Class 9

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 English Grammar Book Solutions Chapter 11 Negatives and Interrogatives Textbook Exercise Activity Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 English Grammar Solutions Chapter 11 Negatives and Interrogatives

A declarative sentence is divided into two broad sentences.
(ଗୋଟିଏ ତଥ୍ୟାତ୍ମକ ବା ବିବୃତିମୂଳକ ବାକ୍ୟ ୨ ମୁଖ୍ୟ ବାକ୍ୟରେ ବିଭକ୍ତ)

Affirmative sentence (ଅସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ) :
An affirmative sentence one which affirms or denotes ‘yes’ to a statement. (କୌଣସି ଉକ୍ତିକୁ ଅସ୍ତି ମୁହଁ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ଅସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।)

Negative sentence (ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ) :
A negative sentences gives or denotes a negative statement. Or, Anegative sentence is one which negates a statement.
(ଯେଉଁ ବାକ୍ୟ କୌଣସି ଉକ୍ତିକୁ “ନାହିଁ’ ବା “ ନାସ୍ତି’ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାହାକୁ ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ।)

Affirmative sentences	Negative sentences
(i) Mini is fond of (ପ୍ରିୟ) sweets.	Mini is not fond of sweets.
(ii) Swallows are seen in winter.	Swallows are not seen in winter.
(iii) Bhima can climb up the tree.	Bhima can’t climb up the tree.
(iv) Sasmita slept last night.	Sasmita did not sleep last night.
(v) The moonlit night is boring.	The moonlit night is not boring.
(vi) He falls in bad company (କୁସଙ୍ଗ).	He does not fall in bad company.

While making a sentence negative, ‘not’ is normally used after the auxiliaries. (ସାହାଯ୍ୟକାରୀ କ୍ରିୟା ସହିତ ‘not’ ବ୍ୟବହାର କରି ବାକ୍ୟକୁ ନାସ୍ତିସୂଚକରେ ପରିଣତ କରାଯାଏ।)

In the absence of an auxiliary / helping verb, the appropriate form of the ‘do’ verb is taken to make it negative. (ସାହାଯ୍ୟକାରୀ କ୍ରିୟା ନଥୁଲେ, ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାକ୍ୟରେ ‘do’ ର ସଠିକ ନାସ୍ତିସୂଚକ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ।)

Example :

‘Do’ verbs in negatives
Present Simple	Present Simple	Past Simple
(eat)	(eats)	(ate)
don’t eat	does not eat	did not eat
(take)	(takes)	(took)
don’t take	does not take	did not take
(help)	(helps)	(helped)
do not help	does not help	did not help
(sing)	(sings)	(sang)
do not sing	does not sing	did not sing
(speak)	(speaks)	(spoke)
do not speak	does not speak	did not speak
(tell)	(tells)	(told)
do not tell	does not tell	did not tell
(cut / shut)	(cuts / shuts)	(cut / shut)
do not cut/shut	does not cut / shut	did not cut/shut
(fly)	(flies)	(flew)
do not fly	does not fly	did not fly
(feed)	(feeds)	(fed)
do not feed	does not feed	did not feed
(swim)	(swims)	(swam)
do not swim	does not swim	did not swim
(find)	(finds)	(found)
do not find	does not find	did not find
(sleep)	(sleeps)	(slept)
do not sleep	does not sleep	did not sleep
(know)	(knows)	(knew)
do not know	does not know	did not know
(write)	(writes)	(wrote)
Do not write	Does not write	Did not write
Do(main verb)	Does(M. V)	Did(M. V)
Do not do	Does not do	Did not do
(run)	(runs)	(ran)
Do not run	Does not run	Did not run

[Helping verb / auxiliary verb +not+ ‘base’ verb]
(ସାହାଯ୍ୟକାରୀ କ୍ରିୟା + not (ନାହିଁ) + କ୍ରିୟାର ମୂଳରୂପ)
(Base verbs are eat, go, help, write, fly, move, ask, leave, swim, etc.)

Contractions (Auxiliary verbs) (ସାହାଯ୍ୟକାରୀ କ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକର ସଂକୁଚିତ / କ୍ଷୁଦ୍ର ରୂପ)

Affirmative	Contracted Affirmative	Contracted Negative
I am ill.	I’m ill. (am = helping verb)	I’m not ill.
She is ill.	She’s ill. (is = helping verb)	She isn’t ill.
They are ill.	They’re ill. (are = helping verb)	They aren’t ill.
I have done.	I’ve done, (have = helping verb)	I haven’t done.
She will do.	She’ll do. (will=helping verb)	She won’t do.
I shall do.	I’ll do. (shall = helping verb)	I shan’t do.

Remember Pronouns (ସର୍ବନାମ)/ Nouns + contracted helping verbs
Nouns + contracted helping verbs	Pronouns + contracted helping verb with n’t
Ram’s done this work, (’s = has)	Rama hasn’t done this work.
You’d rung me by then, (’d = had)	You hadn’t rung me by then.  ‘
Neelima’d visit the zoo with her father. (’d=would)	Neelima wouldn’t visit the zoo with her father.
People’re getting selfish (ସ୍ଵାର୍ଥପର). (’re = are)	People aren’t getting selfish.

Helping verbs or auxiliary verbs are contracted with their use after the nouns or pronouns. (ବିଶେଷ୍ୟ ବା ସର୍ବନାମ (I, you, he, she, they, we, it ) ସହିତ ବ୍ୟବହୃତ ସାହାଯ୍ୟକାରୀ କ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକୁ ସଂକୁଚିତ କରାଯାଏ। )

‘not’ is contracted into n’t after the auxiliaries. (ସାହାଯ୍ୟକାରୀ କ୍ରିୟାପଦ ପରେ ବ୍ୟବହୃତ not କୁ ସଂକୁଚିତ n’t ରେ ଲେଖାଯାଏ)
‘d (had) – main verb past, participle, ‘d (would) – main verb ‘base’ form

Examples:
1. He had convened (ଡକାଇଥିଲେ) a meeting (convened = past participle)
Ans. He’d convened a meeting.

2. He would convene a meeting. (convene = base verb)
Ans. He’d convene (ଡକାଇବ) a meeting.
(not = full form/n’t = contracted form)

To make a sentence negative, we also use negative operators such as – no, never, nor, neither…nor and none.
(ବାକ୍ୟକୁ ନାସ୍ତିସୂଚକ କରିବା ପାଇଁ ଆମ୍ଭେମାନେ କେତେକ negative operators (ନାସ୍ତିସୂଚକ କାରକ) ବ୍ୟବହାର କରୁ।)

Examples:
(i) No one / None can count the stars.
(ii) We can never forget Gandhiji.
(iii) There is no rose that has no thorn.
(iv) You can neither cheat me nor befool me.
(v) He did not help me, nor his father.

An exclamatory sentence can never be negative.
(ବିସ୍ମୟସୂଚକ ବାକ୍ୟକୁ ଆଦୌ ନାସ୍ତିବାଚକରେ ପରିଣତ କରିହେବ ନାହିଁ ।)

Wrong / Incorrect	Right / correct
(i) How unfortunate (ହତଭାଗ୍ୟ) he is not!	= How unfortunate he is !
(ii) How beautifully she couldn’t sing!	= How beautifully she sang!
(iii) What nonsense your words are not!	= What nonsense your words are !
(iv) What a huge palace it was not!	= What a huge palace it was !
(v) How brilliantly the team India have not played !	= How brilliantly the team India have played!
(vi) What an exciting victory it wasn’t!	= What an exciting victory it was !

Interrogative Sentences/Questions (ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ ବାକ୍ୟ)
An interrogative sentence is one that interrogates or puts question(s) about something or somebody. (କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ବା ବସ୍ତୁ ସଂପର୍କରେ ପ୍ରଶ୍ନ କରୁଥିବା ବାକ୍ୟକୁ ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ କୁହାଯାଏ ।)
Look at the sentences below:
1. Is it raining? (ବର୍ଷା ହେଉଛି କି ?)
2. Will Bikun come today? (ବିକୁନ୍ ଆଜି ଆସିବ କି ?)
3. Do you like sweets? (ତୁମକୁ ମିଠା ଭଲ ଲାଗେ କି ?)
4. Did the police arrest the thief? (ପୋଲିସ୍ ଚୋରକୁ ଗିରଫ କଲା କି ?)
5. Why are you late? (ତୁମର ଡେରି କାହିଁକି ?)
6. What is your hobby? (ତୁମର ଅବସରକାଳୀନ ପ୍ରିୟ କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?)
7. How do you go there ? (ତୁମେ ସେଠାକୁ କିପରି ଯାଅ ?)

In the first four sentences, we expect answers whether ‘yes’ or ‘no’. So they are called ‘Yes’ ‘No’ Interrogatives.
(ପ୍ରଥମ ଚାରୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ହଁ ବା ନାହିଁରେ ଉତ୍ତର ଆଶା କରୁଥିବାରୁ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ‘Yes? – ‘No’ Interrogative କୁହାଯାଏ ।)
In the last three sentences, one expects answers to questions like why, what and how. So these sentences are called Wh-Interrogatives.
(ଶେଷ ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଜଣେ କାହିଁକି, କ’ଣ ଓ କିପରି ଆଦି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଆଶା କରୁଥିବାରୁ ଏଭଳି ବାକ୍ୟକୁ Wh-Interrogatives / Wh-questions କୁହାଯାଏ ।)

Declarative sentence	Yes-No Interrogative (beginning with Auxiliary verbs)	Wh-Interrogative (beginning with Wh-word)
Sibasis scored better marks.	Did Sibasis score better marks?	Who scored better marks?
An elephant lives on green leaves.	Does an elephant live on green leaves?	What does an elephant live on?
They will visit father tomorrow.	Will they visit father tomorrow?	When will they visit Father?
I pray to God every day.	Do you pray to God every day?	Whom do you pray every day?

Making of ‘Yes – No’ Interrogatives and Wh-interrogatives

Yes – No Interrogatives	Wh – Interrogatives
Auxiliary + subject + ……… ?	(i)Wh – questions + main verb …….. ? Or (ii)Wh – questions + auxiliary verb + subject + main verb +……. ?

Examples:
The Prime Minister met the President yesterday.
Wh-question (i) : Who met (main veb) the President yesterday? (For the Prime Minister)
Wh-question (ii) : When did (auxiliary verb) the Prime Minister meet the President? (For ‘yesterday’)

The use of Wh-words:
What’ – କ’ଣ (ବସ୍ତୁ ବା ପଦାର୍ଥ)
Whose – କାହାର (ବ୍ୟକ୍ତି । ପ୍ରାଣୀ । ବସ୍ତୁ)
Where – କେଉଁଠାରେ ( ସ୍ଥାନ)
Why – କାହିଁକି (କାରଣ)
How long – କେତେସମୟ (ସମୟର ପର୍ଯ୍ୟାୟ)
How many – କେତେ ସଂଖ୍ୟକ (ଗଣନୀୟ)
Which – କେଉଁଟା (ବାନ୍ଧିବ) (ବସ୍ତୁ । ପଦାର୍ଥ । ସ୍ଥାନ)
Whom – କାହାକୁ (ବ୍ୟକ୍ତି । ପ୍ରାଣୀ)
When – କେତେବେଳେ (ସମୟ )
How – କିପରି (ଅବସ୍ଥା)
How far – କେତେଦୂର (ଦୂରତା)
How much – କେତେ ପରିମାଣରେ (ଅଗଣନୀୟ)

Yes-No Interrogatives with ‘Do’ verbs
(i) Declarative sentence: They shout a lot.
Yes-No Interrogative: Do they shout a lot?
(ii) Declarative sentence: A Motorola mobile costs much.
Yes-No Interrogative: Does a Motorola mobile cost a lot?
(iii) Declarative sentence: Mother fed the beggar boy.
Yes-No Interrogative: Did mother feed the beggar boy?
(iv) Declarative sentence: Padmini cut her middle finger this morning.
Yes-No Interrogative: Did Padmini cut her middle finger this morning?
(v) Declarative sentence: I hate you.
Yes-No Interrogative: Do you hate me?

Textual Activities With Answers

Activity – 1

Make the following sentences negative. The first one has been done for you. (ନିମ୍ନଲିଖତ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ନାସ୍ତିସୂଚକରେ ପରିଣତ କର (ଦିଆଯାଇଥିବା ଉଦାହରଣ ସହ)।

Affirmatives Negatives
(Mark the underlined helping verbs)
(ରେଖାଙ୍କିତ ସାହାଯ୍ୟକାରୀ କ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କର ।)

1. A baby can swim.
Answer:
A baby can’t swim.

2. This tea is hot.
Answer:
This tea is not hot. (main verb)

3. Rabi is sleeping.
Answer:
Rabi is not sleeping.

4. The boys are playing.
Answer:
The boys are not playing.

5. Namita will return today.
Answer:
Namita won’t return today.

6. She must be Sheela.
Answer:
She mustn’t/ can’t be Sheela. (ହୋଇ ନଥ‌ିବ)

7. Mantu has done a mistake.
Answer:
Mantu has not done a mistake.

8. Babita may come here.
Answer:
Babita may not come here

Note: will not won’t, shall + not = shall not or shan’t

Activity – 2

Make the following sentences negative. The first one has been done for you. (ପ୍ରଦତ୍ତ ଉଦାହରଣ ଭଳି ନିମ୍ନଲିଖିତ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ନାସ୍ତି ସୂଚକରେ ପରିଣତ କର Negative sentence )

1. Kuna invited me.
Answer:
Kuna did not invite me.

2. Rajesh has a red pen.
Answer:
Rajesh has not a red pen.

3. The fire engine came late.
Answer:
The fire engine did not come late.

4. They often make noise.
Answer:
They don’t make noise quite often.

5. The ozone layer keeps us safe.
Answer:
The ozone layer does not keep us safe.

6. The girl told a lie. (ମିଛକଥା)
Answer:
The girl did not tell a lie.

Activity – 3

Turn the following sentences into negatives. Use the contracted form n’t for not. The first one has been done for you. (contracted form n’t ବ୍ୟବହାର ନିମ୍ନଲିଖତ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ନାସ୍ତିସୂଚକରେ ପରିଣତ କର)

1. We should help one another.
Answer:
We shouldn’t help one another.

2. Swati writes well.
Answer:
Swati doesn’t write well.

3. Buddhiman has been to Kolkata.
Answer:
Buddhiman hasn’t been to Kolkata.

4. You must ask him.
Answer:
You mustn’t ask him.

5. Rebati should remember it.
Answer:
Rebati shouldn’t remember it.

6. He does his work sincerely.
Answer:
He doesn’t do his work sincerely.

7. My father can speak four languages.
Answer:
My father can’t speak four languages.

Activity – 4

Make interrogative sentences.
Example: Kajal can solve the problem. Q: Can Kajal solve the problem?

Affirmatives Interrogatives
1. Shivaji was clever.                – Q: Was Shivaji clever?
2. Ranjita had done that.         – Q: Had Ranjita done that?
3. The children are shouting.   – Q: Are the children are shouting?
4. She has seen me.                 – Q: Has she seen me?
5. Dogs can be more faithful.  – Q: Can dogs be more faithful?
6. Mohan is a good student.   – Q: Is Mohan a good student?
7. I am doing my best.            – Q: Are you doing your best?

Activity – 5

Make Yes/No answer type questions. One example has been shown.
Example: Reshma works at home. – Q: Does Reshma work at home?

1. Rupali always smiles?                                 – Q: Does Rupali always smile?
2. Biswajit occasionally tells a lie.                  – Q: Does Biswajit occasionally tell a lie?
3. Trees breathe out oxygen.                          – Q: Do trees breathe out Oxygen?
4. He put the book on the table.                    – Q: Did he put the book on the table?
5. Mother cooks nicely.                                  – Q: Does mother cook nicely?
6. Everyone in the team performed well.       – Q: Did everyone in the team perform well?
7. He confessed (ସ୍ଵୀକାର କଲା) his guilt (ଦୋଷ).   – Q: Did he confess his guilt?

Activity – 6

Make questions using Who/What/When/Which/Where/Why/How to get the underlined words as answers. The first one has been done for you. (Wh-words କୁ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରି ପ୍ରଦତ୍ତ ଉଦାହରଣ ଭଳି ପ୍ରଶ୍ନସୂଚକ ବାକ୍ୟରେ ପରିଣତ କର ।)

Examples:
1. He lives in Kolkata.
2. I’m 14 years old.
3. Rajesh reached home at 7 p.m.
4. Pinky snatched the book from Seema.
5. Her name is Avipsa.
6. They went there on a picnic.
7. The second flat belongs to Mr Patra.
Interrogatives
Q: Where does he live?
Q: How old are you?
Q: When did Rajesh reach home?
Q: Who snatched the book from Seema?
Q: What is her name?
Q: Why did they go there?
Q: Which flat belongs to Mr Patra?

Negatives and Interrogatives Additional Questions With Answers

Make the following sentences negative. (Use a contracted form of ‘not’)

1. Swallows are seen in winter.
Answer:
Swallows aren’t seen in winter.

2. Mantu has done a mistake.
Answer:
Mantu hasn’t done a mistake.

3. The boy can swim.
Answer:
The boy can’t swim

4. The moonlit night is very pleasant.
Answer:
The moonlit night isn’t very pleasant

5. Minu writes well.
Answer:
Minu doesn’t write well

6. She cut her finger.
Answer:
She didn’t cut her finger

7. Jayadev plays cricket.
Answer:
Jayadev doesn’t play cricket

8. I paid the bill in cash.
Answer:
I didn’t pay the bill in cash

9. He does his work sincerely.
Answer:
He doesn’t do his work sincerely

10. Mahesh did it by mistake.
Answer:
Mahesh didn’t do it by mistake.

11. Jyotsna will win the game.
Answer:
Jyotsna won’t win the game

12. We should help one another.
Answer:
We shouldn’t help one another

13. They are ill today.
Answer:
They aren’t ill today.

14. Mousumi has been to Kolkata.
Answer:
Mousumi hasn’t been to Kolkata

15. We have done our work.
Answer:
We haven’t done our work

16. My father can speak Hindi.
Answer:
My father can’t speak Hindi

17. He has a black pen.
Answer:
He doesn’t have a black pen

18. He told me an interesting story.
Answer:
He didn’t tell me an interesting story

19. The farmers plough their field.
Answer:
The farmers don’t plough their field

20. She made a great mistake.
Answer:
She didn’t make a great mistake

21. The police arrested the thief.
Answer:
The police didn’t arrest the thief

22. We go there in summer.
Answer:
We don’t go there in summer

23. Winter has set in.
Answer:
Winter hasn’t set in

24. The children play here.
Answer:
The children don’t play here

25. The sun set at 6 p.m.
Answer:
The sun didn’t set at 6 p.m.

Make yes / no answer-type questions of the following sentences.

1. Puja is a good student.
Answer:
Is Puja a good student?

2. Dogs can be more faithful.
Answer:
Can dogs be more faithful?

3. Nishant will come tomorrow.
Answer:
Will Nishant come tomorrow?

4. Trees breathe out oxygen.
Answer:
Do trees breathe out oxygen?

5. The girl sings beautifully.
Answer:
Does the girl sing beautifully?

6. The boy broke his slate.
Answer:
Did the boy break his slate?

7. The sun rises in the east.
Answer:
Does the sun rise in the east?

8. He has a nice wristwatch.
Answer:
Does he have a nice wristwatch?

9. Bedant returned yesterday.
Answer:
Did Bedant return yesterday?

10. The book contains 150 pages.
Answer:
Does the book contain 150 pages?

11. The hunter saw a hare.
Answer:
Did the hunter see a hare?

12. He caught the hare.
Did he catch the hare?
Answer:

13. The cat ate the mouse.
Answer:
Did the cat eat the mouse?

14. They grow wheat in their fields.
Answer:
Do they grow wheat in their fields?

15. Today is a holiday.
Answer:
Is today a holiday?

Make questions using who/ what/ when / why / where/ how to get the underlined words as answers.

1. They have something in their hands.
Answer:
What do they have in their hands?

2. He cuts the corn very quickly.
Answer:
What does he cut very quickly?

3. The boy is very friendly.
Answer:
What is the boy like?

4. The children want to play.
Answer:
What do the children want to do?

5. His funny face made me laugh.
Answer:
What made you laugh?

6. He found a coin on the road.
Answer:
What did he find on the road?

7. He goes there by train.
Answer:
How does he go there?

8. He cut the apple with a knife.
Answer:
How did he cut the apple?

9. The girl is 10 years old.
Answer:
How old is the girl?

10. Cuttack is 20 km far from Bhubaneswar.
Answer:
How far is Cuttack from Bhubaneswar?

11. The wall is 8 feet high.
Answer:
How high is the wall?

12. The book costs fifty rupees.
Answer:
How much does the book cost?

13. Her father returned on 20 March.
Answer:
When did her father return?

14. They come home during vacations.
Answer:
When do they come home?

15. His name is Samir.
Answer:
What is his name?

16. He reads in a co-education school.
Answer:
Where does he read?

17. He didn’t come due to his illness.
Answer:
Why didn’t he come?

18. That red book is mine.
Answer:
Which book is yours?

19. My father is in New Delhi.
Answer:
Where is your father?

20. Mr. Panda is my best friend.
Answer:
Who is your best friend?

21. The children can play for a long time.
Answer:
Who can play for a long time?

22. She likes her profession very much.
Answer:
How does she like her profession?

23. He put the book on the table.
Answer:
Where did he put the book?

24. The child cried because it didn’t find its mother.
Answer:
Why did the child cry?

25. English is spoken all over the world.
Answer:
Where is English spoken?

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 English Grammar Book Solutions Chapter 6 Pre and Post Modifiers in the Noun Phrase Textbook Exercise Activity Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 English Grammar Solutions Chapter 6 Pre and Post Modifiers in the Noun Phrase

ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟାଶରେ ବ୍ୟବହୃତ Pre- modifiers ଓ Post- modifiers
Look at the following sentences (ନିମ୍ନଲିଖତ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକର) :

(i) Flowers are beautiful.
(ii) The red flowers are beautiful.
(iii) The red flowers in the pot (ଫୁଲଦାନୀ) are beautiful.

In these sentences the Bold parts are noun phrases. (ବାକ୍ୟମାନଙ୍କରେ Bold ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ noun phrases ବା ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟାଶ ଅଟନ୍ତି ।)
As we know, a noun phrase can be a single word and a group of words with noun or pronoun as the head. (ଆମେ ପୂର୍ବରୁ ଯାହା ଜାଣିଛୁ ଗୋଟିଏ noun phrase ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ବା ଏକାଧିକ ଶବ୍ଦକୁ ନେଇ ଗଠିତ ଯାହାର ମୁଖ୍ୟ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ୍ୟ ବା ସର୍ବନାମ ।)
The pronouns as headwords or head nouns can be of two kinds. (Head word ବାHead noun ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ Pronoun ଦୁଇପ୍ରକାରର ।)

In the first sentence ‘flowers’ is the noun phrase or head word or head noun.
In the second sentence before the head word/noun, ‘the red’ is used as pre-modifier modifying ‘flowers’. ( ୨ୟ ବାକ୍ୟରେ the redକୁ head noun flowers ର modifier ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି ଓ flowers ର ପୂର୍ବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ Pre-modifier କୁହାଯାଏ।) In the third sentence ‘the red’ is the pre-modifier and ‘in the pot’ is the post-modifier as it modifies the head noun ‘flowers’ and is used after (post) ‘flowers’. (ତୃତୀୟ ବାକ୍ୟରେ in the pot (ଫୁଲଦାନୀରେ) ହେଉଛି post-modifier, କାରଣ ଏହା head noun ‘flowers’ କୁ modify କରି ଏହାର ପରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି।)

Other Examples:
(i) The little birds in the tree were twittering. (ଗଛରେ ଥ‌ିବା ଛୋଟ ଚଢ଼େଇମାନେ କିଚିରିମିଚିରି ହେଉଥ୍ଲେ।)
The little birds in the tree- noun phrase

କେଉଁ ପକ୍ଷୀ (Q) – (A) ଛୋଟ ପକ୍ଷୀମାନେ (Pre-modifier)
କେଉଁ ଛୋଟ ପକ୍ଷୀସବୁ (Q) – (A) ଗଛରେ ଥ‌ିବା (Post-modifier)

(ii) A country ruled by the corrupt ministers will be ruined. ( ଦୁର୍ନୀତିଗ୍ରସ୍ତ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶାସିତ ଦେଶ ଧ୍ବଂସ ପାଇଯିବ।) (A country ruled by the corrupt ministers = noun phrase)

Analysis of the Noun Phrase (ବିଶେଷ ବାକ୍ୟାଶର ବିଶ୍ଳେଷଣ)
(i) The little birds in the tree are chirping.
(ii) The beautiful girl dressed in the blue frock is my sister.
(iii) Every one of them knows English.

Let’s put the different elements in the Noun phrase (ଏବେ ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟାଶରେ ବିଭିନ୍ନ ଶବ୍ଦ ବା ଉପାଦାନକ ରଖିବା)

Pre-modifier	Head (word/noun)	Post-modifier
(i) The little	birds	in the tree
(ii) The beautiful	girl	in a blue frock
X	Everyone	of them

Pre-Modifiers ofthe Noun Phrase ( ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟାଶର Pre-modifiers)

1. Articles (a, an, the): a flower, an apple, the books
2. Demonstratives (this, that, these, those): this magazine, that woman, these potatoes, those maps
3. Numerals (ସଂଖ୍ୟାବାଚକ ଶବ୍ଦ) : (one, two, three, first, tenth)
   two pupils, three puppies (କୁକୁରଛୁଆ), second car, hundredth (ଶହେତମ) goal
4. Quantifiers (ପରିମାଣବାଚକ ଶବ୍ଦ) : (many, much, all, a few, a little, some, any, a great number of, several, a lot of.)
   a few doctors, much wealth, some roses. all nations, a little milk
5. Genitives / Possessives (ସମ୍ବନ୍ଧବାଚକ ଶବ୍ଦ): Anil’s watch, my shoes, their building, Meera’s ribbon, one’s health
6. Distributives (ବଣ୍ଟନକାରୀ ଶବ୍ଦ): each boy, every car, either road, neither pen
7. Multipliers (ବାକ୍ୟଶ ରୂପକ ଶବ୍ଦ ବିଶେଷ) : double the amount , one-third players, twice the number
8. Wh-words (ଶବ୍ଦ): whose book, what colour, which road.
9. Adjectives (ବିଶେଷଣ ପଦ): strong (କଡ଼ା) tea, weak goats, black suitcase, old people
10. Participles (Present and Past): walking-stick (ଆଶ୍ରାବାଡ଼ି), swimming pool (ସନ୍ତରଣ), trained soldiers (ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ), sliced tomatoes (କଟା ହୋଇଥିବା ଟମାଟୋ)
11. Nouns (ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ): Paper boats, school garden, oil lamp, Kashmir apples, TATA trucks, kitchen chair, dog biscuits, table cloth.
12. Intensifiers (ବିଶେଷଣ ପଦର ବିଶେଷକ): extremely beautiful park, (beautiful-adjective) most boring film (boring = adjective)

Post-Modifiers ofthe Noun Phrase (ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟାଶର Post-Modifiers):
Note: The word or words used after the headword or head noun is Post-modifier.
(head word ବା head noun ପରେ ବ୍ୟବହୃତ ଶବ୍ଦ ବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ Post-modifier କୁହାଯାଏ ।)
The Post-modifier is otherwise known as a qualifier in the noun phrase.
(noun phrase ରେ ବ୍ୟବହୃତ Post-modifierକୁ qualifier ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।)

• Here is the list of Post-modifiers or qualifiers of the noun phrase (ଏଠାରେ Post- modifier ବା qualifiers ର କେତୋଟି ଉଦାହରଣ) :

(i) Adjective (ବିଶେଷଣ ପଦ) :

• There is nothing secret in this information.
  [nothing- headword, secret- post-modifier (adjective)]
  My father sometimes does something strange. [something- headword, strange adjective / post-modifier]

(ii) Adverbs or Adverbials (କ୍ରିୟାବିଶେଷଣ ପଦ) :

• The books on the table are mine.
  [books- headword, on the table- post-modifier / adverbial]
• The children here are quite noisy.
  [children- headword, here- post-modifier / adverbial]
• The example below has been illustrated.
  [example- headword, below- post-modifier / adverbial]

(iii) Prepositional Phrase :

• People in general love Gandhiji.
  [in general- prepositional phrase / post-modifier, people- head word]
• We have a house to let. (ଘର ଭଡ଼ା ଦିଆଯିବାକୁ ଅଛି)
  [house- headword, to let- prepositional phrase / post-modifier]
• The old man with his only daughter is living in our house.
  [man- headword, with his only daughter- prepositional phrase / post-modifier]
• Can you see the house over the hill?
  [house- headword, over the hill- prepositional phrase / post-modifier] (A Prepositional Phrase usually begins with a preposition)

→ Note: Post-modifier ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଗୋଟିଏ Prepositional phrase ସାଧାରଣତଃ Preposition ଋୁ (an, in, with, over, at, across, under, of) ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ ।

(iv) Non-finite Clause (ଅସମାପିକା ବାକ୍ୟଖଣ୍ଡ) :

• Did you see the man sitting in the corner?
  [man- headword, sitting in the comer- non-finite clause / post-modifier]
• Who is sitting in the comer = finite clause
• Have you read the plays (ନାଟକ ବହି) written by Shakespeare? plays- headword
  [written by Shakespeare- non-finite clause / post-modifier which were written by Shakespeare = finite clause]

(v) Self-Pronouns:

• The children themselves are to be blamed.
  [children- headword, themselves- self-word /post-modifier]
• The girl herself (ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିବାକୁ) decided to commit suicide.
  [girl- headword, herself- self-pronoun / post-modifier]

(vi) Relative Clauses :

• The site where Gandhi was born, is historical.
  [site ( ସ୍ଥାନ) – headword, where Gandhi was bom- relative clause / post-modifier]
• The reason why he discontinued (ଅଧାରୁ ଛାଡ଼ିଦେଲା) his studies, still remains a mystery. (ରହସ୍ୟ)
  [reason- head word, whyhe discontinued his studies- relative clause / Post-modifier]

→ Remember :
The above Bold parts given in various examples are noun phrases. ଉପର ଲିଖ୍ତ ଉଦାହରଣମାନଙ୍କରେ ରେଖାଙ୍କିତ ଅଂଶଗୁଡ଼ିକ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟଶ ଅଟେ ।)

Activity- 1

Complete the following passage by filling in the blanks with suitable pre-modifiers. You can choose the pre-modifiers from those in the brackets, (brackets ଭିତରେ ଥିବା ସଠିକ Pre-modifiers ବ୍ୟବହାର କରି ନିମ୍ନଲିଖତ ଅନୁଚ୍ଛେଦକୁ ପୂରଣ କର ।)
(story, two, the, some, a, different, friend’s, my, happy)

There was _____________ fair going on near _____________ village. I went to my ____________ house and called him. We went to ____________ fair together. We went round the ____________ stalls in ____________ fair. I bought ___________ books. My friend bought _____________ toys one for his nephew and another for his niece. We came back home in the evening. It was a very _______________ experience for us.
Answer:
There was a fair (ମେଳା) going on near my village. I went to my friend’s house and called him. We went to the fair together. We went round the different stalls in the fair. I bought some storybooks. My friend bought two toys one for his nephew and another for his niece. We came back home in the evening. It was a very happy experience for us.

Activity- 2

Fill in the blanks choosing the post-modifiers from those given in brackets, (brackets ଭିତରୁ Post-modifiers ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।)
(nearby, sitting in the gallery, in colorful jerseys, posted around the field, in general, kept for the winners, who acted as the referee)

Boys of our school love to play football _____________. So we arranged a football match in the field ______________. The players entered the field. The children __________ encouraged the players. A teacher ___________ conducted the game. The linesman _____________ helped him. The trophy ______________ was given away after the match.
Answer:
Boys ofour school love to play football in general (ସାଧାରଣତଃ). So we arranged a football match in the field nearby (ପାଖରେ ଥ‌ିବା). The players entered the field. The children sitting in the gallery (ଗ୍ୟାଲେରୀରେ ବସିଥିବା) encouraged the players. Ateacher who acted as the referee (ଯିଏ ରେଫେରୀ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ) conducted the game. The linesman posted around the field ( ପଡ଼ିଆର ଚାରିପଟେ ଜଗିଥିବା) in colourful iersevs (ରଂଗୀନ ଜର୍ସି (ପୋଷାକ) ପନ୍ଧିଥିବା) helped him. The trophy kept for the winners ( ବିଜେତାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରଖାଯାଇଥିବା) was given away after the match.

Pre and Post Modifiers in the Noun Phrase Additional Questions With Answers

Identify the Pre-modifiers of the noun phrase.
1. Which class are you in?
Answer:
which – wh-determiner

2. There are some books on the table.
Answer:
Some- quantifier, the – article

3. Neither pen will do for me.
Answer:
Neither – distributive

4. My friend comes to our house on Sunday.
Answer:
My, our- Possessive

5. Everyday he takes an apple.
Answer:
an- article

6. Don’t try to catch the running train.
Answer:
the – article, running- participle

7. There is enough time for him.
Answer:
enough – quantifier

8. My father has built a brick house.
Answer:
my – possessive, a- article, brick – noun

9. Those elephants are trained.
Answer:
Those – demonstrative

10. One-third members were present at the meeting.
Answer:
One-third multiplier

11. The red flowers are beautiful.
Answer:
The – article, red – adjective

12. You can take either book.
Answer:
either – distributive

13. There is a little water in the glass.
Answer:
a little – quantifier, the – article

14. His first ten stories are interesting.
Answer:
His – possessive, first, ten – numerals

15. I have given him twice the quantity of rice.
Answer:
twice – multiplier

16. Now every town faces pollution problem.
Answer:
every distributive

17. She is washing a table-cloth.
Answer:
a – article, table – noun

18. A black cat is sitting there.
Answer:
a – article, black – adjective

19. I have three brothers.
Answer:
three – number (cardinal number)

20. This is Mr. Prusty’s bike.
Answer:
Mr. Prusty – possessive.

Identify the Post-modifiers in the noun phrases.
1. He told me something interesting about the place.
Answer:
interesting – adjective

2. People in general love Gandhiji.
Answer:
in general – prepositional phrase

3. Did you meet the man sitting in the comer?
Answer:
sitting in the comer – non-finite clause

4. We helped the girl who was new in our class.
Answer:
who was new in our class – finite clause

5. He is a boy from our village.
Answer:
from our village – prepositional phrase

6. You can take anything necessary for you.
Answer:
necessary – adjective

7. The book kept on the table is mine.
Answer:
kept on the table – non-finite clause

8. The teacher who acted as the referee conducted the match.
Answer:
who acted as referee – finite clause

9. The weather today is fine.
Answer:
today – adverb

10. The match was held in the field nearby.
Answer:
nearby – adverb

11. Boys love to play football in colourful jerseys.
Answer:
in colourful jersey – prepositional phrase

12. The trophy kept for the winners was given away after the match.
Answer:
kept for the winners – non-finite clause

13. I notice the girl playing in the field.
Answer:
playing in the field – non-finite clause

14. Do you feel something disgusting?
Answer:
disgusting – adjective

15. A friend in need is a friend indeed.
Answer:
in need – prepositional phrase

BSE Odisha Class 9 English Grammar Book Solutions Pdf Download

BSE Odisha 9th Class English Learn and Practise Grammar Book Solutions Download Pdf | 9th Class English Grammar Question Answers Odia Medium

• Chapter 1 Parts of a Sentence
• Chapter 2 Verbs
• Chapter 3 Time and Tense
• Chapter 4 Auxiliaries
• Chapter 5 The Noun Phrase
• Chapter 6 Pre and Post Modifiers in the Noun Phrase
• Chapter 7 Countables and Uncountables
• Chapter 8 Determiners
• Chapter 9 Adjectives
• Chapter 10 Adverbs and Adverbials
• Chapter 11 Negatives and Interrogatives
• Chapter 12 The Predicate Phrase

BSE Odisha Class 9 Learn and Practise Grammar Distribution of Marks

Latest/Revised Pattern of Evaluation with Distribution of Marks as Prescribed by Board of Secondary Education, Odisha (Second Language English (SLE)

The examination for the English (SLE) paper will have two parts.
Part-I relates to Objective-Type Questions (Fill in the blanks, Answer in one word/one sentence, Write True or False, Match the Columns, Questions on Language & Vocabulary and Grammar, Translation into English) carrying 50 marks with 1-hour duration & Part-II relates to Subjective Questions (Long Answer-Type Questions, Essay, Letter/Application, Summary/Report writing, etc.) carrying 50 marks with 1 1/2 hours duration.

The detailed distribution of marks with respect to the pattern of questions is given below:

Part I (Objective-Type)
1. Prose (5 Questions) (1 × 5 = 5 Marks)
2. Poetry (10 Questions) (1 × 10 = 10 Marks)
3. Non-Detailed Study (10 Questions) (1 × 10 = 10 Marks)
4. Language & Vocabulary (10 Questions) (1 × 10 = 10 Marks)
5. Grammar (10 Questions) (1 × 10 = 10 Marks)
6. Translation into English (1 × 5 = 5 Marks)
Total = 50 Marks

Part II (Subjective-Type)
Prose
1. Two Questions to be answered within 50 words carrying 5 marks each (Internal Choice) (5 × 2 = 10 Marks)
2. One Essay out of three (3) (in about 250 words) (To be written keeping to the outline given) (12 × 1 = 12 Marks)
3. Letter/Applications (in about 100 words) internal choice (10 × 1 = 10 Marks)
4. Summary (A Passage in about 180 words): (To be answered in about 60 words) (8 × 1 = 8 Marks)
5. Unseen Passage (in about 150 words): (Five very short answer type questions carrying two marks each) (2 × 5 = 10 Marks
Total = 50 Marks

Grand Total: Part I (50 Marks) + Part II (50 Marks) = 100 Marks

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 English Grammar Book Solutions Chapter 5 The Noun Phrase Textbook Exercise Activity Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 English Grammar Solutions Chapter 5 The Noun Phrase

Read the following sentences:
(i) Coconut is a tall tree.
(ii) I can see many beautiful flowers.
(iii) The black dog is sick.

In these sentences the bold parts are the noun phrases.
In these sentences the bold parts are the noun phrases. (ଏହି ବାକ୍ୟମାନଙ୍କରେ ରେଖାଙ୍କିତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟାଶ ।)

A noun phrase or NP is a word or a group of words with a noun or a pronoun as its head noun or head word. (ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟାଶ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ବା ଶବ୍ଦ ସମୂହ ଯେଉଁଥରେ ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ୍ୟ ବା ସର୍ବନାମ ପଦ ହେଉଛି ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଶବ୍ଦ।)
In the first sentence ‘coconut tree’ are the head nouns.
In the second sentence ‘I’ (Pronoun) is the head word or head noun.
In the third sentence, the head word or head noun is ‘dog’.

The head word in a noun phrase.
(ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟାଶରେ ବ୍ୟବହୃତ head word ବା head noun) :
(i) The tiger lives in the forest. tiger, forest- head words.
Father is calling me. Father, me- head words
The hunter rode on an elephant. hunter, elephant- head words.

(ii) Adjectives as head words (head nouns) in the the + adjective expression (the + adjective) (ସାଧାରଣ ଅର୍ଥରେ)
(Adjective ଗୁଡ଼ିକୁ head words ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ।)
The rich should help the poor. (rich – head word)
The doctors have attended on the wounded. (wounded – head word)
The blind need our help and co-operation. (ସହଯୋଗ) (blind – head word)

( iii) To + infinitive as the head word.
(ବାକ୍ୟର ପ୍ରଥମରେ ବ୍ୟବହୃତ to + infinitive କୁ head word ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ।)
To err is human. (ଭୁଲ କରିବା ମାନବୀୟ) (head word).

(iv) Verb + ing as the head word. (Verb + ing head word ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟକରେ (ବାକ୍ୟର ମୂଳରେ)
Smoking injures the lungs (ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍).
Shooting (ତୀରନ୍ଦାଜ) is a sport (କ୍ରୀଡ଼ା).

Pronouns used as head words or head nouns
(Head words ବା Head nouns ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ Pronouns ବା ସର୍ବନାମ)

Pronouns

Subjective (କର୍ରାବାଚକ)	Objective (କର୍ମବାଚକ)
I	me
he	him
she	her
they	them
we	us
you	you
it	it

Examples :
(i) I am smart and tall. I – noun phrase / pronoun/ head word
(ii) Give me a piece of cake. me – noun phrase / object / pronoun / head word
(iii) Did they help you? they – noun phrase / pronoun / head word
(iv) How much did it cost you? it – noun phrase / pronoun / head word

Function of a Noun Phrase (ଏକ ବିଶେଷ୍ୟ ବାକ୍ୟାଶର କାର୍ଯ୍ୟ)
(i) As a subject (ଏକ କର୍ରା ରୂପେ)
A coconut tree grows faster. (tree – head word)
The little clever bov is crying there. (boy – head word)

(ii) As an object (ଏକ କର୍ମ ରୂପେ)
We all love this teacher. (କାହାକୁ ଭଲପାଉ) (teacher – head, word)
Father may buy a dictionary. (କ’ଣ କିଣିପାରନ୍ତି) (dictionary – head word)

(iii) As a subject ‘complement’ (କର୍ତ୍ତା ପୂରକ ରୂପେ)
Mrinal is a well – behaved boy. (boy – head word)
The girl became a doctor. (doctor – head word)

(iv) As an object complement (କର୍ମ ପୂରକ ରୂପେ)
The class elected Suraj their monitor.
(monitor – head word) (Suraj – object) (କାହାକୁ ନିର୍ବାଚିତ କଲେ)
(Mother calls this child Nilu.
(Nilu – head word) (this child – object) (କାହାକୁ ଡାକନ୍ତି)

(v) As an adjunct (ଏକ ବିବର୍ଷକ ରୂପେ)
Did you help that man last week ? (week – head word)
Father is returning home this morning. (morning – head word)

Forms of Noun Phrase
(i) A Noun as a noun phrase : Flowers are a wonderful creation ofGod.
(ii) APronoun as a noun phrase : It was raining heavily.
(iii) An ‘ing’ infinitive phrase as a noun phrase : Smoking cigarettes causes health problems. Climbing a tall coconut tree seems very dangerous.
(iv) To infinitive as a noun phrase : To help others in need is a great virtue.

Words used before Head Nouns in Noun Phrases (Noun Phrase ର Head Noun ପୂର୍ବରୁ ବ୍ୟବହୃତ ଶବ୍ଦ)

Article	(a, an, the)
Demonstrative (ପ୍ରଦର୍ଶକ ଶବ୍ଦ)	(this, that, these, those)
Possessive (ସମ୍ବନ୍ଧବାଚକ)	(my, your, his, our, its, Mina’s, one’s)
Cardinal (ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା)	(one, two, three, ten, hundred)
Ordinal (କ୍ରମିକ ସଂଖ୍ୟା)	(first, second, tenth, thousandth)
Quantifier (ପରିମାଣବାଚକ ଶବ୍ଦ)	(a, few, a little, many, a lot of, enough, much)
Adjectives (ବିଶେଷଣ ପଦ)	(cold, beautiful, clever, nice, hot, cold, young, old )
Classifier (a noun that functions as an adjective) refers to one of classes, (stone, science, music, marriage etc)

Classifier (One out of a class)
Stone building (stone – classifier like brick (ଇଟା), wooden (କାଠ)
College boys (college – classifier, like school, university)
Story books (Story – classifier, like cookery (ରୋଷେଇ ଶିକ୍ଷା), tailoring, dance, music…
Polar fan (Like Usha, Ravi, Khaitan, Orient, Havells…)
Science teacher (like mathematics, geography, history, political science….)
LG TV (Like Samsung, Philips, Akai, Sansui…)

Another word used in a noun phrase is ‘intensifier’ that intensifies or modifies an adjective. (N.P ରେ ବ୍ୟବହୃତ ଅନ୍ୟ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି intensifier ଯାହା ଗୋଟିଏ ବିଶେଷଣ ପଦକୁ ବିଶେଷିତ କରେ)

	Intensifier	Adjective	Noun (Head noun / Head word)
(a)	very	old	man
(b)	quite	hot	day
(c)	rather	amusing (ଆମୋଦଦାୟକ)	picture
(d)	extremely	beautiful	girl

Look at the following tree diagram and mark the position of the elements in the noun phrase. (ନିମ୍ନଲିଖତ ବୃକ୍ଷ ଚିତ୍ରର Noun phrase ର ବିଭିନ୍ନ ଶବ୍ଦର ଅବସ୍ଥିତିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକର।)

Textual Activities With Answers

Activity – 1

Spot the Noun Phrases in the following sentences. Then identify the determiners. (ନିମ୍ନଲିଖତ ବାକ୍ୟମାନଙ୍କରେ ବ୍ୟବହୃତ Noun Phrases କୁ ଚିହ୍ନାଅ ଓ Determiner ଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନାଅ।)
1. That silly (ବୋକା) donkey is away.
Answer:
That silly donkey – np, that – demonstrative (determiner)

2. Those people are busy.
Answer:
Those people – np, those – demonstrative (determiner)

3. Have pity on the starving child.
Answer:
on the starving child – np, the – article (determiner)

4. All of you can do the sum.
Answer:
All of you – np, All – pre-determiner (quantifier)

5. The little girl is always talking.
Answer:
The little girl – np, the – article (determiner)

6. He has one sister and two brothers.
Answer:
One sister and two brothers – np, one, two – candinals (determiner)

7. I heard his first three words.
Answer:
his first three words – np, his – possessive (determiner), three – cardinal (determiner)

8. All these four empty bottles are here.
Answer:
All these four empty bottles – np, all – pre-determiner, these – demonstrative (determiner), four – cardinal (determiner), empty – adjective

9. Mary’s mother is dead but her father is still alive.
Answer:
Mary’s mother- np, Mary’s – possessive (determiner), her father – np, her – possessive (determiner)

10. Which colour do you like, red or green?
Answer:
Which colour? Which – wh-determiner

Remember: all both and half are pre-determiners since they are used before determiners. (Determiner ପୂର୍ବରୁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବାରୁ all, both ଓ half pre-determiners ଅଟନ୍ତି) (‘Pre’ ର ଅର୍ଥ ପୂର୍ବ ବା before)

Activity – 2

Rearrange the words to make a Noun Phrase.
(Noun phrase ତିଆରି କରିବାପାଇଁ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନଃ ସଜାଅ)
1. first, books, his, ten
Answer:
his first ten books

2. big, the, boys, three
Answer:
the three big boys

3. the, planes, five, first
Answer:
the first five planes

4. her, sarees, beautiful, all
Answer:
all her beautiful sarees

5. nice, a, movie, very
Answer:
a very nice movie (film)

6. very, boys, innocent, young.
Answer:
very young innocent (ନିରୀହ) boys

7. famous, seven, schools, those, music
Answer:
those seven famous music schools

8. old, the, man, silly
Answer:
the old silly man

Activity – 3

Draw tree diagrams showing the different elements of the following Noun Phrases. (ବିଭିନ୍ନ ଉପାଦାନ (ଶବ୍ଦ)କୁ ଦେଖାଇ diagram ବା ଛବି ତିଆରି କର ।)
1. All boys
Answer:

2. All the boys
Answer:

3. Each of the students
Answer:

4. A ripe red fruit
Answer:

5. Those strange stories
Answer:

Activity – 4

Complete the Noun phrases by filling in the blanks with suitable words.
1. ________ ________ picnic
Answer:
a lavish picnic

2. ________ ________ house
Answer:
my little house

3. all ________ ________ boys
Answer:
all these school boys

4. the ________ ________ books
Answer:
the popular story books

5. our ________ ________ teacher
Answer:
our first school teacher

The Noun Phrase Additional Questions With Answers

Rearrange the words to make a Noun Phrase.
1. very, a, picture, nice
Answer:
A very nice picture.

2. the, old, all, colleges, very
Answer:
All the very old colleges.

3. intelligent, very, boys, young
Answer:
Very intelligent young boys.

4. red, ripe, a, fruit
Answer:
A ripe red fruit.

5. new, our, teacher, English
Answer:
Our new English teacher.

6. plastic, new, toys, beautiful
Answer:
Beautiful new plastic toys.

7. the, planes, five, first
Answer:
The first five planes.

8. the, old, silly, man
Answer:
The silly old man.

9. famous, seven, schools, those, music
Answer:
Those famous seven music schools.

10. big, the, boys, three
Answer:
The three big boys.

Identify the underlined words that come before the Head noun.

1. Whose son is he?
Answer:
Whose – possessive

2. My first poem was published in a magazine.
Answer:
First – Ordinal number

3. This is Mr. Muduli’s car.
Answer:
Mr. Muduli’s – Possessive

4. Those people are busy.
Answer:
Those – demonstrative

5. This is a science college.
Answer:
new – adjective

6. My new book was stolen.
Answer:
science – classifier

7. The little girl is always talking.
Answer:
The determiner

8. It is a beautiful building.
Answer:
beautiful – adjective

9. It was a very nice movie.
Answer:
very intensifier

10. I have three brothers.
Answer:
three – ordinal number

11. All the children have left school.
Answer:
All – pre-determiner

12. Her pen was stolen.
Answer:
Her – possessive

13. That house belongs to me.
Answer:
That- demonstrative

14. The new pen writes well.
Answer:
new – adjective

15. This is a stone building.
Answer:
stone – classifier

16. I like our Prime Minister’s speech.
Answer:
Our Prime Minister’s – possessive

17. He wasted a lot of time.
Answer:
a lot of – quantifier

18. Each of the boys was given a prize.
Answer:
Each of – pre-determiner

19. There is a little water in the glass.
Answer:
a little – quantifier

20. This is my new shirt.
Answer:
my – possessive

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions କାରକ ଓ ବିଭକ୍ତି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar କାରକ ଓ ବିଭକ୍ତି

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
କାରକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ କ୍ରିୟାପଦ ସହିତ ଅନ୍ୟ ପଦଗୁଡ଼ିକର ଯେଉଁ ସମ୍ବନ୍ଧ ରହିଥାଏ ତାହାକୁ କାରକ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
କର୍ତ୍ତାକାରକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
‘‘ବାକ୍ୟରେ ଯେ କ୍ରିୟା ସଂପାଦନ କରେ, କରାଏ ଅଥବା ଯାହା ବିଷୟରେ କ୍ରିୟା କୁହାଯାଇଥାଏ ତାହା କର୍ତ୍ତାକାରକ ।’’

Question 3.
ପ୍ରୟୋଜକ କର୍ତ୍ତା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ କର୍ତ୍ତା ଅନ୍ୟଦ୍ୱାରା କ୍ରିୟା ସଂପାଦନ କରେ ତାହାକୁ ‘ପ୍ରଯୋଜକ କର୍ତ୍ତା’ କୁହାଯାଏ ।

Question 4.
ପ୍ରଯୋଜ୍ୟ କର୍ତ୍ତା କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତା ଯାହାଦ୍ୱାରା କ୍ରିୟ ସମ୍ପାଦନ କରାଏ ତାହାକୁ ‘ପ୍ରଯୋଜ୍ୟ କର୍ତ୍ତା’ କହନ୍ତି ।

Question 5.
କର୍ମକାରକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତାର କ୍ରିୟା ସାଧନରେ ଯାହା ଅଭିଳଷିତ ବା ଅବଲମ୍ବିତ ତାହା କର୍ମକାରକ । ଯଥା – ଶିକ୍ଷକ ଛାତ୍ରକୁ ଡାକିଲେ ।

Question 6.
ମୁଖ୍ୟ କର୍ମ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କ୍ରିୟା ସହିତ ଯେଉଁ କର୍ମ ପଦ ସିଧାସଳଖ ଜଡ଼ିତ ତାହା ମୁଖ୍ୟ କର୍ମ ।

Question 7.
ଗୌଣ କର୍ମ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ମୁଖ୍ୟ କର୍ମକୁ ଯେଉଁ କର୍ମ ଅନୁସରଣ କରିଥାଏ ତାହା ଗୌଣ କର୍ମ କୁହାଯାଏ ।

Question 8.
କରଣ କାରକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
‘ଯାହା ସାହାଯ୍ୟରେ କ୍ରିୟା ସାଧୂ ହୁଏ ବା କ୍ରିୟା ସାଧନରେ ଯିଏ ପ୍ରକୃଷ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ତାହା କରଣ କାରକ ।’ ଯଥା –
ସେ କଲମରେ ଲେଖୁଛି ।

Question 9.
ସଂପ୍ରଦାନ କାରକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯାହାକୁ କୌଣସି ବସ୍ତୁ ସମ୍ୟକ୍ ବା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଦାନ କରାଯାଏ, ତାହାର ସଂପ୍ରଦାନ କାରକ ହୁଏ । ଯଥା –
କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ଶହେ ମହଣ ସୁନା ଦାନ କରିଥିଲେ ।

Question 10.
ଅପାଦାନ କାରକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କ୍ରିୟାଦ୍ଵାରା ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଅନ୍ୟବସ୍ତୁଠାରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହେଲେ ତାହାଠାରେ ‘ଅପାଦାନ କାରକ’ ହୋଇଥାଏ । ଯଥା –
କାଲି ମନ୍ଦିରରୁ ପଥର ଖସିଲା ।

Question 11.
ଅଧ୍ଵରଣ କାରକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
କ୍ରିୟା ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଅଥବା ଯେଉଁ ସମୟରେ ସାଧୂ ହୁଏ, ସେହି ସ୍ଥାନ ଓ ସମୟସୂଚକ ପଦର ଅଧିକରଣ କାରକ ହୁଏ । ଯଥା –
ପୂର୍ଣ୍ଣମୀରେ ପ୍ରବଳ ଜୁଆର ଉଠେ ।

Question 12.
ସ୍ଥାନାଧ୍ଵରଣ କାରକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାକ୍ୟରେ ଯେଉଁ ପଦଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାନ ସୂଚିତ ହୁଏ, ତାହା ସ୍ଥାନାଧ୍ଵରଣ ପଦ । ଯଥା –
ସେ ହେଟେଲରେ ଖାଇଲା ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
କାରକ କେତେ ପ୍ରକାରର ?
Answer:
୬ ପ୍ରକାର

Question 2.
କର୍ତ୍ତା କାରକରେ କେଉଁ ବିଭକ୍ତି ହୁଏ ?
Answer:
ପ୍ରଥମ ବିଭକ୍ତି

Question 3.
ସାଧାରଣତଃ କ୍ରିୟାପଦ ପୂର୍ବରୁ କିଏ ବା କ’ଣ ଲଗାଇ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ ଉତ୍ତରରେ ଯାହା ଆସେ ତାହା କେଉଁ କାରକ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତା କାରକ

Question 4.
ବିବେକାନନ୍ଦ ଆମେରିକାରେ ଓଜସ୍ୱ ନୀ ଭାଷଣ ଦେଇଥିଲେ । – ରେଖାଙ୍କିତ ପଦଟି କେଉଁ କାରକ ଅଟେ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତା କାରକ

Question 5.
ଯେଉଁ ବର୍ଣ୍ଣ ବା ବର୍ଣ୍ଣସମଷ୍ଟି ଦ୍ୱାରା ସଂଖ୍ୟା, କାରକ ସୂଚିତ ହୁଏ ତାହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବିଭକ୍ତି

Question 6.
ବାକ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ କ୍ରିୟାପଦ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ନଥାଇ ଯେଉଁ ପଦର ଅନ୍ୟ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଥାଏ ତାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସମ୍ୱନ୍ଧ ପଦ

Question 7.
‘ନିଜ ଦୋଷରୁ ପ୍ରାଣୀ କଷ୍ଟ ପାଏ’ – ଏଠାରେ କେଉଁ କାରଣରୁ ୫ମୀ ବିଭକ୍ତି ହୋଇଛି ?
Answer:
ହେତୁ ଅର୍ଥରେ

Question 8.
ପବନର ପୁତ୍ର – ଏଠାରେ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ଷଷ୍ଠୀ ବିଭକ୍ତି ହୋଇଛି ?
Answer:
ଜନ୍ୟ ଜନକ ସମ୍ବନ୍ଧ

Question 9.
ବାକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କ୍ରିୟାପଦ ସହିତ ଅନ୍ୟ ପଦମାନଙ୍କର ଯେଉଁ ସମ୍ବନ୍ଧ ଥାଏ, ତା’କୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
Answer:
କାରକ

Question 10.
ଲୋକଟି ଲଙ୍ଗଳରେ ଚାଷ କରୁଛି । (ରେଖାରୂଢ଼ି ପଦର କାରକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।)
Answer:
କରଣକାରକ

Question 11.
ବିଭକ୍ତି କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ?
Answer:
୭ ଭାଗରେ

Question 12.
ନବମ ଶ୍ରେଣୀରେ ଉମାଭାରତୀ ବୋଲି ଝିଅଟିଏ ପଢୁଛି । (ରେଖାଙ୍କିତ ପଦର ସକାରଣ ବିଭକ୍ତି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।)
Answer:
ଅବ୍ୟୟଯୋଗେ ୧ମା

Question 13.
ପିଲାମାନେ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଯାଉଛନ୍ତି । (ବାକ୍ୟରେ ଥିବା କର୍ମପଦ ଚିହ୍ନାଅ ।)
Answer:
ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ

Question 14.
‘ଅନୁସାରେ’ ଏହି ଅର୍ଥ ବୁଝାଇବା ପାଇଁ କେଉଁ ବିଭକ୍ତି ?
Answer:
୨ୟା

Question 15.
ମୂର୍ଖକୁ ଧ୍ଵ । ରେଖାଙ୍କିତ ପଦଟିର ସକାରଣ ବିଭକ୍ତି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରୁଣ ଳଗ ।
Answer:
‘ଧୂକ୍’ ଯୋଗେ ୨ୟା

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ଯେ କ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦନ କରେ, ତା’କୁ __________________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
କର୍ତ୍ତା

2. ଯେଉଁ କର୍ତ୍ତା ନିଜେ କ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦନ ନ କରି ଅନ୍ୟଦ୍ୱାରା କରାଏ, ତାକୁ ______________ କର୍ତ୍ତା କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ପ୍ରୟୋଜକ

3. କର୍ତ୍ତା ଯାହାଦ୍ଵାରା କାର୍ଯ୍ୟ କରାଏ, ତାହାକୁ _________________ କର୍ତ୍ତା କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ପ୍ରୟୋଜ୍ୟ

4. କପିଳେନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଏକ ବିଶାଳ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । – ଏହି ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା କର୍ତ୍ତାପଦଟି __________________ ।
Answer:
କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ

5. କର୍ଭର କ୍ରିୟା ସାଧନରେ ଯାହା ଅଭିଳଷିତ, ତାକୁ ______________________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
କର୍ମ

6. ଯାହା ସାହାଯ୍ୟରେ କ୍ରିୟା ସାଧୁତ ହୁଏ, ତାକୁ _________________________ କହନ୍ତି ।
Answer:
କରଣ

7. ଯାହାକୁ କୌଣସି ବସ୍ତୁ ସମ୍ୟରୂପେ ଦାନ କରାଯାଏ, ତାକୁ _______________________ କାରକ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ସମ୍ପ୍ରଦାନ

8. ସମ୍ପ୍ରଦାନ କାରକରେ _____________________ ବିଭକ୍ତି ହୁଏ ।
Answer:
୪ର୍ଥୀ

9. କରଣ କାରକରେ ___________________ ବିଭକ୍ତି ହୁଏ ।
Answer:
୩ୟା

10. କର୍ମ କାରକରେ _________________ ବିଭକ୍ତି ହୁଏ ।
Answer:
୨ୟା

D ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. ଯେ କ୍ରିୟା-ସମ୍ପାଦନ କରେ, ତା’କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) କର୍ତ୍ତୃକାରକ
(B) କର୍ମକାରକ
(C) ପ୍ରୟୋଜନ କର୍ତ୍ତା
(D) କରଣକାରକ
Answer:
(A) କର୍ତ୍ତୃକାରକ

2. ଯେଉଁ କର୍ମା ନିଜେ କ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦନ ନ କରି ଅନ୍ୟଦ୍ୱାରା କରାଏ, ତାକୁ କି କର୍ତ୍ତା କୁହାଯାଏ ?
(A) କର୍ରା
(B) ପ୍ରୟୋଜନ କର୍ତ୍ତା
(C) ପ୍ରୟୋଜ୍ୟ କର୍ତ୍ତା
(D) ଅନୁକ୍ତ କର୍ତ୍ତା
Answer:
(B) ପ୍ରୟୋଜନ କର୍ତ୍ତା

3. କର୍ତ୍ତା ଯାହାଦ୍ଵାରା କାର୍ଯ୍ୟ କରାଏ, ତାହାକୁ କି କର୍ତ୍ତା କୁହାଯାଏ ?
(A) ପ୍ରୟୋଜକ କର୍ତ୍ତା
(B) ପ୍ରୟୋଜ୍ୟ କର୍ତ୍ତା
(C) ଅପ୍ରଧାନ କର୍ତ୍ତା
(D) ପ୍ରଧାନ କର୍ତ୍ତା
Answer:
(B) ପ୍ରୟୋଜ୍ୟ କର୍ତ୍ତା

4. କପିଳେନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଏକ ବିଶାଳ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । – ଏହି ବାକ୍ୟରେ ଥ‌ିବା କର୍ରାପଦ ଚିହ୍ନାଅ ।
(A) ବିଶାଳ
(B) ରାଜ୍ୟ
(C) କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ
(D) ପ୍ରତିଷ୍ଠା
Answer:
(C) କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ

5. କର୍ତ୍ତାର କ୍ରିୟା ସାଧନରେ ଯାହା ଅଭିଳଷିତ, ତାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) କରଣ
(B) ସମ୍ପ୍ରଦାନ
(C) ଅଷ୍କରଣ
(D) କର୍ମ
Answer:
(D) କର୍ମ

6. ଯାହା ସାହାଯ୍ୟରେ କ୍ରିୟା ସାଧୂ ହୁଏ, ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(A) କର୍ମ
(B) କର୍ତ୍ତା
(C) କରଣ
(D) ସମ୍ପ୍ରଦାନ
Answer:
(C) କରଣ

7. ଯାହାକୁ କୌଣସି ବସ୍ତୁ ସମ୍ୟକ୍‌ରୂପେ ଦାନ କରାଯାଏ, ତାକୁ କି କାରକ କୁହାଯାଏ ?
(A) କରଣ କାରକ
(B) କର୍ମ କାରକ
(C) ଅପାଦାନ କାରକ
(D) ସମ୍ପ୍ରଦାନ କାରକ
Answer:
(D) ସମ୍ପ୍ରଦାନ କାରକ

8. ସମ୍ପ୍ରଦାନ କାରକରେ କେଉଁ ବିଭକ୍ତି ହୁଏ ?
(A) ୩ୟା
(B) ୨ୟା
(C) ୫ମୀ
(D) ୪ର୍ଥ।
Answer:
(D) ୪ର୍ଥ।

9. କରଣ କାରକରେ କେଉଁ ବିଭକ୍ତି ହୁଏ ?
(A) ୨ୟା
(B) ୩ୟା
(C) ୪ର୍ଥ।
(D) ୫ମୀ
Answer:
(B) ୩ୟା

10. କର୍ମ କାରକରେ କେଉଁ ବିଭକ୍ତି ହୁଏ ?
(A) ୩ୟ
(B) ୧ମା
(C) ୨ୟା
(D) ୪ର୍ଥ।
Answer:
(C) ୨ୟା

11. କାରକ କେତେ ପ୍ରକାରର ?
(A) ୬
(B) ୫
(C) ୭
(D) ୪
Answer:
(A) ୬

12. କର୍ତ୍ତା କାରକରେ କେଉଁ ବିଭକ୍ତି ହୁଏ ?
(A) ଦ୍ଵିତୀୟା
(B) ପ୍ରଥମା
(C) ତୃତୀୟା
(D) ଚତୁର୍ଥୀ
Answer:
(B) ପ୍ରଥମା

13. ସାଧାରଣତଃ କ୍ରିୟାପଦ ପୂର୍ବରୁ କିଏ ବା କ’ଣ ଲଗାଇ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ ଉତ୍ତରରେ ଯାହା ଆସେ ତାହା କେଉଁ କାରକ ?
(A) କର୍ତ୍ତା କାରକ
(B) କର୍ମ କାରକ
(C) ଅପାଦାନ କାରକ
(D) ଅଧ୍ୟାକରଣ କାରକ
Answer:
(A) କର୍ତ୍ତା କାରକ

14. ବିବେକାନନ୍ଦ ଆମେରିକାରେ ଓଜସ୍ବିନୀ ଭାଷଣ ଦେଇଥିଲେ । – ରେଖାଙ୍କିତ ପଦଟି କେଉଁ କାରକ ଅଟେ ?
(A) କର୍ତ୍ତା କାରକ
(B) କରଣ କାରକ
(C) ଅପାଦ କାରକ
(D) କର୍ମ କାରକ
Answer:
(A) କର୍ତ୍ତା କାରକ

15. ଯେଉଁ ବର୍ଣ୍ଣ ବା ବର୍ଣ୍ଣସମଷ୍ଟି ଦ୍ୱାରା ସଂଖ୍ୟା, କାରକ ସୂଚିତ ହୁଏ ତାହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ବିଭକ୍ତି
(B) କାରକ
(C) ସମ୍ବନ୍ଧ ପଦ
(D) ଅବ୍ୟୟପଦ
Answer:
(A) ବିଭକ୍ତି

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions Chapter 10 ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Solutions Chapter 10 ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନାବଳୀର ଉତ୍ତର
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂ ଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ବିପରୀତାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ଡେଙ୍ଗା, କୃତକାର୍ଯ୍ୟ, ଅଭିଶାପ, ଖର୍ଚ୍ଚ, ଆଦେଶ,
Answer:
ଡେଙ୍ଗା – ଗେଡ଼।
କୃତକାର୍ଯ୍ୟ – ଅକୃତକାର୍ଯ୍ୟ
ଅଭିଶାପ – ଆଶୀର୍ବ।ଦ
ଖର୍ଚ୍ଚ – ସଞ୍ଚୟ
ଆଦେଶ – ଅନୁରୋଧ
ଅକ୍ଷମ – କ୍ଷମ

Question ୨।
ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କର ।
ଅଚ୍ଛାଧ୍ଵକ, ଉନ୍ନତି, ଉଜ୍ଜ୍ବଳ, ସନ୍ତୁଷ୍ଟ, ସଂଯୋଗ
Answer:
ଅଚ୍ଛାଧ୍ଵକ = ଅଚ୍ସ + ଅଧ୍ଵକ
ଉନ୍ନତି = ଉତ୍ + ନତ୍
ଉଜ୍ଜ୍ବଳ = ଉତ୍ + ଜ୍ୱଳ
ସନ୍ତୁଷ୍ଟ = ସମ୍ + ତୁଷ୍ନ
ସଂଯୋଗ = ସମ୍ + ଯୋଗ

Question ୩।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହ ସମ୍ପର୍କ ଥ‌ିବା ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଗକର ।

Answer:

Question ୪।
ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ପୃଥ‌ିବୀ ବିଖ୍ୟାତ _______________ ଇଟାଭାଟିରେ କାମ କରି ପିଲାଦିନେ ପେଟ୍ ପୋଷୁଥିଲେ ।
(ଷ୍ଟାଲିନ୍, ମୁସୋଲିନ୍, ହିଟ୍‌ଲର, ଈଶ୍ଵରଚନ୍ଦ୍ର)
Answer:
ହିଟ୍‌ର

(ଖ) ବେଶି ଝିଅ ଜନ୍ମହେଲେ କେହି କେହି ତାକୁ ____________ ମଣନ୍ତି ।
(ଆଶୀର୍ବାଦ, ପୁରସ୍କାର, ସମସ୍ୟା, ଅଭିଶାପ)
Answer:
ଅଭିଶାପ

(ଗ) ________________ ଦେଶର ନାରୀ ପୁରୁଷ ଅପେକ୍ଷା ପ୍ରବଳ ।
(ଭାରତ, ବର୍ମା, ଗ୍ରୀନ୍‌ଲାଣ୍ଡ, ସୁଇଜରଲାଣ୍ଡ)
Answer:
ବର୍ମା

(ଘ) ଶିଶୁଗୀତ ଏକ ________________ କହିଲେ ଚଳେ ।
(ମୃଗତୃଷ୍ଣା, ମନୋରଞ୍ଜନ, ଖ୍ଆଲ, ମଜାଗୀତ)
Answer:
ମୃଗତୃଷ୍ଣା

Question ୫।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକରେ ଉପସର୍ଗ ବ୍ୟବହାର କରି ନୂଆ ନୂଆ ଶବ୍ଦମାନ ଗଢ଼ ।
ନିଧ୍ର, ବଳ, ବାସ, ଘାତ, ବାଦ
Answer:

କ୍ଷୁଦ୍ର ଭତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୬।
ବାମନ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବା ଚେଷ୍ଟା ନିତାନ୍ତ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ କାହିଁକି ?
Answer:
ଲୋକମାନଙ୍କର ଏକ ସାଧାରଣ ଉଚ୍ଚତା ଅଛି । କେତେକ ଲୋକ ଦୋଷଯୁକ୍ତ ପିଣ୍ଡ (ଜିନ୍) ଯୋଗୁଁ ସାଧାରଣ ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନ ବଢ଼ି କ୍ଷୁଦ୍ରକାୟ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କୁ ବାମନ କୁହାଯାଏ । ସେମାନଙ୍କ ହାତ ଛୋଟ ହୋଇଥିବାରୁ ବେଶି ଉଚ୍ଚକୁ ପାଏ ନାହିଁ । ତେଣୁ ବାମନ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇଲେ ସେ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ହୁଏ ।

Question ୭ ।
ଈଶ୍ୱରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କ ଜନ୍ମ କେଉଁଠାରେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଈଶ୍ୱରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କ ଜନ୍ମ ଭାରତର ସାମାନ୍ୟ ଜଣେ ପୂଜାରୀ ଘରେ ହୋଇଥିଲା ।

Question ୮।
ଇତାଲୀର ଭାଗ୍ୟବିଧାତା କିଏ ଓ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ କେଉଁଠାରେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଇତାଲୀର ଭାଗ୍ୟବିଧାତା ଥିଲେ ମୁସୋଲିନ୍ । ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ ଦରିଦ୍ର କମାର ଘରେ ହୋଇଥିଲା ।

Question ୯।
କେଉଁମାନେ ବନର ମାଳତୀ ପରି ବନରେ ଫୁଟି ଝଡ଼ି ପଡୁଛନ୍ତି ?
Answer:
କୋଟି କୋଟି ବାମନ ଏ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଆସି ବନର ମାଳତୀ ପରି ବନରେ ଫୁଟି ଝଡ଼ି ପଡୁଛନ୍ତି ।

Question ୧୦ ।
ଷାଠିଏ ପଉଟି ଘିଅ ହେବ ନା ରାଧା ନାଚିବେ ?– ଏକଥା କାହିଁକି ଶିକ୍ଷକ ମାଧବ ମିଶ୍ର ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଲେ ?
Answer:
ଲେଖକ ଦରିଦ୍ର ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପଢ଼ିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରବାସରେ ଯାଇ ରହିବା, ଆହାର ଯୋଗାଡ଼ କରିବା ତଥା ବହିପତ୍ର କିଣିବାପାଇଁ ବହୁ ଅର୍ଥ ଆବଶ୍ୟକ, ଯେଉଁ ଅର୍ଥ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ପ୍ରପୀଡ଼ିତ ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ ଥିଲା ଷାଠିଏ ପଉଟି ଘିଅ ସଦୃଶ । ତେଣୁ ଶିକ୍ଷକ ମାଧବ ମିଶ୍ର ଲେଖକଙ୍କୁ ଏପରି କହିଥିଲେ ।

Question ୧୧ ।
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ କିଏ ଓ ସେ କେଉଁଠି ରହୁଥିଲେ ?
Answer:
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ଥିଲେ ସେ ଯୁଗର କଟକର ଖ୍ୟାତନାମା ଓକିଲ ହରିବଲ୍ଲଭ ବୋଷଙ୍କ ପୁତୁରା । ସେ ‘ଶଶିନିକେତନ’ରେ ରହୁଥିଲେ ।

Question ୧୨ ।
ନାରୀଜାତିର ମହୀୟସୀ ପ୍ରତିନିଧୂ ରୂପେ କେଉଁମାନେ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି ?
Answer:
ନାରୀଜାତିର ମହୀୟସୀ ପ୍ରତିନିଧ୍ଵ ରୂପେ ଦୁର୍ଗା, ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ସରସ୍ଵତୀ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି ।

Question ୧୩ ।
ବେଶି ଝିଅ ଜନ୍ମକୁ କେହି କେହି ଅଭିଶାପ ମଣିଥା’ନ୍ତି କାହିଁକି ?
Answer:
ପ୍ରଚଳିତ ଯୌତୁକ ପ୍ରଥା, ଝିଅର ଆଚରଣଜନିତ ସାମାଜିକ ଲାଞ୍ଛନା ତଥା ଉପଯୁକ୍ତ ପାତ୍ର ସହିତ ବିବାହ ଦେବା ଅସମ୍ଭବ ହେଉଥ‌ିବାରୁ କେତେକ ବେଶି ଝିଅ ଜନ୍ମକୁ ଅଭିଶାପ ବୋଲି ମନେ କରିଥା’ନ୍ତି ।

Question ୧୪ ।
କେଉଁ ଦେଶର ପୁରୁଷମାନେ ଘରଧନ୍ଦା ବୁଝିବା ସହ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କର ଲାଳନପାଳନ କରିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:
ଗ୍ରୀନ୍‌ଲାଣ୍ଡ ତଥା ସୁଇଜରଲାଣ୍ଡ ଦେଶର ପୁରୁଷମାନେ ଘରଧନ୍ଦୀ ବୁଝିବା ସହ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କର ଲାଳନପାଳନ କରିଥା’ନ୍ତି ।

Question ୧୫ ।
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ କି ପ୍ରକାର ଲୋକ ଥିଲେ ?
Answer:
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ଜଣେ ଧର୍ମଭୀରୁ ଲୋକ ଥିଲେ । ସେ ବି. ଏ. ପାସ୍ କରି ମଧ୍ୟ ଅର୍ଥୋପାର୍ଜନ ପନ୍ଥା ଛାଡ଼ି ଜଗନ୍ନାଥଧାମରେ ରହୁଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସଂଯମୀ ତଥା ନିରାମିଷାଶୀ । ବେକରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ତୁଳସୀର ମାଳା ଧାରଣ କରି ସେ କୀର୍ତ୍ତନରେ କାଳଯାପନ କରୁଥିଲେ ।

Question ୧୬ ।
ଦୀନବନ୍ଧୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ଲେଖକଙ୍କୁ କ’ଣ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଦୀନବନ୍ଧୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ତାଙ୍କର ପାଇବାକୁ ଥିବା କୋଡ଼ିଏ ଟଙ୍କା ବୃଦ୍ଧି ମଧ୍ୟରୁ ମାସିକ ୧୫ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ଯିବା ପରେ ବଳକା ପାଞ୍ଚଟଙ୍କା ଲେଖକଙ୍କୁ ଦେବାକୁ କହି ଚିନ୍ତା ନ କରିବାକୁ ସାଣ୍ଟୋନା ଦେଇଥିଲେ ।

Question ୧୭ ।
ବିବାହିତ ପୁଅ ଓ ବିବାହିତା ଝିଅଙ୍କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବିବାହିତ ପୁଅକୁ ଭର୍ଭା ଓ ବିବାହିତା ଝିଅକୁ ଭାର୍ଯ୍ୟା କୁହାଯାଏ ।

Question ୧୮ ।
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କ ଘରେ ଲେଖକଙ୍କୁ କାହିଁକି ପୂଜାରୀ ବୋଲି ମନେକଲେ ?
Answer:
ଲେଖକଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ପେଣ୍ଡାବାଳ ଥିବା ହେତୁ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କ ଘରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜାରୀ ବୋଲି ମନେକଲେ ।

Question ୧୯ ।
ପଇସାର ଅଭାବ ପଡ଼ିଲେ ଲେଖକ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ପଇସାର ଅଭାବ ପଡ଼ିଲେ ଛାତ୍ରାବାସରେ ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ ଚାଉଳ ପଡ଼ିବା ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ । ଲେଖକ ଅନ୍ୟତ୍ର ଖାଇବା କଥା କହି ସମୁଦ୍ର କୂଳକୁ ଯାଇ ପବନ ଖାଇ ଉପାସ ରହିଯାଆନ୍ତି ।

Question ୨୦ ।
ଲେଖକ କାହିଁକି ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ ବା ବଡ଼ ଦେଉଳକୁ ବେଶି ଯାଉନଥିଲେ ?
Answer:
ବଡ଼ଦାଣ୍ଡରେ ସୁସଜ୍ଜିତ ଗୁଡ଼ିଆ ଦୋକାନ ଦେଖ‌ିଲେ ଲେଖକଙ୍କ ଜିହ୍ବାଲାଳସା ପ୍ରବଳ ହୋଇଉଠେ । କିନ୍ତୁ ସେହି ଜିହ୍ବାଲାଳସାକୁ ଚରିତାର୍ଥ କରିବାକୁ ଲେଖକଙ୍କ ପାଖରେ ଆବଶ୍ୟକ ଅର୍ଥ ନଥାଏ । ତେଣୁ ଲେଖକ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ ବା ବଡ଼ ଦେଉଳକୁ ବେଶି ଯାଉନଥିଲେ ।

Question ୨୧ ।
ମା’ମାନେ ପିଲାଙ୍କୁ ସାନ୍ତନା ଦେବାପାଇଁ କେଉଁ ଗୀତ ଗାଆନ୍ତି ?
Answer:
ମା’ମାନେ ପିଲାଙ୍କୁ ସାନ୍ତନା ଦେବାପାଇଁ ଗାଇଆ’ ନ୍ତି –
‘ଆ ଜହ୍ନମାମୁ ସରଗ ଶଶୀ,
ମୋ କାହ୍ନୁ ହାତରେ ପଡ଼ରେ ଖସି ।

Question ୨୨ ।
ମୃଗତୃଷ୍ଣା କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରଖର ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ଜଳର ଭ୍ରମକୁ ମୃଗତୃଷ୍ଣା ବା ମରୀଚିକା କୁହାଯାଏ ।

Question ୨୩ ।
ଲେଖକ କ’ଣ ପାଇଁ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ସହି ମାଟିକାମୁଡ଼ି ପଡ଼ିରହିଥିଲେ ?
Answer:
ଲେଖକ ଆର୍ଥିକ ଅଭାବ ସତ୍ତ୍ଵେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଲାଭକରି ମଣିଷରେ ଗଣାହେବା ପାଇଁ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ସହି ମାଟିକାମୁଡ଼ି ପଡ଼ି ରହିଥିଲେ ।

ସପ୍ରସଙ୍ଗ ସରଳାର୍ଥ ଲେଖ

Question ୨୪ ।
କୋଟି କୋଟି ବାମନ ଆକାଶରେ ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଳକୁ ଦେଖ୍ ଲୋଭ ସମ୍ବରଣ କରିନପାରି ହାତ ବଢ଼ାଉଛନ୍ତି, ମାତ୍ର ଧରି ନ ପାରି ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ହେଉଛନ୍ତି ।
Answer:
କୋଟି କୋଟି……………………………………ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ହେଉଛନ୍ତି ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପଠିତ ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧର ସଂଗୃହୀତ । ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ରଙ୍କ ରଚିତ ‘ଅର୍ଦ୍ଧ ଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଶା ଓ ତହିଁରେ ମୋ ସ୍ଥାନ’ ନାମଧେୟ ଆତ୍ମଜୀବନୀରୁ ସମାନୀତ ଉକ୍ତ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାପାଇଁ ହାତ ବଢ଼ାଇ ଅନେକ ବାମନ କିପରି ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ହେଉଛନ୍ତି, ତାହା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ଲୋକମାନଙ୍କର ଏକ ସାଧାରଣ ଉଚ୍ଚତା ଅଛି । ଦୋଷଯୁକ୍ତ ପିଣ୍ଡ (ଜିନ୍) ଯୋଗୁଁ ସାଧାରଣ ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନ ବଢ଼ି ଯେଉଁମାନେ କ୍ଷୁଦ୍ରକାୟ ହୋଇଥା’ନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ବାମନ କୁହାଯାଏ । ସେମାନଙ୍କ ହାତ ଛୋଟ ହୋଇଥିବାରୁ ବେଶି ଉଚ୍ଚକୁ ପାଏ ନାହିଁ । ତେଣୁ ବାମନ ହୋଇ କେହି ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇଲେ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ହୁଏ ।

କେବଳ ବାମନ ନୁହେଁ, କୌଣସି ଲୋକର ହାତ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ପାଇବ ନାହିଁ । ଏହାର ଉପଲକ୍ଷ୍ୟ ଚନ୍ଦ୍ର ବା ବାମନ ନୁହେଁ । ଏଠାରେ ଚନ୍ଦ୍ର ଉଚ୍ଚାଭିଳାଷର ପ୍ରତୀକ ଓ ବାମନ କ୍ଷୁଦ୍ରଶକ୍ତିର ପ୍ରତୀକ । ଶକ୍ତି ବା ସାମର୍ଥ୍ୟ ନ ଥାଇ ବୃହତ୍ କର୍ମ କରିବାକୁ ଆଗେଇ ଆସି କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଅସଫଳ ହେବା ସହ ଲୋକହସା ହୁଅନ୍ତି । ତଥାପି ଏ ସଂସାରରେ କେତେକ ବାମନ ନିଷ୍ଠା ଓ ସାଧନା ବଳରେ ଅସଂଖ୍ୟ ଡେଙ୍ଗା ଲୋକଙ୍କୁ ଟପି ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାରେ କୃତକାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିବାର ପ୍ରମାଣ ଇତିହାସ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ଦରିଦ୍ର କମାର ଘରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ବାମନରୂପୀ ମୁସୋଲିନ୍ ଦିନେ ହୋଇଥିଲେ ଇତାଲୀର ଭାଗ୍ୟବିଧାତା । ମୋଚିପିଲା ଷ୍ଟାଲିନ୍ ହୋଇଥଲେ ରୁଷିଆର କର୍ଣ୍ଣଧାର । ଇଟାଭାଟିରେ କାମ କରି ପେଟ ପୋଷୁଥିବା ହିଟ୍‌ଲର୍ ହୋଇଥିଲେ ବିଶ୍ୱବିଖ୍ୟାତ । କୋଟି କୋଟି ବାମନ ପୃଥ‌ିବୀରେ ଜନ୍ମ ନେଇ ବନର ମାଳତୀ ପରି ବନରେ ଫୁଟି ଝଡ଼ି ପଡ଼ୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଗଭୀର ଅଧ୍ୟବସାୟ ଓ ଦୃଢ଼ ଆତ୍ମପ୍ରତ୍ୟୟ ବଳରେ କେତେକ ବାମନ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରି ସମାଜର ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରୁଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ କୋଟି କୋଟି ବାମନ ଆକାଶର ସେହି ସମୁଜ୍ଜ୍ବଳ ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଳକୁ ଦେଖ୍ ଲୋଭ ତ୍ୟାଗ କରି ନପାରି ଧରିବାକୁ ହାତ ବଢ଼ାଉଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଧରି ନପାରି ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ହେଉଛନ୍ତି ।

ମଧ୍ଯ ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଦ୍ଵିତୀୟ ଶିକ୍ଷକ ମାଧବ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦରିଦ୍ର ଲେଖକ ଥିଲେ ବାମନ ସଦୃଶ । ତାଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟୟବହୁଳ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍‌ କରିବା ଥିଲା ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର ସଦୃଶ । ବାମନ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସହଜ ନଥିଲା । ଲୋକହସା ହେବା ହିଁ ସାର ଥିଲା ।

Question ୨୫ ।
ସେହି କାରଣରୁ ବିବାହିତ ପୁଅର ନାମ ଭର୍ତ୍ତା ।
Answer:
ସେହି କାରଣରୁ …………………………..ପୁଅର ନାମ ଭତ୍ତା ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ରଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରଣୀତ ‘ଅର୍ଦ୍ଧଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଶା ଓ ତହିଁରେ ମୋ ସ୍ଥାନ’ ଶୀର୍ଷକ ଆତ୍ମଜୀବନୀର ଅଂଶବିଶେଷ ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ନାମଧେୟ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ‘ଭତ୍ତା’ ଶବ୍ଦର ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଅର୍ଥ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି ।

ସମାଜରେ ପୁଅ ଓ ଝିଅ ଉଭୟଙ୍କର ସମାନ ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲେ ମଧ୍ଯ ଝିଅଙ୍କ ତୁଳନାରେ ପୁଅମାନେ ଅଧିକ ଆଦର ଲାଭ କରିଥା’ନ୍ତି । କାରଣ ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପୁଅ ହିଁ ପିଣ୍ଡ ଦେବାପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ । ପୁନଶ୍ଚ ପରିବାର ମଧ୍ୟରେ ଜୀବିକାର୍ଜନର ଭାର ରହିଛି ପୁରୁଷ କାନ୍ଧରେ । ନାରୀ ଉପରେ ବିଧାତା ନ୍ୟସ୍ତ କରିଛନ୍ତି କଠୋର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ସେହି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପରିପାଳନ ହିଁ ନାରୀର ଗର୍ବ ଓ ମହତ୍ତ୍ଵର ପ୍ରତିଫଳନ ।

ଯଦ୍ୟପି ଗ୍ରୀନ୍‌ଲାଣ୍ଡ ତଥା ସୁଇଜରଲାଣ୍ଡ ଦେଶର ନାରୀମାନେ ବାହାରର ସକଳ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହ କରିବା ସହିତ ଜୀବିକାର୍ଜନ ମଧ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି, ପୁରୁଷମାନେ ଘରେ ରହି ଘରଧନ୍ଦା ବୁଝି ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ଲାଳନପାଳନ କରିଥା’ନ୍ତି, ବର୍ମାଦେଶର ନାରୀ ମଧ୍ୟ ପୁରୁଷ ଅପେକ୍ଷା ପ୍ରବଳ, ତଥାପି ମାନବ ସମାଜରେ ସଚରାଚର କୁଟୁମ୍ବ ପୋଷିବା କାମ ପୁରୁଷର, ନାରୀର ନୁହେଁ । ତେଣୁ ଯଥାର୍ଥରେ ବିବାହିତ ପୁଅର ନାମ ଭର୍ତ୍ତା ତଥା ବିବାହିତା ନାରୀର ନାମ ଭାର୍ଯ୍ୟା ।

Question ୨୬ ।
ପୁରୁଷ ସହିତ ନାରୀର ସମ୍ପର୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା ।
Answer:
ପୁରୁଷ ସହିତ…………………………………ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା ।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପଠିତ ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ନାମଧେୟ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ସମାଜରେ ପୁରୁଷ ସହିତ ନାରୀର ସମ୍ପର୍କ କିପରି ଏକ ସମସ୍ୟାରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି, ତାହା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ସମାଜରେ ପୁଅ ଓ ଝିଅ ଉଭୟଙ୍କର ସମାନ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପୁଅ ପିଣ୍ଡଦାନ ନିମନ୍ତେ ଯୋଗ୍ୟ ହେତୁ ଝିଅ ଅପେକ୍ଷା ତା’ର ଆଦର ଅଧୂକ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମାଜରେ ଝିଅ ଅପେକ୍ଷା ପୁଅ ଅଧ୍ଵ ଆଦର ପାଉଥ‌ିବା ବେଳେ ଝିଅ ଏକ ସମସ୍ୟାରୂପେ ପରିଗଣିତ ହେଉଅଛି । କେତେକ ଝିଅ ଜନ୍ମକୁ ଅଭିଶାପ ବୋଲି ମନେକରୁଛନ୍ତି । କାରଣ, ପୁଅକୁ ଯେତେ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅବିବାହିତ ରଖୁହୁଏ, ଝିଅକୁ ରଖୁହୁଏ ନାହିଁ । ପୁଅର ଯେଉଁ ଦୋଷ ପୌରୁଷ ଭାବେ ବିବେଚିତ ହୁଏ, ଝିଅ ପକ୍ଷେ ତାହା ମାରାତ୍ମକ ସ୍ଖଳନ ।

ନାରୀର ସତୀତ୍ଵ ଉପରେ ସମାଜ ଦେଇଥାଏ ତୀବ୍ର ଦୃଷ୍ଟି । ଝିଅର ଆଚରଣ ସମାଜରେ ବାପା ମାଆଙ୍କୁ ଲାଞ୍ଛିତ ଓ ଅପମାନିତ କରେ । ତେଣୁ ଝିଅକୁ ଘରେ ନ ରଖ୍ ଶୀଘ୍ର ବିବାହ କରାଇଦେବା ନିମନ୍ତେ ପିତା-ମାତା ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇପଡ଼ନ୍ତି । ସେହି ବ୍ୟାକୁଳତାରୁ କନ୍ୟା-ଶୁଳ୍‌କର ସୃଷ୍ଟି । ଏହି କନ୍ୟା-ଶୁଳ୍‌କ ଦେବାପାଇଁ ଦରିଦ୍ର ପିତାମାତା ଅକ୍ଷମ୍ ହୋଇଥିବାରୁ କେତେ କନ୍ୟା ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରୁଛନ୍ତି, କେତେକ ଅବିବାହିତା ରହିବାକୁ ପ୍ରୟାସୀ ହେଉଅଛନ୍ତି । ଏହି ପାରିବାରିକ ଜୀବନାଦର୍ଶ ଯଥାର୍ଥ କି ନା ତାହା କ୍ରମେ ସନ୍ଦେହ ପଦବାଚ୍ୟ ହୋଇପଡ଼ୁଛି । ପୁରୁଷ ସହିତ ନାରୀର ସମ୍ପର୍କକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟାରୂପେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇଛି ।

Question ୨୭ ।
ଚନ୍ଦ୍ର ଆଖୁ ଦାଉ ଦାଉ ଦିଶୁଥିଲା; କିନ୍ତୁ ତାହା ଯେ କେତେ ଦୂରରେ ଥିଲା, ମୁଁ ବୁଝିବି କିପରି ?
Answer:
ଚନ୍ଦ୍ର ଆଖ୍……………..ବୁଝିବି କିପରି ?
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପଠିତ ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ସମାନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ବାମନ ହୋଇ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାପାଇଁ କିପରି ହାତ ବଢ଼ାଇଛନ୍ତି ତାହା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ମଧ୍ୟ-ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଦ୍ଵିତୀୟ ଶିକ୍ଷକ ମାଧବ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଲେଖକ ଥିଲେ ବାମନ ସଦୃଶ । କାରଣ ସେ ଦରିଦ୍ର ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ମଣିଷରେ ଗଣା ହେବାପାଇଁ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ କରି ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍ କରିବା ଥିଲା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଦୂର ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର ସଦୃଶ । ଲେଖକ ସେହି ଦୂର ଆକାଶର ସମୁଜ୍ଜ୍ବଳ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାକୁ ଯାଇ ମାସ ମାସ ଧରି ନୈରାଶ୍ୟର ବହ୍ନିରେ ଜଳିଛନ୍ତି । ପରିଶେଷରେ ଖୋରଧାର ତହସିଲଦାରଙ୍କ ସୁପାରିସ କ୍ରମେ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କ ସୁଦୟା ପ୍ରଦତ୍ତ ପାଞ୍ଚଟଙ୍କା ପାଇ ସେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାସ୍କୁଲରେ ନାମ ଲେଖାଇଛନ୍ତି ।

ପାଠପଢ଼ା ଖର୍ଚ୍ଚ ନିମନ୍ତେ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତି ବିକ୍ରି ହୋଇଛି । ପିତାଙ୍କ ଅନ୍ତେ କଲେଜରେ ପଢ଼ିବାବେଳେ ସେ ପଢ଼ାଖର୍ଚ୍ଚ ପାଇଁ ପୂଜାରୀ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ଛାତ୍ରାବାସକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ଟଙ୍କା ଦେଇ ନପାରି ସମୁଦ୍ରକୂଳ ପବନ ଖାଇ ଅନେକ ଦିନ ଉପବାସ ରହିଛନ୍ତି । ବହୁ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ସହି ସେ ଅଭାବ ଅନଟନ ମଧ୍ୟରେ ମାଟି କାମୁଡ଼ି ପଡ଼ି ରହିଛନ୍ତି । କାରଣ ସେ ନିଜକୁ ବାମନ ବୋଲି ମନେ କରୁଥିଲେ । ମଣିଷରେ ଗଣାହେବା ରୂପକ ଦୂର ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର ତାଙ୍କ ଆଖୁକୁ ଦାଉ ଦାଉ ହୋଇ ଦିଶୁଥିଲା ।

କିନ୍ତୁ ସେ ଚନ୍ଦ୍ର କେତେ ଦୂରରେ ଥିଲା, ତାହା ସେ ଜାଣି ନଥିଲେ, ତଥାପି ଧରିବା ଚେଷ୍ଟାରୁ ସେ କଦାପି ବିରତ ହୋଇନଥିଲେ । କାରଣ, ତାଙ୍କ କାନରେ ପଡ଼ିଯାଉଥିଲା ‘ଆ, ଜହ୍ନମାମୁ ସରଗ ଶଶୀ, ମୋ କାହ୍ନୁ ହାତରେ ପଡ଼ରେ ଖସି’ ରୂପକ ଶିଶୁଗୀତ । ତାହା ଏକ ମୃଗତୃଷ୍ଣା ଜାଣି ମଧ୍ୟ ଲେଖକ ସମସ୍ତଙ୍କ ଭିତରେ ଜଣେ ହୋଇ ସେହି ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାପାଇଁ ଧାଇଁଛନ୍ତି ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୨୮ ।
ପଠିତ ବିଷୟରୁ ଲେଖକଙ୍କ ବାଲ୍ୟଶିକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
କିମ୍ବା, ଲେଖକ ଗୋଦାବରୀଶଙ୍କ ବାଲ୍ୟଜୀବନ କିପରି ସଂଘର୍ଷମୟ ଥିଲା, ପଠିତ ପ୍ରବନ୍ଧ ଅବଲମ୍ବନରେ ତାହା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
କିମ୍ବା, ବାମନ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବାର ଦୁର୍ବାର ପ୍ରବୃତ୍ତି ଲେଖକଙ୍କ ବାଲ୍ୟ ଜୀବନରେ ହିଁ ଉଙ୍କି ମାରିଥିଲା– ଏହାର ସତ୍ୟତା ପଠିତ ପ୍ରବନ୍ଧ ଛାୟାରେ ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
କିମ୍ବା, ପଠିତ ବିଷୟକୁ ଅବଲମ୍ବନ କରି ଗୋଦାବରୀଶଙ୍କ ବାଲ୍ୟଶିକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ସତ୍ୟବାଦୀ ସାହିତ୍ୟକୁ ସ୍ବୀୟ ସାରସ୍ଵତ ପ୍ରତିଭା ପ୍ରଭାରେ ସତତ ସମୁଜ୍ଜ୍ବଳ କରିଥିବା ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ଥିଲେ ଜଣେ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭାଧର ଅମର ମଣିଷ ତଥା ଉତ୍କଳର ସ୍ୱୟଂସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନୁଷ୍ଠାନ । ସେବା, ତ୍ୟାଗ, ସାମ୍ବାଦିକତା, ରାଜନୀତି ତଥା ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବହୁ ସୁଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିଥିବା ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟର ସେହି ଆଦର୍ଶ, ଶୃଙ୍ଖଳିତ ତଥା ମେଧାବୀ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ଆଲେଖ୍କା’, ‘କିଶଳୟ’, ‘ଗୀତାୟନ’ ଆଦି କବିତାଗୁଚ୍ଛ; ‘ପୁରୁଷୋତ୍ତମ’, ‘ମୁକୁନ୍ଦଦେବ’ ଆଦି ନାଟକ; ‘ଅଭାଗିନୀ’, ‘ଘଟାନ୍ତର’ ଆଦି ଉପନ୍ୟାସ; ‘ପଞ୍ଚବୀର’ ଓ ‘ପୁଆଣିଘର’ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ତାଙ୍କ ପ୍ରଜ୍ଞାମାନସର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ତହିଁରେ ମୋ ସ୍ଥାନ’ ଶୀର୍ଷକ ଆତ୍ମଜୀବନୀରୁ ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ନାମଧେୟ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ସଂଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିଜର ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷା ତଥା ତତ୍କାଳୀନ ଶିକ୍ଷାପଦ୍ଧତି ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି ।

ଗୋଦାବରୀଶ ଥିଲେ ଜଣେ ମେଧାବୀ ଛାତ୍ର । କିନ୍ତୁ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଥିଲା ଦାରିଦ୍ର୍ୟ । ତେଣୁ ମଧ୍ୟ-ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଦ୍ଵିତୀୟ ଶିକ୍ଷକ ମାଧବ ମିଶ୍ର ତାଙ୍କୁ କହିଥିଲେ –
‘‘ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ଖଣ୍ଡକ ପାସ୍ କରିଗଲେ ମଣିଷରେ ଗଣା ହୁଅନ୍ତୁ । ମାତ୍ର ତୋ ପକ୍ଷରେ ଏ ତ ବାମନ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବା ନ୍ୟାୟ– କ’ଣ ପଡ଼ିଛି ? ବହିପତ୍ର କିଣିବୁ, ଖୋରାକ ଧରିବୁ, ପ୍ରବାସରେ ଯାଇ ରହିବୁ— ସବୁ କରିପାରିଲେ ସିନା ହବ । ଏ ଷାଠିଏ ପଉଟି ଘିଅ ହବ ନା ରାଧା ନାଚିବେ ।’’

ବର୍ତ୍ତମାନ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପରୀକ୍ଷାର ନାମ ଥିଲା ସେ କାଳର ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ । ଏହି ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍କକଲେ ଯେ ମଣିଷରେ ଗଣା ହୁଅନ୍ତି, ତାହା ବାଣପୁରର ଷାଠିଏ ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜଣେ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍ କରି ଖୋରଧା କଚେରିରେ କିରାନି କାମ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଦେଖ‌ିଲେ ଜଣାପଡ଼େ । ତାଙ୍କ ପଛକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଆଉ ଜଣେ ହୋଇ ବାହାରିବେ ବୋଲି ଧରିନେଇ ଅନେକ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ କହୁଥିଲେ, ‘ଟିକିଏ ଦୟା ରଖୁଥିବଟି ।’’

ସେହି ଦୟା ରଖୁବା ଅବସ୍ଥାକୁ ଯିବା ନିମନ୍ତେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକ । କିନ୍ତୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟପୀଡ଼ିତ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଥିଲେ ବାମନ ସଦୃଶ । ଅର୍ଥସାପେକ୍ଷ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଥିଲା ଦୂର ଆକାଶର ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଳ ସଦୃଶ । ତେଣୁ ହାତ ବଢ଼ାଇ ମଧ୍ୟ ମାସ ମାସ ଧରି ନୈରାଶ୍ୟ ବହ୍ନିରେ ତାଙ୍କୁ ଜଳିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ସେ ନିତି ଅସ୍ଥାୟୀ ମାଇନର ସ୍କୁଲରେ ଯାଇ ବସୁଥିଲେ । ଦିନେ ଖୋରଧାର ତହସିଲଦାର ସ୍କୁଲ ପରିଦର୍ଶନରେ ଆସିଥିଲେ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ସେଠାରେ ଦେଖୁ ତା’ର କାରଣ ଶିକ୍ଷକଙ୍କଠାରୁ ଶୁଣିବା ପରେ ଦୟାପୂର୍ବକ ଖଣ୍ଡେ ଚିଠି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ହାତରେ ଦେଇ ପୁରୀକୁ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଇଥିଲେ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପିତାଙ୍କ ସହ ପୁରୀ ଯାଇ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରି ଚିଠିଟି ଦେଲେ । ସେ ମହାଶୟ ଚିଠି ପଢ଼ି ସୁଦୟା କରି ପାଞ୍ଚଟଙ୍କା ଦେଇ ପୁନର୍ବାର ନ ଆସିବାକୁ ଶୁଣାଇଦେଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶ୍ରେଣୀସବୁ ନିଶୁଣିରେ ଚଢ଼ିବା କ୍ରମରେ ତଳୁ ଉପରକୁ ଗଣାଯାଉଛି; କିନ୍ତୁ ସେ କାଳରେ ଉପରୁ ତଳ ଆଡ଼କୁ ଗଣାଯାଉଥିଲା । ଆଜିକାଲି ସପ୍ତମ ଶ୍ରେଣୀର ନାମ ସେକାଳରେ ଥିଲା ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀ । ତେଣୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାସ୍କୁଲରେ ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀରେ ନାମ ଲେଖାଇ ଦୁର୍ଗାପୂଜା ଛୁଟିର କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପ୍ରବେଶ କଲେ । ସେ ବର୍ଷର ଅବଶିଷ୍ଟ କେତେମାସ ତଥା ଚତୁର୍ଥ ଶ୍ରେଣୀ ବର୍ଷଟି ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ ଜମି ବିକ୍ରିକରି ପଢ଼ାଖର୍ଜ ଯୋଗାଇବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ।

ରାମକୃଷ୍ଣ ବାବୁଙ୍କ ନିକଟକୁ ପୁନର୍ବାର ଯିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କର ସାହସ ତଥା ଇଚ୍ଛା ମଧ୍ଯ ନଥିଲା । କାରଣ, ରାମକୃଷ୍ଣ ବାବୁଙ୍କ ଘରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜାରୀ ବୋଲି ମନେକରିଥିଲେ । ଦରିଦ୍ର ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଥିଲେ ପିତାମାତାଙ୍କର ଗେହ୍ଲାପୁଅ । ସୁତରାଂ ଏହି ପୂଜାରୀ ଆଖ୍ୟା ପାଇବାକୁ ସେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନଥିଲେ । ଏହି ପୂଜାରୀ ଡାକ ତାଙ୍କ ମନରେ ଦୁଃଖ ଦେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତା’ର କାରଣ ଥିଲା । ସେତେବେଳେ ପଲ୍ଲୀର ପୁରୁଷମାନେ, ଆବାଳ-ବୃଦ୍ଧ ସମସ୍ତେ ପେଣ୍ଡାବାଳ ରଖୁଥିଲେ, ଯାହାର ପ୍ରଚଳନ ସହରରେ ନଥିଲା ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ମଧ୍ୟ ପେଣ୍ଡାଏ ବାଳ ତଥା କାନରେ ଦୁଇପଟ ପେଟୁଆ ନୋଳି ଝୁଲୁଥିଲା । ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ସମସ୍ତେ ନାଟୁଆ ପିଲା ବୋଲି ଚିଡ଼ାଉଥିଲେ । ତା’ଠାରୁ ପୂଜାରୀ ହେବାଟା ଅଧିକ ସ୍ପୃହଣୀୟ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମନେକରୁଥିଲେ । ତେଣୁ ପିତାଙ୍କ ଅନ୍ତେ କଲେଜର ପଢ଼ିବାବେଳେ ପଢ଼ାଖର୍ଚ୍ଚ ଉଠାଇବାପାଇଁ ସେ ଅନେକ କାଳ ପୂଜାରୀଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

ପୈତୃକ ଜମି ବିକ୍ରି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ସେ ପାଠ ପଢ଼ିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସମୁଦାୟ ଅଢ଼େଇ ଏକର ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ଏକରକରୁ ବେଶି ଜମି ବିକ୍ରି କରି ପାଇଥିଲେ ଷାଠିଏ ଟଙ୍କା । ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ଖର୍ଚ୍ଚ କମାଇ ଚଳିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ଛାତ୍ରାବାସର କୋଠ ରୋଷେଇ ପାଣ୍ଠିକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିନ ଟଙ୍କା ଦେଇ ନ ପାରି ତାଙ୍କୁ ଉପବାସ ରହିବାକୁ ପଡ଼ିଛି । ଚାଉଳ ପଡ଼ିବା ବନ୍ଦ ଆଦେଶ ମିଳିବା ପୂର୍ବରୁ ସେ ଅବସ୍ଥା ବୁଝି ଅନ୍ୟତ୍ର ଖାଇବେ ବୋଲି କହି ସମୁଦ୍ରକୂଳକୁ ଯାଇ ପବନ ଖାଇ ରହିଯାଆନ୍ତି । ତାଙ୍କୁ ସ୍କୁଲରେ ବେତନ ଦେବାକୁ ପଡ଼ୁନଥିଲା । ଖାଇବା ଖର୍ଚ୍ଚ ମାସକୁ ପଡୁଥିଲା ହାରାହାରି ତିନିଟଙ୍କା ଚାରିଅଣା । ମାସିକ ଚାରିଟଙ୍କାରେ ତାଙ୍କର ଯାବତୀୟ ଖର୍ଚ୍ଚ ଚଳୁଥିଲା ।

ବଡ଼ଦାଣ୍ଡରେ ସୁସଜ୍ଜିତ ଗୁଡ଼ିଆ ଦୋକାନ ଦେଖ୍ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଜିହ୍ବାଲାଳସା ପ୍ରବଳ ହୋଇଉଠେ । କିନ୍ତୁ ଅର୍ଥାଭାବ ଥିଲା ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ । ତେଣୁ ସେ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ ବା ବଡ଼ଦେଉଳକୁ ବେଶି ଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ଥରେ ଏକ ପଇସା ଦେଇ ସିଂହଦ୍ଵାରସ୍ଥ ରାମକୃଷ୍ଣ ଦୋକାନୀକୁ ହାତରେ ଦେଖାଇ ଦେଇ ଗୋଟିଏ ଜିନିଷ ଆଣି ତାକୁ ‘ମିଠା ଲାଗିବ ତ’ ବୋଲି ପଚାରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନ ଶୁଣି ଦୋକାନୀ ଦୟାରେ ଚାରି ଛ ଟୋପା ଅଠାଳିଆ ପଦାର୍ଥ ପକାଇ ଦେଇଥିଲା । କେତେଦିନ ପରେ ସେ ଜାଣିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ କିଣା ଜିନିଷର ନାମ ‘ପୁରି’ ଓ ଦୟାପ୍ରଦତ୍ତ ପଦାର୍ଥଟି ରସଗୋଲାର ରସ । ଏହା ତାଙ୍କ ଦାରିଦ୍ର୍ୟପୀଡ଼ିତ ଛାତ୍ର ଜୀବନର ଏକ ବାସ୍ତବ ପ୍ରତିଛବି ।

ତାଙ୍କ ଦୁଃଖରେ ଦୁଃଖୀ ହୋଇ ପାଖ ଗ୍ରାମର ଦୀନବନ୍ଧୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ପ୍ରବେଶିକା ପରୀକ୍ଷା ପରେ ଲବ୍ଧ କୋଡ଼ିଏ ଟଙ୍କା ବୃତ୍ତିରୁ ପାଞ୍ଚଟଙ୍କା ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ଦେବେ ବୋଲି କହିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ସେ ଆଶା ମଧ୍ୟ ବୃଥା ହୋଇଥିଲା । କାରଣ ନରେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ଚାରିବର୍ଷ ଫେଲ୍ ହୋଇ ୧୯୦୬ ମସିହାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ପ୍ରବେଶିକା ପାସ୍‌ କଲେ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଦ୍ୱିତୀୟ ଶ୍ରେଣୀରେ ଓ ସେ ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀରେ ପାସ୍ କରିଥିଲେ ।
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କିନ୍ତୁ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ସହି ଅଭାବ ଅନଟନ ମଧ୍ୟରେ ମାଟି କାମୁଡ଼ି ପଡ଼ିରହିଥିଲେ । କାରଣ ସେ ବାମନ ହୋଇ ମଧ୍ଯ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାପାଇଁ ହାତ ବଢ଼ାଇଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିବେଶରେ ମଧ୍ୟ ନିଜର ସ୍ବାଭିମାନକୁ ବଜାୟ ରଖ୍, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଦୃଢ଼ତାର ସହ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ସୋପାନ ପରେ ସୋପାନ ଆରୋହଣ କରିଚାଲିଥିଲେ ।

Question ୨୯ ।
ତତ୍‌କାଳୀନ ସମାଜରେ ନାରୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ରହିଥ‌ିବା ସାମାଜିକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
କିମ୍ବା, କିନ୍ତୁ ପ୍ରାୟ ସବୁ ସମାଜରେ ଝିଅ ଅଚ୍ଛାଧିକ ପରିମାଣରେ ଏକ ସମସ୍ୟା– ଏହା ତତ୍‌କାଳୀନ ସମାଜରେ କିପରି ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି ଆଲୋଚନା କର ।
କିମ୍ବା, ଯୁଗେ ଯୁଗେ ନାରୀ କିପରି ସମାଜର କୁ-ସଂସ୍କାର ଭିତରେ ସନ୍ତୁଳିତ ହୋଇ ଆସିଛି ଏବଂ ତାହାର ଏକ ଝଲକ ଲେଖକଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧରେ କିପରି ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି ତାହା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସତ୍ୟବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀର ଅନ୍ୟତମ ବଳିଷ୍ଠ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକ ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ଥିଲେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ସୁସାହିତ୍ୟିକ, ସମାଜସେବୀ ତଥା ଆଦର୍ଶ ରାଜନୀତିକ ନେତା । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିବେଶରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ବୀୟ ସ୍ବାଭିମାନକୁ ବଜାୟ ରଖ୍ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରି ସେ ହୋଇଥିଲେ ଉଚ୍ଚତର ଡିଗ୍ରୀର ଅଧିକାରୀ । ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟର ଜଣେ ଆଦର୍ଶ, ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଓ ମେଧାବୀ ଶିକ୍ଷକ ଭାବେ ବହୁ ସୁଖ୍ୟାତିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥ‌ିବା ସେହି ଅମର ମଣିଷଙ୍କ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ଆଲେଖ୍କା’, ‘କିଶଳୟ’, ‘ଗୀତାୟନ’, ‘ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବ’, ‘ଅଭାଗିନୀ’, ‘ଘଟାନ୍ତର’, ‘ନିର୍ବାସିତ’ ତଥା ‘ପଞ୍ଚବୀର’ ପ୍ରଭୃତି କାଳଜୟୀ କୃତି ତାଙ୍କ ଅମ୍ଳାନ ସାରସ୍ଵତ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ମରଣୋତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ପୁରସ୍କାରରେ ବିଭୂଷିତ କରିଥିବା ‘ଅର୍ଦ୍ଧଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଶା ଓ ତହିଁରେ ମୋ ସ୍ଥାନ’ ଶୀର୍ଷକ ଆତ୍ମଜୀବନୀରୁ ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ନାମଧେୟ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ସଂଗୃହୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରସଙ୍ଗକ୍ରମେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ତତ୍କାଳୀନ ସମାଜରେ ନାରୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ରହିଥ‌ିବା ସାମାଜିକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି ।

ସମାଜରେ ପୁଅ ଓ ଝିଅ ଉଭୟଙ୍କର ସମାନ ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପୁଅମାନେ ଝିଅମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଆଦର ଲାଭ କରିଥା’ନ୍ତି । ପରିବାର ମଧ୍ୟରେ ଜୀବିକାର୍ଜନର ଭାର ପୁରୁଷ କାନ୍ଧରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଧାତା ନାରୀ ମୁଣ୍ଡରେ ଲଦିଛି କଠୋର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ସେହି କଠୋର କର୍ତ୍ତବ୍ୟକୁ ବହନ କରି ନାରୀ ସମାଜର ସମୁଚ୍ଚସ୍ତରକୁ ଉଠିପାରିବାର ପଥ ତତ୍କାଳୀନ ସମାଜରେ ପରିଷ୍କାର ହୋଇନଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେହି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପାଳନଦ୍ୱାରା ନାରୀ ସମାଜରେ ଗୌରବ ଲାଭ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ନାରୀଜାତିର ମହତ୍ତ୍ବ ପ୍ରତିପାଦନ କରେ । ସେହି ନାରୀଜାତିର ମହୀୟସୀ ପ୍ରତିନିଧ୍ ରୂପେ ଦୁର୍ଗା, ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ସରସ୍ଵତୀ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି । ସ୍ଵୟଂ ଶକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜନା କରୁଛି ।

ଗ୍ରୀନ୍‌ଲାଣ୍ଡ, ସୁଇଜରଲାଣ୍ଡ ପ୍ରଭୃତି ଦେଶର ନାରୀମାନେ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ଘରେ ରଖାଇ ନିଜେ ବାହାରର ସକଳ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହ ସହ ଜୀବିକାର୍ଜନ ମଧ୍ଯ କରିଥା’ନ୍ତି । ପୁରୁଷମାନେ ଘରଧନ୍ଦା ବୁଝିବା ସହିତ ସନ୍ତାନର ଲାଳନପାଳନ ଦାୟିତ୍ଵ ନିଅନ୍ତି । ବର୍ମା ଦେଶର ନାରୀ ମଧ୍ୟ ପୁରୁଷ ଅପେକ୍ଷା ପ୍ରବଳ । ତଥାପି ମାନବ ସମାଜରେ କୁଟୁମ୍ବ ପୋଷିବା କାମ ପୁରୁଷର, ନାରୀର ନୁହେଁ । ତେଣୁ ବିବାହିତ ପୁଅର ନାମ ଭର୍ଭା ଓ ବିବାହିତା ଝିଅ ହେଉଛି ଭାର୍ଯ୍ୟା ।

ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପୁଅ ପିଣ୍ଡଦାନ ନିମନ୍ତେ ଯୋଗ୍ୟ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଝିଅଠାରୁ ତା’ର ଆଦର ଅଧ୍ଵ । ତଥାପି ସମାଜରେ ଝିଅ ଅଳ୍ପାଧ୍ଵ ପରିମାଣରେ ଏକ ସମସ୍ୟାରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । କେହି କେହି ମଧ୍ୟ ଝିଅଜନ୍ମକୁ ଏକ ଅଭିଶାପ ବୋଲି ମନେ କରୁଛନ୍ତି । କାରଣ, କନ୍ୟାକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ପାତ୍ର ସହିତ ବିବାହ ଦେବା କ୍ଵଚିତ୍ ସମ୍ଭବ ହୁଏ । ପୁଅମାନଙ୍କୁ ଅବିବାହିତ ଅବସ୍ଥାରେ ଯେତେବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରଖିହୁଏ, ଝିଅମାନଙ୍କୁ ରଖୁହୁଏ ନାହିଁ । ନାରୀର ସତୀତ୍ୱ ଉପରେ ସମାଜ ଦେଇଥାଏ ତୀବ୍ର ଦୃଷ୍ଟି । ପୁଅର ଯେଉଁ ଦୋଷ ପୌରୁଷ ଭାବେ ବିବେଚିତ ହୁଏ, ଝିଅ ପକ୍ଷେ ତାହା ମାରାତ୍ମକ ସ୍ଖଳନ । ଝିଅର ଆଚରଣ ଯୋଗୁଁ ଅନେକ ପିତାମାତା ସମାଜରେ ଲାଞ୍ଛିତ ଓ ଅପମାନିତ ହେବାର ଦେଖାଯାଏ ।

ତେଣୁ ପିତାମାତାମାନେ ଝିଅକୁ ଘରେ ନରଖ୍ ଯଥାଶୀଘ୍ର ବିବାହ ଦେବା ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇଉଠନ୍ତି । ସେହି ବ୍ୟାକୁଳତା ମଧ୍ୟରୁ ବରପାତ୍ରମାନେ ଉଠାଇବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ଲାଭରୁ ହିଁ କେତେ କନ୍ୟା ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରୁଛନ୍ତି, କେତେକ ମଧ୍ଯ ଅବିବାହିତା ରହିବାକୁ ଶ୍ରେୟ ମନେ କରୁଛନ୍ତି । ଆଇନରେ ବିବାହ ବୟସ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥିବାରୁ ତାହା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରୁଛି । ଫଳରେ ପୁରୁଷ ସହିତ ନାରୀର ସମ୍ପର୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟାରୂପେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇଛି । ପାରିବାରିକ ଜୀବନାଦର୍ଶ ଯଥାର୍ଥ କି ନା, କ୍ରମେ ସନ୍ଦେହର ବିଷୟ ହୋଇପଡ଼ିଛି । ପୁରୁଷଙ୍କ ପରି ନାରୀମାନେ ରାଜନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ପୀଠରେ ବସିଲେ ମଧ୍ୟ ସମାଜରେ ଝିଅ ଅପେକ୍ଷା ପୁଅର ଅଧ୍ଵ ଆଦର ପରିଦୃଷ୍ଟ ହେଉଅଛି । ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ସାମାଜିକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ ଆସିଛି, ପୁଅ ସହିତ ଝିଅ ସମାନ ଆଦର ତଥା ଅସ୍‌କାର ଲାଭ ନ କରିଛି, ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମାଜର ଉନ୍ନତି ଅସମ୍ଭବ ।

Question ୩୦ ।
ଲେଖକ ନିଜକୁ କାହିଁକି ବାମନ ବୋଲି କହିଥିଲେ ?
କିମ୍ବା, ଲକ୍ଷ୍ୟ ଏବଂ ବାସ୍ତବତା ଭିତରେ ଥ‌ିବା ବ୍ୟବଧାନ ସମୟ ସମୟରେ ମଣିଷ ଭିତରେ ନୈରାଶ୍ୟବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ– ଏହା ଲେଖକଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀରେ କିପରି ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି, ତାହାର ଏକ ସମୀକ୍ଷା କର ।
କିମ୍ବା, ଆର୍ଥିକ ଦୁଃସ୍ଥିତି, ଉଚ୍ଚ ଆଶାପୋଷଣ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଅଭିଶାପ ଏହା ଲେଖକଙ୍କ ଜୀବନୀରେ କିପରି ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି, ତାହାର ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:
ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟର ଜଣେ ଆଦର୍ଶ, ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଓ ମେଧାବୀ ଶିକ୍ଷକ ଭାବେ ବହୁ ସୁଖ୍ୟାତିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥବା ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ଥିଲେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ସୁସାହିତ୍ୟିକ, ସମାଜସେବୀ ତଥା ଆଦର୍ଶ ରାଜନୀତିକ ନେତା । ସତ୍ୟବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀର ସେହି ବଳିଷ୍ଠ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକଙ୍କ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ଆଲେଖ୍କା’, ‘କିଶଳୟ’, ‘ଗୀତାୟନ’ ଆଦି କବିତାଗୁଚ୍ଛ; ‘ପୁରୁଷୋତ୍ତମ’ ଓ ‘ମୁକୁନ୍ଦଦେବ’ ଆଦି ନାଟକ; ‘ଅଭାଗିନୀ’, ‘ଘଟାନ୍ତର’ପ୍ରଭୃତି ଉପନ୍ୟାସ; ‘ପଞ୍ଚବୀର’ ଓ ‘ପୁଆଣିଘର’ ଆଦି ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ତାଙ୍କ ଅମ୍ଳାନ ସାରସ୍ବତ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ମରଣୋତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାରରେ ବିଭୂଷିତ କରାଇଥ‌ିବା ‘ଅର୍ଦ୍ଧଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଶା ଓ ତହିଁରେ ମୋ ସ୍ଥାନ’ ଶୀର୍ଷକ ଆତ୍ମଜୀବନୀରୁ ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ନାମଧେୟ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ସମାନୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିଜକୁ କିପରି ବାମନ ବୋଲି ମନେ କରୁଥିଲେ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ।

ଦୋଷଯୁକ୍ତ ପିଣ୍ଡ (ଜିନ୍) ଯୋଗୁଁ ଲୋକମାନଙ୍କର ସାଧାରଣ ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନ ବଢ଼ି କ୍ଷୁଦ୍ର ଶରୀର ଧାରଣ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଏ ସଂସାର ବାମନ ଆଖ୍ୟା ଦେଇଛି । ବେଶି ଉଚ୍ଚକୁ ପାଉନଥ‌ିବା କ୍ଷୁଦ୍ର ହାତରେ ସେହି ବାମନ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାକୁ ଇଚ୍ଛାକରି ହାତ ବଢ଼ାଇ ଲୋକହସା ହୁଏ । କେବଳ ବାମନ ନୁହେଁ, ସଂସାରରେ କୌଣସି ଲୋକର ହାତ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ପାଏ ନାହିଁ । ଏହା ହେଉଛି ଏକ ଉପଲକ୍ଷ୍ୟ । ଚନ୍ଦ୍ର ହେଉଛି ଉଚ୍ଚାଭିଳାଷର ପ୍ରତୀକ, ବାମନ ହେଉଛି ଅତ୍ୟନ୍ତ କ୍ଷୁଦ୍ରଶକ୍ତିର ପ୍ରତୀକ । ସ୍ଵଳ୍ପ ଧନ ବା ଶକ୍ତିକୁ ଆଧାର କରି ବୃହତ୍ ଅଭିଳାଷକୁ ଚରିତାର୍ଥ କରିବାକୁ ଆଗେଇ ଆସି ବ୍ୟକ୍ତି ନିରାଶ ଓ ଲୋକହସା ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଲୋକର ଉଚ୍ଚତର ଅଭିଳାଷକୁ ବ୍ୟଙ୍ଗ କରାଯାଇ ‘ବାମନ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବା’ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଣେ ମେଧାବୀ ଛାତ୍ର ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ବାଲ୍ୟକାଳ ଥିଲା ଦାରିଦ୍ର୍ୟପୀଡ଼ିତ । ଶିକ୍ଷାଲାଭ ନିମନ୍ତେ ଆବଶ୍ୟକ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ତାଙ୍କ ପରିବାରର ନଥିଲା । ତେଣୁ ମଧ୍ୟ-ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଦ୍ଵିତୀୟ ଶିକ୍ଷକ ମାଧବ ମିଶ୍ର ତାଙ୍କୁ ଥରେ କହିଥିଲେ–

‘‘ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ଖଣ୍ଡକ ପାସ୍ କରିଗଲେ ମଣିଷରେ ଗଣା ହୁଅନ୍ତୁ । ମାତ୍ର ତୋ ପକ୍ଷରେ ଏ ତ ବାମନ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବା ନ୍ୟାୟ– କ’ଣ ପଡ଼ିଛି ? ବହିପତ୍ର କିଣିବୁ, ଖୋରାକ ଧରିବୁ, ପ୍ରବାସରେ ଯାଇ ରହିବୁ— ସବୁ କରିପାରିଲେ ସିନା ହବ । ଏ ଷାଠିଏ ପଉଟି ଘିଅ ହବ ନା ରାଧା ନାଚିବେ ?’’

ଶିକ୍ଷକ ମାଧବ ମିଶ୍ରଙ୍କର ଏହି ଉକ୍ତି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଦରିଦ୍ରତାକୁ ସୂଚିତ କରିବା ସହିତ ତାଙ୍କୁ ବାମନରେ ପରିଣତ କରିଦେଇଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପରୀକ୍ଷାର ନାମ ସେ ସମୟରେ ଥିଲା ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍ କରି ମଣିଷରେ ଗଣା ହେବେ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରି ସେତେବେଳେ ଲୋକମାନେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ କହୁଥିଲେ, ‘ଟିକିଏ ଦୟା ରଖୁଥବଟି ।’’

ସେହି ଦୟା ରଖୁବା ଅବସ୍ଥାକୁ ଯିବାପୂର୍ବରୁ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପଢ଼ିବା ରୂପକ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାପାଇଁ ହାତ ବଢ଼ାଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବିଫଳ ହେଲେ । ଦରିଦ୍ର ରାକ୍ଷସ ତାଙ୍କୁ ମାସ ମାସ ଧରି ଜଳାଇବା ସହିତ ବାମନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲା । ଆକାଶ କର୍ମା ଚିଲିକା ମାଛର ଆକସ୍ମିକ ସଂଯୋଗ ହେବା ପରି ସେ ଖୋରଧା ତହସିଲଦାରଙ୍କ ସୁଦୟା ଲାଭକଲେ । ତାଙ୍କଠାରୁ ଚିଠି ନେଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରିବାକୁ ପୁରୀ ଗଲେ ।

ତାଙ୍କ ଦୟାଦତ୍ତ ପାଞ୍ଚଟଙ୍କା ଲାଭକରି ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାସ୍କୁଲରେ ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀରେ ନାମ ଲେଖାଇଲେ । ସେ ବର୍ଷର କେତେ ମାସ ତଥା ଚତୁର୍ଥ ବର୍ଷର ପଢ଼ାଖର୍ଚ୍ଚ ନିମନ୍ତେ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ ଜମି ବିକ୍ରି କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ବାପା ମାଆଙ୍କର ଗେହ୍ଲାପୁଅ ହେତୁ ପୂଜାରୀ ଆଖ୍ୟା ପାଇବାକୁ ସେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରାମକୃଷ୍ଣ ବାବୁଙ୍କ ଘରେ ପୂଜାରୀ ଆଖ୍ୟା ତଥା ପିତାଙ୍କ ଅନ୍ତେ କଲେଜରେ ପଢ଼ିବାବେଳେ ଅନେକ କାଳ ପୂଜାରୀ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ତାଙ୍କୁ ପଢ଼ାଖର୍ଚ୍ଚ ଉଠାଇବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ମୁଣ୍ଡରେ ପେଣ୍ଡାବାଳ ତଥା କାନରେ ଦୁଇପଟ ପେଟୁଆ ନୋଳି ଥ‌ିବାରୁ ସେ ‘ନାଟୁଆ ପିଲା’ର ଆଖ୍ୟା ପାଇବା ସହ ଥଟ୍ଟାର ପାତ୍ର ମଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି । ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ଏକରକରୁ ଅଧ୍ଵ ବିକ୍ରିକରି ସେ ପାଇଥିଲେ ମାତ୍ର ଷାଠିଏ ଟଙ୍କା ।

ସ୍କୁଲରେ ବେତନ ଦେବାକୁ ପଡୁନଥୁଲେ ମଧ୍ଯ ଖାଇବା ଖର୍ଚ୍ଚ ହାରାହାରି ତିନିଟଙ୍କା ଚାରିଅଣା ସହ ଯାବତୀୟ ଖର୍ଚ୍ଚମାନ ପାଇଁ ମାସକୁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିଲା ଚାରିଟଙ୍କା । ତେଣୁ ଅର୍ଥାଭାବରୁ ଖର୍ଚ୍ଚ କମାଇବାକୁ ଯାଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ଅନେକଦିନ ଉପବାସରେ ରହିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ଛାତ୍ରାବାସର କୋଠ ରୋଷେଇ ପାଣ୍ଠିକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିନ ଟଙ୍କା ଦେଇ ନପାରି ଅନ୍ୟତ୍ର ଖାଇବା କଥା କହି ସେ ସମୁଦ୍ରକୂଳକୁ ଯାଇ ପବନ ଖାଇ ରହିଯାଉଥିଲେ । ଅର୍ଥାଭାବରୁ ଜିହ୍ବାଲାଳସାକୁ ଚରିତାର୍ଥ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ସେ ସୁସଜ୍ଜିତ ଗୁଡ଼ିଆ ଦୋକାନ ଥ‌ିବା ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ ବା ବଡ଼ଦେଉଳକୁ ମଧ୍ୟ ଯାଉନଥିଲେ ।

କାରଣ ସେ ଭଲଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧି କରିଥିଲେ ଯେ, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ତାଙ୍କୁ ବାମନ କରିଦେଇଛି । ତାଙ୍କ ଆଖୁକୁ ଦାଉ ଦାଉ ହୋଇ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ରୂପକ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାକୁ ସେ ହାତ ବଢ଼ାଇଥିଲେ । ହେଲେ ସେ ଚନ୍ଦ୍ର କେତେ ଦୂରରେ ଥିଲା ତାହା ତାଙ୍କୁ ଥୁଲା ଅଜଣା । ତଥାପି ‘ପିଲାଙ୍କୁ ସାନ୍ତନା ଦେଉଥ‌ିବା ଶିଶୁଗୀତ ରୂପକ ମୃଗତୃଷ୍ଣା ତାଙ୍କ କାନ ପାଖରେ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରତିଧ୍ଵନିତ ହେଉଥିଲା । ତେଣୁ ସେ ତାକୁ ଛୁଇଁବାକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜଣେ ହୋଇ ଧାଇଁବାରେ ଲାଗିଥିଲେ । କାରଣ ସେ ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ ବାମନ ବୋଲି ଭାବୁଥୁଲେ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ

୩୧ । ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରଚନାବଳୀ ସଂଗ୍ରହ କରି ପଢ଼ ।
୩୨ । ବାମନ ଓ ଚନ୍ଦ୍ର ସମ୍ପର୍କରେ ତୁମେ ମନରୁ ଗୋଟିଏ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ଲେଖ ।

ପରୀଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶୋତ୍ତର
ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଓ ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

1. ଦୀନବନ୍ଧୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ଲେଖକଙ୍କୁ କ’ଣ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଦୀନବନ୍ଧୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ତାଙ୍କର ପାଇବାକୁ ଥିବା ବୃତ୍ତି ମଧ୍ୟରୁ ବଳକା ପାଞ୍ଚଟଙ୍କା ଲେଖକଙ୍କୁ ଦେବାକୁ କହିଥିଲେ ।

2. ବିବାହିତ ପୁଅ ଭର୍ତ୍ତା ଓ ବିବାହିତା ଝିଅକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବିବାହିତ ପୁଅକୁ ଭର୍ତ୍ତା ଓ ବିବାହିତା ଝିଅକୁ ଭାର୍ଯ୍ୟା କୁହାଯାଏ ।

3. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କ ଘରେ ଲେଖତାଙ୍କୁ ପୂଜାରୀ ବୋଲି ମନେକଲେ ?
Answer:
ଲେଖକଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ପେଣ୍ଡାବାଳ ଥିବା ହେତୁ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କ ଘରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜାରୀ ବୋଲି ମନେକଲେ ।

4. ପଇସାର ଅଭାବ ପଡ଼ିଲେ ଲେଖକ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ପଇସାର ଅଭାବ ପଡ଼ିଲେ ଛାତ୍ରାବାସରେ ଲେଖକ ଅନ୍ୟତ୍ର ଖାଇବା କଥା କହି ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ପବନ ଖାଇ ଉପାସ ରହିଯାଉଥିଲେ ।

5. ଲେଖକ କାହିଁକି ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ ବା ବଡ଼ ଦେଉଳକୁ ବେଶି ଯାଉନଥିଲେ ?
Answer:
ବଡ଼ଦାଣ୍ଡରେ ସୁସଜ୍ଜିତ ଗୁଡ଼ିଆ ଦୋକାନ ଦେଖ‌ିଲେ ଜିହ୍ବାଲାଳସାକୁ ଚରିତାର୍ଥ କରିବାକୁ ଲେଖକଙ୍କ ପାଖରେ ଅର୍ଥ ନଥ‌ିବାରୁ ଲେଖକ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ ବା ବଡ଼ ଦେଉଳକୁ ବେଶି ଯାଉନଥିଲେ ।

6. ମା’ ମାନେ ପିଲାଙ୍କୁ ସାନ୍ତନା ଦେବାପାଇଁ କେଉଁ ଗୀତ ଗାଆନ୍ତି ?
Answer:
ମା’ମାନେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସାନ୍ତନା ଦେବାପାଇଁ ଗାଇଆ ନ୍ତି –
‘ଆ ଜହ୍ନମାମୁ ସରଗଶଶୀ,
ମୋ କାହ୍ନୁ ହାତରେ ପଡ଼ରେ ଖସି ।

7. ମୃଗତୃଷ୍ଣା କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରଖର ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ଜଳର ଭ୍ରମକୁ ମୃଗତୃଷ୍ଣା ବା ମରୀଚିକା କୁହାଯାଏ ।

8. ଲେଖକ କ’ଣ ପାଇଁ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ସହି ମାଟିକାମୁଡ଼ି ପଡ଼ିରହିଥିଲେ ?
Answer:
ଲେଖକ ଆର୍ଥିକ ଅଭାବ ସତ୍ତ୍ଵେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଲାଭକରି ମଣିଷରେ ଗଣା ହେବାପାଇଁ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ସହି ମାଟିକାମୁଡ଼ି ପଡ଼ି ରହିଥିଲେ ।

9. ବାମନ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବା ଚେଷ୍ଟା ନିତାନ୍ତ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ କାହିଁକି ?
Answer:
ବାମନମାନଙ୍କର ହାତ ଛୋଟ ହୋଇଥିବାରୁ ବେଶି ଉଚ୍ଚକୁ ପାଏ ନାହିଁ; ତେଣୁ ବାମନ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇଲେ ସେମାନେ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ହୁଅନ୍ତି ।

10. ଈଶ୍ଵରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କ ଜନ୍ମ କେଉଁଠାରେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଈଶ୍ଵରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କ ଜନ୍ମ ଭାରତର ଜଣେ ସାମାନ୍ୟ ପୂଜାରୀ ଘରେ ହୋଇଥିଲା ।

11. ଇତାଲୀର ଭାଗ୍ୟବିଧାତା କିଏ ଓ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ କେଉଁଠାରେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଇତାଲୀର ଭାଗ୍ୟବିଧାତା ଥିଲେ ମୁସୋଲିନ୍ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ ଦରିଦ୍ର କମାର ଘରେ ହୋଇଥିଲା ।

12. କେଉଁମାନେ ବନର ମାଳତୀ ପରି ବନରେ ଫୁଟି ଝଡ଼ି ପଡ଼ୁଛନ୍ତି ?
Answer:
କୋଟି କୋଟି ବାମନ ଏ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଆସି ବନର ମାଳତୀ ପରି ବନରେ ଫୁଟି ଝଡ଼ି ପଡୁଛନ୍ତି ।

13. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ କିଏ ଓ ସେ କେଉଁଠି ରହୁଥିଲେ ?
Answer:
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ଥ୍ଲେ ସେ ଯୁଗର କ ଟକ ର ଖ୍ୟାତନାମା ଓକିଲ ହରିବଲ୍ଲଭ ବୋଷଙ୍କ ପୁତୁରା ଓ ସେ

14. ନାରୀଜାତିର ମହୀୟସୀ ପ୍ରତିନିଧ୍ ରୂପେ କେଉଁମାନେ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି ?
Answer:
ନାରୀଜାତିର ମହୀୟସୀ ପ୍ରତିନିଧୂ ରୂପେ ଦୁର୍ଗା, ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ସରସ୍ବତୀ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି ।

15. ବେଶି ଝିଅ ଜନ୍ମକୁ କେହି କେହି ଅଭିଶାପ ମଣିଥା’ନ୍ତି କାହିଁକି ?
Answer:
ପ୍ରଚଳିତ ଯୌତୁକ ପ୍ରଥା, ଝିଅର ଆଚରଣଜନିତ ସାମାଜିକ ଲାଞ୍ଛନା ତଥା ଉପଯୁକ୍ତ ପାତ୍ର ସହିତ ବିବାହ ଦେବା ଅସମ୍ଭବ ହେଉଥ‌ିବାରୁ କେତେକ ବେଶି ଝିଅ ଜନ୍ମକୁ ଅଭିଶାପ ବୋଲି ମନେ କରିଥା’ନ୍ତି ।

16. କେଉଁ ଦେଶର ପୁରୁଷମାନେ ଘରଧନ୍ଦା ବୁଝିବା ସହ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କର ଲାଳନପାଳନ କରିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:
ଗ୍ରୀନ୍‌ଲାଣ୍ଡ ଓ ସୁଇଜରଲାଣ୍ଡ ଦେଶର ପୁରୁଷମାନେ ଘର ଧନ୍ଦା ବୁଝିବା ସହ ସନ୍ତାନ ମାନଙ୍କ ର ଲାଳନପାଳନ କରିଥା’ନ୍ତି ।

17. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ କି ପ୍ରକାର ଲୋକ ଥିଲେ ?
Answer:
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ଜଣେ ଧର୍ମଭୀରୁ ଲୋକ ଥିଲେ ।

18. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ବି.ଏ. ପାଶ୍ କଲାପରେ କ’ଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ବି.ଏ. ପାଶ୍ କଲାପରେ ଅର୍ଥୋପାର୍ଜନ ପନ୍ଥା ଛାଡି ଜଗନ୍ନାଥଧାମ ପୁରୀରେ ରହୁଥିଲେ ।

19. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ କିପରି କାଳଯାପନ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ବେକରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ତୁଳସୀର ମାଳା ଧାରଣ କରି କୀର୍ତ୍ତନରେ କାଳଯାପନ କରୁଥିଲେ ।

B ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
1. କାହାର କାହାକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବା ଚେଷ୍ଟା ନିତାନ୍ତ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ?
Answer:
ବାମନର ଚନ୍ଦ୍ରକୁ

2. ଚେକୋସ୍ଲୋଭାକିଆ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିବା ସାମରିକ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ କାହାର ପୁତ୍ର ଥିଲେ ?
Answer:
କଚୁଆନର

3. ଇତାଲୀର ଭାଗ୍ୟବିଧାତା ମୁସୋଲିନ୍ କେଉଁ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ଦରିଦ୍ର କମାର

4. ଜଣେ ମୋଚି ପିଲା ହୋଇ ମଧ୍ୟ କିଏ ରୁଷିଆର କର୍ଣ୍ଣଧାର ସାଜିଥିଲେ ?
Answer:
ଷ୍ଟାଲିନ୍

5. ଈଶ୍ୱରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କର ଜନ୍ମ କେଉଁ ପରିବାରରେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ପୂଜାରୀ

6. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପଢୁଥ‌ିବା ମଧ-ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଦ୍ବିତୀୟ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ମାଧବ ମିଶ୍ର

7. _______________ ଘିଅ ହେବ ନା ରାଧା ନାଚିବ ?
Answer:
ଷାଠିଏ ପଉଟି

8. ବର୍ତ୍ତମାନର ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପରୀକ୍ଷାର ନାମ ସେ କାଳରେ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ

9. କେଉଁମାନେ ବନର ମାଳତୀ ପରି ବନରେ ଫୁଟି ଝଡ଼ି ପଡୁଛନ୍ତି ?
Answer:
କୋଟି କୋଟି ବାମନ

10. କଟକର ଖ୍ୟାତନାମା ଓକିଲ ସେ ସମୟର କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ହରିବଲ୍ଲଭ ବୋଷ

11. ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବା ଚେଷ୍ଟା କାହା ନିମନ୍ତେ ଏକ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ବ୍ୟାପାର ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବାମନ

12. ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି କେଉଁ ଲେଖକଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ ?
Answer:
ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର

13. ବାଣପୁରର କେତେ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଜଣେ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଷାଠିଏ ହଜାର

14. ଲେଖକ ନାମ ଲେଖାଇବାକୁ କେଉଁସ୍ଥାନକୁ ଗଲେ ?
Answer:
ପୁରୀ

15. ରାମକୃ ଷ୍ଣ ବୋଷ ଲେଖକଙ୍କୁ କେତେ ଟଙ୍କା ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ପାଞ୍ଚ

16. କେଉଁ ପୃଥ‌ିବୀ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବ୍ୟକ୍ତି ଇଟାଭାଟିରେ କାମକରି ପିଲାଦିନେ ପେଟ ପୋଷୁଥିଲେ ?
Answer:
ହିଟ୍‌ର୍

17. ବେଶି ଝିଅ ଜନ୍ମ ହେଲେ କେହି କେହି ତାକୁ କ’ଣ ମଣନ୍ତି ?
Answer:
ଅଭିଶାପ

18. କେଉଁ ଦେଶର ନାରୀ ପୁରୁଷ ଅପେକ୍ଷା ପ୍ରବଳ ?
Answer:
ବର୍ମା

19. ଶିଶୁଗୀତ ଏକ କ’ଣ କହିଲେ ଚଳେ ?
Answer:
ମୃଗତୃଷ୍ଣା

20. ପ୍ରଖର ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ଜଳର ଭ୍ରମକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ମୃଗତୃଷ୍ଣା

21. ବିବାହିତା ଝିଅକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଭାର୍ଯ୍ୟା

22. ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପିଣ୍ଡ ଦେବାକୁ କିଏ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ପୁତ୍ର

23. ପ୍ରାୟ ସବୁ ସମାଜରେ ଝିଅ ଅଚ୍ଛାଧିକ ପରିମାଣରେ କ’ଣ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ?
Answer:
ଏକ ସମସ୍ୟା

24. କାହାର ସତୀତ୍ଵ ଉପରେ ସମାଜ ତୀବ୍ର ଦୃଷ୍ଟି ଦେଇଥାଏ ?
Answer:
ନାରୀର

25. ପୁଅର ଯେଉଁ ଦୋଷ ପୌରୁଷ ବିବେଚିତ ହୁଏ, ଝିଅ ପକ୍ଷେ ତାହା କ’ଣ ?
Answer:
ମାରତ୍ମକ ସ୍ଖଳନ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ________________ ଶ୍ରେଣୀରେ ପ୍ରବେଶିକା ପାସ୍ କଲେ ।
Answer:
ଦ୍ଵିତୀୟ

2. ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଉଚ୍ଚତର ଡିଗ୍ରୀ ଲାଭ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଲୋଭନୀୟ ସରକାରୀ ଚାକିରି ତ୍ୟ।ଗକରି ___________________ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନ ବିଦ୍ୟାଳୟଠାରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର

3. ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ _____________________ ଗ୍ରନ୍ଥର ଅଂଶବିଶେଷ ।
Answer:
ଆତ୍ମଜୀବନୀ

4. ଅର୍ଥାଭାବ ଯୋଗୁଁ ଚା’ ନ ପାଇ ଗରମପାଣି ପିଇ ଶୀତ ନିବାରଣ କରୁଥିବା ପିଲାଟି ପରେ ବିଲାତର _____________ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ

5. ଘରେ ଆଲୁଅ ଜାଳିବାକୁ ପଇସା ନ ପାଇ ସଡ଼କ ଆଲୁଅରେ ବସି ପାଠ ପଢୁଥିବା ଗରିବ ପିଲାଟି ପରେ ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟର _________________ ଆସନରେ ବସିଥିଲା ।
Answer:
ସଭାପତି

6. ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟର ଜଣେ ସଭାପତିଙ୍କ ଉନ୍ନତି _______________________ କୁ ରାଜପ୍ରାସାଦକୁ ହୋଇଥିଲେ ।
Answer:
ପତ୍ରକୁଡ଼ିଆ

7. ବଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶକୁ ଆସିଥ‌ିବା ଜଣେ ଗୋରା ଲାଟ୍ ଦିନେ ଜଣେ _______________________ ଭାବରେ ଜୀବିକାର୍ଜନ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
କୁଲି

8. ପ୍ରଥମ ମହାସମରର ବିରାଟ ମନ୍ଥନ ମଧ୍ଯରୁ ___________________ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଚେକୋସ୍ଲୋଭାକିଆ

9. କୋଟି କୋଟି ବାମନ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଆସି _______________ ପରି ବନରେ ଫୁଟି ଝଡ଼ୁଅଛନ୍ତି ।
Answer:
ବନର ମାଳତୀ

10. କୋଟି କୋଟି ବାମନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯିଏ ହାତ ବଢ଼ାଇ _________________ କୁ ଧରିପାରୁଛି, ସେ ଉଚ୍ଚତାରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଡେଙ୍ଗା ଲୋକଙ୍କୁ ଟପି ବଡ଼ ହେଉଛି ।
Answer:
ଚନ୍ଦ୍ର

11. ‘‘ଏତିକି ନିଅ, ଆଉ ଆସିବ ନାହିଁ?’ – ଏକଥା ପ୍ର।ବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ________________________ କହିଥିଲେ ।
Answer:
ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ

12. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ଜଣେ ___________________ ପ୍ରକୃତିର ଲୋକ ।
Answer:
ଧର୍ମ ଭୀରୁ

13. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ଉପାର୍ଜନ ପନ୍ଥା ଛାଡ଼ି _____________________ ଧାମକୁ ଆଶ୍ରୟ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଜଗନ୍ନାଥ

14. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ବେକରେ _____________________ ମାଳ ପିନ୍ଧିଥିଲେ ।
Answer:
ତୁଳସୀକଣ୍ଠି

15. ସେ ସମୟରେ ପଲ୍ଲୀର ଆବାଳବୃଦ୍ଧ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତେ ____________________ ରଖୁଥିଲେ ।
Answer:
ପେଣ୍ଡାବାଳ

16. ପ୍ରବନ୍ଧର ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ସମସ୍ତେ ________________________ ବୋଲି ଚିଡ଼ାଉଥିଲେ ।
Answer:
ନାଟୁଆ ପିଲା

17. ପ୍ରବନ୍ଧର ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ______________________ ପରିଷଦର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।
Answer:
ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ

18. ସେତେବେଳେ ଚାଉଳ ଟଙ୍କାରେ ମିଳୁଥିଲା କଟକୀ ______________________ ସେର ।
Answer:
୧୬-୧୭

19. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ __________________________ ମସିହାରେ ପ୍ରବେଶିକା ପାସ୍‌ କଲେ ।
Answer:
୧୯୦୬

20. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବଡ଼ଦେଉଳ ବା ବଡ଼ଦାଣ୍ଡକୁ ________________ ପାଇଁ ବେଶି ଯାଉନଥିଲେ ।
Answer:
ପଇସା ଅଭାବ

21. _______________ ଶକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜନା କରୁଛି ।
Answer:
ନାରୀଶକ୍ତି

22. ଗ୍ରୀନ୍‌ଲାଣ୍ଡ, ସୁଇଜରଲାଣ୍ଡ ପ୍ରଭୃତି ସ୍ଥାନରେ _____________________ ମାନେ ଘରଧନ୍ଦା ବୁଝନ୍ତି ଓ ସନ୍ତାନର ଲାଳନପାଳନର ଭାର ମୁଣ୍ଡାନ୍ତି ।
Answer:
ପୁରୁଷ

23. ମାନବ ସମାଜରେ ସଚରାଚର କୁଟୁମ୍ବ ପୋଷିବା କାମ ___________________ ମାନଙ୍କର ।
Answer:
ପୁରୁଷ

24. ସମାଜରେ _____________________ ମାନଙ୍କକୁ ଅବିବାହିତ ଅବସ୍ଥ।ରେ ବେଶି ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହୁଏ ।
Answer:
ପୁଅ

25. ସମାଜରେ _________________ ମାନଙ୍କକୁ ଅବିବାହିତ ଅବସ୍ଥ।ରେ ଅଧିକ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରଖୁହୁଏ ନାହିଁ ।
Answer:
ଝିଅ

D ଠିକ୍ କିମ୍ବା ଭୁଲ୍ ଲେଖ ।
1. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପଢୁଥ‌ିବା ମଧ-ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଦ୍ଵିତୀୟ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ନାମ ସାଧବ ମିଶ୍ର ଥିଲା ।
Answer:
ଭୁଲ୍

2. ‘‘ଷାଠିଏ ପଉଟି ଘିଅ ହେବ ନା ରାଧା ନାଚିବ ?’’ ଏକଥା ଶିକ୍ଷକ ମାଧବ ମିଶ୍ର ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

3. କଟକର ସେ ସମୟର ଖ୍ୟାତନାମା ଓକିଲ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ଥିଲେ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

4. ‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ ।
Answer:
ଠିକ୍

5. ବାଣପୁରର ତିରିଶ ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଜଣେ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

6. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ଲେଖକଙ୍କୁ ପାଞ୍ଚ ହଜାର ଟଙ୍କା ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

7. ପୃଥ‌ିବୀ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବ୍ୟକ୍ତି ହିଟ୍‌ଲର୍ ଇଟାଭାଟିରେ କାମକରି ପିଲାଦିନେ ପେଟ ପୋଷୁଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

8. ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପିଣ୍ଡ ଦେବାକୁ ଝିଅ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

9. ବିଧାତା ନାରୀ ମୁଣ୍ଡରେ କଠୋର କର୍ଭବ୍ୟ ଲଦିଛି ।
Answer:
ଠିକ୍

10. ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଉଚ୍ଚତର ଡିଗ୍ରୀ ଲାଭ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଲୋଭନୀୟ ସରକାରୀ ଚାକିରି ତ୍ୟାଗକରି ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ସତ୍ୟବାଦୀ ବନ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

11. ସେତେବେଳେ ଚାଉଳ ଟଙ୍କାରେ ମିଳୁଥିଲା କଟକୀ ୨୦୨୫ ସେର ।
Answer:
ଭୁଲ୍

12. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ୧୯୦୮ ମସିହାରେ ପ୍ରବେଶିକା ପାସ୍ କଲେ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

13. ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଭଉଣୀ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କଠାରୁ ଆଠ ବର୍ଷ ସାନ ଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

14. ଛାତ୍ରାବାସରେ ଚାଉଳ ପଡ଼ିବା ବନ୍ଦ ଆଦେଶ ମିଳିବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଅନ୍ୟତ୍ର ଖାଇବା କଥା କହି ସମୁଦ୍ରକୂଳ ଯାଇ ପବନ ଖାଉଥ୍ଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

15. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମାତାଙ୍କ ସହିତ ପୁରୀ ଯିବାପାଇଁ ଘରୁ ଗୋଡ଼ କାଢ଼ିଲେ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

16. ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ମାଟ୍ରିକ୍ ପାସ୍ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

17. ଦିନେ ପୁରୀର ରାଜା ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ଉଆରେଣ୍ଟରେ ଧରାହୋଇ ସୁଆରିରେ ବସି କଚେରିକୁ ଯାଉଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

18. ପୁରୀ ରାଜା ‘ଶଶିନିକେତନ’ ଆଗରେ ଯିବାବେଳେ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ସଡ଼କର ନାଲିଧୂଳି ଉପରେ ଶୋଇ ଦଣ୍ଡପ୍ରଣାମ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଠିକ୍

19. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲରେ ଲେଖାଇଥିବା ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀର ନାମ ଆଜିକାଲି ସପ୍ତମ ଶ୍ରେଣୀ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଠିକ୍

20. ଦୀନବନ୍ଧୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ମାସିକ ଚାଳିଶ ଟଙ୍କା ବୃଦ୍ଧି ପାଇ କଟକରେ ପଢ଼ିବେ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ।
Answer:
ଭୁଲ୍

E ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1.କାହାର ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବା ଚେଷ୍ଟା ନିତାନ୍ତ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ?
(A) ମାନବର
(B) ବାମନର
(C) ଡେଙ୍ଗାଲୋକର
(D) ସମସ୍ତଙ୍କର
Answer:
(B) ବାମନର

2. ଚେକୋସ୍ଲୋଭାକିଆ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିବା ସାମରିକ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ କାହାର ପୁତ୍ର ଥିଲେ ?
(A) କଟୁଆଳର
(B) ଲାଟ୍ ସାହେବଙ୍କର
(C) କଚୁଆନର
(D) ସେନାପତିଙ୍କର
Answer:
(C) କଚୁଆନର

3. ଇତାଲୀର ଭାଗ୍ୟବିଧାତା ମୁସୋଲିନ୍ ଦରିଦ୍ର __________________ ଘରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ?
(A) କମାର
(B) କୁମ୍ଭାର
(C) ତେଲି
(D) ଗୋପାଳ
Answer:
(A) କମାର

4. ରୁଷିଆର କର୍ଣ୍ଣଧାର – ଥିଲେ ଜଣେ ମୋଚି ପିଲା ?
(A) ଈଶ୍ଵରଚନ୍ଦ୍ର
(B) ଷ୍ଟାଲିନ
(C) ମୁସୋଲିନ୍
(D) ହିଟ୍‌ର
Answer:
(B) ଷ୍ଟାଲିନ

5. ଈଶ୍ବରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କର ଜନ୍ମ କାହା ଘରେ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ପୂଜାରୀ
(B) ଶଙ୍ଖାରି
(C) ପାନରା
(D) ପାଟରା
Answer:
(A) ପୂଜାରୀ

6. ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପଢୁଥ‌ିବା ମଧ୍ୟ-ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଦ୍ୱିତୀୟ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
(A) ବିକ୍ରମ ମିଶ୍ର
(B) ରମାନାଥ ମିଶ୍ର
(C) ମାଧବ ମିଶ୍ର
(D) ନିରଞ୍ଜନ ମିଶ୍ର
Answer:
(C) ମାଧବ ମିଶ୍ର

7. _______________ ଘିଅ ହେବ ନା ରାଧା ନାଚିବ ?
(A) ପଉଟିଏ
(B) ଛଅ ପଉଟି
(C) ଚାଳିଶ ପଉଟି
(D) ଷାଠିଏ ପଉଟି
Answer:
(D) ଷାଠିଏ ପଉଟି

8. ବର୍ତ୍ତମାନ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପରୀକ୍ଷାର ନାମ ସେକାଳରେ କ’ଣ ଥିଲା ?
(A) ମାଇନର୍
(B) ମାଟ୍ରିକ୍
(C) ସ୍ନାତକ
(D) ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ
Answer:
(D) ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ

9. କେଉଁମାନେ ବନର ମାଳତୀ ପରି ବନରେ ଫୁଟି ଝଡ଼ିପଡୁଛନ୍ତି ?
(A) କୋଟି କୋଟି ମଣିଷ
(B) କୋଟି କୋଟି ବାମନ
(C) ଶହ ଶହ ସାଧୁ
(D) ହଜାର ହଜାର ଜ୍ଞାନୀ
Answer:
(B) କୋଟି କୋଟି ବାମନ

10. କଟକର ସେ ସମୟର ଖ୍ୟାତନାମା ଓକିଲ କିଏ ଥିଲେ ଥିଲେ ?
(A) ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ
(B) ହରିବଲ୍ଲଭ ବୋଷ
(C) ଦୁର୍ଗାବଲ୍ଲଭ ବୋଷ
(D) ଶଶିବଲ୍ଲଭ ବୋଷ
Answer:
(B) ହରିବଲ୍ଲଭ ବୋଷ

11. ବିବାହିତା ଝିଅକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ଭାର୍ଯ୍ୟା
(B) ବିବାହିତା
(C) ଅନୂଢ଼ା
(D) ବାଗ୍‌ଦତ୍ତା
Answer:
(A) ଭାର୍ଯ୍ୟା

12. ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପିଣ୍ଡ ଦେବାକୁ କିଏ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହୋଇଥାଏ ?
(A) ପୁତ୍ର
(B) କନ୍ଯା
(C) ବଧୂ
(D) ଜାମାତା
Answer:
(A) ପୁତ୍ର

13. ପ୍ରାୟ ସବୁ ସମାଜରେ ଝିଅ ଅଚ୍ଛାତ୍ମକ ପରିମାଣରେ ଏକ ____________________ ।
(A) ଅଭିଶାପ
(B) ସମସ୍ଯା
(C) ବିପଦ
(D) ଆଶୀର୍ବାଦ
Answer:
(B) ସମସ୍ଯା

14. ନାରୀର ______________ ଉପରେ ସମାଜ ତୀବ୍ର ଦୃଷ୍ଟି ଦେଇଥାଏ ।
(A) ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ
(B) ସତୀତ୍ଵ
(C) ଆଚରଣ
(D) କର୍ମ
Answer:
(B) ସତୀତ୍ଵ

15. ପୁଅର ଯେଉଁ ଦୋଷ ପୌରୁଷ ବିବେଚିତ ହୁଏ, ଝିଅ ପକ୍ଷେ ତାହା ______________ ।
(A) ଏକ ସୁଗୁଣ
(B) ବଦ୍‌ଗୁଣ
(C) କୁକର୍ମ
(D) ମାରାତ୍ମକ ସ୍ଖଳନ
Answer:
(A) ଏକ ସୁଗୁଣ

16. ଝିଅକୁ ଯଥାଶୀଘ୍ର ବିବାହ କରାଇଦେବା ନିମନ୍ତେ ପିତାମାତାଙ୍କ ବ୍ୟାକୁଳତାରୁ କାହାର ଉତ୍ପତ୍ତି ହେଉଛି ?
(A) କନ୍ୟାରତ୍ନର
(B) କନ୍ୟା – ଶୁଳ୍‌କର
(C) କନ୍ୟାସୁନାର
(D) କନ୍ଯାଧନର
Answer:
(B) କନ୍ୟା – ଶୁଳ୍‌କର

17. ପୁରୁଷ ସହିତ ନାରୀର ସମ୍ପର୍କକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ସାମାଜିକ ________________ ।
(A) ସମାସ୍ୟା
(B) ସମସ୍ଯା
(C) ସାମାସ୍ୟା
(D) ସମାଷ୍ୟା
Answer:
(B) ସମସ୍ଯା

18. ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଅନ୍ଧୁଣୀ ବୁଢ଼ୀମା’ଙ୍କ ପାଇଁ ଅନ୍ଧର ଲଉଡ଼ି କିଏ ଥୁଲା ?
(A) ନିଜେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ
(B) ନାତୁଣୀ
(C) ପୁଅ
(D) ଝିଅ
Answer:
(B) ନାତୁଣୀ

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପରିଚୟ :
ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ନାମ – ଗୋଦାବଶ ମିଶ୍ର
ପିତାଙ୍କ ନାମ – ଶ୍ରୀ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମିଶ୍ର
ମାତାଙ୍କ ନାମ- ଶ୍ରୀମତୀ ଅପ୍‌ସରା ଦେବୀ
ଜନ୍ନସ୍ଥ।ନ – ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ବାଣପୁର ଥାନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଶାଳିଆ ନଦୀ ତଟଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ଶ୍ରୀନିବାସପୁର ଶାସନ

ସୃଷ୍ଟି ସମ୍ପଦ :
କବିତାଗ୍ରନ୍ଥ – ଆଲେଖ୍କା, କିଶଳୟ, କୁସୁମ କଳିକା, କବିତା ଚୟନ, ଗୀତିଗୁଚ୍ଛ, ଗୀତାୟନ
ନାଟକ – ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବ, ମୁକୁନ୍ଦଦେବ
ଉପନ୍ୟ।ସ – ଅଭାଗିନୀ, ୧୮୧୭, ଘଟାନ୍ତର,
ଗଚ୍ପ ସଂକଳନ – ପଞ୍ଚବୀର, ପୁଆଣିଘର
ଆମଜୀବନୀ – ‘ଅର୍ଦ୍ଧଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଶା ଓ ତହିଁରେ ମୋ ସ୍ଥାନ’
(ତାଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀ ପାଇଁ ସେ ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ମରଣୋତ୍ତର କେନ୍ଦ୍ରସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ

ସତ୍ୟବାଦୀ ସାହିତ୍ୟର ଅନ୍ୟତମ ବଳିଷ୍ଠ ସାରସ୍ବତ ସାଧକ ପଣ୍ଡିତ ଗୋଦାବରୀଶ ମିଶ୍ର ଏକାଧାରରେ ଥିଲେ ଜଣେ ଆଦର୍ଶ ଶିକ୍ଷକ, ବିଶିଷ୍ଟ ଦାର୍ଶନିକ, ଦାୟିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ, ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଜନସେବକ, ବଳିଷ୍ଠ ସମାଜ ସଂସ୍କାରକ, ନିର୍ଭିକ ସମାଲୋଚକ ସର୍ବୋପରି ଜଣେ ମହାନ୍ ଜନନାୟକ । ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଖରେ ‘ପଣ୍ଡିତ ଆପଣେ’ ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ସେହି ଯୋଗଜନ୍ମା ବରପୁତ୍ର କେବଳ ଜଣେ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭାଧର ଅମର ମଣିଷ ନ ଥିଲେ, ଥୁଲେ ଉତ୍କଳର ଏକ ସ୍ବୟଂସମ୍ପୂର୍ଣ ଅନୁଷ୍ଠାନ । ସେବା, ସାମ୍ବାଦିକତା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ମନ୍ତ୍ରୀତ୍ଵ ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ୱୀୟ ପ୍ରତିଭାର ପରାକାଷ୍ଠା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ସେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀର ମୁଖକୁ କରିଥିଲେ ସମୁଜ୍ଜ୍ବଳ । ମାତୃଭୂମି ପାଇଁ ତାଙ୍କର ସାଧନା, ତ୍ୟାଗ ଓ ଅବଦାନ ତାଙ୍କୁ ଯୁଗ ଯୁଗ ଧରି ଉତ୍କଳର ଜନମାନସରେ ଉଜ୍ଜୀବିତ କରି ରଖୁ– ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଆଭିମୁଖ୍ୟ :
‘ବାମନର ହାତ ଓ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କଦ୍ବାରା ପ୍ରଣୀତ ‘ଅର୍ବଶତାବ୍ଦୀର ଓଡ଼ିଶା ଓ ତହିଁରେ ମୋ ସ୍ଥାନ’ ନାମଧେୟ ଆତ୍ମଜୀବନୀର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ତତ୍କାଳୀନ ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋକପାତ କରିବା ସହିତ ସ୍ୱୀୟ ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କେତେକ ରୋମାଞ୍ଚକର ଘଟଣାର ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରମର୍ମ :
ଆକୃତିରେ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ମାନବକୁ ଏ ସଂସାର ବାମନର ଆଖ୍ୟା ଦେଇଛି । ସେ ଯଦି ପୃଥ‌ିବୀଠାରୁ ବହୁ ଦୂରରେ ଆକାଶ ବକ୍ଷରେ ଲୋଭନୀୟ ଦିଶୁଥ‌ିବା ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଳକୁ ଧରିବାପାଇଁ ହସ୍ତ ପ୍ରସାରଣ କରେ, ତେବେ ତା’ର ସେପରି ଚେଷ୍ଟା ଯୋଗୁଁ ସେ ଲୋକହସା ହେବ; ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ । କେବଳ ସେ ନୁହେଁ, ପୃଥ‌ିବୀର ସବୁଠାରୁ ଡେଙ୍ଗା ଲୋକ ଯଦି ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଧରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରେ; ସେ ମଧ୍ୟ ଲୋକହସା ହେବ । ତଥାପି ଇତିହାସ କହେ, କେତେକ ବାମନ ଅସଂଖ୍ୟ ଡେଙ୍ଗାଲୋକଙ୍କୁ ଟପି ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇ କୃତକାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି । ଅର୍ଥାଭାବ ଯୋଗୁ ଚା’ ନ ପାଇ ଗରମପାଣି ପାନ କରି ଶୀତ ନିବାରଣ କରୁଥିବା ବିଲାତର ଅନାମଧେୟ ପିଲାଟି ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲା ।

ପଇସା ଅଭାବରୁ ଘରେ ଆଲୁଅ ଜାଳି ନ ପାରି ସଡ଼କ ଆଲୁଅରେ ପାଠ ପଢୁଥିବା ଆମେରିକା ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟର ଗରିବ ପିଲାଟି ଦିନେ ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟର ସଭାପତି ଆସନରେ ବସିଥିଲା । ସେହି ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟର ଜଣେ ସଭାପତିଙ୍କ ଉନ୍ନତି ହୋଇଥିଲା ପତ୍ରକୁଡ଼ିଆରୁ ରାଜାପ୍ରସାଦ ମଧ୍ୟକୁ । ବଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶକୁ ଆସିଥ‌ିବା ଜଣେ ଗୋରା ଲାସାହେବ ଦିନେ କୁଲିଭାବରେ ଜୀବିକା ଉପାର୍ଜନ କରୁଥିଲେ । ଜଣେ ସାମାନ୍ୟ କଚୁଆନର ପୁଅ ପ୍ରଥମ ମହାସମରର ବିରାଟ ମନ୍ଥନ ମଧ୍ୟରୁ ଚେକୋସ୍ଲୋଭାକିଆ ଭଳି ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ଦରିଦ୍ର କମାର ଘରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ମୁସୋଲିନ୍ ଦିନେ ହେଲେ ଇତାଲୀର ଭାଗ୍ୟବିଧାତା ।

ଇଟାଭାଟିରେ କାମ କରି ପେଟ ପୋଷୁଥ‌ିବା ପିଲାଟି ଦିନେ ହିଟ୍‌ଲର୍ ରୂପେ ହୋଇଥିଲେ ପୃଥ‌ିବୀ ବିଖ୍ୟାତ । ମୋଚିପିଲା ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଷ୍ଟାଲିନ୍ ହେଲେ ରୁଷିଆର କର୍ଣ୍ଣଧାର । ଭାରତର ଈଶ୍ଵରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗରଙ୍କର ଜନ୍ମ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲା ସାମାନ୍ୟ ପୂଜାରୀ ଘରେ । ଏମାନେ ବାମନ ହୋଇ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର ଧରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏହିପରି କୋଟି କୋଟି ବାମନ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଆସି ବଣର ମାଳତୀ ପରି ବନରେ ଫୁଟି ଝଡ଼ି ପଡୁଛନ୍ତି । ଆକାଶ ବକ୍ଷରେ ଥ‌ିବା ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଳକୁ ଦେଖ୍ ଲୋଭସମ୍ବରଣ କରିନପାରି ଯିଏ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇ ଧରିପାରୁଛି, ସେ ଉଚ୍ଚତାରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଡେଙ୍ଗା ଲୋକଙ୍କୁ ଟପି ଯାଉଛି, ଯିଏ ଧରି ନପାରୁଛି ସେ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ହେଉଅଛି ।

ମଧ୍ୟ-ଓଡ଼ିଆ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଦ୍ଵିତୀୟ ଶିକ୍ଷକ ମାଧବ ମିଶ୍ରଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଥିଲେ ବାମନ ସଦୃଶ । କାରଣ ସେ ଥିଲେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦରିଦ୍ର ଘରର ସନ୍ତାନ । ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରବାସକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ ରହିବା, ଖାଇବା ଓ ବହିପତ୍ର କିଣିବାପାଇଁ ସମ୍ବଳ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ନଥିଲା । ମଣିଷରେ ଗଣା ହେବାପାଇଁ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ଖଣ୍ଡକ ପାସ୍ କରିବା ଦରକାର । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପାଇଁ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ଥୁଲା ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର ସଦୃଶ । ତେଣୁ ମାଧବ ମିଶ୍ର ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ କହିଥିଲେ– ‘ତୋ ପକ୍ଷରେ ଏ ତ ବାମନ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବା ନ୍ୟାୟ– କ’ଣ ପଡ଼ିଛି ?’’

ବର୍ତ୍ତମାନର ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ୍ ହିଁ ଥିଲା ସେ ସମୟର ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ । ବାଣପୁରର ଷାଠିଏ ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ଜଣେ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍କରି ଖୋରଧା କଚେରିରେ କିରାନି କାମରେ ରହିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମୁହଁରୁ ପଦେ କଥା ଶୁଣିବାପାଇଁ ଶହ ଶହ ଲୋକ, ଦଶପଚାଶ ସରବରକାର ଯାଇ ତାଙ୍କ ଦ୍ବାରରେ ଚାହିଁ ବସିଥା’ନ୍ତି । ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍ କଲେ ଯେ ମଣିଷରେ ଗଣା ହୁଅନ୍ତି, ତାହା ତାଙ୍କୁ ଦେଖ‌ିଲେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଜଣାପଡୁଥିଲା । ତାଙ୍କ ପଛକୁ ପୁରୀରେ ପଢୁଥ‌ିବା ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଆଉଜଣେ ହୋଇ ବାହାରିବେ ବୋଲି ବିବେଚନା କରି ସେ ଛୁଟିରେ ଘରକୁ ଆସିଲେ ତାଙ୍କୁ ସମସ୍ତେ କହୁଥିଲେ, ‘ ଟିକିଏ ଦୟା ରଖୁଥ‌ିବଟି ।’’
ଦୟା କରିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଉପନୀତ ହେବାପାଇଁ ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଏଣ୍ଟ୍ରାନ୍ସ ପାସ୍ କରିବାପାଇଁ ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଢ଼ିବା ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପାଇଁ ଥୁଲା ଆକାଶର ଚନ୍ଦ୍ର ସଦୃଶ, ଯାହାକୁ ଧରିବାପାଇଁ ହାତ ବଢ଼ାଇ ଧରି ନପାରି ନୈରାଶ୍ୟ ବହ୍ନିରେ ତାଙ୍କୁ ମାସ ମାସ ଧରି ଜଳିବାକୁ ହୋଇଛି । ପରିଶେଷରେ ଆକସ୍ମିକ ଭାବେ ଆକାଶ କର୍ମା ଚିଲିକା ମାଛର ସଂଯୋଗ ଘଟିଛି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଅସ୍ଥାୟୀ ମାଇନର ସ୍କୁଲରେ ଯାଇ ବସନ୍ତି । ଦିନେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିଦର୍ଶନରେ ଆସିଥିବା ଖୋରଧାର ତହସିଲଦାର ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଶୁଣିବା ପରେ ଖଣ୍ଡେ ଚିଠି ଲେଖୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ହାତରେ ଦେଲେ ଏବଂ ପୁରୀ ଯାଇ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରିବାକୁ କହିଲେ । ସମାଜରେ ପୁଅ ଓ ଝିଅ ଉଭୟଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ସମାନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଝିଅମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ପୁଅମାନେ ଅଧ୍ଵ ଆଦର ପାଆନ୍ତି । ବିଧାତା ନାରୀମୁଣ୍ଡରେ ଲଦିଥ‌ିବା କର୍ତ୍ତବ୍ୟର ଯଥୋଚିତ ପରିପାଳନ ହିଁ ନାରୀର ଗର୍ବ ତଥା ମହତ୍ତ୍ବର ପ୍ରତିଫଳନ ।

ଶକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜନା କରିବା ସହିତ ଦୁର୍ଗା, ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ସରସ୍ଵତୀ ପ୍ରଭୃତି ନାରୀ ଜାତିର ମହୀୟସୀ ପ୍ରତିନିଧୂରୂପେ ସଂସାରରେ ପୂଜା. ପାଉଛନ୍ତି । ଆମ ସମାଜରେ ଜୀବିକାର୍ଜନ ଦାୟିତ୍ଵ ପୁରୁଷ କାନ୍ଧରେ ନ୍ୟସ୍ତ । କିନ୍ତୁ ଗ୍ରୀନ୍‌ଲାଣ୍ଡ, ସୁଇଜରଲାଣ୍ଡ ପ୍ରଭୃତି ସ୍ଥାନରେ ନାରୀମାନେ ବାହାରର ସକଳ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହ କରିବା ସହିତ ଜୀବିକାର୍ଜନ ମଧ୍ଯ କରିଥା’ନ୍ତି । ପୁରୁଷମାନେ ଘରେ ରହି ଘରଧନ୍ଦା କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସନ୍ତାନର ଲାଳନପାଳନ କରନ୍ତି । ସେହିପରି ବର୍ମା ଦେଶର ନାରୀ ପୁରୁଷ ଅପେକ୍ଷା ପ୍ରବଳ । ତଥାପି ମାନବ ସମାଜରେ କୁଟୁମ୍ବ ପୋଷିବା କାମ ପୁରୁଷର, ନାରୀର ନୁହେଁ । ତେଣୁ ବିବାହିତ ପୁଅର ନାମ ଭର୍ଭା ଓ ବିବାହିତା ଝିଅ ହେଉଛି ଭାର୍ଯ୍ୟା ।

ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପୁଅ ପିଣ୍ଡଦାନ ନିମନ୍ତେ ଯୋଗ୍ୟ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ଝିଅଠାରୁ ତା’ର ଆଦର ଅଧ୍ଵ । ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସମାଜରେ ଝିଅଜନ୍ମକୁ ଏକ ସମସ୍ୟା ତଥା ଅଭିଶାପରୂପେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଛି । କାରଣ, ଝିଅକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ପାତ୍ର ସହିତ ବିବାହ ଦେବା କ୍ଵଚିତ୍ ସମ୍ଭବପର ହୋଇଥାଏ । ନାରୀର ସତୀତ୍ୱ ଉପରେ ସମାଜ ତୀବ୍ର ଦୃଷ୍ଟି ଦେଇଥାଏ । ଝିଅର ଆଚରଣ ଯୋଗୁଁ ଅନେକ ବାପା ମା’ ସମାଜରେ ଲାଞ୍ଛନା ଭୋଗିବାର ଦେଖାଯାଏ । ଯେଉଁ ଦୋଷ ପୁଅ ପାଇଁ ପୌରୁଷର ପରିଚୟ, ଝିଅ ପକ୍ଷେ ତାହା ମାରାତ୍ମକ ସ୍ଖଳନ । ତେଣୁ ଝିଅକୁ ଘରେ ନରଖ୍ ବିବାହ ଦେବା ନିମନ୍ତେ ପିତାମାତାଙ୍କ ହୃଦୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ବ୍ୟାକୁଳ ଭାବରୁ ବରପାତ୍ରମାନେ ଲାଭ ଉଠାଇବାକୁ ଚାହାନ୍ତି । ସେହି ଲାଭରୁ ହିଁ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି କନ୍ୟା ଶୁଳ୍କ ।

ସେହି କନ୍ୟା ଶୁଳ୍କ ଦେଇପାରୁ ନଥ‌ିବା ପିତା-ମାତାଙ୍କର କେତେକ କନ୍ୟା ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିବା ସହ ଆଉ କେତେକ ଅବିବାହିତା ରହିବାକୁ ଶ୍ରେୟ ମନେକରୁଛନ୍ତି । ପୁରୁଷ ସହିତ ନାରୀର ସମ୍ପର୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟାରୂପେ ଦେଖାଦେଇଛି । ପାରିବାରିକ ଜୀବନ ଯଥାର୍ଥ ଆଦର୍ଶ କି ନା, କ୍ରମେ ସନ୍ଦେହର ବିଷୟ ହୋଇପଡ଼ିଛି । ପୁରୁଷଙ୍କ ପରି ନାରୀମାନେ ସମାଜରେ, ରାଜନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ପୀଠରେ ବସିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲେ ମଧ୍ୟ ଆଜି ଝିଅ ଅପେକ୍ଷା ପୁଅର ଆଦର ବେଶି ରହିଅଛି ।

ଦରିଦ୍ର ଘରର ବଡ଼ ସମ୍ପଦ ହେଉଛି ତା’ର ସନ୍ତାନ । ଘରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କଠାରୁ ଦଶବର୍ଷ ସାନ ଭଉଣୀ ରହୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାଠ ପଢ଼ିବାପାଇଁ ପୁରୀ ଯିବା ଦିନ ତାଙ୍କ ବୋଉ ତାଙ୍କୁ ଧରି ବହୁତ କାନ୍ଦିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ତାଙ୍କ ଅନ୍ଧୁଣୀ ବୁଢ଼ୀ ମା’ଙ୍କ ପାଇଁ ଥିଲା ଅନ୍ଧର ଲଉଡ଼ି । ତଥାପି ସେ ସେଦିନ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ କୁଣ୍ଢାଇ ଧରି ବହୁତ କାନ୍ଦିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଆଖୁ ଲୁହ ଝରଝର ଗଡ଼ିଯାଇଥିଲା । ତଥାପି ସେ ପରିବାରର ବହୁ ବନ୍ଧନକୁ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ଛିଣ୍ଡାଇ, ଲେଉଟ ଚକୁଳି ଖାଇ ବାପାଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ରେଳରେ ପୁରୀ ଗଲେ । ସେଠାରେ ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରି ଚିଠି ଦେଲେ । ଚିଠି ପଢ଼ି ବୋଷ ମହାଶୟ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ହାତରେ ପାଞ୍ଚଟି ଟଙ୍କା ଦେଇ ଆଉ ନ ଆସିବାକୁ କହିଲେ ।

ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷ ଥିଲେ କଟକର ସେ ଯୁଗର ଖ୍ୟାତନାମା ଓକିଲ ହରିବଲ୍ଲଭ ବୋଷଙ୍କ ପୁତୁରା । ପୁରୀସ୍ଥ ‘ଶଶିନିକେତନ’ରେ ରହୁଥ‌ିବା ସେହି ମହାଶୟ ଥିଲେ ଜଣେ ଧର୍ମଭୀରୁ ଲୋକ । ବି.ଏ. ପାଶ୍ କରି ମଧ୍ୟ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ ପନ୍ଥା ଛାଡ଼ି ଜଗନ୍ନାଥଧାମ ଆଶ୍ରୟ କରିଥା’ନ୍ତି । ବେକରେ ତୁଳସୀମାଳ ପିନ୍ଧି ଆମିଷ ତ୍ୟାଗକରି କୀର୍ତ୍ତନରେ ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲେ । ଯୌବନର ମଧ୍ୟାହ୍ନ ୩୨/୩୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କ ପରି ସଂଯମରେ ରହିବା ଲୋକ ବିରଳ । ଦିନେ ଉଆରେଣ୍ଟରେ ପୁରୀ ରାଜା ମୁକୁନ୍ଦଦେବ, ସୁଆରିରେ ବସି କଚେରିକୁ ଯାଉଥିବାବେଳେ ସେହି ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ବାଟଯାକ ଲୋକାରଣ୍ୟ ହୋଇଥିଲା । ସୁଆର ‘ଶଶିନିକେତନ’ ଆଗରେ ଗଲାବେଳେ ରାମକୃଷ୍ଣବାବୁ ଧାଇଁ ଆସି ସଡ଼କର ଲାଲଧୂଳି ଉପରେ ଲମ୍ବହୋଇ ଦଣ୍ଡ ପ୍ରଣାମ କରିଥିଲେ ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଦ୍ୟାଳୟର କ୍ରମସବୁ ନିଶୁଣିରେ ଚଢ଼ିବା କ୍ରମରେ ତଳୁ ଉପରକୁ ଗଣା ହେଉଅଛି । କିନ୍ତୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ସମୟରେ ଉପରୁ ତଳ ଆଡ଼କୁ ଗଣାଯାଉଥିଲା । ସୁତରାଂ ଆଜିର ସପ୍ତମ ଶ୍ରେଣୀ ଥିଲା ସେ କାଳର ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଦୁର୍ଗାପୂଜା ଛୁଟିର କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାସ୍କୁଲରେ ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀରେ ନାମ ଲେଖାଇଲେ । ବର୍ଷର ବାକି କେତେ ମାସ ତଥା ଚତୁର୍ଥ ଶ୍ରେଣୀ ବର୍ଷଟିର ପଢ଼ାଖର୍ଜ ତାଙ୍କ ପିତା ଜମି ବିକ୍ରିକରି ଚଳାଇଥିଲେ । କାରଣ ପୁନର୍ବାର ରାମକୃଷ୍ଣ ବୋଷଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯିବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କର ସାହସ କିମ୍ବା ଇଚ୍ଛା ମଧ୍ଯ ନ ଥିଲା । କାରଣ ରାମକୃଷ୍ଣବାବୁଙ୍କ ପାଖକୁ ପ୍ରଥମେ ଯିବା ଦିନ ତାଙ୍କ ଘରୁ ଜଣେ ବାବୁ ବାହାରି ଆସି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ରୋଷେଇବାସ କର କି ବୋଲି ପଚାରିବା ସହିତ ତାଙ୍କର ପୂଜାରୀ ଅଛି ବୋଲି ଟିପ୍‌ପଣୀ ଦେଇଥିଲେ । ଦରିଦ୍ର ହେଲେ ବି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଥିଲେ ପିତାମାତାଙ୍କର ଗେହ୍ଲା ପୁଅ । ତେଣୁ ପୂଜାରୀ ଆଖ୍ୟା ପାଇବାକୁ ସେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନଥିଲେ ।

ମାତ୍ର ପିତାମାତାଙ୍କ ଅନ୍ତେ କଲେଜରେ ପଢ଼ିବାବେଳେ ପୂଜାରୀଭାବେ ତାଙ୍କୁ ପଢ଼ାଖର୍ଚ୍ଚ ଉଠାଇବାକୁ ହୋଇଥିଲା । ସେ ସମୟରେ ପଲ୍ଲୀର ପୁରୁଷମାନେ, ଆବାଳ-ବୃଦ୍ଧ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତେ ପେଣ୍ଡାବାଳ ରଖୁଥିଲେ । ଯାହାର ପ୍ରଚଳନ ସହର ପିଲାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନ ଥିଲା । ତେଣୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ପେଣ୍ଡାଏ ବାଳ ଓ କାନରେ ଝୁଲୁଥ‌ିବା ଦୁଇପଟ ପେଟୁଆ ନୋଳି ଦେଖୁ ସମସ୍ତେ ତାଙ୍କୁ ‘ନାଟୁଆ ପିଲା’ ବୋଲି ଚିଡ଼ାଉଥିଲେ । ତା’ ଅପେକ୍ଷା ପୂଜାରୀ ହେବା ସ୍ପୃହଣୀୟ, ତେଣୁ ପୂଜାରୀ ଡାକରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବିଚଳିତ ହେଉ ନଥିଲେ ।

ଅନେକ ବର୍ଷ ପରେ ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା ବ୍ୟବସ୍ଥା ପରିଷଦର ସଦସ୍ୟ ଥ‌ିବାବେଳେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କଲିକତାର ଜଣେ ବାରିଷ୍ଟର ବନ୍ଧୁଙ୍କ ଘରେ ଅତିଥୁ ହୋଇଥିଲେ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗାଧୋଇସାରି ଫେରିବାବେଳେ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ପାଞ୍ଚବର୍ଷର ପୁଅ ତାଙ୍କୁ ଦେଖୁ ପଚାରିଲା, ‘ତୁମେ କ’ଣ ରୋଷେୟା ପୂଜାରୀ ?’’ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନଟି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ହୃଦୟରେ ବାଇଶବର୍ଷ ତଳର ବିସ୍ତୃତ ଅନୁଭୂତିକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିଦେଇଥିଲା । ପିଲାଟିକୁ ନାସ୍ତି ଉତ୍ତର ନଦେଇ ‘ହଁ’, କହିବା ମାତ୍ରେ ସେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ନହୋଇ ‘ପୂଜାରୀ ତ, ତେବେ ଏତେ ଗୋରା କାହିଁକି ?’’ ବୋଲି ପୁନଃ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲା । ସେହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ବୁଦ୍ଧି ହାର ମାନିଥିଲା ।
ପୈତୃକ ଜମି ବିକ୍ରି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାଠ ପଢ଼ିଲେ ।

କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ସମୁଦାୟ ଜମି ଥିଲା ଅଢ଼େଇ ଏକର । ଏକରକ ଉପରେ ବିକ୍ରି ସରିବା ପରେ ରହିଥିଲା ପ୍ରାୟ ଦେଢ଼ ଏକର । ସେହି ଏକରକ ଜମି ବିକ୍ରିରୁ ମିଳିଥିଲା ଷାଠିଏ ଟଙ୍କା । ତେଣୁ ଖର୍ଚ୍ଚ କମାଇ ଅନେକ ଦିନ ଉପବାସ ରହି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ଚଳିବାକୁ ପଡ଼ିଛି । ଛାତ୍ରାବାସର ରୋଷେଇ ପାଣ୍ଠିକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିନ ଟଙ୍କା ନ ଦେଲେ ଚାଉଳ ପଡ଼ିବା ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବନ୍ଦ ଆଦେଶ ମିଳିବା ପୂର୍ବରୁ ଅବସ୍ଥା ବୁଝି ଅନ୍ୟତ୍ର ଖାଇବା କଥା କହି ସମୁଦ୍ରକୂଳ ଯାଇ ପବନ ଖାଆନ୍ତି ।

ସୁସଜ୍ଜିତ ଗୁଡ଼ିଆ ଦୋକାନ ଦେଖ୍ ପାଟି ଟାକୁ-ଟାକୁ ହୁଏ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପଇସା ଅଭାବରୁ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ ବା ବଡ଼ଦେଉଳକୁ ବେଶି ଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ଥରେ ସେ ଗୋଟିଏ ପଇସା ନେଇ ସିଂହଦ୍ଵାର ପାଖରେ ଥ‌ିବା ଗୁଡ଼ିଆ ଦୋକାନୀକୁ ପଇସାଟିଏ ଦେଇ ଗୋଟିଏ ଜିନିଷ ଦେଖାଇଦେଲେ । ଦୋକାନୀ ଜିନିଷରୁ ଗୋଟିଏ ଦେବାବେଳେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ତାକୁ ମିଠା ଲାଗିବ କି ନାହିଁ ବୋଲି ପଚାରିଲେ । ତହୁଁ ଦୋକାନୀ ରାମକୃଷ୍ଣ କଟମଟ କରି ଚାହିଁ କରଚୁଲିରେ ମହୁ ପରି ଅଠାଳିଆ ପଦାର୍ଥ ଆଣି ଚାରି ଛ’ଟୋପା ସେହି ଜିନିଷ ଉପରେ ପକାଇଦେଲା । ଅନେକଦିନ ପରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବୁଝିଲେ ସେହି ଜିନିଷର ନାମ ‘ପୁରି’ ଓ ଦୋକାନୀ ରାମକୃଷ୍ଣ ଅନୁଗ୍ରହ କରି ଦେଇଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥର ନାମ ‘ରସ’, ଯେଉଁଥରେ ରସଗୋଲାର ଗୋଲାଶ ଭାସିଥାଏ ।

ସେ ଦୟାପରବଶ ହୋଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ କହିଲେ ଯେ ସେ ମାସିକ କୋଡ଼ିଏ ଟଙ୍କା ବୃଦ୍ଧି ପାଇ କଟକରେ ପଢ଼ିବେ । ମାସିକ ପନ୍ଦର ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ଗଲେ, ଅବଶିଷ୍ଟ ପାଞ୍ଚଟଙ୍କା ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କୁ ଦେବେ, ତେଣୁ ତାଙ୍କର ଚିନ୍ତା କରିବାର ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ । ସେତେବେଳେ ପ୍ରବେଶିକା ପରୀକ୍ଷା ଫଳ ଉପରେ ସମଗ୍ର ବଙ୍ଗ, ବିହାର ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମ ଦଶଜଣ ପରୀକ୍ଷାର୍ଥୀ ମାସିକ କୋଡ଼ିଏ ଟଙ୍କା ଲେଖାଏଁ ବୃତ୍ତି ପାଉଥିଲେ । ତେଣୁ ସେଥିରୁ ପାଞ୍ଚଟଙ୍କା ପାଇବାର ଆଶା ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କର ବୃଥା ହୋଇଗଲା । ନରେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ଚାରିବର୍ଷ ଫେଲ୍ ହୋଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ସହିତ ୧୯୦୬ ମସିହାରେ ପାସ୍ କଲେ ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀରେ, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାସ୍କକଲେ ଦ୍ଵିତୀୟ ଶ୍ରେଣୀରେ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସମସ୍ତ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ସହି ମାଟି କାମୁଡ଼ି ପଡ଼ିରହିଲେ । କାରଣ ସେ ବାମନ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇଥିଲେ । ଚନ୍ଦ୍ର ଆଖୁକୁ ଦାଉ ଦାଉ ହୋଇ ଦିଶୁଥିଲା । କିନ୍ତୁ କେତେ ଦୂରରେ ଥିଲା, ତାହା ସେ ବୁଝିପାରୁ ନ ଥିଲେ । ଶିଶୁ ମା’ କାଖରେ ବସି ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇବାବେଳେ ମାଆ ତାକୁ ସାନା ଦେବାକୁ ଯାଇ କହନ୍ତି –

‘ଆ, ଜହ୍ନ ମାମୁ ସରଗ ଶଶୀ,
ମୋ କାହ୍ନୁ ହାତରେ ପଡ଼ରେ ଖସି ।’

ସେହି ଗୀତପଦକ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ କାନରେ ବରାବର ପଡୁଥାଏ । ସେହି ମୃଗତୃଷ୍ଣା ରୂପକ ଶିଶୁଗୀତ ପଛରେ ଧାଇଁ ଧାଇଁ ହଜାରକେ ନଅଶହ ଅନେଶତ ନିରାଶ ହୁଅନ୍ତି, କେହି ଜଣେ ଅବା ତାକୁ ଛୁଇଁପାରେ । ସେହି ଦୌଡ଼ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ନଅଶହ ଅନେଶତଙ୍କ ଭିତରେ ଜଣେ ହୋଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମଧ୍ଯ ଧାଇଁବାରେ ଲାଗିଲେ ।

ବିଷୟଗତ ଶବ୍ଦ ଓ ଅର୍ଥ :

• ବାମନ – ଖର୍ବକାୟ ବ୍ୟକ୍ତି ।
• ଖୋରାକ – ଆହାର ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ।
• ପ୍ରବାସ – ବିଦେଶରେ ଥ‌ିବା ବାସସ୍ଥାନ ।
• ପଉଟି – କୋଡ଼ିଏ ଗୌଣୀ ପରିମାଣ ।
• ସରବରାକାର – ଖଜଣା ଅସୁଲକାରୀ ଜମିଦାର ବା ସରକାରଙ୍କଠାରେ ଦାଖଲକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ।
• ବହ୍ନି – ନିଅଁ।
• ବରାବର – ସବୁ ସମୟରେ ।
• ଆକସ୍ନି – ହଠାତ୍ ।
• ପ୍ରତିଷିତ – ସ୍ଥାପିତ ।
• ସଚରାଚର- ସର୍ବତ୍ର ।
• କ୍ୱଚିତ୍ – କେବେକେବେ ।
• ଆଚରଣ – କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ।
• ସ୍ମଳନ – ପତନ ।
• ପ୍ର।ଞ୍ଜଳ – ପରିଷ୍କାର / ଜଟିଳତାଶୂନ୍ୟ ।
• ଧର୍ମଭୀରୁ – ଧର୍ମକୁ ଭୟକରୁଥ୍ବା ବ୍ର।ହ୍ମଣ
• ପୂଜାରୀ – ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିବା ବ୍ରାହ୍ମଣ ।
• ପୈତୃକ ଜମି – ବାପ ଅମଳର ଜମି ।
• ମୄଗତୄଷା – ମରୀଚିକ। / ପ୍ରଖର କିରଣରେ ଜଳର ଭ୍ରମ ।
• କଚୁଆନ – ଘୋଡ଼ାଗାଡ଼ିର ଚାଳକ ।
• ହେତୁ – କାରଣ ।
• ନୈରାଶ୍ୟ – ଆଶାଶୂନ୍ୟ ।
• ଦରିଦ୍ର କୁଟୀର – ଗରିବ ଘର ।
• ସର୍ଜନା – ତିଆରି ।
• ଲେଉଟ ଚକୁଳି – ବିଶ୍ଵାସ ଅଛି, ଘରର କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ବିଦେଶ ଗମନ କରୁଥିବାବେଳେ ତାକୁ ଲେଉଟ ଚକୁଳି ପିଠା ଖାଇବାକୁ ଦେଲେ, ସେ ଘରକୁ ଶୀଘ୍ର ଫେରି ଆସିଥାଏ ।
• ତୀବ୍ର ଦୃଷ୍ଟି – ଶାଣିତ ଦୃଷ୍ଟି ।
• ଲାଞ୍ଛନା – ମନସ୍ତାପ, ଅପମାନ ।
• ମାରାମକ – ଭୟଙ୍କର, ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ।
• ବ୍ୟ।କୁଳ – ବିକଳ ।
• କନ୍ୟ।ଶୁଳ୍କ – ବିବାହର ପଣ, ଯୌତୁକ ।
• ବିସ୍ନତ – ବିସ୍ମରଣ ହୋଇଥିବା ।
• କୋଠ ରୋଷେଇ – ସମ୍ମିଳିତ ରୋଷେଇ ।
• ଶୁଳ୍କ – ମାସୁଲ / ବିବାହରେ ପଣ / ଯୌତୁକ ।
• ବିସୁଖ – ଦୁଃଖ ।
• ଏକର – ପଚିଶ ଗୁଣ ପରିମାଣର ଜମି।
• ଏକଗୁଣ – ଚାରି ଡିସିମିଲ ପରିମାଣର ଜମି ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ସମାସ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ସମାସ

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ସମାସ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପରସ୍ପର ସମ୍ବନ୍ଧ ରହିଥ‌ିବା ଦୁଇ ବା ତହିଁରୁ ଅଧ୍ଵ ପଦକୁ ଏକପଦରେ ପରିଣତ କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ‘ସମାସ’ କହନ୍ତି ।

Question 2.
ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ସମାସରେ ଥ‌ିବା ପଦଗୁଡ଼ିକର ପରସ୍ପର ସମ୍ବନ୍ଧ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ବାକ୍ୟଟି ଗଢ଼ାଯାଏ, ସେହି ବାକ୍ୟକୁ ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ; ଯଥା— ଜଳଦାନ କରେ ଯେ = ଜଳଦ । ଏଠାରେ ଜଳ ଦାନ କରେ କରେ ଯେ = ଜଳଦ । ଏଠାରେ ଜଳ ଦାନ କରେ

Question 3.
ସମସ୍ୟାମାନ ପଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେଉଁ ପଦଗୁଡ଼ିକର ମିଶ୍ରଣରେ ସମସ୍ତପଦ (ସମାସପଦ) ଗଠିତ ହୁଏ ସେହି ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ସମାସ୍ୟାମାନ ପଦ କୁହାଯାଏ । ଯଥା – ଧନକୁ ପ୍ରାପ୍ତ = ଧନପ୍ରାପ୍ତ । ଏଠି ‘ଧନ’ ଓ ‘ପ୍ରାପ୍ତ’ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ସମସ୍ୟାମାନ ପଦ ।

Question 4.
ପୂର୍ବପଦପ୍ରଧାନ ସମାସଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଦ୍ବିଗୁ ଓ ଅବ୍ୟୟୀଭାବ ସମାସ ଦୁଇଟି ପୂର୍ବପଦପ୍ରଧାନ ସମାସ ।

Question 5.
ଉପପଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପଦ ଗଠନ କାଳରେ ‘ଧାତୁ’ ପୂର୍ବରେ ଯୋଗ ହୋଇଥ‌ିବା ଅନ୍ୟ ପଦଟିକୁ ‘ଉପପଦ’ କହନ୍ତି ।

Question 6.
ଉପମେୟ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ଯାହା ବିଷୟରେ ତୁଳନା ଦିଆଯାଏ ସେହି ପ୍ରକୃତ ବର୍ଣ୍ଣନୀୟ ବସ୍ତୁକୁ ‘ଉପମେୟ’ କୁହାଯାଏ ।

Question 7.
ସମାସ ନିଷ୍ପନ୍ନ ପଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସମାସ ନିଷ୍ପନ୍ନ ପଦକୁ ସମସ୍ତପଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 8.
ବିଗ୍ରହବାକ୍ୟର ଅନ୍ୟ ନାମ ଦୁଇଟି କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ବ୍ୟାସକାବ୍ୟ ଓ ସମାସବାକ୍ୟ ।

Question 9.
ସମସ୍ୟମାନ ପଦ ଦୁଇଟିକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପରପଦ ଓ ପୂର୍ବପଦ ।

Question 10.
ଯେଉଁ ସମାସରେ ପରପଦ ଓ ପୂର୍ବପଦର ଅର୍ଥପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରହିଥାଏ ?
Answer:
ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ ସମାସରେ ପରପଦ ଓ ପୂର୍ବପଦର ଅର୍ଥପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରହିଥାଏ ।

Question 11.
କେଉଁ ସମାସ ଦୁଇଟି ଉତ୍ତରପଦ ପ୍ରଧାନ ?
Answer:
ତପୁରୁଷ ଓ କର୍ମଧାରୟ ସମାସ ଦୁଇଟି ଉତ୍ତରପଦ ପ୍ରଧାନ ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଅର୍ଥର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମାସକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଛଅ

Question 2.
ପୂର୍ବପଦ ପ୍ରଧାନ ସମାସର ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ଲେଖ ।
Answer:
ଅବ୍ୟୟୀ ଭାବ

Question 3.
ଉତ୍ତରପଦ ପ୍ରଧାନ ସମାସର ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ଲେଖ ।
Answer:
ତପୁରୁଷ

Question 4.
ଉଭୟ ପଦ ପ୍ରଧାନ ସମାସ ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ଲେଖ ।
Answer:
ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ

Question 5.
କାହାକୁ ଅନ୍ୟ ପଦ ପ୍ରଧାନ ସମାସ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବହୁବ୍ରୀହି

Question 6.
ଧନପ୍ରାପ୍ତ – ସମାସର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
୨ୟା ତତ୍

Question 7.
ଶୋକାକୁଳ – ଶୁଦ୍ଧ ବ୍ୟାସବାକ୍ୟଟି ଲେଖ ।
Answer:
ଶୋକରେ ଆକୁଳ

Question 8.
ପୁତ୍ର ନିମିତ୍ତ ଶୋକ – ସମସ୍ତପଦ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପୁତ୍ରଶୋକ

Question 9.
ରୋଗମୁକ୍ତ – ବ୍ୟାସବାକ୍ୟଟି କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ରୋଗରୁ ମୁକ୍ତ

Question 10.
ଚନ୍ଦ୍ରର ଅର୍ଥ – ସମସ୍ତପଦଟି କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଅର୍ଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ର

Question 11.
‘ଅନାବିଳ’ – ଏହା କି ପ୍ରକାର ସମାସ ?
Answer:
ନଞ୍ଚ୍ ତତ୍‌ପୁରୁଷ

Question 12.
‘ଘରମୁହାଁ’ – ଏହି ପଦଟିର ବ୍ୟାସବାକ୍ୟ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଘରକୁ ମୁହାଁ

Question 13.
କିଏ ‘ନିତ୍ୟ ଅର୍ଥ ପ୍ରଧାନ ସମାସ ଅଟେ ?
Answer:
ବହୁବ୍ରୀହି

Question 14.
‘ସୁନାମୁଦି’ – ଏହାର ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ସୁନାରେ ତିଆରି ମୁଦି

Question 15.
ରାମ ନିଜର ଶକ୍ତିକୁ ଅତିକ୍ରମ ନକରି ଭିକାରିକୁ ଦାନ କଲା – ସମାସଜନିତ ପଦ ବ୍ୟବହାର କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଯଥାଶକ୍ତି

Question 16.
‘ପୋକଶୁଙ୍ଘା’ – ଏହା କି ପ୍ରକାର ସମାସ ?
Answer:
ନିତ୍ୟ ସମାସ

Question 17.
ପରସ୍ପର ସମ୍ବନ୍ଧ ଥିବା ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵ ପଦକୁ ଏକପଦରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ସମାସ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ନାହିଁ ପତ୍ନୀ ଯାହାର – ସମସ୍ତପଦଟି _________________ ।
Answer:
ବିପତ୍ନୀକ

2. ନାହିଁ କାର ଯାହାର – ସମସ୍ତ ପଦଟି __________________ ।
Answer:
ବେକାର

3. ଅଗାଧ – ବ୍ୟ।ସବାକ୍ୟଟି _______________ ।
Answer:
ନାହିଁ ଗାଧ ଯାହାର

4. ନିରାକାର – ସମାସର ନାମ ____________________ ।
Answer:
ନିଷେଧାର୍ଥକ ବହୁବ୍ରୀହି

5. ଅନ୍ୟପଦ ସହିତ ‘ସହ’ ଶବ୍ଦ ଯୋଗରେ ଯେଉଁ ବହୁବ୍ରୀହି ସମାସ ହୁଏ, ତାହାକୁ ____________________ ସମାସ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ସହାର୍ଥକ ବହୁବ୍ରୀହି

6. ଶିଷ୍ୟ ସହିତ ଅଛନ୍ତି ଯେ – ସମସ୍ତପଦଟି ______________ ହେବ ।
Answer:
ସଶିଷ୍ୟ ସହିତ ଅଛନ୍ତି ଯେ

7. ସସ୍ରୀକ – ବ୍ୟ।ସବାକ୍ୟଟି _____________________ ହେବ ।
Answer:
ସ୍ତ୍ରୀ

8. ସବିନୟ – ସମାସର ନାମ ______________ ।
Answer:
ସହାର୍ଥକ ବହୁବ୍ରୀହି

9. ‘ସମାନ’ ଶବ୍ଦ ସହିତ ବହୁବ୍ରୀହି ସମାସ ହେଲେ ‘ସମାନ’ ସ୍ଥ।ନରେ ____________________ ହୁଏ ।
Answer:
ସ

10. ସମାନ ଗୋତ୍ର ଯାହାର – ସମସ୍ତପଦଟି _______________________ ହେବ ।
Answer:
ସଗୋତ୍ର

11. ହରିହର – ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟଟି _______________ ।
Answer:
ହରି ଓ ହର

12. ଯେଉଁ ସମାସରେ ସଂଖ୍ୟାବାଚକ ଶବ୍ଦ ପୂର୍ବରେ ଥାଇ ସମସ୍ତପଦଟି ସମାହାର ବା ସମଷ୍ଟିକୁ ବୁଝାଉଥାଏ, ତାକୁ _______________ ସମାସ କୁହା
Answer:
ଦ୍ବିଗୁ

13. ଚଉପଦୀ – ସମାସର ନାମ _____________________ ।
Answer:
ଦ୍ବିଗୁ

14. ତିନି ଫଳର ସମାହାର– ସମସ୍ତପଦଟି ________________ ହେବ ।
Answer:
ତ୍ରିଫଳା

15. ପଞ୍ଚବଟୀ – ଶୁଦ୍ଧ ବ୍ୟାସବାକ୍ୟଟି ___________________ ।
Answer:
ପଞ୍ଚ ବଟର ସମାହାର

16. ଯେଉଁ ସମାସରେ ସମସ୍ତପଦ ସମସ୍ୟମାନ ପଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କାହାରି ଅର୍ଥକୁ ନ ବୁଝାଇ ଅନ୍ୟକୁ ବୁଝାଏ, ତାକୁ ______________________ ସମାସ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ବହୁବ୍ରୀହି

D ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. ଅର୍ଥର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମାସକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
(A) ଦୁଇ
(B) ଚାରି
(C) ପାଞ୍ଚ
(D) ଛଅ
Answer:
(D) ଛଅ

2. ନିମ୍ନପ୍ରଦତ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ପୂର୍ବପଦ ପ୍ରଧାନ ସମାସ ଅଟେ ?
(A) ବହୁବ୍ରୀହି
(B) ଅବ୍ୟୟୀଭାଗ
(C) ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ
(D) ତତ୍‌ପୁରୁଷ
Answer:
(B) ଅବ୍ୟୟୀଭାଗ

3. କେଉଁଟି ଉତ୍ତରପଦ ପ୍ରଧାନ ସମାସ ଅଟେ ?
(A) ତପୁରୁଷ
(B) ଅବ୍ୟୟୀଭାବ
(C) ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ
(D) ବହୁବ୍ରୀହି
Answer:
(A) ତପୁରୁଷ

4. କେଉଁଟି ଉଭୟ ପଦ ପ୍ରଧାନ ସମାସ ଅଟେ ?
(A) ତପୁରୁଷ
(B) ଅବ୍ୟୟୀଭାବ
(C) ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ
(D) ବହୁବ୍ରୀହି
Answer:
(C) ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ

5. କାହାକୁ ଅନ୍ୟ ପଦ ପ୍ରଧାନ ସମାସ କୁହାଯାଏ ?
(A) ତପୁରୁଷ
(B) ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ
(C) କର୍ମଧାରୟ
(D) ବହୁବ୍ରୀହି
Answer:
(D) ବହୁବ୍ରୀହି

6. ଧନପ୍ରାପ୍ତ – ସମାସର ନାମ ଲେଖ ।
(A) କର୍ମଧାରୟ
(B) ୨ୟା ତତ୍
(C) ୩ୟା ତତ୍
(D) ୪ର୍ଥୀ ତତ୍
Answer:
(B) ୨ୟା ତତ୍

7. ଶୋକାକୁଳ – ଶୁଦ୍ଧ ବ୍ୟାସବାକ୍ୟଟି ବାଛ ।
(A) ଶୋକପାଇଁ ଆକୁଳ
(B) ଶୋକକୁ ଆକୁଳ
(C) ଶୋକରେ ଆକୁଳ
(D) ଶୋକ ନାଁ ମି ଭ ଆକୁଳ
Answer:
(C) ଶୋକରେ ଆକୁଳ

8. ପୁତ୍ର ନିମିତ୍ତ ଶୋକ – ସମସ୍ତ ପଦଟିକୁ ବାଛ ?
(A) ପୁତ୍ରଶୋକ
(B) ପୁତ୍ରାଶୋକ
(C) ପୁତ୍ରନିମିତ୍ତ ଶୋକ
(D) ପୁତ୍ରନିମିତ୍ତା ଶୋକ
Answer:
(A) ପୁତ୍ରଶୋକ

9. ରୋଗମୁକ୍ତ – ବ୍ୟାସବାକ୍ୟଟି ବାଛ ।
(A) ରୋଗଦ୍ଵାରା ମୁକ୍ତ
(B) ରୋଗରୁ ମୁକ୍ତ
(C) ରୋଗରେ ମୁକ୍ତ
(D) ରୋଗର ମୁକ୍ତ
Answer:
(B) ରୋଗରୁ ମୁକ୍ତ

10. ଚନ୍ଦ୍ରର ଅର୍ଥ – ସମସ୍ତ ପଦଟି କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଚନ୍ଦ୍ରାଦ୍ଧ
(B) ଚନ୍ଦ୍ରାର୍କ
(C) ଅର୍ଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ର
(D) ଚନ୍ଦ୍ରଅର୍ଦ୍ଧ
Answer:
(C) ଅର୍ଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ର

11. ‘ଅନାବିଳ’ – ଏହା କି ପ୍ରକାର ସମାସ ?
(A) ଦ୍ଵିତୀୟା ତତ୍‌ପୁରୁଷ
(B) ନଟ୍ ତତ୍‌ପୁରୁଷ
(C) ଚତୁର୍ଥୀ ତତ୍‌ପୁରୁଷ
(D) ଉ ପ ପ ଦ ତତ୍‌ପୁରୁଷ
Answer:
(B) ନଟ୍ ତତ୍‌ପୁରୁଷ

12. ‘ଘରମୁହାଁ’ – ଏହି ପଦଟିର ବ୍ୟାସବାକ୍ୟ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଘରକୁ ମୁହାଁ
(B) ଘରଆଡ଼େ ମୁହାଁ
(C) ଘରପାଇଁ ମୁହଁ
(D) ଘରର ମୁହଁ
Answer:
(A) ଘରକୁ ମୁହାଁ

13. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ‘ନିତ୍ୟ ଅର୍ଥ’ ପ୍ରଧାନ ସମାସ ଅଟେ ?
(A) ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ
(B) ତପୁରୁଷ
(C) କର୍ମଧାରୟ
(D) ବହୁବ୍ରୀହି
Answer:
(D) ବହୁବ୍ରୀହି

14. ‘ସୁନାମୁଦି’ – ଏହାର ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ସୁନାର ମୁଦି
(B) ସୁନା ଓ ମୁଦି
(C) ସୁନାରେ ତିଆରି ମୁଦି
(D) ସୁନାପରି ମୁଦି
Answer:
(C) ସୁନାରେ ତିଆରି ମୁଦି

15. ରାମ ନିଜର ଶକ୍ତିକୁ ଅତିକ୍ରମ ନକରି ଭିକାରିକୁ ଦାନ କଲା। – ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ସ୍ଥାନରେ ଉପଯୁକ୍ତ ସମାସଜନିତ ପଦ ବ୍ୟବହାର କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଶକ୍ତିକୁ ଚାହିଁ
(B) ଯଥାଶକ୍ତି
(C) ଶକ୍ତି ଭିତରେ
(D) ଶକ୍ତିମୁତାବକ
Answer:
(B) ଯଥାଶକ୍ତି

16. ‘ପୋକଶୁଙ୍ଘା’ – ଏହା କି ପ୍ରକାର ସମାସ ?
(A) ଅଲୁକ୍ ସମାସ
(B) ନିତ୍ୟ ସମାସ
(C) ଅବ୍ୟୟୀଭାବ ସମାସ
(D) ତ ତ୍ ପୁ ରୁ ଷ ସମାସ
Answer:
(B) ନିତ୍ୟ ସମାସ

17. ପରସ୍ପର ସମ୍ବନ୍ଧ ଥ‌ିବା ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ପଦକୁ ଏକପଦରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସନ୍ଧି
(C) ତଦ୍ଧିତ
(B) କୃଦନ୍ତ
(D) ସମାସ
Answer:
(D) ସମାସ

18. ସମାସରେ ପଦଗୁଡ଼ିକ ମିଳିତ ହେବାପରେ ଯେଉଁ ପଦ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(A) ସନ୍ଧିପଦ
(B) ଶିଷ୍ଟପଦ
(C) ସରଳପଦ
(D) ସମସ୍ତପଦ
Answer:
(D) ସମସ୍ତପଦ

19. ଯେଉଁ ପଦଗୁଡ଼ିକର ମିଶ୍ରଣରେ ସମସ୍ତପଦ ଗଠିତ ହୁଏ, ସେହିପଦଗୁଡ଼ିକୁ କି ପଦ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସମସ୍ତପଦ
(B) ସମାସପଦ
(C) ସରଳ ପଦ
(D) ସ ମ ସ୍ୟ ମ । ନ ପଦ
Answer:
(D) ସ ମ ସ୍ୟ ମ । ନ ପଦ

20. ସମାସ ଅନ୍ତର୍ଗତ ପଦମାନଙ୍କର ପରସ୍ପର ସମ୍ବନ୍ଧ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସରଳ ବାକ୍ୟ
(B) ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟ
(C) ଜଟିଳ ବାକ୍ୟ
(D) ମିଶ୍ର ବାକ୍ଯ
Answer:
(B) ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟ

21. କୁଳବୁଡ଼ା – ଶୁଦ୍ଧ ବ୍ୟାସବାକ୍ୟଟି ବାଛ ।
(A) କୁଳର ବୁଡ଼ା
(B) କୁଳ ବୁଡ଼ି ଛି
(C) କୁଳ ବୁଡ଼ାଏ ଯେ
(D) କୁଳରେ ବୁଡ଼ା
Answer:
(C) କୁଳ ବୁଡ଼ାଏ ଯେ

22. ଜଳଦ – ସମାସର ନାମ ଲେଖ ।
(A) ଷଷ୍ଠୀ ତତ୍
(B) ୭ମୀ ତତ୍
(C) କର୍ମଧାରୟ
(D) ଉପପଦ ତତ୍
Answer:
(D) ଉପପଦ ତତ୍

23. ଯେଉଁ ସମାସରେ ସମସ୍ତପଦରେ ବିଭକ୍ତି ଚିହ୍ନ ଲୁପ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ, ତାକୁ କି ସମାସ କହନ୍ତି ?
(A) ବହୁବ୍ରୀହି
(B) ଦ୍ବିଗୁ
(C) କର୍ମଧାରୟ
(D) ଅଲୁକ୍
Answer:
(D) ଅଲୁକ୍

24. ବନେଚର– ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟଟି କ’ଣ ହେବ ?
(A) ବନେ ଚରେ ଯେ
(B) ବନକୁ ଚରେ ଯେ
(C) ବନର ଚର
(D) ବନରେ ଚର
Answer:
(A) ବନେ ଚରେ ଯେ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ତଦ୍ଧିତ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ତଦ୍ଧିତ

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟଦ୍ବାରା ଗଠିତ ଶବ୍ଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟଦ୍ଵାରା ଗଠିତ ଶବ୍ଦକୁ ତଦ୍ଧିତାନ୍ତ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟର ମୂଳଲକ୍ଷ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ମୂଳଶବ୍ଦର ହିତ ସାଧନ କରି ତହିଁରୁ ବ୍ୟାବହାରିକ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରିବା ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।

Question 3.
ତତ୍‌ସମ ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ‘ଅ’ କେଉଁ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ଯୋଗ ହୁଏ ?
Answer:
ଦୁଇଟିର ଉଦାହରଣ ଦିଅ । ଉ ତତ୍‌ସମ ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ‘ଅ’ ଅପତ୍ୟ, ଉପାସକ, ଭାବ, ସଂଯୋଗ, ସମ୍ବନ୍ଧ, ଜାତ, ଜ୍ଞାନ, କର୍ମ, ସ୍ଵ, କୁଶଳ ଅର୍ଥରେ ଯୋଗହୁଏ । ଯଥା –

• ଉପାସକ ଅର୍ଥରେ – ଶିବ + ଅ = ଶୈବ
• ଭାବ ଅର୍ଥରେ – ଶିଶୁ + ଅ = ଶୈଶବ

Question 4.
ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ତିନୋଟି ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଲେଖୁ ପ୍ରତ୍ୟେକରୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’, ‘ଈୟ’, ‘ଯ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଥାଏ । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ :

• ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ – ଅରଣ୍ୟ + ଅ = ଆରଣ୍ୟ
• ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଈୟ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ – ଉତ୍କଳ + ଈୟ = ଉତ୍କଳୀୟ
• ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଯ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ – ଗ୍ରାମ + ଯ = ଗ୍ରାମ୍ୟ

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଅପତ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଥିବା ଏକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ବାସୁଦେବ

Question 2.
‘ବୈଷ୍ଣବ’– ଏଠାରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଭକ୍ତ ବା ଉପାସକ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’

Question 3.
ପୌଷୀ – ଏଠାରେ ଥିବା ମୂଳ ଶବ୍ଦଟିକୁ ଲେଖ ।
Answer:
ପୁଷ୍ୟା

Question 4.
ପୃଥ‌ିବୀ + ଅ – ଗଠିତ ପଦଟି କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପାର୍ଥିବ

Question 5.
ନିବାସ ବା ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଏକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ବୈଦେହ

Question 6.
ବୈୟାକରଣ – ଏଥରେ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଜ୍ଞାନ ବା ଅଧ୍ୟୟନ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 7.
ଋଷିଙ୍କଦ୍ୱାରା କୃତ– ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଆର୍ଷ

Question 8.
ବୈଦ୍ୟ – ଏଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା ମୂଳ ଶବ୍ଦଟି କ’ଣ ?
Answer:
ବିଦ୍ୟା

Question 9.
ଶାରୀରିକ– ଏଥରେ ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ହୋଇଅଛି ?
Answer:
ସମ୍ବନ୍ଧାର୍ଥରେ

Question 10.
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହୃତ ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟଗୁଡ଼ିକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ ?
Answer:
୩

Question 11.
ଅନାଦର ଅର୍ଥରେ ‘ଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ହରିଆ

Question 12.
‘ଦଶରଥଙ୍କ ପୁତ୍ର’ – ଏକପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଦାଶରଥ୍

Question 13.
‘ଚଇତ ମାସରେ ଜାତ’ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଚଇତାଳି

Question 14.
‘ଦୈତ୍ୟ’ – ଏଥରେ ‘ଯ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ?
Answer:
ଅପତ୍ୟ

Question 15.
ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥରେ ଶବ୍ଦ ସହିତ ଯେଉଁସବୁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କରାଯାଇ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରାଯାଏ, ସେହି ପ୍ରତ୍ୟୟଗୁଡ଼ିକୁ କି ପ୍ରତ୍ୟୟ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ତଦ୍ଧିତ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ଅଛି ଅର୍ଥରେ ‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ଘଡ଼ଘଡ଼ି

2. ଅନ୍ଧାରିଆ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟୟଟି ____________________ ।
Answer:
ଇଆ

3. ସାଦୃଶ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ‘ଇଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟଯୁକ୍ତ ଏକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ____________________ ।
Answer:
ଚାଉଳିଆ

4. ମଘା ନକ୍ଷତ୍ରଯୁକ୍ତ ମାସ – ଏକପଦରେ _____________________ ହେବ ।
Answer:
ମାଘ

5. ଆଷାଢ଼ ମାସରେ ଜାତ ଯିଏ – ଏକପଦରେ ____________________ ହେବ ।
Answer:
ଆଷାଢୁଆ

6. ପୁରୋହିତଙ୍କର କର୍ମ – ଏକପଦରେ ___________________ ହେବ ।
Answer:
ପୌରୋହିତ୍ୟ

7. ‘ପାହାଡ଼ିଆ’ କହିଲେ ________________ ବୁଝାଯାଏ ।
Answer:
ପାହାଡ଼ରୁ ଜାତ

8. ତୁଲ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ‘ଉଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟଯୁକ୍ତ ଏକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ____________________ ।
Answer:
ଶାଗୁଆ

9. କ୍ଷୁଦ୍ର ଅର୍ଥରେ ‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ __________________ ।
Answer:
ବହି

10. ଜମିଦାର– ଏଠାରେ ___________________ ଅର୍ଥରେ ‘ଦାର’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଅଧିକାର

11. ଚିରନ୍ତନ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ମୂଳ ଶବ୍ଦଟି ______________________ ।
Answer:
ଚିରଂ

12. ବୃତ୍ତି ଅର୍ଥରେ ‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିବା ଏକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି __________________ ।
Answer:
କଂସାରି

13. ଦୟା + __________________ = ଦୟାଳୁ ।
Answer:
ଆଳୁ

14. କୁହୁଡ଼ିଆ – ଏଠାରେ ____________________ ଅର୍ଥରେ ‘ଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଅଛି ଅର୍ଥରେ

15. କ୍ଷୁଦ୍ର ଅର୍ଥରେ ‘ଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିବା ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ______________________ ।
Answer:
ଥାଳିଆ

D ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. କେଉଁଟି ତଦ୍ଧିତାନ୍ତ ପଦ ନୁହେଁ ।
(A) ଦୈନିକ
(B) ତୈଳିକ
(C) ମୌଳିକ
(D) ଶାସକ
Answer:
(D) ଶାସକ

2. ଅପତ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଥିବା ଶବ୍ଦଟିକୁ ବାଛ ।
(A) ବାସୁଦେବ
(B) ଶାନ୍ତ
(C) ଲାଘବ
(D) ମାଘ
Answer:
(A) ବାସୁଦେବ

3. ‘ବୈଷ୍ଣବ’– ଏଠାରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ହୋଇଛି ?
(A) ଭାବ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’
(B) ଭକ୍ତ ବା ଉପାସକ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’
(C) ସଂଯୋଗାର୍ଥରେ ‘ଅ’
(D) ସମ୍ବନ୍ଧାର୍ଥରେ ‘ଅ’
Answer:
(B) ଭକ୍ତ ବା ଉପାସକ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’

4. ପୌଷ – ଏଠାରେ ଥିବା ମୂଳ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖ ।
(A) ପୁଷ
(B) ପୂଷ
(C) ପୁଷ୍ଯ
(D) ପୁଷ୍ୟା
Answer:
(D) ପୁଷ୍ୟା

5. ପୃଥ‌ିବୀ + ଅ = _____________ ।
(A) ପୃଥ୍ବୀ
(B) ପୃଥା
(C) ପୃଥକ
(D) ପାର୍ଥିବ
Answer:
(D) ପାର୍ଥିବ

6. ନିବାସ ବା ଜାତ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା
(A) ମାରୁତ
(B) ବୈଦେହ
(C) ରାକ୍ଷସ
(D) ବାଶିଷ୍ଠ
Answer:
(B) ବୈଦେହ

7. ବୈୟାକରଣ – ଏଠାରେ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୋଇଛି ?
(A) କୃତ୍ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(B) ଭାବ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’
(C) ଜ୍ଞାନ ବା ଅଧ୍ୟୟନ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’
(D) ଭିନ୍ନାର୍ଥରେ ‘ଅ’
Answer:
(C) ଜ୍ଞାନ ବା ଅଧ୍ୟୟନ ଅର୍ଥରେ ‘ଅ’

8. ଋଷିଙ୍କଦ୍ବାରା କୃତ ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଋଷୀୟ
(B) ରୁଷୀୟ
(C) ରୋଷ
(D) ଆର୍ଷ
Answer:
(D) ଆର୍ଷ

9. _________________ + ଅ = ବୈଦ୍ୟ ।
(A) ବେଦ
(B) ବିଦ୍ଯା
(C) ବିଦ୍
(D) ବଇଦ
Answer:
(B) ବିଦ୍ଯା

10. ଶାରୀରିକ – ଏଠାରେ ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ହୋଇଅଛି ?
(A) କୁଶଳାର୍ଥରେ
(B) ଭିନ୍ନାର୍ଥରେ
(C) ସମ୍ବନ୍ଧାର୍ଥରେ
(D) କୃତାର୍ଥରେ
Answer:
(C) ସମ୍ବନ୍ଧାର୍ଥରେ

11. ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହୃତ ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟଗୁଡ଼ିକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ ?
(A) ୩
(B) ୫
(C) ୪
(D) ୨
Answer:
(A) ୩

12. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ‘ସ୍ଵ’ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ‘ଅ’ ପ୍ରତ୍ୟୟର ଏକ ଉଦାହରଣ ?
(A) ପାଶବ
(B) ଗୌରବ
(C) ବାନ୍ଧବ
(D) ଶାରଦ
Answer:
(C) ବାନ୍ଧବ

13. ଅଛି ଅର୍ଥରେ ‘ଇନ୍’ ପ୍ରତ୍ୟୟର କିଏ ଏକ ଉଦାହରଣ ନୁହେଁ ?
(A) ସଂଯମୀ
(B) ମେଧାବୀ
(C) ଗୁଣୀ
(D) ଧନୀ
Answer:
(B) ମେଧାବୀ

14. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ଅନାଦର ଅର୍ଥରେ ‘ଆ’ ପ୍ରତ୍ୟୟର ଏକ ଉଦାହରଣ ଅଟେ ?
(A) ଗଦା
(B) ହରିଆ
(C) କୋଠିଆ
(D) ବେଠିଆ
Answer:
(B) ହରିଆ

15. ‘ଦଶରଥଙ୍କ ପୁତ୍ର’ – ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଦାଶରଥ୍
(B) ରାମଚନ୍ଦ୍ର
(C) ଦଶରଥ୍
(D) ଦାଶରଥ
Answer:
(A) ଦାଶରଥ୍

16. ‘ଚଇତ ମାସରେ ଜାତ’
(A) ଚଇତା
(B) ଚଇତାଳି
(C) ଚୈତ୍ର
(D) ଚିତ୍ର
Answer:
(B) ଚଇତାଳି

17. ‘ଜୈତ୍ୟ’–ଏଠାରେ ‘ଯ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ?
(A) ଅପତ୍ୟ
(B) ଅଛି
(C) ସମ୍ବନ୍ଧ
(D) ଜାତ
Answer:
(A) ଅପତ୍ୟ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ସନ୍ଧି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ସନ୍ଧି

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ସନ୍ଧି କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ଦୁଇଟି ପଦର ମିଳନ ଘଟିଲେ ପୂର୍ବ ପଦର ଶେଷ ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ବର୍ଣ୍ଣର ସଂଯୁକ୍ତିକୁ ସନ୍ଧି କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ସ୍ୱର ସନ୍ଧି କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:
ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ ‘ସ୍ଵରସନ୍ଧି’ କହନ୍ତି ।
ଯଥା – ଦେବ + ଅସୁର = ଦେବାସୁର ।

Question 3.
ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧିର ସଂଜ୍ଞା ଲେଖ ।
Answer:
ପରସ୍କର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷ ବର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ହୋଇଥିଲେ ତାହା ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଅଥବା ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ ‘ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି’ କୁହାଯାଏ ।
ଯଥା – ଶରତ୍ + ଚନ୍ଦ୍ର = ଶରଚ୍ଚନ୍ଦ୍ର।

Question 4.
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିର ଲକ୍ଷଣ କ’ଣ ?
Answer:
ପୂର୍ବ ପଦର ଶେଷରେ ଥ‌ିବା ବିସର୍ଗ ସହ ପର ପଦର ପ୍ରଥମ ସ୍ଵର ଅଥବା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନ ଘଟିଲେ ତାହାକୁ ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧ କୁହାଯାଏ ।
ଯଥା – ମନଃ + ଯୋଗ = ମନୋଯୋଗ । ନିଃ + ରସ = ନୀରସ ।

Question 5.
ଆମ ଭାଷାରେ କେତେପ୍ରକାର ସନ୍ଧି ରହିଛି, ତାହା କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଆମ ଭାଷାରେ ତିନିପ୍ରକାର ସନ୍ଧି ରହିଛି; ଯଥା – ସ୍ଵରସନ୍ଧି, ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି ଓ ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି ।

Question 6.
ସ୍ୱର ଓ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧିରେ କେଉଁ ବର୍ଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ପାଏ ?
Answer:
ସ୍ୱର ସନ୍ଧିରେ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧିରେ ବ୍ୟଞ୍ଜନ + ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଓ ବ୍ୟଞ୍ଜନ + ସ୍ଵର ବର୍ଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ପାଏ ।

Question 7.
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିରେ ‘୫’ର ବିକଳ୍ପ ବର୍ଷ କ’ଣ ?
Answer:
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିରେ ‘୫’ ବିକଳ୍ପ ବର୍ଷ ହେଉଛି ‘ସ୍’ ଏବଂ ‘ର୍’ ।

Question 8.
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିରେ ‘୫’ ଟିର ‘ର୍’ ବର୍ଷଟି କେଉଁ ବର୍ଷରେ କିପରି ଯୋଗ ହୁଏ ?
Answer:
‘’ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷରେ ‘ର୍’ ଟି ‘ରେପ୍’ ( ^< ) ଆକାରରେ ଯୋଗ ହୁଏ ।

Question 9.
କେଉଁ ସନ୍ଧିରେ କ’ଣ ମିଶି ‘ଅବ୍’ ଓ ‘ଅୟ’ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ସ୍ଵରସନ୍ଧିରେ ଓ + ଅ ମିଶି ‘ଅବ୍’ ଏବଂ ଏ + ଅ ମିଶି ‘ଅୟ’ ହୁଏ । ଯଥା— ପୋ + ଅନ = ପବନ (ଅବ୍)|ନେ + ଅନ = ନୟନ (ଅୟ) ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ଆ

Question 2.
ସୁଧାକର– ଶବ୍ଦଟିର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ସୁଧା + ଆକର

Question 3.
‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ଈ

Question 4.
ପରୀକ୍ଷା – ଶବ୍ଦଟିର ଠିକ୍ ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦଟି ଲେଖ ।
Answer:
ପରି + ଈକ୍ଷା

Question 5.
ସାଧୁ + ଉଦ୍ୟମ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ସାଧୂଦ୍ୟମ

Question 6.
ଭୂର୍କ – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧ ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଭୂ + ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ

Question 7.
‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ଏ

Question 8.
‘ମହେନ୍ଦ୍ର’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ କର ।
Answer:
ମହା + ଇନ୍ଦ୍ର

Question 9.
‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଉ’ ବା ‘ଉ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ଓ

Question 10.
ନବୋଢ଼ା – ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ନବ + ଊଢ଼ା

Question 11.
‘କମ୍ବଳାସନ’କୁ ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
କମ୍ବଳ + ଆସନ

Question 12.
‘ପୁରୁଷ + ଉତ୍ତମ’ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପୁରୁଷୋତ୍ତମ

Question 13.
‘ଜନୈକ’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଜନ + ଏକ

Question 14.
‘ଶିରଃ + ଛେଦ’ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଶିରଚ୍ଛେଦ

Question 15.
‘ଦିକ୍ + ଆନ୍ତ’ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଦିଗନ୍ତ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ପରେ ‘ହ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ___________________ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଦ୍ଧ

2. ତଦ୍ + ହିତ = _______________ ।
Answer:
ତଦ୍ଧିତ

3. ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ ପରେ ଥିଲେ ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ _________________ ମିଶି ‘ଲ’ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
ଲ୍

4. ଉତ୍ + ଲେଖ – ସନ୍ଧି କଲେ ________________ ହେବ ।
Answer:
ଉଲ୍ଲେଖ

5. ବାଙ୍ମୟ – ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ _____________________ ହେବ ।
Answer:
ବାକ୍ + ମୟ

6. ଷଷ୍ + ଥ – ସନ୍ଧି କଲେ ___________________ ହେବ ।
Answer:
ଷଷ୍ଠ

7. ‘ର’ ଓ ‘ସ’ _____________________ ର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ରୂପ ।
Answer:
ବିସର୍ଗ

8. ପୂର୍ବପଦର ଶେଷରେ ଥ‌ିବା ବିସର୍ଗର ପରପଦର ପ୍ରଥମରେ ଥ‌ିବା ସ୍ଵର ବା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ମିଳନ _________________ ସନ୍ଧି ହୁଏ ।
Answer:
ବିସର୍ଗ

9. ବିସର୍ଗ ପରେ ‘ଚ’ ବା ‘ଛ’ ଥିଲେ ବିସର୍ଗ ସ୍ଥାନରେ ______________________ ହୁଏ ।
Answer:
ଶ୍

10. ନିଃ + ଚୟ – ସନ୍ଧି କଲେ ________________________ ହେବ ।
Answer:
ନିଶ୍ଚୟ

11. ଗୋ + ଅକ୍ଷ = ____________________ ।
Answer:
ଗବାକ୍ଷ

12. ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ବା ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ _________________ ସନ୍ଧ କହନ୍ତି ।
Answer:
ବ୍ୟଞ୍ଜନ

13. ବାଗାଡ଼ମ୍ବର – ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ ______________________ ହେବ ।
Answer:
ବାକ୍ + ଆଡ଼ମ୍ବର

14. ଣିଚ୍ + ଅନ୍ତ – ସନ୍ଧି କଲେ _____________________ ହେବ ।
Answer:
ଣିଜନ୍ତ

15. ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ ପରେ ‘ଚ’ ବା ‘ଛ’ ଥିଲେ ‘ତ’ ବା ‘ଦ’ ସ୍ଥ।ନରେ ______________________ ହୁଏ ।
Answer:
ଚ୍

D ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।
1. ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ କର :
ଦେବର୍ଷି, ସଦାଚାର, ସୂଚ୍ୟଗ୍ର, ସ୍ଵାଗତ, ଗାୟକ, ଉଜ୍ଜଳ, ଜଗନ୍ନାଥ, ଶିଷ୍ଟ, ଧନୁଷ୍ଟଙ୍କାର, ମନୋବାଞ୍ଛା, ସ୍ଵର୍ଗତ, ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ।
Answer:
ପ୍ରଦତ୍ତ ଶବ୍ଦ  ସନ୍ଧିମୂଳକ ବିଚ୍ଛେଦରୂପ
ଦେବର୍ଷି = ଦେବ+ଋଷି
ସଦାଚାର = ସତ୍ + ଅଚାର
ସୂଚ୍ୟଗ୍ର = ସୂଚି + ଅଗ୍ର
ସ୍ଵାଗତ = ସୁ + ଅଗତ
ଗାୟକ = ଗୈ + ଅକ
ଉଜ୍ଜଳ = ଉତ୍ + ଜ୍ୱଳ
ଜଗନ୍ନାଥ = ଜଗତ୍ + ନାଥ
ଶିଷ୍ଟ = ଶିଷ୍ + ତ
ଧନୁଷ୍ଟଙ୍କାର = ଧନୁଃ + ଟଙ୍କାର
ମନୋବାଞ୍ଛା = ମନଃ + ବାଞ୍ଛା
ସ୍ଵର୍ଗତ = ସ୍ଵଃ + ଗତ
ନିର୍ଦ୍ଦେଶ = ନିଃ + ଦେଶ

2. ସନ୍ଧି କର –
ପ୍ରତି + ଅହ
ଦିକ୍ + ଅନ୍ତ
ସମ୍ + ହତ
ଧନୁଃ + ପାଣି
ମହା + ଉଦଧୂ
ଉତ୍ + ଛେଦ
ଅନୁ + ଏଷଣ
ତତଃ + ଅଧ୍ବକ
ରାଜା + ଋଷି
ଉତ୍ + ହାର
ଭୌ + ଉକ
ମୁନଃ + ମୁହଃ
Answer:
ପ୍ରଦତ୍ତ ବିଚ୍ଛେଦ   ଶବ୍ଦରୂପ ସନ୍ଧି-ଶବ୍ଦ
ପ୍ରତି + ଅହ = ପ୍ରତ୍ୟହ
ସମ୍ + ହତ = ସଂହତ
ମହା + ଉଦଧୂ = ମହୋଦଧୂ
ଉତ୍ + ଛେଦ = ଉଚ୍ଛେଦ
ରାଜା + ଋଷି = ରାଜଷି
ଉତ୍ + ହାର = ଉଦ୍ଧ।ର
ଦିକ୍ + ଅନ୍ତ = ଦିଗନ୍ତ
ଧନୁଃ + ପାଣି = ଧନୁଷ୍ପ।ଣି
ଅନୁ + ଏଷଣ = ଅନ୍ୱେଷଣ
ତତଃ + ଅଧ୍ବକ = ତତୋଧ୍କ
ଭୌ + ଉକ = ଭାଚୁକ
ମୁହଃ + ମୁହଃ = ମୁହର୍ମୁହଃ

E ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
(A) ଅ
(B) ଆ
(C) ଇ
(D) ଏ
Answer:
(B) ଆ

2. ସୁଧାକର – ଶବ୍ଦଟିର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ସୁଧ + ଆକର
(B) ସୁଧା + ଅକର
(C) ସୁଧ + ଅକର
(D) ସୁଧା + ଆକର
Answer:
(D) ସୁଧା + ଆକର

3. ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
(A) ଆ
(B) ଇ
(C) ଈ
(D) ଐ
Answer:
(C) ଈ

4. ପରୀକ୍ଷା – ଶବ୍ଦଟିର ଠିକ୍ ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦଟି ବାଛ ?
(A) ପରୀ + ଇକ୍ଷା
(B) ପରି + ଇକ୍ଷା
(C) ପରି + ଈକ୍ଷା
(D) ପରୀ + ଈକ୍ଷା
Answer:
(C) ପରି + ଈକ୍ଷା

5. ସାଧୁ + ଉଦ୍ୟମ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ସାଧୁଦ୍ଯମ
(B) ସାଧୋଦ୍ୟମ
(C) ସାଧୁବ୍ଯାମ
(D) ସାଧୂଦ୍ୟମ
Answer:
(D) ସାଧୂଦ୍ୟମ

6. ଭୂର୍ବ – ଶବ୍ଦଟିର ଶୁଦ୍ଧ ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦଟି ବାଛ ।
(A) ଭୁ + ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ
(B) ଭୂ + ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ
(C) ଭୂ + ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ
(D) ଭୁ + ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ
Answer:
(C) ଭୂ + ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ

7. ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
(A) ଆ
(B) ଈ
(C) ଏ
(D) ଐ
Answer:
(C) ଏ

8. ‘ମହେନ୍ଦ୍ର’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ କର ।
(A) ମହା + ଇନ୍ଦ୍ର
(B) ମହ + ଇନ୍ଦ୍ର
(C) ମହତ୍ + ଇନ୍ଦ୍ର
(D) ମହାନ୍ + ଇନ୍ଦ୍ର
Answer:
(A) ମହା + ଇନ୍ଦ୍ର

9. ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଉ’ ବା ‘ଉ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି କ’ଣ ହୁଅନ୍ତି ?
(A) ଏ
(B) ଓ
(C) ଆ
(D) ଈ
Answer:
(B) ଓ

10. ନବୋଢ଼ା – ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ନବ + ଉଢ଼ା
(B) ନବ + ଊଢ଼ା
(C) ନ + ବୋଢ଼ା
(D) ନ + ବଢ଼ା
Answer:
(B) ନବ + ଊଢ଼ା

11. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ଏକ ସ୍ଵରସନ୍ଧି ?
(A) କମ୍ବଳ + ଆସନ
(B) ଉତ୍ + ଘାଟନ
(C) ନିଃ + ଗତ
(D) ବିପଦ୍ + ଜନକ
Answer:
(A) କମ୍ବଳ + ଆସନ

12. ‘ପୁରୁଷ + ଉତ୍ତମ’ – ସନ୍ଧି କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ପୁରୁଷତ୍ତମ
(B) ପୁରୁଷୋତ୍ତମ
(C) ପୁରୁଷଉତ୍ତମ
(D) ପୁରସ୍ତମ
Answer:
(B) ପୁରୁଷୋତ୍ତମ

13. ‘ଜନୈକ’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ଜନୈ + ଏକ
(B) ଜନ + ଇକ
(C) ଜନ + ଏକ
(D) ଜନେ + ଏକ
Answer:
(C) ଜନ + ଏକ

14. ନିମ୍ନ ପ୍ରଦତ୍ତ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ସ୍ଵରସନ୍ଧି ନୁହେଁ ?
(A) ଦିଗନ୍ତ
(B) ମହୋଦଧୂ
(C) ବିଦ୍ୟାଳୟ
(D) ଲମ୍ବୋଦର
Answer:
(A) ଦିଗନ୍ତ

15. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଶବ୍ଦଟି କିଏ ?
(A) ଶିରଛେଦ
(B) ଶିରଛେଦ
(C) ଶିରଶ୍ଚେଦ
(D) ଶୀରଚ୍ଛେଦ
Answer:
(C) ଶିରଶ୍ଚେଦ

16. ହରି ଜଣେ ଲୋଭଶୂନ୍ୟ ମଣିଷ । – ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ସ୍ଥାନରେ ସମାନ ଅର୍ଥବୋଧକ ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିଜନିତ ପଦ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ନିର୍ଲୋଭ
(B) ନିଃଲୋଭ
(C) ନିଃର୍ଲୋଭ
(D) ନିର୍ଲୋଭ
Answer:
(A) ନିର୍ଲୋଭ

17. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ‘ସ୍ବର୍ଗତ’ର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ ରୂପ ?
(A) ସୁ + ଗତ
(B) ସ୍ଵ + ଗତ
(C) ସ୍ଵଃ + ଗତ
(D) ସ୍ଵ + ର୍ଗତ
Answer:
(C) ସ୍ଵଃ + ଗତ

18. ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷବର୍ଣ୍ଣ ଓ ପରପଦର ପ୍ରଥମପଦର ମିଳନକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(A) ସମାସ
(B) କୃଦନ୍ତ
(C) ତଦ୍ଧିତ
(D) ସନ୍ଧି
Answer:
(D) ସନ୍ଧି

19. ସନ୍ଧି କେତେ ପ୍ରକାର ?
(A) ୨ ପ୍ରକାର
(B) ୩ ପ୍ରକାର
(C) ୪ ପ୍ରକାର
(D) ୫ ପ୍ରକାର
Answer:
(B) ୩ ପ୍ରକାର

20. ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ସହ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ କି ସନ୍ଧି କୁହାଯାଏ ?
(A) ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି
(B) ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି
(C) ସ୍ଵର ସନ୍ଧି
(D) ସଂଯୁକ୍ତ ସନ୍ଧି
Answer:
(C) ସ୍ଵର ସନ୍ଧି

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ହୃଦନ୍ତ → କୃତ୍ + ଅନ୍ତ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ହୃଦନ୍ତ → କୃତ୍ + ଅନ୍ତ

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
କୃଦନ୍ତ କି ପ୍ରକାର ପ୍ରତ୍ୟୟ ?
Answer:
‘ଧାତୁ’ ସହିତ ଯୋଗ ହେଉଥ‌ିବା ପରପ୍ରତ୍ୟୟ ହେଉଛି ହୃଦନ୍ତ ।

Question 2.
ହୃଦନ୍ତ ପଦ ଗଠନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପ୍ରତ୍ୟୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ହୃଦନ୍ତ ପଦ ଗଠନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପ୍ରତ୍ୟୟକୁ କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ କୁହାଯାଏ ।

Question 3.
ସଂସ୍କୃତ ଧାତୁରୁ ସୃଷ୍ଟ କୃଦନ୍ତ ପଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ତତ୍ସମ କୃଦନ୍ତ ପଦ

Question 4.
ଇଚ୍ଛା ଅର୍ଥରେ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୁଏ ?
Answer:
କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 5.
ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ଧାତୁ ସହିତ ଯେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ; ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
Answer:
କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 6.
‘କୃତ୍’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ ହେବାଦ୍ୱାରା ଯେଉଁ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠିତ ହୁଏ, ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
Answer:
କୃଦନ୍ତ ପଦ

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଭୂଷଣ – ଏଠାରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟୟଟି ଲେଖ ।
Answer:
ଅନ

Question 2.
‘ସ୍ତା + ଅକ’ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ସ୍ତ।ବକ

Question 3.
ଯେ ପାଠ କରେ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପାଠକ

Question 4.
ଗୋଟିଏ ହୃଦନ୍ତ ଶବ୍ଦର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
କାରକ

Question 5.
‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଏକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଜଳଧୂ

Question 6.
ପକ୍ବ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି ଲେଖ ।
Answer:
ପଚ୍

Question 7.
ମଧୁପାନ କରେ ଯେ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ମଧୁପ

Question 8.
ଯାହା କରିବା ଉଚିତ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
କର୍ତ୍ତବ୍ଯ

Question 9.
ଶ୍ରବଣୀୟ– ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି ଲେଖ ।
Answer:
ଶୁ

Question 10.
ଗୋଟିଏ ‘ଇତ୍ର’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଚରିତ

Question 11.
ସଂସ୍କୃତ ଧାତୁରୁ ସୃଷ୍ଟ କୃଦନ୍ତ ପଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ତତ୍‌ସମ କୃଦନ୍ତ ପଦ

Question 12.
ଇଚ୍ଛା ଅର୍ଥରେ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୁଏ ?
Answer:
ସନ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Question 13.
‘ସ୍ଥା’ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କଲେ ହୃଦନ୍ତ ପଦଟି ‘ସ୍ଥାୟୀ’ ହେବ ?
Answer:
ଇନ୍

Question 14.
‘ମୁକ୍ତି ପାଇବାର ଇଚ୍ଛା’ – ଏହାକୁ ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ମୁମୁକ୍ଷା

Question 15.
ନୃତ୍ୟ କରେ ଯେ – ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
Answer:
ନର୍ଭକ

Question 16.
ଜଳ ଦିଏ ଯେ – ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
Answer:
ଜଳଦ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. ଶିଷ୍ୟ – ଧାତୁଟି _________________ ।
Answer:
ଶାସ୍

2. ଶୀ + ଯ + ଆ = _______________।
Answer:
ଶଯ୍ୟା

3. କ୍ଷୁଦ୍ର – ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତ୍ୟୟ ________________ ହେବ ।
Answer:
କ୍ଷୁଦ୍ + ର

4. ଆର୍ଯ୍ୟ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି _____________________ ।
Answer:
ର

5. ନି – ______________________ ତୃ = ନିୟନ୍ତୀ
Answer:
ଯମ୍

6. ଯଜ୍ + ନ = ____________________ ।
Answer:
ଯଜ୍ଞ

7. _______________________ + ନ = ପ୍ରଶ୍ନ ।
Answer:
ପ୍ରଚ୍ଛ

8. ହିଂସ୍ର – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟୟଟି __________________________ ।
Answer:
ର

9. ମେଦୁର – ଧାତୁଟି ______________________ ।
Answer:
ମିଦ୍

10. ପିଇବାର ଇଚ୍ଛା – ଏକପଦରେ _________________ ହେବ ।
Answer:
ପିପାସା

11. ଜି – ସନ୍ + ଆ = ______________________ ।
Answer:
ଜିଗୀଷା

12. ତୃଷ୍ + ନ + ଆ = ______________________।
Answer:
ତୃଷ୍ଣା

13. ପିତା – ଶୁଦ୍ଧ ପ୍ରକୃତି ଓ ପ୍ରତ୍ୟୟକୁ ବାଛି ଲେଖ ।
Answer:
ପା+ ତୃ

14. ସନ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ ପରେ ‘ଆ’ ବା ‘ଉ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କରାଯାଇ ______________________ ପଦ ଗଠନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ବିଶେଷ୍ଯ

15. ଯେ ଗାନ କରେ ତାକୁ _________________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଗାୟକ

16. ଯେ ଶୁଣେ, ତାକୁ ________________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଶ୍ରୋତା

D ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।
Question 1.
ହୃଦନ୍ତ ପଦର ସହାୟତାରେ ନିମ୍ନଲିଖ ବାକ୍ୟଶଗୁଡ଼ିକୁ ଏକପଦରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
ଯେ ପାଠ କରେ, ଯେ ନୃତ୍ୟ କରେ, ଯେ ଭିକ୍ଷା କରେ, ଯାହା କରିବା ଉଚିତ, ଯେ ଶୁଣେ, ଯେ ମରିଅଛି, ମଧୁପାନ କରେ ଯେ, ଯେ ଜଗେ, ଯେ ଶାସନ କରେ, ଦାନର ଯୋଗ୍ୟ, ଯେ ଗାନ କରେ ଜାଣିବାର ଇଚ୍ଛା, ଦେଖିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ ।
Answer:

ପ୍ରଶ୍ନପ୍ରଦତ୍ତ ବାକ୍ୟଂଶ	କୃଦନ୍ତ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ
ଯେ ପାଠ କରେ ଯେ ନୃତ୍ୟ କରେ ଯେ ଭିକ୍ଷା କରେ ଯାହା କରିବା ଉଚିତ ଯେ ଶୁଣେ ଯେ ମରିଅଛି ମଧୁପାନ କରେ ଯେ ଯେ ଜଗେ ଯେ ଶାସନ କରେ ଦାନର ଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଗାନ କରେ ଜାଣିବାର ଇଚ୍ଛାଦେଖିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ	ପାଠକ ନର୍ତ୍ତକ ଭିକ୍ଷୁକ କରଣୀୟ/କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଶ୍ରେ।ତା ମୃତ ମଧୁପ ଜଗୁଆଳି ଶାସକ ଦାତବ୍ୟ ଗାୟକ ଜିଜ୍ଞ।ସାଦିଦୃକ୍ଷୁ

Question 2.
ନିମ୍ନଲିଖ୍ତ ପଦଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କୃଦନ୍ତ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ବାଛି ଲେଖ।
ଗାଉଣା, ବୈଷ୍ଣବ, ଗନ୍ତବ୍ୟ, ଉଠାଣି, ଦାଶରଥ୍, ଖେଳୁଆଳ, କୌତୁକ, ପାଠ୍ୟ, ଶାରୀରିକ, ନିନ୍ଦୁକ ।
Answer:
ଗାଉଣା, ଗନ୍ତବ୍ୟ, ଉଠାଣି, ଖେଳୁଆଳ, ପାଠ୍ୟ, ନିନ୍ଦୁକ ।

Question 3.
ନିମ୍ନଲିଖୂତ ପ୍ରକୃତି + ପ୍ରତ୍ୟୟଗୁଡ଼ିକୁ ଯୋଗ କଲେ ଯେଉଁ କୃଦନ୍ତ ପଦଗୁଡ଼ିକ ଗଠିତ ହେବ, ସେଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
ଦିବ୍ + ଅ, ଶୁ + ଅନ, ସ୍ତୁ + ଅକ, ନି – ଧା + ଇ, ସନ୍ଦ୍ + ଇଷ୍ଣୁ, ସ୍ଥା + ଇନ୍, ସିଚ୍ + ତ, ମନ୍ + ତି, ବଚ୍ + ତବ୍ୟ, ପୂଜ୍ + ଅନୀୟ, ପୁ + ଇତ୍ର, ଦା+ ଯ,କ୍ଷି + ତ୍ର, ନୀ + ତୃ, ମୋଡ + ଆ,ଫୁଟ୍ + ଉର, ପା –ସନ୍ + ଆ, ମୋଡ଼ + ଆ, ଫୁଟ୍ + ଅଣ, ବିଞ୍ଚ୍ + ଅଣା, ଲୋଟ୍ + ଅଣି, ଜୀ + ଅନ୍ତା, ଖଟ୍ + ଅଛି, ବୋଲ୍ + ଇ ।
Answer:

• ଦିବ୍ + ଅ = ଦେବ
• ଶୁ + ଅନ = ଶ୍ରବଣ
• ସ୍ତୁ + ଅକ = ସ୍ତ।ବକ
• ନି – ଧା + ଇ = ନିଧ୍
• ସନ୍ଦ୍ + ଇଷ୍ଣୁ = ସହିଷ୍ଣୁ
• ସ୍ଥା + ଇନ୍ = ସ୍ଥାୟୀ
• ସିଚ୍ + ତ = ସିକ୍ତ
• ମନ୍ + ତି = ମତି
• ବଚ୍ + ତବ୍ୟ = ବକ୍ତବ୍ୟ
• ପୂଜ୍ + ଅନୀୟ = ପୂଜନୀୟ
• ପୁ + ଇତ୍ର = ପବିତ୍ର
• ଦା+ ଯ = ଦେୟ
• କ୍ଷି + ତ୍ର = କ୍ଷେ।ତ୍ର
• ମୋଡ + ଆ = ମୋଡ଼।
• ଫୁଟ୍ + ଉର = ଫୁଟର
• ପା – ସନ୍ + ଆ = ପିପାସା
• ଫୁଟ୍ + ଅଣ = ଫୁଟଣ
• ବିଞ୍ଚ୍ + ଅଣା = ବିଞ୍ଚଣା
• ଲୋଟ୍ + ଅଣି = ଲୋ
• ଜୀ + ଅନ୍ତା = ଜୀଅନ୍ତା
• ଖଟ୍ + ଅନ୍ତି = ଖଟନ୍ତି
• ବୋଲ୍ + ଇ = ବୋଲି

E ଚାରୋଟି ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
1. ଭୂଷଣ – ଏଠାରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟୟଟି ଲେଖ ।
(A) ଅଣ
(B) ଷଣ
(C) ଣ
(D) ଅନ
Answer:
(D) ଅନ

2. ______________ + ଅକ = ସ୍ତାବକ । ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(A) ସ୍ତା
(B) ସ୍ତ
(C) ସ୍ତୁ
(D) ସ୍ତାବ୍
Answer:
(A) ସ୍ତା

3. ଯେ ପାଠ କରେ — ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ପାଠକ
(B) ପାଠୁଆ
(C) ପାଠନ
(D) ପଠନ
Answer:
(A) ପାଠକ

4. କୁଦନ୍ତ ଶବ୍ଦଟି ବାଛ ।
(A) ବାଳକ
(B) କାରକ
(C) ଦୈନିକ
(D) ମୌଳିକ
Answer:
(B) କାରକ

5. ‘ଇ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଶବ୍ଦଟି ବାଛ ।
(A) ମୁକ୍ତି
(B) ମତି
(C) ଜଳଧୂ
(D) ବୁଦ୍ଧି
Answer:
(C) ଜଳଧୂ

6. ପକ୍ବ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି ଲେଖ ।
(A) ପକ୍
(B) ପବ୍
(C) ପା
(D) ପାକ୍
Answer:
(B) ପବ୍

7. ମଧୁପାନ କରେ ଯେ- ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ମହୁମାଛି
(B) ମଧୁପାକ
(C) ମଧୁପାୟୀ
(D) ମଧୁପ
Answer:
(D) ମଧୁପ

8. ଯାହା କରିବା ଉଚିତ୍ – ଏକପଦରେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) କର୍ତ୍ତବ୍ଯ
(B) କର୍ମ
(C) କାର୍ଯ୍ୟ
(D) କରଣ
Answer:
(A) କର୍ତ୍ତବ୍ଯ

9. ଶ୍ରବଣୀୟ – ଏଠାରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି ଲେଖ ।
(A) ଶୁ
(B) ଶୃ
(C) ଶୁ
(D) ଶ୍ରବ୍
Answer:
(A) ଶୁ

10. କେଉଁଟି ‘ଇତ୍ର’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଅଟେ ?
(A) ନେତ୍ର
(B) କ୍ଷେତ୍ର
(C) ଚରିତ୍ର
(D) ସ୍ତୋତ୍ର
Answer:
(C) ଚରିତ୍ର

11. ସଂସ୍କୃତ ଧାତୁରୁ ସୃଷ୍ଟ କୃଦନ୍ତ ପଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ତତ୍‌ସମ କୃଦନ୍ତ ପଦ
(B) ତଦ୍‌ଭବ କୃଦନ୍ତ ପଦ
(C) ଦେଶଜ କୃଦନ୍ତ ପଦ
(D) ବୈଦେଶିକ ହୃଦନ୍ତପଦ
Answer:
(A) ତତ୍‌ସମ କୃଦନ୍ତ ପଦ

12. ଇଚ୍ଛା ଅର୍ଥରେ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୁଏ ?
(A) ସନ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(B) ଯଙ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(C) ଅନ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(D) ଶିଚ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ
Answer:
(A) ସନ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

13. ‘ସ୍ଥା’ ଧାତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ କଲେ ହୃଦନ୍ତ ପଦଟି ‘ସ୍ଥାୟୀ’ ହେବ ?
(A) ୟୀ
(B) ଈ
(C) ଇନ୍
(D) ଯ
Answer:
(C) ଇନ୍

14. ‘ମୁକ୍ତି ପାଇବାର ଇଚ୍ଛା’ – ଏହାକୁ ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(A) ମୁମୂର୍ଷା
(B) ମୁମୁକ୍ଷା
(C) ଜିଘାଂସା
(D) ମୋକ୍ଷ
Answer:
(B) ମୁମୁକ୍ଷା

15. ________________ + ନ = ପ୍ରଶ୍ନ – ଏଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ଧାତୁଟି କ’ଣ ?
(A) ପ୍ରଶ୍ନ
(B) ପ୍ରଚ୍ଛ
(C) ପୁଚ୍ଛ
(D) ପ୍ର
Answer:
(B) ପ୍ରଚ୍ଛ

16. ‘ସିକ୍ତ’ ଶବ୍ଦଟିରେ ଥ‌ିବା ଧାତୁଟି କ’ଣ ?
(A) ସକ୍
(B) ସିଚ୍
(C) ସିର୍
(D) ସିତ୍
Answer:
(C) ସିର୍

17. ‘ହିଂସ୍ର’ – ଏଠାରେ ବ୍ୟବହୃତ ଧାତୁଟି କ’ଣ ?
(A) ହିଂସ୍ର
(B) ହିନସ୍
(C) ହିନ୍
(D) ହିସ୍
Answer:
(B) ହିନସ୍

18. ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ଧାତୁ ସହିତ ଯେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ; ତାକୁ କ’ଣ କହନ୍ତି ?
(A) ପୂର୍ବ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(B) କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(C) ତଦ୍ଧିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ
(D) ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରତ୍ୟୟ
Answer:
(B) କୃତ୍ ପ୍ରତ୍ୟୟ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Odia Solutions ଉପସର୍ଗ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Odia Grammar ଉପସର୍ଗ

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଉପସର୍ଗ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ଲେଖ ।
Answer:
ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଗଠନ ପାଇଁ ଶବ୍ଦ ବା ଧାତୁର ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ ହୋଇଥାଏ ତାହାକୁ ଉପସର୍ଗ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ପ୍ରଚଳିତ ଉପସର୍ଗଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଉପସର୍ଗ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି– ପ୍ର, ପରା, ଅପ୍, ସମ୍, ନି, ଅଧ, ସୁ, ନିର୍, ଦୁର୍, ଉତ୍, ଅତି, ପରି, ପ୍ରତି, ଅବ, ଅନୁ, ବି, ଅଭି, ଉପ, ଅପି ଓ ଆ (ସଂସ୍କୃତାନୁସାରୀ ଉପସର୍ଗ) । ଅ, ଅଣ, କୁ, ଦର, ନା, ଫି, ବଦ୍, ବେ, ହର୍ ଇତ୍ୟାଦି ଅଣସଂସ୍କୃତ ପ୍ରଧାନ ଉପସର୍ଗ ।

Question 3.
ଉପସର୍ଗଦ୍ବାରା ମୂଳ ଅର୍ଥରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟୁଥ‌ିବା ଉଦାହରଣଟିଏ ଲେଖ ।
Answer:
ଉଦ୍ଗମନ

Question 4.
କାହା ସହିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଧାତୁ ସହିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରାଯାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
Question 1.
ଯେଉଁ ଅବ୍ୟୟ ପଦଗୁଡ଼ିକ ଧାତୁ ପୂର୍ବରୁ ବା ଧାତୁଜ ଶବ୍ଦ ପୂର୍ବରୁ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଥା’ନ୍ତି; ସେଗୁଡ଼ିକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ?
Answer:
ଉପସର୍ଗ

Question 2.
ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ସମୁଦାୟ କେତେଗୋଟି ଉପସର୍ଗ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଅଛି ?
Answer:
୨୦ଟି

Question 3.
ଉପସର୍ଗଦ୍ୱାରା ମୂଳ ଅର୍ଥରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟୁଥ‌ି ଉଦାହରଣଟିଏ ଲେଖ ।
Answer:
ଉଦ୍ଗମନ

Question 4.
ଉପସର୍ଗଦ୍ବାରା ମୂଳଅର୍ଥକୁ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଯୁକ୍ତ କରୁଥିବା ଉଦାହରଣଟି ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରବଚନ

Question 5.
ଉପସର୍ଗଦ୍ୱାରା ମୂଳଅର୍ଥକୁ ଅନୁକରଣ କରୁଥି ଉଦାହରଣଟି ଲେଖ ।
Answer:
ଅନୁକରଣ

Question 6.
ଉପସର୍ଗ ଦ୍ୱାରା ମୂଳ ଅର୍ଥରେ ବାଧା ଆଣୁଥ‌ି ଉଦାହରଣଟି ଲେଖ ।
Answer:
ପରାଜୟ

Question 7.
ପ୍ରକ୍ଷେପଣ– ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନ ରୀତିଟି କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ର+କ୍ଷିପ୍+ଅନ

Question 8.
ପରା – ଭୂ – ଅ = କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପରାଭବ

Question 9.
ଅପଖ୍ୟାତି – ଶବ୍ଦଟିର ଅର୍ଥ ଲେଖ ।
Answer:
ନିନ୍ଦା

Question 10.
ଅପକର୍ମ – ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନରୀତି ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଅପ – କୃଷ୍ – ଅ

Question 11.
‘ପ୍ରଦାନ’ ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନରୀତି କିପରି ହେବ ?
Answer:
ପ୍ର-ଦା-ଅନ

Question 12.
‘ପ୍ର’ ଉପସର୍ଗଟି କେଉଁ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
Answer:
ଉତ୍‌କର୍ଷ

Question 13.
କେଉଁ ଉପସର୍ଗଟି ସାଧାରଣତଃ ‘ଭୂଷଣ’ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
Answer:
ଅପି

Question 14.
‘ସମ୍–ଅ’ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତ୍ୟୟରୁ ସୃଷ୍ଟ ଶବ୍ଦଟି କ’ଣ ?
Answer:
ସଂସାର

Question 15.
କାହା ସହିତ ପ୍ରତ୍ୟୟ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଧାତୁ

Question 16.
ପ୍ରତ୍ୟୟ କତିବିଧ ?
Answer:
ଦ୍ବିବିଧ

Question 17.
ପୂର୍ବ ପ୍ରତ୍ୟୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଉପସର୍ଗ

Question 18.
ପରପ୍ରତ୍ୟୟକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପରସର୍ଗ

Question 19.
ଅବତରଣ – ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନରୀତି ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଅବ – ତୃ -ଅନ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
1. କୁଳୀନ – ଏହି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ଶବ୍ଦଟି _________________ ।
Answer:
ଅଭିଜାତ

2. ___________________ ଉପସର୍ଗଟି ସାଧାରଣତଃ ‘ଭୂଷଣ’ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
Answer:
ଅପି

3. ‘ଆନୟନ’ ଶବ୍ଦ ଗଠନରୀତି ________________________ ।
Answer:
ଆ -ନୀ – ଅନ

4. ‘ଉପଗ୍ରହ’ ଶବ୍ଦଟିର ଅର୍ଥ ________________ ।
Answer:
ଗ୍ରହ ଚାରିପଟେ ବୁଲୁଥବା ଗ୍ରହ ଅଧ୍ବସୀ

5. ସମ୍ – ସୄ -ଅ = ________________ ।
Answer:
ସଂସାର

6. ‘ମିଳନ’ ଏହି ଅର୍ଥ ବୁଝାଉଥବା ଶବ୍ଦଟି ________________।
Answer:
ସଂଯୋଗ

7. ଅଧ୍ – ବସ୍ + ଇନ୍ = __________________।
Answer:
ଅଧ୍ବସୀ

8. ସୁଗମ ଏଠାରେ ‘ସୁ’ ଉପସର୍ଗଟି _______________ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଅନାୟାସ

9. ଅଧ୍ୟାନାୟକ — ଶବ୍ଦଟିର ଗଠନରୀତି ____________________ ।
Answer:
ଅଧ୍ – ନୀ – ଅକ

10. ନିର୍‌ – ଲିପ୍ – ଆ : _____________________ ।
Answer:
ନିର୍ଲେପ

11. ଉତ୍କଳ ଏଠାରେ ‘ଉତ୍’ ଉପସର୍ଗ _____________________ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଉତ୍କର୍ଷ

12. ପ୍ରତ୍ୟର୍ପଣ – ଏହି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ଶବ୍ଦଟି ____________________ ।
Answer:
ପ୍ରତିଦାନ

13. ଅତୀନ୍ଦ୍ରିୟ – ଏହି ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥଟି _______________ ।
Answer:
ଇନ୍ଦ୍ରିୟର ଅତୀତ

14. ପରି – ନୀ – ଅ = __________________ ।
Answer:
ପରିଣୟ

D ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁସାରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ।
1. ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତ୍ୟୟରୁ ସୃଷ୍ଟ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖ ।
ଆ – ଗମ୍ – ଅନ, ପ୍ରତି – ରୂପ, ଅପ – କୃଷ୍ – ଅ, ସମ୍ – ସୃ – ଅ, ନି – କୃ ଷ୍ – ତ, ଅଧ୍ – କୃ – ଅ, ନିର୍ – ଜଳ – ଅ, ଦୁର୍ – ଗନ୍ଧ, ଉତ୍ – କ୍ଷିପ୍ – ତ, ଅତି – ଅଳ୍ପ ।
Answer:
ଆ – ଗମ୍ – ଅନ = ଆଗମନ
ପ୍ରତି – ରୂପ = ପ୍ରତିରୂପ
ଅପ – କୃଷ୍ – ଅ = ଅପକୃର୍ଷ
ସମ୍ – ସୃ – ଅ = ସଂସାର
ନି – କୃଷ୍ – ତ = ନିକୃଷ୍ଟ
ଅଧ୍ – କୃ – ଅ = ଅଧକାର
ନିର୍ – ଜଳ – ଅ = ନିର୍ଜଳ
ଦୁର୍ – ଗନ୍ଧ = ଦୁର୍ଗନ୍ଧ
ଉତ୍ – କ୍ଷିପ୍ – ତ = ଉତ୍କ୍ଷିପ୍ତ
ଅତି – ଅଳ୍ପ = ଅତ୍ୟଳ୍ପ

2. ନିମ୍ନଲିଖ୍ତ ଉପସର୍ଗ ଯୋଗକରି ତିନୋଟି ଲେଖାଏଁ ଶବ୍ଦ ଗଠନ କର ।
ପରା, ନି, ନିର୍, ଉତ୍, ପ୍ରତି, ବି, ଉପ, ଅନୁ
Answer:
→ ପରା
ପରା – କ୍ରମ – ଅ = ପରାକ୍ରମ
ପରା – ଭୂ – ଅ = ପରାଭବ
ପରା – ଅସ୍ – ତ = ପରାସ୍ତ

→ ନି
ନି – କୃଷ୍ – ତ = ନିକୃଷ୍ଟ
ନି – ଗ୍ରହ – ଅ = ନିଗ୍ରହ
ନି – ଯୁଜ୍ – ତ = ନିଯୁକ୍ତ

→ ନିର୍
ନିର୍ – ଗମ୍ – ଅ = ନିର୍ଗମ
ନିର୍ – ଜନ୍ – ଅ = ନିର୍ଜନ
ନିର୍ – ମୂଳ = ନିର୍ମୂଳ

→ ଉତ୍
ଉତ୍ – କ୍ଷିପ୍ – ତ = ଉତ୍‌କ୍ଷିପ୍ତ
ଉତ୍ – ଆସ୍‌ – ଈନ୍ = ଉଦାସୀନ
ଉତ୍ – ନମ୍ – ତ = ଉନ୍ନତ

→ ପ୍ରତି
ପ୍ରତି – କୂଳ = ପ୍ରତିକୂଳ
ପ୍ରତି – ପକ୍ଷ = ପ୍ରତିପକ୍ଷ
ପ୍ରତି ତି – ଦା – ଅନ = ପ୍ରତିଦାନ

→ ବି
ବି – ଖ୍ୟା – ତ = ବିଖ୍ୟାତ
ବି – ପକ୍ଷ = ବିପକ୍ଷ
ଫଳ – ଅ = ବିଫଳ

→ ଉପ
ଉପ – କଣ୍ଠ = ଉପକଣ୍ଠ
ଉପ – କୃ – ଅ = ଉପକାର
ଉପ – ବନ – ଉପବନ

→ ଅନୁ
ଅନୁ – ଗମ୍ – ଈନ୍ = ଅନୁଗାମୀ
ଅନୁ – ତପ୍ – ଅ = ଅନୁତାପ
ଅନୁ – ରୂପ = ଅନୁରୂପ