Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ Ex 7.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ Ex 7.2

Question 1.
ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ଦେଖୁଥ‌ିବା ବହିଃସ୍ଥ କୌଣଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ। ।

ସମାଧାନ:
∠ABZ, ∠YAC ଓ ∠XAB ତିନୋଟି ବହିଃସ୍ଥ କୋଣ ।

Question 2.
ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ମୋଟ କେତେ ଗୋଟି ବହିଃସ୍ଥ କୌଣ ଅଙ୍କନ ସମ୍ଭବ ?
ସମାଧାନ:
ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ମୋଟ 6 ଗୋଟି ବହିଃସ୍ଥ କୌଣ ଅଙ୍କନ ସମ୍ଭବ ।

Question 3.
ନିମ୍ନସ୍ଥ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚିତ୍ରରେ ଦେଖୁଥୁବା ତ୍ରିଭୁଜର ଦୁଇଟି କୋଣର ପରିମାଣ ଦିଆଯାଇଛି ଏବଂ ଗୋଟିଏ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣ ଦର୍ଶାଯାଇଛି। ଉକ୍ତ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ତ୍ରି ଭୁଜର ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ ଏହାର ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ କୋଣଦ୍ଵୟର ସମଷ୍ଟି ସହ ସମାନ ।
(କ)

ସମାଧାନ:
ବହିଃସ୍ଥ m∠ACP = m∠A + m∠B = 52° + 58° = 110°

(ଖ)

ସମାଧାନ:
ବହିଃସ୍ଥ m∠EFQ = m∠D + m∠E = 88° + 64° = 152°

(ଗ)

ସମାଧାନ:
ବହିଃସ୍ଥ m∠REF = m∠F + m∠G = 106° + 35° = 141°

(ଘ)

ସମାଧାନ:
ବହିଃସ୍ଥ m∠LKS = m∠H + m∠L = 92° + 46° = 138°

(ଙ)

ସମାଧାନ:
ବହିଃସ୍ଥ m∠MLT = m∠M + m∠N = 40° + 36° = 76°

(ଚ)

ସମାଧାନ:
ବହିଃସ୍ଥ m∠VXZ = m∠Y + ∠Z = 64° + 36° = 100°

Question 4.
ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ Δ ABC ର ∠B ଓ ବହିଃସ୍ଥ ∠PAC ର ପରିମାଣ ଯଥାକ୍ରମେ 75° ଓ 112° । ∠C ର ପରିମାଣକୁ x° ରୂପେ ସୂଚିତ କରାଯାଇଛି । x ର ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।

ସମାଧାନ:
ବହିଃସ୍ଥ m∠PAC = m∠B + m∠C
⇒ 112° = 75° + x
⇒ 75° + x = 112°
⇒ x = 112° – 75° = 37°
[ତ୍ରି ଭୁଜର ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ ଏହାର ଅନ୍ତଃସ୍ଥ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ କୋଣଦ୍ଵୟର ସମଷ୍ଟି ସହ ସମାନ । ]

Question 5.
Δ ABC ରେ m∠B ର ପରିମାଣ ∠C ର ପରିମାଣର ଦୁଇଗୁଣ । ଏହି ତ୍ରିଭୁଜର A ଠାରେ ଅଙ୍କିତ ଗୋଟିଏ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ 114° ହେଲେ, ତ୍ରିଭୁଜଟିର ପ୍ରତ୍ୟେକ କୋଣର ପରିମାଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ଏଠାରେ Δ ABC ର m∠C = x° ।
m∠B = 2 × m∠C = 2x° ।
Δ ABC ର ଶୀର୍ଷରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ = m∠B + m∠C
କିମ୍ବା 114° = x° + 2x°
କିମ୍ବା 3x° = 1 14° କିମ୍ବା x° = 38°
m∠C = 38°, m∠B = 2x° = 2 × 38° = 76°
∴ ∠B ଓ ∠C ର ପରିମାଣ ଯଥାକ୍ରମେ 38° ଓ 76° ।

Question 6.
ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ Δ ABC ରେ AC = BC । ବହିଃସ୍ଥ ∠ACP ର ପରିମାଣ 160° ହେଲେ, ∠B ଓ ∠A ର ପରିମାଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ତ୍ରିଭୁଜର ଦୁଇଟି ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ ହେଲେ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖୀନ କୋଣର ପରିମାଣ ସମାନ ।
ଅର୍ଥାତ୍ AC = BC
⇒ m∠A = m∠B
ମନେକର m∠A = x°
⇒ m∠B = x°
ପୁନଶ୍ଚ ଆମେ ଜାଣୁ m∠A + m∠B = m∠ACP
⇒ x + x = 160°
⇒  2x = 160°
⇒  x = \(\frac{160°}{2}\) = 80­°

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ Important Questions and Answers.

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

SUBJECTIVE TYPE QUESTIONS WITH ANSWERS

1. ବାଷ୍ପୀଭବନ କ’ଣ ? ବାଷ୍ପୀଭବନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା କାରକଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
ଉ-
ବାଷ୍ପୀଭବନ : ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କଠାରୁ କମ୍ ଥ‌ିବା ଯେକୌଣସି ତାପମାତ୍ରାରେ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ ବାଷ୍ପୀଭବନ କୁହାଯାଏ ।

ବାଷ୍ପୀଭବନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା କାରକଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ –

• ପୃଷ୍ଠତଳ କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ବୃଦ୍ଧି
• ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି
• ଆର୍ଦ୍ରତାର ହ୍ରାସ
• ପବନ ବେଗର ବୃଦ୍ଧି

(i) ପୃଷ୍ଠତଳ କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ବୃଦ୍ଧି – ପୃଷ୍ଠ ଭ ଗ ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ବରାଷ୍ଠୀରନର ବେଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ଉଦ। ହ ର ଣ ସ୍ଵ ରୂ ପି, ଲୁ ଗାଁ କୁ ଶୁଖାଇବାବେଳେ ଏହାକୁ ଖୋଲାକରି ଶୁଖାଇଲେ ତାହା ଶୀଘ୍ର ଶୁଖୁଏ ।
(ii) ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି – ତରଳର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଅଧ‌ିକ ସଂଖ୍ୟକ ଅଣୁମାନେ ତାପଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରି ଅଧ‌ିକ ଗତିଜ ଶକ୍ତିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ଓ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।
(iii) ଆର୍ଦ୍ରତାର ହ୍ରାସ – ବାୟୁରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥ‌ିବ। ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ପରିମାଣକୁ ଆର୍ଦ୍ରତା କୁହାଯାଏ । ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ବାୟୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ସୀମି ତ ପରି ମାଣର ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଧାର ଣ କରିପାରେ । ଯଦି ବାୟୁରେ ପୂର୍ବରୁ ଅଧ୍ୱ କ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଉପସ୍ଥିତ ଥବ ତେବେ ବାଷ୍ପୀଭବନର ବେଗ ହ୍ରାସ ପାଇବ ।
(iv) ପବନର ବେଗ ବୃଦ୍ଧି – ପବନର ବେଗ ବଢିଲେ ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ଅଣୁଗୁଡ଼ିକ ପବନ ସହ ଏକାଠି ହୋଇ ଉଡ଼ିଯାଏ । ତେଣୁ ପରିପାର୍ଶ୍ବରେ ଥିବା ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ପରିମାଣ କମିଯାଏ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ବାଷ୍ପୀଭବନର ହାର ବୃଦ୍ଧି ପାଏ । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ, ପବନ ବହୁଥିବା ଦିନଗୁଡ଼ିକରେ ଓଦାଲୁଗା ଶୀଘ୍ର ଶୁଖୁଏ ।

2. ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଏହାକୁ ତାପମାତ୍ରା କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରେ, ଏକ ପରୀକ୍ଷା ଦ୍ଵାରା ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକର ଅନ୍ତଃ ମ ଶ୍ରି ତ କ ର ଣକୁ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କୁହାଯାଏ ।
• ଦୁଇଟି ଗ୍ଲାସ୍ ନେଇ ଗୋଟିକରେ ଗରମ ଜଳ ଓ ଅନ୍ୟଟିରେ ଥଣ୍ଡା ଜଳ ନିଅ ।
• ଉଭୟ ଗ୍ଲାସ୍‌ରେ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ (CuSO4) କିମ୍ବା ପୋଟାସିୟମ୍ ପରମାଙ୍ଗାନେଟ୍‌ ସ୍ଫଟିକ ପକାଅ ।
• ଉଭୟଗ୍ଲାସ୍‌କୁ ଗୋଳାଅ ନାହିଁ ଓ ସ୍ଫଟିକ ଦ୍ଵୟକୁ ଗ୍ଲାସ୍ଵତଳେ ଧୀରେ ଧୀରେ ବସିଯିବାକୁ ଦିଅ ।
• ଏଠାରେ ଦେଖାଯିବ ଯେ ଉଭୟ ପାତ୍ରରେ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯୋଗୁଁ ସ୍ଫଟିକଗୁଡ଼ିକ ଜଳରେ ମିଳାଇଯିବ । କିନ୍ତୁ ଗରମ ଜଳଥିବା ଗ୍ଲାସ୍‌ରେ
• ଏଥୁରୁ ଜଣାଗଲା ଯେ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ପଦାର୍ଥରେ ଥ‌ିବା କଣିକାଗୁଡ଼ିକର ବେଗ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ଅର୍ଥାତ୍ ସେମାନଙ୍କର ଗତି ଜଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧିପାଏ, ତେଣୁ ବିସରଣ ହାର ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।

3. ପଦାର୍ଥର ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅବସ୍ଥାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡିକ ଆଲୋଚନାକର କର ।
ଉ –
ଆମ ଚାରି ପାଖରେ ଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥ ଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନୋଟି ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥା’ନ୍ତ; ଯଥା- କଠିନ ଅବସ୍ଥା, ତରଳ ଅବସ୍ଥା ଓ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥା ।
(a) କଠିନ ଅବସ୍ଥାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ :

• କଠିନ ପଦାର୍ଥର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାର, ଆକୃତି ଓ ଆୟତନ ଥାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକର ଖୁବ୍ କମ୍ ସଙ୍କୋଚନ ହୋଇଥାଏ ।
• କଠିନ ପଦାର୍ଥ ସର୍ବଦା ନିଜର ଆକାର ବଜାୟ ରଖୁଥାଏ ।
• ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି କଠିନ ପଦାର୍ଥ କୁ ଭଙ୍ଗାଯାଇ ପାରେ, ହେଲେ ଏହାର ଆକାର ପରିବର୍ତନ କରିବା କଷ୍ଟକର ଅଟେ |

(b) ତରଳ ଅବସ୍ଥାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ :

• ତରଳ ପଦାର୍ଥର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାର ନାହିଁ; କିନ୍ତୁ ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆୟତନ ରହିଛି ।
• ଏହା ଯେଉଁ ପାତ୍ରରେ ରହେ, ତାହାର ଆକାର ଧାରଣ କରିଥାଏ ।
• ତରଳ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ ଓ ଆକାର ମଧ୍ୟ ବଦଳାଇଥାଏ ତେଣୁ ଏହା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପରି ଦୃଢ଼ ନୁ ହେଁ । ଏହା ସହଜରେ ବହିଯାଇପାରେ ବୋଲି ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ ପ୍ରବହ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

(c) ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ :

• ଚାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକ କଠିନ ଓ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ତୁଳନାରେ ସହଜରେ ଅଧ୍ଵକ ସଙ୍କୁଚିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ତରଳୀକୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ (LPG) ଏବଂ ଡାକ୍ତ ର ଖାନ ରେ ରେ । ଗୀମାନ ଙ୍କ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ଅମ୍ଳଜାନ ଗ୍ୟାସ୍ ସଂପୀଡ଼ିତ ଗ୍ୟାସ୍ ଅଟେ । କାର୍‌, ଅଟୋରିକ୍‌ସା ଆଦି ଯାନରେ ସଂପୀଡ଼ିତ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍‌ (CNG) ଇନ୍ଧନ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
• କଠିନ ଓ ତରଳ ପଦାର୍ଥର ବିସରଣ ହାରଠାରୁ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥର ବିସରଣ ହାର ଯଥେଷ୍ଟ ଅଧ‌ିକ ହୋଇଥାଏ । ଗ୍ୟାସ୍‌ ଅଣୁମାନଙ୍କ ଦ୍ରୁତ ବେଗ ଓ ଅଣୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଅଧିକ ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ଯୋଗୁ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବିସରଣ ଅନ୍ୟ ଗ୍ୟାସ୍ମାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅତି ଶୀଘ୍ର ହୋଇଥାଏ ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଭତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

1. ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କଣିକାର ଧର୍ମଗୁଡ଼ିକ ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ |
ଉ –
(i) ପଦାର୍ଥର କଣିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ଅଛି । ଉଦାହରଣ – ଚା, କଫି କିମ୍ବା ଲେମ୍ବୁପାଣି ତିଆରି କରୁଥିବା ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପ୍ର କ ର ପଦା। ର୍ଥ ର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ୟ ପଦାର୍ଥର କଣିକା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ରହିଯାଆନ୍ତି ।

(ii) ପଦାର୍ଥର କଣିକାମାନ ଅନବରତ ଗତି କରିଥାଆନ୍ତି ଉଦାହରଣ ଗୋଟିଏ ନିଆଁ ଲାଗିନଥୁବା ଧୂପକାଠି ନେଇ ଶ୍ରେଣୀଗୃହର ଗୋଟିଏ କୋଣରେ ରଖା ଯାଉ । ଧୂପକାଠିରେ ନିଆଁ ଲଗାଇଲେ ଧୂପବତୀର ବାସ୍ନା ଶ୍ରେଣୀଗୃହରେ ସମସ୍ତେ ଜାଣିପାରିବେ ।

(iii) ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପରକୁ ଆକର୍ଷଣ କରନ୍ତି । ଉଦାହରଣ – ଗୋଟିଏ ପାଣି ଟ୍ୟାପ୍ ଖୋଲି ସେଥୁରୁ ନିର୍ଗତ ଜଳଧାରାକୁ ଆଙ୍ଗୁଳି ସାହାଯ୍ୟରେ ଛିନ୍ନ କଲେ ଜଣାଯିବ ଯେ, ଜଳଧାର ଛୋଟ ଛୋଟ ଖଣ୍ଡରେ ବିଭକ୍ତ ହେବ ନାହିଁ । ଜଳର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଆକର୍ଷଣ ବଳ ରହିଥ‌ିବାରୁ ଜଳର ସ୍ରୋତ ଏକାଠି ରହିଥାଏ ।

2. ଆମେ ଖରାଦିନେ ସୂତା ପୋଷାକ ପିନ୍ଧୁ କାହିଁକି ?
ଉ –

• ଖରା ଦିନେ ଆମ ଦେହରୁ ବହୁତ ଝାଳ ବାହାରିବାରୁ ଦେହ ଥଣ୍ଡା ରହେ ।
• ବାଷ୍ପୀଭବନ ସମୟରେ ତରଳ ପୃଷ୍ଠରେ ଥ‌ିବା କଣିକାମାନେ ପରି ପାର୍ଶ୍ଵ ରୁ କିମ୍ବା ଶରୀର ପୃଷ୍ଠରୁ ଶକ୍ତି ଆହରଣ କରି ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ବାଷ୍ପୀଭବନର ଗୁପ୍ତ ତାପ ସହିତ ସମାନ ତାପଶକ୍ତି ଶରୀରରୁ ଅବଶୋଷିତ ହୁଏ । ଯାହା ଫଳରେ ଶରୀର ଶୀତଳ ରହେ ।
• ସୂତା ପୋଷାକ ଜଳର ଭଲ ଅବଶୋଷକ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଶରୀରର ଝାଳକୁ ଭଲରୂପେ ଅବଶୋଷଣ କରେ, ଯାହା ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସେ ଓ ଶୀଘ୍ର ବାଷ୍ପୀଭୂ ତ ହୋଇଥାଏ ।

3. ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ଥାଏ କାହିଁକି ?
ଉ –

• ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା କୌଣସି ପଦାର୍ଥ କଠି ନରୁ ତରଳ ବା ତ ର ଳ ରୁ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବ ସ୍ଥାକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହେଲା । ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ରହିଥାଏ । କାରଣ ଏହି ସମୟରେ ପ୍ରୟୋଗ ତାପଶକ୍ତି କଣିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଆକର୍ଷଣ ବଳର ବନ୍ଧନକୁ ଟପି କେବଳ ଅବସ୍ଥା ପରି ବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ।
• ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଚାଲିଥିବା ସମୟରେ ଆମେ ଯୋଗାଉଥ‌ିବା ତାପଶକ୍ତି ପଦାର୍ଥଦ୍ଵାରା ଶୋଷିତ ହୋଇ କଠି ନ ପଦ। ର୍ଥ କୁ ତରଳାଇବାରେ କିମ୍ବା ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ ଗ୍ୟାସରେ ପରିଣତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରି ଥାଏ ।
• ତେଣୁ ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ତାପକୁ ଗୁପ୍ତତାପ କୁହାଯାଏ ଏହି ଗୁପ୍ତତାପ ପଦାର୍ଥର ତାପମାତ୍ରାରେ ବୃଦ୍ଧି କରାଏ ନାହିଁ । ଏହା ଫଳରେ ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ରହିଥାଏ ।

4. ପଦାର୍ଥର ପ୍ଲାଜମା ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ସଂକ୍ଷେପରେ ବୁଝାଅ ।
ଉ –

• ପଦାର୍ଥରେ ଏହି ଅବସ୍ଥା, ଅତି ଶକ୍ତଶାଳୀ ଓ ଅତି ଉତ୍ତେଜିତ କଣିକାମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଆୟନନ ହୋଇଥ‌ିବା ଗ୍ୟାସ୍ଟ୍ରୋରେ ଆୟନ ଅବସ୍ଥାରେ
• ପ୍ରତି ଦୀପ୍ତ ନଳୀରେ ଥ‌ିବା ଗ୍ୟାସ୍‌ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ଯରେ ଯେତେ ବେଳେ ଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ସେମାନଙ୍କର କାଣିକାମାନେ ଚାର୍ଜରି ହୋଇପାଆନ୍ତି ଓ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ପ୍ଲାଜମା କଣିକାମାନ ସୃଷ୍ଟି ହୁଅନ୍ତି ।
• ଏହି ପ୍ଲାଜମା କଣିକାମାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ହେତୁ ଆମେ ପ୍ରତିଦୀପ୍ତ ନଳୀରେ ଏକ ଶିଖାହୀନ ଆଲୋକ ଦୀପ୍ତି ଦେଖିପାରୁ ।

5. ଚାପ ବୃଦ୍ଧି କିମ୍ବା ହ୍ରାସଦ୍ଵାରା ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥାରେ କି ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ, ଉଦାହରଣ ସହ ବୁଝାଅ ।
ଉ –

• ପଦାର୍ଥର ଅଣୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଦୂରତା ପରି ବର୍ତ୍ତନ ହେଲେ, ଏହାର ଅବସ୍ଥା ରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ ।
• ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଖ୍ୟାସକୁ ପିଲିଣ୍ଡର ମଧ୍ୟରେ ରଖୁ ଏହା ଉପରେ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ଏହା ସହଜରେ ସଙ୍କୁଚିତ ହୋଇ ତରଳରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ । ଏହାକୁ ତରଳୀକୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଗ୍ୟାସ୍ (L. P. G) କୁହାଯାଏ |
• ସେହିପରି କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ଗ୍ୟାସକୁ ଅତ୍ୟଧ‌ିକ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରି କଠିନ କାର୍ବନ ଡା। ଇଅକ୍ସାଇଡ୍ ରେ ପରି ଣତ କ ର ଯାଇ ଥାଏ । ଏହାକୁ ଶୁଷ୍କ ବ ର ଫ କୁହାଯାଏ । ପୁନଶ୍ଚ ଏହି ଚାପକୁ ଏକକ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପକୁ କମାଇ ଆଣିଲେ, କଠିନ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ ସାଇଡ୍ ତ ର ଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ନ ଯାଇ ସିଧାସଳଖ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ ।

6. ଆମେ କାହିଁକି ଗରମ ଚା’କୁ କପୁରୁ ପ୍ଲେଟ୍‌ରେ ଢାଳି ପିଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁ ।
ଉ –

• ବାଷ୍ପୀଭବନ ପୃଷ୍ଠଭାଗରେ ସମ୍ପନ୍ନ ହେଉଥ‌ିବା ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ । ପୃଷ୍ଠଭାଗର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧିଦେଲେ ବାଷ୍ପୀଉବନର ବେଖ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ |
• ଗରମ ଚା’କୁ ପ୍ଲେଟ୍‌ରେ ଢାଳି ବାଦ୍ୱାରା ପୃଷ୍ଠଭାଗର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ହେତୁ ବାଷ୍ପୀଭବନର ବେଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।
• ବାଷ୍ପୀଭବନ ଶୀତଳତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥ‌ିବାରୁ ଗରମ ଚା’ ଶୀଘ୍ର ଶୀତଳ ହୋଇଯାଏ ।

7. ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକରେ ତରଳୀକରଣ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –

• ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଥ‌ିବା ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ , ଅକ୍ ସି ଜେନ୍ , ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍, ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିରଳ ଗ୍ୟାସ୍ (ହିଲିୟମ୍, ନିୟନ, ଆରଗନ୍ ଇତ୍ୟାଦି ରେଡ଼ନ ବ୍ୟତୀତ) ।
• ଅତ୍ୟଧିକ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରାର ହ୍ରାସ ଯୋଗୁ ଏହି ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ତରଳ1କୃତ ଏହ୍ଵାଇଥା’ନ୍ତି |
• ପୁନଶ୍ଚ ଏହି ଚାପକୁ ଏକକ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପକୁ କମାଇ ଆଣିଲେ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି କରାଇଲେ ଏହି ତରଳ1କୃତ ଉପାମାତ୍ରା ପୁନଶ୍ଚ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ ହେବ ।

ଅତିସଂଯିପ୍ର ଉତ୍ତରମ୍ଜଲକ ପ୍ରଣ୍ଟୋତ୍ତର

1. ପଞ୍ଚତତ୍ତ୍ଵ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ-

• ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ଦାର୍ଶନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ସମସ୍ତ ବସ୍ତୁ ପାଞ୍ଚଟେ।ଟି ମୌଳିକକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ଏହାକୁ ପଞ୍ଚତତ୍ତ୍ଵ କୁହାଯାଏ ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ମାଟି, ଜଳ, ବାୟୁ, ଅଗ୍ନି ଓ ଆକାଶ ।

2. ପଦାର୍ଥର ଦୁଇଟି ଭୌତିକ ପ୍ରକୃତି ଲେଖ ।
ଉ –

• ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦାର୍ଥ କଣିକାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।
• ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ।

3. ବିସରଣ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ଓ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କେତେବେଳେ ଦ୍ରୁତତର ହୁଏ ?
ଉ –

• ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକର ଅନ୍ତଃମଶ୍ରିତକରଣକୁ ବିସରଣ (Diffusion) କୁହାଯାଏ ।
• ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ରୁତତର ହୋଇଥାଏ ।

4. ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ।
• ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ରହିଥାଏ ।

5. ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା କଠିନ ପଦାର୍ଥ କାହିଁକି ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ ?
ଉ-

• କଠିନ ପଦାର୍ଥକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ କଲେ, ଅଣୁଗୁଡ଼ିକ ଅଧ୍ୟା ଗତି ଜଶକ୍ତି ଲ।ଭ କରି ଅଧୂକ
• ତେଣୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଣୁ ଅଧ‌ିକ ସ୍ଥାନ ଦଖଲ କରିବାଦ୍ଵାରା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ ।

6. ତରଳ ପଦାର୍ଥ, କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପରି ଦୃଢ଼ ନୁହେଁ କାହିଁକି ?
ଉ-

• ତରଳ ପଦାର୍ଥର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାର ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆୟତନ ଅଛି । ଏହା ଯେଉଁ ପାତ୍ରରେ ରହେ, ତାହାର ଆକାର ଧାରଣ କରିଥାଏ ।
• ତରଳ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ ଓ ଆକାର ମଧ୍ୟ ବଦଳାଇଥାଏ । ତେଣୁ ଏହା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପରି ଦୃଢ଼ ନୁହେଁ ।

7. ସଂପୀଡ଼ିତ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବ୍ୟବହାର ଲେଖ ।
ଉ-

• ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା । ତରଳୀକୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ (LPG) ଏବଂ ଡାକ୍ତର ଖାନାରେ ରୋଗୀମାନ ଙ୍କୁ ଯୋଗାଇ ଦି ଆଯାଉଥ‌ିବ। ଅକ୍ ସି ଜେନ୍ ସିଲିଣ୍ଡରରେ ଅକ୍‌ସିଜେନ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ସଂପୀଡ଼ିତ ଗ୍ୟାସ୍ ଅଟେ ।
• କାର୍, ଅଟୋରିକ୍‌ସା ଆଦି ଯାନରେ ଆଜିକାଲି ସଂପୀଡ଼ିତ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍ (CNG) କୁ ଇଦ୍ଧନାରୂପେ ବ୍ୟବଦ୍ଵାର କରାଯାଉଛି |

8. କଠିନ ପଦାର୍ଥର ଗଳନାଙ୍କ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏଥୁରୁ କେଉଁ ସୂଚନା ମିଳେ ?
ଉ-

• ଯେଉଁ ତାପମାତ୍ରା ରେ ଏକ କଠି ନ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପରେ ତରଳି ଏକ ତରଳ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସେହି କଠିନ ପଦାର୍ଥର ଗଳନାଙ୍କ (melting point) କୁହାଯାଏ ।
• ଗୋଟିଏ କଠିନର ଗଳନାଙ୍କ, ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା କଣିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥ‌ିବ । ଆକର୍ଷଣ ବଳର ସାମର୍ଥ୍ୟର ସୂଚନା ଦିଏ ।

9. ବର୍ତ୍ତମାନ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପଦାର୍ଥର କୋରୋଟି ଅବସ୍ଥା ଅଛି ବୋଲି ଜାଣିଲେଣି ?
ଉ-

• ବର୍ତ୍ତମାନ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପଦାର୍ଥର ପାଞ୍ଚଟି ଅବସ୍ଥା ଅଛି ବୋଲି ଜାଣିଲେଣି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା।– କଠିନ, ତ ର ଳ, ଗ୍ୟାସୀୟ, ପ୍ଲାଜମା ଓ ବୋଷ –ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ ସଂଘନିତ ଅବସ୍ଥା ।

10. ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥ – କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-

• ପ୍ରତ୍ୟେକ କଠିନ ପଦାର୍ଥର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାର, ଆକୃତି ଓ ଆୟତନ ଥାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକର ଖୁବ୍ କମ୍ ସଙ୍କୋଚନ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହା ସର୍ବଦା ନିଜର ଆକାର ବଜାୟ ରଖୁଥାଏ ।
• ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍‌ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ଏହାର ଆକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ବଳ ଅପସାରଣ କଲେ ଏହା ପୁନର୍ବାର ପୂର୍ବାବସ୍ଥାକୁ ଫେରିଆସେ । ଯଦି ଅଧ‌ିକ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ, ତେବେ ଏହା ଛିଣ୍ଡିଯାଏ । ତେଣୁ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ।

11. ଲୁଣ ଓ ଚିନି ପ୍ରତ୍ୟେକ କଠିନ ପଦାର୍ଥ – କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-

• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୁଣ ବା ଚିନି କଣିକାର ଆକାର ଦର୍ଶାଅ ଅଟେ |
• ଆମେ ଲୁଣ ବା ଚିନିକୁ ହାତରେ, ପ୍ଲେଟ୍‌ରେ କିମ୍ବା ବିଭିନ୍ନ ଆକୃତିର ଜାରରେ ରଖିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର କଣିକାର ଆକାର ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରହିଥାଏ । ତେଣୁ ଲୁଣ ବା ଚିନି କଠିନ ପଦାର୍ଥ ଅଟେ

12. ମାଟିପାତ୍ରରେ ରଖାଯାଇଥିବା ଜଳ କାହିଁକି ଖରାଦିନେ ଥଣ୍ଡା ରହେ ?
ଉ-

• ମାଟିପାତ୍ରରେ ଅସଂଖ୍ୟ ଛିଦ୍ର ରହିଥାଏ । ଏହି ଚ୍ଛଚି ମଧ୍ୟଦେଇ ମାଟିପାତ୍ରରେ ଥିବା ଜଳର ବାଷ୍ପୀଭବନ ଘଟିଥାଏ ।
• ଖରାଦିନେ ମାଟିପାତ୍ର ବାହାରେ ଥ‌ିବ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତାପମାତ୍ରା ଅଧିକ ଥିବାରୁ, ଜଳର ବାଷ୍ପୀଭବନ ବେଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ବାଷ୍ପୀଭବନ ଶୀତଳତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବାରୁ, ମାଟି ପାତ୍ରର ଜଳ ଥଣ୍ଡା ରହିଥାଏ ।

13. ଓଦା ଲୁଗାକୁ ମେଲାକରି ଶୁଖାଇଲେ ଶୀଘ୍ର ଶୁଖୁଯାଏ କାହିଁକି ?
ଉ –

• ଓଦାଲୁଗାକୁ ମେଲାକରି ଶୁଖାଇଲେ ପୃଷ୍ଠର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।
• ପୃଷ୍ଠର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ବାଷ୍ପୀଭବନ ହାର ବୃଦ୍ଧିପାଏ । ତେଣୁ ଓଦାଲୁଗା ଶୀଘ୍ର ଶୁଖାଯାଏ ।

14. ହାତ ପାପୁଲିରେ ଏସିଟୋନ୍ ପଡ଼ିଲେ ଥଣ୍ଡା ଲାଗେ କାହିଁକି ?
ଉ –

• ଏସିଟୋନ୍ ହାତ ପାପୁଲିରେ ପଡ଼ିଲେ ଏହାର କଣିକା ହାତ ପାପୁଲିରୁ ଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରେ ଓ ପରିପାର୍ଶ୍ଵରୁ ମଧ୍ୟ କିଛି ଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
• ଏହା ଯୋଗୁଁ ଏସିଟୋନ୍ ର ବାଷ୍ପୀଭବନ ହୁଏ । ହାତର ପାପୁଲିକୁ ତାହା ଥଣ୍ଡା ଲାଗେ ।

15. ସ୍ପଞ୍ଜ ଯଦିଓ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ତଥାପି ଆମେ ଏହାକୁ ସହଜରେ ଚିପି ସଙ୍କୁଚିତ କରିପାରୁ କାହିଁକି ?
ଉ –

• ସ୍ପଞ୍ଜରେ ଅନେକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଛିଦ୍ର ରହିଛି, ଯାହା ମଧ୍ୟରେ ବାୟୁ ଭର୍ଜିହୋଇ ରହିଥାଏ ।
• ଯେତେବେଳେ ଆମେ ସ୍ପଞ୍ଜକୁ ଚାପୁ ବାୟୁ ବାହାରି ଆସେ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ସହଜରେ

Objective Type Questions with Answers 

1. ‘ଗଳନର ଗୁପ୍ତତାପ’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ –
ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପରେ 1 କି.ଗ୍ରା.ର ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥକୁ ତା’ର ଗଳନାଙ୍କ ତାପମାତ୍ରା।ରେ ତରଳରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ଯେତିକି ପରିମାଣର ତାପଶକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସେହି ପଦାର୍ଥର ଗଳନର ଗୁପ୍ତତାପ କୁହାଯାଏ ।

2. ସାନ୍ଦ୍ରତାର ସଂଜ୍ଞା ଲେଖ ।
ଉ –
କୌଣସି ବସ୍ତୁର ଏକକ ଆୟତନରେ ଥିବା ବସ୍ତୁତ୍ଵକୁ ସେହି ବସ୍ତୁର ସାନ୍ଦ୍ରତା କୁହାଯାଏ ।

3. ଚାପ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଗ୍ୟାସୀୟ ଅଣୁମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଧାରକ କାନ୍ଥର ପ୍ରତି ଏକକ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବଳକୁ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ଚାପ କୁହାଯାଏ ।

4. ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ କାହିଁକି ପ୍ରବହ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ତରଳ ପଦାର୍ଥ ସହଜରେ ବହିଯାଇ ପାରୁଥିବାରୁ ତାହାକୁ ପ୍ରବହ କୁହାଯାଏ ।

5. ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଯେଉଁ ତାପମାତ୍ରାରେ ଏକ ତରଳ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପରେ ଫୁଟିବା ଆରମ୍ଭ କରେ ତାହାକୁ ସେହି ତରଳର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ କୁହାଯାଏ ।

6. ତରଳନ ବା ବିଗଳନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ –
ପଦାର୍ଥ କଠିନ ଅବସ୍ଥାରୁ ତରଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଥ‌ିବା ପ୍ରକ୍ରି ୟାକୁ ବିଗଳନ ବା ତରଳ ନ କୁହାଯାଏ ।

7. ‘ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ’ କ’ଣ ?
ଉ –
ଯେଉଁ ଅବସ୍ଥା ପରି ବର୍ତ୍ତନରେ କଠିନ ତରଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ନଯାଇ ସିଧାସଳଖ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାକୁ ପରି ବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ ଏବଂ ସଂଯୁକ୍ତି ନ ବଦଳାଇ ଗ୍ୟାସ୍‌ରୁ କଠିନ ଅବସ୍ଥାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ କୁହାଯାଏ ।

8. କେଉଁ କେଉଁ କାରକ ଗୋଟିଏ ପଦାର୍ଥ ର ଅବସ୍ଥାକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଥାଏ ?
ଉ –
ତାପମାତ୍ରା ଓ ଚାପ ଗୋଟିଏ ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥାକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଥାଏ ।

9. କେ ଉଁ କାର ଣ ରୁ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍‌କୁ ଶୁଷ୍କ ବରଫ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
କଠିନ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ (CO₂) କୁ ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଗଚ୍ଛି ରଖାଯାଇଥାଏ । ଏହି ଚାପ କୁ ଏକ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପକୁ କମାଇ ଆଣିଲେ କଠିନ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ତରଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ନଯାଇ ସିଧାସଳଖ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପରି ଣତ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ କଠିନ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ଼କୁ ଶୁଷ୍କ ବରଫ କୁହାଯାଏ ।

10. ଗଳନାଙ୍କ କ’ଣ ?
ଉ –
ଯେଉଁ ତାପମାତ୍ରାରେ ଏକ କଠିନ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପରେ ତରଳି ଏକ ତରଳ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସେହି କଠିନ ପଦାର୍ଥର ଗଳନାଙ୍କ କୁହାଯାଏ ।

11. CO₂ କୁ ସହଜରେ କଠିନରେ ପରିଣତ କରାଯାଇପାରେ । କାରଣ ଲେଖ ।
ଉ –
ଅନ୍ୟ ଗ୍ୟାସ୍ ତୁଳନାରେ CO₂ ର ଆକର୍ଷଣ ବଳ ଅଧ୍ବକ, ତେଣୁ ଏହାକୁ ସହଜରେ କଠିନରେ ପରିଣତ କରାଯାଇପାରେ ।

12. ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ରଖ୍ ଗ୍ୟାସ୍‌କୁ ସଂପୀଡନ କଲେ କ’ଣ ଘଟେ ?
ଉ –
ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ରଖ୍ ଗ୍ୟାସ୍‌କୁ ସଂପୀଡନ କଲେ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅଣୁଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘାତର ହ୍ରାସ ଘଟେ |

13. ହିଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍‌ଭର୍ତ୍ତି ବେଲୁନ୍ ବାୟୁରେ ଉପରକୁ ଉଠେ । ଏହାର ସର୍ବାଦୃତ କାରଣ କ’ଣ ?
ଉ –
ଅଶୁଗୁଡିକର ଦ୍ଵାରାଦ୍ଵୀରି ବସ୍ତୁବଠାରୁ ହିଲିୟମ୍ ପରମାଣୁଗୁଡିକର ବସ୍ତତ୍ଵ କମ୍ ଏବଂ ବାୟୁର ଘନତାଠାରୁ ହିଲିୟମ୍‌ର ଘନତା କମ୍ । ବେଲୁନ୍‌ର ଆୟତନଦ୍ଵାରା ଅପସାରିତ ବାୟୁର ଓଜନଠାରୁ ହିଲିୟମ୍‌ର ଓଜନ କମ୍ । ତେଣୁ ହିଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ଭର୍ତ୍ତି ବେଲୁନ୍ ବାୟୁରେ ଉପରକୁ ଉଠେ ।

14. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟାଇପାରୁଥିବା କାରକ କ’ଣ ?
ଉ –
ଚାପ ଓ ତାପ ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟାଇପାରୁଥିବା କାରକ ଅଟେ ।

15. ଯେତେବେଳେ ଜଳରେ ଚିନି ମିଶାଯାଏ, ଚିନି କଣିକାଗୁଡିକ ଜଳରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯାଏ । କାରକ କ’ଣ ?
ଉ –
ଯେତେବେଳେ ଜଳରେ ଚିନି ମିଶାଯାଏ, ଚିନି କଣିକାଗୁଡିକ ଜଳରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯାଏ । ହୋଇଯାଏ । କାରଣ ସେଗୁଡିକ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳକଣିକାଗୁଡିକର ଫାଙ୍କ ଜାଗାରେ ରହିପା’ନ୍ତି ଓ ଗତିଶୀଳ ଥାଆନ୍ତି ।

16. କଠିନ CO₂ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହେବାପାଇଁ କେଉଁ କାରକ ଦାୟୀ ?
ଉ –
କଠିନ CO₂ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହେବାପାଇଁ ଚାପ ହ୍ରାସ ଓ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ଦାୟୀ ।

B ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ପଦାର୍ଥର କେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଖୁବ୍‌ କମ୍ ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ଅଛି ?
2. ପଦାର୍ଥର କେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ନିର୍ଦିଷ୍ଠ ଆୟତନ ଅଛି ମାତ୍ର ଆକାର ନାହିଁ ?
3. ବାଲି ଓ ଗନ୍ଧକର୍ପୂର ମଶ୍ରଣକୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇଥାଏ ?
4. ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିହେଲେ କଣିକାମାନଙ୍କର କ’ଣ ବୃଦ୍ଧି 24?
5. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ତାପକୁ କେଉଁ ତାପ କୁହାଯାଏ ?
6. ଜଳର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ କେତେ ?
7. ପଦାର୍ଥର କେଉଁ ଅବସ୍ଥା ଅତି ଶକ୍ତ ଶାଳୀ ଓ ଅରିଡ୍‌ତ୍ତେଜିତ ଜାଣିକାମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ?
8. – 30°Cକୁ କେଲ୍‌ଭିନ୍ ସ୍କେଲ୍‌ରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କେତେ ହେବ ?
9. ଚାପର ଏକକ କ’ଣ ?
10. ଶୁଷ୍କ ବରଫ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍ତୁରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ?
11. ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ କେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ?
12. ବରଫ ତରଳିବା ବେଳେ ତାହାର କ’ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ?
13. କଠିନ ଆୟୋଡ଼ିନ୍‌ର ଉର୍ଦ୍ଧପାତନରେ କେଉଁ ରଙ୍ଗର ବାଷ୍ପ ନିର୍ଗତ ହୁଏ ?
14. କେଉଁ ପରି ଘଟଣାରେ ଜଳ ନିମ୍ନ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କରେ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହୁଏ ?
15. ଗୋଟିଏ ଚାମଚ ଚିନିକୁ ଏକ ଗ୍ଲାସ୍ ଜଳରେ ମି ଶାଗଲା।। ମିଶ୍ରଣ ପରେ କେଉଁ ଅବ ସ୍ଥା । ଦେଖାଯାଏ ?
16. ସ୍ଥି ର ତାପମାତ୍ରାରେ ତ ର ଳାବସ୍ଥା ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିଣତ ହେବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
17. କେଉଁ ତାପମାତ୍ରାରେ ସମସ୍ତ ଗ୍ୟାସ୍‌ ଆୟତନ 0 ହେବ ?
18. କେଉଁ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ବିପୁଳ ପରିମାଣ ରେ ସଂପୀଡିତ ପ୍ରାକୃତିକ ଖ୍ୟାସକୁ ଛୋଟ ଛୋଟ ସିଲିଣ୍ଡରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇପାରେ ?
19. ବାଷ୍ପୀ ଭ ବ ନ ବେଳେ ତରଳର କଣି କ ଗୁ ଡି କ କେଉଁଠାରେ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି ?

ANSWERS

1. କାଠିନ
2. ତରଳ
3. ଉର୍ଦ୍ଧ ପାତନ
4. ଗତିଜ ଶକ୍ତି
5. ଗୁପ୍ତତାପ
6. 373 K
7. ପ୍ଲାଜ୍‌
8. 243 K
9. ପାସୂକାଲ୍‌
10. ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
11. ତରଳ
12. ତାପମାତ୍ରା
13. ବାଇଗଣି
14. ବାଷ୍ପୀଭବନ
15. କେବଳ ତରଳ
16. ସ୍ଫୁଟନ
17. 0°C
18. ଉଚ୍ଚ ସଂପୀଡ଼ତା
19. ପୃଷ୍ଠଭାଗରୁ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା …………………… ହୋଇଥାଏ ।
2. ………………….. ପଦାର୍ଥକୁ ପ୍ରବହ କୁହାଯାଏ ।
3. ପ୍ରାର1ନ ଭାରତୀୟ ତାର୍ଶନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ସମସ୍ତ୍ର ବସ୍ତୁ ……………. ଗୋଟି ମୌଳିକକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।
4. ବାୟରେ ଥିବା ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ପରିମାଣକୁ …………… କୁହାଯାଏ ।
5. ଗୋଟିଏ ଖୋଲା ପାତ୍ରରେ ଥିବା ତରଳ ପଦାର୍ଥ ………………….. ରୁ ଶକ୍ତି ଅବଶୋଷଣ କରେ ।
6. ଜଳର ଗଳନାଙ୍କ ତାପମାତ୍ରା ହେଉଛି ………………… °C |
7. ବାୟୁରେ ଅଧ୍ଵ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ରହିଲେ ବାଷ୍ପୀଭବନର ବେଗ …………………. ହୁଏ ।
8. ବାଷ୍ପର କଣିକାଗୁଡିକ ………………. ରୂପରେ ଅଧୂକ ଶକ୍ତି ଶୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି ।
9. ବରଫର ଗଳନାଙ୍କ ………………….
10. …………………… ଯୋଗୁଁ ଶୀତଳୀକରଣ ହୁଏ ।
11. ସାନ୍ଦ୍ରତାର ଏକକ ……………… |
12. ପୋଟାସି ୟମ୍ ପର ମାଙ୍ଗାନେ ଟ୍ରର ସଙ୍କେ ତ ହେଉଛି …………………
13. କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍‌ର ସଙ୍କେତ ହେଉଛି …………………. |
14. କାର୍, ଅଟୋରିକ୍‌ସା ଆଦି ଯାନରେ, ଆଜିକାଲି …………………….. କୁ ଇନ୍ଧନ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି ।
15. କଠିନ କାର୍ବନ – ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ କୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
16. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ବେଳେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ତାପକୁ …………………….. କୁହାଯାଏ ।
17. ବାୟୁରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ପରିମାଣକୁ …………………….. କୁହାଯାଏ ।
18. ତରଳ ପଦାର୍ଥର ବାଷ୍ଟୀଉଚନ ………………….. ସୃଷ୍ଟି କରେ ।
19. ତାରାମାନଙ୍କରେ ଅତି ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ଯୋଗୁ …………………….. ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
20. ଅଣୁ ଅଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଆକର୍ଷଣ ବଳ …………………. ପଦାର୍ଥ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ।
21. ତରଳର ସ୍ଫୁଟନ ଏକ ……………….. ପରିଘଟଣା ।
22. କଠିନର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଏହାର ଅଣୁଖୁଡିକର …………………… ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।
23. ପଦାର୍ଥର କଣିକାମାନଙ୍କର ଗତି …………… ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
24. ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ସିଧାସଳଖ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ପରିଣତ ହେବାକୁ …………………. କୁହାଯାଏ ।
25. ତରଳର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଅଣୁଗୁଡିକ ……………… ଶକ୍ତିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥାନ୍ତି |

ANSWERS

1. ଦ୍ରୁତତର
2. ତରଳ
3. 5
4. ଆର୍ଦ୍ରତା
5. ପରିପାର୍ଶ୍ବ
6. 100
7. ଦ୍ଵାସ
8. ରାଷ୍ଟ1ଭବନ ଖୁପ୍ରତାସ
9. 273.16K
10. ବାଷ୍ପୀକରଣ
11. kg m^-3
12. KMnO₄
13. CuSO₄
14. ସଂପୀଡ଼ିତ ପ୍ରାକୃତିକ
15. ଶୁଷ୍କ ବରଫ
16. ଗୁପ୍ତତାପ
17. ଆର୍ଦ୍ରତା
18. ଶୀତଳତା
19. ପ୍ଲାଜ୍‌
20. କଠିନ
21. ସାମଗ୍ରିକ
22. ଗତିଜ
23. ତାପମାତ୍ରା
24. ଉର୍ଦ୍ଧ ପାତନ
25. ଗତିକ

(D) ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ଓ ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (x) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

1. ବିଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ବସ୍ତୁ ଯେଉଁ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ନେଇ ଗଠିତ ତାକୁ ପଦାର୍ଥ କୁହାଯାଏ ।
2. ବାଲିର କ୍ଷୁଦ୍ର କଣିକା ପଦାର୍ଥର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ ।
3. ପୋଟାସି ୟମ୍ ପର ମାଙ୍ଗାନେଟ୍‌ ର ସଂକେତ K₂MnO₄
4. ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ପଦାର୍ଥର କଣିକାମାନଙ୍କର ଗତିଜ ଶକ୍ତିର ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।
5. କେବଳ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥରେ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦେଖାଯାଏ ।
6. K ପ୍ରତୀକଟି ତାପମାତ୍ରାର ଏକକରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
7. ଖ୍ୟାସ1ଯ ଅଣୁମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଧାରକ କାନ୍ଥର ପ୍ରତି ଏକକ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବଳକୁ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ଚାପ କୁହାଯାଏ ।
8.
9. ବାୟୁ, ଜଳ ଓ ପଥର ମଧ୍ଯରେ ବାୟୁର ସାନ୍ଦ୍ରତା ସର୍ବାପେକ୍ଷା ଅଧିକ ।
10. ଓଜନର ଏକକ ନିଉଟନ୍ ।
11. ତାରାମାନଙ୍କରେ ବିଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥ ପ୍ଲାଜ୍‌ମା ଭୌତିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ।
12. ବାୟୁ ମଧ୍ୟରେ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବିସରଣ ଅଧିକ ହେବ ।
13. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ତାପକୁ ଗୁପ୍ତତାପ କୁହାଯାଏ ।
14. ପଦାର୍ଥର ପ୍ଲାଜ୍‌ମା ଅବସ୍ଥା ଅତି ଶକ୍ତଶାଳୀ ଓ ଉତ୍ତେଜିତ କଣିକାମାନଙ୍କ ନେଇ ଗଠିତ |
15. ବାଷ୍ପୀଭବନର ବେଗ ଚାପ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ନାହିଁ ।
16. ପାସ୍‌କାଲ୍ ଚାପର ଏକକ ଅଟେ ।
17. ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ।
18. ଜଳର ଗଳନାଙ୍କ 373 K |
19. ଶୁଷ୍କ ବରଫ ହେଉଛି CO₂ |
20. ସାନ୍ଦ୍ରତା ହେଉଛି ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଓ ଆୟତନର ଗୁଣଫଳ ।

ANSWERS

1. (✓)
2. (x)
3. (×)
4. (√)
5. (×)
6. (√)
7. (√)
9. (x)
10. (√)
11. (√)
12. (✓)
13. (✓)
14. (✓)
15. (✓)
16. (✓)
17. (x)
18. (✓)
19. (x)
20. (x)

E ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

F ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ିର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦ୍ଵିତୀୟ ଯୋଡ଼ିର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଆକର୍ଷଣ ବଳ ସର୍ବାଧ‌ିକ : କଠିନ ପଦାର୍ଥ :: ଆକର୍ଷଣ ବଳ ସର୍ବନିମ୍ନ : ………………….
2. ତରଳ ପଦାର୍ଥରୁ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥ : ବାଷ୍ପୀଭବନ :: କଠିନରୁ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥା : …………………..
3. ଜଳର ଗଳନାଙ୍କ :373K :: ବରଫର ଗଳନାଙ୍କ : ……………………
4. କଠିନ ପଦାର୍ଥ : ଆକାର ଓ ଆୟତନ ଅଛି :: ତରଳ ପଦାର୍ଥ : ………………
5. ଆୟତନ : m³ :: ସାନ୍ଦ୍ରତା : ……………………….
6. ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ଗ୍ୟାସ୍ : L.P.G. :: କାର୍, ଅଟୋରିକ୍‌ସାରେ ବ୍ୟବହୃତ ଇନ୍ଧନ : ……………………….

ANSWERS

1. ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥ
2. ଉଦ୍ଧପାତନ
3. 273.16K
4. ଆକାର ନାହିଁ ଓ ଆୟତନ ଅଛି
5. kg m^-3
6. C.N.G.

G ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. କେଉଁଟି ପଞ୍ଚତତ୍ତ୍ଵର ଅଂଶ ନୁହେଁ ?
(A) ମାଟି
(B) ଜଳ
(C) ଅଗ୍ନି
(D) ଚନ୍ଦ୍ର
Answer:
(D) ଚନ୍ଦ୍ର

2. ନିମ୍ନଲିଖିତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ ପଦାର୍ଥ ନୁହେଁ ?
(A) କାଠ
(B) ବାୟୁ
(C) ଗନ୍ଧ
(D) m
Answer:
(C) ଗନ୍ଧ

3. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କାହା ମଧ୍ୟରେ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବିସରଣ ଅଧ୍ଵକ ହେବ ?
(A) ଲୁହା
(B) ବାୟୁ
(C) ଜଳ
(D) ବରଫ
Answer:
(B) ବାୟୁ

4. ନିମ୍ନସ୍ଥ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ନୁହେଁ ?
(A) ସ୍ଵ ଞ୍ଜ
(B) ପାରଦ
(C) ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ
(D) ଚିନି
Answer:
(B) ପାରଦ

5. ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସଂବହୀ
(B) କୁବହୀ
(C) ପ୍ରବହୀ
(D) ସୁବହୀ
Answer:
(C) ପ୍ରବହୀ

6. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ତାପକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସୁପ୍ତତାପ
(B) ଗୁପ୍ତତାପ
(C) ସ୍ଵଳ୍ପତାପ
(D) ତାପମାତ୍ରା
Answer:
(B) ଗୁପ୍ତତାପ

7. ଜଳର ସ୍କୁଟନାଙ୍କ କେତେ
(A) –273K
(B) 173K
(C) 273K
(D) 373 K
Answer:
(D) 373 K

8. ନିମ୍ନସ୍ଥ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ ଊର୍ଷ୍ଟପାତୀ ପଦାର୍ଥ ?
(A) ଜଳ
(B) ମହମ
(C) କର୍ପୂର
(D) ଚିନି
Answer:
(C) କର୍ପୂର

9. ବାଷ୍ପୀଭବନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା କେଉଁଟି ଏକ କାରକ ନୁହେଁ ?
(A) ଚାପ ବୃଦ୍ଧି
(B) ପବନର ବେଗ ବୃଦ୍ଧି
(C) ଆର୍ଦ୍ରତା ହ୍ରାସ
(D) ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି
Answer:
(A) ଚାପ ବୃଦ୍ଧି

10. ପଦାର୍ଥର କେଉଁ ଅବସ୍ଥା ଅତି ଶକ୍ତି ଶାଳୀ ଓ
(A) କଠିନ
(C) ଗ୍ୟାସୀୟ
(B) ତରଳ
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌
Answer:
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌

11. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍‌ରୁ ଶୁଷ୍କ ବରଫ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ?
(A) ଅମ୍ଳଜାନ
(B) ଉଦ୍‌ଜାନ
(C) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(D) ଏମୋନି ଆ
Answer:
(C) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ

12. ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ କେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ?
(A) କଠିନ
(C) ଗ୍ୟାସୀୟ
(B) ତରଳ
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌ମା
Answer:
(B) ତରଳ

13. ବରଫ ତରଳିବା ବେଳେ ତାହାର କ’ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ?
(A) ଆକାର
(B) ଆକୃତି
(C) ତାପମାତ୍ରା
(D) ସାନ୍ଦ୍ରତା
Answer:
(C) ତାପମାତ୍ରା

14. ନଖରୁ ପଲିସ୍ ଛଡ଼ାଇବା ପାଇଁ କ’ଣ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
(A) ମିଥାନଲ୍
(B) ଭିନେଗାର୍
(C) ଏସିଟୋନ୍
(D) ତରଳ ଏମୋନିଆ
Answer:
(C) ଏସିଟୋନ୍

15. ଟୋପାଏ ମହୁ ଜଳରେ ସମ ଭାବରେ ମିଶିବାପାଇଁ କେତେ ସମୟ ଲାଗିବ ?
(A) 2ରୁ 3 ସେକେଣ୍ଡ
(B) 2ରୁ 3 ମିନିଟ୍
(C) 2ରୁ 3 ଘଣ୍ଟା।
(D) 2ରୁ 3 ବିନ।
Answer:
(D) 2ରୁ 3 ବିନ।

16. ପ୍ରତିଦୀପ୍ତ ନଳୀରେ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍‌ ରହିଥାଏ ?
(A) ଉଦ୍‌ଜାନ
(C) ହିଲିୟମ୍
(B) ଆରଗନ୍
(D) ଯବକ୍ଷାରଜାନ
Answer:
(C) ହିଲିୟମ୍

17. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ପଦାର୍ଥରେ ଦୃଢ଼ ଆନ୍ତଃଆଣବିକ ବଳ ରହିଥାଏ ?
(A) ଜଳ
(C) ସୁରାସାର
(B) ଚିନି
(D) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
Answer:
(B) ଚିନି

18. ଭାରତୀୟ ଦାର୍ଶନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦାର୍ଥ କେତୋଟି ମୌଳିକକୁ ନେଇ ଗଠିତ ?
(A) 3
(B) 4
(C) 5
(D) 6
Answer:
(C) 5

19. ତରଳର ସାନ୍ଦ୍ରତା ଅଧ‌ିକ ହେଲେ କ’ଣ ହୁଏ ?
(A) ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍
(B) କଠିନ
(C) ରବର
(D) ସଞ୍ଜ୍
Answer:
(B) କଠିନ

20. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ପଦାର୍ଥ ଗୋଟିଏ ପାତ୍ର କୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଦିଏ ?
(A) ଧୂଆଁ
(C) ମାଟି
(B) ଜଳ
(D) କାଚ
Answer:
(A) ଧୂଆଁ

21. ବାଷ୍ପୀଭବନ ଏକ କି ପ୍ରକାର ପରିଘଟଣା ?
(A) ଚାପ
(B) ଅପନଭିତ୍ତିକ
(C) ପୃଷ୍ଠଭିଭିକ
(D) ଆୟତନଭିଭିକ
Answer:
(C) ପୃଷ୍ଠଭିଭିକ

22. ଅଣୁ-ଅଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଆକର୍ଷଣ ବଳ କେଉଁପରି ପଦାର୍ଥ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ?
(A) କଠିନ
(B) ତରଳ
(C) ଗ୍ୟାସୀୟ
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌ମା
Answer:
(A) କଠିନ

23. ତରଳ ପଦାର୍ଥର ବାଷ୍ପୀଭବନ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟିକରେ ?
(A) ଉଚ୍ଚତାପ
(B) ଉଚ୍ଚଚାପ
(C) ଶୁଷ୍କତା
(D) ଆର୍ଦ୍ରତା
Answer:
(D) ଆର୍ଦ୍ରତା

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Life Science Important Questions Chapter 8 ଶକ୍ତିର ଉତ୍ସ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Life Science Important Questions 8 ଶକ୍ତିର ଉତ୍ସ

Objective Type Questions with Answers

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ନୂତନ ଉଭିଦର 4ଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ-
ବୃକ୍ଷ, ଉଭିଦ, ଶସ୍ୟ, ଶୈବାଳ ଇତ୍ୟାଦି ।

2. ଅବଶେଷର 4ଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ-
କୁଟା, କୁଣ୍ଡା, ଆଖୁଖଦା, ଜଙ୍ଗଲର ଅବଶେଷ ଇତ୍ୟାଦି ।

3. ଆବର୍ଜନାର 4ଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ-
ଅପଘଟନଯୋଗ୍ୟ ଆବର୍ଜନା, ମଳ, ନାଳ ନର୍ଦ୍ଦମାର ଅଳିଆ, କାରଖାନାର ଜୈବ ଆବର୍ଜନା, ଗୋବର, ଇତ୍ୟାଦି ।

4. ଧାତୁ ନିର୍ମିତ ଡୋମରେ କିଣ୍ବନରୁ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍ ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ ?
ଉ-
ମିଥେନ, କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍, ହାଇଡ୍ରୋଜେନ, ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ସଲଫାଇଡ୍ ।

5. ଆଷ୍ଟ୍ରାସାଇଟ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନ ପରିମାଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-
ଆଷ୍ଟ୍ରାସାଇଟ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନ୍‌ର ପରିମାଣ ପ୍ରାୟ 94% ରୁ 98% ।

6. ବିଟୁମିନସ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନ ପରିମାଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-
ବିଟୁମିନ୍‌ସ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନ୍‌ ପରିମାଣ ପ୍ରାୟ 79% ରୁ 93% ।

7. ଲିଗ୍‌ ନାଇଟ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନର ପରିମାଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-
ଲିଗ୍‌ନାଇଟ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନ୍‌ର ପରିମାଣ ପ୍ରାୟ 72% 78% ।

8. ପିଟ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନର ପରିମାଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ଊ-
ପିଟ୍ ଜାତୀୟ କୋଇଲାରେ ପ୍ରାୟ 44% ରୁ 71% କାର୍ବନ୍ ଥାଏ ।

9. ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍ କିପରି ସୃଷ୍ଟି ??
ଉ-
ମୃତ ଉଭିଦର ଦେହାବଶେଷରୁ କୋଇଲା ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବ ଓ ଉଦ୍ଭଦର ଦେହାବଶେଷରୁ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।

10. ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
କୋଇଲାରୁ ସୃଷ୍ଟ ଶକ୍ତି ତାପଜ ଶକ୍ତି ଭାବେ ଘରେ ଓ ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ । ଏଥି ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଇ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ଏହାକୁ ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି (Thermal electricity) କୁହାଯାଏ ।

11. କୋକ୍‌ର 2ଟି ବ୍ୟବହାର ଲେଖ ।
ଊ-
(କ) ଧାତୁ ନିଷ୍କାସନରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।

12. ଅଶୋଧୀତ ତୈଳ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଭୂଗର୍ଭର ସଚ୍ଛିଦ୍ର ଶିଳାସ୍ତର ମଧ୍ଯରେ ପ୍ରକୃତି ଏହି ମୂଲ୍ୟବାନ ପଦାର୍ଥକୁ ସଞ୍ଚୟ କରି ରଖୁଛି । ଏହି ସମ୍ପ୍ର ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍‌ ଅଶୋଧ ତୈଳ କୁହାଯାଏ ।

13. ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ
ଭୂଗର୍ଭର ସଚ୍ଛିଦ୍ର ଶିଳାସ୍ତର ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକୃତି ଏହି ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ସହ ମିଶି କିଛି ଗ୍ୟାସ୍ ମଧ୍ୟ ଆସିଥାଏ । ଏହି ଗ୍ୟାସ୍‌କୁ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍ କୁହାଯାଏ ।

14. ଭାରତର କେଉଁଠାରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍ ଗଚ୍ଛିତ ଥ‌ିବାର ସୂଚନା ମିଳୁଛି ?
ଉ
ଆମ ଦେଶର ରାଜସ୍ଥାନ, ମୁମ୍ବାଇ ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳ ଏବଂ କୃଷ୍ଣା ଓ ଗୋଦାବରୀ ନଦୀର ତ୍ରିକୋଣଭୂମି (Delta) ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍ ଗଚ୍ଛିତ ଥ‌ିବାର ସୂଚନା ମିଳେ ।

15. ଅମ୍ଲବୃଷ୍ଟିର କାରଣ କ’ଣ ?
ଉ-
କୋଇଲା ଓ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଜଳିବା ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଦୂଷଣ ହୋଇଥାଏ । ତା’ଛଡ଼ା ଏହାଦ୍ଵାରା କାବିନ୍, ଯାହାକି ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଅମ୍ଳବୃଷ୍ଟିର କାରଣ ହୋଇଥାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍କୁ ବିଶୋଧନ କରାଯାଏ ତାହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଇଥାଏ ?
2. ଷ୍ଟିଲ୍‌ ତିଆରି ପାଇଁ ବିଜାରକ ଭାବେ କାହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
3. ଗୁଜରାଟର କେଉଁଠାରେ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍‌କୁ ପାଇପ୍‌ଦ୍ବାରା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଛି ?
4. କେଉଁ କୋଇଲାରୁ କମ୍ ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ?
5. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ ଜାଳେଣି ଶୁଖୁଲା ଗୋବର ଠାରୁ କେତେ ଗୁଣ ଦକ୍ଷ ?
6. ଅମ୍ଳଜାନ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଜୈବ ପଦାର୍ଥର ବିଘଟନ ଦ୍ଵାରା କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ?
7. କେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଜୈବ ପଦାର୍ଥରୁ ଜୈବ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ ନାହିଁ ?

9. କେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ବାରା କୋଇଲାକୁ କୋଲ୍‌ରେ ପରିଣତ କରାଯାଏ ?
10. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ମିଥେନ୍‌ର ପରିମାଣ ଶତକଡ଼ା କେତେ ?
11. ଗୋବରକୁ ସିଧା ଖତ କଲେ ଶତକଡ଼ା ପ୍ରାୟ କେତେ ଭାଗ ନଷ୍ଟ ହୁଏ ?
12. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟର ପ୍ରବେଶ ପାତ୍ରରେ ଗୋବର ଓ ପାଣିର ଅନୁପାତ କେତେ ଥାଏ ?
13. 4 – 5 ଗାଈ ଗୋରୁଙ୍କ ଗୋବରରେ ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ କରିପାରିବେ ?
14. ଭୂଗର୍ଭର ସହିଦ୍ର ଶିଳାସ୍ତର ମଧ୍ଯରେ କ’ଣ ସଞ୍ଚିତ ହୋଇ ରହିଥାଏ ?
15. ଗୁଜରାଟର କେଉଁଠାରେ ନାଭିକୀୟ ଶକ୍ତିରୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ର ଅଛି ?
16. କର୍ଣ୍ଣାଟକର କେଉଁଠାରେ ନାଭିକୀୟ ପାରମାଣବିକ କେନ୍ଦ୍ର ଅଛି ?
17. କାର୍ବନର ପରିମାଣ ଅନୁଯାୟୀ କୋଇଲାକୁ କେତୋଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
18. ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବଙ୍କ ଦେହାବଶେଷରୁ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ?
19. ଗୋବର ଓ ବିଭିନ୍ନ ଆବର୍ଜନାରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ଗ୍ୟାସ୍ କ’ଣ ଅଟେ ?
20. ଆମ ଦେଶରେ ଥ‌ିବା ଗୋରୁ ଓ ମଇଁଷିଙ୍କଠାରୁ ବର୍ଷକୁ ପ୍ରାୟ କେତେ କୋଟି ଟନ୍ ଗୋବର ମିଳିଥାଏ ?

Answer
1. ଆଂଶିକ ପାତନ
2. କୋକ୍
3. ବରୋଦା
4. ପିଟ୍
5. 6
6. ଜୈବ ଗ୍ୟାସ୍
7. ପଚନ
8. ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍
9. ଅନ୍ତର୍ଧୂମ ପାତନ
10. 65-75
11. 25.
12. 4:5
13. 7-8
14. ଅଶୋଧ ତୈଳ
15. କାକ୍ରାପୁର
16. କାଇଗା
17. 4
18. ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍
19. ମିଥେନ୍
20. 90

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. . ଆମ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ 1 ବର୍ଗମିଟର ଅଞ୍ଚଳରେ ଲମ୍ବ ଭାବରେ ପ୍ରାୟ ……………. ସୌରଶକ୍ତି ପଡ଼ିଥାଏ ।
2. ଯେଉଁ ଉପକରଣ ଦ୍ଵାରା ସୌର ତାପରେ ରୋଷେଇ ତାହାକୁ କୁରାଯାଏ । …………….. କୁହାଯାଏ ।
3. ଯେଉଁ ଉପକରଣ ଦ୍ବାରା ସୌରଶକ୍ତିକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତିରେ ତାହାକୁ କୁରାଯାଏ । ……………. କୁହାଯାଏ ।
4. ଏକ ସୌର ସେଲ୍ ଆଲୋକିତ ହେଲେ ପ୍ରାୟ …………………….. W ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ ।
5. ପବନ କଳ ସାହାଯ୍ୟରେ ବାୟୁର ଗତିଜ ଶକ୍ତିକୁ ଉପଯୋଗ କରି ………………… ଚଳାଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଏ ।
6. ପବନ କଳଦ୍ଵାରା ପୁରୀରୁ ବାର୍ଷିକ ପ୍ରାୟ ………………….. ମେଗାୱାଟ୍ ଶକ୍ତି ମିଳିପାରୁଛି ।
7. କନ୍ୟାକୁମାରୀଠାରେ ସ୍ଥାପିତ ପବନ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରୁ ପ୍ରାୟ ……………… ମେଗାୱାଟ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଇପାରୁଛି ।
8. ରାନ୍ସ ନଦୀ ମୁହାଣରେ ଜୁଆର ଓ ଭଟ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଜଳପତ୍ତନର ଉଚ୍ଚତାରେ ପ୍ରାୟ …………….. ମିଟର ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହେ ।


11. ଅମ୍ଳଜାନ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଜୈବ ପଦାର୍ଥର ବିଘଟନ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ଗତ ଗ୍ୟାସ୍‌ ମିଶ୍ରଣକୁ …………………. ଦ୍ଵାରା ନିର୍ଗତ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ମିଶ୍ରଣକୁ କୁହାଯାଏ ।
12. କୃଷିଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଆବର୍ଜନାରୁ ମିଳୁଥିବା ଶକ୍ତିକୁ ……………………. କୁହାଯାଏ ।
13. ଆମ ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ …………………… କୋଟି ଗୋରୁ ଗାଈ ଓ ମଇଁଷି ଅଛନ୍ତି ।
14. ଗୋବରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ଗ୍ୟାସରେ ମିଥେନ୍‌ ପରିମାଣ …………………… ଶତକଡା ଅଟେ ।
15. ଗୋବରକୁ ସିଧା ଖତ କଲେ ଶତକଡ଼ା ପ୍ରାୟ ……………………. ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ ।
16. ପ୍ଲେଟଟିଏ ତଳେ ପଡ଼ିଲେ ସ୍ଥିତିଜ ……………………. ଶକ୍ତି ରୂପାନ୍ତରିତ ହୁଏ ।
17. ଏକ ମିନିଟ୍‌ରେ ପ୍ରତି ବର୍ଗ ସେ.ମି. ପାଇଁ ସୌର ପ୍ରବାହର ପରିମାଣ ……………. କ୍ୟାଲୋରୀ ।
18. ନିର୍ମଳ ମେଘମୁକ୍ତ ଆକାଶରେ ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାୟ ………………………… Kwh/mଙ୍କ ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ।
19. ସୌରସେଲ ଉପରେ ପ୍ରଥମ ସଫଳ ଗବେଷଣା ………………………. ମସିହାରେ ହୋଇଥିଲା ।
20. ପବନ କଳରେ ବ୍ୟବହୃତ ପ୍ରଲେପର ଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟାସ ପ୍ରାୟ ………………….. ମିଟର ।
21. ଆମ ଦେଶରେ …………………… ମସିହାରୁ ପବନ କଳ ସାହାଯ୍ୟରେ ପାଣି ଉଠାଇବା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା ।
22 ……………… ମସିହାରେ ଫରାସୀ ବୈଜ୍ଞାନି କମାନେ ଜୁଆରରୁ ଶକ୍ତି ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ।
23. ସମୁଦ୍ରର ପୃଷ୍ଠଭାଗ ଜଳ ଓ 2 କି.ଗ୍ରା. ଗଭୀର ଜଳ ମଧ୍ୟରେ ତାପମାତ୍ରାର ପାର୍ଥକ୍ୟ ………….. °C ଅଟେ ।
24. ଭାରତ ସରକାର …………………. ମସିହାରୁ ଜଳ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଛନ୍ତି ।
25. ଗୋବର ଓ ବିଭିନ୍ନ ଆବର୍ଜନାରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ଗ୍ୟାସ ହେଉଛି ………………. ।
26. ଭାରତରେ ଥିବା ଗୋରୁ ଓ ମଇଁଷିମାନଙ୍କଠାରୁ ବର୍ଷକୁ ପ୍ରାୟ ……………. କୋଟି ଟନ୍ ଗୋବର ମିଳେ ।
27. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟରେ ଗୋବର ଓ ପାଣି …………………… ଅନୁପାତରେ ମିଶାଇ ମଣ୍ଡ କରାଯାଏ ।
28. ଆନ୍ତଃସାଇଟ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନର ପରିମାଣ ……………….. ।
29. ବିଟୁମିନସ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନର ପରିମାଣ ……………………….. ।
30. ଲି ଗ୍‌ ନାଇଟ୍ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନର ପରିମାଣ …………………… ।

Answers
1. 1.2 K.watt
2. ସୌରବୁଲା
3. ସୌରସେଲ୍
4. 7
5. ଜେନେରେଟର
6. 5.5
7. 380
8. 14
9. ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ
10. 1.602 x 10^-19
11. ଜୈବଗ୍ୟାସ
12. ଜୈବଶକ୍ତି
13. 30
14. 65-75
15. 50 ଭାଗ
16. ଶଦ୍ଦ
17. 2
18. 4ରୁ7
19. 1954
20. 6
21. 1966
22. 1961
23. 20
24. 48
25. ମିଥେନ
26.90
27. 4:5
28. 94ରୁ98
29. 79ରୁ 93
30. 72ରୁ 78

(D) ନିମ୍ନସ୍ଥ ଭକ୍ତିଗୁଡିକରୁ କେଉଁଟି ଠିକ୍ (✓ ) ବା ଭୁଲ୍ (✗) ଦର୍ଶାଅ ।

1. ସୌରରନ୍ଧକରେ ପ୍ରତିଫଳକ ରୂପେ ଉତ୍ତଳ ପ୍ରତିଫଳକ ଲଗାଯାଏ ।
2. ସୌରସେଲରେ ସୌରଶକ୍ତିର ସିଧାସଳଖ ବିନିଯୋଗ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପଦ୍ଧତିକୁ ଆଲୋକ ଭୋଲ୍‌ଟୀୟ ପ୍ରଭାବ କୁହାଯାଏ ।
3. ଜର୍ମାନୀକୁ ପବନର ଦେଶ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
4. ତାପମାତ୍ରାର ପାର୍ଥକ୍ୟ 20°C ନ ହେଲେ ରୂପାନ୍ତରଣ ପାୱାର ପ୍ଲାଣ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇ ନଥାଏ ।
5. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟରେ କୋଷ୍ଟ୍ରିଡିୟମ୍ ନାମକ ବ୍ୟାକ୍ଟେ ରିଆ ଅମ୍ଳଜାନ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ବଢ଼ି ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ ଉତ୍ପନ୍ନ କରେ ।
6. ଆମ ଦେଶରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଓ ଗୁଜୁରାଟ ରାଜ୍ୟରେ ପବନକଳ ବହୁଳଭାବେ ପ୍ରଚଳିତ ।
7. . ସୌରସେଲ୍ଫ ଆଲୋକିତ ହେଲେ ପ୍ରାୟ 10 ରୁ 20 V ଭୋଲ୍ଟେଜ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଭବାନ୍ତର ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ ।
8. ସୌରଚୁଲ୍ଲାର ପ୍ରତିଫଳକରୂପେ ଅବତଳ ଦର୍ପଣକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
9. ସୌରଚୁଲ୍ଲାର ଭିତରପାର୍ଶ୍ଵରେ କଳାରଙ୍ଗର ପ୍ରଲେପ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।
10. ମେଘମୁକ୍ତ ଆକାଶରେ ପ୍ରତିଦିନ 10 14kwh ପରିମାଣର ସୌରଶକ୍ତି l ବର୍ଗମିଟର ଅଞ୍ଚଳ ପାଏ ।

Answers
1. (✗)
2. (✓)
3. (✗)
4. (✓)
5. (✗)
6. (✓)
7. (✗)
8. (✓)
9. (✓)
10. (✗)

E ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ପ୍ରଥମ ଯୋଡାର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଦ୍ଵିତୀୟଟିରେ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	ଖ’ ସ୍ତମ୍
ପେଟ ତଳେ ପଡ଼ିବା : କିତିକ → ଣଦ୍ଦଶକ୍ତ	ମହିମବତାକଳିବା:
ଜଳ ଶକ୍ତି : ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ	କୋଇଲା ଶକ୍ତି :
ଆଧାରପାତ୍ର : ସୌରଭୁଲା	P, N ପ୍ରକାର ସିଲିକନ୍ :
ତାପକୋଷୀ ଆଚ୍ଛାଦାନ : ସୌରସେଲ୍	ପ୍ରପେଲର୍ :
ଅବତଳ ପ୍ରତିଫଳକ : ସୌରସେଲ୍	ସ୍କୁ ଇସ୍‌ଗେଟ୍ :

Answer

ଉ ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	ଖ’ ସ୍ତମ୍
ପେଟ ତଳେ ପଡ଼ିବା : କିତିକ → ଣଦ୍ଦଶକ୍ତ	ମହିମବତାକଳିବା: ରାସାୟନିକ → ତାପ ଶକ୍ତି
ଜଳ ଶକ୍ତି : ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ	କୋଇଲା ଶକ୍ତି : ନବୀକରଣ ଆଯେ।ଗ୍ୟ
ଆଧାରପାତ୍ର : ସୌରଭୁଲା	P, N ପ୍ରକାର ସିଲିକନ୍ : ସୋଲ।ର ସେଲ
ତାପକୋଷୀ ଆଚ୍ଛାଦାନ : ସୌରସେଲ୍	ପ୍ରପେଲର୍ : ପବନ କଳ
ଅବତଳ ପ୍ରତିଫଳକ : ସୌରସେଲ	ସ୍କୁ ଇସ୍‌ଟ୍ : ଜୁଆର ଶକ୍ତି

 

2. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	ଖ’ ସ୍ତମ୍
ପବନଦେଶ : ଡେନ୍‌ମାର୍କ	ପବନ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ର (ଭାରତ) :
ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ବିଭାବାନ୍ତର : ସୋଲାରସେଲ	ଜେନେରେଟର :
କୋଇଲା : ତାପଜବିଦ୍ୟୁତ୍‌ଉତ୍ପାଦନ	ଗୋବର :
ୟୁରାନିୟମ୍ : ନାଭିକୀୟ ଶକ୍ତି	ଗୋବର :
ଗୁଜରାଟ : କାକ୍ରାପୁର	ମହାରାଷ୍ଟ୍ର :

Answer

ଉ ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	ଖ’ ସ୍ତମ୍
ପବନଦେଶ : ଡେନ୍‌ମାର୍କ	ପବନ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ର (ଭାରତ) :  କନ୍ୟାକୁମାରା
ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ବିଭାବାନ୍ତର : ସୋଲାରସେଲ	ଜେନେରେଟର : ପବନ କଳ
କୋଇଲା : ତାପଜବିଦ୍ୟୁତ୍‌ଉତ୍ପାଦନ	ଗୋବର : ଗୋବର ଗ୍ୟାସ ପ୍ଲାଣ୍ଟ
ୟୁରାନିୟମ୍ : ନାଭିକୀୟ ଶକ୍ତି	ଗୋବର : ଜୈବଶକ୍ତି
ଗୁଜରାଟ : କାକ୍ରାପୁର	ମହାରାଷ୍ଟ୍ର : ତାରାପୁର

 

3. ‘କ ସ୍ତମ୍ଭ	ଖ’ ସ୍ତମ୍
ଗୋବର : ଜୈବ ଜାଳେଣୀ	ଜୈବ ଆବର୍ଜନା :
ଶୈବାଳ : ନୂତନ ଉଭିଦ	ଆଖୁଖଦା :
କୁଣ୍ଡା : ଅବଶେଷ	ନାଳନର୍ଦ୍ଦମାର ଅଳିଆ :
ଗୋବରରୁ ଜାଳେଣୀ : 30%	କଷିକାତଅବଣେଷରୁକାଳେଶୀ :
ନବାକରଣଯେ।ଗ୍ୟ :ସୌରଶକ୍କ୍ତି	ନବୀକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ :

Answer

ଉ ‘କ ସ୍ତମ୍ଭ	ଖ’ ସ୍ତମ୍
ଗୋବର : ଜୈବ ଜାଳେଣୀ	ଜୈବ ଆବର୍ଜନା : ଜୈବଶକ୍ତି
ଶୈବାଳ : ନୂତନ ଉଭିଦ	ଆଖୁଖଦା : ଅବଶେଷ
କୁଣ୍ଡା : ଅବଶେଷ	ନାଳନର୍ଦ୍ଦମାର ଅଳିଆ : ଆବର୍ଜନା
ଗୋବରରୁ ଜାଳେଣୀ : 30%	କୃଷିଜାତ ଅବଶେଷରୁ ଜାଳେଣୀ : 34%
ନବାକରଣଯେ।ଗ୍ୟ :ସୌରଶକ୍କ୍ତି	ନବୀକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ : କୋଇଲା

Multiple Choice Questions (Mcqs) With Answers

1. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍‌ର କେଉଁଟି ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ?
(A) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(B) ମିଥେନ
(C) ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍
(D) ଯବକ୍ଷାରଜାନ
Answer
(B) ମିଥେନ

2. କେଉଁ ଶକ୍ତି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ଜୀବଜଗତକୁ ଜୈବ
(A) ଆଲୋକ
(B) ପବନ
(C) ଜୁଆର
(D) ଢେଉ
Answer
(A) ଆଲୋକ

3. କେଉଁଟି ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ?
(A) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(B) ମିଥେନ୍
(C) ଅମ୍ଳଜାନ
(D) ଯବକ୍ଷାରଜାନ
Answer
(B) ମିଥେନ୍

4. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ କେଉଁ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ ?
(A) ନାଇଟ୍ରେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତକାରୀ
(B) ମିଥାନୋଜେନ୍
(C) ଗନ୍ଧକ
(D) ରସାୟଶ୍ଳେଷଣ
Answer
(B) ମିଥାନୋଜେନ୍

5. କେଉଁ କୋଇଲାରେ କାର୍ବନ୍‌ର ପରିମାଣ ସବୁଠାଙ୍କୁ କମ୍ ?
(A) ଲିଗ୍‌ନାଇଟ୍
(B) ପିଟ୍
(C) ବିଟୁମିନସ୍
(D) ଆଡ୍ଡାସାଇଟ୍
Answer
(B) ପିଟ୍

6. କେଉଁ ଶକ୍ତିଟି ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ନୁହେଁ ?
(A) ଭୂତାପଜ
(B) ସମୁଦ୍ର ତରଙ୍ଗ
(C) ନାଭିକୀୟ
(D) କୋଇଲା
Answer
(D) କୋଇଲା

7. ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ କ’ଣ ?
(A) ମିଥେନ୍
(B) ଅମ୍ଳଜାନ
(C) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(D) ଉଦ୍‌ଜାନ
Answer
(A) ମିଥେନ୍

8. କେଉଁ ପ୍ରକାର କୋଇଲାରୁ ଅଧ୍ଵକ ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ?
(A) ବିଟୁମିନ୍ସ
(B) ଆନ୍ତଃସାଇଟ୍
(C) ଲିଗ୍‌ ନାଇଟ୍
(D) ପିଟ୍
Answer
(B) ଆନ୍ତଃସାଇଟ୍

9. ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ କୋଇଲା କେଉଁଟି ?
(A) ଲିଗ୍‌ନାଇଟ୍
(B) ବିଟୁମିନ୍ସ
(C) ପିଟ୍
(D) ଆଷ୍ଟ୍ରାସାଇଟ୍
Answer
(D) ଆଷ୍ଟ୍ରାସାଇଟ୍

10. କେଉଁଟି ଏକ ନବୀକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତିର ଉତ୍ସ ?
(A) ଜଳଶକ୍ତି
(B) ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍
(C) ବାୟୁଶକ୍ତି
(D) ସୌରଶକ୍ତି
Answer
(B) ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍

11. ଜୈବଶକ୍ତି କେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଜୈବ ପଦାର୍ଥରୁ ମିଳି ନ ଥାଏ ?
(A) ଅପଘଟନ
(B) ଅନ୍ତର୍ଧୂମ ପାତନ
(C) ତରଳୀକରଣ
(D) ଗ୍ୟାସୀକରଣ
Answer
(B) ଅନ୍ତର୍ଧୂମ ପାତନ

12. କେଉଁଟି ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସର ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ଅଟେ ?
(A) ମିଥେନ୍
(B) ଇଥେନ୍
(C) ପ୍ରୋପେନ୍‌
(D) ବ୍ୟୁଟେନ୍
Answer
(A) ମିଥେନ୍

13. କେଉଁଟି ସବୁଠାରୁ ଭଲ କୋଇଲା ଅଟେ ?
(A) ପିଟ୍
(B) ଆଷ୍ଟ୍ରାସାଇଟ୍
(C) ବିଟୁମିନ୍ସ
(D) ଲିଗ୍‌ନାଇଟ୍
Answer
(B) ଆଷ୍ଟ୍ରାସାଇଟ୍

14. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ମିଥେନ୍‌ର ପରିମାଣ ଶତକଡ଼ା କେତେ ?
(A) 45-55
(B) 55-65
(C) 65-75
(D) 75-85
Answer
(C) 65-75

15. ଗୋବରକୁ ସିଧା ଖତ କଲେ ଶତକଡ଼ା ପ୍ରାୟ କେତେ ଭାଗ ନଷ୍ଟ ହୁଏ ?
(A) 10
(B) 15
(C) 25
(D) 35
Answer
(C) 25

16. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟର ପ୍ରବେଶ ପାତ୍ରରେ ଗୋବର ଓ ପାଣିର ଅନୁପାତ କେତେ ଥାଏ ?
(A) 2:3
(B) 3 :4
(C) 4 : 5
(D) 5:6
Answer
(C) 4 : 5

1. ସୌରଶକ୍ତି ବିଷୟରେ ଏକ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର । ଏହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି କାର୍ଯ୍ୟ ଉପକରଣ ଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-

• ସୂର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚଶହ କୋଟି ବର୍ଷ ହେଲା ସୌରମଣ୍ଡଳକୁ ବିପୁଳ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇ ଆସୁଛି ଓ ଆହୁରି ଅନେକ କୋଟି ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହିପରି ଶକ୍ତି ଯୋଗାଉଥ‌ିବ ।
• ଏହା ଅନନ୍ତ ଆକାଶକୁ ଯେତେ ଶକ୍ତି ବିକିରଣ କରେ ତାହାର ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ଵଳ୍ପଭାଗ ପ୍ରାୟ 50 ନିୟୁତ ଭାଗରୁ । ଭାଗ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ପହଞ୍ଚିଥାଏ । ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରି ମାଣ ର ସୌର ପ୍ରବାହ କୁହାଯାଏ ।
• ଏକ ମିନିଟ୍‌ରେ ପ୍ରତି ବ.ସେ.ମି.କୁ ଏହାର ପରିମାଣ ହେଉଛି 2 କ୍ୟାଲୋରୀ । ଏହା ଏକ ସ୍ଥିରୀଙ୍କ ।
• ଯେଉଁ ଶକ୍ତି ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ପହଞ୍ଚେ ତା’ର ପ୍ରାୟ ଅଧା ପୃଥ‌ିବୀ ଅବଶୋଷଣ କରେ ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟ ଚାଲିଯାଏ । ଏହି ପ୍ରତିଫଳନକୁ ଆଲବେଡ଼ୋ କହନ୍ତି ।
• ଅବଶୋଷିତ ଶକ୍ତି ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଥ‌ିବା କୋଇଲା ଓ ପେଟ୍ରୋଲଜାତ ଶକ୍ତିଠାରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଅଧ୍ଵ ।
• ଆମ ପୃଥ‌ିବୀରେ ଏକ ବର୍ଗମିଟର ଅଞ୍ଚଳରେ ଲମ୍ବଭାବରେ ପ୍ରାୟ 1.2 କିଲୋୱାଟ ସୌରଶକ୍ତି ପଡ଼ିଥାଏ ।
• ହିସାବରୁ ଜଣାଯାଇଛି ଏକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ ଯେଉଁ ସୌରଶକ୍ତି ଲାଭ କରିଥାଏ ତାହା 5000 ନିୟୁତ କିଲୋୱାଟ ଆଓ୍ବାର ଶକ୍ତିଠାରୁ ଅଧ‌ିକ । ନିର୍ମଳ ମେଘମୁକ୍ତ ଆକାଶରେ ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାୟ 4 ରୁ 7 KWh/m² ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ।
• ସୌର କୁ କର ବା ବୁର୍ଲା ଓ ସୌର ଜଳଉତ୍ତାପକର କାର୍ଯ୍ୟପଦ୍ଧତି ଏହି ନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ ।

2. ସୋଲାର ସେଲ୍‌ର ଗଠନ ଚିତ୍ର ସହ ବୁଝାଅ ।
ଉ-
ସୌରସେଲ ଉପରେ ପ୍ରଥମ ସଫଳ ଗବେଷଣା 1954 ମସିହାରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ବେଲ୍‌ ଫୋନ୍ ଲାବୋରେଟୋରିରେ କରାଯାଇଥିଲା ।

• ସୌର ସେଲ୍ ରେ ସୌରଶକ୍ତି ସିଧାସଳଖ ବିନିଯୋଗ କରି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ସୃଷ୍ଟିକରେ । ତେଣୁ ଏହି ପଦ୍ଧତିକୁ ଆଲୋକ ଭୋଲ୍‌ୟ ପ୍ରଭାବ କୁହାଯାଏ ।
• ସୌରସେଲ୍‌ରେ N-ପ୍ରକାର ସିଲିକନ୍‌କୁ P- ପ୍ରକାର ସିଲିକନ୍ ଉପରେ ଚପାଇ ରଖାଯାଇଛି ।

• ସିଲିକନ୍‌ର ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ 4 ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଥ‌ିବାରୁ ଏହା ଚତୁଃସଂଯୋଜୀ । ସିଲିକନ୍ ସ୍ଫଟିକରେ ଆର୍ସେନିକ୍ ମିଶାଇ N- ପ୍ରକାର ସିଲିକନ୍ ହୁଏ ।
• ଆର୍ସେନିକ୍ ପଞ୍ଚସଂଯୋଜୀ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ସିଲିକନ୍ ସହିତ ମିଶିବା ବେଳେ ଗୋଟିଏ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ବଳି ପଡ଼େ ଏବଂ ଏହି ମୁକ୍ତ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ଚାର୍ଜବାହକ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ।
• ଏହା ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜ ହୋଇଥିବାରୁ ଏପରି ଆର୍ସେନିକ ମିଶା ସିଲିକନ୍‌କୁ N-ପ୍ରକାର ସିଲିକନ୍ କୁହାଯାଏ ।
• ସିଲିକନ୍‌ରେ ବୋରନ୍ ଖାଦ ମିଶାଇଲେ ତାହାକୁ P ପ୍ରକାର ସିଲିକନ୍ କହନ୍ତି ।
• N-ପ୍ରକାର ସିଲିକନ୍ ଓ P-ପ୍ରକାର ସିଲିକନ୍ ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ପଡ଼ିଲେ ଯୁକ୍ତ ଓ ବିଯୁକ୍ତ ଅଗ୍ରମଧ୍ଯରେ ବିଭବାନ୍ତର ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଉଭୟ ଅଗ୍ରକୁ ତାରଦ୍ଵାରା ସଂଯୋଗ କଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରବାହ ହୋଇଥାଏ ।
• ଏକ ସୌର ସେଲ୍ ଆଲୋକିତ ହେଲେ ପ୍ରାୟ 0.5 ରୁ 10 V ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭୋଲଟେଜ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବ ଏବଂ 1.0 W ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଇପାରିବ । ଅଧ୍ଵ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଭବାନ୍ତର ପାଇଁ ଗୁଡ଼ିଏ ସେଲ୍‌କୁ ପକ୍ତିରେ ଓ ସ୍ତମ୍ଭରେ ସଜାଇ ସୋଲାର ପ୍ୟାନେଲ ତିଆରି କରାଯାଏ ।

1. ସୌର ପ୍ରବାହ ଓ ଆଲବେଡ଼େ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଊ-

• ସୂର୍ଯ୍ୟ ଅନନ୍ତ ଆକାଶରୁ ଯେତେ ଶକ୍ତି ବିକିରଣ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାଗ ପୃଥ‌ିବୀପୃଷ୍ଠରେ ପହଞ୍ଚିଥାଏ (ପ୍ରାୟ 50 ନିୟୁତ ଭାଗରୁ l ଭାଗ) ଏହାକୁ ସୌର ପ୍ରବାହ କହନ୍ତି ।
• ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିମାଣରୁ ସୌରଶକ୍ତି ପୃଥ‌ିବୀକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏକ ମିନିଟ୍‌ରେ ପ୍ରତି ବର୍ଗସେ.ମି.କୁ ଏହାର ପରିମାଣ ପ୍ରାୟ 2 କ୍ୟାଲୋରୀ । ଏହା ଏକ ସ୍ଥିରାଙ୍କ ।
• ଯେଉଁ ଶକ୍ତି ପୃଥ‌ିବୀପୃଷ୍ଠରେ ପହଞ୍ଚେ ତା’ର ପ୍ରାୟ ଅଧା ପୃଥ‌ିବୀ ଅବଶୋଷଣ କରେ ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟ ପ୍ରତିଫଳିତ ଓ ବିକିରିତ ହୋଇ ମହାକାଶକୁ ଚାଲିଯାଏ । ଏହି ପ୍ରତିଫଳନକୁ ‘ଆଲ୍‌ବେଡ଼ୋ’ କହନ୍ତି ।

2. ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନକୁ ନବୀକରଣ ଅଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତିର ଉତ୍ସ ବୋଲି କୁହାଯାଏ କାହିଁକି ?
ଉ-

• ମୃତ ଉଭିଦ ଦେହାବଶେଷରୁ କୋଇଲା ଓ ବ ଓ ଉଦ୍ଭବର ଦେହାବଶେଷରୁ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ପ୍ରକୃତିରେ କୋଇଲା, ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍‌ ପରିମାଣ ସୀମିତ ।
• ଏହି ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକ ଥରେ ବ୍ୟବହାର ହେଲାପରେ ଆଉ ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରିହୁଏ ନାହିଁ । ଏଣୁ କୁହାଯାଏ ।

3. ଜୈବ ଗ୍ୟାସ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏହା କିପରି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଏ ?
ଊ –

• ଅମ୍ଳଜାନ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଜୈବପଦାର୍ଥର ବିଘଟନ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ଗତ ଗ୍ୟାସର ମିଶ୍ରଣକୁ ଜୈବଗ୍ୟାସ କୁହାଯାଏ । ଗୋବରରୁ ଏହି ଗ୍ୟାସ ମିଳୁଥ‌ିବାରୁ ଏହାକୁ ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
• ଗୋବର ଓ ବିଭିନ୍ନ ଆବର୍ଜନାରୁ ଯେଉଁ ଗ୍ୟାସ ଉତ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ ତାହା ହେଉଛି ମିଥେନ୍ ।
• ଆମ ଦେଶରେ ଗୋରୁ ମଇଁଷିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ 30 କୋଟି ଗୋବରରୁ ମିଳୁଥିବା ଜାଳେଣି ପ୍ରାୟ 30 ଭାଗ । କୃଷିଜାତ ଅବଶେଷରୁ ମିଳୁଥି ଜାଳେଣି ପ୍ରାୟ 34 ଭାଗ ।
• ଆମ ଦେଶରେ ଗୋରୁ ମଇଁଷିଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୨୦ କୋଟି ଟନ୍ ଗୋବର ମିଳିଥାଏ ।
• ଗୋବର ଗ୍ୟାସ ପ୍ଳାଣ୍ଟ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ମିଳିଥାଏ ।
• ଚାରି ବା ପାଞ୍ଚଟି ଗାଈଗୋରୁଙ୍କ ଗୋବରରୁ ଏକ ପ୍ଲାଣ୍ଟ ନିର୍ମାଣ କରାଗଲେ ଏକ ସାତ ଆଠ ଜଣିଆ ପରିବାର ନିମନ୍ତେ ଗ୍ୟାସ ମିଳିଥାଏ ।

4. ଗୋବର ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟରେ ଧାତୁନିର୍ମିତ ଡୋମ୍ବର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଲେଖ ।
ଊ –

• ଏହା କୂପକୁ ଘୋଡ଼ାଇ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ବାୟୁରୋଧୀ କରିଥାଏ ।
• କୂପଟି ବାୟୁରୋଧୀ ହେବାଦ୍ଵାରା ଅମ୍ଳଜାନ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ବଢ଼ିପାରୁଥିବା ମିଆନୋଜେନ୍ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ଏହି ମିଶ୍ରଣରୁ ବିଶ୍ବନଦ୍ୱାରା ମି, ବାବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ସଲଫାଇନ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ଉପୂଜ କରନ୍ତି ।
• ଏଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା ମିଥେନ୍ ପରିମାଣ ଶତକଡ଼ା 65-75 ଭାଗ । ଗ୍ୟାସ୍ ଚାପରେ ଡୋମଟି ଉପର କୁ ଉଠେ । ଏହି ମିଥେନ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ଦହନୀୟ ଅଟେ ।

5. ସୌରଚୁଲାର କାର୍ଯ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ । (ଚିତ୍ର ଅନାବଶ୍ଯକ)
ଊ –

• ଧାତୁ ନିର୍ମିତ ଆଧାର ପାତ୍ରର ବାହାର ପାଖରେ ଓ ତାପଶୋଷୀ ଆଛାଦନର ଭିତର ପାର୍ଶ୍ଵରେ ବା ପ୍ରତିଫଳନ କରୁଥିବା ପୃଷ୍ଠଠାରୁ ଅଧିକ ତାପ ଶୋଷଣ କରେ ।
• ତାପଶୋଷୀ ଆଚ୍ଛାଦନର ଉପରି ଭାଗକୁ କାଚ ଫଳକରେ ଆଦୃତ କରାଯାଇଥିବାରୁ ଅନ୍ୟନ୍ତର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିପାଏ କାରଣ ଅବଶୋଷିତ ତାପ ସହଜରେ ବାହାରିପାରେ ନାହିଁ ।
• ଅଧ୍ଵ ପ୍ରତିଫଳନ ପାଇଁ ପ୍ରତିଫଳକର ଭିତର ସେଇଟୁଲାଇ ଅଭ୍ୟନ୍ତର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିପାଏ ଓ ରୋଷେଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଏ ।

6. ସୌରଶକ୍ତି ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନ ଅପେକ୍ଷା ଅଧ୍ଵ ଉପଯୋଗୀ କାହିଁକି ?
ଉ-
ସୌରଶକ୍ତି ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନ ଅପେକ୍ଷା ଅଧ୍ଵ ଉପଯୋଗୀ କାହିଁକି ?

• ସୌରଶକ୍ତି ଏକ ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସ ଅଟେ ।
• ଏହି ପ୍ରକାର ଶକ୍ତି ଉତ୍ସରୁ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କଲାପରେ ପୁନର୍ବାର ସେହି ଉତ୍ସ ସୃଷ୍ଟି କରିହୁଏ ବା ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାୟରେ ସେ ସମସ୍ତ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସରୁ ବାରମ୍ବାର ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ । ଯାହା ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନଦ୍ୱାରା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।
• ସୌରପ୍ରବାହ ଦ୍ଵାରା ପୃଥ‌ିବୀପୃଷ୍ଠରେ 1 ମିନିଟ୍‌ରେ ପ୍ରତି ବର୍ଗ ସେ.ମି.ରେ ପ୍ରାୟ 2 କ୍ୟାଲୋରୀ ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ଓ ଏହା ଏକ ସ୍ଥିରାଙ୍କ ଅଟେ ।

7. ଉତ୍ତମ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସ କିପରି ବିବେଚନା କରାଯାଏ ?
ଊ-

• ଶାରିରୀକ ପରିଶ୍ରମ ପାଇଁ ପେଶୀରେ ସଞ୍ଚ ଶକ୍ତି, ଯନ୍ତ୍ର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି, ବ୍ୟବହାର ଉପଯୋଗୀ ଶକ୍ତି କୌଣସି ଏକ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସରୁ ହିଁ ଆସିଥାଏ ।
• ଏହି ଶକ୍ତି ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରଭାରଭେଦ, ସେଗୁଡ଼ିକର ଆବଶ୍ୟକତା ଓ ସର୍ବୋପରି ସଂରକ୍ଷଣ ବିଷୟରୁ ହିଁ ଉତ୍ତମ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସ ବିବେଚିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଯେଉଁ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସ (କ) ପ୍ରତି ଘନଫଳ ବା ବସ୍ତୁତ୍ୱ ପ୍ରତି ଅଧ୍ବକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରେ, (ଖ) ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରେ, (ଗ) ସହଜରେ ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯାଇପାରେ, ଏବଂ (ଘ) ସର୍ବୋପରି କମ ବ୍ୟୟସାପେକ୍ଷ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ ଆମେ ଏକ ଉତ୍ତମ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସ ବୋଲି କହିପାରିବା ।

8. ଶକ୍ତିର ରୂପାନ୍ତରଣ ଉଦାହରଣ ସହ ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• ଶକ୍ତି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୁଏ ଏବଂ ଏକ ପ୍ରକାରର ଶକ୍ତି ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରକାର ଶକ୍ତିକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇପାରେ ।
• ଉଦାହରଣ – I : ଆମେ ଯଦି ଏକ ଉଚ୍ଚସ୍ଥାନରୁ ଏକ ପ୍ଲେଟ୍‌କୁ ତଳକୁ ପକାଉ, ପ୍ଲେଟ୍‌ଟି ତଳେ ପଡ଼ିବା ବେଳେ ସେଥୁରେ ଥ‌ିବା ସ୍ଥିତିଜ ଶକ୍ତି ହୋଇଥାଏ ।
• ଉଦାହରଣ- II : ଆମେ ଯଦି ଏକ ମହମବତୀକୁ ଜାଳିବା, ମହମରେ ଥ‌ିବା ରାସାୟନିକ ଶକ୍ତି ତାପଶକ୍ତିରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୁଏ’।
• ଶକ୍ତି ଏକ ରୂପରୁ ଅନ୍ୟ ରୂପକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହେବା ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଆମେ ମହବତୀ ଜଳିବା ଉଦାହରଣକୁ ବିଚାର କରିବା ।

9. କେବଳ ନାମାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କର । ବର୍ଣ୍ଣନା ଅନାବଶ୍ୟକ ।
(a) ସୌରଚୁଲା
(b) ସୌରସେଲ୍
(c) ପବଳ କଳ
(d) ଜୁଆରରୁ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରଣାଳୀ
(e) ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା ସୌରଚୁଲା –
ଉ-
(a) ସୌରଚୁଲା

ଉ-
1. ଉତ୍ତମ ଶକ୍ତିର ଉତ୍ସରେ କେଉଁ ଲକ୍ଷଣ ମାନ ଦେଖାଯାଏ ?
ଉ-

• ପ୍ରତି ଘନଫଳ ବା ବସ୍ତୁତ୍ବ ପ୍ରତି ଅଧ‌ିକ କାର୍ଯ୍ୟ
• ସହଜରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୋଇପାରେ ।
• ସହଜରେ ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯାଇପାରେ ।
• ସର୍ବୋପରି କମ୍ ବ୍ୟୟସାପେକ୍ଷ ହୋଇପାରେ ।

2. କବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତିର ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
ଉ-

• ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାୟରେ ଯେଉଁ ଉତ୍ସରୁ ଶକ୍ତି ବାରମ୍ବାର ମିଳି ଥାଏ ଓ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କଲାପରେ ବାରମ୍ବାର ଉତ୍ସ ସୃଷ୍ଟି କରି ହୁଏ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ଶକ୍ତି ଉତ୍ସର ଉଦାହରଣ- ଜୈବବସ୍ତୁତ୍ୱରୁ ଜାତ ଶକ୍ତି, ବାୟୁ ଶକ୍ତି, ନାଭିକୀୟ ଶକ୍ତି ଇତ୍ୟାଦି ।

3. ପବନ କଳରୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି କିପରି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ?
ଉ-

• ପବନ କଳରେ କେତେକ ପ୍ରପେଲ ର ଲଗାଯାଇଛି ଯାହାର ବ୍ୟାସ ପ୍ରାୟ 6 ମିଟର ।
• ପବନ ପ୍ରବାହିତ ହେଲେ ପ୍ରପେଲର ଘୁରେ ଏବଂ ଘୁରିବା ସହ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।

4. ସୌର ରନ୍ଧକ ଥ‌ିବା ତାପଶୋଷୀ ଆଚ୍ଛାଦନ କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
ଭ-

• ଆଧାର ପାତ୍ର ଗୁଡ଼ିକୁ ର ଖା ଯାଇଥ‌ି ଆବୃତ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହାକୁ ତାପଶୋଷୀ ଆଚ୍ଛାଦନ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ଆଚ୍ଛାଦନ ଦ୍ଵାରା ପାତ୍ରର ଭିତର ପାର୍ଶ୍ଵର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ଓ ପାତ୍ର ଦ୍ଵାରା ଅବଶୋଷିତ ତାପ ସହଜରେ କାଚ ବାହାରକୁ ଯାଇପାରେ ନାହିଁ ।

5. କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପବନ କଳ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବ ନାହିଁ ?
ଉ-

• ପବନର ବେଗ ଅତ୍ୟଧ୍ଵକ କମିଗଲେ ପବନ ଚକି ସମ୍ଭବପର ହୁଏ ନାହିଁ ।
• ପବନର ବେଗ ଅତ୍ୟଧୁକ ବା ପବନ ଅଧ୍ଵ ବେଗରେ ବହିଲେ ପବନ ଚକି ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ।

6. ରାନସ୍ ନଦୀ ମୁହାଣରେ କିପରି ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଏ ?
ଉ-

• ରାନସ୍ ନଦୀ ମୁହାଣରେ ଜୁଆର ଓ ଭଟ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ରହେ । ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇଥର ଜୁଆର ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଏ । ଜୁଆର ଶକ୍ତି ସଂଗ୍ରହପାଇଁ ନଦୀ ମୁହାଣରେ ପ୍ରାୟ 20 Km ସୁଇସ୍ ଗେଟ୍ ଲଗାଯାଏ । ଉଚ୍ଚ ସମୟରେ ଗେଟ୍‌କୁ ଖୋଲି ଦିଆଯାଏ ଓ ଜୁଆର ଗେଟ୍ ବନ୍ଦ କରାଯାଏ ।
• ଜଳ ପତ୍ତନରୁ ଜଳ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଭାବରେ ସମୁଦ୍ରକୁ ଖଲାସ କରାଯାଏ । ଏହି ଖଲାସ ହେଉଥ‌ିବା ଜଳସ୍ରୋତରେ ଟରବାଇନ୍ ଘୁରାଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଯାଏ ।

7. ସୁଇସ୍ ଗେଟ୍‌ର କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
ଊ-

• ନଦୀ ମୁହାଣରେ ଜଳାଶୟ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ଯେଉଁ ଗେଟ୍ ଲଗାଯାଏ ତାହାକୁ ସୁଇସ୍ ଗେଟ୍
• ଜଳ ପତ୍ତନରୁ ଜଳ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଭାବରେ ସମୁଦ୍ରକୁ ଖଲାସ କରାଯାଏ । ଏହି ଖଲାସ ହେଉଥ‌ିବା ଜଳସ୍ରୋତରେ ଟରବାଇନ୍ ଘୁରାଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଯାଏ ।

8. ଢେଉରୁ କିପରି ଶକ୍ତି ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଏ ?
ଉ-

• ଜୁଆର ପରି ଢେଉରେ ଥ‌ିବା ଗତିଜ ଶକ୍ତିକୁ ବିନିଯୋଗ କରି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରବଳ ବାୟୁପ୍ରବାହ ହେବାଦ୍ଵାରା ଢେଉ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
• ଢେଉ ଶକ୍ତିକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଟରବାଇନ୍ ଚଳାଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଇଥାଏ ।

ଉ-

• ନଦୀରେ ବନ୍ଧ ପକାଇ ଏକ ବୃହତ୍ ଜଳଭଣ୍ଡାର ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଏ । ପରେ ଜଳକୁ ଉଚ୍ଚ ପତ୍ତନରୁ ନିମ୍ନ ପତ୍ତନକୁ ପ୍ରବଳ ବେଗରେ ଛଡ଼ାଯାଏ । ସେଥୁରୁ ଜାତ ହେଉଥ‌ିବା ଜଳସ୍ରୋତ ଶକ୍ତି ଟରବାଇନ୍ ଘୁରାଇବାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
• ଟର ବାଇନ୍ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ଜେନେରେ ଟର ଆର୍ମେଚର ଘୁରିବାଦ୍ଵାରା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ ।

10. ଭୂ-ତାପୀୟ ଶକ୍ତିର ଉପକାରିତାଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
ଊ-

• ଏହି ଶକ୍ତି ବର୍ଷର ସବୁ ସମୟରେ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇପାରେ । ଏହା ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣ କରେ ନାହିଁ ।
• ଅନ୍ୟ ଉପାୟରେ ଉତ୍ପାଦିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ତୁଳନାରେ ଏହି ଉପାୟରେ ଉତ୍ପାଦିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତିର ଖର୍ଚ୍ଚ ପରିମାଣ କମ୍ ।

11. ଭୂ-ତାପଜ ଶକ୍ତି କ’ଣ ? କେଉଁ ଦେଶରେ ଭୂତାପୀୟ ଶକ୍ତିର ବ୍ୟବହାର ଅଧିକ ?
ଉ-

• ପୃଥ୍ବୀ ଅଭ୍ୟନ୍ତରରେ ଥ‌ିବା ତାପଶକ୍ତି କୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରି ଭୂ-ତାପଜ ଶକ୍ତି କୁହାଯାଏ ।
• ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହି ପ୍ରକାରର ଶକ୍ତିର ବ୍ୟବହାର ବହୁଳ ଅଟେ ।

12. ମାସ୍‌ମା କ’ଣ ? ମାମା ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ରହିଥାଏ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-

• ପୃଥ‌ିବୀର ଗଭୀରତମ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକ ଉତ୍ତପ୍ତ ଏଠାରେ ଶିଳାଗୁଡ଼ି କ ତରଳିଯାଇଥାଏ ଏହି ତରଳ ଶିଳାକୁ ମାମା କୁହାଯାଏ ।
• ତରଳ ଶିଳା ବା ମାସ୍‌ମା ଯେଉଁ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ରହିଥାଏ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ ସ୍ଥାନ କହନ୍ତି ।

13. ସୌର ଚୁଲାର 2ଟି ଉପକାରିତା ଲେଖ ।

• କୌଣସି ଇନ୍ଧନର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼େ ନାହିଁ ।
• ପ୍ରତିଫଳକର ଭିତର ପୃଷ୍ଠକୁ ଅତି ମସୃଣ କରାଯାଇଥ‌ିବାରୁ ରୋଷେଇ ଦ୍ରବ୍ୟ ଅଧ‌ିକ ତାପମାତ୍ରାରେ ଗରମ କରାଯାଏ ।

14. ନାଭିକୀୟ ଶକ୍ତି ବିନିଯୋଗର 2ଟି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲେଖ ?
ଉ-

• ଏହି ବିଭାଜନ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକ ବିଶେଷ ଅସୁବିଧା ଏହାର ଠିକ୍ ଉପାୟରେ ପରିଚାଳନା । ଏହା ସମ୍ଭାବନା ରହିଥାଏ ।
• ନାଭିକୀୟ ଶକ୍ତି କେନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରତିଷ୍ଠାରେ ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ଖର୍ଚ୍ଚ, ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣର ଯଥେଷ୍ଟ ସମ୍ଭାବନା ଓ ଗୁରୁ ପରମାଣୁର ସୀମିତ ଲଭ୍ୟତା ଏହି ଶକ୍ତିର ବିନିଯୋଗ ଦିଗରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅଟେ ।

15. ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନର 2ଟି ଉପକାରିତା ଲେଖ ।
ଉ-

• କୋଇଲାକୁ ଶକ୍ତିଉତ୍ସଭାବେ ବ୍ୟବହାରକରି ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଛି ।
• ଶିଳ୍ପ ଅଭିବୃଦ୍ଧିରୁ ହିଁ ମନୁଷ୍ୟର ଜୀବନଶୈଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଛି ।

16. ସୌରଶକ୍ତି ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନ ଅପେକ୍ଷା ଅଧୂକ ଉପଯୋଗୀ କାହିଁକି ?
ଉ-
ସୌରଶକ୍ତି ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନ ଅପେକ୍ଷା ଅଧ୍ଵ ଉପଯୋଗୀ କାରଣ –

• ସୌରଶକ୍ତି ଏକ ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସ ଅଟେ ।
• ଏହି ପ୍ରକାର ଶକ୍ତି ଉତ୍ସରୁ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କଲାପରେ ପୁନର୍ବାର ସେହି ଉତ୍ସ ସୃଷ୍ଟି କରିହୁଏ ବା ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାୟରେ ସେ ସମସ୍ତ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସରୁ ବାରମ୍ବାର ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ । ଯାହା ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନଦ୍ୱାରା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।
• ସୌରପ୍ରବାହ ଦ୍ଵାରା ପୃଥ‌ିବୀପୃଷ୍ଠରେ l ମିନିଟ୍‌ରେ ପ୍ରତି ବର୍ଗ ସେ.ମି.ରେ ପ୍ରାୟ 2 କ୍ୟାଲୋରୀ ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ଓ ଏହା ଏକ ସ୍ଥିରାଙ୍କ ଅଟେ ।

17. ସୌରଶକ୍ତି ବାୟୁପ୍ରବାହ ପାଇଁ କିପରି ଦାୟୀ ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ପ୍ରଭାବରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ସମାନ ଭାବେ ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇ ନଥିବାରୁ ଅଟେ ।
• ବାୟୁ ଚାପର ଏହି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ବାୟୁସ୍ରୋତ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ଏହି କାରଣରୁ ସୌରଶକ୍ତି ବାୟୁ ପ୍ରବାହପାଇଁ ଦାୟୀ ଅଟେ ।

18. ଉତ୍ତମ ଶକ୍ତଉ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଯେଉଁ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସ

• ପ୍ରତି ଘନଫଳ ବା ବସ୍ତୁତ୍ଵ ପ୍ରତି ଅଧ୍ବକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରେ,
• ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରେ,
• ସହଜରେ ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯାଇପାରେ, ଏବଂ
• ସର୍ବୋପରି କମ ବ୍ୟୟସାପେକ୍ଷ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ ଏକ ଉତ୍ତମ ଶକ୍ତି ଭାବେ ବିବେଚିତ ହୋଇଥାଏ ।

19. ଢେଉରୁ କିପରି ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଏ ?
ଉ-

• ଜୁଆର ପରି ଢେଉରେ ଥ‌ିବା ଗତିଜଶକ୍ତିକୁ ବିନିଯୋଗ କରି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଇପାରିବ ।
• ସମୁଦ୍ରର ଉପରିଭାଗରେ ପ୍ରବଳ ବାୟୁପ୍ରବାହରୁ ଢେଉର ସୃଷ୍ଟି ।
• ଏହି ଢେଉଶକ୍ତିକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଟର୍‌ବାଇନ୍ ଚଳାଇ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଇପାରୁଛି ।

20. ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଥିବା ଜଳ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-
ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ହୀରାକୁଦ, ମାଛକୁ ଣ୍ଡ, ବାଲିମେଳା ରେଙ୍ଗାଲି, ଉପର କୋଲାବ, ଉପର ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀ ଆଦି ଜଳବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରକଳ୍ପମାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Political Science Important Questions Chapter 4 ମାନବିକ ଅଧ୍ବକାର Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Political Science Important Questions Chapter 4 ମାନବିକ ଅଧ୍ବକାର

Subjective Type Questions With Answers
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଆତଙ୍କବାଦୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ମାନବିକ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନର ଦୁଇଟି ପ୍ରମାଣ ପ୍ରଦାନ କର।
Answer:

• ୨୦୦୧ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୧ ତାରିଖରେ ଆତଙ୍କବାଦୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆମେରିକାର ବିଶ୍ଵ ବାଣିଜ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ଏବଂ
• ୨୦୦୮ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖରେ ମୁମ୍ବାଇ ନଗରୀର ତାଜ ହୋଟେଲରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆତଙ୍କବାଦୀମାନଙ୍କ ଆଖିବୁଜା ଗୁଳିଚାଳନା ମାନବିକ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନର ପ୍ରମାଣ ଅଟେ ।

୨। କେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ନାଗରିକମାନେ ଅଧ୍ବ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି ? କେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ନାଗରିକମାନେ କମ୍ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି ?
Answer:

• ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ନାଗରିକମାନେ ଅଧ‌ିକ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି ।
• ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ବା ସ୍ୱେଚ୍ଛାଚାରୀ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ନାଗରିକମାନେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ କମ୍ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି।

୩। ୮୬ ତମ ସଂବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ଆଇନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ କି କି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ?
Answer:

• ୬ ବର୍ଷରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସର ସମସ୍ତ ଶିଶୁକୁ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଏକ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ।
• ଶିଶୁମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଦାନ ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କ ମୌଳିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭାବେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।

୪। ପ୍ରତିବର୍ଷ କେଉଁ ଦିନ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନାରୀ ଦିବସ ପାଳିତ ହୁଏ ? ନାରୀ ସଶକ୍ତିକରଣର ସ୍ଲୋଗାନ୍ କ’ଣ ?
Answer:

• ପ୍ରତିବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ୮ ତାରିଖକୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନାରୀ ଦିବସରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
• ନାରୀ ଶକ୍ତି ଜିନ୍ଦାବାଦ୍ – ଏହା ନାରୀ ସଶକ୍ତିକରଣର ସ୍ଲୋଗାନ୍ ଅଟେ ।

୫। କେଉଁ ଜର୍ମାନ୍ ଲେଖୁବା ସାହିତ୍ୟରେ ଓ କେଉଁ ଆମେରିକୀୟ ମହିଳା ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ରରେ ନୋବେଲ୍‌ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି ?

• ଜର୍ମାନ୍ ଲେଖ୍କା ହର୍ତା ମୁଲର ସାହିତ୍ୟରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି ।
• ଆମେରିକାର ଏଲିନର ଓଷ୍ଟ୍ରମ୍ ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ରରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି ।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଶାରଦୀୟ ଉତ୍ସବ ଦଶହରାରେ କେଉଁ ହିନ୍ଦୁ ଦେବୀଙ୍କୁ ଆରାଧନା କରାଯାଏ ?
Answer:
ଶାରଦୀୟ ଉତ୍ସବ ଦଶହରାରେ ଶକ୍ତିମୟୀ ଦୁର୍ଗାଙ୍କର ଆରାଧନା କରାଯାଏ ।

୨। ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତିରେ କାହାକୁ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଛି ?
Answer:
ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତିରେ ମା’ଙ୍କୁ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆଯାଇଛି ।

୩। ନାରୀ ସଶକ୍ତିକରଣର ସ୍ଲୋଗାନ୍ କ’ଣ ?
Answer:
ନାରୀ ସଶକ୍ତିକରଣର ସ୍ଲୋଗାନ୍ ହେଲା – ‘ନାରୀ ଶକ୍ତି ଜିନ୍ଦାବାଦ’ ।

୪। ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ମୌଳିକ ଅତ୍‌ରରେ ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ କେଉଁ କାମରେ ନିଯୁକ୍ତ ନ କରାଇବାପାଇଁ ବାରଣ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଉ ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ମୌଳିକ ଅଧିକାରରେ ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ ଖଣି ଓ କଠିନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଯୁକ୍ତ ନ କରାଇବା ପାଇଁ ବାରଣ କରାଯାଇଛି ।

୫। କେଉଁ ଆଇନ ବଳରେ ନାରୀ ଓ ପୁରୁଷ ଏକା କାମ ପାଇଁ ସମାନ ମଜୁରୀ ପାଇବେ ବୋଲି ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି ?
Answer:
‘୧୯୭୬ ମସିହା ସମାନ ମଜୁରୀ ଆଇନ’ ବଳରେ ନାରୀ ଓ ପୁରୁଷ ଏକା କାମ ପାଇଁ ସମାନ ମଜୁରୀ ପାଇବେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାରଛି ।

୬। ସନ୍ତାନର ବାଲ୍ୟଶିକ୍ଷା କେଉଁଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ?
Answer:
ସନ୍ତାନର ବାଲ୍ୟଶିକ୍ଷା ମା’ କୋଳରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।

୭। ଆମ ରାଜ୍ୟରେ କେଉଁ ମସିହାରୁ ମାନବ ଅଧ୍ୟାର ଆୟୋଗ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ?
Answer:
ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ୨୦୦୩ ମସିହାରୁ ମାନବ ଅଧିକାର ଆୟୋଗ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି।

୮। ବିଲାତର ‘ମାଗ୍ନାକାର୍ଟ’ କେଉଁ ମସିହାରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ବିଲାତର ‘ମାଗ୍ନାକାର୍ଟ’ ୧୨୧୫ ମସିହାରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ।

୯। ଆମେରିକାର କେଉଁ ଘୋଷଣାନାମାରେ ମାନବିକ ଅଧିକାରକୁ ସ୍ବୀକୃତି ମିଳିଛି ?
Answer:
ଆମେରିକାର ୧୭୭୬ ମସିହା ସ୍ଵାଧୀନତା ଘୋଷଣାନାମାରେ ମାନବିକ ଅଧିକାରକୁ ସ୍ବୀକୃତି ମିଳିଛି ।

୧୦। କେଉଁ ମସିହା କେତେ ତାରିଖରେ ବମ୍ବେର ତାଜ ହୋଟେଲରେ ଆତଙ୍କବାଦୀମାନେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
୨୦୦୮ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖରେ ଆତଙ୍କବାଦୀମାନେ ବମ୍ବେର ତାଜ ହୋଟେଲରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।

Objective Type Questions With Answers
ବସ୍ତୁନଷ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧। ଆମେରିକାର ବିଶ୍ଵ ବାଣିଜ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଆତଙ୍କବାଦୀମାନେ _______ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୧ ତାରିଖ ଦିନ ଧ୍ବଂସ କରି
Answer:
୨୦୦୧

୨ । ମାନବ ଅଧିକାର ___________ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସାର୍ବଜନୀନ ମାନ୍ୟତା ଲାଭ କରିଛି ।(ଊନବିଂଶ, ବିଂଶ, ଏକବିଂଶ)
Answer:
ବିଂଶ

୩। _______________ ମସିହାର ଫ୍ରାନ୍ସର ମାନବିକ ଅଧିକାର ଘୋଷଣା ମାନବିକ ଅଧିକାରରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । (୧୨୧୫, ୧୭୭୬, ୧୭୮୯)
Answer:
୧୭୮୯

୪। ଜାତିସଂଘର ସନନ୍ଦ (Charter) __________ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୪୫ ମସିହାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଆସୁଛି । (୫, ୨୦, ୨୪)
Answer:
୨୪

୫। ________________ ମସିହାରୁ ଭାରତରେ ମାନବିକ ଅଧୂକାର ଆୟୋଗ କାମ କରୁଛି । (୧୯୯୦, ୧୯୯୨, ୧୯୯୩)
Answer:
୧୯୯୩

୬ । ସନ୍ତାନର ବାଲ୍ୟଶିକ୍ଷା _____________________ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । (ବିଦ୍ୟାଳୟ, ମା’ କୋଳ, ସମାଜ)
Answer:
ମା’ କୋଳ

୭ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଶୁର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟରୂପେ ସମ୍ବିଧାନର___________ ଧାରାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । (୨୧ (କ), ୧୪ (କ), ୫୧(କ))
Answer:
୫୧ (କ)

୮। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ମେ ମାସର ___________ ରବିବାରକୁ ମାତୃ ଦିବସ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । (ପ୍ରଥମ, ଦ୍ଵିତୀୟ, ତୃତୀୟ)
Answer:
ଦ୍ୱିତୀୟ

୯। _________ ନାରୀ ସଶକ୍ତିକରଣର ସ୍ଲୋଗାନ୍ ।
(ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ସହ ସମାନ ଅଧିକାର, ଜୟତେ ନାରୀଶକ୍ତି, ନାରୀଶକ୍ତି ଜିନ୍ଦାବାଦ)
Answer:
ନାରୀଶକ୍ତି ଜିନ୍ଦାବାଦ

୧୦। _____________ ମସିହାକୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନାରୀବର୍ଷ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା। (୧୯୭୪, ୧୯୭୫, ୧୯୭୭)
Answer:
୧୯୭୫

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Solutions Chapter 10 ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ୩୦୦ ରୁ ୮୦୦ ମଧ୍ଯରେ ଭାରତ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Solutions Chapter 10 ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ୩୦୦ ରୁ ୮୦୦ ମଧ୍ଯରେ ଭାରତ

୧। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ଦ୍ଵିତୀୟ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ନିଜକୁ କେଉଁ ଉପାଧ୍ଧରେ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେ କିପରି ନିଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ବିସ୍ତୃତ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ପରେ ତାଙ୍କର ଯୋଗ୍ୟପୁତ୍ର ଦ୍ବିତୀୟ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ନିଜକୁ ‘ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ’ ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ ଶକମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ବିଜୟ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇ ପଶ୍ଚିମ ମାଳବ ଓ ସୌରାଷ୍ଟ୍ର ଅଧ୍ୟାର କରିଥିଲେ ।
• ଏହା ଫଳରେ ଗୁପ୍ତ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଆରବ ସାଗର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାର ଲାଭ କରିଥିଲା ।
• ତେଣୁ ଭାରତର ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳରେ ଥ‌ିବା ବନ୍ଦର ଗୁପ୍ତ ସାମ୍ରାଜ୍ୟଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଖ) ଫା-ସିଆଙ୍କ ଭାରତ ଭ୍ରମଣ ବିବରଣୀରୁ ସେହି ସମୟରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ସାମାଜିକ ଅବସ୍ଥା କପରି ଥିଲା, ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଫା-ସିଆଙ୍କ ବିବରଣୀରୁ ଜଣାପଡ଼େ ଯେ ଭାରତୀୟମାନେ ସେତେବେଳେ ଖୁସିରେ ଥିଲେ । ସେମାନେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନକୁ ଅବାଧରେ ଯାତାୟାତ କରିପାରୁଥିଲେ । ଲୋକମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ଭଲଥିଲା ।
• ରାଜାମାନେ ସୁଶାସକ ଥିଲେ । ପ୍ରାଣଦଣ୍ଡର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନଥିଲା । ଗୁରୁତର ଅପରାଧରେ କିମ୍ବା ବାରମ୍ବାର ବିଦ୍ରୋହକଲେ ଅଙ୍ଗଚ୍ଛେଦ କରାଯାଉଥିଲା । ଦୋଷୀମାନେ ଅର୍ଥଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ ହେଉଥିଲେ ।
• ଗ୍ରାମମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ଅନେକ ଥିଲା । ରାଜା ଚାଷୀମାନଙ୍କଠାରୁ ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଫସଲ କର ଆକାରରେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ ।
• ଭାରତରେ ଅନେକ ଧର୍ମଶାଳା ଥ‌ିବା କଥା ମଧ୍ୟ ସେ କହିଛନ୍ତି । ଉଭୟ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଲୋକ ଓ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ରହୁଥିଲେ ।

(ଗ) ଗୁପ୍ତଯୁଗରେ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ଅବନତି ଓ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ଧର୍ମର ପୁନରୁତ୍‌ଥାନ କିପରି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ଦୁଇ ଶହରୁ ଅଧ୍ଵ ବର୍ଷ ଶାସନ କରିଥିବା ଗୁପ୍ତରାଜାମାନେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଧର୍ମର ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା କରିବାରୁ ଓ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଲିଖ୍ ଅନେକ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥର ବିକାଶ ଦ୍ବାରା ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ପୂର୍ବ ଗୌରବ ହ୍ରାସ ପାଇଲା ।
• ସେ ସମୟରେ ମହାଯାନ ପନ୍ଥାର ଅଭ୍ୟୁଦୟ ଯୋଗୁ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଓ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ଧର୍ମ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରଭେଦ ହ୍ରାସ ପାଇଲା । ଏପରିକି ବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଏକ ଅବତାର ରୂପେ ପରିଗଣିତ କରାଗଲା ।
• ଶଙ୍କରଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରଚାରିତ ଅଦୈତବାଦର ପ୍ରଚାର ଓ ତାଙ୍କର ବଳିଷ୍ଠ ଦାର୍ଶନିକ ତର୍କ ନିକଟରେ ବୌଦ୍ଧ ପଣ୍ଡିତମାନେ ତାଙ୍କର ସମକକ୍ଷ ହୋଇ ପାରିଲେ ନାହିଁ ।
• ହିନ୍ଦୁଧର୍ମର ପ୍ରଭାବରେ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମରେ ତନ୍ତ୍ର ପ୍ରବେଶ କରିବାରୁ ବଜ୍ରଯାନର ଆବିର୍ଭାବ ହେଲା । ଏଣୁ ଏହିସବୁ କାରଣମାନ ଯୋଗୁଁ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ଅବନତି ଘଟିଥୁଲା ଓ ବ୍ରାହ୍ମଣଧର୍ମର ପୁନରୁତ୍‌ଥାନ ହୋଇଥିଲା ।

(ଘ) ଗୁପ୍ତଯୁଗର ଶାସକମାନଙ୍କ ସମୟରେ ସାହିତ୍ୟ, କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟର କିପରି ଉନ୍ନତି ହୋଇଥିଲା, ଲେଖ ।
Answer:

• ଗୁପ୍ତ ଯୁଗରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ କବି ଓ ନାଟ୍ୟକାର ଥିଲେ କାଳିଦାସ । ସେ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଅଭିଜ୍ଞାନ ଶାକୁନ୍ତଳମ୍, ମାଳବିକାଗ୍ନିମିତ୍ରମ୍, ରଘୁବଂଶମ୍, କୁମାରସମ୍ଭବମ୍ ଓ ମେଘଦୂତମ୍ ଆଦି କାଳଜୟୀ ନାଟକ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
• ସେହିପରି ଶୁଦ୍ରକଙ୍କଦ୍ଵାରା ଲିଖ୍ ‘ମୃଚ୍ଛକଟିକମ୍’ ଏକ ସାମାଜିକ ନାଟକ, ବିଷ୍ଣୁଶର୍ମାଙ୍କଦ୍ୱାରା ‘ପଞ୍ଚତନ୍ତ୍ର’, ଅମରସିଂହଙ୍କ ‘ଅମରକୋଷ’ ରାମାୟଣ, ମହାଭାରତ ଓ ପୁରାଣଗୁଡ଼ିକର ସଙ୍କଳନ ଇତ୍ୟାଦି ଗୁପ୍ତଯୁଗର ସାହିତ୍ୟର ଉତ୍କର୍ଷତା ବହନ କରିଥିଲା ।
• ଗୁପ୍ତଯୁଗର କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ପୂଣ୍ଣଭାବରେ ବିକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହି ଯୁଗରେ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ଧର୍ମର ପୁନରୁତ୍‌ଥାନ ଯୋଗୁଁ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ଝାନ୍ସୀ ଜିଲ୍ଲାର ଦେଓଗଡ଼ଠାରେ ଦଶାବତାର ମନ୍ଦିର, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଜବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାର ତିମ୍ୱାଠାରେ ଥ‌ିବା ବିଷ୍ଣୁମନ୍ଦିର, ଭୂମାରାଠାରେ ଥ‌ିବା ଶିବମନ୍ଦିର ଓ ଭିତରଗାଓଁର ଇଟାରେ ତିଆରି ମନ୍ଦିର ଆଦି ଗୁପ୍ତଯୁଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ନିଦର୍ଶନ ।
• ଏହି ସମୟରେ ଅନେକ ବୌଦ୍ଧ ଚୈତ୍ୟଗୃହ ଓ ବିହାର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।

(ଙ) ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଚାଲୁକ୍ୟମାନଙ୍କର ଅବଦାନ ବିଷୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଚାଲୁକ୍ୟମାନଙ୍କର ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ ଥିଲା । ସେହି ସମୟରେ ଚାଲୁକ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ବାତାପି (କର୍ଣ୍ଣାଟକ ରାଜ୍ୟ) ଏକ ସମୃଦ୍ଧିଶାଳୀ ସହରଥୁଲା ଓ ବାଣିଜ୍ୟଗତ ସମ୍ପର୍କ ଚାଲୁକ୍ୟର ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ଘଟାଇଥିଲା ।
• ଚାଲୁକ୍ୟ ବଣିକମାନେ ଇରାନ୍, ଆରବ ଦେଶ ଏବଂ ଲୋହିତ ସାଗରସ୍ଥିତ ବିଭିନ୍ନ ବନ୍ଦର ସହିତ ବ୍ୟବସାୟ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲା ।
• ହାଡ଼ଖୋଳି ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବା ଚାଲୁକ୍ୟର ରାଜ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା । ବାତାପି ବା ବାଦାମିରେ ଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ଦିରରେ ବିଷ୍ଣୁ, ବ୍ରହ୍ମା ଓ ଶିବଙ୍କର ଅତିକମନୀୟ ମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
• ଏହି ସମୟରେ ଅଜନ୍ତାର ଚୈତ୍ୟଗୃହଗୁଡ଼ିକ ପାହାଡ଼ରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଥିଲା । ଏଲୋରା, ମେଗୁତି, ଅହିହୋଲ୍ ଏବଂ ପଟ୍ଟଦକଲଠାରେ ମନ୍ଦିର ଚାଲୁକ୍ୟ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଚ) ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ସାଂସ୍କୃତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପଲ୍ଲବ ରାଜବଂଶର ଶାସକମାନଙ୍କର ଦାନ କିପରି ଅତୁଳନୀୟ ଥିଲା ?
Answer:

• ପଲ୍ଲବମାନଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ସମ୍ମାନ ଦିଆଯାଉଥିଲା । ଭାରବୀ ଓ ଦଣ୍ଡୀଙ୍କ ପରି ମହାନ୍ ପଣ୍ଡିତମାନେ ପଲ୍ଲବ ରାଜସଭାରେ ଥିଲେ ।
• ଭାରବୀଙ୍କ ରଚିତ ‘ଜୀରାତାର୍ଜନୀୟମ’ ଏବଂ ‘ଦଶକମାର ଚରିତମ’ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ଦୁଇଟି ସବିଦିତ ଗ୍ରନ୍ଥ ଏବଂ ରାଜା ପ୍ରଥମ ମହେନ୍ଦ୍ର ବର୍ମନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରଚିତ ‘ମତ୍ତବିଳାସ ପ୍ରହସନ’ ଏକ ସାମାଜିକ ନାଟକ ।
• ସେ ସମୟରେ କାଞ୍ଚି ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଶିକ୍ଷାର ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ କାଞ୍ଚ୍ ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟ ଆର୍ଯ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରସାରର ଏକ କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା ।
• ଧର୍ମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ବୈଷ୍ଣବ ଓ ଶୈବ ସନ୍ଥମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଥମେ ପଲ୍ଲବ ରାଜ୍ୟରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ସଂସ୍କୃତିକୁ ସେମାନଙ୍କ ଦାନ ଅତୁଳନୀୟ ଥିଲା ।

(ଛ) ଜୁଆଇ-ଜାଈ (ହୁଏନ୍‌ସାଂ) କିଏ ? ସେ ତାଙ୍କ ଭ୍ରମଣ ବୃତ୍ତାନ୍ତରେ କ’ଣ ଲେଖିଛନ୍ତି ?
Answer:

• ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନଙ୍କ ସମୟରେ ଭାରତକ ଆସିଥିବା ଚୀନ ପରିବ୍ରାଜକ ଜୁଆଙ୍ଗ-ଜାଈ ବା ହୁଏନସାଙ୍ଗଙ୍କ ବିବରଣୀରୁ ଜଣାଯାଏ ଲୋକମାନଙ୍କ ଜୀବନ ସରଳଥିଲା ଓ ସେମାନେ ନିରାମିଶ ଖାଦ୍ୟପ୍ରିୟ ଥିଲେ । ସେ ସମୟରେ ଜାତିପ୍ରଥା ଅତି କଠୋର ଥିଲା ।
• ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ଅଠରଟି ଶାଖା ମଧ୍ୟରୁ ମହାଯାନ ଓ ହୀନଯାନ ଶାଖା ଦୁଇଟି ପ୍ରଧାନ ଥିଲା ।
• ହର୍ଷଙ୍କ ସମୟରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ନାଳନ୍ଦା ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟ ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଓ ସମ୍ମାନଜନକ ଶିକ୍ଷାକେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା, ଯେଉଁଥରେ
• ଜୁଆଙ୍ଗ୍-ଜାଙ୍ଗ୍ ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନଙ୍କୁ ଜଣେ ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ଶାସକ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ସହିତ ହର୍ଷଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଆୟୋଜିତ କନୌଜ ସଭା ଓ ପ୍ରୟୋଗ ଧର୍ମସଭାର ବିଶେଷ ବିବରଣୀ ଦେଇଛନ୍ତି ।

(ଜ) ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନଙ୍କ ରାଜ୍ୟଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

• ବଦ୍ଧନ ରାଜବଂଶର ରାଜା ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନ ଗୁପ୍ତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସାମାନ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ନିଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ । ସୁଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାପାଇଁ ସେ ବହୁ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଥିଲେ ।
• ଅଶୋକଙ୍କ ଭଳି ସେ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ଗସ୍ତକରି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କରୁଥିଲେ ।
• ସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ଶସ୍ୟର ଏକ-ଷତାଂଶ କର ରୂପରେ ଆଦାୟ କରୁଥିଲେ ।
• ଗୁରୁତର ଅପରାଧ ପାଇଁ ଝଟ୍ଟ ଅଙ୍ଗଚ୍ଛେଦର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା ।

(ଝ) ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ କିପରି ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ସଂଗଠିତ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ନଅଜଣ ରାଜାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ସେମାନଙ୍କ ରାଜ୍ୟକୁ ନିଜ ରାଜ୍ୟ ସହିତ ମିଶାଇ ଦେଇଥିଲେ । ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତକୁ ଯୁଦ୍ଧ ଅଭିଯାନରେ ଯାଇ ବାରଜଣ ରାଜାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ପରାଜିତ ରାଜାମାନେ ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ବଶତା ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲେ ।
• ଗୁପ୍ତ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ସୀମାକୁ ଲାଗିଥିବା ସମତଟ, ଦାବକ, କାମରୂପ, ନେପାଳ ପ୍ରଭୃତି ରାଜ୍ୟର ନରପତିମାନେ ସ୍ଵଇଚ୍ଛାରେ ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ବଶତା ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲେ ।
• ସୀମାନ୍ତରେ ଥ‌ିବା ନଅଟି ଜନଜାତିମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟମାନେ ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କର ବଶତା ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କୁ କର ଓ ଉପହାର ଦେବା ସହିତ ତାଙ୍କ ଆଦେଶ ପାଳନ କଲେ ।
• ଶକ, କୁଶାଣ ଏବଂ ମୁରୁଣ୍ଡମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଓ ସିଂହଳର ରାଜା ମେଘବର୍ଣ୍ଣ ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ସହ ବନ୍ଧୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ସନ୍ଧିରେ ଆବଦ୍ଧ ହେଲେ । ଫଳରେ ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଭାବ ଭାରତବର୍ଷର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳରେ ସ୍ଥାପିତ ହେବା ସହିତ ସିଂହଳ ବା ବର୍ତ୍ତମାନର ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥିଲା । ଏହିପରି ‘ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ ତାଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ସଂଗଠିତ କରିଥିଲେ ।

(ଞ ) ଗୁପ୍ତଯୁଗକୁ ଭାରତର ସୁବର୍ଣ୍ଣଯୁଗ କୁହାଯାଏ କାହିଁକି ?
Answer:

• ଫାହିୟାନଙ୍କ ଭାରତ ବିବରଣୀ ପୁସ୍ତକରେ ଗୁପ୍ତଯୁଗକୁ ସୁବର୍ଣ୍ଣଯୁଗ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ଏହି ସମୟରେ ରାଜ୍ୟରେ ସୁଖଶାନ୍ତି ବିରାଜମାନ କରୁଥିଲା । ବାହ୍ୟ ଶତ୍ରୁ ଆକ୍ରମଣ ନଥିଲା କିମ୍ବା ଚୋରି ଡକାୟତିର ଭୟ ଇଥିଲା ।
• କୃଷି ଶିଳ୍ପ, ବାଣିଜ୍ୟ, କଳା, ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ବିଜ୍ଞାନ ଆଦି ସବୁକ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଶର ଉନ୍ନତି ସାଧୂତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଅଳ୍ପ କରି ଦେବାକୁ ପଡ଼ୁଥିଲା । ଲୋକମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ସ୍ଵଚ୍ଛଳ ଥିଲା । ରାଜାମାନେ ଅତ୍ୟାଚାରୀ ନଥିଲେ ଓ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ଅଭିଯୋଗର ନ୍ୟାୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଚାର କରାଯାଉଥିଲା ।
• ଦାତବ୍ୟ ଚିକିତ୍ସାଳୟମାନ ଖୋଲା ହୋଇ ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ମାଗଣା ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିଲା । ଧନୀକ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନେ ଧର୍ମଶାଳାମାନ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।

୨। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶର ଉତ୍ତର ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ । (ତିନୋଟି କରି ବାକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ)

(କ) ପ୍ରଥମ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ କେଉଁ ବଂଶର ରାଜକୁମାରୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାଦ୍ଵାରା ତାଙ୍କର ପ୍ରଭାବ କିପରି ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିଲା ?
Answer:

• ପ୍ରଥମ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ଲଚ୍ଛବୀ ବଂଶର ରାଜକୁମାରୀ କୁମାରଦେବୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।
• ଏହାଦ୍ଵାରା ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିଲା ।
• ତାଙ୍କର ରାଜ୍ୟ ବିହାର, ବଙ୍ଗଳା ଓ ଉତ୍ତର ଭାରତର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଖ) ଆହ୍ଲାବାଦ ସ୍ତମ୍ଭଲେଖକୁ କିଏ ରଚନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ କାହିଁକି ପ୍ରଶସ୍ତି କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ଆହ୍ଲାବାଦ ସ୍ତମ୍ଭଲେଖକୁ ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରୀ ହରିସେଣ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
• ଏହି ସ୍ତମ୍ଭଲେଖରେ ଗୁପ୍ତବଂଶର ରାଜା ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ପ୍ରଶସ୍ତି ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଏଣୁ ଏହାକୁ ପ୍ରଶସ୍ତି କୁହାଯାଏ ।

(ଗ) ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତି ଅନୁରାଗ ଥୁଲା, ଏହା କିପରି ଜଣାପଡ଼େ ?
Answer:

• ତାଙ୍କଦ୍ବାରା ପ୍ରଚଳିତ ଏକ ମୁଦ୍ରାର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଖୋଦିତ ବୀଣା ସଦୃଶ ଏକ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ସେ ବଜାଉ ଥିବାର ଚିତ୍ରରୁ ଜଣାପଡ଼େ ।
• ତେଣୁ ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ ସଙ୍ଗୀତାନୁରାଗୀ ଥ‌ିବାର ପ୍ରମାଣ ମିଳେ ।
• ସେ ମଧ୍ୟ ‘କବିରାଜ’ ଉପାଧ୍ ଧାରଣ କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ଫା-ସିଅଁଙ୍କ ଭାରତ ଭ୍ରମଣ ବିବରଣୀରେ ଗୁପ୍ତଯୁଗରେ ଦୋଷୀମାନେ କିପରି ଦଣ୍ଡିତ ହେଉଥିଲେ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼େ ?
Answer:

• ଫା-ସିଆଁଙ୍କ ଭାରତ ଭ୍ରମଣ ବିବରଣୀରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି ଯେ ସେତେବେଳେ ପ୍ରାଣଦଣ୍ଡର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନଥିଲା ।
• ଗୁରୁତର ଅପରାଧ କିମ୍ବା ବାରମ୍ବାର ବିଦ୍ରୋହ କଲେ ଦୋଷୀମାନଙ୍କର ଅଙ୍ଗଚ୍ଛେଦନ କରାଯାଉଥିଲା ।
• ଅନ୍ୟ ଦୋଷୀମାନେ ଅର୍ଥଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ ହେଉଥିଲେ ।

(ଙ) ପ୍ରସିଦ୍ଧ କବି ଓ ନାଟ୍ୟକାର କାଳିଦାସ କ’ଣ କ’ଣ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ପ୍ରସିଦ୍ଧ କବି ଓ ନାଟ୍ୟକାର କାଳିଦାସ ‘ଅଭଜ୍ଞାନ ଶାକୁନ୍ତଳମ୍’, ‘ମାଳବିକାଗ୍ନିମିତ୍ରମ୍’ ଓ ‘ବିକ୍ରମୋର୍ବଶୀୟମ୍’ ନାଟକ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
• ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ‘ଅଭିଜ୍ଞାନ ଶାକୁନ୍ତଳମ୍’ ନାଟକ ଖୁବ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲା ।
• ସେ ‘ରଘୁବଂଶମ୍’, ‘କୁମାରସମ୍ଭବମ୍’, ‘ମେଘଦୂତମ୍’ କାବ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

(ଚ) ଗୁପ୍ତଯୁଗରେ ବିଜ୍ଞାନର ବିକାଶ କିପରି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ଗଣିତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦଶମିକ ପଦ୍ଧତି, ଶୂନ୍ୟର ପ୍ରଚଳନ ଆଦି ଗୁପ୍ତଯୁଗର ଅବଦାନ ଅଟେ ।
• ବିଖ୍ୟାତ ଗଣିତ ବିଶାରଦ ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟ ଗଣିତ ଓ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନରେ ପାରଙ୍ଗମ ଥିଲେ । ସେ ‘ଆର୍ଯ୍ୟଭଙ୍ଗୀୟମ୍’ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
• ଆଉ ଜଣେ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀ ବରାହମିହିର ‘ବୃହତ୍ ସଂହିତା’ ରଚନା କରିଥିଲେ । ସେ ‘ସିଦ୍ଧାନ୍ତିକା’ରେ ‘ରୋମକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ’ କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଚିକିତ୍ସାଶାସ୍ତ୍ର ବିଶାରଦ ବାଗଭଟ୍ଟ ଗୁପ୍ତଯୁଗର ଥିଲେ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ।

(ଛ) ମହମ୍ମଦ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମ ସମ୍ବନ୍ଧରେ କ’ଣ କହିଥିଲେ ?
Answer:

• ମହମ୍ମଦ ୫୭୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ମକ୍କାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ପ୍ରଚାରିତ ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଭଗବାନ ଏକ ଓ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ।
• ଆଲ୍ଲା ହେଉଛନ୍ତି ଭଗବାନ ଓ ମହମ୍ମଦ ତାଙ୍କର ପ୍ରତିନିଧୂ ।

(ଜ) କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଖଲିଫାମାନେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଖଲିଫାମାନେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ଭାରତର ଧନରତ୍ନ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ ।
• ତତ୍‌କାଳୀନ ରାଜନୈତିକ ଅବସ୍ଥା ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା ।

(ଝ) ଇସ୍‌ଲାମ୍‌ର ଆବିର୍ଭାବ ପୂର୍ବରୁ ଆରବ ବଣିକମାନେ ଭାରତ ସହିତ କିପରି ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଥିଲେ ?
Answer:

• ଇସ୍‌ଲାମ୍‌ର ଆବିର୍ଭାବ ପୂର୍ବରୁ ଆରବୀୟ ବଣିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ କେରଳର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟଗତ ସମ୍ପର୍କ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
• ସେଠାରୁ ଭାରତୀୟ ମସଲା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ସାମଗ୍ରୀକୁ କିଣି ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ବଜାରରେ ବିକ୍ରୟ କରିବା ସହିତ ନିଜ ଦେଶକୁ ମଧ୍ୟ ନେଉଥିଲେ।
• ଏହିପରି ଭାବରେ ଇସ୍‌ଲାମ୍‌ର ଆବିର୍ଭାବ ପୂର୍ବରୁ ଆରବ ସହିତ ଭାରତର ବାଣିଜ୍ୟଗତ ସମ୍ପର୍କ ଆରମ୍ଭ ନେଉଥିଲେ।

୩। ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ପ୍ରଥମ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ଥ‌ିବା ଦୁଇଜଣ ଗୁପ୍ତବଂଶର ରାଜାଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ପ୍ରଥମ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ଥ‌ିବା ଦୁଇଜଣ ଗୁପ୍ତବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ – ଶ୍ରୀଗୁପ୍ତ ଓ ଘଟୋତ୍କଚ ଗୁପ୍ତ ।

(ଖ) ଗୁପ୍ତବଂଶର ତୃତୀୟ ରାଜା ପ୍ରଥମ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ କେଉଁ ଉପାଧ୍ଧରେ ଭୂଷିତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ଗୁପ୍ତବଂଶର ତୃତୀୟ ରାଜା ପ୍ରଥମ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମହାରାଜାଧୁରାଜ ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ ହୋଇଥିଲେ ।

(ଗ) କେଉଁ ବର୍ଷଠାରୁ ଭାରତରେ ଗୁପ୍ତାବ୍ଦ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ?
Answer:
ଖ୍ରୀ.ଅ. ୩୨୦ଠାରୁ ଭାରତରେ ଗୁପ୍ତାବ୍ଦ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।

(ଘ) ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ କେଉଁ ଯଜ୍ଞ କରି ନିଜକୁ ସାର୍ବଭୌମ ରାଜା ବା ସମ୍ରାଟ ବୋଲି ପ୍ରତିପାଦିତ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞ କରି ନିଜକୁ ସାର୍ବଭୌମ ରାଜା ବା ସମ୍ରାଟ ବୋଲି ପ୍ରତିପାଦିତ କରିଥିଲେ ।

(ଡ) ଗୁପ୍ତସମ୍ରାଟ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ଚାଷୀମାନଙ୍କଠାରୁ କିପରି କର ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଗୁପ୍ତସମ୍ରାଟ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ଚାଷୀମାନଙ୍କଠାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ଶସ୍ୟର ଏକ-ଚତୁର୍ଥାଂଶ କର ଆକାରରେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ ।

(ଚ) ଶଙ୍କରଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରଚାରିତ ଅଦ୍ୱୈତବାଦର ପ୍ରଭାବ କେଉଁ ଧର୍ମ ଉପରେ ପଡ଼ିଥିଲା ?
Answer:
ଶଙ୍କରଙ୍କଦ୍ବାରା ପ୍ରଚାରିତ ଅଦ୍ୱୈତବାଦର ପ୍ରଭାବ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଉପରେ ପଡ଼ିଥିଲା ।

(ଛ) ‘ପଞ୍ଚତନ୍ତ୍ରାଂ’ କିଏ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
‘ପଞ୍ଚତନ୍ତ୍ର’ ବିଷ୍ଣୁଶର୍ମା ରଚନା କରିଥିଲେ ।

(ଜ) କେଉଁ ଗୁପ୍ତରାଜାଙ୍କ ଦରବାରରେ କାଳିଦାସ ଥିଲେ ?
Answer:
ଦ୍ବିତୀୟ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ବା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ଦରବାରରେ କାଳିଦାସ ଥିଲେ ।

(ଝ) କେଉଁ ପଲ୍ଲବ ରାଜା ‘ବାତାପିକେଣ୍ଡା’ ଉପାଧ୍ ଧାରଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପଲ୍ଲବ ରାଜା ପ୍ରଥମ ନରସିଂହ ବର୍ମନ ‘ବାତାପିକୋଣ୍ଡା’ ଉପାଧ୍ ଧାରଣ କରିଥିଲେ ।

(ଞ) ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ପ୍ରଭାକର ବର୍ଶନ ।

(ଟ) ହର୍ଷଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ନାଟକଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ହର୍ଷଙ୍କଦ୍ଵାରା ଲିଖିତ ନାଟକଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ‘ନାଗାନନ୍ଦ’, ‘ରତ୍ନାବଳୀ’ ଏବଂ ‘ପ୍ରିୟଦର୍ଶିକା’ ।

(୦) ମହମ୍ମଦ କେତେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମହମ୍ମଦ ୫୭୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

ଡ) ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମର ପବିତ୍ର ଗ୍ରନ୍ଥର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଧର୍ମର ପବିତ୍ର ଗ୍ରନ୍ଥର ନାମ ‘କୋରାନ୍’ ।

୪। ‘କ’ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ସହ ଗାର ଟାଣି ଯୋଡ଼ ।

୫। ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ଦ୍ବିତୀୟ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ ________________ ମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । (ଶକ, ହୁଣ, ଗ୍ରୀକ୍, କୁଶାଣ)
Answer:
ଶକ

(ଖ) ଶଶାଙ୍କ ______________ ଦେଶର ରାଜା ଥିଲେ । (ଗୌଡ଼, ପାଞ୍ଚାଳ, କଳିଙ୍ଗ, କାମରୂପ)
Answer:
ଗୌଡ଼

(ଗ) ରାମାୟଣ, ମହାଭାରତ ଓ ପୁରାଣଗୁଡ଼ିକ _______________ ଯୁଗରେ ସଂକଳନ ସଂପତ୍ତି କରାଯାଇଥିଲା । (ମୌର୍ଯ୍ୟ, ନନ୍ଦ, ଗୁପ୍ତ, ବୈଦିକ)
Answer:
ଗୁପ୍ତ

(ଘ) ପ୍ରଭାକର ବଦ୍ଧନ ______________ ଉପାଧ୍ଧରେ ଭୂଷିତ ହୋଇଥିଲେ ( ବାତାପିକୋଣ୍ଡା, ମହାରାଜାଧରାଜ, କବିରାଜ, ଗଜରାଜ)
Answer:
ମହାରାଜାଧୁରାଜ

(ଙ) ଜୁଆଙ୍ଗ-ଜାଙ୍ଗ୍ ________________ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସ୍ଵଦେଶ ଫେରିଯାଇଥିଲେ । (୬୨୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ, ୬୪୪ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ, ୫୭୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ, ୭୧୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ)
Answer:
୬୪୪ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ

(ଚ) ଦ୍ଵିତୀୟ ପୁଲକେଶୀନ୍ _______________ ବଂଶର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ରାଜା ଥିଲେ । (ଗୁପ୍ତ, ପଲ୍ଲବ, ଚାଲୁକ୍ୟ, ବର୍ଦ୍ଧନ)
Answer:
ଚାଲୁକ୍ୟ

(ଛ) ହର୍ଷ ପ୍ରତି ପାଞ୍ଚବର୍ଷରେ ________________ ଠାରେ ଏକ ଧର୍ମ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରୁଥିଲେ । (କନୌଜ, ପ୍ରୟାଗ, ଥାନେଶ୍ଵର, ଏଲୋରା)
Answer:
ପ୍ରୟାଗ

(ଜ) ‘ସକଳାଭର ପଥନାଥ’ ________________ ଙ୍କୁ କୁହାଯାଉଥିଲା । (ସମୁଦ୍ରଗୁପ୍ତ, ଦ୍ବିତୀୟ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ, ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନ, ଶଶାଙ୍କ)
Answer:
ହର୍ଷବର୍ଦ୍ଧନ

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Political Science Important Questions Chapter 3 ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Political Science Important Questions Chapter 3 ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ

Subjective Type Questions With Answers
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭାର ପ୍ରଥମ ବୈଠକ କେବେ ବସିଥିଲା ? ଏଥରେ କିଏ ସଭାପତିତ୍ବ କରିଥିଲେ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭାର ପ୍ରଥମ ବୈଠକ ୧୯୪୬ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ମାସରେ ବସିଥିଲା ।
• ଏଥରେ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ସିହ୍ନା ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରିଥିଲେ ।

୨। ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭାର ସ୍ଥାୟୀ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ? ଚିଠା ପ୍ରଣୟନ ସମିତିର ସଭାପତି ରୂପେ କିଏ ସଭାପତି କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:

• ଡକ୍ଟର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭାର ସ୍ଥାୟୀ ସଭାପତି ଥିଲେ ।
• ଡକ୍ଟର ଭୀମରାଓ ଆମ୍ବେଦକର ଚିଠା ପ୍ରଣୟନ ସମିତିର ସଭାପତିରୂପେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।

୩ । ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ? ସେ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମୟଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ନାମ ଥିଲା ଆତ୍ମାଭାଦେକର ।
• ସେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ରତ୍ନଗିରିଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୪। ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନରେ କେତୋଟି ଧାରା, ଅନୁସୂଚୀ ଓ ଭାଗ ରହିଛି ?
Answer:

• ଭାରତା ସମ୍ବିଧାନରେ ୩୯୫ଟି ଧାରା ଅଛି ।
• ଏଥରେ ୮ଟି ଅନୁସୂଚୀ ଓ ୨୨ଟି ଭାଗ ରହିଛି ।

୫। ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନ ଏକ ନମନୀୟ ଓ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ମିଶ୍ରଣ-କିପରି ?
Answer:

• ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର କେତେକ ଧାରା କେନ୍ଦ୍ର ସଂସଦର ଉଭୟ ଗୃହର ସରଳ ସଂଖ୍ୟା ଗରିଷ୍ଠ ସମର୍ଥନରେ ସଂଶୋଧନ ହୋଇଥାଏ, ମାତ୍ର ଅନ୍ୟ କେତେକ ଧାରାରେ ସଂଶୋଧନ ପ୍ରଣାଳୀ ଖୁବ୍‌ ଜଟିଳ ।
• ତେଣୁ ଏହା ନମନୀୟ ଓ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଏକ ମିଶ୍ରଣ ଅଟେ ।

୬। ଭାରତକୁ ଏକ ଅର୍ଥସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ କାହିଁକି ?
Answer:

• ଭାରତ ଏକ ସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ହେଲେହେଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଅଧ‌ିକ କ୍ଷମତାର ଅଧିକାରୀ।
• ତେଣୁ ଭାରତକୁ ଏକ ଅର୍ଥସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ ।

୭। ଆମ ଭାରତର ସଂସଦରେ କେତୋଟି ସଦନ ଅଛି ? ସେହି ସଦନଗୁଡ଼ିକର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:

• ଆମ ଭାରତର ସଂସଦରେ ଦୁଇଟି ସଦନ ଅଛି ।
• ଏହି ଦୁଇଟି ସଦନ ହେଉଛି ଲୋକସଭା ଓ ରାଜ୍ୟସଭା ।

୮। ଭାରତର ଶାସନମୁଖ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି, ମାତ୍ର ଏହା ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ନୁହେଁ କିପରି ?
Answer:

• ଭାରତର ଶାସନମୁଖ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେଲେହେଁ ପ୍ରକୃତ କ୍ଷମତା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ହାତରେ ଥାଏ ।
• ତେଣୁ ଭାରତ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ନୁହେଁ ।

୯। ସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ୪ଟି ଲକ୍ଷଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଲିଖ୍ ଓ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ
• ଦ୍ଵୈତ ଶାସନ
• କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷମତା ବଣ୍ଟନ
• ସ୍ଵାଧୀନ ଓ ନିରପେକ୍ଷ ନ୍ୟାୟାଳୟ

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ୧୯୭୮ ମସିହା ପୂର୍ବରୁ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ କେତୋଟି ମୌଳିକ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
୧୯୭୮ ମସିହା ପୂର୍ବରୁ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ୭ଟି ମୌଳିକ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରୁଥିଲେ ।

୨। ତୁମ ଗ୍ରାମରେ ଏକ ଯୁବକ ସଂଘ ଗଠନ କରିବା ସମ୍ବିଧାନର କେଉଁ ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ଅନ୍ତର୍ଗତ ?
Answer:
ଏହା ସ୍ଵାଧୀନତା ଅଧିକାରର ଅନ୍ତର୍ଗତ ।

୩। ସଂସଦୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ପ୍ରକୃତ କ୍ଷମତା କାହା ହାତରେ ଥାଏ ?
Answer:
ସଂସଦୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ପ୍ରକୃତ କ୍ଷମତା ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ହାତରେ ରହିଥାଏ।

୪। କେନ୍ଦ୍ରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭଳି ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ କିଏ ?
Answer:
ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ରାଜ୍ୟପାଳ ଅଟନ୍ତି ।

୫। ୨୦୦୨ ମସିହାରେ ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନକୁ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇ କେଉଁ ଧାରାରେ ୬ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଶିଶୁଙ୍କୁ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ମୌଳିକ ଅଧୂକାରର ଏକ ଅଂଶ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଧାରା ୨୧(କ) ରେ ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଶିଶୁଙ୍କୁ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ଏକ ଅଂଶ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ।

୬। ଜଣେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକର ବର୍ତ୍ତମାନ କେତୋଟି ମୌଳିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ରହିଅଛି ?
Answer:
ଜଣେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକର ବର୍ତ୍ତମାନ୧୧ଟି ମୌଳିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ରହିଅଛି ।

୭। “ରାଷ୍ଟ୍ରର ନିର୍ଦ୍ଦେଶମୂଳକ ନୀତି “ସମ୍ବିଧାନର କେଉଁ ପରିଚ୍ଛେଦରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ନିର୍ଦ୍ଦେଶମୂଳକ ନୀତି ସମ୍ବିଧାନର ୪ର୍ଥ ପରିଚ୍ଛେଦରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି ।

୮। ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନେ କେତୋ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନେ ୬୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।

୯। ମୌଳିକ ଅସ୍ଵୀକାର ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ କେଉଁ ପ୍ରକାର ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରେ ?
Answer:
ମୌଳକ ଅଧ୍ଵର ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ରାଜନୈତିକ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରେ ।

Objective Type Questions With Answers
ବସ୍ତୁନଷ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

୧। ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭା ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ପାଇଁ କେତେ ସମୟ ନେଇଥିଲେ ?
(୧ ବର୍ଷ ୫ ମାସ ୧୮ ଦିନ, ୨ ବର୍ଷ ୫ ମାସ ୧୮ ଦିନ, ୨ ବର୍ଷ ୧୧ ମାସ ୧୨ ଦିନ, ୨ ବର୍ଷ ୧୧ମାସ ୧୮ ଦିନ)
Answer:
୨ ବର୍ଷ ୧୧ ମାସ ୧୮ ଦିନ

୨। ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ଚିଠା ପ୍ରଣୟନ ସମିତିର ସଭାପତି ଡକ୍ଟର ଭୀମରାଓ ରାମଜୀ ଆମ୍ବେଦକର କେଉଁ ରାଜ୍ୟର ବାସିନ୍ଦା ଥୁଲେ ?
(ଓଡ଼ିଶା, ବଙ୍ଗଳା, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, କର୍ଣ୍ଣାଟକ)
Answer:
ମହାରାଷ୍ଟ୍ର

୩। ବିଶିଷ୍ଟ ସମ୍ବିଧାନବିତ୍ ପାଲଓ୍ୱାଲା ସମ୍ବିଧାନର ‘ପ୍ରସ୍ତାବନା’କୁ କ’ଣ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ସମ୍ବିଧାନର ପରିଚୟ ପତ୍ର

୫। ଆମେରିକା ସମ୍ବିଧାନରେ କେତୋଟି ଧାରା ଅଛି ?
(୨୦୦ଟି, ୩୦୦ଟି, ୬ଟି, ୭ଟି)
Answer:
୭ଟି

୪। ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲାବେଳକୁ ସେଥ‌ିରେ କେତୋଟି ଧାରା ଥିଲା ?
(୭ଟି, ୨୨୦ଟି, ୨୯୫ଟି, ୩୯୫ଟି)
Answer:
୩୯୫ଟି

୬। ଆମ ଭାରତବର୍ଷର ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ କିଏ ?
(ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ, ବାଚସ୍ପତି, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି, ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି)
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି

୭। ଆମ ଭାରତବର୍ଷର ସଂସଦର ନିମ୍ନ ସଦନକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(ସଂସଦ ଭବନ, ରାଜ୍ୟସଭା, ଲୋକସଭା, ବିଧାନସଭା )
Answer:
ଲୋକସଭା

୮। ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଲକ୍ଷଣ ନୁହେଁ ?
(ଏକ ଲିଖ୍ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ, ଦ୍ଵୈତ ଶାସନ, ସ୍ଵାଧୀନ ଓ ନିରପେକ୍ଷ ନ୍ୟାୟାଳୟ, ଏକ ଅଲିଖ ନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ)
Answer:
ଏକ ଅଲିଖିତ ନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ

୯। କୌଣସି ରାଜ୍ୟର ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ନିଯୁକ୍ତ କରନ୍ତି ?
(ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ, ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି, ବିଦାୟୀ ରାଜ୍ୟପାଳ)
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି

୧୦। ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଜଣେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକର ମୌଳିକ ଅଧିକାର ପରିସରଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ ?
(ସ୍ଵାଧୀନତା ଅଧିକାର, ସମତାର ଅଧିକାର, ସମ୍ପଭିଗତ ଅଧ୍ୟାକାର, ଶୋଷଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଧିକାର)
Answer:
ସମ୍ପଭିଗତ ଅଧିକାର।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Political Science Important Questions Chapter 2 ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଓ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟା Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Political Science Important Questions Chapter 2 ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଓ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟା

Subjective Type Questions With Answers
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ୧୮୮୫ ମସିହାରେ କାହା ଉଦ୍ୟମରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଗଠିତ ହେଲା ? ଏହାର ପ୍ରଥମ ସଭାପତି କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:

• ୧୮୮୫ ମସିହାରେ ଆଲାନ୍ ଆକ୍ସାଭିଆନ୍ ହ୍ୟୁମଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଗଠିତ ହେଲା ।
• ଉମେଶଚନ୍ଦ୍ର ବାନାର୍ଜୀ ଏହାର ପ୍ରଥମ ସଭାପତି ଥିଲେ।

୨। ୧୮୫୮ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ଶାସନ ଦାୟିତ୍ଵ ବୁଝିବା ଦାୟିତ୍ଵରେ କିଏ ରହିଲେ ? ତାଙ୍କୁ କ’ଣ କୁହାଗଲା ?
Answer:

• ୧୮୫୮ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତର ଶାସନ ଦାୟିତ୍ଵ ବୁଝିବା ପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଜଣେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଦାୟିତ୍ଵରେ ରହିଲେ।
• ତାଙ୍କୁ ଭାରତ ସଚିବ କୁହାଗଲା ।

୩। ୧୯୧୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଭାରତରେ କେଉଁ ଦୁଇଟି ଅପ୍ରୀତିକର ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା ?
Answer:

• ରାଓ୍ବାଲଟ୍ ଆକ୍ଟ ବିରେଧରେ ଜାଲିଆନାୱାଲାବାଗ୍‌ରେ ହେଉଥିବା ପ୍ରତିବାଦ ସଭାରେ ଜେନେରାଲ ଡାୟାରଙ୍କଦ୍ବାରା ଗଣହତ୍ୟା ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା।
• ମୁସଲମାନ ଧର୍ମଗୁରୁ ଖଲିଫାଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଭାରତୀୟ ମୁସଲମାନମାନେ ଇଂରେଜ ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ ।

୪। ବଙ୍ଗ ବିଭାଜନ କେବେ ହୋଇଥିଲା ? ଏହା ମୂଳରେ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କର କେଉଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନିହିତ ଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୦୫ ମସିହାରେ ବଙ୍ଗ ବିଭାଜନ ହୋଇଥିଲା।
• ସାଂପ୍ରଦାୟିକ ବିଭେଦ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟନେଇ ଇଂରେଜ ସରକାର ଏହା କରିଥିଲେ।

୫। କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମିଶନ୍ କ’ଣ ? ଏହା କ’ଣ ସୁପାରିସ କରିଥିଲା ?
Answer:

• ଭାରତର ପରିସ୍ଥିତିର ସମୀକ୍ଷା ପାଇଁ ବିଲାତର ୩ ଜଣ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତ ଆସିଥ୍ଲେ ଯାହାକୁ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମିଶନ୍ କୁହାଯାଏ।
• ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭା ଗଠନ ପାଇଁ ଏହି କମିଶନ୍ ସୁପାରିସ କରିଥିଲା।

୬। ୧୮୯୨ ମସିହା ଶାସନ ସଂସ୍କାର ଆଇନର ଦୁଇଟି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବିଧାନ ପରିଷଦ ଓ ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଧାନ ପରିଷଦଗୁଡ଼ିକର ସଭ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରାଗଲା ।
• ଉଭୟ ପରିଷଦର କ୍ଷମତା ପରିସର ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରାଗଲା

୭। ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭାର ପ୍ରଥମ ବୈଠକ କେବେ ବସିଥିଲା ଓ ଏହାର ସଭାପତି କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:

• ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭାର ପ୍ରଥମ ବୈଠକ ୧୯୪୬ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୯ ତାରିଖରେ ବସିଥିଲା ।
• ଡକ୍ଟର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ ଏହାର ସଭାପତି ଥିଲେ ।

୮। ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ସମ୍ବଳିତ ପ୍ରସ୍ତାବ କାହାଦ୍ଵାରା ଆଗତ କରାଯାଇଥିଲା ? ଏହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ସମ୍ବଳିତ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ ହୋଇଥିଲା।
• ଏହାକୁ ଅନ୍ଵେକ୍ଟିଭ୍ ରିଜୋଲ୍ୟୁସନ୍ କୁହାଯାଏ।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ଭାରତରେ କେଉଁ ବିଦ୍ରୋହ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୮୫୭ ମସିହାରେ ଭାରତରେ ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା।

୨। ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହ ଫଳରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର କି ଉପକାର ହେଲା ?
Answer:
ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହ ଫଳରେ ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ଅସନ୍ତୋଷର ସୂଚନା ପାଇ ଭାରତରେ କେତେକ ଶାସନ ସଂସ୍କାର ଆଣିବାପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେଲେ ।

୩। ୧୮୫୮ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନକୁ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀମାନେ କି ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
୧୮୫୮ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନକୁ ବୃଦ୍ଧିଜୀବୀମାନେ ମାଗ୍ନାକାର୍ଟର ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥିଲେ ।

୪। ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ହାତରୁ କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତରିତ ହୋଇ କେବେ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଣୀଙ୍କ ହାତକୁ ଗଲା ?
Answer:
୧୮୫୮ ମସିହାରେ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ହାତରୁ କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତରିତ ହୋଇ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଣୀଙ୍କ ହାତକୁ ଗଲା ।

୫। କେଉଁ ଆଇନ ବଳରେ ଭାରତୀୟମାନେ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଭିତ୍ତିରେ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଲେ ?
Answer:
୧୮୫୮ ମସିହାର ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ବଳରେ ଭାରତୀୟମାନେ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଭିଭିରେ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଲେ ।

୬। କେଉଁ ଆଇନ ବଳରେ ଇମ୍ପେରିଆଲ ବିଧାନ ପରିଷଦ ଗଠନ କରାଗଲା ?
Answer:
୧୮୬୧ ମସିହା ଭାରତୀୟ ପରିଷଦ ଆଇନ ବଳରେ ଇମ୍ପେରିଆଲ ବିଧାନ ପରିଷଦ ଗଠନ କରାଗଲା ।

୭। ୧୯୧୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ କେଉଁଠାରେ କାହାଦ୍ଵାରା ଗଣହତ୍ୟା ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୧୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଅମୃତସରର ଜାଲିଆନାଓ୍ବାଲାବାଗଠାରେ ଜେନେରାଲ ଡାୟାରଙ୍କଦ୍ବାରା ଗଣହତ୍ୟା ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ।

୮। କେଉଁ ମସିହାରେ ରାଉଲଟ ଆକ୍ଟ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୧୯ ମସିହାରେ ରାଉଲଟ ଆକ୍ଟ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ।

୯। କେଉଁ ଆଇନରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କର ବିଭାଜନ ଓ ଶାସନ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୫ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କର ବିଭାଜନ ଓ ଶାସନ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା।

୧୦। ଲର୍ଡ ମାଉଣ୍ଟବାଟେନ୍ ଭାରତକୁ କେବେ ଓ କାହିଁକି ଆସିଥିଲେ ?
Answer:
ଲର୍ଡ ମାଉଣ୍ଟବାଟେନ୍‌ ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଭାରତକୁ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ କରିବା

Objective Type Questions With Answers
ବସ୍ତୁନଷ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

୧। ପାକିସ୍ଥାନର ସ୍ଵାଧୀନତା ଦିବସ _________ ଦିନ ପାଳିତ ହୁଏ ।
Answer:
ଅଗଷ୍ଟ ୧୪ ତାରିଖ

୨। ୧୯୧୯ ମସିହାରେ ____________ ଆକ୍ଟ ପ୍ରଣୀତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ରାଉଲଟ୍

୩। ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭାର ସଭ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ___________ ଥିଲା ।
Answer:
୩୮୯

୫। କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମିଶନ୍ _________ ମସିହାରେ ଭାରତକୁ ଆସିଥିଲେ।
Answer:
୧୯୪୬

୬। ୧୮୫୮ ମସିହା ଆଇନ ଅନୁସାରେ ଭାରତରେ ଇଂରେଜ ଗଭର୍ଣ୍ଣରଙ୍କୁ _______  କୁହାଗଲା
Answer:
ଭାଇସ୍ରାୟ

୭। ______________________ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତରେ ସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି କରାଗଲା ।
Answer:
୧୯୩୫

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Political Science Important Questions Chapter 1 ସମ୍ବିଧାନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Political Science Important Questions Chapter 1 ସମ୍ବିଧାନ

Subjective Type Questions With Answers
ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ସମ୍ବିଧାନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଫାଇନର୍‌ ଓ ଉଲ୍‌ସୀ କ’ଣ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:

• “ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନୀ ଫାଇନର୍‌ଙ୍କ ମତରେ ‘ସଂବିଧାନ ମୌଳିକ ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନମାନଙ୍କର ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଟେ ।”
• ଉସୀଙ୍କ ମତରେ, ‘ସମ୍ବିଧାନ ହେଉଛି ନୀତିମାନଙ୍କର ସମାହାର, ଯାହାଦ୍ୱାରା ସରକାରଙ୍କର କ୍ଷମତା, ନାଗରିକମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ଏବଂ ସରକାର ଓ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂପର୍କର ସମନ୍ୱୟ ହୋଇଥାଏ।’’

୨। ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଥରେ ସମ୍ବିଧାନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝାଏ ?
Answer:

• ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଥରେ ସମ୍ବିଧାନ କହିଲେ ଲିଖ୍ ସମ୍ବିଧାନକୁ ବୁଝାଏ।
• ଏଥିରେ ସରକାରର କ୍ଷମତା, ସଂଗଠନ, ଜନସାଧାରଣ ଏବଂ ସରକାର ମଧ୍ୟରେ ସଂପର୍କ ତଥା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଅଧିକାର, କର୍ଭବ୍ୟ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଥାଏ।

୩। ଆମ ଦେଶର ସମ୍ବିଧାନ ଲିଖିତ ହେଲେହେଁ ଏଥୁରେ ଆଲିଖତ ଜିନିଷ ମଧ୍ଯ ଅଛି – ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ବୁଝାଅ।
Answer:

• ଆମ ଦେଶର ସମ୍ବିଧାନରେ ଅନେକ ପ୍ରଥା, ପରମ୍ପରା, ଆଚରଣ ଓ ସାମାଜିକ ଚଳଣି ପରି ଅନେକ ଅଲିଖ୍ତ ଜିନିଷ ଅଛି, ଯାହା ସମ୍ବିଧାନର ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶ।
• କଥା ସମ୍ବିଧାନରେ ଉଲ୍ଲେଖ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଏକ ପ୍ରଥା ତଥା ପରମ୍ପରାର ଉଦାହରଣ।

୪। ବିଶ୍ଵର ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ଲିଖ୍ ସମ୍ବିଧାନ କିଏ ? ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ୍ ସମ୍ବିଧାନ କିଏ ?
Answer:

• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ସମ୍ବିଧାନ ବିଶ୍ଵର ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ଲିଖ୍ ସମ୍ବିଧାନ ଅଟେ।
• ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆର ସମ୍ବିଧାନ ବିଶ୍ଵର ସର୍ବବୃହତ୍ ସମ୍ବିଧାନ ଅଟେ।

୫। ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଦଲିଲ୍‌ରୂପେ କେଉଁଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
Answer:

• ୧୨୧୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ମାଗ୍ନାକାର୍ଟ,
• ୧୬୨୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ର ପିଟିସନ୍ ଅଫ୍ ରାଇଟସ୍ ଏବଂ
• ୧୯୧୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ର ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟାରୀ ଆକ୍ଟକୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଦଲିଲ୍ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ।

୬। ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ।
Answer:

• ଯେଉଁ ସମ୍ବିଧାନକୁ ସହଜରେ ସଂଶୋଧନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରେ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ କୁହାଯାଏ।
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ସମ୍ବିଧାନ ଏକ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଉଦାହରଣ।

୭। କେବେ କାହା ସୁପାରିଶରେ ଭାରତରେ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭା ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ଆମ ଦେଶରେ କେବେଠାରୁ ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା ?
Answer:

• ୧୯୪୬ ମସିହାରେ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମିଶନର ସୁପାରିଶ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତର ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧୁମାନଙ୍କୁ ନୋଇ ଏକ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭା ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା।
• ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖରୁ ଆମ ଦେଶରେ ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା।

୮। ନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଦୁଇଟି ଦୁର୍ଗୁଣ ଲେଖ ।
Answer:

• ନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଦେଶରେ ଶାସନକ୍ଷେତ୍ରରେ ଅସ୍ଥିରତା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ।
• ଏହା ଶାସକଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ମନମୁଖୀ ଶାସନକୁ ପ୍ରଶୟ ଦେଇଥାଏ।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଗୋଟିଏ ସ୍ଵାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଆଇନ କିଏ ?
Answer:
ସମ୍ବିଧାନ ଗୋଟିଏ ସ୍ଵାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଆଇନ ଅଟେ।

୨। ସମ୍ବିଧାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଫାଇନର କ’ଣ ମତ ଦିଅନ୍ତି ?
Answer:
ଫାଇନରଙ୍କ ମତରେ, ସମ୍ବିଧାନ ମୌଳିକ ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନମାନଙ୍କର ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଟେ।

୩। ସମ୍ବିଧାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଉଲସିଙ୍କ କ’ଣ ମତ ଦିଅନ୍ତି ?
Answer:
ଉଲସିଙ୍କ ମତରେ, ସମ୍ବିଧାନ ହେଉଛି ନୀତିମାନଙ୍କର ସମାହାର ଯାହାଦ୍ୱାରା ସରକାରଙ୍କର କ୍ଷମତା ନାଗରିକମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ଏବଂ ସରକାର-ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କର ସମନ୍ଵୟ ହୋଇଥାଏ ।

୪। ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ ଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ଦେଶର ନାମ ଲେଖ।
Answer:
ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ ଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ଦେଶ ହେଉଛି ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା।

୫। ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଗାରନର କ’ଣ ମତ ଦିଅନ୍ତି ?
Answer:
ଗାରନରଙ୍କ ମତରେ, ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ ଏକ ସୁଚିନ୍ତିତ ଯୋଜନା ଯାହାକି ଯତ୍ନ ସହକାରେ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭା କିମ୍ବା କୌଣସି କ୍ଷମତାପ୍ରାପ୍ତ ସଭାଦ୍ଵାରା ପ୍ରଣୟନ ଓ ଅନୁମୋଦନ ଲାଭ କରିଥାଏ।

୬। କେଉଁ ସମ୍ବିଧାନକୁ ଆଇନଜୀବୀମାନଙ୍କର ଭୂସ୍ୱର୍ଗ (Lawyer’s Paradise) କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନକୁ ଆଇନଜୀବୀମାନଙ୍କର ଭୂସ୍ବର୍ଗ (Lawyer’s Paradise) କୁହାଯାଏ।

୭। ବର୍ତ୍ତମାନ କେଉଁ ଦେଶର ସମ୍ବିଧାନ ବିଶ୍ଵର ସର୍ବବୃହତ୍ ସମ୍ବିଧାନ ?
Answer:
ବର୍ତ୍ତମାନ ଯୁଗୋସ୍ଲୋଭିଆର ସମ୍ବିଧାନ ବିଶ୍ଵର ସର୍ବବୃହତ୍ ସମ୍ବିଧାନ ଅଟେ।

୮। କେଉଁ ମସିହାରେ ଓ କାହାର ସୁପାରିସ ଅନୁସାରେ ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭା ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୪୬ ମସିହାରେ କ୍ୟାବିନେଟ ମିଶନର ସୁପାରିସ ଅନୁସାରେ ଭାରତରେ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭା ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା।

୯। ବିଶ୍ୱର ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ କେଉଁ ଦେଶର ? ଏହା କେଉଁ ମସିହାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇ ଆସୁଛି ?
Answer:
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ସମ୍ବିଧାନ ବିଶ୍ଵର ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ ଓ ଏହା ୧୭୮୯ ମସିହାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଆସୁଛି।

୧୦। ସମ୍ବିଧାନର ସଂଶୋଧନ ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସାରେ ସମ୍ବିଧାନକୁ କେତୋଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ ?
Answer:
ସମ୍ବିଧାନର ସଂଶୋଧନ ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସାରେ ସମ୍ବିଧାନକୁ ଦୁଇଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ।

Objective Type Questions With Answers
ବସ୍ତୁନଷ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବା ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵାରା ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

୧। ପୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ସମ୍ବିଧାନ_______________ ଥର ସଂଶୋଧ ହୋଇଛି।
Answer:
୨୬

୨। କୌଣସି ଦେଶର ସମ୍ବିଧାନ ____________ ହେଲେ ସମୟ ସହିତ ପାଦ ମିଳାଇ ଚାଲିବାରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହୁଏ ନାହିଁ ।
Answer:
ନମନୀୟ

୩। ____________ ସଭା ସାଧାରଣତଃ ସମ୍ବିଧାନକୁ ସଂଶୋଧନ କରିଥାଏ।
Answer:
ବ୍ୟବସ୍ଥାପକ

୪। ସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ପାଇଁ ____________ ସମ୍ବିଧାନ ଉପଯୋଗୀ ନୁହେଁ।
Answer:
ନମନୀୟ

୫ । ____________________ ସମ୍ବିଧାନର ସଂଶୋଧନ ପ୍ରଣାଳୀ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ।
Answer:
ଅନମନୀୟ

୬। ଭାରତର ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ _____________ ମସିହାରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଆସୁଛି।
Answer:
୧୯୫୦

୭ । ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଥରେ ସମ୍ବିଧାନ କହିଲେ ___________ ସମ୍ବିଧାନକୁ ବୁଝାଏ।
Answer:
ଲିଖିତ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions Chapter 11 ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Solutions Chapter 11 ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନାବଳୀର ଉତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂ ଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧ ।
ଦୁଃ + ଭାଗ୍ୟ = ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ।
ଏହିପରି ‘ଦୁଃ’ ଉପସର୍ଗ ଲଗାଇ ଆଉ ଚାରୋଟି ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଦୁଃ + ଚିନ୍ତ୍ରା = ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତ୍ରୀ
ଦୁଃ + ଛେଦ୍ୟ = ଦୁଃଶ୍ଵେଦ୍ୟ
ଦୁଃ + ସମୟ = ଦୁଃସମୟ
ଦୁଃ + ଭାବନା = ଦୁର୍ଭାବନା
ଦୁଃ + ସହ = ଦୁଃସହ
ଦୁଃ + ଯୋଗ = ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଗ

Question ୨।
‘ଅନ୍ତବସ୍ତ୍ର’ପରି ଆଉ ଚାରୋଟି ଯୋଡ଼ାଶବ୍ଦ ପଠିତ ବିଷୟରୁ ଚୟନ କର ।
Answer:
‘ବିଦ୍ୟାବୁଦ୍ଧି’, ‘ରଙ୍ଗରୂପ’, ‘ଘରଦ୍ଵାର’, ‘ହାଣ୍ଡିମାଠିଆ’, ରାସ୍ତାଘାଟ, କାନ୍ଥବାଡ଼

Question ୩ ।
ଯେପରି ‘ମନସ୍’ ଶବ୍ଦରେ ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଲାଗି ମାନସିକ ହୋଇଛି ସେହିପରି ଆଉ ଚାରୋଟି ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
‘ଗଣିତ’ ଶବ୍ଦରେ ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଲାଗି ‘ଗାଣିତିକ’ ହୁଏ ।
‘ଦିନ’ ଶବ୍ଦରେ ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଲାଗି ‘ଦୈନିକ’ ହୁଏ ।
‘ରାଜସ୍’ ଶବ୍ଦରେ ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଲାଗି ‘ରାଜସିକ’ ହୁଏ ।
‘ବାଚ୍’ ଶବ୍ଦରେ ‘ଇକ’ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଲାଗି ‘ବାଚିକ’ ହୁଏ ।

Question ୪।
ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କର ।
ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ, ନିରଳସ, ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ, ନିଶ୍ଚୟ, ଉନ୍ମୋଚନ
Answer:
ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ = ସର୍ବ + ଉତ୍କୃଷ୍ଟ
ନିରଳସ = ନିଃ + ଅଳସ
ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ = ନିଃ + ଅବଚ୍ଛିନ୍ନ
ବିଶ୍ଵଯୁ = ନିଃ + ଚୟ
ଉନ୍ନୋଚନ = ଉତ୍ + ମୋଚନ

Question ୫।
ବିପରୀତାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ଜ୍ଞାନୀ, ଆମଦାନି, ସନ୍ଦେହ, ଆରମ୍ଭ, ସୁଯୋଗ, ଆଦର୍ଶ

ଶବ୍ଦ	ବିପର।ତ।ର୍ଥ ବୋଧକ ଶବ୍ଦ
ଜ୍ଞାନା	ଅଜ୍ଞାନ
ଆମଦାନି	ରପ୍ତାନି
ସନ୍ଦେହ	ନିଃସନ୍ଦେହ
ଆରମ୍ଭ	ଶେଷ
ସୁଯୋଗ	ଦୁର୍ଯୋଗ
ଆଦର୍ଶ	ଅନାଦର୍ଶ

Question ୬ ।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ ଯୋଗ କର ।

ଗଣତନ୍ତ୍ର	ମାତୃଭାଷା
ହିବ୍ର	ଗାନ୍ଧିଜା
ମାତୃଭୂମି	ପୁରା
ଅଦୃଶ୍ୟଦ୍ରଷ୍ଠା	ଇଜ୍ ରାଇଲ
ସଂସୃତିକେନ୍ଦ୍ର	ଟେକ୍ ନିକାଲ ଇଡ଼ିୟମ
କୃଷି	ଆଞ୍ଚଳିକ

Question ୭।
ପ୍ରଦତ୍ତ ଉତ୍ତରଗୁଡ଼ିକରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କରଙ୍କର ମାତୃଭାଷା ଥ୍ ଲା ………………………. । ( ଓଡ଼ିଆ, ବଙ୍ଗଳା, ଇଂରାଜୀ, ହିନ୍ଦୀ)
Answer:
ବଙ୍ଗଳା

(ଖ) ଇଜ୍‌ରାଇଲ ସହତ ……………….. ଭାଷା ସମ୍ପର୍କିତା
(ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ, ହିବ୍ର, ଆରବା)
Answer:
ହିବ୍ର,

(ଗ) …………………………… ସ୍ଵଭାବ କବି ଅଟନ୍ତି ।
(ମଧୁସୂଦନ ରାଓ, ମାୟାଧର ମାନସିଂହ, ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର, ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ)
Answer:
ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୮ ।
ଜନତାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରୟୋଜନ କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ, ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ହେଉଛି ଜନତାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରୟୋଜନ ।

Question ୯ ।
ଦେଶଭକ୍ତ ବୋଲି କାହାକୁ କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ଯେଉଁ ଲୋକର ମାତୃଭାଷା’ପ୍ରତି ମମତା ନାହିଁ, ତାହାକୁ କେବେ ଦେଶଭକ୍ତ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।

Question ୧୦ ।
ଗଣତନ୍ତ୍ରର ମୂଳମନ୍ତ୍ର କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ଶିକ୍ଷା, କାରଣ ଲୋକେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ନ ପାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ସଫଳ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।

Question ୧୧।
ସମୂହ ଜନତା ଅଳ୍ପସମୟ ମଧ୍ୟରେ କିପରି ଶିକ୍ଷିତ ହୋଇପାରିବେ ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ସମୂହ-ଜନତା ଅଳ୍ପସମୟ ମଧ୍ୟରେ ମାତୃଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷିତ ହୋଇପାରିବେ । ମାତୃଭାଷା ହିଁ ଜନତାଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷିତ କରିବାପାଇଁ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମ ।

Question ୧୨ ।
ବିଦେଶୀ ଭାଷା ଲୋକମାନଙ୍କ ଭିତରେ ସହଜରେ ପ୍ରସାରିତ ନ ହେବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବିଦେଶୀ ଭାଷା ଲୋକମାନଙ୍କ ଭିତରେ ସହଜରେ ପ୍ରସାରିତ ନ ହେବାର କାରଣ ହେଉଛି ବିଦେଶୀ ଭାଷା ପାଇଁ ଅଧ୍ଵ ମାନସିକ ପରିଶ୍ରମ କରିବାକୁ ହୋଇଥାଏ । ମାତୃଭାଷା ପାଇଁ ମନ ଭିତରେ ଯେପରି ଭୂର୍ଭି ହୁଏ, ବିଦେଶୀ ଭାଷା ପାଇଁ ମନ ଭିତରେ ସେପରି ଭାବ ରହିନଥାଏ । ବିଦେଶୀ ଭାଷାକୁ ବାସ୍ତବ ଜୀବନରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇନଥାଏ ।

Question ୧୩ ।
କେଉଁ ଅପ୍ରାକୃତିକ ପାଚେରିକୁ ଭାଙ୍ଗିବାପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ଆମ ଦେଶର ଲୋକେ ଇଂରାଜୀ ପାରଙ୍ଗମ ଓ ଇଂରାଜୀ ଅପାରଗ ଭାବରେ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି ।ଏହି ପାଠୁଆ ଓ ଅପାଠୁଆ ଭିତରେ ରହିଛି ଅଦୃଶ୍ୟ ପାଚେରି । ଏହି ଅପ୍ରାକୃତିକ ପାଚେରିକୁ ଭାଙ୍ଗିବାପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ।

Question ୧୪ ।
କୃଷି ବିଷୟକ ଶିକ୍ଷା ମାତୃଭାଷାରେ ହେଲେ କି ସୁଫଳ ହୁଅନ୍ତା ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ କୃଷି ବିଷୟକ ଶିକ୍ଷା ମାତୃଭାଷାରେ ହେଲେ, ଦେଶରେ ଇଂରାଜୀ ଅନଭିଜ୍ଞ ଅଥଚ ଭଲ ଭଲ ଅଭିଜ୍ଞ କୃଷକମାନେ କୃଷି କଲେଜରେ ସାମୟିକ ଶିକ୍ଷା ନେଇପାରିଥା’ନ୍ତେ ଏବଂ କୃଷି ଛାତ୍ରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସରଳ ପୁସ୍ତକମାନ ସହଜରେ ଲେଖୁପାରିଥା’ନ୍ତେ ।

Question ୧୫ ।
ମାତୃଭାଷା ସମ୍ପର୍କରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
ପ୍ରାବକ୍ଷିକ ଗୋଲୋକବିହାରା ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ବିଚାରରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ମାତୃଭାଷା ସମ୍ପର୍କରେ ଯାହା କହୁଥିଲେ, ସେମାନେ କେବଳ ଜାତୀୟତା ସ୍ରୋତରେ ଭାସିଯାଇ ସେପରି କହୁନଥିଲେ, ବରଂ ସେମାନଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଥିଲା ଖୁବ୍ ବାସ୍ତବ ।

Question ୧୬ ।
ରୁଷ୍ ସରକାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସୋଭିଏଟ୍‌ରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ କେଉଁ ଅଧିକାର ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ରୁଷ୍ ସରକାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସୋଭିଏଟ୍‌ରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଶାସନ ଚଳାଇବାର ଅଧିକାର ଦେଇଛନ୍ତି ।

Question ୧୭ ।
ଗାଁ ଗହଳରେ ଇଂରେଜୀ ପଢୁଆ ବି.ଡ଼ି.ଓ. ଏବଂ ପଞ୍ଚାୟତ ଇଞ୍ଜିନିୟରଙ୍କ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ଲେଖକ କି
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଗାଁ ଦୟନୀୟ ପରିସ୍ଥିତି ସମ୍ପର୍କରେ କହିଛନ୍ତି । କାରଣ ବି.ଡ଼ି.ଓ ଓ ପଞ୍ଚାୟତ ଇଞ୍ଜିନିୟର ଇଂରାଜୀରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେଉଥିଲାବେଳେ,

Question ୧୮ ।
କେଉଁ ଘଟଣାପାଇଁ ସ୍କଟଲାଣ୍ଡରେ ମାସ ମାସ ଧରି ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଥିଲା ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଲଣ୍ଡନରେ ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ ଅଛି, ଯାହାର ନାଁ ହେଉଛି ‘Conduit Street’ । ବି.ବି.ସି. ସମ୍ବାଦ ପ୍ରଚାରବେଳେ ସେହି ଷ୍ଟ୍ରୀଟ୍‌ର ନାଁକୁ

Question ୧୯ ।
କେଉଁମାନଙ୍କୁ ‘ରିଙ୍ଗ୍ ଲିଡ଼ର’ କୁହାଯାଉଥିଲା ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ପରି ଯେଉଁମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଉନ୍ନତି କଥା ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ‘ରିଙ୍ଗ୍ ଲିଡ଼ର’ ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା।

Question ୨୦ ।
ଶାସିତଙ୍କୁ ଶାସକଙ୍କଠାରୁ କିଏ ଦୂରେଇ ରଖୁଛି ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଶାସିତଙ୍କୁ ଶାସକଙ୍କଠାରୁ ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ଦୂରେଇ ରଖୁଛି ବୋଲି ଲେଖକ କହିଛନ୍ତି ।

ସପ୍ରସଙ୍ଗ ସରଳାର୍ଥ

Question ୨୧ ।
‘ମାତୃଭାଷାରେ ମନୁଷ୍ୟର ଯେଉଁ ଭୂର୍ଭି ହୁଏ, ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦ୍ଵିତୀୟ ଭାଷାରେ ତା’ ହୁଏ ନାହିଁ ।’’
Answer:
ମାତୃଭାଷାରେ …………………………. ତା’ ହୁଏ ନାହିଁ ।

ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ପ୍ରଖ୍ୟାତ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ, ପ୍ରବୀଣ ଅନୁବାଦକ, ସଫଳ ଭ୍ରମଣକାହାଣୀ ଲେଖକ ଓ ପ୍ରମୁଖ ଭାଷାବିଜ୍ଞାନୀ ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳଙ୍କ ରଚିତ ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ଶ୍ରୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଜନଜାବନରେ ମାତୃଭାଷାର ସ୍ୱତଃସ୍ପର୍ତ୍ତତା ଉପରେ ଆଲେ।କପାତ କରିଛନ୍ତି।

ଗାନ୍ଧିଜୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନରେ ମାତୃଭାଷାକୁ ମାତୃସ୍ତନ୍ୟ ସହ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି । ମାତୃଗର୍ଭରୁ ଜନ୍ମହେବା ପରଠାରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଯିବାପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ କେବଳ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ଶୁଣିବାକୁ ପାଏ ଓ ଭାବ ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦ୍ଵିତୀୟ ଭାଷା ଶିକ୍ଷା କଲା ପରେ ମଧ୍ୟ ମାତୃଭାଷା ତା’ପାଇଁ ସହଜ ଓ ସରଳ ବିବେଚିତ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଆମେ ଦେଢ଼ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଚଳାଇ ଆସିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଶତକଡ଼ା ଦେଢ଼ ଜଣ ଲୋକ ଇଂରାଜୀ ଶିଖ୍ ପାରିନାହାନ୍ତି । ବିଦେଶୀ ଭାଷା ଅପେକ୍ଷା ମାତୃଭାଷାରେ ସବୁକାମ ସହଜ ଓ ସୁବିଧାରେ କରାଯାଇପାରେ । ଶହେ ପୃଷ୍ଠାରେ ମାତୃଭାଷା ପଢ଼ିବାକୁ ଆମକୁ ଯେତିକି ସମୟ ଲାଗେ ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସେତିକି ପୃଷ୍ଠା ଇଂରାଜୀ ପଢ଼ିବା କଦାପି ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।

ମାତୃଭାଷାରେ କହିବା ଏବଂ ଶୁଣିବାପାଇଁ ଆମେ ସହଜ ବୋଧକରୁ । ସେ ଭାଷା ସ୍ୱତଃସ୍ଫୁର୍ତ୍ତ ଭାବେ ଆମକୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ । ଜ୍ଞାନ ସହଜରେ ପ୍ରସାରିତ ହେବାପାଇଁ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ପ୍ରକୃଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମ । ସମୂହ ଜନତାକୁ ଶିକ୍ଷିତ କରାଇବାପାଇଁ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମ । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟଙ୍କ ଉଦାହରଣ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି । ଓଡ଼ିଶାରେ ବାଲ୍ୟ, କୈଶୋର ଓ ଯୌବନ କାଟି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଖାତି ଅର୍ଜନ କଲାପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଶେଷରେ ମାତୃଭାଷା ବଙ୍ଗଳାରେ ଲେଖାଲେଖି କଲେ । ମାତୃଭାଷା ମାଧ୍ୟମର ସ୍ବତଃସ୍ଫୁର୍ଭତା ସମ୍ପର୍କରେ ତାଙ୍କ ସ୍ଵୀକାରୋକ୍ତି ପ୍ରଣିଧାନଯୋଗ୍ୟ ।

Question ୨୨ ।
କିନ୍ତୁ ଆମ ଦେଶର ଜ୍ଞାନ ଭଣ୍ଡାରଟା ଇଂରେଜୀରେ ଥ‌ିବାରୁ କୋଟି କୋଟି ଜନତା ଆଖ୍ ଥାଉଁ ଥାଉଁ ଅନ୍ଧ ।
Answer:
କିନ୍ତୁ ଆମ ଦେଶରେ ……………….. …… ଥାଉଁ ଥାଉଁ ଅନ୍ଧ।
ପ୍ରୋକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳଙ୍କ ରଚିତ ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’ ପୁସ୍ତକରୁ ଗୃହୀତ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ମାତୃଭାଷା ଓ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ମଧ୍ୟରେ ଏକ ତୁଳନାତ୍ମକ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରି ବହୁ ଆବଶ୍ୟକ ଜ୍ଞାନପ୍ରଦାନକାରୀ ପୁସ୍ତକ ମାତୃଭାଷାରେ ରଚିତ ହୋଇନଥିବାରୁ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ସମୂହ ଜନତାକୁ ଶିକ୍ଷିତ କରାଇବାପାଇଁ ମାତୃଭାଷା ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାଷା ଫଳପ୍ରଦ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । କାରଣ କେବଳ ମାତୃଭାଷାରେ ହିଁ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ସହଜ ଓ ସରଳ ଭାବେ ବୁଝାଇ ଦିଆଯାଇପାରେ । ବିଲାତ ପରି ଦେଶରେ ସାଧାରଣ ପଶୁପାଳନଠାରୁ ଉଡାଜାହାଜ ଉଡ଼ାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଜ୍ଞିନକୁ ସରଳ ଙ୍ଗରାଜା ଭାଷାରେ ଚୁଝାଇ ଲେଖାଯାଇଥାଏ ଯାହା ପାଠ କରି ଲୋକମାନେ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିଥାଆନ୍ତି । ଜ୍ଞାନ ସହଜରେ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇଥାଏ । ମାତ୍ର ଆମ ଦେଶରେ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଜ୍ଞାନପ୍ରଦାନକାରୀ ପୁସ୍ତକମାନ ଇଂରାଜୀରେ ପ୍ରଚଳିତ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଭାଷାରେ ଜ୍ଞାନଭଣ୍ଡାର ରହିଯାଇଛି ଙ୍ଗରାଜା ଭାଷାରୋ ଆମ କୃଷିପ୍ରଧାନ ରାଜ୍ୟରେ କୃଷି ସମ୍ପର୍କତ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରୁଥ୍ ବା ଛାତ୍ରମାନେ ପରବର୍ତ୍ତା ସମୟରେ କୃଷିଯେତ୍ରରେ ପ୍ରୟେ।ଗ ନିମିତ୍ତ ଜ୍ଞାନକୁ ପ୍ରସାରଣ କରିବାକୁ ସହଜବୋଧ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ କୃଷି ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟ ମାତୃଭାଷାରେ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରଣୟନ କଲେ ସାଧାରଣ କୃଷକ ମଧ୍ୟ ତାହା ପାଠ କରି ଲବ୍ଧଜ୍ଞାନକୁ କୃଷିରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାପାଇଁ ସମର୍ଥ ହୋଇପାରିବ । କେବଳ କୃଷିବିଜ୍ଞାନ ନୁହେଁ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଜ୍ଞାନପ୍ରଦାନକାରୀ ପୁସ୍ତକମାନ ଙ୍ଗରାଜାରେ ଲିଖିତ ହୋଇଥିବାରୁ ସାଧାରଣ ବର୍ଗର ଲୋକେ ସେହି ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିପାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି । ସେମାନେ ଆଖ୍ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ଧ ଲୋକ ପରି ଉପଯୁକ୍ତ ମାର୍ଗଦର୍ଶନରେ ଅସମର୍ଥ ହେଉଛନ୍ତି ।

Question ୨୩ ।
ବାସ୍ତବରେ ଲୋକଙ୍କ ହାତକୁ କ୍ଷମତାଦେଇ ତାଙ୍କ ନିଜ ଭାଷାରେ ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ ଚଳାଇବାପାଇଁ ସୁଯୋଗ ନଦେଲେ ସେ କ୍ଷମତାର କିଛି ଅର୍ଥ ନାହିଁ ।
Answer:
ବାସ୍ତବରେ ଲୋକଙ୍କ ହାତରେ …………………………… କିଛି ଅର୍ଥ ନାର୍ହି।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ପ୍ରଖ୍ୟାତ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ, ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନୀ, ତଥା ଭ୍ରମଣକାହାଣୀ ଲେଖକ ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳଙ୍କ ରଚିତ ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନର ସଫଳତା ନିମନ୍ତେ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷାର ମହତ୍ତ୍ବ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ଗଣତନ୍ତ୍ରର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ହେଲା ଶିକ୍ଷା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମତଦାତା ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ନ ପାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ସେଥୂପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ମୂକ ଜନତାକୁ ତା’ର ମାତୃଭାଷାର ଅଧିକାର ଦେବାପାଇଁ ବ୍ୟାକୁଳ ଥିଲେ । ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନ ପଦ୍ଧତିରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଶାସକ ନିର୍ବାଚନ କରିବାରେ ଅଧୂକାର ଦିଆଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ସରକାରୀ କାଗଜପତ୍ରାଦିରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିଛି । ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବି.ଡ଼ି.ଓ. ଓ ପଞ୍ଚାୟତରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଇଞ୍ଜିନିୟରମାନେ ଇଂରାଜୀରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁଥିଲାବେଳେ ସାଧାରଣ ଲୋକ କିଛି ବୁଝିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ଇଂରାଜୀ ଅନଭିଜ୍ଞ ସରପଞ୍ଚ ନୀରବରେ ମୁଣ୍ଡ ଟୁଙ୍ଗାରିବା ଛଡ଼ା ଆଉ କିଛି ଜାଣିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ଇଂରେଜ ଶାସକମାନେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତାପ ବଳରେ ଜନତାକୁ ଦୂରରେ ରଖୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଦେଶୀ ସରକାର ଇଂରାଜୀ

ବଳରେ ସାଧାରଣ ଜନତାକୁ ନିଜଠାରୁ ଦୂରରେ ରଖୁଛନ୍ତି । ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ସରକାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଶାସନ ଚଳାଇବାର ଅଧିକାର ଦେଇଛନ୍ତି । ବିଶ୍ଵର ବହୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ମାତୃଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ହିଁ ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରୁଥିଲାବେଳେ ଆମ ଦେଶରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ନିଜ ଭାଷାରେ ଶାସନ ଚଳାଇବାର ସୁଯୋଗ ନ ଦେଇ କେବଳ ଶାସନ କ୍ଷମତା ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ବୋଲି କହିବାର କୌଣସି ଯଥାର୍ଥତା ନାହିଁ । ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ଶାସନର ମାଧ୍ୟମ ହୋଇ ରହିଥ‌ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି କାହାରି ଦୃଷ୍ଟି ଫେରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଦୃଢୋକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି।

Question ୨୪ ।
ବଥ ସିନା ବଥାଏ, ଆବୁ କାହାର ବଥାଏ ନାହିଁ ।
Answer:
ବଥ ସିନା ……………….. ବଥାଏ ନାହିଁ ।
ପ୍ରୋକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଭାଷାତତ୍ତ୍ବବିତ୍, ପ୍ରବୀଣ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳଙ୍କ ରଚିତ ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ମାତୃଭାଷାର ଉନ୍ନତି ନିମିତ୍ତ ନିଜକୁ ନିଷ୍ଠାର ସହ ଚେଷ୍ଟା କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ବୋଲି ଦୃଢ଼ ଆହ୍ବାନ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି।

ମାତୃଭୂମି ଓ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ମମତ୍ୱବୋଧ ନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଅଜ୍ଞାନ ବୋଲି ସ୍ବଭାବକବି ଯାହା କହିଛନ୍ତି ତାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପଲବ୍ଧି କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । ବ୍ୟାସକବି ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଉନ୍ନତି କଳ୍ପେ ବହୁ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ମାତୃଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ଓ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବହୁ ଜାତିପ୍ରେମୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ଚଳାଇ ଭାଷାକୁ ଜୀବନ୍ତ କରି ରଖୁ ଆସିଛନ୍ତି । ତଥାପି ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ପ୍ରଭାବରେ ମାତୃଭାଷା ଅଦ୍ୟାବଧୂ ସରକାରୀ ଭାଷା ଭାବେ ପୂର୍ବ ପରିଚିତି ଲାଭ କରିପାରି ନାହିଁ। ଏଥ୍ ନିମିତ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ନିଷ୍ଠାପର ଭାବେ ମାତୃଭାଷାର ସମ୍ମାନ ଓ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପ୍ରତି ଯତ୍ନବାନ୍ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ନିରଳସ, ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ସାଧନାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ବିଦେଶୀ ଶାସନ ତଳେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ହିଁ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଗତିରୋଧ ହୋଇଛି ।

ଏହା ଏକ ଆବୁ ଭାବେ ହୁଏତ ଆମକୁ କିଛି ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦେଉନାହିଁ । ପୂଜ ଓ ବଦରକ୍ତରେ ଭରା ବଥ ହୋଇଥିଲେ ତାହା ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ହୋଇଥାଏ ଓ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଅପରେସନଦ୍ୱାରା ଆରୋଗ୍ୟ କରାଯାଇପାରନ୍ତା । ମାତୃଭାଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ କେଉଁ ବଙ୍ଗାଳୀ, ମରାଠୀ ବା ଅଣଓଡ଼ିଆ ଆସି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ନାହିଁ । ଆଗ୍ରହ ସହକାରେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ ହିଁ ଏଥ‌ିପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ହେବ, ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରିବାକୁ ହେବ ଏବଂ ଉନ୍ନତିକଳ୍ପେ ଦୃଢ଼ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ହେବ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଆବେଗଭରା ଆହ୍ୱାନ ଜଣାଇଛନ୍ତି ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୨୫ ।
ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷା ହିଁ ଦେଶ ଓ ଜାତିର ପ୍ରଗତିର ପରିଚାୟକ – ଆଲୋଚନା କର । କିମ୍ବା, ଦେଶ ଓ ଜାତିର ବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ମାତୃଭାଷାକୁ ଶିକ୍ଷା ଓ ଶାସନର ମାଧ୍ଯମରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ – ଉକ୍ତିଟିର ଯଥାର୍ଥତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
Answer:
ବିଶିଷ୍ଟ ଭାଷାତତ୍ତ୍ବବିତ୍, ପ୍ରବୀଣ ଅନୁବାଦକ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ ଲେଖକ ତଥା ଭାବାତ୍ମକ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଭାବେ ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ସୁପରିଚିତ । ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିସମ୍ଭାର ମଧ୍ୟରେ ‘ମଣିଷର ଭାଷା’, ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’, ‘ବିଚାର ଆଲୋଚନା’ ଆଦି ପ୍ରବନ୍ଧ ପୁସ୍ତକ, ‘ଲଣ୍ଡନ ଚିଠି’, ‘ଆମେରିକା ଅନୁଭୂତି’, ‘ଗଙ୍ଗାରୁ ଗୋଦାବରୀ’ ଆଦି ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ, ‘ଧ୍ବନିବିଜ୍ଞାନ’ପରି ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ସାରସ୍ବତ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚାୟକ । ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ଶୀର୍ଷକ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଲେଖକଙ୍କ ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଲୋକଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ମାତୃଭାଷାର ଉପାଦେୟତା ତଥା ଦେଶ ଓ ଜାତିର ପ୍ରଗତିରେ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷାର ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି ।

ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ମତରେ ଯେଉଁ ଲୋକର ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ମମତା ନାହିଁ, ତାକୁ କେବେ ଦେଶଭକ୍ତ କୁହାଯାଇ ପାରେନା । ଓଡ଼ିଆ କବି ମଧ୍ଯ ମାତୃଭୂମି ପ୍ରତି ମମତ୍ୱବୋଧ ନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଅଜ୍ଞାନଭାବେ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ଦୁଃଖର ବିଷୟ ଏହି ଯେ, ସଂପ୍ରତି ମାତୃଭାଷା ଜାଣି ନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ହିଁ ଲୋକଚକ୍ଷୁରେ ଜ୍ଞାନୀଭାବେ ବିବେଚିତ ହେଉଛନ୍ତି । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଉକ୍ତିକୁ ଉଦ୍ଧାର କରି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି ଯେ

‘‘ଗାନ୍ଧିଜୀ ମାତୃଭାଷାକୁ ମାତୃସ୍ତନ୍ୟ ପରି ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ମନେ କରୁଥିଲେ ।’’

ମାତୃଭାଷା ଜାଣି ନଥ‌ିବା ଜ୍ଞାନୀ ଲୋକମାନଙ୍କର ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ଅବହେଳା ହିଁ ଜାତି ପକ୍ଷରେ ଘୋର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର କାରଣ ତଥା ଦେଶ ପ୍ରଗତିରେ ବାଧକ । ଶିକ୍ଷାକୁ ଗଣତନ୍ତ୍ର ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । କାରଣ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମତଦାତା ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ପାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ସମୂହ ଜନତାକୁ ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷିତ କରିବାପାଇଁ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମ । ଆମ ଦେଶରେ ଇଂରେଜୀ ଶିକ୍ଷା ଦେଢ଼ଶହ ବର୍ଷଧରି ଚାଲିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଶତକଡ଼ା ଦେଢ଼ଜଣ ଭାରତୀୟ ଇଂରେଜୀ ଶିଖ୍ ପାରିନାହାନ୍ତି । ଏତଦ୍‌ଭିନ୍ନ ପୃଥ‌ିବୀର ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦେଶରେ ବିଦେଶୀ ଭାଷାରେ ସମୂହ ଶିକ୍ଷାର ଉଦାହରଣ
ଜାତି ଓ ଦେଶ ପ୍ରଗତିରେ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷାର ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ଯାଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି ଯେ-

‘‘ମାତୃଭାଷାରେ ମନୁଷ୍ୟର ଯେଉଁ ଭୂର୍ଭି ହୁଏ, ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଷାରେ ତା’ ହୁଏ ନାହିଁ ।’’

ବାସ୍ତବିକ ମାତୃଭାଷାରେ ଯେତେ ସହଜ ଓ ସୁବିଧାରେ ମନର କଥା ପ୍ରକାଶ କରିହେବ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ତାହା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ବିଦେଶୀ ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ସହଜରେ ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ସ୍କୁଲ, କଲେଜର ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତି ପରେ ସାଧାରଣତଃ ଲୋକମାନେ ବିଦେଶୀ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରିନଥା’ନ୍ତି । ଯେଉଁ କେତେଜଣ ଇଂରେଜୀ ଜାଣିଥାଆନ୍ତି ମାତୃଭାଷା ପରି ତାକୁ କେହି ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ନାହିଁ । ତା’ଛଡ଼ା ମାତୃଭାଷାରେ ଯେତେ ଶୀଘ୍ର ଯେତେ କାମ କରିହେବ, ବିଦେଶୀ ଭାଷାରେ ସେତେ ଶୀଘ୍ର କରିହେବ ନାହିଁ ।

ଇଂରେଜ ଶାସକମାନେ ସାଧାରଣ ଜନତାକୁ ନିଜ ପ୍ରତାପ ବଳରେ ଦୂରେଇ ରଖୁଥିଲେ । ମାତ୍ର ଦେଶୀ ସରକାର ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ବଳରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଦୂରେଇ ରଖୁଛନ୍ତି । ଯେଉଁମାନେ ଇଂରାଜୀ ପଢ଼ିପାରୁଛନ୍ତି ବା ବୁଝିପାରୁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ସେହି ପାରଙ୍ଗମତା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ଆତ୍ମ ଅଭିମାନ ରହିଛି । ପକ୍ଷାନ୍ତରେ ଯିଏ ପଢ଼ି ନ ପାରୁଛି ବା ଇଂରେଜୀ ବୁଝି ନ ପାରୁଛି, ତା’ର ସେହି ଅପାରଗତା ପାଇଁ ତା’ମନରେ ଗୋଟାଏ ହୀନମନ୍ୟତା ଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ପାଠୁଆ ଓ ଅପାଠୁଆ କରୁଛି ।

ମାତୃଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ କୃଷି ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଗଲେ କୃଷକମାନେ ଶିକ୍ଷିତ ହୋଇପାରିବେ ଏବଂ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଦେଶୀ ଜ୍ଞାନ କୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧିରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ । କୃଷି ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମାତୃଭାଷା ମାଧମ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କଲେ ଇଂରେଜୀ ଅନଭିଜ୍ଞ ଦାୟିତ୍ୱସମ୍ପନ୍ନ କୃଷକମାନେ ସେଠାରେ ସାମୟିକଭାବେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିପାରନ୍ତେ ଓ ଆମ କୃଷିପ୍ରଧାନ ରାଜ୍ୟର କୃଷି ପ୍ରଗତି ଆଶାନୁରୂପ ହୋଇପାରନ୍ତା । ସେହିପରି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ, ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ସ୍ବାଭିମାନ ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ ମାତୃଭାଷା ମାଧମ ଶିକ୍ଷା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ଏଥୁନିମିତ୍ତ ଦୃଢ଼ ପଦକ୍ଷେପ
ଜରୁରୀ, ଯଦ୍ବାରା ଦେଶ ଓ ଜାତି ପ୍ରଗତି ପଥରେ ଗତି କରିପାରିବ ।

Question ୨୬ ।
ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ଯେଉଁ ଉଦାସୀନତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ, ତାହାର ଦୂରୀକରଣ କିପରି କରାଯାଇପାରିବ ଲେଖା କିମ୍ବା, ମାତୃଭାଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ କ’ଣ କରାଯାଇପାରିବ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି, ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ଗଦ୍ୟଭାଷାକୁ ନିଜସ୍ବ କଳାକୌଶଳରେ ରୁଚିକର ତଥା ସୁଖପାଠ୍ୟ କରାଇପାରିଥିବା ଯଶସ୍ବୀ ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ଏକାଧାରରେ ଥିଲେ ଜଣେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଭାଷାବିଜ୍ଞାନୀ, ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ, ଦକ୍ଷ ଅନୁବାଦକ ଏବଂ ପ୍ରବୀଣ ଭ୍ରମଣ ସାହିତ୍ୟକାର । ତାଙ୍କର ସରଳ, ସାବଲୀଳ ଭାଷା ଓ ଭାବାତ୍ମକ ଶୈଳୀରେ ରଚିତ ସାରସ୍ଵତ ସୃଷ୍ଟିଗୁଡ଼ିକ ମନୋଜ୍ଞ ଓ ରସାଣିତ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପୁସ୍ତକ ମଧ୍ୟରେ ‘ମଣିଷର ଭାଷା’ ଓ ‘ଧ୍ବନିବିଜ୍ଞାନ’, ‘ଭାଷାଶାସ୍ତ୍ର ପରିଚୟ’; ଭ୍ରମଣ ସାହିତ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ‘ଲଣ୍ଡନ ଚିଠି’, ‘ଆମେରିକା ଅନୁଭୂତି’, ‘ଗଙ୍ଗାରୁ ଗୋଦାବରୀ’; ଅନୁବାଦ ସାହିତ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ‘ଗୋଦାନ’, ‘ଗବନ’, ‘ବନ୍ଦୀ ନେହେରୁ’, ‘ବିସ୍ମୃତିର ଚିତ୍ର’ଏବଂ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’, ‘ବିଚାର ଆଲୋଚନା’ ଆଦି ତାଙ୍କର ଅମ୍ଳାନ ସାରସ୍ଵତ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଲେଖକଙ୍କ ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ । ପ୍ରବନ୍ଧଟିରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାପ୍ରୀତି ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନଭାବେ ପରିଦୃଷ୍ଟ । ମହାନ୍ ସ୍ବଭାବ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ଭାଷାରେ-

“ମାତୃଭ୍ ମି ମାତୃଭାଷାରେ ମମତା
ଯା’ହୃଦେ ଜନମି ନାହିଁ,
ତାକୁ ଯେବେ ଜ୍ଞାନା ଗଣରେ ଗଣିବା
ଅଜ୍ଞାନ ରହିବେ କାହିଁ ?”

ମାତୃଭାଷାକୁ ଅନାଦର କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଶାଣିତ ବାକ୍ୟବାଣ ପ୍ରଦାନ କରି ବହୁ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ, ଜାତିପ୍ରେମୀ, ମାତୃଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଏକ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ଗଢ଼ି ତୋଳିବାକୁ ବହୁବାର ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି । ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ବୀତସ୍ପୃହତାକୁ ଦେଶଦ୍ରୋହ, ଜାତିଦ୍ରୋହଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥଙ୍କ ପରି ମହାମନୀଷୀମାନେ ମଧ୍ୟ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ମମତ୍ୱବୋଧ ଜାଗ୍ରତ କରିବାପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଇଯାଇଛନ୍ତି । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ମତରେ, ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷା ଶାସନର ମାଧ୍ୟମ ହୋଇ ରହିଥିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ପ୍ରତି କାହାରି ଦୃଷ୍ଟି ଫେରିବ ନାହିଁ ।

ସଂପ୍ରତି ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କଠାରେ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ଉଦାସୀନତା ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଉଦ୍‌ବେଗ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରୀତି ଜାଗ୍ରତ କରିବାପାଇଁ ସେ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ପାଠକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଜାଗରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବାପାଇଁ ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ନିଶ୍ଚିତଭାବେ ଉପଯୋଗୀ ହେବ ଏଥ‌ିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ।

ମାତୃଭାଷା ମାତୃସ୍ତନ୍ୟ ପରି ମୂଲ୍ୟବାନ୍ । ତଥାପି ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ଓଡ଼ିଆମାନେ ବିମୁଖ ହେବାର ବହୁବିଧ କାରଣ ରହିଛି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ପାରଙ୍ଗମ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ଇଂରାଜୀ ଜାଣିନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗଢ଼ିଉଠିଥିବା ଏକ ଅଦୃଶ୍ୟ ପାଚେରି ଜାତିର ଐକ୍ୟ ରକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବାଧକ । ଇଂରାଜୀ ପଢ଼ାଲେଖାରେ ଅପାରଗତା ପାଇଁ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ନ୍ୟୁନମନ୍ୟତା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଶାସନ କଳ ସହ ସମ୍ପର୍କ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଭାଷାରେ-

“ଇଂରେଜ ଶାସକମାନେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତାପ ବଳରେ ଜନତାକୁ ଦୂରରେ ରଖୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଦେଶୀ ସରକାର ଇଂରାଜୀ ବଳରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଦୂରରେ ରଖିଛନ୍ତି ।”

ମୂକ ଜନତାକୁ ମାତୃଭାଷାର ଅଧିକାର ଦେବାପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ବ୍ୟାକୁଳ ଥିଲେ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ, ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ଭଳି ଓଡ଼ିଶାରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଶାସନ ଚଳାଇବାର ଅଧିକାର ଦେବା ସର୍ବାଦୌ ଆବଶ୍ୟକ । ଲୋକଙ୍କ ହାତକୁ କ୍ଷମତା ଦେଇ ସେମାନଙ୍କୁ ମାତୃଭାଷାରେ ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ ଚଳାଇବାକୁ ସୁଯୋଗ ନଦେଲେ ସେ କ୍ଷମତା ଅର୍ଥହୀନ ହେବ । ସରକାରୀ କାଗଜପତ୍ରରେ ଇଂରେଜୀ ବଦଳରେ ମାତୃଭାଷା ବ୍ୟବହୃତ ହେଲେ ସାଧାରଣ ଜନତା ପାଇଁ ବହୁ ଅସୁବିଧା ଅଚିରେ ଦୂର ହେବ ।

ଶିକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କରେ ଗଠିତ ତାରାଚାନ୍ଦ କମିଟି, ମୁଦାଲିୟର କମିଟି, ରାଧାକୃଷ୍ଣ କମିଟି ଓ ଜାକିର ହୁସେନ୍ କମିଟି ଆଦି ସମସ୍ବରରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷା ସବୁଶିକ୍ଷାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର । ମାତ୍ର ଇଂରେଜୀ ଭାଷାର ଐନ୍ଦ୍ରଜାଲିକ ପ୍ରଭାବରୁ ଅଦ୍ୟାବଧୂ ଆମକୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିନାହିଁ କି ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ଆମର ସମ୍ମାନ ଆସିନାହିଁ । ଆମ ବିବାହ, ବ୍ରତ ଆଦିରେ ଆମେ ନିମନ୍ତ୍ରଣପତ୍ର ଲେଖାଗଲେ ଇଂରେଜୀ ପଢ଼ିନଥିବା ସାଧାରଣ ଲୋକ ସେସବୁ ପଢ଼ିପାରନ୍ତେ । ଅବଶ୍ୟ ସରକାରୀ ଦପ୍ତରମାନଙ୍କରେ ଏବେ ଓଡ଼ିଆରେ ଦପ୍ତର ନାମ ଲେଖାଯିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଯୋଜନାମୟ ଦେଶରେ ଯେଉଁସବୁ ଉନ୍ନୟନମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଉଛି ସେସବୁକୁ ଇଂରେଜୀ ବଦଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ରାସ୍ତାପାର୍ଶ୍ଵରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଗଲେ, ତାହା ସହଜରେ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିପାରିବ । ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ କେଉଁ ସବୁ ଉନ୍ନୟନମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ସେମାନେ ଅବଗତ ହୋଇପାରିବେ । କୃଷି ମହାବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକର ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ରଚିତ ହେଲେ ଆମ କୃଷିପ୍ରଧାନ ରାଜ୍ୟର ସାଧାରଣ ଜନତା ମଧ୍ୟ ପରୋକ୍ଷରେ ଉପକୃତ ହୋଇପାରିବେ ।

ଚିନ୍ତାଶୀଳ ଶିକ୍ଷାବିତ୍‌ଙ୍କର । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାସାହିତ୍ୟକୁ ତଦନୁରୂପ ସମୃଦ୍ଧି ତଥା ପ୍ରଗତିଶୀଳ କରିବା ଅବଶ୍ୟ କବି, ଲେଖକ, ଗବେଷକମାନଙ୍କ ଦାୟିତ୍ଵ । ସେଥୂପାଇଁ ନିରଳସ, ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ସାଧନା ଆବଶ୍ୟକ । ଏସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକର ଭାଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଚିନ୍ତା ତଥା କାର୍ଯ୍ୟକରିବା ଆବଶ୍ୟକ । ନିଜ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ତଥା ପ୍ରଗତି ନିମିତ୍ତ ନିଜେ ଆଗଭର ନହେଲେ ହୁଏତ ଦିନେ ଏ ଭାଷାର ବିଲୋପ ସାଧୁ ହେବ ।

Question ୨୭ ।
ମାତୃଭାଷାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଯେଉଁ ଚିନ୍ତନ ପ୍ରୟାସ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ପଠିତ ପ୍ରବନ୍ଧକୁ ଭିଭିକରି ବିଶ୍ଳେଷଣ କର । କିମ୍ବା, ମାତୃଭାଷାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଯୁକ୍ତିକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ହେଉଛନ୍ତି ଅନ୍ୟତମ ଯଶସ୍ବୀ ସ୍ରଷ୍ଟା । ସେ ଥିଲେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଭାଷାତତ୍ତ୍ବବିତ୍, ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଅନୁବାଦକ, ପ୍ରବୀଣ ଭ୍ରମଣ ସାହିତ୍ୟ ଲେଖକ ଓ ଭାବାତ୍ମକ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ । ତାଙ୍କର ସରଳ, ସାବଲୀଳ, ଭାବଗର୍ଭକ, ମନ୍ମୟ ଗଦ୍ୟଶୈଳୀ ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିନିଚୟକୁ ସୁଖପାଠ୍ୟ ତଥା ମନୋଜ୍ଞ କରିପାରିଛି । ତାଙ୍କ ରଚିତ ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ‘ଲଣ୍ଡନ ଚିଠି’, ‘ଆମେରିକା ଅନୁଭୂତି’, ‘ମଣିଷର ଭାଷା’, ‘ଧ୍ବନିବିଜ୍ଞାନ’, ‘ବିସ୍ମିତର ଚିତ୍ର’, ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’ ଓ ‘ବିଚାର ଆଲୋଚନା’ ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଅନନ୍ୟ ପ୍ରତିଭାର ସ୍ବାକ୍ଷର ବହନ କରେ ।

ଉପାଦେୟତା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ତାହାର ଉପଯୋଗିତା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ମାତୃଭାଷାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ବହୁ ଚିନ୍ତାଶୀଳ ମତାମତ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ମାତୃଭାଷା ଯେ ସବୁ ଶିକ୍ଷାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର, ଏହା ଶିକ୍ଷା ବିଷୟରେ ଗଠିତ ସବୁ କମିଟି ଯଥା ତାରାଚାନ୍ଦ କମିଟି, ମୁଦାଲିୟର କମିଟି, ରାଧାକୃଷ୍ଣ କମିଟି ଓ ଜାକିର ହୁସେନ କମିଟି ସମସ୍ବରରେ ମତପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଅନୁପ୍ରବେଶ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଧାନ ବାଧକରୂପେ ଉଭା ହୋଇଛି । ଯଦ୍ବାରା ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ଲୋକଙ୍କର ସମ୍ମାନ ତଥା ମାତୃଭାଷା ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ ନୈତିକ ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ କ୍ରମେ ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷାର ଏତାଦୃଶ ପତନୋନୁ ଖୀ ଅବସ୍ଥା ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗଭୀର ଉଦ୍‌ବେଗ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ଆମ ଦେଶର ଭାଷା” ପରିସ୍ଥିତି ଏପରି ଦୟନୀୟ ଯେ ମାତୃଭାଷାରେ ଅଜ୍ଞ ବ୍ୟକ୍ତି ଜ୍ଞାନୀଭାବେ ପରିଚିତ ହେଉଛି । ଏହି ଜ୍ଞାନୀ ଲୋକମାନଙ୍କର ମାତୃଭାଷା ବିମୁଖତା ହିଁ ଜାତିପକ୍ଷରେ ଘୋର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର କାରଣ । କାରଣ ଜ୍ଞାନୀ, ପଦସ୍ଥ, ଶାସନକଳର ଲୋକମାନଙ୍କର ମାତୃଭାଷା ବିମୁଖତା ହିଁ ଜାତିପକ୍ଷରେ ଘୋର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର କାରଣ । କାରଣ ଜ୍ଞାନୀ, ପଦସ୍ଥ, ଶାସନକଳର ନିୟାମକମାନେ ମାତୃଭ।ଷା ପ୍ରତି ଉଦାସାନ ହେବାଫଳରେ ମାତୃଭାଷାର ଅଗ୍ରଗତି ଅସମ୍ଭବ ଅସମ୍ଭବ ହୋଇପଡ଼ିଛି। ଗାନ୍ଧିଜା ତେଣୁ ମତପୋଷଣ କରିଥିଲେ ଯେ, ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷା ଶାସନର ମାଧ୍ୟମ ହୋଇ ରହିଥ‌ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି କାହାରି ଦୃଷ୍ଟି ଫେରିବ ନାହିଁ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଚାରିଗୋଟି ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

• ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ହେଲେ ଇଂରେଜୀ ଆଧ୍ଵପତ୍ୟକୁ କମାଇବାକୁ ହେବ ।
• ଜନତାର ସାମୂହିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ପ୍ରକୃତ ମାଧ୍ୟମ ।
• ଶାସିତକୁ ଶାସକଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ରଖୁଛି ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ।
• ମାତୃଭାଷା ପାଇଁ ଅଭିମାନ ଓ ମାତୃଭାଷାର ଉନ୍ନତି ସାଧନ କାମ୍ୟ ।

ମାତୃଭାଷାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଅନ୍ୟ ଭାଷା ବିଶେଷତଃ ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ବିରୋଧରେ ସ୍ବର ଉତ୍ତୋଳନ କରିବାକୁ ହେବ । ହେବ । ଜନତାର ସାମୁହିକ ଶିକ୍ଷା କେବଳ ମାତୃଭାଷାରେ ହିଁ ସହଜସାଧ୍ୟ । ତେଣୁ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଯୋଜନାମାନ ମାତୃଭାଷାରେ ହିଁ ପ୍ରକାଶ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ, ଯଦ୍ବାରା ଜନସାଧାରଣ ଯୋଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହାର ସଫଳ ରୂପାୟନ ଦିଗରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସହଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ

ସାଧାରଣତଃ ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ମାତୃଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଯେପରି ମୁକ୍ତଭାବେ ନିଜ ଭାବ ପ୍ରକାଶ କରିବାରେ ସମର୍ଥ ହେବ, ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ତାହା କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ମାତୃଭାଷାରେ ହିଁ ମନୁଷ୍ୟର ଯେଉଁ ସ୍କର୍ଭି ହୁଏ, ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଷାରେ ତାହା ହୋଇନପାରେ । ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନର ସାର୍ଥକତା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକ ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷିତ ହୋଇ ନିଜ ଅଧିକାର ଓ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଚେତନ ହୋଇପାରିବ । ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ଏ ଦିଗରେ ବିହିତ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କଲେ ମାତୃଭାଷା ସମୃଦ୍ଧ ହୋଇପାରିବ । ମାତୃଭାଷା ଓ ମାତୃଭୂମି ସମ୍ପର୍କିତ ସ୍ବଭାବ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ଉକ୍ତି ପ୍ରଣିଧାନଯୋଗ୍ୟ ।

“ମାତଭୂମି ମାତୃଭାଷ।ରେ ମମତା
ଯା ହୃଦେ ଜନମି ନାର୍ହି,
ତାକୁ ଯଦି ଜ୍ଞାନା ପାଖରେ ଶୁଣିବା
ଅଜ୍ଞାନ ରହିବେ କାର୍ହି?”

ସମସ୍ତ ଉତ୍କଳୀୟଙ୍କ ମନରେ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ଅଭିମାନ ରହିବା ସର୍ବାଦୌ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ । ମାତୃସ୍ତନ୍ୟ ସମ ନିଜ ମାତୃଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ତଥା ପ୍ରସାର ଦିଗରେ ସର୍ବନିମ୍ନ କର୍ଭବ୍ୟ ବିଷୟରେ ସଚେତନ ହେଲେ ମାତୃଭାଷା ସ୍ବତଃ ପ୍ରଗତିପଥରେ ଗତି କରିପାରିବ । ନିଜ ଭାଷା ପାଇଁ ନିଜେ କିଛି ତ୍ୟାଗ ସ୍ଵୀକାର ନକଲେ ଅନ୍ୟ କେହି ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ଅବଶ୍ୟ ଏଥ‌ିପାଇଁ ନିରଳସ ଓ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ସାଧନାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।

Question ୨୮ ।
‘ଜନତାର ସାମୂହିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ପ୍ରକୃତ ମାଧ୍ୟମ’ – ଉକ୍ତିଟିର ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କର । କିମ୍ବା, ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ମାତୃଭାଷାର ଅବଦାନ ଅନସ୍ବୀକାର୍ଯ୍ୟ – ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଉତ୍କଳର ବାଣୀଭଣ୍ଡାର ଆଧୁନିକ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ ତଥା ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ ଲେଖକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁ କତିପୟ ପ୍ରଥ୍ ତଯଶା ସାରସ୍ଵତ ସାଧକଗଣଙ୍କ ଅବଦାନରେ ରର୍ଦ୍ଧିମନ୍ତ୍ର ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଫେସର ଗୋଲୋକବିହାରା ଧଳ ଅନ୍ୟତମ। ସରଳ ସାବଲୀଳ ଭାଷା, ଭାବାତ୍ମକ ଶୈଳୀ ତଥା ଶିକ୍ଷାପ୍ରଦ ଓ ବୌଦ୍ଧିକ ଚେତନାଦୀପ୍ତ ତଥ୍ୟସମ୍ବଳିତ ଉପାଦାନରେ ସ୍ବୀୟ କାଳଜୟୀ କରିବା ତାଙ୍କ ଅନନ୍ୟ ସାଧାରଣ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ସାରସ୍ବତ ସୃଷ୍ଟିସମ୍ଭାର ମଧ୍ୟରେ ‘ଲଣ୍ଡନ ଚିଠି’, ‘ଆମେରିକା ଅନୁଭୂତି’, ‘ଗଙ୍ଗାରୁ ଗୋଦାବରୀ’, ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’, ‘ବିଚାର ଆଲୋଚନା’ ଆଦି ପୁସ୍ତକରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ପ୍ରତିଭାନୈପୁଣ୍ୟ ସର୍ବଜନାଦୃତ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଲେଖକ ଜନତାର ସାମୂହିକ ଶିକ୍ଷାଭାବେ ମାତୃଭାଷାର ଉପାଦେୟତା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ତାହାର ଉପଯୋଗିତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି । ଜନତାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରୟୋଜନ ହେଉଛି ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା । ଅନ୍ନ, ବସ୍ତ୍ର ପରି ତା’ର ନିଜର ଭାଷା ହିଁ ପ୍ରଥମ ଆବଶ୍ୟକତା । ମାତୃଭାଷାରେ ହିଁ ସେ ନିଜର ଭାବନାକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିପାରେ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ମାତୃଭାଷାକୁ ମାତୃସ୍ତନ୍ୟ ପରି ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ମନେକରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତରେ, ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ମମତ୍ୱବୋଧ ନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି କଦାପି ଦେଶପ୍ରେମୀ ହୋଇନପାରେ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ଅର୍ଥନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଦେଶୀ ଜିନିଷ ବର୍ଜନ ଓ ଭାଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ବର୍ଜନକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଥିଲେ । ବଡ଼ ବରଗଛ ତଳେ ଛୋଟ ବରକୋଳି ଗଛ ଉଧେଇ ନ ପାରିବା ପରି ଇଂରେଜୀ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବ ମୁକ୍ତ ନହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାତୃଭାଷାର ପ୍ରଗତି ସାଧୁ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ।

ଶିକ୍ଷା ହିଁ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ମୂଳମନ୍ତ୍ର । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମତଦାତା ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ନ ପାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ସମୂହ ଜନତାକୁ ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷିତ କରିବାକୁ ହେଲେ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତାନୁସାରେ-

‘‘ମାତୃଭାଷାରେ ମନୁଷ୍ୟର ଯେଉଁ ଭୂର୍ଭି ହୁଏ, ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଷାରେ ତା’ ହୁଏ ନାହିଁ ।’’

ବିଦେଶୀ ଭାଷାରେ ସାମୂହିକ ଶିକ୍ଷାର ଉଦାହରଣ ବିଶ୍ବର ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦେଶରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେନାହିଁ । ତା’ଛଡ଼ା ମାତୃଭାଷାରେ ଯେତେ ଶୀଘ୍ର କାମ କରିହେବ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାଷାରେ ତାହା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ମାତୃଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ସହଜରେ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇପାରିଥାଏ। ଏତଦ୍‌ଭିନ୍ନ କୌଣସି ବିଦେଶୀ ଭାଷାକୁ ମାତୃଭାଷା ପରି ବ୍ୟବହାର କରିବା ମଧ୍ୟ ସ୍ଵାଭାବିକ ନୁହେଁ । ପରିବାରର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ଜାଣି ନଥିବାରୁ ପାଠୁଆ ପୁଅଝିଅଙ୍କ ଇଂରେଜୀ ବହିରୁ ସେମାନେ କୌଣସି ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରସାରିତ ନହୋଇ ସଙ୍କୁଚିତ ହୋଇରହେ । ପରେ ଟେବୁଲ ଉପରେ ଥ‌ିବା ଖଣ୍ଡେ ବହି ଯଦି ମାତୃଭାଷାରେ ଲିଖୁତ ହୋଇଥାଏ, ତେବେ ଘରର ଯେକୌଣସି ଲୋକ ସେଥୁପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସ୍ଵାଭାବିକ ।

ସେହିପରି କୃଷି ସମ୍ପର୍କିତ ଖଣ୍ଡିଏ ପୁସ୍ତକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଲେଖା ହୋଇଥିଲେ ଯେକୌଣସି କୃଷକ ମନରେ ତାହା ପଢ଼ିବାପାଇଁ କୌତୂହଳ ସୃଷ୍ଟି ହେବା ସ୍ଵାଭାବିକ । ଅଭିଜ୍ଞ କୃଷକମାନଙ୍କର ପ୍ରଦତ୍ତ ମତାମତ ତଥା ଅନୁଭୂତି ସହଜରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇପାରିବ କେବଳ ମାତୃଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ । ବିଲାତ ପ୍ରଭୃତି ଦେଶରେ ବିଲେଇ, କୁକୁର ପାଳନଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ଉଡ଼ାଜାହାଜ ଉଡ଼େଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ ପ୍ରକାର ଜ୍ଞାନକୁ ସରଳ ଭାଷାରେ ଲୋକେ ବୁଝିପାରିଲା ପରି ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ଫଳତଃ ଜ୍ଞାନ ସହଜରେ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇପାରୁଛି । ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି-

‘କିନ୍ତୁ ଆମ ଦେଶରେ ଜ୍ଞାନ ଭଣ୍ଡାରଟା ଇଂରେଜୀରେ ଥିବାରୁ କୋଟି କୋଟି ଜନତା ଆଖୁ ଥାଉ ଥାଉ ଅନ୍ଧ ।”

ମାତୃଭାଷା ହିଁ ସାମୂହିକ ଜନତାକୁ ଶିକ୍ଷିତ କରିପାରେ । ଗଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ମତଦାତାମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷିତ ନ କଲେ ସେମାନେ ନିଜ ଅଧିକାର ଓ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ବିଷୟରେ ସଚେତନ ହୋଇପାରିବେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଜରୁରୀ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତରେ ‘ଇଂରେଜୀ ଉଠିଯାଇ କାଗଜପତ୍ର ଯେଉଁଦିନ ଓଡ଼ିଆରେ ହୋଇଯିବ, ସେଦିନ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କର ଅନେକ ଅସୁବିଧା ଉଠିଯିବ ।’’

ଶିକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କୀୟ ଯେତେ କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଛି ସମସ୍ତେ ସମସ୍ତରରେ ଗୋଟିଏ କଥା କହିଛନ୍ତି ଯେ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷା ହିଁ ସବୁ ଶିକ୍ଷାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର । ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥଙ୍କ ପରି ମହାମନୀଷୀମାନେ ମଧ୍ୟ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପ କରିଛନ୍ତି । ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ହିଁ ଶାସକ ଓ ଶାସିତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଦୃଢୋକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିବା ସହ ସମୂହ ଜନତା ପାଇଁ ମାତୃଭାଷା ମାଧମ ଶିକ୍ଷାକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବାପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ତୁମ ପାଇଁ କାମ

Question ୨୯ ।
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାପାଇଁ ଯେଉଁମାନଙ୍କର ତ୍ୟାଗ ଓ ସାଧନା ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସେହି ମହାନ୍ ସ୍ରଷ୍ଟାମାନଙ୍କର ଜୀବନୀ ପାଠ କର ।

Question ୩୦ ।
ଜନଜାବନରେ ମାତୃଭାଷାର ଆବଶ୍ୟକତା – ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏକ ତର୍କସଭାର ଆୟୋଜନ କର ।
[ସୂଚନା : ‘ତୁମ ପାଇଁ କାମ’ର ଉତ୍ତରଗୁଡ଼ିକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସହାୟତା ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ ।]

ବିଗତ ବର୍ଷର ହାଇସ୍କୁଲ ପରୀକ୍ଷା (ବାର୍ଷିକ ଓ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟାରୀ)ର ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ହେଲେ କାହାର ଆଧ୍ୟତ୍ୟକୁ କମାଇବାକୁ ହେବ ?
Answer:
ଙ୍ଗରେଜା

Question 2.
ଛୋଟକୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ହେଲେ କ’ଣ କରିବାକୁ ହେବ. ?
Answer:
ବଡ଼କୁ ବାରଣ କରିବାକୁ ହେବ

Question 3.
ଦେଶୀ ସରକାର କାହା ବଳରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଦୂରରେ ରଖୁଛନ୍ତି ?
Answer:
ଅର୍ଥ

Question 4.
ହିବୁ ଭାଷା ଏବେ କେଉଁ ଦେଶର ରାଜ୍ୟଭାଷା ହୋଇଛି ?
Answer:
ଇଜ୍ ଚାଇଲ

Question 5.
ଗାନ୍ଧିଜୀ ମାତୃଭାଷାକୁ କେଉଁ ଭଳି ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ମନେ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ସୁନା

Question 6.
ଜନତାର ସାମୂହିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ କେଉଁ ଭାଷା ପ୍ରକୃତ ମାଧ୍ୟମ ?
Answer:
ଙ୍ଗରେଜା ଭାଷା

Question 7.
କେଉଁମାନଙ୍କୁ ‘ରିଙ୍ଗ୍ ଲିଡ଼ର’ କୁହାଯାଉଥିଲା ?
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଉନ୍ନତି କଥା ଚିନ୍ତା କରୁଥ୍ଥ୍ ବା ଲୋକଙ୍କୁ

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରି

(A) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

Question 1.
ଭାଷା ସମସ୍ୟା କହିବା ମାତ୍ରେ ଲୋକେ କ’ଣ ବୁଝନ୍ତି ଓ କେଉଁ କଥା ସେମାନଙ୍କ ମନକୁ ଆସେ ନାହିଁ ?
Answer:
ଭାଷା ସମସ୍ୟା କହିଲା ମାତ୍ରେ ଲୋକେ ହିନ୍ଦୀ-ଇଂରେଜୀ ବିବାଦ କଥା ବୁଝନ୍ତି, ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା କଥା ସେମାନଙ୍କ ମନକୁ ଆସେ ନାହିଁ ।

Question 2.
ଅର୍ଥନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କ’ଣ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ଅର୍ଥନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ବିଦେଶୀ ବର୍ଜନ କରି ସ୍ଵଦେଶୀ ବ୍ୟବହାର କରିବାପାଇଁ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥିଲେ ।

Question 3.
ଭାଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଘୋଷଣା ଓ ଆହ୍ଵାନ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଭାଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଇଂରେଜୀ ଭାଷାକୁ ଛାଡ଼ି ମାତୃଭାଷାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିବା ସହିତ ହିନ୍ଦୀକୁ କେନ୍ଦ୍ରଭାଷା ତଥା ରାଜ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କର ମାତୃଭାଷାକୁ ସେମାନଙ୍କର ରାଜ୍ୟଭାଷା କରିବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଥିଲେ ।

Question 4.
କାହାକୁ ଦେଶଭକ୍ତ ବୋଲି କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ?
Answer:
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତିର ହୃଦୟରେ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ମମତା ନାହିଁ, ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଦେଶଭକ୍ତ ବୋଲି କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ।

Question 5.
ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ପ୍ରଭାବରେ ଆମ ଦେଶରେ ପରିସ୍ଥିତି କିପରି ହେଲା ?
Answer:
ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ପ୍ରଭାବରେ ଆମ ଦେଶରେ ମାତୃଭାଷା ନଜାଣି ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ଜ୍ଞାନୀଭାବେ ବିବେଚିତ ହେଲେ । ଅସମ୍ଭବ ହେଲା ।

Question 6.
ହିବୁଭାଷା’ ରାଜ୍ୟଭାଷାରେ ପରିଣତ ହେଲା କିପରି ?
Answer:
ମୃତପ୍ରାୟ ହିନ୍ଦୁ ଭାଷାକୁ ଉଠାଇବାପାଇଁ ବିଦେଶୀ ଭାଷାକୁ ବିରୋଧ ସହିତ ସ୍କୁଲରେ ବିଦେଶୀ ଭାଷା ଭୁଲ୍ ବୋଲି ପିଲାଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଗଲା, ଫଳରେ ହିବୁ ସହିତ ପ୍ରତିଯୋଗିତା କରୁଥିବା ଅନ୍ୟ ଭାଷା ପଛରେ ପଡ଼ିଯିବାରୁ ହିବୁଭାଷା ଇଜ୍‌ରାଇଲ୍‌ର ରାଜ୍ୟଭାଷାରେ ପରିଣତ ହେଲା ।

Question 7.
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି କ’ଣ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥିଲେ ଓ କ’ଣ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ଅର୍ଥନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଦେଶୀ ଜିନିଷ ବର୍ଜନ କରି ସ୍ଵଦେଶୀ ଜିନିଷ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଭାଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଇଂରେଜୀ ଛାଡ଼ି ମାତୃଭାଷାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।

Question 8.
ମାତୃଭାଷାର ଅଗ୍ରଗତି ଅସମ୍ଭବ ହେଲା କାହିଁକି ?
Answer:
ସମାଜରେ ଯେଉଁମାନେ ଜ୍ଞାନୀ, ପଦସ୍ଥ, ଯାହାଙ୍କ କଥାରେ ମୂଲ୍ୟ ଥିଲା, ସେମାନେ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ଉଦାସୀନ ରହିବା ଫଳରେ ମାତୃଭାଷାର ଅଗ୍ରଗତି ଅସମ୍ଭବ ହୋଇପଡ଼ିଲା ।

Question 9.
ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟ କାହିଁକି ଓଡ଼ିଆ ଛାଡ଼ି ବଙ୍ଗଳାରେ ଲେଖିଲେ ?
Answer:
ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କରଙ୍କର ମାତୃଭାଷା ବଙ୍ଗଳା ହୋଇଥିବାରୁ ସେହି ଭାଷାରେ ତାଙ୍କର ଯେଉଁ ସ୍ଵାଭାବିକ ଘୂର୍ତ୍ତି ହେବ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ତାହା ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ଅନୁଭବ କରି ସେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ଛାଡ଼ି ତାଙ୍କ ମାତୃଭାଷା ବଙ୍ଗଳାରେ ଲେଖିଲେ

Question 10.
ଇଂରେଜୀ ବିରୋଧରେ ଆମମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଅଭିଯୋଗ କ’ଣ ?
Answer:
ଇଂରେଜୀ ବିରୋଧରେ ଆମମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଅଭିଯୋଗ ଥିଲା ଏ ଭାଷା ଦେଢ଼ଶହ ବର୍ଷ ହେଲା.ପ୍ରଚଳିତ ହେଲେହେଁ ଶତକଡ଼ା ଦେଢ଼ଜଣ ଏ ଭାଷାକୁ ଆୟତ୍ତ କରିପାରି ନାହାନ୍ତି ।

Question 11.
ଆମ ଦେଶର କୋଟି କୋଟି ଜନତା ଆଖୁ ଥାଉଁ ଥାଉଁ ଅନ୍ଧ କିପରି ?
Answer:
ଆମ ଦେଶର ଜ୍ଞାନ ଭଣ୍ଡାରଟା ଇଂରେଜୀରେ ଥିବାରୁ ଆମ ଦେଶର କୋଟି କୋଟି ଜନତା ଆଖୁ ଥାଉଁ ଥାଉଁ ଅନ୍ଧ ।

Question 12.
ଭାଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ କ’ଣ ଘୋଷଣା କଲେ ?
Answer:
ଭାଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଇଂରେଜୀକୁ ଛାଡ଼ି ମାତୃଭାଷାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାପାଇଁ ଘୋଷଣା କଲେ ।

Question 13.
ଗଣତନ୍ତ୍ର କେତେବେଳେ ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ?
Answer:
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭୋଟର ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷା ପାଇଲେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ସଫଳ ହୋଇପାରିବ ।

(B) । ଗୋଟିଏ ପଦ ବା ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

Question 1.
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ କେଉଁ ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଗଞ୍ଜେଇଡ଼ିହ

Question 2.
ଗୋଲୋକବିହାରୀଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଭ୍ରମଣ ସାହିତ୍ୟ ପୁସ୍ତକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଗଙ୍ଗାରୁ ଗୋଦାବରୀ

Question 3.
ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳଙ୍କର ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଗୋଟିଏ ପୁସ୍ତକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ମଣିଷର ଭାଷା

Question 4.
ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳଙ୍କର ଏକ ଅନୂଦିତ ପୁସ୍ତକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଗୋଦାନ

Question 5.
ଆମ ଦେଶରେ ଭାଷା ସମସ୍ୟା କଥା କହିଲେ କେଉଁ ଭାଷା କଥାଟା ବେଶି ମନକୁ ଆସେ ନାହିଁ ?
Answer:
ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା କଥା

Question 6.
ମାତୃଭୂମି ମାତୃଭାଷାରେ ମମତା ଯା’ ହୃଦେ ଜନମି ନାହିଁ
Answer:
ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର

Question 7.
ତାକୁ ଯଦି ଜ୍ଞାନୀ-ଗଣରେ ଗଣିବା ଅଜ୍ଞାନ ରହିବେ କାହିଁ ? ପଦଟି କେଉଁ କବି ରଚନା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା

Question 8.
ଭାବପ୍ରକାଶରେ କେଉଁ ଭାଷା ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ?
Answer:
ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା

Question 9.
ମାତୃଭାଷାରେ ଶାସନକାର୍ଯ୍ୟ ଚଳେଇଲେ କେଉଁମାନେ ପରସ୍ପରର ନିକଟତର ହେବେ ?
Answer:
ଶାସକ ଓ ଶାସିତ

Question 10.
କେଉଁ ଭାଷାର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର ହେଲେ ଜାତିର ସ୍ଵାଭିମାନ ବଢ଼େ ?
Answer:
ମାତୃଭାଷା

Question 11.
ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ଆଇ.ସି.ଏସ୍. ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ଜୀବନ କାଟିଥିଲେ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶା

Question 12.
ନିଜକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବାପାଇଁ କେଉଁ ଭାଷା ସବୁଠାରୁ ସହଜ ଓ ସ୍ଵାଭାବିକ ମାଧ୍ୟମଟି ?
Answer:
ମାତୃଭାଷା

Question 13.
ଅନ୍ନ ବସ୍ତ୍ର ପରି ସାଧାରଣ ଜନତାର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଆବଶ୍ୟକତା କ’ଣ ?
Answer:
ନିଜର ଭାଷା

Question 14.
ବିଦେଶ ଭ୍ରମଣ ସମୟରେ ଜଣେ ଅପରିଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିଠାରୁ ମାତୃଭାଷା ଶୁଣିଲେ କିପରି ଲାଗେ ?
Answer:
ଭଲ

Question 15.
ଶାସିତଙ୍କୁ ଶାସକଙ୍କଠାରୁ କେଉଁ ଭାଷା ଦୂରରେ ରଖୁଛି ?
Answer:
ଇଂରେଜୀ ଭାଷା

Question 16.
ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କର ‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ତାଙ୍କ ରଚିତ କେଉଁ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଆ କେବେ

Question 17.
କେଉଁ ଦେଶରେ ହିବୁ ଭାଷା ପାଇଁ ଭାଷା କାଉନ୍‌ସିଲ୍ ଅଛି ?
Answer:
ଇଜ୍ଇଲ୍‌ରେ

Question 18.
ପ୍ରାଚୀରପତ୍ରସବୁ କେଉଁ ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଥିଲେ ଲୋକ ଓ ସରକାର ଉଭୟଙ୍କର ଲାଭ ହୋଇଥା’ନ୍ତା ?
Answer:
ମାତୃଭାଷାରେ

Question 19.
ରାଉରକେଲାରେ ନିର୍ମିତ ତାରଘରୁ କେଉଁ ଅକ୍ଷରରେ ଲିଖ୍ ନାମକୁ ଲିଭାଇ ଦେବାପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରୀ ହାକିମ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଆ

Question 20.
ସ୍କଟ୍‌ଣ୍ଡର ଲୋକମାନଙ୍କର କେଉଁ ଭାଷା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଚେତନା ଓ ସମ୍ମାନ ଅଛି ?
Answer:
ନିଜ ଭାଷା ପାଇଁ

Question 21.
ଅର୍ଥନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଦେଶୀ ବର୍ଜନ କରି ସ୍ଵଦେଶୀ ବ୍ୟବହାର କରିବାପାଇଁ କିଏ ଡାକ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ଗାନ୍ଧିଜୀ

Question 22.
କେଉଁ ଭାଷା କେନ୍ଦ୍ର ଭାଷା ହେବ ବୋଲି ଗାନ୍ଧିଜୀ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥିଲେ ?
Answer:
ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା

Question 23.
ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଯେଉଁ ଲୋକର ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ମମତା ନାହିଁ, ତା’କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଇ ନ ପାରେ ?
Answer:
ଦେଶଭକ୍ତ

Question 24.
ବିଜୁଳି ବତି ଜଳୁଥ‌ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲୋକେ କେଉଁ ଦୀପକୁ ଚାହିଁବେ ନାହିଁ ?
Answer:
ଛୋଟ ଦୀପକୁ

Question 25.
ଛୋଟକୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ହେଲେ କାହାକୁ ବାରଣ କରିବାକୁ ହେବ ?
Answer:
ବଡ଼କୁ

Question 26.
ଦେଶର କ୍ଷୁଦ୍ରଶିଳ୍ପମାନଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖୁବାକୁ ହେଲେ କେଉଁ ଆମଦାନୀକୁ ବାରଣ କରିବାକୁ ହେବ ?
Answer:
ବିଦେଶୀ ଆମଦାନିକୁ

Question 27.
ଇଜୁରାଇଲ୍‌ର ଆଧୁନିକ ଭାଷୀର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ହିବ୍ର

Question 28.
ଭାଷାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବା ପାଇଁ ପୃଥ‌ିବୀର ସବୁ ସଭ୍ୟ ଦେଶରେ କେଉଁ ଏକାଡେମୀ ଅଛି ?
Answer:
ଭାଷା ଏକାଡେମା

Question 29.
ଇଜ୍‌ରାଇଲ୍‌ରେ ହିବୁ ଭାଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ କ’ଣ ଗଠନ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଭାଷା କାଉନ୍‌ସିଲ୍

Question 30.
ଜନତାକୁ ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷିତ କରିବାକୁ ହେଲେ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମଟି କେଉଁ ଭାଷା ?
Answer:
ମାତୃଭାଷା

Question 31.
ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଢେଙ୍କାନାଳରେ

Question 32.
ବିଦେଶୀ ମାଧ୍ୟମର ଅପ୍ରାକୃତିକ ପାଚେରିକୁ ଭାଙ୍ଗିବାପାଇଁ କିଏ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଗାନ୍ଧିଜୀ

Question 33.
ଇଂରେଜ ଶାସକମାନେ କିପରି ଜନତାକୁ ଦୂରେଇ ରଖୁଥିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରତାପ ବଳରେ

Question 34.
ଦେଶ ସରକାର ଲୋକଙ୍କୁ କିପରି ଦୂରେଇ ରଖୁଛନ୍ତି ?
Answer:
ଇଂରେଜୀ ବଳରେ

Question 35.
ମୂକ ଜନତାକୁ ତା’ର ମାତୃଭାଷାର ଅଧିକାର ଦେବାପାଇଁ କିଏ ବ୍ୟାକୁଳ ହେଉଥିଲେ ?
Answer:
ଖାନ୍ଧିଜୀ

Question 36.
ଋଷ୍ ସରକାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ କେଉଁ ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଶାସନ ଚଳାଇବାକୁ ଅଧିକାର ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ସେମାନଙ୍କ ମାତୃଭାଷାରେ

Question 37.
ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ କିପରି ଥୁଲା ?
Answer:
ଖୁବ୍ ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ୍

Question 38.
ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷା କମିଟି ସମସ୍ୱରରେ କ’ଣ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ମାତୃଭାଷା ସବୁ ଶିକ୍ଷାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର

Question 39.
ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍‌ର ନାମୋଚ୍ଚାରଣକୁ ପସନ୍ଦ ନ କରି କେଉଁ ଦେଶର ଲୋକେ ମାସ ମାସ ଧରି ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ସ୍କଣ୍ଡର

Question 40.
ଆମ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟକୁ ବିଶେଷ ପ୍ରଗତିଶୀଳ କରିବା ପାଇଁ କ’ଣ ଆବଶ୍ୟକ ?
Answer:
ନିରଳସ, ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ସାଧନା

Question 41.
ବିଦେଶୀ ଶାସନ ତଳେ ସବୁଠାରୁ କେଉଁ ଭାଷାର ବେଶି ଗତିରୋଧ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର

Question 42.
ଓଡ଼ିଶା ବହୁକାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେଉଁ ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଯୋଡ଼ା ହୋଇ ରହିଥିଲା ?
Answer:
ବଙ୍ଗ ଓ ବିହାର

Question 43.
କେଉଁମାନେ ଏବେ ବି ପୂରା ଓଡ଼ିଆ ହୋଇନାହାନ୍ତି ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ବାବୁଶ୍ରେଣୀ

Question 44.
ଓଡ଼ିଶାରେ କେତୋଟି ଗଡ଼ଜାତ ଥିଲା ?
Answer:
୨୬ଟି

(C) ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

Question 1.
ପ୍ରକୃତରେ ଜନତାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଯ୍ଟେ।ଜନ ……………….।
Answer:
ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ହିବୁ

Question 2.
ପାନ୍ଧିଜା ମାତୃଭାଷାକୁ ………………… ପରି ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ମାନେ କରୁଥ୍ ଲୋ
Answer:
ମାତୃସ୍ତନ୍ୟ

Question 3.
ଛୋଟକୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ହେଲେ ………………… କୁ ଚାରଣ କରିବାକୁ ହେବା
Answer:
ବଡ଼

Question 4.
ଦେଶର କ୍ଷୁଦ୍ରଶିଜ୍ଞିମାନଙ୍କୁ ଗଞ୍ଚାର ରଖିବାକୁ ହେଲେ …………………. କୁ ବାରଣ କରିବାକୁ ହେବା
Answer:
ବିଦେଶୀ ଆମଦାନି

Question 5.
ଲକ୍ରାଇଲ୍‌ର ଆଧୁନିକ ଭାଷାର ନାମ …………………।
Answer:
ବଙ୍ଗଳା

Question 6.
ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ହେଲେ ………………. ର ଆଧ୍ ପତ୍ୟକୁ କମାଇବାକୁ ହେବା
Answer:
ଇଂରେଜା

Question 7.
ଦେଶା ସରକାର ……………………. ବାଳରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଦୂରେଇ ରଖିଛନ୍ତି।
Answer:
ଇଂରେଜୀ

Question 8.
ହିବ୍ର ଭାଷା ଏବେ ………………….. ଦେଶର ରାଜ୍ୟଭାଷା ହୋଇଚ୍ଛା
Answer:
ଇଜ୍‌ରାଇଲ୍

Question 9.
………………… ମାନଙ୍କୁ ‘ରିଙ୍ଗ ଲିଡ଼ର’ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ମାତୃଭାଷା ଚିନ୍ତକଙ୍କୁ

Question 10.
ପ୍ର।ବଷିକ ଗୋଲୋକବିହାରା ଧଳ ରେଭେନ୍‌ସା କକଲେଜର …………………… ବିଭାଗର ପ୍ରଫେସର୍ ଥିଲେ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ଶିକ୍ଷା

Question 11.
ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ………………. ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓତ଼ିଶାରେ ଜାଟିଥ୍ ଲୋAnswer:
Answer:
ଆଇ.ସି.ଏସ୍.

Question 12.
“ମାତୃଭାଷା ଓ ଲେ।କଶିକ୍ଷା” ପ୍ରବନ୍ଧର ପ୍ର।ବନ୍ଧିକ ………………….
Answer:
ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ

Question 13.
ଜାତିର ଜନକ …………………………. ମାତୃଭାଷାକୁ ମାତୃସ୍ତନ୍ୟ ପରି ମୂଲ୍ୟବାନ ମନେ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି

Question 14.
ଗଣତନ୍ତ୍ରର ମୂଳମନ୍ତ୍ର …………………….
Answer:
ଶିକ୍ଷା

Question 15.
ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ………………………… ଭାଷାରେ ଲେଖୁଛନ୍ତି ।
Answer:
ବଙ୍ଗଳା

Question 16.
ନିଜକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବାପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ସହଜ ଓ ସ୍ଵାଭାବିକ ମାଧ୍ୟମଟି …………………… ।
Answer:
ମାତୃଭାଷା

Question 17.
ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ପାରଙ୍ଗମତା ଓ ଅପାରଗତାକୁ ନେଇ ଦେଶ ଯେଉଁ ଦୁଇଟି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଛି, ତାହା …………………..।
Answer:
ପାଠୁଆ ଓ ଅପାଠୁଆ

Question 18.
ବିଦେଶୀ ମାଧ୍ୟମର ଅପ୍ରାକୃତିକ ପାଚେରିକୁ ଭାଙ୍ଗିବାପାଇଁ ………………………. ପ୍ରଥମେ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଗାନ୍ଧିଜୀ

Question 19.
ବିଦେଶୀ ଶାସନ ତଳେ ସବୁଠାରୁ …………………………. ଭାଷାର ବେଶି ଗତିରୋଧ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ

Question 20.
ଫକୀରମୋହନଙ୍କ ପରି ଯେଉଁମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପାଇଁ ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ……………………….କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ରିଙ୍ଗ୍ ଲିଡ଼ର

(D) ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ ‘T’ ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ ‘F’ ଲେଖ ।

1. ଜନତାକୁ ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷିତ କରିବାର ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମ ହେଉଛି ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ।
2. ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟ କଟକରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
3. ମାତୃଭାଷାରେ ପ୍ରାଚୀରପତ୍ର ଲେଖାହେଲେ ଲୋକ ଓ ସରକାର ଉଭୟଙ୍କର ଲାଭ ହେବ ।
4. ମୂକ ଜନତାକୁ ତା’ର ମାତୃଭାଷାର ଅଧିକାର ଦେବାପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ବ୍ୟାକୁଳ ହେଉଥିଲେ । ପୋଲାଣ୍ଡବାସୀଙ୍କ ମାତୃଭାଷାର ନାମ ପୋଲିସ୍ ।
6. ସ୍କଲାଣ୍ଡର ଲୋକମାନଙ୍କର ନିଜ ଭାଷା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଚେତନା ଓ ସମ୍ମାନ ନାହିଁ ।
7. ମରାଠୀ ଭାଷା କେନ୍ଦ୍ର ଭାଷା ହେବ ବୋଲି ଗାନ୍ଧିଜୀ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥିଲେ ।
୫. ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଯେଉଁ ଲୋକର ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ମମତା ନାହିଁ, ତା’କୁ ଦେଶଭକ୍ତ କୁହାଯାଇ ନ ପାରେ ।
୨. ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ପ୍ରଭାବରେ ଆମ ଦେଶରେ ଭାଷାର ପରିସ୍ଥିତି ଏପରି ହେଲା ଯେ ଲୋକେ ମାତୃଭାଷା ନ ଜାଣି ମଧ୍ଯ ଜ୍ଞାନୀ ହେଲେ ।
10. ଇଜ୍‌ରାଇଲ୍‌ରେ ହିବୁ ଭାଷାକୁ ଉଠାଇବାପାଇଁ ସ୍କୁଲ୍‌ରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବିଦେଶୀ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରିବା ଭୁଲ୍ ବୋଲି ଶିକ୍ଷା ଦିଆଗଲା ।
11. ଭାଷାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବାପାଇଁ ପୃଥ‌ିବୀର ସବୁ ସଭ୍ୟ ଦେଶରେ ଭାଷା ଏକାଡ଼େମୀ ଅଛି ।
12. ଇନ୍‌ରାଇଲ୍‌ରେ ହିବୁ ଭାଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଭାଷା କାଉନ୍‌ସିଲ୍ ଅଛି ।
13. N.M.E.P. କହିଲେ ନ୍ୟାସନାଲ ମେଲେରିଆ ଇରାଡ଼ିକେସନ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ୍‌କୁ ବୁଝାଏ ।
14. ଫରାସୀ ଶାସକମାନେ ପ୍ରତାପ ବଳରେ ଜନତାକୁ ଦୂରେଇ ରଖୁଥିଲେ ।
15. ଦେଶୀ ସରକାର ଲୋକଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୀ ବଳରେ ଦୂରେଇ ରଖୁଛନ୍ତି ।
16. ଋଷ୍ ସରକାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଶାସନ ଚଳାଇବାକୁ ଅଧିକାର ଦେଇଛନ୍ତି ।
17. ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଖୁବ୍ ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ୍ ଥିଲା ।
18. ଆମ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟକୁ ବିଶେଷ ପ୍ରଗତିଶୀଳ କରିବାପାଇଁ ନିରଳସ, ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ସାଧନା ଆବଶ୍ୟକ ।
Answer:
1. ଜନତାକୁ ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷିତ କରିବାର ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମ ହେଉଛି ଇଂରେଜୀ ଭାଷା । (F)
2. ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟ କଟକରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । (F)
3. ମାତୃଭାଷାରେ ପ୍ରାଚୀରପତ୍ର ଲେଖାହେଲେ ଲୋକ ଓ ସରକାର ଉଭୟଙ୍କର ଲାଭ ହେବ । (T)
4. ମୂକ ଜନତାକୁ ତା’ର ମାତୃଭାଷାର ଅଧିକାର ଦେବାପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ବ୍ୟାକୁଳ ହେଉଥିଲେ । ପୋଲାଣ୍ଡବାସୀଙ୍କ ମାତୃଭାଷାର ନାମ ପୋଲିସ୍ । (T)
6. ସ୍କଲାଣ୍ଡର ଲୋକମାନଙ୍କର ନିଜ ଭାଷା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଚେତନା ଓ ସମ୍ମାନ ନାହିଁ । (F)
7. ମରାଠୀ ଭାଷା କେନ୍ଦ୍ର ଭାଷା ହେବ ବୋଲି ଗାନ୍ଧିଜୀ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥିଲେ । (F)
8. ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଯେଉଁ ଲୋକର ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ମମତା ନାହିଁ, ତା’କୁ ଦେଶଭକ୍ତ କୁହାଯାଇ ନ ପାରେ । (T)
9. ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ପ୍ରଭାବରେ ଆମ ଦେଶରେ ଭାଷାର ପରିସ୍ଥିତି ଏପରି ହେଲା ଯେ ଲୋକେ ମାତୃଭାଷା ନ ଜାଣି ମଧ୍ଯ ଜ୍ଞାନୀ ହେଲେ। (T)
10. ଇଜ୍‌ରାଇଲ୍‌ରେ ହିବୁ ଭାଷାକୁ ଉଠାଇବାପାଇଁ ସ୍କୁଲ୍‌ରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବିଦେଶୀ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରିବା ଭୁଲ୍ ବୋଲି ଶିକ୍ଷା ଦିଆଗଲା । (T)
11. ଭାଷାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବାପାଇଁ ପୃଥ‌ିବୀର ସବୁ ସଭ୍ୟ ଦେଶରେ ଭାଷା ଏକାଡ଼େମୀ ଅଛି । (T)
12. ଇନ୍‌ରାଇଲ୍‌ରେ ହିବୁ ଭାଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଭାଷା କାଉନ୍‌ସିଲ୍ ଅଛି । (T)
13. N.M.E.P. କହିଲେ ନ୍ୟାସନାଲ ମେଲେରିଆ ଇରାଡ଼ିକେସନ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ୍‌କୁ ବୁଝାଏ ।
14. ଫରାସୀ ଶାସକମାନେ ପ୍ରତାପ ବଳରେ ଜନତାକୁ ଦୂରେଇ ରଖୁଥିଲେ । (F)
15. ଦେଶୀ ସରକାର ଲୋକଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୀ ବଳରେ ଦୂରେଇ ରଖୁଛନ୍ତି । (F)
16. ଋଷ୍ ସରକାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଶାସନ ଚଳାଇବାକୁ ଅଧିକାର ଦେଇଛନ୍ତି । (T)
17. ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଖୁବ୍ ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ୍ ଥିଲା । (T)
18. ଆମ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟକୁ ବିଶେଷ ପ୍ରଗତିଶୀଳ କରିବାପାଇଁ ନିରଳସ, ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ସାଧନା ଆବଶ୍ୟକ । (T)

(E) ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ କର ।

Question 1
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଢେଙ୍କାନାଳ	ଗଗନ
ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ	ଲଣ୍ଡନ ଚିଠି
ଭାଷାବିଜ୍ଞାନା	ଗଞ୍ଜଇତିହ
ଭ୍ରମଣ ସାହିତ୍ୟ	ମଣିଷର ଭାଷା
ଅନୂଦିତ ପୁସ୍ତକ	ଓଡ଼ିଆ ଅଧ୍ୟାପକ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଢେଙ୍କାନାଳ	ଗଞ୍ଜଇତିହ
ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ	ଓଡ଼ିଆ ଅଧ୍ୟାପକ
ଭାଷାବିଜ୍ଞାନା	ମଣିଷର ଭାଷା
ଭ୍ରମଣ ସାହିତ୍ୟ	ଲଣ୍ଡନ ଚିଠି
ଅନୂଦିତ ପୁସ୍ତକ	ଗଗନ
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ

Question 2
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା	ହିବ୍ର
ଗାନ୍ଧିଜା	ବିଦେଶା ବର୍ଜନ
ବଡ଼ ବରଗଛ	ଜନତାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରୟାଜନ
ଇଜ୍ରରାଇଲ୍	ଛୋଟ ବରକେ।ଳି ଗଛ
ପୋଲାଣ୍ଡ	ପୋଲିସ୍

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା	ଜନତାର ପ୍ରଥମ ପ୍ରୟାଜନ
ଗାନ୍ଧିଜା	ବିଦେଶା ବର୍ଜନ
ବଡ଼ ବରଗଛ	ଛୋଟ ବରକେ।ଳି ଗଛ
ଇଜ୍ରରାଇଲ୍	ହିବ୍ର
ପୋଲାଣ୍ଡ	ପୋଲିସ୍

Question 3
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ମାତୃଭାଷା	ପାଠୁଆ ଓ ଅପାଠୁଆ
ବିଦେଶା ଭାଷା	କାଳକ୍ରମେ ଭୁଲି ଯାଉଛନ୍ତି
ବିଲାତ ଦେଶ	ସହଜ ଓ ସ୍କାଭାବିକ ମାଧ୍ୟମ
ଅଦୃଶ୍ୟ ପାଚେରି	ସବୁସ୍ତ୍ରକାର ଜ୍ଞାନକୁ ସରଳ ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଛି
ଟେକ୍ ନିକାଲ ଇତିୟ୍ଟମ୍	ପ୍ରସାରିତ ହୋଇପାରେ ନାର୍ହି

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ମାତୃଭାଷା	ସହଜ ଓ ସ୍କାଭାବିକ ମାଧ୍ୟମ
ବିଦେଶା ଭାଷା	ପ୍ରସାରିତ ହୋଇପାରେ ନାର୍ହି
ବିଲାତ ଦେଶ	ସବୁସ୍ତ୍ରକାର ଜ୍ଞାନକୁ ସରଳ ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଛି
ଅଦୃଶ୍ୟ ପାଚେରି	ପାଠୁଆ ଓ ଅପାଠୁଆ
ଟେକ୍ ନିକାଲ ଇତିୟ୍ଟମ୍	କାଳକ୍ରମେ ଭୁଲି ଯାଉଛନ୍ତି

Question 4
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଇଂରେଜାରେ ଳେଖା	ପୁରା
ଗାନ୍ଧିଜା ଓ ରବାନ୍ଦ୍ରନାଥ	ମାତୃଭାଷା ସବୁ ଭାଷାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର
ଶିକ୍ଷା କମିଟି	ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ
ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତି କେନ୍ଦ୍ର	ଅକ୍ଷ ଆଗରେ ଗତି ଜଳିଲା ପରି

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଇଂରେଜାରେ ଳେଖା	ଅକ୍ଷ ଆଗରେ ଗତି ଜଳିଲା ପରି
ଗାନ୍ଧିଜା ଓ ରବାନ୍ଦ୍ରନାଥ	ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ
ଶିକ୍ଷା କମିଟି	ମାତୃଭାଷା ସବୁ ଭାଷାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର
ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତି କେନ୍ଦ୍ର	ପୁରା

Question 5
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
କାଉନ୍ ସିଲ୍	ପୋଲାଣ୍ଡବାସାଙ୍କ ମାତୃଭାଷା
ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ	ସମଷ୍ଠି
ସ୍କୂର୍ତ୍ତ	ସ୍ତଶାସନିକ ପରିଷଦ
ସମୂହ	ଅବିରତ ଭାବରେ
ପୋଲିସ୍‌	ଉତ୍ସାହ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
କାଉନ୍ ସିଲ୍	ସ୍ତଶାସନିକ ପରିଷଦ
ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ	ଅବିରତ ଭାବରେ
ସ୍କୂର୍ତ୍ତ	ଉତ୍ସାହ
ସମୂହ	ସମଷ୍ଠି
ପୋଲିସ୍‌	ପୋଲାଣ୍ଡବାସାଙ୍କ ମାତୃଭାଷା

କରି ପରିଚୟ

ଗୋଲୋକବିହାରୀ ଧଳ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜଣେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ । ଭାଷାତତ୍ତ୍ୱବିତ୍‌ଭାବେ ସେ ବେଶ୍ ସଂସ୍କାର ବିଧାନ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧର ଚରମ ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଶିକ୍ଷା ଓ ଭାଷା ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଆଧାରିତ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକରେ ଶିକ୍ଷକ ଜାବନ ଅନୁଭ୍ଜତି ପ୍ରତିଫଳିତା

ସୃଜନାଭିମୁଖ୍ୟ

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଧଳ ଓଡ଼ିଆ, ସଂସ୍କୃତ, ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ, ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାରେ ଜଣେ କୃତବିଦ୍ୟ ବିଦ୍ବାନ୍ ଭାବରେ ପ୍ରଥତଯଶା । ବୃତ୍ତିରେ ଅଧ୍ୟାପକ ହୋଇଥ୍ଗାରୁ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟକୁ ଚିନ୍ତାମ୍ବଳକ ସମସ୍ୟାଭିତ୍ତିକ ପ୍ରବଦ୍ଧରାଜି ଅବଦାନ ଦିଗରୁ ତାଙ୍କର ବିଶେଷତା ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ । ପ୍ରବନ୍ଧ ରଚନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେ ସମୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ପଟାନ୍ତର ପ୍ରତି ସର୍ବଦା ସଚେତନ । ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ, ସଂସ୍କୃତି, ଐତିହ୍ୟ, ବିଶ୍ଵପ୍ରୀତି, ନବୀନ ଅଭିରୁଚି, ସମାଜତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ବାସ୍ତବ ସମସ୍ୟା ଓ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଉପଲବ୍ଧା ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ବିଷୟବସ୍ତୁରୂପେ ଗ୍ରହଣୟ ହୋଇଛି।

କବିତାର ପ୍ଠଷ୍ଠଭୂମି

‘ମାତୃଭାଷା ଓ ଲୋକଶିକ୍ଷା’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କଦ୍ବାରା ରଚିତ ‘ଓଡ଼ିଆ କେବେ’ ବହିରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏଥିରେ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମାତୃଭାଷାର ଉପାଦେୟତା ସମ୍ପର୍କରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଛନ୍ତି । ମାତୃଭାଷାକୁ ସେ ଅନ୍ନବସ୍ତ୍ର ପରି ନିହାତି ଦରକାରୀ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ କରିଛନ୍ତି । ଜାତିର ଜନକ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ବିଦେଶୀ ବର୍ଜନ ସହିତ ସ୍ଵଦେଶୀ ଗ୍ରହଣ ପାଇଁ ବିଶେଷକରି ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକମାନେ ସହଜରେ ସବୁ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ । ଆଜିର ଏହି ଯୋଜନାମୟ ଦେଶରେ ଯଦି ମାତୃଭାଷା ଆଧାରରେ ଯୋଜନା ଲୋକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇ ଦିଆଯାଆନ୍ତା, ତା’ହେଲେ ଯୋଜନା ସଫଳ ହୁଅନ୍ତା । ତେଣୁ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଆଧ୍ୟତ୍ୟକୁ କମାଇଦେଲେ, ଶାସକ ଓ ଶାସିତ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ନିକଟତର ହୋଇପାରିବ ।

କରିବାର ମଧିବାଶା

ଆମ ଦେଶରେ ଆଜି ଭାଷା ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଇଛି । ଲୋକମାନେ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାକୁ ଛାଡ଼ି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଆଦରି ନେଉଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଜାତିର ଜନକ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ଇଂରେଜୀ ଭାଷାକୁ ଛାଡ଼ି ମାତୃଭାଷାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ  ଣାଇଥିଲେ। ସେ ବୁଝାଇଥିଲେ କେନ୍ଦ୍ରରେ ରହିବ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଦେଶ ନିଜର ମାତୃଭାଷାକୁ ହିଁ ଭାବପ୍ରକାଶର ମାଧ୍ୟମ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏପରିକି ଗାନ୍ଧିଜୀ ମାତୃଭାଷାକୁ ମାତୃସ୍ତନ୍ୟ ପରି ମୂଲ୍ୟବାନ୍  ନେକରିଥିଲେ। ମାତୃଭାଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଅନେକ କବି କହିଥିଲେ, ମାତୃଭାଷାର ଉନ୍ନତି ହିଁ ପ୍ରକୃତରେ ଜ୍ଞାନୀ ହେବାର ଲକ୍ଷଣ । କିନ୍ତୁ ଇଂରେଜୀ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବରେ ଆମ ଲୋକମାନଙ୍କର ବିଚାରଧାରା ବଦଳିଯାଇଛି । ସେମାନେ ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି, ମାତୃଭାଷା ନଜାଣି ମଧ୍ୟ ଲୋକ ଜ୍ଞାନୀ ହୋଇପାରେ । ଏଭଳି ଜ୍ଞାନୀମାନେ ମାତୃଭାଷାକୁ ଅବହେଳା କରିବା ଜାତିପକ୍ଷରେ ଘୋର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର କାରଣ । ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ପ୍ରଭାବକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଗାନ୍ଧିଜୀ ବୁଝିଥିଲେ, ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ଶିକ୍ଷା ଓ ଶାସନର ମାଧ୍ଯମ ହୋଇ ରହିଥ‌ିବା  ର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ଉପରେ କେହି ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବେନାହିଁ ।

ଏହାକୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଯାଇ ସେ ଉଦାହରଣ ଦେଇ କହିଥିଲେ, ବଡ଼ ବରଗଛ ତଳେ ଛୋଟ ବରକୋଳି ଗଛଟିଏ ଯେପରି ଉଧେଇ ପାରେ ନାହିଁ, ବିଜୁଳିବତି ଜଳୁଥୁବାଯାଏ ଛୋଟ ଦୀପକୁ ଯେପରି କେହି ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ, ଠିକ୍ ସେହିପରି ଇଂରେଜୀ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବ ଥ‌ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେହି ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାର ମହତ୍ତ୍ଵକୁ ଅନୁଭବ କରିବେ ନାହିଁ । ଛୋଟକୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ବଡ଼କୁ ବାରଣ କରିବାପାଇଁ ପଡ଼ିବ, ଯେପରି ଇଜ୍‌ରାଇଲର ଆଧୁନିକ ହିବୁ ଭାଷା ମୃତ ଅବସ୍ଥାରୁ ଉଠି ରାଜ୍ୟଭାଷାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା । ହିବୁ ଭାଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଅନ୍ୟଭାଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରଚାର କରାଯାଇଥିଲା । ସ୍କୁଲ୍‌ରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୁ ଭାଷା ଶିଖୁବାପାଇଁ ରୀତିମତ ଯୋଜନା କରାଗଲା । ପରିଣତିରେ ଅନ୍ୟ ଭାଷାକୁ ପଛରେ ପକାଇ ହିବୁ ଭାଷା ଆଗେଇ, ଚାଲିଲା। ଇଜ୍‌ରାଇଲରେ ହିନ୍ତୁ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଭାଷା କାଉନ୍‌ସିଲ୍ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନର ମୂଳ ହେଉଛି ଶିକ୍ଷା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ବା ଭୋଟର ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର, କର୍ତ୍ତବ୍ୟ, ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଜାଣିବାପାଇଁ ଶିକ୍ଷାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ସମୂହ ଜନତାକୁ ସହଜରେ, ଅଳ୍ପ ସମୟରେ ଶିକ୍ଷିତ କରିବାପାଇଁ ମାତୃଭାଷାର ଯଥେଷ୍ଟ ମହତ୍ତ୍ବ ରହିଛି । ବିଦେଶୀ ଭାଷାରେ ସମୂହ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ଭବ ପ୍ରକାରାନ୍ତରେ ବୁଝାଇଛନ୍ତି । ଇଂରେଜୀ ଶିକ୍ଷା ଏ ଦେଶରେ ବହୁବର୍ଷ ପ୍ରଚଳିତ ରହି ଆସିଥିଲେ ବି, ସେମିତି କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷିତ ବାହାରି ପାରିନାହାଁନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ପୁସ୍ତକ ପଠନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ, ଆମେ ଆମର ମାତୃଭାଷାର ପୁସ୍ତକକୁ ଯେତେ ସହଜରେ ପଢ଼ି ଶେଷ କରିପାରିବା, ଇଂରେଜୀ ଭାଷାର ପୁସ୍ତକକୁ ତୁଳନାତ୍ମକ।

ହୁଏ, ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦ୍ବିତୀୟ ଭାଷାରେ ତା’ ହୁଏନାହିଁ ।’’ଏହାକୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଯାଇ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟଙ୍କର ଉଦାହରଣ ଦେଇଛନ୍ତି । ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟ ଢେଙ୍କାନାଳରେ ଜନ୍ମହୋଇ ଆଇ.ସି.ଏସ୍. ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଶାରେ ରହିଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶାରେ ରହି ଓଡ଼ିଆଭାଷାରେ ସେ ଅନେକ ସାହିତ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିକରି ଖୁବ୍ ଖ୍ୟାତି ମଧ୍ୟ ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ନିଜର ମାତୃଭାଷା ବଙ୍ଗଳାରେ ଲେଖାଲେଖୁ କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିଥିଲେ । ସେ ୧୯୬୩ ଜୁନ୍‌ରେ କଟକର ଗୋଟିଏ ସଭାରେ ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ ଯେ ବାସ୍ତବରେ ନିଜର ମାତୃଭାଷା ବଙ୍ଗଳାରେ ହିଁ ସେ ନିଜର ସ୍ଵତସୂର୍ଭଭାବରେ ପରିପ୍ରକାଶ କରିପାରିବେ; ଯାହାକି ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସହଜ ଓ ସ୍ଵାଭାବିକ ମାଧ୍ୟମ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ସେ ଭାବିଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାରେ ଲେଖିବାକୁ ପସନ୍ଦ କଲେ ।

ବିଦେଶୀ ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦେବାରେ ପ୍ରଧାନ ଅସୁବିଧା ହେଉଛି, ଏହା ସହଜରେ ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ବିଦେଶୀ ଭାଷାକୁ ହୁଏତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ, ମାତ୍ର ଘରକୁ ଫେରିଲେ ସେମାନେ ମାତୃଭାଷାରେ ହିଁ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିଥା’ନ୍ତି । ସୁତରାଂ ବିଦେଶୀ ଭାଷାକୁ ମାତୃଭାଷା ପରି ବ୍ୟବହାର କରିବା ସହଜ କିମ୍ବା ସ୍ଵାଭାବିକ ନୁହେଁ । ଅନେକ ସମୟରେ ଦେଖାଯାଏ, ପାଠୁଆ ପୁଅଝିଅଙ୍କ ବହିରୁ ପରିବାରର ଅନ୍ୟମାନେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ମାତ୍ର ମାତୃଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ପୁସ୍ତକକୁ ଟେବୁଲ୍ ଉପରେ ଥୁଆହୋଇଥବାର ଦେଖ‌ିଲେ, ସମସ୍ତେ ପୁସ୍ତକଟିକୁ ଆଗ୍ରହର ସହିତ ଉଠାଇ ନେଇ ପଠନ କରିବେ । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ, ଧାନଚାଷ ବିଷୟରେ ଖଣ୍ଡିଏ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲେ, କୃଷକଟି ସହଜରେ କୌତୂହଳ ପ୍ରକାଶକରି ନିଶ୍ଚୟ ପୁସ୍ତକଟିକୁ ପଠନ କରିବ । ବିଲାତରେ ସବୁକିଛି ବିଷୟ, ଏପରିକି ବିଲେଇ, କୁକୁର ପାଳିବାଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ଉଡ଼ାଜାହାଜ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଷୟକୁ ମାତୃଭାଷାରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିବାରୁ, ସେମାନେ ସହଜରେ ଜ୍ଞାନଲାଭ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏଣୁ ଆମ୍ଭେମାନେ ଆମର ଜ୍ଞାନଭଣ୍ଡାରକୁ ଇଂରେଜୀରେ ପ୍ରକାଶ ନକରି ମାତୃଭାଷାରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ, ସମସ୍ତେ ସହଜରେ ଜ୍ଞାନୀ ହୋଇପାରିବେ ।

ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାବ୍ୟବସ୍ଥା ନ ଥିବାରୁ ଆମେ ଅନେକ କିଛି ହରାଇ ବସିଛୁ । କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଦେଶୀ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ଯୋଗୁ, ମାତୃଭାଷାରେ କୃଷିକୁ ନେଇ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଅନେକ ଲୋକଉକ୍ତି ବା ପ୍ରବଚନକୁ ଆମେ ଭୁଲିବାକୁ ବସିଲୁଣି । ଇଂରେଜୀ ପଢୁଆ ଲୋକମାନେ ମାତୃଭାଷାରେ ପଢ଼ିବାପାଇଁ ଅନିଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି କାରଣ ମାତୃଭାଷାରେ କୃଷି ବିଷୟରେ ଟେକ୍‌ନିକାଲ୍ ଶବ୍ଦ ତିଆରି ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ । ଏହାକୁ ଆଳକରି ଆମ ଭାଷାରେ ପାରିଭାଷିକ ଶବ୍ଦ ନ ଥିବାରୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖାପଢ଼ା କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି କୁହନ୍ତି । ଓଡ଼ିଶାରେ ଯେତେବେଳେ କୃଷି କଲେଜ ସ୍ଥାପନ କରାଗଲା, ସେହି ସମୟରେ ଓଡ଼ିଆ ମାଧ୍ୟମ ବା ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦେବାପାଇଁ କେହି କେହି ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ଆମର ଆବଶ୍ୟକ ଶକ୍ତି ଓ ସାହସ ନ ଥିବାରୁ ଏହା ସମ୍ଭବ ହେଲାନାହିଁ । ଯଦି ମାତୃଭାଷାରେ କୃଷିଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଥା’ନ୍ତା, ତା’ହେଲେ ଇଂରାଜୀ ଅନଭିଜ୍ଞ ଓ ଭଲ ଭଲ ଅଭିଜ୍ଞ କୃଷକ ସାମୟିକ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ କରି ନିଜର କୃଷିକୁ ଉନ୍ନତ କରାଇ ପାରିଥା’ନ୍ତେ । ଆମର କୃଷିଛାତ୍ରମାନେ ଆମ ଭାଷାରେ କୃଷି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଉପାଦେୟ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଥା’ନ୍ତେ । ବାସ୍ତବ କୃଷକଙ୍କଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହି ଯେଉଁ କୃଷି ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଚଳନ କରାଗଲା, ତାହା ସଫଳତା ଲାଭ କରିପାରିବ ନାହିଁ ।

ଆଜିର ସମୟ ହେଉଛି ଯୋଜନାମୟ ସମୟ । ଦେଶର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଅନେକ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି । ଏହା ଲୋକମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇବାପାଇଁ କାନ୍ଥ, ବାଡ଼ ସବୁଆଡ଼େ ପ୍ରାଚୀରପତ୍ର ଲଗାଯାଉଛି । ଯେଉଁ ପ୍ରାଚୀରପତ୍ର ମାତୃଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଛି, ତାହାକୁ ଅକ୍ଷର ଚିହ୍ନିଥ‌ିବା ସାଧାରଣ ଲୋକ ମଧ୍ୟ ପଢ଼ିପାରୁଛି; କିନ୍ତୁ ସେହି ଯୋଜନାକୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଲେଖାଗଲେ, ତାହାକୁ ସମସ୍ତେ ପଢ଼ିପାରିବେ ନାହିଁ । କେବଳ ଯେଉଁମାନେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ଜାଣିଥୁବେ ସେହିମାନେ ହିଁ ତାହାକୁ ପଢ଼ିପାରିବେ । ତେଣୁ ଯେଉଁ ଯୋଜନା ସରକାର ଲୋକମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇବାପାଇଁ
ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତାହାକୁ ମାତୃଭାଷା ବା ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖାଗଲେ ଲୋକେ ଓ ସରକାର ଉଭୟଙ୍କର ଲାଭ ହୋଇଥା’ନ୍ତା ।

ରାସ୍ତାଘାଟରେ ଅନେକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଲେଖାଯାଇଛି । ସେହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମାସବୁ ଇଂରେଜୀ ଭାଷାରେ । ମାତ୍ର ସେହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଯଦି ଇଂରେଜୀ ସହିତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଲେଖାଯା’ନ୍ତା, ତା’ହେଲେ ଯେକୌଣସି ଓଡ଼ିଆପଢ଼ା ଲୋକ ସେଥୁରୁ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିପାରନ୍ତା । ଏହାକୁ ଆକ୍ଷେପ କରି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ କହିଛନ୍ତି ‘ଇଂରେଜ ଶାସକମାନେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତାପ ବଳରେ ଜନତାକୁ ଦୂରେଇ ରଖୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଦେଶୀ ସରକାର ଇଂରେଜୀ ବଳରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଦୂରେଇ ରଖୁଛନ୍ତି ।’’ ଏଥିପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ମୂକଜନତାଙ୍କୁ ମାତୃଭାଷାର ଅଧିକାର ଦେବାପାଇଁ ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇଥିଲେ । ରୁଷ୍ ସରକାର ସେମାନଙ୍କ ଲୋକଙ୍କୁ ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଶାସନ ଚଳାଇବାର ଅଧିକାର ଦେଇଛନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ ଲୋକମାନେ ଯଦି ମାତୃଭାଷାରେ ଶାସନକାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ସୁଯୋଗ ନ ପାଆନ୍ତି, ତା’ହେଲେ ସେଭଳି କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନର କୌଣସି ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ । ଯେଉଁଦିନ ଇଂରେଜୀ ଉଠିଯାଇ କାଗଜପତ୍ର ସବୁ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖାଯିବ, ସେଦିନ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଆଉ କୌଣସି ସମସ୍ୟା ରହିବ ନାହିଁ ।

ଗାନ୍ଧିଜୀ ଓ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଯାହାସବୁ ମାତୃଭାଷା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କହୁଥିଲେ, ସେମାନେ କେବଳ ଜାତୀୟତା ସ୍ରୋତରେ ଭାସିଯାଇ ସେପରି କହୁନଥିଲେ । ବରଂ ସେମାନେ ବାସ୍ତବ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଚାରକରି ସେପରି କହୁଥିଲେ । ଶିକ୍ଷା ବିଷୟରେ ଅନେକ କମିଟି ବସିଥିଲା । ସମସ୍ତେ ମାତୃଭାଷା ଶିକ୍ଷାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ବୋଲି ସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ । ତଥାପି ଆମ ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରୁ ଇଂରେଜୀ ଭାଷାର ପ୍ରଭାବ କମୁନାହିଁ । ବିବାହ, ବ୍ରତ ନିମନ୍ତ୍ରଣରେ, ଲୋକସଭାରେ, ପୁଅଝିଅଙ୍କ ନାଁ ଦେବାରେ ଇଂରେଜୀ ଭାଷାକୁ ଅନୁସରଣ କରାଯାଇଛି ଓ ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ କରାଯାଉଛି ।

ଆମ ସଂସ୍କୃତି ସହର ପୁରୀ । ସେଠାରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚହୋଇ ସୁନ୍ଦର ରେଳଷ୍ଟେସନ କରାଗଲା । ସେହି ରେଳଷ୍ଟେସନର ପୋର୍ଟିକୋ ଛାତ ଉପରେ ଶାମୁକା ସାହାଯ୍ୟରେ ହିନ୍ଦୀ ଓ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ‘ପୁରୀ’ ନାମ ଲେଖାଗଲା । ମାତ୍ର ଓଡ଼ିଆରେ ‘ପୁରୀ’ ଶବ୍ଦକୁ ଭୁଲ୍‌ରେ ‘ପୂରି’ ବୋଲି ଲେଖାଗଲା । କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର ଇଞ୍ଜିନିୟର କିମ୍ବା କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟର କାହାକୁ ହେଲେ ’ଓଡ଼ିଆ ଜଣାନଥିବା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା । ସେହିପରି ରାଉରକେଲାରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଯେଉଁ ତାରଘର ତିଆରି କଲେ, ସେଥୁରେ ଘରର ନାଁଟା ଉଭୟ ହିନ୍ଦୀ ଓ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖାଗଲା । ମାତ୍ର ସେହି ଘର ଯେତେବେଳେ ଉନ୍ମୋଚନ କରାଗଲା, ସରକାରୀ ହାକିମ ଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷରକୁ ଉଠାଇ ଦେବାକୁ ନିର୍ଦେଶ ଦେଲେ । ଏଥରୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କର ଉଦାସୀନତାର ସ୍ତର ସହଜରେ ଜଣାଯାଇଥାଏ । ଲଣ୍ଡନରେ ଗୋଟିଏ ସ୍ତ୍ରୀଟ୍ ଅଛି, ନାଁ ହେଉଛି Conduit Street । ବି.ବି.ସି. ସମ୍ବାଦ ପ୍ରଚାରବେଳେ ସେହି Streetର ନାମକୁ ଠିକ୍ ରୂପେ ଉଚ୍ଚାରଣ କରାଗଲା ନାହିଁ । ପ୍ରତିକ୍ରିୟାସ୍ୱରୂପ ସ୍କଟଲାଣ୍ଡର ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ଅସନ୍ତୋଷ ଦେଖାଦେଲା । ଭୁଲ୍ ଉଚ୍ଚାରଣ ପାଇଁ ମାସ ମାସ ଧରି ଆନ୍ଦୋଳନ ଚାଲିଲା । ଶେଷରେ ଇଂଲଣ୍ଡ ଓ ସ୍କଟଲାଣ୍ଡକୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କଲାଭଳି ଏକ ଉଚ୍ଚାରଣ ଗୃହୀତ ହେଲା । ଏଭଳି କାରଣ ହେଉଛି, ନିଜ ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ଯଥେଷ୍ଟ ସଚେତନା ଓ ସମ୍ମାନବୋଧ ।

ଆମେ ଘରୁ ବାହାରିଲାବେଳେ ମନେ ମନେ ଭାବୁ ଆମକୁ ସମେସ୍ତ ଚିହ୍ନନ୍ତୁ ଓ ଜାଣନ୍ତୁ । ସେହିପରି ଦେଶ ବାହାରେ ରହିଥିଲାବେଳେ ଭାବୁ, ଆମ ରାଜ୍ୟର କଳା, ସଂସ୍କୃତି ଓ ଭାଷାକୁ ସମସ୍ତେ ଜାଣନ୍ତୁ । ଏଭଳି ହେଲେ ଆମେ ଖୁସି ହୋଇଥାଉ । ଏଭଳି ଅଭିମାନ ସମସ୍ତଙ୍କ ମନରେ ରହିବା ଉଚିତ । ଏହା ନ ରହିଲେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ଦେଶ, ଜାତି, ଭାଷା, ସଂସ୍କୃତିର ସୁନାମ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟାକରିବ ନାହିଁ । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିଜସ୍ଵ ଅଭିଜ୍ଞତା ପ୍ରକାଶ କରି ଲେଖୁଛନ୍ତି, ତାଙ୍କୁ ଅନେକ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ଭାବରେ କେହି ଠିକ୍‌ରୂପେ ଜାଣିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ବରଂ ଅନ୍ୟ ପ୍ରଦେଶର ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ‘ଓଡ଼ିଶା’ କ’ଣ ‘ବିହାର-ଓଡ଼ିଶା’ ବୋଲି ପଚାରନ୍ତି ଏବଂ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକେ ‘ତେଲୁଗୁ’ ନା ‘ବଙ୍ଗଳା’ ଭାଷା କହନ୍ତି ବୋଲି ପଚାରନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ ଲେଖକଙ୍କ ମନରେ ସାମୟିକ ବିରକ୍ତି ଆସିଥାଏ । ସେ ବିଚାରନ୍ତି, ବିଲାତ ପରି ଏତେ ଟିକିଏ ରାଜ୍ୟକୁ ଯଦି ସମସ୍ତେ ଜାଣୁଛନ୍ତି, ତାହେଲେ, ଓଡ଼ିଶାକୁ ଜାଣୁନାହାଁନ୍ତି କାହିଁକି ? ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ଉଦାହରଣ ଦେଲେ, ସମସ୍ତେ ପ୍ରଥମେ ହିନ୍ଦୀ, ବଙ୍ଗଳା, ଗୁଜୁରାଟୀ, ମରାଠୀ, ତେଲଗୁ, ତାମିଲ୍‌ ନାଁ କହୁଛନ୍ତି, କେହି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଓଡ଼ିଆ ବୋଲି କହୁନାହାଁନ୍ତି । ଏଭଳି ନ କହିବାର କାରଣ ହେଉଛି ଆମ ରାଜ୍ୟକୁ ଓ ଆମର ଭାଷାକୁ ବିଶେଷଭାବେ ଆମେ ପ୍ରଗତିଶୀଳ କରିପାରିନାହୁଁ । ଏଥପାଇଁ ନିରଳସ, ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ସାଧନା ଦରକାର ।

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର । କାରଣ ଓଡ଼ିଶା ବହୁକାଳ ଧରି କେବଳ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ତଳେ ନଥୁଲା, ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଥିଲା ବଙ୍ଗ ଓ ବିହାରବାସୀଙ୍କ ତଳେ । ପୁଣି ଓଡ଼ିଶାରେ ଛବିଶଟା ଗଡ଼ଜାତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଥିଲା । ସେପରି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାରେ କେହି ବାବୁ ନଥିଲେ । ବାବୁ ଥିଲେ କେବଳ ବଙ୍ଗୀୟ ଭଦ୍ରଲୋକ । ଓଡ଼ିଶା କିମ୍ବା ଓଡ଼ିଆ ପାଇଁ କେହି ଚିନ୍ତା କରୁନଥିଲେ । ସେ ସମୟରେ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ପରି ଯେଉଁ କେତେଜଣ ଓଡ଼ିଆ କଥା ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ କୁହାଯାଉଥିଲା ‘ରଙ୍ଗ ଲିଡ଼ର’ । ଆମ କଥା ଆମକୁ ବୁଝିବାକୁ ହେବ, ଆମ ପାଇଁ ଆମକୁ କାମ କରିବାକୁ ହେବ । ଆମ ପାଇଁ କୌଣସି ସମୟରେ ହିନ୍ଦୀଲୋକ କିମ୍ବା ମରାଠୀ ଲୋକ କାମ କରିବେ ନାହିଁ । କାରଣ କେହି ଅନ୍ୟର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଆନ୍ତରିକତାର ସହିତ କାମ କରନ୍ତି ନାହିଁ । କଥାରେ ଅଛି, ‘ବଥ ସିନା ବଥାଏ, ଆବୁ କାହାର ବଥାଏ ନାହିଁ ।’’ ଆମର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଆମକୁ ନିମ୍ନଲିଖୁତ ବିଷୟ ପ୍ରତି ସତର୍କ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ ।

(୧) ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ହେଲେ ଇଂରେଜୀ ଆଧ‌ିପତ୍ୟକୁ କମାଇବାକୁ ହେବ ।
(୨) ଜନତାର ସାମୂହିକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ମାତୃଭାଷା ହିଁ ପ୍ରକୃତ ମାଧ୍ୟମ ।
(୩) ଶାସିତଙ୍କୁ ଶାସକଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ରଖିଛି ଇଂରେଜୀ ଭାଷା ।
(୪) ମାତୃଭାଷା ପାଇଁ ଅଭିମାନ ଓ ମାତୃଭାଷାର ଉନ୍ନତି ସାଧନା ଆମର କାମ୍ୟ ।
ଏଭଳି ବିଚାରଦ୍ଵାରା ଆମମାନଙ୍କର ମାତୃଭାଷାର ଉପାଦେୟତା ଓ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ କିଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇପାରିବ, ତାହା ସମସ୍ତେ ବୁଝିପାରିବେ ।

କାଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ ଓ ଟିପ୍ପଶା

• ବିବାଦ – ସଂଘର୍ଷି
• ମାତୃଭାଷା – ମା’ପାଖରୁ ଓ ନିଜ ଜନ୍ନମାଟିରୁ ଶିଖିଥ୍‌ବା ଭାଷା
• ଲୋକଶିକ୍ଷା – ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା
• ପ୍ରୟୋଜନ – ଆବଶ୍ୟକ
• ଅନ୍ନବସ୍ତ – ଖାଇବାପାଇଁ ଭାତ ଓ ବିନ୍ଦିରାପାଇଁ ଲୁଗା/ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା
• ବର୍ଜନ – ତ୍ୟାଗ
• ସମୃଦ୍ଧି – ଉନ୍ନତି
• ପଦସ୍ଥ – ପଦରେ ଅଧିଷୃତ ହୋଇଥ୍ ବା/ପଦାଧକାରା
• ଉପାଦାନ – କୌସି ପ୍ରକାର ଆଗ୍ରହ ନଦେଖାଇବା / ଅନାଗ୍ରହ
• ଅଗ୍ରଗତି – ଆଗକୁ ଆଗକୁ ଯିବା
• ବାରଣ – ମନା
• ଆଦୋନା – ବାହାରୁ ଆସୁଥିବା
• କାଉନ୍‌ସିଲ – ପ୍ରଶାସନିକ ପରିଷଦ
• ଗଶତନ୍ତ୍ର – ଲୋକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଓ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଚାଲୁଥିବା ଶାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା
• ସମୂହ – ସମଷ୍ଟି
• ସର୍ବୋକୃଷ୍ଣ – ସବୁଠାରୁ ଭଲ / ସର୍ବ ଉକ୍‌ଷ୍ଣ
• ସ୍କୂର୍ତ୍ତ – ଚଞ୍ଚଳତା / ଫ୍ଜର୍ତ୍ତ / ଉତ୍ସାହ
• ଅନ୍ନଦାଶଙ୍କର ରାୟ – ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟର ସବୁଜଯୁଗ ବା ଅନେକ ରୋମାଣ୍ଟିକ୍ କବିତା ଲେଖୁଥିଲେ । କାଳିନ୍ଦୀ ଚରଣ ପାଣି ଗ୍ରା ହୀ, ବୈକୁଣ୍ଠନଥ କାଳିନ୍ଦ।ଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହା, ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ପଟ୍ଟନାୟକ, ଶରତ ମୁଖାର୍ଜୀ ଓ ହରିହର ମହାପାତ୍ରଙ୍କ
• ସହିତ ମିଶି ସେ ଏକ ସାହିତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।
• ହିବ୍ର – ଇଜରାଇଲର ଆଧୁନିଲର ଆଧୁନିକ ଭାଷା
• ନୁନମନ୍ୟତା – ନିଜକୁ ଛୋଟ ବୋଲି ମନେକରିବା
• ପ୍ରୟାସ – ଚେଷ୍ଠା
• ଇତ଼ିୟମ୍ – ଲୋକତ୍ତକ୍ତି / ପ୍ରବଚନ
• ଆଳ କରି – ମାଧ୍ୟମ କରି
• ଗତାନୁଗତିକ – ପ୍ରଚଳିତ ଧାରା
• ଅଭିଜ୍ଞ – ଯାହାର ଅଭିଜ୍ଞତା ଓ ଅନୁଭବ ରହିଥାଏ
• ରତିଙ୍କ ଶ୍ରାଦ୍ଧ – ଆୟୋଜନ ବଡ଼ ଜଣାପଡୁଥ୍ଲେ ହେଁ ଫଳାଫଳ ନ୍ୟୁନା (ଅଜା ଯୁଦ୍ଧେ, ରଷିଶ୍ରାଦ୍ଧେ, ପ୍ରଭାତେ ମେଘଢ଼ମ୍ବରୁ, ଦାମ୍ପତ୍ୟ କଳହଶ୍ଲୈବ, ବହ୍ବାଡ଼ମ୍ବରେ ଲଘୁକ୍ରିୟା)
• ଉନ୍ନୟନ – ଉନ୍ନତିମୂଳକ
• caution – ସତର୍କ ରୁହ
• Dangerous curve – ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୋଡ଼ସ୍ଥାନ
• Sharp bend ahead – ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ମୋଡ଼ସ୍ଥାନ
• Bazar area ahead – ଆଗକୁ ତିଖ ବୁଲାଶି ରର୍ହଛି
• Drive slow – ଧାରେ ଗାଡ଼ି ଚଳାଅ
• ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରାକୃକାଲ – ଦେଖିବାର ବିଚାରଧାରା ପାସ୍ତବ
• ଇନ୍ଦ୍ରଜାଲ – ଯାହୁବିଦ୍ୟା / ପ୍ରଭାବିତ କରିବାର ଶକ୍ତି
• ସୁହାଇଲା ଭଳି – ସୁବିଧା ହେଲାଭଳି
• ପ୍ରଗତିଶାଳ – ଆଗେଇଯିବାର ଭାବ
• ନିରଳସ – ଆଳସ୍ୟ ହାନ / ଶ୍ରମରେ ଅକାତର
• ‘ରିଙ୍ଗ ଲିଡର’ – ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇ ପରିଚାଳନା କରାଉଥିବା ଲୋକ
• ବଥ ସିନା ବଥାଏ, ଆବୁ କାହାର ନଥାଏ କାହିଁ – ଏହା ଏକ କଢ଼ି। ନିଜର ଲୋକ ହିଁ ନିଜର ଲୋକ ପାଇଁ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ଓ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ପର ମଣିଷ ସ୍ଟେପରି କରିନଥାଏ ।
• ଆଧ୍ ପତ୍ୟ – ଅଧିକ ପ୍ରଭାବ
• ସାମୂହିକ – ସମସ୍ତଙ୍କର

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ Ex 7.3 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ Ex 7.3

Question 1.
ନିମ୍ନ ଚିତ୍ର ତିନୋଟିରୁ x, y ଓ z ର ମାନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
[ଏକ ତ୍ରିଭୁଜର କୋଣ ତିନୋଟିର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି 180° ।]

ସମାଧାନ:
ଚିତ୍ର – 1 ରେ x + 65° + 35° = 180°
⇒ x + 100° = 180°
⇒ x = 180° – 100° = 80°

ସମାଧାନ:
ଚିତ୍ର – 2 ରେ x = y (ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ)
ପୁନଶ୍ଚ x + y + 110° = 180°
⇒ x + x = 180° – 110° = 70°
⇒ 2x = 70°
⇒ x = \(\frac{70°}{2}\) = 35°
∴ x = y = 35°

ସମାଧାନ:
ଚିତ୍ର – 3 ରେ x = y = z (ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ)
x + y + z = 180°
⇒ x + x + x = 180°
⇒ 3x = 180°
⇒ x = \(\frac{180°}{3}\) = 60°
∴  x = y = z = 60°

Question 2.
Δ ABC ରେ m∠A = m∠B + m∠C ହେଲେ, m∠A ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
Δ ABC ରେ m∠A = m∠B + m∠C
m∠A + m∠A = m∠A + m∠B + m∠C (ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵ m∠A ଯୋଗ କରାଯାଇଛି ।)
⇒ 2m∠A = 180°
⇒ m∠A = \(\frac{180°}{2}\) = 90°
∴ Δ ABCର m∠A = 90° ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ Ex 7.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ Ex 7.1

Question 1.
(କ) Δ POR ରେ Q͞R ର ସମ୍ମୁଖୀନ କୋଣର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
∠P

(ଖ) Δ DEF ରେ ∠E ର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
D͞F

(ଗ) Δ KLM ରେ M ଶୀର୍ଷର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
K͞L

Question 2.
ନିମ୍ନ ଚିତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ କୋଣର ପରିମାଣ ମାନ ଦିଆଯାଇଛି । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖୁ ନିମ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

ଉପଯୁକ୍ତ ତ୍ରିଭୁଜର ନାମକରଣ କରି :
(କ) ବିଷମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ବିଷମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ ABC

(ଖ) ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ DEF

(ଗ) ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ LMN

(ଘ) ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ GHK

(ଙ) ସ୍ଥୂଳକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସ୍ଥୂଳକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ PQR

(ଚ) ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ STU