Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Science Notes Chapter 2 ଅଣୁଜୀବ: ଉପକାରୀ ଓ ଅପକାରୀ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 8 Science Notes Chapter 2 ଅଣୁଜୀବ : ଉପକାରୀ ଓ ଅପକାରୀ

→ ଉପକ୍ରମ:
ଅନେକ ଜୀବ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଖାଲି ଆସ୍‌ରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ, ସେମାନେ ହେଲେ ଅଣୁଜୀବ ବା ଜୀବାଣୁ । ଏମାନଙ୍କୁ ଅଣୁବୀକ୍ଷଣ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଦେଖାହୁଏ ।

→ ତୁମ ପାଇଁ କାମ :

• ଗୋଟିଏ ବିକରରେ କିଛି ଓଦା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରି ସେଥିରେ ପାଣି ମିଶାଇ ତାକୁ ଘାଣ୍ଟି କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ରଖୁଲେ ସେଥିରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ମାଟି ପିଣ୍ଡୁଳା ସବୁ ତଳ ଭାଗରେ ବସିଯାଇଛି । କିଛି ସମୟ ପରେ ଗୋଳିଆପାଣିରୁ ଏକ ବୁନ୍ଦା ନେଇ ଅଣୁବୀକ୍ଷଣରେ ଦେଖୁରେ ଏକାଧିକ ଛୋଟ ଛୋଟ ଜୀବ ଦେଖାଯିବ ।
• ପୋଖରା କିମ୍ବା ଗଡ଼ିଆରୁ ଗୋଟିଏ ଟୋପା ପାଣି ଆଣି ଏକ ସ୍ଲାଇଡ୍ ଉପରେ ରଖ୍ ଅଣୁବୀକ୍ଷଣରେ ଦେଖିଲେ, ଅନେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ଜୀବ ଘୂରି ବୁଲୁଥିବାର ଦେଖିପାରିବ ।

→ ଅଣୁଜୀବ। (Micro organisms):
(1) ଯେଉଁ ଛୋଟ ଛୋଟ ଜୀବମାନଙ୍କୁ କେବଳ ଅଣୁବୀକ୍ଷଣରେ ଦେଖୁହୁଏ, ସେମାନଙ୍କୁ ଅଣୁଜୀବ କୁହାଯାଏ ଏଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ନାରି ପ୍ରକାରର; ଯଥା –

• ବୀଜାଣୁ,
• ଆଦିପ୍ରାଣୀ,
• କବକ,
• ଶୈବାଳ ।

(2) ଅଣୁଜୀବ ଜଗତରେ ଭୂତାଣୁ ଏକ ବିଚିତ୍ର ସତ୍ତା, ଯାହାକୁ ଏକ ପ୍ରହେଳିକା ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି।
କାରଣ- (କ) ଏହାର ଆକାର ଏତେ ଛୋଟ ଯେ କେବଳ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନିକ୍‌ ଅଣୁବୀକ୍ଷଣରେ ଏକ ନିଆଯାଇଥାଏ । ଏହି ଛବି ଭୂତାଣୁର ପ୍ରକୃତ ମାପର 5 ପ୍ରାୟ 20,000 ଗୁଣ । ଏହାକୁ ମିଲି ମାଇକ୍ରନ୍‌ରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ ।
(1 ମିଲି ମାଇକ୍ରନ୍ = \(\frac {1}{1000}\) ମାଇକ୍ରନ୍)
(ଖ) ଉଦ୍ଭଦ, ପ୍ରାଣୀ ଓ ବୀଜାଣୁମାନଙ୍କରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା କେତେକ ଲକ୍ଷଣକୁ ହିଁ ଭିଭି କରି ଆମେ ଭୂତାଣୁର ଉପସ୍ଥିତି ଅନୁମାନ କରିଥାଉ ।
(ଟ) ଭୂତାଣୁ କେବଳ ପୋଷକ ଜୀବର କୋଷ ଭିତରେ ରହି ନିଜର ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ।
(ଘ) ବୀଜାଣୁ ଉଭିଦ କିମ୍ବା ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ କୋଷ ହିଁ ଭୂତାଣୁର ପୋଷକ ।
(ଙ) ପୋଷକ କୋଷ ବାହାରେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ବା ଜଡ଼ – ଜୀବନର ଲେଶମାତ୍ର ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଇନଥାଏ ।

(3) ଭୂତାଣୁ ଦ୍ଵାରା ହେଉଥ‌ିବା ରୋଗ – ସର୍ଦ୍ଦି, ଇନଫ ଏଞ୍ଜା ( ଫ ), ପୋଲିଓ, ହାଡ଼ଫୁଟି ଇତ୍ୟାଦି । ଆଦିପ୍ରାଣୀଦ୍ଵାରା ହେଉଥ‌ିବା ରୋଗ – ତରଳ ଝାଡ଼ା, ଆମାଶୟ, ମ୍ୟାଲେରିଆ ଜ୍ଵର ଇତ୍ୟାଦି । ବୀଜାଣୁଦ୍ବାରା ହେଉଥ‌ିବା ରୋଗ – ଟାଇଫଏଡ୍, ଯକ୍ଷ୍ମା ।

→ଅଣୁକବମାନଙ୍କର ପ୍ର।ପ୍ତି ସ୍ଥାନ।:

• ଅଣୁଜୀବମାନେ ସବୁଠାରୁ ସରଳ ଏବଂ କ୍ଷୁଦ୍ର । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ଏକକୋଷୀ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ ବହୁକୋଷୀ ଅଟନ୍ତି ।
• ଏମାନେ ସାଧାରଣତଃ ମାଟି, ପାଣି, ପବନ, ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳ, ଉଷ୍ଣପ୍ରସ୍ରବଣର ଉତ୍ତପ୍ତ ଜଳ, ସମୁଦ୍ର, ମରୁଭୂମି ଓ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଦେହର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି।
• କେତେକ ଅଣୁଜୀବ (ଏମିବା) ଏକକୋଷୀ ଏବଂ ଏକାକୀ ବାସକରୁଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟ କେତେକ କବକ ଏବଂ ବୀଜାଣୁ ସଂଘ ବା ମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କରି ବାସକରନ୍ତି ।

→ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କ ସହ ଆମର ସମ୍ପର୍କ :

• ଅଣୁଜୀବମାନେ ଆମର ଅନେକ ଉପକାର ଓ ଅପକାର କରିଥା’ନ୍ତି । ଦହି, ପାଉଁରୁଟି, ଚକୁଳି, ଇଡ଼ିଲି ଓ କେକ୍ ଆଦି ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଏମାନେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି।
• ଏକ ସୁସ୍ଥ ପରିବେଶ ଗଠନ କରିବାରେ ଏମାନେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ଜୀବାଣୁମାନେ ଔଷଧ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଓ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ବିବନ୍ଧନରେ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରିଥା’ନ୍ତି ।

→ଦହି ଓ ପାଉଁରୁଟି ପ୍ରସ୍ତୁତି :
ବୀଜାଣୁମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କ୍ଷୀରରୁ ଦହି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ । କ୍ଷୀରରେ ଅଳ୍ପ ଦହି ମିଶାଇ ରଖୁଦେଲେ ପରଦିନ ଏହା ଦହିରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ । ଦହିରେ ବିଭିନ୍ନ ଅଣୁଜୀବ ଥାଆନ୍ତି । କ୍ଷୀରକୁ ଦହିରେ ପରିଣତ କରିବାରେ ଲାକ୍ଟୋବାସିଲସ୍ ନାମକ ଏକ ବୀଜାଣୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଛେନା, ଆଚାର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ମଧ୍ୟ ବୀଜାଣୁମାନେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।

→ଶିଚ୍ଛଭିତ୍ତିକ ବ୍ୟବହାର:
ସୁରାସାର, ମଦ ଏବଂ ଏସିଟିକ୍ ଏସିଡ୍ (ଭିନେଗାର) ଉତ୍ପାଦନରେ ଅଣୁଜୀବ ଦରକାର ହୋଇଥାଏ । ଇଷ୍ଟ ବ୍ୟବହାର କରି ସୁରାସାର ଓ ମଦ ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ । ବାର୍ଲି, ଗହମ, ଚାଉଳ, ଫଳରସ ଭଳି ଶର୍କରା ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟରେ ଇଷ୍ଟ ମିଶାଇଲେ ଏହାର ବଂଶବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ । ଇଷ୍ଟଦ୍ୱାରା ଶର୍କରାରୁ ସୁରାସାର ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ପଦ୍ଧତିକୁ କିଣ୍ବନ କୁହାଯାଏ ।

→ଔଷଧୀୟ ବ୍ୟବହାର:
1. ରୋଗ ହେଲେ ଡାକ୍ତର ଆମକୁ ଜୀବଘ୍ନ ବଟିକା ଖାଇବାକୁ କିମ୍ବା ପେନିସିଲିନ୍ ଇଞ୍ଜେକସନ୍ ନେବାକୁ କହିଥାଆନ୍ତି । ଏହା ଅଣୁଜୀବରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଜୀବଘ୍ନଗୁଡ଼ିକର କାର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ରୋଗକାରକ ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କୁ ମାରିଦେବା କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କର ବଂଶବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବା । ବୀଜାଣୁ ଏବଂ କବକ ବ୍ୟବହାର କରି ଆଜିକାଲି ଅନେକ ଔଷଧ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲାଣି । ଅଣୁଜୀବରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଷ୍ଟୁପ୍ଟୋମାଇସିନ୍, ଟେଟ୍ରାସାଇକ୍ଲିନ୍, ଏରିଥ୍ରୋମାଇସିନ୍ ଭଳି କେତେକ ଜୀବଘ୍ନ ଅନେକ ରୋଗର ଉପଶମ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।

2. ସର୍ଭି ଓ ଫ୍ ଭଳି ଭୂତାଣୁଜନିତ ରୋଗର ନିରାକରଣ ଜୀବଘ୍ନ ବ୍ୟବହାର ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥାଏ ।

ଶିଶୁ ତଥା ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଟିକା ଦିଆଯାଏ କାହିଁକି ?

• ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ରୋଗକାରକ ଅଣୁଜୀବ ଶରୀର ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରନ୍ତି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବା ପାଇଁ ଶରୀର ଭିତରେ ପ୍ରତିପିଣ୍ଡ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ଯଦି ପୁନର୍ବାର ରୋଗକାରୀ ଅଣୁଜୀବ ପ୍ରବେଶ କରନ୍ତି, ଏଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରତିରୋଧ କିପରି ହୋଇପାରିବ ଶରୀର ତାହା ଜାଣିପାରିଥାଏ ।
• ଯଦି ମୃତ କିମ୍ବା ଦୁର୍ବଳ ଅଣୁଜୀବକୁ ଶରୀର ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଦିଆଯାଏ; ତେବେ ଏହାଦ୍ଵାରା ଶରୀର ମଧ୍ୟରେ ଉପଯୁକ୍ତ ପ୍ରତିପିଣ୍ଡ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଅଣୁଜୀବକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରେ ଏବଂ ମାରିଦେଇଥାଏ ।
• ଏହି ପ୍ରତିପିଣ୍ଡ ଆମ ଶରୀର ମଧ୍ୟରେ ରହିଥାଏ ଏବଂ ଆମକୁ ରୋଗକାରୀ ଅଣୁଜୀବର ଦାଉରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ । ଟିକା ଆମ ଶରୀରରେ ଏହି କାମ ହିଁ କରିଥାଏ ।
• ଟିକା ନେବା ଫଳରେ ହଇଜା, ଯକ୍ଷ୍ମା, ବସନ୍ତ ଏବଂ ହିପାଟାଇଟିସ୍ ଭଳି ଅନେକ ମାରାତ୍ମକ ରୋଗରୁ ନିରାକରଣ କରାଯାଇଥାଏ ।
• ବିଭିନ୍ନ ରୋଗର ଆକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷାପାଇବା ପାଇଁ ପିଲାବେଳେ ଆମେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଟିକା ନେଇଥାଉ । ସବୁ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଟିକା ଦେବା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ । ପୋଲିଓ ରୋଗରୁ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ଦୂରଦର୍ଶନ ଏବଂ ପ୍ରକୃତରେ ଏହି ରୋଗର ନିରାକରଣ ପାଇଁ ଏକ ଟିକା !
• ମଣିଷ ତଥା ପଶୁପକ୍ଷୀମାନଙ୍କୁ ରୋଗର ଆକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ଆଜିକାଲି ବହୁ ପରିମାଣରେ ଟିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଗଲାଣି !

→ମୃତ୍ତିକାର ଉର୍ବରତା ବୃଦ୍ଧି :

• ମାଟିରେ ଯବକ୍ଷାରଜାନର ପରିମାଣ ଅଧ୍ବକ କରାଇ ଏହାର ଉର୍ବରତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ କେତେକ ବୀଜାଣୁ ଓ ନୀଳହରିତ୍‌ ଶୈବାଳ ଭଳି ଅଣୁଜୀବ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।
• ଏଗୁଡ଼ିକ ବାୟୁମଣ୍ଡନରୁ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ସଂଗ୍ରହ ଓ ବିବନ୍ଧନ କରି ମୂର୍ତ୍ତିକାର ଉର୍ବରତା ବଢ଼ାଇଥାଆନ୍ତି । ଏହି ଅଣୁଜୀବଗୁଡିକୁ ‘‘ଜୈବିକ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ବିବନ୍ଧକ’’ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

→ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା :
(1) ଅଣୁଜୀବମାନେ ପ୍ରାଣୀ ଏବଂ ଉଭିଦମାନଙ୍କର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ, ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା, ପଚାସଢ଼ା ପଦାର୍ଥ ଅପଘଟନ କରାଇ ସରଳ ପଦାର୍ଥ ସବୁକୁ ମୃତ୍ତିକାରେ ମିଶାଇ ଦିଅନ୍ତି । ଏହା ଉଭିଦମାନଙ୍କର ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ବହୁ ପରିମାଣରେ ମୃତ ଉଭିଦ ଓ ପଶୁପକ୍ଷୀ ତଥା ଏମାନଙ୍କର ମଳ, ମୂତ୍ର ଏବଂ ମାଟିରେ ଜମିରହିଥିବା ସମସ୍ତ ଜୈବିକ ଅଳିଆର ଅପଘଟନ ଅଣଜୀବମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ହେବା ଫଳରେ ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣମୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

• ଲୁଇ ପାଶ୍ଚର (Louis Pasteur) 1857. ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ କିଣ୍ବନ ପଦ୍ଧତି ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିଲେ ।
• ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡର ଫ୍ଲେମିଂ (Alexander Fleming) 1929 ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପେନିସିଲିନ୍ ନାମକ ଆଣ୍ଟିବାଇଓଟିକ୍ ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିଲେ ।
• ଏଡ୍ଡ୍ ଜେନର (Edward Jenner) 1798 ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବସନ୍ତ ରୋଗର ନିରାକରଣ ପାଇଁ ଟିକା ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିଲେ ।

→କ୍ଷତିକାରକ ମାଇକ୍ରୋ ଅଣୁଜୀବ । (Harmful Micro-organisms):
(i) କେତେକ ଅଣୁଜୀବ ମଣିଷ, ଉଭିଦ ତଥା ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଦେହରେ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରାନ୍ତି । ଏହି ରୋଗକାରକ ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କୁ ବ୍ୟାଧ୍ଵଜାତକ କୁହାଯାଏ ।

→ମଣିଷ ଶରୀରରେ ରେ। ଗକାରକ ଅଣୁକାବ।:
1. ଆମ ଶରୀର ମଧ୍ୟକୁ ବ୍ୟାଧ୍ଵଜାତକଗୁଡ଼ିକ ପିଇବାପାଣି, ଖାଦ୍ୟ କିମ୍ବା ଆମ ପ୍ରଶ୍ବାସରେ ନେଉଥିବା ଅମ୍ଳଜାନଦ୍ୱାରା ପ୍ରବେଶ କରିଥାଆନ୍ତି । କରିଥାଆନ୍ତି । ଜଣେ ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ସହ ମିଳାମିଶା କଲେ ଏମାନେ ସିଧାସଳଖ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ କେତେକ କୀଟ ଏବଂ ପ୍ରାଣୀ ଅଣୁଜୀବଜନିତ ରୋଗର ବାହକ ରୂପେ କାମ କରିଥାଆନ୍ତି ।

କେତେକ କୀଟ ଏବଂ ପ୍ରାଣୀ ଅଣୁଜୀବଜନିତ ରୋଗର ବାହକ ରୂପେ କାମ କରିଥାଆନ୍ତଏମାନେ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ କିମ୍ବା ଆବର୍ଜନା ଉପରେ ବସନ୍ତି । ବ୍ୟାଧ୍ଵଜାତକଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ଶରୀରରେ ଲାଗିଯାଆନ୍ତି । ଘୋଡ଼ାଯାଇ ନଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟ ଉପରେ ଯେତେବେଳେ ଏହି ମାଛିମାନେ ବସନ୍ତି, ସେଥ‌ିରେ ବ୍ୟାଧ୍ଵଜାତକଗୁଡ଼ିକୁ ଛାଡ଼ିଦିଅନ୍ତି । ଏହି ସଂକ୍ରମିତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଲେ ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।

ତେଣୁ ସବୁବେଳେ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଘୋଡ଼େଇ ରଖୁବା ଉଚିତ । ମାଈ ଏନୋଫିଲିସ୍ ମଶା ରୋଗବାହକର ଆଉ ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ । ଏହା ମ୍ୟାଲେରିଆ ପରଜୀବୀର ବାହକ । ମାଈ ଏଡ଼ିସ୍ ମଶା ଡେଙ୍ଗୁ ଜ୍ଵର ଭୂତାଣୁର ବାହକ । ଆମେ କିପରି ମ୍ୟାଲେରିଆ ଓ ଡେଙ୍ଗୁ ଜ୍ଵରର ବିସ୍ତାରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ?”

ଯେଉଁ ଅଣୁଜୀବଜନିତ ରୋଗଗୁଡ଼ିକ ଜଣେ ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଠାରୁ ବାୟୁ, କଳ, ଖାଦ୍ୟ କିମ୍ବା ଶାରୀରିକ ସଂସ୍ପର୍ଶଦ୍ବାରା ସୁସ୍ଥ ମଣିଷ ଦେହକୁ ସଞ୍ଚରିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ କୁହାଯାଏ । ହଇଜା, ସର୍ଦ୍ଦି, ହାଡ଼ଫୁଟି, ଯକ୍ଷ୍ମା ଇତ୍ୟାଦି ଏହାର ଉଦାହରଣ ଅଟନ୍ତି ।

2. ମଣିଷଠାରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଆଣ୍ଠୁକୀଚଚ୍ଚନିତ କେତେକ ସାଧାରଶ ରୋଗ:

ରବର୍ଟ କକ୍ (Robert Koch) 1876 ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବାସିଲସ୍ ବୀଜାଣୁ ଜନିତ ଆର୍ଥ୍ରାକ୍‌ସ ରୋଗ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।

3. ଉଦମାନଙ୍କର ଅଣୁଜୀବଜନିତ ରୋଗ:
ଗହମ, ଧାନ, ଆଳୁ, ଲେମ୍ବୁ, ସେଓ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉଭିଦମାନଙ୍କରେ ଅଣୁଜୀବମାନେ ରୋଗ କରାଇଥା’ନ୍ତି । ରୋଗଦ୍ଵାରା ଆକ୍ରାନ୍ତ ହେବା ଫଳରେ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ ।

→ଖାଦ୍ୟ ବିଷାକ୍ତ ହେବା :
କେତେକ ଅଣୁଜୀବ ଦ୍ଵାରା ଖାଦ୍ୟ ବିଷାକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ଖାଦ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଏହି ଅଣୁଜୀବ ନିଜର ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରି ବିଷ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିଥାଆନ୍ତି । ଏହା ଖାଦ୍ୟକୁ ବିଷାକ୍ତ କରିଦିଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଅନେକ ସାଙ୍ଘାତିକ ରୋଗ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଖାଦ୍ୟ କିପରି ନଷ୍ଟ ନହେବ ସେଥ‌ିପାଇଁ ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

→ଖାଦ୍ୟ ପରିରକ୍ଷଣ (Food Preservation):
(i) ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ନଥ‌ିବା ପାଉଁରୁଟିକୁ ଓଦା ଅବସ୍ଥାରେ ରଦେଲେ ଏହା କବକ ଦ୍ବାରା ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ଅଣୁଜୀବ ଖାଦ୍ୟକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦିଅନ୍ତି । ଏଥିରୁ ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ବାହାରେ । ଏହାର ସ୍ବାଦ ନଷ୍ଟ ହୁଏ ଏବଂ ଏହାର ରଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ବଦଳିଯାଏ । ଖାଦ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହେବା ଏକ ରାସାୟନିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଖାଦ୍ୟ ପରିରକ୍ଷଣର କେତେକ ପଦ୍ଧତି ନିମ୍ନରେ ଦିଆଗଲା ।

ରାସାୟନିକ ପଦ୍ଧତି :
(ii) ଆଚାରକୁ ଅଣୁଜୀବ ଦାଉରୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ଏଥ‌ିରେ ଲୁଣ କିମ୍ବା ଅମ୍ଳ ମିଶାଯାଇଥାଏ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ସୋଡ଼ିୟମ୍‌ ବେନ୍‌ଏଟ୍ ଏବଂ ସୋଡ଼ିୟମ୍‌ ମେଟାବାଇସଲ୍‌ଫାଇଟ୍‌ ଆଦି ସାଧାରଣ ପରିରକ୍ଷକ ଭାବେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଜାମ୍ ଓ ସ୍ଟାସ୍ ନଷ୍ଟ ନ ହେବା ପାଇଁ ସେଥ‌ିରେ ଏହି ପରିରକ୍ଷକଗୁଡ଼ିକ ମିଶାଯାଇଥାଏ ।

ଲୁଣ ଦ୍ବାରା ପରିରକ୍ଷଣ :
(iii) ବୀଜାଣୁ ବୃଦ୍ଧିରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ମାଂସ ଓ ମାଛକୁ ଶୁଖୁଲା ଲୁଣ ଦ୍ବାରା ଆବୃତ କରାଯାଇଥାଏ । ଅଁଳା, କଞ୍ଚା ଆମ୍ବ ଓ ତେନ୍ତୁଳି ଇତ୍ୟାଦିରେ ଲୁଣ ମିଶାଇବା ଦ୍ଵାରା ଏଗୁଡ଼ିକର ପରିରକ୍ଷଣ ହୋଇଥାଏ ।

ଚିନି ଦ୍ବାରା ପରିରକ୍ଷଣ :
(iv) ଜାମ୍, ଜେଲି ଏବଂ ସ୍ଟ୍ରାସର ପରିରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଚିନି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ଚିନି ଏଗୁଡ଼ିକର ଜଳୀୟ ଅଂଶକୁ କମାଇଦେଇ ବୀଜାଣୁ ବୃଦ୍ଧି ରୋକିଥାଏ ।

ତୈଳ ଏବଂ ଭିନେଗାର୍ ଦ୍ୱାରା ପରିରକ୍ଷଣ :
(v) ଆଚାରରେ ମିଶୁଥ‌ିବା ତୈଳ ଏବଂ ଭିନେଗାର ଏଗୁଡ଼ିକୁ ନଷ୍ଟ ହେବାକୁ ଦେଇ ନଥାଏ । କାରଣ ଏହି ପରିବେଶରେ ବୀଜାଣୁମାନେ ବଞ୍ଝାପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ ବେଳେବେଳେ ପନିପରିବା, ଫଳ, ମାଛ ଓ ମାଂସ ଆଦିର ପରିରକ୍ଷଣ କରାଯାଇଥାଏ ।

ଗରମ ଏବଂ ଥଣ୍ଡା କରିବା ଦ୍ୱାରା ପରିରକ୍ଷଣ :
ପ୍ୟାକେଟରେ ଆସୁଥ‌ିବା କ୍ଷାରକୁ ପାଶ୍ଚରୀକରଣ କରାଯାଇଥାଏ । ତେଣୁ ଏହା ନଷ୍ଟ ହୋଇ ନ ଥାଏ ।
(vi) ଅନିଷ୍ଟକାରୀ ଅଣୁଜୀବମୁକ୍ତ ପାଣ୍ଟ ରୀକକୃତ କ୍ଷୀରକୁ ଗରମ ନକରି ଖୁଯାଇଥାଏ । 70° ସେଲ୍‌ସିୟସ୍ ତାପମାତ୍ରାରେ କ୍ଷୀରକୁ 15 – 30 ସେକେଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗରମ କରି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଥଣ୍ଡା କରାଯାଇ ସାଇତି ରଖାହୋଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଅଣୁଜୀବ ବୃଦ୍ଧି ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ଲୁଇପାଶ୍ଚର ଏହି ପଦ୍ଧତି ଉଦ୍ଭାବନ କରିଥିବାରୁ ଏହାକୁ ପାଶ୍ଚରୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।

ସାଇତି ରଖ୍ ଏବଂ ପ୍ୟାକିଂ ପଦ୍ଧତି :
(vii) ଏବେ ଶୁଖୁଲା ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବା ମଧ୍ୟ ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କ ଦାଉରୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ବାୟୁରୁଦ୍ଧ ମୁଦା ପପାକେଟରେ ଚିକ୍ରି କରାହେଲ। ଶି।

→ଯବକ୍ଷାରଜାନ ବିବନ୍ଧନ (Nitrogen firation) :
(i) ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଯବକ୍ଷାରଜାନକୁ ବିବନ୍ଧିତ କରି ଉଭିଦକୁ ଯୋଗାଇଥା’ନ୍ତି । ସୋୟାବିନ୍ ଏବଂ ମଟର ଭଳି ଡାଲିଜାତୀୟ ଉଭିଦର ଚେରରେ ଥିବା ମୂଳ ଗ୍ରନ୍ଥିକା ବା ଗଣ୍ଠି ମଧ୍ୟରେ ରାଇଜୋବିଅମ୍ ବାସକରନ୍ତି ।
(ii) ବିଜୁଳି ମାରିବା ସମୟରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଯବକ୍ଷାରଜାନ ବିବନ୍ଧିତ ହୋଇ ବର୍ଷାଜଳ ସହିତ ମିଶି ଭୂପୃଷ୍ଠକୁ ଆସେ ଓ ଏହାକୁ ଉଭିଦ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।

ନାଇଟ୍ରୋଜେନ ଚକ୍ର । (Nitrogen cycle) :

(i) ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଶତକଡ଼ା 78 ଭାଗ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ରହିଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟମାନ ଅବଲମ୍ବନ କରି ଏହା ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଭିଦମାନଙ୍କ ଶରୀରକୁ ଆସିବା ସହ ପୁନଶ୍ଚ ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ଫେରିଯାଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଯବକ୍ଷାରଜାନର ପରିମାଣ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ରହିଥାଏ । ଏହାକୁ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ଚକ୍ର କୁହାଯାଏ ।

(ii) ମାଟିରେ ଥ‌ିବା କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୀଳହରିତ୍ ଶୈବାଳ ଏବଂ ବୀଜାଣୁ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ଯବକ୍ଷାରଜାନ ବିବନ୍ଧନ କରି ଯୌଗିକ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ କରନ୍ତି ଏବଂ ମୃତ ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ମାଟିରେ ଥ‌ିବା ବୀଜାଣୁ ଓ କବକ ଅପଘଟନ କରି ଯୌଗିକ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ କରନ୍ତି ।

ବିଷୟଭିତ୍ତିକ ଶବ୍ଦୀ ବଳୀ:
ଶୈବାଳୀ – Algae
ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ । – Antibiotic
ଆଣ୍ଟିବଡିଗୁଡିକ । – Antibodies
ବୀଜାଣୁ – Bacteria
ବାହକ – Carrier
ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ – Comunicable disease
ଫେମେଣ୍ଟେସନ୍ । – Fermentation
କବକ – Fungi
ଲାକ୍ଟୋବ୍ୟାସିଲିସ୍ । – Lactobacillus
ମାଇକ୍ରୋବ ବା ମାଇକ୍ରୋଅର୍ଗାନଜିମ୍ । – Microbe or Microorganism
ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଚକ୍ର । – Nitrogen cycle
ଯବକ୍ଷାରଜାନ ବିବନ୍ଧନ। – Nitrogen Fixation
ପେଷ୍ଟ୍ୟୁରିଜେସନ୍। – Pasteurisation
ପାଥୋଜେନ । – Pathogen
ସଂରକ୍ଷଣ – Preservation
ପ୍ରୋଟୋଜୋଆ । – Protozoa
ରାଇଜୋବିୟମ୍ । – Rhizobium
ଟିକା – Vaccine
ଭୂତାଣୁ – Virus
ଖମୀର । – Yeast
ସଂରକ୍ଷଣକାରୀ – Preservative
ଭିଟାମିନ୍ । – Vitamin

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Odia Solutions Chapter 4 ସ୍ଵାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା Textbook Exercise Questions and Answers.

CHSE Odisha Class 12 Odia Chapter 4 ସ୍ଵାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା Question Answer

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀର ଉତ୍ତର

(କ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୧ ନମ୍ବର ।

Question ୧।
ଆଞ୍ଚଳିକ ସଭାର କେଉଁ ବିଷୟକୁ ସବା ଉପରେ ବିଚାର ପାଇଁ ରଖାଯାଇଥିଲା ? (ଶିକ୍ଷା, କୃଷି, ବାଣିଜ୍ୟ, ଶିଳ୍ପ)
Answer:
କୃଷି

Question ୨।
‘ଶିକ୍ଷା’କୁ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ସଭାର କେଉଁ କ୍ରମରେ ବିଚାର ବିଷୟ ଭାବରେ ରଖାଯାଇଥିଲା ?
(ସବା ଉପର, ମଧ୍ୟଭାଗ, ସବାତଳ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ)
Answer:
ସବାତଳ

Question ୩ ।
ମଣିଷ ମନକୁ ପ୍ରଥମେ ଶିକ୍ଷାରେ ସଜାଡ଼ି ତା’ପରେ ତାକୁ କେଉଁ କଥା କହିଲେ ସେ ବୁଝିପାରିବ ?
(ଧର୍ମ, ପୁରାଣ, ଗବେଷଣା, ଯୋଜନା)
Answer:
ଯୋଜନା

Question ୪।
(ବିଜ୍ଞାନ ଯୁଗ, ଉନ୍ନୟନ ଯୁଗ, ଯୋଜନା ଯୁଗ, ବିଶେଷଜ୍ଞ ଯୁଗ)
Answer:
ଯୋଜନା ଯୁଗ

Question ୫।
ନିରକ୍ଷରତା ପାଇଁ ଉନ୍ନୟନ ପଛରେ ପଡ଼ିଛି ବୋଲି ଜାତିସଙ୍ଘ ତାଙ୍କ କେଉଁ ରିପୋର୍ଟରେ କହିଛନ୍ତି ?
(ଶିକ୍ଷା ରିପୋର୍ଟ, ବାର୍ଷିକ ରିପୋର୍ଟ, ଯୋଜନା ରିପୋର୍ଟ, ବିକାଶର ରିପୋର୍ଟ)
Answer:
ଶିକ୍ଷା ରିପୋର୍ଟ

Question ୬ ।
କେଉଁ ମହାଦେଶରେ ନିରକ୍ଷରତା ସବୁଠୁ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ?
(ଏସିଆ, ୟୁରୋପ, ଆମେରିକା, ଆଫ୍ରିକା)
Answer:
ଏସିଆ

Question ୭ ।
ଯୋଜନା ଅର୍ଥ ବିଭାଗଙ୍କ ବିଚାରକୁ ଆସିଲେ ପ୍ରଥମେ ଆଘାତ କେଉଁ ବିଭାଗ ଉପରେ ପଡ଼େ ?
(ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଶିଳ୍ପ, ନଗରଉନ୍ନୟନ)
Answer:
ଶିକ୍ଷା

Question ୮ ।
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କର କେଉଁ ଦେଶରେ ବିଶେଷ ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ ?
(ଆମେରିକା, ଭାରତ, ଇଂଲଣ୍ଡ, ଜାପାନ)
Answer:
ଭାରତ

Question ୯ ।
ଭାରତବର୍ଷରେ ସବୁକଥା କେଉଁମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୁଏ ?
(କମିଶନର, ବିଶେଷଜ୍ଞ, ଗବେଷକ, ଶାସକ)
Answer:
ଶାସକ

Question ୧୦ ।
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କୁ ବିଶେଷ ସମ୍ମାନ ମିଳୁନାହିଁ ବୋଲି ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ରମାନେ ଆମେରିକା ଛାଡ଼ି ଆସିବାକୁ ଚାହୁଁ ନାହାଁନ୍ତି – କେଉଁ କାଗଜରେ ଏହା ପ୍ରକାଶିତ ପାଇଥିଲା ?
(ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼, ଇଲ୍‌ଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ଼ ଉଇକ୍ଲି, ଟେଲିଗ୍ରାଫ୍, ଟାଇମ୍ସ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ)
Answer:
ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼

Question ୧୧ ।
ଶିକ୍ଷାର କେଉଁ କଥା ନ ରୋକିଲେ ଆମର ଅବସ୍ଥା ଶୋଚନୀୟ ହେବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
(ଅଧୋଗତି, ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱଗତି, ବିପରୀତ ଗତି, ଦୁର୍ଗତି)
Answer:
ଅଧୋଗତି

Question ୧୨ ।
ଶିକ୍ଷା କମିଶନ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଷୟ ଅପେକ୍ଷା କାହା ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାକୁ ଲେଖକ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ?
(ପଠନ ପଦ୍ଧତି, ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି, ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ, ନୋଟ ବହି)
Answer:
ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି

Question ୧୩ ।
‘‘ସତ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ସାଙ୍ଘାତିକ’’ ନାମରେ ଉପାଗ୍ର ଲେଖା, କେଉଁ କାଗଜରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ?
(ସମାଜ, କଳିଙ୍ଗ, ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର, ବାଲେଶ୍ଵର ସମ୍ବାଦ ବାହିକା)
Answer:
କଳିଙ୍ଗ

Question ୧୪ ।
ଯେଉଁ ଦେଶରେ ମୌଳିକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖା ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ, ସେ ଦେଶରେ କାହାର ସ୍ଫୁରଣ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ?
(ମୌଳିକ ଜ୍ଞାନ, ପ୍ରକୃତ ଗଣତନ୍ତ୍ର, ମୌଳିକ ଚିନ୍ତା, ଉଚିତ୍ ଶିକ୍ଷା)
Answer:
ମୌଳିକ ଚିନ୍ତା

Question ୧୫ ।
ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଛାତ୍ରଟିଏ କ’ଣ ବିକି ଦଶହଜାର ଟଙ୍କା ଲାଭ ଉଠାଇଥିଲା ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ? (ନୋଟ ବହି, ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର, ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର, ଖାତା-କଲମ)
Answer:
ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର

Question ୧୬ ।
ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟର ଗୋଟିଏ ପରୀକ୍ଷାରେ ପାସ୍ କରିଥିବା ପିଲାଙ୍କ କେତେ ଭାଗ ଅବୈଧ ଆଚରଣରେ ଦଣ୍ଡିତ ହୋଇଥିଲେ ?
(ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ, ଦୁଇ ତୃତୀୟାଂଶ, ତିନି ତୃତୀୟାଂଶ, ସମୁଦାୟ)
Answer:
ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ

Question ୧୭ ।
ହୀରାକୁଦ ବନ୍ଧରୁ ପାଣି ଝରିଲା ପରି ସାରା ବର୍ଷଯାକ କ’ଣ ଆସ୍ତେ ଆସ୍ତେ ବାହାରୁଛି ?
(ଛୁଟି ତାଲିକା, ଛାତ୍ର ଧର୍ମଘଟ, ପରୀକ୍ଷା ଫଳ, ଶ୍ରେଣୀ ନିର୍ଘଣ୍ଟ)
Answer:
ପରୀକ୍ଷା ଫଳ

Question ୧୮।
ଆଗେ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପାସ୍ କରି ଲୋକେ କେଉଁ କାମ ଚଳାଇ ଦେଉଥିଲେ ?
(ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍, ଇନିସ୍ପେକ୍ଟର, ତହସିଲଦାର, ବି.ଡ଼ି.ଓ.)
Answer:
ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍

Question ୧୯ ।
କାହାର ବୋଧହୁଏ ଆଜିକାଲି ପାଠସଙ୍ଗେ କିଛି ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ?
(ଛାତ୍ରର, ଶିକ୍ଷକର, ଅକ୍ଷରର, କଲେଜର)
Answer:
ଅକ୍ଷରର

Question ୨୦ ।
ବ୍ରିଟିଶମାନେ କାହାକୁ ତୋପ କରି ଦେଖାଇ ଜାପାନୀ ଶତ୍ରୁଙ୍କୁ ଏ ଦେଶରୁ ଘଉଡ଼ାଉଥିଲେ ?
(ନଡ଼ିଆଗଛ, ଗୁଆଗଛ, ତାଳଗଛ, ଶାଳଗଛ)
Answer:
ତାଳଗଛ

(ଖ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୧ ନମ୍ବର ।

Question ୧।
ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ପରିଚାଳିତ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଭାର ପ୍ରଥମ ବିଷୟ ଭାବରେ ବିଚାର ହେବାପାଇଁ କେଉଁ ବିଷୟ ରଖାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ପରିଚାଳିତ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଭାର ପ୍ରଥମ ବିଷୟ ଭାବରେ ବିଚାର ହେବାପାଇଁ କୃଷିକୁ ରଖାଯାଇଥିଲା ।

Question ୨।
ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ପରିଚାଳିତ ସଭାର ଶେଷ ବିଚାର ବିଷୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ପରିଚାଳିତ ସଭାର ଶେଷ ବିଚାର ବିଷୟ ଥିଲା ଶିକ୍ଷା ।

Question ୩ ।
ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନା ନ ବୁଝିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନା ନ ବୁଝିବାର କାରଣ ହେଉଛି, ଶିକ୍ଷାର ଅଭାବ ।

Question ୪ ।
ମାଟିକୁ ପାଗକରି ସେଥ‌ିରେ କ’ଣ ପୋତିଲେ ଚଞ୍ଚଳ ଗଛ ଧରେ ?
Answer:
ମାଟିକୁ ପାଗକରି ସେଥ୍ରେ ମଞ୍ଜି ପୋତିଲେ ଚଞ୍ଚଳ ଗଛ ଧରେ ।

Question ୫ ।
ପଡ଼ିଆରେ ଫସଲ ବୁଣିଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପଡ଼ିଆରେ ଫସଲ ବୁଣିଲେ ଗୋରୁ ଚରିଯା’ନ୍ତି ।

Question ୬ ।
ମଣିଷ ମନକୁ ପ୍ରଥମେ କେଉଁଥ‌ିରେ ସଜାଡ଼ି ପରେ ଯୋଜନା କଥା କହିବା ଉଚିତ ?
Answer:
ମଣିଷ ମନକୁ ପ୍ରଥମେ ପାଠ ବା ଶିକ୍ଷାରେ ସଜାଡ଼ି ପରେ ଯୋଜନା କଥା କହିବା ଉଚିତ ।

Question ୭ ।
ଲୋକମାନେ କ’ଣ ହୋଇଥିବାରୁ ଉନ୍ନୟନ କାର୍ଯ୍ୟ ପଛରେ ପଡ଼ିଛି ବୋଲି ଜାତିସଙ୍ଘ ତାଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ରିପୋର୍ଟରେ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଜାତିସଂଘ ତାଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ରିପୋର୍ଟରେ ଲୋକମାନେ ଅଶିକ୍ଷିତ ଓ ନିରକ୍ଷର ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଉନ୍ନୟନ କାର୍ଯ୍ୟ ପଛରେ ପଡ଼ିଛି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୮ ।
ଭାରତର ଲୋକେ ପାଠ ପଢ଼ିସାରିଲା ପରେ କେଉଁଠୁ ଛାଡ଼ିଆସିବାକୁ ଚାହୁଁନାହାନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତର ଲୋକେ ପାଠ ପଢ଼ିସାରିଲା ପରେ ଆମେରିକା ଛାଡ଼ି ଆସିବାକୁ ଚାହୁଁନାହାନ୍ତି ।

Question ୯ ।
ଭାରତରେ କେଉଁମାନଙ୍କର ବିଶେଷ ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ ?
Answer:
ଭାରତରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କର ବିଶେଷ ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ ।

Question ୧୦ ।
ବମ୍ବେରୁ ବାହାରୁଥିବା କାଗଜଟିର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ବମ୍ବେରୁ ବାହାରୁଥିବା କାଗଜଟିର ନାମ ‘ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼’।

Question ୧୧।
‘ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼’ କାଗଜରେ କେଉଁ ଶୀର୍ଷକରେ ‘‘ଅଗ୍ରଲେଖ’’ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
‘ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼’ କାଗଜରେ ‘ଶାସକ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞ’ ଶୀର୍ଷକରେ ‘ଅଗ୍ରଲେଖ’’ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା ।

Question ୧୨ ।
ଭାରତବର୍ଷରେ କେଉଁମାନଙ୍କୁ ବିଶେଷ ସମ୍ମାନ ମିଳୁନାହିଁ ?
Answer:
ଭାରତବର୍ଷରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କୁ ବିଶେଷ ସମ୍ମାନ ମିଳୁନାହିଁ ।

Question ୧୩।
ଆମେରିକାରେ ପଢ଼ୁଥ‌ିବା ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ର ଭାରତର କେଉଁ ସମ୍ମାନାସ୍ପଦ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହିତ ସମାନ ଦରମା ଦେଲେ ଫେରିବେ ବୋଲି କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଆମେରିକାରେ ପଢ଼ୁଥିବା ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ର ଭାରତର ଗଭର୍ଣରଙ୍କ ସହିତ ସମାନ ଦରମା ଦେଲେ ଫେରିବେ କହିଥିଲେ ।

Question ୧୪ ।
ଭାରତ ସରକାର ଶିକ୍ଷା କମିଶନ ବସାଇ କ’ଣ ନିରୀକ୍ଷଣ କରୁଛନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତ ସରକାର ଶିକ୍ଷା କମିଶନ ବସାଇ ଭାରତୀୟ ପରିସ୍ଥିତିର ନିରୀକ୍ଷଣ କରୁଛନ୍ତି ।

Question ୧୫ ।
ଶିକ୍ଷା ରାଜ୍ୟରେ ବର୍ତ୍ତମାନ କେଉଁ ଅବସ୍ଥା ଆସି ପହଞ୍ଚିଛି ?
Answer:
ଶିକ୍ଷା ରାଜ୍ୟରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ନିରୁପାୟ ଅବସ୍ଥା ଆସି ପହଞ୍ଚିଛି ।

Question ୧୬ ।
ଆମ ଦେଶରେ ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତିରେ ଛାତ୍ରର କ’ଣ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା କଷ୍ଟ ?
Answer:
ଆମ ଦେଶରେ ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତିରେ ଛାତ୍ରର ଗୁଣାତ୍ମକ ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା ଭାରି କଷ୍ଟ ।

Question ୧୭ ।
‘କଳିଙ୍ଗ’ ଖବରକାଗଜ କେଉଁ ଶୀର୍ଷକରେ ଉପାଗ୍ର ଲେଖି ପରୀକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅବୈଧ ଆଚରଣ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲା ?
Answer:
ଖବରକାଗଜ ‘ସତ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ସାଙ୍ଘାତିକ’ ନାମରେ ଉପାଗ୍ର ଲେଖି ପରୀକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅବୈଧ ଆଚରଣ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲା ।

Question ୧୮।
ଆଜିକାଲି ଛାତ୍ରମାନେ ପାଠପଢ଼ା କଥା ଯେତିକି ଜାଣୁଛନ୍ତି ତା’ଠାରୁ ଅଧ୍ଵ କାହା ବିଷୟରେ ଜାଣୁଛନ୍ତି ?
Answer:
ଆଜିକାଲି ଛାତ୍ରମାନେ ପାଠପଢ଼ା କଥା ଯେତିକି ଜାଣୁଛନ୍ତି, ତା’ଠାରୁ ଅଧ୍ଵ ପରୀକ୍ଷା ବିଷୟରେ ଜାଣୁଛନ୍ତି ।

Question ୧୯ ।
ଏବେ କେଉଁ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର ବହି ସବୁଠୁ ବେଶୀ କଟୁଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଏବେ ପ୍ରାଥମିକ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର ବହି ସବୁଠୁ ବେଶୀ କଟୁଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୨୦ ।
ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ି ଆମେ ବିଲାତ, ଆମେରିକା ଓ ଋଷ୍ ସଙ୍ଗେ କ’ଣ ହୋଇପାରିବୁ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ି ଆମେ ବିଲାତ, ଆମେରିକା ଓ ଋଷ୍ ସଙ୍ଗେ ସମାନ ହୋଇପାରିବୁ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୨୧ ।
ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ିବା ଲୋକ କେଉଁ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିପାରିବ ନାହିଁ ?
Answer:
ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ିବା ଲୋକ ମୌଳିକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିପାରିବ ନାହିଁ ।

Question ୨୨ ।
କେଉଁ ପ୍ରଦେଶର ବିଧାନ ସଭାରେ ଛାତ୍ରଟି ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ବିକି ଦଶ ହଜାର ଟଙ୍କା ଲାଭ ଉଠାଇବା କଥା ବିଚାର ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ବିଧାନ ସଭାରେ ଛାତ୍ରଟି ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ବିକି ଦଶହଜାର ଟଙ୍କା ଲାଭ ଉଠାଇବା କଥା ବିଚାର ହୋଇଥିଲା ।

Question ୨୩ ।
ଏବେ ବି.ଏ. ପିଲାଟିକୁ ମାତୃଭାଷାରେ ଚିଠିଟିଏ ଲେଖୁବାକୁ କହିଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଏବେ ବି.ଏ. ପିଲାଟିକୁ ମାତୃଭାଷାରେ ଚିଠିଟିଏ ଲେଖୁବାକୁ କହିଲେ ପନ୍ଦରଟା ବନାନ ଅଶୁଦ୍ଧି ହୋଇଯିବ ଓ ଅକ୍ଷର ଏମିତି ଯେ ଦେଖ‌ିଲେ ଡର ଲାଗିବ ।

Question ୨୪ ।
ଆଜିକାଲି କାହାର ପାଠ ସଙ୍ଗେ ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ ?
Answer:
ଆଜିକାଲି ଅକ୍ଷରର ପାଠ ସଙ୍ଗେ ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ ।

Question ୨୫ ।
ଆଗେ ପାଠ ପଢ଼ିବାର ସୁବିଧା ନ ଥିଲେ ବି ପାଠର ମାନଦଣ୍ଡ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
ଆଗେ ପାଠ ପଢ଼ିବାର ସୁବିଧା ନ ଥିଲେ ବି ପାଠର ମାନଦଣ୍ଡ ଅଧିକ ଉଚ୍ଚ ଥିଲା ।

Question ୨୬।
ବର୍ତ୍ତମାନର ଲୋକ ପାଠର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝି ସାରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପାଠର କ’ଣ କମୁଛି ?
Answer:
ବର୍ତ୍ତମାନର ଲୋକ ପାଠର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝି ସାରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପାଠର ମାନଦଣ୍ଡ କମୁଛି ।

Question ୨୭ ।
ପ୍ରାଥମିକଠାରୁ କେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁଠି ପାଠର ଅବସ୍ଥା ସମାନ ହୋଇଗଲାଣି ?
Answer:
ପ୍ରାଥମିକଠାରୁ ପି.ଏଚ୍.ଡ଼ି. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁଠି ପାଠର ଅବସ୍ଥା ସମାନ ହେଲାଣି ।

Question ୨୮ ।
ଏବେ କେଉଁ ଡିଗ୍ରୀ ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ ହେବାରୁ ଡି.ଲିଟ୍. କରିବା ଛଡ଼ା ଆଉ ଉପାୟ ନାହିଁ ?
Answer:
ଏବେ ଡି.ଫିଲ୍. ଡିଗ୍ରୀ ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ ହେବାରୁ ଡି.ଲିଟ୍. କରିବା ଛଡ଼ା ଆଉ ଉପାୟ ନାହିଁ ।

Question ୨୯ ।
ଏ ଦେଶରେ କେଉଁମାନେ ଲୁଚିକରି ଥା’ନ୍ତି, ହଠାତ୍ ବାହାରି ଚମକ ଦେଖାନ୍ତି ?
Answer:
ଏ ଦେଶରେ ଜ୍ଞାନୀ ଗବେଷକମାନେ ଲୁଚିକରି ଥାଆନ୍ତି, ହଠାତ୍ ବାହାରି ଚମକ ଦେଖାନ୍ତି ।

Question ୩୦ ।
କେଉଁ ଦେଶରେ ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରୁ ଶହ ଶହ ପିଏଚ୍.ଡ଼ି. ଓ ଡି.ଲିଟ୍ ବାହାରୁଛନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତବର୍ଷରେ ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରୁ ଶହ ଶହ ପିଏଚ୍.ଡ଼ି. ଓ ଡି.ଲିଟ୍. ବାହାରୁଛନ୍ତି ।

Question ୩୧ ।
କେଉଁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ କରି ଫଉଜ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧାଇଲେ ଦେଶର ସ୍ଵାଧୀନତା ରହିପାରିବ ନାହିଁ ?
Answer:
ନିରନ୍ନ ମୂର୍ଖ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ କରି ଫଉଜ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧାଇଲେ ଦେଶର ସ୍ଵାଧୀନତା ରହିପାରିବ ନାହିଁ ।

Question ୩୨ ।
କାହା ବଳରେ ଆମେ ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ସହିତ ସମାନ ହୋଇପାରିବା ?
Answer:
ପାଠ ବଳରେ ଆମେ ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ସହିତ ସମାନ ହୋଇପାରିବା ।

Question ୩୩ ।
ଶିକ୍ଷାକୁ କେଉଁ ସ୍ଥାନ ଦେଲେ ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ଲେଖକ ବିଚାର କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଶିକ୍ଷାକୁ ଶେଷ ସ୍ଥାନ ନ ଦେଇ ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନ ଦେଲେ ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ଲେଖକ ବିଚାର କରିଛନ୍ତି ।

(ଗ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୨ ନମ୍ବର । ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଏବଂ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ରହିବ ।

ପ୍ରବନ୍ଧ – ସ୍ବାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ

Question ୧।
ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ପରିଚାଳିତ ସଭାର ସବା ଉପର ଏବଂ ସବାତଳ ବିଚାର ବିଷୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ପରିଚାଳିତ ସଭାର ସବା ଉପର ଓ ସବାତଳ ବିଚାର ବିଷୟ ଯଥାକ୍ରମେ କୃଷି ଓ ଶିକ୍ଷା ଥିଲା ।

Question ୨।
ଆଜିକାଲି ସମସ୍ତେ ପାଠ ପଢ଼ିସାରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯୋଜନା ପକାଇ ରଖିଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଆଜିକାଲି ସମସ୍ତେ ପାଠ ପଢ଼ିସାରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯୋଜନା ପକାଇ ରଖିଲେ ଆମକୁ ବହୁତ ପଛରେ ପଡ଼ିଯିବାକୁ ହେବ ।

Question ୩ ।
ମଣିଷର ମନକୁ ପ୍ରଥମେ ଶିକ୍ଷାରେ ସଜାଡ଼ି କେଉଁ କଥା କହିଲେ ସେ ବୁଝିପାରିବ ?
Answer:
ମଣିଷର ମନକୁ ପ୍ରଥମେ ଶିକ୍ଷାରେ ସଜାଡ଼ି ତା’ପରେ ଯୋଜନା କଥା କହିଲେ ସେ ବୁଝିପାରିବ ।

Question ୪ ।
ଏସିଆର ଅଧୁକାଂଶ ଦେଶର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା କ’ଣ ?
Answer:
ଏସିଆର ଅଧିକାଂଶ ଦେଶର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ଲୋକମାନେ ଅଶିକ୍ଷିତ ଓ ନିରକ୍ଷର ହୋଇଥିବାରୁ ଉନ୍ନୟନ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଗ୍ରସର ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ ।

Question ୫ ।
ଲୋକମାନେ ଅଶିକ୍ଷିତ ଓ ନିରକ୍ଷର ହେଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଲୋକମାନେ ଅଶିକ୍ଷିତ ଓ ନିରକ୍ଷର ହେଲେ ଉନ୍ନୟନ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଗ୍ରସର ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ।

Question ୬ ।
ଇଲଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ୍ ଉଇକ୍ଲିରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଅସଲ କଥାଟି କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଇଲଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ଼ ଉଇକିରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା; ଅସଲ କଥାଟି ହେଉଛି – ‘ଭାରତର ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କର ବିଶେଷ ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ’ ।

Question ୭ ।
‘ଶାସକ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞ’ ଶୀର୍ଷକ ଅଗ୍ରଲେଖରେ କିପରି ମତାମତ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ?
Answer:
‘ଶାସକ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞ’ ଶୀର୍ଷକ ନାମକ ଗୋଟିଏ ଅଗ୍ରଲେଖରେ ଅତି ଗର୍ହିତ ଅଥଚ ପ୍ରଣିଧାନଯୋଗ୍ୟ ମତାମତ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।

Question ୮ ।
ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ରମାନେ କାହିଁକି ଆମେରିକା ଛାଡ଼ି ଆସିବାକୁ ଚାହୁଁ ନାହାଁନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କୁ ବିଶେଷ ସମ୍ମାନ ମିଳୁନାହିଁ ବୋଲି ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ରମାନେ ଆମେରିକା ଛାଡ଼ି ଆସିବାକୁ ଚାହୁଁ ନାହାଁନ୍ତି ।

Question ୯ ।
ଭାରତର ପରିଚାଳନା ପଦ୍ଧତିରେ ଏକ ନୂତନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ଭାରତର ପରିଚାଳନା ପଦ୍ଧତିରେ ଏକ ନୂତନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ ।

Question ୧୦ ।
ଶିକ୍ଷା ରାଜ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ନିରୁପାୟ ଅବସ୍ଥା କେଉଁମାନେ ଜାଣୁଛନ୍ତି ?
Answer:
ଶିକ୍ଷା ରାଜ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ନିରୁପାୟ ଅବସ୍ଥା ଯେଉଁମାନେ ଶିକ୍ଷା କଥା ଜାଣୁଛନ୍ତି, ସେହିମାନେ ହିଁ ଜାଣୁଛନ୍ତି ।

Question ୧୧ ।
ବର୍ତ୍ତମାନ କେଉଁ ବିଷୟରେ ସମାଧାନ କରିବାର କୌଣସି ଉପାୟ ଥିଲା ପରି ମନେହେଉନି ?
Answer:
‘କଳିଙ୍ଗ’ ଖବରକାଗଜରେ ‘ସତ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ସାଙ୍ଘାତିକ’ ନାମରେ ଗୋଟିଏ ଉପାଗ୍ର ଲେଖାରେ, ପରୀକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅବୈଧ ଆଚରଣ ବିଷୟରେ ଯେଉଁ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ, ତାକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମାଧାନ କରିବାର କୌଣସି ଉପାୟ ଥିଲା ପରି ମନେହେଉନି ।

Question ୧୨ ।
ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ିଲେ ଆମେ କେଉଁ ଦେଶମାନଙ୍କ ସହିତ ସମକକ୍ଷ ହୋଇପାରିବୁ ନାହିଁ ?
Answer:
ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ିଲେ ଆମେ ବିଲାତ, ଆମେରିକା ଓ ଋଷ୍ ଦେଶମାନଙ୍କ ସହିତ ସମକକ୍ଷ ହୋଇପାରିବୁ ନାହିଁ ।

Question ୧୩ ।
ମୌଳିକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖା ନହେଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ମୌଳିକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖା ନହେଲେ ମୌଳିକ ଚିନ୍ତାର ସ୍ଫୁରଣ ଅସମ୍ଭବ ହେବ ।

Question ୧୪ ।
ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ବିଧାନ ସଭାରେ କେଉଁ କଥା ବିଚାର ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ବିଧାନ ସଭାରେ ଜଣେ ଛାତ୍ର ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ବିକି ଦଶ ହଜାର ଟଙ୍କା ଲାଭ ଉଠାଇଥିବା କଥା ବିଚାର ହୋଇଥିଲା ।

Question ୧୫ ।
ଆଜିକାଲି ପରୀକ୍ଷା ଫଳ ବାହାରିବାକୁ ଲେଖକ କାହା ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଆଜିକାଲି ପରୀକ୍ଷାଫଳ ବାହାରିବାକୁ ଲେଖକ ହୀରାକୁଦ ବନ୍ଧରୁ ପାଣି ଝରିବା ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ।

Question ୧୬ ।
ଆଗେ ପାଠ ପଢ଼ିବାପାଇଁ କ’ଣ ନ ଥିଲା ?
Answer:
ଆଗେ ପାଠ ପଢ଼ିବାପାଇଁ ବିଶେଷ ସୁବିଧା ନ ଥିଲା କିମ୍ବା ଲୋକଙ୍କର ବିଶେଷ ଆଗ୍ରହ ନ ଥିଲା ।

Question ୧୭ ।
ଆଉଟ୍ ସାଇଡ଼ର ଶିକ୍ଷାର ଅଧଃପତନ ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ ମତ ଦେଇଥିଲା ?
Answer:
ଶିକ୍ଷାର ଅଧଃପତନ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଉଟ୍ ସାଇଡ଼ର ମତ ଦେଇଥିଲା ଯେ, ବେଙ୍ଗଲି ସାହିତ୍ୟରେ କେମିତି ଅନେକ ଲୋକ ସହଜରେ M.A. ପରୀକ୍ଷାରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ପାଉଛନ୍ତି ।

Question ୧୮ ।
ଆମ ଦେଶରେ ଗବେଷଣା ଡିଗ୍ରୀ କଲାବେଳେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ କେଉଁ ପରୀକ୍ଷା ଦେବାକୁ ପଡ଼େନାହିଁ ?
Answer:
ଆମ ଦେଶରେ ଗବେଷଣା ଡିଗ୍ରୀ କଲାବେଳେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ କୌଣସି ପ୍ରବନ୍ଧ ଇତ୍ୟାଦି ଲେଖି କିମ୍ବା ପ୍ରକାଶ କରି ନିଜର ପ୍ରବୀଣତାର ପରୀକ୍ଷା ଦେବାକୁ ପଡ଼େ ନାହିଁ ।

Question ୧୯ ।
କେଉଁ ଦେଶର ଗବେଷଣା ଉଚ୍ଚ ଜ୍ଞାନ ରାଜ୍ୟରେ ସମ୍ମାନ ପାଇନାହିଁ ?
Answer:
ଭାରତବର୍ଷର ଗବେଷଣା ଉଚ୍ଚ ଜ୍ଞାନ ରାଜ୍ୟରେ ସମ୍ମାନ ପାଇନାହିଁ ।

Question ୨୦ ।
କ’ଣ କଲେ ଆମେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହ ସମାନ ହୋଇପାରିବା ?
Answer:
ପାଠ ପଢ଼ିଲେ ସେହି ପାଠ ବଳରେ ଆମେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହ ସମାନ ହୋଇପାରିବା ।

(ଘ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ୩୦ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୩ ନମ୍ବର । ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ରହିବ ।

ପ୍ରବନ୍ଧ – ସ୍ବାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ

Question ୧ ।
ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ନ ଥ‌ିବାରୁ କ’ଣ ହେଉଛି ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ନ ଥିବାରୁ, ସରକାର ଯେଉଁସବୁ ଯୋଜନା କରୁଛନ୍ତି, ତାହାକୁ ସେମାନେ ବୁଝୁ ନାହାଁନ୍ତି କିମ୍ବା ବୁଝିବାକୁ ସେମାନଙ୍କର ଇଚ୍ଛା ନାହିଁ । ଫଳରେ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ ।

Question ୨ ।
କ’ଣ କଲେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରହିପାରିବ ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ଆଜିକାଲିର ଯୋଜନା ଯୁଗରେ ସମସ୍ତେ ପାଠ ପଢ଼ିସାରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯଦି ଆମେ ଯୋଜନାକୁ ପକାଇ ରଖିବା, ତା’ହେଲେ ଆମେ ବହୁତ ପଛରେ ପଡ଼ିଯିବ । ତେଣୁ ଯୋଜନାକୁ ଯେତିକି ଆଗ୍ରହରେ କରିବାକୁ ହେବ, ଶିକ୍ଷାକୁ ତା’ଠାରୁ ଅନେକ ଗୁଣ ଆଗ୍ରହରେ କଲେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରହିପାରିବ ।

Question ୩ ।
ଇଲଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ଼ ଉଇକିରେ ବାହାରିଥିବା ଲେଖାଟି କ’ଣ ?
Answer:
ଇଲଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ଼ ଉଇକିରେ ବାହାରିଥିବା ଲେଖାଟି ହେଉଛି, ଭାରତୀୟ ଲୋକେ କାହିଁକି ପାଠ ପଢ଼ିସାରିଲା ପରେ ଆମେରିକା ଛାଡ଼ି ଆସିବାକୁ ଚାହୁଁ ନାହାଁନ୍ତି । ସେଥ‌ିରେ ସେ ଆମେରିକାର ସୁଖ ସମ୍ଭୋଗ ଓ ଟଙ୍କାପଇସା କଥା ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଅସଲ କଥା ଲେଖିଛନ୍ତି, ଭାରତର ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କର ବିଶେଷ ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ ।

Question ୪ ।
ଭାରତ ସରକାର ଆମେରିକାରେ ଥ‌ିବା ଛାତ୍ର ପାଖକୁ କ’ଣ ଚିଠି ଲେଖିଥିଲେ ?
Answer:
ଭାରତ ସରକାର ଆମେରିକାରେ ଥିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ପାଖକୁ ଚିଠିରେ ଲେଖିଥିଲେ, ଭାରତ ସରକାର ତ ଆମେରିକା ସରକାର ପରି ଧନୀ ନୁହଁନ୍ତି, ତେଣୁ ସେ ଅନ୍ତତଃ ନିଜ ଦେଶର ସେବା କରିବାପାଇଁ ନିଜ ଦେଶକୁ ଫେରିଆସନ୍ତୁ ।

Question ୫ ।
ଭାରତବର୍ଷରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କର କୌଣସି କଥା କରିବାପାଇଁ କାହିଁକି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉତ୍ସାହ କିମ୍ବା ସ୍ପୃହା ନାହିଁ ?
Answer:
ଭାରତବର୍ଷରେ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କର କୌଣସି କଥା କରିବାପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉତ୍ସାହ କିମ୍ବା ସ୍ପୃହା ନାହିଁ କାରଣ ଏ ଦେଶରେ ପନ୍ଦର ବର୍ଷ କାମ କଲେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଥମ ପାହାଚରୁ ଦ୍ବିତୀୟ ପାହାଚକୁ ଉଠିହୁଏ ନାହିଁ । ପୁନଶ୍ଚ ଯାହାର ସ୍ପୃହା ଅଛି ସେ ବିଷୟରେ ତାଙ୍କୁ ଯଥାଶୀଘ୍ର ନିଃସ୍ପୃହ କରିବାପାଇଁ ଅନେକ ଲୋକ ରହିଛନ୍ତି ।

Question ୬ ।
ଭାରତ ସରକାର ଶିକ୍ଷା କମିଶନ ବସାଇବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଶିକ୍ଷାର ସାଧାରଣ ସ୍ତର ଯାହା ହେଲାଣି ଏବଂ ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ଅଧୋଗତି କରୁଛି, ତାହାକୁ ନ ରୋକିଲେ ଆମର ଅବସ୍ଥା ନିଶ୍ଚୟ ଶୋଚନୀୟ ହେବ । ଶିକ୍ଷାର ଅବସ୍ଥା ବାହାରକୁ ଯାହା ଦେଖାଯାଉଛି ବାସ୍ତବରେ ତାହା ନାହିଁ । ବରଂ ଶିକ୍ଷା ଏକ ନିରୁପାୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପହଞ୍ଚିଲାଣି । ସେଥୁପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ଶିକ୍ଷା କମିଶନ ବସାଇଛନ୍ତି ।

Question ୭ ।
ପିଲାଟି ପ୍ରାଥମିକ ସ୍କୁଲରୁ ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ିଲେ କ’ଣ ହେବ ?
Answer:
ପିଲାଟି ଯଦି ପ୍ରାଥମିକ ସ୍କୁଲରୁ ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ିବ ତା’ହେଲେ ସେ କେବଳ ପରୀକ୍ଷାରେ ପାସ୍ କରିବାର ଆଧୁନିକ କୌଶଳମାନ ଶିଖିବ । ସେ ବହିର ଜ୍ଞାନ ଅନୁସନ୍ଧାନ ନକରି ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର କେଉଁଠି ରହିଛି, ସେହି ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ଅନେକ ସମୟ ଯାଏ ଫଳରେ ସେ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିପାରେ ନାହିଁ ।

Question ୮ ।
“ଜୀବନଟା କେବଳ ସିନା ସନ୍ଦେହରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସନ୍ଦେହରେ ଶେଷ ହେବ’’- ଏହା କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଜଣେ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକ ଲେଖୁଛନ୍ତି ଏବେ କୌଣସି ଅନୁଷ୍ଠାନର ବହୁତ ଛାତ୍ର ଭଲ ଫଳ ଦେଖାଇଥା’ନ୍ତି, ତେବେ ସେ ପ୍ରକାର ଫଳକୁ ସନ୍ଦେହ ଚକ୍ଷୁରେ ଦେଖିବାକୁ ହେବ । ପିଲା ଖୁବ୍ ଭଲ କରିଛି ବୋଲି ଶୁଣିଲାମାତ୍ରେ ଆମେ ଯଦି ସନ୍ଦେହ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରୁ ଓ ପାଠପଢ଼ାର ପରିଣତି ଯଦି ଏଇୟା ହୁଏ, ତେବେ ଜୀବନଟା କେବଳ ସନ୍ଦେହରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସନ୍ଦେହରେ ଶେଷ ହୋଇଯିବ ।

Question ୯।
ପରୀକ୍ଷା ବିଷୟରେ ସାଧାରଣ ଲୋକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ପରୀକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କରେ ଅଭିମତ ଦେଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଲେଖିଛନ୍ତି, ଆଗ ଅପେକ୍ଷା ବର୍ତ୍ତମାନ ପରୀକ୍ଷାର ସ୍ତର ବଢ଼ି ବଢ଼ି ଚାଲିଛି । ଏହିସବୁ ପରୀକ୍ଷା ହେବାପରେ ପରୀକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଗରୁ ଯେଉଁ ଅସାଧୁତା ନଥିଲା, ତାହା ସବୁ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳୁଛି । ତେଣୁ ସାଧାରଣ ଲୋକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି ଏବଂ ପରୀକ୍ଷାରେ ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର ବହି ବିକ୍ରି ହେବା ଛଡ଼ା ଆଉ କିଛି ଲାଭ ହେଉ ନାହିଁ ।

Question ୧୦ ।
ଆଗର ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପାସ୍ ଲୋକେ ଓ ଆଜିର ବି.ଏ. ଛାତ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ’ଣ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:
ଆଗେ ଶିକ୍ଷାର ମାନଦଣ୍ଡ ଏତେ ଉଚ୍ଚ ଥିଲା ଯେ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପାସ୍ ଲୋକେ ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ କାମ ଚଳାଇ ଦେଉଥିଲେ । ମାତ୍ର ଆଜିର ବି.ଏ. ଛାତ୍ରଙ୍କୁ ଚିଠିଟିଏ ଲେଖୁବାକୁ କହିଲେ ଇଂରାଜୀରେ ଯାହି ତାହି ଲେଖୁଦେବେ, କିନ୍ତୁ ମାତୃଭାଷାରେ ଲେଖିଲାବେଳକୁ ପନ୍ଦରଟା ବନାନ ଅଶୁଦ୍ଧି ବାହାରିବ । ପାଠ ତ ଯାହା ହୋଇଥବ, ଅକ୍ଷର ଦେଖୁଲେ ଡର ମାଡ଼ିବ । ଯେପରିକି ପାଠ ସଙ୍ଗେ ଅକ୍ଷରର ଆଜିକାଲି କୌଣସି ସମ୍ବନ୍ଧ ନାହିଁ ।

Question ୧୧ ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ଶିକ୍ଷା ଡିଗ୍ରୀ ସମ୍ପର୍କରେ ‘ଆଉଟ୍ ସାଇଡ଼ର’ଙ୍କ ମତ କ’ଣ ?
Answer:
ବର୍ତ୍ତମାନ ଶିକ୍ଷା ଡିଗ୍ରୀ ସମ୍ପର୍କରେ ‘ଆଉଟ୍ ସାଇଡ଼ର’ କହିଛନ୍ତି, ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାରେ ଅନେକ ଲୋକ ଏମ୍.ଏ. କରି, ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ପାଉଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସେହି ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀର କିଛି ମୂଲ୍ୟ ନଥ‌ିବାରୁ ଅଧିକାଂଶ ଡି.ଫିଲ୍. ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଡି.ଲିଟ୍. କରୁଛନ୍ତି । କାରଣ ଶିକ୍ଷାର ମାନ କମୁଥିବାରୁ ସେପରି କରିବା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ଉପାୟ ନାହିଁ ।

Question ୧୨ ।
ଭାରତବର୍ଷର ସ୍ଵାଧୀନତାକୁ କାହିଁକି ସମ୍ଭାଳି ହେବ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ପି.ଏଚ୍.ଡ଼ି., ଡି.ଲିଟ୍. ବାହାରୁଥିଲେ ହେଁ ସେମାନଙ୍କର ଗୋଟିଏ ହେଲେ ଗବେଷଣା ଉଚ୍ଚ ଜ୍ଞାନ ରାଜ୍ୟରେ ସମ୍ମାନ ପାଇନାହିଁ । ତେବେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ତଳ ତ ଯାହା ଉପରଟା ଯଦି ଫାଙ୍କା ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ଖାଲି ଆବାଜ୍‌ରେ ଭାରତବର୍ଷର ସ୍ଵାଧୀନତାକୁ ସମ୍ଭାଳି ହେବ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମତ ପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି ।

(ଙ) ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୧୫୦ ଶବ୍ଦରେ ଦେବାକୁ ହେବ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୫ ନମ୍ବର ।

Question ୧ ।
‘ସ୍ଵାଧୀନ ଦେଶର ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା’ ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରମର୍ମ ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ସମାଜ, ସଂସ୍କୃତି, ଶିକ୍ଷା ଓ ପରମ୍ପରାକୁ ସରଳ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିବାରେ ଥିଲେ ଧୁରୀଣ ଶିଳ୍ପୀ । ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଓ ଇଙ୍ଗିତ ଭାବରେ ସେ ଅନେକ କଥା କହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । ପ୍ରସଙ୍ଗକ୍ରମେ ସେ ଅନେକ ଉଦାହରଣ ଓ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରି ନିଜସ୍ଵ ଅଭିମତକୁ ଦୃଢ଼ କରିଥା’ନ୍ତି । ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ସ୍ଵାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା’ରେ ସେ ‘ଇଲଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ଼ ଉଇକି’, ‘ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼’, ‘କଳିଙ୍ଗ’ ଆଦି ଖବରକାଗଜର ଅଭିମତକୁ ଉଦ୍ଧାର କରି, ବର୍ତ୍ତମାନ ଶିକ୍ଷାର ସ୍ତର କିପରି କ୍ରମଶଃ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି, ତାହାକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଆମ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସରକାରୀ କଳର ଭୂମିକା ଓ ଦୃଢ଼ତାକୁ ସେ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଶେଷରେ ଆମ ଦେଶରେ ତଳସ୍ତରଠାରୁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସ୍ତର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଯେଉଁଭଳି ପରୀକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେଉଛି, ତାହାକୁ ଆକ୍ଷେପ କରିବା ସହିତ, ସୁଧୁରିଯିବାର ମାର୍ଗ ମଧ୍ଯ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିଜସ୍ଵ ଅଭିଜ୍ଞତା ପ୍ରକାଶ କରି ଲେଖିଛନ୍ତି । ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦର ଆଞ୍ଚଳିକ ସଭାରେ ସେ ଦେଖିଛନ୍ତି, ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବିଚାର ଆଲୋଚନା ସବୁଠାରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ରହିଛି। ପଚାରିବାରୁ ସେମାନଙ୍କର ଅଭିମତ, ଲୋକମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ସ୍ତର କମ୍ ଥ‌ିବାରୁ ସେମାନେ କୌଣସି ଯୋଜନା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଚାର କରିପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି । ଫଳରେ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁନାହିଁ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ଯୋଜନା ଯୁଗରେ, ଯୋଜନାକୁ ଯେତିକି ଆଗ୍ରହର ସହିତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ଶିକ୍ଷାକୁ ତା’ଠାରୁ ଅନେକ ଗୁଣ ଅଧ‌ିକ ଆଗ୍ରହରେ କଲେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷାହୋଇପାରିବ ।

ପରବର୍ଭୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି, “ଭ।ରତବର୍ଷରେ ବିଜେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କ ମତକୁ କୌଣସି ଦେଇ ବିଚାର କରାଯାଉନାହିଁ । ସରକାର ବା ଶାସକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସବୁ ଯୋଜନା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହୋଇଥାଏ । ଫଳସ୍ବରୂପ ଅନେକ ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ର ସୁଖ ସମ୍ଭୋଗ, ଟଙ୍କାପଇସା ଓ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପାଇଁ ଆମେରିକା ପରି ଦେଶକୁ ଚାଲିଯାଉଛନ୍ତି ।

ସେହିପରି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଶିକ୍ଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଓ ଶିକ୍ଷାର ମାନଦଣ୍ଡ ଜାଣିବାପାଇଁ ଆମ ଦେଶରେ ପରୀକ୍ଷାର ଯେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି, ସେଗୁଡ଼ିକ ତ୍ରୁଟିଯୁକ୍ତ ବୋଲି ବିଭିନ୍ନ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ବୁଝାଇଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରୁ ଆରମ୍ଭକରି ଶେଷପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ପିଲାଙ୍କର ଜ୍ଞାନ ବଢ଼ାଇବାରେ ସହାୟକ ହେଉନାହିଁ । ସେହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନୋଟ୍ ବହି ବ୍ୟବହାରକୁ ବିରୋଧ କରିଛନ୍ତି । ଶେଷରେ ସେ କହିଛନ୍ତି, ଶିକ୍ଷାକୁ ଶେଷ ସ୍ଥାନ ନଦେଇ ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନ ଦେଲେ, ଆମ ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଅଭିମତ ବେଶ୍ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ମନେହୋଇଥାଏ ।

Question ୨ ।
ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା “ସ୍ଵାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା” ପ୍ରବନ୍ଧରେ କିପରି ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି, ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଆଧୁନିକ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ଜଣେ ଯଶସ୍ଵୀ ପ୍ରତିଭା । ସେ ନିଜସ୍ଵ ସମାଜର ବିଶେଷକରି ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମାଜର ଶିକ୍ଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବହୁଭାବରେ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ପୂର୍ବରୁ ଶିକ୍ଷାର ମାନ ଯେପରି ଥିଲା, ତାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ପରିସ୍ଥିତିରେ କମି କମି ଆସୁଛି । ବିଶେଷକରି ପରୀକ୍ଷା ଦେଇ ଶ୍ରେଣୀ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହେବାରେ ଯେଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି, ସେହିପରି ଜ୍ଞାନର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ କେହି ଚେଷ୍ଟା କରୁ ନାହାଁନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ଯେଉଁମାନେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତ ହେବାପାଇଁ ବିଦେଶ ଯାଉଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଆଉ ସ୍ଵଦେଶକୁ ଫେରୁନାହାନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ସ୍ଵାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା’ରେ ଉପରୋକ୍ତ ବିଷୟକୁ ବିଭିନ୍ନ ଉଦାହରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ସହଜ ସରଳ ଭାବରେ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି, ବର୍ତ୍ତମାନ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଯୋଜନା ହେଉଛି । ମାତ୍ର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଅଶିକ୍ଷା ଓ ନିରକ୍ଷରତା ଯୋଗୁଁ, କୌଣସି ଯୋଜନା ସଫଳ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ । ଆଜିକାଲିର ଏ ଯୋଜନା ଯୁଗରେ, ଯୋଜନାକୁ ଯେତିକି ଆଗ୍ରହରେ କରିବାକୁ ହେବ, ଶିକ୍ଷାକୁ ତା’ଠାରୁ ଅନେକ ଗୁଣ ଅଧ‌ିକ ଆଗ୍ରହରେ କଲେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରହିପାରିବ । ଶିକ୍ଷାର ଉନ୍ନତିପାଇଁ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଅନେକ ମତ ଦେଲେ ବି, ସେସବୁ ଯଥାର୍ଥ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । କାରଣ ଯୋଜନା ଯେତେବେଳେ ଅର୍ଥ ବିଭାଗକୁ ଆସେ, ସେତେବେଳେ ପ୍ରଥମ ଆଘାତ ପଡ଼ିଥାଏ ଶିକ୍ଷା ଉପରେ । ଆମ ଦେଶରେ ଅନେକ ଛାତ୍ର ପାଠ ପଢ଼ିବାପାଇଁ ଆମେରିକା ଯାଉଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ପାଠ ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ, ଶିକ୍ଷା ସାଧାରଣ ସ୍ତରରେ ଯାହା ହେଲାଣି ବା ଯେଉଁ ପ୍ରକାର ଅଧୋଗତି ଦିନକୁ ଦିନ ହୋଇଚାଲିଛି, ତାକୁ ଯଦି ରୋକା ନ ଯାଏ, ତା’ହେଲେ ଆମର ଅବସ୍ଥା ନିଶ୍ଚୟ ଶୋଚନୀୟ ହେବ । ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର, ବାହାରକୁ ଯେତେ ଦେଖା ଗଲେବି, ପ୍ରକୃତରେ ଯେଉଁମାନେ ଶିକ୍ଷାକଥା ଜାଣୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ନିଶ୍ଚୟ ଅନୁଭବ କରୁଥ୍, ଶିକ୍ଷା ରାଜ୍ୟରେ ଏକ ନିରୁପାୟ ଅବସ୍ଥା ଆସି ପହଞ୍ଚଗଲାଣି । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ଶିକ୍ଷା କମିଶନ ବସାଇ ଭାରତରେ ଶିକ୍ଷାର ପରିସ୍ଥିତିକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କରୁଛନ୍ତି ।

ସେହିପରି ଶିକ୍ଷାର ସମସ୍ୟା କଥା ବିଚାର କରିବାକୁ ଯାଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପରୀକ୍ଷାରେ ଅବୈଧ ଆଚରଣ, ନୋଟ୍ ବହିର ପ୍ରଚଳନ, ପରୀକ୍ଷାର ଫଳ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ବାହାରିବା ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ନିଜର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ବାସ୍ତବିକ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଅଭିମତ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ମନେହୋଇଥାଏ ।

Question ୩ ।
ଆମ ଦେଶର ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ଓ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଗୁଣାତ୍ମକ ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତର ସତ୍ୟତା ବିଚାର କର ।
Answer:
ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଜଣେ ଯଶସ୍ବୀ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ । ସେ ଜଣେ ଭାଷାତତ୍ତ୍ବବିତ୍ ଭାବରେ ପରିଚିତ ହେଲେ ବି ଶିକ୍ଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଥିଲେ ଜାଗ୍ରତ ପ୍ରହରୀ। ସ୍ବାଧୀନ ଭାରତରେ ଶିକ୍ଷାର ସୁରକ୍ଷା ଓ କ୍ରମୋନ୍ନତି ପାଇଁ ବହୁଭାବରେ ସେ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । ଶିକ୍ଷାର ମାନ କ୍ରମଶଃ କମି କମି ଆସୁଥୁବାରୁ, ବର୍ତ୍ତମାନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତିକୁ ସେ ସମୀକ୍ଷାତ୍ମକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ନେଇ ବିଚାର କରିଛନ୍ତି । ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ସ୍ବାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା’ରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଶିକ୍ଷାମନସ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାର ପରିଚୟ ମିଳିଥାଏ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି, ଆଜିକାଲି ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ଯେତେସବୁ ଯୋଜନା ହେଉଛି, ସେହିସବୁ ଯେଜାନା ଅଶିକ୍ଷା ଓ ନିରକ୍ଷରତାଯୋଗୁଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉନାହିଁ । ପୁନଶ୍ଚ ଆମ ଦେଶର ଅନେକ ଛାତ୍ର ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଆମେରିକା ଗଲେ ବି ସେମାନେ ଆଉ, ଦେଶକୁ ଫେରି ଦେଶସେବାରେ ମନୋନିବେଶ କରିବାକୁ ଚାହୁଁ ନାହାଁନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ ଭାରତବର୍ଷରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ ମୂଲ୍ୟାୟନ କରାଯାଏ ନାହିଁ ।

ପରେ ଶିକ୍ଷାର ସମସ୍ୟା କଥା ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ଯାଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମ ଦେଶରେ ମୂଳରୁ ଚୂଳଯାଏ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯେଉଁଭଳି ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ହେଉଛି, ସେଥୁରେ ଛାତ୍ରର ଯଥାର୍ଥ ଗୁଣାତ୍ମକ ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା କଷ୍ଟକର । ଏହାକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବାପାଇଁ, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ‘କଳିଙ୍ଗ’ ଖବରକାଗଜରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ଲେଖାର ଉଦାହରଣ ଦେଇଛନ୍ତି । ଆଜିକାଲିର ଛାତ୍ରମାନେ ପାଠପଢ଼ା କଥା ଯେତିକି ଜାଣୁଛନ୍ତି, ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ଜାଣୁଛନ୍ତି, ପରୀକ୍ଷା ବିଷୟରେ । ଆମ ଦେଶରେ ନୋଟ୍ ବହିଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଉଛି ।

ଫଳରେ ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ିବାଦ୍ୱାରା ଛାତ୍ରମାନଙ୍କର ମୌଳିକ ଜ୍ଞାନ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଉଛି । ଛାତ୍ରମାନେ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ ଅପେକ୍ଷା ପରୀକ୍ଷାରେ ଅଧ‌ିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥ‌ିବାରୁ, ସେମାନଙ୍କ ଜ୍ଞାନର ସ୍ଫୁରଣ ହୁଏ ନାହିଁ । ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ସମସ୍ୟା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି, ‘ଏବେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ଜଣେ ଛାତ୍ର ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ବିକି ଦଶହଜାର ଟଙ୍କା ଲାଭ କରିଥିବା, ସେଠିକା ବିଧାନ ସଭାରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି ।’ ଏବେ ସବୁସ୍ତରରେ ପରୀକ୍ଷା ହେଲେବି, ଏବେକାର ପରୀକ୍ଷାକୁ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର ବହି ବିକ୍ରି ହେବା ଛଡ଼ା ଆଉ ବିଶେଷ କ’ଣ ଲାଭ ହୋଇଛି । ସେହିପରି ପରୀକ୍ଷଫଳ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ବାହାରିବାକୁ ଲେଖକ ଆକ୍ଷେପ କରିଛନ୍ତି ।

ଲେଖକ ଯେଉଁଭଳି ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଦେଇଛନ୍ତି, ତାହା ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତକୁ ନୂତନ ଦିଶା ଦେଖାଇବ, ଏଥ‌ିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ।

Question ୪।
‘‘ଶିକ୍ଷାକୁ ଆମ ଦେଶରେ ଶେଷ ସ୍ଥାନ ନ ଦେଇ ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନ’’ ଦେବାପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଯୁକ୍ତିର ଯଥାର୍ଥତା ବିଚାର କର ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ଜଣେ ସୁପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଓ ସୁପରିଚିତ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ। କେତେକ ସୁଚିନ୍ତିତ ଅଭିମତ ଦେଇଛନ୍ତି । ସେ କେବଳ ମତାମତ ଦେଇ ନାହାଁନ୍ତି ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ପତ୍ର ପତ୍ରିକାର ଲେଖାକୁ ଉଦାହରଣ ରୂପେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ନିଜସ୍ଵ ଅଭିମତର ମୂଲ୍ୟାୟନ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିଜସ୍ବ ଅଭିଜ୍ଞତା ପ୍ରକାଶ ଛଳରେ କହିଛନ୍ତି, ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦର ଆଞ୍ଚଳିକ ସଭାରେ ଆଲୋଚନାପାଇଁ ଯେତେ ବିଷୟ ରଖାଯାଇଥିଲା, ସେଥ‌ିରେ କୃଷି ଥିଲା ସବା ଉପରେ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ଥିଲା ସବାତଳେ । ଶିକ୍ଷାକୁ ଶେଷ ସ୍ଥାନରେ ରଖିବାର କାରଣ, ସରକାର ଯେତେ ଯୋଜନା କରୁଛନ୍ତି, କେହି ତା’କୁ ସାକାର କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛାକରୁ ନାହାଁନ୍ତି । କାରଣ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କର ବିଶେଷ ଶିକ୍ଷା ନାହିଁ । ତେଣୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି, ଯୋଜନାକୁ ଯେତିକି ଆଗ୍ରହରେ କରିବାକୁ ହେବ, ଶିକ୍ଷାକୁ ତା’ଠାରୁ ଅନେକ ଗୁଣ ଆଗ୍ରହ ସହକାରେ କଲେ, ଶିକ୍ଷା ଓ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରହିପାରିବ ।

ଆମେରିକା ଭଳି ଦେଶକୁ ଯାଇ ପାଠ ପଢୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ପାଠ ପଢ଼ି ସାରିଲାପରେ ଆଉ ଦେଶକୁ ଆସିବାକୁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁନାହାଁନ୍ତି । ଦେଶର ପରିଚାଳନା ପଦ୍ଧତିରେ ନୂତନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସୃଷ୍ଟି ନ ହେଲେ, ଏଭଳି ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିବ ନାହିଁ ।

ଦେଶର ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ୟା ନିରୂପଣ ଓ ନିରାକରଣ ପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କେତେକ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ଅଭିମତ ଦେଇଛନ୍ତି । ଦେଶରେ ମୂଳରୁ ଚୂଳଯାଏ, ଯେଉଁଭଳି ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ଅନୁସରଣ କରାଯାଉଛି, ସେଥ‌ିରେ ଛାତ୍ରର ଜ୍ଞାନର ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇ ପାରୁନାହିଁ । କାରଣ ଛାତ୍ରମାନେ ଜ୍ଞାନ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ବଦଳରେ, ନୋଟ୍ ବହି ମାଧ୍ୟମରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ପରୀକ୍ଷାରେ ପାସ୍ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟୁନାହିଁ । ସେହିପରି ବର୍ତ୍ତମାନ – ଶିକ୍ଷାର ମାନ ଆସ୍ତେ ଆସ୍ତେ କମିବାରେ ଲାଗିଛି । ଏପରକି ପିଏଚ୍.ଡ଼ି., ଡି.ଲିଟ୍, କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଜ୍ଞାନ ରାଜ୍ୟରେ ସମ୍ମାନ ପାଉନାହାଁନ୍ତି ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ଶେଷ ଭାଗରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି, ଆମେ କୌଣସି ଉପାୟରେ ଠକିଦେଲେ, ପ୍ରକୃତ ଜ୍ଞାନୀ ହୋଇପାରିବା ନାହିଁ । ଯଦି ପାଠ ପଢ଼ିବା, ତାହାହେଲେ ଆମେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହିତ ସମାନ ହୋଇ ପାରିବା । ତେଣୁ ଶିକ୍ଷାକୁ ସବୁବେଳେ ଶେଷ ସ୍ଥାନ ନଦେଇ ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନ ଦେଲେ, ଆମ ଭିତରେ ଥ‌ିବା ଠକିବାର ମାନସିକତା ଦୂରେଇଯିବ ଓ ଆମ ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ ।

Additional Multiple Choice Questions (Mcqs) With Answers

Question ୧।
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କର କେଉଁ ଦେଶରେ ବିଶେଷ ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ ?
(i) ଆମେରିକା
(ii) ଭାରତ
(iii) ଇଂଲଣ୍ଡ
(iv) କ।ପ।ନ
Answer:
(ii) ଭାରତ

Question ୨ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଟି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳଙ୍କଦ୍ବାରା ଅନୂଦିତ ପୁସ୍ତକ ନୁହେଁ ?
(i) ଗୋଦାନ
(ii) ଗବନ
(iii) ପ୍ରେମାଶ୍ରମ
(iv) ଯୁଦ୍ଧ ଓ ଶାନ୍ତି
Answer:
(iv) ଯୁଦ୍ଧ ଓ ଶାନ୍ତି

Question ୩।
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଧଳ କେଉଁ ଭାବରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ସୁପରିଚିତ ?
(i) ଭାଷାତତ୍ତ୍ବବିଦ୍
(ii) ଅନୁବାଦକ
(iii) ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଓ ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ ଲେଖକ
(iv) ସବୁଗୁଡ଼ିକ
Answer:
(iv) ସବୁଗୁଡ଼ିକ

Question ୪ ।
ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ସ୍ଵାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷା ଚିନ୍ତା’’ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ କେଉଁ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ?
(i) ଆମେରିକାର ଅନୁଭୂତି
(ii) ବିଚାର ଆଲୋଚନା
(iii) ଓଡ଼ିଆ କେବେ
(iv) ଲଣ୍ଡନ ଚିଠି
Answer:
(ii) ବିଚାର ଆଲୋଚନା

Question ୫ ।
ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନାକୁ ସାଧାରଣ ଲୋକେ ଜାଣୁନାହାନ୍ତି କାହିଁକି ?
(i) ସରକାରୀ ଅଫିସରମାନେ ବ୍ରିଟିଶ ଲୋକଙ୍କ ପରି ଆଚରଣ କରୁଥ୍ରୁ
(ii) ଲୋକମାନେ ଖୁବ୍ ଦରିଦ୍ର ଥ‌ିବାରୁ
(iii) ଲୋକମାନେ ଅଶିକ୍ଷିତ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ
(iv) ସରକାରୀ ଯୋଜନା ଅର୍ଥସବୁ ବାଟମାରଣା ହୋଇଯିବା ଯୋଗୁଁ
Answer:
(iii) ଲୋକମାନେ ଅଶିକ୍ଷିତ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ

Question ୬ ।
ଆମ ଦେଶର ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ କେଉଁମାନଙ୍କର ବିଶେଷ ମୂଲ୍ୟ ନଥାଏ ?
(i) ବିଶେଷଜ୍ଞ
(ii) ଶାସକ
(iii) ସରକାରୀ ଅଫିସର
(iv) ରାଜନୈତିକ କର୍ମକର୍ତ୍ତା
Answer:
(i) ବିଶେଷଜ୍ଞ

Question ୭ ।
‘‘ଇଲଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ୍ ଉଇକି’’ କହିଲେ କାହାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ?
(i) ଦୈନିକ ଇଂରାଜୀ ସମ୍ବାଦପତ୍ର
(ii) ବମ୍ବେରୁ ବାହାରୁଥିବା ଇଂରାଜୀ ସାପ୍ତାହିକ
(iii) ଦୈନିକ ହିନ୍ଦୀ ସମ୍ବାଦପତ୍ର
(iv) ମାସିକ ଇଂରାଜୀ ପତ୍ରିକା
Answer:
(ii) ବମ୍ବେରୁ ବାହାରୁଥିବା ଇଂରାଜୀ ସାପ୍ତାହିକ

Question ୮ ।
ଆଜିକାଲି ପାଠ ସଙ୍ଗେ କାହାର ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
(i) ପୁସ୍ତକ
(ii) ଅକ୍ଷର
(iii) ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ
(iv) ଶିକ୍ଷକ
Answer:
(ii) ଅକ୍ଷର

Question ୯ ।
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣାର ଅବତାରଣା କରି କାହାର ଅଧୋଗତି ସମ୍ପର୍କରେ କହିଛନ୍ତି ?
(i) ସରକାରୀ ଯୋଜନା
(ii) ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ
(iii) ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା
(iv) ପୁସ୍ତକ ରଚନା
Answer:
(iii) ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା

Question ୧୦ ।
ମୂଲ୍ୟାୟନ କାଳରେ ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀଙ୍କ କ’ଣ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡ଼ିଛି ?
(i) ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ
(ii) ଭ୍ରମ
(iii) ସଠିକ୍ ମୂଲ୍ୟାୟନ
(iv) ପାସ୍ ହାର
Answer:
(i) ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ

Question ୧୧ ।
ଶିକ୍ଷାକୁ କେଉଁ ସ୍ଥାନ ଦେଲେ ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଆଶା ପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି ?
(i) ଶେଷସ୍ଥାନ
(ii) ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନ
(iii) ମଧ୍ଯମ ସ୍ଥାନ
(iv) ଉପଯୁକ୍ତ ସ୍ଥାନ
Answer:
(ii) ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନ

Question ୧୨ ।
ପୂର୍ବରୁ ପାଠ ପଢ଼ିବାର ସୁବିଧା ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପାଠର ମାନଦଣ୍ଡ କିପରି ଥିଲା ?
(i) ଉଚ୍ଚ
(ii) ନୀଚ
(iii) ଅଧୋଗତି
(iv) ଶୋଚନୀୟ
Answer:
(i) ଉଚ୍ଚ

Question ୧୩ ।
ଭାରତ ସରକାର ଶିକ୍ଷା କମିଶନ ବସାଇ କ’ଣ ନରୀକ୍ଷଣ କରୁଛନ୍ତି ?
(i) ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣହାର ହ୍ରାସ
(ii) ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି
(iii) ଭାରତୀୟ ଶିକ୍ଷା ପରିସ୍ଥିତି
(iv) ନୋହିର ପ୍ରଚଳନ
Answer:
(iii) ଭାରତୀୟ ଶିକ୍ଷା ପରିସ୍ଥିତି

Question ୧୪ ।
କେଉଁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ କରି ଫଉଜ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧାଇଲେ ଦେଶର ସ୍ବାଧୀନତା ରହିପାରିବ ନାହିଁ ?
(i) ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ
(ii) ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତି
(iii) ନିରନ୍ନ ମୂର୍ଖ
(iv) ଏନ୍.ସି.ସି.ରେ ଭର୍ତ୍ତିହୋଇଥିବା ଲୋକ
Answer:
(iii) ନିରନ୍ନ ମୂର୍ଖ

Question ୧୫ ।
ଭାରତରେ କେଉଁମାନଙ୍କର ବିଶେଷ ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ ?
(i) ଗବେଷକଙ୍କର
(ii) ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କର
(iii) ଦାର୍ଶନିକଙ୍କର
(iv) ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କର
Answer:
(iv) ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କର

Question ୧୬ ।
ପଡ଼ିଆ ଭୂଇଁରେ ଫସଲ ବୁଣିଲେ କ’ଣ ହୁଏ ?
(i) ଗଛ ଉଠେ ନାହିଁ
(ii) ଗୋରୁ ଚରିଯା’ନ୍ତି
(iii) ଲାଭ ହୁଏ
(iv) କ୍ଷତି ହୁଏ
Answer:
(ii) ଗୋରୁ ଚରିଯା’ନ୍ତି

Question ୧୭ ।
ଏବେ ମାଟ୍ରିକ୍ ପାଠ କେଉଁଠିକି ନୁହେଁ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି ?
(i) ବୃଦ୍ଧିକି
(ii) ପେଡ଼ିକି
(iii) ଧାଡ଼ିକି
(iv) ଜ୍ଞାନକୁ
Answer:
(ii) ପେଡ଼ିକି

Question ୧୮ ।
ବମ୍ବେରୁ ବାହାରୁଥିବା କାଗଜଟିର ନାମ କ’ଣ ?
(i) ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼
(ii) ଉଇକି
(iii) କଳିଙ୍ଗ
(iv) ନବଯୁଗ
Answer:
(i) ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼

Question ୧୯ ।
ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ିବା ଲୋକ କେଉଁ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିପାରିବ ନାହିଁ ?
(i) ସାହିତ୍ୟ
(ii) ଗଣିତ
(iii) ମୌଳିକ
(iv) ବିଜ୍ଞାନ
Answer:
(iii) ମୌଳିକ

Question ୨୦ ।
ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ପରିଚାଳିତ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଭାରେ କେଉଁ ବିଷୟ ସବାତଳେ ଆଲୋଚିତ ହେବାକୁ ରଖାଯାଇଥିଲା ?
(i) କୃଷି
(ii) ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ
(iii) ଗମନାଗମନ
(iv) ଶିକ୍ଷା
Answer:
(iv) ଶିକ୍ଷା

Question ୨୧ ।
‘ଶିକ୍ଷା’କୁ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ସଭାର କେଉଁ କ୍ରମରେ ବିଚାର ବିଷୟ ଭାବରେ ରଖାଯାଇଥିଲା ?
(i) ସବା ଉପର
(ii) ମଧ୍ୟଭାଗ
(iii) ସବାତଳ
(iv) ଅନ୍ୟାନ୍ୟ
Answer:
(iii) ସବାତଳ

Question ୨୨ ।
ଯୋଜନା ଅର୍ଥ ବିଭାଗଙ୍କ ବିଚାରକୁ ଆସିଲେ ପ୍ରଥମେ ଆଘାତ କେଉଁ ବିଭାଗ ଉପରେ ପଡ଼େ ?
(i) ଶିକ୍ଷା
(ii) ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ
(iii) ଶିଳ୍ପ
(iv) ନଗର ଉନ୍ନୟନ
Answer:
(i) ଶିକ୍ଷା

Question ୨୩ ।
କେଉଁମାନେ ପାଠପଢ଼ି ସାରିଲାପରେ ଆମେରିକା ଛାଡ଼ି ଆସିବାକୁ ଚାହୁଁ ନାହାନ୍ତି ?
(i) ଇଂରେଜମାନେ
(ii) ଭାରତୀୟମାନେ
(iii) ଏସୀୟମାନେ
(iv) ଜାପାନୀମାନେ
Answer:
(ii) ଭାରତୀୟମାନେ

Question ୨୪ ।
ବମ୍ବେରୁ ପ୍ରକାଶିତ ‘ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼’ର କେଉଁ ଶିରୋନାମାରେ ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ରମାନେ ଆମେରିକା ଛାଡ଼ି ଆସିବାକୁ ଚାହୁଁନାହାନ୍ତି ବୋଲି ମତପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ?
(i) ଶାସକ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞ
(iii)ଶିକ୍ଷା ଓ ଯୋଜନା
(ii) ଯୋଜନା ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞ
(iv) ସବୁଗୁଡ଼ିକ
Answer:
(i) ଶାସକ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞ

(କ) ଲେଖକ ପରିଚିତି :

ଆଧୁନିକ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟରେ ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ଏକ ପରିଚିତ ନାମ । ତାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ କୁହାଯାଇଛି – ‘‘ଭାଷାତତ୍ତ୍ବବିତ୍, ଅନୁବାଦକ ଓ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଭାବରେ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳଙ୍କ ଖ୍ୟାତି ସୁବିଦିତ । ସମାଜ, ସଂସ୍କୃତି, ଶିକ୍ଷା ଓ ପରମ୍ପରା ନିକଟରେ ସରସଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରାଇବାରେ ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ଧୂରୀଣ ଶିଳ୍ପୀ । ସଂକ୍ଷିପ୍ତତା ଓ ଇଙ୍ଗିତାରକତ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧର ଅନ୍ୟତମ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ । ବ୍ୟଙ୍ଗ, ବିଦ୍ରୁପ ଓ ସ୍ବଭାବସୁଲଭ ରସିକତାରେ ତାହାଙ୍କ ରଚନା ସରସ ଓ ସୁଖପାଠ୍ୟ ।’’

ପ୍ରଫେସର ଧଳ ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଲାର ଗଞ୍ଜେଇଢ଼ିଅ ଗ୍ରାମରେ ‘ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଜଣେ ମେଧାବୀ ଛାତ୍ର ଭାବରେ ସେ କାଳରେ ତାଙ୍କର ଯଥେଷ୍ଟ ସୁନାମ ଥିଲା । ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ପାଟନାରୁ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟରେ ସେ ଏମ୍. ଏ. ପାଶ୍ କରି ଅଧାପନାକୁ ବୃତ୍ତିଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରି ନେଇଥିଲେ । ୧୯୫୧ ମସିହାରେ ସେ ଲଣ୍ଡନ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସମ୍ମାନସୂଚକ ଡିଗ୍ରୀ ଲାଭ କରିଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ମେଧାବୀ, ସୁଶୃଙ୍ଖଳ, କର୍ମତତ୍ପର ମଣିଷ ଓ ସୁଶିକ୍ଷକ । ଭାରତର ବିଶିଷ୍ଟ ଧ୍ୱନିବିତ୍ ଭାବେ ସେ ଥିଲେ ଯଶସ୍ବୀ; ମାତ୍ର ଦୁଇବର୍ଷ ପାଇଁ ରେଭେନ୍ସା କଲେଜର ଓଡ଼ିଆ ବିଭାଗରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକରି ୧୯୭୪ ମସିହା ଜୁନ୍ ୨୬ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କର ଆକସ୍ମିକ ତିରୋଧାନ ଘଟିଲା ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ଖାଲି ଯେ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଅଧ୍ୟାପକ ଥିଲେ ତା’ ନୁହେଁ, ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ଥିଲା ବେଶ୍ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ । ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ କଠୋର ଶୃଙ୍ଖଳା, ଆଦର୍ଶ ଓ ନୀତିରେ ଥିଲା ଆବଦ୍ଧ । ନିଜର ବିଚାର ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ସେ ଥିଲେ ଅଟଳ । ଏସବୁ ବ୍ୟତୀତ ଜଣେ ଉଦାର ମଣିଷ, ଦୟାଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ପରୋପକାରୀ ଅଧ୍ୟାପକ ଭାବେ ସ୍ଵର୍ଗତ ଧଳ ଥିଲେ ବେଶ୍ ଜନପ୍ରିୟ ଓ ଛାତ୍ରବତ୍ସଳ ।

ଖ୍ୟାତିସମ୍ପନ୍ନ ସାହିତ୍ୟିକ ତଥା ଭାଷାବିତ୍ ଭାବେ ଅଧ୍ୟାପକ ଧଳ ବହୁଭାବରେ ପରିଚିତ ଥିଲେ । ୧୯୭୪ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟା ମାସିକ ‘ନବରବି’ ପତ୍ରିକାରେ ତାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଦୁର୍ଗାଚରଣ କୁଅଁର ଲେଖିଥିଲେ – ‘‘ଭାଷାବିଜ୍ଞାନ ଓ ଧ୍ବନିବିଜ୍ଞାନରେ ନିଜର ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ତଥା ମୌଳିକ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ଅଧ୍ୟାପକ ଧଳ କେବଳ ଓଡ଼ିଶା କାହିଁକି ସାରା ଭାରତରେ ସୁଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ । କଠିନ ବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟରେ ନାନା କୌତୁକପ୍ରଦ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତଦ୍ଵାରା ସରଳ ଓ ସାଧାରଣ ବୋଧଗମ୍ୟ କରିବାର ଶୈଳୀ ଥିଲା ତାଙ୍କର ଏକାନ୍ତ ନିଜସ୍ବ । ଯେଉଁମାନେ ତାଙ୍କର ବକ୍ତୃତା ଶୁଣିଛନ୍ତି ଏହାର ସତ୍ୟତା ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧି କରିପାରିବେ ।’’

ଅଧ୍ୟାପକ ଧଳଙ୍କ ଜୀବନର ଦୁଃଖ ଥିଲା ଯେ, ସେ ବିଦେଶରୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରି ଫେରିବା ପରେ ତାଙ୍କର ନୂତନ ଶିକ୍ଷାର ବିନିଯୋଗ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାରେ ତାଙ୍କୁ କୌଣସି ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇ ନ ଥିଲା । ଏହା ଥିଲା ପ୍ରଫେସର ଧଳଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବିଶେଷ ସମସ୍ୟା ।

ପ୍ରଫେସର ଧଳ ଆଗ୍ରା ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟରେ ତିନି ବର୍ଷ ଧରି ନିଯୁକ୍ତି ପାଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ଅଧ୍ୟାପନା ଓ ଗବେଷଣାର ସୁବିଧା ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଜଣେ ବହୁ ପଠନପିପାସୁ ଓ ପୁସ୍ତକ ଅଧ୍ୟୟନକାରୀଭାବେ ସ୍ଵର୍ଗତ ଧଳ ପରିଚିତ ଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ନିଜ ଘରେ ସେ ଏକ ବିରାଟ ଲାଇବ୍ରେରୀ କରିଥିଲେ ।

ନିଜର ଯୋଗ୍ୟତା ବଳରେ ପ୍ରଫେସର ଧଳ ଦିଲ୍ଲୀ ମେଟ୍‌ଫ୍ ହାଉସ୍‌ରେ ଆଇ.ଏ.ଏସ୍. ଅଫିସରମାନଙ୍କୁ ଭାଷାତତ୍ତ୍ବ ଶିକ୍ଷାଦେବାଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ଆଗ୍ରା, ପୁନା, ମହୀଶୂର ପ୍ରଭୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵର ଅଧ୍ୟାପକଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଡାକରା ପାଇଥିଲେ । ପୁନଶ୍ଚ ଜାତୀୟ ଅନୁବାଦ ଟ୍ରଷ୍ଟରେ ସଦସ୍ୟ ତଥା ଭାରତୀୟ ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵ ସମିତିର କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ କମିଟିର ସଭ୍ୟଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ସେ ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । ଏସବୁ ବ୍ୟତୀତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ସେ ଅନେକ ଚିନ୍ତାଶୀଳ ଶିକ୍ଷାଧର୍ମୀ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଯାଇଛନ୍ତି । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା

(୧) ଆମେରିକା ଅନୁଭୂତି (ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ), (୨) ଲଣ୍ଡନ ଚିଠି (ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ), (୩) ଗୋଦାନ (ଅନୁବାଦ), (୪) ପ୍ରତିଜ୍ଞା (ଅନୁବାଦ), (୫) କେନେଡ଼ିଙ୍କ ଜୀବନୀ (ଅନୁବାଦ), (୬) ଭାରତ ମୋର ଘର (ଅନୁବାଦ), (୭) ପ୍ରେମଚାନ୍ଦଙ୍କ ଗଳ୍ପମାଳା (ଅନୁବାଦ), (୮) ପ୍ରେମାଶ୍ରମ (ଅନୁବାଦ), (୯) ଭାଷାଶାସ୍ତ୍ର ପରିଚୟ (ଭାଷାବିଜ୍ଞାନ ଆଲୋଚନା), (୧୦) ବିଚାର ଆଲୋଚନା (ପ୍ରବନ୍ଧ), (୧୧) ଧ୍ବନିବିଜ୍ଞାନ (ଭାଷାଶାସ୍ତ୍ର ଆଲୋଚନା), (୧୨) ଧୂସର ପଣତ (ଅନୁବାଦ), (୧୩) ମଣିଷର ଭାଷା, (୧୪) ଅମର ମଣିଷ, (୧୫) ଓଡ଼ିଆ କେବେ, (୧୬) ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ଭାଷା ସମସ୍ୟା, (୧୭) ପେଟ୍‌ ପବନ, ମୁଖକୀ ବାତ୍ (ହିନ୍ଦୀ), (୧୮) ଧ୍ବନିବିଜ୍ଞାନ (ହିନ୍ଦୀ) ।

ପ୍ରଫେସର ଧଳ ପ୍ରୌଢ଼ ସ୍ବାକ୍ଷରମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ‘ଟଙ୍କା ସୁନାର ସଂସାର’, ‘ନୂଆ ଗାଁ’, ‘ନୂଆ ସହର’, ‘ଆମ ସ୍ଵାଧୀନ ସଂସାର’ ନାମକ ଲେଖାମାନ ଲେଖି ବେଶ୍ ଜନପ୍ରିୟ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । କାଳକ୍ରମେ ପ୍ରଫେସର ଧଳ ବା ଭାଷାତତ୍ତ୍ଵବିଦ୍ ଧଳଙ୍କୁ ଲୋକେ ହୁଏତ ଭୁଲିପାରନ୍ତି; ମାତ୍ର ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ପାଇଁ ସେ ଚିରସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିବେ ।

(ଖ) ପ୍ରବନ୍ଧ ସମ୍ପର୍କରେ :

ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ସ୍ଵାଧୀନ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାଚିନ୍ତା’ରେ, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତବର୍ଷର ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ପର୍କରେ କରାଯାଉଥିଲା । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ତୁଳନାତ୍ମକ ବିଚାରଧାରା ପ୍ରକାଶ କରି କହିଛନ୍ତି, ଆମେରିକା ଓ ଇଂଲଣ୍ଡ ଅପେକ୍ଷା ଆମ ଦେଶରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ଖସଡ଼ା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଗଲା । ମାତ୍ର ଯୋଜନା ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷାକଥାକୁ ଶେଷରେ ବିଚାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରିଛନ୍ତି । ପରୀକ୍ଷାର ସବୁସ୍ତରରେ ଅସାଧୁ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଉଥିବାରୁ, ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କର ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଇ ପାରୁନାହିଁ । ପ୍ରବନ୍ଧର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଶିକ୍ଷାକୁ ଯଦି ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନରେ ରଖାଯାଇ ବିଚାର କରାଯାଏ, ତା’ହେଲେ ଆମ ଦେଶରେ ଯେଉଁ ଅବସ୍ଥା ଦେଖାଦେଇଛି, ତାହାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।

(ଗ) ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରକଥା :

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିଜସ୍ୱ ଅଭିଜ୍ଞତା ପ୍ରକାଶ କରି ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଥରେ ସେ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଏକ ଆଲୋଚନା ସଭା ଦେଖ‌ିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । ସେହି ସଭାର ଆଲୋଚନାରେ ସେ ଦେଖିଥିଲେ କୃଷିକୁ ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନ ଦେଉଥିଲାବେଳେ, ଶିକ୍ଷାକୁ ସର୍ବଶେଷରେ ବିଚାର କରାଯାଇଥିଲା । କୃଷିକୁ ପ୍ରଥମେ ବିଚାର କରାଯିବାରେ କିଛି ଦ୍ବିମତ ନ ଥିଲା;

ମାତ୍ର ଶିକ୍ଷାକୁ ଶେଷରେ ବିଚାର କରାଯିବା ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମନରେ ଭିନ୍ନ ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ସେଦିନ ସଭାରେ ଯାହାସବୁ ବିଚାର କରାଯାଇଥିଲା, ସେଥୁରୁ ଜଣାଯାଇଥିଲା, ସରକାର ଅନେକ ଯୋଜନା କରୁଥିଲେ ବି, ତାହାକୁ ଲୋକମାନେ ବୁଝୁନାହାଁନ୍ତି; ଫଳରେ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁନାହିଁ । ଏହାର ମୂଳକାରଣ ହେଉଛି ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ନାହିଁ । ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି – ‘ମାଟିକୁ ପାଗକରି ସେଥ‌ିରେ ମଞ୍ଜି ପୋତିଲେ ଚଞ୍ଚଳ ଗଛ ଧରେ; କିନ୍ତୁ ପଡ଼ିଆ ଭୂଇଁରେ ଫସଲ ବୁଣିଲେ ଗୋରୁ ଚରିଯା’ନ୍ତି । ତେଣୁ ମଣିଷ ମନକୁ ପ୍ରଥମେ ଶିକ୍ଷାରେ ସଜାଡ଼ି ତା’ପରେ ତାକୁ ଯୋଜନା କଥା କହିଲେ ସେ ବୁଝି ପାରିବେ ।’ କେବଳ ଶିକ୍ଷାଦେଇ ପରେ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲେ, ଆମେ ଦେଶର ଅଗ୍ରଗତିରେ ପଛରେ ପଡ଼ିଯିବା । ତେଣୁ ଏକାଦିକ୍ରମେ ଆମେ ଯେତିକି ଯେତିକି ଅନ୍ୟ ବିଷୟରେ ଯୋଜନା କରିବା, ସେହି ଅନୁସାରେ ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଅନେକ ଗୁଣ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଲେ, ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ଏବଂ ଯୋଜନା ଓ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା ହୋଇ ପାରିବ । ଜାତିସଂଘ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୂପ ମତଦେଇ କହିଛି, ଲୋକମାନେ ଶିକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦୁର୍ବଳ ଥ‌ିବାରୁ ଉନ୍ନୟନ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଅଗ୍ରସର ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ । ଏସିଆର ଅଧ୍ଵଂକାଂଶ ଦେଶରେ ଏହାହିଁ ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ।

ଆମ ଦେଶ ସ୍ଵାଧୀନ ହେବା ପରେ, ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ବହୁ ଚେଷ୍ଟା ଚାଲିଛି । ଉନ୍ନୟନ ନାଁରେ ଯେଉଁ ଲମ୍ବା ଲମ୍ବା ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛି, ସେହି ରିପୋର୍ଟକୁ ଦେଖି ଆମେ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇଯାଉଛୁ । ମାତ୍ର ସେହି ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ କେତେ କାର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ତା’ର ମୌଳିକ ମୂଲ୍ୟ ବିଷୟରେ ବିଶେଷ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ଆମକୁ ବେଳ ନାହିଁ । କେବଳ ଶିକ୍ଷା ବିଷୟରେ ନୁହେଁ, ସବୁ ବିଷୟରେ ଅଳ୍ପ ବହୁତେ ସେହିଭଳି ହେଉଛି । ଆମର ଶାସନ ପଦ୍ଧତି ଏପରି ହୋଇଛି ଯେ, ଯେକୌଣସି ବିଷୟରେ ସବୁ ହୋଇସାରିବା ପରେ, ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ଯେତେବେଳେ ଅର୍ଥ ବିଭାଗକୁ ଯାଏ, ଅର୍ଥ ସଚିବ ପ୍ରଥମେ ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଆଘାତ ଦେଇଥା’ନ୍ତି ।

ଆଉ ଫେରୁ ନାହାଁନ୍ତି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ତାହାର ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହାକୁ ପ୍ରମାଣ କରିବାପାଇଁ ସେ ‘ଇଲଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ଼ ଉଇକି’ ଏବଂ ବମ୍ବେରୁ ବାହାରୁଥିବା ‘ସଣ୍ଡେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼’ ଖବରକାଗଜର ଉକ୍ତିକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରଥମତଃ ସେମାନେ ଆମେରିକାରେ ସୁଖସମ୍ଭୋଗ ସହିତ ଅଧ‌ିକ ଟଙ୍କା ପାଉଛନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅଭିମତକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଦିଆଯାଉଛି । ଭାରତରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କର କୌଣସି ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ; କାରଣ ସବୁକଥା ଶାସକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରତ ହୋଇଥାଏ । ଫଳସ୍ବରୂପ ଆମ ଦେଶରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କର କୌଣସି କଥା କରିବାପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉତ୍ସାହ ନାହିଁ କିମ୍ବା ସ୍ପୃହା ରହୁନାହିଁ । ପୁନଶ୍ଚ ଯେଉଁମାନଙ୍କର ସ୍ପୃହା ଅଛି ସେମାନଙ୍କୁ ନିଃସ୍ପୃହ କରିବାପାଇଁ ଅନେକ ଲୋକ ରହିଛନ୍ତି । ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି – ‘ଏହି ସମ୍ପର୍କରେ ଦେଶର ପରିଚାଳନା ପଦ୍ଧତିରେ ଏକ ନୂତନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସୃଷ୍ଟି ନ ହେଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅବସ୍ଥାର କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।’’

ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଯୋଜନା ଓ ବଡ଼ ବଡ଼ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ କଥାକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ସାଧାରଣ ସ୍ତରରେ ଶିକ୍ଷାର ଯେପରି ଅଧୋଗତି ହେଉଛି, ତାହାକୁ ନ ରୋକିଲେ, ଆମର ଅବସ୍ଥା ନିଶ୍ଚୟ ଶୋଚନୀୟ ହେବ । ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ଯେତେ ବାହାରକୁ ଦେଖାଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ବାସ୍ତବରେ ଶିକ୍ଷାର ସେତେଟା ଉନ୍ନତି ହେଉନାହିଁ । ଶିକ୍ଷା ଯେପରି ଏକ ନିରୁପାୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପହଞ୍ଚିଲାଣି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିର ନିରାକରଣ ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ଏକ ଶିକ୍ଷା କମିଶନ ବସାଇ ଭାରତୀୟ ଶିକ୍ଷା ପରିସ୍ଥିତିର ନିରୀକ୍ଷଣ କରୁଛନ୍ତି ।

ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନେକ ସମସ୍ୟା ରହିଥିଲେ ବି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଆମ ଦେଶର ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି । କାରଣ ଆମ ଦେଶର ମୂଳରୁ ଚୂଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯେଉଁ ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ରହିଛି, ସେଥୁରୁ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କର ଗୁଣାତ୍ମକ ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା କଷ୍ଟକର । ଶିକ୍ଷା କମିଶନଙ୍କୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରାଇଛନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ‘କଳିଙ୍ଗ’ ନାମକ ଖବର କାରଣ ବର୍ତ୍ତମାନର ଛାତ୍ରମାନେ ପାଠପଢ଼ା କଥା ଯେତିକି ଜାଣୁନାହାଁନ୍ତି, ତା’ଠାରୁ ଅଧ‌ିକ ଜାଣୁଛନ୍ତି ପରୀକ୍ଷା ବିଷୟରେ । ସେଥ୍ପାଇଁ ସେମାନେ ନୋଟ୍ ବହି ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ।

ଏଭଳି ମାନସିକତାକୁ ଆକ୍ଷେପ କରି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି – ‘‘ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ି, ଭୋଟ୍ ଦେଇ ପୃଥ‌ିବୀରେ କେଉଁଠି କେବେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ତିଷିଲାଣି ? ରାତି ପାହିଲେ ଯେଉଁ ବିଲାତ, ଆମେରିକା ଓ ରୁଷ କଥା ଆମେ କହୁଛୁ ଓ ସେମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ସମକକ୍ଷ ହେବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛୁ, ଏମିତି ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼ି କ’ଣ ଆମେ ସମାନ ହୋଇପାରିବୁ ।’’ ବାସ୍ତବରେ ନୋଟବହି ପଢ଼ିବାଦ୍ୱାରା ପିଲାର କୌଣସି ସମୟରେ ମୌଳିକତାର ଉନ୍ନତି ହୁଏ ନାହିଁ । ପ୍ରକୃତରେ ଯେଉଁ ଦେଶରେ ମୌଳିକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖାଯିବ ନାହିଁ, ସେହି ଦେଶରେ ମୌଳିକ ଚିନ୍ତା ପରିପ୍ରକାଶ ହେବ ନାହିଁ ।

ଆମ ଦେଶର ପରୀକ୍ଷା ପଦ୍ଧତିର ମୂଲ୍ୟାୟନ କରି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି, ‘ପିଲା ଯଦି ପ୍ରାଥମିକ ପରୀକ୍ଷାରୁ ନୋଟ୍ ବହି ପଢ଼େ ଏବଂ ବହିର ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ପରୀକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କରେ ଚିନ୍ତାକରେ, ତେବେ ସେ କେବେହେଲେ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିପାରିବ ନାହିଁ ।’’ ଏବେ ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶରେ ଜଣେ ଛାତ୍ର ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ବିକି ଦଶହଜାର ଟଙ୍କା ଲାଭ କରିଥିବା ବିଷୟ, ସେଠାକାର ବିଧାନସଭାରେ ବିଚାର ହୋଇଛି । ସେହିପରି ଜଣେ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକ ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, ଯେଉଁ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଅଧ୍ବକ ଛାତ୍ର ଭଲ ଫଳ ଦେଖାଉଛନ୍ତି, ତା’ହେଲେ ସେଠିକାର ଫଳାଫଳକୁ ସନ୍ଦେହ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖିବାକୁ ହେବ । ପିଲା ଯଦି ଭଲ କରିଛି, ତାହା ଶୁଣିଲା ମାତ୍ରେ ଆମେ ସନ୍ଦେହ କରିବା, ତା’ହେଲେ ସେଭଳି ପାଠର ମୂଲ୍ୟ କିଛି ନାହିଁ । ପୁନଶ୍ଚ ଏବେ ଦିନକୁ ଦିନ ପରୀକ୍ଷା ବଢ଼ୁଛି । ମାଇନର ପରୀକ୍ଷା, ଅପର ପ୍ରାଇମେରୀ ପରୀକ୍ଷା ଏବେ ଚାଲୁହୋଇଛି । ମାତ୍ର କହୁଛନ୍ତି, ଏଭଳି ପରୀକ୍ଷା ହେଉଛି, ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର ବହି ବିକ୍ରି ହେବା ଛଡ଼ା, ଆଉ କିଛି ନୁହେଁ ।

କେବଳ ତଳ ସ୍ତର ନୁହେଁ ଉପର ସ୍ତରରେ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୂପ ପରିସ୍ଥିତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଫଳରେ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟର ପରୀକ୍ଷାରେ ଯେତିକି ପିଲା ପାସ୍ କରୁଛନ୍ତି, ତା’ର ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ପିଲା ଅବୈଧ ଆଚରଣରେ ଦଣ୍ଡିତ ହେଉଛନ୍ତି । ଆଗରୁ ପରୀକ୍ଷାଫଳ ଏକାଥରକେ ବାହାରୁଥିଲା, ଆଜିକାଲି ବର୍ଷଯାକ ପରୀକ୍ଷା ଫଳ ବାହାରୁଛି ।

ଆଗରୁ ପାଠର ମାନ ଅଧିକ ଥୁଲା, ଫଳରେ ସେତେବେଳେ ମାଟ୍ରିକ୍ ପାସ୍ କରିଥିବା ପିଲା ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ କାମ ଚଳାଇ ଦେଉଥିଲା; ମାତ୍ର ବର୍ତ୍ତମାନର ମାଟ୍ରିକ୍ ପାସ୍‌ର କୌଣସି ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଭାଷାରେ ‘ଏବେ ମାଟ୍ରିକ୍ ପାଠ ଖଡ଼ିକି ନୁହେଁ କି ପେଡ଼ିକି ନୁହେଁ ।’’ ବର୍ତ୍ତମାନର ବି.ଏ. ଛାତ୍ରକୁ ଚିଠିଟିଏ ଲେଖିବାକୁ କହିଲେ, ଇଂରାଜୀରେ ଯାହିତାହି ଲେଖିଦେବେ, ମାତ୍ର ମାତୃଭାଷାରେ ଲେଖିଲାବେଳେ ଅନେକ ବନାନ ଅଶୁଦ୍ଧ ହେବ । ପାଠ ସହିତ ମଧ୍ଯ ଅକ୍ଷର ପ୍ରତି କେହି ଯତ୍ନବାନ୍ ହେଉ ନ ଥ‌ିବା ମଧ୍ୟ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଆଗେ ପାଠପଢ଼ାର ବହୁତ ଅସୁବିଧା ଥିଲା । ଲୋକମାନଙ୍କର ପାଠ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ନ ଥିଲା । ତଥାପି ସେ ସମୟର ପାଠ ପଢ଼ାର ମାନଦଣ୍ଡ ଉଚ୍ଚ ଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ପାଠ ପଢ଼ିବାପାଇଁ ନାନା ସୁବିଧା ଆବିଷ୍କୃତ ହେଉଛି, ଲୋକମାନେ ପାଠର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝିଲେଣି, ହେଲେ ପାଠର ମାନ କମିବାରେ ଲାଗିଛି । ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରଠାରୁ ପି.ଏଚ୍.ଡ଼ି. ସ୍ତର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅବସ୍ଥା ସମାନ ହୋଇଛି । ‘ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼’ରେ ‘ଆଉଟ୍ ସାଇଡ଼ର’ ନାଁ ଦେଇ ଜଣେ ଲେଖିଥିଲେ, ବେଙ୍ଗଲି ସାହିତ୍ୟରେ ଲୋକମାନେ ପରୀକ୍ଷାରେ କିପରି ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପାସ୍‌ କରୁଛନ୍ତି । ତେଣୁ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀର କୌଣସି ମୂଲ୍ୟ ନ ଥ‌ିବାରୁ, ଅନେକ ଡି.ଫିଲ୍., ଡି. ଲିଟ୍. ଆଦି କରୁଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ କେବଳ ବଙ୍ଗଳା ବିଭାଗରେ ଏଭଳି ହେଉଛି ତାହା ନୁହେଁ, ସବୁ ବିଭାଗରେ ମଧ୍ୟ ଏପରି ହେଉଛି । ଆମ ଦେଶରେ ଗବେଷଣା ଡିଗ୍ରୀ କଲାବେଳେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ କୌଣସି ପ୍ରବନ୍ଧ ଇତ୍ୟାଦି ଲେଖିବାକୁ ପଡ଼ୁନାହିଁ । ଏଭଳି ଠକାମିକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଆକ୍ଷେପ କରିଛନ୍ତି । ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷାଦେଲେ, ଆମେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହିତ ସମାନ ହୋଇପାରିବୁ ।

ତେଣୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପ୍ରବନ୍ଧର ଶେଷରେ କହିଛନ୍ତି – ‘‘ଶିକ୍ଷାକୁ ଆମ ବିଚାରରେ ଶେଷ ସ୍ଥାନ ନଦେଇ ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନ ଦେଲେ ଏ ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ କେବଳ ଆଶା କରାଯାଇ
ପାରେ ।’’

(ଘ) କଠିନ ଶବ୍ଦ ଓ ଏହାର ଅର୍ଥ:

1. ରିପୋର୍ଟ – ବିବରଣୀ
2. ନିରକ୍ଷର – ଅକ୍ଷର ନ ଶିଖିଥିବା
3. ଉନ୍ନୟନ – ଉନ୍ନତିମୂଳକ
4. ମୁଗ୍ଧ – ସନ୍ତୁଷ୍ଟ
5. ଇଲଷ୍ଟ୍ରେଟେଡ଼ ଉଇକ୍ଲି – ଏକ ଇଂରାଜୀ ସାପ୍ତାହିକ ଖବରକାଗଜ
6. ଗର୍ହିତ – ଯାହା ହିତକର ନୁହେଁ
7. ଗଭର୍ଷର – ରାଜ୍ୟପାଳ
8. ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼ – ସ୍ତର
9. ସ୍ପୃହା – ଇଚ୍ଛା / ଆଗ୍ରହ
10. ନିରୁପାୟ – ଉପାୟ ନ ଥିବା / ଅସହାୟ
11. ଅବୈଧ – ବେନିୟମଯୁକ୍ତ
12. ନିଃସ୍ପୃହ – ଉଦାସୀନ
13. ସ୍ଫୁରଣ – ପ୍ରକାଶ
14. ଅନୁସନ୍ଧାନ – ଖେ।ଜିବା
15. ମାନଦଣ୍ଡ – ମାପଯନ୍ତ୍ର
16. ଶିକ୍ଷା କମିଶନ – ଶିକ୍ଷା ଆୟୋଗ (ଶିକ୍ଷା କର୍ମ ସମ୍ପାଦନ ନିମନ୍ତେ ଗଠିତ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହିକା ମଣ୍ଡଳୀ ।)
17. ଆଉଟ୍ ସାଇଡ଼ର – ବାହାର ଲୋକ ।
18. ପି.ଏଚ୍.ଡ଼ି. – Doctor of Philosophy
19. ଡି. ଲିଟ୍. – Doctor of Letters
20. ନିରନ୍ତ – ଖାଦ୍ୟ ଖାଇ ପାରୁ ନ ଥ‌ିବା ଅଭାବୀ ଲୋକ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Foundation of Education Solutions Chapter 13 ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା Questions and Answers.

CHSE Odisha 12th Class Education Solutions Chapter 13 ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଓ ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ପ୍ରତି ପ୍ରଶ୍ନତଳେ ପ୍ରଦତ୍ତ ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. କାହାଦ୍ବାରା କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଉଦ୍ଭାବନ କରାଯାଇଥିଲା ?
(i) ମ୍ୟାଡ଼ାମ୍ କ୍ୟୁରୀ
(ii) ଚାର୍ଲସ୍ ବ୍ୟାବେଜ୍
(iii) ରୋଟେଙ୍ଗ ଜେନ୍
(iv) ରାଇଟ୍ ବ୍ରଦରର୍ସ
Answer:
(ii) ଚାର୍ଲସ୍ ବ୍ୟାବେଜ୍

2. ‘CLASS’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କେଉଁ ମସିହାରୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଶିକ୍ଷାକୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପ୍ରଦାନ କରିବାପାଇଁ ସ୍ଥିର କରିଥିଲା ?
(i) ୧୯୮୦
(ii) ୧୯୮୧
(iii) ୧୯୮୩
(iv) ୧୯୮୪
Answer:
(iv) ୧୯୮୪

3. E-mail ର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
(i) Engineering Mail
(ii) Electronic Mail
(iii) Electoring Mail
(iv) Electric Mail
Answer:
(ii) Electronic Mail

4. CPU ର ପୂରା ନାମ କ’ଣ ?
(i) Computer Processing Unit
(ii) Centre Processing Unit
(iii) Central Processing Unit
(iv) Central Power Unit
Answer:
(iii) Central Processing Unit

5. କେଉଁଟି କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ଏକ ଅଂଶ ନୁହେଁ ?
(i) ହାର୍ଡୱେୟାର
(ii) ସି.ପି.ୟୁ.
(iii) ବ୍ୟାଟେରୀ
(iv) ମନିଟର
Answer:
(iii) ବ୍ୟାଟେରୀ

6. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରଥମେ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା ?
(i) ଆମେରିକାର ମାସାଚୁସେଟସ୍
(ii) ଇଂଲଣ୍ଡର ଲଣ୍ଡନ
(iii) ଭାରତର ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ
(iv) ଋଷିଆର ମସ୍କୋ
Answer:
(i) ଆମେରିକାର ମାସାଚୁସେଟସ୍

7. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟଟି କମ୍ପ୍ୟୁଟରଦ୍ଵାରା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ?
(i) ପାଣ୍ଡୁଲିପିର ସମ୍ପାଦନା
(ii) ଗ୍ରାଫ୍ ଆଙ୍କିବା
(iii) ଦରଖାସ୍ତ ଚିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା
(iv) ଏକ ମନିଅର୍ଡ଼ର ପ୍ରେରଣ କରିବା
Answer:
(iv) ଏକ ମନିଅର୍ଡ଼ର ପ୍ରେରଣ କରିବା

8. ନିମ୍ନଲିଖ୍ କେଉଁଟି ICT ଦ୍ବାରା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ?
(i) ବ୍ୟାଙ୍କରୁ ଟଙ୍କା ଉଠାଇବା
(ii) ପୋଷ୍ଟକାର୍ଡ଼ରେ ଚିଠି ଲେଖୁ ପଠାଇବା
(iii) ଅଫିସ୍‌ର ଆୟବ୍ୟୟ ହିସାବ ରଖୁ
(iv) ଲାଇବ୍ରେରୀ ବହି ପଢ଼ିବା
Answer:
(ii) ପୋଷ୍ଟକାର୍ଡ଼ରେ ଚିଠି ଲେଖୁ ପଠାଇବା

9. ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ବିଶେଷ କରି କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ?
(i) ବ୍ୟବସାୟ
(ii) ଶିକ୍ଷା
(iii) ଗୃହକାର୍ଯ୍ୟ
(iv) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ii) ଶିକ୍ଷା

10. ICT ର ପୂରା ଓଡ଼ିଆ ନାମ କ’ଣ ?
(i) କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସହ ଶିକ୍ଷଣ
(ii) ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା
(iii) କମ୍ପ୍ୟୁଟରଦ୍ଵାରା ଶିକ୍ଷଣ
(iv) କମ୍ପ୍ୟୁଟରଭିଭିକ ଶିକ୍ଷଣ
Answer:
(ii) ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା

11. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଟି ସୂଚନା-ସଞ୍ଚାର ବିଦ୍ୟାର ବଳିଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମ ଅଟେ ?
(i) ଗଣମାଧ୍ୟମ
(ii) ବିଦ୍ୟାଳୟ
(iii) ପରିବାର
(iv) ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ
Answer:
(i) ଗଣମାଧ୍ୟମ

12. ସୂଚନା-ସଞ୍ଚାର ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା କେଉଁ ବିଜ୍ଞାନର ଅନ୍ତର୍ଗତ ?
(i) ଯାନ୍ତିକ
(ii) ରସାୟନିକ
(iii) ମନୋବିଜ୍ଞାନ
(iv) ଜୀବବିଜ୍ଞାନ
Answer:
(i) ଯାନ୍ତିକ

13. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଟି ICT ର ଗୋଟିଏ ଉପାଦାନ ?
(i) ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ
(ii) ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍
(iii) ଡ୍ରଇଂ ବୋର୍ଡ଼
(iv) ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଉପକରଣ
Answer:
(ii) ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍

B. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ___________ ସଂସ୍ଥା ପ୍ରଥମେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରକୁ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା ।
Answer:
ମାସାଚୁସେଟସ୍ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (MIT)

2. ___________ ଦ୍ଵାରା କମ୍ପ୍ୟୁଟରର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଦେଖ୍ହୁଏ ।
Answer:
ମନିଟର

3. କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ପାଖକୁ ଯଦି କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ ଚିଠି ପ୍ରେରଣ କରାଯାଏ, ତେବେ ତାକୁ ___________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଇ-ମେଲ

4. ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ନିଜର ସୁବିଧା ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର କରି ଯେଉଁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିଥାଏ, ତାହାକୁ ___________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସହାୟକ ଶିକ୍ଷା (Computer Assisted Instruction)

5. କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି ତାକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କର ଦୋଷ ଦୁର୍ବଳତାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ___________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ପରିଚାଳିତ ଶିକ୍ଷା (Computer Managed Instruction)

6. ___________ ସଞ୍ଚାର ବିଦ୍ୟାର ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମ ଅଟେ ।
Answer:
ଗଣମାଧ୍ୟମ

7. ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ___________ ବିଜ୍ଞାନର ଅନ୍ତର୍ଗତ ।
Answer:
ଯାନ୍ତ୍ରିକ

8. ଇ-ମେଲ୍ ___________ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୭୧

9. ___________ ମସିହାରେ CLASS ନାମକ ଏକ ପ୍ରକଳ୍ପ ଭାରତରେ କାର୍ଯ୍ୟାରମ୍ଭ ହେଲା ?
Answer:
୧୯୮୪-୮୫

10. ଆମେରିକାର ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ ସଂସ୍ଥା ପ୍ରଥମେ ଗଣନାକାରୀ ଯନ୍ତ୍ର ___________ ମସିହାରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୪୩

C. ଭୁଲ୍ ଥିଲେ ଠିକ୍ କରି ଲେଖ ।

1. ICT ର ପୂରା ନାମ Information Computer Technology (ସୂଚନା, କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା) ।
Answer:
ICT ର ପୂରା ନାମ Information Computer Technology (ସୂଚନା, କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା) ।

2. ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ICT ହେଉଛି ସାମାଜିକ ଜୀବନର କ୍ରମ ଗଠନର ଏକ ଅପୂର୍ବ ସୁଯୋଗ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ICT ହେଉଛି ବୃତ୍ତିଗତ ଜୀବନର କ୍ରମ ଗଠନର ଏକ ଅପୂର୍ବ ସୁଯୋଗ ।

3. ସର୍ବପ୍ରଥମେ ମସ୍କୋଠାରେ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ସର୍ବପ୍ରଥମେ ମାସଟୁସେଟସ୍ତାରେ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିଲା ।

4. ଏକ ମନିଅର୍ଡ଼ର କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ ପଠାଯାଇପାରିବ ।
Answer:
ଏକ ମନିଅର୍ଡ଼ର କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ ପଠାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।

5. ICT ବିଶେଷତଃ ବ୍ୟବସାୟିକ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ।
Answer:
ICT ବିଶେଷତଃ ଶୈକ୍ଷିକ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ।

6. ଜନ୍ ଭିନ୍‌ସେଟ୍ କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ଉଦ୍ଭାବକ ଅଟନ୍ତି ।
Answer:
ଚାର୍ଲସ୍ ବ୍ୟାବେଜ୍ କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ଉଦ୍ଭାବକ ଅଟନ୍ତି ।

7. ଏନ୍‌ସାକ୍ ପ୍ରଥମେ ୧୯୫୯ ମସିହାରେ କାର୍ଯ୍ୟାରମ୍ଭ କରିଥିଲା ।
Answer:
ଏନ୍‌ସାକ୍‌ ପ୍ରଥମେ ୧୯୪୯ ମସିହାରେ କାର୍ଯ୍ୟାରମ୍ଭ କରିଥିଲା ।

8. ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମ ହେଉଛି ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ।
Answer:
ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମ ହେଉଛି ଗଣମାଧ୍ୟମ ।

9. ICT ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନର ଅନ୍ତର୍ଗତ ।
Answer:
ICT ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବିଜ୍ଞାନର ଅନ୍ତର୍ଗତ ।

10. ଡ୍ରଇଂ ବୋର୍ଡ଼ ICT ର ଗୋଟିଏ ଉପାଦାନ ଅଟେ ।
Answer:
ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍ ICT ର ଏକ ଉପାଦାନ ଅଟେ ।

11. ICT ର ବ୍ୟବହାର ବ୍ୟୟବହୁଳ ନୁହେଁ ।
Answer:
ICT ର ବ୍ୟବହାର ବ୍ୟୟବହୁଳ ଅଟେ ।

12. ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବିଶେଷ କରି ଗୃହସଜ୍ଜା କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ।
Answer:
ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବିଶେଷକରି ଶୈକ୍ଷିକ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ।

D. ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

1. ଅଣଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣର ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ବୁଲେଟିନ୍ ବୋର୍ଡ଼, ମାନଚିତ୍ର, ପୋଷ୍ଟର ଇତ୍ୟାଦି ଅଣଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣ ଅଟେ ।

2. ଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ସ୍ଲାଇଡ୍, ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣ ଅଟେ ।

3. ଅନୁସୂଚିତ ଶିକ୍ଷଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଅନୁସୂଚିତ ଶିକ୍ଷଣ ହେଉଛି ଏକ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ସୋପାନ ଅନୁସାରେ ଆୟୋଜନ କରି ଛାତ୍ରକୁ ଏକ ପରିଚିତ ପୃଷ୍ଠଭୂମିରୁ ଜଟିଳ ସ୍ତରକୁ ଗତିଶୀଳ କରାଇବା ।

4. ଅଣୁଶିକ୍ଷଣ ଚକ୍ର କ’ଣ ?
Answer:
ଏହା ଏକପ୍ରକାର ଶିକ୍ଷାଦାନ ପଦ୍ଧତି ଯେଉଁଥିରେ ଗୋଟିଏ ଶିକ୍ଷାଦାନ କୌଶଳକୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପରିବେଶରେ ଅଭ୍ୟାସ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଯଥେଷ୍ଟ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ମିଳିଥାଏ ।

5. ଏକ ଗଣମାଧ୍ୟମର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ଟେଲିଭିଜନ ଏକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ।

6. ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଏକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷା ଉପକରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଶିକ୍ଷାଦାନ ଓ ଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ମାର୍ଜିତ କରିବା ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ପ୍ରଧାନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଅଟେ ।

7. CAI ର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
CAI & Computer Assisted Instruction ( କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସହାୟକ ଶିକ୍ଷା) ।

8. ପ୍ରଥମ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ହିସାବରେ କାହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
Answer:
ENIAC (ଏନିଆକ୍)କୁ ପ୍ରଥମ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ହିସାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।

9. କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରୟୋଗ ଲେଖ ।
Answer:
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ସହଜରେ ଅଭିପ୍ରେରିତ କରିଥାଏ ।

10. ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ର ଗୋଟିଏ ଗୁଣ ଲେଖ ।
Answer:
ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରୁ ନିଜ ଇଚ୍ଛାନୁସାରେ ବିଷୟ ବା ଜ୍ଞାନକୁ ସହଜରେ ଉପଲବ୍‌ଧ କରିହେବ ।

11. ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା (ICT) କ’ଣ ?
Answer:
ଯେଉଁ ବିଦ୍ୟା ବିଭିନ୍ନ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଯଥା ରେଡ଼ିଓ, ଟେଲିଭିଜନ, ଇଣ୍ଟରନେଟ୍, କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଓ ଉପଗ୍ରହ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ ତାହାକୁ ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା (ICT) କୁହାଯାଏ ।

12. ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା (ICT) ଆମକୁ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛି ?
Answer:
ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ସୂଚନା ଓ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ, ମତ ବିନିମୟ ସ୍ଵଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ କରିପାରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷାକୁ ପ୍ରଗତିଶୀଳ କରିପାରିଛି ।

13. ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା (ICT) ର ଗୋଟିଏ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଶିକ୍ଷକ, ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ, ପିତାମାତା ତଥା ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଯୋଗାଯୋଗ ମାଧ୍ୟମର ବ୍ୟବହାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅବଗତ କରିବା ।

14. ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ICT ର ଗୋଟିଏ କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ICT ର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ ଶିକ୍ଷକ ସ୍ବଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ; ଯଥା ଗବେଷଣା, ମୂଲ୍ୟାୟନ, ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ, ନାମଲେଖା ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିଥା’ନ୍ତି ।

15. ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ର ଏକ ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ର ବ୍ୟବହାର କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ କରାଯାଇ ସ୍ବଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟ ଓ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇପାରେ ।

16. CLASS କ’ଣ ?
Answer:
CLASS ବା Computer Literacy And Studies in School ହେଉଛି ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର ନିମିତ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଶୈକ୍ଷିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ।

17. ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ଉପଯୋଗିତା ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ବାର୍ଷିକ ଆୟବ୍ୟୟ ଅଟକଳ ପ୍ରସ୍ତୁତି, ପିଲାମାନଙ୍କର ଓ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କର ଦରମା ପ୍ରସ୍ତୁତି, ମୂଲ୍ୟାୟନ, ସମୟ ନିର୍ଘଣ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତି, ରେକର୍ଡ଼ପତ୍ର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟମାନ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସାହାଯ୍ୟରେ କରାଯାଇଥାଏ ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
A. ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦୁଇଟି ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

1. ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଯେକୌଣସି ଦୁଇଟି ଉପଯୋଗିତା ଲେଖ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଉପଯୋଗିତା :
(୧) କମ୍ ସମୟରେ ଏହା ଅଧୂକ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
(୨) ଏହାଦ୍ଵାରା ଶୈକ୍ଷିକ ମୂଲ୍ୟାୟନ ସହଜ ହୋଇଥାଏ ।

2. ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଦୁଇଟି ଦୋଷତ୍ରୁଟି ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
(କ) ଏହା ଶିକ୍ଷକଙ୍କର ଭୂମିକା ହ୍ରାସ କରିଥାଏ ।
(ଖ) ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଶିକ୍ଷାର ଅଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।
(ଗ) ଶିକ୍ଷାଦାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ଛାତ୍ରର ସମ୍ପର୍କ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ । (ଯେକୌଣସି ଦୁଇଟି)

3. କମ୍ପ୍ୟୁଟର ପରିଚାଳିତ ଶିକ୍ଷା ଓ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସହାୟକ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭେଦ ସଂକ୍ଷେପରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସହାୟକ ଶିକ୍ଷାରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ତାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ । ଏହା ଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସୁଖପ୍ରଦ କରିଦିଏ । ମାତ୍ର କମ୍ପ୍ୟୁଟର ପରିଚାଳିତ ଶିକ୍ଷାଦ୍ବାରା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇ ରଖାଯାଏ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପାଇଁ ଅନେକ ପାଠ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଧାରାବାହିକ ଭାବରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ ଭବିଷ୍ୟତ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ରଖାଯାଏ ।

4. ଶ୍ରେଣୀ ଶିକ୍ଷାଦାନରେ ସୂଚନା-ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଯେକୌଣସି ଦୁଇଟି ପ୍ରୟୋଗ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଶ୍ରେଣୀ ଶିକ୍ଷାଦାନରେ ସୂଚନା-ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଦୁଇଟି ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି –
(a) ଶିକ୍ଷାଦାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର କରିବା ।
(b) ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ର ବ୍ୟବହାର କରି ବିଭିନ୍ନ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ।

5. କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସହାୟକ ଶିକ୍ଷା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝାଏ ?
Answer:
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସହାୟକ ଶିକ୍ଷା କହିଲେ ଏହା ବୁଝାଯାଏ ଯେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର କରି ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପୁଜୁଥ‌ିବା ସମସ୍ୟାର ସମାଧନା କରିବା । ତତ୍‌ସହିତ କମ୍ପ୍ୟୁଟରକୁ ଶିକ୍ଷାଦାନର ମାଧ୍ୟମ କରିବା, ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଚୟନ, ତାଲିମ୍, ମୂଲ୍ୟାୟନ, ପ୍ରବେଶ ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ କରିବା ।

6. ଦୂରଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ଭୂମିକା କ’ଣ ?
Answer:
ଦୂରଶିକ୍ଷା ବା ପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ଆଜି କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ କମ୍ ସମୟରେ ଦିଆଯାଉଛି । ଏହା ସହିତ ଇ-ମେଲ (E-mail) ବା ଟେଲିଫୋନ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ମାଧ୍ୟମରେ ଦୂରସ୍ଥ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସହ ଶୈକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ ରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରୁଛି ।

7. ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କୁ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରେ ?
Answer:
(କ) ଏହା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀର ସୃଜନୀ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧିକରି ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
(ଖ) ଏହା ବୃତ୍ତିଗତ ଜୀବନର କ୍ରମ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ଏକ ଅପୂର୍ବ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।

8. ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା କ’ଣ ? ଏହାର ଗୋଟିଏ ସଂଜ୍ଞା ଲେଖ ।
Answer:
ଯେଉଁ ଶିକ୍ଷା ସୂଚନା ଓ ଯୋଗାଯୋଗର ସମସ୍ତ ଉପକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ ତାକୁ ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା କୁହାଯାଏ । ଡି.ଜନ୍ (Daintith John)ଙ୍କ ମତରେ “ଏହା ଏକ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଅଭିକଳ୍ପ ଯାହାକି କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଓ ଟେଲି ଯୋଗାଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ତଥ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ସଂରକ୍ଷଣ, ପୁନରୁଦ୍ଧାର, ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ସମ୍ପାଦନା କରିଥାଏ ।’’

9. ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା କିପରି ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ?
Answer:
(କ) ପ୍ରଥମତଃ ଏହା ବ୍ୟାପକ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ଭାବନା ସୃଷ୍ଟିରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
(ଖ) ଦ୍ଵିତୀୟତଃ ଏହା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଯୁକ୍ତିଗତ ଉପକରଣ ଯଥା: କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ରେଡ଼ିଓ, ଟେଲିଭିଜନ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷଣକୁ ତ୍ୱରାନ୍ଵିତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।

10. ସୂଚନା ଓ ସଞ୍ଚାର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ୨ଟି ଅପକାରିତା ଲେଖ ।
Answer:
(କ) ଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏହାର ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାର କୃଷ୍ଟକର ହୁଏ ।
(ଖ) ଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏହାର ଉପଯୋଗ ଖୁବ୍ ବ୍ୟୟବହୁଳ ।

11. ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ୨ଟି ପ୍ରୟୋଗ ଲେଖ ।
Answer:
(କ) ଉପଯୁକ୍ତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଚୟନବେଳେ ଏହାର ସାହାଯ୍ୟ ନିଆଯାଏ ।
(ଖ) ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଚାର ଓ ବହୁଳ ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଏହା ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ।

B. ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ପାଞ୍ଚଟି ବା ଛଅଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

1. ଚିତ୍ରଣ ଓ ଅଣଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷାଦାନରେ ଉଭୟ ଚିତ୍ରଣ ଓ ଅଣଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । ଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରୋଜେକ୍‌ସନଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ; ଯଥା- ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ସ୍ଲାଇଡ୍ ଇତ୍ୟାଦି । ଏହା ଚଳତ୍ ଥିବାରୁ ଶିଶୁ ମନକୁ ଆକର୍ଷଣ କରେ । ମାତ୍ର ଏହା ସବୁ ସମୟରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ନୁହେଁ । ଏହା ବ୍ୟୟସାପେକ୍ଷ ମଧ୍ୟ । ସେହିପରି ଅଣଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକୁ ସାଧାରଣଭାବେ କଳାପଟା, ଖବରକାଗଜ, ଚାର୍ଟ, ପୋଷ୍ଟର, ମାନଚିତ୍ର, କାର୍ଟୁନ୍ ଇତ୍ୟାଦି ମାଧ୍ୟମରେ ଆଲୋକ ସଂପାତ ନ କରି ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଏ । ଏହାର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ଓ ଏହା କମ୍ ବ୍ୟୟସାପେକ୍ଷ ।

2. ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଛି । ସାଧାରଣତଃ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତିଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ଯୋଜନାର ରୂପାୟନ, ମୂଲ୍ୟାୟନ, ବିଶ୍ଳେଷଣ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶିକ୍ଷା-ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷଣ ପଦ୍ଧତିର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ବିଶେଷକରି ବର୍ତ୍ତମାନର ଶିକ୍ଷା ଚାହିଦାକୁ ଆଖରେ ରଖ୍ ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ରୁଚି ଅନୁସାରେ ଦିଆଯାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପୁଜୁଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟାର ସୁସମାଧାନ ହୋଇଥାଏ । ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତି, ମନୋନୟନ ଓ ମୂଲ୍ୟାୟନରେ ଏହି ବିଜ୍ଞାନକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏହା ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଏକ ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି ।

3. ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ଆଜିର ବିଜ୍ଞାନ ମନୁଷ୍ୟକୁ ଏକ ସଫଳ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତି ରୂପେ ପରିଗଣିତ କରିପାରିଛି । ଏହି ବିଜ୍ଞାନ ଯୁଗର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଭାବନ ହେଉଛି କମ୍ପ୍ୟୁଟର । ଏହା ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରୋନିକ୍ ଉପକରଣ ଓ ଯନ୍ତ୍ରର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ଆଜି ମନୁଷ୍ୟକୁ ମହାନ୍ କରିଛି । ନିଜର ଆବଶ୍ୟକତା, ରୁଚି ମୁତାବକ ଜିନିଷ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସଫଳଭାବେ ପରିପ୍ରକାଶ କରିପାରୁଛି । ପୃଥ‌ିବୀ ଆଜି ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଗ୍ରାମ ସଦୃଶ । ଏହି ଯନ୍ତ୍ରାଂଶମାନଙ୍କୁ ନେଇ ସୂଚନାରେ ଆସିଥିବା ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହିଁ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ।

4. କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ତିନୋଟି ଶୈକ୍ଷିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ନିମ୍ନଲିଖ୍ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ; ଯଥା –
(i) ବିଭିନ୍ନ ଶୈକ୍ଷିକ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ, ଆଲୋଚନା ଓ ଗବେଷଣା ।
(ii) ଶିକ୍ଷା ଉପକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଉନ୍ନତ ମାନର ଶିକ୍ଷାଦାନ ଓ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
(iii) ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ମାନସିକ ଦକ୍ଷତାର ମୂଲ୍ୟାୟନ ଓ ଫଳାଫଳ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଇତ୍ୟାଦି ।

5. ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ତିନୋଟି ଅପକାରିତା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ଅନେକ ଉପକାର ସାଧୂତ ହେବା ସହିତ ଅନେକ ଅସୁବିଧା ମଧ୍ଯ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(୧) ଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ଛାତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ସୁସମ୍ପର୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇ ପାରିନଥାଏ ।
(୨) ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ର ଅସଦ୍ ବ୍ୟବହାର ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।
(୩) ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ଆଦର୍ଶ ଛାତ୍ର ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବାର ଅବସର ମିଳେ ନାହିଁ ।

6. ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସହାୟକ ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟବହାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସହାୟକ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପଦ୍ଧତି ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ଯହବାର ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ ସହଜ, ସରଳ ଏବଂ ରୁଚିକର ହୋଇଥାଏ । ବିଶେଷକରି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସାକ୍ଷରତା ଯୋଜନା ସହ ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର, କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆଯାଏ ।

7. ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ତିନୋଟି ଉପକାରିତା ଲେଖ ।
Answer:
ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଶିକ୍ଷାରେ ନିମ୍ନ ପ୍ରକାରର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ; ଯଥା –
(i) କମ୍ ସମୟରେ ଏହା ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
(ii) ଶି କ୍ଷାର୍ଥୀ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାଧୀନତା ପାଇବା ସହିତ ନିଜ ସମୟ, ଇଚ୍ଛା, ଆଗ୍ରହ ଓ ବିଷୟକୁ ଆଖୁଗରେ ରଖ୍ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
(iii) ଏହାଦ୍ଵାରା ଶୈକ୍ଷିକ ମୂଲ୍ୟାୟନ ସହଜ ହୋଇଥାଏ ।
(iv) ଏହା ଏକ ଶିକ୍ଷା ଉପକରଣର ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଇବା ସହିତ ଶିକ୍ଷକ ଅଭାବର ଏକ ବିକଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମ ଅଟେ ।

8. ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ପ୍ରୟୋଗର ତିନୋଟି ଉଦାହରଣ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:
ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ନିମ୍ନ ପ୍ରକାରରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ପାରୁଛି; ଯଥା –
(i) ଶୈକ୍ଷିକ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତି ସହିତ ଏହାକୁ ସଫଳ ଭାବେ ଆଲୋଚନା ଓ ବିଶ୍ଲେଷଣ କରାଯାଇପାରୁଛି ।
(ii) ଶୈକ୍ଷିକ ପ୍ରଶାସନ, ପରିଚାଳନା, ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା, ମୂଲ୍ୟାୟନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାର ବ୍ୟାପକ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଛି ।
(iii) ନାମଲେଖା, ବର୍ଗୀକରଣ, ଶୈକ୍ଷିକ ଗବେଷଣା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ।

9. ଇ-ମେଲ୍ (e-mail) ଦ୍ଵାରା କି ଉପକାର ହେଉଛି ?
Answer:
ଇ-ମେଲ୍‌ଦ୍ୱାରା କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ କମ୍ ସମୟରେ ଯୋଗାଯୋଗ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇପାରୁଛି । ଏହାଦ୍ଵାରା ପତ୍ର ବିନିମୟ ଶିକ୍ଷା, ଦୂରଶିକ୍ଷା, ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ, ନିଯୁକ୍ତି, ପ୍ରବେଶ ତଥା ଦୂର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ସହ ଶୈକ୍ଷିକ ଯୋଗାଯୋଗ ସହଜସାପେକ୍ଷ ହୋଇପାରୁଛି । ଏହାଦ୍ଵାରା ଦୂର ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ କମ୍ ସମୟରେ କମ୍ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଶିକ୍ଷାଦେବା ସମ୍ଭବପର ହେଉଛି ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

1. ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ବ୍ୟବହାର ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ସମୟ ସହ ତାଳଦେଇ ଆଜିର ବିଜ୍ଞାନ ବିକାଶର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗକୁ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଛି । ସେହିପରି ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ । ଏହାର ବ୍ୟବହାରଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ନିମ୍ନଲିଖ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ।

(1) ଉପଯୁକ୍ତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ଚୟନ – ଶିକ୍ଷାବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ଚୟନ କରିବା ଏକ କଷ୍ଟକର କାର୍ଯ୍ୟ । ତେଣୁ ବିଭିନ୍ନ ନୂତନ ପଦ୍ଧତି; ଯଥା – ଅଣୁଶିକ୍ଷଣ ଚକ୍ର, ଅନୁସୂଚିତ ଶିକ୍ଷଣ ଇତ୍ୟାଦି ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାଦାନରେ ଉପଯୁକ୍ତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ଚୟନ କରାଯାଇଛି ।

(2) ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଚାର ଓ ବହୁଳ ପ୍ରସାର ନିମିତ୍ତ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ – ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ତଙ୍କ ନିମିତ୍ତ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ । ତେଣୁ ସମାଜରେ ଉଚିତ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରୁ ବଞ୍ଚତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ମାଧ୍ଯମଦ୍ୱାରା ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିବା ଏହି ଶୈକ୍ଷିକ ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।

(3) ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଶିକ୍ଷା ସହାୟକ ଉପକରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା, ଶିକ୍ଷାଦାନକୁ ସରଳ ଓ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ କରିବା ନିମିତ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ଉପକରଣର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ବିଭିନ୍ନ ଚିତ୍ରଣ ଓ ଅଣଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଉପଲବ୍‌ଧି କରିହୁଏ ।

(4) ଶିକ୍ଷା ତାଲିମ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ନିମିତ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ – ଆଜିର ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷାଦାନରେ ଶିକ୍ଷଣକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବାବେଳେ ଏହି ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନର ବହୁଳ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ କିପରି ଶିକ୍ଷଣର ସମସ୍ତ ତତ୍ତ୍ଵକୁ ଗୁରୁତ୍ଵର ସହ ବିଚାରକରି ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯିବ, ତାହା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆଯାଉଛି । ଶିକ୍ଷଣ ତତ୍ତ୍ବ ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ଏହି ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକ ମନୋବିଜ୍ଞାନର ଗୂଢ଼ତତ୍ତ୍ୱ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।

(5) ଉପଯୁକ୍ତ ସମ୍ବଳର ଚିହ୍ନଟ ଓ ତା’ର ବ୍ୟବହାର – ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନକୁ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଉଭୟ ମାନବ ଓ ଭୌତିକ ସମ୍ବଳର ସୁବିନିଯୋଗ କରାଯାଇପାରୁଛି ।

(6) ବିଭିନ୍ନ ଗଣମାଧ୍ୟମର ପ୍ରୟୋଗ – ଶିକ୍ଷାକୁ ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ କରିବା ନିମିତ୍ତ ବେତାର, ଦୂରଦର୍ଶନ, ସମ୍ବାଦପତ୍ର ଆଦି ଗଣମାଧ୍ୟମର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ ଶିକ୍ଷା ସଚେତନତା ଓ ଜାଗରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନର ବହୁତ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।

(7) ଶିକ୍ଷଣ ଓ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପୁଜୁଥ‌ିବା ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ – ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ୟାକୁ ଗୁରୁତ୍ଵର ସହ ବିଚାରକରି ଏହାର ନିରାକରଣ ନିମିତ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ପନ୍ଥା ଏହି ଶୈକ୍ଷିକ ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥାଏ ।

ଏହିପରି ଭାବରେ ଶିକ୍ଷା ପରିସରକୁ ବ୍ୟାପକ କରିବା ସହ ସମୟ ଉପଯୋଗୀ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ବିଜ୍ଞାନପ୍ରସୂତ ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । CAI ବା କମ୍ପ୍ୟୁଟରଦ୍ଵାରା ଶିକ୍ଷାଦାନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରାଯାଉଛି । ଇଣ୍ଟରନେଟ୍, Educat (ଏଡୁସାଟ), ଉପଗ୍ରହ ତଥା ବିଭିନ୍ନ information technology ର ସାଧନ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାର ବିକାଶ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା ଚାଲିଛି ।

ବାସ୍ତବରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦୂରଶିକ୍ଷା, ପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା, ଟେଲିଫୋନ ମାଧ୍ୟମରେ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ଇତ୍ୟାଦି ଏହି ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବହୁମୁଖୀ କରିବା ନିମିତ୍ତ ଏକ ଏକ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟି ସଦୃଶ । ଶିକ୍ଷା ବର୍ତ୍ତମାନ ଶିକ୍ଷକକୈନ୍ଦ୍ରିକ ନ ହୋଇ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀକୈନ୍ଦ୍ରିକ ହୋଇଛି ଓ ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଚାରିକାନ୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନ ରଖ୍ ବହୁମୁଖୀ କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରୁଛନ୍ତି ।

ଜୀବନର ଅଭିଜ୍ଞତାଗୁଡ଼ିକ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପ୍ରତିଫଳନ କରିବାପାଇଁ ଞ୍ନାନାମ୍କ ବ୍ୟବହାରିକ ବିକାଶ ସହ ଓ କାର୍ଯ୍ୟମ୍କ ବ୍ୟବହାରର ଦିଗଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଆଯାଉଛି । ଶିଶୁର ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଆଯାଇ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଛି ।

2. ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ବ୍ୟବହାର କରିବା ସମୟରେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ କେଉଁ ସାବଧାନତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ?
Answer:
ବର୍ତ୍ତମାନର ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଦୁନିଆରେ ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ବିଷୟ ବିଜ୍ଞାନପ୍ରସ୍ତୁତ ଯନ୍ତ୍ର ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ । କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ଟେଲିଭିଜନ ଆଜି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ସଂକୁଚିତ କରିଦେଇଛି । ତେଣୁ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷଣର ବିକାଶ ନିମିତ୍ତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।

ଭାରତରେ ୧୯୮୪/୮୫ ମସିହାରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସାକ୍ଷରତା ଓ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟୟନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ (CLASS – Computer Literacy and Studies in Schools) ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଶିକ୍ଷାକୁ ଶିକ୍ଷାକାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସହ ସାମିଲ କରାଯାଉଛି ।

ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରରେ ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟାର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ହେବାଦ୍ୱାରା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆଉ ବିଶେଷ ନିର୍ଭର କରୁନାହାନ୍ତି । ସେମାନେ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରୁଛନ୍ତି । ବିଶେଷକରି ଶିକ୍ଷକମାନେ ଯେତେବେଳେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ସେତେବେଳେ ସେମାନେ ଅନେକ ସତର୍କତାମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ଦରକାର ।

1. ସର୍ଚ୍ଚ ଇଞ୍ଜିନ ବ୍ୟବହାର ସମୟରେ ସାବଧାନତା ଅବଲମ୍ବନ ନକଲେ ଅନେକ ଅବାଞ୍ଛିତ ସାଲଟକ ଚାଲିଯିବାର ସମ୍ଭାବନାକୁ ଏଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଇନପାରେ ।
2. ପିଲାମାନଙ୍କ ସହ ଅଶ୍ଳୀଳ ଛବି ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ କେବେ ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।
3. ଫେସ୍‌ବୁକ୍ ଏବଂ ଇ-ମେଲ୍‌ରେ କିଛି ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ନିଜେ ବହୁବାର ଚିନ୍ତା କରିବାର ଅଛି ।
4. ଇ-ମେଲ୍ ଯୋଗାଯୋଗ କରିବା ସମୟରେ ଅଧିକ ଯତ୍ନବାନ୍ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
5. ଅନେକ ପତ୍ରପତ୍ରିକା, ସମ୍ବାଦପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପଢ଼ିବା ସମୟରେ ସକାରାତ୍ମକ ସମ୍ବାଦମାନ ବାଛି ପଢ଼ିବା ଦରକାର ।
6. ଅନେକ ସମୟରେ ଅଭିଜ୍ଞତା ସେୟାର କରିବା ସମୟରେ କିଛି ଅଶ୍ଳୀଳ ମନ୍ତବ୍ୟ ବା କାହାକୁ ବାଧଲା ଭଳି ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖରାପ ଅଭ୍ୟାସ ।
7. ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ ପାଇଁ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ମନୋରଞ୍ଜନ ପାଇଁ ନୁହେଁ – ଏହା ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ ଅନୁଭବ କରି ସେହି ଦିଗରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କୁ ପରିଚାଳିତ କରିବା ଉଚିତ ।

3. ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ପ୍ରୟୋଗ କିପରି କରାଯାଇପାରିବ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ପ୍ରୟୋଗ : ବର୍ତ୍ତମାନର ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଦୁନିଆରେ ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ବିଷୟ ବିଜ୍ଞାନପ୍ରସୂତ ଯନ୍ତ୍ର ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ । କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ଟେଲିଭିଜନ ଆଦି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବକୁ ସଂକୁଚିତ କରିଦେଇଛି । ତେଣୁ ଶିକ୍ଷାରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷଣର ବିକାଶ ନିମିତ୍ତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ଏବଂ ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ନିମ୍ନଲିଖ କାର୍ଯ୍ୟସବୁ କରାଯାଉଛି ।

• ଏହାଦ୍ଵାରା ଶିକ୍ଷାଗତ ଚାହିଦାକୁ ସାମନା କରି ଉପଯୁକ୍ତ ପରିବେଶ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ।
• ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପ୍ରଣାଳୀର ଉନ୍ନତିକରଣ ।
• ମୂଲ୍ୟାୟନ ଓ ପରିମାପରେ ସାହାଯ୍ୟ ।
• ଶିକ୍ଷା ଯୋଜନାରେ ସହାୟତା ସହ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଶାସନିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ।
• ଶିକ୍ଷା ସହାୟକ ସରଞ୍ଜାମ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ।
• ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ।
• ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସାର ଓ ପ୍ରଚାର ନିମିତ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏହାର ଉପଯୋଗ ଇତ୍ୟାଦି ।

Computer – ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ମାସାଚୁସେଟ୍ସ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (MIT)ର ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରର କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା । ଶିକ୍ଷାରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ପ୍ରୟୋଗ ଆଜିକାଲି ବହୁମାତ୍ରାରେ ବଢ଼ିଯାଇଛି । ୧୮୮୩ ମସିହାରେ ଚାର୍ଲସ୍ ବାବେଜ୍ ଏହାକୁ ଉଦ୍ଭାବନ କହିଥିଲେ । କ୍ରମେ ଏହା ପ୍ରତ୍ୟେକଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ବିପ୍ଳବ ଆଣି ପ୍ରତ୍ୟେକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସହଜ, ସରଳ ଓ ଦ୍ରୁତ ସମ୍ପାଦନ କରିପାରିଛି । ବିଶେଷକରି ଶିକ୍ଷାରେ ଏହାର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି; ଯଥା –

1. ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ରୂପାନ୍ତରଣ
2. ଶିକ୍ଷାଦାନ ପ୍ରଣାଳୀରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର
3. ପରୀକ୍ଷା ପତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ମୂଲ୍ୟାୟନ
4. ପରୀକ୍ଷା ଫଳକୁ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରକାଶନରେ ସାହାଯ୍ୟ
5. ଶୈକ୍ଷିକ ଗବେଷଣା
6. ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବା
7. ଶୈକ୍ଷିକ ପରିଚାଳନାରେ ସାହାଯ୍ୟ
8. ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି
9. ଦୂର ଶିକ୍ଷାରେ ସାହାଯ୍ୟ
10. ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଚିଠିପତ୍ର (E-mail) ଓ ଜ୍ଞାନର ପରିସର ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଇତ୍ୟାଦି ।

ଭାରତରେ ୧୯୮୪/୮୫ ମସିହାରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସାକ୍ଷରତା ଓ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟୟନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ (CLASS – Computer Literacy and Studies in Schools) ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଶିକ୍ଷାକୁ ଶିକ୍ଷାକାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସହ ସାମିଲ
କରିପାରିଛି ।

BSE Odisha Class 12 Education Notes

ବିଷୟଭିତ୍ତିକ ସୂଚନା

ଶିକ୍ଷାରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଗୁରୁତ୍ଵ :
ବର୍ତ୍ତମାନର ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଦୁନିଆରେ ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ବିଷୟ ବିଜ୍ଞାନପ୍ରସୂତ ଯନ୍ତ୍ର ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ । କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ଟେଲିଭିଜନ ଆଦି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବକୁ ସଂକୁଚିତ କରିଦେଇଛି । ତେଣୁ ଶିକ୍ଷାରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷଣର ବିକାଶ ନିମିତ୍ତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଶିକ୍ଷାରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଉପଯୋଗିତାମାନ ରହିଛି ।
(1) ଏହାଦ୍ଵାରା ଶିକ୍ଷାଗତ ଚାହିଦାକୁ ସାମନା କରି ଉପଯୁକ୍ତ ପରିବେଶ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ।
(2) ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପ୍ରଣାଳୀର ଉନ୍ନତିକରଣ ।
(3) ମୂଲ୍ୟାୟନ ଓ ପରିମାପରେ ସାହାଯ୍ୟ ।
(4) ଶିକ୍ଷା ଯୋଜନାରେ ସହାୟତା ସହ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଶାସନିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ।
(5) ଶିକ୍ଷା ସହାୟକ ସରଞ୍ଜାମ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଆବଶ୍ୟକ ।
(6) ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ।
(7) ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସାର ଓ ପ୍ରଚାର ନିମିତ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏହାର ଉପଯୋଗ ଇତ୍ୟାଦି ।

ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ବିଷୟବସ୍ତୁ :
CAI : Computer Assisted Instruction : ଏହାଦ୍ଵାରା ଶିକ୍ଷକ-ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ ।
Hardware – ବିଭିନ୍ନ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଯନ୍ତ୍ରବିଶେଷର ବ୍ୟବହାର କରି ଶିକ୍ଷାଦାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଏ ।
Software – ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ, ଡିଜାଇନ୍ ଓ ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷାର ଉନ୍ନତ ପଦ୍ଧତି ଯାହା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାଦାନକୁ ସରଳ, ବୋଧଗମ୍ୟ କରାଯାଏ; ଯଥା – Micro teaching (ଅଣୁଶିକ୍ଷଣ ଚକ୍ର), ଅନୁସୂଚିତ ଶିକ୍ଷଣ ଇତ୍ୟାଦି ବ୍ୟବହାର କରି ଶିକ୍ଷାଦାନ କରାଯାଏ । ଶିକ୍ଷାରେ ବିଭିନ୍ନ ଗଣମାଧ୍ୟମର ଭୂମିକା ମଧ୍ଯ ଏହାର ପରିସରଭୁକ୍ତ; ଯଥା- କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ଇଣ୍ଟରନେଟ୍, ଇ-ମେଲ ଇତ୍ୟାଦି ।

ଶିକ୍ଷାରେ ଚିତ୍ରଣ ଓ ଅଣଚିତ୍ରଣ ଉପକରଣ (Projected and Non-projected Aids) ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ଉପରୋକ୍ତ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ବର୍ତ୍ତମାନ ଶିକ୍ଷାବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବହୁଳଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ଏହାକୁ ବିଜ୍ଞାନର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଉଛି ।

Computer – ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ମାସାଚୁସେଟ୍ସ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (MIT)ର ଶିକ୍ଷାକ୍ଷେତ୍ରର କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା । ଶିକ୍ଷାରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ପ୍ରୟୋଗ ଆଜିକାଲି ବହୁମାତ୍ରାରେ ବଢ଼ିଯାଇଛି । ୧୮୮୩ ମସିହାରେ ଚାର୍ଲସ୍ ବାବେଜ୍ ଏହାକୁ ଉଦ୍ଭାବନ କହିଥିଲେ । କ୍ରମେ ଏହା ପ୍ରତ୍ୟେକଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ବିପ୍ଳବ ଆଣି ପ୍ରତ୍ୟେକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସହଜ, ସରଳ ଓ ଦ୍ରୁତ ସମ୍ପାଦନ କରିପାରିଛି । ବିଶେଷକରି ଶିକ୍ଷାରେ ଏହାର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି; ଯଥା –

1. ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ରୂପାନ୍ତରଣ
2. ଶିକ୍ଷାଦାନ ପ୍ରଣାଳୀରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର
3. ପରୀକ୍ଷା ପତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ମୂଲ୍ୟାୟନ
4. ପରୀକ୍ଷା ଫଳକୁ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରକାଶନରେ ସାହାଯ୍ୟ
5. ଶୈକ୍ଷିକ ଗବେଷଣା
6. ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବା
7. ଶୈକ୍ଷିକ ପରିଚାଳନାରେ ସାହାଯ୍ୟ
8. ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି
9. ଦୂର ଶିକ୍ଷାରେ ସାହାଯ୍ୟ
10. ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଚିଠିପତ୍ର (E-mail) ଓ ଜ୍ଞାନର ପରିସର ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଇତ୍ୟାଦି ।

ଭାରତରେ ୧୯୮୪/୮୫ ମସିହାରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସାକ୍ଷରତା ଓ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟୟନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ (CLASS – Computer Literacy and Studies in Schools) ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଶିକ୍ଷାକୁ ଶିକ୍ଷାକାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସହ ସାମିଲ
କରିପାରିଛି ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Psychology Solutions Unit 3 ସମୂହ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଓ ନେତୃତ୍ଵ & ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା Objective Questions.

CHSE Odisha 12th Class Psychology Unit 3 Objective Questions in Odia Medium

ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।
୧। ସମାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହ ପରସ୍କର ଭାବ ବିନିମୟ କରୁଥିବା ଦୁଇ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧ‌ିକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ସମାବେଶକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ସମୂହ
(ଖ) ନେତୃତ୍ୱ
(ଗ) ଅନୁଷ୍ଠାନ
(ଘ) ଆନୁଷ୍ଠ।ନିକ
Answer:
(କ) ସମୂହ

୨। ପରିବାର ମଧ୍ୟରେ ଶିଶୁଟି ପ୍ରଥମେ କେଉଁ ସମୂହରେ ଯୋଗ ଦେଇଥାଏ ?
(କ) ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ
(ଖ) ଗୌଣ ସମୂହ
(ଗ) ଅନୁଷ୍ଠାନ
(ଘ) ବହିଃ ସମୂହ
Answer:
(କ) ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ

୩। କେଉଁ ସମୂହରେ ପାରସ୍ପରିକ ସଂପର୍କ ଓ ଭାବର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ନ ଥାଏ ?
(କ) ପ୍ରାଥମିକସମୂହ
(ଖ) ଗୌଣସମୂହ
(ଗ) ବହିଃସମୂହ
(ଘ) ଅନ୍ତଃସମୂହ
Answer:
(ଖ) ଗୌଣସମୂହ

୪। ଯେଉଁ ସମୂହରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୀତି ଓ ନିୟମ ରହିଥାଏ ତାହାକୁ କେଉଁ ସମୂହ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ଗୌଣସମୂହ
(ଖ) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ
(ଗ) ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ
(ଘ) ବହିଃସମୂହ
Answer:
(ଖ) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ

୫। କେଉଁ ସମୂହରେ ଆମେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୀତି ଓ ନିୟମ ଦେଖିବାକୁ ପାଇ ନଥାଉ ?
(କ) ଗୌଣସମୂହ
(ଖ) ଅନ୍ତଃସମୂହ
(ଗ) ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ
(ଘ) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ
Answer:
(ଗ) ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ

୬। ଗୋଟିଏ ସମୂହରେ ଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ୟ ଏକ ସମୂହକୁ କ’ଣ ଭାବରେ ଅଭିହିତ କରିଥାଏ ?
(କ) ବହିଃସମୂହ
(ଖ) ପ୍ର।ଥମିକସମୂହ
(ଗ) ଅନ୍ତଃ ସମୂହ
(ଘ) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ
Answer:
(କ) ବହିଃସମୂହ

୭। କେଉଁ ମତବାଦ ଅନୁସାରେ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ସ୍ଥାନ ଓ ଭୌଗୋଳିକ ନିକଟତାକୁ ଆଧାର କରି ସମୂହ ଜଠନ କରିଥାଏ ?
(କ) ସାମୀପ୍ୟ ମତବାଦ
(ଖ) ହୋମୟ ମତବାଦ
(ଗ) ଭାରସାମ୍ୟ ମତବାଦ
(ଘ) ବିନିମୟ ମତବାଦ
Answer:
(କ) ସାମୀପ୍ୟ ମତବାଦ

୮। ଏକାଠି ରହିବାର ମାନସିକତା ଓ ନିଜକୁ ଗୋଟିଏ ଧାରାରେ ବାନ୍ଧି ରଖୁବାର ଭାବନାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ସଂହତି
(ଖ) ସଂକଳ୍ପ
(ଗ) ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ
(ଘ) ଆନୁଷ୍ଠାନ
Answer:
(କ) ସଂହତି

୯। ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ସମୂହରେ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାନ୍ତି ତାଙ୍କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ନେତା
(ଖ) ଅଭିନେତା
(ଗ) ବ୍ୟକ୍ତି
(ଘ) ସାଥୀ
Answer:
(କ) ନେତା

୧୦। କେଉଁ ନେତୃତ୍ଵ ହାତରେ ସମୂହରେ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଅଖଣ୍ଡ କ୍ଷମତା ଥାଏ ?
(କ) ଅଧୂକାରବାଦୀ
(ଖ) ଗଣତନ୍ରବାଦୀ
(ଗ) ଉଦାସୀନ
(ଘ) ଦିବ୍ୟ ପ୍ରତିଭାସଂପନ୍ନ
Answer:
(କ) ଅଧିକାରବାଦୀ

୧୧। କେଉଁ ନେତାକୁ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ମହାପୁରୁଷ ପରି ମନେ କରିଥାନ୍ତି ।
(କ) ଉଦାସୀନ
(ଖ) ଦିବ୍ୟ ପ୍ରତିଭାସଂପନ୍ନ
(ଗ) ଅଧୂକାରବାଦୀ
(ଘ) ଗଣତାନ୍ରିକବାଦୀ
Answer:
(ଖ) ଦିବ୍ୟ ପ୍ରତିଭାସଂପନ୍ନ

୧୨। ମହକିଲ ସହିତ ଏକ ବନ୍ଧୁତାପୂର୍ଣ ସଂପର୍କ ଏବଂ ବିଶ୍ବାସ ସ୍ଥାପନା କରିବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ଘନିଷ୍ଠତା
(ଖ) ସଦିଚ୍ଛା
(ଗ) ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ
(ଘ) ସମ୍ୱନ୍ଧ
Answer:
(କ) ଘନିଷ୍ଠତା

୧୩। ପରାମର୍ଶଦାତା ମହକିଲଙ୍କର ସମସ୍ୟାକୁ ଧାନର ସହିତ ଶୁଣିବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ସମ୍ମାନବୋଧତା
(ଖ) ଧାନକୈନ୍ଦ୍ରିକତା
(ଗ) ସମ୍ୱେଦନଣୀଳତା
(ଘ) ଆତ୍ନସଚେତନତା
Answer:
(ଖ) ଧ୍ୟାନ କୈନ୍ଦ୍ରିକତା

୧୪। ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ରଖୁବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(କ) ସମାନୁଭୂତି
(ଖ) ନମନୀୟତା
(ଗ) ସମର୍ଥନ
(ଘ) ସଦିଚ୍ଛା
Answer:
(କ) ସମାନୁଭୂତି

୧୫। କେଉଁ ମତବାଦ ଅନୁସାରେ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ସଂପର୍କରେ ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମୂହରେ ଯୋଗ ଦେଇଥାଏ ।
(କ) ଭାରସାମ୍ୟ ମତବାଦ
(ଖ) ବିନିମୟ ମତବାଦ
(ଗ) ସମୀପ୍ୟ ମତବାଦ
(ଘ) ହୋମ୍ୟ। ମତବାଦ
Answer:
(କ) ଭାରସାମ୍ୟ ମତବାଦ

ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର

ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନତଳେ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ଦିଆଯାଇଛି । ଉପଯୁକ୍ତ ଉତ୍ତର ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
୧। ମନୁଷ୍ୟ ଓ ସମାଜ ଉଭୟେ _________________ ।
(କ) ଭିନ୍ନ
(ଖ) ସମାନ
(ଗ) ପରିପୂରକ
(ଘ) ଅନୂପୂରକ
Answer:
(ଗ) ପରିପୂରକ

୨। ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ସଂପୂର୍ଣ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ସଂପୂର୍ଣ ___________________ କରିବା ପାଇଁ ସମୂହ ଗଠନ କରିଥାଏ ।
(କ) ମୁକ୍ତ
(ଖ) ବିକଶିତ
(ଗ) ସାହାଯ୍ୟ
(ଘ) ଅନ୍ୟାନ୍ୟ
Answer:
(ଖ) ବିକଶିତ

୩। ସମୂହରେ ଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି __________________ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
(କ) ସ୍ବୀକୃତି
(ଖ) ଆଗ୍ରହ
(ଗ) କ୍ରିୟା ଅନୁକ୍ରିୟା
(ଘ) ସଚେତନତା
Answer:
(ଗ) କ୍ରିୟା ଅନୁକ୍ରିୟା

୪। ପରିବାର ଏକ _____________ ସମୂହ ଅଟେ ।
(କ) ପ୍ରାଥମିକ
(ଖ) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ
(ଗ) ଅନ୍ତଃସମୂହ
(ଘ) ଗୌଣ
Answer:
(କ) ପ୍ରାଥମିକ

୫। ଯେଉଁ ସମୂହରେ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତମ ସଂପର୍କ ନ ଥାଏ ତାହାକୁ ______________ ସମୂହ କୁହାଯାଏ ।
(କ) ପ୍ରାଥମିକ
(ଖ) ଗୌଣ
(ଗ) ଅନ୍ତଃସମୂହ
(ଘ) ବହିଃସମୂହ‍
Answer:
(ଖ) ଗୌଣ

୬। ଯେଉଁ ସମୂହ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୀତି, ନିୟମ ଉପରେ ଆଧାରିତ ତାହାକୁ _______________ ସମୂହ କୁହାଯାଏ ।
(କ) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ
(ଖ) ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ
(ଗ) ଗୌଣ
(ଘ) ପ୍ରାଥମିକ
Answer:
(କ) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ

୭। ସମୂହ ଗଠନ ପାଇଁ _______________________ ର ଆବଶ୍ୟକତା ଦରକାର ।
(କ) ସଂକଳ୍ପ
(ଖ) ସଂହତି
(ଗ) ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ
(ଘ) ସାହାଯ୍ୟ
Answer:
(ଖ) ସଂହତି

୮। ଛୋଟ ଆକାରର ସମୂହ ସବୁବେଳେ __________________ ପ୍ରକାରର ସମୂହ ଅଟେ ।
(କ) ପ୍ରାଥମିକସମୂହ
(ଖ) ଗୌଣସମୂହ
(ଗ) ବହିଃ ସମୂହ
(ଘ) ଅନ୍ତଃସମୂହ
Answer:
(କ) ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ

୯। ଗୋଟି ସୋପାନ ଦେଇ ଗତି କରେ ।
(କ) ଦୁଇ
(ଖ) ତିନି
(ଗ) ଚାରି
(ଘ) ଛଅ
Answer:
(ଗ) ଚାରି

୧୦। ସମୂହରେ ଆକାର ବଡ଼ ହେଲେ ___________________ ର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼ିଥାଏ ।
(କ) ସହମତି
(ଖ) ନେତୃତ୍ୱ
(ଗ) ନିଷ୍ପତ୍ତି
(ଘ) ସହଯୋଗ
Answer:
(ଖ) ନେତୃତ୍ଵ

୧୧। ଜଣେ ମୁସଲମାନ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ସଂପ୍ରଦାୟର ବ୍ୟକ୍ତି ______________________ ଭାବରେ ଅଭିହିତ କରିଥାଏ ।
(କ) ପ୍ରାଥମିକସମୂହ
(ଖ) ଗୌଣସମୂହ
(ଗ) ଅନ୍ତଃ ସମୂହ
(ଘ) ବହିଃସମୂହ‍
Answer:
(ଘ) ବହିଃ ସମୂହ

୧୨। ____________ ସମୂହ ଗଠନ ପାଇଁ ଦରକାର ହୋଇ ନ ଥାଏ ।
(କ) ଦୁଇ କିମ୍ବା ଅଧୂକ ବ୍ୟକ୍ତି
(ଖ) ରକ୍ତି ସଂପର୍କୀୟ ବ୍ୟକ୍ତି
(ଗ) ସମାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ
(ଘ) ସଂହତି
Answer:
(ଖ) ରକ୍ତ ସଂପର୍କୀୟ ବ୍ୟକ୍ତି

୧୩। ସାଙ୍ଗସାଥୀ ଓ ଖେଳସାଥିମାନଙ୍କୁ ______________ ସମୂହର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଏ ।
(କ) ବହିଃସମୂହ‍
(ଖ) ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ
(ଗ) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ
(ଘ) ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ
Answer:
(ଘ) ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ

୧୪। ଦୃଢ଼ ନେତୃତ୍ଵ ପାଇଁ _________________ ର ଆବଶ୍ୟକତା ଜରୁରୀ ।
(କ) ଶକ୍ତି
(ଖ) ଆତ୍ମବିଶ୍ୱ।ସ
(ଗ) ଉତ୍ସାହ
(ଘ) ଇଚ୍ଛ।
Answer:
(ଖ) ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ

୧୫। ଏକ ଜାତି ସମୂହ ହେଉଛି ଆକାରରେ _____________________ ।
(କ) ବଡ଼
(ଖ) ସାନ
(ଗ) ମଧ୍ୟମ
(ଘ) ବହୁତ ସାନ
Answer:
(କ) ବଡ଼

୧୬। ________________ ନେତୃତ୍ବର କୌଣସି ସ୍ପଷ୍ଟ ନୀତି ନିୟମ ନ ଥାଏ ।
(କ) ଗଣତନ୍ରବାଦୀ
(ଖ) ଅଧୂକାରବାଦୀ
(ଗ) ଉଦାସୀନ
(ଘ) ରୂପାନ୍ତରଣ
Answer:
(ଗ) ଉଦାସୀନ

୧୭। ସମୂହ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ଏକ __________________ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥାଏ ।
(କ) ସାଧାରଣ
(ଗ) ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ
(ଖ) ଅସାଧାରଣ
(ଘ) ଭିନ୍ନ
Answer:
(କ) ସାଧାରଣ

୧୮। ବ୍ୟକ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ________________________ ସମୂହ ଗଠନରେ ଏକ ମୌଳିକ ଉପାଦାନ ଅଟେ ।
(କ) ଆଗ୍ରହ
ଖ) ମୌଳିକତା
(ଗ) ନିକଟତା
(ଘ) ଦୂରତା
Answer:
(ଗ) ନିକଟତା

୧୯। ସମୂହର ଅନ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବ୍ୟବହାର ସହିତ ସମାନ ବ୍ୟବହାର ଦେଖାଇବାକୁ _________________ କୁହାଯାଏ ।
(କ) ସାମାଜିକତା
(ଖ) ଅନୁରୂପତା
(ଗ) ବାସ୍ତବିକତା
(ଘ) ନୈତିକତା
Answer:
(ଖ) ଅନୁରୂପତା

୨୦। ଯେଉଁ ନେତୃତ୍ୱରେ ଦଳମୁଖ୍ୟ ଦଳ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନିଜେ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି ତାହାକୁ _________________ କୁହାଯାଏ ।
(କ) ଅଧିକାରବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵ
(ଖ) ଗଣତନ୍ରବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵ
(ଗ) ଉଦାସୀନ ନେତୃତ୍ଵ
(ଘ) ରୂପାନ୍ତର ନେତୃତ୍ଵ
Answer:
(କ) ଅଧିକାରବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵ

୨୧। ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ ପରାମର୍ଶ ସେବାର ________________ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅଟେ ।
(କ) ପ୍ରଥମ
(ଖ) ଦ୍ଵିତୀୟ
(ଗ) ତୃତୀୟ
(ଘ) ଚତୁର୍ଥ
Answer:
(କ) ପ୍ରଥମ

୨୨। ପରାମର୍ଶ ଏକ __________________ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।
(କ) ଉପଦେଶ ଦେବା
(ଖ) ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ
(ଗ) ସାହାଯ୍ୟ କରିବା
(ଘ) ଆଦେଶ ଦେବା
Answer:
(କ) ଉପଦେଶ ଦେବା

୨୩। _________________ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ପ୍ରଥମ ସୋପାନ ।
(କ) ପ୍ରଥମ ସଂପର୍କ
(ଖ) ଗଭୀର ଅନୁଶୀଳନ
(ଗ) ଅଙ୍ଗୀକୀରବଦ୍ଧତା
(ଘ) ପଶ୍ଚାତ୍ ଅନୁଶୀଳନ
Answer:
(କ) ପ୍ରଥମ ସଂପର୍କ

୨୪। ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ________________ କୁହାଯାଏ ।
(କ) ପରାମର୍ଣଦାତା
(ଖ) ମହକିଲ
(ଗ) ପ୍ରଭାବୀ ବ୍ୟକ୍ତି
(ଘ) ସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତି
Answer:
(ଖ) ମହକିଲ

୨୫। ପରାମର୍ଶ ମନୋବିଜ୍ଞାନ ହେଉଛି ଏକ ________________ ମନୋବିଜ୍ଞ।ନ।
(କ) ଗବେଷଣାତ୍ନକ
(ଖ) ଗଭୀର ଅନୁସନ୍ଧାନ
(ଗ) ପ୍ର।କୃତିକ
(ଘ) ସାଧାରଣ
Answer:
(କ) ଗବେଷଣାତ୍ମକ

୨୬। ________________ ଜଣେ ପ୍ରଭାବୀ ପରାମର୍ଶ ଦାତାଙ୍କର ଏକ ଲକ୍ଷଣ ।
(କ) ଆତ୍ମକୈନ୍ଦ୍ରିକତା
(ଖ) ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା
(ଗ) ଆତ୍ମମର୍ଯ୍ୟାଦା
(ଘ) ସାଧାରଣ
Answer:
(କ) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ

୨୭। ମହକିଲଙ୍କର ବିନା ଅନୁମତିରେ ତାଙ୍କଠାରୁ ସଂଗୃହୀତ ସୂଚନାଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ୟ କାହାକୁ ନ କହିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ _______________ କୁହାଯାଏ ।
(କ) ବ୍ୟାବସାୟିକ ସମ୍ବନ୍ଧ
(ଖ) ଆଚରଣରେ ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠତା
(ଗ) ଗୋପନୀୟତା
(ଘ) ଗଭୀର ଅନୁସନ୍ଧ।ନ
Answer:
(ଖ) ଆଚରଣରେ ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠତା

୨୮। ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ସଫଳତା ପାଇଁ ସୌହାର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବାତାବରଣ, ନିବିଡ଼ତା ଏବଂ ________________ ର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼ିଥାଏ ।
(କ) ବିଶ୍ଵାସ
(ଖ) ତୀବ୍ରତା
(ଗ) ତାଲିମ୍
(ଘ) ସାହାଯ୍ୟ
Answer:
(କ) ବିଶ୍ଵାସ

୨୯। ମହକିଲଙ୍କ ସହିତ ଏକ ବନ୍ଧୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ସଂପର୍କ ଏବଂ ବିଶ୍ଵାସ ସ୍ଥାପନକୁ ____________________ କୁହାଯାଏ ।
(କ) ଘନିଷ୍ଠତା
(ଖ) ଅନୁସନ୍ଧ।ନ
(ଗ) ସମ୍ୱନ୍ଧ
(ଘ) ସହଯୋଗ
Answer:
(କ) ଘନିଷ୍ଠତା

୩୦। ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି ତାଙ୍କୁ _______________ କୁହାଯାଏ ।
(କ) ପରାମର୍ଶଦାତା
(ଖ) ଅନୁସନ୍ଧାନ
(ଗ) ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତି
(ଘ) ସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତି
Answer:
(କ) ପରାମର୍ଶଦାତା

ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥୁବା ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ “ଠିକ୍” କିମ୍ବା “ଭୁଲ” ଦର୍ଶାଅ ।

୧। ସମୂହ ସଭ୍ୟମାନଙ୍କର ଏକ ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୨।ସଭ୍ୟମାନଙ୍କର ବ୍ୟବହାର ତଥା ଆଚରଣମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ସମୂହ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୩। ସମୂହ ଗଠନ ପାଇଁ ନିକଟତା ଏକ ଆବଶ୍ୟକତା ସର୍ଭେ ।
Answer:
ଭୁଲ ।

୪। ସମାନ ବିଚାର ଏବଂ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ରଖୁଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସମୂହ ଗଠନ କରିପାରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୫। ଛାତ୍ର ଧର୍ମଘଟ ସମୟରେ ମିଳିତ ହୋଇଥିବା ଛାତ୍ରଙ୍କୁ ସାମାଜିକ ସମୂହ କୁହାଯାଇଥାଏ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୬। ବିଭିନ୍ନ ସମୂହର ସଂଗଠନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ ପରସ୍ପରଠାରୁ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୭। କ୍ଷୁଦ୍ର ସମୂହରେ ସଂହତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ ନାହିଁ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୮। ସାମାଜିକ ସମୂହ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୯।ଗୌଣ ସମୂହର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଘନିଷ୍ଠ ଓ ନିବିଡ଼ ସଂପର୍କ ଥାଏ ।
Answer:
ଭୁଲ ।

୧୦। ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୀତି ନିୟମ ମଧ୍ଯରେ ପରିଚାଳିତ ହେଉ ନ ଥାଏ ।
Answer:
ଭୁଲ ।

୧୧। ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହରେ ନିକଟ ତଥା ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ସମ୍ବନ୍ଧ ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୧୨। ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ୟଜଣଙ୍କର ନିକଟବର୍ତୀ ରହିବା ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ । ଏହାକୁ ସାଦୃଶ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୧୩। ଏକାଠି ରହିବାର ମାନସିକତା ଓ ନିଜକୁ ଗୋଟିଏ ଧାରାରେ ବାନ୍ଧି ରଖୁବାର ଭାବନାକୁ ସମାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୧୪। ଦଣ୍ଡ ଦେବାର ଅଧିକାର ହେଉଛି ନେତୃତ୍ବର ଏକ ପ୍ରଧାନ ଲକ୍ଷଣ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୧୫। ଦୃଢ଼ ନେତୃତ୍ୱ ପାଇଁ ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୧୬। ନେତୃତ୍ଵ ଏକ ଦକ୍ଷତା ଯାହା ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ ଦିଗରେ ସମୂହକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୧୭। ଉଦାସୀନ ନେତାମାନେ ସମୂହ ସଦସ୍ୟଙ୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ବିଶ୍ୱାସକୁ ନେଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି |
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୧୮। ପରାମର୍ଶଦାତା ମହକିଲଙ୍କ ସହିତ ନିଜର ଆଚରଣରେ ବ୍ୟକ୍ତିନିଷ୍ଠତା ବଜାୟ ରଖନ୍ତି ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୧୯। ସାଧୁତା ଓ ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠତା ଜଣେ ପ୍ରଭାବୀ ମନୋବିଜ୍ଞାନୀଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକ ଗୁଣ । ‍
Answer:
ଠିକ୍ ।

୨୦। ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ଶାରୀରିକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଫଳ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ପାଇଁ ଦରକାର ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୨୧। ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ଏବଂ ସହାୟତା ଦେବାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ପରାମର୍ଶ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୨୨। ଜଣେ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ନିଜ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଚେତନତା ଓ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିବା ଉଚିତ୍ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୨୩। ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଅଂଶ ନୁହେଁ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୨୪। ମହକିଲଙ୍କର ନିଜ ସମସ୍ୟାକୁ ଜାଣିବା ଓ ସ୍ବୀକାର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପରାମର୍ଶର ପ୍ରଥମ ମହତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୨୫। ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉଭୟ ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ମହକିଲଙ୍କର ମିଳିତ ପ୍ରଚେଷ୍ଠା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୨୬। ପରାମର୍ଶ ହେଉଛି ଏକ ବୃତ୍ତି ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୨୭। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ପରାମର୍ଶ ଦେବା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅନ୍ୟଜଣଙ୍କଠାରୁ ଅଲଗା ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

୨୮। ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ସଫଳତା ପାରସ୍ପରିକ ବିଶ୍ଵାସ, ନିବିଡ଼ତା ଓ ସୌହାର୍ଘ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବାତାବରଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ନାହିଁ ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୨୯। କୌଣସି ପରାମର୍ଶ ଦାତା ମହକିଲଙ୍କଠାରୁ ତଥ୍ୟ ଆଦାୟ କରିବା ପାଇଁ ଦଣ୍ଡାତ୍ମକ ବିଧୂର ସହାୟତା ନେଇଥାନ୍ତି ।
Answer:
ଭୁଲ୍ ।

୩୦। ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମହକିଲର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷୀକରଣ ଓ ଅନୁଭବକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଥାଏ ।
Answer:
ଠିକ୍ ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Psychology Solutions Unit 4 ମାନସିକ ବିକାର & ମାନସିକ ବିକାର ଚିକିତ୍ସା Short & Long Answer Questions

CHSE Odisha 12th Class Psychology Unit 4 Short & Long Answer Questions in Odia Medium

ଦୁଇନମ୍ୱର ସମ୍ୱଳିତ ପ୍ରଣ୍ନେ।ତ୍ତର
ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ ଦିଅ ।

Question ୧।
ଅସ୍ବାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ବ୍ୟବହାର ସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାରଠାରୁ ଭିନ୍ନ ତାହାକୁ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର କୁହାଯାଏ । ସୁତରାଂ ଯେଉଁ ବ୍ୟବହାର ଗୋଟିଏ ସମାଜରେ ଚାଲୁ ରହିଥ‌ିବା ସାଧାରଣ ବ୍ୟବହାରଠାରୁ ଅତିମାତ୍ରାରେ ଅଲଗା ଓ ଏହା ଦେଖାଉଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିର ସାମାଜିକ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଏବଂ ସମାଯୋଜନା କ୍ରିୟା ସମସ୍ୟାଜନକ ଅଟେ । ସେହି ବ୍ୟବହାରକୁ ‘ଅସ୍ଵାଭାବିକ’ କୁହାଯାଏ ।

Question ୨।
ମାନସିକ ରୋଗକୁ କେଉଁ ଦୁଇଗୋଟି ମାନଦଣ୍ଡ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇପାରେ ?
Answer:
ଆମେରିକା ମନୋଚିକିତ୍ସା ପରିଷଦ (American Psychiatric Association) ବିଭିନ୍ନ ମାନସିକ ରୋଗୀକୁ ଚିହ୍ନିବା ଏବଂ ବର୍ଗୀକୃତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକମାନକ ସ୍ଥିର କରିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ ମାନସିକ ରୋଗକୁ ନିମ୍ନଲିଖତ ଦୁଇଗୋଟି ମାନକ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇପାରିବ ।

• ନୈଦାନିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଯେଉଁ ବ୍ୟବହାରଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟକ୍ତିର କ୍ଳେଶ ଏବଂ ଅକ୍ଷମତା ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ହୋଇ ବ୍ୟକ୍ତି ନିକଟରେ ଦୁଃଷ୍କ୍ରିୟା (dysfunction) ସୃଷ୍ଟି କରୁଥ‌ିବେ ।
• ଯେଉଁ ବ୍ୟବହାର ସାମାଜିକ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଅନୁପଯୁକ୍ତ ବୋଲି ବିଚାର କରାଯାଏ ।

Question ୩।
ମାନସିକ ରୋଗର ପ୍ରାଥମିକ କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ଏକ ମାନସିକ ରୋଗକୁ ଉତ୍ପତ୍ତି କରିବା ନିମନ୍ତେ ଅନ୍ୟ କାରଣ ଥାଉ ବା ନ ଥାଉ, କିନ୍ତୁ ଗୋଟିଏ କାରଣର ଉପସ୍ଥିତି ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ତେବେ ଏହି କାରଣଟିକୁ ପ୍ରାଥମିକ କାରଣ କୁହାଯାଏ ।
ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ : ତମ ଗୁଣସୂତ୍ର ଯୋଡ଼ାରେ ଅଧିକ ଗୋଟିଏ ଗୁଣସୂତ୍ରର ସଂଯୁକ୍ତି ଡାଉନ ଲକ୍ଷଣ (Down’s syndrome) ସମୂହ ସୃଷ୍ଟି କରେ ।

Question ୪।
ଅସ୍ବାଭାବୀ ଆଚରଣର ସାଂଖ୍ୟକୀୟ ମାନଦଣ୍ଡ କ’ଣ ?
Answer:
ଏକ ସାଧାରଣ ବା ହାରାହାରି ପରିମାଣାତ୍ମକ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେଉଥିବା ବ୍ୟବହାରକୁ ସ୍ଵାଭାବିକ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହି ସୀମା ନିମ୍ନସ୍ଥ ଏବଂ ଉଚ୍ଚସ୍ଥ ପରିମାଣର ବ୍ୟବହାରକୁ ଅସ୍ଵାଭାବୀ ଭାବେ ବିଚାର କରାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ : ଅଧିକାଂଶ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା ସାଧାରଣ ବା ହାରାହାରି ପରିମାଣାତ୍ମକ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ରହେ । ସୁତରାଂ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତାଜନିତ ବ୍ୟବହାରକୁ ସ୍ଵାଭାବିକ ବୋଲି କୁହାଯିବ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ସୀମା ବହିର୍ଭୂତ ନିମ୍ନସ୍ଥ ଓ ଉଚ୍ଚସ୍ଥ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତାଜନିତ ବ୍ୟବହାରକୁ ଅସ୍ଵାଭାବୀ କୁହାଯିବ । ଏହି ସାଂଖ୍ୟକୀୟ ମାନଦଣ୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ ଅତି ବୁଦ୍ଧିମାନ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ବ୍ୟବହାରକୁ ଅସ୍ଵାଭାବୀ ଭାବେ ବିବେଚନା କରିବା ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ନୁହେଁ ।

Question ୫।
ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାରର ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ କାରଣଗୁଡ଼ିକ
Answer:
ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାରର ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

• ପ୍ରଚଣ୍ଡ ମାନସିକ ଆଘାତ
• ବିକୃତ ଆତ୍ମ ପରିଚୟ
• ପରିଚୟ ଓ ଅଚେତନ ଅଭିପ୍ରେରଣ
• ମାତୃଯତ୍ନ, ଶୈଶବକାଳରେ ଓ ସ୍ନେହରୁ ବଞ୍ଚତ
• ବିକୃତ ପାରିବାରିକ ଶୈଳୀ

Question ୬।
ଡି.ଏସ୍.ଏମ୍ (DSM) କ’ଣ ?
Answer:
ଡି.ଏସ୍.ଏମ୍. (Diagnostic & Statistical Manual of Mental Disorder) – ଏପରି ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ ଯାହା ରୋଗର ନିଦାନ, ଉପଚାର, ପୂର୍ବାନୁମାନ ଏବଂ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଚିକିତ୍ସା ମନୋବିଜ୍ଞାନୀଙ୍କୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଏହି ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସାରେ ଚିନ୍ତନର ନମୁନା, ଆବେଗ ଓ ବ୍ୟବହାର ଅନୁସାରେ ମାନସିକ ରୋଗର ବର୍ଗୀକରଣ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ଆମେରିକାନ୍ ମନୋଚିକିତ୍ସା ପରିଷଦ ଦ୍ବାରା ବିକଶିତ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହାର ଚତୁର୍ଥ ସଂସ୍କରଣ ପ୍ରଚଳନ ହେଉଛି । ଏହା ଅନେକ ଅକ୍ଷଯୁକ୍ତ ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ (Multi-axial) ଏବଂ କେବଳ ଲକ୍ଷଣ ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ନୁହେଁ । ଏହା ଅନୁସାରେ ଜଣେ ମନୋଚିକିତ୍ସକଙ୍କୁ ରୋଗୀର ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟପ୍ରଣାଳୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଏକାଠି ରହିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ ।

Question ୭।
ସାଧାରଣ ଉତ୍କଣ୍ଠା ମନୋବିକୃତିର ୩ ଗୋଟି ଦୈହିକ ଲକ୍ଷଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସାଧାରଣ ଉତ୍କଣ୍ଠା ମନୋବିକୃତିର ଦୈହିକ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :

• କ୍ଳାନ୍ତି ଅନୁଭବ କରିବା ।
• ଶ୍ଵାସରୁଦ୍ଧ ଅନୁଭବ କରିବା ।
• ନିଦ ନ ଲାଗିବା ।
• ଝାଳ ବୋହିବା ଓ ଦେହ ଥରିବା ।

Question ୮।
ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଉତ୍କଣ୍ଠା ମନରୋଗର ସମୁଜୟ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
Answer:
ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଉତ୍କଣ୍ଠା ମନରୋଗରେ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଲକ୍ଷଣ ସମୁଳୟ ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-
(୧) ରୋଗୀମାନେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ତୁଳନାରେ ବାରମ୍ବାର, ଅତି ତୀବ୍ର ଏବଂ ବହୁଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍କଣ୍ଠା, ଭୟ ଓ ଶଙ୍କା ଅନୁଭବ କରିଥାଆନ୍ତି ।
(୨) ଏପରି ଭାବନାରୁ ରକ୍ଷାପାଇବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଧାର୍ମିକ ନୀତିନିୟମ ପାଳନ କରିଥାଆନ୍ତି ଏବଂ ଏପରି ଚିନ୍ତାକୁ ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଇଥବା ସ୍ଥିତିଠାରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ରଖୁବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରିଥାଆନ୍ତି ।

Question ୯।
ମାନସିକ କାରଣ ଜନିତ ଶାରୀରିକ ବିକୃତି (Somato form Disorder) କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ମାନସିକ କାରଣ ଜନିତ ଶାରୀରିକ ବିକୃତିଗୁଡ଼ିକ ଦେହର ସମସ୍ୟାକୁ ବୁଝାଏ । ଏଥୁରେ ପୀଡ଼ିତ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନେକ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବହୁତ ଦେହ ଖରାପ ଅଛି ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ କରିଥାଆନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ମେଡ଼ିକାଲ ପରୀକ୍ଷାରୁ ଏପ୍ରକାର ସମସ୍ୟାର ପ୍ରକୃତରେ କିଛି ଦୈହିକ ଆଧାର ଥାଏ ବୋଲି ଜଣା ପଡ଼େ ନାହିଁ । ଏପରି ଲୋକମାନେ ବାରମ୍ବାର ଚିକିତ୍ସା ସହାୟତା ଖୋଜି ଥାଆନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କର ସମସ୍ୟା ମୂଳରେ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ନିହିତ ଥାଏ ।

Question ୧୦।
ଦ୍ଵି-ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ମନୋବିକୃତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? (Bipolar disorder)
Answer:
ଦ୍ଵିପ୍ରାନ୍ତୀୟ ମନୋବିକୃତିରେ ଉଭୟ ଅବସାଦ ଓ ଉନ୍ମାଦ (Mania) ସଂପୃକ୍ତ ଥାଆନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କର ତୀବ୍ରତା ମୃଦୁ ବା ତୀବ୍ରତର ହୋଇପାରେ । ଉନ୍ମାଦରେ ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଉଲ୍ଲାସ ମନୋଭାବ, ମନୋକାରକ କ୍ରିୟାରେ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଭବ୍ୟ (grandiose) ମନୋଭାବ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଦ୍ଵିପ୍ରାନ୍ତୀୟ ମନୋବିକୃତି ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ବିପ୍ରାନ୍ତୀୟ-୧ (Bipolar-I) ମନୋବିକୃତି, ଦ୍ଵିପ୍ରାନ୍ତୀୟ-୨ (Bipolar-II) ମନୋବିକୃତି ଓ ଚକ୍ର ବିକ୍ଷିପ୍ତ ମନୋବିକୃତି (Cyclothymic Disorder) ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

Question ୧୧।
ମନୋଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ମନୋଚିକିତ୍ସା ମାନସିକ ରୋଗୀକୁ ସହାୟତା କରିବା ପାଇଁ ତଥା ସମାଯୋଜିତ କରିବା ପାଇଁ ବା ବ୍ୟବହାରରେ କଠିନତାକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ମାନସିକ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଥିବା ଏକ ବିଧ୍ଵ । ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀରେ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନକାରୀ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଓ ସହାୟତା ନେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ବେତ୍ତିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ରହିଥାଏ ।

Question ୧୨।
ଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ସୌହାର୍ଯ୍ୟ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ସୌହାର୍ଘ୍ୟ ଅର୍ଥ ହେଲା ମନୋଚିକିତ୍ସକ ନିଜର ସୁସ୍ଥ ‘ସ୍କୃ’ ଏବଂ ରୋଗୀଙ୍କର ବିବେକି, ହେବାପାଇଁ ଇଚ୍ଛୁକ ଏବଂ ଉନ୍ନତି କରିବାପାଇଁ ସର୍ବଦା ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା ‘ସ୍ଵ’ ସହିତ ଏକ ମୈତ୍ରୀପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପନା କରିବା । ଏହା ଅତି ମହତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ । କାରଣ ଏପରି ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାଦ୍ଵାରା ରୋଗୀର ସୁସ୍ଥ ହେବାପାଇଁ କାମନା ଦୃଢ଼ ହୋଇଥାଏ ।

Question ୧୩।
ଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ସୌହାର୍ଯ୍ୟ କହିଲେ ତୁମେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଏବଂ ରୋଗୀ ମଧ୍ୟରେ ପାରସ୍ପରିକ ବୁଝାମଣା ତଥା ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପନାକୁ ‘ଅନୁବନ୍ଧ’ କୁହାଯାଏ । ଏହି ବୁଝାମଣା ଓ ସଂପର୍କ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଯୁକ୍ତ ଭାବରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଜରିଆରେ ହୋଇଥାଏ । ଏଥିପାଇଁ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଅନେକ ଥର ପରସ୍ପରକୁ ସାକ୍ଷାତ କରନ୍ତି ।

Question ୧୪।
ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା କହିଲେ ତୁମେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ରୋଗୀର ନକରାତ୍ମକ ବିଚାରଧାରା ଏବଂ କୁସମାଯୋଜନାତ୍ମକ ବିଶ୍ଵାସକୁ ଚିହ୍ନି ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବଦଳାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଅବସାଦ ଓ ଉତ୍କଣ୍ଠା ପରି ରୋଗର ଉପଚାର ପାଇଁ ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସାର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଆଲବର୍ଟ ଏଲିସ୍ ଓ ଆରୋନ୍ ବେକ୍ ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ମାନସିକ ରୋଗର ଉପଚାରରେ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ।

Question ୧୫।
ମନୋଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ସମ୍ବନ୍ଧ କହିଲେ ତୁମେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ବ୍ୟବସାୟିକ ସମ୍ବନ୍ଧଠାରୁ ଭିନ୍ନ ଅଟେ । ମନୋଚିକିତ୍ସା ଏକ ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଏବଂ ମାନସିକ ରୋଗୀ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ବ୍ୟବସାୟିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ଅଟେ । ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଠିକ୍ ଭାବରେ ନିଜର ପାରିଶ୍ରମିକ ସ୍ଥିର କରିଥାଆନ୍ତି, ସାକ୍ଷାତ ତାରିଖ ଏବଂ ସମୟକୁ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଥାନ୍ତି ଏବଂ ନୈଦାନିକ ନିୟମକୁ ଅନୁସରଣ କରିଥାଆନ୍ତି ।

Question ୧୬।
ସାଧାରଣ ଉତ୍କଣ୍ଠା ମନୋବିକୃତି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଦୀର୍ଘକାଳବ୍ୟାପୀ, ଅସ୍ପଷ୍ଟ, ଅହେତୁକ ଏବଂ ଅତୀବ ଭୟ ଯାହାକି ଯେକୌଣସି ଘଟଣା, ବସ୍ତୁ ବା ଅବସ୍ଥାକୁ ନେଇ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ, ତାହାକୁ ସାଧାରଣ ଉତ୍କଣ୍ଠା ମନୋବିକୃତି କୁହାଯାଏ । ଏହା ଅବାସ୍ତବିକ ଓ ଅତ୍ୟଧ୍ଵକ ଚିନ୍ତାଯୁକ୍ତ ଏକ ମନୋବିକୃତି ଅଟେ ।

ତିନି ନମ୍ବର ସମ୍ବଳିତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଛଅଗୋଟି ବାକ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।

Question ୧।
ମାନସିକ ରୋଗର କାରଣଗୁଡ଼ିକ ସଂକ୍ଷେପରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer: ମାନସିକ ରୋଗର କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରେ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ହୋଇ ରୋଗ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିଥାନ୍ତି । ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ
ମାନସିକ ବିକାରର କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଚାରିପ୍ରକାରରେ ବ୍ୟକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ :-
ଯଥା :

• ପ୍ରାଥମିକ କାରଣ (Primary causes)
• ପୂର୍ବ-ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ କାରଣ (Predisposing causes)
• ଅବକ୍ଷେପିତ ବା ପ୍ରକଟକ କାରଣ (Precipitating causes)
• ପୁନର୍ବଳନକାରୀ କାରଣ (Reinforcing causes)

(i) ପ୍ରାଥମିକ କାରଣ :
ଯେତେବେଳେ ଏକ ମାନସିକ ରୋଗ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଅନ୍ୟ କାରଣ ଥାଉ ବା ନ ଥାଉ କିନ୍ତୁ ଗୋଟିଏ କାରଣର ଉପସ୍ଥିତି ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ତେବେ ଏହି କାରଣଟିକୁ ପ୍ରାଥମିକ କାରଣ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ପୂର୍ବ-ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ କାରଣ :
ଏହା ଏପରି ଏକ ଆନୁବଂଶିକ କାରଣ ଯାହା ପୂର୍ବରୁ ଥାଏ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ମାନସିକ ରୋଗ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେବାର ସମ୍ଭାବନାକୁ ବଢ଼ାଇ ଦେଇଥାଏ ।
(iii) ଅବକ୍ଷେପିତ ବା ପ୍ରକଟକ କାରଣ :
ଏକ ତତ୍‌କାଳୀୟ ଅବସ୍ଥା ଯଦି ମାନସିକ ବିକାରକୁ ଜାତ କରେ ତେବେ ଏହାକୁ ଅବକ୍ଷେପିତ କାରଣ କୁହାଯାଏ ।
(iv) ପୁନର୍ବଳନକାରୀ କାରଣ :
ଏ ଯେଉଁ କାରଣ ପୂର୍ବରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇସାରିଥିବା ଏକ ମାନସିକ ବିକାରକୁ ଅବ୍ୟାହତ ରଖୁବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ତାହାକୁ ପୁନର୍ବଳନକାରୀ କାରଣ କୁହାଯାଏ ।

Question ୨।
ସାଧାରଣ ଉତ୍କଣ୍ଠା ମନୋବିକୃତିର ମାନସିକ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଦୀର୍ଘକାଳବ୍ୟାପୀ ଅସ୍ପଷ୍ଟ, ଅହେତୁକ ଏବଂ ଅତୀବ ଭୟ ଯାହାକି ଯେକୌଣସି ଘଟଣା, ବସ୍ତୁ ବା ଅବସ୍ଥାକୁ ନେଇ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ ତାହାକୁ ସାଧାରଣ ଉତ୍କଣ୍ଠା ମନୋବିକୃତି କୁହାଯାଏ । ସାଧାରଣ ଉତ୍କଣ୍ଠା ମନୋବିକୃତିର ମାନସିକ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

• ଅତିକମ୍‌ରେ ଛଅମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅତୀବ ଉତ୍କଣ୍ଠା ଓ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା ଅବ୍ୟାହତ ରହିବା ଯୋଗୁଁ ଜୀବନର ମୁଖ୍ୟ ପରିସରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଭାବିତ ହେବା ।
• ଏହି ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା ପ୍ରାୟତଃ ନିଜର ଭବିଷ୍ୟତ, ନିଜର ଆତ୍ମୀୟସ୍ବଜନ କିମ୍ବା ଧନ ସଂପରିକୁ ନେଇ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ବ୍ୟକ୍ତି କିଛି ବିପଜ୍ଜନକ ଘଟଣାର ସର୍ବଦା ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରେ । ତେଣୁ ତା’ପାଖରେ ଅତି ସତର୍କତାର ଲକ୍ଷଣ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ ।
• ଏକାଗ୍ରତାର ଅତିଶୟ ଅଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ ।

Question ୩।
ଆତଙ୍କ ମନୋବିକୃତିର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ଆତଙ୍କ ମନୋବିକୃତି ଏକ ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ, ଦୁର୍ଦମନୀୟ ଆତଙ୍କ ଏବଂ ଏହା କୌଣସି ପ୍ରତୀୟମାନ କାରଣ ନ ଥାଇ ଏକ ଅତୀବ ଆତଙ୍କିତ ଅବସ୍ଥାରେ ପାଞ୍ଚରୁ ଦଶ ମିନିଟ୍ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟକ୍ତିଟିକୁ କବଳିତ କରି ପକାଇଥାଏ । ଆତଙ୍କ ମନୋବିକୃତିର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :–

• ଶ୍ଵାସରୋଧ ବା ଅଣନିଶ୍ବାସୀ ଅନୁଭବ କରିବା ।
• ମତିଭ୍ରମ, ଅସ୍ଥିରତା ବା ମୂର୍ଚ୍ଛା ହୋଇଯିବା ।
• ଶରୀର ଅବଶ ଲାଗିବା, ଦେହ ଥରିବା, ଦେହରୁ ଗମ୍ଗଗମ୍ ଝାଳ ବୋହିବା ।
• ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନ ହାର ବୃଦ୍ଧିପାଇବା ।
• ଛାତିରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅନୁଭବ କରିବା ।
• ଦେହ ଝିମ୍ ଝିମ୍ ହେବା ।

Question ୪।
ଦୁର୍ନୀତି ମନୋବିକୃତିର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
କୌଣସି ବସ୍ତୁ, ପ୍ରାଣୀ ବ୍ୟକ୍ତି କିମ୍ବା ସାମାଜିକ ପରିସ୍ଥିତି ପ୍ରତି ଅହେତୁକ ଓ ନିରନ୍ତର ଭାବେ ଅତିରିକ୍ତ ଭୟ କରିବାକୁ ଦୁର୍ନୀତି ମନୋବିକୃତି କୁହାଯାଏ । ଏହାର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

• ରୋଗୀ କେଉଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉଦ୍ଦୀପକକୁ ଭୟ କରେ ତାହା ସେ ଜାଣିଥାଏ ।
• ଉଦ୍ଦୀପକର ଭୟ ଉଦ୍ରେକ କରିବାର ବାସ୍ତବ ସାମର୍ଥ୍ୟ ତୁଳନାରେ ରୋଗୀର ଭୟ ଅନୁଭୂତି ମାତ୍ରା ଯଥେଷ୍ଟ ଅଧିକ ।
• ରୋଗୀ ତାହାର ଭୟକୁ ଅଯୌକ୍ତିକ ବୋଲି ସ୍ଵୀକାର କରେ।
• ରୋଗୀ ତାହାର ଅହେତୁକ ଭୟକୁ ଆୟତ୍ତ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇ ନ ଥାଏ ।
• ଅହେତୁକ ଭୟ ଉଦ୍ରେକକାରୀ ଉଦ୍ଦୀପକ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବସ୍ତୁ, ବ୍ୟକ୍ତି, ପ୍ରାଣୀ ବା ପରିସ୍ଥିତି ହୋଇପାରେ । ଏହା ମଧ୍ୟ କୌଣସି ସାମାଜିକ ପରିସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।

Question ୫।
ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମନୋଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିରେ ସାଧାରଣ ଗ୍ରୁପଗୁଡ଼ିକ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସାରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ମନୋଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀ ଉପଯୋଗ କରାଯାଏ । ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀରେ ନିମ୍ନଲିଖତ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ ।

• ଚିକିତ୍ସାର ବିଭିନ୍ନ ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ନିହିତ ନିୟମଗୁଡ଼ିକର କ୍ରମବଦ୍ଧ ଉପଯୋଗ ।
• ମନୋଚିକିତ୍ସାରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷିତ ବ୍ୟକ୍ତି କେବଳ ଚିକିତ୍ସା କରିପାରିବେ ।
• ଚିକିତ୍ସା କ୍ଷେତ୍ର ଜଣେ ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଓ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରାପ୍ତ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରାପ୍ତ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଚିକିତ୍ସା କ୍ଷେତ୍ରରେ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ହୋଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ସେ ସହାୟତା ଆଶା କରନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଅନ୍ତି |
• ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରାପ୍ତ ହେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ଚିକିତ୍ସକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂଚାର ତଥା ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ସମ୍ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରିଥାଏ ଏବଂ ଦୃଢ଼ କରିଥାଏ । ଏହି ପ୍ରକାର ମାନବୀୟ ସମ୍ବନ୍ଧ ଏକ ଗୋପନୀୟ, ଅନ୍ତବୈତ୍ତିକ ଏବଂ ଗତ୍ୟାତ୍ମକ ସମ୍ବନ୍ଧ ହୋଇଥାଏ ।

Question ୬।
ମନୋଚିକିତ୍ସାର ସ୍ଵରୂପ ବର୍ଣନା କର ।
Answer:
ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସାରେ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ସାଧନକୁ ଉପଯୋଗ କରି କୌଣସି ମାନସିକ ରୋଗର ଉପଚାର ପାଇଁ କ୍ରମବଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହା ଜଣେ ପ୍ରଶିକ୍ଷିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଉପଯୋଗ କରାଯାଇଥାଏ ଏବଂ ତାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥାଏ ସେ କିପରି ରୋଗୀର କୁସମାଯୋଜିତ ବ୍ୟବହାରର ବର୍ତ୍ତମାନ ଲକ୍ଷଣକୁ ଦୂର କରିପାରିବେ ତଥା ପରିମାର୍ଜିତ କରିପାରିବେ । ଏଥୁ ସହିତ ନିଜର ସମସ୍ୟା ପ୍ରତି ରୋଗୀର କିପରି ଅନ୍ତଃ ଦୃଷ୍ଟି ବିକଶିତ ହୋଇପାରିବ ସେଥୁପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ ।

ଏହା ବେଳେ ବେଳେ ଅବଚେତନ ଅବସ୍ଥାରେ ରୋଗୀର ନିଜପ୍ରତି ସୂଚନା (Auto-suggestion) ଦ୍ଵାରା ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ । ଆଜିକାଲି ମନୋଚିକିତ୍ସା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଂଚାରର ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ମହତ୍ତ୍ବ ଦିଆଯାଇଅଛି । ଅର୍ଥାତ୍ ଆଜିକାଲି ଚିକିତ୍ସିତ ରୋଗୀର ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ପାଇଁ କେବଳ ସୂଚନା ଦେବା ବଦଳରେ ରୋଗୀ ସହିତ ସହଜ ସଂପର୍କ ରଖୁ ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ରୋଗୀର ନିଜ ସମସ୍ୟାର କାରଣ ଓ ଉପଚାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଯେପରି ଜ୍ଞାନ ଉଦ୍ରେକ ହେବ ସେଥ‌ିପାଇଁ ଯତ୍ନବାନ ହୋଇଥାଆନ୍ତି । ଏଥିରେ ସେ ବାଚନିକ ଓ ଅବାଚନିକ ଉଭୟ ପ୍ରକାରର ସଂଚାରକୁ ମହତ୍ତ୍ଵ ଦେଇଥାଆନ୍ତି ।

Question ୭।
ବ୍ୟବହାର ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ସଂପର୍କରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କର ।
Answer:
ବ୍ୟବହାର ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିକୁ ବ୍ୟବହାର ପରିମାର୍ଜନ (Behaviour modification) ରୂପେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଯାଇଥାଏ । ଏହି ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିଟି ଆ.ପି.ପାଭଲଭଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ପ୍ରସୀମନ ଓ ବି.ଏଫ. ସ୍ପିନରଙ୍କର କ୍ରିୟା ପ୍ରସୂନ ପ୍ରସୀମନ ଶିକ୍ଷଣ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ । 1920 ଦଶକରେ ଆମେରିକାର ମନୋବିଜ୍ଞାନୀ ଜେ.ବି. ଷ୍ଟାଟସନ ପ୍ରସୀମନ ବିଧୂର ପ୍ରୟୋଗ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ଆମେ ଶିକ୍ଷା କରିଥାଉ । ଶିକ୍ଷା କରିଥିବା ବ୍ୟବହାର ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ।

ତେଣୁ ସେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲେ ଯେ, ଯେହେତୁ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ଶିକ୍ଷଣଜନିତ କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ ସେହି ଶିକ୍ଷଣ ନିୟମ ଅନୁସାରେ ତାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିବ । ଲିଣ୍ଡସ୍କୋ ଏବଂ ସ୍ପିନର 1950 ଦଶକରେ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ଦେଖାଉଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ଚିକିତ୍ସାରେ ଶିକ୍ଷଣ ନିୟମକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ସମୟରେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ “ ବ୍ୟବହାର ଚିକିତ୍ସା” ଶବ୍ଦର ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ । ଏହି ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ଅନୁସାରେ ମାନସିକ ବିକୃତି ଦୋଷପୂର୍ଣ୍ଣ ଶିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବିକଶିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସେଥ‌ିପାଇଁ ତାହାର ପରିମାର୍ଜନରେ ପୁଣି ଥରେ ଶିଖୁବା ବା ନୂଆ ଶିଖୁବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିଭିନ୍ନ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣନା କର ।
Answer:
ଯେଉଁ ବ୍ୟବହାର ସାଂସ୍କୃତିକ ଭାବେ ଅନୁପଯୁକ୍ତ ଏବଂ ନିଜର ତଥା ସମାଜର ଅନ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପ୍ରତି ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟିକରେ, ତାହାକୁ ହିଁ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ବିକାଶରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କାରକ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଯେଉଁ ମୁଖ୍ୟ କାରକଗୁଡ଼ିକ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ବିକାଶରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଆନ୍ତି । ସେହି କାରକମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନୋଟି ବର୍ଗରେ ବିଭାଜିତ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

(i) ଜୈବିକ ବା ଶାରୀରିକ କାରଣ (Biological Causes)
(ii) ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ କାରଣ (Psychological Causes)
(iii) ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ କାରଣ (Socio-cultural Causes)

(i) ଜୈବିକ ବା ଶାରୀରିକ କାରଣ :
ବିଭିନ୍ନ ଜୈବିକ କାରଣମାନେ ମାନସିକ ବିକୃତି ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ଦାୟୀ । ସେହି କାରଣମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆନୁବଂଶିକ ଦୋଷ, ଗୁଣସୂତ୍ରୀୟ ତ୍ରୁଟି, ଅନ୍ତସ୍ରାବୀ ବ୍ୟବଧାନ, ଶାରୀରିକ ଦୁର୍ବଳତା, ମସ୍ତିଷ୍କର କ୍ରିୟାପ୍ରଣାଳୀରେ ଅବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ କୁପୋଷଣ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରମୁଖ ଅଟନ୍ତି । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ ଚିତ୍ତଭ୍ରଂଶୀ (Schizophrenia) ବାତୁଳତା, ଭାବ ବିକୃତି ଏବଂ ଅବସାଦ ବିକୃତି ସଦୃଶ ଭୟଙ୍କର ମାନସିକ ରୋଗଗୁଡ଼ିକ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେବାରେ ଆନୁବଂଶିକ କାରକର ଯଥେଷ୍ଟ ଅବଦାନ ରହିଛି ବୋଲି ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି ।

ସେହିଭଳି (Doun’s Syndrome) ଡାଉନ ଲକ୍ଷଣ ସମୂହ ନାମକ ଏକ ପ୍ରକାରର ମାନସିକ ଅନଗ୍ରସରତା ୨୧ ତମ ଗୁଣସୂତ୍ର ଯୋଡ଼ାରେ ଅଧ‌ିକ ଗୋଟିଏ ଗୁଣସୂତ୍ର ସଂଯୁକ୍ତି ଯୋଗୁଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ଜଡ଼ ବାମନତ୍ଵ (Cretinism) ପରି ଏକ ଭୟାନକ ମାନସିକ ଅନଗ୍ରସରତା ଥାଇରଏଡ଼ ଗ୍ରନ୍ଥିରୁ ଅଳ୍ପ ପରିମାଣର ଥାଇରକ୍ଲିନ ହରମୋନ ସ୍ରାବ ହେବା କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ । ଶରୀର ଗଠନ ଏବଂ ଶରୀର ରଚନା ମଧ୍ୟ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ବିକାଶରେ ମହତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି ।

କାରଣ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମାନସିକ ଚାପ ପ୍ରତି ଆମ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କ’ଣ ହେବ ସେମାନେ ସ୍ଥିର କରନ୍ତି | ମସ୍ତିଷ୍କରେ କ୍ଷତ ଏବଂ ସ୍ନାୟୁ ସଂଚରଣ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଅକ୍ଷମତା ଅନେକ ଲକ୍ଷଣ ଓ ମାନସିକ ବିକାର ପାଇଁ ଦାୟୀ । ଶାରୀରିକ କୁ ପୋଷଣ ଶରୀରର ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରି ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଅସ୍ଵାଭାବୀ ବ୍ୟବହାର ବିକାଶର ମାର୍ଗକୁ ସହଜ ଓ ସରଳ କରିଥାଏ ।

(ii) ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ କାରଣ :
ମାନସିକ ବିକାର ତଥା ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ସୃଷ୍ଟିରେ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ କାରକମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରିବା ଅପେକ୍ଷାକୃତ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ଅଟେ । ଏହି କାରକଗୁଡ଼ିକ ସୁସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହଁନ୍ତି ଏବଂ ଅନିଶ୍ଚିତ ଢଙ୍ଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଆନ୍ତି । କେତେ ପ୍ରମୁଖ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-
(୧) ପ୍ରଚଣ୍ଡ ମାନସିକ ଆଘାତ
(୨) ବିକୃତ ଆତ୍ମପରିଚୟ
(୩) ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ଅଚେତନ ଅଭିପ୍ରେରଣ
(୪) ଶୈଶବ କାଳରେ ମାତୃଯତ୍ନ ଓ ମାତୃସ୍ନେହରୁ ବଞ୍ଚିତ
(୫) ବିକୃତ ପାରିବାରିକ ଶୈଳୀ :– ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ, ଅତିରକ୍ଷଣ ଓ କଠୋରତା, ଅବାଧ ସମ୍ମତି, ଅବାସ୍ତବ ପ୍ରତ୍ୟାଶା, ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଶୃଙ୍ଖଳା ଓ ପାଳନ ଶୈଳୀ, ବିଫଳ ଓ ତ୍ରୁଟିଯୁକ୍ତ ଭାବ ବିନିମୟ, ଅବାଞ୍ଛିତ ପାଳନ ଶୈଳୀ ପ୍ରଭୃତି କାରକଗୁଡ଼ିକ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ଜନ୍ମାଇବାରେ ମହତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି ।

(iii) ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ କାରଣ :
ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ କାରକମାନେ ମଧ୍ୟ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଇବାରେ ମହତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ ହୋଇଥାଏ । ଅତ୍ୟଧିକ ମାନସିକ ଚାପ, ଶିକ୍ଷାକୃତ ଅସହାୟ ବୋଧ, ନକରାତ୍ମକ ସ୍ଵମନୋକ (negative self schema) ଇତ୍ୟାଦି ମଧ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ମାନସିକ ବିକାରର କାରଣ ହୋଇପାରନ୍ତି । ଭ୍ରମାତ୍ମକ ଚିନ୍ତନଶୈଳୀ, ସମଯୋଜନାମୂଳକ କୌଶଳର ଅଭାବ, ନିଜର ଦୋଷତ୍ରୁଟିକୁ ସ୍ଵଚେତନାରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅକ୍ଷମତା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ମାନସିକ ବିକାରରେ ପୀଡ଼ିତ କରିବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ ।

(iii) ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ କାରଣ :
ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ କାରକମାନେ ମଧ୍ୟ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଇବାରେ ମହତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଆନ୍ତି । ଯୁଦ୍ଧଜନିତ ବିଭୀଷିକା, ହିଂସାକାଣ୍ଡ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ବେକାରୀ ସମସ୍ୟା, ଦୃତ ସାମାଜିକ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳରେ କ୍ଷିପ୍ର ଅଗ୍ରଗତି, ପୂର୍ବାଗ୍ରହ, ବିଭେଦୀକରଣ ସଦୃଶ କାରକମାନେ ମାନସିକ ବିକାର ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ଏକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି ।

ନୂତନ ସାମାଜିକ ଭୂମିକା ତଥା ପ୍ରତ୍ୟାଶ୍ୟାର ଭୂମିକା ମଧ୍ୟ ମାନସିକ ବିକୃତି ଓ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବେ ଅସ୍ଵାଭାବୀ ବ୍ୟବହାର ସୃଷ୍ଟିରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାନ୍ତି । ବ୍ୟକ୍ତିର କୌଣସି ବ୍ୟବହାରକୁ ସ୍ଵାଭାବିକ କିମ୍ବା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାବେଳେ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷର ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଆଧାରରେ ବିଚାର କରାଯିବା ଉଚିତ୍ । ସାମାଜିକ- ସାଂସ୍କୃତିକ ମାନଦଣ୍ଡ, ପ୍ରଥା, ପରଂପରା, ନୀତି, ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ବିଶ୍ଵାସଧାରା ଇତ୍ୟାଦି ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ।

Question ୨।
ମାନସିକ କାରଣ ଜନିତ ଶାରୀରିକ ବିକୃତି (Somatoform Disorder) ଗୁଡ଼ିକ ସଂପର୍କରେ ବର୍ଣନା କର ।
Answer:
ମାନସିକ କାରଣ ଜନିତ ଶାରୀରିକ ବିକୃତିଗୁଡ଼ିକ ଦେହର ସମସ୍ୟାକୁ ବୁଝାଏ । ଏଥରେ ପୀଡ଼ିତ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନେକ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବହୁତ ଦେହ ଖରାପ ଅଛି ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ କରିଥାଆନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ମେଡ଼ିକାଲ ପରୀକ୍ଷାରୁ ଏ ପ୍ରକାର ସମସ୍ୟାର ପ୍ରକୃତରେ କିଛି ଦୈହିକ ଆଧାର ଥାଏ ବୋଲି ଜଣା ପଡ଼େନାହିଁ । ଏହି ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ବାରମ୍ବାର ଚିକିତ୍ସା ସହାୟତା ଖୋଜିଥାନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କର ସମସ୍ୟା ମୂଳରେ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ନିହିତ ଥାଏ । କେତେକ ପ୍ରମୁଖ ମାନସିକ କାରଣ ଜନିତ ଶାରୀରିକ ବିକୃତିଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-
(i) କାୟ-ଆଲମ୍ବିତା ବିକୃତି (Somatisation Disorders)
(ii) ରୂପାନ୍ତରଣ ମନୋବିକୃତି (Conversion Disorders)
(iii) ରୋଗ-ଭ୍ରମ ମନୋବିକୃତି (Hypocodriasis)

(i) କାୟ-ଆଲମ୍ବିତା ବିକୃତି :
ଏହି ମନୋବିକୃତିର ମୁଖ୍ୟ ଅଭିଯୋଗଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥା, କ୍ଳାନ୍ତି ବା ଅବସନ୍ନତା, ବାନ୍ତଲାଗିବା, ଖରସ୍ପନ୍ଦନ, ପେଟମାରିବା, ଝାଡ଼ା ସଫା ନ ହେବା ଏବଂ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଶରୀର ପୀଡ଼ା ଇତ୍ୟାଦି। ଏହି ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ବ୍ୟକ୍ତି ବାରମ୍ବାର ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଆନ୍ତି, ଡାକ୍ତର ବଦଳାନ୍ତି ଏବଂ ଅନାବଶ୍ୟକ ଶଲ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା କରାଇଥାଆନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କର ବିଶ୍ଵାସ ଥାଏ ଯେ ଏମାନେ ବେମାର ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାର ସମର୍ଥନରେ ଲମ୍ବା ଏବଂ ବିସ୍ତୃତ ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ଏବଂ ବହୁତ ପ୍ରକାରର ଔଷଧ ଖାଇଥାନ୍ତି ।

ଏମାନେ ଅନ୍ୟକୁ ନିଜର ଆତ୍ମକୈନ୍ଦ୍ରିକତା, ଅପରିପକ୍ବତା ଓ ଅତିଶୟ ଉତ୍ତେଜନାତ୍ମକତା ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କର ଅଭିଯୋଗ ନାଟକୀୟ, ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଓ ଅତିରଞ୍ଜିତ ଅଟେ । ଏମାନେ ସ୍ଵରୋଗ ଭ୍ରମୀ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଭିନ୍ନ ଅଟନ୍ତି । କାୟଆଲମ୍ବିତା ବିବୃତିରେ ରୋଗୀଟି ବିଭିନ୍ନ ରୋଗ- ଲକ୍ଷଣକୁ ମହତ୍ତ୍ବ ଦେବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିଥାଏ ।

(ii) ରୂପାନ୍ତରଣ ମନୋବିକୃତି :
ରୂପାନ୍ତରଣ ମନୋବିକୃତିରେ ପ୍ରଭାବିତ ବ୍ୟକ୍ତି ଐଚ୍ଛିକ କ୍ରିୟାତ୍ମକ ବା ସାମ୍ବେଦିକ କ୍ଷମତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ସ୍ଵଚ୍ଛତାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଇଥାନ୍ତି ଯାହାକି ତାଙ୍କ ରୋଗର ସଙ୍କେତ ଦେଇଥାଏ । ଏପରି ଲକ୍ଷଣ ସହିତ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ଉତ୍ପାଦକଗୁଡ଼ିକର ସମ୍ବନ୍ଧ ଥାଏ କାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଶରୀର ରଚନାର ବାସ୍ତବିକ ତଥ୍ୟର ବିନା ଆଧାରରେ ଏପ୍ରକାର ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଇଥାଏ । ଏହାର ପରିଣାମସ୍ଵରୂପ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଦୁଃଖପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ଅନୁଭବ କରିଥାଏ ।

ରୂପାନ୍ତରଣ ମନୋବିକୃତିରେ ପାରାଲିସିସ୍, ବାକ୍‌ଶକ୍ତି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବା, ଦ୍ଵି–ଦୃଷ୍ଟି, ଚୟନାତ୍ମକ ଶ୍ରବଣ, ମୂକତା ପରି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଧାନ । ଉକ୍ତ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ କାରକ ଓ ଅନ୍ତରାଙ୍ଗୀ ପ୍ରକୃତିର ହୋଇଥାଆନ୍ତି । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିବା ବା ସ୍ନେହ ଖୋଜିବା ପରି ଗୌଣମୂଳକ ଲାଭ ଯାହା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ସେମାନେ ପାଇପାରନ୍ତି ନାହିଁ ଅତି ସ୍ପଷ୍ଟ ରୂପରେ ଏପରି ଲକ୍ଷଣ ସାହାଯ୍ୟରେ ଦେଖାଇଥାଆନ୍ତି । ଏପରି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ମୂଳରେ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ଉତ୍ପାଦକଗୁଡ଼ିକର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ; କିନ୍ତୁ ଏପ୍ରକାର ମନୋବିକୃତିର ଡାକ୍ତରୀ ଚିକିତ୍ସା କରାଇନେବା ସୁରକ୍ଷିତ ଅଟେ ।

(iii) ରୋଗ-ଭ୍ରମ ମନୋବିକୃତି :
ବିପରୀତ ପ୍ରମାଣ ବା ଚିକିତ୍ସକୀୟ ଆଶ୍ଵାସନା ଦିଆଯିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଯଦି ବ୍ୟକ୍ତିଟି ତଥାପି ବିଶ୍ଵାସ କରେ ଯେ ସେ ଏକ ଗମ୍ଭୀର ବା ବଡ଼ଧରଣର ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ତେବେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ରୋଗ-ଭ୍ରମ ମନୋବିକୃତି ଦ୍ଵାରା ପୀଡ଼ିତ ବୋଲି ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଏ । ଏଥୁରେ ରୋଗୀଟି ତା’ର ଶରୀରର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଗ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ବୋଲି ଗ୍ରସ୍ତତା ରଖିଥାଏ । ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତି ତା’ର ରୋଗର ଲକ୍ଷଣକୁ ଖୋଜିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିଥାଏ । ଡାକ୍ତର ସେମାନଙ୍କୁ ସୁସୁଥ‌ିବା କହିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ବିଶ୍ଵାସ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।

ଏହି ପ୍ରକାରର ମାନସିକ କାରଣ ଜନିତ ଶାରୀରିକ ବିକୃତିଗୁଡ଼ିକ ଏପରି ବିକୃତି ଯାହା ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ଉତ୍ପାଦକମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ହୋଇଥାଏ । ସାମ୍ପ୍ରତିକ ମେଡ଼ିକାଲ ବିଜ୍ଞାନର ଜ୍ଞାନ ଆଧାରରେ ସେମାନଙ୍କର ଶାରୀରିକ ରୋଗକୁ ଦୈହିକ ଉତ୍ପାଦକମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ହୋଇଥିବା ବୋଲି କହିବା କଠିନ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ଉପଚାର ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ପଦ୍ଧତି ଉପରେ ଆଧାରିତ ହେବା ବିଧେୟ ।

Question ୩।
ଭାବବିକୃତି କ’ଣ ? ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଭାବବିକୃତିର ଲକ୍ଷଣାବଳୀ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ବିଶୃଙ୍ଖଳିତ ଓ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବାବେଗଜନିତ ସମସ୍ୟାକୁ “ଭାବ ବିକୃତି” ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
ଏହି ବିକୃତି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-
(କ) ଅବସାଦୀ ମନୋବିକୃତି (Depressive Disorders)
(i) ଅତିବିଷାଦ ମନୋବିକୃତି (Major Depressive Disorders)
(ii) ବିଷଣ୍ଢ ମନସୁତା (Dysthymia)
(ଖ) ଦ୍ବି-ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ମନୋବିକୃତି (Bi-polar Disorders)
(i) ଦ୍ବି-ପ୍ରାନ୍ତୀୟ – I ମନୋବିକୃତି
(ii) ଦ୍ବି-ପ୍ରାନ୍ତୀୟ – II ମନୋବିକୃତି
(iii) ଚକ୍ର ବିକ୍ଷିପ୍ତ ମନୋବିକୃତି (Cyclothymic Disorders)

(କ) ଅବସାଦୀ ମନୋବିକୃତି :
ଅବସାଦୀ ମନୋବିକୃତିର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଅତି ଉଗ୍ର ଓ ବହୁତ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ଏହି ମନୋବିକୃତିର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :- ଅସନ୍ତୋଷ ଓ ଚିନ୍ତା, କ୍ଷୁଧାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ନିଦ୍ରା ଏବଂ ମନୋକାରକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଗୋଳମାଳ, ରୁଚି ଏବଂ ଶକ୍ତିର କ୍ଷୟ, ଅପରାଧ ବୋଧ, ମୃତ୍ୟୁ ଭାବନା ତଥା ଏକାଗ୍ରତାରେ କଠିନତା ।

(i) ଅତିବିଷାଦ ମନୋବିକୃତି :
ଏହା ଏକ ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ଅବସ୍ଥାନ ଭାବେ ମଧ୍ୟ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଅତି କମ୍‌ରେ ଦୁଇ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲଗାତାର ଭାବେ ବିଷାଦଗ୍ରସ୍ତ ମନୋଦଶା ଏବଂ କିମ୍ବା ଆପାତତଃ ସମସ୍ତ କ୍ରିୟାକଳାପରେ ଆନନ୍ଦ ଓ ଆଗ୍ରହର ଅଭାବ ସହିତ ନିମ୍ନଲିଖତ ଯେକୌଣସି ଚାରିଗୋଟି ଲକ୍ଷଣ ପରିଦୃଷ୍ଟ ହେଉଥିଲେ ତାହାକୁ ଅତି ବିଷାଦ ବିକୃତି କୁହାଯାଏ । ଏହାର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

(୧) ନିଦ୍ରାହୀନତା କିମ୍ବା ଅଧ‌ିକ ନିଦ୍ରା
(୨) ମନୋକାରକୀୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ମନ୍ଦତା କିମ୍ବା ଅଧୂକ ଉତ୍ତେଜନା
(୩) କ୍ଷୁଧା ଅନୁଭବ ହ୍ରାସ, ଶରୀର ଓଜନ ବୃଦ୍ଧି କିମ୍ବା ହ୍ରାସ
(୪) ଶକ୍ତିହୀନତା ଓ ଅଶେଷ କ୍ଳାନ୍ତି
(୫) ନକରାତ୍ମକ ସ୍ଵପ୍ରତ୍ୟୟ, ଆତ୍ମ ଭର୍ସନା, ଆତ୍ମ ନିନ୍ଦା, ନିଜ ପ୍ରତି ଏକ ମୂଲ୍ୟହୀନ ଭାବନା ।
(୬) ଏକାଗ୍ରତାର ଅଭାବ ଓ ଅସ୍ଥିରତା
(୭) ମୃତ୍ୟୁକାମନା କିମ୍ବା ବାରମ୍ବାର ଆତ୍ମହତ୍ୟାର ଭାବନା

(ii) ବିଷଣ୍ଣ ମନସୁତା (Dysthymia) :
ଏହା ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ କିନ୍ତୁ ସ୍ଵଳ୍ପ ମାତ୍ରାର ଅବସାଦୀ ଲକ୍ଷଣଜନିତ ଅବସ୍ଥା । ଏହାର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି :-
(୧) ଅତିକମ୍‌ରେ ଦୁଇବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ନିରନ୍ତର ଅବସାଦୀ ମନୋଦଶା
(୨) ଅଧ୍ଵକ କ୍ଷୁଧା ବା କ୍ଷୁଧା ହ୍ରାସ
(୩) ନିଦ୍ରାହୀନତା କିମ୍ବା ଅଧୂକ ନିଦ୍ରା
(୪) ଶକ୍ତିହୀନତା
(୫) ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେବା ଓ ଏକାଗ୍ରତା ରଖୁବାରେ କଠିନତା ଉପଲବ୍ଧ କରିବା
(୬) ନୈରାଶ୍ୟ ଏବଂ ନ୍ୟୁନସ୍ଵ ମୂଲ୍ୟାୟନ
(୭) ନିରାଶାବାଦୀ ମନୋଭାବ

(ଖ) ଦ୍ଵି–ପ୍ରାନ୍ତୀୟ ମନୋବିକୃତି :
ଏହି ମାନସିକ ବିକାରମାନଙ୍କରେ ଉଭୟ ଉନ୍ମାଦ (Mania) ଏବଂ ଅବସାଦ (Depression) ସଂପୃକ୍ତ ଥାନ୍ତି । ଉନ୍ମାଦ ଓ ଅବସାଦ ଏକ ନିରନ୍ତର ମାପକର ଦୁଇଟି ବିପରୀତ ପ୍ରାନ୍ତ ରୂପେ କଳ୍ପନା କରାଯାଇପାରେ ।
(i) ଦ୍ଵି-ପ୍ରାନ୍ତୀୟ – I ମନୋବିକୃତି :
ଏହି ବିକାରରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ମନୋସ୍ଥିତି (mood) ଉନ୍ମାଦରୁ ଅତି ଉଦାସ ଏବଂ ଅତି ଉଦାସରୁ ଉନ୍ମାଦ ମଧ୍ୟରେ ସମୟ ବ୍ୟବଧାନରେ ଦୋଦୁଲ୍ୟମାନ ହେଉଥାଏ । ଅତି ଉଦାସ ଲକ୍ଷଣମାନ ଉଦାସ ବା ବିଷାଦ ମନୋସ୍ଥିତିରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ । ଉନ୍ମାଦଗ୍ରସ୍ତ ମନୋସ୍ଥିତିରେ ପରିଦୃଷ୍ଟ ହେଉଥିବା ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-
(୧) ବୃତ୍ତି ଓ ସାମାଜିକ କ୍ରିୟାରେ ଅଧ୍ବକ ସକ୍ରିୟତା କିମ୍ବା ଯୌନଲିପ୍‌ସା ଚରିତାର୍ଥ ନିମନ୍ତେ ପ୍ରବଳ କାମନା ।
(୨) ଅଧ‌ିକ ଅନାବଶ୍ୟକ କଥାବାର୍ତ୍ତା ।
(୩) ଦ୍ରୁତ ଧ୍ୟାନ ବିଚଳନ ଓ ନାନାରକମର ଭାବନାର ବଶବର୍ତୀ ହେବା ।
(୪) ନିଦ୍ରାହୀନତା
(୫) ସ୍ତ୍ରୀତ ସ୍ଵମୂଲ୍ୟାୟନ, ବିଶେଷ ପ୍ରତିଭା, କ୍ଷମତା ବା ସାମର୍ଥ୍ୟର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥିବାର ଭ୍ରମ, ଭବ୍ୟଭାବନାର ଶିକାର ହେବା ।
(୬) ଏକାଗ୍ରତାରେ କଠିନତା ।
(୭) ଆନନ୍ଦବାୟକ କ୍ରିୟାକଳାପରେ ଅତିରିକ୍ତ ସଂପୃକ୍ତି ଯୋଗୁଁ ଅବାଞ୍ଚିତ ପରିମାଣର ଶରବ୍ୟ ହେବା ।

(ii) ଦ୍ବି-ପ୍ରାନ୍ତୀୟ – II ମନୋବିକୃତି :
ଏହା ଦ୍ଵିପ୍ରାନ୍ତୀୟ ୧ ବିକୃତିଠାରୁ ଭିନ୍ନ । ଏହି ବିକାରରେ ରୋଗୀ କମ୍ ମାତ୍ରାରେ ଉନ୍ମାଦଜନିତ ଅନୁକ୍ରିୟା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥାଏ । ଏହାକୁ ସ୍ଵଳ୍ପ ଉନ୍ମାଦ (hymania) ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଏହି ବିକୃତିରେ ରୋଗୀ ନିଜର ସ୍ଵଳ୍ପ ବାତୁଳତା ଅବସ୍ଥାକୁ ଅନୁଭବ କରିପାରେ ନାହିଁ; କିନ୍ତୁ ଅନ୍ୟମାନେ ତାହା ଜାଣିପାରନ୍ତି । ଏହି ବିକୃତିରେ ସ୍ଵଳ୍ପ ବାତୁଳତା ଓ ଅତିବିଷାଦର ଲକ୍ଷଣମାନ ସମୟ ବ୍ୟବଧାନର ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇଥାନ୍ତି ।

(ii) ଚକ୍ର ବିକ୍ଷିପ୍ତ ମନୋବିକୃତି :
ବିଷଣ୍ଡ ମନସୁତା ଭଳି ଚକ୍ର ବିକ୍ଷସ୍ତୀ ମନୋବିକୃତି ମଧ୍ୟ ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଭାବବିକୃତି। ଏଥିରେ ଉଭୟ ସ୍ଵଳ୍ପ ବାତୁଳତା ବା ଉନ୍ମାଦର ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ ଅବସାଦାତ୍ମକ ଲକ୍ଷଣ ଅନେକବାର ଦୁଇ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ଅଧିକ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଖାଯାଏ । ଉଭୟ ପ୍ରକାରର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଏକ ସମୟରେ ବା ପର୍ଯ୍ୟାୟ କ୍ରମେ ଦେଖାଯାଇପାରେ । କେତେକ ରୋଗୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ଵଳ୍ପ ଉନ୍ମାଦ ଓ ଆବେଗାତ୍ମକ ଅବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଵାଭାବିକ ଅବସ୍ଥା ଆପାତତଃ ଦୁଇମାସଠାରୁ କମ୍ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରିଦୃଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ ।

ଅବସାଦ ଅବସ୍ଥାରେ ନିଜକୁ ନ୍ୟୁନ ବିବେଚନା କରିବା, ଲୋକଙ୍କଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା, ଏକାଗ୍ରତାର ଅଭାବ, ଫଳପ୍ରଦଭାବେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିବାରେ ଅକ୍ଷମତା ଇତ୍ୟାଦି ଲକ୍ଷଣ ରୋଗୀଠାରେ ଦେଖାଯାଏ । ସ୍ଵଳ୍ପ ବାତୁଳତା ଅବସ୍ଥାରେ ଉପରେ ପଡ଼ି ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ମିଳାମିଶା କରିବା, ନିଦ୍ରା ପରିମାଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଏକାଗ୍ର ଓ ସୃଜନଶୀଳ ଚିନ୍ତନ ଏବଂ ଫଳପ୍ରଦ ବ୍ୟବହାର ସଦୃଶ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଇଥାଏ ।

Question ୪।
ବାଧ୍ୟକାରୀ-ଆଦେଶନ/ ମନୋଗ୍ରସ୍ତ-ମନୋବାଧ୍ୟତା ମନୋବିକୃତିର (Obsessive – Compulsive Disorders) ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣନା କର ।
Answer:
କୌଣସି ଏକ ଅବାଞ୍ଚିତ, ଅଯୌକ୍ତିକ ଏବଂ ଅଶ୍ଵସ୍ତିକର ଭାବନା ବ୍ୟକ୍ତିର ମନକୁ ଦୀର୍ଘକାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କବଳିତ କରିବାକୁ ମନୋଗ୍ରସ୍ତ (obsession) ବିକୃତି କୁହାଯାଏ । ବ୍ୟକ୍ତିର ଅନିଚ୍ଛା ସତ୍ତ୍ଵେ କୌଣସି ଏକ ଅହେତୁକ ଭାବନା ତା’ ମନରେ ବାରମ୍ବାର ସ୍ଵତଃପ୍ରବୃତ୍ତ ଭାବେ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଥାଏ ।

ଏହି ଭାବନା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅଯୌକ୍ତିକ ଜାଣି ମଧ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଚେଷ୍ଟା କରି ମଧ୍ୟ ଏପରି ଭାବନାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରେ ନାହିଁ । ଯୌନଗତ ଭାବନା, ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ଭାବନା କିମ୍ବା ଧର୍ମଭାବନା ଏହାର କେତେକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ | ସାଧାରଣତଃ ଆବେଗିକ ଭାବନାରେ ସନ୍ଦେହ, ସଂଶୟ, ଦୂଷିତ ହେବାର ଭୟ କିମ୍ବା ନିଜର କ୍ରୋଧକୁ ଭୟ କରିବା ଆଦି ସଂପୃକ୍ତ ଥାଏ ।

ଅନାବଶ୍ୟକ ଓ ନିରର୍ଥକ ବ୍ୟବହାରକୁ ବାରମ୍ବାର କରିବାର ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପ୍ରବୃଦ୍ଧିକୁ ବାଧ୍ୟବାଧକତା । ମନୋବାଧ୍ୟତା (Compulsion) କୁହାଯାଏ । ବାଧ୍ୟତା କ୍ରିୟାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗଣନା କରିବା, ଶୃଙ୍ଖଳା ରଖୁବା, ପରୀକ୍ଷାନିରୀକ୍ଷା କରିବା, ସ୍ପର୍ଶ କରିବା, ସଫା କରିବା ଆଦି ସାଧାରଣ ଭାବେ ଦେଖାଯାଏ । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ :- ବାରମ୍ବାର ଟଙ୍କାବିଡ଼ାକୁ ଗଣିବା, ରାସ୍ତାକଡ଼ର ବିଦ୍ୟୁତଖୁଣ୍ଟକୁ କ୍ରମାନ୍ବୟରେ ସ୍ପର୍ଶ କରିବା, ବାରମ୍ବାର ହାତ ଧୋଇବା, ତାଲା ବନ୍ଦ କରିବା ପରେ ଏହାକୁ ବାରମ୍ବାର ଯାଞ୍ଚ କରିବା ଇତ୍ୟାଦି ।

ପ୍ରାୟତଃ ମନୋଗ୍ରସ୍ତ ଓ ମନୋବାଧ୍ୟତା ଏକାଠି ସକ୍ରିୟ ହୋଇ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି । ମନୋଗ୍ରସ୍ତ ପରି ଚିନ୍ତନ ମନୋବାଧ୍ୟତାକୁ ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଇଥାଆନ୍ତି । ତଥାପି ଏହି ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ପ୍ରାୟ ଏକଚତୁର୍ଥାଂଶ ବ୍ୟକ୍ତି କେବଳ ମନୋଗ୍ରସ୍ତତା ଦେଖାଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ଏହା ସେମାନଙ୍କର କ୍ରିୟାରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇନଥାଏ । ମନୋବାଧ୍ୟତା ସବୁବେଳେ ମନୋଗ୍ରସ୍ତତା ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ହେବାର କୌଣସି କାରଣ ନ ଥାଏ ।
ମନୋଗ୍ରସ୍ତ – ମନୋବାଧ୍ୟତା ବିକୃତିର ଲକ୍ଷଣାବଳୀ :

(୧) ମନୋବାଧ୍ୟତା ବ୍ୟକ୍ତିର ଚେତନାକୁ ଅବିରତ ଓ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ ଅନାଭୂତ ପ୍ରବେଶ କରେ । ଫଳରେ ବ୍ୟକ୍ତିର
(୨) କୌଣସି କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଯଦି ଆବେଶିକ ଭାବନା ବା ବାଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାରକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରାଯାଏ, ବ୍ୟକ୍ତି ମନରେ ଅତିଶୟ ଅସ୍ଥିରତା, ଉଦ୍‌ବେଗ ଓ କ୍ରୋଧ ଜାତ ହୁଏ ।
(୩) ନିଜର ବାଧ୍ୟବ୍ୟବହାରକୁ ରୋଗୀ ନିରର୍ଥକ ଓ ଅଯୌକ୍ତିକ ବୋଲି ସ୍ଵୀକାର କରେ |
(୪) ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ମନୋବାଧ୍ୟତା କ୍ରିୟାକୁ ଆପ୍ରାଣ ଉଦ୍ୟମ ସତ୍ତ୍ଵେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରେ ନାହିଁ ।
(୫) ଆବେଗିକ ଭାବନା ଓ ବାଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର ବାହ୍ୟସୂତ୍ରରୁ ଆସୁଛି ବୋଲି ବ୍ୟକ୍ତି ଅନୁଭବ କରେ ।

କେତେକ ସୁସ୍ଥ ସବଳ ମନୋଗ୍ରସ୍ତ-ମନୋବାଧ୍ୟତା ରୋଗୀ ଗ୍ରସ୍ତତା–ବାଧ୍ୟତା ପ୍ରବୃତ୍ତି ରଖ୍ ମଧ୍ୟ ଅତି ସାବଧାନତାର ସହିତ ସକ୍ଷମ ଢଙ୍ଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର କ୍ଷମତା ରଖନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କର ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀକୁ ସଫଳତା ପୂର୍ବକ ସଞ୍ଚାଳନ କରିଥାନ୍ତି । କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟରେ ସେମାନେ ଅତି କୁଶଳୀ ହୋଇଥାଆନ୍ତି, ଯେପରିକି ବ୍ୟାଙ୍କ, କ୍ୟାସିୟିର, ପ୍ରୟୋଗଶାଳା ଟେକ୍ନିସିଆନ ଅଥବା ମେସିନ ଡିଜାଇନର । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ଉଚ୍ଚସ୍ତରର କୃତିତ୍ଵ ଅର୍ଜନ କରିଥାଆନ୍ତି ।

କିନ୍ତୁ କେତେକ ମନୋଗ୍ରସ୍ତ ରୋଗୀ ଯେଉଁମାନେ ଜନସଂପର୍କ ରକ୍ଷା କରିବା ଦାୟିତ୍ଵରେ ଥାଆନ୍ତି ସେମାନେ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅସଫଳ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ମନୋଗ୍ରସ୍ତତା ବା ବାଧ୍ୟତା ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରେ ସେତେବେଳେ ତାହା ଏକ ପ୍ରଧାନ ସମସ୍ୟା ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।

Question ୫।
ମନୋଚିକିତ୍ସା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ମନୋଚିକିତ୍ସାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସଂପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ମନୋଚିକିତ୍ସା ମାନସିକ ରୋଗୀକୁ ସହାୟତା କରିବାପାଇଁ ତଥା ସମାଯୋଜିତ କରିବା ପାଇଁ ବା ତା’ର ବ୍ୟବହାରରେ କଠିନତା ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ମାନସିକ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ବିଧ୍ଵ । ମାନସିକ ବିକୃତିର ଉପଚାର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ସୈଦ୍ଧାନ୍ତକ ଦୃଷ୍ଟିକୋପ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ହୋଇଥାଏ । ରୋଗୀର ଉପଚାର ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ, ମନୋଚିକିତ୍ସକ, ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ତଥା ଅନ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ସରକାରୀ ବା ଘରୋଇ ଭାବରେ କରାଯାଇଥାଏ ।

ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇଥାଏ । ଆଜିକାଲି ଚିକିତ୍ସକ ରୋଗୀର ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ପାଇଁ କେବଳ ସୂଚନା ଦେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ରୋଗୀ ସହିତ ସହଜ ସଂପର୍କ ରଖୁ ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ରୋଗୀର ନିଜ ସମସ୍ୟାର କାରଣ ଓ ଉପଚାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଯେପରି ଜ୍ଞାନ ଉଦ୍ରେକ ହେବ ସେଥ‌ିପାଇଁ ଯତ୍ନବାନ ରହିଥାଆନ୍ତି । ଏଥୁରେ ସେ ବାଚନିକ ଅବାଚନିକ ଉଭୟ ପ୍ରକାରର ସଂଚାରକୁ ମହତ୍ତ୍ବ ଦେଇଥାନ୍ତି ।

• ରୋଗରେ ସୁଧାର ଆଣିବା ପାଇଁ ରୋଗୀର ସଂକଳ୍ପକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ।
• ସାମ୍ବେଗିକ ଚାପକୁ କମ୍ କରିବା ।
• ସକାରାତ୍ମକ ବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶ ପାଇଁ ଶ୍ରେଣୀର ଆନ୍ତରିକ କ୍ଷମତାକୁ ଉନ୍ମୋଚିତ କରିବା ।
• ରୋଗୀର କୁଅଭ୍ୟାସକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ।
• ଚିନ୍ତନ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ବଦଳାଇବା ।
• ରୋଗୀର ଆତ୍ମଚେତନା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ।
• ପାରସ୍ପରିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ଏବଂ ସଂଚାର ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସୁଧାର ଆଣିବା ।
• ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେବାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସହଜ କରିବା ।
• ଜୀବନର ଅଭିରୁଚିଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିବା ।
• ଅଧ୍ଵକ ସୃଜନାତ୍ମକ ଏବଂ ଆତ୍ମସଜାଗ ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତି ତା’ର ସାମାଜିକ ପରିବେଶ ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧ ରଖୁବା ।

Question ୬।
ମନୋଚିକିତ୍ସା ପ୍ରକ୍ରିୟା ବା ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସଂପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ବ୍ଯକ୍ତିର ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ କରିବା ଏବଂ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବହାରକୁ ପୋଷଣ କରିବା ସମସ୍ତ ମନୋଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଏପରି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାର ରାସ୍ତା ବିଭିନ୍ନ ମନୋଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମନୋଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀରେ ତିନୋଟି ପ୍ରକ୍ରିୟା ବା ପର୍ଯ୍ୟାୟ ରହିଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

• ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ
• ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟ
• ସମାପନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ :-
(କ) ପ୍ରଥମ ସାକ୍ଷାତ : ମନୋଚିକିତ୍ସାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପ୍ରଥମ ସାକ୍ଷାତରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । ଯେକୌଣସି ମନୋଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀର ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ନିମ୍ନଲିଖତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଯେପରି ପୂରଣ ହେବ ତା’ର ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇଥାଏ :-
(i) ଚିକିତ୍ସକଙ୍କ ପ୍ରତି ରୋଗୀର ବିଶ୍ଵାସ ଓ ଉପକୃତ ହେବାର ଆଶା ଯେପରି ସୁଦୃଢ଼ ହୋଇପାରେ ।
(ii) ରୋଗୀ ଏବଂ ତା’ର କଠିନତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ପ୍ରାପ୍ତ କରି ତାକୁ ଏକାଠି କରିବା ।
(iii) ଚିକିତ୍ସାର ଔପଚାରିକତା, ଯେପରିକି ଶୁଳ୍କ, ସମୟ ଓ ଚିକିତ୍ସାର ସ୍ଵରୂପ ଇତ୍ୟାଦି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବା ।
(iv) ରୋଗୀର ବ୍ୟବହାରରେ ବାଞ୍ଛତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ରୋଗୀର ସଂକଳ୍ପ ଯେପରି ବିକଶିତ ହୋଇପାରିବ ।

(ଖ) ଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ : ଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ସୌହାର୍ଘ୍ୟ ଅର୍ଥ ହେଲା ମନୋଚିକିତ୍ସକ ନିଜର ସୁସୁ ‘ସ୍ଵ’ ଏବଂ ରୋଗୀଙ୍କର ବିବେକି, ସୁସ୍ଥ ହେବାପାଇଁ ଇଚ୍ଛୁକ ଏବଂ ଉନ୍ନତି କରିବା ପାଇଁ ସର୍ବଦା ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା ‘ସ୍ଵ’ ସହିତ ଏକ ମୈତ୍ରୀପୂର୍ଣ ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପନା କରିବା । ଏହା ଅତି ମହତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ । କାରଣ ଏପରି ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାଦ୍ଵାରା ରୋଗୀର ସୁସ୍ଥ ହେବା ପାଇଁ କାମନା ଦୃଢ଼ ହୋଇଥାଏ ।

(ଗ) ଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ଅନୁବନ୍ଧ: ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଏବଂ ରୋଗୀ ମଧ୍ୟରେ ପାରସ୍ପରିକ ବୁଝାମଣା ତଥା ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପନାକୁ ଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ଅନୁବନ୍ଧ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଏହି ବୁଝାମଣା ଓ ସଂପର୍କ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ମୁକ୍ତ ଭାବରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ମାଧ୍ୟମରେ ହୋଇଥାଏ । ଉପର ସ୍ତରରେ ଏହା ମହକିଲଙ୍କୁ କେତେ ଶୁଳ୍କ ନେବାକୁ ପଡ଼ିବ, ଚିକିତ୍ସା ସମୟ ଓ ତାହା କେତେ ଦିନ ଧରି ଚାଲିବ, ଜରୁରୀକାଳୀନ ସାହାଯ୍ୟର ସ୍ଵରୂପ ଇତ୍ୟାଦି ସହିତ ସଂପର୍କିତ ଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଭିତର ସ୍ତରରେ ଏହି ବୁଝାମଣା ଦୁଇ ପକ୍ଷ ମିଳିତ ଭାବରେ ତଥା ସଟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକରି ଚିକିତ୍ସାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତି ନିମନ୍ତେ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ହୋଇଥାଏ ।

(ଘ) ଲକ୍ଷ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରିବା :
ମନୋଚିକିତ୍ସାରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ଥିର କରିବା ମହତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ ଅଟେ କାରଣ ମନୋଚିକିତ୍ସାର ପ୍ରଗତି ଓ ଦିଗ, ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଚାହୁଁଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । କେତେକ ସମୟରେ ରୋଗୀର ଲକ୍ଷ୍ୟ ତତ୍କାଳିକ ମହତ୍ତ୍ଵ ରଖୁଥାଏ । ଆଉ କେତେକ ସମୟରେ ରୋଗୀ ଅଯୌକ୍ତିକ ଆଶା ଆକାଂକ୍ଷା ରଖୁଥାଆନ୍ତି । କେଉଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଉତ୍ତମ, ବାସ୍ତବିକ ଓ ସହଜରେ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ମନୋଚିକିତ୍ସକ ରୋଗୀକୁ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଆନ୍ତି । ଉଭୟଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ସ୍ଥିର କରାଯାଇଥାଏ ।

(ଙ) ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା :
ମନୋଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ବାତାବରଣ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଚାପଠାରୁ ମୁକ୍ତ ରହିବା ଉଚିତ୍ । ଚିକିତ୍ସା ସହିତ ସଂପର୍କିତ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଓ ଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ବାତାବରଣରେ ଥିବା ଜିନିଷପତ୍ରକୁ ଉଚିତ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଉଭୟ ରୋଗୀ ଓ ଚିକିତ୍ସକଙ୍କର ପ୍ରଧାନ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ରୋଗୀ ଓ ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଉଭୟ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ନେହଭାବ ଓ ରାଗକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବାରେ ସ୍ଵାଧୀନତା ପାଇଥାନ୍ତି; କିନ୍ତୁ ରୋଗୀ ଆକ୍ରମଣ ବା ହିଂସ୍ର ବ୍ୟବହାର ଦେଖାଇବା ପାଇଁ ସ୍ଵାଧୀନ ନୁହେଁ । ଚିକିତ୍ସକଙ୍କର ରୋଗୀକୁ ବା ରୋଗୀଙ୍କର ଚିକିତ୍ସକଙ୍କୁ ଶାରୀରିକ ସ୍ପର୍ଶ କରିବାର ଅନୁମତି ସାଧାରଣତଃ ନଥାଏ ।

ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟ :
ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରକୃତ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇଥାଏ । ଯେକୌଣସି ମନୋଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିର ଉପଯୋଗ କରାଯାଇ ଥାଉନା କାହିଁକି ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ନିମ୍ନଲିଖତ ତତ୍ତ୍ଵଗୁଡ଼ିକ ମହତ୍ଵପୂର୍ଣ ହୋଇଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :

(a) ଅନୁଭବ କରିବା :
ରୋଗୀଙ୍କଠାରେ ଧନାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ପାଇଁ ମନୋଚିକିତ୍ସା ସମୟରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ରୂପରେ ନୂତନ, ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ, ସାମ୍ବେଗିକ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ତଥା ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନୁଭବ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ । ରୋଗୀକୁ କିଛି ବୁଝାଇବା ଅପେକ୍ଷା ସେ ଯେପରି ଏପରି ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଅନୁଭବ କରି ପାରିବ ତାହା ଦେଖୁବା ଆବଶ୍ୟକ । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ :- ଜଣକୁ ପହଁରା ଶିଖୁବାକୁ ହେଲେ ତାକୁ ପାଣିରେ ପଶି ପହଁରା ଶିକ୍ଷା କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।

(b) ମନୋଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ସମ୍ବନ୍ଧ :
ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ମନୋଚିକିତ୍ସାର ଏହା ଏକ ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତା । ମନୋଚିକିତ୍ସାତ୍ମକ ସମ୍ବନ୍ଧ ଅନ୍ୟ ମାନବୀୟ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟିକ ସମ୍ବନ୍ଧଠାରୁ ଭିନ୍ନ ଅଟେ । ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ସମସ୍ୟା ଅନ୍ୟ ସମସ୍ୟାଠାରୁ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ବିଶେଷ କୌଶଳର ଆବଶ୍ୟକତା ହୋଇଥାଏ । ମନୋଚିକିତ୍ସା ଏକ ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଏବଂ ମାନସିକ ରୋଗୀ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ବ୍ୟବସାୟିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ଅଟେ । ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଠିକ୍ ଭାବରେ ନିଜର ପାରିଶ୍ରମିକ ସ୍ଥିର କରିଥାଆନ୍ତି ।

ସାକ୍ଷାତ ତାରିଖ ଏବଂ ସମୟକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖ୍ ନୈଦାନିକ ନିୟମକୁ ଅନୁସରଣ କରିଥାନ୍ତି । ରୋଗୀକୁ ଆଶ୍ଵସ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ ଯେ, ତା’ର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଧ୍ୟାନ ରଖାଯିବ, ସମସ୍ତ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଏକାନ୍ତରେ ହେବ ଓ ଗୁପ୍ତ ରଖାଯିବ ଏବଂ କୌଣସି ପ୍ରକାର ନିଶ୍ଚିୟ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଜବରଦସ୍ତ ଲଦିଦିଆଯିବ ନାହିଁ । ଚିକିତ୍ସକ ନିଜର କୌଣସି ପ୍ରକାର ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ରୋଗୀଠାରୁ ଫାଇଦା ଉଠାଇବେ ନାହିଁ । ଚିକିତ୍ସକଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଲା ଚିକିତ୍ସକ ଓ ରୋଗୀ ମଧ୍ୟରେ ଏପରି ସମ୍ବନ୍ଧକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରାଇ ରୋଗୀର ଉନ୍ନତି ଏବଂ ଆଶୁ ଆରୋଗ୍ୟ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଇବା ।

(c) ଆଶା ଓ ପ୍ରେରଣା :
କୌଣସି ମାନସିକ ରୋଗୀ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ମନୋଚିକିତ୍ସକଙ୍କ ନିକଟକୁ ଆସନ୍ତି ସେ ଅନେକ ଚିନ୍ତା, ଆଶଙ୍କା ତଥା ଆଶା ନେଇ ଆସିଥାଆନ୍ତି । ରୋଗୀ ଚିକିତ୍ସକଙ୍କୁ ଜଣେ ବିଶେଷଜ୍ଞ ମାନି ଆଶା ରଖନ୍ତି ଯେ ଚିକିତ୍ସକ ତାଙ୍କୁ ମନୁଷ୍ୟ ରୂପରେ ବୁଝିବେ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରସନ୍ନତା ପାଇବାରେ ସହାୟତା କରିବେ ।

ସମାପନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ :
ମନୋଚିକିତ୍ସାର ଅନ୍ତିମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଲା ବେଳକୁ ରୋଗୀ ଅଧ୍ବକ ସମାଯୋଜନାତ୍ମକ ହୋଇଯାଇଥାଏ । ଅତୀତ ଅପେକ୍ଷା ବର୍ତ୍ତମାନ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଏକ ଭବିଷ୍ୟାନ୍ମୁଖ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ବିକଶିତ ହୋଇଯାଇଥାଏ । ମନୋଚିକିତ୍ସାର କୌଣସି ଅନ୍ତ ନାହିଁ ତଥାପି ଯେତେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ । ତେବେ ଚିକିତ୍ସାକୁ ସମାପ୍ତ କରିଦେବା ଉଚିତ୍ ।

ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ନିଶ୍ଚିତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବା ଆଗରୁ ମଧ୍ୟ ଏହା ସମାପ୍ତ କରାଯାଇପାରେ, ଯଦି ରୋଗୀ ବା ଚିକିତ୍ସକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଏହା ଅନୁଭବ କରିବେ ଯେ ଏକା ସାଙ୍ଗରେ ମିଶି ଉଭୟେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ଏବଂ ସାମ୍ନାର ରାସ୍ତା ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବନ୍ଦ ଅଛି । ମନୋଚିକିତ୍ସାର ସଫଳ ସମାପନରେ ପ୍ରାୟତଃ ଅନୁସରଣ ବା follow up ର ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ । ମନୋଚିକିତ୍ସା ସମୟରେ ରୋଗୀ ଯାହା ଶିକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି ତାକୁ ବାସ୍ତବିକ ଜୀବନରେ ଉପଯୋଗ କରିବା ଦରକାର ।

Question ୭।
ବ୍ୟବହାର ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିର କୌଶଳଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ବ୍ୟବହାର ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିକୁ ବ୍ୟବହାର ପରିମାର୍ଜନ ରୂପେ ଉପଯୋଗ କରାଯାଏ । ଏହି ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିଟି ଆ.ପି. ପାଭଲଭଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ପ୍ରସୀମନ ଓ ବି.ଏଫ. ସ୍ପିନରଙ୍କର କ୍ରିୟାପ୍ରସୂନ ପ୍ରସୀମନ ଶିକ୍ଷଣ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ । ଲିଣ୍ଡସ୍କ ଓ ସ୍କ୍ରିନର 1950 ଦଶକରେ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ଦେଖାଉଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ଚିକିତ୍ସାରେ ଶିକ୍ଷଣ ନିୟମକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ସମୟରେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ‘ବ୍ୟବହାର ଚିକିତ୍ସା’ ଶବ୍ଦର ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।

ଏହି ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ଅନୁସାରେ ମାନସିକ ବିକୃତି ଦୋଷପୂର୍ଣ୍ଣ ଶିକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବିକଶିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ ତାହାର ପରିମାର୍ଜନରେ ପୁଣି ଥରେ ନୂଆ ଶିଖିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ । ବ୍ୟବହାର ପରିମାର୍ଜନ ପଦ୍ଧତିରେ ଅନେକ କୌଶଳ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତଥା ପ୍ରମୁଖ କୌଶଳଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :

(i) କ୍ରମବଦ୍ଧ ବି ସଂବେଦୀକରଣ (Systematic desensitization)
(ii) ଇଂଗ୍ଲୋସିଭ ଚିକିତ୍ସା ଓ ଫ୍ଲଡ଼ିଙ୍ଗ୍ (Implosive therapy and flooding)
(iii) ବିକର୍ଷଣ ଚିକିତ୍ସା (Aversion Therapy)

(i) କ୍ରମବଦ୍ଧ ବି ସଂବେଦୀକରଣ :
ବ୍ୟବହାର ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଏବଂ ଦୁର୍ନୀତି ଓ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା ପରି ମାନସିକ ବିକୃତିର ଉପଚାର ପାଇଁ ବହୁଳଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ । ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ଓଲ୍ସଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଏହି ପଦ୍ଧତି ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ପଦ୍ଧତି ଏପରି ପରିକଳ୍ପନା ଉପରେ ଆଧାରିତ ଯେ କୌଣସି ଏକ ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ବ୍ୟକ୍ତି ଉଭୟ ବିଶ୍ରାନ୍ତ ଏବଂ ଉଦ୍‌ବେଗୀ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ।

ତେଣୁ ରୋଗୀ ଯେତେବେଳେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ରାନ୍ତ ସ୍ଥିତିରେ ଥାଏ, ସେହି ସମୟରେ ଯଦି ଉଦ୍‌ବେଗ ବା ଉତ୍କଣ୍ଠା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ଉଦ୍ଦୀପକ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଏ ତେବେ ବିଶ୍ରାନ୍ତ, ଉତ୍କଣ୍ଠା ଉପରେ ବିଜୟ ଲାଭ କରିଥାଏ ଏବଂ ରୋଗୀ ଉତ୍କଣ୍ଠା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ଉଦ୍ଦୀପକ ପ୍ରତି ଅସମ୍ବେଦୀକୃତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିରେ ଚାରିଗୋଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ରହିଥାଏ ।

ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :
(କ) ସାକ୍ଷାତକାର
(ଖ) ବିଶ୍ରାନ୍ତ ପାଇଁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ
(ଗ) ଉଦ୍‌ବେଗର ଶ୍ରେଣୀବଦ୍ଧତା
(ଘ) ଅସମ୍ବେଦୀକରଣ

(କ) ସାକ୍ଷାତକାର : ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ରୋଗୀର ନାମ, ଠିକଣା ଇତ୍ୟାଦି ପରିଚୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । ରୋଗୀର ସମସ୍ୟାର ପ୍ରମୁଖ କାରଣକୁ ବୁଝିବା ପାଇଁ କେତେକ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ପରୀକ୍ଷଣ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥାଏ । ଏଥି ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵକୁ ବୁଝିବା ପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ପରୀକ୍ଷଣ କରାଯାଇଥାଏ ।

(ଖ) ବିଶ୍ରାନ୍ତ ପାଇଁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ : ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କିପରି ବିଶ୍ରାମ ନିଆଯାଇଥାଏ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ପ୍ରକୃତ ବିଶ୍ରାନ୍ତ ବିଧ୍ଵ ଶିକ୍ଷା କରିବାକୁ ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ପ୍ରାୟ ୩୦ ମିନିଟ କରି ଛଅ । ସାତୋଟି ଅଧୂବେଶନ ଦରକାର ହୋଇଥାଏ ।

(ଗ) ଉଦ୍‌ବେଗର ଶ୍ରେଣୀବଦ୍ଧତା : ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସାକ୍ଷାତକାରର ଆଧାରରେ ଅତି ସାଧାରଣରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅତି ଉଚ୍ଚସ୍ତରର ଉଦ୍‌ବେଗ ଉତ୍ପନ୍ନ କରୁଥିବା ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ସ୍ଥିତିର ପଦାନୁକ୍ରମ ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ । ଏହି ଉଦ୍‌ବେଗ ଉତ୍ପନ୍ନ କରୁଥିବା ସ୍ଥିତିଗୁଡ଼ିକ ଛବି ଆକାରରେ ବା କଥା ଆକାରରେ ହୋଇଥାଏ । ଏହିପରି ଅତିକମ୍‌ରେ 20 /50 ଟି ସ୍ଥିତିର କଳ୍ପନା କରାଯାଇଥାଏ । ଏହି ଛବିଗୁଡ଼ିକ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ସବୁଠାରୁ କମ୍ ଭୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପଦାନୁକ୍ରମରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧ‌ିକ ଭୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଥାଏ ।

(ଘ) ଅସମ୍ବେଦୀକରଣ : ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଧିବେଶନରେ ରୋଗୀକୁ ବିଶ୍ରାମ ନେବାକୁ କୁହାଯାଇଥାଏ । ରୋଗୀ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ରାନ୍ତରେ ରହିଥ‌ିବା ସମୟରେ ଅତି ସାଧାରଣ ବା ନିମ୍ନତମ ଉଦ୍‌ବେଗ ଉତ୍ପନ୍ନ କରୁଥିବା ସ୍ଥିତିର କଳ୍ପନା କରିବାକୁ କୁହାଯାଇଥାଏ ବା ଆଗରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ରଖାଯାଇଥିବା ଛବିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଇଥାଏ । କିଛି ସମୟ ପରେ ଚିକିତ୍ସକ ପଦାନୁକ୍ରମରେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଅଳ୍ପ ଅଧୁକ ଉଦ୍‌ବେଗ ଉତ୍ପନ୍ନ କରୁଥିବା ଛବିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥାଆନ୍ତି ।

ପୁଣି କିଛି ସମୟପରେ ତାହାଠାରୁ ଅଳ୍ପ ଅଧୁକ ଉଦ୍‌ବେଗ ଉତ୍ପନ୍ନ କରୁଥିବା ଛବିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରନ୍ତି । ଏହିପରି ଭାବରେ ଚିକିତ୍ସକ ରୋଗୀର ଏହି ସ୍ଥିତିଗୁଡ଼ିକୁ ଉଦ୍‌ବେଗ ପ୍ରକାଶ ନ କରି ସହ୍ୟ କରିପାରୁଥିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଦାନୁକ୍ରମରେ ସଜ୍ଜିତ ସ୍ଥିତିର ଛବିଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଚାଲନ୍ତି । ରୋଗୀ ଉଦ୍‌ବେଗ ପ୍ରକାଶ କରିବା ମାତ୍ରେ, ଉକ୍ତ ଅଧିବେଶନ ଶେଷ ହୁଏ । ପୁଣି ପରବର୍ତୀ ଅଧୂବେଶନରେ ଉପରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ପଦ୍ଧତିକୁ ପୁନର୍ବାର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହିପରି ଭାବରେ ଉପଚାର କିଛି ଦିନ ଚାଲିବା ପରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଆରୋଗ୍ୟ ଲାଭ କରିଥାଏ ।

(ii) ଇଂଗ୍ଲୋସିଭ ଚିକିତ୍ସା ଫ୍ଲଡ଼ିଙ୍ଗ୍ : ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ ଉଦ୍‌ବେଗ ଜାତ କରାଉଥ‌ିବା ପରିସ୍ଥିତିଠାରୁ ଦୂରରେ ରହିବା ବଦଳରେ ଦୃଢ଼ତାର ସହିତ ସେହି ପରିସ୍ଥିତିକୁ କିପରି ସାମ୍ନା କରାଯାଇପାରିବ ସେହି ଆଭିମୁଖ୍ୟ ନେଇ ରୋଗୀର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇଥାଏ । ଇଂଗ୍ଲୋସିଭ୍ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିରେ ଚିକିତ୍ସକ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଭୟ ଜାତ କରୁଥିବା ଘଟଣା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥାଆନ୍ତି ବା ସର୍ବାଧ୍ଵକ ଚିନ୍ତାଜନକ ସ୍ଥିତିର କଳ୍ପନା କରିବାକୁ ରୋଗୀଙ୍କୁ କହିଥାଆନ୍ତି ।

ଫ୍ଲଡିଙ୍ଗ୍ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିରେ ରୋଗୀଙ୍କୁ ଚିନ୍ତା ଉତ୍ପନ୍ନ କରୁଥିବା ବାସ୍ତବିକ ସ୍ଥିତିରେ ରଖାଯାଇଥାଏ । କିଛି ସମୟ ବା କିଛିଦିନ ଏପରି ସ୍ଥିତିରେ ରହିବା ପରେ ରୋଗୀଙ୍କର ଉତ୍କଣ୍ଠା କମିଯାଇଥାଏ । ଏହି ପଦ୍ଧତି ଭଲଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ କିନ୍ତୁ ଏହାର ପ୍ରୟୋଗ ସମୟରେ ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ନିତାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।

(iii) ବିକର୍ଷଣ ଚିକିତ୍ସା : ଯଦି କୌଣସି ଅନୁକ୍ରିୟା କରିବା ପରେ କଷ୍ଟ ତଥା ଦଣ୍ଡ ମିଳିଥାଏ, ତେବେ ସେହି ଅନୁକ୍ରିୟାର ଶକ୍ତି କମିଯାଇଥାଏ । ମଦ୍ୟପାନ କରୁଥିବା ଓ ମାଦକ ଦ୍ରବ୍ୟ ସେବନ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ସଫଳ ଚିକିତ୍ସା ବିକର୍ଷଣ ପଦ୍ଧତିରେ କରାଯାଉଅଛି ।

ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ :- ମଦ୍ୟପଙ୍କର ମଦ୍ୟପାନୀୟରେ ଅଭ୍ୟାସ ଉତ୍ପନ୍ନ କରୁଥିବା ଏକ ଔଷଧ ତାଙ୍କ ଅଗୋଚରରେ ମିଶାଇ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ମଦ୍ୟପ ଏହାକୁ ପାନ କରିବାର କିଛି ସମୟ ପରେ ତାଙ୍କର ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇଥାଏ ତଥା ବାନ୍ତି ହୋଇଥାଏ । ଏହିପରି କିଛି ଦିନ ଉପଚାର ପରେ ଦେଖାଯାଇଛି ଯେ ମଦ୍ୟ ପାନୀୟକୁ ଦେଖୁବାମାତ୍ରେ ତାଙ୍କୁ ବାନ୍ତି ଲାଗିଥାଏ ଏବଂ ସେ ମଦ୍ୟପାନଠାରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ନିଅନ୍ତି । ଅଧ‌ିକ ଖାଇବା, ଅଧିକ ଧୂମପାନ କରିବା ତଥା ଯୌନ ଦୁରାଚରଣ ପରି ବିକୃତିର ସଫଳ ଉପଚାର ବିକର୍ଷଣ ପଦ୍ଧତି ସାହାଯ୍ୟରେ କରାଯାଏ ।

Question ୮।
ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଅବସାଦ ଓ ଉତ୍କଣ୍ଠା ପରି ରୋଗର ଉପଚାରରେ ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଆଲବର୍ଟ ଏଲିସ୍ ଏବଂ ଆରୋନ୍ ବେକ୍ ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ମାନସିକ ରୋଗର ଉପଚାରରେ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ । ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଅତି ବ୍ୟାପକ । ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିର ଉଚ୍ଚତର ସ୍ତରରେ ହେଉଥିବା ସମସ୍ତ ସୁସ୍ଥ ମାନସିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯଥା ଧ୍ୟାନ, ଧାରଣା, ଶିକ୍ଷଣ, ଚିନ୍ତନ, ସ୍ମୃତି ତଥା ଚେତନା ଇତ୍ୟାଦି ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧିତ । ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ରୋଗୀର ନକରାତ୍ମକ ବିଚାରଧାରା

ଏବଂ କୁସମାଯୋଜନାତ୍ମକ ବିଶ୍ଵାସକୁ ଚିହ୍ନି ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ପାଇଁ ଜୋର ଦେଇଥାଏ । ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସକମାନଙ୍କ ମତରେ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଓ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ସ୍ମୃତି ପରି ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ସଂରଚନାଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟକ୍ତିର ବ୍ୟବହାରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାନ୍ତି ।

ନିଜର ‘ସ୍ୱ’ ପ୍ରତି ତଥା ସଂସାର ପ୍ରତି ନକରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଦ୍ଵାରା ରୋଗୀ ବର୍ତ୍ତମାନ ନିକଟରେ ପରାଜିତ ହୁଏ ଏବଂ ତା’ର ପରିବେଶ ଯେପରି ଧମକପୂର୍ଣ ସେହିପରି ମନେ କରିଥାଏ ତଥା ଭବିଷ୍ୟତକୁ ଭୟ କରିଥାଏ । ଏହା ଅବସାଦ ଓ ଉତ୍କଣ୍ଠା ପରି ମାନସିକ ରୋଗଗୁଡ଼ିକର ମହତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଗ ଅଟେ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ସଂରଚନାକୁ ବାସ୍ତବିକ ସ୍ତରରେ ବଦଳାଇବା ସକାରାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସାର ପ୍ରମୁଖ ଲକ୍ଷ୍ୟ ।

ବିଷଣ୍ଣ ମନସୁତା (Beck’s Cognitive Therapy) :
ବେକ୍‌ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ବିକଶିତ ହୋଇଥିବା ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ଅବସାଦଗ୍ରସ୍ତ ରୋଗୀଙ୍କ ଉପଚାର ପାଇଁ ବହୁଳ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି । ବେକ୍‌ଙ୍କ ମତରେ ରୋଗୀ ତା’ର ନକରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରା, ପକ୍ଷପାତପୂର୍ବ ତଥା ଅଯୌକ୍ତିକ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ପାଇଁ ଅବସାଦଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

ରୋଗକୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ଚିହ୍ନିବାରେ ସହାୟତା କରିବା ଚିକତ୍ସକଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ । ଏଥୁସହିତ ନକାରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରା ବଦଳରେ ସକାରାତ୍ମକ ରୂପରେ ଚିନ୍ତାକରି ନିଜ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ନୂତନ ରାସ୍ତାକୁ ଖୋଜିବାରେ ରୋଗୀକୁ ସହାୟତା ଦେବା ଚିକିତ୍ସକଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । ବେକଙ୍କର ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ସାହାଯ୍ୟରେ ପ୍ୟାନିକ (Panic Disorder) ରୋଗୀ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଉତ୍କଣ୍ଠା ରୋଗୀଙ୍କର ସଫଳତା ପୂର୍ବକ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇପାରୁଛି ।

ଏଲିସ୍‌ଙ୍କର ତର୍କଶ୍ରିତ – ଭାବାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା : (Ellis’s Rational Emotive Therapy) :
ରୋଗୀର ମୌଳିକ କୁସମାଯୋଜନାତ୍ମକ ବିଚାରାଧାରାକୁ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ଏଲିସ୍‌ଙ୍କ ଦ୍ବାରା ବିକଶିତ ତର୍କାଶ୍ରିତ ଭାବାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିର ଉପଯୋଗ କରାଯାଏ । ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଜଣେ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତି ତର୍କପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଚାର କରିଥାଏ ଏବଂ ବାସ୍ତବିକତା ସହିତ ଖାପଖୁଆଇ ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥାଏ । କିନ୍ତୁ କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ବିଶ୍ଵାସ ଓ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଅବାସ୍ତବ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ସେମାନେ ଏପରି ଅବାସ୍ତବ ବିଶ୍ଵାସ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଆଧାରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ପ୍ରୟାସ କରି ଅନେକ ସମୟରେ ସେଥ‌ିରେ ଅକୃତକାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତି ଓ ସେଥ‌ିପାଇଁ ନିରାଶ ତଥା କଷ୍ଟ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।

ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ : ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମନେ କରିପାରନ୍ତି ଯେ ସେ ସବୁବେଳେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ବଢ଼ିଆ କାମ କରିବେ ଏବଂ ସମସ୍ତଙ୍କର ପ୍ରିୟଭାବନ ହୋଇପାରିବେ । କିନ୍ତୁ ସଂସାରରେ ସବୁ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟକରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଖୁସି କରାଇପାରିବା ଅଯୌକ୍ତିକ ଏବଂ ଅସମ୍ଭବ ଅଟେ । ତେଣୁ ଏହି ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନିକଟରେ ଚେଷ୍ଟା କରି ମଧ୍ୟ ପହଞ୍ଚି ପାରିବାର ସମ୍ଭାବନା ବହୁତ କମ୍‌ଥାଏ । ଲକ୍ଷ୍ୟ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚି ନ ପାରିଲେ ତାଙ୍କ ମନରେ ଉତ୍କଣ୍ଠା ଜାତ ହୁଏ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ମୂଲ୍ୟହୀନ, ପ୍ରଭାବହୀନ ଓ ତୁଚ୍ଛ ମନେ କରନ୍ତି ।

ଆତ୍ମ-ପରାଜୟ ଗ୍ଳାନିରେ ସେ ଜର୍ଜରିତ ହୁଅନ୍ତି । ଏପରି ଆତ୍ମ- ପରାଜୟ ବୋଧ ସହିତ ସାମ୍ବେଦିକ ଅନୁକ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକର ବାସ୍ତବିକତା ସହିତ କୌଣସି ସଂପର୍କ ନ ଥାଏ କିନ୍ତୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ନିଜର ଚିନ୍ତନ କ୍ରିୟା ଦ୍ଵାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ତର୍କାଶ୍ରିତ ଭାବାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଆତ୍ମ-ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ଏବଂ ବିଶ୍ଵାସ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ‘ଏହା କରିବା ଉଚିତ୍’, ‘ତାହା କରିବା ଉଚିତ’, ପରି କଠୋର ବିଚାରଧାରାକୁ ବଦଳାଇ ସୃଜନାତ୍ମକ, ସ୍ଵଚ୍ଛନ୍ଦ ଏବଂ ସହଜ ତଥା ସାମ୍ବେଗିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସନ୍ତୋଷପ୍ରଦ ବିଚାରଧାରାକୁ ପୁନର୍ଗଠନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ମହତ୍ତ୍ଵକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ବୁଝିବାର ଭାବନାକୁ ବିକଶିତ କରି ଆଗକୁ ଅଗ୍ରସର ହେବାରେ ତାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ହିଁ ଏହି ପଦ୍ଧତିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ।

Question ୯।
ଜୈବ-ଔଷଧୀୟ ଚିକିତ୍ସା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଜୈବ-ଔଷଧୀୟ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଚିନ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ସମ୍ବେଗୀ କ୍ରିୟାକଳାପ ଏବଂ ଶାରୀରିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସୁଧାର ପାଇଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିବା ଯେକୌଣସି ମନୋଚିକିତ୍ସାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ କିପରି ଅଣାଯାଇପାରିବ ଏବଂ କେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦିଆଯିବ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଭିନ୍ନ ମନୋଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀରେ ଭିନ୍ନତା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମନୋଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀ ମଧ୍ୟରୁ ଜୈବ-ଔଷଧୀୟ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀ ଅନ୍ୟତମ ।

ମେଡ଼ିକାଲରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିବା ଚିକିତ୍ସକ ମାନସିକ ରୋଗକୁ ଶାରୀରିକ ରୋଗ ଭାବରେ ବିଚାର କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ସେହି ଅନୁସାରେ ମାନସିକ ରୋଗର ଉପଚାର ମେଡ଼ିକାଲ ମଡ଼େଲ ଆଧାରରେ କରିଥାଆନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ ମାନସିକ ରୋଗ ଉତ୍ପନ୍ନମୂଳରେ ଜୈବିକ କାରଣ କେତେକାଂଶରେ ନିହିତ ଥାଏ ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ ଏମାନଙ୍କର ଉପଚାର ଜୈବିକ ଆଧାରରେ କରାଯାଇଥାଏ । କେତେକ ପ୍ରମୁଖ ଜୈବ-ଔଷଧୀୟ ମନୋଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

(i) ବିଦ୍ୟୁତ ବିକ୍ଷେପୀ ଚିକିତ୍ସା (Electro Convulsive Therapy)
(ii) ଔଷଧର ପ୍ରୟୋଗ (Use of Medicine)
(iii) ମନୋଶଲ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା (Psychosurgery)

(i) ବିଦ୍ୟୁତ ବିକ୍ଷେପୀ ଚିକିତ୍ସା : ଏହି ଚିକିତ୍ସାକୁ ସାଧାରଣ ଭାବରେ ECT ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ । ଯଦିଓ କେତେକ ଦେଶରେ ଏହି ଚିକିତ୍ସାର ପ୍ରୟୋଗକୁ ବନ୍ଦ କରିଦିଆଗଲାଣି, ଭାରତରେ ଏହାର ପ୍ରୟୋଗ ଏବେ ବି ବହୁଳଭାବରେ କରାଯାଉଅଛି । ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପ୍ରେକ୍ଷଣର ଆଧାରରେ ବିକ୍ଷେପୀ ଚିକିତ୍ସାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା: ପ୍ରଥମତଃ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସାଳୟର ଚିକିତ୍ସକମାନେ ଅନେକ ଦିନ ଧରି ଲକ୍ଷ୍ୟ କରୁଥିଲେ ଯେ ସ୍ଵେଚ୍ଛାନୁରୂପ ଝଟ୍‌କା ମିଳିବା ପରେ ରୋଗୀର ଅସାମାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ହଠାତ୍ ଦୂର ହୋଇଯାଉଥିଲା

ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟତଃ ଅପସ୍ମାର ଓ ମନୋବିଦଳତା ପରି ସାଧାରଣ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ଏହାଦ୍ଵାରା କମ୍ ଦେଖ‌ିବାକୁ ମିଳିଲା । ସେଥ‌ିପାଇଁ କୃତ୍ରିମ ରୂପରେ ମାଂସପେଶୀରେ ଝଟ୍‌କା ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଇ ମନୋବିଦଳତା ବା ସେହିଭଳି ଅନ୍ୟ ରୋଗଗୁଡ଼ିକର ଉପଚାର କରାଯାଇପାରିବ ବୋଲି ବିଚାର କରାଗଲା ।

ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଏଥିରେ ରୋଗୀର ଶରୀର ମଧ୍ୟକୁ ଛୁଞ୍ଚିଦ୍ଵାରା (injection) ମେଟ୍ରାଜଲ ଉପଚାର କରାଯାଉଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଆଜିକାଲି ଏକ ସରଳ ଏବଂ ବିଶ୍ଵାସନୀୟ ମେସିନ୍ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଅଛି । ଯାହା ସାହାଯ୍ୟରେ ରୋଗୀର ଶରୀର ମଧ୍ୟକୁ ଅଳ୍ପ ମାତ୍ରାରେ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଧାରା ପ୍ରବାହିତ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହା ମସ୍ତିଷ୍କ ମଧ୍ୟ ଉ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇ ରୋଗୀର ଶରୀରରେ ଝଟ୍‌କା ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଇଥାଏ । ବୁଦାପେଷ୍ଟ ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଭୋନେତୁନା ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଏହି ପଦ୍ଧତିର ବିକାଶ କରିଥିଲେ ।

(ii) ଔଷଧର ପ୍ରୟୋଗ : ମୁଖ୍ୟତଃ ଚାରିପ୍ରକାରର ରୋଗରେ ଔଷଧର ପ୍ରୟୋଗ ବିଶେଷ ଭାବରେ କରାଯାଇଥାଏ ଯଥା : ମନୋବିଦଳତା, ଉନ୍ମାଦ, ଅବସାଦ ଏବଂ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା । ଏହି ଔଷଧକୁ ସାଇକୋଟ୍ରଫିକ୍ (Psychotropic) ଦ୍ରବ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ । କାରଣ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ରୋଗୀର ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ପଡ଼ିଥାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକ ରୋଗୀ ମନ ମଧ୍ୟରେ ଶାନ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଇଥାଏ ତଥା ସଂଭ୍ରମ ଏବଂ ବିଭ୍ରମ ପରି ଲକ୍ଷଣର ତୀବ୍ରତାକୁ କମ୍ କରାଇଥାଏ । ଔଷଧର ପ୍ରୟୋଗ ଦ୍ଵାରା ରୋଗୀ କଟିଯାଇଥବା ସାମାଜିକ ବାତାବରଣ ସହିତ ସମାଯୋଜନ କ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରିଥାଏ ।

ବହୁତ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏପରି ଔଷଧଗୁଡ଼ିକର ସେବନ ଅନ୍ୟ ଅବାଞ୍ଛିତ ଦୁଷ୍ପ୍ରଭାବ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିଥାଏ ଯେଉଁ ରୋଗୀ ଅତ୍ୟଧୂକ ଆନ୍ଦୋଳିତ, ଉତ୍ତେଜିତ ଏବଂ ଯେଉଁମାନଙ୍କୁ ସମ୍ଭାଳିବା ଅତି କଷ୍ଟ ସେମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉନ୍ମାଦ–ବିରୋଧୀ ଔଷଧ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଯେଉଁ ରୋଗୀ ଅବସାଦଗ୍ରସ୍ତ ଏବଂ ଯେଉଁମାନେ ଆତ୍ମହତ୍ୟାପ୍ରବଣ ସେମାନଙ୍କୁ ଅବସାଦ-ବିରୋଧୀ ଔଷଧ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତାବିରୋଧୀ ଔଷଧକୁ ମଧ୍ୟମ ସ୍ତରର ଶାନ୍ତିଦାୟକ ଔଷଧ କୁହାଯାଇଥାଏ ।

(iii) ମନୋଶଲ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା : ଏହି ଚିକିତ୍ସାରେ ମସ୍ତିଷ୍କର ବିଭିନ୍ନ ଭାଗରେ ଶଲ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା କରି ମନୋରୋଗୀଙ୍କର ସହାୟତା କରାଯାଇଥାଏ । ଏହି ଚିକିତ୍ସାରେ ଅନେକ ଦୁଷ୍ପ୍ରଭାବ ରହୁଥିବାରୁ ଏହା କେବଳ ଅନ୍ତିମ ଉପାୟ ରୂପେ ଉପଯୋଗ କରାଯାଇଥାଏ ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Psychology Solutions Unit 3 ସମୂହ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଓ ନେତୃତ୍ଵ & ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା Short & Long Answer Questions

CHSE Odisha 12th Class Psychology Unit 3 Short & Long Answer Questions in Odia Medium

ଦୁଇନମ୍ୱର ସମ୍ୱଳିତ ପ୍ରଣ୍ନେ।ତ୍ତର
ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ ଦିଅ ।

Question ୧।
ସମୂହ କାହାକୁ କାହନ୍ତି ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ଦୁଇ ବା ତଦୁର୍ଦ୍ଧ୍ବ ବ୍ୟକ୍ତି ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ସମାନ ଆଦର୍ଶ ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟର ଅନୁସରଣରେ ମଧ୍ୟରେ ଭାବର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି । ସମୂହର ସୁପରିଚାଳନା ଓ ଉନ୍ନତି କଳ୍ପେ ନିଜର ପଦ ମର୍ଯ୍ୟାଦାକୁ ଆଧାର କରି ନିଜର ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି ଏବଂ ଏକକ ନିୟମର ବଶବର୍ତୀ ହୋଇ ନିଜର ବ୍ୟବହାରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିଥାନ୍ତି ସେତେବେଳେ ସେହି ଏକକ ସମାବେଶକୁ ‘ସମୂହ’ କୁହାଯାଏ ।

Question ୨।
ସମୂହ ଗଠନର ମୌଳିକ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ସମାଜବିଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା କରାଯାଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ପରୀକ୍ଷଣର ଫଳାଫଳ ସମୂହ ଗଠନର କେତେକ ମୌଳିକ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଅଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

• ନିକଟତା (Proximity)
• ସାଦୃଶ୍ୟ (Similarity)
• ସମାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ (Common goal)
• ସଂହତି (Cohesiveness)

Question ୩।
ସମୂହର ୩ ଗୋଟି ଗୁଣାବଳୀ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସମୂହର ଗୁଣାବଳୀ:-

• ସମୂହରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଘନିଷ୍ଠ ସଂପର୍କରେ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
• ସମୂହର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟଙ୍କର ସମାନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଉତ୍ତମ ସଂପର୍କ ରହିବା ନିତାନ୍ତ ଜରୁରୀ ଅଟେ । ଏହାଦ୍ଵାରା ସମୂହ ଦୀର୍ଘକାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତିଷ୍ଠି ରହିପାରିଥାଏ ।

Question ୪।
ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ କ’ଣ ?
Answer:
ଯେଉଁ ସମୂହର କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ , ନୀତି ନିୟମ ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂର୍ବ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ କୁହାଯାଏ । ଏହି ପ୍ରକାର ସମୂହରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଭ୍ୟଙ୍କର ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପଦ ଓ ତଦ୍ଵଜନିତ ଭୂମିକା ସ୍ଥିରୀକୃତ ହୋଇଥାଏ ଓ ଏହି ଭୂମିକା ଅନ୍ତର୍ଗତ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଉକ୍ତ ସଭ୍ୟମାନେ ସଂପାଦନ କରିଥାନ୍ତି ।
ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ:- ଶ୍ରମିକ ସମୂହ, ମଜଦୁର ସଂଘ, ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଇତ୍ୟାଦି ।

Question ୫।
ନେତୃତ୍ବ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ନେତୃତ୍ଵ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକାରର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଯାହାକି ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ, ଉତ୍ସାହ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ପ୍ରବୃତ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଆଗେଇ ନେବାରେ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥାଏ । ଏହା ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଯେତେବେଳେ ସମୂହରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସମାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନେଇ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ନେତୃତ୍ଵର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ କରାଯାଇଥାଏ । ସମୂହର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ନେତୃତ୍ଵ ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ନେତୃତ୍ବର ଆଦର୍ଶ ଚିନ୍ତାଧାରା ଗୁଣାବଳୀ, କାର୍ଯ୍ୟ ଦକ୍ଷତା ଓ ସକରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ସମୂହକୁ ଉନ୍ନତ, ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଓ ଗତିଶୀଳ କରାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।

Question ୬।
ନେତାଙ୍କର ଗୁଣାବଳୀଗୁଡି଼କ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସାଧାରଣତଃ ଜଣେ ନେତାଙ୍କ ନିକଟରେ ନିମ୍ନଲିଖତ ଗୁଣାବଳୀଗୁଡ଼ିକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଯଥା:-

• ଅସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ
• ଅର୍ନ୍ତବୈୟକ୍ତିକ ଦକ୍ଷତା
• ସମସ୍ୟା ସମାଧାନର ଶକ୍ତି
• ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ
• ଧୈର୍ଯ୍ୟ
• ସଂପ୍ରତ୍ୟୟ ଦକ୍ଷତା
• ସଂଜ୍ଞାର କୌଶଳ
• ବୈଷୟିକ ଦକ୍ଷତା
• ଉଚ୍ଚକାଂକ୍ଷା ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟ
• ସନ୍ତୋଟତା ଓ ସାଧୁତା

Question ୭।
ପରାମର୍ଶ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ପରାମର୍ଶ ହେଉଛି ମନୋବିଜ୍ଞାନର ବିଭିନ୍ନ ଶାଖା ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ଶାଖା ଅଟେ । ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିର ସାମାଜିକ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ, ସାଂବେଗିକ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ପରାମର୍ଶ ଅର୍ଥ ହେଉଛି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର ଇଚ୍ଛାମୁତାବକ ତା’ର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ପାଇଁ ହସ୍ତପେକ୍ଷ କରି ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା । ପରାମର୍ଶ ହେଉଛି ପରାମର୍ଶ ଦାତା ଓ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହୀତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହେଉଥିବା ଅନ୍ତଃକ୍ରିୟାତ୍ମକ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦାତା ଓ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ମହକିଲ କୁହାଯାଏ ।

Question ୮।
ପରାମର୍ଶ ଦ୍ବାରା ମିଳୁଥୁବା ପ୍ରମୁଖ ଲାଭଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
Answer: ପରାମର୍ଶର ସଫଳତା ଉଭୟେ ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ମହକିଲ ଉପରେ ଆଧାରିତ । ପରାମର୍ଶକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କରିବା ପାଇଁ ଉଭୟେ ଉପଲବ୍ଧ କରିବା ଉଚିତ୍ ଯେ ସେମାନଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ସମାନ ଅଟେ । ଉପଯୁକ୍ତ ପରାମର୍ଶ ଦ୍ବାରା ମହକିଲ ପାଇଥିବା ଲାଭଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:-

• ସମସ୍ୟାକୁ ନିଜର ବୋଲି ଧାରଣା ସୃଷ୍ଟି ହେବା ।
• ସମସ୍ୟାଟିକୁ ସଠିକ୍ ରୂପେ ବୁଝିବାରେ ସକ୍ଷମ ହେବା ।
• ନୂତନ ବ୍ୟବହାର ଓ କ୍ରିୟାକଳାପର ଅର୍ଜନ କରିବା ।
• ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିକାଶ ଘଟିବା ।

Question ୯।
ପ୍ରଭାବୀ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଗୁଣାବଳୀଗୁଡି଼କ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
କୋର୍‌ମିୟର୍ ଓ ଜୋର୍‌ମିୟରଙ୍କ ମତାନୁସାରେ ଜଣେ ପ୍ରଭାବୀ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ନିମ୍ନଲିଖୁତ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଗୁଣାବଳୀ ରହିଥ‌ିବା ଉଚିତ୍ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ :-

• ବୌଦ୍ଧିକ ସାମର୍ଥ୍ୟ
• ଶକ୍ତି
• ନମନୀୟତା
• ସମର୍ଥନ
• ସଦିଚ୍ଛା
• ଆତ୍ମ ସଚେତନତା

Question ୧୦।
ପ୍ରଭାବୀ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ତିନିଗୋଟି ଗୁଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ପ୍ରଭାବୀ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ତିନିଗୋଟି ଗୁଣ ହେଲା:-

• ଜଣେ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ନିଜ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଚେତନତା ଓ ବୋଧତା ରହିବା ଉଚିତ୍ ।
• ଜଣେ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ମାନସିକ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ରହିବା ଉଚିତ୍ ।
• ଜଣେ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ମୁକ୍ତ ମାନସିକତା ରହିବା ଉଚିତ୍ ।

ତିନି ନମ୍ବର ସମ୍ବଳିତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଛଅଗୋଟି ବାକ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।

Question ୧।
ସମୂହର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣମାନ ଉଲ୍ଲେଖ କର ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ଦୁଇ କିମ୍ବା ତତୋଽଧିକ ବ୍ୟକ୍ତି ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ପରସ୍ପର ସହିତ କ୍ରିୟା ଅନୁକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ -ଲକ୍ଷ୍ୟ ସାଧନା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି ସେତେବେଳେ ସମୂହର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମୂହର କେତେଗୁଡ଼ିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୁଣାବଳୀ ବା ଲକ୍ଷଣ ରହିଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:-

• ସମୂହରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଘନିଷ୍ଠ ଓ ନିବିଡ଼ ସଂପର୍କ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
• ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ଅନୁକ୍ରିୟା ସମୂହର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ । ଅର୍ଥାତ୍ ସମୂହର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି : ନିର୍ଭରଶୀଳ ରହି ଭାବର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ଦରକାର ।
• ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସମୂହର ସଂପର୍କ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଓ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ରହିବା ସମୂହର ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ଲକ୍ଷଣ ।
• ସମୂହ ଗଠନରେ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ସମାନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
• ସମୂହରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭୂମିକା, କାର୍ଯ୍ୟଖସଡ଼ା ଓ ସ୍ଥିତି ରହିବା ଉଚିତ୍ ।
• ସମୂହର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟ ସମୂହର ପ୍ରତିମାନ, ନିୟମ, ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ବିଶ୍ଵାସକୁ ମାନି ଚଳିବା
• ସମୂହରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟ ନିଜକୁ ସମୂହର ଏକ ଅଂଶ ଭାବି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଦରକାର । ଏହାଦ୍ଵାରା ସମୂହରେ ଏକତା ଦେଖାଦେଇଥାଏ ।
• ଅଙ୍ଗୀକାରବଦ୍ଧତା ସମୂହର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଲକ୍ଷଣ ଅଟେ । ଏହା ଫଳରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ ସଚେତନ ହେବା ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତି ନିଷ୍ଠା ପ୍ରତିପାଦନ କରିଥାନ୍ତି ।

Question ୨।
ଅଧିକାରବାଦୀ ବା ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵରେ ସମୂହର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସମୂହ ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ହାତରେ ଅଖଣ୍ଡ କ୍ଷମତା ଥାଏ । ସେ ସମୂହର ଏକକ କ୍ଷମତା ଭୋଗ କରନ୍ତି | ସମୂହର କାର୍ଯ୍ୟଖସଡ଼ା ଓ ନୀତିନିୟମକୁ ଅଧୁକାରବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵର ନେତାମାନେ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି । ଅନୁଗାମୀଙ୍କ ଉପରେ ଦାୟିତ୍ଵ ନ୍ୟସ୍ତ କରି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟସୀମା ଭିତରେ ସେ ସଭ୍ୟମାନଙ୍କର ବାକ୍ ସ୍ଵାଧୀନତା କିମ୍ବା ବୈକ୍ସିକ୍ ଲକ୍ଷ୍ୟ ବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କିଛି ନଥାଏ । ଅଧିକାରବାଦୀ ନେତା ସମୂହ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତାଙ୍କ ଅନୁଗାମୀଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରି ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଧାରାରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ରଖ୍ କେବଳ ତଦାରଖ କରିବାର ଦାୟିତ୍ଵ ନେଇଥାନ୍ତି । ଏଭଳି ନେତୃତ୍ଵରେ ନେତାମାନେ ପ୍ରଭୁତ୍ଵ ଜାହିର କରି ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଭାବନାକୁ ନିଜ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖନ୍ତି ।

Question ୩।
ପ୍ରାଥମିକ ସମୃହ ଓ ଗୌଣ ସମୂହ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭେଦ ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ

• ଜନ୍ମ ନେବା ପରେ ଶିଶୁଟି ପୂର୍ବରୁ ଗଠିତ ହୋଇ ରହିଥିବା ଯେଉଁ ସମୂହର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୁଏ ତାହାକୁ ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ କୁହାଯାଏ ।
• ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହର ସଦସ୍ୟଗତ ପରସ୍ପର ସହିତ ଘନିଷ୍ଠ, ନିବିଡ଼ ଓ ସିଧାସଳଖ ମୁହାଁମୁହିଁ ସଂପର୍କ ରଖିଥାନ୍ତି ।
• ଏହା ଆକାରରେ କ୍ଷୁଦ୍ର ଅଟେ । ବ୍ୟକ୍ତିର ସାମାଜିକିରଣ, ବିକାଶ ଓ କାର୍ଯ୍ୟପ୍ରଣାଳୀ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ
• ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ :- ପରିବାର, ପାଖପଡ଼ୋଶୀ, ଖେଳସାଥୀ, ଜ୍ଞାତିକୁଟୁମ୍ବ ଇତ୍ୟାଦି ଏହି ସମୂହର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

ଗୌଣ ସମୂହ:-

• ଯେଉଁ ସମୂହରେ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ସଂପର୍କରେ ନିବିଡ଼ତା କିମ୍ବା ଘନିଷ୍ଠତା ନଥାଏ ତାହାକୁ ଗୌଣ ସମୂହ କୁହାଯାଏ ।
• ଗୌଣ ସମୂହର ସଦସ୍ୟମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଵାର୍ଥସାଧନ ନିମନ୍ତେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି ।
• ଏହାର ଆକାର ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ ଅପେକ୍ଷା ବୃହତ୍ତର ତଥାପି ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆବେଗିକ ସଂପର୍କ ଅତୀବ ନିମ୍ନମାନର ହୋଇଥାଏ ।
• ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ:- ବିଭିନ୍ନ କ୍ଲବ, ଛାତ୍ର ସଙ୍ଗଠନ, ସଂଘ, ବିଭିନ୍ନ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଇତ୍ୟାଦି ଗୌଣ ସମୂହର ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ ।

Question ୪।
ନେତୃତ୍ବର ପ୍ରକୃତି ବର୍ଣନା କର ।
Answer:
ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ସମୂହରେ ନେତୃତ୍ଵର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼େ ତାହା ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ସମାହିତ ନହୋଇ କିଛି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ହୁଏ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଗବେଷଣାର ତତ୍ତ୍ଵକୁ ଆଧାର କରି ସମାଜବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ନେତୃତ୍ଵର ପ୍ରକୃତିରେ ବହୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲେ । ଏକ ପରିବେଶ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ସମର୍ଥନ ଲାଭ କରିବା ଓ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ରଖୁବାକୁ ନେତୃତ୍ଵ ବୋଲି ସେମାନେ ବିବେଚନା କଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ ନେତୃତ୍ଵର କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପ୍ରକୃତି ବା ଲକ୍ଷଣ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ନେତା ବା ଦିଗ୍‌ଦର୍ଶକ ଭାବେ ପ୍ରତିପାଦିତ କରାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

• ନେତୃତ୍ଵ ବ୍ୟକ୍ତିର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଗୁଣକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ ।
• ନେତୃତ୍ଵ ସମୂହରେ ଥିବା ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ସହମତି ଉପରେ ଆଧାରିତ ।
• ସମୂହ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗ କରି ଅନୁପ୍ରାଣୀତ କରିବାର ଦକ୍ଷତା ।
• ସମସ୍ତ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଦାୟିତ୍ଵ ସଂପାଦନା କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହିବା ।
• ସମୂହର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧନ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ମନୋବୃତ୍ତି ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ।
• କ୍ଷମତାର ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଦକ୍ଷତା ରହିବା ।

Question ୫।
ପରାମର୍ଶର ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ପରାମର୍ଶର ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:-

• ପରାମର୍ଶ ହେଉଛି ଏକ ବୃତ୍ତି ।
• ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ, ସାମାଜିକ, ବୃତ୍ତିଗତ ଓ ଶିକ୍ଷାଗତ ବିଷୟକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।
• ପରାମର୍ଶ କେବଳ ସାଧାରଣତଃ ସୁସ୍ଥ ମାନସିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ଉପରେ ଉପଯୋଗ କରାଯାଇପାରିବ ।
• ପରାମର୍ଶ କେବଳ ଏକ ଆବଦ୍ଧ ଗୃହ ମଧ୍ୟରେ ଦିଆଯାଇପାରିବ ।
• ପରାମର୍ଶ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ଵାରା ମହକିଲ କିପରି ସମସ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ କରିପାରିବ ଓ ନୂତନ ଓ ବ୍ୟବହାର ପରିପ୍ରକାଶ କରିପାରିବ ।
• ପରାମର୍ଶ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ସ୍ତରରେ ଥିବା ବିଶେଷତ୍ଵକୁ ପରିବେଷ୍ଟିତ କରି ରଖୁଥାଏ ।

Question ୬।
ପରାମର୍ଶର ପ୍ରମୁଖ ତତ୍ତ୍ଵଗୁଡ଼ିକ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ପରାମର୍ଶ ହେଉଛି ଇଚ୍ଛାକରି ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରି ସହାୟତା ଦେବା । ପରାମର୍ଶର ପ୍ରମୁଖ ତତ୍ତ୍ଵଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:-

• ଏହା ଏପରି ଏକ ସ୍ଵେଚ୍ଛାକୃତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯେଉଁଥିରେ ପରାମର୍ଶଦାତା ତାଙ୍କର ମହକିଲର ଅନୁଭବ ଚିନ୍ତନ ଓ
• ପରାମର୍ଶ ମହକିଲର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷୀକରଣ ଓ ଅନୁଭବକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଉଥାଏ ।
• ପରାମର୍ଶ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ବିଶ୍ଵାସନୀୟତା ଓ ଗୋପନୀୟତା ରକ୍ଷା କରାଯାଇଥାଏ ।
• କୌଣସି ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ମହକିଲଙ୍କ ଠାରୁ ତଥ୍ୟ ଆଦାୟ କରିବା ପାଇଁ ଦଣ୍ଡାତ୍ମକ ବିଧୂର ସହାୟତା ନେଇ ନ ଥାନ୍ତି ।
• କୌଣସି ପରାମର୍ଶ ଦାତା ମହକିଲର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ତାଙ୍କର ଧ୍ୟାନ- କେନ୍ଦ୍ରିତ କରିଥାଆନ୍ତି ।
• ପରାମର୍ଶ ଦାତା ଓ ମହକିଲ ପରାମର୍ଶ ସମୟରେ ବାଚନିକ ଓ ଅବାଚନିକ ସନ୍ଦେହ ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଆନ୍ତି । ସେଥ‌ିପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ସମୟରେ ହେଉଥ‌ିବା ସନ୍ଦେଶର ସ୍ଵରୂପ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ରଖୁବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ସମୂହଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କର ।
Answer:
ମନୁଷ୍ୟ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ ଭାବରେ ନାନାପ୍ରକାର ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଲିପ୍ତ ରହିଥାଏ । ଏଥିପାଇଁ ତାକୁ ବହୁ ସମୂହ ସହ ସହବନ୍ଧିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼େ । କେତେକ ସମୂହ ସହିତ ତା’ର ସଂପର୍କ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ୟ କେତେକ ସମୂହ ସହିତ ସେ ଜୀବନର ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଅତିବାହିତ କରିଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ସମୂହ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଅନୁସାରେ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଆଡ଼କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିଥାନ୍ତି । ବ୍ୟକ୍ତି ଯେଉଁ ସମୂହ ମଧ୍ୟରେ ନିଜର ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟସାଧନର ମାର୍ଗ ପାଇଥାଏ ସେ ଉକ୍ତ ସମୂହର ସଦସ୍ୟତା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରକାର ସମୂହଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଓ ଗଠନ ପ୍ରଣାଳୀର ଆଧାରରେ ବର୍ଗୀକରଣ କରାଯାଇଥାଏ । ସମୂହ ସାଧାରଣତଃ ନିମ୍ନ ପ୍ରକାରର :-
(i) ପ୍ରାଥମିକ ଓ ଗୌଣ ସମୂହ (Primary and Secondary Group)
(ii) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଓ ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ (Formal and Informal Group)
(iii) ଅନ୍ତଃ ସମୂହ ଓ ବହିଃ ସମୂହ (In groups Out group)

(i) ପ୍ରାଥମିକ ଓ ଗୌଣ ସମୂହ :-
ଯେଉଁ ସମୂହ ସହିତ ଆମେମାନେ ଜନ୍ମ ସମୟରୁ ଜଡ଼ିତ ତାହାକୁ ‘ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ’ କୁହାଯାଏ । ଏହି ସମୂହର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ନିବିଡ଼ ସ୍ନେହ, ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ଆବଦ୍ଧ । ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସିଧାସଳଖ ସଂପର୍କ, ଭାବର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ, କାର୍ଯ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଭାଗିତା, ଗଭୀର ଆବେଗିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ଏବଂ ନିବିଡ଼ ଭୌତିକ ସାମୀଯ୍ୟ ହେଉଛି ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ।

ଏହା ଆକାରରେ କ୍ଷୁଦ୍ର ଅଟେ । ଫଳରେ ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆତ୍ମୀୟତା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଦୀର୍ଘ ଓ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇରହେ । ଶିଶୁଟିର ସାମାଜିକ ବିକାଶ, ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ଆଦର୍ଶ ମୁଖ୍ୟତଃ ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ପରିବାର, ପାଖପଡ଼ୋଶୀ, ଜ୍ଞାତିକୁଟୁମ୍ବ, ଖେଳସାଥୀ ଇତ୍ୟାଦି ଉକ୍ତ ସମୂହର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

ଯେଉଁ ସମୂହରେ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସଂପର୍କରେ ନିବିଡ଼ତା କିମ୍ବା ଘନିଷ୍ଠତା ନଥାଏ ଗୌଣ ସମୂହ କୁହାଯାଏ । ଗୌଣ ସମୂହରେ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ନିଜ ଇଚ୍ଛାନୁସାରେ ଯୋଗଦାନ କରି ତା’ର ସଭ୍ୟ ହୁଏ । ଏମାନେ ଏକ ପ୍ରକାର ସ୍ଵାର୍ଥପର ହୋଇ ନିଜର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧନ ନିମନ୍ତେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଓ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ ନିମନ୍ତେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।

ଅନେକ ସମୟରେ ଏହାର ସଭ୍ୟମାନେ ପରସ୍ପର ଠାରୁ ବାହ୍ୟିକ ଓ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଦୂରରେ ରହିଥାନ୍ତି । ଯଦିବା ଏହାର ଆକାର ପ୍ରାଥମିକ ସମୂହ ଅପେକ୍ଷା ବୃହତ୍ତର ତଥାପି ଏହାର ସଭ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆବେଗିକ ସଂପର୍କ ଅତୀବ ନିମ୍ନମାନର ହୋଇଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ କ୍ଲବ, ରାଜନୈତିକ ଦଳ, ସଂଘ ଓ ଛାତ୍ର ସଙ୍ଗଠନ ଇତ୍ୟାଦି ଗୌଣ ସମୂହର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

(ii) ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଓ ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ :-
ଯେଉଁ ସମୂହରେ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ, ନୀତି, ନିୟମ ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂର୍ବନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ ତାକୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ କୁହାଯାଏ । ଏହି ପ୍ରକାର ସମୂହର ନିଜସ୍ଵ ନୀତି, ଆଦର୍ଶ, ମାନକ ଓ ମାର୍ଗ ଦର୍ଶକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଥାଏ ଏବଂ ଏହା ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ଆଚରଣ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକୁ କଠୋର ଭାବରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ ।

ଏହି ପ୍ରକାର ସମୂହରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଭ୍ୟଙ୍କର ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପଦ ଓ ତଦ୍ଵନିତ ଭୂମିକା ସୁରକୃତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହି ଭୂମିକା ଅନ୍ତର୍ଗତ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଉକ୍ତ ସଭ୍ୟମାନେ ସଂପାଦନ କରିଥାଆନ୍ତି । ଏହି ସମୂହର ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନିରୂପଣରେ ଏକ କ୍ରମ ସଙ୍ଗଠିତ ପ୍ରଭୁତ୍ଵ କାର୍ଯ୍ୟକରେ । ଶ୍ରମିକସଂଘ, ମଜଦୁର ସଂଘ, ସାମାଜିକ ସେବା ଦଳ, ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ, କାର୍ଯ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକ ସମୂହର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହରେ ସଭ୍ୟମାନଙ୍କର ସଂପର୍କ ଓ ଭୂମିକାକୁ କୌଣସି କଠୋର ନୀତିନିୟମ ଦ୍ବାରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇ ନ ଥାଏ । ସାମାଜିକ ଭାବବିନିମୟ ଦ୍ବାରା ଉକ୍ତ ସମୂହର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ଏହି ସମୂହରେ କୌଣସି ସ୍ଥିରୀକୃତ ମାନଦଣ୍ଡ, ମାନକ ବା ନିୟମ ନ ଥାଏ ।

ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନେ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ମତାମତ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଥାନ୍ତି । ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ, କଥାବାର୍ତ୍ତା ଓ ଏକତ୍ରିତ ହେବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ନେଇ ଏହା ଗଠିତ । ସିନେମାହଲରେ ଏକାଠି ବସିଥିବା, ଚା’ ଦୋକାନରେ ଏକାଠି ମିଶୁଥ‌ିବା, ବ୍ୟାୟାମ କରିବା ପାଇଁ ସକାଳେ ଏକତ୍ରିତ ହେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ସମୂହକୁ ଅଣଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମୂହ କୁହାଯାଏ ।

(iii) ଅନ୍ତଃ ସମୂହ ଓ ବହିଃ ସମୂହ :-
ଦେଖୁଥାଏ । ପ୍ରଥମଟି ହେଉଛି ‘ମୁଁ’ ଓ ‘ ଆମେ’ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟଟି ହେଉଛି ‘ସେ’ ଓ ‘ସେମାନେ’ । ଯେଉଁ ସମୂହ ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତି ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ ଓ ନିଜକୁ ସେ ଯେଉଁ ସମୂହରେ ସଦସ୍ୟ ଭାବରେ ବିଚାର କରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ। ସେହି ସମୂହକୁ ଅନ୍ତଃସମୂହ କୁହାଯାଏ । ଉକ୍ତ ସମୂହରେ ଏକତା, ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସ୍ନେହ, ସହଭାଗିତାର ମନୋବୃତ୍ତି ଓ ସାମୂହିକ ବିଚାରଧାରା ଦେଖ‌ିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।

ଅନ୍ତଃସମୂହର ସଦସ୍ୟମାନେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଅନୁରକ୍ତ ଓ ବିଶ୍ବସ୍ତ ରହି ପରସ୍ତର ଶୁଭ ଓ ମଙ୍ଗଳ ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି ଓ ପରସ୍ପରର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରଶଂସା କରନ୍ତି । ପରିବାର, କୌଣସି ଦଳର ସଦସ୍ୟତା, ବିଦ୍ୟାଳୟ କିମ୍ବା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର ସାଙ୍ଗସାଥୀ, ସମବୟସ୍କ ଓ ସମାନ ବୃତ୍ତିର ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଉକ୍ତ ସମୂହର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

ଗୋଟିଏ ସମୂହରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ୟ ସମୂହଗୁଡ଼ିକୁ ବହିଃ-ସମୂହ ଭାବରେ ଅଭିହିତ କରିଥାଏ । ନିଜ ସମୂହକୁ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ସମୂହର କର୍ଯ୍ୟଧାରା ଓ ନୀତିନିୟମକୁ ସେ ପ୍ରଶଂସା କରି ନଥାଏ । ବହିଃ ସମୂହ ପ୍ରତି ବ୍ୟକ୍ତିର ଆନ୍ତରିକତା କିମ୍ବା ସହଯୋଗିତା ଭାବ ନ ଥାଏ । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ – ପୁରୀରେ ବାସ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଟିଏ ପାଇଁ ପୁରୀ ଅନ୍ତଃସମୂହ ହୋଇଥିବା ବେଳେ କଟକ, ବାଲେଶ୍ଵର କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଯେକୌଣସି ପ୍ରବେଶ ବହିଃ ସମୂହ ହୋଇଥାଏ ।

Question ୨।
ସମୂହ ଗଠନର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣ୍ଣନା କର। .
Answer:
କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସମାବେଶ ଓ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ସମୂହ ଗଠନର ମୂଳପିଣ୍ଡ । କିନ୍ତୁ ସମାଜବିଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା କରାଯାଉଥୁବା ବିଭିନ୍ନ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ପରୀକ୍ଷଣର ଫଳାଫଳ ସମୂହ ଗଠନର କେତେକ ମୌଳିକ ଉପାଦାନମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଅଛି ।

ସମୂହ ଗଠନର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:-
(i) ନିକଟତା (Proximity)
(ii) ସାଦୃଶ୍ୟ (Similarity)
(iii) ସମାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ (Commom Goal)
(iv) ସଂହତି (Cohesiveness)

(i) ନିକଟତା (Proximity):-
ମଧ୍ୟରେ ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ । କ୍ରମେ ଏହି ସଂପର୍କ ନିବିଡ଼ ହୋଇ ସମୂହ ଗଠିତ ହୁଏ । ସୁତରାଂ ବ୍ୟକ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଥବା ସାନ୍ନିଧ୍ୟ ବା ନିକଟତା ସମୂହ ଗଠନର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ । ଗୋଟିଏ ସଂସ୍ଥାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା କର୍ମଚାରୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ବିଭାଗ ଅନୁସାରେ ଜଣେ ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ବହୁ ସମୟ ଧରି ଜଣେ ଅନ୍ୟଜଣଙ୍କର ନିକଟବର୍ତୀ ରହିବା ଫଳରେ ସମୂହ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ:- ଗୋଟିଏ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଥୁବା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ରହୁଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଓ ଗୋଟିଏ ବିଭାଗରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ କର୍ମଚାରୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ପୃଥକ ସମୂହ ଗଠନ କରିଥାନ୍ତି ।

(ii) ସାଦୃଶ୍ୟ (Similarity):-
ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଏକ ପ୍ରକାର ହୋଇଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ଇଚ୍ଛା, ଅନିଚ୍ଛା, ପ୍ରେମ, ସ୍ନେହ, ଘୃଣା ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ଶୈଳୀ ଏପିରିକି ସେମାନଙ୍କ ମତ ଓ ଅମତରେ ଅନେକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ଏଥିପାଇଁ ସେମାନେ ପରସ୍ପରର ଅତି ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ହୁଅନ୍ତି ଓ ଏକତ୍ର ଦୀର୍ଘଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିପାରନ୍ତି । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ – ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ, କର୍ମଚାରୀ ସଂଘ, ଅଟୋରିକ୍ସା ସଂଘ ଇତ୍ୟାଦି ।

(iii) ସମାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ:-
ଯେତେବେଳେ କିଛି ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ଳକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏକ ଅଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ, ସେତେବେଳେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଗଣ ସମୂହ ଗଠନ କରିପାରିଥାନ୍ତି । ଥରେ ସମୂହ ଗଠନ ହୋଇଗଲା ପରେ ସେମାନେ ସମାନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ ଚିନ୍ତାଧାରା ସହ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ବ୍ୟବସାୟରେ ଲାଭ ଆଶା କରୁଥିବା ବ୍ୟବସାୟୀ ଗୋଷ୍ଠୀ, ଧର୍ମର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର କରୁଥୁବା ଧାର୍ମିକ ଗୋଷ୍ଠୀ, କୌଣସି ଆଦର୍ଶ ଆଧାର କରି ନିର୍ବାଚନ ଳଢ଼ୁଥିବା ରାଜନୈତିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କୌଣସି ଯାନରେ ଯାତ୍ରା କରୁଥିବା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କର ଗୋଷ୍ଠୀ ଏହାର ଉଦାହରଣ ।

(iv) ସଂହତି:-
ସମୂହ- ଗଠନ ପାଇଁ ସଂହତି ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ । ଏହି ସଂହତି ଦ୍ଵାରା ସମୂହର ସଦସ୍ୟମାନେ ଏକତା ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇ ଏହାର ମଙ୍ଗଳ ଓ ବିକାଶ ନିମିତ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ଏହା ସମୂହରେ ସଭ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆନେକ ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ସମୂହର ଏକ ଅଂଶ ଭାବେ ବିବେଚନା କରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ଏହାଦ୍ଵାରା ସମୂହ ଦୃଢ଼, ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ଓ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୁଏ । ଫେଷ୍ଟିନଜର୍‌ଙ୍କ ମତରେ ସମୂହର ସଦସ୍ୟମାନେ ଯେତେବେଳେ ପରସ୍ପରକୁ ଭଲପାଆନ୍ତି, ସମୂହରେ ହାସଲ କରିଥିବା ସ୍ଥିତିକୁ ବଜାୟ ରଖନ୍ତି କିମ୍ବା ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଆଚରଣ ଦ୍ଵାରା ସେ ସ୍ଥିତିକୁ ଉପରକୁ ନେବାପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରନ୍ତି ଏବଂ ସେହି ସମୂହରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ରହିବାର ଚିନ୍ତାକୁ ମନରେ ଧାରଣା କରନ୍ତି ନାହିଁ, ସେତେବେଳେ ତାକୁ ‘ସମୂହ ସଂହତି’ କୁହାଯାଏ ।

Question ୩।
ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନେତୃତ୍ଵ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସମୂହ କାର୍ଯ୍ୟର ସୁପରିଚାଳନା ପାଇଁ ନେତୃତ୍ଵର ଆବଶ୍ୟକତା ଅବଶ୍ୟମ୍ଭାବୀ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ସମୂହର ପ୍ରକାର, କାର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରକୃତି ଓ ସର୍ବୋପରି ଦଳମୁଖ୍ୟଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ଆଧାରରେ ନେତୃତ୍ଵର ସଂଜ୍ଞା ଓ ପ୍ରକାର ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ନେତୃତ୍ବ ଶୈଳୀ ସାଧାରଣତଃ ନେତାଙ୍କର ସମଭାବାପନ୍ନ ବ୍ୟବହାରିକ ଧାରାକୁ ବୁଝାଉଥାଏ । କେତେକ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ମତରେ ଦଳମୁଖ୍ୟଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହ କରିବାରେ ଶୈଳୀ ନେତୃତ୍ବର ବର୍ଗୀକରଣ କରିଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ନେତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ପ୍ରଣାଳୀ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅଟେ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ନେତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ଏବଂ ଅନୁଭୂତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ନେତୃତ୍ଵର ପ୍ରକାର ଭେଦ ସମୂହର ପରିବେଶ ଓ ଯେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ନେତା କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି ତାହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ଆମେ ମୁଖ୍ୟତଃ ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରକାରର ନେତୃତ୍ଵ ବିଭିନ୍ନ ସମୂହରେ ଦେଖ‌ିବାକୁ ଯାଇଥାଉ ।

(i) ଅଧିକାରୀବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵ (Authoritarian Leadership)
(ii) ଗଣତନ୍ତ୍ରବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵ (Democratic Leadersip)
(iii) ଉଦାସୀନ ନେତୃତ୍ୱ (Laissez-faire Leadership)
(iv) ଦିବ୍ୟ ପ୍ରତିଭାସଂପନ୍ନ ନେତୃତ୍ଵ (Charismatic Leadership)
(v) ରୂପାନ୍ତରଣ ନେତୃତ୍ଵ (Transformational Leadership)

(i) ଅଧୁକାରୀବାଦୀ ନେତୃତ୍ୱ:-
ଯେଉଁ ନେତୃତ୍ଵରେ ଦଳମୁଖ୍ୟ ଦଳ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନିଜେ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି ତାହାକୁ ଅଧିକାରବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵ କୁହାଯାଏ । ଉକ୍ତ ନେତୃତ୍ଵରେ ନେତୃମଣ୍ଡଳୀଙ୍କ ହାତରେ ସମୂହର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଅଖଣ୍ଡ କ୍ଷମତା ଥାଏ । ସମୂହର କାର୍ଯ୍ୟ ଖସଡ଼ା ଓ ନୀତିନିୟମକୁ ଏହି ପ୍ରକାର ଗୋଷ୍ଠୀର ନେତାମାନେ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରନ୍ତି । ସେ ସମୂହରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ଠାରୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଜ୍ଞାନୁବର୍ତ୍ତିତା ଆଶା କରିଥାନ୍ତି । ସମୂହର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ନିଜ ଇଚ୍ଛା ଅନୁସାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାନ୍ତି ।

ଉକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ କଠୋର ଆଦେଶ ଦେଇଥାନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରକାର ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଥିବା ସଭ୍ୟମାନଙ୍କର ବାକ୍ ସ୍ଵାଧୀନତା କିମ୍ବା ବୈଭିକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବୋଲି କିଛି ନଥାଏ । ସଭ୍ୟମାନଙ୍କର ବିନା ପରାମର୍ଶ ଓ ବିନା ଇଚ୍ଛାରେ ଦଳମୁଖ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଯେକୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ କରିଥାନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରକାର ନେତୃତ୍ବାଧୀନ ସଭ୍ୟମାନେ ନେତାଙ୍କୁ ହୃଦୟର ସହ ଭଲ ପାଉ ନଥାନ୍ତି । ନେତୃତ୍ବ ଓ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସଂପର୍କ କ୍ରମଶଃ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଉଠେ ଓ ନେତାଙ୍କୁ ହୃଦୟର ସହ ଭଲ ପାଉ ନଥାନ୍ତି । ନେତୃତ୍ବ ଓ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସଂପର୍କ କ୍ରମଶଃ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଉଠେ ଓ ସମୂହ ନିମ୍ନଗାମୀ ହେବାକୁ ଲାଗେ ।

(ii) ଗଣତନ୍ତ୍ରବାଦୀ ନେତୃତ୍ୱ:-
ଯେଉଁ ନେତୃତ୍ଵରେ ଦଳମୁଖ୍ୟ ଦଳର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସମୂହର କାର୍ଯ୍ୟଧାରାରେ ଯୋଗ ଦେଇ ନିଜର ସ୍ଵାଧୀନ ମତ ବ୍ୟକ୍ତ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେଉଥାନ୍ତି ତାହକୁ ଗଣତନ୍ତ୍ରବାଦୀ ନେତୃତ୍ଵ କୁହାଯାଏ । ଉକ୍ତ ନେତୃତ୍ଵରେ ନେତା ସମୂହରେ ଥ‌ିବା ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା, ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ଓ ବିଶ୍ଵାସନୀୟତାକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ସମୂହର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ସେ ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ପରାମର୍ଶ ଓ ସହଯୋଗ ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି ।

ଉକ୍ତ ନେତୃତ୍ଵରେ ସମୂହରେ ସମସ୍ତ ଶକ୍ତି ଓ ଅଧିକାର ନେତାଙ୍କ ନିକଟରେ ନ ରହି ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ପରାମର୍ଶ ଓ ସହଯୋଗ ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି । ଉକ୍ତ ନେତୃତ୍ଵରେ ସମୂହରେ ସମସ୍ତ ଶକ୍ତି ଓ ଅଧିକାର ନେତାଙ୍କ ନିକଟରେ ନ ରହି ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ପାଖରେ ସମଭାବରେ ରହିଥାଏ । ଫଳରେ ଏହା ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସଂପର୍କ ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । କୌଣସି ବାଧା କିମ୍ବା ଚାପର ବଶବର୍ତୀ ନ ହୋଇ, ସହଜ ଓ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରୁଥିବାରୁ ଓ ନିଜ ମତାଧ୍ଵକାରକୁ ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ଭାବରେ ବିନା ଭୟରେ ସାବ୍ୟସ୍ତ କାରିପାରୁଥ‌ିବାରୁ ସେମାନେ ପରସ୍ପରପ୍ରତି ନିକଟତର ଲୋଭପାରନ୍ତି ।

ଏହି ସାମାଜିକ ସୁସଂପର୍କ ସେମାନଙ୍କ ସମୂହ ପ୍ରତି ଥିବା ନିଷ୍ଠା ଓ ଆନ୍ତରିକତାକୁ ବହୁଗୁଣିତ କରାଏ । ଏହା ସଭ୍ୟାମାନଙ୍କର ଅନ୍ତ ଓ ମାନସିକ ବେଦନାର ଅବସାନ ଘଟାଇ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଓ ସମୃଦ୍ଧ ସମାଜ ଗଠନର ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।

(ii) ଉଦାସୀନ ନେତୃତ୍ୱ-
ଯେଉଁ ନେତୃତ୍ଵରେ ନେତା ସମୂହର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମାତ୍ରାତ୍ଵିକ ସ୍ଵାଧୀନତା ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କୁ ସମୂହର ସମସ୍ତ ନୀତିନିୟମ ନିଜେ ନିଜର ଇଚ୍ଛା ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରଣୟନ କରିବାର ସମସ୍ତ ସୁଯୋଗ ଦେଇଥାନ୍ତି ତାହାକୁ ଉଦାସୀନ ନେତୃତ୍ଵ କୁହାଯାଏ । ଲୋକମାନେ ଯାହା ଇଚ୍ଛା ବା ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି ତାହା ହିଁ କରନ୍ତୁ । ଏହି ଉକ୍ତିରେ ଉଦାସୀନ ନେତୃତ୍ଵ କୁହାଯାଏ । ଲୋକମାନେ ଯାହା ଇଚ୍ଛା ବା ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି ତାହା ହିଁ କରନ୍ତୁ । ଏହି ଉକ୍ତିରେ ଉଦାସୀନ ନେତୃତ୍ଵ ବିଶ୍ଵାସ କରନ୍ତି ଏବଂ ସମୂହର କାର୍ଯ୍ୟରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ନେତାଙ୍କର ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି ।

ଦରକାର କରନ୍ତି ସେତେବେଳେ ସେ ତାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ଅନ୍ୟ ସମୟରେ ନୀରବଦ୍ରଷ୍ଟା ଭାବରେ ସମୂହର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କରିଥାନ୍ତି । ଉକ୍ତ ସମୂହରେ ସଦସ୍ୟମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁଯୋଗ ପାଇଥାନ୍ତି । ଯଦି ସମୂହରେ ଥ‌ିବା ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ଉପଯୁକ୍ତ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଥାଏ ଓ ସେମାନେ ନିଷ୍ଠାର ସହ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ଆଗ୍ରହୀ ଥାନ୍ତି ତେବେ ଉକ୍ତ ନେତୃତ୍ଵରେ ସମୂହର ଅଗ୍ରଗତି ଠିକ୍ ଭାବରେ ହୋଇଥାଏ ।

(iv) ଦିବ୍ୟ ପ୍ରତିଭାସଂପନ୍ନ ନେତୃତ୍ୱ :-
ଯେଉଁ ନେତୃତ୍ଵରେ ଲୋକମାନେ ନେତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅଲୌକିକ ଗୁଣ ଓ ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତିଭାଦ୍ଵାରା ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ଓ ତାଙ୍କର ଆବେଗକୁ ଈଶ୍ବରଙ୍କର ବାଣୀ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି ତାହାକୁ ଦିବ୍ୟ ପ୍ରତିଭାସଂପନ୍ନ ନେତୃତ୍ଵ କୁହାଯାଇଥାଏ ।

ଉକ୍ତ ନେତୃତ୍ଵରେ ନେତାଙ୍କର ସଦସ୍ୟମାନେ ନେତାଙ୍କୁ ହୃଦୟର ସହିତ ଶ୍ରଦ୍ଧା, ସମ୍ମାନ ଓ ଭକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥାନ୍ତି । ଏହି ନେତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟଶୈଳୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର । ସେମାନଙ୍କର ସମୂହ ତ୍ୟାଗ, ଲୋକମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସ୍ନେହ, ଉତ୍ତମ ଆଚରଣ ଓ ଅସୀମ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି, ଲୋକମାନଙ୍କର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଗଭୀର ନିଷ୍ଠା ଓ ଦୃଢ଼ ମନୋବଳ ଇତ୍ୟାଦି ଉତ୍ତମଗୁଣ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ଏମାନେ ସମୂହକୁ ଏକ ନୂତନ ଦିଗ୍‌ଦର୍ଶନ ଦେବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥାନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଧୈର୍ଯ୍ୟ, ଦକ୍ଷତା ଓ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ଶୈଳୀ ସମୂହକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ ଦିଗରେ ଅଗ୍ରସର କରାଇଥାଏ ।

(v) ରୂପାନ୍ତରଣ ନେତୃତ୍ବ :-
ଯେଉଁ ନେତୃତ୍ଵରେ ନେତା ସମୂହର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବିଷୟରେ ସଠିକ୍ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରି ଉଚିତ୍ ମାର୍ଗରେ ଗତି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥାନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ରୂପାନ୍ତରଣ ନେତୃତ୍ଵ କୁହାଯାଏ । ଏହି ନେତୃତ୍ଵରେ ନେତାଙ୍କର ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତିଭା ଦେଖ‌ିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବାର ଦକ୍ଷତା ଅସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ, ଆଦର୍ଶଗତ ଆଚରଣ ଇତ୍ୟାଦି ବିଶେଷଗୁଣ ଉକ୍ତ ନେତାଙ୍କ ନିକଟରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ । ଫଳରେ ସେମାନେ ସହଜରେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଆଡ଼କୁ ଆକର୍ଷିତ କରି ସମୂହକୁ ସଠିକ୍ ମାର୍ଗରେ ଅଗ୍ରସର କରାଇଥାନ୍ତି ।

Question ୪।
ନେତା କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ନେତାଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣନା କର । କିମ୍ବା ଦଳପତିଙ୍କ ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସମୂହର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ନେତା କୁହାଯାଏ । ସମୂହରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ନେତାଙ୍କର ଉପଦେଶ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ମୁତାବକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ସମୂହର ଲକ୍ଷ୍ୟ ସାଧନ, ସାଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତମ ଭାବର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ, ସମୂହର କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଉପରେ ବିଶ୍ଵାସ ଓ ସହଭାଗିତା, ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ, ସମୂହର ବିକାଶରେ ନିଜକୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ଓ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ନେତା ବା ଦଳପତି ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥାଏ ।

ଦଳପତି ସମୂହର ମୁଖ୍ୟ ଓ ମର୍ଯ୍ୟାଦାଜନକ ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନରୁ ଥିବାରୁ ସମୂହ ଗଠନ, ତା’ର ପାରିପାର୍ଶ୍ଵକ ଅବସ୍ଥା, ଲକ୍ଷ୍ୟ ଆଦର୍ଶ, ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରନ୍ତି ଓ ଏଥ‌ିପାଇଁ ସେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଦାୟୀ ମଧ୍ଯ ରୁହନ୍ତି । ନେତୃତ୍ଵର କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ ମୁଖ୍ୟତଃ ସମୂହର ପ୍ରକୃତି, ପ୍ରକାର ଭେଦ ଓ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନେତୃତ୍ଵ ଉପରେ ଆଧାରିତ । ନେତୃତ୍ବର କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀରେ ଭିନ୍ନତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଲେ ମଧ୍ୟ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରକାରର ନେତୃତ୍ଵ ସଂପାଦନ ପାଞ୍ଚଗୋଟି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି । ସେଗୁଡିକ ହେଲା- ଯୋଜନା, ସଂସ୍ଥାପନ, ଆଦେଶ, ସମନ୍ଵୟ ଓ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ । ବିଭିନ୍ନ ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାଯାଇଛି ଯେ ସମୂହର କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ନେତୃତ୍ବର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ । ତେଣୁ ଯେକୌଣସି ସମୂହର ମୁଖ୍ୟ ବା ଦଳପତି ମୁଖ୍ୟତଃ ନିମ୍ନଲିଖତ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସଂପାଦନ କରିଥାନ୍ତି ।
ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:-

(i) ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା (Planning)
(ii) ସଂସ୍ଥାପନ କରିବା (Organising)
(iii) ଆଦେଶ ଦେବା (Commanding)
(iv)ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା କରିବା (Co-Ordinating)
(v) ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରକ୍ଷା କରିବା (Controlling)
(vi) ସମସ୍ୟାର ନିରାକାରଣ କରିବା (Problem solving)
(vii) ମାର୍ଗ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା (Providing guidance)

(i) ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା :-
ସମୂହର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ ନିମନ୍ତେ ଦଳପତି ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାନ୍ତି । ସମୂହର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ଥିର କରିବା ପରେ ତାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟସୀମା ଓ ବ୍ୟୟବରାଦ ମଧ୍ଯରେ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଦଳପତି ବିଭିନ୍ନ ଖସଡ଼ା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାନ୍ତି । ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ ସମୟରେ ଦଳପତି ସାଧାରଣ ଭାବରେ ସମୂହର ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ଥିତି, ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ନିଷ୍ଠା, ଦକ୍ଷତା, ଭବିଷ୍ୟତର କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥା ଓ ରୂପରେଖ ପ୍ରଭୃତି ବିଷୟ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାନ୍ତି । ଉକ୍ତ ଯୋଜନା ଅନୁସାରେ ସମୂହର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥା ସ୍ଥିର କରାଯାଇ ସମୂହକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସାଧନା ନିମନ୍ତେ ଅଗ୍ରସର କରାଯାଇଥାଏ ।

(ii) ସଂସ୍ଥାପନା କରିବା :-
ଦଳପତି ସମୂହର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ସଂଯୋଜନା ତାଙ୍କରି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଓ ନେତୃତ୍ଵରେ ସମୂହର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରାଯାଇଥାଏ । ସେ ସମୂହର ଲକ୍ଷ୍ୟ ସାଧନ ପାଇଁ ସମୂହ ବିଚାରକୁ ନେଇ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ଦାୟିତ୍ଵ ନ୍ୟସ୍ତ କରିଥାନ୍ତି ଓ ସ୍ଵୟଂ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର କ୍ଷମତା, ନିଷ୍ଠା ଓ ଦକ୍ଷତାକୁ କରିଥାନ୍ତି । ସମୂହର ସଂସ୍ଥାପନ କାର୍ଯ୍ୟ ଏପରି ଭାବରେ କରାଯାଇଥାଏ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟ ଆଗ୍ରହ ସହକାରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସାଧନା ପାଇଁ ଅଗ୍ରସର ହୋଇଥାନ୍ତି । କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ଏକୁଟିଆ ଏବଂ ଉପେକ୍ଷିତ ମନେ କରି ନଥାନ୍ତି ।

(iii) ଆଦେଶ ଦେବା :-
ସମୂହର ପ୍ରତ୍ୟେକ କାର୍ଯ୍ୟ ନେତାଙ୍କର ଆଦେଶ ଅନୁସାରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନେ ଉକ୍ତ ଆଦେଶ ଶୃଙ୍ଖଳା, ମଧ୍ୟରେ ଗତି କରିଥାନ୍ତି । ସମୂହର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ କେଉଁ ମାର୍ଗରେ ଗତି କରିବାକୁ ହେବ, ଅସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକୁ କିପରି ଭାବରେ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ କିପରି କରାଯିବ ଏବଂ ବିଷୟ ନେତାଙ୍କର ଆଦେଶ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ସହଭାଗିତା ନଷ୍ଟ ହୋଇ ନଥାଏ ।

(iv) ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା କରିବା :-
ନେତାଙ୍କୁ ସମୂହର ଜଣେ ଆଦର୍ଶ ସମନ୍ଵୟକାରୀ ଭାବରେ ଗଣନା କରାଯାଇଥାଏ । ତାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ସମୂହର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା କରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା । ବ୍ୟକ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରେ ସଭ୍ୟଙ୍କର ଉପରିସ୍ଥ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷାକରି କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରିବା ହେଉଛି ସମୂହ ମୁଖ୍ୟ ବା ଦଳପତିଙ୍କର ପ୍ରଧାନ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ସମୂହରେ ସମନ୍ଵୟ ନ ରହିଲେ ଅରାଜକତା ବ୍ୟାପିଥାଏ ଓ ସମୂହ କ୍ରମଶଃ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପଡ଼େ ।

(v) ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରକ୍ଷା କରିବା:-
ସମୂହର ପ୍ରତ୍ୟେକ କାର୍ଯ୍ୟ ଠିକ୍ ଭାବରେ ହେଉଛି କି ନାହିଁ ଏହା ନିରୀକ୍ଷଣ କରିବା ସମୂହର ମୁଖ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରଧାନ କାର୍ଯ୍ୟ । ସମୂହର ସଦସ୍ୟମାନେ ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟ ମୁତାବକ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି କି ନାହିଁ ଏହା ମଧ୍ୟ ସେ ତଦାରଖ କରିଥାନ୍ତି । ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ବ୍ୟବହାର ଓ ଆଚରଣ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ନିଜ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖୁ ଯେକୌଣସି ନେତା ସମୂହକୁ ପରିଚାଳନା କରିଥାନ୍ତି ।

(vi) ସମସ୍ୟାର ନିରାକରଣ କରିବା:-
ଆରମ୍ଭ କରି ସାମୂହିକ ସମସ୍ୟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ସମସ୍ୟା ସମୂହରେ ଦେଖାଦେଇଥାଏ । ଏସବୁର ସଠିକ୍ ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦଳମୁଖ୍ୟ ନିଜର ବୁଦ୍ଧି ଓ ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ ଆଧାର କରି ଧୈର୍ଯ୍ୟର ସହ ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରି ଏହାର ନିରାକରଣ ଦିଗରେ ସୁଚିନ୍ତିତ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି । ନେତାଙ୍କର ପ୍ରଧାନ କାର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ସମସ୍ୟା ସମୟରେ ଉଚିତ୍ ନେତୃତ୍ଵ ନେବା ଓ ଏହାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ସଠିକ୍ ପରାମର୍ଶ ସହକାରେ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରିବା ।

(vii) ମାର୍ଗ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା :-
ସମୂହର ମୁଖ୍ୟ ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ମାର୍ଗ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥାନ୍ତି । ସମୂହକୁ ସଠିକ୍ ମାର୍ଗରେ ଗତି କରାଇବାରେ ନେତାଙ୍କର ଅଭିଜ୍ଞତା, ବୁଦ୍ଧି ଓ ଶିକ୍ଷା ସାହାଯ୍ୟ ଯୋଗାଇଥାଏ । ସଦସ୍ୟମାନେ ଉତ୍ତମ ମାର୍ଗରେ ଗତି କରିବା ଦ୍ଵାରା ସେମାନଙ୍କର ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ଓ ସମୂହ ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚି ପାରିଥାଏ । ଏଥିପାଇଁ ନେତାଙ୍କୁ ସମୂହର ପଥ – ପ୍ରଦର୍ଶକ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଥାଏ ।

Question ୫।
ପ୍ରଭାବୀ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ଗୁଣାବଳୀଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣନା କର ।
Answer:
ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉଭୟ ପରାମର୍ଶଦାତା ଓ ମହକିଲଙ୍କର ପ୍ରଚେଷ୍ଠା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ଉଭୟଙ୍କର ଘନିଷ୍ଠତା, ବିଶ୍ଵାସ ଓ କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଏହାର ସଫଳତାକୁ ଶୀର୍ଷସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚାଇଥାଏ । ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ତଥା ବିଭିନ୍ନ ଗୁଣାବଳୀ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ସଫଳ ଅଗ୍ରଗତିରେ ବିଶେଷଭାବରେ ସହାୟକ ହୋଉଥାଏ । କୋର୍‌ମିୟର ଓ କୋର୍‌ମିୟରଙ୍କ ମତାନୁସାରେ, “ ଜଣେ ସଫଳ ପରାମର୍ଶଦାତା ହେଉଛନ୍ତି ସିଏ ଯିଏ କି ନିଜର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଦକ୍ଷତାର ସଫଳ ସମ୍ମିଶ୍ରଣ କରିପାରୁଥ‌ିବେ ଏବଂ ଯିଏ ନିଜର ଅନ୍ତର୍ବେୟକ୍ତିକ ଓ ବୈଷୟିକ ଦକ୍ଷତା ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ
ହାସଲ କରିଥ‌ିବେ ।” ଜଣେ ପ୍ରଭାବୀ ପରାମର୍ଶଦାତା ହେବାକୁ ହେଲେ ତାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵରେ ନିମ୍ନଲିଖତ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକର ବିକାଶ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :-

(୧) ଆତ୍ମ ସଚେତନତା (Self Awareness):-
ପରାମର୍ଶଦାତା ନିଜର ଆବଶ୍ୟକତା, ଭାବନା, ସାମର୍ଥ୍ୟ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିସର ସଂପର୍କରେ ଭଲଭାବରେ ବୁଝିବା ଉଚିତ୍ । ଏହାଦ୍ଵାରା ସେ ନିଜକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ବୁଝିପାରିବେ ଓ ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟଧାରାର ବୈଧତା ବିଷୟରେ ଜାଣିପାରିବେ । ଏହା ଫଳରେ ସେ ନିଜର ସାମର୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ସଚେତନା ହୋଇଥାନ୍ତି ଓ ନିଜର ତଥା ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହୀତାଙ୍କର ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ଭଲଭାବରେ ଜାଣିପାରିଥାନ୍ତି ।

(୨) ମାନସିକ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ (Mental Health):-
ପରମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ମାନସିକ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ରହିବା ଉଚିତ୍ । ଏହାଦ୍ଵାରା ତାଙ୍କ ଭିତରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ସେ ସକ୍ରିୟଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରନ୍ତି। ଉତ୍ତମ ମାନସିକ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ପରାମର୍ଶରେ ସଫଳତା ଆଣିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ମହକିଲଙ୍କୁ ସକାରାତ୍ମକ ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ। ଯଦି ପରାମର୍ଶ ଦାତାଙ୍କର ନିଜର ମାନସିକ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ଠିକ୍ ନଥାଏ, ସେମାନେ
ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

(୩) ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା (Sensitivity) :-
ଯେଉଁ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ଅଧୂକ ସେମାନେ ସମସ୍ୟାକୁ ସାମ୍ନା କରିବାରେ ଅଧୁକ ସକ୍ଷମ ହୋଉଥାଆନ୍ତି । ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ଅର୍ଥ ପରାମର୍ଶଦାତା ତାଙ୍କ ମହକିଲର କାର୍ଯ୍ୟ, ପରିସ୍ଥିତି ଓ ପରିବେଶକୁ ସାମ୍ନା କରିବାର ଶୈଳୀ, ସାମର୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ସୀମା ବିଷୟରେ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ଅବଗତ ହେବ । ଏହା ଫଳରେ ସେ ନିଜ ମହକିଲଙ୍କର ଆଚରରକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ବୁଝିପାରନ୍ତି ଓ ତଦନୁସାରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର କୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି ସେଥୁରେ ସଫଳ ହୋଉଥାନ୍ତି ।

(୪) ସମାନୁଭୂତି ଓ ବୋଧତା (Empathy and Understanding) :-
ଜଣେ ପ୍ରଭାବୀ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ମହକିଲଙ୍କର ସମସ୍ୟା ପ୍ରତି ସମାନୁଭୂତି ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ । ସମାନୁଭୂତି ଅର୍ଥ ହେଲା ମହକିଲଙ୍କର ସମସ୍ୟାକୁ ସେ ଯେପରି ଦେଖୁଥାଆନ୍ତି ପରାମର୍ଶଦାତା ସେହି ସମସ୍ୟାକୁ ସେହି ରୂପରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଉଭୟ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଣ ଓ ସଂପ୍ରେକ୍ଷଣ ସମ୍ମିଳିତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।

ପରାମର୍ଶଦାତା ମହକିଲଙ୍କର ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ଧ୍ୟାନର ସହିତ ଶୁଣିବାକୁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଣ କୁହାଯାଏ । ପରାମର୍ଶଦାତା କିଛି ଅନୁଭୂତି ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ମହକିଲଙ୍କ ମନରେ ଧାରଣା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଆନ୍ତି ଯେ, ସେ ତାଙ୍କର ସମସ୍ୟାଗୁଡିକ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ବୁଝୁଛନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସଂପ୍ରେକ୍ଷଣ କୁହାଯାଏ । ସମାନୁଭୂତି ଓ ବୋଧତାଦ୍ଵାରା ପରାମର୍ଶଦାତା ନିଜ ମହକିଲଙ୍କ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି ।

(୫) ସମ୍ମାନବୋଧତା (Respectfulness) :-
ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ନିଜ ମହକିଲ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନବୋଧ ରହିବା ଉଚିତ୍ । ସେ ମହକିଲଙ୍କୁ ଉଚିତ୍ ବ୍ୟବହାର ଦେଖାଇବା ସହିତ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ କଥାରେ ସହଯୋଗ କରିବା ଉଚିତ୍ । ମହକିଲଙ୍କ ପ୍ରତି ନିଜର ଆଚରଣରେ ସାଧୁତା ଓ ସମ୍ମାନବୋଧ ପରିପ୍ରକାଶ ହେବା ଦରକାର ।

(୬) ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠତା (Objectivity):-
ପରାମର୍ଶଦାତା ମହକିଲଙ୍କ ସହିତ ନିଜର ଆଚରଣରେ ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠତା ବଜାୟ ରଖୁବା ଉଚିତ୍ । ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସେ ମହକିଲଙ୍କର ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରୁଥିବା ସମୟରେ କୌଣସି ପ୍ରତି ନିଜର ଆସକ୍ତି ପ୍ରତି ନିଜର ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ଉଚିତ୍ । ଏହାଛଡ଼ା ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ଆଉ ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ ଗୁଣ ହେଲା ଉପଯୁକ୍ତତା । ଜଣେ ପରାମର୍ଶଦାତା କର୍ତ୍ତବ୍ୟନିଷ୍ଠ ହେବା ଉଚିତ୍ ଓ କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ତାଙ୍କ ମହକିଲ ଯେପରି ଭୁଲ ରାସ୍ତାରେ ନ ଯାଏ ଓ ହଇରାଣ ନ ହୁଏ ସେଥୁପ୍ରତି ସେ ସର୍ବଦା ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ଉଚିତ୍ ।

(୭) ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରିକତା (Attensity):-
ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କର ଧ୍ୟାନ ମହକିଲଙ୍କ ପ୍ରତି କୈନ୍ଦ୍ରିକ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ମହକିଲଙ୍କର ସମସ୍ତ ସମସ୍ୟାକୁ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଶୁଣିବା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ପୂରା କହିବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦେବା ଉଚିତ୍ । ଏହାଦ୍ଵାରା ମହକିଲ ନିଜର ମନକଥା ପରିପ୍ରକାଶ କରିବା ପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ ହେଇଥାନ୍ତି । ମହକିଲଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବା ସମୟରେ ମଝିରେ ମଝିରେ ଆଚ୍ଛା – ଆଚ୍ଛା, ହଁ – ହଁ ଇତ୍ୟାଦି ପରି ବାଚନିକ ସଂକେତ, ନିଜେ ତାଙ୍କ ସମସ୍ୟାଟିକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିବାର ସଂକେତ ତାଙ୍କୁ ଜଣାଇବା ଇତ୍ୟାଦି ପରାମର୍ଶ ପକ୍ରିୟାକୁ ଆଗେଇ ନେବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।

(୮) ନୈତିକ ଆଚରଣ (Moral conduct):-
ତଥ୍ୟକୁ ଗୋପନ ରଖିବା ହେଉଛି ପରାମର୍ଶ ଦାତାଙ୍କର ନୈତିକ ଦାୟିତ୍ଵ । ମହକିଲଙ୍କର ବିନା ପରାମର୍ଶରେ ସେ କୌଣସି ତଥ୍ୟକୁ ପ୍ରଘଟ କରିବା ଆଇନ୍ ଅନୁସାରେ ଠିକ୍ ହୋଇ ନ ଥାଏ । ଏହା ମହକିଲଙ୍କର ଜୀବନ ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ତେଣୁ ଉଭୟଙ୍କର ସଂପର୍କ ନୀତିଗତ ଓ ସନ୍ଦେହମୁକ୍ତ ରହିବା ଉଚିତ୍ । ଉକ୍ତ ଗୁଣାବଳୀଗୁଡ଼ିକ ଜଣେ ପରାମର୍ଶ ଦାତାଙ୍କୁ ସଠିକ୍ ଓ ଉତ୍ତମ ପରାମର୍ଶ ଯୋଗାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଉଥାଏ ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 17 ମନରେ ଆସୁ ମୋ ଭଲ ଭାବନା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 17 ମନରେ ଆସୁ ମୋ ଭଲ ଭାବନା

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) ସୁଖ ଚାହିଁବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ ପ୍ରଥମେ କ’ଣ କରିବାକୁ ହେବ ?
Answer:
ସୁଖ ଚାହିଁବାକୁ ହେଲେ ମାନସିକ ଶାନ୍ତିର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଅନ୍ୟକୁ ଭଲ ପାଇବାରେ ଏହି ଶାନ୍ତି ନିହିତ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମନ ଭିତରେ ଭଲ ଭାବନା ରଖୁଲେ ଓ ଅନ୍ୟର ହିତ କାମନା କଲେ ଆମକୁ ସମସ୍ତେ ଆପଣାର ଜଣାପଡ଼ିବେ ଓ ଆମେ ମାନସିକ ଶାନ୍ତି ଲାଭ କରିପାରିବା । ଏହି ମାନସିକ ଶାନ୍ତି ହିଁ ଆମକୁ ସୁଖ ପ୍ରଦାନ କରିବ ।

(ଖ) ଆମେ କ’ଣ କଲେ ଆମକୁ ସମସ୍ତେ ଭଲ ପାଇବେ ?
Answer:
‘ଆପେ ଭଲ ହେଲେ ଦୁନିଆ ଭଲ ’’ । ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସବୁବେଳେ ସତ । ଆମେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମନ ଭିତରେ ସବୁବେଳେ ଭଲ ଚିନ୍ତାକଲେ, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ହିତ କାମନା କଲେ, ମନ ଭିତରେ ଭଲ ଭାବନା ରଖୁଲେ ଓ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆପଣାର ମନେକଲେ ସମସ୍ତେ ଆମକୁ ଭଲ ପାଇବେ ଓ ଆମେ ସୁଖରେ ରହିବା ।

(ଗ) ରାଜା ପ୍ରତିଦିନ କେଉଁ କାମଟି କରିବାକୁ ଭଲ ପାଉଥିଲେ ?
Answer:
ରାଜା ଥିଲେ ପ୍ରଜାନୁରଞ୍ଜକ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ସହ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ସମ୍ପର୍କ ରଖିବାକୁ ସେ ଭଲ ପାଉଥିଲେ । ତେଣୁ ସମୟ ସମୟରେ ରାଜଧାନୀରେ ହାତୀ ଉପରେ ବସି ଭ୍ରମଣ କରୁଥିଲେ । ବିଶେଷତଃ ସନ୍ଧ୍ୟା ସମୟରେ ହାତୀ ଚଢ଼ି ବୁଲିବାକୁ ରାଜା ଭଲ ପାଉଥିଲେ ।

(ଘ) ରାଜା ନିଜର ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା ସମ୍ପର୍କରେ କାହା ସହିତ ଆଲୋଚନା କଲେ ?
Answer:
ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଅହେତୁକ ଘୃଣା କ୍ରମଶଃ ତାଙ୍କ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତାର କାରଣ ହେଲା । ଶାନ୍ତ ସ୍ବଭାବ ବିଶିଷ୍ଟ ରାଜାଙ୍କ ମନ ଭିତରେ ଦେଖା ଦେଇଥ‌ିବା କୁଚିନ୍ତାର କାରଣ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାପାଇଁ ତାଙ୍କ ମନରେ ଉତ୍କଣ୍ଠା ଜାତ ହେଲା । ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଡକାଇ କାରଣ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାପାଇଁ ସେ ତାଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କଲେ ।

(ଙ) ମନ୍ତ୍ରୀ ଦୋକାନୀବନ୍ଧୁଙ୍କ ସହ କାହିଁକି ଦୁଃଖସୁଖ ହେବାପାଇଁ ଚାହିଁଲେ ?
Answer:
ଚନ୍ଦନ କାଠ ବିକ୍ରି କରୁଥିବା ଦୋକାନୀ ଥିଲେ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ଜଣେ ବନ୍ଧୁ । ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ଦୁଇବନ୍ଧୁଙ୍କର ଦେଖା ସାକ୍ଷାତ ହୋଇ ନଥିଲା । ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଖିଲା ମାତ୍ରେ ଦୋକାନୀ ଜଣକ ଆନନ୍ଦରେ ତାଙ୍କୁ ସାଦର ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା ଜଣାଇଲେ । ପୁନଶ୍ଚ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ଜାତ ହୋଇଥିବା କୁଭାବନାର କାରଣ କ’ଣ ତାହା ମନ୍ତ୍ରୀ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ

(ଚ) ଦୋକାନୀ ଜଣକ କିପରି ନିଜ ସମସ୍ୟାରୁ ମୁକ୍ତ ହେବେ ବୋଲି କହିଲେ ?
Answer:
ଦୋକାନୀ ଜଣକ ନିଜ ବ୍ୟବସାୟର ମାନ୍ଦା ଅବସ୍ଥା ନେଇ ଚିନ୍ତିତ ଥିଲେ । ବଜାରରେ ଚନ୍ଦନ କାଠର ଚାହିଦା କମି ଯାଇଥବାରୁ ଦର କମି ଯାଇଥିଲା । ଫଳରେ ବ୍ୟବସାୟରେ ଖଟାଇଥିବା ଟଙ୍କା ସେ କିପରି ଫେରିପାଇବେ, ସେହି ଚିନ୍ତା ତାଙ୍କୁ ଭୀଷଣ କଷ୍ଟ ଦେଉଥିଲା । ସେହି ସମସ୍ୟାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବାପାଇଁ ସେ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲେ ଯେ ଯଦି ରାଜାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୁଅନ୍ତା ତେବେ ତାଙ୍କ ଶବଦାହ ପାଇଁ ଅନେକ ଚନ୍ଦନ କାଠ ଆବଶ୍ଯକ ହୁଅନ୍ତା; ଯଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କ ଦୋକାନରେ ଗଚ୍ଛିତ ଥ‌ିବା ସମସ୍ତ କାଠ ସହଜରେ ବିକ୍ରି ହୋଇଯା’ନ୍ତା । ଫଳତଃ ସେ ବ୍ୟବସାୟରେ ଖଟାଇଥିବା ଟଙ୍କାତକ ଫେରିପାଇଯାନ୍ତେ ଓ ସମସ୍ୟାରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇଯାଆନ୍ତେ ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଲେ ।

(ଛ) ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ ରାଜାଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିଲା ପରେ, ଦୋକାନୀ ଜଣକ କ’ଣ ଚିନ୍ତା କଲେ ?
Answer:
ରାଜା ଚନ୍ଦନ କାଠର କିଛି ସାମଗ୍ରୀ ତିଆରି କରାଇବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିଛନ୍ତି ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀ ଦୋକାନୀକୁ କହିଲେ । ଏତେ ପରିମାଣରେ ଚନ୍ଦନ କାଠ ରାଜଧାନୀରେ ମିଳିପାରିବ କି ନାହିଁ ଏହା ବୁଝିବାକୁ ସେ ଆସିଛନ୍ତି ବୋଲି କହିବାରୁ ଦୋକାନୀ ଜଣକ ଖୁସି ହୋଇଗଲେ । ଏହା ଏକ ଅପୂର୍ବ ଯୋଗାଯୋଗ ବୋଲି ଅନୁଭବ କରି ଓ ଚନ୍ଦନ କାଠତକ ବିକ୍ରି ହୋଇଯିବ ଭାବି ସେ ଖୁସି ହୋଇଗଲେ । ଏଭଳି ଦୟାଳୁ ରାଜାଙ୍କର ଅକାଳ ମରଣ କଥା ଚିନ୍ତା କରିଥିବାରୁ ସେ ଲଜ୍ଜିତ ହେଲେ ଓ ମନେ ମନେ ଅନୁତାପ କଲେ ।

Question ୨।
ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ରାଜାଙ୍କ ସ୍ଵଭାବ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
ରାଜା ଥିଲେ ପ୍ରଜାନୁରଞ୍ଜକ ଓ ଶାନ୍ତିପ୍ରିୟ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କର ମଙ୍ଗଳ କାମନା କରି ସେ ରାଜ୍ୟରେ ଲୋକହିତକର କାର୍ଯ୍ୟ କରାଉଥିଲେ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ତାଙ୍କର ସୁଖଦୁଃଖ, ହାନିଲାଭ ବୁଝିବାକୁ ସେ ଭଲ ପାଉଥିଲେ । ଜନହିତକର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ରତୀ ଥ‌ିବା ରାଜାଙ୍କୁ ପ୍ରଜାମାନେ ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ଭଲ ପାଉଥିଲେ ଏବଂ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିଲେ ।

(ଖ) ପ୍ରଥମେ ଦୋକାନୀ ଜଣଙ୍କୁ ଦେଖ୍ ରାଜାଙ୍କର କ’ଣ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ହେଲା ?
Answer:
ଦୋକାନୀ ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଲା ମାତ୍ରେ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଭାବାନ୍ତର ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ବିନା କାରଣରେ ସେ ଦୋକାନୀ ଉପରେ ବିରକ୍ତ ହୋଇଉଠିଲେ । ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ମନରେ କ୍ରୋଧ ଓ ଘୃଣାଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ସେ ଏପରି ବିରକ୍ତ ହୋଇପଡ଼ିଲେ ଯେ ସିପାହୀ ପଠାଇ ଦୋକାନୀକୁ ଗିରଫ କରିବା ସହ ଫାଶୀଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲାଇ ଦେବାକୁ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ମନରେ ଇଚ୍ଛା ଜାତ ହେଲା । ଦୋକାନୀଟି ରାଜାଙ୍କର କିଛି କ୍ଷତି କରିନଥିଲେ କିମ୍ବା କୌଣସି ଦୋଷ କରିନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଅହେତୁକ ଭାବେ ତା’ ପ୍ରତି ଖରାପ ଭାବନା ଜାତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଗ) ଦୋକାନୀ ଜଣକ ମନ୍ତ୍ରୀକୁ ନିଜ ବ୍ୟବସାୟ ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କହିଲେ ?
Answer:
ଦୋକାନୀ ଜଣକ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ଜଣେ ଭଲ ବନ୍ଧୁ ଥିଲେ । ବ୍ୟବସାୟ କିପରି ଚାଲିଛି ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀ ପଚାରିବାରୁ ଦୋକାନୀ ଜଣକ ଦୁଃଖର ସହ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ପୂର୍ବରୁ ଚନ୍ଦନ କାଠର ଲାଭ କମି ଯାଇଥବାରୁ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଦର ବୃଦ୍ଧି ହେବାର ଆଶାକରି ସେଥୁରୁ ପ୍ରଚୁର ଲାଭ ପାଇବାପାଇଁ ସେ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଚନ୍ଦନ କାଠ କିଣି ପକାଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅବସ୍ଥାରେ ଏହାର ଚାହିଦା କମିବାକୁ ଲାଗିଲା, ଫଳରେ ଦର ହ୍ରାସ ପାଇବାକୁ ଲାଗିଲା । ଦୋକାନରେ ମାଲ୍ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇ ରହିଥିବାବେଳେ ଲୋକେ କିଣିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରୁନଥିବାରୁ ବ୍ୟବସାୟରେ ଖଟାଇଥିବା ଟଙ୍କା ଫେରିପାଇବା କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡ଼ୁଛି । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ବହୁତ ଚିନ୍ତିତ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ।

(ଘ) ମନ୍ତ୍ରୀ ନିଜ ଆସିବାର କାରଣ କ’ଣ ବୋଲି ଦୋକାନୀଙ୍କୁ କହିଲେ ?
Answer:
ମନ୍ତ୍ରୀ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ସମସ୍ୟା ବିଷୟରେ ଶୁଣି ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସହ ନିଜ ଆସିବାର କାରଣ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଯାଇ କହିଥିଲେ ଯେ ରାଜା ଚନ୍ଦନ କାଠର କିଛି ସାମଗ୍ରୀ ଗଢ଼ାଇବାପାଇଁ ଇଚ୍ଛାପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ସେଥ‌ିପାଇଁ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଚନ୍ଦନ କାଠ ଆବଶ୍ୟକ । ରାଜଧାନୀ ବଜାରରେ ଏତେ ପରିମାଣରେ ଚନ୍ଦନ କାଠ ମହଜୁଦ୍ ଅଛି କି ନାହିଁ ତାହା ବୁଝିବାପାଇଁ ରାଜା ତାଙ୍କୁ ପଠାଇଛନ୍ତି । ବନ୍ଧୁଟି ଏକମାତ୍ର ଚନ୍ଦନ କାଠ ବ୍ୟବସାୟୀ ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରି ଚନ୍ଦନ କାଠ ସମ୍ପର୍କରେ ବୁଝିବାକୁ ସେ ଆସିଛନ୍ତି ବୋଲି କହିଲେ ।

(‍ଙ) ଦୋକାନୀ ଜଣକ ମନେ ମନେ କାହିଁକି ଲଜିତ ହେଲେ ?
Answer:
ଦୋକାନରେ ମହଜୁଦ ଥ‌ିବା ଚନ୍ଦନ କାଠ କିପରି ବିକ୍ରି ହେବ ସେ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତିତ ଥିବା ବ୍ୟବସାୟୀ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନିକଟରୁ ରାଜାଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିଲା ପରେ ମନେ ମନେ ଖୁବ୍ ଲଜ୍ଜା ଅନୁଭବ କଲେ । ଅକାରଣରେ ରାଜାଙ୍କ ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ କାମନା କରିଥିବାରୁ ସେ ନିଜକୁ ସ୍ଵୀକାର କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ। ଏପରି ଦୟାଳୁ ରାଜାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଏଭଳି ଖରାପ ଭାବନା ମନରେ ପୋଷଣ କରିଥିବାରୁ ସେ ଅନୁତାପ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।

(ଚ) ରାଜା ଦ୍ଵିତୀୟ ଥର ଦୋକାନୀଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପରେ ତାଙ୍କ ମନରେ କି ଭାବନା ଜାଗ୍ରତ ହେଲା ?
Answer:
ମନ୍ତ୍ରୀ ଚତୁରତାର ସହ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥ‌ିବା କ୍ରୋଧ ଓ ଘୃଣାର କାରଣ ଜାଣିପାରି ନିରାକରଣର ପନ୍ଥା ସ୍ଥିର କରି ସାରିଥିଲେ । ଫଳରେ ଦୋକାନୀଟି ମନରୁ ରାଜାଙ୍କ ପ୍ରତି କୁଭାବନା ଦୂର ହୋଇଗଲା । ଦ୍ୱିତୀୟଥର ଦୋକାନୀକୁ ଦେଖ‌ିବା ପରେ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ସ୍ନେହଭାବ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଲା । ଦୁଇଦିନ ତଳେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ମନରେ ଯେଉଁ ଖରାପ ଭାବନା ଜାତ ହୋଇଥିଲା, ତାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ଦୋକାନର ସାଜସଜ୍ଜା ତଥା ଚନ୍ଦନ କାଠର ମହକ ରାଜାଙ୍କୁ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା । ଜଣେ ନିଘୋଷ ଲୋକକୁ ଫାଶୀଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲାଇବାର ଚିନ୍ତା ତାଙ୍କ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା କଥା ଚିନ୍ତାକରି ରାଜା ଅନୁତପ୍ତ ହେଲେ ।

Question ୩ ।
ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୧୫୦ ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।
(କ) ରାଜା ଏବଂ ଦୋକାନୀ ପରସ୍ପରକୁ ଦେଖିବା ପରେ ମନ ଭିତରେ କ’ଣ କ’ଣ ଭାବିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଜାନୁରଞ୍ଜକ ରାଜା ହାତୀ ପିଠିରେ ବସି ବେଳେବେଳେ ରାଜଧାନୀ ପରିକ୍ରମାରେ ଯାଉଥିଲେ । ଦିନେ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଭ୍ରମଣ କରୁ କରୁ ଗୋଟିଏ ଚନ୍ଦନ କାଠ ଦୋକାନୀ ଉପରେ ତାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଲା । ଦୋକାନୀକୁ ଦେଖିଲା ମାତ୍ରେ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ଅହେତୁକ କ୍ରୋଧ ଓ ଘୃଣା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ମନରେ ଏପରି ବିରକ୍ତି ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ଯେ ସେ ସିପାହୀ ପଠାଇ ତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିବା ସହ ଫାଶୀଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲାଇବାକୁ ଇଚ୍ଛା କଲେ । ରାଜା ସ୍ଵଭାବତଃ ଶାନ୍ତିପ୍ରିୟ ଥିଲେ । କୌଣସି ଦୋଷ କରିନଥ‌ିବା ଦୋକାନୀ ସମ୍ପର୍କରେ ତାଙ୍କ ମନରେ କାହିଁକି ଏପରି କୁଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ସେ ତା’ର କାରଣ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସେହି ଭାବନା ରାଜାଙ୍କୁ ଏପରି ବିବ୍ରତ କଲା ଯେ ତା’ର କାରଣ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାକୁ ରାଜା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ ।

ବ୍ୟବସାୟରେ କ୍ଷତି ହେଉଥ‌ିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦୋକାନୀ କିପରି ନିଜ ମୂଳଧନ ଗଣ୍ଡାକ ଫେରିପାଇବେ ସେ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତିତ ଥିଲେ । କିପରି ମହଜୁଦ ଥ‌ିବା ଚନ୍ଦନ କାଠତକ ବିକ୍ରି ହେବ ସେ ବିଷୟରେ ନାନା କଳ୍ପନା କରୁଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କ ମନକୁ ଏକ କୁର୍ଭାବନା ଗ୍ରାସ କଲା । ଦୋକାନୀ ଜଣକ ଭାବିଲେ ଯଦି ରାଜାଙ୍କର ଅକସ୍ମାତ୍ ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ ତେବେ ହୁଏତ ଶବଦାହ ପାଇଁ ବହୁପରିମାଣରେ ଚନ୍ଦନ କାଠ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ । ସେ ରାଜଧାନୀର ଏକମାତ୍ର ଚନ୍ଦନ କାଠ ବ୍ୟବସାୟୀ ହୋଇଥିବାରୁ କାଠତକ କିଣିବାପାଇଁ ରାଜକର୍ମଚାରୀମାନେ ଅବଶ୍ୟ ତାଙ୍କ ଦୋକାନକୁ ଆସିବେ । ଫଳରେ ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଗଚ୍ଛିତ ଥ‌ିବା କାଠତକ ବିକ୍ରି ହୋଇଯିବ ଓ ବ୍ୟବସାୟରେ ଖଟାଇଥିବା ମୂଳଧନ ସହ ଲାଭ ମଧ୍ୟ ପାଇପାରିବେ । ଏସବୁ କଥା ଦୋକାନୀ ଜଣକ ଭାବୁଥିବା ବେଳେ ମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ତା’ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲେ । ମନ୍ତ୍ରୀ ଦୋକାନୀଟିର ଭଲ ବନ୍ଧୁ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଦୁହେଁ ଗପସପ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ। କଥା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ନିଜର ମନର ଭାବନା କଥା ସେ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଆଗରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ। ଏଥୁରୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜାଙ୍କ କୁଭାବନା ଉତ୍ପତ୍ତି କାରଣ ଜାଣିପାରିଲେ ।

ଅନ୍ୟ ପ୍ରତି ମନରେ କୁଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ ଅନୁରୂପ ଭାବେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମନରେ ମଧ୍ଯ ଆମ ପ୍ରତି ଖରାପ ଚିନ୍ତା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଆମ ମନର ଖରାପ ଭାବନା ଆମ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ବିରକ୍ତି ଓ ଘୃଣାଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ରାଜା ଓ ଦୋକାନୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାହିଁ ଘଟିଥୁଲୀ । ଦୋକାନୀ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଜଣେ ଉତ୍ତମ, ଶାନ୍ତିପ୍ରିୟ ଓ ପ୍ରଜାପ୍ରେମୀ ରାଜାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ମନରେ ଏପରି ଅଶୁଭ ଚିନ୍ତା ଆଣିଥିବାରୁ ତାକୁ ଦେଖୁବାମାତ୍ରେ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ତା’ ପ୍ରତି କ୍ରୋଧ ଓ ଘୃଣା ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରବନ୍ଧଟିରୁ ଏହି ଶିକ୍ଷା ମିଳେ ଯେ ନିଜେ ସୁଖ ଓ ଶାନ୍ତିରେ ରହିବାପାଇଁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ନିଜେ ମନରେ ସୁଚିନ୍ତା ପୋଷଣ କରିବା ଉଚିତ।

Question ୪।
ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
(କ) ‘‘ସୁଖରେ ରହିବାକୁ ହେଲେ ମନ ଭିତରେ ସବୁବେଳେ ଭଲ ଚିନ୍ତା ରଖିବା, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ହିତ କାମନା କରିବା, ମନ ଭିତରେ ଭଲ ଭାବନା ରଖୁ ଆମ ପାଇଁ ଏ ଦୁନିଆ ହୋଇଉଠିବ ସୁନ୍ଦର ଓ ଆକର୍ଷଣୀୟ ।”?
Answer:
‘ସୁଖରେ ରହିବାକୁ …………………………………. ସୁନ୍ଦର ଓ ଆକର୍ଷଣୀୟ।?
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଡକ୍ଟର ଚକ୍ରଧର ବିଶ୍ୱାଳଙ୍କ ରଚିତ ‘ମନରେ ଆସୁ ମୋ ଭଲ ଭାବନା’ ଶୀର୍ଷକ ଗଳ୍ପରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ଏକ ଗଭୀର ତତ୍ତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ୱାର୍ଥ ସର୍ବସ୍ଵ ଦୋକାନୀଟି ନିଜ ବ୍ୟବସାୟରେ ପ୍ରଚୁର ଲାଭ ପାଇବାପାଇଁ ସଦାସର୍ବଦା ଚିନ୍ତିତ ଥିଲା। ଏପରିକି ବଜାର ମାନ୍ଦା ଥିବାବେଳେ କାଠତକ ବିକ୍ରି କରିବା ନିମନ୍ତେ ତାଙ୍କ ମନରେ ଏକ ଉଦ୍ଭଟ ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ରାଜାଙ୍କର ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ ତାଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ହୋଇଯିବ ବୋଲି ସେ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲେ । ରାଜାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଏପରି କୁଭାବନା ଅନୁରୂପ ଭାବେ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ।

ତେଣୁ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀଟି ପ୍ରତି କ୍ରୋଧ ଓ ଘୃଣାଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଚତୁର ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କୌଶଳରେ ଉଭୟଙ୍କ ମନର ଭାବନା ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେଲା । ଏହାପରେ ଦୁହେଁ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ମନରେ ପୋଷଣ କରିଥିବା ଖରାପ ଭାବନା ପାଇଁ ଅନୁତପ୍ତ ହେଲେ । ଥିରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଅନୁମିତ ହୁଏ ଯେ ସୁଖରେ ରହିବାକୁ ହେଲେ ମନ ଭିତରେ ସବୁବେଳେ ଭଲ ଚିନ୍ତା ରଖିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ହିତ କାମନା କରି ଅନ୍ୟ ପ୍ରତି ମନରେ ଭଲ ଭାବନା ରଖି ସାରା ଦୁନିଆ ଆମକୁ ସୁଖକର ମନେହେବ ଓ ସମସ୍ତେ ଆପଣାର ପରି ଲାଗିବେ । ଏଣୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରତି ମନରେ ଭଲ ଚିନ୍ତା ପୋଷଣ କରିବା ହିଁ ସୁଖ ଲାଭର ଏକମାତ୍ର ଚାବିକାଠି ।

(ଖ) ‘ଅସୁବିଧା ନ ଥିଲେ ସୁବିଧାର ସୁଆଦ ଚାଖ୍ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ ।’’
Answer:
‘ଅସୁବିଧା ନ ଥିଲେ …………………………….. ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ ।”
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଡକ୍ଟର ଚକ୍ରଧର ବିଶ୍ୱାଳଙ୍କ ଲିଖତ “ ମନରେ ଆସୁ ମୋ ଭଲ ଭାବନା” ଗଳ୍ପର ଉଦ୍ଧୃତ। ଅସୁବିଧା ନ ଥିଲେ ସୁବିଧାର ମହତ୍ତ୍ଵ ଆମେ ବୁଝି ପାରିବା ନାହିଁ ବୋଲି ଏଠାରେ ଗାଳ୍ପିକ କହିଛନ୍ତି। ଏହା ନିରାଟ ସତ୍ୟ କଥା ଯେ, ରାତିର ଅମା ଅନ୍ଧକାର ନ ଥିଲେ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନା ବିଧୌତ ରଜନୀର ମହତ୍ତ୍ଵ ଆମେ ବୁଝିପାରନ୍ତେ ନାହିଁ । ସେହିପରି ଅନ୍ଧାର ନ ଥିଲେ ଆଲୋକର, ଦୁଃଖ ନ ଆସିଲେ ସୁଖର, ରାତି ନଥଲେ ଦିନର, ମନ୍ଦ ନଥିଲେ ଭଲର ଏବଂ ଅସୁବିଧା ନଥିଲେ ସୁବିଧାର ଅନ୍ମଭବ ଆମେ କରିପାରନ୍ତେ ନାହିଁ। ଦୁଃଖ ସହିଥ୍ ଲେ ମୁଖ ପାଇବା, କ୍ଷତି ସହିଥୁଲେ ଲାଭ ପାଇବା ମଣିଷ ଜୀବନର ଏହି ବାସ୍ତବ ସତ୍ୟ ବିଷୟରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ବନ୍ଧୁ ଦୋକାନୀକୁ ବୁଝାଇଥିଲେ । ବ୍ୟବସାୟ ମାନ୍ଦା ହେଉଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ଧୈର୍ଯ୍ୟଧରି ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ କହିଥିଲେ । ଉତ୍‌ଥାନ-ପତନ, ସୁଖ- ଦୁଃଖ, ଲାAnswer: କ୍ଷତି ମଣିଷ ଜୀବନର ସାଧାରଣ ଘଟଣା। ତେଣୁ ଅଧୀର ନ ହୋଇ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ଅପେକ୍ଷାକଲେ ପୁଣି ସୁଦିନ ଫେରିଆସିବ ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରା ବୁଝାଇଥିଲୋ

Question ୫।
ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟ ଗଠନ କର ।
ସାମଗ୍ରୀ, ଉତ୍କଣ୍ଠିତ, ଅଶ୍ଵାସନା, ଉତ୍ସୁକତା, ସାଜସଜ୍ଜା
Answer:
ସାମଗ୍ରୀ – ରାମବାବୁ ପୂଜା ସାମଗ୍ରୀ କିଣିବାକୁ ଦୋକାନକୁ ଯାଇଛନ୍ତି ।
ଉତ୍କଣ୍ଠିତ – ପରୀକ୍ଷା ଫଳ ଜାଣିବାପାଇଁ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଉତ୍କଣ୍ଠିତ ହୋଇପଡ଼ିବା ସ୍ଵାଭାବିକ ।
ଆଶ୍ୱାସନା – ଦୁଃଖୀ ଲୋକକୁ ଆଶ୍ବାସନା ଦେବା ଆମର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ।
ଉତ୍ସୁକତା – କ୍ରିକେଟ ଖେଳ ପ୍ରତି ଲୋକମାନଙ୍କ ମନର ଉତ୍ସୁକତା ହିଁ ଅନ୍ୟ କ୍ରୀଡ଼ାଗୁଡ଼ିକର ପତନର କାରଣ ।
ସାଜସଜ୍ଜା – ବାର୍ଷିକ ଉତ୍ସବରେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ସାଜସଜ୍ଜା ଅତୀବ ଆକର୍ଷଣୀୟ ହୋଇଥାଏ ।

Question ୬।
‘ଭାବାନ୍ତର’ ଯେପରି ‘ଅନ୍ୟ ଭାବ ବା ଭାବନାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ’’, ସେହିପରି ଏହି ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ହେବ ଲେଖ ।
ମତାନ୍ତର, ଦେଶାନ୍ତର, ମନାନ୍ତର, ଗ୍ରାମାନ୍ତର
Answer:
ମତାନ୍ତର – ଅନ୍ୟ ମତ ବା ମତରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
ଦେଶାନ୍ତର – ଅନ୍ୟ ଦେଶ ।
ମନାନ୍ତର – ଅନ୍ୟ ମନ ବା ମନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
ଗ୍ରାମାନ୍ତର – ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାମ ।

Question ୮।
ଯେପରି ‘ନାକ ଟେକିବା’ର ଅର୍ଥ ‘ଘୃଣା କରିବା’, ସେହିପରି ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ପଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
କାନ ପାରିବା, ଆଖି ପକାଇବା, ଭାଗ ବସାଇବା, କପାଳ ଫାଟିବା
Answer:
କାନ ପାରିବା – କଥା ଶୁଣିବା ପାଇଁ ଉତ୍କଣ୍ଠିତ ହେବା ।
ପର କଥାକୁ କାନ ପାରିବା ସୀତାକାନ୍ତ ବାବୁଙ୍କର ଏକ ମନ୍ଦ ଅଭ୍ୟାସ ।

ଆଖୁ ପକାଇବା – ଖୋଜିବା ।
ହରିବାବୁ ନିଜ ଝିଅ ପାଇଁ ଭଲ ବରପାତ୍ରଟିଏ ଉପରେ ଆଖୁ ପକାଇବାକୁ କୁଳମଣିବାବୁଙ୍କୁ କହିଲେ ।

ଭାଗ ବସାଇବା – ଅଂଶ ଦାବି କରିବା ।
ନକୁଳ ସବୁ ଜିନିଷରେ ଭାଗ ବସାଇବାକୁ ଆଗଭର ହେଉଛି ।

କପାଳ ଫାଟିବା – ସର୍ବନାଶ ହେବା ।
ଘର ତିଆରି ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଋଣ କରିଥିବା ଟଙ୍କା ଚୋରଦଳ ଲୁଟିନେଲେ । ବୈଦ୍ୟନାଥବାବୁଙ୍କ କପାଳ ଫାଟିଲା ସିନା !
(ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଅଧିକ ଜାଣିବାପାଇଁ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ବାକ୍ୟ ଗଠନ କରାଯାଇଛି ।)

Question ୯।
ଯେପରି ଖରାପ କାମ ପାଇଁ – ‘କୁକର୍ମ’ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ସେହିପରି – କ’ଣ ହେବ ?
ଖରାପ ଚିନ୍ତା –
ଖରାପ କଥା –
ଖରାପ ପଥ –
Answer:
ଖରାପ ଚିନ୍ତା – କୁଚିନ୍ତା ।
ଖରାପ କଥା – କୁକଥା ।
ଖରାପ ପଥ – କୁପଥ ।

Question ୧୦ ।
‘ଭାବ’ ଶବ୍ଦ ପୂର୍ବରୁ ‘ସ୍ୱ’ ବସିଲେ ସ୍ବଭାବ ହୁଏ । ଏହିପରି ଆଉ ପାଞ୍ଚୋଟି ଶବ୍ଦ ପୂର୍ବରୁ ‘ସ୍ୱ’ ବ୍ୟବହାର କରି ଲେଖ ।
(୧) ସ୍ଵ + ରାଜ୍ୟ = ସ୍ୱରାଜ୍ୟ
(୩) ସ୍ୱ + ଅଭିମାନ = ସ୍ଵାଭିମାନ ।
(୫) ସୃ + ଅବଲମ୍ବନ = ସ୍ଵାବଲମ୍ବନ ।
(୨) ସ୍ଵ + ଅର୍ଥ = ସ୍ଵାର୍ଥ ।
(୪) ସ୍ଵ + ଅଧ୍ୟାୟ = ସ୍ବାଧ୍ୟାୟ ।

Question ୧୧ ।
ରେଖାଙ୍କିତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ପୁରୁଷ ଓ ବଚନ ଲେଖ ।
(କ) ଆମେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଭଲ ପାଇବା ଉଚିତ ।
Answer:
ଆମେ – ପ୍ରଥମ ପୁରୁଷ, ବହୁବଚନ !
ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ – ତୃତୀୟ ପୁରୁଷ, ବହୁବଚନ ।

(ଖ) ରାଜା ନିଜ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଆନନ୍ଦ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।
Answer:
ରାଜା – ତୃତୀୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ ।
ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ – ତୃତୀୟ ପୁରୁଷ, ବହୁବଚନ ।

(ଗ) ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ବିରକ୍ତି ଓ ଘୃଣାଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ।
Answer:
ସେମାନଙ୍କ – ତୃତୀୟ ପୁରୁଷ, ବହୁବଚନ ।

(ଘ) ଯାହା ହେଲେ ବି ତୁମକୁ କିଛିଦିନ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଧରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
Answer:
ତୁମକୁ- ଦ୍ବିତୀୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ ।

(ଙ) ମୁଁ ତତ୍‌କ୍ଷଣାତ୍‌ ମୁକ୍ତି ପାଇଯାଆନ୍ତି ।
ମୁଁ – ପ୍ରଥମ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ :

• ରାଜା ଓ ମହାରାଜାଙ୍କ କାହାଣୀ ବା ଜୀବନୀ ସଂଗ୍ରହ କରି ଏବଂ ପଢ଼ି ।
• ନୀତିଶିକ୍ଷାମୂଳକ ଗଳ୍ପଟିଏ ଲେଖୁ ତୁମ ସାଙ୍ଗକୁ ଶୁଣାଅ ।
  Answer:
  ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନିଜେ କରିବେ ।

ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ମନ୍ତ୍ରୀ ଦୋକାନୀ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରି କ’ଣ ଜାଣି ପାରିଲେ।
Answer:
ରାଜାଙ୍କର ସ୍ଵଭାବ ଅତି ଉତ୍ତମ ଥିଲା; ମାତ୍ର ଦୋକାନୀ ଉପରେ ରାଜାଙ୍କର ଘୃଣା, ବିରକ୍ତି ଭାବର କାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ବ୍ୟଥିତ କଲା। ସେ ଦୋକାନୀ ସହିତ ବନ୍ଧୁ ହିସାବରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରି ଏହାର କାରଣ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଥିଲେ। ଚନ୍ଦନ କାଠ ବ୍ୟବସାୟୀ ଦୋକାନୀଟିର ବ୍ୟବସାୟ ଭଲ ଚାଲୁନଥିଲା। ତେଣୁ ସେ ଚାହୁଁଥୁଲା ଯଦି ରାଜା ମରିଯା’ନ୍ତେ, ତାହେଲେ ତା’ର ସମସ୍ତ ଚନ୍ଦନ କାଠ ରାଜାଙ୍କର ଶବଦାହ କାମରେ ଲାଗନ୍ତା ଏବଂ ତା’ର ମଧ୍ୟ ଭଲା ରୋଜଗାର ହୁଅନ୍ତା। ମନ୍ତ୍ରୀ ଜାଣିଲେ ଯେ, ଦୋକାନୀ ରାଜାଙ୍କର ଅହିତ ଚିନ୍ତା କରିଥିବାରୁ ରାଜାଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ମନ୍ଦ ଚିନ୍ତା ଓ ଘୃଣାଭାବ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଥ୍ଲା

Question ୨।
ପ୍ରକୃତ ସୁଖ ପାଇବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ କ’ଣ କରିବାକୁ ହେବ ?
Answer:
ସୃଷ୍ଟିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷ ଚାହେଁ ଧନରତ୍ନ ରୋଜଗାର କରି ବଡ଼ ଲୋକ ହେବ, ଘରଦ୍ବାର କରିବ, ଟଙ୍କା ପଇସା ଜମେଇବ, ବିଳାସବ୍ୟସନରେ ଦିନକାଟିବ। ତା’ ହେଲେ ତାକୁ ସୁଖ ମିଳିବ। ପଶୁପକ୍ଷୀ, କୀଟପତଙ୍ଗ ଆଦି ସମସ୍ତେ ନିଜର ସୁଖ ସୁବିଧା ଚାହାଁନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସୁଖ ପାଇବାକୁ ହେଲେ ଆମ ମନକୁ ଶାନ୍ତ ରଖିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ମନର ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ସତ୍ ଭାବନା, ସତ୍ ଚିନ୍ତା, ସତ୍ ଆଚାର ସହିତ ଇଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭଲ ପାଇବାକୁ ହେବ । ଆମେ ଅନ୍ୟକୁ ଭଲ ପାଇଲେ ସେ ଆମକୁ ଭଲ ପାଇବ । ଆମେ ଯଦି ଅନ୍ୟ ପାଇଁ ମନରେ ଖରାପ ଚିନ୍ତା ଆଣିବା, ତା’ହେଲେ ସେ ମଧ୍ୟ ଆମ ପାଇଁ ଖରାପ ଚିନ୍ତା କରିବ। ସୁତରାଂ ମନ୍ଦ କଥା, ମନ୍ଦ ଚିନ୍ତା ତ୍ୟାଗ କରି ଅନ୍ୟ ପାଇଁ ହିତ କାମନା, ଭଲ ଚିନ୍ତା କରିପାରିଲେ ଆମେ ପ୍ରକୃତ ସୁଖ ପାଇପାରିବା ।

Question ୩।
“ ମନରେ ଆସୁ ମୋ ଭଲ ଭାବନା” ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ କେଉଁ କଥା କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
‘ମନରେ ଆସୁ ମୋ ଭଲ ଭାବନା’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଡକ୍ଟର ଚକ୍ରଧର ବିଶ୍ୱାଳ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷର ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଦିଗ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି । ଜଣେ ଅନ୍ୟଜଣକୁ ନେଇ ଯେମିତି ଚିନ୍ତା କରିବ ସେ ବ୍ୟକ୍ତି ମନରେ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୂପ ଭାବନା ପ୍ରତିଫଳିତ ହେବ । ତେଣୁ ସମାଜରେ ଆମେ ଯଦି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଭଲ ପାଇବା, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ହିତ କାମନା କରିବା, ମନ ଭିତରେ ଭଲ ଭାବନା ରଖିବା; ତା’ହେଲେ ଏ ଦୁନିଆ ଆମ ପାଇଁ ଅତି ସୁନ୍ଦର ଓ ଆକର୍ଷଣୀୟ ହୋଇଉଠିବ। ତେଣୁ କହନ୍ତି – “ ଆପେ ଭଲ ହେଲେ ଦୁନିଆଁ ଭଲ।” ଧନରତ୍ନ, କୋଠାବାଡ଼ି, ଗାଡ଼ିଘୋଡ଼ା, ବିଳାସ-ବ୍ୟସନ ମଣିଷକୁ ସୁଖ ଦେଇପାରେ ନାହିଁ । କାରଣ ସେଥୁରେ ମାନସିକ ତୃପ୍ତି ଓ ଶାନ୍ତି ମିଳେନା। ଚନ୍ଦନ ବ୍ୟବସାୟୀ ରାଜାଙ୍କର ଅହିତ କଥା ଚିନ୍ତା କରିବାରୁ ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ତା’ ପାଇଁ ବିରକ୍ତି ଓ କ୍ରୋଧଭାବ ଜାତ ହୋଇଥିଲା। ପୁଣି ସମୟକ୍ରମେ ଉଭୟଙ୍କର ମାନସିକ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ଦୁହିଁଙ୍କ ମନରେ ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମ ଓ ଭକ୍ତି ଭାବ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଥିଲା।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର :

Question ୧।
ରାଜା ରାଜଧାନୀରେ କିପରି ଭ୍ରମଣ କରନ୍ତି ?
Answer:
ରାଜା ରାଜଧାନୀରେ ହାତୀ ଉପରେ ବସି ଭ୍ରମଣ କରନ୍ତି ।

Question ୨।
ରାଜା ନଗର ଭ୍ରମଣ କରୁଥିବାବେଳେ ହାତୀଟି ବୁଲି ବୁଲି କେଉଁଠି ପହଞ୍ଚିଲା ?
Answer:
ରାଜା ନଗର ଭ୍ରମଣ କରୁଥିବାବେଳେ ହାତୀଟି ବୁଲି ବୁଲି ଗୋଟିଏ ଦୋକାନ ଆଗରେ ପହଞ୍ଚିଲା ।

Question ୩।
ହାତୀ ଯେଉଁ ଦୋକାନ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲା ସେହି ଦୋକାନରେ କ’ଣ ବିକ୍ରି ହେଉଥିଲା ?
Answer:
ସେହି ଦୋକାନରେ ଚନ୍ଦନ କାଠ ଓ ତହିଁରେ ନିର୍ମିତ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରୟ ହେଉଥିଲା ।

Question ୪।
ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ରାଜାଙ୍କ ମନରେ କେଉଁ ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ?
Answer:
ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ରାଜାଙ୍କ ମନରେ କ୍ରୋଧ ଓ ଘୃଣା ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ସେ ଇଚ୍ଛା କରିଥିଲେ ସିପାହୀ ପଠାଇ ଦୋକାନୀକୁ ଗିରଫ କରି ଫାଶୀ ଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲାଇବାକୁ ।

Question ୫।
ମନ୍ତ୍ରୀ କେତେବେଳେ ଚନ୍ଦନକାଠ ବିକ୍ରି ହେଉଥ‌ିବା ଦୋକାନରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ?
Answer:
ମନ୍ତ୍ରୀ ତା’ ପରଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାବେଳେ ଚନ୍ଦନକାଠ ବିକ୍ରି ହେଉଥ‌ିବା ଦୋକାନରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ।

Question ୬।
ଚନ୍ଦନକାଠ ଦୋକାନୀ କାହାର ବନ୍ଧୁ ଥୁଲେ ?
Answer:
ଚନ୍ଦନକାଠ ହୋକାନା ଜଣଙ୍କ ମନ୍ତ୍ର।ଙ୍କର ବନ୍ଧୁ ଥିଲୋ

Question ୭।
ଦୋକାନୀ ବ୍ୟବସାୟ ସମ୍ପର୍କରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ପଚାରିବାରୁ ଦୋକାନୀ କ’ଣ କହିଲେ ?
Answer:
ଦୋକାନୀ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ସେ ବହୁତ ଚିନ୍ତାରେ ଅଛନ୍ତି। ଚନ୍ଦନକାଠର ଦର ଆଗକୁ ବଢ଼ିବା ଆଶାରେ ସେ ବହୁତ ଚନ୍ଦନକାଠ କିଣି ରଖୁଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ଏବେ ଚନ୍ଦନକାଠର ଚାହିଦା ନ ଥ‌ିବାରୁ କେହି କିଣୁନାହାଁନ୍ତି । ତେଣୁ ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ଟଙ୍କା

Question ୮।
ମନ୍ତ୍ରୀ ଦୋକାନୀକୁ କିପରି ଆଶ୍ଵାସନା ଦେଲେ ?
Answer:
ମନ୍ତ୍ରୀ ଦୋକାନୀକୁ ବୁଝାଇ କହିଲେ ବ୍ୟବସାୟରେ ଭଲମନ୍ଦ ରହିଛି। ସବୁ ଦିନ ସମାନ ନାହିଁ । ଅସୁବିଧା ନ ହେଲେ ସୁଆଦ ଚାଖପାରିବ ନାହିଁ ।

Question ୯ ।
କେଉଁ ଘଟଣା ଘଟିଲେ ଦୋକାନୀ ମୁକ୍ତି ପାଇଯାଆନ୍ତା ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଜଣାଇଲା ?
Answer:
ଦୋକାନୀ ଧୀର କଣ୍ଠରେ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଲେ ଯଦି ରାଜାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଯାଆନ୍ତା; ତେବେ ତାଙ୍କ ଦୋକାନରୁ ସମସ୍ତ ଚନ୍ଦନ କାଠ ରାଜାଙ୍କ ଶବଦାହ ପାଇଁ ବିକ୍ରି ହୋଇଯାଆନ୍ତା ଓ ସେ ଚିନ୍ତାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଯାଆନ୍ତେ।

Question ୧୦।
ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ଜାତ ହୋଇଥିବା ଅସଲ କାରଣ କିପରି ମନ୍ତ୍ରୀ ଜାଣିପାରିଲେ ?
Answer:
ଦୋକାନୀର କଥା ଶୁଣି ମନ୍ତ୍ରୀ ସବୁ ବୁଝିପାରିଲେ। ରାଜାଙ୍କର ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଯାଉ ବୋଲି ଦୋକାନୀ ମନରେ ଭାବନାଟିଏ ଆସିଥିବା କାରଣରୁ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ଏଭଳି କୁଚିନ୍ତା ଉଦ୍ରେକ ହୋଇଥିଲା।

Question ୧।
‘ସ୍ବାଧ୍ୟାୟ’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଠିକ୍ ?
(କ) ସ୍ଵ + ଧାୟ
(ଖ) ସୁ + ଅଧ୍ୟାୟ
(ଗ) ସ୍ଵ + ଅଧ୍ୟାୟ
(ଘ) ସୁଅ + ଧ୍ୟାୟ
Answer:
(ଗ) ସ୍ଵ + ଅଧ୍ୟାୟ

Question ୨।
‘ଆମେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଭଲ ପାଇବା ଉଚିତ ।’ – ରେଖାଙ୍କିତ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁ ପୁରୁଷ ଓ କେଉଁ ବଚନ ?
(କ) ପ୍ରଥମ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
(ଖ) ଦ୍ଵିତୀୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
(ଗ) ତୃତାୟ ପୁରୁଷ, ଏକବଚନ
(ଘ) ତୃତାୟ ପୁରୁଷ, ବହ୍ମବଚନ
Answer:
(ଘ) ତୃତାୟ ପୁରୁଷ, ବହ୍ମବଚନ

Question ୩।
ଯେପରି ‘କଥା ଶୁଣିବାପାଇଁ ଉତ୍କଣ୍ଠିତ ହେବା’ ବଦଳରେ ‘କାନପାରିବା’ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ସେପରି ‘ଖୋଜିବା’ ବଦଳରେ ଆମେ କ’ଣ ବ୍ୟବହାର କରିବା ?
(କ) ନାକ ଟେକିବା
(ଖ) ଆଖି ପକାଇବା
(ଗ) ଭାଗ ବସାଇବା
(ଘ) ତିଳକୁ ତାଳ କରିବା
Answer:
(ଖ) ଆଖି ପକାଇବା

Question ୪।
ଦେଶାନ୍ତରର ଯେପରି ଅନ୍ୟ ଦେଶ, ସେହିପରି ‘ଗ୍ରାମାନ୍ତର’ କ’ଣ ହେବ ?
(କ) ଗ୍ରାମର ସମୀପ
(ଖ) ଗ୍ରାମ ସୀମା
(ଗ) ଅନ୍ୟ ଦେଶ
(ଘ) ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାମ
Answer:
(ଘ) ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାମ

Question ୫।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ ‘ଅନୁସନ୍ଧାନ’ର ଅର୍ଥ କେଉଁଟି ?
(କ) ପାଇବା
(ଖ) ଖୋଜିବା
(ଗ) ଆବଶ୍ୟକତା
(ଘ) ଦେଖୁ
Answer:
(ଖ) ଖୋଜିବା

Question ୬।
ରାଜା ବେଳେବେଳେ କେଉଁ କାମଟି କରିବାକୁ ଭଲ ପାଉଥିଲେ ?
(କ) ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ
(ଖ) ହାତୀ ଉପରେ ବସି ଭ୍ରମଣକରିବାକୁ
(ଗ) ଶ୍ରିକାର କରିବାକୁ
(ଘ) ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଲୁଣ୍ଠନକରିବାକୁ
Answer:
(ଖ) ହାତୀ ଉପରେ ବସି ଭ୍ରମଣକରିବାକୁ

Question ୭।
ରାଜା ନିଜର ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା ସମ୍ପର୍କରେ କାହା ସହିତ ଆଲୋଚନାକଲେ ?
(କ) ଯୁବରାଜଙ୍କ ସହିତ
(ଖ) ରାଣୀଙ୍କ ସହିତ
(ଗ) ଭଗବାନଙ୍କ ସହିତ
(ଘ) ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ
Answer:
(ଘ) ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ

Question ୮।
ରାଜାଙ୍କ ସ୍ଵଭାବ କିପରି ଥିଲା ?
(କ) ଶାନ୍ତ୍ର
(ଖ) କଠୋର
(ଗ) ଉଦାସ
(ଶ) ଅଣ୍ୟାଚାରା
Answer:
(କ) ଶାନ୍ତ୍ର

Question ୯।
ରାଜା ଦ୍ଵିତୀୟ ଥର ଦୋକାନୀଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପରେ ତାଙ୍କ ମନରେ କି ଭାବନା ଜାଗ୍ରତ ହେଲା ?
(କ) ଭକ୍ତି
(ଖ) ସ୍ନେହ
(ଗ) କ୍ରୋଧ
(ଶ) ସମ୍ମାନ
Answer:
(ଖ) ସ୍ନେହ

Question ୧୦।
ରାଜା କାହାକୁ ଫାଶୀଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲାଇବା ପାଇଁ ଚାହୁଁଥିଲେ ?
(କ) ମନ୍ତ୍ରୀ
(ଖ) ଲୋକଟିକୁ
(ଗ) ଦେବାନା
(ଶ) ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ
Answer:
(ଗ) ଦେବାନା

ଗାଞ୍ଜିକ ପରିଚୟ :

ଜଣେ ପ୍ରବୀଣ ଅଧ୍ୟାପକ ଭାବେ ସୁନାମର ସହିତ ଅଧ୍ୟାପନା କରିବା ଥିଲା ଡକ୍ଟର ବିଶ୍ୱାଳଙ୍କ ବୃତ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସାରସ୍ଵତ ସୃଷ୍ଟିରେ ମନୋନିବେଶ କରି ଶିଶୁ ଓ କିଶୋର ବୟସର ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗଳ୍ପ ଓ ପ୍ରବନ୍ଧ ଆଦି ରଚନା କରିବା ତାଙ୍କର ସଉକ ଥିଲା। ନିଜ ବୃତ୍ତିଗତ ଜୀବନରୁ ସେ ୨୦୦୨ ମସିହା ମସିହ ଜାନୁୟାରା ମାସରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କଲାପରେ ମଧ୍ୟ ଅଦ୍ୟାବଧ୍ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ରଚନା କରିଚାଲିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ପ୍ରକାଶିତ ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ‘ମାରୀଚର ମନକଥା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ’ ‘ଶବ୍ଦର ଭେଳିକି’ ‘ଶବ୍ଦର ଫୁଲମାଳ’, ‘କେତେ କଥା କେତେ ନଥା’ ଆଦି ପ୍ରଧାନ ।

ଗଞ୍ଜିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି :

ମନ ଭିତରେ ସବୁବେଳେ ଭଲ ଚିନ୍ତା କରି ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ହିତ କାମନା କଲେ ଆମ ପାଇଁ ଏ ଦୁନିଆଁ ସୁନ୍ଦର ଓ ଆକର୍ଷଣୀୟ ହୋଇପାରିବ । ସଭିଏଁ ଆମକୁ ଆପଣାର ଜଣାପଡ଼ିବେ । ମନର ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ଆମେ ଅନ୍ୟକୁ ଭଲପାଇବା ଦରକାର । ଏହି ସାରମର୍ମକୁ ନେଇ ଲେଖକଙ୍କର ‘ମନରେ ଆସୁ ମୋ ଭଲ ଭାବନା’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଉପାଦେୟ ହୋଇଛି । ଏହି ଲେଖାଟି ଲେଖକଙ୍କର ‘ମାରୀଚର ମନକଥା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ’ ଶୀର୍ଷକ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ । ‘ ‘

ଗଞ୍ଜିର ସାରକଥା :

କୌଣସି ଏକ ଦେଶରେ ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ଭଲମନ୍ଦ ବୁଝି, ସେମାନଙ୍କ ସହ ମିଶି ସେ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କରୁଥିଲେ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ନିମନ୍ତେ ସେ ସଦାବେଳେ ଚିନ୍ତିତ ଥିଲେ । ତେଣୁ ପ୍ରଜାମାନେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦେଖାଉଥିଲେ। ହାତୀ ଉପରେ ବସି ରାଜଧାନୀରେ ଭ୍ରମଣ କରିବା ତାଙ୍କର ସଉକ ଥିଲା । ଦିନେ ସନ୍ଧ୍ୟା ସମୟରେ ଭ୍ରମଣ କରୁ କରୁ ଗୋଟିଏ ଚନ୍ଦନ କାଠ ସାମଗ୍ରୀ ଦୋକାନ ଉପରେ ରାଜାଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଲା । ଦୋକାନୀକୁ ଦେଖିଲା ମାତ୍ରେ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି କ୍ରୋଧ ଓ ଘୃଣା ଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ଦୋକାନୀଟି ରାଜାଙ୍କର କୌଣସି କ୍ଷତି କରି ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ମନରେ କାହିଁକି ଏପରି କୁଭାବନା ଜାତ ହେଲା ରାଜା ତା’ର କୌଣସି କାରଣ ଜାଣି ପାରିଲେନି । ତେଣୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ପାଇଁ ରାଜା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଡକାଇଲେ ଏବଂ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା କ୍ରୋଧ ଓ ଘୃଣାର କାରଣ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାକୁ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ ।

ପରଦିନ ମନ୍ତ୍ରୀ ସେହି ଦୋକାନ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଲେ । ସେହି ଦୋକାନୀ ଜଣକ କିନ୍ତୁ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ଜଣେ ବନ୍ଧୁ ଥିଲେ । ତେଣୁ ଦୁହେଁ ଖୁସି ଗପରେ ମାତିଗଲେ । କଥା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଦୋକାନ କିପରି ଚାଲିଛି ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଶ୍ନ କରିବାରୁ ଦୋକାନୀ ଦୁଃଖର ସହିତ କହିଲା ଯେ ତା’ର ବ୍ୟବସାୟ ବହୁତ ମାନ୍ଦା ହୋଇଯାଇଛି । ଆଗକୁ ଚନ୍ଦନ କାଠର ଦର ବଢ଼ିବ ବୋଲି ଆଶାକରି ସେ ଗୁଡ଼ାଏ କାଠ କିଣିଥିଲେ; ମାତ୍ର ବଜାର ଦର ଏବଂ କାଠର ଚାହିଦା କମିଯିବାରୁ ତାଙ୍କ ମୂଳଧନ ସେମିତି ପଡ଼ିରହିଛି । କିଛିଦିନ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଧରି ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ । କିଛି ସମୟ ପରେ ଦୋକାନୀଟି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଲା ଯେ ସେହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ହୋଇପାରନ୍ତା ଯଦି ଗୋଟିଏ ଘଟଣା ଘଟିଯାଆନ୍ତା । ମନ୍ତ୍ରୀ ସେହି ସମାଧାନର ପନ୍ଥା କ’ଣ ବୋଲି ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁବାରୁ ଦୋକାନୀ କହିଲା ଯେ ଯଦି ରାଜାଙ୍କର ହଠାତ୍ ମୃତ୍ୟୁ ହୁଅନ୍ତା ତେବେ ତାଙ୍କର ଶବଦାହ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ବହୁ ଚନ୍ଦନ କାଠ ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ନ୍ତା ଓ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ମହଜୁଦ ଥ‌ିବା କାଠତକ ବିକ୍ରି ହୋଇଯାଆନ୍ତା ।

ଦୋକାନୀର କଥା ଶୁଣିଲା ପରେ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି ଅଯଥାରେ ଜାତ ହୋଇଥିବା କ୍ରୋଧ ଓ ଘୃଣାର କାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଜାଣିପାରିଲେ । ସେ ବୁଝିପାରିଲେ ଯେ ଦୋକାନୀଟି ରାଜାଙ୍କର ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ କାମନା କରୁଥିବାରୁ ରାଜାଙ୍କ ମନରେ ଅନୁରୂପ ଭାବେ ଦୋକାନୀ ପ୍ରତି କ୍ରୋଧ ଜାତ ହୋଇଛି। ଦୋକାନୀକୁ ସାଲ୍ଗାନା ଦେବାକୁ ଯାଇ ମନ୍ତ୍ରୀ ଚତୁରତା ସହକାରେ ତାଙ୍କ ଆଗମନର କାରଣ କହିଲେ । ସେ କହିଲେ ଯେ ରାଜା ତାଙ୍କୁ କିଛି ଚନ୍ଦନକାଠ ଯୋଗାଡ଼ କରିବାକୁ ପଠାଇଛନ୍ତି ଯେଉଁଥରେ କିଛି ସାମଗ୍ରୀ ଗଢ଼ାଇବା ମଣିମାଙ୍କର ଇଚ୍ଛା । ପରଦିନ ସେ ସବୁତକ ଚନ୍ଦନକାଠ କିଣିନେବେ ବୋଲି କହିବା ମାତ୍ରେ ଦୋକାନୀର ମୁଖ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ହୋଇଉଠିଲା। ମନ୍ତ୍ରୀ ଚାଲିଗଲା ପରେ ଦୋକାନୀ ଜଣକ ନିଜ ମନରେ ରାଜାଙ୍କ ପ୍ରତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା କୁଭାବନା ପାଇଁ ଦୁଃଖିତ ହେଲେ । ଏପରି ଦୟାଳୁ ରାଜାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଏଭଳି ଖରାପ କଥା ଚିନ୍ତା କରିଥିବା ହେତୁ ଦୋକାନୀ ଜଣକ ଅନୁତାପ କଲେ ଓ ରାଜାଙ୍କ ଦୀର୍ଘଜୀବନ କାମନା କରି ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ ।

ପରଦିନ ରାଜା ପୂର୍ବପରି ଭ୍ରମଣରେ ଯିବାବେଳେ ଯେତେବେଳେ ସେହି ଦୋକାନୀ ଉପରେ ତାଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଲା ତାଙ୍କ ମନ ଆନନ୍ଦରେ ଭରି ଉଠିଲା । ଦୋକାନର ସାଜସଜ୍ଜା ଓ ଚନ୍ଦନର ସୁବାସରେ ରାଜା ମୁଗ୍ଧ ହୋଇଗଲେ । ଦୁଇଦିନ ତଳେ ସେହି ଦୋକାନୀଟି ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ମନରେ ଏପରି କ୍ରୋଧ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଯେ ସେ ତାକୁ ଫାଶୀଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲାଇବା କଥା ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ । ମାତ୍ର ଏଥର ଦୋକାନୀଟିକୁ ଦେଖୁଲା ମାତ୍ରେ ରାଜାଙ୍କର ମନର ଭାବନା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଗଲା । ଜଣେ ନିର୍ଦ୍ଦେଷକୁ ଫାଶୀଦଣ୍ଡ ଦେବା କଥା ଚିନ୍ତା କରିଥିବାରୁ ରାଜା ମଧ୍ୟ ମନେ ମନେ ଅନୁତପ୍ତ ହେଲେ । ରାଜାଙ୍କୁ ଦେଖୁ ଦୋକାନୀ ମନରେ ମଧ୍ୟ ଆନନ୍ଦ ଖେଳିଗଲା । ରାଜାଙ୍କ ପ୍ରତି ତା’ ମନ କୃତଜ୍ଞତାରେ ଭରି ଉଠିଲା ।

କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ :

• ଭାବ।ନ୍ତିର – ଅନ୍ୟଭାବନାର ପରିବର୍ତ୍ତନା
• ଶୋଷଶ – ଅନ୍ୟର ଶକ୍ତି ଓ ଉପାର୍ଜନକୁ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଛଡ଼ାଇନେବା ।
• ପାଢ଼ନ – ଯନ୍ତ୍ରଣା / ଗାଡ଼ା / କଷ୍ଟ।
• କୁକର୍ମ – ଖରାପ କାମ / ମନ୍ଦ କାମା
• ବିଚଳିତ – ଅସ୍ଥିର / ଅସ୍ଥିର / ଅସ୍ତବ୍ୟସ୍ତା
• ଉକ୍ ଣ୍ଠିତ -ଅତି ଆଗ୍ରହ / ଆବେଗମୟା
• ଅନୁସନ୍ଧାନ – ଖୋଜିବା ।
• ଚାହିଦା – ଆବଖ୍ୟାବଢା ।
• ଉସ୍କୁକତା – ଅତିଶୟ ଆବେଗ / ଅତି ଆଗ୍ରହା
• ଦୁଃଖ ଲାଘବ – ଦୁଃଖ କମାଇ ଦେବା ।
• କରୁଣା – ବାୟା ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 16 ବିପନ୍ନର ଉଦ୍ଧାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 16 ବିପନ୍ନର ଉଦ୍ଧାର

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) ବ୍ରିଗ୍‌ବେନ୍‌ରୁ ଉଡ଼ାଜାହାଜଟି କେଉଁଆଡ଼େ ଯାଉଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୭ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ୧୯ ତାରିଖ ଦିନ ପୂର୍ବଦିନମାନଙ୍କ ପରି ଉଡ଼ାଜାହାଜଟି ବ୍ରିଗ୍‌ବେନ୍‌ରୁ ବାହାରି ସିଡ଼ନି ଅଭିମୁଖେ ଯାଉଥିଲା।

(ଖ) ଉଡ଼ାଜାହାଜରେ କେତେଜଣ ଯାତ୍ରୀ ଥିଲେ ?
Answer:
ଉଡ଼ାଜାହାଜରେ ସାତଜଣ ଯାତ୍ରୀ ଥିଲେ ।

(ଗ) ଓରିଲି କିଏ ?
Answer:
ବାର୍ତ୍ତାଡ଼ ଓରିଲି ଜଣେ ସାହସୀ ପରୋପକାରୀ ପଶୁପାଳକ । ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ନିଉ ସାଉଥ୍ ଉଏଲସ୍‌ର ଉତ୍ତର ସୀମାରେ ଥ‌ିବା ଜନବସତିହୀନ ସୁଦୂର ବିସ୍ତୃତ ରୁକ୍ଷ ମାଳଭୂମି, ନିବିଡ଼ ଅରଣ୍ୟ ଓ ଦୁର୍ଗମ ଗିରିମାଳା ମଧ୍ଯରେ ତାଙ୍କର ବାସସ୍ଥାନ । ତାଙ୍କର ଘର ନିକଟରେ ବିମାନପଥ ଯାଇଥିବାରୁ ସେ ସମ୍ପର୍କିତ ଖବର ସଂଗ୍ରହ କରିବାରେ ତାଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ଥିଲା ।

(ଘ) ଓରିଲିଙ୍କୁ ଦୁର୍ଗମ ଅରଣ୍ୟରେ କିଏ ବାଟ କଢ଼ାଇଲା ?
Answer:
ଉଡ଼ାଜାହାଜର ଦୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳକୁ ଯିବାପାଇଁ ଓରିଲିଙ୍କ ମନରେ ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଦୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳଟି କିନ୍ତୁ ନିଉ ସାଉଥ୍ ଉଏଲସ୍‌ର ନିବିଡ଼ ଅରଣ୍ୟ ଓ ଦୁର୍ଗମ ଗିରିମାଳାର କୌଣସି ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ସ୍ଥାନ ଥିଲା । ଓରିଲି ଏକାକୀ ସେହି ନିଖୋଜ ବିମାନ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ଘଞ୍ଚ ବେତବଣ ଓ ଦୁର୍ଲକ୍ଷ୍ୟ ଘାଟି ଭିତର ଦେଇ ଆଗେଇ ଚାଲିଲେ । ତାଙ୍କର ଦୃଢ଼ପ୍ରତିଜ୍ଞ ମନୋଭାବ ତାଙ୍କୁ ଯେପରି ଅରଣ୍ୟରେ ବାଟ କଢ଼ାଇ ନେଉଥିଲା ।

(ଙ) ଇଂରେଜ ଯୁବକ ଜଣକ କିଏ ?
Answer:
ତ୍ୟାଗ ଓ ବୀରତ୍ଵର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ ଥିଲେ ସେହି ଇଂରେଜ ଯୁବକ । ସେ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ବିମାନର ଜଣେ ହତଭାଗ୍ୟ ଯାତ୍ରୀ ଥିଲେ । ଦୁର୍ଘଟଣାରୁ ଅଳ୍ପକେ ବର୍ତିଥ‌ିବା ଆହତ ଅନ୍ୟ ସାଥୀଦ୍ଵୟଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ସେବା ଓ ଚିକିତ୍ସାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିବାଲାଗି ପର୍ବତ ପାଦଦେଶରେ ଥ‌ିବା ଜନବସତି ଅଞ୍ଚଳକୁ ସେ ଆଗେଇ ଯାଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ପର୍ବତ ଉପରୁ ଓହ୍ଲାଉଥ‌ିବା ବେଳେ ଗୋଡ଼ ଖସିଯିବାରୁ ସେ ପଚାଶ ଫୁଟ ତଳକୁ ଖସିପଡ଼ି ଭୟଙ୍କର ଭାବେ ଆହତ ହୋଇ ଗୋଟିଏ ଗଛମୂଳେ ବିଶ୍ରାମ ନେଉଥ‌ିବାବେଳେ ଶେଷନିଃଶ୍ଵାସ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

(ଚ) ଲେଖକ କେଉଁ ସ୍ଥାନଟିକୁ ମାନବ ଜାତିର ଏକ ତୀର୍ଥଭୂମି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମହାନ୍ ତ୍ୟାଗ ଓ ଅସାଧାରଣ ବୀରତ୍ଵ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ଇଂରେଜ ଯୁବକଜଣକ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ବିମାନର ଅନ୍ୟ ଦୁଇ ଆହତ ଯାତ୍ରୀଙ୍କପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସେବା ଯୋଗାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ଦୁର୍ଗମ ଗିରିପଥ ଦେଇ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ । ମାତ୍ର ଶିଳାବନ୍ଧୁର ପଥରେ ତାଙ୍କର ଗୋଡ଼ ଖସିଯିବାରୁ ଅସହାୟଭାବେ ସେ ମଧ୍ୟ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କଲେ । ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଜନସଞ୍ଚାରହୀନ ପର୍ବତ ଓ ଘଞ୍ଚ ଅରଣ୍ୟାନୀ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁ ଶିଳା ଉପରେ ସେହି ଇଂରେଜ ଯୁବକଙ୍କର ପ୍ରାଣବାୟୁ ବାହାରି ଯାଇଥିଲା ସେହିଠାରେ ଏକ ସମାଧ୍ ନିର୍ମିତ ହେଲା । ସେ ସ୍ଥାନ ଆଜି ମାନବ ଜାତିର ତୀର୍ଥଭୂମି ।

Question ୨।
ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ଓରିଲି ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ବିଷୟରେ ଜାଣିବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ହେଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଓରିଲି ଜଣେ ପଶୁପାଳକ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରେଡ଼ିଓ ଶୁଣିବା ଓ ସମ୍ବାଦପତ୍ରରୁ ସମ୍ବାଦ ଜାଣିବାରେ ତାଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ଥିଲା । ତାଙ୍କ ଘର ନିକଟରେ ବିମାନପଥ ଯାଇଥିବାରୁ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ସମ୍ପର୍କିତ ସମ୍ବାଦ ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ସେ ଅଧିକ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ । ଏତଦ୍‌ଭିନ୍ନ ତାଙ୍କୁ ସେହି ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳର ଅନେକ ବିଷୟ ଜଣାଥିଲା ।

(ଖ) ଓରିଲି କେଉଁ ନିଷ୍ପଭି ନେଲେ ?
Answer:
ପର୍ବତର ଉଚ୍ଚତା ଏବଂ ମେଘ ଓ ବାୟୁସ୍ରୋତର ଅନିଶ୍ଚିତ ଗତି ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟ ବିଚାର କରି ଓରିଲି ଅନୁମାନ କରିଥିଲେ ହୁଏତ ଝଡ଼ତୋଫାନରେ ଉଡ଼ାଜାହାଜଟି ସେହି ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ଅରଣ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁଠି ଖସିପଡ଼ିଥ‌ିବ ଓ ପାହାଡ଼ ଦେହରେ ପିଟି ହୋଇ ଧ୍ଵଂସ ପାଇଯାଇଥବ । ଏହି ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ଉପନୀତ ହୋଇ ସେ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏକାକୀ ନିଖୋଜ ବିମାନ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ଯିବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ ।

(ଗ) ଓରିଲି ଓ ଇଂରେଜ ଯୁବକଙ୍କୁ କାହିଁକି ମହନୀୟ ଚରିତ୍ର କୁହାଯାଇଛି
Answer:
ବାର୍ତ୍ତାଡ଼ ଓରିଲି ଓ ଇଂରେଜ ଯୁବକ ଦୁହେଁ ତ୍ୟାଗ, ମାନବିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ଅପୂର୍ବ ସାହସିକତା ଯେଉଁ ଅନୁପମ ମହତ୍ତ୍ଵ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛନ୍ତି ତାହା ମାନବ ଜାତିର ଇତିହାସରେ ଚିରକାଳ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିବ । ଓରିଲି ଦୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚି ଦୁଇ ଆହତ ମୁମୂର୍ଷୁ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଆଶୁ ଚିକିତ୍ସା ଓ ସେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରି ସେମାନଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରୁ ରକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ସେହିପରି ଦୁର୍ଘଟଣାରୁ ବର୍ତ୍ତିଯାଇଥବା ତିନି ଆହତ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସାଥୀଦ୍ଵୟଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଯାଇ ଇଂରେଜ ଯୁବକ ଜଣକ ନିକଟସ୍ଥ ଜନବସତି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଯାଉଥିବାବେଳେ ବନ୍ଧୁର ଗିରିପଥ ମଧ୍ଯରେ ପୁନର୍ବାର ଦୁର୍ଘଟଣାର ଶିକାର ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ‘ବୀର ଯୁବକ ! ମୃତ୍ୟୁ ତୁମକୁ ଅମର କରିଛି?’ ଏକଥା କିଏ, କାହାକୁ ଓ କାହିଁକି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଇଂରେଜ ଯୁବକ ଜଣକ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ବିମାନର ଅନ୍ୟ ଆହତ ସାଥୀଦ୍ଵୟଙ୍କ ପ୍ରାଣ ବଞ୍ଚାଇବାପାଇଁ ଯେଉଁ ଦୁଃସାହସିକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ ତା’ର ତୁଳନା ନାହିଁ । ନିଜେ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସହଯାତ୍ରୀଦ୍ୱୟଙ୍କ ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାକୁ ସେ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଜନବସତି ଆଡ଼କୁ ଆଗେଇ ଯାଇଥିଲେ । ଗୋଟିଏ ଝରଣା ପାର ହୋଇ, ଶୈବାଳ ଜଡ଼ିତ ପିଚ୍ଛିଳ ପ୍ରସ୍ତର ଉପରେ ପଡ଼ିଉଠି ଦ୍ରାକ୍ଷାଲତାକୁ ଆଶ୍ରୟ କରି ଆଗେଇ ଯାଉଥ‌ିବାବେଳେ ହଠାତ୍ ଗୋଡ଼ ଖସିଯିବାରୁ ପଚିଶ ଫୁଟ ତଳକୁ ଗଳିପଡ଼ିଲେ । ଶିଳା ଦେହରେ ପିଟି ହୋଇ ତାଙ୍କର ମୁଣ୍ଡ ଫାଟିଗଲା ଓ ଗୋଟିଏ ଆଖ୍ ପଦାକୁ ବାହାରି ପଡ଼ିଲା ଏବଂ ହାତର କଚଟି ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ସଂଜ୍ଞା ଫେରିଲା ପରେ ଗୋଟିଏ ଗଛମୂଳେ ବିଶ୍ରାମ ନେଉଥ‌ିବାବେଳେ ତାଙ୍କର ପ୍ରାଣବାୟୁ ଉଡ଼ିଯାଇଥିଲା । ତାଙ୍କର ସେହି ଅସାଧାରଣ ବୀରତ୍ଵ ଓ ଆତ୍ମତ୍ୟାଗରେ ଅଭିଭୂତ ହୋଇ ଲେଖକ ତାଙ୍କ ମହାନତାର ଉଚ୍ଚ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି ଓ ତାଙ୍କ ମହନୀୟ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହେବାକୁ ପାଠକମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହି ଉକ୍ତିଟି କହିଛନ୍ତି ।

(ଡ) ଓରିଲିଙ୍କଠାରୁ କେଉଁ ମହତଗୁଣ ଆମେ ଶିକ୍ଷା କଲୁ ?
Answer:
ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ବିମାନର କୌଣସି ଯାତ୍ରୀ କାଳେ ବଞ୍ଚିଯାଇଥ‌ିବେ ଏବଂ କାଳେ ବଞ୍ଚାଇବା ସମ୍ଭବ ହେବ ଏହା ଭାବି ଦୁର୍ଗମ ଅରଣ୍ୟ ଓ ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ମାଳଭୂମି ମଧ୍ୟଦେଇ ଓରିଲି ହୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ବାହାରି ଯାଇଥିଲେ । ଆହତ ଦୁଇ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ସେ ଯେପରିଭାବେ ଅନାହାରରେ ଗୋଟିଏ ରାତି କଟାଇଥିଲେ ଏବଂ ନିଜେ ବହୁ କଷ୍ଟ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ତା’ର ତୁଳନା ନାହିଁ । ଶେଷରେ ସେ ମଧ୍ୟ ଯାତ୍ରୀଦ୍ୱୟଙ୍କ ଜୀବନ ବଞ୍ଚାଇବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ । ବିପଦଗ୍ରସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଲେ ଦୈହିକ କଷ୍ଟ ସ୍ୱୀକାର କରିବା ପରି ମହତଗୁଣ ଆମେ ଓରିଲିଙ୍କ ଚରିତ୍ରରୁ ଶିକ୍ଷା କରିଥାଉ ।

Question ୩।
ପୂର୍ବାପର ସମ୍ପର୍କ ସହ ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
(କ) ମୃତ୍ୟୁ ତୁମକୁ ଅମର କରିଛି । ବିଫଳତା ତୁମକୁ ଗୌରବମଣ୍ଡିତ କରିଛି ।
Answer:
ମୃତ୍ୟୁ ତୁମକୁ ………………………… ଗୌରବମଶିତ କରିଛି।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ରାମକୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦଙ୍କ ରଚିତ ‘ବିପନ୍ନର ଉଦ୍ଧାର’ ଶୀର୍ଷକ ଗଳ୍ପରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ଇଂରେଜ ଯୁବକଙ୍କ ମହନୀୟ ତ୍ୟାଗ ଓ ଅପୂର୍ବ-ବୀରତ୍ଵର ଭୂୟସୀ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି । ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ବିମାନର ସାତଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ତିନିଜଣ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଇଂରେଜ ଯୁବକ ଜଣକ ଅନ୍ୟ ସହଯାତ୍ରୀଦ୍ଵୟଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ସଙ୍କଟାପନ୍ନ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସେବା ଓ ଚିକିତ୍ସାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିବାକୁ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଜନବସତି ଅଞ୍ଚଳକୁ ବାହାରି ପଡ଼ିଲେ । ପାହାଡ଼ ଉପରୁ ତିନିହଜାର ଫୁଟ ତଳକୁ ଓହ୍ଲାଇବା ଯେ କେତେ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ତାହା ସେ ଜାଣିନଥୁଲେ ସୁଦ୍ଧା ମନରେ ଅସୀମ ସାହସ, ଅପୂର୍ବ ବୀରତ୍ଵ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପଥରେ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ । ଝରଣାଟିଏ ପାରି ହୋଇ, ଶିଉଳିଲଗା ପଥର ଉପରେ ପଡ଼ିଉଠି ଓ ଏକ ଦ୍ରାକ୍ଷାଲତାକୁ ଆଶ୍ରୟ କରି ଆଗେଇ ଯାଉଥିବାବେଳେ ହଠାତ୍ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ଗୋଡ଼ ଖସିଯିବାରୁ ସେ ପଚିଶଫୁଟ ତଳକୁ ଖସି ପଡ଼ିଲେ ।

କଠିନ ବନ୍ଧୁର ଶିଳାରେ ପିଟି ହୋଇ ତାଙ୍କର ମୁଣ୍ଡ ଫାଟିଗଲା, ଗୋଟିଏ ଆଖୁ ପଦାକୁ ବାହାରି ପଡ଼ିଲା ଏବଂ ହାତର କଚଟି ଭାଙ୍ଗିଗଲା । କିଛିକ୍ଷଣ ଅଚେତ୍ ରହିବା ପରେ ସଂଜ୍ଞା ଫେରି ଆସିବାରୁ ବହୁ କଷ୍ଟରେ କିଛିବାଟ ଯାଇ ଏକ ଗଛମୂଳେ ବିଶ୍ରାମ ନେଲେ । ମାତ୍ର ସେହିଠାରେ ତାଙ୍କ ପ୍ରାଣବାୟୁ ଉଡ଼ିଗଲା । ତାଙ୍କର ଏତାଦୃଶ ସାହସ, ବୀରତ୍ଵ ଓ ଆତ୍ମତ୍ୟାଗରେ ଅଭିଭୂତ ହୋଇ ଲେଖକ କହିଥିଲେ ଯେ ଯଦିଓ ସେ ଯେଉଁ ମହାନ୍ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇ ଅଗ୍ରସର ହୋଇଥିଲେ ସେଥ‌ିରେ ବିଫଳ ହେଲେ ତଥାପି ତାଙ୍କର ସେହି ମହନୀୟତା ତାଙ୍କୁ ଗୌରବମଣ୍ଡିତ କରିଛି ଓ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଚିର ଅମର ରହିଛନ୍ତି ।

(ଖ ) ନିମ୍ନମୁଖୀ ଜଳସ୍ରୋତ ଓ ଦୃଢ଼ପ୍ରତିଜ୍ଞ ସାଧକର କିଏ ଗତିରୋଧ କରିପାରିବ ?
Answer:
ନିମ୍ନମୁଖା ଜଳସ୍ରୋତ …………………………….. କରିପାରିବ ?
ପ୍ରୋକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ରାମକୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦଙ୍କ ରଚିତ ‘ବିପନ୍ନର ଉଦ୍ଧାର’ ଶୀର୍ଷକ ଗଳ୍ପରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ସାଧନାରେ ସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିବାପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଦୃଢ଼ପ୍ରତିଜ୍ଞ ହେବା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବାର୍ତ୍ତାଡ଼ ଓରିଲି ଦୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳକୁ ଯିବାପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲାପରେ ଦୁର୍ଗମ ଘାଟି ଓ ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ଅରଣ୍ୟକୁ ହେୟଜ୍ଞାନ କରି ଲକ୍ଷ୍ୟପଥରେ ଆଗେଇ ଚାଲିଲେ । ଘଞ୍ଚ ବେତବଣ ଭିତର ଦେଇ ଯିବାବେଳେ କଣ୍ଟା ଫୁଟି ତାଙ୍କ ଶରୀର ରକ୍ତାକ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ଗନ୍ତବ୍ୟ ପଥରେ ଅଗ୍ରସର ହେଉ ହେଉ ସନ୍ଧ୍ୟା ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ଏକାକୀ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେହି ଭୟଙ୍କର ଅରଣ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଅନାହାରରେ ରାତ୍ରିଯାପନ କଲେ ।

ପରଦିନ ସକାଳୁ ପୁନଶ୍ଚ ଦୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳ ଦିଗରେ ଅଗ୍ରସର ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚିବାପାଇଁ ସେ ସମସ୍ତ ଶାରୀରିକ କ୍ଳେଶକୁ ଖାତିର କରିନଥିଲେ । ନିମ୍ନମୁଖୀ ଜଳର ସ୍ରୋତ ଯେପରି ବାଧା ଓ ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ଅଚିରେ ଅତିକ୍ରମ କରିଥାଏ, ଠିକ୍ ସେହିପରି ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ଦୃଢ଼ପ୍ରତିଜ୍ଞ ହୋଇଥିବା ଓରିଲିଙ୍କ ପାଇଁ ଶିଳାବନ୍ଧୁର, କଣ୍ଟକିତ ଘନ ଅରଣ୍ୟ କୌଣସି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସୃଷ୍ଟି “ରିପାରି ନଥିଲା । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦୃଢ଼ ମନୋବଳ ଓ କଠୋର ପ୍ରତିଜ୍ଞା ନେଇ ସାଧନାରେ ବ୍ରତୀ ହେଲେ ସଫଳତା ନିଶ୍ଚିତ ମିଳିଥାଏ ।

(ଗ) ଓରିଲିଙ୍କ ଆକସ୍ମିକ ଆବିର୍ଭାବ ତାଙ୍କ ମୁମୂର୍ଷୁ ପ୍ରାଣରେ କି ଅପୂର୍ବ ସାହସ ଓ ଭରସା ଦେଇଥବ ତାହା କେବଳ ଅନୁଭବର କଥା ।
Answer:
ଓରିଲିଙ୍କ ………………………………………. ଅନୁଭବର କଥା ।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ରାମକୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦଙ୍କ ରଚିତ ‘ବିପନ୍ନର ଉଦ୍ଧାର’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଯାଇଥବା ଓ ଅସହାୟ ଭାବେ ଅରଣ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ପଡ଼ିରହି ନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଥିବା ଆହତ ଯାତ୍ରୀଦ୍ବୟ ଓରିଲିଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ କ’ଣ ଅନୁଭବ କରିଥିବେ ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ବିମାନର ସାତଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ଯ ତିନିଜଣ ଅଳ୍ପକେ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଗଭୀର ଭାବେ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୁରୁତର ଭାବେ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ହେଁ ଇଂରେଜ ଯୁବକ ଜଣକ ସାଥୀ ସହଯାତ୍ରୀ ଦ୍ଵୟଙ୍କ ପାଇଁ ସେବା, ଚିକିତ୍ସାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିବାକୁ ଯାଇ ବାଟରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ।

ଅନ୍ୟ ଦୁଇଜଣ ମୁମୂର୍ଷୁ ଅବସ୍ଥାରେ ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ଛଟପଟ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ପଡ଼ିରହିଥିଲେ । ଅନାହାରରେ ଦୀର୍ଘ ନଅଦିନ କାଳ ପଡ଼ିରହିବା ପରେ ଓରିଲିଙ୍କୁ ସମ୍ମୁଖରେ ଦେଖୁ ସେମାନେ ନିଜ ଆଖୁକୁ ବିଶ୍ଵାସ କରିପାରି ନଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ ବୋଲି ଜାଣିଥୁବା ଆହତ ଯାତ୍ରୀଦ୍ଵୟଙ୍କ ପାଇଁ ଓରିଲିଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ଭଗବାନଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ସଦୃଶ ଥିଲା । ସେମାନେ ଓରିଲିଙ୍କୁ ଦେଖ୍ ଆଶ୍ୱସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ଏପରି ଏକ ଅପନ୍ତରା ଅଞ୍ଚଳରେ ତାଙ୍କ ଜୀବନରକ୍ଷା କରିବାକୁ କେହି ଜଣେ ଉପସ୍ଥିତ ହେବ ଏହା ତାଙ୍କ କଳ୍ପନାର ବାହାରେ ଥିଲା । ତେଣୁ ଓରିଲିଙ୍କୁ ଦେଖ୍ ସେମାନଙ୍କ ମୁମୂର୍ଷୁ ପ୍ରାଣରେ ସାହସ ଓ ଭରସା ଆସିଯାଇଥିଲା ।

Question ୪।
ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ବିପରୀତାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ନିପରି, ଦୁର୍ଗମ, ସାହସୀ, ନିକଟ, ଅନିଶ୍ଚିତ, ଧ୍ୱଂସ, ଶୂନ୍ୟତା, ଆଚ୍ଛାଦିତ, ଅଗ୍ରସର, ହତଭାଗ୍ୟ, ଜୀବିତ, ଅବସନ୍ନ, ଅନାହାର
Answer:
ନିପରି – ସମ୍ପତ୍ତି
ଦୁର୍ଗମ – ସୁଗମ
ସାହସୀ – ଭୀରୁ
ନିକଟ – ଦୂର
ଅନିଶ୍ଚିତ – ସୁନିଶ୍ଚିତ / ନିଣ୍ଠିତ
ଧ୍ୱଂସ – ସୃଷ୍ଟି
ଶୂନ୍ୟତା – ପୂର୍ଣ୍ଣତା
ଆଚ୍ଛାଦିତ – ଅନାଚ୍ଛାଦିତ
ଅଗ୍ରସର – ଅନଗ୍ରସର
ହତଭାଗ୍ୟ – ଭାଗ୍ୟବାନ / ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ
ଜୀବିତ – ମୃତ
ଅବସନ୍ନ – ପ୍ରସନ୍ନ
ଅନାହାର – ପୂର୍ଣ୍ଣାହାର

Question ୫ ।
ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ଲେଖାଏଁ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ଗିରି, ବ୍ୟୋମ, ଅରଣ୍ୟ, ଶିଳା, ପଥ, ତଡ଼ିତ୍‌, ମୃତ୍ୟୁ, ତରୁ, ବାୟୁ
Answer:
ଗିରି – ଶିଖରା, ଶୈଳ
ବ୍ୟୋମ – ନଭ, ଆକାଶ
ଅରଣ୍ୟ – ବନ,ଅଟବା,ବିପିନ
ଶିଳା – ପଥର, ପ୍ରସ୍ତର
ପଥ – ବାଟ, ରାସ୍ତା
ତଡ଼ିତ୍‌ – ବିଦ୍ୟୁତ୍, ବିଜୁଳି, ଚପଳା
ମୃତ୍ୟୁ – ମରଣ, ମହାଯାତ୍ରା
ତରୁ – ଗଛ, ବୃକ୍ଷ
ବାୟୁ – ପବନ, ସମାର

Question ୬।
କୂଳେ କୂଳେ, ଧାରେ ଧାରେ ପରି ଆଉ ପାଞ୍ଚୋଟି ଯୁଗ୍ମ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ପାଖେ ପ.ଖେ, କଡ଼େ କଡ଼େ, ଆଗେ ଆଗେ, ପଛେ ପଛେ, ପରେ ପରେ

Question ୭।
ନିମ୍ନଲିଖୂତ ଏକବଚନଗୁଡ଼ିକୁ ବହୁବଚନରେ ପରିଣତ କର । ଉଦାହରଣ : ବାଳକ (ଏକବଚନ) – ବାକମାନେ (ବହୁବଚନ)
ସେହିପରି କ’ଣ ହେବ ? – ଯାତ୍ରୀ, ବିମାନ, ପର୍ବତ, ଘୋଡ଼ାଟିଏ, ତାଙ୍କର, ତାଙ୍କୁ, ମୋତେ, ତୁମକୁ, ସେ, ଯୁବକ ।
Answer:
ଯାତ୍ରୀ – ଯାତ୍ରୀମାନେ / ଯାତ୍ରୀଗଣ
ପର୍ବତ – ପର୍ବତମାନେ / ପର୍ବତଗୁଡ଼ିକ
ତାଙ୍କର – ସେମାନଙ୍କର
ମୋତେ – ଆମ୍ଭମାନଙ୍କୁ / ଆମମାନଙ୍କୁ
ସେ – ସେମାନେ
ବିମାନ – ବିମାନଗୁଡ଼ିକ
ଘୋଢ଼ାଟିଏ – ଘୋଡ଼ାମାନେ
ତାଙ୍କୁ – ସେମାନଙ୍କୁ
ତୁମକୁ – ତୁମମାନଙ୍କୁ / ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କୁ
ଯୁବକ – ଯୁବକମାନେ

ତୁମପାଇଁ କାମ :

ବିପନ୍ନର ଉଦ୍ଧାର କାହାଣୀ ପରି ଆଉ କେତୋଟି ଦୁଃସାହସିକ କାହାଣୀ ସଂଗ୍ରହ କରି ପଢ଼ ।
ରାମକୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦଙ୍କର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ସଂଗ୍ରହ କରି ଓ ପଢ଼ ।
Answer:
ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନିଜେ କରିବେ ।

ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ଉର

Question ୧।
‘ଓରିଲି’ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ବିମାନଟିକୁ କିପରି ଠାବ କରିଥିଲେ ?
Answer:
‘ଓରିଲି’ଙ୍କର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଗବେଷଣା ମନୋଭାବ ଥିଲା। ତେଣୁ ପର୍ବତଶ୍ରେଣୀର ଉଚ୍ଚତା, ମେଘ ଓ ବାୟୁସ୍ରୋତର ଅନିଶ୍ଚିତ ଗତି ଆଜି କେତେକ କଥା ବିଚାର କରି ବିମାନଟି ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ଅରଣ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ପଡ଼ିଥିବବୋଲି ଅନୁମାନ କରିଥିଲେ । ନିଷ୍ଠା ଓ ଅଧବସାୟ କେବେ ବ୍ୟର୍ଥ ହୁଏ ନାହିଁ। ନିଜେ ଏକୁଟିଆ ନିବିଡ଼ ବେତବଣ, ଦୁର୍ଲର୍ଘ୍ୟ ଘାଟି ଏବଂ ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲ ଦେଇ ବହୁ କଷ୍ଟରେ ଆଗେଇ ଥିଲେ। ପର୍ବତର ଗୋଟିଏ ଉଚ୍ଚ କାନ୍ଥ ଉପରୁ ବହୁ ଦୂରରେ ସବୁଜ ଆଚ୍ଛାଦନ ଉପରେ ବାଦାମିରଙ୍ଗର ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖି ତାଙ୍କର ସନ୍ଦେହ ଦୃଢ଼ୀଭୂତ ହେଲା। ବିଦ୍ୟୁତ୍ କିମ୍ବା ପେଟ୍ରୋଲ ଯୋଗେ ଜଙ୍ଗଲରେ ନିଆଁ ଲାଗିଛି ଏବଂ ତାହାହିଁ ବିମାନଟିର ଧ୍ବଂସସ୍ଥଳୀ ବୋଲି ସେ ନିଶ୍ଚିତ ହେଲେ ଏବଂ ଶେଷରେ ବିମାନଟିକୁ ଠାବ କରିପାରିଥଲୋ

Question ୨।
ଆହତ ଯାତ୍ରୀ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ‘ଓରିଲି’ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ?
Answer:
‘ଓରିଲି’ ବହୁ କଷ୍ଟ ସ୍ୱୀକାର କରି ଆହତ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ସେମାନେ ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ଛଟପଟ ହେଉଥିଲେ । ନଅଦିନ କାଳ ଶୀତବର୍ଷା ସହି, ଅନାହାର ଓ ଅବସନ୍ନ ଅବସ୍ଥାରେ ପଡ଼ିରହି ମୃତ୍ୟୁସହ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଥିଲେ। ଓରିଲି ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ଚା’ ଓ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତକରି ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଲେ। ସେମାନଙ୍କର ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ପୁନର୍ବାର ସେହି ଦୁର୍ଗମ ପାହାଡ଼ିଆ ଜଙ୍ଗଲ ଦେଇ ସହରକୁ ଫେରିଲେ । ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ମନରେ ଶତଗୁଣ ସାହସ ଓ ଶତସିଂହର ବଳ ଆସିଗଲା । ପ୍ରାୟ ଅଶୀଜଣ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ, ଡାକ୍ତର ଔଷଧପତ୍ରନେଇ ସେ ବିପନ୍ନ ଯାତ୍ରୀ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖରୁ ରକ୍ଷା କରିପାରିଥିଲେ ।

Question ୩।
‘ବିପନ୍ନର ଉଦ୍ଧାର’ ଗଳ୍ପରେ ମହନୀୟ ଚରିତ୍ର ବୋଲି କେଉଁ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
‘ବିପନ୍ନର ଉଦ୍ଧାର’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ରାମକୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦ ପଶୁପାଳକ ‘ଓରିଲି’ ଏବଂ ଇଂରେଜ ଯୁବକଙ୍କୁ ମହନୀୟ ଚରିତ୍ର ଭାବେ ଚିତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି| ଏ ଦୁଇଜଣଙ୍କର ଅପୂର୍ବ ସାହସ, ଧୈର୍ଯ୍ୟ, ତ୍ୟାଗ ଓ ମାନବିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ପ୍ରକୃତରେ ଅତୁଳନୀୟ। ଓରିଲି ଜଣେ ସାଧାରଣ ପଶୁପାଳକ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଖବର ରଖ୍ ନିଜେ ଏକା ଏକା ଦୁର୍ଗମ ଅରଣ୍ୟ ଓ ବିପଦସଙ୍କୁଳ ପରିବେଶ ଭିତରେ ବହୁ କଷ୍ଟ ସହ ଆହତ ଯାତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ ଠାବ କରିଥିଲେ। ନିଜର ନିଷ୍ଠା ଓ କଠୋର ସାଧନ ବଳରେ ଦୁଇ ଆହତ ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରୁ ବଞ୍ଚାଇଥିଲେ । ଇଂରେଜ ଯୁବକ ଜଣକ ସାଥୀଦ୍ଵୟଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ସାହସର ସହିତ ପର୍ବତ ଉପରୁ ଓହ୍ଲାଇ ଆସି ନିକଟସ୍ଥ ଜନବସତି ଖୋଜୁଥ‌ିବାବେଳେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ । ପାଦଚିହ୍ନରୁ ତାଙ୍କର ଅସାମାନ୍ୟ ତ୍ୟାଗ ଓ ବୀରତ୍ଵର କାହାଣୀ ଜାଣିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର :

Question ୧ ।
ବିମାନଟି କେଉଁ ସହରରୁ ବାହାରି କେଉଁ ସହରକୁ ବାହାରିଥିଲା ?
Answer:
ବ୍ରିସବେନ୍ ସହରରୁ ସାତଜଣ ଯାତ୍ରୀ ନେଇ ବିମାନଟି ସେଦିନ ସିଡ୍‌ନି ଅଭିମୁଖେ ବାହାରିଥିଲା ।

Question ୨ ।
ଦୁର୍ଘଟଣାର ଆଶଙ୍କା କରି କେତୋଟି ବିମାନ ଅନ୍ଵେଷଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାହାରିଲେ ?
Answer:
ଦୁର୍ଘଟଣାର ଆଶଙ୍କା କରି ଅଠେଇଶଟି ବିମାନ ଅନ୍ଵେଷଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାହାରିଲେ।

Question ୩ ।
ଓରିଲି କିଏ ଓ ସେ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଓରିଲି ଜଣେ ପଶୁପାଳକ ସେ ନିଉ ସାଉଥ୍ ଉଏଲସ୍‌ର ଉତ୍ତର ସୀମାରେ ଜନବସତିହୀନ ଏକ ରୁକ୍ଷ ମାଳଭୂମି

Question ୪ ।
ଓରିଲି ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ସମ୍ପର୍କରେ କିପରି ଜାଣିଲେ ?
Answer:
ଓରିଲି ରେଡ଼ିଓରୁ ଓ ସମ୍ବାଦପତ୍ରରୁ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିଥିଲେ।

Question ୫ ।
ଗଛକୁ ଆଉଜି ବସିଥିବା ମୃତ ଲୋକଙ୍କୁ ଦେଖୁ ଓରିଲି କ’ଣ ଭାବିଲେ ?
Answer:
ଓରିଲି ଲୋକଟିକୁ ଦେଖୁ ସେ ବୁଝିନେଲେ ଏ ସେହି ବିମାନର ହତଭାଗ୍ୟ ଯାତ୍ରୀ।

Question ୬ ।
କେତେଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କର ଘଟଣାସ୍ଥଳରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ?
Answer:
ସାତଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଚାରିଜଣଙ୍କର ଘଟଣାସ୍ଥଳରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ।

Question ୭ ।
ଓରିଲିଙ୍କୁ ଦେଖୁ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଜର୍ଜରିତ ବ୍ୟକ୍ତିଦ୍ୱୟଙ୍କ ମନରେ କିପରି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା ?
Answer:
ଓରିଲିଙ୍କୁ ଦେଖୁ ସେମାନଙ୍କ ପିଣ୍ଡରେ ସତେ ଯେପରି ନବଜୀବନର ସଂଚାର ହେଲା।

Question ୮।
ଓରିଲି ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ସେହି ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ କ’ଣ କଲେ ?
Answer:
ଓରିଲି ସେହି ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବାପାଇଁ ତୁରନ୍ତ ସେହି ପାହାଡ଼ ଜଙ୍ଗଲପୂର୍ଣ୍ଣ ଦୁର୍ଗମ ପଥରେ ଫେରିଲେ। ପାହାଡ଼ ତଳେ ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ଗ୍ରାମରେ ପହଞ୍ଚି ସେଠାରୁ ଘୋଡ଼ାଟିଏ ନେଇ ନିକଟସ୍ଥ ସହରରେ ପହଞ୍ଚି ସବୁ ଘଟଣା ଜଣାଇଲେ ।

Question ୯ ।
ଓରିଲି ସହରରେ ସମ୍ବାଦ ଦେବା ପରେ କ’ଣ ହେଲା ?
Answer:
ଓରିଲିଙ୍କଠାରୁ ସମ୍ବାଦ ପାଇ ପ୍ରାୟ ଅଶୀଜଣ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ ସଙ୍ଗରେ ଡାକ୍ତର ଓ ଔଷଧପତ୍ର ନେଇ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆୟାସ ସହକାରେ ପର୍ବତ ଉପରୁ ସେଇ ଦୁଇଜଣ ଆହତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରି ଆଣିଲେ।

Question ୧୦।
ସଙ୍ଗୀଦ୍ୱୟଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଯୁବକ ଜଣକ କ’ଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ସଙ୍ଗୀଦ୍ୱୟଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ସେହି ଯୁବକ ନିଜର ତୀବ୍ର ଦାହ ଯନ୍ତ୍ରଣାକୁ ଭୃକ୍ଷେପ ନକରି ସାହାଯ୍ୟ ଅନ୍ଵେଷଣରେ ବାହାରି ଯାଇଥିଲେ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର ;

Question ୧।
ବୀର ଯୁବକ ! ମୃତ୍ୟୁ ତୁମକୁ ଅମର କରିଛି
(କ) ଓରିଲି, ଆହତ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ
(ଖ) ଓରିଲି, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଅଧ୍ବାସାଙ୍କ ତ୍ତଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ
(ଗ) ଲେଖକ, ପାଠକମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ
(ଘ) ଲେଖକ, ଲଣ୍ଡନର ଅଧ୍ବାସାମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ
Answer:
(ଗ) ଲେଖକ, ପାଠକମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ

Question ୨।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ବହୁବଚନାନ୍ତ ଶବ୍ଦ ?
(କ) ତାଙ୍କର
(ଖ) ମୋତେ
(ଗ) ତୁମକୁ
(ଘ) ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କୁ
Answer:
(ଘ) ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କୁ

Question ୩।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଯୁଗ୍ମଶବ୍ଦ ନୁହେଁ ?
(କ) ହଳେ
(ଖ) ପାଖେପାଖେ
(ଗ) କଡ଼େକଡ଼େ
(ଘ) ପରେ ପରେ
Answer:
(କ) ହଳେ

Question ୪।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ ‘ବିଜୁଳି’ର ପ୍ରତିଶବ୍ଦ କେଉଁଟି ?
(କ) ସମାର
(ଖ) ଅଟବା
(ଗ) ଚପଳା
(ଘ) ଅବଳା
Answer:
(ଗ) ଚପଳା

Question ୫।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ‘ଆଚ୍ଛାଦିତ’ ଶବ୍ଦର ବିପରୀତାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ?
(କ) ସୁଆଚ୍ଛାଦିତ
(ଖ) ଅନାଚ୍ଛାଦିତ
(ଗ) ଅନାକୀର୍ଣ୍ଣ
(ଘ) ଅନାବରଣ
Answer:
(ଖ) ଅନାଚ୍ଛାଦିତ

Question ୬ ।
ଓରିଲିକୁ ଦେଖ୍ କିଏ ଆଶ୍ଵସ୍ତ ହେଲେ ?
(କ) ଆହତ ଯୁବକଦ୍ବୟ
(ଖ) ଇଂରେଜ ଯୁବକ
(ଗ) ଡାକ୍ତର
(ଘ) ଗଣମାଧ୍ୟମ
Answer:
(କ) ଆହତ ଯୁବକଦ୍ବୟ

Question ୭ ।
ଓରିଲି ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ବିଷୟରେ ଜାଣିବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ହେଲେ କାହିଁକି ?
(କ) ତାଙ୍କର ଘର ନିକଟରେ ବିମାନପଥ ଯାଇଥ‌ିବାରୁ
(ଖ) ସମ୍ବାଦପତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ନାଁ ବାହାରିବ ବୋଲି
(ଗ) ଉଡ଼ାଜାହାଜ ଦେଖିବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ଥ‌ିବାରୁ
(ଘ) ଧନସମ୍ପତ୍ତି ପାଇବା ଆଶାରେ
Answer:
(କ) ତାଙ୍କର ଘର ନିକଟରେ ବିମାନପଥ ଯାଇଥ‌ିବାରୁ

Question ୮ ।
ଲେଖକ କେଉଁ ସ୍ଥାନଟିକୁ ମାନବ ଜାତିର ଏକ ତୀର୍ଥଭୂମି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
(କ) ଯେଉଁଠାରେ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ହୋଇଥିଲା ।
(ଖ) ଯେଉଁଠାରେ ଇଂରେଜ ଯୁବକଙ୍କ ପ୍ରାଣବାୟୁ ଉଡ଼ିଯାଇଥିଲା ।
(ଗ) ଯେଉଁଠାରେ ବିମାନର ପାଇଲଟ୍ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।
(ଘ) ଯେଉଁଠାରେ ଓରିଲିଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ଥିଲା ।
Answer:
(ଖ) ଯେଉଁଠାରେ ଇଂରେଜ ଯୁବକଙ୍କ ପ୍ରାଣବାୟୁ ଉଡ଼ିଯାଇଥିଲା ।

Question ୯ ।
ପରିଶେଷରେ ବିମାନଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେଜଣ ଜୀବିତ ଥିଲେ ?
(କ) ୩ ଜଣ
(ଖ) ୭ ଜଣ
(ଗ) ୧ ଜଣ
(ଘ) ୨ ଜଣ
Answer:
(ଘ) ୨ ଜଣ

Question ୧୦ ।
ଦୁଇଜଣ ଆହତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବାପାଇଁ କେତେଜଣ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ ଆସିଥିଲେ ?
(କ) ୨୦ ଜଣ
(ଖ) ୭୦ ଜଣ
(ଗ) ୮୦ ଜଣ
(ଘ) ୩୦ ଜଣ
Answer:
(ଗ) ୮୦ ଜଣ

ଗାଞ୍ଜିକ ପରିଚୟ :

ସତତ ବିଦ୍ୟାନୁଶାଳନରେ ବ୍ରତା ହୋଇ ସଂସାରରେ ବାସ୍ତବ ବିଦ୍ୟାଦାତାଭାବେ, କଣେ ନିଷ୍ଠାପର ଶିକ୍ଷକ ଭାବେ ପରିଚିତ ଥିଲେ ରାମକୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦ । ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ନୀତିନିଷ୍ଠ ସାହିତ୍ୟ ସ୍ରଷ୍ଟା । ସେ ତାଙ୍କର ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିରେ ମଧ୍ୟ କୈତିକତାକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇ କାଳଜୟୀ ସୃଷ୍ଟି ରଖିଯାଇଛନ୍ତା ଢାଙ୍କର ରଚନାଗୁଡ଼କ ମଧ୍ୟରେ ‘ଜୀବନ ରହସ୍ୟ’, ‘ଲେଖନୀର ପାଠାଲା’ ଭାବି ଦେଖନ୍ତୁ’ ଓ ‘ଜାବନ ତରଙ୍ଗ’ ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରଧାନା ସେ ‘ସଂସାର’ ପତ୍ରିକାର ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ । ସେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ଅତିପ୍ରିୟ ପ୍ରାର୍ଥନା ‘ଆହେ ଦୟାମୟ ବିଶ୍ଵବିହାରୀ’ର ରଚୟିତା ଅଟନ୍ତି ।

ଗଞ୍ଜିର ପୃଷ୍ଠଭୂମି :

ସେବାରେ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବା ହିଁ ପ୍ରକୃତ ମାନବିକତା । ଏକ ବାସ୍ତବ ଘଟଣାକୁ ନେଇ ଏହି ଗଳ୍ପଟି ରଚିତ । ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଏକ ଭୟ।ବହ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ଦୁଇଟି ମହନାୟ ଚରିତ୍ରର ଅରପୂର୍ବ ସାହସ ଓ ଅନୁପମ ମହତ୍ତ୍ବକୁ ଆଧାର କରି ମାନବିକତାର ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ରଖାଯାଇଛନ୍ତି ଲେଖକ ।

ଗଛର ସାରକଥା :

୧୯୩୭ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ୧୯ ତାରିଖରେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଘଟିଥିବା ଏକ ଭୟାବହ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାରୁ ବର୍ତ୍ତିଯାଇଥିବା ଦୁଇଜଣ ଆହତ ଯାତ୍ରାଙ୍କ ପ୍ରାଣରକ୍ଷା କରି ବାର୍ଣ୍ଣାଢ଼ ଓରିଲି ମାନବିକତାର ଯେଉଁ ଉଜ୍ଜଳ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ରଖାଯାଇଛନ୍ତି ତାହା ବାସ୍ତବିକ ଅନନ୍ୟ ସାଧାରଣ । ବ୍ରିସବେନ୍‌ରୁ ସାତଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଧରି ସିଡ଼ନି ଅଭିମୁଖେ ଯାଉଥିବା ଉଢ଼ାଜାହାଜଟି ଝଡ଼ ତୋଫାନରେ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ନିତ୍ତ ସାଉଥ୍ ଉଏଲସ୍‌ର ଉତ୍ତର ସୀମାରେ ଥିବା ଏକ ରୁକ୍ଷ ମାଳଭୂମିରେ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ସମୁଦ୍ର କୂଳେ କୂଳେ ପ୍ରାୟ ପଚାଶ ମାଇଲ ବ୍ୟାପୀ ଅଞ୍ଚଳ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ମଧ୍ୟ ଅନ୍ଵେଷଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଯୁକ୍ତ ଅଠେଇଶଟି ବିମାନ ନିଖୋଜ ବିମାନର କୌଣସି ସନ୍ଧାନ ପାଇନଥିଲେ । ଜଣେ ସାଧାରଣ ପଶୁପାଳକ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବାର୍ଣାଡ଼ ଓରିଲି ରେଡ଼ିଓ ଓ ସମ୍ବାଦପତ୍ରରୁ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହୋଇ ନିଖୋଜ ବିମାନ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ବାହାରି ପଡ଼ିଲେ । ତାଙ୍କୁ ସେହି ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକ ବିଷୟ ଜଣାଥିଲା । ପର୍ବତର ପାଦଦେଶରୁ କିଛି ଦୂର ଯିବାପରେ ବହୁ କଷ୍ଟରେ ସେ ଘଞ୍ଚ ବେତବଣ ଓ ଦୁର୍ଲଘଂ ଘାଟି ଭିତର ଦେଇ ପାଞ୍ଚ ମାଇଲ ପଥ ଅତିକ୍ରମ କଲେ ।

ସନ୍ଧ୍ୟା ହେବାରୁ ତାଙ୍କୁ ସେହିଠାରେ ହିଁ ରାତ୍ରିଯାପନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ବିନା ଶୀତବସ୍ତ୍ରରେ ଏକାକୀ ଅସହାୟଭାବେ ରାତି କଟାଇ ସକାଳୁ ଓରିଲି ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଭିମୁଖେ ବାହାରି ପଡ଼ିଲେ । କିଛିଦୂର ଯିବାପରେ ଏକ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ ଠିଆ ହୋଇ ସେ ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କଲେ । ଘନ ଅରଣ୍ୟାନୀର ବୃକ୍ଷଲତାର ସବୁଜିମା ମଧ୍ଯରେ ଠାଏ ଏକ ବାଦାମୀ ରଙ୍ଗର ଆସ୍ତରଣ ତାଙ୍କୁ ଗଛପତ୍ରର ପୋଡ଼ାଚିହ୍ନ ପରି ଜଣାଗଲା । ସେହି ସ୍ଥାନଟିକୁ ନିଖୋଜ ବିମାନର ଦୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରି ସେ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ । ବାଟସାରା ଘଞ୍ଚ ତରୁଲତା ଓ କଣ୍ଟକିତ ଦୁର୍ଗମ ବନ୍ଧୁର ଶିଳା ଏବଂ ତଳେ ପଚାସଢ଼ା ପତ୍ରର ଆସ୍ତରଣ । ଅଙ୍ଗପ୍ରତ୍ୟଙ୍ଗ କଣ୍ଟାରେ ରକ୍ତାକ୍ତ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବହୁକଷ୍ଟରେ ସେ ଦୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳକୁ ଆଗେଇ ଚାଲିଲେ ।

ଦୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ଆହୁରି ଦୁଇ ହଜାର ଫୁଟ ବାକିଥାଏ । ହଠାତ୍ ବଣର ଏକ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ସ୍ଥାନରେ ଜଣେ ଲୋକକୁ ବସିଥ‌ିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ସେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଡାକଦେଲେ । ମାତ୍ର କୌଣସି ଉତ୍ତର ନ ପାଇ ସେ ନିକଟକୁ ଧାଇଁଯାଇ ଜାଣିଲେ ଯେ ଲୋକଟି ଦେହରେ ପ୍ରାଣ ନାହିଁ । ଗୁରୁତର ଆହତ ହୋଇଥିବାରୁ ସେହିଠାରେ ହିଁ ତା’ର ପ୍ରାଣବାୟୁ ବାହାରି ଯାଇଥିଲା । ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ ଯାତ୍ରୀଟି ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଓରିଲିଙ୍କ ମନରେ ଧାରଣା ହେଲା ହୁଏତ ଅନ୍ୟ କେହି ଯାତ୍ରୀ ବଞ୍ଚୁଥାଇ ପାରନ୍ତି । ତେଣୁ ସେ ପାଟିରେ ସୁସୁକାଳି ବଜାଇଲେ । କେତେ ଥର ଏପରି କଲାପରେ ମଣିଷର କଣ୍ଠସ୍ବରର ଜବାବ ତାଙ୍କ କାନରେ ବାଜିଲା ।

ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚ୍ ଓରିଲି ଦେଖିଲେ କିଛି ଦୂରରେ ଏକ ପ୍ରକାଣ୍ଡ ଗଛମୂଳରେ ବିମାନଟି ଭାଙ୍ଗି ଇତସ୍ତତଃ ଭାବେ ପଡ଼ିଥିଲା । ଅଦୂରରେ ଦୁଇଜଣ ମନୁଷ୍ୟ ଶୋଇଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓରିଲି ତାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଧାଇଁଗଲେ । ସାଂଘାତିକଭାବେ ଆହତ ହୋଇ ଅନାହାରରେ ଦୀର୍ଘ ନଅ ଦିନ କାଳ ମୃତ୍ୟୁ ସହ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଆସିଥିବାରୁ ଦୁହିଁଙ୍କ ଶରୀରରେ ଜୀବନୀଶକ୍ତି ନିଃଶେଷ ପ୍ରାୟ ହୋଇ ଆସିଥିଲା । ଓରିଲି ତତ୍‌କ୍ଷଣାତ୍ ଚା’ ଓ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ସେ ଦୁହିଁଙ୍କ ସେବାରେ ମନୋନିବେଶ କଲେ । ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଦୁର୍ଘଟଣାର ସବିଶେଷ ବୃତ୍ତାନ୍ତ ଅବଗତ ହେଲେ । ତାଙ୍କଠାରୁ ଜାଣିଲେ ଯେ ବିମାନରେ ଥ‌ିବା ସାତଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଚାରିଜଣଙ୍କର ଘଟଣାସ୍ଥଳରେ ହିଁ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା । ଅବଶିଷ୍ଟ ତିନିଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସାହାଯ୍ୟ ଅନ୍ଵେଷଣରେ ବାହାରି ଯାଇଥବା ଇଂରେଜ ଯୁବକ ଜଣକ ମୃତ ଶରୀରକୁ ସେ ସ୍ୱଚକ୍ଷୁରେ ଦେଖୁସିଥିଲେ ।

ବଞ୍ଚିଥ‌ିବା ଦୁଇଜଣଙ୍କ ପାଇଁ ଚିକିତ୍ସା ଓ ସେବାର ତୁରନ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାକୁ ସେ ନିକଟସ୍ଥ ଏକ ଗ୍ରାମରେ ପହଞ୍ଚି ସେଠାରୁ ଗୋଟିଏ ଘୋଡ଼ା ସାହାଯ୍ୟରେ ସହର ଅଭିମୁଖେ ଛୁଟିଲେ । ଦୁର୍ଘଟଣାସ୍ଥଳକୁ ଅଶୀଜଣ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବୀ ଓ ଦୁଇଜଣ ଡାକ୍ତର ଆସି ଆହତ ବ୍ୟକ୍ତି ଦ୍ଵୟଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କଲେ । ଓରିଲିଙ୍କ ପାଇଁ ଦୁଇଟି ଜୀବନ ନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରୁ ଫେରିଆସିଲା । ଆହତ ସଙ୍ଗା ଜ୍ଵୟଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବାପାଇଁ ଇଂରେଜ ଯୁବକ ସାହାଯ୍ୟ ଆଶାରେ ବାହାରି ଯାଇଥିଲୋ ପବତରୁ ଓହ୍ଲାଇଲାବେଳେ ହଠାତ୍ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ତାଙ୍କର ଗୋଡ଼ ଖସି ଯାଇଥିଲା । ପଚିଶ ଫୁଟ ତଳକୁ ଖସିପଡ଼ି ହୁଏତ କୌଣସି ପଥର ଦେହରେ ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ପିଟି ହୋଇ ଫାଟିଯାଇଥିଲା ଓ ଗୋଟିଏ ଆଖୁ ପଦାକୁ ବାହାରି ଆସିଥିଲା । ଗୋଟିଏ ଗଛ ମୂଳେ ଭରାଦେଇ ବିଶ୍ରାମ ନେଉଥ‌ିବାବେଳେ ତାଙ୍କର ପ୍ରାଣବାୟୁ ଉଡ଼ିଯାଇଥିଲା । ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରାଣବାୟୁ ବାହାରିଯାଇଥୁଲା, ସେହିଠାରେ ହିଁ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ସମାଧ୍ ନିର୍ମିତ ହେଲା । ଆହତଦ୍ଵୟଙ୍କ ଜୀବନ ବଞ୍ଚାଇ ବାର୍ତ୍ତାଡ଼ ଓରିଲି ମହାନତାର ଯେଉଁ ଉଜ୍ଜଳ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ସୃଷ୍ଟି କଲେ ତାହା ବାସ୍ତବିକ ପ୍ରଣିଧାନଯୋଗ୍ୟ ।

କଠିନ ଶବ୍ଦ।ର୍ଥ :

• ସାଧାତୀତ – ଯାହା ଆୟତ୍ତ କରି ବା ସମ୍ଭବପର ନହେଁ ।
• ଦର୍ଭେଦ୍ୟ – ଯାହା । ଭେଦ କରି ବ । କଷ୍ଟକର ।
• ଉପନୀତ – ପହଞ୍ଚିବା ।
• ଦୁର୍ଲର୍ଘ୍ୟ – ଯାହାକୁ ଲଙ୍ଘନ କରିବା କଷ୍ଟକର ।
• ଆବର୍ତ୍ତ – ଭଉଁରୀ ।
• କଣ୍ଟକାକୀର୍ଣ୍ଣ – କଣ୍ଟାରେ ପରିପୂର୍ଣ ।
• ଯୁଗପତ୍ – ଏକ ସମୟରେ ।
• ଅନ୍ଵେଷଣ – ଖୋଜିବା ।
• ବ୍ୟୋମବିପରି – ଆକାଶରେ ଦୁର୍ଘଟଣା ।
• ବହିର୍ଗତ – ବାହାରକୁ ଯିବା ।
• କେଶ – ଯନ୍ତ୍ରଣା ।
• ଅଜ୍ଞାତ – ଅଜଣା ।
• ଚନ୍ଦ୍ରାତପ – ଚାନ୍ଦୁଆ ।
• ମକ୍ଷିକା – ମାଛି ।

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Odia Solutions Chapter 2 ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ Textbook Exercise Questions and Answers.

CHSE Odisha Class 12 Odia Chapter 2 ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ Question Answer

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀର ଉତ୍ତର

(କ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୧ ନମ୍ବର ।

Question ୧।
କାହାର ସ୍ନିଗ୍ଧ କଜ୍ଵଳ କାନ୍ତି ପୁଷ୍ପପୁରରେ ନେତ୍ରୋତ୍ସବ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ?
(ବାରିବାହ, ପ୍ରକୃତି, ଦୂରବନ୍ଧୁ, ଅଳକାପୁରୀ)
Answer:
ବାରିବାହ

Question ୨।
କାହାକୁ ଦୂରବନ୍ଧୁ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସମ୍ବୋଧନ କରିଛନ୍ତି ?
(ପୁଷ୍ପପୁର, ବାରିବାହ, ବାତାୟନ, ଶ୍ୟାମଳ ପୃଥ‌ିବୀ)
Answer:
ବାରିବାହ

Question ୩।
ବ୍ୟକ୍ତିଠାରୁ କିଏ ବଡ଼ ବୋଲି ଲେଖକ ଘନକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛନ୍ତି ?
(ଗୋଷ୍ଠୀ, ମଣିଷ, ପଶୁ, ପକ୍ଷୀ)
Answer:
ଗୋଷ୍ଠୀ

Question ୪।
ଜଳର ଅଭାବରେ କେଉଁଠାରେ ହାହାକାର ପଡ଼ିଛି ?
(ପୁଷ୍ପପୁର, ପାଟଳିପୁତ୍ର, କୁସୁମଧ୍ଵଜ, ଉତ୍କଳ)
Answer:
ଉତ୍କଳ

Question ୫।
କେଉଁ ପୁରରେ ସ୍ବ-କର୍ମ ସାରି ଉତ୍କଳ ପଥରେ ଗତି କରିବାକୁ ବାରିଦକୁ ଲେଖକ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ?
(ଶ୍ରୀନଗର, ପୁଷ୍ପପୁର, ମହୋଦଧଫ, ତୁଙ୍ଗଶିଖରୀ)
Answer:
ପୁଷ୍ପପୁର

Question ୬ |
କାହାଠାରେ ବଦାନ୍ୟତାର ମହତ୍ତ୍ବ ବଢ଼ିଉଠେ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି ?
(ଧନୀ, ଦରିଦ୍ର, ବିତ୍ତଶାଳୀ, ଭୋଗୀ)
Answer:
ଦରିଦ୍ର

Question ୭ ।
ବନବାସୀ ନାରୀମାନଙ୍କର ଗତିକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କାହା ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ?
(କୁଜୀ ହଂସୀ, ମାତଙ୍ଗିନୀ, ନିର୍ଝରିଣୀ, ହରିଣୀ)
Answer:
କୁଜୀ ହଂସୀ

Question ୮ |
ବନବାସୀମାନେ କାହାର ଅନୁଗ୍ରହ ଲୋଡ଼ନ୍ତି ?
(ବାରିବାହ, ପର୍ବତ, ପ୍ରକୃତି, ବନଲତା)
Answer:
ବାରିବାହ

Question ୯ ।
ଜଳଦର କୃପାରୁ କେଉଁଠାରେ ନବ ନୀଳିମା ଖେଳିବୁଲିବ କୁହାଯାଇଛି ?
(ଶାଳିକ୍ଷେତ୍ର, ବନଭୂମି, ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦନ)
Answer:
ଶାଳିକ୍ଷେତ୍ର

Question ୧୦ ।
ନିର୍ଝରିଣୀ କେଉଁଠାରେ କ୍ରୀଡ଼ାରତ ବତ୍ସତରୀ ପରି ନାଚି ଉଠେ ?
(ଗିରିଦରୀ, ମହୋଦଧ, ସରିତ, ସାଗର)
Answer:
ଗିରିଦରୀ

Question ୧୧ ।
କେଉଁମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପାଳିତ କଳାପୀର କେଳାରେ ବନଭୂମି ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ?
(ଭଞ୍ଜନୃପ, ନବତରୁଣୀ, ନବଯୁବକ, ମଦାଳସା)
Answer:
ଭଞ୍ଜନୃପ

Question ୧୨ ।
ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳର ବଧୂମାନଙ୍କୁ କେଉଁ ଫୁଲ ପରି ହାସ୍ୟମୟୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
(ଗୋଲାପ, ଶେଫାଳୀ, ପଦ୍ମ, ମନ୍ଦାର)
Answer:
ଶେଫାଳୀ

Question ୧୩ ।
ଉତ୍କଳର ଉତ୍ତମାଙ୍ଗ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କାହାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
(ସମ୍ବଲପୁର, କଟକ, ଭୁବନେଶ୍ଵର, ଗଞ୍ଜାମ)
Answer:
କଟକ

Question ୧୪ ।
କାହାର କୋଳାହଳ ପାଇଁ ନୀଳାଚଳନାଥଙ୍କ କାନରେ ଭକ୍ତର କାତର ଡାକ ପଡ଼େ ନାହିଁ ?
(ପ୍ରଭଞ୍ଜନ, ସିନ୍ଧୁ, ଝାଉଁବଣ, ଜନତା)
Answer:
ସିନ୍ଧୁ

Question ୧୫ ।
ସିନ୍ଧୁପାରି ସାଧବର ସ୍ମୃତି-ପୂତ ଭୂମି ବୋଲି କାହାକୁ କୁହାଯାଇଛି ?
(ସମ୍ବଲପୁର, କଟକ, ଜୟପୁର, ଭୁବନେଶ୍ଵର)
Answer:
ଜୟପୁର

(ଖ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୧ ନମ୍ବର ।

Question ୧।
‘ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କାହାକୁ ସ୍ବାଗତ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
‘ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବାରିବାହକୁ ସ୍ବାଗତ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୨।
ବାରିବାହର ସ୍ନିଗ୍‌ଧ କଜ୍ଵଳକାଣ୍ଡି କେଉଁଠାରେ ନେତ୍ରୋତ୍ସବ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ?
Answer:
ବାରିବାହାର ସ୍ନିଗ୍ଧ କଜ୍ଵଳକାନ୍ତି ପୁଷ୍ପପୁରରେ ନେତ୍ରୋତ୍ସବ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ।

Question ୩ ।
କେଉଁ ପଥରେ ବାରିବାହର ଆଗମନୀ ଶୁଭ ଶଙ୍ଖ ବାଜିଉଠୁଛି ?
Answer:
ବାତାୟନ ପଥରେ ବାରିବାହର ଆଗମନୀ ଶୁଭ ଶଙ୍ଖ ବାଜିଉଠୁଛି ।

Question ୪ ।
ବହୁ ଦିନପରେ ବାରିବାହର ଶୁଭ ଆଗମନରେ କେଉଁଠି ମଙ୍ଗଳକର ଓ ମଧୁମୟ ହୋଇଉଠିଛି ?
Answer:
ବହୁ ଦିନପରେ ବାରିବାହର ଶୁଭ ଆଗମନରେ ପୁଷ୍ପପୁର ମଙ୍ଗଳକର ଓ ମଧୁମୟ ହୋଇଉଠିଛି ।

Question ୫ ।
କାହାର ସ୍ପର୍ଶରେ ପୁଷ୍ପପୁର ସଜୀବ ଓ ଶ୍ୟାମଳ ହୋଇଉଠିବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ବାରିବାହର ସ୍ପର୍ଶରେ ପୁଷ୍ପପୁର ସଜୀବ ଓ ଶ୍ୟାମଳ ହୋଇଉଠିବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୬ ।
ବାରିବାହର ସ୍ପର୍ଶରେ କେଉଁ ପୁର ସଜୀବ ଓ ଶ୍ୟାମଳ ହୋଇଉଠିବ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବାରିବାହର ସ୍ପର୍ଶରେ ପୁଷ୍ପପୁର ସଜୀବ ଓ ଶ୍ୟାମଳ ହୋଇଉଠିବ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ।

Question ୭।
ବିତାଡ଼ିତ ବିରହୀ ଯକ୍ଷ ବାରିଦକୁ କେଉଁଥରେ ପୂଜା କରିଥିଲା ?
Answer:
ବିତାଡ଼ିତ ବିରହୀ ଯକ୍ଷ ବାରିଦକୁ ପୁଷ୍ପ ଅର୍ଘ୍ୟରେ ପୂଜା କରିଥିଲା ।

Question ୮।
ଅଳକାପୁରୀରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରିୟା ପାଖକୁ କିଏ ଉଦନ୍ତ ପଠାଇଥିଲା ?
Answer:
ଅଳକାପୁରୀରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରିୟା ପାଖକୁ ବିରହୀ ଯକ୍ଷଟିଏ ଉଦନ୍ତ ପଠାଇଥିଲା ।

Question ୯।
ବିରହୀ ଯକ୍ଷ କାହା ହସ୍ତରେ ଉଦନ୍ତ ପଠାଇଥିଲା ?
Answer:
ବିରହୀ ଯକ୍ଷ ବାରିଦ ହସ୍ତରେ ଉଦନ୍ତ ପଠାଇଥିଲା ।

Question ୧୦ ।
ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷର ଲାଭ କ୍ଷତିରେ କିଏ ବିଚଳିତ ହୁଏ ନାହିଁ ?
Answer:
ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷର ଲାଭକ୍ଷତିରେ ଭ୍ରମ୍ୟମାଣ ଉଦାସୀନା ଧରଣୀ ବିଚଳିତ ହୁଏ ନାହିଁ ।

Question ୧୧ ।
କାହାର ଅଭାବରେ ଉତ୍କଳରେ ହାହାକାର ପଡ଼ିଛି ?
Answer:
କଳର ଅଭାବରେ ଉତ୍କଳରେ ହାହାକାର ପଡ଼ିଛି ।

Question ୧୨ ।
ପୁଷ୍ପପୁରରେ ସ୍ଵକର୍ମ ସାରି କେଉଁ ପଥରେ ଗତି କରିବାକୁ ବାରିଦକୁ ଲେଖକ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ପୁଷ୍ପପୁରରେ ସ୍ଵକର୍ମ ସାରି ଉତ୍କଳ ପଥରେ ଗତି କରିବାକୁ ବାରିଦକୁ ଲେଖକ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୧୩ ।
ଲେଖକ ଧୂମ, ଜ୍ୟୋତି ଓ ସଲିଳ ହୋଇ ଜଳଦ ସହ ମିଶି ବାତାୟନ ପଥରେ ଉଡ଼ିଯାଇ କାହାକୁ ଚିହ୍ନାଇବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଲେଖକ ଧୂମ, ଜ୍ୟୋତି ଓ ସଲିଳ ହୋଇ ଜଳଦ ସହ ମିଶି ବାତାୟନ ପଥରେ ଉଡ଼ିଯାଇ ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ଚିହ୍ନାଇବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିଛନ୍ତି ।

Question ୧୪ ।
ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶକ ବିନା କେଉଁ ଭୂମିକୁ ଚିହ୍ନିବାପାଇଁ ଜଳଦର ଭ୍ରମ ହେବନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶକ ବିନା ଉତ୍କଳ ଭୂମିକୁ ଚିହ୍ନିବାପାଇଁ ଜଳଦର ଭ୍ରମ ହେବ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୧୫ ।
ଗୋପାଙ୍ଗନାମାନେ ଅପାଙ୍ଗ ଘନଶ୍ୟାମଙ୍କ ରୂପସୁଧା ପାନ କଲାପରି ଉତ୍କଳର କୋଟି ନେତ୍ର କାହାର ରୂପ ସୁଧା ପାନ କରିବେ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଭାବିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଗୋପାଙ୍ଗନାମାନେ ଅପାଙ୍ଗ ଘନଶ୍ୟାମଙ୍କ ରୂପସୁଧା ପାଳନ କଲାପରି ଉତ୍କଳର କୋଟି ନେତ୍ର ଜଳଦର ରୂପ ସୁଧା ପାନ କରିବେ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଭାବିଛନ୍ତି ।

Question ୧୬ ।
ଲେଖକ କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନିରାଶ ନ କରି ବଦାନ୍ୟତା ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଜଳଦକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଦରିଦ୍ର ବନବାସୀମାନଙ୍କୁ ନିରାଶ ନକରି ବଦାନ୍ୟତା ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଲେଖକ ଜଳଦକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୧୭ ।
ଶାଳିକ୍ଷେତ୍ର ଦେଖି କେଉଁମାନଙ୍କ ମନ ଆତଙ୍କରେ ଥରି ଉଠୁଥ୍ ?
Answer:
ଶାଳିକ୍ଷେତ୍ର ଦେଖି ବନବାସୀମାନଙ୍କ ମନ ଆତଙ୍କରେ ଥରି ଉଠୁଥବ ।

Question ୧୮ ।
ଗୋ-ପଲର ଗଳଘଣ୍ଟି ଓ ଗୋପାଳର ବେଣୁସୁନ ଶୁଣି ଜଳଦ କେଉଁ ସ୍ଥାନର ସୀମା ବୋଲି ଜାଣିପାରିବ ?
Answer:
ଗୋପଲର ଗଳଘଣ୍ଟି ଓ ଗୋପାଳର ବେଣୁସ୍ଵନ ଶୁଣି ଜଳଦ ଗ୍ରାମ ସୀମା ବୋଲି ଜାଣିପାରିବ ।

Question ୧୯ ।
ନବଯୁବକମାନଙ୍କ ବେଣୁନର ଅନୁକୃତିରେ ଲଳନା କଣ୍ଠର ଐକତାନିକ ଲଳିତ ସ୍ଵର କାହାକୁ ଭସାଇ ଦିଏ ?
Answer:
ନବଯୁବକମାନଙ୍କ ବେଣୁପ୍ସନର ଅନୁକୃତିରେ ଲଳନା କଣ୍ଠର ଐକତାନିକ ଲଳିତ ସ୍ଵର ବନଭୂମିକୁ ଭସାଇ ଦିଏ ।

Question ୨୦ ।
ଉତ୍କଳୀୟ ଲଳନାଙ୍କର ଗତିକୁ କାହା ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଉତ୍କଳୀୟ ଲଳନାମାନଙ୍କ ଗତିକୁ ନିର୍ଝରିଣୀ ସହ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି ।

Question ୨୧ ।
କିଏ ମଦାଳସା ହୋଇ ମାତଙ୍ଗିନୀ ପରି ଚାଲନ୍ତି ନାହିଁ ?
Answer:
ବନବାସୀ ନାରୀମାନେ ମଦାଳସା ହୋଇ ମାତଙ୍ଗିନୀ ପରି ଚାଲନ୍ତି ନାହିଁ ।

Question ୨୨ ।
ବନବାସୀମାନଙ୍କର କାହାର ଅନୁଗ୍ରହ ଆବଶ୍ୟକ ?
Answer:
ବନବାସୀମାନଙ୍କର ଜଳଦର ଅନୁଗ୍ରହ ଆବଶ୍ୟକ ।

Question ୨୩ ।
ଜଳଦକୁ ଅବିରତ ବାରିପାତ କରିବାକୁ ଲେଖକ କାହିଁକି ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବନଭୂମିକୁ ଶ୍ୟାମଳ ଓ ଉଜ୍ଜଳ କରିବା ପାଇଁ ଜଳଦକୁ ଅବିରତ ବାରିପାତ କରିବାକୁ ଲେଖକ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୨୪ ।
ଜଳଦର କୃପା ହେଲେ ଶାଳିକ୍ଷେତ୍ରରେ କ’ଣ ଖେଳିବୁଲିବ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଜଳଦର କୃପା ହେଲେ ଶାଳିକ୍ଷେତ୍ରରେ ନବନୀଳିମା ଖେଳିବୁଲିବ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ।

Question ୨୫ ।
ଜଳଦର କୃପା ହେଲେ ନିର୍ଝରିଣୀ କେଉଁଠାରେ କିପରି ନାଚି ଉଠିବ ?
Answer:
ଜଳଦର କୃପା ହେଲେ ନିର୍ଝରଣୀ ଗିରିଦରୀରେ କ୍ରୀଡ଼ାରତ ବତ୍ସତରୀ ପରି ନାଚି ଉଠିବ ।

Question ୨୬ ।
କଦମ୍ବ ପୁଲକରେ କ’ଣ ହୋଇଉଠିବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
କଦମ୍ବ ଫୁଲକରେ କଣ୍ଟକିତ ହୋଇଉଠିବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୨୭ ।
କୃଷ୍ଣଚୂଡ଼ା କ’ଣ ଦେଖୁ ନବତରୁଣୀ ପରି ଲଜ୍ଜାରୁଣ ହୋଇପଡ଼ିବ ?
Answer:
କୃଷ୍ଣଚୂଡ଼ା ନିଜ ତରୁଣ ତନୁକୁ ଦେଖି ନବତରୁଣୀ ପରି ଲଜ୍ଜାରୁଣ ହୋଇପଡ଼ିବ ।

Question ୨୮ ।
କେଉଁ ପ୍ରପାତରେ କ୍ରୀଡ଼ା କରିବାକୁ ଜଳଦକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଖଣ୍ଡାଧାର ଓ ଦେବଗଡ଼ ପ୍ରପାତରେ କ୍ରୀଡ଼ା କରିବାକୁ ଜଳଦକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୨୯ ।
ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ଓ ମାଲ୍ୟଗିରିର ମହାବନରେ ଭ୍ରମୁ ଭ୍ରମୁ ଜଳଦ କ’ଣ କରିବ ?
Answer:
ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ବା ମାଲ୍ୟଗିରିର ମହାବନରେ ଭ୍ରମୁ ଭ୍ରମୁ ଜଳଦ କ୍ଳାନ୍ତି ଆସିଲେ ଅବସର ନେବ ।

Question ୩୦ ।
କେଉଁ ମହାବନରେ ଅସରନ୍ତି ଭଣ୍ଡାର ଲୁଚି ରହିଛି ?
Answer:
ଖଣ୍ଡାଧାର, ଦେବଗଡ଼ ଆଦି ମହାବନରେ ଅସରନ୍ତି ଭଣ୍ଡାର ଲୁଚି ରହିଛି ।

Question ୩୧ ।
ଦୁଃଖିନୀ ଜନନୀ କାହାର ଭୟରେ ଅସରତି ଭଣ୍ଡାର ମହାବନରେ ଲୁଚାଇ ରଖିଛି ?
Answer:
ଦୁଃଖିନୀ ଜନନୀ ଅଯୋଗ୍ୟ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ଭୟରେ ଅସରନ୍ତି ଭଣ୍ଡାର ମହାବନରେ ଲୁଚାଇ ରଖିଛି ।

Question ୩୨ ।
ଉତ୍କଳବାସୀ କେଉଁ ନଦୀର ତୀରରେ ବସି ପିପାସୀ ହୋଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ଉତ୍କଳବାସୀ ଭାଗୀରଥୀ ନଦୀର ତୀରରେ ବସି ପିପାସୀ ହୋଇଛନ୍ତି ।

Question ୩୩ ।
ଉତ୍କଳବାସୀ କାହା ଉପରେ ବସି ଉପବାସୀ ହୋଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ଉତ୍କଳବାସୀ ରତ୍ନସ୍ତୂପରେ ବସି ଉପବାସୀ ହୋଇଛନ୍ତି ।

Question ୩୪ ।
ସୂକ୍ଷ୍ମଶାଳିର ଗନ୍ତାଘର କିଏ ?
Answer:
ସୂକ୍ଷ୍ମଶାଳିର ଗନ୍ତାଘର ସମ୍ବଲପୁର ।

Question ୩୫ ।
କେଉଁ ନଦୀ ଉପଳ ଶଯ୍ୟାରେ ଯାଉ ଯାଉ ସ୍ପର୍ଷରେଣୁ ଢାଳିଦିଏ ?
Answer:
ତତ୍ନୀ ମହାନଦୀ ଉପଳ ଶଯ୍ୟାରେ ଯାଉ ଯାଉ ସ୍ପର୍ଶରେଣୁ ଢାଳିଦିଏ ।

Question ୩୬ ।
କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳର ନରନାରୀମାନଙ୍କୁ ଦୁଃଖ ଦୈନ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ବିଷାଦକାଳିମା ଛୁଏଁ ନାହିଁ ?
Answer:
ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳର ନରନାରୀମାନଙ୍କୁ ଦୁଃଖ ଦୈନ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ବିଷାଦ କାଳିମା ଛୁଏଁ ନାହିଁ ।

Question ୩୭ ।
ଉତ୍କଳର ଉତ୍ତମାଙ୍ଗ ବୋଲି ଲେଖକ କାହାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଉତ୍କଳର ଉତ୍ତମାଙ୍ଗ ବୋଲି ଲେଖକ କଟକକୁ କହିଛନ୍ତି ।

Question ୩୮ ।
ଗର୍ବିତ ଗଜପତିର ରାଜଧାନୀ ବୋଲି କାହାକୁ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଗର୍ବିତ ଗଜପତିର ରାଜଧାନୀ ବୋଲି କଟକକୁ କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୩୯ ।
କେଉଁଠାରୁ ଅଜେୟ ବାହିନୀ ଝଟିକା ବେଗରେ ଦୁର୍ଗରୁ ଦୁର୍ଗାନ୍ତରକୁ ଗତି କରି ଚାଲୁଥୁଲେ ?
Answer:
କଟକରୁ ଅଜେୟ ବାହିନୀ ଝଟିକା ବେଗରେ ଦୁର୍ଗରୁ ଦୁର୍ଗାନ୍ତରକୁ ଗତିକରି ଚାଲୁଥୁଲେ ।

Question ୪୦ ।
କେଉଁ କଟକର ସ୍ମୃତି ଆଜି ମୃତ୍ତିକାରେ ଅବଲୁପ୍ତ ?
Answer:
ସ୍ମୃତିପୂତ ବିଡ଼ାନାସୀ କଟକର ସ୍ମୃତି ଆଜି ମୃତ୍ତିକାରେ ଅବଲୁପ୍ତ ।

Question ୪୧ ।
ବାରବାଟୀର ସ୍ଖଳିତ ପ୍ରସ୍ତରରେ କ’ଣ ଆଜିଯାଏ ଲାଗି ରହିଛି ?
Answer:
ବାରବାଟୀର ସ୍ଖଳିତ ପ୍ରସ୍ତରରେ ତା’ର ସ୍ମୃତି ଓ କୀର୍ତ୍ତି ଆଜିଯାଏ ଲାଗି ରହିଛି ।

Question ୪୩ ।
କେଉଁଠାରେ ଉତ୍କଳର କବି, ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ ଓ କର୍ମୀ ଉଜାଗର ରହି ଜ୍ଞାନଦୀପ ଜାଳିଥିଲେ ?
Answer:
କଟକରେ ଉତ୍କଳର କବି, ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ ଓ କର୍ମୀ ଉଜାଗର ରହି ଜ୍ଞାନଦୀପ ଜାଣିଥିଲେ ।

Question ୪୪ ।
କାହାକୁ ସ୍ମୃ ତିର ଶ୍ମଶାନ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଭୁବନେଶ୍ୱରକୁ ସ୍ମୃତିର ଶ୍ମଶାନ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୪୫ ।
କିଏ ଉତ୍କଳ ଭୂମିର ମାନଦଣ୍ଡ ପରି ଦଣ୍ଡାୟମାନ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ଉତ୍କଳ ଭୂମିର ମାନଦଣ୍ଡ ପରି ଦଣ୍ଡାୟମାନ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ।

Question ୪୬ ।
ବାରିବାହ ବେଳାଭୂମିର ଶ୍ୟାମଳ ପଥରେ ଯିବାବେଳେ କେଉଁମାନେ ତା’ର ସ୍ବାଗତପାଇଁ ବାହାରି ଆସିବେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ବାରିବାହ ବେଳାଭୂମିର ଶ୍ୟାମଳପଥରେ ଯିବାବେଳେ ପଲ୍ଲୀବାଳାମାନେ ତା’ର ସ୍ଵାଗତପାଇଁ ବାହାରି ଆସିବେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୪୭ ।
ଲେଖକ କାହାକୁ ଭୁବନମୋହନ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଲେଖକ କୋଣାର୍କକୁ ଭୁବନମୋହନ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୪୮ ।
କିଏ ପ୍ଲାନ ଓ ଛିନ୍ନ ହୋଇ ବିଜନ ବେଳାରେ ପଡ଼ିରହିଛି ?
Answer:
ସ୍ବର୍ଗଚ୍ୟୁତ ପାରିଜାତ ପରି କୋଣାର୍କ ମ୍ଳାନ ଓ ଛିନ୍ନ ହୋଇ ବିଜନ ବେଳାରେ ପଡ଼ିରହିଛି ।

Question ୪୯ ।
କାହାକୁ ସ୍ଵର୍ଗଚ୍ୟୁତ ପାରିଜାତ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
କୋଣାର୍କକୁ ସ୍ୱର୍ଗଚ୍ୟୁତ ପାରିଜାତ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୫୦ ।
କିଏ ଦୃପ୍ତ ଓ ଗର୍ବିତ ଜାତିର ପରାକ୍ରମର ପ୍ରତୀକ ?
Answer:
ମହାମନ୍ଦିର କୋଣାର୍କ ଦୃପ୍ତ ଓ ଗର୍ବିତ ଜାତିର ପରାକ୍ରମର ପ୍ରତୀକ ।

Question ୫୧ ।
କାହାକୁ ମହାମନ୍ଦିର ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
କୋଣାର୍କକୁ ମହାମନ୍ଦିର ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୫୨ ।
ଘନ ଅତୀତର ମ୍ଳାନ ଶ୍ମଶାନ ବୋଲି ଲେଖକ କାହାକୁ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଘନ ଅତୀତର ମ୍ଳାନ ଶ୍ମଶାନ ବୋଲି ଲେଖକ କୋଣାର୍କକୁ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୫୩ ।
ନୀଳାଚଳ ପଥରେ ଯାଉଁ ଯାଉଁ କାହାର ଧବଳିତ ସଦନଠାରେ ନବଘନ କ୍ଷଣକାଳ ସ୍ତସ୍ଥିତ ହୋଇ ରହିଯିବାକୁ ଲେଖକ ଘନକୁ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ନୀଳାଚଳ ପଥରେ ଯାଉଁ ଯାଉଁ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳଙ୍କ ଧବଳିତ ସଦନଠାରେ ନବଘନ କ୍ଷଣକାଳ ସ୍ତମ୍ବିତ ହୋଇ ରହିଯିବାକୁ ଲେଖକ ଘନକୁ କହିଛନ୍ତି ।

Question ୫୪ ।
ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳରେ କିଏ ଉନ୍ନତ ଉତ୍କଳର ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖିଥିଲେ ?
Answer:
ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳରେ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ଉନ୍ନତ ଉତ୍କଳର ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖିଥିଲେ ।

Question ୫୫ ।
କାହାକୁ ଉତ୍କଳର ମହାନିଶାରେ ଧ୍ରୁବ ଜ୍ୟୋତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କୁ ଉତ୍କଳର ମହାନିଶାରେ ଧ୍ରୁବ ଜ୍ୟୋତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୫୬ ।
କାହାକୁ ଦଧୀଚି ବୋଲି ଲେଖକ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କୁ ଦଧୀଚି ବୋଲି ଲେଖକ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୫୭ ।
ଉତ୍କଳ କମଳର କେଶର କିଏ ?
Answer:
ଉତ୍କଳ କମଳର କେଶର ହେଉଛି ନୀଳାଚଳ ।

Question ୫୮ ।
କିଏ ଉତ୍କଳର ଇତିହାସ ?
Answer:
ଜଗନ୍ନାଥ ହିଁ ଉତ୍କଳର ଇତିହାସ ।

Question ୫୯ ।
କେଉଁମାନଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣାଶାପଥ-ପ୍ରହରୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଗଞ୍ଜାମ ଓ ଜୟପୁରବାସୀଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣାଶ ପଥ-ପ୍ରହରୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

(ଗ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୨ ନମ୍ବର । ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଏବଂ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ରହିବ ।

ପ୍ରବନ୍ଧ – ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀ

Question ୧ ।
ବାରିବାହର ଆଗମନ ପରେ ପୁଷ୍ପପୁର କିପରି ହୋଇଉଠିବ ?
Answer:
ବାରିବାହର ଆଗମନ ପରେ ପୁଷ୍ପପୁର ଅଚିରେ ସଜୀବ ଓ ଶ୍ୟାମଳ ହୋଇଉଠିବ ।

Question ୨ ।
ଲେଖକ କେଉଁଠାରେ ଏବଂ କାହାର ଆଗମନୀର ଶୁଭ ଶଙ୍ଖ ଶୁଣି ପାରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଲେଖକ ପ୍ରାସାଦ ବାତାୟନ ପଥରେ ବାରିବାହର ଆଗମନୀରେ ଶତ ଶୁଭ ଶଙ୍ଖ ଶୁଣି ପାରିଛନ୍ତି ।

Question ୩ ।
ବହୁଦିନ ପରେ ଦୂରବନ୍ଧୁର ଶୁଭ ଆଗମନରେ ପୁଷ୍ପପୁର କ’ଣ ହୋଇ ଉଠିଛି ?
Answer:
ବହୁଦିନ ପରେ ଦୂରବନ୍ଧୁର ଶୁଭ ଆଗମନରେ ପୁଷ୍ପପୁର ମଙ୍ଗଳକର ଓ ମଧୁମୟ ହୋଇଉଠିଛି ।

Question ୪ ।
ଭ୍ରାମ୍ୟମାଣା ଉଦାସୀନା ଧରଣୀ କେଉଁଥ‌ିରେ ବିଚଳିତ ହୁଏ ନାହିଁ ?
Answer:
ଭ୍ରାମ୍ୟମାଣା ଉଦାସୀନ ଧରଣୀ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷର ଲାଭକ୍ଷତିରେ ବିଚଳିତ ହୁଏ ନାହିଁ ।

Question ୫ ।
କ’ଣ ଊଣା ହେଲେ ସେ ଆଉ ବାସଭୂମି ହୋଇ ରହିପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ବାୟୁ, ସଲିଳ, ଆଲୋକ ଓ ଉତ୍ତାପ ପାଇଁ ସେ ଜୀବମାନଙ୍କର ବାସଭୂମି ହୋଇଛି, ସେଥୁରୁ ଗୋଟିଏ ଊଣା ହେଲେ ସେ ଆଉ ବାସଭୂମି ହୋଇ ରହିପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୬ ।
ଲେଖକ କ’ଣ ହୋଇ ଜଳଦ ସହ ମିଶିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଲେଖକ ଧୂମ, ଜ୍ୟୋତି ବା ସଲିଳ ହୋଇ ଜଳଦ ସହ ମିଶିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିଛନ୍ତି ।

Question ୭ ।
‘ସୁଜଳା ସୁଫଳା ଶସ୍ୟ ଶ୍ୟାମଳା’ ଉତ୍କଳ ଭୂମିର ଅବସ୍ଥା ଆଜି କିପରି ହୋଇଛି ?
Answer:
ସୁଜଳା, ସୁଫଳା, ଶ୍ୟାମଳା ଉତ୍କଳଭୂମି ଆଜି ପତିତା, ଲାଞ୍ଛିତା ଓ ଖଣ୍ଡିତା ହୋଇଛି ।

Question ୮ ।
ଜଳଦ କିପରି ବିଶୋଭିତ ହୋଇ ଉତ୍କଳ ଆକାଶରେ ଆବିର୍ଭୂତ ହେବାକୁ ଲେଖକ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବିଜୁଳି ବିମଣ୍ଡିତ ଓ ବଳକା-ବିଶୋଭିତ ହୋଇ ଜଳଦ ଉତ୍କଳ ଆକାଶରେ ଆବିର୍ଭୂତ ହେବାକୁ ଲେଖକ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୯ ।
ଦରିଦ୍ର ବନବାସୀମାନଙ୍କୁ ନିରାଶ ନ କରି କ’ଣ କରିବାକୁ ଜଳଦକୁ ଲେଖକ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଦରିଦ୍ର ବନବାସୀମାନଙ୍କୁ ନିରାଶ ନ କରି, ତାହାର ବଦାନ୍ୟତା ସେମାନଙ୍କଠାରେ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଜଳଦକୁ ଲେଖକ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୧୦ ।
କେଉଁ ଭୂମିର ନରନାରୀଙ୍କ ସ୍ବେଦସିକ୍ତ ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ରରେ ଶାଳିଧାନ୍ୟ ଆକାଶକୁ ଚାହିଁ ଝାଉଁଳୁଥ‌ିବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଟଙ୍କିଳ, ଅନୁର୍ବର, ଉଚ୍ଚବଚ ଭୂମିରେ ନରନାରୀଙ୍କର ସ୍ଵେଦସିକ୍ତ ଶସ୍ୟକ୍ଷେତ୍ରରେ ଶାଳିଧାନ୍ୟ ଆକାଶକୁ ଚାହିଁ ଝାଉଁଳୁଥବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୧୧ ।
ଶାଳିକ୍ଷେତ୍ର ଦେଖି ବନବାସୀମାନଙ୍କ ମନ ଆତଙ୍କକୁ ଲେଖକ କାହା ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଶାଳିକ୍ଷେତ୍ର ଦେଖି ବନବାସୀମାନଙ୍କ ମନ ଆତଙ୍କକୁ ଲେଖକ, ରୋଗଶଯ୍ୟା ଶାୟିତ ପୁତ୍ରକନ୍ୟାଙ୍କୁ ଦେଖି ପିତାମାତାଙ୍କ ମନ ଯେପରି ଆତଙ୍କରେ ଥରିଉଠେ, ତାହା ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ।

Question ୧୨ ।
ଜଳଦ କ’ଣ ଶୁଣି ଓ କ’ଣ ଦେଖି ବନବାସୀମାନଙ୍କର ଗ୍ରାମର ସୀମା ଜାଣିପାରିବ ?
Answer:
ଗୋ-ପଲର ଗଳଘଣ୍ଟି ବା ଗୋପାଳର ବେଣୁପ୍ସନ ଶୁଣି ଓ କୁଟୀରରୁ ଉଦ୍‌ଗତ କୁଣ୍ଡଳୀଭୂତ ଧୂମ ଦେଖି ଜଳଦ ଗ୍ରାମର ସୀମା ଜାଣିପାରିବ ।

Question ୧୩ ।
ଜଳଦର ଭାଗ୍ୟରେ ଥିଲେ କେଉଁ କଥା ଆଖିରେ ପଡ଼ିଯିବ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଜଳଦର ଭାଗ୍ୟରେ ଥିଲେ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ପଥରେ ଶ୍ରେଣୀବଦ୍ଧ ନରନାରୀଙ୍କ ପ୍ରବାହ ଆଖ୍ୟାରେ ପଡ଼ିଯିବ ବୋଲି ଲେଖକ

Question ୧୪ ।
କେଉଁମାନେ ନିର୍ଝର ପରି ଗତି କରି ଚାଲୁଥ୍ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଭସାଇ ଶ୍ରେଣୀବଦ୍ଧ ବନବାସୀ ନରନାରୀମାନେ ନିର୍ଝର ପରି ଗତି କରି ଚାଲୁଥୁବେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୧୫ ।
ବାରିବାହ ! ଏ ସମସ୍ତେ ତୋର ବାନ୍ଧବୀ । କାହା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଯେଉଁ ବନବାସୀ ନାରୀମାନେ ସୁସ୍ଥ, ସବଳ ଓ ସୁବଳିତ ତନୁଲତାରେ ବନପୁଷ୍ପଭରା ଗଭାର ଶୋଭା ଧାରଣ କରି ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ, ବନ୍ଧୁର, କର୍କଶ ଓ ଉରଗକୁଟିଳ ଗିରିପଥକୁ ହାସ୍ୟ ଓ ସଙ୍ଗୀତରେ ମୁଖର କରି ନିର୍ଝରିଣୀ ପରି ଗତି କରନ୍ତି, ସେହିମାନଙ୍କୁ ବାରିବାହର ବାନ୍ଧବୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୧୬ ।
ବନବାସୀ ନାରୀଗଣ ଜଳଦକୁ ଅପରିଚିତ ଜାଣିଲେ କ’ଣ କରିବେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ବନବାସୀ ନାରୀଗଣ ଜଳଦକୁ ଅପରିଚିତ ଜାଣିଲେ ଉଚ୍ଚହାସ୍ୟରେ ବନଭୂମି କମ୍ପାଇଦେବେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୧୭ ।
ମାନବ ଜୀବନର ପରମ କାମ୍ୟ କ’ଣ ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ସ୍ବେଦାର୍ଜିତ ଧନରେ ଉଦରପୋଷଣ, ସୁନ୍ଦର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ନିର୍ମଳ ମନ ମାନବ ଜୀବନର ପରମ କାମ୍ୟ ।

Question ୧୮ ।
କ’ଣ ଶିଖିବାପାଇଁ ସଭ୍ୟ ସମାଜ ବନବାସୀମାନଙ୍କ ପାଖକୁ ଆସିବବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଜଗତରୁ ତସ୍କରତା ଲୋପ ପାଇଲେ, ମାନବିକତା ଶିଖିବାପାଇଁ ସଭ୍ୟସମାଜ ବନବାସୀମାନଙ୍କ ପାଖକୁ ଆସିବ ।

Question ୧୯ ।
ଜଳଦକୁ ଅବିରତ ବାରିପାତ କରିବାକୁ ଲେଖକ କାହିଁକି ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଜଳଦକୁ ଅବିରତ ବାରିପାତ କରିବାକୁ ଲେଖକ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି, କାରଣ ବାରିପାତରେ ବନଭୂମି ଶ୍ୟାମଳ ଓ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ହୋଇଉଠିବ ।

Question ୨୦ ।
ଜଳଦକୁ କ୍ଳାନ୍ତି ଆସିଲେ ସେ କେଉଁଠାରେ ଅବସର ନେବ ?
Answer:
ଜଳଦକୁ କ୍ଳାନ୍ତି ଆସିଲେ ସେ ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦନ ବା ମାଲ୍ୟଗିରିରେ ଅବସର ନେବ ।

Question ୩୧ ।
ମୂକମନ୍ଦିର କୋଣାର୍କର ମୁଖ ଫିଟିଲେ କ’ଣ ହୁଅନ୍ତା ?
Answer:
ମୂକମନ୍ଦିର କୋଣାର୍କର ମୁଖ ଫିଟିଲେ, ସେ ଅତୀତ ବିଭବର ଗାଥା କହି ବିଜନବେଳାକୁ ମୁଖରିତ କରିଦିଅନ୍ତା ।

Question ୩୨ ।
ଶତଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କଠାରେ ସବୁ ଏକାଧାରରେ କ’ଣ ପୁଞ୍ଜିଭୂତ ହୋଇଆସିଛି ?
Answer:
ଶତଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କଠାରେ ସବୁ ଏକାଧାରରେ ଶାନ୍ତି, ମୁକ୍ତି, ମୈତ୍ରୀ, ଭକ୍ତି ଓ ଭୀତି ପୁଞ୍ଜିଭୂତ ହୋଇଆସିଛି ।

Question ୩୩ ।
ନୀଳାଚଳ ନାଥ ଆଜିକାଲି କ’ଣ ବାଣ୍ଟିଦେଇ ନିଜେ କାଙ୍ଗାଳ ହୋଇ ବସିଛନ୍ତି ?
Answer:
ନୀଳାଚଳନାଥ ଆଜିକାଲି ଶାନ୍ତି ଓ ମୈତ୍ରୀ ସବୁ ବାଣ୍ଟିଦେଇ ନିଜେ କାଙ୍ଗାଳ ହୋଇ ବସିଛନ୍ତି ।

Question ୩୪ ।
ବାରିବାହର ଭୀମ ରୂପ ଦେଖି କେଉଁମାନେ ବାତାୟନ ପଥ ଛାଡ଼ି ପଳାଇଯିବେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ବାରିବାହର ଭୀମରୂପ ଦେଖି ଭୀରୁ ନୀଳାଚଳ ଲଳନାମାନେ ବାତାୟନ ପଥ ଛାଡ଼ି ପଳାଇଯିବେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୩୫ ।
ବାରିବାହ ନୀଳାଚଳଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଉତ୍କଳର କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଯାଇ ତା’ର କର୍ମ ଶେଷ କରିବ ?
Answer:
ବାରିବାହ ନୀଳାଚଳଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ଉତ୍କଳର ସମଗ୍ର ଉପକୂଳ ଓ ମାଳ ଅଞ୍ଚଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଯାଇ ଉତ୍କଳରେ ତା’ର ସ୍ଵକର୍ମ ଶେଷ କରିବ ।

(ଘ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ୩୦ଟି ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ । ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୩ ନମ୍ବର । ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ।

ପ୍ରବନ୍ଧ ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ।

Question ୧।
ଇତିହାସର କେଉଁ ଅନାମ ଯୁଗର କଥା ଲେଖକ ଶୁଣିଥିଲେ ?
Answer:
ସ୍ଵର୍ଗପୁରରୁ ବିତାଡ଼ିତ ବିରହୀ ଯକ୍ଷଟିଏ ପୁଷ୍ପଅର୍ଘ୍ୟରେ ମେଘକୁ ପୂଜାକରି ଅଳକାପୁରୀର ପ୍ରିୟା ନିକଟକୁ ସେହି ମେଘ ହାତରେ ବାର୍ତ୍ତା ପଠାଇଥିଲା । ଇତିହାସର କେଉଁ ଅନାମ ଯୁଗର ଏହି କଥାକୁ ଲେଖକ ଶୁଣିଥିଲେ ।

Question ୨ ।
ଉତ୍କଳ ଭୂମିର ଦୁଇ ଦିଗର ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପୁଷ୍ପପୁରରେ ଥିଲାବେଳେ ମେଘକୁ ନିଜର ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ପ୍ରେରଣ କରିଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି, ଉତ୍କଳଭୂମି ଗୋଟିଏ ଦିଗରେ ପୂଗ, ପୁନ୍ନାଗ, ତାଳ, ତମାଳ, ତାମ୍ବୁଳ ଓ ନାରିକେଳ ବନରେ ବିଶୋଭିତ ମହୋଦଧୂର ବେଳାରେ ବଳୟିତ ହୋଇଛି, ଆଉ ଅନ୍ୟ ଦିଗରେ ତୁଙ୍ଗଶିଖରୀ ସମାକୁଳ-ନିବିଡ଼ ବନରାଜିର ଅସରନ୍ତି ଶ୍ୟାମଶୋଭାରେ ଅପରୂପା ହୋଇଛି ।

Question ୩ ।
ଲେଖକଙ୍କ ଜନ୍ମଭୂମିର ରୂପଚିତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନ କର ।
Answer:
ଲେଖକଙ୍କ ଜନ୍ମଭୂମିର ଗୋଟିଏ ଦିଗରେ ପୂଗ, ପୁନ୍ନାଗ, ତାଳ, ତମାଳ, ତାମ୍ବୁଳ ଓ ନାରିକେଳ ବନରେ ବିଶୋଭିତ ମହୋଦଧୂର ବେଳାରେ ସେ ବଳୟିତ ହୋଇଛି, ଆଉ ଅନ୍ୟ ଦିଗରେ ତୁଙ୍ଗଶିଖରୀ ସମାକୁଳ-ନିବିଡ଼ ବନରାଜିର ଅସରନ୍ତି ଶ୍ୟାମ ଶୋଭାରେ ଅପୂର୍ବ ଶ୍ରୀଧାରଣ କରିଛି ।

Question ୪ ।
ନିଘଞ୍ଚ ବନ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବନବାସୀମାନଙ୍କ ବାସଭୂମିକୁ ଜଳଦ କିପରି ଚିହ୍ନିପାରିବ ?
Answer:
ନିଘଞ୍ଚ ବନ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବନବାସୀମାନଙ୍କ ବାସଭୂମିକୁ ଜଳଦ ସହକରେ ଚିହ୍ନିପାରିବ ନାହିଁ ବୋଳି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବନବାସୀଙ୍କ ବାସଭୂମିର କେତେକ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି । ସେ ଜଳଦକୁ କହିଛନ୍ତି, ଗୋ-ପଲର ଗଳଘଣ୍ଟି ବା ଗୋପାଳର ବେଣୁପ୍ସନ ଶୁଣି କିମ୍ବା କୁଟୀରରୁ ଉଦ୍‌ଗତ କୁଣ୍ଡଳୀଭୂତ ଧୂମ ଦେଖ୍ ଗ୍ରାମସୀମା ଜାଣିପାରିବୁ । ଅଥବା ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ପଥରେ ଶ୍ରେଣୀବଦ୍ଧ ନରନାରୀଙ୍କ ପ୍ରବାହ, ଅଗ୍ରସର ନବଯୁବକମାନଙ୍କ ବେଣୁସ୍ଵନର ଅନୁକୃତିରେ ଲଳନା କଣ୍ଠର ଐକତାନିକ ଲଳିତସ୍ୱରରେ ବନଭୂମିକୁ ନିନାଦିତ କରୁଥିଲେ, ସେଠାରେ ବନବାସୀଙ୍କ ବାସଭୂମିକୁ ଚିହ୍ନିପାରିବୁ ।

Question ୫।
କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନିରାଶ ନ କରି ଅବିରତ ବାରିପାତ କରିବାକୁ ଲେଖକ ଜଳଦକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବନବାସୀମାନେ ଜଳଦ ବ୍ୟତୀତ ଆଉ କାହାରି ଅନୁଗ୍ରହ ଲୋଡ଼ନ୍ତି ନାହିଁ । ସ୍ବେଦାର୍ଜିତ ଧନରେ ଉଦର ପୋଷଣ, ସୁନ୍ଦର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ନିର୍ମଳ ମନ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନର କାମ୍ୟ ଥିବାରୁ ଏମାନଙ୍କୁ ନିରାଶ ନ କରି ଅବିରତ ବାରିପାତରେ ବନଭୂମିକୁ ଶ୍ୟାମଳ ଓ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ କରିଦେବୁ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ।

Question ୬ |
ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ଓ ମାଲ୍ୟଗିରିର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଚିତ୍ର ଦିଅ ।
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମେଘକୁ ନିଜର ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ପ୍ରେରଣ କରି, ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ଓ ମାଲ୍ୟାଗିରିରେ ଅବସର ନେବାକୁ କହିଛନ୍ତି । କାରଣ ଏହି ଗିରିସଙ୍କୁଳ ମହାବନରେ ମହାସଙ୍ଗୀତ ସଭ୍ୟଜଗତ ଶୁଣିନାହିଁ । ପୁନଶ୍ଚ ଏଥରେ ରହିଛି ଅସରନ୍ତି ରତ୍ନଭଣ୍ଡାର; ଯାହାକୁକି ଆଜିଯାଏ କେହି କଳି ନାହାଁନ୍ତି ।

Question ୭ ।
ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳର ନାରୀମାନଙ୍କ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କର ।
Answer:
ସମ୍ବଲପୁରର ନାରୀମାନେ ସଦାପ୍ରଫୁଲ୍ଲ; ସେମାନଙ୍କ ମନକୁ କେତେବେଳେ ହେଲେ ବିଷାଦର କାଳିମା ଛୁଏଁ ନାହିଁ । ରାତି ନ ପାହୁଣୁ, ଏଠାକାର ବଧୂମାନେ ସ୍ନାନସାରି ଶିଶିରସ୍ନାତ ଶେଫାଳୀ ପରି ହାସ୍ୟମୟୀ ହୋଇଉଠନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ଅନଳସ ଚରଣରେ କମଳ ଫୁଟିଉଠେ ଓ କଳାକୁଶଳ କରସ୍ପର୍ଶରେ କ୍ଷୁଦ୍ରକୁଟୀର ସୁଦ୍ଧା ହସିଉଠେ ।

Question ୮ ।
କଟକର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କର ।
Answer:
କଟକ ସୌଧାବଳୀରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଯାହାକି ଉତ୍କଳର ଉତ୍ତମାଙ୍ଗ । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଗଜପତିଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଥୁଲା, ଆଉ ଏହିଠାରୁ ହିଁ ତା’ର ଅଜେୟ ବାହିନୀ ଝିଟିକା ବେଗରେ ଦୁର୍ଗରୁ ଦୁର୍ଗାନ୍ତରକୁ ଗତିକରି ଚାଲିଥିଲା । ସ୍ମୃତିପୂତ ବିଡ଼ାନାସୀ, ବାରବାଟୀ ଆଦିର ସ୍ମୃତି ଓ କୀର୍ତ୍ତି ମର୍କତ କେଶରୀଙ୍କ ମହାକୀର୍ତ୍ତି ଆଜିଯାଏ ଚିତ୍ରୋତ୍ପଳାର ମେଖଳା ପରି ଦିଶୁଛି । ଏଠାରେ ବହୁ କବି, ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ ଓ କର୍ମୀ ଅଳ୍ପଦିନ ତଳେ ଉତ୍କଳର ମହାନିଶାରେ ଉଜାଗର ରହି ଜ୍ଞାନଦୀପ ଜାଳି ଯାଇଛନ୍ତି ।

Question ୯ ।
କୋଣାର୍କ ହୃପ୍ତ ଓ ଗର୍ବିତ ଜାତିର ପରାକ୍ରମର ପ୍ରତୀକ – ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ମହୋଦଧୂର ତୁଙ୍ଗ ତରଙ୍ଗାବଳୀରୁ ଉଦ୍‌ଗତ ହେଲାଭଳି ବହୁଦୂରରୁ କୋଣାର୍କର କୃଷ୍ଣଚୂଡ଼ା ଦେଖାଯାଏ । କୋଣାର୍କ ହେଉଛି କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ବିମଣ୍ଡିତ ଭୁବନମୋହନ ସ୍ୱରୂପ । ସ୍ଵର୍ଗଚ୍ୟୁତ ପାରିଜାତ ପରି ତାହା ଆଜି ମ୍ଳାନ ଓ ଛିନ୍ନ ହୋଇ ବିଜନ ବେଳାରେ ପଡ଼ିରହିଛି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କୋଣାର୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ କହିଛନ୍ତି, ଏହି ମୂକ ମନ୍ଦିରର ଯଦି ମୁଖ ଫିଟନ୍ତା; ତେବେ ସେ ଅତୀତ ବିଭବର ଗାଥା କହି ବିଜନ ବେଳାକୁ ମୁଖରିତ କରିଦିଅନ୍ତା ।

Question ୧୦ ।
‘‘ଉତ୍କଳ କମଳର କେଶର’’ ବୋଲି କାହାକୁ କୁହାଯାଇଛି ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
ନୀଳାଚଳକୁ ‘ଉତ୍କଳ କମଳର କେଶର’ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି କାରଣ, ଏଭଳି କହିବାର ଅର୍ଥ ସମଗ୍ର ଉତ୍କଳକୁ ଯଦି ଏକ କମଳ ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଏ, ତା’ହେଲେ ସେହି କମଳର କେଶର ହେଉଛି ନୀଳାଚଳଧାମ । କାରଣ ନିଜେ ଲୀଳାମୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଏହାକୁ ବାସସ୍ଥଳୀ ଭାବେ ବାଛିଛନ୍ତି । ଇତିହାସକୁ ପର୍ଯ୍ୟାଲୋଚନା କଲେ ଜଣାଯାଏ ଯେ, ଜଗନ୍ନାଥ ହିଁ ଉତ୍କଳର ଇତିହାସ । ଶାନ୍ତି, ମୁକ୍ତି, ମୈତ୍ରୀ, ଭକ୍ତି ଓ ଭୀତି ସବୁ ଏକାଧାରରେ ଏହିଠାରେ ହିଁ ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ହୋଇ ରହିଛି ।

Question ୧୧ ।
ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ରୂପଚିତ୍ର ଦିଅ ।
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କର ଜୀବନ ଓ କର୍ମମୟ ସାଧନାକୁ ଅତି ସୂଚନାତ୍ମକ ଓ ଅନୁଶୀଳନାତ୍ମକ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କର ରୂପଚିତ୍ର ଦେଇ ସେ କହିଛନ୍ତି, ‘ସେ ଥିଲେ ଶ୍ମଶୁଳ, ଅଶୁଳ, ଖର୍ବ, କ୍ଷମ ମନୁଷ୍ୟଟିଏ, ଯେକି ବକୁଳ ବନରେ କୁଟୀର ରଚି ବନବିଦ୍ୟାଳୟ ଗଠନ କରି ଓଡ଼ିଶାର ଭବିଷ୍ୟତ ଗଠନ କରିବାର ସଂକଳ୍ପ ନେଇଥିଲେ ।’’

Question ୧୨ ।
ଗଞ୍ଜାମ ଓ ଜୟପୁରର ଅତୀତ ଐତିହ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କର ।
Answer:
ଗଞ୍ଜାମ ଓ ଜୟପୁର, ଉତ୍କଳ ଖଣ୍ଡିତ ଥିଲାବେଳେ, ଏମାନେ ଦକ୍ଷିଣାଶାପଥର-ପ୍ରହରୀ ରୂପେ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇ ରହିଥିଲେ । ସିନ୍ଧୁପାରି-ସାଧବ ସ୍ମୃତି-ପୂତ ଏ ଭୂମିରେ ଜାଗ୍ରତ ଜନତା ଭାବରେ ରହିଥିଲେ । ଫଳରେ ନୌବାଣିଜ୍ୟ କରି

(ଙ) ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ପ୍ରାୟ ୧୫୦ ଶବ୍ଦରେ ଦେବାକୁ ହେବ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ୫ ନମ୍ବର ।

Question ୧।
‘ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ’ ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରମର୍ମ ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଜଣେ ଭାରତ ବିଖ୍ୟାତ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିଦ୍ ଓ ଐତିହାସିକ । ମାଟି, ପଥର, ମୂର୍ତ୍ତି, ମନ୍ଦିର, ସ୍ତୂପ ମଧ୍ୟରୁ ମାନବଜାତିର ଇତିହାସ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା ଥିଲା ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ । କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଆହ୍ଵାନରେ ସେ ରହିଥିଲେ ପାଟନାଠାରେ; ଯାହାକି ପୁଷ୍ପପୁର ଭାବରେ ପରିଚିତ । ସେ ନୂଆମେଘକୁ ଦେଖି, ନିଜର ଜନ୍ମଭୂମି ଓଡ଼ିଶା କଥା ମନେ ପକାଇଛନ୍ତି । ନିଦାଘକ୍ଳିଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଶାକୁ ମେଘ ଯାଇ ସବୁଜ ଶ୍ୟାମଳ ଓ ଶସ୍ୟବିମଣ୍ଡିତ କରିବ ବୋଲି ସେ ଆଶାପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି । ସେଭଳି ଆଶାରୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କର ଜାତୀୟତାବୋଧ ଓ ଉପସ୍ଥାପନରେ କାବ୍ୟକତାର ଛଟା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଉଠେ ।

ବର୍ଷାବରଣ ସାହିତ୍ୟ ରାଜ୍ୟରେ ଏକ ସୁପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରା । ମହାକବି କାଳିଦାସଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି, କବିବର ରାଧାନାଥ ରାୟ, ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ ପ୍ରକୃତିକୁ ଦୂତ କରି ନିଜର ଜାତୀୟତାବୋଧ ପରିପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ବର୍ଗରାଜ୍ୟରୁ ବିଚ୍ୟୁତ ଯକ୍ଷ, ପ୍ରଣୟନୀ ପାଖକୁ ମେଘ ହାତରେ ଉଦନ୍ତ ପଠାଇଛନ୍ତି । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଅପେକ୍ଷା ଗୋଷ୍ଠୀ ଉପରେ ଅଧ‌ିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାରେ ମେଘ ତା’ର ବାରିପାତରେ କିପରି ସଜୀବ କରିବ, ସେଥ୍ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି । ଭାବପ୍ରବଣ ହୋଇ ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି -‘ଆଜି ଯଦି ମୁଁ ଧୂମ, ଜ୍ୟୋତି ବା ସଲିଳ ହୋଇ ତୋହ ସହିତ ମିଶିପାରନ୍ତି, ତେବେ ବାତାୟନ ପଥରେ ଉଡ଼ିଯାଇ ଅଗ୍ରଗତିରେ ମୋର ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ତୋତେ ଚିହ୍ନାଇ ଦିଅନ୍ତି । ତଥାପି, ପଥପ୍ରଦର୍ଶକ ବିନା ଭାରତର ସାରଭୂତା ଉତ୍କଳ ଭୂମିକୁ ଚିହ୍ନିବାପାଇଁ ତୋ’ର ଭ୍ରମ ହେବ ନାହିଁ ।’’

ବାରିପାତର ଭୌଗୋଳିକ ସୀମାରେଖା ନିଶ୍ଚୟ କଲାପରି ସେ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭା ଓ ଐତିହାସିକ ମହତ୍ତ୍ବ ଦେଖାଇଅଛନ୍ତି । ସେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରୁ ମେଘକୁ ସଂଚାରିତ କରାଇ ଉପକୂଳ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଶେଷରେ ନୀଳାଚଳଧାମରେ ପରିସମାପ୍ତି କରାଇଛନ୍ତି । ପ୍ରଥମେ ସେ ବନବାସୀମାନେ ବର୍ଷା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି କିପରି ଜୀବନଧାରଣ କରନ୍ତି, ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି । ସେଠାରୁ ସେ ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ଓ ମାଲ୍ୟଗିରିର ମହିମା ବଖାଣି ବସିଛନ୍ତି । ସମ୍ବଲପୁରର ବର୍ଣ୍ଣନାରେ, ବିଶେଷକରି ସମ୍ବଲପୁର ନାରୀମାନେ କିପରି ସଦାପ୍ରଫୁଲ୍ଲା ଓ କର୍ମଚଞ୍ଚଳ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ କହିଛନ୍ତି । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କଟକ, ଭୁବନେଶ୍ଵର, କୋଣାର୍କ ଓ ନୀଳାଚଳ ଧାମର ମହିମା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ସେହି ଅବସରରେ ଲେଖକ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ସତ୍ୟବାଦୀ ପୀଠ, ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳ, ଚିଲିକା, ଗଞ୍ଜାମ ଓ ଜୟପୁରର ବିଶେଷତା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମୋଟ ଉପରେ ଲେଖକ ନୀଳାଚଳଧାମର ବିଶେଷତ୍ଵକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରି ନିଜର ଜାତୀୟତାବୋଧକୁ ଦେଖାଇଛନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ କାବ୍ୟକ ଶୈଳୀ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ମନୋଜ୍ଞ ହୋଇପାରିଛି ।

ବାସ୍ତବରେ କାବ୍ୟକ ଶୈଳୀ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ମନୋଜ୍ଞ ହୋଇପାରିଛି ।

Question ୨।
‘ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉତ୍କଳର ଯେଉଁ ଭୌଗୋଳିକ ଚିତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଡକ୍ଟର କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଥିଲେ ଜଣେ ଐତିହାସିକ ଓ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିଦ୍ । ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ବ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥାର ସେ ଅଧୀକ୍ଷକ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସେ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ବବିଦ୍ୟାଭାବରେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଅନୁରୋଧରେ ଅନେକ ମଠ, ମନ୍ଦିର, ଦୁର୍ଗ, ପ୍ରାସାଦ, ଗୁମ୍ଫା ଓ ଅଭିଲେଖଆଦି ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । ଫଳରେ ଐତିହାସିକ ଜ୍ଞାନ ସହିତ ତାଙ୍କର ରହିଥୁଲା ଭୌଗୋଳିକ ଅଭିଜ୍ଞତା । ପୁନଶ୍ଚ ଜଣେ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଲେଖକ ଭାବରେ ସେ ଉତ୍କଳର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ସେ ଦୂତଭାବରେ ପ୍ରେରଣକରି ମେଘ କିପରି ଉତ୍କଳର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଇ, ସେଠାକାର ପରିବେଶକୁ ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳ ଓ ସବୁଜମୟ କରିଥାଏ, ତାହାକୁ ଭୌଗୋଳିକ ଚିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପ୍ରଥମେ ଉତ୍କଳର ଭୌଗୋଳିକ ସୀମାରେଖା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିଛନ୍ତି । ଉତ୍କଳର ଗୋଟିଏ ପଟରେ ପୂଗ, ପୁନ୍ନାଗ, ତାଳ, ତମାଳ, ତାମ୍ବୁଳ ଓ ନାରିକେଳ ବନରେ ବିଶୋଭିତ ଶ୍ୟାମଭାର ଅପରୂପ କାନ୍ତି । ସେହି ଜନ୍ମଭୂମି ଉତ୍କଳ ଅସାଧାରଣ । ଉତ୍କଳର ବନଭୂମି ଟଙ୍କିଳ, ଅନୁର୍ବର, ଉଚ୍ଚବାଚ ହେଲେବି, ସେଠାକାର ଅଧିବାସୀ ପରିଶ୍ରମକରି, ପ୍ରାକୃତିକ ବର୍ଷା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ନିଜର ଜୀବିକାନିର୍ବାହ କରନ୍ତି । ଯେତେ ପରିଶ୍ରମ କଲେ ବି ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ବିଷାଦଭାବ ନ ଥାଏ; ବରଂ ସେମାନେ ବେଣୁସ୍ଵନର ତାଳେ ତାଳେ ଗୀତ ଗାଇ ବନଭୂମିକୁ ମୁଖରିତ କରନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପ୍ରଥମେ ଉତ୍କଳର ଭୌଗୋଳିକ ସୀମାରେଖା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିଛନ୍ତି । ଉତ୍କଳର ଗୋଟିଏ ପଟରେ ପୂଗ, ପୁନ୍ନାଗ, ତାଳ, ତମାଳ, ତାମ୍ବୁଳ ଓ ନାରିକେଳ ବନରେ ବିଶୋଭିତ ଶ୍ୟାମଶୋଭାର ଅପରୂପ କାନ୍ତି । ସେହି ଜନ୍ମଭୂମି ଉତ୍କଳ ଅସାଧାରଣ । ଉତ୍କଳର ବନଭୂମି ଟଙ୍କିଳ, ଅନୁର୍ବର, ଉଚ୍ଚବାଚ ହେଲେବି, ସେଠାକାର ଅଧିବାସୀ ପରିଶ୍ରମକରି, ପ୍ରାକୃତିକ ବର୍ଷା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ନିଜର ଜୀବିକାନିର୍ବାହ କରନ୍ତି । ଯେତେ ପରିଶ୍ରମ କଲେ ବି ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ବିଷାଦଭାବ ନ ଥାଏ; ବରଂ ସେମାନେ ବେଣୁସ୍ଵନର ତାଳେ ତାଳେ ଗୀତ ଗାଇ ବନଭୂମିକୁ ମୁଖରିତ କରନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦନ ବା ମାଲ୍ୟଗିରି ପ୍ରଭୃତି ପର୍ବତର ବର୍ଣ୍ଣନା ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହି ପର୍ବତଗୁଡ଼ିକରେ ଅସରନ୍ତି ରତ୍ନଭଣ୍ଡାର ରହିଛି । ସେହିପରି ଖଣ୍ଡାଧାର ଓ ଦେବଗଡ଼ର ପ୍ରପାତ କିପରି ବନଭୂମିରେ କ୍ରୀଡ଼ାକରି ଚାଲିଥା’ନ୍ତି, ତାହାକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମନୋଜ୍ଞ ଭାବରେ ସୂଚିତ କରିଛନ୍ତି ।

ସମ୍ବଲପୁରର ବର୍ଣ୍ଣନା ଦେବାକୁ ଯାଇ, ସେଠାକାର ମହାନଦୀ କିପରି ତନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ଉପଳ ଶଯ୍ୟାରେ ଯାଉ ଯାଉ ତୀର ଦେଶରେ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣରେଣୁ ଢାଳିଦିଏ, ତାହାକୁ ମଧ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଏହାପରେ ବେଣୁବନ ଉପରେ ମେଘ ସଞ୍ଚରଣ କରି ଉପକୂଳ ଆଡ଼କୁ ଯିବାକୁ କହିଛନ୍ତି । ସେହି ବାଂଶବଣରେ ବାନର-ବାନରୀଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ପରେ କପିଳାସ, କଟକ, ଭୁବନେଶ୍ଵର, କୋଣାର୍କ ଆଦି ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ବର୍ଣ୍ଣନା ଦେଇ, ଶେଷରେ ନୀଳାଚଳଧାମର ପ୍ରସଙ୍ଗ ସୂଚିତ କରିଛନ୍ତି । ନୀଳାଚଳ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରହିଥ‌ିବା ପୁଗ, ପୁନ୍ନାଗ, ତାଳ ତରୁର୍ ଦୀର୍ଘଭୂତ ବନସ୍ତ, ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଶ୍ରୀବିମଣ୍ଡିତ କରିଥାଏ । ଶେଷରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଲେଖିଛନ୍ତି, ‘ନୀଳାଚଳଠାରୁ ଚାରୁଚିଲିକା ବକ୍ଷ ଦେଇ ତୁ ଅଚିରେ ସମଗ୍ର ଉପକୂଳ ଓ ମାଳ ଅଞ୍ଚଳ ବ୍ୟାପିଯାଇ ଉତ୍କଳରେ ତୋର ସ୍ଵକର୍ମ ଶେଷ କରିବୁ ।’

ଏଭଳି ବର୍ଣ୍ଣନାରୁ ଡଃ. ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ଭୌଗୋଳିକ ଚିତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନର ମହତ୍ତ୍ବ ଜଣାଯାଇଥାଏ ।

Question ୩ ।
ପଠିତ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଅତୀତ ଉତ୍କଳର ଯେଉଁ ସ୍ମୃତି ରୋମନ୍ଥନ କରିଛନ୍ତି ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
‘ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ‘ପ୍ରବନ୍ଧ ମାନସ’ ପ୍ରବନ୍ଧ ସଙ୍କଳନର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରବନ୍ଧ । ଏଥ‌ିରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମହାକବି କାଳିଦାସ ‘ମେଘଦୂତ କାବ୍ୟ’ରେ ମେଘକୁ ଦୂତକରି ନିଜର ପ୍ରଣୟିନୀ ପାଖକୁ ପ୍ରେରଣ କଲାଭଳି, ସେ ମେଘକୁ ଉତ୍କଳ ଭୂଇଁକୁ ପଠାଇଛନ୍ତି, ନିଦାଘ କ୍ଳିଷ୍ଟ ନିଜର ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳା ଓ ସବୁଜଶ୍ରୀରେ ବିମଣ୍ଡିତ କରିବାପାଇଁ । ସେ ମେଘକୁ କେବଳ ଉତ୍କଳ ଭୂଇଁକୁ ପଠାଇ ନାହାଁନ୍ତି, ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ମେଘ ପହଞ୍ଚିଛି, ସେଠାକାର ଗୌରବମୟ ଐତିହ୍ୟକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଉତ୍କଳର ମହିମା ଗାନ କରି ଡଃ. ପାଣିଗ୍ରାହୀ ନିଜର ଜାତୀୟତାବୋଧ ପରିପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉତ୍କଳର ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ଅବକାଶରେ, ତାହାର ମହିମାଗାନ କରି କହିଛନ୍ତି – ‘ସେହି ମୋର ଜନ୍ମଭୂମି କୋଟିବୀରପ୍ରସବିନୀ, କୋଟିକୀର୍ତିକିରୀଟିନୀ, ତଟିନୀତଟମାଳିନୀ, ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନରତ୍ନଧାରିଣୀ, ସୁଜଳା, ସୁଫଳା, ଶ୍ୟାମଳା ଅଥଚ ଆଜି ପତିତା, ଲାଞ୍ଛିତା ଓ ଖଣ୍ଡିତା ।’’ ସେହିପରି ସେ ସୌଧାବଳୀ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣା କଟକକୁ ଉତ୍କଳର ଉତ୍ତମାଙ୍ଗ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । କାରଣ ଏହି କଟକ ଦିନେ ଗର୍ବିତ ଗଜପତିର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ।

ଏହିଠାରୁ ହିଁ ଗଜପତିଙ୍କର ଅଜେୟ ବାହିନୀ ଝଟିକା ବେଗରେ ଦୁର୍ଗରୁ ଦୁର୍ଗାନ୍ତରକୁ ଗତିକରି ଚାଲିଥିଲା; ମାତ୍ର କଟକର ସେହି ଗୌରବ ନାହିଁ । ବରଂ ସ୍ମୃତିପୂତ ବିଡ଼ାନାସୀ ଆଜି ମୂର୍ତ୍ତିକାରେ ଅବଲୁପ୍ତ ହୋଇଛି । ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗର ପ୍ରସ୍ତରଖଣ୍ଡ ସ୍ଖଳିତ ହୋଇଛି । ତଥାପି ସେହି ଦୁର୍ଗ ଏବେସୁଦ୍ଧା ମର୍କତ- କେଶରୀଙ୍କ ମହାକୀର୍ତ୍ତି, ଚିତ୍ରୋତ୍ପଳାର ମେଖଳା ପରି ଦିଶୁଛି। ଏହି କଟକରେ ବହୁ କବି, ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ ଓ କର୍ମୀ ଅଳ୍ପଦିନ ତଳେ ଉତ୍କଳର ମହାନିଶାରେ ଉଜାଗର ରହି ଜ୍ଞାନଦୀପ ଜାଳିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ମନ୍ଦିରମାଳିନୀ ଭୁବନେଶ୍ଵରର ବର୍ଣ୍ଣନା କରି, ତାହାକୁ ସ୍ମୃତି ଶ୍ମଶାନ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । କାରଣ ଏହାର ମନ୍ଦିର ଶ୍ରେଣୀ ଉତ୍କଳର ମାନଦଣ୍ଡ ପରି ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇଥିଲା । ପୁନଶ୍ଚ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉତ୍କଳ ଗୌରବ କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରକୁ ସ୍ଵର୍ଗଚ୍ୟୁତ ପାରିଜାତ ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି । ଏହି ମନ୍ଦିର ଦୃପ୍ତ ଓ ଗର୍ବିତ ଜାତିର ପରାକ୍ରମ ଏବଂ ବିପୁଳ ବିଭବର ବାର୍ତ୍ତା ପରିପ୍ରଚାର କରିଛି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଭାଷାରେ ‘‘ଏହି ମୂକ ମନ୍ଦିର ଯଦି ମୁଖ ଫିଟନ୍ତା, ତେବେ ସେ ତୋତେ ଅତୀତ ବିଭବର ଗାଥା କହି ବିଜନ ବେଳାକୁ ମୁଖରିତ କରିଦିଅନ୍ତା ।’’ ଉତ୍କଳର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ପ୍ରାଣପାତ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିବା ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ସାଧନାର ପୀଠ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳର ବନବିଦ୍ୟାଳୟ, ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ଉତ୍କଳର ମହାନିଶାର ଧ୍ରୁବଜ୍ୟୋତି, ଦଧୀଚି ଋଷି ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରବନ୍ଧର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ନୀଳାଚଳ କ୍ଷେତ୍ରର ମହିମା, ଗଞ୍ଜାମ ଓ ଜୟପୁର ଦକ୍ଷିଣାଶାପଥର ଜାଗ୍ରତ ପ୍ରହରୀ ରୂପେ ଥିଲେ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଅତୀତ ଉତ୍କଳର ମହିମାଗାନ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୪।
ନିଜ ଜନ୍ମଭୂମି ପ୍ରତି ଆପଣାର ଭାବ ‘ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ କିପରି ପ୍ରତିଫଳିତ – ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ତଥା ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଥିଲେ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ସାହିତ୍ୟିକ । ସେ ତାଙ୍କର ସାରସ୍ଵତ ସାଧନାରେ ଉତ୍କଳର ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ଦିର, ସ୍ତୂପ, ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଅନୁଶୀଳନ କରି, ନିଜ ଜନ୍ମଭୂମିର ମହିମା ଗାନ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ଥିଲା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର । ତାଙ୍କର ବିଚାରଧାରା ଥିଲା ଅସାଧାରଣ । ତେଣୁ ସେ ଏକ ସୁପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରାକୁ ଆଧାର କରି ମେଘକୁ ଦୂତଭାବରେ ପ୍ରେରଣ କରିଛନ୍ତି । କାର୍ଯ୍ୟ ଉପଲକ୍ଷେ ପୁଷ୍ପପୁରରେ ରହିଥିଲେ ବି, ବାରିବାହକୁ ପ୍ରେରଣ କରି ସେ ନିଜ ଜନ୍ମଭୂମି ପ୍ରତି ଆପଣାର ଭାବକୁ ମନୋଜ୍ଞ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ନିଜର ଜନ୍ମଭୂମିରେ ବିଚରଣ କରିଛନ୍ତି । ମେଘକୁ ସମ୍ବୋଧନ କରି କହିଛନ୍ତି – ‘ଆଜି ଯଦି ମୁଁ ଧୂମ, ଜ୍ୟୋତି ବା ସଲିଳ ହୋଇ ତୋହ ସହିତ ମିଶିପାରନ୍ତି, ତେବେ ବାତାୟନ ପଥରେ ଉଡ଼ିଯାଇ ଅଗ୍ରଗତିରେ ମୋର ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ତୋତେ ଚିହ୍ନାଇ ଦିଅନ୍ତି ।’’ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭା ଥିଲା ସଦାରୁଚିର । ପୂଗ, ପୁନ୍ନାଗ, ତାଳ, ତମାଳ, ତାମ୍ବୁଳ ଓ ନାରିକେଳ ବନରେ ବିଶୋଭିତ ମହୋଦଧୂବେଳାରେ ସେ ବଳୟିତ । ସେହିପରି ଅନ୍ୟଦିଗରେ ତୁଙ୍ଗଶିଖରୀ ସମାକୁଳ- ନିବିଡ଼ ବନରାଜିର ଅସରନ୍ତି ଶ୍ୟାମଶୋଭାରେ ସେ ହୋଇଛି ଅପରୂପା । ତାଙ୍କର ଜନ୍ମଭୂମି କୋଟିବୀରପ୍ରସବିନୀ, କୋଟି କୀର୍ତ୍ତିକିରୀଟିନୀ, ତଟିନୀତଟମାଳିନୀ, ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନ ରତ୍ନଧାରିଣୀ, ସୁଜଳା, ସୁଫଳା, ଶ୍ୟାମଳା ହେଲେ ବି ଆଜି ସେ ହୋଇଛି ପତିତା, ଲାଞ୍ଛିତା ଓ ଖଣ୍ଡିତା ।

ବନବାସୀଙ୍କ ପ୍ରତି ସହାନୁଭୂତି ଭାବ ପ୍ରକାଶ କରି ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି, ସୁସ୍ଥ, ସବଳ ଓ ସୁବଳିତ ତନୁଲତାରେ ବନପୁଷ୍ପଭରା ଗଭାର ଶୋଭା ଧାରଣ କରି ଏମାନେ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ, ବନ୍ଧୁର, କର୍କଶ ଓ ଉରଗକୁଟିଳ ଗିରିପଥକୁ ହାସ୍ୟ ଓ ସଙ୍ଗୀତରେ ମୁଖର କରି ନିର୍ଝରିଣୀ ପରି ଗତି କରିଥା’ନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱେଦାର୍ଜିତ ଧନରେ ଉଦର ପୋଷଣ, ସୁନ୍ଦର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ନିର୍ମଳ ମନ ମାନବ ଜୀବନର କାମ୍ୟ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ବା ମାଲ୍ୟଗିରିରେ ପ୍ରଚୁର ଖଣିଜ ସମ୍ପଦ ପୂରିରହିଛି ବୋଲି, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି । ସେହିପରି ସମ୍ବଲପୁରକୁ ସୂକ୍ଷ୍ମଶାଳିର ଗନ୍ତାଘର ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । କାରଣ ଏଠାରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ମନ୍ଦିରମାଳିନୀ ଭୁବନେଶ୍ଵର ଓ ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରର ମହିମା, କୋଣାର୍କର ସ୍ଥାପତ୍ୟ, ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳରେ ଉତ୍କଳମଣିଙ୍କ କର୍ମଭୂମିର ମହତ୍ତ୍ବ ଆଦି ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିଜ ଜାତୀୟତାବୋଧର ପରିଚୟ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ବାସ୍ତବରେ ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜନ୍ମଭୂମି ପ୍ରୀତିକୁ ଅତି ମନୋଜ୍ଞ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

Additional Multiple Choice Question (MCQs) With Answers

Question ୧ ।
କାହାକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ଉତ୍କଳର ଇତିହାସ ଗଢ଼ି ଉଠିଛି ?
(i) ଗଜପତି
(ii) ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ
(iii) ମହୋଦଧ୍
(iv) ସବୁଗୁଡ଼ିକ
Answer:
(ii) ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ

Question ୨ ।
ଜଗନ୍ନାଥ ଶାନ୍ତି ମୈତ୍ରୀସବୁ ବାଣ୍ଟିଦେଇ କାହାପରି କାଙ୍ଗାଳ ହୋଇ ବସିରହିଛନ୍ତି ?
(i) ଦୀନ ଦୁଃଖୀ ପରି
(ii) ଅବସର କର୍ମଚାରୀ ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥା ଭୋଗ କଲାପରି
(iii) ମନୁଷ୍ୟ ଦୂରାରୋଗ୍ୟ ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ହେଲାପରି
(iv) ସବୁଗୁଡ଼ିକ
Answer:
(ii) ଅବସର କର୍ମଚାରୀ ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥା ଭୋଗ କଲାପରି

Question ୩।
କେଉଁମାନଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣାପଥ ପ୍ରହରୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
(i) କଟକ ଓ ପୁରୀବାସୀଙ୍କୁ
(ii) ଗଞ୍ଜାମ ଓ ଜୟପୁରବାସୀଙ୍କୁ
(iii) ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଓ ବାଲେଶ୍ଵରବାସୀଙ୍କୁ
(iv) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(ii) ଗଞ୍ଜାମ ଓ ଜୟପୁରବାସୀଙ୍କୁ

Question ୪ ।
ଉତ୍କଳର ମହାନିଶାରେ କିଏ ଧ୍ରୁବଜ୍ୟୋତି ଥିଲେ ?
(i) ଗୋପବନ୍ଧୁ
(ii) ମଧୁସୂଦନ
(iii) ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ
(iv) ରାଧାନାଥ ରାୟ
Answer:
(i) ଗୋପବନ୍ଧୁ

Question ୫।
କେଉଁ ରାଜାଙ୍କ ମହାକୀର୍ତ୍ତି ଚିତ୍ରୋତ୍ପଳାର ମେଖଳା ପରି ଦିଶୁଛି ?
(i) ଯଯାତିକେଶରୀ
(ii) ମର୍କତକେଶରୀ
(iii) କପିଳେନ୍ଦ୍ର ଦେବ
(iv) ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ
Answer:
(ii) ମର୍କତକେଶରୀ

Question ୬ |
କାହାର କୋଳାହଳ ପାଇଁ ନୀଳାଚଳନାଥଙ୍କ କାନରେ ଭକ୍ତର କାତର ଡାକ ପଡ଼େନାହିଁ ?
(i) ପ୍ରଭଞ୍ଜନ
(ii) ସିନ୍ଧୁ
(iii) ଝାଉଁବଣ
(iv) ଜନତା
Answer:
(ii) ସିନ୍ଧୁ

Question ୭ ।
ନିର୍ଝରିଣୀ କେଉଁଠାରେ କ୍ରୀଡ଼ାରତ ବତ୍ସତରୀ ପରି ନାଚି ଉଠେ ?
(i) ଗିରିଦରୀ
(ii) ମହୋଦଧୂ
(iii) ସରିତ
(iv) ସାଗର
Answer:
(i) ଗିରିଦରୀ

Question ୮ ।
ଉତ୍କଳର ଉତ୍ତମାଙ୍ଗ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କାହାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
(i) ସମ୍ବଲପୁର
(ii) କଟକ
(iii) ଭୁବନେଶ୍ଵର
(iv) ଗଞ୍ଜାମ
Answer:
(ii) କଟକ

Question ୧୦ ।
ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀର ନାମ କ’ଣ ?
(i) ପଥ ଓ ପୃଥ‌ିବୀ
(ii) ସ୍ମୃତି ଓ ଅନୁଭୂତି
(iii) ମୋ ସମୟର ଓଡ଼ିଶା
(iv) ଆତ୍ମଜୀବନୀ ଚରିତ
Answer:
(iii) ମୋ ସମୟର ଓଡ଼ିଶା

Question ୧୧ ।
କେଉଁ ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ?
(i) ପ୍ରବନ୍ଧ ମାନସ
(ii) ଇତିହାସ ଓ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ
(iii) ମୋ ସମୟର ଓଡ଼ିଶା
(iv) ଭାରତୀୟ ପ୍ରସୂତତ୍ତ୍ଵ
Answer:
(iii) ମୋ ସମୟର ଓଡ଼ିଶା

Question ୧୨ ।
ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ’ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ କେଉଁ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ?
(i) ଇତିହାସ ଓ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ
(ii) ପ୍ରବନ୍ଧ ମାନସ
(iii) ଇତିହାସରେ ଯାଜପୁର
(iv) ସାରଳା ସାହିତ୍ୟରେ ଐତିହାସିକ ଚିତ୍ର
Answer:
(ii) ପ୍ରବନ୍ଧ ମାନସ

Question ୧୩ ।
ଉତ୍କଳର କେଉଁ ସହର ଦିନେ ଗର୍ବିତ ଗଜପତିର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ?
(i) ଯାଜପୁର
(ii) କଟକ
(iii) ସମ୍ବଲପୁର
(iv) ମୟୂରଭଞ୍ଜ
Answer:
(ii) କଟକ

Question ୧୪ ।
କେଉଁଠାରେ ଉତ୍କଳର ବହୁ କବି, ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ ଜ୍ଞାନଦୀପ ପ୍ରଜ୍ଜ୍ୱଳିତ କରିଥିଲେ ?
(i) ପୁରୀ
(ii) ମୟୁରଭଞ୍ଜ
(iii) କଟକ
(iv) ସମ୍ବଲପୁର
Answer:
(iii) କଟକ

Question ୧୫ ।
କିଏ ଉତ୍କଳମହୀର ମାନଦଣ୍ଡ ପରି ଦଣ୍ଡାୟମାନ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
(i) କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର
(ii) ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର
(iii) ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର
(iv) ବିରଜା ମନ୍ଦିର
Answer:
(ii) ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର

Question ୧୬ ।
କେଉଁ ପୀଠସ୍ଥଳୀକୁ ଲେଖକ ‘ଭୁବନମୋହନ’ ବୋଲି ଆଖ୍ୟା ଦେଇଛନ୍ତି ?
(i) କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର
(ii) ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର
(iii) ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର
(iv) କୌଣସିଟି ନୁହେଁ
Answer:
(i) କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର

Question ୧୭ ।
ଉନ୍ନତ ଉତ୍କଳର ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖୁଥ‌ିବା ଶ୍ମଶୁଳ, ଅଶୁଳ, ଖର୍ବ ଓ କ୍ଷମ ମନୁଷ୍ୟଟି କିଏ ?
(i) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(ii) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
(iii) ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ
(iv) ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ
Answer:
(ii) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ

Question ୧୮ ।
କିଏ ଦଧୀଚି ପରି ଅସ୍ଥି ଦେଇ ଅକାଳରେ ଝାଉଁଳି ପଡ଼ିଲା
(i) ମଧୁସୂଦନ ଦାସ
(ii) ନୀଳକଣ୍ଠ ଦାସ
(iii) ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ
(iv) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ
Answer:
(iv) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସ

Question ୧୯ ।
ଉତ୍କଳବାସୀ କେଉଁ ନଦୀ ତୀରରେ ବସି ମଧ୍ଯ ପିପାସୀ ?
(i) ମହାନଦୀ
(ii) ଭାଗୀରଥୀ
(iii) ବୈତରଣୀ
(iv) କାଠଯୋଡ଼ି
Answer:
(ii) ଭାଗୀରଥୀ

Question ୨୦ ।
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କେଉଁ ପରମ୍ପରାକୁ ଅନୁସରଣ କରି ବର୍ଷାକୁ ଜନ୍ମଭୂମିର ଗୌରବଗାନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିଛନ୍ତି ?
(i) ବିଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ଶୈଳୀ
(ii) ଅଭିଜାତ୍ୟ କଥନଶୈଳୀ
(iii) ସାହିତ୍ୟରେ ବର୍ଷାବରଣ
(iv) ବର୍ଣ୍ଣନାର ଅପୂର୍ବ ଦକ୍ଷତା
Answer:
(iii) ସାହିତ୍ୟରେ ବର୍ଷାବରଣ

(କ) ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପରିଚିତି :

ବିଶିଷ୍ଟ ଐତିହାସିକ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ସୁଲେଖକ ଡକ୍ଟର କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଏକ ସ୍ମରଣୀୟ ପ୍ରତିଭା । ୧୯୦୯ ମସିହାରେ ସେ ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ଖୁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ସାଗର ପାଣିଗ୍ରାହୀ, ମାତା ସରସ୍ଵତୀ ଦେବୀ । ସାଗର ଓ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କର ନବମ ସନ୍ତାନ ଥିଲେ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର । ପରିବାର ବଡ଼ ହୋଇଥବାରୁ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ପରିବାର ଖୁବ୍ ଅଭାବ ଅନଟନରେ କାଳାତିପାତ କରୁଥିଲେ । କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ବାଲ୍ୟଶିକ୍ଷାଠାରୁ ଏଇ କ୍ରୂର ଅନଟନର ଶିକାର ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେ ମେଧାବୀ ଥିଲେ । ମେଧାବୃତ୍ତି ଲାଭକରି ସ୍କୁଲଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ତଦାନୀନ୍ତନ ବାରିପଦାର ଉଦାର ହୃଦୟ ନରପତି ମହାରାଜା ପ୍ରତାପଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଦେବଙ୍କ କୃପାଦୃଷ୍ଟି କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଉପରେ ପଡ଼ିଲା । ରାଜାଙ୍କଠାରୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଲାଭକରି ସେ ରେଭେନ୍ସା କଲେଜରେ ବି.ଏ. ଓ କଲିକତା ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଇତିହାସରେ ଏମ୍. ଏ. ପାସ୍ କଲେ ।

ଏମ୍. ଏ. ପାସ୍ କରିବାପରେ ପ୍ରଥମେ ମାସିକ ୭୦ ଟଙ୍କା ବେତନରେ ଡଃ. ପାଣିଗ୍ରାହୀ ବିଶିଷ୍ଟ ଐତିହାସିକ | ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ବବିତ୍ ରମାପ୍ରସାଦ ଚାନ୍ଦଙ୍କ ସହଯୋଗୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକଲେ । ପରେ ମହାରାଜା ତାଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ବ ଅଧ୍ୟୟନ ଲାଗି ପାଟନା ପଠାଇଥିଲେ । ସ୍ଵର୍ଗତ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ ବିଭାଗର ସହତତ୍ତ୍ଵାବଧାରକ ଓ ତତ୍ତ୍ଵାବଧାରକଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟର ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ବ ବିଭାଗର କ୍ୟୁରେଟର ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ସେ କିଛିଦିନ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗରେ ଅଧ୍ୟାପକ, ପ୍ରାଧ୍ୟାପକ ଓ ପ୍ରଫେସର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକରି ଅବସର ନେଇଥିଲେ । ବ୍ରହ୍ମପୁର ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସେ ଚାରିବର୍ଷ ପ୍ରଫେସର ହୋଇଥିଲେ । ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଇତିହାସ ବିଭାଗରେ ଭିଜିଟିଙ୍ଗ୍ ପ୍ରଫେସର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

ଇତିହାସ ଓ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ବ ଥିଲା ଡଃ. ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ଅଧୀତବ୍ୟ ବିଷୟ । ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ମୟୂରଭଞ୍ଜର ଖିଚିଂଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି କଟକ, ଚଉଦ୍ଵାର, ଭୁବନେଶ୍ଵର, ଶିଶୁପାଳଗଡ଼, ଧଉଳି, ଜଉଗଡ଼ଆଦି ବିଷୟରେ ଗବେଷଣା କରି ସେ ବହୁ ପ୍ରବନ୍ଧ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଗବେଷଣା ପୁସ୍ତକ ହେଲା ‘ଭୁବନେଶ୍ଵରର ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ବିଭବ’। ଇତିହାସପ୍ରସିଦ୍ଧ ଭୁବନେଶ୍ଵର ସହରକୁ ବିଶ୍ଵ ଦରବାରରେ ପରିଚିତ କରାଇବାପାଇଁ ଏହା ଏକ ଅତି ଉପାଦେୟ ଗ୍ରନ୍ଥ । ଅତି ସରଳ ସୁଖପାଠ୍ୟ ଭାଷାରେ ଡକ୍ଟର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଇତିହାସର ତଥ୍ୟକୁ ଭିଭିକରି ପ୍ରବନ୍ଧମାନ ରଚନା କରିଥିଲେ । ଇତିହାସ ଗବେଷଣା ସମ୍ପର୍କିତ ନିଜ ପୁସ୍ତକଟିକୁ ମଧ୍ୟ ସେ ସୁନ୍ଦର ଭାଷାରେ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ଡକ୍ଟର ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ରଚନାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଫେସର କୁଞ୍ଜବିହାରୀ ଦାଶ ଲେଖିଛନ୍ତି –

‘‘କଥା ଅଛି, ହିତକର ଅଥଚ ମନୋହର ବଚନ ସଂସାରରେ ଦୁର୍ଲଭ । ରୂଢ଼, ରୁକ୍ଷବୋଧ ହେଲେବି ପରିଣାମରେ ହିତକର ହେବ, ଏଇ ବିଶ୍ଵାସରେ ଡକ୍ଟର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ସ୍ପଷ୍ଟୋକ୍ତି କରିଅଛନ୍ତି । ଆଖିରୁ ପରଳ ଦୃଷ୍ଟି ଫିଟାଇବା ତାଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଜାତି ସଂସ୍କୃତିର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତି ତାଙ୍କର କାମନା । ଶିକ୍ଷିତ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଶୂନ୍ୟତା, ଅଥର୍ବତା ଦୂରକରିବା ଲାଗି ସେ ଆଘାତ କରିଛନ୍ତି । କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରତି ତିଳାର୍ଷ ଈର୍ଷା ବା ଅସୂୟା ଏଥରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇନାହିଁ । ଅନ୍ଧାନୁସରଣ, ଜାଲ୍ ଗବେଷଣା, ଭଣ୍ଡ ଧର୍ମ, ଭାଲ୍ଲିକ ମିଥ୍ୟା, ପ୍ରଚାର, ନିର୍ବିଚାରରେ ପରଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ ଓ ଉତ୍କଳ ପରମ୍ପରା ତ୍ୟାଗ କିପରି ଓଡ଼ିଶାର ଘୋର କ୍ଷତି ଘଟାଇଛି ଲେଖକ ଦୁଃଖରେ ପ୍ରିୟମାଣ ହୋଇ ପ୍ରକାଶ କରିଅଛନ୍ତି । ଏ ପ୍ରଦେଶରେ ସ୍ବାଧୀନ ଚିନ୍ତାର ବିକାଶ, ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ ଓ ଆତ୍ମସମ୍ମାନବୋଧ ଅଭାବରୁ ଏଭଳି ଦୁର୍ଗତି ଘଟୁଛି ବୋଲି ତାଙ୍କର ଦୃଢ଼ ମତ । ‘ମୋ ସମୟର ଓଡ଼ିଶା’ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ପ୍ରତି ଏକ ଚେତାବନୀ, ପ୍ରଗତି ପୋତର ଏକ ଦିଗନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଖୁଣ୍ଟ ।”’

ଡକ୍ଟର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଉଭୟ ଇଂରାଜୀ ଓ ଓଡ଼ିଆରେ ବହୁ ଉପାଦେୟ ଗ୍ରନ୍ଥର ପ୍ରଣେତା । ତାଙ୍କ ରଚିତ ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – (୧) ଭାରତୀୟ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ବ — ୧୯୬୦ ।

1. ଇତିହାସ ଓ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ – ୧୯୬୪ ।
2. ପ୍ରବନ୍ଧ ମାନସ ୧୯୭୨ ।
3. ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତି ଓ ଇତିହାସରେ ଯାଜପୁର – ୧୯୭୩ ।
4. ସାରଳା ସାହିତ୍ୟରେ ଐତିହାସିକ ଚିତ୍ର – ୧୯୭୬ ।
5. ମୋ ସମୟର ଓଡ଼ିଶା – ୧୯୭୮ ।

ଇଂରାଜୀ ଗ୍ରନ୍ଥ –

1. Archaeological remains at Bhubaneswar.
2. History of Orissa.

୧୯୮୭ ଫେବୃୟାରୀ ୨୫ ତାରିଖରେ ଏହି ମହାନ୍‌ ପ୍ରତିଭାଙ୍କର ମହାପ୍ରୟାଣ ହେଲା । ଓଡ଼ିଶା ଜଣେ ସୁଯୋଗ୍ୟ ସନ୍ତାନକୁ ଚିରକାଳ ପାଇଁ ହରାଇ ବସିଲା ।

(ଖ) ପ୍ରବନ୍ଧର ପୃଷ୍ଠଭୂମି :
‘ପୁଷ୍ପପୁରରେ ବର୍ଷାବରଣ’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ‘ପ୍ରବନ୍ଧ ମାନସ’ ପ୍ରବନ୍ଧ ସଂକଳନର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରବନ୍ଧ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଯେତେବେଳେ କାର୍ଯ୍ୟ ଉପଲକ୍ଷେ ଆଧୁନିକ ପାଟନା/ପାଟଳିପୁତ୍ର ଯାହାକୁ ପୁଷ୍ପପୁର ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା, ସେଠାରେ ଥିଲାବେଳେ ସେ ଦେଖିଛନ୍ତି, ମେଘକୁ । ମେଘକୁ ଦୂତଭାବରେ ପ୍ରେରଣ କରିଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଶାକୁ । ମେଘକୁ ଦୂତକରି ପ୍ରଣୟିନୀ ପାଖକୁ ପଠାଇଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସେହି ପରମ୍ପରାକୁ ଅନୁସରଣ କରିଛନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ କବିବର ରାଧାନାଥ ରାୟ ‘ମହାଯାତ୍ରା’ରେ ଓଡ଼ିଶାର ବର୍ଣ୍ଣନା ଓ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ବନ୍ଦୀଭାବରେ ଥିଲାବେଳେ ଓଡ଼ିଶାର ମହତ୍ତ୍ବ ପ୍ରତିପାଦନ କଲାଭଳି, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଏଥରେ ସୁଜଳା, ସୁଫଳା ଉତ୍କଳର ଗୌରବ ଗାନ କରିଛନ୍ତି । ମୋଟ ଉପରେ ଏହା ଏକ ଗଦ୍ୟ କାବ୍ୟଭଳି ମନେହୋଇଥାଏ ।

(ଗ) ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରକଥା :

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମେଘକୁ ସମ୍ବୋଧନ କରି, ମେଘର ଅପରୂପ ଶୋଭାକୁ ସୂଚିତ କରି, ଓଡ଼ିଶାକୁ ଯାଇ ମେଘ ଯେପରି ନିଦାଘ ନବମେଘର ହୋଇଛି ଆଗମନ । ମେଘକୁ ଦେଖି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମନରେ ଦେଖାଦେଇଛି ଉତ୍‌ଫୁଲ୍ଲିତ ଭାବ । ତେଣୁ ମେଘର ଗତି କ୍ରମଶଃ ଓଡ଼ିଶା ଅଭିମୁଖେ ଗଲେ, ଓଡ଼ିଶା ହେବ ସବୁଜ ଓ ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳ, ସେହି ଆଶା ମନରେ ସେ ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମେଘକୁ ସ୍ବାଗତ ଜଣାଇଛନ୍ତି । ମେଘର ସ୍ନିଗ୍ଧ ଉଜ୍ଜ୍ବଳକାନ୍ତ କବିଙ୍କ ନୟନମନକୁ କରିଛି ବିଭୋର । ସେ ବାତାୟନ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ବସି, ତା’ର ଗୁରୁଗମ୍ଭୀର ଧ୍ଵନିରେ ଶୁଭ ଆଗମନୀକୁ ଶ୍ରବଣ କରିଛନ୍ତି । ମେଘକୁ ସେ ଦୂରବନ୍ଧୁ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରି, ତା’ର ଶୁଭାଗମନରେ ପରିବେଶ ମଙ୍ଗଳକର ଓ ମଧୁମୟ ହୋଇଉଠିଛି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ଦୀର୍ଘଦିନର ପ୍ରତୀକ୍ଷା ପରେ, ତା’ର ଶୀତଳ ସ୍ପର୍ଶରେ ପୁଷ୍ପପୁର ଜୀବନ୍ତ ଓ ସବୁଜ ହୋଇଉଠିବ ବୋଲି କବି ପରିକଳ୍ପନା କରିଛନ୍ତି ।

ମେଘର ଅପରୂପ କାନ୍ତିକୁ ଦେଖି କବିଙ୍କ ମାନସପଟରେ ଦେଖାଦେଇଛି, ମହାକବି କାଳିଦାସ ମେଘକୁ ଦୂତ କରି ପ୍ରଣୟିନୀ ନିକଟକୁ ପଠାଇଥିବା ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ସେଇ ପରମ୍ପରାକୁ ଅନୁସରଣ କରି ବର୍ଷାକୁ ଜନ୍ମଭୂମିର ଗୌରବ ଗାନ କରିବାପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିଛନ୍ତି । ସୁଜଳା ସୁଫଳା ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳା ଉତ୍କଳଭୂମିର ଗୌରବାବହ ଅତୀତ ଓ ଅବହେଳିତ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଷୟ ଉଲ୍ଲେଖକରି ପୂର୍ବର ସେହି ଗୌରବ ଫେରେଇ ଆଣିବାଲାଗି ପ୍ରେରଣା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ବ୍ୟକ୍ତିଠାରୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ବଡ଼ । ଜଣଙ୍କ ପାଇଁ ବା ବିରହୀ ଯକ୍ଷପାଇଁ ଯଦି ବାରିଦ ସନ୍ଦେଶ ନେଇଯାଇ ପାରିଲା, ତା’ହେଲେ ମେଘ କାହିଁକି ନିଦାଘ ତୃଷିତ ଓଡ଼ିଶା ଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ସେ ଜାଣିଛନ୍ତି ଜଳ ଭାବରେ ଆଜି ଉତ୍କଳ ହାହାକାର ହେଉଛି । ତେଣୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମେଘକୁ ଅତି ବିନୟ ସହକାରେ ମାନସ କମଳ ଅର୍ପଣ କରି, କାତରଭାବରେ ପୁଷ୍ପପୁରରୁ ଉତ୍କଳକୁ ଗତି କରିବାପାଇଁ କହିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଏତେ ଭାବପ୍ରବଣ ହୋଇଛନ୍ତି ଯେ, ସେ ମନେକରିଛନ୍ତି, ଯଦି ସେ ଧୂମ, ଜ୍ୟୋତି ବା ସଲିଳ ସହିତ ମିଶିପାରନ୍ତେ, ତା’ହେଲେ ସେ ବାତାୟନ ପଥରେ ଉଡ଼ିଯାଇ ବାରିଦକୁ ନିଜର ଜନ୍ମଭୂମିକୁ ଚିହ୍ନାଇ ଦିଅନ୍ତେ । ତଥାପି ମେଘକୁ ସେ କହିଛନ୍ତି, ଭାରତର ସାରଭୂତା ଉତ୍କଳଭୂମିକୁ ଚିହ୍ନିବାପାଇଁ ତୋ’ର ଭୁଲ୍ ହେବ ନାହିଁ । କାରଣ ଉତ୍କଳର ବିଶେଷତ୍ଵ ହେଉଛି, ତାହା ପୂଗ, ପୁନ୍ନାଗ, ତାଳ, ତମାଳ, ତାମ୍ବୁଳ ଓ ନାରିକେଳ ବନରେ ବିଶୋଭିତ । ଗୋଟିଏ ପଟେ ମହୋଦଧୂ ଥିଲାବେଳେ, ଅନ୍ୟ ଏକ ପଟରେ ତୁଙ୍ଗଶିଖରୀ ସମାକୁଳ ନିବିଡ଼ ବନରାଜି। ସେହିସ୍ଥାନ ହେଉଛି ଅସରନ୍ତି ଶ୍ୟାମଶୋଭାରେ ଶୋଭିତ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସେହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଉତ୍କଳର ପୂର୍ବ ଗୌରବକୁ ସ୍ମରଣ କରାଇ କହିଛନ୍ତି, ‘‘କୋଟିବୀର ପ୍ରସବିନୀ, କୋଟିକୀର୍ତ୍ତିକିରୀଟିନୀ, ତଟନୀତଟମାଳିନୀ, ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନରତ୍ନଧାରିଣୀ, ସୁଜଳା, ସୁଫଳା, ଶ୍ୟାମଳା ଅଥଚ ଆଜି ପତିତା, ଲାଞ୍ଛିତା ଓ ଖଣ୍ଡିତା ।’’ କାବ୍ୟକ ଭାବରେ ବିଭୋର ହୋଇ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ଲେଖିଛନ୍ତି – ‘ଜଳଦ ! ଏପରି ଭୂମିକୁ ଚିହ୍ନିବାପାଇଁ ତୋ’ର ଭ୍ରମ ହେବନାହିଁ । ବିଜୁଳିବିମଣ୍ଡିତ ଓ ବଳକା-ବିଶୋଭିତ ହୋଇ ଗନ୍ଧବହ ହିଲ୍ଲୋଳରେ ଭାସି ଭାସି ପୀତବସନ ବନମାଳୀ ପରି ଉତ୍କଳର ଆକାଶରେ ଆବିର୍ଭୂତ ହୋଇଯିବୁ । ଗୋପାଙ୍ଗନାମାନଙ୍କ ଅପାଙ୍ଗ ଘନଶ୍ୟାମର ରୂପସୁଧା ପାନକଲାପରି ଉତ୍କଳରେ ଆଜି କୋଟି ନେତ୍ର ତୋ’ର ରୂପସୁଧା ପାନ କରିବ ।’’

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ଜନ୍ମଭୂମି ଥିଲା ମୟୂରଭଞ୍ଜ । ତେଣୁ ସେଠାକାର ଜନଜାତି ଓ ବନବାସୀଙ୍କ ସହ ଥିଲା ତାଙ୍କର ନିବିଡ଼ ସମ୍ପର୍କ । ତେଣୁ ଜଳଦକୁ ଅନୁରୋଧ କରି ସେ କହିଛନ୍ତି, ଦରିଦ୍ରମାନଙ୍କୁ ଜଳଦାନ କରି ନିଜର ବଦାନ୍ୟତା ପରିପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ । ବନବାସୀମାନେ ଟଙ୍କିଳ, ଅନୁର୍ବର ଭୂମିରେ ପରିଶ୍ରମକରି ଫସଲ ଲଗାଇଥିଲେ ବି ଜଳ ଅଭାବରୁ ସେଗୁଡ଼ିକ ଝାଉଁଳି ଯାଇଥବ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସେହି ଶସ୍ୟକୁ ରୋଗଶଯ୍ୟା ଶାୟିତ ପୁତ୍ରକନ୍ୟାଙ୍କ ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି । ସେଠାକାର ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶ ଓ ବନବାସୀଙ୍କର ଚଳଣିର ସୂଚନା ଦେଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଲେଖିଛନ୍ତି – ‘ନିଘଞ୍ଚ ବନ ମଧ୍ୟରେ ଏମାନଙ୍କ ବାସଭୂମି ମଧ୍ଯ ତୁ ସହଜରେ ଖୋଜି ପାଇବୁ ନାହିଁ ।

ଗୋ-ପଲର ଗଳଘଣ୍ଟି ବା ଗୋପାଳର ବେଣୁମ୍ବନ ଶୁଣି କିମ୍ବା କୁଟୀରରୁ ଉଦ୍‌ଗତ କୁଣ୍ଡଳୀଭୂତ ଧୂମ ଦେଖି ଗ୍ରାମ-ସୀମା ଜାଣିପାରିବୁ । ଅଥବା ଯଦି ତୋ’ର ଭାଗ୍ୟରେ ଥାଏ, ତେବେ ସଂକୀର୍ଷ ପଥରେ ଶ୍ରେଣୀବଦ୍ଧ ନରନାରୀଙ୍କ ପ୍ରବାହଟିଏ ତୋ’ ଆଖିରେ ପଡ଼ିଯିବ । ଅଗ୍ରସର ନବଯୁବକମାନଙ୍କ ବେଣୁସ୍ୱନର ଅନୁକୃତିରେ ଲଳନାକଣ୍ଠର ଐକାର୍ତ୍ତିକ ଲଳିତସ୍ୱରରେ ବନଭୂମିକୁ ଭସାଇ ଏମାନେ ନିର୍ଝର ପରି ଗତି କରି ଚାଲିଥିବେ ।’’ ପୁନଶ୍ଚ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସେଠାକାର ଯୁବତୀମାନଙ୍କର ରୂପଶୋଭାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାପାଇଁ ଭୁଲି ନାହାଁନ୍ତି । କାରଣ ସେହି ଯୁବତୀମାନେ କେବଳ ଆକର୍ଷଣୀୟା ନୁହଁନ୍ତି, ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ପରିଶ୍ରମୀ । ପ୍ରକୃତି ସହିତ ନିଜକୁ ମିଶାଇ, ସେମାନେ ବଞ୍ଚିବାର ଉପାଦାନ ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତି । ମେଘ ବର୍ଷାକୁ ସେମାନଙ୍କର ଖାତିର ନ ଥାଏ, ବରଂ ବର୍ଷା ସାଙ୍ଗରେ ତାଳମିଳାଇ ସେମାନେ ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଳଦକୁ ପୁନର୍ବାର ସମ୍ବୋଧନ କରି କହିଛନ୍ତି, ବନବାସୀମାନେ ତୋ’ ବ୍ୟତୀତ ଆଉ କାହାରି ଅନୁଗ୍ରହ ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି ନାହିଁ । ବାରିପାତକୁ ନେଇ ସେମାନେ ପରିଶ୍ରମ କରନ୍ତି । କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟକରି ବଞ୍ଚିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପାଣିଗ୍ରାହୀ ବନବାସୀଙ୍କର ସରଳ, ନିଷ୍କପଟ ଜୀବନଯାପନର ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି । ବର୍ଷାରେ ସେଠାକାର ପ୍ରକୃତି କିପରି ଅପରୂପ ଶୋଭା ଧାରଣ କରିବ, ତାହାକୁ ବିଭିନ୍ନ ତୁଳନାତ୍ମକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ, ବକ୍ତବ୍ୟକୁ ଚମତ୍କାର କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜଳଦକୁ ପୁନର୍ବାର ସମ୍ବୋଧନ କରି କହିଛନ୍ତି, ବନବାସୀମାନେ ତୋ’ ବ୍ୟତୀତ ଆଉ କାହାରି ଅନୁଗ୍ରହ ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି ନାହିଁ । ବାରିପାତକୁ ନେଇ ସେମାନେ ପରିଶ୍ରମ କରନ୍ତି । କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟକରି ବଞ୍ଚିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ଅପରୂପ ଶୋଭା ଧାରଣ କରିବ, ତାହାକୁ ବିଭିନ୍ନ ତୁଳନାତ୍ମକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ, ବକ୍ତବ୍ୟକୁ ଚମତ୍କାର କରିଛନ୍ତି ।

ଲେଖକ ମେଘକୁ ସମ୍ବୋଧନ କରି କହିଛନ୍ତି, ଯଦି କ୍ଳାନ୍ତି ଆସେ, ତା’ହେଲେ ତୁ ମେଘାସନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ବା ମାଲ୍ୟଗିରିରେ ଅବସର ନେବୁ ! ଏହି ସ୍ଥାନ ଓଡ଼ିଶାର ଖଣିଜ ସମ୍ପଦରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ମାତ୍ର ଏହି ଖଣିଜ ସମ୍ପଦର ସୁବିନିଯୋଗ ହେଉ ନ ଥ‌ିବାରୁ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ଭାଗୀରଥୀ ତୀରରେ ବସି ପିପାସୀ ଓ ରତ୍ନସ୍ତୂପରେ ବସି ଉପବାସୀ ହେଉଛନ୍ତି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ସେଠାକାର ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭାକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଚମତ୍କାର ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କହିଛନ୍ତି । ଖଣ୍ଡାଧାର ଓ ଦେବଗଡ଼ର ଜଳପ୍ରପାତ ଦୃଶ୍ୟକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସେ ଭୁଲି ନାହାଁନ୍ତି। ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଲେଖକ ଜଳଦକୁ କଳ୍ପନାରେ ପଠାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ସୂକ୍ଷ୍ମଶାଳିର ସଦାପ୍ରଫୁଲ୍ଲ । ଦୁଃଖ ଦୈନ୍ୟରେ ଥାଇ ସୁଦ୍ଧା ବିଷାଦକାଳିମା କେବେ ତାଙ୍କୁ ସ୍ପର୍ଶ କରେନାହିଁ । ପ୍ରାତଃ ସମୟରୁ ସେଠାକାର ବଧୂମାନେ ସ୍ନାନ ସାରିଥା’ନ୍ତି । ଏହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି – ‘ପ୍ରାଚୀବଧୂ ଅରୁଣିତ ମୁଖରୁ ଅବଗୁଣ୍ଠନ ଖୋଲିବା ଆଗରୁ ଏଠାରେ ବଧୂମାନେ ସ୍ନାନସାରି ଶିଶିର ସ୍ନାତ ଶେଫାଳି ପରି ହାସ୍ୟମୟୀ ହୋଇଉଠନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ଅନଳସ ଚରଣରେ କମ ଫୁଟି ଉଠେ ଓ କଳାକୁଶଳ କରସ୍ପର୍ଶରେ କ୍ଷୁଦ୍ର କୁଟୀର ସୁଦ୍ଧା ହସିଉଠେ । ସମ୍ବଲପୁରର କେଦାରଭରା ଶ୍ୟାମଳିମାକୁ ସେ ସୂଚିତ କରାଇଛନ୍ତି ।

ସମ୍ବଲପୁରରୁ ବାରିଦ ବେଣୁବନକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ଅନୁଗୋଳ ପଥରେ କପିଳାସ ଦେଇ କଟକରେ ପହଞ୍ଚିବ । ଏହି ଅବସରରେ ଲେଖକ କଟକର ମହିମାଗାନ କରିଛନ୍ତି । କାରଣ ଏହି କଟକ ଦିନେ ଥିଲା ଗଜପତିଙ୍କର ରାଜଧାନୀ । ପରେ ସ୍ମୃତିପୂତ ବିଡ଼ାନାସୀ, ବାରବାଟୀ ଦୁର୍ଗ ଓ ବହୁ କବି, ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ ଓ କର୍ମୀଙ୍କ ପାଇଁ ଉତ୍କଳର ମହିମା ଅଖଣ୍ଡ ରହିଥିଲା । ଅତୀତର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ବିମଣ୍ଡିତ ମନ୍ଦିର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସେ ଯାହା କହିଛନ୍ତି, ସେଥୁରୁ ଉତ୍କଳର ଗୌରବ ଗାଥା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଭାଷାରେ – ‘ତୁ ଜାଣିବୁ ଯେ ଏହି ସେହି ଭୁବନମୋହନ କୋଣାର୍କ ! ସ୍ବର୍ଗଚ୍ୟୁତ ପାରିଜାତପରି ତାହା ଆଜି ମ୍ଳାନ ଓ ଛିନ୍ନ ହୋଇ ବିଜନବେଳାରେ ପଡ଼ିରହିଛି । ଦୃପ୍ତ ଓ ଗର୍ବିତ ଜାତିର ପରାକ୍ରମର ପ୍ରତୀକ ଏହି ମହାମନ୍ଦିର ଏକ ପକ୍ଷରେ ତୋତେ ବିପୁଳ ବିଭବର ବାର୍ଷା ଓ ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଅତୁଳିତ ଲଳିତ କଳାର ଛନ୍ଦୋମୟୀ ଗାଥା ଏକାବେଳକେ ଆଣିଦେବ । ଏହି ମୂକମନ୍ଦିରର ସିନ୍ଧୁ ଘୋଷକୁ ବୁଡ଼ାଇ ଦିଅନ୍ତା । ଘନ ! ଅତୀତର ଏହି ମ୍ଳାନ ଶ୍ମଶାନରେ ଆଉ ବେଶୀ କ୍ଷଣ ରହିଲେ ଲାଭ କ’ଣ ହେବ ? ଏହାର ଚାରୁଚୂଡ଼ାକୁ ଚୁମ୍ବନ କରି ଓ ମହୋଦଧ୍ ଉପକୂଳକୁ ଶ୍ୟାମଳ କରି ତ୍ୱରାଗତିରେ ନୀଳାଚଳପଥ ଧରିବୁ ।’’

ନୀଳାଚଳ ପଥରେ ଯାଉଁ ଯାଉଁ ମେଘ ପହଞ୍ଚିବ ସାକ୍ଷୀଗୋପାଳର ଧବଳିତ ସଦନରେ । ସେହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଲେଖକ ସ୍ମରଣ କରାଇଛନ୍ତି ଶ୍ମଶୁଳ, ଅଶୁଳ, ଖର୍ବ, କ୍ଷମ ମନୁଷ୍ୟର କଥା । ଯେ କି ବକୁଳ ବନରେ କୁଟୀର ରଚି ଉନ୍ନତ ଉତ୍କଳର ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖିଥିଲା । ସେ ଥିଲା ଉତ୍କଳର ମହାନିଶାରେ ଧ୍ରୁବ ଜ୍ୟୋତି, ଯେ କି ଦଧୀଚିପରି ଅସ୍ଥିଦେଇ ଦେଶମାତୃକାପାଇଁ ଅକାଳରେ ଝାଉଁଳି ଯାଇଥିଲା । ସେଠାକାର ଛୁରିଅନା କୁଞ୍ଜ, ବକୁଳବନକୁ ସ୍ପର୍ଶକରି ଶ୍ୟାମଳ ଓ ଉଜ୍ଜଳ କରିଯିବୁ ବୋଲି ଲେଖକ ମେଘକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି । ତା’ପରେ ଗୋପାଳଙ୍କ ପ୍ରତି ପ୍ରଣତି ଜଣାଇ ନୀଳାଚଳ ପଥ ଧରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ସେ କହିଛନ୍ତି । ଲେଖକ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ନୀଳାଚଳ କ୍ଷେତ୍ର ପୁରୀର ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭା, ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ମହିମାକୁ ଅତି ମନୋଜ୍ଞ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ।

ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମହିମା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି – ‘ତୁ ଯେବେ ଇତିହାସର ପ୍ରତିଲୋମରେ ଗତି କରିଯିବୁ, ତେବେ ଜାଣିବୁ ଯେ ଏହି ଜଗନ୍ନାଥ ହିଁ ଉତ୍କଳର ଇତିହାସ । ଶାନ୍ତି, ମୁକ୍ତି, ମୈତ୍ରୀ, ଭକ୍ତି ଓ ଭୀତି ସବୁ ଏକାଧାରରେ ଏହିଠାରେ ହିଁ ଶତ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ହୋଇ ଆସିଛି ।’’ ପୁନଶ୍ଚ ନୀଳାଚଳ କ୍ଷେତ୍ରର ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରିସ୍ଥିତି କଥା ମଧ୍ୟ ଲେଖକ ସୂଚାଇ ଅଛନ୍ତି । ଶେଷରେ ନୀଳାଚଳଠାରୁ ଚିଲିକା ବକ୍ଷଦେଇ ସମଗ୍ର ଉପକୂଳ ଓ ମାଳଅଞ୍ଚଳ ବ୍ୟାପୀଯିବାକୁ କହିଛନ୍ତି । ଗଞ୍ଜାମ ଓ ଜୟପୁରକୁ ଦକ୍ଷିଣାଶାପଥ – ପ୍ରହରୀ ବୋଲି ଲେଖକ ସମ୍ବୋଧନ କହିଛନ୍ତି । ଏହାର ନୌବାଣିଜ୍ୟ ଐତିହ୍ୟକୁ ସୂଚିତ କରିବାପାଇଁ ସେ ଭୁଲି ନାହାଁନ୍ତି । ଶେଷରେ ତୈଲଙ୍ଗୀ ନାରୀମାନେ ସ୍ବାଗତ ଜଣାଇବେ ଘନକୁ । ସେହି ଘନ କାହାକୁ ନିରାଶ ନ କରି ତା’ର ଶ୍ୟାମ ସ୍ପର୍ଶରେ ସମସ୍ତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଶ୍ୟାମଳ କରିବବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ।

(ଘ) କଠିନ ଶବ୍ଦ ଓ ଏହାର ଅର୍ଥ :

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 14 ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି କଥା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 14 ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି କଥା

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା କିପରି ପେଟ ପୋଷୁଥିଲା ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଗରିବ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଥିଲା । ଘର ଘର, ଗାଁ ଗାଁ ବୁଲି ଭିକ ମାଗେ । ଛଅ ଗାଆଁ ଗଲେ ସେରେ ଆଣେ, ନଅ ଗାଆଁ ଗଲେ ସେରେ ଆଣେ । ଏମିତି ଭିକ ମାଗି ଯା ଆଣେ, ସେଥ‌ିରେ ମା’ ପୁଅ ଦୁହେଁ ଚଳନ୍ତି । ସେ ଭିକ ପାଇଲେ ଖାଉଥିଲା, ନଚେତ୍ ଉପାସରେ ଦିନ କାଟୁଥିଲା ।

(ଖ) ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା କାନ୍ଦି ବୋବେଇ ପଳାଇ ଆସିଲା କାହିଁକି ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ପ୍ରତିଦିନ ଭିକ୍ଷାକରି ପେଟ ପୋଷେ । ଯେତେବେଳେ ଯାହା ମିଳେ ସେଥୁରେ ମା’ ଓ ପୁଅ ଦୁହେଁ କୌଣସି ମତେ ଚଳିଯାଆନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର କଥା ଦିନେ ସେ କେତେ ଆଡ଼େ ବୁଲିଲା, ହେଲେ ପୋଷେ ଚାଉଳ ବି ଭିକ ମିଳିଲା ନାହିଁ । ଲୋକେ ଭିକ ଦେବେ କ’ଣ, ଗାଁ ପିଲାଏ ଟେକା, ବୋଲୁଅ ଫୋପାଡ଼ି ତାକୁ ଗାଁରୁ ତଡ଼ିଦେଲେ । ଏଣୁ ସେ କାନ୍ଦି ବୋବାଇ ପଳାଇ ଆସିଲା ।

(ଗ) ଗଙ୍ଗାମାତା କେଉଁଠାରେ ଥିଲେ ?
Answer:
ପିଲାଙ୍କଠାରୁ ଟେକାମାଡ଼ ଖାଇ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଘରକୁ ନଯାଇ ଆଗକୁ ଚାଲିଲା । ସେ ବାଟରେ ସୁନ୍ଦର ପଦ୍ମପୋଖରୀଟିଏ ଦେଖୁ। ସେଥ‌ିରେ କଳା ଭଅଁର ପରି ପାଣି । ପୋଖରୀ ଚାରିପାଖଯାକ ଶଙ୍ଖମଲମଲ ପଥରରେ ପାହାଚ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା। ସେଇ ପୋଖରୀଟିରେ ଗଙ୍ଗାମାତା ଥିଲେ ।

(ଘ) ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ପ୍ରତି ଦୟାଭାବ ଦେଖାଇଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ଭୋକରେ ଡହଳବିକଳ ହେଉଥିଲା । ଗାଁ ପିଲାଙ୍କଠାରୁ ମାଡ଼ ଗାଳି ଖାଇ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ମନ ଦୁଃଖରେ ଆଗକୁ ‘ଯାଇ ପଦ୍ମ ପୋଖରୀ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ଭୋକ ବିକଳରେ ପୋଖରୀର ପାଣିକୁ ଭାତ, ଡାଲି, ମହୁର, ଦୁଧ, ଆମ୍ବିଳ ଭାବି ପିଇଯାଇ ନିଜର ପେଟର କ୍ଷୁଧା ମେଣ୍ଟାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲା । ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଏ ଦୁଃଖ ସହିପାରିଲେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେ ତା’ ପ୍ରତି ଦୟାଭାବ ଦେଖାଇଲେ ।

(ଙ) ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ହାଣ୍ଡିରେ କ’ଣ ଦେଖୁଲା ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ପାଣିରେ ଭାସି ଆସିଥିବା ହାଣ୍ଡିକୁ ଦେଖ୍ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲା । କୌତୂହଳରେ ସେ ହାଣ୍ଡିର ଢାଙ୍କୁଣୀ ଖୋଲି ଦେଖିଲାବେଳକୁ ତା’ ଭିତରେ ଦିବ୍ୟ ସରୁ ଘିଅ ଅନ୍ନ, ଡାଲି, ମହୁର, ଆମ୍ବିଳ, ଖୁରି, ପିଠା ପ୍ରଭୃତି ସୁସ୍ବାଦୁ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ଖଞ୍ଜା ହୋଇ ରହିଥିଲା ।

(ଚ) ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଖାଦ୍ୟ ହାଣ୍ଡି ଧରି ଘରକୁ ଫେରିଲାବେଳକୁ ତା’ ମାଆ କୁଆଡ଼େ ଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଖାଦ୍ୟ ହାଣ୍ଡି ଧରି ଘରକୁ ଫେରିଲାବେଳକୁ ତା’ ମାଆ ଘରେ ନଥିଲା । ସେ ସବୁଦିନ ପରି ଗାଁ ଭିତରକୁ ଦୁଃଖ ଧନ୍ଦା କରିବାକୁ ଯାଇଥିଲା ।

(ଛ) ଚୋରମାନେ ସିନ୍ଦୁକଟିକୁ କେଉଁଠାରେ ରଖୁଥିଲେ ?
Answer:
ଚୋରମାନେ କେଉଁ ଗାଆଁରୁ ସିନ୍ଧୁକଟିଏ ଚୋରାଇ ଆଣି ସେଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ବାଣ୍ଟ କରିବାପାଇଁ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ମା’ର ବାରିଦୁଆରେ ରଖୁଥିଲେ ।

(କ) ସିନ୍ଦୁକ ଭିତରେ କ’ଣ ସବୁ ଥିଲା
Answer:
ସିନ୍ଦୁକ ଭିତରେ ହୀରା, ନୀଳା, ମୋତି, ମାଣିକ, ମହୁଡ଼, ଅସରପି, ଗହଣାଗାଣ୍ଠି ସହିତ ଟଙ୍କାଟୋକର ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଥିଲା ।

(ଝ) ଚୋରମାନେ ସିନ୍ଦୁକଟି ଛାଡ଼ି ପଳାଇଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଚୋରମାନେ ସିନ୍ଦୁକରେ ଥ‌ିବା ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ନିଜ ନିଜ ଭିତରେ ବାଣ୍ଟିବାକୁ ଯାଉଥ‌ିବାବେଳେ ହଠାତ୍ ଜଣେ ଚୋରର ନଜର ଖତଗଦାରେ ଥ‌ିବା ହାଣ୍ଡିଟି ଉପରେ ପଡ଼ିଗଲା । ସେ ହାଣ୍ଡିରେ କ’ଣ ଅଛି ଦେଖିବାପାଇଁ ତାକୁ ଖତଗଦାରୁ ଉଠାଇ ଆଣି ସବୁ ଚୋରଙ୍କ ମଝିରେ ରଖିଦେଲା। ପଲମଟି ଖୋଲିଦେଲା ମାତ୍ରେ ହାଣ୍ଡି ଭିତରେ ଥ‌ିବା ଚାପୁଡ଼ା, ବିଧା, ଗୋଇଠା, ମୁଖୀ ଚୋରମାନଙ୍କୁ ମାଡ଼ ମାରିବାକୁ ଗୋଡ଼େଇଲେ । ଏଣୁ ଚୋରମାନେ ସିନ୍ଦୁକ ଛାଡ଼ି ପଳାଇଗଲେ ।

Question ୨।
ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଯେଉଁ ପୋଖରୀ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲା, ସେ ପୋଖରୀଟି କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଯେଉଁ ପୋଖରୀ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲା, ତାହା ଏକ ଉତ୍ତମ ସୁନ୍ଦର ପଦ୍ମପୋଖରୀ ଥିଲା । ସେ ପୋଖରୀର ପାଣି ଦେଖୁବାକୁ କଳା ଭଅଁର ପରି ଏବଂ କାଚକେନ୍ଦୁ ପରି ନିର୍ମଳ ଓ ପରିଷ୍କାର ଥିଲା । ପୋଖରୀ ଚାରିପାଖରେ

(ଖ) ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଦୁଃଖ ସହି ନ ପାରି କ’ଣ କଲେ ?
Answer:
ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଦୁଃଖ ସହିପାରିଲେ ନାହିଁ । ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଯେତେପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ଧରି ଚୋଳାଏ ଚୋଳାଏ ପାଣି ପିଇଥୁଲା, ସେତିକି ପ୍ରକାର ଦ୍ରବ୍ୟ ଅଲଗା ଅଲଗା ଦନାରେ ଏକ ହାଣ୍ଡି ଭିତରେ ରଖ୍ ତା’ ଉପରେ ତେଲୁଣିଟିଏ ଘୋଡ଼ାଇ ତା’ ପାଖକୁ ଭସାଇଦେଲେ ।

(ଗ) ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ମାଆ କାମ କରିବାକୁ ପୂର୍ବପରି ଗଲାନାହିଁ କାହିଁକି ?
Answer:
ବିନା ପରିଶ୍ରମରେ ପୁଅ ପ୍ରତିଦିନ ଇଚ୍ଛାମୁତାବକ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ପୋଖରୀ କୂଳକୁ ଯାଇ ଆଣି ଦେଉଥ‌ିବାରୁ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ମାଆର ଆଉ କାମ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିଲା ନାହିଁ । ନିତିଦିନ ମାଗଣା ଉତ୍ତମ ଖାଦ୍ୟ ଘରେ ବସି ଖାଇବାକୁ ସୁଯୋଗ ମିଳିଗଲା । ତେଣୁ ସେ ଆଉ ପୂର୍ବପରି କାମ କରିବାକୁ ଗଲା ନାହିଁ ।

(ଘ) ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଉପରେ କାହିଁକି ରାଗିଲେ ?
Answer:
ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ `ପଣ୍ଡାର ଦୁଃଖ ସହି ନ ପାରି ତାକୁ ପ୍ରତିଦିନ ଖାଦ୍ୟ ଦେଉଥିଲେ । ମା’ ପୁଅ ଦୁହେଁ ମୋଫତ ଖାଦ୍ୟ ପାଇ ଅକର୍ମା ନିଖଟୁ ହୋଇଗଲେ, ଆଉ କାମ କରିବାକୁ ଗଲେ ନାହିଁ । ଗଙ୍ଗାମାତା ବିଚାର କଲେ, ଏ ମାଆ ପୁଅଙ୍କ ଦେଖାଦେଖୁ ସଂସାରଯାକ କର୍ମକୋଢ଼ିଆ ହୋଇଯିବେ । ତେଣୁ ସେ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଉପରେ ରାଗିଗଲେ ।

(ଙ) ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି କବଳରୁ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଓ ତା’ ମାଆ ନିଜକୁ କିପରି ରକ୍ଷା କଲେ ?
Answer:
ଗଙ୍ଗାମାତା ପଠାଇଥବା ମାଡ଼ହାଣ୍ଡିଟିକୁ ଖୋଲିଦେବା ମାତ୍ରେ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଉପରେ ବିଧା, ଗୋଇଠା, ଚାପୁଡ଼ା ଆଦି ମାଡ଼ ବର୍ଷଣ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । ବିକଳରେ ସେ ବୁଦ୍ଧି ଖଟାଇ ହାଣ୍ଡିଟି ଉପରେ ତେଲୁଣିଟିକୁ ଘୋଡ଼ାଇଦେବା ପରେ ତା’ ଉପରେ ମାଡ଼ ବର୍ଷଣ ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା । ସେ ହାଣ୍ଡିଟିକୁ ନେଇ ଶିକା ଉପରେ ରଖିଦେଲା । ତା’ ମାଆ ତ ସେ ବିଷୟରେ କିଛି ଜାଣି ନଥିଲା । ସେ ଗାଁରୁ ବୁଲାବୁଲି ସାରି ଶିକାରୁ ହାଣ୍ଡିଟି ଆଣି ତେଲୁଣିକୁ ଖୋଲି ଦେଉ ଦେଉ ତା’ ଉପରେ ମାଡ଼ ବର୍ଷା ହେଲା । ସେ ବୁଦ୍ଧି ଖଟାଇ ହାଣ୍ଡିରେ ତେଲୁଣିଟି ଘୋଡ଼ାଇ ଦେବାରୁ ମାଡ଼ରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଗଲା ।

(ଚ) ଗରିବ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଓ ତା’ ମାଆ ଧନୀ ହେଲେ କିପରି ?
Answer:
ଚୋରଦଳ ଚୋରିକରି ଆଣିଥିବା ସିନ୍ଦୁକକୁ ବୁଢ଼ୀ ବାରିଦୁଆରେ ରଖ୍ ବଣ୍ଟାବଣ୍ଟି କରିବାକୁ ବିଚାର କଲେ । ଏହି ସମୟରେ ମାଡ଼ହାଣ୍ଡିଟି ଉପରେ ଜଣେ ଚୋରର ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଗଲା । ସେଥ‌ିରେ କ’ଣ ଅଛି ଜାଣିବାକୁ ସେ ହାଣ୍ଡିଟିକୁ ଆଣି ସମସ୍ତଙ୍କ ମଝିରେ ରଖ୍ ପଲମଟି ଖୋଲିଦେଲା । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସମସ୍ତଙ୍କ ଉପରେ ମାଡ଼ ବୃଷ୍ଟି ହେଲା । ଏଣୁ ଚୋରଦଳ ଜୀବନ ବିକଳରେ ପଳେଇଲେ । ବୁଢ଼ୀ ଘରେ ଥାଇ ସବୁ ଶୁଣୁଥିଲା । ଚୋରମାନେ ଯିବାପରେ ସିନ୍ଦୁକ ଖୋଲି ସେଥ୍ରେ ଧନରତ୍ନ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଥିବା ଦେଖିଲା । ମା’ପୁଅ ଧନତକ ଘରକୁ ବୋହିଆଣିଲେ । ଏହିପରି ଭାବରେ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଓ ତା’ ମାଆ ଧନୀ ହୋଇଗଲେ ।

Question ୩।
ପୂର୍ବାପର ସମ୍ପର୍କ ସହ ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
(କ) ସେ ତ କାହା ବିକଳ ସହିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ।
Answer:
ସେ ତ ………………….. ସହିପାରନ୍ତି ନାର୍ହି।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜଙ୍କ ଲିଖିତ ‘ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି କଥା’ ଗଛରୁ ଆସିଅଛି । ଦେବଦେବୀମାନେ କିପରି ଭୋକିଲା ଦୁଃଖୀ ଲୋକର କଷ୍ଟ ସହିପାରନ୍ତି ନାହିଁ, ତାହା ଏଠାରେ ଗାଳ୍ପିକ ବର୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଥରେ ଖାଦ୍ୟ ନପାଇ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଭୋକରେ କରଡ଼ି ଜଳୁଥିଲା। ପୋଖରୀଟିରେ କାଚକେନ୍ଦୁ ଭଳି ନିର୍ମଳ ପାଣି ଦେଖୁ ତା’ର ଲୋଭ ହେଲା। ସେ ବିଭିନ୍ନ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟର ନାଁ ଡାକି ଡାକି ଚଳେ ଚଳେ ପାଣି ପିଇଗଲା। ପୋଖରୀରେ ଗଙ୍ଗାମାତା ଥିଲେ । ଦେବଦେବୀମାନେ ଦୟାର ଅବତାର। ତେଣୁ ସେ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଭୋକ ବିକଳ ସହିପାରିଲେ ନାହିଁ। ସୁତରାଂ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଯେଉଁସବୁ ଖାଦ୍ୟର ନାଁ ଧରି ପାଣି ପିଉଥୁଲା, ସେଇସବୁ ସୁସ୍ଵାଦ ଖାଦ୍ୟ ଗୋଟିଏ ହାଣ୍ଡିରେ ଭର୍ତ୍ତିକରି, ତା’ଉପରେ ତେଲୁଣିଟିଏ ଘୋଡ଼େଇ ତା’ ନିକଟକୁ ଭାସିଆସୁଥିଲା। ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଖାଦ୍ୟହାଣ୍ଡି ପାଇ ମହା ଆନନ୍ଦରେ ଖାଇଲା ଏବଂ ବାକିତକ ମା’ପାଇଁ ଘରକୁ ନେଇଗଲା।

(ଖ) ଇମିତି ମାଆପୁଅଙ୍କ ମୁହଁ ମାଗଣା ଭାତରେ ଲାଗି ଯାଇଥାଏ ।
Answer:
ଇମିତି …………………………. ଲାଗି ଯାଇଥାଏ ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଗୋପାଳଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜଙ୍କ ଲିଷ୍କୃତ “ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି କଥା” ଗଳ୍ପରୁ ଉତ। ମାଗଣା ଖାଦ୍ୟରେ ମା’ ପୁଅଙ୍କର ମନ କିପରି ଲାଗି ଯାଇଥିଲା ବୋଲି ଗାଳ୍ପିକ ଏଠାରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଭୋକ କଷ୍ଟ ସହି ନପାରି ଗଙ୍ଗାମାତା ଖାଦ୍ୟ ହାଣ୍ଡି ପଠାଇଥିଲେ। ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ନିଜେ ମନଭରି ପେଟେ ଖାଇଲା ଏବଂ ବାକିତକ ମା’ ପାଇଁ ନେଇଗଲା। ମାତ୍ର ପ୍ରତିଦିନ ସେ ସେହିପରି କଲା ଓ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଲା। ନିତି ନିତି ସୁସ୍ୱାଦୁ ଭୋଜନ ପାଇ ମା’ ପୁଅ ହେଣ୍ଡି ମାରି ବୁଲିଲେ । କୌଣସି କାମଧନ୍ଦା କଲେନି । ମା’ ପୁଅକୁ ନିତି ଫୋକଡ଼ରେ ମିଳୁଥିବା ଦିବ୍ଯଭୋଜନ ଆଣିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଉଥିଲା। ଇମିତି ମା’ ପୁଅଙ୍କର ମାଗଣା ଭାତରେ ମନ ଲାଗି ଯାଇଥିଲା। ତେଣୁ ପ୍ରତିଦିନ ମା’ ପୁଅ ଖାଦ୍ୟହାଣ୍ଡିକୁ ଚାହିଁ ରହୁଥିଲେ।

(ଗ ) ମୁଁ ୟା ବିକଳ ସହି ନ ପାରି ୟାକୁ ଖାଇବାକୁ ଦେଲି ବୋଲି ମାଆପୁଅ ଦିହେଁ ଇନ୍ଦ୍ରଚନ୍ଦ୍ର ମାନିବାକୁ ନାହାଁନ୍ତି ।
Answer:
ମୁଁ ୟା ବିକଳ ……………………………….. ମାନିବାକୁ ନାହାଁନ୍ତି ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜଙ୍କ ଲିଖିତ “ ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି କଥା” ଗଳ୍ପରୁ ଆନୀତ। ମାଗଣା ଖାଦ୍ୟ ପାଇଲାପରେ ମା’ପୁଅଙ୍କର ଠକିବା ମନୋବୃତ୍ତି କଥା ଏଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ। ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଦୁଃଖ ସହି ନପାରି ଗଙ୍ଗାମାତା ଖାଦ୍ୟହାଣ୍ଡି ପଠାଇଲେ। ମା’ପୁଅ ପ୍ରତିଦିନ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଭୋଜନ ପାଇ ଆଉ କାମଧନ୍ଦା କଲେ ନାହିଁ। ଗାଁ ଯାକ ହେଣ୍ଡି ମାରି ବୁଲି ଇନ୍ଦ୍ରଚନ୍ଦ୍ର ମାନିଲେନି। ଏସବୁ ଦେଖି ଗଙ୍ଗାମାତା ସହିପାରିଲେ ନାହିଁ । ସେ ଦେଖ‌ିଲେ ସୁବିଧା ପାଇ ମା’ପୁଅ ତା’ର ଅସଦ୍‌ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି। ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ଉଚିତ୍ ଶିକ୍ଷା ଦେବାପାଇଁ ସ୍ଥିର କଲେ। କୌଣସି ସୁବିଧାର ଅସଦ୍‌ବ୍ୟବହାର କଲେ ଈଶ୍ବର ଦଣ୍ଡ ଦିଅନ୍ତି ।

Question ୪ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ବିପରାତାର୍ଥ ବୋଧକ ଶବ୍ଦ ଲେଖା
ଦୁଃଖ, ସିଧା, ସତ, ସକାଳ, ଅଳସୁଆ
Answer:
ଦୁଃଖ – ସୁଖ
ସିଧା – ବଙ୍କାତେଢ଼ା
ସତ – ମିଛ
ସକାଳ – ସନ୍ଧ୍ୟା
ଅଳସୁଆ – କର୍ମଠ

Question ୫।
ବୁଦ୍ଧିବାଟ, ବାଆଁରାବାଆଁରି ଭଳି ଆଉ ପାଞ୍ଚଗୋଟି ଯୁଗ୍ମଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଟଙ୍କାଟୋକର, ଉତ୍ତମସୁନ୍ଦର, କାନ୍ଦବୋବାଳି, ଧରପଗଡ଼,

Question ୬ ।
ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କର ।
ଭୋକଶୋଷରେ କରଡ଼ି ଜଳିବା, ଆନନ୍ଦରେ ବୁଦ୍ଧିବାଟ ନ ଦିଶିବା, ମନ କୁଶ୍ଚେ ମୋଟ ହୋଇଯିବା, ମୁହଁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା
Answer:
ଭୋକଶୋଷରେ କରଡ଼ି ଜଳିବା – ଲୋକଟି ତିନିଦିନ ହେଲା କିଛି ଖାଇ ନ ଥିବାରୁ ଭୋକଶୋଷରେ ତା’ର କରଡ଼ି ଜଳୁଛି ।
ଆନନ୍ଦରେ ବୁଦ୍ଧିବାଟ ନ ଦିଶିବା – ସୁନା ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଚାକିରି ପାଇଯାଇଥବା କଥା ଶୁଣି ତା’ ମା’କୁ ଆନନ୍ଦରେ ଚୁଦ୍ଧିବାଟ ଦିଶିଲା ନାହିଁ।
ମନ କୁଶ୍ଚେ ମୋଟ ହୋଇଯିବା – ସମସ୍ତଙ୍କଠାରୁ ଡାକ୍ତର ପୁଅର ପ୍ରଶଂସା ଶୁଣି ରାଜୁବାବୁଙ୍କର ମନ କୁଣ୍ଢେମୋଟ ହୋଇଗଲା !
ମୁହଁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା – ଦୁଷ୍ଟଲୋକଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶାସ୍ତଦେଇ ସେମାନଙ୍କ ମୁହଁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା ଉଚିତ ।
କୋଟିନିଧ୍ଵ ମିଳିବା – ହଜିଯାଇଥ‌ିବା ପୁଅକୁ ଦଶବର୍ଷ ପରେ ଦେଖୁ ଗୋପାଳବାବୁଙ୍କୁ କୋଟିନିଧ୍ଵ ମିଳିବା ପରି ଲାଗିଲା ।

Question ୭।
ତଳେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନ ପାଇଁ ତିନୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛ ଓ ଲେଖ ।
(କ) ଗଙ୍ଗାମାତା କ’ଣ ହୋଇ ସଂସାରର ସବୁ ମାଡ଼ ହାଣ୍ଡିରେ ପୂରେଇଲେ ?
(ହତାଶ, ଅତି ପ୍ରସନ୍ନ, ରାଗ ତମ ତମ)
Answer:
ରାଗ ତମ ତମ

(ଖ) ‘କୋଟିନିଧ୍ ପାଇବା’ର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
(କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ପାଇବା, ଅତି ପ୍ରସନ୍ନ ହେବା, ସୁନାହୀରା ପାଇବା)
Answer:
ଅତି ପ୍ରସନ୍ନ ହେବା

(ଗ) ‘କତରା’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
(ମସିଣା, ଛିଣ୍ଡା ମସିଣା, ଦରି)
Answer:
ଛିଣ୍ଡା ମସିଣା

Question ୮।
ଗଳ୍ପଟିରୁ ଲୋକମୁଖରେ ପ୍ରଚଳିତ ଦଶଗୋଟି ସୁନ୍ଦର ଶବ୍ଦ ଖୋଜି ଏକ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ।
Answer:
ଛଅ ଗାଁ – ନଅ ଗାଁ, ସାତତାଳ ପାଣି, ଚୋଳାଏ, କଣେ, ଗୋଟିଆଗୋଟି, ଦୋଓଡ଼ା, ଦୁଃଖ କରିବାକୁ, ଟୁମାଟୁମ, ଛଅ ତିଅଣ ନ’ ଭଜା, ଅଠିଲ୍

ତୁମ ପାଇଁ କାମ

Question ୧।
‘ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି’ ପରି ଆଉ କେତୋଟି ଲୋକଗଳ୍ପ ସଂଗ୍ରହ କରି ପଢ଼ ।
Answer:
‘ଚତୁର ବିଲୁଆ’, ‘ମିଛୁଆ ରାଧୁଆ’, ‘ସିଂହ ଶୃଗାଳ’, ‘ଅଠର ଓଲାପୁଅ’, ‘ଭାଗ୍ୟବତୀ ଗୋବର ଗୋଟେଇ’ ପ୍ରଭୃତି ଗଳ୍ପ ସଂଗ୍ରହ କରି ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ପଢ଼ିବେ ।

Question ୨।
‘ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି’ ଗଳ୍ପରୁ ଯାହା ଶିଖୁଲ ସେ ବିଷୟରେ ତୁମର ଜଣେ ଅଳସୁଆ ସାଙ୍ଗ ପାଖକୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖ ।
Answer:

ବାଳିସାହି,

ତା ……………
ପ୍ରିୟବକ୍ଷୁ ସୁବ୍ରତ,

ମୋର ଶୁଭେଚ୍ଛା ଗ୍ରହଣ କରିବୁ । ମଉସା, ମାଉସୀଙ୍କୁ ମୋର ଭୂମିଷ୍ଠ ପ୍ରଣାମ ଜଣାଇଦେବୁ । ବହୁଦିନ ହେଲା ତୋ ପାଖକୁ ଚିଠି ଲେଖୁ ନଥ୍‌ରୁ ଏ ଚିଠିଟି ଲେଖୁଛି । ମଧୁ କହୁଥୁଲା, ତୁ ବହୁ ସମୟରେ ପାଠ ନ ପଢ଼ି କ୍ରିକେଟ ଖେଳୁଛୁ । ବିଦ୍ୟାଳୟର ଗୁରୁଜୀ, ଗୁରୁମା’ ଦେଉଥ‌ିବା ପାଠଗୁଡ଼ିକୁ ତରତର କରି ସମାପ୍ତ କରି ସମୟକୁ ଅପବ୍ୟବହାର କରୁଛୁ । ଭବିଷ୍ୟତ କଥା ଚିନ୍ତା କରୁନାହିଁ । ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଁ ତୋତେ ଗୋଟିଏ କାହାଣୀ କହୁଛି । ମା’ଟିଏ ପୁଅଟିଏ ରହୁଥା’ନ୍ତି । ଜାତିରେ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା। ଭିକ୍ଷାକରି ଯାହା ଆଣନ୍ତି ସେଥ‌ିରେ ଚଳନ୍ତି । ଭବିଷ୍ୟତ କଥା ଚିନ୍ତା କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଦିନେ ପୁଅ ଗାଆଁ ଗାଆଁ ବୁଲି କିଛି ନ ପାଇବାରୁ ମନଦୁଃଖରେ ପୋଖରୀଟିଏ ପାଖରେ ବସିଲା । ପୋଖରୀର ପାଣିକୁ ଭାତ, ଡାଲି, ମିଠା, ମହୁର ମନେକରି ଆଞ୍ଜୁଳା ଆଞ୍ଜୁଳା ପିଉଥାଏ । ଏହି ସମୟରେ ପୋଖରୀରେ ଥ‌ିବା ଗଙ୍ଗାମାତା ଦୟାକଲେ । ଗୋଟିଏ ହାଣ୍ଡିରେ ତା’ର ମନମୁତାବକ ଖାଦ୍ୟ ଭର୍ତ୍ତିକରି ତା’ ନିକଟକୁ ଭସାଇଦେଲେ । ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ହାଣ୍ଡିଟି ଖୋଲିଦେଇ ଅପୂର୍ବ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ସବୁ ଦେଖ୍ ଖୁବ୍ ଆନନ୍ଦିତ ହେଲା ଏବଂ ମନଭରି ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଲା । ଆଉ ଯାହା ବଳିଲା ଘରକୁ ତା’ ମା’ ପାଇଁ ନେଇଗଲା । ଘରେ ମାଆପୁଅ ସେ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇ ମହାଖୁସ୍ । ଏହାପରେ ମାଆ ଆଉ କାମ ପାଇଟିକୁ ନଯାଇ ପୁଅକୁ ପୋଖରୀକୁ ଯାଇ ପୂର୍ବପରି ଖାଦ୍ୟ ଆଣିବାକୁ କହିଲା । ପୁଅ ସେହିପରି କଲା ଏବଂ ବିନା କାମଧନ୍ଦାରେ ଦୁହେଁ

ମାଗଣା ଭୋଜନ ଖାଇ କ୍ରମେ ଅଳସୁଆ ପାଲଟିଗଲେ। ଗଙ୍ଗାମାତା ଏହା ଦେଖ୍ କ୍ରୋଧକଲେ ଏବଂ ଦିନେ ହାଣ୍ଡିଟିରେ ଖାଦ୍ୟ ବଦଳରେ ମାଡ଼ ଭର୍ତ୍ତି କରି ଭସେଇଦେଲେ । ହାଣ୍ଡିଟିକୁ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଖୋଲିଦେବାମାତ୍ରେ ତା’ ଉପରେ ମାଡ଼ ବର୍ଷା ହେଲା । ତରତରରେ ସେ ହାଣ୍ଡିରେ ଢାଙ୍କୁଣୀଟି ଘୋଡ଼ାଇଦେଇ ମାଡ଼ରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଲା ଓ ହାଣ୍ଡିଟିକୁ ଘରକୁ ନେଇ ଶିକାରେ ରଖୁଦେଲା । ମନେ ମନେ ମାଆ ପ୍ରତି ରାଗ ଆସୁଥାଏ । ଏହାପରେ ମାଆ ଆସି ସେ ହାଣ୍ଡିକୁ ପୂର୍ବପରି ଖୋଲିଦେବାରୁ ତା’ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ମାଡ଼ ବର୍ଷା ହେଲା । ସେ ମଧ୍ୟ ହାଣ୍ଡି ଉପରେ ଢାଙ୍କୁଣୀ ଦେଇ ମାଡ଼ରୁ ରକ୍ଷାପାଇଲା। ଏଣୁ ପରିଶ୍ରମ ନ କରି ଅନ୍ୟର ହାତଟେକା ଉପରେ ନିର୍ଭର କଲେ ଏଇୟା ହିଁ ହୁଏ । ଭାଗ୍ୟ ଆଦରି ସବୁ ସହିବାକୁ ପଡ଼େ । ମାତ୍ର କାମପାଇଟି କରି ଦି’ ପଇସା ସଞ୍ଚୟ କରିଥିଲେ ଏପରି ହୋଇନଥା’ନ୍ତା । ଏଣୁ ଦୟାକରି ଏହି ଗଳ୍ପରୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରି ସମୟକୁ ବରବାଦ ନକରି ପଢ଼ାରେ ମନଦେବୁ ବୋଲି ମୋର ଆଶା ।

।ଇତି।
ତୋର ବନ୍ଧୁ
ସଂଗ୍ର।ମ

Question ୩।
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଗଙ୍ଗାମାତାଙ୍କର କରୁଣା କିପରି ଲାଭକଲା ? (ପଚାଶଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ)
Answer:
ଥରେ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଗାଁ ଗାଁ ବୁଲି ଭିକ ପାଇଲା ନାହିଁ । ଗାଁର ଦୁଷ୍ଟ ପିଲାମାନେ ତା’ ଉପରକୁ ବୋଲୁଅ ଟେକା ଆଦି ମାରି ଗାଁରୁ ତଡ଼ିଦେଲେ । ଭୋକକଷ୍ଟ, ଲାଜ ଅପମାନରେ ଘରକୁ ନ ଫେରି ସେ ଏକମୁହାଁ ହୋଇ ଚାଲିଲା ଓ ଶେଷରେ ପହଞ୍ଚିଲା ଗୋଟିଏ ପଦ୍ମପୋଖରୀ ପାଖରେ । ପୋଖରୀର ଜଳ କାଚକେନ୍ଦୁ ପରି ପରିଷ୍କାର ଥିଲା । ଭୋକ ସହି ନ ପାରି ସେ ସେଇ ପୋଖରୀତୁଠକୁ ଯାଇ ଭାତ ଖାଉଁ, ଡାଲି ଖାଉଁ, ଦୁଧ ଖାଉଁ, ମହୁର ଖାଉଁ, ଆମ୍ବିଳ ଖାଉଁ, ଖୁ ଖାଉଁ, କାକରା ଖାଉଁ- ଏମିତି ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ନାମ କହି ଚଳେ ଲେଖାଏଁ ପାଣି ପିଇଗଲା । ସେହି ପୋଖରୀରେ ରହିଥ‌ିବା ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ବିକଳ ସହି ନ ପାରି ସେ ଯେତେସବୁ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥର ନାମ ଉଚ୍ଚାରଣ କରି ଚଳେ ଲେଖାଏଁ ପାଣି ପିଇଥୁଲା, ସେ ସମସ୍ତ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ଗୋଟିଏ ହାଣ୍ଡିରେ ରଖ୍ ଓ ହାଣ୍ଡିମୁହଁ ତେଲୁଣିଦ୍ଵାରା ବନ୍ଦ କରି ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ବସିଥିବା ପାହାଚ ନିକଟକୁ ଭସାଇଦେଲେ । ଏହିପରି ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଗଙ୍ଗାମାତାଙ୍କର କରୁଣା ଲାଭ କଲା

Question ୪।
ଗଙ୍ଗାମାତା ମା’ ପୁଅଙ୍କୁ କାହିଁକି ଓ କିପରି ଦଣ୍ଡ ଦେଲେ ? (ଶହେଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ)
Answer:
ଲୋକେ ବସି ଖାଇଲେ କର୍ମକୋଢ଼ି ହୋଇଯା’ନ୍ତି । ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଭୋକକଷ୍ଟ ଦେଖୁ ଗଙ୍ଗାମାତା ତା’ ପାଖକୁ ଖାଦ୍ୟଭରା ହାଣ୍ଡିଟିଏ ଭସାଇଥିଲେ । ମାଆପୁଅ ମାଗଣାରେ ନିତି ନିତି ଭୁରି ଭୋଜନ ପାଇବାରୁ ବେଶ୍ ଆରାମରେ ରହି ଆଉ କାମଦାମ କଲେ ନାହିଁ କି ଇନ୍ଦ୍ରଚନ୍ଦ୍ର ମାନିଲେ ନାହିଁ । ମାଆ ପୁଅଙ୍କର ଏପରି ମନୋଭାବ ଜାଣି ଗଙ୍ଗାମାତା ବିରକ୍ତ ହେଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ଦେବାପାଇଁ ମନସ୍ଥ କଲେ । ପରଦିନ ହାଣ୍ଡିରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ବଦଳରେ ଗଙ୍ଗାମାତା ବିଧା, ଗୋଇଠା, ଚାପୁଡ଼ା, ବ୍ରହ୍ମଚାପୁଡା, ଚିମୁଟା, ରାମ୍ପୁଡ଼ା, କାମୁଡ଼ା, ଏମିତି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମାଡ଼ ଭର୍ତ୍ତିକରି ହାଣ୍ଡିମୁହଁ ବନ୍ଦକରି ପୂର୍ବପରି ଭସାଇଦେଲେ ।

ପ୍ରତିଦିନ ପରି ମହା ଆନନ୍ଦରେ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ପୋଖରୀରୁ ହାଣ୍ଡିଟି ଉଠାଇ ଆଣି ଯେମିତି ହାଣ୍ଡିମୁହଁରୁ ପଲମ ଖୋଲିଦେଇଛି, ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ହାଣ୍ଡିଭିତରୁ ମାଡ଼ମାନେ ବାହାରି ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାକୁ ଛେଚିବାରେ ଲାଗିଲେ । ମାଡ଼ରେ କୁଆଛୁଆ ଉଡ଼ିଗଲା। ମାଆଲୋ, ବାପାଲୋ ବୋବାଳି ପକେଇ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ପଲମଦ୍ବାରା ହାଣ୍ଡିମୁହଁ ବନ୍ଦ କରିଦେଲା ଓ ହାଣ୍ଡିଟି ନେଇ ଘରକୁ ଗଲା । ତା’ ମାଆ ଗାଁରୁ ବୁଲାବୁଲି କରି ଫେରି ଶିକାରୁ ହାଣ୍ଡିଟି ଆଣି ପଲମ ଖୋଲିଦେବା ମାତ୍ରେ ତା’ ଉପରେ ମାଡ଼ ବର୍ଷା ହୋଇଗଲା । ବୁଢ଼ୀ ଉପାୟ ପାଞ୍ଚ୍ ପଲମଟି ହାଣ୍ଡି ମୁହଁରେ ରଖିଦେବାରୁ ମାଡ଼ ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା । ଏହିପରି ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଲୋଭ ଓ ଅଳସୁଆପଣ ନିମନ୍ତେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ ଓ ମାଆ ପୁଅଙ୍କୁ ଠିକ୍ ରାସ୍ତାକୁ ଆଣିଥିଲେ ।

ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ସଂଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଓ ତା’ର ମା’କୁ କାହିଁକି ଶାସ୍ତିଦେଲେ ?
କର୍ମଠ ଲୋକଙ୍କୁ ଈଶ୍ଵର ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି। କର୍ମବିମୁଖ ମଣିଷକୁ ଶାସ୍ତି ଦିଅନ୍ତି। ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଦୁଃଖ ଦେଖୁ ଗଙ୍ଗାମାତା ତାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କଲେ । କିନ୍ତୁ ସେ ତା’ର ଅସଦୁପଯୋଗ କଲା । ପ୍ରତିଦିନ ମାଗଣା ସୁସ୍ୱାଦୁ ଭୋଜନ ପାଇ ‘ମା’ ପୁଅ କାମଧନ୍ଦା କଲେ ନାହିଁ । ଇନ୍ଦ୍ରଚନ୍ଦ୍ର ମାନିଲେ ନାହିଁ । ଆନନ୍ଦରେ ବୁଲି ଦିନ କାଟିଲେ।’ ମା’ କାମଧନ୍ଦା କରିବାକୁ ଗଲାନି କିମ୍ବା ପୁଅ ଭିକ୍ଷା ମାଗି ପରିଶ୍ରମ କରିବାକୁ ଚାହିଁଲାନି। ତେଣୁ ଗଙ୍ଗାମାତା ଭାବିଲେ ଏମାନଙ୍କୁ ଦେଖୁ ସଂସାରର ଅନ୍ୟ ଲୋକେ କର୍ମକୋଢ଼ିଆ ହୋଇଯିବେ । ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଉତିତ୍ ଶିକ୍ଷା ଦେବାପାଇଁ ଗଙ୍ଗାମାତା ଶାସ୍ତିର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ ।

Question ୨।
ତୁମେ ମାଡ଼ ହାଣ୍ଡି କଥାରୁ କ’ଣ ଶିଖୁଲ ?
Answer:
ମୁଁ‘ମାଡ଼ ହାଣ୍ଡି କଥା’ର ଗାଳ୍ପିକ ଗୋପାଳଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ ଉକ୍ତଗଳ୍ପରେ ଆଧୁନିକ ମଣିଷର ସୁବିଧାବାଦୀ ଗୁଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବର୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। “ ଆଳସ୍ୟ ଦୁଃଖର କାରଣ ଏବଂ ଶ୍ରମ ସୁଖର କାରଣ।” ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ନ କଲେ ଭଗବାନ୍ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି । ସୁଖ ଓ ସୁବିଧାର ଅସଦ୍‌ବ୍ୟବହାର କରିବା ଆଦୌ ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଭୋକ ଦୁଃଖ ସହି ନ ପାରି ଗଙ୍ଗାମାତା ଖାଦ୍ୟହାଣ୍ଡି ପଠାଇଲେ । କିନ୍ତୁ କାମ ନ କରି ମା’ ପୁଅ ଅଧିକ ସୁବିଧା ଆଶା କଲେ। ତେଣୁ ସେମାନେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶାନ୍ତି ପାଇଲେ। ଚୋରମାନଙ୍କପରି ପରଦ୍ରବ୍ୟରେ ଲୋଭ ରଖୁଲେ ସବୁ ହରାଇବାକୁ ପଡ଼େ ଏବଂ ମାଡ଼ ଖାଇବାକୁ ହୁଏ। ତେଣୁ ଏଭଳି ମନ୍ଦକାମରୁ ଦୂରେଇ ରହି ପରିଶ୍ରମ କଲେ ଆମେ ସୁଖରେ ରହିବା।

Question ୩।
ହାଣ୍ଡି ଖୋଲିବାରୁ ଚୋରଙ୍କର ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେଲା ? କିମ୍ବା, ହାଣ୍ଡି ଖୋଲିବାରୁ ଚୋରମାନେ କି ଅସୁବିଧାରେ ପଡ଼ିଲେ ?
ଚୋରମାନେ ବୁଢ଼ୀ ବାଡ଼ିପଟେ ପହଞ୍ଚି ଧନରତ୍ନ ବାଣ୍ଟିବା ପାଇଁ ବସିଲେ। ହାଣ୍ଡିରେ କ’ଣ ଅଛି ଦେଖିବାକୁ ମାଡ଼ହାଣ୍ଡିର ପଲମଟିକୁ ଖୋଲିଦେଲେ। ତା’ପରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ମାଡ଼ବୃଷ୍ଟି। ବିଧା, ଚାପୁଡ଼ା, ଗୋଇଠା, ମୁଖୀ, ରାମ୍ପୁଡ଼ା, କାମୁଡ଼ା ଆଦି ମାଡ଼ସବୁ ବର୍ଷା ହୋଇଗଲା । ସେମାନେ ଟଙ୍କା ପଇସା ବାଣ୍ଟିବା ଛାଡ଼ି ପ୍ରାଣ ବିକଳରେ ଦୌଡ଼ି ଦୌଡ଼ି ପଳାଇଗଲେ। ମାଡ଼ରେ ଧୂଳିଧୂଆଁ ଉଡ଼ିଗଲା। ପୂର୍ବ ଦିଗକୁ ଚାପୁଡ଼ାଯାକ, ପଶ୍ଚିମକୁ ବିଧା, ଉତ୍ତରକୁ ଗୋଇଠା ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗକୁ ମୁଖୀଯାକ ଗୋଡ଼େଇ ଗୋଡ଼େଇ ଚୋରଙ୍କୁ ନିସ୍ତୁକ ମାଡ଼ଦେଲେ। ମାଡ଼ ଭୟରେ ଚୋରିକରି ଆଣିଥିବା ସମସ୍ତ ଧନରତ୍ନ
ଛାଢ଼ିଦେଇ ଚୋରମାନେ ପଳାଇଗଲେ ।

Question ୪।
ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାକୁ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ? କିମ୍ବା, ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ବିକଳ ସହି ନପାରି ଗଙ୍ଗାମାତା କ’ଣ କଲେ ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଗାଁ ଗାଁ ବୁଲି ଭିକ୍ଷା ମାଗି ଚଳେ। ଦିନେ ବୁଲି ବୁଲି ଭିକ ମୁଠେ ପାଇଲାନି। ପିଲାଏ ଟେକା ପକାଇଲେ। ମନଦୁଃଖରେ ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ଥିବା ପଦ୍ମପୋଖରୀରେ କାଚକେନ୍ଦୁ ଭଳି ଜଳ ଦେଖି ତା’ର ଲୋଭ ହେଲା । ପ୍ରବଳ ଭୋକ ଯୋଗୁଁ ସେ ଚଳେ ଚଳେ ପାଣି ପିଉଥାଏ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥର ନାଁ କହୁଥାଏ । ଭାତ ଖାଉଁ, ଡାଲି ଖାଉଁ, ମହୁର ଖାଉଁ, ଆମ୍ବିଳ ଖାଉଁ ଇତ୍ୟାଦି କହି ପାଣି ପିଉଥାଏ। ଜଳରେ ଥିବା ଗଙ୍ଗାମାତା ତା’ର ଭୋକ ଦୁଃଖ ସହିପାରିଲେନି। ତେଣୁ ସେ ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟର ନାଁ କହୁଥିଲା, ସେହି ସବୁ ଖାଦ୍ୟ ଗୋଟିଏ ହାଣ୍ଡିରେ ଭର୍ତ୍ତିକରି ତା’ ନିକଟକୁ ଭସାଇ ଦେଲେ। ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଆନନ୍ଦ ମନରେ ସୁସ୍ଵାଦୁ ଖାଦ୍ୟକୁ ମନଭରି ପେଟେ ଖାଇଲା ଓ ବାକିତକ ମା’ ପାଇଁ ନେଇଗଲା ।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର

Question ୧।
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା କିପରି ଚଳୁଥୁଲା ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଭାରି ଗରିବ ଥିଲା। ସେ ଭିକ ମାଗି ଚଳେ। ଭିକ ମାଗି ଚଳେ।

Question ୨।
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଘରକୁ ଯିବା ବାଟରେ କ’ଣ ଦେଖୁଲା ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଘରକୁ ଯିବା ବାଟରେ ଗୋଟିଏ ଉତ୍ତମ ସୁନ୍ଦର ପଦ୍ମ ପୋଖରୀ ଦେଖିଲା ।

Question ୩।
ପୋଖରୀଟି କିପରି ଥୁଲା ?
Answer:
ପୋଖରୀର ଚାରିପାଖରେ ଶଙ୍ଖମଲମଲ ପଥର ପାହାଚ ଥିଲା। ସେଥ‌ିରେ କଳା ଭଅଁର ପରି ପାଣି ଥିଲା।

Question ୪।
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା କାଚ କେନ୍ଦୁଭଳି ପାଣି ଦେଖୁ କ’ଣ କଲା ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ପୋଖରୀର କାଚକେନ୍ଦୁଭଳି ପାଣି ଦେଖ୍ ଲୋଭେଇ ଗଲା ।

Question ୫।
ପୋଖରୀରେ କିଏ ରହିଥିଲେ ?
Answer:
ପୋଖରୀରେ ଗଙ୍ଗାମାତା ରହିଥିଲେ

Question ୬।
ଗଙ୍ଗାମାତା ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା କଥା ଶୁଣି କ’ଣ କଲେ ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥର ନାମ କହୁଥିଲା, ସେହି ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଗଙ୍ଗାମାତା ଗୋଟିଏ ହାଣ୍ଡିରେ ରଖୁ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ବସିଥିବା ସ୍ଥାନକୁ ପାଣିରେ ଭସାଇ ଦେଲେ।

Question ୭।
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଭାରି ଆଚମ୍ବିତ ହେଲା କାହିଁକି ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ହାଣ୍ଡିଟିକୁ ଦେଖ୍ ଆଚମ୍ବିତ ହେଲା।

Question ୮।
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ହାଣ୍ଡିରେ କ’ଣ ଥିବାର ଦେଖୁଲା ?
Answer:
ହାଣ୍ଡି ଭିତରେ ଘିଅ ଅନ୍ନ, ଡାଲି, ମହୁର, ଆମ୍ବିଳ, ଖୁରି, ପିଠା ଆଦି ଜିନିଷ ଥ‌ିବାର ଦେଖୁଲା ।

Question ୯।
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ହାଣ୍ଡିଟିରେ ଥ‌ିବା ଜିନିଷକୁ ଦେଖ୍ କ’ଣ କଲା ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ହାଣ୍ଡିରୁ ଗୋଟି ଗୋଟିକରି ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ବାହାର କରି ଖାଇଲା ଓ ବଳକା ଜିନିଷକୁ ଘରକୁ ମାଆ ଖାଇବା ପାଇଁ ନେଇଗଲା

Question ୧୦।
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଘରକୁ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ନେଇ କ’ଣ କଲା ?
Answer:
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ଘରେ ଥିବା ଶିକା ଉପରେ ସାଇତି ରଖୁଲା ଓ ଖଣ୍ଡେ ମସିଣା ପାରି ଶୋଇ ପଡ଼ିଲା ।

କଠିନ ଶବ୍ଦ।ର୍ଥ :

Question ୧।
ବୁଢ଼ୀ ଉପରେ ମାଡ଼ ଅସରା ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା କାହିଁକି ?
(କ) ଗଙ୍ଗାମାତା ଦୟା କରିବାରୁ
(ଖ) ହାଣ୍ଡି ଉପରେ ଢାଙ୍କୁଣୀଟି ପଡ଼ିଗଲାରୁ
(ଗ) ହାଣ୍ଡି ଉପରେ ଢାଙ୍କୁଣୀଟି ଘୋଡ଼ାଇ ଦେବାରୁ
(ଘ) ତା’ ପୁଅ ହାଣ୍ଡି ଉପରେ ଢାଙ୍କୁଣୀକୁ ଘୋଡ଼ାଇଦେବାରୁ
Answer:
(ଖ) ହାଣ୍ଡି ଉପରେ ଢାଙ୍କୁଣୀଟି ପଡ଼ିଗଲାରୁ

Question ୨।
ମାଡ଼ ହାଣ୍ଡିରୁ ମଖୀଯାକ ଚୋରମାନଙ୍କୁ କେଉଁ ଦିଗକୁ ଘଉଡ଼ାଇ ନେଇଥିଳେ?
(କ) ପୂର୍ବ
(ଖ) ପଶ୍ଚିମ
(ଗ) ଉତ୍ତର
(ଘ) ଦକ୍ଷିଣ
Answer:
(ଘ) ଦକ୍ଷିଣ

Question ୩।
ବୁଢ଼ୀର ମାଡ଼ ଦରଜ ଉଭେଇଗଲା କାହିଁକି ?
(କ) ମାଡ଼ ଥମିଯିବାରୁ
(ଗ) ସିନ୍ଦୂକ ମେଲା କରିଦେବାରୁ
(ଗ) ସିତ୍କକ ମେଲା କରିଦେବାରୁ
(ଘ) ତା’ ପୁଅ ଦେହରେ ମଲମ ଘଷିବାରୁ
Answer:
(ଗ) ସିନ୍ଦୂକ ମେଲା କରିଦେବାରୁ

Question ୪।
ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ମାଡ଼ ହାଣ୍ଡିକୁ ନେଇ କେଉଁଠି ଥୋଇଲା ?
(କ) ଖତଗଦାରେ
(ଖ) ଓଳିତଳେ
(ଗ) ପୋଖରୀକୂଳରେ
(ଘ) ଶିକାଉପରେ
Answer:
(ଘ) ଶିକାଉପରେ

Question ୫।
‘ମନକୁ ବାଆଁରେଇବା ପାଇଁ’ର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
(କ) ମନ ଖୁସିକରିବା
(ଖ) ମନକୁ ଭୁଲାଇବା
(ଗ) ମନ ହାଲୁକା କରିବା
(ଘ) ମନକୁ ଆଶ୍ଵାସନା ଦେବା
Answer:
(ଖ) ମନକୁ ଭୁଲାଇବା

Question ୬।
ଗଙ୍ଗାମାତା ଉଡ଼ିଗଲା ଚଢ଼େଇର …………………. ଜାଣିପାରନ୍ତି । ଶୂନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଠିକ୍ ଶବ୍ଦଟି କ’ଣ ହେବ ?
(କ) ପରକଥା
(ଖ) ପେଟକଥା
(ଗ) ମନକଥା
(ଘ) ହୃଦୟକଥା
Answer:
(ଖ) ପେଟକଥା

Question ୭।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ ‘କତରା’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
(କ) ପାଲ
(ଖ) ଦରି
(ଗ) ମସିଶା
(ଘ) ଛଣ୍ଡା ମସିଣା
Answer:
(ଘ) ଛଣ୍ଡା ମସିଣା

Question ୮।
‘କୋଟିନିସ୍ ପାଇବା’ର ଅର୍ଥ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ?
(କ) ଅତି ପ୍ରସନ୍ନ ହେବା
(ଖ) ସୁନାହାରା ପାଇବା
(ଗ) କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ପାଇବା
(ଘ) ଧାତୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ପାଇବା
Answer:
(କ) ଅତି ପ୍ରସନ୍ନ ହେବା

Question ୯।
‘ପନ୍ଦାଡ଼’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧରୁ କେଉଁଟି ?
(କ) ବାରିପିଣ୍ଡା
(ଖ) ଦାଣ୍ତପିଶ୍ୱା
(ଗ) ପିଶୃରମୁଣ୍ଡ
(ଘ) ଘରର ପଛ
Answer:
(ଗ) ପିଶୃରମୁଣ୍ଡ

Question ୧୦।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କାହାର ଅର୍ଥ ‘ଅସରପି’ ?
(କ) ସୁନା ମୁଣ୍ଡା
(ଖ) ସୁନା ଥାଳିଆ
(ଗ) ସୁନା ବାଜୁ
(ଘ) ସୁନା ମୋହର
Answer:
(ଘ) ସୁନା ମୋହର

ଗାଞ୍ଜିକ ପରିଚୟ :

ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ ଓଡ଼ିଆ ପାଠକ ମହଲରେ ଜଣେ ଅତି ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ରମ୍ୟରଚନା ଲେଖକ ଭାବେ ପରିଚିତ । ସେ ବହୁ ଲୋକକଥା ଓ ଲୋକକାହାଣୀ ଅତି ସାଧାରଣ ଗାଉଁଲି ଭାଷାରେ ରଚନା କରି ଶିଶୁଠାରୁ ବୃଦ୍ଧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଠକମାନଙ୍କ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ରଚିତ ‘କଥା ଓ କାହାଣୀ’, ‘ଉତ୍କଳ କାହାଣୀ’ ଏହାର ଜ୍ଵଳନ୍ତ ଉଦାହରଣ । ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ଓ କୁ ସଂସ୍କରଗୁଢ଼ିକୁ ଅତି ଚତୁରତାର ସହିତ ତାଙ୍କ ରଚନାଶୈଳୀରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରି ସେ ଜଣେ ସଫଳ ସମାଲୋଚକର ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ରଚିତ ‘ନନାଙ୍କ ବସ୍ତାନି’, ‘ବାଇ ମହାନ୍ତି ପାଞ୍ଜି’ ଓ ‘ଭାଗବତ ଟୁଙ୍ଗୀରେ ସନ୍ଧ୍ୟା’ ଏହାର ଉଦାହରଣ । ସବୁଠାରୁ ବଡ଼କଥା ହେଉଛି ସେ ଦୀର୍ଘ ୨୧ ବର୍ଷକାଳ ସାଧନା କରି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଶବ୍ଦ ସମ୍ଭାରଗୁଡ଼ିକୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରୂପରେ ଏବଂ ପ୍ରାଞ୍ଜଳଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ସହି ମୁଦ୍ରଣ କରି ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଆଭାଷୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି।

ଏହା ‘ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭାଷାକୋଷ’ ନାମରେ ପରିଚିତ । ସେ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ଆଇନୀଜୀବୀ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି କଥା’ ଗଳ୍ପଟି ଏକ ଲୋକକଥାକୁ ଆଧାର କରି ରଚିତ ହୋଇଛି । କୋମଳମତି ଶିଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏଥୁରେ ଶିକ୍ଷଣୀୟ ତଥ୍ୟ  ରହିଛି ।‘ମାଡ଼ହାଣ୍ଡି କଥା’ ଗଳ୍ପଟି ଅତି ସରଳ ଓ ଗାଉଁଲି ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଛା ଗଞ୍ଜିଟି ହାସ୍ୟରସରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣା ମଣିଷ ଜୀବନର ପ୍ରକୃତ ଛବି ଏଥ‌ିରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି । ସୁବିଧା ପାଇଲେ ମଣିଷ କିପରି ତା’ର ଅସଲ ରୂପକୁ ପାସୋରି ମରାଚିକା ପଛରେ ଗୋଡ଼ାଇଥାଏ, ତାହା ଚକୁଳିଆ ପଶ୍ରାର ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଲେଖକ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ନ କଲେ ଭଗବାନ୍ ବି ଅଶାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି – ଏହି ନୈତିକ ଶିକ୍ଷାଟି ଉକ୍ତ ଗଳ୍ପରୁ ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷା କରିବେ ।

ଗଞ୍ଜିର ସାରକଥା :

ଆଳସ୍ୟ ଦୁଃଖର କାରଣ ଏବଂ ପରିଶ୍ରମ ସୁଖର କାରଣ । ଅଳସୁଆ ଲୋକଙ୍କୁ ଈଶ୍ବର ଦଣ୍ଡ ଦିଅନ୍ତି । ଏହାହିଁ ‘ମାଡ଼ ହାଣ୍ଡି କଥା’ ଗଳ୍ପର ବିଷୟବସ୍ତୁ । ଗୋଟିଏ ଦେଶରେ ଗୋଟିଏ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଥାଏ । ସେ ଭାରି ଗରିବ । ଗାଁକୁ ଗାଁ ବୁଲି ଭିକ ମାଗେ । ଦିନେ ସେ ଖୁବ୍ ବୁଲିଲା, ହେଲେ ଭିକ ପାଇଲାନି । ତା’ ପଛରେ ଗାଁ ପିଲାଏ ପଡ଼ିଗଲେ । ତାକୁ ଟେକା ବୋଲୁଅ ଫୋପାଡ଼ି ଗାଁରୁ ତଡ଼ିଦେଲେ । ସେ ମାଡ଼ ଖାଇ ଘରକୁ ନଫେରି ଆଗକୁ ଚାଲିଲା । ବାଟରେ ସୁନ୍ଦର ପଦ୍ମ ପୋଖରୀଟିଏ ଦେଖିଲା । ପାଣି କାଚକେନ୍ଦୁ ଭଳି ନିର୍ମଳ । ଭାରି ଲୋଭ ହେଲା ପିଇବାକୁ । ଲଥକରି ବସିପଡ଼ିଲା ପାହାଚରେ । ନିର୍ମଳ ପାଣିକୁ ଡାହାଣ ହାତରେ ଧରୁଥାଏ, ପିଉଥାଏ ଓ ମନକୁ ମନ କହୁଥାଏ – ଭାତ ଖାଉଁ, ଡାଲି ଖାଉଁ, ଦୁଧ ଖାଉଁ, ମହୁର ଖାଉଁ, ଆମ୍ବିଳ ଖାଉଁ, ଖିରି ଖାଉଁ, କାକରା ଖାଉଁ, ନାନମାନ ଖାଉଁ, ପୋଟଳି ଚକୁଳି ଖାଉଁ ଏମିତି କେତେ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟର ନାଁ ଧରୁଥାଏ, ପାଣି ପିଉଥାଏ । ସେ ପୋଖରୀରେ ଗଙ୍ଗାମାତା ଥା’ନ୍ତି । ସେ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡାର ଦୁଃଖ ସହି ପାରିଲେନି । ସେ ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ମୁହଁରେ ଧରିଥ୍ ସବୁ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟକୁ ହାଣ୍ଡିରେ ସଜାଇ ପାଣିରେ ଭସାଇଦେଲେ ।

ଚକୁଳିଆ ହାଣ୍ଡିଟି ଦେଖ୍ ଭାରି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲା । ଦେଖେ କ’ଣ ଅଛି….. ? ଏହା ଭାବି ହାଣ୍ଡିଟି ଖୋଲି ଦେଖୁଦେଇ ଆନନ୍ଦରେ ଫାଟିପଡ଼ିଲା । ମନଭରି ଖାଦ୍ୟ ଖାଇ ହାଣ୍ଡିଟି ନେଇ ଚାଲିଲା ଘରକୁ ବୋଉ ପାଇଁ । ଘରେ ପହଞ୍ଚିବାବେଳକୁ ମା’ ନ ଥାଏ, ଗାଁ ଭିତରକୁ ଦୁଃଖ କରିବାକୁ ଯାଇଥାଏ । ହାଣ୍ଡିଟି ହାଣ୍ଡିଶାଳ ଶିକାରେ ରଖୁ । ମା’ ଗାଁରୁ ପାଇଟି ସାରି ଭୋକରେ ଫେରି ଦେଖେ ତ ପୁଅ ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ଶୋଇଛି । ସେ ହାଣ୍ଡିଶାଳକୁ ଯାଇ ହାଣ୍ଡିଟି ଶିକାରେ ଥ‌ିବା ଦେଖୁ ତାକୁ ଖୋଲିବାରୁ ସେଥୁରେ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥମାନ ଦେଖୁ । ଭୋକ ସମ୍ଭାଳି ନ ପାରି ହାଣ୍ଡିରୁ ସବୁ ବାହାର କରି ପେଟେ ଖାଇ ବଳକାତକ ହାଣ୍ଡିରେ ରଖୁ । ଉପରଓଳି ମା’ ପୁଅ ଖାଇ ଅଠିଲ ହୋଇଗଲେ । ପୁଅ ଉଠିଲା ପରେ ମାଆକୁ ସବୁକଥା କହିଲା । ମା’ ପୁଅକୁ ପୁଣି ପୋଖରୀ କୂଳକୁ ଯାଇ ସେହିପରି କରିବାକୁ କହିଲା । ସବୁଦିନ ପୁଅ ପୋଖରୀ ତୁଠକୁ ଯାଏ । ସେହିପରି ଚଳେ ଚଳେ ପାଣି ପିଏ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟ ନାଁ ଧରି ଖାଇବା କଥା କହେ । ହାଣ୍ଡିଟିଏ ଭାସିଆସେ । ସେ ଘରକୁ ନେଇଆସେ । ମାଆ ପୁଅ ଖାଇ ଖୁସି ହୁଅନ୍ତି ।

ଏଣିକି ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ଓ ତା’ ମା’ କାମ ନ କରି ଏମିତି ଖାଇପିଇ ବୁଲିଲେ । ଗଙ୍ଗାମାତା ଭାବିଲେ ସଂସାରଯାକ ୟାଙ୍କୁ ଦେଖୁ ସେମିତି ହେବେ; ତେଣୁ ସେ କପଟ କରି ଦିନେ ହାଣ୍ଡିରେ ସଂସାରର ଯେତେ ମାଡ଼ ଥିଲା ସବୁ ରଖ୍ ଭସାଇଦେଲେ । ଚକୁଳିଆ ପଣ୍ଡା ହାଣ୍ଡିଟି ପୂର୍ବଭଳି ନେଇ ଖୁବ୍ ଖୁସି ମନରେ ଖୋଲିଦେଲା । ଏବେ ଯାଏ କୁଆଡ଼େ- ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲା ବିଧା, ଚାପୁଡା, ଗୋଇଠା, କାମୁଡ଼ା । ସେ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ବୃଦ୍ଧିପାଞ୍ଚ୍ ହାଣ୍ଡି ଉପରେ ଢାଙ୍କୁଣୀଟା ଘୋଡ଼େଇ ଦେଲା । ମାଡ଼ ମାରିବା ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା । ସେ ହାଣ୍ଡିଟି ନେଇ ଘରକୁ ଗଲା । ତା’ର ରାଗ ମା’ ଉପରେ । ଶିକାରେ ହାଣ୍ଡିଟି ରଖିଦେଲା । ମା’ ଗାଁ ବୁଲା ସାରି ହାଣ୍ଡିଟି ନେଇ ମହାଆନନ୍ଦରେ ଖାଇବାକୁ ଢାଙ୍କୁଣୀଟି ଖୋଲିଦେଲା । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ମାଡ଼ ଉପରେ ମାଡ଼ – ବିଧା, ଚାପୁଡ଼ା, ଗୋଇଠା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲା । ବୁଢ଼ୀ ରଡ଼ି ଛାଡୁଥାଏ । ହେଲେ ଶୁଣୁଛି କିଏ ? ହଠାତ୍ ତା’ର ବୁଦ୍ଧି ପଶିଲା । ସେ ହଠାତ୍ ପଲମାଟା ହାଣ୍ଡି ଉପରେ ଘୋଡ଼ାଇଦେଲା ।

ମାଡ଼ ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲାରୁ ହାଣ୍ଡିଟି ନେଇ ବାରିପଛ ଖତଗଦାରେ ଥୋଇ ଘରକୁ ଆସି ମନ ଦୁଃଖରେ ମୁହଁ ମାଡ଼ି କରି ଶୋଇପଡ଼ିଲା । ରାତିରେ ଦଳେ ଚୋର ସିନ୍ଦୁକଟିଏ ଚୋରି କରି ଆଣିଥ‌ିବା ଜିନିଷତକ ବାଣ୍ଟ କରିବାକୁ ବୁଢ଼ୀ ବାଡ଼ିକୁ ଆସିଲେ । ବାଣ୍ଟ ଚାଲିଛି – ଗୋଟେ ଚୋର ହାଣ୍ଡିଟି ଦେଖ୍ ତା’ଭିତରେ କ’ଣ ଅଛି ବୋଲି ଭାବି ଖୋଲିଦେଲା। ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲା ସମସ୍ତଙ୍କ ଉପରେ ମାଡ଼ ବୃଷ୍ଟି – ବିଧା, ଚାପୁଡ଼ା, ଗୋଇଠା, କାମୁଡ଼ା । ଚୋରଙ୍କୁ ବାଟ ମିଳିଲାନି ପଳେଇ ଯିବାକୁ। ବୁଢ଼ୀ ଘରେ ଥାଇ ସବୁ ଶୁଣୁଥାଏ । ଚୋର ପଳେଇଗଲା ପରେ ଧୀରେ ଉଠି ବାଡ଼ିକୁ ଗଲା – ସିନ୍ଦୁକଟିକୁ ଡରି ଡରି ଖୋଲିଲା – ଆରେ ଏ କ’ଣ ଖାଲି ହୀରା, ନୀଳା, ମୋତି, ମାଣିକ, ଅସରପି । ସିନ୍ଦୂକରୁ ଧନତକ ନେଇ ଘରେ ଲୁଚେଇଦେଲା । ମା’ ପୁଅ ସିନ୍ଦୁକକୁ ଟେକିଟାକି ଘରକୁ ନେଲେ । ତା’ପରଠାରୁ ମାଆ ପୁଅ ସବୁଦିନେ ସକାଳୁ କାମକୁ ବାହାରି ଯାଉଥ‌ିବାର ଦେଖାଗଲା ।

କଠିନ ଶବ୍ଦ।ର୍ଥ :

• ବୋଲୁଅ – ଛୋଟ ପଥର ।
• ବାଆଁରେଇବ – ବାହାନା କରିବା ।
• କତରା – ଛିଣ୍ଡା ମସିଣା
• ଫେର – ପୁଣି
• ଥୟିଗଲା – ବନ୍ଦ ହେଇଗଲା ।
• ଇମିତିକା – ଏପରି ।
• ସେରେ ଚାଉଳ ବା ଡାଲି ମାପିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପୁରୁଣା ମାପ ।
• ଖପରା – ଭଙ୍ଗାହାଣ୍ଡିର ଅଂଶ ।
• ଯାଉଁଳି – କାନ୍ଧର ଦୁଇପାଖରେ ଝୁଲୁଥିବା ବୋକଚା
• ଚଳେ – ପୋଷେ, ଗୋଟିଏ ହାତ ପାପୁଲି ରେ ରହି ପାରୁ ଥ‌ିବା ପରିମାଣ।
• ଦରବ – ଦ୍ରବ୍ୟ ।
• ନାନମାନ – ଏକପ୍ରକାର ପିଠା ।
• ବାରଜ – ଅଲଗା ।
• ଭରାଭର – ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ।
• ଦୋଓଡ଼ା – ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ।
• ଦୁଃଖ କରିବା – ଏଠାରେ ଖଟିବା
• ପଲମ – ପିଠା ତିଆରି ପାଇଁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପାତ୍ର ।
• ଦିବ୍ୟ – ପବିତ୍ର ।
• ବେଏଁ – ଦୁଇ ହାତକୁ ଦୁଇ ପାଖକୁ ଲମ୍ବାଇଲେ ଯେତେ ଲମ୍ବା ହେବ ।
• ମହନ୍ତ – ପରିଶ୍ରମ ।
• ଅଠିଲ୍ – ଅଚଳ ।
• ଢ଼େଲେ – ପେଟପୂରା ।
• ଫୋକଟ – ମାଗଣା, ମୂଲ୍ୟହୀନ।
• ତେଲୁଣି – ଢାଙ୍କୁଣି ।
• ଅଷ୍ଟଦଣ୍ଡପାଟ – ଧାର୍ମିକ ଭିକ୍ଷାକାରୀ ।
• ରବୟା – ଘଟଣା ।
• ପନ୍ଦାଡ଼ – ପିଣ୍ଡାର ମୁଣ୍ଡ ।
• ଅସରପି – ସୁନା ମୋହର ।
• ହାପୁ – ଡାଲି ବା ଜାଉକୁ ହାତରେ ହାପୁଡ଼ି ଖାଇବା ।
• ମହୁଡ଼ – ମୁକୁଟ କିମ୍ବା ସୁନା ମୋହର ।
• ନିଖଟୁ – କର୍ମକୋଢ଼ି ।
• ବଡ଼ ଝପଟି – ବଡ଼ି ସକାଳୁ ।
• ନିଧୂ – ସମ୍ପଦ
• ଉବାର – ନିଷେଧ ବା ମନା ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Odia Solutions Chapter 15 ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Odia Solutions Chapter 15 ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଉତ୍ତର କୁହ ।
(କ) ପାହାଡ଼ ତଳ ବଣଭୂଇଁକି ସଫା କରାଗଲା କାହିଁକି ?
Answer:
ରାଜାଙ୍କ ଆଦେଶରେ ମଧୁପୁରଗଡ଼ର ଗଡ଼ପାହାଡ଼ ତଳିରେ ରାଜପ୍ରାସାଦ ନିର୍ମାଣ କରାଯିବା ସ୍ଥିର କରାଗଲା । ସେଥ‌ିପାଇଁ ପାହାଡ଼ ତଳ ବଣଭୂଇଁକୁ ସଫା କରାଗଲା ଓ ପାହାଡ଼ କାଟି ଭୂମିକୁ ସମତଳ କରାଗଲା ।

(ଖ) ସେ ପାହାଡ଼ର ନାଆଁ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଦିଗଦିଗନ୍ତ ବ୍ୟାପୀ ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥିବା ମଧୁପୁରଗଡ଼ ପାହାଡ଼କୁ ଲୋକେ ଗଡ଼ ଓ ରାଜପ୍ରାସାଦ ନିର୍ମାଣ ପରେ ନାମକରଣ କରିଥିଲେ । ପାହାଡ଼ର ନାଆଁ ଥିଲା ‘ଗଡ଼ପର୍ବତ’ ।

(ଗ) ରାଜା ପାହାଡ଼ କୋଳରୁ କେଉଁ ଶବ୍ଦ ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଲେ ?
Answer:
ପାହାଡ଼ କୋଳରୁ ରାଜା ପଥରକଟାର ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଲେ । ତାହା ଥିଲା ପଥର କୋରଡ଼ବାସୀ ଭୀମ ଦାସର ପଥରକଟାର ଶବ୍ଦ ଯାହାକି ରାଜାଙ୍କ ନିଦ୍ରାରେ ବ୍ୟାଘାତ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ।

(ଘ) ସେହି ଶବ୍ଦ କିଏ ଓ କିପରି ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲା ?
Answer:
ପଥରକଟାର ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ ପାହାଡ଼ର କୋରଡ଼ ମଧ୍ୟରୁ ଭାସି ଆସୁଥିଲା । ତାହା ଥିଲା ପର୍ବତର କୋରଡ଼ରେ ବାସ କରୁଥିବା ଭୀମ ଦାସର ପଥରକଟାର ଶବ୍ଦ । ଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ ହେଲାପରେ ମଧ୍ୟ ଭୀମ ଦାସର ପଥରକଟା ଶବ୍ଦ ବନ୍ଦ ହୋଇନଥିଲା । ସେ ପୂର୍ବବତ୍ ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ରହୁଥିଲା ।

(ଙ) ସେହି ଶବ୍ଦ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ରାଜା କାହିଁକି ଆଦେଶ ଦେଲେ ?
Answer:
ରାଜଉଆସ ନିର୍ମାଣ ହେଲାପରେ ତା’ ମଧ୍ୟରେ ବିଳାସବ୍ୟସନର ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲା । କିନ୍ତୁ ଭୀମ ଦାସର ପଥରକଟାର ଶବ୍ଦ ରାଜାଙ୍କ ନିଦ୍ରାରେ ବ୍ୟାଘାତ ସୃଷ୍ଟିକଲା । ସେହି ଶବ୍ଦ କେଉଁଠାରୁ ଆସୁଥିଲା ତାହା ରାଜା ଜାଣିନଥୁଲେ । ମାତ୍ର ରାଜାଙ୍କ ସୁନିଦ୍ରାପାଇଁ ସେହି ଶବ୍ଦ ବନ୍ଦ କରିବା ଜରୁରୀ ଥିଲା । ତେଣୁ ତାହା ତୁରନ୍ତ ବନ୍ଦ କରିବାପାଇଁ ରାଜା ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।

(ଚ) ଭୀମ ଦାସକୁ ନିଜ ଉଆସକୁ ନେଇ ରାଜା ତା’ପାଇଁ କ’ଣ କଲେ ?
Answer:
ରାଜଉଆସ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭୀମ ଦାସର ଅବଦାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିଲା ପରେ ତା’ପାଇଁ ରାଜା ଉଆସ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଘରର ବ୍ୟବସ୍ଥା କଲେ । ତା’ ପାଇଁ ନୂଆ ଲୁଗା ଆଣିଲେ ଓ ନୂଆ ଖଟ ତିଆରି କରାଇଲେ । ସେଠାରେ ତା’ର ଯେପରି କିଛି ଅସୁବିଧା ନହୁଏ ସେଥ‌ିପାଇଁ ଚାକରବାକର ମଧ୍ୟ ଖଞ୍ଜି ଦେଲେ । ସେଠାରେ ଭୀମ ଦାସ ରାଜସମ୍ମାନ ସହ ରହିବାପାଇଁ ରାଜା ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ ।

Question ୨।
ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ପାହାଡ଼ ସବୁ ଦେଖିଲା, ସବୁ ସହିଲା, ମାତ୍ର କିଛି କରିପାରିଲା ନାହିଁ କାହିଁକି ?
ଯେଉଁଦିନ ଟମକ ବଜାଇ ରଜାଘର ଲୋକେ ପାହାଡ଼ ତଳଟାକୁ ମାପିଦେଇ, ସେଦିନଠାରୁ ଜଙ୍ଗଲ ସଫା ହୋଇ ପାହାଡ଼ ତଡ଼ାହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟଧାରାକୁ ପାହାଡ଼ ଖାଲି ନୀରବରେ ଦେଖୁଲା । କାଠୁରିଆର କୁଠାରାଘାତରେ ଗୋଟିକ ପରେ ଗୋଟିଏ ଗଛ ଟଳି ପଡୁଥ‌ିବା ଓ ଜଙ୍ଗଲର ବନ୍ୟଜନ୍ତୁମାନଙ୍କୁ ଗୁଳି, ଶର ଓ ଖଣ୍ଡାରେ ହତ୍ୟା କରାଯାଉଥ‌ିବା ପରି ମାନବର ସବୁ ଅତ୍ୟାଚାରକୁ ମୁଣ୍ଡ ପାତି ସହିନେବା ଛଡ଼ା ପାହାଡ଼ର କିଛି ଉପାୟ ନଥିଲା । ପାହାଡ଼ରୁ ବଡ଼ ବଡ଼ ପଥର ଖଣ୍ଡମାନ କଟାଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମୂକ ପାହାଡ଼ କିଂକର୍ତ୍ତବ୍ୟବିମୂଢ଼ ହୋଇ କୌଣସି ପ୍ରତିବାଦ

(ଖ) ଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ କିପରି ସମାପ୍ତ ହେଲା ?
ଲାଗିପଡ଼ିଲେ । ନଅର ମଧ୍ଯରେ ସୁନ୍ଦର ଉଆସ, ରଙ୍ଗୀନ ଆଲୋକ ପାଇଁ ଦୀପମାଳା ଇତ୍ୟାଦି ଖଞ୍ଜି ପ୍ରାସାଦଟିକୁ ଅପୂର୍ବ ସାଜସଜ୍ଜାରେ ମଣ୍ଡିତ କଲେ । ଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ ପରେ ପରେ ତା’ମଧ୍ୟରେ ଆହୁରି କେତେ ଘର, ପାଚେରୀ, ଦେବୀମନ୍ଦିର ଆଦି ଯଥାସ୍ଥାନରେ ନିର୍ମିତ ହେଲା । ସମସ୍ତ ରାଜକଳ୍ପନାକୁ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଯଥାବିଧ୍ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଇଲେ ଓ ନିର୍ମାଣକାର୍ଯ୍ୟ ଯଥା ସମୟରେ ସମାପ୍ତ ହେଲା ।

(ଗ) ସେ ରାତିରେ ନିଦରେ ଶୋଉଛି, ମାତ୍ର ଯୌବନର ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖୁନାହିଁ ଏକଥା କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଏକଥା ଭୀମ ଦାସ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି । ଭୀମ ଦାସ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପରି ରକ୍ତମାଂସ ଦେହଧାରୀ ମଣିଷ ଥିଲା । ସୁଖ ସ୍ୱାଚ୍ଛନ୍ଦ୍ୟରେ ରହି ଜୀବନକୁ ଉପଭୋଗ କରିବାର କାମନା ମଧ୍ଯ ତା’ ମନରେ ସୃଷ୍ଟିହେବା ସ୍ଵାଭାବିକ । ମାତ୍ର ସଭ୍ୟ ସମାଜର ସବୁ ଅତ୍ୟାଚାରକୁ ମଥାପାତି ସହିନେଇଥିଲା ସେ । ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାସାଦ ତଥା ସୁରମ୍ୟ ଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରାଜକୀୟ ଶୋଷଣର ଶିକାର ହୋଇ ଜୀବନର ସମସ୍ତ ସୁଖରୁ ସେ ବଞ୍ଚତ ଥିଲା । ୧୫ ବର୍ଷ ବୟସରୁ ସେ ଦୀର୍ଘ ଷାଠିଏ ବର୍ଷକାଳ ପଥର କାଟି ଚାଲିଥିଲା । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ତା’ର ଯୌବନ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟ ଆସିଯାଇଛି । ଯନ୍ତ୍ରବତ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଚାଲିବା ଭିତରେ ସେ ଯୌବନର ଉପସ୍ଥିତିକୁ ମଧ୍ୟ ଜାଣି ପାରିନଥିଲା ।

(ଘ) ଭୀମ ଦାସକୁ ରାଜା ନିଜ ଉଆସକୁ ଆଣିବା ମୂଳରେ କି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ?
Answer:
ରାଜାଙ୍କ ନିଦ୍ରାରେ ବ୍ୟାଘାତ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ପଥରକଟାର ଠିକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ ବନ୍ଦ କରିବାପାଇଁ ପାଇକମାନେ ଚାବୁକ୍ ଦେଇ ଭୀମ ଦାସକୁ ବାରଣ କଲେ ମଧ୍ୟ ପଟରକଟା ବନ୍ଦ ହୋଇନଥିଲା । ଦିନେ ପାରିକୁ ଯାଇ ସ୍ବୟଂ ରାଜା ଭୀମ ଦାସକୁ ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିମଗ୍ନ ଥ‌ିବା ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ତା’ ସମ୍ପର୍କରେ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ ବୁଝିଲେ ଏବଂ ନଅର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାରା ଜୀବନ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିବା ଲୋକଟିକୁ ସୁଖଶାନ୍ତିରେ ଶେଷଜୀବନ କଟାଇବାପାଇଁ ଉଆସ ମଧ୍ୟରେ ରଖାଇବାର ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଇଲେ । ଜଙ୍ଗଲ କାଟି ପାହାଡ଼ ତାଡ଼ି ଗୋଟିଏ ଅଗମ୍ୟ ଅପନ୍ତରା ଅଞ୍ଚଳକୁ ରାଜଉଆସରେ ପରିଣତ କରିଥିବା କାର୍ଯ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ବିନ୍ଧାଣିର ଦୁରବସ୍ଥା ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ରାଜା ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ଓ ତା’ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଦେବାକୁ ରାଜଉଆସକୁ ଅଣାଇବାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରାଇଥିଲେ ।

Question ୩।
ଭୀମ ଦାସ ରାଜଉଆସରେ ରହିଲା ନାହିଁ କାହିଁକି ?
Answer:
ପନ୍ଦର ବର୍ଷ ବୟସରୁ ମଧୁପୁରଗଡ଼ ଜଙ୍ଗଲ ପାହାଡ଼ ଭିତରେ ଯନ୍ତ୍ରବତ୍ ଦିନରାତି ଜଙ୍ଗଲ ସଫେଇ ଓ ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଯୁକ୍ତ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବଣର ଫଳମୂଳ ଆହାରରେ ଜୀବନ କଟାଇ ଓ ପଥର ଚଟାଣରେ କ୍ଲାନ୍ତି ମେଣ୍ଟାଇ ସେ ଆନନ୍ଦରେ ଥିଲା । ପ୍ରକୃତି କୋଳରେ ଜୀବନ କାଟି ଆଜୀବନ କର୍ମମୁଖର ଜୀବନ ଧରି ସେ ପାଉଥିଲା ପରମ ଶାନ୍ତି । ତେଣୁ ଚାକରବାକର ଗହଣରେ, ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୃହର ଆଧୁନିକ ପରିପାଟୀରେ ସେ ଅଣନିଃଶ୍ୱାସୀ ହୋଇପଡ଼ିଲା । ତେଣୁ ସେ ସେଠାରେ ମଧ୍ୟ ପଥର ଖୋଜିଲା । ମାଟି, ଗୋଡ଼ି, ପଥର ସହ ସାରାଜୀବନ କାଟିଥ୍ୟା ଭୀମ ଦାସ ରାଜ ଉଆସରେ
ଶାନ୍ତି ନପାଇ ପୁନରାୟ ଗଡ଼ପର୍ବତ ତଳିକୁ ଚାଲିଯାଇଥିଲା ।

Question ୪।
ପ୍ରସଙ୍ଗ ସହ ସରଳାର୍ଥ ଲେଖ ।
(କ) ମର୍ତ୍ତ୍ୟର ମରୁଭୂମିରେ ସ୍ଵର୍ଗର ଅମରାବତୀର ଛାୟା ପଡ଼ିଲା ।
Answer:
ମର୍ତ୍ତ୍ୟରେ ……………………………. ଛାୟା ପଡ଼ିଲା ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ଗୋଦାବରୀଶ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଲିଷ୍କୃତ ‘ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ’ ଗଳ୍ପରୁ ଉଦ୍ଧୃତ। ମଧୁପୁରଗଡ଼ର ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଜଙ୍ଗଲରେ ରାଜନଅର ତିଆରି ହେବ। ପରିବେଶକୁ କିପରି ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଦେଲା ତାହା ଏଠା। ବର୍ଣ୍ଣିତ । ବହୁଦୂର ବ୍ୟାପି ମଧୁପୁରଗଡ଼ ପାହାଡ଼ତଳି ଅଞ୍ଚଳ ଘନଜଙ୍ଗଲ ଓ ଶ୍ଵାପଦସଙ୍କୁଳ ଥିଲା । ରାଜାଙ୍କର ଲୋକେ ଗଛ କାଟି, ଜଙ୍ଗଲ ସଫାକରି ନଅର ତୋଳା କାମ ଆରମ୍ଭ କଲେ। ପଥର କାରିଗର ଭୀମ ଦାସ ପାହାଡ଼ରୁ ପଥର କାଟି କାଟି ରାସ୍ତାଘାଟ, ନଅର, ପାଚେରି ଇତ୍ୟାଦି ତୋଳିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲା। ସୁନ୍ଦର ଉଆସ, ତା’ଭିତରେ ଦୀପମାଳା ଓ ଆଲୋକସଜ୍ଜା, ରାସ୍ତାଘାଟ, ଦେବଦେବୀ ମନ୍ଦିର କେତେ ଯେ କ’ଣ ନିର୍ମାଣ କରାଗଲା ତା’ର ହିସାବ ନାହିଁ। ଯେଉଁ ଜଙ୍ଗଲରେ କେବଳ ହିଂସ୍ରଜନ୍ତୁ ଓ ଜଙ୍ଗଲୀ ମଣିଷ ରହୁଥିଲେ, ଯାହାକି ନୀରବ, ନିସ୍ତବ୍ଧ ଥିଲା, ସେଠାରେ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଜନପଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। ତେଣୁ ଏଠାରେ ମଧୁପୁରଗଡ଼କୁ ମର୍ତ୍ତ୍ୟର ଅମରାବତୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି।

(ଖ ) ସେ ଦିନରେ ବାଟ ଚାଲୁଛି ମାତ୍ର କାହାକୁ ପଥ ପଚାରୁ ନାହିଁ ।
Answer:
ସେ ଦିନରେ …………………………. ପଚାରୁ ନାହିଁ ।
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଗୋଦାବରୀଶ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଲିଖିତ “ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ” ଗଳ୍ପରୁ ଆସିଅଛି । ପଥର କାମ କରି କରି ଭୀମଦାସ କିପରି ପ୍ରତିକ୍ରିୟାହୀନ ମଣିଷ ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା, ତାହା ଏଠାରେ ଆଲୋଚ୍ୟ। ଶିଳ୍ପୀ ଭୀମଦାସ ମଧୁପୁରଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ପାହାଡ଼ରୁ ପ୍ରଥମେ ପଥର କାଟିଥିଲା। ଦିନଦିନ, ମାସମାସ, ବର୍ଷବର୍ଷ ଧରି ଷାଠିଏ ବର୍ଷ କାଳ ଭୀମଦାସ ଖରା, ବର୍ଷ, ଶୀତ, କାକର ଖାଇ ପଥର କାଟି ରାଜଉଆସ, ବିହାର ଉଦ୍ୟାନ, ମନ୍ଦିର, ରାସ୍ତାଘାଟ ସବୁକିଛି କରିଥିଲା। ତା’ର କୈଶୋରର ଚପଳତା, ଯୌବନର ଜ୍ୟୋତି, କୋମଳ କଥା, ଚିକ୍‌କଣ-ଶରୀର ଏବେ ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟରେ ପହଞ୍ଚୁଛି । ପଥର କାଟି କାଟି ସତେଯେପରି ସେ ନିଜେ ପଥର ପାଲଟି ଯାଇଛି । ସେ ବାଟ ଚାଲୁଛି କିନ୍ତୁ ରାସ୍ତା ପଚାରୁ ନାହିଁ, ଚାହୁଁଛି, କିନ୍ତୁ କିଛି ଦେଖୁନାହିଁ। କାମ କରୁଛି, କିନ୍ତୁ କିଛି ଜାଣି ପାରୁନାହିଁ । ସେ ନିର୍ବାକୁ ନିଶ୍ଚଳ ଓ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାହୀନ ହୋଇ କେବଳ କାମ କରିଛାଲିଛି।

(ଗ) ରାଜା ମନକୁ ମନ ଅତର୍କିତ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ, ‘‘ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ ???
Answer:
ରାଜା ମନକୁ ……………………………… କଲା କିଏ ?
ଉକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଗୋଦାବରୀଶ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଲିଖିତ “ ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ” ଗଳ୍ପରୁ ଉଦ୍ଧୃତ। ପଥର ପରି ମଣିଷଟିଏ ଭୀମ ଦାସଙ୍କୁ ଦେଖ୍ ରାଜା ବିସ୍ମିତ ହୋଇଥିବା କଥା ଏଠାରେ ଗାଳ୍ପିକ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି |
ପଥର କଟାର ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ ବାରି ରାଜା ଭୀମ ଦାସ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲେ। କିନ୍ତୁ ଭୀମ ଦାସ କିଛି କହିଲାନି କିମ୍ବା ରାଜାଙ୍କୁ ଚାହିଁଲାନି। ରାଜା ତାକୁ ରାଜଉଆସକୁ ଡକାଇ ନେଇ ସମ୍ମାନ ସହକାରେ ବିଶ୍ରାମ ନେବାପାଇଁ କହିଲେ। କିନ୍ତୁ ଉଆସ ଭିତରେ ସେ ପଥର ଖୋଜିଲା। ତା’ପରଦିନ ସେ ଉଆସରେ ନଥିଲା। ରାଜା ତାକୁ ଖୋଜି ଖୋଜି ପଥର କାଟୁଥିବାର ଦେଖ‌ିଲେ।

ରାଜାଙ୍କୁ ଦେଖୁ ମଧ୍ୟ ତା’ର ମନରେ କିଛି ଭାବାନ୍ତର ଆସି ନଥିଲା। ତେଣୁ ଏ ମଣିଷକୁ କିଏ ପଥର କରିଦେଲା ବୋଲି ରଜା ଦୁଃଖରେ ନିଜକୁ ନିଜେ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଲେ ଏବଂ ନିଜେ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ। ଯେ  ରାଜା ହିଁ ତାକୁ ପଥର କରି ଦେଇଛନ୍ତି। ଅତୀତରେ ରାଜାଙ୍କର ନିଷ୍ଠୁର ସ୍ଵଭାବ ଓ ଅବହେଳା ଯୋଗୁଁ ଏ ମଣିଷର ଆଶା ଓ ଭାବନା ସବୁ ମରିଯାଇଛି। ସେଥ‌ିପାଇଁ ‘ରାଜା’ ଶବ୍ଦଟା ଶୁଣିବା ମାତ୍ରକେ ଭୀମ ଦାସ ରାଜାଙ୍କୁ କୁଣ୍ଡାଇ ଧରି ଚିତ୍କାର କରିଉଠିଥିଲା ।

Question ୪।
(କ) ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦର ସମ୍ପର୍କ ଯୋଡ଼ି ବାକ୍ୟ ଗଠନ କର ।

‘କ’ ସ୍ତ୍ରମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତ୍ରମ୍ଭ
ଅବ୍ୟକ୍ତ	ଜନତା
ଗୋପନୀୟ	ଛାତ୍ର
ଭାତତ୍ରସ୍ତ	ଦେବତା
ଜ୍ଞାନଲିପ୍ସ୍	ଦୃଶ୍ୟ
ରମଶାୟ	ଜାବନ
ନିରଳସ	ବିଷୟ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତ୍ରମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତ୍ରମ୍ଭ
ଅବ୍ୟକ୍ତ	ଦେବତା
ଗୋପନୀୟ	ବିଷୟ
ଭାତତ୍ରସ୍ତ	ଜନତା
ଜ୍ଞାନଲିପ୍ସ୍	ଛାତ୍ର
ରମଶାୟ	ଦୃଶ୍ୟ
ନିରଳସ	ଜାବନ

 

• ଦେବତାଙ୍କ ଅବ୍ୟକ୍ତ ଅବଦାନ ବିଶ୍ଵସୃଷ୍ଟିରେ ମାନବକୁ ବଞ୍ଝାରେ ସହାୟକ ହୋଇଛି ।
• ଭୀତତ୍ରସ୍ତ ଜନତାଙ୍କ ମନରେ ସାନ୍ତନା ଦେବା ପାଇଁ ସରକାର ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ସାହାଯ୍ୟ ନେଲେ । ଜ୍ଞାନଲିପ୍‌ସୁ ଛାତ୍ର ଜୀବନରେ ବହୁ ଉନ୍ନତି କରେ ।
• ପ୍ରକୃତିର ରମଣୀୟ ଦୃଶ୍ୟ ମନରେ ଶାନ୍ତି ଆଣିଦିଏ ।
• ନିରଳସ ଜୀବନ ଓ ଈଶ୍ୱରୀୟ ଭାବନା ମଣିଷକୁ ମହତ କରେ ।

Question ୫।
ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ଲେଖାଏଁ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ପାହାଡ଼, ଫୁଲ, ପକ୍ଷୀ, ଦିନ, ଗଛ, ମଣିଷ
Answer:
ପାହାଡ଼ – ଶୈଳ, ଗିରି
ପକ୍ଷୀ – ବିହଗ, ବିହଙ୍ଗମ
ଗଛ – ବୃଷ, ପାଦପ
ଫୁଲ – ପୁଷ୍ପ, ସୁମନ
ଦିନ – ଦିବସ, ଅହ୍ନ
ମଣିଷ – ନର, ମନୁଷ୍ୟ

Question ୬।
ନିମ୍ନଲିଖତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ବାକ୍ୟଗଠନ କର ।
ପ୍ରଚଣ୍ଡ, ଭୀତତ୍ରସ୍ତ, ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ, ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ, ଅତ୍ୟାଚାର, ସୀମା, ପହୁଡ଼,
Answer:
ପ୍ରଚଣ୍ଡ – ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ନଦୀ, ନାଳ ଶୁଷ୍କ ହୋଇଯାଏ ।
ଭୀତତ୍ରସ୍ତ – ସୁନାମିର ଭୟାବହତା ଲୋକଙ୍କୁ ଭୀତତ୍ରସ୍ତ କଲା ।
ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ – ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ଅରଣ୍ୟ ହିଁ ହିଂସ୍ରଜନ୍ତୁଙ୍କ ଆବାସସ୍ଥଳୀ ।
ଅତ୍ୟାଚାର – ଇଂରେଜ ଶାସକଙ୍କ ଅତ୍ୟାଚାର ରେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ ଭାରତୀୟମାନେ ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
ସୀମା – ଜମିର ସୀମା ଚିହ୍ନଟ କରିବାକୁ ଅମିନ ଆସିଥିଲେ ।
ପହୁଡ଼ – ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପହୁଡ଼ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଆମେ ଦର୍ଶନ କରିବା ସୁଯୋଗ ପାଇଲୁ ।
ନିରଳସ – ଗୋପବନ୍ଧୁ ନିରଳସ ଜୀବନ ଶୈଳୀରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲେ ।

Question ୭।
ପ୍ରାୟ ୧୫୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ମଧୁପୁରଗଡ଼ ପାହାଡ଼ ସହିତ ଭୀମ ଦାସର କି ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା ?
Answer:
ଭୀମ ଦାସକୁ ବାଦ୍ ଦେଇ ମଧୁପୁରଗଡ଼ର ଇତିହାସ ରଚନା କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ଗଡ଼ ନିର୍ମାଣର ପ୍ରତିଟି ଧୂଳିକଣା ଭୀମର ହାତସ୍ପର୍ଶ ପାଇଛି । ଏକଦା ମଧୁପୁରଗଡ଼ ପାହାଡ଼ତଳି ଅଞ୍ଚଳ ଥିଲା ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ଅରଣ୍ୟ, ହିଂସ୍ରଜନ୍ତୁଙ୍କ ଆବାସସ୍ଥଳୀ । ସେହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ପରିଷ୍କାର କରି ରାଜନଅର ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ରାଜା ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଲାପରେ ଭୟସଙ୍କୁଳ ଅଗମ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳରେ କାର୍ଯ୍ୟାରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଆସିଥିଲେ ରାଜକର୍ମଚାରୀ । ମାତ୍ର ସେହି ଅଞ୍ଚଳ ବିଷୟରେ ଅଜ୍ଞ ଥ‌ିବାରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଭୀମ ଦାସର ସହାୟତା ନେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ଟମକ କାଠିଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଜଙ୍ଗଲର ଗଛକଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭୀମ ଦାସ ହିଁ ସେମାନଙ୍କ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ସାଜିଥିଲା । ଜଙ୍ଗଲ ସଫାହେଲା ପରେ ପାହାଡ଼ ତଡ଼ା କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ସେ ହିଁ ଥିଲା । ପର୍ବତରୁ ପଥର ଫଟାଇ ସୁନ୍ଦର ରାଜନଥର ନିର୍ମାଣ ହେଲା । ଜଙ୍ଗଲ କାଟି, ପାହାଡ଼ ଭାଙ୍ଗି କେବଳ ଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ ପରେ କାର୍ଯ୍ୟର ସମାପ୍ତି ଘଟିନଥିଲା । ପରେ ପରେ ଗଢ଼ିଉଠିଥିଲା କେତେ ଘର, ପାଚେରୀ, ଦେବୀ ମନ୍ଦିର ଇତ୍ୟାଦି ।

ଏଇ ଭଙ୍ଗାଗଢ଼ା ଭିତରେ କେତେ କାରିଗର, ଶିଳ୍ପୀ କାଳଗର୍ଭରେ ମରିହଜି ଗଲେ । ମାତ୍ର ଭୀମ ଦାସର ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟର ସମାପ୍ତି ନଥୁଲା । ମଧୁପୁରଗଡ଼ ପର୍ବତର ଅନ୍ଧାରିଆ ଗହ୍ଵର ମଧ୍ୟରେ ମାନବର ପ୍ରଥମ ସ୍ବର ଭୀମ ଦାସହିଁ ଶୁଣାଇଥିଲା । ବଣ, ପାହାଡ଼, ତରୁଲତା ସହ ନିବିଡ଼ ଭାବେ ପରିଚିତ ଭୀମ ଦାସ ନିଜ ହତିଆର ଧରି ପଥର କାଟି ଚାଲିଥିଲା ଦିନ ଦିନ, ମାସ ମାସ ଓ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି । ଦୀର୍ଘ ଷାଠିଏ ବର୍ଷ କାଳ ଖରା, ବର୍ଷା, ଶୀତ, କାକର ସହି ସେ ଗଡ଼ପର୍ବତ ତଳି ଅଞ୍ଚଳକୁ ରମଣୀୟ ଉଆସରେ ପରିଣତ କରିଥିଲା । ଅକର୍ମ ଶିଳାକୁ ଅଭିନବ ବେଶରେ ସଜାଇ ସୁଦୃଶ୍ୟ ରାଜନଅର ନିର୍ମାଣରେ ସେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା । ପନ୍ଦର ବର୍ଷ ବୟସରୁ ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଜୀବନର ସବୁ ସୁଖ ସ୍ବାଚ୍ଛନ୍ଦ୍ୟକୁ ସେ ଜଳାଞ୍ଜଳି ଦେଇଥିଲା । ମଧୁପୁରଗଡ଼ର ରାଜପୁରୀ, ଦେବୀ ମନ୍ଦିର, ନଅର, ଉଆସ, ବିହାର, ଉଦ୍ୟାନ କୌଣସିଠାରେ ଏପରି ଖଣ୍ଡିଏ ହେଲେ ପଥର ନାହିଁ, ଯେଉଁଥରେ କି ଭୀମଦାସର ହାତ ବାଜିନାର୍ହି।

(ଖ) ଗଡ଼ ତିଆରି ପରେ ଭୀମ ଦାସ କ’ଣ କଲା ?
Answer:
ମଧୁପୁରଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭୀମ ଦାସ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା । ଜଙ୍ଗଲ ସଫା ହେବାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପାହାଡ଼ ତଡ଼ା ହେବା, ପଥର କାଟି ପ୍ରାସାଦ ନିର୍ମାଣ କରିବା ଆଦି ପ୍ରତ୍ୟେକଟି କାର୍ଯ୍ୟ ପଛରେ ଥିଲା ଭୀମ ଦାସର ହାତ ! ଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷହେବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଭୀମ ଦାସର ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହୋଇ ନଥିଲା । ରାଜ ଉଆସ ପରେ ଗଡ଼ ଭିତରେ ବହୁ ସୁଦୃଶ୍ୟ ଘର, ପାଚେରୀ, ଦେବୀ ମନ୍ଦିର, ଏହିପରି ଗୋଟାକ ପରେ ଗୋଟାଏ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲୁ ରହିଥିଲା। ଭୀମ ଦାସ ପଥର କାଟି ଯୋଗାଇ ଚାଲିଥିଲା । ସେହିସବୁ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ନିମନ୍ତେ ଦିନ ଦିନ, ମାସ ମାସ, ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଭୀମ ଦାସ ଖରାବର୍ଷା, ଶୀତ କାକରକୁ ଖାତିର ନକରି ଗଡ଼ପର୍ବତ ତଳେ ପଥର କାଟି ଚାଲିଥିଲା ।

ଅକର୍ମ ଶିଳାକୁ ଚିକ୍‌କଣ କରି ଉଆସକୁ ରମଣୀୟ କରିବା ଦାୟିତ୍ଵ ସତେଯେପରି ତା’ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥିଲା । ଭୀମ ଦାସର ବୃତ୍ତି ଥିଲା ପଥରକଟା, ଜଙ୍ଗଲ ତା’ର ଘର ଓ ତା’ର ଖାଦ୍ୟ ବଣର ଫଳମୂଳ । ଗଡ଼ପର୍ବତର ଅନ୍ଧାରିଆ ଗୁହା ଭିତରେ ରହି ରାଜପୁରୀ, ଦେବୀମନ୍ଦିର, ନଅର, ଉଆସ, ବିହାର ଓ ଉଦ୍ୟାନ ପାଇଁ ସେ ପଥର ଯୋଗାଇ ଚାଲିଥିଲା । ଆଉ ପଥରର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ ବୋଲି କହିଲା ପରେ ମଧ୍ୟ ତା’ର କାର୍ଯ୍ୟ ବନ୍ଦ ହୋଇନଥିଲା । ଏକ ମେସିନ୍ ପରି ସେ ତା’ର ପଥରକଟା କାମ କରି ଚାଲିଥିଲା । ସେ ପଥର କାଟି କାଟି ନିଜେ ଯେପରି ପଥର ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା ।

(ଗ) ପାହାଡ଼ ତଳେ କିପରି ଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ କରାଗଲା ?
Answer:
କାହିଁ କେତେ କାଳରୁ ବଣ ଜଙ୍ଗଲଘେରା ମଧୁପୁରଗଡ଼ ପର୍ବତ ତଳେ ରାଜନଅର ନିର୍ମାଣ କରିବା ସ୍ଥିର ହେଲାପରେ ରାଜାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଅଗମ୍ୟ ବନପଥରେ ଟମକ ବଜାର ମାପଚୁପ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ହିଂସ୍ର ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଭରା ଜଙ୍ଗଲରୁ ଗଛକଟା କାର୍ଯ୍ୟ ଭୀମ ଦାସ ହାତରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ଅଳ୍ପ କେଇଦିନ ମଧ୍ୟରେ ପାହାଡ଼ତଳି ଜଙ୍ଗଲ ସଫା ହୋଇଗଲା । ବନ୍ୟ ପଶୁପକ୍ଷୀମାନେ ଶିକାରୀର ତୀର, ଗୁଳି ଓ ଖଣ୍ଡା, ବର୍ଚ୍ଛାରେ ପ୍ରାଣ ଦେଲେ । ପରେ ପରେ ପାହାଡ଼ ତାଡ଼ିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ଭୀମ ଦାସ ହିଁ ପାହାଡ଼ ତାଡ଼ିବା କାର୍ଯ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଦାୟିତ୍ଵରେ ରହିଲା । ପାହାଡ଼ ଭଙ୍ଗାଯାଇ ଗୋଟା ଗୋଟା ପଥର, ଶଗଡ଼ ଶଗଡ଼ ରଙ୍ଗମାଟି, କେତେ ଗୋଡ଼ି, ଧୂଳି ପାହାଡ଼ତଳି ଅଞ୍ଚଳକୁ ବୁହାହୋଇ ଆସିଲା ।

ଗଡ଼ପର୍ବତ ତଳେ ରାଜପ୍ରସାଦ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ସୁନ୍ଦର ଉଆସ ଭିତରେ ରଙ୍ଗୀନ ଦୀପମାଳା ଓ ଅପୂର୍ବ ସାଜସଜ୍ଜା ଖଞ୍ଜି ଦିଆଗଲା । ବିଳାସ ବ୍ୟସନର ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉଆସ ମଧ୍ଯରେ ରଖାଯାଇ ବାଇଦ ବାଜଣା ଓ ଆନନ୍ଦ ଉତ୍ସବର ଆୟୋଜନ କରାଗଲା । ରାଜା ଓ ରାଣୀ ଉଆସରେ ରହି ନଅରକୁ କିପରି ଆହୁରି ସୁନ୍ଦର କରାଯାଇ ପାରିବ ତା’ର ଯୋଜନା କଲେ । ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗଡ଼ ମଧ୍ଯରେ ବାସଗୃହ ନିର୍ମାଣ ହେଲା । ପରେ ପରେ ନିର୍ମାଣ ହେଲା ଦେବୀମନ୍ଦିର, ବିହାର, ଉଦ୍ୟାନ ଓ ରାଜପଥ । ଏ ସମସ୍ତ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପଥର କାଟି ଯୋଗାଇବାର ଦାୟିତ୍ଵ ସତେ ଯେପରି ଭୀମ ଦାସ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥିଲା । ସେଥ‌ିପାଇଁ ତା’ କର୍ମରେ ବିରାମ ନଥିଲା । ନଅର ଓ ଗଡ଼ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ପଥର ଯୋଗାଇ ଯୋଗାଇ ସେ ସତେ ଯେପରି ପଥର ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା । ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହୋଇଛି ବୋଲି କହିଲା ପରେ ମଧ୍ୟ ଭୀମ ଦାସ ପଥର କାଟି ଚାଲିଥିଲା ।

(ଘ) ‘ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ’ – ଏପରି ନାମକରଣର ବିଶେଷତ୍ବ କ’ଣ ?
Answer:
ଗଳ୍ପର ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ଆଧାର କରି ଗଳ୍ପର ନାମକରଣ କରାଯାଇଥାଏ । ପଥର ଏକ ନିର୍ଜୀବ ବସ୍ତୁ । ତା’ର ଅନୁଭବ କରିବାର ଶକ୍ତି ନଥାଏ, ହୃଦୟ ନଥାଏ କି ମନ ବୋଲି କିଛି ନଥାଏ । ତାକୁ ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ରଖାଯାଏ, ସେହିଠାରେ ହିଁ ସେ ପଡ଼ିରହେ । ସେ କାହାରି କଥା ଶୁଣି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିପାରେ ନାହିଁ । ଦୁଃଖ-ସୁଖ, ଭଲ-ମନ୍ଦ,

ଭୀମ ଦାସ ଚରିତ୍ରକୁ ଲେଖକ ସେହିପରି ପଥର ସହ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି । ସେ ଆମରି ପରି ରକ୍ତମାଂସ ଦେହଧାରୀ ମଣିଷ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଯୁକ୍ତ ହେଲାପରେ ସେ ଯେପରି ପଥର ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା । ମଧୁପୁର ଗଡ଼ପର୍ବତ କନ୍ଦର ଥିଲା ତା’ର ଘର । ବଣର ଫଳମୂଳ ଥିଲା ତା’ର ଆହାର । ପ୍ରକୃତି କୋଳରେ ହସି, ଖେଳି, ନାଚି, ଗାଇ ବୁଲୁଥିବା ଭୀମ ଦାସ ଉପରେ ଯେଉଁଦିନଠାରୁ ଜଙ୍ଗଲ ସଫେଇ ଓ ପଥରକଟା ଦାୟିତ୍ଵ ନ୍ୟସ୍ତ କରାଗଲା, ସେ କୌଣସି ପ୍ରତିବାଦ କରିନଥିଲା । ରାଜାଙ୍କ ଆଦେଶ ତା’ପାଇଁ ଥିଲା ସବୁଠୁ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ । ତେଣୁ ରାଜପ୍ରାସାଦ, ଗଡ଼, ମନ୍ଦିର, ବିହାର ସବୁ କିଛି ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ସେ ପଥର କାଟି ଯୋଗାଇ ଚାଲିଥିଲା । ଏପରିକି ରାଜାଙ୍କ ନିଦ୍ରାରେ ବ୍ୟାଘାତ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ପଥର କଟାର ଠକ୍ ଠକ୍‌ ଶବ୍ଦ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ସିପାହି ତାକୁ ଚାବୁକ୍ ଦେଇ ବାରଣ କଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ତା’ର କାର୍ଯ୍ୟରୁ ବିରତ ହୋଇନଥିଲା ।

ତା’ପାଇଁ ଉଆସରେ ସମସ୍ତ ରାଜକୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରି, ଶେଷ ଜୀବନକୁ ଶାନ୍ତିରେ କାଟିବାକୁ କୁହାଗଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ପୁଣି ଫେରିଯାଇଥିଲା ସେହି ଗଡ଼ପର୍ବତ ଖୋଲକୁ ଓ ଚିରାଚରିତ ଢଙ୍ଗରେ ପଥର କାଟିବା କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିଲା । ତା’ପାଇଁ ଉଆସର ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆକର୍ଷଣୀୟ ନଥୁଲା, କି ରାଜକୀୟ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ତା’ର ରୁଚି ନଥିଲା । ପ୍ରକୃତିର କୋଳ ଥିଲା ତା’ପାଇଁ ଆନନ୍ଦପ୍ରଦ, କର୍ମରେ ଥିଲା ତା’ର ଆନନ୍ଦ । ପଥରକଟା ବନ୍ଦ କରିବାପାଇଁ ପାଇକମାନଙ୍କ ଚାବୁକ ମାଡ଼ ମଧ୍ୟ ତା’ ମନରେ କୌଣସି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରିନଥିଲା ସତେରେଯପରି ପଥର କାଟି କାଟି ସେ ପଥର ହୋଇଯାଇଥିଲ। ଗଳ୍ପଟିର ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲେ ନାମକରଣ ସାର୍ଥକତା ଉପଲବ୍‌ କରିହୁଏ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ :

ଭୀମ ଦାସ ପରି ଚରିତ୍ର ଥ‌ିବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଗଳ୍ପ ଖୋଜି ପଢ଼ ।
ପରିବେଶ ନଷ୍ଟ କରି ବଡ଼ ପ୍ରାସାଦ ତିଆରି କରିବା ଘଟଣାକୁ ନେଇ ଗଳ୍ପଟିଏ ଲେଖ ।
Answer:
ପିଲାମାନେ ଶିକ୍ଷକ ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେଇ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।

ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ମଧୁପୁରଗଡ଼ ଜଙ୍ଗଲରେ ହାହାକାର ପଡ଼ିଗଲା କାହିଁକି ?
Answer:
ଉକ୍ତ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଗୋଦାବରୀଶ ମହାପାତ୍ର ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ମଣିଷର ଅତ୍ୟାଚାର କଥା ଅତି ସୁନ୍ଦର ଓ ସାବଲୀଳ ଭାଷାରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । କେଉଁ ଆଦିମ କାଳରୁ ମଧୁପୁରଗଡ଼ ପାହାଡ଼ ତା’ର କୋଳରେ ଶ୍ୟାମଳ ବନରାଜି, ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଧରି ଆତି ଆନନ୍ଦରେ ଥିଲା। ହଠାତ୍ ଦିନେ ସହରୀ ସଭ୍ୟତାର ନାଗରା ବଜାଇ ଲୋକମାନେ ପାହାଡ଼ ତଳି ଅଞ୍ଚଳ ମାପଚୁପ କଲେ। ତା’ପରେ ଚାଲିଲା ଜଙ୍ଗଲ ସଫା କାର୍ଯ୍ୟ। ଅସୁମାରୀ ଗଛ ହଣା ହେଲା, ବଣବୁଦା ସଫା କରାଗଲା, ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଗୁଳି, ଶର, ଖଣ୍ଡାରେ ହତ୍ୟା କରାଗଲା। ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାନ୍ତରରେ ପରିଣତ ହେଲା। ଜଙ୍ଗଲର ଜୀବଜନ୍ତୁ, ତରୁଲତା ସମସ୍ତଙ୍କ ଭିତରେ ଭୟ ଓ ଆଶଙ୍କା ଦେଖାଦେଲା। ବନରାଜ୍ୟରେ ହାହାକାର ପଡ଼ିଗଲା।

Question ୨।
“ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ ?” – ଗଳ୍ପର ଏପରି ନାମକରଣ କରାଯିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
କିମ୍ବା, “ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ ? ” – ରାଜା କାହାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଏକଥା କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
‘ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ ?’ ଗଳ୍ପରେ ପଥର କାଟି କାଟି ରାଜଉଆସ ବନାଇ, ଆଧୁନିକ ସଭ୍ୟତାର ରୂପ ଦେଇ ଶିଳ୍ପୀ ଭୀମ ଦାସ କିପରି ନିଜେ ପଥର ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା, ତାହା ଗାଳ୍ପିକ୍ ବର୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ମଧୁପୁର ପାହାଡ଼ର ପଥର କାଟିବା ଦାୟିତ୍ଵ ରାଜା ପନ୍ଦର ବର୍ଷୀୟ କିଶୋର ଭୀମ ଦାସକୁ ଦେଇଥିଲେ। ରାଜପୁରୀ, ଦେବମନ୍ଦିର, ନଅର, ଉଆସ, ବିହାର, ଉଦ୍ୟାନ ଯେଉଁ ପଥରରେ ତିଆରି ହେଲା ସବୁଥରେ ଭୀମ ଦାସର ହାତ ବାଜିଛି। କେତେ ଦିନ, ମାସ, ବର୍ଷ ବିତିଯାଇଛି ତା’ର ହିସାବ ନାହିଁ । ସେ ପଥରକଟା କାମରେ ଖାଇବା, ପିଇବା ଏବଂ ନିଜର ଭୋବିଳାସ ସବୁ ଭୁଲିଯାଇଛି । ଖରା, ବର୍ଷା, ଶୀତ, କାକର ସହି କୌଣସି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ ନ କରି କେବଳ ପଥର କାଟି ଚାଲିଛି ଭୀମ ଦାସ । ଶେଷରେ ସେ ଅଶୀବର୍ଷୀୟ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତ ସୁଖ ସୁବିଧା, ବିଳାସ ଯାହା ପାଇଁ ମିଳିଲା, ରାଜା ଦିନେହେଲେ ସେହି ଶିଳ୍ପୀ କଥା ବୁଝିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିନାହାନ୍ତି । ପଥର କାଟି କାଟି ସତେ ଯେପରି ସେ ପଥର ପାଲଟି ଯାଇଛି । ତେଣୁ ଯୁବରାଜ ଭୀମ ଦାସଠାରେ ନିର୍ଲିପ୍ତ, ନିର୍ବାକ୍, ନିଷ୍ପନ୍ଦ ଭାବ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଏପରି କହିଛନ୍ତି।

Question ୩।
ଯୁବରାଜ କିପରି ଭୀମ ଦାସର ସନ୍ଧାନ ପାଇଲେ ?
Answer:
କିପରି ବିକାଶ ଘଟିଛି, ତାହା ଏଠାରେ ଗାଳ୍ପିକ ଗୋଦାବରୀଶ ମହାପାତ୍ର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ରାଜାଙ୍କ ପରେ ଯୁବରାଜ ଗାଦିରେ ବସିଲେ । ୟା ଭିତରେ ପଚାଶ ବର୍ଷ ଅତିକ୍ରମ କରିଗଲା। କିନ୍ତୁ ଭୀମ ଦାସର ପଥର କାଟିବାର ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ ବନ୍ଦ ହୋଇ ନ ଥିଲା। ଯୁବରାଜ ସେହି ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ ବାରି ଗୀତ, ଗୁହା, କୁଞ୍ଜ ପାର ହୋଇ ଭୀମ ଦାସ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଲେ । ଯେଉଁ ଶବ୍ଦ ତାଙ୍କର ଶୟନରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲା, ସେହି ଶବ୍ଦ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ଶିଳ୍ପୀ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚି ଜଣେ ଯାଇଛ୍ଛା ତେଶୁ ଯୁବରାଜ ଭାମ ଦାସଠାରେ ନିଲିପ୍ତ, ନିର୍ବାକ, ନିଷନ୍ଦ ଭାବ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଏପରି କହିଛନ୍ତି।

Question ୪।
ରାଜା ଭୀମ ଦାସକୁ ଉଆସକୁ କାହିଁକି ଆଣିଥିଲେ ?
Answer:
ମଧୁପୁରଗଡ଼ ଉଆସରୁ କେତେ ରାଜା ଗଲେ । ଶେଷରେ ଯୁବରାଜ ଗାଦିରେ ବସିଲେ । ରାଜାଙ୍କ ଶାନ୍ତନିଦ୍ରାରେ ବ୍ୟାଘାତ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ଭୀମ ଦାସର ପଥରକଟା ଶବ୍ଦ ବନ୍ଦ କରିବାପାଇଁ ପାଇକମାନେ ତାକୁ ଚାବୁକ୍‌ରେ ପିଟିଲେ। ଶେଷରେ ରାଜା ନିଜେ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ଶବ୍ଦ ବାରି ସେହି ଶିଳ୍ପୀ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଲେ। ରାଜା ଭୀମ ଦାସର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପରାୟଣତା, ନିଃସ୍ୱାର୍ଥଭାବ, ନିର୍ଲିପ୍ତ ଭାବନା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦୁଃଖିତ ହେଲେ। ଯେଉଁ ଶିଳ୍ପୀ ଜଙ୍ଗଲ କାଟି, ପାହାଡ଼ ତାଡି ନିଜର ସୁଖସ୍ୱାଚ୍ଛନ୍ଦ୍ୟକୁ ବଳିଦେଇ ରାଜଉଆସକୁ ସ୍ଵର୍ଗର ନନ୍ଦନକାନନ କରାଇ ପାରିଛି, ତା’ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ମନରେ ସମବେଦନା ଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ପରିଶ୍ରମର ଉପଯୁକ୍ତ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଓ ସୁଖଶାନ୍ତି ଦେବାପାଇଁ ରାଜା ଭୀମ ଦାସକୁ ଉଆସକୁ ନେଇଆସିଲେ।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ଜଙ୍ଗଲ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଚମକି ଉଠିଥିଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଟମକ ବଜାଇ ପାହାଡ଼ ତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଜଙ୍ଗଲକୁ ମାପ କରାଇବାକୁ ଆସିଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଦେଖୁ ଜଙ୍ଗଲର ଜୀବଜନ୍ତୁ ଚମକି ଉଠିଥିଲେ ।

Question ୨।
ବନରାଜ୍ୟରେ ହାହାକାର ପଡ଼ିଗଲା କାହିଁକି ?
Answer:
କାଠୁରିଆଙ୍କ କୁଠାରଘାତରେ ପାହାଡ଼ ତଳର ଭୀଷଣ ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ଏକ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାନ୍ତରରେ ପରିଣତ ହେଲା ।

Question ୩।
ଜଙ୍ଗଲବାସୀ ଜୀବଗଣକୁ କିପରି ଲୋପ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଗଲା ?
Answer:
ଜଙ୍ଗଲବାସୀ ଜୀବଗଣକୁ ଗୁଳି, ଶର, ଖଣ୍ଡା ବଳରେ ଲୋପ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଗଲା।

Question ୪।
ରାଜ ନଅରରେ କେଉଁସବୁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଗଲା ?
Answer:
ରାଜ ନଅରରେ ସୁନ୍ଦର ଉଆସ, ତା’ ଭିତରେ ଦୀପମାଳା, ଅପୂର୍ବ ସାଜସଜ୍ଜାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଥିଲା। ପାଚେରୀ, ଦେବୀମନ୍ଦିର ଆଦି ନିର୍ମାଣ କରାଗଲା।

Question ୫।
ମଧୁପୁରଗଡ଼ରେ କାହାର ବିରାମ ହେଲା ନାହିଁ ?
Answer:
ମଧୁପୁରଗଡ଼ରେ ଘରତୋଳାର ବିରାମ ହେଲା ନାହିଁ।

Question ୬।
କାହାର ପ୍ରଥମ ଚୋଟ ଗଛ ଦେହରେ ବାଜିଥିଲା ଓ ପ୍ରଥମ ପଥର ଖଣ୍ଡ ସେ ତାଡ଼ିଥିଲା ?
Answer:
ଭୀମ ଦାସର ପ୍ରଥମ ଚୋଟ ଗଛ ଦେହରେ ବାଜିଥିଲା ଓ ପ୍ରଥମ ପଥର ଖଣ୍ଡ ସେ ତାଡ଼ିଥିଲା।

Question ୭।
ପାଇକ ଭୀମ ଦାସକୁ କ’ଣ କରିବାକୁ କହିଲେ ?
Answer:
ରାଜାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ପାଇକ ଭୀମ ଦାସ ପିଠିରେ ଚାବୁକ ଦେଇ ପଥରକଟା ବନ୍ଦ କରିବାକୁ କହିଲେ।

Question ୮।
ରାଜା କାହାପାଇଁ ଉଆସ ଭିତରେ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଘର ଠିକ୍ କଲେ ?
Answer:
ରାଜା ଭୀମ ଦାସ ପାଇଁ ଉଆସ ଭିତରେ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଘର ଠିକ୍ କଲେ।

Question ୯।
ରାଜା ଅବାକ୍ ହୋଇ ପୁଣି ସେହି ପର୍ବତଗୁହା ଆଡ଼କୁ କାହିଁକି ଗଲେ ?
Answer:
ରାଜା ସକାଳୁ ଭୀମ ଦାସକୁ ଘରେ ନ ଥିବାର ଦେଖିଲେ; ତେଣୁ ସେ ଅବାକ୍ ହୋଇ ପୁଣି ସେଇ ପର୍ବତ ଗୁହା ଆଡ଼କୁ ଗଲେ ।

Question ୧୦।
ଭୀମ ଦାସ ରାଜାଙ୍କୁ ନିବିଡ଼ ଭାବରେ ଜାକି ଧରି କାହିଁକି ଚିତ୍କାର କଲା ?
Answer:
ଭୀମ ଦାସ ପଥର କାଟିବା ଆଦେଶ ପାଇବା ପରେ କାର୍ଯ୍ୟକରି ଚାଲିଥିଲା। ନିଜ ଜୀବନକୁ ପଥର କରିବା ଭିତରେ ସେ ରାଜାଙ୍କୁ କେବେହେଲେ ଦେଖୁ ନ ଥିଲା ପରି ନିବିଡ଼ ଭାବରେ ଜାକି ଧରି ରାଜା ରାଜା ବୋଲି ଚିତ୍କାର କଲା।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର

Question ୧।
କାହାର ଶବ୍ଦ ପାହାଡ଼କୋଳରୁ ଭାସିଆସୁଥିଲା ?
(କ) ହିଂସ୍ରଜନ୍ତୁଙ୍କର ଶବ୍ଦ
(ଖ) ପଥରକଟାର ଶବ୍ଦ
(ଗ) ଜଳର କଳକଳ ଶବ୍ଦ
(ଘ) ପବନର ସୁ ସୁ ଶବ୍ଦ
Answer:
(ଖ) ପଥରକଟାର ଶବ୍ଦ

Question ୨।
ଜା ଭୀମ ଦାସର ପଥରକଟାର ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ କାହିଁକି ଆଦେଶଦେଲେ ?
(କ) ରାଣୀ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ଅଭିଯୋଗ କରିବାରୁ
(ଖ) ଯୁବରାଜ ରାଜାଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ କରିବାରୁ
(ଗ) ଅମରାବତୀର ସ୍ପର୍ଶ ରାଜଉଆସରେ ନହେବାରୁ
(ଘ) ରାଜାଙ୍କ ପହଡ଼ରେ ବ୍ୟାଘାତ ଲାଗିବାରୁc
Answer:
(ଘ) ରାଜାଙ୍କ ପହଡ଼ରେ ବ୍ୟାଘାତ ଲାଗିବାରୁc

Question ୩।
ରାଜା କାହାକୁ ଉଆସକୁ ନେଇଆସିଲେ ?
(କ) ଯୁବରାଜଙ୍କୁ
(ଖ) ଗଡ଼ବାସାଙ୍କୁ
(ଗ) ଭାଗ ଦାସଙ୍କୁ
(ଘ) ଅମରାବତାକୁ
Answer:
(ଗ) ଭାଗ ଦାସଙ୍କୁ

Question ୪।
ଠିକ୍ ପଚାଶ ବର୍ଷ ପରେ ରାଜା କେଉଁଠାକୁ ଗଲେ ?
(କ) ପ୍ରାନ୍ତ୍ରରକୁ
(ଖ) ପାରିଧିକୁ
(ଗ) ମଧୁପୁର ଗଡ଼ଙ୍କୁ
(ଘ) ଶିକାରକୁ
Answer:
(ଖ) ପାରିଧିକୁ

Question ୫।
କେଉଁ ଲେଖାଟି ଗୋଦାବରୀଶ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଲେଖନୀ
(କ) ଗରିବର ଭଗବାନ
(ଖ) ଜୀବନ ରହସ୍ୟ
(ଗ) ଗନ୍ଦାର ମାୟା
(ଘ) ନାଳମାଷ୍ଟ୍ରାଣା
Answer:
(ଖ) ଜୀବନ ରହସ୍ୟ

Question ୬।
ହାଡ଼ି ହାତକୁ ଟମକ କାଠି କାଟି କିଏ ଦେଇଥିଲା ?
(କ) ମନ୍ତ୍ରୀ
(ଖ) ରାଜା
(ଗ) ଭାମ ଦାସ
(ଘ) କ୍ଷୁବରାଜ
Answer:
(ଗ) ଭାମ ଦାସ

Question ୭।
କେଉଁମାନେ ଅବ୍ୟକ୍ତ ଭାଷାରେ କୁହାକୁହି ହେଲେ – ‘ଏ ରାଜ୍ୟରେ ପୁଣି ଏ କ’ଣ ?
(କ) ରାଜ୍ୟବାସୀ
(ଖ) ଗଛପତ୍ର
(ଗ) ବନବାସା
(ଘ) ଜାଗଜନ୍ତୁ
Answer:
(ଖ) ଗଛପତ୍ର

Question ୮।
ଏଠାରେ କାହା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କୁହାଯାଇଛି – ‘ତା’ର ଇତିହାସ କେହି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ’’ ?
(କ) ପାହାଡ଼ର
(ଖ) ଗଛପତ୍ର
(ଗ) ଉଆସର
(ଘ) ରାଜାଙ୍କର
Answer:
(କ) ପାହାଡ଼ର

Question ୯।
‘ପହୁଡ଼ ବେଳ, ପହୁଡ଼ ବେଳ – କାମ ବନ୍ଦ କର-ବନ୍ଦ କର- ବନ୍ଦ କର ।’’ – ଏହା କାହାର ଉକ୍ତି ?
(କ) ରାଜାଙ୍କର
(ଖ) ରାଣୀଙ୍କର
(ଗ) ଯୁବରାଜଙ୍କର
(ଘ) ପାଇକର
Answer:
(ଘ) ପାଇକର

Question ୧୦।
‘ସେ ସେହିଠାରେ ପ୍ରଥମେ ହସିଥିଲା, ସେହିଠାରେ ପ୍ରଥମେ ଗୀତ ବୋଲିଥିଲା ।’-ଏଠାରେ ‘ସେ’ କାହାକୁ ସୂଚାଉଛି ?
(କ) ଭାମ ଦାସ
(ଖ) ରାଜା
(ଗ) ପାଇକ
(ଘ) ପଥର
Answer:
(କ) ଭାମ ଦାସ

ଗାଞ୍ଜିକ ପରିଚୟ :

ସତ୍ୟବାଦା ସାହିତ୍ୟ ଗୋଷ୍ଠାର ସାଧକମାନଙ୍କ ପ୍ରେରଣା ପାଇ ଗୋଦାବରୀଶ ମହାପାତ୍ର ସାହିତ୍ୟ ସାଧନାରେ ବ୍ରତୀ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ କବି, ଗାଳ୍ପିକ, ରମ୍ୟରଚନାର ସ୍ରଷ୍ଟା, ଭଗ୍ର ଦେଶପ୍ରେମୀ ତଥା ପ୍ରକୃତିପ୍ରେମୀ । କବିତା, ଗଳ୍ପ, ଉପନ୍ୟାସ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାହିତ୍ୟିକ ରଚନା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସେ ଥିଲେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ମର୍ଯ୍ୟାଦାର ଅଧ୍ କାରା ସମାଜର ବା ସାଧାରଣ ଘଟଣାକୁ ଅସାଧାରଣ ଭଙ୍ଗୀରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ତାଙ୍କ ରଚନାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ । ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ରଚନାରେ ମାନବିକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା, ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ସମାଜ ସଚେତନତା ଏବଂ ସଂସ୍କାର ପ୍ରୟାସ ପରିଲକ୍ଷିତହୁଏ । ସେ ‘ନିଆଁଖୁଣ୍ଟା’ ପତ୍ରିକାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ସମ୍ପାଦନା କରି ସାମାଜିକ ଦୁର୍ନୀତି ବିରୋଧରେ ‘ଟୁଆଁଟୁଇଁ’ ନାମକ ଅନ୍ୟ ଏକ ପତ୍ରିକା ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ହେତ୍ତଥ୍ଲା । ତାଙ୍କ ସାରସ୍ଵତ ସୃଷ୍ଟିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ‘କଣ୍ଟା ଓ ଫୁଲ’, ‘ଉଠ କଙ୍କାଳ’, ‘ନୀଳ ମାଷ୍ଟରାଣୀ’, ଓ ‘ମୁଁ ଦିନେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥୁଲି’ ଗ୍ରନ୍ଥ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲୋକପ୍ରିୟ ।

ଗଞ୍ଜିର ପୃଷ୍ଠଭୂମି :

ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପ ‘ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ’ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଏକ ସଂସ୍କାରଧର୍ମୀ ରଚନା । ଆଧୁନିକ ସହରୀ ସଭ୍ୟତା ପ୍ରଭାବରେ ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ରମ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶ କିପରି ଧ୍ୱଂସାଭିମୁଖୀ ହେଉଛି ଏବଂ ସରଳ ମଣିଷ ଜୀବନର ସୁଖଶାନ୍ତି କିପରି ବ୍ୟାହତ ହେଉଛି ଲେଖକ ଏଥିରେ ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

ଗଳ୍ପର ସାରକଥା :

ମଧୁପୁରଗଡ଼ ପାହାଡ଼ ଓ ଏହାର ତଳି ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଜଙ୍ଗଲ ଅଞ୍ଚଳରେ ରାଜପ୍ରାସାଦ ଓ ଜନପଦ ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ ରାଜାଦେଶ ଆସିଲା। ନାଗରା ଦିଆଯାଇ ପାହାଡ଼ ତଳ ମପାଗଲା । ପରେ ପରେ ଜଙ୍ଗଲ ସଫା କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରି ଦିଆଗଲା । ଏକ ମନୋରମ ସବୁଜ ବନାନୀ ଦିନ କେଇଟାରେ ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାନ୍ତରରେ ପରିଣତ ହୋଇଗଲା। ଜଙ୍ଗଲ ପରେ ପରେ ପାହାଡ଼ ଉପରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଅତ୍ୟାଚାର । ପାହାଡ଼ ଫଟାଇ ପଥର, ଗୋଡ଼ି, ମାଟିଧୂଳିକୁ ସମତୁଲ କରି ରାଜନଅର ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜପ୍ରାସାଦ ନିର୍ମାଣ ପରେ ମଧ୍ୟ କାମ ସରିଲା ନାହିଁ । ଏହାର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ଆଉ କେତେ ଘର, ପାଚେରୀ, ମନ୍ଦିର ଗୋଟିକ ପରେ ଗୋଟିଏ ଗଢ଼ିଉଠିଲା । ରାଜାଙ୍କ କଳ୍ପନାକୁ ରୂପ ଦେବାପାଇଁ ବହୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ ହୋଇ କାର୍ଯ୍ୟକାରା ହେବାକୁ ଲାଗିଲା ମଧୁପୁରଗଡ଼ର ଗଡ଼ପର୍ବତରୁ ପଥରକଟା ଓ ଘରତୋଳା କାର୍ଯ୍ୟ ତ୍ବରାନ୍ବିତ ହୋଇ ପାହାଡ଼ ତଳି ଅଞ୍ଚଳ ଏକ ବିରାଟ ଜନପଦରେ ପରିଣତ
ହେଲା । ବୁଢ଼ାରାଜାଙ୍କ ଅମଳରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ନିର୍ମାଣକାର୍ଯ୍ୟ ଯୁବରାଜଙ୍କ ଅମଳରେ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବବତ୍‌ ଚାଲୁରହିଲା ।

ପ୍ରଥମରୁ ଡେଙ୍ଗୁରାପିଟା କାଠି ତିଆରି କରିବା, ଜଙ୍ଗଲର ଗଛକଟା କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିବା, ଏପରିକି ଗଡ଼ପର୍ବତରୁ ପ୍ରଥମ କରି ପଥର ତାଡ଼ିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ଭୀମ ଦାସର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବିରାମ ନଥିଲା । ସକାଳୁ ସନ୍ଧ୍ୟାଯାଏ ପାହାଡ଼ ଭିତରୁ ପଥର କାଟିବାର ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ କେବେ ବି ବନ୍ଦ ନଥିଲା । ପଥରକଟାକୁ ନିଜ ବୃତ୍ତି ଭାବେ ଧରିନେଇଥବା ସେଇ ମଣିଷଟା ଜଙ୍ଗଲରେ ରହି ବଣ ଫଳମୂଳ ଖାଇ ବଞ୍ଚୁଥିଲା । ଚାକଚକ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଳାସମୟ ରାଜଉଆସମାନଙ୍କରେ ସୁଖ ସମ୍ପଦର ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ରହି କେହି ଦିନେ ମଧ୍ଯ ଭୀମ ଦାସ ବିଷୟରେ ପଚାରି ନଥିଲେ । ଦିନ, ମାସ, ବର୍ଷ ଧରି ଷାଠିଏ ବର୍ଷକାଳ ଖରା, ବର୍ଷା, ଶୀତ, କାକରରେ ଗଡ଼ପର୍ବତ ତଳିକୁ ରମଣୀୟ ଉଆସରେ ପରିଣତ କରିଥିବା ଲୋକଟି ସଭିଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆଢୁଆଳରେ ରହି ପୂର୍ବପରି ତା’ ନିତ୍ୟନୈମିତ୍ତିକ ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥିଲା । ପନ୍ଦର ବର୍ଷର କିଶୋର ଭୀମ ଦାସ ତା’ର ଯୌବନ କାଳର ସମସ୍ତ ଶକ୍ତିକୁ ପଥରକଟା କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଃଶେଷ କରି ଆଜି ଅଶୀବର୍ଷ ବୟସର ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟରେ ଉପନୀତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପର୍ବତ ଭିତରେ ତା’ର ପଥରକଟାର ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ ପ୍ରତି କେହି ଦିନେ ହେଲେ କର୍ଣ୍ଣପାତ କରିନଥିଲେ ।

ଦିନେ ପଥରକଟାର ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଦ ରାଜାଙ୍କ ନିଦ୍ରାରେ ବ୍ୟାଘାତ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରୁ ରାଜାଦେଶରେ ପାଇକସୈନ୍ୟ ଭୀମ ଦାସ ପିଠିରେ ଚାବୁକ୍ ଦେଇ ପହୁଡ଼ ବେଳେ ପଥରକଟା ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଆଦେଶ ଦେଇଗଲେ । ମାତ୍ର ମୂକ ଭୀମ ଦାସର ପଥରକଟା ବନ୍ଦ ହୋଇନଥିଲା । ଦିନେ ରାଜା ପାରିସ୍ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରି ପଥର କଟାଳି ଭୀମ ଦାସକୁ ତା’ର ଚିରାଚରିତ କାମରେ ବୁଡ଼ିରହିଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟକଲେ । ତା’ ବିଷୟରେ ସବୁ ଜାଣିବା ପରେ ଦୟାପରବଶ ହୋଇ ଲୋକଙ୍କଦ୍ବାରା ତାକୁ ରାଜଧାନୀକୁ ନେଇଆସି ଏକ ସୁରମ୍ୟ ଗୃହରେ ରଖାଇବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଇଥିଲେ । ଚାକରବାକର ଗହଣରେ ସମ୍ମାନର ସହ ତା’ ରହିବାର ସୁବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରାଗଲା । ମାତ୍ର ଭୀମ ଦାସ ଖୋଜୁଥିଲା ସେହି ପାହାଡ଼କୁ ଓ ପଥରକୁ । ରାଜା ଯେତେବେଳେ କହିଥିଲେ ଯେ ତା’ ହାତକଟା ପଥର ଘରେ ସେ ରହୁଛି ବୋଲି ସେତେବେଳେ ଭୀମ ଚଟାଣକୁ କୁଣ୍ଢାଇ ପକାଇ ‘ମୋ ପଥର’, ‘ମୋ ପଥର’ କହି କାନ୍ଦି ଉଠିଥିଲା ।

ସେଦିନ ରାତିରେ ଭୀମ ଦାସ ସେ ଘର ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଇଥିଲା ସେହି ପାହାଡ଼ ନିକଟକୁ । ତା’କୁ ଖୋଜି ଖୋଜି ରାଜା ତା’ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଲାବେଳକୁ ସେ ତା’ର ପଥରକଟା ହତିଆର ସବୁ ସଜାଡ଼ୁଥିଲା । ତା’ର ଆଚରଣ, ଗତିବିଧ୍ ରାଜାଙ୍କୁ ବିସ୍ମିତ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କ କଣ୍ଠରୁ ଅଜାଣତରେ ବାହାରି ଆସିଲା, ‘ଏ ମଣିଷକୁ ପଥର କଲା କିଏ ? ’’ ସେହି କେତୋଟି ଶବ୍ଦ ପର୍ବତରେ ଧକ୍‌କା ଖାଇ ପ୍ରତିଧ୍ଵନିତ ହୋଇଉଠୁଥିଲା । ରାଜାଙ୍କ ପରିଚୟ ପାଇଲା ପରେ ଭୀମ ଦାସ ତାଙ୍କୁ କୁଣ୍ଢାଇ ପକାଇ କହିଲା ‘ରାଜା ! ମୋ ରାଜା ! ଯେ ମୋତେ ପଥର କାଟିବାକୁ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ସେହି ମୋର ରାଜା ।’’ ସେ ପଥର କାଟିବା ଭିତରେ କେବେହେଲେ ରାଜାଙ୍କୁ ଦେଖୁଥିଲା । ସେ ରାଜାଙ୍କୁ ଜୋରରେ କୁଣ୍ଢାଇ ଧରି ‘ରାଜା’, ‘ରାଜା’ ବୋଲି ଚିତ୍କାର। ପର୍ବତରେ ପ୍ରତିଧ୍ଵନିର ଶେଷ ଶବ୍ଦ ଶୁଭିଲା, ‘ହା-ହା-ହା-ଆ’। ପର୍ବତର ଏହି ଉପହାସ ମଧ୍ଯରେ ରାଜା ନିଜର ଉତ୍ତର ପାଇସାରିଥିଲେ ।

କଠିନ ଶବ୍ଦ।ର୍ଥ :

• ଆଦ୍ୟ – ଆରମ୍ଭ ।
• ଅବ୍ୟକ୍ତ – ଯାହା କହିହେବ ନାହିଁ ।
• ଦର୍ଭେଦ୍ୟ – ଯାହା ଭେଦ କରିବା କଷ୍ଟକର ।
• ପ୍ରାନ୍ତର – ପଡ଼ିଆ ।
• ଶ୍ରୀହୀନ – ଶୋଭା ହୀନ ରୂ ପିଲା ବି ଣ୍ୟ ହଜିଯାଇଥ‌ିବା
• ରାଷ୍ଟ୍ର ହେଲା – ସମ୍ବାଦ ଚାରିଆଡ଼େ ପ୍ରସାରିତ ହେଲା । ପ୍ରଚାରିତ ହେଲା ।
• ପିଶାଚ – ଅସୁର / ଭୟଙ୍କର ରୂପଧାରୀ ରାକ୍ଷସ ।
• ଯୁବରାଜ – ରାଜାଙ୍କର ପୁଅ ।
• ପାରିଧ – ଶିକାର ।
• ବୃକୋଦର – ଭୀମ ।
• ଅମରାବତ – ସ୍ୱର୍ଗପୁର ।
• ଟମକ – ନାଗରା ।
• ଆରକ୍ତ – ଲାଲ ।
• ଜରା – ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟ ।
• ଭୀମକର୍ମା – ଭୟଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟରେ ରତ ବ୍ୟକ୍ତି ।
• ଲିପ୍‌ – ଲାଭ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରୁଥିବା ଲୋକ ।
• ଗହ୍ବର – ଗାତ।
• ରମଣୀୟ – ଅତି ସୁନ୍ଦର ।