BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 4 ରେଚନ

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 4 ରେଚନ ସଞ୍ଚାଳନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Life Science Important Questions Chapter 4 ରେଚନ

Objective Type Questions with Answers 

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ଗବିଣୀବସ୍ତି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ବୃକ୍‌କରେ ମୂତ୍ର ସଂଗ୍ରହ ନଳିକାଗୁଡ଼ିକ ଏକାଠି ହୋଇ ବୃକ୍‌କ ଭିତରେ ଥ‌ିବା ଏକ ଗହ୍ଵର ଭିତରକୁ ଖୋଲିଥା’ନ୍ତ ଏବଂ ଏହି ଗହ୍ଵରକୁ ଗବିଣୀ ବସ୍ତି କୁହାଯାଏ ।

2. ମୂତ୍ରାଶୟର ଅବସ୍ଥାନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
ଉ-
ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍‌କରୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ମୂତ୍ରସାରଣୀ ବାହାରି ତଳିପେଟରେ ଥ‌ିବା ମୂତ୍ରାଶୟ ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ । ଏଠାରେ ମୂତ୍ର ସଵତ ହୋଇ ରହେ ଓ ପରିସ୍ରା କଲାବେଳେ ମୂତ୍ର ମାର୍ଗ ଦେଇ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇଥାଏ ।

3.
ମୁଖ୍ୟତଃ ଜଳ ଓ ୟୁରିଆ ଏବଂ ଅଳ୍ପ ପରିମାଣର ୟୁରିକ୍ ଏସିଡ଼, କ୍ରିଏଟିନିନ୍, ବିଭିନ୍ନ ଲବଣ; ଯଥା- ସୋଡ଼ିୟମ କ୍ଲୋରାଇଡ୍, ପୋଟାସିୟମ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ଆଦି ପ୍ରଧାନ ।

4. ମଣିଷ ପରିସ୍ରାର ରଙ୍ଗ ଈଷତ୍ ହଳଦିଆ କାହିଁକି ହୋଇଥାଏ ?
ଉ-
ମୂତ୍ରରେ ରହିଥ‌ିବା ୟୁରୋକ୍ରୋମ ନାମକ ବର୍ଣ୍ଣକଣା ଥ‌ିବା ହେତୁ ଜଣେ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ପରିସ୍ରା ରଙ୍ଗ ଈଷତ୍ ହଳଦିଆ ହୋଇଥାଏ ।

5. ସୁସ୍ଥ ଲୋକର ମୂତ୍ରରେ କେଉଁ ଉପାଦାନ ରହିଲେ ରୋଗର ସୂଚନା ମିଳେ ?
ଉ-
ସୁସ୍ଥ ଲୋକର ମୂତ୍ରରେ ଗ୍ଲୁକୋଜ, ପ୍ରୋଟିନ୍ ବା କୌଣସି ରକ୍ତକଣିକା ନଥାଏ; ମାତ୍ର ମୂତ୍ରରେ ଏଭଳି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଗଲେ ତାହା ରୋଗର ସୂଚନା ଦିଏ ।

6. ନିଷ୍କାସନ ବ୍ୟତୀତ ବୃକ୍‌କର ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ-
ବୃକ୍‌କର ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ଶରୀରର ଜଳ ଓ ଧାତବ ଲବଣ ପରିମାଣର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ, ରକ୍ତର ଅମ୍ଳ ଓ କ୍ଷାରୀୟ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିବା, ଶରୀରର ରକ୍ତଚାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଓ ଏରିଥ୍ରୋପୋଇଏଟିନ୍ ନାମକ ହରମୋନ୍ କ୍ଷରଣ କରି ଲୋହିତ ରକ୍ତ କଣିକା ତିଆରି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ।

7. ବୃକ୍‌କ ଶରୀରର ଅନ୍ତଃ ପରିବେଶକୁ କିପରି ସୁରକ୍ଷିତ ରଖେ ?
ଉ-
ପରିସ୍ରବଣ, ପୁନଃଶୋଷଣ, କ୍ଷରଣ ଏବଂ ନିଷ୍କାସନ -ଏହି ଚାରୋଟି ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ବୃକ୍‌କ ଶରୀରର ଅନ୍ତଃପରିବେଶକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖୁଥାଏ ।

8.ଯକୃତ କେଉଁ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ନିଷ୍କାସନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ?
ଉ-
ଚୟାପଚୟରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ବର୍ଜ୍ୟ; ଯଥା- ଖାଉଥ‌ିବା ଔଷଧର ଅବଶିଷ୍ଟ୍ୟଶ, ମାତ୍ରାଧ୍ଵ ଭିଟାମିନ୍, ଲୋହିତ ରକ୍ତକଣିକାର ବିଖଣ୍ଡନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜାତ ହେଉଥ‌ିବା ଭିତରକୁ ଯାଇଥାଏ, ପରେ ସେଠାରୁ ମଳ ସହ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇଥାଏ ।

9 .ଉଦ୍ଭଦରୁ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ଉପଜାତ ପଦାର୍ଥର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-
ଉଦ୍ଭିଦରେ ରେଚନ ପାଇଁ ପ୍ରାଣୀ ପରି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ରେଚନ ଅଙ୍ଗ ନ ଥିବାରୁ ଚୟାପଚୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜାତ ବିଭିନ୍ନ ଉପଜାତ ପଦାର୍ଥ ଉଭିଦର କେତେକ ବିଶେଷ ଅଂଶରେ ଗଚ୍ଛିତ ହୋଇ ରହେ ଏବଂ ଖଇର, ଝୁଣା, ଅଠା ଓ କ୍ଷୀର ଇତ୍ୟାଦି ଏହାର ଉଦାହରଣ ଅଟେ ।

B ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ମୂତ୍ର ସଂଗ୍ରହ ନଳିକାଗୁଡ଼ିକ ଏକାଠି ହୋଇ ବୃକ୍‌କ ଭିତରେ କାହା ମଧ୍ୟକୁ ଖୋଲିଥା’ନ୍ତି ?
2. ମୂତ୍ରାଶୟରେ ମୂତ୍ର ସଞ୍ଚିତ ହୋଇ ରହେ ଓ ପରିସ୍ରା କଲାବେଳେ କାହାଦେଇ ନିଷ୍କାସିତ ହୁଏ ?
3. ଗ୍ଲୋମେରୁଲସ୍‌ରେ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୁଏ ?
4. ମୂତ୍ରରେ ଥିବା କେଉଁ ବଣ୍ଣକଣା ଯୋଗୁ ପରିସ୍ରାର ରଙ୍ଗ ଈଷତ୍ ହଳଦିଆ ଅଟେ ?
5. ସୁସ୍ଥ ବୟସ୍କ ପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିର ବୃକ୍‌କର ପ୍ରସ୍ଥ ପ୍ରାୟ କେତେ ସେ.ମି ?
6. କାହା ମଧ୍ୟଦେଇ ବୃକ୍‌କରୁ ମୂତ୍ର ମୂତ୍ରାଶୟକୁ ଆସେ ?
7. ଶିଖାକୋଷ ରେଚନ ଅଙ୍ଗ କେଉଁ ଜୀବଠାରେ ଦେଖାଯାଏ ?
8.ବୃକ୍‌କର ଭିତର ପାଖରେ ଥ‌ିବା ଖାଲୁଆ ସ୍ଥାନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
9. ନେଫ୍ରିଡ଼ିଆ ରେଚନ ଅଙ୍ଗ କେଉଁ ଜୀବଠାରେ ଦେଖାଯାଏ ?
10. ସୁସ୍ଥ ଲୋକର ମୂତ୍ରରେ କ’ଣ ନ ଥାଏ ?
11. ଶରୀରରେ ପୁଷ୍ଟିସାର ଚୟାପଚୟ ଫଳରେ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
12. ରେଚନ ମାଧ୍ୟମରେ ପତଙ୍ଗମାନେ ଶରୀରରୁ କ’ଣ ନିଷ୍କାସନ କରନ୍ତି ?
13. ମେରୁଦଣ୍ଡୀ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର କେଉଁଠାରେ ୟୁରିଆ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ?
14. ବୃକ୍‌କର ଆକୃତି କେଉଁ ମଞ୍ଜିପରି ଅଟେ ?
15. ସୁସ୍ଥ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିର ବୃକ୍‌କର ଲମ୍ବ ପ୍ରାୟ କେତେ ସେ.ମି ?
16. କାହା ମଧ୍ୟଦେଇ ବୃକ୍‌କୀୟ ଶିର, ଧମନୀ ଓ ମୂତ୍ରସାରଣୀ ବୃକ୍‌କ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ?
17. ସଂକୋଚି କି ଧାନୀ ରେଚନ ଅଙ୍ଗ କେଉଁ ଜୀବରେ ଦେଖାଯାଏ ?
18. ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍‌କୀୟ ନଳିକାର କପ୍ ପାର୍ଶ୍ଵଟି କେଉଁ ଆଡ଼କୁ ମୁହାଁଇଥାଏ ?
19. ବୃକ୍‌କୀୟ ନଳିକାର କପ୍‌କୁ କେଉଁ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି ?
20. କେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରକ୍ତଛଣା କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ବେଶ୍ ଉପଯୋଗୀ ଅଟେ ?

Anawers
1. ଗବିଣୀବସ୍ତି
2. ମୂତ୍ରମାର୍ଗ
3. ରକ୍ତଛଣା
4. ୟୁରୋକ୍ରୋମ୍
5. 5 – 7
6 . ମୂତ୍ର ସାରଣୀ
7. ଚେପ୍‌ଟା କୃମି
8. ହାଇଲମ୍‌
9. ଜିଆ
11. ଏମୋନିଆ
10. ଗ୍ଲା କୋଜ୍
12. ୟୁରିକ୍ ଅମ୍ଳ
13. ଯକୃତ
14. ଶିମ୍ବ
15. 10 12
16. ହାଇଲମ୍
17. ଏମିବା
18. ବାହାର
19. ବାଓମ୍ୟାନ୍ସ କ୍ୟାପ୍‌ସୁଲ୍
20. ଗ୍ଲୋମେରୁଲସ୍

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଶରୀରରେ ପୁଷ୍ଟିସାର ଚୟାପଚୟ ଫଳରେ ………………….. ନିର୍ଗତ ହୋଇଥାଏ ।
2. ଜଳଚର ପ୍ରାଣୀ ଶରୀର ରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଥ‌ିବା ଏମୋନି ଆକୁ ……………… ଜଳୀୟ ପରିବେଶକୁ ନିଷ୍କାସିତ କରିଥାନ୍ତି ।
3. ସାର୍କ ଜାତୀୟ ମାଛ ଶରୀରରୁ ………………… ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ନିଷ୍କାସିତ କରନ୍ତି ।
4. ସରୀସୃପ ଓ ପତଙ୍ଗ ମାନେ ଶରୀର ରୁ ……………………….. ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ନିଷ୍କାସିତ କରନ୍ତି ।
5. ୟୁରିଆ ……………. ଠାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ।
6. ଏମୋନିଆ ସହ CO₂ ର ସଂଯୋଗ ଘଟି ………………… ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ।
7. ମଣିଷ ଶରୀରର ………………….. ଅଙ୍ଗରେ ରକ୍ତରୁ ୟୁରିଆ ଅଲଗା ହୁଏ ।
8. ବୃକ୍‌କର ଭିତର ପାଖରେ ଥ‌ିବା ଖାଲୁଆ ସ୍ଥାନକୁ ……………………… କୁହାଯାଏ ।
9. ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍‌କ ଭିତରେ …………………… ନଳିକା ରହିଥାଏ ।
10. ଗ୍ଲୋମେରୁଲସ୍ ଓ ବାଓମ୍ୟାନ୍ସ କ୍ୟାପସୁଲ୍ ମିଶି …………………… ଗଠନ କରନ୍ତି !
11. ବୃକ୍‌କରେ ମୂତ୍ର ସଂଗ୍ରହ ନଳୀକାଗୁଡ଼ିକ ଏକାଠି ହୋଇ ବୃକ୍‌କ …………………. ଭିତରେ ଥ‌ିବା ଭିତରକୁ ଖୋଲିଥା’ନ୍ତି ।
12. ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍‌କରୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ………………………… ତଳିପେଟରେ ଥ‌ିବା ମୂତ୍ରାଶୟ ଭିତରେ ପଶିଥାଏ ।
13. ବୃକ୍‌କରୁ ……………… ନାମକ ହରମୋନ୍ କ୍ଷରିତ ହୋଇଥାଏ ।
14. ଝାଳ ତିଆରି କରିବା ………………….. ଅଙ୍ଗର ଅନ୍ୟତମ କାର୍ଯ୍ୟ ।
15. ଝାଳ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହେବା ଫଳରେ ଶରୀର ……………….. ହୋଇଥାଏ ।
16. ପାକତନ୍ତ୍ର ସହିତ ଜଡ଼ିତ …………………………. ନିଷ୍କାସନ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
17. ନିଃଶ୍ବାସ ଛାଡ଼ିଲାବେଳେ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍‌ରୁ ଶରୀରରେ ଉତ୍ପନ୍ନ CO₂ ଓ ………………….. ବାଷ୍ପ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇଥାଏ ।
18. ତେନ୍ତୁଳିରେ ………………….. ଅମ୍ଳ ଅଛି ।
19. ଲେମ୍ବୁରେ ………………….. ଅମ୍ଳ ଅଛି ।
20. ସିନା ଗଛରୁ ………………….. ଉପକ୍ଷାର ମିଳେ ।
21. ତମାଖୁ ପତ୍ରରେ ………………….. ପରି ଉପକ୍ଷାର ରହିଥାଏ ।
22. ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍‌କ …………… ରୁ ଅଧିକ ନେଫ୍ରନଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ।
23. ଜିଆ ଓ ଜୋକ ……………………… କରନ୍ତି । –
24. ରେଜିନ୍ ଓ ଟାନିନ୍ ପରି ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ପରିପକ୍ବ …………………….. ରେ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇଥାଏ ।
25. ୟୁରିଆର ସଂକେତ ……………………… ।

Anawers
1. ଏମୋନିଆ
4. ୟୁରିକ୍ ଅମ୍ଳ
2. ବିସରଣ
3. ୟୁରିଆ
5. ଯକୃତ
6. ୟୁରିଆ
7. ବୃକକ୍
8. ହାଇଲମ୍
9. 10 ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ
10. ମାପିଝିଆନ୍ ପିଣ୍ଡ
11. ଗବିଣୀବସ୍ତି
12. ମୂତ୍ରସାରଣୀ
13. ଏରିଥ୍ରୋପୋଇଏଟିନ୍
14. ଚର୍ମ
15. ଶୀତଳ
16. ଯକୃତ
17. ଜଳୀୟ
18. ଟାର୍ଟାରିକ
19. ସାଇଟ୍ରିକ୍
20. କୁଇନାଇନ୍‌
21. ନିକୋଟିନ୍
22. 10 ଜାଷ
23. ନେଫ୍ରିଡ଼ିଆ
24. ଜାଇଲେମ୍
25. NH₂ – CO – NH₂

(D) ଠିକ୍ ଉକ୍ତ ପାଇଁ (✓) ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତ ପାଇଁ (✗) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

1. ସାର୍କଜାତୀୟ ମାଛ ଶରୀରରୁ ଇଉରିଆ ତ୍ୟାଗ କରେ ।
2. ଗ୍ଲୋମେରୁଲସ୍ ଓ ବାଓମ୍ୟାନ୍‌ କ୍ୟାପ୍‌ସୁଲ୍ ମିଶି ମାଲପିଝିଆନ୍ ପିଣ୍ଡ ଗଠନ କରନ୍ତି ।
3.ମୂତ୍ରରେ ଥ‌ିବା ଗ୍ଲୁକୋଜ୍ ଓ ଏମିନୋ ଏସିଡ଼୍ ଶରୀର ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ନୁହେଁ ।
4. ଆମ ଶରୀରରେ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ ଓ ଯକୃତ ରେଚନ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।
5. ବୃକ୍‌କ ଶରୀର ମଧ୍ୟରେ ରକ୍ତଚାପକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ ଏବଂ ହରମୋନ୍ ମଧ୍ଯ କ୍ଷରଣ କରେ ।
6. RBC ତିଆରିରେ ଏରିଥ୍ରୋପୋଇଏଟିନ୍‌ ହରମୋନ୍ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
7. ଚର୍ମରେ ଥ‌ିବା ସ୍ବେଦଗ୍ରନ୍ଥି ବ୍ୟବସ୍ଥାଦ୍ବାରା ଝାଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ।
8. ଝାଳର ଘନୀଭବନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ହେତୁ ଶରୀର ଶୀତଳ ହୋଇଥାଏ ।
9. ମାଲପିଝିଆନ୍ ନଳିକା ରେଚନ ଅଙ୍ଗ ଝିଣ୍ଟିକାଠାରେ ଦେଖାଯାଏ ।
10. ଶରୀରରୁ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ କିଛି ପରିମାଣରେ ଝାଳ ଆକାରରେ ଚର୍ମଦେଇ ନିଷ୍କାସିତ ହୁଏ ।
11. ତମାଖୁ ପତ୍ରରେ ଟାର୍ଟାରିକ୍ ଅମ୍ଳ ଉପକ୍ଷାର ଥାଏ ।
12. ଉଦ୍ଭଦରେ ଷ୍ଟୋମାଟା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦନ କରିବା ସହ ଏକ ରେଚନ ଅଙ୍ଗ ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ।
13. ବୃକ୍‌କ ଓ ଚର୍ମ ରେଚନ ଅଙ୍ଗ ମଣିଷଠାରେ ଦେଖାଯାଏ ।
14. ସୁସ୍ଥ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିର ବୃକ୍‌କର ମୋଟେଇ ପ୍ରାୟ 4 ସେ.ମି ।
15. ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍‌କୀୟ ନଳିକାର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ବ କପ୍ ଆକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ।
16. ସଂକୋଚିକିଧାନୀ ଏମିବାର ରେଚନ ଅଙ୍ଗ ଅଟେ ।
17. ବୃକ୍‌କର ମୋଟେଇ ପ୍ରାୟ 2 ସେ.ମି. ଅଟେ ।
18. ଗ୍ଲୋମେରୁଲସ୍ ଓ ହାଇଲମ୍ ମିଶି ମାଝିଆନ୍ ପିଣ୍ଡ ଗଠନ କରନ୍ତି ।
19. ପରିସ୍ରା ମୂତ୍ରମାର୍ଗ ଦେଇ ନିଷ୍କାସିତ ହୁଏ ।
20. ମୂତ୍ରରେ ୟୁରୋକ୍ରୋମ୍ ନାମକ ବର୍ଣ୍ଣକଣା ଥିବାରୁ ପରିସ୍ରା ହଳଦିଆ ହୁଏ ।
21. ଝାଳ ତିଆରି ପାଇଁ ଚର୍ମରେ ଶିଖାକୋଷ ରହିଥାଏ ।

Anawers
1. (✓)
2. (✓)
3. (✗)
4. (✗)
5. (✓)
6. (✓)
7. (✓)
8.(✗)
9. (✓)
10. (✓)
11. (✗)
12. (✓)
13. (✓)
14. (✗)
15. (✓)
16. (✓)
17. (✗)
18. (✗)
19. (✓)
20. (✓)
21. (✗)

E ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ାର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଦ୍ଵିତୀୟଟିରେ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍
ବୃକ୍‌କ : ଯକୃତ	ୟୁରିଆ ନିଷ୍କାସନ :
NH3 : ଏମୋନିଆ	NH2-CO-NH2 :
ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ : ପତଙ୍ଗ	ୟୁରିଆ :
ମୂତ୍ରାଶୟ : ମୂତ୍ରାସଞୟ	ମୂତ୍ରମାର୍ଗ :
ମୂତ୍ରସଞ୍ଚୟ ସିନା : କୁଇନାଇନ୍	ତମାଖୁ :

Anawers

‘କ’ ସ୍ତମ୍	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍
ବୃକକ୍ : ଯକୃତ	ୟୁରିଆ ନିଷ୍କାସନ : ୟୁରିଆ
NH3 : ଏମୋନିଆ	NH2-CO-NH2 : ୟୁରିଆ
ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ : ପତଙ୍ଗ	ୟୁରିଆ : ୟୁରିକ୍ ଅମ୍ଳ
ମୂତ୍ରାଶୟ : ମୂତ୍ରାସଞୟ	ମୂତ୍ରମାର୍ଗ : ମୂତ୍ର ନିଷ୍କାସନ
ମୂତ୍ରସଞ୍ଚୟ ସିନା : କୁଇନାଇନ୍	ତମାଖୁ : ନିକୋଟିନ

 

2.‘କ’ ସ୍ତମ୍	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍
ତେନ୍ତୁଳି : ଟାର୍ଟାରିକ୍ ଅମ୍ଳ	ଲେମ୍ବୁ :
ଯକୃତ କୃମି : ଶିଖାକୋଷ	ନେରିସ୍ :
ପିତାକୃମି : ଶିଖାକୋଷ	ଜିଆ :
ସ୍ବେଦପ୍ରସ୍ତୁତି : ସ୍ବେଦଗ୍ରନ୍ଥି	ରକ୍ତଚାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ :
ଟେଷ୍ଟିସ୍ : ଟେଷ୍ଟୋଷ୍ଟିରନ୍	ବୃକ୍‌କ :

Anawers

‘କ’ ସ୍ତମ୍	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଟେଷ୍ଟିସ୍ : ଟେଷ୍ଟୋଷ୍ଟିରନ୍	ଲେମ୍ବୁ : ସାଇଟ୍ରିକ୍ ଅମ୍ଳ
ଯକୃତ କୃମି : ଶିଖାକୋଷ	ନେରିସ୍ : ନେପିଡ଼ିଆ
ପିତାକୃମି : ଶିଖାକୋଷ	ଜିଆ : ନେପିଡ଼ିଆ
ସ୍ବେଦପ୍ରସ୍ତୁତି : ସ୍ବେଦଗ୍ରନ୍ଥି	ରକ୍ତଚାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ : ବୁକ
ଟେଷ୍ଟିସ୍ : ଟେଷ୍ଟୋଷ୍ଟିରନ୍	ବୃକ୍‌କ : ଏରିଥୋପୋଇଏଟିନ୍

 

3.‘କ’ ସ୍ତମ୍	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ବଳକାଜଳ : ଷ୍ଟେମାଟା	ରେଜିନ୍ ଓ ଟାମିନ୍ :
ସିନା : କୁଇନାଇନ୍	ଲେମ୍ବୁ :
ସାଇଟ୍ରିକ୍ ଅମ୍ଳ : ଲେ	ଟାଟାରିକ ଅମ୍ଳ :
ଯକୃତ : ମାତ୍ରାଧ୍ଵ ଭିଟାମିନ୍	ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍ :
ଚର୍ମ : ଝାଳ	ଯକୃତ :

Anawers

‘କ’ ସ୍ତମ୍	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ବଳକାଜଳ : ଷ୍ଟେମାଟା	ରେଜିନ୍ ଓ ଟାନିନ୍ : ପରିପକ୍ବ ଳାଇଲେପ୍
ସିନା : କୁଇନାଇନ୍	ଲେମ୍ବୁ : ସାଇଟ୍ରିକ୍ ଅମ୍ଳ
ସାଇଟ୍ରିକ୍ ଅମ୍ଳ : ଲେ	ଟାର୍ଟାରିକ ଅମ୍ଳ : ତେନ୍ତୁଳି
ଯକୃତ : ମାତ୍ରାଧ୍ଵ ଭିଟାମିନ୍	ଫୁ ସ୍‌ଫୁ ସ୍ CO2+ କଳୀସ୍କକାଷ୍ଠ
ଚର୍ମ : ଝାଳ	ଯକୃତ : ପିତ୍ତରସ

 

Multiple Choice Questions (Mcqs) With Answers

1. କ୍ଷୁଦ୍ରାନ୍ତର କେଉଁ ଅଂଶରେ ଉଭୟ ଅଗ୍ନାଶୟ ରସ ଓ ପିତ୍ତ ମିଶିଥାଏ ?
(A) ଗ୍ରସନୀ
(C) ଯେସୁନମ୍
(B) ଗ୍ରହଣୀ
(D) ଇଲିୟମ୍
Answer
(B) ଗ୍ରହଣୀ

2. ଆମର ବକ୍ଷ ଗହ୍ଵର ଓ ଉଦର ଗହ୍ଵର କେଉଁଟି ଦ୍ଵାରା ପୃଥକ୍ ହୋଇଅଛି ?
(A) ଷ୍ଟରନମ୍
(B) ଅନ୍ତଃ ପଞ୍ଜରା ମାଂସପେଶୀ
(C) ମଧ୍ଯଚ୍ଛଦା
(D) ଗ୍ଲଟିସ୍
Answer
(C) ମଧ୍ଯଚ୍ଛଦା

3. କେଉଁଟି କ୍ଷୁଦ୍ରାନ୍ତର ପ୍ରଥମ ଅଂଶ ?
(A) ଗ୍ରସନୀ
(C) ଯେଯୁନମ୍
(B) ଗ୍ରହଣୀ
(D) ଇଲିୟମ୍
Answer
(B) ଗ୍ରହଣୀ

4. କେଉଁ ବର୍ଜ୍ୟ ଜାଇଲେମ୍ବୂରୁ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇଥାଏ ?
(A) ଟାନିନ୍
(B) ଅଠା
(C) ନିକୋଟିନ୍
(D) ସାଇଟ୍ରିକ୍ ଅମ୍ଳ
Answer
(A) ଟାନିନ୍

5. କେଉଁଟି ସୁସ୍ଥଲୋକର ମୂତ୍ରରେ ନ ଥାଏ ?
(A) ୟୁରିଆ
(B) କ୍ଲୋରାଇଡ୍
(C) ଗ୍ଲୁକୋଜ୍
(D) ଜଳ
Answer
(C) ଗ୍ଲୁକୋଜ୍

6. କେଉଁଟି ସିନା ଗଛର ଉପକ୍ଷାର ?
(A) କୁଇନାଇନ୍
(B) ଟାନିନ୍
(C) ନିକୋଟିନ୍
(D) ରେଜିନ୍
Answer
(A) କୁଇନାଇନ୍

7. କେଉଁଟି ପିତ୍ତରସ କ୍ଷରଣ କରେ ?
(A) ଅଗ୍ନ୍ୟାଶୟ
(C) ଗ୍ରହଣୀ
(B) ଯକୃତ୍
(D) ପାକସ୍ଥଳୀ
Answer
(B) ଯକୃତ୍

8.. ପୋଷ ଗ୍ରନ୍ଥିର କ୍ଷରଣ କ୍ଷମତାକୁ କେଉଁଟି ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିଥାଏ ?
(A) ହାଇପୋଥାଲାମସ୍
(B) ମଧ୍ୟ ମସ୍ତିଷ୍କ
(C) ସୁଷୁମ୍ନା କାଣ୍ଡ
(D) ପଶ୍ଚ ମସ୍ତିଷ୍କ
Answer
(A) ହାଇପୋଥାଲାମସ୍

9. ମୂତ୍ର ସଂଗ୍ରହ ନଳିକାଗୁଡ଼ିକ ଏକାଠି ହୋଇ ବୃକ୍‌କ ଭିତରେ କାହା ମଧ୍ୟକୁ ଖୋଲିଥା’ନ୍ତି ?
(A) ଗବିଣୀବସ୍ତି
(C) ମେଡ୍ୟୁଲା
(B) ହାଇଲମ୍
(D) କର୍ଟେକ୍ସ
Answer
(A) ଗବିଣୀବସ୍ତି

10. ମୂତ୍ରାଶୟରେ ମୂତ୍ର ସଞ୍ଚିତ ହୋଇ ରହେ ଓ ପରିସ୍ରା କଲାବେଳେ କାହାଦେଇ ନିଷ୍କାସିତ ହୁଏ ?
(A) କର୍ଟେକ୍ସ
(B) ମେଡ୍ୟୁଲା
(C) ହାଇଲମ୍
(D) ମୂତ୍ରମାର୍ଗ
Answer
(D) ମୂତ୍ରମାର୍ଗ

11. ଗ୍ଲୋମେରୁଲସ୍‌ରେ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୁଏ ?
(A) ରକ୍ତପ୍ରବାହ
(B) ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା
(C) ରକ୍ତଛଣା
(D) ରକ୍ତ ଶୋଧନ
Answer
(C) ରକ୍ତଛଣା

12. ମୂତ୍ରରେ ଥିବା କେଉଁ ବର୍ଷକଣା ଯୋଗୁ ପରିସ୍ରାର ରଙ୍ଗ ଈଷତ୍ ହଳଦିଆ ଅଟେ ?
(A) କ୍ଲୋରୋଫିଲ୍
(C) ମେଜୋଫିଲ୍
(B) ୟୁରୋକ୍ରୋମ୍
(D) ନିଉଟ୍ରୋଫିଲ୍
Answer
(B) ୟୁରୋକ୍ରୋମ୍

13. ସୁସ୍ଥ ବୟସ୍କ ପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିର ବୃକ୍‌କର ପ୍ରସ୍ଥ ପ୍ରାୟ କେତେ ସେ.ମି. ?
(A) 2-3
(C) 4-5
(B) 3-4
(D) 5-7
Answer
(D) 5-7

14. କାହା ଦେଇ ବୃକ୍‌କରୁ ମୂତ୍ର ମୂତ୍ରାଶୟକୁ ଆସେ ?
(A) କର୍ଟେକ୍ସ
(B) ମେଡ୍ୟୁଲା
(D) ମୂତ୍ର ସାରଣୀ
(C) ହାଇଲମ୍
Answer
(D) ମୂତ୍ର ସାରଣୀ

15. ଶିଖାକୋଷ ରେ ଚନ ଅଙ୍ଗ କେଉଁ ଜୀବ ଠାରେ ଦେଖାଯାଏ ?
(A) ଏମିବା
(B) ସଞ୍ଜ
(C) ଚେପ୍‌ଟା କୃମି
(D) ଜିଆ
Answer
(C) ଚେପ୍‌ଟା କୃମି

16. ବୃକ୍‌କର ଭିତର ପାଖରେ ଥିବା ଖାଲୁଆ ସ୍ଥାନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ମୂତ୍ର ସାରଣୀ
(B) ଗବିଣୀବସ୍ତି
(C) ହାଇଲମ୍
(D) ମେଡ୍ୟୁଲା
Answer
(C) ହାଇଲମ୍

17. ନେଫ୍ରିଡ଼ିଆ ରେଚନ ଅଙ୍ଗ କେଉଁ ଜୀବଠାରେ ଦେଖାଯାଏ ?
(A) ଜିଆ
(C) ହାଇଡ୍ରା
(B) ଏମିବା
(D) ଚେପ୍‌ଟା କୃମି
Answer
(A) ଜିଆ

18. ସୁସ୍ଥ ଲୋକର ମୂତ୍ରରେ କ’ଣ ନ ଥାଏ ?
(A) ୟୁରିକ୍ ଅମ୍ଳ
(B) କ୍ରିଏଟିନିନ୍
(C) ୟୁରୋକ୍ରୋମ୍
(D) ପ୍ଲା କୋଜ୍
Answer
(D) ପ୍ଲା କୋଜ୍

19. ଶରୀରରେ ପୁଷ୍ଟିସାର ଚୟାପଚୟ ଫଳରେ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
(A) ୟୁରିଆ
(B) ୟୁରିକ୍ ଅମ୍ଳ
(C) ଆମୋନିଆ
(D) ଗ୍ଲୋ କୋଜ୍
Answer
(C) ଆମୋନିଆ

20.
(A) ଏମୋନିଆ
(B) ୟୁରିଆ
(C) ୟୁରିକ୍ ଅମ୍ଳ
(D) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
Answer
(C) ୟୁରିକ୍ ଅମ୍ଳ

21. ମେରୁଦଣ୍ଡୀ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର କେଉଁଠାରେ ୟୁରିଆ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ?
(A) ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍
(C) ଅଗ୍ନାଶୟ
(B) ବୃକ୍‌କ
(D) ଯକୃତ
Answer
(D) ଯକୃତ

1. ରେଚନ କ’ଣ ? ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା କ’ଣ ? ବିଭିନ୍ନ ଜଳଚର ଓ ସ୍ଥଳଚର ପ୍ରାଣୀମାନେ ରେଚନ କାର୍ଯ୍ୟ କିପରି ସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତି ବୁଝାଅ ।
ଊ-

• ଶରୀରରେ ହେଉଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ଚୟାପଚୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାରୁ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଶରୀର ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ଓ ଅଦରକାରୀ ଅଟେ । ଏଣୁ ପରିବେଶକୁ ପ୍ରଦୂଷଣମୁକ୍ତ ରଖେ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଜୈବ ରହେ ଓ ଶରୀର ସୁସ୍ଥ ରହେ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ରେଚନ କହନ୍ତି ।
• ରେଚନ ତନ୍ତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଶରୀରରୁ ଏମୋନିଆ, ୟୁରିଆ, ୟୁରିକ୍ ଏସିଡ୍ ଜାତୀୟ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁର୍ ନିଷ୍କାସନ ହୁଏ ଏବଂ ଶରୀରରେ ଜଳ ଓ ଧାତବ ଲବଣ ଆଦି ପଦାର୍ଥ ସନ୍ତୁଳନ ବଜାୟ ରହେ ।
• ଶରୀରରେ ପୁଷ୍ଟିସାର ଚୟାପଚୟ ଫଳରେ ଏମୋନିଆ ନିର୍ଗତ ହୋଇଥାଏ । ଏମୋନିଆ ଏକ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଜଳରେ ଏମୋନିଆ ଶରୀର ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ଅଟେ ।
• ଜଳଚର ପ୍ରାଣୀମାନେ ଶରୀର ରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ଏମୋନି ଆକୁ ବି ସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ଵାରା ସିଧାସଳଖ ଜଳୀୟ ପରିବେଶକୁ ନିଷ୍କାସିତ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ସ୍ଥଳଚର ପ୍ରାଣୀମାନେ ଶରୀରରେ ଜାତ ହେଉଥ‌ିବା ଏମୋନିଆକୁ ୟୁରିଆ ବା କରିଥା’ନ୍ତି । ଯଥା – ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ ଇତ୍ୟାଦି ୟୁରିକ୍ ୟୁରିଆ ତ୍ୟାଗ କରୁଥିବାବେଳେ ପକ୍ଷୀ, ସରୀସୃପ ଓ ପତଙ୍ଗମାନେ ୟୁରିକ୍ ଏସିଡ୍ ନିଷ୍କାସନ କରିଥା’ନ୍ତି

2. ବୃକ୍‌କର ଅନ୍ତଃଗଠନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର ।
ଉ-

• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍‌କ ଭିତରେ 10 ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ସୂକ୍ଷ୍ମ ବୃକ୍‌କୀୟ ନଳିକା ରହିଥାଏ ।
• ପ୍ରତି ବୃକ୍‌କୀୟ ନଳିକାର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ଵ ‘କପ୍’ ବା ଗିନା ଆକୃତିର । କପ୍ ଆକୃତିର ପାର୍ଶ୍ୱଟି ବୃକ୍‌କର ବାହାର ପଟକୁ ମୁହେଁଇଥାଏ । ଏହି କପ୍‌କୁ ବାଓମ୍ୟାନ୍ସ କ୍ୟାପ୍‌ସୁଲ କୁହାଯାଏ ।
• ପ୍ରତି ନେଫ୍ରନ୍ ସହ ବୃକ୍‌କୀୟ ଧମନୀର ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶାଖା (ଏଫରେଣ୍ଟ ଅନ୍ତର୍ବାହୀ ଉପଧମନୀ) ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଏହା ନେଫ୍ରନ୍ ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କରି ଅନେକ ଅତି ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶାଖାପ୍ରଶାଖା ବା କୈଶିକନଳୀରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ । ଏସବୁ କୈଶିକନଳୀ ବହିର୍ବାହୀ ଉପଧମନୀ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• କୈଶିକନଳୀଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରାଚୀର ଖୁବ୍ ପତଳା । ଏ ଦୁଇଟି ଉପଧମନୀ ସହ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ କୈଶିକନଳୀର ଏହି ଗୁଚ୍ଛକୁ କୈଶିକାଗୁଚ୍ଛ ବା ଗ୍ଲୋମେରୁଲସ୍ କୁହାଯାଏ ।
• ବାଓମ୍ୟାନ୍ସ କ୍ୟାପସୁଲର ‘କପ୍’ରେ ଏହା ଯୋହୋଇ ରହିଥାଏ । ରକ୍ତ, ଅନ୍ତର୍ବାହୀ ବାହାରକୁ ଯାଇଥାଏ ।
• ରକ୍ତଛଣା’ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବେଶ୍ କରନ୍ତି ।
• ବୃକ୍‌କୀୟ ନଳିକାର କେତେକ ଅଂଶ ବୃକ୍‌କ ଭିତରେ ଗୁଡ଼େଇ ରହି ଶେଷ ମୁଣ୍ଡଟି ମୂତ୍ର ସଂଗ୍ରହନଳିକା ମଧ୍ଯରେ ପଶିଥାଏ ।
• ମୂତ୍ର ସଂଗ୍ରହ ନଳିକାଗୁଡ଼ିକ ଏକାଠି ହୋଇ ବୃକ୍‌କ ଭିତରେ ଥ‌ିବା ଏକ ଗହ୍ଵର ଭିତରକୁ ଖୋଲିଥା’ନ୍ତ ଓ ଏହି ଗହ୍ଵରଟିକୁ ଗବିଣୀ ବସ୍ତି କୁହାଯାଏ ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍‌ କରୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ମୂତ୍ରସାରଣୀ ବାହାରି ତଳିପେଟରେ ଥ‌ିବା ମୂତ୍ରାଶୟ ଭିତରେ ପଶିଥାଏ ।
• ମୂତ୍ରାଶୟରେ ମୂତ୍ର ସଞ୍ଜୁ ହୋଇ ରହେ ଓ ପରିସ୍ରା କଲାବେଳେ ତାହା ମୂତ୍ରମାର୍ଗ ଦେଇ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇଥାଏ ।

1. ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁର ନାମ ଲେଖ । ମେରୁଦଣ୍ଡୀ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ୟୁରିଆ କିପରି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ?
ଉ-

• ଶରୀରରେ ହେଉଥ‌ିବା ଚୟାପଚୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାରୁ ଏମୋନିଆ, ୟୁରିଆ, ୟୁରିକ୍ ଏସିଡ୍ ଭଳି ବର୍ଜ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।
• ଶରୀରରେ ପୁଷ୍ଟିସାରର ଚୟାପଚୟରୁ ଜାତ ହେଉଥ‌ିବା ଏମୋନିଆ ଜଳରେ ଅତିମାତ୍ରାରେ ଦ୍ରବଣୀୟ । ଦ୍ରବୀଭୂତ ଏମୋନିଆ ଶରୀର ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ।
• ଜଳଚର ପ୍ରାଣୀ ଏମୋନିଆ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏମୋନିଆ ୟୁରିଆ କିମ୍ବା ହୋଇଥାଏ । ମେରୁଦଣ୍ଡୀ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଯକୃତରେ ଏମୋନିଆ ସହ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସଂଯୋଗ ଘଟି ୟୁରିଆ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

2.
ଉ-

• ପତଙ୍ଗ ଓ ସରୀସୃପମାନଙ୍କଠାରେ ଏମୋନିଆରୁ ୟୁରିକ୍ ଏସିଡ୍ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ୟୁରିକ୍ ଏସିଡ୍ ଜଳରେ ପ୍ରାୟ ଅଦ୍ରବଣୀୟ ତେଣୁ ମୂତ୍ର ତିଆରି ପରେ ଏହା ଦ୍ରବଣରୁ ସହଜରେ ବାହାରି ଯାଇଥାଏ ।
• ଦ୍ରବଣରେ ଥିବା ଜଳ ରକ୍ତ ଭିତରକୁ ପୁନର୍ବାର ଶୋଷିତ ହୋଇ ଚାଲିଯାଏ ।
• ଏଣୁ ପତଙ୍ଗ, ବିହଙ୍ଗ ଓ ସରୀସୃପ ଆଦି ପ୍ରାଣୀ ରେଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅଧ‌ିକ ଜଳକ୍ଷୟ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ୟୁରିକ୍ ଏସିଡ୍ ମଳ ସହିତ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇଥାଏ ।

3. ବୃକ୍‌କ ବ୍ୟତୀତ ଶରୀରର ଅନ୍ୟ ରେଚନ ଅଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ ।
ଉ-

• ଶରୀରରୁ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ କିଛି ପରିମାଣରେ ଝାଳଆକାରରେ ଚର୍ମଦେଇ ନିଷ୍କାସିତ ହୁଏ । ଝାଳ ତିଆରି ଚର୍ମର ଅନ୍ୟ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ଝାଳ ଆକାରରେ ଶରୀର ରୁ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇଥାଏ । ଝାଳ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହେବାଫଳରେ ଶରୀର ଶୀତଳ ରହେ ।
• ପାକତନ୍ତ୍ର ସହ ଜଡ଼ିତ ଯକୃତ କିଛି ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଶରୀର ଶୀତଳ ରହେ । ଖାଇଥ‌ିବା ଔଷଧର ଅବଶିଷ୍ଟ୍ୟଶ ମାତ୍ରାତ୍ମ ପ୍ରକ୍ରିୟାରୁ ଜାତ ହେଉଥ‌ିବା ବର୍ଷକଣା ପିତ୍ତରସ ସହ ମିଶି ଖାଦ୍ୟନଳୀ ଭିତରକୁ ଯାଇଥାଏ । ସେଠାରେ ମଳଦ୍ଵାରା ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ନିଃଶ୍ଵାସ ଛାଡ଼ିଲେ ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍‌ ଶରୀରରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଓ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ନିଷ୍କାସି ତ ହୋଇଥାଏ ।

1. ରେଚନ ବ୍ୟତୀତ ବୃକ୍‌କର ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
ଉ-

• ଶରୀରର ଜଳ ଓ ଧାତବଲବଣ ପରିମାଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ ।
• ରକ୍ତରେ ଅମ୍ଳ ଓ କ୍ଷାରୀୟ ମାତ୍ରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିବା ପଦାର୍ଥମାନଙ୍କ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷାକରେ ।
• ଶରୀରରେ ଉଚ୍ଚରକ୍ତଚାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ ।
• ଏରି ଥ୍ରୋପୋଇଏଟିନ୍ ନାମକ ହରମୋନ୍ କ୍ଷରଣକରି ଲୋହିତ ରକ୍ତକଣିକା ତିଆରିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।

2. ରସଧାନୀ ଓ ପତ୍ରଦ୍ଵାରା ଉଭିଦର ରେଚନ କିପରି ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• ଅନେକ ଉଦ୍ଭଦର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ କୋଷମଧ୍ୟସ୍ଥ ରସଧାନୀରେ ସଂଗୃହୀତ ହୋଇଥାଏ ।
• ସ୍ଥଳବିଶେଷରେ ପତ୍ରରେ ସଂଗୃହୀତ ହେଲାପରେ ପତ୍ର ଶୁଖ୍ ଝଡ଼ିପଡ଼େ ।

3. ଏମୋନିଆ କ’ଣ ଓ ଏହା ଜୀବ ଶରୀରରେ କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
ଉ-

• ଏମୋନିଆ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥ । ଏହା ଜଳରେ ଅତି ମାତ୍ରାରେ ଦ୍ରବଣୀୟ । ଦ୍ରବୀଭୂତ ଏମୋନିଆ ଶରୀର ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ।
• ଶରୀରରେ ପୁଷ୍ଟିସାରର ଚୟାପଚୟ ଫଳରେ ଏମୋନିଆ ନିର୍ଗତ ହୋଇଥାଏ ।

4. ବୃକ୍‌କର ଅବସ୍ଥାନ ଓ ବାହ୍ୟ ଗଠନ କିପରି ?
ଉ-

• ମଣିଷର ମଧ୍ୟଚ୍ଛଦାର ଠିକ୍ ତଳକୁ ଉଦର ଦୁଇଟି ବୃକ୍‌କ ଅଛି । ବୃକ୍‌କର ଆକାର ପ୍ରାୟ ଶିମ୍ବ ମଞ୍ଜିପରି, ଲମ୍ବ ପ୍ରାୟ 10 ରୁ 12 ସେ.ମି. ପ୍ରସ୍ଥ ପ୍ରାୟ 5 ରୁ 7 ସେ.ମି. ଓ ମୋଟେଇ ପ୍ରାୟ 3 ସେ.ମି.।
• ବୃକ୍‌କର ଖାଲୁଆ ଅଂଶକୁ ହାଇଲମ୍ କହନ୍ତି । ହାଇଲମ୍‌ରେ ବୃକ୍‌କୀୟ ଶିରା, ବୃକ୍‌କୀୟ ଧମନୀ ଓ ମୂତ୍ର ସାରଣୀ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ। ମୂତ୍ରାଶୟ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

5. ବାଓମ୍ୟାନ୍ସ କ୍ୟାପସୁଲ କ’ଣ ? ଏଥିରେ ନେଫ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ଊ-

• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୃକ୍‌କର ଭିତରେ 10 ଲକ୍ଷରୁ ଅଧି ସୂକ୍ଷ୍ମ ବୃକ୍‌କୀୟ ନଳିକା ବା ନେଫ୍ରନ୍ ଥାଏ ।
• ପ୍ରତି ବୃକ୍‌କୀୟ ନଳିକାର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ଵ ଗିନା ବା କପ୍ ଆକୃତିର ଓ କପ୍ ଆକୃତିର ମୁହଁ ବୃକ୍‌କର ବାହାରପଟକୁ ମୁହାଁଇ ଥାଏ । ଏହି କପ୍କୁ ବାଓମ୍ୟାନ୍ସ କ୍ୟାପସୁଲ୍ କୁହାଯାଏ ।

6. ଗ୍ଲୋମେରୁଲସ୍ କିପରି ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ?
ଉ-

• ନେଫ୍ରାନ୍ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ଏଫରେଣ୍ଟ ଉପଧମନୀ କୈଶିକନଳୀରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି କୈଶିକ ନଳୀ ପରସ୍ପର ସହ ମିଶି ଯାଇ ଇଫରେଣ୍ଟ ଉପଧମନୀ ଜାତ ହୁଏ ।
• ଏହି ଦୁଇ ଉପଧମନୀ ସହ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ କୈଶିକନଳୀର ଏହି ଗୁଚ୍ଛକୁ କୈଶିକ ଗୁଚ୍ଛ ବା ଗ୍ଲୋମେରୁଲସ୍ କହନ୍ତି ।

7. ଗ୍ଲୋମେରୁ ଲ ସ୍କୋରେ କେଉଁ କେଉଁ ପଦାର୍ଥ ଛାଣିହୋଇ ବୃକ୍‌କୀୟ ନଳିକା ମଧ୍ଯରେ ଆସେ ଓ କେଉଁ ପଦାର୍ଥ ପୁନଃ ଶୋଷିତ ହୋଇଥାଏ ?
ଉ-

• ବୃକ୍‌ କୀୟ ନଳିକା ମଧ୍ୟକୁ ଆସୁଥ୍, ଏମିନୋ ଏସିଡ୍, ୟୁରିଆ, ୟୁରିକ୍ ଏସିଡ୍, କ୍ରି ଏଟନି ନ୍, ସୋଡ଼ିୟମ୍, ପୋଟାସିୟମ୍ ଇତ୍ୟାଦି ।
• ରୁ କୋଜ ଓ ଏମୋନିଆ ଏସିଡ୍, ଜଳ ଭଳି ଉପାଦାନ ଆମ ଶରୀର ପାଇଁ ଅଧ୍ୟା ନ ହୋଇ କୈଶିକ ରକ୍ତନଳୀ ଭିତରକୁ ପୁନଃ ଶୋଷିତ ହୋଇଥାଏ ।

8. ୟୁରିଆ କେଉଁଠାରେ ଓ କିପରି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ? ଏହା କିପରି ନିଷ୍କାସିତ ହୁଏ ?

• ୟୁରିଆ ଯକୃତଠାରେ ତିଆରି ହୁଏ ।
• ଏମୋନିଆ ଓ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳର ରାସାୟନିକ ସଂଯୋଗ ଘଟିଲେ ୟୁରିଆ ତିଆରି ହୁଏ ।
• ବୃକ୍‌କଦ୍ଵାରା ୟୁରିଆ ନିଷ୍କାସିତ ହୁଏ ।

9. ଶିଖାକୋଷ, ନେଫ୍ରିଡ଼ିଆ ଓ ମାଲପିଝି ଆନ୍ ନଳିକାର କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ

• ଚେପ୍‌ଟା କୃମି, ଫିତାକୃମି, ଯକୃତ କୃମି ଶିଖାକୋଷଦ୍ଵାର। ଏମୋନି ଆ ତ୍ୟାଗ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ଜିଆ, ଜୋକ, ନେରିସ୍ ନେଫ୍ରିଡ଼ିଆ ଦ୍ଵାରା ଏମୋନିଆ କିମ୍ବା ୟୁରିଆ ତ୍ୟାଗ କରିଥାନ୍ତି । ଝିଣ୍ଟିକା ମାଝିଆନ୍ ନଳିକା ଦ୍ଵାରା ୟୁରିକ୍

10. ସ୍ବେଦଗ୍ରନ୍ଥିର କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ-

•  ଝାଳ ତିଆରି କରିବାପାଇଁ ଚର୍ମରେ ସ୍ବେଦଗ୍ରନ୍ଥି ରହିଛି ।
• ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥିଦ୍ୱାରା ରକ୍ତରୁ ଧାତବ ଲବଣ, ସାମାନ୍ୟ ୟୁରିଆ ଶୋଷିତ ହୋଇ ପରେ ଝାଳ ଆକାରରେ ଶରୀରରୁ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇଥାଏ ।

11. ରେଚନ ତନ୍ତ୍ର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ

• ପାଇଁ ଅଦରକାରୀ ଓ ହାନିକାରକ ଅଟେ ।
• ଶରୀରରେ ଧ୍ଵଂ ବିଶେଷ ବ୍ୟବସ୍ଥାଦ୍ୱାରା
• ଯେଉଁ ଅଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ରେଚନ ତନ୍ତ୍ର କୁହାଯାଏ । ମନୁଷ୍ୟର ରେଚନ ତନ୍ତ୍ର ବୃକ୍‌କ, ମୂତ୍ରସାରଣୀ ଓ ମୂତ୍ରାଶୟ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।

12. ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ମୂତ୍ର ଈଷଦ୍ ହଳଦିଆ କାହିଁକି ? ମୂତ୍ରରେ କେଉଁ ଉପାଦାନ ଥିଲେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅସୁସ୍ଥ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼େ ।
ଊ-

• ମୂତ୍ରରେ ୟୁରୋକ୍ରୋମ୍ ନାମକ ବର୍ଷକଣା ଥିବା ହେତୁ ଜଣେ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିର ପରିସ୍ରା ରଙ୍ଗ ଈଷତ୍ ହଳଦିଆ ହୋଇଥାଏ ।
• ମୂତ୍ରରେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଉପାଦାନ ରହିଲେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅସୁସ୍ଥ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼େ; ଯଥା- ଗ୍ଲୁକୋଜ୍, ପ୍ରୋଟିନ୍, ରକ୍ତକଣିକା ।

13. ଏଫରେଣ୍ଟ (ଅନ୍ତର୍ବାହୀ) ଓ ଇଫରେ ଣ୍ଟ (ବର୍ହିବାହୀ) ଉପଧମନୀ କିପରି ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ?
ଉ-

• ପ୍ରତି ନେଫ୍ରନ୍ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ରହିଛି ଶାଖା ଯାହାକୁ ଏଫରେଣ୍ଟ (ଅନ୍ତର୍ବାହୀ)
• ଏହା ନେଫ୍ରନ୍ ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କରି ଅନେକ ଅତି ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶାଖାପ୍ରଶାଖା ବା କୈଶିକନଳୀରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ । ଏସବୁ କୈଶିକନଳୀ ପରସ୍ପର ସହ ପୁଣି ମିଶିଯିବାଦ୍ଵାରା ଇଫରେଣ୍ଟ ବା ବହିର୍ବାହୀ ଉପଧମନୀ ଜାତ ହୁଏ ।