Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି InText Questions Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି InText Questions

1. ନିମ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନମାନଙ୍କର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(କ) ∠A ର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁ କିଏ ?
ସମାଧାନ:
B͞C

(ଖ) କେଉଁ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟକୁ ‘a’ ରୂପେ ନାମିତ କରାଯାଏ ?
ସମାଧାନ:
B͞C

(ଗ) B͞C ର ଦୈର୍ଘକୁ କିପରି ନାମିତ କରାଯିବ ?
ସମାଧାନ:
a

(ଘ) A͞B ଓ A͞C ର ଛେଦରେ ଗଠିତ ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁର ନାମ କ’ଣ ?
ସମାଧାନ:
A ବିନ୍ଦୁ

2. B͞A ଓ C͞A ବାହୁଦ୍ୱୟର ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଣ ହେଉଛି ∠BAC ।
ସେହିପରି, A͞B ଓ B͞C ର ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଣ ∠ABC ।
B͞C ଓ A͞C ର ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଣର ନାମ କହ ।
ସମାଧାନ:
∠ACB

3. ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ABC ତ୍ରିଭୁଜକୁ ଦେଖ ଓ ତଳେ ଦିଆଯାଇଥବା ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(i) Δ ABC ______, ______ ଓ ______ ରେଖାଖଣ୍ଡ ତ୍ରୟର ସମାହାର।
ସମାଧାନ:
A͞B, B͞C, C͞A

(ii) P ବିନ୍ଦୁଟି ______ ବାହୁ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
ସମାଧାନ:
A͞B

(iii) Q ବିନ୍ଦୁଟି ______ ବାହୁ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ।
ସମାଧାନ:
B͞C

(iv) R ବିନ୍ଦୁଟି ______ ବାହୁ ଉପରିସ୍ଥ ଏକ ବିନ୍ଦୁ ।
ସମାଧାନ:
C͞A

(v) A,B,C ବିନ୍ଦୁ ବ୍ୟତୀତ ଚିତ୍ରରେ ______, ______ ଓ ______ ବିନ୍ଦୁ ତିନୋଟି ଅବସ୍ଥିତ ।
ସମାଧାନ:
P, Q, R

(vi) X, Y ଓ Z ବିଦୁ୍ୟତ୍ରୟ ତ୍ରିଭୁଜ ଉପରେ (ଅର୍ଥାତ୍‌ ତ୍ରିଭୁଜର କୌଣସି ବାହୁ ଉପରେ) ଅବସ୍ଥିତ ନୁହନ୍ତି । ତେବେ ସେଗୁଡ଼ିକ କେଉଁଠି ଅବସ୍ଥିତ ?
ସମାଧାନ:
X ଓ Y ବିନ୍ଦୁ ଧର ଅନ୍ତର୍ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏବଂ Z ବିନ୍ଦୁ ତ୍ରିଭୁଜର ବହିର୍ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

ପ୍ରଶ୍ନ : ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

1. ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ଥିବା ଚତୁର୍ଭୁଜର ନାମ କ’ଣ ?
ସମାଧାନ:
ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜ ।

2. ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ଥିବା ଚାରିଯୋଡ଼ା ସନ୍ନିହିତ ବାହୁର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
A͞B ଓ B͞C, B͞C ଓ C͞D, C͞D ଓ D͞A, A͞D ଓ A͞B

3. ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ଥିବା ଚତୁର୍ଭୁଜର ଦୁଇଯୋଡ଼ା ବିପରୀତ ବାହୁର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
A͞B ଓ C͞D, A͞D ଓ B͞C

4. ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ A ଓ B ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ ଛଡ଼ା ଅନ୍ୟ କେଉଁ ଯୋଡ଼ା ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ ସନ୍ନିହିତ ଓ କେଉଁ ଯୋଡ଼ା ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ ବିପରୀତ ଚିତ୍ରରୁ ବାଛି ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
B ଓ C, C ଓ D, D ଓ A ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ ସନ୍ନିହିତ ।
A ଓ C ଏକ ଯୋଡ଼ା ବିପରୀତ ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ ଛଡ଼ା B ଓ D ବିପରୀତ ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ ।

5. ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ଥ‌ିବା ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ରମିକ କୋଣ ଓ ବିପରୀତ କୋଣର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
∠ABC, ∠BCD, ∠CDA, ∠BAD – କ୍ରମିକ କୋଣ ।
∠ABC ର ବିପରୀତ ∠CDA, ∠BAD ର ବିପରୀତ ∠BCD
ଏବଂ ∠ABC ର ବିପରୀତ ∠ADC ।

ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରକୁ ଦେଖ୍ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) କେଉଁ ବିନ୍ଦୁଗୁଡ଼ିକ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଉପରିସ୍ଥ ବିନ୍ଦୁ ? 
ସମାଧାନ:
E ଓ F

(ଖ) କେଉଁ ବିନ୍ଦୁଗୁଡ଼ିକ ଚତୁର୍ଭୁଜର ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ବିନ୍ଦୁ ? 
ସମାଧାନ:
X ଓ Y

(ଗ) କେଉଁ ବିନ୍ଦୁଗୁଡ଼ିକ ଚତୁର୍ଭୁଜର ବହିଃସ୍ଥ ବିନ୍ଦୁ ?
ସମାଧାନ:
M, N ଓ P

ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଚତୁର୍ଭୁଜର କୋଣମାନଙ୍କର ପରିମାଣ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ:
ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରକାର ଚତୁର୍ଭୁଜର ଯେଉଁ ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଆଗରୁ ଦିଆଯାଇଛି, ସେହି ଚିତ୍ରରୁ କୋଣମାନଙ୍କର ପରିମାଣ ତୁମ ପ୍ରୋଟ୍ରାକ୍ଟର ସାହାଯ୍ୟରେ ମାପ । ସାରଣୀରେ ଖାଲିଥିବା ଘରେ ‘ଠିକ୍’ ବା ‘ଭୁଲ’ ଲେଖ ।

ଚତୁର୍ଭୁଜର ନାମ	ବିପରୀତ କୋଣ ମାନଙ୍କର ପରିମାଣ ସମାନ	ଗ୍ୱରେଟି ଯାକ କୋଣର ପରିମାଣ ସମାନ
ଆୟତଚିତ୍ର
ବର୍ଗଚିତ୍ର
ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର
ରମ୍ବସ୍
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍

ସମାଧାନ:

ଚତୁର୍ଭୁଜର ନାମ	ବିପରୀତ କୋଣ ମାନଙ୍କର ପରିମାଣ ସମାନ	ଗ୍ୱରେଟି ଯାକ କୋଣର ପରିମାଣ ସମାନ
ଆୟତଚିତ୍ର	ଠିକ୍	ଠିକ୍
ବର୍ଗଚିତ୍ର	ଠିକ୍	ଠିକ୍
ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର	ଠିକ୍	ଭୁଲ
ରମ୍ବସ୍	ଠିକ୍	ଭୁଲ
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍	ଭୁଲ	ଭୁଲ

କହିଲ ଦେଖ୍:
ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସ ଜଣାଥିଲେ ଏହାର ବ୍ୟାସାର୍ଷ କିପରି ବାହାରିବ ।
ସମାଧାନ:
ବୃତ୍ତର ବ୍ୟାସର ଅଧା କରିଦେଲେ ବା 2 ଦ୍ବାରା ଭାଗକଲେ ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବାହାରିବ ।

ଚିତ୍ର ଦେଖ୍ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) C,D,A ଓ ______ ବିନ୍ଦୁ ଗୁଡ଼ିକ ବୃତ୍ତ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ।
ସମାଧାନ:
B

(ଖ) M ଓ ______ ବୃତ୍ତର ବହିଃସ୍ଥ ବିନ୍ଦୁ ଅଟନ୍ତି ।
ସମାଧାନ:
N

(ଗ) X,O ଓ ______  ବୃତ୍ତର ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ବିନ୍ଦୁ ଅଟନ୍ତି ।
ସମାଧାନ:
Y

ଉତ୍ତର ଲେଖ: (ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କରାଯାଇଛି ।)
(କ) \(\widehat{\mathrm{DAC}}\), \(\widehat{\mathrm{DBC}}\), _________ ଓ _________ ଦତ୍ତ ବୃତ୍ତର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଚାପ ।
ସମାଧାନ:
\(\widehat{\mathrm{ACB}}\) ଓ \(\widehat{\mathrm{ADB}}\)

(ଖ) \(\widehat{\mathrm{DBC}}\) ଚାପର _________ ଓ _________ ଦୁଇଟି ପ୍ରାନ୍ତ ବିନ୍ଦୁ ।
ସମାଧାନ:
D, C

(ଗ) \(\widehat{\mathrm{ADB}}\) ଚାପ ଓ _________ ଚାପର ସଂଯୋଗରେ ସମୁଦାୟ ବୃତ୍ତଟି ଗଠିତ ହୁଏ ।
ସମାଧାନ:
\(\widehat{\mathrm{ACB}}\)

(ଘ) \(\widehat{\mathrm{ACB}}\) ଚାପର A ବିନ୍ଦୁ ଓ _________ ବିନ୍ଦୁ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ବିନ୍ଦୁ ଚାପର ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ବିନ୍ଦୁ ।
ସମାଧାନ:
B

ନିଜେ କରି ଦେଖ:
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥବା ଚିତ୍ର ପରି କାଗଜରେ ସ୍କେଲ୍ ଓ କମ୍ପାସ୍ ଦ୍ୱାରା ବିଭିନ୍ନ ଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ବୃତ୍ତଖଣ୍ଡ, ବୃତ୍ତକଳା ଓ ଅର୍ଥବୃତ୍ତ ଚିହ୍ନଟ କର ।

ସମାଧାନ:

ତୁମ ପରିବେଶରେ କେଉଁ କେଉଁଠାରେ କୋନ୍ ଆକୃତିର ଘନବସ୍ତୁ ଦେଖୁଛ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
ନଟୁ, ଟୋପି, କାହାଳୀ, ଶୁଖୁଲା ବାଲିଗଦା, ଧାନ, ମୁଗ ଆଦି ଶସ୍ୟ ଗଦାକରି ରଖିଲେ ତାହା କୋନ୍ ଆକୃତି ପରି ଦେଖାଯାଏ ।

ଚିତ୍ରଦେଖ୍ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ତ୍ରିଭୁଜାକାର ବିଶିଷ୍ଟ ପିରାମିଡ୍‌ର ପୃଷ୍ଠସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ସମାଧାନ:
4ଟି

(ଖ) ତ୍ରିଭୁଜାକାର ବିଶିଷ୍ଟ ପିରାମିଡ୍ରର ଧାର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ସମାଧାନ:
6ଟି

(ଗ) ଏହା ଶୀର୍ଷ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ସମାଧାନ:
4ଟି

ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଭଳି ଏକ ସାରଣୀ ତିଆରି କରି ଖାଲିଘରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

ଆକୄତିର ନାମ	ପୃଷ୍ଠ ସଂଖ୍ୟା	ଧାର ସଂଖ୍ୟା	ଣୀର୍ଷ ସଂଖ୍ୟା
ଆୟତଘନ
ସମଘନ
ସିଲିଣ୍ଡର୍
ଗୋଲକ
କୋନ୍
ପ୍ରିଜିମ୍

ସମାଧାନ:

ଆକୄତିର ନାମ	ପୃଷ୍ଠ ସଂଖ୍ୟା	ଧାର ସଂଖ୍ୟା	ଣୀର୍ଷ ସଂଖ୍ୟା
ଆୟତଘନ	6	12	8
ସମଘନ	6	12	8
ସିଲିଣ୍ଡର୍	3	2	ନାହିଁ
ଗୋଲକ	1	ନାହିଁ	ନାହିଁ
କୋନ୍	1	1	1
ପ୍ରିଜିମ୍	5	9	6

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions Chapter 12 ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Solutions Chapter 12 ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନାବଳୀର ଉତ୍ତର
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂ ଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହ ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦଟି ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରୁ ବାଛି ମିଳାଇ ଲେଖ ।

Answer:

Question ୨।
‘ବ୍ରହ୍ମ’ ସହିତ ‘ଋଷି’ ଯୋଗହେଲେ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ଶବ୍ଦ ହୋଇଥାଏ । ସେହିପରି ଶବ୍ଦ ଶେଷରେ ‘ଋଷି’ ଯୋଗ ହୋଇଥ‌ିବା ଆଉ ତିନୋଟି ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:

• ଦେବ + ଋଷି = ଦେବର୍ଷି
• ରାଜା + ଋଷି = ରାଜର୍ଷି
• ମହା + ଋଷି = ମହର୍ଷି

Question ୩ ।
ଅର୍ଥଗତ ପାର୍ଥକ୍ୟ ବାକ୍ୟରେ ଦର୍ଶାଅ ।
ପ୍ରାସାଦ, ପ୍ରସାଦ; ପନ୍ଥା, ପେନ୍ଥା; ଲକ୍ଷ, ଲକ୍ଷ୍ୟ; କୁଳ, କୂଳ ।
Answer:
ପ୍ରାସାଦ – ସେହି ନୀଳରଙ୍ଗର ପ୍ରାସାଦଟି ଚମତ୍କାର ଦିଶୁଛି ।
ପ୍ରସାଦ – ଦେବତାଙ୍କ ପ୍ରସାଦ ଅମୃତତୁଲ୍ୟ ଅଟେ ।
ପନ୍ଥା – ଲୋକମାନେ ଜୀବନଧାରଣପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପନ୍ଥା ଅବଲମ୍ବନ କରନ୍ତି ।
ପେନ୍ଥା – ଗଛରେ ପେନ୍ଥା ପେନ୍ଥା ହୋଇ ଫୁଲ ଶୋଭାପାଉଛି ।
ଲକ୍ଷ – ମହାବାତ୍ୟାରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଗୃହଶୂନ୍ୟ ହୋଇଗଲେ ।
ଲକ୍ଷ୍ୟ – ସମସ୍ତଙ୍କ ଲକ୍ଷ୍ୟ ମହତ୍ ହେବା ଉଚିତ ।
କୁଳ – ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀରାମଚନ୍ଦ୍ର ରଘୁକୁଳରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
କୂଳ – ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ବୁଲିବାପାଇଁ ସମସ୍ତେ ଭଲପାଆନ୍ତି ।

Question ୪।
‘ଧନସମ୍ପଦ’ ପରି ଆଉ ତିନୋଟି ଯୁଗ୍ମଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଟଙ୍କାପଇସା, ଧନରତ୍ନ, ଧନଦୌଲତ ।

Question ୫।
ନିମ୍ନଲିଖୂତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟବହାର କରି ବାକ୍ୟ ଗଠନ କର ।
ଉଦ୍‌ଭାସିତ, ପ୍ରବିଧ‌ି, ପ୍ରଭୂତ, ପ୍ରତିକୂଳ, ନିର୍ଲିପ୍ତ
Answer:
ଉଦ୍‌ଭାସିତ – ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପ୍ରତିଭା ପ୍ରଭାରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟାକାଶ ହୋଇଛି ଉଦ୍‌ଭାସିତ ।
ପ୍ରବିଧୂ – ସମାଜର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ଜନନାୟକମାନେ ପ୍ରବିଧୂର ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥା’ନ୍ତି ।
ପ୍ରଭୂତ – ଗ୍ରାମସମୂହର ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ସରକାର ପ୍ରଭୂତ ଅର୍ଥ ବିନିଯୋଗ କରୁଛନ୍ତି ।
ପ୍ରତିକୂଳ – ସ୍ରୋତର ପ୍ରତିକୂଳରେ ଗତି କରିବା କଷ୍ଟକର ।
ନିର୍ଲିପ୍ତ – ମୁନିଋଷିମାନେ ସଂସାରର ବିଷୟବାସନା ପ୍ରତି ନିର୍ଲିପ୍ତ ଥିଲେ ।

Question ୬।
ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ଋଷି, ରାଜା, ପନ୍ଥା, ବିତ୍ତ, ସମୂହ, ଦରିଦ୍ର, ରଜନୀ
Answer:
ଋଷି – ସନ୍ନ୍ୟାସୀ, ତପସ୍ବୀ, ଯତି
ରାଜା – ଭୂପତି, ନରପତି, ନୃପତି
ପନ୍ଥା – ସରଣୀ, ମାର୍ଗ, ଉପାୟ
ବିତ୍ତ – ବିଭବ, ସମ୍ପଦ, ଧନ, ଅର୍ଥ
ସମୂହ – ସମଷ୍ଟି, ସମୁଚ୍ଚୟ, ସମସ୍ତ, ସକଳ
ଦରିଦ୍ର – ଦୀନ, ଗରିବ, ନିର୍ଜନ
ରଜନୀ – ଶର୍ବରୀ, ଯାମିନୀ, ବିଭାବରୀ

୭ । ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଏଇ ଖଡ୍‌ଗ ମୋତେ କରିଛି __________________ । (ଶୃଙ୍ଖଳିତ, ସଂଯତ, ଅନାସକ୍ତ)
Answer:
ସଂଯତ

(ଖ) ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ __________________ କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ । (ଜୀବନ, ଯୋଜନା, ମାନବ)
Answer:
ମାନବ

(ଗ) ନ୍ୟାସୀବାଦର ପ୍ରଣୟନ ହୋଇଥିଲା ____________________ ମସିହାରେ । (୧୯୪୦, ୧୯୪୨, ୧୯୫୧)
Answer:
୧୯୪୦

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୮।
ଆମ ଦେଶରେ ଆଧ୍ୟାମିକ ସଂସ୍କୃତି କିଏ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପୁଣ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର ଭାରତବର୍ଷ ଥିଲା ମୁନିଋଷିମାନଙ୍କର ଦେଶ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତିଭେଦ ନଥିଲା । ତପସ୍ୟା ବଳରେ ଅସାଧ୍ୟ ସାଧନ କରି ସେମାନେ ଏ ପବିତ୍ର ଦେଶରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସଂସ୍କୃତି ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ।

Question ୯।
ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ରୂପେ ସ୍ବୀକୃତି ଲାଭ ନ କରିବାରୁ କ’ଣ କଲେ ?
Answer:
ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଥିଲେ ମହର୍ଷି । ତାଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଥିଲା ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ହେବାର ଦୁର୍ବାର ଆକାଂକ୍ଷା, ମାତ୍ର ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ବଶିଷ୍ଠ ତାଙ୍କୁ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ରୂପେ ସ୍ବୀକୃତି ନ ଦେବାରୁ ସେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ସମସ୍ତ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।

Question ୧୦ ।
ଅତିଥ୍‌ ଜନକଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ସମୟରେ କ’ଣ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ସମୟରେ ଅତିଥୁ ଜନକଙ୍କୁ କହିଲେ ଯେ ସେ (ଜନକ) ଜଣେ ଭଣ୍ଡ ତପସ୍ବୀ । ଶଠତାରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବଶୀଭୂତ କରିବା ସହ ପ୍ରବଞ୍ଚନାରେ ଦିଗ୍‌ବିଜୟ କରିଛନ୍ତି । ବିରାଟ ରାଜ୍ୟର ବିସ୍ତର କ୍ଷମତା ତଥା ଅଖଣ୍ଡ ସମୃଦ୍ଧିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇ ବିଳାସ ବ୍ୟସନରେ ବୁଡ଼ିରହି ତପସ୍ବୀ ରୂପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠାର୍ଜନ କରିବା ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତାରଣା ଅଟେ ।

Question ୧୧ ।
ଖାଦ୍ୟପେୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଅତିଥୁଙ୍କର ମନ୍ତବ୍ୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଚର୍ଯ୍ୟ, ଚୋଷ୍ୟ, ଲେନ୍ଦ୍ୟ, ପେୟ ଆଦି ସମସ୍ତ ଖାଦ୍ୟପେୟ ରୁଚିକର, ତୃପ୍ତିକର ତଥା ଉପଭୋଗ୍ୟ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଝୁଲୁଥିବା ତୀକ୍ଷ୍ଣଣ ଖଡ୍‌ଗ ଦେଖୁ ସେ ଖାଦ୍ୟକୁ ଗିଳି ପକାଇଥଲେ, ଉପଭୋଗ କରିପାରି ନଥିଲେ ବୋଲି ଅତିଥୁ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ ।

Question ୧୨ ।
ଭଗବତ୍‌ତାର କର୍ମଯୋଗ ଅଧ୍ୟାୟରେ କ’ଣ ଲେଖାଯାଇଛି ?
Answer:
ଭଗବତ୍‌ତାର କର୍ମଯୋଗ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଲେଖାଅଛି –
‘କର୍ମଶୈବ ହି ସଂସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥିତା ଜନକାଦୟଃ ।’’

Question ୧୩ ।
ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଆଡ଼ାମ୍ ସ୍ମିଥ୍ କ’ଣ ଲେଖୁଥିଲେ ?
Answer:
ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଆଡ଼ାମ୍ ସ୍ମିଥ ଲେଖୁଥିଲେ, ‘କୌଣସି ଲୋକକୁ ମୁଠାଏ ବାଲି ଦେଇ, ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଅ – ଏ ବାଲି ତୁମର – ସେ ଲୋକ ଏ ବାଲିମୁଠାକ ସୁନାରେ ପରିଣତ କରିଦେବ ।’’

Question ୧୪ ।
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ସକଳ କର୍ମର ମୂଳଭିତ୍ତି କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ସକଳ କର୍ମର ମୂଳଭିତ୍ତି ଥିଲା ସତ୍ୟ ଏବଂ ଅହିଂସା । ଆନ୍ଦୋଳନ, ଅଭିଯାନ, ରାଜନୀତି, ଅର୍ଥନୀତି, ସକଳ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହି ଦୁଇଟି ତତ୍ତ୍ବ ଥିଲା ତାଙ୍କର ଆୟୁଧ ।

Question ୧୫ ।
ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନ୍ୟାସୀବାଦ କ’ଣ ?
Answer:
ଧନୀ, ଶିଳ୍ପପତି ଓ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି, ଶିଳ୍ପ ଓ ବ୍ୟବସାୟର ମାଲିକ ଭାବେ ରହି ତା’ର ପରିଚାଳନା କରିବେ । ନିଜ ପାଇଁ ତଥା ପରିବାର ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ କରିବା ପରେ ଉଦ୍‌ବୃତ୍ତ ଲାଭାଂଶକୁ ବାଧ୍ୟବାଧକତାରେ ନୁହେଁ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱେଚ୍ଛାରେ ସମାଜର ହିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟୟ କରାଯିବ । ସେମାନେ ହେବେ ସମାଜର ନ୍ୟାସୀ – ଏହାହିଁ ଥିଲା ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନ୍ୟାସୀବାଦ ।

Question ୧୬ ।
ପଞ୍ଚବାର୍ଷିକ ଯୋଜନାରେ କ’ଣ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଧନୀ ଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ହ୍ରାସ କରିବା ସହିତ ଦେଶର ଆୟ ଓ ସମ୍ପଦ ମୁଷ୍ଟିମେୟ ଲୋକଙ୍କ ହାତରେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହେବ ନାହିଁ ବୋଲି ପଞ୍ଚବାର୍ଷିକ ଯୋଜନାରେ ଅଭୀଷ୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହୋଇଛି ।

Question ୧୭ ।
ଷଷ୍ଠ ଯୋଜନା ରିପୋର୍ଟରେ କ’ଣ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଧନୀ ଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ତାରତମ୍ୟ ବଢ଼ିଚାଲିବା ସହ ସମ୍ପଦ ଅଧିକମାତ୍ରାରେ ସମୃଦ୍ଧ ଲୋକଙ୍କ ହାତରେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହେଉଛି ଏବଂ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅବିରତ ଲାଗିରହିଛି ବୋଲି ଷଷ୍ଠ ଯୋଜନା ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୧୮ ।
ଯୋଜନାର ପ୍ରକୃତ ଲକ୍ଷ୍ୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଯୋଜନାର ପ୍ରକୃତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ବେକାରି ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ, ଲୋକଙ୍କ ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ପରିପୂରଣ ତଥା ସମାଜର କଲ୍ୟାଣ ଓ ସାମୂହିକ ବିକାଶ ।

Question ୧୯ ।
କେଉଁ ଅଭାବ ପାଇଁ ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପରିପୂରଣ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ ?
Answer:
ଆଗ୍ରହ, ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ଆନ୍ତରିକତାର ଅଭାବ ପାଇଁ ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପରିପୂରଣ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ ।

Question ୨୦ ।
ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଶେଷ ଲକ୍ଷଣ କ’ଣ ?
Answer:
ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଶେଷ ଲକ୍ଷଣ ହେଲା ସାମାଜିକ ଶୃଙ୍ଖଳାର ଅଭାବ । ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲେ ତାକୁ ଅମାନ୍ୟ କରିବା ହୋଇଛି ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କର ସ୍ୱଭାବ ଏବଂ କର୍ମରେ ଅବହେଳା ତଥା ଆଦେଶର ପ୍ରତିରୋଧ କରିବା ଏକ ସାଧାରଣ ପ୍ରବୃତ୍ତିରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ଏହା ଦେଶର ଅଗ୍ରଗତି ପାଇଁ ପ୍ରତିକୂଳ ଅଟେ ।

Question ୨୧ ।
କ୍ଷମତାର ହସ୍ତାନ୍ତର ପୂର୍ବରୁ ନେତୃ ମହଲରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କ’ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିଲେ ?
Answer:
କ୍ଷମତାର ହସ୍ତାନ୍ତର ପୂର୍ବରୁ ନେତୃ ମହଲରେ ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ପରିବର୍ତ୍ତେ ସ୍ବାର୍ଥଦୃଷ୍ଟି ବିଶେଷଭାବରେ ପ୍ରକଟିତ ହୋଇଥିବାର ଗାନ୍ଧିଜୀ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

Question ୨୨ ।
ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପରିକଳ୍ପିତ ସମାଜ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପରିକଳ୍ପିତ ସମାଜ ଥିଲା ଶୋଷଣ ଓ ଅନାଚାରବିହୀନ ତଥା ବିଚାର ଓ ସମନ୍ଵୟଯୁକ୍ତ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ, ଏକ ସମୂହ ପରିବାର ।

Question ୨୩ ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି ସ୍ଥାନରେ କ’ଣ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି ?
Answer:
ବର୍ତ୍ତମାନ ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି ସ୍ଥାନରେ କ୍ଷମତାର ସଂଘର୍ଷ ତଥା ଉତ୍କଟ ଆତ୍ମସେବା ତେଜି ଉଠୁଥ‌ିବାର ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି ।

Question ୨୪ ।
ଇତିହାସ ବାରମ୍ବାର କେଉଁ ପ୍ରକାର ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି ?
Answer:
ଇତିହାସ ବାରମ୍ବାର ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି – ସଂକଟ, ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ପ୍ରତାରଣାରୁ ଉଦ୍‌ଭୂତ ହୁଏ ଅବାଞ୍ଛନୀୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ।

ସପ୍ରସଙ୍ଗ ସରଳାର୍ଥ ଲେଖ

Question ୨୫ ।
ଏଇ ଖଡ୍‌ଗ ମୋତେ ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରିଛି ।
Answer:
ଏଇ ଖଡ୍‌ଗ ………………………….. ଦୀକ୍ଷିତ କରିଛି ।
ଉପରୋକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପଠିତ ‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସଦାଶିବ ମିଶ୍ର ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କ ଆସକ୍ତିବିହୀନ କର୍ମଯୋଗ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି ।
‘ଏଇ ଖଡ୍‌ଗ ମୋତେ ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରିଛି ।’ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କର ଏହି ଉକ୍ତିଟି ଅତିଥିରୂପୀ ଯତିବରଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଅଭିପ୍ରେତ ଥିଲା । ପ୍ରାସାଦ ସମ୍ମୁଖରେ ଋଷିବରଙ୍କୁ ଦେଖ୍ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ପୂର୍ବକ ଅତିଥୁ କକ୍ଷକୁ ଆଣିବା ପରେ ସେହି ଋଷିବର ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କୁ ଭଣ୍ଡ, ଶଠ ଏବଂ ପ୍ରବଞ୍ଚନାରେ ଦିଗ୍‌ବିଜୟ କରିଛନ୍ତି ବୋଲି କହି ଭତ୍ସନା କରିଛନ୍ତି । ବିରାଟ ରାଜ୍ୟର ଅଧୀଶ୍ଵର ତଥା ବିସ୍ତର କ୍ଷମତାର ଅଧୂପତି ହୋଇ ବିପୁଳ ବିଭବ, ଅଖଣ୍ଡ ସମୃଦ୍ଧି ଓ ବିଳାସବ୍ୟସନ ମଧ୍ୟରେ ବୁଡ଼ିରହି ତପସ୍ବୀର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଅର୍ଜନ କରିବା ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତାରଣା ବୋଲି ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କୁ କଟୁବାଣୀ ଶୁଣାଇଛନ୍ତି ।

କିନ୍ତୁ ରାଜର୍ଷି ଜନକ ନମ୍ରତାପୂର୍ବକ ଧୀରସ୍ଥିର ଭାବରେ ଋଷିବରଙ୍କୁ ଅତିଥ୍ୟସେବାରୂପକ ପବିତ୍ର ଧର୍ମ ପାଳନରୁ ତାଙ୍କୁ ବଞ୍ଚତ ନ କରିବାକୁ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି । ଅତିଥ୍ୟ ପ୍ରବର ରାଜକୀୟ ସମାରୋହରେ ନିତ୍ୟକର୍ମ ତଥା ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ସମାପ୍ତ କରିବା ପରେ ରାଜର୍ଷି ଜନକ ତାଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟପେୟ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ । କିନ୍ତୁ ଅତିଥୁ ଚର୍ଜ୍ୟ, ଚୋଷ୍ୟ, ଲେହ୍ୟ, ପେୟ ସମସ୍ତ ଭୋଜନ ରୁଚିକର, ତୃପ୍ତିକର ତଥା ଉପଭୋଗ୍ୟ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଭୋଜନ ସ୍ଥାନରେ ମସ୍ତକ ଉପରେ ଝୁଲୁଥିବା ଖଡ୍‌ଗ ଦେଖୁ ତାହା ଉପଭୋଗ କରିନପାରି ଗିଳିଦେଇଥିଲେ ବୋଲି ପ୍ରକାଶ କରିବା ସହ ଖଡ୍‌ଗ ଝୁଲିବାର କାରଣ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ ।

ସେହି ଖଡ୍‌ଗ ହିଁ ତାଙ୍କୁ ଉପଭୋଗରେ ନିର୍ଲିପ୍ତ ଓ ସଂଯତ କରିଛି ବୋଲି ଜନକ ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ । ମିଥିଳା ରାଜ୍ୟ ଭସ୍ମୀଭୂତ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ କିଛି ଲାଭ ବା କ୍ଷତି ହେବ ନାହିଁ । ସେ ମିଥୁଳାର ରାଜା । ହାତରେ ଥିବା ଶାସନ ଦଣ୍ଡ ପ୍ରଜାଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ । ଉପଭୋଗ ତାଙ୍କର ରାଜକୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ( ଶାସନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ହେଉଛି ରାଜକୀୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ରାଜକୀୟ ଧର୍ମ । କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପରିପାଳନର ସେହି ଖଡ୍‌ଗ ହିଁ ତାଙ୍କୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରିଛି ବୋଲି ଜନକ କହିଥିଲେ ।

Question ୨୬ ।
ସାଧନାରେ, ତପସ୍ୟାରେ, କାମନାସିଦ୍ଧି ଥିଲା ଅଭିପ୍ରେତ ।
Answer:
ସାଧନାରେ ……………………………….. ଅଭିପ୍ରେତ ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ସଦାଶିବ ମିଶ୍ରଙ୍କ ରଚିତ ‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସମାନୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପ୍ରତିଟି କାର୍ଯ୍ୟ ମୂଳରେ କାମନା କିପରି ସନ୍ନିହିତ ଅଛି, ତାହା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।
ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗବତ୍ ଗୀତାର କର୍ମଯୋଗରେ ଲେଖାଅଛି, ‘କର୍ମଶୈବ ହି ସଂସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥିତ ଜନକାଦୟ ।’ ଅର୍ଥାତ୍ କର୍ମଦ୍ଵାରାହିଁ ଜନକାଦି ମହାପୁରୁଷମାନେ ସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଛନ୍ତି । ସେ କର୍ମରେ ଥିଲା କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧ, ନଥିଲା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଫଳପ୍ରାପ୍ତିର ଲାଳସା, ନଥିଲା । ଧନ, ଯଶ, ଜନ ଦିଅ ବୋଲି ଆଉଁ ପ୍ରାର୍ଥନା, ବରଂ ସେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟରେ ଥିଲା ଜନମଙ୍ଗଳ, ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ତଥା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅନାସକ୍ତି ।

କିନ୍ତୁ ଫଳପ୍ରାପ୍ତିର ଆକାଙ୍କ୍ଷା ନଥୁଲେ କର୍ମ ଲାଗି ପ୍ରବୃତ୍ତି ଆସେ ନାହିଁ । ପାରିତୋଷିକ ନଥିଲେ ପ୍ରେରଣା ଆସେ ନାହିଁ । ଲାଭ ନଥୁଲେ କେହି ବଣିଜ କରିବ ନାହିଁ । ସୁତରାଂ ନିଷ୍କାମ କର୍ମ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଏହି ବିଚାର ରାମାୟଣ, ମହାଭାରତ ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରାଚୀନ ଯୁଗରେ ଥିଲା ଏବେ ମଧ୍ୟ ରହିଛି, ସବୁବେଳେ ରହିଥବ । ମୁନିଋଷିମାନଙ୍କ ସାଧନା ତଥା ତପସ୍ୟାରେ ମଧ୍ଯ କାମନା- ସିଦ୍ଧି ଥୁଲା ଅଭିପ୍ରେତ । ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଆଡ଼ାମ୍ ସ୍ମିଥ୍ ମଧ୍ୟ ଲେଖୁଥିଲେ– କୌଣସି ଲୋକଙ୍କୁ ମୁଠାଏ ବାଲି ଦେଇ, ସେହି ବାଲି ତା’ର ବୋଲି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଲେ, ସେ ଲୋକ ସେହି ବାଲିମୁଠାକ ସୁନାରେ ପରିଣତ କରିଦେବ । ସୁତରାଂ ଧନସମ୍ପଦ, ମାନମର୍ଯ୍ୟାଦା, ଶକ୍ତି ଓ କ୍ଷମତା ହେଉଛି ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ । କାର୍ଯ୍ୟ ସାଧନର ମାଧ୍ଯମ, ତଥାପି ସେସବୁ ମଧ୍ୟରେ ସମାଜ ପ୍ରତି ଦାୟିତ୍ବବୋଧ ଥିଲା ସନ୍ନିହିତ । ସେଥୁରୁ ସେମାନେ କେବେ ବିଚ୍ୟୁତ ହୋଇ ନଥିଲେ ।

Question ୨୭ ।
ଆଦର୍ଶକୁ ନିର୍ମୂଳ କଲେ ଆକ୍ରମଣ କରେ ପ୍ରତାରଣା ।
Answer:
ଆଦର୍ଶକୁ………………………………………ପ୍ରତାରଣା
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପଠିତ ‘ସମୁହ ଦୃଷ୍ଟି’ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସଦାଶିବ ମିଶ୍ର ଆଦର୍ଶକୁ ପରିହାର କଲେ ଶଠତା କିପରି ଆକ୍ରମଣ କରି ସାମାଜିକ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି କରେ, ତାହା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ଗଢ଼ିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ, ଏକ ସମୂହ ପରିବାର । ଯେଉଁଠାରେ ନଥୁବ ଶୋଷଣ, ଅନାଚାର, ଥବ ବିଚାର ଓ ସମନ୍ୱୟ । ସେ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ମାନବର ପରିକଳ୍ପନା କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥରେ ନୈତିକତା, ଅର୍ଥନୀତି, ରାଜନୀତି ଓ ସମାଜଦୃଷ୍ଟି ସମନ୍ବିତ ହୋଇ ରହିଥିଲା । ତାଙ୍କ ଚିନ୍ତା, କଳ୍ପନା, ଭାଷଣ ଓ ରଚନା ଥିଲା ଗୋଟିଏ ସୃଷ୍ଟିର ସମାହାର । କାରଣ ତାଙ୍କ ପରିକଳ୍ପନାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ଥିଲା ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ଓ ସମାଜ ପାଇଁ ଆୟୋତ୍ସର୍ଗ । ମହାତ୍ମାଜୀଙ୍କ ଏହି ବିଚାର, ଆଦର୍ଶ ଓ ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଭୁଲିଯାଇ ତାଙ୍କ ଦାୟାଦମାନେ ତାଙ୍କ ଲେଖାକୁ ଉଦ୍ଧାର କରି ନିଜ ସୁବିଧା ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରଚାର କରୁଛନ୍ତି । ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ବଚନକୁ ପ୍ରବଚନ ରୂପେ ପ୍ରଚାର କରି ସେସବୁକୁ ବିବୃତିରେ ପରିଣତ କରିଛନ୍ତି ।

ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି ସ୍ଥାନରେ ତେଜିଉଠିଛି କ୍ଷମତାର ସଂଘର୍ଷ ତଥା ଉତ୍କଟ ଆତ୍ମସେବା । ତାଙ୍କ ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ଵକୁ ଭୁଲି, ତାଙ୍କ ବିଚାରକୁ ପରିହାର କରି, ରଚନାକୁ ସାମୟିକ ଉଦ୍ଧାର କରି ସ୍ଵାର୍ଥସିଦ୍ଧି କରିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ଏକ ସାମାଜିକ ସଙ୍କଟ । ଭୁଲିଯାଇଛନ୍ତି ସେମାନେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ସେହି ମହାନ୍ ଆଦର୍ଶକୁ । ଆଦର୍ଶ ନିର୍ମୂଳ ହେଲେ ପ୍ରତାରଣାର ଆକ୍ରମଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ । ସେହି ସଙ୍କଟ, ସଂଘର୍ଷ ଓ ପ୍ରତାରଣାରୁ ସମାଜରେ ଅବାଞ୍ଛନୀୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରେ ବୋଲି ଇତିହାସ ବାରମ୍ବାର ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି । ସୁତରାଂ ଆଦର୍ଶକୁ ପରିହାର ନକରି ଆଦର୍ଶକୁ ଅନୁସରଣ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଏଠାରେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ।

Question ୨୮ ।
କର୍ମରେ ଅବହେଳା ଏବଂ ଆଦେଶର ପ୍ରତିରୋଧ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ, ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରେ ଏକ ସାଧାରଣ ପ୍ରବୃତ୍ତି ।
Answer:
କର୍ମରେ …………………………………………… ପ୍ରବୃତ୍ତି
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସଦାଶିବ ମିଶ୍ରଙ୍କ ରଚିତ ‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସମାଜରେ ମାନବ ହୃଦୟରେ ଦେଖାଦେଇଥିବା ସାମାଜିକ ବିଶୃଙ୍ଖଳା କିପରି ତା’ର ବିକାଶରେ ହୋଇଛି ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ, ତାହା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଗୁନାର ମିର୍‌ଡ଼ାଲ୍ ତାଙ୍କ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ‘ଏସିଆନ୍ ଡ୍ରାମା’ ସନ୍ଦର୍ଭରେ ‘ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ର’ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ମତରେ ଭାରତ ପରି ମନ୍ଦ ବିକଶିତ ଦେଶରେ ଅଛି ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ର । ଯେଉଁ ଦେଶର ଯୋଜନାରେ ଅଛି ମନ୍ଦହାସର ଆକର୍ଷଣ, ନାହିଁ ସ୍ନିଗ୍ଧହାସର ଅନୁରାଗ । ସାମାଜିକ ଶୃଙ୍ଖଳାର ଅଭାବ ହିଁ ନରମ ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଶେଷ ଲକ୍ଷଣ । କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବା ନିର୍ଦେଶ ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲେ ଉଚ୍ଚ-ନୀଚ, ଶିକ୍ଷିତ-ଅଶିକ୍ଷିତ ସକଳ ସ୍ତରରେ ତାକୁ ଅମାନ୍ୟ କରିବା ସ୍ୱଭାବରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି ।

କର୍ମରେ ଅବହେଳା, ଆଦେଶର ପ୍ରତିରୋଧ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ, ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରେ ହୋଇଛି ଏକ ସାଧାରଣ ପ୍ରବୃତ୍ତି । ସାମାଜିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କିମ୍ବା ରାଜନୈତିକ କ୍ଷମତା ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଅବାଧରେ କରିଚାଲିଛି ସ୍ଵାର୍ଥସିଦ୍ଧି । ଏପରି ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ ପ୍ରତିହତ ହେବା ସ୍ଵାଭାବିକ । କାରଣ ଅଗ୍ରଗତି ପାଇଁ ଏପରି ପରିବେଶ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତିକୂଳ । ତେଣୁ ଏହି ବିଶୃଙ୍ଖଳାକୁ ପରିହାର କରି ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଭାବରେ ଦେଶକୁ ବିକାଶ ପଥରେ ଆଗେଇ ନେବା

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୨୯ ।
ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ବ କ’ଣ ଓ ଏହାର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
କିମ୍ବା, ନ୍ୟାସୀବାଦ କିଏ ଓ କେତେବେଳେ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ ଓ କାହିଁକି ?
କିମ୍ବା, ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ବ ଆମ ଦେଶରେ କେଉଁ ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା ଓ ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ସ୍ବାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସଦାଶିବ ମିଶ୍ର ଜଣେ ଚିନ୍ତାବାଦୀ, ମୂଲ୍ୟବୋଧବାଦୀ ତଥା ଐତିହ୍ୟବାଦୀ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସମ୍ମାନରେ ହୋଇଛନ୍ତି ବିଭୂଷିତ । ସେ ଥିଲେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଶିକ୍ଷାବିତ୍, ପ୍ରବୀଣ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ, ବରିଷ୍ଠ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ, ସୁସାହିତ୍ୟିକ ତଥା ସର୍ବୋତ୍ତମ ପ୍ରଶାସକ । ତାଙ୍କ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ମାତୃପୂଜା ମଣ୍ଡପ’, ‘ଅର୍ଥ ଓ ଅର୍ଥାନ୍ତର’, ‘ମାର୍କିନ୍ ପରିକ୍ରମା’, ‘ଆଲୋକର ସନ୍ଧାନ’ ପ୍ରଭୃତି କୃତିରାଜି ସ୍ବୀୟ ମନନଧର୍ମୀ ରଚନାଶୈଳୀ, କ୍ଷୁଦ୍ରବାକ୍ୟ, ସହଜ, ସରଳ ଓ ସ୍ବତଃସ୍ଫୁର୍ଭ ଭାଷା ତଥା ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତଧର୍ମୀ ପରିବେଷଣର ରମଣୀୟ ଆକର୍ଷଣରେ ଲାଭକରିଛି ବିପୁଳ ପାଠକୀୟ ସ୍ବୀକୃତି ।

‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସ୍ବୀୟ ମୌଳିକ ବିଚାରଧାରାର ବିଶ୍ଳେଷଣ କଲାବେଳେ ପ୍ରସଙ୍ଗକ୍ରମେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ଵ ତଥା ତା’ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ଵ ହେଲା– ଧନୀ, ଶିଳ୍ପପତି ଓ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି, ଶିଳ୍ପ ତଥା ବ୍ୟବସାୟର ମାଲିକ ରହିବେ । ସେଥୁରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ବିଚ୍ୟୁତ କରାଯିବ ନାହିଁ; ବରଂ ସେଗୁଡ଼ିକର ପରିଚାଳନାର ସଫଳତାରେ ସେମାନେ ହେବେ ଗୌରବାନ୍ବିତ । ସେମାନଙ୍କର ପରିବାର ପାଇଁ ତଥା ନିଜ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ କରିବା ପରେ ଉଦ୍‌ବୃତ୍ତ ଲାଭାଂଶକୁ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱେଚ୍ଛାରେ ସମାଜର ହିତାର୍ଥରେ ବ୍ୟୟ କରାଯିବ, ବାଧ୍ୟବାଧକତାରେ ନୁହେଁ । ଏଥିଲାଗି ସେମାନେ ହେବେ ସମାଜର ନ୍ୟାସୀ । ବଳପୂର୍ବକ ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ବିଚ୍ୟୁତ କରିବା ଅହିଂସା ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ ଅସଙ୍ଗତ । ତେଣୁ ସେମାନେ ସ୍ୱତଃପ୍ରବୃତ୍ତ ହୋଇ ନ୍ୟାସୀତ୍ଵ ବରଣ କରିବେ ।

‘କର୍ମଶୈବ ହିଁ ସଂସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥିତା ଜନକାଦୟ’ ଅର୍ଥାତ୍ ଜନକ ପ୍ରଭୃତି ମହାପୁରୁଷମାନେ କର୍ମରେ ହିଁ ସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଥିଲେ । ଯେଉଁ କର୍ମରେ ଥିଲା କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧ । ସେହି କର୍ତ୍ତବ୍ୟର ଦର୍ଶନ ଥିଲା ଜନମଙ୍ଗଳ, ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ତଥା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅନାସକ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଫଳପ୍ରାପ୍ତିର ଆକାଂକ୍ଷା ବିନା କର୍ମରେ ପ୍ରବୃତ୍ତି, ପାରିତୋଷିବ ବିନା ପ୍ରେରଣା, ଲାଭ ନ ଥାଇ ବଣିଜ-ଏପରି ନିଷ୍କାମ କର୍ମ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅସମ୍ଭବ । ଏ ବିଚାର ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ତଥା ରାମାୟଣ ଓ ମହାଭାରତ ଯୁଗରେ ଥିଲା, ଏବେ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଧନସମ୍ପଦ, ଶକ୍ତି କ୍ଷମତା, ମାନ ମର୍ଯ୍ୟାଦା– ଏସବୁ ହେଉଛି ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ । କିନ୍ତୁ ଏ ସକଳ ମଧ୍ୟରେ ନିହିତ ଥିଲା ସମାଜ ପ୍ରତି ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ, ଯାହାର ପ୍ରତୀକ ଥିଲେ ରାଜର୍ଷି ଜନକ । କିନ୍ତୁ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଜନମାନସରେ ଫଳପ୍ରାପ୍ତିର କାମନା ଦୃଢ଼ୀଭୂତ ହେବା ସହିତ ହଜିଯାଇଛି ସାମାଜିକ ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ ।

ଗତ ଦୁଇଶହ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଶିଳ୍ପ-ବାଣିଜ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ହୋଇଛି ଅଗ୍ରଗତି । ପ୍ରଣାଳୀ ତଥା ପ୍ରବିଧ‌ିରେ ଘଟିଛି ଉତ୍ତରୋତ୍ତର ପରିବର୍ତ୍ତନ । କିନ୍ତୁ ଧନ, ସମ୍ପଦ, କ୍ଷମତା କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇଛି ଅଳ୍ପକେତେକ ଲୋକଙ୍କ ହାତରେ । ବହୁ ମାତ୍ରାରେ ସେହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମାହିତ ହୋଇଛି ସମାଜର ଅକଲ୍ୟାଣ ତଥା ଲୋକଙ୍କ ଉପୀଡ଼ନରେ । ଫଳରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଅଶାନ୍ତି, ସଂଘର୍ଷ ଓ ହିଂସାକାଣ୍ଡ ଦେଖାଦେଇଛି । ଏହି ପରିବେଶ ମଧ୍ୟରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ପ୍ରତିପାଦନ କଲେ କର୍ମଯୋଗର ରୂପାନ୍ତର । ଯେଉଁ କର୍ମର ମୂଳଭିତ୍ତି ଥିଲା ସତ୍ୟ ଓ ଅହିଂସା । ଆନ୍ଦୋଳନ, ଅଭିଯାନ, ରାଜନୀତି, ଅର୍ଥନୀତି ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଆୟୁଧ ଥିଲା ଏହି ଦୁଇଟି ତତ୍ତ୍ଵ । ଗୀତା, ବାଇବେଲ, ଟଲଷ୍ଟୟ, ରସ୍କିନ୍ ଓ ଥୋରିଓଙ୍କ ଲେଖାରେ ପାଇଥିବା ଜୀବନ ଦର୍ଶନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା ତାଙ୍କର ଏହି ନ୍ୟାସୀତ୍ଵ ନୀତି ।

ସମାଜରେ ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରେ ଆୟ ଓ ସମ୍ପଦର ଉତ୍କଟ ତାରତମ୍ୟ ରହିଲେ ସମାଜ ତିଷ୍ଠିପାରିବ ନାହିଁ । ଭାରତବର୍ଷରେ ଥ‌ିବା ଏହି ତାରତମ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୯୪୦ ମସିହାରେ ଅଗଷ୍ଟ ମାସରେ ‘ହରିଜନ’ ପତ୍ରିକାରେ ଏହି ନ୍ୟାସୀ ତତ୍ତ୍ଵ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ବଳପୂର୍ବକ ସମ୍ପତ୍ତି ବାଜ୍ୟାପ୍ତି କଲେ ତାହା ହୁଏ ହିଂସା ପ୍ରଣୋଦିତ ଆଚରଣ । ସେହି ହିଂସାରୁ ଜନ୍ମନିଏ ପ୍ରତିହିଂସା । ଫଳରେ ସମାଜର ସ୍ଥିତି ହୁଏ ଅଶାନ୍ତ । ତେଣୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଅନାସକ୍ତିର ରୂପାନ୍ତର କରି ପ୍ରଣୟନ କଲେ ନ୍ୟାସୀବାଦ ।

ସୋସାଲିଷ୍ଟମାନେ ଥିଲେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପଭିର ବିରୋଧୀ । ସେମାନେ ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ ବିରୋଧରେ ଥିଲେ ସଂଗ୍ରାମରତ । ସମାଜରେ ଧନୀ ଓ ଦରିଦ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଉତ୍କଟ ଅସାମ୍ୟ ଉଚ୍ଛେଦ ଲାଗି ଥିଲେ ବଦ୍ଧପରିକର । ଗାନ୍ଧି ଥିଲେ ନୀତିବଦ୍ଧ ସୋସାଲିଷ୍ଟ । ମାତ୍ର ତାଙ୍କ ସୋସାଲିଜିମ୍ ଥିଲା ଅବାସ୍ତବ ପରିକଳ୍ପନା । ସମାଜର ରାଜା, ଜମିଦାର, ଶିଳ୍ପପତି ପ୍ରଭୃତ ବିତ୍ତଶାଳୀ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନାସକ୍ତ ସାମାଜିକ ଦାୟିତ୍ବ ପ୍ରକଟିତ ହେବା ଥିଲା ଅସମ୍ଭବ । ତଥାପି ସେହି ସନ୍ନ୍ୟାସୀତ୍ବ ଆଦର୍ଶର ମହତ୍ତ୍ଵରେ ଥିଲା ଉଦ୍‌ଭାସିତ । କାରଣ ସେଥ‌ିରେ ନିହିତ ଥିଲା ସମୂହ ନୀତି ।

ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଲିପ୍ତ ଥ‌ିବାବେଳେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ସମାଜ ପାଇଁ ପରିକଳ୍ପନା କରିଥିଲେ ନ୍ୟାସୀବାଦର ଆଦର୍ଶ । ଏହି ନ୍ୟାସୀତ୍ଵ ଥୁଲା ଗାନ୍ଧି ଅର୍ଥନୀତିର ଏକ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଙ୍ଗ । କିନ୍ତୁ ସ୍ବାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତି ପରେ ୧୯୫୧ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନାରେ ସେହି ଗାନ୍ଧିନୀତି ସ୍ଥାନ ପାଇନଥିଲା । ଯୋଜନା ପରେ ଯୋଜନା ପ୍ରଣୟନ ହୋଇଛି । ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟ ବିନିଯୋଗ ହୋଇଛି । କିନ୍ତୁ ଧନୀ-ଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ତାରତମ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ୟ-ପୂରଣ ହୋଇପାରି ନାହିଁ । ଆଗ୍ରହ, ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଓ ଆନ୍ତରିକତା ଅଭାବରୁ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ନ୍ୟାସୀବାଦକୁ ନିକ୍ଷେପ ଶୀତଳଭଣ୍ଡାର ମଧ୍ଯରେ କରାଗଲା ।

Question ୩୦ ।
‘ଏଇ ଖଡ୍‌ଗ ମୋତେ କରିଛି ସଂଯତ’– ଜନକଙ୍କ ଏହି ଉକ୍ତିର ଯାଥାର୍ଥ ପ୍ରତିପାଦନ କର । କିମ୍ବା, ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କର ତୀକ୍ଷ୍ଣଣ ଖଡ଼ଗର ଚେତନା ଥିଲା ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟିର ଏକ ପ୍ରତୀକ – ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
Answer:
ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସଦାଶିବ ମିଶ୍ର ଜଣେ ସ୍ଵାଧୀନଚେତା ନୀତିନିଷ୍ଠ ତଥା ଐତିହ୍ୟବାଦୀ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଭାବେ ସୁପରିଚିତ । ତାଙ୍କ ସାରସ୍ଵତ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ଅର୍ଥ ଓ ଅର୍ଥାନ୍ତର’, ‘ମାତୃପୂଜା ମଣ୍ଡପ’, ‘ମାର୍କିନ୍ ପରିକ୍ରମା’, ‘ଆଲୋକର ସନ୍ଧାନ’ ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରବନ୍ଧଜଗତ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପ୍ରଜ୍ଞା, ବିଚାର, ଦର୍ଶନ, ମନନ, ଐତିହ୍ୟବୋଧ ତଥା ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଆଧାରରେ ସତତ ଉଦ୍‌ଭାସିତ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ କୃତିରାଜି କ୍ଷୁଦ୍ରବାକ୍ୟ, ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବିଚାର ତଥା ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମୂଳକ ରଚନାଭଙ୍ଗୀର ରମଣୀୟ ଆକର୍ଷଣରେ ପାଠକ ହୃଦୟକୁ କରେ ସତତ ଆକର୍ଷିତ । ‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ’ ପ୍ରବନ୍ଧର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ସ୍ଵାଭିମାନ ତଥା ଆଦର୍ଶବାଦକୁ ଅନୁଶୀଳନ କରିବା ସହିତ ନିଷ୍କାମ କର୍ମର ପ୍ରତୀକ ରୂପେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କୁ ।

ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସଂସ୍କୃତିସମ୍ପନ୍ନ ମୁନିଋଷିର ଦେଶ ଏହି ପବିତ୍ର ଭାରତବର୍ଷରେ ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତିର ଆଦର୍ଶସୌଧ ରଚନା କରି ମହନୀୟ ସାଧନାର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ନିଦର୍ଶନ ଛାଡ଼ିଯାଇଛନ୍ତି ମିଥୁଳାର ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ନରପତି ରାଜର୍ଷି ଜନକ । ସେ ଦିନେ ପ୍ରାସାଦ ସମ୍ମୁଖରେ ଜନୈକ ଋଷିବରଙ୍କୁ ଦେଖ୍ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ପୂର୍ବକ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା ନିମନ୍ତେ ଅତିଥ୍ କକ୍ଷକୁ ପାଛୋଟି ନେଲେ । କିନ୍ତୁ କୌଣସି ଆଳାପ ଆରମ୍ଭ ହେବାପୂର୍ବରୁ ସେହି ଅତିଥ୍ୟ ପ୍ରବର ଜନକଙ୍କୁ ଭଣ୍ଡତପସ୍ୱୀ, ଶଠତାରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବଶ କରିବା ସହ ପ୍ରବଞ୍ଚନାରେ ଦିଗ୍‌ବିଜୟ କରିଛନ୍ତି ବୋଲି କହି ଭର୍ସନା କରିଥିଲେ । ବିରାଟ ରାଜ୍ୟର ଅଧୀଶ୍ଵର, ବିସ୍ତର କ୍ଷମତାର ଅଧୂତି, ପଦତଳେ ବିପୁଳ ବିଭବ ତଥା ଅଖଣ୍ଡ ସମୃଦ୍ଧିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇ ବିଳାସବ୍ୟସନରେ ବୁଡ଼ିରହି ତପସ୍ଵୀରୂପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଅର୍ଜନ କରିବା ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତାରଣା ବୋଲି କଟୁବାଣୀ ଶୁଣାଇଥିଲେ ।

କିନ୍ତୁ ରାଜର୍ଷି ଜନକ ନମ୍ରତାପୂର୍ବକ ଧୀରସ୍ଥିର ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ଅତିଥ୍ୟସେବା ରୂପକ ମହାନ୍ ଧର୍ମକାର୍ଯ୍ୟରୁ ବଞ୍ଚତ ନ କିନ୍ତୁ ରାଜର୍ଷି ଜନକ ନମ୍ରତାପୂର୍ବକ ଧୀରସ୍ଥିର ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ଅତିଥ୍ୟସେବା ରୂପକ ମହାନ୍ ଧର୍ମକାର୍ଯ୍ୟରୁ ବଞ୍ଚିତ ନ ଭୋଜନ ନିମନ୍ତେ ଜନକଙ୍କ ସହିତ ପରସ୍ପର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ବସିଲେ । ମୁଦୁ ସମ୍ଭାଷଣ ମଧ୍ୟରେ ଭୋଜନ ଶେଷହେବା ପରେ ଜନକ ପଚାରିଲେ, ‘ଯତିବର ! ଖାଦ୍ୟପେୟ ରୁଚିକର ହେଲା ।’’

ଉତ୍ତର ଦେଲେ ଅତିଥ୍– ଚର୍ଯ୍ୟ, ଚୋଷ୍ୟ, ଲେହ୍ୟ, ପେୟ ଆଦି ସମସ୍ତ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ରୁଚିକର, ତୃପ୍ତିକର ତଥା ଉପଭୋଗ୍ୟ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେସବୁକୁ ସେ ଉପଭୋଗ କରିପାରି ନଥିଲେ । ଭୋଜନ ସ୍ଥାନରେ ମସ୍ତକ ଉପରେ ଝୁଲୁଥିବା ଖଡ୍‌ଗ ଦେଖୁ ସେ ଖାଦ୍ୟସବୁ ଗିଳି ପକାଇଥିଲେ । ଅତିଥ୍ୟ ପ୍ରବର ଝୁଲୁଥ‌ିବା ସେହି ଖଡ଼ଗର କାରଣ ଜିଜ୍ଞାସା କରିଥିଲେ ।
ଉତ୍ତର ଦେଲେ ରାଜର୍ଷି ଜନକ– ‘ଏଇ ଖଡ୍‌ଗ ମୋତେ କରିଛି ସଂଯତ ।’ସେହି ଖଡ୍‌ଗ ହିଁ ତାଙ୍କୁ ଉପଭୋଗରେ କରିଛି ନିର୍ଲିପ୍ତ । ମିଥ୍ୟା ରାଜ୍ୟ ଦଗ୍ଧଭୂତ ହୋଇଗଲେ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ତାଙ୍କର କିଛି କ୍ଷତି ବା ଲାଭ ହେବ ନାହିଁ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ

ନ ମେ ଲାଭେ ନ ମେ କ୍ଷତିଃ ।’’
କିନ୍ତୁ ସେ ମିଥୁଳାର ରାଜା । ତାଙ୍କ ହାତରେ ସୁଶୋଭିତ ଶାସନଦଣ୍ଡ ପ୍ରଜାଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ତଥା ସମାଜର ଶୃଙ୍ଖଳା ପାଇଁ ଅଭିପ୍ରେତ । ଉପଭୋଗ ତାଙ୍କର ରାଜକୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା । ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ରାଜକୀୟ ଧର୍ମ । ଶାସନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ରାଜକୀୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ରାଜା ଭାବରେ ମସ୍ତକ ଉପରେ ଝୁଲୁଥ‌ିବା କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧର ସେହି ଖଡ୍‌ଗ ହିଁ ତାଙ୍କୁ ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରିଥିଲା । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଫଳପ୍ରାପ୍ତି ଜଡ଼ିତ ନଥ‌ିବା ସେହି କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧ ତଥା ନିଷ୍କାମ କର୍ମରେ ଜନକ ସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ରାଜା ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ ଋଷି-ରାଜର୍ଷି ଜନକ । ତାଙ୍କରି ମହାନ୍ ଆଦର୍ଶର ପରାକାଷ୍ଠା ପ୍ରଭାବରେ ହିଁ ସୀତାଦେବୀ ସତୀ ସ୍ବାଧୀ ରୂପେ ହୋଇଛନ୍ତି ସର୍ବନମସ୍ୟା । ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗବତ୍ ଗୀତାର କର୍ମଯୋଗରେ ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି – ‘କର୍ମଶୈବ ହିଁ ସଂସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥିତା ଜନକାଦୟଃ ।’’

Question ୩୧ ।
‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ଅବଲମ୍ବନରେ ଲେଖକଙ୍କ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
କିମ୍ବା, ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି କ’ଣ ଏବଂ ଏହା ପଛରେ ଲେଖକଙ୍କର କେଉଁ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ନିହିତ ଅଛି, ତାହା ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ସ୍ବାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜଣେ ଐତିହ୍ୟ ତଥା ସଂସ୍କୃତି ସଚେତନଶୀଳ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଭାବରେ ବହୁ ସୁଖ୍ୟାତିର ଅଧ୍ୟାକାରୀ ହୋଇଥ‌ିବା ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସଦାଶିବ ମିଶ୍ର ଏକାଧାରରେ ଥିଲେ ପ୍ରବୀଣ ଶିକ୍ଷାବିତ୍, ବରିଷ୍ଠ ରାଜନୀତିଜ୍ଞ, ବିଶିଷ୍ଟ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ, ସୁସାହିତ୍ୟିକ ତଥା ସୁଦକ୍ଷ ପ୍ରଶାସକ । ତାଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରଣୀତ ‘ଅର୍ଥ ଓ ଅର୍ଥାନ୍ତର’, ‘ମାତୃପୂଜା ମଣ୍ଡପ’, ‘ମାର୍କିନ୍ ପରିକ୍ରମା’, ‘ଆଲୋକର ସନ୍ଧାନ’ ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରବନ୍ଧରାଜି ସ୍ତ୍ରୀୟ ସହଜ ସରଳ ସ୍ବତଃସ୍ଫୁର୍ଭ ଭାଷା, ମନନଧର୍ମୀ ରଚନାଶୈଳୀ, ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତଧର୍ମୀ ପରିବେଷଣର ରମଣୀୟ ଆକର୍ଷଣରେ ଲାଭ କରିଛି ବହୁ ପାଠକୀୟ ସଂପ୍ରୀତି ।
‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କୌଣସି ବିଚାରଧାରା ବା ଯୋଜନାସମୂହକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଗଲେ ତା’ର ସୁଫଳ ସମଗ୍ର ସମାଜ ଲାଭ କରିବାରେ ସମର୍ଥ ହେବ ବୋଲି ଆଭିମୁଖ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ମିଥୁଳାର ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ନରପତି ରାଜର୍ଷି ଜନକ ଥିଲେ ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତିର ଆଦର୍ଶ, ମହନୀୟ ସାଧନାର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ନିଦର୍ଶନ ତଥା ନିଷ୍କାମ କର୍ମର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ । ଯେଉଁ କର୍ମରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଫଳପ୍ରାପ୍ତି ଜଡ଼ିତ ନଥୁଲା କିମ୍ବା ଧନ, ଜନ, ଯଶ ଦିଅ ବୋଲି ନଥୁଲା ଆଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା, ଥୁଲା ଜନମଙ୍ଗଳ, ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅନାସକ୍ତି ରୂପକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧ । ତେଣୁ ବ୍ୟାସଦେବ ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗବତ୍ ଗୀତାର କର୍ମଯୋଗରେ ଲେଖିଲେ– ‘କର୍ମଶୈବ ହି ସଂସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥିତା ଜନକାଦୟଃ ।’’ରାଜା ହୋଇ ମଧ୍ୟ ସେ ଥିଲେ ଋଷି । ବିପୁଳ ବିଭବ ତଥା ବିଳାସବ୍ୟସନ ମଧ୍ୟରେ ବୁଡ଼ିରହି ମଧ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅନାସକ୍ତି ଭାବ ତାଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲା ଶ୍ରେଷ୍ଠ ତପସ୍ବୀର ମାନ୍ୟତା ।

ଦିନେ ଜନୈକ ଋଷିବର ତାଙ୍କ ପ୍ରାସାଦ ସମ୍ମୁଖକୁ ଆସି ଅତିଥୁରୂପେ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ଲାଭ କରିବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଭଣ୍ଡ, ଶଠ, ପ୍ରବଞ୍ଚକ, ବିରାଟ ରାଜ୍ୟ, ବିସ୍ତର କ୍ଷମତା ତଥା ବିପୁଳ ବିଭବର ଅଧୂପତି ହୋଇ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ତପସ୍ବୀର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଲାଭ କରିବା ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତାରଣା ବୋଲି କହି କଟୁବାଣୀ ଶୁଣାଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ରାଜର୍ଷି ଜନକ ସେଥ‌ିରେ ବିଚଳିତ ନହୋଇ ନମ୍ରତା ପୂର୍ବକ ଧୀରସ୍ଥିର ଭାବରେ ଅତିଥ୍ୟ ସେବାରୂପକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଧର୍ମ ପରିପାଳନରୁ ତାଙ୍କୁ ବଞ୍ଚିତ ନ କରିବାକୁ ଅତିଥିଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ରାଜକୀୟ ସମାରୋହରେ ଅତିଥୁ ସତ୍କାର କରିଥିଲେ । ଏହା ଥିଲା ଭାରତୀୟ ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତିର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିଦର୍ଶନ ।

ଭୋଜନ ଶେଷରେ ଅତିଥୁପ୍ରବର ମସ୍ତକ ଉପରେ ଭୋଜନ ସ୍ଥାନରେ ଝୁଲୁଥିବା ଖଡ୍‌ଗର କାରଣ ପଚାରନ୍ତେ, ଜନକ କହିଥିଲେ– ‘‘ଏଇ ଖଡ଼ଗ ମୋତେ କରିଛି ସଂଯତ ।’’ ମିଥ୍ୟା ରାଜ୍ୟ ଧ୍ୱଂସ ହୋଇଗଲେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ତାଙ୍କର କିଛି ଲାଭ ବା କ୍ଷତି ହୋଇନଥା’ନ୍ତା । କିନ୍ତୁ ସେ ରାଜା । ତାଙ୍କ ହାତରେ ଥ‌ିବା ଶାସନଦଣ୍ଡ ପ୍ରଜାଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ତଥା ସମାଜର ଶୃଙ୍ଖଳା ପାଇଁ ଅଭିପ୍ରେତ । ଶାସନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ତାଙ୍କର ରାଜକୀୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ରାଜକୀୟ ଧର୍ମ । ଖଡ୍‌ଗ ହିଁ ତାଙ୍କୁ ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରିଛି ।

ନିଷ୍କାମ କର୍ମ ତଥା ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗର ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ଗୀତାକାର କେବଳ ଜନକଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଫଳପ୍ରାପ୍ତିର ଆକାଂକ୍ଷା ବିନା କର୍ମରେ ପ୍ରବୃତ୍ତି, ପାରିତୋଷିକ ବିନା ପ୍ରେରଣା ଅସମ୍ଭବ । ଏହି ବିଚାର ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ରାମାୟଣ ତଥା ମହାଭାରତର ଯୁଗରେ ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ସାଧନା ତଥା ତପସ୍ୟାର ମଧ୍ୟ ଅଭିପ୍ରେତ ଥୁଲା କାମନାସିଦ୍ଧି । ଧନସମ୍ପଦ, ମାନମର୍ଯ୍ୟାଦା, ଶକ୍ତିକ୍ଷମତା– ଏ ସକଳ ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ । କିନ୍ତୁ ଏ ସମସ୍ତ ଭିତରେ ସନ୍ନିହିତ ଥିଲା ସମାଜ ପ୍ରତି ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ ।

ବିଗତ ଦୁଇଶହ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଶିଳ୍ପ ବାଣିଜ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଭିନବ ଅଗ୍ରଗତି ହେବା ସହ ପ୍ରବିଧୂ ଓ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଉତ୍ତରୋତ୍ତର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା । କିନ୍ତୁ ଧନ, ସମ୍ପଦ ଓ କ୍ଷମତା ଅଳ୍ପ କେତେକଙ୍କ ହାତରେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହେଲା । ସମାଜର ଅକଲ୍ୟାଣ ହେବା ସହ ଜନତା ଉପୀଡ଼ିତ ହେଲା । ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ଅଶାନ୍ତ, ସଂଘର୍ଷ ଓ ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ହିଂସାକାଣ୍ଡ । ଧନୀ ଓ ଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ତାରତମ୍ୟ କ୍ରମଶଃ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଲା ।

ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ପରିବେଶରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କର୍ମଯୋଗର ରୂପାନ୍ତର କରି ପ୍ରଣୟନ କଲେ ନ୍ୟାସୀବାଦ । ୧୯୪୦ ଅଗଷ୍ଟ ମାସର ‘ହରିଜନ’ ପତ୍ରିକାରେ ସେ ସେହି ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ଵର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଧନୀ, ଶିଳ୍ପପତି, ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି, ଶିଳ୍ପ ଓ ବ୍ୟବସାୟର ମାଲିକ ରହିବେ । କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ କରିବା ପରେ ଉଦ୍‌ବୃତ୍ତ ଲାଭାଂଶ ସମାଜର ହିତାର୍ଥରେ ବ୍ୟୟ ହେବ, ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱେଚ୍ଛାରେ, ବାଧ୍ୟବାଧକତାରେ ନୁହେଁ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେମାନେ ହେବେ ସମାଜର ନ୍ୟାସୀ । ଏହି ନ୍ୟାସୀତ୍ଵ ସେମାନେ ସ୍ବତଃ ବରଣ କରିବେ ।

ସମାଜରେ ସମସ୍ତ ରାଜା, ଜମିଦାର, ଶିଳ୍ପପତି, ବ୍ୟବସାୟୀ ପ୍ରଭୃତି ବିତ୍ତଶାଳୀ ଲୋକଙ୍କୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀତ୍ଵରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରି ଅନାସକ୍ତ ସାମାଜିକ ଦାୟିତ୍ବ ପ୍ରକଟିତ କରିବା ଅବାସ୍ତବ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସେଥିରେ ଥିଲା ଆଦର୍ଶର ପ୍ରଭାବ, ନିହିତ ଥିଲା ସମୂହ ନୀତି । ଗାନ୍ଧିଜୀ ଗଢ଼ିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ, ଏକ ସମୂହ ପରିବାର, ଯେଉଁଠାରେ ନଥୁବ ଶୋଷଣ, ଅନାଚାର, ଥବ ବିଚାର ଓ ସମନ୍ଵୟ । ସେ ଯେଉଁ ପୂର୍ଣାଙ୍ଗ ମାନବର ପରିକଳ୍ପନା କରିଥିଲେ, ସେଥିରେ ସମନ୍ବିତ ଥିଲା ନୈତିକତା, ଅର୍ଥନୀତି, ରାଜନୀତି, ସମାଜଦୃଷ୍ଟି । ତାଙ୍କର ସକଳ ଚିନ୍ତା, କଳ୍ପନା, ଭାଷଣ ଓ ରଚନା ଥିଲା ଗୋଟିଏ ସୃଷ୍ଟିର ସମାହାର । ପରିକଳ୍ପନାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ଥିଲା ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ଓ ସମାଜ ପାଇଁ ଆୟୋତ୍ସର୍ଗ ।

ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ କାଳରେ ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିଲା ଏହି ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି । କିନ୍ତୁ କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତର ପୂର୍ବାଭାସରୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ନେତୃ ମହଲରେ ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ପରିବର୍ତ୍ତେ ସ୍ବାର୍ଥଦୃଷ୍ଟି ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ମର୍ମାହତ ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ୧୯୪୭ ଅଗଷ୍ଟ ପନ୍ଦରରେ ଆମେ ସ୍ଵାଧୀନତାର ଆବାହନୀ ଗାଇ ମହୋତ୍ସବରେ ମାତିଥିବା ବେଳେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ସୁଦୂର ପଲ୍ଲୀରେ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ ବିଷଣ୍ଣ ରଜନୀ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ସମାଜ ପାଇଁ ଯେଉଁ ନ୍ୟାସୀବାଦର ଆଦର୍ଶ ପରିକଳ୍ପନା କରିଥିଲେ ତାହା ୧୯୫୧ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନାରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଲା ନାହିଁ । ଧନୀ-ଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ପ୍ରତି ଯୋଜନାରେ ଅଭୀଷ୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହେଲା; ମାତ୍ର ତାହା ସାନ୍ତ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ ।

ବେକାରି ସମସ୍ୟା, ଧନୀ ଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ତାରତମ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିପାଇବା ସହ ଲୋକଙ୍କର ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ଅପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିଗଲା । ଗାନ୍ଧିଜୀ ନ୍ୟାସୀବାଦର ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ଶୀତଳ ଭଣ୍ଡାରରେ ପଡ଼ିରହିଲା । ଆଜି ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ବଚନ ପ୍ରବଚନରୂପେ ଓ ବିଚାର ବିବୃତିରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି ସ୍ଥାନରେ ତେଜି ଉଠୁଛି କ୍ଷମତାର ସଂଘର୍ଷ ଓ ଉତ୍କଟ ଆତ୍ମସେବା । ତେଣୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି– ‘ଆଦର୍ଶକୁ ନିର୍ମୂଳ କଲେ ଆକ୍ରମଣ କରେ ପ୍ରତାରଣା । ଇତିହାସ ବାରମ୍ବାର ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି– ଏଇ ସଙ୍କଟ, ସଂଘର୍ଷ ଓ ପ୍ରତାରଣାରୁ ଉଦ୍‌ଭୂତ ହୁଏ ଅବାଞ୍ଛନୀୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ।’’

Question ୩୨ ।
‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ର ବିକାଶରେ ସମାଜର କିପରି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରିବ, ସେ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇ ସାନଭାଇକୁ ଚିଠି ଲେଖ ।
Answer:
କଲ୍ୟାଣୀୟ ଶୁଭାଶିଷ !

ଗୋପାଳପୁର

ତା……………………….

ମୋର ସ୍ନେହାଶିଷ ନେବୁ । ନନା ଓ ବୋଉଙ୍କୁ ମୋର ଭୂମିଷ୍ଠ ପ୍ରଣାମ ଜଣାଇବୁ । ଗତକାଲି ତୋ ଚିଠି ପାଇଲି । ସେହି ଚିଠିରୁ ‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ବିଷୟରେ ତୋର ଜିଜ୍ଞାସା ମୋତେ ବହୁ ଆନନ୍ଦିତ କରିଛି । ଆମ ନବମ ଶ୍ରେଣୀ ସାହିତ୍ୟ ବହିରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସଦାଶିବ ମିଶ୍ରଙ୍କ ରଚିତ ‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ନାମକ ଗୋଟିଏ ପ୍ରବନ୍ଧ ଅଛି । ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟିର ବିକାଶରେ ସମାଜର କିପରି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରିବ, ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଁ ଲେଖୁଛି । ତୁ ଚିଠିଟିକୁ ଶେଷପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମନଦେଇ ପଢ଼ିଲେ ଜାଣିପାରିବୁ ।

ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ଥିଲା ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସମାଜ ପରିକଳ୍ପନାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ତଥା ସମାଜ ପାଇଁ ଆୟୋତ୍ସର୍ଗ, ଯାହାଦ୍ଵାରା ଗଠିତ ହେବ ଏକ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ, ଏକ ସମୂହ ପରିବାର । ଯେଉଁଠାରେ ନ ଥୁବ ଶୋଷଣ, ଅନାଚାର, ପୂବ ବିଚାର ଓ ସମନ୍ୱୟ । ଏହି ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ମାଧ୍ୟମରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ମାନବର ପରିକଳ୍ପନା କରିଥିଲେ । ସେଥ‌ିରେ ସମନ୍ବିତ ହୋଇଥିଲା ନୈତିକତା, ଅର୍ଥନୀତି, ରାଜନୀତି ଓ ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି । ତାଙ୍କର ସକଳ ଚିନ୍ତା, କଳ୍ପନା, ଭାଷଣ ଓ ରଚନା ଥିଲା ଗୋଟିଏ ସୃଷ୍ଟିରେ ସମାହାର । କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତର ହେବାର ପୂର୍ବାବସ୍ଥାରୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଲକ୍ଷ୍ୟକଲେ ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ପରିବର୍ତ୍ତେ ନେତୃମହଲରେ ପ୍ରକଟିତ ହୋଇଛି ସ୍ବାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟି । ତେଣୁ ୧୯୪୭ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ ମଧ୍ୟରାତ୍ରରେ ଆମେ ସ୍ଵାଧୀନତା ମହୋତ୍ସବରେ ବିଭୋର ହେବାବେଳେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ସୁଦୂର ପଲ୍ଲୀରେ ବିଷଣ୍ଣ ରଜନୀ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ ।

ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଲିପ୍ତ ଥ‌ିବାବେଳେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ ଗଠନ କରିବାପାଇଁ ସମୂହ ନୀତି, ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ନିହିତ ଆଦର୍ଶାଳ ନ୍ୟାସୀବାଦ ୧୯୪୦ ମସିହାରେ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ । ସ୍ଵାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତି ପରେ ୧୯୫୧ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନ୍ୟାସୀବାଦ ସ୍ଥାନ ପାଇଲା ନାହିଁ । ଯୋଜନା ପରେ ଯୋଜନା ହେଲା । ବିପୁଳ ଅର୍ଥର ବିନିଯୋଗ କରାଗଲା, ଅଭୀଷ୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହେଲା; କିନ୍ତୁ ଧନୀ ଦରିଦ୍ରର ତାରତମ୍ୟ ହ୍ରାସ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାକୁ ଲାଗିଲା । ଲୋକଙ୍କ ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ଯ ପୂରଣ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ । ଏକାନ୍ତ ଅଭାବ ରହିଲା ଆଗ୍ରହ, ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଓ ଆନ୍ତରିକତା । କାରଣ ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ବିନା ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ, ସମୂହର ବିକାଶ ଅସମ୍ଭବ । ସେହି ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟିରେ ନଥାଏ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଫଳପ୍ରାପ୍ତିର ଲାଳସା, ଥାଏ ନିଷ୍କାମ କର୍ମଜଡ଼ିତ କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧ । ତା’ର ପ୍ରଭାବରେ ମାନବ ହୃଦୟରେ ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅନାସକ୍ତି ଭାବ ।

ସେତେବେଳେ ସେ ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ଓ ଜନମଙ୍ଗଳ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଆଗେଇ ଆସିବ । ଗୁନାର ମିଡ଼ାଲ୍ ତାଙ୍କ ସନ୍ଦର୍ଭରେ ଭାରତକୁ ‘ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ର’ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ଦେଶର ଯୋଜନାରେ ମଧ୍ୟ ନଥ ମନ୍ଦହାସର ଆକର୍ଷଣ, ଥୁବ ସ୍ନିଗ୍ଧହାସର ଅନୁରାଗ । ଯେକୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବା ନିର୍ଦେଶ ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲେ ଉଚ୍ଚ-ନୀଚ, ଶିକ୍ଷିତ-ଅଶିକ୍ଷିତ ସକଳ ସ୍ତରରେ ତାକୁ ସମ୍ମାନର ପାଳନ କରିବା ସ୍ୱଭାବରେ ପରିଣତ ହେବ । କର୍ମରେ ପ୍ରବୃତ୍ତି, ଆଦେଶର ପରିପାଳନ, ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗ ଓ ସ୍ତରରେ ହେବ ସାଧାରଣ ପ୍ରବୃତ୍ତି । ସେତେବେଳେ ସାମାଜିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ତଥା ରାଜନୈତିକ କ୍ଷମତାଧାରୀ ବ୍ୟକ୍ତି କଦାପି ଅବାଧରେ ସ୍ଵାର୍ଥସିଦ୍ଧି କରିପାରିବ ନାହିଁ କିମ୍ବା ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ କେବେହେଲେ ପ୍ରତିହତ ହେବ ନାହିଁ ।

ସମାଜରୁ ବେକାରି ସମସ୍ୟା ତଥା ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂର ହେବା ସହିତ ଧନୀ ଦରିଦ୍ରର ବ୍ୟବଧାନ ହ୍ରାସ ପାଇବ । ଲୋକଙ୍କର ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବ । ସମସ୍ତେ ମୁଣ୍ଡ ଗୁଞ୍ଜିବାକୁ ଘର ଓ ପିଇବାକୁ ପାଣି, ପିନ୍ଧିବାକୁ ବସ୍ତ୍ର, ଶିକ୍ଷା ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସକଳ ଆବଶ୍ୟକତାର ଅଧିକାରୀ ହେବେ । ଶାସନ ମଧ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ନ ହୋଇ ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ସମସ୍ତ ଅଭୀଷ୍ଟ ସାଧନ କରିପାରିବ । ସେତେବେଳେ ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଶୁଣାଇବ – ‘ରାଜକୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ମୋର ଉପଭୋଗ, ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ମୋର ଧର୍ମ, ଶାସନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ମୋର ରାଜକୀୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ।’
ପତ୍ର ପାଇ ପତ୍ର ଦେବୁ । ରହୁଛି । ଇତି ।

ତୋର ଶୁଭାକାଂକ୍ଷୀ ଭାଇନା

ଠିକଣା
ପ୍ରେରକ :	ପ୍ରାପକ :
ଦେବାଶିଷ ମହାପାତ ସା/ପୋ- ଗୋପାଳପୁର ଜି.– ଗଞ୍ଜାମ	ଶୁଭାଶିଷ ମହାପାତ ବିବେକାନଦ ବିଦ୍ୟପୀଠ ଛତ୍ରପୁର ଜି.– ଗଞ୍ଜାମ

ତୁମପାଇଁ କାମ

୩୩ । ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟିର ଜୀବନରେ ଆବଶ୍ୟକତା ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ତର୍କସଭାର ଆୟୋଜନ କର ।
୩୪ । ଡକ୍ଟର ସଦାଶିବ ମିଶ୍ରଙ୍କର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ସଂଗ୍ରହ କରି ପଢ଼ ।
୩୫ । ଶ୍ରୀମଦ୍‌ଭଗବଦ୍‌ଗୀତାର କର୍ମଯୋଗ ପଢ଼ି ବୁଝିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।

ପରୀଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶୋତ୍ତର

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଓ ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
1. ଆମ ଦେଶରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସଂସ୍କୃତି କିଏ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆମ ଦେଶରେ ମୁନିଋଷିମାନେ ତପସ୍ୟା ବଳରେ ଅସାଧ୍ୟ ସାଧନ କରି ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସଂସ୍କୃତି ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ।

2. ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ରୂପେ ସ୍ବୀକୃତି ଲାଭ ନ କରିବାରୁ କ’ଣ କଲେ ?
Answer:
ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ବଶିଷ୍ଠ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ରୂପେ ସ୍ବୀକୃତି ନ ଦେବାରୁ ସେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ସମସ୍ତ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।

3. ଅତିଥ୍ ଜନକଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ସମୟରେ କ’ଣ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ସମୟରେ ଅତିଥ୍ ଜନକଙ୍କୁ କହିଲେ ଯେ ସେ (ଜନକ) ଜଣେ ଭଣ୍ଡ ତପସ୍ଵୀ ।

4. ଖାଦ୍ୟପେୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଅତିଥ୍‌ଙ୍କର ମନ୍ତବ୍ୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଝୁଲୁଥ‌ିବା ତୀକ୍ଷ୍ଣଣ ଖଡ୍‌ଗ ଦେଖୁ ଖାଦ୍ୟକୁ ଗିଳି ପକାଇଥିଲେ, ଉପଭୋଗ କରିପାରି ନଥିଲେ ବୋଲି ଅତିଥ୍ୟ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ ।

5. ଭଗବଦ୍ଗୀତାର କର୍ମଯୋଗ ଅଧ୍ୟ।ୟରେ କ’ଣ ଲେଖାଯାଇଛି ?
Answer:
ଭଗବଦ୍ଗୀତାର କର୍ମଯୋଗ ଅଧ୍ୟ।ୟରେ ଲେଖାଯାଇଛି- ‘କର୍ମଶୈବ ହି ସଂସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥିତା ଜନକାଦୟଃ ।’

6. ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଆଡ଼ାମ୍ ସ୍ମିଥ୍ କ’ଣ ଲେଖୁଥିଲେ ?
Answer:
ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଆଡ଼ାମ୍ ସ୍ମିଥ ଲେଖୁଥିଲେ, ‘‘କୌଣସି ଲୋକକୁ ମୁଠାଏ ବାଲି ଦେଇ, ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଅ– ଏ ବାଲି ତୁମର – ସେ ଲୋକ ଏ ବାଲିମୁଠାକ ସୁନାରେ ପରିଣତ କରିଦେବ ।’’

7. ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ସକଳ କର୍ମର ମୂଳଭିତ୍ତି କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ସକଳ କର୍ମର ମୂଳଭିଭି ଥୁଲା ସତ୍ୟ ଏବଂ ଅହିଂସା ।

8. ଯୋଜନାର ପ୍ରକୃତ ଲକ୍ଷ୍ୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଯୋଜନାର ପ୍ରକୃତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ବେକାରି ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ, ଲୋକଙ୍କ ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ପରିପୂରଣ ତଥା ସମାଜର କଲ୍ୟାଣ ଓ ସାମୂହିକ ବିକାଶ ।

9. କେଉଁ ଅଭାବ ପାଇଁ ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପରିପୂରଣ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ ?
Answer:
ଆଗ୍ରହ, ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ଆନ୍ତରିକତାର ଅଭାବ ପାଇଁ ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପରିପୂରଣ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ ।

10. ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଶେଷ ଲକ୍ଷଣ କ’ଣ ?
Answer:
ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଶେଷ ଲକ୍ଷଣ ହେଲା ସାମାଜିକ ଶୃଙ୍ଖଳାର ଅଭାବ ।

11. କ୍ଷମତାର ହସ୍ତାନ୍ତର ପୂର୍ବରୁ ନେତୃ ମହଲରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କ’ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିଲେ ?
Answer:
କ୍ଷମତାର ହସ୍ତାନ୍ତର ପୂର୍ବରୁ ନେତୃ ମହଲରେ ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ପରିବର୍ତ୍ତେ ସ୍ଵାର୍ଥଦୃଷ୍ଟି ବିଶେଷଭାବରେ ପ୍ରକଟିତ ହୋଇଥ୍‌ବାର ଗାନ୍ଧିଜୀ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

12. ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପରିକଳ୍ପିତ ସମାଜ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ପରିକଳ୍ପିତ ସମାଜ ଥିଲା ଶୋଷଣ ଓ ଅନାଚାରବିହୀନ ତଥା ବିଚାର ଓ ସମନ୍ଵୟଯୁକ୍ତ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ, ଏକ ସମୂହ ପରିବାର ।

13. ବର୍ତ୍ତମାନ ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି ସ୍ଥାନରେ କ’ଣ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି ?
Answer:
ବର୍ତ୍ତମାନ ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି ସ୍ଥାନରେ କ୍ଷମତାର ସଂଘର୍ଷ ତଥା ଉତ୍କଟ ଆତ୍ମସେବା ତେଜି ଉଠୁଥ‌ିବାର ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି ।

14. ଇତିହାସ ବାରମ୍ବାର କେଉଁ ପ୍ରକାର ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି ?
Answer:
ଇତିହାସ ବାରମ୍ବାର ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି – ସଂକଟ, ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ପ୍ରତାରଣାରୁ ଉଦ୍‌ଭୂତ ହୁଏ ଅବାଞ୍ଛନୀୟ

ନିମ୍ନ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ବା ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

15. ଦୁର୍ବାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଦୁର୍ଦ୍ଦମନୀୟ | ଯାହାକୁ ବାଧାଦେବା ବା ନିବାରଣ କରିବା ସହଜ ନୁହେଁ ତାହାକୁ ଦୁର୍ବାର କୁହାଯାଏ ।

16. ସଂଳାପର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ଉଭୟପକ୍ଷ କଥାବାର୍ତ୍ତା / ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଉକ୍ତି

17. ଚର୍ବି କ’ଣ?
Answer:
ଚୋବାଇ ଖାଇବା ଯୋଗ୍ୟ ।

18. କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଠୁଳକରିବା, ଏକତ୍ର ହେବା ପ୍ରପୀଡ଼ନକୁ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କୁହାଯାଏ ।

19. ବରେଣ୍ୟ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ବରଣଯୋଗ୍ୟ, ପୂଜ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବରେଣ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

20. ରାଜକୀୟ ସମାରୋହର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ରାଜକୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ।

21. ସ୍ଵେଚ୍ଛାରେ ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ସ୍ଵଇଚ୍ଛାରେ, ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ।

22. ଚୋଷ୍ୟ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଶୋଷି ଖାଇବା ଯୋଗ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ଚୋଷ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
1. ସ୍ଵାର୍ଥସିଦ୍ଧି କରିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଆଜି କ’ଣ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ?
Answer:
ସାମାଜିକ ସଙ୍କଟ

2. ହିଂସା ପ୍ରଣୋଦିତ ଆଚରଣରୁ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
Answer:
ପ୍ରତିହିଂସା

3. ସମାଜର ସମସ୍ତ ବିତ୍ତଶାଳୀ ଲୋକଙ୍କୁ ନ୍ୟାସୀତ୍ଵ ବରଣ କରିବା ଅବାସ୍ତବ ପରିକଳ୍ପନା ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସେଥ‌ିରେ କ’ଣ ନିହିତ ଅଛି ?
Answer:
ସମୂହ -ନୀତି

4. ପ୍ରଥମ ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନାବେଳକୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଜୀବିତ ଥିଲେ କି ?
Answer:
ଜୀବିତ ନ ଥିଲେ

5.ପ୍ରଥମ ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନାରେ ଗାନ୍ଧି ନୀତି ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା କି ?
Answer:
ସ୍ଥାନ ପାଇ ନଥିଲା

6. ପ୍ରତି ପାଞ୍ଚବର୍ଷୀୟ ଯୋଜନାରେ କାହା କାହା ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ହ୍ରାସ କରିବା ଅଭୀଷ୍ଟ ଥିଲା ?
Answer:
ଧନୀ ଓ ଦରିଦ୍ର

7. ଧନୀ ଦରିଦ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାରତମ୍ୟ ବଢ଼ିଚାଲିଛି ବୋଲି କେଉଁ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଷଷ୍ଠ ଯୋଜନା ରିପୋର୍ଟରେ

8. ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନାରେ କେଉଁ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ହେବାପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ?
Answer:
ଅକର୍ମା ସମସ୍ୟା

୨. ଅକର୍ମା ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ କ’ଣ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ?
Answer:
ବେକାରି

10. ସାମାଜିକ ଶୃଙ୍ଖଳାର ଅଭାବ କେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଶେଷ ଲକ୍ଷଣ ?
Answer:
ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ରର

11. ଆନ୍ଦୋଳନ, ଅଭିଯାନ, ରାଜନୀତି ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତି -ସକଳ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧିଙ୍କର ଆୟୁଧ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ସତ୍ୟ ଓ ଅହିଂସା

12. ଗୀତା (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବଦ୍‌ଗୀତ) କେଉଁ ଗ୍ରନ୍ଥର ଅଂଶବିଶେଷ ?
Answer:
ମହାଭାରତ

13. ଟଲଷ୍ଟୟ କେଉଁ ଦେଶର ଲେଖକ ଥିଲେ ?
Answer:
ରୁଷିଆ

14. ରସ୍କିନ୍ କେଉଁ ଦେଶର ଲେଖକ ଥିଲେ ?
Answer:
ଇଂଲଣ୍ଡ

15. ଥୋରିଓ କେଉଁ ଦେଶର ଲେଖକ ଥିଲେ ?
Answer:
ଫ୍ରାନ୍ସ

16. ଗାନ୍ଧିଜୀ ଗୀତା, ବାଇବେଲ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ଲେଖକଙ୍କ ଲେଖାରୁ କ’ଣ ପାଇଥିଲେ ?
Answer:
ଜୀବନର ଦର୍ଶନ

17. ଜୀବନର ଦର୍ଶନ ଉପରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ କେଉଁ ନୀତି ଆଧାରିତ ?
Answer:
ନ୍ୟାସୀତ୍ଵ ନୀତି

18. ସମାଜ ଭିତରେ ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରେ ଆୟ ଓ ସମ୍ପଦର ଉତ୍କଟ ତାରତମ୍ୟ ରହିଲେ କ’ଣ ତିଷ୍ଠିପାରିବ ନାହିଁ ?
Answer:
ସମାଜ

19. କେଉଁମାନେ ସ୍ଵତଃପ୍ରବୃତ୍ତ ହୋଇ ନାସୀତ୍ଵ ବରଣ କରିନେବେ ?
Answer:
ଧନୀ, ଶିଳ୍ପପତି ଓ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ

20. କେଉଁ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ ଧନୀ, ଶିଳ୍ପପତି ଓ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ବଳପୂର୍ବକ ବିଚ୍ୟୁତ କରିବା ଅସଙ୍ଗତ ?
Answer:
ମହାତ୍ମାଙ୍କ ଅହିଂସା ନୀତି

21. ସଂକଟ, ସଂଘର୍ଷ ଓ ପ୍ରତାରଣାରୁ କ’ଣ ଉଭୂତ ହୁଏ ?
Answer:
ଅବାଞ୍ଛନୀୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା

22. ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ଚୋବାଇବା ଯୋଗ୍ୟ ତାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଚର୍ଯ୍ୟ

23. ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ଚାଟି ଖାଇବା ଯୋଗ୍ୟ, ତାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଲେହ୍ଯ

24. ଖାଇବା ସ୍ଥାନରେ ଠିକ୍ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ କ’ଣ ଝୁଲୁଥିଲା ?
Answer:
ଖଡ୍‌ଗ

25. ଭୋଜନ ସ୍ଥାନରେ ଠିକ୍ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଝୁଲୁଥୁବା ଖଡ୍‌ଗଟି ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କୁ କ’ଣ କରିଛି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ସଂଯତ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ବଶିଷ୍ଠ ଥିଲେ ଜଣେ _________________ ।
Answer:
ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି

2. ନାରଦ ଥିଲେ ଜଣେ _________________ ।
Answer:
ଦେବର୍ଷି

3. ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ରୂପେ ସ୍ୱୀକୃତି ଲାଭ ନ କରିବାରୁ __________________ ଙ୍କର ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ବଶିଷ୍ଠ ଅତିଥ୍ଯକ୍ଷ

4. ଦିନେ ଜନକଙ୍କ ପ୍ରାସାଦ ସମ୍ମୁଖରେ ___________________
ହେଲେ ।
Answer:
ଜନୈକ ଋଷି

5. ଜନକ ଋଷିଙ୍କୁ ଆଦର ଅଭ୍ୟର୍ଥନା କରି _____________ ନେଇଗଲେ ।
Answer:
ଅତିଥ୍ଯକ୍ଷ

6. ___________________ ଧର୍ମରୁ ତାଙ୍କୁ ବଞ୍ଚତ ନ କରିବାକୁ ରାଜର୍ଷି ଜନକ ଋଷିବରଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଅତିଥ୍ୟସେବା ପ୍ରଦଗ୍‌ୟାଂ

7. ମୁଁ ମିଥୁଳାର ରାଜା । ________________ ସର୍ବଦା ଥୁବ ମୋ ହାତରେ ।
Answer:
ଶାସନଦଣ୍ଡ

8. ମିଥ୍ଳାୟାଂ ______________________ ନ ମେ ଲାଭୋ ନ ମେ କ୍ଷତିଃ ।
Answer:
ପ୍ରଦଗ୍ଧାୟାଂ

୨. ଉପଭୋଗ ମୋର ରାଜକୀୟ ____________________ ।
Answer:
ମର୍ଯ୍ୟାଦା

10. ଶାସନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ମୋର ରାଜକୀୟ _________________ ।
Answer:
କର୍ତ୍ତବ୍ଯ

11. ‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ପ୍ରବନ୍ଧର ଲେଖକ __________________ ।
Answer:
ସଦାଶିବ ମିଶ୍ର

12. ମିଥ୍ୟାର ରାଜା ________________ ଥିଲେ ।
Answer:
ଜନକ

13. _________________ ମାନେ ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଛନ୍ତି ।
Answer:
ସୋସାଲିଷ୍ଟ

14. _____________________ ମାନେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତିର ବିରୋଧୀ ।
Answer:
ସୋସାଲିଷ୍ଟ

15. ଜନକ ଜଣେ ______________________ ନରପତି ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ

16. ଜନକ ଥିଲେ ଜଣେ ______________।
Answer:
ରାଜର୍ଷି

17. ସତୀ ସୀତାଙ୍କର ଜନକ ଥିଲେ ______________।
Answer:
ରାଜର୍ଷି ଜନକ

18. ଏ ଦେଶରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସଂସ୍କୃତି _______________ ମାନେ ସୃଷି୍ମ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ମୁନିଋଷି

19. ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଥିଲେ ଜଣେ ______________।
Answer:
ମହର୍ଷି

20. ମହାତ୍ମାଜୀ ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ଵର ବ୍ୟାଖ୍ୟା _______________ ପତି୍ରକାରେ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ହରିଜନ

21. ବଳପୂର୍ବକ ସଂପତ୍ତି ବ୍ୟାଜାପ୍ତି କଲେ ତାହା ________________ ହୁଏ ।
Answer:
ହିଂସାପ୍ରଣୋଦିତ ଆଚରଣ

22. _______________ ର ରୂପାନ୍ତର କରି ଗାନ୍ଧିଜୀ ପ୍ରଣୟନ କଲେ ନ୍ୟାସୀବାଦ ।
Answer:
ଅନାସକ୍ତି

23. ସୋସାଲିଷ୍ଟମାନେ __________________ ର ବିରୋଧୀ ।
Answer:
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଂପତ୍ତି

D ଠିକ୍ କିମ୍ବା ଭୁଲ୍ ଲେଖ ।
1. ହିଂସା ପ୍ରଣୋଦିତ ଆଚରଣରୁ ପ୍ରତିହିଂସା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
Answer:
ଠିକ୍

2. ଧନୀ ଦରିଦ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାରତମ୍ୟ ବଢ଼ିଚାଲିଛି ବୋଲି ଷଷ୍ଠ ଯୋଜନା ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ।
Answer:
ଠିକ୍

3. ଅକର୍ମା ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବେକାରି ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ।
Answer:
ଠିକ୍

4. ଟଲଷ୍ଟୟ ଫ୍ରାନ୍ସ ଦେଶର ଲେଖକ ଥିଲେ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

5. ଥୋରିଓ ରୁଷିଆ ଦେଶର ଲେଖକ ଥିଲେ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

6. ୧୯୪୭ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ର ମଧ୍ୟରାତ୍ରରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ସ୍ଵାଧୀନତାର ମହୋତ୍ସବରେ ବିଭୋର ହୋଇଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

7. ନାରଦ ଥିଲେ ଜଣେ ଦେବର୍ଷି ।
Answer:
ଠିକ୍

8. ‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ପ୍ରବନ୍ଧର ଲେଖକ ସଦାଶିବ ମିଶ୍ର ।
Answer:
ଠିକ୍

୨. ବଳପୂର୍ବକ ସଂପରି ବ୍ୟାଜ୍ୟାପ୍ତି କଲେ ତାହା ଅହିଂସାପ୍ରଣୋଦିତ ଆଚରଣ ହୁଏ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

10. ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଭୁଲ୍

11. ନ୍ୟାସୀବାଦର ପ୍ରଣୟନ ୧୯୩୮ ମସିହାରେ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଭୁଲ୍

12. ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭରେ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟର ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥିଲା ୫୫ ନିୟୁତ ଟନ୍ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

13. ୧୯୭୮ ମସିହାରେ ୧୨୫ ନିୟୁତ ଟନ୍ ଧାନ ଉତ୍ପାଦିତ ହୋଇପାରିଥିଲା ।
Answer:
ଭୁଲ୍

14. ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ମାନବର କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

E ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. ବଶିଷ୍ଠ ଥିଲେ ଜଣେ __________________ ।
(A) ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି
(B) ରାଜର୍ଷି
(C) ଦେବର୍ଷି
(D) ମହର୍ଷି
Answer:
(A) ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି

2. ନାରଦ ଥିଲେ ଜଣେ _____________________ ।
(A) ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି
(B) ଦେବର୍ଷି
(C) ରାଜର୍ଷି
(D) ମହର୍ଷି
Answer:
(B) ଦେବର୍ଷି

3. ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ରୂପେ ସ୍ବୀକୃତି ଲାଭ ନ କରିବାରୁ କାହାର ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ?
(A) ଜନକଙ୍କର
(B) ନାରଦଙ୍କର
(C) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର
(D) ଅତ୍ରିଙ୍କର
Answer:
(C) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର

4. ଦିନେ ଜନକଙ୍କ ପ୍ରାସାଦ ସମ୍ମୁଖରେ କିଏ ଉପନୀତ ହେଲେ ?
(A) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର
(B) ନାରଦ
(C) ଜନୈକ ଋଷି
(D) ବଶିଷ୍ଠ
Answer:
(C) ଜନୈକ ଋଷି

5. ଜନକ ଋଷିଙ୍କୁ ଆଦର ଅଭ୍ୟର୍ଥନା କରି କେଉଁଠାକୁ ନେଇଗଲେ ?
(A) ରାଜସଭାକୁ
(C) ଭୋଜନାଳୟକୁ
(B) ବିଶ୍ରାମକକ୍ଷକୁ
(D) ଅତିଥକକ୍ଷକୁ
Answer:
(D) ଅତିଥକକ୍ଷକୁ

6. କେଉଁ ଧର୍ମରୁ ତାଙ୍କୁ ବଞ୍ଚତ ନ କରିବାକୁ ରାଜର୍ଷି ଜନକ ଋଷିବରଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ?
(A) ଅତିଥ୍ୟ ସେବା ରୂପକ ଧର୍ମରୁ
(B) ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ରୂପକ ଧର୍ମରୁ
(C) ରାଜକୀୟ ଧର୍ମରୁ
(D) କର୍ତ୍ତବ୍ୟପାଳନ ରୂପକ ଧର୍ମରୁ
Answer:
(A) ଅତିଥ୍ୟ ସେବା ରୂପକ ଧର୍ମରୁ

7. ମୁଁ ମିଥ୍ୟାର ରାଜା । ____________________ ସର୍ବଦା ଥ‌ିବ ମୋ ହାତରେ ।
(A) ଶାସନଦଣ୍ଡ
(B) ଖଡ୍‌ଗ
(C) କ୍ଷମତା
(D) ଧନୁର୍ବାଣ
Answer:
(A) ଶାସନଦଣ୍ଡ

8. ମିଥୁଳାୟାଂ _________________ନ ମେ ଲାଭୋ ନ ମେ କ୍ଷତିଃ ।
(A) ପ୍ରଦଗ୍‌ୟାଂ
(B) ନଷ୍ଟାୟାଂ
(C) ଦୟାଂ
(D) ପ୍ରଦଗ୍‌ନ
Answer:
(A) ପ୍ରଦଗ୍‌ୟାଂ

9. ଉପଭୋଗ ମୋର ରାଜକୀୟ _____________ ।
(A) ମର୍ଯ୍ୟାଦା
(B) କ୍ଷମତା
(C) ଧର୍ମ
(D) କର୍ତ୍ତବ୍ଯ
Answer:
(A) ମର୍ଯ୍ୟାଦା

10. ଶାସନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ମୋର ରାଜକୀୟ __________________ ।
(A) ଧର୍ମ
(B) କର୍ତ୍ତବ୍ଯ
(C) କ୍ଷମତା
(D) ମର୍ଯ୍ୟାଦା
Answer:
(B) କର୍ତ୍ତବ୍ଯ

11. ମହାତ୍ମାଜୀ ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ଵର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କେଉଁ ପତ୍ରିକାରେ କରିଥିଲେ ?
(A) ଲଘୁଜନ
(B) ଗିରିଜନ
(C) ହରିଜନ
(D) ସର୍ବଜନ
Answer:
(C) ହରିଜନ

12. ବଳପୂର୍ବକ ସଂପତ୍ତି ବ୍ୟାଜାପ୍ତି କଲେ ତାହା କ’ଣ ହୁଏ ?
(A) ପ୍ରତିହିଂସା
(B) ଅହିଂସା
(C) ଆକ୍ରମଣ
(D) ହିଂସାପ୍ରଣୋଦିତ ଆଚରଣ
Answer:
(D) ହିଂସାପ୍ରଣୋଦିତ ଆଚରଣ

13. __________________ ର ରୂପାନ୍ତର କରି ଗାନ୍ଧିଜୀ ପ୍ରଣୟନ କଲେ ନ୍ୟାସୀବାଦ ।
(A) ଆସକ୍ତି
(B) ଅନାସକ୍ତିର
(C) ଅହିଂସା
(D) ହିଂସାର
Answer:
(B) ଅନାସକ୍ତିର

14. ସୋସାଲିଷ୍ଟମାନେ କାହାର ବିରୋଧୀ ?
(A) ସମୂହ ସ୍ଵାର୍ଥର
(B) ଜନମଙ୍ଗଳର
(C) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଂପତ୍ତିର
(D) ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ରର
Answer:
(C) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଂପତ୍ତିର

15. ସୋସାଲି ଷ୍ଟମାନେ କାହା ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଛନ୍ତି ?
(A) ଅଭାବ
(B) ଶାସନ
(C) ସାମାଜିକ ପ୍ରଥା
(D) ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ
Answer:
(D) ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ

16. ଉତ୍କଟ ଅସାମ୍ୟର ଉଚ୍ଛେଦ ଲାଗି କେଉଁମାନେ
(A) ଶାସକମାନେ
(B) ସୋସାଲିଷ୍ଟମାନେ
(C) ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ
(D) ଶିଳ୍ପପତିମାନେ
Answer:
(B) ସୋସାଲିଷ୍ଟମାନେ

17. ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ସୋସାଲିଜିମ୍‌କୁ କଣ ବୋଲି କୁହାଯିବ ?
(A) ଅଟୋପିଆ
(B) ୟୁଟୋପିଆ
(C) ଆଟୋପିଆ
(D) ବିଟୋପିଆ
Answer:
(B) ୟୁଟୋପିଆ

18. ସମାଜର ସମସ୍ତ ବିତ୍ତଶାଳୀ ଲୋକଙ୍କୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀତ୍ଵରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରିବା ଏକ _______________ ପରିକଳ୍ପନା ।
(A) ବାସ୍ତବ
(B) ଅବାସ୍ତବ
(C) ଯଥାର୍ଥ
(D) ଅଯଥାର୍ଥ
Answer:
(B) ଅବାସ୍ତବ

19. ଗାନ୍ଧୀ ଅର୍ଥନୀତି ବୋଲି ଯାହାକୁ କୁହାଯାଇଛି, ତାହାର ଏକ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଙ୍ଗ ।
(A) ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗ
(B) ନ୍ଯାସୀତ୍ଵ
(C) କର୍ମଯୋଗ
(D) ଅହିଂସା ନୀତି
Answer:
(C) କର୍ମଯୋଗ

20. କେତେ ମସିହାରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୧୯୪୦
(B) ୧୯୪୫
(C) ୧୯୫୦
(D) ୧୯୫୧
Answer:
(D) ୧୯୫୧

21. ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ମୋର ରାଜକୀୟ ________________।
(A) କର୍ତ୍ତବ୍ଯ
(B) ଧର୍ମ
(C) ମର୍ଯ୍ୟାଦା
(D) କ୍ଷମତା
Answer:
(B) ଧର୍ମ

22. ଏହି ଖଡ୍‌ଗ ମୋତେ _________________ ଯୋଗରେ କରିଛି ଦୀକ୍ଷିତ ।
(A) ହଟ୍ଟଯୋଗରେ
(B) ରାଜଯୋଗରେ
(C) ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗରେ
(D) କର୍ମଯୋଗରେ
Answer:
(C) ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗରେ

23. ଜନକାଦି ମହାପୁରୁଷମାନେ କେଉଁଥିରେ ସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଛନ୍ତି ?
(A) ସଂଯମ
(B) କର୍ମ
(C) ଶାସନ
(D) ଯୋଗ
Answer:
(B) କର୍ମ

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପରିଚୟ :

ସ୍ଵାଧୀନତୋତ୍ତର ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧର କ୍ରମବିକାଶରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଡ. ସଦାଶିବ ମିଶ୍ର ଜଣେ ପ୍ରବୀଣ ଶିକ୍ଷାବିତ୍, ଗଠନାତ୍ମକ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ, ସ୍ଵାଧୀନଚେତା, ଐତିହ୍ୟବାଦୀ ତଥା ନୀତିନିଷ୍ଠ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଭାବେ ସୁପରିଚିତ । ପ୍ରଜ୍ଞା, ବିଚାର, ଦର୍ଶନ, ମନନ, ଐତିହ୍ୟ ତଥା ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ଆଧାର କରି ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧ ଜଗତ ପରିକଳ୍ପିତ । କ୍ଷୁଦ୍ରବାକ୍ୟ, ରମ୍ୟବୋଧକ ଶବ୍ଦଶୈଳୀ, ସାବଲୀଳ ଭାଷା, ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବିଚାର ତଥା ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମୂଳକ ରଚନାଭଙ୍ଗୀ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧକଳାର ବିଶେଷତ୍ଵ । ଅର୍ଥନୀତି, ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା, ଐତିହ୍ୟବାଦୀ ସଂସ୍କାର ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧର ବିଷୟଗତ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ । ବକ୍ତବ୍ୟଧର୍ମିତା ତଥା ଅଭିମତ ପ୍ରଦାନର ମାର୍ମିକ ଆବେଦନ ଦେଇ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧରାଜି ଲାଭ କରିଛି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପାଠକୀୟ ସଂପ୍ରୀତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଆଭିମୁଖ୍ୟ :
କୌଣସି ବିଚାରଧାରା ବା ଯୋଜନା ସମୂହକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଗଲେ ତା’ର ସୁଫଳ ସମଗ୍ର ସମାଜ ଲାଭ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବ– ଏହାହିଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ‘ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି’ ପ୍ରବନ୍ଧର ଅନ୍ତଃସ୍ବର ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରମର୍ମ :
ମିଥ୍ୟାର ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ନରପତି ଜନକ ତୋଳିଯାଇଛନ୍ତି ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ଆଦର୍ଶ ସୌଧ । ସତୀସ୍ଵାଧୀ ସୀତାଙ୍କର ଜନକଭାବରେ ଏକ ମହାନ୍ ପରାକାଷ୍ଠା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସହିତ ଛାଡ଼ିଯାଇଛନ୍ତି ମହନୀୟ ସାଧନାର ଏକ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ନିଦର୍ଶନ । ଏ ପୁଣ୍ୟଭୂମି ଭାରତବର୍ଷରେ ମୁନିଋଷିମାନେ ସାଧନାଦ୍ୱାରା, ତପସ୍ୟା ବଳରେ ଅସାଧ୍ୟ ସାଧନ କରିବା ସହ ଏ ଦେଶରେ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ପବିତ୍ର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସଂସ୍କୃତି । କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତିଭେଦ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଥିଲା ସ୍ତରଭେଦ; ଯଥା— ମହର୍ଷି, ଦେବର୍ଷି, ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି ଓ ରାଜର୍ଷି । ନାରଦ ଥିଲେ ଦେବର୍ଷି, ଜନକ ଥିଲେ ରାଜର୍ଷି, ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଥିଲେ ମହର୍ଷି ଓ ବଶିଷ୍ଠ ଥିଲେ ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ବ୍ରହ୍ମର୍ଷିରୂପେ ସ୍ବୀକୃତି ଲାଭ କରିବାପାଇଁ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ସମସ୍ତ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।

ଦିନେ ରାଜର୍ଷି ଜନକ ପ୍ରାସାଦ ସମ୍ମୁଖରେ ଜଣେ ଋଷିଙ୍କୁ ଦେଖ୍ ଅଭ୍ୟର୍ଥନାପୂର୍ବକ ସୁସଜ୍ଜିତ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା ପାଇଁ ସକଳପ୍ରକାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତଯୁକ୍ତ ଅତିଥ୍-କକ୍ଷକୁ ନେଇଗଲେ । ସେଠାରେ କୌଣସି ଆଳାପ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଅତିଥ୍ କହିଲେ, ‘କ୍ଷମା କରିବେ ମହାରାଜ ଜନକ ! ଆପଣ ଜଣେ ଭଣ୍ଡ ତପସ୍ବୀ, ଶଠତାରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବଶ କରିପାରିଛନ୍ତି, ପ୍ରବଞ୍ଚନାରେ ଦିଗ୍‌ବିଜୟ କରିଛନ୍ତି । ଆପଣ ବିରାଟ ରାଜ୍ୟର ଅଧୀଶ୍ଵର; ବିସ୍ତର କ୍ଷମତାର ଅଧୂପତି । ପଦତଳେ ଆପଣଙ୍କର ବିପୁଳ ବିଭବ । ଏଭଳି ଅଖଣ୍ଡ ସମୃଦ୍ଧିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇ, ବିଳାସ-ବ୍ୟସନରେ ବୁଡ଼ିରହି ତପସ୍ବୀରୂପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଅର୍ଜନ କରିବା କି ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତାରଣା ! ରାଜା ହୋଇ ପୁଣି ଋଷି !”’

କିନ୍ତୁ ରାଜର୍ଷି ଜନକ ଋଷିସୁଲଭ ଗୁଣରେ ଧୀରସ୍ଥିର ଭାବରେ ଉତ୍ତର ଦେଲେ– ‘ଋଷି ପ୍ରବର ! ଆପଣ ମୋର ବରେଣ୍ୟ ଅତିଥି । ଅତିଥ୍ୟସେବା ମୋର ଧର୍ମ । ସେ ଧର୍ମରୁ ମୋତେ ବଞ୍ଚତ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । ସ୍ନାନକୃତ୍ୟ ସମାପନ କରନ୍ତୁ । କିଛି ଭୋଜନ କରି ବିଶ୍ରାମ କରନ୍ତୁ । ତା’ପରେ ବସି ସବୁ ବିଷୟ ଆଲୋଚନା କରିବା ।’’ ଅତିଥୁ ଋଷି ପ୍ରବର ତଥା ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କର ଏହି ଉକ୍ତି ପ୍ରତ୍ୟୁକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଋଷିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ସ୍ତରଭେଦର ରହସ୍ୟକୁ ସୁନ୍ଦରଭାବେ ପ୍ରତିପାଦନ କରିଛନ୍ତି । ସହସା ଅତିଥ୍‌ ଋଷିବରଙ୍କ ଭର୍ସନାବାଣୀ ଶୁଣି ମଧ୍ୟ ରାଜର୍ଷି ଜନକ ନମ୍ରତାପୂର୍ବକ ଧୀରସ୍ଥିର ଭାବରେ ଅତିଥ୍ୟସେବାରୂପକ ପବିତ୍ର ଧର୍ମପାଳନ ନିମନ୍ତେ ସୁଯୋଗ ଦେବାପାଇଁ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ।

ତତ୍‌ପରେ ଅତିଥ୍ୟ ପ୍ରବର ରାଜକୀୟ ସମାରୋହରେ ନିତ୍ୟକର୍ମ ସମାପନ କରି ଜନକଙ୍କ ସହ ପରସ୍ପର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ବସି ମୂହୁ ସମ୍ଭାଷଣ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ଏହାପରେ ଜନକ ଅତିଥ୍ୟ ପ୍ରବରଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟପେୟ ସମ୍ପର୍କରେ ପଚାରନ୍ତେ ସେ ଚର୍ଯ୍ୟ, ଚୋଷ୍ୟ, ଲେହ୍ୟ, ପେୟ ସମସ୍ତ ଖାଦ୍ୟପେୟ ରୁଚିକର, ତୃପ୍ତିକର ତଥା ଉପଭୋଗ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଉପଭୋଗ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । କାରଣ ଭୋଜନ ସ୍ଥାନରେ ତାଙ୍କର ଠିକ୍ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଝୁଲୁଥିବା ଖଡ୍‌ଗ ଦେଖ୍ ସେ ଖାଦ୍ୟ ଉପଭୋଗ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଗିଳିପକାଇଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ଭୋଜନ ସ୍ଥାନରେ ଖଡ୍‌ଗ ଝୁଲିବାର କାରଣ ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କୁ ପଚାରିଥିଲେ ।

ଉତ୍ତର ଦେଲେ ରାଜର୍ଷି ଜନକ । ସେହି ଖଡ୍‌ଗ ତାଙ୍କୁ ସଂଯତ କରିବା ସହ ଉପଭୋଗରେ କରିଛି ନିର୍ଲିପ୍ତ । ମିଥୁଳା ରାଜ୍ୟ ଭସ୍ମୀଭୂତ ହୋଇଗଲେ ବି ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ଲାଭ ବା କ୍ଷତି ହେବ ନାହିଁ । ଉପଭୋଗ ତାଙ୍କର ରାଜକୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା, ଶାସନ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ରାଜକୀୟ କର୍ଭବ୍ୟ ଏବଂ ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ହେଉଛି ରାଜକୀୟ ଧର୍ମ । ସେହି ଖଡ୍‌ଗ ଅନାସକ୍ତି ଯୋଗରେ କରିଛି ଦୀକ୍ଷିତ ।
ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗବତ୍‌ତାର କର୍ମଯୋଗ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଲେଖାଅଛି –
‘କର୍ମଶୈବ ହି ସିଂସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥିତା ଜନକାଦୟଃ ।’

ଜନକାଦି ମହାପୁରୁଷମାନେ କର୍ମରେ ହିଁ ସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଛନ୍ତି । ସେ କର୍ମରେ ଥିଲା କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧ, ନଥିଲା ଧନ ଦିଅ, ଯଶ ଦିଅ, ଜନ ଦିଅର ଆଉଁ ଚିତ୍କାର, ଥିଲା ଜନମଙ୍ଗଳ, ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅନାସକ୍ତି । କିନ୍ତୁ ନିଷ୍କାମ କର୍ମ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅସମ୍ଭବ । ଫଳପ୍ରାପ୍ତିର ଆକାଂକ୍ଷା ନଥୁଲେ କର୍ମ ନିମନ୍ତେ ପ୍ରବୃତ୍ତି ଆସିବ ନାହିଁ । ପାରିତୋଷିକ ନଥିଲେ ପ୍ରେରଣା ଜାଗ୍ରତ ହେବ ନାହିଁ । ଲାଭ ନଥାଇ କେହି ବଣିଜ କରିବ ନାହିଁ । ଏହି ବିଚାର ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ରାମାୟଣ ତଥା ମହାଭାରତ ଯୁଗରେ ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ସାଧନା ଓ ତପସ୍ୟାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା କାମନାସିଦ୍ଧି । ଧନସମ୍ପଦ, ମାନମର୍ଯ୍ୟାଦା, ଶକ୍ତିକ୍ଷମତା— ହେଉଛି ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ । କିନ୍ତୁ ତନ୍ମଧ୍ୟରେ ସମାଜ ପ୍ରତି ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ ଥିଲା ସନ୍ନିହିତ ।

ଗତ ଦୁଇଶହ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଶିଳ୍ପ ଓ ବାଣିଜ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେଉଁ ଅଭିନବ ଅଗ୍ରଗତି ହେଲା, ପ୍ରଣାଳୀ ଓ ପ୍ରବିଧ‌ିରେ ଉତ୍ତରୋତ୍ତର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା, ତା’ର ଫଳସ୍ବରୂପ ଧନ, ସମ୍ପଦ, କ୍ଷମତା ଅଳ୍ପ କେତେକଙ୍କ ହାତରେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇଗଲା । ଫଳରେ ସମାଜର ଅକଲ୍ୟାଣ ହେବା ସହିତ ଉପୀଡ଼ନ ପଡ଼ିଲା ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ । ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ଅଶାନ୍ତ, ସଂଘର୍ଷ ଓ ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ହିଂସାକାଣ୍ଡ ।

ଏହି ପରିବେଶ ମଧ୍ୟରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ଉପସ୍ଥାପନ କଲେ କର୍ମଯୋଗର ଏକ ରୂପାନ୍ତର । ଯେଉଁ କର୍ମର ସକଳ ମୂଳଭିତ୍ତି ଥିଲା ସତ୍ୟ ଓ ଅହିଂସା । ଆନ୍ଦୋଳନ, ଅଭିଯାନ, ରାଜନୀତି ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତି ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେହି ଦୁଇଟି ତତ୍ତ୍ବ ଥିଲା ପ୍ରମୁଖ ଆୟୁଧ । ଗୀତା, ବାଇବେଲ, ରୁଷିଆର ଟଲଷ୍ଟୟ, ଇଂଲଣ୍ଡର ରସ୍କିନ୍ ଏବଂ ଫ୍ରାନ୍ସର ଥୋରିଓଙ୍କ ଲେଖାରେ ସେ ପାଇଥିଲେ ଜୀବନ ଦର୍ଶନ । ସେହି ଦର୍ଶନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା ତାଙ୍କର ଟ୍ରଷ୍ଟିସିପ୍ ବା ନ୍ୟାସୀତ୍ଵ ନୀତି ।

ଭାରତବର୍ଷର ସମାଜ, ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ବିଭିନ୍ନ ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରେ ଆୟ ଏବଂ ସମ୍ପଦର ଉତ୍କଟ ତାରତମ୍ୟ କ୍ରମଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିବାରୁ ସମାଜର ସ୍ଥିତି ସମ୍ପର୍କରେ ଚିନ୍ତାକରି ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ୧୯୪୦ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ମାସର ‘ହରିଜନ’ପତ୍ରିକାରେ ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ଵର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଶିଳ୍ପପତି, ଧନୀ ତଥା ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଶିଳ୍ପ, ସମ୍ପତ୍ତି ତଥା ବ୍ୟବସାୟର ମାଲିକ ହୋଇ ରହିବେ । ସେଥୁରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ବିଚ୍ୟୁତ କରାଯିବ ନାହିଁ । ପରିଚାଳନାର ସାଫଲ୍ୟ ହେବ ସେମାନଙ୍କ ଗୌରବ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ନିଜ ପାଇଁ ତଥା ପରିବାରବର୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ ଯଥାର୍ଥରେ ଯେତିକି ଆବଶ୍ୟକ ସେତିକି ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ କରିବେ ଏବଂ ଉଦ୍‌ବୃତ୍ତ ଲାଭାଂଶ ସମାଜର ହିତକାର୍ଯ୍ୟରେ ସ୍ଵେଚ୍ଛାରେ ବ୍ୟୟ କରିବେ, ବାଧ୍ୟବାଧକତାରେ ନୁହେଁ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେମାନେ ହେବେ ସମାଜର ନ୍ୟାସୀ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଅହିଂସା ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ ସେମାନଙ୍କୁ ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ବଳପୂର୍ବକ ବିଚ୍ୟୁତ କରିବା ଅସଙ୍ଗତ । ତେଣୁ ସେମାନେ ସ୍ୱତଃପ୍ରବୃତ୍ତ ହୋଇ ନ୍ୟାସୀତ୍ଵ ବରଣ କରିବେ ।

ବଳପୂର୍ବକ ସମ୍ପତ୍ତି ବାଜ୍ୟାପ୍ତି କଲେ, ତାହା ହୁଏ ହିଂସାପ୍ରଣୋଦିତ ଆଚରଣ । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଜାତ ହୁଏ ପ୍ରତିହିଂସା । ସେପରି ପନ୍ଥା ଅବଲମ୍ବନରେ ପ୍ରସଙ୍ଗକ୍ରମେ ପ୍ରକୃତି ହୁଏ ରଞ୍ଜିତ, ସମାଜର ସ୍ଥିତି ହୁଏ ଅଶାନ୍ତ । ତେଣୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଅନାସକ୍ତିର ରୂପାନ୍ତର କରି ପ୍ରଣୟନ କଲେ ନ୍ୟାସୀବାଦ । ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଥିବା ସୋସାଲିଷ୍ଟମାନେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତିର ବିରୋଧୀ । ସମାଜରୁ ଉତ୍କଟ ଅସାମ୍ୟର ଉଚ୍ଛେଦ ଲାଗି ସେମାନେ ବଦ୍ଧପରିକର । ସେହି ମର୍ମରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ମଧ୍ଯ ନୀତିବଦ୍ଧ ସୋସାଲିଷ୍ଟ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ସୋସାଲିଜିମ୍‌କୁ ୟୁଟୋପିଆ ବା ଅବାସ୍ତବ କଳ୍ପନା ବୋଲି କୁହାଯିବ । କାରଣ ସମାଜରେ ସମସ୍ତ ରାଜା, ଜମିଦାର, ଶିଳ୍ପପତି, ବ୍ୟବସାୟୀ ପ୍ରଭୃତି ସକଳ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଅନାସକ୍ତ ସାମାଜିକ ଦାୟିତ୍ଵ ପ୍ରକଟିତ ହେବା ଅସମ୍ଭବ ।

ପାରି ଲେଖୁଲେ ‘ଜନକାଦୟଃ’ । ସୁତରାଂ ସେ ଯୁଗରେ ନୁହେଁ, କୌଣସି ଯୁଗରେ ବିତ୍ତଶାଳୀ ଲୋକଙ୍କୁ ସନ୍ନ୍ୟାସୀତ୍ଵରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରିବା ଅବାସ୍ତବ ପରିକଳ୍ପନା । କାରଣ ଏହା ଆଦର୍ଶର ମହତ୍ତ୍ବରେ ଉଦ୍‌ଭାସିତ । ଅବାସ୍ତବ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏଥ‌ିରେ ଅଛି ଆଦର୍ଶର ପ୍ରଭାବ ଓ ନିହିତ ଅଛି ସମୂହ ନୀତି । ନ୍ୟାସୀତ୍ଵ ଗାନ୍ଧି ଅର୍ଥନୀତିର ଏକ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଙ୍ଗ । ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଲିପ୍ତ ଥିବାବେଳେ ଗାନ୍ଧି ୧୯୪୦ ମସିହାରେ ସମାଜର ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ ନ୍ୟାସୀବାଦ । ସ୍ଵାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତି ପରେ ୧୯୫୧ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଅର୍ଥନୈତିକ ଯୋଜନା । କିନ୍ତୁ ସେଥ‌ିରେ ଗାନ୍ଧିନୀତି ସ୍ଥାନ ପାଇଲା ନାହିଁ ।

ପ୍ରତି ପାଞ୍ଚବର୍ଷୀୟ ଯୋଜନାର ଅଭୀଷ୍ଟ ଥିଲା ଧନୀ ଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବ୍ୟବଧାନ ହ୍ରାସ । ଦେଶର ଆୟ ଓ ସମ୍ପଦ ମୁଷ୍ଟିମେୟ ଲୋକଙ୍କ ହାତରେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ନ ହେବା । ପ୍ରତି ଯୋଜନାରେ ଏହି ଅଭୀଷ୍ଟ ବୟାନ କରାଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଧନୀ ଦରିଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ବୃଦ୍ଧିପାଇବା ସହ ସମୃଦ୍ଧ ଲୋକଙ୍କ ହାତରେ ସମ୍ପଦ ବେଶିମାତ୍ରାରେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇଛି ବୋଲି ସମୀକ୍ଷା ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ସହ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅବିରତ ଲାଗିରହିଛି ବୋଲି ଷଷ୍ଠ ଯୋଜନା ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ।

ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକରେ ବିପୁଳ ଅର୍ଥ ବିନିଯୋଗ କରାଯାଇଛି । ସହାୟତା ମିଳିବା ସହ ବିଦେଶରୁ ସମ୍ବଳ ଆସିଛି । ପ୍ରବିଧ୍ ମଧ୍ୟ ଆହରଣ କରାଯାଇଛି; କିନ୍ତୁ ଉତ୍ପାଦନ ଯେତିକି ମାତ୍ରାରେ ବୃଦ୍ଧିପାଇବ ବୋଲି ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିଲା, ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ । ତଥାପି ସାଢ଼େ ତିନି ହାରରେ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭରେ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥିଲା ୫୦ ନିୟୁତ ଟନ୍ । ୧୯୭୮ରେ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଛି ୧୧୫ ନିୟୁତ ଟନ୍ । ବିଜ୍ଞାପନର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ବିସ୍ତାରଲାଭ କରିଛି । ସଞ୍ଚାର ମାର୍ଗ ଓ ପରିବହନ ବିଶେଷ ପ୍ରସାରଲାଭ କରିବା ସହ ଭାରତବର୍ଷ ଆଧୁନିକ ମହଲରେ ପ୍ରବେଶ କରିଛି ।

କିନ୍ତୁ ସମାଜର କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ସମୂହର ବିକାଶ ପାଇଁ ଯୋଜନାରେ ଯେଉଁ ଅଭୀଷ୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହୋଇଥିଲା, ତାହା ସାଧୁ ହୋଇପାରି ନାହିଁ । ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା, ଅକର୍ମା ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ହେବ, ମାତ୍ର ବେକାରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂର ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ଲୋକଙ୍କର ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅପୂର୍ଣ ପଡ଼ିରହିଛି । ମୁଣ୍ଡ ଗୁଞ୍ଜିବାକୁ ଘର ଖଣ୍ଡେ କିମ୍ବା ପିଇବାକୁ ପାଣି ମୁନ୍ଦିଏ ମିଳିଲା ନାହିଁ । ଶାସନ ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ କରାଯିବା ବଦଳରେ ଶାସନ ଅଧ୍ଵ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହେଲା । ସମ୍ବଳର ଅଭାବ ନଥିଲା । ପ୍ରକଳ୍ପ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲା, ପରିବ୍ୟୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଗଲା, ପ୍ରଭୂତ ଅର୍ଥ ବିନିଯୋଗ ହେଲା; ମାତ୍ର ଅଭୀଷ୍ଟ ସାଧୂ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ ।

ଏହାର ଏକାନ୍ତ ଅଭାବ ହେଲା ଆଗ୍ରହ, ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ଆନ୍ତରିକତା । ଗାନ୍ଧିଜୀ ତାଙ୍କ କର୍ମଯୋଗର ରୂପାନ୍ତର ନ୍ୟାସୀବାଦରେ ଦେଇଥିଲେ ଏକ ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି । ଦେଇଥିଲେ ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କର ତୀକ୍ଷ୍ଣଣ ଖଡ଼ଗର ସୂଚନା । କିନ୍ତୁ ସେହି ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଶୀତଳ ଭଣ୍ଡାରରେ ନିକ୍ଷେପ କରାଗଲା । ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଗୁନାର ମିରଡ଼ାଲ୍ ତାଙ୍କ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରାପ୍ତ ‘ଏସିଆନ୍ ଡ୍ରାମା’ ସନ୍ଦର୍ଭରେ ‘ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ର’ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ମତରେ ଭାରତ ପରି ମନ୍ଦ ବିକଶିତ ଦେଶରେ ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ର ଥିବାରୁ ବିକାଶ ପ୍ରତିହତ ହେଉଅଛି । ଦେଶର ଯୋଜନାରେ ଅଛି ମନ୍ଦହାସର ଆକର୍ଷଣ, ନାହିଁ ସ୍ନିଗ୍‌ଧହାସର ଅନୁରାଗ ।

ସାମାଜିକ ଶୃଙ୍ଖଳାର ଅଭାବ ହିଁ ନରମ ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଶେଷ ଲକ୍ଷଣ । କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲେ ଉଚ୍ଚ-ନୀଚ, ଶିକ୍ଷିତ-ଅଶିକ୍ଷିତ ସକଳ ସ୍ତରରେ ତାକୁ ଅମାନ୍ୟ କରିବା ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କ ସ୍ବଭାବ । କର୍ମରେ ଅବହେଳା, ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ଆଦେଶର ପ୍ରତିରୋଧ ହୋଇଛି ଏକ ସାଧାରଣ ପ୍ରବୃତ୍ତି । ସାମାଜିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ତଥା ରାଜନୈତିକ କ୍ଷମତା ଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଅବାଧରେ କରିଚାଲିଛି ସ୍ୱାର୍ଥସିଦ୍ଧି । ଏପରି ନରମା ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ ପ୍ରତିହତ ହେବା ସ୍ଵାଭାବିକ କାରଣ ଅଗ୍ରଗତି ପାଇଁ ପରିବେଶ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତିକୂଳ ।

ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ କାଳରେ ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିଲା ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି; କିନ୍ତୁ ଭାରତବର୍ଷକୁ କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତରିତ ହେବାର ପୂର୍ବାଭାସରୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ନେତୃମହଲରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲେ ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି ପରିବର୍ତ୍ତେ ସ୍ଵାର୍ଥଦୃଷ୍ଟିର ପ୍ରଭାବ । ତେଣୁ ମର୍ମାହତ ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୯୪୭ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ ମଧ୍ୟରାତ୍ରରେ ଆମେ ସ୍ଵାଧୀନତାର ମହୋତ୍ସବରେ ବିଭୋର ହୋଇଥିବାବେଳେ ଏକ ସୁଦୂର ପଲ୍ଲୀରେ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ ବିଷଣ୍ଣ ରଜନୀ । ଜାତିର ଜନକଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରି ଆମେ ଗାଇଲୁ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଆବାହନୀ । କିନ୍ତୁ ଛଅମାସ ପରେ ଆତତାୟୀର ଗୁଳି ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଜୀବନଦୀପକୁ ନିର୍ବାପିତ କରିଦେଲା ।

ଗାନ୍ଧିଜୀ ଗଢ଼ିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ, ଏକ ସମୂହ ପରିବାର । ଯେଉଁଠାରେ ନଥୁବ ଶୋଷଣ, ଅନାଚାର, ଥବ ବିଚାର ଓ ସମନ୍ୱୟ । ସେ କରିଥିଲେ ଏକ ପୂର୍ଣାଙ୍ଗ ମାନବର ପରିକଳ୍ପନା, ଯେଉଁଠାରେ ସମନ୍ବିତ ହୋଇଥିଲା ନୈତିକତା, ଅର୍ଥନୀତି, ରାଜନୀତି ଓ ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି । ତାଙ୍କର ସକଳ ଚିନ୍ତା, କଳ୍ପନା, ଭାଷଣ ଓ ରଚନା ଥିଲା ଗୋଟିଏ ସୃଷ୍ଟିର ସମାହାର । ପରିକଳ୍ପନାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ଥିଲା ସମୂହ ଦୃଷ୍ଟି, ସମାଜ ପାଇଁ ଆମ୍ବୋତ୍ସର୍ଗ ।

କିନ୍ତୁ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଦାୟାଦମାନେ ତାଙ୍କ ବଚନକୁ ପ୍ରବଚନରୂପେ ପ୍ରଚାର କରିବା ସହିତ ତାଙ୍କ ଲେଖାକୁ ଉଦ୍ଧାର କରି ବିବୃତିରେ ପରିଣତ କରୁଛନ୍ତି । ସମାଜ ଦୃଷ୍ଟି ସ୍ଥାନରେ ଆଜି ତେଜି ଉଠୁଛି ସଂଘର୍ଷ, ଉତ୍କଟ ଆତ୍ମସେବା, ଉଭେଇ ଯାଇଛି ତାଙ୍କ ନ୍ୟାସୀତତ୍ତ୍ଵ । ତାଙ୍କ ବିଚାରକୁ ପରିହାସ କରି, ତାଙ୍କ ରଚନାରୁ ସାମୟିକ ଉଦ୍ଧାର କରି ସ୍ବାର୍ଥସିଦ୍ଧି କରିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରାଯାଉଛି । ସେହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ସାମାଜିକ ସଙ୍କଟ । ଆଦର୍ଶକୁ ନିର୍ମୂଳ କଲେ, ଆକ୍ରମଣ କରେ ପ୍ରତାରଣା । ସେହି ପ୍ରତାରଣାରୁ ଉଭୂତ ହୁଏ ଅବାଞ୍ଛନୀୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା । ଏହି ଚେତାବନୀ ଇତିହାସ ଆମକୁ ବାରମ୍ବାର ଦେଇଆସିଛି ।

ବିଷୟଗତ ଶବ୍ଦ ଓ ଅର୍ଥ

• ନରପତି – ରାଜା ।
• ଜନକ – ପିତା।
• ଦୁର୍ବ।ର – ଦୁର୍ଦ୍ଦମନୀୟ । ଯାହାକୁ ବାଧାଦେବା ବା ନିବାରଣ କରିବା ସହଜ ନୁହେଁ ।
• ପ୍ର।ସାଦ – ଅ ଳିକା/କୋଠ।
• ଉପନୀତ – ପ୍ରବେଶ ।
• ଅଭ୍ୟ।ଗତ – ଆଗନ୍ତୁକ ।
• ସଂଳାପ – ଉଭୟପକ୍ଷ କଥାବାର୍ତ୍ତା ।
• ପ୍ରବଞ୍ଚନା – ପ୍ରତାରଣା ।
• ଦିଗ୍‌ ବିଜୟ – ରାଜ୍ୟଜୟ ।
• ସ୍ବୀକୃତି – ଶକ୍ତି ।
• ସ୍ୱୀକୃତି – ସମ୍ମତି ।
• ସମ୍ମୁଖରେ – ଆଗରେ ।
• ସମ୍ୱଦ୍ଧନା- ସତ୍କାର, ପରିଚର୍ଯ୍ୟା ।
• କଷ- ଗୃହ ।
• ଶଠତା – ଠକାମି ।
• ଅବାକ୍ – ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ।
• ବିରାଟ – ବୃହତ୍ ।
• ପ୍ରତିଷା – ମର୍ଯ୍ୟ।ଦା
• ପ୍ରତି।ରଣା – ଠକାମି ।
• ବଞ୍ଚତ – ନିରାଶ ।
• ସାନକୃତ୍ୟ – ଗାଧୁଆ କାମ ।
• ପରିବେଷଶ- ପରିଷିଦେବା ।
• ଉପବେଶନ – ବସିବା ।
• ବିସ୍ତର – ପ୍ରଚୁର/ଢେର ।
• ନିଷାମ – କାମନାଶୂନ୍ୟ ।
• ଚର୍ବ୍ୟ- ଚୋବାଇ ଖାଇବା ଯୋଗ୍ୟ ।
• ପରିବ୍ୟୟ- ଅଟକଳ ।
• ଖଡ଼ଗ – ଖଣ୍ଡା ।
• ପ୍ରବିଧ୍ – ନିୟମ/ପଦ୍ଧତି ।
• କେଦ୍ରୀଭୁତ – ଠୁଳକରିବା, ଏକତ୍ର ହେବା ପ୍ରପୀଡ଼ନ ।
• ସଂଘର୍ଷ- ଯୁଦ୍ଧ ।
• ଅଭିକି୍ରୟା – ବିପରୀତ କାର୍ଯ୍ୟ ।
• ପ୍ରକରଣ – ପ୍ରସଙ୍କ
• ବୟାନ- ବର୍ଣ୍ଣନ/ବ୍ୟାଖ୍ୟାନ ।
• ଉଭାସିତ- ପ୍ରକାଶିତ ଆଲୋକିତ ।
• ପ୍ରଭୂତ- ପ୍ରଚୁର/ଅଧ୍ଵ ।
• ଦାୟାଦ – ବରଣଯୋଗ୍ୟ, ପୂଜ୍ୟ ।
• ବରେଣ୍ୟ – ଶେଷ ।
• ରାଜକୀୟ ସମାରୋହ – ରାଜକୀୟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ।
• ମୃଦୁ ସମ୍ଭାଷଣ – ମଧୁର ଆଳାପ ।
• ସମ୍ମୁଖୀନ – ମୁହାଁମୁହିଁ ।
• ପ୍ରବର – ପ୍ରଧାନ|ମୁଖ୍ୟ|ଶ୍ରେଷ୍ଠ |
• ପେୟ – ପାନୀୟ ।
• ଲେହ୍ୟ – ଚାଟି ଖାଇବା ଯୋଗ୍ୟ ।
• ସୂକ୍ଷ୍ମ- ସରୁ ।
• ଅନାସକ୍ତି – ଆସକ୍ତିବିହୀନ
• ପ୍ରରଣା – ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ।
• ପ୍ରପୀଡ଼ନ – ଅତ୍ଯାଚାର ।
• ବିବୁୟତି – ରହିତ, ବଞ୍ଚତ କରିବା ।
• ସ୍ଵଚ୍ଛାରେ – ସ୍ଵଇଚ୍ଛାରେ, ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ।
• ମୁଷିମେୟ – ଅଳ୍ପସଂଖ୍ୟକ ।
• ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ – ପ୍ରଚଳନ /ଆରମ୍ଭ ।
• ଅଭୀଷ୍ମ – ବାଞ୍ଚତ
• ବିବୃତି – ବିବରଣ/ବ୍ୟାଖ୍ୟା/ବର୍ଣ୍ଣନା ।
• ସାମୟିକ – ସମୟେ ସମୟେ ।
• ପରାକାଷା – ଚରମ ସୀମା ।
• ଅଧୀଶ୍ୱର – ମହାରାଜା/ପ୍ରଭୁ ।
• ବିଭବ – ସମ୍ପଦ ।
• ନିଲିପ୍ତ – ଅନାସକ୍ତ
• ରଜନୀ – ରାତି ।
• ବାଜ୍ୟାପ୍ତି କରିବା – ସ୍ଵତ୍ଵ ଲୋପ କରିବା ।
• ଚୋଷ୍ୟ – ଶୋଷି ଖାଇବା ଯୋଗ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ।
• ନିଷ୍ନ।ମ କର୍ମ – କାମନାହୀନ କର୍ମ ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ଅଳଙ୍କାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ଅଳଙ୍କାର

(A) ନିମ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କହନ୍ତି?
Answer:
ସାହିତ୍ୟକୁ ସରସ, ସୁନ୍ଦର ଓ ରମଣୀୟ କରିବାକୁ ଯେଉଁ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟବର୍ଦ୍ଧକ ଉପାଦାନ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ଅଳଙ୍କାର ମୁଖ୍ୟତଃ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଅଳଙ୍କାର ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା— (୧) ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର, (୨) ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର ।

Question 3.
ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯାହାଦ୍ଵାରା ଶବ୍ଦ ସରସ, ସୁନ୍ଦର ଓ ଶ୍ରୁତିମଧୁର ହୁଏ, ତାହାକୁ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 4.
ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାରର ନାମ ହେଲା– ଅନୁପ୍ରାସ, ଯମକ ।

Question 5.
ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯାହାଦ୍ଵାରା ଅର୍ଥ ରମଣୀୟ ଓ ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 6.
ଦୁଇଟି ଅର୍ଥଳାଙ୍କାରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଉପମା, ରୂପକା

Question 7.
ପଦ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବା ଏକାଧିକ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ବାରମ୍ବାର ଉଚ୍ଚାରିତ ହେଲେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ?
Answer:
ପଦ ମଧ୍ଯରେ ଏକ ବା ଏକାଧିକ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ବାରମ୍ବାର ଉଚ୍ଚାରିତ ହେଲେ ଅନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question 8.
ଉକ୍ ଳ – କମଳା – ବିଳାସ – ଦାର୍ଘିକା
ପରାଳ – ମାଳିନୀ – ନାଳାମ୍ବୁ – ଚିଲିକା
ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି

Question 9.
ଯମକ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ଏକପ୍ରକାର ଶବ୍ଦର ବାରମ୍ବାର ଆବୃତ୍ତିକୁ ଯମକ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 10.
ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରଧାନତଃ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରଧାନତଃ ପାଞ୍ଚ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା— (୧) ଆଦ୍ୟ ଯମକ (୨) ମଧ୍ଯ ଯମକ (୩) ପ୍ରାନ୍ତ ଯମକ (୪) ମାଳ ଯମକ (୫) ସର୍ବ ଯମକ ।

Question 11.
ବରଜୀବ ରସେ ଦେଇ ମାନସ
ବରଜି ବରଷେ ଅମେଧ୍ୟ ଗ୍ରାସ – ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି
Answer:
ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ।

Question 12.
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର କେଉଁଠାରେ ହୁଏ ?
Answer:
ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ଦୁଇବା ତହିଁରୁ ଅଧିକ ଭିନ୍ନାର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରେ, ସେଠାରେ ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question 13.
ଶିଷ୍ଟପଦ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ଶବ୍ଦ ଏକାଧିକ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାକୁ ଶ୍ଲିଷ୍ଟ ପଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 14.
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା— (୧) ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ, (୨) ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ, (୩) ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ।

Question 15.
ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେଉଁଠାରେ ଶବ୍ଦ ଅଖଣ୍ଡିତ ରହି ଏକାଧ୍ଵ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କଲେ, ତାକୁ ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କୁହାଯାଏ ।

Question 16.
ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁଠାରେ ଶବ୍ଦ ଖଣ୍ଡିତ ହୋଇ ଭିନ୍ନାର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାକୁ ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କୁହାଯାଏ ।

Question 17.
ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁଠାରେ ଅଭଙ୍ଗ ଓ ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଉଭୟ ରହିଥା’ନ୍ତି, ତାକୁ ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କୁହାଯାଏ ।

Question 18.
ବାବୁ ନାକଶିରୀ ଦାନ ଯୋଗ୍ୟ ଯୋଷାକୁ,
ବିହର କାନନ କର ଆଲିଙ୍ଗନକୁ । -ଏଠାରେ କି ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦରେ ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଥ‌ିବା ହେତୁ ଏହାକୁ ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କୁହାଯାଏ ।

Question 19.
ଉପମେୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯାହାକୁ ତୁଳନା ଦିଆଯାଏ ତାହାକୁ ଉପମେୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 20.
ଉପମାନ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯାହା ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଏ, ତାହାକୁ ଉପମାନ କୁହାଯାଏ ।

Question 21.
‘ମୁଖ ଚନ୍ଦ୍ର ପରି ସୁନ୍ଦର’ । – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଉପମେୟ ତଥା ଉପମାନକୁ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଏଠ।ରେ ‘ମୁଖ’ ଉପରେୟ ଏବଂ ‘ଚନ୍ଦ୍ର’ ଉପମାନା

Question 22.
ସାଧାରଣତଃ କାହାକୁ ଉପମାନ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
Answer:
ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରକୃତିର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ବିଭବ କିମ୍ବା ଅଧିକ ଗୁଣବିଶିଷ୍ଟ ବସ୍ତୁକୁ ଉପମାନ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।

Question 23.
ସାଧାରଣ ଧର୍ମ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଉପମେୟ ଓ ଉପମାନକୁ ଯେଉଁ ସାଧାରଣ ଗୁଣ ହେତୁ ତୁଳନା କରାଯାଏ, ତାହାକୁ ସାଧାରଣ ଧର୍ମ କହନ୍ତି ।

Question 24.
ଉପମାବାଚକ ପଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଉପମେୟ ଓ ଉପମାନ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସାଧାରଣ ଧର୍ମକୁ ଯେଉଁ ଶବ୍ଦ ସଂଯୋଗ କରେ ଅଥବା ସେମାନଙ୍କ ସାଦୃଶ୍ୟକୁ ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାହାକୁ ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 25.
ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ପରି, ଯେହ୍ନେ, ଯଥା – ପ୍ରଭୃତି ଉପମାବାଚକ ପଦ ଅଟନ୍ତି ।

Question 26.
ଉପମା ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ବାକ୍ୟରେ ଉପମାନ, ଉପମେୟ ସମାନ ଧର୍ମ ବିଶିଷ୍ଟ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସାଦୃଶ୍ୟ ପରି, ତୁଲ୍ୟ ପ୍ରଭୃତି ସାଧାରଣବୋଧକ ଶବ୍ଦଦ୍ଵାରା ଅଭିହିତ ହୋଇଥାଏ, ତାକୁ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 27.
ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ଧଳମେଘ ସୁନୀଳ ଅମ୍ବରେ
ଭାସଇ ବୋଇତ ଯଥା ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ– ଏଠାରେ କି ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

Question 28.
ମାଳୋପମା କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ଉପମେୟ ପାଇଁ ଏକାଧ୍ୱ ଉପମାନର ବର୍ଣ୍ଣନା ଥିଲେ, ତାକୁ ମାଳୋପମା ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 29.
ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁରେ (ଉପମେୟରେ) ଅପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁ (ଉପମାନ)ର ସମ୍ଭାବନା ବା ତର୍କଣା କରାଗଲେ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question 30.
ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷାବାଚକ ପଦର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
କି, ଅବା, କିବା, ସତେ ପ୍ରଭୃତି ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷାବାଚକ ଶବ୍ଦ ଅଟନ୍ତି ।

Question 31.
ତ୍ତତ୍ପ୍ରେକ୍ଷାଚାଚକ ପଦର ଉଦାହରଣ ଦିଆ
ନୀରଭେଦି କିବା ଉଠେ ଐରାବତ ।– ଏଠାରେ କି ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ଉକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

Question 32.
ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ୟରେ ଅଭେଦ କଳ୍ପିତ|କଥ୍ତ ହେଲେ ଏବଂ ଉପମେୟରେ ଉପମାନର ଆରୋପ ହେଲେ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question 33.
ଉପମାଳଙ୍କାର ଓ ରୂପକାଳଙ୍କାର ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ?
Answer:
ଉପମ୍ଭାଳଙ୍କାରରେ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ଯରେ ଅଭେଦ କଳ୍ପନା କରାଯାଇଥାଏ; କିନ୍ତୁ ରୂପକାଳଙ୍କାରରେ ’

Question 34.
କଳୁଷ ପଙ୍କ ମୁହଁ କେଡ଼େ ମିଳନ,
କେମନ୍ତେ ସରି ତୋର ହେବି ନଳିନ ! – ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି।

Question 35.
‘ଜାତି ପ୍ରେମବହ୍ନି ପ୍ରଜ୍ବଳିତ କର’– ରେଖାଙ୍କିତ ପଦଗୁଡ଼ିକରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦଗୁଡ଼ିକରେ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରଯୁକ୍ତ ।

Question 36.
ପ୍ରଚେତା ପ୍ରବାଳ ପ୍ରାସାଦର ରୁଚି,
ନୀଳ ନୀରୁ ଅବା ଫୁଟି ବାହାରୁଚି ।
ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ଉକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ରହିଛି ।

Question 37.
ଦେଖି ନବକାଳିକା ଚ୍କାଲିକା ମାଳିକା
ଆଳି କାଳିକା କାନ୍ତ ସ୍ମରି ।
ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ଅଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ଅନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

Question 38.
କୀର୍ତ୍ତି ସଉରଭ ଗଲା ଦିଗେ ଦିଗେ ଭାସି – ଏଠାରେ କିଏ ଉପମାନ ଓ କିଏ ଉପମେୟ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଏଠାରେ ଉପମାନ ସଉରଭ ଓ କୀର୍ତ୍ତି ଉପମେୟ ଅଟେ ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ଛନ୍ଦ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ଛନ୍ଦ

(A) ନିମ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଲେଖ

Question 1.
ଛନ୍ଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପଦ୍ୟ ବା କବିତା ରଚନାରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନିୟମ ବା ଶୈଳୀକୁ ଛନ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ଛାନ୍ଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ହୋଇଥିବାରୁ ପ୍ରାଚୀନ ପଦ୍ୟ ବା କବିତାକୁ ଛାନ୍ଦ କହନ୍ତି ।

Question 3.
ଛନ୍ଦ କେତେଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଛନ୍ଦ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା- (୧) ମିତ୍ରାକ୍ଷର (୨) ଅମିତ୍ରାକ୍ଷର ।

Question 4.
ମିତ୍ରାକ୍ଷର ଛନ୍ଦ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ମିତ୍ରାକ୍ଷର ଛନ୍ଦ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା (କ) ପୂର୍ଣ୍ଣ ମିତ୍ରାକ୍ଷର, (ଖ) ଅପୂର୍ଣ୍ଣ ମିତ୍ରାକ୍ଷର, (ଗ) ଏକାନ୍ତର ମିତ୍ରାକ୍ଷର ।

Question 5.
ପଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେକୌଣସି କବିତା କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପଦରେ ବିଭକ୍ତ ।

Question 6.
ମଙ୍ଗଳେ ଅଇଲା ଉଷା ପ୍ରିଚକ ରାଜାବ ଦୃଶା
ଜାନକୀ ଦର୍ଶନ ତୃଷ୍ଣା ହୃଦୟେ ବହି,
କରିପଲ୍ଲବେ ନାହାର ମୁକ୍ତାଧରି ଉପହାର
ସତୀଙ୍କ ବାସ-ବାହାର ପ୍ରାଙ୍ଗଣେ ରହି,
କଳକଶୃ କଣ୍ଢେ କହିଲା,
ଦରଶନ ଦିଅ ସତି, ରାତି ପାହିଲା । – ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 7.
ପାଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପଦର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଙ୍କ୍ତିକୁ ପାଦ କହନ୍ତି।

Question 8.
ପ୍ରତିଟି ପଦରେ କେତୋଟି ପାଦ ଥାଏ ?
Answer:
ପ୍ରତିଟି ପଦରେ ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ପାଦ ଥାଏ ।

Question 9.
ଯତି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଛନ୍ଦର ନିୟମ ଅନୁସାରେ ରଚିତ ହୋଇଥିବା ପଦ୍ୟକୁ ଗାନ ବା ଆବୃତ୍ତି କଲାବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପାଦର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ବିଶ୍ରାମ ନେବାକୁ ହୁଏ । ଏହି ବିଶ୍ରାମ ବା ଶ୍ଵାସଘାତକୁ ଯଦି ବା ଯତିପାତ କୁହାଯାଏ ।

Question 10.
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତର ପାଦ ସଂଖ୍ୟା କେତେ?
Answer:
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତର ପାଦ ସଂଖ୍ୟା ଦୁଇ ।

Question 11.
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତର ପ୍ରତି ପାଦରେ କେତୋଟି ଲେଖାଏଁ ଅକ୍ଷର ଥାଏ ?
Answer:
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ଅସମାନ ।

Question 12.
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତ ଛନ୍ଦର ଯତି କ’ଣ ?
Answer:
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତ ଛନ୍ଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ବୋଲିଲାବେଳେ ସ୍ଵର ଲମ୍ବାଇ ନିଜ ସୁବିଧା ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ରାମ ନିଏ ବା ଯତିପାତ କରେ ।

Question 13.
ସାରଳା ଦାସଙ୍କ ‘ମହାଭାରତ’ କେଉଁ ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ?
Answer:
ସାରଳା ଦାସଙ୍କ ‘ମହାଭାରତ’ ଦାଣ୍ଡି ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ।

Question 14.
ବଳରାମ ଦାସଙ୍କ ‘ଦାଣ୍ଡି ରାମାୟଣ’ କେଉଁ ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ?
Answer:
ବଳରାମ ଦାସଙ୍କ ‘ଦାଣ୍ଡି ରାମାୟଣ’ ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ।

Question 15.
ଚୈତନ୍ୟ ଦାସଙ୍କ ‘ବିଷ୍ଣୁଗର୍ଭ ପୁରାଣ’ କେଉଁ ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଚୈତନ୍ୟ ଦାସଙ୍କ ‘ବିଷ୍ଣୁଗର୍ଭ ପୁରାଣ’ ଦାଣ୍ଡି ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ।

Question 16.
‘ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ଗୋ ପାର୍ବତୀ ଦେବୀ ଶୁଣ ମାଲ୍ୟବନ୍ତ ପର୍ବତେ ରହିଲେ ରଘୁରାଣ ।’- ଏହି ପଦଟି କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହି ପଦଟି ଦାଣ୍ଡି ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ।

Question 17.
ଭାଗବତବାଣୀ/ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦରେ କେତୋଟି ପାଦରେ ଗୋଟିଏ ପଦ ହୁଏ ?
Answer:
ଭାଗବତବାଣୀ/ଗୁଜ୍ଜରୀ ଛନ୍ଦରେ ଦୁଇଟି ପାଦରେ ଗୋଟିଏ ପଦ ହୁଏ ।

Question 18.
ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ‘ନଅ’ ।

Question 19.
ଭାଗବତବାଣୀ / ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦକୁ ଆଉ କେଉଁ ଛନ୍ଦ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଭାଗବତବାଣୀ/ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦକୁ ନବାକ୍ଷରୀବୃତ୍ତ ବା ନବାକ୍ଷରୀ ଛନ୍ଦ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

Question 20.
ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ତୃତୀୟ, ପଞ୍ଚମ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 21.
ଅମୃତ ‘ବିନୟ’ ବଚନ’ । କହି ତୋ’ଷିବ ‘ପ୍ରାଣୀମନ’ – ଏହି ପଦଟି କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହି ପଦଟି ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 22.
ନଟବାଣୀ / ବିଭାସକେଦାର ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ କେତୋଟି ପାଦ ଥାଏ ?
Answer:
ନଟମାଶା / ବିଭାସକେବାର ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ ଦୁଇଟି ପାଦ ଆଏ?

Question 23.
ନଟବାଣୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ନଟବାଣୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ବାର ।

Question 24.
ନଟବାଣୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପାଦରେ କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ନଣବାଣୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ତୃତୀୟ, ଷଷ୍ଠ, ନବମ ଏବଂ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 25.
ଉତ୍କଳ’-କମଳା’-ବିଳାସ’ – ଦୀର୍ଘକା’ ।.
ମରାଳ’ –ମାଳିନୀ’ -ନୀଳାମ୍ବୁ’-ଚିଲିକା’ । (ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?)
Answer:
ଏହି ପଦଟି ବିଭାସକେଦାର ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 26.
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ କେତୋଟି ପାଦ ଥାଏ ?
Answer:
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ ଦୁଇଟି ପାଦ ଥାଏ ।

Question 27.
ରାମକେରା ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ?
Answer:
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ୧୬ ।

Question 28.
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ନବମ, ଏକାଦଶ ଓ ଷୋଡ଼ଶ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 29.
କଲାକଳେବର କହ୍ନାଇ ସଙ୍ଗେ ରୋହିଣୀ ସୁତ କରନ୍ତି ମଥୁରା ବିଜୟେ ଦାଣ୍ଡେ ଦେଖ ସଙ୍ଗାତ । –ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 30.
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ କେତୋଟି ପାଦ ଥାଏ ?
Answer:
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ ଦୁଇଟି ପାଦ ଥାଏ ।

Question 31.
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କୋଡ଼ିଏ ।

Question 32.
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଷଷ୍ଠ, ଦ୍ଵାଦଶ, ଅଷ୍ଟାଦଶ ଓ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 33.
ମାଆ ମାଆ ବୋଲି କେତେ ମୁଁ ଖୋଜିଲି
ମାଆକୁ ପାଇଲି ନାହିଁ ।
ଭାଇ ଭାଇ ବୋଲି କେତେ ମୁଁ ଡାକିଲି
ନ ଦେଲେ ଉତ୍ତର କେହି ।
ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 34.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦରେ କେତୋଟି ପାଦରେ ଏକପଦ ହୁଏ ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଶ ଛନ୍ଦରେ ଚାରି ପାଦରେ ଏକପଦ ହୁଏ।

Question 35.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ, ଦ୍ଵିତୀୟ ଓ ଚତୁର୍ଥ ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ, ଦ୍ଵିତୀୟ ଓ ଚତୁର୍ଥ ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ଚଉଦ ।

Question 36.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ତୃତୀୟ ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ତୃତୀୟ ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ଆଠ ।

Question 37.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ତୃତୀୟ ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ତୃତୀୟ ପାଦର ଦ୍ବିତୀୟ, ଷଷ୍ଠ ଓ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 38.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଓ ଚତୁର୍ଥ ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଓ ଚତୁର୍ଥ ପାଦର ଅଷ୍ଟମ, ଏକାଦଶ ଓ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ

Question 39.
‘ହେ ଆନନ୍ଦମୟ କୋଟି ଭୁବନପାଳକ
ଅଧମ ଅକ୍ଷମ ମୁହିଁ ଅବୋଧ ବାଳକ
ଜ୍ଞାନ ଦାତା ଭଗବାନ
ଦିଅ ମୋତେ ଶୁଭ ବୁଦ୍ଧି ଦିଅ ଦିବ୍ୟ ଜ୍ଞାନ ।’ –ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 40.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ଗୋଟିଏ ପଦ କେତେ ପାଦ ବିଶିଷ୍ଟ ?
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ଗୋଟିଏ ପଦ ଚାରିପାଦ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଟେ ।

Question 41.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦ କେତେ ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦ ଅଣତିରିଶ ଅକ୍ଷରବିଶିଷ୍ଟ ।

Question 42.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ୩ୟ ପାଦ କେତେ ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ ?
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ୩ୟ ପାଦ ନଅ ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ ।

Question 43.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ୪ର୍ଥ ପାଦ କେତେ ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ ?
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ୪ର୍ଥ ପାଦ ତେର ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ ।

Question 44.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ଚତୁର୍ଥ ପାଦରେ କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ଚତୁର୍ଥ ପାଦରେ ଷଷ୍ଠ, ଅଷ୍ଟମ ଓ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 45.
ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ‘ଭାଗବତ’ କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ‘ଭାଗବତ’ ଗୁର୍ଜରା ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ।

Question 46.
କ୍ଷମାସାଗର ପୀତବାସ । କ୍ଷମିଲେ ବଳରାମ ଦାସ ।। ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ଭାଗବତବାଣୀ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 47.
ଟୋପି ଟୋପି ଗୋପୀଚନ୍ଦନ ମଣ୍ଡିଛନ୍ତି କି ସଜେ,
ଟେକିବାରେ ଚାହାଁ ମଥୁରା ଦାଣ୍ଡେ ଗୋବିନ୍ଦ ବିଜେ ।
ଏହା କେଉଁ ଛାନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ରାମକେରା ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ଲୋକବାଣୀ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ଲୋକବାଣୀ

(A ) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ଲୋକବାଣୀ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଲୋକମୁଖରେ ଯୁଗଯୁଗ ଧରି ଚଳି ଆସୁଥ‌ିବା ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଥ‌ିବା ବିଶେଷ ଭକ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ‘ଲୋକବାଣୀ’ ବା ‘ଲୋକୋକ୍ତି’ କହନ୍ତି।

Question 2.
ଆମ ଭାଷାରେ ଏହି ଲୋକବାଣୀଗୁଡ଼ିକୁ ଆଉ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆମ ଭାଷାରେ ଏହି ଲୋକବାଣୀଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରବାଦ ଓ ପ୍ରବଚନ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

(B) ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଲୋକବାଣୀଗୁଡ଼ିକର ଭାବ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କର ।

Question 1.
ଅକାଳେ ନିୟମ ନାସ୍ତି ।
ଅସୁବିଧା ସମୟରେ ନିୟମ ମାନି ଚଳିବା ସମ୍ଭବ ହୋଇ ନ ପାରେ ।

Question 2.
ଅଣ୍ଟିଛୁରୀ ତଣ୍ଟି କାଟେ ।
Answer:
ଆତ୍ମୀୟ ଲୋକ ଶତ୍ରୁତା ଆଚରଣ କରିବା ।

Question 3.
ଅନ୍ଧ ଦେଶେ ଗଲି ଦର୍ପଣ ବିକି ।
Answer:
ମୂର୍ଖଙ୍କ ଆଗରେ ତତ୍ତ୍ଵ କଥା କହିବା ।

Question 4.
ଅଧର୍ମ ବିତ୍ତ ବଢ଼େଇ ବହୁତ ଗଲାବେଳେ ଯାଏ ମୂଳ ସହିତ ।
Answer:
ପାପ ଅର୍ଜିତ ଧନ ସମୂଳେ ନଷ୍ଟ ହୁଏ

Question 5.
ଅଦା ବେପାରୀର ଜାହାଜ ମୂଲ ।
Answer:
ଅନଧ୍କାର ଚର୍ଚ୍ଚା

Question 6.
ଅନ୍ଧ ଥରେ ବାଡ଼ି ହଜାଏ ।
Answer:
ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ ସତର୍କ ହେବା ।

Question 7.
ଆଲୋ ସଖ୍ୟ, ଆପଣା ମହତ ଆପେ ରଖ୍ ।
Answer:
ନିଜ ସମ୍ମାନ ନିଜ ହାତରେ ।

Question 8.
ଆଲ୍ଲା ଦିଅନ୍ତି ତ ଛପରଫାଡ଼ି ଦିଅନ୍ତି ।
Answer:
ଈଶ୍ବର ଦୟାକଲେ ଆଶାତୀତ ଫଳ ମିଳେ ।

Question 9.
ଆପଣା ଶିଙ୍ଗରେ ଭୂଇଁ ତାଡ଼ିବା ।
Answer:
ନିଜେ ସମର୍ଥ ହେବା ।

Question 10.
ଉଡ଼ିଗଲା ଚଢ଼େଇର ପର ଗଣିବା ।
Answer:
ଅତି ବୁଦ୍ଧିଆ ।

Question 11.
ଋଷି ଜଟା ଛିଣ୍ଡାଇବା ।
Answer:
ଧୌର୍ଯ୍ୟବାନ୍ ଚ୍ୟକ୍ତି ଅତ୍ୟନ୍ତ କ୍ରୋଧ ପ୍ରକାଶ କରିବା।

Question 12.
ଏ ମନ ଖୋଜୁଥାଏ ଯାହା କାଳେ ପ୍ରାପତ ହୁଏ ତାହା ।
Answer:
ସମୟ ଅନୁଯାୟୀ ମନ ଅନୁସାରେ ଫଳ ମିଳିବା !

Question 13.
କଷ୍ଟ କଲେ କୃଷ୍ଣ ମିଳେ ।
Answer:
ସବୁ ସିଦ୍ଧିର ମୂଳ ହିଁ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ।

Question 14.
କଙ୍କଡ଼ାକୁ ଗୋଳିପାଣି ସୁହାଏ ।
Answer:
ଅସାଧୁ ଲୋକ ପାଇଁ ଗୋଳମାଳିଆ ପରିସ୍ଥିତି ସହାୟକ ହୁଏ ।

Question 15.
କୂପ ମଣ୍ଡୁକ ।
Answer:
ସଙ୍କୁଚିତ ପରିବେଶରେ ବଢ଼ିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ।

Question 16.
କୋପେ ବର ନ ହେଲେ ତପେ ବର ।
Answer:
ଯେ କୌଣସି ଉପାୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ।

Question 17.
ଖଜୁରି ଗଛର କି ଗୁଣ ଗାଇବି ।
Answer:
କୌଣସି ଲୋକର ପ୍ରତିଟି କର୍ମ ମୂଳରୁ ଖରାପ ।

Question 18.
ଖୋଳ ପର୍ବତ ମାର ମୂଷା ।
Answer:
ଅନସ୍କାର ଚର୍ଚ୍ଚା ।

Question 19.
ଗୁଣ ଚିହ୍ନେ ଗୁଣିଆ, ସୁନା ଚିହ୍ନେ ଗଣିଆ ।
Answer:
ଗୁଣୀ ଗୁଣର ଆଦର କରେ ।

Question 20.
ଘୁଷୁରିକି ପାଚିଲା କଦଳୀ ।
Answer:
ଇତର ବା ଅଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ପରିଚର୍ଯ୍ୟା ।

Question 21.
ଚାଷ ତରତର ବଣିଜ ମଠ ।
Answer:
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ସମ୍ପ୍।ଦନା କରିବା ।

Question 22.
ଜାନ୍ ଯାଉ ମାନ୍ ଥାଉ ।
Answer:
ସମ୍ମାନ ବା ଇଜ୍ଜତ୍ ଜୀବନଠାରୁ ଅଧିକ ।

Question 23.
ଜୋର ଯା’ର ମୁଲକ୍ ତା’ର ।
Answer:
ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହିଁ ପ୍ରଭୁତ୍ୱ ବିସ୍ତାର କରେ ।

Question 24.
ତୁଣ୍ଡ ବାଇଦ ସହସ୍ର କୋଶ ।
Answer:
ଲୋକମୁଖରେ କଥା ବହୁଦୂର ପ୍ରସରିଯାଏ ।

Question 25.
ତେଲିଆ ମୁଣ୍ଡରେ ତେଲ ।
Answer:
ଦରିଦ୍ରକୁ ସାହାଯ୍ୟ ନକରି ସ୍ୱଚ୍ଛଳ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ।

(C) ନିମ୍ନଲିଖୂତ ଭାବ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ଲୋକବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।

Question 1.
ଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଭିନ୍ନ ଚଳଣି ।
Answer:
ବେଶକେ ଫାଙ୍କ ନଈକେ ବାଙ୍କ୍।

Question 2.
ଗୁଣବତା ମାଆଠାରୁ କୁପୁତ୍ର ଜନ୍ମା
Answer:
ଧାନ ପେଟରୁ ବାଳୁଙ୍ଗା ଜାତ ।

Question 3.
ବୃଥା ପରିଶ୍ରମ ।
Answer:
ନଈ ସୁଅକୁ ବାଲିବନ୍ଧ ।

Question 4.
ଅସମ୍ଭବ କଥା କହିବା ।
Answer:
ନ ଦେଖିଲା ଓଉ ଛ’ଫଡ଼ା ।

Question 5.
କିଛି ନ ଥୁବା ଅପେକ୍ଷା ସାମାନ୍ୟ ଥ‌ିବା ଭଲ ।
Answer:
ନାହିଁ ମାମୁଠାରୁ କଣାମାମୁ ଭଲ ।

Question 6.
ଅନ୍ୟାୟ ଉପାୟରେ ଅର୍ଜିତ ଧନ ଅଯଥାରେ ନଷ୍ଟ ହୁଏ ।
Answer:
ପାପଧନ ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ୍ତରେ ଯାଏ।

Question 8.
ବସିବାଠାରୁ କାଶିବା ଭଲ । ଆଳସ୍ୟ ସର୍ବନାଶ କରେ ।
Answer:
ବସି ଖାଇଲେ ନଈବାଲି ସରେ ।

Question 9.
ଶତ୍ରୁର ସୁବିଧା ବିପଦର କାରଣ ।
Answer:
ବକର ବେକ ବଢ଼ିଲେ ମୀନର ବିପତ୍ତି ।

Question 10.
ସ୍ଵାର୍ଥସାଧନ ପରେ ଆଗ୍ରହ କମିଯିବା ।
ଢ-
ବାହା ସରିଲେ ବେଦୀମୁହଁ ପୋଡ଼ା ।

Question 11.
ଅଧ୍ୟବସାୟ ସଫଳତାର ଚାବିକାଠି ।
Answer:
ଯତ୍ନ କଲେ ରତ୍ନ ମିଳେ ।

Question 12.
ଯେତେ ଘୋଡ଼ାଇଲେ ବି ଦୋଷ ଧରାପଡ଼େ ।
Answer:
ଲୁଚିଛି ନା ଗୋଡ଼ ଦିଇଟା ଦିଶୁଛି ।

Question 13.
କର୍ମକୁଣ୍ଠ ଲୋକ ଜୀବନରେ ହାରିଯାଏ ।
Answer:
ଶୋଇଲା ପୁଅର ଭାଗ ନାହିଁ

Question 14.
ଗୁପ୍ତକଥା ପ୍ରଘଟ କରିବା ।
Answer:
ସଭାରେ ହାଣ୍ଡି ଭାଙ୍ଗିବା ।

Question 15.
ଅସୁବିଧା ପରିସ୍ଥିତିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ।
Answer:
ଅଠାକାଠିରେ ପଡ଼ିବା ।

Question 16.
ନିକମା ଲୋକର ବୃଥା ଆସ୍ଫାଳନ ।
Answer:
ଅଳସୁଆର ବାରବାଟା ଚାଷା

Question 17.
ସାମାନ୍ୟ ଖରାପ ଅନେକ ଭଲକୁ ନଷ୍ଟକରେ ।
Answer:
ଅମୃତ ହାଣ୍ଡିରେ ବିଷ କଣିକାଏ ।

Question 18.
ଜିନିଷ ହାତକୁ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ଉପଯୋଗ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ।
Answer:
ଆଗତ ଚଢ଼େଇକି ବେସର ବଟା ।

Question 19.
ଅସମ୍ଭବ କଥା କଳ୍ପନା କରିବା ।
Answer:
ଆକାଶ କଇଁଆ ଚିଲିକା ମାଛ ।

Question 20.
କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ଉତ୍ତମରୂପେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରି ନ ପାରିବା ।
Answer:
ଆଖୁ କିଆରିରେ ପଶିବା ।

Question 21.
ବାହାର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଥାଇ ଭିତରେ ଶୂନ୍ୟତା ।
Answer:
ଉପର ଚିକ୍‌କଣ ଭିତର ଫମ୍ପା ।

Question 22.
ଦୁର୍ଯୋଗ କେବଳ ଥରେ ଆସେ ନାହିଁ ।
Answer:
ଏକା ମାଘକେ ଶୀତ ଯାଏ ନାହିଁ ।

Question 23.
ଅଧ୍ଵ ଆଶା କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଅଳ୍ପ ମିଳିବା ।
Answer:
ଓଟ ମୁହଁରେ ଜିରା ।

Question 24.
ଦୃଢ଼ ବଚନ ।
Answer:
କବି ତୁଣ୍ଡ ମେଣ୍ଢାମୁଣ୍ଡ ।

Question 25.
ଜଣକର ଲାଭବେଳେ ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କର କ୍ଷତି ।
Answer:
କାହାର ପୁଷ ମାସ, କାହାର ସର୍ବନାଶ ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 9 ମୋଗଲ ଯୁଗର ସଂସ୍କୃତି Short & Long Answer Questions

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 9 Short & Long Answer Questions in Odia Medium

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ଦୁଇଟି | ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧। ଆକବରଙ୍କ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କୃତି କେଉଁଠାରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା ? ସେଠାରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରଖ୍ୟାତ ମହଲଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଆକବରଙ୍କର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କୃତି ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା । ସେଠାରେ ଥିବା ପ୍ରଖ୍ୟାତ ମହଲଗୁଡ଼ିକ ହେଲା– ଦିୱାନ-ଇ-ଖାସ୍‌, ଦିୱାନ୍-ଇ-ଆମ୍ବ, ପଞ୍ଚମହଲା, ବୁଲନ୍ଦ ଦରୱାଜା, ଯୋଧାବାଈ ପ୍ରାସାଦ, ବୀରବଲ ପ୍ରାସାଦ ଓ ଜୁମା ମସଜିଦ୍ ।

୨। ସୌଧ ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ ବାବର କେଉଁମାନଙ୍କୁ କନ୍‌ଷ୍ଟାଣ୍ଟିନୋପଲରୁ ଭାରତକୁ ଆଣିଥିଲେ ? ସେମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଦୁଇଟି ସୌଧର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ସୌଧ ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ ବାବର କନଷ୍ଟାଣ୍ଟିନୋପଲ୍‌ରୁ ଆଲବାନୀୟ ସ୍ଥପତି ସିନାନ୍‌ଙ୍କର ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଭାରତକୁ ଆଣିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ପାନିପଥଠାରେ ଥିବା ଏକ ମସ୍‌ଜିଦ୍ ଓ ସମ୍ବଲର ଜୁମା ମସ୍‌ଜିଦ୍ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୩ । କାହିଁକି ଆକବର ଧର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଦାରନୀତି ଅନୁସରଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆକବର ଭଲଭାବେ ଜାଣିଥୁଲେ ଯେ, ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସହାନୁଭୂତି ବିନା ଭାରତରେ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାୟୀ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ସେ ମଧ୍ୟ ଆବୁଲଫାଜିଲ୍, ଫାୟାଜୀ ଏବଂ ସୁଫିସନ୍ଥ ତଥା ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରଚାରକଙ୍କ ଉଦାର ଧର୍ମମତଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ଅଭିଭାବକ ବୈରାମ ଖାଁ ଏବଂ ଗୃହଶିକ୍ଷକ ଅବଦୁଲ ଲତିଫ୍ ଆକବରଙ୍କୁ ଧର୍ମସହିଷ୍ଣୁତାର ଉପକାରିତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ମଧ୍ଯ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।

୪। ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ଧର୍ମ କ’ଣ ?
Answer:
ଆକବର ୧୫୮୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ନାମରେ ଏକ ନୂତନ ଧର୍ମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ, କୋରାନ୍, ବାଇବେଲ, ଜେନ୍ଦା-ଆଭେସ୍ତା ଆଦିରୁ ସାରତତ୍ତ୍ଵ ସଂଗ୍ରହକରି ସେ ଏହି ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଧର୍ମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ଏହି ଧର୍ମ ସର୍ବେଶ୍ୱରବାଦ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା । ଏଥିରେ ଗୂଢ଼ଜ୍ଞାନ, ତତ୍ତ୍ବ, ଦର୍ଶନ ଓ ପ୍ରକୃତି ଉପାସନାର ସଂଯୋଗ ଘଟିଥିଲା ।

୫। ଜାହାଙ୍ଗୀର କେଉଁ କେଉଁ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କୁ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଯୋଗାଇଥିଲେ ?
Answer:
ବିରାଟର ଆଗାରେଜା ଓ ଅବୁଲ ହାସାନ୍, ସମରକନ୍ଦର ମହମ୍ମଦ ନାଦିର, ମହମ୍ମଦ ମୁରାଦ ଓ ଉସ୍ତାଦ ମନସୁର ପ୍ରଭୃତି ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କୁ ଜାହାଙ୍ଗୀର ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଯୋଗାଇଥିଲେ ।

୬ । ଲାଲ୍‌କିଲ୍ଲା ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଶାହାଜାହାନ୍ ଦିଲ୍ଲୀ ନିକଟରେ ୧୬୩୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଶାହାଜାହାନବାଦ ସହର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଏହି ସହରର ସେ ଗଢ଼ିଥିଲେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲାଲକିଲ୍ଲା । ଏହାର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ୧୬୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଦଶବର୍ଷ ପରେ ଅର୍ଥାତ୍ ୧୬୪୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସୌଧଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ମୋତି ମହଲ, ହୀରା ମହଲ, ରଙ୍ଗ ମହଲ, ଦିୱାନ୍-ଇ-ଖାସ୍ ଆଦି ଅତୀବ ମନୋରମ ।

୭ । କିଏ କେବେ ହୁମାୟୁନ୍ କବର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ? ତାହାର ସ୍ଥପତି କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ଆକବରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ହୁମାୟୁନ୍‌ଙ୍କ ବିଧବା ପତ୍ନୀ ହୁମାୟୁନ୍ କବର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଏହାର ସ୍ଥପତି ଥିଲେ ମୀର୍ଜା ଗିୟାସ୍ ।

୮ | ଆକବରଙ୍କ ସମୟର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଆକବରଙ୍କର ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳାର ନିଦର୍ଶନ ହେଉଛି ଲାଲଦୁର୍ଗ । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଆକବର ପାଞ୍ଚଶହରୁ ଅଧିକ କକ୍ଷ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଦୁର୍ଗ ମଧ୍ଯରେ ସବୁଠାରୁ ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ଥିଲା ଜାହାଙ୍ଗୀର ମହଲ । ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ ସେ ଦିୱାନ-ଇ-ଖାସ୍, ଦିୱାନ-ଇ-ଆମ୍, ପଞ୍ଚମୂହଲା, ବୁଲନ୍ଦ ଦରୱାଜା, ଯୋଧବାଈ ପ୍ରାସାଦ, ବୀରବଲ ପ୍ରାସାଦ ଓ କୁମା ମସଜିଦ୍ ଆଦି ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ । ସିକ୍ରିଠାରେ ଥ‌ିବା ଚିସ୍ତିଙ୍କ କବର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟ୍ଟାଳିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ସିକନ୍ଦରସ୍ଥିତ ଆକବରଙ୍କ ମସଜିଦ୍ ଓ ଆଲ୍ଲାହାବାଦସ୍ଥିତ ଚାଳିଶସ୍ତମ୍ଭବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରାସାଦ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମନୋମୁଗ୍‌ଧକର ।

୯ । ଇବାଦଖାନା ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
ସଇଦ୍ ମୁଇଉଦ୍ଦିନ ସଲିମ୍‌ଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସି ୧୫୭୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଆକବର ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ ଇବାଦନା ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଏଠାକୁ ସେ ସବୁ ଧର୍ମର ଧର୍ମଗୁରୁମାନଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରି ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଧାର୍ମିକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଉପଲବ୍‌ କରିଥିଲେ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଧର୍ମର କିଛି କିଛି ମତ ଅନ୍ୟ ଧର୍ମଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ମିଶୁଛି ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଧର୍ମ ଅନ୍ୟ ଧର୍ମ ଉପରେ ଆକ୍ଷେପ ମଧ୍ଯ କରୁଛି । ତେଣୁ ସେ ସବୁଧର୍ମର ସାରତତ୍ତ୍ଵକୁ ନେଇ ‘ଦିନ୍~ଇ-ଇଲାହୀ ନାମକ ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ଧର୍ମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ଆଗ୍ରାର ତାଜମହଲ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଆଗ୍ରାର ତାଜମହଲ ହେଉଛି ଶାହାଜାହାନଙ୍କର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ କୀର୍ତ୍ତି । ଉସ୍ତାଦ ଇସା ଥିଲେ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତି । ଏହା ଶ୍ୱେତମର୍ମର ପ୍ରସ୍ତରରେ ନିର୍ମିତ । ଏହାକୁ ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ ୨୦,୦୦୦ ଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଦୀର୍ଘ ୨୨ ବର୍ଷ ଲାଗିଥିଲା । ଏଥୁରେ ହିନ୍ଦୁ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଅଛି । ଈଶ୍ଵରୀପ୍ରସାଦଙ୍କ ମତରେ, ‘ତାଜମହଲ ପତି-ପତ୍ନୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରେମ ଓ ଆନୁଗତ୍ୟର ଅନୁପମ ସୂତି-ସୌଧ ।’’

୧୧ । ଆଉରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ସମୟର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
କଳା ପ୍ରତି ଆଉରଙ୍ଗଜେବଙ୍କର ଆଦୌ ଆଗ୍ରହ ନଥିଲା । ଏଥ‌ିପାଇଁ ତାଙ୍କ ସମୟର ସ୍ଥାପତ୍ୟକଳା ଅତି ନିକୃଷ୍ଟ ବୋଲି ବିବେଚିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହାସତ୍ତ୍ଵେ ସେ ଲାଲକିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରେ ମୋତି ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଔରଙ୍ଗାବାଦଠାରେ ତାଙ୍କର ରାଣୀ ରୁନିଆ-ଇଦ୍-ହରାନୀଙ୍କ ସମାଧ୍ ପାଠ ଏବଂ ନିଜ ପାଇଁ ସମାଧୂ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ମଥୁରାର କେଶବଦେବ ମନ୍ଦିର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ସେ ଅନ୍ୟ ଏକ ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୧୨ । କେବେ, କିଏ ଓ କେଉଁଠାରେ ମୋତି ମସ୍‌ଜିଦ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ? ଏହା କାହିଁକି ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
୧୬୬୨ ଖ୍ରୀ. ଅ. ରେ ଦିଲ୍ଲୀର ଲାଲକିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରେ ଆଉରଙ୍ଗଜେବ୍‌ ମୋତି ମସ୍ଜିଦ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଏହା ସମ୍ରାଟଙ୍କର ଓ ମୋଗଲ ରମଣୀମାନଙ୍କର ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୧୩ । ଶାହାଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ସମୟର ଚିତ୍ରକଳା ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଶାହାଜାହାନ୍ ସ୍ଥାପତ୍ୟଠାରୁ ଚିତ୍ରକଳା ପ୍ରତି କମ୍ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଥିଲେ । ମୀର ହାସାନ୍, ଅନୁପ ଓ ଚିନ୍ତାମଣି ତାଙ୍କ ସମୟର ପ୍ରଧାନ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଥିଲେ । ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କୁ ସେତେବେଳେ ଅମୀର ଓ ଉଚ୍ଚପଦାଧିକାରୀମାନେ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା କରୁଥିଲେ । ଶାହାଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ପୁତ୍ର ଦାରା ମଧ୍ୟ ଥିଲେ ଜଣେ ଚିତ୍ରକଳାର ପୃଷ୍ଠପୋଷକ ।

୧୪ । ଚିତ୍ରକଳାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଆକବର କି କି ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ ?
Answer:
ଆକବର ଭାରତୀୟ ଓ ପାରସ୍ୟ ଚିତ୍ରଶୈଳୀର ସଂଯୋଗ ଘଟାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଲାଭକରି ଯଶୋବନ୍ତ ଜଣେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଚିତ୍ରକର ରୂପେ ଖ୍ୟାତିଲାଭ କରିଥିଲେ । ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଅଜନ୍ତାରୀତି ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରାଚୀର ଚିତ୍ରକଳାର ଉନ୍ନତି ବିଧାନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ଚିତ୍ର ସମ୍ବଳିତ ପୁସ୍ତକ ଓ ପାଣ୍ଡୁଲିପିଗୁଡ଼ିକ ସାଇତି ରଖୁବାପାଇଁ ଲାଇବ୍ରେରୀ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ।

୧୫ । ଆଉରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ସମୟରେ ଚିତ୍ରକଳାର ପତନ କାହିଁକି ଘଟିଥିଲା ?
Answer:
ବାଣୀକୁ ଅବମାନନା କରିବା । ସେ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଓ କାରିଗରମାନଙ୍କୁ ଧର୍ମାନ୍ଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରୁଥିଲେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ପୂର୍ବରୁ ଅଙ୍କିତ ହୋଇଥିବା କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଚିତ୍ର ସେ ଲିଭାଇ ଦେଇଥିଲେ l

B. ପାଞ୍ଚଟି/ ଛଅଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧। ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଶିକ୍ଷାର ବିକାଶ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ୍‌ମାନେ ଯନ୍ତ୍ରଶୀଳ ଥିଲେ । ମୁସଲମାନମାନେ ସ୍କୁଲଶିକ୍ଷା ସମାପନ କରି ମଦ୍ରାସା ବା କଲେଜରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଥିଲେ । ସେଠାରେ ଗଣିତ, ଜ୍ୟୋତିଷ, ଧର୍ମ ଏବଂ ଇତିହାସ ଆଦି ବିଷୟ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ଆଗ୍ରା, ଦିଲ୍ଲୀ, ଲାହୋର, ଜୌନପୁର, ଗୁଜରାଟ, ଅହମ୍ମଦାବାଦ, ସିଆଲ୍‌କୋଟ୍ ଆଦି ସ୍ଥାନରେ ଏହି ମଦ୍ରାସାମାନ ଗଢ଼ିଉଠିଥିଲା । ସେଠାରୁ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହେବାପରେ ଅଧୁକ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ମୁସଲମାନ ଛାତ୍ରମାନେ ଦକ୍ଷିଣ ଏବଂ ମଧ୍ୟ-ଏସିଆର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ, ଯଥା- ମକ୍କା, ମଦିନା, ୟେମେନ୍, ବାଗଦାଦ୍, ଖୁରାସାନ ଆଦିରେ ଥ‌ିବା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ ଯାଉଥିଲେ । ନାରୀଶିକ୍ଷା ସୀମିତ ଥିଲା । ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ଏବଂ ଉଚ୍ଚବଂଶର ମୁସଲମାନ ନାରୀମାନେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରୁଥିଲେ । ସାଧାରଣ ମୁସଲମାନ ନାରୀମାନଙ୍କ ଭାଗ୍ୟରେ ଏହା ନଥିଲା । ସେମାନେ ଶିକ୍ଷାଲାଭରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବଞ୍ଚିତ ଥିଲେ ।

୨। ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ହିନ୍ଦୁସମାଜର ଜୀବନଧାରା କିପରି ଥୁଲା ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ହିନ୍ଦୁ ସମାଜର ଜୀବନଧାରାରେ ବିଶେଷ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇ ନ ଥିଲା । ବହୁବର୍ଷ ଧରି ବାସ କରିବା ଫଳରେ ହିନ୍ଦୁ ମୁସଲମାନ ସଂସ୍କୃତିର ମିଳନ ଘଟିଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ହିନ୍ଦୁ ସମାଜର ସ୍ଥିତି ଟିକିଏ ବଦଳି ଥିଲା । ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଚଳିତ ବର୍ଣ୍ଣବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନେକାଂଶରେ କୋହଳ ହୋଇଥିଲା । ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ପାର୍ଶୀ ଭାଷା ଅଧ୍ୟୟନ କରି ଦରବାରରେ ଚାକିରି ପାଇ ଉଚ୍ଚସମ୍ମାନ ଲାଭ କରୁଥିଲେ । ନାରୀମାନଙ୍କର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବହୁମାତ୍ରାରେ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା । ସମାଜରେ ପର୍ଦାପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା । ବାଲ୍ୟବିବାହ ପ୍ରଥା ସମାଜରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା । ‘ସତୀପ୍ରଥା’ ଏବଂ ‘ଜହର ବ୍ରତ’ ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା । ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତମାନେ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ପୋଷାକ ପରିଧାନ କରୁଥିବାବେଳେ ସାଧାରଣ ଲୋକେ ମୋଟା ସୂତାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପୋଷାକ ପରିଧାନ କରୁଥିଲେ । ନାରୀମାନେ ପ୍ରସାଧନପ୍ରିୟ ଥିଲେ ଏବଂ ଶାଢ଼ି ପରିଧାନ କରୁଥିଲେ । ଖେଚୁଡ଼ି ଲୋକମାନଙ୍କର ପ୍ରିୟ ଖାଦ୍ୟ ଥିଲା । ଭାତ, ରୋଟି ଏବଂ ତରକାରି ଲୋକମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଥିଲା । ମଲ୍ଲଯୁଦ୍ଧ, କୁସ୍ତି ଏବଂ ଶିକାର ଲୋକମାନଙ୍କର ଅବସର ବିଦୋଦନର ମାଧ୍ୟମ ଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ଅନୁନ୍ନତ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥିଲା । ନାରୀଶିକ୍ଷାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯାଉ ନ ଥିଲା । ହିନ୍ଦୁସମାଜରେ ଦାସତ୍ଵପ୍ରଥା ମୁଣ୍ଡ ଟେକିଥିଲା । ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ସମାଜରେ ପୂରି ରହିଥିଲା ।

୩। ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଭକ୍ତିବାଦର ବିକାଶ କିପରି ଘଟିଥିଲା ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରସାର ଘଟିଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମେ ଭକ୍ତିବାଦର ଉନ୍ମେଷ ଘଟିଥିଲା । ଏହାର ପ୍ରବକ୍ତା ଥିଲେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ସନ୍ଥ ଏକନାଥ । ଏହା ବିଭିନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ଏକତା ଆଣିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଅନ୍ୟତମ ସନ୍ଥ ଥିଲେ ତୁକାରାମ । ବାଜୁ ଏବଂ ରାମଦାସ ମଧ୍ୟ ଏହି ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରବକ୍ତା ଥିଲେ । ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ରାମଦାସଙ୍କଦ୍ଵାରା ଗଭୀରଭାବେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲେ । ବାଜୁ ପ୍ରଭ୍ରମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଗଠନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନଙ୍କୁ ଏକତାର ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧିବାପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ । ପ୍ରାଣନାଥ ନାମକ ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ‘ମହିତରିବଳ’ ନାମକ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥରେ ‘ବେଦ’ ଏବଂ ‘କୋରାନ୍’ର ବାଣୀ ଏବଂ ଉଦାହରଣମାନ ପ୍ରଦାନ କରି ସେହି ଦୁଇ ଗ୍ରନ୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ସାମ୍ୟ ଦେଖାଇଥିଲେ । ଏହିପରି ଭାବରେ ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ‘ଭକ୍ତିବାଦ’ ବିଭିନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ଏକତା ଆଣିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।

୪। ମହଦ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଇସ୍‌ଲାମ ଧର୍ମର ପୁନଃସଂସ୍କାର ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ମହଦ ଆନ୍ଦୋଳନ । ଜୌନ୍‌ପୁରରେ ସୟଦ୍ ମହମ୍ମଦ ଏହାର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଏହା ଇସ୍‌ଲାମ ଧର୍ମକୁ ତା’ର ପବିତ୍ର ଅବସ୍ଥାକୁ ଫେରାଇ ନେବାପାଇଁ ଅଭିପ୍ରେତ ଥିଲା । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଯେଉଁମାନେ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ସେମାନଙ୍କୁ ‘ମହଦ’ କୁହାଗଲା। ସେମାନେ ଏକେଶ୍ୱରବାଦରେ ବିଶ୍ଵାସ ରଖୁଥୁଲେ ଏବଂ ମହାପୁରୁଷ ମହମ୍ମଦଙ୍କର ବାଣୀକୁ ଅକ୍ଷରେ ଅକ୍ଷରେ ପାଳନ କରିବାପାଇଁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ ଥିଲେ । ଉଲେମାମାନେ ଏହି ମତବାଦକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ ଦମନ କରିବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ଫଳରେ ଏହାର ଆଦର ବଢିଥିଲା ।

୫। ହଦ୍ଦିସ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଇସ୍‌ଲାମୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ହର୍ଦ୍ଦିସ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ ଥିଲା ଅନ୍ୟତମ । ଆବୁଲ୍‌ଫାଜିଲ୍ ଏବଂ ଅବଦୁର୍ ରହମାନ ‘ହଦ୍ଦିସ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ’ର ସୂତ୍ରଧର ଥିଲେ । ସେମାନେ ‘ହଦ୍ଦିସ୍’ର ଅଧ୍ୟୟନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରୁଥିଲେ । ଏହାଫଳରେ ମହାପୁରୁଷ ମହମ୍ମଦଙ୍କର ବାଣୀକୁ ଲୋକାମାନେ ସହଜରେ ବୁଝିପାରିଥିଲେ । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନଦ୍ଵାରା ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଶାରିୟତ୍ ଏବଂ ସୁନ୍ନଟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରୁଥିଲା ।

୬ । ମୋଗଲ ଯୁଗର ଚିତ୍ରକଳା ସଂପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଚିତ୍ରକଳାର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵ ପ୍ରସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଥିଲା । ବାବର ନିଜେ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଭାରତବର୍ଷକୁ ବହୁ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଆଣି ଭାରତୀୟ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ । ସେହିପରି ହୁମାୟୁନ ପାରସ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥିବା ସମୟରେ ମୀର୍ ଅତିବ୍ରିଜ ଏବଂ ବ୍ଲାଜା’ ଅବଦୁଲ ସମାଦ ନାମକ ଲବ୍‌ଧପ୍ରତିଷ୍ଠ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସହ ଭାରତବର୍ଷକୁ ନେଇ ଆସିଥିଲେ ଓ ସେହିମାନେ ହୋଇଥିଲେ ଭାରତରେ ମୋଗଲ ଚିତ୍ରକଳାର ପ୍ରାଣପ୍ରତିଷ୍ଠାତା । ଏହି କଳା ଆକବରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା । ମୋଗଲ ଚିତ୍ରକଳା ବାସ୍ତବପକ୍ଷେ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵରେ ଉନ୍ନତିର ଚରମସୀମା ସ୍ପର୍ଶ କରିଥିଲା ।

୭ । ଫତେପୁରସିକ୍ରି କାହିଁକି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ?
Answer:
ଆକବରଙ୍କ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ଥାପତ୍ୟକୃତି ଫତେପୁରଠାରେ ବିକଶିତ ହୋଇଅଛି । ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରଖ୍ୟାତ ମହଲଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଦିୱାନ୍- ଇ-ଖାସ୍, ଦିୱାନ୍-ଇ-ଆମ୍, ପଞ୍ଚମହଲା, ବୁଲନ୍ଦ ଦରୱାଜା, ଯୋଧବାଈ ପ୍ରାସାଦ, ବୀରବଲ ପ୍ରାସାଦ ଓ ଜୁମ୍ମା ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ । ଜୁମ୍ମା ମସ୍‌ଜିଦ୍‌କୁ ଫତେପୁରର ଗୌରବ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ଆକବରଙ୍କ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ବିଜୟକୁ ସ୍ମରଣ ରଖୁବାପାଇଁ ଏଠାରେ ବିରାଟ ଗମ୍ବୁଜ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି । ସିକ୍ରିଠାରେ ଥ‌ିବା ରିସ୍ତିଙ୍କ ଶ୍ଵେତମାର୍ବଲ କବର ଭାରତର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟ୍ଟାଳିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ସ୍ମିଥଙ୍କ ଭାଷାରେ, ‘ଫତେପୁର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ହେଉଛି ପଥରର ରୋମାଞ୍ଚ, କୌଣସି ସମୟରେ, କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏହା ଅଚିନ୍ତନୀୟ ଓ ଅସମ୍ଭବ ।’’

୮ । ମୟୂର ସିଂହାସନ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଶାହାଜାହାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲାଲ୍‌କିଲ୍ଲାଠାରେ ମୟୂର ସିଂହାସନ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାର ୩ ୨ ଗଜ ଓସାର ଏବଂ ପାଞ୍ଚ ଗଜ ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ଥିଲା, ଏଥରେ ୧୨ଟି ମର୍କତମଣିର ସ୍ତମ୍ଭ ରହିଥିଲା ଏବଂ ପ୍ରତି ସ୍ତମ୍ଭ ଉପରେ ମାଣିକ୍ୟ ଖଚିତ ଦୁଇଟି ମୟୂର ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ପାରସ୍ୟ ସମ୍ରାଟ ନାଦିରଶାହା ଭାରତରୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ସାମାଜିକ ଜୀବନ ଉପରେ ଏକ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗର ରାଜନୈତିକ ଇତିହାସ ଯେପରି ରୋମାଞ୍ଚକର, ତା’ର ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଜୀବନ ସେହିପରି କୌତୂହଳପୂର୍ଣ୍ଣ । ଇଉରୋପୀୟ ପରିବ୍ରାଜକଙ୍କ ଭ୍ରମଣ ବୃତ୍ତାନ୍ତର ତତ୍‌କାଳୀନ ସମାଜର ସାମାଜିକ ଜୀବନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବହୁ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ତଥ୍ୟ ମିଳିଥାଏ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସାର୍ ଟମାସ୍ ରୋ, ଟାଭାର୍ଣ୍ଣୟର, ମାନୁକି ଥିଲେ ପ୍ରଧାନ । ଏତଦ୍‌ଭିନ୍ନ ଆବୁଲଫାଜିଲ୍‌ଙ୍କ ‘ଆଇନ-ଇ-ଆକବରୀ’ ଓ ସମସାମୟିକ ସାହିତ୍ୟ ସେ ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କ ସାମାଜିକ ଜୀବନ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ସାମାଜିକ ଶ୍ରେଣୀ:
ତତ୍‌କାଳୀନ ସମାଜରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନିଶ୍ରେଣୀର ଅଧ୍ୟାବାସୀ ରହିଥିଲେ । ସେମାନେ ହେଲେ– ସାମନ୍ତ ଶ୍ରେଣୀ, ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀ ଓ ନିମ୍ନବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀ । ସମାଜରେ ସମ୍ରାଟ୍ ଓ ରାଜାଙ୍କ ନିମ୍ନରେ ଥିଲେ ସାମନ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ । ମନ୍ତ୍ରୀ, ରାଜକୀୟ ଶାସନକର୍ତ୍ତା ଏବଂ ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ଏହି ଶ୍ରେଣୀର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲେ । ସେମାନେ ଧନୀ ଥିଲେ ଏବଂ ବିଳାସବ୍ୟସନରେ ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲେ । ସେମାନେ ବହୁ ରମଣୀଙ୍କ ଗହଣରେ ସେମାନଙ୍କ ମନୋରମ ପ୍ରାସାଦ ଏବଂ ସୁରମ୍ୟ ଅଟ୍ଟାଳିକାରେ ବାସ କରୁଥିଲେ । ଏହି ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ମଦ, ନର୍ତ୍ତକୀ, ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ପୋଷାକ ଓ ମଣିମାଣିକ୍ୟର ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟରେ ବହୁ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟକରି ନିଜର ଗରିମା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ । ସମାଜରେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକ । ବ୍ୟବସାୟୀ ଗୋଷ୍ଠୀ, ଚିକିତ୍ସକ, ଲେଖକ ଓ କଳାକାର ଥିଲେ । ସମାଜର ନିମ୍ନଶ୍ରେଣୀରେ ଥିଲେ କୃଷକ, ଶ୍ରମିକ ଓ କାରିଗର ।

ସମାଜରେ ନାରୀର ସ୍ଥାନ:
ମୋଗଲ ସମାଜରେ ନାରୀମାନେ ପ୍ରାଚୀନ ହିନ୍ଦୁ ସମାଜର ନାରୀମାନଙ୍କ ପରି ଉଚ୍ଚ ଆସନ ଲାଭ କରିପାରିନଥିଲେ । ସେ ସମୟରେ ବହୁବିବାହ ପ୍ରଥା ଓ ପରଦାପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା । ରାଜପୁତ୍ ରମଣୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜହରବ୍ରତ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥିଲା । ସମାଜରେ ହିନ୍ଦୁ ପରିବାରର ଲୋକେ କନ୍ୟା ଜନ୍ମକୁ ଏକ ବୋଝ ବୋଲି ଭାବି କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ସେମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରୁଥିଲେ । କନ୍ୟାମାନଙ୍କୁ ବାଲ୍ୟବିବାହରେ ଆବଦ୍ଧ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାସତ୍ତ୍ଵେ ମାତା ଭୂମିକାରେ ସମାଜରେ ହିନ୍ଦୁନାରୀ ସମ୍ମାନଜନକ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିପାରିଥିଲେ । ହିନ୍ଦୁନାରୀଙ୍କ ତୁଳନାରେ ମୁସଲମାନ ନାରୀ ଅଧ‌ିକ ସୁବିଧାସୁଯୋଗ ଲାଭ କରିପାରୁଥିଲେ । ସେ ସମୟରେ କେତେକ ମହୀୟସୀ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଚାନ୍ଦବିବି, ନୁର୍‌ଜାହାନ, ରୋସ୍‌ନାରା, ତାରାବାଈ ଓ ଜୀଜାବାଈଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ।

ଜାତି ଓ ଦାସପ୍ରଥା:
ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵରେ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ ପ୍ରଥା ମୁଖ୍ୟତଃ ଜାତିପ୍ରଥା ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଥିଲା । ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ଅତି କଠୋରଭାବେ ରହିଥିଲା । ଅବଶ୍ୟ ଇସ୍‌ଲାମ ଧର୍ମର ପ୍ରଭାବରେ ଏହି ଜାତିପ୍ରଥା ସାମାନ୍ୟ କୋହଳ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦାସପ୍ରଥା ଥିଲା ଏକ ସାମାଜିକ କଳଙ୍କ ।

ପୋଷାକ ଓ ଅଳଙ୍କାର:
ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗର ଲୋକଙ୍କପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଓ ବିଭିନ୍ନ ମୂଲ୍ୟର ପୋଷାକ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା । ସମ୍ରାଟ୍ ଓ ଉଚ୍ଚଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ବହୁ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ଓ ସୌଖୀନ ପୋଷାକ ପରିଧାନ କରୁଥିଲେ । ନିମ୍ନବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ମୋଟା ସୂତାରେ ତିଆରି ପୋଷାକ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ସଂପ୍ରଦାୟର ଲୋକ ପଗଡ଼ି ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ହିନ୍ଦୁନାରୀମାନେ ଶାଢ଼ି ପିନ୍ଧୁଥ‌ିବାବେଳେ ମୁସଲମାନ ନାରୀମାନେ ସାଲୁଆର ଓ ବୁର୍ଖା ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ନାରୀମାନେ ଅଳଙ୍କାରପ୍ରିୟ ଥିଲେ । ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପୁରୁଷମାନେ କଣ୍ଠକୁଣ୍ଡଳ ଓ ମୁଦ୍ରିକା ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ନାରୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ବିକାଶ ପ୍ରତି ଯଥେଷ୍ଟ ଯନୁଶୀଳ ଥିଲେ । ସେମାନେ କଜ୍ଵଳ, ସିନ୍ଦୂର, ମେହେନ୍ଦୀ, କସ୍ତୁରୀ, ନଖରଞ୍ଜକ ଓ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଅତର ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

ଖାଦ୍ୟ:
ସାଧାରଣତଃ ହିନ୍ଦୁମାନେ ନିରାମିଷାଶୀ ଥିଲାବେଳେ ମୁସଲମାନମାନେ ମାଂସାଶୀ ଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଖେଚୁଡ଼ି ପ୍ରିୟଖାଦ୍ୟ ଥିଲା । ଦକ୍ଷିଣ ଓ ପୂର୍ବ ଭାରତର ଲୋକମାନେ ଅନ୍ନକୁ ପ୍ରଧାନ ଖାଦ୍ୟଭାବେ ରଖୁଥିଲାବେଳେ ଉତ୍ତର ଭାରତର ଲୋକମାନେ ରୁଟିକୁ ପ୍ରଧାନ ଖାଦ୍ୟଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ପାନ, ଅଫିମ, ମଦ, ଭାଙ୍ଗ ଓ ଦୋକ୍ତା ପ୍ରଭୃତି ମାଦକ ଦ୍ରବ୍ୟର ବ୍ୟବହାର ସମାଜରେ ଥିଲା ।

ସାମାଜିକ ପ୍ରଥା ଓ ପୂଜାପଦ୍ଧତି:
ସେତେବେଳେ ସମାଜରେ ଉଭୟ ସଂପ୍ରଦାୟର ଲୋକେ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ଉପରେ ବିଶ୍ଵାସ ରଖୁଥଲେ । ବିଶେଷତଃ, ଜ୍ୟୋତିଷଶାସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟ କଥନ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କର ଅଗାଧ ବିଶ୍ଵାସ ଥିଲା । ସତୀଦାହ, ଶିଶୁହତ୍ୟା, ବାଲ୍ୟବିବାହ, ଯୌତୁକ, ପରଦା ଓ ବହୁବିବାହ ପ୍ରଥା ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା । ଉଭୟ ସଂପ୍ରଦାୟର ଲୋକ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଉତ୍ସବ ଓ ପର୍ବ ପାଳନ କରୁଥିଲେ । ହିନ୍ଦୁମାନେ ଜନ୍ମଉତ୍ସବ, ମୁଣ୍ଡନକର୍ମ, ଉପନୟନ, ବିବାହ ଆଦି ଉତ୍ସବ ସମ୍ପାଦନ କରିଥିଲାବେଳେ ମୁସଲମାନମାନେ କେବଳ ପୁତ୍ରର ଜନ୍ମଉତ୍ସବ ପାଳନ କରୁଥିଲେ । ହିନ୍ଦୁମାନେ ହୋଲି, ଦଶହରା, ଦୀପାବଳୀ, ରକ୍ଷାବନ୍ଧନ, ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ, ଶିବରାତ୍ରି ଓ ରାମନବମୀ ଆଦି ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରୁଥିବାସ୍ଥଳେ ମୁସଲମାନମାନେ ମହରମ୍, ସାଦ-ଇ-ବାରାତ୍, ଇଦୁଲଫିତର, ଇଦୁଜୁହା ଆଦି ପାଳନ କରୁଥିଲେ ।

ଶିକ୍ଷା:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶେଷ ଉନ୍ନତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇନଥିଲା । ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ଟୋଲ୍ ବା ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକ ସହ ମନ୍ଦିର ସଂଲଗ୍ନ ହୋଇଥିବାସ୍ଥଳେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କର ମକତବ ବା ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମସ୍‌ଜିଦ୍ ସହ ସଂଲଗ୍ନ ହୋଇଥିଲା । ବାରାଣସୀ, ମଥୁରା, ନଦିଆ, ମିଥୁଳା, ମୁଲତାନ ଓ ସରହିନ୍ଦ୍ ଆଦି ବହୁ ସ୍ଥାନ ହିନ୍ଦୁ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଧାନ କେନ୍ଦ୍ର ହୋଇଥିବାସ୍ଥଳେ ଆଗ୍ରା, ଦିଲ୍ଲୀ, ଲାହୋର, ଜୈନପୁର, ଗୁଜରାଟ ଓ ଅହମଦାବାଦ ଇସ୍‌ଲାମୀୟ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଧାନ କେନ୍ଦ୍ର ହୋଇଥିଲା । ନାରୀଶିକ୍ଷା ସେତେବେଳେ ଅନୁନ୍ନତ ଅବସ୍ଥାରେ ଥିଲା ।

୨। ଦିନ-ଇ-ଇଲାହୀର ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କର ।
Answer:
ଆକବର ଯଦି ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ୍‌ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରି ଭାରତ ଇତିହାସରେ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିପାରିଛନ୍ତି ତାହା ତାଙ୍କ ବିଶାଳ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ ଯୋଗୁଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏକ ଉଦାର ଧର୍ମନୀତି ପାଇଁ । ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଐତିହାସିକ ଭି.ଏ. ସ୍ମିଥ୍ (V.A. Smith) କହିଛନ୍ତି ଯେ, ‘‘ଭାରତର ସମସ୍ତ ଶାସକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଆକବର ଏକ ଗୌରବମୟ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛନ୍ତି । ସେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିବା ବ୍ୟତୀତ ଭାରତରେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ସଂପ୍ରଦାୟକୁ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ କରାଇବା ଦିଗରେ ଆପ୍ରାଣ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ।’’ ପ୍ରକୃତରେ ଆକବର ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉଦାର ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରି ହିନ୍ଦୁ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଦ୍‌ଭାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିପାରିଥିଲେ । ଏହା ଥିଲା ତାଙ୍କ ରାଜତ୍ଵର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ।

ଉଦାର ଧର୍ମନୀତିର କାରଣ – ଆକବର ଉଦାର ଧର୍ମନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ମୂଳରେ କେତୋଟି କାରଣ ରହିଥିଲା । ପ୍ରଥମତଃ, ଆକବରଙ୍କ ପିତା ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ଆଶ୍ରୟରେ ଥିବାବେଳେ ଆକବରଙ୍କର ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା । ହୁମାୟୁନ୍‌ଙ୍କର ହିନ୍ଦୁବିଦ୍ବେଷ ନୀତି ଆଦୌ ନଥିଲା । ଆକବରଙ୍କ ମାତା ହମିଦାବାନୁ ବେଗମ୍ ଜଣେ ସିହା ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ହୋଇଥିବାରୁ ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ଉଦାରପନ୍ଥୀ ମହୀୟସୀ ମହିଳା । ଆକବରଙ୍କ ଅଭିଭାବକ ବୈରାମ ଖାଁ ଥିଲେ ଜଣେ ଉଦାରଚେତା ଲୋକ ଏବଂ ସେ ଆକବରଙ୍କୁ ଉଦାର ଧର୍ମନୀତିରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲେ ।

ଆକବର ବିଭିନ୍ନ ପଣ୍ଡିତମାନଙ୍କଠାରୁ ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମତତ୍ତ୍ଵମାନ ଶୁଣି ଏହି ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ଉପନୀତ ହୋଇଥିଲେ ଯେ ସବୁ ଧର୍ମର ମୂଳତତ୍ତ୍ଵ ଏକ । ଏହାପରେ ସେ ୧୫୮୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସବୁ ଧର୍ମର ସାରତତ୍ତ୍ଵକୁ ଏକାଠିକରି ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ନାମକ ଏକ ନୂତନ ଧର୍ମ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ଥିଲା ଆକବରଙ୍କ ମାନସ-ସନ୍ତାନ । ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀର ଅର୍ଥ ହେଲା ‘ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ବିଶ୍ଵାସ’ । ଶୁଦ୍ଧପୂତ ଜୀବନଯାପନ କରିବାପାଇଁ ଏଥ‌ିରେ କେତେକ ନୀତିନିୟମ ସନ୍ନିବେଶିତ ହୋଇଥିଲା ।

• ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ୟଜଣକୁ ଦେଖୁ ‘ଆଲ୍ଲା-ହୋ-ଆକବର’ ବୋଲି ସମ୍ଭାଷଣ କଲେ ଅନ୍ୟଜଣେ ‘ଜାଲି–ଜିଲ୍ଲାଇ-ଉ’ ବୋଲି ପ୍ରତିସମ୍ଭାଷଣ କରିବ ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବିତାବସ୍ଥାରେ ଏକ ପଂକ୍ତିଭୋଜନର ଆୟୋଜନ କରି ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆପ୍ୟାୟିତ କରିବେ ।
• ଏହି ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ମାଂସ, ପିଆଜ ଓ ରସୁଣ ଆଦି ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ବର୍ଜନ କରିବେ ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ତା’ର ଜନ୍ମଦିନରେ ଭୋଜନ ଦେବା ଉଚିତ । ସେ ଭିକ୍ଷାଦାନ କରିବା ଉଚିତ । ଏହାଦ୍ଵାରା ସେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଜୀବନପାଇଁ କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାଏ ।
• ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି କଂସେଇ, ଚଢ଼େଇଧରାଳୀ ବା ଶିକାରୀ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ରଖୁପାରିବେ ନାହିଁ ।
• ସେମାନେ ସବୁ ଧର୍ମକୁ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବେ ଏବଂ ଅଗ୍ନିକୁ ପବିତ୍ର ବୋଲି ମାନିବେ ।
• ସେମାନେ ଅପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କା ବାଳିକା ବା ବୃଦ୍ଧାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ।
• ଏହି ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଲୋକ ପୂର୍ବଦିଗକୁ ମୁଣ୍ଡ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଦିଗକୁ ଗୋଡ଼ ରଖ୍ ଶୟନ କରିବ ।
• ସମସ୍ତେ ଉତ୍ତମ ଚରିତ୍ର ଓ ପବିତ୍ରତା ବଜାୟ ରଖୁବେ ।
• ୧୬ ବର୍ଷ ନ ପୂରିଲେ ପୁଅ ଏବଂ ୧୪ ବର୍ଷ ନ ପୂରିଲେ ଝିଅ ବିବାହ କରିବା ନିଷେଧ ।

ଦିନ-ଇ-ଇଲାହୀର ପ୍ରସାର: ଆକବର ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀର ପ୍ରସାରପାଇଁ କେବେ ଚେଷ୍ଟା କରିନଥିଲେ କିମ୍ବା ଏହି ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବାପାଇଁ କାହାକୁ ବାଧ୍ୟ କରି ନଥିଲେ । ମୁସଲମାନମାନେ ଏହି ଧର୍ମକୁ ଗ୍ରହଣ କରି ନଥିଲେ । ସମ୍ଭବତଃ, ଉଲେମାମାନଙ୍କ ପ୍ରରୋଚନାରେ ସେମାନେ ଏହି ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରି ନଥୁଲେ । ଆକବରଙ୍କ ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଧର୍ମ ଆଦୌ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇ ନଥିଲା । ଆକବରଙ୍କ ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ଧର୍ମ ବିଷୟରେ ଐତିହାସିକମାନେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମତପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି । ଐତିହାସିକ ଭି.ଏ. ସ୍ମିଥ୍ଙ୍କ ଭାଷାରେ, ‘ଏହି ଧର୍ମ ଆକବରଙ୍କ ନିର୍ବୋଧତାର ସ୍ମୃତିସୌଧ ଥିଲା, ତାଙ୍କ ବିଜ୍ଞତାର ନୁହେଁ ।’’

ଅପରପକ୍ଷରେ ପ୍ରଫେସର ଏସ୍.ଆର୍. ଶର୍ମାଙ୍କ ଭାଷାରେ, ‘ଏହା ସମ୍ରାଟ୍‌ଙ୍କର ଜାତୀୟ ଆଦର୍ଶର ମୂର୍ଖ ପରିପ୍ରକାଶ ଥିଲା ।’’ ଈଶ୍ୱରୀପ୍ରସାଦଙ୍କ ମତରେ, ‘ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ରହସ୍ୟବାଦ ଦର୍ଶନ ଓ ପ୍ରକୃତି ପୂଜନର ଏକ ଅପୂର୍ବ ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ଥିଲା ।’’ ବହୁ ସମାଲୋଚନାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରି ଆକବର ସବୁ ଧର୍ମ ମଧ୍ଯରେ ସଦ୍‌ଭାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ଦିଗରେ ଯେ ଏକ ଅଭିନବ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ଏଥ‌ିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ଆକବରଙ୍କ ଧର୍ମନୀତିର ଫଳାଫଳ ଅତି ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ଥିଲା । ଉଦାର ଧର୍ମନୀତି ଯୋଗୁଁ ସେ ଜାତି-ଧର୍ମ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତଙ୍କର ଶ୍ରଦ୍ଧା, ଭକ୍ତି ଓ ସାହାଯ୍ୟ ଲାଭ କରିପାରିଥିଲେ । ବିଶେଷତଃ, ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ସହଯୋଗ ଓ ପରାକାଷ୍ଠା ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ଶତାବ୍ଦୀ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ମଜଭୁତ କରି ରଖୁପାରିଥିଲା ।

୩ । କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟକୁ ମୋଗଲ ଶାସକମାନଙ୍କର ଅବଦାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵ ଏକ ନୂତନ ଯୁଗ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲା । ଅବଶ୍ୟ ଏ ଦିଗରେ ଏହି ଯୁଗ ଯେ କିଛି ନୂତନତ୍ୱ ଆଣି ଦେଇଥୁଲା ତା ନୁହେଁ, କେବଳ ତୁର୍କ-ଆଫଗାନ୍ ସମୟର କଳା-ସ୍ଥାପତ୍ୟକୁ ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାସତ୍ତ୍ବେ ଏହି ସମୟରେ ମୁସଲମାନ ଓ ହିନ୍ଦୁ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଏକ ମିଶ୍ରଣ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା । ଜେବଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ୍ ନିର୍ମାତାଭାବେ ଭାରତ ଇତିହାସରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଛନ୍ତି ।

ବାବରଙ୍କ ସମୟରେ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟ:
ବାବର ତାଙ୍କ ଅଟ୍ଟାଳିକା ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ କନ୍‌ଷ୍ଟାଣ୍ଟିନୋପଲ୍‌ରୁ ସ୍ୱନାମଧନ୍ୟ ସ୍ଥପତି ସିନାନଙ୍କର ପୁତ୍ରକୁ ଭାରତକୁ ଅଣାଇଥିଲେ । ବାବର ଆଗ୍ରା, ସିକ୍ରି, ବାୟନା, ଧୋଳ, ଗୋଓ୍ବାଲିୟର ଓ କୋଲିଠାରେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା ବହୁ ସୌଧ ସମୟ ଚକ୍ରରେ ଧୂଳିସାତ୍ ହୋଇଯାଇଛି । ସେ ନିର୍ମାଣ କରିଯାଇଥିବା ସୌଧଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ପାନିପଥଠାରେ ଏକ ବିଶାଳ ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ ଓ ସମ୍ବଲଠାରେ ଜୁମ୍ମା ମସ୍ଜିଦ୍‌ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଅକ୍ଷତ ଅବସ୍ଥାରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ।

ହୁମାୟୁନ ଓ ଶେରଶାହଙ୍କ ସମୟରେ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟ:
ହୁମାୟୁନଙ୍କ ରାଜତ୍ଵରେ ନିର୍ମିତ ଆଗ୍ରାଠାରେ ଏକ ସୌଧ, ପଞ୍ଜାବର ହିସାର ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଫତେବାଦ ମସ୍‌ଜିଦ୍ ଅର୍ଶଭଗ୍ନ ଅବସ୍ଥାରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ନିର୍ମାତାଭାବରେ ହୁମାୟୁନଙ୍କର ଯଶଗାନ କରିଥାଏ । ଶେରଶାହ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରାଜତ୍ଵରେ ସାସାରାମଠାରେ ନିର୍ମିତ ମସ୍‌ଜିଦ୍ ହିନ୍ଦୁ-ମୁସଲମାନ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ମିଶ୍ରଣ । କନିଂହାମ୍ ଏହି ସୌଧକୁ ଦେଖ୍ ଏତେ ଖୁସି ହୋଇଯାଇଥିଲେ ଯେ ସେ ଏହାକୁ ତାଜମହଲ ସହ ତୁଳନା କରିବାକୁ ପଛାଇ ନାହାନ୍ତି ।

ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟ:
ଆକବରଙ୍କର ନିର୍ମାଣକଳା ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଆଗ୍ରହ ରହିଥିଲା । ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଫତେପୁରସିକ୍ରି ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ନିର୍ମାଣକଳାର ଏକ ଅନୁପମ ପରିଚାୟକ । ଏହାକୁ ପ୍ରଶଂସାକରି ଡି. ହ୍ୟୁମରେସ୍ ଲେଖୁଛନ୍ତି, ‘ଫତେପୁରସିକ୍ରି ଥିଲା ଭର୍‌ସାଇଲ ନଗରୀଠାରୁ ଅଧ‌ିକ ମନୋରମ ।’’ ଏଠାରେ ନିର୍ମିତ ଯୋଧବାଈ ଓ ବୀରବଲଙ୍କ ପ୍ରାସାଦ, ପଞ୍ଚମହଲା, ସଲିମ୍ ଚିସ୍ତିଙ୍କ ମସ୍‌ଜିଦ୍‌, ଜୁମ୍ମା ମସ୍‌ଜିଦ୍, ବୁଲନ୍ଦ ଦରୱାଜା, ଦେୱାନୀ-ଇ-ଖାସ୍ ଆଦି ଅତୁଳନୀୟ କଳାକୃତିର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଭି.ଏ. ସ୍ମିଥ୍ ଫତେପୁରସିକ୍ରିର ପ୍ରଶଂସାକରି ଲେଖୁଛନ୍ତି ଯେ ‘‘ଫତେପୁରସିକ୍ରି ଭଳି ନଗର ପୂର୍ବରୁ ନିର୍ମିତ ହୋଇନଥୁଲା କି ପୁନର୍ବାର ନିର୍ମିତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ପ୍ରସ୍ତରର ଏହା ଏକ ରୋମାଞ୍ଚକର ନଗରୀ ।’’ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କୃତି ଥିଲା ସିକନ୍ଦରସ୍ଥିତ ଆକବରଙ୍କ ମସ୍‌ଜିଦ୍‌, ଆଲ୍ଲାହାବାଦସ୍ଥିତ ଚାଳିଶ ସ୍ତମ୍ଭବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ସୁବିଶାଳ ପ୍ରାସାଦ ଏବଂ ଆଗ୍ରାର ଜାହାଙ୍ଗୀର-ମହଲ । ଲାହୋର ଦୁର୍ଗ ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ସମୟରେ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟ:
ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ସମୟରେ କେବଳ ଦୁଇଟି ସୌଧ ତାଙ୍କ ରାଣୀ , ନୁର୍‌ଜାହାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ନୁର୍‌ଜାହାନଙ୍କ ପିତା ଇତ୍‌ମୁଦୌଲାଙ୍କ ପାଇଁ ନିର୍ମିତ ସମାଧ୍ ସୌଧ ମୋଗଲ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଏକ ଅନୁପମ ସ୍ମାରକୀଭାବେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଉଦ୍‌ଜୀବିତ । ସେହିପରି ସାହଦରାସ୍ଥିତ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ସମାସୌଧ ମଧ୍ଯ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ଶାସନକାଳର ଅନ୍ୟ ଏକ ଅକ୍ଷୟ କୀର୍ତ୍ତି ।

ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ସମୟରେ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟ – ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ସମୟରେ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଯୁଗଭାବେ ଅଭିହିତ କରାଯାଏ । ତାଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ଇଣ୍ଡୋ-ଇସ୍‌ଲାମୀୟ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ବିକାଶ ଚରମ ସୀମାରେ ଉପନୀତ ହୋଇଥିଲା । ରୋମ ସମ୍ରାଟ୍ ଅଗଷ୍ଟସ୍ ସିଜର ଇଟାରେ ନିର୍ମିତ ରୋମ୍ ସହରକୁ ମାର୍ବଲ କରିଥିଲେ । ଜଣେ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟପିପାସୁ, ବିଳାସୀ ଓ ଆଡ଼ମ୍ବରପ୍ରିୟ ସମ୍ରାଟ୍ ଥିବାରୁ ସେ ଦିଲ୍ଲୀ, ଆଗ୍ରା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି । ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ସୌଧଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଦିଲ୍ଲୀର ଲାଲକିଲ୍ଲା ଓ ଜୁମା ମସ୍‌ଜିଦ୍ ଏବଂ ଆଗ୍ରାର ତାଜମହଲ ଓ ମୋତି ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଜଗତର କେତୋଟି ସଫଳ କୃତିରୂପେ ପରିଗଣିତ । ଏତଦ୍‌ଭିନ୍ନ ତାଙ୍କ ରାଜୁତିରେ ବହୁ ଅଟ୍ଟାଳିକା, ସୌଧ, ଦୁର୍ଗ ଓ ମସ୍‌ଜିଦ୍ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ଲାହୋର, କାବୁଲ, କାଶ୍ମୀର, କାନ୍ଦାହାର, ଆଜମୀର ଓ ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଯମୁନା ନଦୀ କୂଳରେ ଶାହାଜାହାନ ଲାଲକିଲ୍ଲା ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

ଏହି ବିରାଟ ପ୍ରାସାଦ ମଧ୍ଯରେ ରଙ୍ଗମହଲ, ମମତାଜ ମହଲ, ହୀରାମହଲ, ଦେୱାନୀ-ଇ-ଖାସ୍‌, ଦେୱାନୀ-ଇ-ଆମ୍ ଆଦି ସୌଧ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ଆଗ୍ରାରେ ମୋତି ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ ଓ ମୁସମନ ବୁର୍ଜ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀର ଜୁମା ମସଜିଦ୍ ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ରାଜୁତିର ଅନ୍ୟ କେତୋଟି ଅମର କୀର୍ତ୍ତି । ଲାଲକିଲ୍ଲାର ଅଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଜୁମା ମସ୍‌ଜିଦ୍ ଭାରତର ସର୍ବବୃହତ୍ ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ରୂପେ ଖ୍ୟାତ । ଶାହାଜାହାନଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଆଗ୍ରାରେ ନିର୍ମିତ ତାଜମହଲ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୋଲି ବିବେଚିତ । ଶାହାଜାହାନ ନିଜର ପ୍ରିୟତମା ପତ୍ନୀଙ୍କର ସ୍ମୃତିକୁ ଜୀବନ୍ତ ରଖିବାପାଇଁ ଆଗ୍ରାର ଯମୁନା ନଦୀ କୂଳରେ ଏହି ବିଶ୍ବପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ମୃତିସମାଧ୍ଵ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଈଶ୍ୱରୀପ୍ରସାଦ ଏହାର ଭୂୟସୀ ପ୍ରଶଂସା କରି ଲେଖୁଛନ୍ତି, ‘ବିଶ୍ଵରେ ତାଜମହଲ ସ୍ଵାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରେମ ଓ ଆନୁଗତ୍ୟର ଅନୁପମ ସୂତି-ସୌଧଭାବେ ବିରାଜିତ । ଏହାକୁ ଯେ ନଦେଖୁଛି, ଏହାର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ ଧାରଣା କରିବା ତା ପକ୍ଷରେ ଅସମ୍ଭବ ।’’

ଶାହାଜାହାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ନିର୍ମିତ ମୟୂର ସିଂହାସନ ତାଙ୍କର ଏକ ଅନବଦ୍ୟ କଳାକୀର୍ତ୍ତି । ହୀରା, ମୋତି, ମାଣିକ୍ୟ, ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ଆଦି ବହୁ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ପ୍ରସ୍ତର ଖଚିତ ଏହି ସିଂହାସନଟି ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ ସାତବର୍ଷ ସମୟ ଲାଗିଥିଲା । ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ଏକ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୭୯୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ପାରସିକ ଆକ୍ରମଣକାରୀ ନାଦିରଶାହ ଏହାକୁ ଲୁଣ୍ଠନ କରିଥିଲେ । ଆଉରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ରାଜୁତିରେ ମୋଗଲ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଅଧୋପତନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା । ତାହା ମୂଳରେ ଥିଲା ମୁଖ୍ୟତଃ ନିଜେ ସମ୍ରାଟ୍ ଆଉରଙ୍ଗଜେବଙ୍କର ଶିଥୁଳତା । ସେ ସ୍ଥପତି ଓ କାରିଗରମାନଙ୍କୁ କୌଣସିପ୍ରକାରେ ଉତ୍ସାହିତ କରୁନଥିଲେ । ଏହା ସତ୍ତ୍ଵେ ତାଙ୍କ ରାଜୁତିରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିବା ବାରାଣସୀର ଏକ ମସ୍‌ଜିଦ, ଲାହୋରରେ ବାଦଶାହୀ ମସ୍‌ଜିଦ୍‌, ଔରଙ୍ଗାବାଦରେ ନିଜ ପତ୍ନୀଙ୍କ ପାଇଁ ନିର୍ମିତ ରେଜିୟା ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ ସମସ୍ତଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଥାଏ ।

୪ । ମୋଗଲ ଯୁଗର ଚିତ୍ରକଳା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵ ଏକ ନୂତନ ଯୁଗ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲା । ଅବଶ୍ୟ ଏ ଦିଗରେ ଏହି ଯୁଗ ଯେ କିଛି ନୂତନତ୍ୱ ଆଣିଦେଇଥିଲା ତା’ ନୁହେଁ, ବରଂ ତୁର୍କ-ଆଫଗାନ୍ ସମୟର କଳା-ସ୍ଥାପତ୍ୟକୁ ଅବଲମ୍ବନ କରିଯାଇଥିଲା । ଏହାସତ୍ତ୍ୱେ ଏହି ସମୟରେ ମୁସଲମାନ ଓ ହିନ୍ଦୁ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଏକ ମିଶ୍ରଣ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଚିତ୍ରକଳା ଅଙ୍କନରେ ଅନେକ ପ୍ରଗତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ମୋଗଲ ଚିତ୍ରକଳାରେ ପାର୍ସୀ ଓ ଭାରତୀୟ ଶୈଳୀର ସମନ୍ଵୟ ହୋଇଥିବା ଦେଖାଯାଏ । ପାରସ୍ୟ ଦରବାର ସହିତ ମୋଗଲମାନଙ୍କ ନିବିଡ଼ ସମ୍ପର୍କ ଥିବାରୁ ସେଠାକାର ପରମ୍ପରା ସେମାନେ ଭାରତକୁ ଆଣିଥିଲେ । ଏଥିରେ ଚୀନ୍‌ର ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥାଏ । ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ଆନୀତ ଚିତ୍ରକଳା ପରମ୍ପରା ଭାରତରେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା । ଆକବରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵରେ ଚିତ୍ରକଳା ଚରମ ଉତ୍କର୍ଷ ଲାଭ କରିଥିଲା । ଜାହାଙ୍ଗୀର ନିଜେ ଚିତ୍ରକଳାକୁ ଆଦର କରୁଥିଲେ ଓ ତା’ର ପୃଷ୍ଠପୋଷକ ଥିଲେ ।

ଚିତ୍ରକଳାର ବିକାଶ ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ଆକବର ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବିଭାଗ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ବ୍ଲାଜା ଅବଦୁସ୍ ସମାଦ ଥିଲେ ତା’ର ମୁଖ୍ୟ । ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ସେଥ‌ିରେ ପ୍ରତିଛବି ଆଙ୍କିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରାଯାଇଥିଲା । କେତେକ ସମବେତ ଦୃଶ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶିଳ୍ପୀମାନେ ଅଙ୍କନ କରିଥିଲେ । ଭାରତ ଓ ଭାରତ ବାହାରୁ ଖ୍ୟାତନାମା ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀମାନେ ଆକବରଙ୍କ ଦରବାରକୁ ନିମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲେ । ଫତେପୁର ସିକ୍ରି ରାଜମହଲର କାନ୍ଥମାନଙ୍କରେ ସେମାନେ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରିଥିଲେ । ଆକବର ପ୍ରାୟ ଶତାଧ୍ଵକ ଶିଳ୍ପୀଙ୍କୁ ଉକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଖ୍ୟାତନାମା ଚିତ୍ରକର ଥିଲେ ଅବଦୁସ୍ ସମାଦ, ଫରୁକ୍ ବେଗ ଏବଂ ଜାମସେଦ୍ । ସତରଜଣ ପ୍ରଖ୍ୟାତ କଳାକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ତେରଜଣ ହିନ୍ଦୁ କଳାକାର ଥିଲେ । ସେମାନେ ହେଲେ ଦସନ୍ତ, ସନୱାଲ ଦାସ, ତାରାଚାନ୍ଦ, ଲାଲକେସୁ, ମୁକୁନ୍ଦ ଏବଂ ହରିବଂଶ । ଚେଙ୍ଗିଜନାମା, ଜାଫରନାମା, ରାମାୟଣ, କାଳୀୟ ଦମନ ଏବଂ ଆୟର୍ବାନିସ୍ ପ୍ରଭୃତି ଗ୍ରନ୍ଥରେ ଚିତ୍ରାଙ୍କନ ପାଇଁ ଖ୍ୟାତନାମା ଚିତ୍ରକରଙ୍କୁ ଆକବର ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ସେମାନେ ଥିଲେ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଚିତ୍ରକର ।

ଆକବରଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଗ୍ରହ ଓ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଫଳରେ ଭାରତୀୟ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଅତି ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନକୁ ଉନ୍ନୀତ ହୋଇପାରିଥିଲେ । ସମ୍ରାଟଙ୍କ ନିଜ ଜୀବନର ଅନେକ ଘଟଣା ଶିଳ୍ପୀମାନେ ଅଙ୍କନ କରିଥିଲେ ।
ଜାହାଙ୍ଗୀର ଥୁଲେ ଚିତ୍ରକଳାର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୂଜାରୀ ଓ ପୃଷ୍ଠପୋଷକ । ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ଯେଉଁ ବଳିଷ୍ଠ ପରମ୍ପରାର ଆରମ୍ଭ ଘଟିଥିଲା ତାକୁ ଜାହାଙ୍ଗୀର ଉଚ୍ଚତମ ସୋପାନକୁ ନେଇପାରିଥିଲେ । ସେଥୁପାଇଁ ସେ ପ୍ରଶଂସନୀୟ । ଚିତ୍ର ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଅନୁରାଗ ଥିଲା । ସେଥ‌ିରେ ସେ ଜଣେ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଥିଲେ । ଚିତ୍ର ଦେଖୁ ସେ କଳାକାରର ନାମ ଓ ପରିଚୟ ଦେଇପାରୁଥିଲେ । ମୋଗଲ ଚିତ୍ରକଳାକୁ Miniature Painting କୁହାଯାଏ । ଆକାର ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଚିତ୍ରମାନ ବୃହତ୍ ଧରଣର ନ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ପରିସର ଭିତରେ ରଙ୍ଗ ଓ ଭାବର ଅପୂର୍ବ ବିନ୍ୟାସ ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଜୀବନ୍ତ କରିପାରୁଥିଲା । ଦରବାରର ଘଟଣାବଳୀ, ଶିକାର, ଯୁଦ୍ଧ, ପଶୁଯୁଦ୍ଧ ଆଦି ଦୃଶ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣରେ ଶିଳ୍ପୀମାନେ ଅତି ନିପୁଣତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ । ପ୍ରକୃତିର ଚିତ୍ରଣ ମଧ୍ୟ ଅତି ବାସ୍ତବତାର ସହ ସେମାନେ କରିପାରୁଥିଲେ ।

ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ସମସାମୟିକ ଚିତ୍ରକରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଥିଲେ ଫରୁକ୍ ବେଗ୍, ମହମ୍ମଦ ନଦୀର, ମହମ୍ମଦ ମୁରାଦ୍, ଆଗାରେଜା ଏବଂ ଉସ୍ତାଦ୍ ମନସୁର । ହିନ୍ଦୁ ଚିତ୍ରକରଙ୍କ ଭିତରେ ଖ୍ୟାତନାମା ଶିଳ୍ପୀ ଥିଲେ ବିସନ ଦାସ, କେଶବ ମନୋହର, ମାଧବ ଓ ତୁଲସୀ । ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମୋଗଲ ଚିତ୍ରକଳାର ଅବନତି ଘଟିଥିଲା । ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ଆଗ୍ରହ କଳା ସ୍ଥାପତ୍ୟରେ ବେଶି ଥିଲା । ଚିତ୍ରକଳା ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ସେପରି ଆଗ୍ରହ ଥ‌ିବାର ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଦରବାରରେ ଥିବା ଚିତ୍ରକରମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କମିଯାଇଥିଲା । ଯେଉଁ କେତେକ ଚିତ୍ରକଳା ତାଙ୍କ ସମୟରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା ତାହାର ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ ସେତେ ଉଚ୍ଚ ନୁହେଁ । ଦରବାର ଦୃଶ୍ୟ, ସମ୍ରାଟ୍‌ଙ୍କ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ଦୃଶ୍ୟମାନ, ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ସାମନ୍ତମାନଙ୍କ ଜୀବନ, ପୋଷାକ, ଅଳଙ୍କାର ଆଦିକୁ ସେମାନେ ଅଙ୍କନ କରିଥିଲେ । ସାମସମୟିକ ଜୀବନର ନିଚ୍ଛକ ଚିତ୍ରଣ ସେଥୁରେ ମିଳେ ନାହିଁ । ଦରବାର ତରଫରୁ ଚିତ୍ରକରମାନେ କୌଣସି ଅନୁଦାନ ବା ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ନ ପାଇବାରୁ ଚିତ୍ରକଳାର ଆଦର କମିଗଲା ଓ ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ପରମ୍ପରାର ବିଲୟ ଘଟିଥିଲା ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 9 ମୋଗଲ ଯୁଗର ସଂସ୍କୃତି Objective Questions.

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 9 Objective Questions in Odia Medium

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

୧ । ‘ରାମଚରିତ ମାନସ’ର ରଚୟିତା କିଏ ?
(କ) ତୁଳସୀ ଦାସ
(ଖ) ସାରଳା ଦାସ
(ଗ) ବାଲ୍ମିକୀ
(ଘ) ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ
Answer:
(ଘ) ତୁଳସୀ ଦାସ୍

୨। ମୋଗଲ ଦରବାରର ଉଚ୍ଚପଦସ୍ଥ କର୍ମଚାରୀମାନେ କେଉଁ ନାମରେ ପରିଚିତ ଥିଲେ ? (କ) ମାନସରୀ
(କ) ମାନସବ୍‌ରୀ
(ଖ) ଏକହଜାରୀ
(ଗ) ପାଞ୍ଚହଜାରା
(ଘ) ଦଶହଜାରା
Answer:
(କ) ମାନସର୍‌ଦାରୀ

୩ । ‘ଆଇନ-ଇ-ଆକବରୀ’ ଗ୍ରନ୍ଥର ରଚୟିତା କିଏ ?
(କ) ଆକବର
(ଖ) ଆବୁଲଫାଜଲ
(ଗ) ଫାୟାଜା
(ଘ) ଅବଦୁଲ ନବା
Answer:
(ଖ) ଆବୁଲଫଜଲ

୪ । କେବେ ଆକବର ‘ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ’ ନାମକ ଏକ ନୂତନ ଧର୍ମମତ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୫୮୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୫୮୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୫୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୫୮୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଗ) ୧୫୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୫। ଆକବର କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ ଇବାଦଖାନା ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ?
(କ) ଶାସନ ପରିଚାଳନା
(ଖ) ଧର୍ମସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଆଲୋଚନା କେନ୍ଦ୍ର
(ଗ) ଗରିବମାନଙ୍କ ଆଶୁୟସ୍ଥଳୀ
(ଘ) ଉଲେମାମାନଙ୍କ ବିଶ୍ରାମ ଗୃହ
Answer:
(ଖ) ଧର୍ମସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଆଲୋଚନା କେନ୍ଦ୍ର

୬ । କେଉଁ ହିନ୍ଦୁ ପଣ୍ଡିତ ଆକବରଙ୍କଦ୍ଵାରା ନିମନ୍ବିତ ହୋଇ ଧର୍ମାଲୋଚନାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଓ ଦେବୀ
(ଖ) ଅବଦୁଲ ନବୀ ଏବଂ ଅବଦୁଲ୍ଲା ସୁଲତାନପୁରୀ
(ଗ) ହୀରାବିଜୟ ସୁରୀ ଏବଂ ଭାନୁଚନ୍ଦ୍ର ଉପାଧ୍ୟାୟ
(ଘ) ବିହାରୀମଲ୍ଲ ଓ ମାନସିଂହ
Answer:
(କ) ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଓ ଦେବୀ

୭ । କେଉଁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ପଣ୍ଡିତ ଆକବରଙ୍କଦ୍ଵାରା ନିମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇ ଧର୍ମାଲୋଚନାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଫାଦର ରୋଡ଼ାଲ୍‌ ମନସରେଟ ଏବଂ ଆକୁଆ ଭାଇଭା
(ଖ) ମଖଦମ-ଉଲ-ମୁଲକ ଏବଂ ଅବଦୁଲ୍ଲା ସୁଲତାନପୁରୀ
(ଗ) ଭାନୁଚନ୍ଦ୍ର ଉପାଧ୍ୟାୟ ଏବଂ ଦୀନଚନ୍ଦ୍ର
(ଘ) ଆବୁଲଫାଜଲ ଏବଂ ଫାୟାଜୀ
Answer:
(କ) ଫାଦର ରୋଡ଼ାଲଫୋ ମନସରେଟ ଏବଂ ଆକୁଆ ଭାଇଭା

୮ | ଜୈନଧର୍ମର କେଉଁ ପଣ୍ଡିତଙ୍କୁ ଆକବର ଧର୍ମାଲୋଚନା ପାଇଁ ଇବାଦତ୍ଖାନାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଓ ଦେବୀ
(ଖ) ହୀରାବିଜୟ ସୁରୀ ଓ ବିଜୟସେନ ସୁରୀ
(ଗ) ରୋଡ଼ୋଲ୍‌ଫୋ ମନ୍ସରେଟ୍ ଏବଂ ଆକୁଆ ଭାଇଭା
(ଘ) ଅବଦୁଲ ନବୀ ଏବଂ ଅବଦୁଲ୍ଲା ସୁଲତାନପୁରୀ
Answer:
(ଖ) ହୀରାବିଜୟ ସୁରୀ ଓ ବିଜୟସେନ ସୁରୀ

୯ । କେବେ ଆକବର ତୀର୍ଥକର ଉଚ୍ଛେଦ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୫୫୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୫୬୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୫୬୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୫୭୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଗ) ୧୫୬୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୧୦ । କେବେ ଆକବର ଜିଜିୟା କର ଉଚ୍ଛେଦ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୫୫୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୫୬୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୫୬୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୫୬୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଖ) ୧୫୬୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୧୧ । କିଏ ତାଜମହଲ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ହୁମାୟୁନ
(ଖ) ଜାହାଙ୍ଗାର
(ଗ) ଶାହାଜାହାନ
(ଘ) ଆଉରଙ୍ଗଜେବ୍
Answer:
(ଗ) ଶାହାଜାହାନ

୧୨ । ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ଦିନ-ଇ-ଇଲାହୀ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ବୀରବଲ
(ଖ) ଭଗବାନ ଦାସ
(ଗ) ମାନସିହ
(ଘ) ବଦାଉନି
Answer:
(କ) ବୀରବଲ

୧୩ । ସୌଧ ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ କିଏ ସ୍ଥପତି ସିନାନଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ କନ୍‌ଷ୍ଟାଣ୍ଟିନୋପରୁ ଭାରତକୁ ଆଣିଥିଲେ ?
(କ) ବାବର
(ଖ) ହୁମାୟୁନ
(ଗ) ଆକବର
(ଘ) ଜାହାଙ୍ଗାର
Answer:
(କ) ବାବର

୧୪ । ସାସାରାମ ସମାଧ୍ୱ ସ୍ତୂପ ଇସ୍‌ଲାମୀୟ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତା’ର ଅଭ୍ୟନ୍ତର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ଥୁଲା ହିନ୍ଦୁରୀତିର । ଏହାକୁ କିଏ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ?
(କ) ବାବର
(ଖ) ହୁମାୟୁନ
(ଗ) ଶେରଶାହା
(ଘ) ଆକବର
Answer:
(ଗ) ଶେରଶାହା

୧୫ । ହୁମାୟୁନଙ୍କ କବରଟି ତୈମୁରଙ୍କ ସମାଧୁର ନମୁନା ଅନୁସାରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ସ୍ଥପତି କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ସିନାନ
(ଖ) ମୀର୍ଜା ଗିୟାସ
(ଗ) କାଶିମ୍ ଖାଁ
(ଘ) ଉସ୍ତାଦ ଇସା
Answer:
(ଖ) ମୀର୍ଜା ଗିୟାସ

୧୬ । ଆକବରଙ୍କ ନୂତନ ସ୍ଥାପତ୍ୟକଳାର ପୁରାତନ ନମୁନା ହେଉଛି ଆଗ୍ରାସ୍ଥିତ ଲାଲଦୁର୍ଗ । କାହା ତତ୍ତ୍ଵାବଧାନରେ ଏହି ଦୁର୍ଗ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) କାଶିମ୍ ଖାଁ
(ଖ) ଆକବର
(ଗ) ବୈରାମ୍ ଖାଁ
(ଘ) ଉସ୍ତାଦ ଇସା
Answer:
(କ) କାଶିମ୍ ଖାଁ

୧୭ । ଆଗ୍ରା ଦୁର୍ଗ ତୁଳନାରେ ଫତେପୁରସିକ୍ରିର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଅଧିକ ସଂହତ ଓ ମନୋହର । ଏହାକୁ ‘ଲାଲ ବାଲୁକା ପ୍ରସ୍ତରର ଏକ ମହାକାବ୍ୟ’ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ଏହାର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ହିନ୍ଦୁକଳାଦ୍ୱାରା ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବିତ । ଏହି କଳା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପଛରେ କିଏ ଯନବାନ୍ ହୋଇଥିଲେ ?
(କ) ହୁମାୟୁନ
(ଖ) ଶେରଶାହା
(ଗ) ଆକବର
(ଘ) ଜାହାଙ୍ଗାର
Answer:
(ଗ) ଆକବର

୧୮ । କେଉଁ ଶାସକଙ୍କର ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ବିଜୟକୁ ସ୍ମରଣ ରଖିବାପାଇଁ ବୁଲନ୍ଦ ଦରୱାଜା ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ଆକବର
(ଖ) ଜାହାଙ୍ଗାର
(ଗ) ଶାହାଜାହାନ
(ଘ) ଆଉରଙ୍ଗଜେବ
Answer:
(କ) ଆକବର

୧୯ । କିଏ କହିଥିଲେ, ‘ଫତେପୁର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ହେଉଛି ପଥରର ରୋମାଞ୍ଚ । କୌଣସି ସମୟରେ, କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏହା ଅଚିନ୍ତନୀୟ ଓ ଅସମ୍ଭବ ।’
(କ) ଭି.ଏ. ସ୍ମିଥ୍
(ଖ) ଈଶ୍ୱରୀପ୍ରସାଦ
(ଗ) ଏସ୍.ଆର୍.ଶର୍ମା
(ଘ) ଆର୍.ସି.ମଜୁମ୍‌ଦାର
Answer:
(କ) ଭି.ଏ. ସ୍ମିଥ୍

୨୦ । କେଉଁ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ୍ ନିଜ କନ୍ୟା ଜାହାନାରାଙ୍କ ସମ୍ମାନାର୍ଥେ ମୋତି ମସ୍‌ଜିଦ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଆକବର
(ଖ) ଜାହାଙ୍ଗାର
(ଗ) ଶାହାଜାହାନ
(ଘ) ଆଉରଙ୍ଗଜେବ
Answer:
(କ) ଶାହାଜାହାନ

୨୧ । କିଏ କହିଥିଲେ, ‘ତାଜମହଲ ହେଉଛି ପତି-ପତ୍ନୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରେମ ଓ ଆନୁଗତ୍ୟର ଅନୁପମ ସ୍ମୃତିସୌଧ ?
(କ) ଭି.ଏ. ସ୍ମିଥ୍
(ଖ) ପର୍ସି ବ୍ରାଉନ୍
(ଗ) ଈଶ୍ୱରୀପ୍ରସାଦ
(ଘ) ଏସ୍.ଆର୍.ଶର୍ମା
Answer:
(ଖ) ଈଶ୍ୱରୀପ୍ରସାଦ

୨୨ । ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ କୀର୍ତ୍ତି ହେଉଛି ?
(କ) ତାଜମହଲ
(ଖ) ଲାଲକିଲ୍ଲା
(ଗ) ମୋତି ମସ୍‌ଜିଦ୍
(ଘ) ଜୁମା ମସ୍‌ଜିଦ୍
Answer:
(କ) ତାଜମହଲ

୨୩ । ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ଧର୍ମର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ଆକବର
(ଖ) ଶାହାଜାହାନ
(ଗ) ଆଉରଙ୍ଗଜେବ
(ଘ) ଜାହାଙ୍ଗାର
Answer:
(କ) ଆକବର

୨୪ । ଫତେପୁରସିକ୍ରିର ନିର୍ମାଣ କିଏ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଆକବର
(ଖ) ଜାହାଙ୍ଗାର
(ଗ) ଶାହାଜାହାନ
(ଘ) ଆଉରଙ୍ଗଜେବ
Answer:
(କ) ଆକବର

୨୫ । ଲାଲକିଲ୍ଲାର ନିର୍ମାଣ କିଏ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଆକବର
(ଖ) ଜାହାଙ୍ଗୀର
(ଗ) ଶାହାଜାହାନ
(ଘ) ଆଉରଙ୍ଗଜେବ
Answer:
(ଗ) ଶାହାଜାହାନ୍

୨୬ । ଆଗ୍ରାର ମୋତି ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ର ନିର୍ମାତା କିଏ ?
(କ) ବାବର
(ଖ) ଆକବର
(ଗ) ଜାହାଙ୍ଗୀର
(ଘ) ଶାହାଜାହାନ
Answer:
(ଘ) ଶାହାଜାହାନ୍

୨୭ । ଗୋଲ ଗମ୍ବୁଜ କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ?
(କ) ବିଜାପୁର
(ଖ) ଜୟପୁର
(ଗ) ଗୋଆଲିୟର୍
(ଘ) ରାଜସ୍ଥାନ
Answer:
(କ) ବିଜାପୁର

୨୮ । ମାନ ମନ୍ଦିର କେଉଁଠି ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ?
(କ) ଆଗ୍ରା
(ଖ) ଗୋଆଲିୟର୍
(ଗ) ଜୟପୁର
(ଘ) ପଞ୍ଜାବ
Answer:
(ଗ) ଜୟପୁର

୨୯ । ଆଗାରେଜା କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ବିଖ୍ୟାତ ଚିତ୍ରକର
(ଖ) ବିଖ୍ୟାତ କବି
(ଗ) ବିଖ୍ୟାତ ସ୍ଥପତି
(ଘ) ଜଣେ ସମ୍ରାଟ
Answer:
(କ) ବିଖ୍ୟାତ ଚିତ୍ରକର

୩୦ । ବିସନ ଦାସ କାହିଁକି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲେ ?
(କ) ସ୍ଥାପତ୍ୟ
(ଖ) କବିତା
(ଗ) ଚିତ୍ରକଳା
(ଘ) ନାଟ୍ୟକାର
Answer:
(ଗ) ଚିତ୍ରକଳା

୩୧ । କାହାଦ୍ଵାରା ଅତର-ଇ-ଜାହାଙ୍ଗୀର ନାମକ ଅତର ଗୋଲାପ ଫୁଲରୁ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ଜାହାଙ୍ଗୀର
(ଖ) ନୁରଜାହାନ୍
(ଗ) ନୁର୍‌ଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ମାତା
(ଘ) ମମତାଜ୍ ବେଗମ୍
Answer:
(ଗ) ନୁର୍‌ଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ମାତା

୩୨ । ମୟୂର ସିଂହାସନର ନିର୍ମାତା କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ଆକବର
(ଖ) ଶାହାଜାହାନ୍
(ଗ) ଜାହାଙ୍ଗୀର
(ଘ) ଆଉରଙ୍ଗଜେବ୍
Answer:
(ଖ) ଶାହାଜାହାନ୍

୩୩ । ହାୱାମହଲ କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ ?
(କ) ରାଜସ୍ଥାନ
(ଖ) ଦିଲ୍ଲୀ
(ଗ) ଜୟପୁର
(ଘ) ଜୟପୁର
Answer:
(ଘ) ଜୟପୁର

୩୪ । ଦିଲ୍ଲୀର ଜୁମା ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ର ନିର୍ମାଣ କିଏ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଶାହାଜାହାନ୍
(ଖ) ଆଉରଙ୍ଗଦେବ୍
(ଗ) ଜାହାଙ୍ଗୀର
(ଘ) ହୁମାୟୁନ୍
Answer:
(କ) ଶାହାଜାହାନ୍

୩୫ । କେଉଁଠାରେ ଶେରଶାହାଙ୍କ ସମାଧ୍ଵ ସୌଧ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ?
(କ) ଫତେପୁରସିକ୍ରି
(ଖ) ରାଜସ୍ଥାନ
(ଗ) ସାସାରାମ
(ଘ) ଜୟପୁର
Answer:
(ଗ) ସାସାରାମ

୩୬ । ଆହ୍ଲାବାଦଠାରେ ଚାଳିଶ ସ୍ତମ୍ଭ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରାସାଦ କେଉଁ ମୋଗଲ ଶାସକଙ୍କ ସମୟର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ହୁମାୟୁନ୍
(ଖ) ଜାହାଙ୍ଗୀର
(ଗ) ଶାହାଜାହାନ
(ଘ) ଆକବର
Answer:
(ଘ) ଆକବର

B. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧ । ଶିଖ୍ ଗୁରୁ _______________ ଙ୍କୁ ଜାହାଙ୍ଗୀର ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଗୁରୁ ଅର୍ଜୁନ ସିଂହ

୨। ଜୋରାଷ୍ଟର ଧର୍ମର ପାର୍ଶୀ ଧର୍ମତତ୍ତ୍ଵବିଦ୍ _______________ ଆକବରଙ୍କ ମନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ବସ୍ତୁର ମହରଜୀ ରାଣା

୩ । ଜୈନପଣ୍ଡିତ _______________ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଆକବରଙ୍କ ମନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରିଥିଲେ ।
Answer:
ଭାନୁଚନ୍ଦ୍ର ଉପାଧ୍ୟାୟ

୪ । ଅନ୍ୟ ଜଶେ ଜୈନପଣ୍ଡିତ _______________ ଙ୍କଦ୍ଵାରା ଆକବର ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ ।
Answer:
ଜୀନଚନ୍ଦ୍ର

୫ । ମୀର ସୟଦ ଅଲ୍ଲୀ___________ ପାଇଁ ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲେ ।
Answer:
ଚିତ୍ରକଳା

୬ । ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ହେରାଟର _________________ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚିତ୍ରକର ଥିଲେ ।
Answer:
ଆବୁଲ ହାସନ୍

୭। _______________ ପୁସ୍ତକର ଆଇନ ନଂ ୭୭ରେ ଆବୁଲଫାଜଲ ଦିନ-ଇ-ଇଲାହୀ ସମ୍ପର୍କରେ ସରକାରୀ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଆଇନ-ଇ-ଆକବରୀ

୮ | ତାଜମହଲର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତି ______________ ଥିଲେ ।
Answer:
ଉସ୍ତାଦ ଇସା

୯ । ମୀର ହାସାନ୍ ଥିଲେ ଶାହାଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ସମୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ____________ ।
Answer:
ଚିତ୍ରକର

୧୦ । ବ୍ରାହ୍ମଣ ପଣ୍ଡିତ _____________ ଓ _____________ ଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମନୀତି ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବାପାଇଁ ଆକବର ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଓ ଦେବୀ

୧୧ । ଗୃହ ଶିକ୍ଷକ _____________ ଙ୍କ ଉଦାହରଣ ଓ ଅତ୍ଯୁଚ୍ଚ ଧାରଣାଦ୍ଵାରା ଆକବର ପ୍ରେରଣା ଲାଭ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଅବଦୁଲ୍ ଲତିଫ୍

୧୨ । ଖୁଡ଼ିବା ଦୁଇମାସ ପାଠ କରିସାରିବା ପରେ ଆକବରଙ୍କ ଇଙ୍ଗିତରେ ଶେଖ୍ ମୁବାରକ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଏହା ଥିଲା ତଥାକଥିତ _________________ ।
Answer:
ଅଭ୍ରାନ୍ତ ଘୋଷଣା

୧୩ । ଆକବରଙ୍କ ଧର୍ମ ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ _______________ ବାଦ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା ।
Answer:
ସର୍ବେଶ୍ୱର

୧୪ । ଆକବର ଭକ୍ତମାନଙ୍କୁ ଦାନ କରିଥିବା ଶସ୍ତ୍ରରେ ______________ ଖୋଦିତ ହେଉଥିଲା ।
Answer:
ଆଲ୍ଲା ହୋ ଆକବର

୧୫। __________________ ଖ୍ରୀ.ଅ. ପରେ ମୁସଲିମ୍ ଓ ହିନ୍ଦୁ ନିର୍ମାଣ ଶୈଳୀରେ ଏକ ସୁନ୍ଦର ସମନ୍ଵୟ ଘଟିଥିଲା ।
Answer:
୧୫୨୬

୧୬ । ଆକବରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵର ଆରମ୍ଭ କାଳରେ ହୁମାୟୁନଙ୍କ ବିଧବାପନ୍ଥୀ ହୁମାୟୁନଙ୍କ କବର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଏହାର ସ୍ଥପତି ଥିଲେ _______________ ।
Answer:
ମୀର୍ଜା ଗୀୟାସ୍- ବେଗ

୧୭ । _______________ କୁ ‘ଫତେପୁରର ଗୌରବ’ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।
Answer:
ଜୁମା ମସ୍‌ଜିଦ୍‌

୧୮ । ସିକ୍ରିଠାରେ ଥ‌ିବା ______________ ଙ୍କ ଶ୍ଵେତ ମାର୍ବଲ କବର ଭାରତର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟ୍ଟାଳିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ।
Answer:
ଚିସ୍ତି

୧୯ । ଶେରୱାନୀ କହିଛନ୍ତି, _____________ ଥିଲା ତାଜ ନିର୍ମାଣର ପୂର୍ବ ଲକ୍ଷଣ ।
Answer:
ଇମୁର୍ଣ୍ଣୋଲା କବର

୨୦ । ଶାହାଜାହାନ୍ ଦିଲ୍ଲୀ ନିକଟରେ ______________ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଶାହାଜାହାବାଦ ସହର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୬୩୮

୨୧ । ଶାହାଜାହାନ୍ _______________ ଠାରେ ତାଙ୍କର ଅନ୍ତିମ କାଳ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ମୁସ୍‌ମାନ୍ ଦୁର୍ଜ

C. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ସମୟରେ ପ୍ରଧାନ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ମୀର ହାସାନ୍, ଅନୁପ ଓ ଚିନ୍ତାମଣି ଶାହାଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ସମୟର ପ୍ରଧାନ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଥିଲେ ।

୨ । ଶିଖ୍ ଧର୍ମର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଏ ?
Answer:
ଶିଖ୍ଧର୍ମର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ହେଉଛନ୍ତି ନାନକ ।

୩ । ଦସ୍ତୁର ମହରଜୀ ରାଣା କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ଦସ୍ତୁର ମହରଜୀ ରାଣା ଥିଲେ ଆକବରଙ୍କ ସାମସମୟିକ ଜୋରାଷ୍ଟର ଧର୍ମତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ।

୪ । ଆବୁଲ ହାସାନ କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ଆବୁଲ ହାସାନ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚିତ୍ରକର ଥିଲେ ।

୫। ପଶ୍ଚିମ ଭାରତର ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରବକ୍ତା କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରବକ୍ତା ଥିଲେ ସନ୍ଥ ଏକନାଥ ।

୬ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ମୁସଲମାନ ସମାଜରେ ପର୍ଘାପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା କି ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ମୁସଲମାନ ସମାଜରେ ପର୍ଦାପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ।

୭ । ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵରେ ମୁସଲମାନ ସମାଜରେ ଦାସତ୍ଵ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା କି ?
Answer:
ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵରେ ମୁସଲମାନ ସମାଜରେ ଦାସତ୍ଵ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ।

୯ । ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵରେ ମୁସଲମାନମାନେ କେଉଁ ଦୁଇ ସଂପ୍ରଦାୟରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ମୋଗଲ ରାଜତ୍ଵରେ ମୁସଲମାନମାନେ ସୁଖୀ ଏବଂ ସିହା ସଂପ୍ରଦାୟରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।

୯ । ଇବାଦଖାନା କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
Answer:
ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ ଇବାଦଖାନା ଅବସ୍ଥିତ ।

୧୦ । ଅବଦୁଲ୍ ନବୀ କିଏ ?
Answer:
ଅବଦୁଲ୍ ନବୀ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମୁସଲମାନ ସନ୍ଥ, ଯାହାଙ୍କ ସହିତ ଆକବର ପ୍ରଥମେ ଧର୍ମ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ।

୧୧ । ମୁସଲମାନ ସମାଜକୁ କେଉଁ ପ୍ରଥା କଳଙ୍କିତ କରୁଥିଲା ?
Answer:
ମୁସଲମାନ ସମାଜକୁ ଦାସପ୍ରଥା କଳଙ୍କିତ କରୁଥିଲା ।

୧୨ । ‘ଆଇନ-ଇ-ଆକବରୀ’ ବର୍ଣ୍ଣନାନୁଯାୟୀ ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଲୋକମାନେ କେତେ ପ୍ରକାର ପ୍ରସାଧନୀ ଦ୍ରବ୍ୟ ପିନ୍ଧୁଥିଲେ ?
Answer:
‘ଆଇନ-ଇ-ଆକବରୀ’ ବର୍ଣ୍ଣନାନୁଯାୟୀ ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଲୋକମାନେ ୧୬ ପ୍ରକାରର ପ୍ରସାଧନୀ ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

୧୩ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ କିଏ ଗୋଲାପପୁଷ୍ପର ଏକପ୍ରକାର ଅତର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ନୁରଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ମାତା ଗୋଲାପ ପୁଷ୍ପର ଏକପ୍ରକାର ଅତର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିଲେ ।

୧୪ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ କେଉଁଠାରେ ଜାହାଜ ନିର୍ମାଣ କାରଖାନା ଥୁଲା ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ କଚ୍ଛ ଓ ବମ୍ବେ ପ୍ରଭୃତି ସ୍ଥାନରେ ଜାହାଜ ନିର୍ମାଣ କାରଖାନା ଥିଲା ।

୧୫ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ କେଉଁ ଶିଳ୍ପ ଅଧ୍ବକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲା ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ବୟନ ଶିଳ୍ପ ଅଧ୍ଵକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲା ।

୧୬ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଚିନି କାରଖାନାମାନ କେଉଁଠାରେ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ବଙ୍ଗଳା, ଗୁଜରାଟ ଓ ପଞ୍ଜାବରେ ଚିନି କାରଖାନାମାନ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା ।

୧୭ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ମୃଣ୍ମୟ ଖେଳନାମାନ କେଉଁଠାରେ ଗଢ଼ାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଦିଲ୍ଲୀ, ବନାରସ ଓ ଗୁନାରଠାରେ ମୃଣ୍ମୟ ଖେଳନାମାନ ଗଢ଼ାଯାଇଥିଲା ।

୧୮ । କାଷ୍ଠ କାମ ପାଇଁ କେଉଁ ସ୍ଥାନ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥୁଲା ?
Answer:
କାଶ୍ମୀର ଓ କର୍ଣ୍ଣାଟକ କାଷ୍ଠକାମ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲା ।

୧୯ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ତାମ୍ର ଏବଂ ପିତ୍ତଳ କାରଖାନାମାନ କେଉଁଠାରେ ରହିଥିଲା ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ତାମ୍ର ଏବଂ ବଙ୍ଗଳା ଓ ବନାରସରେ ପିତ୍ତଳ କାରଖାନାମାନ ରହିଥିଲା ।

୨୦ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ତମ୍ବା ଖଣି କେଉଁଠାରେ ରହିଥିଲା ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ତମ୍ବା ଖଣି ରାଜସ୍ଥାନ ଓ ମଧ୍ଯ ଭାରତରେ ରହିଥିଲା ।

୨୧ । ମୋଗଲ ଯୁଗରେ କାଚ କାରଖାନା ନିମିତ୍ତ କେଉଁ ସ୍ଥାନ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗରେ ଫତେପୁରସିକ୍ରି, ବେରାର ଓ ବିହାର ଅଞ୍ଚଳ କାଚ କାରଖାନା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା ।

୨୨ । ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ପଶମବସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଗାଲିଚା ପାଇଁ କେଉଁ ସ୍ଥାନ ଖ୍ୟାତ ଥିଲା ?
Answer:
ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଅମୃତସର, ମୁଲତାନ ଓ କାଶ୍ମୀର ପ୍ରଭୃତି ଅଞ୍ଚଳ ପଶମବସ୍ତ୍ର ଓ ଗାଲିଚା ପାଇଁ ଖ୍ୟାତ ହୋଇଥିଲା ।

୨୩ । ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ମଦ କେଉଁ ଦେଶମାନଙ୍କରୁ ଆମଦାନୀ ହେଉଥୁଲା ?
Answer:
ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ମଦ ଇଉରୋପୀୟ ଦେଶମାନଙ୍କରୁ ଆମଦାନୀ ହେଉଥିଲା ।

୨୪ । ମୋଗଲ ଯୁଗର ପ୍ରଧାନ ପ୍ରଧାନ ବନ୍ଦରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗର ସୁରାଟ, ବମ୍ବେ, ବେସିନ୍, ଗୋଆ, କାଲିକଟ୍ ଓ ମଚ୍ଛଲିପଟ୍ଟମ୍ ଆଦି ପ୍ରଧାନ ବନ୍ଦର ଥିଲା ।

୨୫ । ୧୫୧୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ବେଳକୁ କେଉଁ ଇଉରୋପୀୟମାନେ ଗୋଆରେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଥିଲେ ?
Answer:
୧୫୧୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦବେଳକୁ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍‌ମାନେ ଗୋଆରେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଥିଲେ ।

୨୬ । ଆକବରଙ୍କର ଅଭିଭାବକଙ୍କର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ବୈରାମ ଖାଁ ଆକବରଙ୍କର ଅଭିଭାବକ ଥିଲେ ।

୨୭ । କାହାର ପରାମର୍ଶକ୍ରମେ ଆକବର ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ ଥିବା ମସ୍‌ଦ୍ରରେ ଖୁଡ଼ ପାଠ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଶେଖ୍ ମୁବାରକଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଆକବର ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ ଥିବା ମସ୍‌ଦ୍‌ରେ ଖୁତ୍ଵା ପାଠ କରିଥିଲେ ।

୨୮ । ସୁଲ-ଇ-ଜୁଲ୍ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ସୁଲ-ଇ-କୁଲ୍ କହିଲେ ସମସ୍ତଙ୍କଠାରେ ଶାନ୍ତି ବିରାଜିତ ହେବାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।

୨୯ । ବଦାଉନି କିଏ ?
Answer:
ବଦାଉନି ଥିଲେ ଜଣେ ଧର୍ମାନ୍ଧ ଓ ନୈଷିକ ମୁଲ୍ଲା ।

୩୦ । କେଉଁଠାରେ ଆକବରଙ୍କ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କୃତି ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ ଆକବରଙ୍କ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଆଦି ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା ।

୩୧ । କେଉଁମାନଙ୍କ ପ୍ରରୋଚନାରେ ମୁସଲମାନମାନେ ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ଧର୍ମଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ ?
Answer:
ଉଲେମାମାନଙ୍କ ପ୍ରରୋଚନାରେ ମୁସଲମାନମାନେ ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ ଧର୍ମଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ ।

୩୨ । ନୁର୍‌ଜାହାନ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା କବରଟିର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ନୁର୍‌ଜାହାନ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା କବରଟିର ନାମ ଇତ୍‌ମୁଦୌଲା ।

୩୩ । ମୋଗଲ ଯୁଗର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିର୍ମାତା କିଏ ?
Answer:
ମୋଗଲ ଯୁଗର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିର୍ମାତା ଥିଲେ ଶାହାଜାହାନ୍ ।

୩୪ । ଆଉରଙ୍ଗଜେବ୍ କେଉଁଠାରେ ନିଜର ସମାଧ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆଉରଙ୍ଗଜେବ୍ ଔରଙ୍ଗାବାଦଠାରେ ନିଜର ସମାଧ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୩୫ । ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ସମୟର ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ସମୟର ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ନାମ ହେଲା– ବିସନ ଦାସ ।

D. ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧। ଇସ୍‌ଲାମ ଧର୍ମର ପ୍ରଭାବ ଯୋଗୁଁ ଆକବର ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଅଗ୍ନି ଓ ଆଲୋକ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନପୂର୍ବକ ଉପାସନା କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ଜୋରାଷ୍ଟର ଧର୍ମର ପ୍ରଭାବ ଯୋଗୁଁ ଆକବର ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଅଗ୍ନି ଓ ଆଲୋକ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନପୂର୍ବକ ଉପାସନା କରୁଥିଲେ ।

୨ । ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ପ୍ରଭାବରେ ଆକବର ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସ୍ଵୟଂ ଶିକାର ପରିହାର କରି କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିନଗୁଡ଼ିକରେ ପଶୁପକ୍ଷୀ ନିଷେଧ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଜୈନଧର୍ମ ପ୍ରଭାବରେ ଆକବର ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସ୍ଵୟଂ ଶିକାର ପରିତ୍ୟାଗ କରି କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିନଗୁଡ଼ିକର ପଶୁପକ୍ଷୀ ବଧ ନିଷେଧ କରିଥିଲେ ।

୩ । ଶାହାଜାହାନ୍ ତାଙ୍କର ଅନ୍ତିମ କାଳ ମୋତି ମସ୍ତିଦଠାରେ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଶାହାଜାହାନ୍ ତାଙ୍କର ଅନ୍ତିମ କାଳ ମୁସମାନ୍ ବୁର୍ଜଠାରେ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ ।

୪ । ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀର ଅନ୍ୟନାମ ଥିଲା ତାରିକ୍-ଇ-ଅଜିଜ୍ ।
Answer:
ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀର ଅନ୍ୟନାମ ଥିଲା ତାରିକ୍-ଇ-ଅଜିଜ୍ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି Ex 9.7 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି Ex 9.7

Question 1.
ପ୍ରତ୍ୟେକରୁ ଦୁଇଟି ଲେଖାଏଁ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଆୟତଘନ, ସମଘନ, ଗୋଲକ, ପ୍ରିଜିମ୍, ସିଲିଣ୍ଡର୍, କୋନ୍
ସମାଧାନ:
ଆୟତଘନ – ଇଟା, ଦିଆସିଲି ବାକ୍ସ
ସମଘନ – ଲୁଡୁଗୋଟି, ଚାରିକୋଣିଆ ବାକ୍ସ
ଗୋଲକ – ଫୁଟବଲ୍, କାଚଗୋଲି
ପ୍ରିଜିମ୍ – ପ୍ରିଜିମ୍‌କୃତ କାଚ
ସିଲିଣ୍ଡର – ରୁଲବାଡ଼ି, ପେନ୍‌ସିଲ
କୋନ୍ – କାହାଳୀ, ନଟୁ

Question 2.
କେଉଁ ପ୍ରକାର ଆକୃତି ଲେଖ।
(କ) ତୁମର ଜ୍ୟାମିତି ବାକ୍ସ
ସମାଧାନ:
ଆୟତଘନ

(ଖ) ଗୋଟିଏ ଇଟା
ସମାଧାନ:
ଆୟତଘନ

(ଗ) ଦିଆସିଲି ବାକ୍ସ
ସମାଧାନ:
ଆୟତଘନ

(ଘ) ଗୋଟିଏ ରୁଲ୍ ବାଡ଼ି
ସମାଧାନ:
ସିଲିଣ୍ଡର

(ଙ) ଗୋଟିଏ ଲୁଡୁଗୋଟି
ସମାଧାନ:
ସମଘନ

(ଚ) କ୍ରିକେଟ୍ ବଲ୍
ସମାଧାନ:
ଗୋଲକ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 History Solutions Chapter 10 ସୁଫି ଓ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ Short & Long Answer Questions

CHSE Odisha 12th Class History Chapter 10 Short & Long Answer Questions in Odia Medium

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ଦୁଇଟି | ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧ । କବୀର କାହାର ଶିଷ୍ୟ ଥିଲେ ? ତାଙ୍କର ଲାଳନ ପାଳନ ଦାୟିତ୍ବ କିଏ ବହନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
କବୀର ରାମାନନ୍ଦଙ୍କର ଶିଷ୍ୟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଲାଳନପାଳନ ଦାୟିତ୍ଵ ଜଣେ ମୁସଲମାନ ତନ୍ତୀ ନୀରୁ ଓ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ନିମା ନେଇଥିଲେ ।

୨ । ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁ ସୁଲତାନୀ ଯୁଗର ଖ୍ୟାତାନାମା ସାହିତ୍ୟିକ ତଥା କବି ଥିଲେ । ସେ ସୁଲତାନ ବଲବନ୍‌ଙ୍କ ରାଜତ୍ଵକାଳରୁ ଗିୟାସୁଦ୍ଦିନ୍ ତୋଗଲକଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜଦରବାର ମଣ୍ଡନ କରିଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କ କବିତାରେ ପ୍ରଥମେ ଉର୍ଦୁଭାଷା ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରଚିତ ପୁସ୍ତକ ହେଉଛି ଖଜାଇନ୍-ଉଲ୍-ଫୁତୁ ଏବଂ ତାରିଖ-ଇ- ଆଲ୍ଲାଇ ।

୩। ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ? ସେ କେଉଁ ଦେବତାଙ୍କ ଭକ୍ତ ରୂପେ ଖ୍ୟାତ ? ପ୍ରଥମେ ସେ କେଉଁ ରାଜାଙ୍କ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଲାଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟ ୧୪୭୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବାରାଣାସୀଠାରେ ଏକ ତେଲୁଗୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ କୃଷ୍ଣଭକ୍ତ ରୂପେ ଖ୍ୟାତ । ପ୍ରଥମେ ସେ ରାଜା କୃଷ୍ଣଦେବରାୟଙ୍କ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଲାଭ କରିଥିଲେ ।

୪ । ଇସଲାମ୍ ଧର୍ମର କେଉଁ ନୀତି ହିନ୍ଦୁସନ୍ଥ ଏବଂ ଧର୍ମପ୍ରଚାରକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ?
Answer:
ଇସଲାମ୍ ଧର୍ମର ଏକେଶ୍ଵରବାଦ ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନ ଭ୍ରାତୃଭାବ ଆଦି ଚିନ୍ତାଧାରା ହିନ୍ଦୁସନ୍ଥ ଏବଂ ଧର୍ମପ୍ରଚାରକମାନଙ୍କୁ ବିଶେଷଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା । ଇସଲାମ୍ ଧର୍ମରେ ଜାତିପ୍ରଥା ନଥିଲା ।

୫ । ଚିସ୍ତି ସଂପ୍ରଦାୟର ଅନ୍ୟତମ ସନ୍ଥ ଫରିଦୁଦ୍ଦିନ୍ (ବାବା ଫରିଦ୍)ଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଚିସ୍ତି ସଂପ୍ରଦାୟର ଅନ୍ୟତମ ସୁଫିସନ୍ଥ ଥିଲେ ଫରିବୁଦ୍ଦିନ୍ । ସେ ବାବା ଫରିଦ୍ ନାମରେ ଖ୍ୟାତିଲାଭ କରିଥିଲେ । ଫରିଦ୍ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ହାନ୍ସୀ ଥିଲା ତାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ କର୍ମସ୍ଥଳୀ । ତାଙ୍କର ବାଣୀ ଥିଲା, ‘ରାଜା ଓ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତମାନଙ୍କ ସହିତ ବନ୍ଧୁତା ସ୍ଥାପନ କରନାହିଁ । ତୁମର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଜୀବନ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ସାକ୍ଷାତକୁ ମାରାତ୍ମକ ବୋଲି ବିବେଚନା କର ।’’

୬ । ଶେଖ୍ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍‌ଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଚିସ୍ତି ସଂପ୍ରଦାୟର ଶେଷ ବିଖ୍ୟାତ ସୁଫିସନ୍ଥ ଥିଲେ ନାସିରୁଦ୍ଦିନ୍ । ତାଙ୍କୁ ‘ଦିଲ୍ଲୀର ଚିରାଗ୍’ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ୪୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ଶେଖ୍ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆଙ୍କ ଶିଷ୍ୟତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଗୁରୁଙ୍କ ପରି ସେ ଦଳିତ ଓ ଅସହାୟମାନଙ୍କ ଗହଣରେ ସମୟ ଅତିବାହିତ କରୁଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ ସୁଲତାନ ଓ ଅମୀରମାନଙ୍କଠାରୁନିଜକୁ ଦୂରେଇ ରଖୁଥିଲେ । ୧୩୩୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

୭। ଚୈତନ୍ୟ ପିଲାଦିନେ କେଉଁ କେଉଁ ନାମରେ ପରିଚିତ ଥିଲେ ? ତାଙ୍କ ପିତାମାତାଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଚୈତନ୍ୟ ପିଲାଦିନେ ବିଶ୍ବମ୍ଭର ଓ ନିମାଇଁ ନାମରେ ପରିଚିତ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ଜଗନ୍ନାଥ ମିଶ୍ର ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ସଚ୍ଚିଦେବୀ ।

୮ । ସୁଫିସନ୍ଥମାନଙ୍କର ପ୍ରଚାର ଫଳରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ସାହିତ୍ୟର ବିକାଶ କିପରି ଘଟିଥିଲା ?
Answer:
ସୁଫିସନ୍ଥମାନଙ୍କର ପ୍ରଚାର ଫଳରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ସାହିତ୍ୟ, ବିକାଶଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହାଦ୍ଵାରା ଗୁରୁମୁଖୀ, ମରାଠୀ, ବଙ୍ଗାଳୀ ଓ ହିନ୍ଦୀ ପ୍ରଭୃତି ଭାଷାଗୁଡ଼ିକର ଉନ୍ନତି ହୋଇଥିଲା । ମୁସଲମାନମାନେ ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପରିଶେଷରେ ଉର୍ଦୁଭାଷା ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲା ।

୯ । ସୁଫିସନ୍ଥମାନେ କିପରି ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମରେ ଥ‌ିବା କଠୋରତାକୁ କୋହଳ କରିଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ସୁଫିସନ୍ଥମାନେ ଏକେଶ୍ୱରବାଦ ଉପରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ଜଟିଳ କର୍ମକାଣ୍ଡ ଓ ପୂଜାପଦ୍ଧତିର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ କରିଥିଲେ । ଭକ୍ତି, ପ୍ରେମ ଓ ସ୍ନେହଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଆରାଧନା କଲେ ମୋକ୍ଷପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ସେମାନେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଏହାଫଳରେ ଇସଲାମ୍ ଧର୍ମରେ ରହିଥ‌ିବା କଠୋରତା କୋହଳ ହୋଇପାରିଥିଲା ।

୧୦ । ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଧର୍ମମତ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ବୈଷ୍ଣବଧର୍ମର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟ । କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ପୂଜାକରିବାପାଇଁ ସେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ । ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ– ବ୍ରହ୍ମ ଓ ମନୁଷ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭେଦ ନାହିଁ । ଭକ୍ତଦ୍ଵାରା ଆତ୍ମା ସମସ୍ତ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥାଏ । ସାଂସାରିକ ଜୀବନ ମୋକ୍ଷପ୍ରାପ୍ତିରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିନଥାଏ ।

୧୧ । ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ କିପରି ଆଞ୍ଚଳିକ ସାହିତ୍ୟର ବିକାଶ ଘଟାଇବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଧର୍ମମତଗୁଡ଼ିକ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲା । କବୀର ହିନ୍ଦୀରେ, ନାନକ ଗୁରୁମୁଖୀ ଭାଷାରେ ଏବଂ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାରେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଭକ୍ତିଯୁଗର ସାହିତ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମରାଠୀ, ମୈଥୁଳୀ, ହିନ୍ଦୀ, ଓଡ଼ିଆ ଓ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାରେ ଲେଖାଯିବାରୁ ଆଞ୍ଚଳିକ ସାହିତ୍ୟର ସମୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିଲା । ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରଭାବରେ ତୁଳସୀଦାସ ‘ରାମଚରିତ ମାନସ’ ଲେଖୁଥିଲେ । ହିନ୍ଦୀ ଓ ପାରସିକ ଭାଷାର ମିଶ୍ରଣଯୋଗୁଁ ଉର୍ଦୁଭାଷା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥଲା ।

୧୨ । ଶିଖ୍ ଧର୍ମର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଏ ଥିଲେ ? ସେ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଶିଖ୍ ଧର୍ମର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ନାନକ ଥିଲେ । ସେ ୧୪୬୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଲାହୋର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ତାଲୱନ୍ଦୀ (ଆଧୁନିକ ନାନକୋନା) ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୧୩ । ଚୈତନ୍ୟଙ୍କୁ କିଏ କୃଷ୍ଣମନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦାନ କଲେ ? ଯେଉଁ ଦୁଇଜଣ ଭକ୍ତଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଚୈତନ୍ୟ ବାଣୀ ପ୍ରଚାର କଲେ ସେମାନଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ? ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁବେଳକୁ ସେ କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଈଶ୍ୱରପୁରୀ ନାମକ ଜଣେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଚୈତନ୍ୟଙ୍କୁ କୃଷ୍ଣମନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଚୈତନ୍ୟ ଅଦ୍ଵୈତ ଓ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ନାମକ ଦୁଇଜଣ ଭକ୍ତଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ନିଜର ବାଣୀ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁବେଳକୁ ସେ ୧୫୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ପୁରୀଠାରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥିଲେ ।

୧୪ । ସୁଫିବାଦ କ’ଣ ?
Answer:
ସୁଫିବାଦ ମୁଖ୍ୟତଃ କୋରାନ୍ ଓ ମହମ୍ମଦଙ୍କ ବାଣୀ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ମଧ୍ୟ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟଧର୍ମ, ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଓ ଜୈନଧର୍ମରୁ କେତେକ ଧାରଣା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା । ‘ସୁଫି ମତବାଦ’ ପ୍ରେମ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ । ଏକେଶ୍ୱରବାଦ ଉପରେ ଏହା ବିଶ୍ଵାସସ୍ଥାପନ କରିଥାଏ । ଈଶ୍ବର ହିଁ ଚିର ଶାଶ୍ଵତ ଓ ଚିର ମଙ୍ଗଳମୟ । ଭଜନଗାନ କରାଯାଇ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ବଶୀଭୂତ କରାଯାଇପାରିବ । ଆତ୍ମା ଓ ପରମାତ୍ମା ମଧ୍ୟରେ ସଂଯୋଗ ରକ୍ଷାକରିବା ଧର୍ମର ପ୍ରକୃତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ।

୧୫ । ମହମ୍ମଦ ସରହିନ୍ଦ୍ କିଏ ?
Answer:
ମହମ୍ମଦ ସରହିନ୍ଦ୍ ଥିଲେ ବାକ୍ସିବିଲ୍ଲାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ । ସେ କହୁଥିଲେ ଈଶ୍ଵର ଓ ମନୁଷ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଭୃତ୍ୟ ଓ ମାଲିକ ପରି । ଅନ୍ୟ ସୁଫିମାନେ ମନେ କରୁଥିବା ପ୍ରେମିକ ଓ ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ପରି ନୁହେଁ । ସେ ଅତୀନ୍ଦ୍ରିୟଭାବ ସହିତ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ଇସ୍‌ଲାମ ତତ୍ତ୍ଵ ମିଳିତ କରାଇବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ ।

୧୬ । ସୁଫି ମଦବାଦ ପ୍ରସାର ଫଳରେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କିପରି ଏକତା ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ସୁଫି ମତବାଦ ପ୍ରସାର ଫଳରେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକତା ସ୍ଥାପନ ହୋଇପାରିଥିଲା । ପରସ୍ପର ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ତିକ୍ତତାର ଅବସାନ ଘଟିଥିଲା । ଉଭୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ଯରେ ସାମ୍ୟଭାବ, ଭ୍ରାତୃଭାବ ଓ ସହନଶୀଳତା ବିକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା ।

୧୭ । ସଲିମ୍ ଚିସ୍ତିଙ୍କ ବିଷୟରେ ଯାହା ଜାଣ ଲେଖ ।
Answer:
ସଲିମ୍ ଚିମ୍ପି ଥିଲେ ଚିସ୍ତା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅନ୍ୟ ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ସନ୍ଥ । ସେ ଫତେପୁରସିକ୍ରିଠାରେ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥିଲେ । ସମ୍ରାଟ ଆକବର ତାଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ସାକ୍ଷାତ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର କବର ଉପରେ ଆକବର ମାର୍ବଲର ଏକ ସ୍ମୃତି ମସ୍‌ଜିଦ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୧୮ । ସୁରୱର୍ଦ୍ଦି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଥିଲେ ସଇଖ୍ ବାହାଉଦ୍ଦିନ୍ ଜାକାରିୟା ସୁରୱର୍ଦ୍ଦି । ସଦ୍‌ରୁଦ୍ଦିନ ଅରିଫ୍ ଓ ରୁକ୍‌ଦିନ ଆବୁଲ୍ ଫାଡ୍‌ ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଦୁଇଜଣ ବିଶିଷ୍ଟ ସନ୍ଥ ଥିଲେ । ମହମ୍ମଦ ତୋଗଲକ ଏବଂ ଫିରୋଜଶାହା ତୋଗଲକଙ୍କ ସମୟରେ ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବିଶେଷ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା ।

୧୯ । କାଦିର ସମ୍ପ୍ରଦାୟ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଅବ୍‌ଦୁଲ୍ କାଦିର୍ ଜିଲାନି ଥୁଲେ କାଦିର ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ମୁଖ୍ୟ । ସେ ବାଗ୍‌ରେ ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଭାରତରେ ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଶାହା ଜିଆମତୁଲ୍ଲା ଏବଂ ମଖଦୁମ୍ ମହମ୍ମଦ ଜିଲ୍ଲାନି । ସିନ୍ଧୁପ୍ରଦେଶର ଉତ୍ସ ଥିଲା ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳୀ । ଶଇଖ୍ ହମିଦ୍ ଗଞ୍ଜ ବକ୍‌ସ, ଶଇଖ୍ ଦାଉଦ୍ କମାବୀ ଏବଂ ଶଇଖ୍ ମାଲି କାଦିର୍ ଆଦି ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅନ୍ୟତମ ସନ୍ଥରୂପେ ପରିଗଣିତ ହେଉଥିଲେ ।

୨୦ । ନକ୍‌ବନ୍ଦୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ ଖୁଜା ବାହାଉଦ୍ଦିନ୍ ନକ୍‌ବନ୍ଦ । ପ୍ଲୀଜା ବାକ୍ସିବିଲ୍ଲା, ଶଇଖ୍ ଅହମ୍ମଦ ସର୍‌ହିନ୍ଦ୍, ଶଇଖ ବୁର୍‌ହାନ୍ ଏବଂ ଶାହା ୱାଲିଭଲ୍ଲା ଆଦି ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅନ୍ୟତମ ସନ୍ଥ ରୂପେ ପରିଗଣିତ ହେଉଥିଲେ । ଭାରତରେ ଏହି ସନ୍ଥ ବିଶେଷରୂପେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲାଭ କରିପାରିନଥିଲେ ।

୨୧ । ନିମ୍ବାର୍କ କିଏ ଓ ସେ କାହିଁକି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ?
Answer:
ରାମାନୁଜଙ୍କ ପରେ ନିମ୍ବାର୍କ ଭକ୍ତିମାର୍ଗର ଅନ୍ୟତମ ପୁରୋଧାଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ସେ ଈଶ୍ଵରଭକ୍ତିକୁ ମନୁଷ୍ୟର ଅତ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବ୍ୟାପାରରେ ପରିଣତ କରିବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ସେ ରାଧା ଓ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ । ନିମ୍ବାର୍କ ସର୍ବମୟ ଭଗବାନ୍‌ଙ୍କ ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବାପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଉଥିଲେ ।

B. ପାଞ୍ଚଟି/ଛଅଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

୧। ସୁଫିସନ୍ଥମାନଙ୍କ ବାଣୀ ସଂପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:
ସେମାନେ ତୀବ୍ର ବିରୋଧ କରିଥିଲେ । ଭକ୍ତି ଥିଲା ସେମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଉପଜୀବ୍ୟ । ଏକେଶ୍ଵରବାଦ ଥିଲା ଏହାର ମୂଳତତ୍ତ୍ଵ । ଭକ୍ତି ଓ ପ୍ରେମ ଥିଲା ଏହାର ଆଧାର । ଭକ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରେମ ମାଧ୍ୟମରେ ଈଶ୍ବରଙ୍କୁ ଆରାଧନା କରି ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତି କରାଯାଇପାରେ ବୋଲି ସେମାନେ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ତେଣୁ ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ମୁସଲମାନ ସୁଫିସନ୍ଥମାନଙ୍କର ଏହି ବାଣୀକୁ ଆନନ୍ଦରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସୁଫିସନ୍ଥମାନେ ସାମାଜିକ କୁସଂସ୍କାର ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ।

୨। ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ କାହିଁକି ଜନପ୍ରିୟ ହୋଇପାରିଥିଲା ?
Answer:
ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ଜନପ୍ରିୟ ହେବାର ବହୁ କାରଣ ଅଛି । ପ୍ରଥମତଃ, ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ସହଜ ଓ ସରଳ ଉପାୟରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଆରାଧନା କରିବାପାଇଁ ପଥପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲା । ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ଭକ୍ତିବାଦ ସରଳ ‘ଦୋହା’, ‘ଭଜନ’ ଏବଂ ‘ସଂକୀର୍ତ୍ତନ’ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଚାରିତ ହେବାରୁ ଲୋକମାନେ ଏଥୁପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ତୃତୀୟତଃ, ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ପୁରୋଧାମାନଙ୍କର ନିରାଡ଼ମ୍ବର ଏବଂ ଅମାୟିକ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆକର୍ଷଣ କରିଥିଲା । ଚତୁର୍ଥତଃ, ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରଚାରକମାନେ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ନୀତିବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଚାର କରିଥିବାରୁ ଏହା ଜନାଦୃତ ହୋଇଥିଲା । ପଞ୍ଚମତଃ, ଭକ୍ତି ଓ ପ୍ରେମ ବଳରେ ଈଶ୍ଵରଲାଭ କରାଯାଇପାରେ ବୋଲି ପ୍ରଚାରିତ ହେବା ଫଳରେ ସାଧାରଣ ଲୋକମାନେ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ।

୩ । ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଇସ୍‌ଲାମ ଧର୍ମଦ୍ଵାରା କିପରି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଇସ୍‌ଲାମ ଧର୍ମ ବହୁମାତ୍ରାରେ ଭାରତୀୟ ସମାଜକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା । ସମୟକ୍ରମେ ଭାରତୀୟମାନେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟପେୟ, ପୋଷାକ-ପରିଚ୍ଛଦ, ଚାଲିଚଳଣ ଓ ରୀତିନୀତିକୁ ଅନୁକରଣ କରିଥିଲେ । ସାମାଜିକ ସ୍ତରରେ ନାରୀ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂକୁଚିତ ହୋଇଥିଲା । ସମାଜରେ ଦାସତ୍ଵ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା । ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତବଂଶୀୟ ହିନ୍ଦୁମାନେ ଭୋଗବିଳାସରେ ରହି ଦାସଦାସୀମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଥିଲେ । ନୂତନଭାବରେ ବିରିୟାନୀ, କବାବ ଆଦି ଖାଦ୍ୟ ହିନ୍ଦୁସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା । ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ଅନୁକରଣ କରି ହିନ୍ଦୁମାନେ ସାଲୱାର, ପାଇଜାମା, ଅଚକନ, ଲୁଙ୍ଗି ଆଦି ପୋଷାକ ପରିଧାନ କଲେ ।

୪। ରାମାନୁଜଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଯାହା ଜାଣ ଲେଖ ।
Answer:
ଦ୍ଵାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଭାଗରେ ରାମାନୁଜ ବୈଷ୍ଣବ ମତବାଦ ପ୍ରଚାର କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ପ୍ରଥମେ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ କରାଇଥିଲେ । ସେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଆନ୍ଧ୍ର ଅଞ୍ଚଳରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ରାମାନୁଜଙ୍କ ମତରେ, ଭକ୍ତିହିଁ ହେଉଛି ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉପାୟ । ସର୍ବଶକ୍ତିମୟ ଭଗବାନ୍ ହେଉଛନ୍ତି ସୃଷ୍ଟି, ସ୍ଥିତି ଓ ଲୟର ଏକମାତ୍ର କାରଣ । ନିଜ ପ୍ରାଣରେ ପ୍ରକୃତ ଭକ୍ତି ଉଦ୍ରେକପାଇଁ ମନୁଷ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ଗୁରୁଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ରାମାନୁଜ ସବୁ ମଣିଷକୁ ସମାନ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖୁଥିଲେ ।

୫। ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ଫଳାଫଳ ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ଫଳାଫଳ ଥିଲା ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ । ପ୍ରଥମତଃ, ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଫଳରେ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରୁ କୁସଂସ୍କାର ଦୂରହେବା ସହିତ ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦୂରହୋଇ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଦ୍‌ଭାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା । ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କର ପ୍ରତିପତ୍ତି, ମୂର୍ତ୍ତି ଉପାସନା ଆଦି ଜଟିଳ ପୂଜାପଦ୍ଧତିକୁ ପରିହାର କରି ହିନ୍ଦୁମାନେ ଭକ୍ତିଧର୍ମର ସରଳ ମାର୍ଗ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ତୃତୀୟତଃ, ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନଦ୍ୱାରା ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା । ହିନ୍ଦୁ ଓ ଇସ୍‌ଲାମ ଧର୍ମର ସମନ୍ଵୟରେ ‘ସତ୍ୟପୀର’ ପୂଜା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଚତୁର୍ଥରେ, ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନଦ୍ଵାରା ଆଞ୍ଚଳିକ ସାହିତ୍ୟର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସାଧୂତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ହିନ୍ଦୀ ଓ ପାରସିକ ଭାଷାର ସମନ୍ଵୟରେ ‘ଉର୍ଦୁ’ ଭାଷାର ଉଦ୍ଭବ ହୋଇଥିଲା ।

୬ । ବ୍ଲାଜା ମଇନୁଦ୍ଦିନ ଚିସ୍ତଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଟିପ୍ପଣୀ ଦିଅ ।
Answer:
ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ସୁଫି ଆନ୍ଦୋଳନର ସର୍ବପ୍ରଥମ ସନ୍ଥ ଥିଲେ ଧ୍ଵଜା ମଇନୁଦ୍ଦିନ ଚିନ୍ତି । ସେ ୧୧୪୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସେଇସ୍ଥାନ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ, ଈଶ୍ଵର ପ୍ରେମହିଁ ଥିଲା ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଧର୍ମ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଭକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତି କରିହେବ ଏବଂ ଏଥ‌ିପାଇଁ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା, ବ୍ରତ, ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ । ଏକେଶ୍ଵରବାଦକୁ ସେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ମଣିଷ ମଣିଷ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଭେଦଭାବ ରହିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ ।

୭ । ଶେଖ୍ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
Answer:
ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ ୧୨୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବାଦାଉନ୍‌ଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ବାବା ଫରିଦ୍‌ଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ଶିଷ୍ୟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଦିଲ୍ଲୀର ସାତଜଣ ସ୍କୁଲତାନଙ୍କ ଶାସନକାଳ ଦେଖୁଥିଲେ । ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରେମ ଓ ବିଶ୍ଵଭ୍ରାତୃତ୍ଵର ବାଣୀ ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଈଶ୍ଵରଭକ୍ତି ଉପରେ ସେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ । ମଣିଷ ପ୍ରତି ଦୟା, ସ୍ନେହ ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଆଦି ଐଶ୍ଵରିକ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ସେ କହିଥିଲେ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ସବୁମଣିଷ ସମାନ ଓ ଏକ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସନ୍ତାନ । ଏଣୁ ପରସ୍ପରକୁ ଭଲପାଇବାପାଇଁ ସେ ମାନବ ସମାଜକୁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।

୮। ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ବିଶେଷତ୍ଵ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରଧାନ ବିଶେଷତ୍ଵ ଥିଲା ଏକେଶ୍ଵରବାଦ ପ୍ରତିଷ୍ଠା । ଏକମାତ୍ର ଈଶ୍ଵର ଉପାସନା ଉପରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବା ଥିଲା ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ବିଶେଷତ୍ଵ । ଈଶ୍ବର ହେଉଛନ୍ତି ଅଦୃଶ୍ୟ ଓ ନିରାକାର ଏବଂ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଉପରେ ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ଵାସ ତଥା ଭକ୍ତି ରଖୁଲେ ତାଙ୍କୁ ଭଲ କରିହେବ । ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ଥିଲା ଏହାର ଅନ୍ୟ ଏକ ବିଶେଷତ୍ଵ । ପବିତ୍ର ଓ ନୈତିକ ଜୀବନଯାପନ ପାଇଁ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଜଟିଳ ପୂଜାପଦ୍ଧତି, କର୍ମକାଣ୍ଡ, ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଓ ମୂର୍ତ୍ତିପୂଜାକୁ ବିରୋଧ କରାଗଲା । ଏହି ଧର୍ମ ଜାତିପ୍ରଥାକୁ ଘୋର ବିରୋଧ କରିଥିଲା ।

୯ । କବୀରଙ୍କ ଧର୍ମମତ ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
କବୀର ବିଭିନ୍ନ ଜାତିପ୍ରଥା ତଥା ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ଐକ୍ୟଭାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ । ସେ ଏକେଶ୍ୱରବାଦର ପ୍ରବକ୍ତା ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ, ସବୁ ମଣିଷ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସନ୍ତାନ । ସେ ମୂର୍ତ୍ତିପୂଜା, ବେଦ, କୋରାନ୍, ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ଧର୍ମର ପୂଜାପଦ୍ଧତି, ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା, ବ୍ରତ, ଉପବାସ ଇତ୍ୟାଦିରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁ ନ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ, ଗୁରୁ ଈଶ୍ଵରଙ୍କଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ । ଭକ୍ତି ହିଁ ଈଶ୍ୱରପ୍ରାପ୍ତିର ଏକମାତ୍ର ପନ୍ଥା । ସେ ହିନ୍ଦୁ ପଣ୍ଡିତ ଓ ମୁସଲମାନ ମୌଲବୀମାନଙ୍କୁ କଠୋର ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଧର୍ମବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ‘ବୀଜକ’ ନାମକ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ।

୧୦ । ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କ ନୀତିଶିକ୍ଷା କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ନାନକ କୌଣସି ଧର୍ମର ଜ୍ଞାନନୀତିକୁ ଗ୍ରହଣ କରି ନ ଥିଲେ । ସେ ଜାତିପ୍ରଥାକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ । ସେ ଏକେଶ୍ଵରବାଦ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ଇସ୍‌ଲାମ ଧର୍ମର ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ଓ କୁସଂସ୍କାରଗୁଡ଼ିକର ସମାଲୋଚନା କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସହନଶୀଳତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଆରୋପ କରିଥିଲେ । ପ୍ରେମ, ଭକ୍ତି ଓ ସକର୍ମଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଲାଭ କରିହେବ ବୋଲି ସେ କହୁଥିଲେ । ନାନକ ନୈତିକତା, ସତ୍ୟ, ଦୟା ଓ ସାଧୁତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଧର୍ମବାଣୀ ଆଦିଗ୍ରନ୍ଥ ବା ଗ୍ରନ୍ଥସାହେବରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଛି । ସେ ଶିଖୁଧର୍ମର ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଥିଲେ ।

୧୧ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ଧର୍ମମତ କ’ଣ ଥୁଲା ?
Answer:
ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ଗୌଡ଼ୀୟ ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ସେ ପ୍ରେମ ଓ ମୈତ୍ରୀର ବାଣୀ ପ୍ରଚାର କରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିପାରିଥିଲେ । କୃଷ୍ଣଭକ୍ତି କୀର୍ତ୍ତନଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତି ସମ୍ଭବ ବୋଲି ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ସେ ସମଗ୍ର ମାନବଜାତିକୁ ବିଶ୍ବଭ୍ରାତୃତ୍ଵରେ ବାନ୍ଧି ରଖୁବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ । ସେ ପୂଜାପଦ୍ଧତି, ରୀତିନୀତି ଓ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କ ପ୍ରାଧାନ୍ୟକୁ ଅସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ । ଈଶ୍ବରଙ୍କ ନାମ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ସେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ଦେଉଥିଲେ । ସେ ‘ହରେକୃଷ୍ଣ ହରେରାମ’ ସରଳ ମନ୍ତ୍ର ଜପକରି ଇହଧାମରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବାପାଇଁ ‘ମାନବ ସମାଜକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନେ ତାଙ୍କୁ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଅବତାରରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରି ଗୌରାଙ୍ଗ ମହାପ୍ରଭୁରୂପେ ପୂଜା କରିଥିଲେ ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ଭାରତରେ ସୁଫି ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପରେ ଏକ ବିଶଦ ବିବରଣୀ ଦିଅ ।
Answer:
ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଭାରତ, ଇତିହାସରେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ସମାଜ ସଂସ୍କାରକ, ସାଧୁସନ୍ଥଙ୍କର ଆବିର୍ଭାବ ଘଟିଥିଲା । ସେହି ସାଧୁସନ୍ଥମାନେ ବହୁଧର୍ମର ମତବାଦକୁ ଏକତ୍ରିତ କରି ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମକୁ ସରଳ ଓ ସଂସ୍କାରଯୁକ୍ତ କରିବାପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ । ଏହା ସୁଫିବାଦ ନାମରେ ପରିଚିତ । ଏହି ମତବାଦର ପ୍ରବକ୍ତାମାନେ ଇସଲାମ୍ ଧର୍ମକୁ ସରଳ ତଥା ଉଦାର କରିବାପାଇଁ ପ୍ରୟାସୀ ହୋଇଉଠିଲେ । ଏହି ମତାବଲମ୍ବୀର ସନ୍ଥମାନେ ବିଭିନ୍ନ ସଂପ୍ରଦାୟର ପ୍ରତିନିଧ୍ୱ କରୁଥିଲେ । ଭାରତରେ ‘ଚିସ୍ତି’, ସୁରଓର୍ଦ୍ଦି ଏବଂ ନକ୍‌ବନ୍ଦୀ ସୁଫି ସଂପ୍ରଦାୟ ଦେଖାଦେଇଥିଲା ।

ବ୍ଲାଜା ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି – ଭାରତରେ ଏହିପ୍ରକାର ମୁସଲମାନ ସାଧୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଥିଲେ ଖୁଜା ମଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିନ୍ତି । ସେ ସେଇସ୍ତାନ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ୧୧୪୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. ରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲେ । ସେ ବହୁସ୍ଥାନ ଭ୍ରମଣ କରି ଶେଷରେ ଭାରତରେ ୧୨୦୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. ରେ ପହଞ୍ଚି ଆଜମିରରେ ବସତି ସ୍ଥାପନ କଲେ । ସେ ୧୨୩୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. ରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳକୁ ମୁସଲମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇସାରିଥିଲା । ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କ ସୁଫୀ ଶିଷ୍ୟମାନେ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭକ୍ତିଭାବ ପ୍ରଚାର କରି ବୁଲିଥିଲେ । ଈଶ୍ଵର ପ୍ରେମହିଁ ଥିଲା ସୁଫିମତର ମୂଳ ବିଷୟ । ମଇନୁଦ୍ଦିନ ଚିସ୍ତି ଅଦ୍ଵୈତବାଦ ବା ଏକେଶ୍ଵରବାଦ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ, ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଦ୍ଵିତୀୟ, ତାଙ୍କୁ କେବଳ ପବିତ୍ର ହୃଦୟରେ ଭକ୍ତିକଲେ ତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ମିଳିପାରିବ ।

ଶେଖ୍ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ– ବାବା ଫରିଦ୍‌ଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ ଥିଲେ ସର୍ବପ୍ରଧାନ । ସେ ୧୨୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବାଦାଉନ୍ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥିଲେ । ଦୀର୍ଘ ୬୦ ବର୍ଷକାଳ ସେହି ସ୍ଥାନ ତାଙ୍କର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ କାର୍ଯ୍ୟର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳ ଥିଲା । ଭାରତୀୟ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କର ସେ ଥିଲେ ପ୍ରଧାନ ଧର୍ମଗୁରୁ । ଈଶ୍ଵରଭକ୍ତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ପ୍ରଦାନପୂର୍ବକ ସାଂସାରିକ ଆସକ୍ତିରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାପାଇଁ ସେ ମନୁଷ୍ୟକୁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଉଚ୍ଚତର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଚିନ୍ତାପାଇଁ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଧର୍ମୀୟ ମନୋଭାବ ତ୍ୟାଗ କରିବା ଉଚିତ ‘ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ ।

ତାଙ୍କ ପ୍ରଚାରିତ ସୁଫି ମତ ଜ୍ଞାନୀ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ପଥ ଦେଖାଇଥିଲା । ସେ କହିଥିଲେ, ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ଏକମାତ୍ର ଉପାୟ ହେଉଛି ଈଶ୍ୱରପ୍ରେମ । ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରେମମାର୍ଗ ଅନୁସରଣ କରିବେ, ସେହିମାନେହିଁ ଈଶ୍ଵର ଉପଲବ୍‌ କରିପାରିବେ । ଈଶ୍ଵର ପ୍ରେମ ମଧ୍ୟରେ ସୁଫିମାନେ ମାନବିକ ପ୍ରେମର ସନ୍ଧାନ ପାଇଥିଲେ । ଈଶ୍ବରଙ୍କୁ ଭଲପାଇବା ଅର୍ଥ ହେଉଛି ତାହାଙ୍କଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ମନୁଷ୍ୟ ସମାଜକୁ ଭଲପାଇବା । ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରତି ଦୟା, ସ୍ନେହ, ମମତା ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧା ନ ଥିଲେ ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତି ଅସମ୍ଭବ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରାଣରେ ଈଶ୍ଵର ବିରାଜିତ । ତେଣୁ ମଣିଷକୁ ଘୃଣା କରିବା ହେଉଛି ପାପ । ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଉଲିଆ ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ମନୁଷ୍ୟ ସମାଜକୁ ଭଲପାଇବା ପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।

ସୁଫି ସନ୍ଥମାନଙ୍କ ଦର୍ଶନ ଥୁଲା ଅତି ଚମତ୍କାର । ସୁଫିମାନେ ଈଶ୍ୱରପ୍ରେମ ତଥା ଏକେଶ୍ୱରବାଦରେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ, ଯେଉଁମାନେ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ପଦାଙ୍କ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି, ସେମାନେ ଭଗବାନ୍‌ଙ୍କ ସତ୍ତା ଉପଲବ୍‌ଧ କରି ଜୀବନରେ ପ୍ରକୃତ ଆନନ୍ଦ ଲାଭ କରନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ, ଭଗବାନ୍ ସ୍ଵର୍ଗୀୟ, ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟମୟ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରେମରୂପକ ଯାଦୁକରୀ ସ୍ପର୍ଶରେ ପ୍ରାପ୍ତ କରିହେବ । ସୁଫିମାନଙ୍କ ମତରେ, ମନୁଷ୍ୟର ତିନିପ୍ରକାର ପ୍ରକୃତି ଦେଖାଯାଏ, ଯଥା – ଶାରୀରିକ, ବୌଦ୍ଧିକ ଓ ଧାର୍ମିକ । ବାସ୍ତବ ଗୁରୁ ଜଣେ ମଣିଷର ଏହି ତିନିପ୍ରକାର ପ୍ରକୃତି ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷାକରିବାକୁ ଉଚିତ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥା’ନ୍ତି । ସୁଫିମାନେ ଗୁରୁଙ୍କ ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଥା’ନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ, ଜଣେ ଗୁରୁ ସତ୍‌ପଥରେ ଚାଲିବାପାଇଁ ତା’ର ଶିଷ୍ୟକୁ ଉତ୍ତମ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ଏବଂ ମଣିଷ ଏହି ସୁକର୍ମଦ୍ଵାରା ମୋକ୍ଷପ୍ରାପ୍ତି କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥାଏ । ସୁଫିଧର୍ମ ପାର୍ଥିବ ଧନସଂପରି ତଥା ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗତ ସୁଖକୁ ନିରୋଧ କରିଥିଲା । ସେମାନେ ସରଳ ତଥା ସୁନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପବିତ୍ର ଜୀବନଯାପନ କରିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।

ସୁଫିଧର୍ମର ସମ୍ବାଜ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ :
(କ) ଭକ୍ତିବାଦ :
ସୁଫିସନ୍ଥମାନେ ଥିଲେ ସମାଜ ସୁଧାରକ । ଜାତିପ୍ରଥା, ବହୁଦେବଦେବୀ ପୂଜନ ଏବଂ ଜଟିଳ କର୍ମକାଣ୍ଡକୁ ସେମାନେ ତୀବ୍ର ବିରୋଧ କରୁଥିଲେ । ଭକ୍ତି ଥିଲା ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଉପଜୀବ୍ୟ । ଏକେଶ୍ୱରବାଦ ଥିଲା ଏହାର ମୂଳତତ୍ତ୍ୱ । ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ସୁଫିସନ୍ଥଙ୍କର ଏହି ବାଣୀକୁ ଆନନ୍ଦରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

(ଖ) ସାମାଜିକ ଓ ଧାର୍ମିକ ସଂସ୍କାର :
ସମାଜ ଓ ଧର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ସୁଫିସନ୍ଥମାନେ ବହୁ ସଂସ୍କାର ଆଣିଥିଲେ । ସେମାନେ ଜାତିପ୍ରଥାର ବିରୋଧ କରିବା ସହିତ ଦଳିତ ଓ ନିଶେଷିତମାନଙ୍କର ଉତ୍‌ଥାନ ନିମିତ୍ତ ପ୍ରଯନ୍ କରିଥିଲେ । ନାରୀମାନଙ୍କର ଉତ୍‌ଥାନ ପାଇଁ ସେମାନେ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ।

(ଗ) ହିନ୍ଦୁ ମୁସଲମାନ ଏକତା :
ସୁଫିବାଦର ସାଧୁମାନେ ହିନ୍ଦୁ .ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଏକତାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଥିଲେ । ସୁଫିଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବୈଷମ୍ୟକୁ ଦୂରୀଭୂତ କରି ଧର୍ମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହନଶୀଳତା ଓ ସଦ୍‌ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ସ୍ନେହ ଓ ପ୍ରେମ :
ପରସ୍ପରକୁ ସ୍ନେହ କରିବା ଓ ଭଲପାଇବାର ଶିକ୍ଷା ସୁଫି ସନ୍ଥମାନେ ଦେଇଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସ୍ନେହ, ମମତା ଏବଂ ପ୍ରେମ ଭାବ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ଉଚିତ, ତା ନହେଲେ ଈଶ୍ୱରପ୍ରାପ୍ତି ଅସମ୍ଭବ । ଏହି ବାଣୀ ପ୍ରଚାରଦ୍ଵାରା ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଦୂରତ୍ୱ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା ।

(‍ଙ) ଆଞ୍ଚଳିକ ସାହିତ୍ୟର ବିକାଶ :
ସୁଫି ସନ୍ଥମାନଙ୍କର ପ୍ରଚାର ଫଳରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ସାହିତ୍ୟର ବିକାଶ ସାଧୁତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଧର୍ମର ପ୍ରଚାର ଫଳରେ ଗୁରୁମୁଖୀ, ମରାଠୀ, ହିନ୍ଦୀ ଓ ବଙ୍ଗଳା ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ, ମାନବିକ ଭ୍ରାତୃତ୍ୱ, ଧର୍ମୀୟ ଉଦାରତା ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସାଧୁତା ଉପରେ ସୁଫିମାନେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରଚାରଦ୍ଵାରା ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ସମସ୍ତେ ଉପକୃତ ହୋଇଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରଚାର କାଳରେ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ଦେଖାଦେଇଥିଲା । ସୁଫି ଓ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ଫଳରେ ଏକ ନୂତନ ଧର୍ମୀୟ ସଚେତନତା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।

୨। ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରବକ୍ତା କବୀରଙ୍କ ଜୀବନୀ ଓ ବାଣୀ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
କବୀର ଥିଲେ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୁରୋଧା । ସେ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପରି ସଂସାରତ୍ୟାଗୀ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ନ ଥିଲେ ଅଥବା ଅଶୋକଙ୍କ ପରି ଧର୍ମ ପାଇଁ ତରବାରି ପରିତ୍ୟାଗ କରି ନ ଥିଲେ, ବରଂ ସଂସାର ମଧ୍ଯରେ ସଂସାରିକ ଜୀବନଯାତ୍ରା କରି ଭକ୍ତିଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ୱରପ୍ରାପ୍ତି ହେବାର ସୂଚନା ସେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରଚାରିତ ଭକ୍ତିଧର୍ମ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଧର୍ମ ସଂସ୍କାର ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବହୁମାତ୍ରାରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ।

ଜୀବନୀ :
କବୀରଙ୍କ ଜୀବନୀ ରହସ୍ୟାବୃତ ଭାବରେ ରହିଯାଇଛି । ସେ ସମ୍ଭବତଃ ୧୪୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରି ୧୫୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ହିନ୍ଦୁଜନନୀଙ୍କର ପୁତ୍ର ଥିଲେ । ଜନ୍ମ ପରେ ତାଙ୍କ ମାତା ତାଙ୍କୁ ବାରାଣସୀର ଏକ ପୁଷ୍କରଣୀ ନିକଟରେ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଇଥିଲେ । ସେହି ପଥରେ ନୀରୁ ନାମକ ଜଣେ ମୁସଲମାନ ତନ୍ତୀ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ନିମାଙ୍କ ସହିତ ଯାଉଥିବାବେଳେ କବୀରଙ୍କୁ ନେଇ ପୁତ୍ରଭାବରେ ନିଜ ଘରେ ପାଳିଥିଲେ । କବୀର ବ୍ରାହ୍ମଣ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ମୁସଲମାନ ଘରେ ମୁସଲମାନରୂପେ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ । ପିତାଙ୍କର ଦାରିଦ୍ର୍ୟଯୋଗୁଁ କବୀର ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ପାଇପାରି ନଥିଲେ । ଶିକ୍ଷାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇ ପିତାଙ୍କ ସହିତ ବସ୍ତ୍ରବୟନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ । ସେ ସଦାସର୍ବଦା ଗଭୀରଭାବରେ ଚିନ୍ତାମଗ୍ନ ରହୁଥିଲେ । ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଉପରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଗାଢ଼ ଆସ୍ଥା ରହିଥିଲା ।

ଯୁବକ ଅବସ୍ଥାରେ କବୀର ରାମାନନ୍ଦଙ୍କ ବାଣୀରେ ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଗୁରୁଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମର ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ । ଏଣୁ ସେ ଉଭୟ ଧର୍ମର ସାରତତ୍ତ୍ଵକୁ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିଥିଲେ । କବୀର ବିବାହ କରି ଗୃହସ୍ଥ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କଲେ ଏବଂ ପିତାଙ୍କ କୌଳିକ ବ୍ୟବସାୟ ଲୁଗାବୁଣାଦ୍ଵାରା ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଥିଲେ । ଏହା ସହିତ ସେ ଧର୍ମପ୍ରଚାର କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲୁ ରଖୁଥିଲେ । କ୍ରମେ ଜନସାଧାରଣ ତାଙ୍କର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହେଲେ । ବହୁ ଲୋକ ତାଙ୍କର ଶିଷ୍ୟତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ସେ ଉଭୟ ଧର୍ମର ଦୁର୍ବଳତାକୁ ବିଦ୍ରୂପ କରିଥିଲେ । ଫଳରେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ଉଭୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକ ତାଙ୍କୁ ଗୁରୁଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । କବୀରଙ୍କ ମୁଖନିଃସୃତ ବାଣୀକୁ ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନେ ଲିପିବଦ୍ଧ କରୁଥିଲେ । କବୀରଙ୍କ ବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ସଂକଳିତ ହୋଇଥ‌ିବା ଗ୍ରନ୍ଥକୁ ‘ବୀଜକ’ କୁହାଯାଏ । କବୀରଙ୍କ ଭଜନଗୁଡ଼ିକୁ ‘ଦୋହା’ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ‘କବୀରପନ୍ଥୀ’ କହନ୍ତି । କବୀର ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ତାଙ୍କର ବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।

ନୀତିବାଣୀ :
କବୀରଙ୍କ ନୀତିବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସରଳ ଓ ମାର୍ମିକ ଥିଲା । ପ୍ରେମ ଥିଲା କବୀରଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ନୀତିବାଣୀ । ଈଶ୍ଵର ପ୍ରାପ୍ତିପାଇଁ ପ୍ରେମ ଓ ଭକ୍ତି ଥିଲା ପରମ ଉପାୟ । ମଣିଷକୁ ଏକତା ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧିବାର ମାର୍ଗ ହେଉଛି ପ୍ରେମ । ପାରସ୍ପରିକ ତିକ୍ତତା ପରିହାର କରି ପରସ୍ପରକୁ ପ୍ରେମଭାବରେ ଆବଦ୍ଧ କରିବାପାଇଁ କବୀର ତାଙ୍କର ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥ୍ଲେ । ଈଶ୍ବର ଥିଲେ କବୀରଙ୍କ ଧର୍ମର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ । ସେ ତାଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ନାମରେ ଡାକୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ ରାମ-ରହିମ୍, କେଶବ–କରିମ୍ , ହରି-ହଜରତ, ଈଶ୍ଵର-ଆଲ୍ଲା ସେହି ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ନାମ । ଈଶ୍ବର ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ଓ ଅସୀମ । ଯେଉଁ ନାମ ଧରି ଡାକିଲେ ମଧ୍ୟ ଈଶ୍ଵର ଏକ, ଅଭିନ୍ନ ଓ ଅଦ୍ଵିତୀୟ । ତେଣୁ କବୀର ଏକେଶ୍ୱରବାଦ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ ।

କବୀର ଗୁରୁଙ୍କ ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ଵ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଗୁରୁଙ୍କ ଶିକ୍ଷାହିଁ ମଣିଷକୁ ସଦ୍‌ବୁଦ୍ଧି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ବୋଲି କବୀର କହିଥିଲେ । ଈଶ୍ୱରପ୍ରାପ୍ତିର ମାର୍ଗ ଭକ୍ତି ବୋଲି କବୀର ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ମନର ପବିତ୍ରତା ଓ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ପଦାରବିନ୍ଦରେ ମନୋନିବେଶପୂର୍ବକ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ ମଣିଷ ତାଙ୍କୁ ଲାଭ କରିଥାଏ । କବୀରଙ୍କ ଅଧ୍ୟାତ୍ମିକ ବାଣୀ ମଧ୍ଯରେ ‘ଆତ୍ମା’ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଜ୍ଞାନ ଥୁଲା ଅନ୍ୟତମ । ଆତ୍ମାହିଁ ଜୀବନ, ପ୍ରଶ୍ଵାସ, ଜୀବନ ଓ ଜ୍ଞାନ । ସେ ସୃଷ୍ଟି ଓ ସ୍ରଷ୍ଟା । ଆତ୍ମା ହେଉଛି ଏକ, ଅଭିନ୍ନ ଓ ସ୍ଵୟଂସ୍କୃ । ପୃଥିବୀର ଅସ୍ଥାୟିତ୍ଵ ଉପରେ ସେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ସେ ପୃଥ‌ିବୀର କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁରତା ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ସେ ପୃଥ‌ିବୀ ଓ ଆକାଶକୁ ଦୁଇଟି ଘୂର୍ଣାୟମାନ ଚକ୍ରରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ।

ଏହି ଚକ୍ରଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁମାନେ ଆସିଥା’ନ୍ତି, ସେମାନେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ଅତଏବ ପୃଥ‌ିବୀର ସମସ୍ତ ଜିନିଷ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର । ଯିଏ ପୃଥ‌ିବୀରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିବ, ଅବଶ୍ୟ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିବ । ଏଥୁରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ କବୀର ପୃଥ‌ିବୀର ଅସ୍ଥାୟିତ୍ଵ ଉପରେ ବିଶ୍ଵାସ ରଖୁଥିଲେ । କବୀର ଜାତିପ୍ରଥାର ଘୋର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ କରିଥିଲେ । ଛୁଆଁ-ଅଛୁଆଁ, ସାନ–ବଡ଼ ଏସବୁକୁ ମଣିଷ ତ୍ୟାଗ କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି କହିଥିଲେ । ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତିପୂଜା ଉପରେ ତାଙ୍କର ବିଶ୍ଵାସ ନ ଥିଲା । ସେହିପରି ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ନମାଜ, ଉପବାସ ଓ ହଜ୍‌ଯାତ୍ରାକୁ ସେ ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ । କବୀରଙ୍କ ମତରେ, ଈଶ୍ଵର ଭକ୍ତିପାଇଁ ଆତ୍ମଶୁଦ୍ଧି ଆବଶ୍ୟକ । ମଣିଷ ନିଜ ମନରୁ ଗର୍ବ, ଅହଙ୍କାର, କ୍ରୋଧ, ଲୋଭ, ଅସାଧୁତା ଆଦି ତ୍ୟାଗ କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି ସେ ମତପୋଷଣ କରିଥିଲେ ।

କବୀର ହିନ୍ଦୁ ଥୁଲେ କିମ୍ବା ମୁସଲମାନ ଥିଲେ, ସେ ବିଷୟରେ ତର୍କ-ବିତର୍କ ନିରର୍ଥକ । କାରଣ ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ପରମଭକ୍ତ, ଯାହାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଭକ୍ତିହିଁ ଥିଲା ଏକମାତ୍ର ଧର୍ମ । କବୀରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କର ଶବ-ସତ୍କାର ମିଳିତଭାବରେ ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକେ ସମ୍ପନ୍ନ କରିଥିଲେ । ଏହିପରି ଭାବରେ କବୀର ଥିଲେ ଜଣେ ଭକ୍ତ ଓ ସଂସ୍କାରକ । ତାଙ୍କର ନୀତିବାଣୀ ସମାଜରୁ ସବୁପ୍ରକାର କୁସଂସ୍କାର ଓ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ଦୂରକରିବାପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା । ତାଙ୍କର ନୀତିବାଣୀ ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କର ହୃଦୟକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିଥିଲା । ଏଥିପାଇଁ ବହୁସଂଖ୍ୟାରେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନେ ତାଙ୍କର ଶିଷ୍ୟତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ବାସ୍ତବିକ, କବୀରଙ୍କ ଧର୍ମବାଣୀ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଧର୍ମସଂସ୍କାର ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବହୁମାତ୍ରାରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ।

୩ । ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କ ଭୂମିକା ନିରୂପଣ କର ।
Answer:
ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରବକ୍ତା ଥିଲେ ଗୁରୁ ନାନକ । ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ସେ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଧର୍ମସଂସ୍କାର ଆନ୍ଦୋଳନ । ଶିଖ୍ ଧର୍ମର ପ୍ରବକ୍ତାଭାବେ ସେ ସରଳ ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଜାତିପ୍ରଥାର ଘୋର ବିରୋଧ କରି ଭକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତି ସମ୍ଭବ ବୋଲି ସେ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରଚାରିତ ବାଣୀ ‘ଆଦିଗ୍ରନ୍ଥ’ ବା ‘ଗ୍ରନ୍ଥସାହେବ’ରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଛି ।

ଜୀବନୀ:
ଗୁରୁ ନାନକ ୧୪୬୯ ଖ୍ରୀ.ରେ ଲାହୋରର ତାଲୱାନ୍ଦୀ (ଆଧୁନିକ ନାନକୋନା) ଗ୍ରାମରେ ଏକ କ୍ଷତ୍ରିୟ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା କାଲୁବେଦୀ ବା କାଲାଚାନ୍ଦ । ବାଲ୍ୟକାଳରୁ ସେ ଚିନ୍ତାଶୀଳ ଓ ଗମ୍ଭୀର ଥିଲେ । ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ସାଧୁସନ୍ଥଙ୍କ ଗହଣରେ ରହି ଧର୍ମ ଆଲୋଚନାରେ ଭାଗ ନେଉଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଏଭଳି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖୁ ପିତା ଚିନ୍ତିତ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ । ଥରେ ସେ ଘରୁ ସଉଦାପାଇଁ ୨୦ ଟଙ୍କା ଆଣି ଏହି ଅର୍ଥକୁ ସାଧୁସନ୍ଥଙ୍କ ଭୋଜନରେ ବିନିଯୋଗ କରିଥିଲେ । ଏହାକୁ ‘ସଚ୍ଚା ସଉଦା’ କୁହାଯାଏ । ପୁତ୍ରର ଏଭଳି ବୈରାଗ୍ୟଭାବକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ତାଙ୍କ ପିତା ତାଙ୍କୁ ‘ସୁଲଖଇନ’ ନାମକ ଜଣେ ତରୁଣୀ ସହିତ ବିବାହ କରାଇ ଦେଇଥିଲେ । ଏହାପରେ ତାଙ୍କୁ ବ୍ୟବସାୟରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।

କିନ୍ତୁ ସେ ବ୍ୟବସାୟରେ ମନୋନିବେଶ ନ କରି ସାଧୁସନ୍ଥଙ୍କ ସହିତ ସମୟ ଅତିବାହିତ କଲେ । ମାତ୍ର ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ନିଜ ଚାକିରିରୁ ଅବ୍ୟାହତି ନେଇ ସାଧୁସନ୍ଥଙ୍କ ସହିତ ମକ୍‌କା, ମଦିନା ଓ ବାଗ୍‌ଦ ଭ୍ରମଣରେ ଯାଇଥିଲେ । ସେଠାରୁ ଫେରି ସେ ରାବୀ ନଦୀକୂଳରେ କର୍ତ୍ତାରପୁରଠାରେ ଏକ ଆଶ୍ରମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ନିଜର ଧର୍ମବାଣୀ ପ୍ରଚାର କଲେ । ଜଣେ ଧର୍ମପ୍ରଚାରକଭାବେ ସେ ପ୍ରଚାର କଲେ ଯେ, ‘‘କେହି ବ୍ୟକ୍ତି ହିନ୍ଦୁ ନୁହେଁ ବା ମୁସଲମାନ ନୁହେଁ, ସମସ୍ତେ ହେଉଛନ୍ତି ମଣିଷ ।’’ ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଗୁରୁଭାବେ ଭକ୍ତକରି ତାଙ୍କର ଶିଷ୍ୟତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ‘ଶିଖ୍’ କୁହାଗଲା । ସେ ପଞ୍ଜାବୀ ବା ଗୁରୁମୁଖୀ ଭାଷାରେ ନିଜର ଧର୍ମ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ୧୫୩୮ ଖ୍ରୀ. ରେ କର୍ତ୍ତାରପୁରଠାରେ ସେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ଅଙ୍ଗଦ ନାମକ ଜଣେ ଶିଷ୍ୟଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ରୂପେ ମନୋନୀତ କରିଥିଲେ ।

ଧର୍ମବାଣୀ:
ଗୁରୁ ନାନକ ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରଖ୍ ତାଙ୍କର ଧର୍ମବାଣୀ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମତଃ, ସେ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ । ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକତା ଓ ସମନ୍ଵୟ ଆଣିବାପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖୁଥିଲେ । ନାନକଙ୍କ ସରଳ ଧର୍ମବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ସତ୍ୟ ଓ ବାସ୍ତବତା ଉପରେ ପ୍ରସ୍ଫୁଟିତ ଥିଲା । ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଏକତ୍ଵ ଉପରେ ନାନକ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ, ଈଶ୍ଵର ଏକ ଏବଂ ଅଦ୍ଵିତୀୟ ଏବଂ ସେ ହେଉଛନ୍ତି ନିରାକାର । ଈଶ୍ବର ହେଉଛନ୍ତି ସର୍ବଶକ୍ତିମାନ୍ ଓ ସୃଷ୍ଟିର ଆଦିମୂଳ । ବିଶ୍ଵ ହେଉଛି ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି । ସେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ସର୍ବବ୍ୟାପୀ ଓ ସର୍ବଶକ୍ତିମାନରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଈଶ୍ୱର ସୃଷ୍ଟ ମନୁଷ୍ୟର ଏକମାତ୍ର ଧର୍ମ ହେଉଛି ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବା ଓ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଅଗାଧ ଭକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ।

ସେ କହିଥିଲେ ଈଶ୍ବରଙ୍କୁ କୌଣସି ଆକୃତି ଭାବରେ ବା ମୂର୍ତ୍ତିରୂପେ ପୂଜା କରିବା ଅନାବଶ୍ୟକ । କେବଳ ଭକ୍ତିଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ଲାଭ କରିହେବ । ଈଶ୍ବର କୌଣସି ମନ୍ଦିର ବା ମସ୍‌ଜିଦ୍‌ରେ ଆବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିନାହାନ୍ତି । ସେ କହୁଥିଲେ ଯେ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା କରି ବା ବ୍ରତ, ଉପବାସ କରି ଭଗବାନଙ୍କୁ ଲାଭ କରିହେବ ନାହିଁ । ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତି ନିମନ୍ତେ କଠୋର ଆତ୍ମଶୁଦ୍ଧି ଏବଂ ଉତ୍ତମ ଚରିତ୍ର ଆବଶ୍ୟକ । ମନୁଷ୍ୟର ନୈତିକତା ଉପରେ ଗୁରୁ ନାନକ ଅଗାଧ ବିଶ୍ଵାସ ରଖୁଥିଲେ । ନୈତିକ ଜୀବନଯାପନ ଉପରେ ସେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ । ସେ କହୁଥିଲେ ଯେ, ହୃଦୟ ପବିତ୍ର, ମନ ନିର୍ମଳ ଓ ଉତ୍ତମ ଚରିତ୍ର ହେଲେ ଈଶ୍ଵର ପ୍ରାପ୍ତି ସହଜ ହୋଇଥାଏ । ମିଥ୍ୟା, ଶଠତା, ସ୍ୱାର୍ଥପରତା ଓ କପଟତା ତ୍ୟାଗ କରିବାପାଇଁ ସେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।

ତାଙ୍କ ମତରେ, ଶାସ୍ତ୍ର ଆଲୋଚନାଦ୍ଵାରା ପୁଣ୍ୟଲାଭ ହୁଏ ନାହିଁ । ପବିତ୍ର ମନୋଭାବ, ନମ୍ରତା, ସାଧୁତା, ଦୟା, କ୍ଷମା ଓ ସତ୍ଵକର୍ମଦ୍ଵାରା ପୁଣ୍ୟଲାଭ ହୁଏ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷ ସତ୍‌କର୍ମ ତଥା ସତ୍ ଜୀବନଯାତ୍ରା କରିବା ବିଧେୟ । ଭଗବାନ୍‌ଙ୍କ ନାମ ସଂକୀର୍ତ୍ତନଦ୍ଵାରା ମଣିଷ ହୃଦୟରେ ପବିତ୍ରତା ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଥାଏ । କବୀରଙ୍କ ଭଳି ଗୁରୁ ନାନକ ଜାତିପ୍ରଥାର ଘୋର ବିରୋଧ କରିଥିଲେ । ଯେ ନିଜକୁ କୌଣସି ଜାତିର ବୋଲି କହୁ ନଥୁଲେ । ହିନ୍ଦୁ, ମୁସଲମାନ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଓ ବୌଦ୍ଧ ସମସ୍ତେ ଭ୍ରାତୃପ୍ରେମରେ ଆବଦ୍ଧ ହୋଇ ଚଳିବାପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥୁଲେ । ସେ ଧ୍ୟାନ, ଭକ୍ତି ଓ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଥିଲେ । ସେ କର୍ମବାଦ ଉପର ବିଶ୍ଵାସ ରଖୁଥିଲେ । ଏ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର ପୃଥିବୀରେ ମୋକ୍ଷହିଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନବର ଏକମାତ୍ର ଲକ୍ଷ୍ୟ ।

ପବିତ୍ର ଜୀବନଯାପନ ଏବଂ ଈଶ୍ଵରଭକ୍ତିଦ୍ଵାରା କେବଳ ଏହି ମୋକ୍ଷପ୍ରାପ୍ତି କରିହେବ ବୋଲି ସେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲେ । ସେ ବେଦ କିମ୍ବା କୋରାକୁ ବିଶ୍ଵାସ କରୁନଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ ବ୍ରାହ୍ମଣ କିମ୍ବା ମୌଲବୀମାନଙ୍କ ପ୍ରଭୁତ୍ଵ ଉପରେ ଆସ୍ଥା ରଖୁନଥିଲେ । ନାନକଙ୍କ ମତରେ, ବାକ୍‌ଚାତୁରୀରେ ଧର୍ମ ନଥାଏ । ନୀରବ ଭାବରେ ବସି ଧ୍ୟାନ କଲେ କିମ୍ବା ତୀର୍ଥସ୍ଥାନକୁ ଯାଇ ସ୍ନାନ କଲେ ଧର୍ମ ଉପାର୍ଜନ ହୁଏନାହିଁ । କଳୁଷିତ ସଂସାରରେ ପବିତ୍ରଭାବରେ ବାସ କରିପାରିଲେ ହିଁ ପ୍ରକୃତ ଧର୍ମର ସନ୍ଧାନ ମିଳେ । ହରିନାମ ଉଚ୍ଚାରଣ, ଗୁରୁଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି ଜ୍ଞାପନ ଓ ଦୁଃସ୍ଥ ଲୋକଙ୍କୁ ଅର୍ଥଦାନ କରିବାପାଇଁ ସେ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ନାନକ ଆତ୍ମା ଉପରେ ବିଶ୍ବାସ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ସେ ଆତ୍ମା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସରଳ ଭାଷାରେ ନିଜର ମତ ଉପସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ । ମଣିଷ ଦୁଷ୍କର୍ମ କଲେ ପାପ କରିଥାଏ । ଏହି ପାପର ବୋଝ ଅଧିକ ହେଲେ ଆତ୍ମା ଉପରକୁ ଯାଇପାରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ତା’ର ନିର୍ବାଣ ହୋଇନଥାଏ । ତେଣୁ ସେ ସତ୍‌କର୍ମ ମାଧ୍ୟମରେ ଈଶ୍ୱରପ୍ରାପ୍ତି ଏବଂ ଆତ୍ମାର ନିର୍ବାଣ ସମ୍ଭବ ବୋଲି ନାନକ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ ।

ନାନକ ଥିଲେ ଏକେଶ୍ୱରବାଦର ପ୍ରଚାରକ । ସେ ଈଶ୍ଵର ଏକ ଓ ଅଭିନ୍ନ ବୋଲି ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମର ଲୋକ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନାମରେ ଡାକିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଏକ । ଭକ୍ତିଭାବ ମନରେ ରଖ୍ ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କଲେ ସେ ପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଥା’ନ୍ତି ବୋଲି ନାନକ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହା ନାନକଙ୍କ ଏକେଶ୍ବରବାଦ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ନାନକ ଭଜନ ଓ ସୁନ୍ଦର ସୁନ୍ଦର ଉପଖ୍ୟାନ ମାଧ୍ୟମରେ ନିଜର ଧର୍ମବାଣୀ ପ୍ରଚାର କରୁଥିଲେ । ସେ ଗୁରୁମୁଖୀ ଭାଷାରେ ନିଜର ଧର୍ମବାଣୀଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ହିନ୍ଦୁ ଓ ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମର ମୂଳତତ୍ତ୍ଵଗୁଡ଼ିକୁ ଏକତ୍ର କରି ସେ ‘ଶିଖ୍’ ଧର୍ମ ନାମରେ ଏକ ନୂତନ ଧର୍ମ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ‘ଶିଖ୍’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଶିଷ୍ୟ । ନାନକଙ୍କ ଧର୍ମବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ‘ଆଦିଗ୍ରନ୍ଥ’ ନାମକ ପୁସ୍ତକରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଛି । ଏହାକୁ ‘ଗ୍ରନ୍ଥସାହେବ’ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ନାନକଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନେ ଶିଖ୍ ନାମରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।

ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ନାନକ ତାଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧୁକାରୀ ରୂପେ ଅଙ୍ଗଦ ନାମକ ଜଣେ ଶିଷ୍ୟଙ୍କୁ ମନୋନୀତ କରିଥିଲେ । ସେ ଶିଖ୍ୟାମାନଙ୍କୁ ସଂଗଠିତ କଲେ । କ୍ରମେ କ୍ରମେ ଶିଖ୍ ଧର୍ମର ଅଭ୍ୟୁତ୍‌ଥାନ ଘଟିଲା । ବହୁସଂଖ୍ୟକ ହିନ୍ଦୁ ସେହି ନୂତନ ଧର୍ମରେ ଦୀକ୍ଷିତ ହେଲେ । ଚତୁର୍ଥ ଗୁରୁ ‘ରାମଦାସ’ ଅମୃତସରରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ସେହିଠାରେ ଆଦିଗ୍ରନ୍ଥ ପୂଜିତ ହେଲା ଏବଂ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମନ୍ଦିର ଶିଖ୍ମାନଙ୍କର ପବିତ୍ର ତୀର୍ଥସ୍ଥାନରେ ପରିଣତ ହେଲା ।

୪। ଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ଜୀବନୀ ଓ ଧର୍ମବାଣୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରବକ୍ତାଭାବେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଥିଲେ । ନିଜର ଧର୍ମବାଣୀ ମାଧ୍ୟମରେ ଭକ୍ତି ଓ ପ୍ରେମର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିଦର୍ଶନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ । ତାଙ୍କ ଧର୍ମବାଣୀରେ ପ୍ରେମ ଓ ଭକ୍ତିର ଅପୂର୍ବ ସମନ୍ଵୟ ଘଟିଥିଲା । ସେ ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜନପ୍ରିୟ କରାଇଥିଲେ ଏବଂ ଅଗଣିତ ନରନାରୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ କରାଇଥିଲେ । ସେ ନିଜର ଧର୍ମବାଣୀକୁ ନାମମହିମା ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଏହି ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ତାଙ୍କୁ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଚାରକରୂପେ ସମଗ୍ର ଭାରତବର୍ଷରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରାଇଥିଲା ।

ଜୀବନୀ:
୧୪୮୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ବଙ୍ଗଳାର ନବଦ୍ଵୀପରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବାଲ୍ୟନାମ ଥିଲା ନିମାଇଁ ବା ବିଶ୍ଵମ୍ଭର । ତାଙ୍କର ପିତା ଜଗନ୍ନାଥ ମିଶ୍ର ଓ ମାତା ଶଚୀଦେବୀ ପବିତ୍ର ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲେ । ସେମାନେ ତାଙ୍କର ପୁତ୍ରକୁ ସ୍ନେହରେ ଗୌରାଙ୍ଗ ବୋଲି ଡାକୁଥିଲେ । ବାଲ୍ୟକାଳରୁ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ନିଜ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ୧୫ ବର୍ଷ ବେଳକୁ ସେ ସଂସ୍କୃତ, ବ୍ୟାକରଣ ଓ ସାହିତ୍ୟରେ ପ୍ରଗାଢ଼ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିସାରିଥିଲେ । ତର୍କଶାସ୍ତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଅଗାଧ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ଥିଲା । ୧୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ନାମ୍ନୀ ଏକ କନ୍ୟାକୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । କ୍ରମଶଃ ସଂସାର ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ବିତୃଷ୍ଣା ଭାବ ଆସିଥିଲା । ୨୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ପିତାଙ୍କ ପିଣ୍ଡଦାନ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଗୟା ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ ।

ସେଠାରେ ସେ ‘ଈଶ୍ୱରପୁରୀ’ ନାମକ ଜଣେ ସାଧୁଙ୍କଠାରୁ କୃଷ୍ଣମନ୍ତ୍ର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ୨୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ସଂସାର ତ୍ୟାଗକରି ସନ୍ନ୍ୟାସ ବ୍ରତ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ସର୍ବଦା କୃଷ୍ଣନାମ ଗାନକରି ଭାବବିହ୍ଵଳ ହୋଇପଡୁଥିଲେ ଏବଂ ଅନେକ ସମୟରେ ଚେତାଶୂନ୍ୟ ହୋଇପଡୁଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପୁରୀ ବୈଷ୍ଣବଧର୍ମର ମୁଖ୍ୟସ୍ଥଳୀ ଭାବରେ ଭାରତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲା । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ୧୫୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ପ୍ରଥମେ ପୁରୀ ଆଗମନ କରିଥିଲେ । ଦୀର୍ଘ ୧୮ ବର୍ଷକାଳ ପୁରୀରେ ଅବସ୍ଥାନ କରି ସେ ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ସେ ଓଡ଼ିଶାର ଗଜପତି ରାଜା ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବଙ୍କୁ ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମରେ ଦୀକ୍ଷିତ କରାଇଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶାରୁ ସେ କାଶୀ, ବୃନ୍ଦାବନ, ମଥୁରା, ବାରାଣସୀ, ଦ୍ଵାରକା ଓ ପ୍ରୟାଗ ଆଦି ସ୍ଥାନ ଭ୍ରମଣ କରି କୃଷ୍ଣନାମ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।

ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କ ମଝିରେ ମୃଦଙ୍ଗ, ଝାଞ୍ଜ ପ୍ରଭୃତିର ତାଳେ ତାଳେ ସେ ତନ୍ମୟ ଚିତ୍ତରେ କୃଷ୍ଣନାମ ଗାନ କରୁଥିଲେ । ସେ ଏହିପରି ୬ ବର୍ଷ ଭ୍ରମଣ କଲାପରେ ପୁନର୍ବାର ପୁରୀ ଯାଇ ସେଠାରେ ଜୀବନର ଅନ୍ତିମ ୧୬ ବର୍ଷ କଟାଇଥିଲେ । ପୁରୀରେ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥିବାବେଳେ ପଞ୍ଚସଖା ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ, ବଳରାମ ଦାସ, ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ, ଯଶୋବନ୍ତ ଦାସ ଓ ଅନନ୍ତ ଦାସ ତାଙ୍କର ଶିଷ୍ୟତ୍ଵ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ଜ୍ଞାନରେ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ସେ ‘ଅତିବଡ଼ୀ’ ଉପାଧ୍ଧରେ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ । ୧୫୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଚୈତନ୍ୟ ପୁରୀଧାମରେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ଧର୍ମବାଣୀ କୃଷ୍ଣଦାସ ରଚିତ ‘ଚୈତନ୍ୟ ଚରିତାମୃତ’ରେ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇଛି ।

ଧର୍ମବାଣୀ:
ଜୀବନ ପ୍ରତି ଦୟା ଓ ଭଗବାନ୍‌ଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି – ଏହି ପ୍ରେମ-ଧର୍ମ ଚୈତନ୍ୟ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଜାତିପ୍ରଥାର ସେ ଘୋର ବିରୋଧୀ ଥିଲେ । ବିଶ୍ୱଭ୍ରାତୃତ୍ଵ ପ୍ରଚାର କରିବା ତାଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା । ଅସ୍ପୃଶ୍ୟ, ପତିତ, ପାପୀ ଓ ନୀଚ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସେ ପ୍ରେମ ଆଲିଙ୍ଗନ କରୁଥିଲେ । ଯବନ ହରିଦାସ ତାଙ୍କର ଜଣେ ମୁସଲମାନ ଶିଷ୍ୟ ଥିଲେ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖୁ ନ ଥିଲେ । ସେ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କ ପୂଜାପଦ୍ଧତିକୁ ଆଦୌ ବିଶ୍ଵାସ କରୁ ନ ଥିଲେ । ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ସମସ୍ତେ ସମାନ ବୋଲି କହୁଥିଲେ । ଗର୍ବ, ଅହଂକାର ତ୍ୟାଗପୂର୍ବକ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ସ୍ମରଣ, ନାମ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ତାଙ୍କଠାରେ ନିଜକୁ ସମର୍ପଣ କରିବାପାଇଁ ସେ ତାଙ୍କର ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଉଥିଲେ ।

କୃଷ୍ଣପ୍ରେମ ଥିଲା ତାଙ୍କ ଧର୍ମବାଣୀର ମୁଖ୍ୟ ଉପଜୀବ୍ୟ । କୃଷ୍ଣ ଓ ରାଧାଙ୍କ ନାମ ଉଚ୍ଚାରଣ କଲେ ଅପୂର୍ବ ଆନନ୍ଦ ମିଳେ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ଉପରେ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ, ପ୍ରକୃତ ଈଶ୍ଵର ଉପାସନା ପ୍ରେମ, ଭକ୍ତି, ଗୀତ ଓ ନୃତ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିଲା । ସଂକୀର୍ତ୍ତନହିଁ ଈଶ୍ୱରପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରକୃତ ସାଧନା ଥିଲା । ପ୍ରେମଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଭ୍ରାତୃତ୍ଵରେ ଆବଦ୍ଧ କରିବାପାଇଁ; ଗର୍ବ, ଅହମିକା, କ୍ଷମତା ଓ ଅର୍ଥମୋହ ପରିତ୍ୟାଗ କରିବାପାଇଁ; ଦୁଃଖୀ, ଦରିଦ୍ର ଓ ଦୁର୍ବଳ ପ୍ରତି ଦୟାଭାବ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାପାଇଁ ଏବଂ ହରିପାଦରେ ମନୋନିବେଶ କରିବାପାଇଁ ସେ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ମାନବ ପ୍ରେମର ଅବତାର ।

ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ପୁରୋହିତ ଓ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ଅପେକ୍ଷା ଧର୍ମକାର୍ଯ୍ୟରେ ‘ଗୁରୁ’ଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ମାନିବାପାଇଁ କହିଥିଲେ । ବାହ୍ୟିକ କ୍ରିୟାକାଣ୍ଡ ଅପେକ୍ଷା ଭତ୍ତି ଉପରେ ବିଶ୍ଵାସ ରଖୁବାକୁ ସେ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ‘ଅଚିନ୍ତ୍ଯ ଭେଦଭାବ’ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହା ଅନୁସାରେ ଈଶ୍ଵର ସୃଷ୍ଟିର ଏକ ଅଂଶ ଏବଂ ଏହାଠାରୁ ଭିନ୍ନ ମଧ୍ୟ । ଅତଏବ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ଏବଂ ଅବତାର ମଧ୍ଯରେ କିଛି ପାର୍ଥକ୍ୟ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ସେ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ନାମଜପଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵରପ୍ରାପ୍ତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ସହଜ ହେବ ବୋଲି ସେ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ପୂଜାପଦ୍ଧତିର ତୀବ୍ର ନିନ୍ଦା କରିଥିଲେ । ଏହା ଶୋଷଣକୁ ପ୍ରଶ୍ରୟ ଦେଉଛି ବୋଲି ସେ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେ ଆଡ଼ମ୍ବରପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଟିଳ ପୂଜାପଦ୍ଧତିରୁ ଦୂରରେ ରହି ‘ହରେକୃଷ୍ଣ ହରେରାମ’ – ଏହି ସରଳ ମନ୍ତ୍ର ଜପକରି ଇହଧାମରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବାପାଇଁ ମାନବ ସମାଜକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ।

ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରଚାରଦ୍ଵାରା ବୈଷ୍ଣବ ମତବାଦ ପରିପୁଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲା । ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମ ତତ୍‌କାଳୀନ ସମାଜରେ ଏକ ନୂତନ ଜାଗରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ସମାଜର ସବୁ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ତାଙ୍କ ମତର ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଥିଲା । ବଙ୍ଗ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ହରିନାମ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ଏକ ସାଧାରଣ ରୀତିରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା । ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ବାଣୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନବର ହୃଦୟରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତିଭାବ ଜାଗ୍ରତ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କ ପ୍ରଚାର ଫଳରେ ଭକ୍ତି-ସାହିତ୍ୟର ବହୁଳ ଉନ୍ନତି ସାଧୁତ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ବୈଷ୍ଣବ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ଅଧ୍ଵତର ବ୍ୟାପକ ଆକାର ଧାରଣ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କର ଅନୁଗାମୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଅବତାରରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରି ‘ଗୌରାଙ୍ଗ ମହାପ୍ରଭୁ’ ରୂପେ ପୂଜା କରିଥିଲେ । ସର୍ବୋପରି ଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ଭକ୍ତିମାର୍ଗ ସମାଜରେ ଏକ ଧର୍ମୀୟ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ସାଧାରଣ ଅଶୁଦ୍ଧି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ସାଧାରଣ ଅଶୁଦ୍ଧି

(A) ନିମ୍ନଲିଖିତ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଥ‌ିବା ଅଶୁଦ୍ଧ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖ ।

Question 1.
ସମ୍ବଲପୁରର ଶୀତଳଷଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରା ଦେଖିବାକୁ ବହୁତ ଲୋକମାନେ ଆସିଥିଲେ ।
Answer:

Question 2.
ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସଭାରେ ଆବାଳବୃଦ୍ଧବନିତାଗଣ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସଭାରେ ଆବାଳବୃଦ୍ଧବନିତା ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

Question 3.
ମୁଁ ତୁମର ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ଭବିଷ୍ୟତ କାମନା କରୁଛି ।
Answer:
ମୁଁ ତୁମର ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ଭବିଷ୍ୟତ କାମନା କରୁଛି ।

Question 4.
ସବୁ କବିମାନେ ପ୍ରାକୃତିକ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ ।
Answer:
ସବୁ କବି ପ୍ରକୃତି ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ ।

Question 5.
ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଲେ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛାତ୍ରକୁ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଲେ ।

Question 6.
କୋଲକାତା ଭାରତର ବୃହତମ ନଗରୀ ।
Answer:
କୋଲକାତା ଭାରତର ବୃହତ୍ତମ ନଗରୀ ।

Question 7.
ପିଲାଟି ସଂକ୍ଷିପ୍ତରେ ଉତ୍ତର ଦେଲା ।
Answer:
ପିଲାଟି ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଦେଲା ।

Question 8.
ଅନନ୍ୟା ସାଷ୍ମାଷିକ ପରୀକ୍ଷାରେ ଶ୍ରେଣୀରେ ପ୍ରଥମ ହେଲା ।
Answer:
ଅନନ୍ୟା ଷାକ୍ଲାସିକ ପରୀକ୍ଷାରେ ଶ୍ରେଣୀରେ ପ୍ରଥମ ହେଲା ।

Question ୨.
ସର୍କସର ବାଘଗୁଡ଼ିକ ହୃଷ୍ଟପୃଷ୍ଠ ନୁହଁନ୍ତି ।
Answer:
ସର୍କସର ବାଘଗୁଡ଼ିକ ହୃଷ୍ଟପୃଷ୍ଠ ନୁହଁନ୍ତି ।

Question 10.
ସେ ସପରିବାର ସହିତ ଭୋଜି ଖାଇ ଯାଇଥିଲେ ।
Answer:
ସେ ସପରିବାର ଭୋଜି ଖାଇ ଯାଇଥିଲେ ।

Question 11.
ମୂଷା ଗଣେଷଙ୍କ ବାହାନ ଅଟେ ।
Answer:
ମୂଷା ଗଣେଶଙ୍କ ବାହନ ଅଟେ ।

Question 12.
ମାନଚିତ୍ର ପଠନଦ୍ୱାରା ଭୌଗଳିକ ଜ୍ଞାନ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ।
Answer:
ମାନଚିତ୍ର ପଠନଦ୍ୱାରା ଭୌଗୋଳିକ ଜ୍ଞାନ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ।

Question 13.
ଗିରିଶବାବୁ ଭୁବନେଶ୍ବରରୁ ଦୃତଗାମୀ ବସ୍‌ରେ କୋରାପୁଟ ଗଲେ ।
Answer:
ଗିରୀଶବାବୁ ଭୁବନେଶ୍ୱରରୁ ଦ୍ରୁତଗାମୀ ବସ୍‌ରେ କୋରାପୁଟ ଗଲେ ।

Question 14.
ରବିନ୍ଦ୍ର ଦୌଡ଼ ପ୍ରତିଯୋଗୀତାରେ ପ୍ରଥମ ହେଲା ।
Answer:
ରବୀନ୍ଦ୍ର ଦୌଡ଼ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ପ୍ରଥମ ହେଲା ।

(B) ନିର୍ଦ୍ଦେଶାନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦର ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକ

Question 2.
ଆଧ୍ୟାକ୍ୟତା – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଆଧ‌ିକ୍ୟ

Question 3.
ଏହାକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଜନତାର

Question 4.
ବିଷଣ୍ଢ – ଶବ୍ଦଟିକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖୁଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ବିଷଣ୍ଣ

Question 5.
ଦୂରାବସ୍ତା ଶବ୍ଦର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଦୁରବସ୍ଥା

Question 6.
ସୂର୍ଯ୍ୟପରାଗ – ଶବ୍ଦଟିକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖ ।
Answer:
ସୂର୍ଯ୍ୟୋପରାଗ

Question 7.
ଉଜ୍ୱଳମୟ – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଉଜ୍ଜ୍ବଳ,

Question 8.
ଅନୁସୂୟା – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଅନସୂୟା

Question 9.
ଅନୁବାଦିତ – ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖ ।
Answer:
ଅନୂଦିତ

Question 10.
ଗୋଲକବିହାରି – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଗୋଲୋକବିହାରୀ

Question 11.
ଯାତାୟତ – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଯାତାୟାତ

Question 12.
ଶିକ୍ଷୟତ୍ରୀ – ଶବ୍ଦଟିକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ

1. ଗୋଟିଏ ପିମ୍ପୁଡ଼ିଟିଏ :

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଗୋଟିଏ ପିମ୍ପୁଡ଼ିଟିଏ	ଗୋଟିଏ ଶିମୁଡି/ପିମ୍ପୁଡିଟିଏ
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲେ।କମାନେ	ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକ/ଲୋକମାନେ
ସବୁଛାର୍ତ୍ରୀମାନେ	ସରୁଛ।ତ୍ର / ଛାତ୍ରମାନେ
ସବୁ ବହିଗୁଡ଼ିକ	ସରୁବବିହି / ବହିଗୁଡ଼ିକ
ଜନତାମାନଙ୍କର	ଜନତାର

2. ଲିଙ୍ଗଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି :

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ସୁକେଶିନା	ସୁକେଶା
ବୈଶ୍ୟା	ବୈଶ୍ୟା

3. ବିଶେଷ୍ୟ ଓ ବିଶେଷଣଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି :

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଆଧ୍ କ୍ୟତା	ଆଧ୍ କ୍ୟ
ଉତ୍କର୍ଷତା	ଉତ୍କର୍ଷ
ଐକତା	ଐକ୍ୟ
କାର୍ପଣ୍ୟତା	କାର୍ପଣ୍ୟ / କୃପଣତା
ପାଟବତା	ପଟତା / ପାଟବ
ପୂଜ୍ୟାସ୍ ଦ	ପୂଜାଷ୍ଠଦ
ସଂକ୍ଷିପ୍ତରେ	ସଂକ୍ଷେପରେ
ସାବଧାନ ସବିତ	ସାବଧାନତା ସହିତ
ସୌଜନ୍ୟତା	ସୌଚ୍ଚନ୍ୟ – ସୁଜନତା

4. ‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ଵଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି :

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
କୃକ୍ଷ୍ମ	ବିଷ୍ଣୁ
ଅପରାହ୍ନ	ଅପରାହ୍ନ
ପୂର୍ବାହ୍ନ	ପୂର୍ବାହ୍ନ
କ୍ଷୁନ୍ନ	କ୍ଷୁଣ୍ଣ
ବିଷୁ	ବିଷୁ

5. ତ୍ଵ’ ବିଧ୍ ଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଆବିସ୍ନାର	ଆବିଷ୍କାର
ପରସ୍ପର	ପରସ୍ପର
ପୁରଷ୍କାର	ପୁରସ୍କାର
ପରିପ୍ତାର	ପରିଷ୍କାର
ବିସମ	ବିଷମ
ବିଷର୍ଜନ	ବିଷଣ୍ଣ
ସୁସମା	ବିସର୍ଜନ

6. ସନ୍ଧିଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି:

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଉଜ୍ଵଳ	ଉତ୍ବଳ
ଗଶେଷ	ଗଶେଶ
ଗିରିଷ	ଦିଗମ୍ବର
ଦିଗାମ୍ବର	ବୁରବସ୍ଥା
ଦ୍ଵରାବସ୍ଥା	ନିର୍ଚ୍ଚନ
ନାର୍ଚ୍ଚନ	ପ୍ରତ୍ୟେକ
ପ୍ରତ୍ୟକ	ପ୍ରତ୍ୟହ
ପ୍ରତ୍ୟେହ	ଚାପଦେବା
ବାକୁଦେବା	ମନୋଭାବ
ମନଭାବ	ମାନେ।ରଞ୍ଜନ
ମନରଞ୍ଜନ	ରେଜାଗୁଣ
ରଜଗୁଶ	ସନ୍ନ୍ୟାସ
ସନ୍ୟାସ	ସାଶ୍ଚାସିକ
ସାଶାଣିକ	ସୂର୍ଯ୍ୟୋପରାଗ
ସୂର୍ଯ୍ୟପରାଗ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ

7. ସମାସଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଅହର୍ନଶି	ଅହନିଶ
ଅଏହାରାତ୍ରି	ଆହୋରାତ୍ର
ଦିବାରାତ୍ରି	ଦିବାରାତ୍ର
ନିର୍ଦ୍ଧିନା	ନିର୍ଦ୍ଧିନ
ନିର୍ଦ୍ଦୋଷା	ନିର୍ଦ୍ଦୋଷ
ନିରପରାଧା	ନିରପରାଧ
ନାରୋଗା	ନାରୋଗ
ନାରୋଦ	ନାରଦ
ଶଶାଭୂଷଣ	ଶଶ୍ରିଭୂଷଣ

8. କୃଦନ୍ତ୍ରଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି:

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଅଧାନସ୍ଥ	ଅଧାନ
ଅନୁଗୃହ	ଅନୁଗ୍ରହ
ଉତ୍ୟକ୍ତ	ଉତ୍ତ୍ୟକ୍ତ
ଗୃହିତ	ଗୃହାତ
ସୃଜନ	ସର୍ଜନ

9. ତଜ୍ଜିତଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି:

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଆବଶ୍ୟକାୟ	ଆବଶ୍ୟକ
ଆରକ୍ରିମ	ଆରକ୍ତ/ରକ୍ତିମ
ଉତୃକମୟ	ତତ୍ତୁଳ
ଏକତ୍ରିତ	ଏକତ୍ର
ଦାଶରଥା	ଦାଶରଥ୍
ପୌରହିତ୍ୟ	ପୌରେ।ହିତ୍ୟ
ଭୌଗଳିକ	ଭୌଗୋଳିକ

10. ବନାନଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି:

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି Ex 9.5 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 9 ସମତଳ ଉପରିସ୍ଥ ଜ୍ୟାମିତିକ ଆକୃତି Ex 9.5

Question 1.
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ସାରଣୀକୁ ପୂରଣ କର, ଯେପରି ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ‘ହଁ’ ବା ‘ନାହିଁ’ ପୂରଣ କରାଯାଇଛି । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

ସମାଧାନ:

Question 2.
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉକ୍ତିର ତଳେ ଥିବା ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ତଥ୍ୟ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଏକ ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ରର _________ ସମାନ ହେଲେ ଚିତ୍ରଟି ରମ୍ବସ୍ ହୁଏ ।
(କୋଣର ପରିମାଣ, ସମସ୍ତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ, କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ)
ସମାଧାନ:
ସମସ୍ତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ

(ଖ) ଏକ _________ ର କୋଣମାନ ସମକୋଣ ହେଲେ ଚିତ୍ରଟି ଆୟତଚିତ୍ର ହେବ ।
(ବର୍ଗଚିତ୍ର, ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର, ରମ୍ବସ)
ସମାଧାନ:
ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର

(ଗ) ଏକ ଆୟତଚିତ୍ରର _________ ସମାନ ହେଲେ ଚିତ୍ରଟି ବର୍ଗଚିତ୍ର ହେବ ।
(ସମସ୍ତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ, ସମସ୍ତ କୋଣର ପରିମାଣ )
ସମାଧାନ:
ସମସ୍ତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ

(ଘ) କୌଣସି ଚତୁର୍ଭୁଜର ଏକ ଯୋଡ଼ା ବିପରୀତ ବାହୁ ସମାନ୍ତର ହେଲେ ଚିତ୍ରଟି _________ ହେବ ।
(ରମ୍ବସ, ବର୍ଗଚିତ୍ର, ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍ )
ସମାଧାନ:
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍

(ଙ) କୌଣସି ଚତୁର୍ଭୁଜର ଦୁଇଯୋଡ଼ା ବିପରୀତ ବାହୁ ସମାନ୍ତର ହେଲେ ଚିତ୍ରଟି _________ ହେବ ।
(ବର୍ଗଚିତ୍ର, ଆୟତଚିତ୍ର, ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର)
ସମାଧାନ:
ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର

(ଚ) ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର A͞B ସମାନ୍ତର C͞D, A͞D ସମାନ୍ତର BC ଏବଂ ∠ABC ର ପରିମାଣ 90° ହେଲେ ଚତୁର୍ଭୁଜଟି ଏକ _________ ହେବ ।
(ରମ୍ବସ, ଆୟତଚିତ୍ର, ବର୍ଗଚିତ୍ର)
ସମାଧାନ:
ଆୟତଚିତ୍ର

Question 3.
ନିମ୍ନସ୍ଥ ଉକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ଶେଷରେ ଠିକ୍ ଚିହ୍ନ (✓) ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ଶେଷରେ ଛକି ଚିହ୍ନ (✗) ବସାଅ ।
(କ) ଆୟତଚିତ୍ରର ପ୍ରତ୍ୟେକ କୋଣ ଏକ ସମକୋଣ । 
ସମାଧାନ:
✓

(ଖ) ଆୟତଚିତ୍ରର ବିପରୀତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ ।
ସମାଧାନ:
✓

(ଗ) ଏକ ବର୍ଗଚିତ୍ରର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଲମ୍ବ ।
ସମାଧାନ:
✓

(ଘ) ଏକ ରମ୍ବସର ସମସ୍ତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ । 
ସମାଧାନ:
✓

(ଙ) ଏକ ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ରର ସମସ୍ତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ ।
ସମାଧାନ:
✗

(ଚ) ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ବିପରୀତ ବାହୁ ସମାନ୍ତର ।
ସମାଧାନ:
✗

Question 4.
ଏକ ଚତୁର୍ଭୁଜର ସମସ୍ତ ବାହୁ ସମଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଓ ସମସ୍ତ କୋଣ ସମପରିମାଣ ବିଶିଷ୍ଟ ହେଲେ ଆମେ ତାକୁ ସୁଷମ ଚତୁର୍ଭୁଜ କହୁ । ତେବେ ସୁଷମ ଚତୁର୍ଭୁଜଟି କିଏ ଲେଖ ।

ସମାଧାନ:
ସୁଷମ ଚତୁର୍ଭୁଜଟି ବର୍ଗଚିତ୍ର ।