CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ Textbook Exercise Questions and Answers.

+2 2nd Year Odia Optional Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ Question Answer

(କ) ବିକଳ୍ପ ସହ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ ।
(ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।)

Question ୨।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି କେଉଁ ଆଡ଼କୁ ଦେଖୁଥିଲା ?
(କ) ତଳକୁ
(ଖ) ଉପରକୁ
(ଗ) ଆଗପଟକୁ
(ଘ) ଚଉଦିଗକୁ
ଉ –
(ଘ) ଚଉଦିଗକୁ ।

Question ୧।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଚଉଦିଗରେ ଯାହାସବୁ ଦେଖୁଥିଲା, ସେସବୁର ସେ କ’ଣ ବୋଲି ଭାବୁଥୁଲା ?
(କ) ସେବକ
(ଖ) ସାଥୀ
(ଗ) ଅଧୀଶ୍ବର
(ଘ) ଅଧୀନ
ଉ –
(ଗ) ଅଧୀଶ୍ଵର

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୩ ।
ନିର୍ଜନ ଦୀପରେ ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ପାଖରେ କେତେ ଲୋକ ଥିଲେ ?
(କ) ଅଳ୍ପଲୋକ
(ଖ) ବହୁଲୋକ
(ଗ) ଆଉ ଜଣେ ଲୋକ
(ଘ) କିଛି ଲୋକ ନଥିଲେ
ଉ –
(ଘ) କିଛି ଲୋକ ନଥିଲେ

Question ୪।
କୀଟ, ପତଙ୍ଗ, ପକ୍ଷୀ, କେଶରୀ, କରୀ ଓ ପଶୁ-ଏସବୁ କାହାର ସୃଷ୍ଟି ଥିଲା ବୋଲି ସେ ଭାବୁଥିଲା ?
(କ) ଭଗବାନଙ୍କର
(ଖ) ପଡ଼ୋଶୀଙ୍କର
(ଗ) ରାଜାଙ୍କର
(ଘ) ତା’ ନିଜର
ଉ –
(ଘ) ତା’ ନିଜର ।

Question ୫।
ମୁନି ନୟନକୁ କିଏ ମୋହିତ କରିଛି ?
(କ) ବିଜନତା
(ଖ) କରତାଳି ଧ୍ଵନି
(ଗ) ଶଙ୍ଖଧ୍ବନି
(ଘ) କୋଳାହଳ ଧ୍ବନି
ଉ –
(କ) ବିଜନତା ।

Question ୬।
କେଉଁଠାରେ ବାସ କରିବା ‘ବରଂ ଭଲ’ ବୋଲି ସେ ବିଚାର କରିଛି ?
(କ) ରଣକ୍ଷେତ୍ରରେ
(ଖ) ସାଗରବକ୍ଷରେ
(ଗ) ଅରଣ୍ୟରେ
(ଘ) ମହାକାଶରେ
ଉ –
(କ) ରଣକ୍ଷେତ୍ରରେ ।

Question ୭ ।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ‘ଏ ଭୀମ ସ୍ଥଳେ’ କାହାକୁ ଅଧମଗତି ବୋଲି କରିଛି ?
(କ) ସନ୍ତାନପ୍ରାପ୍ତି
(ଗ) କନ୍ଯା ପ୍ରାପ୍ତି
(ଖ) ରାଜ୍ୟ ପ୍ରାପତି
(ଘ) ଭୂମି ପ୍ରାପ୍ତି
ଉ –
(ଖ) ରାଜ୍ୟ ପ୍ରାପତି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୮ |
ସୁନ୍ଦର ଦେବତୁଲ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଇଛି ?
(କ) ପଶୁଙ୍କ ମୁହଁ
(ଖ) ଅସୁର ମୁହଁ
(ଗ) ନର ଆନନ
(ଘ) ବିଷଣ୍ଣ ବଦନ
ଉ –
(ଗ) ନର ଆନନ ।

Question ୯ ।
ନିର୍ବାସିତର କେଉଁ ‘ବାରତା ନ ଯିବ ଜନ ସମୀପ’ ?
(କ) ନିଖୋଜ ହେବା
(ଖ) ଜୀବନଦୀପ ଲିଭିବା
(ଗ) ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପର ରାଜା ହେବା
(ଘ) ଶୂନ୍ୟସହ ବାର୍ତ୍ତାଲାପ କରିବା
ଉ –
(ଖ) ଜୀବନଦୀପ ଲିଭିବା ।

Question ୧୦ ।
ସେ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ନିର୍ବାସିତର କ’ଣ ଲିଭିଯିବ ?
(କ) ଜୀବନ-ଦୀପ
(ଖ) ତୈଳ ପ୍ରଦୀପ
(ଗ) ସଂଜ ଦୀପାଳି
(ଘ) ଆକାଶ ଦୀପ
ଉ –
(କ) ଜୀବନ-ଦୀପ ।

Question ୧୧।
ମନୁଷ୍ୟ କଣ୍ଠଧ୍ଵନିର ସ୍ଵରୂପ କିପରି ?
(କ) ମଧୁମୟ
(ଖ) ବିଷମୟ
(ଗ) ଦୟାମୟ
(ଘ) ମାୟାମୟ
ଉ –
(କ) ମଧୁମୟ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୧୨ ।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି କେଉଁ ଶବ୍ଦ ଶୁଣି ଚମକି ପଡ଼ୁଥୁଲା
(କ) ପଶୁଙ୍କ ଡାକ
(ଖ) ପକ୍ଷୀଙ୍କ କାକଳି
(ଗ) ଲହଡ଼ିଦ୍ବନ
(ଘ) ନିଜର କଣ୍ଠସ୍ୱର
ଉ –
(ଘ) ନିଜର କଣ୍ଠସ୍ୱର ।

Question ୧୩ ।
କେଉଁମାନେ ନର ପ୍ରଭାବ ଜାଣିନଥିବାରୁ ଅନାସ୍ଥାଭାବ ପ୍ରକଟ କରୁଥିଲେ ?
(କ) ପଶୁମାନେ
(ଖ) ପକ୍ଷୀମାନେ
(ଗ) କୀଟମାନେ
(ଘ) ପତଙ୍ଗମାନେ
ଉ –
(କ) ପଶୁମାନେ ।

Question ୧୪ ।
କେଉଁ ଅନୁଭୂତି ପାଇବାପାଇଁ ଦେବତାମାନେ ମଧ୍ୟ ନରଜନ୍ମ ପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ହୁଅନ୍ତି ?
(କ) ବନ୍ଧୁତା ଓ ପ୍ରେମ
(ଖ) ବୀରତ୍ଵ ଓ ଗରିମା
(ଗ) ଦୁଃଖ ଓ ଶୋକ
(ଘ) ଅହଂକାର ଓ ଅଭିମାନ
ଉ –
(କ) ବନ୍ଧୁତା ଓ ପ୍ରେମ ।

Question ୧୫ ।
ଗିରି ଓ ସମୁଦ୍ର ଲଂଘନ କରିବାପାଇଁ ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି କ’ଣ ଚାହୁଁଥିଲା ?
(କ) ପୌରୁଷ
(ଖ) ବିହଙ୍ଗପକ୍ଷ
(ଗ) ପରାକ୍ରମ
(ଘ) ବାହୁବଳ
ଉ –
(ଖ) ବିହଙ୍ଗ ପକ୍ଷ ।

୧୬ । ତା’ର ସନ୍ତାପିତ ପ୍ରାଣ କିପରି ଶୀତଳ ହେବ ?
(କ) ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ସ୍ନାନ କଲେ
(ଖ) ସମୁଦ୍ରରେ ବୁଡ଼ିଲେ
(ଗ) ନଈରେ ପହଁରିଲେ
(ଘ) ପ୍ରିୟଜନଙ୍କୁ ଦେଖ‌ିଲେ
ଉ –
(ଘ) ପ୍ରିୟଜନଙ୍କୁ ଦେଖ‌ିଲେ ।

Question ୧୭ ।
ସେ କାହାଠାରୁ ସଦୁପଦେଶ ନେବାପାଇଁ ଚାହିଁଛି ?
(କ) ସାଙ୍ଗସାଥୀଙ୍କଠାରୁ
(ଖ) ପ୍ରବୀଣ ଜନଠାରୁ
(ଗ) ଛାତ୍ରଠାରୁ
(ଘ) ପିଲାମାନଙ୍କଠାରୁ
ଉ –
(ଖ) ପ୍ରବୀଣ ଜନଠାରୁ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୧୮ ।
ମଣି କାଞ୍ଚନ କାହା ସହିତ ସରି ନୁହଇ ?
(କ) ଧର୍ମ
(ଖ) ଧନ
(ଗ) ଯୌବନ
(ଘ) ପ୍ରଭୁତ୍ଵ
ଉ –
(କ) ଧର୍ମ ।

Question ୧୯ ।
ଦେବ-ଅର୍ଜନା-ବାଦ୍ୟ କେଉଁମାନେ ଥରେ ହେଲେ ଶୁଣିନାହାନ୍ତି ?
(କ) ପବନ
(ଖ) ପାଣି
(ଗ) ଗିରିଗଣ
(ଘ) ଆକାଶ
ଉ –
(ଗ) ଗିରିଗଣ ।

Question ୨୦ ।
କ’ଣ ନଥିଲେ ଜୀବନ ବୃଥା ହୁଏ ?
(କ) ଧର ମ
(ଖ) ଧନ
(ଗ) ଯୌବନ
(ଘ) ଅହଙ୍କାର
ଉ –
(କ) ଧରମ ।

Question ୨୧ ।
କାହାର ଶକ୍ତି ଅଚିନ୍ତନୀୟ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
(କ) ନାରୀର
(ଖ) ପୁରୁଷର
(ଗ) ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କର
(ଘ) ମନର
ଉ –
(ଘ) ମନର ।

Question ୨୨ ।
କ୍ଷଣମାତ୍ରକେ ମନ କ’ଣ ଦର୍ଶନ କରେ ?
(କ) ଅନନ୍ତ ଆକାଶ
(ଖ) ଅନନ୍ତ ସାଗର
(ଗ) ଅପରିସୀମ ବିଶ୍ଵଭୁବନ
(ଘ) ବିପୁଳ ବନାନୀ
ଉ –
(ଘ) ଅପରିସୀମ ବିଶ୍ଵଭୁବନ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୨୩ ।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ନିଜକୁ କାହାର କ୍ରୀଡ଼ନକ ବୋଲି କହିଛି ?
(କ) ଜଳର
(ଖ) ବାୟୁର
(ଗ) ପାହାଡ଼ର
(ଘ) ନିର୍ଜନତାର
ଉ –
(ଖ) ବାୟୁର ।

Question ୨୪ ।
କ’ଣ ବହି ଆଣିବାପାଇଁ ବାୟୁକୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଛି ?
(କ) ସ୍ଵଦେଶ ସୁସମାଚାର
(ଖ) ଫୁଲର ସୁରଭି
(ଗ) ପ୍ରଶ୍ଵାସ ବାୟୁ
(ଘ) ଭୀଷଣ ଝଟିକା
ଉ –
(କ) ସ୍ଵଦେଶ ସୁସମାଚାର ।

Question ୨୫ ।
ଦୁଃଖୀ ହୃଦୟ ଭାରକୁ କିଏ ଲଘୁ କରିଦିଏ ?
(କ) ଧନ ସମ୍ପତ୍ତି
(ଖ) ସହଧର୍ମିଣୀ
(ଗ) ପୁତ୍ରକନ୍ଯା
(ଘ) ଈଶ୍ବର ଦୟା
ଉ –
(ଘ) ଈଶ୍ବର ଦୟା ।

Question ୨୬ ।
ନିଜକୁ ଚଉଦିଗର ଅଧୀଶ୍ଵର କହିବା ଭିତରେ ତା’ର କେଉଁ ମନୋଭାବ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି
(କ) ଅହଂକାର
(ଖ) ବିନମ୍ରତା
(ଗ) କରୁଣା
(ଘ) ପ୍ରେମ
ଉ –
(ଗ) କରୁଣା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

(ଖ) କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଚଉଦିଗରେ କ’ଣସବୁ ଦେଖୁଥିଲା ?
ଉ –
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଚଉଦିଗରେ ଆସମୁଦ୍ର ଭୂଭାଗ, କୀଟପତଙ୍ଗଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କେଶରୀ କରୀ ଓ ଫଳ-ଫୁଲ ଶୋଭିତ ବନଲତାକୁ ଦେଖୁଥିଲା ।

Question ୨।
କିଏ ମୁନିନୟନକୁ ମୋହିତ କରିଦିଏ ?
ଉ –
ବିଜନତା ମୁନିନୟନକୁ ମୋହିତ କରିଦିଏ ।

Question ୩ ।
ଭୟରେ କେଉଁଠି ସଦା ହୃଦୟ ଥରେ ?
ଉ –
ଭୟରେ ରଣକ୍ଷେତ୍ରରେ ସଦା ହୃଦୟ ଥରେ ।

Question ୪।
‘ଭୀମ ସ୍ଥଳ’ କାହାକୁ କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
ନିର୍ଜନ ଦୀପକୁ ‘ଭୀମସ୍ଥଳ’ କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୫।
ନିର୍ବାସିତର ନୟନ ଆଉ କ’ଣ ଦେଖୁ ନାହିଁ ବୋଲି ସେ ମନେ କରିଛି ?
ଉ –
ନିର୍ବାସିତର ନୟନ ଆଉ ସୁନ୍ଦର ଦେବତୁଲ୍ୟ ନର ଆନନ ଦେଖ‌ିବ ନାହିଁ ବୋଲି ସେ ମନେକରିଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୬ |
ତା’ର ଶ୍ରବଣ ବେନିକୁ ଆଉ କ’ଣ ତୋଷିବ ନାହିଁ ?
ଉ –
ତା’ର ଶ୍ରବଣ ବେନିକୁ ଆଉ ମଧୁମୟ ମନୁଷ୍ୟ କଣ୍ଠଧ୍ଵନି ତୋଷିବ ନାହିଁ ।

Question ୭ ।
ପଶୁମାନେ ନିର୍ବାସିତର ଚଉପାଶରେ କିପରି ଭ୍ରମଣ କରୁଥିଲେ ?
ଉ –
ପଶୁମାନେ ନିର୍ବାସିତର ଚଉପାଶରେ ନିର୍ଭୟରେ ଭ୍ରମଣ କରୁଥିଲେ ।

Question ୮।
ନିର୍ବାସିତଟି କିପରି ଗିରି ଓ ସମୁଦ୍ର ଲଙ୍ଘନ କରିଯିବ ବୋଲି ଭାବିଛି ?
ଉ –
ନିର୍ବାସିତଟି ବିହଙ୍ଗପକ୍ଷ ସାହାଯ୍ୟରେ ଗିରି ଓ ସମୁଦ୍ର ଲଙ୍ଘନ କରିଯିବ ବୋଲି ଭାବିଛି ।

Question ୯ ।
କେଉଁ ପଥରେ ନିତ୍ୟ ସଞ୍ଚରଣ କରିବାପାଇଁ ସେ ଅଭିଳାଷ ପୋଷଣ କରିଛି ?
ଉ –
ଧର୍ମ ଓ ସତ୍ୟ ପଥରେ ନିତ୍ୟ ସଞ୍ଚରଣ କରିବାପାଇଁ ସେ ଅଭିଳାଷ ପୋଷଣ କରିଛି ।

Question ୧୦ ।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି କିଭଳି ବିଜ୍ଞ ବିଶେଷ ହୋଇପାରନ୍ତା ?
ଉ –
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ବିଜ୍ଞ ବିଶେଷ ହୋଇପାରନ୍ତା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୧୧ ।
କାହାଠାରୁ ସଦୁପଦେଶ ଲଭିବାପାଇଁ ସେ ଆଶାପୋଷଣ କରିଛି ?
ଉ –
ପ୍ରବୀଣଜନଠାରୁ ସଦୁପଦେଶ ଲଭିବାପାଇଁ ସେ ଆଶାପୋଷଣ କରିଛି ।

Question ୧୨ ।
ଧର୍ମ ସହିତ କ’ଣ ସରି ନୁହେଁ ?
ଉ –
ଧର୍ମ ସହିତ ମଣି କାଞ୍ଚନ ସରି ନୁହେଁ ।

Question ୧୩ ।
ଧର୍ମ ଉତ୍ସବମୁଖ ଦେଖିବାରେ ଘୋରବନ କେତେ ଅଭ୍ୟସ୍ତ ?
ଉ –
ଧର୍ମ ଉତ୍ସବସୁଖ ଦେବାରେ ଘୋରବନ ଆଦୌ ଅଭ୍ୟସ୍ତ ନୁହଁନ୍ତି ।

Question ୧୪ ।
ପ୍ରଭାଂଜନ, ମନ ଓ ଆଲୋକ ଏମାନଙ୍କ କିପରି ତୁଳନା କରାଯାଇଛି ?
ଉ –
ପ୍ରଭ୍ରଂଜନ ଓ ଆଲୋକଠାରୁ ମନର ଗତି ଅଧ୍ଵ, ଯାହାକି ଅଚିନ୍ତନୀୟ ।

Question ୧୫ ।
ପୂର୍ବକଥା ସ୍ମରଣ କଲେ ନିର୍ବାସିତକୁ କିପରି ଲାଗୁଥିଲା ?
ଉ –
ପୂର୍ବକଥା ସ୍ମରଣ କଲେ ନିର୍ବାସିତର ମନ ନିରାଶା ସାଗରେ ବୁଡ଼ିଗଲାଭଳି ଲାଗୁଥିଲା ।

Question ୧୬ ।
ବୃଥା ଭାବନାରେ କ’ଣ ମିଳେନାହିଁ ?
ଉ –
ବୃଥା ଭାବନାରେ ଆନନ୍ଦ ମିଳେ ନାହିଁ ।

Question ୧୭ ।
ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ତା’ ପାଇଁ ପ୍ରିୟ ବାର୍ତ୍ତା କ’ଣ ଥିଲା ?
ଉ –
ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ତା’ ପାଇଁ ପ୍ରିୟ ବାର୍ତ୍ତା କ’ଣ ଥିଲା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୧୮ ।
ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଦୟାର କି ମହତ୍ତ୍ବ ରହିଛି ?
ଉ –
ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଦୟାର ଉଦାର ଭାବର ମହତ୍ତ୍ବ ରହିଛି ।

Question ୧୯ ।
ଜଗଦୀଶ୍ଵରଙ୍କ ସ୍ଥିତି କେଉଁଠି ?
ଉ –
ଜଗଦୀଶ୍ଵରଙ୍କ ସ୍ଥିତି ସବୁଠାରେ ରହିଛି ।

Question ୨୦ ।
ଦୁଃଖୀ ହୃଦୟ ଭାର କିଏ ଲଘୁ କରିଦିଏ ?
ଉ –
ଦୁଃଖୀର ହୃଦୟ ଭାର ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଦୟା ଏବଂ ଉଦାରଭାବ ଲଘୁକରି ଦିଏ ।

(ଖ) କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ୨ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ।)

Question ୧।
ଚଉଦିଗରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ଜଗତର ଅଧୀଶ୍ଵର କିଏ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଚଉଦିଗରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ଜଗତର ଅଧୀଶ୍ଵର ହେଉଛି ନିର୍ବାସିତ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଟି ।

Question ୨।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ଅଧ୍ୟାର କିପରି ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ଅଧିକାର ହେଉଛି, ସେ ଚାରିଦିଗରେ ଯାହାକିଛି ଦେଖୁଛୁ ସବୁକିଛି ତାହାର ଏବଂ ସେହି ଅଧିକାର ଛଡ଼ାଇ ନେବାପାଇଁ କେହି ତାହା ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାପାଇଁ ନାହାଁନ୍ତି ।

Question ୩ ।
କେଉଁ ସୃଷ୍ଟି ସବୁ ମୋହରି ବୋଲି ସେ କହିଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତ ଦ୍ବୀପରେ ରହିଥିବା ଫୁଲଫଳ ଶୋଭିତ ବନଲତା, କୀଟପତଙ୍ଗଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି କେଶରୀ, କରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁକିଛି ସୃଷ୍ଟି ମୋହରି ବୋଲି ସେ କହିଛି ।

Question ୪ ।
ବିଜନତାର ବେଶରେ କ’ଣ ଥାଏ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବିଜନତାର ବେଶରେ ମୋହନ ରୂପଥାଏ, ଯାହାକି ମୁନି ନୟନକୁ ମୋହି ନେଇଥାଏ ।

Question ୫।
ରଣକ୍ଷେତ୍ର ଓ ନିର୍ଜନସ୍ଥଳ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁଟି ଗ୍ରହଣୀୟ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତର ବ୍ୟକ୍ତିଟି ପାଇଁ ରଣକ୍ଷେତ୍ର ଓ ନିର୍ଜନ ସ୍ଥଳ ମଧ୍ୟରେ, ରଣକ୍ଷେତ୍ରଟି ଗ୍ରହଣୀୟ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୬ ।
କେଉଁ ଧ୍ଵନିକୁ ମଧୁମୟ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମନୁଷ୍ୟ କଣ୍ଠର ଧ୍ଵନିକୁ ମଧୁମୟ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୭ ।
‘ଜାଣି ନାହାଁନ୍ତି କେବେ ନର ପ୍ରଭାବ’ – କାହାର ଉକ୍ତି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ‘ଜାଣିନାହାଁନ୍ତି କେବେ ନରପ୍ରଭାବ’ – ଏହା ନିର୍ବାସିତ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିର ଉକ୍ତି ।

Question ୮।
କେଉଁମାନେ ନର ପ୍ରଭାବ ଜାଣି ନାହାଁନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତ ହୋଇଥ‌ିବା ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପଟିରେ ମୁକ୍ତଭାବରେ ଚାରିପାଖରେ ବୁଲୁଥିବା ପଶୁମାନେ ନର ପ୍ରଭାବ ଜାଣି ନାହାଁନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୯ ।
ତା’ର ବିହଙ୍ଗ ପକ୍ଷ ଥିଲେ ସେ କ’ଣ କରିପାରନ୍ତା ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ତା’ର ବିହଙ୍ଗ ପକ୍ଷଥିଲେ ସେ ଭୀଷଣ ଗିରି ଓ ସମୁଦ୍ରବକ୍ଷକୁ ଡେଇଁ ପ୍ରିୟଜନଙ୍କର ମୁଖକମଳ ଦେଖାରନ୍ତା ।

Question ୧୦ ।
ସନ୍ତାପିତ ପ୍ରାଣକୁ ଶୀତଳ କରିବାପାଇଁ ସେ କ’ଣ କରନ୍ତା ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସନ୍ତାପିତ ପ୍ରାଣକୁ ଶୀତଳ କରିବାପାଇଁ ସେ ପ୍ରିୟଜନଙ୍କର ମୁଖକମଳକୁ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତା ।

Question ୧୧ ।
ତରୁଣମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ମିଳି ସେ କ’ଣ କରନ୍ତା ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ତରୁଣମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ମିଳି ସେ ଆମୋଦ ପ୍ରମୋଦରେ, ନାନାରଙ୍ଗରେ ସମୟ ଅତିବାହିତ କରନ୍ତା ।

Question ୧୨ ।
ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ମାଧୁରୀରେ କିଏ ସଦା ସୁନ୍ଦର ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ବର୍ଗୀୟ ମାଧୁରୀରେ ଅମୂଲ୍ୟଧନ ଧର୍ମ ସଦା ସୁନ୍ଦର ।

Question ୧୩ ।
ଦେବ-ଅର୍ଜନା-ବାଦ୍ୟ କିଏ ଶୁଣିନାହାଁନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଦେବ-ଅର୍ଜନା – ବାଦ୍ୟ ନିର୍ବାସିତ ଦ୍ଵୀପରେ ରହିଥ‌ିବା ଗିରିଗଣ ଶୁଣିନାହାଁନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୧୪ ।
କେଉଁ ଜୀବନରେ ପଶୁଲୀଳା ସାଧନହିଁ ଏକମାତ୍ର କର୍ମ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଧର୍ମ କର୍ମହୀନ ବୃଥା ଜୀବନରେ ପଶୁଲୀଳା ସାଧନହିଁ ଏକମାତ୍ର କର୍ମ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୧୫ ।
ବାୟୁର କ୍ରୀଡ଼ନକ କିଏ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବାୟୁର କ୍ରୀଡ଼ନକ ହେଉଛି ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ।

Question ୧୬ ।
ମୋ ଘେନି ଭାଳନ୍ତି କି ବନ୍ଧୁନିକର – କିଏ କାହାକୁ କହିଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ‘ମୋ ଘେନି ଭାଳନ୍ତକି ବନ୍ଧୁନିକର’ – ଏହା ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ବାୟୁକୁ କହିଛି ।

Question ୧୭ ।
ନିର୍ବାସିତର ସଂଶୟ କିଏ ଦୂର କରିବ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତର ସଂଶୟ ସମୀର ଦୂର କରିବ ।

Question ୧୮ ।
ମଣିଷ ମନ କ୍ଷଣମାତ୍ରକେ କ’ଣ ଦର୍ଶନ କରିପାରେ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମଣିଷ ମନ କ୍ଷଣମାତ୍ରକେ ଅପରିସୀମ ବିଶ୍ବଭୁବନକୁ ଦର୍ଶନ କରିପାରେ ।

Question ୧୯ ।
ନୈରାଶ୍ୟ ସାଗରରେ ନିର୍ବାସିତର ମନ କାହିଁକି ବୁଡ଼ି ଯାଉଥିଲା ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପୂର୍ବକଥା ସ୍ମରଣ କରିବା ସମୟରେ ନିର୍ବାସିତର ମନ ନୈରାଶ୍ୟ ସାଗରରେ ବୁଡ଼ି ଯାଉଥିଲା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୨୦ ।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ବୃଥା ଭାବନା କରିବ ନାହିଁ ବୋଲି କାହିଁକି କହିଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ବୃଥା ଭାବନା କରିବ ନାହିଁ ବୋଲି କହିଛି । କାରଣ ସେଭଳି ଭାବନାଦ୍ୱାରା କୌଣସି ପ୍ରକାର ଆନନ୍ଦ ମିଳେ ନାହିଁ ।

Question ୨୧ ।
ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ କେଉଁ ସମୟରେ ସେ କୁଟୀର ଭିତରକୁ ଯିବାପାଇଁ କହିଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ରଜନୀକାଳ ଉପସ୍ଥିତି ହେବାରୁ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ସେ କୁଟୀର ଭିତରକୁ ଯିବାପାଇଁ କହିଛି ।

Question ୨୨ ।
ମନୁଷ୍ୟ ମନରେ କିଏ ସନ୍ତୋଷ ଜନ୍ମାଏ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଦୟା ଓ ଉଦାର ଭାବ ମନୁଷ୍ୟ ମନରେ ସନ୍ତୋଷ ଜନ୍ମାଏ ।

Question ୨୩ ।
ଶାନ୍ତି ରତନଦ୍ଵାରା ନିର୍ବାସିତର କି ଉପକାର ସାଧୂ ହେବ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଶାନ୍ତି ରତନଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାସିତର ମନରେ ସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି ହେବ।

Question ୨୪ ।
କାହାର ହୃଦୟ ଭାରକୁ କିଏ ଲଘୁ କରିଦିଏ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତର ହୃଦୟଭାରକୁ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଦୟା ଓ ଉଦାରତା ଲଘୁ କରିଦିଏ ।

Question ୨୫ ।
ମନୁଷ୍ୟ ମନରେ ସନ୍ତୋଷ କିପରି ଆସିପାରିବ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଦୟା ଓ ଉଦାରଭାବ ପାଇଁ ମନୁଷ୍ୟ ହୃଦରାଜ୍ୟରେ ଶାନ୍ତି ଆସିଥାଏ ଏବଂ ତାହା ମନରେ ସନ୍ତୋଷ ଆଣିଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

(ଘ) ଅଳ୍ପ ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୩ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ୩୦ଟି ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ।)

Question ୧।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ନିଜକୁ ଅଧୀଶ୍ଵର ବୋଲି କାହିଁକି ଭାବୁଥିଲା ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କବିତାର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କବି ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ଖେଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିବାପାଇଁ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଯେହେତୁ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ରହିଛି, କାହାକୁ ପ୍ରତିଦ୍ଵନ୍ଦୀ ବା ପ୍ରତିବାଦୀ ରୂପେ ଦେଖୁନାହିଁ, ସେଥ‌ିପାଇଁ ନିଜକୁ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଆଖ୍ଯାଉଥିବା ଚାରିଦିଗର ଅଧୀଶ୍ବର ବୋଲି ଭାବୁଥିଲା ।

Question ୨
ତା’ ଅଧିକାର ଲୋଭରେ କିଏ ରଣ କରିବ ନାହିଁ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତ ଭାବରେ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ସମୟ ବିତାଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଟି ମନରେ ଆସିଛି ଦାରୁଣ ଖେଦ । ସେ ଖେଦୋକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରି ଅତି ଦୁଃଖରେ ବିଚାର କରିଛି, ଏ ଦ୍ବୀପରେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ମାନବ ନାହାଁନ୍ତି, ଯେ କି ଏହି ଦ୍ବୀପକୁ ଛଡ଼ାଇ ନେବାପାଇଁ ତା’ ସହିତ ରଣ କରିବ ।

Question ୩ ।
ରଣକ୍ଷେତ୍ରରେ ବାସ କରିବା ଶ୍ରେୟସ୍କର ବୋଲି କାହିଁକି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ରହିବା ପରେ, ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତି କୌଣସି ଗୋଟିଏ ହେଲେ ମଣିଷ ମୁହଁ ଦେଖିବାକୁ ପାଇନାହିଁ । ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ ଭାବରେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ନଦେଖ୍ ତା’ମନରେ ଆସିଛି ଦାରୁଣ ଅବସାଦ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ଚିନ୍ତାକରିଛି ଏଭଳି ସ୍ଥାନରେ ଅଧୀଶ୍ଵର ଭାବରେ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା, ରଣକ୍ଷେତ୍ରରେ ରହିବା ଶ୍ରେୟସ୍କର ।

Question ୪ ।
ତା’ ବିଚାରରେ କ’ଣ ଓ କାହିଁକି ଅଧମ ଗତି ଥିଲା ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ନିର୍ବାସିତ ଭାବରେ ରହିଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତି ମନରେ ଆସିଛି ଦାରୁଣ ଖେଦ । ବିଜନତା ତା’ପାଇଁ ହୋଇଛି ଅସହ୍ୟ । ଏଭଳି ସ୍ଥାନ ଅପେକ୍ଷା, ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରରେ ରହିବା ଶ୍ରେୟସ୍କର ବୋଲି ସେ ଚିନ୍ତା କରିଛି । ଏଭଳି ଭୟଙ୍କର ସ୍ଥାନରେ ରାଜ୍ୟପ୍ରାପ୍ତି ଅଧମ ଗତି ବୋଲି, ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ବିଚାର କରିଛି ।

Question ୫।
କେଉଁ ବାରତା ଜନ ସମୀପକୁ ଯିବ ନାହିଁ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ଦୁଃଖାଭିଭୂତ ଭାବରେ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଚିନ୍ତା କରିଛି, ଯଦି ଏଠାରେ ମୋର ଜୀବନଦୀପ ନିର୍ବାପିତ ହୋଇଯାଏ, ତା’ହେଲେ ଏହି ଖବର ସମସ୍ତଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଜଣା ରହିଯିବ । ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏଠାରେ ନଥ‌ିବାରୁ ତା’ର ମୃତ୍ୟୁବାର୍ତ୍ତା ଜନ ସମୀପକୁ ଯିବ ନାହିଁ ।

Question ୬।
ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି କାହିଁକି ଚମକି ପଡୁଥିଲା ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ରହିଗଲା ପରେ, ସେ କୌଣସି ମଣିଷର କଣ୍ଠସ୍ବର ଶୁଣିନାହିଁ କିମ୍ବା କୌଣସି ମଣିଷର ମୁହଁ ଦେଖୁନାହିଁ । ମାତ୍ର ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ମଣିଷର କଣ୍ଠସ୍ଵରକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ରହିଛି । ଏପରିକି ନିଜ କଣ୍ଠର ଶବ୍ଦଶୁଣି, ସେ ଚମକି ପଡ଼ୁଥିଲା । ସେ ଭାବୁଥିଲା ଆଉ କାହାର କଣ୍ଠସ୍ଵର ବୋଲି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୭ |
ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ନିର୍ବାସିତର ବେନି ଶ୍ରବଣକୁ କିଏ ଆଉ ତୋଷିବ ନାହିଁ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଯେହେତୁ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ନିର୍ବାସିତ ହୋଇ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ରହିଛି, ତେଣୁ ତା’ମନରେ ଆସିଛି ସନ୍ତାପିତ ଭାବ । ସେହି ଦ୍ଵୀପରେ ତା’ ବ୍ୟତୀତ ଆଉ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ନାହାଁନ୍ତି କିମ୍ବା ସେ ଆଉ ସେହି ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରୁ ଜନସମାଜକୁ ଫେରିଆସିବ ବୋଲି ଭରସା ନାହିଁ । ଫଳରେ ନିର୍ବାସିତର ବେନି ଶ୍ରବଣକୁ ମନୁଷ୍ୟ କଣ୍ଠର ମଧୁମୟ ଧ୍ଵନି ଆଉ ତୋଷିବ ନାହିଁ ବୋଲି ସେ ବିଚାର କରିଛି ।

Question ୮ |
ପଶୁମାନେ ଅନାସ୍ଥା ଭାବ କାହିଁକି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିଲେ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ଜନ ଦ୍ବୀପରେ ରହିଥ‌ିବା ପଶୁମାନେ କୌଣସି ସମୟରେ ମଣିଷର ସ୍ଵରୂପ କିମ୍ବା କ୍ରିୟାକଳାପ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ ନୁହଁନ୍ତି । ଫଳସ୍ୱରୂପ ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଦେଖିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଭୟ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଯେହେତୁ ପଶୁମାନେ ନର ପ୍ରଭାବ ଜାଣିନାହାଁନ୍ତି, ସେଥୁପାଇଁ ସେମାନେ ଏଭଳି ଅନାସ୍ଥା ଭାବ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ ବୋଲି ନିବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି ।

Question ୯ ।
ଦେବତାମାନେ କାହିଁକି ନରଜନ୍ମ ନେବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ହୁଅନ୍ତି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ଜନ ଦ୍ବୀପରେ ନିର୍ବାସିତ ଭାବରେ ରହିଲାପରେ, ବ୍ୟକ୍ତିଜଣକ ମନୁଷ୍ୟର ମୁଖ ଦେଖିବାକୁ ପାଇନାହିଁ କିମ୍ବା କଣ୍ଠସ୍ବର ଶୁଣିବାକୁ ପାଇ ନାହିଁ । ସେ ବ୍ୟସ୍ତବିକଳ ଭାବରେ ବନ୍ଧୁ, ପ୍ରିୟଜନ ଓ ପ୍ରେମପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ କଥାକୁ ସ୍ମରଣ କରିଛି । ଦିବ୍ୟ ବନ୍ଧୁଭାବ ଓ ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ପ୍ରେମ ଭାବକୁ ପାଇବାପାଇଁ ଦେବତାମାନେ ମଧ୍ୟ ନରଜନ୍ମ ନେବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ହୁଅନ୍ତି ବୋଲି ସେ ବିଚାର କରିଛି ।

Question ୧୦ ।
ତା’ର ସନ୍ତାପିତ ପ୍ରାଣ କିପରି ଶୀତଳ ହେବ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଦୀର୍ଘସମୟ ଧରି ପ୍ରିୟପରିଜନ ଓ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କଠାରୁ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଅଲଗା ହୋଇରହିଛି । ମନେ ମନେ ସେହି ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କ କଥା ସେ ସ୍ମରଣ କରିଛି । ସେ ବିଚାର କରିଛି, ତାହାର ଯଦି ବିହଙ୍ଗ ଭଳି ପକ୍ଷୀ ଥାଆନ୍ତା, ତା’ହେଲେ ସେ ଦୁର୍ଗମ ଗିରି ଓ ସମୁଦ୍ରବକ୍ଷକୁ ଅତିକ୍ରମ ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ମୁଖକମଳକୁ ଦେଖ‌ିବାର ସୁଯୋଗ ପାଆନ୍ତା ଏବଂ ସେହି ମୁଖ ଦେଖିଲା ପରେ ତା’ର ସନ୍ତାପିତ ପ୍ରାଣ ଶୀତଳ ହୁଅନ୍ତା ।

Question ୧୧ ।
ସେ ଆମୋଦରେ କିପରି କାଳାତିପାତ କରିପାରନ୍ତା ବୋଲି ଭାବୁଥୁଲା ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତ ଭାବରେ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ରହିଥିଲେ ବି ସେ ମନେ ମନେ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲା, ମୋର ଯଦି ବିହଙ୍ଗ ଭଳି ପକ୍ଷ ଥାଆନ୍ତା, ତା’ହେଲେ ଦୁର୍ଗମ ଗିରି ଓ ସମୁଦ୍ର ବକ୍ଷକୁ ଡେଇଁ ମାନବ ସମାଜକୁ ଚାଲି ଯାଆନ୍ତି । ସେଠାରେ ସଦାସର୍ବଦା ଧର୍ମପଥରେ ରହନ୍ତି, ପ୍ରବୀଣଙ୍କଠାରୁ ସଦୁପଦେଶ ଲାଭକରି ବିଜ୍ଞ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ତରୁଣମାନଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ନାନାରଙ୍ଗରେ ଆମୋଦରେ କାଳାତିପାତ କରନ୍ତି ବୋଲି ସେ ଭାବୁଥିଲା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୧୨ ।
ମହୀମଣ୍ଡଳରେ କାହାର ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଦୀର୍ଘ ସମୟଧରି ନିର୍ବାସିତ ହୋଇ ରହିଲାପରେ, ବ୍ୟକ୍ତିଟି ମନରେ ଆସିଛି ଦାରୁଣ ଖେଦ । ସେ ମନେ ମନେ ପୁଣି କିପରି ପ୍ରିୟ ପରିଜନ ଓ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କ ପାଖକୁ ଫେରିଯିବ, ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଚିନ୍ତାକରିଛି । ସେହି ଅବସରରେ ସେ ଧର୍ମର ମାହାତ୍ମ୍ୟ କଥା ବିଚାର କରିଛି । ଧର୍ମ ହେଉଛି ଏପରି ଧନ, ଯାହାକୁ କି ମଣିକାଞ୍ଚନ ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ଧର୍ମ ହେଉଛି ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ମାଧୁରୀରେ ସଦା ସୁନ୍ଦର ଏବଂ ମହୀମଣ୍ଡଳରେ ତାହାର ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ ।

Question ୧୩ ।
ଧର୍ମଉତ୍ସବ ସହିତ ‘ଗିରିଗଣ’ର ସମ୍ପର୍କ କ’ଣ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଧର୍ମ ଉତ୍ସବ ସମୟରେ ଯେଉଁ ବାଦ୍ୟ ବାଦନ କରାଯାଏ, ତାହାଦ୍ୱାରା ଗିରିବନ ପ୍ରତିଧ୍ଵନିତ ହୁଏ । ସେହି ଦେବ ଅର୍ଚ୍ଚନା ସମୟର ବାଦ୍ୟ ସହିତ ସେମାନେ ପରିଚିତ ଥାଆନ୍ତି । ମାତ୍ର ନିର୍ବାସିତ ହୋଇରହିଥ‌ିବା ଦ୍ଵୀପରେ ସେଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥା କେବେବି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ ନାହିଁ ବୋଲି ସେ ବିଚାର କରିଛି । ଫଳସ୍ବରୂପ ସେଠାକାର ‘ଗିରିଗଣ’ଙ୍କର ଧର୍ମଉତ୍ସବ ଦେବଅର୍ଚ୍ଚନାର ବାଦ୍ୟ ସହିତ କୌଣସି ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ କିମ୍ବା ସେମାନେ ତାହା ଶ୍ରବଣ କରି ନାହାଁନ୍ତି ।

Question ୧୪ ।
ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପର ଘୋର ବନରେ ଜୀବନଯାପନର ସ୍ଵରୂପ କ’ଣ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତଟି ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ରହିଛି ଏକାକୀ । ଯୁଆଡ଼େ ଚାହିଁଛି, ଯେଉଁ ପ୍ରକୃତିକୁ ଦେଖି ସବୁକିଛି ତାହାର ବୋଲି ମନେକରିଛି । କାରଣ ଏହି ସ୍ଥାନରେ କେହି ତା’ର ପ୍ରତିବାଦୀ କିମ୍ବା ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦୀ ନାହାଁନ୍ତି । ମାତ୍ର ଏହି ସ୍ଥାନ ନିର୍ବାସିତକୁ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଶାନ୍ତି କିମ୍ବା ଆଶ୍ଵାସାନ ଦେଇନାହିଁ । ତେଣୁ ଏଭଳି ସ୍ଥାନରେ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା ଭୟଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧସ୍ଥଳରେ ରହିବା ଭଲ । ନିର୍ଜନ ଦ୍ବୀପର ଘୋରବନରେ ଜୀବନଯାପନର ସ୍ବରୂପ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୟନୀୟ ।

Question ୧୫ ।
ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପର ଜୀବନକୁ ବୃଥା ବୋଲି କାହିଁକି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ୍’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତଟି ନିର୍ଜନ ଦ୍ବୀପରେ ଏକାକୀ ରହିଛି । ସେଠାରେ ରହିବା ଅବସରରେ ସେ କୌଣସି ମଣିଷ ଦେଖୁନାହିଁ କିମ୍ବା ଜୀବନରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଧାର୍ମିକ ଜୀବନ ବିତାଇବାର ଅବସର ପାଇନାହିଁ । ତେଣୁ ସେ ଦୁଃଖର ସହିତ ବିଚାର କରିଛି, ଧର୍ମ ଉତ୍ସବଜନିତ ସୁଖରୁ ସେ ବଞ୍ଚତ ରହିଛି । ଏଭଳି ଧର୍ମହୀନ ଜୀବନକୁ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ବୃଥା ଜୀବନ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୧୬ ।
ବାୟୁ ଆଗରେ ନିର୍ବାସିତଟି କି ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତଟି ବାୟୁ ଆଗରେ ଅତି ଅସହାୟ ଭାବରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଛି, ‘ରେ ବାୟୁ ମୁଁ ହେଉଛି ତୋହର କ୍ରୀଡ଼ନକ । ତୁ ମୋର ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇ ସେଠାକାର ସୁସମାଚାର ମୋ ନିକଟକୁ ନେଇଆସ । କାରଣ ଏଭଳି ଭୟଙ୍କର ସ୍ଥାନରେ ରହିବା ପରେ, ମୁଁ ଆଉ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇବି ନାହିଁ । ସେମାନେ କ’ଣ ମୋ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି, ସବୁକିଛି କହି ମୋ ମନରେ ଥ‌ିବା ସଂଶୟକୁ ଦୂରକର ।’

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୧୭ ।
ନିର୍ବାସିତର ସଂଶୟ କିପରି ଦୂର ହେବ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତଟି ବାୟୁ ଆଗରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରି କହିଛି, ତୁ କେବଳ ମୋର ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇ ସେମାନଙ୍କର ସନ୍ଦେଶ ଆଣିପାରିବୁ । ସେମାନେ କ’ଣ ମୋ କଥା ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ଅନ୍ତର କ’ଣ ମୋତେ ଦେଖୁବାକୁ କାନ୍ଦି ଉଠୁଛି ? ସମୀର ସବୁକିଛି ଫିଟାଇ କହିଲେ ବା ସେମାନଙ୍କ ବାର୍ତ୍ତା ଦେଲେ ମୋ ମନର ସଂଶୟ ଦୂର ହେବ ।

Question ୧୮।
କବିତାରେ ମନର ସ୍ଵରୂପ କିପରି ବର୍ଷିତ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କବିତାଟିରେ ମନର ସ୍ଵରୂପ ସମ୍ପର୍କରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ମନର ଗତି ଅତି ଅଦ୍ଭୁତ । ତାହାର ଶକ୍ତି ଅଚିନ୍ତନୀୟ । କ୍ଷଣମାତ୍ରକରେ ସେ ଅପରିସୀମ ବିଶ୍ଵଭୁବନକୁ ପରିକ୍ରମଣ କରିଆସିପାରେ । ମନର ଗତି ବାୟୁ ଓ ଆଲୋକର ଗତିକୁ ମଧ୍ୟ ପରାଜିତ କରିଦେଇପାରେ । ସେହି ମନ ବଳରେ ନିର୍ବାସିତଟି ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ରହି ମଧ୍ୟ ନିଜ ପ୍ରିୟ ପରିଚିତ ସ୍ଥାନ ଓ ପରିଜନଙ୍କ ପାଖକୁ ଚାଲିଯାଇ ପାରିଛି ।

Question ୧୯ ।
ସ୍ଵଦେଶ କଥା ମନେପଡ଼ିଲେ ନିର୍ବାସିତକୁ କିପରି ଲାଗୁଥିଲା ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମନର ଅପ୍ରତିହତ ଗତି ବଳରେ ନିର୍ବାସିତଟି ନିଜର ପ୍ରିୟ ସ୍ଥାନକୁ ଚାଲିଯାଇ ପାରିଛି । ସେ ମନେକରିଛି, ସେ ଯେପରି ନିଜ ସଦନରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଛି ଏବଂ ତାହାର ଚାରିକଡ଼ରେ ରହିଛି ନିଜର ଆତ୍ମୀୟ ସ୍ବଜନ ଏବଂ ବନ୍ଧୁବର୍ଗ । ମାତ୍ର ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ, ଏଭଳି ଭାବନା ତାହାକୁ ନୈରାଶ୍ୟ ସାଗରରେ ବୁଡ଼ାଇ ଦେଇଛି । ସ୍ଵଦେଶ କଥା ମନେପଡ଼ିଲେ ନିର୍ବାସିତଟିକୁ ଆହୁରି ଅସହାୟ ମନେହୋଇଛି ।

Question ୨୦ ।
ନିର୍ବାସିତର ଦୁଃଖ କିଏ ଓ କିପରି ଫେଡ଼ିବ ବୋଲି ସେ ଆଶାପ୍ରକାଶ କରିଛି ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତର ଦୁଃଖ ହେଉଛି ତାହାର ମନ । କାରଣ ସେ ନିର୍ଜନ ଦ୍ବୀପରେ ରହିଥିଲେ ବି ମନ ତାହାର ପ୍ରିୟସ୍ଥାନ ଓ ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ କଥାକୁ ସ୍ମରଣ କରାଇ ଦେଇଛି । ଫଳରେ ନୈରାଶ୍ୟ ସାଗରରେ ତାହାର ମନ ବୁଡ଼ିଯାଇଛି । ତଥାପି ସେ ମନରେ ଆଶା ଓ ସମ୍ଭାବନା କଥାକୁ ଚିନ୍ତାକରିଛି । କାରଣ ତାହାର ଏଭଳି ଦୁଃଖକୁ କେବଳ ଦୟାମୟ ଜଗଦୀଶ୍ଵର ହିଁ ଫେଡ଼ିବେ ବୋଲି ସେ ଆଶା ପ୍ରକାଶ କରିଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୨୧ ।
ଦୁଃଖୀ ହୃଦୟଭାର କିପରି ଲାଘବ ହୁଏ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତଟି ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ରହି ଦୁଃଖ ଓ ନିରାଶାରେ ବିଳାପ କରିଛି । ପ୍ରିୟପରିଜନଙ୍କ କଥା ମନେପକାଇ ଦୁଃଖ ପାଇଛି । ଏତେ ଅସହାୟତା ଭିତରେ ମଧ୍ୟ ସେ ସମ୍ଭାବନାର ଦିଗକୁ ବିସ୍ମୃତ ହୋଇନାହିଁ । ସେ ମନେକରିଛି ଜଗଦୀଶ୍ଵର ସର୍ବସ୍ଥଳରେ ବିରାଜମାନ କରିଛନ୍ତି । ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଦୟାମୟ ଓ ଉଦାରଭାବର । ସେ ଚାହିଁଲେ ଦୁଃଖୀ ହୃଦୟର ଭାର ଲାଘବ ହୁଏ ।

Question ୨୨ ।
ହୃଦୟ-ରାଜ୍ୟ ଶାନ୍ତରତ୍ନରେ କିପରି ମଣ୍ଡିତ ହେବ ?
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତଟି ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ରହି, ଦୁଃଖ ଓ ଅନୁଶୋଚନାରେ ବୁଡ଼ି ବିଳାପ କରିଥିଲେ ବି ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସର୍ବଦୟାମୟ ଜଗଦୀଶ୍ଵରଙ୍କ ନିକଟରେ ଶରଣାପନ୍ନ ହୋଇଛି । ସେ ଜାଣିଛି ଈଶ୍ଵରହିଁ ଇଚ୍ଛାକଲେ, ତାହାର ଦୁଃଖ ଦୂର କରିପାରିବେ । ଈଶ୍ବରଙ୍କ କରୁଣା ହିଁ ଦୁଃଖୀ ହୃଦୟର ଦୁଃଖଭାରକୁ କମାଇ ଦେଇପାରେ । ମଣିଷ ମନରେ ସନ୍ତୋଷ ଆଣିଥାଏ । ଫଳରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଦୟାହେଲେ ମଣିଷର ହୃଦୟ-ରାଜ୍ୟରେ ଶାନ୍ତିରତ୍ନ ମଣ୍ଡିତ ହୋଇପାରିବ ।

(ଘ) ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୫ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ ପ୍ରଶ୍ନ । ୧୫୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧।
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାର ମୁଖ୍ୟ ଭାବଧାରା ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
ଉ –
ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଥମ ଗୀତିକବି ଭାବରେ କବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ବିଶେଷ ଭାବରେ ପରିଚିତ । ତାଙ୍କର ସାରସ୍ଵତ ସାଧନା ପ୍ରକୃତି ଓ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଅପାର କରୁଣାକୁ ନେଇ ସନ୍ନିବେଶିତ ହୋଇଥିଲେ ହେଁ ସେ ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ ଭଳି ଅନୁବାଦ କବିତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ମନୋନିବେଶ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଆଲୋଚ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିଟି ମୌଳିକ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ । ଏଭଳି କବିତା ରଚନା କରି ସେ ମଧ୍ୟ ବିପୁଳ ଗୌରବର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଛନ୍ତି ।

କବିତାଟିର ନାୟକ ଘଟଣାକ୍ରମରେ ଏକ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ପହଞ୍ଚିଯାଇଛି । ସାଂସାରିକ ଓ ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥ‌ିବା ମଣିଷକୁ ଯଦି ନିର୍ବାସିତ ଭାବରେ ସମୟ କାଟିବାକୁ ହୁଏ, ସେ କେବେବି ସେଠାରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ରହିପାରିବ ନାହିଁ । ସେହିଭଳି ମାନସିକତାକୁ କବିତାଟିରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଛି । ମଣିଷ ସବୁବେଳେ ଚାହେଁ ଅନ୍ୟ ମଣିଷଙ୍କ ସହିତ ବସବାସ କରିବ । କାରଣ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଖରେ ନିଜର ମହତ୍ତ୍ବ ଓ ବିଶେଷତା ଦେଖାଇବାକୁ ସେ ସୁଯୋଗ ପାଇବ । ମାତ୍ର ତାକୁ ଯଦି ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ବଞ୍ଚିବାର ସମସ୍ତ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ଠୁଳ କରାଯାଏ ତଥାପି ସେ ଶାନ୍ତିରେ ରହିପାରିବ ନାହିଁ । ଫଳରେ ନିର୍ବାସିତଟି ଭାବିଛି, ଏଭଳି ସ୍ଥାନରେ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା, ସଦାସର୍ବଦା ମୃତ୍ୟୁର ପଦଧ୍ଵନି ଶୁଣାଯାଉଥବା ଯୁଦ୍ଧସ୍ଥଳରେ ରହିବା ବରଂ ଭଲ ।

ପ୍ରିୟପରିଜନଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ରହିଥ‌ିବା ମଣିଷଟି ସବୁବେଳେ, ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କକୁ ସ୍ମରଣ କରେ । ବନ୍ଧୁତା ଓ ପ୍ରେମଭାବ ଯେ ଅତୁଳନୀୟ ତାହା ସେ ଚିନ୍ତା କରେ । କାରଣ ସେହି ଭାବ ପାଇଁ ଦେବତାମାନେ ମଧ୍ୟ ମର୍ତ୍ତ୍ୟଲୋକରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥା’ନ୍ତି । ତେଣୁ ମନେ ମନେ ପ୍ରିୟଜନ ଓ ପ୍ରିୟସ୍ଥାନକୁ ସେ ଚାଲି ଯାଇଥାଏ । ନିଜ ମନକୁ ସେ ବୁଝାଇ ଦେଇଥାଏ, ଏଭଳି ଚିନ୍ତା କରିବାରେ କୌଣସି ଲାଭ ମିଳେ ନାହିଁ; ବରଂ ଏହାଦ୍ଵାରା ମନ ନୈରାଶ୍ୟ ସାଗରରେ ବୁଡ଼ିଯାଇଥାଏ ।

ଏତେ ନିରାଶା ମଧ୍ୟରେ ରହିଥିଲେ ବି ସେ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟାୟନ କରିବାକୁ ଚାହିଁଛି । ଧର୍ମର ବିଶେଷତାକୁ ସେ ଆକଳନ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିଛି । ସେ ଦୁଃଖ ଓ ନୈରାଶ୍ୟରେ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପରମକାରୁଣିକ ଜଗତୀଶ୍ବରଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରିଛି । ସେ ଜାଣିଛି ଜଗଦୀଶ୍ଵର ହେଉଛନ୍ତି ଦୟାମୟ । ସେ ଦୟା କଲେ, ତା’ ଜୀବନରୁ ଏ ଦୁଃଖ ଦୂର ହୋଇପାରିବ । କାରଣ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଦୟା ବିନା କାହା ଜୀବନରୁ ଦୁଃଖଭାର ଲାଘବ ହୋଇନଥାଏ । ଈଶ୍ଵରଙ୍କ କରୁଣା ପାଇ ମନୁଷ୍ୟ ମନରେ ସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ଏବଂ ତାହାର ହୃଦୟ ରାଜ୍ୟରେ ଶାନ୍ତି ବିରାଜମାନ କରେ ।

କବିତାଟି ଅନୁବାଦ କବିତା ହେଲେବି କବିଙ୍କର ଜୀବନଦର୍ଶନ ପରିପ୍ରକାଶ ହିଁ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ।

Question ୨ ।
ପଠିତ କବିତା ମାଧ୍ୟମରେ ନିରାଶାରେ ଆଶା କିପରି ଚମକି ଉଠିଛି ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –
ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଥିଲେ ପ୍ରକୃତି ଉପାସକ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟବାଦୀ କବି । ସେ ବ୍ରାହ୍ମଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପରେ ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନରେ ଧର୍ମର ମହତ୍ତ୍ବ ଓ ବିଭୁବନ୍ଦନାକୁ ଯଥାର୍ଥ ଭାବରେ ପରିପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ରେ କବି ସାଧାରଣ ମନୁଷ୍ୟର ମାନସିକତାରେ କିପରି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସେ, ଆଶା ନିରାଶାରେ କିପରି ଆନ୍ଦୋଳିତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଯଥାର୍ଥ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ।

କୌଣସି ମଣିଷ ଜୀବନରେ କେବଳ ନିରାଶାର ଅନ୍ଧକାରରେ ସଦାସର୍ବଦା ରହିନଥାଏ । ସେ ପୁଣି ଆଶା ଓ ସମ୍ଭାବନାର ଆଲୋକରେ ବଞ୍ଚି ରହିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରେ । ପୁନଶ୍ଚ ଆଶା ଓ ସମ୍ଭାବନା ପାଇଁ ସେ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ନିକଟରେ ଶରଣାପନ୍ନ ହୁଏ । ପରମକାରୁଣିକ ପରମେଶ୍ବର ସବୁକିଛିର ନିୟନ୍ତ୍ରଣକାରୀ । ସେ ଦୁଃଖ ଓ ସୁଖକୁ ସମୟାନୁସାରେ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି । ତଥାପି ସେହି ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କୁ କରୁଣା ହେଲେ ମନରେ ସୁଖ ଆସେ ଓ ହୃଦୟରେ ଶାନ୍ତି ବିରାଜମାନ କରିଥାଏ ।

କବିତାଟିରେ କବି ଜଣେ ନିର୍ବାସିତର ମାନସିକତାକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ସାମାଜିକ ପରିବେଶ ଓ ପ୍ରିୟପରିଜନଙ୍କଠାରୁ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ମଣିଷଟି କେବେବି ଶାନ୍ତିରେ ରହିପାରେନା । ମଣିଷ ମୁହଁ ଦେଖିବା ସାତସପନ ହେଲେ, ସେ ମଣିଷଟିଏ ପାଇଁ ବିକଳ ହୁଏ । ସେ ମନେମନେ ଚିନ୍ତାକରେ, ବିହଙ୍ଗ ପରି ଉଡ଼ି ଉଡ଼ି ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଯିବ ଏବଂ ତାହାର ସନ୍ତାପିତ ପ୍ରାଣକୁ ଶୀତଳ କରିବ । ମାତ୍ର ସେହି କଳ୍ପନା, ସେହି ଆଶା ଆଶାରେ ରହିଗଲା ବେଳେ, ପୁଣି ସେ ନିରାଶାରେ ଭାଙ୍ଗିପଡ଼େ । ସେ ବେଳ ପଡ଼ିଲେ ପ୍ରକୃତିକୁ ମାନବୀୟ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଯାହାକି ନିର୍ବାସିତଟି ସମୀର ପାଖରେ ନିଜର ବେଦନାବୋଧକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି । ଧର୍ମର ମହତ୍ତ୍ଵକୁ ଅନୁଭବ କରିଛି । ଧର୍ମହୀନ ଓ ଅର୍ଜନା, ଆରାଧନା ବିହୀନ ଜୀବନ ପଶୁର ଜୀବନ ବୋଲି ଚିନ୍ତାକରିଛି ।

ଦୁଃଖ ନିରାଶାରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥିଲାବେଳେ, ସେ ସର୍ବସ୍ଥଳରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଜଗଦୀଶ୍ଵରଙ୍କ କଥାକୁ ଚିନ୍ତାକରିଛି । କାରଣ ସେହି ଈଶ୍ଵର ହିଁ ସମସ୍ତଙ୍କର ଦୁଃଖକୁ ଦୂର କରିପାରନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଦୟା ଓ ଉଦାରତା ହେତୁ ମଣିଷ ଜୀବନର ଦୁଃଖ ଲାଘବ ହୋଇଥାଏ । ମନୁଷ୍ୟ ମନରେ ସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ହୃଦ ରାଜ୍ୟରେ ଶାନ୍ତରତ୍ନ ବିମଣ୍ଡିତ ହୋଇଥାଏ । ନିର୍ବାସିତଟି ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ନିକଟରେ ଶରଣାପନ୍ନ ହୋଇ ଦୁଃଖ ସାଗରରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବ ବୋଲି ଚିନ୍ତାକରିଛି ଏବଂ ଆଶାର ସୁଖସୂର୍ଯ୍ୟକୁ ଆଶାୟୀ ହୋଇ ଅପେକ୍ଷାରତ ରହିଛି ।

ବାସ୍ତବରେ କବିତାଟିରେ ନିରାଶା ମଧ୍ୟରେ ଆଶାର ଜ୍ୟୋତି ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୩।
ପଠିତ କବିତା ଅବଲମ୍ବନରେ ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ମନୋଭାବ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
ଉ –
ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଥମ ଗୀତିକବି ଭାବରେ କବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ବିଶେଷ ଭାବରେ ପରିଚିତ । ତାଙ୍କର ସାରସ୍ବତ ସାଧନା ପ୍ରକୃତି ଓ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଅପାର କରୁଣାକୁ ନେଇ ସନ୍ନିବେଶିତ ହୋଇଥିଲେ ବି ସେ ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ ଭଳି ଅନୁବାଦ କବିତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ମନୋନିବେଶ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଆଲୋଚ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିଟି ମୌଳିକ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ । ଏଭଳି କବିତା ରଚନା କରି ସେ ମଧ୍ୟ ବିପୁଳ ଗୌରବର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଛନ୍ତି ।

କବିତାଟିର ନାୟକ ଘଟଣାକ୍ରମରେ ଏକ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ପହଞ୍ଚିଯାଇଛି । ସାଂସାରିକ ଓ ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥ‌ିବା ମଣିଷକୁ ଯଦି ନିର୍ବାସିତ ଭାବରେ ସମୟ କାଟିବାକୁ ହୁଏ, ସେ କେବେବି ସେଠାରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ରହିପାରିବ ନାହିଁ । ସେହିଭଳି ମାନସିକତାକୁ କବିତାଟିରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଛି । ମଣିଷ ସବୁବେଳେ ଚାହେଁ ଅନ୍ୟ ମଣିଷଙ୍କ ସହିତ ବସବାସ କରିବ । କାରଣ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଖରେ ନିଜର ମହତ୍ତ୍ଵ ଓ ବିଶେଷତା ଦେଖାଇବାକୁ ସେ ସୁଯୋଗ ପାଇବ । ମାତ୍ର ତାକୁ ଯଦି ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ବଞ୍ଚିବାର ସମସ୍ତ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ତୁଳ କରାଯାଏ ତଥାପି ସେ ଶାନ୍ତିରେ ରହିପାରିବ ନାହିଁ । ଫଳରେ ନିର୍ବାସିତଟି ଭାବିଛି, ଏଭଳି ସ୍ଥାନରେ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା, ସଦାସର୍ବଦା ମୃତ୍ୟୁର ପଦଧ୍ଵନି ଶୁଣାଯାଉଥବା ଯୁଦ୍ଧସ୍ଥଳରେ ରହିବା ବରଂ ଭଲ ।

ପ୍ରିୟପରିଜନଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ରହିଥ‌ିବା ମଣିଷଟି ସବୁବେଳେ, ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କକୁ ସ୍ମରଣ କରେ । ବନ୍ଧୁତା ଓ ପ୍ରେମଭାବ ଯେ ଅତୁଳନୀୟ ତାହା ସେ ଚିନ୍ତା କରେ । କାରଣ ସେହି ଭାବପାଇଁ ଦେବତାମାନେ ମଧ୍ଯ ମର୍ତ୍ତ୍ୟଲୋକରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥା’ନ୍ତି । ତେଣୁ ମନେ ମନେ ପ୍ରିୟଜନ ଓ ପ୍ରିୟସ୍ଥାନକୁ ସେ ଚାଲି ଯାଇଥାଏ । ନିଜ ମନକୁ ସେ ବୁଝାଇ ଦେଇଥାଏ, ଏଭଳି ଚିନ୍ତା କରିବାରେ କୌଣସି ଲାଭ ମିଳେ ନାହିଁ । ବରଂ ଏହାଦ୍ଵାରା ମନ ନୈରାଶ୍ୟ ସାଗରରେ ବୁଡ଼ିଯାଇଥାଏ ।

ଏତେ ନିରାଶା ମଧ୍ୟରେ ରହିଥିଲେ ବି ସେ ଜୀବନର ମୂଲ୍ୟାୟନ କରିବାକୁ ଚାହିଁଛି । ଧର୍ମର ବିଶେଷତାକୁ ସେ ଆକଳନ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛାକରିଛି । ସେ ଦୁଃଖ ଓ ନୈରାଶ୍ୟରେ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପରକାରୁଣିକ ଜଗତୀଶ୍ଵରଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରିଛି । ସେ ଜାଣିଛି ଜଗଦୀଶ୍ଵର ହେଉଛନ୍ତି ଦୟାମୟ । ସେ ଦୟାକଲେ, ତା’ ଜୀବନରୁ ଏ ଦୁଃଖ ଦୂର ହୋଇପାରିବ । କାରଣ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଦୟା ବିନା କାହା ଜୀବନରୁ ଦୁଃଖଭାର ଲାଘବ ହୋଇନଥାଏ । ଈଶ୍ଵରଙ୍କ କରୁଣା ପାଇ ମନୁଷ୍ୟ ମନରେ ସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ଏବଂ ତାହାର ହୃଦୟ ରାଜ୍ୟରେ ଶାନ୍ତି ବିରାଜମାନ କରେ ।

କବିତାଟି ଅନୁବାଦ କବିତା ହେଲେବି କବିଙ୍କର ଜୀବନଦର୍ଶନ ପରିପ୍ରକାଶ ହିଁ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ।

Question ୪।
ପଠିତ କବିତାରୁ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପର ସ୍ଵରୂପ ନିଶ୍ଚୟ କର ।
ଉ –
ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଲେଖନୀରେ ପ୍ରକୃତିର ସାଧାରଣ ଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଛି ଅସାଧାରଣ । ଷଡ଼ଋତୁ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ପ୍ରକୃତିକୁ ସେ କରିଛନ୍ତି ଜୀବନ୍ତ । ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ରେ ସେ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପର ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭାକୁ ଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିରେ ବିଚାର କରିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତ ଶୋକାଭିଭୂତ ମଣିଷଟି ମନରେ ପ୍ରକୃତି ସେମିତି କିଛି ଆବେଦନ ସୃଷ୍ଟି କରିନଥୁଲେ ବି, କବି ସେଥ‌ିରେ ଜୀବନ୍ତ ଭାବର ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ରହିଲାପରେ ଏବଂ ମାନବଠାରୁ ଦୂରେଇ ଗଲାପରେ ସେ ବିଚାର କରିଛି, ସେ ସବୁଦିଗକୁ ଚାହିଁଲେ ଯାହାକିଛି ଦେଖୁଛି, ସବୁକିଛିର ଅଧୀଶ୍ଵର ହେଉଛି ସେ। ଏ ମହୀମଣ୍ଡଳରେ ଏମିତି କେହି ନାହାଁନ୍ତି, ଯେ କି ତା’ ସହିତ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତା କରି ଏହାକୁ ଛଡ଼ାଇ ନେବ । ନୀଳ ସମୁଦ୍ରଯାଏ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ଭୂଭାଗ, ଫଳଫୁଲ ବିମଣ୍ଡିତ ବନଲତାକୁ ସେ ହିଁ କେବଳ ଉପଭୋଗ କରିପାରିବ । ଅର୍ଥାତ୍ ସେହି ସ୍ଥାନଟି ଫଳଫୁଲ ଶୋଭିତ ବନରାଜି ବୋଲି କବି ପ୍ରକାରାନ୍ତରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ସେଠାରେ ରହିଛନ୍ତି କ୍ଷୁଦ୍ର କୀଟପତଙ୍ଗ, ପକ୍ଷୀଶ୍ରେଣୀଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ବିଶାଳ ପ୍ରାଣୀ ସିଂହ, ହସ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ । ବିଜନତା ସଦାସର୍ବଦା ସେଠାରେ ପ୍ରକାଶିତ । ଏପରିକି କୌଣସି ସମୟରେ ନିର୍ବାସିତର କଣ୍ଠରୁ ଶବ୍ଦ ବାହାରିଗଲେ, ତାହା ପ୍ରତିଧ୍ଵନିତା ହୋଇଥାଏ । ସେଠାକାର ପରିବେଶରେ ପଶୁମାନେ ନିର୍ଭୟରେ ଭ୍ରମଣ କରୁଥା’ନ୍ତି । ଯେହେତୁ ସେଠାରେ ମନୁଷ୍ୟ ନଥା’ତ୍ତି କିମ୍ବା ପଶୁମାନେ ମନୁଷ୍ୟକୁ ଦେଖୁଥା’ନ୍ତି, ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେମାନେ ନିର୍ବାସିତକୁ ଦେଖ‌ିଲେ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।

ସେଠାରେ ରହିଥ‌ିବା ଗିରିଶ୍ରେଣୀ କୌଣସି ସମୟରେ ଦେବ-ଅର୍ଜନାର ବାଦ୍ୟରେ ପ୍ରତିଧ୍ଵନିତ ହୋଇନାହାନ୍ତି । କବି ତାହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ଲେଖୁଛନ୍ତି, ଘୋରବନ ଧର୍ମଉତ୍ସବ କେବେହେଲେ ଶୁଣି ନାହାଁନ୍ତି କିମ୍ବା ଦେଖୁନାହାଁନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ସେଠିକାର ପ୍ରବହମାନ ବାୟୁ ନିକଟରେ ମନେକଥାକୁ ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ମନକଥା ଫେଡ଼ି କହିଛି । କାରଣ ବାୟୁ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ପ୍ରିୟ ପରିଜନଙ୍କର ଭଲ ମନ୍ଦ ଖବର ପାଇପାରିବେ ।

ନିର୍ଜନ ଦ୍ବୀପଟି ସାଧାରଣ ହେଲେ ବି, ନିର୍ବାସିତ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ପାଇଁ ହୋଇଛି ଭୟଙ୍କର, ଯେଉଁଥ‌ିପାଇଁ ସେଠାରେ ସେ ଏକୁଟିଆ ରହିବାକୁ ଇଚ୍ଛାପ୍ରକାଶ କରିନାହିଁ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

Question ୫ |
ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ନିର୍ବାସିତର ବାୟୁ ସମକ୍ଷରେ ପ୍ରକାଶିତ ଉକ୍ତିର ସ୍ଵରୂପ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ଉ –
ପ୍ରତ୍ୟେକ କବି ଜଣେ ଜଣେ ଭାବୁକ। ଯାହା ସାଧାରଣ ଦୃଷ୍ଟିରେ ହେୟ, କବି ଦୃଷ୍ଟିରେ ତାହା ଶ୍ରେୟ । ଯେଉଁ ଦୃଶ୍ୟକୁ ଦେଖୁ ସାଧାରଣ ମଣିଷଟି କିଛି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିପାରେ ନାହିଁ, କବି ସେହି ଦୃଶ୍ୟକୁ ଦେଖୁ ଅନେକ କଥା ବଖାଣି ବସେ । ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ସେହିପରି ଜଣେ କବି, ଯେ କି ନିର୍ବାସିତର ମାନସିକ ଦୋଳନକୁ ଦେଖାଇବାପାଇଁ ସମୀର ବା ବାୟୁକୁ ମାଧ୍ୟମରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଛନ୍ତି । ବାୟୁ ହେଇଛି ଜୀବନ୍ତ । ନିର୍ବାସିତଟି ମନର ସନ୍ତାପିତ ଭାବକୁ ବାୟୁ ନିକଟରେ କହି ମାନସିକ ଶାନ୍ତି ଲାଭକରିଛି ।

ସାରସ୍ବତ ସୃଷ୍ଟିରେ ମେଘକୁ, ହଂସକୁ ଓ ବାୟୁକୁ ଦୂତ କରି ପ୍ରେରଣ କରିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି । ନିର୍ବାସିତଟି ବାୟୁକୁ ପ୍ରେରଣ କରିଛି, ପ୍ରିୟଜନଙ୍କର ଭଲମନ୍ଦ ବୁଝିବାପାଇଁ, ଯାହାକି କବିଙ୍କ ଅସାଧାରଣ କବିତ୍ଵର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ନିର୍ବାସିତଟି ବାୟୁ ନିକଟରେ ନିଜର ଅସହାୟତା ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ବାୟୁର ସେ ସାଧାରଣ କ୍ରୀଡ଼ନକ ବୋଲି ନିଜକୁ ପରିଚିତ କରିଛି । ଅସହାୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବରେ, ବାୟୁକୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରି ସେ କହିଛି, ରେ ! ସମୀର, ତୁ ବହୁଦୂରରୁ ମୋ ଦେଶର ଓ ପ୍ରିୟପରିଜନଙ୍କର ସୁସମାଚାର ମୋ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇ ଦେ । କାରଣ ମୁଁ ଏଠାରେ ନିର୍ବାସିତ ଭାବରେ ରହିଥ‌ିବାରୁ, ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଦେଖିବା ମୋ ପକ୍ଷରେ ଆଉ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । କେବଳ ତୁ ସ୍ଵଦେଶର ସମାଚାର ଶୁଣାଇଲେ, ମୁଁ ସେଥୁ ଆନନ୍ଦ ଲାଭକରିବି । ମୋର ଚିତ୍ତ ରାଜ୍ୟ ଆନନ୍ଦ ଜଳରେ ଅବଗାହନ କରିବ । ପ୍ରିୟଜନମାନେ କ’ଣ ମୋତେ ହରାଇ, ମୋତେ ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି । ସେମାନେ କ’ଣ ମୋ ପାଇଁ ବ୍ୟସ୍ତ ବିକଳ ହୋଇ କାନ୍ଦୁଛନ୍ତି । ବନ୍ଧୁଭାବରେ ସବୁକିଛି ମୋତେ ଖୋଲିକରି କହ । ଯାହାଫଳରେ, ମୋ ମନରେ ଆଶାର ସଂଚାର ହେବ ଏବଂ ସବୁକିଛି ସଂଶୟ ଦୂରହେବ । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ –

“କହ କହ ସମୀର ! ସବୁ ଫିଟାଇ,
ବନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟରେ ମୋର କେହି ତ ନାହିଁ ?
ନିରାଶ ମୋ ହୃଦୟ, ନୋହି ନିଷ୍ଠୁର,
କହି ବାରତା, କର ସଂଶୟ ଦୂର ।”

ବାସ୍ତବରେ, କବି ନିର୍ବାସିତର ମାଧ୍ଯମରେ ବାୟୁ ସମକ୍ଷରେ ଯାହା ପ୍ରକାଶ କରାଇଛନ୍ତି, ତାହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ମନୋଜ୍ଞ ହୋଇପାରିଛି ।

Question ୬।
ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ନିର୍ବାସିତର ବ୍ୟାକୁଳତା’ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
ଉ –
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାଟି ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କ ଏକ ଅନୁବାଦ କବିତା, ଯାହାକି କବିଙ୍କ ଅନୁବାଦ ପ୍ରତିଭାର ଅସାମାନ୍ୟତାର ପ୍ରମାଣ ଦିଏ । ଏଥ‌ିରେ କବି ଜଣେ ସମାଜବିଚ୍ୟୁତ, ପ୍ରିୟପରିଜନ ଓ ବନ୍ଧୁବିଚ୍ୟୁତ ମଣିଷର ମାନସିକ ଖେଦକୁ ଅତି ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

ଘଟଣାକ୍ରମେ ନାବିକଟି ଜଳଯାତ୍ରା କରୁଥିବା ସମୟରେ ନିଜ ଜାହାଜରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯାଇଛି । ସେ ପହଞ୍ଚିଯାଇଛି ଏକ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ । ସେହି ଦ୍ବୀପରେ ସେ ନିଜ ବ୍ୟତୀତ ଆଉ କୌଣସି ମଣିଷର ସନ୍ଧାନ ପାଇନାହିଁ । ଯୁଆଡ଼େ ଚାହିଁଛି ସବୁଆଡ଼େ ଦେଖୁଛି ଆସମୁଦ୍ରବ୍ୟାପୀ ପଶୁପକ୍ଷୀ, ତରୁଲତା ଓ ଗିରିଶ୍ରେଣୀକୁ । ସେହି ଦୃଶ୍ୟ ତାକୁ ଅତି ଭୟଙ୍କର ମନେ ହୋଇଛି । ସେ ବଡ଼ ଅସହାୟ ଭାବରେ ବିଳାପ କରିଛି । ମଣିଷର ସ୍ବର କିମ୍ବା ମୁଖ ଯେଉଁଠି ଅପହଞ୍ଚ ସେଠାରେ ସେ ଅବା କିପରି ବଞ୍ଚିବ, କାହାକୁ ନେଇ ବଞ୍ଚିବ । ତେଣୁ ଦୁଃଖ ଓ ହତାଶାରେ ନିଜର ମନୋଭାବକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ।

ନିର୍ବାସିତଟି କହିଛି, ମୁଁ ଚାରିପଟେ ଯାହାସବୁ ଦେଖୁଛି, ସବୁକିଛିର ଅଧୀଶ୍ଵର ମୋ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କେହି ନୁହଁନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶକୁ କିମ୍ବା ଏଠାକାର ଭୂଖଣ୍ଡକୁ ଛଡ଼ାଇ ନେବାପାଇଁ କେହି ଜଣେ ହେଲେ ମୋ ପାଖରେ ନାହାଁନ୍ତି । ସେଭଳି ବିଜନତାକୁ ସେ ସୁଖ ପାଇନାହିଁ । ବରଂ ସେହି ବିଜନତାକୁ ସେ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛି, ଯେଉଁ ବିଜନତା ମୁନିନିୟନ ମୋହିନିଏ, ସେମାନଙ୍କ ସାଧନାର ସ୍ଥଳୀ ପାଲଟିଯାଏ, ସେହି ସୁନ୍ଦର ପରିବେଶ କାହିଁ ? ଆକୁଳ ଭାବରେ ସେ କହିଛି, ଏଭଳି ପରିବେଶରେ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା, ଭୟଙ୍କର ରଣକ୍ଷେତ୍ର, ଯେଉଁଠାରେ କି ମୃତ୍ୟୁର ପଦଧ୍ୱନି ସଦାସର୍ବଦା ହୃଦୟ ଥରାଇଦିଏ, ସେଭଳି ପରିବେଶ ଶ୍ରେୟସ୍କର । ଏଭଳି ସ୍ଥାନରେ ରହିବା ହେଉଛି ଅଧମଗତି ସହିତ ସମାନ । କାରଣ ଯେଉଁଠାରେ ଦେବତୁଲ୍ୟ ନର ଆନନ ଦେଖ‌ି ସାତସ୍ଵପ୍ନ, ଯେଉଁଠାରେ ମଧୁମୟ ମଣିଷର କଣ୍ଠସ୍ଵର ଶୁଣିବା ଅସମ୍ଭବ, ସେଭଳି ସ୍ଥାନରେ ରହିବା ବଡ଼ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ପବନକୁ ସନ୍ଦେଶକାରୀ ଭାବରେ ପ୍ରେରଣ କରିଛି, ଯେକି ପ୍ରିୟଜନଙ୍କର ସୁଖଦୁଃଖ ବୁଝି ଆସିବ । ବନ୍ଧୁତା ଓ ପ୍ରେମହୀନ ଜୀବନ ପାଇଁ ସେ ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇଛି । ଧର୍ମହୀନ ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିବାରୁ ସେ ଦୁଃଖାଭିଭୂତ ହୋଇଛି । ମନେମନେ ପ୍ରିୟପରିଜନଙ୍କ ପାଖକୁ ଚାଲିଗଲେ ବି, ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ନୈରାଶ୍ୟ ସାଗରରେ ତା’ ମନ ବୁଡ଼ିଯାଇଛି ।

ଏତେ ନିରାଶାରେ ରହିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ପୁଣି ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କ କରୁଣା ଲାଭ କରିବାପାଇଁ ଆଶାୟୀ ହୋଇଉଠିଛି । ସେ ଦୃଢ଼ ନିଶ୍ଚିତ ଯେ ଈଶ୍ଵର ଦୟାକଲେ, ସେ ଏଭଳି ବିପଦ ପରିସ୍ଥିତିରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇପାରିବ ।

ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ସମୟ ଅତିବାହିତ କରୁଥିବା ନିର୍ବାସିତଟି ମାନସିକ ଭାବବୋଧ ଓ ବ୍ୟାକୁଳତାକୁ କବି ଅତି ସଫଳ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୭ ।
‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ କବିତାର ସାରସ୍ଵତ ମୂଲ୍ୟାୟନ କର ।
ଉ –
ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକଙ୍କର ରହିଥାଏ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ । ସେମାନେ ଜଣେ ଜଣେ ଦାର୍ଶନିକ । ସାଧାରଣ ମଣିଷ ଯାହାକୁ ଦେଖୁ ମଧ୍ୟ ଦେଖୁଥାଏ, ଯାହାକୁ ବୁଝି ମଧ୍ୟ ବୁଝିନଥାଏ, ସାରସ୍ଵତ ସାଧକ ତାହାକୁ ଅନୁସନ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ନେଇ ଦେଖେ ଓ ବୁଝେ । ପୁନଶ୍ଚ ସାଧାରଣ ଭାବେ କହିଦେଲେ ତାହା ସାରସ୍ଵତ ସାଧନା ହୋଇଯାଏ ନାହିଁ, ବରଂ କିପରି କହିଦେଲେ ରସିକପାଠକ ଓ ବିଦଗ୍ଧ ଶ୍ରୋତାର ହୃଦୟକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିବ, ସେଭଳି ପ୍ରକାଶ ହିଁ ଯଥାର୍ଥ ସାରସ୍ଵତ ସାଧନା । ଓଡ଼ିଆ କାବ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓଙ୍କର ଏଭଳି ଭାବଧାରା ଖୁବ୍ ଉଚ୍ଚତର । ସେ କେବଳ ଷଡ଼ଋତୁ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ, ଶିଶୁସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିରେ ସାଧାରଣ ପାଠକର ମନମୋହି ନିଅନ୍ତି ନାହିଁ, ବରଂ ସମସ୍ତଙ୍କ ମନରେ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନଟିଏ ସୃଷ୍ଟିକରି ବସନ୍ତି । ଏପରିକି ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ ଏକ ଅନୁବାଦ ଶ୍ରେଣୀୟ କବିତା ହେଲେ ବି, ଏଥରେ ମଧ୍ୟ ସେ ତାଙ୍କର ସାରସ୍ଵତ ଲେଖନୀର ପରାକାଷ୍ଠା ପ୍ରମାଣ କରିଯାଇଛନ୍ତି ।

ନିର୍ବାସିତର ଚରିତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନରେ କବି ବେଶ୍ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି । ସାମାଜିକ ପରିବେଶରେ ଓ ପାରିବାରିକ ଆବେଦନରେ ଚଳି ଆସିଥ‌ିବା ମଣିଷଟିକୁ ଯଦି ନିର୍ବାସିତ ହେବାକୁ ପଡ଼େ, ସେ ନିଶ୍ଚୟ ଦୁଃଖ ଓ ଅନୁଶୋଚନାରେ ଭାଙ୍ଗି ପଡ଼ିବ । ଏପରିକି ଅନ୍ୟମନସ୍କ ଭାବରେ କେତେ କ’ଣ କହିଯିବ, ଯାହାକୁ କି କବି ଅତି ମାର୍ମିକ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ବିଶେଷକରି ବନ୍ଧୁତା ଓ ପ୍ରେମ ପାଇଁ ଦେବତାମାନେ ମଧ୍ୟ ଧରାବତରଣ କରନ୍ତି ବୋଲି କବି, ନିର୍ବାସିତ ମାଧ୍ୟମରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସେହି ପ୍ରେମ ପାଇଁ ସେ ବିହଙ୍ଗ ଭଳି ହେବାପାଇଁ ଆଶାୟୀ ହୋଇ ରହିଛି । ପୁନଶ୍ଚ ଧାର୍ମିକ ପରିବେଶରେ ବଢ଼ିଥିବା ମଣିଷ ଯଦି, ସେଥୁରୁ ଅପସରିଯାଏ, ସେ ନିଶ୍ଚୟ ଅନୁଶୋଚନାରେ ଭାଙ୍ଗିପଡ଼ିବ, ଯାହାକୁ କି କବି ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ଶବ୍ଦ ସଂଯୋଜନା ଦୃଷ୍ଟିରୁ କବିତାର ଆବେଦନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମୁଗ୍ଧକର ।
ଯେପରି – “କାହିଁ ବନ୍ଧୁତା କାହିଁ ପ୍ରେମ ସୁନ୍ଦର, ଯାର ପ୍ରାପତି ଲାଗି ଦେବତା ନର ।
ଥାଆନ୍ତା ଯଦି ମୋର ବିହଙ୍ଗ ପକ୍ଷ, ଲଙ୍ଘି ଭୀଷଣ ଗିରି, ସମୁଦ୍ରବକ୍ଷ,
ଦେଖନ୍ତି ପ୍ରିୟ ଜନ ମୁଖକମଳ, ହୁଅନ୍ତା ସନ୍ତାପିତ ପ୍ରାଣ ଶୀତଳ ।”

ପୁନଶ୍ଚ – “ଧର୍ମ ଆହା ସେ କିବା ଅମୂଲ୍ୟ ଧନ, ସରି ନୁହଁଇ ତାରେ ମଣି କାଞ୍ଚନ
ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ମାଧୁରୀରେ ସଦା ସୁନ୍ଦର, ମହୀମଣ୍ଡଳେ କାହିଁ ତା’ ପଟାନ୍ତର ।’’

ଏଥିରେ ଶବ୍ଦ ସଂଯୋଜନା ସହିତ ଛନ୍ଦ ଓ ଉପମାଯୁକ୍ତ ପଦ ପାଠକୀୟ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଆଣିଥାଏ । ବିଶେଷକରି କବିଙ୍କର ଦାର୍ଶନିକ ଅନୁଚିନ୍ତା କବିତାର ଛତ୍ରେ ଛତ୍ରେ ପରିପ୍ରକାଶିତ ।

ବିଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆକଳନ କଲେ ଜଣାଯାଏ ଯେ, ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ସାରସ୍ଵତ ମର୍ଯ୍ୟାଦାରେ ମର୍ଯ୍ୟାଦାବନ୍ତ ହୋଇପାରିଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

କବି ପରିଚିତି :

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଜଣେ ସୁପରିଚିତ ଓ ସମ୍ମାନାସ୍ପଦ କବି । ସେ କବିବର ରାଧାନାଥଙ୍କ ଉନ୍ମୋଚିତ ନବଯୁଗର କାବ୍ଯସରଣୀକୁ ଗୀତିଗୁଚ୍ଛର ପୁଷ୍ପସମ୍ଭାରରେ ସୁଶୋଭିତ କରିଥିଲେ । ବିଭୁ ବନ୍ଦନା, ମଙ୍ଗଳର ଉପାସନା ଏବଂ ଜୀବନ ପ୍ରତି ଗଭୀର ଅନୁଚିନ୍ତାରେ ତାଙ୍କର କୃତିତ୍ୱ ଥିଲା ଅନନ୍ୟା ସାଧାରଣ । ସେ ଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଶିକ୍ଷାଗୁରୁ ଓ ଦୀକ୍ଷାଗୁରୁ । ପୁନଶ୍ଚ ସେ ଥିଲେ ଏକାଧାରରେ ନିପୁଣ ସ୍ରଷ୍ଟା ଓ ଦିବ୍ୟଦ୍ରଷ୍ଟା । ଡଃ. ମାନସିଂହଙ୍କ ମତରେ -“He was essentially a preacher and a teacher, who made use of the literary vehicle for publicising his ideas, reflections and visions.

ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ୧୮୫୩ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୯ ତାରିଖରେ ଶ୍ରୀପଞ୍ଚମୀ ତିଥ୍ୟରେ ପୁରୀରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ପୈତୃକ ପରିବାର, ପୁରୀରେ ବାସ କରୁଥିବା ବ୍ରାତ୍ୟ ମରହଟ୍ଟା କ୍ଷତ୍ରିୟ ପରିବାର । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ଭଗୀରଥୀ ରାଓ । ସେ ଥିଲେ ପୋଲିସ୍ ବିଭାଗର ଜଣେ ସାଧାରଣ କର୍ମଚାରୀ । ମଧୁସୂଦନ ଏଫ.ଏ. ପାସ୍ କରିବା ପରେ ନିଜର କର୍ମମୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ନିଜର କୃତିତ୍ଵ ବଳରେ ସେ ଶିକ୍ଷକ ଓ ଅଧ୍ୟାପକମଣ୍ଡଳୀର ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ । କଲେଜରେ ଛାତ୍ର ଥିଲାବେଳେ ସେ ନିଜର ଘନିଷ୍ଠ ବନ୍ଧୁ ପ୍ୟାରୀମୋହନ ଜୀବନରେ ଅଭୂତପୂର୍ବ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସୂତ୍ରପାତ ହୋଇଥିଲା । ପରିଣତି ସ୍ବରୂପ ସେ ନିଜର ଅଧିକାଂଶ ସାରସ୍ଵତ ସୃଷ୍ଟିରେ ଭକ୍ତିଚେତନା ଓ ବିଭୁଚେତନାକୁ ଆଶ୍ରୟ କରି ନେଇଥିଲେ । ସେ ଶିକ୍ଷକ ଭାବରେ କର୍ମମୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭକରି ଶିକ୍ଷାବିଭାଗର ଡିଭିଜନାଲ୍ ଇନିସ୍ପେକ୍ଟର ପଦକୁ ଉନ୍ନୀତ ହୋଇଥିଲେ ।

ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧୁସୂଦନ ନିଜର ଦକ୍ଷତାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନରେ ସେ ନୈତିକତା, ଭାବାଦର୍ଶ ଓ ପବିତ୍ର ଧର୍ମାଚରଣ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ । ସେହିପରି ସାରସ୍ଵତ ଜୀବନରେ ତାଙ୍କର ଥିଲା ଅସାମାନ୍ୟ ପ୍ରତିଭା । ସାମାଜିକ ଜୀବନର ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ସଫଳ ସଙ୍ଗଠକ । କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରୁ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିବାପରେ ମଧୁସୂଦନ ବର୍ତ୍ତମାନର ଭକ୍ତମଧୁ ବିଦ୍ୟାପୀଠ ରୂପେ ପରିଚିତ, କଟକର ତତ୍କାଳୀନ ଭିକ୍ଟୋରିଆ ହାଇସ୍କୁଲ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ‘ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜ’ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା । ପ୍ରଶାସନିକ ଦକ୍ଷତା ସାଙ୍ଗକୁ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ଓ ତା’ର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଇଂରେଜ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ‘ରାୟବାହାଦୂର’ ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ ୧୯୧୨ ମସିହା, ଡିସେମ୍ବର ୨୮ ତାରିଖରେ ।

ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଥମ ଗୀତିକବି (Lyrical Poet) ରୂପେ ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ସୁପରିଚିତ । ଅନେକ ଗୀତିକବିତା ତାଙ୍କ ଲେଖନୀରୁ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଛି । ଗୀତିକବିତା ରଚନାର ଆଙ୍ଗିକ ଆଦର୍ଶ ପାଇଁ ମଧୁଦନ ବିଦେଶୀ ସୃଷ୍ଟିଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲାବେଳେ, ପଞ୍ଚସଖା ଯୁଗର ଗୀତି ପରମ୍ପରାକୁ ଆଶ୍ରୟ କଲାପରି ସେ ଗୀତିକବିତାର ଆଙ୍ଗିକ ବିନ୍ୟାସ ପାଇଁ ପ୍ରାଚ୍ୟ ଭାବସମ୍ପଦ ଓ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ଉପାଦାନ ଆହରଣ କରିବସିଛନ୍ତି । କାବ୍ୟକ କଳ୍ପନା ବିଳାସ ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେ ଥିଲେ ସତ୍ୟ ଓ ବାସ୍ତବତାର ସମର୍ଥକ, ଆଦର୍ଶର ପୃଷ୍ଠପୋଷକ ! ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ସମ୍ବୋଧନ ଗୀତିକା, ଶୋକ ଗୀତିକା, ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶପଦୀ କବିତା ଓ ଗାଥା କବିତା ରଚନା କରି ସାଫଲ୍ୟ ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି ।

ବାଲେଶ୍ଵରରେ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲାବେଳେ ସେ କବିବର ରାଧାନାଥଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ‘କବିତାବଳୀ’ ରଚନା କରିଥିଲେ । ଦୁଇଭାଗରେ ରଚିତ ତାଙ୍କର ‘ଛାନ୍ଦମାଳା’ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଶିଶୁ ଓ କିଶୋର କବିତାର ମନୋଜ୍ଞ ସଙ୍କଳନ । ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ରଚିତ ‘ବର୍ଷବୋଧ’, ‘ସାହିତ୍ୟ କୁସୁମ’, ‘ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ’ ଏବଂ ‘ପ୍ରବନ୍ଧମାଳା’, ପ୍ରଭୃତି ସେକାଳର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକରୂପେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା । ‘କୁସୁମାଞ୍ଜଳୀ’, ‘ବସନ୍ତଗାଥା’ ଓ ‘ଉତ୍କଳଗାଥ’ ପ୍ରଭୃତି ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ସଙ୍କଳନ । ‘ଋଷିପ୍ରାଣେ ଦେବାବତରଣ’, ‘ହିମାଚଳେ ଉଦୟ ଉତ୍ସବ’, ‘ଜୀବନଚିନ୍ତା’, ‘ଆକାଶ ପ୍ରତି’, ‘ପଦ୍ମ’, ‘ଧ୍ଵନି’, ‘ନଦୀପ୍ରତି’, ‘ସ୍ତବ’, ‘ଶଙ୍ଖଧ୍ବନି’, ‘ଏ ସୃଷ୍ଟି ଅମୃତମୟ ହେ’ ‘ସୀତା ବନବାସ’, ‘ଆଶା’, ‘ପୃଥ‌ିବୀ ପ୍ରତି’ ଓ ‘ଜନ୍ମଭୂମି’ ପ୍ରଭୃତି ତାଙ୍କର ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ଲୋକପ୍ରିୟ କବିତାକୃତି ।

ଅନୁବାଦ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ନିଶ୍ଚିତଭାବେ ବିପୁଳ ଗୌରବର ଅଧିକାରୀ । ସେ ସଂସ୍କୃତ ସାହିତ୍ୟରୁ ‘ବାଳ ରାମାୟଣ’, ‘ଉତ୍ତର ରାମଚରିତ’ର କେତେକ ଅଂଶ ‘ଶ୍ରୀରାମ ବନବାସ’ ଓ ‘ସୀତା ବନବାସ’ ଆଦି ଖୁବ୍ ଯତ୍ନ ସହକାରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ଅନୁବାଦ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରଚିତ ଗଳ୍ପ ‘ପ୍ରଣୟର ଅଦ୍ଭୁତ ପରିଣାମ’ ଏକ ବିଦେଶୀ ଗଳ୍ପର ଛାୟାରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚକମାନେ ମତ ପ୍ରକାଶ କରିଥା’ନ୍ତି ।

ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ । ‘ବର୍ଣ୍ଣବୋଧ’ରେ ସଂକଳିତ କ୍ଷୁଦ୍ର ଶିଶୁଗୀତିକାଗୁଡ଼ିକ କିପରି ସରଳ, ସାବଲୀଳ, ଶିକ୍ଷଣୀୟ ଓ ଶିଶୁ ସୁଲଭ ତାହା ସହଜରେ ଧାରଣା କରାଯାଇପାରେ ।

ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ଅମର କବିତାର ମଧୁର ଧ୍ଵନି ଓଡ଼ିଆ ପାଠକ ପ୍ରାଣକୁ କାଳ କାଳ ପାଇଁ ଝକୃତ କରୁଥ୍ ଏବଂ ତାଙ୍କର କବିତାକୃତି ଯେ ସଚରାଚର ଓଡ଼ିଶାର ଜନମାନରେ ପ୍ରତିଧ୍ୱନି ସୃଷ୍ଟିକରିବାରେ ଲାଗିଥିବ ଏଥିରେ ସନ୍ଦେହର ତିଳେମାତ୍ର ଅବକାଶ ନାହିଁ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

କରିତାର ପୃଷ୍ଠଭୂମି :

ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ’ William Cowperଙ୍କ ଇଂରାଜୀ କବିତାର ସାର୍ଥକ ଅନୁବାଦ । ଇଂରାଜୀ କବି cowperଙ୍କ କବିତା The Solitude of Alexander Selkirkର ଛାୟାରେ ଏହା ରଚନା କରାଯାଇଥିଲେ ବି ଏହା କବି ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ଭାଷା, ଭାବ ଓ ଆବେଦନକୁ ଯଥାର୍ଥ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ଅନୁବାଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲେ ବି ଏହା କବିଙ୍କ ମୌଳିକ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ଅପେକ୍ଷା ରଖେ ।

କୌଣସି ଏକ ନାବିକ ଜଳଯାତ୍ରା କରୁଥିବା ସମୟରେ ଘଟଣାକ୍ରମେ ନିଜ ଜାହାଜରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯାଇଛି । ସେ ପହଞ୍ଚାଇଛି ଏକ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ । ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ସେ ମଣିଷ ସମାଜ ପାଖକୁ ଫେରିଯିବାର ଉପାୟ ପାଇନାହିଁ । କେବଳ ସେ ସେଠାକାର ପଶୁପକ୍ଷୀ, ତରୁଲତା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କର ସାନ୍ନିଧ ଲାଭକରିଛି । କୌଣସି ସମୟରେ ଈପ୍‌ସିତ ମଣିଷର ସ୍ଵର ଶୁଣିବାକୁ ପାଇନାହିଁ । ସାମାଜିକ ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧିହୋଇ ରହିଥ‌ିବା ମଣିଷଟି ହୋଇଛି ନିହାତି ଅସହାୟ । ବନ୍ଧୁ ପରିବେଶରେ ସମୟ କାଟି ଆସିଥ୍‌ ମନଟି ହୋଇଛି ତା’ର ବେସୁରା ଓ କ୍ଷତାକ୍ତ । ଜନମାନବହୀନ ପରିବେଶରେ ଏକାକୀତ୍ଵକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ଆପଣେଇ ନେଇଥ‌ିବା ମଣିଷଟି ମନର ଭାବକୁ, ଯାହା ବିଦେଶୀ କବି ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ, ତାହାକୁ କବି ମଧୁସୂଦନ ଆହୁରି ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବୁଝିପାରିଲେ ଓ ବୁଝାଇ ପାରିଲେ ।

କବିତାର ସାରକଥା :

ସମୁଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଲଗା ପରିବେଶରେ ରହି ପ୍ରିୟ ପରିଜନଙ୍କ ମଧୁମୟ ସ୍ମୃତିକୁ ସେ ରୋମନ୍ଥନ କରିଛି । ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ସେ ଅଧୀଶ୍ଵର ହୋଇ ସାରିଲାପରେ ଯେଉଁଭଳି ଖେଦୋକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଛି ତାହା ନିହାତି ମାନବୀୟ । ସେ ବେଳେବେଳେ ନିରୁତ୍ସାହିତ ହୋଇ ମାନସିକ ସନ୍ତୁଳନରେ ଘାରି ହୋଇଛି । ଏତେ ନୈରାଶ୍ୟ ଥିଲେ ବି ସେ ପୁଣି ଆଶାର ଆଲୋକରେ ଆଲୋକିତ ହୋଇ, ସମ୍ଭାବନାର ଦିଗକୁ ନିଜର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି ।

କବିତାର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କବି ଅତି ନାଟକୀୟ ଭାବେ ନିର୍ବାସିତଟିର ମାନସିକତାକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଦେଖୁଛି ଏକ ଅପରିଚିତ ଭୂଖଣ୍ଡ । ସେ ଯେଉଁଆଡ଼େ ଚାହିଁଛି, ତାକୁ ଜଣାଯାଇଛି, ଆଉ କେହି ତା’ର ପ୍ରତିଦ୍ଵନ୍ଦୀ ନାହାଁନ୍ତି । ସେ ଯୁଆଡ଼େ ଚାହିଁଛି, ଯେଉଁ ଦିଗକୁ ଆଖିବୁଲାଇ ନେଇଛି, ସବୁ ଅଞ୍ଚଳର ସେ ହେଉଛି ଅଧୀଶ୍ଵର । ସେ ପୁଣି ନିଜକୁ ଦୁଃଖପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ବୋଧନରେ ସମ୍ବୋଧ୍ୟ କରିଛି । ଏ ବିରାଟ ସୃଷ୍ଟିରେ ଏମିତି ଜଣେ କେହି ନାହିଁ ଯେକି ମୋଠାରୁ ଏହି ଅଧିକାର ଛଡ଼ାଇ ନେବାପାଇଁ ସଂଗ୍ରାମ କରିବ । ମଣିଷର ମାନସିକତା ଏପରି ଯେ ସେ ଚାହେଁ ସବୁବେଳେ ପ୍ରତିଦ୍ଵନ୍ଦୀ ଭାବରେ ନିଜକୁ ବଡ଼କରି ଦେଖାଇବ । ସମସ୍ତେ ଯେପରି ତା’ଠାରୁ ପରାଜିତ ହୋଇ ବଶ୍ୟତା ସ୍ବୀକାର କରିବେ । ସେ ଯେତେବେଳେ ଦେଖେ ତା’ ସହିତ ଦ୍ବନ୍ଦ କରିବାକୁ କେହି ନାହିଁ, କାହାରି ସହିତ ପ୍ରତିଯୋଗିତା କରିବାର ଅବସର ମିଳେ ନାହିଁ, ସେତେବେଳେ ସେ ଦୁଃଖାଭିଭୂତ ହୋଇଯାଏ । ଠିକ୍ ସେହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପଡ଼ିଯାଇଛି, ନାବିକ ।

ନିର୍ବାସିତଟି ଚାରିଆଡ଼େ ଆଖୁବୁଲାଇ ନେଇଛି । ସେ ଯେଉଁ ଆଡ଼କୁ ଚାହିଁଛି, ସବୁଆଡ଼େ ଦେଖୁଛି ପ୍ରକୃତିର ଅନୁପମ ବିଭବକୁ । ସବୁକିଛି ବିସ୍ତାରିତ ହୋଇଛି ନୀଳ ସମୁଦ୍ରଯାଏ । ଫଳଫୁଲରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ବିଶୋଭିତ ବନଲତା, କୀଟପତଙ୍ଗ ପରି କ୍ଷୁଦ୍ରପ୍ରାଣୀଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ସିଂହ ଓ ହସ୍ତୀ ପରି ବୃହତ୍ ପ୍ରାଣୀ, ସବୁର ମାଲିକ ସେ ବୋଲି ନିଜକୁ ବସିଛି ।

ସେହି ନିରୋଳା ପରିବେଶକୁ ସେ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛି, ‘ବିଜନତାର ସେହି ମୋହନ ବେଶ କେଉଁଆଡ଼େ ଚାଲିଯାଇଛି, ଯେଉଁ ପରିବେଶକୁ ମୁନି ବା ତପସ୍ବୀମାନଙ୍କର ତପ ଆଚରଣ ପାଇଁ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ପରିସର ବୋଲି ପରିଚିତ ହୋଇଥାଏ ।’ ଏଭଳି ନିରୋଳା, ଜନଶୂନ୍ୟ ପରିବେଶରେ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା, ରଣକ୍ଷେତ୍ର ପରି ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବେଶରେ ରହିବା ଭଲ । ରଣକ୍ଷେତ୍ର ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ବା ପ୍ରତିମୁହୂର୍ଭରେ ମୃତ୍ୟୁର ପଦଧ୍ଵନି ଶୁଣାଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ସେଥିରେ ବଞ୍ଚିବାପାଇଁ ଅବସର ମିଳିଥାଏ । କାରଣ ସଂଗ୍ରାମୀ ମାନସିକତା ନେଇ ପକ୍ଷ ପ୍ରତିପକ୍ଷ ଯୁଦ୍ଧର ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥା’ନ୍ତି । ସେଭଳି ପରିବେଶ ରାଜ୍ୟପ୍ରାପ୍ତି ହେଲେ, ତାହା ହେଉଛି ଅଧମଗତି ବୋଲି ସେ ବିଚାର କରିଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

ପରିବେଶରେ ରହି, ମଣିଷଟିଏ ଦେଖିବାପାଇଁ ସେ ଆତୁର ହୋଇଉଠିଛି । ହତାଶାରେ ଭାଙ୍ଗିପଡ଼ି ସେ ବିଚାର କରିଛି, ସେ ହୁଏତ ଦେବତୁଲ୍ୟ ମାନବମୁଖକୁ ଆଉ ଆଖ୍ୟାରେ ଦେଖିପାରିବ ନାହିଁ । ଏଇଠି ହିଁ ତା’ର ଜୀବନଦୀପ ନିର୍ବାପିତ ହୋଇଯିବ । ତାହାର ଏଭଳି ଦାରୁଣ ମୃତ୍ୟୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋପନୀୟ ହୋଇ ରହିଯିବ । କେହି ଆଉ ତାହାର ମୃତ୍ୟୁଖବର ଜାଣିପାରିବେ ନାହିଁ ।

ମଣିଷର ସ୍ଵରୂପ ପାଇଁ ସେ କେବଳ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇନାହିଁ, ବରଂ ମଣିଷ କଣ୍ଠର ମଧୁର ଭାଷାକୁ ସେ ଶ୍ରବଣ କରିବାପାଇଁ ଆଶାୟୀ ହୋଇଛି । ମନୁଷ୍ୟ କଣ୍ଠର ମଧୁମୟ ଧ୍ଵନିକୁ ସେ ଅପେକ୍ଷାକରି ରହିଥିଲାବେଳେ, ଅଜାଣତରେ ନିଜ ସ୍ୱରକୁ ନିଜେ ଶ୍ରବଣ କରି ଚମକି ଉଠିଛି । କୌଣସି ମନୁଷ୍ୟ କଣ୍ଠସ୍ବର ଥିଲେ, ସେଠାରେ ସେ ବଞ୍ଚିବାର ସାହାରା ପାଇଯିବ ବୋଲି ମନେକରିଛି ।

ସେଠାକାର ପଶୁମାନେ ନିର୍ଭୟରେ ବିଚରଣ କରୁଥା’ନ୍ତି । ନିର୍ବାସିତର ଉପସ୍ଥିତି ସେମାନଙ୍କ ମନରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି କରେ ନାହିଁ । କାରଣ ସେମାନେ କୌଣସି ସମୟରେ ମାନବର ଅମାନବୀୟ ବ୍ୟବହାରର ପରିଚୟ ପାଇନାହାଁନ୍ତି । ମଣିଷମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଯେ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇ ପାରିବେ, ସେକଥା ସେହି ସହଜ ସରଳ ପଶୁମାନେ ଅବଗତ ନୁହଁନ୍ତି । ତେଣୁ ମାନବ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ରହିଛି ଅନାସ୍ଥାଭାବ ।

ନିର୍ବାସିତଟି ବିଳାପ କରିବା ଅବକାଶରେ ମାନବର ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଭାବକୁ ମନେପକାଇଛି । ମଣିଷ ଜୀବନର ଅନ୍ୟତମ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗୁଣ ହେଉଛି ପ୍ରେମ ଓ ବନ୍ଧୁତା । ଏହି ଦୁଇଟି ସ୍ଵଭାବ ଯୋଗୁ ମାନବ ସମାଜ ତିଷ୍ଠି ରହିଛି । ମାନବ ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ ଭାବରେ ସୁଖଶାନ୍ତିରେ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିଛି । ପୁନଶ୍ଚ ବନ୍ଧୁତା ଓ ପ୍ରେମ ପାଇଁ ମାନବକାହିଁକି ଦେବତାମାନେ ମଧ୍ୟ ଆଶାୟୀ ହୋଇ ରହିଥା’ନ୍ତି । ମାନବ ଜୀବନର ଏହି ଦିବ୍ୟଗୁଣକୁ ସ୍ମରଣକରି ନାବିକଟି ଭାବିଛି, ବାସ୍ତବରେ ବନ୍ଧୁତା ଓ ପ୍ରେମଠାରୁ ଆଉକିଛି ଭଲ ନାହିଁ । ଯାହାର ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ଦେବତାମାନେ ମଧ୍ୟ ଆଶାୟୀ ହୋଇ ମର୍ତ୍ତ୍ୟଲୋକକୁ ଚାଲି ଆସିଥା’ନ୍ତି । ଯଦି ତାହାର ଉଡ଼ିଯିବାର ଶକ୍ତି ଥାଆନ୍ତା ଏବଂ ପକ୍ଷୀସାହାଯ୍ୟରେ ସେ ଉଡ଼ିପାରୁଥା’ନ୍ତା, ତା’ହେଲେ, ସେ ଆଉ ନିର୍ଜନ ଦୀପରେ ପଡ଼ିରହି ନଥା’ନ୍ତା । ସେ ଉଡ଼ି ଉଡ଼ି ଗିରି ସମୁଦ୍ରକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ନିଜର ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇ ପାରନ୍ତା । ପ୍ରିୟଜନଙ୍କର ମୁଖରୂପକ ପଦ୍ମକୁ ଦର୍ଶନକରି ନିଜର ସନ୍ତାପିତ ପ୍ରାଣକୁ ଶୀତଳ କରିପାରନ୍ତା ନିଜର ଦର୍ଶନଜନିତ ଆଶାକୁ ଚରିତାର୍ଥ କରିପାରନ୍ତା ।

ମାନବ ସମାଜକୁ ଧରିରଖୁଥ‌ିବା ଅନ୍ୟତମ ଦିବ୍ୟଗୁଣ ଧର୍ମ ଓ ସତ୍ୟକୁ ମଧ୍ଯ ନାବିକଟି ସ୍ମରଣ କରିଛି । ଧର୍ମ ଓ ସତ୍ୟର ପରାକାଷ୍ଠା ପାଇଁ ଏ ମଣିଷ ସମାଜର ସ୍ଥିତି ଦୃଢ଼ ହୋଇରହିଛି । ଧର୍ମର ଓ ସତ୍ୟର ମହନୀୟ ଭାବକୁ ପାଥେୟକରି ସେ ହୃଦୟବିଭୋର ଭାବରେ ରହିପାରନ୍ତା ବୋଲି କାମନା କରିଛି । ବିଜ୍ଞ ବ୍ୟକ୍ତି ବା ଅଭିଜ୍ଞ ମଣିଷଙ୍କଠାରୁ ସେ ସଦୁପଦେଶ ଗ୍ରହଣ କରି ଜୀବନକୁ ଚରିତାର୍ଥ କରିପାରନ୍ତା ବୋଲି ଆଶା କରିଛି । ସେ ବିଜ୍ଞମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ନିଜକୁ ବିଜ୍ଞଭାବରେ ପରିଚିତ କରିପାରନ୍ତା ବୋଲି ଆଶା କରିଛି । ପୁନଶ୍ଚ ମାନବ ଜୀବନର ସବୁଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠସମୟ ତରୁଣ ସମୟ ବା ଯୌବନ ସମୟ ସମ୍ପର୍କରେ ସେ ସ୍ମରଣ କରିଛି । କାରଣ ଏହି ସମୟରେ ମଣିଷ ଅନେକ କିଛି କରିଯିବାର ଅପେକ୍ଷା ରଖେ । ସେହି ତରୁଣମାନଙ୍କ ସହିତ ମିଶି, ଆମୋଦ ପ୍ରମୋଦରେ ଜୀବନର ସବୁକିଛି ସରସତାକୁ ଉପଭୋଗ କରିବ ବୋଲି ସେ ଆଶାୟୀ ହୋଇଛି ।

ମାନବ ଜୀବନକୁ ଧରିରଖୁବା ଧର୍ମର ମହତ୍ତ୍ବକୁ ସେ ବିଳାପ ଅବକାଶରେ ସ୍ମରଣ କରିଛି । କାରଣ ଧର୍ମ ଅର୍ଜନ କଲେ ମଣିଷ ଜୀବନ ସାର୍ଥକ ହୁଏ । କବି ମଧୁସୂଦନ ଶିଶୁ ଓ କିଶୋରମାନଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି, ‘ବାଲ୍ୟକାଳୁ ଧର୍ମ ଧନ ମୁଁ ସଞ୍ଚି, ଏ ଜୀବନ ଅନିଶ୍ଚିତ’। ଧର୍ମରୂପକ ଧନ ସଞ୍ଚୟ କଲେ ମଣିଷ ଜୀବନ ସଫଳ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଧର୍ମ ହେଉଛି ଅତୁଳନୀୟ । ଏହି ଧନ ସହିତ ପାର୍ଥ ସମ୍ପଦ, ମଣି କାଞ୍ଚନ ଆଦି ସମକକ୍ଷ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ଏହି ଧର୍ମ ହେଉଛି ସ୍ୱର୍ଗୀୟ । ଧର୍ମ ନିଜସ୍ୱ ମାଧୁର୍ଯ୍ୟରେ ସଦା ସୁନ୍ଦର । ଏହି ମରଣଶୀଳ ଦୁନିଆରେ ତାହାର ତୁଳନା ନାହିଁ । ଧର୍ମରୂପକ ରତ୍ନରେ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ଆରାଧନା ବା ପୂଜା କରାଯାଇପାରେ । ନିର୍ବାସିତଟି ଭାବିଛି ଏହି ସ୍ଥାନରେ, ସେହି ଦିବ୍ୟଗୁଣକୁ ଧାରଣ କରିବାର ଅବସର ନାହିଁ । ଦେବ ଅର୍ଚ୍ଚନା କରିବା ସମୟରେ ଯେଉଁ ବାଦ୍ୟ ବାଦନ କରାଯାଏ, ସେହି ବାତ୍ୟ ଏଠାରେ ଶ୍ରବଣ କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ସେହି ବାଦ୍ୟର ବିମୋହିତ ଧ୍ଵନି ଏଠାକାର ପର୍ବତଶ୍ରେଣୀ କୌଣସି ସମୟରେ ଶ୍ରବଣ କରିନାହାନ୍ତି । ସେହିପରି ଧର୍ମ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରିବାର ଯେଉଁ ହୃଦୟସ୍ପର୍ଶୀ ଭାବ ମନକୁ ଉଚ୍ଚାଟିତ କରେ, ସେଭଳି ଭାବ ଏଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେନାହିଁ । ଫଳରେ ଏଠାକାର ବନଲତା, ସେଭଳି ଦିବ୍ଯଭାବକୁ ଦର୍ଶନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇନାହାଁନ୍ତି । ଜୀବନଧାରଣ କରି ଯଦି ଧର୍ମ ଅର୍ଜନ କରିବା ବା ଧର୍ମ ପ୍ରତିପାଳନ କରିବାର ଅବସର ମିଳେନାହିଁ, ସେଭଳି ଜୀବନରେ କୌଣସି ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ । ସେଭଳି ଜୀବନ ହେଉଛି ବୃଥା ଜୀବନ । ସେ କେବଳ ପଶୁମାନଙ୍କ ପରି ବଞ୍ଚିବା ସହିତ ସମାନ ବୋଲି ନାବିକଟି ମନେକରିଛି ।

ନିର୍ବାସିତଯି ବଞ୍ଚିବାର ସାହାରା ଭାବରେ ବାୟୁକୁ ଆଶ୍ରୟ କରିଛି । ସେ ବାୟୁକୁ ସମ୍ବୋଧନ କରି କହିଛି, ‘ରେ ବାୟୁ ତୋହର ଗତି ହେଉଛି ଅପ୍ରତିହତ । ମୁଁ ହେଉଛି ତୋ ପାଖରେ ଖେଳନା ପରି । ତୁ ଚାହିଁଲେ ମୋତେ ସୁଖ ଦେଇପାରିବୁ, ତୁ ଚାହିଁଲେ ମୋତେ ଦୁଃଖ ଦେଇପାରିବୁ । ତେଣୁ ମୋତେ ଦୟାକରି, ମୋର ଆକୁଳ ପ୍ରାର୍ଥନା ଶ୍ରବଣ କର । ତୁ କେବଳ ମୋ ଦେଶର, ମୋ ପରିଚିତ ଇଲାକାର, ଯେଉଁଠାରେ ମୋର ପ୍ରିୟପରିଜନ ରହିଛନ୍ତି, ସେଠାକାର ସୁସମାଚାର ମୋତେ ପ୍ରଦାନ କର । ଯେଉଁ ବାର୍ତ୍ତାକୁ ଶ୍ରବଣ କରି, ଏ ଭୟଙ୍କର ସ୍ଥାନରେ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ବଞ୍ଚିବାର ଆଶା ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିପାରିବି । ମୋର ମନ ଆନନ୍ଦ ଜଳରେ ଭାସିଯିବ । ପ୍ରକୃତରେ ମୋର ପ୍ରିୟ ପରିଜନ କ’ଣ ମୋତେ ମନେ ରଖୁଛନ୍ତି, ମୋତେ କ’ଣ ସ୍ମରଣ କରୁଛନ୍ତି । ସେମାନେ କ’ଣ ମୋ ପାଇଁ ବିଳାପ କରୁଛନ୍ତି । ମୋ ବିରହରେ ସେହି ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବ କ’ଣ ସନ୍ତାପିତ ହେଉଛନ୍ତି ।’ ପବନକୁ ଦୂତ ବା ସମ୍ବାଦ ଦାତା ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରି ନାବିକଟି ନିଜର ମନର ଭାବକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଛି । କବି ସେହି ଭାବକୁ ପ୍ରକାଶକରି କହିଛନ୍ତି –
“କହ କହ ସମୀର ! ସବୁ ଫିଟାଇ,
ବନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟରେ ମୋର କେହି କି ନାହିଁ ?
ନିରାଶ ମୋ ହୃଦୟ, ନୋହି ନିଷ୍ଠୁର
କହି ବାରତା, କର ସଂଶୟ ଦୂର ।”

ପବନକୁ ଦୂତ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଥିଲେ ବି, ନିର୍ବାସିତଟିର ମନ ବୁଝିନାହିଁ । ମନ ତା’ର ଆନ୍ଦୋଳିତ ହୋଇଛି । ସେ ମନେକରିଛି, ମନ ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ବେଗଗାମୀ, ତାହାର ରହିଛି ଅଦ୍ଭୁତ ଶକ୍ତି । ଶରୀର ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ରହିଥିଲେ ବି ମନ କାହିଁ କାହିଁ ଉଡୁଥାଏ । ତାହାର ଗତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଚିନ୍ତାକରିବା ଅସମ୍ଭବ । ଆଲୋକର ବେଗ ଓ ବାୟୁର ବେଗଠାରୁ ତାହାର ଗତି ଆହୁରି ତୀବ୍ର । ସେ ଚିନ୍ତାକରିଛି, ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ମନଯାନରେ ବା ମନେ ମନେ ମୋର ପ୍ରିୟସ୍ଥାନକୁ ଚାଲିଯାଏ, ପ୍ରିୟପରିଜନଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରେ, ସେତେବେଳେ ମୁଁ ମୋ ଘରେ ରହିଥିଲାଭଳି ମନେକରେ । ଆତ୍ମୀୟ, ବନ୍ଧୁବର୍ଗଙ୍କ ସହିତ ରହିଲା ଭଳି ବିଚାର କରେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

ମନକୁ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଦଉଡ଼ାଇ ନେଲେ ବି, ନିର୍ବାସିତଟିର ମନ ବାସ୍ତବତାର ଡୋରିରେ ପୁଣି ବନ୍ଧା ପଡ଼ିଯାଏ । ସେ ଫେରିଆସେ ତା’ର ପ୍ରକୃତ ଅବସ୍ଥାକୁ, ବାସ୍ତବ ସ୍ଥିତିକୁ । ସେ ଯେ ପରିଜନଙ୍କଠାରୁ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ହୋଇ ନିର୍ଜନ ଦ୍ଵୀପରେ ବାସ କରୁଛି, ସେଭଳି ବାସ୍ତବତାକୁ ସେ ଅସ୍ଵୀକାର କରିପାରେନା । କବି ନିର୍ବାସିତ ମାନସିକତାର ଯଥାର୍ଥ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଯାଇ ଲେଖୁଛନ୍ତି –

“କିନ୍ତୁ ପୂରୁବ କଥା କଲେ ସ୍ମରଣ,
ନୈରାଶ୍ୟ-ସାଗରରେ ବୁଡ଼ଇ ମନ।
ବୃଥା ଭାବନା ଆଉ କରିବି ନାହିଁ
ଭାବନାରେ ଆନନ୍ଦ ବିଳଇ ନାହିଁ ?”

ନିର୍ବାସିତଟି ଏହିଭଳି ଚିନ୍ତାକରି ମନେ ମନେ ବିଳାପ କରୁଥିବା ସମୟରେ, ସମୟ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି । ସନ୍ଧ୍ୟା ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ପକ୍ଷୀମାନେ ନିଜ ନିଜର ନୀଡ଼କୁ ଫେରିଯାଇଛନ୍ତି ବିଶ୍ରାମ ନେବାପାଇଁ । ପଶୁମାନେ ନିଜ ନିଜର ବାସସ୍ଥାନ ଗହ୍ଵରକୁ ଆଶ୍ରୟ କରି ନେଇଛନ୍ତି । ରଜନୀ ଉପସ୍ଥିତି ହେବାରୁ, ସେ ମଧ୍ଯ ନିଜର ବାସସ୍ଥାନ କୁଟୀରରେ ବିଶ୍ରାମ ନେବାପାଇଁ ଚାଲିଯାଇଛି ।

ଏତେ ଦୁଃଖ ହତାଶାରେ ରହିଥିଲେ ବି, ସେ କୌଣସି ସମୟରେ ନିରାଶାର ଅନ୍ଧକାରରେ ହଜିଯିବାକୁ ଚାହିଁ ନାହିଁ । ବରଂ ସେ ଆଶାର ଆଲୋକରେ, ସମ୍ଭାବନାର ଜ୍ୟୋତିରେ ପୁଣି ଥରେ ସୁଖର ସମୟକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିରହିଛି । ସେ ଜାଣିଛି, ଈଶ୍ବର ହେଉଛନ୍ତି ମଙ୍ଗଳମୟ ଓ ସର୍ବବ୍ୟାପୀ । ତାଙ୍କର ସତ୍ତା ସବୁଆଡ଼େ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇରହିଛି । ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଦୟାମୟ । ସେ ନିଶ୍ଚୟ ମୋ’ ଜୀବନର ଦୁଃଖ ଦୂରକରି, ସୁଖ ସୂର୍ଯ୍ୟରେ ଆଲୋକିତ କରିବେ । ଈଶ୍ବର ଦୟାମୟ । ସେ ଉଦାରପ୍ରାଣ । ତାଙ୍କୁ ଚିନ୍ତାକଲେ ମନରୁ ଦୁଃଖ ଦୂରହୁଏ । ହୃଦୟର ଅବସାଦ ଲୀନହୁଏ । ମନରେ ଆସେ ପ୍ରଶାନ୍ତିଭାବ । ସନ୍ତୋଷର ଦିବ୍ୟତାନରେ ନୟନ ମନ ଉଚ୍ଚାଟିତ ହୋଇଯାଏ । ହୃଦରାଜ୍ୟରେ ଶାନ୍ତରୂପକ ରତ୍ନ ଶୋଭାପାଏ ।

ନିରାଶରେ ରହି ବିଳାପ କରିଥିଲେ ବି, ନିର୍ବାସିତଟି ହତାଶାର ଗାଢ଼ ଅନ୍ଧକାରରେ ବୁଡ଼ି ନଯାଇ, ସମ୍ଭାବନାର ଜ୍ୟୋତି ଆଲୋକିତ ହେବାକୁ ଆଶାୟୀ ହୋଇରହିଛି । ତା’ଜୀବନରେ ଏ ଦୁଃଖ ଦୂର ହେବ ବୋଲି ଚିନ୍ତାକରିଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 6 ନିର୍ବାସିତର ବିଳାପ

କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ ଓ ସୂଚନା :

Img 1

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି Textbook Exercise Questions and Answers.

+2 2nd Year Odia Optional Chapter 20 ସନ୍ଧି Question Answer

(କ)୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟ ବା ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ ।

Question ୧।
ସନ୍ଧି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ଦୁଇଟି ବର୍ଷର ମିଳନ ଦ୍ଵାରା ଗୋଟିକର କିମ୍ବା ଉଭୟର କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲେ ସେହି ମିଳନକୁ ‘ସନ୍ଧି’ କୁହାଯାଏ ।

Question ୨।
ସନ୍ଧିପଦ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ –
ଦୁଇଟି ବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନଦ୍ଵାରା ଗୋଟିକର କିମ୍ବା ଉଭୟର କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ । ସନ୍ଧିଦ୍ୱାରା ଦୁଇ ପଦ ଏକ ପଦରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ଏହି ଏକ ପଦକୁ ସନ୍ଧିପଦ କୁହାଯାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

Question ୩ ।
ସନ୍ଧି କେତେ ପ୍ରକାର ?
ଉ –
ସନ୍ଧି ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନିପ୍ରକାର ।
(i) ସ୍ୱର ସନ୍ଧି, (ii) ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି, (iii) ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି ।

Question ୪।
ସ୍ଵରସନ୍ଧି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ଦୁଇଟି ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନଦ୍ଵାରା ଯେଉଁ ସନ୍ଧି ହୁଏ ତାହାକୁ ‘ସ୍ବର ସନ୍ଧି’ କୁହାଯାଏ ।

Question ୫।
ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ଦୁଇଟି ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନ ଦ୍ଵାରା ଯେଉଁ ସନ୍ଧି ହୁଏ ତାହାକୁ ‘ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି’ କୁହାଯାଏ ।

Question ୬।
ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ବିସର୍ଗଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦପରେ କୌଣସି ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ବା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ଯୁକ୍ତ ହେଲେ ସେଠାରେ ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।

Question ୭ ।
ଦୁଇଟି ସ୍ଵରସନ୍ଧିର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ?
ଉ –
ଦୁଇଟି ସ୍ଵରସନ୍ଧିର ଉଦାହରଣ –
(i) ଗ୍ରନ୍ଥ + ଆଳୟ = ଗ୍ରନ୍ଥାଳୟ
(ii) ନୀଳ + ଅମ୍ବର = ନିଳାମ୍ବର

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

Question ୮।
ଦୁଇଟି ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧିର ଉଦାହରଣ ଲେଖ ।
ଉ –
ଦୁଇଟି ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧିର ଉଦାହରଣ –
(i) ଉତ୍ + ଛେଦ = ଉଚ୍ଛେଦ
(i) ଉତ୍ + ଲେଖ = ଉଲ୍ଲେଖ

Question ୯।
ଦୁଇଟି ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ –
ଦୁଇଟି ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧିର ଉଦାହରଣ –
ନିଃ + ଧନ = ନିର୍ଜନ
ତତଃ + ଅଧ୍ଵ = ତତୋଧିକ

Question ୧୦ ।
‘ସ’ ଜାତ ବିସର୍ଗର ଦୁଇଟି ସନ୍ଧି ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –
‘ସ’ ଜାତ ବିସର୍ଗ –
ମନସ୍ = ମନଃ
ତମସ = ତମଃ
ରଜସ୍ = ରଜଃ

Question ୧୧ ।
‘ର’ ଜାତ ବିସର୍ଗର ଦୁଇଟି ସନ୍ଧି ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –
‘ର’ ଜାତ ବିସର୍ଗ –
ମୁହୁର୍ = ମୁହୁଃ
ଅନ୍ତର = ଅନ୍ତଃ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

Question ୧୨ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଗୁଡ଼ିକର ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ କର ।
ଦଶାନନ, ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ଉଚ୍ଚାରଣ, ଉଦ୍ଧାର, ଆରେକ, ଗବେଷଣା, ଗବାକ୍ଷ, ମହାକାଶ, ସୁଧାଂଶୁ, ସ୍ନେହାସ୍ପଦ, ବିୟୋଷ୍ଠ, ହୃଷୀକେଶ, ଗିରୀଶ, ଶଙ୍କର, ଶିରୋଧାର୍ଯ୍ୟ, ରାଜନୀଶ, ଅଧୀନ, ଦୁରବସ୍ଥା, ନମସ୍କାର, ପୁରସ୍କାର, ନୀରୋଗ, ନିରନ୍ତର, ମନୋଭାବ, ପରିଷ୍କାର ।
ଉ –
Img 1

Question ୧୩ ।
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ସନ୍ଧିଗୁଡ଼ିକର ପଦ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉତ୍ + ଯାପନ, ବାକ୍ + ଦେବୀ, ଦିକ୍ + ପାଳ, ଦିକ୍ + ଗଜ, ବାକ୍ + ମୟ, ଜଗତ୍ + ନାଥ, ଗୋ + ଏଷଣା, ତପଃ + ବଳ, ଦିକ୍ + ମଣ୍ଡଳ, ଜଗତ୍ + ଜୀବନ, ଉତ୍ + ଲାସ, କ୍ଷିତି + ଈଶ, ସୂର୍ଯ୍ୟ + ଉଦୟ, ଉତ୍ + ବେଳିତ, ମହା + ଉତ୍ସବ, ନିଃ ମନଃ + କାମନା, ଷଟ୍ + ଆନନ, କିମ୍ + କର, ସମ୍ + ଶୋଧନ, ପୁନଃ ପୁରୁଷ + ଉତ୍ତମ ।
ଉ –
Img 2

Introduction :

ସଂଜ୍ଞା :

ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷବର୍ଣ୍ଣ ଓ ପରପଦର ଆଦ୍ୟବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ ସନ୍ଧି କୁହାଯାଏ । ଯଥା –

ଉଦାହରଣ :
ଦେବ + ଆଳୟ = ଦେବାଳୟ
ଲମ୍ବ + ଉଦର = ଲମ୍ବୋଦର
ଜଗତ୍ + ନାଥ = ଜଗନ୍ନାଥ
ପୁନଃ + ବାର = ପୁନର୍ବାର
ଅନ୍ତଃ + ହିତ = ଅନ୍ତର୍ହିତ
ହିତ + ଉପଦେଶ = ହିତୋପଦେଶ
ଦିକ୍ + ଅମ୍ବର = ଦିଗମ୍ବର
ସମ୍ + ରକ୍ଷଣ = ସଂରକ୍ଷଣ
ପୁନଃ + ଉକ୍ତି = ପୁନରୁକ୍ତି

ଦୁଇଟି ବର୍ଷର ମିଳନଦ୍ୱାରା ଗୋଟିକର କିମ୍ବା ଉଭୟର କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ । ସନ୍ଧିଦ୍ୱାରା ଦୁଇପଦ ଏକ ପଦରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ଏହି ଏକ ପଦକୁ ‘ସନ୍ଧିପଦ’ କୁହାଯାଏ ।

ସନ୍ଧିର ପ୍ରକାର ଭେଦ :
ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ, ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ଓ ବିସର୍ଗକୁ ନେଇ ସନ୍ଧି ହେଉଥ‌ିବାରୁ ସନ୍ଧି ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନି ପ୍ରକାର ଯଥା – (୧) ସ୍ଵରସନ୍ଧି, (୨) ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି, (୩) ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

ସ୍ଵରସନ୍ଧି :
ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ଦୁଇଟି ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନଦ୍ୱାରା ଯେଉଁ ସନ୍ଧି ହୁଏ, ତାହାକୁ ‘ସ୍ଵରସନ୍ଧି’ କୁହାଯାଏ ।
ଦଣ୍ଡ + ଆଦେଶ = ଦଣ୍ଡାଦେଶ
ସୂର୍ଯ୍ୟ + ଉଦୟ = ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ
ସର୍ବ + ଉଚ୍ଚ = ସର୍ବୋଚ୍ଚ

(୧) ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ‘ଆ’ ହୁଅନ୍ତି । ସେହି ‘ଆ’ ଆକାର (।) ହୋଇ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା –
ଦଶ + ଆନନ = ଦଶାନନ
ସୁଧା + ଅଂଶୁ = ସୁଧାଂଶୁ
ଦଣ୍ଡ + ଆଦେଶ = ଦଣ୍ଡାଦେଶ
ଉଚ୍ଚ + ଆସନ = ଉଚ୍ଚାସନ
ଏକ + ଆତ୍ମା = ଏକାତ୍ମା
ମହା + ଅନ୍ଧକାର = ମହାନ୍ଧକାର

(୨) ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ‘ଈ’ ହୁଅନ୍ତି । ସେହି ‘ଈ’ ଈକାର (ୀ) ହୋଇ ପୂର୍ବବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା
ଅତି + ଇବ = ଅତୀବ
ରବି + ଇନ୍ଦ୍ର = ରବୀନ୍ଦ୍ର
ଅତି + ଇତ = ଅତୀତ

(୩) ‘ଉ’ ବା ‘ଊ’ ପରେ ‘ଉ’ ବା ‘ଊ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ‘ଉ’ ହୁଅନ୍ତି । ସେହି ‘ଉ’ ବର୍ଷ ଊକାର (ୁ) ହୋଇ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା –
ସାଧୁ + ଉକ୍ତି = ସାଧୂକ୍ତି
ମରୁ + ଉଦ୍ୟାନ = ମରୁଦ୍ୟାନ
ଲଘୁ + ଊର୍ମି = ଲଘୂର୍ମି
କଟୁ + ଉକ୍ତି = କଟୂକ୍ତି
ଭାନୁ + ଉଦୟ = ଭାନୁଦୟ
ସିନ୍ଧୁ + ଊର୍ମି = ସିନ୍ଦୂର୍ମି

(୪) ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ‘ଏ’ ହୁଅନ୍ତି । ସେହି ‘ଏ’ ବର୍ଷ ଏକାର (େ) ହୋଇ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା
ନର + ଇନ୍ଦ୍ର = ନରେନ୍ଦ୍ର
ଶୁକ + ଇଚ୍ଛା = ଶୁଭେଚ୍ଛା
ଗଜ + ଇନ୍ଦ୍ର = ଗଜେନ୍ଦ୍ର
ଜ୍ଞାନ + ଇନ୍ଦ୍ରିୟ = ଜ୍ଞାନେନ୍ଦ୍ରିୟ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

(୫) ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଉ’ ବା ‘ଉ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ‘ଓ’ ହୁଅନ୍ତି । ସେହି ‘ଓ’ ବର୍ଷ ‘ଓ’ କାର (ୋ) ହୋଇ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା
ପୁରୁଷ + ଉତ୍ତମ =
ଜ୍ଞାନ + ଉଦୟ = ଜ୍ଞାନୋଦୟ
ଲମ୍ବ + ଉଦର = ଲମ୍ବୋଦର

(୬) ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଋ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ‘ଅର୍’ ହୁଅନ୍ତି । ଏହି ‘ଅ’ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ ଏବଂ ‘ର୍’ ରେଫ୍ () ହୋଇ ପରବର୍ଣ୍ଣରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା
ଦେବ + ଋଷି = ଦେବର୍ଷି
ମହା + ଋଷି =ମହର୍ଷି
ବ୍ରହ୍ମ + ଋଷି = ବ୍ରହ୍ମର୍ଷି

(୭) ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଏ’ ବା ‘ଐ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ‘ଐ’ ହୁଅନ୍ତି । ଏହି ‘ଐ’ ଐକାର (ୈ) ହୋଇ ପୂର୍ବବର୍ଣ୍ଣରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା
ଜନ + ଏକ = ଜନୈକ
ଅନ + ଏକ = ଅନୈକ
ଜନ + ଏବ = ଜନୈବ
ହିତ + ଏଷୀ = ହିତୈଷୀ

(୮) ‘ଅ’ ବା ‘ଆ’ ପରେ ‘ଓ’ ବା ‘ଔ’ ଥିଲେ ଦୁହେଁ ମିଶି ‘ଔ’ ହୁଅନ୍ତି । ଏହି ‘ଔ’ ଔକାର (ୌ) ହୋଇ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା –
ବନ + ଔଷଧ = ବନୌଷଧ୍
ମହା + ଔଷଧ = ମହୋଷଧ୍
ସର୍ବ + ଔଷଧ = ସର୍ବୋଷଧ୍

(୯) ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ପରେ ‘ଇ’, ‘ଈ’ ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ ସ୍ଵରବର୍ଷ ଥିଲେ ‘ଇ’ ବା ‘ଈ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ୟ’ ହୁଏ । ଏହି ‘ୟ’ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ‘ୟ’ ଫଳା () ହୋଇ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ପୂର୍ବବର୍ଣ୍ଣରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା
ଯଦି + ଅପି = ଯଦ୍ୟପି
ପ୍ରତି + ଆଶା = ପ୍ରତ୍ୟାଶା
ଅଧ୍ + ଅକ୍ଷ = ଅଧ୍ୟକ୍ଷ
ଭୂମି + ଅଧ୍ବକାରୀ = ଭୂମ୍ୟଧ୍ବକାରୀ

(୧୦)‘ଉ’ ବା ‘ଊ’ ପରେ ‘ଉ’ ବା ‘ଊ’ ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ ସ୍ଵରବର୍ଣ ଥିଲେ ‘ଉ’ ବା ‘ଊ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ୱ’ (ଅବର୍ଗ୍ୟ ବ) ହୁଏ । ଏହି ‘ୱ’ ପୂର୍ବବର୍ଣ୍ଣରେ ୱ ଫଳା ( ହୁଏ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଵରବର୍ଷ ପୂର୍ବବର୍ଣ୍ଣରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ ।
ଯଥା –

ସୁ + ଆଗତ = ସ୍ଵାଗତ
ଅନୁ + ଇତ = ଅନ୍ୱିତ
ବହୁ + ଆଡ଼ମ୍ବର = ବହ୍ଵାଡ଼ମ୍ବର
ବଧୂ + ଆଗମନ = ବଧ୍ଵାଗମନ
ଅନୁ + ଏଷଣ = ଅନ୍ଵେଷଣ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

(୧୧)‘ଋ’ ପରେ ‘ଋ’ ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ ସ୍ଵରବର୍ଷ ଥିଲେ ‘ଋ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ର୍’ ହୁଏ । ଏହି ‘ର୍’ ପୂର୍ବବର୍ଷରେ ର ଫଳା (ୃ) ହୁଏ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଵରବର୍ଷ ପୂର୍ବବର୍ଣ୍ଣରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା

ପିତୃ + ଆଦେଶ = ପିତୃାଦେଶ
ମାତୃ + ଆଦେଶ =ମାତୃାଦେଶ
ମାତୃ + ଆଳୟ = ମାତୃାଳୟ
ପିତୃ + ଇଚ୍ଛା = ପିତ୍ରିଚ୍ଛା

(୧୨)‘ଏ’ ପରେ ସ୍ୱରବର୍ଷ ଥିଲେ ‘ଏ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଅୟ’ ଏବଂ ‘ଐ’ ପରେ ସ୍ଵରବର୍ଷ ଥିଲେ ‘ଐ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଆୟ’ ହୁଏ । ‘ଅୟ’ ଓ ‘ଆୟ’ରେ ଥ‌ିବା ‘ଅ’ ଓ ‘ଆ’ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ ଏବଂ ‘ୟ’ ସହିତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା –
ନେ + ଅନ = ନୟନ
ଗୈ + ଅକ = ଗାୟକ
ବୈ + ଅକ = ବାୟକ
ଚେ + ଅନ = ଚୟନ
ନୈ + ଅକ = ନାୟକ
ଶେ + ଅନ = ଶୟନ

(୧୩)‘ଓ’ ପରେ ସ୍ୱରବର୍ଷ ଥିଲେ ‘ଓ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଅବ୍’ ହୁଏ ଏବଂ ‘ଔ’ ପରେ ସ୍ୱରବର୍ଷ ଥିଲେ ‘ଔ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଆବ୍‌’ – ହୁଏ। ‘ଅବ୍‌’ ଓ ‘ଆବ୍‌’ ରେ ଥ‌ିବା ‘ଅ’ ଓ ‘ଆ’ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ ଏବଂ ‘ବ୍’ ସହିତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା –
ପୋ + ଇତ୍ର = ପବିତ୍ର
ଭୋ + ଅନ = ଭବନ
ପୋ + ଅନ = ପବନ

ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି :

ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ସ୍ଵର କିମ୍ବା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି କୁହାଯାଏ । ଯଥା –
ଦିକ୍ + ଅନ୍ତ = ଦିଗନ୍ତ
ଉତ୍ + ଛେଦ = ଉଚ୍ଛେଦ
ଦିକ୍ + ଅମ୍ବର = ଦିଗମ୍ବର

(୧) ‘ତ’ ବା ‘ଦ୍‌’ ପରେ ଯଦି ‘ଚ୍’ କିମ୍ବା ‘ଛ’ ଥାଏ ତେବେ ‘ତ୍’ ବା ‘ଦ୍‌’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଚ୍’ ହୁଏ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ‘ଚ୍’ ବା ଛ୍” ଏହି ‘ବ୍’ ସହିତ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା –
ଉତ୍ + ଚାରଣ = ଉଚ୍ଚାରଣ
ଶରତ୍ + ଚନ୍ଦ୍ର = ଶରଚ୍ଚତ୍ର
ଚଳତ୍ + ଚିତ୍ର = ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର

(୨) ‘ତ୍’ ବା ‘ଦ୍’ ପରେ ଯଦି ‘ଜ୍’ ବା ‘ଝୁ’ ଥାଏ ତେବେ ‘ତ୍’ ବା ‘ଦ୍’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଜ୍’ ହୁଏ । ପରବର୍ତୀ ‘ଜ୍’ ବା ‘ଟ୍’ ଏହି ‘ଜ୍’ ସହିତ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା –
ଉତ୍ + ଜ୍ବଳ = ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ
ଯାବତ୍ + ଜୀବନ = ଯାବଜ୍ଜୀବନ
ତତ୍ + ଜନିତ = ତଜ୍ଜନିତ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

(୩) ‘ତ୍’ ବା ‘ଦ୍‌’ ପରେ ଯଦି ‘ହ୍’ ଥାଏ, ତେବେ ଦୁହେଁ ମିଶି ‘ଦ୍ଧ’ ହୁଅନ୍ତି ଯଥା
ଉତ୍ + ହାର = ଉଦ୍ଧାର
ତଦ୍ + ହିତ = ତଦ୍ଧାର
ଉତ୍ + ହିତ = ଉଦ୍ଧତ
ଜଗଦ୍ + ହିତ = ଜଗଦ୍ଧତ

(୪) ‘ତ୍’ ବା ‘ଦ୍‌’ ପରେ ଯଦି ‘ଲ’ ଥାଏ, ତେବେ ‘ତ୍’ ବା ‘ଦ୍‌’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଚ୍’ ହୁଏ ଏବଂ ‘ଶ୍’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଛ’ ହୁଏ । ଏହି ‘ଚ୍’ ଓ ‘ଛ’ ମିଶି ‘ଛ’ରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି । ଯଥା –
ମୃତ୍ + ଶକଟିକ =ମୃଚ୍ଛକଟିକ
ଉତ୍ + ଶ୍ବାସ = ଉଚ୍ଛ
ଉତ୍ + ଶୃଙ୍ଖଳ = ଉଚ୍ଛୃଙ୍ଖଳ

(୫) ବର୍ଗର ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ ପରେ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ, ବର୍ଗର ତୃତୀୟ ବର୍ଷ, ଚତୁର୍ଥ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ୟ, ର, ଳ୍, ହ ଥିଲେ ବର୍ଗର ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ ସ୍ଥାନରେ ସେହି ବର୍ଗର ତୃତୀୟ ବର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ । ପରେ ସ୍ଵରବର୍ଷ ଥିଲେ ତାହା ସେହି ତୃତୀୟ ବର୍ଣ୍ଣରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା –
ଦିକ୍ + ଅନ୍ତ = ଦିଗନ୍ତ
ସତ୍ + ଇଚ୍ଛା = ସଦିଚ୍ଛା
ଦିକ୍ + ଅମ୍ବର = ଦିଗମ୍ବର
ବାକ୍ + ଈଶ = ବାଗୀଶ
ଦିକ୍ + ଗଜ = ଦିଗ୍ଗଜ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

(୬) ବର୍ଗର ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ ପରେ ବର୍ଗର ପଞ୍ଚମ ବର୍ଷ ଥିଲେ ବର୍ଗର ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ ସ୍ଥାନରେ ବର୍ଗର ପଞ୍ଚମ ବର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ । ଯଥା –
ବାକ୍ + ମୟ = ବାଡ୍‌ମୟ
ଚିତ୍ର + ମୟ = ଚିନ୍ମୟ
ଦିକ୍ + ନାଗ = ଦିଡ୍‌ନାଗ

(୭) ‘ମ୍’ ପରେ କୌଣସି ବର୍ଗ୍ୟ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଷ ଥିଲେ ‘ମ୍’ ସେହି ବର୍ଗର ପଞ୍ଚମ ବର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ । ପଞ୍ଚମ ବର୍ଣ୍ଣ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ମିଶି ଅନୁନାସିକ ଯୁକ୍ତବର୍ଣ୍ଣ ହୁଅନ୍ତି । ସମୟେ ସମୟେ ଅନୁନାସିକ ଯୁକ୍ତବର୍ଷକୁ ଅନୁସ୍ଵାର ଦେଇ ମଧ୍ଯ ଲେଖା ଯାଇପାରେ । ଯଥା –
ସମ୍ + କର = ସଙ୍କର
କିମ + ବଦନ୍ତି = କିମ୍ବଦନ୍ତୀ
କିମ୍ + କର = କିଙ୍କର
ସମ୍ + ଗ୍ରହ = ସଂଗ୍ରହ

(୮) ‘ମ୍’ ପରେ ଅବର୍ଗ୍ୟ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ଥିଲେ ‘ମ୍’ ସ୍ଥାନରେ ଅନୁସ୍ଵାର ହୁଏ । ଯଥା –
ସମ୍ + ଯୋଗ = ସଂଯୋଗ
ସମ୍ + ଯୁକ୍ତ = ସଂଯୁକ୍ତ
ସମ୍ + ଲଗ୍ନ = ସଂଲଗ୍ନ
ସମ୍ + ସାର୍ = ସଂସାର

(୯) ‘ଦ୍’ ବା ‘ଧ୍’ ପରେ କ୍, ଖ୍, ପ୍, ଫ୍, କିମ୍ବା ‘ସ’ ଥିଲେ ‘ଦ୍’ ବା ‘ଧ’ ସ୍ଥାନରେ ‘ତ୍’ ହୁଏ । ଯଥା –
ତଦ୍ + ପରିମାଣ = ତତ୍ପରିମାଣ
ତଦ୍ + କାଳ = ତତ୍କାଳ
ତଦ୍ + ଫଳ = ତତ୍ଫଳ

(୧୦)‘ଷ୍’ ପରେ ‘ତ୍’ ଥିଲେ ‘ତ୍’ ସ୍ଥାନରେ ‘ଟ୍’ ଏବଂ ‘ଥ୍’ ଥିଲେ ‘ଥ୍’ ସ୍ଥାନରେ ‘Q’ ହୁଏ । ଯଥା –
ତୁଷ୍ + ତ = ତୁଷ୍ଟ
ରୁଷ୍ + ତ = ରୁଷ୍ଟ
ଶିଷ୍ + ତ = ଶିଷ୍ଟ

(୧୧)‘ସମ୍’ ଓ ‘ପରି’ ଦୁଇଟି ଉପସର୍ଗ ପରେ କାର, କୃତ, କୃତି, କରଣ ଆଦି ପଦ ଥିଲେ ତେବେ ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ ‘ସ’ ର ଆଗମ ହୁଏ ଏବଂ ଷତ୍ଵବିଧ୍ ଅନୁସାରେ ‘ସ’ ସ୍ଥଳ ବିଶେଷରେ ‘ଷ’କୁ ରୂପାନ୍ତର ଲାଭକରେ । ‘ସମ୍’ରେ ଥ‌ିବା ‘ମ’ ଅନୁସ୍ଵାର ହୁଏ ।
ସମ୍ + କୃତ = ସଂସ୍କୃାତ
ସମ୍ + କାର = ସଂସ୍କାର
ସମ୍ + କୃତି = ସଂସ୍କୃାତି

ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି :

ବିସର୍ଗର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର ନାହିଁ । ବିସର୍ଗଯୁକ୍ତ କେତେକ ପଦର ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ । ସାଧାରଣତଃ ପଦର ଅନ୍ତଃସ୍ଥିତ ‘ର୍’ ଓ ‘ସ୍’ ସ୍ଥାନରେ ବିସର୍ଗ (୫) ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ବିସର୍ଗକୁ ‘ର’ ଜାତ ଓ ‘ସ’ ଜାତ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଯେଉଁ ବିସର୍ଗ ‘ର’ ସ୍ଥାନରେ ହୋଇଥାଏ । ତାହା ‘ର’ ଜାତ ବିସର୍ଗ । ଯଥା – ଅନ୍ତର-ଅନ୍ତଃ, ପ୍ରାତର – ପ୍ରାନ୍ତଃ, ମୁହୁର୍ – ମୁନଃ ଇତ୍ୟାଦି । ଯେଉଁ ବିସର୍ଗ ‘ସ’ ସ୍ଥାନରେ ହୋଇଥାଏ, ତାହା ‘ସ’ ଜାତ ବିସର୍ଗ । ତମସ୍ – ତମଃ, ପୟସ୍ – ପୟଃ, ମନସ୍ – ମନଃ ଇତ୍ୟାଦି ।

ବିସର୍ଗଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ପରେ କୌଣସି ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ବା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ଯୁକ୍ତ ହେଲେ, ସେଠାରେ ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି ହୁଏ । ଯଥା –
ନିଃ + ଧନ = ନିର୍ଦ୍ଧନ
ନିଃ + ଚୟ = ନିଶ୍ଚୟ
ନିଃ + ଜନ = ନିର୍ଜନ
ଦୁଃ + ଚିନ୍ତା = ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା

(୧) ଅକାର ପରସ୍ଥିତ ‘ର’ ଜାତ ବିସର୍ଗ ପରେ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ, ବର୍ଗର ତୃତୀୟ, ଚତୁର୍ଥ, ପଞ୍ଚମ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ଯ, ର, ଲ, ବ, ହ, ଥିଲେ ବିସର୍ଗ ସ୍ଥାନରେ ‘ର୍’ ହୁଏ । ଯଥା –
ପୁନଃ + ଉତ୍ଥାନ = ପୁନରୁତ୍ଥାନ
ଅନ୍ତଃ + ଗତ = ଅନ୍ତର୍ଗତ
ଅନ୍ତଃ + ଧାନ = ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନ
ଅନ୍ତଃ + ଦାହ = ଅନ୍ତର୍ଦାହ
ପୁନଃ + ଜନ୍ମ = ପୁନର୍ଜନ୍ମ
ପୁନଃ + ବାର = ପୁନର୍ବାର

(୨) ଅ, ଆ, ଭିନ୍ନ ସ୍ଵରବର୍ଣ ପରିସ୍ଥିତି ବିସର୍ଗ ପରେ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ, ବର୍ଗର ତୃତୀୟ, ଚତୁର୍ଥ, ପଞ୍ଚମ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ଯ, ଯ, ଲ, ବ, ହ, ଥିଲେ ବିସର୍ଗ ସ୍ଥାନରେ ‘ର’ ହୁଏ । ପରେ ସ୍ୱରବର୍ଷ ଥିଲେ ତାହା ‘ର୍’ ରେ ମିଶିଯାଏ ଓ ପରେ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ଥିଲେ ‘ର୍’ ରେଫ୍ () ହୁଏ । ଯଥା –
ନିଃ + ଅଳସ = ନିରଳସ
ନିଃ + ଆହାର = ନିରାହାର
ନିଃ + ଈଶ୍ଵର = ନିରୀଶ୍ୱର
ନିଃ + ଆକାର = ନିରାକାର
ନିଃ + ଆଡ଼ମ୍ବର = ନିରାଡ଼ମ୍ବର
ଦୁଃ + ଆରୋଗ୍ୟ = ନିରାରୋଗ୍ୟ

(୩) ସଜାତ ବିସର୍ଗ ପୂର୍ବରୁ ‘ଅ’ ଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ବର୍ଗର ତୃତୀୟ, ଚତୁର୍ଥ, ପଞ୍ଚମ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ଯ, ର, ଲ, ହ, ଥିଲେ ବିସର୍ଗ ଏବଂ ତାହାର ପୂର୍ବବର୍ତୀ ‘ଅ’ ଉଭୟ ମିଶି ‘ଓ’ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଏହି ‘ଓ’ ପୂର୍ବ ବର୍ଷରେ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ । ଯଥା –
ଅଧଃ + ଗତି = ଅଧୋଗତି
ପୁରଃ + ଭାଗ = ପୁରୋଭାଗ
ନଭଃ + ଗତ = ନଭୋଗତ
ତେଜଃ + ମୟ = ତେଜୋମୟ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 20 ସନ୍ଧି

(୪) ସଜାତ ବିସର୍ଗର ପରେ ଯଦି ‘ଅ’ ଥାଏ । ଏହି ‘ଅ’ ଲୋପପାଏ ଏବଂ ବସର୍ଗ ‘ଓ’ ହୁଏ । ଯଥା –
ତତଃ + ଅଧ୍ଵ = ତତୋଧୀକ
ବୟଃ + ଅକ = ବୟୋ

(୫) ହ୍ରସ୍ଵସ୍ଵର ପରବର୍ତ୍ତୀ ବିସର୍ଗ ପରେ ‘ର’ ଥାଇ ସନ୍ଧି ହେଲେ ବିସର୍ଗର ଲୋପ ହୁଏ ଏବଂ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଵର ଦୀର୍ଘ ହୁଏ । ଯଥା –
ନିଃ + ରବ = ନୀରବ
ନିଃ + ରୋଗ = ନୀରୋଗ
ନିଃ + ରସ = ନୀରସ
ଚକ୍ଷୁଃ + ରୋଗ = ଚକ୍ଷୂରୋଗ

(୬) ପଦାନ୍ତ ବିସର୍ଗ ପରେ ‘ଚ’ ବା ‘ଛ’ ଥିଲେ ବିସର୍ଗ ସ୍ଥାନରେ ‘ଶ’ ହୁଏ । ଏହି ‘ଶ’ ସହିତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ସନ୍ଧି ହୁଏ । ଯଥା –
ନିଃ + ଚୟ = ନିଶ୍ଚୟ
ଦୁଃ + ଚିନ୍ତା = ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା

(୭) ପଦାନ୍ତ ବିସର୍ଗ ପରେ ‘ଟ’ ବା ‘ଠ’ ଥିଲେ ବିସର୍ଗ ସ୍ଥାନରେ ‘ଷ’ ହୁଏ । ଏହି ‘ଷ’ ସହିତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ସନ୍ଧି ହୁଏ । ଯଥା –
ଧନୁଃ + ଟଙ୍କାର = ଧନୁଷ୍ଟଙ୍କାର
ନିଃ + ଠୀବନ = ନିଷ୍ଠାବନ

(୮) ପଦାନ୍ତ ବିସର୍ଗ ପରେ ‘ତ’ ବା ‘ଥ’ ଥିଲେ ବିସର୍ଗ ସ୍ଥାନରେ ‘ସ’ ହୁଏ । ଏହି ‘ସ’ ସହିତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ସନ୍ଧି ହୁଏ । ଯଥା –
ନଭଃ + ତଳ = ନଭସ୍ତଳ
ମନଃ + ତାପ = ମନସ୍ତାପ
ଅଧଃ + ତନ = ଅଧସ୍ତନ
ନିଃ + ତେଜ = ନିସ୍ତେଜ

(୯) ବିସର୍ଗ ପରେ ‘କ’, ‘ପ’ କିମ୍ବା ‘ଫ’ ଥିଲେ ବିସର୍ଗ ‘ସ’ ହୁଏ । କେତେକ ସ୍ଥଳରେ ଷତ୍ଵବିଧ୍ ଅନୁସାରେ ‘ଷ’ ହୁଏ । ଯଥା
ନମଃ + କାର = ନମସ୍କାର
ଶ୍ରେୟଃ + କର = ଶ୍ରେୟସ୍କର
ପୁରଃ + କାର = ପୁରସ୍କାର
ବାଚଃ + ପତି = ବାଚସ୍କାତି

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର Textbook Exercise Questions and Answers.

+2 2nd Year Odia Optional Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର Question Answer

(କ) ବିକଳ୍ପ ସହ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ ।
(ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।)

Question ୧ ।
ବିଜ୍ଞାନ କେବେଠାରୁ ରହସ୍ୟବାଦ ଆଡ଼କୁ ଢ଼ଳିଛି ?
(କ) ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ଶେଷରୁ
(ଖ) ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ଆରମ୍ଭରୁ
(ଗ) ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରୁ
(ଘ) ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ଶେଷରୁ
ଉ –
(ଖ) ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ଆରମ୍ଭରୁ

Question ୨ ।
ପୂର୍ବରୁ ରହସ୍ୟବାଦ ସହ କାହାର ଅହି ନକୁଳ ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା ?
(କ) ବିଜ୍ଞାନର
(ଖ) ଦର୍ଶନର
(ଗ) ଭୂଗୋଳର
(ଘ) ଧର୍ମର
ଉ –
(କ) ବିଜ୍ଞାନର

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

Question ୩ ।
ପଦାର୍ଥର ସଂଶ୍ଳେଷଣରୁ ଚେତନା ଜାତ ବୋଲି କାହାର ବିଶ୍ଵାସ ?
(କ) ସାହିତ୍ୟର
(ଖ) ରହସ୍ୟବାଦର
(ଗ) ଧର୍ମମତର
(ଘ) ବିଜ୍ଞାନର
ଉ –
(ଖ) ରହସ୍ୟବାଦର

Question ୪ ।
ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ପରି ଖଟାଅ- ଏହି ଭାବନା କାହା ଲେଖାରେ ଦେଖ‌ିବାକୁ ମିଳେ ?
(କ) ଡାରଉଚ୍ଚନ୍
(ଖ) ଦେକାର୍ତେ
(ଗ) ବେକନ୍
(ଘ) ଆଇନ୍‌ଷ୍ଟାଇନ୍
ଉ –
(ଗ) ବେକନ୍

Question ୫ ।
ସାହସ, ବୀରତ୍ଵ, ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତା ମନୋଭାବ କାହାର ସଦ୍‌ଗୁଣ ?
(କ) ବାଳକର
(ଖ) ବାଳିକର
(ଗ) ପୁରୁଷର
(ଘ) ନାରୀର
ଉ –
(ଗ) ପୁରୁଷର

Question ୬ ।
ନାରୀର ପ୍ରଧାନ ନେତ୍ର କ’ଣ ?
(କ) ଅନ୍ତର୍ବେଧ
(ଖ) ବହିର୍ବୋଧ
(ଗ) ସ୍ଥିରତା
(ଘ) ଗତିଶୀଳତା
ଉ –
(କ) ଅନ୍ତର୍ବୋଧ

Question ୭ ।
କେଉଁ ନାରୀ ପରି ପ୍ରକୃତି ମଣିଷଠାରୁ ଅସରନ୍ତି ଭଣ୍ଡାର ଲୁଚାଇ ରଖୁଛି ?
(କ) ଲୋଭୀ
(ଖ) ଉଦାର
(ଗ) ଧନୀ
(ଘ) ଜ୍ଞାନୀ
ଉ –
(କ) ଲୋଭୀ

Question ୮ ।
କିଏ ଆମର ମାଆ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
(କ) ବୃକ୍ଷଲତା
(ଖ) ଆକାଶ
(ଗ) ନଦା
(ଘ) ପ୍ରକୃତି
ଉ –
(ଘ) ପ୍ରକୃତି

Question ୯ ।
“ଜୁର” ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
(କ) ବିଶିଷ୍ଟ
(ଖ) ଶିଷ୍ଟ
(ଗ) ନଷ୍ଟ
(ଘ) କଷ୍ଟ
ଉ –
(ଗ) ନଷ୍ଟ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

Question ୧୦ ।
କେଉଁ ମସିହା ପରେ ସ୍କୁମାଚରଙ୍କ “Small is Beautiful” ବହି ପ୍ରକାଶ ପାଇଲା ?
(କ) ୧୯୮୫
(ଖ) ୧୯୭୦
(ଗ) ୧୯୮୦
(ଘ) ୧୯୯୦
ଉ –
(ଖ) ୧୯୭୦

Question ୧୧ ।
ପୃଥ‌ିବୀର ସମୁଦାୟ କଞ୍ଚାମାଲର ୪୦ ଭାଗ କେଉଁ ଦେଶରେ ଅଛି ?
(କ) ଆମେରିକାରେ
(ଖ) ଚୀନ୍‌ରେ
(ଗ) ଆମେରିକାରେ
(ଘ) ଜାପାନରେ
ଉ –
(କ) ଆମେରିକାରେ

Question ୧୨ ।
ସ୍କୁମାଚାର କାହାଙ୍କଦ୍ୱାରା ବିଶେଷ ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ ?
(କ) ଗାନ୍ଧୀଙ୍କଦ୍ଵାରା
(ଖ) ଚର୍ଚ୍ଚିଲଙ୍କଦ୍ଵାରା
(ଗ) ବେକନ୍‌ଙ୍କଦ୍ଵାରା
(ଘ) ଦେକାର୍ଡେଙ୍କଦ୍ବାରା
ଉ –
(କ) ଗାନ୍ଧୀଙ୍କଦ୍ଵାରା

Question ୧୩ ।
ଟେକ୍‌ନୋଲୋଜି ଯାନ୍ତ୍ରିକ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ କାହାର ସ୍ପର୍ଶ ପାଇବା ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ?
(କ) ବାତ୍ସଲ୍ୟର
(ଖ) ଦିବ୍ୟତ୍ବର
(ଗ) ଭ୍ରାତୃତ୍ଵର
(ଘ) ମାନବୀୟତାର
ଉ –
(ଘ) ମାନବୀୟତାର

Question ୧୪ ।
ବୌଦ୍ଧଧର୍ମରେ କେଉଁ ପନ୍ଥା ଅବଲମ୍ବନ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି ?
(କ) ଉଚ୍ଚତମ ପନ୍ଥା
(ଖ) ମଧ୍ୟମ ପନ୍ଥା
(ଗ) ଉତ୍ତମ ପନ୍ଥା
(ଘ) ସର୍ବୋତ୍ତମ ପନ୍ଥା
ଉ –
(ଖ) ମଧ୍ୟମ ପନ୍ଥା

Question ୧୫ ।
ଆନନ୍ଦ ପାଇବା ଭଳି ସୃଜନାତ୍ମକ କର୍ମରୁ ମଣିଷକୁ କିଏ ବଞ୍ଚିତ କରେ ?
(କ) ରାଜନୀତି
(ଖ) ଅର୍ଥନୀତି
(ଗ) ବିଜ୍ଞାନ
(ଘ) ଟେକ୍‌ନୋଲୋଜି
ଉ –
(ଘ) ଟେକ୍‌ନୋଲୋଜି

ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନ ଓ ଉତ୍ତର

Question ୧ ।
ପୂର୍ବେ କିଏ ମୂଳ ବସ୍ତୁ ରୂପେ ବିବେଚିତ ହେଉଥିଲା ?
(କ) ପଦାର୍ଥ
(ଖ) ଶକ୍ତି
(ଗ) ବିଜ୍ଞାନ
(ଘ) ଜଗତ
ଉ –
(କ) ପଦାର୍ଥ

Question ୨ ।
ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ଭିଭି ଓ ସାରସତ୍ତା କ’ଣ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ମତ ?
(କ) ଈଶ୍ଵର
(ଖ) ଚେତନା
(ଗ) ମୂଳାବସ୍ଥା
(ଘ) ଯାତନା
ଉ –
(ଖ) ଚେତନା

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

(ଖ) କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧ ।
ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ବିଜ୍ଞାନ କିପରି ଭାବରେ ଜଗତକୁ ଦେଖିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ହୋଇଛି ?
ଉ –
ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ବିଜ୍ଞାନ ରହସ୍ୟବାଦ ଆଡ଼କୁ ଢଳିବା ସହିତ ସାମଗ୍ରିକ ଭାବେ ଜଗତକୁ ଦେଖିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ହୋଇଛି ।

Question ୨ ।
ପୂର୍ବ କେତେ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ପଦାର୍ଥ ମୂଳବସ୍ତୁ ରୂପେ ବିବେଚିତ ହେଉଥିଲା ?
ଉ –
ପୂର୍ବ ତିନି ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ପଦାର୍ଥ ମୂଳବସ୍ତୁ ରୂପେ ବିବେଚିତ ହେଉଥିଲା ।

Question ୩ ।
ରହସ୍ୟବାଦ ଅନୁସାରେ ଜଗତର ମୂଳସତ୍ତା କ’ଣ ?
ଉ –
ରହସ୍ୟବାଦ ଅନୁସାରେ ଜଗତର ମୂଳସତ୍ତା ହେଉଛି – ଚେତନା ।

Question ୪ ।
କାହାର ଜୟଧ୍ବନି ଦେଇ ବିଜ୍ଞାନ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବାଟେ ମାଡି ଚାଲିଲା ?
ଉ –
ପୌରୁଷର ଜୟଧ୍ୱନି ଦେଇ ବିଜ୍ଞାନ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବାଟେ ମାଡ଼ି ଚାଲିଲା।

Question ୫ ।
କେଉଁ ଭାବର ଜାଗରଣ ହେବା ମଣିଷ ପକ୍ଷରେ ଶୁଭଙ୍କର ହେବ ?
ଉ –
ନାରୀଭାବର ଜାଗରଣ ହେବା ମଣିଷ ପକ୍ଷରେ ଶୁଭଙ୍କର ହେବ।

Question ୬ ।
ପୁରୁଷର ପ୍ରଧାନ ନେତ୍ର କଣ ?
ଉ –
ପୁରୁଷର ପ୍ରଧାନ ନେତ୍ର ହେଉଛି- ଜ୍ଞାନ।

Question ୭ ।
କାହାର ଭଣ୍ଡାର ଅସରନ୍ତି ନୁହେଁ ?
ଉ –
ପ୍ରକୃତିର ଭଣ୍ଡାର ଅସରନ୍ତି ନୁହେଁ ।

Question ୮ ।
ସ୍କୁମାଚାରଙ୍କ କେଉଁ ବହିଟିକୁ ସମାଲୋଚନା କରି ଗାଡ଼ିଆନ୍ କାଗଜ ଏହାକୁ ‘Buddhist Ecomomics’ ବୋଲି କହିଥିଲେ ?
ଉ –
ସ୍କୁମାଚାରଙ୍କ ‘Small is beautiful’ ବହିଟିକୁ ସମାଲୋଚନା କରି ଗାଡ଼ିଆନ୍ କାଗଜ ଏହାକୁ ‘Buddhist Ecomomics’ ବୋଲି କହିଥିଲେ ।

Question ୯ ।
ନିଉକ୍ଲିୟର୍ ମଳଦ୍ଵାରା କଣ ହେବ ?
ଉ –
ନିଉକ୍ଲିୟର୍ ମଳଦ୍ଵାରା ସୃଥିବୀକୁ ଭୟଙ୍କର ବିପଦ ମାଡ଼ିଆସିବ ।

Question ୧୦ ।
ଆଧୁନିକ ମଣିଷର ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ପାଇଁ କିଏ ଦାୟୀ ?
ଉ –
ଆଧୁନିକ ମଣିଷର ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ପାଇଁ ଟେକ୍‌ନୋଲୋଜି ହିଁ ଦାୟୀ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

(ଗ) କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତର ମୂଳକ ୨ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ।)

Question ୧ |
ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରବନ୍ଧଟି କେଉଁ ପୁସ୍ତକ ଅବଲମ୍ବନରେ ରଚିତ।
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରବନ୍ଧଟି ସ୍କୁମାଚାରଙ୍କ ‘Small is beautiful’ ପୁସ୍ତକ ଅବଲମ୍ବନରେ ରଚିତ।

Question ୨ ।
କେଉଁ ଚିନ୍ତାଶୀଳ ଲେଖକଦ୍ଵୟ ଆଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ବାଟରେ ମତେଇ ନେଲେ ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ବେକନ୍ ଓ ଦେକାର୍ତେ ଏହି ଚିନ୍ତାଶୀଳ ଲେଖକଦ୍ଵୟ ଆଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ବାଟରେ ମତେଇ ନେଲେ।

Question ୩ ।
ନାରୀ ଜାଗରଣଠାରୁ କେଉଁ ଭାବର ଜାଗରଣ ଅନେକ ବଡକଥା ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ନାରୀ ଜାଗରଣଠାରୁ ନାରୀ ଭାବର ଜାଗରଣ ଅନେକ ବଡ଼କଥା ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି।

Question ୪ ।
କେଉଁ ମଣିଷଟି ଅସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ଜ୍ଞାନ ସାଧନାରେ ଉପରକୁ ଉଠିଥିବା ଅଥଚ ଅନ୍ତର୍ବୋଧ ନଥିବା ମଣିଷଟି ଅସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ।

Question ୫ ।
ଭଲଭାବରେ ବଞ୍ଚିବାକୁ ହେଲେ ମଣିଷ କାହାକୁ ଦାସୀ ପରି ଖଟେଇବାପାଇଁ ଉଚିତ ମଣୁଥିଲା ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ଭଲଭାବରେ ବଞ୍ଚିବାକୁ ହେଲେ ମଣିଷ ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ପରି ଖଟେଇବାପାଇଁ ଉଚିତ ମଣୁଥିଲା ।

Question ୬ ।
ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞଙ୍କ ଆହ୍ବାନକ୍ରମେ ମଣିଷ କାହାକୁ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଆସନରେ ବସାଇଲା ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞଙ୍କ ଆହ୍ବାନକ୍ରମେ ମଣିଷ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନକୁ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଆସନରେ ବସାଇଲା।

Question ୭ ।
କେଉଁ କଥାକୁ ଆମେରିକାବାସୀ ସଫଳ ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପ୍ରମାଣପତ୍ର ବୋଲି ଭାବନ୍ତି ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ବିଭବ କଥାକୁ ଆମେରିକାବାସୀ ସଫଳ ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପ୍ରମାଣପତ୍ର ବୋଲି ଭାବନ୍ତି।

Question ୮ ।
ବର୍ତ୍ତମାନର ଅର୍ଥନୀତି ସାଂପ୍ରତିକ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ଦିଗରେ ଅସମର୍ଥ କାହିଁକି ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

କାରଣ ବର୍ତ୍ତମାନର ଅର୍ଥନାତି ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ବୈଜ୍ଞାନିକ ବିଶ୍ଵାସ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇଥିବାରୁ ସାଂପ୍ରତିକ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ଦିଗରେ ଅସମର୍ଥ।

(ଘ) ଅଳ୍ପ ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୁଳକ ୩ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ। ୩୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ।)

Question ୧ ।
ଜଗତକୁ ଏକ ଯନ୍ତ୍ର ଭାବି କ’ଣ କରିବା ପାଇଁ ବେକନ୍ ଇଙ୍ଗିତ କରୁଥିଲେ ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ବେକନ୍ କହୁଥିଲେ ଜଗତ ଏକ ଯନ୍ତ୍ର । ତାକୁ ଅକ୍ତିଆର କର, ଭୋଗ କର । ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ପରି ଖଟାଅ। ସେ ହିଁ ବିଜ୍ଞାନକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ବାଟରେ ମତେଇ ହୋଇଥିଲେ ।

Question ୨ ।
ନାରୀ ଭାବର ଜାଗରଣ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝାଏ ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ସଦ୍‌ଗୁଣ ରହିଛି; ଯଥା- ଦୟା, ସେବା, ସହନଶୀଳ ମନୋଭାବ ଆଦି। ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ନାରୀର ପ୍ରଧାନ ନେତ୍ର ଅନ୍ତର୍ବୋଧ। ଏଇ ସବୁଥିରେ ଜାଗରଣ ଆସିବା ଲୋଡ଼ା।

Question ୩ ।
ନାରୀ ପୁରୁଷ ଖାଲି ଲିଙ୍ଗ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅଲଗା, ନଚେତ ସବୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମାନ –ଏପରି ଘଟିବା ଶୁଭ କଥା ନୁହେଁ କାହିଁକି ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ନାରୀ ପୁରୁଷ ଖାଲି ଲିଙ୍ଗ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅଲଗା, ନଚେତ ସବୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମାନ – ଏପରି ଘଟିବା ଶୁଭ କଥା ନୁହେଁ, କାରଣ ଏପରି ହେଲେ ନାରୀ ତାହାର ସ୍ଵାଭାବିକ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ହରାଇବ। ଦୟାଶୂନ୍ୟ ବୀର ପରି କେବଳ ବଳରେ ବିକାଶ ଢଳିବ ।

Question ୪ ।
ଦୟାଶୂନ୍ୟ ବଡ଼ ବୀର ସଂପର୍କରେ କ’ଣ କୁହାଯିବ ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଦୟାଶୂନ୍ୟ ବୀର ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କହିଛନ୍ତି, ବୀର ହୁଏତ ବଳରେ ନିଜର ମହନୀୟତାକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିପାରିବ; ମାତ୍ର ତା’ର ହୃଦୟରେ ମାନବୀୟ ଆଚରଣ ତଥାପି ରହିନଥିବ। ଯେମିତିକି ଜ୍ଞାନ ସାଧନାରେ ଶୀର୍ଷକୁ ଉଠିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ତର୍ବୋଧ ନଥିବା କାରଣରୁ ଆସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସେମିତି ବୀର ବୟାଶୂନ୍ୟ ହେଲେ ଅସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

Question ୫ ।
ବୀରଭୋଗ୍ୟ ବସୁନ୍ଧରା ନୀତିଟି କ’ଣ୍ ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ବୀରଭୋଗ୍ୟ ବସୁନ୍ଧରା ନୀତିଟି ହେଉଛି ଶକ୍ତି ବଳରେ ଜଗତକୁ ଭୋଗ କରିବା। ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନର ଅଭ୍ୟୁଦୟଠାରୁ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପୁରୁଷ ପ୍ରଧାନ କାଳରେ ମଣିଷ ଭଲଭାବରେ ବଞ୍ଚିବାକୁ ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ଭାବେ ଖଟାଇବାକୁ, ତା’ର ଗଚ୍ଛିତ ଭଣ୍ଡାରକୁ ଉପେଯାଗ କରିବାକୁ ଉଚିତ ମନେକରିଛନ୍ତି।

Question ୬ ।
ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ପଣରେ ଖଟାଇବାର ଅର୍ଥ ବୁଝାଇଦିଅ ।
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ପଣରେ ଖଟାଇବାର ଅର୍ଥ- ପ୍ରକୃତିରେ ଗଚ୍ଛିତ ଥିବା ଭଣ୍ଡାରକୁ ବିନିଯୋଗ କରିବା। ତାକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ନିଜ କାମରେ ଲାଗାଇବା। ତା’ ଅଣ୍ଟିରୁ ସେସବୁକୁ ଛଡ଼ାଇ ଆଣି ନିଜର ପ୍ରାପ୍ୟ ଆଦାୟ କରିବାସହ ବୀର ପରି ବଞ୍ଚିବା ।

Question ୭ ।
ଲେଖକ ସ୍କୁମାଚାର ଆମେରିକାକୁ କାହିଁକି ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ?
ଉ –
ପ୍ରବନ୍ଧ – ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର
ପ୍ରାବନ୍ଧିକ – ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି

ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମେରିକା ବିଶ୍ଵର ସବୁଠାରୁ ବିଭବଶାଳୀ ଦେଶ। ଆମେରିକାର ବିଭବ ହିଁ ତାହାର ଆର୍ଥନୀତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସଫଳତାର ପ୍ରାମାଣପତ୍ର । ପୃଥିବୀର ସମୁଦାୟ କଞ୍ଚାମାଲର ୪୦ ଭାଗ ଆମେରିକାରେ ଏବଂ ପୃଥିବୀ ଲୋକସଂଖ୍ୟାର ମାତ୍ର ୬ ଭାଗ ଆମେରିକାରେ । ତେଣୁ ଲେଖକ ସ୍କୁମାଚାର ୬ଭାଗ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ୪୦ ଭାଗ କଞ୍ଚାମାଲ ଥିବା ଯୋଗୁ ଆମେରିକାକୁ ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ।

(ଙ) ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୫ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ୧୫୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧ ।
‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ପ୍ରବନ୍ଧର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଆକଳନ କର ।
ଉ –
ସ୍ବାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜଣେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ପ୍ରଚଣ୍ଡପ୍ରତିଭା ଓ ବହୁପରିଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି । ବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟସମ୍ବଳିତ ପ୍ରବନ୍ଧ ରଚନାରେ ସମ୍ଭବତଃ ସେ ଜଣେ ଅପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ ଗଦ୍ୟଶିଳ୍ପୀ । ବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟସମ୍ବଳିତ ପ୍ରବନ୍ଧ ରଚନାରେ ସେ ଅଧୂକ ନିଷ୍ଠା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶନ, ଇତିହାସ, ଧର୍ମ, କଳା, ସାହିତ୍ୟ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଆଗ୍ରହର ଅଭାବ ନାହିଁ । ଶରତ କୁମାରଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକରେ ବିଶ୍ୱଦୃଷ୍ଟି ପରିଲକ୍ଷିତ । ତଥ୍ୟ ଓ ତତ୍ତ୍ଵ ଆଶ୍ରିତ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧାବଳୀ ଯେମିତି ପ୍ରଭାବଶାଳୀ, ବ୍ୟଙ୍ଗ ଓ ଶାଣିତ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀରେ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧକଳା ସେମିତି ହୃଦୟସ୍ପର୍ଶୀ ।

ତାଙ୍କ ସ୍ମରଣୀୟ ପ୍ରବନ୍ଧଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ‘ବିଜ୍ଞାନ ଦୃଷ୍ଟି’, ‘ଆକାଶର ଆହ୍ୱାନ’, ‘ଆଟମ୍ଭରୁ କ୍ଵାଣ୍ଟମ୍’, ‘ଅସ୍ତିତ୍ଵବାଦର ମର୍ମକଥା’, ‘ବୋଦାଙ୍କ ଦାଦାଗିରି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ’, ‘ସଂସ୍କୃତି ଓ ଅପସଂସ୍କୃତି’, ‘ଏଣୁତେଣୁ କିଛି’, ‘ବିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ମଣିଷର ସଂଗ୍ରାମ’, ‘ଗ୍ରୀକ୍‌ତିର ଜୀବନଗାଥା’, ‘ଛତ୍ରପତି ବିବେକାନନ୍ଦ’, ‘ଗାନ୍ଧିମଣିଷ’ ଆଦି ପ୍ରବନ୍ଧଗ୍ରନ୍ଥ ଅନ୍ୟତମ ।

‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଏକ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ପ୍ରବନ୍ଧ । ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧଟି ତାଙ୍କର ‘ଆଧୁନିକତାର ରୂପରେଖ’ ପ୍ରବନ୍ଧ ସଂକଳନରୁ ଗୃହୀତ । ଏଥ‌ିରେ ବିଜ୍ଞାନର ଅତ୍ୟଧିକ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ଓ ବସ୍ତୁବାଦିତା କିପରି ପୃଥ‌ିବୀ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ, ତାହା ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ । ପ୍ରଥମରୁ କହିବାକୁ ଗଲେ ଏହି ‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ପ୍ରବନ୍ଧଟିକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ସ୍କୁମାଚାରଙ୍କ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ଗ୍ରନ୍ଥ ‘Small is beautiful’ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ୧୯୭୦ ପରେ ସ୍କୁମାଚାରଙ୍କ ଏହି ‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରାଚ୍ୟ ଦର୍ଶନର ଏକ ଅପୂର୍ବ ମିଳନର ଏହି ବହିଟି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵମାନସିକତା ଉପରେ ତା’ର ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥଲା । ସୁତରାଂ ‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ତଥା ‘Small is beautiful’ ବହିର ପ୍ରଭାବରେ ରଚିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଏଇ ପ୍ରବନ୍ଧର ନାମ ‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ହେବା ସ୍ଵାଭାବିକ ମନେହୁଏ ।

ବଢ଼ିଛି ଏବଂ ପଦାର୍ଥ ଆଡ଼କୁ ଢଳିଛି । ବେକନ୍ ଓ ଦେକାର୍ତା ପ୍ରଭୃତି ଆଧୁନିକ ଚିନ୍ତାଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ ବିଜ୍ଞାନକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ବାଟରେ ମତେଇନେଲେ । ପ୍ରକୃତିକୁ ଅଧ୍ୟରୁ ଅଧ୍ଵ ଲୁଣ୍ଠନ କରି ତାକୁ ଉପଭୋଗ କରିବାପାଇଁ ଆଧୁନିକ ମାନବକୁ ଆହ୍ଵାନ ମିଳିଲା । ପ୍ରକୃତିର ସେବା କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ତା’ର ଶୋଷଣ କରିବାକୁ ଆଧୁନିକ ମାନବ ବ୍ରତଭାବେ ଗ୍ରହଣ କଲା । ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀପଣରେ ଖଟାଇବାକୁ ମନକଲା, ଯାହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵର ଚିନ୍ତାନାୟକଙ୍କୁ ବିଶେଷଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ବ୍ୟସ୍ତ କରିପକାଇଲା ।

ପ୍ରକୃତି ଆମର ମାଆ । ମଣିଷର ଏଇ ଉପଲବ୍‌ଧୁ ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ହୋଇଛି । ଆଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନର ଜାଗରଣ ସହିତ ମଣିଷ ଏଇ ଉପଲବ୍‌ଧିକୁ ଏଡ଼େଇଗଲା । ହେଲେ ନିକଟ ଅତୀତରେ ମଣିଷର ଏଇ ମନୋଭାବରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି । ପରିବେଶ ସଚେତନ ହୋଇଉଠୁଥ‌ିବା ଏଇ ମଣିଷ ପ୍ରକୃତିକୁ ପୁଣିଥରେ ମାଆ ରୂପରେ ଫେରି ପାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲା ଏବଂ ସେଥ‌ିରେ ସଫଳ ହେଲା ମଧ୍ଯ ।

ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ବିକାଶ ତଥା ବିସ୍ତାରକୁ ଯେତେବେଳେ ୧୯୫୦/୬୦ ମସିହା ବେଳକୁ ରୋକିବା ନିମନ୍ତେ ସ୍କୁମାଚାର ଅଙ୍କୁଶ ଲଗାଇଲେ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରକୃତିର କଞ୍ଚାମାଲ ଅସରନ୍ତି ନୁହେଁ ବୋଲି ସଚେତନଧର୍ମୀ ଘୋଷଣା କରିଲେ ସେତେବେଳେ ଜନସଚେତନତା ବଢିଲା ।

ମଣିଷ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଅଳ୍ପ ଯନ୍ତ୍ରପାତିଦ୍ୱାରା ପରିମିତ ବିକାଶ ମଧ୍ଯରେ ବଞ୍ଚିବା ଦରକାର । ଦ୍ରୁତ ଓ ଅତ୍ୟଧିକ ବିକାଶ ନାଆଁରେ ପ୍ରକୃତିକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଦେଇ ଭବିଷ୍ୟତ ଅନ୍ଧାର କରିଦେବା ବିଜ୍ଞାନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ନହେଉ । ଭୋଗବାଦୀ ଅର୍ଥନୀତି ବଦଳରେ ପରିବେଶଭିଭିକ ଓ ମାନବୀୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧଯୁକ୍ତ ଅର୍ଥନୀତି ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଶୁଭଙ୍କର ହେବ । ପୂର୍ବରୁ ଗତ ତିନି ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଆଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନ କେବଳ ପଦାର୍ଥକୁ ଯେଉଁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇ ଆସୁଥିଲା, ତାହା ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ଆରମ୍ଭରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେବା ଏକ ଭଲ ଲକ୍ଷଣ ବୋଲି ଲେଖକଙ୍କ ମତ । ରହସ୍ୟବାଦର ଚେତନାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବାଦ୍ଵାରା ବିଜ୍ଞାନର ଗତି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଛି । ବିଜ୍ଞାନର ଏଇ ଗତି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହିଁ ଲେଖକଙ୍କ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ।

ବାସ୍ତବିକ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଆଲୋକପାତ ଯଥାର୍ଥ ଓ ପ୍ରସଙ୍କୋଚିତ ମନେହୁଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

Question ୨ ।
ବିଜ୍ଞାନକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ବାଟରେ ମତେଇ ନେବାଦ୍ବାରା ମଣିଷର କି କି କ୍ଷତି ହୋଇଛି ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
ଉ –
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ପ୍ରବନ୍ଧର ସ୍ରଷ୍ଟାଭାବେ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ସର୍ବତ୍ର ପରିଚିତ । ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧ ବହୁ ଜଟିଳ ସମସ୍ୟାର ସରଳ ଓ ସହଜ ମାର୍ଗରେ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ବହୁ ପ୍ରବନ୍ଧର ସ୍ରଷ୍ଟା ଭାବେ ନିଜର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଅଧ୍ୟାୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ‘ଆଟମ୍ଭରୁ କ୍ଵାଣ୍ଟମ’, ‘ବିଜ୍ଞାନ ଦୃଷ୍ଟି’, ‘ସୂର୍ଯ୍ୟ ପରିବାର’ । ଏହିଭଳି ପ୍ରବନ୍ଧ ସଙ୍କଳନ ‘ ଆଧୁନିକତାର ରୂପରେଖ’ରୁ ସଂଗୃହୀତ । ବିଜ୍ଞାନର ଅତ୍ୟଧିକ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ଓ ବସ୍ତୁବାଦିତା କିଭଳି ପୃଥ‌ିବୀ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ତାହା ଉକ୍ତ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଦର୍ଶାଇ ଦିଆଯାଇଛି ।

ମଣିଷ ସକଳ ସୃଷ୍ଟିର ନିୟାମକ । ବିଜ୍ଞାନକୁ ସେଇ ହିଁ ରୂପରେଖ ଦେଇଛି । ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ଭରେ ଆଜି ବିଜ୍ଞାନ ମଣିଷକୁ ଅଭିନବ ଉଦ୍ଭାବନମାନ ଯୋଗାଇ ଆସିଛି । ପ୍ରତି ପଦକ୍ଷେପରେ ବିଜ୍ଞାନ ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରୁଛି । ବିଜ୍ଞାନ ତା’ ଜୀବନକୁ ଏପରି ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିଛି ଯେ ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସେ ବିଜ୍ଞାନର ଅପ୍ରତିହତ ପ୍ରଭାବକୁ ସ୍ଵୀକାର କରୁଛି । ବେକନ୍ ଓ ଦେକାର୍ତ୍ତେ ଆଧୁଡ଼ିକ ବିଜ୍ଞାନକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ବାଟରେ ମତେଇ ନେଲେ । ବିଜୟର ବୈଜୟନ୍ତୀ ଉଡ଼ାଇ ବିଜ୍ଞାନ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବାଟେ ଦ୍ରୁତ ପଥରେ ଆଗେଇ ଚାଲିଲା । ସେମାନଙ୍କ ଭାବନରେ ଜଗତ ଏକ ଯନ୍ତ୍ର, ତାକୁ ନିଜ ଅଧୀନରେ ରଖୁ ଭୋଗ କର । ଜୀବନକୁ ଆନନ୍ଦ ଦିଅ । ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ରୂପେ ଖଟାଇ ଅହେତୁକୀ ଆନନ୍ଦ ଗ୍ରହଣ କର ।

ଦ୍ରୁତ ପଥରେ ଆଗେଇ ଚାଲିଲା । ସେମାନଙ୍କ ଭାବନରେ ଜଗତ ଏକ ଯନ୍ତ୍ର, ତାକୁ ନିଜ ଅଧୀନରେ ରଖୁ ଭୋଗ କର । ଜୀବନକୁ ଆନନ୍ଦ ଦିଅ । ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ରୂପେ ଖଟାଇ ଅହେତୁକୀ ଆନନ୍ଦ ଗ୍ରହଣ କର ।

ସମାଜରେ ବିଜ୍ଞାନର ଦ୍ରୁତ ପ୍ରଗତି ସତ୍ତ୍ଵେ ପ୍ରକୃତିକୁ ଲୁଣ୍ଠନ କରିବା ଓ ନାରୀ ନିର୍ଯାତନା ଅବ୍ୟାହତ ରଖିବା ଏକ ପରମ୍ପରା ଜାରି ରହିଛି । ମଣିଷ ଆଜି ବି ନାନା ପରିବର୍ତ୍ତନର ନାରାବାଜ ଦେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏବେ ବି ମଣିଷ ପ୍ରତି ନିର୍ଦ୍ଦୟ ଆଚରଣ କରୁଛି । ନାରୀ ନିର୍ଯାତନା ବନ୍ଦ ହୋଇନାହିଁ । ମାତ୍ର ଏସବୁ ଭିତରେ ଦେଖୁହୁଏ ଯେ ଏ ଦୁଇଟିର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେଲାଣି । ବିପରୀତ ଦିଗରେ ଧାବିତ ଏଇ ସ୍ରୋତ ତିନିଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିବା ପ୍ରକୃତି ଶୋଷଣ ବା ନାରୀ ନିର୍ଯାତନା ଅଳ୍ପ କେତେ ବର୍ଷ ଭିତରେ ବନ୍ଦ କରିଦେବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି ଲେଖକ ମତ ରଖୁଛନ୍ତି ।

ହେଲେ ନାରୀଠାରେ ଥ‌ିବା ଦୟା, ସେବା, ସହନଶୀଳତାକୁ ପ୍ରଗତି ପଥରେ ଆଗେଇ ନେବ । ସଦ୍‌ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ହେତୁ ତା’ର ଅନ୍ତର୍ବୋଧ ଜାଗ୍ରତ ହେବ । ସେହିଭଳି ପୁରୁଷର ମାନବୀୟ ଗୁଣ ସାହସ, ବୀରତ୍ଵ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତା ଆଦି ସଦ୍‌ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ସମାଜର ବିକାଶ ଦିଗରେ ସହାୟକ ହେବ । ତେଣୁ ଲେଖକ ଏଠାରେ ନାରୀ ଯେଭଳି ସମକକ୍ଷ ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି ନାରୀ ଜାଗରଣର ଏ ଭାବନା ସମାଜ ପାଇଁ ଶୁଭଙ୍କର ନୁହେଁ । ଜ୍ଞାନ ସାଧନାରେ ଶୀର୍ଷକୁ ଉଠିଥିବା ଅଥଚ ଅନ୍ତର୍ବୋଧ ନ ଥ‌ିବା ମଣିଷଟି ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ।

ବିଜ୍ଞାନ ବଳରେ ଦ୍ରୁତ ବିକାଶ ନାଁରେ ମଣିଷ ନିଜର ଯେଉଁ ଅଭୂତପୂର୍ବ କ୍ଷତି ସାଧନ କରୁଛି । ଲେଖକ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ପାଠକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୩ ।
ପରିବେଶ ସଚେତନ ମଣିଷ ପ୍ରକୃତିକୁ କିଭଳି ପୁଣିଥରେ ମାଆ ରୂପରେ ଫେରି ପାଇଛି, ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
ଉ –
ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଜ୍ଞାନାଧାରିତ ଗଦ୍ୟରଚନା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ଦେଇଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି ସର୍ବାଗ୍ରେ ସ୍ମରଣୀୟ । ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତି ପରମ୍ପରା, ବିଶ୍ଵର ବିଭିନ୍ନ ଦର୍ଶନତତ୍ତ୍ଵ ଯେମିତି ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ପାଲଟିଛି ତାଙ୍କ କୃତିରେ ଠିକ୍ ସେମିତି ବିଜ୍ଞାନ ପାଲଟିଛି ଅନନ୍ୟ ଆଧାର ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧରେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ ବୁଦ୍ଧିଦୀପ୍ତ, ଶାଣିତ ଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ।

ତାଙ୍କ ସ୍ମରଣୀୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ‘ଅସ୍ତିତ୍ଵବାଦର ମର୍ମକଥା’, ‘ବୋଦାଙ୍କ ଦାଦାଗିରି’ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ବିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ’, ‘ଗାନ୍ଧୀମଣିଷ’, ‘ଆଧୁନିକତାର ରୂପରେଖ’, ‘ମଣିଷର ସଂଗ୍ରାମ’ ଆଦି ଅନ୍ୟତମ ।

ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ତାଙ୍କର ଏକ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ପ୍ରବନ୍ଧ । ଏଥ‌ିରେ ତାଙ୍କର ‘ଆଧୁନିକତାର ରୂପରେଖ’ ପ୍ରବନ୍ଧ ସଂକଳନରୁ ଗୃହୀତ । ବିଜ୍ଞାନର ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାରଜନିତ ସମସ୍ୟାକୁ ଗୁରୁତ୍ବାରୋପ କରିଛନ୍ତି ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧରେ ।

ବିଂଶ ଶତକରେ ରହସ୍ୟବାଦ ଓ ବିଜ୍ଞାନର ସମନ୍ବୟ ପ୍ରଗତି ପରିଚୟ ପାଲଟି ପାରିବ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି । ମାନବ ସମାଜର ଆବଶ୍ୟକତାନୁସାରେ ଅଳ୍ପ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ ବଞ୍ଚିବାକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ନିଜ ପ୍ରବନ୍ଧ ମାଧ୍ୟମରେ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ବିଂଶ ଶତକର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧ ଯାଏଁ ବିଜ୍ଞାନର ଅତ୍ୟଧିକ ପ୍ରୟୋଗ ଓ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବିକାଶ ମାନବକୁ ନିର୍ଭୟ କରିଦେଇଛି । ଫଳରେ ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ଭାବରେ ଖଟାଇବାକୁ ଓ ତା’ର ସର୍ବସ୍ଵ ଉପଭୋଗ କରିବାକୁ ମାନବ ସ୍ଥିର କରିନେଇଛି । ନିଜର ସମସ୍ତ ପ୍ରାପ୍ୟ ପ୍ରକୃତିଠାରୁ ଆଦାୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି ।

ତେବେ ଏଇ ଜୀବନାଦର୍ଶରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି । ବିଂଶ ଶତକରେ ପ୍ରଥମାର୍କ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏହି ନୀତି ସଂପୂର୍ଣ ନ ହେଲେ ବି ସାମାନ୍ୟ ବଦଳିବାର ଦେଖାଦେଇଛି । ପ୍ରକୃତି ଆମର ମା’ ଏହିପରି ଜ୍ଞାନକରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତି କଠୋର ହୋଇ ଆସୁଥ‌ିବା ମାନବ ସମାଜ ପୁନଃ ପ୍ରକୃତିର ଯନ୍ତ୍ର ନେବାକୁ ଚାହିଁଛି । ତା’ର ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଚାହିଁଛି । ଯାହା ଏଇ ପୃଥ‌ିବୀ ପାଇଁ ଶୁଭଙ୍କର ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

Question ୪ ।
ଅର୍ଥନୀତିରେ ମାନବୀୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାର ହେତୁ କ’ଣ ସୂଚାଇ ଦିଅ ।
ଉ –
ସ୍ଵାଧୀନୋତ୍ତର ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟଧାରାରେ ଜଣେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ପ୍ରତିଭା ଓ ବିଚକ୍ଷଣ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ଭାବରେ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ଓ ପରିଚିତ ଗଦ୍ୟକାର ହେଉଛନ୍ତି ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି । ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ବଳିତ ତାଙ୍କ ରଚନାବଳୀ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧାଗାରରେ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଅମୂଲ୍ୟନିସ୍ । ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନା, ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀର ଗଭୀରତା ଓ ଗଭୀର ମନନଶୀଳତା ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧକୁ ଯେମିତି ରୂଚିପୂର୍ଣ କରିଛି ସେମିତି କରିଛି ଜ୍ଞାନଗର୍ଭକ ।

ତାଙ୍କ ସ୍ମରଣୀୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ‘ଅସ୍ତିତ୍ଵବାଦର ମର୍ମକଥା’, ‘ବୋଦାଙ୍କ ଦାଦାଗିରି’ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ବିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ’, ‘ଗାନ୍ଧୀମଣିଷ’, ‘ଆଧୁନିକତାର ରୂପରେଖ’, ‘ମଣିଷର ସଂଗ୍ରାମ’ ଆଦି ଅନ୍ୟତମ ।

ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ତାଙ୍କର ଏକ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ପ୍ରବନ୍ଧ । ଏଥରେ ତାଙ୍କର ‘ଆଧୁନିକତାର ରୂପରେଖ’ ପ୍ରବନ୍ଧ ସଂକଳନରୁ ଗୃହୀତ । ବିଜ୍ଞାନର ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାରଜନିତ ସମସ୍ୟାକୁ ଗୁରୁତ୍ବାରୋପ କରିଛନ୍ତି ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧରେ ।

ସମୟର ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ମଣିଷ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନକୁ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଆସନରେ ବସାଇଲା । ସମୟର ବିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ସ୍କମାଚାର ଏହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସ୍ଵର ଉଠାଇଥିଲେ ତାଙ୍କ ‘Small is Beautiful’ ଗ୍ରନ୍ଥ ମାଧ୍ୟମରେ । ଏଥ‌ିରେ ସେ ଆମେରିକାର ଉଦାହରଣ ଦେଇ ବୁଝାଇଛନ୍ତି । ପୃଥ‌ିବୀର ସମୁଦାୟ କଞ୍ଚାମାଲର ୪୦ ଭାଗ ଆମେରିକାରେ କିନ୍ତୁ ତା’ର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ମାତ୍ର ଛଅଭାଗ । ଫଳତଃ ଖୁବ୍ ସୁଖ ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ ଜୀବନ ବାଉଁଛନ୍ତି ଆମେରିକାବାସୀ । ସେଠାକାର ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରଧାନଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଧ‌ିକରୁ ଅଧ‌ିକ ଆୟ କରିବା, ଅର୍ଥ ଉପା୍ଜନ କରିବା । ଯିଏ ଯେତେ ଉଚ୍ଚମାନର ଜୀବନ ଜିଇଁଲା ସେ ସେତେ ଉନ୍ନତ ଓ ଧନୀ ବିବେଚିତ ହେବା ଫଳରେ ଧନଅର୍ଜନ ଓ ଉଚ୍ଚମାନର ଜୀବନ ହିଁ ଆମେରିକୀୟଙ୍କ ସବୁ କିଛି । ଯଦିଓ ସ୍ଫୁମାଚାର ଆମେରିକାକୁ ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ତଥାପି ଏହା ଅଳ୍ପ ବହୁତେ ପ୍ରାୟ ସବୁ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଉଛି । ଅର୍ଥନୀତି ହିଁ ମାନବୀୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରୁଛି । ତେବେ ସ୍କମାଚାର ନିଜ ପୁସ୍ତକରେ ଏହି ଅର୍ଥନୈତିକ ଅର୍ଥନୀତିର ଦଂଶନକୁ ସଂଶୋଧନ କରି, ଅର୍ଥନୀତିକୁ ମାନବୀୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ।

ବାସ୍ତବିକ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବିଚାର ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ ସ୍ବାଗତଯୋଗ୍ୟ ।

Question ୫ ।
ବସ୍ତୁବାଦୀ ଅର୍ଥନୀତି ଓ ବୌଦ୍ଧ ଅର୍ଥନୀତି ମଧ୍ୟରେ ଏକ ତୁଳନାତ୍ମକ ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କର ।
ଉ –
ଆଧୁନିକ ପ୍ରବନ୍ଧର ସ୍ବାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳଖଣ୍ଡରେ ଜଣେ ବଳିଷ୍ଠ ପ୍ରବନ୍ଧପ୍ରତିଭା ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି । ବିଜ୍ଞାନର ନାନା ତଥ୍ୟ, ଦର୍ଶନର ନାନା ତତ୍ତ୍ବ ଓ ଜୀବନଯାତ୍ରାର ଅଜସ୍ର ଅନୁଭୂତି ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ ନେଇ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧ ପାଠକର ଖୁବ୍‌ ପ୍ରିୟ ଓ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ହୋଇପାରିଛି । ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକରେ ବିଶ୍ବ ଦୃଷ୍ଟି ପରିଲକ୍ଷିତ ।

ତାଙ୍କ ସ୍ମରଣୀୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ‘ଅସ୍ତିତ୍ଵବାଦର ମର୍ମକଥା’, ‘ବୋଦାଙ୍କ ଦାଦାଗିରି’ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ବିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ’, ‘ଗାନ୍ଧୀମଣିଷ’, ‘ଆଧୁନିକତାର ରୂପରେଖ’, ‘ମଣିଷର ସଂଗ୍ରାମ’ ଆଦି ଅନ୍ୟତମ ।

ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ତାଙ୍କର ଏକ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ପ୍ରବନ୍ଧ । ଏଥରେ ତାଙ୍କର ‘ଆଧୁନିକତାର ରୂପରେଖ’ ପ୍ରବନ୍ଧ ସଂକଳନରୁ ଗୃହୀତ । ବିଜ୍ଞାନର ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାରଜନିତ ସମସ୍ୟାକୁ ଗୁରୁତ୍ବାରୋପ କରିଛନ୍ତି ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧରେ ।

ଆଧୁନିକ କାଳଖଣ୍ଡରେ ଜୀବନ ଅର୍ଥ ସର୍ବସ୍ଵ ହୋଇପଡିଛି । ଏହା ଅନେକ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ, ସମାଜତତ୍ତ୍ଵବିଦ୍ ଦାର୍ଶନିକ ତଥା ସାହିତ୍ୟିକ ଚିନ୍ତାନାୟକଙ୍କୁ ଆଦୌ ଉଚିତ ମନେ ହୋଇନାହିଁ । ଏହାର ପ୍ରତିରୋଧ କରିଛନ୍ତି ସେମାନେ । ଯାହାର ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ ସ୍ଫୁମାଚାରଙ୍କ ‘Small is Beautiful’ ଗ୍ରନ୍ଥ । ଏଥ‌ିରେ ସେ ଆମେରିକାବାସୀଙ୍କ ଅର୍ଥଲାଳସାକୁ ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ସ୍ତୁମାଚାରଙ୍କ ଏହି ବିଚାରରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ଉକ୍ତ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିବାରୁ ଏଥିରେ ତାଙ୍କ ମତ ମଧ୍ୟ ଭଲ ଆଧାରିତ । ପ୍ରଚଳିତ ଜୀବନଧାରାରେ ଅର୍ଥ କିପରି ସର୍ବସ୍ଵ ପାଲଟି ମାନବୀୟ ଗୁଣାବଳୀକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରୁଛି ତାହାକୁ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଚଳିତ ବସ୍ତୁବାଦୀ ଅର୍ଥନୈତିକ ସିଷ୍ଟମରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ହାରାହାରି ଯେତିକି ଗ୍ରାସ କରୁଛି, ତାହାହିଁ ଜାତିର ଜୀବନଯାପନର ମାନଦଣ୍ଡ । ତେଣୁ ପ୍ରଚୁର ଉତ୍ପାଦନ କରି ହାରାହାରି ଗ୍ରାସ ପରିମାଣ ବଢ଼ାଉଥବା ଦେଶର ଅର୍ଥନୈତିକ ସମୃଦ୍ଧି ସ୍ବୀକୃତି । ହେଲେ ବୌଦ୍ଧ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଏହି ଦୁଇଟାଙ୍କ ଅର୍ଥାତ୍ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ଓ ହାରାହାରି ଗ୍ରାସର ବୃଦ୍ଧିକୁ ସଂପୂର୍ଣ ଅସ୍ବୀକାର କରେନା । ମାତ୍ର ଏହା ସାଙ୍ଗକୁ ମଣିଷ ଠିକ୍ ପଥରେ ଚଳୁଛି କି ନା କେତେଦୂର ମଧ୍ଯମପନ୍ଥ ଅବଲମ୍ବନ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହେଉଛି । ବୌଦ୍ଧ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଏହି କଥା ମପାଯାଏ ।

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ବସ୍ତୁବାଦୀ ଅର୍ଥନୀତି ଓ ବୌଦ୍ଧ ଅର୍ଥନୀତି ମଧ୍ୟରେ ସୁନ୍ଦର ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ପରିଚିତି :

ବିଂଶ ଶତକର ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରବନ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନ୍ୟତମ ବଳିଷ୍ଠ ଉଚ୍ଚାରଣ, ଦମ୍ଭିଲା ସ୍ଵର ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଶରତ କୁମାର ମହାନ୍ତି। ବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟ ସମ୍ବଳିତ ପ୍ରବନ୍ଧ ରଚନାରେ ସମ୍ଭବତଃ ସେ ଜଣେ ଅପ୍ରତିଦ୍ଵନ୍ଦୀ ଗଦ୍ୟଶିଳ୍ପୀ। ବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟ ସମ୍ବଳିତ ପ୍ରବନ୍ଧ ରଚନାରେ ସେ ଅଧିକ ନିଷ୍ଠା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶନ, ଇତିହାସ, ଧର୍ମ, କଳା, ସାହିତ୍ୟ, ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଆଗ୍ରହର ଅଭାବ ନାହିଁ। ଶରତ କୁମାରଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକରେ ବିଶ୍ଵଦୃଷ୍ଟି ପରିଲକ୍ଷିତ। ଭାରତ, ଗ୍ରୀସ୍, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଜର୍ମାନୀ, ଇଂଲଣ୍ଡ, ଆମେରିକା ପ୍ରଭୃତି ଦେଶର ବହୁ ବିଷୟ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧର ବପୁ ନିର୍ମାଣରେ ସହାୟକ । ଗଣିତ ଅଧ୍ୟାପନାରେ ଜୀବିକା ବିତାଇଥିବା ଏଇ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଲେଖକଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧମାଳା ପାଠକୀୟ ମାନସର ପରିପୋଷକ । ଜଟିଳ ତତ୍ତ୍ଵକୁ ଯଥାସମ୍ଭବ ସରଳ ସାର୍ଥକ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନା କରିବାରେ ତାଙ୍କର ସବୁଦ୍ୟମ ନିଶ୍ଚିତଭାବେ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ।

ରଚନାବଳୀ : ‘ବିଜ୍ଞାନ ଦୃଷ୍ଟି’, ‘ଆକାଶର ଆହ୍ବାନ’, ‘ଆଟମ୍‌ରୁ କ୍ଵାଣ୍ଟମ୍’, ‘ଅସ୍ତିତ୍ଵବାଦର ମର୍ମକଥା’, ‘ବୋଦାଙ୍କ ଦାଦାଗିରି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ’, ‘ସଂସ୍କୃତି ଓ ଅପସଂସ୍କୃତି’, ‘ଏଣୁତେଣୁ କିଛି’, ‘ବିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ମଣିଷର ସଂଗ୍ରାମ’, ‘ଗ୍ରୀକ୍ ଜାତିର ଜୀବନଗାଥା’, ‘ଛତ୍ରପତି ବିବେକାନନ୍ଦ’, ‘ଗାନ୍ଧିମଣିଷ’ଆଦି ପ୍ରବନ୍ଧଗ୍ରନ୍ଥ ସହ ସେ ଆଉ କିଛି ଜୀବନୀ ଗ୍ରନ୍ଥ ମଧ୍ଯ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି। ‘ଗାନ୍ଧିମଣିଷ’ ଗ୍ରନ୍ଥ ପାଇଁ ସେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି ।’

ବିଷୟ ପ୍ରବେଶ :

‘ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର’ ପ୍ରାବନ୍ଧିକଙ୍କ ଏକ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ପ୍ରବନ୍ଧ। ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧଟି ତାଙ୍କର ‘ଆଧୁନିକତାର ରୂପରେଖ’ ପ୍ରବନ୍ଧ ସଂକଳନରୁ ଗୃହୀତ। ଏଥିରେ ବିଜ୍ଞାନର ଅତ୍ୟଧିକ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ଓ ବସ୍ତୁବାଦିତା କିପରି ପୃଥିବୀ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ , ତାହା ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ । ବିଜ୍ଞାନ ଓ ରହସ୍ୟବାଦର ସମନ୍ଵୟରେ ପ୍ରଗତି ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ଲେଖକ ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି । ମଣିଷ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଅଳ୍ପ ଯନ୍ତ୍ରପାତିଦ୍ଵାରା ପରିମିତ ବିକାଶ ମଧ୍ୟରେ ବଞ୍ଚିବା ଦରକାର। ଦ୍ରୁତ ଓ ଅତ୍ୟଧିକ ବିକାଶ ନାଆଁରେ ପ୍ରକୃତିକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଦେଇ ଭବିଷ୍ୟତ ଅନ୍ଧାର କରିଦେବା ବିଜ୍ଞାନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ନହେଉ। ଭୋଗବାଦୀ ଅର୍ଥନୀତି ଧରି ଆଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନ କେବଳ ପଦାର୍ଥକୁ ଯେଉଁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇ ଆସୁଥିଲା, ତାହା ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ଆରମ୍ଭରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେବା ଏକ ଭଲ ଲକ୍ଷଣ ବୋଲି ଲେଖକଙ୍କ ମତ। ରହସ୍ୟବାଦର ଚେତନାକୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବାଦ୍ଵାରା ବିଜ୍ଞାନର ଗତି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଛି।

ବ୍ରିଟିଶ୍ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ସ୍କୁମାଚାରଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶିତ “Small is beautiful”(୧୯୭୩) ନାମକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଗ୍ରନ୍ଥ ) କରାଇଦିଏ।

ବିଷୟର ସାରକଥା :

କ୍ରମଶଃ ବଢ଼ିଛି ଏବଂ ପଦାର୍ଥ ଆଡ଼କୁ ଢଳିଛି । ବେକନ୍ ଓ ଦେକାର୍ତା ପ୍ରଭୃତି ଆଧୁନିକ ଚିନ୍ତାଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ ବିଜ୍ଞାନକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକତା ବାଟରେ ମତେଇନେଲେ । ପ୍ରକୃତିକୁ ଅଧ‌ିକରୁ ଅଧିକ ଲୁଣ୍ଠନ କରି ତାକୁ ଉପଭୋଗ କରିବାପାଇଁ ଆଧୁନିକ ମାନବକୁ ଆହ୍ଵାନ ମିଳିଲା । ପ୍ରକୃତିର ସେବା କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ତା’ର ଶୋଷଣ କରିବାକୁ ଆଧୁନିକ ମାନବ ବ୍ରତଭାବେ ଗ୍ରହଣ କଲା । ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀପଣରେ ଖଟାଇବାକୁ ମନକଲା, ଯାହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵର ଚିନ୍ତାନାୟକଙ୍କୁ ବିଶେଷଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ବ୍ୟସ୍ତ କରିପକାଇଲା ।

ପ୍ରକୃତି ଆମର ମାଆ । ମଣିଷର ଏଇ ଉପଲବ୍‌ଧୂ ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ହୋଇଛି । ଆଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନର ଜାଗରଣ ସହିତ ମଣିଷ ଏଇ ଉପଲବ୍‌ଧିକୁ ଏଡ଼େଇଗଲା । ହେଲେ ନିକଟ ଅତୀତରେ ମଣିଷର ଏଇ ମନୋଭାବରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି । ପରିବେଶ ସଚେତନ ହୋଇଉଠୁଥ‌ିବା ଏଇ ମଣିଷ ପ୍ରକୃତିକୁ ପୁଣିଥରେ ମାଆ ରୂପରେ ଫେରି ପାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲା ଏବଂ ସେଥିରେ ସଫଳ ହେଲା ମଧ୍ୟ ।

ବାସ୍ତବିକ୍ ପ୍ରକୃତିକୁ ଶୋଷଣ କରିବା ସହିତ ନାରୀ ନିର୍ଯାତନା ସମାନ ବୋଲି ଲେଖକ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି । ସମ୍ପ୍ରତି ସମାଜରେ ବିଜ୍ଞାନର ଦ୍ରୁତ ପ୍ରଗତି ସତ୍ତ୍ଵେ ପ୍ରକୃତିକୁ ଲୁଣ୍ଠନ କରିବା ଓ ନାରୀ ନିର୍ଯାତନା ଅବ୍ୟାହତ ରଖିବା ଏକ ପରମ୍ପରା ଜାରି ରହିଛି । ମଣିଷ ଆଜି ବି ନାନା ପରିବର୍ତ୍ତନର ନାରାବାଜ ଦେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏବେ ବି ମଣିଷ ପ୍ରତି ନିର୍ଦ୍ଦୟ ଆଚରଣ କରୁଛି । ନାରୀ ନିର୍ଯାତନା ବନ୍ଦ ହୋଇନାହିଁ । ମାତ୍ର ଏସବୁ ଭିତରେ ଦେଖୁହୁଏ ଯେ ଏ ଦୁଇଟିର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ହେଲାଣି । ବିପରୀତ ଦିଗରେ ଧାବିତ ଏଇ ସ୍ରୋତ ତିନିଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିବା ପ୍ରକୃତି ଶୋଷଣ ବା ନାରୀ ନିର୍ଯାତନା ଅଳ୍ପ କେତେ ବର୍ଷ ଭିତରେ ବନ୍ଦ କରିଦେବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି ଲେଖକ ମତ ରଖୁଛନ୍ତି ।

ହେଲେ ନାରୀଠାରେ ଥିବା ଦୟା, ସେବା, ସହନଶୀଳତାକୁ ପ୍ରଗତି ପଥରେ ଆଗେଇ ନେବ । ସଦ୍‌ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ହେତୁ ତା’ର ଅନ୍ତର୍ବୋଧ ଜାଗ୍ରତ ହେବ । ସେହିଭଳି ପୁରୁଷର ମାନବୀୟ ଗୁଣ ସାହସ, ବୀରତ୍ଵ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦ୍ବତା ଆଦି ସଦ୍‌ଗୁଣର ଅଧିକାରୀ ସମାଜର ବିକାଶ ଦିଗରେ ସହାୟକ ହେବ । ତେଣୁ ଲେଖକ ଏଠାରେ ନାରୀ ଯେଭଳି ସମକକ୍ଷ ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି ନାରୀ ଜାଗରଣର ଏ ଭାବନା ସମାଜ ପାଇଁ ଶୁଭଙ୍କର ନୁହେଁ । ଜ୍ଞାନ ସାଧନାରେ ଶୀର୍ଷକୁ ଉଠିଥିବା ଅଥଚ ଅନ୍ତର୍ବୋଧ ନ ଥିବା ମଣିଷଟି ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ।

ବିଂଶ ଶତକରେ ରହସ୍ୟବାଦ ଓ ବିଜ୍ଞାନର ସମନ୍ବୟ ପ୍ରଗତି ପରିଚୟ ପାଲଟି ପାରିବ ବୋଲି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି । କରିଛନ୍ତି । ବିଂଶ ଶତକର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧ ଯାଏଁ ବିଜ୍ଞାନର ଅତ୍ୟଧିକ ପ୍ରୟୋଗ ଓ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବିକାଶ ମାନବକୁ ନିର୍ଭୟ କରିଦେଇଛି । ଫଳରେ ପ୍ରକୃତିକୁ ଦାସୀ ଭାବରେ ଖଟାଇବାକୁ ଓ ତା’ର ସର୍ବସ୍ଵ ଉପଭୋଗ କରିବାକୁ ମାନବ ସ୍ଥିର କରିନେଇଛି । ନିଜର ସମସ୍ତ ପ୍ରାପ୍ୟ ପ୍ରକୃତିଠାରୁ ଆଦାୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି ।

ତେବେ ଏଇ ଜୀବନାଦର୍ଶରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି । ବିଂଶ ଶତକରେ ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏହି ନୀତି ସଂପୂର୍ଣ ନ ହେଲେ ବି ସାମାନ୍ୟ ବଦଳିବାର ଦେଖାଦେଇଛି । ପ୍ରକୃତି ଆମର ମା’ ଏହିପରି ଜ୍ଞାନକରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତି କଠୋର ହୋଇ ଆସୁଥ‌ିବା ମାନବ ସମାଜ ପୁନଃ ପ୍ରକୃତିର ଯନ୍ତ୍ର ନେବାକୁ ଚାହିଁଛି । ତା’ର ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଚାହିଁଛି । ଯାହା ଏଇ ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜର ସମସ୍ତ ପ୍ରାପ୍ୟ ପ୍ରକୃତିଠାରୁ ଆଦାୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 14 ଛୋଟ ହିଁ ସୁନ୍ଦର

କଠିନ ଶବ୍ଦ ଓ ତାର ଅର୍ଥ :

ରହସ୍ୟବାଦ – ଗୂଢ଼ତତ୍ତ୍ଵ
ଅହିନକୁଳ ସମ୍ପର୍କ – ତିକ୍ତ ସମ୍ପର୍କ (ସାପ ନେଉଳ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ)
ଧାବିତ – ଧାଉଥିବା
ଶୁଭଙ୍କର – ମଙ୍ଗଳମୟ / ଶୁଭପ୍ରଦ
ଅନ୍ତର୍ବୋଧ – ମନର ଜ୍ଞାନ ବା ଅନ୍ତରର ଜ୍ଞାନ
ପ୍ରାପ୍ୟ – ପାଇବାର ବସ୍ତୁ
ଯଥେଚ୍ଛା – ଯେମିତି ଇଚ୍ଛା ସେମିତି
ଜୁର – ନଷ୍ଟ
ଅଙ୍କୁଶ – ପ୍ରତିବନ୍ଧକ / ଆଙ୍କୁଡ଼ା
ସିଷ୍ଟମ୍ – ବ୍ୟବସ୍ଥା
ଗ୍ରାସ – ଭୋଜନ / ଗ୍ରହଣ
ମାନଦଣ୍ଡ – ମାପକ
ପରିହାର – ତ୍ୟାଗ
ସଂଶ୍ଳେଷଣ – ଏକତ୍ରୀକରଣ / ସଂଯୋଗ ସାଧନା
ଜାତ – ସୃଷ୍ଟି
ବିଭବଶାଳୀ – ଐଶ୍ବର୍ଯ୍ୟବନ୍ତ

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Sociology Solutions Unit 5 ଭାରତରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ବିକାଶ Long Answer Questions.

CHSE Odisha 12th Class Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ସହରୀକରଣର ଗୁରୁତ୍ଵ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ତୃତୀୟ ବିଶ୍ବରେ ସହରୀକରଣ ଏକ ଦ୍ରୁତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ସହରୀକରଣର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ତଥା ସାମାଜିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ରହିଅଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ନିମ୍ନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଗଲା –
(୧) ବିଶ୍ବରେ ସହରଗୁଡ଼ିକର ଆବିର୍ଭାବ ଏବଂ ବିକାଶ ସମାଜର ଅନ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ, ଯଥା- ଭାଷା, ଧର୍ମ, ସ୍ତରୀକରଣ ଭଳି ପୁରାତନ ନୁହେଁ । ମାତ୍ର ମନୁଷ୍ୟ ସ୍ଥିତିର ଦୃଢ଼ୀକରଣ ପାଇଁ ସହରୀକରଣର ବିକାଶ ଓ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ- ଅଧିକ ଦୃଢ଼ୀଭୂତ ହୋଇଅଛି ।

(୨) ଆର୍ଥନୀତିକ ଏବଂ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଉନ୍ନତିରୁ ହିଁ ସହରୀକରଣ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଅଛି । ଏହା କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ, ଶିଳ୍ପୀକରଣର ଉନ୍ନତି ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରାଇବାରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାୟକ ହୋଇଅଛି । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯେ କେବଳ ସହରୀ ଜୀବନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଅଛି ତାହା ନୁହେଁ ବରଂ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ନଦୀକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ଅବସ୍ଥିତ ପ୍ରାୟତଃ ଲୋକମାନଙ୍କ ଜୀବନଧାରାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଅଛି ।

(୩) ସହର ବା ନଗରଗୁଡ଼ିକର ଅବସ୍ଥିତି କ୍ଷମତାର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳୀ ହୋଇଯାଇଛି । ପ୍ରଶାସନିକ କ୍ଷମତା ମାଧ୍ୟମରେ ସମଗ୍ର ଜନଜୀବନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିପାରୁଅଛି । ଉଭୟ ଗ୍ରାମ୍ୟ ବା କୃଷିଭିଭିକ ସମାଜରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭୁତ୍ୱ ବିସ୍ତାର କରିପାରୁଅଛି ।

(୪) ନୂତନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ବୌଦ୍ଧିକ ସୃଜନଶୀଳତା ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ସହରୀକରଣ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଅଟେ । ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ପରିସୀମାକୁ ମଧ୍ୟ ଏହା ବୃଦ୍ଧି କରାଇବାରେ ସମର୍ଥ । ଫଳସ୍ବରୂପ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ତଥା ବୌଦ୍ଧିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳରେ ସାମର୍ଥ୍ୟ ହାସଲ କରିପାରୁଅଛି।

ସହରୀ ସମ୍ପର୍କ କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ଅଟେ । ଏଥୁରେ ଆତ୍ମୀୟତା ନଥାଏ । ଆନୁଗତ୍ୟଭାବ ନଥାଏ । ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ବ୍ୟକ୍ତି, ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସମାଜ ସହିତ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଗଭୀରତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ବାର୍ଥ ହାସଲ ନିମନ୍ତେ ସମସ୍ତେ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିଥା’ନ୍ତି, ଯାହା କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ଅଟେ । ସହରଗୁଡ଼ିକରେ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକୃତପକ୍ଷେ ଅବୈୟକ୍ତିକ ସମ୍ପର୍କ ଗଢ଼ି ଉଠିଥାଏ । ପଡ଼ୋଶୀଗତ ସମ୍ପର୍କରେ ବ୍ୟବଧାନ ଥାଏ । ସର୍ବୋପରି ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ସ୍ବାର୍ଥସାଧନ ନିମନ୍ତେ ଅଧ‌ିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥାଏ ।

ତେଣୁ ସହରଗୁଡ଼ିକରେ ବିଷମଜାତୀୟ ବା ଭିନ୍ନ ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣର ଲୋକମାନେ ବାସ କରିଥା’ନ୍ତି । ସେମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ଅଣକୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ଏବଂ ଏକ ବସ୍ତୁବାଦୀ, ସମ୍ମିଶ୍ରିତ, ଯଥା- ରାଜନୀତିକ, ଆର୍ଥନୀତିକ ଓ ଶିକ୍ଷାଭିଭିକ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଥା’ନ୍ତି । ଅତଏବ, ସହରବାଦ, ସହର ଜୀବନଶୈଳୀ ସହିତ ଅବୈୟକ୍ତିକ ସାମାଜିକ ସମ୍ପର୍କ, ଗୌଣସମୂହ ତଥା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ପ୍ରାଧାନ୍ୟକୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥାଏ ।

୨। ଭାରତରେ ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣର କାରକ/କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଭାରତର ୨୭.୧୧% ଜନସଂଖ୍ୟା ସହରର ବାସିନ୍ଦା । ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାପାଇଁ କେତେଗୁଡ଼ିଏ କାରକ ବା କାରଣଗୁଡ଼ିକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି । ସେଗୁଡ଼ିକ ନିମ୍ନରେ ଆଲୋଚନା କରାଗଲା ।

(୧) ପ୍ରାକୃତିକ କାରକ : ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ନିଜର ମୌଳିକ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ନିମନ୍ତେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ମିଳୁଥିବା ଡାକ୍ତରୀ ଏବଂ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଚିକିତ୍ସାର ସୁବିଧା ଫଳରେ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁହାର ଅପେକ୍ଷାକୃତ ହ୍ରାସ ହୋଇଥାଏ । ଏହାଫଳରେ ସହରାଞ୍ଚଳର ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସହରରେ ମିଳୁଥିବା ସୁଖସ୍ୱାସ୍ଥଯ୍ୟ, ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରିବାର ପନ୍ଥା, ଗମନାଗମନର ସୁବିଧା, ଆମୋଦପ୍ରମୋଦର ସୁଯୋଗ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରୁ ସହରାଭିମୁଖୀ କରାଇଥାଏ ।

(୨) ପ୍ରଯୁକ୍ତିଗତ ବିକାଶ କାରକ : ବିଶ୍ୱରେ ତୃତୀୟ ତରଙ୍ଗ କହିଲେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିଗତ ତରଙ୍ଗକୁ ବୁଝାଏ । ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଫଳରେ ବହୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବିକାଶ ସମ୍ଭବପର ହୋଇପାରୁଅଛି । ଏହାର ପ୍ରଭାବ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ବିଶେଷ ଭାବରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହେଉଅଛି । ଆଧୁନିକ କାରିଗରୀ କୌଶଳର ସୁବିଧା ବ୍ୟକ୍ତିର ବିକାଶ ତଥା ଜୀବନଧାରଣର ମାନ ଉନ୍ନତ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ସଚେତନଶୀଳ ଶିକ୍ଷିତ ତଥା ଅଶିକ୍ଷିତ ଉଭୟ ବର୍ଗର ଲୋକେ ସହରାଭିମୁଖୀ ହେଉଛନ୍ତି । ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ହାସଲ କରି ବିଭିନ୍ନ ଶିଳ୍ପାୟତନରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇ ଲୋକମାନେ ଅଧ‌ିକ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିପାରୁଅଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଅଧିକ ଉପାର୍ଜନର ଆଶା ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରୁଅଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

(୩) ଶିକ୍ଷାଗତ କାରକ – ଶିକ୍ଷାଗତ କାରକ ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରଧାନ କାରକ ଯାହା ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିଥାଏ । ସହରାଞ୍ଚଳରେ ମିଳୁଥିବା ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷାର ସୁଯୋଗ ହାସଲ କରିବାପାଇଁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଯୁବକ ଯୁବତୀମାନେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ସହରାଭିମୁଖୀ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ହାସଲ ସହରାଭିମୁଖୀକରଣ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ସ୍ବରୂପ, କାରଣ ଏହି ଶିକ୍ଷା ହାସଲ କରିବାପରେ ପରେ ସେହି ଯୁବକ ଯୁବତୀମାନେ ନିଜର ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରିବାପାଇଁ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରିବାକୁ ଅଧ୍ବକ ପସନ୍ଦ କରିଥା’ନ୍ତି ।

(୪) ସାମାଜିକ କାରକ – ଯୌଥ ପରିବାର ଚଳଣିରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ରଖୁବା ସହ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ସାମାଜିକ ବିଧ‌ିବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ଆବଶ୍ୟକ ଥିବା ପାରିକାରିକ ବିଭିନ୍ନ ଦାୟିତ୍ୱରୁ ଓହରିଯିବାପାଇଁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ସହରରେ ବାସ କରିବାପାଇଁ ଅଧ୍ବକ ପସନ୍ଦ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ବର୍ତ୍ତମାନର ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ଏକକ ପରିବାରର ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ଏଥ‌ିରେ ଅନେକ ପରିମାଣରେ ସହରୀକରଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ ।

(୫) ଆର୍ଥନୀତିକ କାରକ – ଅଶୀଦଶକରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଉଦାରୀକରଣ, ଘରୋଇକରଣ ଓ ଜଗତୀକରଣ ଆଦି ଆର୍ଥନୀତିକ ସଂସ୍କାରମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବକୁ ଏକ ‘ବିଶ୍ବଗ୍ରାମ’ରେ ପରିଣତ କରିପାରିଅଛି । ଏହାର ଫଳସ୍ବରୂପ ବ୍ୟବସାୟ ବାଣିଜ୍ୟଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କଳକାରଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା, ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷାର ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ତଥା ଯୋଗାଯୋଗର ସୁବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଧ୍ଵ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରୁଅଛି । ଏହା ଫଳରେ ଏହି ସୁଯୋଗରୁ ଉପଲବ୍ଧ ସୁବିଧା ସବୁ ହାସଲ କରିବାପାଇଁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ସହରାଭିମୁଖୀ ହୋଇଥା’ନ୍ତି; କାରଣ ଏହାଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଅଧିକରୁ ଅଧ‌ିକ କର୍ମନିଯୁକ୍ତିର ସୁଯୋଗ ତଥା ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନର ପନ୍ଥା ଉପଲବ୍ଧ କରିଥା’ନ୍ତି ।

ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ସୀମିତ ଉପାର୍ଜନ ସମସ୍ୟା ଏବଂ ଯୌଥ ପରିବାରର ଅବିଭାଜିତ ସମ୍ପତ୍ତିଗତ ସମସ୍ୟା ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଯୌଥ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସହରାଭିମୁଖୀ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଏପରିକି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ରହିଥ‌ିବା ଜମିହୀନ ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ ନିମନ୍ତେ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱଚ୍ଛଳତା ପାଇଁ ସହରଦ୍ୱାରା ଆକର୍ଷିତ ହେଉଅଛି ।

(୬) ସାଂସ୍କୃତିକ କାରକ : ବ୍ୟକ୍ତି ଯୌଥ ପରିବାରର କଠୋରତାଠାରୁ ଦୂରେଇ ଯିବାର ପ୍ରକୃଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମ ହିଁ ସହରୀକରଣ । ସ୍ଵାଧୀନତା, ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା, ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନର ଉନ୍ନତ ପନ୍ଥା, ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ନୂତନ ବ୍ୟାବହାରିକ ପଦ୍ଧତି ଇତ୍ୟାଦି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସହରାଭିମୁଖୀ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହେଉଅଛି ।

(୭) ରାଜନୀତିକ କାରକ : ଦେଶର କେତେକ ସହର ବୃହତ୍ ସହର ବା ମେଗାସହରଗୁଡ଼ିକର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସରକାରୀ ନୀତିନିୟମର ସହାୟତାରେ ହୋଇଥାଏ । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ବିଭିନ୍ନ କଳକାରଖାନା ସ୍ଥାପନା, ନୂତନ ସ୍ଥାନରେ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ସ୍ଥାପନା କିମ୍ବା ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ସହରର ସ୍ଥାପନା ଫଳରେ ନୂତନ ସହରଗୁଡ଼ିକ ଗଢ଼ିଉଠିବା ସହିତ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ଓ ସମ୍ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଅଛି । ଏହାଫଳରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଯୁବକ ଯୁବତୀମାନଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗ ଓ ବୟସର ଲୋକମାନେ ନିଜର ଜୀବିକା ଉପାର୍ଜନ ପାଇଁ ସହରାଭିମୁଖୀ ହେଉଅଛନ୍ତି ।

(୮) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କାରକ : ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା, ସହରାଞ୍ଚଳରେ ପିଲାମାନଙ୍କର ଭବିଷ୍ୟତ୍, ନିଯୁକ୍ତି ସୁବିଧା, ଗମନାଗମନର ସୁବିଧା, ଗଣମାଧ୍ୟମର ପ୍ରଭାବ ବ୍ୟାବସାୟିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ବ୍ୟକ୍ତିର ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ମାନସିକତାକୁ ବ୍ୟାପକ ତଥା ବିସ୍ତୃତ କରିପାରୁଅଛି । ନିଜର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ଆଶାରେ ବ୍ୟକ୍ତି ଇଚ୍ଛାକୃତ ସହରାଭିମୁଖୀ ହୋଇ ନିଜର ଈପ୍‌ସିତ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିପାରୁଅଛି । ତେଣୁ ବ୍ୟକ୍ତିର ଆବଶ୍ୟକତା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସହରୀ ପରିବେଶ ମଧ୍ୟକୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିପାରୁଅଛି । ଜାତିଭିତ୍ତିକ କଠୋରତାଠାରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇରଖ୍ ମୁକ୍ତଶ୍ରେଣୀ ସ୍ତରରେ ପ୍ରବେଶ କରାଇବାରେ ସହରୀକରଣ ସୁଯୋଗ ଦେଇଥିବାରୁ ବ୍ୟକ୍ତି ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଆଦରି ନେଇଥାଏ ।

ସଂକ୍ଷେପରେ କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ, ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ପ୍ରାକୃତିକ ବୃଦ୍ଧି, ସହରରେ ବାସ କରିବାର ମାନସିକତା, ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି କରିବାର ମନୋବୃତ୍ତି, ପରିବର୍ତ୍ତିତ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟତା, ଆଧୁନିକତାର ପ୍ରବଣତା ସହରୀକରଣକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିଥାଏ ।

୩ । ସହରୀକରଣର ପ୍ରଭାବକୁ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣର ଅବସ୍ଥା ଓ ଏହାର ଫଳାଫଳକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାର ସକାରାତ୍ମକ ଏବଂ ନକାରାତ୍ମକ ଦିଗଗୁଡ଼ିକ ଜଣାପଡ଼ିଥାଏ।

ସହରୀକରଣର ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ବା ସହରୀକରଣର ସକାରାତ୍ମକ ଫଳାଫଳ – ଆର୍ଥନୀତିକ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ, ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ, ପରିବେଶଗତ ଦିଗଗୁଡ଼ିକ ସହରୀକରଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ସମାଜରେ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥା’ନ୍ତି, ଯାହା ସହରାଞ୍ଚଳର ତଥା ଦେଶର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ହିତକର ଅଟେ । ଏହାର ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ଫଳାଫଳ ହେତୁ ବ୍ୟକ୍ତିର ବୌଦ୍ଧିକ, ମାନସିକ ବିକାଶ, ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ ।

(୧) ସହରୀକରଣ ଓ ଆର୍ଥନୀତିକ ଦିଗ – ସହରୀକରଣର ବିକାଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଦେଶରେ ଅନେକ ଶିଳ୍ପଭିତ୍ତିକ ସହର ଗଢ଼ି ଉଠିଥାଏ । ବହୁଳ ଭାବରେ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରିବା ସହିତ ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କ ନିମନ୍ତେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ସ୍ଥାନର ମଧ୍ୟ ଏହି ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ । ଏହା ଫଳରେ ବାଣିଜ୍ୟ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତି, ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ, ଯଥା- ମରାମତି, ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଇତ୍ୟାଦିର ଉନ୍ନତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ କେତେକ ସହର ସେହି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯଥା- ମରାମତି, ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଇତ୍ୟାଦିର ଉନ୍ନତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ କେତେକ ସହର ସେହି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପାରଦର୍ଶିତା ଲାଭ କରିଥା’ନ୍ତି । ସହରରେ ଉତ୍ପାଦିତ ଦ୍ରବ୍ୟର ବୃଦ୍ଧି ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ ।

⇒ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ନିଯୁକ୍ତି ସୁବିଧା ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ବହୁସଂଖ୍ୟକ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସହରାଭିମୁଖୀ କରାଇଥାଏ । ଏପରିକି ଋତୁକାଳୀନ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟର ମାନ୍ଦା ଅବସ୍ଥାରେ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ସହରମାନଙ୍କରେ ଅଣ-ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦିତ ବ୍ୟାବସାୟିକ ଶିଳ୍ପ (କଳକାରଖାନା) ଗୁଡ଼ିକରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିଥା’ନ୍ତି ।

⇒ ନିଯୁକ୍ତି ଗ୍ରହଣ ବ୍ୟତୀତ ଅନେକ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଅଧିକ ପାରମ୍ପରିକ ଉତ୍ପାଦନ କାର୍ଯ୍ୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ବୃହତ୍ ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ତଥା ସେବା ଯୋଗାଇଥା’ନ୍ତି ।

⇒ ସାଧାରଣତଃ ମହିଳାମାନେ ସହରରେ ଥ‌ିବା ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ତଥା ମଧ୍ୟବର୍ଗୀୟ ପରିବାରରେ ଘରୋଇସେବା ମାଧ୍ୟମରେ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିଥା’ନ୍ତି ।

(୨) ସହରୀକରଣ ଓ ସାମାଜିକ ପ୍ରଭାବ – ସହରୀକରଣର ସାମାଜିକ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବଗୁଡ଼ିକ ସାମାଜିକ ସମ୍ପର୍କକୁ; ଯଥା- ପାରିବାରିକ, ପ୍ରସ୍ଥିତିଗତ ତଥା ଜୀବନଶୈଳୀ ଓ ଧାରାଗୁଡ଼ିକୁ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥାଏ ।

⇒ ସମାଜଶାସ୍ତ୍ରବିତ୍ ଆଇ.ପି. ଦେଶାଇ, କେ.ଏମ୍.କାପାଡ଼ିଆ ଏବଂ ଏ.ରସ୍‌ଙ୍କ ଅନୁଭବିକ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ସହରୀ ଯୌଥ ପରିବାର ଧୀରେ ଧୀରେ ଏକକ ପରିବାରରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଯାଉଅଛି । ପରିବାରର ଆକାର କ୍ଷୁଦ୍ର ହୋଇଯାଉଅଛି, ମାତ୍ର ଦୁଇ ତିନୋଟି ପିଢ଼ି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରକ୍ତଗତ ସମ୍ପର୍କ ଆବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହୁଅଛି । ସେମାନେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଅଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦିଓ ସହରୀକରଣର ପ୍ରଭାବରେ ସହରୀ ପରିବାରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଯାଉଅଛି; କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତପକ୍ଷେ ସ୍ଵାଧୀନ ଓ ଭିନ୍ନ ହେବା ଭାବ ବା ବ୍ୟକ୍ତିବାଦର ମନୋଭାବ ସେହି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ପରିବାରଗୁଡ଼ିକରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉନାହିଁ ।

⇒ ଯଦିଓ ସହରୀକରଣ କାରଣରୁ ପରିବାରର ଆକୃତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଅଛି; ତଥାପି ପରିବାରର ଯୁବପିଢ଼ି ସେମାନଙ୍କର ଗୁରୁଜନମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥା’ନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସାମୂହିକ ପାରିବାରିକ ଦାୟିତ୍ଵ ସୂଚାରୁରୂପେ ପ୍ରତିପାଦନ କରିଥା’ନ୍ତି ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

⇒ ସହରୀକରଣର ପ୍ରଭାବରେ ନାରୀ ସ୍ଵାଧୀନତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ସେମାନଙ୍କର ଭୂମିକା ମଧ୍ୟ ପରିମାର୍ଜିତ ହୋଇଥାଏ । ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା ସେମାନଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଏପରିକି ନିଜର ହୋଇଥାଏ । ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା ସେମାନଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଏପରିକି ନିଜର ସହରୀକରଣ ସେମାନଙ୍କୁ ପରିବାରର ଚାରିକାନ୍ଥ ଭିତରେ ସୀମାବଦ୍ଧ ନ କରି ସେମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀକୁ ବଦଳାଇବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇଥାଏ । ବହୁ ଶିକ୍ଷିତା, ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତା ନାରୀ ସହରୀକରଣ ପ୍ରଭାବରେ ବହୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧ୍ଵସଂଖ୍ୟକ ବାଳିକାମାନେ ଶିକ୍ଷାଲାଭର ସୁଯୋଗ ପାଇପାରୁଅଛନ୍ତି ।

⇒ ବିବାହ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନାରୀକୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ତଥା ପ୍ରେରଣା ଦେବାରେ ସହରୀକରଣ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ସହରୀ ସଭ୍ୟତା ଆନ୍ତର୍ଜାତି ବିବାହକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ଏବଂ ଛାଡ଼ପତ୍ରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଇଥାଏ ।

⇒ ସହରୀକରଣର ପ୍ରଭାବରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ସହରୀ ଜୀବନଶୈଳୀ ପ୍ରତି ଅଧ‌ିକ ସଚେତନ ହୋଇ ଏଭଳି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କର ଉଦାର ଚିନ୍ତାଧାରା ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ । ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କର ଉଦାର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ଥାଏ; ଯାହା ସଂକୀର୍ଣ୍ଣତା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସହନଶୀଳତା ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।

⇒ ପାରମ୍ପରିକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ସହରାଭିମୁଖୀ ହୋଇ ଏଲୋପାଥ୍ ଔଷଧ ତଥା ଆଧୁନିକ ଚିକିତ୍ସା ଗ୍ରହଣ କରି ବିଭିନ୍ନ ରୋଗରୁ ଆରୋଗ୍ୟ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ।

(୩) ସହରୀକରଣ ଓ ରାଜନୀତିକ ଦିଗ : ସହରୀକରଣ ରାଜନୀତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ବାଧୀନତା ଆଣିଥାଏ । ସହରୀକରଣ ହେତୁ ପୁରୁଷଙ୍କ ପରି ନାରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ରାଜନୀତିରେ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରିପାରୁଅଛନ୍ତି । କ୍ଷମତା ପ୍ରୟୋଗ ମଧ୍ଯ ସମଭାବରେ କରିପାରୁଅଛନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ରାଜନୀତିକ ସ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରସ୍ଥିତି ଲାଭ କରିପାରୁଅଛନ୍ତି ।

(୪) ସହରୀକରଣ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ : ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ସମାଜକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ । ଫଳସ୍ୱରୂପ ପରିବର୍ଜିତ ତଥା ପରିମାର୍ଜିତ ଚିନ୍ତାଧାରା, ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଓ ଆଧୁନିକୀକରଣରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରୁଅଛି । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ଵାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଅଛି ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟକୁ ରକ୍ଷା କରି ରାଷ୍ଟ୍ର ବିଶ୍ବରେ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିପାରୁଅଛି ।

(୫) ସହରୀକରଣ ଓ ଧର୍ମୀୟ ପୂଜାବିଧ : ସହରୀକରଣ ଧର୍ମୀୟ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ମଧ୍ୟ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପାରମ୍ପରିକ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ଚିନ୍ତାଧାରା, ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସମାଜ ପ୍ରତି କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇଥାଏ; କିନ୍ତୁ ସହରୀକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଉଦାରଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସହରର ଜୀବନଶୈଳୀରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସଠାରୁ ଦୂରେଇଯାଇ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ କାରଣ ଦର୍ଶାଇ ବାସ୍ତବତାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଥାଆନ୍ତି ।

(୬) ସହରୀକରଣ ଓ ବିବିଧତା : ଗମନାଗମନର ସୁବିଧା, ନିଯୁକ୍ତି ସୁବିଧା, ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳୀ ସହର ହୋଇଥିବାରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜାତି, ବର୍ଷ, ଧର୍ମ ଓ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନେ ସହରାଭିମୁଖୀ ହୋଇଥାନ୍ତି ଓ ସେଠିକାର ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ଅନୁକରଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ପରୋକ୍ଷରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ସହରୀଜୀବନ ସହିତ ଆତ୍ମୀକରଣରେ ବ୍ୟକ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତି, ଜାତି, ଧର୍ମ, ଶ୍ରେଣୀ ସହିତ ସୁସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିପାରେ ଓ ସାମାଜିକ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା କରିପାରିଥାଏ । ତେଣୁ ସହରୀଜୀବନ ସହରରେ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାରିପାଶ୍ୱିକ ଅବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ଚଳିବାର କ୍ଷମତା ଦେଇଥାଏ, ଯାହା ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସହରୀ ଜୀବନ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ କରିଥାଏ ।

(୭) ସହରୀକରଣ ଓ ସାମାଜିକ ସ୍ତରୀକରଣ : ପାରମ୍ପରିକ ସମାଜ ଜାତିଭିତ୍ତିକ ସମାଜ ଅଟେ । ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଜାତିଭିତ୍ତିକ ସମାଜ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଜନ୍ମ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଜାତିପ୍ରଥାର ପ୍ରଚଳନ ଥାଏ । କିନ୍ତୁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟକରଣ ଶିକ୍ଷା, ଆଧୁନିକୀକରଣ, ଗମନାଗମନର ସୁବିଧା, ଯୋଗାଯୋଗ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହରାଞ୍ଚଳର ସାମାଜିକ ଏକ ମୁକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ବସବାସ କରୁଅଛନ୍ତି । ଗତିଶୀଳତା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରୁଅଛନ୍ତି ।

ସ୍ତରୀକରଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣି ସମାଜକୁ ଜାତି ପରିବର୍ତ୍ତେ ଶ୍ରେଣୀଭିଭିକ କରିପାରିଅଛି । ଫଳସ୍ବରୂପ ଜନ୍ମଗତ ଅସମାନତା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସୁଯୋଗ ଓ ସୁବିଧାରେ ସମାନତା ଆଣିପାରୁଅଛି । ସହରର ସଦସ୍ୟମାନେ ଜାତିର କଠୋରତାଠାରୁ ଦୂରେଇ ଯାଇ ଏକ ମୁକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ବସବାସ କରୁଅଛନ୍ତି । ଗତିଶୀଳତା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରୁଅଛନ୍ତି ।

(୮) ସହରୀକରଣ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ବିକାଶ : ସମାଜର ବିକାଶ ସହିତ ସହରୀକରଣ ବ୍ୟକ୍ତିର ବିକାଶ କରାଯାଇପାରିଥାଏ । ବ୍ୟକ୍ତିର ମନୋବୃତ୍ତି, ରୁଚି, ବ୍ୟାବହାରିକ ଢାଞ୍ଚାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ । ବ୍ୟକ୍ତିର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣି ବ୍ୟାପକ କରିଥାଏ । ବ୍ୟକ୍ତିର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ଓ ସ୍ବାଧୀନଚେତା କରାଇବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇଥାଏ ।

ଉପରୋକ୍ତ ଆଲୋଚନାରେ ସହରୀକରଣର ପ୍ରଭାବଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ସୁସ୍ପଷ୍ଟ ଧାରଣା ଦିଆଯାଇଛି । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସହିତ ମନୋଭାବର ପରିବର୍ତ୍ତନ ମିଶ୍ରିତ ଅଟେ ତଥ୍ୟ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ବିକାଶ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜାତି, ବର୍ଣ୍ଣ, ଧର୍ମର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିପାରିଥାଏ ଏବଂ ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ସମ୍ପାଦନରେ ସୁଯୋଗ ଦେଇଥାଏ । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ନିଯୁକ୍ତିର ସୁଯୋଗ ବିଭିନ୍ନ ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସହରବାସୀଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥାଏ । ତେଣୁ କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ ସହରୀକରଣ ନିଜେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କାରକ ଅଟେ ଏବଂ ସେହି କାରକଗୁଡ଼ିକ ହିଁ ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।

୪। ସହରୀକରଣର ନକାରାତ୍ମକ ଫଳାଫଳ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସହରୀକରଣ ବହୁ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇଦେଇ ଆସୁଅଛି । କିନ୍ତୁ ଅପରପକ୍ଷରେ କେତେକ ଗୁରୁତର ସମସ୍ୟା ରହିଅଛି ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସମାଜ ଉପରେ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରୁଅଛି । ଶିଳ୍ପୀକରଣ ଓ ଯାନ୍ତ୍ରିକୀକରଣ ସମାଜରେ ବହୁ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା ଉପୁଜାଇ ଅସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରୁଅଛି ।

(୧) ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରଭାବ :
(କ) ସାମାଜିକ ସମବେଦନାର ହ୍ରାସ – ସହରର ଜନସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବାରୁ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ସହାନୁଭୂତିଶୀଳତା ଓ ସମବେଦନା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇ ନଥାଏ । ଫଳରେ ସହରରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ପରସ୍ପରର ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିପାରିଥା’ନ୍ତି । ତେଣୁ ସହରାଭିମୁଖୀ ହୋଇ ବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ବାର୍ଥକୈନ୍ଦ୍ରିକ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥିତି ପ୍ରତି କ୍ଷଣେମାତ୍ର ସଚେତନ ହୋଇ ନ ଥାଏ ବା ସହାନୁଭୂତିଶୀଳ ହୋଇ ନ ଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

(ଖ) ପାରିବାରିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ହ୍ରାସ – ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହେବା ଫଳରେ ପାରିବାରିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ହ୍ରାସ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ରକ୍ଷଣଶୀଳ ମନୋଭାବ ସହରାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇନଥାଏ । ସହରରେ ସଂରଚନା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏକକ ଭାବରେ ହୋଇପାରି ନଥାଏ । ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣର ଅଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ । ଏପରିକି ସହରୀକରଣ ପରିବାର ସଂଜ୍ଞାକୁ ନୂତନ ରୂପେ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଅଛି, ଯାହା କୁହାଯାଏ ସହରୀକରଣର ପ୍ରଭାବରେ ପରିବାରର ସଂରଚନାରେ ଏକକ ରୂପ କିନ୍ତୁ ପ୍ରକାର୍ଯ୍ୟରେ ଯୌଥ ରୂପ ଥାଏ ।

କେତେକ ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ ନିମନ୍ତେ ପରିବାର ସଙ୍ଗରେ ନ ଆଣି ଏକୁଟିଆ ଆସିଥା’ନ୍ତି ଓ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟମାନେ ଗ୍ରାମର ଯୌଥ ପରିବାର ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କରିଥା’ନ୍ତି । ଯାହାଫଳରେ ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱଚ୍ଛଳତା ବ୍ୟତୀତ ବ୍ୟାବହାରିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ପରିବାରର ଭୂମିକା ଗୌଣ ହୋଇଯାଏ । ସହରରେ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟମାନେ ନ ଥିବାରୁ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଏକାକୀ ଜୀବନ ବିତାଇବାକୁ ମଧ୍ୟ ପଡ଼ିଥାଏ । ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ସେ ଅବସରକାଳୀନ ସମୟକୁ କୁସଙ୍ଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିତାଇ ନାନା ଅପ୍ରୀତିକର ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।

(ଗ) ପରିବାର ସଂରଚନାରେ ପରିବର୍ତ୍ତେ – ସହରମାନଙ୍କରେ ଯୌଥ ପରିବାର ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏକକ ପରିବାର ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ, ଯେଉଁଠାରେ ସ୍ୱାମୀ, ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ସେମାନଙ୍କର ଅବିବାହିତ ସନ୍ତାନ ଓ ସନ୍ତତିମାନେ ବାସ କରିଥା’ନ୍ତି । ପରିବାରକୁ ଆର୍ଥିକ ପରୋକ୍ଷରେ ଯୌଥ ପରିବାରର ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇ ଏକ ସ୍ବାଧୀନ ଜୀବନ ବିତାଇ ପାରୁଅଛନ୍ତି । ସମୟକ୍ରମେ କ୍ଷୁଦ୍ର ପରିବାର ମଧ୍ୟରେ ବାସ କରି ନିର୍ଜନତା ଅନୁଭବ କରି ମାନସିକ ଅଶାନ୍ତି ଭୋଗ କରୁଅଛନ୍ତି । ଅଧ୍ଵ ଜନବସତି ହେତୁ ରହିବାରେ ସୁବିଧାଜନକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନଥାଏ ।

ଅନେକ ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ବାସ କରିବା କଷ୍ଟକର ବ୍ୟାପାର ହୋଇଥାଏ । ବୃହତ୍ ସହର ବା ମେଗା ସହରଗୁଡ଼ିକରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ବାସସ୍ଥାନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୟନୀୟ ହୋଇଥାଏ । ଫଳସ୍ୱରୂପ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ବାସ କରୁଥିବାରୁ ଅସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ଏପରିକି ବହୁ ଲୋକ ଅଣସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ହୋଇଯା’ନ୍ତି । ସଙ୍ଗ ଦୋଷରେ ନିଶାଖୋର ହୋଇ ସହରୀ ଅବସ୍ଥାକୁ କଳୁଷିତ କରିଥା’ନ୍ତି ।

(ଘ) ପାରିପାର୍ଶ୍ବକ ଅବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ଚଳଣି ବା ପ୍ରୟୋଜନାନୁଯାୟୀ ବାସସ୍ଥାନର ଅଭାବ – ଅଧୂକ ଜନବସତି ହେତୁ ରହିବାରେ ସୁବିଧାଜନକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନଥାଏ । ଅନେକ ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ବାସ କରିବା କଷ୍ଟକର ବ୍ୟାପାର ହୋଇଥାଏ । ବୃହତ୍ ସହର ବା ମେଗା ସହରଗୁଡ଼ିକରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ବାସସ୍ଥାନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୟନୀୟ ହୋଇଥାଏ । ଫଳସ୍ୱରୂପ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ବାସ କରୁଥିବାରୁ ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ଏପରିକି ବହୁ ଲୋକ ଅଣସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ହୋଇଯା’ନ୍ତି । ସଙ୍ଗ ଦୋଷରେ ନିଶାଖୋର ହୋଇ ସହରୀ ଅବସ୍ଥାକୁ କଳୁଷିତ କରିଥା’ନ୍ତି ।

(ଙ) ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ – ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପୁରାତନ ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ କୁଠାରାଘାତ କରିଥାଏ । ସାମାଜିକ ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଇବାକୁ ବ୍ୟକ୍ତି କୁଣ୍ଠାବୋଧ କରିଥାଏ । ସହରରେ ଅବସରକାଳୀନ ସମୟ ବିତାଇବାପାଇଁ ନାନା କୁପଥ ଅନୁସରଣ କରିଥାଏ । ବୈବାହିକ ଜୀବନକୁ ସଂସ୍କାରମୂଳକ ଭାବରେ ବିତାଇବାକୁ ଅନିଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ । ବିବାହକୁ ଏକ ଚୁକ୍ତି ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଥାଏ । ଏକତ୍ର ସହାବସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ ଯାହା ପାରମ୍ପରିକ ବୈବାହିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଗୁରୁତ୍ଵ ଓ ପରିତ୍ରତାକୁ କ୍ଷୁଣ୍ଣ କରିଥାଏ ।

(ଚ) ଧର୍ମୀୟ ପ୍ରଭାବରେ ହ୍ରାସ · ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ପଡ଼ିଥାଏ । ସହରୀ ଜୀବନ ବିତାଉଥିବା ଲୋକମାନେ ସାଧାରଣତଃ ନିଜର ସ୍ବାର୍ଥସାଧନରେ ସମୟକୁ ବିନିଯୋଗ କରିଥା’ନ୍ତି । ପ୍ରାୟତଃ ସେମାନେ ବସ୍ତୁବାଦୀ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ, ଧର୍ମୀୟ ବିଶ୍ଵାସକୁ ସହଜରେ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୁହନ୍ତି ବା ସମୟର ଅଭାବରୁ ଧର୍ମକାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିବାରେ ଅକ୍ଷମ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷବାଦଦ୍ୱାରା ସହରର ଲୋକମାନେ ପରସ୍ପରର ଧର୍ମ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥା’ନ୍ତି । କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଧର୍ମକୁ ମାଧ୍ୟମ କରି ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକତା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରୁଅଛନ୍ତି ଯାହା ସମାଜକୁ ବିଘଟିତ କରିଥା’ନ୍ତି ।

(ଛ) ନାରୀ ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହରମାନଙ୍କରେ ନାରୀ ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ଆଶାନୁରୂପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଅଛି । ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା ସେମାନଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଅଛି । ଆର୍ଥନୀତିକ ସ୍ଵାଧୀନତା ପାଇବାପାଇଁ ସେମାନେ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିଥା’ନ୍ତି । ନିଯୁକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ଆର୍ଥନୀତିକ ସ୍ଵାଧୀନତା ତଥା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାଧୀନତା ହାସଲ କରିଥା’ନ୍ତି । ଫଳସ୍ବରୂପ ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ପିତୃକୈନ୍ଦ୍ରିକ ପରିବାରର ଗୁରୁତ୍ଵ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ । ସେମାନଙ୍କୁ ଭିଭିକରି ପାରିବାରିକ କନ୍ଦଳ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।

ଛାଡ଼ପତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପରିବାର ବିଘଟନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଅଛି । ଦେଖାଯାଇଥାଏ ଅଧିକାଂଶ ବିବାହିତା ମହିଳା ନିଜର ସ୍ଵାଧୀନତା, ସ୍ୱାଭିମାନକୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇ ପାରମ୍ପରିକ ପରିବାରରେ ନିଜକୁ ଆବଦ୍ଧ ନକରି ଛାଡ଼ପତ୍ରର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ ପରିବାରକୁ ବିଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିଥା’ନ୍ତି ।

(ଜ) ଆମୋଦପ୍ରମୋଦର ଢାଞ୍ଚାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ – ସହରୀକରଣର ପ୍ରଭାବରେ ଆମୋଦପ୍ରମୋଦର ବ୍ୟବସାୟୀକରଣ ହୋଇଯାଉଅଛି ଏବଂ ଏହି ଆମୋଦପ୍ରମୋଦ ପାଇଁ ସହରାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ମୂଲ୍ୟ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ; ଯଥା- ସିନେମା, କ୍ଲବ୍ ଇତ୍ୟାଦି ମାଧ୍ୟମରେ ।

(୨) ସାମାଜିକ ଆର୍ଥନୀତିକ ପ୍ରଭାବ :
(କ) ଉଚ୍ଚ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଘନତ୍ବ – ସହରରେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧି ଅସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ଏହାର ଜନବହୁଳତା ଜମି, ଗୃହସମସ୍ୟା ଆଦି ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ଅନ୍ୟାୟ ଭାବରେ ସହରର ଲୋକମାନେ ଜମି ନିଜ ଅଧୀନକୁ ଆଣି ବ୍ୟବହାର କରିଥା’ନ୍ତି ।

(ଖ) ବସ୍ତି ବୃଦ୍ଧି – ସହରରେ ବାସସ୍ଥାନର ଅଭାବରୁ ଅନେକ ବସ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଅଛି । ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଯେଉଁ ନିମ୍ନବର୍ଗର ଲୋକମାନେ ନିଜର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ସହର ଆସିଥା’ନ୍ତି ସେମାନେ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟ ଦେଇ ଭଡ଼ାଘରେ ବାସ ନ କରି ବସ୍ତି ଅଞ୍ଚଳରେ ରହିବାକୁ ଅଧ୍ବକ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି । ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ ନିମନ୍ତେ ଅନେକ କୁକାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି, ଯଥା- ଚୋରି, ବାଳଅପରାଧ ଇତ୍ୟାଦି । କାର୍ଯ୍ୟର ଅବସ୍ଥାରେ ବୀତସ୍ପୃହ ହୋଇ ସେମାନେ ମଦ୍ୟପାନ କରିଥାନ୍ତି ।

(ଗ) ଦୁର୍ନୀତି, ସଂଘର୍ଷ ଓ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ବୃଦ୍ଧି – ସହରାଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ମାତ୍ରା ଅଧ୍ଵ ଥାଏ । ସେହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାରୁ ସଂଘର୍ଷ ଉପୁଜିଥାଏ ଏବଂ ସେହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାରୁ କଳାବେପାରୀ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଅର୍ଥ ଲାଳସାରେ, ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ଯାପନ ପାଇଁ ସେମାନେ ଦୁର୍ନୀତିର ପଥ ଅନୁସରଣ କରିଥା’ନ୍ତି ।

(ଘ) ଭିକ୍ଷାବୃତ୍ତି – ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଗତିଶୀଳତା ମାଧ୍ୟମରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସହରାଭିମୁଖୀ କରାଇଥାଏ । କେତେକ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି ଦୁର୍ନୀତି ଓ ସଂଘର୍ଷ ତଥା ପ୍ରତିଯୋଗିତା ମାଧ୍ୟମରେ ଆଣିଥା’ନ୍ତି; କିନ୍ତୁ ଅନେକ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଛାଡ଼ି ଭିକ୍ଷାବୃତ୍ତି ପାଇଁ ସହରକୁ ଆସିଥାନ୍ତି ଓ କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ, ଯଥା- ବସ୍ ରହିବା ସ୍ଥଳୀ, ରେଳଷ୍ଟେସନ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀ ଇତ୍ୟାଦିରେ ଭିକ୍ଷା ବୃତ୍ତି କରି ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରିଥାନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ଭିକ୍ଷୁକ ଅର୍ଥ ଆଶାରେ ପକେଟମାର, ଟଙ୍କା ଛଡ଼େଇବା କାର୍ଯ୍ୟରେ ଏପରିକି ଅଣସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଏହା ସହର ପରିବେଶକୁ କଳୁଷିତ କରିଥାଏ ।

(ଙ) ବେକାରୀ ସମସ୍ୟା – ସହରର ଜନବହୁଳତା ଏବଂ ଦ୍ରୁତ ଗତିଶୀଳତା ବେକାରୀ ସମସ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ । ଅନେକ ଚାକିରି ଆଶାରେ ସହରାଭିମୁଖୀ ହୋଇଥା’ନ୍ତି କିନ୍ତୁ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ବିଫଳ ହୋଇ ସେଠାରେ ବେକାରୀ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ସାମାଜିକ ତଥା ଆର୍ଥିକ ପରିବେଶକୁ କଳୁଷିତ କରିଥା’ନ୍ତି ।

(୩) ପରିବେଷ୍ଟନୀର ପ୍ରଭାବ : ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ଅଧୂକସଂଖ୍ୟାରେ ସହରାଞ୍ଚଳକୁ ଆସିଥା’ନ୍ତି ଏବଂ ପରୋକ୍ଷରେ ପରିବେଶକୁ କଳୁଷିତ କରିଥା’ନ୍ତି ଓ ପରିବେଶଗତ ଗୁଣ ହ୍ରାସ ହୋଇଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

(କ) ରକ୍ତାଧ୍ବ ବା କଫ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥା । ଶ୍ଵାସରୁଦ୍ଧ ପରିବେଶ – ସହରରେ ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ଯାନବାହନ ଚଳାଚଳ ଓ ଏହାର ନିର୍ଗତ ଧୂଆଁ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ପରିବେଶର କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଥାଏ । ବ୍ୟକ୍ତି ନାନା ରୋଗର ଶିକାର ହୋଇଥାଏ । ଶବ୍ଦ ପ୍ରଦୂଷଣ; ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ଇତ୍ୟାଦି ପରିବେଶକୁ ଦୂଷିତ କରି ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀର ଉପରେ କୁପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତି ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

(ଖ) ଗୃହ ସମସ୍ୟା – ସହରରେ ବାସ କରିବାପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମନମୁତାବକ ଘର ମିଳୁ ନଥିବାରୁ ଅନେକ ନିମ୍ନବର୍ଗର ଲୋକମାନେ ବସ୍ତି ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରିଥା’ନ୍ତି । ତା’ଛଡ଼ା ଘରୋଇ ସେବା ନିମନ୍ତେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରୁ ଆସିଥିବା ଅନେକ ପରିବାର ବସ୍ତି ଅଞ୍ଚଳକୁ ନିଜର ବାସସ୍ଥଳୀ କରିନେଇଥା’ନ୍ତି । ସେଠାରେ ନର୍ଦ୍ଦମାଦ୍ୱାରା ମଇଳା ନିର୍ଗମର ସୁବ୍ୟବସ୍ଥା ନ ଥିବାରୁ ନିଷ୍କାସିତ ଅଦରକାରୀ ପଦାର୍ଥ ପରିବେଶକୁ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଦୂଷିତ କରାଇଥାଏ । ଅସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର ପରିବେଶ ଓ ବାସଗୃହ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ଲୋକ ବାସ କରିଥା’ନ୍ତି । ଫଳରେ ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ।

(ଗ) ଜଳ ସମସ୍ୟା – ସହରରେ ଜଳ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ଯଦିଓ ବିଶୋଧ ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଣର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଅଛି ତଥାପି ଜନବହୁଳତା ଏତେ ଅଧିକ ଯେ ପାନୀୟ ଜଳଯୋଗାଣ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣରେ ଯୋଗାଇ ହୁଏ ନାହିଁ । ଏପରିକି ଅସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟକର ପରିବେଶ ମଧ୍ୟରୁ ଜଳ ସଂଗ୍ରହ କରି ବ୍ୟବହାର ବ୍ୟକ୍ତିର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟପକ୍ଷେ କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇଥାଏ । ନାଳନର୍ଦ୍ଦମା ଏବଂ କଳକାରଖାନାର ନିର୍ଗତ ଧୂଆଁ, ଜଳ, ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ କରିଥାଏ । ଫଳରେ ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷିତ ହୋଇଥାଏ ।

(୪) ଆଞ୍ଚଳିକ ପ୍ରଭାବ : ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଭଳି ସହରାଞ୍ଚଳ ମଧ୍ଯ ଏକ ଭୌଗୋଳିକ ଅଞ୍ଚଳ ଅଟେ । ଶିଳ୍ପୀକରଣର ପ୍ରଭାବରେ ସହରୀକରଣର ଗତିଶୀଳତା ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା । ଫଳରେ ସହରରେ ଥ‌ିବା କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟ ନିମନ୍ତେ କ୍ଷେତରେ ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ଗଢ଼ିଉଠିଲା । ପରିବେଶ ସଂକୁଚିତ ହୋଇଗଲା । ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତି ଆଦର ସହର ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଇପାରିଲା । ଗ୍ରାମର ମୁକ୍ତ ପରିବେଶର ଅଧିବାସୀମାନେ ସହରାଞ୍ଚଳାଭିମୁଖୀ ହୋଇ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କଲେ । କୃଷି ପରିବର୍ତ୍ତେ ନିଯୁକ୍ତି ଜୀବନର ଧାରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଲା । ସହରାଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ବୃଦ୍ଧି ହେବାରେ ଲାଗିଲା । ଗମନାଗମନ ସୁବିଧା ସହର ପରିବେଶକୁ ପ୍ରଦୂଷିତ କରିବା ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ସମ୍ପଦର ଅପଚୟ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରିଲା ।

ଉପରୋକ୍ତ ଆଲୋଚନାରୁ ଜଣାପଡ଼େ ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉଭୟ ସକାରାତ୍ମକ ଏବଂ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ସମାଜ ଉପରେ ପକାଇଥାଏ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅଧୂକ ତ୍ବରାନ୍ବିତ କରିବାପାଇଁ ସହରାଞ୍ଚଳର ପଦ୍ଧତିଗତ ଉନ୍ନତି ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଅଛି ଯାହା ଆଞ୍ଚଳିକ ତଥା ସହର ନବୀକରଣ ଯୋଜନାର ପ୍ରଣୟନ ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ଭବପର ହୋଇପାରିବ । ତେଣୁ ସଂରଚନାର ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣରୁ ଅର୍ଥାତ୍ ସହରର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରୁ ସ୍ଥାନୀୟ କ୍ଷୁଦ୍ର ସହରକୁ କ୍ଷମତା, ଅଧିକାର ଇତ୍ୟାଦି ହସ୍ତାନ୍ତର ସହରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିପାରିବ ।

୫। ଜଗତୀକରଣ କ’ଣ ? ଏହାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ, ଯାହାଦ୍ଵାରା ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଅନୁଭୂତ, ପ୍ରସାରିତ ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ବିଚାରସମୂହକୁ ବିଶ୍ବବ୍ୟାପୀ ଏକ ମାନଯୁକ୍ତ କରାଇ ପାରିଥାଏ । ରୁଚିସମ୍ପନ୍ନ ଯୋଗାଯୋଗ, ଗମନାଗମନରେ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବିଜ୍ଞାନଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରୟୋଗ ଏବଂ ସେବା, ସାମୂହିକ ବାସ ନିମିତ୍ତ ପ୍ରବାସ ଯାତ୍ରା, ଜନସାଧାରଣଙ୍କର ଗତିବିଧ, ଆର୍ଥନୀତିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ସ୍ତର ଇତ୍ୟାଦିଗୁଡ଼ିକ ଜାତୀୟ ବଜାରରେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ହେବାରେ ଲାଗିଅଛି ।

ଜଗତୀକରଣକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରାଇବାରେ ଶିଳ୍ପାୟତନ ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟିକ ଦଳୀୟ ସହଯୋଗର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଅଛି । ଏହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବକୁ ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଗ୍ରାମରେ ପରିଗଣିତ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରୁଅଛି।

(୧) ରୋଲାଣ୍ଡ ରବର୍ଟସନ – ରୋଲାଣ୍ଡ ରବର୍ଟସନ୍ ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗର ଜନକ ଅଟନ୍ତି । ସେ ହେଉଛନ୍ତି ବିଶ୍ବର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟକ୍ତି ଯିଏ କି ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦର ମୌଳିକ ଧାରଣା ସୂଚାଇଥିଲେ । ରବର୍ଟସନ୍‌ଙ୍କ ଭାଷାରେ ‘ଜଗତୀକରଣ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଏକ ଆଧୁନିକ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ପରିଦୃଷ୍ଟ ଘଟଣା ବା ସତ୍ୟ ଅଟେ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଘନିଷ୍ଠ ଭାବରେ ଆଧୁନିକତା, ଆଧୁନିକୀକରଣ, ପ୍ରାକ୍ ଆଧୁନିକତା ଏବଂ ପ୍ରାକ୍ ଆଧୁନିକୀକରଣ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଟେ । ତେଣୁ ଜଗତୀକରଣ ଏକ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ।’’

(୨) ମାଲକମ୍ ୱାଟରସଙ୍କ ଭାଷାରେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ଏକ ସାମାଜିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ, ଯେଉଁଥରେ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଥିବା ଭୌଗୋଳିକ କଟକଣା ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଯେଉଁଥରେ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଅଧ‌ିକ ମାତ୍ରାରେ ସଚେତନ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଦୂରତା ପଛକୁ ହଟିଯାଉଅଛି ।’’

ଉପରୋକ୍ତ ସଂଜ୍ଞାରୁ ଜଣାପଡ଼େ ଯେ, ଜଗତୀକରଣ ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ ବା ଧାରା ଯାହାଦ୍ୱାରା ବିଭିନ୍ନ ଆଦର୍ଶ, ଚିନ୍ତା, ସୂଚନା, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପଦାର୍ଥ ଓ ସେବାରେ ପାରସ୍ପରିକ ହସ୍ତାନ୍ତରୀକରଣ ସମ୍ଭବ ହୁଏ ଏବଂ ପ୍ରଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ । ସଂସ୍କୃତି, ପ୍ରଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଜ୍ଞାନ, ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସେବାରେ, ବାଣିଜ୍ୟ ବେପାରରେ ସୁବିଧା କରାଇବାରେ ପଦ୍ଧତି ଓ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବ୍ୟବହାର କରାଇ ଯୋଗାଯୋଗ, ଗମନାଗମନରେ ଆଧୁନିକୀକରଣ କରାଇବାରେ ତଥା ରାଜନୀତିକ, ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ସହଯୋଗିତା ସ୍ଥାପନ କରି ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ଯମରେ ବିଶ୍ବକୁ ଏକ ‘ବିଶ୍ଵ ବ୍ୟାପ୍ତି ଗ୍ରାମ’ରେ ପରିଣତ କରାଇପାରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥାଏ ।

‘ବିଶ୍ବ ଗ୍ରାମ’ ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରଥମେ ମାର୍ଶାଲ୍ ମ୍ୟାକ୍ ଲୁହାନ ୧୯୬୦ ଦଶକରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ । ସେ ନିଜର ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ମାଧ୍ୟମରେ ସୂଚାଇଥିଲେ ଯେ, ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବିପ୍ଳବ ନିଶ୍ଚିତଭାବରେ ବିଶ୍ଵରେ ସମୟ ଓ ସୀମାକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରିବ ।

ଜଗତୀକରଣର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ:
ଗୋରାନ ଥରବର୍ଣ୍ଣଙ୍କ ମତାନୁଯାୟୀ ଜଗତୀକରଣରେ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ, ଯଥା-

(୧) ଜଗତୀକରଣ ବ୍ୟାପକ ଅଟେ – ଜଗତୀକରଣ ଏକ ବିଶ୍ବବ୍ୟାପୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ଯମରେ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ରାଷ୍ଟ୍ର ଆର୍ଥନୀତିକ, ରାଜନୀତିକ, ସାମାଜିକ ତଥା ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସମୃଦ୍ଧ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାର ପରିସୀମା ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ଅଟେ । ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ଦେଶ ନିଜ ନିଜର ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ବାଣିଜ୍ୟିକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ, ବିନିମୟ ବିଶ୍ବବଜାର ମାଧ୍ୟମରେ ଉପଲବ୍ଧ କରିପାରିଥାଏ ।

(୨) ଜଗତୀକରଣ ଏକ ପୁରାତନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ ଜଗତୀକରଣ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଆସୁଅଛି । ଏହି ଶବ୍ଦ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ୧୯୬୦ ମସିହାରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଆୟମାରମ୍ଭ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଅଛି । ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ‘ଇଉରୋପୀୟ ପୁଞ୍ଜିବାଦୀ’ର ରୂପ ଦିଆଯିବାସ୍ଥଳେ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଅପସାରିତ ଉପନିବେଶବାଦର ରୂପ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

୧୯୭୦ ଦଶକର ଶେଷ ଭାଗରେ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଉଦାର ଆଦର୍ଶବାଦ ଏବଂ ୧୯୮୦ ଦଶକ ଏହି ଜଗତୀକରଣର ଆୟମାରମ୍ଭ ବୋଲି ମଧ୍ଯ ବିବେଚନା କରାଯାଇଥାଏ । ଏପରିକି ରବର୍ଟସନ୍‌ଙ୍କ ମତାନୁଯାୟୀ ‘ଜଗତୀକରଣ’ ୧୯୮୦ ଦଶକର ମଧ୍ୟଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟାବହାରିକ ଶବ୍ଦରୂପେ ବିଦ୍ବାନୀଙ୍କଦ୍ଵାରା ସ୍ଵୀକୃତି ଲାଭ କରିପାରି ନଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସମୟକ୍ରମେ ଏହା ବିଶ୍ଵ ସମାଜରେ ସୁପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଲାଭ କରିପାରିଥିଲା । ତେବେ ରବର୍ଟସନ୍‌ଙ୍କ ମତରେ ‘ଜଗତୀକରଣ’ର ଇତିହାସ ପୁରାତନ ଅଟେ ।

(୩) ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସ୍ତର ମଧ୍ଯରେ ଗତି କରିଥାଏ – ରବର୍ଟସନ୍‌ଙ୍କ ମତରେ ଜଗତୀକରଣର ବିକାଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଞ୍ଚଗୋଟି ସ୍ତର ମଧ୍ୟଦେଇ ଗତି କରିଥାଏ, ଯଥା-
ପର୍ଯ୍ୟାୟ ୧କୁ ଜର୍ମିନାଲ ଫେଜ୍ (ଇଉରୋପ ୧୪୦୦-୧୭୫୦) କୁହାଯାଏ । ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟାପାରିକ ସମ୍ପର୍କର ମୂଳଭିଭି ଇଉରୋପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଚର୍ଜଗୁଡ଼ିକ ବିଶ୍ଵବ୍ୟାପକତା ଲାଭ କରିଥିଲା । ତେଣୁ ଜଗତୀକରଣ ଇଉରୋପରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ ।

ଦ୍ଵିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଇନ୍‌ସିପିଏଣ୍ଟ ଫେଜ ବା ଆଦ୍ୟ ଅବସ୍ଥା (ଇଉରୋପ, ୧୭୫୦-୧୮୨୫) କୁହାଯାଏ । ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଔପଚାରିକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ପର୍କର ରୂପରେଖ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା । ଜାତିଭିଭିକ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପ, ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବୁଝାମଣା, ରାଷ୍ଟ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟରେ କୂଟନୀତିକ ସମ୍ପର୍କ, ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସହଯୋଗ ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନବାଦର ବିଚାରଧାରା ଜଗତୀକରଣକୁ ସ୍ବୀକୃତି ଦେବାରେ ସହଯୋଗ କରିଥିଲା ।

ତୃତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଟେକ୍ ଅଫ୍ ଫେଜ୍ ବା ଅପସାରିତ ପର୍ଯ୍ୟାୟ (୧୮୭୫-୧୯୨୫) କୁହାଯାଏ । ଏହି ସମୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସମାଜର ଗ୍ରହଣୀୟ ବିଚାର ଆସିପାରିଥିଲା । ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ବିଶ୍ଵବ୍ୟାପକତା, ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଦ୍ରୁତ ବିଶ୍ବବ୍ୟାପକତାରେ ଉନ୍ନତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା । ଏଥ୍‌ସହିତ ଏକ ଏକକ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମାଜର ଧାରଣା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ମାନବୀୟ ଧର୍ମର ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ ହୋଇପାରିଥିଲା ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

ଚତୁର୍ଥ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଷ୍ଟୁଗଲ ଫର୍ ହିଗେମୋନି ବା ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଉପରେ ସଂଘର୍ଷ ମାଧ୍ୟମରେ ଆଧୂପତ୍ୟ ବିସ୍ତାରର ପର୍ଯ୍ୟାୟ (୧୯୨୫-୧୯୬୯) ରୂପେ ପରିଗଣିତ କରାଯାଏ । ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଜଗତୀକରଣର ବିଦ୍ବେଷ ତଥା ଯୁଦ୍ଧର ରୂପରେଖ ନେଇ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲା । ଜୀବନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସଂଘର୍ଷ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା । ଅଣୁବୋମା, ଅପରାଧ, ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧକୁ ମାଧ୍ୟମ କରି ବ୍ୟକ୍ତି, ସମାଜ ଓ ସାମାଜ ସମାଜ ମଧ୍ୟରେ ତିକ୍ତତା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିଲା ।

ପଞ୍ଚମ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଅନ୍ସଟର୍ନିଟି ଫେଜ୍ ବା ଅନିଶ୍ଚିତତା ପର୍ଯ୍ୟାୟ (୧୯୬୯-୧୯୯୨) କୁହାଯାଏ । ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ବିଶେଷତଃ ମହାକାଶ ଅନୁସନ୍ଧାନ, ପ୍ରାକ୍ ବସ୍ତୁବାଦୀ ଚିନ୍ତାଧାରା, ବିଶ୍ବସମୁଦାୟ, ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ସମ୍ପର୍କ, ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶଗତ ସମସ୍ୟା, ମହାକାଶ ପ୍ରଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ବିଦ୍ୟା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଅଟେ । ଏହି ମାଧ୍ୟମ ଦେଇ ଜଗତୀକରଣ ନିଜର ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିପାରିଅଛି ।
ଅଦ୍ୟାବଧୂ ଜଗତୀକରଣ ଏହି ଅନିଶ୍ଚିତତା ପର୍ଯ୍ୟାୟର ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ବ୍ୟକ୍ତି ତଥା ସମାଜରେ ସମଭାବରେ ପରିଦୃଷ୍ଟ କରାଇବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇଅଛି ।

(୪) ଜଗତୀକରଣ ବହୁବିଧ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଧାରଣାକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ – ଏମ୍.ଏସ୍.ଆର୍କରଙ୍କର ସୁଚିନ୍ତିତ ଚିନ୍ତାଧାରା ଜଗତୀକରଣ ଯୁଗରେ ସାମାଜିକ ପ୍ରଭାବର ଗୁରୁତ୍ଵକୁ ଦୃଷ୍ଟିପାତ କରିଥାଏ । ତାଙ୍କରି ଭାଷାରେ ସମାଜଗୁଡ଼ିକ ସମାଜଶାସ୍ତ୍ରର ଏକ ବିଶ୍ଵ ଅଟେ, ଯାହା ସୂଚାଇଦିଏ ଯେ, ବିଶ୍ଵ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକ ଆଂଶିକ ଭାବରେ ସାମାଜିକ ବାସ୍ତବତା ଏବଂ ସର୍ବତ୍ର ସଙ୍ଗଠନକ୍ଷମ ଅଟେ । ମାଲକମ୍ ୱାଟରସ୍ ଏବଂ ଅନେକ ସମାଜଶାସ୍ତ୍ରବିତ୍ ମତପୋଷଣ କରିଅଛନ୍ତି ଯେ, ଜଗତୀକରଣର ସାଧାରଣତଃ ତିନିଗୋଟି ଦିଗ ରହିଅଛି, ଯଥା-

  • ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଜଗତୀକରଣ
  • ରାଜନୀତିକ ଜଗତୀକରଣ
  • ସାଂସ୍କୃତିକ ଜଗତୀକରଣ

(i) ଆର୍ଥନୀତିକ ଜଗତୀକରଣ – ପୁଞ୍ଜିବାଦ ଆର୍ଥନୀତିକ ଜଗତୀକରଣର ଏକ ଯାନ କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ । ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟାପାର, ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଶ୍ରମବିଭାଜନ, ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଉଦ୍ୟୋଗ, ସାଙ୍ଗଠନିକ ବିଭାଗ, ମୁଦ୍ରାର ବୈଦେଶିକ ବିନିମୟ ଓ ଅର୍ଥ ପରିଚାଳନା, ଦ୍ୱି-ପାକ୍ଷିକ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗତ ଶ୍ରେଣୀସମୂହ ଇତ୍ୟାଦି ଆର୍ଥନୀତିକ ଜଗତୀକରଣର ଅଟେ । ବିକଶିତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ଅନୁନ୍ନତ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ସହିତ କିପରି ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପର୍କ ରଖାଯିବ ଏହା ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଅଟେ ।

(ii) ରାଜନୀତିକ ଜଗତୀକରଣ – ରାଜନୀତିକ ଜଗତୀକରଣରେ ଅଧିକାଂଶ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା, ଯୋଗାଯୋଗ ଓ ଆର୍ଥନୀତିକ ପରିଚାଳନା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଓ ଆନ୍ତଃସରକାରୀ ନିୟମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ବୃହତ୍ ରାଜନୀତିକ ସଂସ୍ଥା ସହିତ ସହବନ୍ଧିତ, ଯଥା- ଇଉରୋପୀୟ ସଂଘ, ଆସୋସିଏସନ ଅଫ୍ ସାଉଥ-ଇଷ୍ଟ ଏସିଆନ୍ ନ୍ୟାସନାଲ, ନାଟୋ (ନର୍ଥ ଆଟଲାଣ୍ଟିକ୍ ଟ୍ରିଟି ଅର୍ଗାନାଇଜେସନ୍, ଅର୍ଗାନାଇଜେସନ ଅଫ୍ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଏକ୍ସପୋର୍ଟିଙ୍ଗ କଣ୍ଟ୍ରିଜ୍, ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସଙ୍ଗଠନ, ଯଥା- ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର, ବିଶ୍ଵବାଣିଜ୍ୟ ସଙ୍ଗଠନ, ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଅର୍ଥ ପାଣ୍ଠି ଇତ୍ୟାଦି । ଉପରୋକ୍ତ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ଦମନମୂଳକ ଓ ଆଇନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରେ । ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆଇନଦ୍ୱାରା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବର ରାଜନୀତିରେ ଶୃଙ୍ଖଳା ଆଣିବାରେ ଜଗତୀକରଣ ବିଶେଷ ସହାୟକ ହେଉଅଛି ଏବଂ ବିଶ୍ବସ୍ତରରେ ରାଜନୀତିକ ସ୍ଥିରତା ଆଣିପାରୁଅଛି ।

(iii) ସାଂସ୍କୃତିକ ଜଗତୀକରଣ – ସାଂସ୍କୃତିକ ଜଗତୀକରଣ ବିଶ୍ଵ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଅନେକାଂଶରେ ପ୍ରଭାବିତ ଏବଂ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାଶୀଳ କରାଇଥାଏ, ଯାହାର ଫଳସ୍ବରୂପ ଜଗତୀକରଣର ତୃତୀୟ ପ୍ରବାହ, ଯଥା- କୃଷିଭିତ୍ତିକ ଓ ଶିଳ୍ପଭିଭିକ ପ୍ରବାହରୁ

ଜ୍ଞାନଭିଭିକ ପ୍ରବାହରେ ପହଞ୍ଚିପାରିଅଛି । ଏହି ପ୍ରକାର ଜଗତୀକରଣ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ସାଧାରଣ ଅତ୍ୟଧିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧସୂଚକ ଭିନ୍ନତା ମଧ୍ଯରୁ ଐକ୍ୟଭାବ ଜାଗ୍ରତ କରାଇବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇପାରୁଅଛି ଏବଂ ସଂସ୍କୃତୀକରଣର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମାଧ୍ୟମ ରୂପେ ନିଜକୁ ପରିଗଣିତ କରାଇପାରୁଅଛି । ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କର ନିଜସ୍ବ ଜୀବନଶୈଳୀ ବିଶ୍ଵ ବଜାରର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇପାରୁଅଛି । ଫଳସ୍ବରୂପ ଭାରତୀୟ ପ୍ରସାରିତ ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ଯୋଗାଯୋଗ ପଦ୍ଧତିରେ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିପ୍ଳବ ଆଣିପାରୁଅଛି ।

ଏହା ଉଭୟ ସମୟ ଓ ଦୂରତ୍ୱକୁ ସଙ୍କୁଚିତ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରୁଅଛି । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମାଜଶାସ୍ତ୍ରବିତ୍ ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହଙ୍କ ମତରେ, ଆଞ୍ଚଳିକ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସଂସ୍କୃତି ଓ ସାମାଜିକ ପ୍ରକାର, ଯଥା- ପରିବାର, ପଡ଼ୋଶୀ ଏବଂ ସମୁଦାୟ ମଧ୍ଯରେ ସକାରାତ୍ମକ ଓ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରୁଅଛି । ସାଂସ୍କୃତିକ ଜଗତୀକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ତଥା ଭାଷାଗତ ସ୍ତରରେ ଏକ ନୂତନ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିଚୟ ମିଳିପାରୁଅଛି । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଅଧୂକ ମାତ୍ରାରେ ଦୃଢ଼ତାର ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ଵ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରି ସେମାନଙ୍କର ଶକ୍ତି ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ଦୃଢ଼ୀଭୂତ କରିପାରୁଅଛି ।

ଉପରୋକ୍ତ ଆଲୋଚନାରୁ ସୁସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ, ଜଗତୀକରଣ ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗ; ଯଥା- ଆର୍ଥନୀତିକ, ରାଜନୀତିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଭାଗ ସହିତ ସୁସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷାକରି ବ୍ୟକ୍ତିର ଚିନ୍ତା ଓ ଚେତନାର ଧାରାକୁ ପରିମାର୍ଜିତ ଓ ବିସ୍ତୃତ କରାଇବା ସହିତ ସାମାଜିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ଦୃଢ଼ୀଭୂତ କରାଇ ପାରୁଅଛି ।

(୫) ଜଗତୀକରଣ ସାର୍ବଜନୀନ ମାନବୀୟ ସମୁଦାୟ ଗଠନ କରିଥାଏ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଅଛି ମାନବଜାତିର ସ୍ୱାର୍ଥ ଓ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକତାଗୁଡ଼ିକୁ ସାଧାରଣ ରୂପେ ବିଶ୍ବସମାଜରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା । ଜଗତୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ବିଶ୍ଵ ଗ୍ରାମ ବା ସମୁଦାୟ ମାଧ୍ୟମରେ ମାନବୀୟ ସ୍ବାଧୀନତା, ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ସମତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ।

(୬) ଜଗତୀକରଣ ସମୟ ଓ କ୍ଷେତ୍ର ବା ପରିସରକୁ ସଂକୁଚିତ କରାଇଥାଏ ଜଗତୀକରଣ ସମୟ ଓ ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଦୂରତ୍ୱକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ସହାୟତା ମାଧ୍ୟମରେ ସଂକୁଚିତ ବା ହ୍ରାସ କରିଥାଏ । ଫଳସ୍ୱରୂପ, ଆଜିର ଜଗତୀକରଣ ଯୁଗରେ ସ୍ଥାନ, କାଳ ଓ ପାତ୍ର ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତି ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା କରି ନିଜକୁ ଖାପଖୁଆଇ ବିଶ୍ବସମାଜକୁ ଏକ ବିଶ୍ବଗ୍ରାମରେ ପରିଣତ କରାଇଥାଏ ଏବଂ ସମାଜ ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରସ୍ଥିତି ବଜାୟ ରଖ୍ ପରିସରର ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାଏ ।

(୭) ଜଗତୀକରଣ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଅଗ୍ରଗତି ସହ ସହବନ୍ଧିତ ଅଟେ – ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଅଗ୍ରଗତି ଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ସମାଜର ପରିସରକୁ ବ୍ୟାପକ ଓ ବିସ୍ତାରିତ କରାଇପାରିଅଛି । ଖବରକାଗଜ, ରେଡ଼ିଓ, ଟି.ଭି., ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଇତ୍ୟାଦି ବାର୍ତ୍ତାବାହକ ସଂସ୍ଥାସମୂହ ବା ବାର୍ତ୍ତାର ମାଧ୍ୟମ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉଦ୍ୟୋଗ ଓ ଲାଭ ଉପରେ ଆଧାରିତ ହେଉଥ‌ିବା ରାଜନୀତିକ ଓ ଆର୍ଥନୀତିକ ପଦ୍ଧତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇପାରୁଅଛି ।

(୮) ଜଗତୀକରଣ ଏକ ଏକକ ବିଶ୍ବବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ – ଯୋଗାଯୋଗ ଓ ଗମନାଗମନର ସୁବିଧା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବବାସୀଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବାରେ ଏବଂ ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିକଟତର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଆସୁଅଛି । ବିଶ୍ୱର ସମସ୍ତ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଏବଂ ଏକ ମିଳିତ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟ ରୂପେ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରିଆସୁଅଛନ୍ତି । ଫଳସ୍ୱରୂପ, ସହଯୋଗ ଏକ ଏକକ ବିଶ୍ଵବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରିପାରୁଅଛି । ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବାଣିଜ୍ୟିକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସେବାକ୍ଷେତ୍ରରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ବିଶ୍ଵବଜାରରେ ଉପଲବ୍ଧ କରି ଏବଂ ବିନିଯୋଗ କରି ଦେଶ ତଥା ବିଶ୍ଵର ବିକାଶ ଓ ସମୃଦ୍ଧି ଆଣିବା ।

ଉପରୋକ୍ତ ଆଲୋଚନାରୁ ଜଣାପଡ଼େ ଯେ ଜଗତୀକରଣ ଏକ ପୁରାତନ ବ୍ୟବହୃତ ଶବ୍ଦ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇ ନପାରେ । ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଆରମ୍ଭରୁ ଏବଂ ବିଳମ୍ବିତ ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଜଗତୀକରଣ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା ।

୬। ଭାରତରେ ଜଗତୀକରଣର ସକରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶିଳ୍ପନୀତି ଭାରତରେ ଭଗତୀକରଣର ମୂଳଦୁଆ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲା । ‘ବିଶ୍ବବ୍ୟାପ୍ତ’ ଶବ୍ଦଟି ବିଶ୍ବକୁ ଏକ ଅନୁଶୀଳନ, ପ୍ରତିଫଳନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ପଦ୍ଧତିର ଏକକ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ମାନବୀୟ ଭାବଧାରା, ଯଥା- ‘ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍’କୁ ଆଧାରିତ କରି ଜଗତୀକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ରାଷ୍ଟ୍ର ତଥା ବିଶ୍ଵ ଜନକଲ୍ୟାଣର ସ୍ଵପ୍ନକୁ ସାକାର କରିବାର ପ୍ରୟାସ କରେ ଏବଂ ସମସ୍ୱରରେ ‘ସର୍ବେ ଭବନ୍ତୁ ସୁଖୀନଃ, ସର୍ବେ ସଂନ୍ତୁ ନିରାମୟା, ସର୍ବେ ଭଦ୍ରାଣି ପଶ୍ୟନ୍ତୁ, ମା କଶ୍ଚିତ୍ ଦୁଃଖଭାଗ୍ ଭବେତ୍’ ଉଚ୍ଚାରଣ କରି ସୁନାର ବିଶ୍ଵର ସ୍ବପ୍ନକୁ ସାକାର କରିବାପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଅବ୍ୟାହତ ରଖେ ।

ଜଗତୀକରଣର ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ :
ଜଗତୀକରଣର ବିଚାରଧାରା ଉଭୟ ଗ୍ରହଣୀୟ ଏବଂ ସମାଲୋଚିତ ହୋଇଆସୁଅଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ନିମ୍ନରେ ଆଲୋଚନା କରାଗଲା ।

(୧) ଜଗତୀକରଣ ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାଏ – ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାଏ । ରାଜନୀତିକ ପାଣ୍ଠି, ବିଶ୍ବବ୍ୟାଙ୍କ, ଆର୍ଥନୀତିକ ସହଯୋଗିତା ସଙ୍ଗଠନ, ବିଶ୍ବବାଣିଜ୍ୟ ସଙ୍ଗଠନ ଇତ୍ୟାଦି । ଏହି ସଙ୍ଗଠନଗୁଡ଼ିକୁ ଅଂଶୀଦାର ସରକାରମାନେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବ୍ୟାପାରକୁ ପରିଚାଳନା ତଥା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଦାୟିତ୍ୱ ଅର୍ପଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ସେହିପରି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭିତ୍ତିରେ ଅନେକ ରାଜନୀତିକ ସଙ୍ଗଠନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ, ଯଥା- ଇଉରୋପିଆନ୍ ସଂଘ, ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘ, ଦକ୍ଷିଣ-ଏସିଆ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଭା ଇତ୍ୟାଦି ।

ଏହି ସଙ୍ଗଠନଗୁଡ଼ିକ ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଆଞ୍ଚଳିକତା ଭିଭିରେ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜର ସ୍ଵାର୍ଥରକ୍ଷା ତଥା ପାରସ୍ପରିକ ସହଯୋଗିତା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏହି ସଙ୍ଗଠନଗୁଡ଼ିକଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟରେ ହେଉଥ‌ିବା ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟାପାରର ବିକାଶ ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମ୍ପର୍କ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରିଥାଏ | ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏକ ବିଶ୍ବନିୟମଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ।

(୨) ଜଗତୀକରଣ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରସାର କରେ – ସାଂପ୍ରତିକ ସମୟରେ ଆମେ ଯେଉଁ ସଂସ୍କୃତିରେ ବାସ କରୁଛ ଏକ ମିଶ୍ର ସଂସ୍କୃତି ଅଟେ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟରେ ସାଂସ୍କୃତିକ ମିଳନ ଫଳରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନିଜ ନିଜ ସଂସ୍କୃତିରୁ ଅନାବଶ୍ୟକ ପ୍ରଥା ପରମ୍ପରାକୁ ବାଦ୍ ଦେଇ ଅନ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ସମୟ ଉପଯୋଗୀ ମୂଲ୍ୟବୋଧଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସଂସ୍କୃତିଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବାଦ୍ଵାରା ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ କଳା, ସାହିତ୍ୟ, ଭାଷା, ଖାଦ୍ୟପେୟ, ପୋଷାକପତ୍ର, ନୃତ୍ୟ, ଗୀତ, ସିନେମା ଇତ୍ୟାଦିରେ ସମନ୍ବୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଅଛି ।

ଜଗତୀକରଣ ଭାରତୀୟ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଅଛି । ଜାତିପ୍ରଥା, ବିବାହ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ପଛୁଆବର୍ଗ ଓ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ସକାରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଅଛି । ଜଗତୀକରଣ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ପୁରୁଷଙ୍କ ପରି କ୍ଷମତାସମ୍ପନ୍ନ କରିବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା, ଭାବଧାରା, କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରିଅଛି ।

(୩) ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆର୍ଥନୀତିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ – ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ଵାରା ବିଶ୍ୱବଜାର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶର ଉତ୍ପାଦ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବଜାରରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥାଏ । ଘରୋଇ ବଜାରରେ ତିଷ୍ଠି ରହିବାପାଇଁ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦର ଗୁଣବତ୍ତା ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାଏ । ସେହିପରି ବିଦେଶ ବଜାରରେ ନିଜର ଚାହିଦା ବଜାୟ ରଖିବାପାଇଁ ଉତ୍ପାଦିତ ଦ୍ରବ୍ୟର ମାନ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ କରିବାକୁ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଜାତୀୟ ତଥା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ଗଭୀର ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଏହାଦ୍ଵାରା ଖାଉଟୀମାନେ ଉତ୍ତମ ମାନର ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସେବା ପାଇପାରିଥା’ନ୍ତି ।

(୪) ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ ଭାରତ ଭଳି ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ବଳ ଓ ମାନବ ସମ୍ବଳ ମହଜୁଦ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ ଓ ପୁଞ୍ଜିର ଅଭାବ ହେତୁ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇପାରି ନଥାଏ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ବାରା ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ ଓ ପୁଞ୍ଜି ପ୍ରବାହ କ୍ଷେତ୍ରରେ କୋହଳନୀତି ଅନୁସରଣ ଦେଶରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ଶିଳ୍ପ ବ୍ୟତୀତ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଓ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବୈଦେଶିକ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ବୃଦ୍ଧି କରି ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଦରିଦ୍ରତମ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟାପାରଦ୍ୱାରା ମୁଣ୍ଡପିଛା ଆୟର ଅଭିବୃଦ୍ଧି କରାଇଥାଏ ।

ଭାରତ ଏକ ବିକାଶଶୀଳ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇ ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରି ଆର୍ଥିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସହିତ ମୁଣ୍ଡପିଛା ଆୟରେ ମଧ୍ୟ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କୁ ପରସ୍ପର ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟାପାରରେ ଲିପ୍ତ ରହିବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦେଇଥାଏ । ଫଳସ୍ଵରୂପ, ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନ ଧାରଣର ମାନଦଣ୍ଡରେ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଓ ଉନ୍ନତି ହୋଇପାରିଥାଏ । ଜଗତୀକରଣ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦିତ ଦ୍ରବ୍ୟ, ନିଯୁକ୍ତି, ପରିବାରର ଆୟ, ଏପରିକି ବଞ୍ଚିବାର ମାନକରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

(୫) ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନର ପ୍ରସାର ହୋଇଥାଏ – ପୃଥ‌ିବୀର ସମସ୍ତ ଉଦ୍ଭାବନ ଓ ଆବିଷ୍କାରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଥମେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ହୋଇଥିଲା । ସେଥ୍ ନିମିତ୍ତ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟର ଏହି ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଉନ୍ନତ ଦେଶ ଅଟନ୍ତି । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଅବାଧ ଜ୍ଞାନର ଆଦାନପ୍ରଦାନ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଛି । ଯେକୌଣସି ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ପୃଥ‌ିବୀର ଯେକୌଣସି ଦେଶରେ ସହଜରେ ଶିକ୍ଷା ଓ ଗବେଷଣା କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରୁଅଛି । ଏହାଦ୍ଵାରା ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନର ବିନିମୟ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଛି ।

ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ଭାରତରେ ବିଦେଶୀ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ ଔଷଧ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଜ୍ଞାନ ଆଦୃତ ହେଉଥ‌ିବାସ୍ଥଳେ ଭାରତୀୟ ଆୟୁର୍ବେଦ ଓ ଯୋଗ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଜ୍ଞାନ ବିଦେଶରେ ଗ୍ରହଣୀୟ ହୋଇଛି । ଆର୍ଥନୀତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଉନ୍ନତ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶଗୁଡ଼ିକଠାରୁ କଞ୍ଚାମାଲ ବିନିମୟରେ ବିକାଶଶୀଳ ବିକାଶରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଭାରତ ନିଜର କାରିଗରୀ କୌଶଳରେ ଦକ୍ଷତା ଜଗତୀକରଣ ମାଧମରୁ ହିଁ ହାସଲ କରିଥାଏ । ଅଧ ା’ ନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଯାନ୍ତ୍ରିକ ସହାୟତାରେ ଭାରତ ନିଜକୁ ପ୍ରଦ୍ୟୋଗାତ୍ମକ ବିକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଗ୍ରଗାମୀ କରାଇପାରୁଅଛି ।

(୬) ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି କରେ – ଜଗତୀକରଣ ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ପରି ଭାରତୀୟ ଆର୍ଥନୀତିକ ଦକ୍ଷତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ । ବିକାଶର ଅଭିବୃଦ୍ଧି କରାଇ ଲାଭ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନର ପରିମାଣର ବୃଦ୍ଧି କରାଇଥାଏ । ଭାରତର କୁଶଳୀ ଓ ଜ୍ଞାନୀ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ବିଦେଶରେ ଓ ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ । ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସ୍ବତନ୍ତ୍ରୀକରଣକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ଏବଂ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟାପାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଙ୍ଗଠିତ ଦ୍ରୁତ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଯୋଗୁଁ ଉତ୍ପାଦନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଆଧୁନିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ନୂତନ ଜ୍ଞାନକୌଶଳରେ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ହେବାଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ଶ୍ରମ ଶକ୍ତିର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।

ଉପରୋକ୍ତ ଜଗତୀକରଣର ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ଆଲୋଚନାରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଅନୁମେୟ ଯେ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ଆର୍ଥନୀତିକ ସହଯୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ବର ବିଭିନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ନିକଟତର କରିପାରିଅଛି ଏବଂ ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ଉଚ୍ଛେଦ ହେତୁ ସାରା ବିଶ୍ଵ ସଂସ୍କୃତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମାନତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଅଛି ।

୭ । ଜଗତୀକରଣର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ଉଲ୍ଲେଖ କର ?
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଯଦିଓ ଏକ ବିଶ୍ବ ଗ୍ରାମ ଗଠନ କରିପାରି ବିଶ୍ୱବାସୀଙ୍କୁ ଏକତା ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧି ରଖୂରିଅଛି, ଏହାର ବାସ୍ତବତାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ବିଶେଷଭାବରେ ଅନୁମେୟ ହୁଏ ଯେ, ଏହି ଜଗତୀକରଣ ଭାରତ ପରି ବିକାଶଶୀଳ ରାଷ୍ଟ୍ର ଉପରେ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ସହିତ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ପକାଇ ଆସୁଅଛି । ଏହି ଜଗତୀକରଣ ବିପକ୍ଷରେ ଅନେକ ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଅଛି ଏବଂ ଏହାର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ଓ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ନିମ୍ନରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି –

(୧) ଜଗତୀକରଣ ଶ୍ରେଣୀ ଅସମାନତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ – ବଜାର ଗତି ବୃଦ୍ଧିର ପରିଣାମରେ ସମାଜରେ ଅସମାନତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ବଜାର ମୁକ୍ତ ବଜାରର ଗତି ବୃଦ୍ଧି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଫଳସ୍ଵରୂପ, ଧନିକ ଶ୍ରେଣୀୟ କ୍ଷମତାଶାଳୀ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପଦର ବୃଦ୍ଧି କରିଥା’ନ୍ତି । ସେମାନେ ହେଲେ ‘ନୋ ବାର୍ଗେନ୍ ଶ୍ରେଣୀୟ’ । ସେମାନେ ପୁଞ୍ଜିର ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଆଭିଜାତ୍ୟ ଶ୍ରେଣୀୟ ହୋଇ ରହିଥା’ନ୍ତି । ତେବେ ଜଗତୀକରଣ ବାସ୍ତବ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଚ୍ଚ ଧନିକ ଶ୍ରେଣୀ ଓ ମଧ୍ୟବର୍ଗୀୟ ତଥା ଚାଷୀ, ଆଦିବାସୀ, ହରିଜନ, କ୍ଷୁଦ୍ର ବ୍ୟବସାୟୀ, ଗ୍ରାମ୍ୟ କାରିଗର ବର୍ଗୀୟ ମଧ୍ୟରେ ଆର୍ଥନୀତିକ ଓ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବଧାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ଏହା ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶର ପ୍ରଗତିରେ ଅନ୍ତରାୟ ସୃଷ୍ଟି କରେ ।

(୨) ଜଗତୀକରଣ ପରିବେଶକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ – ପରିବେଶବିତ୍ଵସମୂହ ଯଥା – ‘ଫ୍ରେଣ୍ଡସ୍ ଅଫ୍ ଆର୍ଥ’ ଏବଂ ଗ୍ରୀନପିସ୍ ଯୁକ୍ତି ଦର୍ଶାଇଅଛନ୍ତି ଯେ, ‘ଜଗତୀକରଣ ପରିବେଶ ଉପରେ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ।’’ ସେମାନଙ୍କ ମତରେ, ‘‘ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର କ୍ଷୟରେ ସହାୟକ ବିଷାକ୍ତ ରାସାୟନିକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉତ୍ପନ୍ନ ଏବଂ ଜୈବ କୃଷି ଓ ପଶୁପାଳନର କ୍ଷୟକ୍ଷତି କରିଥାଏ ।’’ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ମଧ୍ୟ ମତପୋଷଣ କରିଅଛନ୍ତି ଯେ ଶିଳ୍ପର ବିକାଶ, ଗମନାଗମନର ସୁବିଧା, ନୂତନ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଯାନର ବ୍ୟବହାର, କଳକାରଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପରୋକ୍ଷରେ ପରିବେଶକୁ ପ୍ରଦୂଷିତ କରିଥାଏ ।

ହାଇଡ୍ରୋକାର୍ବନ ଏବଂ ଯାନ ଓ ଶିଳ୍ପାନୁଷ୍ଠାନରୁ ନିର୍ଗତ ସଲଫର ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ଼ର ପ୍ରଭାବରେ ଏସିଡ୍ ବର୍ଷା ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହା ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ । ଏପରିକି ଯେତେବେଳେ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ପରିବେଶରେ ଅଧ‌ିକ ମାତ୍ରାରେ ନିର୍ଗତ ହୋଇଥାଏ ସେତେବେଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କିରଣ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ପୃଥ‌ିବୀର ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତଳଭାଗରେ ଆବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିଯିବା ହେତୁ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି କରାଇ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶକୁ ବନ୍ୟା ଓ ମରୁଡ଼ିର ରୂପ ଦେଇ ଭୟଭୀତ କରାଇଥାଏ । ଏହା ମାନବ ସଭ୍ୟତା ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ଅଟେ ।

(୩) ଜଗତୀକରଣ କୃଷି ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ – ସାଧାରଣତଃ ଅସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । କୃଷିଭିଭିକ ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ଦେଶରେ ବିଶ୍ଵ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ପତ୍ତି ଓ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ କ୍ଷେତ୍ର ବନ୍ଦରରୁ ସାହାଯ୍ୟ ପାଉଥବା ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ନିଜ ଅଧିକାରଭୁକ୍ତ କରାଇ ଅଧିକ ଲାଭବାନ୍ ହୋଇପାରୁଅଛନ୍ତି । ପରୋକ୍ଷରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ଆର୍ଥିକ, ମାନସିକ ଚାପରେ ଅସହାୟ ଅବସ୍ଥାରେ ଜୀବନ ବିତାଉଅଛନ୍ତି । କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଅଧୂକ ରାସାୟନିକ ସାର ଓ ପୋକମରା ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର ଗ୍ରାମର ଜଳସମ୍ପଦକୁ ଦୂଷିତ କରାଉଅଛି ।

(୪) ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କମ୍ପାନୀଙ୍କ ଶୋଷଣ ମନୋଭାବ – ସମାଲୋଚକଙ୍କ ମତାନୁଯାୟୀ, ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାରେ ସୁଯୋଗ ଦେଇଅଛି । ସେମାନେ ଏହି କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ସାଧାରଣତଃ ଗରିବ ଏବଂ ବିକାଶଶୀଳ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କରେ ସ୍ଥାପନ କରି ସ୍ଵଳ୍ପ ଅର୍ଥ ବିନିଯୋଗ କରି ଅଧ୍ବକ ମାତ୍ରାରେ ଲାଭବାନ୍ ହୋଇପାରୁଅଛନ୍ତି । ଏପରିକି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଅଧିକାର ଓ ସୁଯୋଗ ପାଉଅଛନ୍ତି । ଫଳରେ ଦେଶର ଉନ୍ନତି ଓ ପ୍ରଗତିରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଅଛି । ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ନଷ୍ଟ କରିବାରେ ଲାଗିଅଛନ୍ତି ଓ ଖଣିର ଉନ୍ନତି ଓ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରି ରାଷ୍ଟ୍ରର ଖଣିଜ ସମ୍ପଦର ବିଲୋପ କରୁଅଛନ୍ତି ।

(୫) ଜଗତୀକରଣ ଉଚ୍ଚବର୍ଗର ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କର ସ୍ଵାର୍ଥର ସୁରକ୍ଷାରେ ସାର୍ବଭୌମତା ଆଣିଥାଏ – ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କର ଉପଭୋଗ ଚାହିଦାର ଅତ୍ୟଧ୍ୱ ବୃଦ୍ଧି ଦେଶର ବିକାଶ ପଥରେ ଅନ୍ତରାୟ ବା ବାଧକ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ତେଣୁ ଖଚୁରା ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟତ୍ ଅନ୍ଧକାର ହୋଇପଡ଼ୁଅଛି । ନିମ୍ନ ଓ ମଧ୍ୟବର୍ଗୀୟମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଅଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଅଛି । ବଡ଼ ବଡ଼ କମ୍ପାନୀମାନଙ୍କର ଅବାଧ ପ୍ରବେଶ ଆଭିଜାତ୍ୟ ଶ୍ରେଣୀ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଅଛି । ପୁଞ୍ଜିକୁ ଭିତ୍ତି କରି ଦେଶବିଦେଶରେ ବାଦବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଅଛି । ଦେଶବିଦେଶର ବଡ଼ ବଡ଼ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ବୃଥା ଆଶ୍ବାସନା ଖାଉଟୀ, ଚାଷୀ, ଖୁଚୁରା ବ୍ୟବସାୟୀ, ନିମ୍ନ ଓ ମଧ୍ୟବର୍ଗୀୟ ସ୍ଵଳ୍ପବେତନଧାରୀଙ୍କ ସ୍ବାର୍ଥର ବାଧକ ହେଉଅଛି ।

ଉପଭୋକ୍ତା ସଂସ୍କୃତି ଉଚ୍ଚବର୍ଗୀୟ ଭାରତୀୟ ପରିବାରକୁ ପ୍ରତୀକ ସନ୍ତୋଷ ପ୍ରଦାନ ଯୋଗାଇଥାଏ ଏବଂ ସେହି ବର୍ଗୀୟ ନିଜକୁ ପୁଞ୍ଜିପତି ଓ କ୍ଷମତାଶାଳୀ ରୂପେ ପରିଚିତ କରାଇଥା’ନ୍ତି । ଏହି ଉପଭୋକ୍ତା ସଂସ୍କୃତିର ସାର୍ବଭୌମତା ଉଚ୍ଚବର୍ଗର ସଦସ୍ୟମାନେ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଆବଶ୍ୟକତାଠାରୁ ଅଧ୍ଵ ଆଶା କରିଥା’ନ୍ତି । ପ୍ରକୃତପକ୍ଷେ ଏହି ସଂସ୍କୃତି ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ଆଧୁନିକତାର ସାମାଜିକ ଓ ରାଜନୀତିକ ସଂରଚନାକୁ ରଦ୍ଦ କରିଦେଇଥାଏ ବା ଅସିଦ୍ଧ କରିଦିଏ ।

(୬) ବିଶ୍ବ ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂଯୋଜିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ବାଧକ ଅଟନ୍ତି – ଜଗତୀକରଣ ବିଶ୍ବ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରସାରଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏପରିକି ଭାରତ ଭଳି ବିକାଶଶୀଳ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ବିଶ୍ଵ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରବେଶ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ମୂଲ୍ୟବୋଧରେ ଆଞ୍ଚ ଆଣିଥାଏ । ଅଳ୍ପ କେତେକ ସଦସ୍ୟ ନିଜ ସଂସ୍କୃତି, ସଂସ୍କାରକୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବାସ୍ଥଳେ ଅଧିକାଂଶ ନିଜ ପ୍ରଥା, ପରମ୍ପରା, ମୌଳିକ ବିଚାରଧାରା, ବ୍ୟାବହାରିକ ପଦ୍ଧତିଠାରୁ ଦୂରେଇଯାଇ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟକରଣ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରସାରଣଦ୍ଵାରା ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସଂସ୍କୃତିକୁ ଆପଣେଇ ନେଇଅଛନ୍ତି, ଯଥା- ଚୀନ୍ ଦେଶର ଖାଦ୍ୟ, ବିଦେଶୀ ପିଢା, ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତ ଓ ନୃତ୍ୟ, ଆଫ୍ରିକୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଇତ୍ୟାଦି ବିଶ୍ୱବଜାରରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ହାସଲ କରି ସାର୍ବଜନୀନ ବିଶେଷ ମାନର ସ୍ଥାନ ପାଇଅଛି ।

ଏପରିସ୍ଥଳେ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତି ନିଜ ପରିଚୟ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାଏ । ଭାରତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଦେଶୀ ସଙ୍ଗୀତ, ବିଚାରଧାରା ଭାରତୀୟ ସିନେମା ତଥା ଟେଲିଭିଜନରେ ଖୁବ୍ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇପାରିଅଛି । ଫଳସ୍ୱରୂପ ରାଷ୍ଟ୍ରର ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର, ଯଥା- ପଞ୍ଜାବର ଭାଙ୍ଗ୍ରା, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ପୀଣ୍ଡବାଣୀ, ଓଡ଼ିଶାର ଦଣ୍ଡନୃତ୍ୟ, ଛଉନୃତ୍ୟ, ଲୋକଗୀତ ଇତ୍ୟାଦି ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆସିପାରୁ ନାହିଁ । ସମ୍ଭବପର ହେଉଅଛି ।

(୭) ରାଜନୀତିକ ଜଗତୀକରଣ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଦିଏ – ଯଦିଓ ରାଜନୀତିକ ଜଗତୀକରଣ ଉଦାରବାଦ, ଗଣତନ୍ତ୍ର ପୁଞ୍ଜିବାଦକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇଥାଏ, ପରୋକ୍ଷରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବରେ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପଡ଼ିଥା’ନ୍ତି । ରାଷ୍ଟ୍ରର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱରେ ପ୍ରକୃତପକ୍ଷେ ସ୍ଵାଧୀନତା ନଥାଏ । କାରଣ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସାର୍ବଭୌମତା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କଟକଣା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ ଏବଂ ତଦନୁଯାୟୀ ପରିଚାଳିତ ହେବାପାଇଁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ ।

(୮) ଜଗତୀକରଣ ନିଯୁକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅସ୍ଥିରତା ଆଣିଥାଏ – ଜଗତୀକରଣରେ ଧନିକ ଶ୍ରେଣୀ ନିଜର ସ୍ଥିତି ରକ୍ଷା କରିପାରୁଅଛନ୍ତି; କିନ୍ତୁ ଅପରପକ୍ଷରେ ଗରିବଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଶୋଚନୀୟ ହୋଇପଡ଼ିଅଛି । ଭାରତରେ ନୂତନ ଅର୍ଥନୀତି ୧୯୯୧ର ପ୍ରଣୟନ, ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବେକାରୀ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରି ସମାଜକୁ ବିଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିଆସୁଅଛି । ଭାରତର ଉଦୟମାନ ନାଗରିକ ପ୍ରଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ଗ୍ରହଣ କରି ଜାତୀୟ ସଂସ୍ଥାରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ ନ କରି ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କରେ ଉଚ୍ଚ ବେତନ ପାଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଅଛନ୍ତି ।

ଅପରପକ୍ଷରେ ସାଧାରଣ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ହାସଲ ନ କରିଥିବା ଲୋକମାନେ ନିଯୁକ୍ତି ନ ପାଇ ଦାରିଦ୍ର୍ୟର ସୀମାରେଖା ତଳେ ରହି ନାନା ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଅଛନ୍ତି । କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଖାଯାଇଅଛି ଯେ ସହରୀକରଣ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ସହରାଭିମୁଖୀ କରାଇ ଆର୍ଥନୀତିକ ସ୍ୱଚ୍ଛଳତା ଆଣିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ନାନା ଅପରାଧ କର୍ମ ମାଧ୍ଯମରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଅପରାଧୀ କରି ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନକୁ ଦୁର୍ବିସହ କରିପକାଉଅଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

କେତେକ ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସଂସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ବୃଥା ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ କର୍ମନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଥା’ନ୍ତି ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଆର୍ଥନୀତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଗଲେ କର୍ମଚ୍ୟୁତ କରାଇଥା’ନ୍ତି । ଫଳରେ କର୍ମଚ୍ୟୁତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ନିଜର ମାନସିକ, ଆର୍ଥିକ ତଥା ସାମାଜିକ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ବସି ନାନା ଅସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ରହି ସମାଜକୁ ବିଘଟିତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି ।

(୯) ଉଦାରବାଦ ଅର୍ଥନୀତିରେ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟିକରେ – ଉଦାରବାଦ କହିଲେ ବୁଝାଯାଏ ବ୍ୟାପାର, ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ବିନିଯୋଗରେ ସରକାରଙ୍କର ଅପେକ୍ଷାକୃତ କମ୍ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ବୁଝାଏ । ଉଦାରବାଦର ପ୍ରୟୋଗରେ ଘରୋଇ ଅଞ୍ଚଳ ବା ଅଂଶର ବ୍ୟାପାର ଓ ବିନିଯୋଗରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରହିଆସୁଅଛି । ଏହା ରାଷ୍ଟ୍ରପକ୍ଷେ କ୍ଷତିକାରକ ଅଟେ । ଅପରପକ୍ଷରେ ଉଦାରୀକରଣ ଭାରତୀୟ ରାଜକୋଷୀୟ ସମସ୍ୟା ସହିତ ଉତ୍ପାଦିତ ଦ୍ରବ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଓ ବଦ୍ଧିତ ସୁଧହାର ମଧ୍ୟରେ ଫାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।

ସେହି ବିତ୍ତୀୟ ସମସ୍ୟା ଭାରସାମ୍ୟ ହିଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର ଆୟ ଓ ବିନିଯୋଗ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଭାରସାମ୍ୟ ସ୍ଥାପନରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ହୋଇଥାଏ । ଭାରତରେ ନୂତନ ଆର୍ଥନୀତିରେ ଆଇନ ୧୯୯୧ର ପ୍ରଣୟନ ବାସ୍ତବକ୍ଷେତ୍ରରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କର ପ୍ରାଧାନ୍ୟରେ ହ୍ରାସ ଘଟାଇଅଛି । ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ଯାହା ଏକଦା ସମାଜବାଦର ବାହକ ଥିଲା ତାହା ଆଜି ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରାଧାନ୍ୟରେ ନିଜର ସ୍ଥିତି ହରାଇବସିଅଛି ।

(୧୦) ଘରୋଇକରଣର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ – ଜଗତୀକରଣର ପ୍ରଭାବରେ ଦେଶର ପ୍ରାୟ ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଘରୋଇ ଉଦ୍ୟୋଗର ପରିଚାଳନା ଦାୟିତ୍ଵରେ ରହିଯାଉଅଛି । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ଲେଖା ଅରୁନ୍ଧତୀ ରାୟଙ୍କ ଭାଷାରେ, ହୋଇଥାଏ । ସେହି ସମ୍ପଦଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ- ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ, ସ୍ଥାନ, ଜଙ୍ଗଲ, ବାୟୁ ଓ ଜଳ ଇତ୍ୟାଦି । ଏହିଗୁଡ଼ିକ ରାଜ୍ୟ ତଥା ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମ୍ପଦ ଅଟେ, ଯାହା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ।’’

ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିକ ନେତାମାନେ ପ୍ରକୃତପକ୍ଷେ ଘରୋଇକରଣ ନାମରେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାଙ୍କ ନିକଟରେ ଦେଶକୁ ବନ୍ଧା ପକାଇଥା’ନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ଋଣ ଆକାରରେ କିସ୍ତି ହାରରେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାଙ୍କର ଋଣ ପରିଶୋଧ କରିବାରେ ଲାଗିଅଛି । ଅପରପକ୍ଷରେ ଘରୋଇକରଣର ପୁଞ୍ଜି ରପ୍ତାନୀରେ ସାହାଯ୍ୟ କରି ଦେଶକୁ ଦରିଦ୍ରରୁ ଦରିଦ୍ରତମ କରିବାରେ ପ୍ରୟାସୀ ହେଉଅଛି ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଯେତେବେଳେ ପୃଥ୍ବୀ ଅଭୂତପୂର୍ବ ଭାବରେ ଜଳବାୟୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ, ଜୈବ ବିଭିନ୍ନତା, ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ, ଅଣୁ-ପରମାଣୁ ବୋମାର ଅତ୍ୟଧିକ ବୃଦ୍ଧି ବିଶ୍ଵ ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ଏକ ଆହ୍ବାନ ହୋଇଆସୁଅଛି ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ ହୋମସାପିଆନ ବା ଏକପ୍ରକାର ଜୀବରୂପେ ମାନବ ଜାତି ପରିବାରର ସଦସ୍ୟରୂପେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗ୍ରହଣ କରିନେଲେ ବିଶ୍ବ ଭ୍ରାତୃତ୍ୱଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରନ୍ତା ଏବଂ ପୃଥ‌ିବୀରେ ସୁସ୍ଥ ସମାଜ ଫେରିଆସିପାରନ୍ତା ।

୮। ଆଧୁନିକୀକରଣ କ’ଣ ? ଏହାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏକ ଜଟିଳ ସାମାଜିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଫଳରେ ପୁରାତନ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟେ ଓ ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅଭ୍ୟୁଦୟ ହୁଏ । ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଶିଳ୍ପୀକରଣ, ଯାନ୍ତ୍ରିକୀକରଣ ଓ ସହରୀକରଣ ସହ ଓତପ୍ରୋତ ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଜଗତରେ ଯନ୍ତ୍ରଶିଳ୍ପର ବିକାଶ ଯୋଗୁଁ ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ଘଟି ବୃହତ୍ ଶିଳ୍ପର ବିକାଶ ହେଲା, ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନର ପ୍ରସାର ଘଟିଲା, ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ଏହିସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁଁ ଯେଉଁ ନୂତନ ସାମାଜିକ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା, ତାହାର ଫଳସ୍ୱରୂପ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଜନ୍ମନେଲା । କେବଳ ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଧୁନିକୀକରଣ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିନାହିଁ ।

ଏହା ସାଂସ୍କୃତିକ, ନୈତିକ, ରାଜନୈତିକ, ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି । ଏପରିକି ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନକୁ ମଧ୍ୟ ଆଧୁନିକୀକରଣ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ହୋଇଛି । ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞମାନଙ୍କ ମତରେ ଆଧୁନିକୀକରଣ ହେଉଛି ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ବହୁଳ ପ୍ରୟୋଗ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ । ମନସ୍ତତ୍ତ୍ବବିତ୍‌ମାନେ ଆଧୁନିକୀକରଣକୁ ଏକ ବିଶେଷ ମନୋବୃତ୍ତି, ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ କର୍ମପନ୍ଥା ହିସାବରେ ବିବେଚନା କରନ୍ତି । ସମାଜବିଜ୍ଞାନୀ ତଥା ନୃତତ୍ତ୍ବବିତ୍‌ମାନେ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏକ ବିକାଶଶୀଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହା କୌଣସି ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଆବଦ୍ଧ ନୁହେଁ ।

ପ୍ରଫେସର ଡାନିଏଲ୍‌ ଲଣ୍ଡର ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ‘ପାରମ୍ପରିକ ସମାଜରେ ପ୍ରଥା’ରେ ଆଧୁନିକୀକରଣର ସଂଜ୍ଞା ନିରୂପଣ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ନିବନ୍ଧ ‘ଆଧୁନିକୀକରଣରେ, ଯୋଗାଯୋଗ ତତ୍ତ୍ବ, ସପକ୍ଷରେ ଆଧୁନିକୀକରଣର ସ୍ବରୂପ ବର୍ଣ୍ଣନା କରେ । ତାଙ୍କ ମତରେ ଆଧୁନିକୀକରଣ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯାହାଦ୍ଵାରା ଉନ୍ନତ ସମାଜର ସାଧାରଣ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ବିକାଶଶୀଳ ସମାଜ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଆନ୍ତି ।

ଯୋଗେନ୍ଦ୍ର ସିଂହଙ୍କ ମତରେ, ‘ଆଧୁନିକୀକରଣ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ନ ସୂଚାଇ ସାର୍ବଜନୀନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସାମାଜିକ ଘଟଣା ଏବଂ ତାହାର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ପ୍ରତି ଯୁକ୍ତିବାଦୀ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀକୁ ସୂଚାଇଥାଏ । ଏହା କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦେଶ ବା ପ୍ରଜାତି ବା ସାଂସ୍କୃତିକ ସମୂହରୁ ନିଃସୃତ ନ ହୋଇ ସମଗ୍ର ମାନବଜାତି ସହ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ।’’ ଆଇଜେନ୍‌ଷ୍ଟାଗ୍ ଆଧୁନିକୀକରଣର ଉଦ୍ଭବ ସମ୍ବନ୍ଧରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏକ ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ, ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

ଏହା ପ୍ରଥମେ ଇଉରୋପର ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ମଧ୍ଯରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା, ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକାର ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟାପିଥିଲା । ସମାଜବିଜ୍ଞାନୀ ସ୍ମେଲ୍ସସରଙ୍କ ଭାଷାରେ, ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏକ ଜଟିଳ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସୂଚନା ଦିଏ । ଆଧୁନିକୀକରଣର ଅନେକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଅଛି । ସମାଜବିଜ୍ଞାନୀ ସାମୁଏଲ୍ ହଣ୍ଡିଙ୍ଗଟନ୍ ତାଙ୍କ ନିବନ୍ଧ ‘ପରିବର୍ତ୍ତନରୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ : ଆଧୁନିକୀକରଣ, ପ୍ରଗତି ଓ ରାଜନୀତି’’ରେ ଆଧୁନିକୀକରଣର ନଅଗୋଟି ଉପାଦାନ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ନିମ୍ନରେ କେତେକ ବିଶେଷ ଉପାଦାନ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।

(୧) ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏକ ବୈପ୍ଳବିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହାଫଳରେ ସାମାଜିକ ସଙ୍ଗଠନ, ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ଆମୂଳଚୂଳ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ।
(୨) ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏକ ଜଟିଳ ଓ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏଥ‌ିରେ ନଗରୀକରଣ, ଧର୍ମେତରୀକରଣ, ଔଦ୍ୟୋଗୀକରଣ,
(୩) ଏହା ଏକ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ନିରନ୍ତର ଚାଲୁ ରହିଥାଏ ଓ ଏହାର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟସୀମା ନାହିଁ ।
(୪) ଏହା ଏକ ସୁବ୍ୟବସ୍ଥିତ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହା ସମାଜରେ ଏକ ସମୟରେ ନାନା ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟାଇଥାଏ ।
(୫) ଏହା ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ସମାଜର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ତରରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଦେଖ‌ିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
(୬) ଏହା ଏକ ଅପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏଥିରେ ସର୍ବଦା ବିକାଶ ଦିଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ । ବିକାଶ ପଥରେ
(୭) ଏହା ଏକ ସମଗୋଷ୍ଠୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏଥ‌ିରେ ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ସମୂହରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏନାହିଁ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥାଏ ।
(୮) ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାଯୋଗୁଁ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ତ୍ୱରାନ୍ବିତ ହୁଏ । ନୂତନ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ କୌଶଳ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶୀଘ୍ର ଉପଲବ୍‌ଧ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଜଗତୀକରଣ ସହଜ ହୁଏ ।
(୯) ଏହା ଏକ ଦୃଶ୍ୟମାନ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହାଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ସ୍ପଷ୍ଟଭାବେ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ ।
(୧୦) ଏହା ଏକ କ୍ରମୋନ୍ନତ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏକ ସ୍ତରୀୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁଁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ତରୀୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମ୍ଭବ ହୁଏ । ସମ୍ପୂର୍ଣ ଆଧୁନିକୀକରଣ ପୂର୍ବରୁ ନାନା ସ୍ତରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ।
(୧୧) ଏହା ଏକ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ପରମ୍ପରା ବିରୋଧୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହାଯୋଗୁଁ ପ୍ରଚଳିତ ବିଶ୍ଵାସ ଓ ଚିନ୍ତାଧାରାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟେ ଏବଂ ନୂତନ ଯୁକ୍ତିବାଦୀ ଓ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଚିନ୍ତାଧାରା ପ୍ରଚଳିତ ହୁଏ ।
(୧୨) ଏହା ଏକ ଗତିଶୀଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଏହାଦ୍ବାରା ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ, ରାଜନୈତିକ ଓ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନାନା ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସେ ।

୯। ସମାଜ ଉପରେ ଆଧୁନିକୀକରଣର ପ୍ରଭାବ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ଆଧୁନିକୀକରଣର ପ୍ରଭାବ ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ । ଏହା-ସମାଜ, ଅର୍ଥନୀତି, ରାଜନୀତି ତଥା ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟାଇବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନକୁ ବିଶେଷଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ । ନିମ୍ନରେ ଆଧୁନିକୀକରଣର କେତେକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଉଛି ।

(୧) ଶିଳ୍ପୀକରଣ : ଯନ୍ତ୍ରଶିଳ୍ପର ବିକାଶ ଘଟିବା ଯୋଗୁଁ ଶିଳ୍ପକ୍ଷେତ୍ରରେ ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଦେଇଛି । ନାନା ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥା ଗଢ଼ିଉଠିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳରେ ଘନ ଜନବସତି ଗଢ଼ିଉଠିଛି । ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରୁ ଲୋକମାନେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଆସି ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳରେ ସ୍ଥାୟୀ ବା ଅସ୍ଥାୟୀଭାବେ ବସବାସ କରୁଛନ୍ତି । ଏହିପରି ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ଶିଳ୍ପର ବିକାଶ ତଥା ଜନସଂଖ୍ୟାର ପୁନର୍ବଣ୍ଟନ ହେଉଅଛି ।

(୨) ସହରୀକରଣ : ସହରୀକରଣ ଶିଳ୍ପୀକରଣରୁ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଛି । ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳରେ ଘନ ଜନବସତି ଗଢ଼ିଉଠିଥ‌ିବାରୁ ନୂତନ ସହରମାନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ସହରୀ ଜୀବନର ଶୈଳୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି । ପାରିବାରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ସାମାଜିକ ସ୍ତରୀକରଣ, ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ, ସାମାଜିକ ରୀତିନୀତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଛି । ସହରୀ ଲୋକେ ସ୍ବାର୍ଥସର୍ବସ୍ୱ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି । ନିଜର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାର୍ଥକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇ ସମୂହ ସ୍ବାର୍ଥକୁ ଭୁଲିଯାଉଛନ୍ତି ।

(୩) ବିଜ୍ଞାନ : ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯୋଗୁଁ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ଔଦ୍ୟୋଗିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିକାଶ ଘଟିଛି । ବିଜ୍ଞାନର ବହୁଳ ପ୍ରସାର ଓ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ମାନବ ଜୀବନ ସରଳ ଓ ସୁଗମ ହୋଇପାରିଛି । ଜୀବନଧାରଣର ମାନ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି, ଭୋଗ୍ୟବସ୍ତୁ ହେଉଅଛି ।

(୪) ଶିକ୍ଷା : ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରଭାବରେ ଶିକ୍ଷାବ୍ୟବସ୍ଥା କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶ୍ରେଣୀ ଭିତରେ ସୀମାବଦ୍ଧ ନ ରହି ଗଣଶିକ୍ଷାର ରୂପ ନେଇଛି । ବୈଜ୍ଞାନିକ କଳାକୌଶଳ, ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ, ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଜ୍ଞାନ, ପରିଚାଳନା ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଆଦି ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ଘଟିଛି । ଗତାନୁଗତିକ ଶିକ୍ଷା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବିଜ୍ଞାନ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଲାଭକରିଛି । ଆଧୁନିକୀକରଣରେ ଯୋଗ୍ୟତା ଓ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆଯାଉଥ‌ିବାରୁ ଶିକ୍ଷାର ବହୁଳ ପ୍ରସାର ଘଟୁଛି ଓ ନିରକ୍ଷରତା ଦୂର ହୋଇପାରୁଛି ।

(୫) ଗଣଯୋଗାଯୋଗ : ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଗଣଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିଛି । ସମ୍ବାଦପତ୍ର, ରେଡ଼ିଓ, ଟେଲିଭିଜନ୍, କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଓ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଆଦି ଗଣମାଧ୍ୟମର ବିକାଶ ଯୋଗୁଁ ନୂତନ ଜ୍ଞାନ, ନୂତନ ଆଭିମୁଖ୍ୟ, ନୂତନ ବୈଷୟିକ କୌଶଳ ସହଜରେ ଓ ଶୀଘ୍ର ଉପଲବ୍‌ଧ ହୋଇପାରୁଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

(୬) ଗତିଶୀଳତା : ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ଗତିଶୀଳତା ବୃଦ୍ଧିପାଇଛି । ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଯାନର ବିକାଶ ଘଟିବା ହେତୁ ଲୋକମାନେ ଏକ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ସହଜରେ ଯାତାୟାତ କରିପାରୁଛନ୍ତି । ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରୁ ସହରାଞ୍ଚଳକୁ ଗତିଶୀଳତା ନିମନ୍ତେ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଓ ପ୍ରତିଭା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଉଥ‌ିବାରୁ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଆଧୁନିକୀକରଣ ଫଳରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଛି । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ସମାଜତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ଲଣ୍ଡର ‘ମାନସିକ ଗତିଶୀଳତା’ ରୂପେ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି । ଶିଳ୍ପଭିଭିକ ସମାଜ ଗଠନବେଳେ ଏ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ସମାଜର ଅର୍ଥନୀତି, ଶିକ୍ଷା, ପରମ୍ପରା ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚାଲିଥିବା ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ ବୋଲି ସ୍ମେଲ୍‌ସର୍‌ ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି ।

(୭) ବୈଷୟିକ କାର୍ଯ୍ୟନିପୁଣତା : ବୈଷୟିକ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ଆଧୁନିକୀକରଣର ଏକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ । ବୃତ୍ତିଗତ ଓ ପରିଚାଳନାଗତ ଦକ୍ଷତା ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । ଏହା ଶିଳ୍ପୀକରଣର ପରିଣାମ ।
(୮) ରାଜନୀତି : ଆଧୁନିକୀକରଣ ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବହୁ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି । ସମାଜର ପରମ୍ପରାଗତ ଶାସନ ପଦ୍ଧତି ଯଥା ରାଜତନ୍ତ୍ର, ବଂଶଗତ ଶାସନ ଇତ୍ୟାଦିର ଅବସାନ ଘଟିଛି । ଗଣତନ୍ତ୍ରର ବିକାଶ ଘଟିଛି ।

(୯) ସାମାଜିକ ସ୍ତରୀକରଣ : ଆଧୁନିକୀକରଣ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଫଳତା ଉପରେ ଅଧ‌ିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଛି । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରତିଭା ଓ ଅଧ୍ୟବସାୟ ବଳରେ ବ୍ୟକ୍ତି ସାମାଜିକ ପାବଚ୍ଛରେ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱଗାମୀ ହେବାକୁ ସୁଯୋଗ ପାଇଛି । ଏହା ଫଳରେ ସାମାଜିକ ସ୍ତରୀକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି ।

(୧୦) ଜନବିବରଣ : ଆଧୁନିକୀକରଣ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି । ଉନ୍ନତ ପରିବେଶ, ଖାଦ୍ୟ ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରିଛି । ଫଳରେ ମୃତ୍ୟୁହାର ଯଥେଷ୍ଟ ହ୍ରାସପାଇଛି ତଥା ଜୀବନାବଧୂ ବୃଦ୍ଧିପାଇଛି ।

(୧୧) ସ୍ଵାଧୀନ ଚିନ୍ତାଧାରା : ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ସ୍ବାଧୀନ ଚିନ୍ତାଧାରାର ବିକାଶ ଘଟିଛି । ପରମ୍ପରାଗତ ଚିନ୍ତାଧାରା ଭାଗ୍ୟରେ ବିଶ୍ଵାସ କରେ । ମାତ୍ର ଆଧୁନିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ତର୍କଭିଭିକ । ଆଧୁନିକ ମଣିଷ ସ୍ବାଧୀନ ଭାବେ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଛି । ଲଣ୍ଡରଙ୍କ ମତରେ ଆଧୁନିକୀକରଣ ବ୍ୟକ୍ତିର ଚିନ୍ଦାଧାରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣେ । ବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ୱାଧୀନ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ, ନୂତନତ୍ବ ଓ ମୁକ୍ତ ବିବେଚନା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଏ ।

(୧୨) ଧର୍ମ : ଆଧୁନିକୀକରଣ ହେତୁ ଧର୍ମାନ୍ଧତା ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷତା, ଯୁକ୍ତିବାଦ ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣର ବିକାଶ ଘଟୁଥ‌ିବାରୁ ଧର୍ମୀୟ ଭାବନା ହ୍ରାସ ପାଇଛି ।

(୧୩) ମୂଲ୍ୟବୋଧ : ଆଧୁନିକୀକରଣ ଫଳରେ ନୂତନ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ପ୍ରସାର ଘଟିଛି । ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ, ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ, ମାନବବାଦ, ବାସ୍ତବବାଦ, ବିଜ୍ଞାନରେ ବିଶ୍ବାସ ଇତ୍ୟାଦି ମୂଲ୍ୟବୋଧର ବିକାଶ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ସମ୍ଭବ ହୋଇଛି । ଲିୱିଙ୍କ ମତରେ ଆଧୁନିକରଣ ଫଳରେ ସମାଜରେ ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ନୈତିକତା ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଛି ।

(୧୪) ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରଗତି : ଆଧୁନିକୀକରଣ ଫଳରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ କୌଶଳ ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରିଛି । କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧିପାଇଛି । ସମସ୍ୟା ସମାଧାନର ପନ୍ଥା ସହଜରେ ମିଳିପାରୁଛି । ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଫଳରେ ସମାଜରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ଘଟିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଜୀବନଧାରଣର ମାନ ଉନ୍ନତ ହୋଇଛି ।

(୧୫) ଆଦର୍ଶଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନ : ଲଣ୍ଡରଙ୍କ ମତରେ ଆଧୁନିକୀକରଣ ମୁଖ୍ୟତଃ ନୂତନତ୍ବ ନିମନ୍ତେ ଏକ ମାନସିକ ପ୍ରସ୍ତୁତି । ଏହା ଫଳରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଆଶା ଆକାଂକ୍ଷା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ତା’ର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ମଧ୍ୟ ବଦଳିଯାଏ । ପାରମ୍ପରିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ଜୀବନ ଶୈଳୀ ପରିତ୍ୟାଗ କରି ବ୍ୟକ୍ତି ନୂତନ ଜୀବନ ଶୈଳୀ ଓ ଅଭିନବ ଚିନ୍ତାଧାରା ଆଦରି ନିଏ ।

ଏହିପରି ଭାବରେ ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ, ରାଜନୈତିକ, ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ, ବୈଷୟିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ । ସାମାଜିକ ସ୍ତରରେ ସାକ୍ଷରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଏ । ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତା ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ଓ ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣ ଘଟେ । ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦ୍ରୁତ ଶିଳ୍ପୀକରଣ ହୋଇ ଶ୍ରମବିଭାଜନ, ସଫଳ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ପରିଚାଳନାଗତ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଯୋଗୁଁ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରଗତି ଘଟେ । ରାଜନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଚେତନା ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।

ଏହା ସହିତ ମଣିଷର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ଓ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସେ । ବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ବାଧୀନ ଚିନ୍ତା, ସ୍ଵାଧୀନ ଜୀବନଶୈଳୀ, ସମସ୍ୟା ସମାଧାନର ସ୍ଵାଧୀନ ପନ୍ଥା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବଦେଇ ନିଜ ଆଶା ଓ ଆକାଂକ୍ଷାର ସଫଳ ରୂପାୟନ ନିମନ୍ତେ ନିରନ୍ତର ଉଦ୍ୟମ କରେ । ଆଲ୍‌ଭିନ୍‌ ଟଫଲର୍‌ଙ୍କ ମତରେ ମଣିଷ ସମାଜ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଫଳରେ ଏକ ନୂତନ ଦିଗବଳୟ ଆଡ଼କୁ ଦ୍ରୁତ ଅଗ୍ରସର ହୁଏ । ସେ ଆଧୁନିକୀକରଣକୁ ‘ତୃତୀୟ ତରଙ୍ଗ’ ଆଖ୍ୟା ଦେଇଛନ୍ତି ।

୧୦ । ସହରୀକରଣ ବା ପୌରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉପରେ ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ରଚନା ଲେଖ ।
Answer:
ଭାରତରେ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ସହରୀକରଣ ବା ପୌରୀକରଣ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭାବେ ପରିଚିତ ଅଟେ । କାରଣ ସହରୀ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଦ୍ରୁତ ବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ସହରୀକରଣର ଦ୍ରୁତ ପ୍ରସାର ଘଟି ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଂଘଟିତ ହୋଇଛି । ସହରୀକରଣର ଅର୍ଥ ବୁଝିବାକୁ ହେଲେ ପ୍ରଥମେ ଆମକୁ ସହରର ଅର୍ଥ ବୁଝିବାକୁ ହେବ । ସାଧାରଣତଃ ସହର କହିଲେ ଆମେ ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଘନତ୍ଵ ଥିବା ଏକ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏବଂ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ବୁଝିଥାଉ । ଏହା ମଧ୍ୟ ସେହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ବୁଝାଏ ଯେଉଁଠାରେ କର୍ମଜୀବୀ ପୁରୁଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 75 ଭାଗରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଅଣକୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଥ‌ିବେ ।

ସଂଜ୍ଞା– (କ) ଫେୟାର ଚାଇଲ୍ଡଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ ସହରୀ ହେବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବୁଝାଏ, ସହରକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତିଶୀଳତାକୁ ବୁଝାଏ ଏବଂ ସହରର ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧିକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।’’
(୨) ଜି.ଏସ୍.ଘୂରେ ଙ୍କ ମତରେ, ‘ସହରୀକରଣ କହିଲେ ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଏବଂ ସେହି ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣକାରୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ଉପରେ ଏବଂ ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏହି ଗତିଶୀଳତାର ପ୍ରଭାବକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।’’

ସହରୀକରଣର ଲକ୍ଷଣ- ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟାଭାବେ ସହରୀକରଣ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଲକ୍ଷଣଦ୍ୱାରା ନିଜକୁ ଚିହ୍ନିତ କରିଥାଏ । ଆଣ୍ଡରସନ୍‌ଙ୍କ ମତରେ, ସହରୀକରଣର ମୁଖ୍ୟତଃ ୫ଟି ଲକ୍ଷଣ ରହିଛି; ଯଥା-
(୧) ଟଙ୍କା ଅର୍ଥନୀତି
(୨). ନାଗରିକ ପ୍ରଶାସନ
(୩) ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ମୂଲ୍ୟବୋଧରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ
(୪) ଲିଖ୍ ତଥ୍ୟ
(୫) ନୂତନତାର ପ୍ରଚଳନ

ଉପରୋକ୍ତ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟତୀତ ସହରୀକରଣର ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଲକ୍ଷଣମାନ ମଧ୍ୟ ରହିଥାଏ; ଯଥା-
(୧) ଅଣକୃଷିଭିଭିକ ବୃତ୍ତି
(୨) ଔପଚାରିକ ସମ୍ପର୍କ
(୩) ବ୍ୟକ୍ତିବାଦର ବିକାଶ
(୪) ପ୍ରତିବର୍ଷ ବଢୁଥ‌ିବା ଜନସଂଖ୍ୟା
(୫) ପରିବାର, ଜାତି ଏବଂ ଧର୍ମ ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ପାରମ୍ପରିକ ବନ୍ଧନ ଦୁର୍ବଳ ହେବା
(୬) ଜନସଂଖ୍ୟାର ଅଧିକ ଘନତ୍ଵ

ସହରୀକରଣର କାରଣ (Causes of Urbanisation) ସହରୀକରଣ ଏକ ବିଶ୍ବବ୍ୟାପୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ସହରର ଜନସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ସମ୍ପ୍ରତି ଭାରତରେ ଶତକଡ଼ା 30 ଭାଗରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ଲୋକ ସହରରେ ବାସ କରନ୍ତି । ଏହି ଦୃତ ସହରୀକରଣ ପାଇଁ ଏକାଧ୍ଵକ କାରଣ ଦାୟୀ ଅଟେ । ସେହି କାରଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେତୋଟି ପ୍ରମୁଖ କାରଣକୁ ନିମ୍ନରେ ଆଲୋଚନା କରାଗଲା; ଯଥା-

(୧) ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ (Migration) ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ସହରୀକରଣର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଅଟେ । ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ସ୍ଥାନକୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଗତିକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ କୁହାଯାଏ । ଏହା ଭୌଗୋଳିକ ସଞ୍ଚଳନତାକୁ ବୁଝାଏ । ନିଯୁକ୍ତି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ପାଇଁ ଲୋକମାନେ ଗ୍ରାମରୁ ସହରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ସେହିପରି ଉତ୍ତମ ପରିବେଶ ପାଇଁ ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରୁ ସହରାଞ୍ଚଳକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରକାର ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ସହରୀକରଣର ପ୍ରସାରରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

(୨) ଜନସଂଖ୍ୟାର ପ୍ରାକୃତିକ ବୃଦ୍ଧି– ବିଶ୍ୱର ଜନସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି । ଏହି ବର୍ଷିତ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ନିଯୁକ୍ତି ଓ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଦ୍ରବ୍ୟ ଯୋଗାଇବାପାଇଁ ଅନେକ ଶିଳ୍ପାନୁଷ୍ଠାନମାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଛି ଓ ଶିଳ୍ପର ପ୍ରସାର ଯୋଗୁଁ ସହରମାନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଓ ସହରର ବ୍ୟାପକତା ଯୋଗୁଁ ସହରୀକରଣର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି ।

(୩) ଶିଳ୍ପୀକରଣ (Industrialization) ଜନସଂଖ୍ୟାର ପ୍ରାକୃତିକ ବୃଦ୍ଧି ଓ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ପରି ଶିଳ୍ପୀକରଣ ମଧ୍ଯ ସହରୀକରଣର ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରଧାନ କାରଣ ଅଟେ । ସହରୀକରଣର ପ୍ରସାରରେ ଶିଳ୍ପର ପ୍ରସାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥ‌ିବା ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ସହର ଗଢ଼ି ଉଠେ । ଅଧିକରୁ ଅଧ୍ଵ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଯୋଗୁଁ ସହରମାନ ଗଢ଼ି ଉଠେ ଯାହାକି ସହରୀକରଣର ପ୍ରସାରରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।

୧୧ । ଜଗତୀକରଣ କ’ଣ ? ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବଗୁଡ଼ିକ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଜଗତୀକରଣ ଏକ ବିସ୍ତୃତ, ଜଟିଳ ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ପଦକ୍ଷେପ । ତେଣୁ ଏହାର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ସଂଜ୍ଞା ପ୍ରଦାନ କରିବା ବହୁ କଷ୍ଟକର ବ୍ୟାପାର । ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ପାରସ୍ପରିକ ଆର୍ଥିକ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ଏବଂ ବଜାରର ଜଗତୀକରଣ ପାଇଁ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବଜାରରେ ଏକ ଉନ୍ନତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି । ତଥାପି ଆମେ ଜାଣୁ ଯେ, ଜଗତୀକରଣ ଏକ ନୂତନ ଶବ୍ଦ ନୁହେଁ । ଯଦିଓ ପୂର୍ବରୁ ଏହା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇନଥିଲା, ତଥାପି ସୀମାପାର ବ୍ୟବସାୟ ଚାଲି ଆସୁଥିଲା ।

ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ଜଗତୀକରଣ ବୁଝାଏ, ଯାହାକି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବଜାରରେ ପ୍ରତିଯୋଗିତା କରିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥାଏ । ବଜାରର ଯଥେଷ୍ଟ ଉପଯୋଗ କରିବା ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନେଇ ପ୍ରତିଯୋଗିତା କରିବାକୁ ଜଗତୀକରଣ କୁହାଯାଏ । ବିଦେଶୀ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ପାଇଁ ଅର୍ଥ ବିନିଯୋଗ କରିବା ମଧ୍ୟ ଜଗତୀକରଣ । ଜଗତୀକରଣର ଅର୍ଥ ବିଶ୍ବର ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଅର୍ଥ ବିନିଯୋଗ କରି ଦ୍ରବ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରିବା, ଏଥୁସହିତ କଞ୍ଚାମାଲ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏବଂ ପରିଚାଳନାର ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକୁ ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବାର ପ୍ରୟାସ କରିବା ।

ଜଗତୀକରଣ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵକୁ ଏହାର ବଜାର ବୋଲି ବିବେଚନା କରେ । ଜଗତୀକରଣ ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ସଙ୍ଗତି ଏବଂ ବଦ୍ଧିତ ଆର୍ଥିକ ନିର୍ଭରଶୀଳତାର ବୃଦ୍ଧିକୁ ହିଁ ବୁଝାଏ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ବିଶ୍ବ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ । ଏହା କେବଳ ସୀମାପାର ଦ୍ରବ୍ୟ, ସେବା, ପୁଞ୍ଜି, ଯାନ୍ତ୍ରିକ କୌଶଳ, ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧିସହ ସମ୍ପୃକ୍ତ ନୁହେଁ । ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ ଆର୍ଥିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସଙ୍ଗଠନ ଯାହା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରେ ସେଥୁପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ।

ଜଗତୀକରଣ କହିଲେ ଏକ ନୂଆ ବିଶ୍ୱକୁ ବୁଝାଯାଏ, ଯେଉଁଥ‌ିରେ କି ଦେଶଭିତ୍ତିକ ପ୍ରଥାର ହ୍ରାସ ହୋଇଥାଏ । ସଂକ୍ଷେପରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ଜଗତୀକରଣ ଏକ ବିଶ୍ବ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଚିନ୍ତା, ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ବିଶ୍ୱବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ବୁଝାଏ ।

ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଉପରେ ଜଗତୀକରଣର ପ୍ରଭାବ- ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଉପରେ ଜଗତୀକରଣର ପ୍ରଭାବ ଆଲୋଚନା କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଏହା ଜାଣିବା ଉଚିତ ହେବ ଯେ, ଭାରତ କେତେବେଳେ ଜଗତୀକରଣ ନୀତିଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହଣ କଲା । ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମୁଦ୍ରାପାଣ୍ଠି, ବିଶ୍ଵବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଯୋଜନାକାରୀ ନେତୃବର୍ଗ ଏବଂ ଶାସକମାନେ ହୃଦ୍‌ବୋଧ କଲେ ଯେ, ବାସ୍ତବରେ ଜଗତୀକରଣ ଭାରତର ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ପାଇଁ ମହୌଷଧ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟକରିବ ।

1980 ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଜଗତୀକରଣ ପାଇଁ ଉନ୍ମକ୍ତ କରାଗଲା । ନୀତି ନିୟମର ପୁନର୍ଗଠନ, ଶିଳ୍ପଭିତ୍ତିକ ଉତ୍ପାଦନ, ପୁଞ୍ଜିଭିତ୍ତିକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଏବଂ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ, ବର୍ହିତ ବୈଦେଶିକ ସହଯୋଗ ଏବଂ ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜିର ବିନିଯୋଗ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ବିଶ୍ୱବିକାଶ ନିମନ୍ତେ ବହୁ ମାତ୍ରାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ଯାହା ହେଉନା କାହିଁକି ଜଗତୀକରଣର ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଭାବମାନ ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ ।

(୧) ମୁକ୍ତ ବଜାର୍ ଅର୍ଥନୀତି- ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରତିଯୋଗୀ ଭାବରେ ମୁକ୍ତ ବଜାର ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର କରେ । ମୁକ୍ତ ବଜାରରେ ଅର୍ଥନୀତିର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟାଏ ।
(୨) ବିଦେଶୀ ବିନିଯୋଗର ଉତ୍ସାହ- ଜଗତୀକରଣ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରେ ବିଦେଶୀ ବିନିଯୋଗର ଉତ୍ସାହ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିଦେଶୀ କମ୍ପାନୀ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରେ ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ । କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ଭାରତୀୟ ବଜାରରେ ପ୍ରବେଶ କରି ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏହାଦ୍ଵାରା ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ସମୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ।
(୩) ଅଧୁକ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ- ଜଗତୀକରଣର ପ୍ରସାର ଫଳରେ ଭାରତରେ ଅନେକ ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ଗଢ଼ି ଉଠିଛି । ଏହାର ଫଳସ୍ଵରୂପ ଭାରତରେ ଅନେକ କର୍ମନିଯୁକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରିଛି । ଉଭୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ୍ଷ ଓ ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ କର୍ମନିଯୁକ୍ତି ମିଳିପାରିଛି ।

୧୨ । ଉଦାରୀକରଣ କ’ଣ ? ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବଗୁଡ଼ିକ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ସାଧାରଣ ଅର୍ଥରେ ଉଦାରୀକରଣ କହିଲେ ବୈଦେଶିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ପାଇଁ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଉନ୍ମ କ୍ତ କରିବାକୁ ବୁଝାଏ । ଏହି ମତବାଦଟି ବଜାରର ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ଉପଯୋଗ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଯୋଗିତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଶକ୍ତି ସପକ୍ଷରେ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥାଏ । ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ବଜାର ସମ୍ପାଦନ କରିପାରେ ନାହିଁ, ସେହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ଏହା ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ଅଧିକାର ଦେଇଥାଏ । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ସର୍ବସାଧାରଣ ଦ୍ରବ୍ୟର ସ୍ଥାୟିତ୍ଵ କିମ୍ବା ଘରୋଇ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉଦ୍ୟୋଗ ଏବଂ ବଜାର ସୁପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ନୀତିନିୟମ ପ୍ରଣୟନ କରିବା । ଉଦାରୀକରଣ ଲାଇସେନ୍ସ, ପରମିଟି ସବ୍‌ସିଡ଼ି ପଦ୍ଧତିର ପରିସମାପ୍ତି ଘଟାଇ, ଘରୋଇ ଉଦ୍ୟୋଗ ପାଇଁ ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭୂମିକା ନେବାକୁ ଏହା ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖୁଥାଏ । ଏହା ମୁକ୍ତ ପ୍ରତିଯୋଗିତାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରେ ।

ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ଉଦାରୀକରଣର ପ୍ରଭାବ- ନୂତନ ଅର୍ଥନୀତି ଓ ଉଦାରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଉପରେ ବହୁତ ପ୍ରଭାବ ରହିଛି । ଏହାର ପ୍ରଭାବରେ ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(୧) ଶିଳ୍ପୀକରଣର ବିକାଶ- ଉଦାରୀକରଣ ପରେ ପରେ ଭାରତରେ ଶିଳ୍ପୀକରଣ ଠିଆ ହେଲା । ଯେହେତୁ ଉଦାରୀକରଣ ଚିଠା ଅନୁମୋଦନ ଓ ଲାଭାଂଶ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅମଲାତନ୍ତ୍ରର ନିୟନ୍ତ୍ରଣରୁ ମୁକ୍ତ, ଏହା ବେସରକାରୀ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥାରେ ଆଗେଇବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କଲା ।
(୨) ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ବଜାର- ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ବଜାରରେ ଗ୍ରାହକ ଅଧିକ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ପାଇଥାଏ । ଏହି ଉଦାର ଅର୍ଥନୀତି ବହୁତ ଖୋଲା ଓ ମୁକ୍ତ ଯାହାକି ଅରାଜକତା ବଢ଼ାଇବାରେ ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି କରେ ।
(୩) ରାଷ୍ଟ୍ରର ସୀମିତ ହସ୍ତକ୍ଷେପ- ଉଦାରୀକରଣ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସ୍ବଳ୍ପ ମଧ୍ୟସ୍ଥିରେ ହିଁ ବିଶ୍ଵାସ କରେ । ଏହା ରାଷ୍ଟ୍ରର କ୍ଷମତାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ କମ୍ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ । ଏହା କେବଳ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ସେହି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ସହଯୋଗ କରେ ଯାହାକି ବଜାରରେ ସର୍ବସାଧାରଣ ଦ୍ରବ୍ୟର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିପାରିବେ ।
(୪) ବେସରକାରୀ ଉଦ୍ୟୋଗ- ଆଉ ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାହେଲା ଉଦାରୀକରଣ ନୀତି ହେଉଛି ବେସରକାରୀ ଉଦ୍ୟୋଗ ସଂସ୍ଥା । ଏହାଦ୍ୱାରା ବେସରକାରୀ ଉଦ୍ୟୋଗ ମନୁଷ୍ୟର ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପଗୁଡ଼ିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ ।
(୫) ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜିଲଗାଣ- ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଦିଗ । ଏହା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜିକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥା’ନ୍ତି । କାରଣ ଭାରତୀୟ କମ୍ପାନୀ ଖୋଲା ବଜାର ସହିତ ସଂଘର୍ଷ ପାଇଁ ବାଟ ଖୋଲିଥାଏ ।
(୬) ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ପୁନର୍ଜୀବନ- ଆଉ ଏକ ଜରୁରୀ ଉଦାରୀକରଣ ଦିଗ ହେଲା ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ପୁନର୍ଜୀବନ । ଏହି ଉଦାରୀକରଣ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ଉନ୍ନତିର ସୂଚନା ଦିଏ । ଏହାର ଫଳସ୍ବରୂପ ଜାତୀୟ ଆୟର ଆକଳନ ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଆୟର ଆକଳନ ଦିନକୁ ଦିନ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ।

ଉପରୋକ୍ତ ଆଲୋଚନାରୁ ଆମେ ଏହି ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ଉପନୀତ ହେଲୁ ଯେ, ଉଦାରୀକରଣର ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଉପରେ ଯେଉଁସବୁ ପ୍ରଭାବ ରହିଛି ସେହି ପ୍ରଭାବ ଫଳରେ ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି ।

୧୩ । ଆଧୁନିକୀକରଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପ୍ରବନ୍ଧ ଲେଖ ।
Answer:
ଆଧୁନିକୀକରଣ ଶବ୍ଦର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ ବିଷୟରେ ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମତ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଧୁନିକୀକରଣକୁ ଚାରୋଟି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର କରାଯାଇଥାଏ । ପ୍ରଥମତଃ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ପଦ୍ଧତି ବ୍ୟକ୍ତିର ପ୍ରେରଣା ଓ ମନୋବୃତ୍ତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପ କରିଥାଏ । ଅନ୍ୟଭାଷାରେ ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିର ଚିନ୍ତାଧାରା, ବିଶ୍ୱାସ, ମତାମତ, ଭାବବୃତ୍ତି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ପ୍ରଣାଳୀ ସହ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଟେ । ଦ୍ଵିତୀୟତଃ ପ୍ରତିମାନୀୟ ପଦ୍ଧତି ପ୍ରତିମାନ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଉପରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

ଏହି ପଦ୍ଧତି ଅନୁସାରେ ଆଧୁନିକୀକରଣ ତାର୍କିକବାଦ, ସାର୍ବଜନୀନବାଦ, ବ୍ୟକ୍ତିବାଦ, ମାନବବାଦ, ବ୍ୟାବହାରିକତାବାଦ, ଉଦାରବାଦ ଏବଂ ଧର୍ମୋତରତା ଆଦି ସାମାଜିକ ପ୍ରତିମାନ ଓ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ନେଇ ଗଠିତ ଅଟେ । ତୃତୀୟତଃ ସଂରଚନାତ୍ମକ ପଦ୍ଧତି ସମାଜର ସଂରଚନାତ୍ମକ ଉପାଦାନ; ଯଥା – ଅମଲାତନ୍ତ୍ର, ଅର୍ଥ ଏବଂ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସଂଘ ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥାଏ । ଚତୁର୍ଥରେ ପ୍ରାଦ୍ୟୋଗିକ ପଦ୍ଧତି ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ପଦ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନରେ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଶକ୍ତିର ବ୍ୟବହାରକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ତେଣୁ ଉପରୋକ୍ତ ୪ଟି ଯାକ ପଦ୍ଧତି ଆଧୁନିକୀକରଣର ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥାଆନ୍ତି ।

ଏସ୍.ଏନ୍. ଏସନଦତ୍ତ କହିଛନ୍ତି, ଐତିହାସିକ ଭାବେ ଆଧୁନିକୀକରଣ ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ, ଯଦ୍ବାରା ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ମଧ୍ଯରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଇଉରୋପ ଓ ଉତ୍ତର ଆମେରିକାରେ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଇଉରୋପୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରସାରଲାଭ କରିଛି ଏବଂ ଊନବିଂଶ ଓ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା, ଏସୀୟ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ମହାଦେଶକୁ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଛି ।’’

ଆଧୁନିକୀକରଣର ଗୁଣ – ଆଧୁନିକୀକରଣର କେତେକ ଗୁଣକୁ ନିମ୍ନରେ ଆଲୋଚନା କରାଗଲା ।
(୧) ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତା – ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତା ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହାଦ୍ଵାରା ପୁରୁଣା ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ଉପାଦାନର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇ ନୂତନ ସାମାଜିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥାଏ । ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତା ଆଧୁନିକୀକରଣର ଏକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ।

(୨) ସାମାଜିକ ପ୍ରଭେଦୀକରଣ – ସାମାଜିକ ପ୍ରଭେଦୀକରଣ ହେଉଛି ଆଧୁନିକୀକରଣର ଅନ୍ୟ ଏକ ଗୁଣ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସାମାଜିକ, ରାଜନୈତିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଜଟିଳତା ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟରେ ପ୍ରଗତି ଘଟିଥାଏ । ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ ହେଉଛି ଆଧୁନିକୀକରଣର ଫଳ । ରାଜନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଭୟ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଙ୍ଗଠନରେ ଜଟିଳତା ଦେଖାଯାଏ । ରାଜନୈତିକ କ୍ଷମତାର ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ହୁଏ ।

ତେଣୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଗଣତନ୍ତ୍ର ପାଇଁ ଏକ ବାଟ ଫିଟାଏ । ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ଦର୍ଶନ, ଧର୍ମ, ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ସାହିତ୍ୟ ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂତନ ଭାବଧାରା ଦେଖାଯାଏ । ମୋଟ ଉପରେ ଆଧୁନିକୀକରଣର ବୃଦ୍ଧି ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ, ରାଜନୈତିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ ଏବଂ ଏଗୁଡ଼ିକରେ ଅଧିକ ଭାବରେ ପ୍ରଭେଦୀକରଣ ଦେଖାଯାଇଥାଏ ।

(୩) ସରଂଚନାତ୍ମକ ପ୍ରଭେଦୀକରଣ ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନ – ଆଧୁନିକୀକରଣର ଅନ୍ୟ ଗୁଣ ହେଲା ସରଂଚନାତ୍ମକ ପ୍ରଭେଦୀକରଣ ଏବଂ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ପରିବର୍ତ୍ତନ । ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୁରୁଣା ସଙ୍ଗଠନ ପରିବର୍ତ୍ତେ ନୂଆ ସଙ୍ଗଠନ ଦେଖାଯାଏ । ରାଜନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂଆ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ଅଭ୍ୟୁଦୟ ଘଟେ । କୁଟୀର ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକର ହ୍ରାସ ଘଟି ବୃହତ୍ କଳ କାରଖାନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୁଏ । ଉତ୍ପାଦନରେ ନୂତନ ପ୍ରଣାଳୀର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟେ । ବହୁ ନୂଆ ନୂଆ ବ୍ୟବସାୟ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଉତ୍ପାଦନ

(୪) ସାଙ୍ଗଠନିକ ଏବଂ ପ୍ରସ୍ଥିତି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ – ଆଧୁନିକୀକରଣ ବହୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସଙ୍ଗଠନଗୁଡ଼ିକୁ ଜନ୍ମଦିଏ । ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ଭାବରେ ଶ୍ରମ ବିଭାଜନ ଦେଖାଯାଏ । ନିକଟ ଜ୍ଞାତିତ୍ବ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଥ‌ିବା ସଙ୍ଗଠନଗୁଡ଼ିକର ଗୁରୁତ୍ଵ ହ୍ରାସ ପାଏ । ଦ୍ରୁତ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁଁ ବ୍ୟକ୍ତିର ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ଏବଂ ପରବାରରେ ବିରାଟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସେ । ସମାଜରେ ନୂଆ ନୂଆ ଶ୍ରେଣୀର ଅଭ୍ୟୁଦୟ ଘଟେ ।

(୫) ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଆନ୍ଦୋଳନ – ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ସମାଜରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇ ନୂଆ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଆନ୍ଦୋଳନର ସୂତ୍ରପାତ ହୁଏ । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଯୋଗୁଁ ପୁରୁଣାକାଳିଆ ବିଶ୍ଵାସ, ପ୍ରଥା ଦୂରୀଭୂତ ହୁଏ ।

(୬) ବ୍ୟାପକ ଏବଂ ବହୁବିଧ ଶିକ୍ଷା – ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ହେଉଛି ଆଧୁନିକୀକରଣର ଅନ୍ୟ ଏକ ଗୁଣ । ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି । ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ସାଧାରଣ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟତୀତ ପ୍ରାବିଧ‌ିକ ଏବଂ ବ୍ୟାବସାୟିକ ଶିକ୍ଷାର ଗୁରୁତ୍ଵ ବଢ଼େ । ଫଳରେ ବହୁ ପ୍ରବିଧ‌ିକ ବ୍ୟାବସାୟିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଗଢ଼ିଉଠେ ।

(୭) ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସହଯୋଗିତା ଅଭିବୃଦ୍ଧି – ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସହଯୋଗିତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଆଧୁନିକୀକରଣର ଅନ୍ୟ ଏକ ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକ ବହୁ ଜାତିକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଛି ଜାତି ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ପାରସ୍ପରିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାପାଇଁ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି।

୧୪ । ଭାରତରେ ଆଧୁନିକୀକରଣର ପ୍ରଭାବକୁ ଲେଖ ।
Answer:
ଭାରତୀୟ ସମାଜର ଆଧୁନିକୀକରଣ ପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସନ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦାୟୀ । ଏହି ଆଧୁନିକୀକରଣ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଭ୍ୟତାର ସଂସ୍ପର୍ଶରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ବ୍ରାହ୍ମ ସମାଜ ପରି କେତେକ ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ସଂସ୍କାର ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରତିମାନକୁ ଏବଂ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଢାଞ୍ଚାର ଚାଲିଚଳନକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାକୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ କରିବାରେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନର ଓ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ବ୍ରିଟିଶ୍ମାନେ ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ବହୁତଗୁଡ଼ିଏ ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରଚଳନ କରି ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିଥିଲେ ।

ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତବର୍ଷରେ ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ-ଆଇନଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ । ଏହା ଯୁକ୍ତିବାଦ, ବ୍ୟକ୍ତିବାଦ ନିୟମ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଥିଲା ଯାହା ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ମୁସଲିମ୍ ଆଇନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବିରୋଧ କରୁଥିଲା । ଏମାନେ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିବା ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ, ପରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ପୁନଃ-ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରଭୃତି ବୈଜ୍ଞାନିକ ନିୟମ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଥିଲା । ଏହି ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷା ସ୍ଵାଧୀନତା, ସମାନତା ଓ ମାନବବାଦ ପରି ଆଧୁନିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

ବ୍ରିଟିଶ୍ମାନେ ଭାରତରେ ଯୋଗାଯୋଗ ଓ ପରିବହନ ସୁବିଧାର ଉନ୍ନତି କରିଥିଲେ । ସମ୍ବାଦପତ୍ର, ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ୍, ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ରେଡ଼ିଓ ପ୍ରଭୃତି ଗଣମାଧ୍ୟମ ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ରେଳପଥ, ବସ୍, ମଟର ପ୍ରଭୃତିର ପ୍ରଚଳନ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଧୁନିକ ସାଂସ୍କୃତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ପ୍ରସାରଣକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା । ପାରମ୍ପରିକ ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ସେମାନେ ବହୁ ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାର ଆଣିଥିଲେ ।

ଭାରତରେ ଆଧୁନିକୀକରଣର ପ୍ରଭାବ :
(୧) ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ – ଆଧୁନିକ ଭାରତରେ କଳକାରଖାନାର ଦ୍ରୁତ ପ୍ରସାର ଘଟିଛି । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଢାଞ୍ଚାକୁ ଅନୁସରଣ କରାଯାଉଛି । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଆଧୁନିକୀକରଣରେ ଭାରତକୁ ବିଶେଷଭାବେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।

(୨) ପୌରୀକରଣ – ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଭାରତରେ ସହରୀ ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରସାର ଘଟିଛି । ଦ୍ରୁତ ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ ଏବଂ ପୌରୀକରଣ ବସ୍ତି ଅଞ୍ଚଳ, ଅପରାଧ ପରି ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ସମାଧାନ କରିବା ନିମିତ୍ତ ସହର ଯୋଜନା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇପଡ଼ିଛି ।

(୩) ଧର୍ମେତରୀକରଣ – ପୌରୀକରଣର ଫଳସ୍ଵରୂପ ଧର୍ମେତରୀକରଣର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ । ଭାରତୀୟମାନେ ଧର୍ମେତରୀକରଣର ଆଦର୍ଶକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି ଯାହାଦ୍ୱାରାକି ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ତା’ର ନିଜ ପସନ୍ଦ ମୁତାବକ ଧର୍ମକୁ ଅନୁସରଣ କରିବାର ସ୍ଵାଧୀନତା ଲାଭ କରିଅଛି । ଆଧୁନିକ ସମାଜ ବହୁବାଦୀ ଅଟେ । ଦୟା, ଅନୁକମ୍ପା ଓ ସହନଶୀଳତା ଆଧୁନିକୀକରଣର ମୁଖ୍ୟ ଗୁଣ ।

(୪) ନୂତନ ସାମାଜିକ ଶ୍ରେଣୀର ଅଭ୍ୟୁଦୟ – ଭାରତୀୟ ପାରମ୍ପରିକ ସାମାଜିକ ସ୍ତରୀକରଣ ଜାତି ପ୍ରଥା ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ । ଏହି ପଦ୍ଧତି ଅନୁସାରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ପ୍ରସ୍ଥିତି ତା’ର ଜନ୍ମଦ୍ୱାରା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ପ୍ରଥା ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ବିରୋଧୀ ଅଟେ । ମାତ୍ର ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ରାଜନୀତିକରଣ ଯୋଗୁଁ ଜାତିର ଗୁରୁତ୍ଵ ବଢ଼ିଥିଲେ ହେଁ, ଅନ୍ୟସବୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହାର ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଓ ପ୍ରାଧାନ୍ୟରେ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଉଭୟ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଓ ସହରରେ ଲୋକେ ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି ଯାହାକି ଜାତି ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ବିଚାର ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।

ଏହି ଉଚ୍ଚ, ମଧ୍ୟମ ଏବଂ ନିମ୍ନ ଶ୍ରେଣୀଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଭିଭି ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଅଟନ୍ତି । ଅର୍ଥନୈତିକ ବିଚାର ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଏହି ଶ୍ରେଣୀଗୁଡ଼ିକ ବଂଶଗତ ନୁହଁନ୍ତି । ଏକ ନିମ୍ନ ଶ୍ରେଣୀର ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଶ୍ରମ, ଚେଷ୍ଟା ଓ ଅଧ୍ୟବସାୟ ବଳରେ ଉଚ୍ଚ ଶ୍ରେଣୀରେ ପରିଣତ ହୋଇ ପାରୁଅଛି । ଆଧୁନିକ ସମାଜରେ ଅର୍ଥର ଗୁରୁତ୍ବ ବଢ଼ିଛି ।

ଭାରତରେ ଶିଳ୍ପୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ଶ୍ରମିକ ଶ୍ରେଣୀର ସଙ୍ଗଠନ ଫଳରେ ପୁଞ୍ଜିପତି ଶ୍ରେଣୀ ନିଜର ସ୍ବାର୍ଥର ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ବହୁ ସଂଘ ଗଠନ କରିଛନ୍ତି ।
(୫) ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ – ଆଧୁନିକୀକରଣ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ବେଗକୁ ଦ୍ରୁତତର କରିଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ସାମାଜିକ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ଘଟଣା ଆଦିରେ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ଧାରଣା ଓ ବିଶ୍ୱାସକୁ ବିଶେଷ ଭାବେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଛି । ଯୁବ ଆନ୍ଦୋଳନ ଯୁବକମାନଙ୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ଆଶାଆକାଂକ୍ଷାରେ ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି । ଏଗୁଡ଼ିକ ପାରମ୍ପରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଦୂରକରି ନୂତନ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହେବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଛି । ଭାରତରେ ଏହି ଯୁବ ଆନ୍ଦୋଳନ ଛାତ୍ର ଆନ୍ଦୋଳନ ରୂପରେ ଦେଖାଦେଇଛି ।

(୬) ପାଶ୍ଚାତ୍ୟକରଣ – ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସମାଜରେ ଆଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନ ଜନ୍ମଲାଭ କରି ବିଭିନ୍ନ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସମାଜକୁ ବିଜ୍ଞାନୀୟ ଓ ଆଧୁନିକ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି ଏବଂ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରସାର ଲାଭ କଲେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସଂଘଟିତ ହୁଏ । ଭାରତବର୍ଷରେ ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ, ରାଜନୈତିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ, ଧାର୍ମିକ ଓ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଅନୁସରଣ କରୁଛୁ । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟକରଣ ଆଧୁନିକୀକରଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।

ଆଧୁନିକୀକରଣ ସମାଜର ଆଦର୍ଶକୁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସମାଜ ଯୋଗାଇଛି । ବେଶଭୁଷା, ଚାଲିଚଳନ, ବ୍ୟବହାର ଶୈଳୀ, ସହର ଯୋଜନା ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସମାଜକୁ ଅନୁସରଣ କରୁଛୁ । ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ପ୍ରଚଳନ, ବିଜ୍ଞାନର ପ୍ରସାର, ସତୀଦାହ ପ୍ରଥା ଲୋପ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିଭିନ୍ନ ଆଇନର ପ୍ରଚଳନ ଇତ୍ୟାଦି ପାଶ୍ଚାତ୍ୟକରଣର ଫଳ ଅଟେ ।

(୭) ଗଣତାନ୍ତ୍ରୀକରଣ – ଗଣତାନ୍ତ୍ରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆଧୁନିକୀକରଣର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତବର୍ଷ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ନୀତିନିୟମ ଉପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ । ଏଠାରେ ସାବାଳକ ଭୋଟ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାବାଳକ ତା’ର ପ୍ରତିନିଧ‌ିକୁ ନିର୍ବାଚିତ କରିବାକୁ ଅଧିକାର ଲାଭ କରିଛି । ଆଇନ ଆଗରେ ସମସ୍ତେ ସମାନ ଏବଂ ସମସ୍ତେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଉପଭୋଗ କରିବାର ଅଧିକାର ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ।

ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ତାରତମ୍ୟକୁ ହ୍ରାସ କରିବାପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଉଛି । ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସାକ୍ଷରତାର ହାର ବଢ଼ାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ସମାନତା, ସ୍ବତନ୍ତ୍ରତା, ଭ୍ରାତୃଭାବ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଆଧୁନିକୀକରଣର ସମସ୍ୟା – ଆଧୁନିକୀକରଣ ସାମାଜିକ ପରବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ । ଏହି ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଫଳସ୍ୱରୂପ ପୁରୁଣା ସଙ୍ଗଠନ ପରିବର୍ତ୍ତେ ନୂତନ ସଙ୍ଗଠନ ଦେଖାଯାଉଛି । ନୂଆ ନୂଆ ଦଳ ଏବଂ ନୂତନ ଭାବଧାରା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ଏହା ସମାଜରେ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଗତି ଆଣୁଥିବାବେଳେ, ବହୁ ସମସ୍ୟାକୁ ମଧ୍ଯ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି । ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସାମାଜିକ ବିଘଟନ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି । ସମାଜରେ ଶ୍ରେଣୀ-ସଂଘର୍ଷ ଦେଖାଦେଇଛି । ଭାରତବର୍ଷରେ ଯୌଥ ପରିବାରର ବିଘଟନ ଘଟୁଛି ଏବଂ ଏକକ ପରିବାରର ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି।

ବିବାହର ଭିଭି ଆଉ ଧର୍ମୀୟ ହୋଇ ରହିନାହିଁ, ମାତ୍ର ଏହା ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତିରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ବିବାହ-ବିଚ୍ଛେଦ ଘଟଣା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି । ଯୌନ ସମ୍ପର୍କରେ ଥିବା ପାରମ୍ପରିକ ପ୍ରଥା, ନୀତିନିୟମରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି । ଉଭୟ ପୁଅଝିଅ ଅବାଧରେ ମିଳାମିଶା କରିବାପାଇଁ ଅଧିକ ସୁବିଧା ପାଉଥବାରୁ, ପାରମ୍ପରିକ ନୈତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ଲଙ୍ଘନ କରାଯାଉଛି । ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ମଧ୍ଯ ବେକାରୀ ସମସ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ନୂଆ କଳକାରଖାନାର ପ୍ରସାର ଫଳରେ ପାରମ୍ପରିକ ବାଣିଜ୍ୟ, ବ୍ୟବସାୟର ଅଧୋପତନ ଘଟୁଛି । ଏହାଫଳରେ ବହୁ ବ୍ୟକ୍ତି ବେକାର ହୋଇଯାଉଛନ୍ତି । ରାଜନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ରାଜନୈତିକ ସଂଘର୍ଷ ଦେଖାଦେଇଛି ।

୧୫ । ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର କାରକଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖ ।
Answer:
ଭାରତରେ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର କେତେକ କାରକ ବିଷୟରେ ନିମ୍ନରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି ।
(୧) ସ୍ଥାନାନ୍ତରୀଣକରଣ – କେତେଗୁଡ଼ିଏ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ଆଉ ଏକ ସ୍ଥାନକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରୀକରଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନ ବ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ ଅନୁପଯୁକ୍ତ ହେଲେ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସୁବିଧାସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ ନକଲେ ବ୍ୟକ୍ତି ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ନିଜର ଜୀବନ ଓ ଜୀବିକାପାଇଁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ଗତି କରିଥାଏ । ନୂତନ ସ୍ଥାନରେ ଥ‌ିବା ସୁବିଧା ତାକୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ । ତେଣୁ ସେ ପୁରାତନ ସ୍ଥାନକୁ ତ୍ୟାଗ କରିଥାଏ । ନୂତନ ସ୍ଥାନରେ ନୂତନ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ହାସଲ କରି ନିଜର ସାମାଜିକ ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Sociology Unit 5 Long Answer Questions in Odia Medium

ଉଦାହରଣସରୂପ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ଲୋକମାନେ କାମଧନ୍ଦା ନ ପାଇ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ଚାଲିଯା’ନ୍ତି । ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଜମି ବାଡ଼ି କିଣି ନିଜର ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥା’ନ୍ତି । ସେହିପରି ଗ୍ରାମର ଲୋକମାନେ ସହରାଭିମୁଖୀ ହୋଇଛନ୍ତି । ସହରରେ ବାଣିଜ୍ୟ, ବ୍ୟବସାୟ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ବୃଷ୍ଟି ଅବଲମ୍ବନ କରି ନିଜର ସାମାଜିକ ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣୁଛନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ଲୋକମାନେ ବେଶୀ ପରିମାଣରେ ଆମେରିକା ଯିବାପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ହେଉଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଏହି ସ୍ଥାନାନ୍ତରୀକରଣ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରୁଅଛି ।

(୨) ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ – ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ ବା ଶିଳ୍ପର ବିକାଶ ଏକ ନୂତନ ପ୍ରକାରର ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି ଜଲା । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ଉପଯୋଜିତ କରିବାକୁ କରିବାକୁ ଚାହିଁଲା । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସହର ବଜାରମାନଙ୍କରେ କାରଖାନାମାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେଲା । କଳକାରଖାନାରୁ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଓ ଶସ୍ତା ଦାମ୍‌ରେ ଦ୍ରବ୍ୟମାନ ତିଆରି ହେଲା । ଏହାଦ୍ବାରା କ୍ଷୁଦ୍ରଶିଳ୍ପମାନ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହେଲେ । ଏହି ଶିଳ୍ପୀମାନେ ସହରାଭିମୁଖୀ ହେଲେ । ନୂତନ ପ୍ରକାର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଲାଭ କଲେ ଓ ନୂତନ ବୃଦ୍ଧି ସନ୍ଧାନରେ ରହିଲେ । ନିଜ କୌଶଳ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଯୋଗୁ ସେମାନେ ସାମାଜିକ କ୍ରମରେ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବକୁ ଗତି କରେ । ତେଣୁ ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ଵିତ କଲା ।

(୩) ସହରୀକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସହରଗୁଡ଼ିକର ବିକାଶ ଓ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । ଏଠାରେ ବ୍ୟକ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଔପଚାରିକ ସମ୍ପର୍କ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଲୋକମାନେ ପରସ୍ପରକୁ ଭଲଭାବରେ ଜାଣି ନଥା’ନ୍ତି । ଲୋକମାନେ କେବଳ ସେମାନଙ୍କର ବନ୍ଧୁ ଓ ସମ୍ପର୍କୀୟମାନଙ୍କ ସହ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ଅଟନ୍ତି । ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଓ ଜାତି ଅଜଣା ଥାଏ । ଏଠାରେ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଦକ୍ଷତାଦ୍ବାରା ନିଜ ପ୍ରସ୍ଥିତି ଲାଭ କରିଥାଏ । ଏଠାରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ପ୍ରସ୍ଥିତି ତା’ର ଶିକ୍ଷା, ବୃତ୍ତି ଓ ଆୟ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଅଟେ । ସେହି ପ୍ରସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ ସେ ସମ୍ମାନ ମଧ୍ୟ ଲାଭ କରିଥାଏ । ତେଣୁ ସହରୀକରଣ ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ନିଜର ସମ୍ମାନ, ପ୍ରସ୍ଥିତି, ସ୍ଥାନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବାରୁ ଏହା ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ ।

(୪) ଆଇନ – ଆଇନ ମଧ୍ୟ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ । ଆଇନ ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯାହାକି ସମାଜକୁ ପରିଚାଳିତ କରେ ଏବଂ ଏହାଦ୍ଵାରା ପ୍ରଣୀତ ନିୟମଗୁଡ଼ିକୁ ଲୋକମାନେ ମାନିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ପ୍ରଣୀତ ଆଇନ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥାଏ । ଆଇନଦ୍ୱାରା ଯେତେବେଳେ ଜମିଦାରୀ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଉଚ୍ଛେଦ ହେଲା, ସେତେବେଳେ କ୍ଷୁଦ୍ର କ୍ଷୁଦ୍ର ଜମି ହଳିଆମାନେ ଜମିର ମାଲିକ ହୋଇପାରିଲେ ।

ସ୍ଥାନ ସଂରକ୍ଷଣ ଆଇନ ଯୋଗୁ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି, ଉପଜାତିର ଲୋକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପଦପଦବୀରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରିଲେ । ସେହିପରି ବିଭିନ୍ନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କର ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଥାନ ସ୍ଥାନ ସଂରକ୍ଷଣ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତା ସୃଷ୍ଟି କଲା ।

(୫) ରାଜନୀତିକରଣ – ଆଧୁନିକ ସମାଜରେ ଯୋଗାଯୋଗ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଉନ୍ନତି ଯୋଗୁଁ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପକ ଯୋଗାଯୋଗ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରୁଛି । ଏହାଦ୍ଵାରା ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଚେତନ ହୋଇପାରୁଛନ୍ତି । ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସଚେତନ କରୁଅଛନ୍ତି । ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ହାସଲ ପାଇଁ ସଙ୍ଗଠିତ ହୋଇ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରି ଦାବି ହାସଲ କରୁଅଛନ୍ତି । ଏହାଦ୍ଵାରା ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରସ୍ଥିତିକୁ ଉନ୍ନତ କରି ପାରୁଅଛନ୍ତି।

(୬) ଆଧୁନିକୀକରଣ – ଆଧୁନିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ବୈଜ୍ଞାନିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ଓ ଯନ୍ତ୍ରପାତିର ବ୍ୟବହାରକୁ ବୁଝାଇଥାଏ । ଏହା ମଧ୍ଯ ଯୁକ୍ତିକରଣ ଓ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷତାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ । ବୈଜ୍ଞାନିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ବିକାଶ ଯୋଗୁ କମ୍ ସମ୍ମାନ ଲାଭ କରୁଥିବା ବୃତ୍ତିରେ ନିୟୋଜିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସେମାନଙ୍କର ପାରମ୍ପରିକ ଅଶୌଚ ବୃତ୍ତିକୁ ତ୍ୟାଗ କରି ଯେଉଁ ବୃତ୍ତିରେ ଛୁଆଁ ଅଛୁଆଁ ଭେଦଭାବ ନଥବ, ସେ ବୃଦ୍ଧିକୁ ଅନୁସରଣ କଲେ । ସେହିପରି ପାରମ୍ପରିକ ପ୍ରଦତ୍ତ ପ୍ରସ୍ଥିତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିବା ସମାଜ ପ୍ରତିଯୋଗୀମୁଖୀ ହୋଇ ଉପାର୍ଜିତ ପ୍ରସ୍ଥିତି ଲାଭ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟିତ ହେଲେ । ତେଣୁ ଉଭୟ ବିକଶିତ ଓ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତା ପଥରେ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ । ତେଣୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କଲା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର Textbook Exercise Questions and Answers.

+2 2nd Year Odia Optional Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର Question Answer

(କ) ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟ ବା ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ ।

Question ୧।
ସାହିତ୍ୟରେ ଅଳଙ୍କାର କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ –
କାବ୍ୟ କବିତାକୁ ସରସ, ସୁନ୍ଦର ଓ ରମଣୀୟ କରିବାକୁ ଯେଉଁ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟବର୍ଷକ ଉପାଦାନର ପ୍ରୟୋଜନ ହୁଏ ବା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ତାହାକୁ ‘ଅଳଙ୍କାର’ କୁହାଯାଏ ।

Question ୨।
ସାହିତ୍ୟରେ ଅଳଙ୍କାର ମୁଖ୍ୟତଃ କେତେପ୍ରକାର ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉ –
ସାହିତ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ଅଳଙ୍କାର ଦୁଇ ପ୍ରକାରର । ସେହି ଦୁଇଟି ହେଉଛି – ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର ଓ ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Question ୩ ।
ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଶବ୍ଦର ବୈଚିତ୍ର୍ୟ କାରକ ଧର୍ମକୁ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question ୪।
ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଯେଉଁ ଅଳଙ୍କାରଦ୍ୱାରା କାବ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ତଥା ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ହୋଇଥାଏ ତାହାକୁ ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question ୫।
ଅନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାରର ସଂଜ୍ଞା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କର ?
ଉ –
ବାକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରକାର ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣର ପୁନଃପୁନଃ ଆବୃତ୍ତିକୁ ଅନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question ୬ ।
ଛେକାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଅନେକ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣର ସାମ୍ୟ ରହି କ୍ରମାନୁସାରେ ଥରେ ମାତ୍ର ପୁନରାବୃତ୍ତି ହେଲେ ତାହା ଛେକାନୁପ୍ରାସ ହୁଏ ।

Question ୭ ।
ବୃତ୍ୟନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଯେବେ ବାକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଏକ କିମ୍ବା ଏକାଧ୍ଵ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ କ୍ରମାନୁସାରେ ବା କ୍ରମ ନ ଥାଇ ବାରମ୍ବାର ଆଚରି ହୁଅନ୍ତି, ତାହା ବୃତ୍ୟନୁପ୍ରାସ ହୁଏ ।

Question ୮। ଶ୍ରୁତ୍ୟାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କ’ଣ ?
ଉ –
ଯେଉଁଠି କଣ୍ଠ, ତାଳୁ, ମୂର୍ଦ୍ଧା, ଓଷ୍ଠ ଓ ଦନ୍ତ ପ୍ରଭୃତି ଉଚ୍ଚାରଣ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ ଏକତ୍ର ଉଚ୍ଚାର୍ଯ୍ୟ ହେତୁକ ବ୍ୟଞ୍ଜନର ସାଦୃଶ୍ୟ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ ତାହା ଶ୍ରୁତ୍ୟାନୁପ୍ରାସ ହୁଏ ।

Question ୯
ଲାଟାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କ’ଣ ?
ଉ –
ଯେଉଁଠାରେ ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହୃତ ଶବ୍ଦ ଅର୍ଥଗତ ସାମ୍ୟ ରକ୍ଷା କରି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅଭିପ୍ରାୟର ଦ୍ୟୋତକ ହୁଅନ୍ତି, ତାହା ଲାଟାନୁପ୍ରାସ ହୁଏ ।

Question ୧୦ ।
ଅନ୍ୟାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ପଦ୍ୟରେ ଅନ୍ତବର୍ଣ୍ଣ ଓ ଉପାନ୍ତ ସ୍ବରର ସମତା ରହି ପୁନଃପୁନଃ ଉଚ୍ଚାରଣ ହେଲେ ଅନ୍ୟାନୁପ୍ରାସ ହୁଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Question ୧୧ ।
‘ଯମକ’ ଅଳଙ୍କାର କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ –
ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ଏକ ପ୍ରକାର ଶବ୍ଦର ପୁନରାବୃତ୍ତିକୁ ‘ଯମକ’ କୁହାଯାଏ ।

Question ୧୨ ।
‘ଆଦ୍ୟଯମକ’ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ପାଦର ଆଦ୍ୟରେ ଯମକ ରହିଲେ ଆଦ୍ୟ ଯମକ ହୁଏ ।

Question ୧୩ ।
‘ମଧ୍ୟଯମକ’ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ପାଦର ମଧ୍ୟରେ ଯମକ ଥିଲେ ‘ମଧ୍ୟଯମକ’ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୧୪ ।
‘ପ୍ରାନ୍ତଯମକ’ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ପଦର ପ୍ରାନ୍ତରେ ଯମକ ରହିଲେ ‘ଅନ୍ତ୍ଯ’ ବା ପ୍ରାନ୍ତ ଯମକ ‘ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question ୧୫ ।
‘ମାଳଯମକ’ ଅଳଙ୍କାର କ’ଣ ?
ଉ – କୁହାଯାଏ, ଯେଉଁଠାରେ ନକାରାତ୍ମକ ଊର୍ଜ୍ଜା ରହିଥାଏ, ସେଠାରେ କେବେ ବି ମା’ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବାସ କରନ୍ତି ନାହିଁ କି ସେଠି କୌଣସି ଉନ୍ନତି ହୋଇ ନଥାଏ।

Question ୧୬ ।
‘ସର୍ବଯମକ’ ଅଳଙ୍କାର କ’ଣ ?
ଉ –
ପଦର ସର୍ବତ୍ର ଯମକ ରହିଲେ ସର୍ବଯମକ ବା ମହାଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୧୭ ।
‘ଶ୍ଳେଷ’ ଅଳଙ୍କାର କ’ଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ?
ଉ –
ଯେଉଁ ସ୍ଥଳରେ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ଥରେମାତ୍ର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ଦୁଇ ବା ତହିଁରୁ ଅଧ‌ିକ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥାଏ, ସେଠାରେ ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୧୮।
‘ଶ୍ଳେଷ’ ଅଳଙ୍କାର କେତେ ପ୍ରକାର ଓ କ’ଣ କ’ଣ ଲେଖ ।
ଉ –
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ତିନିପ୍ରକାରର । ଯଥା – (i) ଅଭଙ୍ଗ, (ii) ସଭଙ୍ଗ (iii) ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ

Question ୧୯ ।
ଉପମା ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?

Question ୨୦ ।
ଉପମେୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
କାବ୍ୟ କବିତାରେ ଯେଉଁ ପ୍ରକୃତ ବର୍ଣ୍ଣନୀୟ ବସ୍ତୁକୁ ତୁଳନା ଦିଆଯାଇଥାଏ ତାହାକୁ ‘ଉପମେୟ’ କୁହାଯାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Question ୨୧ ।
ଉପମାନ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
କାବ୍ୟରେ ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁକୁ ଯାହା ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଏ ତାହାକୁ ‘ଉପମାନ’ କହନ୍ତି ।

Question ୨୨ ।
ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ କ’ଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉ –
ପମା ବାଚକ ଶବ୍ଦ । ଯଥା – ପରି, ତୁଲ୍ୟ, ସଦୃଶ, ପ୍ରାୟ ଇତ୍ୟାଦି ଉପମା ବାଚକ ଶବ୍ଦ ବା ସାଦୃଶ୍ୟ ବାଚକ ଶବ୍ଦ !

Question ୨୩ ।
ସାଧାରଣ ଧର୍ମ କ’ଣ ?
ଉ –
ରମଣୀୟ, ବର୍ଭୁଳ ଇତ୍ୟାଦି ।

Question ୨୪ ।
ମାଳୋପମା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ଉପମେୟ ସହିତ ଅନେକ ଉପମାନ ଦିଆଯାଏ ସେଠାରେ ମାଳୋପମା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୨୫ ।
ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଯେଉଁଠାରେ ଉପମେୟ, ଉପମାନ, ଉପମା ବାଚକ ଶବ୍ଦ ଓ ସାଧାରଣ ଧର୍ମର ସ୍ପଷ୍ଟ ଉଲ୍ଲେଖ ଥାଏ, ସେଠାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା ହୁଏ ।

Question ୨୬ ।
ଲୁପ୍ରୋପମା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଯେଉଁଠାରେ ଉପମାନ, ଉପମେୟ, ସାଧାରଣଧର୍ମ ଓ ସାଦୃଶ୍ୟବାଚକ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିକର ବା ଦୁଇଟିର ଲୋପ ହୋଇଥାଏ ତାହକୁ ଲୁପ୍ରୋପମା କହନ୍ତି ।

Question ୨୭ ।
ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର କ’ଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉ –
ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟର ଅଭେଦ କଥନକୁ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question ୨୮ ।
ସାଙ୍ଗ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାରର କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ –
ଯେଉଁଠାରେ ଅଙ୍ଗରେ କୌଣସି ବସ୍ତୁର ଆରୋପ କରାଯାଇ ତାହାର ଅଙ୍ଗୀଭୂତ ବସ୍ତୁମାନଙ୍କରେ ଅନ୍ୟ ସବୁ ବସ୍ତୁର ଆରୋପ କରାଯାଇଥାଏ, ସେଠାରେ ସାଙ୍ଗରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୨୯ ।
ନିରଙ୍ଗରୂପକ ଅଳଙ୍କାରର ସଂଜ୍ଞା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉ –
ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ଉପମେୟରେ ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ଉପମାନର ଆରୋପ ହୋଇଥାଏ ଅଥବା ଅଭେଦ କଳ୍ପନା କରାଯାଇଥାଏ, ସେଠାରେ ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Question ୩୦ ।
ପରମ୍ପରିତ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାରର ସଂଜ୍ଞା ନିରୂପଣ କର ।
ଉ –
ଯେଉଁଠାରେ ଆରୋପ ଅନ୍ୟ ଏକ ଆରୋପର ହେତୁ ହୁଏ ସେଠାରେ ‘ପରମ୍ପରିତ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୩୧ ।
ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଉପମାନଠାରୁ ଉପମେୟର ଆଧ‌ିକ୍ୟ ଅଥବା ନୂନତା ବର୍ଣ୍ଣିତ ହେଲେ ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୩୨ ।
ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁରେ ଅପ୍ରାକୃତ ବସ୍ତୁର ସମ୍ଭାବନା କରାଗଲେ, ସେଠାରେ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୩୩ ।
ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
କାରଣ ନ ଥାଇ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ପତ୍ତି ହେଲେ ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୩୪ ।
ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ସମୋଚ୍ଚାରିତ ଶବ୍ଦର ପୁନରାବୃତ୍ତିକୁ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
‘ଯମକ’ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question ୩୫ ।
ପଦର ସର୍ବତ୍ର ଯମକ ରହିଲେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ?
ଉ –
ସର୍ବଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୩୬ ।
ଏକ ପ୍ରକାର ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣର ବାରମ୍ବାର ଆବୃତ୍ତି ହେଲେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ?
ଉ –
ବୃତ୍ତାନୁପ୍ରାସ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Question ୩୭ ।
ପଦ ମଧ୍ୟରେ ଉଚ୍ଚାରିତ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ଏକାଧ୍ଵକ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରୟୋଗ ହେଲେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ?
ଉ –
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ।

Question ୩୮ ।
ଉପମେୟ ଓ ଉପମାନର ସାଦୃଶ୍ୟ କଥ୍ତ ହେଲେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ?
ଉ –
ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ।

Question ୩୯ ।
ଗୋଟିଏ ଉପମେୟର ଏକାଧ‌ିକ ଉପମାନ ଥିଲେ, କେଉଁ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଥାଏ ?
ଉ –
ମାଳୋପମା ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question ୪୦ ।
ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ଯରେ ଅଭେଦ କଥନକୁ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

Question ୪୧ ।
କାରଣ ବିନା କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ପତ୍ତି ହେଲେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ?
ଉ –
ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

Question ୪୨ ।
ଉପମାନଠାରୁ ଉପମେୟର ଆଧ‌ିକ୍ୟ କଥ୍ ହେଲେ କେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ?
ଉ –
ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ।

Question ୪୩ ।
ନିମ୍ନଲିଖ ପଦର ଅଳଙ୍କାର ନିରୂପଣ କର ।
(କ) ଉତ୍କଳ-କମଳା-ବିଳାସ ଦୀର୍ଘିକା
ମରାଳ-ମାଳିନୀ-ନୀଳାମ୍ବୁ ଚିଲିକା ।
ଉ –
ବୃତ୍ୟନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

(ଖ) “କଷ୍ଟ ମହୀଧର ମହୀଧର କଣ୍ଟକ
କଳମଷ ବାରଣ ବାରଣ ଅନ୍ତକ ।’’
ଉ –
ଲାଟାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ।

(ଗ) ‘ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ଧଳା ମେଘ ସୁନୀଳ ଅମ୍ବରେ
ଭାସଇ ବୋଇତ ଯଥା ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ ।”
ଉ –
ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା ଅଳଙ୍କାର ।

(ଘ) ନୀଳିମାରେ ବାମା ଚାରୁ କେଶପାଶ
ତୋ ନୀଳ ବୀଚିକୁ କଲା ଉପହାସ ।’’
ଉ –
ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର ।

(ଙ) “ଶ୍ଵେତାଙ୍ଗ ଚଢ଼େଇଗୁହା ସମୁଦ୍‌ଗତ
ନୀର ଭେଦି କିବା ଉଠେ ଐରାବତ ।”
ଉ –
ବାତ୍‌କ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ।

(ଚ) “ବାବୁ ନାକଶିରୀ ଦାନ ଯୋଗ୍ୟ ଯୋଷାକୁ
ବିହର କାନନ କର ଆଲିଙ୍ଗନକୁ ।’’
ଉ –
ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ।

(ଛ) “ଦେଖରେ ନଳିନି ନଳିନୀ ନଳିନୀରେ ପୂରିତ
ଭ୍ରମନ୍ତି ଭ୍ରମରେ ଭ୍ରମରେ ଏ ଶୋଭିତ ।”
ଉ –
ମଧ୍ଯ ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ।

(ଜ) “ବରଜୀବ ରସେ ଦେଇ ମାନସ
ବରଜି ବରଷେ ଅମେଧ୍ୟ ଗ୍ରାସ ।”
ଉ –
ଆଦ୍ୟ ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ।

(ଝ) “ଭବ ତଳେ ବିଭୁଦୟା ମୂର୍ତିମତୀ
ଧଉଳି ଦର୍ପଣ ଦୟା ସ୍ରୋତସ୍ଵତୀ ।”
ଉ –
ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ।

(ଞ) “ବିନ୍ଦୁ ବିନ୍ଦୁ ଜଳ ରହିଛି ଚାରୁ କୁଟିଳ ବାଳେ,
ତୁଷାର ବୃଷ୍ଟି କି ହୋଇଛି ନବ ତମାଳ ଦଳେ ।”
ଉ –
ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

(ଖ) ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀ । (୫ ନମ୍ବର ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ।)

Question ୧।
ସଂଜ୍ଞା ଓ ସ୍ଵରୂପ ସହ ଅନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାରର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଦିଅ ।
ଉ –
ଅନୁପ୍ରାସ ଏକ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର । ଏହାଦ୍ଵାରା ବର୍ଣ୍ଣଗତ ଶ୍ରୁତିମାଧୁର୍ଯ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ।
ଲକ୍ଷଣ : ପଦ ମଧ୍ଯରେ ଏକ ବା ଏକାଧିକ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ବାରମ୍ବାର ଉଚ୍ଚାରିତ ହେଲେ ତାହାକୁ ‘ଅନୁପ୍ରାସ’ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।
ଉଦାହରଣ :
ଉତ୍କଳ-କମଳା-ବିଳାସ ଦୀର୍ଘିକା
ମରାଳ-ମାଳିନୀ-ନୀଳାମ୍ବୁ ଚିଲିକା ।’’(ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଦୁଇଟିଯାକ ପାଦରେ ‘କ/ଳ/ମ’ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ବାରମ୍ବାର ଆବୃତ୍ତ ହୋଇଛି । ତେଣୁ ଏହିଟିରେ ‘ଅନୁପ୍ରାସ’ ଅଳଙ୍କାର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ।
ଅନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାରକୁ ଛେକାନୁପ୍ରାସ, ବୃତ୍ୟନୁପ୍ରାସ – ଏପରି ଭାବରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ ।

(୧) ଛେକାନୁପ୍ରାସ : ବହୁ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣର ସାମ୍ୟରହି କ୍ରମାନୁସାରେ ବାରମ୍ବାର ଆବୃତ୍ତ ହେଲେ ଛେକାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ।
ଉଦାହରଣ :
“ଦେଖ୍ ନବ କଳିକା ବକାଳିକାମାଳିକା ଆଳି କାଳିକା କାନ୍ତ ସ୍ମରି
ରକ୍ଷା କେମନ୍ତ କରି କରିବା ମତ୍ତକରୀ ଗତିକି ଏମନ୍ତ ବିଚାରି,
ଗୋ ସହଚରୀ !” (ଲାବଣ୍ୟବତୀ – ଉପେନ୍ଦ୍ରଭଞ୍ଜ)
ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘ଳ’ ଓ ‘ର’ ‘କ’ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ଉଚ୍ଚାରିତ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଏହା ଛେକାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

(୨) ବୃତ୍ତାନୁପ୍ରାସ : ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ହେଉ ବା ନ ହେଉ ଯେବେ ଗୋଟିଏ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ବାକ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ ବାରମ୍ବାର ଉଚ୍ଚାରିତ ହୁଏ, ତେବେ ତାକୁ ବୃତ୍ୟନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
ଉତ୍କଳ-କମଳା-ବିଳାସ ଦୀର୍ଘିକା
ମରାଳ-ମାଳିନୀ-ନୀଳାମ୍ବୁ ଚିଲିକା ।’’(ଚିଲିକା – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘କ’ ଓ ‘ଳ’ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣର ବାରମ୍ବାର ଆବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିବାରୁ ବୃତ୍ତାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

(୩) ଶୃତ୍ୟନୁପ୍ରାସ : ସାଧାରଣତଃ କଣ୍ଠ, ତାଳୁ, ମୂର୍ଦ୍ଧା, ଦନ୍ତ, ଓଷ୍ଠ ପ୍ରଭୃତି ମଧ୍ୟରୁ ଯେ କୌଣସି ସ୍ଥାନରୁ ଉଚ୍ଚାରିତ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଷ ମାନଙ୍କର ଆବୃଦ୍ଧିକୁ ଶ୍ରୁତ୍ୟନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ । ଏହା ଶ୍ରୁତିପ୍ରିୟ ହେତୁ ଏହାର ନାମ ଶ୍ରୁତ୍ଯାନୁପ୍ରାସ ।

ଉଦାହରଣ :
“ପର ପରଜାଙ୍କ ବିତ୍ତ ହରିଲେ ବଲେ
ସୁର ସୁରଦ୍ବେଷ ତ୍ରାସେ ବିରସ ହେଲେ ।” (ବିଦଗ୍‌ଧ ଚିନ୍ତାମଣି -ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତସିଂହାର)

ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ବ୍ୟବହୃତ ଓଷ୍ୟ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ‘ପ’ ଓ ‘ବ’ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦରେ ଦନ୍ତ୍ଯ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ‘ସ’ର ପୁନରାବୃତ୍ତି ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଶ୍ରୁତ୍ୟନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

(୪) ଲାଟାନୁପ୍ରାସ : ଏହା ପଦଗତ ଅନୁପ୍ରାସ ଅଟେ । ଶବ୍ଦ ଓ ଅର୍ଥ ଉଭୟଙ୍କ ପୁନରୁକ୍ତି ହେବା ସତ୍ତ୍ବେ ସେ

“କଷ୍ଟ ମହୀଧର ମହୀଧର କଣ୍ଟକ
କଳମଷ ବାରଣ ବାରଣ ଅନ୍ତକ ।” (ରସ କଲ୍ଲୋଳ – ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘ମହୀଧର’, ‘ବାରଣ’ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କରେ ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟଗତ ପ୍ରଭେଦ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାରୁ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

(୫) ଅନ୍ୟାନୁପ୍ରାସ : ପାଦର ଅନ୍ତବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ଓ ଉପାନ୍ତବର୍ଣ୍ଣ (ଅନ୍ତଃ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣର ପୂର୍ବ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ)ର ସମତା ରହି ଆବୃତ୍ତ କରାଗଲେ ଅନ୍ତାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

“ଅପ୍ରାକୃତ ପ୍ରେମ ତା‘ ନାମ କାମ
ଆୟଭ ରହେକି ସେ ହେଲେ ବାମ ।” (ବିଦଗ୍‌ଧ ଚିନ୍ତାମଣି – ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତସିଂହାର)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଦର ଅନ୍ତଃ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ‘ମ୍’ର ଉପାସ୍ଥ୍ୟ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ‘ଆ’ ଓ ‘ଅ’ ସହ ଆବୃତ୍ତ ହୋଇଥିବାରୁ ଅନ୍ୟାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Question ୨।
ସଂଜ୍ଞା ଓ ସ୍ଵରୂପ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରି ଯମକ ଅଳଙ୍କାରର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଦିଅ ।
ଉ –
ଯମକ ଏକ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର । କବିତା ପଡ୍‌ ରେ ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ଏକ ଶବ୍ଦର ଅଳଙ୍କାର’ କୁହାଯାଏ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଚାରିପ୍ରକାରର । ନିମ୍ନମତେ ଉଦାହରଣ ଦିଆଯାଇ ଚାରିପ୍ରକାର ଯମକ ବିଷୟରେ ସୂଚେଇ ଦିଆଯାଉଛି ।

(କ) “ବରଜୀବ ରସେ ଦେଇ ମାନସ
ବରଜି ବରଷେ ଅମେଧ୍ୟ ଗ୍ରାସ ।”

ଏଠାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଧାଡ଼ିର ଆଦ୍ୟରେ ‘ବରଜୀବ ରସେ|ବରଜି ବରଷେ’ ସମୋଚ୍ଚାରିତ ଶବ୍ଦର ପୁନରାବୃତ୍ତି ଘଟିଛି । ପ୍ରଥମ ଧାଡ଼ିର ବରଜୀବ ରସେ – ଅର୍ଥ ହେଉଛି ‘ଗୋରସ’ । ଦ୍ୱିତୀୟ ଧାଡ଼ିର ବରଜି ବରଷେ – ଅର୍ଥ ହେଉଛି ‘ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ତ୍ୟାଗକରି’ । ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥରେ ଏକାଧ୍ଵବାର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ପାଦର ଆଦ୍ୟରେ ଥାଇ ଶବ୍ଦ ଚମତ୍କାରିତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିରୁ ଏଠାରେ ‘ଆଦ୍ୟଯମକ ଅଳଙ୍କାର’ ହୋଇଛି ।

(ଖ) “ଦେଖରେ ନଳିନୀ ନଳିନୀ, ନଳିନିରେ ପୂରିତ
ଭ୍ରମନ୍ତି ଭ୍ରମରେ ଭ୍ରମରେ ଭ୍ରମରେ ଏ ଶୋଭିତ ।”

ଏଠାରେ ପ୍ରଥମ ପତ୍ତିରେ ମଝିରେ ‘ନଳିନୀ’ ଓ ନଳିନି’ ଶବ୍ଦଟି – ‘ରାଜକନ୍ୟା, ପୁଷ୍କରିଣୀ, ପଦ୍ମଫୁଲ’ ଏପରି ତିନୋଟି ଅର୍ଥରେ ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି । ସେହିପରି ଦ୍ବିତୀୟ ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ‘ଭ୍ରମରେ’ ଶବ୍ଦଟି ମଝିରେ – ‘ଭଅଁର, ଭୁଲରେ, ‘ଭଉଁରୀବତ୍’ ଏ ପ୍ରକାର ତି ନୋଟି ଅର୍ଥରେ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଛି । ତେଣୁ ପାଦ ମଝିରେ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ବାରମ୍ବାର ଚମତ୍କାରିତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥ୍ରୁ ‘ମଧ୍ୟଯମକ ଅଳଙ୍କାର’ ହୋଇଛି ।

(ଗ) “ସରବେ ନାଚିଲେ ସଲିଳେ
ଅପୂର୍ବ ଶୋଭାସେ ସଲୀଳେ ।”

ଏଠାରେ ଉଭୟ ପକ୍ତିରେ ଶେଷରେ ବା ପ୍ରାନ୍ତରେ ‘ସଲିଳେ|ସଲୀଳେ’ ଶବ୍ଦ ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ଓ ‘ଜଳରେ ଲୀଳାର ସହିତ’- ଏ ପ୍ରକାର ଭିନ୍ନାର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଛି । ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପାଦର ପ୍ରାନ୍ତରେ ଭିନ୍ନାର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ଚମତ୍କାରିତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥ୍ରୁ ‘ପ୍ରାନ୍ତଯମକ ଅଳଙ୍କାର’ ହୋଇଛି ।

ଅହି ମକର ତାପ ନାଶେ ଶୋଭାସାରସ ଚକ୍ରେ ।’’

ଏଠାରେ ଉଭୟ ପାଦର ସର୍ବାଙ୍ଗରେ ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ହୋଇ ଏକପ୍ରକାର ଶବ୍ଦର ପୁନରାବୃତ୍ତି ଘଟିଛି । ତେଣୁ ଏହି ପଙ୍‌କ୍ତିରେ ‘ସର୍ବଯମକ ଅଳଙ୍କାର’ ହୋଇଛି । ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ‘ସର୍ପ, ମଗରମାଛ, ପଦ୍ମସମୂହ’ ଅର୍ଥରେ ଓ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଦରେ ‘ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ସାରସମଣ୍ଡଳୀ ବା ହଂସପ’କୁ ବୁଝାଉଛି । ମାତ୍ର ଏକ ପ୍ରକାର ଶବ୍ଦମେଳି ଶାବ୍ଦିକ ଚମତ୍କାରିତା

Question ୩ ।
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାରର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଉଦାହରଣ ସହ ଦର୍ଶାଅ ?
ଉ –
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର :
ଲକ୍ଷଣ : ‘ଶ୍ଳେଷ’ ଏକ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର । ଏଥରେ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ଥରେ ପରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ । ମାତ୍ର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଦ୍ଵିତ୍ଵ ଅର୍ଥ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଦ୍ବିତ୍ଵ ଅର୍ଥ ପ୍ରଦାନ କରୁଥ‌ିବା ଶବ୍ଦକୁ ‘ଶ୍ଳିଷ୍ଟ’ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।
ସୁତରାଂ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶବ୍ଦ ଥରେ ମାତ୍ର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ବିଭିନ୍ନ ଚାତୁରୀର ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କଲେ ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।
ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ତିନିପ୍ରକାରର; ଯଥା – (୧) ସଭଙ୍ଗ, (୨) ଅଭଙ୍ଗ, (୩) ସଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ବା ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ।
ଶବ୍ଦକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦ୍ବିତ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ପାଇଲେ ‘ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ’ ହୁଏ ।
ଶବ୍ଦକୁ ନଭାଙ୍ଗି ଦ୍ବିତ୍ଵ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ପାଇଲେ ‘ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ’ ହୁଏ ।
ଶବ୍ଦକୁ ଭାଙ୍ଗି ଓ ନଭାଙ୍ଗି ଦ୍ବିତ୍ଵ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ପାଇଲେ ‘ସଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ’ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ –
“ବାବୁ ନାକଶିଣୀ ଦାନ ଏ ଯୋଗ୍ୟ ଯୋଷାକୁ
ବିହର କାନନ କର ଆଲିଙ୍ଗନକୁ ।”

ବ୍ୟାଖ୍ୟା – ଏଠାରେ ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି । ‘ନାକଶିରୀ ଦାନ’ ଏ ଶବ୍ଦଟିକୁ ନଭାଙ୍ଗି ଅର୍ଥ ହେଉଛି – ସ୍ବର୍ଗଶିରୀ ଦାନ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଏକ ଅର୍ଥ ହେଉଛି – ନାସିକା ଛେଦନ କରିବା । ଶବ୍ଦଟିକୁ ନଭାଙ୍ଗି ଦୁଇଟି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ପାଉଥ‌ିବାରୁ ଏଠାରେ ‘ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ’ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦରେ ‘ବିହର କାନନ କର’ ପଦଟିକୁ ଭାଙ୍ଗିଲା ପରେ ଦ୍ବୈତାର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ପାଉଛି – କାନ ହରଣ କର ଓ ଆଲିଙ୍ଗନ କର ନାହିଁ । ପଦକୁ ଭାଙ୍ଗି ଅର୍ଥ କରାଯାଉଥ‌ିବାରୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଦଟିରେ ‘ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ’ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

ପୁନଶ୍ଚ ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ଅଭଙ୍ଗ ରୀତିରେ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦରେ ସଭଙ୍ଗ ରୀତିରେ ଦୁଇଟି ଲେଖାଏଁ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ପାଉଥ‌ିବାରୁ ସମୁଦାୟ କବିତା ପଲ୍ଲିଟି ‘ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ’ ଅଳଙ୍କାରର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ହୋଇପାରିଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Question ୪।
ଉପମା ଅଳଙ୍କାରର ସଂଜ୍ଞା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରି ଉଦାହରଣ ମାଧ୍ଯମରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ ?
ଊ –
ସମାନଧର୍ମ ଥ‌ିବା ଭିନ୍ନଜାତୀୟ ବସ୍ତୁରୁ ସାଦୃଶ୍ୟ କଥନକୁ ‘ଉପମା’ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ । ଉପମା ସାଦୃଶ୍ୟ ଧର୍ମ । ଯାହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଏ ତାହା ‘ଉପମେୟ’ । ଉପମେୟକୁ ଯେଉଁ ବସ୍ତୁ ସହ ତୁଳନା କରାଯାଏ ତାହା ‘ଉପମାନ’ । ଯେଉଁ ଗୁଣ ବା ଧର୍ମକୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ତୁଳନା ହୁଏ – ତାହା ସାଧାରଣ ଧର୍ମ । ସାଧାରଣ ଧର୍ମକୁ ସୂଚିତ କରୁଥ‌ିବା ପଦକୁ ଉପମାର୍ବାଚକ ଶବ୍ଦ (ଯଥା, ତଥା, ଯେହ୍ନେ ତେହ୍ନେ, ଯେପରି ସେପରି, ଆଦି) କୁହାଯାଏ । ଏହି ଚାରୋଟି ଉପାଦାନର ଗୁରୁତ୍ଵକୁ ନେଇ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ମୁଖ୍ୟତଃ ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା, ଲୁୟୋପମା ଓ ମାଲୋପମା – ଏପରି ଭାବେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ –

(୧) ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା : ଯେଉଁ ଉପମା ଅଳଙ୍କାରରେ ଚାରୋଟିଯାକ ଉପମା ଅଳଙ୍କାରର ଉପାଦାନ ଥାଇ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ୟରେ ସାଦୃଶ୍ୟ କଥିତ ହୋଇଥାଏ ତାକୁ ‘ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା ଅଳଙ୍କାର’ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ଧଳା ମେଘ ସୁନୀଳ ଅମ୍ବରେ
ଭାସଇ ବୋଇତ ଯଥା ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ ।” (ଶରତ – ମଧୁସୂଦନ ରାଓ)

ବ୍ୟାଖ୍ୟା : କବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ ଶରତ କବିତାରେ ଶରତ ଋତୁର ବର୍ଣ୍ଣନା କରୁଛନ୍ତି । ଏଠାରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଆକାଶରେ ଭାସିଯାଉଥିବା ମେଘ । ତେଣୁ ମେଘ ହେଲା ଉପମେୟ । ସୁନୀଳ ଅମ୍ବରରେ ଭାସି ଯାଉଥିବା ଖଣ୍ଡଖଣ୍ଡ ଧଳାମେଘକୁ କବି ସମୁଦ୍ରରେ ଭାସୁଥିବା ବୋଇତ ସହ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି । ଏଠାରେ ବୋଇତ ହେଉଛି ଉପମାନ । କାରଣ ଅଧିକ ଭାସିବା ପ୍ରାକୃତିକ ଗୁଣଧର୍ମୀ ବସ୍ତୁ ହେଲା ‘ବୋଇତ’ । ମେଘ ବାୟୁରେ ଭାସୁଥିବା ବେଳେ ବୋଇତ ଜଳରେ ଭାସେ । ଜଳ ସହିତ ହିଁ ଭାସିବା ଗୁଣ ଅଧିକ ସମ୍ପୃକ୍ତ । ସାଧାରଣ ଧର୍ମ ହେଉଛି ‘ଭାସିବା’, ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ‘ଯଥା’- । ଅତଏବ ଏଠାରେ ଉପମେୟ, ଉପମାନ, ସାଧାରଣ ଧର୍ମ ବା ଗୁଣ ଏବଂ ଉପମାବାଚକ ଚିହ୍ନ ବିଦ୍ୟମାନ ଥ‌ିବାରୁ ଏହା ‘ପୂର୍ଣ୍ଣୋପାମା ଅଳଙ୍କାର’ ।

ଲୁସ୍ତୋପମା ଅଳଙ୍କାର :
ଉପମା ଅଳଙ୍କାରର ଚାରୋଟି ଉପାଦାନ ଉପମେୟ, ଉପମାନ, ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ ଓ ସାଧାରଣ ଧର୍ମ ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ଉପାଦାନ ଯଦି ଲୁପ୍ତ ରହେ ତେବେ ତାହାକୁ ‘ଲୁପ୍ତପମା ଅଳଙ୍କାର’ କୁହାଯାଏ ।

ଯଥା –
“ଅଦୃଶ୍ୟେ ସୋମଫୁଲ ବିତରେ ବାସ
ସାତ୍ତ୍ଵିକର ନଥାଏ ନାମେ ପ୍ରୟାସ ।’’ (ତୁଳସୀ ସ୍ତବକ-ରାଧାନାଥ)

ଏଠାରେ ଉପମେୟ-ସୋମଫୁଲ, ଉପମାନ-ସାତ୍ତ୍ଵିକ, ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ (ଲୁପ୍ତ ଅଛି), ସାଧାରଣ ଧର୍ମ-ମହନୀୟତା (ଲୁପ୍ତ) ଏଣୁ ଏହା ଲୁପ୍ତପମା ଅଳଙ୍କାରର ଏକ ସାର୍ଥକ ଉଦାହରଣ ।

ମାଳୋପମା ଅଳଙ୍କାର : ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ଉପମେୟ ପାଇଁ ଏକାଧ୍ଵକ ଉପମା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ, ସେଠାରେ ‘ମାଳୋପମା ଅଳଙ୍କାର’ ହୋଇଥାଏ ; ଯଥା –

“ମିଶିଯାଏ ଯଥା ପ୍ରଭାତୀତାରା ରବି କିରଣେ,
ମିଶିଯାଏ ଯଥା ଜୀବାତ୍ମା ବିଶ୍ବା ଆତ୍ମା ଚରଣେ,
ମିଶିଯାଏ ଯଥା ଚପଳା ନୀଳ ଜଳଦ ଅଙ୍ଗେ,
ମିଶିଗଲା ତଥା ଅବଳା ସେହି ନୀଳ ତରଙ୍ଗେ ।” (ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏଠାରେ ଉପମେୟ ହେଉ ଅବଳା ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା, ଯିଏ ସମୁଦ୍ରର ନୀଳ ତରଙ୍ଗରେ ଲମ୍ଫ ଦେଇ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯାଇଛି । କବି ଏହାକୁ ଏକାଧ୍ଵକ ଉପମାନ ସହ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରଭାତୀତାରା ଯେପରି ରବିକିରଣରେ ନିଷ୍ପ୍ରଭ ହୋଇ ଆକାଶରେ ମିଶିଯାଏ; ଜୀବାତ୍ମା ଯେପରି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଦେହେରେ ମିଶି ମୋକ୍ଷପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ଓ ନିଜକୁ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ କରିଦିଏ; ଯେପରି ଚପଳା ବା ବିଜୁଳି ନୀଳମେଘ ଅଙ୍ଗରେ ଚମକି ଉଠି ପୁଣି ବିଲୀନ… ହୋଇଥାଏ; ସେପରି ଅବଳା ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗାର ସମୁଦ୍ରରେ ବିଲୁପ୍ତି ଘଟିଛି । ଏଠାରେ ଗୋଟିଏ ଉପମେୟପାଇଁ ଏକାଧ୍ଵ ଉପମାନର ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିବାରୁ ‘ମାଳୋପମା ଅଳଙ୍କାର’ ହୋଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Question ୫।
ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଉଦାହରଣ ସହ ପ୍ରତିପାଦନ କର ?
ଉ –
ଯେଉଁଠାରେ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ୟରେ ଅଭେଦ କଥ୍ତ ହୋଇଥାଏ, ସେଠାରେ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଦୁହିଁଙ୍କୁ ଅଭିନ୍ନ ବୋଲି ଧରାଯାଏ । ଏଥିରେ ଉପମେୟଠାରେ ଉପମାନର ଆରୋପ କରାଯାଏ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ଯଥା – (୧) ପରମ୍ପରିତ ରୂପକ, (୨) ସାଙ୍ଗ ରୂପକ, (୩) ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ ।

(୧) ପରମ୍ପରିତ ରୂପକ : ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ଆରୋପ ନିମିତ୍ତ ଅନ୍ୟ ଏକ ବସ୍ତୁର ଆରୋପ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ, ସେଠାରେ ପରମ୍ପରିତ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଥାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଆଶା ପାରିଜାତ ଫୁଟିବ ହୃଦ ନନ୍ଦନ ବନେ
ଜ୍ଞାନ-ଭକ୍ତ-କର୍ମ ସୌରଭ ବ୍ୟାପିଯିବ ଭୁବନେ ।” (କୁସୁମାଞ୍ଜଳି – ମଧୁସୂଦନ ରାଓ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଆଶାକୁ ପାରିଜାତ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାରୁ ହୃଦୟରେ ନନ୍ଦନବନର ଆରୋପ କରାଯାଇଛି

(୨) ସାଙ୍ଗ ରୂପକ : ଯେଉଁଠାରେ ଉପମେୟର ବିଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗରେ ଉପମାନର ବିଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ ଆରୋପିତ ହୁଏ, ସେଠାରେ ସାଙ୍ଗ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଥାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“କବିତା ବନିତା କବି ତା ପିତା,
କହିବା ଲୋକ ତା’ର ଉପମାତା,
କଲେ ତାକୁ ଭୋଗ ରସିକ ନେତା,
କେତେ ହେଁ ଅବା ରହଇ ଯୋଗ୍ୟତା,
କୁମତି ଗୁଆଁର,
କେବଳ ବଇମାତ୍ର ଭାଇ ତାର ।”

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘କବିତା’ରେ ‘ବନିତା’ର ଆରୋମ କରାଯିବାରୁ, ସେହି ଅନୁସାରେ କବିଙ୍କୁ ତା’ର ପିତା, କହିବା ଲୋକଙ୍କୁ ତା’ର ଉପମାତା, ପାଠକଙ୍କୁ ତା’ର ଉପଭୋକ୍ତା ଏବଂ ଗୁଆଁର (ମୂର୍ଖ)କୁ ତା’ର ବୈମାତ୍ରେୟ ଭାବରେ ଆରୋପିତ କରାଯାଇଛି । ତେଣୁ ଏହା ସାଙ୍ଗରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ।

(୩) ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ : ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ଉପମେୟରେ ଗୋଟିଏ ଉପମାନର ଆରୋପ ହୋଇଥାଏ, ସେଠାରେ ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ।

ଉଦାହରଣ :
“ଭବତଳେ ବିଭୁଦୟା ମୂର୍ତିମତୀ
ଧଉଳି-ଦର୍ପଣ ଦୟା ସ୍ରୋତସ୍ଵତୀ ।” (ଚିଲିକା – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଦୟା ନଦୀରେ ବିଭୁଦୟାର ଅଭେଦ ପରିକଳ୍ପିତ ହୋଇଥିବାରୁ ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Question ୬ ।
ଉପମା ଓ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପାର୍ଥକ୍ୟ ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଦର୍ଶାଅ ?
ଉ –
ଉପମା ଓ ରୂପକ ଉଭୟ ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର । ଉଭୟରେ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟର ଉପସ୍ଥିତି ଥାଏ । ଉପମା ଅଳଙ୍କାରରେ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ୟରେ ସାଦୃଶ୍ୟ କଥା ହୁଏ । ମାତ୍ର ରୂପକ ଅଳଙ୍କାରରେ ଏ ଉଭୟ ମଧ୍ୟରେ ଉପମାନର ଉତ୍କର୍ଷ – ଅପକର୍ଷଗୁଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଏ । ଉପମା ଓ ରୂପକ ଉଭୟ ଅଳଙ୍କାରରେ ଗୋଟିଏ ସାଧାରଣ ଧର୍ମ ଥାଏ । ଉପମାରେ ସାଦୃଶ୍ୟ ବା ସାଧାରଣ ଧର୍ମକୁ ନେଇ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ୟରେ ସାଦୃଶ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । ମାତ୍ର ରୂପକରେ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ଓ ଉଭୟ ଭିତରେ ଅଭେଦ କଥନକୁ କବିମାରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଅନ୍ତି।

ଉପମା ଅନ୍‌ଙ୍କାରରେ ‘ଯଥା, ତଥା’ ଆଦି ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ ଥାଏ । ରୂପକ ଅଳଙ୍କାରରେ ‘ପ୍ରାୟ, ପରି, ଭଳି, ସମ, ଯେହ୍ନେ’ ଆଦି ରୂପକସୂଚକ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ ।

ଅଭେଦ କଥନର ଢଙ୍ଗକୁ ନେଇ ରୂପକ ପରମ୍ପରିତ, ନିରଙ୍ଗ ଓ ସାଙ୍ଗରୂପକ – ଏପରି ତିନିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ସାଦୃଶ୍ୟ କଥନ ଓ ଏଥିପାଇଁ ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦର ପ୍ରୟୋଗ-ଅପ୍ରୟୋଗକୁ ନେଇ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ମୁଖ୍ୟତଃ ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା, ଲୁପ୍ତପମା, ମାଳୋପମା – ଏପରି ଭାବରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।

(କ) ଉପମା ଅଳଙ୍କାରର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ :
ଖଣ୍ଡଖଣ୍ଡ ଧଳାମେଘ ସୁନୀଳ ଅମ୍ବରେ
ଭାସଇ ବୋଇତ ଯଥା ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ (ଶରତ – ମଧୁସୂଦନ)

ଏଠାରେ ‘ମେଘ’- ଉପମେୟ
ଏଠାରେ ‘ବୋଇତ’- ଉପମାନ
ସାଧାରଣ ଧର୍ମ – ଭାସିବା
ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ – ଯଥା

ସୁତରାଂ ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ ‘ଯଥା’ର ଉପସ୍ଥିତିରେ ‘ଭାସିବା’ ସାଧାରଣ ଧର୍ମକୁ ନେଇ ସୁନୀଳ ଅମ୍ବରର ଧଳାମେଘ ଓ ନୀଳସମୁଦ୍ରର ବୋଇତ ମଧ୍ୟରେ ଅର୍ଥାତ୍ ଉପମେୟ ଓ ଉପମାନ ଭିତରେ ସାଦୃଶ୍ୟ କଥା ହୋଇଛି । ଏଠାରେ ଉପମାନ, ଉପମେୟ, ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ ଓ ଉପମାସୂଚକ ଧର୍ମ – ସବୁର ଉପସ୍ଥିତି ଥ‌ିବାରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

ରୂପକ ଅଳଙ୍କାରର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ :
“ଆଶା ପାରିଜାତ ଫୁଟିବ ହୃଦ ନନ୍ଦନ ବନେ
ଜ୍ଞାନ ଭକ୍ତି କର୍ମ ସୌରଭ ବ୍ୟାପିଯିବ ଭୁବନେ ।” (ମଧୁସୂଦନ)

ଏଠାରେ ଆଶାକୁ ପାରିଜାତ ଓ ହୃଦୟକୁ ନନ୍ଦନର ବନ ରୂପେ ଅଭେଦ ଢଙ୍ଗରେ କଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି । ତେଣୁ ‘ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର’ ହୋଇଛି ।

Question ୭ ।
ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାରର ସଂଜ୍ଞା ଓ ସ୍ବରୂପ ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଉଲ୍ଲେଖ କର ?
ଉ –
ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର :
ଲକ୍ଷଣ : ବ୍ୟତିରେକ ଏକ ଉତ୍କର୍ଷ ଅପକର୍ଷ କଥନଧର୍ମୀ ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର । ଉପମାନଠାରୁ ଉପମେୟର ଆଧ୍ୟା ଅଥବା ନୂନତା ପ୍ରକାଶ ପାଇଲେ ‘ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର’ ହୋଇଥାଏ ।
ଅଥବା, ଯେଉଁ ଅଳଙ୍କାରଦ୍ୱାରା ଉପମାନଠାରୁ ଉପମେୟର ଆଧ‌ିକ୍ୟ ବା ଉତ୍କର୍ଷ ଅଥବା ନ୍ୟୁନତା ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ ‘ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର’ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ନୀଳିମାରେ ବାମା ଚାରୁକେଶ ପାଶ
ତୋ ନୀଳ ବିଚିକି କଲା ଉପହାସ ।”

ବ୍ୟାଖ୍ୟା : ଏଠାରେ ଉପମାନ ‘ଚିଲିକାର ନୀଳବିଚି’ । ଉପମେୟ ନାୟିକା ‘ପଦ୍ମାବତୀର କେଶପାଶ’ । ଉପମେୟ ‘କେଶପାଶ’ର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ତା’ର ଉତ୍କର୍ଷ ଗୁଣରେ ‘ଚିଲିକାର ନୀଳବିଚି’କା ଉପହାସ କରୁଛି । ଉପମାନଠାରୁ ଉପମେୟର ଆଧ୍ୟାକ୍ୟ କଥା ହୋଇଥିବାରୁ ଏ ପକ୍ତିଟିରେ ‘ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର’ ହୋଇଛି ।

Question ୮ ।
ସଂଜ୍ଞା, ଲକ୍ଷଣ ଓ ଉଦାହରଣ ସହ ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
ଉ –
ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର : କାରଣ ନ ଥାଇ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ପତ୍ତି ହେଲେ ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“କେ ବୋଲଇ ମୁହିଁ ଅଟଇ ପୁଲିଶ
ବିନା ମେଘେ ସୃଜି ପାରଇ କୁଳିଶ ।” (ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ କାରଣ (ମେଘ) ବିନା କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ପତ୍ତି (କୁଳିଶ ସୃଜିବା) ବର୍ଣ୍ଣିତ ହେବାରୁ ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

Question ୯।
ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ, ସଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କର ।
ଉ –
ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁରେ ଅପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁର ସମ୍ଭାବନା କରାଗଲେ, ସେଠାରେ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ । ଏହା ଦୁଇ ପ୍ରକାର । ଯଥା – (୧) ବାତ୍‌କ୍ଷା, (୨) ପ୍ରତୀୟମାନ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ।

(୧) ବାତ୍‌କ୍ଷା : ଯେଉଁଠାରେ ବାଚକ ଶବ୍ଦ (କି, କିବା, ଅବା, ବା, ସତେ, ଯେପରି, ଯେହ୍ନେ, ସିନା ଇତ୍ୟାଦି) ପ୍ରୟୋଗ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁକୁ ଅପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁରୂପେ ସମ୍ଭାବନା କରାଯାଏ, ସେଠାରେ ବାଚ୍ଯାତ୍ମକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଥାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଚୁମ୍ବି ଚରଣକୁ ଚିକୁରରାଜି ଦୋଳେ ଚରମେ
ମଦନ କେତନ ଉଡ଼ଇ କିବା ଶୋଭା ଆଶ୍ରମେ ।” (ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ପ୍ରକୃତବସ୍ତୁ (ନାୟିକା ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା)ର ଚିକୁରରାଜି (କେଶଗୁଚ୍ଛ)କୁ ମଦନ କେତନ ଓ ଚରମ ବାଚ୍ୟକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

(୨) ପ୍ରତୀୟମାନ ଉକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର : ଯେଉଁଠାରେ ବାଚକ ଶବ୍ଦ ଉହ୍ୟ ରହି ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁକୁ ଅପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁରୂପେ ସମ୍ଭାବନା କରାଯାଇଥାଏ, ସେଠାରେ ପ୍ରତୀୟମାନ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ନ ହେଲେ ଏ ଘନକୁନ୍ତଳା ଘନ ସହିତ ତାରା
ଖସି ପଡ଼ିବାରୁ ଧରାରେ ବହିଯାଉଛି ଧାରା ।’’ (ତପସ୍ବିନୀ – ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଉପମେୟ ଘନକୁନ୍ତଳା (ସୀତା)ଙ୍କୁ ଉପମାନ ଘନ ସହିତ ତାରା ରୂପେ ସମ୍ଭାବନା କରାଯାଇଛି ଏବଂ ବାଚକ ଶବ୍ଦ ନଥିବାରୁ ପ୍ରତୀୟମାନ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

Introduction :

ଓଡ଼ିଆ ବ୍ୟାକରଣରେ ଅଳଙ୍କାରର ପରିଭାଷା ହେଉଛି – ‘ଅଳଂକରୋତି ଇତି ଅଳଙ୍କାରଃ’ ଅର୍ଥାତ୍ ଯାହା କାବ୍ୟକୁ ଅଳଙ୍କୃତ ବା ସୁଶୋଭିତ କରେ, ତାହା ହେଉଛି ଅଳଙ୍କାର । ସେହିପରି ‘ଅଳଂକ୍ରିୟତେ ଅନେନ ଇତି ଅଳଙ୍କାରଃ’’ ଅର୍ଥାତ୍ ଯାହାଦ୍ଵାରା ଅଳଙ୍କୃତ ବା ଭୂଷିତ କରାଯାଏ, ତାହା ଅଳଙ୍କାର । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଦଣ୍ଡୀ ତାଙ୍କ ‘କାବ୍ୟାଦର୍ଶ’ ଗ୍ରନ୍ଥରେ କହିଛନ୍ତି – “କାବ୍ୟ-ଶୋଭାକରାନ୍ ଧର୍ମାନ୍ ଅଳଂଙ୍କାରାନ୍ ପ୍ରଚକ୍ଷ୍ଯତେ” ଅର୍ଥାତ୍‌ ଯେଉଁ ଧର୍ମ କାବ୍ୟର ଶୋଭା ବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ବର୍ଦ୍ଧିତ କରେ, ତାହାହିଁ ଅଳଙ୍କାର ।

ଅଳଙ୍କାରର ସଂଜ୍ଞା, ସ୍ଵରୂପ ଓ ପ୍ରକାର :

ସଂଜ୍ଞା :

ଯାହା ମଣ୍ଡନ କରେ ତାହା ଅଳଙ୍କାର । ଶରୀର ଅଳଙ୍କାର ଦ୍ବାରା ଭୂଷିତ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ତାହା ସୁନ୍ଦର ହୋଇଥାଏ । ସେହିପରି କାବ୍ୟ-କବିତାକୁ ଯାହା ସରସ ସୁନ୍ଦର ଓ ରମଣୀୟ କରେ ସେହି ଶବ୍ଦ ଓ ଅର୍ଥର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟବର୍ଦ୍ଧକ ଉପାଦାନକୁ ‘ଅଳଙ୍କାର’ କୁହାଯାଏ । ଶବ୍ଦଯୁକ୍ତ ଓ ଅର୍ଥଯୁକ୍ତ ଅଳଙ୍କାର ପଦର ଶୋଭା ବୃଦ୍ଧି କରେ । ଏହାକୁ ଶୁଣି ବୁଝି ପାଠକ ମନ ଆମୋଦିତ ହୁଏ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଅଳଙ୍କାରକୁ କାବ୍ୟର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।

(କ) ଶବ୍ଦ ଅଳଙ୍କାର (ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର)
(ଖ) ଅର୍ଥ ଅଳଙ୍କାର (ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର)

(କ) ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର :

ଯେଉଁ ଅଳଙ୍କାର ଦ୍ବାରା ଶବ୍ଦ ସରସ, ସୁନ୍ଦର ଓ ଶ୍ରୁତିମଧୁର ହୋଇଥାଏ ତାହାକୁ ‘ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର’ କୁହାଯାଏ । ଅନୁପ୍ରାସ, ଯମକ ଓ ଶ୍ଳେଷ ପ୍ରଭୃତି ଏକ ଏକ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର ।

୧. ଅନୁପ୍ରାସ :

ଅନୁପ୍ରାସ ଏକ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର । ଏହାଦ୍ଵାରା ବର୍ଣ୍ଣଗତ ଶ୍ରୁତିମାଧୁର୍ଯ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିହୁଏ ।
ଲକ୍ଷଣ : ପଦ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବା ଏକାଧିକ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ବାରମ୍ବାର ଉଚ୍ଚାରିତ ହେଲେ ତାହାକୁ ‘ଅନୁପ୍ରାସ’ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଉତ୍କଳ-କମଳା-ବିଲାସ ଦୀର୍ଘିକା
ମରାଳ-ମାଳିନୀ-ନୀଳାମ୍ବୁ – ଚିଲିକା ।” (ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଦୁଇଟିଯାକ ପାଦରେ ‘କ/ଳ/ମ’ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ବାରମ୍ବାର ଆବୃତ୍ତ ହୋଇଛି । ତେଣୁ ଏହିଟିରେ ‘ଅନୁପ୍ରାସ’ ଅଳଙ୍କାର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ।
ମନେରଖୁବାକୁ ହେବ – ଅନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାରକୁ ଛେକାନୁପ୍ରାସ, ବୃତ୍ୟନୁପ୍ରାସ, ଶ୍ରୁତ୍ୟନୁପ୍ରାସ, ଲାଟାନୁପ୍ରାସ ଓ ଅନ୍ୟାନୁପ୍ରାସ ଭେଦରେ ବିଭକ୍ତ ।

(୧) ଛେକାନୁପ୍ରାସ : ବହୁ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣର ସାମ୍ୟରହି କ୍ରମାନୁସାରେ ବାରମ୍ବାର ଆବୃତ୍ତ ହେଲେ ଛେନାକୁପ୍ରାନ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ।

“ଦେଖି ନବ କଳିକା ବକାଳିକାମାଳିକା ଆଳି କାଳିକା କାନ୍ତ ସ୍ମରି
ରକ୍ଷା କେମନ୍ତ କରି କରିବା ମତ୍ତକରୀ ଗତିକି ଏମନ୍ତ ବିଚାରି,
ଗୋ ସହଚରୀ !” (ଲାବଣ୍ୟବତୀ -ଉପେନ୍ଦ୍ରଭଞ୍ଜ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘ଳ’ ଓ ‘ର’ ‘କ’ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ଉଚ୍ଚାରିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଛେକାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର

(୨) ବୃତ୍ୟନୁପ୍ରାସ : ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ହେଉ ବା ନହେଉ ଯେବେ ଗୋଟିଏ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ବାକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବାରମ୍ବାର ଉଚ୍ଚାରିତ ହୁଏ, ତେବେ ତାକୁ ବୃତ୍ୟନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଉତ୍କଳ-କମଳା-ବିଲାସ ଦୀର୍ଘିକା
ମରାଳ-ମାଳିନୀ-ନୀଳାମ୍ବୁ ଚିଲିକା ।” (ଚିଲିକା – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘କ’ ଓ ‘ଳ’ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣର ବାରମ୍ବାର ଆବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିବାରୁ ବୃଧ୍ୟାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

(୩) ଶ୍ରୁତ୍ୟନୁପ୍ରାସ : କଣ୍ଠ, ତାଳୁ, ମୂର୍ଷା, ଦନ୍ତ ଓ ଓଷ୍ଠମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯେ କୌଣସି ସ୍ଥାନରୁ ଉଚ୍ଚାରିତ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ମାନଙ୍କର ଆବୃତ୍ତିକୁ ଶ୍ରୁତ୍ୟନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ପର ପରଜାଙ୍କ ବିଭ ହରିଲେ ବଳେ
ସୁର ସୁରଦ୍ବେଷ ତ୍ରାସେ ବିରସ ହେଲେ ।” (ବିଦଗ୍‌ଧ ଚିନ୍ତାମଣି-ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତସିଂହାର)

ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ବ୍ୟବହୃତ ଓଷ୍ୟ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ‘ପ’ ଓ ‘ବ’ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦରେ ଦତ୍ୟ ବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ‘ସ’ର ପୁନରାବୃତ୍ତି ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଶ୍ରୁତ୍ୟନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

(୪) ଲାଟାନୁପ୍ରାସ : ଏହା ପଦଗତ ଅନୁପ୍ରାସ ଅଟେ । ଶବ୍ଦ ଓ ଅର୍ଥ ଉଭୟଙ୍କ ପୁନରୁକ୍ତି ହେବା ସତ୍ତ୍ବେ ସେ ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟଗତ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଥିଲେ ଲାଟାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ।

ଉଦାହରଣ :
“କଷ୍ଟ ମହୀଧର ମହୀଧର କଷ୍ଟକ
କଳମଷ ବାରଣ, ବାରଣ ଅନ୍ତକ ।” (ରସ କଲ୍ଲୋଳ – ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘ମହୀଧର’, ‘ବାରଣ’ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କରେ ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟଗତ ପ୍ରଭେଦ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଲାଟାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

(୫) ଅନ୍ୟାନୁପ୍ରାସ : ପାଦର ଅନ୍ତବ୍ୟଞ୍ଜନବର୍ଣ୍ଣ ଓ ଉପାନ୍ତବର୍ଣ୍ଣ (ଅନ୍ତଃ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣର ପୂର୍ବ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ)ର ସମତା ରହି ଆବୃତ୍ତ କରାଗଲେ ଅନ୍ତାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଅପ୍ରାକୃତ ପ୍ରେମ ତା’ ନାମ କାମ
ଆୟତ୍ତ ରହେକି ସେ ହେଲେ ବାମ ।” (ବିଦଗ୍ଧ ଚିନ୍ତାମଣି – ଅଭିମନ୍ୟୁ ସାମନ୍ତସିଂହାର )

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ପ୍ରଥମ ଓ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଦର ଅନ୍ତଃ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ‘ମ୍’ର ଉପାସ୍ଥ୍ୟ ସ୍ଵରବର୍ଣ୍ଣ ‘ଆ’ ଓ ‘ଅ’ ସହ ଆବୃତ୍ତ ହୋଇଥିବାରୁ ଅନ୍ତାନୁପ୍ରାସ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

୨. ଯମକ :

ଯମକ ଏକ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର । ଏହି ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାରରେ ସମାନ ଶବ୍ଦର ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟବହାର ଘଟିଥାଏ; ସୁତରାଂ –
ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ଏକପ୍ରକାର ଶବ୍ଦର ବାରମ୍ବାର ଆବୃତ୍ତିକୁ ଯମକ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ବରଜୀବ ରସେ ଦେଇ ମାନସ
ବରଜି ବରଷେ ଅମେଧ୍ୟ ଗ୍ରାସ ।” (କବିସୂର୍ଯ୍ୟ ବଳଦେବ ରଥ)

ଏଠାରେ ବରଜୀବ ରସେ | ବରଜି ବରଷେ – ସମୋଚ୍ଚାରଣର ଶବ୍ଦଟି ଦୁଇଥର ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି । ମାତ୍ର ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନରେ ଏହି ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇଛି । ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ‘ବରଜୀବ ରସେ’ ଅର୍ଥ ବରଜୀବ ବା ଗାଈର ରସକୁ (ଗାଈକ୍ଷୀର ) ବୁଝାଉଛି । ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଦରେ ‘ବରଜି ବରଷେ’ ଅର୍ଥାତ୍ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ବର୍ଜନ କରି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ପାଉଛି । ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ବାରମ୍ବାର ଆବୃତ୍ତ ହୋଇ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ ପ୍ରଦାନ କରୁଥ‌ିବାରୁ ଏ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତଟିରେ ‘ଯମକ’ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

ମନେରଖ : ଏହି ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ମୁଖ୍ୟତଃ ୫ ପ୍ରକାରର; ଯଥା – ଆଦ୍ୟ ଯମକ, ମଧ୍ଯ ଯମକ, ପ୍ରାନ୍ତ ଯମକ, ମାଳ ଯମକ ଓ ସର୍ବ ଯମକ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

(୧) ଆଦ୍ୟଯମକ : ପାଦର ଆରମ୍ଭରେ ଯମକ ରହିଲେ, ତାହାକୁ ଆଦ୍ୟ ଯମକ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ବିପଦ ବି ପଦ ଚଞ୍ଚୁ ଘାତରେ ବିହାନ୍ତେ
ବୀର ସେ ବିରସେ ତମ କାମଶର କୃତେ ।” (ବୈଦେହୀଶ ବିଳାସ – ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ଥ‌ିବା ବିପଦ ଓ ବି ପଦ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଦରେ ଥ‌ିବା ବୀର ସେ ବିରସେ ଉଚ୍ଚାରଣ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମାନ । ମାତ୍ର ବିପଦର ଅର୍ଥ ବିପତ୍ତି, ବି ପଦର ଅର୍ଥ ପକ୍ଷୀର ପାଦ ଏବଂ ବୀର ସେ ର ଅର୍ଥ ସେ ହେଉଛନ୍ତି ବୀର, ବିରସେର ଅର୍ଥ ମନଦୁଃଖରେ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ ହେବାରୁ ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି । ପାଦର ଆଦ୍ୟରେ ଥ‌ିବାରୁ ଏହା ଆଦ୍ୟ ଯମକ ଅଳଙ୍କାର ।

(୨) ମଧ୍ୟଯମକ : ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ସମୋଚ୍ଚାରିତ ଶବ୍ଦର ପୁନରାବୃତ୍ତି ପାଦର ମଧ୍ୟରେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ବ୍ୟାକୁଳ ସଲିଳ – ଚର ସଲୀଳ ତେଜିଲେ
ବାଡ଼ ଲେଖା ଲେଖାଚିତ୍ର ଭାବକୁ ଭଜିଲେ ।”

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ପ୍ରଥମ ପାଦ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ‘ସଲିଳ’ର ଅର୍ଥ ଜଳ ଏବଂ ‘ସଲୀଳ’ର ଅର୍ଥ କ୍ରୀଡ଼ା । ଦ୍ୱିତୀୟ ପାଦ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ‘ଲେଖା’ର ଅର୍ଥ ଚିତ୍ର ଏବଂ ‘ଲେଖା’ର ଅର୍ଥ ଲେଖାଯାଇଥିବା । ପାଦର ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବାରୁ ଏହା

(୩) ପ୍ରାନ୍ତଯମକ : ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ସମ୍ମୋଚ୍ଚାରିତ ଶବ୍ଦର ପୁନରାବୃତ୍ତି ପାଦର ଶେଷରେ ଥିଲେ ପ୍ରାନ୍ତଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ।

ଉଦାହରଣ :
“କ୍ଷେପଣୀ କ୍ଷେପଣେ ତୋହରି ସଲିଳେ
ହୀରକର ଉତ୍ସ ଉଠିଲା ସଲୀଳେ ।”

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ପ୍ରଥମ ପାଦ ପ୍ରାନ୍ତରେ ବ୍ୟବହୃତ, ‘ସଲିଳେ’ର ଅର୍ଥ ଜଳରେ ଏବଂ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଦ ପ୍ରାନ୍ତରେ ‘ସଲୀଳେ’ର ଅର୍ଥ ଲୀଳା ସହିତ ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ସମ୍ମୋଚ୍ଚାରିତ ହୋଇଥିବାରୁ ପ୍ରାନ୍ତଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

(୪) ମାଳଯମକ : ଭିନ୍ନାର୍ଥବୋଧକ ସମ୍ମୋଚ୍ଚାରିତ ଶବ୍ଦସମୂହ ପାଦ ମଧ୍ୟରେ ମାଳବଦ୍ଧ ଭାବରେ ଥିଲେ ମାଳଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ।

ଉଦାହରଣ :
“ବୃହଭାନୁ ଭାନୁ ଭାନୁ ପ୍ରଭା ତାପ ନାହିଁ
ବୃତ ତମାଳମାଳ ମାଳତୀ ଲତା ଯହିଁ ।” (ବୈଦେହୀଶ ବିଳାସ – ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘ଭାନୁ’ ଓ ‘ମାଳ’ ଶବ୍ଦ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥରେ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିବାରୁ ମାଳଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି । ବୃହଭାନୁ -ଅଗ୍ନି, ଭାନୁ-ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଭାନୁପ୍ରଭା-କିରଣ, ତମାଳ-ବୃକ୍ଷବିଶେଷ, ମାଳ-ସମୂହ, ମାଳତୀ-ଲତାବିଶେଷ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

(୫) ସର୍ବଯମକ : ପଦର ସମସ୍ତ ପାଦରେ ସମାନ ସମାନ ଶବ୍ଦ ପୃଥକ ପୃଥକ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥିଲେ ସର୍ବଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ।

ଉଦାହରଣ :
“ଅହି-ମକର ତାପ ନାଶେ ଶୋଭା ସାରସଚକ୍ରେ
ଅହିମକର ତାପ ନାଶେ ଶୋଭା ସାରସଚକ୍ରେ ।” (ଲାବଣ୍ୟବତୀ – ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ବ୍ୟବହୃତ ଅହି-ସାପ, ମକର-କୁମ୍ଭୀର, ତାପ-ଦୁଃଖ, ସାରସ-ପଦ୍ମ, ଚକ୍ରେ- ସମୂହରେ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଦରେ ଅହିମକର-ସୂର୍ଯ୍ୟ, ତାପ-ଉଷ୍ମତା, ସାରସ-ହଂସ, ଚକ୍ର-ଚକ୍ରବାକ ଆଦି ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିବାରୁ ସର୍ବଯମକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

୩. ଶ୍ଳେଷ :

ଶ୍ଳେଷ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର ।

ଲକ୍ଷଣ : ଯେଉଁ ଅଳଙ୍କାରରେ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ ଦୁଇ ବା ତହିଁରୁ ଅଧ୍ଵ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରେ ତାହାକୁ ‘ଶ୍ଳେଷ’ ଅଳଙ୍କାର କୁହାଯାଏ ।
ମନେରଖ : ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାରରେ ଯେଉଁ ମୂଳ ଶବ୍ଦଟି ଏକାଧିକ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥାଏ ତାହାକୁ କ୍ଳିଷ୍ଟପଦ କୁହାଯାଏ । ଶ୍ଳିଷ୍ଟପଦର ଅର୍ଥକରଣ ଭଙ୍ଗୀକୁ ନେଇ ଏହି ଅଳଙ୍କାରକୁ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ; ଯଥା – ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ, ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଓ ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ।

ଉଦାହରଣ :
“ବାବୁ ନାକଶିରୀଦାନ ଯୋଗ୍ୟ ଯୋଷାକୁ
ବିହର କାନନ କର ଆଲିଙ୍ଗନକୁ ।’’ (ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ଥ‌ିବା ‘ନାକଶିରୀ’ ଓ ‘ଦାନ’ ପଦ ଦୁଇଟି କ୍ଲଷ୍ଟପଦ । ଏ ପଦ ଦୁଇଟି ଅଭଙ୍ଗ (ନଭାଙ୍ଗି) ରୂପେ ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଛି ।

(୧) ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ – ଯେଉଁଠାରେ ଶବ୍ଦକୁ ନ ଭାଙ୍ଗି ଭିନ୍ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ କରାଯାଏ, ସେଠାରେ ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ମନ୍ଦାକ୍ଷରେ କାହା ମୁଖ ତୁ ଚାହିଁବୁ ନାହିଁ,
ଧୀଆନରେ ତାପରା ରସିବୁ ଅବା କାହିଁ ।”

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ମନ୍ଦାକ୍ଷ – ଲଜ୍ଜା, ମନ୍ଦାକ୍ଷ – ସଂକୁଚିତ ନେତ୍ର, ଧୀଆନ – ଧ୍ୟାନ, ଧୀଆନରେ – ଅନ୍ଯବୁଦ୍ଧିରେ । ଏଠାରେ ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ମନ୍ଦାକ୍ଷ ଓ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଦରେ ଧୀଆନ ଶବ୍ଦ ଅଭଙ୍ଗଭାବେ ଦୁଇଟି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବାରୁ ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

(୨) ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ : ଯେଉଁଠାରେ ଶବ୍ଦକୁ ଭାଙ୍ଗି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ କରାଯାଏ ସେଠାରେ ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ମଧୁପର ପଦ ଅନନ୍ତ ଶେଯେ
ପଦ୍ମାକାରର ମଣ୍ଡନତା ସର୍ଭେ ।” (ପ୍ରବନ୍ଧ ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର – କବି ଯଦୁମଣି)

ମଧୁପର (ବିଷ୍ଣୁ)ଙ୍କର ପଦ ଅନନ୍ତ (ଅନନ୍ତ ନାଗ) ଶେଯେ ଥିବାବେଳେ ପଦ୍ମାକାରର (ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ହାତ)ର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ବିଧାନ କରେ । କାରଣ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ପାଦ ସ୍ପର୍ଶ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏଠାରେ ପଦକୁ ଭାଙ୍ଗି ଅର୍ଥ କରାଯାଇଥିବାରୁ ସଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

(୩) ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ : ଯେଉଁଠାରେ କୌଣସି ରଚନାରେ ଅଭଙ୍ଗ ଏବଂ ସଭ୍ୟଙ୍ଗ ଉଭୟ ଶ୍ଳେଷଥାଏ ଓ ଦ୍ବିବିଧ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥାଏ, ତାହାକୁ ଭଙ୍ଗାଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ବାବୁ ନାକଶିରୀ ଦାନ ଯୋଗ୍ୟ ଯୋଷାକୁ
ବିହର କାନନ କର ଆଲିଙ୍ଗନକୁ ।” (ବୈଦେହୀଶ ବିଳାସ – ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ)

ପଦର ପ୍ରଥମ ପାଦରେ ଥ‌ିବା ‘ନାକଶିରୀ’ ଏବଂ ‘ଦାନ’ ପଦ ଦୁଇଟିକୁ ନଭାଙ୍ଗି ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଅଛି –
ନାକଶିରୀ – ସ୍ଵର୍ଗ ସମ୍ପଦ ଏବଂ ନାସିକାର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ
ଦାନ – ଦେବା ଏବଂ ଛେଦନ କରିବା
ପଦକୁ ନ ଭାଙ୍ଗି ଦୁଇଟି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବାରୁ ଏହା ଅଭଙ୍ଗ ଶ୍ଳେଷ ।

ପଦର ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଦରେ ଥ‌ିବା ‘ବିହର’ ଓ ‘କାନନ’ ପଦ ଦ୍ଵୟକୁ ନଭାଙ୍ଗି ଗୋଟିଏ ଅର୍ଥ ଏବଂ ଏହି ପଦକୁ ଭାଙ୍ଗି ଅନ୍ୟ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଛି ।
ଅଭଙ୍ଗ ଅର୍ଥ – ‘ବିହର କାନନ କର ଆଲିଙ୍ଗନକୁ’ ଅର୍ଥ ହେଲା – କାନନରେ ବିହାର କରି ଆଲିଙ୍ଗନ କର ।
ସଭଙ୍ଗ ଅର୍ଥ – ‘ବି-ହର କାନ-ନ କର ଆଲିଙ୍ଗନକୁ’ ଅର୍ଥ ହେଲା – କାନକୁ ଛେଦନ କର ଓ ଆଲିଙ୍ଗନ କର ନାହିଁ ।

(ଖ) ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର :

ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପ କରି ଯେଉଁ ଅଳଙ୍କାରର ସୃଷ୍ଟି, ତାହା ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର । ଅର୍ଥାଳଙ୍କାରର ଭିଭିଭୂମି ହେଉଛି ଅର୍ଥ ବା ଭାବ । ଯାହାଦ୍ୱାରା କାବ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ଅର୍ଥ ରମଣୀୟ । ଓ ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ହୋଇଥାଏ ।

କାବ୍ୟର ଯଥାର୍ଥ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ । ଉପମା, ରୂପକ, ବ୍ୟତିରେକ, ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା, ଇତ୍ୟାଦି ଏହି ଶ୍ରେଣୀରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

ଉପମା :
ସମଧର୍ମବିଶିଷ୍ଟ ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଜାତୀୟ ବସ୍ତୁର ସାଦୃଶ୍ୟ କଥିତ ହେଲେ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଥାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ଉପମେୟ ଓ ଉପମାନର ସାଦୃଶ୍ୟ କଥିତ ହେଲେ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ । ଉପମାର ଚାରୋଟି ଅଙ୍ଗ ହେଉଛି – ଉପମେୟ, ଉପମାନ, ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ ଓ ସାଧାରଣ ଧର୍ମ ।

ଉପମେୟ – ଯାହା ବିଷୟରେ କୁହାଯାଏ ବା ଯେଉଁ ବସ୍ତୁକୁ ତୁଳନା କରାଯାଏ, ତାହା ଉପମେୟ ।
ଉପମାନ – ଯାହା ସହିତ ଉପମେୟକୁ ତୁଳନା କରାଯାଏ, ତାହା ଉପମାନ ।
ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ – ଯେଉଁ ଶବ୍ଦ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସାଧାରଣ ଧର୍ମକୁ ସଂଯୁକ୍ତ କରେ, ତାହା ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ ବା ଶବ୍ଦ । ଯଥା – ପ୍ରାୟ, ପରି, ଯଥା, ତଥା, ଯେହ୍ନେ, ଯେସନ, ତୁଲ୍ୟ ଇତ୍ୟାଦି ।
ସାଧାରଣ ଧର୍ମ – ଉପମେୟ ଓ ଉପମାନକୁ ଯେଉଁ ସାଧାରଣ ଗୁଣଦ୍ୱାରା ତୁଳନା କରାଯାଏ, ତାହା ସାଧାରଣ ଧର୍ମ ଅଟେ ।

ଉଦାହରଣ :
“ମୁହଁଟି ଚନ୍ଦ୍ରପରି ସୁନ୍ଦର ।’’
ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘ମୁହଁ’, ତୁଳନୀୟ; ତେଣୁ ଏହା ଉପମେୟ । ମୁହଁ ଚନ୍ଦ୍ର ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଉଥିବାରୁ ‘ଚନ୍ଦ୍ର’ ହେଉଛି ଉପମାନ । ‘ପରି’ ଶବ୍ଦ ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ରକ୍ଷା କରୁଥିବାରୁ ଏହା ଉପମା ବାଚକ ଶବ୍ଦ । ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ସାଧାରଣ ଧର୍ମ, ଯାହା ଉପମେୟ ଓ ଉପମାନକୁ ସାଧାରଣ ଗୁଣଦ୍ଵାରା ତୁଳନା କରାଯାଇଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

ଉପମା ଅଳଙ୍କାରକୁ ସାଧାରଣତଃ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । ଯଥା –
(୧) ପୂଣ୍ଡୋପମା (୨) ଲୁପ୍ରୋପମା (୩) ମାଳୋପମା ।
(୧) ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା : ଯେଉଁଥିରେ ଉପମେୟ, ଉପମାନ, ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ ଏବଂ ସାଧାରଣ ଧର୍ମର ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥାଏ, ସେଠାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣୋପମା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ଧଳା ମେଘ ସୁନୀଳ ଅମ୍ବରେ
ଭାସଇ ବୋଇତ ଯଥା ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ ।”

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ସୁନୀଳ ଅମ୍ବରରେ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ଧଳା ମେଘ ଉପମେୟ; ବୋଇତ ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ ଉପମାନ; ଭାସିବା – ସାଧାରଣ ଧର୍ମ ଓ ‘ଯଥା’ ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ । (ନୀଳ ସମୁଦ୍ରରେ ବୋଇତ ଭାସିବା ପରି ଆକାଶରେ ଧଳାମେଘ ଭାସୁଛି ।)

(୨) ଲୁପ୍ତପମା : ଯେଉଁଠାରେ ଉପମାନ, ଉପମେୟ, ଉପମା ବାଚକ ଶବ୍ଦ ଓ ସାଧାରଣ ଧର୍ମ ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ଅଙ୍ଗର ଲୋପ ହୋଇଥାଏ, ସେଠାରେ ଲୁସ୍ତୋପମା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଯେତେ ରୁଣ୍ଡ ହୋଇଛନ୍ତି ନୃପତିଗଣ
ତୁଳାରାଶି ଅଗ୍ନି ଆମ୍ଭ ସାୟକ ଜାଣ ।” (ରୁକ୍ମିଣୀ ବିଭା କାର୍ତ୍ତିକ ଦାସ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଉପମେୟ – ନୃପତିଗଣ, ଉପମାନ – ତୁଳାରାଶି, ସାଧାରଣ ଧର୍ମ – ରୁଣ୍ଡହେବା, ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ ନାହିଁ, ତେଣୁ ଏହା ଲୁପ୍ରୋପମା ଅଳଙ୍କାର ।

(୩) ମାଳୋପମା : ଗୋଟିଏ ଉପମେୟର ଏକାଧିକ ଉପମାନ ଥିଲେ ସେଠାରେ ମାଳୋପମା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ମିଶିଯାଏ ଯଥା ପ୍ରଭାତୀ ତାରା ରବି କିରଣେ
ମିଶିଯାଏ ଯଥା ଜୀବାତ୍ମା ପରମାତ୍ମା ଚରଣେ
ମିଶିଯାଏ ଯଥା ଚପଳା ନୀଳ ଜଳଦ ଅଙ୍ଗେ
ମିଶିଗଲା ଯଥା ଅବଳା ସେହି ନୀଳ ତରଙ୍ଗେ ।

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଏକମାତ୍ର ଉପମେୟ ‘ଅବଳା’ ଏବଂ ଏକାଧ୍ଵକ ଉପମାନ ‘ପ୍ରଭାତୀ ତାରା’, ‘ଜୀବାତ୍ମା’ ଓ ‘ଚପଳା’ ଆଦି ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି । ସାଧାରଣ ଧର୍ମ ମିଶିଯିବା ଏବଂ ବାଚକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ‘ଯଥା’ ଓ ‘ତଥା’; ତେଣୁ ଏହା ମାନୋପମା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଅଛି ।

ରୂପକ :

ଯେଉଁଠାରେ ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟ ମଧ୍ୟରେ ଅଭେଦ କସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ, ସେଠାରେ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଦୁହିଁଙ୍କୁ ଅଭିନ୍ନ ବୋଲି ଧରାଯାଏ । ଏଥ‌ିରେ ଉପମେୟଠାରେ ଉପମାନର ଆରୋପ କରାଯାଏ । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ଯଥା – (୧) ପରମ୍ପରିତ ରୂପକ, (୨) ସାଙ୍ଗ ରୂପକ, (୩) ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ ।

(୧) ପରମ୍ପରିତ ରୂପକ : ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ଆରୋପ ନିମିତ୍ତ ଅନ୍ୟ ଏକ ବସ୍ତୁର ଆରୋପ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ, ସେଠାରେ ପରମ୍ପରିତ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଥାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଆଶା ପାରିଜାତ ଫୁଟିବ ହୃଦ ନନ୍ଦନ ବନେ
ଜ୍ଞାନ-ଭକ୍ତ-କର୍ମ ସୌରଭ ବ୍ୟାପିଯିବ ଭୁବନେ ।” (କୁସୁମାଞ୍ଜଳି – ମଧୁସୂଦନ ରାଓ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଆଶାକୁ ପାରିଜାତ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବାରୁ ହୃଦୟରେ ନନ୍ଦନବନର ଆରୋପ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଜ୍ଞାନ-ଭକ୍ତ-କର୍ମକୁ ପାରିଜାତର ସୌରଭ ସହ ଅଭେଦ କଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି । ତେଣୁ ଏହା ପରମ୍ପରିତ ରୂପକ ହୋଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

(୨) ସାଙ୍ଗ ରୂପକ : ଯେଉଁଠାରେ ଉପମେୟର ବିଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗରେ ଉପମାନର ବିଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ ଆରୋପିତ ହୁଏ, ସେଠାରେ ସାଙ୍ଗ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଥାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“କବିତା ବନିତା କବି ତା ପିତା,
କହିବା ଲୋକ ତା’ର ଉପମାତା,
କଲେ ତାକୁ ଭୋଗ ରସିକ ନେତା,
କେତେ ହେଁ ଅବା ରହଇ ଯୋଗ୍ୟତା,
କୁମତି ଗୁଆଁର,
କେବଳ ବଇମାତ୍ର ଭାଇ ତାର ।” (ରସକଲ୍ଲୋଳ – ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ‘କବିତା’ରେ ‘ବନିତା’ର ଆରୋମ କରାଯିବାରୁ, ସେହି ଅନୁସାରେ କବିଙ୍କୁ ତା’ର ପିତା, କହିବା ଲୋକଙ୍କୁ ତା’ର ଉପମାତା, ପାଠକଙ୍କୁ ତା’ର ଉପଭୋକ୍ତା ଏବଂ ଗୁଆଁର (ମୂର୍ଖ)କୁ ତା’ର ବୈମାତ୍ରେୟ ଭାବରେ ଆରୋପିତ କରାଯାଇଛି । ତେଣୁ ଏହା ସାଙ୍ଗରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ।

(୩) ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ : ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ଉପମେୟରେ ଗୋଟିଏ ଉପମାନର ଆରୋପ ହୋଇଥାଏ, ସେଠାରେ ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ।

ଉଦାହରଣ :
“ଭବତଳେ ବିଭୁଦୟା ମୂର୍ତିମତୀ
ଧଉଳି – ଦର୍ପଣ ଦୟା ସ୍ରୋତସ୍ୱତୀ ।” (ଚିଲିକା – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଦୟା ନଦୀରେ ବିଭୁଦୟାର ଅଭେଦ ପରିକଳ୍ପିତ ହୋଇଥିବାରୁ ନିରଙ୍ଗ ରୂପକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର :

ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁରେ ଅପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁର ସମ୍ଭାବନା କରାଗଲେ, ସେଠାରେ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ । ଏହା ଦୁଇ ପ୍ରକାର । ଯଥା – (୧) ବାତ୍‌କ୍ଷା, (୨) ପ୍ରତୀୟମାନ ଉକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ।

(୧) ବାତ୍‌କ୍ଷା : ଯେଉଁଠାରେ ବାଚକ ଶବ୍ଦ (କି, କିବା, ଅବା, ବା, ସତେ, ଯେପରି, ଯେହ୍ନେ, ସିନା ଇତ୍ୟାଦି) ପ୍ରୟୋଗ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁକୁ ଅପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁରୂପେ ସମ୍ଭାବନା କରାଯାଏ, ସେଠାରେ ବାତ୍‌କ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଥାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ଚୁମ୍ବି ଚରଣକୁ ଚିକୁରରାଜି ଦୋଳେ ଚରମେ
ମଦନ କେତନ ଉଡ଼ଇ କିବା ଶୋଭା ଆଶ୍ରମେ ।” (ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ପ୍ରକୃତିବସ୍ତୁ (ନାୟିକା ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା)ର ଚିକୁରରାଜି (ପୃଷ୍ଠଦେଶ)କୁ ଶୋଭାଶ୍ରମ ରୂପେ ସମ୍ଭାବନା କରାଯାଇଥିବାରୁ ଏବଂ ବାତ୍ୟେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 19 ଅଳଙ୍କାର

(୨) ପ୍ରତୀୟମାନ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର : ଯେଉଁଠାରେ ବାଚକ ଶବ୍ଦ ଉହ୍ୟ ରହି ପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁକୁ ଅପ୍ରକୃତ ବସ୍ତୁରୂପେ ସମ୍ଭାବନା କରାଯାଇଥାଏ, ସେଠାରେ ପ୍ରତୀୟମାନ ଉତ୍ପ୍ରେକ୍ଷା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ନ ହେଲେ ଏ ଘନକୁନ୍ତଳା ଘନ ସହିତ ତାରା
ଖସି ପଡ଼ିବାରୁ ଧରାରେ ବହିଯାଉଛି ଧାରା” (ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର :
ଉପମାନଠାରୁ ଉପମେୟର ଆଧ‌ିକ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହେଲେ ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“ନୀଳମାରେ ବାମା ଚାରୁ କେଶପାଶ
ତୋ ନୀଳ ବୀଚିକି କଲା ଉପହାସ ।” (ଚିଲିକା – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ ଉପମାନ ‘ଚିଲିକାର ନୀଳ ବୀଚି’ ଅପେକ୍ଷା ଉପମେୟ ‘ପଦ୍ମାବତୀଙ୍କ କେଶପାଶ’ର ଆଧ୍ୟା ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଥିବାରୁ ବ୍ୟତିରେକ ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର : କାରଣ ନ ଥାଇ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ପତ୍ତି ହେଲେ ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର ହୁଏ ।

ଉଦାହରଣ :
“କେ ବୋଲଇ ମୁହିଁ ଅଟଇ ପୁଳିଶ
ବିନା ମେଘେ ସୃଜି ପାରଇ କୁଳିଶ ।” (ଦରବାର – ରାଧାନାଥ ରାୟ)

ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତରେ କାରଣ (ମେଘ) ବିନା କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ପତ୍ତି (କୁଳିଶ ସୃଜିବା) ବର୍ଣ୍ଣିତ ହେବାରୁ ବିଭାବନା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ Textbook Exercise Questions and Answers.

+2 2nd Year Odia Optional Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ Question Answer

(କ) ବିକଳ୍ପ ସହ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ ।
(ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।)

Question ୧।
କେଉଁ ବିଚାରଟି ଗଳ୍ପନାୟିକାଙ୍କ ଉପରେ ସବାର ହୋଇଗଲା ?
(କ) ବିବଦମାନ
(ଖ) ଅତିଭୌତିକ
(ଗ) ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ
(ଘ) ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ
ଉ –
(ଘ) ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ

Question ୧।
ଗଳ୍ପନାୟିକାଙ୍କ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ କିଏ ଆସିଥିଲେ ?
(କ) ମିସ୍ ଟିନା
(ଖ) ମିସ୍ ଲୁନା
(ଗ) ମିସ୍ ମିନା
(ଘ) ମିସ୍ ନିନା
ଉ –
(ଖ) ମିସ୍ ଲୁନା

Question ୩।
ମିସ୍ ଲୁନା କେଉଁଠାରୁ ଟ୍ରାନ୍ସଫର ହୋଇ ଆସିଥିଲେ ?
(କ) କଲିକତାରୁ
(ଖ) ବିହାରରୁ
(ଗ) ଜୟପୁରରୁ
(ଘ) ବାରିପଦାରୁ
ଉ –
(ଗ) ଜୟପୁରରୁ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

Question ୪।
ମିସ୍ ଲୁନା କେଉଁ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବଜାଇ ପାରନ୍ତି ?
(କ) ଭାଓଲିନ୍
(ଖ) ମାଉଥ୍ ଅରଗାନ୍
(ଗ) ଗୀଟାର୍
(ଘ) ହାରମୋନିୟମ୍
ଉ –
(କ) ଭାଓଲିନ୍

Question ୫।
ନିଜକୁ ଖାଣ୍ଟି ଓଡ଼ିଆ ବୋଲି କିଏ ପ୍ରକାଶ କଲେ ?
(କ) ମିସ୍ ରୀନା
(ଖ) ମିସ୍ ଲିନା
(ଗ) ମିସ୍ ଲୁନା
(ଘ) ମିସ୍ ନିନା
ଉ –
(ଗ) ମିସ୍ ଲୁନା

Question ୬ ।
ଗଳ୍ପ ନାୟିକାଙ୍କ ସ୍ଵାମୀ ନିଃ ଚୌଧୁରୀ କେତୋଟି ସନ୍ତାନର ପିତା ?
(କ) ତିନୋଟି
(ଖ) ଦୁଇଟି
(ଗ) ପାଞ୍ଚୋଟି
(ଘ) ଚାରୋଟି
ଉ –
(ଗ) ପାଞ୍ଚୋଟି

Question ୭ ।
ମିସ୍ ଲୁନା କେଉଁ ହିସାବରେ ବହୁ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ହାସଲ କରିପାରିଥିଲେ ?
(କ) ଲେଖୁ
(ଖ) ବକ୍ତା
(ଗ) ଶିକାରୀ
(ଘ) ସମାଜସେବୀ
ଉ –
(ଗ) ଶିକାରୀ

Question ୮ ।
ନିଃ ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ ଫୋନ୍ କରି ବଡ଼ବ୍ୟସ୍ତ ଭାବରେ ଖୋଜୁଥିବା ତାଙ୍କ ବାନ୍ଧବୀଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ?
(କ) ରଚନା
(ଖ) ଅର୍ଚ୍ଚନା
(ଗ) ମାମିନା
(ଘ) ବେବିନା
ଉ –
(ଖ) ଅର୍ଚ୍ଚନା

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

Question ୯ ।
ମଃ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ପ୍ରିୟବାନ୍ଧବୀ ଅର୍ଜନା କେଉଁଠାରେ ରହନ୍ତି ?
(କ) ଆସାମରେ
(ଖ) ନାଗପୁରରେ
(ଗ) କଲିକତାରେ
(ଘ) ବାଙ୍ଗାଲୋରରେ
ଉ –
(ଗ) କଲିକତାରେ

Question ୧୦ ।
କେତେଥର ଟାଇଫଏଡ୍‌ରୁ ଉଠି ଝିଅଟା ଚିଡ଼ା ଧରିଯାଇଛି ବୋଲି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ କହିଲେ ?
(କ) ଦୁଇଥର
(ଖ) ତିନିଥର
(ଗ) ଚାରିଥର
(ଘ) ଥରେ
ଉ –
(ଖ) ତିନିଥର

(ଖ) କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧ ।
ଅଜଣା ତଟରେ ଛିଡ଼ାହୋଇ ଅସ୍ଥିର ଜଳରାଶିରେ ଗଳ୍ପ ନାୟିକା କ’ଣ ଖୋଜୁଛନ୍ତି ବୋଲି ତାଙ୍କର ମନେହେଲା ?
ଉ –
ଅଜଣା ତଟରେ ଛିଡ଼ାହୋଇ ଅସ୍ଥିର ଜଳରାଶିରେ ଗଳ୍ପନାୟିକା ନିଜର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଖୋଜୁଛନ୍ତି ବୋଲି ତାଙ୍କର ମନେ ହେଲା ।

Question ୨।
ଭଦ୍ରମହିଳା ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର ନାଚିପାରନ୍ତି ବୋଲି କିଏ କହିଲେ ?
ଉ –
ଭଦ୍ରମହିଳା ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର ନାଚିପାରନ୍ତି ବୋଲି ମି. ଚୌଧୁରୀ କହିଲେ ।

Question ୩।
ମିସ୍ ଲୁନା କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଯିବାପାଇଁ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ ?
ଉ –
ମିସ୍ ଲୁନା ଶିକାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଯିବାପାଇଁ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ ।

Question ୪।
ମିସ୍ ଲୁନାଙ୍କର କେଉଁ ଗାଡ଼ିଟି ପେଣ୍ଡୁଭଳି ଫାଟକ ଆରପାଖକୁ ଗଡ଼ିଗଲା ?
ଉ –
ମିସ୍ ଲୁନାଙ୍କର କଳା ଫିଆଟ୍‌ ପେଣ୍ଡୁଭଳି ଫାଟକ ଆରପାଖକୁ ଗଡ଼ିଗଲା ।

Question ୫ ।
ଉଲ୍ କିଣି ସମୟ ନଷ୍ଟ କରିବା ଅପେକ୍ଷା ସୁଏଟର୍‌ କିଣିନେବା ଭଲ ବୋଲି କିଏ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଲେ ?
ଉ –
ଉଲ୍ କିଣି ସମୟ ନଷ୍ଟ କରିବା ଅପେକ୍ଷା ସୁଏଟର୍ କଣିନେବା ଭଲ ବୋଲି ମି. ଚୌଧୁରୀ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଲେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

Question ୬ ।
କାହା ଡାକରେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଉଠିଯିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲେ ?
ଉ –
ସାନଝିଅ ଡାକରେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଉଠିଯିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲେ ।

Question ୭।
ଗାଡ଼ି କିଏ ସିଜ୍ କରିନେଲେ ବୋଲି ମି. ଚୌଧୁରୀ କହିଲେ ?
ଉ –
ଗାଡ଼ି ପୋଲିସ୍ ସିଜ୍ କରିନେଲେ ବୋଲି ମି. ଚୌଧୁରୀ କହିଲେ ।

Question ୮।
ଆକ୍ସିଡେଣ୍ଟ୍ ପରେ ନିଃ. ଚୌଧୁରୀ ଲୁନାକୁ କେଉଁଠି ଛାଡ଼ିଦେଇ ଆସିଲେ ?
ଉ –
ଆକ୍ସିଡେଣ୍ଟ୍ ପରେ ମି.ଚୌଧୁରୀ ଲୁନାକୁ ହସ୍‌ପିଟାଲ୍‌ରେ ଛାଡ଼ିଦେଇ ଆସିଲେ ।

Question ୯।
ଗାଡ଼ି ଡ୍ରାଇଭିଙ୍ଗ୍ ସମୟରେ କିଏ ହେଭି ତ୍ରିଂକ୍ସ କରିଥିଲା ?
ଉ –
ଗାଡ଼ି ଡ୍ରାଇଭିଙ୍ଗ୍ ସମୟରେ ମିସ୍ ଲୁନା ହେଭି ତ୍ରିଂକ୍‌ କରିଥିଲା ।

Question ୧୦ ।
କାହାର ଡାହାଣ ହାତଟି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର ମୁକୁଳିତ କେଶରାଶି ଉପରେ ଘୂରି ଆସିଲା ?
ଉ –
ମି. ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ଡାହାଣ ହାତଟି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର ମୁକୁଳିତ କେଶରାଶି ଉପରେ ଘୂରି ଆସିଲା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

(ଗ) କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ୨ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ।)

Question ୧।
ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଘରଛାଡ଼ି ବାହାରକୁ ଯିବାପାଇଁ ସୁବିଧା ମନେକରନ୍ତି ନାହିଁ କାହିଁକି ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଅନେକ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଘରର ଅସୁବିଧା ଯୋଗୁଁ ବିଶେଷତଃ ଛୁଟିଦିନମାନଙ୍କରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଏକୁଟିଆ ଘରେ ଛାଡ଼ି ବାହାରକୁ ଯିବାପାଇଁ ସୁବିଧା ମନେକରନ୍ତି ନାହିଁ ।

Question ୨।
ଅର୍ଜନାଠାରୁ କେଉଁ ମନ୍ତ୍ର ଶିଖ୍ ନ ପାରିବା ନିଜର ଅପାରଗତା ବୋଲି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଭାବିଛନ୍ତି ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଅନେକ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଅର୍ଚ୍ଚନାଠାରୁ ମଣିଷକୁ ବଶୀଭୂତ କରି ରଖୁବାର ମନ୍ତ୍ର ଶିଖ୍ ନ ପାରିବା ନିଜର ଅପାରଗତା ବୋଲି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଭାବିଛନ୍ତି ।

Question ୩ ।
ସାନଝିଅର ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ମି.ଚୌଧୁରୀ କ’ଣ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଲେ ?
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଅନେକ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସାନ ଝିଅର ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ମି. ଚୌଧୁରୀ କହିଲେ, ସେ ଦିନକୁ ଦିନ ଶୁଖୁ ଯାଉଥ‌ିବା ହେତୁ, ତା’କୁ ଡାକ୍ତର ଦେଖାଇ ଟନିକ୍ ଫନିକ୍ ଖାଇବାକୁ ନ ଦେଲେ, ତା’ର ହେଲ୍‌ ଖରାପ ହୋଇଯିବ ।

Question ୪।
ସକାଳେ ଚାରିଆଡ଼େ କ’ଣ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇଯିବ ବୋଲି ନିଃ ଚୌଧୁରୀ ଆଶଙ୍କା କଲେ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଅନେକ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଲୁନା ବାହାର ଷ୍ଟେଟ୍ର ଝିଅ ଓ ତାହାର ଏକ୍ସିଡେଣ୍ଟ୍ କଥା ସକାଳେ ଚାରିଆଡ଼େ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇଯିବ ବୋଲି ମି.ଚୌଧୁରୀ ଆଶଙ୍କା କଲେ ।

Question ୫ ।
ସଭ୍ୟତାର ନନ୍ଦିଘୋଷ ପ୍ରସଙ୍ଗ କାହିଁକି କୁହାଯାଇଛି ।
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ନିଜକୁ ବାଉଁଶରାଣୀ ବୋଲି ଭାବିଛନ୍ତି ଓ ସବୁକିଛି ସହ୍ୟକରି ସେ ଯଦି ଆଗେଇ ନ ଯିବେ ତାହାହେଲେ ସଭ୍ୟତାର ନନ୍ଦିଘୋଷ ଅଟକିଯିବ ।

Question ୬।
ମୁଁ ଖାଣ୍ଟି ଓଡ଼ିଆ ଝିଅ ବୋଲି ମିସ୍ ଲୁନା କାହିଁକି କହିଲେ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଯେତେବେଳେ ଲୁନାକୁ ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦର ଓଡ଼ିଆ କରିପାରୁଛନ୍ତି ବୋଲି କହିଲେ, ସେତେବେଳେ ମୁଁ ଖାଣ୍ଟି ଓଡ଼ିଆ ଝିଅ ବୋଲି ମିସ୍ ଲୁନା କହିଲେ ।

Question ୭ |
ମୋର ସ୍ଵାମୀ ନିହାତି ଖାମଖୁଲ ଭାବିବା ମୋର ଉଚିତ ନ ଥିଲା ବୋଲି କିଏ କାହିଁକି ଅନୁଭବ କଲେ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଯେହେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର କଷ୍ଟଟା ତାଙ୍କ ସ୍ବାମୀ ଅନୁଭବ କରିଥାନ୍ତି ବହୁବାର ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଶଂସା ମାଧ୍ୟମରେ କହିଥାନ୍ତି, ସେଥ୍ପାଇଁ ‘ମୋର ସ୍ଵାମୀ ନିହାତି ଖାମୂଲ ଭାବିବା ମୋର ଉଚିତ୍ ନଥିଲା’ ବୋଲି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଅନୁଭବ କଲେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

Question ୮।
ମି. ଚୌଧୁରୀଙ୍କର ଅସ୍ବସ୍ତିକର ମୁହଁଟା କାହିଁକି କୁହୁଳି ଉଠିଲା ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଲୁନା କଥାରେ ଯିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଯିବାରୁ ମି.ଚୌଧୁରୀଙ୍କର ଅସ୍ଵସ୍ତିକ ମୁହଁଟା କୁହୁଳି ଉଠିଲା ।

Question ୯।
ସ୍ଵାମୀଙ୍କର କେଉଁ ଭଙ୍ଗୀ ଏବେବି ଅତୁଟ ଅକ୍ଷତ ଥିଲା ପରି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର ମନେହୁଏ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ମୁହଁ ଓ କଥାର ଭଙ୍ଗୀ ଏବେବି ଅତୁଟ ଅକ୍ଷତ ଥିଲାପରି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର ମନେହୁଏ ।

Question ୧୦ ।
ମୁଁ ନିଜେ ହିଁ ତ ଭାଗ୍ୟ ଉପରେ ବିଶ୍ଵାସ କରେନା, କର୍ମର ଫଳବି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତହୁଏ ନାହିଁ- ଏକଥା କିଏ କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କହିଥିଲେ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବଡ଼ପୁଅ କିଶୋରର ପାଠପଢ଼ା ପ୍ରିପାରେସନ୍ କଥା ବୁଝିବାକୁ ଯାଇ ମି.ଚୌଧୁରୀ କହିଥିଲେ, ମୁଁ ନିଜେ ହିଁ ଭାଗ୍ୟ ଉପରେ ବିଶ୍ଵାସ କରେନା, କର୍ମର ଫଳବି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ ।

(ଘ) ଅଳ୍ପ ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୩ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ୩୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ।)

Question ୧।
ସେଦିନ ପିକ୍‌ନିକ୍‌ରେ ସରଳା କ’ଣ କହୁଥିଲା ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସେଦିନ ପିକ୍‌ନିକ୍‌ରେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ସରଳା କହୁଥିଲା, କିଛିଦିନ ଘର କଲାପରେ, ସ୍ଵାମୀମାନେ ସେମିତି ଅବାଗିଆ ହୋଇଯାନ୍ତି ମଝିରେ ମଝିରେ । ହେଲେ ଘରଛାଡ଼ି ସ୍ତ୍ରୀ ପିଲା ପରିତ୍ୟାଗ କରି ଖୁବ୍ କ୍ୱଚିତ୍ ସ୍ବାମୀ ଛାଡ଼ିଯାଆନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀ ଯଦି ବୁଦ୍ଧିମତୀ ହୁଏ, ଆଙ୍କୁଶ ଠିକ୍ ଆଣ୍ଟି ଧରିଥାଏ, ତେବେ ସେଥୁ କେହି ମୁକୁଳନ୍ତି ନାହିଁ । ସବୁକିଛି ନିର୍ଭର କରେ ସ୍ତ୍ରୀର ବୁଦ୍ଧି ଉପରେ ।

Question ୨।
ଗଳ୍ପ ନାୟିକାଙ୍କ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଆସିଥିବା ଦୌଡ଼ାଦୌଡ଼ି ପ୍ରସଙ୍ଗର ହେତୁ କ’ଣ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଗଳ୍ପନାୟିକା ଦର୍ପଣରେ ନିଜର ମୁହଁ ଦେଖୁ ଜାଣିପାରିଛନ୍ତି, ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମକଲାପରେ, ପୁରୁଷଠାରୁ ସାନହେଲେ ବି ନିଜର ବୟସକୁ ଧରିହୁଏ ନାହିଁ । ସେଥୂପାଇଁ ଅଣନିଃଶ୍ୱାସୀ ହୋଇ ଦୌଡ଼ିବାକୁ ପଡ଼େ । ପାଞ୍ଚଟି ସନ୍ତାନର ଜନନୀ ହେଲାପରେ ସେ ବୟସକୁ ଧରି ରଖୁବା ପାଇଁ ଦୌଡ଼ାଦୌଡ଼ିରୁ ଅବ୍ୟାହତି ନେବାକୁ ଚାହିଁଲେ ମଧ୍ୟ, ତାହା ସମ୍ଭବ ହୁଏନାହିଁ ।

Question ୩।
ପ୍ରଥମ ଦେଖାରେ ହସିଦେଇ ଲୁନା ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ କ’ଣ କହିଲେ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରଥମ ଦେଖାରେ ହସିଦେଇ ଲୁନା ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ କହିଲେ, ‘ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା ଶୁଣିଶୁଣି ମୁଁ କ୍ଲାନ୍ତ ହୋଇ ପଡ଼ିଲିଣି । ଆଜି କେବଳ ଆପଣଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ମୋର ସନ୍ଧ୍ୟାଟା ହିଁ ଯାଇଛି । ପୁନଶ୍ଚ ମି. ଚୌଧୁରୀ ଆଜି ରାତିରେ ହିଁ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ଦେଖା କରିବାକୁ ହେବ ବୋଲି ମୋତେ ନେଇ ଆସିଛନ୍ତି ।’ ଆସନ୍ତାକାଲି ସେମାନେ ଶିକାରକୁ ଯିବେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସହିତ ଯିବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖୁଛନ୍ତି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

Question ୪।
‘କେମିତି ଲାଗିଲା ଲୁନାକୁ ?’- ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଏହି ପ୍ରଶ୍ନରେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ମନେମନେ କ’ଣ ଭାବିଲେ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି, ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଏହି ପ୍ରଶ୍ନରେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ମନେ ମନେ ଭାବିଲେ- ‘ନାହିଁ ଗୋ ନାହିଁ । ସବୁ ଝିଅପରି ଲୁନା ବି ଝିଅଟିଏ । ହେଲେ ତା’ର ବୟସ ଅତି ଅଳ୍ପ । ମୁଁ ତାକୁ ନଷ୍ଟ ହେବାକୁ ଦେବି ନାହିଁ ଏବଂ ସେଇଥପାଇଁ ତୁମର ଅନିଚ୍ଛାସତ୍ତ୍ବେ ତ ଯିବାକୁ ରାଜିହେଲି ।
ଦେହ କାହିଁକି କ’ଣ ହେବ ?’’

Question ୫।
ସୋଫା ଉପରେ ବସିପଡ଼ି ଲୁନ ସମ୍ପର୍କରେ ମି. ଚୌଧୁରୀ କ’ଣ କହିଲେ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି, ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସୋଫା ଉପରେ ବସିପଡ଼ି ଲୁନ ସମ୍ପର୍କରେ ନିଃ.ଚୌଧୁରୀ କହିଲେ, ଲୁନା ଅତି ଅଦ୍ଭୁତ ଝିଅ । ସେ ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀର ତୃତୀୟାଂଶ ଏକା ଏକା ବୁଲି ଆସିଲାଣି । ଡର, ଭୟ, ସଙ୍କୋଚ ସେ କିଛି ହେଲେ ଜାଣେ ନାହିଁ । ଶିକାରୀ ହିସାବରେ ମଧ୍ୟ ତାହାର ବହୁତ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ରହିଛି ।

Question ୬।
ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରିୟ ବାନ୍ଧବୀ ଅର୍ଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ କ’ଣ କହିଲେ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି, ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ କଥା ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରିୟବାନ୍ଧବୀ ଅର୍ଚ୍ଚନା କଥା କହିଥିଲେ । ସେ କହିଥିଲେ, ଅର୍ଜନା ଆଜି ଫୋନ୍ କରିଥିଲା । ବଡ଼ ବ୍ୟସ୍ତହୋଇ ତୁମକୁ ଖୋଜୁଥିଲା । ଯେତେ ପଚାରିଲେ ବି କ’ଣ ଦରକାର କୁହ, ସେ କିଛି କହି ନ ଥିଲା । ଅଫିସ୍ ଆୱାରରେ ତାଙ୍କୁ ଡିଷ୍ଟର୍ବ କରିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ ବୋଲି ଯେତେ ବୁଝାଇଲେ ବି ସେ ବୁଝି ନଥିଲା ।

Question ୭।
ଏକ ବିବାହିତା ସ୍ତ୍ରୀ କେଉଁକଥା ଆଶା କରିନଥାଏ ?

‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ମନରେ ତାଙ୍କ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ନେଇ ଭାବାନ୍ତର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଜାଣିଥିଲେ କୌଣସି ବିବାହିତା ସ୍ତ୍ରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଦାସାନୁଦାସ କରି ରଖିବାକୁ ଚାହିଁ ନଥାଏ କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ସ୍ବାମୀ ତାଙ୍କୁ ଖେଳଣା କଣ୍ଢେଇ କରି ଖେଳିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିନଥାଏ ।

Question ୮।
‘ଦୀପ ଦେହରେ ସଳିତା’ର ପ୍ରସଙ୍ଗର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଚରିତ୍ରହୀନ ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରୀ ସ୍ଵଭାବରେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଭାଙ୍ଗି ପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଅତି ଅସହାୟ ଭାବେ ବିଚାର କରିଛନ୍ତି, ଦୀପ ଦେହରେ ସଳିତାର ପୁଣି, ଆଲୋକ ଦେବାର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ଅଛି । ଅର୍ଥାତ୍‌, ସେ ଜଳିଜଳି ଆଉ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ଚାହିଁନାହାଁନ୍ତି କାରଣ ସେ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଥକି ପଡ଼ିଛନ୍ତି ।

Question ୯।
ବାଉଁଶରାଣୀ ପରି କାହାର ନାଚ କିପରି ଚାଲିଛି ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ବ୍ୟବହାରରେ ଓ ତାଙ୍କର ଛଳନାପୂର୍ଣ୍ଣ କଥାରେ, ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଥକି ପଡ଼ିଛନ୍ତି । ସେ ନିଜକୁ ଅସହାୟ ବାଉଁଶରାଣୀ ବୋଲି ଚିନ୍ତା ନାଚ ଚାଲିଛି । ଟିକିଏ ଅସାବଧାନ ହେଲେ ସେ ଗଳି ପଡ଼ିବେ କୋଉ ଅଦୃଶ୍ୟ ଗହ୍ଵରରେ, ଯାହାଦ୍ଵାରା ତାଙ୍କର ସତ୍ତା ଚିରଦିନ ପାଇଁ ଲୋପ ପାଇଯିବ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

Question ୧୦ ।
ରାତିରେ କ’ଣ କହି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଶୋଇ ପଡ଼ିବା ପାଇଁ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ?
ଉ –
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଛଳନାପୂର୍ଣ୍ଣ କଥାରେ, ତାଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ଚାହୁଁ ନ ଥିଲେ । କୌଣସି ପ୍ରକାରେ କଥାକୁ ବଦଳାଇ ଦେବାପାଇଁ, ରାତି ଅନେକ ହେଲାଣି, ଶୋଇପଡ଼, ସକାଳୁ ମତେ ନିଦ ଲାଗିଯାଇପାରେ । ତୁମେ ଆଗେ ଉଠିଲେ ଡାକିବ, କିଛି ଫଳ ନେଇ ଲୁନାକୁ ଆଗେ ହସ୍‌ପିଟାଲ୍‌ରେ ଦେଖିବାକୁ ହେବ । ଏହିଭଳି କଥାକହି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଶୋଇ ପଡ଼ିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ।

(ଙ) ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୫ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ୧୫୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧।
ଏକ ପ୍ରତୀକଧର୍ମୀ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ଭାବରେ ‘ବାଉଁଶ ରାଣୀ’ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପର ସାର୍ଥକତା ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –
ଲେଖୁ ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଆଧୁନିକ ଗଳ୍ପ ସାହିତ୍ୟରେ ଜଣେ ଅପ୍ରତିଦ୍ଵନ୍ଦୀ ସ୍ରଷ୍ଟା କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ । ସମାଜର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ସେ ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ଭାବେ ପରିପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି । ବିଶେଷକରି ନାରୀର ସମ୍ମାନ, ସ୍ଵାଭିମାନ ଓ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵକୁ ସେ ଯଥାର୍ଥ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି । ‘ବାଉଁଶରାଣୀ’କୁ ସେ ପ୍ରତୀକଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରି ପ୍ରକାର ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଖେଳ ଦେଖାଏ । ଉଚ୍ଚାରେ ବନ୍ଧାଯାଇଥ‌ିବା ଦଉଡିରେ, ବାଉଁଶ ଖଣ୍ଡିଏ ଧରି, ବାଉଁଶ ସାହାଯ୍ୟରେ ନିଜର ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷାକରି ବାଉଁଶରାଣୀ ଏ ମୁଣ୍ଡରୁ ସେ ମୁଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଯାଏ । ସେ ଯଦି ସାମାନ୍ୟଭାବେ ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ଭୁଲ୍ କରେ, ତାହାହେଲେ ତଳକୁ ଖସିପଡ଼ି ଜୀବନ ଦେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ । ଏହାକୁ ଗାଳ୍ପିକା ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରି, ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର ସାଂସାରିକ ଜୀବନଯାପନର ବିପଦ ରହିଥିଲା ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ।

ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ ଜଣେ ମଦ୍ୟପ, ଚରିତ୍ରହୀନ ବ୍ୟକ୍ତି । ଘରେ ପାଞ୍ଚପାଞ୍ଚଟା ପିଲା ଓ ସ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଅଫିସ୍ ଯିବା ବାହାନାରେ ମହିଳା କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ସହିତ ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ସମ୍ପର୍କ ରଖନ୍ତି । ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ମନରଖା କଥାକହି କୌଣସି ଉପାୟରେ ଭୁଲାଇ ଦିଅନ୍ତି। ବିଲେଇ ଆଖୁଜି କ୍ଷୀର ପିଇଲା ଭଳି ସେ ଭାବନ୍ତି, ତାଙ୍କର ସେହି ଦୁର୍ବଳତାକୁ ସ୍ତ୍ରୀ ଜାଣିପାରନ୍ତି ନାହିଁ; ମାତ୍ର ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ସବୁ ଦୁର୍ବଳ ଦିଗକୁ ସ୍ପଷ୍ଟଭାବେ ଜାଣନ୍ତି । ମାତ୍ର ନ ଜାଣି ପାରିବାର ଅଭିନୟ କରନ୍ତି । ବରଂ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ସବୁକଥାକୁ ସେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ଜଣାଇ ଦିଅନ୍ତି । ଜୀବନସାରା ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ବେଶ୍ ଅସହାୟ ମନେକରନ୍ତି ।

କାରଣ ଦେହ ମିଳାଇ ସଂସାର କରିଛନ୍ତି ସିନା, ମନ ମିଳାଇ କେବେହେଲେ ସୁଖ ଅନୁଭବ କରି ନାହାଁନ୍ତି । ବରଂ ସାଂସାରିକ ଜୀବନରେ ଅଭିନୟ କରି ନାହାଁନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କର ବାନ୍ଧବୀମାନଙ୍କୁ ଆଣି ଅୟସ କରିଛନ୍ତି । ଏସବୁ ଦେଖ୍ ସେ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଭାବିଛନ୍ତି, ଦୀପ ଦେହରେ ସଳିତାର ପୁଣି ଆଲୋକ ଦେବାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ଅଛି । ସେହି ସମୟକୁ ସେ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ କରିଛନ୍ତି । କେଉଁ ଅଦୃଶ୍ୟ ଗହ୍ଵରରେ । ତାଙ୍କର ସତ୍ତା ଚିରଦିନ ପାଇଁ ଲୋପ ପାଇଯିବ । ନିଜର ସତ୍ତାକୁ, ମୋହକୁ ସେ ବଜାୟ ଭୀଷଣ କଷ୍ଟକର ମନେ ହୋଇଛି । ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସେ ଅସହିଷ୍ଣୁ ହୋଇ ପଡ଼ିଲେ ବି ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

Question ୫।
‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପର ନାମକରଣ ସାର୍ଥକତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
ଉ –
ସନ୍ତାନଟିଏ ଜନ୍ମଦେଇ ପିତାମାତା ବହୁ ଆବେଗରେ, ବହୁ ସଦିଚ୍ଛା ମନୋଭାବରେ ନାମକରଣ କରିଥାନ୍ତି । ତା’ର ସୃଷ୍ଟି କୌଶଳର ସକଳ ସାର୍ଥକତା । ସୃଷ୍ଟିର ମାଧୁର୍ଯ୍ୟ ସେହି ନାମକରଣରୁ ହିଁ ଅବବୋଧ ହୋଇଥାଏ । ଉପଯୁକ୍ତ ଆଙ୍ଗିକ ବିଷୟକୁ ନେଇ ଗଢ଼ି ଉଠିଥାଏ, ପୁଣି କେତେବେଳେ ତାହା ବୌଦ୍ଧିକ ଭିତ୍ତିରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥାଏ । ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ ଗଳ୍ପଟିକୁ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଇଙ୍ଗିତାତ୍ମକ ବୌଦ୍ଧିକ ନାମକରଣ କରିଛନ୍ତି ।

ଗଳ୍ପଟିରେ ଗଳ୍ପନାୟିକା ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର ସୂକ୍ଷ୍ମ ମାନସିକ ଭାବାବେଗର ଅନୁଶୀଳନ କରାଯାଇଛି । ସେ ବାଉଁଶରାଣୀ ବାଉଁଶ ଉପରେ ଚଢ଼ି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଖେଳ ଦେଖାଇଥାଏ । ଯେହେତୁ ସେ ଉପରେ ରହି ଖେଳ ଦେଖାଉଥାଏ ଏବଂ ଦଉଡ଼ିରେ ଚାଲି ଖେଳ ଦେଖାଉଥାଏ, ସେଥ‌ିପାଇଁ ତାହାକୁ ସବୁବେଳେ ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ । ସେହି ସତର୍କତା ହେଉଛି, ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିବା । କାରଣ ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷାବିନା ସେ ଉଚ୍ଚରେ ରହି ଖେଳ ଦେଖାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଖସିପଡ଼ି ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିବ । ନିଜର ସତ୍ତାକୁ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବ । ଗାଳ୍ପିକା ମହାନ୍ତି ଏହିଭଳି ଜଣେ ଚରିତ୍ରକୁ, ସାଂପ୍ରତିକ ସମାଜରେ ବହୁକଷ୍ଟରେ ସଂସାର କରିଥିବା ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ।

ବଡ଼ପୁଅ କମ୍ପିଟେଟିଭ୍ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିଲାବେଳେ, ଅନ୍ୟମାନେ ସେହି ଅନୁସାରେ ବଡ଼ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏତେ ବୟସରେ ଘରକୁ ଫେରନ୍ତି । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସବୁ ଜାଣିଲେ ମଧ୍ୟ କିଛି କହନ୍ତି ନାହିଁ । ବରଂ କିଛି ନ ଜାଣିପାରିବାର ଅଭିନୟ କରନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀ ସହିତ ପାଦ ମିଳାଇ ଚାଲିବା ତାଙ୍କ ପକ୍ଷରେ ଅସମ୍ଭବ ମନେ ହୋଇଛି । ସେ କ୍ଲାନ୍ତ ହୋଇ ପଡ଼ିଛନ୍ତି ।

ନାଚ ଚାଲିଛି । ଟିକିଏ ଅସାବଧାନ ହେଲେ ମୁଁ ଗଳିପଡ଼ିବି । କେଉ ଅଦୃଶ୍ୟ ଗହ୍ବରରେ, ମୋର ସତ୍ତା ଯେ ଚିରଦିନ ପାଇଁ ଲୋପ ପାଇଯିବ ? ବୋଧହୁଏ ନିଜର ସତ୍ତାକୁ, ମୋହକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ମୋର ଏ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ସଫଳ ହେବ ନାହିଁ….. ମୁଁ ଭାଙ୍ଗିପଡ଼ିବି ଟୁକୁରା, ଟୁକୁରା ହୋଇ ଅସ୍ଥି ମେଦ ମିଳାଇଯିବ ଧୂଳିରେ ।’’

ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସଂସାର କରିବାକୁ ଯାଇ, ଭଲ ସ୍ତ୍ରୀ ହେବାପାଇଁ ବାଉଁଶରାଣୀ ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି । ଉପରୋକ୍ତ ଟୁକୁରା, ଟୁକୁରା ହୋଇ ଅସ୍ଥି ମେଦ ମିଳାଇଯିବ ଧୂଳିରେ ।

Question ୩।
ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ଭାବରେ ‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ର ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପଣ କର ।
ଉ –
ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ କଥା ସାହିତ୍ୟରେ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ସଫଳ ଗଳ୍ପସ୍ରଷ୍ଟା ମାନବ ହୃଦୟର ଗଭୀରତାକୁ, ଆବିଷ୍କାର କରିଥାନ୍ତି । ସେ ପ୍ରମାଣ କରିଦେବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ନାରୀ ବାହାରକୁ ଯାହା ଦେଖାଇହୁଏ, ବାସ୍ତବରେ ସେ ତାହା ନୁହେଁ । ତାହାର ଦୁର୍ବଳତାକୁ, ତାହାର ଜ୍ଵଳନକୁ, ତାହାର ମାନସିକ ଅବସାଦକୁ ସେ କାହାରି ଆଗରେ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଚାହେଁ ନାହିଁ । ସେ ମନମଧ୍ୟରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପରଖ୍ ନେଲେ ବି, ସାଂସାରିକ ଜୀବନର ସ୍ଥାୟିତ୍ଵ ପାଇଁ, ସେ କିଛି ନ ଜାଣିଲା ପରି ଅଭିନୟ । ସମୟ ଆସେ, ସାଂସାରିକ ସୁଖ ପାଇଁ ସେ ବାଉଁଶରାଣୀ ପରି ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପଡ଼ି ମଧ୍ଯ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦ ଦିଏ । ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପ ‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ରେ ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ

ଗଳ୍ପଟି ଆରମ୍ଭରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵ ଓ ଆତ୍ମସମୀକ୍ଷାକୁ ନେଇ ଗତିଶୀଳ ହୋଇଛି । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରୀ ବ୍ୟବହାରରେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ ପଡ଼ିଛନ୍ତି ମନେମନେ । ସ୍ଵାମୀ ମଦ୍ୟପାନ କରନ୍ତି, ଅନ୍ୟ ମହିଳାମାନଙ୍କ ସହିତ ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ବିତାଇ ଦିଅନ୍ତି । ମାତ୍ର ପତ୍ନୀଙ୍କ ପାଖରେ ଏସବୁ କିଛି ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ବରଂ ଉପର ଦେଖାଣିଆ ଭାବନେଇ, ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଭୁଲାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ବ୍ୟବହାରରେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଭାବିଛନ୍ତି- ‘‘ମୁଁ ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ ହୋଇ ଭାସିଯିବା କଥା, ଭାସୁଛି ମଧ୍ୟ । କିନ୍ତୁ କେଜାଣି କାହିଁକି ମନେହୁଏ, ଅତଡ଼ା ସୁଅରେ ଭାସିନଯାଇ ଯେପରି କେଉଁ ଅଜଣା ତଟରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇ ଅସ୍ଥିର ଜଳରାଶିରେ ମୁଁ ଖୋଜୁଛି ‘ନିଜର ପ୍ରତିବିମ୍ବ । କାହିଁ….. ମୁଁ କେଉଁଠି ?’’ ଜଣେ ବିବାହିତା ନାରୀ ଭାବରେ, ପାଞ୍ଚଟି ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମଦେଲାପରେ ସେ ନିଜର ଚେହେରାକୁ ଅତୁଟ ରଖୂପାରି ନାହାଁନ୍ତି । ବୟସକୁ ଧରି ରଖୁବାକୁ ଅଣନିଃଶ୍ୱାସୀ ହୋଇ ଧାଇଁଧାଇଁ ସେ ଥକି

ତାହା ପୂରଣ କରିବେ, ସେମାନଙ୍କୁ ବଧେଇ ଯୋଗେଇ କି ସ୍ଵୀକାର କରିପାରିବି ନାହିଁ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

କବି ପରିଚିତି :

ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ଗଳ୍ପ ସାହିତ୍ୟରେ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଗଳ୍ପ ରଚନାରେ ମନୋନିବେଶ କରିଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଅନ୍ୟତମା । ସେ ଗଳ୍ପ ରଚନାରେ କୃତିତ୍ଵ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପ୍ରତିଭାର ଅଧ୍ୟାକାରିଣୀ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । ଫଳରେ ଓଡ଼ିଆ ଗଳ୍ପ ସାହିତ୍ୟରେ ଗାଳ୍ପିକା ମହାନ୍ତି ହୋଇଛନ୍ତି ଏକ ପରିଚିତ ନାମ । ବିଭିନ୍ନ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରର ପୃଷ୍ଠାମାନଙ୍କରେ ତାଙ୍କର ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ ପାଠକୀୟ ଶ୍ରଦ୍ଧାଲାଭ ସହିତ ପ୍ରାଣର ଆନନ୍ଦ ଆଣିବାରେ ସେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି ।

ତାଙ୍କର ଗଳ୍ପ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଲାଭ କରିଛି । ସେ । ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଅର୍ଥନୀତିରେ ଏମ୍.ଏ. ପାର୍ଶ୍ଵକରି ସେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଅର୍ଥନୀତି ବିଭାଗରେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ ଓ ଏହାକୁ ସେ ଜୀବିକା ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରି ନେଇଥିଲେ ହେଁ ନିଜର କର୍ମମୟ ଜୀବନ ଭିତରେ ସେ ନିଜକୁ ସାହିତ୍ୟ ସାଧନାରେ ବୁଡ଼ାଇ ରଖୁଥିଲେ । ଫଳରେ ଶ୍ରୀମତୀ ମହାନ୍ତି ଓଡ଼ିଆ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ନୂତନ ଦିଗନ୍ତ । ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ସେ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀଦ୍ଵାରା ସେ ମଧ୍ୟ ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଛନ୍ତି । ‘ପାନ୍ଥଶାଳା’, ‘ରକ୍ତକରବୀ’, ‘ସାୟାହ୍ନର ସ୍ଵର’ ଏବଂ ‘ନବତରଙ୍ଗ’ ଇତ୍ୟାଦି ଗଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ଦିଏ ।

ଶ୍ରୀମତୀ ମହାନ୍ତି ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପରେ ମଣିଷ ଜୀବନରେ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗକୁ ଆଲୋକିତ କରିଛନ୍ତି । ନାରୀ ଜୀବନର ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ ସହିତ ପ୍ରଗତିବାଦୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପମାନଙ୍କରେ ସୁସ୍ପଷ୍ଟ । ନାରୀ ଜୀବନର ନାନାବିଧ ସମସ୍ୟା ତାଙ୍କର ଗଳ୍ପଗୁଡ଼ିକରେ ରୂପାୟିତ । ସ୍ଵାଭାବିକ ଶୈଳୀ ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପକୁ କରିଛି ପ୍ରାଣବନ୍ତ ।

ମଣିଷ ଜୀବନର ଆଶା-ନୈରାଶ୍ୟ, ଉନ୍ନତି-ଅବନତି, ସରଳତା ଓ ଜଟିଳତା ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିଗ ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପରେ ଆଭାସିତ ହୋଇଛି । ଚଳିତ ସମାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସେ ଅନେକ ଗଳ୍ପରେ ବିଦ୍ରୋହାତ୍ମକ ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଛନ୍ତି । ଆଧୁନିକ ସମାଜର ନିଃସଙ୍ଗତା ବୋଧର କଳାତ୍ମକ ପରିପ୍ରକାଶ ତାଙ୍କର କେତେଗୋଟି ଗଳ୍ପରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଢଙ୍ଗରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି । ଯନ୍ତ୍ରଣାଜର୍ଜରିତ ପ୍ରାଣର କାତର ଭାଷା ପାଠକରିବା ଓ ଏଇ ପ୍ରକାର ଚେତନାର ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଭାବକୁ ଚିତ୍ରଣ କରିବାରେ ଶ୍ରୀମତୀ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଦକ୍ଷତା ସର୍ବବାଦୀସମ୍ମତ ।

ଗାଳ୍ପିକ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗଳ୍ପରେ ଥାଏ ବାସ୍ତବତା । ଅତି ସହଜ, ସରଳ ଓ ସାବଲୀଳ ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଉନ୍ନତ ଭାବଚେତନା ପ୍ରକାଶ କରିବା ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପ ସୃଷ୍ଟିର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ । ତାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଅଭିମତ ପ୍ରକାଶକରି ଆଲୋଚକ ଡକ୍ଟର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାରଣା କହିଛନ୍ତି- ‘ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି ଅର୍ଥନୀତି ଅଧ୍ୟାପନା କରୁଥିଲେ ହେଁ ଓଡ଼ିଆ ଗଳ୍ପ ସାହିତ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିଛନ୍ତି ରାଶି ରାଶି କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ରଚନା କରି । ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ସଙ୍କଳିତ ହୋଇଛି- ‘କସ୍ତୁରୀମୃଗ ଓ ସବୁଜ ଅରଣ୍ୟ’, ‘ସାୟାହ୍ନର ସ୍ଵର’, ‘ଅନ୍ୟ ଅରଣ୍ୟ’, ‘ଆରୋହଣ’, ‘ଖେଳ’, ‘ବସ୍ତ୍ରହରଣ’, ‘ମଧ୍ୟାନ୍ତର’, ‘ତଟିନୀ ତୃଷ୍ଣା’ ଇତ୍ୟାଦି ଗ୍ରନ୍ଥମାନଙ୍କରେ । ସରଳ ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ଭାଷାରେ ରଚିତ ତାଙ୍କର ଗଳ୍ପରାଜି ସମୟେ ସମୟେ ପ୍ରତୀକଧର୍ମୀ ଓ ଇଙ୍ଗିତପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ପାଠକମାନଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

ଗଳ୍ପର ସାରକଥା :

ଗାଳ୍ପିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତିଙ୍କର ନାରୀ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵମୂଳକ ଗଳ୍ପ ‘ବାଉଁଶରାଣୀ’ । ଏଥରେ ଗଳ୍ପନାୟିକା ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ନିଜ ଭିତରେ ଖୁବ୍ ମାନସିକ ସନ୍ତୁଳନରେ ରହିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଚରିତ୍ରହୀନତା ଓ ସ୍ୱେଚ୍ଛାଚାରିତାକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଅନୁମାନ କଲେ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ସମୟରେ ପ୍ରତିବାଦ କରିପାରି ନାହାଁନ୍ତି । ତାଙ୍କର ପାରିବାରିକ ଜୀବନ, କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲେ ବି ବାସ୍ତବ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେ ସେପରି କରିବାକୁ ସାହସ କରିପାରି ନାହାଁନ୍ତି । ବରଂ ସେ ହୋଇଛନ୍ତି ବାଉଁଶରାଣୀ । ବାଉଁଶରାଣୀ ଯେପରି ବାଦ୍ୟର ତାଳେ ତାଳେ ଶରୀରର ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷାକରି ଖେଳ ଦେଖାଏ, ସେହିପରି ଗଳ୍ପ ନାୟିକା ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ପାରିବାରିକ ପରିସ୍ଥିତି ଓ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ମାନସିକତା ମଧ୍ଯରେ ଭାରସାମ୍ୟ ରକ୍ଷା କରି ଆଗକୁ ଚାଲିଛନ୍ତି ।

ଗଳ୍ପ ଆରମ୍ଭରେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ମନେମନେ ଭାବିଛନ୍ତି, ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ସହିତ ମନମିଳାଇ ଚଳିବା ତାଙ୍କ ପକ୍ଷରେ ଅସମ୍ଭବ ମନେ ହୋଇଛି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଚରିତ୍ରହୀନ ସ୍ଵଭାବ ଜାଣିଲା ପରେ ମଧ୍ୟ ସେ କିଛି ନ ଜାଣିପାରୁଥ‌ିବାର ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଆଗମନର ସୂଚନା ପାଇଲାପରେ, ସେ ପୁଣି ଭାବିଛନ୍ତି, ପ୍ରତି ରାତ୍ରିରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମୁହୂର୍ଭରେ ସେ ଶତଚେଷ୍ଟା କରି ମଧ୍ୟ ବିଚଳିତ ହୋଇ ପଡ଼ନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀ ଆସିବାମାତ୍ରେ ସେ ଦେଖାଇ ହୁଅନ୍ତି, ତାଙ୍କୁ ଅପେକ୍ଷା କରି କରି ସେ ଯେପରି ବିରକ୍ତ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ପରିସ୍ଥିତି ଆସିଲେ, ସେ ସେପରି କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ସେ ବାନ୍ଧବୀ ସରଳାଠାରୁ ଶୁଣିଥିଲେ, କିଛିଦିନ ଘର ସଂସାର କଲାପରେ ସ୍ଵାମୀମାନେ ସେଇମିତି ହୋଇଯାଆନ୍ତି । ତେଣୁ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ବୁଦ୍ଧି ଖଟାଇ, ଚତୁରପଣରେ ସ୍ଵାମୀକୁ ଧରିରଖୁବାକୁ ହୋଇଥାଏ ।

ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଜାଣିଛନ୍ତି, ପାଞ୍ଚଟା ଛୁଆର ମା’ ହେଲାପରେ, ସେ ନିଜର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ଠିକ୍ ରୂପେ ଧରିରଖ୍ ପାରି ନାହାଁନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କଠାରୁ ଯାହା ଚାହୁଁଛନ୍ତି ତାହା ସେ ପୂରଣ କରିପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି କିମ୍ବା ଯେଉଁମାନେ ତାହା ପୂରଣ କରୁଛନ୍ତି, ତାହାଙ୍କୁ ସେ ବଧେଇ ଜଣେଇ ସ୍ଵୀକାର କରିପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି ।

ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଅଭ୍ୟାସ ହେଉଛି ନୂଆନୂଆ ନାରୀମାନଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ରକ୍ଷା କରିବା । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଦେଖୁଛନ୍ତି, ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କର ଆଉଜଣେ ମହିଳାଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ଆଣି ଘରକୁ ଆସିଛନ୍ତି । ଭିତରେ ଭିତରେ ସେ ଯେତେ ଦୁଃଖ ପାଇଲେ ବି ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ପାଖରେ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କାହାରି ପାଖରେ ସେ ଏହା ପ୍ରକାଶ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କର ମହିଳାଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ସୌଜନ୍ୟମୂଳକ ପରିଚୟ କରାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ମହିଳାଜଣକ ହେଉଛନ୍ତି ମିସ୍ ଲୁନା, ବିହାରରୁ ନୂଆ ଟ୍ରାନ୍ସଫର ହୋଇ ଆସିଛନ୍ତି । ମିସ୍ ଲୁନା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି, ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ ତାଙ୍କ ପାଖରେ, ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି । ମିସ୍ ଲୁନା ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି, କାଲି ତାଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଶିକାର କରିବାକୁ ଯିବାକୁ ।

ମିସ୍ ଲୁନା ଓ ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ ଦେଖାଣିଆ ଭାବେ ଯିବାପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଉଥିଲେ ସିନା; କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଆନ୍ତରିକତା ନ ଥିଲା । ସେମାନେ ଚାହୁଁଥିଲେ, ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ରାଜି ହୁଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ମିସ୍ ଲୁନା କହୁଥିଲେ, ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଜଣ୍ଡିକୁ ଆଦୌ ସହ୍ୟ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଛୁଟିଦିନ ମାନଙ୍କରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଏକୁଟିଆ ଛାଡ଼ି ଦେଇଯିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଏଭଳି ପ୍ରହସନକୁ ସେ ବରଦାସ୍ତ କରିପାରୁ ନଥିଲେ ବି, କଥାକୁ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ବଦଳାଇ ଦେବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ।

ତଥାପି ସେମାନେ ବାଧ୍ୟ କରିବାରୁ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ତାଙ୍କ କଥାରେ ରାଜି ହୋଇଗଲେ । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ରାଜି ହୋଇଯିବାରୁ, ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ମୁହଁର ରଙ୍ଗ କିପରି ବଦଳିଗଲା । ସେ ଯେପରି ଅଶ୍ଵସ୍ତିରେ କୁହୁଳି ଉଠିଲାପରି ମନେହେଲା । କାରଣ ପୂର୍ବରୁ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ବାହାନାକୁ ଓ ମନରଖା ଅନୁରୋଧକୁ ଏଡ଼ାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି । କାରଣ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଇଚ୍ଛାନଥାଇ ଏଭଳି ସାମାଜିକ ପ୍ରଥାକୁ ଆଦୌ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।

ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଦେଖ‌ିଲେ, ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କର ସେହି ମହିଳାଙ୍କ ସହିତ କ’ଣ କଥାବାର୍ତ୍ତା କଲେ ଏବଂ ମହିଳାଟି ଚାଲିଗଲାପରେ ସେ ନିହାତି ଅସହାୟ ମନେକଲାଭଳି ଭାବ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ସ୍ଵାମୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ଛାଡ଼ି ଆସିଲାପରେ ପୁଣି ଅଭିନୟ କଲାଭଳି ପଚାରିଲେ- ‘ଆରେ ତୁମେ ଏମିତି ଛିଡ଼ା ହୋଇଛ ସେତିକି ବେଳୁ ? କ’ଣ ଭାବୁଛ କି ? ଦେହ ଭଲ ଲାଗୁନି ? କେମିତି ଲାଗିଲା ଲୁନାକୁ ? ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ମନେମନେ କହିଲେ, ସବୁଝିଅଙ୍କ ପରି ଲୁନା ଗୋଟିଏ ଝିଅ ଯାହାର କି ବୟସ ଅଳ୍ପ । ତାକୁ ଏପରି ନଷ୍ଟ କରିବାକୁ ଦେବେନାହିଁ ବୋଲି ସେ ନିଜର ଅନିଚ୍ଛାସତ୍ତ୍ବେ ଶିକାରକୁ ଯିବାପାଇଁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ ।

ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଉଲ୍ ଓ କଣ୍ଟା ଧରି ଅଧାବୁଣା ସୁଏଟରଟା ଦେଖ‌ିଲେ । ଶୀତ ଆସିଲା ପୂର୍ବରୁ ସେ ଏହାକୁ ସାରିବା ପାଇଁ ଚାହୁଁଥିଲେ । ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କର ଭିତରକୁ ଯାଇ ଫ୍ରେସ୍ ହୋଇ, ଡ୍ରେସ୍ ବଦଳି ଆସି ବସି ପଡ଼ିଲେ । ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ରୂପକୁ ଦେଖ୍ ସେ ଟିକିଏ ଭାବପ୍ରବଣ ହୋଇ ପଡ଼ିଲେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ ସୋଫାରେ ବସିପଡ଼ି ‘ଲୁନା’ର ବିଶେଷତାକୁ ବଖାଣି କରୁଥିଲେ । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ ତାହା ଭଲ ଲାଗୁ ନଥିଲା । ସେ ସିଧାସିଧ୍ ପ୍ରତିବାଦ ନ କରି ପାରିଲେ ବି କଥାକୁ ବଦଳାଇ ଦେବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ବାନ୍ଧବୀ ଅର୍ଜନା ଫୋନ୍ କରିଥିଲା ବୋଲି କହିଥିଲେ । ଫୋନ୍ ନମ୍ବର ଦେଇଛି କଥାହେବା ପାଇଁ କହିଲେ, ମାତ୍ର ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ ଅର୍ଜନାର ବଦଗୁଣ ଗୁଡିକ କହି କଥାକୁ ଆଡ଼େଇ ଯିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । କାରଣ ଅର୍ଚ୍ଚନା ସହକର୍ମିଣୀ ଭାବରେ ଥିଲାବେଳେ, ସେ ବହୁବାର ତାଙ୍କର ଘନିଷ୍ଠ ହୋଇଛନ୍ତି । ମଣିଷକୁ କିପରି ବଶୀଭୂତ କରାଯାଏ, ଅର୍ଜନାକୁ ସେ କଳା ଭଲଭାବରେ ଜଣାଥିଲା । ଅର୍ଜନାଠାରୁ ସେ ବିଦ୍ୟା ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ହାସଲ କରିପାରି ନଥିଲେ କାରଣ ତାହା ଥିଲା ତାଙ୍କର ଅପାରଗତା । ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ନେଇ ସେ ଅନେକ କିଛି ଭାବିଥିଲେ । କାରଣ ସେ ଚାହୁଁ ନଥିଲେ, ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଦାସାନୁଦାସ କରି ରଖିବେ କିମ୍ବା ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କର ଖେଳଣା କଣ୍ଢେଇ କରି ଖେଳିବେ ।

ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ଅନ୍ୟମନସ୍କତା ଭାଙ୍ଗିଦେବା ପାଇଁ କିମ୍ବା ପରିସ୍ଥିତିକୁ ସ୍ବାଭାବିକ କରିବାପାଇଁ, ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ ଖାମଖୁଲ ଭାବେ ପିଲାମାନଙ୍କ କଥା ପଚାରିଦେଲେ । ବଡ଼ପୁଅ କମ୍ପିଟେଟିଭ୍ ପାଇଁ କିପରି ପ୍ରିପାରେସନ୍ କରୁଛି, ସାନଝିଅଟା ଦିନକୁ ଦିନ ଶୁଖ୍ଯାଉଛି, ଏହିପରି କଥା କହିଥିଲେ; ମାତ୍ର ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ସବୁପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ, ସେଥୁରେ ଆନ୍ତରିକତାର କୌଣସି ମୂଲ୍ୟ ନଥିଲା । ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କର ପୁରୁଣା କାଗଜଟିକୁ ଏପଟ ସେପଟ କରୁଥିଲେ ବି, ଯାହା କହିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ, ତାହା ଠିକ୍ ରୂପେ କହି ପାରୁ ନଥିଲେ ।

ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଉଲ୍ ଦେଖାଇ ସୁଏଟର କଥା କହିଲା ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ । ତା’ ଉପରେ ସେତେଟା ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇ ନଥିଲେ । ବରଂ କହିଥିଲେ- ‘ଉଲ୍ କିଣି ସମୟ ନଷ୍ଟ କରିବାଠାରୁ ସୁଏଟର କିଣି ନେବା ଭଲ ।’ ଶେଷରେ ବାହାନା କରି ବାହାରକୁ ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ ଚାଲିଗଲେ ଏବଂ ଫେରିବାକୁ ଡେରିହେବ ବୋଲି ସୂଚନା ଦେଇଗଲେ । ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଏଭଳି ଚଳଣିରେ ବ୍ୟସ୍ତ ହେଲେ ବି ନିଜକୁ ନିଜେ ବୁଝାଇ ଦେଲେ – “ତାଙ୍କର ଯିବା ଆସିବା ବିଷୟରେ ମୁଁ ଯେତେ ହେଁ ଅସତର୍କ ରହିବାକୁ ଚାହିଁଲେ ବି ସମ୍ଭବ ହେଉନାହିଁ । ମୋତେ ବି ତ ଯିବାକୁ ସେ ମନାକରି ନାହାଁନ୍ତି । କେବେଗଲେ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ଦିନ ପ୍ରଶ୍ନ କରିନାହାଁନ୍ତି ।”

ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ କ୍ରମଶଃ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାରୁ ମନକୁ ମୁକୁଳାଇ ପରିବାର କାମରେ ମନଦେଲେ । କାରଣ ପିଲାଙ୍କ ଖାଇବା ଟେବୁଲ ପାଖକୁ ତାଙ୍କୁ ଯିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ସମସ୍ତଙ୍କୁ ହସିହସି କଥା କହିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ପଢ଼ିପଢ଼ି କ୍ଳାନ୍ତ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିବା ପୁଅର ମୁଣ୍ଡକୁ ଆଉଁସି ଦେବାକୁ ହେବ । ସାନଝିଅକୁ ପାଖରେ ଶୁଆଇ ମିଠାମିଠା କଥା କହିବାକୁ ହେବ । କାରଣ ପରିବାରର ଏହିସବୁ କଥା ବୁଝିବାକୁ ତାଙ୍କ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ସମୟ ନ ଥିଲା । ଏଥିପାଇଁ ସେ ଦୁଃଖ କରିନଥିଲେ କିମ୍ବା ଦୁଃଖ କରିବାକୁ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ସମୟ ନ ଥିଲା ! ସେ ନିଜକୁ ଯେତେ ଭୁଲାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରୁଥିଲେ ବି, ତାହା ତାଙ୍କୁ କଷ୍ଟକର ମନେ ହେଉଥିଲା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସେ ଯେପରି ଅସହିଷ୍ଣୁ ହେଲାଭଳି ମନେ କରୁଥିଲେ ।

କଥାକାର ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ମାନସିକତା ଦେଖାଇବାକୁ ଯାଇ ଲେଖୁଛନ୍ତି- ‘କାରଣ ଦୀପ ଦେହରେ ସଳିତାର ପୁଣି ଆଲୋକ ଦେବାର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ଅଛି….. ମୁଁ ଯେ ଆଉ ପାରୁନି । ପଛକଥା ଆଉ ଫେରିବନି, ଭବିଷ୍ୟତରେ କିଛି ସ୍ଵପ୍ନ ଆଣିଲେ ବି ସେଥୁରେ ଯେ କିଛି ପ୍ରାଣ ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟ ନାହିଁ ତାହା ବୁଝିନେବା କ’ଣ ଏତେ କଷ୍ଟ ? ଅଥଚ ଜନ୍ମକାଳରୁ ଭଲମନ୍ଦ ଦୁଇଟିକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା ରଖୁବା ପାଇଁ ମୋର ଯେ ବାଉଁଶରାଣୀ ପରି ନାଚ ଚାଲିଛି । ଟିକିଏ ଅସାବଧାନ ହେଲେ ମୁଁ ଗଳିପଡ଼ିବି କେଉଁ ଅଦୃଶ୍ୟ ଗହ୍ବରରେ, ମୋର ସତ୍ତା ଯେ ଚିରଦିନ ପାଇଁ ଲୋପ ପାଇଯିବ ? ବୋଧହୁଏ ନିଜର ସତ୍ତାକୁ, ମୋହକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ମୋର ଏ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ସଫଳ ହେବନାହିଁ….. ମୁଁ ଭାଙ୍ଗି ପଡ଼ିବି ଟୁକୁରା ଟୁକୁରା ହୋଇ ଅସ୍ଥି ମେଦ ମିଳାଇଯିବ ଧୂଳିରେ ।’’

ଭାବିଭାବି ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ଶୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ । ରାତିରେ ଉଠି ଦେଖିଲାବେଳକୁ ସେ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ପାଖରେ ଖଟରେ ଶୋଇଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀ ମଧ୍ୟ ଉଠି ବ୍ୟସ୍ତ ଭାବରେ ଲୁନାର ଆକ୍‌ସିଡେଣ୍ଟ ହେବା ଏବଂ ତାହାକୁ ହସ୍‌ପିଟାଲରେ ଛାଡ଼ି ଆସିବା କଥା କହିଲେ । ବାହାରର ଝିଅ ଭାବରେ ସେ କାଳେ ବଦନାମ୍ ହୋଇଯିବେ ସେଥ‌ିପାଇଁ ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ । ଆକ୍‌ସିଡେଣ୍ଟ କିପରି ହେଲା, ତାହାକୁ ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ ବର୍ଣନା କରିଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟହ ଡ୍ରିକ୍ସ କରି ଏଭଳି ଘଟଣା ଘଟାଇବା ତାଙ୍କର ପୁରୁଣା କଥା । ମିଷ୍ଟର ଚୌଧୁରୀ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ! ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କୁ ମନରଖା କଥା କହି ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ପରିସ୍ଥିତି ଓ କାଲିସକାଳୁ ଲୁନା ପାଖକୁ ଯିବା କଥା କହି କୌଣସି ଉପାୟରେ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀ ତାଙ୍କ ପାଖରୁ ଦୂରେଇ ନେଇ ପାଖରୁମ୍‌କୁ ଚାଲିଗଲେ ।

ଗରମରେ ତାଙ୍କର ଦେହ ଝାଳରେ ଭିଜି ଯାଇଥିଲା । ସେ ଭାବୁଥିଲେ- ପାଦ ଟଳୁଛି, ତଥାପି ମୁଁ ଦଉଡ଼ି ଉପରେ ଚାଲିଛି….. ତଳେ ଯେ ଅସଂଖ୍ୟ ଦର୍ଶକ ଥାଟ ପଟାଳି ମାରି ମୋର ନୃତ୍ୟକୁ ପ୍ରଶଂସା କରି ଚାଲିଛନ୍ତି….. କେମିତି ଅଟକି ଯିବି ? ତା’ହେଲେ ତ ଅଟକି ଯିବ ସଭ୍ୟତାର ନନ୍ଦିଘୋଷ, ପ୍ରଗତିର ଅଗ୍ରଗତି । ଆ ! ମୁଁ ଏତେ ସ୍ୱାର୍ଥପର ନୁହେଁ…. । ଏହାପରେ ସେ ବାଥରୁମ୍‌କୁ ଚାଲିଗଲେ ଏବଂ ସାୱାର ଖୋଲିଦେଇ ଆଖୁବୁଜି ଛିଡ଼ା ହୋଇଗଲେ । ସେ ଜାଣିଥିଲେ ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କର ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ଶୋଇ ପଡ଼ିଥ‌ିବେ । ମାତ୍ର ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବାକୁ ମିସେସ୍ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ପାଖରେ ସାମର୍ଥ୍ୟ ନ ଥିଲା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ

କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ ଓ ସୂଚନା :

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 18 ବାଉଁଶରାଣୀ - 1

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Solutions Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ Textbook Exercise Questions and Answers.

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ Question Answer

(୧) ଶବ୍ଦଷୁ ରୂପାଣି ଲିଖତ

ପୃଥମା ଏକବଚନେ

ଫଳ = ଫଳମ୍
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତୈ
ମୁନି = ମୁନିଃ
ମତି = ମତିଃ
ବାରି = ବାରି
ମତି = ମତୀ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ସା
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ ) = ତତ୍
କିମ୍ (ପୁଂ) = କଃ
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛନ୍
କିମ୍ (ପୁଂ) = କିମ୍
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କିମ୍
କିମ୍ ( କ୍ଳା) = କିମ୍
ଆତ୍ମନ୍ = ଅୟମ୍

ପ୍ରଥମା ଦ୍ବିବଚନେ 

ନର = ଇମୌ
ଲତା = ଲତେ
ମୁନି = ମୁନୀ
ପିତୃ = ପିତା
ବାରି = ବାରିଣୀ
ନଦୀ = ନଦ୍ୟୋ
ପିତୃ = ପିତରୌ
ମାତୃ = ମାତରେ
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛନ୍ତୋ
ମନସ୍ = ମନସୀ
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମାନୌ
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତୈ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତେୀ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତେ
କିମ୍ ( କ୍ଳା) = କେୀ
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = କେ
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କେ
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = କମେୀ
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଇମେ
ଇଦମ୍ ( କ୍ଳା) = ଇମେ
ଅସ୍ପୃଦ୍ = ଆବାମ୍
ଯୁକ୍ଷ୍ମଦ୍ = ଯୁବାମ୍
ଦ୍ବି (ପୁଂ) = ଦ୍ରୋ
ଦ୍ବି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଦେ
ଦ୍ବି (ଲ୍ଲୀ) = ଦେ

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ

ପୃଥମା ବଦ୍ମବତନେ

ନର = ନରଃ
ଫଳ = ଫଲାନ
ମୁନି = ମୁନୟ
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତେ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତା
ତଦ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ତାନି
ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ପୂୟମ୍
ତ୍ରି (ପୁଂ) = ତ୍ରୟଃ
ତ୍ରି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତିରଃ
ତ୍ରି (ଲ୍ଲୀ) = ତ୍ରୀଣି
ମତି = ମତୟଃ
ବାରି = ବାରୀଣି
ନଦୀ = ନଦୀଃ
ପିତୃ = ପିତରଃ
ମାତୃ = ମାତରଃ
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛନ୍ତଃ
ମନସ୍ = ମନାଂସି
କିମ୍ (ପୁଂ) = କେ
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କା
କିମ୍ (ସ୍କ୍ରୀ) = କାନି
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଇମମ୍
ଚତୁର୍ (ପୁଂ) = ଚତ୍ବାରଃ
ଚତୁର୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଚତସ୍ର
ଚତୁର (କ୍ଳ) = ଚତ୍ବାରି

ଦ୍ୱିତାପା ଏକବଚନେ

ନର = ନରମ୍
ଫଳ = ଫଳମ୍
ଲତା = ଲତାମ୍
ମୁନି = ମୁନିମ୍
ମତି = ମତିମ୍
ବାରି = ବୀରି
ନଦୀ = ନଦୀମ୍
ପିତୃ = ପିତରମ୍
ମାତୃ = ମାତରମ୍
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଜନ୍ତାମ୍
ମନସ୍ = ମନଃ
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମନମ୍
ତଦ୍(ପୁଂ) = ତମ୍
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତାମ୍
ତଦ୍ (କ୍ଳ) = ତତ୍
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କାମ୍
କିମ୍ (କ୍ଳ) = କିମ୍
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଇମେ, ଏନମ୍
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଇମାମ୍, ଏନାମ୍
ଇଦମ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ଇମାନି, ଏନତ୍
ଅସ୍ମଦ୍ = ମାମ୍, ମା
ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ତ୍ବାମ୍, ତ୍ବା

ଦ୍ୱିତାପା ହୁବଚନେ

ନର = ନରୌ
ଫଳ = ଫଳାନି
ଲତା = ଲତେ
ମନସ୍ = ମମାଂସି
କିମ୍ (ପୁଂ) = କମ୍
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛନ୍ତୋ
ମନସ୍ = ମନସୀ
ଇଦମ୍ (ପୁଂ)= ଇକ୍ଷ୍ନୌ, ଏନୌ
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଇମେ, ଏନେ
ଇଦମ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ଇମେ, ଏନେ
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତୈ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତେ
ଅସ୍ପୃଦ୍ = ଆବାମ୍, ନୌ
ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ଯୁବାମ୍, ବାମ୍
ବାରି = ବାରିଣୀ
ତଦ୍ (ଲ୍ଲୀ) = `ତେ
ଦ୍ବି (ପୁଂ) = ଦୌ
କିମ୍ (ପୁଂ) = କୌ
ଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଦ୍
ପିତୃ = ପିତରେ
ମାତୃ = ମାତରେ

ଦ୍ୱିତାପା ବହୁବଚନେ

ନର = ନରାନ୍
ଫଳ = ଫଳାନି
ଲତା = ଲତଃ
ମୁନି = ମୁନୀନ୍
ମତି = ମତୀ:
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମନଃ
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ଡାନ୍
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତା:
ତଦ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ତାନି
ଇଦମ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ଇମାନି, ଏନାନି
ଅସ୍ପୃଦ୍ = ଅସ୍ମାନ୍, ନଃ
ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ୟୁଷ୍ମାନ୍, ପଃ
ତ୍ରି (ପୁଂ) = ତ୍ରୀନ୍
ତ୍ରି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତିସ୍ର
ପିତୃ = ପିତୃ ନ୍
ମାତୃ = ମାତୃ
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କା
କିମ୍ (ସ୍କ୍ରୀ) = କାନି
କିମ୍ (ପୁଂ) = କାନ୍
ଇଦମ୍( ସ୍ତ୍ରୀ)=ଇମା, ଏନଃ
ତ୍ରି (କ୍ନୀ) = ତ୍ରୀଣି
ଚତୁର୍ (ପୁଂ) = ଚତୁର୍ଃ
ଚତୁର୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଚତପଃ
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଚତୁର୍

ତତାମା ଏକବଚନେ

ଲତା = ଲତୟା
ମୁନି = ମୁନିନା
ମାତୃ = ମାତ୍ରା
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛତା
ମନସ୍ = ମନସା
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମନା
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କେନ
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତେନ
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଅନେନ, ଏନେନ ଇଦମ୍
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଅନୟା, ଏନୟ
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଅନେନ, ଏନେନ
ଅସ୍ମଦ୍ : = ମୟା
ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ତ୍ରୟା

ତତାମା ହୁବଚନେ

ବାରି = ବାରିଣା
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତୟା
ତଦ୍ (କ୍ଳ) = ତେନ
ନଦୀ = ନଦ୍ୟା
ପିତୃ = ପିତ୍ରା
ନର= ନରାଭ୍ଯାମ୍
ଫଳ = ଫଳାଭ୍ୟାମ୍
ଲତା = ଲତାଭ୍ୟାମ୍
ମୁନି = ମୁନିଭ୍ଯାମ୍
ମତି = ମତିଭ୍ଯାମ୍
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛଭ୍ଯାମ୍
ମନସ୍ = ମନୋଭ୍ଯାମ୍
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମଭ୍ୟାମ୍
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତାଭ୍ୟାମ୍
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତାଭ୍ୟାମ୍
ଇଦମ୍( ସ୍ତ୍ରୀ) = ଆଭ୍ୟାମ୍
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଦ୍ବାଭାମ୍
ଅସ୍ପୃଦ୍ = ଆବାଭ୍ଯାମ୍
ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ଯୁବାଦ୍ୟମ୍
ଦ୍ବି (ପୁଂ) = ଦ୍ବାଭ୍ଯାମ୍
ଦ୍ବି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଦ୍ଵାଡ୍ୟାମ୍
ବାରି = ବାରିକ୍ୟାମ୍
ତଦ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ତାଭ୍ୟାମ୍
ନଦୀ = ନଦୀଭ୍ଯାମ୍
କିମ୍ (ପୁଂ) = କାଭ୍ୟାମ୍
ପିତୃ = ପିତୃଭ୍ୟାମ୍
ମାତୃ = ମାତୃଭ୍ୟାମ୍
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କାଭ୍ୟାମ୍
କିମ୍ (ଲ୍ଲୀ) = କାଭ୍ୟାମ୍

ଦ୍ୱିତାପା ବହୁବଚନେ

ନର = ନରଃ
ଫଳ = ଫନିଃ
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମ
ଅସ୍ମଦ୍ = ଅସ୍ଵାଭି
ଲତା = ଲତାଭି
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତିଃ
ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ଯୁଷ୍ମାଭି
ମୁନି = ମୁନିଭଃ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତାଭି
ତ୍ରି (ପୁଂ) = ତ୍ରିଭି
ତଦ୍ (କ୍ନୀ) = ତିଃ
କିମ୍ (ପୁଂ) = କୈ
ତ୍ରି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତିସୃଭି
ତ୍ରି (ଲ୍ଲୀ) = ତ୍ରିଭି
ନଦୀ = ନଦୀଭି
ପିତୃ = ପିତୃଭି
ଚତୁର (ପୁଂ) = ଚତୁରି:
ଚତୁର (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଚତମତି:
ମାତୃ = ମାତୃଭି
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛଭି
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଏଭି
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଆଭି
ଚତୁର୍ (କ୍ଳ) = ଚତୁର୍ଭି

ଚତୁର୍ଥା ଏକବଚନେ

ନର = ନରାୟ
ମାତୃ = ମାତ୍ରେ
ମୁନି = ମୁନୟେ
ମତି = ମତୟେ, ମତେ
ବାରି = ବାରିଣେ
ନଦୀ = ନଦୈ
ପିତୃ = ପିତ୍ରେ
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛତେ
ଲତା = ଲତାୟେ
ମନସ୍ = ମନସେ
କିମ୍ (କ୍ଳ) = କହ୍ନେ
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଅସ୍ମି
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଅସି
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତସ୍ମି
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଅସ୍ମି
ଅସ୍ପୃଦ୍ = ମହାମ୍, ମେ
ନର = ନରାଭ୍ଯାମ୍
ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ତୁଭ୍ୟମ୍, ତେ

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ

ଚତୁର୍ଥା ହୁବଚନେ

ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛଲ୍ୟାମ୍
ତଦ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ତସ୍ମି
କିମ୍ (ପୁଂ) = କହ୍ନେ
ଲତା = ଲତାଭ୍ୟାମ୍
ମନସ୍ = ମନୋଭ୍ଯାମ୍
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମଭ୍ୟମ
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଆଭ୍ୟାମ୍
ଇଦମ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ଆଭ୍ୟାମ୍
ମୁନି = ମୁନିଭ୍ଯାମ୍
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତାଭ୍ୟାମ୍
ମତି = ମତିଭ୍ଯାମ୍
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତାଲ୍ୟାମ୍
ବାରି = ବାରିଲ୍ୟାମ୍
ତଦ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ତାଭ୍ୟାମ୍
ନଦୀ = ନଦୀଭ୍ଯାମ୍
କିମ୍ (ପୁଂ) = କାଭ୍ୟାମ୍
ଅସ୍ମଦ୍ =ଆବାଭ୍ୟାମ୍,
ବୌ ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ଯୁବାଭ୍ୟାମ୍,
ବାମ୍ ଦ୍ବି (ପୁଂ) = ଦ୍ବାଭ୍ଯାମ୍
ଦ୍ବି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଦ୍ବାଭାମ୍
ପିତୃ = ପିତୃଭ୍ୟାମ୍
ମାତୃ = ମାତୃଭ୍ୟାମ୍
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କାଭ୍ୟାମ୍
ଦ୍ବି (ଲ୍ଲୀ) = ଦ୍ଵାଭାମ୍
କିମ୍ (ଲ୍ଲୀ) = କାଭ୍ୟାମ୍

ଚତୁର୍ଥା ବହୁବଚନେ

ନର = ନରେଭ୍ୟ
ଫଳ = ଫଳେଭ୍ୟ
ମନସ୍ = ମନୋଭ୍ୟ
ଲତା = ଲତାଭ୍ୟ
ମତି = ମତିଭ୍ୟ
ବାରି = ବାରିଦ୍ର୍ୟ
ପିତୃ = ପିତୃଭ୍ଯ
ମାତୃ = ମାତୃଭ୍ୟ
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛଭ୍ୟ
ଇଦମ୍ (ଲ୍ଲୀ) = ଏଭ୍ୟ
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମ
ଅସ୍ମଦ୍ = ଅସୃଭ୍ୟମ୍, ନଃ
ଯୁଷ୍କଦ୍ = ଯୁଗ୍ମଭ୍ୟମ୍, ଡଃ
ମୁନି = ମୁନିଭ୍ୟ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତାଭ୍ଯ
ତ୍ରି (ପୁଂ) = ତ୍ରିଭ୍ୟ
ତ୍ରି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତିସୃଭ୍ୟ
ଚତୁର୍ (ପୁଂ) = ଚତୁର୍ଥାଂ
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଏଭ୍ୟ
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଆଭ୍ୟ
ଚତୁର୍ (କ୍ରୀ) = ଚତୁର୍ଭୁ

ପଞ୍ଚମୀ ଏକବଚନେ

ମତି = ମତଃ,
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତସ୍ମାତ୍
ବାରି = ବାରିଶଃ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତସ୍ୟା
ଫଳ = ଫଳାତ୍
ଲତା = ଲତାୟା
ମାତୃ = ମାତୁଃ
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛତଃ
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କନ୍ୟା
କିମ୍ (କ୍ଳ) = କସ୍ମାତ୍
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଅସ୍ନାତ୍
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଅସ୍ୟା
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଅର୍ଥାତ୍
ଅସ୍ମଦ୍ = ମତ୍
ଯୁଷଦ୍ = ତ୍ଵତ୍
ପିତୃ = ପିତୁଃ
କମ୍ (ପୁଂ) = କସ୍ମାତ୍

ପଞ୍ଚମୀ ଦ୍ବିବଚନେ

ନର = ନରାଭ୍ଯାମ୍
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛଭ୍ୟାମ୍
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଆଭ୍ଯାମ୍
ମୁନି = ମୁନିଭ୍ଯାମ୍
ମତି = ମତିଭ୍ଯାମ୍
ବାରି = ବାରିଲ୍ୟାମ୍
ଫଳ = ଫଳାଭ୍ୟାମ୍
ଲତା = ଲତାଭ୍ୟାମ୍
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତାଭ୍ୟାମ୍
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତାଭ୍ୟାମ୍
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଆଭ୍ୟାମ୍
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଆଭ୍ୟାମ୍
ଯୁଷ୍କଦ୍ = ଯୁବାଭ୍ୟାମ୍
ଦ୍ବି (ପୁଂ) = ଦ୍ବାଭ୍ଯାମ୍
ନଦୀ = ନଦୀଭ୍ୟାମ୍
କିମ୍ (ପୁଂ) = କାଭ୍ଯାମ୍
ଦ୍ବି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଦ୍ବାଭ୍ଯାମ୍
ପିତୃ = ପିତୃଭ୍ୟାମ୍
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କାଭ୍ୟାମ୍
ଦ୍ବି (କ୍ରୀ) = ଦୁମ୍
ମାତୃ = ମାତୃଭ୍ୟାମ୍
କିମ୍ (ସ୍କ୍ରୀ) = କାଭ୍ୟାମ୍

ପଞ୍ଚମୀ ବହୁବଚନେ

ନର = ନରେଭ୍ୟ
ମନସ୍ = ମନୋଭଃ
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଏଭ୍ୟ
ଫଳ = ଫଳେଭ୍ୟ
ଲତା = ଲତାଭ୍ୟ
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତେଭ୍ୟ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତାଭ୍ୟ
ମୁନି = ମୁନିଭଃ
ବାରି = ବାରିଦ୍ର୍ୟ
ନଦୀ = ନଦୀଭ୍ୟ
ପିତୃ = ପିତୃଭ୍ୟ
ମାତୃ = ମାତୃଭ୍ୟ
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛଭ୍ୟ
ତଦ୍ (ସ୍କ୍ରୀ) = ତେଭ୍ୟ
କିମ୍ (ପୁଂ) = କେଭ୍ୟ
କିମ୍ ( ସ୍ତ୍ରୀ) = କାଭ୍ୟ
କିମ୍ (କ୍ଳ) = ବେଶ୍ୟ:
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଏଭ୍ୟ:
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଆଭ୍ୟ
ଅସ୍ମଦ୍ = ଅସ୍ପୃତ୍
ଯୁଷ୍କଦ୍ = ଯୁଷ୍କତ୍
ତ୍ରି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତିସୃଭ୍ୟ
ତ୍ରି (କ୍ଳ) = ତ୍ରିଭ୍ୟ
ଚତୁର୍ (ପୁଂ) = ଚତୁର୍ଭୁ
ଚତୁର୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଚତସୃଭ୍ୟ
ଚତର (କ୍ଳ) = ଚତୁର୍ଦ୍ଦ

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ

ଯପା ଏକବଚନେ

ନର = ନରସ୍ୟ
ଫଳ = ଫଲମ୍ୟ
ମାତୃ = ମାତୁଃ
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛତଃ
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କାସ୍ୟ:
କିମ୍ (କ୍ଳ) = କସ୍ଯ
ମନସ୍ = ମନମଃ
ଆମ୍ନନ୍ନ = ଆତ୍ମନଃ
ଲତା = ଲତାୟା
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଅସ୍ଯ
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଅଧ୍ୟା
ମତି = ମତଃ, ମତ୍ୟା
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତଥ୍ୟ
ବାରି = ବାରିଣୀ
ନଦୀ = ନମଃ
ତଦ୍ (କ୍ଳ) = ରସ୍ୟ
ପିତୃ = ପିତୁଃ
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଅସ୍ୟ
ଅସ୍ମଦ୍ (କ୍ଳ) = ମମ, ମେ
ଯୁଷ୍ପଦ୍ = ତବ, ତେ

ଯପା ଦ୍ବିବଚନେ

ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛତୋ
ଫଳ = ଫଳୟୋ
ଲତା = ଲତ
ମୁନି = ମୁର୍ଯ୍ୟୋ
ମନସ୍ = ମନସୋ
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମନୋ
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତୟୋ
ମତି = ମତୋ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତ୍ରୟୋ
ବାରି = ବାରିଣୋ
ତଦ୍ (କ୍ଳ) = ତୟୋ
କିମ୍ (ପୁଂ) = କୟୋ
ପିତୃ = ପିତ୍ରୋ
ମାତୃ = ମାତ୍ରୋ
ନର = ନରାଣାମ୍
ଫଳ = ଫଳାନାମ୍
ଲତା = ଲତାନାମ୍
ମୁନି = ମୁନୀନାମ୍
କିମ୍ (ଲ୍ଲୀ) = କୟୋ
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଅନୟୋ, ଏନୟୋ
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଅନୟୋ, ଏନୟୋ
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଅନୟୋ, ଏନୟୋ
ଅସ୍ମଦ୍ = ଆବୟୋ, ନୌ ।

ଯପା ବହୁବଚନେ

ଦ୍ବି (ପୁଂ) = ଦ୍ଵୟୋ
ଦ୍ବ( ସ୍ତ୍ରୀ) = ଦ୍ବୟୋ
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଏଷାମ୍
ମନସ୍ = ମନସାମ୍
ଆତ୍ମନ୍ = ଆମ୍ବନାମ୍
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତେଷାମ୍
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତାସାମ୍
ତଦ୍ (କ୍ଳ) = ତେଷାମ୍
କିମ୍ (ପୁଂ) = କେଷାମ୍
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କାସାମ୍
ଅସ୍ପୃଦ୍ =ଅସ୍ମାକମ୍, ନଃ
ଯୁଷ୍କଦ୍ = ପୁଷ୍କକମ୍, ଡଃ
ତ୍ରି (ପୁଂ) = ତ୍ରୟାଣାମ୍
ତ୍ରି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତିସୃଣାମ୍
ତ୍ରି (ଲ୍ଲୀ) = ତ୍ରୟାଣାମ୍
ଚତୁର୍ (ପୁଂ) = ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମ୍
ଚତର୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଚତସୃଣାମ୍
ଚତୁର୍ (ଲ୍ଲୀ) = ଚତୁର୍ଥାମ୍
ପିତୃ = ପିତୃ ଣାମ୍
ମାତୃ = ମାତୃ ଣାମ୍
କିମ୍ (କ୍ଳ) = କେଷାମ୍
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଏଷାମ୍
ଗଚ୍ଛନ୍ = ଗଚ୍ଛତାମ୍
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଆସାମ୍

ସପୃମା ଏକବଚନେ

ନର = ନରେ
ମାତୃ = ମାତରି
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କଲ୍ୟାମ୍
ଗଚ୍ଛତ୍ = ଗଚ୍ଛତି
ଲତା = ଲତାୟାମ୍
ମୁନି = ମୁନୌ
ଆତ୍ମନ୍ = ଆତ୍ମନି
ମତି = ମତୈ, ମତ୍ୟାମ୍
ମନସ୍ = ମନସି
କିମ୍ (କ୍ଳ) = କସ୍ମିନ୍
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଅସ୍କିନ୍
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଅସ୍ଯାମ୍
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତସ୍ମିନ୍
ଇଦମ୍ (ସ୍କ୍ରୀ) = ଅସ୍କିନ୍
ବାରି = ବାରିଣି
ତଦ୍ ( ସ୍ତ୍ରୀ) = ତସ୍ଯାମ୍
ଅସ୍ମଦ୍ = ମୟି
ନଦୀ = ନଦ୍ୟାମ୍
ତଦ୍ (କ୍ରୀ) = ତସ୍ମିନ୍
ଯୁଷଦ୍ = ତ୍ରୟି
ପିତୃ = ପିତରି
କିମ୍ (ପୁଂ) = କସ୍ମିନ୍

ସପ୍ତମା ଦ୍ୱିବଚନେ

ଫଳ = ଫଳୟୋ
ଲତା = ଲତୟୋ
ମୁନି = ମୁନ୍ୟା
ବାରି = ବାରିଣୋ
ନଦୀ = ନଦୋ
ପିତୃ = ପିତ୍ରୋ
ମାତୃ = ମାତ୍ରେ
ନର = ନରେଷୁ ଫଳେଷୁ
ମନସ୍ = ମନସୋ
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତ୍ରୟୋ
ତଦ୍ (କ୍ରୀ) = ତ
କିମ୍ ( ସ୍ତ୍ରୀ) = କୟୋ
କିମ୍ (କ୍ରୀ) = କୟୋ
ମନସ୍ = ଆତ୍ମସୁ
ତଦ୍ (ପୁଂ) = ତେଷୁ
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଅନୟୋ, ଏନୟୋ
ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଅନୟୋ, ଏନୟୋ
ଅସ୍ମଦ୍ = ଆବୟୋ
ଦ୍ବି (ପୁଂ) = ଦ୍ବୟୋ
ଦ୍ବି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଦ୍ବୟୋ

ସପ୍ତମା ବହୁବଚନେ

ଇଦମ୍ (କ୍ଳ) = ଏଷୁ
ଅସ୍ପୃଦ୍ = ଅସ୍ଵାସୁ
ତ୍ରି (ପୁଂ) = ତ୍ରିଶୁ
ତଦ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତାସୁ
ମତି = ମତିଶ୍ରୁ ବାରି = ବାରିଷୁ
ତଦ୍ (କ୍ଳ) = ତେଷୁ
ତ୍ରି (ସ୍ତ୍ରୀ) = ତିସୃଷ
କିମ୍ (ପୁଂ) = କେଷୁ
ନଦୀ = ନଦୀଷୁ
ପିତୃ = ପିତୃଶୁ
ମାତୃ = ମାତୃଶୁ
କିମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = କାସୁ
କିମ୍ (କ୍ଳ) = କେଷୁ
ଇଦମ୍ (ପୁଂ) = ଏଷୁ
ଗଚ୍ଛନ୍ = ଗଚ୍ଛସୁ
ଇଦମ୍ (ସ୍ତ୍ରୀ) = ଆସୁ

ଲର୍ଡ୍ ମଧ୍ୟମ ପୁରୁଷ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଉବସି
ଗମ୍ = ଗଛସି
ପଠ୍ = ପଠସି
କୃ = କଗୋସି
ଅସ୍ = ଅମି
ଲର୍ = ଲଭସେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପ୍କମଶି

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ରବଥ:
ଗମ୍ = ଗଛଥ:
ପଠ୍ = ପଠାଅ:
କୃ = କ୍ନରୁଥ:
ଅସ୍ = ସ୍ଟ:
ଲର୍ = ଲଭେଥେ
ପ୍ଜ୍ମ = ତ୍ପଳୟଥ:

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଭବଥ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛଥ
ପଠ୍ = ପଠଥ
କୃ = କୁରୁଥ
ଅସ୍ = ସ୍ଥ
ଲର୍ = ଲଭେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟଥ

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ

ଲର୍ଡ୍ ଭଭମ ପୁରୁଷ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଉବାମି
ଗମ୍ = ଗଛ।ମି
ପଠ୍ = ପଠାମି
କୃ = କରେ।ମି
ଅସ୍ = ଅସି
ଲର୍ = ଲଭେ
ପ୍ଜ୍ମ = ତ୍ପକଯ୍ରାମି

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଭବାପଃ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛାଦଃ
ପଠ୍ = ପଠାରଃ
କୃ = କୁନଃ
ଅସ୍ = ସ୍ୱ
ଲର୍ = ଲଭାବହେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟାମଃ

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଭବାମ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛାମଃ
ପଠ୍ = ପଠାମଃ
କୃ = କୁମଃ
ଅସ୍ = ସ୍ୱ
ଲର୍ = ଲଭାମହେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟାମଃ

ବିଧ୍ଲିଙ୍ ମଧ୍ୟମ ପୁରୁଷ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଭବେ
ଗମ୍ = ଗଳ୍ପୀ
ପଠ୍ = ପଠେ
କୃ = କୁଯ୍ୟା
ଅସ୍ = ସ୍ୟା
ଲର୍ = ଲଭେଥା
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟୀ

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଭବେତମ୍
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛେତମ୍
ପଠ୍ = ପଠେତମ୍
କୃ = କୁର୍ଯ୍ୟାତମ
ଅସ୍ = ଖ୍ୟାତମ୍
ଲର୍ = ଲଭେୟାଥାମ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟେତମ୍

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଭବେତ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛେତ
ପଠ୍ = ପଠେତ
କୃ = କୁପ୍ୟାତ୍
ଅସ୍ = ଖ୍ୟାତ
ଲର୍ = ଲଭେଧୂମ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟେତ

(୨) ଧାତୁରୂପାଣି ଲିଖତ

ଲଟ୍ ପ୍ରଥମ ପୁରୁଣ

(ଏକବନେ)

ରୂ = ଉବଚି
ଗମ୍ = ଗଛତି
ପିଠ = ପଠତି
ହା = କରୋତି
ଆଶ୍ = ଅସ୍ତି
ଲର୍ = ଲାଭରେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପଳମତି

(ଦ୍ବିବଚନ)

ରୂ = ଇବତ:
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛତ:
ପିଠ = ପଠତ:
ହା = କୁରୁତ:
ଆଶ୍ = ପୃ:
ଲର୍ = ଲଭେତେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜଯତ:

(ବଦୃବଚନ)

ରୂ = ଇବନ୍ତି
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛନ୍ତି
ପିଠ = ପଠ୍ତିନ୍ତି
ହା = କୁରୁନ୍ତି
ଆଶ୍ = ପୃନ୍ତି
ଲର୍ = ଲେତନ୍ତି
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜଯନ୍ତି

ବିଧୂଲିଡ୍ ଉତ୍ତମ ପୁରୁଷ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଭବେୟମ୍
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛେୟମ୍
ପଠ୍ = ପଠେୟମ୍
କୃ = କୁର୍ଯ୍ୟାମ୍
ଅସ୍ = ସ୍ୟାମ୍
ଲର୍ = ଲଭେୟ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟେୟମ୍

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଭବେ:
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛେବ
ପଠ୍ = ପଠେବ
କୃ = କୁର୍ଯ୍ୟାବ
ଅସ୍ = ସ୍ୟାବ
ଲର୍ = ଲଭେବହି
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟେବ

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଭବେମ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛେମ
ପଠ୍ = ପଠେମ
କୃ = କୁର୍ଯ୍ୟାମ
ଅସ୍ = ସ୍ୟାମ
ଲର୍ = ଲଭେମହି
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟେମ

ଲୋଟ୍ ପୃଥମ ପୁରୁପ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଭବତୁ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛତୁ
ପଠ୍ = ପଠତୁ
କୃ = କରୋଡ଼ୁ
ଅସ୍ = ଅସ୍ତୁ
ଲର୍ = ଲଭତାମ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟତୁ

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଭବତାମ୍
ଗମ୍ = ଗଛତାମ୍
ପଠ୍ = ପଠତାମ୍
କୃ = କୁରୁତାମ୍
ଅସ୍ = ସ୍ତାମ୍
ଲର୍ = ଲଭେତାମ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟତାମ୍

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଭବନ୍ତୁ
ଗମ୍ = ଗଛନ୍ତୁ
ପଠ୍ = ପଠନ୍ତୁ
କୃ = କୁର୍ବନ୍ତୁ
ଅସ୍ = ସନ୍ତୁ
ଲର୍ = ଲଭନ୍ତାମ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟନ୍ତୁ

ଲୋଟ୍ ମଧ୍ୟମ ପୁରୁପ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଭବ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛ
ପଠ୍ = ପଠ
କୃ = କୁରୁ
ଅସ୍ = ଏଧ୍
ଲର୍ = ଲଭସ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟ

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଭବିତମ୍
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛତମ୍
ପଠ୍ = ପଠତମ୍
କୃ = କୁରୁତମ୍
ଅସ୍ = ସ୍ତମ୍
ଲର୍ = ଲଭ୍ଥାମ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟତମ୍

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଭବତ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛିତ
ପଠ୍ = ପଠତ
କୃ = କୁରୁତ
ଅସ୍ = ସ୍ତ
ଲର୍ = ଲଭଧ୍ୟମ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟତ

ଲୋଟ୍ ଉରମ ପୁରୁପ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଭବାନି
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛାନି
ପଠ୍ = ପଠାନି
କୃ = କରବାଣି
ଅସ୍ = ଅସାନି
ଲର୍ = ଲଭେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟାନି

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଭବାବ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛାବ
ପଠ୍ = ପଠାବ
କୃ = କରିବାବ
ଅସ୍ = ଅସାବ
ଲର୍ = ଲଭାବହି
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟାବ

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଭବାମ
ଗମ୍ = ଗଚ୍ଛାମ
ପଠ୍ = ପଠାମ
କୃ = କରବାମ
ଅସ୍ = ଅସାମ
ଲର୍ = ଲଭାମହୈ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟାମ

ଲର୍ଡ୍ ପ୍ପରୁପ ପୁରୁଷ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଅଭବତ୍
ଗମ୍ = ଅଗଚ୍ଛତ୍
ପଠ୍ = ଅପଠତ୍
କୃ = ଅକରୋତ୍
ଅସ୍ = ଆସୀତ୍
ଲର୍ = ଅଲଭତ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ଅପୂଜୟତ୍

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଅଭବତାମ୍
ଗମ୍ = ଅଗଚ୍ଛତାମ୍
ପଠ୍ = ଅପଠତାମ୍
କୃ = ଅକୁରୁତାମ୍
ଅସ୍ = ଆସ୍ତାମ୍
ଲର୍ = ଅଲଭେତାମ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ଅପୂଜୟତାମ୍

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଅଭବନ୍
ଗମ୍ = ଅଗଚ୍ଛନ୍
ପଠ୍ = ଅପଠନ୍
କୃ = ଅକୁର୍ବନ୍
ଅସ୍ = ଆସନ୍
ଲର୍ = ଅଲଭନ୍ତ
ପ୍ଜ୍ମ = ଅପୂଜୟନ୍

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ

ଲର୍ଡ୍ ମଧ୍ୟମ ପୁରୁଷ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଅଭବ
ଗମ୍ = ଅଗଚ୍ଛ
ପଠ୍ = ଅପନଃ
କୃ = ଅକରୋ
ଅସ୍ = ଆସୀ
ଲର୍ = ଅଲଭଥା
ପ୍ଜ୍ମ = ଅପୂଜୟ

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଅଭବିତମ୍
ଗମ୍ = ଅଗଚ୍ଛତମ୍
ପଠ୍ = ଅପଠତମ୍
କୃ = ଅକୁରୁତମ୍
ଅସ୍ = ଆସ୍ତମ୍ଭ
ଲର୍ = ଅଲଭେଥାମ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ଅପୂଜୟମ୍

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଅଭବତ
ଗମ୍ = ଅଗଚ୍ଛତ
ପଠ୍ = ଅପଠତ
କୃ = ଅକୁରୁତ
ଅସ୍ = ଆସ୍ତ
ଲର୍ = ଅଲଭଧ୍ୱମ୍
ପ୍ଜ୍ମ = ଅପୂଜୟ

ଲର୍ଡ୍ ଭରମ ପୁରୁଷ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଅଭବମ୍
ଗମ୍ = ଅଗଚ୍ଛମ୍
ପଠ୍ = ଅପଠମ୍
କୃ = ଅକରବମ୍
ଅସ୍ = ଆସମ୍
ଲର୍ = ଅଲଭେ
ପ୍ଜ୍ମ = ଅପୂଜୟମ୍

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଅଭବାବ
ଗମ୍ = ଅଗଚ୍ଛାବ
ପଠ୍ = ଅପଠାବ
କୃ = ଅକୁର୍ବ
ଅସ୍ = ଆସ୍ଵ
ଲର୍ = ଅଲଭାବହି
ପ୍ଜ୍ମ = ଅପୂଜୟାବ

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଅଭବାମ
ଗମ୍ = ଅଗଚ୍ଛାମ
ପଠ୍ = ଅପଠାମ
କୃ = ଅକୁମ
ଅସ୍ = ଆସ୍ଵ
ଲର୍ = ଅଲଭାମହି
ପ୍ଜ୍ମ = ଅପୂଜୟାମ

ଲର୍ଡ୍ ପ୍ରଥମ ପୁରୁଷ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଉବିଯାପତି
ଗମ୍ = ମଣିଷ୍ୟତି
ପଠ୍ = ପଠିଷ୍ୟତି
କୃ = କରିଖ୍ୟାତି
ଅସ୍ = ଭବିଷ୍ୟତି
ଲର୍ = ଲମ୍ବମ୍ୟରେ
ପ୍ଜ୍ମ = ତ୍ପକଯିବ୍ୟତି

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଭବିଷ୍ୟତଃ
ଗମ୍ = ଗମିଷ୍ୟତଃ
ପଠ୍ = ପଠିଷ୍ୟତଃ
କୃ = କରିଷ୍ୟତଃ
ଅସ୍ = ଭବିଷ୍ୟତଃ
ଲର୍ = ଲପ୍‌ତେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟିଷ୍ୟତଃ

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଭବିଷ୍ୟନ୍ତି
ଗମ୍ = ଗମିଷ୍ୟନ୍ତି
ପଠ୍ = ପଠିଷ୍ୟନ୍ତି
କୃ = କରିଷ୍ୟନ୍ତି
ଅସ୍ = ଭବିଷ୍ୟନ୍ତି
ଲର୍ = ଲପ୍‌ତନ୍ତି
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟିଷ୍ୟନ୍ତି

ଲୁଟ୍ ମଧ୍ୟମ ପୁରୁଷ

(ଏକବଚନ)

ଭୂ = ଭବିଷ୍ଯସି
ଗମ୍ = ଗମିଷ୍ୟସି
ପଠ୍ = ପଠିଷ୍ୟସି
କୃ = କରିଷ୍ଯସି
ଅସ୍ = ଭବିଷ୍ୟସି
ଲର୍ = ଲପ୍‌ସ୍ୟସେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟିଷ୍ୟସି

(ଦ୍ବିବଚନ)

ଭୂ = ଭବିଷ୍ୟତଃ
ଗମ୍ = ଗଷ୍ୟତଃ
ପଠ୍ = ପଠିଷ୍ୟତଃ
କୃ = କରିଷ୍ୟତଃ
ଅସ୍ = ଭବିଷ୍ୟତଃ
ଲର୍ = ଲଥେ
ପ୍ଜ୍ମ =ପୂଜୟିଷ୍ୟତଃ

(ବହୁବଚନ)

ଭୂ = ଭବିଷ୍ୟଥ
ଗମ୍ = ଗମିଷ୍ୟଥ
ପଠ୍ = ପଠିଷ୍ୟଥ
କୃ = କରିଷ୍ୟଥ
ଅସ୍ = ଭବିଷ୍ୟଥ
ଲର୍ = ଲପ୍‌ସ୍ୟଧେ
ପ୍ଜ୍ମ = ପୂଜୟ ଷ୍ୟଥ

(୩) ସବିଗ୍ରହ ସମାସନାମ ଲିଖତ

(i) ଅବ୍ୟୟୀଭାବ

ଉପକୃଷ୍ଣମ୍ = କୃଷ୍ଣସ୍ୟ ସମୀପମ୍
ଉପନଦମ୍ = ଗଲାଯା: ସମାପମ
ସୁକଳିଙ୍ଗମ୍ = କଳିଙ୍ଗାନା ସମୃଦ୍ଧି
ନିର୍ମକ୍ଷିକମ୍ = ମକ୍ଷିକାଣାମ୍ ଅଭାରଃ
ଦୁର୍ଭିକ୍ଷମ୍ = ଭିକ୍ଷାୟା ଅଭାବାଃ
ଅନୁରୂପମ୍ = ରୂପସ୍ୟ ଯୋଗ୍ୟମ୍
ଯଥାଶକ୍ତି = ଶକ୍ତିମ୍ ଅନତିକ୍ରମ୍ୟ
ସୁମଦ୍ରମ୍ = ମଦ୍ରାମାଂ ସମୃଦ୍ଧି
ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟମ୍ = ଭାଗ୍ୟାନାଂ ବୃଦ୍ଧି
ନିର୍ଜନମ୍ = ଜନାନାମ୍ ଅଭାରଃ
ଅତିହିମମ୍ = ହିମସ୍ୟ ଅତ୍ୟୟ
ଅନୁବିଷ୍ଣୁ = ବିଷୋ ପଶ୍ଚାତ୍
ପ୍ରତିଦିନମ୍ = ଦିନଂ ଦିନଂ ପ୍ରତି
ଉପକୃଷ୍ଣମ୍ = କୃଷ୍ଣସ୍ୟ ସମୀପମ୍
ଉପନଦମ୍ = ନଦ୍ୟା ସମୀପମ୍
ସୁକଳିଙ୍ଗମ୍ = କଳିଙ୍ଗାନାଂ ସମୃଦ୍ଧି
ଦୁର୍ଯବନମ୍ = ଯବନାନାଂ ବୃଦ୍ଧି
ଅତିନିଦ୍ରମ୍ = ନିଦ୍ରା ସମ୍ପ୍ରତି ନ ଯୁଜ୍ୟତେ
ସହରି = ହରେ ସାଦୃଶ୍ୟମ୍
ଅନୁଜ୍ୟେଷ୍ଠମ୍ = ଜ୍ୟେଷ୍ଠସ୍ୟ ଆନୁପୂର୍ବେଣ
ସକ୍ଷତ୍ରମ୍ = କ୍ଷତ୍ରାମାଂ ସମ୍ପରିଂ
ଉପରାଜମ୍ = ରାଜ୍ଞୀ ସମୀପମ୍
ସମଯମ୍ନ = ଅଙ୍ଗୋ ପରମ୍

(ii) ତତ୍ତ୍ଵପୁରୁଷ

(୨ମ୍ବା ତତ୍ପୁରୁଶ:)

କୃଷ୍ଣଶ୍ରିତଃ = କୃଷ୍ଣ ଶ୍ରିତଃ
କୃପପତିତଃ = କୂପଂ ପତିତଃ
ଶାଳାପ୍ରାପ୍ତ = ଶାଳା ପ୍ରାପ୍ତ
ଗ୍ରାମଗମୀ = ଗ୍ରାମିଂ ଗମୀ
ଦୁଃଖାତୀତଃ = ଦୁଃଖମ୍ ଅତୀତଃ
ଗ୍ରାମଗତଃ = ଗ୍ରାମିଂ ଗତଃ
କଷ୍ଟାପରଃ = କପମ୍ ଆପନ:
ମୁହୂର୍ଭସୁଖମ୍ = ମୁହୂରଂ ସୁଖମ୍

(୩ୟା ତତ୍‌ପୁରୁଷ)

ମାସପୂର୍ବ = ମାସେନ ପୂର୍ବ
ପିତୃସମଃ = ପିତ୍ରା ସମଃ
ବାକ୍‌କଳହଃ = ବାଚା କଳହଃ
ଗୁଡ଼ମିଶ୍ର = ଗୁଡ଼େନ ମିଶ୍ର
ମାତୃସଦୃଶଃ = ମାତ୍ରା ସଦୃଶଃ
ଧାନ୍ୟାନମ୍ = ଧାନ୍ୟନ ଊନମ୍
ଆଚାରନିପୁନଃ = ଆଚାରେଣ ନିପୁନଃ
ମାସାବରଃ = ମାସେନ ଅବରଃ

(୪ର୍ଥୀ ତତ୍‌ପୁରୁଷ)

ପୂପଦାରୁ = ଯୂପାୟ ଦାରୁ
ଗୋହିତମ୍ = ଗୋଭାଂ ହିତମ୍
ଗୋରକ୍ଷିତମ୍ = ଗୋଭ୍ୟ ରକ୍ଷିତମ୍
ଭୂତବଳି = ଭୂତେଭ୍ୟ ବହିଃ
ଗୋସୁଖମ୍ = ଗୋଭ୍ୟ ସୁଖମ୍

(୫ମୀ ତତ୍ତ୍ଵପୁରୁଷ)

ଚୋରଭୟମ୍ = ଗୋତିଃ ସୁଖମ୍
ବ୍ୟାଘ୍ରଭୀତଃ = ବ୍ୟାଘ୍ରାତ୍ ଭୀତଃ
ବୃକଭୀତଃ = ବୃକାତ୍ ଭୀତିଃ
ଗ୍ରାମନିର୍ଗତଃ = ଗ୍ରାମାତ୍ ନିର୍ଗତଃ
ସ୍ୱର୍ଗପତିତଃ = ସ୍ବର୍ଗାତ୍ ପତିତଃ
ତରଙ୍ଗାପତ୍ରସ୍ତ = ତରଙ୍ଗାତ୍ ଅପତ୍ରସ୍ତ
ଦୂରାଦାଗତଃ = ଦୂରାତ୍‌ ଆଗତଃ
ବ୍ୟାଘ୍ରଭୀତଃ = ବ୍ୟାଘ୍ରାତ୍ ଭୀତଃ
ସର୍ପଭୀ = ସର୍ପାତ୍ ଭୀ
ସୁଖାପେତଃ = ସୁଖାତ୍ ଅପେତଃ
କଳ୍ପନାପୋତଃ = କଛ୍ନାମା: ଅପ୍ରେତ:
ଚକ୍ରମୁନଃ = ଚକ୍ରାତ୍‌ ମୁକ୍ତା
ପରଶୁତଃ = ଶଣତ୍ ପରେ

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ

(୬ଯା ପତ୍ରସ୍ନରୁପ:)

ଦେଶସେବକ: = ଦେବସ୍ୟ ପୂଜକଃ
ଗ୍ରାମଗମନମ୍ = ଗ୍ରାମସ୍ୟ ଗମନମ୍
ଅର୍ଥଗୌରବମ୍ = ଅର୍ଥସ୍ୟ ଗୌରବମ୍
ବୃକ୍ଷୋପରି = ବୃକ୍ଷସ୍ୟ ଉପରି
କୃଷ୍ଣସଖୀ = କୃଷ୍ଣସ୍ୟ ସଖା
ଅକ୍ଷଶୌଣ୍ଡ = ଅକ୍ଷେଷୁ ଶୌଣ୍ଡ
ଦ୍ୟୁତକିତକଃ = ଦ୍ଯୁତେ କିତବ

(୬ଷ୍ଠୀ ତତ୍ତ୍ଵପୁରୁଷ)

ବ୍ରାହ୍ମଣଯାଜକଃ = ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ୟ
ଯାଜକ = ଦେବସ୍ୟ ପୂଜନମ୍
ସ୍ଵକର୍ତ୍ତବ୍ୟମ୍‌ = ସ୍ଵସ୍ୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟମ୍
ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ଦ୍ୟମ୍ = ବୁଦ୍ଧେ ମାନ୍ଦ୍ୟମ୍

(୭ମୀ ତତ୍‌ପୁରୁଷ)

ଅକ୍ଷଧୂନଃ = ଅକ୍ଷେଷୁ ଧୂନଃ
ବେଦପଣ୍ଡିତଃ = ବେଦେ ପଣ୍ଡିତଃ
କାର୍ଯ୍ୟଚପନଃ = କାର୍ଯ୍ୟ ଚପନଃ
ସାହିତ୍ୟନିପୁନଃ = ସାହିତ୍ୟେ ନିପୁନଃ
ର୍ଥଯାଧ୍ନଭ: = ଆତପେ ଶୁଷ୍କ
ଚକ୍ରବନ୍ଧ = ଚକ୍ର ବନ୍ଧ
ଗଣିତପଟୁ = ଗଣିତେ ପଟୁ
କଟାହପକଃ = କଟାହେ ପକ୍ୱ
ତୀର୍ଥଧ୍ୟାଙ୍‌କ୍ଷ = ତୀର୍ଥେ ଧ୍ୱଂକ୍ଷ

(୧ମା ଉପସ୍ରୁପ:)

ପୂର୍ବକାୟଃ = ପୂର୍ବଂ କାୟସ୍ୟ
ପୂର୍ବାହ୍ଣଣୀ = ପୂର୍ବମ୍ ଅନ୍ତଃ
ସ।କ୍ରାଦୁ: = ସାୟଃ ଅନ୍ତଃ
ମଧ୍ୟାହୃ: = ମଧ୍ୟମ୍ ଅନ୍ତଃ
ଥପରାଦଣ: = ଅପରମ୍ ଅନ୍ତଃ
ମଧ୍ୟଭାତ୍ର: = ନ ସନ୍ଦେହ

(ନଳ୍ ତତ୍ପୁରୁପ:)

ଅସନ୍ଦେହ୍: = ନ ସନ୍ଦେହ୍:
ଅପଳ୍ଳା: = ନ ପନ୍ନା:
ଅବିଶ୍ୱ: = ନ ବିଘ୍ନ
ଅନଶ୍ଵ: = ନ ଅନ୍ତଃ
ଅପନ୍ଥା = ନ ଇଚ୍ଛା

(ପୃ।ଦି ତତ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ:)

ସ୍ମପ୍ମରୁପ: = ଶୋଭନଃ ପୁରୁଷ
ଅତିମାନଃ = ଅତିକ୍ରାନ୍ତଃ ମାଳାମ୍
ପ୍ତତାଯଦ: = ପୃଗତ: ଆଚାଯ୍ୟ:

(ଇପପଦ ତତ୍ପୁର୍ଯ:)

କୁମ୍ଭକାରଃ = କୁମ୍ଭୀ କରୋତି ଇତି
ବଶଂବଦଃ = ବଶଂ ବଦତି ଇତି
ନିଶାକରଃ = ନିଶା କରୋତି ଇତି
ପାଦପଃ = ପାଦେ ପିବତି ଇତି
ଜଳତଃ = କଲିଂ ଦଦାରିଲଚି
ପଙ୍କଜଃ = ପଙ୍କ ଜାୟତେ ଇତି

(iii) କର୍ମଧାରୟ

ଭୀମକାନ୍ତଃ = ଭୀମ କାନ୍ତଃ
ବିଦ୍ୟାସାଗରଃ = ବିଦ୍ୟା ଏବ ସାଗରଃ
ସମାନମନ୍ତ୍ରୀ = ସମାନଃ
ମନ୍ତ୍ରୀ = ସପ୍ତ ଋଷୟଃ
କୃତୀକୃତମ୍ = କୃତମ୍ ଅକୃତମ୍
ମୁଖପଦ୍ମମ୍ = ମୁଖ୍ୟ ପଦ୍ମମ୍ ଇବ
ଶନଶ୍ୟାମ: = ଘନଃ ଅଘନଃ
ଆମ୍ରବୃକ୍ଷ = ଆନ୍ତଃ ଇତି ବୃକ୍ଷ
ତୁରଃ = ଷଣ୍ଡା ମାତୃଣାମ୍ ଅପତ୍ୟ ପୁମାନ୍
ପଞ୍ଚ ଗାପଃ ଧନଂ ଯସ୍ୟ ଡଃ

(iv) ଦ୍ବିଗୁ

ବୈମାତୁରଃ = ଦ୍ବୟୋ ମାତ୍ରେ ଅପତାମ୍ ପୁମାନ୍
ସପ୍ତାହଃ = ସପ୍ତାନାମ୍ ଅହ୍ନା ସମାହାରଃ
ତ୍ରିଲୋକୀ = ତ୍ରୟାନାଂ ଲୋକାନାଂ ସମାହାରଃ
ଚତୁର୍ୟୁଗମ୍ = ଚତୁର୍ବିଂ ଯୁଗାନାଂ ସମାହାରଃ
ପୁରୁଷବ୍ୟାଘ୍ର = ପୁରୁଷ ବ୍ୟାଘ୍ର ଇବ
ବଟବୃକ୍ଷ = ବଟ ଇତି ବୃକ୍ଷ
ଗ୍ରାମାନ୍ତରମ୍ = ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାମଃ
ସର୍ବଦେବା = ସର୍ବେ ଦେବାଃ
ବୀରପୁରୁଷ = ବୀରଃ ପୁରୁଷ

(v) ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ

ଦୃରିଦୃଭୌ = ହରିଶ୍ଚ ହରଶ୍ଚ
ପତ୍ରପୁଷ୍ପଫଳାନି = ପରଂ ଚ ପୁଷ୍ପ ଚ ଫଳ
ସାତାରାମୌ = ସୀତା ଚ ରାମ ଚ
ଯୁଧ୍ରାର୍ଜୁନୌ = ଯୁଷ୍ଠିରଶ୍ଚ ଅର୍ଜୁନଶ୍ଚ
ଘଟପଟମ୍ = ଘଟଣ୍ଟ ପଟଣ୍ଟ
ରଥକାଶ୍ମୀରୋହମ୍ = ରଥକାଷ୍ଟ ଅଶ୍ଵାରୋହାଶ୍ଚ
ପ୍ରାୟୋଦକଃ = ପ୍ରାପ୍ତମ୍ ଉଦକଂ ଯଃ ହାଃ
ବୀରପୁରୁଷକଃ = ବୀରଃ ପୁରୁଷ ଯସ୍ମିନ୍ ଡଃ
ଚିତ୍ରଗୁ = ଚିତ୍ରା ଗାତଃ ଯସ୍ୟ ଡଃ
କଲ୍ୟାଣୀ ପ୍ରିୟ = କଲ୍ୟାଣୀ ପ୍ରିୟା ଯସ୍ୟ ଡଃ
ବୀଣାପାଣି = ବୀଣା ପାଶୌ ଯସ୍ୟା
ଚନ୍ଦ୍ରମୌଳି = ଚନ୍ଦ୍ର ମୌନୌ ଯସ୍ୟ
ଉପଶତଃ = ଶସ୍ୟ ସମୀପେ ଯେ ସନ୍ତି ତେ
ଦ୍ଵିତ୍ରା = ଦୌ ବା ତ୍ରୟୋ ବା
ସପୁନଃ = ପୁତ୍ରେଣ ସହ ବର୍ତ୍ତମାନଃ
ରାମମାନେ = ରାମଃ ଚ ସୀତା ଚ
ମାତାପିତାର = ମାତା ଚ ପିତା ଚ
ସଂଜ୍ଞାପରିଭାଷମ୍ = ସଂଜ୍ଞାଶ୍ଚ ପରିଭାଷାଶ୍ଚ
ପାଣିପାଦମ୍ = ପାଣୀ ଚ ପାଦୌ ଚ
ପୂକାଲିକ୍ଷମ୍ = ପୂକଶ୍ଚ ଲିକ୍ଷାଶ୍ଚ
ଗବାଶ୍ୱମ୍ = ଗାବଶ୍ଚ ଅଶ୍ଵଶ୍ଚ
ମିତ୍ରାବରୁଶୌ = ମିତ୍ରଷ୍ଟ ବରୁଣଶ୍ଚ

(vi) ବହୁବ୍ରୀହିଃ

ପୀତମ୍ ଅମ୍ବରଂ ଯସ୍ୟ ଡଃ
ଅପୁନଃ = ଅବିଦ୍ୟମାନଃ ପୁନଃ ଯସ୍ୟ
ସୁକେଶୀଭାର୍ଯ୍ୟା = ସୁକେଶୀ ଭାର୍ଯ୍ୟା
ଦୃଢ଼ାଭନ୍ତଃ = ଦୃଢ଼ା ଭଣ୍ଡିଂ ଯସ୍ୟ ଡଃ
ଭାଲଚନ୍ଦ୍ର = ଭାଲେ ଚନ୍ଦ୍ର ଯସ୍ୟ ଡଃ
ଦଶାନାଂ ସମୀପେ ଯେ ସନ୍ତି ତେ
ଦଶାନନଃ = ଦଶ ଆନନଃ ଯସ୍ୟ ସ୍ୱ
ପଞ୍ଚଷା = ପଞ୍ଚ ବା ଷଡ଼୍ ବା
କେଶେଷୁ କେଶେଷୁ ଗୃହୀନ୍ସା ଇଦଂ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରବୃତ୍ତମ୍
ଦଣ୍ଡାଦଣ୍ଡି = ଦଣ୍ଡେ ଦଣ୍ଡେ ପ୍ରହୃତ୍ୟ ଇଦଂ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରବୃରମ୍
ଅପ୍ରଜା = ଅବିଦ୍ୟମାନା ପ୍ରଜା ଯସ୍ୟ ସ୍ୱ
ଉଦ୍‌ଗନ୍ଧି = ଉଦ୍‌ଗତଃ ଗନ୍ଧ ଯସ୍ୟ ଡଃ
ଗଜାନନଃ = ଗଜାନନମ୍ ଇବ ଆନନଂ ଯସ୍ୟ ଡଃ
ଦୃଷ୍ଟଧର୍ମା = ଦୃଷ୍ଟି ଧର୍ମ ଯେନ ଡଃ
କୁଶୋଧୀ = କୁଣ୍ଡମ୍ ଇବ ଉଧଃ ଯସ୍ୟା ସା
ଅନପତ୍ୟ = ଅବିଦ୍ୟମାନମ୍ ଅପତ୍ୟ ଯସ୍ୟ ସ୍ୱ
ଅପୁନଃ = ଅବିଦ୍ୟମାନଃ ପୁନଃ ଯସ୍ୟ ଡଃ
ନିର୍ଦ୍ଦୟ = ନିର୍ଗତା ଦୟା ଯସ୍ମାତ୍
ସୁଗନ୍ଧି = ଶୋଭନଃ ଗନ୍ଧ ଯସ୍ୟ ଡଃ
କଣ୍ଠେକାଳୀ = କଣ୍ଠେ କାଳୀ ଯସ୍ୟ ଡଃ
ଉଷ୍ଟ୍ରମୁଖ = ଉଷ୍ଟ୍ରମୁଖମ୍ ଇବ ମୁଖ୍ଯ ଯସ୍ୟ ଡଃ
ଯୁବଜାନିଃ = ଯୁବତଃ ଜାୟା ଯସ୍ୟ ଡଃ
ପୁଣ୍ଡରୀକାକ୍ଷୀ = ପୁଣ୍ଡରୀକେ ଇବ ଅକ୍ଷିଣୀ ଯସ୍ୟ ଡଃ
ଘଟୋଧୀ : = ଘଟ ଇବ ଊଧଃ ଯସ୍ୟା ସା
ମତ୍ସ୍ୟଗନ୍ଧି = ମତ୍ସ୍ୟଗନ୍ଧ ଇବ ଗନ୍ଧ ଯସ୍ୟା ସା
ସକର୍ମକଃ = କର୍ମଣା ସହ ବର୍ତ୍ତମାନଃ

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ବିଷୟ ବହିର୍ଭୂତ ବ୍ୟାକରଣ ବିଭାଗ

(୪) ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରତ୍ୟୟେ ରୂପାଣି ଲିଖତ

କୋକିଳ – କୋକିଳା
ଧଃ – ସା
କ୍ଷେପକ – କ୍ଷିପକା
କୃଶ – କୃଶା
ଧ୍ରୁବକ – ଧ୍ରୁବିକା
ଚଟକ – ଚଟକା
ଅଶ୍ବ – ଅଶ୍ବା
ମୂଷିକ – ମୂଷିକା
କାଣ୍ଡପୁଷ୍ପ – କାଣ୍ଡପୁଷ୍ପ
ଶୂଦ୍ର – ଶୂଦ୍ରା, ଶୂଦ୍ରୀ
ସର୍ବକ – ସର୍ବିକା
ତାରକ – ତାରକା,
ବର୍ଷକ – ବର୍ଷକା, ବଣ୍ଡିକା
ବର୍ଷକ – ବର୍ଷକା, ବର୍ତିକା
ଅଷ୍ଟକ – ଅଷ୍ଟକା, ଅଷ୍ଟିକା
ପୁତ୍ରକ – ପୁତ୍ରକା, ପୁତ୍ରିକା
ଭତ୍ସ – ଭସ୍ତକା, ଭଣ୍ଡିକା
ଗୁଣିନ୍ – ଗୁଣିନୀ
ରାଜନ୍ – ରାଜ୍ଞୀ
ଶୂନ୍ – ଶୁନୀ
ଯୁବନ୍ – ଯୁବତି, ଯୁବତୀ
ବିଶ୍ବସ୍ – ବିଦୁଷୀ
ଭବତ୍ ଭବତୀ
ଶ୍ରେୟସ୍ – ଶ୍ରେୟସୀ
ବୃନ୍ଦାରକ – ବୃନ୍ଦାରକା, ବୃନ୍ଦାରିକା
ଶ୍ରୀମତ୍ – ଶ୍ରୀମତୀ
ଆର୍ଯ୍ୟକ – ଆର୍ଯ୍ୟକା, ଆର୍ଯ୍ୟକା
ଯାବତ୍ – ଯାବତୀ
ଏଷା – ଏଷକା, ଏଷିକା
ଇୟତ୍ – ଇୟତୀ
ଗଙ୍ଗା – ଗଙ୍ଗକା, ଗଙ୍ଗିକା
ଶୁଭ୍ର – ଶୁଭ୍ରା, ଶୁଭ୍ରକା
ସେବକ – ସେବିକା
କର୍ତ୍ତୃ – କର୍ମୀ
ଶିକ୍ଷକ – ଶିକ୍ଷିକା
ଦାତୃ – ଦାତ୍ରୀ
ପ୍ରାଚ୍ – ପ୍ରାଚୀ
ପ୍ରତ୍ଯବ୍ – ପ୍ରତୀଚୀ
ଗଚ୍ଛତ୍ – ଗଚ୍ଛନ୍ତୀ
ନରକ – ନରିକା
କ୍ରୋଷ୍ଟ – କୋଷ୍ଟ୍ରୀ
ଚିକୀର୍ଷତ୍ – ଚିକୀର୍ଷନ୍ତୀ
ତୁଦତ୍ – ତୁଦତୀ, ତୁଦନ୍ତୀ
ଇଚ୍ଛତ୍ – ଇଚ୍ଛତୀ, ଇଚ୍ଛନ୍ତୀ
ଯାତ୍ – ଯାତୀ, ଯାନ୍ତ୍ରୀ
ଦ୍ବିପାଦ – ଦ୍ବିପଦୀ
ତ୍ରିପାଦ – ତ୍ରିପାଦୀ
ଗାର୍ଗୀ – ଗାର୍ଗୀ
ବାସ୍ଥ୍ୟ – ବାସୀ
କୁମାର – କୁମାରୀ
କିଶୋର – କିଶୋରୀ
ଆତିଥେୟ – ଆତିଥେୟୀ
କୁମ୍ଭକାର – କୁମ୍ଭକାରୀ
ତ୍ରିତୟ – ତ୍ରିତୟୀ
ଆକ୍ଷିକ – ଆକ୍ଷିକୀ
ଲାବଣିକ – ଲାବଣିକୀ
ତାଦୃଶ – ତାଦୃଶୀ
ନଶ୍ବର ନଶ୍ବରୀ
ଚିରଣ୍ଟ – ଚିରଣ୍ଟୀ
ତ୍ରିଲୋକ – ତ୍ରିଲୋକୀ
ଜିତ୍ବର – ଜିହ୍ବରୀ
ତ୍ରିପଦ – ତ୍ରିପଦୀ
ତରୁଣ – ତରୁଣୀ
ଶତମୂଳ – ଶତମୂଳୀ
ଦ୍ବିପୁରୁଷ – ଦ୍ବିପୁରୁଷୀ
ଚୌର – ଚୌରୀ
କିଙ୍କର – କିଙ୍କରା, କିଙ୍କରୀ
ପତି – ପତ୍ନୀ
ହରିତ – ହରିତା
ଗୌର – ଗୌରୀ
ମନୁଷ୍ୟ – ମନୁଷୀ
ପିଙ୍ଗଳ – ପିଙ୍ଗଳୀ
ଦ୍ରୋଣ – ଦ୍ରୋଣୀ
ହରିଣ – ହରିଣୀ
ବିଲ୍ବ – ବିଲ୍ଲୀ
ଆର୍ଯ୍ୟକୃତ – ଆର୍ଯ୍ୟକୃତୀ
ସୁମଙ୍ଗଳ – ସୁମଙ୍ଗଳୀ
ସୂର୍ଯ୍ୟ – ସୂର୍ଯ୍ୟା, ସୂରୀ
ଭୃଙ୍ଗ – ଭୃଙ୍ଗୀ
ମହ – ମହୀ
ଶୁନ – ଶୁନୀ
କୁଣ୍ଡ – କୁଣ୍ଡୀ
ଗୋଣ – ଗୋଣୀ, ଗୋଣା
ସ୍ଥଳ – ସ୍ଥଳୀ, ସ୍ଥଳା
ଭାଜ – ଭାଜୀ, ଭାଜା
ନାଗ – ନାଗୀ, ନାଗା
ନୀଳ – ନୀଳୀ, ନୀଳା
କୁଶ – କୁଶୀ, କୁଶା
କାମୁକ – କାମୁକୀ, କାମୁକା
ଶୋଣ – ଶୋଣୀ, ଶୋଣା
ପଟୁ – ପତ୍ନୀ, ପଟୁ
ମୁହୁ – ମୃଦୀ, ମୁଦୁଃ
ଲଘୁ – ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ଲଘୁ
ତନୁ – ତନ୍ତ୍ରୀ, ତନୁଃ
ସାଧୁ – ସାୟୀ, ସାଧୁ
ବହୁ – ବହ୍ମୀ, ବହୁ
କପି – କପୀ, କପି
ଶକ୍ତି – ଶଲ୍ଲୀ, ଶକ୍ତି
ଗତି – ଗତୀ,
ଅହି – ଅହୀ, ଅହିଂ
ମୁନି – ମୁନୀ, ମୁନିଃ
କବି – କବୀ,
ଅରାଳ – ଅରାଳୀ, ଅରାଳା
ମୃଡ଼ – ମୁଡ଼ାନୀ
କୃପଣ – କୃପଣୀ, କୃପଣା
ରୁଦ୍ର – ରୁଦ୍ରାଣୀ
ବିକଟ – ବିକଟୀ, ବିକଟା
କଲ୍ୟାଣ – କଲ୍ୟାଣୀ, କଲ୍ୟାଣା
ପୁରାଣ – ପୁରାଣୀ, ପୁରାଣା
ବିଶାଳ – ବିଶାଳୀ, ବିଶାଳା
ଉଦାର – ଉଦାରୀ, ଉଦାରା
ରାତ୍ରି – ରାତ୍ରୀ, ରାତ୍ରି
ଧରଣି – ଧରଣୀ, ଧରଣି
ଭୂମି – ଭୂମୀ, ଭୂମି
ଅଟବି – ଅଟବୀ, ଅଟବି
ମଣି – ମଣୀ, ମଣି
ସୂଚି – ସୂଚୀ, ସୂଚି
ରଜନି – ରଜନୀ, ରଜନିଃ
ଶ୍ରେଣି – ଶ୍ରେଣୀ, ଶ୍ରେଣୀ
ଶକଟି – ଶକଟୀ,
ଗୋପ – ଗୋପା, ଗୋପୀ
ବ୍ରାହ୍ମଣ – ବ୍ରାହ୍ମଣୀ
ସୂର – ସୂରୀ
ନାପିତ – ନାପିତୀ
କ୍ଷତ୍ରିୟ – କ୍ଷତ୍ରିୟୀ
ହିମ – ହିମାନୀ
ଯବନ – ଯବାନୀ, ଯବନାନୀ
ମାତୁଳ – ମାତୁଳା, ମାତୁଳୀ,
ମାତୁଳାନୀ ଉପାଧ୍ୟାୟ – ଉପାଧ୍ୟାୟୀ, ଉପାଧ୍ୟାୟୀ,
ଅର୍ଘ୍ୟ – ଅର୍ଯ୍ୟା, ଅର୍ଯ୍ୟାଣୀ
ବ୍ରହ୍ମାଣ – ବ୍ରହ୍ମାଣୀ
ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖ – ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖୀ, ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖା
ଅତିକେଶ – ଅତିକେଶୀ, ଅତିକେଶ
ସୁକେଶ – ସୁକେଶୀ, ସୁକେଶା
ସୁସ୍ତନ – ସୁସ୍ତନୀ, ସୁସ୍ତନା
ତୁଙ୍ଗନାସିକ – ତୁଙ୍ଗନାସିକୀ, ତୁଙ୍ଗନାସିକା
କୃଶୋଦର – କୃଶୋଦରୀ, କୃଶୋଦରା
ସହୋଦର – ସହୋଦରୀ, ସହୋଦରା
ବିମ୍ବୋଷ୍ଠ – ବିମ୍ବୋଷ୍ଠୀ, ବିମ୍ବୋଷ୍ଠା
ସୁଜଙ୍ଘ – ସୁଜଙ୍ଗୀ, ସୁଜଙ୍‌ଘା
ଶୁଭ୍ରଦନ୍ତ – ଶୁଭ୍ରଦନ୍ତୀ, ଶୁଭ୍ରଦନ୍ତା
ସୁକଣ୍ଠ – ସୁକର୍ଣ୍ଣୀ, ସୁକର୍ଣ୍ଣା
ସୁଶୃଙ୍ଗ – ସୁଶୃଙ୍ଗୀ, ସୁଶୃଙ୍ଗା
ରାଜ୍ଞ – ରାଜ୍ଞୀ
ବୈଶ୍ୟ – ବୈଶ୍ୟ, ବୈଶ୍ୟା
ତମ୍ବଙ୍ଗ – ତନ୍ତ୍ରଙ୍ଗୀ, ତନ୍ତ୍ରଙ୍ଗା
ପଦ୍ଧତି – ପଦ୍ଧତୀ, ପଦ୍ଧତିଃ
ଇନ୍ଦ୍ର – ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ
ସୁଗାତ୍ର – ସୁଗାତ୍ରୀ, ସୁଗାତ୍ରା
ଯଷ୍ଟି – ଯନ୍ତ୍ରୀ, ଯଷ୍ଟି
ଚଣ୍ଡ – ଚଣ୍ଡୀ, ଚଣ୍ଡା
ସୁକଣ୍ଠ – ସୁକଣ୍ଠୀ, ସୁକଣ୍ଠା
ସୁପୁଚ୍ଛ – ସୁପୁଚ୍ଛୀ, ସୁପୁଚ୍ଛା
ମୃଗ – ମୃଗୀ
ଅସୁର – ଅସୁରୀ
ଶୂକର – ଶୂକରୀ
ବନ୍ଧୁ – ବନ୍ଧୂ
କର୍କନ୍ଧୁ – କର୍କରଃ
ରଜୁ – ରଜ୍ଜୁ
ହନୁ – ହନୁଃ
ଶ୍ୱଶୁର – ଶ୍ୱଶଃ
କୃଶାଙ୍ଗ – କୃଶାଙ୍ଗୀ, କୃଶାଙ୍ଗା
ଖନକ – ଖନକୀ
ଜମ୍ବୁକ – ଜମ୍ବୁକୀ
ଶାଇଁରବ – ଶାଙ୍ଗରବୀ
ଦୈବ – ଦୈବୀ
ଗୌତମ – ଗୌତମୀ
ପୌତ୍ର – ପୌତ୍ରୀ
ହୟ – ହସ୍ତୀ
ଗବୟ – ଗବୟୀ
ନୃ – ନାରୀ
ନର – ନାରୀ
ଦକ୍ଷିଣ – ଦକ୍ଷିଣା
ଓଦନପାକ – ଓଦନପାକୀ
ଶାଳପର୍ଶ – ଶାଳପର୍ଶୀ
ଶଙ୍ଖପୁଷ୍ପ – ଶଙ୍ଖପୁଷ୍ପୀ
ଅତିଥ୍ – ଅତିଥୀ, ଅତିଥ୍ୟ
ଅଶ୍ବ – ଅଶ୍ବା
ଅଶ୍ୱପାଳକ – ଅଶ୍ୱପାଳିକା
ଆବଶ୍ୟ – ଆବଟ୍ୟା
ଇଦମ୍ – ଇୟମ୍
ଉଦାର – ଉଦାରୀ, ଉଦାରା
ଦାକ୍ଷି – ଦାକ୍ଷୀ
କୁନ୍ତି – କୁନ୍ତୀ
ଭୀରୁ – ଭୀରୂ
କୃତ – କୃତା
ନନ୍ଦନ – ନନ୍ଦନା
ପାଠକ – ପାଠିକା
ବିଦ୍ୟୁତ୍ – ବିଭ୍ଯତୀ
ଭୋଗ୍ୟ – ଭୋଗ୍ୟା
ମାସିକ – ମାସିକୀ
ଶବର – ଶବରୀ

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ସଂସ୍କୃତ ଭାଷୟା ଅନୁବାଦମ୍

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Solutions Grammar ସଂସ୍କୃତ ଭାଷୟା ଅନୁବାଦମ୍ Textbook Exercise Questions and Answers.

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ସଂସ୍କୃତ ଭାଷୟା ଅନୁବାଦମ୍ Question Answer

୧। ମନୁଷ୍ୟ ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ ଅଟେ ।
Solution:
ମାନବ ସାମାଜିକ ପ୍ରାଣୀ ଅସ୍ତି |

୨। ଗ୍ରାମର ଲୋକମାନେ ପ୍ରାୟତଃ କୃଷିବଳ ଅଟନ୍ତି ।
Solution:
ଗ୍ରାମୀଣୀ ଜନଃ ପ୍ରାୟଣ କୃଷିବଳା ଭବନ୍ତି ।

୩। ସମସ୍ତଲୋକ ସଂସାରରେ ସୁଖ ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି ।
Solution:
ସର୍ବୋଜନାଃ ସଂସାରେ ସୁଖମିଛନ୍ତି |

୪୮ ସୁଖକୁ ଧନଦ୍ଵାରାହିଁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇପାରେ ।
Solution:
ସୁଙ୍ଖ ଧନେନ ଏବଂ ପ୍ରାଚିଂ ଶକ୍ୟତେ ।

୫। ଯାହା ନିକଟରେ ଧନ ଅଛି, ସେ ସୁଖର ଶୁଏ ।
Solution:
ଯସ୍ୟ ସମୀପେ ଧନଂ ଭବତି, ଧଃ ସୁଖେନ ଶେତେ ।

୬। ନିର୍ଦ୍ଦନ ପୁରୁଷ କିନ୍ତୁ ମିତ୍ରମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ଯ ତ୍ୟାଗ କରନ୍ତି ।
Solution:
ନିଶ୍ଚନଂ ପୁରୁଷ ତୁ ମିତ୍ରାଣି ଅପି ତ୍ୟଜନ୍ତି ।

୭। ବର୍ଷାଋତୁରେ ଆକାଶରେ କଳାରଙ୍ଗର ମେଘମାନ ଗର୍ଜନ କରନ୍ତି ।
Solution:
ବର୍ଷତୌ ଆକାଶେ ଶ୍ୟାମବର୍ଷା ମେଘା ଗର୍ଜନ୍ତି ।

୮। ବର୍ଷାକାଳରେ ପ୍ରାୟତଃ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଦର୍ଶନ ଦୁର୍ଲଭ ହୁଏ ।
Solution:
ବର୍ଷାକାଳେ ପ୍ରାୟ ସୂର୍ଯ୍ୟସ୍ୟ ଦର୍ଶନଂ ଦୁର୍ଲ୍ଲଭିଂ ଭବତି ।

୯୮ ମେଘମାନଙ୍କର ଗର୍ଜନ ଶୁଣି ବଣରେ ମୟୂରମାନେ ନାଚନ୍ତି ।
Solution:
ମେଘାନାଂ ଗର୍ଜନଂ ଶ୍ରୁତ୍ବା ବନେ ମୟୂରଃ ନୃତ୍ୟନ୍ତ ।

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ସଂସ୍କୃତ ଭାଷୟା ଅନୁବାଦମ୍

୧୧ । ବିଜୟଦଶମୀ ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କର ପର୍ବ ଅଟେ |
Solution:
ବିଜୟ ଦଶମୀ ଆର୍ଯ୍ୟାମାଂ ପର୍ବ ଅସ୍ତି |

୧୨ । ଏହି ମହୋତ୍ସବ ଆଶ୍ୱିନମାସରେ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷର ଦଶମୀରେ ସଂପାଦିତ ହୋଇଥାଏ ।
Solution:
ଅୟଂ ମହୋତ୍ସତଃ ଆଶ୍ୱିନମାସେ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷସ୍ୟ ଦଶମାଂ ସଂପାଦ୍ୟତେ ।

୧୩। ଏହିଦିନରେ ହିଁ ଶ୍ରୀରାମ ରାବଣକୁ ମାରିଥିଲେ ।
Solution:
ଅଗ୍ନିନେବ ଦିବସେ ଶ୍ରୀରାମ ରାବଣଂ ହତବାନ୍ ।

୧୪ । ଏହି ପର୍ବ ଶିକ୍ଷାଦିଏ ଯେ ସର୍ବଦା ଅସତ୍ୟରେ ସତ୍ୟର ବିଜୟ ହୁଏ ।
Solution:
ଇଦଂ ପର୍ବ ଶିକ୍ଷୟତି ଯତ୍ ସଦା ଅସ ସତ୍ୟସ୍ୟ ବିଜୟ ଭବତି ।

୧୫ । କ୍ଷତ୍ରିୟମାନେ ଏହି ଅବସରରେ ଅସ୍ତ୍ରମାନଙ୍କର ପୂଜା କରନ୍ତି ।
Solution:
କ୍ଷତ୍ରିୟା ଅସ୍କ୍ରିନ୍ ଅବସରେ ଅସ୍ତ୍ରାମାଂ ପୂଜୟନ୍ତି |

୧୬ । ଥରେ କୌରବପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କର ଶସ୍ତ୍ରକୌଶଳ ପରୀକ୍ଷା ହେଲା ।
Solution:
ଏକଦା କୌରବପାଣ୍ଡବାନାଂ ଶସ୍ତ୍ରକୌଶଳ ପରୀକ୍ଷା ଅଭିବତ୍ ।

୧୭ । ପାଟଳୀପୁତ୍ର ନାମକ ଗୋଟିଏ ନଗର ଥିଲା ।
Solution:
ର୍ଥପ୍ତି ପାଟଲାପୁକୃ ନାମଧେୟ ନଗରପ ।

୧୮। ରାମ ଓ ଶ୍ୟାମ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଢୁଛନ୍ତି ।
Solution:
ରାମ ଶ୍ୟାମଶ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପଠତଃ ।

୧୯ । ଚାତକମାନେ ବର୍ଷାପାଣି ପିଅନ୍ତି |
Solution:
ଚାତକ ବର୍ଷାଜଳ ପିବନ୍ତି ।

୨୦ । ଆମ୍ଭେମାନେ ଛାତ୍ରାବାସରେ ରହିଛୁ ।
Solution:
ବୟଂ ଛାତ୍ରାବାସେ ତିଷ୍ଠାମଃ ।

୨୧ । ଉପବନରେ ମୃଗଛୁଆମାନେ ଜଳ ପିଉଛନ୍ତି |
Solution:
ଉପବନେ ମୃଗଶାବକଃ ଜଳଂ ପିବନ୍ତି ।

୨୨ । ଧୀବରମାନେ ନଈକୂଳରେ ବିଶ୍ରାମ କରନ୍ତି ।
Solution:
ଧୀବରା ନଦୀକୂଳେ ବିଶ୍ରାମ୍ୟନ୍ତ ।

୨୩। ତୁମର ଶିକ୍ଷକ ରାଗନ୍ତି ନାହିଁ ।
Solution:
ତବ ଶିକ୍ଷକଃ ନ କୃଧତି ।

୨୪ । ରାଜାମାନେ ରାଜ୍ୟକୁ ପାଳନ କରନ୍ତି ।
Solution:
ନୃପା ରାଜ୍ୟ ପାଳୟନ୍ତି ।

୨୫ । ଆପଣ ବିଦେଶରେ ଧନ ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି |
Solution:
ଭବାନ୍ ବିଦେଶେ ଧନମ୍ ଅର୍ଜୟତି |

୨୬ । ଲୋକମାନେ କୁହନ୍ତି ଶିବ ଆଶୁତୋଷ ।
Solution:
ଜନଃ କଥୟନ୍ତ ଶିରଃ ଆଶୁତୋଷ ।

୨୭ । ଆପଣମାନେ ସମୁଦ୍ରର ଶୋଭାକୁ ଦେଖିବା ଉଚିତ ।
Solution:
ଭବନ୍ତଃ ସମୁଦ୍ରସ୍ୟ ଶୋଭାଂ ପଶ୍ୟୟଃ ।

୨୮ । ସକାଳେ ଥଣ୍ଡା ପାଣି ପିଅ ।
Solution:
ପ୍ରାତଃ ଶୀତଳଂ ଜଳଂ ପିବ ।

୨୯ । ପଲେ ହରିଣ ପଡ଼ିଆରେ ଚରୁଥିଲେ ।
Solution:
ହରିଣଯୂଥ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଅଚରତ୍ ।

୩୦ । ଚଢ଼େଇମାନେ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ବସାକୁ ଫେରୁଥିଲେ ।
Solution:
ବିହଙ୍ଗା ସାୟଂ ନୀଙ ପ୍ରତ୍ୟାଗଛନ୍ତି ସ୍ମ ।

୩୧ । ରାବଣ ସୀତାକୁ ବଣରୁ ନେଇଯାଇଥିଲା ।
Solution:
ରାବତଃ ସୀତାଂ ବନାତ୍ ଅପହରତି ସ୍ମ ।

୩୨ । ଲବ ଓ କୁଶ ରାମାୟଣ ଗାଇଥିଲେ ।
Solution:
ଲବାଃ କୁଶଶ୍ଚ ରାମାୟଣମ୍ ଅଗାୟତାମ୍ ।

୩୩ । ପଥକମାନେ କୂଅରୁ ପାଣି ପିଇବେ ।
Solution:
ପଥକା କୂପାତ୍ ଜଳଂ ପାସ୍ୟନ୍ତି |

୩୪ । ବର୍ଷାକାଳରେ ଆକାଶ ମେଘାଚ୍ଛନ୍ନ ହେବ ।
Solution:
ବର୍ଷାକାଳେ ଆକାଶଃ ମେଘାଚ୍ଛନଃ ଭବିଷ୍ୟତି ।

୩୫ । ଛାତ୍ରମାନେ ଯାଆନ୍ତୁ ନୋହିଲେ ପଢ଼ନ୍ତୁ ।
Solution:
ଛାତ୍ରୀ ଗଚ୍ଛନ୍ତୁ ନୋଚେତ୍ ପଠନ୍ତୁ ।

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ସଂସ୍କୃତ ଭାଷୟା ଅନୁବାଦମ୍

୩୬ । ଗତ ରାତିରେ ଚୋରଟି ଚୋରି କରିଥିଲା ।
Solution:
ହ୍ୟ ନଭଃ ଚୋରଃ ଅଚୋରୟତ୍ ।

୩୭ । ଆମ୍ଭେମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସେଠାକୁ ଯାଉଛୁ ।
Solution:
ବୟଂ ସଂପ୍ରତି ତତ୍ର ଗଚ୍ଛାମଃ ।

୩୮ । ଯେଉଁମାନେ ଯିବେ ସେମାନେ ନିଶ୍ଚୟ ଖାଇବେ ।
Solution:
ଯେ ଗମିଷ୍ୟନ୍ତ ତେ ଅବଶ୍ୟ ଖାଦିଷ୍ୟନ୍ତି |

୩୯ । ଯେଉଁମାନେ ଧାର୍ମିକ ସେମାନେ ସତ୍ୟ କହନ୍ତି ।
Solution:
ଯେ ଧାର୍ମିକାଂ ତେ ସତ୍ୟ ବଦନ୍ତି ।

୪୦ । ଏହି ସଂସାରରେ କିଏ କାହାର`ବନ୍ଧୁ ?
Solution:
ଏତସ୍କ୍ରିନ୍ ସଂସାରେ ପଃ କସ୍ୟ ବାନ୍ଧବ ?

୪୧ । ସବୁ ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ଆଣ ।
Solution:
ସର୍ବେଭ୍ୟ ବ୍ରାହ୍ମଣେଭ୍ୟ ଖାଦ୍ୟାନି ଆନୟ ।

୪୨ । ତୁମେ ଏହାର ମରିବା ଉପାୟ ଚିନ୍ତା କର ।
Solution:
ତୁମ୍ ଅସ୍ୟ ବଧୋପାୟଂ ଚିନ୍ତୟ ।

୪୩। ଏହି ସରୋବରରେ ପ୍ରଚୁର ମାଛ ଅଛନ୍ତି |
Solution:
ଅସ୍କ୍ରିନ୍ ସରୋବରେ ପ୍ରଚୁରା ମସ୍ୟା ସନ୍ତି ।

୪୪ । କାଳିଦାସ କବିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ।
Solution:
କାଳିଦାସ କବିଷ୍ଣୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ।

୪୫ । ଏହି ଧନିକମାନେ ଧନଲାଭ କରିବେ ।
Solution:
ଏତେ ଧନିକାଂ ଧନଂ ଲପ୍‌ସ୍ୟନ୍ତେ ।

୪୬ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦିଲ୍ଲୀରେ ବାସ କରୁଛନ୍ତି |
Solution:
ରାପପତି: ଦିଲ୍ଲାମ୍ ଭପବଗତ |

୪୭ । ପିତା ପୁତ୍ରକୁ ସ୍ନେହର ସହିତ ପଚାରିଲେ ।
Solution:
ପିତା ପୁତଂ ସସ୍ନେହମ୍ ଅପୃଚ୍ଛତ୍ ।

୪୮ । ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟ ପଶ୍ଚିମରୁ ପୂର୍ବକୁ ବହୁଛନ୍ତି ।
Solution:
ନଦ୍ୟ ପ୍ରାୟଶଃ ପଶ୍ଚିମାତ୍ ପୂର୍ବ ପ୍ରବହନ୍ତି ।

୪୯ । ପୃଥ‌ିବୀରେ କେହି ଅମର ନାହିଁ ।
Solution:
ପୃଥ୍ତ୍ୟ। କଂ ଥମର: ନାସ୍ତି |

୫୦ । ସେହି ସହରରେ ଜଣେ ପରିବ୍ରାଜକ ରହିଥିଲେ ।
Solution:
ତସ୍ୟା ନଗର୍ଯ୍ୟା ଏକ ପରିବ୍ରାଜକ ଅତିଷ୍ଠତ୍ ।

୫୧ । ପୁଅ ଅତିଥିଙ୍କୁ ସେବା କରୁଛି |
Solution:
ପୁନଃ ଅତିଥେ ସେବାଂ କରୋତି ।

୫୨ । ଧନ-ଜନ ଓ ଯୌବନର ଗର୍ବ କରନାହିଁ ।
Solution:
ପୃଥିବ୍ୟା କଃ ଅମରଃ ନାସ୍ତି ।

୫୩। ନରପତି ସୁଦର୍ଶନ ପଣ୍ଡିତ ସଭା କରିଥିଲେ ।
Solution:
ସୁଦର୍ଶନଃ ନରପତିଃ ପଣ୍ଡିତସଭାମ୍ ଅକରୋତ୍ ।

୫୪ । ଆପଣ ହୃଦୟରୁ ଚିନ୍ତା ଦୂର କରନ୍ତୁ ।
Solution:
ଭବାନ୍ ହୃଦୟାତ୍ ଚିନ୍ତା ଦୂରୀକରୋତୁ ।

୫୫ । ପ୍ରବଳ ପବନ ଯୋଗୁଁ ଗଛଗୁଡ଼ିକ ପଡ଼ିଗଲା ।
Solution:
ବାତ୍ୟାୟା ବୃକ୍ଷା ଅପତନ୍ ।

୫୬ । ପିଲାଟିର କ୍ଷୀର ଦରକାର ।
Solution:
ବାଳାନାଂ କ୍ଷୀରେଣ ପ୍ରୟୋଜନମ୍ ।

୫୭ । ବନ୍ଧୁ ଯାହାର ନାହିଁ ତା’ର ବିଦ୍ୟା ବନ୍ଧୁ ।
Solution:
ବିଦ୍ୟା ବନ୍ଧୁ ଅବନ୍ଧୁନାମ୍ ।

୫୮ । ବସନ୍ତ ଋତୁରେ କୋକିଳ ମଧୁର ଗାନ କରେ ।
Solution:
ବସନ୍ତର୍ରେ କୋକିଳା କଳଂ କୂଜନ୍ତି ।

୫୯ । ଏ ମୃଗ ଯେପରି ମୋର ବନ୍ଧୁ, ସେହିପରି ଆପଣ ମଧ୍ୟ ମୋର ବନ୍ଧୁ ।
Solution:
ଯଥା ଅୟଂ ମୃଗ ମମ ବନ୍ଧୁ ତଥା ଭବାନ୍ ଅପି ମମ ବନ୍ଧୁ ।

୬୦ । କୃପଣ କାହାରିକୁ କିଛି ଦିଏନାହିଁ ।
Solution:
କୃପଣ କହ୍ନେ କିଞ୍ଚିତ୍ ନ ଦଦାତି ।

୬୧ । ଶିକ୍ଷକ ଛାତ୍ରକୁ ବହିଟିଏ ଦେଲେ ।
Solution:
ଶିକ୍ଷକ ଛାତ୍ରାୟ ଏକମ୍ ପୁସ୍ତକମ୍ ଅଦଦାତ୍ ।

୬୨ । ଝିଅମାନେ ମାଆକୁ ଅନୁକରଣ କରନ୍ତି ।
Solution:
ଦୁହିଙ୍ ମାତରମ୍ ର୍ଥନ୍ମକୁବନ୍ତି |

୬୩। ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ପିଲାଙ୍କ ସହିତ ଗୋରୁ ରଖୁଥିଲେ ।
Solution:
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବାଳକଃ ସା ଗା ଅରକ୍ଷତ୍ ।

୬୪। ଈଶ୍ବର ଦୁଃଖରୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି |
Solution:
ଈଶ୍ଵରଃ ଦୁଃଖାତ୍ ରକ୍ଷତି ।

୬୫ । ଆଷାଢ଼ମାସରେ ଭକ୍ତମାନେ ବିଦେଶରୁ ପୁରୀକୁ ଆସନ୍ତି ।
Solution:
ଆଷାଢ଼ମାରସ ଭକ୍ତ ବିଦେଶରୁ ପୁରୀକୁ ଆସଛିନ୍ତି ।

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ସଂସ୍କୃତ ଭାଷୟା ଅନୁବାଦମ୍

୬୬ । ଦଶରଥଙ୍କର ତିନୋଟି ଭାର୍ଯ୍ୟା ଥିଲେ ।
Solution:
ଦଶରଥସ୍ୟ ତିରଃ ଭାର୍ଯ୍ୟା ଆସନ୍ ।

୬୭ । ଚାରିଟି ପଦର ସଂସ୍କୃତରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କର ।
Solution:
ଚତୁର୍ବିଂ ପଦାନାଂ ସଂସ୍କୃତେନ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କୁରୁ ।

୬୮ । ପଞ୍ଚମଶ୍ରେଣୀରେ କେତେ ଛାତ୍ର ପଢ଼ନ୍ତି ?
Solution:
ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣଂ କତି ଛାତ୍ରା ପଠନ୍ତି ?

୬୯ । ଅଗଷ୍ଟ ମାସର ପନ୍ଦରଦିନ ସ୍ଵାଧୀନତା ଦିବସ ।
Solution:
ଅଗଷ୍ଟମାସସ୍ୟ ପଞ୍ଚଦଶଃ ଦିବସ ସ୍ଵାଧୀନତା ଦିବସ୍ୱୀ ।

୭୦ । ପିତା ପୁତ୍ର ପାଇଁ କ’ଣ ନ କରନ୍ତି ?
Solution:
ପିତା ପୁତ୍ରସ୍ୟ କୃତେ କିଂ ନ କରୋତି ?

୭୧ । ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ କଦମ୍ବ ଗଛ ଅଛି ।
Solution:
ମନ୍ଦିରସ୍ୟ ପୁରତଃ କଦମ୍ବ ବୃକ୍ଷ ଅସ୍ତି ।

୭୨ । ସେ କ’ଣ ଭୟଙ୍କର ନୁହେଁ ?
Solution:
କିମସୌ ନ ଭୟଙ୍କରଃ ?

୭୩। ମୋ ଦୁଃଖ ବାପା ଅବଶ୍ୟ ଜାଣିବେ ।
Solution:
ପିତା ମେ ଦୁଃଖମ୍ ଅବଶ୍ୟ ଜ୍ଞାସ୍ୟତି |

୭୪। ସେ ମୋ ମୁଣ୍ଡକୁ ବାଡ଼େଇଦେଲା ।
Solution:
ସ୍ୱୀ ମାଂ ମସ୍ତକେ ଅତାଡ଼ୟତ୍ ।

୭୫ । ସିଂହ ପଶୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ।
Solution:
ସିଂହଃ ପଶୁଷୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ।

୭୬ । ବ୍ୟାଧ ବଣରେ ମୃଗମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କଲେ ।
Solution:
ବ୍ୟାଧଃ ବନେ ମୃଗାନ୍ ହନ୍ତି |

୭୭ । ପିଲାମାନେ ଦୌଡ଼ୁ ଦୌଡ଼ୁ ପଡ଼ିଗଲେ ।
Solution:
ବାଳକା ଧାବନ୍ତଃ ଅପତନ୍ ।

୭୮ । ଗଉଡୁଣୀ କ୍ଷୀର ନେଇ ଗାଁକୁ ଯାଏ ।
Solution:
ଗୋପୀ କ୍ଷୀରଂ ନୀତ୍ଵା ଗ୍ରାମିଂ ଗଚ୍ଛତି ।

୭୯ । କାମ କର ଫଳ ଆଶା କରନାହିଁ ।
Solution:
କର୍ମଣ୍ୟ ବାଧ୍ୟକାରସ୍ତେ ମା ଫଳେଷୁ କଦାଚନ ।

୮୦ । ଅଧିକ ହେଲେ ଦୋଷ ନାହିଁ ।
Solution:
ଅଧୂକନ୍ତୁ ନ ଦୋଷାୟ ।

୮୧ । ଯା’ର ମନ ଯେଡ଼େ ତା’ର ପ୍ରଭୁ ସେଡ଼େ ।
Solution:
ଯାଦୃଶୀ ଭାବନା ଯସ୍ୟ ସିଦ୍ଧିର୍ଭବନ୍ତି ତାଦୃଶୀ ।

୮୨ । ଗଲା କଥାକୁ ଚିନ୍ତା କରନାହିଁ ।
Solution:
ଗତସ୍ୟ ଶୋଚନା ନାସ୍ତି ।

୮୩ । ବୁଦ୍ଧି ଯାର ବଳ ତା’ର ।
Solution:
ବୁଦ୍ଧିର୍ୟସ୍ୟ ବଳଂ ତସ୍ୟ ।

୮୪ । ଦୈବବଳଠାରୁ ବଡ଼ ବଳ ନାହିଁ ।
Solution:
ନ ଚ ଦୈବାତ୍ ପରଂ ବଳମ୍ ।

୮୫ । ଅତି ଲେମ୍ବୁ ଚୁପୁଡ଼ିଲେ ପିତା ।
Solution:
ଅତି ସର୍ବତ୍ର ଗର୍ହିତମ୍ ।

୮୬ । ଅପାଳକ ରାଇଜରେ ବିଜୁଳି ଲକ୍ଷେ ଟଙ୍କା ।
Solution:
ନିରସ୍ତ ପାଦପେ ଦେଶେ ଏରଣ୍ଡୋଽପି ଦ୍ରୁମାୟତେ ।

୮୭ । ମରମ ସତ୍ୟ କହିବ ନାହିଁ ।
Solution:
ମା ବୁୟାତ୍ ସତ୍ୟମପ୍ରିୟମ୍ |

୮୮ । ହିତକର ଓ ମଧୁରବଚନ ଦୁର୍ଲଭ ।
Solution:
ହିତଂ ମନୋହାରୀ ଓ ଦୁର୍ଲଭିଂ ବଡଃ ।

୮୯୮ ଜ୍ଞାନୀ ସବୁଠାରେ ପୂଜାପାଏ ।
Solution:
ବିଦ୍ଵାନ୍ ସର୍ବତ୍ର ପୂଜ୍ୟତେ ।

୯୦ । ସମସ୍ତେ ସବୁକଥା ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ।
Solution:
ନ ହି ସର୍ବଂ ସର୍ବଂ ବେଭି ।

୯୧ | ନିଜ ଧର୍ମରେ ମରଣ ଶ୍ରେୟସ୍କର ପର ଧର୍ମରେ ନୁହେଁ ।
Solution:
ସ୍ଵଧର୍ମେ ନିଧନଂ ଶ୍ରେୟଃ ପରଧର୍ମୋ ଭୟାବହିଃ ।

୯୨ । ଜନନୀ ଓ ଜନ୍ମଭୂମି ସ୍ଵର୍ଗଠାରୁ ବଳୀୟସୀ ।
Solution:
ଜନନୀ ଜନ୍ମଭୂମିଶ୍ଚ ସ୍ବର୍ଗାଦପୀ ବଳୀୟସୀ ।

୯୩ । ଦୁଃଖ ଓ ସୁଖ ଚକ୍ରପରି ଘୂରୁଛି ।
Solution:
ଚକ୍ରବତ୍ ପରିବର୍ତ୍ତନ୍ତେ ଦୁଃଖାନି ଚ ସୁଖାନି ଚ ।

୯୪। ଦୁଇ ଜଣଙ୍କ କଳିରେ ତୃତୀୟର ଲାଭ ।
Solution:
ଦ୍ବୟୋର୍ବିବାଦେ ତୃତୀୟସ୍ୟ ଲାଭଃ ।

୯୫ । ଏକତା ହିଁ ବଳ ।
Solution:
ସଂଘ ଶକ୍ତି କନୌଯୁଗେ ।

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ସଂସ୍କୃତ ଭାଷୟା ଅନୁବାଦମ୍

୯୬ । କପାଳ ଲିଖନ କେ କରିବ ଆନ ।
Solution:
ଭାଗ୍ୟ ଫଳତି ସର୍ବତ୍ର ।

୯୭ । ଅର୍ଥ ସବୁ ଅନର୍ଥର ମୂଳ ।
Solution:
ଅର୍ଥ ଅନର୍ଥ ଭାବୟ ନିତ୍ୟମ୍ ।

୯୮। ଧର୍ମହୀନ ଲୋକେ ପଶୁତୁଲ୍ୟ ।
Solution:
ଧର୍ମେଣ ହୀନଃ ପଶୁଭଃ ସମାନାଃ ।

୯୯ । ଭୋକିଲା ଲୋକ ପାପପୁଣ୍ୟ ବିଚାରେ ନାହିଁ
Solution:
ବୁଭୁକ୍ଷିତଃ କିଂ ନ କରୋତି ପାପମ୍ ।

୧୦୦ । ହଠାତ୍ କିଛି କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।
Solution:
ସହସା ବିଦଧୀତ ନ କ୍ରିୟାମ୍ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି Textbook Exercise Questions and Answers.

+2 2nd Year Odia Optional Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି Question Answer

(କ) ବିକଳ୍ପ ସହ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ ।
(ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।)

Question ୧ ।
‘ମା ଆସିଲେଣି’ – ଖବରଟି ପ୍ରଥମେ କିଏ ଘୋଷଣା କଲା ?
(କ) ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣି
(ଖ) ଚୂଡ଼ାମଣି
(ଗ) ଘରର ପୂଝାରୀ
(ଘ) ଘରର ଚାକର
ଉ –
(ଗ) ଘରର ପୂଝାରୀ

Question ୨।
ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ବଙ୍ଗଳାର କବାଟ ସକାଳ କେତେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖୋଲିନଥାଏ ?
(କ) ଆଠଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ
(ଖ) ସାଢ଼େ ଆଠଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ
(ଗ) ନଅଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ
(ଘ) ଛଅଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ
ଉ –
(କ) ଆଠଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

Question ୩ ।
ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ପୁଅଝିଅ କେଉଁଠାରେ ପଢ଼ୁଥିଲେ ?
(କ) ସରକାରୀ ସ୍କୁଲ
(ଖ) ଗାଁର ପବ୍ଲିକ୍ ସ୍କୁଲ୍
(ଗ) ଗାଁ ସ୍କୁଲ୍
(ଘ) ସହରର ପବ୍ଲିକ୍ ସ୍କୁଲ୍
ଉ –
(ଘ) ସହରର ପବ୍ଲିକ୍ ସ୍କୁଲ୍

Question ୪ ।
ପିଲାମାନେ ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କୁ କ’ଣ ସମ୍ବୋଧନ କରୁଥିଲେ ?
(କ) ଡାଡ଼୍
(ଖ) ଡାଡ଼ି
(ଗ) ବାବା
(ଘ) ବାପା
ଉ –
(ଖ) ଡାଡ଼ି

Question ୫ ।
ନିଜକୁ ମିଶାଇ ଚୂଡ଼ାମଣି କେତେ ଭାଇଭଉଣୀ ?
(କ) ଚାରି
(ଖ) ଦୁଇ
(ଗ) ଏଗାର
(ଘ) ଅଠର
ଉ –
(ଘ) ଅଠର ।

Question ୬ ।
କିଏ ପିକ୍ୟୁଲିଆର ଉଇମ୍ୟାନ୍ ?
(କ) ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ମା’
(ଖ) ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣି
(ଗ) ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ଝିଅ
(ଘ) ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ଭଉଣୀ
ଉ –
(କ) ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ମା’

Question ୭।
ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ମା’ ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ମିଲ୍ ପାଇଁ କ’ଣ କାମନା କରୁଥିଲେ ?
(କ) ବିଲ୍
(ଖ) ଧନ୍ୟବାଦ
(ଗ) କରୁଣା
(ଘ) ପ୍ରତିଦାନ
ଉ –
(ଗ) କରୁଣା

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

Question ୮ ।
ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣି ପୂଝାରୀକୁ ଡାକି ମା’ଙ୍କ ପାଇଁ କ’ଣ ବରାଦ କଲେ ?
(କ) ବରା
(ଖ) ଇଡ଼ିଲି
(ଗ) ଦୋସା
(ଘ) ପ୍ରତିଦାନ
ଉ –
(ଗ) ଦୋସା

Question ୯ ।
ଚୂଡ଼ାମଣି ପ୍ରତିଦିନ ବାଥ୍‌ରୁମ୍‌ ଆସି ଅନ୍ତତଃ କେତେ ସମୟ ପାଇଁ ଚଣ୍ଡୀପାଠ କରନ୍ତି ?
(କ) ବରା
(ଖ) ଘଣ୍ଟାଟିଏ
(ଗ) ଦୁଇଘଣ୍ଟା
(ଘ) ଘଡ଼ିଏ
ଉ –
(ଖ) ଘଣ୍ଟାଟିଏ

Question ୧୦ ।
ବ୍ରେକ୍‌ଫାଷ୍ଟ୍ ବେଳେ ଟେବୁଲରେ ମା’ଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି କେଉଁମାନେ ବସି ସାରିଥିଲେ ?
(କ) ଚାକର ପୂଝାରୀ
(ଖ) ନାତିନାତୁଣୀ
(ଗ) ପୁଅବୋହୂ
(ଘ) ପୁଅବୋହୂ, ନାତିନାତୁଣୀ
ଉ –
(ଘ) ପୁଅବୋହୂ, ନାତିନାତୁଣୀ

Question ୧୧ ।
ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କୁ କିଏ ପ୍ରଥମେ ଖବର ଦେଲା ମା’ ଆସିଛନ୍ତି ଏଥର ରହିବେ ?
(କ) ସ୍ଵାମୀ
(ଖ) ପୁଅ
(ଗ) ଝିଅ
(ଘ) ପୂଝାରୀ

(ଖ) ପୁଅ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

Question ୧୨ ।
‘ହଁ ବାପା ! ମା’ ଏଥର ଖର୍ଚା ଦେବେ ନାହିଁ ଖାଇବାର” – ଏକଥା କିଏ କହିଛି ?
(କ) ଚୂଡ଼ାମଣି
(ଖ) ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣି
(ଗ) ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ଝିଅ
(ଘ) ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ପୁଅ
ଉ –
(ଗ) ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ଝିଅ

Question ୧୩ ।
‘‘କିରେ ତୋର ଅଙ୍କ କଷା ସଇଲା’’ ଏ କଥା ଚନ୍ଦ୍ରମଣିକୁ କିଏ ପଚାରିଥିଲେ ?
(କ) ମେମ୍ ସାହେବ
(ଖ) ଚୂଡ଼ାମଣି
(ଗ) ବୃଦ୍ଧା ମା’
(ଘ) ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ପୁଅ
ଉ –
(ଗ) ବୃଦ୍ଧା ମା’

Question ୧୪ ।
ସକାଳେ ମା’କେତେ କପ୍ କଫି ପିଇଥିଲେ ?
(କ) ତିନି
(ଖ) ଚାରି
(ଗ) ପାଞ୍ଚ
(ଘ) ଛଅ
ଉ –
(ଖ) ଚାରି

Question ୧୫ ।
ଚୂଡ଼ାମଣି ପରବାର କେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସି ମା’ଙ୍କୁ ବଳେଇ ଦେଇଗଲେ ?
(କ) ଘରର ଦୁଆର
(ଖ) ସହରର ଶେଷ ପ୍ରାନ୍ତ
(ଗ) କଲୋନି ମୁଣ୍ଡ
(ଘ) ଫାଟକ
ଉ –
(ଘ) ଫାଟକ

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

(ଖ) କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧।
କେଉଁ ଖବରଟି ପ୍ରଥମେ ଘରର ପୂଝାରୀ ଘୋଷଣା କଲା ?
ଉ –
ମା’ ଆସିବାର ଖବରଟି ପ୍ରଥମେ ଘରର ପୂଝାରୀ ଘୋଷଣା କଲା ।

Question ୨ ।
କିଏ ଜଣେ ବିଲାତ ଫେରନ୍ତା ଅଫିସର ?
ଉ –
ଚୂଡ଼ାମଣି ସାହେବ ଜଣେ ବିଲାତ ଫେରନ୍ତା ଅଫିସର୍ ।

Question ୩ ।
ୱେଷ୍ଟ୍ରେ ବୁଢ଼ାବୁଢ଼ୀମାନେ କେଉଁଠାରେ ରହନ୍ତି ?
ଉ –
ୱେଷ୍ଟ୍ରେ ବୁଢ଼ାବୁଢ଼ୀମାନେ ହୋମ୍‌ରେ ରହନ୍ତି ।

Question ୪।
ବୁଢ଼ାବୁଢ଼ୀମାନେ କେଉଁଠାରେ ବାନପ୍ରସ୍ଥରେ ରହନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
ବୁଢ଼ାବୁଢ଼ୀମାନେ ଇଷ୍ଟରେ ବାନପ୍ରସ୍ଥରେ ରହନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୪ ।
ସେଦିନ ମା’ ପୁଅଘରେ ପହଞ୍ଚି ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ ନିକଟରେ କି ପ୍ରକାର ଘୋଷଣା କଲେ ?
ଉ –
ସେଦିନ ମା’ ପୁଅଘରେ ପହଞ୍ଚି ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ ନିକଟରେ ତାଙ୍କର ରହିବା କଥା ଗୁପ୍ତରେ ଘୋଷଣା କଲେ ।

Question ୬ ।
ପୂଝାରୀ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି କେଉଁ ବଜାରକୁ ଗଲା ଦୋସା ଆଣିବାକୁ ?
ଉ –
ପୂଝାରୀ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ଦୁଇ ମାଇଲ୍ ବାଟ ବଜାରକୁ ଗଲା ଦେବା ଆଣିବାକୁ ।

Question ୭ ।
ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ବାପା ଜଣେ କି ପ୍ରକାର ଲୋକ ଥିଲେ ?
ଉ –
ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ବାପା ଜଣେ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ଲୋକ ଥିଲେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

Question ୮।
ବ୍ରେକ୍‌ଫାଷ୍ଟ୍ ଦେଇସାରି ଚନ୍ଦ୍ରମଣି କ’ଣ ପାଇଁ କିଚିନ୍ ଆଡ଼କୁ ଚାଲିଗଲା ?
ଉ –
ବ୍ରେକ୍‌ଫାଷ୍ଟ ଦେଇସାରି ଚନ୍ଦ୍ରମଣି କଫି ତିଆରି କରିବାକୁ କିଚିନ୍ ଆଡ଼କୁ ଚାଲିଗଲା ।

Question ୯।
ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ପକେଟ୍‌ରୁ କାଗଜ ଓ ପେନ୍‌ସିଲ୍ କାଢ଼ି କ’ଣ କଲା ?
ଉ –
ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ପକେଟ୍‌ରୁ କାଗଜ ଓ ପେନ୍‌ସିଲ୍ କାଢ଼ି ବୃଦ୍ଧାଙ୍କ ଖାଇବାର ବିଲ୍ କଲା ।

Question ୧୦ ।
ମା’ କେଉଁଥିରେ ବସି ଘରୁ ବାହାରିଗଲେ ?
ଉ –
ମା’ ରିକ୍‌ସାରେ ବସି ଘରୁ ବାହାରିଗଲେ ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ୨ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ।)

Question ୧ ।
ଘରକୁ ମା’ କେତେ ବର୍ଷ ପରେ ଆସିଥିଲେ ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଘରକୁ ମା’ ପ୍ରାୟ ତିନି ବର୍ଷ ପରେ ଆସିଥିଲେ ।

Question ୨।
ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ମା’ ବିଧବା ହେଲା ପରେ କେଉଁଠାରେ ରହୁଥିଲେ ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ମା’ ବିଧବା ହେଲା ପରେ ଏକାକୀ ଗାଁରେ ରହୁଥିଲେ ।

Question ୩ ।
କାହାରି ପାଖରେ ଧାରୁଆ ହୋଇ ବଞ୍ଚିବା ଲୋକ ପରଜନ୍ମରେ କ’ଣ ହୁଏ ବୋଲି ମା’ଙ୍କ ଧାରଣା ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କାହାରି ପାଖରେ ଧାରୁଆ ହୋଇ ବଞ୍ଚିବା ଲୋକ ପରଜନ୍ମରେ ତା’ ପାଖରେ କୁକୁର ହୋଇ ଜନ୍ମହୁଏ ବୋଲି ମା’ଙ୍କ ଧାରଣା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

Question ୪ ।
ପୂଝାରୀ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି କାନ ଯୋଡ଼ାକ ଉଠିଲା ପରଠାରୁ କେଉଁ କଥା ପ୍ରଥମେ ଶୁଣିଲା ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପୂଝାରୀ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି କାନଯୋଡ଼ାକ ଉଠିଲା ପରଠାରୁ ‘ମା’ ଆସିଛନ୍ତି !’ କଥା ପ୍ରଥମେ ଶୁଣିଲା ।

Question ୫ ।
ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ବ୍ରେକ୍‌ଫାଷ୍ଟବେଳେ ଟେବୁଲ୍‌ରେ କି କି ସରଞ୍ଜାମ ପରଶିଥିଲେ ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଛରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ବ୍ରେକ୍‌ଫାଷ୍ଟ୍ବେଳେ ଟେବୁଲ୍‌ରେ ଦୋସା, ସମୋସା, ସ୍ଟି, ଫୁଟ୍ସ ସହିତ କଫି ପରଶିଥୁଲା ।

Question ୬ ।
ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ପୁଅ ସକାଳର କେଉଁ ବଡ଼ ଖବରଟି ଆଗତୁରା ପ୍ରଘଟ କରିଦେଲା ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ପୁଅ ସକାଳରୁ ‘ମା’ ଆସିଛନ୍ତି ରହିବେ ଏଥର’ ଖବରଟି ଆଗତୁରା ପ୍ରଘଟ କରିଦେଲା ।

Question ୭ ।
ମା’ କାହିଁକି ଅଧ୍ଵ ତିନି କପ୍ କଫି ସକାଳେ ପିଇଦେଇଥିଲେ ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପୁଅବୋହୂ ଓ ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ ସହିତ କୌଣସି ଏକ ମଜାଦାର୍ ଗପରେ, ସେଇ ସକାଳଟିକୁ ବିତାଇବାକୁ ଯାଇ, ମା’ ଅଧ୍ଵ ତିନିକପ୍ କଫି ପିଇଦେଇଥିଲେ ।

Question ୮ ।
ମା’ଙ୍କୁ ରିକ୍‌ସାରେ ବସେଇବାର କେତେ ସମୟ ପରେ ଚୂଡ଼ାମଣି ଫୋନ୍ କଲ୍‌ଟିଏ ପାଇଲେ ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମା’ଙ୍କୁ ରିକ୍‌ସାରେ ବସେଇବାର ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର ମିନିଟ୍ ସମୟ ପରେ ଚୂଡ଼ାମଣି ଫେଣ୍ଟ୍ କଲ୍‌ଟିଏ ପାଇଥିଲେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

(ଘ) ଅଳ୍ପ ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୩ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ୩୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ।)

Question ୧।
ମା’ ଆସିଲାବେଳେ ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ଘର ପରିବେଶ କିପରି ଥିଲା ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମା’ ଆସିଲାବେଳକୁ ଘରର ପୂଝାରୀ କେବଳ ଉଠିଥିଲା, ଘରର ଅନ୍ୟସବୁ ସଦସ୍ୟ ସୁଷୁପ୍ତିରେ ନିଃଶ୍ବାସ ଛାଡୁଥିଲେ । ସେ ଘର ପାଇଁ ସକାଳ ମାତ୍ର ଆଠଟା ବାଜିଥାଏ । ଘରର କବାଟଗୁଡ଼ିକ ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖୋଲି ନ ଥାଏ । ମେମ୍‌ସାହେବଙ୍କ ଶୋଇବା ବଖରାରୁ ପାଖବଖରାରୁ ସାହେବଙ୍କର ସ୍ଵର ମାତ୍ର ଶୁଭିଲା, ‘ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ! କିଏ ଆସିଲେ’ ।

Question ୨।
ଚୂଡ଼ାମଣି ଓଡ଼ିଶାର ଗାଁଗଣ୍ଡା ଲୋକଙ୍କ ବୋଲି ସହିତ ଖୁବ୍ ପରିଚିତ ଥିଲେ କହିବାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଚୂଡ଼ାମଣି ବିଲାତ ଫେରନ୍ତା ଅଫିସର ହେଲେ ବି, ଓଡ଼ିଶାର ଗାଁଗଣ୍ଡା ଲୋକଙ୍କ ବୋଲି ସହିତ ଖୁବ୍ ପରିଚିତ ଥିଲେ । କାରଣ ସେ ଜଣାନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କର ଆସିବାଟିକୁ ବଡ଼ପାଟିରେ ଘୋଷଣା କରନ୍ତି । ପୂଝାରୀ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି, ବାବୁଙ୍କ ମା’ ଆସିଥିବାରୁ ପ୍ରଥମେ ଘୋଷଣା କଲେ ବି, ଆଉଥରେ ‘ଆଜ୍ଞା, ମା’ ଆସିଛନ୍ତି’ ବୋଲି ଶୁଣାଇଦେଲା । ଏଭଳି ବ୍ୟବହାରରେ ଚୂଡ଼ାମଣି ଖୁବ୍ ପରିଚିତ ଥିଲେ ବୋଲି ଲେଖକ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୩ ।
ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ବାପା ମରିବା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କ ମା’ଙ୍କ ପାଇଁ କ’ଣ ସବୁ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଇଥିଲେ ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ବାପା ମରିବା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କ ମା’ଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଚୁର ଧନସମ୍ପତ୍ତି ଛାଡ଼ିଯାଇଥିଲେ । ପୁନଶ୍ଚ ସେ ମଧ୍ୟ ଅଠରଟି ସୁଯୋଗ୍ୟ ପୁତ୍ରକନ୍ୟାଙ୍କର ମାତାର ଗୌରବ ଆସନରେ ତାଙ୍କୁ ବସାଇ ଯାଇଥିଲେ ।

Question ୪ ।
ବୃଦ୍ଧା ମା’ଙ୍କୁ ପିଲାମାନେ ‘ପିକ୍ୟୁଲିଆର୍ ଉଇମ୍ୟାନ୍’ ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥିଲେ କାହିଁକି ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ବୃଦ୍ଧା ମା’ଙ୍କ ପିଲାମାନେ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷାରେ ଶିକ୍ଷିତ ଓ ବିଲାତ ଫେରନ୍ତା ହୋଇଥିବାରୁ ମାତାଙ୍କ ରୁଚିକୁ ଆକ୍ଷେପ କରି ‘ପିକ୍ୟୁଲିଆର୍ ଉଇମ୍ୟାନ୍’ ବୋଲି ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥା’ନ୍ତି । ପୁନଶ୍ଚ ଏଭଳି କହିବାର କାରଣ ହେଉଛି, ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଥିଲାବେଳେ ସେ ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ମିଲ୍ ପାଇଁ ସର୍ବଦା ବିଲ୍ ଚାହୁଁଥିଲେ ଠିକ୍ ହୋଟଲ୍‌ର ଗରାଖ ପରି । ଯାହାଫଳରେ ପିଲାମାନେ ମା’ଙ୍କ ଚରିତ୍ରକୁ ନେଇ ଏପରି କଥା କହୁଥିଲେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

Question ୫ ।
ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଅନ୍ତେ ମା’ କେଉଁ କଥାକୁ ମନେରଖ୍ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଖରେ ନରହିବାକୁ ସଂକଳ୍ପ କରିଥିଲେ ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ମା’ଙ୍କର ବିଶ୍ଵାସ ଥିଲା ସଂସାରରେ କାହାରି ପାଖରେ ଧାରୁଆ ହୋଇ ବଞ୍ଚିଲେ, ପରବର୍ତ୍ତୀ ଜନ୍ମରେ ସେ ତାହା ପାଖରେ କୁକୁର ହୋଇ ଜନ୍ମହେବ । ଏଭଳି ବିଚାରବୋଧ ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ବାପାଙ୍କୁ ବ୍ୟଥ୍‌ତ କରିଥିଲା । ସେ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କହିଥିଲେ, ମୁଁ ମଲାପରେ ତୁମେ ନିଶ୍ଚୟ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଖରେ ରହିବ । ପରିହାସରେ କହିଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ କୁକୁର ହେବାରେ ତୁମର କୌଣସି ଆପତ୍ତି ନାହିଁ । ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ସେହି ପରିହାସର କଥାପଦିକ ସେ ସବୁଦିନ ମନେରଖିଲେ ଏବଂ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଖରେ ନରହିବାକୁ ସଂକଳ୍ପ କରିଥିଲେ ।

Question ୬ ।
ସେଦିନ ମା’ ଘରକୁ ଆସିବା ମାତ୍ରେ ନାଣିନାତୁଣୀଙ୍କ ପାଖେ କେଉଁକଥା ଗୁପ୍ତରେ ଘୋଷଣା
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ମା’ ଘରକୁ ଆସିବାମାତ୍ରେ ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ ପାଖରେ ଗୁପ୍ତରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ‘ମୁଁ ଆସିଲି । ଏଥର ରହିବି ଏଠି ! କିନ୍ତୁ ଚୁପ୍ ! କାହାକୁ କହିବ ନାହିଁ । ଯଦି କହିଚ ଏଇ ଦେଖ ମୋ ସୁକେଶ୍, ସିଧା ବାହାରି ଚାଲିଯିବି ଗାଁକୁ ବୁଝଲ ?’ ଘୋଷଣାନାମା ଶୁଣିଲା ପରେ ପିଲା ଦୁଇଟି କାହାକୁ ଏକଥା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କହି ନ ଥିଲେ ।

Question ୭ ।
ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ କେଉଁ ପ୍ରଶ୍ନ ଶୁଣି ବୁଢ଼ୀ ମା’ ପ୍ରଥମେ ଅବାକ୍ ହୋଇଯାଇଥିଲା ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମା’ ଘରେ ପହଞ୍ଚିବା ମାତ୍ରେ, ପୁପ୍ତରେ ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ ପାଖରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ, ସେ ଆସିଛନ୍ତି ରହିବେ, ଏଥର ଆଉ ଗାଁକୁ ଯିବେ ନାହିଁ । ପିଲା ଦୁଇଟି ଘୋଷଣାନାମା ପ୍ରକାଶ ନ କଲେ ବି ଜେଜେମା’ଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ, ‘ତେବେ ଏଥର ପ୍ରତି ମିଲ୍ ପାଇଁ ବିଲ୍ ଦାବି କରିବ ନାହିଁ ତ ଜେଜେମା’ ?’’ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କଠାରୁ ଏଭଳି ପ୍ରଶ୍ନ ଶୁଣି ବୁଢ଼ୀମା’ ପ୍ରଥମେ ଅବାକ୍

Question ୮ ।
ବାପା ମା’ଙ୍କର କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ଅଥର୍ବତା ସମ୍ପର୍କରେ ଦୁଇ ପୁଅଝିଅ ସଚେତନ ନ ଥିଲେ କହିବାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ –
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମା’ ଘରେ ପହଞ୍ଚିବା ମାତ୍ରେ, ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କୁ କହିଥିଲେ, ସେ ଏଥର ଆସିଛନ୍ତି ରହିବେ ଏବଂ ଗାଁକୁ ଯିବେନାହିଁ । ଏକଥା କାହାରି ନାତିଟି ଏହିକଥା ପ୍ରକାଶ କରିଦେଇଥିଲା । ମା’ଙ୍କ ରହିବା କଥା ଶୁଣି, ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ହାତରୁ ମସଲା ଦୋସାରୁ କିଛି ଅଂଶ ଖସିପଡ଼ିଲା ଏବଂ ଚୂଡ଼ାମଣିବାବୁଙ୍କ ଖାଇବାଟା ଅଳ୍ପ ସମୟ ପାଇଁ ସ୍ଥିର ହୋଇଗଲା । ମାତ୍ର ବାପା ମା’ଙ୍କର ଥିଲେ । ଅର୍ଥାତ୍ ବାପା ମା’ଙ୍କ ମାନସିକତା ନ ବୁଝି ସେମାନେ ଏକଥା ଖୁସିରେ କହିଥିଲେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

(ଙ) ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୫ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ୧୫୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧ ।
ସେ ଘର ମା’ଙ୍କର ନୁହେଁ, ଡାଡ଼ି ମମିଙ୍କର ନିଶ୍ଚୟ – ପଠିତ ଗଳ୍ପ ଭିଭିରେ ଏହାରା ମର୍ମ ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
ଉ –
କଥାକାର ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଆଧୁନିକ କଥାସାହିତ୍ୟର ଜଣେ ଗାଳ୍ପିକ ଓ ଔପନ୍ୟାସିକ ଭାବରେ ଯଥେଷ୍ଟ ସିଦ୍ଧି ଅର୍ଜନ କରିପାରିଛନ୍ତି । ସେ ଅନେକ ସାର୍ଥକ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ରଚନା କରି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରିଅଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଏକ ବିଶେଷ ଧରଣର ଗଳ୍ପ ହେଉଛି, ‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ । ଗଳ୍ପଟିରେ ଗାଳ୍ପିକ ସଂପ୍ରତିକ ସମାଜରେ ସ୍ଵାର୍ଥସର୍ବସ୍ଵ ମଣିଷ କିପରି ନିଜର ସୁଖସୁବିଧା ପାଇଁ ମୂଳ ପରିବାରରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇ, ନିଜର ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି, ତାହାର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଦେଇଛନ୍ତି । ସହରୀ ମଣିଷ କ୍ରମଶଃ ମାତାପିତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଉଦାସୀନ ଭାବ ଦେଖାଉଛି । ଫଳସ୍ୱରୂପ ସେମାନେ ଯେଉଁ ଘରେ ରହୁଛନ୍ତି, ସେଥ‌ିରେ ନିଜର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର୍ୟ ହିଁ ଜାହିର କରୁଛନ୍ତି । କଥାକାର ସୂଚନା ଦେଇ କହିଛନ୍ତି, ‘ସେ ଘର ମା’ଙ୍କର ନୁହେଁ, ବରଂ ଡାଡ଼ି ମମିଙ୍କର’।

‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପରେ କଥାକାର ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଗଳ୍ପର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏଭଳି ଉକ୍ତିଟି ଦେଇ, ଘରଟିକୁ ଆଧୁନିକ ମଣିଷର ଚିନ୍ତା ଚେତନା ପରିପ୍ରକାଶିତ ହେଉଥ‌ିବା ପରିବେଶ ବୋଲି ସ୍ପଷ୍ଟ କରାଇଛନ୍ତି । ସକାଳୁ ସକାଳୁ ପୂଝାରୀ ଘୋଷଣା କଲା ‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ । ଅର୍ଥାତ୍ ସେ ମା’ ଜଣକ ହେଉଛନ୍ତି, ଘରର ମାଲିକଙ୍କ ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ । ସେ ଆସି ପହଞ୍ଚିଗଲେ ଘରେ କିପରି ଗୋଟିଏ ସ୍ନେହର ବାତାବରଣ ଖେଳିଯାଏ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆପେଣଇ ନେବାର ଭାବ ଯେପରି ବାଣ୍ଟି ହୋଇଯାଏ । ଫଳରେ ଚାକର ପୂଝାରୀଙ୍କ ମନ ଆନନ୍ଦରେ ତନ୍ମୟ ହୋଇଉଠେ । ତେଣୁ ପୂଝାରୀଟି ମା’ ଆସିଲେଣି ବୋଲି କେବଳ ଘୋଷଣା କଲା ନାହିଁ, ବରଂ ତା’ ସ୍ଵରରେ କିପରି ଆନନ୍ଦ ଭାବ ପରିପ୍ରକାଶ ହେଉଥିଲା । କାରଣ ଦୀର୍ଘ ତିନି ବର୍ଷ ହେଲା, ସେ ଏ ଘରକୁ ଆସି ନ ଥିଲେ କିମ୍ବା ମା’ ଭଳି ମିଠା ଶବ୍ଦ ଆଉ ଶୁଣାଯାଇ ନ ଥିଲା । ତିନିବର୍ଷ ପରେ ସେ ଆସୁଥିବାରୁ ପୂଝାରୀ ଚାକରଙ୍କ ମୁହଁରେ ମା’ ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରତିଧ୍ଵନିତ ହୋଇଥିଲା । ଅର୍ଥାତ୍ ସମସ୍ତେ ମା’ଙ୍କ ନାମ କହି ଆନନ୍ଦ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ।

କିନ୍ତୁ ସେ ଘର ମା’ଙ୍କର ନ ଥିଲା । ଯେଉଁ ଘରେ ବଡ଼ପାଟିରେ ସମ୍ଭାଷଣ କରିବାର ଉତ୍‌ଫୁଲ୍ଲିତ ଭାବ ଦେଖାଦେବ । ଯେହେତୁ ସେ ଘରେ ମା’ ଅତିଥୁଭଳି ଅଳ୍ପଦିନ ପାଇଁ ଆସିଛନ୍ତି, ପୁଣି ହୁଏତ ଚାଲିଯିବେ । ଯେପରି ତିନିବର୍ଷ ପରେ ଆସିଛନ୍ତି । ସେ ଘର ହେଉଛି ଡାଡ଼ି ମମିଙ୍କର । ଯେଉଁ ଘରେ ବିଲାତି ଆଦବ୍ କାଇଦାରେ ମାପଚୁପର ସଂପର୍କ । ତେଣୁ ବଡ଼ପାଟିରେ ମା’ ଡାକ ଶୁଣାଯାଉ ନ ଥିଲା । ଗାଳ୍ପିକଙ୍କ ଭାଷାରେ, “ମା’ ଶବ୍ଦର ଧ୍ୱନି ଓ ପ୍ରତିଧ୍ବନିରେ ଘରର କୌଣସି ଖୁଣ୍ଟ ନିଜ ଜାଗରୁ ଇଞ୍ଚେ ଏପଟ ସେପଟ ହେବାର ନ ଥିଲା ।”

ବାସ୍ତବିକ କଥାକାର ସ୍ଵଚ୍ଛ କଥାରେ ଅନେକ କିଛି କହିଯିବାର ଭାବରଖ୍ ଏଭଳି କଥା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୨।
‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଏକ ରହସ୍ୟବାଦୀ ଗଳ୍ପ – ପ୍ରମାଣ କର ।
ଉ –
ଗାଳ୍ପିକ ଭାବରେ ନିଜର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ସୁରକ୍ଷିତ କରି ରଖ୍ଯାରିଛନ୍ତି । କଥାକାରଙ୍କ କଥା ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ରହିଛି ସମାଜ ଜୀବନ ପ୍ରତି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ । ସେ ସମାଜକୁ ନାନା ଭାବରେ ଦେଖୁଛନ୍ତି ଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ଦେଖାଇବାର ପ୍ରୟାସ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପ ‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ରେ ସମାଜର ଏକ ବିଶେଷ ଦିଗକୁ ଦେଖାଇବାକୁ ଚରିତ୍ରଟି କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ପାଲଟିଛି, ସେହି ଚରିତ୍ରଟି ଗଛର ଶେଷରେ ମୃତ ବୋଲି ଖବର ମିଳିଛି । ଯଦି ଗୋଟିଏ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ମା’ ଚରିତ୍ରଟି ଅତି ଅସହାୟ ଭାବରେ, ଘରେ ହଇଜା ରୋଗରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଛନ୍ତି, ତା’ହେଲେ ମା’ ଭାବରେ ଚୂଡ଼ାମଣିବାବୁଙ୍କ ଘରକୁ କିଏ ଆସିଥିଲା । ସେହି ମା’ ଚରିତ୍ରଟିରେ ସବୁକିଛି ସ୍ୱାଭାବିକତା ଥିଲେ ବି, କେହି କିପରି କିଛି ବିଶେଷ ସୂଚନା ପାଇପାରିଲେ ନାହିଁ । ବଡ଼ ରହସ୍ୟମୟ ହୋଇଉଠିଛି କଥାବସ୍ତୁଟି । ସୁତରାଂ କଥାକାର ରହସ୍ୟବାଦୀ ଭାବଧାରାଦ୍ଵାରା ଜନନୀର ବାତ୍ସଲ୍ୟ ସ୍ନେହକୁ ପ୍ରମାଣ କରିଛନ୍ତି ।

ଚୂଡ଼ାମଣିବାବୁଙ୍କ ଘରର ସକାଳ ସମୟ, ଅର୍ଥାତ୍ ଆଠଟା ବେଳକୁ ଆସି ମା’ ପହଞ୍ଚିଯାଇଛନ୍ତି । ମା’ ଆସିଛନ୍ତି ବୋଲି ଚାକର ପୂଝାରୀଙ୍କ ମୁହଁରେ ଦେଖାଦେଇଛି ଆନ୍ତରିକତାର ଭାବ । ଫଳରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ନିକଟରେ ସେ ଘୋଷଣା କରିଛି, ମା’ ଆସିବାର ଖବରଟି । ପ୍ରଥମେ ମା’ ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହୋଇଛନ୍ତି । ପୂର୍ବଭଳି ମଜା କରିଛନ୍ତି । ଚାଲିଯିବାର ମିଥ୍ୟା ଧମକ ମଧ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି । ସେ ଆସିଛନ୍ତି ଓ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଏଠାରେ ରହିବେ ବୋଲି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଛନ୍ତି । ପୁଅବୋହୂଙ୍କଠାରୁ ଦେଖାଣିଆ ସମ୍ଭାଷଣ ମଧ୍ୟ ପାଇଛନ୍ତି ।

ବୋହୂ ନିଜର ଆନ୍ତରିକତା ପ୍ରମାଣ କରିବାପାଇଁ ଶାଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ମସଲା ଦୋସା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଳଖୁ ବରାଦ କରିଛି ପୂଝାରୀକୁ ଆଣିବାପାଇଁ । ସବୁକିଛି ଆସିଛି । ଖାଇବା ଟେବୁଲ୍ ପାଖରେ ସମସ୍ତେ ମା’ଙ୍କୁ ଘେରି ବସିଛନ୍ତି । ଖାଇବାପର୍ବ ସରିଛି । ଏହାଭିତରେ ମା’ ପୂଝାରୀକୁ ଖାଇବା ବିଲ୍ ମଧ୍ଯ ମାଗିଛନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ଜାଗାରେ ଅଧ‌ିକ ତିନିକପ୍ କଫି ପିଇଛନ୍ତି । ଶେଷରେ ସେ ନରହି ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି । ଘରର ସଦସ୍ୟମାନେ ତାଙ୍କୁ ଫାଟକ ପାଖରେ ବଳେଇଦେଇ ଆସିଛନ୍ତି । ଏହାର ପନ୍ଦର ମିନିଟ୍ ପରେ ଟେଲିଫୋନ୍ ଯୋଗେ ଖବର ମିଳିଛି, ମା’ କାଲିଠୁ ମରି ପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଏଥିରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୁଏ ଯେ ମମତାମୟୀ ମା’ ପୁଅବୋହୂ ନାତି ନାତୁଣୀଙ୍କୁ ଦେଖିବାପାଇଁ ବିଶେଷରୂପରେ ଆସିଛନ୍ତି । ଦେଖ୍ ସାରିଲାପରେ ତାଙ୍କର ଆତ୍ମା ଶାନ୍ତି ପାଇଛି ।

ଉପରୋକ୍ତ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର କଲେ ଜଣାଯାଶ, ଏହା ଏକ ରହସ୍ୟବାଦୀ ଗଳ୍ପ, ଯେଉଁଥରେ ଅଲୌକିକ କ୍ରିୟା ହେଲାଭଳି ମନେ ହୋଇଥାଏ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

Question ୩ ।
ଚୂଡାମଣିଙ୍କର ମା’ ଜଣେ ଅବାଗିଆ ଭଦ୍ରମହିଳା କୁହାଯିବାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
ଉ –
ଆଧୁନିକ କଥାସାହିତ୍ୟରେ ଗଳ୍ପ ଓ ଉପନ୍ୟାସ ରଚନା କରି ଯେଉଁ କେତେଜଣ ସ୍ରଷ୍ଟା, ନିଜର ବିଶେଷତାକୁ ପ୍ରମାଣ କରିଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କଥାକାର ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଅନ୍ୟତମ । ସେ ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ ସମୟରେ ବିଭିନ୍ନ ମଣିଷଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ବିଚାରଧାରା ଓ ରୁଚିବୋଧକୁ ଅବିକଳ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥା’ନ୍ତି । ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପ ‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ର‘ ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ର ମା’ଙ୍କର ଚରିତ୍ରରେ ରହିଥ‌ିବା ବିଶେଷ ଦିଗକୁ ଦେଖାଇଛନ୍ତି ।

ସ୍ରଷ୍ଟାର ସୃଷ୍ଟିରେ କେହି ମଣିଷ ସମାନ ନୁହଁନ୍ତି । ସମସ୍ତଙ୍କର ସମାନ ଚିନ୍ତାଧାରା କିମ୍ବା ବିଚାରବୋଧ ରହିନଥାଏ । ସମୟେ ସମୟେ ଉପଯୁକ୍ତ ଜ୍ଞାନ ଓ ଶିକ୍ଷା ବଳରେ ତାହା ବଦଳି ଯାଇଥାଏ । ମାତ୍ର ସଂକୀର୍ୟ ବିଚାରଧାରା ପ୍ରମୋଦିତ ମଣିଷଟି ପରିବାର ଓ ସମାଜ ପାଇଁ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ସହାନୁଭୂତିର ସହିତ, ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ବିଚାରଧାରାକୁ ନ ବଦଳାଇଲେ, ତାହା ଜିଦ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ ଏବଂ ତାହା ଆଉ ବଦଳି ନଥାଏ । ସେ ସେହି ଜିଦ୍‌କୁ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିବାପାଇଁ ସବୁବେଳେ ଚେଷ୍ଟା କରିଥାଏ । ଗଳ୍ପଟିରେ ଚୂଡାମଣିବାବୁଙ୍କ ମା’ଙ୍କୁ ସେହିଭଳି ଏକଜିଦିଆ ସ୍ବଭାବର ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକଭାବରେ ପିଲାମାନେ ଧରି ନେଇଛନ୍ତି । ମା’ଙ୍କୁ ପାଖରେ ରଖ୍ ତାଙ୍କର ସେହି ଜିଦ୍‌କୁ ସହାନୁଭୂତି ଓ ସ୍ନେହବଳରେ ବଦଳାଇବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିନାହାନ୍ତି । ଯାହାଫଳରେ ସେ ଆହୁରି ଜିଦିଆ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ନିଜ ଜିଦ୍‌କୁ ଧରି ରଖ୍ଛନ୍ତି ।

ଚୂଡାମଣିଙ୍କ ମା’ଙ୍କର ଧାରଣା, ସଂସାରରେ କାହାରି ପାଖରେ ଧାରୁଆ ହୋଇ ଯେ ବଞ୍ଚେ, ସେ ମଲାପରେ ତା’ପାଖରେ କୁକୁର ହୋଇ ଜନ୍ମ ହୋଇଥାଏ । ସେହି ଚିନ୍ତାଧାରା ପାଇଁ ସେ ନିଜର ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ନିକଟରେ ମଧ୍ୟ ଧାରୁଆ ହୋଇ ରହିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିନଥିଲେ । ସେ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଋଣ ପରିଶୋଧ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ସେ ଅଠରଟି ସନ୍ତାନସନ୍ତତି ଦେଇଥିଲେ । ସେ ଆଉ ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ମୁହଁ ଖୋଲି କହିଥିଲେ । ସ୍ପଷ୍ଟଭାବରେ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଦେଇଥିଲେ- “ମୁଁ କୁକୁର ଜନ୍ମ ନେବାପାଇଁ ଆଦୌ ଆଗ୍ରହୀ ନୁହେଁ – ବିଶେଷତଃ ତୁମ ପରି ମାଲିକ ପାଖରେ ।” ସ୍ଵାମୀ ହସିହସି କହିଥିଲେ, ‘ମୁଁ ମଲାପରେ, ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଖରେ କୁକୁର ହେବାରେ ତୁମର କ’ଣ କିଛି ଆପତ୍ତି ନାହିଁ ।’’ ସ୍ପର୍ଶକାତର ସ୍ତ୍ରୀଲୋକ ଭାବରେ ସେ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର କଥାକୁ ମନେରଖୁଥିଲେ ଏବଂ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଦେୟ ଦେଉଥିଲେ । ଦେୟ ବା ବିଲ୍ ବିନା ସେ କାହାରି ଘରେ ମିଲ୍ ଖାଉନଥିଲେ ।

ଗାଳ୍ପିକ ଚୂଡାମଣିବାବୁଙ୍କ ମା’ଙ୍କର ବିଶେଷ ଧାରଣାର ସୂଚନା ଦେଇ, ତାଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କର ମା’ଙ୍କ ପ୍ରତି ରହିଥ‌ିବା ଅନୁଦାର ଭାବକୁ ଦେଖାଇଛନ୍ତି ।

Question ୪ ।
ଶିକ୍ଷିତ ଓ ସହରୀବାବୁମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ମା’ର ଗୁରୁତ୍ଵ କିପରି ହ୍ରାସ ପାଇଛି, ପଠିତ ଗଳ୍ପ ଅବଲମ୍ବନରେ ଏହାର ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କର ।
ଉ –
ଲେଖକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ କଥାସାହିତ୍ୟର ଏକ ଅଭୂତପୂର୍ବ ସ୍ରଷ୍ଟାର ଆସନରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଛନ୍ତି । ମଣିଷର ଅବଚେତନ ମନର ରହସ୍ୟ ଉଦ୍‌ଘାଟନ, ମାନବିକ ଭାବସମ୍ବେଦନତା ଓ ଜୀବନର ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଥ‌ିବା ମଣିଷମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସହାନୁଭୂତିଶୀଳତା ହିଁ ତାଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିରେ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ୱର । ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପ ‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ରେ କଥାକାର ଶିକ୍ଷିତ ଓ ସହରରେ ନିଜକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରୁଥିବା ମଣିଷମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ପିତାମାତାଙ୍କ ପ୍ରତି ରହିଥ‌ିବା ଦେଖାଣିଆ ମନୋବୃତ୍ତି ଚୂଡାମଣିବାବୁଙ୍କ ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ସୂଚିତ କରିଛନ୍ତି ।

ବସ୍ତୁତାନ୍ତ୍ରିକ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ଆଜିର ଶିକ୍ଷିତ ମଣିଷ ଉଦ୍‌ଭ୍ରାନ୍ତ । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାର୍ଥକୁ ସାକାର କରିବାପାଇଁ, ତା’ ନିକଟରେ ରକ୍ତର ସମ୍ପର୍କ ମୂଲ୍ୟହୀନ । ଫଳରେ ଅନ୍ତଫାଡି ଜନ୍ମ ଦେଇଥ‌ିବା, ନିଜ ସୁଖକୁ ପଛରେ ପକାଇ ପିଲାଙ୍କ ସୁଖକୁ ବଡ଼ ମନେକରିଥି ମା’ ପାଇଁ ସେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରିବାରେ କୁଣ୍ଠିତ । କେବଳ ଦେଖାଣିଆ ସ୍ବଭାବ ନେଇ, ସୀମିତ କର୍ମ ମଧ୍ୟରେ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପରିସମାପ୍ତି ସେ ଚାହୁଁଛି । ଫଳସ୍ଵରୂପ ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ ହେଉଛି ଅବହେଳିତ । ସେହିପରି ପୁଅ ହିସାବରେ ମା’ର ରୁଚିବୋଧକୁ ଓ ବିଚାରଧାରାକୁ ସେ କୌଣସି ସମୟରେ ସହାନୁଭୂତିର ସହିତ ବିଚାର କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉନାହିଁ । ବରଂ ମା’ର ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ବିଚାରବୋଧକୁ ଧରିରଖ୍, କୌଣସି ଉପାୟରେ ପାଖରୁ ଦୂରେଇ ଦେଉଛି ।

ଏପରିକି ଗଳ୍ପରେ, ଅଠରଟି ଯୋଗ୍ୟ ସନ୍ତାନସନ୍ତତି ଜନ୍ମ ଦେଇଥ‌ିବା ମା’ କାହାରି ପାଖରେ ରହିପାରି ନାହାନ୍ତି । ବରଂ ମା’ଙ୍କର ଅବାଗିଆ ଗୁଣକୁ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ଦୋହରେଇ ଚାଲିଛନ୍ତି । ସେ ଏଠିସେଠି ହେବା ଅପେକ୍ଷା, ଗାଁରେ ନିଜର ସ୍ଵାଭିମାନକୁ ଧରି ବଞ୍ଚୁହିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି । ଆଜିର ମଣିଷ ନିକଟରେ ଧନ ଅପେକ୍ଷା ମନର ଅଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି । ଗଳ୍ପଟିରେ ଚୂଡାମଣିବାବୁ ଏବଂ ତାଙ୍କର ସ୍ତ୍ରୀ ଯେତେବେଳେ ଶୁଣିଛନ୍ତି, ମା’ ଆସିଛନ୍ତି, ସବୁଦିନ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ରହିବେ, ସେଥ‌ିରେ ସେ ଦୁହେଁ ଚମକି ପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଗାଳ୍ପିକ ଏହାକୁ ସୂଚନାତ୍ମକ ଭାବେ ଦେଖାଇଛନ୍ତି – “ମିସେ ସ୍ଚୂଡାମଣିଙ୍କ ହାତରୁ ତାଜା ମସଲା ଦୋସାର ଖଣ୍ଡେ ବଡ଼ ଅଂଶ କଣ୍ଟା ଅଗରେ ଅଳ୍ପ ଉପରକୁ ଉଠୁ ଉଠୁ ପୁଣି ଖସି ପଡ଼ିଲା । ଚୂଡାମଣିଙ୍କ ନିବୁଜ ପାଟି ଭିତରେ ମଜ୍ଜିତ ହେଉଥ‌ିବା ଅନ୍ୟ ଖଣ୍ଡେ ଦୋସାର ଶେଷାଶଟି ମଧ୍ଯ କିଞ୍ଚିତ୍ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୋଇ ପୁଣି ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଗଲା ।”

ମା’ ପିଲାମାନଙ୍କଠାରୁ ଯେତେ ଅବହେଳା ପାଇଲେ ବି, ସେ ପିଲାଙ୍କ ଭଲପାଇବାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ରହିଥାଏ । କାରଣ ପୁତ୍ରର ଅବହେଳା ମା’ର ବାତ୍ସଲ୍ୟ ସ୍ନେହରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ଭଟ୍ଟା ପକାଇପାରେ ନାହିଁ । ମୃତ୍ୟୁପରେ ମଧ୍ୟ ମା’ ଜନ୍ମିତ ସନ୍ତାନସନ୍ତତିଙ୍କର କିପରି ଚିର ମଙ୍ଗଳମୟୀ ଓ ଆଶୀର୍ବାଦଦାୟିନୀ ହୋଇଛି, ଗାଳ୍ପିକ ଏହାକୁ ନିଖୁଣ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ସହରୀ ପୁଅବୋହୂ ମା’ଙ୍କ ରୁଚିବୋଧକୁ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ସାମୟିକ ଚଳେଇ ନେବାକୁ ଚାହାନ୍ତି; କିନ୍ତୁ ମା’ଙ୍କୁ ନେଇ ସବୁଦିନେ ଚଳିବେ, ସେଭଳି ମାନସିକତା ସେମାନଙ୍କର ନଥାଏ । କଥାକାର ଚୂଡାମଣିବାବୁଙ୍କ ପରିବାର ଚଳଣି ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ଦେଖାଇ ଦେବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ।

ଗଳ୍ପଟିରେ ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷିତ ମଣିଷଙ୍କ ସ୍ଵାର୍ଥସର୍ବସ୍ଵ ମାନସିକତାକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଦେଖାଇ ଦିଆଯାଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

Question ୪।
ନିଜ ଭାଷାରେ ‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପର ଭାବାର୍ଥ ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
ଉ –
ଲେଖକ ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ କଥାସାହିତ୍ୟର ଏକ ଅଭୂତପୂର୍ବ ସ୍ରଷ୍ଟାର ଆସନରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଛନ୍ତି । ମଣିଷର ଅବଚେତନ ମନର ରହସ୍ୟ ଉଦ୍‌ଘାଟନ, ମାନବିକ ଭାବସମ୍ବେଦନତା ଓ ଜୀବନର ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଥ‌ିବା ମଣିଷମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସହାନୁଭୂତିଶୀଳତା ହିଁ ତାଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିରେ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ୱର । ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପ ‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ରେ କଥାକାର ଶିକ୍ଷିତ ଓ ସହରରେ ନିଜକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରୁଥିବା ମଣିଷମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ପିତାମାତାଙ୍କ ପ୍ରତି ରହିଥ‌ିବା ଦେଖାଣିଆ ମନୋବୃତ୍ତି ଚୂଡାମଣିବାବୁଙ୍କ ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ସୂଚିତ କରିଛନ୍ତି ।

ବସ୍ତୁତାନ୍ତ୍ରିକ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ଆଜିର ଶିକ୍ଷିତ ମଣିଷ ଉଦ୍‌ଭ୍ରାନ୍ତ । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାର୍ଥକୁ ସାକାର କରିବାପାଇଁ, ତା’ ନିକଟରେ ରକ୍ତର ସମ୍ପର୍କ ମୂଲ୍ୟହୀନ । ଫଳରେ ଅନ୍ତଫାଡି ଜନ୍ମ ଦେଇଥ‌ିବା, ନିଜ ସୁଖକୁ ପଛରେ ପକାଇ ପିଲାଙ୍କ ସୁଖକୁ ବଡ଼ ମନେକରିଥି ମା’ ପାଇଁ ସେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରିବାରେ କୁଣ୍ଠିତ । କେବଳ ଦେଖାଣିଆ ସ୍ବଭାବ ନେଇ, ସୀମିତ କର୍ମ ମଧ୍ୟରେ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପରିସମାପ୍ତି ସେ ଚାହୁଁଛି । ଫଳସ୍ଵରୂପ ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ ହେଉଛି ଅବହେଳିତ । ସେହିପରି ପୁଅ ହିସାବରେ ମା’ର ରୁଚିବୋଧକୁ ଓ ବିଚାରଧାରାକୁ ସେ କୌଣସି ସମୟରେ ସହାନୁଭୂତିର ସହିତ ବିଚାର କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉନାହିଁ । ବରଂ ମା’ର ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ବିଚାରବୋଧକୁ ଧରିରଖ୍, କୌଣସି ଉପାୟରେ ପାଖରୁ ଦୂରେଇ ଦେଉଛି ।

ଏପରିକି ଗଳ୍ପରେ, ଅଠରଟି ଯୋଗ୍ୟ ସନ୍ତାନସନ୍ତତି ଜନ୍ମ ଦେଇଥ‌ିବା ମା’ କାହାରି ପାଖରେ ରହିପାରି ନାହାନ୍ତି । ବରଂ ମା’ଙ୍କର ଅବାଗିଆ ଗୁଣକୁ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ଦୋହରେଇ ଚାଲିଛନ୍ତି । ସେ ଏଠିସେଠି ହେବା ଅପେକ୍ଷା, ଗାଁରେ ନିଜର ସ୍ଵାଭିମାନକୁ ଧରି ବଞ୍ଚୁହିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି । ଆଜିର ମଣିଷ ନିକଟରେ ଧନ ଅପେକ୍ଷା ମନର ଅଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି । ଗଳ୍ପଟିରେ ଚୂଡାମଣିବାବୁ ଏବଂ ତାଙ୍କର ସ୍ତ୍ରୀ ଯେତେବେଳେ ଶୁଣିଛନ୍ତି, ମା’ ଆସିଛନ୍ତି, ସବୁଦିନ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ରହିବେ, ସେଥ‌ିରେ ସେ ଦୁହେଁ ଚମକି ପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଗାଳ୍ପିକ ଏହାକୁ ସୂଚନାତ୍ମକ ଭାବେ ଦେଖାଇଛନ୍ତି – “ମିସେ ସ୍ଚୂଡାମଣିଙ୍କ ହାତରୁ ତାଜା ମସଲା ଦୋସାର ଖଣ୍ଡେ ବଡ଼ ଅଂଶ କଣ୍ଟା ଅଗରେ ଅଳ୍ପ ଉପରକୁ ଉଠୁ ଉଠୁ ପୁଣି ଖସି ପଡ଼ିଲା । ଚୂଡାମଣିଙ୍କ ନିବୁଜ ପାଟି ଭିତରେ ମଜ୍ଜିତ ହେଉଥ‌ିବା ଅନ୍ୟ ଖଣ୍ଡେ ଦୋସାର ଶେଷାଶଟି ମଧ୍ଯ କିଞ୍ଚିତ୍ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୋଇ ପୁଣି ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଗଲା ।”

ମା’ ପିଲାମାନଙ୍କଠାରୁ ଯେତେ ଅବହେଳା ପାଇଲେ ବି, ସେ ପିଲାଙ୍କ ଭଲପାଇବାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ରହିଥାଏ । କାରଣ ପୁତ୍ରର ଅବହେଳା ମା’ର ବାତ୍ସଲ୍ୟ ସ୍ନେହରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ଭଟ୍ଟା ପକାଇପାରେ ନାହିଁ । ମୃତ୍ୟୁପରେ ମଧ୍ୟ ମା’ ଜନ୍ମିତ ସନ୍ତାନସନ୍ତତିଙ୍କର କିପରି ଚିର ମଙ୍ଗଳମୟୀ ଓ ଆଶୀର୍ବାଦଦାୟିନୀ ହୋଇଛି, ଗାଳ୍ପିକ ଏହାକୁ ନିଖୁଣ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ସହରୀ ପୁଅବୋହୂ ମା’ଙ୍କ ରୁଚିବୋଧକୁ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ସାମୟିକ ଚଳେଇ ନେବାକୁ ଚାହାନ୍ତି; କିନ୍ତୁ ମା’ଙ୍କୁ ନେଇ ସବୁଦିନେ ଚଳିବେ, ସେଭଳି ମାନସିକତା ସେମାନଙ୍କର ନଥାଏ । କଥାକାର ଚୂଡାମଣିବାବୁଙ୍କ ପରିବାର ଚଳଣି ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ଦେଖାଇ ଦେବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ।

ଗଳ୍ପଟିରେ ଆଧୁନିକ ଶିକ୍ଷିତ ମଣିଷଙ୍କ ସ୍ଵାର୍ଥସର୍ବସ୍ଵ ମାନସିକତାକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଦେଖାଇ ଦିଆଯାଇଛି ।

ଗାଳ୍ପିକ ପରିଚିତି :

ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳଠାରୁ ଅଦ୍ୟାବଧୂ ଓଡ଼ିଆ କଥାସାହିତ୍ୟ, ଗଳ୍ପ ଓ ଉପନ୍ୟାସ ରଚନା କରି ନିଜ ସିଦ୍ଧିର ସ୍ଵାକ୍ଷର ବାଢ଼ିଥିବା ଜଣେ ସମର୍ଥ କଥାଶିଳ୍ପୀ ହେଉଛନ୍ତି ଶାନ୍ତନୁ କୁମାର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ । କଥାଶିଳ୍ପୀ ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର କଟକ ଜିଲ୍ଲାର କନ୍ଦରପୁର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ସିଦ୍ଧେଶ୍ଵରଠାରେ ଜନ୍ମ । ସେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଲାଭକରି ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନରେ ଏମ୍.ଏସ୍‌. ପାସ୍ କରିବା ପରେ, ଏଇ ବିଭାଗର ଜଣେ ଅଧ୍ୟାପକ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେ ପ୍ରଥମେ କରଞ୍ଜିଆ ଓ ପରେ ଜଗତ୍‌ ସିଂହପୁରର ସ୍ଵାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର ଅଧ୍ୟକ୍ଷଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଜଣେ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଚେତନାଭିଭିକ ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ କଥାକାର ଭାବର ସେ ସୁପରିଚିତ । ସାଧାରଣ ମଣିଷଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଉଚ୍ଚ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ମଣିଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସେ ନିଜର ଗଳ୍ପ ପରିସରଭୁକ୍ତ କରିଅଛନ୍ତି । ମଣିଷର ଅବଚେତନ ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବାରେ ସେ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ । ମାନବିକ ସମ୍ବେଦନାବୋଧ ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପର ପ୍ରାଣଧର୍ମ ।

ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଗଳ୍ପ ସଙ୍କଳନଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି – ‘ଦୁର୍ବାର’, ‘ମନ ଅରଣ୍ୟ’, ‘ଏଇ ଶେଷ ପଦଟି’, ‘ଅରଣ୍ୟର ଚୂଳ’, ‘ଅଦିନ ବଉଳ’, ‘ମନମର୍ମର’, ‘ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପାଇଁ ଗଳ୍ପ’ । ସେହିପରି ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ରଚିତ ଉପନ୍ୟାସଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି – ‘ଶତାବ୍ଦୀର ନଚିକେତା’, ‘ତିନୋଟି ରାତିର ସକାଳ’, ‘ନରକିନ୍ନର’, ‘ଦକ୍ଷିଣାବର୍ତ୍ତ’, ‘ଶକୁନ୍ତଳା’, ‘ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସେୟାର’, ‘ଅନ୍ୟ ଏକ ଭାରତ ଅନ୍ୟ ଏକ ସମୟ’ ।

ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ନିଜର ସାରସ୍ବତ ସାଧନା ପାଇଁ ‘ଝଙ୍କାର’ ତଥା ସାରଳା ସାହିତ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ପୁନଶ୍ଚ ସେ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀଦ୍ଵାରା ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଛନ୍ତି ।

ସ୍ପଷ୍ଟ ଅଥଚ ବ୍ୟଞ୍ଜନାମୟୀ ଭାଷା, ବ୍ୟଙ୍ଗାତ୍ମକ ଦୃଷ୍ଟି ଏବଂ ମନୋବିଶ୍ଳେଷଣଧର୍ମୀ ଚିନ୍ତାଧାରା ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି ସମ୍ଭାରକୁ ପ୍ରାଣବନ୍ତ କରି ଗଢ଼ିତୋଳିଛି, ତାଙ୍କର ସିଦ୍ଧି ତେଣୁ ଅସାମାନ୍ୟ ।

ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପଟିରେ ସହରୀ ମଣିଷର ମାତାପିତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଅବହେଳା ଓ ଉଦାସୀନତାର ସ୍ଵରୂପ ଉନ୍ମୋଚନ କରାଯାଇଛି । ବସ୍ତୁତାନ୍ତ୍ରିକ ଜୀବନଶୈଳୀ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାର୍ଥରେ ବାଟବଣା ହୋଇ ଆଜିର ମଣିଷ କିଭଳି ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’କୁ ଅବହେଳା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ, ତାହାର ଏକ ମନ୍ମୟ ଆଲେଖ୍ୟ ହୋଇଛି ‘ମା’ ଆସିଲେଣି’ ଗଳ୍ପ । ପୁତ୍ରର ଅବହେଳା କିନ୍ତୁ ମା’ର ବାତ୍ସଲ୍ୟ ସ୍ନେହରେ କୌଣସି ଭଟ୍ଟା ଆଣିଦେଇ ନାହିଁ । ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମଧ୍ୟ ମା’

ହୋଇଛି । ଏକ ଚିରନ୍ତନ ମାତୃମୂର୍ତ୍ତିରେ ଅମିୟ ଆଶିଷ ଓ ଅଭୟ ବରଦାନର ସନ୍ଧାନ କରିଛନ୍ତି ଲେଖକ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

ଗଳ୍ପର ସାରକଥା :

ମା’ଙ୍କ ପ୍ରତି ଯେ କିଛି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ରହିଛି, ସେକଥା ବିସ୍ମୃତ ହୋଇଯାଇଥା’ନ୍ତି । କାରଣ ସେମାନେ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାବରେ ନିଜ କରିନଥା’ନ୍ତି । ପିତାମାତାଙ୍କ ପ୍ରତି କିଛି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମୟରେ ପିତାମାତାଙ୍କ ଦୋଷଗୁଣକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା ପୁତ୍ର ଯେତେ ଦୋଷ କଲେ ମଧ୍ୟ ମାତା, କରିବାରେ ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ଆଗ୍ରହ ନ ଥାଏ । ବରଂ ଅନେକ କରି ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପଥରୁ ଦୂରେଇ ଯାଇଥା’ନ୍ତି । ତାହାର ଦୋଷ ଧରେ ନାହିଁ । ପୁତ୍ରର ଅବହେଳାକୁ ସେ ଜନନୀ ସୁଲଭ ଉଦାରତାରେ ଭୁଲିଯାଇଥାଏ । ଗଳ୍ପଟିରେ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମଧ୍ୟ ମା’ ତାହାର ଜନ୍ମିତ ସନ୍ତାନ ଓ ନାତି, ନାତୁଣୀଙ୍କ ପାଇଁ କରାଯାଇଛି । ଏକ ଚିରନ୍ତନ ମାତୃମୂର୍ତ୍ତିରେ ଅମିୟ ଆଶିଷ ଓ ଅଭୟ ବରଦାନର ସନ୍ଧାନ କରିଛନ୍ତି ଲେଖକ ।

ବଙ୍ଗଳାର କବାଟଗୁଡ଼ିକ ଖୋଲି ନ ଥାଏ । ବରଂ ସମସ୍ତଙ୍କର ନିଦ୍ରାଜନିତ ଶବ୍ଦ ବାହାରି ଆସୁଥାଏ । ସେହି ସମୟରେ ଘରର ପୂଝାରୀ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଜଣାଇଦେବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲା, ମା’ ଆସିଲେଣି । ଅର୍ଥାତ୍ ଚୂଡ଼ାମଣିବାବୁଙ୍କ ମା’ ସକାଳୁ ସକାଳୁ ଆସିଗଲେଣି । ପୂଝାରୀଟିର ସ୍ଵରରେ କିଛି ଆନନ୍ଦ ଥୁଲାଭଳି ମନେ ହେଉଥିଲା । କାରଣ ପ୍ରାୟ ତିନି ବର୍ଷ ପରେ ସେ ଘରେ ପୁଣିଥରେ, ସେ ମିଠା ଶବ୍ଦଟି ପୂଝାରୀ ଚାକର ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକଙ୍କ ମୁଖରେ ପ୍ରତିଧ୍ଵନିତ ହେଉଥିଲା ।

ପୂଝାରୀ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ସମସ୍ତଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କହିଦେଲା, ‘ଆଜ୍ଞା ‘ମା’ ଆସିଛନ୍ତି’। ଚୂଡ଼ାମଣିବାବୁ ସେହି ଶବ୍ଦଟି ଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ଚମକି ପଡ଼ିଲେ । ତାଙ୍କୁ ଜଣାପଡ଼ୁଥିଲା, ସତେକି ବିକଳ ସ୍ୱରରେ କୋଉଠି ଆଉଁନାଦ କରି କହୁଥିଲା, ରାଜ୍ୟରେ ହଇଜା, ବସନ୍ତ ବ୍ୟାପିଗଲାଣି । ସେ ଘର ଭିତରେ ମା’ଙ୍କର ସ୍ବର ଶୁଣିଲା ପରେ, ବେଡ଼ରୁମ୍‌ର ଅନ୍ଧାରିଆ କାନ୍ତକୁ ଚାହିଁଲେ । ସେହି ସମୟରେ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ଆଉ ଥରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା, ‘ସମସ୍ତେ ଉଠ, ମା’ ଆସିଗଲେ ।’

କାମସାରି କବାଟ ଖୋଲିଲେ । ସବୁ ଶୁଣିପାରୁଥିଲେ ବି, ଚୂଡ଼ାମଣିବାବୁ, ତାଙ୍କର ସେହି ବିଚିତ୍ର ଧାରଣା, ହଇଜା ବସନ୍ତର ଅହେତୁକ ଆଶଙ୍କାରୁ ନିଜକୁ ମୁକ୍ତ କରିପାରୁ ନ ଥିଲେ ।

ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କର ମା’ ଥିଲେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତା । ସେ ବିଧବା ହେବା ପରେ ସହର ଛାଡ଼ି ଗାଁରେ ରହିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସ୍ଵାମୀ ତାଙ୍କୁ ଛାଡ଼ିଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଯେ କେବଳ ପ୍ରଚୁର ଧନସମ୍ପତ୍ତି ଦେଇଯାଇ ନ ଥିଲେ, ବରଂ ଅଠରଟି ସୁଯୋଗ୍ୟ ପୁତ୍ରକନ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଦେଇଯାଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ତାଙ୍କୁ କୌଣସି ପୁତ୍ର କନ୍ୟା ନିଜପାଖରେ ବାନ୍ଧିରଖ୍ ନ ଥିଲେ । ଫଳରେ ଏକାକୀ ଗାଁରେ ରହୁଥ‌ିଲେ । ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବୁଝାଇ କହୁଥିଲେ, ଗାଁରେ ସେ ବେଶ୍ ଖୁସିରେ ଅଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଲାଗି କେହି ଚିନ୍ତାକରନ୍ତୁ ନାହିଁ ବୋଲି ବୁଝାଇ ଦେଉଥିଲେ । ପିଲାମାନେ ମଧ୍ୟ ମା’କୁ କୌଣସି ସମୟରେ କୌଣସି ଅସ୍ଵାଭାବିକତା ନ ଥିଲା ।

“ୱେଷ୍ଟରେ ବୁଢ଼ାବୁଢ଼ୀମାନେ ହୋମ୍‌ରେ ରହନ୍ତି, ଇଷ୍ଟରେ ବାନପ୍ରସ୍ଥରେ ରହନ୍ତି । ତେବେ ଆମେ ବହୁବାର ଅନୁରୋଧ କରିଛୁ ମା’କୁ ଆମ ପାଖରେ ରହିବାକୁ; କିନ୍ତୁ ସେ କ’ଣ ରହିବ । ରହିପାରିବ ? ଆପଣ ଚିହ୍ନନ୍ତି ନାହିଁ ଆମ ମା’କୁ । ପିକ୍ୟୁଲିଆର୍ ଉଇମ୍ୟାନ୍ ! ଆମ ସାଥ୍‌ରେ ରହିବାର ତା’ର ସର୍ଭ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ?’ ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ଭାଇମାନେ ପରସ୍ପର ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବଙ୍କୁ ନିଜ ମା’ର ଚରିତ୍ର ସମ୍ପର୍କରେ ବୁଝାନ୍ତି, ‘ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ମିଲ୍ ପାଇଁ ସେ ଚାହେଁ ଆମେ ତାକୁ ଗୋଟିଏ ବିଲ୍ ଦେବୁ ଆଉ ସେ ଆମର ଜଣେ ଗରାଖ ପରି ଆମ ଘରେ ରହିବ । ଆଚ୍ଛା, କହିଲେ ଆମେ କ’ଣ ତା’ପାଇଁ ନିଜ ଘରେ ଗୋଟିଏ ହୋଟେଲ୍ ଖୋଲିବୁ ?”

ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ମା’ଙ୍କର ବିଚିତ୍ର ଚିନ୍ତାଧାରା ଥିଲା । ସେ କାହାରି ପାଖରୁ ଧାରୁଆ ହୋଇ ରହିବାକୁ ଚାହୁଁ ନ ଥିଲେ । ସେ ବୁଝିଥଲେ, ଯଦି କେହି ଧାରୁଆ ହୋଇ ମରିଯାଏ, ତା’ହେଲେ, ଆରଜନ୍ମକୁ ତା’ ପାଖରେ କୁକୁର ହୋଇ ଜନ୍ମ ନେବ । ତେଣୁ ସେ ନିଜ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ଧାରୁଆ ହୋଇ ରହିବାକୁ ଚାହୁଁ ନ ଥିଲେ, ତେଣୁ ବର୍ଷ ପରେ ବର୍ଷ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ଅଠରଟି ସନ୍ତାନ ଉପହାର ଦେଇଥିଲେ । ଶେଷରେ ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ମୁହଁ ଖୋଲି କହିଥିଲେ – ସେ ଆଉ ସନ୍ତାନ ଉତ୍ପାଦନ କରିପାରିବେ ନାହିଁ କିମ୍ବା ଧାରୁଆ ହୋଇ ରହିପାରିବେ ନାହିଁ । ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ବାପା, ପତ୍ନୀଙ୍କର ଏଭଳି ମାନସିକତାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । କହିଥିଲେ, ‘ମୁଁ ମଲାପରେ ତେମେ କେଉଁଠି ରହିବ’। ବୁଢ଼ୀ କିନ୍ତୁ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ସେହି କଥାକୁ ମନେରଖୁଥିଲେ ଏବଂ ପିଲାଙ୍କ ପାଖରେ ରହିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରି ନ ଥିଲେ । ଯେବେ ରହୁଥିଲେ ପ୍ରାପ୍ୟ ଦେଇ ଧାରୁଆ ନ ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ ।

ଚୂଡ଼ାମଣିବାବୁଙ୍କ ମା’ ଘରେ ପହଞ୍ଚୁ ପହଞ୍ଚୁ ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ ପାଖରେ ନିଜର ମନକଥା କହିଦେଲେ । ସେ ଆଉ ଏଠାରୁ ଯିବେନାହିଁ କିମ୍ବା ପୂର୍ବପରି ମିଲ୍ ପାଇଁ ବିଲ୍ ଦେବେନାହିଁ । ଏଥରକ ସେ କେବଳ ନାତି ନାତୁଣୀଙ୍କ ପାଖରେ କୁକୁର ହୋଇ ରହିବାର ସ୍ବୀକୃତି ଦେଇଥିଲେ । ସତକୁ ସତ ସେହି ସକାଳେ ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ ପଛରେ ବିରାଟ ସରକାରୀ ବଂଲୋର ଏକର ଏକର ଜମି ଉପରେ ସେ କୁକୁର ଭଳି ଧାଇଁଥିଲେ ।

ଚୂଡ଼ାମଣିବାବୁ ଶେଯରୁ ଉଠି ବୁଢ଼ୀକୁ ସଙ୍ଖାଳି ସାରି ନିତ୍ୟକର୍ମ କରିବାକୁ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ । ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣି ଉଠିଲା ପରେ ପୂଝାରୀଙ୍କୁ ବରାଦ କଲେ ମସଲା ଦୋସା ଆଣିବାପାଇଁ । କାରଣ ସେ ଜାଣିଥିଲେ, ଶାଶୂଙ୍କୁ ମସଲା ଦୋସା ଭଲଲାଗେ । ବହୁଦିନ ପରେ ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କଠାରୁ ଏଭଳି କଥା ଶୁଣି ପୂଝାରୀଟି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଏହା ଭିତରେ ମେମ୍‌ସାହେବ ରୋଷେଇ ଘରକୁ ଯାଇ, ବ୍ରେକ୍‌ଫାଷ୍ଟ୍ ଏବଂ ତା’ପରେ ଲଞ୍ଚ୍ ଲାଗି ସୁଚିନ୍ତିତ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିଲେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

ଯଥା ସମୟରେ ଚୂଡ଼ାମଣି ପରିବାର ନିତ୍ୟକର୍ମ ସାରିଲା ପରେ, ବ୍ରେକ୍‌ଫାଷ୍ଟ୍ ପାଇଁ ଟେବୁଲରେ ମା’କୁ କେନ୍ଦ୍ରକରି ବସିପଡ଼ିଲେ । ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ସବୁ ଖାଇବା ସାମଗ୍ରୀ ଥୋଇଦେଲା ପରେ, କଫି କରିବା ପାଇଁ କିଚିନ୍‌ ଆଡ଼କୁ ଚାଲିଗଲା । ସମସ୍ତେ ବ୍ରେକ୍‌ଫାଷ୍ଟ୍ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ନାତିଟି, ଗୋପନୀୟ କଥାକୁ ପ୍ରକାଶ କରି କହିଲା, ‘ମା’ ଆସିଛନ୍ତି ରହିବେ ଏଥର’। ଏକଥା ଶୁଣିବା ପରେ ଚୂଡ଼ାମଣିବାକୁ ଓ ମେମ୍‌ସାହେବ ସାମାନ୍ୟ ଭାବେ ଚମକିପଡ଼ି, ନିଜକୁ ଚଳାଇନେଲେ । କଥାକାର ଏହାକୁ ଯଥାର୍ଥ ଭାବରେ ଲେଖୁଛନ୍ତି – ‘ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ହାତରୁ ତାଜା ମସଲା ଦୋସାର ଖଣ୍ଡେ ବଡ଼ ଅଂଶ କଣ୍ଟା ଅଗରେ ଅଳ୍ପ ଉଠୁ ଉଠୁ ପୁଣି ଖସିପଡ଼ିଲା । ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ନିବୁଜ ପାଟି ଭିତରେ ମଜ୍ଜିତ ହେଉଥ‌ିବା ଅନ୍ୟ ଖଣ୍ଡେ ଦୋସାର ଶେକାଂଶଟି ମଧ୍ଯ କିଞ୍ଚିତ୍ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୋଇ ପୁଣି ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଗଲା ।’’ ନାତି ନାତୁଣୀ ବାପା ମା’ଙ୍କର ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଅନୁମାନ କରି ନ ଥିଲେ । ଫଳରେ ନାତୁଣୀଟି ପୁନର୍ବାର କହିଥିଲା, ‘ହଁ ବାପା ! ମା’ ଏଥର ଖର୍ଚ୍ଚ ଦେବେନାହିଁ ଖାଇବାର ।’’

ଚୂଡ଼ାମଣିବାବୁ ମିସେସ୍‌ଙ୍କୁ କଣେଇ ଚାହିଁଦେଇ, ମା’ଙ୍କୁ କଥାର ସତ୍ୟାସତ୍ୟ ପଚାରିଥିଲେ । ଏହା ଭିତରେ ମେମ୍‌ସାହେବ କଫି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିଲେ । ହଠାତ୍‌ ଚୂଡ଼ାମଣିଙ୍କ ମା’ ପୂଝାରୀକୁ ଡାକି, ଗୋପନୀୟ ଭାବେ ବିଲ୍ କଥା କହିଥିଲେ । ପୂଝାରୀଟି ଅନିଚ୍ଛା ସତ୍ତ୍ଵେ ବାବୁ ଓ ମେମ୍‌ଙ୍କୁ ଚାହିଁଥିଲା । କାହାଠାରୁ କୌଣସି ସୂଚନା ନ ପାଇ ବାଧ୍ୟହୋଇପକେଟ୍‌ରୁ ଖଣ୍ଡିଏ କାଗଜ ଓ ତା’ ସହିତ ପେନ୍‌ସିଲ୍‌ଟିଏ ବାହାର କରିଥିଲା । ପୁଅବୋହୂ ଓ ନାତିନାତୁଣୀଙ୍କ ସହିତ କୌଣସି ଏକ ମଜାଦାର ଗପରେ ସକାଳଟିକୁ ବିତାଇବା ଭିତରେ, ବୃଦ୍ଧାଜଣକ ଆଉ ତିନି କପ୍ କଫି ପିଇଥୁଲେ, ଚନ୍ଦ୍ରମଣିଙ୍କ ଶେଷ ହିସାବରେ ଫର୍କଟି ଯୋଡ଼ା ହେବା ପରେ । କେହି ଜଣେ ରିକ୍‌ ଡାକିବା ପରେ ସେ ବାହାରିଥିଲେ ଫେରିଯିବା ପାଇଁ ।

ଚୂଡ଼ାମଣି, ମିସେସ୍ ଚୂଡ଼ାମଣି ଓ ତାଙ୍କର ପିଲାଦୁହେଁ ଫାଟକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମା’ଙ୍କୁ ବଳେଇ ଦେଇ ଆସିଲେ । ଚାକରମାନେ ଦୂରରେ ଠିଆହୋଇ ଅଦ୍ଭୁତ ଦୃଶ୍ୟଟି ଦେଖୁଥିଲେ ଏବଂ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେଉଥିଲେ ।

ମା’ଙ୍କୁ ବସେଇ ଆସିବାର ପନ୍ଦର ମିନିଟ୍ ପରେ ଟେଲିଫୋନ୍ ଆସିଲା, ‘ଆପଣଙ୍କ ମା’ କାଲିଠୁ ଏଠି ମରିପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଗାଁରେ ଭୀଷଣ ହଇଜା । ଟେଲିଫୋନ୍ ଆସିଥି ପାଖ ପବ୍ଲିକ୍ କଲ୍ ଅଫିସ୍‌ରୁ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି

କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ ଓ ସୂଚନା :

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 16 ‘ମା’ ଆସିଲେଣି - 1

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ Textbook Exercise Questions and Answers.

+2 2nd Year Odia Optional Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ Question Answer

(କ) ବିକଳ୍ପ ସହ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ ।
(ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଚାରୋଟି ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।)

Question ୧।
ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ କେଉଁପରି ପ୍ରତିବର୍ଷ ଥରେ ଲେଖାଏଁ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଆସେ ?
(କ) ଉଲ୍କଣ୍ଠାପରି
(ଖ) ମିନିଟ୍ କଣ୍ଟାପରି
(ଗ) ଘଣ୍ଟାକଣ୍ଟାପରି
(ଘ) ସେକେଣ୍ଡ କଣ୍ଟାପରି
ଉ –
(ଗ) ଘଣ୍ଟାକଣ୍ଟାପରି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

Question ୨।
ମାଳିକୁ କ’ଣ ଅଡ଼ୁଆ ?
(କ) ବୋଦା
(ଖ) ମେଣ୍ଢା
(ଗ) ଛେଳି
(ଘ) ଗାଈ
ଉ –
(ଗ) ଛେଳି ।

Question ୩ ।
ମେହେରଙ୍କ ଛବିକୁ ରଖୁବା ପାଇଁ କ’ଣଟିଏ ଦରକାର ପଡ଼ିଲା ?
(କ) ଚଉକିଟିଏ
(ଖ) ଟେବୁଲଟିଏ
(ଗ) ଖଟଟିଏ
(ଘ) ଖଟୁଲିଟିଏ

(ଖ) ଟେବୁଲଟିଏ ।

Question ୪ ।
କଙ୍କାଳ ଓ ଖପୁରିମାନଙ୍କ ସ୍ବାଗତ ଦେଖୁ ସାହିତ୍ୟିକ କ’ଣ ହେଲେ ?
(କ) ଭୟରେ ଥରିଲେ
(ଖ) ଖୁବ୍ ଡରିଗଲେ
(ଗ) ଛାନିଆରେ ହୁରୁଡ଼ିଲେ
(ଘ) ମୁହଁ ବୁଲାଇଦେଲେ
ଉ –
(ଗ) ଛାନିଆରେ ହୁରୁଡ଼ିଲେ ।

Question ୫।
କେଉଁ ଅବିଭକ୍ତ ଜିଲ୍ଲା କବିଙ୍କୁ କ୍ରୋଡ଼ରେ ଧରି ଧନ୍ୟ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ସୁନ୍ଦରଗଡ଼
(ଖ) ସମ୍ବଲପୁର
(ଗ) ମୟୂରଭଞ୍ଜ
(ଘ) କୋରାପୁଟ
ଉ –
(ଖ) ସମ୍ବଲପୁର ।

Question ୬।
ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଆନାଟୋମି ଅଧ୍ୟାପକ ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ସନାତନ ପୁଝାରୀ କେଉଁ ଜିଲ୍ଲାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) କେନ୍ଦୁଝର
(ଖ) କୋରାପୁଟ
(ଗ) ସମ୍ବଲପୁର
(ଘ) କଳାହାଣ୍ଡି
ଉ –
(ଗ) ସମ୍ବଲପୁର ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

Question ୭ |
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କର ‘ପ୍ରଣୟବଲ୍ଲରୀ’ କାବ୍ୟ ଠିକ୍ କେଉଁପରି ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ?
(କ) ଭାଙ୍ଗପରି
(ଖ) ଗଞ୍ଜେଇ ପରି
(ଗ) ଅଫିମ ପରି
(ଘ) ମାଦକଦ୍ରବ୍ୟ ପରି
ଉ –
(ଗ) ଅଫିମପରି ।

Question ୮ |
ଜିଭରେ କ’ଣ ଟିକିଏ ମାରିଦେଲେ ମିଷ୍ଟତା ଦୀର୍ଘକାଳ ଧରି ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ?
(କ) ଗୁଡ଼
(ଖ) ଚିନି
(ଗ) ସାକାରିନ୍
(ଘ) ମହୁ
ଉ –
(ଗ) ସାକାରିନ୍ ।

Question ୯ ।
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କର କେଉଁ କାବ୍ୟ ପଢ଼ିଲେ ମେଲାଲିଆ ହୋଇଯାଇପାରେ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ?
(କ) ତପସ୍ବିନୀ
(ଖ) ପ୍ରଣୟବଲ୍ଲରୀ
(ଗ) ଇନ୍ଦୁମତୀ
(ଘ) କୀତକବଧ
ଉ –
(କ) ତପସ୍ବିନୀ ।

Question ୧୦ ।
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କର କେଉଁ ଲେଖା ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସକମାନଙ୍କୁ କୁଇନାଇନ୍ ପରି ଲାଗିଥିଲା ?
(କ) ଅର୍ଘ୍ୟଥାଳୀ
(ଖ) ଅହଲ୍ୟାପ୍ତବ
(ଗ) ଭାରତୀ – ଭାବନା
(ଘ) ପଦ୍ମିନୀ
ଉ –
(ଗ) ଭାରତୀ-ଭାବନା ।

(ଖ) କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ୧ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧ ।
ପ୍ରତିବର୍ଷ ଓଡ଼ିଶାକୁ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ କିପରି ଆସେ ।
ଉ –
ପ୍ରତିବର୍ଷ ଓଡ଼ିଶାକୁ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ଘଣ୍ଟାକଣ୍ଟା ପରି ଆସେ ।

Question ୨।
ମାଳିକୁ କ’ଣ ଅଡ଼ୁଆ ?
ଉ –
ମାଳିକୁ ଛେଳି ଅଡ଼ୁଆ ।

Question ୩ ।
ଚକଚକିଆ ଟେବୁଲଟିଏ କେଉଁଠାରୁ ଆସିଲା ?
ଉ –
ଚକଚକିଆ ଟେବୁଲଟିଏ ଅପରେସନ୍ କୋଠରିରୁ ଆସିଲା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

Question ୪ ।
ସାହିତ୍ୟିକ ଛାନିଆରେ କାହିଁକି ହୁରୁଡ଼ିଲେ ?
ଉ –
ଘରେ ପଶୁ ନ ପଶୁଣୁ କଙ୍କାଳ ଓ ଖପୁରିମାନଙ୍କ ସ୍ଵାଗତ ଦେଖୁ ସାହିତ୍ୟିକ ଛାନିଆରେ ହୁରୁଡ଼ିଲେ ।

Question ୫।
କିଏ ଆଧୁନିକ ପିଣ୍ଡତତ୍ତ୍ବ ବା ଆନାଟୋମିର ଜନକ ଥିଲେ ?
ଉ –
ହେନେରି ଗ୍ରେ ଆଧୁନିକ ପିଣ୍ଡତତ୍ତ୍ଵ ବା ଆନାଟୋମିର ଜନକ ଥିଲେ ।

Question ୬।
କବି ଗଙ୍ଗାଧର କେଉଁଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୀବନ ସଂଗ୍ରାମରେ ଲିପ୍ତ ଥିଲେ ?
ଉ –
କବି ଗଙ୍ଗାଧର ୪.୪.୧୯୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୀବନ ସଂଗ୍ରାମରେ ଲିପ୍ତ ଥୁଲେ ।

Question ୭ ।
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ସମୟରେ କେଉଁମାନେ ଦେଶର ଶାସକ ଥିଲେ ।
ଉ –
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ସମୟରେ ଗୋରାମାନେ ଦେଶର ଶାସକ ଥିଲେ ।

Question ୮।
ଆମ ଦେଶର ରତ୍ନମାନଙ୍କୁ କିଏ ଖାତିର କରୁନଥିଲେ ?
ଉ –
ଆମ ଦେଶର ରତ୍ନମାନଙ୍କୁ କିଏ ଗୋରାସକମାନେ କରୁନଥିଲେ ।

Question ୯।
ମେହେରଙ୍କ କବିତାରେ ମଧୁରତାକୁ କାହା ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି ।
ଉ –
ମେହେରଙ୍କ କବିତାରେ ମଧୁରତାକୁ ଉତ୍ତର ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଛି ।

Question ୧୦ ।
ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସକମାନଙ୍କୁ କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କର କେଉଁ ଲେଖା କୁଇନାଇନ୍ ପରି ଲାଗିଥିଲା ।
ଉ –
ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସକମାନଙ୍କୁ କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କର ‘ଭାରତୀ ଭାବନା’ ଲେଖା କୁଇନାଇନ୍ ପରି ଲାଗିଥିଲା ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

(ଗ) କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ୨ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ।)

Question ୧।
ଭାବପ୍ରବଣ ଛାତ୍ରମାନେ ମେହେରଙ୍କ ପରି ହେବାପାଇଁ କାହାକୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଭାବପ୍ରବଣ ଛାତ୍ରମାନେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ମେହେରଙ୍କ ପରି ହେବାପାଇଁ ମନେମନେ ସରସ୍ଵତୀଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି ।

Question ୨।
କାହାର ହାତକୁ ନମସ୍କାର କରିବା ଭଙ୍ଗୀରେ ରଖ୍ ସୁତା ବାନ୍ଧି ଦିଆଗଲା ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କଙ୍କାଳ ବା ସ୍କେଲିଟନ୍ ହାତକୁ ନମସ୍କାର କରିବା ଭଙ୍ଗୀରେ ରଖ୍ ସୁତା ବାନ୍ଧି ଦିଆଗଲା ।

Question ୩ ।
ମେହେରଙ୍କ ଛବିଟି କାହାକୁ ଢିରା ଦିଆହୋଇ ଥୁଆଗଲା ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମେହେରଙ୍କ ଛବିଟି ହାଡ଼ଯୋଡ଼ା ଦଣ୍ଡା ବା ସ୍ପ୍ଲୀଣ୍ଟ ଢିରା ଦିଆହୋଇ ଥୁଆଗଲା ।

Question ୪।
କେଉଁ ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଆନାଟୋମି ଅଧ୍ୟାପକ ସନାତନ ପୁଝାରୀ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଆନାଟୋମି ଅଧ୍ୟାପକ ସନାତନ ପୁଝାରୀ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

Question ୫।
କେଉଁ ନିୟମ ପାଳିବାରୁ କବିଙ୍କର ଶରୀର ବେଶ୍ ପୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଆସିଥିଲା ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରାକୃତିକ ନିୟମ ପାଳିବାରୁ କବିଙ୍କର ଶରୀର ବେଶ୍ ପୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଆସିଥିଲା ।

Question ୬।
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ପିତା ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଚୈତନ୍ୟ ମେହେର ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ସେବତୀ ଦେବୀ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

Question ୭ ।
ଶକୁନ୍ତଳା ପାଖରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରିୟମ୍ବଦା ଏବଂ ଅନସୂୟା କାହାପରି ଦେଖାଯା’ନ୍ତି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଶକୁନ୍ତଳା ପାଖରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରିୟମ୍ବଦା ଏବଂ ଅନସୂୟା ଗାଇନାକୋଲଜିଷ୍ଟ ପାଖେ ଦିଓଟି ନର୍ସପରି ଦେଖାଯା’ନ୍ତି ।

Question ୮ |
କେଉଁମାନେ ଗାଇନାକୋଲଜିଷ୍ଟ ପାଖରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇ ନର୍ସ ଭଳି ଦେଖାଯା’ନ୍ତି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଶକୁନ୍ତଳା ପାଖରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରିୟମ୍ବଦା ଓ ଅନସୂୟା ଗାଇନାକୋଲଜିଷ୍ଟ ପାଖରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇ ନର୍ସ ଭଳି ଦେଖାଯା’ନ୍ତି ।

Question ୯ ।
କବିଙ୍କର କେଉଁ ଲେଖାକୁ ବ୍ରୋମାଇଡ୍ ପରି ଅବସାଦକ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କବିଙ୍କର ‘ତପସ୍ବିନୀ’ କାବ୍ୟକୁ ବ୍ରୋମାଇଡ୍ ପରି ଅବସାଦକ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୧୦ ।
କେଉଁ ଦିନ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ଜାଣିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ନମସ୍ୟ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଆଉ ନାହାଁନ୍ତି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ତା ୪-୪-୧୯୨୪ ଦିନ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ଜାଣିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ନମସ୍ୟ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଆଉ ନାହାଁନ୍ତି ।

(ଘ) ଅଳ୍ପ ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୩ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ୩୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(ଲେଖା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ସୂଚନା ପାଇଁ ୧ ନମ୍ବର ଓ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ୨ ନମ୍ବର ।)

Question ୧।
ଭାବପ୍ରବଣ ଛାତ୍ରମାନେ ସରସ୍ଵତୀଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି କାହିଁକି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କୌଣସି ଜୟନ୍ତୀ ସମାରୋହରେ କବି, ସାହିତ୍ୟିକ ତଥା ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରେମୀମାନେ, ଜୟନ୍ତୀପାଳନ କରାଯାଉଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ, ସାହିତ୍ୟ ସାଧନା ଓ କର୍ମମୟ ଜୀବନ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଥା’ନ୍ତି । ସେହିପରି ଅଭିଜ୍ଞ ବକ୍ତାମାନେ ମଧ୍ୟ କୃତୀ ସେହି ସୁଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଭଳି ହେବାକୁ ସରସ୍ଵତୀଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥା’ନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ବିଶ୍ଵାସଥାଏ ସରସ୍ଵତୀଙ୍କର ଦୟାହେଲେ, ସେ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକ ଭାବରେ ଯଶସ୍ବୀ ହୋଇ ପାରିବେ ।

Question ୨।
ଖାଳେଇ ଭିତରେ ମାଛ ଆସି ଛାଏଁ ଛାଏଁ ପଶିଯିବା କଥା କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଖୋଜି ଆଣିବାପାଇଁ ଦାୟିତ୍ବ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ସେମାନେ ଡାକ୍ତରଖାନା ଫାଟକ ପାଖରେ ଦେଖ‌ିଲେ ଜଣେ ସାହିତ୍ୟିକ ପେଟକୁ ଚିପିଧରି, ମୁହଁକୁ ନିସାଡ଼ି ରିକ୍‌ସାରେ ଆସୁଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ଆଉ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କୁ ଖୋଜିବାପାଇଁ ସହର ଭିତରକୁ ଯିବାକୁ ହେଲା ନାହିଁ । ସେମାନେ ସେହି ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କୁ, ‘ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଯାଉଥ’ କହି ନେଇ ଆସିଲେ । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଖାଳେଇ ଭିତରେ ମାଛଆସି ଛାଏଁ ଛାଏଁ ପଶି ଯିବା କଥା କୁହାଯାଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

Question ୩।
ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କର ଜିଭଟା ତାଙ୍କ ଅଲକ୍ଷରେ ନିଜର ଦାନ୍ତମୂଳକୁ ପରୀକ୍ଷା କରି ଦେଖେଲା କାହିଁକି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ଦୁଇଜଣ ଛାତ୍ର ଜଣେ ପେଟମରା ରୋଗୀ ତଥା ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କୁ କହିବୋଲି ଧରି ଆଣିଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ନେଇ ଦାନ୍ତ ଓପଡ଼ା ଚଉକି ଉପରେ ବସାଇ ଦେଲେ । ଏ ଚଉକି ସହ ଆଗରୁ ସେ ପରିଚିତ ଥିଲେ । ତେଣୁ ଅଲକ୍ଷ୍ୟରେ ସାହିତ୍ୟିକ ଜଣକ ତାଙ୍କ ଜିଭଟାକୁ ସବୁ ଦାନ୍ତମୂଳ ଠିକ୍ ଅଛି କି ନାହିଁ ପରୀକ୍ଷା କରି ଦେଖୁଲେ । ଦାନ୍ତଓପଡ଼ା ଚଉକି ଉପରେ ବସିଥିବାରୁ ସେ ଏପରି କରିଥିଲେ ।

Question ୪।
ଚଉକି ଉପରେ ବସିବାକୁ ସାହିତ୍ୟିକ କୁନ୍ଥୁକୁନ୍ଥୁ ହେଉଥିଲେ କାହିଁକି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ‘ଫତୁରାନନ୍ଦ’ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ଜୟନ୍ତୀ ଉତ୍ସବ ପାଳନ ଅବସରରେ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କୁ କୌଣସି ପ୍ରକାର କହିବୋଲି ଧରି ଆଣିଥିଲେ । ସେ ପ୍ରଥମେ ଘର ଭିତରକୁ ପଶୁପଶୁ କଙ୍କାଳଙ୍କୁ ଦେଖ୍ ଛାନିଆ ହୋଇଥିଲେ । ପରେ ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ଦାନ୍ତ ଉପଡ଼ା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚଉକି ଉପରେ ବସିବାକୁ କୁହାଗଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ସେଭଳି ଚଉକି ଉପରେ ବସିବାକୁ କୁନ୍ଥୁକୁନ୍ଥୁ ହୋଇଥିଲେ । କାରଣ କାଳେ ତାଙ୍କର ଦାନ୍ତ ଓପାଡ଼ି ଦେବେ, ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ଆଶଙ୍କା କରିଥିଲେ ।

Question ୫।
କାହାର ମେରୁଦଣ୍ଡର ବକ୍ରତା କାହିଁକି ସାମାନ୍ୟ ବଢ଼ିଯାଇଥିଲା ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ ଅବସରରେ ଡାକ୍ତରୀ ବକ୍ତା ଜଣକ, ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ କହିବା ଅବସରରେ ଏହା କହିଥିଲେ । ଗଙ୍ଗାଧର ଯେହେତୁ ତନ୍ତୁବାୟ ପରିବାରର ଦାୟାଦ ଥିଲେ, ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ବୟନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ରହିବାରୁ ତାଙ୍କର ମେରୁଦଣ୍ଡର ବକ୍ରତା ସାମାନ୍ୟ ବଢ଼ିଯାଇଥିଲା ।

Question ୬ |
କବିଙ୍କର ‘ପ୍ରଣୟବଲ୍ଲରୀ’ କାବ୍ୟକୁ କାହିଁକି ଅଫିମ ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସାଧନା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ଯାଇ, ‘ପ୍ରଣୟ ବଲ୍ଲରୀ’ କାବ୍ୟକୁ ଅଫିମ ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି । ଅଫିମ ନିଶାକୁ ଯେପରି ଛାଡ଼ି ହୁଏନା ବରଂ ବାରମ୍ବାର ଖାଇବାକୁ ହୁଏ ଠିକ୍ ସେହିପରି ‘ପ୍ରଣୟବଲ୍ଲରୀ’ କାବ୍ୟକୁ ବାରମ୍ବାର ପଢ଼ିବାକୁ ହୁଏ । ପୁନଶ୍ଚ ଏଥିରେ ଦୁଷ୍ମନ୍ତ ଓ ଶକୁନ୍ତଳାଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନା ଆକର୍ଷଣୀୟ ହୋଇଛି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି, ଯାହାକି ଅଫିମ ନିଶାଭଳି ମୋହଗ୍ରସ୍ତ କରାଏ ।

Question ୭ ।
‘ଭାଇନମ୍ ଗାଲିସାଇ’’ କ’ଣ ? ଏହା କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ‘ଭାଇନମ୍ ଗାଲିସାଇ’ ଏକ ଔଷଧୀୟ ଦ୍ରବଣ ଯାହା ସେବନ କଲେ ପ୍ରଥମେ ଉତ୍ତେଜନା ପରେ ଅବସାଦ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ । ବକ୍ତା ଜଣକ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ସାରସ୍ଵତ ସାଧନା ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ଯାଇ ‘‘ପ୍ରଣୟବଲ୍ଲରୀ’’ର ଆକର୍ଷଣୀୟତା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି । ସେ କହିଛନ୍ତି, ଯେଉଁ ସ୍ଥାନଟିରେ ଶକୁନ୍ତଳା ଓ ଦୁଷ୍ମନ୍ତଙ୍କ ଭେଟ ବଣ୍ଡିତ ହୋଇଛି ତାହା ଭାଇନମ୍ ଗାଲିସାଇ ପରି ଆକର୍ଷଣୀୟ । ଶକୁନ୍ତଳାଙ୍କର ପତିଗୃହକୁ ଗମନ ଓ ପତିଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ ପାଠକ ମନରେ ସେହିଭାବ ଆଣେ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।

Question ୮ ।
ଆମ ବଣରେ କେଉଁ ସବୁ ଔଷଧୀୟ ବୃକ୍ଷଗୁଡ଼ିକ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇ ରହିଛି ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଡାକ୍ତରୀ ବକ୍ତାଜଣକ ମେହେର ସାହିତ୍ୟରେ ତ୍ରୁଟି ବିଚ୍ୟୁତି ଦେଖାଇବାକୁ ଯାଇ କହିଛନ୍ତି, ମେହେରଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନା ଭଲ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସେଥ‌ିରେ ଔଷଧୀୟ ବୃକ୍ଷଗୁଡ଼ିକର ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇ ନାହିଁ। ଆମ ବଣରେ ପାତାଳଗରୁଡ଼, ସିଙ୍କୋନା, କରାଯାଇଛି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

Question ୯ ।
ମେଲାନ କୋଲିଆ କ’ଣ ? ଏହା କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ମେଲାନ କୋଲିଆ ହେଉଛି ଅବସାଦମୂଳକ ଅସୁସ୍ଥତା । ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟକ୍ତିଜଣକ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ସାରସ୍ଵତ କୃତି ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ଯାଇ, ‘ତପସ୍ବିନୀ’ କାବ୍ୟକୁ ବଡ଼ ମର୍ମନ୍ତୁଦ ଓ ଅବସାଦକ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ସେହି କାବ୍ୟକୁ ବେଶି ପଢ଼ିଲେ ମେଲାନ୍ କୋଲିଆ ହୋଇଯାଇପାରେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୧୦ ।
‘ଭାଇନମ୍ ଇପିକାକ୍‌’ କ’ଣ ? ଏହା କେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କୁହାଯାଇଛି ?
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଭାଇନମ୍ ଇପିକାକ୍ ହେଉଛି ବିଶେଷ ଗୁଣଯୁକ୍ତ ଏକ ଔଷଧୀୟ ଦ୍ରବଣ । ଏହାକୁ ସେବନକଲେ ନିୟମିତ ବ୍ୟବଧାନରେ ଉତ୍ତେଜନା ଓ ଅବସାଦ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ । ଡାକ୍ତରୀ ବକ୍ତା ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ‘ଭାରତୀ-ଭାବନାକୁ’ ଭାଇନମ୍ ଇପିକାକ୍ ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି । ଭାଇନାମ୍ ଇପିକାକର ଦ୍ବିବିଧ କ୍ରିୟାଥ୍‌ଲା ପରି, ଭାରତୀଭାବନାର ଦ୍ବିବିଧ ଅର୍ଥ ଥ‌ିବାରୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସକଙ୍କ ଠାରୁ ମେହେର ରକ୍ଷା ପାଇଯାଇଥିଲେ ।

(ଙ‍) ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ୫ ନମ୍ବର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ୧୫୦ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

Question ୧।
‘ମେଡ଼ିକାଲ୍ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଏକ ରମ୍ୟରଚନା, ଆଲୋଚନା କର ।
ଉ –
ଫତୁରାନନଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ବ୍ୟଙ୍ଗ, ବିଦ୍ରୁପ ଓ ହାସ୍ୟରସରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ବିଶେଷକରି ତାଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଗଳ୍ପ ହାସ୍ୟରସ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ନିଜର ମନ୍ତବ୍ୟଟିକୁ ପ୍ରକାରାନ୍ତରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥା’ନ୍ତି । ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପ ‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୂପ ଗଳ୍ପ । ଗଳ୍ପ ହେଲେ ବି, ଆରମ୍ଭରୁ ଶେଷଯାଏ କଥାକାର ଯେପରି ସରସ ଉକ୍ତିମାନ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି, ତାହାକୁ ଏକ ରମ୍ୟରଚନା ଭାବରେ ଆକଳନ କରାଯାଇପାରେ । ସେ କୌଣସି କଥାକୁ ସିଧାସିଧ ପ୍ରକାଶ ନ କରି ବରଂ ତୁଳନାତ୍ମକ ଚିତ୍ର ଦେଇ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ତୁଳନାଟି ପାଠକ ପ୍ରାଣରେ ରସସିକ୍ତ ବା ରମଣୀୟ ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।

ପ୍ରତିବର୍ଷ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରାଯାଏ ଏବଂ କବି, ସାହିତ୍ୟିକମାନେ ପୂଜ୍ୟପୂଜାର ମାନସିକତା ନେଇ, ମେହେରଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ସାଧନାକୁ ବିଚାର ଆଲୋଚନା କରିଥା’ନ୍ତି । ଏହାଦ୍ୱାରା ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ି ବିଶେଷ ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଏହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି କଥାକାର ଲେଖୁଛନ୍ତି – ‘‘ଘଣ୍ଟାକଣ୍ଟା ପରି ପ୍ରତିବର୍ଷ ଥରେ ଲେଖାଏଁ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଆସେ ।’’ ତରୁଣ ବକ୍ତାମାନେ ଦୁଇ ଚାରିଦିନ ଆଗରୁ କାଦୁଅ ଚିପି କୋଚିଆ ଧରିଲା ପରି, ବିଷୟବସ୍ତୁ ପାଇବା ପାଇଁ ମେହେର ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ ଘାଣ୍ଟିବସନ୍ତ ଓ ଠିକଣା ସମୟରେ ଖାଳେଇ ଭିତରୁ ଘଘାଳ୍ କରି ମାଛଗୁଡ଼ାକ କାଢ଼ି ପକାଇଲା ପରି ପେଟରୁ ମେହେରଙ୍କ ବିଷୟରେ ଜ୍ଞାନଗୁଡ଼ିକ ଓକାଳି ପକାଇବାକୁ ଉହୁଙ୍କି ରହିଥା’ନ୍ତି ।” “ମୋଟ ଉପରେ ଚୋରାବସନ୍ତ ଆସିଲେ ଦେହ ଉଲୁସିଲା ପରି କବି, ସାହିତ୍ୟିକମାନଙ୍କ ଦେହ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ଆଗମନରେ ଉଲୁସି ଉଠେ ।” ଏହିପରି ପ୍ରତ୍ୟେକ କଥାକୁ ସେ ରମଣୀୟ ଭାବେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରିବାକୁ ଡାକ୍ତର, ଡାକ୍ତରୀ ଛାତ୍ରମାନେ ଇଚ୍ଛା କରିଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ପରିବେଶରେ ଯାହା କରିହେବ, ସେପରି ନ କରି ଯଦି ଅନ୍ୟ କେହି କାମକରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତା’ହେଲେ ତାହା ସଫଳ ହେବ ନାହିଁ ।

ଡାକ୍ତରୀ ଛାତ୍ରମାନେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରିବାକୁ ଯାଇ ସେଭଳି ପରିବେଶ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ନିହାତି ଅପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ମନେ ହୋଇଛି । ସଭାଗୃହକୁ ସଜାଇବାପାଇଁ ଫାଟକ ପାଖରେ କଙ୍କାଳକୁ ନମସ୍କାର ଭଙ୍ଗୀରେ ରଖୁବା, ମୁଣ୍ଡର ହାଡ଼ ଥୋଇ ତା’ ତଳକୁ ସ୍ବାଗତମ୍ ଲେଖୁ, ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଯାଇ ଜଣେ ପେଟରୋଗୀକୁ ଆଣିବା, ସଭାଗୃହକୁ ରକ୍ତକଣିକାର ବଡ଼ ବଡ଼ ରଙ୍ଗୀନ୍ କାନ୍ଥ ଛବିକୁ ଟଙ୍ଗାଇବା, ସଭାପତିଙ୍କ ପାଇଁ ଦାନ୍ତ ଓପଡ଼ା ଚେୟାର ରଖିବା, ଟେବୁଲ ଉପରେ ଫୁଲଦାନୀ ବଦଳରେ ଭୃଣସାଇତା ହୋଇଥିବା କାଚ ବୁୟମ୍ ରଖିବା ଏବଂ ସଭାରେ ଯେଉଁ ଡାକ୍ତରମାନେ ବକ୍ତା ଭାବରେ ମେହେରଙ୍କୁ ଭିନ୍ନ ଭାବରେ ଚିତ୍ରଣ କରିବା, ସବୁଗୁଡ଼ିକ ନିହାତି ହାସ୍ୟରସାତ୍ମକ । ଗାଳ୍ପିକ ଏସବୁ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ସାହିତ୍ୟ ସଭା ନିହାତି ଅବାନ୍ତର ।

ଉକ୍ତ ଗଳ୍ପଟିରେ ନିଜର ହାସ୍ୟରସାତ୍ମକ ଭାବକୁ, ଗାଳ୍ପିକ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

Question ୨।
ମେଡ଼ିକାଲ୍ କଲେଜରେ ଡାକ୍ତରୀ ଛାତ୍ରମାନେ କିପରି ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କଲେ ?
ଉ –
ଗାଳ୍ପିକ ଫତୁରାନନ୍ଦ ଜଣେ ହାସ୍ୟରସାତ୍ମକ କଥାକାର ଭାବରେ ପରିଚିତ । ସେ ତାଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗଳ୍ପରେ ବ୍ୟଙ୍ଗ ଓ ହାସ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ସମାଜର ଦୁର୍ବଳ ଦିଗକୁ ଆକ୍ଷେପ କରନ୍ତି । ବାହାରକୁ କେବଳ ହାସ୍ୟରସର ଭାବ ରହିଥିଲେ ବି, ସମାଜର ତ୍ରୁଟି ସୁଧାରିବା ହିଁ ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପର ମୂଳଲକ୍ଷ୍ୟ । ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ, ଡାକ୍ତରମାନେ ସାହିତ୍ୟ ସଭାକଲେ କିମ୍ବା କୌଣସି ବିଶେଷ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକଙ୍କର ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କଲେ, ସେଥିରେ ସେମାନେ ସଫଳ ହୋଇପାରନ୍ତି ନାହିଁ ବୋଲି ସେ ପ୍ରକାରାନ୍ତରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ।

‘କାଉ ଧାନ ଖାଇବା ଦେଖୁ ବଗ ଧାନ ଖାଇଲାପରି’ କିମ୍ବା ‘ଓଧ ସାଙ୍ଗରେ ଭୁଆଁ ବିରାଡ଼ି ବାଇ’ ହେଲାପରି ଥରେ ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜର ଡାକ୍ତରୀ ଛାତ୍ରମାନେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରିବାକୁ ସ୍ଥିରକଲେ । ସେମାନେ ପୂରାଦମ୍ରେ ଲାଗିପଡ଼ିଲେ । ସଭାର ଆୟୋଜନ କରାଗଲା । ସେମାନେ ତାଙ୍କର ଅଧ୍ୟାପନା କୋଠରୀକୁ ସଭାଗୃହ ଭାବରେ ସଜାଇ ଦେଲେ । ହଲର ଫାଟକ ଦୁଇ ପାଖରେ ଯୋଡ଼ାଏ କଙ୍କାଳକୁ ଠିଆ କରାଇ ଦେଲେ । ଉଭୟ କଙ୍କାଳର ହାତକୁ ନମସ୍କାର କରିବା ଭଙ୍ଗୀରେ ରଖ୍ ସୁତା ବାନ୍ଧି ଦିଆଗଲା । ମୁଣ୍ଡ ଉପରକୁ ଦୁଇଟା ଜାନୁହାଡ଼ ଛକି ପକାଇ ତା’ ଆଗକୁ ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡହାଡ଼ ରଖେଦେଲେ । ସେହି ମୁଣ୍ଡ ହାଡ଼ ତଳକୁ ସେମାନେ ‘ସ୍ବାଗତମ୍’ ଲେଖ୍ ଦେଇଥିଲେ ।

ଘର ଭିତରକୁ ସଜାଇବାକୁ ଯାଇ, ରକ୍ତ କଣିକାର ବଡ଼ ବଡ଼ ରଙ୍ଗୀନ୍ କାନ୍ଥଛବି ସବୁ ଚାରିପାଖେ ମାରିଦେଲେ । ମେହେରଙ୍କ ଛବିକୁ ସେମାନେ ଅପରେସନ୍ ଟେବୁଲ୍ ଉପରେ ଗଳ୍‌କନା ପକାଇ ଠିଆ କରାଇଦେଲେ । ସଭାପତିଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଭଲ ଚେୟାର ଦରକାର ପଡ଼ିବାରୁ, ଦାନ୍ତଭଙ୍ଗା ଘରୁ ଦାନ୍ତଭଙ୍ଗା ଚୌକିଟି ଆଣି ଥୋଇଦେଲେ । ସଜାସଜି ପରେ ଦୁଇଜଣ ଛାତ୍ର ସାହିତ୍ୟିକ ଭାବରେ ଜଣେ ପେଟ ରୋଗୀକୁ ନେଇ ଆସିଲେ । ସଭାପତି ଜଣକ ଏଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦେଖୁ ମନେ ମନେ ଛାନିଆଁ ହୋଇଗଲେ ବି କୁନ୍ଥୁକୁନ୍ଥୁ ହୋଇ, ଚୌକି ଉପରେ ବସିଲେ ।

ଏହାପରେ ଡାକ୍ତରମାନେ ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଭାଷଣ ଦେଲେ । ସେମାନେ ମେହେରଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ଓ ସାରସ୍ଵତ ଜୀବନକୁ ସେମାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ଅନୁଯାୟୀ ବିଚାର ଆଲୋଚନା କଲେ । ଯେହେତୁ ସେମାନେ ରୋଗ, ରୋଗୀ ଓ ଔଷଧ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ରହିଥିଲେ, ସେହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସେମାନେ ଅନୁରୂପ ବିଚାରଧାରା ପରିପ୍ରକାଶ କଲେ ।

ଶେଷରେ ସଭାପତିଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ ମଧ୍ଯ ଥିଲା ସଭାର ଅନୁରୂପ । ସେ କହିଥିଲେ, ‘ସାହିତ୍ୟରେ ଯଦି କେଉଁଠାରେ କିଛି କ୍ଷତହୁଏ, ତେବେ ଆପଣମାନେ ନିଶ୍ଚୟ ତାକୁ ଲୋସନ୍ ପାଣିରେ ଧୋଇ ଗଜ୍ ବ୍ୟାଣ୍ଡେଜ୍‌ରେ ବାନ୍ଧିଦେବେ, ଏଥରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ।’’ ତାଙ୍କର ପେଟରୋଗ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଷ୍ଟ୍ରେଚର୍‌ରେ ମେଡ଼ିକାଲ ୱାର୍ଡ଼କୁ ନିଆଯାଇଥିଲା ।

ଏହିସବୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଚାର କରି ଦେଖ‌ିଲେ ଗଳ୍ପଟିକୁ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ନେଇ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି ।

Question ୩ ।
ତୁମ ପଠିତ ଗଳ୍ପଟି ପରିକଳ୍ପନାରେ ଫତୁରାନନ୍ଦଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କର ।
ଉ –
‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର ଓରଫ ଫତୁରାନନ୍ଦଙ୍କର ଏକ ଅନବଦ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି । କଥାକାର ବୃତ୍ତିରେ ଡାକ୍ତର ଥିଲେ । ସେ ଡାକ୍ତରୀ ପାଠ ପଢ଼ି ଡାକ୍ତରୀ ବୃତ୍ତିକୁ ଆପଣେଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲେ ବି ପ୍ରବୃତ୍ତିରେ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ସାହିତ୍ୟ ସାଧକ । ସାହିତ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଜୀବନକୁ ଚିକିତ୍ସା କରିବାଭଳି ଏକ ନୂତନ ଆଦର୍ଶକୁ ସେ ଅଙ୍ଗୀକାର କରିନେଇଥିଲେ । ହସ ଓ ବ୍ୟଙ୍ଗଭଳି ଉପାଦାନକୁ ସାହିତ୍ୟ ରଚନାର ସର୍ବୋତ୍ତମ ବିଭବ ଭାବରେ ସେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଯଦି ଡାକ୍ତର ଓ ଡାକ୍ତରୀଛାତ୍ରମାନେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରନ୍ତି, ତା’ହେଲେ ସେମାନଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ କେବେବି କବି, ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ ଭଳି ହେବ ନାହିଁ । ବରଂ ସେମାନଙ୍କ ଅଭ୍ୟାସ ଓ ବୃଦ୍ଧିକୁ ନେଇ ମେହେରଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ଓ ସାରସ୍ବତ ଜୀବନକୁ ଅନୁଶୀଳନ କରିବେ ।

କବି ବଳଦେବ ରଥ ‘ଜଗତେ କେବଳ’ କବିତାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, ଯିଏ ଯାହା, ସିଏ ତାହାହିଁ ହୋଇ ରହବା ଉଚିତ୍ । କାରଣ ସବୁ ମଣିଷଙ୍କର ବିଚାରଧାରା ସମାନ ନୁହେଁ କିମ୍ବା ସବୁ ବୃତ୍ତିର ମଣିଷ କେବେବି ସବୁକାମକୁ ଯଥାଯଥ ଭାବରେ ସମାପନ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ସେହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ରୋଗୀ, ରୋଗ ଓ ଔଷଧକୁ ନେଇ ସଦାସର୍ବଦା ଚିନ୍ତା କରୁଥିବା ଡାକ୍ତରମାନେ ଯଦି ଜୟନ୍ତୀ ସଭାରେ ଅଭିଭାଷଣ ଦିଅନ୍ତି, ତା’ହେଲେ ସେମାନେ ନିଶ୍ଚୟ ରୋଗୀ, ରୋଗ ଓ ଔଷଧ କଥାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବେ ।

ଡାକ୍ତର ଓ ଡାକ୍ତରୀଛାତ୍ରମାନେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀପାଳନ କରିବାକୁ ସ୍ଥିରକଲେ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପରି ଏକ ସଭାର ଆୟୋଜନ କଲେ । ଡାକ୍ତରଖାନା ପରିବେଶରେ ଯେଉଁ ସବୁ ଜିନିଷ ମିଳେ, ସେହି ସବୁ ଜିନିଷକୁ ନେଇ ସେମାନେ ସଭାଗୃହକୁ ସଜାଇ ଦେଲେ । ସଭାପାଇଁ ଟେବୁଲ୍ ଭାବରେ ସେମାନେ ଅପରେସନ୍ ଟେବୁଲ୍‌କୁ ବ୍ୟବହାର କଲେ । ଟେବୁଲ୍ ଉପରେ ପକାଇବା ପାଇଁ ଗଜକନା ଆଣିଥିଲେ । ସଭାପତିଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଭଲ ଚୌକି ଦରକାର ପଡ଼ିବାରୁ ସେମାନେ, ଦାନ୍ତଭଙ୍ଗା ରୁମ୍ଭରୁ ଦାନ୍ତଭଙ୍ଗା ଚୌକି ଆଣିଥିଲେ । ଟେବୁଲ୍ ଉପରେ ଫୁଲଦାନୀ ନ ମିଳିବାରୁ, ଫୁଲଦାନୀ ବଦଳରେ ଭୃଣ ସାଇତା ହୋଇଥିବା କେତେଗୁଡ଼ିଏ କାଚର ବୁୟମ୍ ଆଣି ରଖିଦେଲେ ।

ଏକ ପେଟରୋଗୀକୁ ସଭାପତି ଆସନରେ ବସାଇ ସାରିବା ପରେ, ବକ୍ତାମାନେ ବକ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ । ବକ୍ତାମାନେ ମେହେରଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ, ବର୍ଣ୍ଣନା କରି, ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟର ଅଭାବ ଯୋଗୁ, ତାଙ୍କ ଶରୀର ପୁଷ୍ପ ନ ଥିଲା । ଖେଳୁ ଖେଳୁ ତାଙ୍କର ଅସ୍ଥି ଚଡ଼କି ଯାଇଥିଲା, ଯୁବାବସ୍ଥା ବେଳକୁ ସବୁ ଠିକ୍ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା । ସେହିପରି ସାରସ୍ଵତ ସାଧନା ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରଣୟବଲ୍ଲରୀ, ତପସ୍ବିନୀ ଓ ଭାରତୀ ଭାବନାକୁ ଡାକ୍ତରୀ ଔଷଧ ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ।

କେଉଁ ପରିବେଶରେ କିପରି ମାନସିକତା ପରିପ୍ରକାଶ ପାଏ, କଥାକାର ତାହାହିଁ ଦେଖାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

Question ୪।
ହାସ୍ୟାଦ୍ଦୀପକ ତଥା କୌତୂହଳ ପ୍ରଦ ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ଭାବରେ ‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଗଳ୍ପର ସାର୍ଥକତା ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର ବା ଫତୁରାନନ୍ଦଙ୍କର ‘ମେଡ଼ିକାଲ୍ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ । ଏଥିରେ ହାସ୍ୟ ଓ ବ୍ୟଙ୍ଗ ମାଧ୍ୟମରେ କଥାକାର ସମାଜର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗକୁ ଦେଖାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । ହାସ୍ୟରସର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ହସ ସୃଷ୍ଟି, ଯାହାକି ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପର ଆରମ୍ଭରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେହି ଭାବଧାରା ପରିପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ଫତୁରାନନ୍ଦ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସୃଷ୍ଟିରେ ଏହିଭଳି ଶୈଳୀ ଅନୁସରଣ କରିଛନ୍ତି ।

ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ ଉତ୍ସବ ପୂର୍ବରୁ ବକ୍ତାମାନେ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପୁସ୍ତକ ଦେଖ୍, ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଭାଷଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥା’ନ୍ତି ଏବଂ ସଭାରେ ତାହାକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥା’ନ୍ତି । ତାହାକୁ ବର୍ଣନା କରି କଥାକାର ଲେଖୁଛନ୍ତି – “ତରୁଣ ବକ୍ତାମାନେ ଦୁଇ ଚାରିଦିନ ଆଗରୁ କାଦୁଅ ଚିପି କୋଚିଆ ଧରିଲା ପରି, ବିଷୟବସ୍ତୁ ପାଇବା ପାଇଁ ମେହେର ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ ଘାଣ୍ଟି ବସନ୍ତି ଓ ଠିକଣା ସମୟରେ ଖାଳେଇ ଭିତରୁ ଘଘାଳ କରି ମାଛଗୁଡ଼ାକ କାଢ଼ି ପକାଇଲା ପରି ପେଟରୁ ମେହେରଙ୍କ ବିଷୟର ଜ୍ଞାନଗୁଡ଼ିକ ଓକାଳି ପକାଇବାକୁ ଉହୁଙ୍କି ରହିଥା’ନ୍ତି । ବୟସ୍କ ବକ୍ତାମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ସେ କହିଛନ୍ତି – “ବୁଢ଼ା ଧୋକଡ଼ା ବକ୍ତାମାନେ ମେହେରଙ୍କୁ କିପରି ନୂଆ ଭାବରେ ସଜାଇ ଲୋକଙ୍କୁ ଦେଖାଇବେ, ସେଥିଲାଗି ନିଜ ନିଜ ମୁଣ୍ଡକୁ ଦହିହାଣ୍ଡି ମଜ୍ଜିଲା ପରି ମଛିବାରେ ଲାଗିପଡ଼ନ୍ତି ।” ଜଣେ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ସେଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଲେଖକ ଲେଖୁଛନ୍ତି – “ଯେଉଁ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କର ପେଟମରା ଥୁବ ଓ ଖେଞ୍ଚ୍ ହେଉଥବ, ତାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ମାତ୍ରେ ଧାଇଁ ଆସିବ । ବେଶି ଖୋଜିବାକୁ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ, କାରଣ ଅଧିକାଂଶ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କର ପେଟକୁ ମାରେ ।”

ସଭାଗୃହକୁ ଡାକ୍ତରୀ ଛାତ୍ରମାନେ ସଜାଇବାକୁ ଯାଇ, କଙ୍କାଳମାନଙ୍କୁ ହାତଯୋଡ଼ିବା, ମଣିଷ ମୁଣ୍ଡହାଡ଼ ଉପରେ ସ୍ବାଗତମ୍ ଲେଖା ଦେଖିଲା ପରେ, କେତେକ ଯାହା କହିଥିଲେ, ତାହା ନିହାତି ହାସ୍ୟାଦ୍ଦୀପକ । “ପାଖରେ ଠିଆ ହୋଇ ଦେଖୁଥ‌ିବା କେତେକ ବାହାର ଲୋକ ଗୁଣୁଗୁଣୁ ହୋଇ କହୁଥା’ନ୍ତି ।” ‘ଅଳପେଇସେ ଯମ ଘରକୁ ସ୍ଵାଗତ କରୁଛନ୍ତି, ଭାବରେ ଆଣିଥିଲେ । ସେହି ଅତିଥ୍‌ଙ୍କୁ ଦାନ୍ତଭଙ୍ଗା ଚୌକିରେ ବସିବାକୁ କହିବାରୁ ତାଙ୍କର ଅବସ୍ଥା ସଂପର୍କରେ କଥାକାର କୋଉ ବୋକଡ଼ ଜାଣୁ ଜାଣୁ ତା’ ଭିତରକୁ ପଶିବ ?” ଘରସଜା ଭଳି ଜଣେ ପେଟମରା ରୋଗୀକୁ ସେ ସଭାପତି ଭାବରେ ଆଣିଥିଲେ । ସେହି ଅତିଥ୍‌ଙ୍କୁ ଦାନ୍ତଭଙ୍ଗା ଚୌକିରେ ବସିବାକୁ କହିବାରୁ ତାଙ୍କର ଅବସ୍ଥା ସଂପର୍କରେ କଥାକାର ଲେଖୁଛନ୍ତି – “ଆଉ ସହର ଭିତରକୁ ଯିବାକୁ ଦରକାର ପଡ଼ିଲା ନାହିଁ । ଦୈବ ଅନୁକୂଳ ହେଲେ ସିନା ଏମିତି ଖାଳେଇ ଭିତରେ ମାଛ ଆସି ଛାଏଁ ଛାଏଁ ପଶିଯାଏ । X X X ଏ ଚଉକି ସହ ଆଗରୁ ଥରେ ସେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଅଲକ୍ଷ୍ୟରେ ତାଙ୍କ ଜିଭଟା ସବୁ ଦାନ୍ତମୂଳ ଠିକ୍ ଅଛି କି ନା ତାହା ପରୀକ୍ଷା କରି ଦେଖୁନେଲେ ।”

ଗଳ୍ପର ଆରମ୍ଭରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ପ୍ରକାର ତୁଳନାତ୍ମକ ବର୍ଣ୍ଣନା ଦେଇ ଗଳ୍ପଟିକୁ ସରସ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । ଫତୁରାନନ୍ଦ ଅନୁରୂପ ଶୈଳୀରେ ତାଙ୍କର ସମଗ୍ର ଗଳ୍ପ ସୃଷ୍ଟିକୁ ମହିମା ମଣ୍ଡିତ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୫।
ତୁମ ପଠିତ ଗଳ୍ପ ଅବଲମ୍ବନରେ ଫତୁରାନନ୍ଦଙ୍କର ସାହିତ୍ୟ ଶୈଳୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କର ।
ଉ –
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର ବା ଫତୁରାନନ୍ଦଙ୍କର ‘ମେଡ଼ିକାଲ୍ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ । ଏଥିରେ ହାସ୍ୟ ଓ ବ୍ୟଙ୍ଗ ମାଧ୍ୟମରେ କଥାକାର ସମାଜର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗକୁ ଦେଖାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । ହାସ୍ୟରସର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ହସ ସୃଷ୍ଟି, ଯାହାକି ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପର ଆରମ୍ଭରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେହି ଭାବଧାରା ପରିପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ଫତୁରାନନ୍ଦ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସୃଷ୍ଟିରେ ଏହିଭଳି ଶୈଳୀ ଅନୁସରଣ କରିଛନ୍ତି ।

ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ ଉତ୍ସବ ପୂର୍ବରୁ ବକ୍ତାମାନେ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପୁସ୍ତକ ଦେଖ୍, ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଭାଷଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥା’ନ୍ତି ଏବଂ ସଭାରେ ତାହାକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥା’ନ୍ତି । ତାହାକୁ ବର୍ଣନା କରି କଥାକାର ଲେଖୁଛନ୍ତି – “ତରୁଣ ବକ୍ତାମାନେ ଦୁଇ ଚାରିଦିନ ଆଗରୁ କାଦୁଅ ଚିପି କୋଚିଆ ଧରିଲା ପରି, ବିଷୟବସ୍ତୁ ପାଇବା ପାଇଁ ମେହେର ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ ଘାଣ୍ଟି ବସନ୍ତି ଓ ଠିକଣା ସମୟରେ ଖାଳେଇ ଭିତରୁ ଘଘାଳ କରି ମାଛଗୁଡ଼ାକ କାଢ଼ି ପକାଇଲା ପରି ପେଟରୁ ମେହେରଙ୍କ ବିଷୟର ଜ୍ଞାନଗୁଡ଼ିକ ଓକାଳି ପକାଇବାକୁ ଉହୁଙ୍କି ରହିଥା’ନ୍ତି । ବୟସ୍କ ବକ୍ତାମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ସେ କହିଛନ୍ତି – “ବୁଢ଼ା ଧୋକଡ଼ା ବକ୍ତାମାନେ ମେହେରଙ୍କୁ କିପରି ନୂଆ ଭାବରେ ସଜାଇ ଲୋକଙ୍କୁ ଦେଖାଇବେ, ସେଥିଲାଗି ନିଜ ନିଜ ମୁଣ୍ଡକୁ ଦହିହାଣ୍ଡି ମଜ୍ଜିଲା ପରି ମଛିବାରେ ଲାଗିପଡ଼ନ୍ତି ।” ଜଣେ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ସେଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଲେଖକ ଲେଖୁଛନ୍ତି – “ଯେଉଁ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କର ପେଟମରା ଥୁବ ଓ ଖେଞ୍ଚ୍ ହେଉଥବ, ତାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ମାତ୍ରେ ଧାଇଁ ଆସିବ । ବେଶି ଖୋଜିବାକୁ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ, କାରଣ ଅଧିକାଂଶ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କର ପେଟକୁ ମାରେ ।”

ସଭାଗୃହକୁ ଡାକ୍ତରୀ ଛାତ୍ରମାନେ ସଜାଇବାକୁ ଯାଇ, କଙ୍କାଳମାନଙ୍କୁ ହାତଯୋଡ଼ିବା, ମଣିଷ ମୁଣ୍ଡହାଡ଼ ଉପରେ ସ୍ବାଗତମ୍ ଲେଖା ଦେଖିଲା ପରେ, କେତେକ ଯାହା କହିଥିଲେ, ତାହା ନିହାତି ହାସ୍ୟାଦ୍ଦୀପକ । “ପାଖରେ ଠିଆ ହୋଇ ଦେଖୁଥ‌ିବା କେତେକ ବାହାର ଲୋକ ଗୁଣୁଗୁଣୁ ହୋଇ କହୁଥା’ନ୍ତି ।” ‘ଅଳପେଇସେ ଯମ ଘରକୁ ସ୍ଵାଗତ କରୁଛନ୍ତି, ଭାବରେ ଆଣିଥିଲେ । ସେହି ଅତିଥ୍‌ଙ୍କୁ ଦାନ୍ତଭଙ୍ଗା ଚୌକିରେ ବସିବାକୁ କହିବାରୁ ତାଙ୍କର ଅବସ୍ଥା ସଂପର୍କରେ କଥାକାର କୋଉ ବୋକଡ଼ ଜାଣୁ ଜାଣୁ ତା’ ଭିତରକୁ ପଶିବ ?” ଘରସଜା ଭଳି ଜଣେ ପେଟମରା ରୋଗୀକୁ ସେ ସଭାପତି ଭାବରେ ଆଣିଥିଲେ । ସେହି ଅତିଥ୍‌ଙ୍କୁ ଦାନ୍ତଭଙ୍ଗା ଚୌକିରେ ବସିବାକୁ କହିବାରୁ ତାଙ୍କର ଅବସ୍ଥା ସଂପର୍କରେ କଥାକାର ଲେଖୁଛନ୍ତି – “ଆଉ ସହର ଭିତରକୁ ଯିବାକୁ ଦରକାର ପଡ଼ିଲା ନାହିଁ । ଦୈବ ଅନୁକୂଳ ହେଲେ ସିନା ଏମିତି ଖାଳେଇ ଭିତରେ ମାଛ ଆସି ଛାଏଁ ଛାଏଁ ପଶିଯାଏ । X X X ଏ ଚଉକି ସହ ଆଗରୁ ଥରେ ସେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲେ । ଅଲକ୍ଷ୍ୟରେ ତାଙ୍କ ଜିଭଟା ସବୁ ଦାନ୍ତମୂଳ ଠିକ୍ ଅଛି କି ନା ତାହା ପରୀକ୍ଷା କରି ଦେଖୁନେଲେ ।”

ଗଳ୍ପର ଆରମ୍ଭରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ପ୍ରକାର ତୁଳନାତ୍ମକ ବର୍ଣ୍ଣନା ଦେଇ ଗଳ୍ପଟିକୁ ସରସ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । ଫତୁରାନନ୍ଦ ଅନୁରୂପ ଶୈଳୀରେ ତାଙ୍କର ସମଗ୍ର ଗଳ୍ପ ସୃଷ୍ଟିକୁ ମହିମା ମଣ୍ଡିତ କରିଛନ୍ତି ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

କବି ପରିଚିତି :

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ହାସ୍ୟରସ ସ୍ରଷ୍ଟା ଫତୁରାନନ୍ଦ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଆସନର ଅଧିକାରୀ । ତାଙ୍କର ସାରସ୍ବତ ସାଧନା ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ସମାଜର ବହୁ କୁସଂସ୍କାର ବିରୋଧରେ କୁଠାରଘାତ କରିଛନ୍ତି । ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାଭାଷୀ ହାସ୍ୟରସର ପ୍ରଣେତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ଯଥେଷ୍ଟ ଖ୍ୟାତି ରହିଛି । ଫଳସ୍ଵରୂପ ତାଙ୍କର ଅନେକ ଗଳ୍ପ ବହୁ ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଅନ୍ତବାଦ ହୋଇ ସଫଳତା ଲାଭକରିଛି ।

ଫତୁରାନନ୍ଦଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ନାମ ଡାକ୍ତର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର । ମାତ୍ର ହାସ୍ୟରସର ସ୍ରଷ୍ଟା ହେବାପରେ ସେ ନିଜକୁ ଲେଖା ମାଧ୍ୟମରେ ଫତୁରାନନ୍ଦ ବୋଲି ପରିଚିତ କରାଇଥିଲେ । ସେ କଟକ ସହରର ଝାଞ୍ଜିରୀ ମଙ୍ଗଳା ଅଞ୍ଚଳରେ ପିତା ବିଦ୍ୟାଧର ମିଶ୍ର ଏବଂ ମାତା ସୁଭଦ୍ରା ଦେବୀଙ୍କ ଔରସରୁ ୧୯୧୫ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପେଶାରେ ସେ ଚିକିତ୍ସକ ଥିଲେ ବି ନିଶାରେ ଥିଲେ ସାହିତ୍ୟିକ ।

ଫତୁରାନନ୍ଦ ଧନ ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟ ଭିତରେ ବଢ଼ିଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ତାଙ୍କ ପିତାମାତାଙ୍କର ଏକମାତ୍ର ସନ୍ତାନ । ମାତ୍ର ଭାଗ୍ୟର ନିର୍ମମ ଚାବୁକ ପ୍ରହାରରେ ସେ ନିଃସ୍ବ ଓ ଅସହାୟ ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ଅସରନ୍ତି ଦୁଃଖ, ଅକଳନ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଭିତରେ ପୋଡ଼ିଜଳି ଶୁଦ୍ଧ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଜାଜୁଲ୍ୟମାନ ହେଲାପରି ହସିବା ଓ ହସେଇବା ତାଙ୍କର ଏକ ଅପୂର୍ବ ଏକାନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଥିଲା । ନିଜର ଦୁଃଖ ଯେତେ ନିଷ୍ଠୁର, ଯେତେ ଅସହ୍ୟ ହୋଇଥାଉ ପଛକେ ଅନ୍ୟର ଆଖ୍ୟାରେ ଲୁହଟୋପାଏ ଦେଖ‌ିଲେ ସେ ତା’ପ୍ରତି ସହାନୁଭୂତିଶୀଳ ହୋଇ ଉଠୁଥିଲେ । ତା’ପ୍ରତି ଦରଦ ପ୍ରକାଶ କରି ତା’କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଆଗେଇ ଆସୁଥିଲେ ।

ଫତୁରାନନ୍ଦ ଚାଟଶାଳୀରୁ ବିଦ୍ୟା ଆରମ୍ଭକରି ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କଲେଜିଏଟ୍ ସ୍କୁଲରେ ପାଠ ପଢ଼ିଥିଲେ । କଲେଜିଏଟ୍ ସ୍କୁଲରେ ବିଦ୍ୟାଶିକ୍ଷା ପରେ ସେ ମେଡ଼ିକାଲ ସ୍କୁଲରେ ନାମ ଲେଖାଇଥିଲେ । ଜଣେ ଡାକ୍ତର ହୋଇ ରୋଗୀସେବା କରିବାରେ ଆଶା କରିଥିଲେ ତାଙ୍କର ଜେଜେବାପା । ସେ ଡାକ୍ତରୀ ପାର୍ଶ୍ଵକଲେ ମାତ୍ର ରୋଗୀସେବା କରିପାରିଲେ ନାହିଁ । ବରଂ ଶରୀର ସେବା ଅପେକ୍ଷା ମନସେବା ଅର୍ଥାତ୍ ଅନ୍ୟମୁହଁରେ ହସ ଭରିଦେବାର ଯୋଜନା କରି ହାସ୍ୟରସର ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିକଲେ । ଅନ୍ୟର ମନକୁ ଉତ୍‌ଫୁଲ୍ଲିତ କରିବାର ସଂକଳ୍ପ ନେଲେ ଏବଂ ସେଥ‌ିରେ ସିଦ୍ଧି ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ ।

ହାସ୍ୟ ଓ ବ୍ୟଙ୍ଗ ତାଙ୍କ ଲେଖାର ମୂଳଥିଲା । ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ନିଜେ ସ୍ଵୀକାର କରି କହିଛନ୍ତି – ‘ଦୁଃଖରୁ ନିଷ୍କୃତ ପାଇଁ ତାକୁ ବ୍ୟଙ୍ଗକରି ନିଜେ ହସିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲେ । କ୍ରମେ ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବେଶି ହୋଇଗଲେ ତାହା ଉଚ୍ଛୁଳି ପଡ଼ି ସାହିତ୍ୟରୂପରେ ଦେଖାଯାଏ । ଫତୁରାନନ୍ଦ ଯେଉଁ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଛନ୍ତି, ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି – ‘ନାକଟା ଚିତ୍ରକର (ଉପନ୍ୟାସ) – ୧୯୫୦, ‘ନିଲଠାକବି’ ‘କବିତା’, ‘ସାହିତ୍ୟ ଚାଷ’ (ଗଳ୍ପ) ୧୯୫୯, ‘ହେରେସା’ (ଗଳ୍ପ), ‘ବିଦୂଷକ’ (ଗଳ୍ପ) ୧୯୬୩, ‘ମଙ୍ଗଳବାରିଆ ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ’ (ଗଳ୍ପ) ୧୯୬୩, ‘ହସକୁରା’ (ଗଳ୍ପ) – ୧୯୭୨, ‘ବୃହତ୍‌ଭାଣ୍ଡ’ (ଗଳ୍ପ) – ୧୯୭୭, ‘ଅମୃତବେହିଆ’ (ଗଳ୍ପ) ୧୯୭୭, ‘ଭୋଟ୍’, (ଗଳ୍ପ) – ୧୯୮୦, ‘ଗମାତ୍’ (ଗଳ୍ପ) – ୧୯୮୨, ନିଦ୍ରା ବେହେଲା (ଗଳ୍ପ) – ୧୯୮୨, ‘ଫମାଲୋଚନା’ (ହାସ୍ୟରଚନା) – ୧୯୮୨, ‘କଲିକତି ଚେଙ୍କ’ (ନାଟକ) – ୧୯୮୨, ‘ଥଟଲିବାଜା’ (ଗଳ୍ପ) – ୧୯୮୨, ‘ନବଜିଆ’ (ଗଛ) ୧୯୮୩, ‘ସାହିତ୍ୟ ବେଉଷଣ’ (ଗଛ) – ୧୯୮୩, ‘ସାହିତ୍ୟ ବଛାବଛି’ (ଗଳ୍ପ) – ୧୯୮୪, ‘ମୋ ଫୁଟାଢଙ୍ଗାର କାହାଣୀ’ (ଆତ୍ମଜୀବନୀ) ଇତ୍ୟାଦି ।

ଓଡ଼ିଆ ଗଳ୍ପ ରଚନାରେ ହାସ୍ୟ ଓ ବ୍ୟଙ୍ଗର ଅପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦୀ ସମ୍ରାଟ ଫତୁରାନନ୍ଦ । ତାଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗଳ୍ପରେ ଗାଳ୍ପିକ ବକ୍ତବ୍ୟର ସ୍ପଷ୍ଟତା । ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଦର୍ଶନର ପରିପକ୍ବତାର ସ୍ପଷ୍ଟ ଆଭାସ ମିଳିଥାଏ । ନିହାତି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଓ ନିଜସ୍ଵ ଅନୁଭୂତିକୁ ନେଇ ସେ ରଚନା କରୁଥିଲେ ଗଳ୍ପ । ସୁତରାଂ ତାଙ୍କର ଗଳ୍ପଥିଲା ହୃଦୟସ୍ପର୍ଶୀ ଓ ମନନଧର୍ମୀ । ତାଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଗଳ୍ପ ସଙ୍କଳନରେ ଏହାର ସତ୍ୟତା ପ୍ରମାଣିତ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

ଗଳ୍ପର ସାରକଥା :

ଫତୁରା ନନ୍ଦ ଓରଫ ରାମତନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ରଙ୍କର ‘ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ’ ଏକ ହାସ୍ୟରସାମ୍ୟକ ଲଘୁରସ ମୂଳକ ସରସ ରଚନା । ଉକ୍ତ ଗଳ୍ପଟିରେ ଗାଳ୍ପିକ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି, ସାହିତ୍ୟସଭା କିମ୍ବା ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ କେବଳ ସାହିତ୍ୟ ଅନୁରାଗୀଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ । ଯେକୌଣସି ସ୍ତରର ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କଲେ, ସେଥ‌ିରେ କିଛି ନୂଆତତ୍ତ୍ବ ମିଳିଥାଏ । ଡାକ୍ତରୀ ପଢୁଥ‌ିବା ଛାତ୍ରମାନେ, ସଦାସର୍ବଦା ରୋଗୀସେବା, ଶରୀର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଶିକ୍ଷା ଓ ଔଷଧପତ୍ର ନେଇ ନିଜର ମାନସିକ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିଥା’ନ୍ତି । ସେଭଳି ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଯଦି ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଏ । ତା’ହେଲେ ସେମାନେ ପରିବେଶ, ଶରୀର ଓ ଔଷଧକୁ ନେଇ ତୁଳନା କରିଥା’ନ୍ତି । ଗାଳ୍ପିକ ଗଳ୍ପଟିରେ ହାସ୍ୟରସ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହାହିଁ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ସାହିତ୍ୟ ସଭାର ସାହିତ୍ୟିକମାନେ କିମ୍ଵା ବକ୍ତାମାନେ ଅଭିଭାଷଣ ଦେବାପୂର୍ବରୁ ଅନେକ ପ୍ରକାର ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ପଡ଼େ ଏବଂ କବି, ସାହିତ୍ୟିକ ଓ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରେମୀମାନେ ସେହି ତଥ୍ୟ କଣ୍ଠସ୍ଥ କରନ୍ତି ଓ ତାହାକୁ ସଭାରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି । ମାତ୍ର ବୟସ୍କ ବକ୍ତାମାନେ ମେହେର ସାହିତ୍ୟର ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଦିଗକୁ ଉନ୍ମୋଚନ କରନ୍ତି । ଭାବପ୍ରବଣ ଛାତ୍ରମାନେ ସେପରି ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି । ଗାଳ୍ପିକ ଏହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନାକରି ଲେଖୁଛନ୍ତି – “ଚୋରା ବସନ୍ତ ଆସିଲେ ଦେହ ଉଲୁସିଲା ପରି କବି, ସାହିତ୍ୟିକମାନଙ୍କ ଦେହ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ ଆଗମନରେ ଉଲ୍ଲସି ଉଠେ । ସମସ୍ତେ ଊଣା ଅଧିକେ ଜୟନ୍ତୀକୁ ସାଦର ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ଜଣାନ୍ତି ।”

କାଉ ଧାନ ଖାଇବା ପରି ବକ ଧାନ ଖାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରିବା ଭଳି ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜର ଡାକ୍ତର ଓ ଡାକ୍ତରୀ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ମେହେରଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥିର କଲେ । ସଭାର ଆୟୋଜନ ହେଲା । ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଉପଲବ୍ଧ ନାନା ସରଞ୍ଜାମରେ ସଭାଗୃହ ସଜେଇ ଦିଆଗଲା । ଅଧ୍ୟାପନା କୋଠରୀ ବା ଲେକ୍‌ଟର ହଲ୍‌ର ଫାଟକକୁ ଦୁଇପାଖରେ ଯୋଡ଼ାଏ କଙ୍କାଳଙ୍କୁ ଠିଆ କରାଇ ଦିଆଗଲା । ଉଭୟଙ୍କ ହାତକୁ ନମସ୍କାର କରିବା ଭଙ୍ଗୀରେ ରଖ୍ ସୂତା ବାନ୍ଧି ଦିଆଗଲା । ମୁଣ୍ଡ ଉପରକୁ ଜାନୁହାଡ଼ ଛକି ପକାଇ ତା’ ଆଗକୁ ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡହାଡ଼ ରଖାଯାଇ ତା’ ତଳକୁ ସ୍ଵାଗତମ୍ ଲେଖାଗଲା । ପାଖରେ ଦେଖୁଥ‌ିବା ଲୋକମାନେ ଏପରି ଆୟୋଜନ ପାଇଁ ମନେମନେ ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ ।

ଘର ସଜାଇବାକୁ ଯାଇ ସେମାନେ, ରକ୍ତକଣିକାର ବଡ଼ ବଡ଼ ରଙ୍ଗୀନ୍ କାନ୍ଥଛବି, ଚାରିପାଖରେ ମାରିଦେଲେ । ମେହେରଙ୍କ ଛବିକୁ ରଖ୍ ପାଇଁ ସେମାନେ ଅପରେସନ୍ ଟେବୁଲ୍‌କୁ ବ୍ୟବହାର କଲେ । ଟେବୁଲ୍ ଉପରେ ଗଜକନା ପକାଇ, ହାଡ଼ଯୋଡ଼ାକ ଢିରାଦେଇ ମେହେରଙ୍କ ଫଟୋକୁ ରଖିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କଲେ । ସଭାପତିଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଭଲ ଚେୟାର ଦରକାର ପଡ଼ିବାରୁ ସେମାନେ ଦାନ୍ତଭଙ୍ଗା ଘରୁ, ସେହି ଚଉକିଟି ନେଇ ଆସିଲେ । ଟେବୁଲ୍ ଉପରେ ଫୁଲଦାନୀ ବଦଳରେ, ସେମାନେ ଭୃଣ ସାଇତା କେତେଗୁଡ଼ିଏ କାଚର ବୁୟମ୍ ଆଣି ରଖିଦେଲେ ।

ସଭାଘର ସଜା ସରିଲାବେଳକୁ, ଅତିଥ୍ ଆଣିବାକୁ ଯାଇଥିବା ଦୁଇଜଣ ଛାତ୍ର ପେଟରୋଗୀ, ଯେକି ଯନ୍ତ୍ରଣାପାଇଁ ମୁଖବିକୃତି କରୁଥିଲା । ତାହାକୁ ଧରି ଆଣିଲେ । ପେଟରୋଗୀଟି ଭଲ ଔଷଧ ପାଇବା ଆଶାରେ, ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଚାଲି ଆସିଥିଲେ । ମାତ୍ର ଘରେ ପଶୁ ପଶୁ ଏଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦେଖୁ ସେ ଛାନିଆ ହୋଇଗଲେ । ତଥାପି ଭଦ୍ରତା ଖାତିରରେ ନିଜର ମନୋଭାବକୁ ଲୁଚାଇ ରଖିଲେ । ଦାନ୍ତ ଓପଡ଼ା ଚଉକିରେ ସେ ଥରେ ବସିଥିଲେ, ସେଭଳି ଚଉକିରେ ବସିବାକୁ ଅନିଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କଲେ ମଧ୍ୟ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପଡ଼ି ବାଧ୍ୟହୋଇ ସେଥ୍ରେ ବସିଲେ । ଟେବୁଲ ଉପରେ ଥୁଆ ହୋଇଥ‌ି ବୁୟମ୍ ଦେଖ୍ ତାଙ୍କର ମୁଖବିକୃତି ଟିକିଏ ବଢ଼ିଯାଇଥିଲା । ଅତିଥିଙ୍କ ପେଟମାରୁଛି ଭାବି, ତାହାର ଉପଚାର କରାଗଲା । ମାମୁଲି ରୀତିନୀତିରେ ସଭାକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

ପ୍ରଥମେ ଜଣେ ଡାକ୍ତର ଉଠି ବକ୍ତବ୍ୟ ଦେଲେ, ମେହେରଙ୍କୁ ସମସ୍ତେ ଜାଣନ୍ତି ଓ ସବୁସ୍ଥାନରେ ସେ ପରିଚିତ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ କରିଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମସ୍ଥାନର ପରିଚୟ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି – ‘ଯେଉଁଠାରେ ରୌଦ୍ରଘାତ ଅଧ୍ୟକ ପରିମାଣରେ ହୋଇଥାଏ, ସେହି ବରପାଲି ଗ୍ରାମରେ ସେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର ପିଲାଦିନେ ଖେଳୁ ଖେଳୁ ଗୋଡ଼ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥିଲା । ସେଭଳି ଗୋଡ଼ ଭାଙ୍ଗିବାର କାରଣ ମଧ୍ୟ ବକ୍ତା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।

ଅଧିକ ସମୟ ସେ ବୟନ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବାରୁ, ତାଙ୍କ ମେରୁଦଣ୍ଡର ବକ୍ରତା ସାମାନ୍ୟ ବଢ଼ିଯାଇଥିଲା । ଥରେ ତା’ କୁଡ଼ିରେ କାଙ୍କ ଆଙ୍ଗୁଠି ଫୁଟିଯାଇ ବିଷାକ୍ତ ହେବାରୁ, ସେପ୍‌ଟିକ୍ ହୋଇଗଲା । ସେଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ, ଅନ୍ୟଜଣେ ଚୁଙ୍ଗୁଚୁଙ୍ଗିଆ ଛାତ୍ର ଉଠିପଡ଼ି ଔଷଧ ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାକୁ କହିଥିଲା । ସେ ଯେଉଁ ଔଷଧ କଥା କହିଲେ, ସେତେବେଳକୁ ସେ ଔଷଧ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇନଥିଲା । କୌଣସି ଉପାୟରେ ତୁଟୁକା ତୁଟୁକିରେ ସେ ଆରୋଗ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ଥରେ ତାଙ୍କର ଘର ପୋଡ଼ି ଯାଇଥିଲା ଏବଂ ନିଆଁ ଲିଭାଇବାକୁ ଯାଇ, ତାଙ୍କ ଶରୀରର ବହୁ ଯାଗାରେ ପୋଡ଼ିଯାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଟ୍ୟାନିକ ଏସିଡ଼୍ ମଲମ ବା ଜେଳି ବାହାରି ନ ଥ‌ିବାରୁ ରନ୍ଧା ନଡ଼ିଆ ତେଲରେ ମେହେରଙ୍କ – ଘା’ ଶୁଖିଥିଲା । ଏହିଭଳି ଗୁଡ଼ାଏ ଅପ୍ରାସଙ୍ଗିକ କଥା କହିସାରିବା ପରେ ସେ ମେହେରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା କଥା କହି ବକ୍ତବ୍ୟ ଶେଷକରି ଥିଲେ ।

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ

ତାଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ ଶେଷହେବାରୁ ଆଉ ଜଣେ ବକ୍ତାମଧ୍ୟ, ମେହେରଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ କୃତି ସେତେବେଳେ ପରିପ୍ରଚାରିତ ହେବା କଥାକୁ କ୍ଲୋରୋଫର୍ମର ବାଷ୍ପ ସହିତ ତୁଳନା କରିଥିଲେ । ସେହିପରି ମେହେରଙ୍କ କବିତାକୁ ସାକାରିନ୍, ପ୍ରଣୟବଲ୍ଲରୀ କାବ୍ୟକୁ ଅଫିମ, ଦୁଷ୍ମନ୍ତ ଶକୁନ୍ତଳାଙ୍କର ଭେଟକୁ ଭାଇନମ୍ ଗାଲିସାଇ, ପ୍ରିୟମ୍ବଦା ଓ ଅନୁସୂୟାଙ୍କୁ ଗାଇନାକୋଲଜିଷ୍ଟ ପାଖରେ ରହିଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ନର୍ସଙ୍କ ସହିତ ତୁଳନା କରି କାବ୍ୟକୁ ସୁନ୍ଦର ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । କବି ତାଙ୍କର କାବ୍ୟରେ ଅରଣ୍ୟର ବର୍ଣ୍ଣନା ଦେଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେଥ‌ିରେ ବିନୌଷଧ ବର୍ଣନା ନ କରିଥିବାରୁ, ମେହେରଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ହୋଇଛି ଦୋଷାବହ ।

ଦ୍ଵିତୀୟ ବକ୍ତାଟି ବସୁନବସୁ ଅନ୍ୟଜଣେ ବକ୍ତା କବିଙ୍କର ତପସ୍ବିନୀ କାବ୍ୟ ବଡ଼ ମର୍ମନ୍ତୁଦ ବୋଲି କହିଥିଲେ । ସେହି କାବ୍ୟ ବ୍ରୋମାଇଡ୍ ପରି ଅବସାଦକ ବୋଲି କହିଥିଲେ । କାରଣ ସେଭଳି କାବ୍ୟ ପଢ଼ିଲେ ମେଲେନ୍‌ଲିଆ ହୋଇଯାଇପାରେ । କବିଙ୍କର ‘ଭାରତୀ ଭାବନା’ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଶାସକମାନଙ୍କୁ କୁଇନାଇନ୍ ପରି ଲାଗିଥିଲା । କୁଇନାଇନ୍‌ର ଦ୍ବିବିଧ କ୍ରିୟାଥ୍‌ଲା ଭଳି, କାବ୍ୟଟି ଦ୍ବିବିଧ ଅର୍ଥଯୁକ୍ତ ଥିବାରୁ କବି କୌଣସି ଉପାୟରେ ରକ୍ଷାପାଇ ଯାଇଥିଲେ । କବି କୃଷକ ଓ କୃଷିଦ୍ରବ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଔଷଧ ଗଛ ବିଷୟରେ କିଛି କହି ନଥ‌ିବାରୁ, ବକ୍ତା କ୍ଷୋଭ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଏଭଳି ବକ୍ତବ୍ୟ ଶୁଣି ସଭାପତି ଆତଙ୍କିତ ହେଉଥିଲେ, କାରଣ କବି ଔଷଧ ମୋଷଦରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଯାଆନ୍ତୁ ବୋଲି ସେ ଭଗବାନ୍‌ଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଡାକୁଥିଲେ ।

ଶେଷରେ ସଭାପତି ଡାକ୍ତର ଓ ଡାକ୍ତରୀ ଛାତ୍ରଙ୍କୁ ସୁହାଇଲା ଭଳି ବକ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ । ସାହିତ୍ୟକୁ ସେମାନେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଚାର କରିଛନ୍ତି ବୋଲି ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ । ହାସ୍ୟରସାତ୍ମକ ମନ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରି କଥାକାର “ତାକୁ ଲୋସନ୍ ପାଣିରେ ଧୋଇ ଗଜ ବ୍ୟାଣ୍ଡେଜ୍‌ରେ ବାନ୍ଧିଦେବେ, ଏଥ‌ିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ।’’

ସଭାପତିଙ୍କର ପେଟମରା ଯୋଗୁ ସାହିତ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ବାଧା ଆସିଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଷ୍ଟ୍ରେଚରରେ ମେଡ଼ିକାଲ ୱାର୍ଡ଼କୁ ବୁହାହୋଇ ଯିବା ପରେ ସଭାଭଙ୍ଗ ହୋଇଥିଲା ।

କଥାକାର ଡାକ୍ତର ଥିବାରୁ ଏବଂ ଡାକ୍ତରଖାନା ପରିସରରେ ଅଧ‌ିକ ସମୟ ଥ‌ିବାରୁ, ଗଳ୍ପଟିକୁ ସେହି ପରିବେଶରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ନେଇ ବିଚାର କରିଛନ୍ତି ।

କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ ଓ ସୂଚନା :

CHSE Odisha Class 12 Optional Odia Solutions Chapter 17 ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜରେ ମେହେର ଜୟନ୍ତୀ - 1

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ

Odisha State Board CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Solutions Grammar ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ Textbook Exercise Questions and Answers.

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ Question Answer

अधोलिखितं गद्यांशस्य संक्षिप्तविवरण प्रदत्तः

1. चिकित्सा विज्ञानक्षेत्रे भारतस्य महती परम्परा अस्ति । अथर्ववेदे आयुर्विज्ञानस्य चर्चा दृश्यते । तत्र वहुविधा चिकित्सा पद्धतिः वर्णिता भवन्ति । अश्विनीकुमारौ देववैद्यौ आस्ताम् । उपमन्योः रक्षा तौ कृतवन्तौ । भगवान् धन्वन्तरी लोकानां रोगनिवारणार्थमवतारं गृहीतवान् । चरकसुश्रुतप्रभृतयः चिकित्सकाः चिकित्साशास्त्रं विरच्य ख्यातिमुपर्जितवन्तः । चिकित्साक्षेत्रे प्रयुक्तानां यन्त्राणां स्वरूपं तेन निर्धारितम् । विविधाः चिकित्साः तेन वर्णितम् । यन्त्रविज्ञानक्षेत्रे विश्वकर्मनल प्रमुखाः यन्त्रिणः प्रसिद्धा अभवन् । प्रसिद्ध – यन्त्रिणः नलस्य साहय्येन रामचन्द्रः अतलसागरे सेतुनिर्माणं कृतवान् इति पौराणिकी वार्त्ता प्रचलति । अतः अस्माकं देशे चिकित्सकानां यन्त्रिणां च आदरः सर्वत्रैव परिलभ्यते । अतः छात्राः सर्वे एतादृशम् अध्ययने सदा निरताः भवेयुः ।
Solution:
ଭାରତୀୟ ପ୍ରାଚୀନ ଚିକିତ୍ସାପରମ୍ପରାୟାମ୍ ଅଥର୍ବବେଦସ୍ୟ ସ୍ଥାନଂ ସ୍ବତନ୍ତ୍ରମ୍ । ଚିକିତ୍ସାବିଜ୍ଞାନେ ଯେଷା ନାମ ଶୁୟତେ ତେ ଭବନ୍ତ ଯଥା – ଅଶ୍ବିନୀକୁମାରୌ, ଧନ୍ବନ୍ତରୀ, ଚରକ, ସୁଶ୍ରୁତଃ ପ୍ରଭୃତୟଃ । ଯନ୍ତ୍ରବିଜ୍ଞାନେ ବିଶ୍ଵକର୍ମତଃ, ନଳସ୍ୟ ଚ ଉଲ୍ଲେଖମାସୀତ୍ । ଅତଃ ଛାତ୍ରୀ ସଦୈବ ଆଦୃତାୟାଂ ଯନ୍ତ୍ରଚିକିତ୍ସାୟାଂ ମନୋନିବେଶଃ କରଣୀୟା ।
ଶୀର୍ଷକଃ – ” ଚିକିମା – ମନ୍ତ୍ର ବିନ୍ଯାନମୋ: ମଦ୍ରରମ୍ଭ” ।

2. संप्रति अवलोक्यते – विशालभारतवर्षस्य संस्कृतिः क्रमशः अवक्षीयते । स्वचरित्रं विस्मर्यते । प्रगतिश्च व्याहन्यते ! नाना कारणमध्ये संस्कृतस्य अवहेला भारतस्य पतनाय अन्यतमं कारणम् । यदा संस्कृतस्य परंपरातः वयं विच्युताः तदा अस्माकम् एकत्वं विनश्यति । गर्वतः इदं वक्तुं शक्यते – संस्कृतज्ञः जनः उत्कृष्टतरः भारतीयः । कारणं पृथिव्यां विभिन्न देशेषु यः आचारः परिवेशः अथवा रुचिवोधः कल्याणकर तत्सर्वं वेदेषु प्रकीर्त्तितम् । वेदस्य ज्ञानं भारतस्य स्वाभिमानवर्धकम् ।
Solution:
ସଂସ୍କୃତଂ ପ୍ରତି ଅବହେଳା ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତଃ, ଚରିତ୍ରସ୍ଖଳନସ୍ୟ, ପ୍ରଗତଃ ବାଧକସ୍ୟ ଚ କାରଣଂ ଭବତି । ସଂସ୍କୃତଃ ଏକତାୟା ସୂତ୍ରମ୍ । ସଂସ୍କୃତଜ୍ଞ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଭାରତୀୟଃ । ବିଶ୍ଵସଂସ୍କୃତଃ ବାହକଃ ଭାରତୀୟ ସ୍ବାଭିମାନଂ ଚ ବେଦଃ ।
ଶୀର୍ଷକଃ – ‘ସଂସ୍କୃତଃ ସଂସ୍କୃତଃ ମୂଳମ୍’ ।

3. संप्रतिकाले सम्वादपत्राणां भूमिका अतीव गुरुत्वपूर्णम् । यथा शरीरस्य कृते अन्नं भोजनं तथा सम्वादपत्रमपि मानसं भोजनम् । यथा दीपं विना सर्वत्र अन्धकारः दृश्यते, तथैव सम्वादपत्रविहीनस्य मानवं सर्वदिशः शून्या दृश्यते । सांप्रतिक युगे यः सम्वादपत्रं न पठति, स कूपमण्डुकवत् वर्त्तते । देशस्य किमपि सम्वादे ज्ञातुं न प्रभवति । संप्रति विज्ञानस्य युगः । देशविदेशयोः तथा प्रगतिशीलजातेः धर्मः । सम्वादपत्रमाध्यमेन जनमतं प्रकटितं भवति । विशेषतः गणतान्त्रिकराष्ट्रेषु सम्वादपत्रस्य यथेष्टं गुरुत्वं विद्यते । शासनां भ्रम प्रदर्शनेन ते उचित मार्गेण परिचालिताः भवन्ति, तथा देशस्य मङ्गलमपि साधयन्ति ।
Solution:
ସମ୍ବାଦପତ୍ର ମାନମଃ ଭୋଜନଂ ଭବତି । ସମ୍ବାଦପତ୍ର ବିନା ମନୁଷ୍ୟାନାଂ ଜ୍ଞାନବର୍ଦ୍ଧନଂ ନ ଭବିଷ୍ୟତି । ବିଜ୍ଞାନଯୁଗେ ସଂବାଦପତୃମ୍ୟ ରୁମିଲା ଅଥଚ ଗ୍ରୁତ୍ୱତ୍ପଣ୍ଡମ୍ | ଗଣତନ୍ତୁମା ଭବିଜଣାମନତ୍ୟସ୍ଥାର୍ଥ ସମ୍ପାଦପତ୍ରାଶି ମାଳିଦଣକା ଉତନ୍ତ୍ |
ଶୀର୍ଷକଃ – ‘ଜନମତ ପ୍ରକାଶକଂ ସମ୍ବାଦପତ୍ରମ୍’’ ।

CHSE Odisha Class 12 Sanskrit Grammar ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ

4. सन्ति पञ्चमातरः इति पण्डिताः वदन्ति । तासां मातृणाम् अन्यतमा खलु पृथिवी । यतः सा माता इव लोकान् धारयति पालयति च । पृथिवीश्च अंशविशेषा नराणां जन्मभूमिः । सापि मातृवत् सदा माननीया । जननी यथा मातृभक्तानाम्, जन्मभूमिस्तथा देशभक्तानां परमा देवता । तस्याः : कृते ते प्राणान् अपि परित्यजन्ति, किं पुनः स्वर्गम् । अतः जननीव स्वर्गादपि अधिका जन्मभूमिः । ये खलु देशभक्ताः ते जन्मभूमि विहाय स्वर्गमपि गन्तुं नेच्छन्ति । नास्ति तेषां कृते अन्यः स्वर्गः । जन्मभूमि इव तेषां परमः स्वर्गः ।
Solution:
ଇୟଂ ପୃଥ‌ିବୀ ମାତାରୂପେଣ ଜନାନାଂ ଧାରୟିତ୍ୱ ପାଳୟିତ୍ୱ ଚ ମାତୃଭୂମି ଇତି ଉଚ୍ୟତେ । ଦେଶଭକ୍ତାନାଂ ଦେବତା ଇୟଂ ପୃଥ‌ିବୀ । ମାତୃଭୂମି ସ୍ବର୍ଗାତ୍ ଅପି ବଳିୟସୀ । ଦେଶଭକ୍ତା ଜନ୍ମଭୂମି ବିହାୟ ସ୍ଵର୍ଗମପି ଗତଂ ନ ଇଚ୍ଛନ୍ତି ।
ଶୀର୍ଷକଃ – ‘ଜନନୀ ଜନ୍ମଭୂମିଶ୍ଚ ସ୍ବର୍ଗାଦପି ଗରୀୟସୀ’’ ।

5. अस्माकं भारतवर्षे सर्वविध कृषिसमन्विताः जातयः, वहवः संप्रदाया: विभिन्न भाषाभाषिणश्च निवसन्ति । अत्र प्रागऐतिहासिक युगे अस्माकं प्राक्तनाः ऋषयः वेदमन्त्रान् प्रकाशितवन्तः । एते आर्यजनाः इति कथिताः । एते आर्यजनाः पञ्चभिः गोष्ठिभिः परिचिताः । कालक्रमेण एते आर्यः सैन्धवगाङ्गेय भूमिषु वसतिं विस्तारितवन्तः । अतः अयं भूभागः आर्यावर्त्त इति आख्यातः । महर्षिः अगस्त्यः विन्ध्यपर्वतमतिक्रम्य दाक्षिणात्ये आर्यसंस्कृति प्रचारतिवान् । कालक्रमेण इयं भारतभूमिः वहुभिः जनपदैः परिशोभिता आसीत् ।
Solution:
ଭାରତବର୍ଷ କୃଷିପ୍ରଧାନଃ ଦେଶଃ । ପ୍ରାକ୍ତନଋଷୟ ବେଦମନ୍ତ୍ରାନ୍ ଉଚ୍ଚାରିତବନ୍ତଃ । ଏତେ ଆର୍ଯ୍ୟଜନା । ଆର୍ଯ୍ୟା ସିନ୍ଧୁତଟେ ବସପିଂ ଚକାରଃ । ଅସ୍ମାକଂ ଭାରତବର୍ଷ ଆର୍ଯ୍ୟାବର୍ଜ୍ୟ ଇତି ଖ୍ୟାତଃ ।
ଶୀର୍ଷକଃ – ଭାରଣାମାଦମମଦ: |

6. सर्वदा सर्वत्र च नारी सम्मानार्हा । स्वपरिवारे समाजे च नारीणां स्थानं महत्त्वपूर्णं गुरुत्वपूर्णश्च । नार्यः यदि अज्ञानान्धकारे निमग्नाः भवन्ति, तर्हि तासामन्तः गुणानां विकाशः न भवति । परिणामे समाजस्य उन्नतिः प्रतिहता भवेत् । पुरुषः नारी च समाजस्य अङ्गद्वयमेव । शिक्षालाभात् यदि नारी वञ्चिता भवति शरीरकल्पस्य समाजस्य एकमङ्गमपरिपुष्टं स्यात् । अतः मानसिकशक्तेः विवृद्धये नारीणां शिक्षया नितरां प्रयोजनमस्ति ।
Solution:
ନାରୀ ସଦା ସମ୍ମାନାହାଁ ମହତ୍ତ୍ବପୂର୍ଣା ଚାସୀତ୍ । ନାରୀଣାମ୍ ଅନ୍ତକରଣସ୍ୟ ଗୁଣା ଯଦି ନ ବିକଶନ୍ତି ତହିଁ ସମାଜସ୍ୟ ଉନ୍ନତିଃ ପ୍ରତିହତା ଭବତି । ନାରୀ ସମାଜସ୍ୟ ଅଙ୍ଗମ୍ । ମାନସିକଶକ୍ତେ ବର୍ଣନାର୍ଥୀ ନାରୀଶିକ୍ଷା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟା ।
ଶୀର୍ଷକଃ – ଯତ୍ର ନାର୍ଯ୍ୟସ୍ତୁ ପୂଜ୍ୟନ୍ତେ ରମନ୍ତେ ତତ୍ର ଦେବତାଃ ।

7. वालकाः विद्याध्ययनाय यत् व्रतमाचरन्ति तत् ब्रह्मचर्य नाम्ना प्रसिद्धम् । ब्रह्मचर्य एव महान् तपोऽस्ति । अनेन तपसा देवाः मृत्युं जित्वा अमरत्वम् अलभन्त । ब्रह्मचर्येण शरीरं सुस्थं कान्तियुक्तं च भवति । वह्मचर्येण मस्तिस्कस्य विकाशे भवति । वुद्धिः शुद्धः तीव्रा च भवति । इदं विद्याध्ययेन महती सहायतां करोति । ब्रह्मचर्येण अस्माकं पूर्वजाः वलवन्तः तेजस्विनः विद्वांसः दीर्घजीविनश्च अभवन् । अतएव चतुर्षु आश्रमेषु ब्रह्मचर्याश्रम एव प्रथम अस्ति ।
Solution:
ବାଳକ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟବ୍ରତଂ ପାଳୟନ୍ତି । ଦେବା ଅନେନ ଅମରତ୍ୱମ୍ ଅଲଭନ୍ତ । ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟଣ ଶରୀରଂ ସୁସ୍ଥ କାନ୍ତିଯୁକ୍ତ ମସ୍ତିସ୍କବିକାଶଂ ଚ ଭବତି । ଶୁଦ୍ଧବୁଦ୍ଧି ବିଦ୍ୟାଧୟନେ ସହାୟିକା ଭବତି । ଅନେନ ପୂର୍ବଜା ବଳବନ୍ତଃ ତେଜସ୍ବିନଃ, ବିଦ୍ୱାନଃ ଦୀର୍ଘଜୀବିନଶ୍ଚ ଭାବନ୍ତି । ଅୟଂ ପ୍ରଥମାଶ୍ରମଃ ଭବତି ।
ଶୀର୍ଷକଃ – ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟମ୍ ।

8. राष्ट्रस्य प्रगत्यर्थं समृद्धये च नारीशीक्षा अपरिहार्य्या । पाश्चात्य मानवाः एतदनुभूय नारीशिक्षां प्रति ध्यानं सम्मानञ्च ददाति । प्राचीनकाले वैदिकयुगे च भरतभूखण्डे नारीशिक्षा प्रचलिता आसीत् । प्राक् गार्गी – मैत्रेयी – विश्ववारा – लोपामुद्रा – लीलावती – संघमित्रा प्रमुख्याः परमविदुष्यः आसन् । शिक्षा क्षेत्रे ताश्च अग्रगण्याः । तथा च मध्ययुगे दुर्गावती – पद्मिनी – मीरावाइ प्रभृतिनां सुमहत् अवदानमस्ति । भारतवर्षस्य स्वाधीनता लाभार्थं संग्रामभूमौ झान्सीराणी लक्ष्मीवाइ प्रभृतिनां वीरत्वं सुविदितमेव ।
Solution:
ନାରୀଶିକ୍ଷା ରାଷ୍ଟ୍ରପ୍ରଗତିଃ ସମୃଦ୍ଧି ଚ ଅତଃ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟା ଅସ୍ମିନ୍ ବିଷୟ ସମ୍ମାନୟନ୍ତି । ବୈଦିକକାଳେ ଗାର୍ଗୀ -ମୈତ୍ରେୟୀ – ବିଶ୍ଵବାରା – ଲୋପାମୁଦ୍ରା –ଲୀଳାବତୀ-ସଂଘମିତ୍ରାଦୟ ବିଦୁଷ୍ୟ ଆସନ୍ । ମଧ୍ୟଯୁଗେ ଦୁର୍ଗାବତୀ-ପଦ୍ମିନୀ-ମୀରାବାଇ ସୁମହତୀ । ସ୍ଵାଧୀନତା ଭାରତବର୍ଷେ ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈ ବୀରତ୍ୱ ସୁବିଦିତା ।
ଶୀର୍ଷକଃ – ନାରୀଶିକ୍ଷା ରାଷ୍ଟ୍ରପ୍ରଗତିଶ୍ଚ ।

9. यः संस्कृतं जानाति, सः साहित्य काव्य – पुराण – दर्शनादि अध्ययनं कृत्वा आनन्दितं भवति । सः भारतस्य आत्मानं सम्यक् रूपेण जानाति । व्यासेन सह हिमालयात् आरभ्य विभिन्नेषु वनारण्येषु भ्रमति वहुवीधेषु पर्यटनं करोति च । वाल्मीकिना सह पञ्चवट्यां शरदं यापयति । किस्मिन्ध्यां लङ्गाञ्च परिपश्यति । कालिदासेन सह मेघपृष्ठे भारतस्य अपूर्वं सौन्दर्यं विलोकयति । रघोः सैनिकैः सार्धं ससागरां धरां विजयते । विश्वनाथकविराजेन सहं काव्यशास्त्राणां मनोरमं सौन्दर्यवोधम् आस्वादयति ।
Solution:
ସଂସ୍କୃତଜ୍ଞ ସାହିତ୍ୟ-କାବ୍ୟ-ପୁରାଣଦର୍ଶନାଦି ଅଧ୍ୱ ସହ ବନାରଣ୍ୟଷୁ ଭ୍ରମତି । ବାଲ୍ମୀକିନା ସହ ଶରଦଂ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟମବଲୋକୟତି । ରଘୋ ସୈନିକୈ ସାନଂ ଧରାଂ ବିଜୟତେ ବିଶ୍ଵନାଥେନ ସହ କାବ୍ଯସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟମ୍ ଆସ୍ବାଦୟତି ଚ |
ଶୀର୍ଷକଃ – ସଂସ୍କୃତଃ ଭାରତସ୍ୟାତ୍ମା | ଭାରତାତ୍ମା ସଂସ୍କୃତମ୍ ।

10. सर्वे भद्रजनाः न महान्तः । अनेकाः मिष्टभाषिणः भवन्ति, ते केषामपि उपकारं न चिन्तयन्ति । स्वल्पमपि हितं साधयन्ति । ते धर्मनीतेः किमपि नियमस्य विरुद्धेन तथा च नियमस्यविरुद्धेन किमपि कार्यं न कुर्वन्ति । एते प्रशंसर्हाः अत्र नास्ति सन्देहः । परं एते महान् इति न उच्यते । महानतायाः विचारे केवलम् एतावन्न गृह्यते ।
Solution:
ସର୍ବେ ଭଦ୍ରଜନାଃ ନ ମହାନ୍ତଃ । ମିଷ୍ଟଭାଷିତଃ ପରୋପକାରଂ ନ ଚିନ୍ତୟତ୍ତି ସ୍ଵହିତ୍ୟ ସାଧୟନ୍ତ ଚ । ଧର୍ମନୀତଃ ବିରୁଦ୍ଧମବିରୁଦ୍ଧ ବା ନ କୁର୍ବନ୍ତି । ଏତେ ପ୍ରଶଂସାହାଁ ନ ମହାନ୍ ଇତି । ମହାନତାୟାଂ ବ୍ୟାପାରେ ଏତାବତ୍ ନ ଗୃହ୍ୟତେ ।
ଶୀର୍ଷକଃ – ମହାତ୍ମାଲକ୍ଷଣମ୍ ।