୍
(ଘ) ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିମ୍ପି
Answer:
(ଖ) ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ

୯ । କେଉଁ ସୁଫିସନ୍ଥଙ୍କୁ ‘ଦିଲ୍ଲୀର ଚିରାଗ’ ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା ?
(କ) ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍
(ଖ) ବାବା ଫରିଦ୍
(ଗ) ଶେଖ୍ ସଲିମ୍
(ଘ) ମଇନୁଦ୍ଧନ୍
Answer:
(କ) ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍

୧୦ । କେବେ ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୩୩୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୩୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୩୩୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୩୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(କ) ୧୩୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୧୧ । ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ କେଉଁ ସୁଫିସନ୍ଥ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥିଲେ ?
(କ) ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି
(ଖ) ଶେଖ୍ ସଲିମ୍
(ଗ) ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ
(ଘ)ଶେଖ୍ ଲିମ୍
Answer:
(ଖ) ଶେଖ୍ ସଲିମ୍

୧୨ । ସୁହରାବର୍ତ୍ତୀ ସଂପ୍ରଦାୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ସିହାବୁଦ୍ଦିନ୍ ସୁହରାବନ୍ଦୀ
(ଖ) ହମିଦ୍‌ଉଦ୍ଦିନ ନାଗୌରୀ
(ଗ) ଶେଖ୍ ବାହାଉଦ୍ଦିନ୍ ଜାକାରିୟା
(ଘ) ବଜରୁଦ୍ଦିନ୍ ଅରିଫ୍
Answer:
(କ) ସିହାବୁଦ୍ଦିନ୍ ସୁହରାବନ୍ଦୀ

୧୩ । ସୁହରାବର୍ତୀ ସଂପ୍ରଦାୟର କେଉଁ ସନ୍ଥ ୧୧୮୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ମୁଲତାନଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଶେଖ୍ ବାହାଉଦ୍ଦିନ୍ ଜାକାରିୟା
(ଖ) ହମିଦ୍‌ଉଦ୍ଦିନ ନାଗୌରୀ
(ଗ) ରୁକ୍‌ଉଦ୍ଦିନ୍
(ଘ) ବଜରୁଦ୍ଦିନ୍ ଅରିଫ୍
Answer:
(କ) ଶେଖ୍ ବାହାଉଦ୍ଦିନ୍ ଜାକାରିୟା

୧୪ । କିଏ କାଦିର ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
(କ) ଶେଖ୍ ଅବଦୁଲ
(ଖ) ମହମ୍ମଦ ଜିଲାନୀ
(ଗ) ଶାହା ନିଆମତାଲା
(ଘ)ଶେଖ୍ ହମିଦ୍‌ଗଞ୍ଜ
Answer:
(କ) ଶେଖ୍ ଅବଦୁଲ

୧୫ । କିଏ କାଦିର ସଂପ୍ରଦାୟଙ୍କୁ ଭାରତରେ ଲୋକପ୍ରିୟ କରାଇଥିଲେ ?
(କ) ଶେଖ୍ ଅବଦୁଲ
(ଖ) ମହମ୍ମଦ ଜିଲାନୀ
(ଗ) ଶେଖ୍ ହମିଦ୍‌ଗଞ୍ଜ
(ଘ) ଶେଖ୍ ମାଲି
Answer:
(ଖ) ମହମ୍ମଦ ଜିଲାନୀ

୧୬ । କିଏ ନକସ୍ଵବଦୀ ସଂପ୍ରଦାୟକୁ ଭାରତରେ ଲୋକପ୍ରିୟ କରାଇଥିଲେ ?
(କ) ବାକ୍ସିବିଲ୍ଲା
(ଖ) ମହମ୍ମଦ ସରହିଜ୍
(ଗ) ୱାଲି ଉଲ୍ଲା
(ଘ) ମୀର ଦାର୍ଦ
Answer:
(କ) ବାକ୍ସିବିଲ୍ଲା

୧୭ । କିଏ ପ୍ରଥମେ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟରେ ଭକ୍ତିବାଦ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ରାମାନୁଜ
(ଖ) ନିମ୍ବାର୍କ
(ଗ) ରାମାନନ୍ଦ
(ଘ) କବାର
Answer:
(କ) ରାମାନୁଜ

୧୮ । ଭକ୍ତିବାଦର କେଉଁ ପ୍ରଚାରକ ପ୍ରୟାଗଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ରାମାନୁଜ
(ଖ) ରାମାନନ୍ଦ
(ଗ) ନିମ୍ବାର୍କ
(ଘ) ନାନକ
Answer:
(ଖ) ରାମାନନ୍ଦ

୧୯ । ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଚାରକଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
(କ) କବୀର
(ଖ) ନିମ୍ବାର୍କ
(ଗ) ରାମାନୁଜ
(ଘ) ନାନକ
Answer:
(କ) କବୀର

୨୦ । କେବେ କବୀର ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୪୩୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୪୩୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୪୩୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୪୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.୦
Answer:
(ଘ) ୧୪୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୨୧ । ମୁସଲମାନ ତନ୍ତୀ ନୀରୁ ଓ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ନିମା କାହାଙ୍କୁ ଲାଳନପାଳନ କରିଥିଲେ ?
(କ) କବୀର
(ଖ) ନାନକ
(ଗ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଘ) ନିମ୍ବାର୍କ
Answer:
(କ) କବୀର

୨୨ । ରାମାନନ୍ଦଙ୍କର ପ୍ରିୟ ଶିଷ୍ୟଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
(କ) କବୀର
(ଖ) ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟ
(ଗ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଘ) ନାନକ
Answer:
(କ) କବୀର

୨୩ । ଭକ୍ତିବାଦର କେଉଁ ପ୍ରଚାରକଙ୍କର ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ‘କବୀରପନ୍ଥୀ’ କୁହାଯାଉଥିଲା ?
(କ) ନିମ୍ବାର୍କ
(ଖ) ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟ
(ଗ) କବୀର
(ଘ) ରାମାନନ୍ଦ
Answer:
(ଗ) କବୀର

୨୪ । କିଏ ‘ଦୋହା’ ମାଧ୍ୟମରେ ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରଚାର କରି ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଥିଲେ ?
(କ) ନିମ୍ବାର୍କ
(ଖ) ରାମାନୁଜ
(ଗ) ରାମାନନ୍ଦ
(ଘ) କବୀର
Answer:
(ଘ) କବୀର

୨୫ । କିଏ ଶିଙ୍ଖଧର୍ମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
(କ) କବୀର
(ଖ) ନାନକ
(ଗ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଘ) ରାମାନୁଜ
Answer:
(ଖ) ନାନକ

୨୬ । କିଏ ୧୪୬୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଲାହୋର ନିକଟବର୍ତୀ ତାଇୱାନ୍ଦି ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ରାମାନୁଜ
(ଖ) ରାମାନନ୍ଦ
(ଗ) କବୀର
(ଘ) ନାନକ
Answer:
(ଘ) ନାନକ

୨୭ । ଗ୍ରନ୍ଥସାହେବ ବା ଆଦିଗ୍ରନ୍ଥରେ କାହା ବାଣୀ ସନ୍ନିବେଶିତ ?
(କ) ନାନକ
(ଖ) କବୀର
(ଗ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଘ) ରାମାନୁଜ
Answer:
(କ) ନାନକ

୨୮ । କେବେ ନାନକ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୫୩୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ
(ଖ) ୧୫୩୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ
(ଗ) ୧୫୩୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ
(ଘ) ୧୫୪୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ
Answer:
(ଖ) ୧୫୩୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ

୨୯ । କିଏ ନିଜର ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ଅଙ୍ଗଦଙ୍କୁ ନିଜର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ରୂପେ ମନୋନୀତ କରିଥିଲେ ?
(କ) ନାନକ
(ଖ) ରାମାନନ୍ଦ
(ଗ) କବୀର
(ଘ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
Answer:
(କ) ନାନକ

୩୦ । କିଏ ୧୪୮୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ନବଦ୍ଵୀପରେ ଏକ କୁଳୀନ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ନାନକ
(ଖ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଗ) କବୀର
(ଘ) ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟ
Answer:
(ଖ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ

୩୧ । ଜଗନ୍ନାଥ ମିଶ୍ର ଓ ଶଚୀଦେବୀ କାହାର ପିତା ଓ ମାତା ଭାବେ ପରିଚିତ ?
(କ) ନାନକ
(ଖ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଗ) କବୀର
(ଘ) ରାମାନୁଜ
Answer:
(ଖ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ

୩୨ । କିଏ ବିଶ୍ୱମ୍ଭର ଓ ନିମାଇଁ ନାମରେ ପରିଚିତ ଥିଲେ ?
(କ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଖ) କବୀର
(ଗ) ନାନକ
(ଘ) ନିମ୍ବାର୍କ
Answer:
(କ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ

୩୩ । କିଏ ‘ଗୌରାଙ୍ଗ ମହାପ୍ରଭୁ’ ନାମରେ ବିଖ୍ୟାତ ହୋଇଥିଲେ ?
(କ) ନାନକ
(ଖ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଗ) କବୀର
(ଘ) ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟ
Answer:
(ଖ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ

୩୪ । କେବେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୫୩୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୫୩୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୫୩୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୫୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.୦
Answer:
(ଘ) ୧୫୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୩୫ । ‘ଗୁରୁମୁଖୀ’ ଭାଷାରେ କିଏ ନିଜର ଧର୍ମମତ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ନାନକ
(ଖ) ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ
(ଗ) କବୀର
(ଘ) ରାମାନୁଜ
Answer:
(କ) ନାନକ

୩୬ । କେଉଁ ମୁସଲମାନ କବି ପ୍ରଥମେ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଭାଷାରେ କବିତା ରଚନା କରିଥିଲେ ?
(କ) ଆବୁଲଫାଜଲ
(ଖ) ଫାୟାଜୀ
(ଗ) ଅମୀର ଖୁସ୍ର
(ଘ) ଅମୀର ହାସାନ୍
Answer:
(ଗ) ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁ

୩୭ । ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ରାଜା ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କର ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା କରିଥିଲେ ?
(କ) କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ
(ଖ) ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବ
(ଗ) ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବ
(ଘ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ
Answer:
(ଗ) ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବ

୩୮ । କିଏ ‘ତାରିଖ-ଇ-ଫିରୋଜଶାହୀ’ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
(କ) ଜିଆଉଦ୍ଦିନ୍ ବରାଣୀ
(ଖ) ଅମୀର ଖୁସୁ
(ଗ) ଇଜାମୀ
(ଘ) ସାରଙ୍ଗଧର
Answer:
(କ) ଜିଆଉଦ୍ଦିନ ବରାଣୀ

୩୯ । କିଏ ‘ତବାକତ୍-ଇ-ନାସିରୀ’ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
(କ) ମିନ୍‌ହାଜ୍-ଉସ୍ – ସିରାଜ
(ଖ) ଅମୀର ଖୁସୁ
(ଗ) ଜିଆଉଦ୍ଦିନ୍ ବରାଣୀ
(ଘ) ରଟ୍ ବି
Answer:
(କ) ମିହାଜ୍- ଉସ୍-ସିରାଜ୍

୪୦ । କବୀରଙ୍କ ଆଧ୍ୟାମିକ ଗୁରୁ କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ
(ଖ) ମର୍ଦ୍ଦନା
(ଗ) ରାମାନନ୍ଦ
(ଘ) ଈଶ୍ୱରପୁରୀ
Answer:
(ଗ) ରାମାନନ୍ଦ

୪୧ । କବୀରପନ୍ଥୀମାନଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ କ’ଣ ?
(କ) ଦୋହା
(ଖ) ବାଜକ
(ଗ) ଗ୍ରନ୍ଥସାହେବ
(ଘ) ଗୁରୁମୁଖା
Answer:
(ଖ) ବୀଜକ

୪୨ । ନିମ୍ନୋକ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ନାନକଙ୍କ ପିତା କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ନୀରୁ
(ଖ) କାଲୁବେଦୀ
(ଗ) ମର୍ଦ୍ଦନା
(ଘ) ଜଗନ୍ନାଥ ମିଶ୍ର
Answer:
(ଖ) କାଲୁବେଦୀ

୪୩ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କୁ କିଏ କୃଷ୍ଣମନ୍ତ୍ରରେ ଦୀକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
(କ) ରାମାନନ୍ଦ
(ଖ) ଈଶ୍ୱରପୁରୀ
(ଗ) ଜଗନ୍ନାଥ ମିଶ୍ର
(ଘ) ଶଙ୍କରାଚାଯ୍ୟ
Answer:
(ଖ) ଈଶ୍ୱରପୁରୀ

୪୪ । ଶିଖ୍ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
(କ) ଗୁରୁ
(ଖ) ପିତା
(ଗ) ଭ୍ରାତା
(ଘ) ଶିଷ୍ୟ
Answer:
(ଘ) ଶିଷ୍ୟ

୪୫ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ ଶିଖୁମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ କ’ଣ ?
(କ) ବୀଜକ
(ଖ) ଜେନ୍ଦ-ଆଭେସ୍ତ
(ଗ) ଗ୍ରନ୍ଥସାହେବ
(ଘ) ଗୁରୁମୁଖା
Answer:
(ଗ) ଗ୍ରନ୍ଥସାହେବ

B. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧ । ସୁଫ୍ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ________________।
Answer:
ଉଲ୍ ବସ୍ତ୍ର ନିର୍ମାଣର ଏକ ସାମଗ୍ରୀ

୨। ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ___________________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୨୬୬

୩ । ________________ ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ପଶମ ବସ୍ତ୍ର ଓ ମୁଦ୍ରାଥଳି ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍ ଗ୍ରହଣ କରି ନଥିଲେ ।
Answer:
ମହମ୍ମଦ ବିନ୍ ତୋଗଲୋକ

୪ । ନାସିରୁଦ୍ଧନ୍ ଚିସ୍ତ _______________ ଠାରେ ଆଉଲିଆଙ୍କ ଶିଷ୍ୟତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଦିଲ୍ଲୀ

୫। ଶେଖ୍ ବାହାଉଦ୍ଦିନ୍ ଜାକାରିୟା _______________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୧୮୨

୬ । ମହମ୍ମଦ ତୋଗଲକ ଓ ଫିରୋଜଶାହା ତୋଗଲକଙ୍କ ସମୟରେ _________________ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବିଶେଷ ଅଗ୍ରଗତି ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ସୁହରାବନ୍ଦୀ

୭ | ନକସ୍ଵନ୍ଦୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅନୁଗାମୀମାନେ _________________ ପାଳନ ଉପରେ ଅଧ‌ିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲେ ।
Answer:
ଶାରିଆଡ଼

୮ । ଅଦ୍ଵୈତ ମତବାଦର ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ _____________ ।
Answer:
ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ

୯ । _____________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ କବୀର ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୪୪୦

୧୦ । ‘‘ଯଦି ପ୍ରସ୍ତରମାନ ପୂଜାକରି ଜଣେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଦେଖ‌ିବାକୁ ପାଏ, ମୁଁ ଗୋଟିଏ ପାହାଡ଼କୁ ପୂଜା କରିବି ।’’ ଏହା _______________ କହିଥିଲେ ।
Answer:
କବୀର

୧୧। ________________ ଙ୍କର ପିତାଙ୍କ ନାମ କାଲୁବେଦୀ ଥିଲା ।
Answer:
ନାନକ

୧୨ । ନାନକଙ୍କର ଧର୍ମପ୍ରଚାରର ଭାଷା ଥିଲା _______________ ।
Answer:
ଗୁରୁମୁଖୀ

୧୩ । ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ପଞ୍ଚସଖା ________________ ଙ୍କର ଶିଷ୍ୟତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ

୧୪। ______________ ଙ୍କୁ ଦିଲ୍ଲୀର ଚିରାଗ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ ଚିଷ୍ଠି

୧୫ । ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟ ______________ ଧର୍ମକୁ ଜନପ୍ରିୟ କରାଇଥିଲେ ।
Answer:
କୃଷ୍ଣଧର୍ମ

C. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ଭକ୍ତିର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ଭକ୍ତିର ଅର୍ଥ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ପ୍ରତି ସ୍ନେହ ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧା ପ୍ରଦର୍ଶନ ।

୨। ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ଫଳରେ କେଉଁ ଭାଷାର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ଫଳରେ ଉର୍ଦୁ ଭାଷାର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା ।

୩ । କର୍ମମାର୍ଗ କ’ଣ ?
Answer:
କର୍ମମାର୍ଗ ଅନୁସାରେ ମୂର୍ତ୍ତିପୂଜା, ଯୋଗ, ସାଧନା, ଆରାଧନା, ଦାନ, ଦକ୍ଷିଣା ଓ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଇତ୍ୟାଦି କ୍ରିୟାକର୍ମଦ୍ଵାରା ମୋକ୍ଷପ୍ରାପ୍ତି ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ ।

୪ । ରାମାନୁଜ କେବେ ଓ କେଉଁଠି ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୦୬୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ରାମାନୁଜ ତିରୁପତିଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୫ । ରାମାନନ୍ଦଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଶିଷ୍ୟ କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ପଦ୍ମାବତୀ ଓ ସୁରସାରୀ ରାମାନନ୍ଦଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଶିଷ୍ୟ ଥିଲେ ।

୬। କବୀର କେଉଁ ଭାଷାରେ ଭକ୍ତିବାଦ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
କବୀର ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ଭକ୍ତିବାଦ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।

୭ । ଶିଖ୍ମାନଙ୍କର ପବିତ୍ର ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଶିଖ୍ମାନଙ୍କର ପବିତ୍ର ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥର ନାମ ଗ୍ରନ୍ଥସାହେବ ।

୮। ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ତିନିଜଣ ସନ୍ଥଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
କବୀର, ନାନକ ଏବଂ ଚୈତନ୍ୟ ଭକ୍ତ ଆନ୍ଦୋଳନର ତିନିଜଣ ସନ୍ଥ ଥିଲେ ।

୯ । ଚୈତନ୍ୟ କାହାଠାରୁ ଦୀକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଚୈତନ୍ୟ ଈଶ୍ଵରପୁରୀ ନାମକ ଜଣେ ସାଧୁ ପୁରୁଷଙ୍କ ନିକଟରୁ ଦୀକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତଙ୍କର ସୁଫିବାଦର କେଉଁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା ?
Answer:
ମଇନୁଦ୍ଦିନ ଚିସ୍ତିଙ୍କର ସୁଫିବାଦର ଚିସ୍ତା ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା ।

୧୧ । କେଉଁ ସୁଫିସନ୍ତ ବାବା ଫରିଦ୍ ନାମରେ ଖ୍ୟାତିଲାଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ସୁଫିସନ୍ଥ ଫରିଦୁଦ୍ଦିନ୍ ବାବା ଫରିଦ୍ ନାମରେ ଖ୍ୟାତିଲାଭ କରିଥିଲେ ।

୧୨ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ କେଉଁ ଧର୍ମ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।

୧୩ । ନାନକ ବିବାହ କରିଥିବା କନ୍ୟାର ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ନାନକ ବିବାହ କରିଥିବା କନ୍ୟାର ନାମ ସୁଲଖଇନ୍ ଥିଲା ।

୧୪ । କେଉଁ କେଉଁ ଭାଷାର ସମ୍ମିଶ୍ରଣରେ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଭାଷା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥୁଲା ?
Answer:
ପାର୍ସୀ ଏବଂ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାର ସମ୍ମିଶ୍ରଣରେ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଭାଷାର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା

୧୫ । ଯୁଗ୍ମ ନୃତ୍ୟ ବା ‘ଡୁଏଟ୍’ କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
କବାଲୀ ତଥା ଗଜଲ୍‌ର ଅନୁକରଣରେ ହିନ୍ଦୁମାନେ ଯୁଗ୍ମ ନୃତ୍ୟ ବା ଡୁଏଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ।

୧୬ । ସୁଫିବାଦ କ’ଣ ?
Answer:
ସୁଫି ମତବାଦ ପ୍ରେମ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଏବଂ ଏକେଶ୍ୱରବାଦ ଉପରେ ଏହା ବିଶ୍ଵାସ କରିଥାଏ ।

୧୭ । ‘ଚିସ୍ତା ସମ୍ପ୍ରଦାୟ’ କିଏ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଅବ୍‌ଦୁଲ୍ ଚିସ୍ତି ‘ଚିସ୍ତି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ’ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

୧୮ । କିଏ ‘ଉମୀର ରାସୋ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ସାରଙ୍ଗଧର ‘ଉମୀର ରାସୋ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୧୯ । କାଦିରୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ କେଉଁ ସୁଫି ସନ୍ଥଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
କାଦିରୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଅବ୍‌ଦୁଲ୍ କାଦିର୍ ଜିଲାନିଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

୨୦ । ନକ୍‌ବାଦ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ରଖୁଥ‌ିବା ଜଣେ ସୁଫି ସନ୍ଥଙ୍କର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ନକ୍‌ବାଦ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ରଖୁଥ‌ିବା ସୁଫି ସନ୍ଥଙ୍କର ନାମ ହେଲା, ଖୁଜା ବାକ୍ସି ବିଲ୍ଲା, ସଇଖ୍ ଅହମ୍ମଦ ସରହିନ୍ଦ୍ ।

୨୧ । ଓଡ଼ିଶାର ପଞ୍ଚସଖା କାହାଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ପଞ୍ଚସଖା ଚୈତନ୍ୟଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ ।

୨୨ । ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଭାଷା କେଉଁ ଭାଷା ନାମରେ ପ୍ରଥମେ କଥିତ ଥିଲା ?
Answer:
ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଭାଷା ପ୍ରଥମେ ‘ଯବନ-ଇ-ହିନ୍ଦୁଭି’ ନାମରେ କଥ୍ତ ଥିଲା ।

୨୩ । ‘ତାରିଖ-ଇ-ଫିରୋଜଶାହୀ’ ଲେଖକ କିଏ ?
Answer:
‘ତାରିଖ୍ -ଇ-ଫିରୋଜଶାହୀ’ର ଜିଆଉଦ୍ଦିନ୍ ବରାନୀଙ୍କଦ୍ଵାରା ଲିଖୁତ ହୋଇଥିଲା ।

୨୪ । ଖୁଜା ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି କେବେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୨୩୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଖୁଜା ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।

୨୫ । କବୀର କେବେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୪୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ କବୀର ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୨୬ । କବୀରଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କବୀରଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ‘କବୀରପନ୍ଥୀ’ କୁହାଯାଏ ।

୨୭ । ‘ବୀଜକ କ’ଣ ?
Answer:
‘ବୀଜକରେ କବୀରଙ୍କ ନୀତିବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଛି ।

୨୮ । କିଏ ‘ତବାକତ-ଇ-ନାସିରୀ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
କାଜି ‘ମିନ୍‌ହାଜ–ଉସ୍-ସିରାଜ’ ତବାକତ-ଇ-ନାସିରୀ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୨୯ । କବୀର କେବେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
କବୀର ୧୫୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।

୩୦ । ନାନକ କେବେ ଓ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ନାନକ ୧୪୬୯ରେ ଲାହୋର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ତାଇୱାନ୍ଦି (ନାନକୋନା)ଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୩୧ । କେଉଁ ଭାଷାରେ ନାନକ ନିଜର ଧର୍ମବାଣୀ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଗୁରୁ ନାନକ ‘ଗୁରୁମୁଖୀ’ ଭାଷାରେ ନିଜର ଧର୍ମବାଣୀ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।

୩୨ । କେବେ ନାନକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ନାନକ ୧୫୩୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।

୩୩ । ଅଙ୍ଗଦ କିଏ ?
Answer:
ଅଙ୍ଗଦ ହେଉଛନ୍ତି ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ ଓ ଉତ୍ତରାଧ୍ୟାକାରୀ ।

୩୪ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ କେବେ ଓ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ୧୪୮୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବଙ୍ଗଳାର ନବଦ୍ଵୀପଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୩୫ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ କାହାକୁ ‘ଅତିବଡ଼ୀ’ ଉପାଧ୍ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କୁ ‘ଅତିବଡ଼ୀ’ ଉପାଧ୍ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।

D. ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧। ୧୯୬୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବ୍ଲାଜା ଅବଦୁଲ୍ ଚିସ୍ତଙ୍କଦ୍ଵାରା ଚିସ୍ତଗୋଷ୍ଠୀ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୯୬୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଖୂଜା ଅବଦୁଲ୍ ଚିମ୍ପିଙ୍କଦ୍ଵାରା ଚିଣ୍ଡିଗୋଷ୍ଠୀ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

୨। ଚିସ୍ତି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଶେଷ ବିଖ୍ୟାତ ସୁଫିସନ୍ଥ ଥିଲେ ଶେଖ୍ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ ।
Answer:
ଚିସ୍ତା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଶେଷ ବିଖ୍ୟାତ ସୁଫୀସନ୍ଥ ଥିଲେ ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍ ।

୩। ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ପ୍ରଥମେ ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ପ୍ରଥମେ ଦଷିଶ ଭାରତରେ ହୋଇଥିଲା ।

୪ । ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ତାଙ୍କର ‘ବେଦାନ୍ତ ସଂଗ୍ରହ’ ପୁସ୍ତକରେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଏକ ଅବତାର ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ରାମାନନ୍ଦ ତାଙ୍କର ‘ବେଦାନ୍ତ ସଂଗ୍ରହ’ ପୁସ୍ତକରେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଏକ ଅବତାର ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

୫ । ୧୫୯୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଚୈତନ୍ୟ ସନ୍ୟାସବ୍ରତ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୫୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଚୈତନ୍ୟ ସନ୍ୟାସବ୍ରତ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୬ । ଗଜପତି କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଆସିଥିଲେ ।
Answer:
ଗଜପତି ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଆସିଥିଲେ ।

୭ । ଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ନାନକ ଆଶ୍ରମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
Answer:
କର୍ତ୍ତାରପୁରଠାରେ ନାନକ ଆଶ୍ରମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।