Class 10 – BSE Odisha

BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 10 ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ

April 28, 2025April 27, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 10 ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Life Science Important Questions 10 ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ

1. ସମ୍ବରଣ ନୀତି କ’ଣ ?
ଉ-
ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖ୍ କମ୍ ସମ୍ପଦ ବ୍ୟବହାର କରିବା ସମ୍ବରଣ ଅଟେ ।

2. ପୁନଶ୍ଚ କ୍ରଣ ନୀତି କ’ଣ ?
ଉ-
ଏହାଦ୍ୱାରା ଆମେ କିଛିମାତ୍ରାରେ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ କଞ୍ଚାମାଲ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା । ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ ଜୈବ ଆବର୍ଜନାରୁ କମ୍ପୋଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇପାରୁଛି ।

3. ଜୈବ ବିବିଧତା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଊ-
ଜୈବ ବିବିଧତା କହିଲେ ସାଧାରଣତଃ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ବାସ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ପ୍ରାଣୀ, ଉଭିଦ ଓ ଅଣୁଜୀବଙ୍କୁ ବୁଝାଇଥାଏ । ଜଙ୍ଗଲ ହେଉଛି ଜୈବ ବିବିଧତାର ପ୍ରମୁଖ ଉତ୍ସ ।

4. ସାମାଜିକ ବନ ପ୍ରକଳ୍ପର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ-
ଅଣଜଙ୍ଗଲ ଜମିରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ସାମାଜିକ ବନ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସାମାଜିକ ବନ ପ୍ରକଳ୍ପର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଅଟେ ।

5. ସାମାଜିକ ବନପ୍ରକଳ୍ପର ସୁଫଳ କେଉଁଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି ?
ଊ-
ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ତଥା ସଫଳତା ସ୍କୁଲ, କଲେଜ୍, ସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହତାରେ, ରାସ୍ତାକଡ଼ରେ ଓ କେନାଲ ବନ୍ଧମାନଙ୍କରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି ।

6. ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଳ ପଇଁଚାଳନା କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ ମାନା ହୋଇଛି ?
ଉ-
ସମସ୍ତ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କୁ ସାମିଲ କରି ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଓ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରାଯାଇଛି ।

7. IUCN ସଂସ୍ଥା କାହିଁକି ଗଠିତ ହୋଇଛି ?
ଉ-
ଅସୁର କ୍ଷି ତ ଓ ଲୁ ପ୍ତପ୍ରାୟ ଅବସ୍ଥାରେ ର ହି ଥ‌ିବା ଜୀବମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷାପାଇଁ IUCN ନାମକ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସଂସ୍ଥା ଗଠିତ ହୋଇଛି ।

8. IUCN ଅନୁଯାୟୀ ଜୀବମାନଙ୍କର ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ କର ।
ଉ-

ବିଲୁପ୍ତ ଜାତି,
ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଜାତି,
ଅସୁରକ୍ଷିତ ଜାତି,
ଦୁର୍ଲଭ ଜାତି

9. କେଉଁମାନଙ୍କୁ ଅସୁରକ୍ଷିତ ବା ଭେଦ୍ୟ ଜାତି କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଯେଉଁ ଜୀବମାନଙ୍କର ଶିକାର ଓ ବ୍ୟବହାର ଅତିମାତ୍ରାରେ କରାଯାଇଛି, ସେମାନଙ୍କର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉନଥ‌ିବାରୁ ଏହି ଜାତିମାନଙ୍କୁ ଅସୁରକ୍ଷିତ ବା ଭେଦ୍ୟ ଜାତି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. କେଉଁ ମସିହାରେ ଭାରତରେ ‘Wild Life Protection Act.” ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି ?
2. ଜୀବକୋଷର ଶତକଡ଼ା କେତେ ଭାଗ ଜଳ ଅଟେ ?
3. ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ଶିମିଳିପାଳ ଜଙ୍ଗଲ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ସଂସ୍ଥା ଅଛି ?
4, ଆମ ଦେଶରେ 1927 ମସିହାରେ ‘ଜାତୀୟ ଜଙ୍ଗଲ ନୀତି’ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି ।
5. କେଉଁ ମସିହାରେ ‘Wild Life Protection Act.’ ର ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଛି ?
6. କେଉଁ ମସିହାରୁ ‘Red Data Book’ ପ୍ରସ୍ତୁତ img
7. ଭୂତଳ ଓ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ଦ୍ୱାରା ମାଟିର କେଉଁ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ?
8. କେଉଁ ମସିହାରୁ ଭାରତରେ ‘National Forest Policy’ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି ?
9. ଆମ ଦେଶରେ ମୌସୁମୀ ବାୟୁର ପ୍ରଭାବରେ ପ୍ରାୟ ଶତକଡ଼ା କେତେ ଭାଗ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୁଏ ?
10. ଆସାମର କେଉଁଠାରେ ଗଣ୍ଡା ସଂରକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥା ଅଛି ?
11. କେଉଁ ମସିହାରେ ଚିପ୍‌ ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା ?
12. କେରଳର କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ
ସଚେତନତା ଦ୍ଵାରା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଛି ?
13. ଗୁଜରାଟର କେଉଁଠାରେ ଚଢ଼େଇ ସଂରକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥା
14. ଆମ ରାଜ୍ୟର କେଉଁ ଜିଲ୍ଲାରେ ଥ‌ିବା ଭିତରକନିକା
15. ପରିବ୍ରାଜୀ ବିଦେଶୀ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ସମାଗମ ପାଇଁ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ଖୁବ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି ?

Answers:
1. 1972 3. ସୁନ୍ଦରବନ
2. 85-90
3. img
4. ଆରାବରି
5. 1991
6. 1966
7. ଆର୍ଦ୍ରତା
8. 1988
9. 85
10. କାଜିରଙ୍ଗା
11. 1970
12. ପେରିୟାର
13. ଭରତପୁର
14. କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା
15. 96.

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ପରିବେଶ ତଥା ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ………………… ନୀତିକୁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ କରାଯାଇଛି ।
2. ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖ୍ କମ୍ ସମ୍ପଦ ବ୍ୟବହାର …………………. କରିବାକୁ କୁହାଯାଏ ।
3. ଜୈବ ଆବର୍ଜନାକୁ କମ୍ପୋଷ୍ଟ କରିବା ଏକ ………………….. ପ୍ରକ୍ରିୟା ।
4. କୌଣସି ପଦାର୍ଥକୁ ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହାର କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
5. ଜଙ୍ଗଲ ହେଉଛି …………………. ର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଉତ୍ସ ।
6. ଅସୁରକ୍ଷିତ ଓ ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଅବସ୍ଥାରେ ରହି ଥିବା ଜୀବ ମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ……………… ନାମକ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସଂସ୍ଥା ଗଠିତ ହୋଇଛି ।
7. ଯେଉଁ ଜୀବମାନେ 50 ବର୍ଷ ହେଲା ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି ଓ ପୃଥ‌ିବୀପୃଷ୍ଠରୁ ଅପସରି ଗଲେଣି ସେମାନଙ୍କୁ ………………… କୁହାଯାଏ ।
8. ଯେଉଁ ଜୀବମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅତିମାତ୍ରାରେ କମିଗଲାଣି ଓ ନିକଟ ଭବିଷ୍ୟତରେ ବିଲୁପ୍ତ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ସୃଷ୍ଟି ହେଲାଶି ସେମାନଙ୍କୁ …………. କୁହାଯାଏ ।
୨. ସୁବର୍ଣ୍ଣ ମର୍କଟ …………………. ଜାତିର ଜୀବ ଅଟେ ।
10. ସୁବର୍ଣ୍ଣ ମର୍କଟ …………………. କେବଳ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ଦେଖାଯାଏ ।
11. ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ……………………. ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ବ୍ୟାଘ୍ର କୁହାଯାଏ । ସଂରକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ।
12. ଜୈବ ଆବର୍ଜନାକୁ …………………….. ରେ ପରି ଣତ କରାଯାଇପାରିବ ।
13. ଯେଉଁ ଜୀବମାନେ ଅନ୍ୟୁନ 50 ବର୍ଷ ହେଲା ଅଦୃଶ୍ୟ ହେ।ଲଗଲେଶି ସେମାନଙ୍କୁ ……………. ଜାତି କୁହାଯାଏ ।
14. ଗ୍ରେଟ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ବୁଷ୍ଟାର୍ଡ଼ ……………………. ଜାତିର ଅନ୍ତଭୁକ୍ତ ଅଟେ ।
15. ସୁବର୍ଣ୍ଣ ମର୍କଟ ………………….. ଜାତିର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଅଟେ ।
16. ଏକ ଶିଙ୍ଗ ବିଶିଷ୍ଟ ଗଣ୍ଡା ………………. ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ଦେଖାଯାଏ ।
17. ରେଡ ଡାଟା ବୁକ୍ …………………… ମସିହାରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଗଲାଣି
18. ଜାତୀୟ ଜୈବ ବିବିଧତା ଆଇନ ……………… ମସିହାରୁ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି ।
19. ବନ୍ୟଜୀବ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ ………………. ମସିହାରୁ ପ୍ରଶୟନ ହୋଇଛି ।
20. କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାରେ ………………….. ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଅବସ୍ଥିତ ।
21. ………………… ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଅଟେ ।

Answers:
1. 3R
2. ସମ୍ବରଣ
3. ପୁନଶ୍ଚ କ୍ରଣ
4. ପୁନର୍ବ୍ଯବହାର
6. IUCN
7. ବିଲୁପ୍ତଜାତି
8. ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଜାଳି
9. ଦୁର୍ଲଭ
10. ମାନସ
11. କର୍ନେଟ୍
12. କମ୍ପୋଷ୍ଟ
13. ବିଲୁପ୍ତ
14. ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ
15. ଦୁର୍ଲଭ
16. କାଜିରଙ୍ଗା
17. 1966
18. 2004
19. 1972
20. ଭିତରକନିକା
21. ଶିମିଳିପାଳ

(D) ନିମ୍ନସ୍ଥ ଉକ୍ତିଗୁଡିକରୁ କେଉଁଟି ଠିକ୍ (✓ ) ବା ଭୁଲ୍ (✗) ଦର୍ଶାଅ ।

1. ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଗୁଡ଼ିକରେ ଜଳଛାୟା ପରିଚାଳନା କରାଯାଏ ।
2. ମେଧା ପାଟେକରଙ୍କ ନେତୃଘ୍ନରେ ‘ନର୍ମଦା ବାଞ୍ଛାଅ” ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବେ ବି ଚାଲିଛି ।
3. ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ଶିମିଳିପାଳ ଜଙ୍ଗଲ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ।
4. ଆମ ଦେଶରେ 1927 ମସିହାରେ ‘ଜାତୀୟ ଜଙ୍ଗଲ ନୀତି’ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି ।
5. ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର କର୍ନେଟ୍ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଗଣ୍ଡା ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
6. ରେଡ୍ଡାଟା ବୁକ୍‌ରେ ବିପନ୍ନ ଜାତିମାନଙ୍କର ଏକ ଚିଠା ଅଛି ।
7. ବିଭିନ୍ନ ଜାତିର ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ବିଲୁପ୍ତ ଜାତି, ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଜାତି, ଅସୁରକ୍ଷିତ ଜାତି, ଦୁର୍ଲଭ ଜାତି ଓ କମ୍ ଜଣାଶୁଣା ଜାତିଭାବେ IUCN ଦ୍ଵାରା ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
8. ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଆଡ଼ିବନ୍ଧ ବା ଅଟକବନ୍ଧ କରାଯାଇପାରିବ ।
9. ଜଳ ଛାୟା ପରିଚାଳନା ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ କରାଯାଇପାରିବ ।
10. ଆମ ରାଜ୍ୟର ହୀରାକୁଦଠାରେ ଏକ ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ରହିଛି ।

Answers:
1. (✗)
2. (✓)
3. (✓)
4. (✗)
5. (✗)
6. (✓)
7. (✓)
8. (✓)
9. (✗)
10. (✓)

E ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ପ୍ରଥମ ଯୋଡାର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଦ୍ଵିତୀୟଟିରେ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
1970 : ଚିପ୍‌ ଆନ୍ଦୋଳନ	1983:
ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ : ଆରାବରି ଜଙ୍ଗଲ	କେରଳ :
ସୁନ୍ଦରବନ : ମହାବଳବାଘ	କାଜିରଙ୍ଗୀ :
କର୍ପେଟ୍ : ବାଘ	ଭରତପୁର :
ମୟୂରଭଞ୍ଜ : ଖଇଖାଇ	କଟକ :

Answer:

ଉ ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
1970 : ଚିପ୍‌ ଆନ୍ଦୋଳନ	1983 : ଆଖିକୋ ଆନ୍ଦୋଳନ
ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ : ଆରାବରି ଜଙ୍ଗଲ	କେରଳ : ପେରିୟାରଜଲ
ସୁନ୍ଦରବନ : ମହାବଳବାଘ	କାଜିରଙ୍ଗୀ : ଗଣ୍ଡା
କର୍ପେଟ୍ : ବାଘ	ଭରତପୁର : ଚଢ଼େଇ
ମୟୂରଭଞ୍ଜ : ଖଇଖାଇ	କଟକ : ନରାଜ

2. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ ସ୍ତମ୍ଭ
ଆଠଗଡ଼ : ମୁଣ୍ଡୁଳି	ଭୁବନେଶ୍ୱର :
ଆଠଗଡ଼ : ମୁଣ୍ଡୁଳି	ବାଣପୁର :
ଡୋଡ଼ୋପକ୍ଷୀ : ବିଲୁପ୍ତ ଜାତି	କମଣ୍ଡଳୁଗଛ :
ସରୀସୃପ : ଅସୁରକ୍ଷିତଜାତି	ସୁବର୍ଣ୍ଣମର୍କଟ :
ଭିତରକନିକା : କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା	ଶିମିଳିପାଳ :

Answer:

ଉ ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଆଠଗଡ଼ : ମୁଣ୍ଡୁଳି	ଭୁବନେଶ୍ୱର : ଡେରାସ
ଆଠଗଡ଼ : ମୁଣ୍ଡୁଳି	ବାଣପୁର : ସାଳିଆ
ଡୋଡ଼ୋପକ୍ଷୀ : ବିଲୁପ୍ତ ଜାତି	କମଣ୍ଡଳୁଗଛ : ଲସ୍ତପ୍ରାୟ ଜାତି
ସରୀସୃପ : ଅସୁରକ୍ଷିତଜାତି	ସୁବର୍ଣ୍ଣମର୍କଟ : ଦୁର୍ଲଭ ଜାତି
ଭିତରକନିକା : କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା	ଶିମିଳିପାଳ : ମୟରଭଞ୍ଜ

3. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ ସ୍ତମ୍ଭ
1927 : ଜଙ୍ଗଲ ଆଇନ	1988:
1972 : ବନ୍ୟଜୀବ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ	2004:
କେନାଲ ଓ ନଦୀବନ୍ଧ : ସାମାଜିକ ବନ ପ୍ରକଳ୍ସ	ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ :
ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ : ଆରାବରି ଜଙ୍ଗଲ	କେରଳ :
ଏକ ଶିଙ୍ଗ ବିଶିଷ୍ଟ ଗଣ୍ଡା : ଲୋମଶ ହସ୍ତୀ	ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟଜାତି :

Answer:

ଉ ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
1927 : ଜଙ୍ଗଲ ଆଇନ	1988 : ଜଙ୍ଗଲ ନୀତି
1972 : ବନ୍ୟଜୀବ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ	2004 : ଜୈବ ବିବିଧତା ଆଇନ
କେନାଲ ଓ ନଦୀବନ୍ଧ : ସାମାଜିକ ବନ ପ୍ରକଳ୍ସ	ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ : ୟଗଜଚ୍ଚଲପରିଚାଳନା
ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ : ଆରାବରି ଜଙ୍ଗଲ	କେରଳ : ପେରିୟାର ଜଙ୍ଗଲ
ଏକ ଶିଙ୍ଗ ବିଶିଷ୍ଟ ଗଣ୍ଡା : ଲୋମଶ ହସ୍ତୀ	ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟଜାତି : ବିଲୁପ୍ତ ଜାତି

Multiple Choice Questions (Mcqs) With Answers

1. କେଉଁ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
(A) ଚିଲିକା
(B) ପେରିୟାର
(C) ଭିତର କନିକା
(D) କାଜିରଙ୍ଗା
Answer
(C) ଭିତର କନିକା

2. ଜୈବ ବିବିଧତା ଆଇନ୍ ଆମ ଦେଶରେ କେବେ ପ୍ରଣୀତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) 1927
(B) 1988
(C) 1972
(D) 2004
Answer
(D) 2004

3. ଜୈବ ବିବିଧତା ଆଇନ୍ ଆମ ଦେଶରେ କେବେ ପ୍ରଣୀତ ଜୀବ ?
(A) ଚିତାବାଘ
(C) ଟାସ୍‌ମାନିଆନ୍ ଉଲ୍‌
(D) ଲୋମଶ ହସ୍ତୀ
(B) ଡୋଡ଼ୋ
Answer
(B) ଡୋଡ଼ୋ

4. ପରିପ୍କୋ‌ ଆନ୍ଦୋଳନ କ’ଣ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା ?
(A) ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା
(B) ହସ୍ତୀ ସୁରକ୍ଷା
(C) ବ୍ୟାଘ୍ର ସୁରକ୍ଷା
(D) ପକ୍ଷୀ ସୁରକ୍ଷା
Answer
(A) ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା

5. କେଉଁଟି ଅନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ ଭିନ୍ନ ?
(A) ଅଭୟାରଣ୍ୟ
(B) ଉଦ୍ଭିଦ ଉଦ୍ୟାନ
(C) ସଂରକ୍ଷିତ ଜୀବମଣ୍ଡଳ
(D) ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ
Answer
(B) ଉଦ୍ଭିଦ ଉଦ୍ୟାନ

6. ‘ବିଶ୍ଵ ଏଡ୍‌ସ ଦିବସ’ କେବେ ପାଳନ କରାଯାଏ ?
(A) ଜୁନ୍ 22
(B) ସେପ୍ଟେମ୍ବର 8
(C) ଅକ୍ଟୋବର 29
(D) ଡିସେମ୍ବର !
Answer
(D) ଡିସେମ୍ବର !

7. ‘କଳ୍ପବୃଷ’ କ’ଣ ?
(A) ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବୀ ସଙ୍ଗଠନ
(B) ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍
(C) ପରିସ୍ଥାନ
(D) ପ୍ଲବ୍ ଉଦ୍ଭଦ
Answer
(A) ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବୀ ସଙ୍ଗଠନ

8. ବିବିଧତା’ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ ?
(A) 1988
(B) 1972
(C) 2004
(D) 2010
Answer
(C) 2004

9. ସୁବର୍ଣ୍ଣ ମର୍କଟ କେଉଁ ଜାତିର ପ୍ରାଣୀ ?
(A) ବିଲୁପ୍ତ ଜାତି
(C) ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଜାତି
(B) ଦୁର୍ଲଭ ଜାତି
(D) ଅସୁରକ୍ଷିତ ଜାତି
Answer
(B) ଦୁର୍ଲଭ ଜାତି

10. କେଉଁଟି ଏକ ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା ନୁହେଁ ?
(A) ହୀରାକୁଦ
(B) ବିଶ୍ଵେଶ୍ଵରାୟା
(C) ସର୍ଦ୍ଦାର ସରୋବର
(D) ନରାଜ
Answer
(D) ନରାଜ

11. କେଉଁଟି ଜୈବ ଅବନମିତକ୍ଷମ ?
(A) ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ନିର୍ମିତ ପଦାର୍ଥ
(B) ପାରଦ
(C) କାଠ
(D) ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ
Answer
(C) କାଠ

12. 1979 ମସିହାଠାରୁ ସବୁଜ ବଳୟ ସୃଷ୍ଟିପାଇଁ କେଉଁ ସଂସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ?
(A) ବମ୍ବେ ନାଚୁରାଲ୍ ହିଷ୍ଟ୍ରି ସୋସାଇଟି
(B) କଳ୍ପବୃକ୍ଷ
(C) ବନ୍ୟଜୀବ ସମିତି
(D) ଜୈବ ବିବିଧତା ପରିଷଦ
Answer
(B) କଳ୍ପବୃକ୍ଷ

13. କେଉଁ ମସିହାରୁ ଭାରତରେ ‘National Forest Policy’ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି ?
(A) 1986
(B) 1988
(C) 1990
(D) 1992
Answer
(B) 1988

14. ଆମ ଦେଶରେ ମୌସୁମୀ ବାୟୁର ପ୍ରଭାବରେ ପ୍ରାୟ ଶତକଡ଼ା କେତେ ଭାଗ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୁଏ ?
(A) 70
(B) 80
(C) 85
(D) 90
Answer
(C) 85

15. ମୟୂରଭଞ୍ଜର କେଉଁଠାରେ ଛୋଟ ନଦୀବନ୍ଧ ଅଛି ?
(A) ଡେରାସ୍
(B) ମୁଣ୍ଡୁଳି
(C) ନରାଜ
(D) ଗଡ଼ଖାଇ
Answer
(D) ଗଡ଼ଖାଇ

16. ଆସନ୍ତା ପ୍ରାୟ କେତେ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କୋଇଲା ସମ୍ପଦ ଶେଷ ହୋଇଯିବ ?
(A) 70
(B) 80
(C) 90
(D) 100
Answer
(D) 100

17. 1966 ମସିହାରୁ କେଉଁ ସଂସ୍ଥା ତରଫରୁ ରେଡ୍ ଡାଟା
(A) IUCN
(B) ICNU
(C) INUC
(D) CNIU
Answer
(A) IUCN

18. କେଉଁ ମସିହାଠାରୁ ଆମ ଦେଶରେ ‘Forest Act.’ IMG
(A) 1925
(B) 1926
(C) 1927
(D) 1928
Answer
(C) 1927

19. ଆସାମର କେଉଁଠାରେ ଗଣ୍ଡା ସଂରକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥା ଅଛି ?
(A) ସୁନ୍ଦରବନ
(B) ଭରତପୁର
(C) କର୍ନେଟ୍
(D) କାଜିରଙ୍ଗା
Answer
(D) କାଜିରଙ୍ଗା

20. କେଉଁ ମସିହାରେ ଚିପ୍‌ ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ
(A) 1968
(B) 1970
(C) 1972
(D) 1974
Answer
(B) 1970

21. କେଉଁ ସଂସ୍ଥା ବନ୍ୟ ସମ୍ପଦ ଓ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଯୋଗାଏ ନାହିଁ ?
(A) NBC
(B) IBW
(C) WWF
(D) CRRI
Answer
(D) CRRI

22. କେରଳର କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ ସଚେତନତା ଦ୍ଵାରା କରାଯାଇଛି ?
(A) ପେରିୟାର୍
(B) ଆରାବରି
(C) ରେନି
(D) ପୁରୁଲିଆ
Answer
(A) ପେରିୟାର୍

23. କେଉଁ ମସିହାରେ ଭାରତରରେ ‘National Boidervisity Act.’ ପ୍ରଣୟନ ହୋଇଛି ?
(A) 2000
(B) 2002
(C) 2004
(D) 2006
Answer
(C) 2004

24. ଗୁଜରାଟର କେଉଁଠାଣର ଚଢ଼େଇ ସଂରକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ?
(A) କାଜିରଙ୍ଗା
(B) ଭରତପୁର
(C) କର୍ନେଟ୍
(D) ସୁନ୍ଦରବନ
Answer
(B) ଭରତପୁର

25. 1983 ମସିହାରେ କେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ଆପ୍ଲିକେ ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ହେଲା ?
(A) କେରଳ
(B) ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ
(C) କର୍ଣାଟକ
(D) ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ
Answer
(C) କର୍ଣାଟକ

26. ଆସନ୍ତା ପ୍ରାୟ କେତେ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ସମ୍ପଦ ଶେଷ ହୋଇଯିବ ?
(A) 20
(C) 40
(B) 30
(D) 50
Answer
(D) 50

27. କେଉଁ ମସିହାରେ ଆକ୍ସିକୋ ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) 1980
(B) 1983
(C) 1984
(D) 1986
Answer
(B) 1983

28. ଆମ ରାଜ୍ୟର କେଉଁ ଜିଲ୍ଲାରେ ଥ‌ିବା ଭିତରକନିକା ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି ?
(A) ଜଗତ୍‌ସିଂହପୁର
(B) କଟକ
(C) କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା
(D) ବାଲେଶ୍ବର
Answer
(C) କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା

29. କେଉଁଟି ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଥମ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଓ ଏକ ସଂରକ୍ଷିତ ଜୀବମଣ୍ଡଳ ଭାବରେ ଚିହ୍ନିତ ହୋଇଛି ?
(A) ଶିମିଳିପାଳ
(B) ଭିତରକନିକା
(C) ଚନ୍ଦକା
(D) ନଳବଣ
Answer
(A) ଶିମିଳିପାଳ

30. ପରିବ୍ରାଜୀ ବିଦେଶୀ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ସମାଗମ ପାଇଁ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି ?
(A) ଚନ୍ଦକା
(B) ନଳବଣ
(C) ଭିତରକନିକା
(D) ଶିମିଳିପାଳ
Answer
(B) ନଳବଣ

31. କେଉଁଟି ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଇନ୍ଧନ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
(A) କାଠ
(B) ପେଟ୍ରୋଲ୍
(C) କୋଇଲା
(D) ଡିଜେଲ୍
Answer
(C) କୋଇଲା

32. SO, କେଉଁ ପଦାର୍ଥ ଜଳିବା ଦ୍ବାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ?
(A) ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍
(B) କାଠ
(C) ଘିଅ
(D) ପତ୍ର
Answer
(A) ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍

33. କେଉଁଟି ଏକ ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନ ଅଟେ ?
(A) କାଠ,
(B) ଘିଅ
(C) କୋଇଲା
(D) ପତ୍ର
Answer
(C) କୋଇଲା

38. ରେଡ୍‌ଡାଟା ବୁକ୍‌ରେ କ’ଣ ଅଛି ?
(A) ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଆଇନ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା
(B) ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ସଂରକ୍ଷଣର ଉପାୟ
(C) ଜୈବବିବିଧତା ଆଇନ୍
(D) ବିପନ୍ନଜାତିମାନଙ୍କର ଏକ ଚିଠା
Answer
(D) ବିପନ୍ନଜାତିମାନଙ୍କର ଏକ ଚିଠା

1. ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସୁପରିଚାଳନା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ କିପରି କରାଯାଇ ପାରିବ, ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ 3R ନୀତି ଆଲୋଚନା କର ।
ଊ-
(i) ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ତଥା ପରୋକ୍ଷ ଏବଂ ସ୍ୱତଃସ୍ଫୁ ର୍ର ଯୋଗଦାନଦ୍ୱାରା ଆମେ ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା କରିବା ସହ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସୁପରିଚାଳନା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବା ।।
(ii) ପରିବେଶ ତଥା ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ତିନି ‘R’ ନୀତିକୁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ କରାଯାଇଛି ।
(iii) ଏଗୁଡ଼ିକ ହେଲା- ସମ୍ବରଣ (Reduce), ପୁନଶ୍ଚ କ୍ରଣ (Recycle) ଓ ପୁନବ୍ୟବହାର (Reuse) ।

(A) ସମ୍ବରଣ :
(iv) ସମ୍ବରଣ ଅର୍ଥ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖ୍ କମ୍ ସମ୍ପଦ ବ୍ୟବହାର କରିବା ।
(v) ଅନେକ ସମୟରେ ଆମେ ଆବଶ୍ୟକଠାରୁ ଅଧିକ ସମ୍ପଦ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ ଓ ନଷ୍ଟ ମଧ୍ୟ କରିଥାଉ ।
(vi) ଆମେ ସଚେତନ ହେଲେ ଏହି ଅପଚୟକୁ ରୋକି ହେବ ।

(B) ପୁନଶ୍ଚ କ୍ରଣ :
(vii) ପୁନଶ୍ଚ କ୍ରଣ ଦ୍ଵାରା ଆମେ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ କଞ୍ଚାମାଲ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର
(viii) ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ ଦ୍ୱାରା କଳକାରଖାନାର କଞ୍ଚାମାଲର ଆବଶ୍ୟକତା କିଛିମାତ୍ରାରେ ମେଣ୍ଟାଯାଇପାରିବ ।
(ix) ସେହିପରି ଜୈବ ଆବର୍ଜନାକୁ ଆମେ କମ୍ପୋଷ୍ଟରେ ପରିଣତ କରି ବଗିଚାରେ ବା ଚାଷ ଜମିରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା ।

(C) ପୁନର୍ବ୍ଯବହାର :
(x) କୌଣସି ପଦାର୍ଥକୁ ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହାର କରିବା ସବୁଠାରୁ ଉନ୍ନତ ଓ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ପଦ୍ଧତି । ବ୍ୟବହାରଯୋଗ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଗୁଡ଼ିକୁ ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପରେ ବର୍ଜନ ନକରି ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହାର କଲେ ସେହି ପଦାର୍ଥର ଠିକ୍
ହୋଇଥାଏ ।

1. ସମତଳ ଆଳରେ ଛଳ ସଂରକ୍ଷଣ କିପରି କରାଯାଇପାରିବ ?
ଊ-
ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ନୂତନ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଛି ।

ମାଟି କିମ୍ବା କଂକ୍ରିଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଟଳବନ୍ଧ ବା ଆଡ଼ିବନ୍ଧ କରାଯାଇ ବର୍ଷାଜଳକୁ ରଖାଯିବାଦ୍ୱାରା ଏହି ଜଳ ତଳକୁ ଗତିକରି ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତରରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ ।
ଖାଲୁଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଜଳ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଜଳ ଅଟଳବନ୍ଧ ବା ଆଡ଼ିବନ୍ଧ କରାଯାଇ ବର୍ଷାଜଳକୁ ରହୁଥ‌ିବା ସ୍ଥାନରେ ଖରାଦିନେ ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟ ଜଳସ୍ତରରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ ।
ଛାତ ଉପରେ ପଡୁଥ‌ିବା ବର୍ଷାଜଳକୁ ବାଲିଶଯ୍ୟା ଥ‌ିବା କମ୍ ଗଭୀର ଗର୍ଭକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଏହି ଜଳ ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର ସହିତ ମିଶିଥାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଟାଙ୍କି ସାହାଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ବର୍ଷାଜଳକୁ ସିଧାସଳଖ ସଂରକ୍ଷଣ କରି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।

2. ନିରନ୍ତର ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥ‌ିବା ଆବଶ୍ୟକ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
ଊ-

ସାମାଜିକ ବନପ୍ରକଳ୍ପ ଦ୍ବାରା ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଓ ଅଣଜଙ୍ଗଲ ଜମିରେ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟିକରିବା ପାଇଁ ଫଳରେ ସ୍କୁଲ, କଲେଜ, ସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ, ଫଳରେ ସ୍କୁଲ, କଲେଜ, ସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ, ରାସ୍ତାକଡ଼ ଇତ୍ୟାଦି ରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରାଯାଉଛି ।
ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ହାତକୁ ନିଆଯାଇ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ଓ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କୁ ନେଇ ବୃକ୍ଷରୋପଣ, ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ସଂଗ୍ରହ ଓ ଶୁଳ୍କ ଆଦାୟ ଇତ୍ୟାଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସିଧାସଳଖ ଜଡ଼ିତ କରାଯାଇପାରୁଛି ।
ଆଦିବାସୀ ଓ ଜଙ୍ଗଲତଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରୁ ଥ‌ିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସାମିଲ କରି ଓ ଜଙ୍ଗଲ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରାପ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରି ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ହାତକୁ ନିଆଯାଇଛି – ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ଓ ସାମାଜିକ ପ୍ରକଳ୍ପ ।

3. ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ସୁରାରେ ବନବାସୀମାନଙ୍କର ଭୂମିକା ଆଲୋଚନା କର ।
ଊ-

ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ବନବାସୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗତାନୁ ଗତିକ ଭାବେ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ବ୍ୟବହାରକୁ ସୀମିତ ରଖୁବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଉଛି ।
ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କର ଅର୍ଥନୈତିକ ସାମାଜିକ ଓ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନ ଜଙ୍ଗଲ ଦ୍ବାରା ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ବିକଳ୍ପ ଆୟର ପନ୍ଥା ନ ଯୋଗାଇ ଜଙ୍ଗଲରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରବେଶ ଓ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ପଦାର୍ଥର ସଂଗ୍ରହ ବନ୍ଦ କରିଦେଲେ ବହୁ ଅସୁବିଧା ହେବ ।
ତେଣୁ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ବନବାସୀମାନଙ୍କୁ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ଭାଗୀଦାର ଭାବେ ବିବେଚନା କରି ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ସୂତ୍ରରେ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ସୁରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରିବ ।

4. ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନାରେ କି କି ଅସୁବିଧା ରହିଛି ?
ଊ-

ବଣ୍ଟନ ସମୟରେ କେନାଲ୍ ବନ୍ଧରେ ଅନେକ ସମୟରେ ଘାଇ ସୃଷ୍ଟିହୋଇ ବହୁପରିମାଣର ଜଳ ନଷ୍ଟହୋଇ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବନ୍ୟାସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି ।
ସେହିପରି କେତେକ କେନାଲ୍‌ରେ ଆବଶ୍ୟକ ପରି ମାଣର ଜଳ ପ୍ରବାହ ହେଉନଥ‌ିବାରୁ ଲୋକମାନେ କେନାଲ ବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକୁ କାଟିଦେଇ ଜଳଭଣ୍ଡାର ସୃଷ୍ଟି ହେବାଦ୍ୱାରା ଯେଉଁସବୁ ଗାଁ ଓ ଜମି ଜଳାଏଁ ବ ହେଉଛି ସେଠାକାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେହିସ୍ଥାନ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟସ୍ଥାନକୁ ଯିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି ।
ଫଳରେ ବିସ୍ଥାପିତ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଘରଦ୍ୱାର, ଜମିବାଡ଼ି ଓ ବେପାରବଣିଜ ସବୁ ହରାଇ ନିଃସ୍ବ ହୋଇଯାଉଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କୁ ଉଚିତ କ୍ଷତିପୂରଣ ଓ ଚାକିରି ନ ମିଳିବାଦ୍ଵାରା ପ୍ରୀତିକର ସାମାଜିକ ତଥା ଅର୍ଥନୈକ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି ।

1. 5R କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଏଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
ଊ-

ପରିବେଶ ତଥା ପ୍ରାକୃତିକ ସଂପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ 3R ନୀତି ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଅଟେ ।
ଏହି 5R ନୀତିଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି – ସମ୍ବରଣ (Reduce) ପୁନଶ୍ଚ କ୍ରଣ (Recycle) ଓ ପୁନର୍ବ୍ଯବହାର (Reuse)

2. କେନାଲ ଦ୍ଵାରା ଜଳସମ୍ପଦର ବିକାଶ କିପରି କରାଯାଇଛି ?
ଊ-

କେନାଲ ନିର୍ମାଣ ଦ୍ଵାରା ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଳସେଚନ ଓ ପାନୀୟ ଜଳ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଛି ।
ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଜଳ ଯୋଗାଇବା ସମ୍ଭବ ତଥ ଜଳାଭାବଗ୍ରସ୍ତ ସ୍ଥାନକୁ ସୋଗାଇ ହେଉଛି ।

ଉଦାହରଣ : ଇନ୍ଦି ରାଗାନ୍ଧି କେନାଲ୍ ମେରୁଅଞ୍ଚଳକୁ ଜଳ ଯେ।ଗାଇବା ସମ୍ଭବ ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଜଳ ଯୋଗାଇବା ସମ୍ଭବ ହେଉଛି ।

3. ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନାର ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ଅସୁବିଧା ଲେଖ ।
ଊ-

ବୃହତ୍ ଜଳଭଣ୍ଡାର ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ଜମି ଜଳାର୍ଣ୍ଣବ ହୋଇ ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟ ଘଟୁଛି ।
ପରିବେଶ କ୍ଷତି ଘଟିବାସହ ପରିସ୍ଥାନ ନଷ୍ଟହୋଇ ଜୈବ ବିବିଧତାର ଅପୂରଣୀୟ କ୍ଷତି ଘଟୁଛି ।

4. ଆଖିକୋ ଆନ୍ଦୋଳନ କ’ଣ ?
ଉ-

ଆଖିକୋର ଅର୍ଥ ମଧ୍ଯ କୁଣ୍ଢେଇ ଧରିବା । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ 1983 ମସିହାରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା ।
ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ କ୍ରମଶଃ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳକୁ ବ୍ୟାପିଲା ଓ ଲା କମା ନେ ସେମାନଙ୍କର ଅଞ୍ଚଳର ଜଙ୍ଗଳ ସୂଚ ନିମନ୍ତେ ଆଗରଙ୍କ ହେଲେ ।

5. ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର କମିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
ଉ-

ଆମ ଦେଶରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ କୃଷି ଓ ଶିଳ୍ପର ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଅଛି । ଏଥ‌ିପାଇଁ ଅଧ‌ିରୁ ଅଧ୍ଵ ଜଳ ବ୍ୟବହାର ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ନଳକୂପ ଓ ଉଠା ଜଳସେଚନ ଦ୍ବାରା ଭୂତଳ ଜଳର ଅତ୍ୟଧୂଳ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି ।
ପାହାଡ଼ ଓ ପର୍ବତମାନଙ୍କରୁ ଜଙ୍ଗଲ ସଫା ହୋଇଯିବା ଦ୍ଵାରା ଭୂତଳକୁ ଜଳର ଗତି କମିଯିବାରେ ଲାଗିଛି ଓ ଭୂତଳ ଜଳର ପରିମାଣ ଦିନକୁ ଦିନ କମିବାରେ ଲାଗିଛି ।

6. ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତରକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାପାଇଁ ଦୁଇଟି ଉପାୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
ଉ-

ପାହାଡ଼ର ଗଡ଼ାଣିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରି, ପଥର ଅଟକ ବନ୍ଧଦେଇ ଜଳପ୍ରବାହର କ୍ଷିପ୍ରଗତିକୁ କମାଇବା ଓ ଜଳର ଭୂତଳକୁ ପ୍ରବେଶର ମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଦ୍ବାରା ବର୍ଷାଜଳ ଭୂତଳ ଜଳଭାବେ ସଂରକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଜଳଛାୟା ପରିଚାଳନ କୁହାଯାଏ ।
ପାହାଡ଼ର ଶିଖରରୁ ପାଦଦେଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ଥାନେ ସ୍ଥାନେ ଛୋଟ ଛୋଟ ପଥର ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣକରି ବର୍ଷାଜଳ ଆସ୍ତେ ଆସ୍ତେ ପାହାଡ଼ ତଳକୁ ଗତିକରିବ ଓ ତଳେ ପହଞ୍ଝାପାଇଁ ଜଳକୁ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗିବ । ଫଳରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିବ ।

7. ଜଳଛାୟା ପରିଚାଳନା କ’ଣ ?
ଭ-
ପାହାଡ଼ର ଗଡ଼ାଣିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟିକରି, ପଥର ଅଟକ ବନ୍ଧଦେଇ ଜଳପ୍ରବାହର କ୍ଷିପ୍ରତାକୁ କମାଇବା ଓ ଜଳର ଭୂତଳକୁ ପ୍ରବେଶର ମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି କରିବାଦ୍ୱାରା ବର୍ଷାଜଳ ଭୂତଳ ଜଳ ଭାବରେ ସଂରକ୍ଷିତ ହୋଇପାରିବ । ଏହି ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଏ ।

8. କ୍ଷୁଦ୍ର ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା କିପରି ଉପଯୋଗୀ ହୋଇଥାଏ ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ ।
ଭ-

ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଜଳସଞ୍ଚୟପାଇଁ ଆମକୁ ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ଦରକାର ।
ଛୋଟ ଛୋଟ ନଦୀବନ୍ଧ ଜରିଆରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଜଳସଞ୍ଚୟ ହୋଇପାରିଲେ ଏହା ସବୁ ସ୍ଥାନ କୁ ସମପରି ମାଣରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୋଇପାରିବ ଓ ବଣ୍ଟନ ଜନିତ କ୍ଷୟ ତଥା ଅସୁବିଧା ଦୂର ହୋଇପାରିବ ।
ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଏହିପରି ଅନେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ନଦୀବନ୍ଧ, ଯଥା- ଖଇଖାଇ (ମୟୁରଭଞ୍ଜ, ନରାଜ (କଟକ), ମୁଣ୍ଡୁଳି (ଆଠଗଡ଼) ଡେରାସ (ଭୁବନେଶ୍ଵର) ଓ ସାଳିଆ (ବାଣପୁର) ଆଦି ଜଳଯୋଗାଣ କରାଯାଇପାରୁଛି ।

9. ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କିପରି କରାଯାଏ ?
ଭ-

ନୂତନ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଛି ।
ମାଟି କିମ୍ବା` କଂକ୍ରିଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଟକବନ୍ଧ ବା ଆଡ଼ିବନ୍ଧ କରାଯାଇ ବର୍ଷାଜଳକୁ ରଖାଯିବାଦ୍ୱାରା ଏହି ଜଳ ତଳକୁ ଗତି କରି ଭୂତଳ ଜଳ ସ୍ତରର ବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇ ପାରୁଛି ।

BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 3 ପରିବହନ ଓ ସଞ୍ଚାଳନ

April 21, 2025April 20, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 3 ପରିବହନ ଓ ସଞ୍ଚାଳନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Life Science Important Questions Chapter 3 ପରିବହନ ଓ ସଞ୍ଚାଳନ

Objective Type Questions with Answers

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ

1. ସର୍ବଜନ ଦାତା ଓ ସର୍ବଜନ ଗ୍ରହୀତା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
AB ରକ୍ତବର୍ଗର ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ସର୍ବଜନ ଗ୍ରହୀତା ଓ ଠ ରକ୍ତବର୍ଗର ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ସର୍ବଜନ ଦାତା କୁହାଯାଏ ।

2. ମନୁଷ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ରକ୍ତବର୍ଗଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-
ଏବଂ ପ୍ଲାଜ୍‌ମାରେ ଥ‌ିବା ଏଣ୍ଟିବଡ଼ିର ଉପସ୍ଥିତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀରରେ 4 ପ୍ରକାର ରକ୍ତବର୍ଗ ନିରୂପିତ ହୋଇଛି; ଯଥା-A, B, AB, O 3.

3. ହିପାରିନ୍‌ର କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ-
ରକ୍ତରେ ଥ‌ିବା ଏକ ପ୍ରକାର ପ୍ରୋଟିନ୍‌କୁ ହିପାରିନ୍ କୁହାଯାଏ । ଏହା ରକ୍ତକୁ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବାକୁ ଦିଏନାହିଁ ।

4. ଏଣ୍ଟିଜେନ୍ ଓ ଏଣ୍ଟିବଡ଼ି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଲୋହିତ ରକ୍ତକଣିକାର ଆବରଣରେ ଥିବା ପ୍ରୋଟିନ୍‌କୁ ଏଣ୍ଟିଜେନ୍ ଓ ପ୍ଲାଜ୍‌ମାରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରୋଟିନ୍‌କୁ ଏଣ୍ଟିବଡ଼ି ଏଣ୍ଟିଜେନ୍‌କୁ ଚିହ୍ନିପାରେ ।

5. ସିଷ୍ଟାଲିକ୍ ଓ ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ସଂକୋଚନ ଜନିତ ଚାପକୁ ସିଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ ଓ ପ୍ରସାରଣ ବେଳର ବଳକା ରକ୍ତର ଚାପକୁ ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ କୁହାଯାଏ ।

6. ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
କୌଣସି କାରଣରୁ ଧମନୀ ସଂକୁଚିତ ହୋଇ ରକ୍ତଚାପ ବଢ଼ିଯିବାକୁ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ରକ୍ତଚାପ ହେଲେ ଧମନୀ ଫାଟିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।

7. ରକ୍ତବାହିନୀ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଶରୀର ରେ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ ପାଇଁ ର ହି ଥ୍ କରନ୍ତି । ଆମ ଶରୀରରେ ଏହାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 96,000 1,60,000 km.

8. ଉଦ୍ଭିଦରେ ଉଦନ କେଉଁ ଅଙ୍ଗ ଦେଇ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ ?
ଉ
ଉଦ୍ଭଦରେ ସ୍ତୋମ୍, ତ୍ବଚାବରଣ ଓ ବାତରନ୍ଧ୍ର ଦେଇ ଉନ୍ମୋଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀରରେ ପ୍ରାୟ କେତେ କି.ମି. ଲମ୍ବ ନଳୀ ବିଛେଇ ହୋଇ ରହିଛି ?
2. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ତଳ ଦୁଇଟି ପ୍ରକୋଷ୍ଠକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
3. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର କେଉଁ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ସହ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ ସଂଯୁକ୍ତ ଅଟେ ?
4. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ବାମ ଅଳିନ୍ଦ ନିଳୟ ଦ୍ବାରରେ କେତେ ପାଖୁଡ଼ା କପାଟିକା ଥାଏ ?
5. ସାଧାରଣତଃ ଏକ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ସ୍ପନ୍ଦନ ହାର ପାଖୁଡ଼ା କପାଟିକା ଥାଏ ?
6. ମନୁଷ୍ୟ ତଥା ଅନ୍ୟ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ଓ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ କେତେ କୋଠରି ବିଶିଷ୍ଟ ?
7. ରକ୍ତବାହିନୀ ପ୍ରଧାନତଃ କେତେ ପ୍ରକାର ଅଟେ ?
8. କାହାର ଉପସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ରକ୍ତ ଶିରା ମଧ୍ୟରେ ପଛକୁ ଫେରିପାରେ ନାହିଁ ?
9. ଜଣେ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତିର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଲମ୍ବ ଓ ଓସାର ପ୍ରାୟ କେତେ ସେ.ମି. ଅଟେ ?
10. ହୃତ୍‌ ପିଣ୍ଡର ଉପର ଦୁଇଟି ପ୍ରକୋଷ୍ଠକୁ କ’ଣକୁହାଯାଏ ?
11. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର କେଉଁ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ସହ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ଓ ନିମ୍ନ ମହାଶିରା ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ?
12. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ ଓ ନିଳୟ ଦ୍ବାରରେ କେତେ ପାଖୁଡ଼ା କପାଟିକା ଥାଏ ?
13. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଚାରୋଟି ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଅଧ୍ୟକ ଦକ୍ଷ ଓ ଏହାର ପ୍ରାଚୀର ମୋଟା ?
14. ହୃତ୍‌ ପିଣ୍ଡର ସଂକୋଚନ ଜନିତ ଚାପକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
15. ରକ୍ତ ପ୍ଲାଜମାରେ ଥ‌ିବା କେଉଁ ଉପାଦାନ ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ?
16. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର କେଉଁ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ସହ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଶିରା ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ?
17. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ପ୍ରସାରଣ ବେଳର ବଳକା ରକ୍ତର ଚାପକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
18. ସାଧାରଣତଃ ଏକ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ବିଶ୍ରାମ ବେଳର ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ କେତେ ମି.ମି. ପାରଦ ମାନ ଅଟେ ?

Answers
1. 96,000 – 1, 60,000
2. ଭେଣ୍ଡିକଲ୍
3. ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ
4.2.
5. 72
6. 4
7. 3
8. କପାଟିକା
9. 12 69.. 3 9 68.Î.
10. ଏଟ୍ରିୟମ୍
11. ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ
12. 3
13. ବାମ ନିଳୟ
14. ସିଷ୍ଟାଲିକ୍
15. ପୁଷ୍ଟିସାର
16. ବାମ ଅଳିନ୍ଦ
17. ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍
18. 80

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଚେରରେ ଥିବା …………………… ମୃତ୍ତିକାରୁ ପୋଷକ ଶୋଷଣ କରେ ।
2. ଉଦ୍ଭଦରେ ………………………. ଦ୍ଵାରା ଜଳ ଓ ଅପ୍ରସ୍ତୁତ ଖାଦ୍ୟର ପରିବହନ ହୁଏ ।
3. ଉଦ୍ଭଦରେ ……………………… ଦ୍ଵାରା ଜଳ ଓ ଅପ୍ରସ୍ତୁତ ଖାଦ୍ୟର
4. ପତ୍ରକୁ ବୃକ୍ଷର …………………….. କୁହାଯାଏ ।
5. ଉଭିଦ ରେ …………………….. ମଧ୍ୟଦେଇ ଜଳ କୈଶିକ ନଳୀ ସଦୃଶ ଏବଂ ତାହା କୈଶିକ ଆକର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ଉପରକୁ ଉଠେ ।
6.
7.
8. ପତ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ………………………. ଯୋଗୁଁ ମୂଳରୁ ପତ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଳର ଏକ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଧାରା ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ।
9. ଅତି ସୂକ୍ଷ୍ମନଳୀ ଭିତରେ ଜଳ ଅଣୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ………………………… ଯଥେଷ୍ଟ ଅଧିକ ଥାଏ ।
10. ଜଳ ଓ ଜାଇଲେମ୍ ଭିଭି ମଧ୍ଯରେ ………………………. ଯୋଗୁଁ ଜଳ ସର୍ବଦା ଜାଇଲେମ୍ ଭିଭି ସହ ଲାଗି ରହେ ।
11. ଉଭିଦର ବାୟବୀୟ ଅଂଶରୁ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଆକାରରେ ଜଳର ନିର୍ଗମନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ……………………….. କୁହାଯାଏ ।
12. ସ୍ତୋମ୍, ତ୍ଵଚାବରଣ ଓ ବାତରନ୍ଧ୍ର ଦେଇ ଉଭିଦର …………………….. ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ ।
13. ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ମୋଚିତ ହେଉଥ‌ିବା ଅଧିକାଂଶ ଜଳ …………………… ଦେଇ ନିର୍ଗତ ହୋଇଥାଏ ।
14. ରକ୍ତବାହିନୀ ପ୍ରଧାନତଃ ………………………… ପ୍ରକାର ।
15. ଆମ ଶରୀରରେ ରକ୍ତବାହିନୀଗୁଡ଼ିକର ଲମ୍ବ ପ୍ରାୟ ………………………….
16. ଶିରାରେ ……………………….. ଉପସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ରକ୍ତ ଶିରା ମଧ୍ୟରେ ପଛକୁ ଫେରିପାରେ ନାହିଁ ।
17. ବ୍ରିଟିଶ୍ ଡାକ୍ତର ……………………. ଆମ ଶରୀରରେ ରକ୍ତ କିପରି ସଞ୍ଚାଳିତ ହୁଏ ତାହା ପ୍ରଥମେ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
18. ମନୁ ଷ୍ୟ ଶରୀରରେ ରକ୍ତ ନଳୀ ମଧ୍ଯରେ ରକ୍ତର ଏକତରଫା ଗତିକୁ ………………………. କୁହାଯାଏ ।
19. ସାଧାରଣତଃ ଜଣେ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଓକୁନ ପ୍ରାୟ …………………….. ।
20. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ରଙ୍ଗ ………………………… ଅଟେ।
21. ବାମ ନିଳୟ ସହ ……………………. ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
22. ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଓସାର ପ୍ରାୟ ……………………… ସେ.ମି. ଅଟେ ।
23. ବିଶ୍ରାମ ବେଳର ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ ……………………. ପାରଦ ମାନ ଅଟେ ।
24. ବାମ ଅଳିଳ ଓ ବାମ ନିଳୟ ଭିତରେ ……………………. ପାଖୁଡ଼ା ବିଶିଷ୍ଟ କପାଟିକା ଥାଏ ।
25. ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିଳ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ ଭିତରେ ………………………. ପାଖୁଡ଼ା ବିଶିଷ୍ଟ କପାଟିକା ଥାଏ ।
26. ବାମ ଅଳିନ୍ଦ ସହ ………………………. ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

Answers
1. ମୂଳଲୋମ
2. ଜାଇଲେମ୍
3. ଫ୍ଲୋଏମ୍
4. ରୋଷେଇ ଘର
5. ଜାଇଲେମ୍
6. ମାନୋମିଟର
7. ବିସରଣ ଚାପ
8. ଉଚ୍ଛେଦନ ଜନିତ ଆକର୍ଷଣ
9. ସଂସକ୍ତି ବଳ
10. ସଂଲଗ୍ନ ବଳ
11. ଉଦ୍ବେଦନ
12. ଉସ୍ବେଦନ
13. ସ୍ତୋମ୍
14. 3
15. 96,000 1,60,000
16. କପାଟିକା
17. ଉଇଲିୟମ୍ ହାର୍ଭେ
18. ଆବଦ୍ଧ ସଞ୍ଚାଳନ
19. 250ରୁ 300 ଗ୍ରାମ୍
20. ମାଟିଆ ଲାଲ
21. ମହାଧମନୀ
22. 9
23.80
24. 2
25.3
26. ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଶିରା

D ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (√ ) ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତ ପାଇଁ (✗) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

1. ଅତି ଉଚ୍ଚ ବୃକ୍ଷମାନଙ୍କ ପାଇଁ କୈଶିକ ଆକର୍ଷଣ ପାଇଁ ଜଳ ପରିବହନ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନୁହେଁ ।
2. ବୃକ୍ଷରେ ଉଵେଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ରାତିରେ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।
3. ଆମ ଶରୀରରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଧମନୀରେ ବିଶୁଦ୍ଧ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥାଏ ।
4. ମନୁଷ୍ୟ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଚାରି ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରୁ ବାମ ନଳୟ ଅଧ୍ବ ଦକ୍ଷ ।
5. ‘0’ ରକ୍ତବର୍ଗର ବ୍ୟକ୍ତି ମାନେ ସମସ୍ତଙ୍କଠାରୁ ରକ୍ତ ନେଇପାରିବେ ।
6. ରକ୍ତଚାପ ସିଗ୍‌ମ୍ୟାନୋମିଟର ଉପକରଣ ଦ୍ବାରା ମପାଯାଏ ।
7. ସାଧାରଣତଃ ଏକ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ବିଶ୍ରାମ ବେଳର Q81 80mm 120Hg |
8. ବଢ଼ିଯାଏ ଓ ଏହାକୁ ପାର୍ଶ୍ଵ ରକ୍ତଚାପ କୁହାଯାଏ ।
9. ରକ୍ତର ପ୍ରବାହ ଫଳରେ ଧମନୀ କାନ୍ଥରେ ଯେଉଁ ଚାପ ସୃଷ୍ଟିହୁଏ, ତାହାକୁ ରକ୍ତଚାପ କୁହାଯାଏ ।
10. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ବାମ ନିଳୟ ସହ ମହାଧମନୀ’ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
11. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ରଙ୍ଗ ଲାଲ୍ ଗୋଲାପୀ ହୋଇଥାଏ ।
12. ପି. ପାଭଲୋଭ୍ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀରରେ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
13. ଶିରା ଓ ଧମନୀ ମଧ୍ୟରେ ରକ୍ତକୁ ସଞ୍ଚାଳିତ କରିବାରେ ବୃକ୍‌କ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ।
14. ମଣିଷର ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନକୁ ଦ୍ୱୈତ ସଞ୍ଚାଳନ କହନ୍ତି ।
15. ରକ୍ତରେ Ca ଆୟନ ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
16. ପତ୍ରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଶ୍ଵେତସାର ଫ୍ଲୋଏମ୍ ଟିସୁଦ୍ଵାରା ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥାଏ ।
17. ହୃତପିଣ୍ଡର ପ୍ରସାରଣ ବେଳର ଚାପକୁ ସିଷ୍ଟାଲିକ୍ କୁହାଯାଏ ।
18. ବାମ ନିଳୟର ସଙ୍କୋଚନ ଫଳରେ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ ରକ୍ତବାହିନୀ ମଧ୍ୟଦେଇ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ।
19. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଚାରି ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରୁ ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ ପ୍ରକୋଷ୍ଠଟି ଅଧ୍ବକ ଦକ୍ଷ ଅଟେ ।
20. ନିଳୟ ଓ ରକ୍ତବାହିନୀ ମଧ୍ୟସ୍ଥ କପାଟିକାଟି ଅର୍ଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ରାକୃତି ଆକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ।
21. ପ୍ରଥମେ ରକ୍ତ ଶିରାଦ୍ଵାରା ସଂଗୃହୀତ ହୋଇ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ ଆଡ଼କୁ ଆସେ ।
22. ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀରରେ ହଜମ ଖାଦ୍ୟ କ୍ଷୁଦ୍ରାନ୍ତ୍ରଠାରେ ଶୋଷିତ ହୋଇଥାଏ ।
23. ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ମୋଚିତ ହେଉଥ‌ିବା ଜଳର ୨୦% ରୁ ଅଧିକ ସ୍ତୋମ୍ ମଧ୍ୟଦେଇ ନିର୍ଗତ ହୋଇଥାଏ ।

Answers
1. (√)
2. (✗)
3. (✗)
4. (√)
5. (✗)
6. (√)
7. (V)
8. (✗)
9. (√)
10. (√)
11. (✗)
12. (✗)
13. (✗)
14. (√)
15. (√)
16. (√)
17. (✗)
18. (√)
19. (✗)
20. (√)
21. (x)
22. (√)
23. (√)

1 ‘କ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍
A ରକ୍ତବର୍ଗ: A ଏବଂ AB	B ରକ୍ତବର୍ଗ:
AB ର ଆଣ୍ଟିବଡ଼ି : ନାହିଁ	ଠର ଆଣ୍ଟିବଡ଼ି :
ଦ୍ୱୈତ ସଞ୍ଚାଳନ : ମନୁଷ୍ୟ	ଏକକ ସଞ୍ଚାଳନ :
ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ : ଉଇଲିୟମ୍ ହାର୍ଭେ	ରକ୍ତ ବର୍ଗ :
ମଣିଷ ରକ୍ତ : ହିପାରିନ୍‌	ଜୋକ ଲାଳ :

ଉ ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍
A ରକ୍ତବର୍ଗ : A ଏବଂ AB	B ରକ୍ତବର୍ଗ : B ଏବଂ AB
ABର ଆଣ୍ଟିବଡ଼ି : ନାହିଁ	ଠର ଆଣ୍ଟିବଡ଼ି : à ଓ b
ଦ୍ୱୈତ ସଞ୍ଚାଳନ : ମନୁଷ୍ୟ	ଏକକ ସଞ୍ଚାଳନ : ମାଛ
ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ : ଉଇଲିୟମ୍ ହାର୍ଭେ	ରକ୍ତ ବର୍ଗ : ଲ୍ୟାଣ୍ଡଷ୍ଠେଇନର
ମଣିଷ ରକ୍ତ : ହିପାରିନ୍‌	ଜୋକ ଲାଳ : ହିରଡ଼ିନ

ଉ ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍
ସିଷ୍ଟାଲିକ୍‌ ଚାପ : 120 ମି.ମି.	ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ :
ସର୍ବଜନ ଗ୍ରହୀତା : ସର୍ବଜନ ଦାତା	AB:
ପତ୍ର : କାଣ୍ଡ	ସ୍ତୋମ୍ :
ଶିରା : ଅମ୍ଳଜାନ ବିହୀନ ରକ୍ତ	ଧମନୀ :
ଫୁସ୍‌ଫୁସଧମନୀ : ଫୁସଫୁସଶିରା	ଦକ୍ଷିଣନିଳୟ :

ଉ ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍
ସିଷ୍ଟାଲିକ୍‌ ଚାପ : 120 ମି.ମି.	ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ : 80 ମି.ମି.
ସର୍ବଜନ ଗ୍ରହୀତା : ସର୍ବଜନ ଦାତା	AB:0
ପତ୍ର : କାଣ୍ଡ	ସ୍ଫୋମ୍ : ବାତରନ୍ଧ
ଶିରା : ଅମ୍ଳଜାନ ବିହୀନ ରକ୍ତ	ଧମନୀ : ଅମ୍ଳଜାନଯୁକ୍ତ
ଫୁସ୍‌ଫୁସଧମନୀ : ଫୁସଫୁସଶିରା	ଦକ୍ଷିଣନିଳୟ : ବାମ ଅଳିନ୍ଦ

Multiple Choice Questions (Mcqs) With Answers

1. ପ୍ରାୟ କେତେ କି.ମି. ଲମ୍ବର ରକ୍ତବାହିନୀ ନଳୀ ଆମ ଦେହରେ ବିଛେଇ ହୋଇ ରହିଛି ?
(A) 72,000-1,20,000
(B) 30,000 – 2,10,000
(C) 40,000 2,10,000
(D) 96,000 – 1, 60,000
Answers
(D) 96,000 – 1, 60,000

2. ଜଣେ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଓସାର ପ୍ରାୟ କେତେ ସେ.ମି. ଅଟେ ?
(A) 05
(B) 9
(C) 15
(D) 20
Answers
(B) 9

3. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ତଳ ଦୁଇଟି ପ୍ରକୋଷ୍ଠକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ଏଟ୍ରିୟମ୍
(C) ନେଫ୍ରନ୍
(B) ଭେଣ୍ଡିକଲ୍
(D) ମହାରନ୍ଧ୍ର
Answers
(B) ଭେଣ୍ଡିକଲ୍

4. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର କେଉଁ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ସହ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ?
(A) ବାମ ଅଳିନ୍ଦ
(B) ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ
(C) ବାମନିଳୟ
(D) ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ
Answers
(D) ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ

5. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ବାମ ଅଳିନ୍ଦ ନିଳୟ ଦ୍ବାରରେ କେତେ ପାଖୁଡ଼ା କପାଟିକା ଥାଏ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answers
(B) 2

6. ସାଧାରଣତଃ ଏକ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ସ୍ପନ୍ଦନ ହାର ଏକ ମିନିଟ୍‌କୁ କେତେ ଥର ?
(A) 36
(B) 72
(C) 82
(D) 92
Answers
(B) 72

7. ମନୁଷ୍ୟ ତଥା ଅନ୍ୟ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ଓ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ କେତେ କୋଠରି ବିଶିଷ୍ଟ ?
(A) 2
(B) 3
(C) 4
(D) 5
Answers
(C) 4

8. ରକ୍ତବାହିନୀ ପ୍ରଧାନତଃ କେତେ ପ୍ରକାର ଅଟେ ?
(A) 2
(B) 3
(C) 4
(D) 5
Answers
(B) 3

9. କାହାର ଉପସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ରକ୍ତ ଶିରା ମଧ୍ୟରେ ପଛକୁ ଫେରିପାରେ ନାହିଁ ?
(A) ଅଙ୍କୁରିକା
(B) କପାଟିକା
(C) ଗ୍ଲଟିସ୍
(D) ଗଲେଟ୍
Answers
(B) କପାଟିକା

10. ଜଣେ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଓଜନ ପ୍ରାୟ କେତେ ଗ୍ରାମ୍ ଅଟେ ?
(A) 100 – 120
(B) 130 – 140
(C) 140 150
(D) 150 – 160
Answers
(B) 130 – 140

11. କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଶରୀର ପରିବହନ ସଂସ୍ଥାର ଏକମୁହାଁ ରାସ୍ତାପରି ଅଟେ ?
(A) ରକ୍ତବାହିନୀ
(B) ସ୍ନାୟୁ
(C) ତରୁଣାସ୍ଥି
(D) ଉପାସ୍ଥି
Answers
(A) ରକ୍ତବାହିନୀ

12. ଜଣେ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତିର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଲମ୍ବ ପ୍ରାୟ କେତେ ସେ.ମି. ଅଟେ ?
(A) 10
(B) 15
(C) 20
(D) 25
Answers
(A) 10

13. ହୃତ୍‌ ପିଣ୍ଡର ଉପର ଦୁଇଟି ପ୍ରକୋଷ୍ଠକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ଏଟ୍ରିୟମ୍
(C) ନେଫ୍ରନ୍
(B) ଭେଣ୍ଡ୍ରିକଲ୍
(D) ମହାରନ୍ଧ୍ର
Answers
(A) ଏଟ୍ରିୟମ୍

14. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର କେଉଁ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ସହ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ ଓ ନିମ୍ନ ମହାଶିରା ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ?
(A) ବାମଅଳିନ୍ଦ
(B) ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ
(C) ବାମ ନିଳୟ
(D) ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ
Answers
(B) ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ

15. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ ଓ ନିଳୟ ଦ୍ବାରରେ କେତେ ପାଖୁଡ଼ା କପାଟିକା ଥାଏ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answers
(C) 3

16. ଦକ୍ଷ ଓ ପ୍ରାଚୀର ମୋଟା ?
(A) ବାମ ଅଳିନ୍ଦ
(B) ବାମ ନିଳୟ
(C) ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ
(D) ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ
Answers
(B) ବାମ ନିଳୟ

17. ମାଛର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ କେତେ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଟେ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answers
(B) 2

18. ହୃତ୍‌ ପିଣ୍ଡର ସଂକୋଚନ ଜନିତ ଚାପକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍
(C) ପାରାନ୍ତରଣ
(B) ସିଷ୍ଟାଲିକ୍
(D) ଆପୁଞ୍ଜନ
Answers
(B) ସିଷ୍ଟାଲିକ୍

19. ସାଧାରଣତଃ ଏକ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ବିଶ୍ରାମ ବେଳର ସିଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ କେତେ ମି.ମି. ପାରଦ ଚାପ ଅଟେ ?
(A) 60
(B) 80
(C) 120
(D) 140
Answers
(C) 120

20. ରକ୍ତ ପ୍ଲାଜମାରେ ଥ‌ିବା ବାନ୍ଧିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କେଉଁ ଉପାଦାନ ରକ୍ତ ଜମାଟ କରେ ?
(A) ପୁଷ୍ଟିସାର
(B) ଶ୍ଵେତସାର
(C) ସ୍ନେହସାର
(D) ଧାତୁସାର
Answers
(A) ପୁଷ୍ଟିସାର

21. ମନୁଷ୍ୟ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡରେ କେତୋଟି ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ରହିଥାଏ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4.
Answers
(D) 4.

22. img ହୋଇଥାଏ ?
(A) ବାମ ଅଳିନ୍ଦ
(B) ବାମ ନିଳୟ
(C) ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ
(D) ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ
Answers
(A) ବାମ ଅଳିନ୍ଦ

23. ବେଙ୍ଗ ଆଦି ଉଭୟଚର ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ କେତେ କୋଠରି ବିଶିଷ୍ଟ ?
(A). 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answers
(C) 3

24. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ପ୍ରସାରଣ ବେଳର ବଳକା ରକ୍ତର ଚାପକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସିଷ୍ଟାଲିକ୍
(B) ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍
(C) ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ
(D) ନିମ୍ନ ରକ୍ତଚାପ
Answers
(B) ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍

25. ସାଧାରଣତଃ ଏକ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ବିଶ୍ରାମ ବେଳର ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ କେତେ ମି.ମି. ପାରଦ ମାନ ଅଟେ ?
(A) 60
(B) 80
(C) 120
(D) 140
Answers
(B) 80

26. ରକ୍ତଚାପ କେଉଁ ଉପକରଣ ଦ୍ଵାରା ମପାଯାଏ ?
(A) ବ୍ୟାରୋମିଟର
(B) ଅକ୍ସାନୋମିଟର
(C) ମାନୋମିଟର
(D)
Answers
(D)

27. ସାଧାରଣତଃ ଏକ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ବିଶ୍ରାମ ବେଳର ରକ୍ତଚାପ କେତେ mm Hg ?
(A) 80/120
(C) 60/140
(B) 120/80
(D) 140/60
Answers
(A) 80/120

28. କୌଣସି କାରଣରୁ ଧମନୀ ସଂକୁଚିତ ହେଲେ ରକ୍ତଚାପ ବଢ଼ିଯାଏ ଓ ଏହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ
(C) ପାର୍ଶ୍ଵ ରକ୍ତଚାପ
(B) ନିମ୍ନ ରକ୍ତଚାପ
(D) ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ରକ୍ତଚାପ
Answers
(A) ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ

29. ରକ୍ତର ପ୍ରବାହ ଫଳରେ ଧମନୀ କାନ୍ଥରେ ଯେଉଁ ଚାପ ସୃଷ୍ଟିହୁଏ, ତାହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ରକ୍ତଚାପ
(B) ପ୍ରଲସି ଚାପ
(C) ଲସିକା ଚାପ
(D) ମାଂସପେଶୀୟ ଚାପ
Answers
(A) ରକ୍ତଚାପ

30. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର କେଉଁ ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ସହ ମହାଧମନୀ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ?
(A) ବାମ ଅଳିନ୍ଦ
(B) ବାମ ନିଳୟ
(C) ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ
(D) ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ
Answers
(B) ବାମ ନିଳୟ

31. ଉଦ୍ଭଦରେ ଜଳର ପରିବହନ ଦର୍ଶାଇବା ପାଇଁ ଏକ ହୋଇଥାଏ ?
(A) କ୍ରୋଟନ ଗଛର ପତ୍ର, ଫୁଟନ୍ତା ସୁରାସାର,
(B) କାଚବିକର, କାଚଫନେଲ, ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ିଆଦଳ,
(C) ଚଉଡ଼ା ମୁହଁବାଲା କାଚ ବୋତଲ, କଷ୍ଟିକ ପଟାସ ଦ୍ରବଣ, ଚୂନପାଣି
(D) କୋନିକାଲ ଫ୍ଲାସ୍କ, ନାଲିକାଳି, ଜଳ, ହରଗୌରା
Answers
(D) କୋନିକାଲ ଫ୍ଲାସ୍କ, ନାଲିକାଳି, ଜଳ, ହରଗୌରା

32. କେଉଁଟି ରକ୍ତଚାପ ନିର୍ଣ୍ଣୟପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସୂତ୍ର ଅଟେ ?
BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 3 ପରିବହନ ଓ ସଞ୍ଚାଳନ 3
Answers

33. ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀରରେ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ ସମ୍ପର୍କିତ କେଉଁ ଉକ୍ତିଟି ଭୁଲ ଅଟେ ?
(A) ମଣିଷ ଶରୀରରେ ପରିବହନ ପାଇଁ ରକ୍ତ ପ୍ରମୁଖ ମାଧ୍ୟମ ଅଟେ ।
(B) ମଣିଷର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ 4ପ୍ରକୋଷ୍ଠ ବିଶିଷ୍ଟ ।
(C) ହୃତପିଣ୍ଡରେ ଅମ୍ଳଜାନ ଯୁକ୍ତ ରକ୍ତ ଓ ଅମ୍ଳଜାନ ବିହୀନ ରକ୍ତର ମିଶ୍ରଣ ହୁଏ ନାହିଁ ।
(D) ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନକୁ ଏକକ ସଞ୍ଚାଳନ କୁହାଯାଏ ।
Answers
(D) ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନକୁ ଏକକ ସଞ୍ଚାଳନ କୁହାଯାଏ ।

34. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ରକ୍ତନଳୀ ସମ୍ପର୍କିତ ଉକ୍ତି ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଠିକ୍ ଅଟେ ?
(A) ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ ସହ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଶିରା ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
(B) ବାମ ଅଳିନ୍ଦ ସହ ମହାଧମନୀ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
(C) ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ ସହ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
(D) ବାମ ନିଳୟ ସହ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ମହାଶିରା ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
Answers
(C) ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ ସହ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

35. ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାର କେଉଁ ସୋପାନରେ ତ୍ରୁଟି ରହିଛି ?
BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 3 ପରିବହନ ଓ ସଞ୍ଚାଳନ 5
(D) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ ।
Answers
(D) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ ।

36. ରକ୍ତବର୍ଗ ସମ୍ପର୍କିତ କେଉଁ ଉଦ୍ଭଟି ଠିକ୍ ନୁହେଁ ?
(A) ରକ୍ତବର୍ଗ -A – A ଏବଂ ABକୁ ରକ୍ତ ଦାନ 2006-A – କରିପାରିବ ।
(B) ରକ୍ତବର୍ଗ -B – B ଏବଂ ABକୁ ରକ୍ତ ଦାନ କରିପାରିବ ।
(C) ରକ୍ତବର୍ଗ -AB – କେବଳ ଠକୁ ରକ୍ତ ଦାନ କରିପାରିବ ।
(D) ରକ୍ତବର୍ଗ -0 – ସମସ୍ତଙ୍କୁ ରକ୍ତ ଦାନ କରିପାରିବ ।
Answers
(C) ରକ୍ତବର୍ଗ -AB – କେବଳ ଠକୁ ରକ୍ତ ଦାନ କରିପାରିବ ।

37. ଆମ ଶରୀରରେ ରକ୍ତ କିପରି ସଞ୍ଚାଳିତ ହୁଏ, ତାହା ପ୍ରଥମେ କେଉଁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଡାକ୍ତର ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ?
(A) କାର୍ଲ ଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଷ୍ଟେଇନ୍‌ର
(B) ଉଇଲିୟମ୍ ହାର୍ଭେ
(C) କାର୍ଲ ଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଷ୍ଟେଇନ୍‌ର
(D) ଉଇଲିୟମ ହାର୍ଭେ
Answers
(B) ଉଇଲିୟମ୍ ହାର୍ଭେ

38. ଉଦ୍ଭଦରେ ଉଦ୍ବେଦନ ସମ୍ପର୍କିତ କେଉଁ ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ନୁହେଁ ?
(A) ଉଭିଦର ବାୟବୀୟ ଅଂଶରୁ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଆକାରରେ ଜଳ ନିର୍ଗତ ହୁଏ ।
(B) ଉଦ୍ଭଦରେ ସବୁବେଳେ ଉଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଚାଲୁଥାଏ ।
(C) ଉଦନ ଯୋଗୁ ଉଭିଦର ତାପମାତ୍ରା ନିୟନ୍ତ୍ରତ ହୁଏ ନାହିଁ ।
(D) ଉଦନ ହାର ବଢ଼ିଲେ ଜଳ ଶୋଷଣହାର ବଢ଼ିଥାଏ ।
Answers
(C) ଉଦନ ଯୋଗୁ ଉଭିଦର ତାପମାତ୍ରା ନିୟନ୍ତ୍ରତ ହୁଏ ନାହିଁ ।

39. ଉଦ୍ଭଦରେ ପରିବହନର ପ୍ରକାର ଭେଦ ଅନୁଯାୟୀ କେଉଁ ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ଅଟେ ?
(A) ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ପରିବହନରେ ଜଳ ଓ ପୋଷକ ତଳୁ ଉପରକୁ ଯାଇଥାଏ ।
(B) ନିମ୍ନ ପରିବହନରେ ଜଳ ଓ ପୋଷକ ବୃକ୍ଷର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ଯାଇଥାଏ ।
(C) ପାର୍ଶ୍ଵ ପରିବହନରେ ଜଳ ଓ ପୋଷକ ବୃକ୍ଷର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ଯାଇଥାଏ ।
(D) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉକ୍ତି ଠିକ୍ ଅଟେ ।
Answers
(D) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉକ୍ତି ଠିକ୍ ଅଟେ ।

40. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ରକ୍ତବର୍ଗରେ ଏଣ୍ଟିଜେନ ନଥାଏ ?
(A) A
(B) B
(C) AB
(D) O
Answers
(D) O

41. ମଣିଷର ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(A) ଏକକ ସଞ୍ଚଳନ
(C) ମୁକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ
(B) ଶ୍ବେତ ସଞ୍ଚାଳନ
(D) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ ରକ୍ତଜମାଟି ବାନ୍ଧିବାରେ
Answers
(B) ଶ୍ବେତ ସଞ୍ଚାଳନ

42. ରକ୍ତରେ କେଉଁ ଆୟନ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ?
(A) K
(B) Na
(C) Mg
(D) Ca
Answers
(D) Ca

43. ବେଙ୍ଗର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ନିଳୟରେ କେଉଁ ପ୍ରକାରର ରକ୍ତ ରହେ ?
(A) ଅମ୍ଳଜାନ ଯୁକ୍ତ ରକ୍ତ
(B) ଅମ୍ଳଜାନବିହୀନ ରକ୍ତ
(C) ଅମ୍ଳଜାନଯୁକ୍ତ ଓ ବିହୀନ ରକ୍ତ
(D) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answers
(C) ଅମ୍ଳଜାନଯୁକ୍ତ ଓ ବିହୀନ ରକ୍ତ

44. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଟି ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ?
(A) ମହାଶିରା
(B) ମହାଧମନୀ
(C) ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଶିରା
(D) ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ
Answers
(A) ମହାଶିରା

45. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଠାରେ କପାଟିକା ଥାଏ ?
(A) ବାମ ଅଳିନ୍ଦ ଓ ନିଳୟଦ୍ୱାର
(B) ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ ଓ ନିଳୟ ଦ୍ବାର
(C) ନିଳୟ ଓ ରକ୍ତବାହିନୀ
(D) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
Answers
(D) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ

46. ପତ୍ରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଶ୍ଵେତସାର କେଉଁ ଟିସୁଦ୍ଵାରା
ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥାଏ ?
(A) ଜାଇଲେମ୍
(C) ପତ୍ର
(B) ଫ୍ଲୋଏମ୍
(D) ପାରେନ୍‌କାଇମା
Answers
(B) ଫ୍ଲୋଏମ୍

47. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ପ୍ରାଣୀର ଅମ୍ଳଜାନର ଆବଶ୍ୟକତା କମ୍ ?
(A) ସାପ
(B) ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍
(C) ବେଙ୍ଗ
(D) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answers
(C) ବେଙ୍ଗ

48. ହୃତପିଣ୍ଡର ପ୍ରସାରଣ ବେଳର ଚାପକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସିଷ୍ଟାଲିକ୍
(C) ରକ୍ତଚାପ
(B) ପାରା
(D) ମଣିଷ
Answers
(B) ପାରା

49. ବାମ ନିଳୟର ସଙ୍କୋଚନ ଫଳରେ କେଉଁ ରକ୍ତବାହିନୀ ମଧ୍ୟଦେଇ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ?
(A) ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ମହାଶିରା
(B) ନିମ୍ନ ମହାଶିରା
(C) ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଶିରା
(D) ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ
Answers
(D) ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ

50. ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ଚାରିପ୍ରକୋଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ପ୍ରକୋଷ୍ଟଟି ଅଧିକ ଦକ୍ଷ ଅଟେ ?
(A) ବାମ ଅଳିନ୍ଦ
(C) ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ
(B) ବାମ ନିଳୟ
(D) ଦକ୍ଷିଣ ନିଳୟ
Answers
(B) ବାମ ନିଳୟ

Subjective Type Questions With Answers

1. ରକ୍ତ ଚାପ କ’ଣ ? ସିଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ ଓ ଡାୟାଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ଜଣେ ସୁସ୍ଥବ୍ୟକ୍ତିର ରକ୍ତଚାପ କେତେ ?
ଉ-

ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ସଙ୍କୋଚନ ଓ ପ୍ରସାରଣଦ୍ୱାରା ରକ୍ତ ଧମନୀ ମଧ୍ୟଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ । ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ସଙ୍କୋଚନ ବେଳେ ରକ୍ତ ଧମନୀ ମଧ୍ୟକୁ ପଶିଥାଏ । ଫଳରେ ଧମନୀର କାନ୍ଥରେ ରକ୍ତର ଚାପ ବଢ଼ିଯାଏ । ପ୍ରସାରଣବେଳେ କିଛି ବଳକା ରକ୍ତ ଧମନୀ ମଧ୍ୟରେ ରହେ ଓ ଧମନୀ କାନ୍ଥରେ ରକ୍ତଚାପ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା କମ୍ ଥାଏ । ରକ୍ତର ପ୍ରବାହ ଫଳରେ ଧମନୀ କାନ୍ଥରେ ଯେଉଁ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ତାହାକୁ ରକ୍ତଚାପ କହନ୍ତି ।
ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ସଂକୋଚନଜନିତ ଚାପକୁ ସିଷ୍ଟାଲିକ୍ ଚାପ ଓ ପ୍ରସାରଣ ବେଳର ବଳକା ରକ୍ତର ଚାପକୁ ଡାୟାଲୋଷ୍ଟିକ୍ ଚାପ କହନ୍ତି ।
ଏକ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ବିଶ୍ରାମ ବେଳର ସିସ୍ଫୋଲିକ୍ ଚାପ ସାଧାରଣତଃ 120 mm Hg ଓ ଡାୟାଲୋଷ୍ଟିକ୍ ଚାପ 80 mm Hg ।

2. ସଂକ୍ଷେପରେ ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ରେଖାଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଅ :
BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 3 ପରିବହନ ଓ ସଞ୍ଚାଳନ 6
(iii) ଫାଇବ୍ରୋନ୍ ଜାଲ, ରକ୍ତକଣିକା ଏବଂ ଅଣୁଚକ୍ରିକା → ପତଳା ଆସ୍ତରଣ ସୃଷ୍ଟି ଓ ରକ୍ତସ୍ରାବ ବନ୍ଦ

3. ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀରରେ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନକୁ ଦ୍ୱୈତ ସଞ୍ଚାଳନ କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ? କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।

ମଣିଷ ତଥା ଅନ୍ୟ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ଓ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ଏମାନଙ୍କର ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡରେ ଅମ୍ଳଜାନଯୁକ୍ତ ରକ୍ତ ଓ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ବିହୀନ ରକ୍ତର ମିଶ୍ରଣ ହୁଏନାହିଁ ।
ବାମପଟର ଅଳିନ୍ଦ ଓ ନିଳୟ ମଧ୍ୟଦେଇ ଅମ୍ଳଜାନଯୁକ୍ତ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥ‌ିବା ବେଳେ, ଦକ୍ଷିଣ ପଟ ଅଳିନ୍ଦ ଓ ନିଳୟ ମଧ୍ୟଦେଇ ଅମ୍ଳଜାନବିହୀନ ରକ୍ତ ସଂଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ ।
ଶରୀରର କୌଣସି ଅଙ୍ଗକୁ ଥରେ ରକ୍ତ ପହଞ୍ଚିଲାବେଳକୁ ତାହା ଦୁଇଥର ହୃତ୍‌ ପିଣ୍ଡ ମଧ୍ୟଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ । ଏ ପ୍ରକାର ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନକୁ ଦ୍ୱୈତ ସଞ୍ଚାଳନ କୁହାଯାଏ ।

4. ପୋଷକ ପରିବହନରେ ସଂସକ୍ତି ତତ୍ତ୍ଵର ଭୂମିକା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଂକ୍ଷେପରେ ବର୍ତ୍ତନ କର ।
ଊ-

ଜଳ ର ଶୋଷଣ ମୁଖ୍ୟତଃ ଉଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ବାରା ସଙ୍ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ହେତୁ ପତ୍ରରୁ ବହୁ ପରିମାଣର ଜଳ କ୍ଷୟ ହୁଏ ।
ଜଳ କ୍ଷୟ ଯୋଗୁଁ ପତ୍ର ଫଳକରେ ଜଳର ବିସରଣ ଚାପ କମିଯାଏ । ତେଣୁ ପତ୍ରର ଗତିକରେ ।
ଶିରା ପ୍ରଶିରାରେ ଜଳର ବିସରଣ ଚାପ IMG ଗତିକରେ ।
କାଣ୍ଡରେ ଥ‌ିବା ଜାଇଲେଟ୍‌ରେ ଜଳର ଧାରା ଅକ୍ଷୁଣ୍ଣ ରଖିବାପାଇଁ ଜଳ ମୂଳରୁ ଶୋଷିତ ହୋଇ କାଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସେ ଅର୍ଥାତ୍ ପତ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଳର ଏକ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଧାରା ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ।
ଜଳର ଏହି ଧାରାକୁ ଉଦନ ସ୍ରୋତ କୁହାଯାଏ । ଏହି ଜଳଧାର ନିମ୍ନୋକ୍ତ 2ଟି. କାରଣଯୋଗୁଁ ସହଜରେ ଛିନ୍ନ ହୁଏନାହିଁ – ଯଥା
(i) ସଂସକ୍ତି ବଳ ଓ
(ii) ସଂଲଗ୍ନ ବଳ ।

5. ଶରୀରରେ ଶିରା ଓ ଧମନୀର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
ଊ-

ଶିରା ଓ ଧମନୀ ମଧ୍ୟରେ ରକ୍ତକୁ ସଞ୍ଚାଳିତ କରିବାରେ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ ମୁଖ୍ୟତଃ ଗୋଟିଏ ପମ୍ପ ପରି ଅବିରାମ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ସଙ୍କୋଚନଜନିତ ଚାପ ଫଳରେ ପହଞ୍ଚେ । ଏଥୁରୁ କୋଷ ଅମ୍ଳଜାନ, ଖାଦ୍ୟ ଓ କରେ ।
ଅମ୍ଳଜାନ ଓ ଖାଦ୍ୟ, କୋଷ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର ଓ ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ କୋଷ ବାହାରକୁ ଆସେ ।
ପ୍ରଥମେ ଶିରା ରକ୍ତକୈଶିକ ଓ ପରେ ଛୋଟ ଶିରାଦ୍ବାରା ସେ ସମସ୍ତ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇ ଶିରା ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରେ ଓ ଶିରା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ ଆଡ଼କୁ ଆସେ ।
ଶିରା ଉପରେ ଥିବା ପେଶୀର ସଂକୋଚନ ଓ ପ୍ରସାରଣ ଯୋଗୁଁ ରକ୍ତ ଠେଲି ହୋଇ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସେ ।
ଏହାଛଡ଼ା ଶିରାରେ ରହିଛି ଏକ ବିଶେଷ ଧରଣର କପାଟିକା ଯାହା ଫଳରେ ରକ୍ତ ଶିରା ମଧ୍ୟରେ ପଛକୁ ଫେରି

6. ମଣିଷ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ବାହ୍ୟଗଠନର ନାମାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ।
ଊ-
BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 3 ପରିବହନ ଓ ସଞ୍ଚାଳନ 7

7. ଦ୍ଵୈତ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନର ରେଖା ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର
BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 3 ପରିବହନ ଓ ସଞ୍ଚାଳନ 8

1. ଜାଇଲେମ୍ ଟିସୁରେ ଜଳ କିପରି ପ୍ରବେଶ କରେ ବୁଝାଅ ।

ମୂଳରେ ଥିବା ମୂଳଲୋମର କୋଷ ଭିତରର ଆୟନ ଓ ମୃତ୍ତିକାରେ ଥିବା ମଧ୍ୟରେ ଆୟନର ସାନ୍ଦ୍ରତା ପାର୍ଥକ୍ୟ ଥାଏ ।
ମୃତ୍ତିକାରେ ଥିବା ଆୟନର ସାନ୍ଦ୍ରତା ଅଧି ଆୟନର ସାନ୍ଦ୍ରତା କମ୍ ଥାଏ । ଏହି ଆୟନର ଶୋଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଆୟନ ଓ ଜଳ ମୃତ୍ତିକାରୁ ମୂଳଲୋମର କୋଷ ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରେ ।

2. ଉଭିଦର ସଂବାହୀ ଟିସୁର ନାମ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ-

ଉଦ୍ଭଦର ସଂବାହୀ ଟିସୁର ନାମ ହେଲା ଜାଇଲେମ୍ ଓ ଫ୍ଲୋଏମ୍ ।
ଜାଇଲେମ୍ ଟିସୁ ସୂକ୍ଷ୍ମ ନଳିକା ସଦୃଶ । ଏହା ଭିତର ଦେଇ ଜଳ ଓ ସେଥ‌ିରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ପୋଷକ ବୃକ୍ଷର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଇଥାଏ ଓ ପତ୍ରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଖାଦ୍ୟ ଫ୍ଲୋଏମ୍ ଦେଇ ଉଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶକୁ ପରିବାହିତ ହୋଇଥାଏ ।

3. କପାଟିକା କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
ଭ-

ଅଳିନ୍ଦ – ନିଳୟ ଦ୍ଵାରରେ ଏବଂ ନିଳୟ- ରକ୍ତବାହିନୀ ଦ୍ଵାରରେ ଥ‌ିବା 2 ବା 3 ପାଖୁଡ଼ା ବା ବିଶିଷ୍ଟ ପତଳା ପରଦାକୁ କପାଟିକା କହନ୍ତି ।
ଦକ୍ଷିଣ ଅଳିନ୍ଦ ଓ ନିଳୟ ଦ୍ଵାରରେ ଓ ପାଖୁଡ଼ା ବିଶିଷ୍ଟ କପାଟିକା ନିଳୟ ଆଡ଼କୁ ଓ ବାମ ଅଳିନ୍ଦ ଓ ନିଳୟ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇପାଖୁଡ଼ା ବିଶିଷ୍ଟ କପାଟିକା ନିଳୟ ଆଡ଼କୁ ଖୋଲିଥାଏ । ନିଳୟ ଓ ରକ୍ତବାହିନୀ ଦ୍ୱାରରେ ଅର୍ଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ରାକୃତି କପାଟିକା ଥାଏ ବାମନିଳୟ ଅଧୂକ ଦକ୍ଷ । ଅଳିନ୍ଦ ଓ ନିଳୟ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କପାଟିକା ରକ୍ତ ନିଳୟ ମଧ୍ୟକୁ ଛାଡ଼ିଥାଏ ଏବଂ ନିଳୟ ଓ ରକ୍ତବାହିନୀ ଛାଡ଼ିଥାଏ ।

4. ରକ୍ତବାହିନୀ କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ଏଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
ଭ-

ମନୁ ଷ୍ୟ ଶରୀରରେ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ ପାଇଁ ଏଗୁଡ଼ିକ ପରିବହନ ସଂସ୍ଥାର ଏକ ମୁହଁ ରାସ୍ତାଭଳି ଶରୀରରେ ପ୍ରାୟ 96,000 ରୁ 1,60,000 କି.ମି. ନଳୀ ଜାଲପରି ବିଛେଇ
ରକ୍ତବାହିନୀ ମୁଖ୍ୟତଃ 3 ପ୍ରକାରର – ଧମନୀ, ଶିରା ଓ ରକ୍ତକୈଶିକ । ଏଗୁଡ଼ିକ ରକ୍ତ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡରୁ ପରିବାହିତ କରନ୍ତି ।

5. ହାଇପର ଟେନସନ୍ କ’ଣ ? ଏହାହେଲେ କ’ଣ ଘଟିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି ?
ଉ-

କୌଣସି କାରଣରୁ ଧମନୀ ସଙ୍କୁଚିତ ହେଲେ ରକ୍ତଚାପ ବଢ଼ିଯାଏ । ଏହାକୁ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ବା ହାଇପର ଟେନ୍‌ସନ୍ କହନ୍ତି ।
ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ହେଲେ ଧମନୀ ଫାଟିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।

6. ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ ଓ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଶିରାର କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
ଭ-

ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଧମନୀ ଦେଇ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡରୁ ଅମ୍ଳଜାନ ବିହୀନ ରକ୍ତ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍‌ରେ ପ୍ରବେଶ କରେ ।
ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଶିରାର ରକ୍ତ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡକୁ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ।

7. ଥ୍ରୋୟୋପ୍ଲାଷ୍ଟିନ୍ କ’ଣ ? ଏହା କିପରି ଗଠିତ ହୁଏ ?
ଭ-

ଥ୍ରୋୟୋପ୍ଲାଷ୍ଟିନ୍‌ ଏକ ଲିପାପ୍ରୋଟିନ୍‌ ।
କ୍ଷତ ସ୍ଥାନରୁ ରକ୍ତ ବାହାରିଲେ କ୍ଷତଟିସୁ ଓ ଆସିଲେ କ୍ଷତସ୍ଥାନରେ ପ୍ରୟୋପ୍ଲାଷ୍ଟିନ୍ ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ।

8. ଏଣ୍ଟିଜେନ୍ ଓ ଏଣ୍ଟିବଡ଼ି କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ଏମାନେ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ?
ଊ-

ଲୋହିତ ରକ୍ତକଣିକାର ଆବରଣରେ ଥ‌ି ପ୍ରୋଟିନକୁ ଏଣ୍ଟିଜେନ୍ କହନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରୋଟିକୁ A ଓ B ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି । ପ୍ଲାଜମାରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରୋଟିନ୍ କୁ ଏଣ୍ଟିବଡ଼ି କୁହାଯାଏ । ଏହାକୁ a ଓ ଭାବରେ ସୂଚିତ କରାଯାଏ ।
ଏଣ୍ଟିଜେନ୍ ଓ ଏଣ୍ଟିବଡ଼ିର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଉଛି ଯେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏଣ୍ଟିବଡ଼ି କେବଳ ତା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏଣ୍ଟିଜେନକୁ ଚିହ୍ନିପାରେ ।

9. ରକ୍ତଦ୍ଵାରା ପରିବାହିତ ହେଉଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଊ-

O₂ ଓ CO₂ ଗ୍ୟାସ୍
ଜଳ
ହରମୋନ୍
ସରଳୀକୃତ ଖାଦ୍ୟ
ୟୁରିଆ

BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 ବିଦ୍ୟୁତ୍

April 21, 2025April 20, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 ବିଦ୍ୟୁତ୍ Important Questions and Answers.

BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 ବିଦ୍ୟୁତ୍

Objective Type Questions with Answers

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. XW, 220V ଲେଖାଥ‌ିବା ଏକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବ୍‌ର ପ୍ରତିରୋଧ 484 ଓମ୍ ହୋଇଥିଲେ ‘x’ ର ମୂଲ୍ୟ କେତେ ହେବ ?
ଉ –
100

2. 12V ବିଭବାନ୍ତର ଥିବା ଦୁଇଟି ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ 2C ଚାର୍ଜ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବା ପାଇଁ 0.02 ସେକେଣ୍ଟ୍ ଲାଗିଲେ କେତେ ପାୱାର୍ ବ୍ୟୟିତ ହେବ ?
ଉ –
1200 W

3. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପାୱାରର ଏକକ କ’ଣ ?
ଉ –
VA

4. 220 V ଲାଇନ୍‌ରେ ଏକ 2kW ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲେ ଏଥିରେ କେତେ ରେଟିଂର ଫ୍ୟୁଜ୍ ତାର ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ?
ଉ –
10A

5. ଏକାଧ୍ଵ ପ୍ରତିରୋଧର ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ ହେଲେ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ ‘R’ର ସୂତ୍ର କ’ଣ ?
ଉ –
\(\frac { 1 }{ R }\) = \(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_3}\) + ………………..

6. 1.5 kWର ଏକ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ହିଟର ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବେ 2 ଘଣ୍ଟା ବ୍ୟବହାର କଲେ, କେତେ kJ ଶକ୍ତି ବ୍ୟୟିତ ହେବ ?
ଉ –
1.08 x 10⁴

7. ଏକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାରରେ 30s ରେ 60C ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ, ତାରର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର କେତେ ହେବ ?
ଉ –
2 V

8. ଖଣ୍ଡେ ଧାତବ ତାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 40 ମି. ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 4 x 10^-4 m² ଓ ପ୍ରତିରୋଧ 10 ohm ଅଟେ । ତାରଟିର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ଓମ୍ ମିଟର ହେବ ?
ଉ –
10^-4

9. ଏକ ଧାତବ ତାରର ପ୍ରସ୍ଥଛେଦର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 4 x 10^-8 m² ଏବଂ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧ 10 x 10^-8 Ω m ଅଟେ । ତାରଟିର ପ୍ରତିରୋଧ 25Ω ହୋଇଥିଲେ ଏହାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ହେବ ?
ଉ –
10 m

10. ନିମ୍ନଗଣନାଙ୍କ ଗୁଣ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥରେ ଏକ ପଦାର୍ଥକୁ କେଉଁ ତାର ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
ଉ –
ଫ୍ୟୁଜ୍ ତାର

11. 1000 Ω ପ୍ରତିରୋଧ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ପରିବାହୀର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତକୁ 20 V ବିଭବାନ୍ତରରେ ରଖାଯାଇଛି । ସେଥ‌ିରେ ଏକ ସେକେଣ୍ଡରେ କେତେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରମ୍ ପ୍ରବାହିତ ହେବ ?
ଉ –
1.25 x 10¹⁷

12. ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମାନ ପ୍ରତିରୋଧ ବିଶିଷ୍ଟ ତିନୋଟି ପ୍ରତିରୋଧକୁ ଏକ ପରିପଥରେ ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ସଂଯୋଗ କରିବାକୁ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ 90 Ω ହେଲା । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସେହି ପରିପଥରେ ସମାନ୍ତର ଭାବେ ସଂଯୋଗ କଲେ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ହେବ ?
ଉ –
10Ω

13. ‘c’ ପରିମାଣର ଚାର୍ଜ, ବିଭବାନ୍ତର ‘a’ ଥ‌ିବା ଦୁଇବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ ଗତିକଲେ ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟର ପରିମାଣ ‘b’ ହୁଏ | a, b ଏବଂ c ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ କ’ଣ ?
ଉ –
b = ac

14. ଏକା ପଦାର୍ଥରୁ ତିଆରି ସମାନ ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ସମାନ ବ୍ୟାସ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୁଇଟି ପରିବାହୀ ତାରକୁ ପ୍ରଥମେ ସମାନ୍ତରାଳ ଓ ଆଉ ସମାନ ରଖାଗଲେ, ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ ଓ ପଂକ୍ତି ସଂଯୋଗରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଥ‌ିବା ତାପର ଅନୁପାତ କେତେ ?
ଉ –
4 : 1

15. ଚାରୋଟି 30 ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକୁ କିପରି ଭାବରେ ସଂଯୋଗ କଲେ ସେଗୁଡ଼ିକର ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ 3Ω ହେବ ?
ଉ –
BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 img-3

16. ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି 220V ଲାଇନ୍‌ରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ 2000Wର ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ଏଥ‌ିପାଇଁ ଅତି କମ୍‌ରେ କେତେ ରେଟିଂର ଫ୍ୟୁଜ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ?
ଉ –
10 A

17. ପରିପଥରେ ଏକ ଏମିୟର୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ଏକ ସେକେଣ୍ଟ୍ ପାଇଁ ରହିଲେ, ଏଥୁରେ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରର ପ୍ରବାହ ହୁଏ ?
ଉ –
6.25 x 10¹⁸

18. ଏକ ପରିବାହୀରେ ଦୁଇ ମିନିଟ୍ ପାଇଁ 240 କୁଲମ୍ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ କେତେ ହେବ ?
ଉ –
ଦୁଇ ଆମ୍ପିୟର

19. ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧକୁ କେଉଁ ଏକକରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ ?
ଉ –
ଓମ୍ -ମିଟର

20. ଘରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତିକୁ କେଉଁ ଏକକରେ ମପାଯାଏ ?
ଉ –
କିଲୋୱାଟ୍-ଘଣ୍ଟା

21. 100 W ବିଶିଷ୍ଟ 4ଟି ବଲ୍‌ବ ଦୈନିକ 5 ଘଣ୍ଟା ଲେଖାଏଁ ଏକାସଙ୍ଗେ ଜଳିଲେ ଏପ୍ରିଲ୍ ମାସରେ ମୋଟ କେତେ ୟୁନିଟ୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ବ୍ୟୟିତ ହେବ ?
ଉ –
60

22. 5 ସେକେଣ୍ଡରେ 10 C ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ କେତେ ?
ଉ –
2 A

23. ଚାର୍ଜର ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଏକକ କ’ଣ ?
ଉ –
କୁଲମ୍

24. 10mA କେତେ ଏମ୍ପିୟର୍ ?
ଉ –
10^-2 A

25. SI ପଦ୍ଧତିରେ ବିଭବାନ୍ତରର ଏକକ କ’ଣ ?
ଉ –
ଭୋଲ୍ଟ

26. ଦୁଇ ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର କେତେ ହେଲେ ଦୁରବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ 1C ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇ ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ 1 ଜୁଲ୍ ହେବ ?
ଉ –
1 V

27. 230 V ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ତାରରେ କିଛି ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇ 2.3 x 10⁶ ଜୁଲ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ । ପରିବାହୀରେ କେତେ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି ?
ଉ –
10² କୁଲମ୍

28. 2V ବିଭବାନ୍ତରରେ 2 କୁଲମ୍ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ କେତେ ଜୁଲ୍ ?
ଉ –
4 ଜୁଲ୍

29. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥରେ ସଙ୍କେତ କାହାକୁ ସୂଚାଏ ?
ଉ –
ବ୍ୟାଟେରୀ

30. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥରେ ସଂକେତ କାହାକୁ ସୂଚାଏ ?
ଉ –
ପ୍ରତିରୋଧୀ

31. ମୁକ୍ତ ସ୍ଵିଚ୍ ପାଇଁ କେଉଁ ସଙ୍କେତ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
ଉ –

32. ପ୍ରତିରୋଧୀର ସଙ୍କେତ କ’ଣ ?
ଉ –

33. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ମାପିବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ଉପକରଣ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
ଉ –
ଏମିଟର

34. V = IR ରେ Rକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
ଉ –
ରେଜିଷ୍ଟାସ

35. Ω କାହାର ଏକକରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
ଉ –
ପ୍ରତିରୋଧ

36. କୌଣସି ପରିବାହୀର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର 4V ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ 2A । ତେବେ ପରିବାହୀର
ଉ –
2 ଓମ୍

37. 220 V ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଲାଇନ୍‌ରେ 110 ଓମ୍ ପ୍ରତିରୋଧର ଗୋଟିଏ ହିଟର୍ ଲାଗିଲେ କେତେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେବ ?
ଉ –
2

38. ବିଭବାନ୍ତରକୁ ସମାନ ରଖ୍ ପ୍ରତିରୋଧ ଅଧା ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ କେତେ ହେବ ?
ଉ –
ଦୁଇଗୁଣ

39. ପ୍ରତିରୋଧ୍ୟାର ଏକକଟି କ’ଣ ?
ଉ –
ଓମ୍ ମି.

40. ପାରଦର ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ Ωm ?
ଉ –
94 × 10^-8

41. ବିଭବାନ୍ତର 2 ଗୁଣ ଓ ପ୍ରତିରୋଧକୁ 4 ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧିକଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ କେତେ ଗୁଣ ହେବ ?
ଉ –
\(\frac { 1 }{ 2 }\)

42. ତାରର ପ୍ରକାର ଓ ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ ଥାଇ ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ କମିଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ କ’ଣ ହେବ ?
ଉ –
କମେ

43. ଏଲୁମିନିୟମ୍‌ର ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ଓମ୍ ମି. ?
ଉ –
2.63 x 10^-8

44. 6V ବ୍ୟାଟେରୀ ମଧ୍ୟଦେଇ 2C ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ଆବଶ୍ୟକ ଶକ୍ତି କେତେ ?
ଉ –
12 J

45. ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦକୁ ସ୍ଥିର ରଖ୍ ତାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 4 ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧିକଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ କ’ଣ ହେବ ?
ଉ –
ଏକ-ଚତୁର୍ଥାଂଶ

46. 10 ସେ.ମି. ଲମ୍ବ ଓ 0.01 (ସେ.ମି.)² ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ବିଶିଷ୍ଟ ତମ୍ବା ତାରର ପ୍ରତିରୋଧ 5 ଓମ୍ ହେଲେ, 20 ସେ.ମି. ଲମ୍ବ ଓ 0.02 (ସେ.ମି.)² ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ବିଶିଷ୍ଟ ତମ୍ବା ତାରର ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ଓମ୍ ?
ଉ –
5

47. ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧର ଏକକ କ’ଣ ?
ଉ –
ଓମ୍ ମିଟର

48. ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ବିଶିଷ୍ଟ 1 ମିଟର ବିଶୁଦ୍ଧ ତମ୍ବା ତାରର ପ୍ରତିରୋଧ R ଅଟେ । ସେହି ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ଥ‌ିବା ବିଶୁଦ୍ଧ ତମ୍ବା ତାରରୁ 2 ମିଟର ନେଲେ ତାହାର ପ୍ରତିରୋଧ ପରିମାଣ କେତେ ?
ଉ –
2 R

49. ବସ୍ତୁର ପ୍ରତିରୋଧ ଓ ପ୍ରତିରୋଧ କାହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ?
ଉ –
ତାପମାତ୍ରା

50. କନ୍‌ଷ୍ଟାଣ୍ଟନରେ କେଉଁ ଉପାଦାନ ଅଛି ?
ଉ –
ତମ୍ବା

51. ଓମ୍‌ଙ୍କ ନିୟମ ଯୋଗୁଁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କେଉଁ ଭୌତିକ ରାଶିଟି ଆବିଷ୍କୃତ ହେଲା ?
ଉ –
ପ୍ରତିରୋଧ

52. ତାରର ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ଦୁଇଗୁଣ ହେଲେ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ହେବ ?
ଉ –
ଅଧା

53. 10ଟି \(\frac { 1 }{ 10 }\) ଓମ୍ ପ୍ରତିରୋଧ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧ ସଂଯୋଗ କଲେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ?
ଉ –
1 ଓମ୍

54. ପରିପଥରେ 1Ω, 2Ω, 3Ω ର ପ୍ରତିରୋଧ ଓ 6V ର ବ୍ୟାଟେରୀ ସହ ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ସଂଯୋଗ ହୁଏ ତେବେ ଏମିଟର୍‌ରେ କେତେ ପାଠ୍ୟଙ୍କ ଦର୍ଶାଇବ ?
ଉ –
1 A

55. 40 ଓ 60 ପ୍ରତିରୋଧ ବିଶିଷ୍ଟ ତାରଦ୍ଵୟକୁ ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ କଲେ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ?
ଉ –
2.4

56. ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗରେ ପରିବାହୀର ପ୍ରତିରୋଧ x₁ ଓ x₂ ହେଲେ ସମୁହ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ?
ଉ –
BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 img-6

57. 5 ଓମ୍, 10 ଓମ୍ ଓ 15 ଓମ୍ ପ୍ରତିରୋଧ ବିଶିଷ୍ଟ ତିନୋଟି ତାରକୁ ସମାନ୍ତରଭାବେ ସଂଯୋଗ କଲେ ସମୁହ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ଓମ୍ ହେବ ?
ଉ –
\(\frac { 30 }{ 11 }\)

58. 40W ଟ୍ୟୁବ୍ 100 ଘଣ୍ଟା ଜଳିଲେ କେତେ ୟୁନିଟ୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବ ?
ଉ –
4

59, ଗୋଟିଏ 1 KW ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଇସ୍ତ୍ରୀ 220 V ରେ କାର୍ଯ୍ୟକଲେ ନିମ୍ନସ୍ଥ କେଉଁ ରେଟିଂର ଫ୍ୟୁଜ୍ ନିରାପଦ ହେବ ?
ଉ –
5 A

B ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ଚାର୍ଜ ହେଉଛି ………………. କୁଲମ୍ ।
2. ଚାର୍ଜର S1 ଏକକ ହେଉଛି ………………..
3. ଗଙ୍ଗଷ୍ଠାନର ଗଳନାଙ୍କ ……………… °C |
4. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର SI ଏକକ ହେଉଛି ……………… |
5. ପ୍ରତିରୋଧର SI ଏକକ ହେଉଛି ………………………. |
6. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହକୁ କମ୍ ବେଶୀ କରିବାପାଇଁ ………………. ନାମକ ଉପକରଣ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
7. ପରିବାହୀ ବସ୍ତୁର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧର ସଙ୍କେତ ……………… |
8. ପ୍ରତିରୋଧର SI ଏକକ ……………. |
9. ……………. ଧାତୁର ପ୍ରତିରୋଧତା ସବୁଠାରୁ କମ୍ ।
10. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବର ସୂତ୍ରରୂପେ …………………. ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
11. ଧାତୁମଧ୍ଯରେ ………………. ର ପ୍ରତିରୋଧତା ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ।
12. ରୂପାର ପ୍ରତିରୋଧତା ……………. Ωm |
13. ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍‌ର ପ୍ରତିରୋଧତା ……………. Ωm |
14. କନ୍‌ଷ୍ଟାଣ୍ଟ ଇନ୍‌ର ପ୍ରତିରୋଧତା ……………… Ωm |
15. ଶୁଷ୍କ କାଗଜର ପ୍ରତିରୋଧତା …………………….. Ωm |
16. ପରିବାହୀର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 4 ଗୁଣ ହେଲେ ପ୍ରତିରୋଧ ………….. ଖୁଣ ହେବ |
17. 1 କୁଲମ୍ ଓ 1 ସେକେଣ୍ଡର ଭାଗଫଳକୁ …………………… କହନ୍ତି ।
18. କଠିନ ପରିବାହୀରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପ୍ରବାହ ………………….. ର ଗତିକୁ ବୁଝାଏ ।
19. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତିର ବ୍ୟବସାୟୀକ ଏକକ ………………….. |
20. ପ୍ରଚଳିତ ପ୍ରଥା ଅନୁଯାୟୀ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ……………………… ର ଗତିର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ହୁଏ ।
21. ତାରର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବିଭବାନ୍ତର ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ………………………….. ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଥିଲେ ।
22. 1 ଜୁଲ ଓ 1 କୁଲମ୍ର ଭାଗଫଳକୁ ……………….. କହନ୍ତି ।
23. ପରିପଥରେ ଭୋଲ୍ସମିଟରର ଦୁଇଅଗ୍ର …………………. ଭାବରେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
24. ପରିପଥରେ ଏମିଟରର ଦୁଇ ଅଗ୍ର ………………. ଭାବରେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
25. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟର ଏକକ …………………. |
26. ତାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 2 ଗୁଣ ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ …………… ହେବ ।
27. ଗୋଟିଏ ପରିବାହୀରେ 5 ସେକେଣ୍ଡରେ 2 କୁଲମ୍ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ବିଦ୍ଯୁସ୍ରୋତ ……………ଏମ୍ପିୟର ହେବ ।
28. ଏକ ପରିପଥରେ x ଓ y ଓମ୍ ପ୍ରତିରୋଧକୁ ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବେ ସଂଯୋଗ କଲେ ସମୁହ ପ୍ରତିରୋଧ …………….. ଓମ୍ ହେବ ।
29. ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧ ………………. ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
30. (ଏମିୟର )² x ଓମ୍ = …………………….. |
31. 1 ଓ୍ବାଟ୍ ଆୱାର = ……………….. ଜୁଲ୍ ।
32. 1 kWh = ……………………. ଜୁଲ୍ ।
33. ଓମ୍ × ଏମ୍ପିୟର = ………………………….. |
34. ଗୋଟିଏ ପରିବାହୀରେ 50 କୁଲମ୍ ଚାର୍ଜ …………………… ସେକେଣ୍ଡପାଇଁ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ 5 ଏମ୍ପିୟର ହେବ ।
35. 1 ଭୋଲ୍‌ଟ = 1 ଏମିୟର x ……………. |
36. ……………. ଦ୍ଵାରା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରତିରୋଧକୁ ବଦଳା ଯାଇପାରେ ।
37. ପ୍ରତିରୋଧତାର S.I ଏକକ …………………. |
38. କଠିନ ପରିବାହୀରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପ୍ରବାହ …………………… ର ଗତିକୁ ବୁଝାଏ ।
39. ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍‌ର ପ୍ରତିରୋଧତା ……………………. |
40. 1 କୁଲମ୍ ଚାର୍ଜ 1 ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ ………………………. |
41. 1kWh = ……………….. ଜୁଲ୍ ।
42. ଗୋଟିଏ ପରିବାହୀରେ 5 ସେକେଣ୍ଡରେ 2 କୁଲମ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ …………………… ଏମ୍ପିୟର ହେବ ।
43. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତିର ବ୍ୟାବସାୟିକ ଏକକ ……………………. |
44. ଗୋଟିଏ ପରିବାହୀରେ 60 ସେକେଣ୍ଡରେ …………………….. କୁଲମ୍ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର 2 ଏମିୟର ହେବ ।
45. ଏକ କାରକ m ସେକେଣ୍ଡରେ a ଜୁଲ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ତାହାର ପାୱାର, ………………….. |
46. ଘରେ ଯେଉଁ ସବୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକ ବିଦ୍ୟୁତ ଲାଇନ୍ ସହ ………………. ଭାବେ ସଂଯୁକ୍ତ ।

Answer:
1. 1.6 × 10^-19
2. କୁଲମ୍
3. 3380
4. ଏମ୍ପିୟର
5. ଓମ୍
6. ରିଓଷ୍ଟାଟ୍
7. (p) ରୋ
8. Ω m (ଓ ମି.ମି.)
9. ରୁପା
10. ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍
11. ପାରଦ
12. 1.60 × 10^-8
13. 5.20 x 10^-8
14. 49 × 10^-16
15. 10¹²
16. 4 ଗୁଣ
17. 1 ଏମ୍ପିୟର
18. ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ
19. କିଲୋୱାଟ୍ ଆୱାର
20. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ
21. ଜର୍ଜ ସାଇମନ୍ ଓମ୍
22. 1 ଭୋଲ୍ଟ
23. ସମାନ୍ତର
24. ପକ୍ତି
25. ଭୋଲ୍ଟ
26. ଅଧା
27. 0.4
28. \(\frac { xy }{ x+y }\)
29. ବସ୍ତୁର ଗୁଣ ବା ପ୍ରକୃତି
30. ଓ୍ବାଟ୍
31. 3600
32. 3.6 × 10⁶ J
33. ଭୋଲ୍ଟ
34. 10
35. 1ଓମ୍
36. ରିଓଷ୍ଟାଟ୍
37. 9 m
38. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ
39. 5.20 × 10sup>-8
40. 1 କୁଲ୍
41. 3.6 x 10⁶ J
42. 0.4
43. କିଲୋୱାଟ୍ ଆୱାର
44. 120
45. \(\frac { a }{ m}\)
46. ସମାନ୍ତରାଳ

C ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ବା ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (x) ଲେଖ ।

1. t ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଠୁ ପରିମାଣର ଚାର୍ଜ ଗୋଟିଏ ପରିବାହୀର ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ Qt ଏମ୍ପିୟର ହେବ ।
2. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ମାପିବାପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ଭୋଲ୍ସମିଟରକୁ ପରିପଥ ସହ ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
3. ଦୁଇଟି ପରିବାହୀକୁ ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ କଲେ ଯଦି ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ R ଓ ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ କଲେ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ 1 ହୁଏ, ତେବେ ସର୍ବଦା R > 1 ହେବ । .
4. ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍‌ ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ସହିପାରୁଥିବା ଏକ ଶକ୍ତ ଧାତୁ ।
5. ଗୃହ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥରେ ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
6. 1 ୟୁନିଟ୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍ = 36000 ଜୁଲ୍ ।
7. 220V ଓ 100W ଲେଖାଥ‌ିବା ବଲ୍‌ବକୁ 110V ଲାଇନ୍‌ରେ ଲଗାଇଲେ ପାୱାର 25W ହେବ ।
8. ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବ 220V ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ 0.50A ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ବଲ୍‌ବର ପାୱାର 220W ।
9. 100 ୱାଟ୍ 220 ଭୋଲ୍ଟ ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ ବଲ୍‌ବର ପ୍ରତିରୋଧ 484 ଓମ୍ ।
10. 100 ୱାଟ୍, 250 ଭୋଲ୍ଡ ଲେଖାଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବର ପ୍ରତିରୋଧ 625 ଓମ୍ ।
11. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିକ୍ ବଲ୍‌ବରେ 60W – 220V ଲେଖାଯାଇଛି; କିନ୍ତୁ 110V ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି । ତେବେ ତା’ର ପାୱାର 60W ।
12. ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ମଧ୍ଯରେ ଏକକ ସମୟରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚାର୍ଜର ପରିମାଣକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ କୁହାଯାଏ ।
13. ଗୋଟିଏ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ର ଚାର୍ଜ 1.6 × 10¹⁹C |
14. ଖଣ୍ଡିଏ ତାରରେ 0.2A ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ଏକ ମିନିଟ୍ ପାଇଁ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ମୋଟ ପ୍ରବାହିତ ଚାର୍ଜର ପରିମାଣ 120 C |
15. ପରିପଥରେ ଏକ ଏମ୍ପିୟର୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତରେ ଏକ ସେକେଣ୍ଡରେ 1.6 x 10¹⁹ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ପ୍ରବାହିତ ହେବ ।
16. 10 μA = 10^-5A
17. ବିଭବାନ୍ତରକୁ ସମାନ ରଖ୍ ପ୍ରତିରୋଧ ଅଧା ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ ଚାରିଗୁଣ ହେବ ।
18. ତାରର ପ୍ରକାର ଓ ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ ଥାଇ ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ କମିଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ ବଢ଼େ ।
19. ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧର ଏକକ ହେଉଛି ଓମ୍ ମିଟର’ ।

Answer:

1. x
2. x
3. ✔
4. ✔
5. x
6. x
7. ✔
8. x
9. ✔
10. ✔
11. x
12.✔
13. x
14. x
15. x
16.✔
17. x
18. x
19. x

D ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 img-7

E ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ-
ଏକ ଅବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଓ ମୁଦିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ ପଥକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥ କୁହାଯାଏ ।

2. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ–
ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ମଧ୍ଯରେ ଏକକ ସମୟରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚାର୍ଜର ପରିମାଣକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ

3. 1C କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନର ଚାର୍ଜ ଅଟେ ?
ଉ–
ଗୋଟିଏ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନର ଚାର୍ଜ 1.6 x 10^-19C ହୋଇଥିବାରୁ 6.25 x 10¹⁸ ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନର ସମୁଦାୟ ଚାର୍ଜର ପରିମାଣ IC ସହ ସମାନ ।

4. ଏମିଟର କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ-
ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ମାପିବାପାଇଁ ଯେଉଁ ଉପକରଣ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ତାକୁ ଏମିଟର କହନ୍ତି ।

5. 1A କ’ଣ ? ବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ସଂଜ୍ଞା ଦିଅ ।
ଉ-
ପ୍ରତି ସେକେଣ୍ଡରେ 1C ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ 1A | 1A = \(\frac { IC }{ 1s }\) = 1 \(\frac { C }{ s }\)

6. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବ୍ୟାଟେରୀ, ବଲ୍‌ବ, ଏମିଟର ଓ ପ୍ଲଗ କି ଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥର ସାଙ୍କେତିକ ଛବି ପ୍ରଦାନ କର ।
ଉ-
BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 img-12

7. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ବାହିତ ବେଗ କ’ଣ ?
ଉ-
ପରିବାହୀରେ ବ୍ୟାଟେରୀ ସଂଯୁକ୍ତ କଲେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିଗରେ ପରିବାହୀରେ ଗତି କଲାବେଳେ ତାର ଭିତରେ ଥ‌ିବା ପରମାଣୁ ଓ ଅନ୍ୟ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ଯୋଗୁଁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ଦ୍ରୁତ ବେଗରେ ଗତି କରିପାରେ ନାହିଁ ଓ ତାହାର ବେଗ ଧୂମା ହୋଇଯାଇଥାଏ । ଏହି ବେଗକୁ ଇଲେଲ୍‌ଟ୍ରନର ବାହିତ ବେଗ କୁହାଯାଏ ।

8. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ-
ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚାପର ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଲେ ପରିବାହୀରେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ପ୍ରବାହ ହୋଇଥାଏ । ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚାପର ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ ବା ବିଭବାନ୍ତର କହନ୍ତି ।

9. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତରର ଗାଣିତିକ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଲେଖ ।
ଉ –
ଯଦି ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହେଉଥିବା ଚାର୍ଜର ପରିମାଣ (Q)1 କୁଲମ୍ ଓ କାର୍ଯ୍ୟର ପରିମାଣ (W) 1 ଜୁଲ୍ ହୁଏ ତେବେ ବିଭବାନ୍ତର (V)1 ଭୋଲ୍‌ଟ ହେବ ।

10. ଭୋଲ୍ଡମିଟର କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ –
ଯେଉଁ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ମପାଯାଏ ତାହାକୁ ଭୋଲ୍ସମିଟର କହନ୍ତି ।

11. କେଉଁ ଉପାୟରେ ପରିବାହୀର ଦୁଇପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର ସ୍ଥିର ରଖାଯାଏ ?
ଉ –
ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ସେଲ୍ ବା ବ୍ୟାଟେରୀ ସଂଯୋଗକଲେ ପରିବାହୀର ଦୁଇପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର ସ୍ଥିର ରଖାଯାଏ ।

12. ଦୁଇ ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର IV କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ –
ଦୁଇ ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ l କୁଲମ୍ ଚାର୍ଜ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ହୋଇ ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ 1 ଜୁଲ ହେଲେ ବିନ୍ଦୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ଯରେ ବିଭବାନ୍ତର 1V ହେବ ।

13. ପରିପଥ ଚିତ୍ର କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ–
ଗୋଟିଏ ପରିପଥପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଚିତ୍ରଟିଏ ଆଙ୍କି ସେଥ‌ିରେ ବିଭିନ୍ନ ଉପକରଣକୁ ସଙ୍କେତଦ୍ୱାରା ଚିହ୍ନିତ କରିବାକୁ ପରିପଥ

14. ଓମ୍‌ଙ୍କ ନିୟମ ଲେଖ ।
ଊ–
ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଥିବା କୌଣସି ଏକ ପରିବାହୀର ଦୁଇପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର ପରିବାହୀରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ସହ ସମାନୁପାତୀ I

15. ପ୍ରତିରୋଧ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଊ–
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଧାତବ ତାର ଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ଭାଗଫଳକୁ ପ୍ରତିରୋଧ ବା ରେଜିଷ୍ଟାନ୍ସ କୁହାଯାଏ ।

16. ସୁପରିବାହୀ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ–
ଯେଉଁ ପଦାର୍ଥ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନର ଗତିକୁ ଖୁବ୍ କମ୍ ପରିମାଣର ପ୍ରତିରୋଧ ଦିଏ ତାହାକୁ ସୁପରିବାହୀ କୁହାଯାଏ ।

17. କୁପରିବାହୀ କାହାକୁ କହନ୍ତି ।
ଉ –
ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ର ଗତିକୁ ଅଧ‌ିକ ପ୍ରତିରୋଧ ଦେଖାଉଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥକୁ କୁପରିବାହୀ କହନ୍ତି ।

18. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ରୋଧୀ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଊ–
ଯେଉଁ ପଦାର୍ଥ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନରୁ ଗତିକୁ ବେଶୀ ପ୍ରତିରୋଧ କରେ, ସେହି ପଦାର୍ଥକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ରୋଧୀ କହନ୍ତି ।

19. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାପନ ସାମଗ୍ରୀରେ ମିଶ୍ରଧାତୁ କାହିଁକି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
ଉ –
ମିଶ୍ରଧାତୁ ସାଧାରଣତଃ ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରାରେ ସହଜରେ ଜାରିତ ହୁଏନାହିଁ । ମିଶ୍ରଧାତୁର ପ୍ରତିରୋଧ ପ୍ରତିରୋଧତାଠାରୁ ଅଧିକ । ତେଣୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାପନ ସାମଗ୍ରୀରେ ମିଶ୍ରଧାତୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

20. ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁରୁ ତିଆରି ଖଣ୍ଡିଏ ମୋଟା ତାର ଓ ଖଣ୍ଡିଏ ସରୁ ତାର ଅଲଗା ଅଲଗା ଭାବେ ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଲାଇନ୍‌ରେ ସଂଯୁକ୍ତ ହେଲେ କେଉଁଥ‌ିରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ ବେଶୀ ସହଜ ହେବ କାହିଁକି ?
ଉ –
ମୋଟା ତାରରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ ବେଶି ହେବ । ଏହାର ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ଅଧ‌ିକ ହେତୁ ପ୍ରତିରୋଧ କମ୍ । ତେଣୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ଅଧ୍ଵ ସହଜରେ ଗତି କରିପାରିବ । ସରୁ ତାରର ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ କମ୍ ଓ ପ୍ରତିରୋଧ ଅଧ୍ବକ । ତେଣୁ କମ୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେବ ।

21. କେଉଁ ପଦାର୍ଥଟି ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ପରିବାହୀ ଓ କାହିଁକି ?
ଉ –
ରୁପାର ପ୍ରତିରୋଧ ସର୍ବନିମ୍ନ । ତେଣୁ ରୁପା ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ପରିବାହୀ ଅଟେ ।

22. ପରିବାହୀରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁସ୍ରୋତ ସହ ଏହାର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟର ସମ୍ପର୍କ ଲେଖ ।
ଉ–
ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ ତାରର ଦୁଇ ପାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ ସହ ସମାନୁପାତୀ ।

23. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଟୋଷ୍ଟର ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଇସ୍ତ୍ରୀରେ କୁଣ୍ଡଳୀଗୁଡ଼ିକ କାହିଁକି ବିଶୁଦ୍ଧ ଧାତୁ ବଦଳରେ ମିଶ୍ରଧାତୁରୁ ତିଆରି କରାଯାଏ ?
ଉ –

ମିଶ୍ରଧାତୁର ପ୍ରତିରୋଧ ମୂଳଧାତୁଗୁଡ଼ିକଠାରୁ ଅଧ୍ଵ ।
ମିଶ୍ରଧାତୁ ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରାରେ ସହଜରେ ଜାରିତ ହୁଏ ନାହିଁ |

24. ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ କିପରି କରାଯାଏ ?
ଉ–
ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗରେ ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକୁ ଏକ ଧାଡ଼ିରେ ପ୍ରାନ୍ତକୁ ପ୍ରାନ୍ତ ସହ ସଂଯୋଗ କରାଯାଏ ।

25. ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ କିପରି କରାଯାଏ ?
ଉ –
ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗରେ ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକୁ ପରସ୍ପର ସହ ସମାନ୍ତର ଭାବେ ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଏ ।

26. ତିନୋଟି ପ୍ରତିରୋଧର ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗର ପରିପଥ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ।
ଉ –
BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 img-14

27. ତିନୋଟି ପ୍ରତିରୋଧର ପଲ୍ଲିରେ ସଂଯୋଗର ପରିପଥର ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ।
ଉ –
BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 img-15

28. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପାୱାର କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ –
ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଯେଉଁ ହାରରେ ବ୍ୟୟିତ ହୁଏ ତାହାକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପାଓ୍ବାର କୁହାଯାଏ

29. ବିଦ୍ୟୁସ୍ରୋତର ତାପନ କ୍ଷମତା କ’ଣ ?
ଉ –
ଗୋଟିଏ ବ୍ୟାଟେରୀ ସହ ପ୍ରତିରୋଧ ସଂଯୁକ୍ତ କଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ବ୍ୟୟିତ ହୋଇ ତାପଶକ୍ତିକୁ ରୁପାନ୍ତରିତ କରି ପ୍ରତିରୋଧକୁ ଉତ୍ତପ୍ତକରେ ଏହାକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାପନ କ୍ଷମତା କହନ୍ତି ।

30. ଏକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥରେ 2Ω, 3Ω ଓ ଯେ ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି । ସମୁହ ପ୍ରତିରୋଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ଉ
R = R₁ + R₂ + R₃ = 2 + 3 + 6 = 11 ଓମ୍

31. ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧର ସଂଜ୍ଞା ଲେଖ ।
ଉ–
1 ବ.ମି. ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ଓ 1 ମିଟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ପରିବାହୀର ପ୍ରତିରୋଧକୁ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧ କହନ୍ତି ।

32. ଫ୍ୟୁଜ୍ କ’ଣ ?
ଉ –
ଫ୍ୟୁଜ୍ ଏକ ମିଶ୍ରଧାତୁର ତାର ଓ ଏହି ତାରର ଗଳନାଙ୍କ କମ୍ ହୋଇଥିବାରୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମାତ୍ରାରୁ ବିଦ୍ୟୁତ ଅଧିକ ହେଲେ ତାହା ତରଳିଯାଏ । ଫ୍ୟୁଜ୍ ସାଧାରଣତଃ ସୀସା ଓ ଟିଣ ମିଶ୍ର ଧାତୁରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ।

33. 1 ୟୁନିଟ୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି କ’ଣ ?
ଉ–
1 କିଲୋୱାଟ୍ ଘଣ୍ଟା ବିଦ୍ୟୁତଶକ୍ତିକୁ 1 ୟୁନିଟ୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

34. 5 ସେକେଣ୍ଡରେ 2 କୁଲମ୍ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ କେତେ ?
ଉ –
ଏଠାରେ Q = 2C, t = 5s, I = \(\frac { Q }{ t }\) = \(\frac { 2C }{ 5s }\) = 0.4A

35. ଖଣ୍ଡିଏ ତାରରେ 0.5A ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ 1 ଘଣ୍ଟା ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ମୋଟ ପ୍ରବାହିତ ଚାର୍ଜର ପରିମାଣ କେତେ ?
ଉ–
ଏଠାରେ I = 0.5A, t = 1 ଘଣ୍ଟା 1 x 60 x 60s = 3600s
Q = It = 0.5 x 3600 As = 1800C

36. 12V ବ୍ୟାଟେରୀ ମଧ୍ୟଦେଇ IC ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହେବାରେ କେତେ ଶକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ?
ଉ–
ଏଠାରେ V = 12V, Q = 1C ∴ W = V · Q = 12V × 1C = 12J = 12 ଜୁଲ୍

37. ଗୋଟିଏ ବଲ୍‌ବର ସୂତ୍ରର ପ୍ରତିରୋଧ 1100Ω, 220V ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଲାଇନରେ ଲଗାଇଲେ କେତେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେବ ?
ଉ –
ଏଠାରେ V = 220V, R = 1100Ω, I = \(\frac { V }{ R }\) = \(\frac { 220V }{ 1100Ω }\) = 0.2A

38. 220V ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଲାଇନ୍‌ରେ 110Ω ପତିରୋଧର ଗୋଟିଏ ହିଟର ଲାଗିଲେ ସେଥ‌ିରେ କେତେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେବ ?
ଉ –
ଏଠାରେ V = 220V, R = 110Ω, I = \(\frac { 220V }{ 110Ω }\) = 2A

F ପ୍ରଥମଯୋଡ଼ିର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦ୍ବିତୀୟ ଯୋଡ଼ିର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ରାଜ : କୁଲମ୍ :: ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ : ………………. |
2. 1 mA : 10^-3A :: 1μA : ………………. |
3. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ : ଭୋଲ୍ସମିଟର :: ବିଦ୍ୟୁସ୍ରୋତ : ……………… |
4. ଏମିଟର : ଧାଡ଼ି :: ଭୋଲ୍‌ଟମିଟର : ………….. |
5. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚାର୍ଜର ପରିମାଣ : Q :: ବିଭବାନ୍ତର : ………………… |
6. ଧାତୁ : ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁପରିବାହୀ :: ରବର : ………………. |
7. ରୁପା : ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ପରିବାହୀ :: ପାରଦ : ……………… |
8. ରୁପା : ସର୍ବନିମ୍ନ ପ୍ରତିରୋଧ :: ପାରଦ : ………………. |
9. ସମାନ୍ତରୀଳ ସଂଯୋଗ : \(\frac { 1 }{ R }\) = \(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_3}\) :: ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ : ………………….. |
10. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଆଇରନ୍ : ନିକ୍ରୋମ :: ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍ସବ : ………………… |
11. ଏମ୍ପିୟର × ସେକେଣ୍ଡ : କୁଲମ୍ :: ଭୋଲଟ × ଏମ୍ପିୟର : …………………. |
12. ଏମିୟର × ସେକେଣ୍ଡ : କୁଲମ୍ :: ଓମ୍ x ଏମ୍ପିୟର : ……………….. |
13. ଏମ୍ପିୟର × ସେକେଣ୍ଡ : କୁଲମ୍ :: ଭୋଟଲ x କୁଲମ୍ : ……………………… |
14. IV = IV = \(\frac { IJ }{ IC }\) :: IA = : ……………….. |
15. It = Q :: Q × V = : ………………. |
16. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ : ଭୋଲଟ୍ :: ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ : ………………. |
17. 1Ω : \(\frac { IV }{ IA }\) :: 1A = : ………………. |
18. ତାପ : ଜୁଲ :: କାର୍ଯ୍ୟ : ……………….. |
19. ଘରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସାମଗ୍ରୀ : ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ :: ଉତ୍ସବରେ ରଙ୍ଗିନ୍ ବଲ୍‌ବ : …………………. |
20. ଭୋଲ୍ଟ × କୁଲମ୍ : ଜୁଲ୍ :: ଭୋଲ୍‌ଟ × ଏମ୍ପିୟର : ……………………. |
21.
22.
23. ପ୍ରତିରୋଧ : ଓମ୍ :: …………. : ଓମ୍‌ମିଟର ।
24. ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ : ପ୍ରତିରୋଧ ବୃଦ୍ଧି : ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ : ………………….. |
25. ସଂଯୁକ୍ତ ତାର : ⊥ :: ଅସଂଯୁକ୍ତ ତାର : ………………. |
26. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚାର୍ଜ : କୁଲମ୍ :: ପ୍ରତିରୋଧଚା : ………………… |
27. କାଚ : କୁପରିବାହୀ :: ତମ୍ବା : ……………….. |
28. ତାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି : ପ୍ରତିରୋଧ ବୃଦ୍ଧି :: ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ବୃଦ୍ଧି : ……………….. |
29. 1Wh: 3.6 × 10³J :: 1 kWh : ………………… |
30. ଭୋଲ୍ସମିଟର : ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ :: ଚାବି : ……………….. |
31. କୁଲମ୍/ସେକେଣ୍ଡ : ଏମ୍ପିୟର :: ………………. ଭୋଲୁ ।
32. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ : ଏମିଟର :: ……………….. ଭୋଲ୍ସମିଟର ।
33. ରୁପା : ପରିବାହୀ :: କାଚ : ……………… |

Answer:
1
2. 106 A
3. ଏମିଟର
4. ସମାନ୍ତର
5. V
6. ବିଦ୍ୟୁତ୍ କୁପରିବାହୀ
7. ସର୍ବନିମ୍ନ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିବାହୀ
8. ସର୍ବାଧ୍ବକ
9. \(\frac { 1 }{ R }\) = \(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_3}\)………………..
10. ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍
11.ୱାଟ୍
12. ଭୋଲ୍‌ଟ୍
13. ଜୁଲ
14. \(\frac { IC }{ Is }\)
15. J
16. ଏମ୍ପିୟର
17. \(\frac { 1V }{ 1Ω }\)
18. ଜୁଲ୍
19. ପକ୍ତି
20. ୱାଟ୍
21. ଭୋଲ୍ସମିଟର
22. ସ୍ବିଚ୍ ବନ୍ଦ
23. ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧ
24. ପ୍ରତିରୋଧ ହ୍ରାସ
25.
26. ଓମ୍.ମି.
27. ସୁପରିବାହୀ
28. ପ୍ରତିରୋଧ ହ୍ରାସ .
29. 3.6 × 10⁶ J
32. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ
30. ପଂକ୍ତି ସଂଯୋଗ
31. ଜୁଲ୍/କୁଲମ୍
33. ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ରୋଧୀ

SUBJECTIVE TYPE QUESTIONS WITH ANSWERS

1. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ସମ୍ପର୍କିତ ଜୁଲ୍‌ଙ୍କ ତାପନ ନିୟମ ନିଗମନ କର ।
ଊ–
ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ତାପନ କ୍ଷମତା – ପରିପଥରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତକୁ ଚାଲୁ ରଖିବାପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଶକ୍ତି ସେଥ‌ିରେ ସଂଯୁକ୍ତ ସେଲ୍ ବା ବ୍ୟାଟେରୀରୁ ଆସିଥାଏ । ଏହି ଶକ୍ତି ଉପକରଣକୁ ଚାଲୁରଖ୍ ସହ ତାପଶକ୍ତିକୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ଉପକରଣକୁ ଗରମ କରେ |

ଯଦି ଗୋଟିଏ ପରିପଥରେ ବ୍ୟାଟେରୀ ସହ କେବଳ ପ୍ରତିରୋଧ ରହିଥାଏ ତାହେଲେ ବ୍ୟାଟେରୀର ଶକ୍ତି ତାପଶକ୍ତିକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇ ପ୍ରତିରୋଧକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ କରାଏ । ଏହାକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ତାପନ କ୍ଷମତା କହନ୍ତି । ହିଟର, ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଇସ୍ତ୍ରୀ ଇତ୍ୟାଦିରେ ତାପନ କ୍ଷମତା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

ଜୁଳଙ୍କ ବାପନ ନିୟମ :
(i) ମନେକର t ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଠୁ ପରିମାଣର ଚାର୍ଜ ପ୍ରତିରୋଧ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି
∴I = \(\frac { Q }{ t }\)

(ii) ‘t’ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ = W = VQ

(iii) ଏକକ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ପରିପଥକୁ ଆସୁଥ‌ିବା ଶକ୍ତି ବା ପାୱାର
P = \(\frac { W }{ t }\) = \(\frac { VQ }{ t }\) = \(\frac { VIt }{ t }\) = VI

(iv) ∴ t ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ପରିପଥକୁ ଆସୁଥ‌ିବା ଶକ୍ତି ବା ପାୱାର Pt = VIt

(v) ଏହି ଶକ୍ତି ପ୍ରତିରୋଧରେ ତାପଶକ୍ତିକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୁଏ । ତେଣୁ t ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ତାପଶକ୍ତିର ପରିମାଣ ।
H = VIt = IR × It = I²Rt | ଏହାକୁ ଜୁଲ୍‌ଙ୍କ ତାପନ ନିୟମ କହନ୍ତି ।

(vi) H = I²Rt ଅନୁଯାୟ1
H a I² ( ଯେତେବେଳେ R ଓ t ସ୍ଥିରାଙ୍କ)
H a R ( ଯେତେବେଳେ I ଓ t ସ୍ଥିରାଙ୍କ)
H a t (ଯେତେବେଳେ I ଓ R ସ୍ଥିରାଙ୍କ)

(vii) ତାପର S.I. ଏକକ ହେଉଛି ଜୁଲ୍ ।

2. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ କ’ଣ ବୁଝାଅ । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ବୁଝାଇବା ପାଇଁ ଓମ୍‌ଙ୍କ ପରୀକ୍ଷଣ ବୁଝାଅ ଓ ଲବ୍‌ଧ ତଥ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –
ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ : ପରିବାହୀର ଦୁଇପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚାପର ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଲେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ପ୍ରବାହ ହୁଏ । ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚାପର ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ ବା ବିଭବାନ୍ତର କୁହାଯାଏ ।

ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ :
ପରିବାହୀରେ ଏକକ ସମୟରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥ‌ିବା ଚାର୍ଜକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ କହନ୍ତି । ଯଦି t ସମୟରେ ଠୁ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ତେବେ ସେହି ଦିଗରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ I = \(\frac { Q }{ t }\) ହେବ |

ଓମ୍ବଙ୍କ ପରାଷ :
(i) ଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିବାଭଳି ପରିପଥଟିଏ ତିଆରି କରାଯାଉ, ଯେଉଁଥିରେ 0.5 ମି. ଦୈର୍ଘ୍ୟର ନିକ୍ରୋମ ତାର XY ଏମିଟରକୁ ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ଏବଂ ଭୋଲ୍‌ ଟମିଟର କୁ ସମାନ୍ତର ସଂଯୋଗ କରାଯାଏ । 1.5Vର ଚାରୋଟି ସେଲ୍
ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଉ । ଭୋଲ୍‌ଟମିଟର ଦୁଇପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଏ । ଏମିଟର ଏଥ‌ିରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ ଦର୍ଶାଇଥାଏ ।

(ii) ପ୍ରଥମେ ଗୋଟିଏ ସେଲ୍ ନେଇ ଭୋଲଟ୍‌ମିଟର ଓ ଏମିଟର ପାଠ୍ୟଙ୍କ ଲେଖୁରଖ । ଅଧିକ ସେଲ୍ ଯୋଗକଲେ ଏହି ପାଠ୍ୟଙ୍କ ଦ୍ଵୟ ବଦଳିବ । ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବ ପାର୍ଥକ୍ୟ V ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ I ମଧ୍ଯରେ ଗ୍ରାଫ୍‌ଟିଏ ଟାଣିଲେ
ତାହା ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ । ଏହା ଆଦ୍ୟବିନ୍ଦୁ O ଦେଇ ଗତି କରିବ ।

ଲବ୍‌ଧ ତଥ୍ୟ :

V ଓ I ସମାନୁପାତୀ ଓ ସେମାନଙ୍କର ଅନୁପାତ ଏକ ସ୍ଥିରାଙ୍କ ।
ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଥ‌ିବା ଏକ ପରିବାହୀର ଦୁଇପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର ପରିବାହୀରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ସହ ସମାନୁପାତୀ ।

3. ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ ଓ ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ–
ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ :

ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗରେ ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକୁ ଏକ ଧାଡ଼ିରେ ପ୍ରାନ୍ତକୁ ପ୍ରାନ୍ତ ସଂଯୋଗ କରାଯାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ଗୋଟିଏ ପ୍ରତିରୋଧର ଏକ ପ୍ରାନ୍ତ ତା’ ପାଖ ପ୍ରତିରୋଧର ଏକ ପ୍ରାନ୍ତ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକ R₁, R₂, R₃ ହେଲେ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ R = R₁ + R₂ + R₃ |
ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକର ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗର ସମତୁଲ୍ୟ ପ୍ରତିରୋଧ ବା ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ ସମ୍ପୃକ୍ତ ପ୍ରତିରୋଧ – ଗୁଡ଼ିକର ସମଷ୍ଟି ସଙ୍ଗେ ସମାନ ।
ସମତୁଲ୍ୟ ପ୍ରତିରୋଧ (ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ) ସଂପୃକ୍ତ ଯେକୌଣସି ପ୍ରତିରୋଧଠାରୁ ଅଧ‌ିକ ।
ଉତ୍ସବ ପାଳନ ବେଳେ ରଙ୍ଗିନ୍ ବଲ୍‌ବଗୁଡ଼ିକୁ ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ସଂଯୋଗ କରାଯାଏ ।
ଏପ୍ରକାର ସଂଯୋଗରେ ପ୍ରତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକା ପରିମାଣର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଏକାଠି ବ୍ୟବହାର କରିହୁଏ କିମ୍ବା ବନ୍ଦ କରିହୁଏ ।

ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ :

ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗର ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକର ସରସର ସହ ସମାନ୍ତର ଭାବେ ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ; ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରତିରୋଧର ଗୋଟିଏ ପ୍ରାନ୍ତକୁ ଏକାଠି ଏବଂ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାନ୍ତକୁ ଏକାଠି କରି ଅଲଗା ଯୋଡ଼ାଯାଇଥାଏ ।
ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକ R₁, R₂, R₃, ହେଲେ ସମୂହ
ପ୍ରତିରୋଧ = \(\frac { 1 }{ R }\) = \(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_3}\)
ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗର ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ ବା ସମତୁ ଲ୍ୟ ପ୍ରତିରୋଧର ବିଲୋମୀ, ସମ୍ପୃକ୍ତ ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକର ବିଲୋମୀର ସମଷ୍ଟି ସହ ସମାନ ।
ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧର ମୂଲ୍ୟ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଯେକୌଣସି ପ୍ରତିରୋଧର ମୂଲ୍ୟଠାରୁ କମ୍ ।
ଘରେ ଯେଉଁସବୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଲାଇନ୍ ସହ ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବେ ସଂଯୁକ୍ତ |
ଏପ୍ରକାର ସଂଯୋଗରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପରିମାଣର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା ସ୍ବତନ୍ତ୍ରଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ ।

4. ଓମ୍‌ଙ୍କ ନିୟମ ଲେଖ ଓ ବୁଝାଅ । ଏହି ନିୟମକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରି R₁, R₂ ଓ R₃ ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗର ସମତୁଲ୍ୟ ପ୍ରତିରୋଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର । ଘରୋଇ ଉପକରଣକୁ ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ସଂଯୋଗ କଲେ ହେଉଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ଅସୁବିଧା ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
ଉ–
ଓମ୍‌ଙ୍କ ନିୟମ : ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଥ‌ିବା କୌଣସି ଏକ ପରିବାହୀର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର ପରିବାହୀରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ସହ ସମାନୁପାତୀ ।
ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାରେ ଓମ୍‌ଙ୍କ ନିୟମ ଅନୁସାରେ, V α I
କିମ୍ବା, \(\frac { V }{ I }\) = ସ୍ଥିରାଙ୍କ = R କିମ୍ବା V = IR
ଖଣ୍ଡିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଧାତବ ତାର ଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରା ପାଇଁ R ଏକ ସ୍ଥିରାଙ୍କ । ଏହାକୁ ତାରର ପ୍ରତିରୋଧ ବା ରେଜିଷ୍ଟାନସ କୁହାଯାଏ ।
ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ଓ ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବିଭବାନ୍ତର ସହ ସମାନୁପାତୀ ହେତୁ V ଓ I ମଧ୍ୟରେ ଅଙ୍କିତ ଗ୍ରାଫ୍‌ଟି ଏକ ସରଳରେଖା ହେବ ଏବଂ ତାହା ମୂଳବିନ୍ଦୁ ଠ ଦେଇଯିବ ।

ପଡ୍‌ ସଂଯୋଗ :

ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରାନ୍ତ ଧାଡ଼ିରେ ସଂଯୋଗ କଲେ ତାହାକୁ ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ କୁହାଯାଏ ।
ବିଶେଷତ୍ଵ : ପ୍ରତିରୋଧର ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରତିରୋଧରେ ସମାନ ପରିମାଣର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ । ମୋଟ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରତିରୋଧର ସମଷ୍ଟି ସହ ସମାନ ହୁଏ ।
ଗାଣିତିକ ପ୍ରମାଣ :
ଯଦି R₁, R₂ ଓ R₃ ପ୍ରତିରୋଧ ବିଶିଷ୍ଟ ତିନୋଟି ପ୍ରତିରୋଧକୁ ପଲ୍ଲିରେ ସଂଯୋଗ କଲେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରତିରୋଧ ମଧ୍ଯରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ I ହୁଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ବିଚ୍ୟୁତି ସମାନ ହୁଏ, ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ଯଥାକ୍ରମେ V₁, V₂ ଓ
V₃ ହେଳେ V = V₁ + V₂ + V₃
କିନ୍ତୁ ଓମ୍‌ଙ୍କ ନିୟମରୁ V = IR |
V₁ = IR₁, V₂ = IR₂ , V₃ = IR₃
RI = IR₁ + IR₂ + IR₃ ⇒ IR = I (R₁ + R₂ + R₃) ⇒ R = R₁ + R₂ + R₃
ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗରେ R ସମତୁଲ୍ୟ ପ୍ରତିରୋଧ ।

ଅସୁବିଧା –
ଘରୋଇ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକୁ ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ କଲେ ନିମ୍ନଲିଖୂତ ଅସୁବିଧାମାନ ହୁଏ ।

ଗୋଟିଏ ଉପକରଣ ଅଚଳ ହୋଇଗଲେ ସମୁଦାୟ ପରିପଥ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଉପକରଣ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ନାହିଁ ।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଏଣ୍ଟକୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ରଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ ନାହିଁ ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଭତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

1. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରତିରୋଧର ସଂଜ୍ଞା ଦିଅ । ପ୍ରତିରୋଧ କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ପ୍ରତ୍ୟେକର ଏକକ ଲେଖ ।
ଭ –

ଗୋଟିଏ ପରିବାହୀର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ଓ ସେଥ୍ରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର
ଏହାର S.I. ଏକକ ଓମ୍ (Ω) ।
ପରୀକ୍ଷାରୁ ଜଣାଯାଇଛି ତାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସଙ୍କେତ I ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ସଙ୍କେତ A ଓ ପ୍ରତିରୋଧର ସଙ୍କେତ R ହେଲେ, R = ρ \(\frac { l }{ A }\)
1 ମିଟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ 1 ବ.ମି. ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ବିଶିଷ୍ଟ ପରିବାହୀର ପ୍ରତିରୋଧକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କହନ୍ତି ।
ପ୍ରତିରୋଧର S.I. ଏକକ ଓମ୍ମି. (Ωm) ।

2. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ତାପନ କ୍ଷମତାର ପ୍ରୟୋଗ ଲେଖ ।
ଭ –

ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣ; ଯଥା – ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚୁଲ୍ଲା, ଇସ୍ତ୍ରୀ, ବିଦ୍ୟୁତ୍ ହିଟର ଇତ୍ୟାଦିରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ତାପନ କ୍ଷମତା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବରେ ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍‌ର ଫିଲାମେଣ୍ଟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ବିଲ୍‌ବ ମଧ୍ୟରେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଗ୍ୟାସ୍ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଏ । ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍ ଧାତୁର ଗଳନାଙ୍କ 3380° C । ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ୍ ପ୍ରବାହିତ କରାଇଲେ ସୂତ୍ରଟିଦ୍ଵାରା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ତାପଶକ୍ତିକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୁଏ । କିଛି ଅଂଶ ଆଲୋକ ଶକ୍ତିକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୁଏ ।
ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ଫ୍ୟୁଜ୍ ତାରର ଗଳନାଙ୍କ ନିମ୍ନ ହେତୁ ଏହା ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇ ତରଳିଯାଏ ଓ ଆମର ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକ ସୁରକ୍ଷିତ ରହେ । ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିମାଣର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତଠାରୁ ଅଧିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ଫ୍ୟୁଜଟି ତରଳିଯାଏ ।

3. ଏମିଟର କ’ଣ ? ଏହାକୁ ପରିପଥରେ କିପରି ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଏ ଚିତ୍ର ସହ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଭ –

ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ମାପିବାପାଇଁ ଯେଉଁ ଉପକରଣ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ତାହାକୁ ଏମିଟର କହନ୍ତି ।
ଏହାକୁ ପରିପଥ ସହ ଧାଡ଼ି ବା ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ସଂଯୋଗ କରାଯାଏ । ପରିପଥରେ ବିଦ୍ୟୁତ ସ୍ରୋତ ବ୍ୟାଟେରୀର ଯୁକ୍ତ (+) ଅଗ୍ରରୁ ବାହାରି ବଲ୍‌ବ ଓ ଏମିଟର ଦେଇ ବିଯୁକ୍ତ (–) ଅଗ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି ।

4. ବିଭବାନ୍ତର, ଜୁଲ୍ ଓ ଚାର୍ଜ ମଧ୍ଯରେ ସମ୍ପର୍କ ନିଗମନ କର । ଦୁଇ ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର ଯଦି କୈ ହୁଏ ତେବେ ଦୁଇ ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ 2C ଚାର୍ଜ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବାପାଇଁ କେତେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ ?
ଭ –
(i) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ ଥ‌ିବା ପରିପଥର ଦୁଇ ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର ସେହି ଦୁଇ ବିନ୍ଦୁ ମଧ୍ୟରେ ଏକକ ପରିମାଣର ଚାର୍ଜ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ପାଇଁ ହେଉଥ‌ିବା କାର୍ଯ୍ୟର ପରିମାଣ ସହ ସମାନ ।
BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 img-22

(ii) V = \(\frac { w }{ Q }\)
1 ଭୋଲ୍‌ଟ = 1 ଜୁଲ୍ | 1 କୁଲମ୍, 1V = 1C^-1

(iii) V = 6V, Q = 2C, W = କେତେ ?
W= VQ = 6V × 2C = 12 VC = 12 J

5. ଏକ ପରିବାହୀରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ ଏବଂ ଚାର୍ଜର ପରିମାଣ ମଧ୍ଯରେ ଥ‌ିବା ସମ୍ପର୍କ ଦର୍ଶାଅ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଏକକ ଲେଖ । କେଉଁ ଉପକରଣ ମାଧ୍ଯମରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ମପାଯାଏ ?
ଭ –

ଯଦି । ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଠୁ ପରିମାଣର ଚାର୍ଜ ଗୋଟିଏ ପରିବାହୀର ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ତେବେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ I = \(\frac { Q }{ t }\) ଯଦି 1 ସେକେଣ୍ଡରେ ପରିବାହୀରେ 1 କୁଲମ୍ ଚାର୍ଜ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ତେବେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ । ଏମ୍ପିୟର ହେବ ।
1 A = \(\frac { 1C }{ 1s }\)
ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର S.I. ଏକକ ହେଲା ଏମିୟର । ପରିପଥରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ପରିମାଣର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ମାପିବା ପାଇଁ ମିଲି ଏମ୍ପିୟର ବା ମାଇକ୍ରୋ ଏମ୍ପିୟର ଏକକ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
ଏମିଟର ସାହାଯ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ମପାଯାଏ । ଏହାକୁ ପରିପଥରେ ଧାଡ଼ିରେ ବା ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ସଂଯୋଗ କରାଯାଏ ।

6. nଟି ପ୍ରତିରୋଧକୁ ସମାନ୍ତରାଳ ଓ ପଙ୍‌ କ୍ତି ସଂଯୋଗ କଲେ ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମତୁଲ୍ୟ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ହେବ କଳନା କର । 3Ω, 4Ω ଓ 12 Ω ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକୁ ସମାନ୍ତରାଳ ଓ ପଙ୍‌କ୍ତି ସଂଯୋଗ କଲେ ସମତୁଲ୍ୟ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ହେବ ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ଭ –
ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ R = R₁ + R₂ + R₃ + …… ଟି = nR
ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗରେ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ \(\frac { 1 }{ R }\) = \(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_3}\) + …………….. nଟି = \(\frac { n }{ R }\)
R = \(\frac { R }{ n }\)

(ii) R = 3Ω, R, = 4Ω, R = 12Ω
R = R₁ + R₂ + R₃ = 3 + 4 +12 = 19Ω
\(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_3}\) = \(\frac { 1 }{ 3 }\) + \(\frac { 1 }{ 4 }\) + \(\frac { 1 }{ 12 }\) = \(\frac { 4+3+1 }{ 12 }\) = \(\frac { 8 }{ 12 }\)
R = \(\frac { 12 }{ 8 }\) = 1.5Ω

7. ଓମ୍‌ଙ୍କ ନିୟମ ଲେଖ । ରିଓଷ୍ଟାଟ୍ ଓ ପ୍ରତିରୋଧୀର ସଙ୍କେତ ଲେଖ । 220 V ଓ 100 W ଲେଖାଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବ 110 V ପରିପଥ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହେଲେ କେତେ ଶକ୍ତି ବ୍ୟୟ କରିବ ?
ଭ –
(i) ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଥ‌ିବା କୌଣସି ଏକ ପରିବାହୀର ଦୁଇ ପ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ବିଭବାନ୍ତର ପରିବାହୀରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ସହ ସମାନୁପାତୀ |
V α I
\(\frac { V }{ I }\) = ସ୍ଥିରାଙ୍କ (R)
V = IR

(ii) ଓଷ୍ଟାଟ୍‌ର ସଙ୍କେତ –
ପ୍ରତିରୋଧୀର ସଙ୍କେତ –

(iii) P = 100 W, V = 220 V, V₁ = 110 V
R = \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{P}}\) = \(\frac{\mathrm{(220)}^2}{\mathrm{100}}\) = 484Ω
P = \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{R}}\) = \(\frac{\mathrm{(110)}^2}{\mathrm{484}}\) = 25W

8. ପ୍ରତିରୋଧର ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗରେ ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧରେ ବିଲୋମା ସଂପୃକ୍ତ ପ୍ରତିରୋଧଗୁଡ଼ିକର ବିଲୋମୀର ସମଷ୍ଟି ସହ ସମାନ– ପ୍ରମାଣ କର ।
ଭ –
(i) ତିନୋଟି ପ୍ରତିରୋଧ R₁, R₂ ଓ R₃ କୁ ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ କରାଯାଇଛି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ଯଥାକ୍ରମେ I₁, I₂ ଓ I₃ । ତେବେ ଓମ୍‌ଙ୍କ ନିୟମ ଅନୁସାରେ
V = IR, V = I₁R₁, V = I₂R₂, V=I₃R₃
I = \(\frac { V }{ R }\), I₁ = \(\frac{V}{\mathrm{R}_1}\), I₂ = \(\frac{V}{\mathrm{R}_2}\), I₃ = \(\frac{V}{\mathrm{R}_3}\)

(ii) ପରିପଥରେ ସମୁଦାୟ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ I; ତିନୋଟି ପ୍ରତିରୋଧରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥ‌ିବା ପୃଥକ୍ ପୃଥକ୍ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ସମଷ୍ଟି ସହ ସମାନ ।
I = I₁ + I₂ + I₃
\(\frac { V }{ R }\) + \(\frac{V}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{V}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{V}{\mathrm{R}_3}\) = V (\(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_3}\))
⇒ \(\frac { 1 }{ R }\) = \(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_3}\)
ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧର ମୂଲ୍ୟ ସଂପୃକ୍ତ ଯେକୌଣସି ପ୍ରତିରୋଧର ମୂଲ୍ୟଠାରୁ କମ୍ ।

ଅତିସଂଯିପ୍ର ଉତ୍ତରମ୍ଜଲକ ପ୍ରଣ୍ଟୋତ୍ତର

1. ଗୋଟିଏ ବଲ୍‌ବ 5.0 V, 100 mA | ଏହାର ପାୱାର ଓ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ?
ଉ –
V = 5.0V
I = 100 mA = 100 × 10^-3 A = 0.1 A
P = VI = 5.0 × 0.1 = 0.5 W
R = \(\frac { V }{ I }\) = \(\frac { 5.0 }{ 0.1 }\) = 50 Ω
∴ ପାୱାର 0.5W ଓ ପ୍ରତିରୋଧ 50 Ω |

2. ଖଣ୍ଡିଏ ତାରରେ 4 ଏମ୍ପିୟର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ 1 ଘଣ୍ଟା ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ମୋଟ ପ୍ରବାହିତ ଚାର୍ଜର ପରିମାଣ କେତେ ?
ଉ –
I=4A, t = 1 ଘଣ୍ଟା = 1 × 60 × 60 = 3600 ସେକେଣ୍ଡ
⇒I = \(\frac { Q }{ I }\) ⇒ Q = It= 3600 × 4 AC = 144000 C

3. 100 W ଓ 220 V ବଲ୍ ବର ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ?
ଉ
ଏଠାରେ P = 100 ୱାଟ୍ V = 220 ଭୋଲଟ୍ R = ?
ସୂତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ P = \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{R}}\) ⇒ R = \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{P}}\)
R = \(\frac{\mathrm{(220)}^2}{\mathrm{100}}\) ଓମ୍ = 484.ଓମ୍

4. 1 ବିଦ୍ୟୁତ୍ ୟୁନିଟ୍ କେତେ ଜୁଲ୍ ?
ଉ–
ଏକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଏକକ = 1 କିଲୋୱାଟ୍ ଘଣ୍ଟା
= 1000 ୱାଟ୍ × 60 × 60 ସେକେଣ୍ଡ = 3600000 ଜୁଲ୍ = 3.6 × 10⁵ ଜୁଲ୍

5. m ଓ uA କୁ ଏମିୟର୍‌ରେ ପରିଣତ କର । ବ୍ୟାଟେରୀ ଓ ରିଓଷ୍ଟାଟର ସଂକେତ ଲେଖ ।
ଉ –

1mA = \(\frac { 1 }{ 1000 }\) A = 10^-3 A
1μA = \(\frac { 1 }{ 1000000 }\) A = 10^-6 A
ବ୍ୟାଟେରୀର ସଙ୍କେତ
ରିଓଷ୍ଟାଟର ସଂକେତ

6. 9 ଓମ୍ ପ୍ରତିରୋଧ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ପରିବାହୀକୁ ସମାନ ତିନିଖଣ୍ଡ କରି ସମାନ୍ତର ସଂଯୋଗ କଲେ ସମତୁଲ୍ୟ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ?
ଉ –
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖଣ୍ଡର ପ୍ରତିରୋଧ = \(\frac { R }{ 3 }\) = \(\frac { 9 }{ 3 }\) = 3 ଓମ୍
R₁ = R₂ = R₃ = 3 ଓମ୍
ସମାନ୍ତରାଳ ସଂଯୋଗ Dର ସୂତ୍ର \(\frac { 1 }{ R }\) = \(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) + \(\frac{1}{\mathrm{R}_3}\) = \(\frac { 1 }{ 3 }\) + \(\frac { 1 }{ 3 }\) + \(\frac { 1 }{ 3 }\) = \(\frac { 1+1+1 }{ 3 }\) = \(\frac { 3 }{ 3 }\) = 1

7. 2 ଓମ୍ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିରୋଧରେ 10 ସେକେଣ୍ଡରେ 320 J ତାପ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଲେ ପ୍ରତିରୋଧରେ ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତର ପରିମାଣ କେତେ ?
ଉ –
H = 320 J, t = 10 s, R = 2 ଓମ୍
H = I₂ Rt , I₂ = \(\frac { H }{ Rt }\)
I = \(\sqrt{\frac{\mathrm{H}}{\mathrm{Rt}}}\) = \(\sqrt{\frac{\mathrm{320}}{\mathrm{2×10}}}\) = 4A
∴ଉକ୍ତ ପ୍ରତିରୋଧରେ 4Aର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେବ ।

8. 100 ଓମ୍ ପ୍ରତିରୋଧ ପ୍ରତି ସେକେଣ୍ଡରେ 100 J ତାପ ଉତ୍ପନ୍ନ କଲେ ଏହାର ବିଭବାନ୍ତର କେତେ ?
ଉ –
H = 100 J, R = 100 ଓମ୍
H = VIt = V.\(\frac { V }{ R }\).t V = \(\sqrt{10000}\) = 100V = \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{R}}\). t
V² = \(\frac { HR }{ t }\) = \(\frac { 100×100 }{ 1 }\) = 10000

9. ଦତ୍ତ ଚିତ୍ରରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରତିରୋଧରେ କେତେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି କଳନା କର । ପରିପଥରେ ପ୍ରବାହିତ ମୋଟ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ କେତେ ?
BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 img-27
ଉ –
R¹ = 2Ω, R² = 5Ω, R³ = 10Ω
ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ଯଥାକ୍ରମେ I¹, I² ଓ I³ ହେଲେ
I₁ = \(\frac{V}{\mathrm{R}_1}\) = \(\frac { 10 }{ 2 }\) = 5A, I₂ = \(\frac{V}{\mathrm{R}_2}\) = \(\frac { 10 }{ 5 }\) = 2A , I₃ = \(\frac{V}{\mathrm{R}_3}\) = \(\frac { 10 }{ 10 }\) = 1A
ମୋଟ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ, I = I¹ + I² + I³ = 5 + 2 +1 = 8A

10. 1500W, 250Vର ଗିଜର 250 V ବିଭବାନ୍ତର ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହେଲେ (a) ପ୍ରବାହିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ (b) 50 ଘଣ୍ଟାରେ କେତେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ବ୍ୟୟ କରିବ ?
ଉ –
(i) P = 1500 W, V = 250 V
I = \(\frac { P }{ V }\) = \(\frac { 1500 }{ 250 }\) = 6A

(ii) ବ୍ୟୟିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି = ପାୱାର X ସମୟ = 1500 × 50 = 75000 Wh = 75 ୟୁନିଟ୍

11. 40 ଓମ୍ ପ୍ରତିରୋଧରେ 2 ସେକେଣ୍ଡରେ 1280 ଜୁଲ୍ ତାପ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଲେ ସେଥ‌ିରେ କେତେ ଏମ୍ପିୟରର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେବ ?
ଉ –
R= 40Ω, H = 1280 J, t = 2 ସେକେଣ୍ଡ
H = 1²Rt
I² = \(\frac { H }{ Rt }\) = \(\frac { 1280 }{ 40×2 }\) = \(\frac { 1280 }{ 80 }\) = 16
I = √16 = 4A

12. 1 mm ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ବିଶିଷ୍ଟ 1 km ତମ୍ବାତାରର ପ୍ରତିରୋଧ କଳନା କର ।
(ତମ୍ବାର ପ୍ରତିରୋଧ 1.72 x 10^-8 ଓମ୍ )
ଉ –
l = 1km = 1000 m
p = 1.72 x 10^-8 Ω m
А = лr² = 3.14 × (10^-3)² = 3.14 × 10^-6 m
R = \(\frac { ρl }{ A }\) = \(\frac{\left(1.72 \times 10^{-8}\right) \times 1000}{3.14 \times 10^{-6}}\) = 5.48 ଓମ୍

13. I ଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ପରିବାହୀର ପ୍ରତିରୋଧ R । ଏହାକୁ ପ୍ରସାରିତ କରି ଦୈର୍ଘ୍ୟ 2 ଗୁଣ ଓ ପ୍ରସ୍ଥଚ୍ଛେଦକୁ ଅଧା କଲେ ପ୍ରତିରୋଧ ଓ ପ୍ରତିରୋଧ କେତେ ହେବ ?
ଉ –
R = ପ୍ରତିରୋଧ L = ଦୈର୍ଘ୍ୟ
p = ପ୍ରତିରୋଧ, A = ପ୍ରସ୍ଥଛେଦର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
R = ρ\(\frac { L }{ A }\)
ଦୈର୍ଘ୍ୟ 2L, ପ୍ରସ୍ଥଛେଦ \(\frac { A }{ 2 }\) ହେଲେ, R’ = ρ\(\frac { 2L }{ N/2 }\) = ρ\(\frac { 4L }{ A }\) = 4ρ\(\frac { L }{ A }\)
ନୂତନ ପ୍ରତିରୋଧ ପ୍ରଥମ ପ୍ରତିରୋଧର 4 ଗୁଣ ହେବ ଓ ପ୍ରତିରୋଧ ଅପରିବର୍ତ୍ତନୀୟ ରହିବ ।

14. ବୈଦ୍ୟୁତିକ ପାୱାରର 4ଟି ବ୍ୟଞ୍ଜକ ଲେଖ ।
ଉ –

P = VI = IR × I = I²R (·.· V = IR)
P = VI = V x \(\frac { V }{ R }\) ( I² = \(\frac { V }{ R }\) ) = \(\frac{\mathrm{V}^2}{\mathrm{R}}\)

15.
BSE Odisha 10th Class Physical Science Important Questions Chapter 8 img-28
ଉପରୋକ୍ତ ପରିପଥର ସମତୁଲ୍ୟ ପ୍ରତିରୋଧ କଳନା କର ।
ଉ –
\(\frac{1}{\mathrm{R}_1}\) = \(\frac { 1 }{ 2 }\) + \(\frac { 1 }{ 2 }\) = 1
R₁ = 1 Ω
\(\frac{1}{\mathrm{R}_2}\) = \(\frac { 1 }{ 3 }\) + \(\frac { 1 }{ 3 }\) = \(\frac { 2 }{ 3 }\)
R₂ = \(\frac { 3 }{ 2 }\) = 1.5,
R₃ = 4 Ω
R₄ = 5 Ω
ସମୂହ ପ୍ରତିରୋଧ = R₁ + R₂ + R₃ + R₄ = 1 + 1.5 + 4 +5 = 11.5 ଓମ୍

16. ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉପାଂଶ ନିର୍ମାଣରେ ମିଶ୍ରଧାତୁର ଦୁଇଟି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –

ମିଶ୍ରଧାତୁର ପ୍ରତିରୋଧତା ସାଧାରଣତଃ ତା’ର ଗଠନକାରୀ ମୂଳଧାତୁଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ ।
ମିଶ୍ରଧାତୁର ଗଳନାଙ୍କରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ ଓ ଏହା ସହଜରେ ଜାରିତ ହୁଏ ନାହିଁ ।

17. ୱାଟ୍ ଓ ୱାଟ୍ ଘଣ୍ଟା କ’ଣ ଲେଖ ।
ଉ –
(i) ବିଭବାନ୍ତର 1V ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ 1 A ହେଲେ ପାୱାର 1 ୱାଟ୍ ହେବ ।
1w= 1 ଭୋଲ୍‌ଟ × l ଏମ୍ପିୟର = 1VA

(ii) ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଥ‌ିବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି = ପାୱାର x ସମୟ
ଏକ କ ଓ ୱାଟ୍ ଘଣ୍ଟା
1 ୱାଟ୍ ପାୱାର 1 ଘଣ୍ଟା ବ୍ୟବହାର ହେଲେ । ୱାଟ୍ ଘଣ୍ଟା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ ।

BSE Odisha 10th Class Odia Grammar ସାଧାରଣ ଅଶୁଦ୍ଧି

April 16, 2025April 15, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ସାଧାରଣ ଅଶୁଦ୍ଧି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ସାଧାରଣ ଅଶୁଦ୍ଧି

(A) ନିମ୍ନଲିଖିତ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଥ‌ିବା ଅଶୁଦ୍ଧ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖ ।

Question 1.
ସମ୍ବଲପୁରର ଶୀତଳଷଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରା ଦେଖିବାକୁ ବହୁତ ଲୋକମାନେ ଆସିଥିଲେ ।
Answer:

Question 2.
ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସଭାରେ ଆବାଳବୃଦ୍ଧବନିତାଗଣ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସଭାରେ ଆବାଳବୃଦ୍ଧବନିତା ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

Question 3.
ମୁଁ ତୁମର ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ଭବିଷ୍ୟତ କାମନା କରୁଛି ।
Answer:
ମୁଁ ତୁମର ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ଭବିଷ୍ୟତ କାମନା କରୁଛି ।

Question 4.
ସବୁ କବିମାନେ ପ୍ରାକୃତିକ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ ।
Answer:
ସବୁ କବି ପ୍ରକୃତି ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ ।

Question 5.
ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଲେ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛାତ୍ରକୁ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଲେ ।

Question 6.
କୋଲକାତା ଭାରତର ବୃହତମ ନଗରୀ ।
Answer:
କୋଲକାତା ଭାରତର ବୃହତ୍ତମ ନଗରୀ ।

Question 7.
ପିଲାଟି ସଂକ୍ଷିପ୍ତରେ ଉତ୍ତର ଦେଲା ।
Answer:
ପିଲାଟି ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଦେଲା ।

Question 8.
ଅନନ୍ୟା ସାଷ୍ମାଷିକ ପରୀକ୍ଷାରେ ଶ୍ରେଣୀରେ ପ୍ରଥମ ହେଲା ।
Answer:
ଅନନ୍ୟା ଷାକ୍ଲାସିକ ପରୀକ୍ଷାରେ ଶ୍ରେଣୀରେ ପ୍ରଥମ ହେଲା ।

Question ୨.
ସର୍କସର ବାଘଗୁଡ଼ିକ ହୃଷ୍ଟପୃଷ୍ଠ ନୁହଁନ୍ତି ।
Answer:
ସର୍କସର ବାଘଗୁଡ଼ିକ ହୃଷ୍ଟପୃଷ୍ଠ ନୁହଁନ୍ତି ।

Question 10.
ସେ ସପରିବାର ସହିତ ଭୋଜି ଖାଇ ଯାଇଥିଲେ ।
Answer:
ସେ ସପରିବାର ଭୋଜି ଖାଇ ଯାଇଥିଲେ ।

Question 11.
ମୂଷା ଗଣେଷଙ୍କ ବାହାନ ଅଟେ ।
Answer:
ମୂଷା ଗଣେଶଙ୍କ ବାହନ ଅଟେ ।

Question 12.
ମାନଚିତ୍ର ପଠନଦ୍ୱାରା ଭୌଗଳିକ ଜ୍ଞାନ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ।
Answer:
ମାନଚିତ୍ର ପଠନଦ୍ୱାରା ଭୌଗୋଳିକ ଜ୍ଞାନ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ।

Question 13.
ଗିରିଶବାବୁ ଭୁବନେଶ୍ବରରୁ ଦୃତଗାମୀ ବସ୍‌ରେ କୋରାପୁଟ ଗଲେ ।
Answer:
ଗିରୀଶବାବୁ ଭୁବନେଶ୍ୱରରୁ ଦ୍ରୁତଗାମୀ ବସ୍‌ରେ କୋରାପୁଟ ଗଲେ ।

Question 14.
ରବିନ୍ଦ୍ର ଦୌଡ଼ ପ୍ରତିଯୋଗୀତାରେ ପ୍ରଥମ ହେଲା ।
Answer:
ରବୀନ୍ଦ୍ର ଦୌଡ଼ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ପ୍ରଥମ ହେଲା ।

(B) ନିର୍ଦ୍ଦେଶାନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦର ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକ

Question 2.
ଆଧ୍ୟାକ୍ୟତା – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଆଧ‌ିକ୍ୟ

Question 3.
ଏହାକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଜନତାର

Question 4.
ବିଷଣ୍ଢ – ଶବ୍ଦଟିକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖୁଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ବିଷଣ୍ଣ

Question 5.
ଦୂରାବସ୍ତା ଶବ୍ଦର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଦୁରବସ୍ଥା

Question 6.
ସୂର୍ଯ୍ୟପରାଗ – ଶବ୍ଦଟିକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖ ।
Answer:
ସୂର୍ଯ୍ୟୋପରାଗ

Question 7.
ଉଜ୍ୱଳମୟ – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଉଜ୍ଜ୍ବଳ,

Question 8.
ଅନୁସୂୟା – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଅନସୂୟା

Question 9.
ଅନୁବାଦିତ – ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖ ।
Answer:
ଅନୂଦିତ

Question 10.
ଗୋଲକବିହାରି – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଗୋଲୋକବିହାରୀ

Question 11.
ଯାତାୟତ – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧରୂପ ଲେଖ ।
Answer:
ଯାତାୟାତ

Question 12.
ଶିକ୍ଷୟତ୍ରୀ – ଶବ୍ଦଟିକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରି ଲେଖ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ

1. ଗୋଟିଏ ପିମ୍ପୁଡ଼ିଟିଏ :

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଗୋଟିଏ ପିମ୍ପୁଡ଼ିଟିଏ	ଗୋଟିଏ ଶିମୁଡି/ପିମ୍ପୁଡିଟିଏ
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲେ।କମାନେ	ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକ/ଲୋକମାନେ
ସବୁଛାର୍ତ୍ରୀମାନେ	ସରୁଛ।ତ୍ର / ଛାତ୍ରମାନେ
ସବୁ ବହିଗୁଡ଼ିକ	ସରୁବବିହି / ବହିଗୁଡ଼ିକ
ଜନତାମାନଙ୍କର	ଜନତାର

2. ଲିଙ୍ଗଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି :

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ସୁକେଶିନା	ସୁକେଶା
ବୈଶ୍ୟା	ବୈଶ୍ୟା

3. ବିଶେଷ୍ୟ ଓ ବିଶେଷଣଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି :

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଆଧ୍ କ୍ୟତା	ଆଧ୍ କ୍ୟ
ଉତ୍କର୍ଷତା	ଉତ୍କର୍ଷ
ଐକତା	ଐକ୍ୟ
କାର୍ପଣ୍ୟତା	କାର୍ପଣ୍ୟ / କୃପଣତା
ପାଟବତା	ପଟତା / ପାଟବ
ପୂଜ୍ୟାସ୍ ଦ	ପୂଜାଷ୍ଠଦ
ସଂକ୍ଷିପ୍ତରେ	ସଂକ୍ଷେପରେ
ସାବଧାନ ସବିତ	ସାବଧାନତା ସହିତ
ସୌଜନ୍ୟତା	ସୌଚ୍ଚନ୍ୟ – ସୁଜନତା

4. ‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ଵଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି :

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
କୃକ୍ଷ୍ମ	ବିଷ୍ଣୁ
ଅପରାହ୍ନ	ଅପରାହ୍ନ
ପୂର୍ବାହ୍ନ	ପୂର୍ବାହ୍ନ
କ୍ଷୁନ୍ନ	କ୍ଷୁଣ୍ଣ
ବିଷୁ	ବିଷୁ

5. ତ୍ଵ’ ବିଧ୍ ଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଆବିସ୍ନାର	ଆବିଷ୍କାର
ପରସ୍ପର	ପରସ୍ପର
ପୁରଷ୍କାର	ପୁରସ୍କାର
ପରିପ୍ତାର	ପରିଷ୍କାର
ବିସମ	ବିଷମ
ବିଷର୍ଜନ	ବିଷଣ୍ଣ
ସୁସମା	ବିସର୍ଜନ

6. ସନ୍ଧିଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି:

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଉଜ୍ଵଳ	ଉତ୍ବଳ
ଗଶେଷ	ଗଶେଶ
ଗିରିଷ	ଦିଗମ୍ବର
ଦିଗାମ୍ବର	ବୁରବସ୍ଥା
ଦ୍ଵରାବସ୍ଥା	ନିର୍ଚ୍ଚନ
ନାର୍ଚ୍ଚନ	ପ୍ରତ୍ୟେକ
ପ୍ରତ୍ୟକ	ପ୍ରତ୍ୟହ
ପ୍ରତ୍ୟେହ	ଚାପଦେବା
ବାକୁଦେବା	ମନୋଭାବ
ମନଭାବ	ମାନେ।ରଞ୍ଜନ
ମନରଞ୍ଜନ	ରେଜାଗୁଣ
ରଜଗୁଶ	ସନ୍ନ୍ୟାସ
ସନ୍ୟାସ	ସାଶ୍ଚାସିକ
ସାଶାଣିକ	ସୂର୍ଯ୍ୟୋପରାଗ
ସୂର୍ଯ୍ୟପରାଗ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ

7. ସମାସଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଅହର୍ନଶି	ଅହନିଶ
ଅଏହାରାତ୍ରି	ଆହୋରାତ୍ର
ଦିବାରାତ୍ରି	ଦିବାରାତ୍ର
ନିର୍ଦ୍ଧିନା	ନିର୍ଦ୍ଧିନ
ନିର୍ଦ୍ଦୋଷା	ନିର୍ଦ୍ଦୋଷ
ନିରପରାଧା	ନିରପରାଧ
ନାରୋଗା	ନାରୋଗ
ନାରୋଦ	ନାରଦ
ଶଶାଭୂଷଣ	ଶଶ୍ରିଭୂଷଣ

8. କୃଦନ୍ତ୍ରଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି:

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଅଧାନସ୍ଥ	ଅଧାନ
ଅନୁଗୃହ	ଅନୁଗ୍ରହ
ଉତ୍ୟକ୍ତ	ଉତ୍ତ୍ୟକ୍ତ
ଗୃହିତ	ଗୃହାତ
ସୃଜନ	ସର୍ଜନ

9. ତଜ୍ଜିତଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି:

ଅଶୁଦ୍ଧ ରୂପ	ଶୁଦ୍ଧ ରୂପ
ଆବଶ୍ୟକାୟ	ଆବଶ୍ୟକ
ଆରକ୍ରିମ	ଆରକ୍ତ/ରକ୍ତିମ
ଉତୃକମୟ	ତତ୍ତୁଳ
ଏକତ୍ରିତ	ଏକତ୍ର
ଦାଶରଥା	ଦାଶରଥ୍
ପୌରହିତ୍ୟ	ପୌରେ।ହିତ୍ୟ
ଭୌଗଳିକ	ଭୌଗୋଳିକ

10. ବନାନଗତ ଅଶୁଦ୍ଧି:

BSE Odisha 10th Class Odia Grammar ସାଧାରଣ ଅଶୁଦ୍ଧି 6

BSE Odisha 10th Class Odia Grammar ଅଳଙ୍କାର

April 16, 2025April 15, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ଅଳଙ୍କାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ଅଳଙ୍କାର

(A) ନିମ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କହନ୍ତି?
Answer:
ସାହିତ୍ୟକୁ ସରସ, ସୁନ୍ଦର ଓ ରମଣୀୟ କରିବାକୁ ଯେଉଁ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟବର୍ଦ୍ଧକ ଉପାଦାନ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ଅଳଙ୍କାର ମୁଖ୍ୟତଃ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଅଳଙ୍କାର ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା— (୧) ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର, (୨) ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର ।

Question 3.
ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯାହାଦ୍ଵାରା ଶବ୍ଦ ସରସ, ସୁନ୍ଦର ଓ ଶ୍ରୁତିମଧୁର ହୁଏ, ତାହାକୁ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 4.
ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାରର ନାମ ହେଲା– ଅନୁପ୍ରାସ, ଯମକ ।

Question 5.
ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯାହାଦ୍ଵାରା ଅର୍ଥ ରମଣୀୟ ଓ ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 6.
ଦୁଇଟି ଅର୍ଥଳାଙ୍କାରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଉପମା, ରୂପକା

Question 7.
ପଦ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବା ଏକାଧିକ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ବାରମ୍ବାର ଉଚ୍ଚାରିତ ହେଲେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ?
Answer:
ପଦ ମଧ୍ଯରେ ଏକ ବା ଏକାଧିକ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ବାରମ୍ବାର ଉଚ୍ଚାରିତ ହେଲେ ଅନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question 8.
ଉକ୍ ଳ – କମଳା – ବିଳାସ – ଦାର୍ଘିକା
ପରାଳ – ମାଳିନୀ – ନାଳାମ୍ବୁ – ଚିଲିକା
ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି

Question 9.
ଯମକ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ଏକପ୍ରକାର ଶବ୍ଦର ବାରମ୍ବାର ଆବୃତ୍ତିକୁ ଯମକ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 10.
ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରଧାନତଃ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରଧାନତଃ ପାଞ୍ଚ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା— (୧) ଆଦ୍ୟ ଯମକ (୨) ମଧ୍ଯ ଯମକ (୩) ପ୍ରାନ୍ତ ଯମକ (୪) ମାଳ ଯମକ (୫) ସର୍ବ ଯମକ ।

Question 11.
ବରଜୀବ ରସେ ଦେଇ ମାନସ
ବରଜି ବରଷେ ଅମେଧ୍ୟ ଗ୍ରାସ – ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି
Answer:
ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ।

Question 12.
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର କେଉଁଠାରେ ହୁଏ ?
Answer:
ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ଦୁଇବା ତହିଁରୁ ଅଧିକ ଭିନ୍ନାର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରେ, ସେଠାରେ ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question 13.
ଶିଷ୍ଟପଦ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ଶବ୍ଦ ଏକାଧିକ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାକୁ ଶ୍ଲିଷ୍ଟ ପଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 14.
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା— (୧) ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ, (୨) ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ, (୩) ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ।

Question 15.
ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେଉଁଠାରେ ଶବ୍ଦ ଅଖଣ୍ଡିତ ରହି ଏକାଧ୍ଵ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କଲେ, ତାକୁ ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କୁହାଯାଏ ।

Question 16.
ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁଠାରେ ଶବ୍ଦ ଖଣ୍ଡିତ ହୋଇ ଭିନ୍ନାର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାକୁ ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କୁହାଯାଏ ।

Question 17.
ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁଠାରେ ଅଭଙ୍ଗ ଓ ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଉଭୟ ରହିଥା’ନ୍ତି, ତାକୁ ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କୁହାଯାଏ ।

Question 18.
ବାବୁ ନାକଶିରୀ ଦାନ ଯୋଗ୍ୟ ଯୋଷାକୁ,
ବିହର କାନନ କର ଆଲିଙ୍ଗନକୁ । -ଏଠାରେ କି ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦରେ ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଥ‌ିବା ହେତୁ ଏହାକୁ ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କୁହାଯାଏ ।

Question 19.
ଉପମେୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯାହାକୁ ତୁଳନା ଦିଆଯାଏ ତାହାକୁ ଉପମେୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 20.
ଉପମାନ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯାହା ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଏ, ତାହାକୁ ଉପମାନ କୁହାଯାଏ ।

Question 21.
‘ମୁଖ ଚନ୍ଦ୍ର ପରି ସୁନ୍ଦର’ । – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଉପମେୟ ତଥା ଉପମାନକୁ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଏଠ।ରେ ‘ମୁଖ’ ଉପରେୟ ଏବଂ ‘ଚନ୍ଦ୍ର’ ଉପମାନା

Question 22.
ସାଧାରଣତଃ କାହାକୁ ଉପମାନ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
Answer:
ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରକୃତିର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ବିଭବ କିମ୍ବା ଅଧିକ ଗୁଣବିଶିଷ୍ଟ ବସ୍ତୁକୁ ଉପମାନ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।

Question 23.
ସାଧାରଣ ଧର୍ମ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଉପମେୟ ଓ ଉପମାନକୁ ଯେଉଁ ସାଧାରଣ ଗୁଣ ହେତୁ ତୁଳନା କରାଯାଏ, ତାହାକୁ ସାଧାରଣ ଧର୍ମ କହନ୍ତି ।

Question 24.
ଉପମାବାଚକ ପଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଉପମେୟ ଓ ଉପମାନ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସାଧାରଣ ଧର୍ମକୁ ଯେଉଁ ଶବ୍ଦ ସଂଯୋଗ କରେ ଅଥବା ସେମାନଙ୍କ ସାଦୃଶ୍ୟକୁ ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାହାକୁ ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 25.
ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ପରି, ଯେହ୍ନେ, ଯଥା – ପ୍ରଭୃତି ଉପମାବାଚକ ପଦ ଅଟନ୍ତି ।

Question 26.
ଉପମା ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ବାକ୍ୟରେ ଉପମାନ, ଉପମେୟ ସମାନ ଧର୍ମ ବିଶିଷ୍ଟ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସାଦୃଶ୍ୟ ପରି, ତୁଲ୍ୟ ପ୍ରଭୃତି ସାଧାରଣବୋଧକ ଶବ୍ଦଦ୍ଵାରା ଅଭିହିତ ହୋଇଥାଏ, ତାକୁ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 27.
ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ଧଳମେଘ ସୁନୀଳ ଅମ୍ବରେ
ଭାସଇ ବୋଇତ ଯଥା ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ– ଏଠାରେ କି ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

Question 28.
ମାଳୋପମା କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ଉପମେୟ ପାଇଁ ଏକାଧ୍ୱ ଉପମାନର ବର୍ଣ୍ଣନା ଥିଲେ, ତାକୁ ମାଳୋପମା ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question 29.
ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁରେ (ଉପମେୟରେ) ଅପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁ (ଉପମାନ)ର ସମ୍ଭାବନା ବା ତର୍କଣା କରାଗଲେ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question 30.
ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷାବାଚକ ପଦର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
କି, ଅବା, କିବା, ସତେ ପ୍ରଭୃତି ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷାବାଚକ ଶବ୍ଦ ଅଟନ୍ତି ।

Question 31.
ତ୍ତତ୍ପ୍ରେକ୍ଷାଚାଚକ ପଦର ଉଦାହରଣ ଦିଆ
ନୀରଭେଦି କିବା ଉଠେ ଐରାବତ ।– ଏଠାରେ କି ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ଉକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

Question 32.
ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ୟରେ ଅଭେଦ କଳ୍ପିତ|କଥ୍ତ ହେଲେ ଏବଂ ଉପମେୟରେ ଉପମାନର ଆରୋପ ହେଲେ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question 33.
ଉପମାଳଙ୍କାର ଓ ରୂପକାଳଙ୍କାର ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ?
Answer:
ଉପମ୍ଭାଳଙ୍କାରରେ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ଯରେ ଅଭେଦ କଳ୍ପନା କରାଯାଇଥାଏ; କିନ୍ତୁ ରୂପକାଳଙ୍କାରରେ ’

Question 34.
କଳୁଷ ପଙ୍କ ମୁହଁ କେଡ଼େ ମିଳନ,
କେମନ୍ତେ ସରି ତୋର ହେବି ନଳିନ ! – ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି।

Question 35.
‘ଜାତି ପ୍ରେମବହ୍ନି ପ୍ରଜ୍ବଳିତ କର’– ରେଖାଙ୍କିତ ପଦଗୁଡ଼ିକରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦଗୁଡ଼ିକରେ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରଯୁକ୍ତ ।

Question 36.
ପ୍ରଚେତା ପ୍ରବାଳ ପ୍ରାସାଦର ରୁଚି,
ନୀଳ ନୀରୁ ଅବା ଫୁଟି ବାହାରୁଚି ।
ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ଉକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ରହିଛି ।

Question 37.
ଦେଖି ନବକାଳିକା ଚ୍କାଲିକା ମାଳିକା
ଆଳି କାଳିକା କାନ୍ତ ସ୍ମରି ।
ଏଠାରେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ଅଛି ?
Answer:
ଏଠାରେ ଅନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

Question 38.
କୀର୍ତ୍ତି ସଉରଭ ଗଲା ଦିଗେ ଦିଗେ ଭାସି – ଏଠାରେ କିଏ ଉପମାନ ଓ କିଏ ଉପମେୟ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଏଠାରେ ଉପମାନ ସଉରଭ ଓ କୀର୍ତ୍ତି ଉପମେୟ ଅଟେ ।

BSE Odisha 10th Class Odia Grammar ଛନ୍ଦ

April 16, 2025April 15, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ଛନ୍ଦ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ଛନ୍ଦ

(A) ନିମ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଲେଖ

Question 1.
ଛନ୍ଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପଦ୍ୟ ବା କବିତା ରଚନାରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନିୟମ ବା ଶୈଳୀକୁ ଛନ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ଛାନ୍ଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ହୋଇଥିବାରୁ ପ୍ରାଚୀନ ପଦ୍ୟ ବା କବିତାକୁ ଛାନ୍ଦ କହନ୍ତି ।

Question 3.
ଛନ୍ଦ କେତେଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଛନ୍ଦ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା- (୧) ମିତ୍ରାକ୍ଷର (୨) ଅମିତ୍ରାକ୍ଷର ।

Question 4.
ମିତ୍ରାକ୍ଷର ଛନ୍ଦ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ମିତ୍ରାକ୍ଷର ଛନ୍ଦ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା (କ) ପୂର୍ଣ୍ଣ ମିତ୍ରାକ୍ଷର, (ଖ) ଅପୂର୍ଣ୍ଣ ମିତ୍ରାକ୍ଷର, (ଗ) ଏକାନ୍ତର ମିତ୍ରାକ୍ଷର ।

Question 5.
ପଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେକୌଣସି କବିତା କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପଦରେ ବିଭକ୍ତ ।

Question 6.
ମଙ୍ଗଳେ ଅଇଲା ଉଷା ପ୍ରିଚକ ରାଜାବ ଦୃଶା
ଜାନକୀ ଦର୍ଶନ ତୃଷ୍ଣା ହୃଦୟେ ବହି,
କରିପଲ୍ଲବେ ନାହାର ମୁକ୍ତାଧରି ଉପହାର
ସତୀଙ୍କ ବାସ-ବାହାର ପ୍ରାଙ୍ଗଣେ ରହି,
କଳକଶୃ କଣ୍ଢେ କହିଲା,
ଦରଶନ ଦିଅ ସତି, ରାତି ପାହିଲା । – ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 7.
ପାଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପଦର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଙ୍କ୍ତିକୁ ପାଦ କହନ୍ତି।

Question 8.
ପ୍ରତିଟି ପଦରେ କେତୋଟି ପାଦ ଥାଏ ?
Answer:
ପ୍ରତିଟି ପଦରେ ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ପାଦ ଥାଏ ।

Question 9.
ଯତି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଛନ୍ଦର ନିୟମ ଅନୁସାରେ ରଚିତ ହୋଇଥିବା ପଦ୍ୟକୁ ଗାନ ବା ଆବୃତ୍ତି କଲାବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପାଦର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ବିଶ୍ରାମ ନେବାକୁ ହୁଏ । ଏହି ବିଶ୍ରାମ ବା ଶ୍ଵାସଘାତକୁ ଯଦି ବା ଯତିପାତ କୁହାଯାଏ ।

Question 10.
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତର ପାଦ ସଂଖ୍ୟା କେତେ?
Answer:
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତର ପାଦ ସଂଖ୍ୟା ଦୁଇ ।

Question 11.
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତର ପ୍ରତି ପାଦରେ କେତୋଟି ଲେଖାଏଁ ଅକ୍ଷର ଥାଏ ?
Answer:
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ଅସମାନ ।

Question 12.
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତ ଛନ୍ଦର ଯତି କ’ଣ ?
Answer:
ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତ ଛନ୍ଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ବୋଲିଲାବେଳେ ସ୍ଵର ଲମ୍ବାଇ ନିଜ ସୁବିଧା ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ରାମ ନିଏ ବା ଯତିପାତ କରେ ।

Question 13.
ସାରଳା ଦାସଙ୍କ ‘ମହାଭାରତ’ କେଉଁ ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ?
Answer:
ସାରଳା ଦାସଙ୍କ ‘ମହାଭାରତ’ ଦାଣ୍ଡି ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ।

Question 14.
ବଳରାମ ଦାସଙ୍କ ‘ଦାଣ୍ଡି ରାମାୟଣ’ କେଉଁ ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ?
Answer:
ବଳରାମ ଦାସଙ୍କ ‘ଦାଣ୍ଡି ରାମାୟଣ’ ଦାଣ୍ଡିବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ।

Question 15.
ଚୈତନ୍ୟ ଦାସଙ୍କ ‘ବିଷ୍ଣୁଗର୍ଭ ପୁରାଣ’ କେଉଁ ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଚୈତନ୍ୟ ଦାସଙ୍କ ‘ବିଷ୍ଣୁଗର୍ଭ ପୁରାଣ’ ଦାଣ୍ଡି ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ।

Question 16.
‘ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ଗୋ ପାର୍ବତୀ ଦେବୀ ଶୁଣ ମାଲ୍ୟବନ୍ତ ପର୍ବତେ ରହିଲେ ରଘୁରାଣ ।’- ଏହି ପଦଟି କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହି ପଦଟି ଦାଣ୍ଡି ବୃତ୍ତରେ ରଚିତ ।

Question 17.
ଭାଗବତବାଣୀ/ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦରେ କେତୋଟି ପାଦରେ ଗୋଟିଏ ପଦ ହୁଏ ?
Answer:
ଭାଗବତବାଣୀ/ଗୁଜ୍ଜରୀ ଛନ୍ଦରେ ଦୁଇଟି ପାଦରେ ଗୋଟିଏ ପଦ ହୁଏ ।

Question 18.
ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ‘ନଅ’ ।

Question 19.
ଭାଗବତବାଣୀ / ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦକୁ ଆଉ କେଉଁ ଛନ୍ଦ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଭାଗବତବାଣୀ/ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦକୁ ନବାକ୍ଷରୀବୃତ୍ତ ବା ନବାକ୍ଷରୀ ଛନ୍ଦ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

Question 20.
ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ତୃତୀୟ, ପଞ୍ଚମ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 21.
ଅମୃତ ‘ବିନୟ’ ବଚନ’ । କହି ତୋ’ଷିବ ‘ପ୍ରାଣୀମନ’ – ଏହି ପଦଟି କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହି ପଦଟି ଗୁଜରୀ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 22.
ନଟବାଣୀ / ବିଭାସକେଦାର ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ କେତୋଟି ପାଦ ଥାଏ ?
Answer:
ନଟମାଶା / ବିଭାସକେବାର ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ ଦୁଇଟି ପାଦ ଆଏ?

Question 23.
ନଟବାଣୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ନଟବାଣୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ବାର ।

Question 24.
ନଟବାଣୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପାଦରେ କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ନଣବାଣୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ତୃତୀୟ, ଷଷ୍ଠ, ନବମ ଏବଂ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 25.
ଉତ୍କଳ’-କମଳା’-ବିଳାସ’ – ଦୀର୍ଘକା’ ।.
ମରାଳ’ –ମାଳିନୀ’ -ନୀଳାମ୍ବୁ’-ଚିଲିକା’ । (ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?)
Answer:
ଏହି ପଦଟି ବିଭାସକେଦାର ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 26.
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ କେତୋଟି ପାଦ ଥାଏ ?
Answer:
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ ଦୁଇଟି ପାଦ ଥାଏ ।

Question 27.
ରାମକେରା ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ?
Answer:
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ୧୬ ।

Question 28.
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ନବମ, ଏକାଦଶ ଓ ଷୋଡ଼ଶ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 29.
କଲାକଳେବର କହ୍ନାଇ ସଙ୍ଗେ ରୋହିଣୀ ସୁତ କରନ୍ତି ମଥୁରା ବିଜୟେ ଦାଣ୍ଡେ ଦେଖ ସଙ୍ଗାତ । –ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ରାମକେରୀ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 30.
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ କେତୋଟି ପାଦ ଥାଏ ?
Answer:
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦରେ ପ୍ରତି ପଦରେ ଦୁଇଟି ପାଦ ଥାଏ ।

Question 31.
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କୋଡ଼ିଏ ।

Question 32.
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦର ପ୍ରତି ପାଦର ଷଷ୍ଠ, ଦ୍ଵାଦଶ, ଅଷ୍ଟାଦଶ ଓ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 33.
ମାଆ ମାଆ ବୋଲି କେତେ ମୁଁ ଖୋଜିଲି
ମାଆକୁ ପାଇଲି ନାହିଁ ।
ଭାଇ ଭାଇ ବୋଲି କେତେ ମୁଁ ଡାକିଲି
ନ ଦେଲେ ଉତ୍ତର କେହି ।
ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 34.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦରେ କେତୋଟି ପାଦରେ ଏକପଦ ହୁଏ ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଶ ଛନ୍ଦରେ ଚାରି ପାଦରେ ଏକପଦ ହୁଏ।

Question 35.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ, ଦ୍ଵିତୀୟ ଓ ଚତୁର୍ଥ ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ, ଦ୍ଵିତୀୟ ଓ ଚତୁର୍ଥ ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ଚଉଦ ।

Question 36.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ତୃତୀୟ ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା କେତେ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ତୃତୀୟ ପାଦର ଅକ୍ଷର ସଂଖ୍ୟା ଆଠ ।

Question 37.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ତୃତୀୟ ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ତୃତୀୟ ପାଦର ଦ୍ବିତୀୟ, ଷଷ୍ଠ ଓ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 38.
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଓ ଚତୁର୍ଥ ପାଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଓ ଚତୁର୍ଥ ପାଦର ଅଷ୍ଟମ, ଏକାଦଶ ଓ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ

Question 39.
‘ହେ ଆନନ୍ଦମୟ କୋଟି ଭୁବନପାଳକ
ଅଧମ ଅକ୍ଷମ ମୁହିଁ ଅବୋଧ ବାଳକ
ଜ୍ଞାନ ଦାତା ଭଗବାନ
ଦିଅ ମୋତେ ଶୁଭ ବୁଦ୍ଧି ଦିଅ ଦିବ୍ୟ ଜ୍ଞାନ ।’ –ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ଶଙ୍କରାଭରଣ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 40.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ଗୋଟିଏ ପଦ କେତେ ପାଦ ବିଶିଷ୍ଟ ?
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ଗୋଟିଏ ପଦ ଚାରିପାଦ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଟେ ।

Question 41.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦ କେତେ ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦ ଅଣତିରିଶ ଅକ୍ଷରବିଶିଷ୍ଟ ।

Question 42.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ୩ୟ ପାଦ କେତେ ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ ?
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ୩ୟ ପାଦ ନଅ ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ ।

Question 43.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ୪ର୍ଥ ପାଦ କେତେ ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ ?
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ୪ର୍ଥ ପାଦ ତେର ଅକ୍ଷର ବିଶିଷ୍ଟ ।

Question 44.
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ଚତୁର୍ଥ ପାଦରେ କେଉଁ କେଉଁ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ?
Answer:
ଚୋଖ୍ ଛନ୍ଦର ଚତୁର୍ଥ ପାଦରେ ଷଷ୍ଠ, ଅଷ୍ଟମ ଓ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ଉପରେ ଯତିପାତ ହୁଏ ।

Question 45.
ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ‘ଭାଗବତ’ କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ‘ଭାଗବତ’ ଗୁର୍ଜରା ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ।

Question 46.
କ୍ଷମାସାଗର ପୀତବାସ । କ୍ଷମିଲେ ବଳରାମ ଦାସ ।। ଏହା କେଉଁ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ଭାଗବତବାଣୀ ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ ।

Question 47.
ଟୋପି ଟୋପି ଗୋପୀଚନ୍ଦନ ମଣ୍ଡିଛନ୍ତି କି ସଜେ,
ଟେକିବାରେ ଚାହାଁ ମଥୁରା ଦାଣ୍ଡେ ଗୋବିନ୍ଦ ବିଜେ ।
ଏହା କେଉଁ ଛାନ୍ଦରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଏହା ରାମକେରା ଛନ୍ଦରେ ରଚିତ।

BSE Odisha 10th Class Odia Grammar ଲୋକବାଣୀ

April 16, 2025April 15, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ଲୋକବାଣୀ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ଲୋକବାଣୀ

(A ) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ଲୋକବାଣୀ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଲୋକମୁଖରେ ଯୁଗଯୁଗ ଧରି ଚଳି ଆସୁଥ‌ିବା ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଥ‌ିବା ବିଶେଷ ଭକ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ‘ଲୋକବାଣୀ’ ବା ‘ଲୋକୋକ୍ତି’ କହନ୍ତି।

Question 2.
ଆମ ଭାଷାରେ ଏହି ଲୋକବାଣୀଗୁଡ଼ିକୁ ଆଉ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆମ ଭାଷାରେ ଏହି ଲୋକବାଣୀଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରବାଦ ଓ ପ୍ରବଚନ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

(B) ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଲୋକବାଣୀଗୁଡ଼ିକର ଭାବ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କର ।

Question 1.
ଅକାଳେ ନିୟମ ନାସ୍ତି ।
ଅସୁବିଧା ସମୟରେ ନିୟମ ମାନି ଚଳିବା ସମ୍ଭବ ହୋଇ ନ ପାରେ ।

Question 2.
ଅଣ୍ଟିଛୁରୀ ତଣ୍ଟି କାଟେ ।
Answer:
ଆତ୍ମୀୟ ଲୋକ ଶତ୍ରୁତା ଆଚରଣ କରିବା ।

Question 3.
ଅନ୍ଧ ଦେଶେ ଗଲି ଦର୍ପଣ ବିକି ।
Answer:
ମୂର୍ଖଙ୍କ ଆଗରେ ତତ୍ତ୍ଵ କଥା କହିବା ।

Question 4.
ଅଧର୍ମ ବିତ୍ତ ବଢ଼େଇ ବହୁତ ଗଲାବେଳେ ଯାଏ ମୂଳ ସହିତ ।
Answer:
ପାପ ଅର୍ଜିତ ଧନ ସମୂଳେ ନଷ୍ଟ ହୁଏ

Question 5.
ଅଦା ବେପାରୀର ଜାହାଜ ମୂଲ ।
Answer:
ଅନଧ୍କାର ଚର୍ଚ୍ଚା

Question 6.
ଅନ୍ଧ ଥରେ ବାଡ଼ି ହଜାଏ ।
Answer:
ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ ସତର୍କ ହେବା ।

Question 7.
ଆଲୋ ସଖ୍ୟ, ଆପଣା ମହତ ଆପେ ରଖ୍ ।
Answer:
ନିଜ ସମ୍ମାନ ନିଜ ହାତରେ ।

Question 8.
ଆଲ୍ଲା ଦିଅନ୍ତି ତ ଛପରଫାଡ଼ି ଦିଅନ୍ତି ।
Answer:
ଈଶ୍ବର ଦୟାକଲେ ଆଶାତୀତ ଫଳ ମିଳେ ।

Question 9.
ଆପଣା ଶିଙ୍ଗରେ ଭୂଇଁ ତାଡ଼ିବା ।
Answer:
ନିଜେ ସମର୍ଥ ହେବା ।

Question 10.
ଉଡ଼ିଗଲା ଚଢ଼େଇର ପର ଗଣିବା ।
Answer:
ଅତି ବୁଦ୍ଧିଆ ।

Question 11.
ଋଷି ଜଟା ଛିଣ୍ଡାଇବା ।
Answer:
ଧୌର୍ଯ୍ୟବାନ୍ ଚ୍ୟକ୍ତି ଅତ୍ୟନ୍ତ କ୍ରୋଧ ପ୍ରକାଶ କରିବା।

Question 12.
ଏ ମନ ଖୋଜୁଥାଏ ଯାହା କାଳେ ପ୍ରାପତ ହୁଏ ତାହା ।
Answer:
ସମୟ ଅନୁଯାୟୀ ମନ ଅନୁସାରେ ଫଳ ମିଳିବା !

Question 13.
କଷ୍ଟ କଲେ କୃଷ୍ଣ ମିଳେ ।
Answer:
ସବୁ ସିଦ୍ଧିର ମୂଳ ହିଁ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ।

Question 14.
କଙ୍କଡ଼ାକୁ ଗୋଳିପାଣି ସୁହାଏ ।
Answer:
ଅସାଧୁ ଲୋକ ପାଇଁ ଗୋଳମାଳିଆ ପରିସ୍ଥିତି ସହାୟକ ହୁଏ ।

Question 15.
କୂପ ମଣ୍ଡୁକ ।
Answer:
ସଙ୍କୁଚିତ ପରିବେଶରେ ବଢ଼ିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ।

Question 16.
କୋପେ ବର ନ ହେଲେ ତପେ ବର ।
Answer:
ଯେ କୌଣସି ଉପାୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ।

Question 17.
ଖଜୁରି ଗଛର କି ଗୁଣ ଗାଇବି ।
Answer:
କୌଣସି ଲୋକର ପ୍ରତିଟି କର୍ମ ମୂଳରୁ ଖରାପ ।

Question 18.
ଖୋଳ ପର୍ବତ ମାର ମୂଷା ।
Answer:
ଅନସ୍କାର ଚର୍ଚ୍ଚା ।

Question 19.
ଗୁଣ ଚିହ୍ନେ ଗୁଣିଆ, ସୁନା ଚିହ୍ନେ ଗଣିଆ ।
Answer:
ଗୁଣୀ ଗୁଣର ଆଦର କରେ ।

Question 20.
ଘୁଷୁରିକି ପାଚିଲା କଦଳୀ ।
Answer:
ଇତର ବା ଅଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ପରିଚର୍ଯ୍ୟା ।

Question 21.
ଚାଷ ତରତର ବଣିଜ ମଠ ।
Answer:
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ସମ୍ପ୍।ଦନା କରିବା ।

Question 22.
ଜାନ୍ ଯାଉ ମାନ୍ ଥାଉ ।
Answer:
ସମ୍ମାନ ବା ଇଜ୍ଜତ୍ ଜୀବନଠାରୁ ଅଧିକ ।

Question 23.
ଜୋର ଯା’ର ମୁଲକ୍ ତା’ର ।
Answer:
ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହିଁ ପ୍ରଭୁତ୍ୱ ବିସ୍ତାର କରେ ।

Question 24.
ତୁଣ୍ଡ ବାଇଦ ସହସ୍ର କୋଶ ।
Answer:
ଲୋକମୁଖରେ କଥା ବହୁଦୂର ପ୍ରସରିଯାଏ ।

Question 25.
ତେଲିଆ ମୁଣ୍ଡରେ ତେଲ ।
Answer:
ଦରିଦ୍ରକୁ ସାହାଯ୍ୟ ନକରି ସ୍ୱଚ୍ଛଳ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ।

Question 1.
ଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଭିନ୍ନ ଚଳଣି ।
Answer:
ବେଶକେ ଫାଙ୍କ ନଈକେ ବାଙ୍କ୍।

Question 2.
ଗୁଣବତା ମାଆଠାରୁ କୁପୁତ୍ର ଜନ୍ମା
Answer:
ଧାନ ପେଟରୁ ବାଳୁଙ୍ଗା ଜାତ ।

Question 3.
ବୃଥା ପରିଶ୍ରମ ।
Answer:
ନଈ ସୁଅକୁ ବାଲିବନ୍ଧ ।

Question 4.
ଅସମ୍ଭବ କଥା କହିବା ।
Answer:
ନ ଦେଖିଲା ଓଉ ଛ’ଫଡ଼ା ।

Question 5.
କିଛି ନ ଥୁବା ଅପେକ୍ଷା ସାମାନ୍ୟ ଥ‌ିବା ଭଲ ।
Answer:
ନାହିଁ ମାମୁଠାରୁ କଣାମାମୁ ଭଲ ।

Question 6.
ଅନ୍ୟାୟ ଉପାୟରେ ଅର୍ଜିତ ଧନ ଅଯଥାରେ ନଷ୍ଟ ହୁଏ ।
Answer:
ପାପଧନ ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ୍ତରେ ଯାଏ।

Question 8.
ବସିବାଠାରୁ କାଶିବା ଭଲ । ଆଳସ୍ୟ ସର୍ବନାଶ କରେ ।
Answer:
ବସି ଖାଇଲେ ନଈବାଲି ସରେ ।

Question 9.
ଶତ୍ରୁର ସୁବିଧା ବିପଦର କାରଣ ।
Answer:
ବକର ବେକ ବଢ଼ିଲେ ମୀନର ବିପତ୍ତି ।

Question 10.
ସ୍ଵାର୍ଥସାଧନ ପରେ ଆଗ୍ରହ କମିଯିବା ।
ଢ-
ବାହା ସରିଲେ ବେଦୀମୁହଁ ପୋଡ଼ା ।

Question 11.
ଅଧ୍ୟବସାୟ ସଫଳତାର ଚାବିକାଠି ।
Answer:
ଯତ୍ନ କଲେ ରତ୍ନ ମିଳେ ।

Question 12.
ଯେତେ ଘୋଡ଼ାଇଲେ ବି ଦୋଷ ଧରାପଡ଼େ ।
Answer:
ଲୁଚିଛି ନା ଗୋଡ଼ ଦିଇଟା ଦିଶୁଛି ।

Question 13.
କର୍ମକୁଣ୍ଠ ଲୋକ ଜୀବନରେ ହାରିଯାଏ ।
Answer:
ଶୋଇଲା ପୁଅର ଭାଗ ନାହିଁ

Question 14.
ଗୁପ୍ତକଥା ପ୍ରଘଟ କରିବା ।
Answer:
ସଭାରେ ହାଣ୍ଡି ଭାଙ୍ଗିବା ।

Question 15.
ଅସୁବିଧା ପରିସ୍ଥିତିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ।
Answer:
ଅଠାକାଠିରେ ପଡ଼ିବା ।

Question 16.
ନିକମା ଲୋକର ବୃଥା ଆସ୍ଫାଳନ ।
Answer:
ଅଳସୁଆର ବାରବାଟା ଚାଷା

Question 17.
ସାମାନ୍ୟ ଖରାପ ଅନେକ ଭଲକୁ ନଷ୍ଟକରେ ।
Answer:
ଅମୃତ ହାଣ୍ଡିରେ ବିଷ କଣିକାଏ ।

Question 18.
ଜିନିଷ ହାତକୁ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ଉପଯୋଗ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ।
Answer:
ଆଗତ ଚଢ଼େଇକି ବେସର ବଟା ।

Question 19.
ଅସମ୍ଭବ କଥା କଳ୍ପନା କରିବା ।
Answer:
ଆକାଶ କଇଁଆ ଚିଲିକା ମାଛ ।

Question 20.
କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ଉତ୍ତମରୂପେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରି ନ ପାରିବା ।
Answer:
ଆଖୁ କିଆରିରେ ପଶିବା ।

Question 21.
ବାହାର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଥାଇ ଭିତରେ ଶୂନ୍ୟତା ।
Answer:
ଉପର ଚିକ୍‌କଣ ଭିତର ଫମ୍ପା ।

Question 22.
ଦୁର୍ଯୋଗ କେବଳ ଥରେ ଆସେ ନାହିଁ ।
Answer:
ଏକା ମାଘକେ ଶୀତ ଯାଏ ନାହିଁ ।

Question 23.
ଅଧ୍ଵ ଆଶା କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଅଳ୍ପ ମିଳିବା ।
Answer:
ଓଟ ମୁହଁରେ ଜିରା ।

Question 24.
ଦୃଢ଼ ବଚନ ।
Answer:
କବି ତୁଣ୍ଡ ମେଣ୍ଢାମୁଣ୍ଡ ।

Question 25.
ଜଣକର ଲାଭବେଳେ ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କର କ୍ଷତି ।
Answer:
କାହାର ପୁଷ ମାସ, କାହାର ସର୍ବନାଶ ।

BSE Odisha 10th Class Odia Grammar ‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ ଓ ‘ଷତ୍ବ’ ବିଧ୍

April 15, 2025April 14, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ ଓ ‘ଷତ୍ବ’ ବିଧ୍ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ ଓ ‘ଷତ୍ବ’ ବିଧ୍

(A) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପଦ ମଧ୍ୟରେ ‘ନ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଣ’ ହେବାକୁ ‘ଣତ୍ୱ’ ବିଧ୍ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ପଦ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ କେଉଁ ବର୍ଷ ପରେ ‘ନ’ ଥିଲେ ‘ଣ’ ହୁଏ ?
Answer:
ପଦ ମଧ୍ଯରେ ‘ଋ’, ‘ର’, ଓ ‘ଷ’ ପରେ ‘ନ’ ଥିଲେ ‘ଣ’ ହୁଏ ।

Question 3.
ପଦରେ ‘ନ’ ଓ ‘ଣ’ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ କେଉଁ ବର୍ଷ ବ୍ୟବଧାନ ଥିଲେ ‘ନ’ର ‘ଣ’ ହୁଏ ?
Answer:
ପଦରେ ‘ନ’ ଓ ‘ଣ’ ମଧ୍ୟରେ ‘କ’ ବର୍ଗ, ‘ପ’ ବର୍ଗ ଏବଂ ଯ, ୟ, ୱ, ହ ଏବଂ (°) ଅନୁସ୍ବାର ବର୍ଷ ବ୍ୟବଧାନ ଥିଲେ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହୁଏ ।

Question 4.
‘ମନ’– ଏଠାରେ ‘ନ’ କାହିଁକି ‘ଣ’ ହୋଇନାହିଁ ?
Answer:
‘ମନ’ – ଏହି ଶବ୍ଦଟି ଭାଷାରେ ଅବିକଳ ଏହିପରି ଚଳୁଅଛି ଏବଂ ଏହି ଶବ୍ଦରେ ‘ର’ ‘ର’ କିମ୍ବା ‘ଷ’ ବର୍ଣ୍ଣ ନାହିଁ । ତେଣୁ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହେଉ ନାହିଁ ।

Question 5.
ରଚନା ଏଠାରେ ‘ନ’ କାହିଁକି ‘ଣ’ ହୋଇନାହିଁ ?
Answer:
‘ରଚନା’– ଏହି ଶବ୍ଦରେ ‘ର’ ଓ ‘ନ’ ମଧ୍ୟରେ ‘ଚ’ ବର୍ଗର ‘ଚ’ ବର୍ଷ ବ୍ୟବଧାନ ଥିବା ହେତୁ ‘ନ’ର ‘ଣ’ ହୋଇନାହିଁ ।

Question 6.
ଭାଷଣ– ଏଠାରେ ‘ଷ’ ବର୍ଷ ପରେ ନ ଥିବାରୁ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଭାଷଣ– ଏଠାରେ ‘ଷ’ ବର୍ଷ ପରେ ନ ଥିବାରୁ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହୋଇଛି ।

Question 7.
ରାମାୟଣ- ଏଠାରେ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ କାହିଁକି ହୋଇଛି ?
Answer:
ରାମାୟଣ – ଏଠାରେ ‘ର’ ଓ ‘ନ’ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ‘ଆ’ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ, ‘ପ’ ବର୍ଗର ‘ମ’ ବର୍ଣ୍ଣ ଓ ‘ୟ’ ବ୍ୟବଧାନ ଥିବା ହେତୁ ‘ନ’ ର ‘ଣ’ ହୋଇଅଛି ।

Question 8.
‘ନ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଣ’ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିବା ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ପ୍ରାଣ ।

Question 9.
‘ଷତ୍ବ’ ବିଧ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପଦ ମଧ୍ୟରେ ‘ସ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଷ’ ହେବାକୁ ‘ଷତ୍ଵ’ ବିଧ୍ କୁହାଯାଏ ।

Question 10.
କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ୱରବର୍ଷ ପରେ ‘ସ’ ଥିଲେ ‘ସ’ର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ?
Answer:
‘ଅ’ ଓ ‘ଆ’ ପରେ ‘ସ’ ଥିଲେ ‘ସ’ ର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ।

Question 11.
କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ପରେ ‘ସ’ ଥିଲେ ‘ସ’ ର ‘ଷ’ ହୁଏ ?
Answer:
‘ଇ’ ଠାରୁ ‘ଔ’ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ଵରବର୍ଷ ପରେ ‘ସ’ ଥିଲେ ‘ସ’ ର ‘ଷ’ ହୁଏ ।

Question 12.
କେଉଁ କେଉଁ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ପରବର୍ତୀ ‘ସ’ ର ‘ଷ’ ହୁଏ ?
Answer:
‘କ’ ବର୍ଗ, ଏବଂ ‘ର’କାର ପରବର୍ତ୍ତୀ

Question 13.
କେଉଁ ସନ୍ଧିଜାତ ‘ସ’ର ‘ଷ’ ହୁଏ ?
Answer:
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିଜାତ ‘ସ’ର ‘ଷ’ ହୁଏ ।‘ସ’ ର ‘ଷ’ ହୁଏ ।

Question 14.
କେଉଁ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
`ମ ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ବିଦେଶୀ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ବୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 15.
କେଉଁ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକରେ ‘ଷତ୍ଵ’ ବିଧୂ ନିୟମ ଲାଗୁହୁଏ ନାହିଁ ?
Answer:
ବୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକରେ ‘ଷତ୍ଵ’ ବିଧ୍ ନିୟମ ଲାଗୁହୁଏ ନାହିଁ ।

(B) ନିର୍ଦ୍ଦେଶାନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
(ପ୍ ର୍ ଅ ସ୍ ଊ ନ୍ ଅ) – ଏହି ବର୍ଣ୍ଣରୂପର ଶବ୍ଦରୂପ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପ୍ରସୂନ

Question 2.
‘ବିଦୀର୍ଣ୍ଣ’ – ଏହି ଶବ୍ଦରେ କେଉଁ ବର୍ଷ ପରେ ‘ଣ’ ଅଛି ?
Answer:
‘ର’ ପରେ

Question 3.
‘ଅନ୍ଵେଷଣ’ – ଏହି ଶବ୍ଦରେ କେଉଁ ବର୍ଷ ପରେ ‘ଣ’ ଅଛି ?
Answer:
‘ଷ’ ପରେ

Question 4.
‘ମାର୍ଗଣ’ – ଏଠାରେ ‘ର’ ଓ ‘ନ’ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ ବର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବଧାନ ଅଛି ?
Answer:
‘କ’ ବର୍ଗର ‘ଗ’ ବର୍ଷ

Question 5.
ଅର୍ଜୁନ – ଏଠାରେ ‘ନ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଣ’ ହୋଇନାହିଁ କାହିଁକି ?
Answer:
‘ଜ’ ବ୍ୟବଧାନ ହେତୁ

Question 6.
ଅଣାକାର – ଏଠାରେ ‘ଣ’ ଅଛି କାହିଁକି ?
Answer:
ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ

Question 7.
ଆସ୍ତିକ – ଏଠାରେ କେଉଁ ବର୍ଷ ପରେ ‘ସ’ ଅଛି ?
Answer:
‘ଆ’ ପରେ

Question 8.
ଶୁଶ୍ରୂଷା – ଏଠାରେ କାହା ପରେ ‘ଷ’ ଅଛି ?
Answer:
‘ଉ’ ପରେ

BSE Odisha 10th Class Odia Grammar ବାକ୍ୟ ବିଚାର

April 15, 2025April 14, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ବାକ୍ୟ ବିଚାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ବାକ୍ୟ ବିଚାର

(A ) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ପଦ ମିଳିତ ହୋଇ ମନର ଭାବକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କଲେ, ତାହାକୁ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ଯୋଗ୍ୟତା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ପଦ ଅନ୍ୟ ପଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥବୋଧକତା ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କଲେ, ତାହାକୁ ଆକାଂକ୍ଷା କୁହାଯାଏ ।

Question 3.
ଆକାଂକ୍ଷା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପଦଯୋଜନା ବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ଆସଭି ଏବଂ ଏହାଦ୍ଵାରା କାହା ପରେ କେଉଁ ପଦ ରହିଲେ ତାହା ବାକ୍ୟର ଭାବକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ପ୍ରକାଶ କରିବ ତାହା ବୁଝାଯାଏ ।

Question 4.
ଆସଭି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ପଦ ଅନ୍ୟ ପଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥବୋଧକତା ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କଲେ, ତାହାକୁ ଆକାଂକ୍ଷା କୁହାଯାଏ ।

Question 5.
ଆସଭିକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆସଭିକୁ ପଦବିନ୍ୟାସ କୁହାଯାଏ ।

Question 6.
ବାକ୍ୟାଶ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟର ବୁଝାପଡ଼ୁଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଂଶକୁ ବା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କେତୋଟି ପଦସଂହତିକୁ ବାକ୍ୟଶ କୁହାଯାଏ ।

Question 7.
ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସମସ୍ତ ବାକ୍ୟର ସମାପିକା କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ଅଂଶକୁ ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 8.
ପଦବିନ୍ୟାସ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଶୁଦ୍ଧ ବାକ୍ୟଗଠନ ନିମନ୍ତେ ଯେଉଁ କେତେଗୋଟି ବିଷୟ ପ୍ରତି ଯତ୍ନଶୀଳ ହେବାକୁ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବାକ୍ୟର ପଦବିନ୍ୟାସ କୁହାଯାଏ ।

Question 9.
ବାକ୍ୟର ଗଠନାତ୍ମକ ରୂପ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ବାକ୍ୟର ଗଠନାତ୍ମକ ରୂପ ଚାରିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା- (୧) ସରଳ ବାକ୍ୟ, (୨) ଯୌଗିକ ବାକ୍ୟ, (୩) ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ, (୪) ମିଶ୍ର ବାକ୍ୟ ।

Question 10.
ବାକ୍ୟର ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟାତ୍ମକ ରୂପ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ବାକ୍ୟର ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟାତ୍ମକ ରୂପ ପାଞ୍ଚ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା- (୧) ବିବୃତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ, (୨) ଆଦେଶ |ଅନୁରୋଧ ସୂଚକ ବାକ୍ୟ, (୩) ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ ବାକ୍ୟ, (୪) ବିସ୍ମୟସୂଚକ ବାକ୍ୟ, (୫) ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ ।

Question 11.
ସରଳ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ସମାପିକା କ୍ରିୟା ଥ‌ିବା ବାକ୍ୟକୁ ସରଳ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 12.
ଯୌଗିକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପରସ୍ପର ନିର୍ଭରଶୀଳ ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧିକ ସରଳ ବାକ୍ୟର ସମାହାର ଯୋଗେ ଗଠିତ ବାକ୍ୟକୁ ଯୌଗିକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 13.
ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ପରସ୍ପର ସାପେକ୍ଷ ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟର ସମନ୍ବୟରେ ଗଠିତ ବାକ୍ୟକୁ ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ?

Question 14.
କେଉଁ କେଉଁ ବାକ୍ୟ ମିଶି ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ ଗଠିତ ହୁଏ ?
Answer:
ଅପ୍ରଧାନ ବାକ୍ୟ ସହିତ ପ୍ରଧାନ ବାକ୍ୟ ମିଶି ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ ଗଠିତ ହୁଏ ।

Question 15.
ମିଶ୍ରବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟର ସମନ୍ବିତ ରୂପକୁ ମିଶ୍ରବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 16.
ବିବୃତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବିଷୟକ ବିବୃତି ବା ବକ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ବିବୃତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 17.
ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନର ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 18.
ବିସ୍ମୟସୂଚକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ବିସ୍ମୟଭାବ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ବିସ୍ମୟସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 19.
ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ନାସ୍ତିର ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 20.
ଗଠନ କଳା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବାକ୍ୟ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ?
Answer:
ଗଠନ କଳା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବାକ୍ୟ ଚାରି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ।

Question 21.
ବାକ୍ୟ ରୂପାନ୍ତର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କୌଣସି ପ୍ରକାରରେ ବାକ୍ୟକୁ ଅର୍ଥ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନକରି ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ବାକ୍ୟରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ବାକ୍ୟ

Question 22.
ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଦୀର୍ଘ ବାକ୍ୟକୁ ସଂକ୍ଷେପରେ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ କୁହାଯାଏ ।

Question 23.
ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ବିଶେଷ ଭାବରେ ସହାୟତା କରିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:
ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସନ୍ଧି, ସମାସ, କୃଦନ୍ତ, ତଦ୍ଧିତ, ଉପସର୍ଗ ଓ ସମାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ

(B) ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ/ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ପଦଗୁଡ଼ିକର ପାରସ୍ପରିକ ସମ୍ବନ୍ଧକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯୋଗ୍ୟତା

Question 2.
ସମସ୍ତ ବାକ୍ୟର ସମାପିକା କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ଅଂଶଟିକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଖଣ୍ଡବାକ୍ୟ

Question 3.
ବାକ୍ୟରେ ଦ୍ବିକର୍ମକ କ୍ରିୟାର ମୁଖ୍ୟକର୍ମ କେଉଁଠାରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
Answer:
ଗୌଣ କର୍ମ ପରେ

Question 4.
ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ପଦ ମିଳିତ ହୋଇ ମନର ଭାବକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କଲେ ତାହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟ

Question 5.
ପରସ୍ପର ନିର୍ଭରଶୀଳ ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧିକ ସରଳ ବାକ୍ୟର ସମାହାର ଯୋଗେ ଗଠିତ ବାକ୍ୟକୁ କି ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯୌଗିକ

Question 6.
ବାକ୍ୟରେ ‘ନାହିଁ’ ସଂଯୁକ୍ତ ପଦ କେଉଁଠାରେ ରହିବା ଉଚିତ ?
Answer:
କ୍ରିୟା ପରେ

Question 7.
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପଦଯୋଜନା ବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆସଭି

Question 8.
ବାକ୍ୟରେ ସମ୍ବୋଧନ ପଦ କେଉଁଠାରେ ରଖାଯାଏ ?
Answer:
ଆରମ୍ଭ ବା ଶେଷରେ

Question 9.
କହି ଜାଣିଲେ ……………………. ସୁନ୍ଦର । (ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର)
Answer:
କଥା

Question 10.
ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପଦଯୋଜନା ବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆସଭି

Question 11.
ବାକ୍ୟରେ କ୍ରିୟା ସକର୍ମକ ହୋଇଥିଲେ କର୍ମପଦଟି କେଉଁଠାରେ ବସେ ?
Answer:
କ୍ରିୟା ପୂର୍ବରୁ

Question 12.
ବାକ୍ୟରେ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ ପୂର୍ବରୁ କେଉଁ ପଦ ବସେ ?
Answer:
ବିଶେଷଣ ପଦ

Question 13.
ବାକ୍ୟରେ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ପଦ ପୂର୍ବରୁ କେଉଁ ପଦ ବସେ ?
Answer:
ସମ୍ବନ୍ଧ ପଦ

Question 14.
ବାକ୍ୟରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପଣ ପାଇଁ ଥିବା ବାକ୍ୟାଶ କେଉଁଠାରେ ବସିପାରେ ?
Answer:
ବାକ୍ୟ ଆରମ୍ଭରେ

Question 15.
ବାକ୍ୟରେ ପଦାନ୍ବୟୀ ଅବ୍ୟୟ ପଦ କେଉଁଠାରେ ବସେ ?
Answer:
ସମ୍ବନ୍ଧିତ ପଦ ପରେ

Question 16.
ବାକ୍ୟରେ କରଣ କାରକ ପଦ କେଉଁଠାରେ ବସେ ?
Answer:
କର୍ମପଦ ପରେ ବା ପୂର୍ବରୁ

Question 17.
ବାକ୍ୟର ଗଠନାତ୍ମକ ରୂପ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ?
Answer:
୪ ଭାଗରେ

Question 18.
ବାକ୍ୟର ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟାତ୍ମକ ରୂପ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ?
Answer:
୫ ଭାଗରେ

Question 1.
ମାଆଙ୍କର ରନ୍ଧା ଚାଲିଛି । – ଏ ବାକ୍ୟଟି କେଉଁ ବାଚ୍ୟରେ ଲିଖୁ ?
Answer:
ଭାବବାଚ୍ୟ

Question 2.
କବିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାରଳା ଦାସ ଆଦିକବି ଅଟନ୍ତି । – ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ବିବୃତିସୂଚକ

Question 3.
କାଲିର କାମ ଯଦି ଆଜି କରୁଛ ତେବେ ଆଜିର କାମ ଏବେ କର । ଏହା କେଉଁ ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ଜଟିଳ

Question 4.
ଆଜି କେତେ ତାରିଖ ? – ଏହା କେଉଁ ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ

Question 5.
ବିଜୟର କଲିକତା ଯିବା ହେବ । ଏହି ବାକ୍ୟଟି କେଉଁ ବାଚ୍ୟରେ ଲିଖ୍ ?
Answer:
କର୍ମବାଚ୍ୟ

Question 6.
ପାନ ବେପାର କରୁଥିବା ଲୋକଟି ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାମକୁ ଗଲା । – ରେଖାଙ୍କିତ ପ୍ରଦକୁ ସଂକ୍ଷେପ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପାନରା

Question 7.
ରମେଶଙ୍କ ବିନା ଏ କାମ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ଏ ବାକ୍ୟରେ ‘ବିନା’ କି ପଦ ?
Answer:
ଅବ୍ୟୟ

Question 8.
ତମର ନିୟମ ମୁଁ ପାଳିପାରିବି ନାହିଁ । – ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ନାସ୍ତିସୂଚକ

Question 9.
ରାଧାଶ୍ୟାମ ଭଲ ଭାଷଣ ଦେଇପାରନ୍ତି। – ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାଚ୍ୟ?
Answer:
କର୍ତ୍ତବାଚ୍ୟ

Question 10.
ସତରେ ତୁମେ ଆସିଛ ? ଏହା କେଉଁ ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ

Question 11.
ଯାହା କରିବା ଉଚିତ ତାହା କର । ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ସଂକ୍ଷେପଣ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତବ୍ୟ

Question 12.
ପୁଲିସ୍ – ଏହା କେଉଁ ପ୍ରକାର ଶବ୍ଦ ?
Answer:
ବୈଦେଶିକ

Question 13.
ଜାଣିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରୁଥିବା ଛାତ୍ର ବିଦ୍ୟାଲାଭ କରିବ । – ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ସଂକ୍ଷେପ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଜିଜ୍ଞାସୁ

Question 14.
ଆଜି କି ଟାଣ ଖରା ! – ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ବିସ୍ମୟସୂଚକ

Question 15.
ବିଜୟ କଲିକତା ଯିବ । ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତବାଚ୍ୟ

Question 16.
‘ବାପା ବଜାରକୁ ଯାଇ ମାଛ ଆଣିଲେ’ ଗଠନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ସରଳ ବାକ୍ୟ

Question 17.
‘ପୂଜା ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଗଲା, ମାତ୍ର ଶ୍ରେଣୀରେ ବସିପାରିଲା ନାହିଁ’– ଗଠନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ଯୌଗିକ ବାକ୍ୟ

Question 18.
ଅଜା ଯେତେବେଳେ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ସେତେବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ଘରେ ନଥୁଲା ଗଠନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ

Question 19.
ବାପା କେବେ ଆଶା କରିନଥୁଲେ ଯେ, ମାର୍ଶାଲିନ ଶ୍ରେଣୀରେ ପ୍ରଥମ ହେବ । ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ରେଖାଙ୍କିତ ଅଂଶଟି କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ପ୍ରଧାନ ବାକ୍ୟ

Question 20.
ଆଜ୍ଞା ! ମତେ ଟିକିଏ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ । (ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?)
Answer:
ଅନୁରୋଧସୂଚକ

Question 21.
‘ବେଞ୍ଚ ଉପରେ ଛିଡ଼ାହୁଅ’– ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କି ପ୍ରକାର ବାକ୍ୟ ?
Answer:
ଆଦେଶସୂଚକ

BSE Odisha 10th Class Odia Grammar ରୂଢ଼ି (ରୁହ୍ + ତି)

April 15, 2025April 14, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions ରୂଢ଼ି (ରୁହ୍ + ତି) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Grammar ରୂଢ଼ି (ରୁହ୍ + ତି)

(A) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question 1.
ରୂଢ଼ ଶବ୍ଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେଉଁ ଶବ୍ଦ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତ୍ୟୟଗତ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ନ କରି ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାହାକୁ ରୂଢ଼ ଶବ୍ଦ କୁହନ୍ତି ।

Question 2.
‘ରୂଢ଼ି’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କୌଣସି ଶବ୍ଦ ନିଜସ୍ବ ଅର୍ଥ ଛାଡ଼ି, ଅନ୍ୟ ଶବ୍ଦ ସହିତ ମିଶି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କଲେ, ତାହାକୁ ‘ରୂଢ଼ି’ କୁହାଯାଏ ।

Question 3.
ଶବ୍ଦ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଶବ୍ଦ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା- ରୂଢ଼, ଯୌଗିକ ଓ ଯୋଗରୂଢ଼ ।

Question 4.
ପ୍ରଚଳିତ ରୂଢ଼ି ପ୍ରୟୋଗର କେତୋଟି ଧାରା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
ପ୍ରଚଳିତ ରୂଢ଼ି ପ୍ରୟୋଗର ୩ଟି ଧାରା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ;
ଯଥା- (୧) କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢ଼ି (୨) କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି (୩) ତୁଳନାତ୍ମକ ରୂଢ଼ି ।

Question 5.
କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢ଼ି କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେଉଁ ରୂଢ଼ିର ପଦସଂହତିରେ କ୍ରିୟାପଦ ନଥାଏ, ତାହାକୁ କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢ଼ି କୁହାଯାଏ ।

Question 6.
କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ରୂଢ଼ିର ପଦସଂହତିରେ କ୍ରିୟାପଦ ଥାଏ, ତାହାକୁ କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି କୁହାଯାଏ ।

Question 7.
ତୁଳନାତ୍ମକ ରୂଢ଼ି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଯେଉଁ ରୂଢି ପ୍ରୟୋଗର ପଦସଂହତିରେ ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହ୍ବାର ଦେଖାଯାଏ, ତାହାକୁ ତୁଳନାତ୍ମକ ରୂଢ଼ି କୁହାଯାଏ ।

(B) ନିମ୍ନଲିଖ୍ କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢ଼ିଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ଲେଖ ।

Question 1.
ଅରଣ୍ୟ ରୋଦନ
Answer:
ନିଷ୍ପଳ ପ୍ରାର୍ଥନା

Question 2.
ଅନ୍ଧ ବୁଝାମଣା
Answer:
ଅନ୍ୟାୟ ବିଚାର

Question 3.
ଝାଳବୁହା ଧନ
Answer:
କଷ୍ଟ ଅର୍ଜିତ

Question 4.
ଅହିନକୁଳ ସମ୍ପର୍କ
Answer:
ଘେ।ର ଶତ୍ରୁତା

Question 5.
ଅଲଣା କଥା
Answer:
ମୂଲ୍ୟହାନ କଥା

Question 6.
ଅକଲ ଗୁଡୁମ୍
Answer:
ବୁଦ୍ଧିବଶା ହେବା

Question 7.
ଆକାଶ କୁସୁମ
Answer:
ବୃଆ ସ୍ଵପ୍ନ

Question 8.
ଉପୁରି ମାଲ
Answer:
ମାଗଣା ମିଳିବା

Question 9.
ଏକଘରକିଆ
Answer:
ସାମାଜିକ ବାସନ୍ଦ

Question 10.
ଓଳିଆରୁ ଗଜା
Answer:

Question 11.
କରଛଡ଼ା
Answer:
ଦାୟିତ୍ଵ ନ ନେବା

Question 12.
କୁହାମୁଣ୍ଡା କପିଳା
Answer:
ହୁ ଅବାନ୍ତର କଥା କହିବା

Question 13.
କୁମ୍ଭୀର କାନ୍ଦଣା
Answer:
ଛଳନା/ଉପରଠାତ୍ତରିଆ ସହାନୁଭୂତି

Question 14.
ଖତଗଦାରେ ପଦ୍ମ
Answer:
ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରତିଭା ସ୍ଥୁରଣ

Question 15.
ଗୋବର ଗଣେଶ
Answer:
ମୂର୍ଖ / ନିର୍ବୋଧ

Question 16.
ଘୋଷା ବଳଦ
Answer:
କିଛି ନ ବୁଝି ମୁଖସ୍ଥ କରିବା

Question 17.
ଛକାପଞ୍ଝା
Answer:
ଉଭୟ ପକ୍ଷର ସତର୍କ ଭାବ

Question 18.
ଜୀବନମୂର୍ଚ୍ଛା
Answer:
ଆପ୍ରାଣ ଉଦ୍ୟମ

Question 19.
ବାଆକୁ ବତା
Answer:
କ୍ଷାଶ ଆଶ୍ରୟ

Question 1.
ଅଳ୍ପ ଜ୍ଞାନ ଯୋଗୁଁ ଅପଦସ୍ଥ ହେବା
Answer:

Question 2.
ନିଜ ଲୋକ ଅଯୋଗ୍ୟ
Answer:

Question 3.
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆୟରୁ ଅଧିକ
Answer:
ଉପୁରି ମାଲ

Question 4.
ଗଭାରତାର ଅଭାବ
Answer:
ଉପର ଠାଉରିଆ

Question 5.
ଏପଟ ସେପଟ ଛିଦ୍ର କହି ଯେ ସବୁଠାରେ ଭଲେଇ ହୁଏ ।
Answer:
ଏ ଘର ମାଉସା ସେ ଘର ଶିଉସା

Question 6.
ଦାୟିତ୍ୱ ନ ନେବା
Answer:
ଦାୟିତ୍ଵ ନ ନେବା

Question 7.
କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ
Answer:
କାଠିକର ପାଠ

Question 8.
ଭାଗ୍ୟଫଳ
Answer:
କରାଇ ଲିଖନ

Question 9.
ସଙ୍କୁଚିତ ପରିବେଶରେ ବଢିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି
Answer:
କୁପ ମଣ୍ତକ

Question 10.
ଅତି ସୁନ୍ଦର
Answer:
ଗୋଟିଏ ଚାଉଳର ଗଢ଼ା

Question 11.
ଗୋଷ୍ଠୀରୁ ଅଲଗା
Answer:
ଗୋଖେ ଶ୍ରିଆ

Question 12.
ନିଜ ଲୋକ ଶତ୍ରୁ
Answer:
ଘର ଢିଙ୍କି କୁମ୍ଭାର

Question 13.
ଅବସ୍ଥା ଅସମ୍ଭାଳ ହେବା
Answer:
ଘରକୁଢ଼ି ପାଣି ଆଣ୍ଠୁଏ

Question 14.
ତନ୍ନ ତନ୍ନ କରି ଦେଖୁ
Answer:
ଛୁଞ୍ଚ୍ ମାଛି ପରୀକ୍ଷା

Question 15.
ଅତି ପ୍ରିୟ
Answer:
ଜପମାଳି

Question 16.
ଗର୍ବ ଭାଙ୍ଗିବା
Answer:
ଜୋକ ମୁହୁଁରେ ଲୁଣ

Question 17.
ଏକକିଦିଆ
Answer:
ନଛେ।ଡ଼ବକ୍ଷା

Question 18.
ସାମାନ୍ୟ ଘଟଣାରୁ ଭୟଙ୍କର ପରିସ୍ଥିତିର ସୂତ୍ରପାତ
Answer:
ଝିମିଟି ଖେଳରୁ ମହାଭାରତ

(D) ନିମ୍ନଲିଖତ କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ିଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ଲେଖ ।

Question 1.
ଅହନ୍ତି। ରଖିବା
Answer:
ପ୍ରତିହିଂସା ମନୋଭାବ ପୋଷଣ କରିବା

Question 2.
ଆଖୁରେ ରଖୁ
Answer:
ଯତ୍ନ ନେବା / ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିବା

Question 3.
ଆଖ୍ ପକାଇବା
Answer:
ଲୋଲୁପ ଦୃଷ୍ଟି ପକାଇବା

Question 4.
ଆଖ୍ ବୁଜିବା
Answer:
ମରିବା, ହେଦତ୍ୟାଗ କରିବା

Question 5.
ଆଖ୍ ପାଇବା
Answer:
ଚାଲାଖ୍ ହେବା / କଳନା କରିବା

Question 6.
ଆଢ଼ ଆଖିରେ ନ ଚାର୍ହିବା
Answer:
ସମ୍ପର୍କ ନ ରଖିବା ନ ରଖଚା

Question 7.
ଭକ୍ଷନାଧାନ ଗଜା ହେବା
Answer:
ଅସମ୍ଭବ ସମ୍ଭବ ନ୍ଦେବା

Question 8.
କପାଳ ଖୋଲିବା
Answer:
ଭଲ ବେଳ ଗଡିବା

Question 9.
କଳାକାଠ ପଢିଯିବା
Answer:
ମଳିନ ପଡିଯିବା

Question 10.
କଳାକନା ଚୁଲାଇବା
Answer:
ସର୍ବନାଶ କରିବା

Question 11.
କାନରେ ହାତଦେବା
Answer:
ଆଡ଼ ଆଖୁ ନ ଚାହିଁବା

Question 12.
କୁହୁଡ଼ି ପହଁରିବା
Answer:
ବୃଥା ପରିଶ୍ରମ କରିବା

Question 13.
ଖୁଅ କାଢ଼ିବା
Answer:
କଥାକୁ ଘାଶ୍ରି ଦୋଷ ବାହାର କରିବା

Question 14.
ଗୁଜୁରାଣ ମେଣ୍ଟାଇବା
Answer:
କଷ୍ଟକରି କୌଣସିମତେ ଚଳିବା

Question 15.
ଗୋଡ଼ ହାତ ଧରିବା
Answer:
ଚ୍ରିନମ୍ର ଗୃହାରି କରିବା

Question 16.
ଚଳୁ କରିଦେବା
Answer:
ସବୁ ଶେଷ କରି ଦେବା।

Question 17.
ଚିତା କାଟିବା
Answer:
ଠକିବା

Question 18.
ନାଁ ରଖିବା
Answer:
ଯଶ ରଖିବା

Question 19.
ନାକ ଟେକିବା
Answer:
ପୃଶା କରିବା

Question 20.
ପିଠିରେ ପଡ଼ିବା
Answer:
ସାହା ହେବା

(E) ନିମ୍ନଲିଖ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ରୂଢ଼ିଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।

Question 1.
ବ୍ୟର୍ଥ ହେବା
Answer:
ଫସର ଫାଟିବା

Question 2.
ଅଥୟ କରିବା
Answer:
ନାକେଦମ୍ କରିବା

Question 3.
ବିରକ୍ତ ହେବା
Answer:
ନାକ ଛିଞ୍ଚାଡ଼ିବା

Question 4.
ସ୍କୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିବା
Answer:
ନାଁ କରିବା

Question 5.
ଅନୁମାନ କରିବା
Answer:
ଅନ୍ଧାରକୁ ଟେକା ପକାଇବା

Question 6.
ଲୋଭ କରିବା
Answer:
ଦୃଷ୍ଟି ପକାଇବା

Question 7.
ମୋଟାମୋଟି ଦେଖୁବା
Answer:
ଆଗ୍ ଗୁଲାଇବା

Question 8.
ପସନ୍ଦ କରିବା
Answer:
ଆଖିକି ପାଇବା

Question 9.
ଠକି ଦେବା
Answer:
ଆଖିରେ ଧୂଳି ନଦେବା

Question 10.
ବିପଦକୁ ଡାକି ଆଣିବା
Answer:
ଆ ବଳଦ ମୋତେ ବିନ୍ଦ୍

Question 11.
ନ ପଚାରୁଣୁ କହିବା
Answer:
ଉପରେ ପଢ଼ି କହିବା

Question 12.
ସର୍ବନାଶ ହେବା
Answer:
ଘର ଢିଙ୍କି କୁମ୍ଭାର

Question 13.
ଯନ୍ତ୍ରଣା ଉପରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦେବା
Answer:
କଟା ଘା’ରେ ଚୂନ ଦେବା

Question 14.
କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିବା
Answer:
କାମରେ ହାତ ଦେବା

Question 15.
କାତର ହେବା
Answer:
କାଠ ହୋଇଯିବା

Question 16.
ବିପଦରେ ପକାଇବା
Answer:
ଖାଲରେ ପକାଇବା

Question 17.
ଜୀବିକା ଛଡ଼ାଇନେବା
Answer:
ଖାଇବା ପତରରେ ଧୂଳି ଦେବା

Question 18.
ଚିନ୍ତିତ ହେବା
Answer:
ଗାଲରେ ହାତ ଦେବା

Question 19.
ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ରହିବା
Answer:
ଗୋଡଟେକି ବସିବା

Question 20.
ଅତି ଦୁଷ୍ଟାମି କରିବା
Answer:
ଚାଲିଲା ଶଗଡ଼ରେ ହାତଦେବା

(F) ଉପଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି ବ୍ୟବହାର କରି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

Question 1.
ପିଲାଟା ଏପରି ………………… ଯେ, ଯାହା କହିବ, ତାହା କରିବ ।
Answer:
ନଛେ।ଡ଼ାବନ୍ଧି ।

Question 2.
କାର୍ଯ୍ୟଟି କରିବା ତୁମ ପକ୍ଷରେ ………………………।
Answer:
କାଠିକର ପାଠ

Question 3.
ତାକୁ ଆଉ କିଛି କୁହ ନାହିଁ, ସେ ଭୟରେ ……………….. ପଢ଼ିଗଲାଣି ।
Answer:
କଳାକାଠ

Question 4.
ସେ ମୋ ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ……………………….।
Answer:
ଆଖ୍ ପକାଇଛି

Question 5.
ତାକୁ ଠକିବା ସହଜ ନୁହେଁ । ସେ …………………. କରି ସବୁ ଦେଖୁବ ।
Answer:
ଛୁଞ୍ଚମାଛି ପରୀକ୍ଷା

Question 6.
ତା’ ବାପା ଚିରଦିନ ପାଇଁ ………………………. .।
Answer:
ଆଖି ବୁଚ୍ଚିଲେ

Question 7.
ସେ ତ …………………. ସାଜି ଅନର୍ଥ ସୃଷ୍ଠି କରୁଛି, ତାକୁ କ’ଣ ଚିହ୍ନିନାର୍ହା ?
Answer:
ନାଟର ଗୋବର୍ଦ୍ଧିନ

Question 8.
ସେଇଟା ଗୋଟାଏ _…………………….., ତା’ ସହିତ ପିଲାଙ୍କୁ ଛାଡ଼ ନାହିଁ ।
Answer:
ବଶ ବିଛୁଆତି

Question 9.
………………. ଧନ ମଣିଷକୁ ପ୍ରକୃତ ଶାନ୍ତି ଦିଏ ।
Answer:
ଝାଳଗୁହା

Question 10.
ପ୍ରକୃତ କଥା ନ ଜାଣି ………………. କହୁଛି କାହିଁକି?
Answer:
ଠାସୁକୁ ମାରି

Question 11.
ଦୟାନିଧ୍, ଦାନବଦ୍ଧିଙ୍କର …………………. ବନ୍ଧୁ ।
Answer:
ଦେହଲଗା

Question 12.
ସବୁ କଥାରୁ ………………….. ତାହାର ଗୋଟାଏ ମନ୍ଦ ଅଭ୍ୟାସା
Answer:
ଗୁଅ କାଢ଼ିବା

Question 13.
ତାଙ୍କର ………………. ନାତି ତାଙ୍କ ବିଫଳତାର କାରଣା
Answer:
ହୁଙ୍କାପିଟା

Question 14.
ପିଲାମାନଙ୍କୁ …………………… ଉଚିତ ନୁହେଁ।
Answer:
ମୁହଁ ଦେବା

Question 15.
ଧୌର୍ଯ୍ୟ ଧର, ………………… ହୋଇପଡୁଛ କାର୍ହିକି?
Answer:
ନଈ ନ ଦେଖୁଣୁ ଲଙ୍ଗଳା

Question 16.
ଗୋରମାନେ କାଲି ତାକ୍ତରଙ୍କ ଘରେ ………………. ଦେଇଗଲେ ।
Answer:
କଳାକନା ଗୁଲାଇ

Question 17.
ସତେ କ’ଣ …………….. ନା, ମୋ ପିଲ।ଟି ରୋଗମୁକ୍ତ ହେବା
Answer:
କଳାକନା ଗଜା ହେବ

Question 18.
ମୁଁ ଆଉଶଙ୍କ ………………. ମୋତେ ଏଇଥିରକ କ୍ଷମା କରିଦିଅନ୍ତୁ ।
Answer:
ହାତ ଧରୁଛି

Question 19.
ଭାଇ ଭାଇ ମଧ୍ୟରେ ………………. ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଆଦୌ ଉଚିତ ନୁହେଁ।
Answer:
ଅହିନକୁଳ ସମ୍ପର୍କ

Question 20.
………………… କୁ କିଏ ବା ବଦଳେଇ ଦେଇପାରିବା?
Answer:
କପାଳ ଲିଖନ

BSE Odisha 10th Class Life Science Solutions Chapter 10 ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ

April 14, 2025April 13, 2025 by Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Life Science Solutions Chapter 10 ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Life Science Solutions Chapter 10 ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ

Question 1.
5R ନୀତି କ’ଣ ? ଏହାଦ୍ଵାରା ଆମର ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦମାନଙ୍କର କିପରି ସୁରକ୍ଷା ହୋଇପାରିବ ଦର୍ଶାଅ । ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ତଥା ପରୋକ୍ଷ ଏବଂ ସ୍ବତଃସ୍ପର୍ଭ ଯୋଗଦାନଦ୍ୱାରା ଆମେ ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା କରିବା ସହ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସୁପରିଚାଳନା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବା ।

(i) ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ତଥା ପରୋକ୍ଷ ଏବଂ ସ୍ୱତଃସ୍ଫୁର୍ତ ଯୋଗଦାନଦ୍ୱାରା ଆମେ ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା କରିବା ସହ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସୁପରିଚାଳନା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବା ।

(ii) ପରିବେଶ ତଥା ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ‘5R’ ନୀତିକୁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ କରାଯାଇଛି । ଏଗୁଡ଼ିକ ହେଲା- ସମ୍ବରଣ (Reduce), ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ (Recycle) ଓ ପୁନଃବ୍ୟବହାର (Reuse) ।

(iii) ସମ୍ବରଣ : ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖ୍ କମ୍ ସମ୍ପଦ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ସମ୍ବରଣ କୁହାଯାଏ । ଅନେକ ସମୟରେ ଆମେ ଆବଶ୍ୟକଠାରୁ ଅଧିକ ସମ୍ପଦ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ ଓ ନଷ୍ଟ ମଧ୍ୟ କରିଥାଉ । ଆମେ ସଚେତନ ହେଲେ ଏହି ଅପଚୟକୁ ରୋକିହେବ ।

(iv) ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ : ଆମେ କିଛିମାତ୍ରାରେ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ କଞ୍ଚାମାଲ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରି ପୁନର୍ବାର ବ୍ୟବହାର କରିବା ହେଉଛି ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ ପଦ୍ଧତି । ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ ଦ୍ବାରା କଳକାରଖାନାର କଞ୍ଚାମାଲର ଆବଶ୍ୟକତା କିଛିମାତ୍ରାରେ ମେଣ୍ଟାଯାଇପାରିବ । ସେହିପରି ଜୈବ ଆବର୍ଜନାକୁ ଆମେ କମ୍ପୋଷ୍ଟରେ ପରିଣତ କରି ବଗିଚାରେ ବା ଚାଷ ଜମିରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା ।

(v) ପୁନଃବ୍ୟବହାର : କୌଣସି ପଦାର୍ଥକୁ ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହାର କରିବା ସବୁଠାରୁ ଉନ୍ନତ ଓ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ପ୍ରଦ୍ଧତି । ବ୍ୟବହାରଯୋଗ୍ୟ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପରେ ବର୍ଜନ ନ କରି ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହାର କଲେ ସେହିପଦାର୍ଥର ଠିକ୍ ଉପଯୋଗ ହେବା ସହ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ ।

(vi) ଯେକୌଣସି ଦେଶର ଆର୍ଥିକ ପ୍ରଗତି ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ଉତ୍ସ ସହିତ ଓତଃପ୍ରୋତ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ । ବିକାଶ ଓ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ପରସ୍ପରର ବିପରୀତମୁଖୀ ପରି ଦେଖାଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆଧୁନିକ ବଦଳାଇବା ସହ ପରିବେଶର କ୍ଷତି ନ କରି ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ତଥା ସାମାଜିକ ଅଗ୍ରଗତି କିପରି କରାଯାଇପାରିବ ତାହା ଚିନ୍ତା କରିବା ବିଧେୟ । ତା’ସହ ଆବଶ୍ୟକ ନୀତିନିୟମ ଓ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ପାଳନ କରିବା ଉଚିତ୍‌ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଆମର ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସୁରକ୍ଷା ହେବାସହ ଏଗୁଡ଼ିକ ଚିରନ୍ତନ ଭାବରେ ଆମର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ମେଣ୍ଟାଇବାରେ ସକ୍ଷମ ହେବ ।

Question 2.
ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟହେବାର କାରଣଗୁଡ଼ିକ ବର୍ତ୍ତନ କର ।
ଉ-
ନିମ୍ନଲିଖୂତ କାରଣମାନଙ୍କ ଯୋଗୁ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ନଷ୍ଟ ହେଉଛି; ଯଥା-

(i) ଭାରତରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଆଦିବାସୀ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ତଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସକରି ନିଜର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନଯାପନ ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛନ୍ତି ।
(ii) କଳକାରଖାନା, ରାସ୍ତାଘାଟ, ରେଳଲାଇନ୍, ଜନବସତି ଓ ଚାଷପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ସଫାହେବାଦ୍ଵାରା ବଡ଼ ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲ ଖଣ୍ଡବିଖଣ୍ଡିତ ହେଉଛି ।
(iii) ଆଦିବାସୀ ଓ ସହର ତଳିଅଞ୍ଚଳର ଗାଁମାନଙ୍କରେ ବାସକରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଖାଦ୍ୟ, କାଠ, ପତ୍ର, ଫଳ, ଫୁଲ, ମହୁ, ଝୁଣା ଓ ସେମାନଙ୍କ ଗୃହପାଳିତ ପଶୁମାନଙ୍କପାଇଁ ଚାରା ସଂଗ୍ରହ ଯୋଗୁ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ଅବକ୍ଷୟ ହେଉଛି ।
(iv) ସହରବାସୀମାନେ ପରୋକ୍ଷଭାବରେ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟଦ୍ୱାରା ଉପକୃତ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏମାନେ ତିଆରି କରିଥାନ୍ତି । ଫଳରେ ଦିନକୁ ଦିନ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ କ୍ରମଶଃ ସଙ୍କୁଚିତ ହେଉଛି ଓ ମୁଣ୍ଡପିଛା ଜଙ୍ଗଲର ଆୟତନ କମିବାରେ ଲାଗିଛି ।
(v) ବହୁ ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥାରେ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ପଦାର୍ଥକୁ କଞ୍ଚାମାଲ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରି ଅନେକ ପ୍ରକାରର ବ୍ୟବହାରଯୋଗ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଉଛି । କାଗଜ, କାଠ, ଖେଳ ଉପକରଣ ଓ କବିରାଜି ଔଷଧ ଦ୍ରୁତକ୍ଷୟ ଘଟୁଛି ।
(vi) ଜଙ୍ଗଲରେ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କର ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରଗତି ଓ ସାମାଜିକ ବିକାଶ ନ ହେବା ଫଳରେ ସେମାନେ ତାଙ୍କର ବିକଳ୍ପ ଆୟ ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ପଦାର୍ଥ ସଂଗ୍ରହ କରିଥା’ନ୍ତି ।

Question 3.
ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ଅଂଶୀଦାରମାନେ କିଏ ? ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷାରେ ଏମାନଙ୍କର ଭୂମିକା କ’ଣ ?
ଉ-
(i) ସହର, ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଓ ଜଙ୍ଗଲରେ ବାସ କରୁଥିବା ଆଦିବାସୀ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ତଳି ଅଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ଅଂଶୀଦାର ଅଟନ୍ତି । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ, ପ୍ରକୃତିପ୍ରେମୀ ଓ ଶିଳ୍ପପତିମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଅଂଶୀଦାର ହୋଇଥା’ନ୍ତି ।
(ii) ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲ ଥିବା ଅଞ୍ଚଳର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗାଁରେ ଏକ ଗ୍ରାମସଭା କରାଯାଇ ସେଥ‌ିରେ ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ମନୋନୀତ 5ରୁ 10 ଜଣ ଲୋକଙ୍କୁ ସଭ୍ୟଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ।

ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷାରେ ଏମାନଙ୍କର ଭୂମିକା :

(ii) ଏହି ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଗାଁ ପାଇଁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେଉଥ‌ିବା ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଯଥା – ବୃକ୍ଷରୋପଣ, ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ଓ ଶୁକ୍ଳ ଆଦାୟ ଇତ୍ୟାଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସିଧାସଳଖ ଜଡ଼ିତ କରାଯାଉଛି । ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳର ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ଓ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ପଦାର୍ଥ ସଂଗ୍ରହ କରିବାପାଇଁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପ୍ରବେଶାନୁମତି ଦିଆଯିବା ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ସେମାନଙ୍କର ସାମୂହିକ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁଛନ୍ତି ।

Question 4.
‘ଜଙ୍ଗଲ ହେଉଛି ଜୈବବିବିଧତାର ଉତ୍ସ’ – ଏହି ଉକ୍ତିର ଯଥାର୍ଥତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
ଉ-

(i) ଜୈବ ବିବିଧତା କହିଲେ ସାଧାରଣତଃ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀ, ଉଭିଦ ଓ ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କୁ ବୁଝାଇଥାଏ । ଜଙ୍ଗଲ ପରିବେଶରେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ କମ୍ ଜାଗାରେ ଅନେକ ପ୍ରକାର ବୃକ୍ଷଲତା ଓ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବାରୁ ଏହାକୁ ଜୈବ ବିବିଧତା ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଜଙ୍ଗଲରେ ଏହି ପାକତିକ ଜୈବ ବିବିଧତା କତିମ ଉପାୟରେ ମଧ୍ଯ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ସଫା ହୋଇଯିବା ପରେ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଶାଗୁଆନ, ଫାସି ଇତ୍ୟାଦି ଏକ ପ୍ରକାରର ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରାଯିବା ଫଳରେ ଜୈବ ବିବିଧତା ହ୍ରାସ ପାଇବା ସହ ଜଙ୍ଗଲ ପରିସଂସ୍ଥାର କ୍ଷତି ଘଟୁଛି ଓ ମୁଭିକାର ମାନ ମଧ୍ଯ କମିଯାଉଛି ।
(iii) ତେଣୁ ପ୍ରକୃତରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ପଶୁ, ପକ୍ଷୀ ଓ ଉଦ୍ଭିଦ ଯାହାକି ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବେ ଜଙ୍ଗଲରେ ମିଳିଥାଏ, ତାହା ଥରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଗଲେ ପୁନର୍ବାର ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ପ୍ରାକୃତିକ ଜଙ୍ଗଲ ଜୈବ ବିବିଧତାର ପ୍ରମୁଖ ଉତ୍ସ ଅଟେ ।

Question 5.
ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପଦକ୍ଷେପ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
ଉ-

(i) ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ମୁଖ୍ୟତଃ 4ଟି ଅଂଶୀଦାର ରହିଛନ୍ତି; ଯଥା- ଜଙ୍ଗଲ ଓ ତାର ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅସ୍ଵାସୀ, ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ, ଶିଳ୍ପପତି ଓ ପ୍ରକୃତିପ୍ରେମୀ । ସମସ୍ତ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କୁ ସାମିଲ କରି ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଓ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରାଯାଇଛି ।

(ii) ଭାରତ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଚଳିତ ଏହି ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ଯୋଜନାରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ଓ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କ ଅଧିକ ଗରତ ଦିଆଯାଉଛି । ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାରକୁ ଅକ୍ଷୁଣ୍ଣ ରଖୁବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କ ଜରିଆରେ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ଏହି ଯୋଜନାର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।

(iii) ସେଥୁପାଇଁ ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲଥିବା ଅଞ୍ଚଳର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗାଁରେ ଏକ ଗ୍ରାମସଭା ଗଠନ କରାଯାଇ ସେଥ‌ିରେ ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କଦାରା ମନୋନୀତ ପାଞ୍ଚରୁ ଦଶଜଣ ଲୋକଙ୍କ ସଭ୍ୟଭାବେ ନିଆଯାଉଛି ।

(iv) ଏହି ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଗାଁ ପାଇଁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳରେ ହେଉଥ‌ିବା ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଯଥା – ବୃକ୍ଷରୋପଣ, ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ଓ ଶୁଳ୍କ ଆଦାୟ ଇତ୍ୟାଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସିଧାସଳଖ ଜଡ଼ିତ କରାଯାଉଛି ।

(v) ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳର ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ଓ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ପଦାର୍ଥ ସଂଗ୍ରହ କରିବାପାଇଁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପ୍ରବେଶାନୁମତି ଦିଆଯିବା ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ସେମାନଙ୍କର ସାମୂହିକ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ସେଠାକାର ଜଙ୍ଗଲରୁ ଲବ୍ଧ ଶୁଳ୍କର ଏକ ଅଂଶ ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଉଛି । ଫଳରେ ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁଛନ୍ତି ।

Question 6.
ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର କମିବାର କାରଣଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ? ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର କିପରି ସମୃଦ୍ଧ କରାଯାଇପାରିବ ?
ଉ-
ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର କମିବାର କାରଣ :
(i) ଦେଶରେ ଖାଦ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତା ବୃଦ୍ଧିପାଉଥିବାରୁ ଦିନକୁ ଦିନ କୃଷି ଓ ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥା ପାଇଁ ଅଧ‌ିକରୁ ଅଧିକ ଜଳ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ଫଳରେ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଜଳ ବ୍ୟବହାର ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଆମ୍ଭେମାନେ ମଧ୍ୟ ନଳକୂପ ଓ ଉଠା ଜଳସେଚନଦ୍ଵାରା ଭୂତଳ ଜଳର ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାର କରିଚାଲିଛୁ ।

(ii) ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ପାହାଡ଼ ଓ ପର୍ବତମାନଙ୍କରୁ ଜଙ୍ଗଲ ସଫା ହୋଇଯିବାଦ୍ବାରା ଭୂତଳକୁ ଜଳର ଗତି କମିବାରେ ଲାଗିଛି ଓ ଭୂତଳ ଜଳର ପରିମାଣ ଦିନକୁ ଦିନ କମିବାରେ ଲାଗିଛି । ସେଥ୍ପାଇଁ ଜଳସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ସହ ଏହାର ସୁପରିଚାଳନାପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ଦରକାର ।

ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର ସମୃଦ୍ଧ ହେବାର ଉପାୟ :

(iii) ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା – ଆମ ଦେଶରେ ଚାଷବାସ ପାଇଁ ଜଳସେଚନର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଉପଲବ୍ଧକରି ତତ୍‌କାଳୀନ ଇଂରେଜ ସରକାର ସର୍ବପ୍ରଥମେ ବିଭିନ୍ନ ବଡ଼ ଓ ଚିରସ୍ରୋତା ନଦୀମାନଙ୍କରେ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥିଲେ ।

(iv) ଜଳଛାୟା ପରିଚାଳନା- ପାହାଡ଼ର ଗଡ଼ାଣିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟିକରି, ପଥର ଅଟକ ବନ୍ଧଦେଇ ଜଳପ୍ରବାହର କ୍ଷିପ୍ରତାକୁ କମାଇବା ଓ ଜଳର ଭୂତଳକୁ ପ୍ରବେଶର ମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି କରିବାଦ୍ଵାରା ବର୍ଷାଜଳ ଭୂତଳ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଜଳଛାୟା ଅଞ୍ଚଳ କୁହାଯାଏ । ଜଳଛାୟା ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଏ ।

(v) ଏକ ଚିରାଚରିତ ପ୍ରଥା । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସବୁ ଗାଁ ମୁଣ୍ଡରେ ଏକ ପୋଖରୀ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଭୂତଳ ଓ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣଦ୍ୱାରା ମାଟିର ଆର୍ଦ୍ରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ; ମାଟିରୁ ଗଛପତ୍ର ଓ ଫସଲକୁ ଜଳ ମିଳିଥାଏ । ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ନୂତନ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଛି । ମାଟି କିମ୍ବା କଂକ୍ରିଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଟକବନ୍ଧ ବା ଆଡ଼ିବନ୍ଧ କରାଯାଇ ବର୍ଷାଜଳକୁ ରଖାଯିବାଦ୍ଵାରା ଏହି ଜଳ ତଳକୁ ଗତି କରି ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତରର ବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇ ପାରୁଛି ।

(vi) ଜଳର ପୁନଶ୍ଚ କ୍ରଣ – କୃଷି ଓ ପିଇବାପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଜଳ ଅପେକ୍ଷା ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥାମାନେ ଅଧିକ ଜଳ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି । ଏହି ଜଳ ଦୂଷିତ ହୋଇ ନିର୍ଗତ ହୋଇଥାଏ ଓ ଅନେକ ସମୟରେ ବିଶୋଧ ନ ହୋଇ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଅନୁସାରେ ବିଶୋଧ କରି ପୁନଶ୍ଚକ୍ରଣ କରିପାରିଲେ ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣଜନିତ ସମସ୍ୟା ଦୂର ହେବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ନିର୍ଭରଶୀଳତା କିଛିମାତ୍ରାରେ କମାଯାଇପାରିବ । ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥାମାନେ ନିଜସ୍ୱ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ରପରି ନିଜସ୍ବ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଜରିଆରେ ଜଳ ଗଚ୍ଛିତ କରି ରଖୁରିବେ ଓ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ ।

Question 7.
ବୃଷ୍ଟିଜଳ ସଂରକ୍ଷଣର ଉପାୟଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣ୍ଣନ କର ।
ଉ-
(i)ଆମ ଦେଶରେ ବୃଷ୍ଟିଜଳକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରି ଦରକାର ସମୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଏକ ଚିରାଚରିତ ପ୍ରଥା । ଗାଁ ମୁଣ୍ଡରେ ଏକ ପୋଖରୀ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଭୂତଳ ଓ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣଦ୍ଵାରା ମାଟିର ଆର୍ଦ୍ରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ; ମାଟିରୁ ଗଛପତ୍ର ଓ ଫସଲକୁ ଜଳ ମିଳିଥାଏ ।
(ii) ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ନୂତନ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଛି । ମାଟି କିମ୍ବା କଂକ୍ରିଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଟକବନ୍ଧ ବା ଆଡ୍ମିବନ୍ଧ କରାଯାଇ ବର୍ଷାଜଳକୁ ରଖାଯିବାଦ୍ବାରା ଏହି ଜଳ ତଳକୁ ଗତି କରି ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତରର ବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇ ପାରୁଛି ।
(iii) କେବଳ ଖାଲୁଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଜଳ ଭୂପୃଷ୍ଠ ଜଳ ଆକାରରେ ବର୍ଷସାରା ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଥ‌ିବାବେଳେ ଜଳ ଜମିରହୁଥ‌ିବା ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକରେ ଖରାଦିନେ ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇ ପାରୁଛି ଓ ଭୂତଳ ଜଳ ଉତ୍ତୋଳନ କରି ଜଳସେଚନ କରାଯାଇ ପାରୁଛି ।
(iv) ସହରାଞ୍ଚଳମାନଙ୍କରେ ସବୁଆଡ଼େ ‘କଂକ୍ରିଟ୍ ଜଙ୍ଗଲ’ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବାରୁ ବର୍ଷାଜଳ ଭୂତଳକୁ ଗତି କରିବାର ବାଟ ରହୁନାହିଁ ଓ ଏହା ବୋହିଯାଇ ନଦୀରେ ମିଶୁଛି । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଆମକୁ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କରି ଭୂତଳକୁ ପଠାଇବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ଦରକାର ।
(v) ଛାତ ଉପରେ ପଡ଼ୁଥ‌ିବା ବର୍ଷାଜଳକୁ ଏକ ବାଲିଶଯ୍ୟା ଥିବା କମ୍ ଗଭୀର ଗର୍ଭକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଏହି ଜଳ ବାଲିଶଯ୍ୟାଦ୍ଵାରା ଶୋଷିହୋଇ ମାଟିତଳକୁ ଗତିକରି ଭୂତଳ ଜଳ ସହିତ ମିଶିପାରିବ । ଏହାଛଡ଼ା ବଷାଜଳକୁ ଟାଙ୍କି ସାହାଯ୍ୟରେ ସଂଗ୍ରହ କରି ସିଧାସଳଖ ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ କରାଯାଇପାରିବ ।

Question 8.
ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନାଦ୍ଵାରା ଆମକୁ କେଉଁ ପ୍ରକାରର ସୁବିଧା ମିଳିପାରିଛି ? ଆମେ ଏହାର ବିକଳ୍ପ ଚିନ୍ତା କରିବା କାହିଁକି ଦରକାର ?
ଉ-
(i) ବହଡ଼ ନଦୀବନ୍ଧ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଜଳସଞ୍ଚୟ ପାଇଁ ଆମକୁ ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ଦରକାର । ଛୋଟ ଛୋଟ ନଦୀବନ୍ଧ ଜରିଆରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଜଳସଞ୍ଚୟ ହୋଇପାରିଲେ ଏହା ସବୁସ୍ଥାନକୁ ସମପରିମାଣରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୋଇପାରିବ ଓ ବଣ୍ଟନଜନିତ କ୍ଷୟ ତଥା ଅସୁବିଧା ଦୂର ହୋଇପାରିବ ।
(ii) ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଏହିପରି ଅନେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ନଦୀବନ୍ଧ, ଯଥା- ଖଇଖାଇ (ମୟୂରଭଞ୍ଜ, ନରାଜ (କଟକ), ମୁଣ୍ଡୁଳି (ଆଠଗଡ଼) ଡେରାସ (ଭୁବନେଶ୍ଵର) ଓ ସାଳିଆ (ବାଣପୁର) ଆଦି ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ଜଳସେଚନ ସହ ସହରକୁ ଜଳଯୋଗାଣ କରାଯାଇପାରୁଛି ।
(iii) ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ‘ମୋ’ପୋଖରୀ’ ପ୍ରକଳ୍ପ ଏହି ଦିଗରେ ଏକ ଉତ୍ତମ ପଦକ୍ଷେପ ।

Question 9.
ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(କ) ଜଳଛାୟା ପରିଚାଳନା କ’ଣ ?
ଭ-
ପାହାଡ଼ର ଗଡ଼ାଣିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟିକରି, ପଥର ଅଟକ ବନ୍ଧଦେଇ ଜଳପ୍ରବାହର କ୍ଷିପ୍ରତାକୁ କମାଇବା ଓ ଜଳର ଭୂତଳକୁ ପ୍ରବେଶର ମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି କରିବାଦ୍ୱାରା ବର୍ଷାଜଳ ଭୂତଳ ଜଳଭାବରେ ସଂରକ୍ଷିତ ହୋଇପାରିବ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଜଳଛାୟା ପରିଚାଳନା କୁହାଯାଏ ଓ ପାହାଡ଼ର ଗଡ଼ାଆ ଆଞ୍ଚଳକୁ ଜଳଛାୟା ଅଞ୍ଚଳ କୁହାଯାଏ । ଜଳଛାୟା ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଏ ।
(i) ପାହାଡ଼ର ଗଡ଼ାଣିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟକୁ ରୋକିବା ଓ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରି ନୂତନ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ।
(ii) ପାହାଡ଼ର ଶିଖରରୁ ପାଦଦେଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ଥାନେସ୍ଥାନେ ପଥର ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରିବାଦ୍ଵାରା ବର୍ଷାଜଳର ବେଗ କମାଯାଇପାରିବ ଓ ଅଧ୍ଵ ଜଳ ଭୂତଳକୁ ଗତି କରିପାରିବ ।

(ଖ) କ୍ଷୁଦ୍ର ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା କିପରି ଉପଯୋଗୀ ?
ଭ-
ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଜଳସଞ୍ଚୟ ପାଇଁ ଆମକୁ ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ଦରକାର । ଛୋଟ ଛୋଟ ନଦୀବନ୍ଧ ଜରିଆରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଜଳସଞ୍ଚୟ ହୋଇପାରିଲେ ଏହା ସବୁସ୍ଥାନକୁ ସମପରିମାଣରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୋଇପାରିବ ଓ ବଣ୍ଟନଜନିତ କ୍ଷୟ ତଥା ଅସୁବିଧା ଦୂର ହୋଇପାରିବ । ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଏହିପରି ଅନେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ନଦୀବନ୍ଧ, ଯଥା- ଖଇଖାଇ (ମୟୂରଭଞ୍ଜ, ନରାଜ (କଟକ), ମୁଣ୍ଡୁଳି (ଆଠଗଡ଼) ଡେରାସ (ଭୁବନେଶ୍ଵର) ଓ ସାଳିଆ (ବାଣପୁର) ଆଦି ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ଜଳସେଚନ ସହ ସହରକୁ ଜଳଯୋଗାଣ କରାଯାଇପାରୁଛି ।

(ଗ) ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କିପରି କରାଯାଏ ?
ଉ-
ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ନୂତନ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଛି । ମାଟି କିମ୍ବା କଂକ୍ରିଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଟକବନ୍ଧ ବା ଆଡ଼ିବନ୍ଧ କରାଯାଇ ବର୍ଷାଜଳକୁ ରଖାଯିବାଦ୍ଵାରା ଏହି ଜଳ ତଳକୁ ଗତିକରି ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତରର ବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇ ପାରୁଛି ।

(ଘ) ବୃହତ୍ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନାରେ କି କି ଅସୁବିଧା ରହିଛି ?
ଉ-
ବଣ୍ଟନ ସମୟରେ କେନାଲ୍ ବନ୍ଧରେ ଅନେକ ସମୟରେ ଘାଇ ସୃଷ୍ଟିହୋଇ ବହୁପରିମାଣର ଜଳ ନଷ୍ଟହୋଇ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବନ୍ୟାସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି । ସେହିପରି କେତେକ କେନାଲ୍‌ରେ ଆବଶ୍ୟକ ପରିମାଣର ଜଳପ୍ରବାହ ହେଉନଥ‌ିବାରୁ ଲୋକମାନେ କେନାଲ ବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକୁ କାଟିଦେଇ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଆହୁରି ଜଟିଳ କରିଦେଉଛନ୍ତି । ଜଳଭଣ୍ଡାର ସୃଷ୍ଟି ହେବାଦ୍ୱାରା ଯେଉଁସବୁ ଗାଁ ଓ ଜମି ଜଳାର୍ଣ୍ଣବ ହେଉଛି ସେଠାକାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେହିସ୍ଥାନ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟସ୍ଥାନକୁ ଯିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି । ଫଳରେ ବିସ୍ଥାପିତ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଘରଦ୍ୱାର, ଜମିବାଡ଼ି ଓ ବେପାରବଣିଜ ସବୁ ହରାଇ ନିଃସ୍ବ ହୋଇଯାଉଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କୁ ଉଚିତ୍ କ୍ଷତିପୂରଣ ଓ ଚାକିରି ନ ମିଳିବାଦ୍ଵାରା ପ୍ରୀତିକର ସାମାଜିକ ତଥା ଅର୍ଥନୈକ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି ।

(ଙ) କୋଇଲା ଓ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ଜନିତ ପ୍ରଦୂଷଣ ବିଷୟରେ ଏକ ଟିପ୍ପଣୀ ଦିଅ ।
ଉ-
କୋଇଲା ଓ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଜଳିବାଦ୍ୱାରା ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ପ୍ରଦୂଷିତ ହୋଇଥାଏ । ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ପରିମାଣ ବଢ଼ିବାଦ୍ୱାରା ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିପାଇ ସବୁଜ କୋଠରି ପ୍ରଭାବ ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି । ଆମେ ନିଜକୁ ଓ ଜୈବବିବିଧତାକୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ କୋଇଲା ତଥା ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ର ବ୍ୟବହାରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ବିକଳ୍ପ, ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାରକୁ ତ୍ବରାନ୍ବିତ କରିବା ଦରକାର । ଏଥପାଇଁ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପଦକ୍ଷେପମାନ ନେବା ନିତାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।

(ଚ) ପୁନଃବ୍ୟବହାର :
ଉ-
(i) କୌଣସି ପଦାର୍ଥକୁ ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହାର କରିବା ସବୁଠାରୁ ଉନ୍ନତ ଓ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ପଦ୍ଧତି ।
(ii) ସେହିପଦାର୍ଥର ଠିକ୍ ଉପଯୋଗ ହେବା ସହ ସମ୍ପଦର ସଂରକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ ।
(iii) ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ ଆମର ପୁରୁଣା ଲୁଗାପଟା ଓ ଚପଲ, ରଦି କାଗଜ, ପଲିଥୁନ୍ ମୁଣା, କାଗଜ ଡବା, କାଚ ଓ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବୋତଲଗୁଡ଼ିକୁ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରି ଆମେ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ମଧ୍ୟ ଅନେକାଂଶରେ ପ୍ରଶମିତ କରିପାରିବା ।

(ଛ) ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ସଂରକ୍ଷଣରେ ପ୍ରକୃତିପ୍ରେମୀମାନଙ୍କର ଭୂମିକା
ଉ-
(i) 1970 ଦଶକରେ ଜଙ୍ଗଲ ଠିକାଦାରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା କଟାଯାଉଥ‌ିବା ଗଛଗୁଡ଼ିକୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ଘରୱାଲ୍ ଜିଲ୍ଲାର ରେନି ଗ୍ରାମରେ ଏକ ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ଏହା ଚିପ୍‌ ଆନ୍ଦୋଳନ ନାମରେ ପରିଚିତ । ସୁନ୍ଦରଲାଲ୍ ବହୁଗୁଣା ନାମକ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଗ୍ରାମବାସୀ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ।
(iii) ଚିପକୋ ଆନ୍ଦୋଳନ ପରି ୧୯୮୩ ମସିହାରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ‘ଅସ୍ଥିକୋ ଆନ୍ଦୋଳନ’’ର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା । ‘‘ଆଖିକୋ’’ର ଅର୍ଥ ମଧ୍ଯ କୁଣ୍ଢାଇ ଧରିବା ।
(iv) ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ କ୍ରମଶଃ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳକୁ ବ୍ୟାପିଲା ଓ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳର ଜଙ୍ଗଲର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଆଗଭର ହେଲେ ।
(v) ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ଆରାବରି ଅଞ୍ଚଳର ଶାଳ ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ, କେରଳର ପେରିୟାର ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ ଇତ୍ୟାଦି ଏହାର ଜ୍ଵଳନ୍ତ ଉଦାହରଣ ।

(ଜ) IUCN
ଉ-
ଏହା ପୃଥ‌ିବୀର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପରିବେଶ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସଂସ୍ଥା ଏହା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ପରିବେଶ, ଜୈବବିବିଧତା, ପୃଥ‌ିବୀର ବିପନ୍ନ ଜାତିର ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି ତଥ୍ୟ ଭଣ୍ଡାର ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ।
(i) ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଧାରଣା ଯେ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ କେବଳ ସରକାରଙ୍କର ଓ ଏଥରେ ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ଅଧିକାର ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ଜନଚେତନା ଓ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଯୋଗଦାନ ବିନା ଜଙ୍ଗଲ ଓ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରାୟତଃ ଅସମ୍ଭବ ।
(ii) ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ଅବକ୍ଷୟ ହେଲେ ବିଶ୍ଵ ଜଳବାୟୁରେ କେଉଁସବୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ ଓ ତାହା ଆମର ଜୀବନଧାରାକୁ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରିବ ସେ ବିଷୟରେ ଜନସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

(ଞ) ଚିପ୍‌ ଆନ୍ଦୋଳନ :
ଉ-
(i) 1970 ଦଶକରେ ଜଙ୍ଗଲ ଠିକାଦାରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା କଟାଯାଉଥ‌ିବା ଗଛଗୁଡ଼ିକୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ଘରୱାଲ୍ ଜିଲ୍ଲାର ରେନି (Reni) ଗ୍ରାମରେ ଏକ ଜଙ୍ଗଲ ସୁରକ୍ଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଚିପ୍‌ (Chipko) ଆନ୍ଦୋଳନ ନାମରେ ପରିଚିତ । ସୁନ୍ଦରଲାଲ୍ ବହୁଗୁଣା ନାମକ ଜଣେ
(ii) ଏହା ଚିପ୍‌ (Chipko) ଆନ୍ଦୋଳନ ନାମରେ ପରିଚିତ । ସୁନ୍ଦରଲାଲ୍ ବହୁଗୁଣା ନାମକ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଗ୍ରାମବାସୀ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ।

(ଟ) ବିଷୋଇ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ :
ଉ-
ଭାରତର ରାଜସ୍ଥାନ, ହରିଆନା, ପଞ୍ଜାବ ଓ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କ ଧର୍ମଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶ ମାନୀ ପ୍ରକୃତି ।

Question 10.
ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(କ) ଅଟକ ବନ୍ଧ ବା ଆଡ଼ିବନ୍ଧ କ’ଣ ?
ଉ-
ମାଟି କିମ୍ବା କଂକ୍ରିଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଟକ ବନ୍ଧ ବା ଆଡ଼ିବନ୍ଧ କରାଯାଇ ବର୍ଷା ଜଳକୁ ରଖାଯିବା ଦ୍ଵାରା ଏହି ଜଳ ତଳକୁ ଗତି କରି ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତରର ବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇ ପାରୁଛି ।

(ଖ) ଜଳଛାୟା ଅଞ୍ଚଳ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ପାହାଡ଼ର ଗଡ଼ାଣିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରି, ପଥର ଅଟକ ବନ୍ଧ ଦେଇ ଜଳପ୍ରବାହର କ୍ଷିପ୍ରତା କମାଇ, ଜଳର ଭୂତଳକୁ ମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଜଳଛାୟା ପରିଚାଳନ ହେତୁ ପାହାଡ଼ର ଏହି ଗଡ଼ାଣିଆ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଜଳଛାୟା ଅଞ୍ଚଳ କୁହାଯାଏ ।

(ଗ) ବିଶ୍ଵ ବନ୍ୟଜୀବ ପାଣ୍ଠିର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ-
ବିଶ୍ଵ ବନ୍ୟଜୀବ ପାଣ୍ଠିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି, ଜୈବ ବିବିଧତାର ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ସମାନ ଓ ପରିପୋଷଣକାରୀ ବ୍ୟବହାର ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ।

(ଘ) ରେଡ଼୍ ଡାଟା ବୁକ୍‌ରେ କେଉଁ କେଉଁ ରଙ୍ଗର ପୃଷ୍ଠା ରହିଛି ?
ଉ-
‘ରେଡ଼ଡାଟା ବୁକ୍‌ରେ ସିଲେଇ ହୋଇନଥ‌ିବା ଗ୍ରନ୍ଥି ଯୋଗୁଁ ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗର ପୃଷ୍ଠା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଲାପି ଓ ସବୁଜ ରଙ୍ଗର ପୃଷ୍ଠା ରହିଛି ।

(ଙ) ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ଯୋଜନା କ’ଣ ?
ଉ-
ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲ ନିକଟରେ ରହିଥିବା ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କୁ ଅଂଶୀଦାର ଭାବରେ ଯୋଜନାରେ ସାମିଲ କରି ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଓ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ‘ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ଯୋଜନା’’ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ।

Question 11.
ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(କ) ଉଦ୍ଭିଦ ଉଦ୍ୟାନ କେଉଁ ପ୍ରକାର ସଂରକ୍ଷଣର ଉଦାହରଣ ?
ଉ-
ବାହ୍ୟସ୍ଥାନେ ସଂରକ୍ଷଣ

(ଖ) ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ କେଉଁ ପ୍ରକାର ସଂରକ୍ଷଣର ଉଦାହରଣ ?
ଉ-
ସ୍ବସ୍ଥାନେ ସଂରକ୍ଷଣ

(ଗ) ସୁନ୍ଦରଲାଲ ବହୁଗୁଣା କେଉଁ ପରିବେଶ ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରଧର ?
ଉ-
ଚିପ୍ପକୋ ଆନ୍ଦୋଳନ

(ଘ) . କୋଇଲା କେଉଁ ପ୍ରକାର ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ଉଦାହରଣ ?
ଉ-
ନବାକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ

(ଙ) ସର୍ଦାର ସରୋବର ନଦୀବନ୍ଧ ଭାରତର କେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
ଉ-
ଟୁଜରାଟ

Question 12.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) IUCN ବିପନ୍ନ ଜାତି ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କ ସମୀକ୍ଷା କରି ……………………… ନାମକ ଏକ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।
(ଖ) ଜଙ୍ଗଲ ନିଆଁକୁ ଆୟତ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଆକାଶମାର୍ଗରୁ ହେଲିକାପ୍ଟର ସାହାଯ୍ୟରେ ………………………. ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ
(ଗ) ଆମ ଦେଶରେ ରହିଥିବା ସମସ୍ତ ଚିଡ଼ିଆଖାନା ………………………. ଦ୍ଵାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ।
(ଘ) ତାପଜ ବିଦ୍ୟତ୍ କେତ୍ରରୁ ବାହାରୁଥିବା ………………. କୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଇଟା ତିଆରି କରାଯାଉଛି ।
(ଙ) ଆମ ଘରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା କାଚ ବୋତଲ, ଧାତୁ ଓ ଜରି ପରି ଆବର୍ଜନାକୁ କଞ୍ଚାମାଲ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରି ସେଥୁରୁ ପୁନର୍ବାର ମୂଳ ବସ୍ତୁ ଉତ୍ପାଦନ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ …………………………. କୁହାଯାଏ ।

Answer:
(କ) ରେଡ଼ଡାଟା ବୁକ୍
(ଖ) ଜଳ କମାଣ
(ଗ) କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଚିଡ଼ିଆଖାନା ସଂସ୍ଥା
(ଘ) ଫ୍ଲାଇଆସ୍ । କୋଇଲା ପାଉଁଶ
(ଙ) ପୁନଃଶ୍ଚକ୍ରଣ