Class 6

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Important Questions Chapter 2 ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ସମାଜ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Important Questions Chapter 2 ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ସମାଜ

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କର ବାସଗୃହ ଓ ବେଶ ପୋଷାକ ସମ୍ପର୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗରେ ମନୁଷ୍ୟ ତା’ର ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରୁଥିଲା ଓ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିଲା ।
• ସେମାନେ ଶୀତ ଓ ଖରାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବାପାଇଁ ଶରୀରକୁ ଆବୃତ୍ତକରି ପାରୁନଥିଲେ ।
• କାଳକ୍ରମେ ସେମାନେ ପଶୁ ଚମଡ଼ା ଓ ଗଛର ବକ୍‌କଳକୁ ବସ୍ତ୍ର ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଶିଖେଲେ ।
• ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ଆକ୍ରମଣରୁ ନିଜକୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ସେମାନେ ଗଛର କୋରଡ଼ ଓ ପାହାଡ଼ର ପ୍ରାକୃତିକ ଗୁମ୍ଫାରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଉଥିଲେ ।

୨ । ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ନିଜର ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ଓ ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ ପାଇଁ କେଉଁ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରୁଥିଲା ?
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ନିଜର ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପାଇଁ ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲା । ଏଥ‌ିପାଇଁ ସେମାନେ କେତେକ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରୁଥିଲେ ।
• ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ସେମାନେ କିଛି ସମୟ ରହୁଥିଲେ, ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଫଳମୂଳ ଓ ଶିକାରର ଅଭାବ ଦେଖାଦେଲେ ସେମାନେ ସେହି ସ୍ଥାନ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଉଥିଲେ ।
• ଋତୁ ଅନୁସାରେ ବିଭିନ୍ନ ଗଛରେ ଫଳ ଦେଖାଯାଏ । ତେଣୁ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅନୁସାରେ ସେମାନେ ସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରୁଥିଲେ ।
• ପ୍ରଚୁର ଜଳ ଓ ଉର୍ବର ଚାରଣ ଭୂମି ପାଇଁ ନଦୀକୂଳ ପଶୁପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ବାସସ୍ଥଳୀ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ପଶୁଶିକାର ପାଇଁ ସେମାନେ ଗୋଟିଏ ନଦୀକୂଳରୁ ଅନ୍ୟ ନଦୀ କୂଳକୁ ଯାଉଥିଲେ ।

୩ । ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର କିପରି ଥିଲା ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଗୁଡ଼ିକ ଚିକ୍‌କଣ ବା ସୁନ୍ଦର ନଥିଲା । ସେହି ଯୁଗରେ ପଥର କୁରାଢ଼ି, କାଙ୍କ, ବର୍ଣ୍ଣା ଏବଂ ଶକ୍ତ ପଥର ନିର୍ମିତ ହାତୁଡ଼ି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।
• ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଖୋଳିବା, କାଟିବା, ଛେଚିବା ଓ ଶିକାର କରିବା କାମରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।
• ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଗଛରୁ ବକ୍‌କଳ କାଢ଼ିବା ଓ ପଶୁମାନଙ୍କର ଛାଲ ଉତାରିବା କାମରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।
• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପଞ୍ଜାବର ସୋନନଦୀ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ବିଲାନଦୀ ଉପତ୍ୟକା ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ମାଳଭୂମିର କେତେ ସ୍ଥାନ ଓ ଚେନ୍ନାଇ ନିକଟରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ।

୪। ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ହାତହତିଆର ଓ ସେଗୁଡ଼ିକୁ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ? ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁସବୁ ସ୍ଥାନରୁ ଏହି ଯୁଗର ହାତହତିଆରର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି ?
Answer:

• ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟମାନେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଅଧ‌ିକ ଉନ୍ନତ, ସୁନ୍ଦର, ଧାରୁଆ ଓ ଚିକ୍‌କଣ ଥିଲା । ସେମାନେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଶିକାର କରିବା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।
• ପଥର ଓ ଅସ୍ଥିର କାଠବେଣ୍ଟ ଲଗା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ବାଉଁଶର ଧନୁ, ପାତିଆର ଗୁଣ ଆଦି ସେମାନେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ହାଡ଼ରୁ ତିଆରି ଛୁଞ୍ଚି ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ଚମଡ଼ା ଲୁଗା ସିଲେଇ କରିବାରେ ତାହା ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା ।
• ଓଡ଼ିଶାର ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର କୁଚେଇ, କୁଳିଅଣା, ବଇଦିପୁର ପ୍ରଭୃତି କେତେକ ଯାଗାରୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତହତିଆର ମିଳିଛି ।

୫ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କିପରି ଚାଷକାମ ଆରମ୍ଭ କଲେ ? ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେମାନେ କ’ଣ ସବୁ ଚାଷ କଲେ ?
Answer:

• ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷର ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କଲାପରେ ମନୁଷ୍ୟ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ବସବାସ କରିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲା । ହଠାତ୍ ଦିନେ ଆକସ୍ମିକ ଭାବରେ ସେ ଲକ୍ଷ୍ୟକଲା ଯେ ମଞ୍ଜି ମାଟି ଭିତରେ ପୋତି ହେଲାପରେ ପାଣିପାଇ ଗଛରେ ପରିଣତ ହେଉଛି ।
• ଏହିଠାରୁ ସେ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲା । ତାକୁ ଆଉ ଖାଦ୍ୟସଂଗ୍ରହ କରିବାପାଇଁ ବୁଲିବାକୁ ପଡ଼ିଲା ନାହିଁ ।
• କାଳକ୍ରମେ ସେ ନଦୀ କୂଳମାନଙ୍କରେ କୁଡିଆ ଘର କରି ସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ବସବାସ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା ।
• ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ଗହମ, ଯଅ, ଧାନ, ଫଳ ଓ ପନିପରିବା ଚାଷ କରି ଶିଖୁ ।

୬ | ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କର ହାତହତିଆର ଓ ଧର୍ମ ବିଶ୍ଵାସ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

• ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗରଲୋକମାନେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ହାତହତିଆର ଗୁଡ଼ିକ ଅଧ୍ଵ ଉନ୍ନତ, ସୁନ୍ଦର, ଧାରୁଆ ଓ ଚିକ୍‌କଣ ଥିଲା । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନେ ଶିକାର କରିବା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।
• ପଥର ଓ ଅସ୍ଥିର କାଠବେଣ୍ଟଲଗା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ବାଉଁଶର ଧନୁ, ପାତିଆର ଗୁଣ ଆଦି ସେମାନେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ଏହାଛଡ଼ା ସେମାନେ ହାଡ଼ରୁ ତିଆରି ଛୁଞ୍ଚି ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ଓ ଚମଡ଼ା ଲୁଗା ସିଲେଇ କରିବାରେ ତାକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।
• ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପ୍ରକୃତିର ଉପାସକ ଥିଲେ । ତେଣୁ ପ୍ରକୃତିର ବିଭିନ୍ନ ରୂପ ଯଥା – ନଦୀ, ପର୍ବତ, ସୂର୍ଯ୍ୟ, ବୃକ୍ଷ ଆଦିକୁ ସେମାନେ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ପରଜନ୍ମରେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ ଓ ବ୍ୟକ୍ତି ମରିଗଲେ ତା’ସହିତ ସେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ହାତହତିଆର ଆଦି ପୋତି ଦେଉଥିଲେ ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଏଯୁଗକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
Answer:

• ଆଦିମାନବ ନିଜ ଜୀବନକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବାପାଇଁ ପଥରକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲା । ଏହାଥିଲା ତା’ର ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର ଜିନିଷ ଓ ପ୍ରଧାନ ଅସ୍ତ୍ର । ତେଣୁ ଏହି ଯୁଗକୁ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।
• ପ୍ରସ୍ତର ନିର୍ମିତ ହାତହତିଆର ବ୍ୟବହାରକୁ ନେଇ ଏହି ଯୁଗକୁ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ସେସବୁ ହେଲା ଯଥା – ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ ଓ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ ।

୨ । ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟର ବସ୍ତ୍ର ଓ ବାସଗୃହ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ପଶୁ ଚମଡ଼ା ବା ଗଛର ବକ୍‌କଳକୁ ବସ୍ତ୍ରରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲା ।
• ଏହି ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ଜୀବଜନ୍ତୁମାନଙ୍କ ଆକ୍ରମଣରୁ ନିଜକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଗଛର କୋରଡ଼ ଓ ପାହାଡ଼ର ପ୍ରାକୃତିକ ଗୁମ୍ଫାରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଉଥିଲେ ।

୩ । ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ଚିତ୍ରକଳାରେ ନିପୁଣ ଥ‌ିବାର ପ୍ରମାଣ ଦିଅ ।
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟମାନେ ଚିତ୍ରକରିବା ଜାଣିଥିବାର ଜଣାଯାଏ । ଫ୍ରାନ୍ସ, ସ୍ପେନ୍, ଇଟାଲୀ ଓ ଜର୍ମାନୀର ବିଭିନ୍ନ ଗୁମ୍ଫା ଓ ପାହାଡ଼ରେ ବିଭିନ୍ନ ପଶୁପକ୍ଷୀ, ବଲ୍‌ଗା ହରିଣ ଶିକାର, ଧାବମାନ ବଣ ମଇଁଷି ଇତ୍ୟାଦିର ଚିତ୍ରମାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ।
• ଓଡିଶାର ଗୁଡହାଣ୍ଡି, ବିକ୍ରମଖୋଲ, ମାଣିକପଡ଼ା, ଯୋଗୀମଠ ଇତ୍ୟାଦି ପାହାଡ଼ରେ ଏହିସବୁ ଚିତ୍ରକଳା ଦେଖୁବାକୁ ମିଳେ ।

୪। ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳମାନଙ୍କରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିବାର ଜଣାଯାଏ, ଲେଖ ।
Answer:

• ପଞ୍ଜାବର ସୋନନଦୀ, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ବିଲା ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା, ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ମାଳଭୂମିର କେତେ ସ୍ଥାନରୁ ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ପଥରର କୁରାଢି, କାଙ୍କ ଓ ବର୍ଚ୍ଛା ଆଦି ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ।
• ଚେନ୍ନାଇ ନିକଟରୁ ଶକ୍ତ ପଥରରେ ତିଆରି ହାତୁଡି ଆବିଷ୍କାର ହୋଇଥର ଜଣାଯାଏ ।

୫। ଦୁଇଟି ଆଦିବାସୀ ଜାତିର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ଓ ସେମାନେ କିପରି ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲେ ଲେଖ ।
Answer:

• କେରଳରେ ବାସ କରୁଥିବା ପାଣ୍ଡାରାମ ଓ ଓଡ଼ିଶାର କୋରାପୁଟର ବଣ୍ଡା ଜାତିର ଆଦିବାସୀମାନେ ଆମ ଦେଶର ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତି ଅଟନ୍ତି ।
• ଏହି ଆଦିବାସୀମାନେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଶିକାର ଓ ଫଳମୂଳ ସଂଗ୍ରହ କରି ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କରୁଛନ୍ତି ।

୬। ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟମାନେ କେଉଁ ହାତହତିଆର ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ?
Answer:

• ପଥର ଓ ଅସ୍ଥିର କାଠବେଣ୍ଟ ଲଗା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ବାଉଁଶର ଧନୁ, ପାତିଆର ଗୁଣ, ହାଡ଼ରୁ ତିଆରି ଛୁଞ୍ଚ୍ ଆଦି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲା ।
• ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଶିକାର ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।

୭ । ଆଦିମାନବ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ କ’ଣ କରୁଥିଲା ?
Answer:

• ଆଦିମାନବ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ମାରି ତା’ର କଞ୍ଚା ମାଂସ ଖାଉଥିଲା ।
• ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ଶିକାର ବା ଫଳମୂଳର ଅଭାବ ହେଲେ ସେମାନେ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଉଥିଲେ ।

୮ | ଆଦିମାନବ କାହିଁକି ଲଙ୍ଗଳା ହୋଇ ବୁଲୁଥିଲା ?
Answer:

• ଆଦିମାନବ ଖାଦ୍ୟପାଇଁ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ମାରି ତା’ର କଞ୍ଚାମାଂସ ଖାଉଥିଲା ।
• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପ୍ରଥମେ କେଉଁଥୁରୁ ନିଆଁ ବାହାରିବାର ଦେଖ‌ିଲେ ?

୯। ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପ୍ରଥମେ କେଉଁଥୁରୁ ନିଆଁ ବାହାରିବାର ଦେଖ‌ିଲେ ?
Answer:

• ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପ୍ରଥମେ ପଥର ସହିତ ପଥର ଘଷି ହୋଇ ନିଆଁ ବାହାରିବା ଦେଖୁଲେ ।
• ସେହି ନିଆଁ ଗଛ, ପତ୍ର ଓ ଡାଳକୁ ପୋଡ଼ି ପାଉଁଶ କରିଦେବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲା ।

୧୦ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓ କେଉଁ ପଶୁମାନଙ୍କୁ ପାଳନ କରୁଥିଲେ ?
Answer:

• ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ, ପ୍ରଥମେ ପଶୁ ପାଳନ କଲା । ପ୍ରଥମେ ସେମାନେ ଶିକାର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ ପାଇଁ କୁକୁର ପାଳନ କଲା ।
• ପରେପରେ ଗାଈ, ମେଣ୍ଢା, ଛେଳି ଆଦି ପଶୁମାନଙ୍କୁ ପାଳନ କଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଘୋଡ଼ା ଓ ଗଧମାନଙ୍କୁ ମାଲପରିବହନ କରିବା କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କଲା ।

୧୧ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଚକର ବ୍ୟବହାର କିପରି କରୁଥିଲେ ?
Answer:

• ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଚକର ବ୍ୟବହାର କରି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମାଟିପାତ୍ର ନିର୍ମାଣ କଲେ ।
• କାଳକ୍ରମେ ସେମାନେ ଚକକୁ ଗାଡ଼ିରେ ବ୍ୟବହାର କରି ମାଲପରିବହନ ଶୀଘ୍ର ଓ ସୁବିଧାରେ କରିପାରିଲେ । ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ସେମାନେ ଚିକଦ୍ଵାରା ତନ୍ତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ସୂତା କାଟିଲେ ଓ ଲୁଗା ବୁଣିପାରିଲେ ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ଆଦିମ ମାନବର ବୁଦ୍ଧି କେଉଁ-କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ଥିଲା ?
Answer:
ଆଦିମ ମାନବର ବୁଦ୍ଧି କେବଳ ଖାଦ୍ୟସଂଗ୍ରହ ଓ ନିଜର ସୁରକ୍ଷାରେ ସୀମିତ ଥିଲା ।

୨ । ଆଦିମାନବର ସବୁଦିନିଆ ବ୍ୟବହାର ଜିନିଷ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
‘ପଥର’ ଆଦିମାନବର ସବୁଦିନିଆ ବ୍ୟବହାର ଜିନିଷ ଥିଲା ।

୩ । ଆଦିମାନବ କାହିଁକି ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲା ?
Answer:
ଆଦିମାନବ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲା ।

୪। କେଉଁଠାରୁ ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଶକ୍ତ ପଥରରେ ତିଆରି ହାତୁଡ଼ି ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ?
Answer:
ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତରଯୁଗର ଶକ୍ତ ପଥରରେ ତିଆରି ହାତୁଡ଼ି ଚେନ୍ନାଇ ନିକଟରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ।

୫। କେରଳର କେଉଁ ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ପୁରାତନ ସଂସ୍କୃତିକୁ ନେଇ ଏବେ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚୁଛନ୍ତି ?
Answer:
କେରଳରେ ବାସ କରୁଥିବା ‘ପାଶ୍ଚାରାମ’ ଜାତିର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ପୁରାତନ ସଂସ୍କୃତିକୁ ନେଇ ଏବେ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚିଛନ୍ତି ।

୬ । ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ପୁରାତନ ସଂସ୍କୃତିକୁ ନେଇ ଏବେ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚୁଛନ୍ତି ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର କୋରାପୁଟର ବଣ୍ଡା ଜାତିର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ପୁରାତନ ସଂସ୍କୃତିକୁ ନେଇ ଏବେ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚୁଛନ୍ତି ।

୭ । ଆଦିମାନବ ଲଙ୍ଗଳା ହୋଇ ବୁଲୁଥିଲା କାହିଁକି ?
Answer:
ଆଦିମାନବ ବସ୍ତ୍ରର ବ୍ୟବହାର ଜାଣି ନ ଥିବାରୁ ଲଙ୍ଗଳା ହୋଇ ବୁଲୁଥିଲା ।

୮ । ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ଅଗ୍ନିର ବ୍ୟବହାର ଜାଣିଥିଲା ବୋଲି କିପରି ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟର କେତେକ ଗୁମ୍ଫାରେ ଜମିଥିବା ପାଉଁଶରୁ ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ଯେ ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମନୁଷ୍ୟ ଅଗ୍ନିର ବ୍ୟବହାର ଜାଣିଥିଲା ।

୯ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ କୁକୁର ପାଳନ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଶିକାର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କୁକୁର ପାଳନ କରୁଥିଲେ ।

୧୦ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ମାଟିପାତ୍ର କାହିଁକି ତିଆରି କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ରାନ୍ଧିବା ଓ ଶସ୍ୟ ସାଇତି ରଖୁବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ମାଟିପାତ୍ର ତିଆରି କରୁଥିଲେ ।

୧୧ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ହାଡ଼ରୁ ତିଆରି ଛୁଞ୍ଚ୍ କାହିଁକି ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଚମଡ଼ା ଲୁଗା ସିଲେଇ କରିବାପାଇଁ ହାଡ଼ରୁ ତିଆରି ଛୁଞ୍ଚି ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

୧୨ । ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଚକ ବ୍ୟବହାର କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲା ?
Answer:
ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଚକ ବ୍ୟବହାର ପରିବହନ, ମାଟିପାତ୍ର ନିର୍ମାଣ, ଲୁଗାବୁଣା କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲା ।

Objective Type Questions With Answers
A. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧ । ଆଜକୁ ପ୍ରାୟ __________ ବର୍ଷ ତଳେ ନୃ-ବାନରରୁ ଆଦିମାନବର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୫ ଲକ୍ଷ

୨ । ଆଦିମାନବ ନିଜ ଜୀବନକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବାପାଇଁ __________ କୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲା ।
Answer:
ପଥର

୩ । __________ ନିକଟରୁ ଶକ୍ତ ପଥରର ତିଆରି ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତୁଡ଼ି ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଚେନ୍ନାଇ

୪। କେରଳରେ ବାସ କରୁଥିବା __________ ଜାତିର ଆଦିବାସୀମାନେ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତିକୁ ନେଇ ଏବେ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚ୍ ରହିଛନ୍ତି ।
Answer:
ପାଣ୍ଡାରାମ

୫ । ଓଡ଼ିଶାର କୋରାପୁଟରେ _________ ଜାତିର ଆଦିବାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି
Answer:
ବଣ୍ଡା

୬। ଶିକାର କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ଆଦିମାନବ __________ କୁ ପାଳନ କରୁଥିଲା ।
Answer:
କୁକୁର

୭ । ନଦୀକୂଳମାନଙ୍କରେ ପ୍ରଚୁର ଜଳ ଓ _______ ମିଳୁଥ‌ିବାରୁ ଆଦିମାନବକୁ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାପାଇଁ ସୁବିଧା ହେଲା ।
Answer:
ଉର୍ବର ମାଟି

୮। ପଶୁମାନଙ୍କଠାରୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ କ୍ଷୀର ଓ _________ ପାଉଥିଲେ ।
Answer:
ମାଂସ

୯। _________ ର ବ୍ୟବହାର ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କର ଜୀବନରେ ଏକ ବିରାଟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଲା ।
Answer:
ଚକ

୧୦ । ଚକ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ________ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲା ।
Answer:
ତନ୍ତ

୧୧ । ଓଡ଼ିଶାର ___________ ଜିଲ୍ଲାର କେତେକ ଜାଗାରୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତହତିଆର ମିଳିଛି ।
Answer:
ମୟୂରଭଞ୍ଜ

୧୨ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ___________ ର ଉପାସକ ଥିଲେ ।
Answer:
ପ୍ରକୃତି

୧୩ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ _________ ରେ ବିଶ୍ବାସ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ପରଜନ୍ମ

୧୪ । ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କର ଚିତ୍ରକଳାର ସନ୍ଧାନ ________ ରୁ ମିଳିଛି ।
Answer:
ଗୁମ୍ଫା

୧୫ । ବର୍ତ୍ତମାନ କେରଳର _________ ମାନେ ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କରୁଅଛନ୍ତି ।
Answer:
ପାଣ୍ଡାରାମ

B. ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।

୧ । ଓଡ଼ିଶାର ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତହତିଆର ମିଳିଛି ?
(୧) ମାଣିକମଡ଼ା
(୨) ଗୁଡ଼ହାଣ୍ଡି
(୩) କୁଚେଇ
(୪) ଯୋଗୀମଠ
Answer:
(୩) କୁଚେଇ

୨। ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କାହାର ବ୍ୟବହାର ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ ବିରାଟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥିଲା ?
(୧) ନିଆଁର ବ୍ୟବହାର
(୨) ଛୁଞ୍ଚିର ବ୍ୟବହାର
(୩) ତନ୍ତର ବ୍ୟବହାର
(୪) ଚକର ବ୍ୟବହାର
Answer:
(୪) ଚକର ବ୍ୟବହାର

୩ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କାହାକୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ?
(୧) ବରୁଣ
(୨) ସୂର୍ଯ୍ୟ
(୩) ଇନ୍ଦ୍ର
(୪) ଚନ୍ଦ୍ର
Answer:
(୨) ସୂର୍ଯ୍ୟ

୪ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ଆଦିବାସୀ କେରଳ ରାଜ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ?
(୧) ପରଜା
(୨) ବଣ୍ଡା
(୩) ପାଶ୍ଚାରାମ
(୪) ସାନ୍ତାଳ
Answer:
(୩) ପାଶ୍ଚାରାମ

୫ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ହାତହତିଆର ନୁହେଁ ?
(୧) କୁରାଢ଼ି
(୨) କାଙ୍କ
(୩) ବର୍ଚ୍ଛା
(୪) ଧନୁଶର
Answer:
(୪) ଧନୁଶର

୬ । ଆଦିମାନବ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କାହାକୁ ସାର ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲା ?
(୧) ଗୋବର
(୨) ହାଡ଼
(୩) ଚମଡ଼ା
(୪) ଲୋମ
Answer:
(୧) ଗୋବର

୭ | ଆଦିମାନବ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କାହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମାଟିପାତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲା ?
(୧) ଲୁହା
(୨) ରସ
(୩) ଚକ
(୪) ମହୁ
Answer:
(୩) ଚକ

୮। ଆଦିମାନବ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ପଶୁକୁ ପ୍ରଥମେ ପାଳିଥିଲା ?
(୧) ନେଉଳ
(୨) କୁକୁର
(୩) ଠେକୁଆ
(୪) ବିରାଡ଼ି
Answer:
(୨) କୁକୁର

C. ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ ।

• ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଯୋଗ କର ।

D. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧାନ କର ।

୧ । ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗରେ ମାନବ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ଓ ନିରାପତ୍ତା ପାଇଁ ନଦୀକୂଳକୁ ଏକମାତ୍ର ମାଧ୍ୟମ ରୂପେ ବାଛିଥିଲେ ।
Answer:
ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମାନବ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ଓ ନିରାପତ୍ତା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତରକୁ ଏକମାତ୍ର ମାଧ୍ୟମ ରୂପେ ବାଛିଥିଲେ ।

୨। ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସୁନ୍ଦର ଚିକ୍‌କଣ ଥିଲା ?
Answer:
ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସୁନ୍ଦର ଓ ଚିକ୍‌କଣ ନ ଥିଲା ।

୩ । ଓଡ଼ିଶାର ବିକ୍ରମ ଖୋଲଠାରୁ ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଶକ୍ତ ପଥର ତିଆରି ହାତୁଡ଼ି ମିଳିଛି
Answer:
ଚେନ୍ନାଇ ନିକଟରୁ ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଶକ୍ତ ପଥର ତିଆରି ହାତୁଡ଼ି ମିଳିଛି ।

୪। ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମାନବ ପ୍ରଥମେ ନିଆଁର ବ୍ୟବହାର ଶିଖୁଲା !
Answer:
ପୁରାତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମାନବ ପ୍ରଥମେ ନିଆଁର ବ୍ୟବହାର ଶିଖୁଲା ।

୫। କେରଳରେ ବଣ୍ଡା ଜାତିର ଆଦିମ ଅଧିବାସୀ ବାସ କରନ୍ତି ।
Answer:
କେରଳରେ ପାଣ୍ଡାରାମ ଜାତିର ଆଦିମ ଅଧିବାସୀ ବାସ କରନ୍ତି ।

୬। ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମାନବ ଜଙ୍ଗଲରେ ସ୍ଥାୟୀଭାବେ ବସବାସ କଲା ।
Answer:
ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ମାନବ ନଦୀକୂଳ ମାନଙ୍କରେ ସ୍ଥାୟୀଭାବେ ବସବାସ କଲା ।

୭ । ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ଶିବଙ୍କର ଉପାସକ ଥିଲେ ।
Answer:
ନୂତନ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ଲୋକମାନେ ପ୍ରକୃତିର ଉପାସକ ଥିଲେ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Important Questions Chapter 1 ଇତିହାସ ବିଷୟରେ ଧାରଣା Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Important Questions Chapter 1 ଇତିହାସ ବିଷୟରେ ଧାରଣା

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ଇତିହାସର ଅର୍ଥ କ’ଣ ? ଇତିହାସ ପଠନର ଉପାଦେୟତା କ’ଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଇତହାସ ହେଉଛି ଏକ ବାସ୍ତବ ଘଟଣାବଳୀ ଯାହା ଅତୀତରେ ବାସ କରୁଥିବା ମନୁଷ୍ୟମାନଙ୍କର ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରଣାଳୀ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରେ । ଇତିହାସ ପଠନଦ୍ୱାରା ଆମେ ସମୟାନୁକ୍ରମେ ଅତୀତରେ ଘଟିଥିବା ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକୁ ଜାଣିପାରୁ । ବର୍ତ୍ତମାନକୁ ବୁଝିବାକୁ ହେଲେ ଅତୀତକୁ ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ । ତେଣୁ ଅତୀତକୁ ଆମେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଗଠନ କରିପାରିବା ।
• ଅତୀତରେ ମନୁଷ୍ୟ ଆନନ୍ଦ ଓ ସୁଖ ଶାନ୍ତିରେ ରହିବାପାଇଁ ଯେଉଁସବୁ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରୁଥିଲା, ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ବର୍ତ୍ତମାନ ମଧ୍ୟ ଆମ ପାଇଁ ଦରକାରୀ ହୋଇପାରେ । ଅତୀତର ସେହି ଉପାୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଦରକାରୀଗୁଡ଼ିକୁ ବାଛି ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ଇତିହାସ ପଠନ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
• ଅତୀତର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଥା, ରାଜ୍ୟ ଗଠନ, ଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ ଆଦି ବିଷୟରେ ଜାଣି ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଆମ ପାଇଁ ଦରକାରୀ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ଇତିହାସ ପଠନ ଆମର ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
• ଇତିହାସ ପଠନଦ୍ୱାରା ଅତୀତରେ ଆମ ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ଅନେକ କୁପ୍ରଥା ଓ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ପ୍ରତି ଅବଗତି ରହୁ । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ବର୍ତ୍ତମାନର ପରିସ୍ଥିତି ସହିତ ମେଳ କରିବା ଚେଷ୍ଟା କରିବା । ତେଣୁ ଇତିହାସ ପଠନ ଆମ ପାଇଁ ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ ।

୨ । ସମୟ ଅନୁସାରେ ଇତିହାସକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
Answer:

• ସମୟ ଅନୁସାରେ ଇତିହାସକୁ ତିନିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା— (କ) ପ୍ରାକ୍-ଐତିହାସିକ ଯୁଗ, (ଖ) ଆଦ୍ୟ ଐତିହାସିକ ଯୁଗ, (ଗ) ଐତିହାସିକ ଯୁଗ ।
• ବହୁ ପୁରାତନ କାଳରେ ଲୋକମାନେ ଲେଖିପଢ଼ି ଜାଣିନଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ସମୟର ଲୋକମାନଙ୍କର ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରଣାଳୀ ଲିଖ୍ ଆକାରରେ ମିଳିନଥାଏ । ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନ ଓ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଦ୍ବାରା ସେ କାଳର ଇତିହାସ ଜଣାଯାଇଥାଏ ।
• ମନୁଷ୍ୟ ଲେଖ୍ ଶିଖ୍ପରେ ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣାକୁ ନିଜର ଲେଖାଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶ କଲା । ଏହି ସମୟକୁ ଆଦ୍ୟ ଐତିହାସିକ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।
• ଲେଖାର ଉନ୍ନତି ହେବାପରେ ମନୁଷ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣାକୁ ପଥର କାନ୍ଥ ଖମ୍ବ, ତମ୍ବାପଟା, ତାଳପତ୍ର, ମାଟିପାତ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ଉପରେ ଲେଖାରିଲା । ଏହି ଲେଖାରୁ ସେ ସମୟର ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଅନେକ ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ । ଏହି ସମୟକୁ ଐତିହାସିକ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।

୩ । ଇତିହାସ ଜାଣିବାପରେ ପୁରାତନ ସାହିତ୍ୟ ଆମକୁ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ, କାରଣ ସହ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଅତୀତର ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣା ଜାଣିବାପରେ ପୁରାତନ ସାହିତ୍ୟ ଆମକୁ ଅନେକ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଏହି ସାହିତ୍ୟିକ ଉପାଦାନକୁ ଯଥାକ୍ରମେ ଧର୍ମ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସାହିତ୍ୟ, ଐହିକ ସାହିତ୍ୟ ଓ ବୈଦେଶିକ ବିବରଣୀ ରୂପେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ । ଧର୍ମ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚିତ ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଧର୍ମ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସାହିତ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ବେଦ, ଉପନିଷଦ, ପୁରାଣ, ମହାଭାରତ ଓ ରାମାୟଣ ଆଦି ଗ୍ରନ୍ଥରୁ ଅତୀତର ଧର୍ମ, ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ଅବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଅନେକ କଥା ଜଣାପଡ଼େ ।
• ଧର୍ମ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସାହିତ୍ୟ ବ୍ୟତୀତ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଅନେକ ସାହିତ୍ୟ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଐହିକ ସାହିତ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଏସବୁ ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମସୂତ୍ର ଓ ସ୍ତୁତି, ପାଣିନି ଓ ପତଞ୍ଜଳିଙ୍କ ଲିଖ୍ ବ୍ୟାକରଣ, କୌଟିଲ୍ୟଙ୍କ ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ର, କାଳିଦାସଙ୍କ ରଚନାବଳୀ, ବାଣଭଟ୍ଟଙ୍କ ହର୍ଷଚରିତ ଇତ୍ୟାଦିରୁ ସେହି ସମୟର ସମାଜ, ରୀତିନୀତି, ଶାସନପ୍ରଣାଳୀ ଓ ଅର୍ଥନୀତି ଆଦି ବିଷୟରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ମିଳିଥାଏ ।
• ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଅନେକ ବୈଦେଶିକ ପରିବ୍ରାଜକ ଭାରତ ଭ୍ରମଣରେ ଆସି ସେ ସମୟରେ ସାମାଜିକ ଅବସ୍ଥା, ଧର୍ମ, ରାଜ୍ୟଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ, ଅର୍ଥନୀତି ଆଦି ବିଷୟରେ ଅନେକ କଥା ସେମାନଙ୍କ ଭ୍ରମଣ ବିବରଣୀରେ ଲେଖାଇଛନ୍ତି ।
• ଏସବୁ ପରିବ୍ରାଜକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମେଘାସ୍ଥିନିସ୍, ଫା-ସିଆଁ, ଜୁଆଙ୍ଗ-ଜାଙ୍ଗୁ, ଆଲ୍‌ବେରୁଣୀ, ଇବବତ୍ରୁତା ଆଦି ଅନ୍ୟତମ ।

୪ । ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ଇତିହାସ ଜାଣିବାରେ କିପରି ସହାୟକ ହୁଏ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ଚାରିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ଯଥା – (କ) ଖୋଦିତ ଲିପି, (ଖ) କୀର୍ତ୍ତି ଓ କଳାକୃତି, (ଗ) ଭୌତିକ ଅବଶେଷ, (ଘ) ମୁଦ୍ରା । ଖୋଦିତ ଲିପି ବା ଲେଖା – ଅତୀତର ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣା, କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ, ଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ, ସାମାଜିକ ପ୍ରଥା, ପରମ୍ପରା ଓ ଚଳଣି ଇତ୍ୟାଦି ମାଟିର ଟାଇଲ୍ ଓ ଇଟା, ତମ୍ବା ପଟା, ପଶୁ ଚମଡ଼ା, ଲୁଗା, ସ୍ତମ୍ଭ, ମନ୍ଦିର କାନ୍ଥ,ପଥର, ଗଛର ପତ୍ର ଓ ଛାଲ ତଥା ତାଳପତ୍ରରେ ଲେଖାଯାଉଥିଲା । ସେହିସବୁ ଅତୀତର ଲେଖାମାନ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
• କୀର୍ତ୍ତି ଓ କଳାକୃତି – ଆମ ଦେଶରେ ଅନେକ ଐତିହାସିକ କୀର୍ତ୍ତି ଯଥା – ମନ୍ଦିର, ଦୁର୍ଗ, ରାଜପ୍ରସାଦ, ସ୍ତୁପ ଓ ମଠ ଇତ୍ୟାଦି ଦେଖାଯାଏ । ଏସବୁର ନିର୍ମାଣ ସମୟ ଓ ନିର୍ମାଣ କୀର୍ତ୍ତି ବିଷୟରେ ଆମେ ଜାଣିପାରୁ । ଏସବୁର ସେତେବେଳର ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ, ଧାର୍ମିକ ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ମିଳିଥାଏ ।
• ଭୌତିକ ଅବଶେଷ – ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନରୁ ଅନେକ ମାଟିପାତ୍ର, ଧାତୁପାତ୍ର, ହାତ ହତିଆର, ଅଳଙ୍କାର, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ମୂର୍ତ୍ତି ଇତ୍ୟାଦି ମିଳିଥାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକରୁ ଅତୀତର ଅନେକ ବିଷୟ ଜଣାପଡେ ।
• ମୁଦ୍ରା – ଇତିହାସ ଜାଣିବାରେ ପ୍ରାଚୀନ ମୁଦ୍ରା ବିଶେଷ ଭାବରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଏହା କେବେ କେଉଁ ଶାସକଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥିଲା, ସେହି ସମୟରେ ରାଜ୍ୟର ଅର୍ଥନୀତି, ବେପାର ବଣିଜ ରାଜ୍ୟର ସଂସ୍କୃତି ଇତ୍ୟାଦି ଅନେକ ତଥ୍ୟ ପ୍ରାଚୀନ ମୁଦ୍ରା ଗୁଡ଼ିକରୁ ମିଳିଥାଏ ।

୫ । ଭାରତର ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ କିପରି ଭାରତ ଇତିହାସକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ?
Answer:

• ଭାରତର ଉତ୍ତର ସୀମାରେ ହିମାଳୟ ପର୍ବତଶ୍ରେଣୀ କେନ୍ଦ୍ର ଏସିଆଠାରୁ ଭାରତକୁ ପୃଥକ କରୁଅଛି । ହିମାଳୟ ପର୍ବତମାଳାର ପାଦଦେଶୀୟ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ଉପତ୍ୟକା ଅଞ୍ଚଳର ମୃତ୍ତିକା ଉର୍ବର ଏବଂ ଜଳ ସମ୍ପଦରେ ପରିପୂର୍ଣ ହୋଇ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ କୃଷି ଉପଯୋଗୀ କରିପାରିଛି ।
• ଅତ୍ୟଚ୍ଚ ହିମାଳୟ ପର୍ବତମାଳା ଅତିକ୍ରମ କରି ଉତ୍ତର ଦିଗରୁ ଭାରତକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ କେତେକ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଗିରିପଥ ରହିଛି ଯେଉଁ ବାଟ ଦେଇ ଆକ୍ରମଣକାରୀ, ବ୍ୟବସାୟୀ ଓ ପରିବ୍ରାଜକମାନେ ଭାରତକୁ ଆସିଛନ୍ତି । ସେମାନେ ଆସିବା ଫଳରେ ସେହି ଦେଶଣ ଚଳଣି, ଦର୍ଶନ, ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟ ଆଦିଦ୍ୱାରା ଆମ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି ।
• ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରଚୁର ବର୍ଷା ହେଉଥ‌ିବାରୁ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଘନ ଜଙ୍ଗଲପୂର୍ଣ ହୋଇ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଉନ୍ନତି ମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସହାୟତା ହେଉଛି ।
• ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ ପାହାଡ଼ିଆ ଓ ମୁଭିକା ଅନୁର୍ବର କିନ୍ତୁ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛି ।

୬ । ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ କେଉଁସବୁ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା ?
Answer:

• ଭାରତର ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଆରବ ସାଗର ଓ ପୂର୍ବ ପାର୍ଶ୍ବରେ ବଙ୍ଗୋପସାଗରର ଉପକୂଳରେ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଦେଖାଯାଏ । ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳର ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳଠାରୁ ପୂର୍ବ ଉପକୂଳର ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧିକ ପ୍ରଶସ୍ତ । ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳଭୂମି ଗୁଜରାଟ ଠାରୁ କେରଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ ପୂର୍ବ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳଭୂମି ଓଡିଶାରୁ ତାମିଲନାଡୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ।
• ସାବରମତୀ, ମାହୀ, ନର୍ମଦା, ତାପ୍ତି ଆଦି ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ପଟୁମାଟି ଦ୍ଵାରା ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳ ଭୂମି ଗଠିତ ହୋଇଛି ।
• ମହାନଦୀ, କୃଷ୍ଣା, କାବେରୀ, ଗୋଦାବରୀ ଆଦି ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ପଟୁମାଟି ଦ୍ଵାରା ପୂର୍ବ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଗଠିତ ହୋଇଛି ।
• ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳଭୂମି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉର୍ବର ଓ କୃଷିପାଇଁ ଅଧ‌ିକ ଉପଯୋଗୀ । ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ନଦୀ ମୁହାଣଗୁଡ଼ିକରେ ଅନେକ ବନ୍ଦର ଗଢି ଉଠିଥିଲା । ଫଳରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ବାଣିଜ୍ୟର ଉନ୍ନତି ଘଟିଥିଲା । ଏହିସବୁ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଭାରତର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା ।

୭ । ଜଙ୍ଗଲ କିଭଳି ଭାରତର ପ୍ରାକୃତିକ ବିଭାଗକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ?
Answer:

• ଭାରତର ଉତ୍ତର ସୀମାରେ ଥିବା ହିମାଳୟ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳର ପାଦଦେଶ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳାର ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ପ୍ରଚୁର ବୃଷ୍ଟିପାତ ହେଉଥ‌ିବା ଯୋଗୁଁ ଏହିସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଘଞ୍ଚ ଅରଣ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ।
• ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ, ପୂର୍ବ ଓ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅରଣ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ।
• ଅରଣ୍ୟଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ବାସ କରନ୍ତି ।
• ଅରଣ୍ୟର ଶାନ୍ତ ମନୋମୁଗ୍‌ଧକର ପରିବେଶ ସଭ୍ୟତାର ବିଶେଷକରି ଧର୍ମ, ଦର୍ଶନ ଏବଂ ସାହିତ୍ୟର ଉନ୍ନତି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା । ଏହିପରି ଭାବରେ ଜଙ୍ଗଲ ଭାରତର ପ୍ରାକୃତିକ ବିଭାଗକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ମନୁଷ୍ୟର ସୃଷ୍ଟି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ଆଜିକୁ ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦରଲକ୍ଷ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥ‌ିବୀରେ ମନୁଷ୍ୟର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
• ନୃବାନରମାନଙ୍କର କ୍ରମବିକାଶ ଘଟି ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ସେହି ପ୍ରକାର ନୃବାନର ନାହାନ୍ତି ।

୨ । ପୃଥ‌ିବୀରେ କେତେ ପ୍ରକାର ନୃ-ବାନର ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ? ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ପୃଥ‌ିବୀରେ ଚାରି ପ୍ରକାର ନ୍ନ-ବାନର ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।
• ସେମାନ ହେଲେ – ଗରିଲା, ସିମ୍ପାଞ୍ଜି, ଓରାଙ୍ଗ ଓଟାଙ୍ଗ୍ ଓ ଗିବନା ।

୩ । ପ୍ରାକ୍-ଐତିହାସିକ ଯୁଗ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:

• ବହୁ ପୁରାତନ କାଳରେ ଲୋକମାନେ ଲେଖୁ ଜାଣିନଥିଲେ । ତେଣୁ ସେ ସମୟର ଘଟଣାବଳୀ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଖନନରୁ ଜଣାପଡ଼େ ।
• ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମାଟିପାତ୍ର, ଅଳଙ୍କାର, ହାତହତିଆର ଓ ଅସ୍ଥିକଙ୍କାଳରୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଜୀବନଯାପନ ପ୍ରଣାଳୀ ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁ ତଥ୍ୟ ଜାଣିହୁଏ । ତେଣୁ ଏହି ଯୁଗକୁ ପ୍ରାକ-ଐତିହାସିକ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।

୪ । ଆଦ୍ୟ ଐତିହାସିକ ଯୁଗ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏହି ସଭ୍ୟତା କେଉଁଠି ଗଠିତ ଉଠିଥିଲା ?
Answer:

• ମନୁଷ୍ୟ ଲେଖୁ ଶିଖୁବାପରେ ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣାକୁ ଯେବେଠାରୁ ଲେଖାଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶ କରିପାରିଲା, ସେହି ସମୟକୁ ଆଦ୍ୟ ଐତିହାସିକ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।
• ସିନ୍ଧୁ ନଦୀ କୂଳରେ ଏହି ସମୟରେ ଏକ ସଭ୍ୟତା ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା ।

୫। ଐହିକ ସାହିତ୍ୟ କ’ଣ ? ଏଥୁରୁ କ’ଣ ଜଣାଯାଏ ?
Answer:

• ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ରଚିତ ସାହିତ୍ୟ ରଚନାବଳୀକୁ ଐହିକ ସାହିତ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
• ଏଗୁଡ଼ିକ ହେଲା– ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମସୂତ୍ର ଓ ସ୍ତୁତି, ପାଣିନି ଓ ପତଞ୍ଜଳିଙ୍କ ଲିଖ୍ ବ୍ୟାକରଣ, କୌଟିଲ୍ୟଙ୍କ ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ର, କାଳିଦାସଙ୍କ ରଚନାବଳୀ, ବାଣଭଟ୍ଟଙ୍କ ହର୍ଷଚରିତଂ ଇତ୍ୟାଦି । ଏଗୁଡ଼ିକରୁ ସେହି ସମୟର ସମାଜ, ରୀତିନୀତି, ଶାସନପ୍ରଣାଳୀ ଓ ଅର୍ଥନୀତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବହୁ ତଥ୍ୟ ଜଣାଯାଏ ।

୬। ସାହିତ୍ୟିକ ଉପାଦାନକୁ କେତେଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ସାହିତ୍ୟିକ ଉପାଦାନକୁ ତିନିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ – ଧର୍ମ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସାହିତ୍ୟ, ଐହିକ ସାହିତ୍ୟ ଓ ବୈଦେଶିକ ବିବରଣୀ ।

୭ । ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଉପାଦାନକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଉପାଦାନକୁ ଚାରିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
• ଯଥା – ଖୋଦିତ ଲେଖା ବା ଲିପି, କୀର୍ତ୍ତି ଓ କଳାକୃତି, ଭୌତିକ ଅବଶେଷ ଓ ମୁଦ୍ରା ।

୮ । ଧର୍ମ ସାହିତ୍ୟ କ’ଣ ? ଏଥୁରୁ କ’ଣ ଜଣାପଡ଼େ ?
Answer:

• ଯେଉଁ ଗ୍ରନ୍ଥ ଗୁଡ଼ିକରେ ଧର୍ମ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଧର୍ମ ସାହିତ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
• ବେଦ, ଉପନିଷଦ, ପୁରାଣ, ମହାଭାରତ ଓ ରାମାୟଣ ଇତ୍ୟାଦିରୁ ଅତୀତର ଧର୍ମ, ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ରାଜନୈତିକ ଅବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଅନେକ କଥା ଜଣାପଡ଼େ ।

୯ । ଆମ ଦେଶର ଐତିହାସିକ କୀର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ? ଏଗୁଡ଼ିକ କେଉଁ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ?
Answer:

• ଆମ ଦେଶର ଐତିହାସିକ କୀର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ମନ୍ଦିର, ଦୁର୍ଗ, ରାଜପ୍ରାଦାନ, ସ୍ତୂପ ଓ ମଠ ଇତ୍ୟାଦି । ଏସବୁରୁ ନିର୍ମାଣ ସମୟ ଓ ନିର୍ମାଣ କୀର୍ତ୍ତି ବିଷୟରେ ଜଣାଯାଏ ।
• ଏହାଛଡ଼ା ଏସବୁରୁ ମଧ୍ୟ ସେହି ସମୟର ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ, ଧାର୍ମିକ ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ମିଳିଥାଏ ।

୧୦ । ପ୍ରାଚୀନ ମୁଦ୍ରାରୁ କ’ଣ ଜଣାପଡ଼େ ?
Answer:

• ପ୍ରାଚୀନ ମୁଦ୍ରା ଆମକୁ ଇତିହାସ ଜାଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
• ଏହା କେବେ ଓ କେଉଁ ଶାସକଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥିଲା, ସେହି ସମୟର ରାଜ୍ୟର ଅର୍ଥନୀତି, ବେପାର ବଣିଜ ଓ ରାଜ୍ୟର ସଂସ୍କୃତି ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।

୧୧ । ଅତୀତର ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ଆମ ଦେଶର କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଓ କେଉଁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ?
Answer:

• ଆମ ରାଜ୍ୟର ଭୂବନେଶ୍ଵର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଧଉଳିପାହାଡ଼, ଗଞ୍ଜାମର ଜଉଗଡ଼ଠାରେ ପଥର ଉପରେ ପ୍ରାୟ ୨୨ ଶହ ବର୍ଷ ତଳର ଲେଖା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
• ଏହାଛଡ଼ା ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶର ଇରାନ୍, ଇରାକ୍, ମିଶର, ଚୀନ, ଗ୍ରୀସ୍ ଆଦି ଦେଶ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଅତୀତର ଲେଖାମାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।

୧୨ । କେଉଁ ବୈଦେଶିକ ପରିବ୍ରାଜକମାନେ ଭାରତ ଭ୍ରମଣରେ ଆସିଥିଲେ ?
Answer:

• ଭାରତ ଭ୍ରମଣରେ ଆସିଥିବା ବୈଦେଶିକ ପରିବ୍ରାଜକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମେଘାସ୍ଥିନିସ୍‌, ଫା-ସିଆଁ, ଜୁଆଙ୍ଗ୍- ଜାଙ୍ଗ୍, ଆଲ୍‌ବେରୁଣୀ, ଇବନ୍ ବତୁତା ଆଦି ଅନ୍ୟତମ ।
• ସେମାନଙ୍କ ବିବରଣୀରୁ ଆମେ ଇତିହାସ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଥାଉ ।

୧୩ । ଭୌତିକ ଅବେଶଷରୁ ଆମେ କ’ଣ ଜାଣିବାକୁ ପାଉ ?
Answer:

• ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନରୁ ଅନେକ ମାଟିପାତ୍ର, ଧାତୁପାତ୍ର, ହାତହତିଆର, ଅଳଙ୍କାର, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ମୂର୍ତ୍ତି ଇତ୍ୟାଦି ମିଳିଥାଏ ।
• ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଆମେ ଅତୀତର ଅନେକ ବିଷୟ ଜାଣିବାକୁ ପାଉ ।

୧୪ । ଭାରତର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗରେ ଥ‌ିବା ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତ ମାଳଭୂମିର ପୂର୍ବ ପାର୍ଶ୍ବରେ ପୂର୍ବଘାଟ ପର୍ବତମାଳା ଓ ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ବରେ ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳା ଅବସ୍ଥିତ । ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପର୍ବତମାଳା ଭାରତର ମଧ୍ୟ ଭାଗରୁ ଦକ୍ଷିଣ ପ୍ରାନ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇଛି ।
• ପଶ୍ଚିମଘାଟ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରଚୁର ବର୍ଷା ହେଉଥିବାରୁ ଏହା ଘନ ଜଙ୍ଗଲରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହାଛଡ଼ା ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ ପାହାଡ଼ିଆ ଓ ମୃତ୍ତିକା ଅନୁର୍ବର କିନ୍ତୁ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦରେ ପରିପୂର୍ଣ ।

୧୫ । ଭାରତକୁ ଏକ ଉପଦ୍ଵୀପ ବୋଲି କାହିଁକି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:

• ଭାରତ ଏସିଆ ମହାଦେଶର ଦକ୍ଷିଣ ଉପକୂଳର ପ୍ରାୟ ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଭାରତର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗକୁ ତିନିଦିଗରେ ସମୁଦ୍ର ଘେରି ରହିଛି ।
• ତେଣୁ ଭାରତକୁ ଏକ ଉପଦ୍ଵୀପ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଇତିହାସ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ମନୁଷ୍ୟର ଅତୀତ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକର ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଅଗ୍ରଗତିକୁ ଇତିହାସ କୁହାଯାଏ ।

୨ । ଇତିହାସ ଶବ୍ଦଟି କେଉଁଠାରୁ ଆସିଛି ?
Answer:
ଇତିହାସ ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦ ‘ହିଷ୍ଟୋ’ରୁ ଆସିଛି ।

୩ । ‘ହିଷ୍ଟୋ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
‘ହିଷ୍ଟୋ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ‘ଅତୀତ ବିଷୟରେ ଜାଣିବା’ ।

୪। କେଉଁ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧ୍ବକ ପ୍ରଶସ୍ତ ?
Answer:
ପୂର୍ବ ଉପକୂଳର ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧିକ ପ୍ରଶସ୍ତ ।

୫ । ସମୟ ଅନୁସାରେ ଇତିହାସକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ସମୟ ଅନୁସାରେ ଇତିହାସକୁ ତିନିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।

୬ । ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାର କେଉଁ ଦେଶର ରାଜା ଥିଲେ ?
Answer:
ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାର ଗ୍ରୀସ୍ ଦେଶର ରାଜା ଥିଲେ ।

୭ । ସେତେବେଳେ ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ପଟେ କେଉଁ ଦୁଇଜଣ ବିଖ୍ୟାତ ରାଜା ଥିଲେ ?
Answer:
ସେତେବେଳେ ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ପଟେ ଅମ୍ବୀ ଓ ପୁରୁ ନାମରେ ଦୁଇଜଣ ବିଖ୍ୟାତ ରାଜା ଥିଲେ ।

୮। ପୁରୁ ଓ ଅତ୍ମୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କିଏ ବୀର ଥିଲେ ?
Answer:
ପୁରୁ ଓ ଅତ୍ମୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପୁରୁ ବୀର ଥିଲେ ।

୯ । ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାର ଓ ପୁରୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧରେ କିଏ ଜୟଲାଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାର ଓ ପୁରୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧରେ ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାର ଜୟଲାଭ କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ଆଜକୁ ପ୍ରାୟ କେତେ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥ‌ିବୀରେ ମନୁଷ୍ୟର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ଆଜକୁ ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର ଲକ୍ଷ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥ‌ିବୀରେ ମନୁଷ୍ୟର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

୧୧ । ମନୁଷ୍ୟର କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ନୃବାନରମାନଙ୍କର କ୍ରମବିକାଶ ଘଟି ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

୧୨ । କାହାର ଦେହର ଗଠନ ଭଳି ମନୁଷ୍ୟର ଦେହର ଗଠନ ହୋଇଛି ?
Answer:
ଗରିଲାର ଦେହର ଗଠନ ଭଳି ମନୁଷ୍ୟର ଦେହର ଗଠନ ହୋଇଛି ।

୧୩ । କାହାର ବୃଦ୍ଧି ସହିତ ମନୁଷ୍ୟର ବୁଦ୍ଧି ମେଳ ଖାଇବାର ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:
ସିମ୍ପାଞ୍ଜିର ବୁଦ୍ଧି ସହିତ ମନୁଷ୍ୟର ବୁଦ୍ଧି ମେଳ ଖାଇବାର ଦେଖାଯାଏ ।

୧୪ । କୌଟିଲ୍ୟ କେଉଁ ରଚନା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ?
Answer:
କୌଟିଲ୍ୟ ‘ଅର୍ଥଶାସ୍ତଂ’ ରଚନା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।

୧୫ । କେଉଁ ଚୀନ୍ ପରିବ୍ରାଜକ ଓଡ଼ିଶା ଆସିଥିଲେ ?
Answer:
ଚୀନ୍ ପରିବ୍ରାଜକ ଜୁଆଙ୍ଗ-ଜାଙ୍ଗ୍ ଓଡ଼ିଶା ଆସିଥିଲେ ।

Objective Type Questions With Answers
A. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧। ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାର _________ ଦେଶର ରାଜା ଥିଲେ ।
Answer:
ଗ୍ରୀସ୍

୨। ଆଜକୁ ପ୍ରାୟ __________ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥ‌ିବୀରେ ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୫ ଲକ୍ଷ

୩ । _________ ଦେହର ଗଠନ ଭଳି ମନୁଷ୍ୟର ଦେହର ଗଠନ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଗରିଲା

୪ । _________ ର ବୁଦ୍ଧି ସହିତ ମନୁଷ୍ୟର ବୁଦ୍ଧି ମେଳ ଖାଇବାର ଦେଖାଯାଏ ।
Answer:
ସିମ୍ପାଞ୍ଜି

୫। ଇତିହାସ ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦ ___________ ରୁ ଆସିଛି ।
Answer:
ହିଷ୍ଟୋ

୬ । ଧଉଳି ପାହାଡ଼ ଓ ଗଞ୍ଜାମର ଜଉଗଡ଼ଠାରେ ପଥର ଉପରେ ଆଜକୁ ପ୍ରାୟ ___________ ବର୍ଷ ତଳର ଲେଖା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
Answer:
୨୨୦୦

୭ । ପୃଥ‌ିବୀର _________ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଭାରତ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ଉତ୍ତର

୮। ପ୍ରାକୃତିକ ଗଠନର ବିବିଧତା ଅନୁସାରେ ଭାରତକୁ ଆମ ଦେଶର ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ________ ଟି ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
Answer:
୬

୯। ଆମ ଦେଶର ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ _________ ସାଗର ଅଛି ।
Answer:
ଆରବ

୧୦ । ଭାରତର ଉତ୍ତର ସୀମାରେ __________ ପର୍ବତ ଅଛି ।
Answer:
ହିମାଳୟ

୧୧। _________ ପର୍ବତଶ୍ରେଣୀ କେନ୍ଦ୍ର ଏସିଆଠାରୁ ଭାରତକୁ ପୃଥକ୍ କରୁଅଛି ।
Answer:
ହିମାଳୟ

୧୨ । ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ __________ ପତ୍ର ଉପରେ ଲେଖାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ତାଳ

୧୩ । ସମୟ ଅନୁସାରେ ଇତିହାସକୁ ________ ଭାଗରେ ଭାଗ କରାଯାଇଛି ।
Answer:
୩

୧୪ । ଭାରତର __________ ବୃହତ୍ତମ ପ୍ରାକୃତିକ ଅଞ୍ଚଳ ଅଟେ ।
Answer:
କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥ ମାଳଭୂମି

୧୫। __________ ମାନଙ୍କଠାରୁ ମନୁଷ୍ୟର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।
Answer:
ନୃ-ବାନର

B. ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

୧। ମନୁଷ୍ୟର ବୌଦ୍ଧିକ ଗୁଣ ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଥ‌ିବା ପ୍ରାଣୀ ହେଉଛି –
(୧) ଗରିଲା
(୨) ସିମ୍ପାଞ୍ଜି
(୩) ପାତିମାଙ୍କଡ଼
(୪) ଗିବନ
Answer:
(୨) ସିମ୍ପାଞ୍ଜି

୨ । ଇରାନ ଦେଶ ଭାରତର କେଉଁ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
(୧) ପୂର୍ବ
(୨) ପଶ୍ଚିମ
(୩) ଉତ୍ତର
(୪) ଦକ୍ଷିଣ
Answer:
(୨) ପଶ୍ଚିମ

୩ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ଚୀନ୍‌ର ପରିବ୍ରାଜକ ଅଟନ୍ତି ?
(୧) ଆଲ୍‌ବେରୁଣୀ
(୨) ଇବତ୍ରୁତା
(୩) ମେଗାସ୍ଥିନିସ୍
(୪) ଜୁଆଙ୍ଗ୍-ଜାଇ
Answer:
(୪) ଜୁଆଙ୍ଗ୍-ଜାଙ୍ଗ୍

୪ । ନୃ-ବାନରର ସମ୍ପର୍କୀୟ ହେଉଛନ୍ତି –
(୧) ବାଘ
(୨) ଗୋଧ୍
(୩) ଓଟ
(୪) ଓରାଙ୍ଗଓଟାଙ୍ଗ
Answer:
(୪) ଓରାଙ୍ଗଓଟାଙ୍ଗ

୫ । ଗୋଟିଏ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଉପାଦାନର ଉଦାହରଣ ହେଉଛି –
(୧) ଉପନିଷଦ
(୨) ମାଟିପାତ୍ର
(୩) ବେଦ
(୪) ମହାଭାରତ
Answer:
(୨) ମାଟିପାତ୍ର

୬ | କିଏ ‘ହର୍ଷଚରିତଂ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
(୧) କୌଟିଲ୍ୟ
(୨) ପତଞ୍ଜଳି
(୩) ପାଣିନି
(୪) ବାଣଭଟ୍ଟ
Answer:
(୪) ବାଣଭଟ୍ଟ

୭ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ପାଣିନି ଓ ପତଞ୍ଜଳି ରଚନା କରିଥିଲେ ?
(୧) ହର୍ଷଚରିତଂ
(୨) ଅର୍ଥଶାସ୍ତଂ
(୩) ବ୍ୟାକରଣ
(୪) ମେଘଦୂତମ୍
Answer:
(୩) ବ୍ୟାକରଣ

୮ | ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି କୌଟିଲ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
(୧) ହର୍ଷଚରିତଂ
(୨) ରାମାୟଣ
(୩) ଅର୍ଥଶାସ୍ତଂ
(୪) ସ୍ତୁତି
Answer:
(୩) ଅର୍ଥଶାସ୍ତଂ

୯। ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କାହା ସହିତ ମନୁଷ୍ୟର ବୌଦ୍ଧିକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରହିଛି ?
(୧) ଗିବନ୍
(୨) ଗରିଲା
(୩) ଓରାଙ୍ଗଓଟାଙ୍ଗ
(୪) ସିମ୍ପାଞ୍ଜି
Answer:
(୪) ସିମ୍ପାଞ୍ଜି

୧୦ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ନଦୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ନଦୀ ପୂର୍ବ ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳର ନଦୀ ନୁହେଁ ?
(୧) ମହାନଦୀ
(୨) କୃଷ୍ଣା
(୩) ମାହୀ
(୪) କାବେରୀ
Answer:
(୩) ମାହୀ

୧୧ । ଭାରତର କେଉଁ ଭାଗକୁ ସମୁଦ୍ର ତିନିପଟୁ ଘେରି ରହିଛି ?
(୧) ପୂର୍ବ
(୨) ପଶ୍ଚିମ
(୩) ଉତ୍ତର
(୪) ଦକ୍ଷିଣ
Answer:
(୪) ଦକ୍ଷିଣ

୧୨ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ପରିବ୍ରାଜକ ନୁହନ୍ତି ?
(୧) ପା-ସିଆଁ
(୨) ଇବତା
(୩) କାଳିଦାସ
(୪) ଜୁଆଙ୍ଗ୍ -ଜାଙ୍ଗ୍
Answer:
(୩) କାଳିଦାସ

୧୩ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ସାହିତ୍ୟିକ ଉପାଦାନ ?
(୧) ଭୌତିକ ଅବଶେଷ
(୨) ମାଟିପାତ୍ର
(୩) ଶିଳାଲିପି
(୪) ହର୍ଷଚରିତମ୍
Answer:
(୪) ହର୍ଷଚରିତମ୍

୧୪ । ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ନୃ-ବାନର ସହିତ ମଣିଷର ବୁଦ୍ଧିର ମେଳ ରହିଛି ?
(୧) ସିମ୍ପାଞ୍ଜି
(୨) ଗରିଲା
(୩) ଓରାଙ୍ଗ୍ ଓଟାଙ୍ଗ୍
(୪) ଗିବନ୍
Answer:
(୧) ସିମ୍ପାଞ୍ଜି

C. ନିମ୍ନରେ କେତେକ ବାକ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି । ସେଥୁମଧ୍ଯରୁ ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଠିକ୍ ତାହାର ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ‘✓ ’ ଚିହ୍ନ ଏବଂ ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଭୁଲ ତାହାର ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ‘✗’ ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

୧। ଭାରତର ପୂର୍ବ ଉପକୂଳରେ ଗୋଦାବରୀ ନଦୀ ପଶ୍ଚିମରୁ ପୂର୍ବକୁ ପ୍ରବାହିତ ।
୨। ପଶ୍ଚିମ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ମାହୀ ନଦୀ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି ।
୩। ତାପ୍ତିନଦୀ ପୂର୍ବ ଉପକୂଳସ୍ଥ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି ।
୪। ଭାରତର ତିନୋଟି ପ୍ରଧାନ ପ୍ରାକୃତିକ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି ।
୫। ପତଞ୍ଜଳି ବ୍ୟାକରଣ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

Answer:
୧ । (✓)
୨ । (✓)
୩ । (✗)
୪ । (✗)
୫ । ( ✓)

D. ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ ।

• ‘କ୍ର’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଯୋଗ କର ।

E. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧। ସିମ୍ପାଞ୍ଜିର କ୍ରମବିକାଶ ହୋଇ ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଅଛି ।
Answer:
ନୃବାନରମାନଙ୍କର କ୍ରମବିକାଶ ହୋଇ ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଅଛି ।

୨। ଇତିହାସ ଶବ୍ଦଟି ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦ ହିଷ୍ଟୋରୁ ଆସିଅଛି ।
Answer:
ଇତିହାସ ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦ ହିଷ୍ଟୋରୁ ଆସିଅଛି ।

୩ । ଭୁବନେଶ୍ଵର ନିକଟବର୍ତୀ ରତ୍ନଗିରି ଠାରେ ପଥର ଉପରେ ବାଇଶି ଶହ ବର୍ଷତଳର ଲେଖା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
Answer:
ଭୁବନେଶ୍ଵର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଧଉଳି ପାହାଡ଼ଠାରେ ପଥର ଉପରେ ବାଇଶି ଶହ ବର୍ଷତଳର ଲେଖା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

୪ । ବାଣଭଟ୍ଟ ଜଣେ ବୈଦେଶିକ ପରିବ୍ରାଜକ ଅଟନ୍ତି ।
Answer:
ମେଗାସ୍ଥିନିସ୍ ଜଣେ ବୈଦେଶିକ ପରିବ୍ରାଜକ ଅଟନ୍ତି ।

୫। ଆମ ଦେଶର ପୂର୍ବ ପାର୍ଶ୍ବରେ ଆରବସାଗର ଅଛି ।
Answer:
ଆମ ଦେଶର ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଆରବସାଗର ଅଛି ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Geography Solutions Chapter 4 ପୃଥିବୀର ଗତି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Geography Solutions Chapter 4 ପୃଥିବୀର ଗତି

୧। ନିମ୍ନଲିଖତ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଥ‌ିବା ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

(କ) ବିଷୁବ ବୃତ୍ତଠାରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ______ କିଲୋମିଟର।
Answer:
୧୭୭୦

(ଖ) ପୃଥ‌ିବୀର ଦୁଇମେରୁଠାରେ ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଘଣ୍ଟାକୁ ____________ କି,ମି.।
Answer:
ଶୂନ

(ଗ) ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ତା’ର କକ୍ଷ ତଳ ସହିତ ___________ ଡିଗ୍ରୀ କୋଣ କରି ଆନତ ଥାଏ।
Answer:
୬୬ ୧/୨

(ଘ) ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇଟି ଅଧ୍ବବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ _______ ବର୍ଷ ଅଟେ।
Answer:
୪ ବର୍ଷ

୨। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ।

(କ) ପୃଥ‌ିବୀର କେତେ ପ୍ରକାର ଗତି ଅଛି ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଗତି ଅଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି– ଆବର୍ତ୍ତନ ବା ଦୈନିକ ଗତି ଓ ପରିକ୍ରମଣ ବା ବାର୍ଷିକ ଗତି।

(ଖ) ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଭୂପୃଷ୍ଠର କେଉଁଠାରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ବିଷୁବବୃତ୍ତଠାରେ ସର୍ବାଧିକ, କାରଣ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତର ପରିସ୍ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ । ତେଣୁ ଏହା ସେଠାରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ବେଗରେ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିଥାଏ।

(ଗ) ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଖୁବ୍ ଅର୍ଧ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆମେ କାହିଁକି ତାହା ଅନୁଭବ କରିପାରୁନାହିଁ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀ ଅଧ୍ବକ ବେଗରେ ଗତି କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଆମକୁ ଜଣାପଡ଼େ ନାହିଁ । କାରଣ, ପୃଥ‌ିବୀର ଆକାର ବହୁତ ବଡ଼ । ତା’ର ଆୟତନ ତୁଳନାରେ ଆମର ସ୍ଥିତି ଏକ ଗ୍ଲୋବ୍‌ରେ ସାମାନ୍ୟ ବିନ୍ଦୁ ସଦୃଶ। ତେଣୁ ଆମେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଖୁବ୍ ଅଧିକ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଅନୁଭବ କରିପାରୁନାହୁଁ ।

(ଘ) ପୃଥ‌ବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ କେଉଁଠାରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
ମେରୁଠାରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ସର୍ବନିମ୍ନ ହୋଇଥାଏ। କାରଣ ଆବର୍ତ୍ତନ ସମୟରେ ଏହାର ମେରୁ ଦୁଇଟି ସ୍ଥିର ରହିଥାଏ।

(ଙ) ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣକୁ କାହିଁକି ତା’ର ବାର୍ଷିକ ଗତି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଗତି ଫଳରେ ବର୍ଷ ସଂଘଟିତ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଏହା ପୃଥ‌ିବୀର ବାର୍ଷିକ ଗତି ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ।

୩। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର୍ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ବର୍ଷର କେଉଁ କେଉଁ ସମୟରେ କିପରି ସଂଘଟିତ ହୁଏ ଚିତ୍ର ସହ ବୁଝାଇ ଲେଖ।

ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଗତ୍ର ପରିବୀର୍ତ୍ତନ
(୧) ଜୁନ୍ ମାସ ୨୧ ତାରିଖ ବେଳକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇ ରହିଥାଏ। ଏହି ଦିନ କର୍କଟ କ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବରେ ପଡ଼ିଥାଏ। ଏହି ଦିବସକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ। ସେତେବେଳେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ତାପମାତ୍ରା ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ସେଠାରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ।
(୨) ଠିକ୍ ସେହିପରି ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ବେଳକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇ ରହିଥାଏ ଏବଂ ମକରକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବରେ ପଡ଼ିଥାଏ। ତେଣୁ ସେଠାରେ ତାପମାତ୍ର ଅଧୂକ ହୁଏ ଏବଂ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ।

(ଖ) ପୃଥ‌ିବୀରେ ଦିନରାତି କିପରି ସଂଘଟିତ ହୁଏ ଚିତ୍ର ସହ ବୁଝାଇ ଲେଖ।
Answer:
(୧) ଆବର୍ତ୍ତନ ଫଳରେ ପୃଥ‌ିବୀର ପୃଷ୍ଠଭାଗରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନ ଦିନର ୨୪ ଘଣ୍ଟାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଆଲୋକିତ ଅକ୍ଷାଂଶରେ ଓ ଅବଶିଷ୍ଟ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଅନ୍ଧକାର ଅକ୍ଷାଂଶରେ ରହେ। ଏହି ଦୁଇ ଅକ୍ଷାଂଶର ସନ୍ଧିସ୍ଥଳରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ବୃତ୍ତାକାର ଆଲୋକ ବଳୟକୁ ଆଲୋକ ବୃତ୍ତ କୁହାଯାଏ।

(୨) ଆବର୍ତ୍ତନ ସମୟରେ ପୃଥ‌ିବୀର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦ୍ରାଘିମା ଓ ତାହା ଉପରିସ୍ଥ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନ ପ୍ରତିଦିନ ଦୁଇଥର ପାଇଁ ଆଲୋକ ବୃତ୍ତକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଥାଏ।
(୩) ଯେତେବେଳେ ସଂପୃକ୍ତ ଦ୍ରାଘିମା ରେଖାଟି ପୃଥ‌ିବୀର ଅନ୍ଧକାର ଅକ୍ଷାଂଶ ପରିତ୍ୟାଗ କରି ଆଲୋକିତ ଅକ୍ଷାଂଶରେ ପ୍ରବେଶ କରେ ସେତେବେଳେ ସେହି ଦ୍ରାଘିମା ରେଖା ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନରେ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ହୋଇଥାଏ। ଏହା ପୂର୍ବଦିଗରେ ଘଟିଥାଏ।
(୪) ତା’ପରେ ସଂପୃକ୍ତ ଦ୍ରାଘିମାଟି ଆବର୍ତ୍ତନ କ୍ରମରେ ପୂର୍ବ ଦିଗକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧ୍ଵ ଅଗ୍ରଗତି କରିବା ହେତୁ ସେହି ଦ୍ରାଘିମା ଉପରିସ୍ଥ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଦିନ କ୍ରମଶଃ ବଢ଼ି ବଢ଼ି ଚାଲେ । ମଧ୍ୟାହ୍ନ ହେଲେ ଦ୍ରାଘିମାଟି ସିଧାସଳଖ ସୂର୍ଯ୍ୟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାଏ।
(୫) ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟଠାରୁ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟକୁ ପୂର୍ବାହ୍ନ କୁହାଯାଏ। ମଧ୍ୟାହ୍ନ ପରଠାରୁ ପୃଥ‌ିବୀ କ୍ରମଶଃ ଅଧୂକ ପୂର୍ବ ଦିଗକୁ ଗତି କରିବା ଫଳରେ ସେହି ସ୍ଥାନ ଉପରେ ଅପରାହ୍ନ, ସନ୍ଧ୍ୟା, ମଧ୍ୟରାତ୍ରି ଏବଂ ପୁନଃ ସକାଳ ହୋଇଥାଏ। ଏହିପରି ପୃଥ‌ିବୀରେ ଦିନରାତି ସଂଘଟିତ ହୁଏ।

(ଗ) ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷଦଣ୍ଡ ତା’ର କକ୍ଷତଳ ସହିତ ଲମ୍ବଭାବରେ ଥିଲେ ଭୂପୃଷ୍ଠରେ କ’ଣ ଘଟନ୍ତା ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷଦଣ୍ଡ ତା’ର କକ୍ଷତଳ ସହିତ ଲମ୍ବଭାବରେ ଥିଲେ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଙ୍ଗଠିତ ହୋଇପାରନ୍ତା ନାହିଁ ଏବଂ ଦିନ ଓ ରାତ୍ରିର ଅବସ୍‌ରେ ତାରତମ୍ୟ ରହନ୍ତା ନାହିଁ।

୪। ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ :
(କ) ଆବର୍ତ୍ତନ ଓ ପରିକ୍ରମଣ
Answer:

ଆବର୍ତ୍ତନ	ପରିକ୍ରମଣ
(୧) ପୃଥ‌ିବୀ ତା’ର ଅକ୍ଷ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଘୂରିବାକୁ| ଆବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ । (୨) ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପୃଥ‌ିବୀ ପ୍ରାୟ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ନିଏ। (୩) ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ଗତି ଯୋଗୁ ଦିନ ଓ ରାତି ସଙ୍ଗଠିତ ହୁଏ।	(୧) ପୃଥ‌ିବୀ ଏକ ଉପବୃତ୍ତାକାର କକ୍ଷପଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଚାରିପଟେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବାକୁ ପରିକ୍ରମଣ କୁହାଯାଏ । (୨)  ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପୃଥ‌ିବୀ ପ୍ରାୟ ୩୬୫ ୧/୪ ଦିନ ବା୧ ବର୍ଷ ସମୟ ନିଏ । (୩) ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଗତି ଯୋଗୁ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଙ୍ଗଠିତ ହୁଏ ।

(ଖ) ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ ଓ ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ
Answer:

ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ	ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ
(୧) ଜୁନ୍ ମାସ ୨୧ ତାରିଖ ଦିନଟିକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ। (୨) ଏହିଦିନ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ କର୍କ ଟକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼ିଥାଏ। (୩) ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ।	(୧) ଡିସେମ୍ବର ମାସ ୨୨ ତାରିଖ ଦିନଟିକୁ ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ। (୨) ଏହି ଦିନ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ମକର କ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼ିଥାଏ। (୩) ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଶୀତଋତୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ।

୫। ଯଦି ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜ ମେରୁଦଣ୍ଡ ଚାରିପଟେ ଆବର୍ତ୍ତନ କରୁ ନଥା’ନ୍ତା ତେବେ ଆମେ କି କି ସୁବିଧା ଓ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତେ ?
Answer:
(୧) ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜ ମେରୁଦଣ୍ଡ ଚାରିପଟେ ଆବର୍ତ୍ତନ କରୁନଥୁଲେ ଦିନ ଓ ରାତି ସଂଘଟିତ ହୁଅନ୍ତା। ନାହିଁ।
(୨) ପୃଥ‌ିବୀର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ସର୍ବଦା ଦିନ ଓ ଅପର ପାର୍ଶ୍ଵରେ ସର୍ବଦା ରାତି ହୋଇଥା’ନ୍ତା। ପୃଥ‌ିବୀର ଦିନ ହେଉଥ‌ିବା ପାର୍ଶ୍ବରେ ଅତିଶୟ ତାପମାତ୍ରା ଓ ରାତ୍ରି ହେଉଥିବା ଅତିଶୟ ଶୀତଳତା ଯୋଗୁଁ ଜୀବଜଗତ ବଞ୍ଚିବା ସମ୍ଭବ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ।
(୩) ବାୟୁ ପ୍ରବାହରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥା’ନ୍ତା।
(୪) ଜଳବାୟୁରେ ଗୁରୁତର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତା।

BSE Odisha 6th Class Geography Notes Chapter 4 ପୃଥିବୀର ଗତି

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା

• ପୃଥ‌ିବୀକୁ ନିଜର ଅକ୍ଷ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ଥରେ ଘୂରି ଆସିବାକୁ ପ୍ରାୟ ୨୪ ଘଣ୍ଟା (ବାସ୍ତବରେ ୨୩ ଘଣ୍ଟା ୫୬ ମିନିଟ୍ ୪ ସେକେଣ୍ଡ) ସମୟ ଲାଗେ । ଏହାକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ବା ଦୈନିକ ଗତି କୁହାଯାଏ। ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜର ଉପବୃତ୍ତାକାର କକ୍ଷପଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ଥରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବାକୁ ଏକ ବର୍ଷ (୩୬୫୧/୪ଦିନ) ଲାଗେ । ଏହାକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ବା ବାର୍ଷିକ ଗତି କୁହାଯାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ବେଗ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତଠାରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ । ପ୍ରତି ଏକ ଘଣ୍ଟାରେ ଏହି ବେଗ ପ୍ରାୟ ୧୭୭୦ କି.ମି. ହୋଇଥାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ଫଳରେ ତାହାର ପୃଷ୍ଠଭାଗରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନ ଦିନର ୨୪ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୧୨ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଆଲୋକିତ ଅବାଂଶରେ ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଅନ୍ଧକାର ଅକ୍ଷାଂଶରେ ରହିଥାଏ । ଫଳରେ ଦିନ ଓ ରାତି ହୋଇଥାଏ।
• ସୂର୍ଯ୍ୟକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ଥରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି ଆସିବାକୁ ପୃଥିବୀକୁ ପ୍ରାୟ ୩୬୫୧/୪ ଦିନ ବା ଏକ ବର୍ଷ ସମୟ ଲାଗେ। ଏହି ବଳକା ୬ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ପ୍ରତି ୪ ବର୍ଷରେ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ବା ୧ ଦିନ ହୁଏ । ଏହାକୁ ସେହି ବର୍ଷର ୨୯ ଦିନ ଫେବୃଆରୀ ମାସରେ ଯୋଗ କରାଯାଏ। ଫଳରେ ଏହାର ଦିନ ସଂଖ୍ୟା ୨୯ହୋଇଥାଏ। ସେହି ବର୍ଷକୁ ଅଧୂବର୍ଷ କୁହାଯାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ପରିକ୍ରମଣ କରୁଥିବା ସମୟରେ ତା’ର ଅକ୍ଷଦଣ୍ଡ କକ୍ଷତଳ ସହିତ ସମକୋଣରେ ନରହି ଲମ୍ବଠାରେ ୨୩ ୧/୨ ଡିଗ୍ରୀ କୋଣ ସୃଷ୍ଟି କରି ଘୂର୍ଶନ କରୁଥାଏ। ଅର୍ଥାତ୍‌ ପରିକ୍ରମଣ କରୁଥିବା ସମୟରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ତା’ର କକ୍ଷ ତଳ ସହିତ ଲମ୍ବଭାବରେ ନଥାଇ ୬୬ ୧/୨ ଡିଗ୍ରୀ ଆନତ ଥାଏ। ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତର ମେରୁ ସଦାବେଳେ ଉତ୍ତରଦିଗସ୍ଥ ଧ୍ରୁବ ନକ୍ଷତ୍ର ଆଡ଼କୁ ଥାଏ।
• ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଛଅଟି ଋତୁ ଯଥାକ୍ରମେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ, ବର୍ଷା, ଶରତ, ହେମନ୍ତ, ଶୀତ ଓ ବସନ୍ତ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ଆମେ ଜାଣୁ। ମାତ୍ର ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଯୋଗୁଁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଚାରୋଟି ଋତୁ; ଯଥା— ଗ୍ରୀଷ୍ମ, ଶରତ, ଶୀତ ଓ ବସନ୍ତ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର କକ୍ଷପଥ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବୃତ୍ତାକାର ନହୋଇ ଉପବୃତ୍ତାକାର ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ଉତ୍ତର ମେରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ଥିବା ସମୟରେ ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହେ। ତେଣୁ ମୁଖ୍ୟତଃ କକ୍ଷପଥରେ ପୃଥିବୀର ଆନତ ଅବସ୍ଥିତ ଏବଂ ଉପବୃତ୍ତାକାର କକ୍ଷପଥ ହେତୁ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ।
• ଜୁନ୍ ୨୧ ତାରିଖ ବେଳକୁ ପୃଥିବୀର ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଆଡ଼କୁ ଆନତ ରହିଥାଏ ଓ କର୍କଟକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼େ। ଏହାକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ। ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ।
• ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ବେଳକୁ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଢଳି ରହିଥାଏ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଲମ୍ବ କିରଣ ମକରକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ପଡ଼ିଥାଏ। ତେଣୁ ସେଠାକାର ତାପମାତ୍ରା ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ। ସେଠାରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଏହାର ବିପରୀତ ଅବସ୍ଥା ଅର୍ଥାତ୍ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ଦିବସଟି ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ ରୂପେ ପରିଚିତ।
• ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖ ଓ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖ ଦିନ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତ ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼େ ଓ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ସମାନ ଦୂରରେ ଥାଏ। ତେଣୁ ଏହି ଉଭୟ ତାରିଖରେ ଦିନ ଓ ରାତି ସମାନ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଏହାକୁ ସମଦିବାରାତ୍ର ଦିବସ କୁହାଯାଏ।
• ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖଠାରୁ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧା ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଅଧିକ ଆନତ ହୁଏ ଏବଂ ଏହି ଆନତ ଅବସ୍ଥା ଜୁନ୍ ୨୧ ତାରିଖକୁ ସର୍ବାଧ୍ଵକ ହୁଏ। ଏହାକୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଉତ୍ତରାୟଣ ଗତି କୁହାଯାଏ। ସେହିପରି ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖରୁ ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗକୁ ପ୍ରତୀୟମାନ ଗତିକୁ ଦକ୍ଷିଣାୟନ ଗତି କୁହାଯାଏ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Geography Solutions Chapter 3 ମାନଚିତ୍ର ଅଧ୍ୟୟନ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Geography Solutions Chapter 3 ମାନଚିତ୍ର ଅଧ୍ୟୟନ

୧। ଭୂଗୋଲକ ଅପେକ୍ଷା ମାନଚିତ୍ର କିପରି ଅଧ୍ବକ ଉପଯୋଗୀ ?
Answer:
(୧) ଭୂଗୋଲକ ପୃଥ‌ିବୀର ଏକ ପ୍ରତିରୂପ। ଏଥୁରୁ ପୃଥ‌ିବୀର ବିଭିନ୍ନ ମହାଦେଶ, ମହାସାଗରର ଅବସ୍ଥିତି, ଆକାର, ଆକୃତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଧାରଣା କରିହୁଏ। ମାତ୍ର ବିଶାଳ ପୃଥ‌ିବୀ ତୁଳନାରେ ଏହା ଅନେକ ଛୋଟ। ଫଳରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକର ସବିଶେଷ ତଥ୍ୟ ଏଥୁରୁ ମିଳି ନଥାଏ।
(୨) ଛୋଟ ତଥା ବଡ଼ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ମାନର ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ। ମାନଚିତ୍ରରେ ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀ ଅଥବା ଏହାର ଅଂଶକୁ ଏକ ସମତଳ କାଗଜ ଉପରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ। ତେଣୁ ଭୂଗୋଲକ ଅପେକ୍ଷା ମାନଚିତ୍ର ଅଧୂକ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇଥାଏ। ଫଳରେ ମାନଚିତ୍ରରୁ ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳର ସବିଶେଷ ତଥ୍ୟ ମିଳିଥାଏ । ପୁନଶ୍ଚ ଏହାକୁ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନକୁ ସହଜରେ ନେଇହୁଏ।

୨। ମାନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝାଏ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠର ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନର ପ୍ରକୃତ ଦୂରତା ଏବଂ ମାନଚିତ୍ର ଉପରେ ଥ‌ିବା ସ୍ଥାନ ଦୁଇଟିର ଦୂରତାର ଅନୁପାତକୁ ମାନ କୁହାଯାଏ।

୩। ମାନଚିତ୍ରରେ ଥ‌ିବା ମୁଖ୍ୟ ଦିଗ ଓ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ଦିଗଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ।
Answer:
ମାନଚିତ୍ରର ଉପରିଭାଗ ଉତ୍ତର ଦିଗ ଓ ନିମ୍ନଭାଗ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗ ଅଟେ । ମାନଚିତ୍ର ଆଡ଼କୁ ମୁହଁ କରି ଛିଡ଼ା ହେଲେ ଡାହାଣ ହାତ ଆଡ଼କୁ ପୂର୍ବ ଦିଗ ଏବଂ ବାମହାତ ଆଡ଼କୁ ପଶ୍ଚିମ ଦିଗ ହୋଇଥାଏ । ସୁତରାଂ ଉତ୍ତର, ଦକ୍ଷିଣ, ପୂର୍ବ ଓ ପଶ୍ଚିମ ହେଉଛି ମାନଚିତ୍ରର ଚାରୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଦିଗ । ଏହି ମୁଖ୍ୟ ଦିଗଗୁଡ଼ିକର ଆଉ ଚାରୋଟି ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ଦିଗ ରହିଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ (ଐଶାନ୍ୟ), ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ (ଅଗ୍ନି), ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ (ନୈଋତ) ଏବଂ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ (ବାୟୁ) । ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନର ସଠିକ୍ ଅବସ୍ଥିତି ଦର୍ଶାଇବା ପାଇଁ ଏହି ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ଦିଗଗୁଡ଼ିକ ଯଥେଷ୍ଟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଆନ୍ତି।

୪। ମାନଚିତ୍ରର ତିନୋଟି ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ମାନଚିତ୍ରର ତିନୋଟି ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଲା— ଦୂରତା, ଦିଗ ଓ ସଙ୍କେତ।

୫। କେଉଁ ମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ଦେଇଥାଏ ?
Answer:
ବୃହତ୍ତମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ରରେ ଛୋଟ ଅଞ୍ଚଳ ତଥା ସହର, ନଗର, ଗ୍ରାମ ଆଦି ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ। ଏଥୁରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର ସବିଶେଷ ବିବରଣୀ ମିଳିଥାଏ।

୬। ମାନଚିତ୍ରରେ ସଙ୍କେତ ବ୍ୟବହାର କାହିଁକି ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ମାନଚିତ୍ରରେ ଘର, ରାସ୍ତା, ମନ୍ଦିର, ପୋଲ, ବୃକ୍ଷ ଆଦିର ଆକାର ଓ ଆକୃତି ସଠିକ୍ ଭାବେ ଦର୍ଶାଇବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଅକ୍ଷର, ଛାୟାଚିତ୍ର, ଚିତ୍ର, ରଙ୍ଗ, ରେଖା ଆଦି ସଙ୍କେତଦ୍ୱାରା ମାନଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଇ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବିଷୟକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସଙ୍କେତ ମାଧ୍ୟମରେ ଦର୍ଶାଇବା ମାନଚିତ୍ରର ବିଶେଷତ୍ଵ।

୭। ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ରଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଭୂମିରୂପ ସହିତ ଯୋଡ଼।

୮ । ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନ ପାଇଁ ତିନୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ଦିଆଯାଇଛି । ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟିକୁ ବାଛି ଲେଖ।

(କ) କମ୍ପାସ୍ ଯନ୍ତ୍ର କେଉଁଥିପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ?
(୧) ସଙ୍କେତ
(୨) ଦିଗ
(୩) ଦୂରତା
Answer:
(୨) ଦିଗ

(ଖ) କେଉଁ ମାନଚିତ୍ରରେ ଦେଶ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ସୀମା ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ?
(୧) ରାଜନୀତିକ
(୨) ପ୍ରାକୃତିକ
(୩) ତଥ୍ୟଭିଭିକ
Answer:
ରାଜନୀତିକ

(ଗ) କେଉଁଥ୍ରେ ମାନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ?
(୧) ରେଖାଚିତ୍ର
(୨) ମାନଚିତ୍ର
(୩) ସଙ୍କେତ
Answer:
(୧) ରାଜନୀତିକ

BSE Odisha 6th Class Geography Notes Chapter 3 ମାନଚିତ୍ର ଅଧ୍ୟୟନ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା

• ପୃଥ‌ିବୀ ବିଷୟରେ ସବିଶେଷ ଜାଣିବାପାଇଁ ଭୂ-ଗୋଲକ ଏବଂ ମାନଚିତ୍ର ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିଥାଏ। ଭୂ-ଗୋଲକରେ ବିଶାଳ ପୃଥ‌ିବୀର ଛୋଟ ଛୋଟ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକର ସବିଶେଷ ତଥ୍ୟ ମିଳିବା କଷ୍ଟକର। ତେଣୁ ମାନଚିତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ। ଛୋଟ ତଥା ବଡ଼ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ମାନର ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ। ମାନଚିତ୍ରରେ ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀ ଅଥବା ଏହାର ଅଂଶକୁ ଏକ ସମତଳ କାଗଜ ଉପରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ। ମାନ ବା ସ୍କେଲ୍‌ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବାରୁ ଏହାକୁ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।
• ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଅନେକ ମାନଚିତ୍ର ପୁସ୍ତକ ଆକାରରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲେ ତାହାକୁ ଆଟ୍‌ଲାସ୍ କୁହାଯାଏ। ମାନଚିତ୍ର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ହୋଇଥାଏ। ଯଥା—
  (୧) ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ର
  (୨) ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର
  (୩) ତଥ୍ୟଭିଭିକ ବା ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ମାନଚିତ୍ର
• ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ର – ପ୍ରାକୃତିକ ତଥ୍ୟାବଳୀକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ମାନଚିତ୍ରକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।
• ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର – ରାଜନୀତିକ ତଥ୍ୟାବଳୀକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ମାନଚିତ୍ରକୁ ରାଜନୀତିକ ମାନଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ।
• ତଥ୍ୟଭିତ୍ତିକ ମାନଚିତ୍ର – ଏହି ମାନଚିତ୍ରରେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ପ୍ରସଙ୍ଗ ବା ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥାଏ। ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ ଶିଳ୍ପ ମାନଚିତ୍ର, ରେଳପଥ ମାନଚିତ୍ର, ସଡ଼କ ମାନଚିତ୍ର ଓ ଅରଣ୍ୟ ମାନଚିତ୍ର ଇତ୍ୟାଦି।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନଚିତ୍ରରେ ତିନୋଟି ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଥାଏ; ଯଥା— ଦୂରତା, ଦିଗ ଓ ସଙ୍କେତ।
• ମାନର ବ୍ୟବହାରଦ୍ଵାରା ଦୂରତା ମପାଯାଏ। ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଅବସ୍ଥିତ ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଦୂରତାକୁ ମାନଚିତ୍ର ଉପରେ ମାତ୍ର ଅଳ୍ପ କେତେ ସେଣ୍ଟିମିଟରରେ ଦେଖାଯାଇଥାଏ।
  ମାନ ଭିତ୍ତିରେ ମାନଚିତ୍ର ଦୁଇଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ; ଯଥା – ବୃହତ୍ ମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର ଓ କ୍ଷୁଦ୍ର ମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ର। ବୃହତ୍ ମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ରରେ ଛୋଟ ଅଞ୍ଚଳ ତଥା ସହର, ନଗର, ଗ୍ରାମ ଆଦି ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ। ବଡ଼ ବଡ଼ ଅଞ୍ଚଳ ତଥା ଦେଶ, ମହାଦେଶ, ମହାସାଗର ଆଦିକୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ମାନବିଶିଷ୍ଟ ମାନଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାନଚିତ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ପାର୍ଶ୍ଵର ଉପରିଭାଗରେ ଏକ ତୀର ଚିହ୍ନ ଥାଏ। ଏହାକୁ ଦିଗସୂଚକ ରେଖା ବା ଉତ୍ତର ରେଖା କୁହାଯାଏ। ଏହା ଉତ୍ତର ଦିଗକୁ ସୂଚାଏ।
• କମ୍ପାସ୍ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଦିଗ ନିରୂପଣ କରିହୁଏ। ଏଥିରେ ଥିବା ଚୁମ୍ବକୀୟ ସୂଚକରେ ଥିବା ତୀରଚିହ୍ନ ଉତ୍ତର ଦିଗ ଦର୍ଶାଇଥାଏ। ସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥାରେ ମଧ୍ୟ ସୂଚକଟି ସର୍ବଦା ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ ହୋଇ ରହିଥାଏ।
• ମାନଚିତ୍ରରେ ଘର, ରାସ୍ତା, ମନ୍ଦିର, ପୋଲ, ବୃକ୍ଷ ଆଦିର ଆକାର ଓ ଆକୃତି ସଠିକ୍ ଭାବେ ଦର୍ଶାଇବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଅକ୍ଷର, ଛାୟାଚିତ୍ର, ଚିତ୍ର, ରଙ୍ଗ, ରେଖା ଆଦି ସଙ୍କେତଦ୍ୱାରା ମାନଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ।
• ରେଖାଗୁଡ଼ିକ ସାହାଯ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନର ଓ ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥିତି ଜାଣିବାପାଇଁ ମନରୁ ଯେଉଁ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କଯାଏ, ତାହାକୁ ରେଖାଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ। ଏଥିରେ ମାନ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ନାହିଁ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Geography Solutions Chapter 2 ଭୂଗୋଲକ: ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ଦ୍ରାଘିମା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Geography Solutions Chapter 2 ଭୂଗୋଲକ : ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ଦ୍ରାଘିମା

୧। (କ) ପୃଥ‌ବୀରେ କେତୋଟି ତାପମଣ୍ଡଳ ଅଛି ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକର ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
(୧) ପୃଥ‌ିବୀରେ ତିନିଗୋଟି ତାପମଣ୍ଡଳ ଅଛି।
(୨) ସେଗୁଡ଼ିକର ନାମ ହେଲା – ଗ୍ରୀଷ୍ମମଣ୍ଡଳ, ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ମଣ୍ଡଳ ଓ ହିମମଣ୍ଡଳ।

(ଖ) ହିମମଣ୍ଡଳର ଉତ୍ତାପ ସବୁଠାରୁ କମ୍ କାହିଁକି ?
Answer:
(୧) ହିମମଣ୍ଡଳ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ମେରୁବୃତ୍ତ ଏବଂ ମେରୁର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ହୋଇଥିବାରୁ ପଡ଼ିଥାଏ।
(୨) ଫଳରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳଦ୍ୱୟ କମ୍ ସୂର୍ଯ୍ୟତାପ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକ ପାଇଥାଏ ଏବଂ ସର୍ବଦା ବରଫାଚ୍ଛନ୍ନ ରହିଥାଏ। ତେଣୁ ହିମମଣ୍ଡଳର ଉତ୍ତାପ ସବୁଠାରୁ କମ୍ ହୋଇଥାଏ।

(ଗ) ସମାକ୍ଷରେଖା ଓ ଦ୍ରାଘିମାରେଖା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
(୧) ଗ୍ଲୋବ୍ ଉପରେ କେତେକ ବୃତ୍ତାକାର ରେଖା ପୂର୍ବ-ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ପରସ୍ପର ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବରେ ଅଙ୍କିତ ହୋଇଛି। ଏଗୁଡ଼ିକୁ ସମାକ୍ଷରେଖା କୁହାଯାଏ।
(୨) ଗ୍ଲୋବ ଉପରେ କିଛି ଅଦ୍ଧବୃତ୍ତାକାର ରେଖା ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ ଭାବେ ଉତ୍ତରମେରୁଠାରୁ ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇଛି । ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଦ୍ରାଘିମା ରେଖା ବା ମଧ୍ଯନ୍ଦିନ ରେଖା କୁହାଯାଏ।

(ଘ) ଲଣ୍ଡନରେ ଦିନ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ସମୟରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ସନ୍ଧ୍ୟା ୫ ଘଣ୍ଟା ୩୦ ମିନିଟ୍ କାହିଁକି ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ଗ୍ରୀନିଟ୍ ସମୟ ହେଉଛି ଇଂଲଣ୍ଡର ପ୍ରମାଣ ସମୟ । ଆମ ଦେଶର ପ୍ରମାଣ ଦ୍ରାଘିମା ହେଉଛି ୮୨ ଡିଗ୍ରୀ ୩୦ ମିନିଟ୍ ପୂର୍ବ । ଅର୍ଥାତ୍ ମୂଳ ଦ୍ରାଘିମାଠାରୁ ୮୨ ଡିଗ୍ରୀ ୩୦ ମିନିଟ୍ ପୂର୍ବ । ଏକ ଡିଗ୍ରୀ ଦ୍ରାଘିମାର ବ୍ୟବଧାନକୁ ୪ ମିନିଟ୍ ହିସାବରେ ଆମ ସମୟ ଗ୍ରୀନିଟ୍ ବା ଇଂଲଣ୍ଡଠାରୁ ୫ଘ, ୩୦ ମିନିଟ୍ ଆଗୁଆ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଲଣ୍ଡନରେ ଦିନ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ୩୦ ମିନିଟ୍ ସମୟ ହୋଇଥାଏ।

୨। ଠିକ୍ ଉତ୍ତରରେ ✓ ଚିହ୍ନ ଦିଅ।

(କ) ମୂଳ ଦ୍ରାଘିମାରେଖା କେତେ ଡିଗ୍ରୀ?
(କ)୯୦°
(ଖ) ୦°
(ଗ) ୬୦°
(ଘ) ୧୮୦°
Answer:
(ଖ) ୦° ✓

(ଖ) ଗ୍ରୀଷ୍ମମଣ୍ଡଳ ମଝିରେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ କେଉଁଟି ଅଛି?
(କ) କର୍କଟକ୍ରାନ୍ତି
(ଖ) ବିଷୁବରେଖା
(ଗ) ମକର କ୍ରାନ୍ତି
(ଘ) କ୍ରମେରୁବୃତ୍ତ
Answer:
(ଖ) ବିଷୁବରେଖା ✓

(ଗ) ସର୍ବମୋଟ ଦ୍ରାଘିମା ରେଖା କେତୋଟି ରହିଛି?
(କ) ୩୬୦
(ଖ) ୧୮୦
(ଗ) ୯୦
(ଘ) ୨୪୦
Answer:
(କ) ୩୬୦ ✓

(ଘ) କୁମେରୁ ବୃତ୍ତର ଅବସ୍ଥିତି?
(କ) ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ
(ଖ) ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ
(ଗ) ପୂର୍ବ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ
(ଘ) ପଶ୍ଚିମ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ
Answer:
(ଖ) ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ✓

୩। ଗୋଟିଏ ଗ୍ଲୋବ୍‌ର ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କରି ପୃଥ‌ିବୀର ମୁଖ୍ୟ ସାତୋଟି ସମାକ୍ଷରେଖା ଦର୍ଶାଅ।
Answer:
ମୁଖ୍ୟ ସାତଗୋଟି ସମାକ୍ଷରେଖା ହେଲା—
୦ ଅକ୍ଷାଂଶ, ୫° ଉତ୍ତର ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଅକ୍ଷାଂଶ,

BSE Odisha 6th Class Geography Notes Chapter 2 ଭୂଗୋଲକ : ଅକ୍ଷାଂଶ ଓ ଦ୍ରାଘିମା

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା

ଭୂଗୋଲକ :

• ପୃଥବୀର ପ୍ରତିରୂପକୁ ଗ୍ଲୋବ୍ ବା ଭୂଗୋଲକ କୁହାଯାଏ। ଏଥରେ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠର ବିଭିନ୍ନ ଭୂମିରୂପ, ଜଳ ଓ ସ୍ଥଳଭାଗର ବଣ୍ଟନ, ଦେଶ, ମହାଦେଶ ପ୍ରଭୃତିର ଅବସ୍ଥିତି ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ।
• ଗ୍ଲୋବ୍‌ରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥ‌ିବା ଉଭୟ ମେରୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁକୁ ଏକ ଦଣ୍ଡଦ୍ୱାରା ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହାକୁ ଅକ୍ଷ କୁହାଯାଏ।
• ଗ୍ଲୋବଟି ଯେପରି ତା’ର ଅକ୍ଷ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଘୂରିପାରେ, ପୃଥ‌ିବୀ ସେହିପରି ଏକ କାଳ୍ପନିକ ଅକ୍ଷ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ପଶ୍ଚିମରୁ ପୂର୍ବକୁ ଅନବରତ ଘୁରୁଥାଏ। ପୃଥ‌ିବୀର ଏହି ଘୂର୍ଶନକୁ ଆବର୍ତ୍ତନ ଗତି କୁହାଯାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜର ଆବର୍ତ୍ତନ ଗତି ସହିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚାରିପାଖେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପଥରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିଥାଏ । ପୃଥ‌ିବୀର ଏହି ଗତିକୁ ପରିକ୍ରମଣ କୁହାଯାଏ। ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପଥକୁ କକ୍ଷପଥ କୁହାଯାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ତାହାର କକ୍ଷତଳ ସହ ୬୬,୧°/୨ ଆନତ ରହିଲା ଭଳି ଗ୍ଲୋବ୍‌ର ଅକ୍ଷଦଣ୍ଡ ଭୂପୃଷ୍ଠ ସହ ୬୬,୧°/୨ ଆନତ ହୋଇ ରହିଥାଏ।
• ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ଥବା ଦେଶ, ମହାଦେଶ ଏବଂ ସାଗର, ମହାସାଗର ଇତ୍ୟାଦିକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ମାନ ଅନୁଯାୟୀ ଗ୍ଲୋବ୍‌ରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥାଏ।

→ ଅକ୍ଷାଂଶ :

• ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ଅବସ୍ଥିତ କୌଣସି ସ୍ଥାନ ଭୂ-କେନ୍ଦ୍ରଠାରେ ବିଷୁବ ରେଖା ସହିତ ଯେଉଁ କୋଣ ସୃଷ୍ଟିକରେ ତାହାକୁ ସେହି ସ୍ଥାନର ଅକ୍ଷାଂଶ କୁହାଯାଏ।
• ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ଅବସ୍ଥିତ କୌଣସି ସ୍ଥାନ ଭୂ-କେନ୍ଦ୍ରଠାରେ ବିଷୁବ ରେଖା ସହିତ ଯେଉଁ କୋଣ ସୃଷ୍ଟିକରେ ତାହାକୁ ସେହି ସ୍ଥାନର ଅକ୍ଷାଂଶ କୁହାଯାଏ।
• ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସମାକ୍ଷରେଖା ହେଉଛି ବିଷୁବ ରେଖା ବା ବିଷୁବ ବୃତ୍ତ । ଏହା ଭୂପୃଷ୍ଠର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ । ବୃତ୍ତ କୁହାଯାଏ । ସେହିପରି ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ୨୩,୧/୨ ଡିଗ୍ରୀ ଓ ୬୬,୧/୨ ଡିଗ୍ରୀ
• ସମାକ୍ଷରେଖାକୁ ଯଥାକ୍ରମେ ମକରକ୍ରାନ୍ତି ଏବଂ କୁମେରୁ ବୃତ୍ତ କୁହାଯାଏ।
• ଉତ୍ତରମେରୁର ଅକ୍ଷାଂଶକୁ ୯୦ ଡିଗ୍ରୀ ଉତ୍ତର ଓ ଦକ୍ଷିଣମେରୁର ଅକ୍ଷାଂଶକୁ ୯୦ ଡିଗ୍ରୀ ଦକ୍ଷିଣ କୁହାଯାଏ । ବିଷୁବରେଖାର ଅକ୍ଷାଂଶ ହେଉଛି ୦ ଡ଼ିଗ୍ରୀ।

→ ପୃଥ‌ିବୀର ତାପମଣ୍ଡଳ :

• ୦ ଡ଼ିଗ୍ରୀ ଅକ୍ଷାଂଶଠାରୁ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ୨୩, ଡିଗ୍ରୀ ଅକ୍ଷାଂଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ମଣ୍ଡଳ କୁହାଯାଏ। ଏଠାରେ ତାପମାତ୍ରା ସର୍ବାଧିକ ହୋଇଥାଏ। ଏଠାରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଲମ୍ବ କିରଣ ପଡ଼ିଥାଏ।
• ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ୨୩,୧/୨ ଡିଗ୍ରୀ ଅକ୍ଷାଂଶଠାରୁ ୬୬,୧/୨ ଡିଗ୍ରୀ ଅକ୍ଷାଂଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ମଣ୍ଡଳ କୁହାଯାଏ।
• ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ୬୬, ଡିଗ୍ରୀ ଅକ୍ଷାଂଶରୁ ୯୦ ଡିଗ୍ରୀ ଅକ୍ଷାଂଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ହିମ ମଣ୍ଡଳ କୁହାଯାଏ। ଏଠାରେ ପ୍ରବଳ ଥଣ୍ଡା ଅନୁଭୂତ ହୁଏ।

→ ଦ୍ରାଘିମା :

• ବିଷୁବ ରେଖାର ଉତ୍ତର ଓ ଦକ୍ଷିଣରେ ଅବସ୍ଥିତ ସ୍ଥାନର ଦୂରତ୍ବ ଯେପରି ଅକ୍ଷାଂଶଦ୍ଵାରା ନିର୍ଣ୍ଣୀତ ହୁଏ ସେହିପରି ୦ ଡିଗ୍ରୀ ପ୍ରଧାନ ମଧଦିନ ରେଖାଠାରୁ ପୂର୍ବ ଓ ପଶ୍ଚିମରେ ଅବସ୍ଥିତ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକର ଦୂରତ୍ୱ
• ୧୮୦ ଡିଗ୍ରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମପାଯାଏ। ଏହି ଦୂରତ୍ବକୁ ସେହି ସ୍ଥାନର କୌଣିକ ଦୂରତ୍ବ ବା ଦ୍ରାଘିମା କୁହାଯାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ସବୁଦେଶର ସମ୍ମତିକ୍ରମେ ଇଂଲଣ୍ଡର ଗ୍ରୀନିଟ୍‌ରେ ସ୍ଥାପିତ ବ୍ରିଟିଶ ରୟାଲ୍ ଅବଜରଭେଟୋରି କେନ୍ଦ୍ର ଦେଇ କଳ୍ପିତ ରେଖାକୁ ୦ ଡିଗ୍ରୀ ବା ମୂଳ ଦ୍ରାଘିମାରେଖା ରୂପେ ମାନି ନିଆଯାଇଛି।

→ ଦ୍ରାଘିମା ଓ ସମୟ :

• ପୃଥ‌ିବୀ ୧ ଡିଗ୍ରୀ ବୁଲିବା ପାଇଁ ୪ ମିନିଟ୍ ସମୟ ନିଏ । ଅର୍ଥାତ୍‌ ଗ୍ରୀନିଚ୍‌ର ପଶ୍ଚିମରେ ଥିବା ୧ ଡିଗ୍ରୀ ଦ୍ରାଘିମା ରେଖା ଉପରେ ସମୟ ୪ ମିନିଟ୍ ପଛୁଆ ଏବଂ ୧ ଡିଗ୍ରୀ ପୂର୍ବରେ ଥ‌ିବା ଦ୍ରାଘିମା ଉପରେ
• ସମୟ ୪ ମିନିଟ୍ ଆଗୁଆ ହେବ। ଗ୍ରୀନିଚ୍ ଦ୍ରାଘିମା ଦେଇ ଯାଇଥବା ମୂଳ ଦ୍ରାଘିମାର ସମୟକୁ ଗ୍ରୀନିତ୍‌ ପ୍ରମାଣ ସମୟ କୁହାଯାଏ । ଆହାବାଦ୍ ସହର ନିକଟରେ ଯାଇଥିବା ୮୨ ଡିଗ୍ରୀ ୩୦ ମିନିଟ୍ ପୂର୍ବ ଦ୍ରାଘିମାକୁ ଭାରତର ପ୍ରମାଣ ଦ୍ରାଘିମା ଏବଂ ଏହାର ସ୍ଥାନୀୟ ସମୟକୁ ଭାରତର ପ୍ରମାଣ ସମୟ କୁହାଯାଏ।

→ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ତାରିଖ ରେଖା :

• ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ତାରିଖ ରେଖାର ଗୁରୁତ୍ଵ ଯଥେଷ୍ଟ ବେଶି। ଆପାତତଃ ୧୮୦ ଡିଗ୍ରୀ ପୂର୍ବ ତଥା ୧୮୦ ଡିଗ୍ରୀ ପଶ୍ଚିମ ଦ୍ରାଘିମା ରେଖାକୁ ଏକ ତାରିଖ ରେଖା ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥାଏ।
• ୧୮୦ ଡିଗ୍ରୀ ଦ୍ରାଘିମାରେଖା ସ୍ଥଳଭାଗ ଓ ଜଳଭାଗ ଉପରଦେଇ ଯାଇଥାଏ। ଏହା ଏକ ଦ୍ବୀପ କିମ୍ବା ଦେଶ ମଧ୍ୟଦେଇ ଗଲାବେଳେ ସେଠାରେ ଉକ୍ତ ଦ୍ରାଘିମାର ପୂର୍ବ ଓ ପଶ୍ଚିମ ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ତାରିଖର ତାରତମ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଥାଏ। ଏହି ଅସୁବିଧା ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ସେହି ଦ୍ବୀପ ବା ଦେଶଠାରେ ଏହି ଦ୍ରାଘିମାର ଦିଗ ସାମାନ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇ ଜଳଭାଗ ଉପରେ ଟଣାଯାଇଛି। ଏହାକୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ତାରିଖ ରେଖା କୁହାଯାଏ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Geography Solutions Chapter 1 ପୃଥିବୀ ଓ ସୌର ଜଗତ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Geography Solutions Chapter 1 ପୃଥିବୀ ଓ ସୌର ଜଗତ

୧। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ସୌରଜଗତ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇ ଶୂନ୍ୟରେ ଘୂରିବୁଲୁଥିବା ଆଠଟି ଗ୍ରହ, ତିନୋଟି ବାମନ ଗ୍ରହ, ଅନେକ ଉପଗ୍ରହ, ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ, ଅସଂଖ୍ୟ ଉଲ୍‌କା ଓ ଧୂମକେତୁକୁ ନେଇ ସୂର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ଗଠିତ ହୋଇଥ‌ିବା ପରିବାରକୁ ସୌର ଜଗତ କୁହାଯାଏ।

(ଖ) ଦୂରତା କ୍ରମରେ ସୌର ଜଗତରେ ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ।
Answer:
ଦୂରତା କ୍ରମରେ ସୌର ଜଗତରେ ଥ‌ିବା ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକର ନାମ ହେଲା – ବୁଧ, ଶୁକ୍ର, ପୃଥ‌ିବୀ, ମଙ୍ଗଳ, ବୃହସ୍ପତି, ଶନି, ୟୁରେନ୍ସ ଓ ନେପ୍‌ଚ୍ୟୁନ୍।

(ଗ) ପୃଥ‌ିବୀକୁ କାହିଁକି ଅଦ୍ବିତୀୟ ଗ୍ରହ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଏକ ଅଦ୍ବିତୀୟ ଗ୍ରହ କୁହାଯାଏ, କାରଣ :
(୧) ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଅଧ‌ିକ ଗରମ ବା ଥଣ୍ଡା ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ନାହିଁ।
(୨) ଏଥିରେ ବାୟୁ, ଜଳ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପାଦାନ ରହିଥ‌ିବାରୁ ଏହା ପୃଷ୍ଠରେ ଜୀବଜଗତର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିଛି ଓ ଏହା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଜୀବଜନ୍ତୁ ଏବଂ ବୃକ୍ଷଲତାମାନଙ୍କର ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀ ହୋଇପାରିଛି।

(ଘ) ଆମେ ସବୁବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ରର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ୱ ଦେଖୁ କାହିଁକି ?
Answer:
(୧) ଚନ୍ଦ୍ର ନିଜ ଅକ୍ଷ ଚାରିପଟେ ଘୂରିବା ପାଇଁ ଏବଂ ପୃଥ‌ିବୀ ଚାରିପାଖରେ ପରିକ୍ରମଣ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୨୭ଦିନ ୮ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ନେଇଥାଏ।
(୨) ତେଣୁ ଏହାର ଆବର୍ତ୍ତନ ଓ ପରିକ୍ରମଣ ସମୟ ପ୍ରାୟ ସମାନ ହୋଇଥିବାରୁ ଆମେ ସବୁବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ରର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ୱ ଦେଖୁଥାଉ।

ଙ) ବିଶ୍ୱବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କାହାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ?
Answer:
ଅନେକ ଛାୟାପଥ, ନୀହାରିକା ବା ନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜ, ତାରକା ବା ନକ୍ଷତ୍ର, ଗ୍ରହ, ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ, ଉପଗ୍ରହ, ଉଲ୍‌କା, ଧୂମକେତୁ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ନେଇ ବିଶ୍ବବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଗଠିତ ହୋଇଛି।

(ଚ) ଉପଗ୍ରହ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
(୧) ନିଜସ୍ଵ ଆଲୋକ ନଥିବା, ସ୍ଥିର ଆଲୋକ ଦେଉଥ‌ିବା ଯେଉଁ ଜ୍ୟୋତିଷଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ଗ୍ରହ ଚାରିପଟେ ପରିକ୍ରମଣ କରୁଥା’ନ୍ତି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଉପଗ୍ରହ କୁହାଯାଏ।
(୨) ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଥ‌ିବୀର ଏକ ଉପଗ୍ରହ।

(ଛ) ସପ୍ତର୍ଷି ମଣ୍ଡଳ ସାହାଯ୍ୟରେ ତୁମେ ଧ୍ରୁବତାରାର ଅବସ୍ଥାନ କିପରି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବ ?
Answer:
ସପ୍ତର୍ଷିମଣ୍ଡଳ ମଧ୍ୟରୁ ପୁଲହ ଓ କ୍ରତୁ ନକ୍ଷତ୍ର ଦୁଇଟିକୁ ଏକ କାଳ୍ପନିକ ରେଖାରେ ଯୋଗକରି ବ୍ରତ ଦିଗରେ ଉତ୍ତରକୁ ବଢ଼ାଇଲେ ତାହା ଯେଉଁ ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ତାରକା ପାଖରେ ପହଞ୍ଚି, ତାହାହିଁ ହେଉଛି ଧ୍ରୁବତାରା।

(ଜ) ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠ କେଉଁ କେଉଁ ପଦାର୍ଥରେ ଗଠିତ ?
Answer:
ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠ ଅନେକ ଶିଳା, ସୁପ୍ତ ଆଗ୍ନେୟଗିରି, ଗହ୍ଵର, ପର୍ବତ ଓ ଧୂସର ବର୍ଷର ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ବାଲୁକାରାଶିକୁ ନେଇ ଗଠିତ।

(ଝ) ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
(୧) ସୌରଜଗତର ମଙ୍ଗଳ ଓ ବୃହସ୍ପତି ଗ୍ରହ ମଧ୍ଯରେ ରହିଥ‌ିବା ଅସଂଖ୍ୟ ଛୋଟ ଛୋଟ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ପିଣ୍ଡ ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକ ନିଜ ନିଜର କକ୍ଷ ପଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ପରିକ୍ରମଣ କରିଥା’ନ୍ତି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ କୁହାଯାଏ।
(୨) ଏଗୁଡ଼ିକ ଏକ ବୃହତ୍ ଗ୍ରହର ବିଭାଜନଜନିତ ଭଗ୍ନ ଅଂଶ ସମୂହ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିଛି ।

(ଞ) ଛାୟାପଥ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
(୧) ଶୀତଦିନେ ଆକାଶରେ ଉତ୍ତର ଦକ୍ଷିଣ ଭାବରେ ରହି ଧଳା ଦିଶୁଥ‌ିବା ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଆଲୋକପଥ ଦେଖାଯାଏ, ଯାହା ଅସଂଖ୍ୟ ନକ୍ଷତ୍ର ପୁଞ୍ଜ ବା ନୀହାରିକାକୁ ନେଇ ଗଠିତ।
(୨) ତାହାକୁ ଛାୟାପଥ କୁହାଯାଏ।

୨। ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

(କ) ଉଲ୍‌କା ___________ ରେ ଗଠିତ।
Answer:
ଧୂମକେତୁର ସଲଫାଇଡ୍।

(ଖ) ଆମ ସୌର ଜଗତ _____________ ଛାୟାପଥରେ ଅବସ୍ଥିତ।
Answer:
(ଖ) ଆକାଶ ଗଙ୍ଗା

(ଗ) ଦୂରତା ଅନୁସାରେ __________ ଗ୍ରହ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ନିକଟତମ।
Answer:
ବୁଧ

(ଘ) ପୃଥ‌ିବୀର ___________ ଟି ପ୍ରାକୃତିକ ଉପଗ୍ରହ ରହିଅଛି।
Answer:
୧

(ଙ) ମହାକାଶ ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ____________ ଗ୍ରହକୁ ସୌଜଗତରୁ ବାଦ୍ ଦେଇଛନ୍ତି।
Answer:
ପ୍ଲା ଟୋ

୩। ନିମ୍ନଲିଖ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଭକ୍ତି ପାଖରେ √ ଚିହ୍ନ ଦିଅ।

(କ) ନକ୍ଷତ୍ରମାନଙ୍କର ନିଜର ଆଲୋକ ଓ ଉତ୍ତାପ ରହିଅଛି।
(ଖ) ଗ୍ରହମାନଙ୍କର କକ୍ଷପଥ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବୃତ୍ତାକାର।
(ଗ) ଗ୍ରହମାନେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ପରିକ୍ରମଣ କରିଥାଆନ୍ତି।
(ଘ) ୟୁରେନ୍ସ ଗ୍ରହର ପରିକ୍ରମଣ ସମୟ ୪୮ ବର୍ଷ।
(ଙ) କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକୁ ପୃଥ‌ିବୀ ତଥା ଅନ୍ୟ ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକୁ ପରିକ୍ରମଣ କରନ୍ତି।

Answers
(କ) (√)
(ଖ) (×)
(ଗ) (√)
(ଘ) (×)
(ଙ) (√)

୪। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଯୋଡ଼ା ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ନିରୂପଣ କର।
(କ) ଗ୍ରହ ଓ ନକ୍ଷତ୍ର
Answer:

ଗ୍ରହ	ନକ୍ଷତ୍ର
(୧) ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକର ନିଜର ଆଲୋକ ଓ ଉତ୍ତାପ ନଥାଏ। (୨) ଏଗୁଡ଼ିକ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଲୋକରେ ଆଲୋକିତ ହୋଇ  ସ୍ଥିର ଆଲୋକ ଦେଇଥା’ନ୍ତି। (୩) ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦୂରତାରେ ରହିଥା’ନ୍ତି।	(୧) ନକ୍ଷତ୍ରଗୁଡ଼ିକର ନିଜର ଆଲୋକ ଓ ଉତ୍ତାପ ଥାଏ। (୨) ଏଗୁଡ଼ିକର ନିଜର ଆଲୋକ ଥିବାରୁ ସର୍ବଦା ମିଞ୍ଜି ମିଞ୍ଜି ଭାବରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି। (୩) ନକ୍ଷତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ସେପରି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦୂରତା ନ ଥାଏ।

(ଖ) ପ୍ରାକୃତିକ ଉପଗ୍ରହ ଓ କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ
Answer:

ପ୍ରାକୃତିକ ଉପଗ୍ରହ	କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ
(୧) ପ୍ରାକୃତିକ ଉପଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥାଏ।	(୧) କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକ ମନୁଷ୍ୟଦ୍ଵାରା ତିଆରି ହୋଇଥାଏ।
(୨) ଏହି ଉପଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକ ସର୍ବଦା ନିଜ ଅକ୍ଷ ଚାରିପଟେ ଆବର୍ତ୍ତନ ଓ ଗ୍ରହ ଚାରିପାଖରେ ପରିକ୍ରମଣ କରିବା ସହ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଚାରିପଟେ ଘୂରିଥା’ନ୍ତି । ସହ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଚାରିପଟେ ଘୂରିଥା’ନ୍ତି।	(୨) କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକୁ ବିଶ୍ବବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ରକେଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ପ୍ରେରଣ କରାଯାଇ ପୃଥ‌ିବୀପୃଷ୍ଠରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବରେ ନିଜସ୍ଵ କକ୍ଷ ପଥରେ ସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଥାଏ।
(୩) ପ୍ରାକୃତିକ ଉପଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକର ଆବର୍ତ୍ତନ ଓ ପରିକ୍ରମଣ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥାଏ।	(୩) ଏମାନଙ୍କର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆବର୍ତ୍ତନ ଓ ପରିକ୍ରମଣ ସମୟ ନଥାଏ।
(୪) ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଥ‌ିବୀର ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ଉପଗ୍ରହ।	(୪) INSAT, IRS ଇତ୍ୟାଦି କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ।

(ଗ) ନକ୍ଷତ୍ର ଓ ନୀହାରିକା
Answer:

ନକ୍ଷତ୍ର	ନୀହାରିକା
(୧) ରାତ୍ରିରେ ମିଞ୍ଜି ମିଞ୍ଜି ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ମହାଜାଗତିକ ପିଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ନକ୍ଷତ୍ର କୁହାଯାଏ। (୨) ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏକ ନକ୍ଷତ୍ର।	(୧) ନକ୍ଷତ୍ର ମାନଙ୍କର ବା ନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜର ସମଷ୍ଟିକୁ ନୀହାରିକା କୁହାଯାଏ। (୨) ନୀହାରିକାରୁ ଅସଂଖ୍ୟ ସୂର୍ଯ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ।

 

BSE Odisha 6th Class Geography Notes Chapter 1 ପୃଥିବୀ ଓ ସୌର ଜଗତ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା

• ପୃଥ‌ିବୀ ଏକ ଗ୍ରହ । ଆମେ ସମସ୍ତେ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ବାସ କରିଥାଉ । ଦିନବେଳେ ପୃଥ‌ିବୀ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଆଲୋକ ଓ ଉତ୍ତାପ ପାଇଥାଏ।
• ଆକାଶରେ ଦିନରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ରାତିରେ ଚନ୍ଦ୍ର ଦେଖାଯା’ନ୍ତି।
• ଆକାଶରେ ଚନ୍ଦ୍ରର ଆକାର, ଉଦୟ ସମୟ ଓ ଅବସ୍ଥିତି ପ୍ରତିଦିନ ବଦଳିଥାଏ।
• ଚନ୍ଦ୍ରର ଆକାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ଦିନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୋଲ ଚନ୍ଦ୍ର ଦେଖାଯା’ନ୍ତି ଓ ଏହାପରେ ଦିନକୁ ଦିନ ହ୍ରାସ ପାଇ ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ଚନ୍ଦ୍ର ଆଦୌ ଦେଖାଯା’ନ୍ତି ନାହିଁ।
• ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସହିତ ମହାକାଶରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଅସଂଖ୍ୟ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ପିଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ମହାଜାଗତିକ ପିଣ୍ଡ କୁହାଯାଏ।
• ଏହି ମହାଜାଗତିକ ପିଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକଙ୍କର ନିଜସ୍ବ ଆଲୋକ ଓ ଉତ୍ତାପ ଥାଏ ଓ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରୁ ଦୂରତା ଅନୁସାରେ ସେଗୁଡ଼ିକର ଆକାର ଛୋଟ ବା ବଡ଼ ଦେଖା ଯାଇଥାଏ।
• ଆକାଶରେ ରାତ୍ରିରେ ମିଞ୍ଜି ମିଞ୍ଜି କରୁଥିବା ଏହି ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ପିଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ନକ୍ଷତ୍ର ବା ତାରକା କୁହାଯାଏ।
• ମହାଜାଗତିକ ପିଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକର ଦୂରତ୍ବକୁ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ଆଲୋକ ବର୍ଷ ସାହାଯ୍ୟରେ ମାପିଥା’ନ୍ତି।

→ ଆଲୋକ ପ୍ରତି ସେକେଣ୍ଡରେ ପ୍ରାୟ ୩,୦୦, ୦୦୦ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଗତି କରେ । ଏକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋକ ଯେତେ ଦୂରତ୍ୱ ଅତିକ୍ରମ କରେ, ତାହାକୁ ଏକ ଆଲୋକ ବର୍ଷ କୁହାଯାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ଏକ ଆଲୋକ ବର୍ଷ = ୩,୦୦,୦୦୦ x ୬୦ x ୬୦ x ୨୪x ୩୬୫ କିଲୋମିଟର।

• ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏକ ନକ୍ଷତ୍ର।
• ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ସହସ୍ର ଗୁଣ ଅଧିକ ବଡ଼ ନକ୍ଷତ୍ର ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି; ମାତ୍ର ସେଗୁଡ଼ିକ ପୃଥ‌ିବୀଠାରୁ ବହୁ ଦୂରରେ ଥିବାରୁ ଆକାରରେ ଛୋଟ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି।
• ଆକାଶରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପରି କେତେକ ନକ୍ଷତ୍ର ପାଖାପାଖି ହୋଇ ବିଭିନ୍ନ ଆକାରରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇ ରହିଥା’ଛି। ଏମାନଙ୍କୁ ନକ୍ଷତ୍ର ମଣ୍ଡଳ ବା ନକ୍ଷତ୍ର ପୁଞ୍ଜ କୁହାଯାଏ । ସପ୍ତର୍ଷି ମଣ୍ଡଳ, କ୍ଷୁଦ୍ର ସପ୍ତର୍ଷି ମଣ୍ଡଳ (ଶିଶୁମାର) ଏହାର ଉଦାହରଣ ଅଟେ।
• ଆକାଶରେ ରାତିରେ ସପ୍ତର୍ଷି ମଣ୍ଡଳ ଏକ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ (?) ଚିହ୍ନ ପରି ଦେଖାଯା’ନ୍ତି । ଏଥ‌ିରେ କ୍ରତୁ, ପୁଲହ, ପୁଲସ୍ତ୍ୟ, ଅତ୍ରି, ଅଙ୍ଗିରା, ବଶିଷ୍ଟ ଓ ମରୀଚି ନାମକ ସାତଟି ନକ୍ଷତ୍ର ରହିଥା’ନ୍ତି।
• ପୁଲହ ଓ କ୍ରତୁ ନକ୍ଷତ୍ର ଦୁଇଟିକୁ ଏକ କାଳ୍ପନିକ ରେଖାରେ ଯୋଗକରି କ୍ରତୁ ଦିଗରେ ଉତ୍ତରକୁ ବଢ଼ାଇଲେ ତାହା ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ତାରକା ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବ। ଏହି ତାରକାକୁ ଧ୍ରୁବତାରା କୁହାଯାଏ।
• ଧ୍ରୁବତାରା ସାହାଯ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ଏହାକୁ ମେରୁ ତାରକା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ।
• କେତେକ ମହାଜାଗତିକ ପିଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକର ନିଜସ୍ଵ ଆଲୋକ ଓ ଉତ୍ତାପ ନଥାଏ। ସେଗୁଡ଼ିକ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଆଲୋକରେ ଆଲୋକିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରହ କୁହାଯାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀ ଏକ ଗ୍ରହ । ଏହା ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କିରଣ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇ ଆଲୋକିତ ହୋଇଥାଏ।

→ ସୌର ଜଗତ :

• ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପରିବାରରେ ଥ‌ିବା ଆଠଟି ଗ୍ରହ, ତିନୋଟି ବାମନ ଗ୍ରହ, ଅନେକ ଉପଗ୍ରହ, ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ, ଅସଂଖ୍ୟ ଉଲ୍‌କା ଓ ଧୂମକେତୁ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ସୌର ଜଗତ କୁହାଯାଏ।
• ସୂର୍ଯ୍ୟ ସୌର ଜଗତର କେନ୍ଦ୍ରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହାର ପୃଥ‌ିବୀଠାରୁ ୧୩୦ ନିୟୁତ କି.ମି. ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ।
• ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଲୋକ ପୃଥ‌ିବୀରେ ପ୍ରାୟ ୮ ମିନିଟ୍‌ରେ ପହଞ୍ଚୁଥାଏ।
• ଏହାର ଆୟତନ ପୃଥ‌ିବୀର ଆୟତନଠାରୁ ୧୩ ଲକ୍ଷ ଗୁଣ ବଡ଼।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ମହାଜାଗତିକ ପିଣ୍ଡ ନିଜର କେନ୍ଦ୍ର ଆଡ଼କୁ ଆକର୍ଷଣ କରୁଥିବା ଶକ୍ତିକୁ ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ପାରସ୍ପରିକ ଆକର୍ଷଣ ଶକ୍ତିକୁ ମହାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତି କୁହାଯାଏ।
• ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ମହାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତି ପୃଥ‌ିବୀର ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତିର ପ୍ରାୟ ୨୭ ଗୁଣ।
• ବୁଧ, ଶୁକ୍ର, ପୃଥ‌ିବୀ, ମଙ୍ଗଳ, ବୃହସ୍ପତି, ଶନି, ୟୁରେନ୍ସ ଓ ନେପଚୁନ୍ ଆଦି ଆଠଟି ଗ୍ରହ ନିଜ ନିଜର ଉପବୃତ୍ତାକାର କକ୍ଷ ପଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ବୁଲିବାକୁ ପରିକ୍ରମଣ ଓ ନିଜ ଅକ୍ଷ ଚାରିପାଖରେ ବୁଲିବାକୁ ଆବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ।
• ବୃହସ୍ପତି ଆୟତନରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଗ୍ରହ ଓ ବୁଧ ସବୁଠାରୁ ସାନ ଗ୍ରହ।
• ଶନି ଗ୍ରହ ଚାରିପାଖରେ ବଳୟ ଥିବାରୁ ଏହାକୁ ବଳୟ ଗ୍ରହ କୁହାଯାଏ।
• ବୁଧ, ଶୁକ୍ର, ପୃଥ‌ିବୀ ଓ ମଙ୍ଗଳ ଏହି ଚାରୋଟି ଗ୍ରହ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇଥିବାରୁ ଏଗୁଡ଼ିକୁ‘ଅନ୍ତଃଗ୍ରହ’ କୁହାଯାଏ।
• ବୃହସ୍ପତି, ଶନି, ୟୁରେନ୍ସ ଓ ନେପଚୁନ୍‌ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ରହିଥିବାରୁ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ‘ବହିଃଗ୍ରହ’ କୁହାଯାଏ।

→ ପୃଥ‌ିବୀ :

• ପୃଥ‌ିବୀ ଏକ ଗ୍ରହ । ଏହା ଆୟତନରେ ପଞ୍ଚମ ବୃହତ୍ତମ ଗ୍ରହ।
• ଏହାର ଉତ୍ତର ବିନ୍ଦୁକୁ ଉତ୍ତର ମେରୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ବିନ୍ଦୁକୁ ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ କୁହାଯାଏ।
• ଉଭୟ ମେରୁକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସହିତ ଯୋଗକରି ଯେଉଁ କାଳ୍ପନିକ ରେଖା କଳ୍ପନା କରାଯାଏ, ତାହାକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ବା ମେରୁଦଣ୍ଡ କୁହାଯାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ଆକାର ଏକ ଅଭିଗତ ଗୋଲକ ପରି।
• ପୃଥ‌ିବୀର ଉଭୟ ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳ ସାମାନ୍ୟ ଚେପ୍‌ଟା ଓ ମଧ୍ୟଭାଗ ସ୍ତ୍ରୀତ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର ମେରୁ ବ୍ୟାସ ଓ ବିଷୁବ ବ୍ୟାସ ସମାନ ନୁହେଁ।
• ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠର ଚାରିଭାଗରୁ ତିନିଭାଗ ଜଳଦ୍ଵାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଜଳୀୟ ଗ୍ରହ କୁହାଯାଏ ଓ ମହାକାଶରୁ ଏହାର ରଙ୍ଗ ନୀଳ ଦିଶୁଥିବାରୁ ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ‘ନୀଳ ଗ୍ରହ’ କୁହାଯାଏ।

→ ଚନ୍ଦ୍ର :

• ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଥ‌ିବୀର ଏକମାତ୍ର ଉପଗ୍ରହ ଅଟେ।
• ଏହାର ଆୟତନ ପୃଥ‌ିବୀର ପ୍ରାୟ ୪୯ ଭାଗରୁ ଏକଭାଗ।
• ଏଠାରେ ଜଳ ବା ବାୟୁ ନଥିବାରୁ ଜୀବଜଗତ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ।
• ଚନ୍ଦ୍ର ନିଜ ଅକ୍ଷ ଚାରିପାଖରେ ବୁଲିବାପାଇଁ ଏବଂ ପୃଥ‌ିବୀ ଚାରିପାଖରେ ପରିକ୍ରମଣ କରିବା ପାଇଁ ୨୭ ଦିନ ୮ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ନେଇଥାଏ । ଏହାର ଆବର୍ତ୍ତନ ଓ ପରିକ୍ରମଣ ସମୟ ପ୍ରାୟ ସମାନ।

* ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବିଶ୍ୱବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ବିଷୟରେ ଅଧ୍ଵକ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଏବଂ ଯୋଗାଯୋଗ ସ୍ଥାପନ ତଥା ପାଣିପାଗ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ ତିଆରି କରି ମହାକାଶକୁ ପଠାଉଛନ୍ତି । ଏଗୁଡ଼ିକ ରକେଟ୍‌ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବରେ ନିଜସ୍ବ କକ୍ଷ ପଥରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି । ଉଦାହରଣ – INSAT, IRS ଇତ୍ୟାଦି କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ । ୨୦୦୮ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୨୨ ତାରିଖରେ ଭାରତ ‘ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ’ ମାଧ୍ୟମରେ ନିଜର ଚନ୍ଦ୍ର ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଛି ।

→ ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ :

• ସୌରଜଗତର ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହ ଓ ବୃହସ୍ପତି ଗ୍ରହ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଅସଂଖ୍ୟ ଛୋଟ ଛୋଟ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ପିଣ୍ଡ ବା ଗ୍ରହାଣୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କକ୍ଷ ପଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ପରିକ୍ରମଣ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏହାକୁ ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ କୁହାଯାଏ।
• ଏଗୁଡ଼ିକ ଏକ ବୃହତ୍ ଗ୍ରହର ବିଭାଜନଜନିତ ଭଗ୍ନଅଂଶ ସମୂହ ବୋଲି ଜଣାଯାଇଛି।

→ ଧୂମକେତୁ :

• ସୌରଜଗତରେ ଥିବା ଏକ ଜ୍ୟୋତିଷ୍କର ସମ୍ମୁଖ ଭାଗ ଏକ ଝାପ୍‌ସା କୁହୁଡ଼ିପରି ଆବରଣଦ୍ୱାରା ଆବୃତ ଓ ପଶ୍ଚାତ୍‌ଭାଗ ବହୁ ଦୂର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ଲାଞ୍ଜ ପରି ବିସ୍ତୃତ ହୋଇ ରହିଥାଏ । ଏହାକୁ ଲଞ୍ଜାତାରା ବା ଧୂମକେତୁ କୁହାଯାଏ ।
• ଏଗୁଡ଼ିକ ଯେତେବେଳେ ପୃଥିବୀ ନିକଟକୁ ଚାଲିଆସନ୍ତି, ଆମେ ସେମାନଙ୍କୁ ଖାଲି ଆଖ‌ିରେ ଦେଖିପାରୁ।

→ ଉଲ୍‌କା :

• ବେଳେବେଳେ ରାତିରେ ଆକାଶରୁ ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଆଲୋକପିଣ୍ଡ ତୀବ୍ର ଗତିରେ ପୃଥିବୀକୁ ଖସି ପଡ଼ିଥାଏ। ଏହାକୁ ଉଲ୍‌କା କୁହାଯାଏ। ପ୍ରକୃତରେ ଉଲ୍‌କାଗୁଡ଼ିକ ଧୂମକେତୁର ଭଗ୍ନାବଶେଷ। ଏହା ବାୟୁ ସହିତ ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁ ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇ ଜଳି ଉଠନ୍ତି।
• କେତେକ ବଡ଼ ବଡ଼ ଉଲ୍‌କା ସମ୍ପୂର୍ଣ ଜଳି ନପାରି ପୃଥ‌ିବୀ ଉପରେ ପଡ଼ନ୍ତି ଓ ପଡ଼ିଥିବା ସ୍ଥାନରେ ଗର୍ଭ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ।

→ ନୀହାରିକା :

• ସୂର୍ଯ୍ୟ ପରି ଅନେକ ନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜର ସମଷ୍ଟିରେ ନୀହାରିକା ଗଠିତ।
• ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ନୀହାରିକାରୁ ଅସଂଖ୍ୟ ସୂର୍ଯ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ।

→ ଛାୟାପଥ :

• ଶୀତଦିନେ ଆକାଶରେ ଉତ୍ତର ଦକ୍ଷିଣଭାବେ ଧଳା ଦିଶୁଥ‌ିବା ଏକ ଆଲୋକ ପଥ ଦେଖାଯାଏ ଯାହା ଅନେକ ଗ୍ରହାଣୁପୁଞ୍ଜ ବା ନୀହାରିକାକୁ ନେଇ ଗଠିତ। ଏହାକୁ ଛାୟାପଥ କୁହାଯାଏ।
• ଆମର ସୌରଜଗତ ଯେଉଁ ଛାୟାପଥରେ ଅବସ୍ଥିତ ତାହାକୁ ଆକାଶଗଙ୍ଗା କୁହାଯାଏ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Important Questions Chapter 6 ନୂତନ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଅଭ୍ୟୁଦୟ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Important Questions Chapter 6 ନୂତନ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଅଭ୍ୟୁଦୟ

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ମହାବୀରଙ୍କ ଜୀବନୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ଖ୍ରୀ. ପୂ. ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ମହାବୀର ବୈଶାଳୀ ନଗରରେ କୁନ୍ଦ ଗ୍ରାମରେ ଏକ କ୍ଷତ୍ରୀୟ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଜନ୍ମ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ବର୍ଦ୍ଧମାନ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ସିଦ୍ଧାର୍ଥ ଏବଂ ମାତାଙ୍କ ନାମ ତ୍ରିଶଳା ।
• ସେ ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସତ୍ୟର ସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ଗୃହତ୍ୟାଗ କରି ଦୀର୍ଘ ୧୨ ବର୍ଷ କଠୋର ସାଧନାରେ କଟାଇଥିଲେ ।
• ତ୍ରୟୋଦଶ ବର୍ଷ ଅର୍ଥାତ୍‌ ୪୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ ଲାଭ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ପ୍ରକୃତ ଜ୍ଞାନର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ‘ଜିନ୍’ କୁହାଗଲା । ଏହି ‘ଜିନ୍’ ଶବ୍ଦରୁ ତାଙ୍କର ପ୍ରଚାରିତ ଧର୍ମକୁ ଜୈନଧର୍ମ କୁହାଯାଏ । ସେ ଇନ୍ଦ୍ରିୟମାନଙ୍କ ଉପରେ ଜୟଲାଭ କରିଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ମହାବୀର କୁହାଗଲା ।

୨ । ମହାବୀର ଜୈନଙ୍କର ଧର୍ମନୀତି କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

• ମହାବୀର ସରଳ ଓ ନିରାଡ଼ମ୍ବର ଜୀବନଯାପନ କରିବା ଉପରେ ବିଶ୍ବାସ କରୁଥିଲେ । ସେ ଈଶ୍ବରଙ୍କର ସ୍ଥିତି, ଯାଗଯଜ୍ଞ, ଧର୍ମବିଧ, ପଶୁବଳି ଓ ଜାତିଭେଦକୁ ବିଶ୍ଵାସ କରୁନଥିଲେ । ସେ କହୁଥିଲେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବପ୍ରତି ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ଦୟା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ମନୁଷ୍ୟର ଧର୍ମ ।
• ଅହିଂସା ଜୈନଧର୍ମର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ଥିଲା । ଜୈନଧର୍ମର ଲୋକମାନେ ଅହିଂସାକୁ ଅତି କଠୋର ଭାବରେ ପାଳନ କରନ୍ତି । ଏପରିକି ସେମାନେ ରାତିରେ ଦୀପ ନଜାଳିବା, ମୁହଁ ଓ ନାକକୁ କନାରେ ଘୋଡ଼ାଇ ରଖୁ, ଧୀର ଗତିରେ ଚାଲିବା ଇତ୍ୟାଦି ଉପରେ ବିଶ୍ବାସ କରନ୍ତି । କାରଣ ଏହାଦ୍ଵାରା କୀଟପତଙ୍ଗ ଆଦିଙ୍କର ଜୀବନନାଶ ହେବନାହିଁ ।
• ମହାବୀର ପୁନର୍ଜନ୍ମରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲେ । ପୁନର୍ଜନ୍ମରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବାପାଇଁ ସେ ତିନିଗୋଟି ମାର୍ଗ ଅବଲମ୍ବନ କରିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଯଥା – ସତ୍ ବିଶ୍ଵାସ, ସଜ୍ଞାନ ଓ ସତ୍‌କାର୍ଯ୍ୟ । ଏହାକୁ ଜୈନ ‘ତ୍ରିରତ୍ନ’ କୁହାଯାଏ ।
• ମହାବୀର କର୍ମବାଦ ଉପରେ ଅଧ‌ିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କ ସୁକର୍ମ ଓ କୁକର୍ମ ଉପରେ ତା’ର ପୁନର୍ଜନ୍ମ ନିର୍ଭର କରେ । ଆତ୍ମାର କର୍ମ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତି ହେଉଛି ନିର୍ବାଣ । ଜୈନ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଲା ନିର୍ବାଣ । ଏହା କେବଳ ଉପବାସ, ଧ୍ୟାନ ଓ କଠୋର ସଂଯମଦ୍ୱାରା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ ।

୩ । ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ନୀତିଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ବୁଦ୍ଧଦେବ ଚାରୋଟି ସତ୍ୟ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ଏହାକୁ ‘ଚତୁଃ ଆର୍ଯ୍ୟ ସତ୍ୟ’’ କୁହାଯାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ମନୁଷ୍ୟ ଜୀବନ ଦୁଃଖପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହି ଦୁଃଖର କାରଣ ହେଉଛି କାମନା । କାମନାର ବିନାଶରେ ଦୁଃଖର ବିନାଶ । ଆର୍ଯ୍ୟ ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ମାର୍ଗ ମାଧ୍ୟମରେ କାମନାର ବିନାଶ ହୋଇପାରିବ । କାମନାର ବିନାଶ ହେଲେ ନିର୍ବାଣ ପ୍ରାପ୍ତି
  ହେବ ।
• ଏହି ଆର୍ଯ୍ୟ ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ମାର୍ଗ ହେଲା – (୧) ସତ୍ ବିଶ୍ଵାସ, (୨) ସତ୍ ଚିନ୍ତା, (୩) ସତ୍‌କର୍ମ,(୪) ସତ୍ ବାକ୍ୟ, (୫) ସତ୍ ଆଚାର, (୬) ସତ୍ ଉଦ୍ୟମ, (୭) ସତ୍ ଜୀବିକା, (୮) ସତ୍ ସଂକଳ୍ପ ।
• ଏହା ବ୍ରାହ୍ମଣ ଧର୍ମର କୋମଳତା ଓ ଜୈନଧର୍ମର କଠୋରତାର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ‘ମଧ୍ୟମପଥ’’କୁହାଯାଏ । ଗୌତମ ଅହିଂସା ଆଚରଣ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵଆରୋପ କରୁଥିଲେ । ତେଣୁ ଜଣେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ମନୁଷ୍ୟ ବା ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା ବା ଆଘାତ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ବୋଲି ବୁଦ୍ଧଦେବ ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ କହୁଥିଲେ ।
• ବୁଦ୍ଧଦେବ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାର ପକ୍ଷପାତି ନଥିଲେ । ମୂର୍ତ୍ତିପୂଜା, ଯାଗଯଜ୍ଞ ଏବଂ ବଳି ପ୍ରଥାକୁ ସେ ବାରଣ କରିଥିଲେ । ସେ ନୀତିମୟ ଜୀବନଯାପନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଆରୋପ କରିଥିଲେ ।

୪। ଉପନିଷଦର ବିଷୟବସ୍ତୁ କ’ଣ ? ଭାରତୀୟ ଋଷି ଓ ମହର୍ଷିମାନେ ଉପନିଷଦକୁ କିପରି ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:

• ଉପନିଷଦ ବେଦର ଏକ ଅଂଶ । ଏଥିରେ ବହୁ ଜଟିଳ ତତ୍ତ୍ବ ଯଥା – ଜୀବାତ୍ମା, ପରମାତ୍ମା, ପୃଥିବୀ ସୃଷ୍ଟିର ରହସ୍ୟ ଆଦି ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି । ଗୁରୁଶିଷ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କଫୋପକଥନ ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ରହ୍ମତତ୍ତ୍ଵର | ଗୁଢ ରହସ୍ୟ ଏଥିରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।
• ଉପନିଷଦର ସଂଖ୍ୟା ଅନେକ ମିଳୁଥ‌ିବା ଉପନିଷଦ ସଂଖ୍ୟା ୨୦୦ ଥ‌ିବାବେଳେ ଏଥ୍ ମଧ୍ୟରୁ ୧୬ଗୋଟି ଉପନିଷଦ ପ୍ରଧାନ ଅଟେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉପନିଷଦର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବିଷୟବସ୍ତୁ ରହିଛି ।
• ଭାରତୀୟ ଦାର୍ଶନିକମାନେ ଉପନିଷଦକୁ ବିଭିନ୍ନ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ବ୍ୟଖ୍ୟା କରିଛନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ଦର୍ଶନଶାସ୍ତ୍ରର ପଣ୍ଡିତମାନେ ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଅଦ୍ୱୈତବାଦମୂଳକ ବ୍ୟାଖ୍ୟାକୁ ଅଧିକ ସମ୍ମାନ ଦେଇଥାନ୍ତି ।
• ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ହିଁ ସଂସାର ସହିତ ଅଧ୍ଵ ସମ୍ପୃକ୍ତି । ବଲ୍ଲଭାଚାର୍ଯ୍ୟ, ମାଧୁଚାର୍ଯ୍ୟ, ରାମାନୁଜ ପ୍ରଭୃତି ଭାରତୀୟ ଦାର୍ଶନିକ ଉପନିଷଦକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ଉପନିଷଦ କେତେବେଳେ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ?
Answer:

• ଯେତେବେଳେ ମନୁଷ୍ୟ ନିରାଶ ହୋଇପଡ଼େ ସେତେବେଳେ ସେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଚିନ୍ତା କରେ ଏବଂ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜକୁ ସମର୍ପଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ ।
• ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ ତତ୍ତ୍ଵ ପାଇବାପାଇଁ ବ୍ୟାକୁଳ ହୁଏ ଏବଂ ମନରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଭାବ ଜାଗ୍ରତ ହୁଏ । ଏହାକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିବା ଦିଗରେ ଉପନିଷଦର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ ।

୨। ପାର୍ଶ୍ଵନାଥ କିଏ ଓ ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିବା ଚାରିଗୋଟି ନୀତି କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ପାର୍ଶ୍ଵନାଥ ମହାବୀରଙ୍କର ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ତୀର୍ଥଙ୍କର ଥିଲେ ।
• ସେ ପ୍ରଚାର କରିଥିବା ଚାରିଗୋଟି ନୀତି ହେଉଛି – ଜୀବପ୍ରତି ହିଂସା, ଆଚରଣ ନ କରିବା, ମିଥ୍ୟା ନକହିବା, ଚୋରି ନକରିବା ଓ ସମ୍ପତ୍ତି ପ୍ରତି ଅନାଗ୍ରହ ହେବା

୩ । ପାର୍ଶ୍ଵନାଥଙ୍କ ପ୍ରଚାରିତ ଧର୍ମର ସଂସ୍କାର କିଏ ଓ ସେ କେଉଁଠି ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ପାର୍ଶ୍ଵନାଥଙ୍କ ପ୍ରଚାରିତ ଧର୍ମର ସଂସ୍କାରକ ଓ ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ ମହାବୀର ।
• ସେ ବୈଶାଳୀ ନଗରର କୁନ୍ଦଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୪ । ମହାବୀର କେତେ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସତ୍ୟର ସନ୍ଧାନପାଇଁ ଗୃହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
Answer:

• ମହାବୀର ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସତ୍ୟର ସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ଗୃହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ୧୨ ବର୍ଷ କଠୋର ସାଧାନାରେ କଟାଇଥିଲେ ।

୫ । ଜନ୍ମବେଳେ ମହାବୀରଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ? ତାଙ୍କ ପିତା ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଜନ୍ମବେଳେ ମହାବୀରଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ବର୍ତମାନ ।
• ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ସିଦ୍ଧାର୍ଥ ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ତ୍ରିଶଳା ଥିଲା ।

୬ । ମହାବୀର କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଓ କେଉଁଠାରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
Answer:

1. ମହାବୀର ବୈଶାଳୀ ନଗରର କୁନ୍ଦ ଗ୍ରାମରେ ଏକ କ୍ଷତ୍ରୀୟ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
2. ମାବୀର ୭୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ପାବା ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

୭ । ‘ଜୈନ ତ୍ରିରତ୍ନ’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ମହାବୀର ପୁନର୍ଜନ୍ମରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲେ ।
• ପୁନର୍ଜନ୍ମରୁ ମୁକ୍ତିପାଇବାପାଇଁ ସେ ତିନୋଟି ମାର୍ଗ ଅବଲମ୍ବନ କରିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଯଥା – ସତ୍ ବିଶ୍ଵାସ, ସତ୍ ଜ୍ଞାନ ଓ ସତ୍ କାର୍ଯ୍ୟ । ଏହାକୁ ‘ଜୈନ ତ୍ରିରତ୍ନ’ କୁହାଯାଏ ।

୮ । ମହାବୀରଙ୍କ ପରେ ଜୈନମାନେ କେତେଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ? ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ମହାବୀରଙ୍କ ପରେ ଜୈନମାନେ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଶ୍ଵେତାମ୍ବର ଓ ଦିଗମ୍ବର ।
• ଯେଉଁ ଜୈନ ସନ୍ୟାସୀମାନେ ଧଳାବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ଶ୍ଵେତାମ୍ବର ଓ ଯେଉଁମାନେ କୌଣସି ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କଲେ ନାହିଁ, ସେମାନଙ୍କୁ ଦିଗମ୍ବର କୁହାଗଲା ।

୯ । ମହାବୀର ଜୈନ ଓ ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ କେବେ ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:

• ଆଜକୁ ପ୍ରାୟ ୨୫୦୦ ବର୍ଷ ତଳେ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତରେ ଦୁଇଜଣ ମହାପୁରୁଷ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ହେଲେ ମହାବୀର ଜୈନ ଓ ଗୌତମବୁଦ୍ଧ । ସେମାନେ ନୂତନ ଚିନ୍ତାଧାରା ନେଇ ଦୁଇଟି ଧର୍ମମତବାଦ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ଗୌତମବୁଦ୍ଧ କେଉଁ ବଂଶରେ ଓ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ଗୌତମବୁଦ୍ଧ ଶାକ୍ୟ ନାମକ ଏକ କ୍ଷତ୍ରୀୟ ବଂଶରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
• ସେ କପିଳବାୟୁରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୧୧ । ଗୌତମବୁଦ୍ଧ କାହାକୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ? ତାଙ୍କ ପୁତ୍ରଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ଯଶୋଧାରା ନାମ୍ନୀ ଏକ ରାଜକନ୍ୟାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ପୁତ୍ରଙ୍କ ନାମ ରାହୁଳ ଥିଲା ।

୧୨ । ବୁଦ୍ଧଦେବ କିଭଳି ଜୀବନଯାପନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲେ ?
Answer:

• ବୁଦ୍ଧଦେବ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାର ପକ୍ଷପାତି ନଥିଲେ ।
• ସେ ମୂର୍ତ୍ତିପୂଜା, ଯାଗଯଜ୍ଞ ଏବଂ ବଳିପ୍ରଥାକୁ ବାରଣ କରିଥିଲେ । ସେ ନୀତିମୟ ଜୀବନଯାପନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲେ ।

୧୩ । ଉପନିଷଦ କ’ଣ ? ଉପନିଷଦରୁ ଆମେ କ’ଣ ଜାଣିପାରିବା ?
Answer:

• ଉପନିଷଦ ବେଦର ଏକ ଅଂଶ ।
• ଉପନିଷଦରୁ ଆମେ ବହୁ ଜଟିଳ ତତ୍ତ୍ବ; ଯଥା— ଜୀବାତ୍ମା, ପରମାତ୍ମା, ପୃଥ‌ିବୀର ସୃଷ୍ଟିର ରହସ୍ୟ ଆଦି ବିଷୟରେ ଜାଣିପାରିବା ।

୧୪ । ଜୈନ ତ୍ରିରତ୍ନ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

1. ପୁନର୍ଜନ୍ମରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବାପାଇଁ ମହାବୀର ତିନିଗୋଟି ମାର୍ଗ ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ, ଯଥା – ସତ୍ ବିଶ୍ଵାସ, ସତ୍ ଜ୍ଞାନ ଓ ସତ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ।
2. ଏହାକୁ ଜୈନ ତ୍ରିରତ୍ନ କୁହାଯାଏ ।

୧୫ । ମହାବୀର କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ? ଜନ୍ମ ସମୟରେ ତାଙ୍କର ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ମହାବୀର ବୈଶାଳୀ ନଗରର କୁନ୍ଦଗ୍ରାମରେ ଏକ କ୍ଷତ୍ରିୟ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
• ଜନ୍ମ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ନାମ ବର୍ତମାନ ରଖାଯାଇଥିଲା ।

୧୬ । ମହାବୀର ସତ୍ୟର ସନ୍ଧାନ ପାଇଁ କେବେ ଗୃହତ୍ୟାଗ କଲେ ଓ ସେ କେତେ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ ଲାଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ମହାବୀର ସତ୍ୟର ସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଗୃହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ଦୀର୍ଘ ୧୨ ବର୍ଷ କଠୋର ସାଧନା କରି ଜୀବନର ୪୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ ଲାଭ କରିଥିଲେ ।

୧୭ । ନିର୍ବାଣ କ’ଣ ? ଏହା କିପରି ସାଧୂତ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:

• ଆତ୍ମାର କର୍ମ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତିକୁ ନିର୍ବାଣ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହା ଉପବାସ, ଧ୍ୟାନ ଓ କଠୋର ସଂଯମଦ୍ବାରା ସାଧୁ ହୋଇଥାଏ ।

୧୮ । ମହାବୀରଙ୍କ ପରେ ଜୈନମାନେ କେତୋଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ? ତାହା କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ମହାବୀରଙ୍କ ପରେ ଜୈନମାନେ ଦୁଇଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଶ୍ଵେତାମ୍ବର ଓ ଦିଗମ୍ବର ।

୧୯ । ବୌଦ୍ଧ ବିହାରକୁ କେଉଁ-କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ?
Answer:

• ବୌଦ୍ଧ ସଂଘଭୁକ୍ତ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ସଂଘବଦ୍ଧ ଭାବରେ ବୌଦ୍ଧ ବିହାରମାନଙ୍କରେ ରହୁଥିଲେ ।
• ଏଠାରେ ବୌଦ୍ଧ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ ଧର୍ମ ଚର୍ଚ୍ଚା ଓ ଧ୍ୟାନ କରୁଥିଲେ । ବୌଦ୍ଧମାନଙ୍କୁ ଏଠାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରାଯାଉଥିଲା ଓ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ପ୍ରଚାର ମଧ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା ।

୨୦ । ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ପ୍ରତି ବୁଦ୍ଧଦେବଙ୍କର କିପରି ମନୋଭାବ ଥିଲା ?
Answer:

1. ବୁଦ୍ଧଦେବ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାର ପକ୍ଷପାତୀ ନଥିଲେ ।
2. ସେ ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜା, ଯାଗଯଜ୍ଞ ଏବଂ ବଳିପ୍ରଥାକୁ ବାରଣ କରିଥିଲେ ।

୨୧ । ‘ବୋଧମ’ ଓ ‘ବୁଦ୍ଧଗୟା’ କ’ଣ ?
Answer:

• ବୁଦ୍ଧଦେବ ଯେଉଁ ଅଶ୍ଵତ୍‌ଥ ବୃକ୍ଷମୂଳରେ ଧ୍ୟାନ କରୁଥିଲେ ସେହି ବୃକ୍ଷକୁ ‘ବୋଧମ’ କୁହାଯାଏ ।
• ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ‘ବୁଦ୍ଧଗୟା’ କୁହାଯାଏ ।

୨୨ । ଗୌତମ କାହାକୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ରର ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଗୌତମ ଯଶୋଧାରା ନାମ୍ନୀ ଏକ ସୁନ୍ଦରୀ ରାଜକନ୍ୟାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ପୁତ୍ରର ନାମ ଥିଲା ରାହୁଳ ।

୨୩ । ଗୌତମ ନଗର ପରିକ୍ରମା କରୁଥିବା ସମୟରେ କେଉଁ ତିନୋଟି ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖୁଥିଲେ ?
Answer:

• ଗୌତମ ନଗର ପରିକ୍ରମା କରୁଥିବା ସମୟରେ ଏକ ବୃଦ୍ଧ, ଏକ ରୋଗୀ ଓ ଏକ ଶବ ଦେଖୁଥିଲେ ।
• ଏହି ଦୃଶ୍ୟସବୁ ଦେଖ୍ ତାଙ୍କ ମନରେ ବୈରାଗ୍ୟଭାବ ଜାତ ହେଲା ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ଜୈନଧର୍ମର ମୂଳମନ୍ତ୍ର କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଜୈନଧର୍ମର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ଥିଲା ଅହିଂସା ।

୨। ମହାବୀର କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମହାବୀର ପାବା ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

୩ । ଉପନିଷଦରେ ବ୍ରହ୍ମତତ୍ତ୍ଵର କଥୋପକଥନ କାହାକାହା ମଧ୍ୟରେ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଉପନିଷଦରେ ବ୍ରହ୍ମତତ୍ତ୍ଵର କଥୋପକଥନ ଗୁରୁ ଓ ଶିଷ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କରାଯାଇଛି ।

୪ । ତ୍ରିପିଟକ କ’ଣ ?
Answer:
ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥକୁ ତ୍ରିପିଟକ କୁହାଯାଏ ।

୫ । ଜୈନଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ଜୈନଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।

୬। ମହାଭିନିଷ୍କ୍ରମଣର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ସତ୍ୟର ସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ବୁଦ୍ଧଦେବଙ୍କର ସଂସାର ତ୍ୟାଗକୁ ମହାଭିନିଷ୍କ୍ରମଣ କୁହାଯାଏ ।

୭। ନଚିକେତା ଉପାଖ୍ୟାନ କେଉଁ ଉପନିଷଦରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି ?
Answer:
ନଚିକେତା ଉପାଖ୍ୟାନ କଠୋପନିଷଦରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି ।

୮। ଉପନିଷଦ କେଉଁ ସମୟରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ବୈଦିକ ଯୁଗର ଶେଷ ଭାଗରେ ଉପନିଷଦ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।

୯ । ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିଳିଥିବା ଉପନିଷଦର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିଳିଥିବା ଉପନିଷଦର ସଂଖ୍ୟା ୨୦୦ |

୧୦ । ଜୈନଧର୍ମର ପ୍ରଥମ ତୀର୍ଥଙ୍କର କିଏ ?
Answer:
ଜୈନଧର୍ମର ପ୍ରଥମ ତୀର୍ଥଙ୍କର ଋଷଭନାଥ ।

୧୧ । ବର୍ଷମାନଙ୍କୁ ମହାବୀର କୁହାଯାଏ କାହିଁକି ?
Answer:
ବର୍ତମାନ ଇନ୍ଦ୍ରିୟମାନଙ୍କ ଉପରେ ଜୟଲାଭ କରିଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ମହାବୀର କୁହାଯାଏ ।

୧୨ । ମହାବୀର କେଉଁ ନୀତି ଉପରେ ଅଧ‌ିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲେ ?
Answer:
ମହାବୀର କର୍ମବାଦ ଉପରେ ଅଧ‌ିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲେ ।

୧୩ ।‘ନିର୍ବାଣ’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଆତ୍ମାର କର୍ମବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତିକୁ ନିର୍ବାଣ କୁହାଯାଏ ।

୧୪ । ଯେଉଁ ଜୈନ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ କୌଣସି ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ ସେମାନଙ୍କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ଜୈନ ସନ୍ନ୍ୟାସୀମାନେ କୌଣସି ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଦିଗମ୍ବର କୁହାଯାଏ ।

୧୫ । ବୁଦ୍ଧଦେବ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ବୁଦ୍ଧଦେବ ନେପାଳ ପାଦଦେଶରେ ଥ‌ିବା କପିଳବାସ୍ତୁ ନଗରୀର ଲୁମ୍ବିନୀ ଉଦ୍ୟାନରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ।

୧୬ । ବୁଦ୍ଧଦେବ ଜ୍ଞାନପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ କେଉଁଠାରେ ତପସ୍ୟା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ବୁଦ୍ଧଦେବ ଜ୍ଞାନପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ଗୟାର ନିରଞ୍ଜନା ନଦୀକୂଳରେ ଥ‌ିବା ଏକ ଅଶ୍ଵତ୍‌ଥ ଗଛ ମୂଳରେ ତପସ୍ୟା କରିଥିଲେ ।

୧୭ । ବୁଦ୍ଧଦେବଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଧର୍ମପ୍ରଚାରକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବୁଦ୍ଧଦେବଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଧର୍ମପ୍ରଚାରକୁ ଧର୍ମଚକ୍ର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ ।

୧୮ । ବୁଦ୍ଧଦେବ କେତେବର୍ଷ ବୟସରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ବୁଦ୍ଧଦେବ ୮୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

୧୯ । ଅଦ୍ୱୈତବାଦର ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ କିଏ ?
Answer:
ଭାରତୀୟ ଦାର୍ଶନିକ ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଅଦ୍ୱୈତବାଦର ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଅଟନ୍ତି ।

୨୦ । ଅର୍ଜୁନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କଠାରୁ କେଉଁ ଜ୍ଞାନ ଲାଭ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଅର୍ଜୁନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କଠାରୁ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ ଲାଭ କରିଥିଲେ ।

Objective Type Questions With Answers
A. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧ । __________ ନିଜ ଗୁରୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କଠାରୁ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ ପାଇ ପାରିଥିଲେ ।
Answer:
ଅର୍ଜୁନ

୨। _________ ହେଉଛି ପରମାତ୍ମା ବା ପରମେଶ୍ଵର ।
Answer:
ବ୍ରହ୍ମ

୩ । _________ ହେଉଛି ବେଦର ଏକ ଅଂଶ ।
Answer:
ଉପନିଷଦ

୪ । ________ ଯୁଗର ଶେଷ ଭାଗରେ ଉପନିଷଦ ରଚନା କରାଯାଇଛି ।
Answer:
ବୈଦିକ

୫। ବର୍ତ୍ତମାନ ଉପନିଷଦ ସଂଖ୍ୟା ________ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।
Answer:
୨୦୦

୬। ଉପନିଷଦଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ _________ ଗୋଟି ଉପନିଷଦ ପ୍ରଧାନ ଅଟେ ।
Answer:
୧୬

୭ | ପଶ୍ତତମାନେ _________ ଙ୍କର ଅଦ୍ୱୈତବାଦମୂଳକ ବ୍ୟାଖ୍ୟାକୁ ଅଧ‌ିକ ସମ୍ମାନ ଦେଇଥା’ନ୍ତି ।
Answer:
ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ

୮ । ଖ୍ରୀ. ପୂ. __________ ଶତାବ୍ଦୀରେ ମହାବୀର ଓ ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଷଷ୍ଠ

୯ । ମହାବୀର _________ ଧର୍ମର ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ ।
Answer:
ଜୈନ

୧୦ | _______ ହେଉଛି ଜୈନଧର୍ମର ପ୍ରଥମ ତୀର୍ଥଙ୍କର ।
Answer:
ଋଷଭନାଥ

୧୧ । ମହାବୀରଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ _________ ଜଣ ତୀର୍ଥଙ୍କର ସେମାନଙ୍କର ବାଣୀ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ।
Answer:
୨୩

୧୨ । ମହାବୀର ଥିଲେ _________ ତମ ତୀର୍ଥଙ୍କର ।
Answer:
୨୪

୧୩ । ମହାବୀରଙ୍କ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ତୀର୍ଥଙ୍କର ________ ଥିଲେ ।
Answer:
ପାର୍ଶ୍ଵନାଥ

୧୪। ପାର୍ଶ୍ଵନାଥ କାଶୀରାଜା _________ ଙ୍କ ପୁତ୍ର ଥିଲେ ।
Answer:
ଅଶ୍ଵସେନ

୧୫ । ପାର୍ଶ୍ଵନାଥଙ୍କ ପ୍ରଚାରିତ ଧର୍ମକୁ _________ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ଚତୁର୍ଯ୍ୟାମ ଧର୍ମ

୧୬ । ଜୈନମାନେ ମହାବୀରଙ୍କ ପାଞ୍ଚଟି ନୀତିକୁ _________ ଭାବରେ ପାଳନ କରିଥା’ନ୍ତି ।
Answer:
ପଞ୍ଚମହାବ୍ରତ

୧୭ । ମହାବୀର ବୈଶାଳୀ ନଗରର _________ ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
କୁନ୍ଦ

୧୮ । ମହାବୀରଙ୍କ ଜନ୍ମବେଳର ନାମ _________ ଥିଲା ।
Answer:
ବଦ୍ଧମାନ

୧୯ । ମହାବୀରଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ _________ ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ________ ଥିଲା ।
Answer:
ସିଦ୍ଧାର୍ଥ, ତ୍ରିଶଳା

୨୦ । ବର୍ଷମାନ _________ ଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଯଶୋଦା

୨୧ । ବର୍ଷମାନ __________ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଗୃହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୩୦

୨୨ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଜୀବନର _________ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ ଲାଭ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୪୨

୨୩ । ମହାବୀର ପ୍ରକୃତ ଜ୍ଞାନର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ________ କୁହାଗଲା ।
Answer:
ଜିନ୍

୨୪। ___________ ଶବ୍ଦରୁ ଜୈନଧର୍ମ ହୋଇଛି ।
Answer:
ଜିନ୍

୨୫। ମହାବୀର _______ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୭୨

୨୬ । ମହାବୀର ________ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ପାବା

୨୭ । _________ ହେଉଛି ଜୈନଧର୍ମର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ।
Answer:
ଅହିଂସ

୨୮ । ମହାବୀର __________ ରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ପୁନର୍ଜନ୍ମ

୨୯ । ଜୈନଧର୍ମର ତିନିଗୋଟି ମାର୍ଗକୁ _________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ତ୍ରିରତ୍ନ,

୩୦ । ମଗଧର ସମ୍ରାଟ __________ ଜୈନଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ

୩୧ । କଳିଙ୍ଗର ରାଜା _________ ଜୈନଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଖାରବେଳ

୩୨ । ବର୍ତ୍ତମାନ ________ ଓ __________ ରାଜ୍ୟରେ ଜୈନ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଲୋକେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।
Answer:
ଗୁଜରାଟ, ରାଜସ୍ଥାନ

୩୩ । ଜୈନ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ ________ ଓ __________ ନାମକ ଦୁଇଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
Answer:
ଶ୍ଵେତାମ୍ବର, ଦିଗମ୍ବର

୩୪ । କପିଳାବାସ୍ତୁ ନଗରୀ _________ ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ନେପାଳ

୩୫ । ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ _________ ଧର୍ମର ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ ।
Answer:
ବୌଦ୍ଧ

୩୬ । ଗୌତମଙ୍କ ଅନ୍ୟ ନାମ _________ ଥିଲା ।
Answer:
ସିଦ୍ଧାର୍ଥ

୩୭ । ମହାବୀରଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ _________ ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ________ ଥିଲା ।
Answer:
ଶୁଦ୍ଧୋଦନ, ମାୟାଦେବୀ

୩୮ । ଗୌତମ ________ ଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଲୁମ୍ବିନୀ

୩୯ । ଗୌତମ __________ ଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଯଶୋଧାରା

୪୦ । ଗୌତମଙ୍କ ପୁତ୍ରର ନାମ __________ ଥିଲା ।
Answer:
ରାହୁଳ ।

B. ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।

୧। ବୌଦ୍ଧ ଶିଳ୍ପକଳାର ମୁଖ୍ୟ ନିଦର୍ଶନ ହେଉଛି –
(୧) ବିହାର
(୨) ସ୍ତୂପ
(୩) ମଣ୍ଡପ
(୪) ମନ୍ଦିର
Answer:
(୨) ସ୍ତୂପ

୨। ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଠାରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇନଥିଲା ?
(୧) ଜାପାନ
(୨) ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ
(୩) ମିଆଁମାର
(୪) ପାକିସ୍ତାନ
Answer:
(୪) ପାକିସ୍ତାନ

୩ । ବୁଦ୍ଧଦେବଙ୍କ ସଂସାର ତ୍ୟାଗକୁ ବୌଦ୍ଧଗ୍ରନ୍ଥରେ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(୧) ନିର୍ବାଣ
(୨) ପଞ୍ଚଯାମ ଧର୍ମ
(୩) ମହାଭିନିଷ୍କ୍ରମଣ
(୪) ଆଜିବୀକ
Answer:
(୩) ମହାଭିନିଷ୍କ୍ରମଣ

୪। ବୌଦ୍ଧଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ?
(୧) ଦୁଇ
(୨) ତିନି
(୩) ଚାରି
(୪) ପାଞ୍ଚ
Answer:
(୧) ଦୁଇ

୫। ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ ବୁଦ୍ଧଦେବ କେତେ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
(୧) ୭୨
(୨) ୮୫
(୩) ୮୦
(୪) ୮୨
Answer:
(୩) ୮୦

୬ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ ବୁଦ୍ଧଦେବ କେଉଁ ଉଦ୍ୟାନରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ?
(୧) ମାଳିନୀ
(୨) ଲୁମ୍ବିନୀ
(୩) କାମିନୀ
(୪) ବାସିନୀ
Answer:
(୨) ଲୁମ୍ବିନୀ

୭ । ବୌଦ୍ଧବିହାର କେଉଁ କେନ୍ଦ୍ରରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲା ?
(୧) ସତ୍ ସଙ୍ଗ
(୨) ଭିକ୍ଷାଦାନ
(୩) ଶିକ୍ଷାଦାନ
(୪) ପଶୁଦାନ
Answer:
(୩) ଶିକ୍ଷାଦାନ

୮ । ବୁଦ୍ଧଦେବଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଧର୍ମପ୍ରଚାରକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(୧) ପଞ୍ଚମହାବ୍ରତ
(୨) ଧର୍ମଚକ୍ର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ
(୩) ଚତୁର୍ଯ୍ୟାମ ଧର୍ମ
(୪) ଜ୍ଞାନଚକ୍ର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ
Answer:
(୨) ଧର୍ମଚକ୍ର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ

C. ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ

D. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧାନ କର ।

୧ । ମହାବୀରଙ୍କର ବାଲ୍ୟନାମ ମନୁଆ ଥିଲା ।
Answer:
ବର୍ଷମାନ

୨ । ଗୌତମବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପୁତ୍ରର ନାମ ରାଜୀବ ଥିଲା ।
Answer:
ରାହୁଳ

୩ । ସାରନାଥଠାରେ ବୁଦ୍ଧଦେବ ୬ ଜଣ ଶିଷ୍ୟଙ୍କୁ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ଦୀକ୍ଷିତ କରାଇଥଲେ ।
Answer:
୫ ଜଣ

୪ । ଜୈନ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥକୁ ତ୍ରିପିଟକ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ବୌଦ୍ଧ

୫ । ମହାବୀର ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ ।
Answer:
ବୁଦ୍ଧଦେବ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ ।

୬ | ଗୌତମଙ୍କର ଅନ୍ୟନାମ ଥିଲା ପାର୍ଶ୍ଵନାଥ ।
Answer:
ଗୌତମଙ୍କର ଅନ୍ୟନାମ ଥିଲା ସିଦ୍ଧାର୍ଥ ।

୭ । ଗୌତମଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ରାହୁଳ ।
Answer:
ଗୌତମଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ଶୁଦ୍ଧୋଦନ ।

୮। ପାର୍ଶ୍ଵନାଥ ଜୈନଧର୍ମର ୨୪ ତମ ତୀର୍ଥଙ୍କର ଥିଲେ ।
Answer:
ପାର୍ଶ୍ଵନାଥ ଜୈନଧର୍ମର ୨୩ ତମ ତୀର୍ଥଙ୍କର ଥିଲେ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Important Questions Chapter 5 ବିଭିନ୍ନ ଜୀବନଧାରଣ ପ୍ରଣାଳୀ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Important Questions Chapter 5 ବିଭିନ୍ନ ଜୀବନଧାରଣ ପ୍ରଣାଳୀ

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧ । ବେଦ କେବେ ଓ କିପରି ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ? ଉପନିଷଦ କ’ଣ ?
Answer:

• ପ୍ରାୟ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୫୦୦ ମସିହା ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ ୩୫୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଋକ୍‌ବେଦ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା । ଅନ୍ୟ କେତେଗୁଡ଼ିକ ବେଦ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୦୦୦ରୁ ୬୦୦ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଥମଟିକୁ ଋକ୍‌ବେଦୀୟ ଯୁଗ ଏବଂ ଦ୍ବିତୀୟ ସମୟକୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବା ଉତ୍ତର ବୈଦିକ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।
• ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ପୁରୁଣା ଗ୍ରନ୍ଥ ହେଉଛି ‘ବେଦ’ । ବେଦଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଜ୍ଞାନ । ସର୍ବମୋଟ ଚାରିଗୋଟି ବେଦ ଅଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଋକ୍‌ବେଦ, ସାମବେଦ, ଯଦୁର୍ବେଦ ଏବଂ ଅଥର୍ବ ବେଦ ।
• ଋକ୍‌ବେଦ ପ୍ରଥମେ ପଞ୍ଜାବ ଅଞ୍ଚଳରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା । ଅନ୍ୟବେଦଗୁଡ଼ିକ ପରେ ଗଙ୍ଗାନଦୀ ଉପତ୍ୟକା ଅଞ୍ଚଳରେ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା । ବେଦ ହେଉଛି ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କର ଗ୍ରନ୍ଥ । ଏହି ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ମୁନିଋଷିମାନେ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ମୌଖ୍ୟକ ଭାବରେ ରଚନା କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ବେଦର ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଲୋକମାନେ ଶୁଣିଶୁଣି ମନେ ରଖୁଥିଲେ । ଏଣୁ ବେଦର ଅନ୍ୟ ନାମ ‘ଶ୍ରୁତି’ ।
• ଉପନିଷଦ ହେଉଛି ବେଦର ଏକ ଅଂଶ । ଏଥରେ ଆତ୍ମା, ପରମାତ୍ମା ବା ବ୍ରହ୍ମ, ମୋକ୍ଷ ଆଦି ବିଷୟରେ ଲେଖାହୋଇଛି ।

୨ । ଭାରତୀୟ ଆର୍ଯ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କର ଭାଷା କ’ଣ ଥିଲା ? ବ୍ରହ୍ମାବର୍ତ୍ତ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ପାରସ୍ୟର ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଦଳରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମରେ ଥ‌ିବା ଗିରିପଥ ଦେଇ ଭାରତକୁ ଆସିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ଆର୍ଯ୍ୟ କୁହାଗଲା ।
• ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଭାବର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲେ । ସେହି ଭାଷା ଆଜିର ସଂସ୍କୃତଠାରୁ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଭିନ୍ନ ଥିଲା ।
• ବିଭିନ୍ନ ଦଳରେ ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ସିନ୍ଧୁ, ବିତସ୍ତା (ଝେଲମ୍), ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା (ଚେନାବ୍), ଇରାବତୀ (ରାବୀ), ବିପାଶା (ବେଆସ୍) ଓ ଶତବ୍ଦୀ (ଶତ୍‌ଜ) ଆଦି ନଦୀର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନରେ ରହିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଏହି ନଦୀଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନେ ‘ସପ୍ତସିନ୍ଧୁ’ ବୋଲି କହିଲେ ।
• ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ‘ବ୍ରହ୍ମାବର୍ତ୍ତ’ ନାମରେ ଅଭିହିତ କରିଥିଲେ ।

୩ । ଋକ୍‌ବେଦୀୟ ସଭ୍ୟତାର ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କୁ ତିନି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା– ଶାସକ ଶ୍ରେଣୀରେ ରାଜା, ତାଙ୍କର କର୍ମଚାରୀ, ଯୋଦ୍ଧା, ଦ୍ୱିତୀୟ ଶ୍ରେଣୀରେ ଥିଲେ ପୁରୋହିତ ଓ ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀରେ ଥିଲେ ସାଧାରଣ ଲୋକମାନେ ।
• ଋକ୍‌ବେଦୀୟ ସମୟର ଶେଷଭାଗକୁ ସମାଜକୁ ଚାରି ବର୍ଷରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା- ବ୍ରାହ୍ମଣ (ଧର୍ମକାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ), କ୍ଷତ୍ରିୟ (ଶାସନ ଓ ଯୁଦ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ), ବୈଶ୍ୟ (ଚାଷ ଓ ବିଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ) ଏବଂ ଶୂଦ୍ର (ଅନ୍ୟ ତିନିବର୍ଷର ସେବା ପାଇଁ)
• ବୈଦିକ ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ଦୁଗ୍ଧଜାତ ଖାଦ୍ୟ ବେଶି ପରିମାଣରେ ଖାଉଥିଲେ । ଏହାଛଡ଼ା ବିଭିନ୍ନ ଫଳମୂଳ, ପନିପରିବା, ଡାଲିଜାତୀୟ ପଦାର୍ଥ ଓ ମାଂସ ଇତ୍ୟାଦି ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ ।
• ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ପ୍ରକୃତିର ବିଭିନ୍ନ ଶକ୍ତିକୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ । ସେମାନେ ଭାଷା, ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଅଗ୍ନି, ବରୁଣ, ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦି ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ଉପାସନା କରୁଥିଲେ । ପୃଥ‌ିବୀକୁ ମାତୃଦେବୀ ରୂପେ ପୂଜା କରୁଥିଲେ । ଦେବଦେବୀଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନର ଆୟୋଜନ କରାଯାଉଥିଲା । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଘିଅ; ଦୁଧ ଆଦି ଦ୍ରବ୍ୟ ଅଗ୍ନିରେ ସମର୍ପଣ କରାଯାଉଥିଲା ।

୪ । ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କର ଗ୍ରାମ୍ୟ ଜୀବନ କିପରି ଥିଲା ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରାମରେ ବସବାସ କରୁଥିଲେ ଏବଂ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପରିବାରକୁ ନେଇ ଗ୍ରାମ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ପରିବାରର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ଏକତ୍ର ରହୁଥିଲେ । ପରିବାରରେ ପିତା ଥିଲେ ମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ କୁଳପ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
• କୃଷି ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଜୀବିକା ଥିଲା ଏବଂ ତାହା ସହିତ ସେମାନେ ପଶୁ ପାଳନ କରୁଥିଲେ । ଗାଈକୁ ସମ୍ପତ୍ତିରୂପେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା ।
• ସମାଜରେ ନାରୀର ସ୍ଥାନ ଉଚ୍ଚରେ ଥିଲା ଓ ନାରୀମାନେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ସହିତ ଯାଗଯଜ୍ଞରେ ଯୋଗ ଦେଉଥିଲେ । ଘୋଷା ଓ ଲୋପାମୁଦ୍ରା ଆଦି ନାରୀମାନେ ବୈଦିକ ମନ୍ତ୍ର ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୫ । ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କର ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

• ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଗାଈଗୋରୁ, ଘୋଡ଼ା ଆଦି ପଶୁଙ୍କ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଦଳରେ ଭାରତରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମେ ଯାଯାବର ଜୀବନଯାପନ କଲାପରେ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କଲେ ।
• ‘ଜନ’ ଓ ‘ବିଶ୍’ ଏହି ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦ ଋକ୍‌ବେଦରେ ବହୁବାର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି । ଦଳରେ ଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ‘ଜନ’ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଥିଲା ଓ‘ବିଶ୍’ ଦଳର କେତେକ ସଂଗଠନକୁ ବୁଝାଉଥିଲା । ଦଳର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବିବେଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ‘ରାଜନ’ ବୋଲି ଲୋକମାନେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ । କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପରିବାର ବା କୁଳକୁ ନେଇ ଗ୍ରାମର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
• ଦଳର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବିବେଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ‘ରାଜନ’ ବୋଲି ଲୋକମାନେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ । କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପରିବାର ବା କୁଳକୁ ନେଇ ଗ୍ରାମର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
• ପରିବାର ଓ ଗ୍ରାମର ମୁଖ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଯଥାକ୍ରମେ ‘କୁଳପ’ ଓ ‘ବ୍ରଜପତି’ ବା ‘ଗ୍ରାମୀଣ’ କୁହାଯାଉଥିଲା । ରାଜତନ୍ତ୍ର ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା ଓ ରାଜା ବହୁତ କ୍ଷମତାଶାଳୀ ଥିଲେ ।

୬ । ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନରୁ ଇନାମଗାଓଁର କେଉଁ ବିଷୟ ସବୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ?
Answer:

• ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ପ୍ରଦେଶର ଭୀମାନଦୀର ଶାଖାନଦୀ ଘୋଦ ନିକଟରେ ଇନାମ୍‌ଗାଓଁ ଅବସ୍ଥିତ । ଯେତେବେଳେ ଉତ୍ତର – ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ପଞ୍ଜାବ ଅଞ୍ଚଳ ଏବଂ ଗଙ୍ଗାନଦୀର ଅବବାହିକାରେ ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ସଭ୍ୟତା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଇନାମ୍‌ଗାଓଁଠାରେ ତାମ୍ର-ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ସଭ୍ୟତା ବିକାଶଲାଭ କରିଥିଲା ।
• ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍‌ ମାନେ ବିଶ୍ଵାସ କରନ୍ତି ଯେ ସେହି ସଭ୍ୟତା ପ୍ରାୟ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୫୦୦ରୁ ୬୦୦ ଅର୍ଥାତ୍ ୯୦୦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗରେ ବିକାଶ କରି ଗଢି ଉଠିଥିଲା ।
• ସେଠାରେ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଖନନରୁ ପ୍ରାୟ ୧୩୪ଟି ମାଟିର ଚାରିକୋଣିଆ ଘର ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି । ସାଧାରଣତଃ ଘରର ଏକ ବା ଦୁଇଟି କୋଠରି ଥିଲା । ପାଞ୍ଚଟି କୋଠରି ଥ‌ିବା ଘରେ ସେ କାଳର ଶାସକ ରହୁଥିଲେ ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ।
• ହରପ୍‌ପା ଭଳି ଇନାମ୍ ଗାଓଁଠାରେ ମଧ୍ୟ ଶସ୍ୟାଗାର ଦେଖ‌ିବାକୁ ମିଳେ । ଲୋକମାନେ ଗାତ ଖୋଳି ମାଟି ଭିତରେ ଶସ୍ୟକୁ ସାଇତି ରଖୁଥିଲେ ।

୭ । ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଜନପଦ ଓ ମହାଜନପଦ କିପରି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ? ସେଗୁଡ଼ିକ କିଭଳି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ
Answer:

• ଋକ୍‌ବେଦୀୟ ଯୁଗର ଜନଜାତି ରାଷ୍ଟ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପରବର୍ତ୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗରେ କ୍ଷେତ୍ରୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପରିଣତ ହେଲା । ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଏକ ଭୌଗୋଳିକ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଆବଦ୍ଧ ରହିଲା । ଏହାକୁ ଜନପଦ କୁହାଗଲା ।
• ଜନପଦଗୁଡ଼ିକ ସେଠାରେ ବାସ କରୁଥିବା ପ୍ରମୁଖ ଜାତିର ନାମ ଅନୁସାରେ ନାମିତ ହୋଇଥିଲା । ଋକ୍‌ବେଦୀୟ ଯୁଗରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ରାଜନ କୁହାଯାଉଥିଲା । ଏହି ପଦ ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ ଥିଲା । ତାଙ୍କର କ୍ଷମତା ସୀମିତ ଥିଲା । ସଭା, ସମିତି, ବିଧାତା ଓ ଗଣ ଆଦି ଜନଜାତି ପରିଷଦ ଯୋଗୁଁ ରାଜନର କ୍ଷମତା ସୀମିତ ଥିଲା I
• ପରବର୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ସେହି ପରିଷଦଗୁଡ଼ିକର ଗୁରୁତ୍ୱ କମିଯିବାର ରାଜନର ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା । ଖ୍ରୀ.ପୂ. ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀ ବେଳକୁ ଜନପଦଗୁଡ଼ିକ ସୀମା ବୃଦ୍ଧି କରିବାପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସୀମା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥ‌ିବା ଜନପଦକୁ ମହାଜନପଦ କୁହାଗଲା ।
• ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୬୦୦ ବେଳକୁ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ୧୬ଟି ମହାଜନପଦ ଥ‌ିବାର ସୂଚନା ବୌଦ୍ଧ ଗ୍ରନ୍ଥରୁ ମିଳେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୋଶଳ, ମଗଧ, ବସ୍ତ୍ର ଓ ଅବନ୍ତୀ ଅଧ‌ିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଥିଲେ । ଏହାଛଡ଼ା ସେତେବେଳେ କେତେ ଗଣ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ରାଜା ବିମ୍ବିସାର ଓ ଅଜାତଶତ୍ରୁଙ୍କ ଅଧୀନରେ ମଗଧ ଅନ୍ୟ ମହାଜନପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଅଧିକାର କରି ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହେଲା ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଋକ୍‌ବେଦ କେବେ ରଚନାକରାଯାଇଥିଲା ଓ ଏଥ‌ିରେ କ’ଣ ରହିଛି ?
Answer:

• ପ୍ରାୟ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୫୦୦ ମସିହା ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ ୩୫୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଋକ୍‌ବେଦ ରଚନା କରାଯାଇଥିବା ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ।
• ଏହା ଦଶଟି ଭାଗ ବା ମଣ୍ଡଳରେ ବିଭକ୍ତ । ଏଥ‌ିରେ ଇନ୍ଦ୍ର, ବରୁଣ, ଅଗ୍ନି, ମିତ୍ର ଆଦି ଦେବତାଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା ରହିଛି । ଏହା ସହିତ ଇରାନ୍‌ର ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରନ୍ଥ ‘ଆୱାସ୍ତା’ର ଅନେକ ସମଞ୍ଜସ୍ୟ ରହିଛି ।

୨ । ଆମ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ପୁରୁଣାଗ୍ରନ୍ଥ କ’ଣ ? ଏହା କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ?
Answer:

• ଆମ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ପୁରୁଣା ଗ୍ରନ୍ଥ ହେଉଛି ବେଦ !
• ବେଦ ଚାରିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ଯଥା – ଋକ୍‌ବେଦ, ସାମବେଦ, ଯଜୁର୍ବେଦ ଓ ଅଥର୍ବବେଦ ।

୩ । ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କୁ କେତୋଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ? ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କୁ ତିନିଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଶାସକ ଶ୍ରେଣୀ, ପୁରୋହିତ ଓ ସାଧାରଣ ଲୋକ ।

୪ । ପରବର୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗର ମାଟିପାତ୍ର ଗୁଡ଼ିକ କିପରି ଥୁଲା ଓ ସେଥୁରୁ କ’ଣ ଜଣାପଡ଼େ ?
Answer:

• ପରବର୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗର ମାଟିପାତ୍ର ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଧୂସର ରଙ୍ଗର ଚିତ୍ରିତ ମାଟିପାତ୍ର ଏବଂ ଲାଲ୍ ଓ କଳା ରଙ୍ଗଥ‌ିବା ମାଟିପାତ୍ର ।
• ହସ୍ତିନାପୁର, ଅତ୍‌ରଞ୍ଜିଖେରା, ନୋହ ଆଦି ସ୍ଥାନରୁ ମିଳିଥିବା ମାଟିପାତ୍ରରୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗର ସଂସ୍କୃତି ବିଷୟରେ ଜଣାପଡ଼େ ।

୫ | ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଜୀବିକା କ’ଣ ଥିଲା ? କୁଳପ କାହାକୁ କୁହାଯାଉଥିଲା ?
Answer:

• ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ଜୀବିକା ଥିଲା କୃଷି । ଏହା ସହିତ ସେମାନେ ପଶୁପାଳନ ମଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ ।
• ଆର୍ଯ୍ୟ ପରିବାରର ମୁଖ୍ୟଥିଲେ ପିତା । ତାଙ୍କୁ ‘କୁଳପ’ କୁହାଯାଉଥିଲା ।

୬ । ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟପେୟ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

• ବୈଦିକ ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ଦୁଗ୍ଧ ଓ ଦୁଗ୍ଧଜାତ ଖାଦ୍ୟ ବେଶି ପରିମାଣରେ ଖାଉଥିଲେ । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ବିଭିନ୍ନ ଫଳମୂଳ, ପନିପରିବା, ଡାଲିଜାତୀୟ ପଦାର୍ଥ ଓ ମାଂସ ଇତ୍ୟାଦି ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ ।
• ଗହମ ଓ ଯଅ ପ୍ରଧାନ ଖାଦ୍ୟ ଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ସେମାନେ ଧାନ ଉତ୍ପାଦନ କରି ଶିଖୁଥିଲେ ।

୭ । ଲାଲ ଏବଂ କଳାର ରଙ୍ଗ ଥ‌ିମାଟି ପାତ୍ରର ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ଭାରତରେ କେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା ?
Answer:

• ଲାଲ ଏବଂ କଳାରଙ୍ଗଥିବା ମାଟିପାତ୍ରରେ ଲୁହା ଅଂଶ ଥିଲା । ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଫଳରେ ଭାରତରେ ଦୁଇଟି ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଲା ।
• ଲୁହାର ଅସ୍ତ୍ରଦ୍ୱାରା ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ କୃଷ୍ଣକାୟ ମୂଳ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସହଜରେ ପରାସ୍ତ କଲେ ଏବଂ କୁରାଢ଼ିଦ୍ୱାରା ଜଙ୍ଗଲ ସଫାକରି ଅଧ୍ଵ ଜମି ଚାଷ କରି ପାରିଲେ ।

୮ | ରାଜନ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଉଥିଲା ଓ ଏହାର କ୍ଷମତା କିପରିଥିଲା ?
Answer:

• ଋକ୍‌ବେଦୀୟ ଯୁଗରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ରାଜନ କୁହାଯାଉଥିଲା । ଏହି ପଦ ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ ଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କର କ୍ଷମତା ସୀମିତ ଥିଲା ।
• ସଭା, ସମିତି, ବିଧାତା ଓ ଗଣ ଆଦି ଜନଜାତି ପରିଷଦ ଯୋଗୁଁ ରାଜନର କ୍ଷମତା ସୀମିତ ଥିଲା । ପରବର୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ସେହି ପରିଷଦ ଗୁଡ଼ିକର ଗୁରୁତ୍ଵ କମିଯିବାରୁ ରାଜନର ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ।

୯ । ଇନାମ୍ ଗାଓଁ ସଭ୍ୟତା କେତେ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିକାଶ ଲାଭ କରିଥିଲା ଓ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନରୁ ସେଠାରୁ କ’ଣ ଆବିଷ୍କାର ହୋଇଛି ?
Answer:

• ଇନାମ୍‌ଗାଓଁଠାରେ ତାମ୍ର ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ସଭ୍ୟତା ପ୍ରାୟ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୫୦୦ରୁ ୬୦୦ ଅର୍ଥାତ୍‌ ୯୦୦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗରେ ବିକାଶ ଲାଭ କରି ଗଢି ଉଠିଥିଲା ।
• ସେଠାରେ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ଵିକ ଖନନରୁ ପ୍ରାୟ ୧୩୪ଟି ମାଟିର ଚାରିକୋଣିଆ ଘର ଓ ଶସ୍ୟାଗାର ଆବିଷ୍କୃତ କରାଯାଇଛି ।

୧୦ । କେତେ ମସିହା ବେଳକୁ ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳ, ବିଶେଷକରି ଗାନ୍ଧାର ଅଞ୍ଚଳରେ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଲୁହାର ବ୍ୟବହାର ପ୍ରସାର ଲାଭ କରିଥିଲା ?
Answer:

• ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୦୦୦ ମସିହା ବେଳକୁ ଭାରତର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳ ବିଶେଷ କରି ଗାନ୍ଧାର ଅଞ୍ଚଳରେ ଲୁହାର ବ୍ୟବହାର ହେଉଥ‌ିବାର ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି ।
• ପରବର୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଲୁହାର ବ୍ୟବହାର ଗଙ୍ଗାନଦୀର ଅବବାହିକା ଅଞ୍ଚଳକୁ ପ୍ରସାର ଲାଭ କରିଥିଲା ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ବେଦର ଅନ୍ୟ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ବେଦର ଅନ୍ୟ ନାମ ଶ୍ରୁତି ।

୨ । କେଉଁ ବେଦରେ ଗୁଣି, ଗାରେଡ଼ି ଆଦି ରହିଛି ?
Answer:
ଅଥର୍ବ ବେଦରେ ଗୁଣି ଗାରେଡ଼ି ଆଦି ରହିଛି ।

୩ । ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନରେ କେଉଁ ପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ?
Answer:
ଯଜ୍ଞାନୁଷ୍ଠାନରେ ଘିଅ, ଦୁଧ ଆଦି ପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।

୪। ଋକ୍‌ବେଦର ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଋକ୍‌ବେଦର ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପଞ୍ଜାବ ଅଞ୍ଚଳରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।

୫। ପରବର୍ତ୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗର ସମୟ ଲେଖ ।
Answer:
ପରବର୍ତ୍ତୀ ବୈଦିକ ଯୁଗର ସମୟ ଆନୁମାନିକ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୦୦୦ରୁ ୬୦୦ ମସିହା ମଧ୍ୟରେ ଥିଲା ।

୬। ଇନାମ୍‌ଗାଓଁଠାରେ କେଉଁ ସଭ୍ୟତା ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ଇନାମ୍‌ଗାଓଁଠାରେ ବୈଦିକ ଯୁଗର ସମସାମୟିକ ତାମ୍ର-ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗର ସଭ୍ୟତା ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି ।

୭ । ‘କୃଷ୍ଣ ଆୟସ’ର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
‘କୃଷ୍ଣ ଆୟସ’ର ଅର୍ଥ ଲୁହା ।

୮ । ‘ବେଦ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ବେଦ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଜ୍ଞାନ ।

୯ । ‘ସାମ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
‘ସାମ’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଗାନ ।

୧୦ । ‘ଉପନିଷଦ କ’ଣ ?
Answer:
ଉପନିଷଦ ହେଉଛି ବେଦର ଏକ ଅଂଶ ଯେଉଁଥରେ ଆତ୍ମା, ପରମାତ୍ମା ବା ବ୍ରହ୍ମ, ମୋକ୍ଷ ଆଦି ବିଷୟରେ ଲେଖାଯାଇଛି ।

୧୧ । ବେଦରେ ଥ‌ିବା ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ କିଏ କେଉଁ ଭାଷାରେ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ବେଦରେ ଥ‌ିବା ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ମୁନିଋଷିମାନେ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ମୌଖ୍ ଭାବରେ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୧୧ । ‘ବ୍ରଜପତି’ କାହାକୁ କୁହାଯାଉଥିଲା ?
Answer:
ଗ୍ରାମର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ବ୍ରଜପତି କୁହାଯାଉଥିଲା ।

୧୨ । କେଉଁ ନାରୀମାନେ ବୈଦିକ ମନ୍ତ୍ର ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଘୋଷା, ଲୋପାମୁଦ୍ରା ଆଦି ନାରୀମାନେ ବୈଦିକମନ୍ତ୍ର ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୧୩ । ଇନାମ୍‌ଗାଓଁର ଲୋକମାନେ କେଉଁଠାରୁ ତମ୍ବା ଆଣୁଥିଲେ ?
Answer:
ଇନାମ୍ ଗାଓଁର ଲୋକମାନେ ରାଜସ୍ଥାନରୁ ତମ୍ବା ଆଣୁଥିଲେ ।

Objective Type Questions With Answers
A. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧। ଆମ ଦେଶ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ପୁରୁଣା ଗ୍ରନ୍ଥ ହେଉଛି ___________ ।
Answer:
ବେଦ

୨ । ବେଦର ଅର୍ଥ ହେଉଛି _________ ।
Answer:
ଜ୍ଞାନ

୩ । ଆମର ସର୍ବମୋଟ __________ ଗୋଟି ବେଦ ଅଛି ।
Answer:
୪

୪। ଋକ୍‌ବେଦ ମ୍ରଥମେ ____________ ଅଞ୍ଚଳରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ପଞ୍ଜାବ

୫ | ଅନ୍ୟ ବେଦଗୁଡ଼ିକ ___________ଉପତ୍ୟକା ଅଞ୍ଚଳରେ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଗଙ୍ଗାନଦୀ

୬ | ବେଦ ହେଉଛି ____________ ମାନଙ୍କର ଗ୍ରନ୍ଥ ।
Answer:
ଆର୍ଯ୍ୟ

୭ । ବେଦଗୁଡ଼ିକ _________ ଭାଷାରେ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ସଂସ୍କୃତ

୮। ବେଦର ଅନ୍ୟନାମ ___________ ।
Answer:
ଶ୍ରୁତି

୯ । ପ୍ରାୟ __________ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଋକ୍‌ବେଦ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
୩୫୦୦

୧୦ । ଋକ୍‌ବେଦ ________ ଟି ମଣ୍ଡଳରେ ବିଭକ୍ତ ।
Answer:
୧୦

୧୧ । ଋକ୍‌ବେଦ ସହିତ ଇରାନ୍‌ର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରନ୍ଥ ________ ର ଅନେକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରହିଛି ।
Answer:
ଆୱାସ୍ତା

୧୨ । ସାମ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ________ ।
Answer:
ଗାନ

୧୩ । ଧର୍ମ ଓ ପୂଜାକର୍ମର ପଦ୍ଧତି ________ ବେଦରେ ରହିଛି ।
Answer:
ଯଜୁ

୧୪ । ___________ ବେଦରେ ଭୂତପ୍ରେତ ଦୂର କରିବାପାଇଁ ମନ୍ତ୍ର, ଗୁଣି ଗାରେଡ଼ି ଆଦି ରହିଛି ।
Answer:
ଅଥର୍ବ

୧୫ । ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୫୦୦ ରୁ ୧୦୦୦ ମସିହା ସମୟକୁ ________ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଋକ୍‌ବେଦୀୟ

୧୬ । ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୧୦୦୦ ରୁ ୬୦୦ ମସିହା ସମୟକୁ ________ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଉତ୍ତର ବୈଦିକ

୧୭ । ‘ଜନ୍’ ଓ ‘ବିଶ୍’ ଏହି ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦ _________ ବେଦରେ ବହୁବାର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି ।
Answer:
ଋକ୍

୧୮ । ଦଳର କେତେକ ସଙ୍ଗଠନକୁ ________ ବୋଲି ବୁଝାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ବିଶ୍

୧୯ । ଦଳର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବିବେଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ _________ ବୋଲି ଲୋକେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ରାଜନ୍

୨୦ । ‘ଗ୍ରାମଣୀ’ ପରିବାର ଓ ଗ୍ରାମର _______ ଙ୍କୁ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ମୁଖ୍ୟ

୨୧ । ପରିବାରର ମୁଖ୍ୟ ପିତାଙ୍କୁ __________ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
କୁଳପ

୨୨ । ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କୁ ________ ଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
୩

୨୩ । ଋକ୍‌ବେଦୀୟ ସମୟରେ ସମାଜକୁ _________ ଟି ବର୍ଷରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
୪

୨୪। ________ ପ୍ରଦେଶରେ ଇନାମ୍‌ଗାଓଁ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ମହାରାଷ୍ଟ୍ର

୨୫ । ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନରୁ ଇନାମ୍‌ଗାଓଁରେ ପ୍ରାୟ _________ ଟି ମାଟିର ଚାରିକୋଣିଆ ଘର ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି ।
Answer:
୧୩୪

B. ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।

୧ । ବେଦ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଉଛି –
(୨) ଜ୍ଞାନ
(୧) ଦାନ
(୩) ତପ
(୪) ଭକ୍ତି
Answer:
(୨) ଜ୍ଞାନ

୨ । ପ୍ରଥମେ ବେଦର ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ କିପରି ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ?
(୧) ମାଟିରେ ତିଆରି ପଟା ଦେହରେ
(୨) ତାଳପତ୍ରରେ
(୩) ମୌଖ୍ୟକ ଭାବରେ
(୪) ତମ୍ବା ପଟାରେ
Answer:
(୩) ମୌଖ୍ ଭାବରେ

୩ । ଋକ୍‌ବେଦ କେତେଗୋଟି ମଣ୍ଡଳରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ?
(୧) ଚାରୋଟି
(୨) ପାଞ୍ଚଟି
(୩) ଦଶଟି
(୪) ଅଠରଟି
Answer:
(୩) ଦଶଟି

୪। ଋକ୍‌ବେଦ ସହିତ ଇରାନ୍‌ର କେଉଁ ଗ୍ରନ୍ଥର ଅନେକ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରହିଛି ?
(୧) ଜେଜ୍ ଆଭେସ୍ତା
(୨) ଆସ୍ତା
(୩) ଛାନ୍ଦୋଗ୍ଯ
(୪) ତ୍ରିପିଟକ
Answer:
(୨) ଆସ୍ତା

୫ | ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଦେବଦେବୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କାହାର ଉପାସନା କରୁନଥିଲେ ?
(୧) ସୂର୍ଯ୍ୟ
(୨) ବରୁଣ
(୩) ଇନ୍ଦ୍ର
(୪) ଶିବ
Answer:
(୪) ଶିବ

୬ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ଇନାମ୍‌ଗାଓଁ ଅବସ୍ଥିତ ?
(୧) ପଞ୍ଜାବ
(୨) ହରିୟାଣା
(୩) ମହାରାଷ୍ଟ୍ର
(୪) ରାଜସ୍ଥାନ
Answer:
(୩) ମହାରାଷ୍ଟ୍ର

୭ । ଆର୍ଯ୍ଯ -ସଭ୍ୟତା କେତେବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା ?
(୧) ୫୦୦ ବର୍ଷ
(୨) ୬୦୦ ବର୍ଷ
(୩) ୯୦୦ ବର୍ଷ
(୪) ୧୦୦୦ ବର୍ଷ
Answer:
(୩) ୯୦୦ ବର୍ଷ

୮। ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ଲୋକମାନେ ଲୁହାପଥରରୁ ଲୁହା ବାହାର କରିବା କୌଶଳ ଜାଣିଥିଲେ ?
(୧) ହିଟାଇଟ୍
(୨) ୟୁଚି
(୩) ଶକ
(୪) ମଙ୍ଗୋଲୀୟ
Answer:
(୧) ହିଟାଇଟ୍

୯ । ଉତ୍ତର ଭାରତର ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ ପାଉଁଶିଆ ରଙ୍ଗର ମାଟିପାତ୍ର ମିଳିଛି ?
(୧) ଅବଧୂ
(୨) ପାଟନା
(୩) ବତ୍ସ
(୪) ଅତ୍‌ରଞ୍ଜିଖେରା
Answer:
(୪) ଅତ୍‌ରଞ୍ଜିଖେରା

୧୦ । ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୬୦୦ ବେଳକୁ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ କେତୋଟି ମହାଜନପଦ ଥ‌ିବାର ସୂଚନା ମିଳିଛି ?
(୧) ପାଞ୍ଚଟି
(୨) ଦଶଟି
(୩) ଷୋଳଟି
(୪) ଅଠରଟି
Answer:
(୩) ଷୋଳଟି

C. ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ/ବାକ୍ୟାଶକୁ ମାତ୍ର ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରିବ ।)
(ପୃଥ‌ିବୀ, ରାଜସ୍ଥାନ, ଗ୍ରାମ, କୁଳପ, ଘୋଷା, ଦୁଇ, ତିନି, ଗହମ, ଯଅ, ଧାନ)

୧। ଆର୍ଯ୍ୟ ପରିବାରର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ _________ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
କୁଳପ

୨ । କେତେଗୁଡ଼ିଏ ପରିବାର ବା କୁଳକୁ ନେଇ _________ ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଗ୍ରାମ

୩ । _________ ବୈଦିକ ମନ୍ତ୍ର ରଚନା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଘୋଷା

୪। ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କୁ __________ ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ତିନି

୫। ଆର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କର _____________ ଓ ___________ ପ୍ରଧାନ ଖାଦ୍ୟ ଥିଲା ।
Answer:
ଗହମ, ଯଅ

୬। ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ __________ କୁ ମାତୃଦେବୀରୂପେ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀ

୭ । ଇନାମଗାଓଁର ଲୋକମାନେ ______________ ରୁ ତମ୍ବା ଆଣୁଥିଲେ ।
Answer:
ରାଜସ୍ଥାନ

D. ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ

Answer:

Answer:

E. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧାନ କର ।

୧। ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଗ୍ରାମର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ଦଳପତି କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ବ୍ରଜପତି ବା ଗ୍ରାମୀଣ

୨। ଯର୍ଜୁବେଦରେ ଭୂତପ୍ରେତ ଦୂର କରିବାପାଇଁ ମନ୍ତ୍ର ଗୁଣିଗାରେଡ଼ି ଆଦି ରହିଛି ।
Answer:
ଅଥର୍ବବେଦରେ

୩ । ଆମ ଦେଶର ସର୍ବପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରନ୍ଥ ହେଉଛି ଉପନିଷଦ ।
Answer:
ବେଦ

୪ । ଋକ୍‌ବେଦ ପ୍ରଥମେ ମଥୁରା ଅଞ୍ଚଳରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ପଞ୍ଜାବ

୫ । ଋକ୍ ବେଦକ ଗାନ କରାଯାଏ ।
Answer:
ସାମ ବେଦକୁ ଗାନ କରାଯାଏ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Political Science Important Questions Chapter 3 ସରକାର Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Political Science Important Questions Chapter 3 ସରକାର

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ସରକାର କ’ଣ ? କେତେଗୋଟି ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ସରକାର ରାଷ୍ଟ୍ରର ଏକ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ।
• ସରକାର ସାହାଯ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ, ଯଥା— ରାସ୍ତା ନିର୍ମାଣ ଓ ମରାମତି, ସହର ଓ ଗ୍ରାମକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଣ, ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଚାଷ ଓ ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ଋଣ ପ୍ରଦାନ, ବିଦ୍ୟାଳୟର ଗୃହନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଇତ୍ୟାଦି ।

୨। ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ କିଏ ? ତାଙ୍କର କ୍ଷମତାଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଉଭୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି । ତାଙ୍କ ନାମରେ ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲେ ଓ ସେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକାର ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ।
• ରାଷ୍ଟ୍ର ଶାସନର ସର୍ବୋଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ହାତରେ ଥାଏ । ଏହି ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ଓ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ଅଲଗା ଅଲଗା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଆନ୍ତି । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ– ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଆଦି ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାର ପ୍ରଚଳିତ ।

୩। ଐକିକ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ର କ୍ଷମତା କାହା ହାତରେ ନ୍ୟସ୍ତଥାଏ ? ଏହି ସରକାର କିପରି ଶାସନ ପରିଚାଳନା କରିଥାଆନ୍ତି ?
Answer:

• ଐକିକ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା ଗୋଟିଏ ସରକାର ବା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତଥାଏ । ଏହି ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭାଗ କରାଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଏହି ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଆଞ୍ଚଳିକ ସରକାରମାନ ଗଠନ କରାଯାଇଥାଏ ।
• କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର, ଆଞ୍ଚଳିକ ସରକାରମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳ ଶାସନପାଇଁ କିଛି କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଆନ୍ତି । ଏହି ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ସରକାରମାନେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ କାମ କରନ୍ତି । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ– ଇଟାଲୀ ଓ ବେଲୁଜିୟମ୍ ପ୍ରଭୃତି ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଐକିକ ସରକାର ପ୍ରଚଳିତ ।

୪। ସଂସଦୀୟ ସରକାର କ’ଣ ?
Answer:

• କେତେକ ଦେଶରେ ରାଷ୍ଟ୍ରଶାସନ ପାଇଁ ସଂସଦୀୟ ସରକାର ଅଛି । ଏହି ସରକାରରେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ଓ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ଉତ୍ତମ ବୁଝାମଣା ଭିଭିରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ଏଥୁରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକାର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶ । କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ପାଖରେ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ରହିଥାଏ | ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକାର ସଭ୍ୟମାନେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ।

୫। ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାରଙ୍କ ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ କିପରି ହୋଇଥାଏ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ତରରେ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟସ୍ତରରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ରହିଥାଏ ।
• ଦୁଇସ୍ତରର ସରକାରମାନେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା, ପ୍ରଶାସନିକ ଓ ନ୍ୟାୟିକ କ୍ଷମତା ଉପଭୋଗ କରି ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି । କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ କ୍ଷମତା ବଣ୍ଟନ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁସାରେ କରାଯାଇଥାଏ ।

୬। ରାଜତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ କିପରି ହୋଇଥାଏ ?
Answer:

• ରାଜତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇଥାଏ ଓ ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ମାନିବାକୁ ସମସ୍ତେ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ।
• ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ ସୂତ୍ରରେ ରାଜାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନକୁ ରାଜା ବା ରାଣୀ କରାଯାଇ ଶାସନ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଏ ।

୭। ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାରରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇପ୍ରକାର ସରକାରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାରରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇପ୍ରକାର ସରକାର ହେଲେ –

• ରାଷ୍ଟ୍ର ସ୍ତରରେ ଗଠିତ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ।
• ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ଗଠିତ ରାଜ୍ୟ ସରକାରସମୂହ ।

୮। ଐକିକ ସରକାର କ’ଣ ?
Answer:

• ଐକିକ ସରକାର ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା ଗୋଟିଏ ସରକାର ବା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥାଏ ।
• ଆଞ୍ଚଳିକ ସରକାରମାନେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ଶାସନ କରନ୍ତି ।

୯। ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାର କ’ଣ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଉଭୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ।
• ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକାର ସଭ୍ୟ ହୋଇ ନଥା’ନ୍ତି ଓ ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତ ସଚିବମାନେ ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାୟୀ ରହନ୍ତି । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଓ ତାଙ୍କ ସଚିବମାନଙ୍କୁ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ପଦଚ୍ୟୁତ କରିପାରେ ନାହିଁ ।

୧୦ । ରାଜତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର କ’ଣ ?
Answer:

• ରାଜତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇଥାଏ ଓ ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ମାନିବାକୁ ସମସ୍ତେ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ।
• ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ ସୂତ୍ରରେ ରାଜାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନକୁ ରାଜା/ରାଣୀ କରାଯାଇ ଶାସନ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଏ ।

୧୧ । ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର କ’ଣ ?
Answer:

• ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
• ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କଦ୍ବାରା ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ଶାସନ କରିଥା’ନ୍ତି ଓ ସେମାନେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଖରେ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ରହନ୍ତି ।

୧୨ । ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାର କ’ଣ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାର ସମ୍ବିଧାନର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାନୁସାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ରାଷ୍ଟ୍ର ସ୍ତରରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଓ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନ ଥାଏ ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସରକାର ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ଵାଧୀନଭାବେ କ୍ଷମତା ଉପଭୋଗ କରି ଶାସନ କରନ୍ତି ।

୧୩ । ସଂସଦୀୟ ସରକାର କ’ଣ ?
Answer:

• ସଂସଦୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ ଆଳଙ୍କାରିକ ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ପରିଚାଳିତ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଶାସନର ପ୍ରକୃତ ମୁଖ୍ୟ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।
• ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଓ ସମୂହଭାବେ ସଂସଦ ନିକଟରେ ଦାୟୀ ରହନ୍ତି |

୧୪। ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ଭୂମିକା କ’ଣ ?
Answer:

• ଗଣତନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ଗଣ -ଶାସନ । ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନରେ ସରକାର ଠିକ୍ ଶାସନ ନ କଲେ ଲୋକମାନେ ସରକାରଙ୍କୁ ବଦଳାଇ ପାରିବେ ।
• ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନରେ ଜାତି, ବର୍ଣ୍ଣ, ଧର୍ମ, ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତେ ସମାନ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଓ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ସବୁଠାରୁ ପୁରୁଣା ଶାସନ କ’ଣ ?
Answer:
ଗଣତନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ପୁରୁଣା ଶାସନ !

୨। ସରକାର ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟର ସୁପରିଚାଳନା ପାଇଁ କେଉଁ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରୁଛନ୍ତି ?
Answer:
ସରକାର ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟର ସୁପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଡାକଘର, ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଗୋଷ୍ଠୀ ଉନ୍ନୟନ ଅଧିକାରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ହାଇକୋର୍ଟ ଆଦି ଗଠନ କରିଥା’ନ୍ତି ।

୩। ପୃଥ‌ିବୀରେ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ କେଉଁ ଆଧାରରେ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ରାଜନୈତିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଆଧାରରେ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।

୪। ପୃଥ‌ିବୀର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ କେଉଁ ପ୍ରକାରର ସରକାର ରହିଛି ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ସଂସଦୀୟ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ, ଐକିକ, ରାଷ୍ଟ୍ର ସଂଘୀୟ, ରାଜତନ୍ତ୍ରିକ ଓ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର ରହିଛି ।

୫। ସଂସଦୀୟ ସରକାରରେ କାହା କାହା ମଧ୍ୟରେ ବୁଝାମଣା ଭିତ୍ତିକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:
ସଂସଦୀୟ ସରକାରରେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ଓ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ଉତ୍ତମବୁଝାମଣା ଭିତ୍ତିରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି ।

୬| ସଂସଦୟ ସରକାରରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା କାହା ପାଖରେ ଉତ୍ତର ଦାୟୀ ରହିଥାଏ ?
Answer:
ସଂସଦୀୟ ସରକାରରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା, ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ପାଖରେ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ରହିଥାଏ ।

୭ | ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକାର ସଭ୍ୟମାନେ କିପରି ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ?
Answer:
ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକାର ସଭ୍ୟମାନେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ।

୮ | ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ କିଏ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଉଭୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ।

୯। ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କିପରି ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଲୋକମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ।

୧୦ । ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାରରେ ସରକାର କିପରି ଗଠନ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାରରେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ସରକାର ଗଢ଼ି ଶାସନ କରନ୍ତି ।

୧୧ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ କାହା ସାହାଯ୍ୟରେ କରାଯାଇଥାଏ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ ସରକାର ସାହାଯ୍ୟରେ କରାଯାଇଥାଏ ।

୧୨ । ସରକାର କାହିଁକି ଗଠନ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟର ସୁପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସରକାର ଗଠନ କରାଯାଇଛି ।

୧୩। ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନୀତି ନିୟମ କିଏ ପ୍ରଣୟନ କରିଥାଏ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନୀତି ନିୟମ ସରକାର ପ୍ରଣୟନ କରିଥାଏ ।

୧୪ । ଐକିକ ସରକାରରେ କାହା ଉପରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା ନ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ ?
Answer:
ଐକିକ ସରକାରରେ ଗୋଟିଏ ସରକାର ବା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଉପରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା ନ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ ।

୧୫ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକାର ମୁଖ୍ୟ କିଏ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକାର ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ।

୧୬ । ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାରରେ ଶାସନକାର୍ଯ୍ୟ କାହାଦ୍ଵାରା କରାଯାଏ ?
Answer:
ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାରରେ ଶାସନକାର୍ଯ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ପ୍ରତିନିଧୁମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା କରାଯାଏ ।

୧୭ । ପୃଥ‌ିବୀରେ ସଂସଦୀୟ ସରକାର କେଉଁ କେଉଁ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀରେ ସଂସଦୀୟ ସରକାର ଭାରତ ଓ ଜାପାନ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଏ ।

୧୮ ।ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାର ପୃଥ‌ିବୀର କେଉଁ କେଉଁ ଦେଶରେ ପ୍ରଚଳିତ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାର ପୃଥ‌ିବୀର ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ଦେଶରେ ପ୍ରଚଳିତ ।

୧୯ ।ଐକିକ ସରକାର ପୃଥ‌ିବୀର କେଉଁ କେଉଁ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:
ଐକିକ ସରକାର ପୃଥ‌ିବୀର ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଏ ।

୨୦ । ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାର ପୃଥ‌ିବୀର କେଉଁ କେଉଁ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାର ପୃଥ‌ିବୀର ଭାରତ ଓ ରୁଷିଆ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଏ ।

୨୧ । ରାଜତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର କେଉଁ ଦେଶରେ ପ୍ରଚଳିତ ?
Answer:
ରାଜତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର ବୃନେଇ ଦେଶରେ ପ୍ରଚଳିତ ।

୨୨। ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର ପୃଥ‌ିବୀର କେଉଁ କେଉଁ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:
ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର ପଥବୀର ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଏ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
୧। ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ବା ଶବ୍ଦପୁଞ୍ଜ ସହ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ବା ଶବ୍ଦପୁଞ୍ଜକୁ ମିଳାଅ ।

Answer:

୨। ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନରେ ସବୁ କ୍ଷମତା _________________ ମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଥାଏ ।
Answer:
ଲୋକ

(ଖ) _____________ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଐକିକ ସରକାର ଶାସନ ପ୍ରଚଳିତ ।
Answer:
ଇଟାଲୀ

(ଗ) ପୂର୍ବକାଳରେ _______________ ରେ ରାଜତାନ୍ତ୍ରିକ ଶାସନ ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ।
Answer:
ତୁର୍କୀ/ଫ୍ରାନ୍ସ

(ଘ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ______________ ର ସଭ୍ୟ ନୁହଁନ୍ତି ।
Answer:
ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା

(ଙ) ଦେଶରେ ସରକାର ନ ଥିଲେ ________________ ଦେଖାଦିଏ ।
Answer:
ଅରାଜକତା

(ଚ) ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ ପାଇଁ ________________ ର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।
Answer:
ସରକାର

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Political Science Important Questions Chapter 2 ରାଷ୍ଟ୍ର Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Political Science Important Questions Chapter 2 ରାଷ୍ଟ୍ର

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ୱାରା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିର କିପରି ଉପଯୁକ୍ତ ବିକାଶ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ଵାରା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିର ଉପଯୁକ୍ତ ବିକାଶ ହୋଇଥାଏ । ସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ବିକାଶ ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅନେକଗୁଡ଼ିକଏ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥାଏ ।
• ସମୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହିତ ରାଷ୍ଟ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ଢଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ ।

୨। ଆମ ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଭୂମିକା କିପରି ଖୁବ୍ ବେଶୀ ?
Answer:

• ଆମ ସାମାଜିକ ତଥାର ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ । ଏହା ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଂଘ ।
• ମନୁଷ୍ୟ ଜନ୍ମ ହେଲାମାତ୍ରେ ନିଜକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସଭ୍ୟ ତାଲିକାରେ ସାମିଲ କରେ ।

୩। ପ୍ଲାଟୋ ଓ ଋଷୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା କେତେକ ହେବା ଦରକାର ?
Answer:

• ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୫୦୪୦ ହେବା ଦରକାର ।
• ଋଷୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୧୦, ୦୦୦ ହେବା ଦରକାର ।

୪। ‘ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ’ କେଉଁ ଶବ୍ଦରେ ଆସିଅଛି ? ଏହାର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:

• ସାର୍ବଭୌମତ ଲାଟିନ ଶବ୍ଦ ସପରନସର ଆସିଅଛି ।
• ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସର୍ବୋଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ।

୫। ବ୍ୟକ୍ତିର ସମ୍ପତ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ ପାଇଁ କିପରି ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ?
Answer:

• ଯାଯାବର ଜୀବନ ତ୍ୟାଗକରି ମନୁଷ୍ୟ ଏକ ସମୟରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକ ହେଲା ।
• କ୍ରମେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତିର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଆବଶ୍ୟକତା ମନୁଷ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ କଲା । ତେଣୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର କ୍ରମବିକାଶ ପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତି ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ।

୬ | ଜନସଂଖ୍ୟା ବିନା ରାଷ୍ଟ୍ରର କଳ୍ପନା ଅସମ୍ଭବ କାହିଁକି ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରର ଗଠନ ପାଇଁ ଅଧିବାସୀ ଜନସଂଖ୍ୟା ଆବଶ୍ୟକ । କାରଣ ଜନମାନବ ଶୂନ୍ୟ ମରୁଭୂମି, ସାଗର ଓ ପଶୁମାନଙ୍କର ବାସସ୍ଥଳୀ ଜଙ୍ଗଲକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ।
• ଜନସଂଖ୍ୟାର କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୀମାନଥାଏ । ଏହା ଜନବହୁଳ ରାଷ୍ଟ୍ର କିମ୍ବା ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇପାରେ । ତେଣୁ ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୫୦୪୦ ଓ ଋଷୋଙ୍କ ମତରେ ଏହା ୧୦, ୦୦୦ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ହେବା ଦରକାର ।

୭ | ‘ରାଷ୍ଟ୍ର’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ୱାରା ବ୍ୟକ୍ତିର କ’ଣ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:

• ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କ୍ଷମତାଶାଳୀ ସାମାଜିକ ତଥା ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ ।
• ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ୱାରା ବ୍ୟକ୍ତିର ଉପଯୁକ୍ତ ବିକାଶ ହୋଇଥାଏ ।

୮ | ରାଷ୍ଟ୍ରର କେତୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ରହିଛି ? ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଚାରିଗୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ରହିଛି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା– ଜନସଂଖ୍ୟା, ଆୟତନ, ସରକାର ଓ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ।

୯। ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ? ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସାର୍ବଭୌମତ୍ଵ ଓ ବହିଃ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ।

୧୦ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ବିଷୟରେ ଦୁଇଟି ତତ୍ତ୍ବ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ର ଈଶ୍ଵର ବା ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି– ଏହି ମତକୁ ଐଶ୍ଵରିକ ସୃଷ୍ଟିତତ୍ତ୍ଵ କହନ୍ତି ।
• ଯୁଦ୍ଧ ବା ଶକ୍ତିଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଏହି ମତକୁ ଶକ୍ତିତତ୍ତ୍ୱ କୁହାଯାଏ ।

୧୧ । ‘ଗରିବ ରଥ’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:

• ଯେଉଁ ଯାତ୍ରୀବାହୀ ରେଳଗାଡ଼ିରେ ସ୍ଵଳ୍ପ ମୂଲ୍ୟରେ ଶୀତତାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ସୁବିଧା ରହିଛି ତାକୁ ‘ଗରିବ ରଥ’ କ ହନ୍ତି ।
• ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀରୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀକୁ ଯାତାୟାତ କରିଥାଏ ।

୧୨ । ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ ପାଇଁ ଅଧିବାସୀ/ଜନସଂଖ୍ୟା କାହିଁକି ଆବଶ୍ୟକ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନପାଇଁ ଜନସଂଖ୍ୟା ଆବଶ୍ୟକ । କାରଣ, ଜନ ମାନବଶୂନ୍ୟ ମରୁଭୂମି, ସାଗର ଓ ପଶୁମାନଙ୍କର ବାସସ୍ଥଳୀ ଜଙ୍ଗଲକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ।
• ଜନସଂଖ୍ୟା ବିନା ରାଷ୍ଟ୍ରର କଳ୍ପନା ଅସମ୍ଭବ ।

୧୩ । ସାର୍ବଭୌମତ୍ଵ (Sovereignty) କେଉଁ ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଛି ? ଏହାର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:

• ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦ ସୁପର୍‌ନସ୍ତୁରୁ ଆସିଅଛି ।
• ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସର୍ବୋଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ।

୧୪ । ପିତୃଶାସିତ ଓ ମାତୃଶାସିତ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ପିତା ବା ମାତାଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵର ରୂପାନ୍ତରରେ ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।
• ଏହି ମତକୁ ପିତୃଶାସିତ ଓ ମାତୃଶାସିତ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ କୁହାଯାଏ ।

୧୫ । ରକ୍ତଗତ ସମ୍ପର୍କ କିପରି ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ରକ୍ତଗତ ସମ୍ପର୍କରୁ ପରିବାର ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ କାଳକ୍ରମେ ବଂଶ ଓ ଗୋଷ୍ଠୀର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି । ସେହି ଗୋଷ୍ଠୀ ଶେଷରେ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ।
• ସେହି ଗୋଷ୍ଠୀ ଶେଷରେ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ‘ଶକ୍ତିତ’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯୁଦ୍ଧଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ମତବାଦକୁ ଶକ୍ତିତତ୍ତ୍ୱ କୁହାଯାଏ ।

୨। ବଂଶରୁ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ବଂଶରୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

୩। ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର କେଉଁ ବହିରେ ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ‘ମନୁସ୍ମୃତି’ ଓ ‘ମହାଭାରତ’ରେ ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

୪। ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୫୦୪୦ ହେବା ଦରକାର ।
Answer:
ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୫୦୪୦ ହେବା ଦରକାର ।

୫। ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି – ଏହି ମତକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି – ଏହି ମତକୁ ଐଶ୍ୱରୀକ ସୃଷ୍ଟି ତତ୍ତ୍ବ କୁହାଯାଏ ।

୬ । କିଏ ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଓ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ର ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଓ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ।

୭ | ରାଷ୍ଟ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ୨ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି; ଯଥା – (୧) ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଓ (୨) ଇଚ୍ଛାଧୀନ ।

୮ | ରାଷ୍ଟ୍ର କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ର ଈଶ୍ବର, ଶକ୍ତି, ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି, ପିତାମାତାଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵ ଓ କ୍ରମ ବିବର୍ତ୍ତନଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

୯ । ରୁଷୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା କେତେ ହେବା ଦରକାର ?
Answer:
ରୁଷୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୧୦,୦୦୦ ହେବା ଦରକାର । ୧୦ । ଦୁଇଟି ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ଲେଖ ।

୧୦ । ଦୁଇଟି ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଦୁଇଟି ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ମୋନାକୋ, ସାନ୍‌ମାରିନୋ ।

୧୧। ଦୁଇଟି ଜନବହୁଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଦୁଇଟି ଜନବହୁଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ଚୀନ୍ ଓ ଭାରତ ।

୧୨ । କାହାଦ୍ଵାରା ରାଷ୍ଟ୍ରର ବାସ୍ତବ ରୂପ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥାଏ ।
Answer:
ସରକାରଙ୍କଦ୍ବାରା ରାଷ୍ଟ୍ରର ବାସ୍ତବ ରୂପ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥାଏ ।

୧୩ । ସରକାର ନ ଥିଲେ ରାଷ୍ଟ୍ରର କି କ୍ଷତି ଘଟନ୍ତା ?
Answer:
ସରକାର ନ ଥିଲେ ଅରାଜକତା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ରାଷ୍ଟ୍ର ତଥା ସମାଜ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିର ସ୍ଥିତିରେ ବିପନ୍ନ ଘଟନ୍ତା ।

୧୪ । କେତେବେଳେ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭୂଭାଗକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯିବ ନାହିଁ ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭୂଭାଗରେ ଅସ୍ଵାସୀ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସରକାର ନ ଥିଲେ ତାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।

୧୫ । ସରକାର କ’ଣ ?
Answer:
ସରକାର ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଙ୍ଗଠନ ।

୧୬ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କ୍ଷମତା କ’ଣ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କ୍ଷମତା ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ।

୧୭ । ସାର୍ବଭୌମତ୍ଵର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦ ‘ସୁପର୍‌ନସ୍’ରୁ ଆସିଅଛି, ଯାହାର ଅର୍ଥ ସର୍ବୋଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ।

୧୮। ରାଷ୍ଟ୍ରର ଇଚ୍ଛାଧୀନ କାର୍ଯ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ କଲ୍ୟାଣପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଇଚ୍ଛାଧୀନ କାର୍ଯ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

୧୯ । ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ମନୁଷ୍ୟ ଚୁକ୍ତି କରି ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରିଅଛି । ଏହି ମତକୁ ସାମାଜିକ ମତବାଦ କୁହାଯାଏ ।

୨୦ । କେଉଁମାନେ ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦର ସମର୍ଥକ ଅଟନ୍ତି ?
Answer:
ଇଂରେଜ ଦାର୍ଶନିକ ହବସ୍, ଲକ୍ ଓ ଫରାସୀ ଦାର୍ଶନିକ ରୁଷୋ ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦର ସମର୍ଥକ ଅଟନ୍ତି ।

୨୧ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି କିପରି ହୋଇଛି ?
Answer:
ପରିବାରରୁ ବଂଶ ଓ ବଂଶରୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀରୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି ।

୨୨ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପ୍ରାଚୀନ ମତ କ’ଣ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପ୍ରାଚୀନ ମତ ହେଲା – ରାଷ୍ଟ୍ର ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଓ ଏହାକୁ ଶାସନ କରିବାପାଇଁ ଈଶ୍ବର ରାଜାଙ୍କୁ ପଠାଇଛନ୍ତି ।

୨୩ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ସୃଷ୍ଟି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆରିଷ୍ଟୋଟଲଙ୍କ ମତ କ’ଣ ?
Answer:
ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍‌ଙ୍କ ମତରେ ପରିବାର ଓ ଗ୍ରାମମାନଙ୍କର ସମଷ୍ଟିରେ ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
୧ । ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(ଗୋଷ୍ଠୀ, ସାନ୍‌ମାରିନୋ ମନୁସୃତି ଓ ମହାଭାରତ, ଶକ୍ତିତତ୍ତ୍ବ, ଦୁଇ, ତିନି, ରାଷ୍ଟ୍ର, ପରିବାର)

(କ) ଯୁଦ୍ଧଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ମତବାଦକୁ ______________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଶକ୍ତିତତ୍ତ୍ୱ

(ଖ) ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ _________________ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
Answer:
ଦୁଇ

(ଗ) ବଶରୁ __________________ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଗୋଷ୍ଠୀ

(ଘ) ହିଦୁ ଧର୍ମର _________________ ରେ ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି
Answer:
ମନୁସ୍ମୃତି ଓ ମହାଭାରତ

(ଡ) ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭୂଭାଗରେ ଅସ୍ଵାସୀ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସରକାର ନଥିଲେ ତାକୁ ________________ କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ର

(ଚ) _______________ ଏକ ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ର ।
Answer:
ସାନ୍‌ମାରିନୋ

(ଛ) ରାଷ୍ଟ୍ରର କ୍ରମ ବିକାଶରେ _______________ ର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ।
Answer:
ପରିବାର

୨। ନିମ୍ନରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନ ତଳେ ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ଦିଆଯାଇଛି । ସେଥୁମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଖ କୋଠରିରେ (✓) ହିଁ ଚିହ୍ନ ଦିଅ । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

(କ) ‘ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି’ – ଏହି ମତକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ
(୧) ଶକ୍ତି ତତ୍ତ୍ବ
(୨) ପିତୃଶାସିତ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ
(୩) ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦ
(୪) ଐଶ୍ଵରିକ ସୃଷ୍ଟି ମତବାଦ
Answer:
(୪) ଐଶ୍ଵରିକ ସୃଷ୍ଟି ମତବାଦ

(ଖ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ ସେବା ସଂଘ ?
(୧) କର୍ମଚାରୀ ସଂଘ
(୨) ବଣିକ ସଂଘ
(୩) ଭାରତ ସେବାଶ୍ରମ
(୪) ବୌଦ୍ଧ ସଂଘ
Answer:
(୩) ଭାରତ ସେବାଶ୍ରମ

(ଗ) ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା କେତେ ହେବା ଦରକାର ?
(୧) ୧୦,୦୦୦
(୨) ୪,୦୦୦
(୩) ୫୦୦୦
(୪) ୫୦୪୦
Answer:
(୪) ୫୦୪୦

(ଘ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ଦାର୍ଶନିକ ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦର ସମର୍ଥକ ଅଟନ୍ତି ?
(୧) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(୨) ପ୍ଲାଟୋ
(୩) ଲକ୍
(୪) ଖାରନର
Answer:
(୩) ଲକ୍

(ଙ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ?
(୧) ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତାର ସୁରକ୍ଷା
(୨) ଗମନାଗମନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପରିଚାଳନା
(୩) ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକଙ୍କ ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା
(୪) ଖାଉଟି ଦ୍ରବ୍ୟ ଯୋଗାଣ
Answer:
(୧) ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତାର ସୁରକ୍ଷା

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Political Science Important Questions Chapter 1 କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Political Science Important Questions Chapter 1 ଆମେ ଓ ଆମ ସମାଜ

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ପରିବାର କେତେ ପ୍ରକାର ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ପରିବାର ଦୁଇ ପ୍ରକାର
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଏକକ ପରିବାର ଓ ଯୌଥ ପରିବାର ।

୨। ଏକକ ପରିବାର ଏବଂ ଯୌଥ ପରିବାର କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:

• ବାପା, ମା’ ଓ ସେମାନଙ୍କର ସନ୍ତାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ପରିବାରକୁ ଏକକ ପରିବାର କହନ୍ତି ।
• ବାପା, ମା’, ବଡ଼ବାପା, ବଡ଼ମାଆ, ଦାଦା, ଖୁଡ଼ୀ, ଅବିବାହିତ ଦାଦା ଓ ପିଉସୀ, ଜେଜେବାପା, ଜେଜେମା’ ଆଦି ଯେଉଁ ପରିବାରରେ ମିଳିମିଶି ରହନ୍ତି, ତାକୁ ଯୌଥ ପରିବାର କହନ୍ତି ।

୩ । ବଂଶ ଓ ଗୋତ୍ର କ’ଣ ?
Answer:

• କେତେକ ପିଢ଼ିର ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କୀୟମାନଙ୍କୁ ନେଇ ବଂଶଗଠିତ । ବାପା, ବଡ଼ବାପା, ଦାଦାଙ୍କ ପରିବାର ଜେଜେବାପାଙ୍କ ପରିବାରରୁ ସୃଷ୍ଟି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରକ୍ତସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ତେଣୁ ଏମାନେ ଗୋଟିଏ ବଂଶର ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବଂଶର ଗୋତ୍ର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର । ଗୋତ୍ର କହିଲେ କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷିଙ୍କୁ ବୁଝାଏ; ଯଥା— କାଶ୍ୟପ, ଭରଦ୍ଵାଜ ଓ ନାଗସ୍ୟ ।

୪ । ସମାଜ କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ? ବ୍ୟକ୍ତି ସମାଜ ଉପରେ କାହିଁକି ନିର୍ଭର କରେ ?
Answer:

• ଆଦିମ ମନୁଷ୍ୟ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାବରେ ଚଳୁଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କଳହ ଓ ଶତ୍ରୁତା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ତେଣୁ ମଣିଷ ନୀତିନିୟମ ସୃଷ୍ଟିକରି ସୁଖରେ ଚଳିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲା । ସେହି ଚଳଣିରୁ ସମାଜ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ।
• ସମାଜ ବିନା ମନୁଷ୍ୟ ବଞ୍ଚିବା ଅସମ୍ଭବ । ବ୍ୟକ୍ତି ତା’ର ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ଅପରପକ୍ଷରେ ସମାଜ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ତେଣୁ ବ୍ୟକ୍ତିର ଉନ୍ନତି ହେଲେ ସମାଜର ଉନ୍ନତି ହେଲା ।

୫। ଶିଶୁ ସମାଜରୁ କ’ଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ଓ ସମାଜ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରେ ?
Answer:

• ଶିଶୁ ସମାଜରୁ ସହଯୋଗ, ସହିଷ୍ଣୁତା, ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା ଭଳି ସତ୍‌ଗୁଣ ଶିକ୍ଷାକରେ ।
• ସମାଜ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଜୀବିକା ଅର୍ଜନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଧନଜୀବନର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।

୬ । କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ କିଏ ? ଶିଶୁ ସେଥିରୁ କ’ଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ?
Answer:

• ପରିବାର ହେଉଛି କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ।
• ଶିଶୁ ପରିବାରରୁ ବିଭିନ୍ନ ଗୁଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ।

୭ । ସଂଘ କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ଗୋଟିଏ ସଂଘର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• କେତେକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ଲାଗି ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ଏକଜୁଟ ହୋଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରୁ ସଂଘ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । କେତେକ ନୀତିନିୟମ ଦ୍ବାରା ସଂଘର ସଦସ୍ୟମାନେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
• ‘ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ’ ସେହିପରି ଗୋଟିଏ ସଂଘ ।

୮ | ବଂଶ ବିଭାଜନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:

• ବଂଶର ଲୋକ ସଂଖ୍ୟା ଅତ୍ୟଧିକ ହୋଇଗଲେ କେତେକ ନିକଟ ସମ୍ପର୍କୀୟ ପରିବାରର ମୂଳବଂଶରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ନୂଆ ବଂଶ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ଯାହାକୁ ‘ବଂଶ ବିଭାଜନ’ କୁହାଯାଏ ।
• ବଂଶ ବିଭାଜନ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସମଗ୍ର ବଂଶର ଏକ ସାଧାରଣ ପୂର୍ବ ପୁରୁଷ ଥାଏ ।

୯ । ଜନଜାତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଥ‌ିବା କେତେକ ଜନଜାତିର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:

• ଆଦିବାସୀ ବା ବନବାସୀମାନଙ୍କ ଆମେ ସାଧାରଣତଃ ‘ଜନଜାତି’ ବୋଲି କହିଥାଉ । ଏମାନେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆଦିବାସୀ ବା ବନବାସୀମାନଙ୍କୁ ଆମେ ସାଧାରଣତଃ ‘ଜନଜାତି’ ବୋଲି କହିଥାଉ । ଏମାନେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାଳନ କରନ୍ତି ।
• ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବଣ୍ଡା, ସାନ୍ତାଳ, କନ୍ଧ ଆଦି ଜନଜାତି ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।

୧୦। ଆମ ରାଜ୍ୟରେ କେତେ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ? ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କ ଭାଷାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୬୨ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।
• ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କ ଭାଷାକୁ ସାନ୍ତାଳୀ କୁହାଯାଏ । ଏହାର ନିଜସ୍ଵ ଲିପି ଅଛି ।

୧୧ । ସମୁଦାୟ କିପରି ଗଠିତ ହୁଏ ? ଏହାର ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:

• ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକତା ମନୋଭାବ ନେଇ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ସମୁଦାୟ ଗଠିତ ହୁଏ । ଏହା ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ଏକ ସମୁଦାୟରେ ବାସ କରୁ ବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଏକ ସର୍ବସାଧାରଣ ଜୀବନ ଧାରାରେ ସହଭାଗୀ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ଯେପରି ଗ୍ରାମ ସମୁଦାୟ ଓ ପୌର ସମୁଦାୟ ଇତ୍ୟାଦି ।

୧୨ । ସଂଘ କିପରି ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ? ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ସଂଘର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:

• କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ପାଇଁ କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଇଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ମିଶି ସଂଘ ଗଠନ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• କାର୍ଯ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଏହା ଅନେକ ପ୍ରକାର, ଯଥା— ପରିବାର, ଓକିଲ ସଂଘ, ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ, ଛାତ୍ର ସଂଘ, ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭା ଇତ୍ୟାଦି ।

୧୬ । ଜନଜାତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:

• ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରୁଥିବା, ଏକ ସାଧାରଣ ଭାଷାରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁଥିବା, ମିଳିମିଶି ପର୍ବପର୍ବାଣି ପାଳନ କରୁଥିବା ଓ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଥିବା ଏକ ବଂଶର ଲୋକମାନେ ହିଁ ଜନଜାତି ।
• ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବଣ୍ଡା, ସାନ୍ତାଳ, କନ୍ଧ ଆଦି ଜନଜାତି ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।

୧୭ । ସଂଘ କିପରି ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ? ଦୁଇଟି ସଂଘର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• କେତେକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ଲାଗି ଲୋକମାନେ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ମିଶି ସଂଘ ଗଠନ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ଦୁଇଟି ସଂଘର ନାମ ହେଲା ଓକିଲ ସଂଘ, ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ ।

୧୮। ‘କ୍ଷୁଦ୍ର ସମୁଦାୟ’ ଓ ‘ବୃହତ୍ ସମୁଦାୟ’ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ କେଉଁ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:

• କ୍ଷୁଦ୍ର ସମୁଦାୟରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା, ନିବିଡ଼ ସମ୍ପର୍କ, ବନ୍ଧୁତା, ଆନ୍ତରିକତା ଦେଖାଯାଇଥାଏ ।
• କିନ୍ତୁ ବୃହତ୍ ସମୁଦାୟଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ପ୍ରୟୋଜନୀୟ ଜିନିଷ ଯୋଗାଣ, ସାମାଜିକ ନିରାପତ୍ତା, ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କ୍ଷମତା ଆଦି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।

୧୯ । ସମାଜ ମନୁଷ୍ୟକୁ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରେ ?
Answer:

• ଶିଶୁ ସମାଜରୁ ସହଯୋଗ, ସହିଷ୍ଣୁତା, ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା ଭଳି ଗୁଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ।
• ସମାଜ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଜୀବିକା ଅର୍ଜନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଧନଜୀବନର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।

୨୦ । ଗୋଟିଏ ସଂଘର କେତେବେଳେ ସାମୁଦାୟିକ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ସଂଘ ନିଜସ୍ଵ ଲକ୍ଷ୍ୟ ବାଦ୍ ସର୍ବସାଧାରଣ ଉନ୍ନତିମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକଲେ ତାହାର ସାମୁଦାୟିକ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।

୨୧ । ଚାରୋଟି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ସଂଘର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:

• ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କୀୟ ସଂଘ – ପରିବାର
• ଧର୍ମୀୟ ସଂଘ – ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭା
• ଅବସର ବିନୋଦନ ସଂଘ – ବିଭିନ୍ନ ସଙ୍ଗୀତ, ନୃତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ
• ବୃତ୍ତିଗତ ସଂଘ – ଓକିଲ ସଂଘ, ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ

୨୨ । ଗୋତ୍ର କ’ଣ ? ତିନୋଟି ଗୋତ୍ରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷିଙ୍କୁ ନେଇ ଗୋତ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ତିନୋଟି ଗୋତ୍ରର ନାମ ହେଲା – କାଶ୍ୟପ, ଭରଦ୍ବାଜ, ନାଗସ୍ୟ ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଶିଶୁ କେଉଁଠାରୁ ବିଭିନ୍ନ ଗୁଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ?
Answer:
ଶିଶୁ ପରିବାରରୁ ବିଭିନ୍ନ ଗୁଣ ଶିକ୍ଷା କରେ

୨। ବଂଶ କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ?
Answer:
ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କ ଥ‌ିବା ପରିବାରଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ବଂଶ ଗଠିତ ।

୩ । ଗୋତ୍ରର ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା କିଏ ?
Answer:
କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷି ହେଉଛନ୍ତି ଗୋତ୍ରର ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା ।

୪ । ସଂଘ କେଉଁମାନେ କାହିଁକି ଗଠନ କରିଥାଆନ୍ତି ?
Answer:
କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ପାଇଁ ସଂଘ ଗଠନ କରିଥା’ନ୍ତି ।

୫ । ସମାଜ ସହିତ କାହାର ସମ୍ପର୍କ ଥାଏ ?
Answer:
ସମାଜ ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ସମ୍ପର୍କ ଥାଏ ।

୬| ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଜନଜାତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯେକୌଣସି ଦୁଇଟିର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ଜନଜାତିର ନାମ ହେଲା ବଣ୍ଡା ଓ ସାନ୍ତାଳ ।

୭ । ଯେକୌଣସି ଦୁଇଜଣ କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷିଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
କାଶ୍ୟପ ଓ ଭରଦ୍ବାଜ ହେଉଛନ୍ତି ଦୁଇଜଣ କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଋଷି ।

୮| କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ କ’ଣ ?
Answer:
କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହେଉଛି ପରିବାର ।

୯। କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ବଂଶ ଗଠିତ ?
Answer:
ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କୀୟ ପରିବାରମାନଙ୍କୁ ନେଇ ବଂଶ ଗଠିତ ।

୧୦। ଏକକ ପରିବାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାପା, ମା’ ଓ ସେମାନଙ୍କର ସନ୍ତାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ପରିବାରକୁ ଏକକ ପରିବାର କୁହାଯାଏ ।

୧୧। ଯୌଥ ପରିବାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାପା, ମା’, ବଡ଼ବାପା, ବଡ଼ମା’, ଦାଦା, ଖୁଡ଼ୀ, ଅବିବାହିତ ଦାଦା ଓ ପିଉସୀ, ଜେଜେବାପା, ଜେଜେମା’ ଆଦି ମିଳିମିଶି ରହୁଥ‌ିବା ପରିବାରକୁ ଯୌଥ ପରିବାର କହନ୍ତି ।

୧୨। ବଂଶରକ୍ଷା କରିବା ପରିବାରର କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ ?
Answer:
ବଂଶରକ୍ଷା କରିବା ପରିବାରର ମୌଳିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ ।

୧୩। ବଂଶ ବିଭାଜନ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବଂଶର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ଅତ୍ୟଧିକ ହୋଇଗଲେ କେତେକ ନିକଟ ସମ୍ପର୍କୀୟ ପରିବାର ମୂଳବଂଶରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ନୂଆ ବଂଶ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି । ଏହାକୁ ବଂଶ ବିଭାଜନ କୁହାଯାଏ ।

୧୪। ‘ଜନଜାତି’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଏକ ସାଧାରଣ ନାମ ଥିବା ଦେଶୀୟ ଲୋକମାନଙ୍କର କ୍ଷୁଦ୍ର ସମୂହକୁ ‘ଜନଜାତି’ କୁହାଯାଏ ।

୧୫। ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ କେତେ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ?
Answer:
ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୬୨ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।

୧୬। କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ‘ସମୁଦାୟ’ ଗଠିତ ହୁଏ ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକତା ମନୋଭାବ ନେଇ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ‘ସମୁଦାୟ’ ଗଠିତ ହୁଏ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
୧। ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଧନଜୀବନ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । (ପ୍ରକୃତି, ସମାଜ, ପରିବାର)
Answer:
ସମାଜ

(ଖ) ‘ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭା’ ଏକ ସଂଘ । (ସେବା, ଧର୍ମୀୟ, ବୃତ୍ତିଗତ)
Answer:
ଧର୍ମୀୟ

(ଗ) ମସିହାରେ ଆମେରିକାରେ ଆନ୍ନା ନାମ୍ନୀ ଏକ ପାଞ୍ଚବର୍ଷର ଝିଅକୁ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା । (୧୯୨୫, ୧୯୩୮, ୧୯୪୬)
Answer:
୧୯୩୮

(ଘ) ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅଧ୍ୟାବାସୀ ଦେଖାଯା’ନ୍ତି । (ପଚାଶ, ଷାଠିଏ, ବାଷଠି)
Answer:
ବାଷଠି

(ଙ) ଭାରତୀୟ ପରିବାରଗୁଡ଼ିକରେ ସାଧାରଣତଃ ହିଁ ମୁଖ୍ୟ ହୋଇଥାଆନ୍ତି । ( ଜେଜେବାପା, ପିତା, କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷି)
Answer:
ପିତା