Class 7

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class History Important Questions Chapter 1 ନୂତନ ଶକ୍ତିର ଅଭ୍ୟୁତ୍‌ଥାନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 History Important Questions Chapter 1 ନୂତନ ଶକ୍ତିର ଅଭ୍ୟୁତ୍‌ଥାନ

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳଙ୍କର ଜନମଙ୍ଗଳକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ଜଣେ ଜନମଙ୍ଗଳକାରୀ ରାଜା ଭାବରେ ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜଙ୍କର ପୁତ୍ର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲେ ।
• କୃଷିର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ସେ ଅନେକ କେନାଲ ଓ ହ୍ରଦ ଖନନ କରିବା ସହିତ ବହୁ ନଦୀବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ
• ତାଙ୍କ ଆଦେଶରେ ଚୋଳ ରାଜ୍ୟରେ ବହୁ ଦେବଦେବୀ, ରାଜା ଓ ରାଣୀଙ୍କର ସୁନ୍ଦର ସୁନ୍ଦର ମୂର୍ତ୍ତି ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ନୃତ୍ୟମୁଦ୍ରାରେ ଶିବ ବା ନଟରାଜଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ମନୋରମ ଓ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଥିଲା ।
• ମନ୍ଦିରର ପୂଜକ, ମାଳାକାର, ପାଚକ, ବାଦ୍ୟବାଦକ ଓ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣକାରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର – ଚୋଳ ମନ୍ଦିର ପାଖ ବସତିରେ ଗୃହମାନ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ।

୨ । ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ରଚିତ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ପୁସ୍ତକ ଓ ସେଗୁଡ଼ିକର ଲେଖକମାନଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• ଫିର୍ଲୋସିଙ୍କ ‘ଶାହାନାମା’ ସୁଲତାନ ମାମୁଦ୍ରଙ୍କ ଶାସନ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
• ମିନ୍‌ହାଜ୍-ଉଦ୍ଦିନ୍ -ସିରାଜଙ୍କ ‘ତବାକତ୍-ଇ-ନାସିରୀ’ରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ, ଇମିସ୍ ଏବଂ ବଲ୍‌ବନ୍‌ଙ୍କ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।
• ଅମୀର ଖୁସୁଙ୍କ ‘ତୁଘିଲକ୍‌ନାମା’ ଓ ‘ଖାଜାଇନ-ଉଲ-ଫୁତୁ’ରେ ଯଥାକ୍ରମେ ମହମ୍ମଦ-ବିନ୍-ତୋଗଲକଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଓ ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ୍ ଖାଲ୍‌ଜୀଙ୍କ ରାଜ୍ୟଜୟ ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।
• ବାବରଙ୍କ ଆତ୍ମଚରିତ ‘ବାବରନାମା’ ଏବଂ ଆବୁଲ ଫାଜଲଙ୍କ ‘ଆକବରନାମା’ ଯଥାକ୍ରମେ ମୋଗଲ ଶାସକ ବାବର ଓ ଆକବରଙ୍କ ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
• ଗୁଲବଦନ ବେଶ୍‌ଙ୍କ ‘ହୁମାୟୁନନାମା’ ଓ ଇନାୟତ୍ ଖାଁଙ୍କ ‘ଶାହଜାହାନନାମା’ରୁ ଯଥାକ୍ରମେ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ହୁମାୟୁନ ଓ ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ମିଳିଥାଏ ।

୩ । ତୁମେ ଜାଣିଥ‌ିବା କେତେକ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ସନ୍ଥ ଓ ସେମାନଙ୍କ ମତବାଦ ବିଷୟରେ ଲେଖ ।
Answer:
କେତେକ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ସନ୍ଥ ଓ ସେମାନଙ୍କ ମତବାଦ ବିଷୟରେ ନିମ୍ନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।

• ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଶଙ୍କର ଜ୍ଞାନ ବଳରେ ଈଶ୍ଵର ମିଳିପାରିବେ ବୋଲି ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମତବାଦ ‘ଅଦ୍ଵୈତ ମତବାଦ’ ନାମରେ ପରିଚିତ ।
• ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ରାମାନୁଜ ‘ଭକ୍ତିବାଦ’ର ପ୍ରଚାରକ ଥିଲେ । ପ୍ରେମ ଓ ଭକ୍ତିଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ବର ମିଳିପାରିବେ ବୋଲି ସେ କହୁଥିଲେ ।
• ରାମାନୁଜଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ଶିଷ୍ୟ ରାମାନନ୍ଦ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଭକ୍ତିବାଦର ପ୍ରସାର କରାଇଥିଲେ ।
• ରାମାନୁଜଙ୍କ ସମସାମୟିକ ନିୟାର୍କ କୃଷ୍ଣଲୀଳା ପ୍ରଚାର କରି ଲୋକମାନଙ୍କୁ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ କରାଇଥିଲେ ।

୪। ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଛାପାଖାନା ଥିଲେ କି ସୁବିଧା ହୋଇଥା’ନ୍ତା ?
Answer:

• ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଛାପାଖାନ ଥିଲେ ପାଣ୍ଡୁଲିପିଗୁଡ଼ିକ ମୁଦ୍ରିତ ହୋଇପାରିଥା’ନ୍ତା ।
• ଜଣେ ଲେଖକଙ୍କର ପାଣ୍ଡୁଲିପି ଅନ୍ୟଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଲେଖିବାକୁ ପଡ଼ିନଥା’ନ୍ତା ।
• ଫଳରେ ଅନୁକରଣ କରି ଲେଖୁଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିଦ୍ୱାରା ପାଣ୍ଡୁଲିପିଟି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ନଥା’ନ୍ତା ।
• ଛାପାଖାନା ଥିଲେ ଲେଖକ, କବି ଏବଂ ଐତିହାସିକମାନଙ୍କର ମୂଳଲେଖା ଆମର ହସ୍ତଗତ ହୋଇଥା’ନ୍ତା ।
• ଏହା ଫଳରେ ଇତିହାସ ରଚନା କରିବାରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ଦେଖାଯାଇ ନଥା’ନ୍ତା ।

୫। ଅଭିଲେଖମାନ ଆମକୁ କେଉଁସବୁ ତଥ୍ୟ ଜାଣିବାପାଇଁ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:

• ଅଭିଲେଖଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ଶାସକମାନଙ୍କ ସଂପର୍କରେ ଧାରଣା ଦେଇଥାଏ ।
• ଏଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରସ୍ତର, ତାମ୍ରପଟା ଏବଂ ମୁଦ୍ରାରେ ବିଭିନ୍ନ ଲିପିରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଓଡ଼ିଶାର ସୋମବଂଶୀ ଏବଂ ଗଙ୍ଗବଂଶୀମାନଙ୍କର ଇତିହାସ ଜାଣିବାପାଇଁ ଏହି ରାଜବଂଶର ରାଜାମାନେ ଛାଡ଼ିଯାଇଥ‌ିବା ଅଭିଲେଖମାନ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
• ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ରାଜତ୍ଵ କରୁଥିବା ଚୋଳ, ପାଣ୍ଡ୍ଯ, ଯାଦବ ଆଦି ରାଜବଂଶର ଇତିହାସ ଜାଣିବାପାଇଁ “ସେହି ବଂଶଗୁଡ଼ିକର ରାଜାମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଖୋଦିତ ହୋଇଥ‌ିବା ଅଭିଲେଖଗୁଡ଼ିକ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
• ଏହି ଅଭିଲେଖଗୁଡ଼ିକରୁ ରାଜାମାନଙ୍କର ରାଜ୍ୟଜୟ, ଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ, ଭୂମିଦାନ ଆଦି ବିଷୟରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ଜାଣିହୁଏ ।

୬ । ତୁର୍କମାନେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଦଶମ ଶତାବ୍ଦୀରେ କି ଅନୁକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି ଥିଲା ? କେଉଁ କେଉଁ ତୁର୍କ ଆକ୍ରମଣକାରୀ କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ଦଶମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତର ରାଜନୈତିକ ଅବସ୍ଥା ଅସ୍ଥିର ଥିଲା । ବିଭିନ୍ନ ରାଜବଂଶର ରାଜାମାନେ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ଓ କଳହରେ ଲିପ୍ତ ଥିଲେ ।
• ଏହାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ତୁର୍କମାନେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
• ଏହି ଆକ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗଜନୀର ସୁଲତାନ ମାମୁଦ୍ ପ୍ରଥମ ଥିଲେ । ସେ ଭାରତରୁ ଧନରତ୍ନ ଲୁଣ୍ଠନ କରି ବିଶାଳ ସେନାବାହିନୀ ଗଠନ କରିବା ଓ ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ଆଶାରେ ବାରମ୍ବାର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
• ଉତ୍ତର ଭାରତ ଜୟକରି ନିଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ମିଶାଇବା ଲକ୍ଷ୍ୟନେଇ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ଭାରତର ଧନରତ୍ନ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା ।

୭ । ମାମୁଦ୍ କିଏ ? ତାଙ୍କର ସ୍ଵପ୍ନ କ’ଣ ଥିଲା ? ସେ କେତେଥର କେଉଁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ? ତାଙ୍କର କେଉଁଥରର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ?

• ମାମୁଦ୍ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନର ଗଜନୀ ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ଥିଲେ ।
• ସେ ଗଜନୀକୁ ଏକ ବିଶାଳ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଜ୍ୟରେ ପରିଣତ କରିବାର ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁଥିଲେ ।
• ଅମାପ ଧନଦୌଲତରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାରତରୁ ଧନରତ୍ନ ନେଇ ଏକ ବିଶାଳ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଗଠନ କରିବା ତାଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ।
• ତେଣୁ ଧନ ସମ୍ପତି ଲାଭ ଆଶାରେ ସେ ୧୭ ଥର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
• ୧୦୨୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦର ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଲୁଣ୍ଠନ ତାଙ୍କ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ମଧ୍ଯରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ।

୮। “‘ମାମୁଦ୍ ଭାରତର ଧ୍ୱଂସକାରୀ ଥିଲେ କିନ୍ତୁ ନିଜ ଦେଶର ବହୁ ହିତସାଧନ କରିଥିଲେ’’– ଏହି ଉକ୍ତିର ସତ୍ୟତା ୫୦ ଟି ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
Answer:

• ଭାରତର ଧ୍ୱଂସକାରୀ ମାମୁଦ୍ ନିଜ ଦେଶ ଗଜନୀର ବହୁ ଉନ୍ନତି ସାଧନ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ଗଜନୀରେ ଏକ ସୁନ୍ଦର ମଜ୍ଜିଦ୍ ଓ ବିରାଟ ପାଠାଗାର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
• ପ୍ରସିଦ୍ଧ ପାର୍ସୀ କବି ଫିଘେଁସି ତାଙ୍କ ରାଜସଭା ମଣ୍ଡନ କରିଥିଲେ । ସେ ‘ଶାହନାମା’ ନାମକ ଏକ ବିରାଟ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରି ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇଛନ୍ତି ।
• ମାମୁଦ୍ ଆଲ୍‌ବେରୁଣୀ ନାମକ ଜଣେ ବିଦ୍ୱାନ୍ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଭାରତ ସମ୍ପର୍କରେ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ ପାଇଁ ପଠାଇଥିଲେ । ଭାରତରେ ସେ ବହୁବର୍ଷ ରହି ଭାରତ ଉପରେ ଏକ ସୁନ୍ଦର ପୁସ୍ତକ ‘ତହକିକ୍-ଇ-ହିନ୍ଦ୍’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
• ମାମୁଦ୍ରଙ୍କ ଶାସନକାଳରେ ଗଜନୀ ଉନ୍ନତିର ଚରମ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିଲା ।

୯। ପ୍ରତିହାରମାନେ କିଏ ? ‘ପ୍ରତିହାର’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ କ’ଣ ? ସେମାନଙ୍କର ଏପରି ନାମକରଣ କାହିଁକି ହୋଇଥିଲା ? ସେମାନଙ୍କ ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠି ଅବସ୍ଥିତ ଥିଲା ? ପ୍ରତିହାର ରାଜ୍ୟର ସୀମା କେଉଁଠାରୁ କେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ଥିଲା ?
Answer:

• ପ୍ରତିହାରମାନେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଜପୁତ୍ ଜାତି ଥିଲେ ।
• ‘ପ୍ରତିହାର’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଜଗୁଆଳୀ ।
• ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଗିରିପଥଦେଇ ଭାରତ ମଧ୍ୟକୁ ବହୁ ବୈଦେଶିକ ଶତ୍ରୁ ଆସୁଥିଲେ । ପ୍ରତିହାରମାନେ ଉକ୍ତ ଗିରିପଥକୁ ଜଗୁଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କର ଏପରି ନାମକରଣ ହୋଇଥିଲା ।
• ସେମାନଙ୍କ ରାଜଧାନୀ କନୌଜଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଥିଲା ।
• ପ୍ରତିହାରମାନଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତରରେ କାଶ୍ମୀରଠାରୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ନର୍ମଦା ନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମରେ କାଥୁଆୱାଡ଼ଠାରୁ ପୂର୍ବରେ ବିହାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାରଲାଭ କରିଥିଲା ।

୧୦ । ଚୋଳମାନଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାରର ଏକ ସୂଚନା ଦିଅ ।
Answer:

• ଦଶମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଚୋଳ ବଂଶର ରାଜା ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ ଏକ ବିରାଟ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଗଠନ କରିଥିଲେ । ସେ ଖ୍ରୀ.ଅ. ୯୮୫ ରୁ ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୦୧୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ଚାଲୁକ୍ୟ, ପାଣ୍ଡୁ ଓ ଚେରମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବେଙ୍ଗୀ (ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳ) ଅଧ୍ୟାର କରିଥିଲେ ।
• ଚେରମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ସେ ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଏକ ବିଶାଳ ନୌବାହିନୀ ଛଡ଼ାଇ ଆଣିଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରି ସେ ଏକ ବିଶାଳ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ।
• ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜଙ୍କ ପରେ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ ୧୦୧୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ । ପିତାଙ୍କ ପରି ସେ ବିଚକ୍ଷଣ ଯୋଦ୍ଧା ଥିଲେ ଓ ନିଜ ନୌବାହିନୀର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ ।
• ସେ ପଲ୍ଲବ ଓ ଗଙ୍ଗମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ସହିତ ଓଡ଼ିଶା ମଧ୍ୟ ଦେଇ ସୈନ୍ୟଚାଳନା କରି ଗଙ୍ଗାନଦୀ କୂଳରେ ପାଳମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେ ସୁଦୃଢ଼ ନୌବାହିନୀ ସାହାଯ୍ୟରେ ସିଂହଳ ଅଧ‌ିକାର କରିଥିଲେ ଓ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆର କେତେକ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରି ଏକ ବିଶାଳ ଚୋଳ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।

୧୧ । ପ୍ରତିହାରଙ୍କ ବିଷୟରେ ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:

• ପ୍ରତିହାରମାନେ ଥିଲେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଜପୁତ୍ ଜାତି । ‘ପ୍ରତିହାର’ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଜଗୁଆଳୀ । ସେମାନେ ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଗିରିପଥ ଦେଇ ଆସୁଥ‌ିବା ବୈଦେଶିକ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ଜଗିରହି ଭାରତରେ ପ୍ରବେଶ କରାଇ ଦେଉ ନ ଥିଲେ ।
• ପ୍ରତିହାର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତରରେ କାଶ୍ମୀରଠାରୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ନର୍ମଦା ନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓ ପଶ୍ଚିମରେ କାଥ୍ୱାଠାରୁ ପୂର୍ବରେ ବିହାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାରଲାଭ କରିଥିଲା । କନୌଜ ଥିଲା ପ୍ରତିହାରମାନଙ୍କ ରାଜଧାନୀ ।
• ଏହି ବଂଶର ରାଜା ପ୍ରଥମ ମିହିର ଭୋଜ ଏକ ବିଶାଳ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ମହେନ୍ଦ୍ର ପାଳ ବଙ୍ଗ ଅଧିକାର କରି ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ମିଶାଇ ଦେଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପରେ ପ୍ରତିହାର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଶକ୍ତି ହରାଇ ଖଣ୍ଡିବଖଣ୍ଡ ହୋଇଗଲା ।
• ସେମାନେ ବିଷ୍ଣୁ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ ଏବଂ କଳା ଓ ସାହିତ୍ୟର ଆଦର କରୁଥିଲେ ।

୧୨ । ପାଣ୍ଡୁ ବଂଶର ରାଜାମାନଙ୍କର କୃତିତ୍ୱ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କର ।
Answer:

• ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ପାଣ୍ଡ୍ଯ ବଂଶ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଲାଭ କରିଥିଲା ।
• ପାଣ୍ଡ୍ ରାଜାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ଜଟାବର୍ମନ ସୁନ୍ଦର ପାଣ୍ଡ (୧୨୫୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ୧୨୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ) ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଥିଲେ ।
• ସେ ଚେର, ହୟଶାଳ, ଚୋଳ, କାଡ଼ଭ ଏବଂ ସିଂହଳୀମାନଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ‘ମହାରାଜାଧୁରାଜ ଶ୍ରୀ ପରମେଶ୍ଵର’ ଉପାଧ୍ଧରେ ଭୂଷିତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ପରେ ମାରବର୍ମନ କୁଳଶେଖର ପାଠ୍ୟ (୧୨୬୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. ୮୧୩୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.) ଶାସନ କରିଥିଲେ । ସେ ତୃତୀୟ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ ଏବଂ ରାମନାଥ ହୟଶାଳଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରି ସେମାନଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ସମୟରେ ପରିବ୍ରାଜକ ମାର୍କୋପୋଲୋ ଭାରତ ଭ୍ରମଣରେ ଆସିଥିଲେ ।
• ଏକ ଉତ୍ତମ ପ୍ରଶାସନ ଦେଇ ପାଣ୍ଡ୍ଯ ରାଜାମାନେ ରାଜ୍ୟର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ଉନ୍ନତି ସାଧନ କରିଥିଲେ ।

୧୩ । ଚୋଳ ରାଜାମାନଙ୍କର କୃତିତ୍ବ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କର ।
Answer:

• ଦଶମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଚୋଳ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା ଅନ୍ୟତମ । ଏହାର ରାଜା ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ ୯୮୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ଚାଲୁକ୍ୟ, ପାଣ୍ଡ ଏବଂ ଚେରମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ ବେଙ୍ଗୀ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
• ସେ ଧର୍ମକ୍ଷେତ୍ରର ସହନଶୀଳତା ଅବଲମ୍ବନ ପୂର୍ବକ ତାଞ୍ଜୋରଠାରେ ଶିବ ମନ୍ଦିର ଓ ବିଷ୍ଣୁମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ । ସେ ସମୁଦ୍ର ପଥରେ ବାଣିଜ୍ୟ କରି ରାଜ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ପରେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ ୧୦୧୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ପଲ୍ଲବ ଏବଂ ଗଙ୍ଗମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ସହିତ ସିଂହଳ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ଏବଂ ପାଳମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆର କେତେକ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରିଥିଲେ ।
• ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ ଥିଲେ ଜଣେ ଜନମଙ୍ଗଳକାରୀ ରାଜା । ତାଙ୍କର ସୀମିତ ଶାସନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ସେ ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ଉତ୍ତମ ପ୍ରଶାସନ ଦେଇଥିଲେ ।

୧୪ । ହୟଶାଳ ବଂଶ ଉପରେ ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:

• ହୟଶାଳ ବଂଶ ଆଧୁନିକ ମହୀଶୂରଠାରେ ଶାସନ କରୁଥିଲେ ।
• ଏହି ବଂଶର ରାଜାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଟ୍ଟିଗ ବା ବିଷ୍ଣୁବର୍ଦ୍ଧନ ଅନ୍ୟତମ ଥିଲେ । ସେ ଦ୍ଵାରସମୁଦ୍ରଠାରେ ରାଜଧାନୀ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମୀବଲମ୍ବୀ ଥିଲେ ।
• ଦ୍ଵିତୀୟ ବୀରବଲ୍ଲୀଳ ଏହି ବଂଶର ଅନ୍ୟତମ ନରପତି ଥିଲେ । ସେ ଚାଲୁକ୍ୟ ଏବଂ ଯାଦବମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ କରି ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ସମର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ ।
• ତୃତୀୟ ବୀରବଲ୍ଲୀଳ ଏହି ବଂଶର ଶେଷ ରାଜା ଥିଲେ । ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ମୁସଲମାନ ଆକ୍ରମଣ ଫଳରେ ହୟଶାଳ ବଂଶର ପତନ ଘଟିଥିଲା ।

୧୫ । ସୋମବଂଶୀ ରାଜା ଦ୍ଵିତୀୟ ଯଯାତିଙ୍କ କୃତିତ୍ଵ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:

• ଦ୍ବିତୀୟ ଯଯାତି ୧୦୨୩ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଭୌମକରମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଉତ୍କଳ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
• ସେ ନିଜକୁ ‘ମହାରାଜାଧୁରାଜ’ ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ୟ ଧର୍ମର ପୃଷ୍ଠପୋଷକ ଥିଲେ ।
• ଭୁବନେଶ୍ଵରର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ତାଙ୍କ ଶାସନକାଳରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏହି ମନ୍ଦିର କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିଦର୍ଶନ ଅଟେ ।

୧୬ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୦୭୭ ରୁ ଖ୍ରୀ.ଅ. ୧୧୪୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୀର୍ଘ ୭୦ ବର୍ଷ ରାଜତ୍ଵ କରିଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ସୁଶାସକ ଥିଲେ ।
• ସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ଶସ୍ୟର ଏକ-ଷତାଂଶ ରାଜସ୍ବରୂପେ ଆଦାୟ କରୁଥିଲେ ।
• ଏହା ବ୍ୟତୀତ ବାଣିଜ୍ୟ କର, ଲବଣ କର, ବନ୍ୟଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ କର ଆଦିରୁ ରାଜକୋଷକୁ
• ଜଳସେଚନର ସୁବିଧା ଲାଗି ସେ ଭୁବନେଶ୍ଵର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ କୌଶଲ୍ୟାଗଙ୍ଗ ଜଳାଶୟ ଖୋଳାଇଥିଲେ ।
• ସେ ପୁରୀରେ ପୃଥ‌ିବୀ ବିଖ୍ୟାତ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, ଯାଜପୁରଠାରେ ଗଙ୍ଗେଶ୍ଵର ଶିବ ମନ୍ଦିର ଓ ସୀମାଚଳମ୍ଠାରେ ବିଷ୍ଣୁ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୧୭ । ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାଣଶୈଳୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ସୋମବଂଶୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲା ।
• ଦ୍ଵିତୀୟ ଯଯାତିଙ୍କ ସମୟରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏହି ଦେଉଳର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୫୫ ମିଟର । ଦେଉଳ, ଜଗମୋହନ, ନାଟମନ୍ଦିର ଓ ଭୋଗମଣ୍ଡପର ସମଷ୍ଟିରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଗଠିତ ।
• ଏହି ବିରାଟ ମନ୍ଦିର ଚାରିପାଖରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ଛୋଟ ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ରହିଛି ।
• ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର କଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିଦର୍ଶନ ।

୧୮ । ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବଙ୍କ ରାଜ୍ୟଜୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ ଜଣେ ଦିଗ୍‌ବିଜୟୀ ସମ୍ରାଟ ରୂପେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ବଙ୍ଗର ଶାସକ ତୁପ୍ରିଲ୍ ତୁଘାନ୍ ଖାଁଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରି ବଙ୍ଗଳାର ବର୍ତ୍ତମାନ, ହୁଗୁଳି ଏବଂ ମେଦିନାପୁର ଆଦି ଅଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଶା ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ମିଶାଇଥୋଲେ ।
• ସେ ତେଲେଙ୍ଗାନାର ରାଜା ଗଣପତିଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ସମୟରେ ଗଙ୍ଗ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଉନ୍ନତିର ଚରମ ଶିଖରରେ ଉପନୀତ ହୋଇଥିଲା ।

୧୯ । କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାଣଶୈଳୀ ବର୍ଣନା କର ।
Answer:

• ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବଙ୍କଦ୍ଵାରା ନିର୍ମିତ ରଥାକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ସିଂହାସନ ଅଛି ଓ ଏଥ‌ିରେ ୨୪ଟି ଚକ ଓ ୭ଟି ଘୋଡ଼ା ରହିଛି । ମନ୍ଦିରରେ ବିରାଟ ଲୌହ କଡ଼ି ଓ ପ୍ରସ୍ତର ଖଣ୍ଡମାନ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ।
• ମନ୍ଦିର ଦେହରେ ବିଭିନ୍ନ ଦେବଦେବୀ, ଗନ୍ଧର୍ବ, ପରୀ, ନିର୍ଭକୀ, ବୃକ୍ଷଲତା, ଯୁଦ୍ଧର ଚିତ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ଖୋଦିତ ହୋଇଛି ।
• ମୁଖ୍ୟମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ କଳା ମୁଗୁନି ପଥରରେ ନିର୍ମିତ ନବଗ୍ରହ ମୂର୍ତ୍ତି ଏବେ ମନ୍ଦିରର ବାମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ * ନିର୍ମିତ ନବଗ୍ରହ ମନ୍ଦିରରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି ।
• କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଥ‌ିବା ଛାୟାଦେବୀଙ୍କ ମନ୍ଦିର, ଗଜ-ସିଂହ ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧଅଶ୍ଵର ମୂର୍ତ୍ତି ଅତ୍ୟନ୍ତ
• କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ଏହି ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ୧୨୦୦ ବଢ଼େଇ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ବିଶୁ ମହାରଣାଙ୍କ ୧୨ ବର୍ଷର ପୁତ୍ର ଧରମା ଏହି ମନ୍ଦିରର ମୁଣ୍ଡି ମାରିଥିଲେ ।
• କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଦେଶବିଦେଶର ବହୁ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ବିମୋହିତ କରିଥାଏ ।

୨୦ । ସୋମବଂଶୀ ଏବଂ ଗଙ୍ଗବଂଶୀ ରାଜାମାନଙ୍କର ଏକ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ।
Answer:

• ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ସୋମବଂଶୀ ଏବଂ ଗଙ୍ଗବଂଶୀ ଶାସକମାନେ ରାଜତ୍ଵ କରୁଥିଲେ । ସୋମବଂଶୀମାନେ ଦୀର୍ଘ ୨୦୦ ବର୍ଷ ଶାସନ କରିଥିଲାବେଳେ ଗଙ୍ଗବଂଶୀମାନେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଦୀର୍ଘ ୩୦୦ ବର୍ଷ ଶାସନ କରିଥିଲେ ।
• ପ୍ରମୁଖ ସୋମବଂଶୀ ରାଜାମାନେ ହେଲେ ପ୍ରଥମ ଜନମେଜୟ, ପ୍ରଥମ ଯଯାତି, ଭୀମରଥ, ଧର୍ମରଥ, ନହୁଷ, ଦ୍ଵିତୀୟ ଯଯାତି, ଦ୍ଵିତୀୟ ଜନମେଜୟ, ପୁରଞ୍ଜୟ ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣଦେବ ବା କର୍ଷକେଶରୀ ।
• ଗଙ୍ଗବଂଶୀୟ ପ୍ରମୁଖ ରାଜାମାନେ ହେଲେ ବଜ୍ରହସ୍ତଦେବ, ରାଜରାଜଦେବ, ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ, ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ, ପ୍ରଥମ ଭାନୁଦେବ, ଦ୍ବିତୀୟ ନରସିଂହଦେବ, ଦ୍ବିତୀୟ ଭାନୁଦେବ ଏବଂ ଚତୁର୍ଥ ଭାନୁଦେବ ବା ମତ୍ତଭାନୁଦେବ ।

୨୧ । ନିମ୍ବାର୍କଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଯାହା ଜାଣ ଲେଖ ।
Answer:

• ନିମ୍ବାର୍କ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ତର ଭାରତର ମଥୁରାଠାରେ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥିଲେ ।
• ସେ ବୈଷ୍ଣବ ଥିଲେ । କୃଷ୍ଣଙ୍କ ବାଲ୍ୟକାଳ, ରାଧାଙ୍କ ପ୍ରତି ପ୍ରେମ, କଂସ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ ଆଦି ଘଟଣାମାନ ପ୍ରଚାର କରି ସେ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପ୍ରତି ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥିଲେ ।
• କୃଷ୍ଣଙ୍କ ସମ୍ପର୍କିତ କାହାଣୀମାନ ପଦ୍ୟ ଆକାରରେ ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ରଚିତ ହୋଇ ମନ୍ଦିର ଦେହରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା ।
• ଏହାଦ୍ଵାରା କୃଷ୍ଣଲୀଳା ସମଗ୍ର ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଜନପ୍ରିୟ ହୋଇଥିଲା ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର 
(କ) ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଦିଅ ।

୧। ଦଶମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ତୁର୍କମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କିପରି ସହଜ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
(i) ବ୍ୟାପୃତ ରହି ନିଜ ନିଜର ଶକ୍ତି ହରାଇ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପଡ଼ିଲେ ।
(ii) ଭାରତର ଏ ପ୍ରକାର ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥା ଯୋଗୁଁ ତୁର୍କମାନଙ୍କର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ସହଜ ହୋଇପାରିଥିଲା ।

୨। ମାମୁଦ୍ ଗଜନୀଙ୍କର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣର ପ୍ରଧାନ କାରଣ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
(i) ମଧ୍ୟ-ଏସିଆକୁ ଜୟକରି ଗଜନୀକୁ ଏକ ବିଶାଳ ଓ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଜ୍ୟରେ ପରିଣତ କରିବାପାଇଁ ମାମୁଦ୍ ଆଶାପୋଷଣ କରିଥିଲେ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ସେ ଏକ ସେନାବାହିନୀ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।
(ii) ଭାରତର ଧନଦୌଲତ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଲୋଭିତ କରିଥିଲା । ତେଣୁ ସେ ଧନଦୌଲତ ଲୁଣ୍ଠନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।

୩। ମାମୁଦ୍ ଗଜନୀ କିଏ ? ସେ କେବେ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଲୁଣ୍ଠନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ମାମୁଦ୍ ଥ୍ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନର ଗଜନୀ ରାଜ୍ୟର ଶାସନକର୍ତ୍ତା ।
(ii) ସେ ୧୦୨୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଲୁଣ୍ଠନ କରିଥିଲେ ।

୪। ମାମୁଦ୍ କାହିଁକି ଭାରତର ବଡ଼ ବଡ଼ ମନ୍ଦିର ଲୁଣ୍ଠନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର ଧ୍ବଂସ ଓ ଲୁଣ୍ଠନ କରି ଇସଲାମ୍ ଧର୍ମର ଗୌରବ ରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ମାମୁଦ୍ ଚେଷ୍ଟିତ ଥିଲେ ।
(ii) ଏହାଛଡ଼ା ମନ୍ଦିରରେ ସଞ୍ଚି ଥିବା ଧନରନ୍ ଲୁଣ୍ଠନ କରିବା ତାଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ।

୫। ଫିର୍ଲୋସି କିଏ ଏବଂ ସେ କାହିଁକି ଖ୍ୟାତ ?
Answer:
(i) ଫିଘେଁସି ଥିଲେ ମାମୁଦ୍ରଙ୍କ ରାଜସଭାର ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ପାରସିକ କବି ।
(ii) ସେ ‘ଶାହାନାମା’ ନାମକ ଏକ ବିରାଟ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରି ଜନମାନସରେ ଅମର ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ।

୬। ମାମୁଦ୍ ଗଜନୀଙ୍କର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହେଲା ?
Answer:
(i) ମାମୁଦ୍ରଙ୍କ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ଫଳରେ ସମଗ୍ର ଉତ୍ତର ଭାରତ ଲୁଣ୍ଠିତ ହେଲା । ଲୁଣ୍ଠିତ ଧନରେ ଗଜନୀରେ ଏକ ସୁନ୍ଦର ମସ୍‌ଜିଦ୍ ଓ ବିରାଟ ପାଠାଗାର ନିର୍ମିତ ହେଲା ।
(ii) ଗଜନୀ ଏକ ଉନ୍ନତ ଓ ସମୃଦ୍ଧ ରାଜ୍ୟରେ ପରିଣତ ହେଲା ।

୭ । ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କ ଅନ୍ୟନାମ କ’ଣ ଥିଲା ଓ ସେ କେଉଁ ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ଥିଲେ ?
Answer:
(i) ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କ ଅନ୍ୟ ନାମ ଥିଲା ସାହାବ୍-ଉଦ୍-ବିନ୍-ମହମ୍ମଦ ।
(ii) ସେ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନର ଘୋର ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ଥିଲେ ।

୮ । ଦ୍ବିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ କାହା କାହା ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା ? ଏହାର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହେଲା ?
Answer:
(i) ୧୧୯୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଓ ଦିଲ୍ଲୀର ଚୌହାନ୍ ବଂଶର ଶାସକ ପୃଥ୍ୱୀରାଜଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ବିଜୟୀ ହୋଇ ଦିଲ୍ଲୀ ଅଧିକାର କରି ଭାରତରେ ତୁର୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ ।

୯ । ମାମୁଦ୍ କେଉଁ ବିଦ୍ୱାନ୍ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଭାରତ ପଠାଇଥିଲେ ? ସେ କେଉଁ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ମାମୁଦ୍ ଆଲ୍‌ବେରୁଣୀ ନାମକ ଜଣେ ବିଦ୍ୱାନ୍ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଭାରତ ପଠାଇଥିଲେ ।
(ii) ସେ ଭାରତରେ ରହି ଭାରତ ଉପରେ ‘ତହକିକ୍-ଇ-ହିନ୍ଦ୍’ ନାମକ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ଜୟଚନ୍ଦ୍ର କେଉଁ ବଂଶର ଶାସକ ଥିଲେ ? ସେ କେଉଁ ଯୁଦ୍ଧରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କଠାରୁ ପରାଜିତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଜୟଚନ୍ଦ୍ର କନୌଜର ରାଠୋର ବଂଶୀୟ ଶାସକ ଥିଲେ ।
(ii) ସେ ଚାନ୍ଦେରୀ ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କଠାରୁ ପରାଜିତ ହୋଇଥିଲେ ।

୧୧ । ପ୍ରତିହାରମାନଙ୍କ ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠାରେ ଥିଲା ? ପ୍ରତିହାର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ କେଉଁଠାରୁ କେଉଁଯାଏ ବିସ୍ତୃତ ଥିଲା ?
Answer:
(i) କନୌଜ ପ୍ରତିହାରମାନଙ୍କ ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ।
(ii) ପ୍ରତିହାର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତରରେ କାଶ୍ମୀରଠାରୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ନର୍ମଦା ନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓ ପଶ୍ଚିମରେ କାଥୁଆୱାଡ଼ଠାରୁ ପୂର୍ବରେ ବିହାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଥିଲା ।

୧୨ । ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ କେବେ ଓ କାହା କାହା ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା ? ଏହି ଯୁଦ୍ଧର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହେଲା ?
Answer:
(i) ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧ ୧୧୯୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀର ଚୌହାନ ବଂଶୀୟ ଶାସକ ପୃଥ୍ବୀରାଜଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ରାଜପୁତମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।

୧୩ । ପ୍ରଥମ ମିହିର ଭୋଜଙ୍କ ବିଷୟରେ ଯାହା ଜାଣ ଲେଖ ।
Answer:
(i) ପ୍ରଥମ ମିହିର ଭୋଜ ପ୍ରତିହାର ବଂଶର ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ରାଜା ଥିଲେ ।
(ii) ସେ ୮୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରି ଯୁଦ୍ଧ ଓ ରାଜ୍ୟଜୟଦ୍ୱାରା ଏକ ବିଶାଳ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଗଠନ କରିଥିଲେ । ୮୯୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।

୧୪ । ନଟରାଜ ମୂର୍ତ୍ତି କେଉଁ ରାଜାଙ୍କର କୀର୍ତ୍ତି ? ସେ କେଉଁ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ନଟରାଜ ମୂର୍ତ୍ତି ଚୋଳ ରାଜା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳଙ୍କ ଅକ୍ଷୟ କୀର୍ତ୍ତି ।
(ii) ସେ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆର କେତେକ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରିଥିଲେ । ସେ ନିଜର ସୁଦୃଢ଼ ନୌବାହିନୀ ସାହାଯ୍ୟରେ ସିଂହଳ ଅଧୂକାର କରିଥିଲେ ।

୧୫ । ଭାରିୟମ୍‌ ସଦସ୍ୟମାନେ କିପରି ନିର୍ବାଚିତ ହେଉଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଭାରିୟମ୍‌ର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଲଟେରୀ ମାଧ୍ୟମରେ ବଛାଯାଉଥିଲା । ଏକ ପାତ୍ରରେ ତାଳପତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ
(ii) ଜଣେ ବାଳକକୁ ଡାକି ସେଥୁରୁ ଗୋଟିଏ ପତ୍ର ଉଠାଇବାକୁ କୁହାଯାଉଥିଲା । ସେ ଯେଉଁ ପତ୍ରଟି ଉଠାଉଥିଲା

୧୬ । ଯାଦବମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠାରେ ଥିଲା ? ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ୍ ଖାଲଜୀ କେଉଁ ରାଜାଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ଏହାକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଯାଦବମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଦେବଗିରିରେ ଥିଲା ।
(ii) ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ୍ ଖାଲ୍‌ ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ଦେବଗିରି ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।

୧୭ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ କେଉଁଠାରେ ଗଙ୍ଗେଶ୍ଵର ଶିବ ମନ୍ଦିର ଓ ବିଷ୍ଣୁ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ଯାଜପୁରଠାରେ ଗଙ୍ଗେଶ୍ଵର ଶିବ ମନ୍ଦିର ଓ ସୀମାଚଳମ୍‌ଠାରେ ବିଷ୍ଣୁ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୧୮ । ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର କିଏ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ଓ ଏହି ମନ୍ଦିରର ପୂର୍ବଦ୍ୱାରକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
(i) ଗଙ୍ଗବଂଶୀ ଶାସକ ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
(ii) ଏହି ମନ୍ଦିରର ପୂର୍ବଦ୍ୱାରକୁ ସିଂହଦ୍ଵାର କୁହାଯାଏ ।

୧୯ । ପୁରୀର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା କେତେ ? ଏହି ମନ୍ଦିରର ପୂର୍ବଦ୍ୱାର ସମ୍ମୁଖରେ ଥ‌ିବା ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭର ଉଚ୍ଚତା କେତେ ?
Answer:
(i) ପୁରୀର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୬୬ ମିଟର ।
(ii) ଏହି ମନ୍ଦିରର ପୂର୍ବଦ୍ୱାର ସମ୍ମୁଖରେ ଥିବା ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭର ଉଚ୍ଚତା ୧୨ ମିଟର ।

୨୦ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ପ୍ରଥମେ କେଉଁ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଥିଲେ ? ପରେ ସେ କେଉଁ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ପ୍ରଥମେ ଶୈବ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଥିଲେ ।
(ii) ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୨୧ । କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ କେତେଜଣ ବଢ଼େଇ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ? କିଏ ଏହି ମନ୍ଦିରର ମୁଣ୍ଡି ମାରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
(i) କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବାପାଇଁ ୧୨୦୦ ବଢ଼େଇ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
(ii) ଶିଳ୍ପୀ ବିଶୁ ମହାରଣାଙ୍କ ୧୨ ବର୍ଷର ପୁତ୍ର ଧରମା ଏହି ମନ୍ଦିରର ମୁଣ୍ଡି ମାରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ ।

୨୨ । କେଉଁ ଗଙ୍ଗରାଜା ବଙ୍ଗ ସୁଲତାନ୍ ତୁପ୍ରିଲ୍ ତୁଘାନ୍ ଖାଁକୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ? ସେ କେଉଁ ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଗଣପତିଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଗଙ୍ଗ ସମ୍ରାଟ୍ ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ ବଙ୍ଗ ସୁଲତାନ୍ ତୁଙ୍ଗ୍ରିଲ୍ ତୁଘାନ୍ ଖାଁଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
(ii) ସେ ତେଲେଙ୍ଗାନା ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଗଣପତିଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।

୨୩ । ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରୁ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ କାହିଁକି କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର ଦେଖବାକୁ ଆସିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:
(i)କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର ଦେହରେ ବିଭିନ୍ନ ଦେବଦେବୀ, ଗନ୍ଧର୍ବ, ପରୀ, ନର୍ତ୍ତକୀ, ବୃକ୍ଷଲତା, ପୁଷ୍ପ ଓ ଯୁଦ୍ଧର ଚିତ୍ର ଖୋଦିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହି ମନ୍ଦିର ବହୁ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିପୂର୍ଣ ।
(ii) କୋଣାର୍କର କଳାଶୈଳୀ ପୃଥ‌ିବୀରେ ଅଦ୍ଵିତୀୟ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ବହୁ ବିଦେଶୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିଥାଏ ଓ ସେମାନେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଏଠାକୁ ଆସିଥା’ନ୍ତି ।

୨୪ । ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ମୁଖ୍ୟତଃ କେତୋଟି ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ? ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:
(i) ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ।
(ii) ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ସଂସ୍କୃତ ଓ ନୂତନଭାବେ ଜନ୍ମ ନେଇଥ‌ିବା ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ।

୨୫ । କେଉଁ ଧର୍ମସଂସ୍କାରକଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମର ପୁନରୁତ୍‌ଥାନ ଘଟିଥ୍ଲା ? ସେ କେତେ ବର୍ଷ ବୟସରେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଧର୍ମସଂସ୍କାରକ ଶଙ୍କରଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମର ପୁନରୁତ୍‌ଥାନ ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ସେ ୩୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।

୨୬ । ‘ଜ୍ଞାନ ବଳରେ ଈଶ୍ବର ମିଳିପାରିବେ’’ ବୋଲି କିଏ କହିଥିଲେ ? ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଚାରିତ ମତବାଦର ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
(i) ‘ଜ୍ଞାନ ବଳରେ ଈଶ୍ବର ମିଳିପାରିବେ’’ ବୋଲି ଶଙ୍କର କହିଥିଲେ ।
(ii) ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଚାରିତ ମତବାଦର ନାମ ଥିଲା ଅଦ୍ଵୈତ ମତବାଦ ।

୨୭ । କିଏ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ମହାଭାରତ ରଚନା କରିଥିଲେ ? କେଉଁ କବି ଏହାକୁ ଜନପ୍ରିୟ କରାଇଥିଲେ ?
Answer:
(i) ନାନାୟ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ମହାଭାରତ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
(ii) ଟିକାନା ନାମକ ଜଣେ କବି ଏହାକୁ ଜନପ୍ରିୟ କରାଇଥିଲେ ।

୨୮ । କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା କେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ? କେଉଁମାନେ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ସାହିତ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ମହୀଶୂରରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ଲିଙ୍ଗାୟତ ଗୋଷ୍ଠୀର କେତେକ ସନ୍ଥ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ପରିବର୍ତ୍ତେ କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରି ସାହିତ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୨୯ । ଚୋଳବଂଶର କେଉଁ ରାଜା ଚାଲୁକ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ? ତାଙ୍କର ଅକ୍ଷୟ କୀର୍ତ୍ତି କ’ଣ ?
Answer:
(i) ଚୋଳବଂଶର ରାଜା ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ ଚାଲୁକ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
(ii) ତାଞ୍ଜୋରଠାରେ ଥ‌ିବା ରାଜରାଜେଶ୍ଵର ଶିବ ମନ୍ଦିର ଏବଂ ବିଷ୍ଣୁ ମନ୍ଦିର ତାଙ୍କର ଏକ ଅକ୍ଷୟ କୀର୍ତ୍ତି ।

୩୦ । କେଉଁ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଚୋଳ ରାଜ୍ୟର ପତନ ଘଟିଥିଲା ?
Answer:
(i) ତ୍ରୟୋଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷଭାଗକୁ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳଙ୍କର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀମାନେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଥିଲେ ।
(ii) ଏହା ଫଳରେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଆକ୍ରମଣଦ୍ୱାରା ଚୋଳରାଜ୍ୟର ପତନ ଘଟିଥିଲା ।

୩୧ । ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜଙ୍କ ରାଜବଂଶର ନାମ ଓ ଶାସନକାଳ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
(i) ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ ଚୋଳବଂଶର ଶାସକ ଥିଲେ ।
(ii) ସେ ୯୮୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରୁ ୧୦୧୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜତ୍ଵ କରିଥିଲେ ।

୩୨ । ପାଣ୍ଡ୍ଯ ବଂଶର ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଥିଲା ? ଏହି ରାଜ୍ୟର ଲୋକମାନେ କେଉଁ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଥିଲେ ?
Answer:
(i) ପାଣ୍ଡୁ ବଂଶର ରାଜଧାନୀ ମଦୁରାଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଥିଲା ।
(ii) ପାଶ୍ଚା ରାଜ୍ୟର ଲୋକମାନେ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ ଥିଲେ ।

୩୩ । ଦ୍ଵାରସମୁଦ୍ର କେଉଁମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ? ଏହି ବଂଶର ଶେଷ ରାଜା କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଦ୍ଵାରସମୁଦ୍ର ହୟଶାଳମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ।
(ii) ତୃତୀୟ ବୀରବଳ୍କଳ ଏହି ବଂଶର ଶେଷ ରାଜା ଥିଲେ ।

୩୪ । ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଏବଂ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ପ୍ରାଥମିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସମ୍ପର୍କରେ କେଉଁଥୁରୁ ଜାଣିହୁଏ ?
Answer:
(i) ଗୋଆରେ ଥ‌ିବା ସେଣ୍ଟ ଜାଭିୟର୍ସ ଚର୍ଚ୍ଚ ନଥୁରୁ ଭାରତରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିହୁଏ ।
(ii) କଲିକତାରେ ଥିବା ଦୁର୍ଗ ଫୋର୍ଟ ଉଇଲିୟମ୍ ନଥୁରୁ ଭାରତରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ପ୍ରାଥମିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବିଷୟରେ ଜାଣିହୁଏ ।

୩୫ । ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଭାରତରେ କେତେଗୋଟି ମଠ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ? ସେଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
(i) ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଭାରତରେ ଚାରିଗୋଟି ମଠ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
(ii) ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ପୁରୀରେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ମଠ, ବଦ୍ରିନାଥରେ ଜ୍ୟୋତିର୍ମଠ, ଦ୍ୱାରକାରେ ଶାରଦା ମଠ ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଶୃଙ୍ଗେରମଠାରେ ଶୃଙ୍ଗେରୀ ମଠ ।

୩୬ । କେଉଁ ସୋମବଂଶୀ ଶାସକଙ୍କ ସମୟରେ ରାଜଧାନୀ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏହା କେଉଁ ସ୍ଥାନରୁ କେଉଁ ସ୍ଥାନକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
(i) ସୋମବଂଶୀ ଶାସକ ପ୍ରଥମ ଯଯାତିଙ୍କ ସମୟରେ ରାଜଧାନୀ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ଏହା ପ୍ରଥମେ ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁରରୁ ବିନୀତପୁର ଏବଂ ପରେ ଯଯାତି ନଗରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଖ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଟିପ୍‌ପଣୀ ଲେଖ ।
୧। ଆମୁକ୍ତ ମାଲ୍ୟବ :
Answer:
(i) ‘ଆମୁକ୍ତ ମାଲ୍ୟବ’ ପୁସ୍ତକର ରଚୟିତା ହେଉଛନ୍ତି କୃଷ୍ଣଦେବରାୟ ।
(ii) ଏହି ପୁସ୍ତକରୁ ବିଜୟନଗର ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଏହାର ଶାସନ ବିଷୟରେ ଜଣାପଡ଼ିଥାଏ ।

୨। ଅଭିଲେଖ :
Answer:

• ଅତୀତର ବିଭିନ୍ନ ରାଜବଂଶ ଏବଂ ରାଜାମାନଙ୍କର କୀତ୍ତିକଳାପର ବିବରଣା ଅଭିଲେଖମାନଙ୍କରୁ ଜଣାପଡ଼ିଥାଏ ।
• ଅଭିଲେଖ ଜଣେ ଶାସକଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଧାରଣା ଦେଇଥାଏ ।
• ଏହା ପ୍ରସ୍ତର, ତାମ୍ରପଟା ଏବଂ ମୁଦ୍ରାରେ ବିଭିନ୍ନ ଲିପିରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଅଭିଲେଖଗୁଡ଼ିକରୁ ରାଜାମାନଙ୍କର ରାଜ୍ୟଜୟ, ଶାସନପ୍ରଣାଳୀ, ଭୂମିଦାନ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କୀର୍ତ୍ତିକଳାପ ବିଷୟ ଜାଣି ହୋଇଥାଏ ।

୩। ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର :
Answer:

• ଭାରତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଗୁଜରାଟର କାଥ୍ଓ୍ବାଡ୍ ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
• ଏହି ପୁରାତନ ମନ୍ଦିର ବହୁ ଧନରତ୍ନରେ ଭରପୂର ହୋଇ ରହିଥିଲା ।
• ଗଜନୀର ସୁଲତାନ ମାମୁଦ୍ ୧୦୨୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ଲୁଣ୍ଠନ କରି ବହୁ ଧନରତ୍ନ ଗଜନୀକୁ ନେଇ ଯାଇଥିଲେ ।
• ଏହି ମନ୍ଦିର ଲୁଣ୍ଠନବେଳେ ଗୁଜରାଟର ରାଜା ଭୀମଦେବ ରାଜ୍ୟ ଛାଡ଼ି ପଳାୟନ କରିଥିଲେ ।

୪ । ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଚୌହ୍ବାନ :
Answer:

• ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଚୌହାନ୍ ଥିଲେ ଦିଲ୍ଲୀର ଚୌହାନ୍ ବଂଶୀୟ ରାଜା ।
• ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ମହାନ୍ ବୀର ଓ ଯୋଦ୍ଧା ।
• ସେ ୧୧୯୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ଘୋର ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
• କିନ୍ତୁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ, ଦ୍ବିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ୧୯୯୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କ ହସ୍ତରେ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ଫଳରେ ଭାରତରେ ତୁର୍କ-ଆଫଗାନ୍ ଶାସନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

୫। ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ :
Answer:

• ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଥିଲେ ଘୋର ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ।
• ଉତ୍ତର ଭାରତ ଜୟକରି ଏହାକୁ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ମିଶାଇବା ତାଙ୍କର ଚରମ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ।
• ଭାରତର ଧନରତ୍ନ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ସେ ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ । ତେଣୁ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ୧୧୭୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ମୁଲତାନ ଅଧିକାର କଲେ । ପରେ ପରେ ସେ ସିନ୍ଧୁପ୍ରଦେଶ ଓ ପଞ୍ଜାବ ଅଧିକାର କରି ଦିଲ୍ଲୀ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର
  ହେଲେ ।
• ସେ ୧୧୯୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ଦିଲ୍ଲୀର ଶାସକ ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଚୌହାନ୍‌ଙ୍କଠାରୁ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ୧୧୯୨ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ତାଙ୍କର ପରମ ଶତ୍ରୁ ପୃଥ୍ୱୀରାଜଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଭାରତ ଅଭିଯାନକୁ ସଫଳ କରିଥିଲେ । ଉତ୍ତର ଭାରତର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ ତାଙ୍କର କରାୟତ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଲାହୋରଠାରେ ୧୨୦୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

୬ । କୁତବୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଇବାକ୍ :
Answer:

• କୁତବୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଇବାକ୍ ଥିଲେ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ।
• ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କ ସ୍ଵଦେଶ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ ପରେ ସେ ବୁନ୍ଦେଲଖଣ୍ଡ, କାଲିଞ୍ଜର ଓ ମାହେବା ଆଦି ଅଞ୍ଚଳ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
• ସେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ‘ଦାସ ବଂଶ’ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର 

୧। ସୁଲତାନ୍ ମାମୁଦ୍ରଙ୍କ ଶାସନ ସମ୍ପର୍କରେ କେଉଁ ପୁସ୍ତକ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ?
Answer:
ସୁଲତାନ୍ ମାମୁଦ୍‌ଙ୍କ ଶାସନ ସମ୍ପର୍କରେ ଫିର୍ଲୋସିଙ୍କ ‘ଶାହାନାମା’ ପୁସ୍ତକ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।

୨। ମହମ୍ମଦ -ବିନ୍-ତୁଘ୍ଲକ୍‌ଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବିଷୟରେ କେଉଁ ପୁସ୍ତକ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ?
Answer:
ମହମ୍ମଦ -ବିନ୍ -ତୁସ୍‌କ୍‌ଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସମ୍ପର୍କରେ ଅମୀର ଖୁସ୍ତଙ୍କ ‘ତୁଘ୍ଲକ୍‌ନାମା’ ପୁସ୍ତକ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।

୩ । ଆମୁକ୍ତ ମାଲ୍ୟବ କ’ଣ ?
Answer:
ଆମୁକ୍ତ ମାଲ୍ୟବ କୃଷ୍ଣଦେବ ରାୟଙ୍କଦ୍ବାରା ରଚିତ ଏକ ପୁସ୍ତକ ଯେଉଁଥୁରୁ ବିଜୟନଗର ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଏହାର ଶାସନ ବିଷୟରେ ଜଣା ପଡ଼ିଥାଏ ।

୪ । ପ୍ରଥମ ମିହିର ଭୋଜ କେଉଁ ବଂଶର ରାଜା ଥୁଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଥମ ମିହିର ଭୋଜ ପ୍ରତିହାର ବଂଶର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରଧାନ ରାଜା ଥିଲେ ।

୬ । ପାଶ୍ଚା ରାଜ୍ୟରେ କେଉଁ ଧର୍ମର ସତ୍ତା ନ ଥିଲା ?
Answer:
ପାଜ୍ୟ ରାଜ୍ୟରେ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ସତ୍ତା ନ ଥିଲା ।

୭ । କେଉଁମାନଙ୍କର ଗ୍ରାମ ଶାସନ ସମସ୍ତଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଥାଏ ?
Answer:
ଚୋଳମାନଙ୍କର ଗ୍ରାମ ଶାସନ ସମସ୍ତଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଥାଏ ।

୮ । ନଟରାଜ ମୂର୍ତ୍ତି କେଉଁ ରାଜାଙ୍କର ଅନୁପମ କୀର୍ତ୍ତି ?
Answer:
ନଟରାଜ ମୂର୍ତ୍ତି ଚୋଳ ରାଜା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳଙ୍କର ଅନୁପମ କୀର୍ତ୍ତି ।

୯। ମାମୁଦ୍ କାହିଁକି ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମାମୁଦ୍ ଭାରତରୁ ଅମାପ ଧନଦୌଲତ ଲୁଣ୍ଠନ କରିବା ଆଶା ରଖ୍ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ମାମୁଦ୍ କେତେଥର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମାମୁଦ୍ ୨୭ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୧୭ ଥର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।

୧୧ । ଫିଘେଁସି କ’ଣ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଫିର୍ଲୋସି ପାରସିକ ଭାଷାରେ ‘ଶାହାନାମା’ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୧୨ । ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ କେଉଁ ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ଥିଲେ ?
Answer:
ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନର ଘୋର ନାମକ ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ଥିଲେ ।

୧୩ । ପୃଥ୍ୱୀରାଜ କେଉଁ ରାଜବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ ?
Answer:
ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଚୌହାନ୍ ରାଜବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ ।

୧୪ । କୁତବୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଇବାକ୍ କିଏ ?
Answer:
କୁତବୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଇବାକ୍ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କ ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିଲେ ।

୧୫ । ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ କେବେ ଓ କେଉଁଠି ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ୭୮୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ କେରଳର କାଲାଡ଼ିଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୧୬ । ଶଙ୍କରଙ୍କ ମତବାଦକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଶଙ୍କରଙ୍କ ମତବାଦକୁ ‘ଅଦ୍ଵୈତ ମତବାଦ’ କୁହାଯାଏ ।

୧୭ । ରାମାନୁଜ କ’ଣ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଭକ୍ତି ଓ ପ୍ରେମଦ୍ୱାରା ଈଶ୍ଵର ମିଳିପାରିବେ ବୋଲି ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ ।

୧୮ । ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ଓ ପୁରୀର ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୧୯ । ପ୍ରତିହାର ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ବିସ୍ତୃତି ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
ପ୍ରତି ହାର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତରରେ କାଶ୍ମୀରଠାରୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ନର୍ମଦା ନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ ପଶ୍ଚି ମରେ କାଥୁଆୱାଡ୍ଠାରୁ ପୂର୍ବରେ ବିହାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଥିଲା ।

୨୦ । କିଏ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ମହାଭାରତ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ନାନାୟ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ମହାଭାରତ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୨୧ । କନ୍ନଡ଼ ସାହିତ୍ୟର ବିଖ୍ୟାତ ସ୍ରଷ୍ଟା କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ପମ୍ପା, ପୋନା ଓ ରାଜା କନ୍ନଡ଼ ସାହିତ୍ୟର ବିଖ୍ୟାତ ସ୍ରଷ୍ଟା ଥିଲେ ।

୨୨ । କୟଲ କେଉଁ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଧାନ ବନ୍ଦର ଥିଲା ?
Answer:
କୟଲ ପାଠ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଧାନ ବନ୍ଦର ଥିଲା ।

୨୩ । ତାଞ୍ଜୋରଠାରେ ଶିବ ମନ୍ଦିର କିଏ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ?
Answer:
ଚୋଳ ରାଜା ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ ତାଞ୍ଜୋରଠାରେ ଶିବ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ।

୨୪ । ପାଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟର ବୈଦେଶିକ ବାଣିଜ୍ୟ କେଉଁ ବନ୍ଦର ଦେଇ ଚାଲିଥିଲା ?
Answer:
କୟଲ୍ ବନ୍ଦର ଦେଇ ପାଣ୍ଡ୍ଯ ରାଜ୍ୟର ବୈଦେଶିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଚାଲିଥିଲା ।

୨୫ । ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର କିଏ ଓ କେବେ ଲୁଣ୍ଠନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଗଜନୀର ଶାସକ ମାମୁଦ୍ ୧୦୨୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଲୁଣ୍ଠନ କରିଥିଲେ ।

୨୬ । ଭାରତରେ ତୁର୍କ ଶାସନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ଥୁଲେ ଭାରତରେ ତୁର୍କ ଶାସନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ।

୨୭ । ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ କେତେଗୋଟି ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ?
Answer:
ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି ଭାଷା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ।

୨୮ । ମଧ୍ୟ-ଭାରତର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଜୁରୋହୋ ମନ୍ଦିର କେଉଁମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ସୋମବଂଶୀ ରାଜା ଦ୍ବିତୀୟ ଯଯାତିଙ୍କ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୨୯ । ହୟଶାଳମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠାରେ ଥିଲା ?
Answer:
ଦ୍ବାରସମୁଦ୍ର ଥିଲା ହୟଶାଳମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ।

୩୦ । ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର କେଉଁ ରାଜାଙ୍କ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ସୋମବଂଶୀ ରାଜା ଦ୍ବିତୀୟ ଯଯାତିଙ୍କ ସମୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୩୧ । ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା କେତେ ମିଟର ?
Answer:
ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୫୫ ମିଟର ।

୩୨ । ସୋମବଂଶର ପତନ ପରେ ଓଡ଼ିଶାରେ କେଉଁ ବଂଶର ରାଜତ୍ଵ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ସୋମବଂଶର ପତନ ପରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଗଙ୍ଗବଂଶର ରାଜତ୍ଵ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

୩୩ । ଗଙ୍ଗବଂଶର ରାଜତ୍ଵ ଓଡ଼ିଶାରେ କେତେ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିଲା ?
Answer:
ଗଙ୍ଗବଂଶର ରାଜତ୍ଵ ଓଡ଼ିଶାରେ ତିନିଶହ ବର୍ଷଧରି ଚାଲିଥିଲା ।

୩୪ । ‘ଏକାବଳୀ’ ନାମକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଳଙ୍କାରଶାସ୍ତ୍ର କିଏ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
‘ଏକାବଳୀ’ ନାମକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଳଙ୍କାରଶାସ୍ତ୍ର କବି ବିଦ୍ୟାଧର ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୩୫ । ବିଦ୍ୟାଧର କେଉଁ ରାଜାଙ୍କ ରାଜସଭାର ବିଶିଷ୍ଟ କବି ଥିଲେ ?
Answer:
ବିଦ୍ୟାଧର ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବଙ୍କ ରାଜସଭାର ବିଶିଷ୍ଟ କବି ଥିଲେ ।

୩୬ । କ୍ଷୀରଚୋରା ଗୋପୀନାଥ ମନ୍ଦିର କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
Answer:
କ୍ଷୀରଚୋରା ଗୋପୀନାଥ ମନ୍ଦିର ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲାର ରେମୁଣା ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

୩୭ । କ୍ଷୀରଚୋରା ଗୋପୀନାଥ ମନ୍ଦିର କେଉଁ ରାଜାଙ୍କର କୀର୍ତ୍ତି ଅଟେ ?
Answer:
କ୍ଷୀରଚୋରା ଗୋପୀନାଥ ମନ୍ଦିର ଗଙ୍ଗବଂଶୀ ରାଜା ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବଙ୍କର କୀର୍ତ୍ତି ଅଟେ ।

୩୮ । ଗଙ୍ଗବଂଶର ଶେଷ ରାଜା କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ମତ୍ତାଭାନୁଦେବ ଗଙ୍ଗବଂଶର ଶେଷ ରାଜା ଥିଲେ ।

୩୯ । ଗଙ୍ଗମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠି ଥିଲା ?
Answer:
ବଂଶଧାରା ନଦୀକୂଳରେ ଥ‌ିବା କଳିଙ୍ଗ ନଗର ଥିଲା ଗଙ୍ଗମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ।

୪୦ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ କାହାକୁ ପରାସ୍ତ କରି ଉତ୍କଳ ଅଧୁକାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ସୋମବଂଶର ଶେଷ ରାଜା କଣ୍ଠଦେବଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଉତ୍କଳ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।

୪୧ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ କେତେ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଶାରେ ରାଜତ୍ଵ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ଦୀର୍ଘ ୭୦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଶାରେ ରାଜତ୍ଵ କରିଥିଲେ ।

୪୨ । ପୁରୀକୁ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ର ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇ ଅଛି ?
Answer:
ପୁରୀକୁ ‘ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର’ ଏବଂ ‘ଶଙ୍ଖକ୍ଷେତ୍ର’ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି ।

୪୩ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମର କେଉଁ ପ୍ରଚାରକ ଓଡ଼ିଶା ଆସିଥିଲେ ?
Answer:
ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରଚାରକ ରାମାନୁଜ ଓଡ଼ିଶା ଆସିଥିଲେ ।

୪୪ । ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ ଥ‌ିବା ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭର ଉଚ୍ଚତା କେତେ ?
Answer:
ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ସମ୍ମୁଖରେ ଥିବା ଅରୁଣ ସ୍ତମ୍ଭର ଉଚ୍ଚତା ୧୨ ମିଟର ।

୪୫ । ଗଙ୍ଗବଂଶର ଅବସାନ କେବେ ଘଟିଲା ?
Answer:
ଗଙ୍ଗବଂଶର ଶେଷ ରାଜା ଚତୁର୍ଥ ଭାନୁଦେବ ବା ମତ୍ତଭାନୁଦେବ ୧୪୩୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିବା ପରେ ଗଙ୍ଗବଂଶର ଅବସାନ ଘଟିଥିଲା ।

୪୬ । କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରଟି ଦେଖିବାକୁ କିପରି ?
Answer:
କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରଟି ଦେଖିବାକୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଏକ ଚଳନ୍ତା ରଥ ପରି ।

୪୭ । କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରରେ କେତୋଟି ଚକ ଓ କେତୋଟି ଘୋଡ଼ା ଅଛି ?
Answer:
କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରରେ ୨୪ଟି ଚକ ଓ ୭ ଗୋଟି ଘୋଡ଼ା ଅଛି ?

୪୮ । କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର କେଉଁ ଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ତତ୍ତ୍ବାବଧାନରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିର ସେ ସମୟର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶିଳ୍ପୀ ବିଶୁ ମହାରଣାଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୪୯ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ପୁରୀରେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବା କଥା ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ ?
Answer:
ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ପୁରୀରେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବା କଥା ଦାସଗୋବା ଅଭିଲେଖରୁ ଜଣାପଡ଼େ ।

୫୦ । ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଥ‌ିବା କେଉଁ ମନ୍ଦିରରେ କୌଣସି ଦେବତା ପୂଜା କେଉଁ ଅଭିଲେଖରୁ ଜଣାପଡ଼େ ?
Answer:
ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଥ‌ିବା ରାଜରାଣୀ ମନ୍ଦିରରେ କୌଣସି ଦେବତା ପୂଜା ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ ।

୫୧ । ଗଙ୍ଗମାନେ ପ୍ରଥମେ କେଉଁଠାରେ ଶାସନ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଗଙ୍ଗମାନେ ପ୍ରଥମେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଶ୍ରୀକାକୁଲମ୍ ଜିଲ୍ଲାର ମୁଖଲିଙ୍ଗ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶାସନ କରୁଥିଲେ ।

Objective Type Questions With Answers
ବସ୍ତୁନଷ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
(କ) ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧ । ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁଙ୍କ _____________ ମହମ୍ମଦ-ବିନ୍-ତୁଘ୍ଲକ୍‌ଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥାଏ ।
(କ) ହୁମାୟୁନ୍‌ନାମା
(ଖ) ଶାହାଜାହାନନାମା
(ଗ) ତୁଘ୍ଲକ୍‌ନାମା
(ଘ) ଆକବରନାମା
Answer:
(ଗ) ତୁଘ୍ଲକ୍‌ନାମା

୧। ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁଙ୍କ _______________ ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ୍ ଖାଲ୍‌ଜୀଙ୍କ ରାଜ୍ୟଜୟ ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣନା କରିଥାଏ ।
(କ) ଖାଜାଇନ-ଉଲ୍-ଫୁତୁ
(ଖ) ତୁଜୁକ୍-ଇ-ବାବରୀ
(ଗ) ତାରିଖ୍-ଇ-ଫିରୋଜଶାହୀ
(ଘ) ଆକବରନାମା
Answer:
(କ) ଖାଜାଇନ-ଉଲ୍-ଫୁତୁ

୩ । _______________ ରୁ ନାନକଙ୍କ ନୀତିବାଣୀ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ ।
(କ) ବୀଜକ
(ଖ) ଚୈତନ୍ୟ ଚରିତାମୃତ
(ଗ) ଦୋହା
(ଘ) ଆଦିଗ୍ରନ୍ଥ
Answer:
(ଘ) ଆଦିଗ୍ରନ୍ଥ

୪ । କୃଷ୍ଣଦେବ ରାୟଙ୍କର _________________ ପୁସ୍ତକରୁ ବିଜୟନଗର ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଏହାର ଶାସନ ବିଷୟରେ ଜଣାପଡ଼ିଥାଏ ।
(କ) ଆମୁକ୍ତ ମାଲ୍ୟବ
(ଖ) ତବାକତ୍-ଇ-ନାସିରୀ
(ଗ) ତାରିଖ୍-ଇ-ଫିରୋଜଶାହୀ
(ଘ) ଶାହାଜାହାନନାମା
Answer:
(କ) ଆମୁକ୍ତ ମାଲ୍ୟବ

୫। ବାବରନାମାର ଅନ୍ୟନାମ _____________________ ।
(କ) ଖାଜାଇନ -ଉଲ୍ -ଫୁତୁ
(ଖ) ତୁଜୁକ୍-ଇ-ବାବରୀ
(ଗ) ହୁମାୟୁନ୍‌ନାମା
(ଘ) ଶାହାଜାହାନନାମା
Answer:
(ଖ) ତୁଜୁକ୍-ଇ-ବାବରୀ

୬। ________________ ପ୍ରତିହାରମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ।
(ଗ) ଦ୍ବାରସମୁଦ୍ର
(ଖ) କନୌଜ
(ଗ) ଦ୍ଵାରସମୁଦ୍ର
(ଘ) ମଦୁରା
Answer:
(ଖ) କନୌଜ

୭ । ମାମୁଦ୍ __________________ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଲୁଣ୍ଠନ କରିଥିଲେ ।
(କ)୧୦୨୫
(ଖ) ୧୦୧୭
(ଗ) ୧୦୧୫
(ଘ) ୧୦୧୬
Answer:
(କ)୧୦୨୫

୮। _________________ ମାନଙ୍କର ପତନ ପରେ ଯାଦବ ବଂଶର ଶାସନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।
(କ) ପାଣ୍ଡ୍ଯ
(ଖ) ଚାଲୁକ୍ୟ
(ଗ) ଚୋଳ
(ଘ) ହୟଣାଳ
Answer:
(ଖ) ଚାଲୁକ୍ୟ

୯ । ଶଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ ଯେ କେବଳ ____________________ ସାହାଯ୍ୟରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଉପାସନା କରିହେବ ।
(କ) ପୂଜା
(ଖ) ଭକ୍ତି
(ଗ) ପ୍ରେମ
(ଘ) ଞାନ
Answer:
(ଘ) ଞାନ

୧୦ । ମନ୍ଦିର ଭିତରକୁ ଯିବାପାଇଁ ପ୍ରବେଶଦ୍ଵାରକୁ _________________ କୁହାଯାଉଥ୍ ଲା ।
(କ) ଶିଖର
(ଖ) ଗୋପୁରମ୍
(ଗ) ନାଟମଦିର
(ଘ) ଭୋଗମଣ୍ଡପ
Answer:
(ଖ) ଗୋପୁରମ୍

୧୧ । ଆଲପ୍ତଗିନ୍ _________________ ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
(କ) କାନ୍ଦାହାର
(ଖ) ଘୋର
(ଗ) ଗଜନୀ
(ଘ) କାବୁଲ
Answer:
(କ) କାନ୍ଦାହାର

୧୨ । ଦ୍ଵିତୀୟ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ____________ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
(କ) ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ
(ଖ) ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଚୌହାନ୍
(ଗ) ମାମୁଦ୍
(ଘ) କୁତବୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଇବାକ୍
Answer:
(ଖ) ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଚୌହାନ୍

୧୩ । __________________ ତାମିଲ ଭାଷାରେ ରାମାୟଣ ରଚନା କରିଥଲେ ।
(କ) ନାନାୟ
(ଖ) କମ୍ବାନ୍
(ଗ) ପୋନା
(ଘ) ଟକାନା
Answer:
(ଖ) କମ୍ବାନ୍

୧୪। __________________ କହିଥିଲେ ‘ପ୍ରେମ ଓ ଭକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ଈଶ୍ବର ମିଳିପାରିବେ’ ।
(କ) ରାମାନୁଜ
(ଖ) ଶଙ୍କର
(ଗ) ନିମ୍ବାର୍କ
(ଘ) ତୁକାରାମ
Answer:
(କ) ରାମାନୁଜ

୧୫ । କୟଲ୍ ____________________ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଧାନ ବନ୍ଦର ଥିଲା ।
(ଖ) ଶଙ୍କର
(ଖ) ପାଣ୍ଡ୍
(ଗ) ନିମ୍ୱ।ର୍କ
(ଘ) ତୁର୍କ
Answer:
(ଖ) ପାଣ୍ଡ୍

୧୬ । ତାଞ୍ଜୋରଠାରେ ଶିବ ମନ୍ଦିର ______________ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ।
(କ) ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ
(ଖ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ
(ଗ) ନରସିଂହଦେବ
(ଘ) ମତ୍ତଭାନୁଦେବ
Answer:
(କ) ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ

୧୭ । ଭାରତରେ ତୁର୍କ ଶାସନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା _______________ ଅଟନ୍ତି ।
(କ) ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ
(ଖ) ମହମ୍ମଦ ତୁଗ୍‌ଲକ୍
(ଗ) ଇମିସ୍
(ଘ) କୁତବୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଇବାକ୍
Answer:
(କ) ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ

୧୮ । ହୟଶାଳମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ _____________ ଥିଲା ।
(କ) ତାଞ୍ଜୋର
(ଖ) ମହମ୍ମଦ
(ଗ) ଇମିସ୍
(ଘ) କନୈଜ
Answer:
(ଗ) ଇମିସ୍

୧୯। _______________ ‘ତହକିକ୍-ଇ-ହିନ୍ଦ୍’ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
(କ) ଅମୀର ଖୁସୁ
(ଖ) ହୁମାୟୁନ୍
(ଗ) ଇନାୟତ୍ ଖାଁ
(ଘ) ଆଲ୍ବେରୁଣୀ
Answer:
(ଘ) ଆଲ୍ବେରୁଣୀ

୨୦ । ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ __________________ ମିଟର ଅଟେ ।
(କ) ୬୬
(ଖ) ୭୨
(ଗ) ୬୭
(ଘ) ୮୦
Answer:
(କ) ୬୬

୨୧ । କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା _____________________ ରାଜ୍ୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
(କ) ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ
(ଖ) ଦିଲ୍ଲୀ
(ଗ) ମହାରାଷ୍ର୍ର
(ଘ) ମହାଶୂର
Answer:
(ଘ) ମହାଶୂର

(ଖ) ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
୧ । କବି ଫିଘେଁସି କେଉଁ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରି ଜନମାନସରେ ଅମର ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ?
(କ) ଶାହାନାମା
(ଖ) ରାମାୟଣ
(ଗ) ସି-ୟୁ-କି
(ଘ) ଆକବରନାମା
Answer:
(କ) ଶାହାନାମା

୨। ମାମୁଦ୍ କେଉଁ ବିଦ୍ୱାନ୍ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଭାରତ ସମ୍ପର୍କରେ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିବାପାଇଁ ପଠାଇଥିଲେ ?
(କ) ଫିର୍ଲୋସି
(ଖ) ଅଫି
(ଗ) ଇନାୟତ୍‌
(ଘ) ଆଲ୍‌ବେରୁଣୀ
Answer:
(ଘ) ଆଲ୍‌ବେରୁଣୀ

୩ । ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ କେତେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରଥମେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୦୨୫
(ଖ) ୧୧୯୧
(ଗ) ୧୧୭୫
(ଘ) ୧୧୯୨
Answer:
(ଗ) ୧୧୭୫

୪। ନିମ୍ନୋକ୍ତ ରାଜବଂଶ ମଧ୍ୟରୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ କେଉଁ ରାଜବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ ?
(କ) ହୟଶାଳ
(ଖ) ଚୋଳ
(ଗ) ପାଣ୍ଡ୍ଯ
(ଘ) ଯାଦବ
Answer:
(ଘ) ଯାଦବ

୫। ପାଣ୍ଡ୍ ରାଜଶେଖର କେଉଁମାନଙ୍କ ରାଜସଭାର ପ୍ରଖ୍ୟାତ କବି ଥିଲେ ?
(କ) ଚୋଳ
(ଖ) ପାଣ୍ଡ୍
(ଗ) ପ୍ରତିହାର
(ଘ) ଯାଦବ
Answer:
(ଗ) ପ୍ରତିହାର

୬ । କେଉଁ ଚୋଳ ରାଜା ସିଂହଳ ଅଧୂକାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ
(ଖ) ଧର୍ମପାଳ
(ଗ) ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ
(ଘ) ବିଜୟସେନ
Answer:
(କ) ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ

୭। ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଭାଷା ଚୋଳ ରାଜ୍ୟର ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ଥିଲା ?
(କ) ସଂସ୍କୃତ
(ଖ) ତାମିଲ୍
(ଗ) ତେଲୁଗୁ
(ଘ) କନ୍ନଡ଼
Answer:
(ଖ) ତାମିଲ୍

୮। ମାରବର୍ତନ କୁଳଶେଖର ପାଠ୍ୟ କେତେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶାସନ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୩୧୫
(ଖ) ୧୦୧୬
(ଗ) ୧୩୧୦
(ଘ) ୧୩୨୫
Answer:
(ଗ) ୧୩୧୦

୯। ଚୋଳରାଜା ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ କେଉଁଠାରେ ଏକ ବୌଦ୍ଧ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣରେ ସହାୟତା କରିଥିଲେ ?
(କ) ଦ୍ବାରସମୁଦ୍ର
(ଖ) ତାଞ୍ଜୋର
(ଗ) ନେଗାପତ୍ତନମ୍
(ଘ) କାଞ୍ଚୁରମ୍
Answer:
(ଗ) ନେଗାପତ୍ତନମ୍

୧୦ । ମଦୁରା କେଉଁମାନଙ୍କ ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ?
(କ) ପାଣ୍ଡ୍
(ଖ) ଚୋଳ
(ଗ) ଯାଦବ
(ଘ) ରାଷ୍ର
Answer:
(କ) ପାଣ୍ଡ୍

୧୧ । ମାମୁଦ୍‌ଙ୍କ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଲୁଣ୍ଠନ ସମୟରେ ଗୁଜରାଟର ରାଜା କିଏ ଥିଲେ ।
(କ) କର୍ଣ୍ଣଦେବ
(ଖ) ଭୀମଦେବ
(ଗ) ଭୀମସିଂହ
(ଘ) ବଜ୍ରହସ୍ତଦେବ
Answer:
(ଖ) ଭୀମଦେବ

୧୨ । ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ କିଏ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ?
(କ) ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ
(ଖ) ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଚୌହାନ୍
(ଗ) ମାମୁଦ୍
(ଘ) କୁତବୁଦ୍ଦିନ୍ ଆଇବାକ୍
Answer:
(କ) ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ

୧୩ । ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ରଚିତ ମହାଭାରତକୁ କିଏ ଜନପ୍ରିୟ କରାଇଥିଲେ ?
(କ) ନାନାୟ
(ଖ) କମ୍ବାନ୍
(ଗ) ପୋନା
(ଘ) ଟିକାନା
Answer:
(ଘ) ଟିକାନା

୧୪ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କିଏ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ମହାଭାରତ’ ରଚନା କରି ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇଛନ୍ତି ?
(କ) ଟିକାନା
(ଖ) କମ୍ବାନ୍
(ଗ) ପମ୍ପା
(ଘ) ନାନାୟ
Answer:
(ଘ) ନାନାୟ

୧୫ । ଚୋଳମାନଙ୍କ ରାଜଧାନୀ __________________ କେଉଁଠାରେ ଥିଲା ?
(କ) ଦ୍ବାରସମୁଦ୍ର
(ଖ) କାଞ୍ଚୁପୁରମ୍
(ଗ) ଦେବଗିରି
(ଘ) ତାଞ୍ଓଭୁର
Answer:
(ଘ) ତାଞ୍ଓଭୁର

୧୬ । କେଉଁ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ଚୋଳ ରାଜ୍ୟର ପତନ ଘଟିଥିଲା ?
(କ) ଦଶମ
(ଖ) ଦ୍ବାଦଶ
(ଗ) ଏକାଦଶ
(ଘ) ତ୍ରୟୋଦଶ
Answer:
(ଘ) ତ୍ରୟୋଦଶ

୧୭ । କେଉଁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ମାମୁଦ୍ରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ୧୦୦୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୦୨୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୦୧୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୦୩୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଘ) ୧୦୩୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୧୮ । ଜ୍ଞାନମାର୍ଗରେ ଈଶ୍ବରପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇପାରିବ ବୋଲି କିଏ କହିଥିଲେ ?
(କ) ଶଙ୍କର
(ଖ) ଏକାଦଶ
(ଗ) ସନ୍ଥ ଜ୍ଞାନେଶ୍ଵର
(ଘ) ତୁକାରାମ
Answer:
(କ) ଶଙ୍କର

୧୯ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ କେତେ ବର୍ଷ ରାଜତ୍ଵ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୬୭
(ଖ) ୭୭
(ଗ) ୭୦
(ଘ) ୮୭
Answer:
(ଗ) ୭୦

୨୦ । ଗଙ୍ଗବଂଶର ଶେଷ ରାଜା କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ
(ଖ) ଦ୍ବିତୀୟ ଭାନୁଦେବ
(ଗ) ତୃତୀୟ ଅନଙ୍ଗଭୀମଦେବ
(ଘ) ଚତୁର୍ଥ ଭାନୁଦେବ
Answer:
(ଘ) ଚତୁର୍ଥ ଭାନୁଦେବ

୨୧ । ତେଲେଙ୍ଗାନା ରାଜ୍ୟର ରାଜା ଗଣପତିଙ୍କୁ କିଏ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ?
(କ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ
(ଖ) ତୃତୀୟ ଅନଙ୍ଗଭୀମଦେବ
(ଗ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ
(ଘ) ଚତୁର୍ଥ ଭାନୁଦେବ
Answer:
(କ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ

୨୨ । କବି ବିଦ୍ୟାଧର କେଉଁ ଗଙ୍ଗ ରାଜାଙ୍କର ରାଜସଭାର ବିଶିଷ୍ଟ କବି ଥିଲେ ?
(କ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ
(ଖ) ତୃତୀୟ ଅନଙ୍ଗଭୀମଦେବ
(ଗ) ଦ୍ଵିତୀୟ ଅନଙ୍ଗଭୀମଦେବ
(ଘ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ
Answer:
(ଘ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ

୨୩ । କେଉଁ ଗଙ୍ଗରାଜା ‘ତ୍ରିକଳିଙ୍ଗାଧୂପତି’ ଉପାଧ୍ ଧାରଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଚତୁର୍ଥ ଭାନୁଦେବ
(ଖ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ
(ଗ) ଦ୍ଵିତୀୟ ଅନଙ୍ଗଭୀମଦେବ
(ଘ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ
Answer:
(ଖ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ

୨୪ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ସୋମବଂଶର କେଉଁ ରାଜାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଉତ୍କଳ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ମର୍କତ କେଶରୀ
(ଖ) ଯଯାତି କେଶରୀ
(ଗ) ଲଲାଟେନ୍ଦୁ କେଶରୀ
(ଘ) କଣ୍ଠୀ କେଶରୀ
Answer:
(ଘ) କଣ୍ଠୀ କେଶରୀ

୨୫ । କେଉଁ ବିଶିଷ୍ଟ ଧର୍ମପ୍ରଚାରକ ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବଙ୍କ ସମୟରେ ଓଡ଼ିଶା ଆସିଥିଲେ ?
(କ) ଚୈତନ୍ଯ
(ଖ) ତୁଳସୀ ଦାସ
(ଗ) ରାମାନୁଜ
(ଘ) କବୀର
Answer:
(ଗ) ରାମାନୁଜ

୨୬ । ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ ଉତ୍ପନ୍ନ ଶସ୍ୟର କେତେ ଭାଗ ରାଜସ୍ବ ରୂପେ ନେଉଥିଲେ ?
(କ) ଅର୍ଦ୍ଧେକ
(ଖ) ଏକ-ଷତାଂଶ
(ଗ) ଏକ-ଚତୁର୍ଥାଂଶ
(ଘ) ଏକ-ଦଶମାଂଶ
Answer:
(ଘ) ଏକ-ଦଶମାଂଶ

୨୭ । ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ କିଏ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ
(ଖ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ
(ଗ) ଦ୍ବିତୀୟ ଅନଙ୍ଗଭୀମଦେବ
(ଘ) ଏକ-ଦଶମାଂଶ
Answer:
(କ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ

୨୮ । ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ କେତେ ମିଟର ?
(କ) ୫୬
(ଖ) ୬୬
(ଗ) ୪୬
(ଘ) ୭୬
Answer:
(ଖ) ୬୬

୨୯ । ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ କେବେ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ୧୨୩୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଖ) ୧୨୯୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଗ) ୧୨୪୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.
(ଘ) ୧୨୫୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.
Answer:
(ଖ) ୧୨୯୪ ଖ୍ରୀ.ଅ.

୩୦ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଗଙ୍ଗରାଜାଙ୍କ ରାଜତ୍ଵକାଳରେ ଗଙ୍ଗ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଉନ୍ନତିର ଚରମ ଶିଖରରେ ଉପନୀତ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ
(ଖ) ଦ୍ବିତୀୟ ଅନଙ୍ଗଭୀମଦେବ
(ଗ) ଭାନୁଦେବ
(ଘ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ
Answer:
(ଘ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ

୩୧ । କୌଶଲ୍ୟାଗଙ୍ଗ ଜଳାଶୟ କେଉଁ ରାଜା ଖନନ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ
(ଖ) ଦ୍ଵିତୀୟ ଅନଙ୍ଗଭୀମଦେବ
(ଗ) ଦ୍ଵିତୀୟ ଅନଙ୍ଗଭୀମଦେବ
(ଘ) ପ୍ରଥମ ନରସିଂହଦେବ
Answer:
(କ) ଚୋଡ଼ଗଙ୍ଗଦେବ

(ଗ) ଭୁଲ୍ ଥିଲେ ଠିକ୍ କରି ଲେଖ ।
୧। ୧୯୯୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ରାଜପୁତ୍ ରାଜା ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଚୌହାନ୍ ମାମୁଦ୍‌ଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଦିଲ୍ଲୀ ଆକ୍ରମଣକୁ ପ୍ରତିହତ କରିଥିଲେ ।
Answer:
୧୯୯୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରଥମ ତିରୋରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ରାଜପୁତ ରାଜା ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଚୌହାନ୍ ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଦିଲ୍ଲୀ ଆକ୍ରମଣକୁ ପ୍ରତିହତ କରିଥିଲେ ।

୨। ମହମ୍ମଦ ଘୋରୀ ୧୭ ଥର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ମାମୁଦ୍ ୧୭ ଥର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।

୩ । ଚୋଳ ରାଜା ପ୍ରଥମ ରାଜରାଜ ସିଂହଳ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଚୋଳ ରାଜା ରାଜେନ୍ଦ୍ର ଚୋଳ ସିଂହଳ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।

୪ । ନାନାୟ ତାମିଲ ଭାଷାରେ ‘ରାମାୟଣ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
Answer:
କମ୍ବାନ୍ ତାମିଲ ଭାଷାରେ ‘ରାମାୟଣ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୫। ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଚୋଳ ବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ ।
Answer:
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଯାଦବ ବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ ।

୬। ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ଚୋଳ ରାଜ୍ୟର ପତନ ଘଟିଥିଲା ।
Answer:
ତ୍ରୟୋଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ଚୋଳ ରାଜ୍ୟର ପତନ ଘଟିଥିଲା ।

୭। ନାନାୟ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ରାମାୟଣ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ନାନାୟ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ‘ମହାଭାରତ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୮। କନୌଜ ଯାଦବମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ।
Answer:
ଦେବଗିରି ଯାଦବମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ।
କିମ୍ବା, କନୌଜ ପ୍ରତିହାରମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ।

୯। ନମ୍ବୁଦ୍ବିପଦ ଗୋଷ୍ଠୀର କେତେକ ସନ୍ଥ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ପରିବର୍ତ୍ତେ କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରି ସାହିତ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଲିଙ୍ଗାୟତ ଗୋଷ୍ଠୀର କେତେକ ସନ୍ଥ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ପରିବର୍ତ୍ତେ କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରି ସାହିତ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ପ୍ରଥମ ମିହିର ଭୋଜ ଚୋଳ ବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ ।
Answer:
ପ୍ରଥମ ମିହର ଭୋଜ ପ୍ରତିହାର ବଂଶର ରାଜା ଥିଲେ ।

୧୧ । ଚୋଳମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ କନୌଜ ଥିଲା
Answer:
ଚୋଳମାନଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ତାଞ୍ଜାଭୁର ଥିଲା ।

୧୨ । ପାଣ୍ଡୁ ରାଜା ମାରବର୍ମନ କୁଳଶେଖର ପାଠ୍ୟଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ମେଘାସ୍ଥିନିସ୍ ଭାରତ ଭ୍ରମଣରେ ଆସିଥିଲେ ।
Answer:
ପାଣ୍ଡୀ ରାଜା ମାରବର୍ମନ କୁଳଶେଖର ପାଠ୍ୟଙ୍କ ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ମାର୍କୋପୋଲୋ ଭାରତ ଭ୍ରମଣରେ ଆସିଥିଲେ ।

୧୩ । ଦ୍ଵାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପ୍ରଥମ ଭାଗରେ ପାଣ୍ଡୀମାନଙ୍କର ପତନ ଘଟିଥିଲା ।
Answer:
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଭାଗରେ ପାଣ୍ଡ୍ଯମାନଙ୍କର ପତନ ଘଟିଥିଲା ।

୧୪ । ଯାଦବ ବଂଶର ରାଜା ଚୈତ୍ରପାଳଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ୍ ଖାଲ ଦେବଗିରି ଆକ୍ରମଣ କରି ବହୁ ଧନରତ୍ନ ଲୁଣ୍ଠନ କରି ନେଇଥିଲେ ।
Answer:
ଯାଦବ ବଂଶର ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ୍ ଖାଲଜୀ ଦେବଗିରି ଆକ୍ରମଣ କରି ବହୁ ଧନରତ୍ନ ଲୁଣ୍ଠନ କରି ନେଇଥିଲେ ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 9 ପ୍ରତିସମତା ଓ ସର୍ବସମତା Ex 9.7 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 9 ପ୍ରତିସମତା ଓ ସର୍ବସମତା Ex 9.7

Question 1.
ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ଥ‌ିବା m∠L = m∠B = 90° ଓ AB = KL । ଅନ୍ୟ କେଉଁ ସର୍ଭରେ ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ଵୟ ସ-କ-ବା ସର୍ବସମତା ଅନୁସାରେ ସର୍ବସମ ହେବେ ?

ସମାଧାନ:
Δ ABC ଓ Δ KLM ଦ୍ଵୟରେ m∠B = m∠L = 90°
AB = KL (ଦତ୍ତ)
AC = KM ହେଲେ ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ବୟ ସ-କ-ବା ସର୍ବସମତା ଅନୁସାରେ ସର୍ବସମ ହେବେ ।

Question 2.
Δ ABC ରେ AB = AC ଓ AD ⊥ BC । Δ ABD ଓ Δ ACD ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ ଅଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକର ସର୍ବସମତା ଯୋଗୁଁ Δ ABD ଓ Δ ACD ସ-କ-ବା ସର୍ବସମତା ଅନୁସାରେ ସର୍ବସମ ହେବ ?
ସମାଧାନ:
Δ ABC ରେ AD ⊥ BC ଓ AB = AC (ଦତ୍ତ)
m∠ADB = m∠ADC, AB = AC ଓ AD ସାଧାରଣ ବାହୁ ।
ହେଲେ Δ ABD = Δ ACD (ସ-କ-ବା ସର୍ବସମତା)
m∠ADB = m∠ADC, AB = AC
ଏବଂ BD = DC ହେଲେ Δ ABD = Δ ADC (ସ-କ-ବା ସର୍ବସମତା) ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 10 ପରିମିତି Ex 10.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 10 ପରିମିତି Ex 10.1

Question 1.
ବେବିନାର ଘରକୁ ଲାଗି ରହିଥ‌ିବା ଫୁଲ ବଗିଚାର ଗୋଟିଏ ପାଖରେ ତା’ର ଘର ରହିଛି । ଅନ୍ୟ ତିନି ପାଖର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 13.5 ମି., 7.8 ମି. ଓ 11.7 ମି. । ସେହି ଫୁଲ ବଗିଚାକୁ ସେ ବାଡ଼ ଦେଇ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବାକୁ ମନ କଲା । ବାଡ଼ ଦେବାକୁ ମିଟର ପ୍ରତି 6.50 ଟଙ୍କା ହିସାବରେ ତା’ର କେତେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଲା ?
ସମାଧାନ: 
ଫୁଲ ବଗିଚାର ତିନି ପାଖର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି = 13.5 ମି. + 7.8 ମି. + 11.7 ମି. = 33 ମି. 
1 ମିଟରକୁ ବାଡ଼ ଦେବାକୁ ଖର୍ଚ୍ଚ = 6.50 ଟଙ୍କା
33 ମିଟରକୁ ବାଡ଼ଦେବାରେ ଖର୍ଚ୍ଚ = 6.50 x 33 ଟଙ୍କା = 214.50 ଟଙ୍କା
∴ ବାଡ଼ଦେବାକୁ 214.50 ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ ।

Question 2.
ଗୋଟିଏ 10 ସେ.ମି. ଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ବର୍ଗ ଆକୃତିର ପଟି କାଗଜ ଓ ଆଉ ଗୋଟିଏ 12 ସେ.ମି. ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ 8 ସେ.ମି. ପ୍ରସ୍ଥ ବିଶିଷ୍ଟ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ର ଆକୃତିର ପଟି କାଗଜର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ କଣରୁ 4 ସେ.ମି. ଦୈର୍ଘ୍ୟର ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ର କାଟି ନିଆଗଲା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଟିର କ୍ଷେତ୍ରର ଅବଶିଷ୍ଟ ଅଂଶର ପରିସୀମା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ବର୍ଗ ଆକୃତି ପଟିର ପରିସୀମା = (10 + 10 + 6 + 4 + 4 + 6) ସେ.ମି. = 40 ସେ.ମି.

ଆୟତକ୍ଷେତ୍ର ଆକୃତି ପଟିର ପରିସୀମା
= (8 + 12 + 4 + 4 + 4 + 8) ସେ.ମି.. = 40 ସେ.ମି.

∴ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଟିର କ୍ଷେତ୍ରର ଅବଶିଷ୍ଟ ଅଂଶର ପରିସୀମା 40 ସେ.ମି. ।

Question 3.
ଗୋଟିଏ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ତା’ର ପ୍ରସ୍ଥର 2 ଗୁଣ ଓ ପରିସୀମା 600 ମିଟର । ଏହାର ପ୍ରସ୍ଥ ସହ ସମଦୈର୍ଘ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ପରିସୀମା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଆୟତକ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରସ୍ଥ = x ମିଟର ଓ ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 2x ମିଟର ।
∴ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ରର ପରିସୀମା = 2(ଦୈର୍ଘ୍ୟ + ପ୍ରସ୍ଥ) = 2(2x + x) ମି. = 2 × 3x = 6x ମିଟର ।
ପ୍ରଶ୍ବାନୁସାରେ, 6x = 600
⇒ x = \(\frac{600}{6}\) ମି.= 100 ମିଟର ।
∴ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରସ୍ଥ = 100 ମିଟର = ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ।
∴ ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ପରିସୀମା = 4 × ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 4 × 100 ମିଟର = 400 ମିଟର

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 9 ପ୍ରତିସମତା ଓ ସର୍ବସମତା InText Questions Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 9 ପ୍ରତିସମତା ଓ ସର୍ବସମତା InText Questions

1. ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିସମ କି ? କାରଣ ଦର୍ଶାଅ I ଆବଶ୍ୟକ ସ୍ଥଳେ ପ୍ରତିସମ ଅକ୍ଷ ଦର୍ଶାଅ ।

ସମାଧାନ:

(ଅସଂଖ୍ୟ ପ୍ରତିସମ ଅକ୍ଷ ପ୍ରତିସମ ଆକୃତିବିଶିଷ୍ଟ ଚିତ୍ର)

ସମାଧାନ:

(ତିନୋଟି ପ୍ରତିସମ ଅକ୍ଷ ପ୍ରତିସମ ଆକୃତିବିଶିଷ୍ଟ ଚିତ୍ର)

ସମାଧାନ:

(3 ଟି ପ୍ରତିସମ ଅକ୍ଷ ପ୍ରତିସମ ଆକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଚିତ୍ର)

ସମାଧାନ:

(ପ୍ରତିସମ ବିହୀନ ଚିତ୍ର)

ସମାଧାନ:

(2 ଟି ପ୍ରତିସମ ଅକ୍ଷ ପ୍ରତିସମ ଆକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଚିତ୍ର)

ସମାଧାନ:

(ପ୍ରତିସମ ବିହୀନ ଚିତ୍ର)

ସମାଧାନ:

(ପ୍ରତିସମ ବିହୀନ ଚିତ୍ର)

ସମାଧାନ:

(ପ୍ରତିସମ ଆକୃତି ବିହୀନ ଚିତ୍ର)

ସମାଧାନ:

(4 ଟି ପ୍ରତିସମ ଅକ୍ଷ ପ୍ରତିସମ ଆକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଚିତ୍ର)

2. (କ) ତୁମ ନିକଟ ପରିବେଶରେ ଦେଖୁଥ‌ିବା ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକର ଆକୃତି ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରତିସମତା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରୁଛ, ସେଥୁରୁ ପାଞ୍ଚଟିର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
(ଖ) ସେହିଭଳି କେଉଁସବୁ ଜିନିଷର ଆକୃତିର ପ୍ରତିସମତା ନାହିଁ, ତା’ର ପାଞ୍ଚଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ସମାଧାନ:

3. ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖ । ଯେଉଁ ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିସମ ଆକୃତି ସେଥୁରେ ପ୍ରତିସମ ଅକ୍ଷ ଅଙ୍କନ କର ।

ସମାଧାନ:
(କ), (ଖ), (ଘ), (ଙ) ଓ (ଚ) ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିସମ, (ଗ) ଚିତ୍ର ପ୍ରତିସମ ନୁହେଁ ।

ନିଜେ କରି ଦେଖ:
ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ସମବାହୁ, ସମସ୍ଵିବାହୁ ଓ ସମକୋଣୀ ସମଙ୍ଗିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜାକୃତି କାଗଜ ନିଅ ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ କାଗଜ ଖଣ୍ଡରେ ପ୍ରତିସମ ଅକ୍ଷ ଚିହ୍ନଟ କର ।

ସମାଧାନ:

ନିଜେକରି ଦେଖ:
1. ପାଞ୍ଚ ଜଣ ସାଙ୍ଗଙ୍କର ନାମ ଲେଖୁ ତାହା ଦର୍ପଣରେ ଯେଉଁଭଳି ଆକୃତି ଦିଆଯାଇଛି ତାହା ଲେଖ ।

କ୍ର.ନଂ.	ସାଙ୍ଗଙ୍କ ନାମ ଇଂରାଜୀ ଚଡ଼ ଅକ୍ଷରରେ	ଦର୍ପଣରେ ଜିପରି ଦେଖାଯାଭଛି
1.
2.
3.
4.
5.

ସମାଧାନ:

କ୍ର.ନଂ.	ସାଙ୍ଗଙ୍କ ନାମ ଇଂରାଜୀ ଚଡ଼ ଅକ୍ଷରରେ	ଦର୍ପଣରେ ଜିପରି ଦେଖାଯାଭଛି
1.	CHINU	UИIHƆ
2.	JASMIN	ИIMƧAႱ
3.	DALI	I⅃AႧ
4.	SRIYA	AYIЯƧ
5.	SONY	YИOƧ

2. ଦର୍ପଣ ନ ଦେଖ୍ ନିମ୍ନ ନାମଗୁଡ଼ିକକୁ ଲେଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।
EINSTINE
JOSEPH
SIBASUNDAR
TENDULKAR
ସମାଧାନ:

EINSTINE	ƎИITƧИIƎ
JOSEPH	HԳƎƧOႱ
SIBASUNDAR	ЯAႧИUƧAઘIƧ
TENDULKAR	ЯAﻼ⅃UႧИƎT

3. ଦର୍ପଣ ନ ଦେଖ୍ ନିମ୍ନ ନାମଗୁଡ଼ିକକୁ ଲେଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।

ଚିତ୍ରର ନାମ	ଆକୃତି ସମାନ କି ?	ଆକୃତି ସମାନ କି ?	ଆକୃତି ତଥା ଆକାର ସମାନ କି ?
(A) ଓ (B)
(C) ଓ (D)
(E) ଓ (F)

ସମାଧାନ:

ଚିତ୍ରର ନାମ	ଆକୃତି ସମାନ କି ?	ଆକୃତି ସମାନ କି ?	ଆକୃତି ତଥା ଆକାର ସମାନ କି ?
(A) ଓ (B)	ହଁ	ନାହିଁ	ନାହିଁ
(C) ଓ (D)	ହଁ	ହଁ	ହଁ
(E) ଓ (F)	ନାହିଁ	ନାହିଁ	ନାହିଁ

4. Δ ABC ≅ Δ DEF ହେଲେ, ଉଭୟ ତ୍ରିଭୁଜ କେଉଁ ଅଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ ଅନୁରୂପ ?
ଶୀର୍ଷବିନ୍ଦୁ A ଅନୁରୂପ D, B ଅନୁରୂପ E ଏବଂ C ର ଅନୁରୂପ F ।
∠A ଅନୁରୂପ ∠D, ∠B ର ଅନୁରୂପ ∠E ଏବଂ ∠C ର ଅନୁରୂପ ∠F ।
A͞B ର ଅନୁରୂପ D͞E, B͞C ର ଅନୁରୂପ E͞F ଏବଂ C͞A ଅନୁରୂପ F͞E ।
ସମାଧାନ:

5. Δ DEF ଓ Δ KLM ସର୍ବସମ ହେଲେ, ନିମ୍ନସ୍ଥ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନରେ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

(କ) DE ≅
ସମାଧାନ:
DE ≅ KL

(ଖ) ∠F ≅
ସମାଧାନ:
∠F ≅ ∠M

(ଗ) ∠L ≅
ସମାଧାନ:
∠L ≅ ∠E

(ଘ) KM ≅
ସମାଧାନ:
KM ≅ DF

(ଙ) ML ≅
ସମାଧାନ:
ML ≅ FE

ନିଜେ ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।
1. Δ POR ଓ Δ LMN ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ ବାହୁଯୋଡ଼ାଗୁଡ଼ିକ ଅନୁରୂପ ?
ସମାଧାନ:
P͞Q ର ଅନୁରୂପ LM, Q͞R ର ଅନୁରୂପ MN, R͞P ର ଅନୁରୂପ N͞L ।

2. ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ଥିବା A ଦୁଇଟି ମଧ୍ଯରେ କେଉଁ କେଉଁ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ, ତାହା ଚିହ୍ନିତ କରାଯାଇଛି । 

(କ) ଚିତ୍ରରେ ଥିବା A ଦୁଇଟି ସର୍ବସମ କି ?
ସମାଧାନ:
ହଁ, ତ୍ରିଭୁଜ ଦୁଇଟି ସର୍ବସମ

(ଖ) ଯଦି ପୂର୍ବ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ହଁ ହୋଇଥାଏ, ତେବେ କେଉଁ ସର୍ବସମତା ସର୍ଭରେ ସେ ଦୁଇଟି ତ୍ରିଭୁଜ ସର୍ବସମ ? 
ସମାଧାନ:
ବା-ବା-ବା ସର୍ବସମତା ଓ

(ଗ) ଯଦି ପ୍ରଶ୍ନ (କ) ର ଉତ୍ତର ‘ହଁ” ହୋଇଥାଏ, ସର୍ବସମତା ସଂକେତ ବ୍ୟବହାର କରି ସର୍ବସମ A ଦୁଇଟିର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
Δ ABC ≅ Δ ZYX ।

ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ନିଜେ ଚେଷ୍ଟା କର ।
1. Δ PQR ରେ,
(କ) P͞Q ଓ P͞R ବାହୁଦ୍ୱୟର ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଣ କେଉଁଟି ?
ସମାଧାନ:
∠QPR

(ଖ) କେଉଁ ବାହୁଦ୍ୱୟର ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଣ ହେଉଛି ∠R ?
ସମାଧାନ:
P͞R ଓ Q͞R

2. Δ ABC ଓ Δ XYZ ମଧ୍ୟରେ A͞B ≅ X͞Y ଏବଂ ∠A ≅ ∠X । ସେ ତ୍ରିଭୁଜ ଦ୍ବୟର ଅନ୍ୟ କେଉଁ ଅଙ୍ଗ ସର୍ବସମ ହେଲେ ତ୍ରିଭୁଜ ଦ୍ଵୟ ବା-କୋ-ବା ସର୍ଭେ ଅନୁସାରେ ସର୍ବସମ ହେବେ ?
ସମାଧାନ:
AC = XZ

3. ନିମ୍ନସ୍ଥ ଚିତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ ଯୋଡ଼ା ତ୍ରିଭୁଜ ବା-କୋ-ବା ସର୍ବସମତା ଅନୁସାରେ ସର୍ବସମ ? ସେହି ତ୍ରିଭୁଜ ଯୋଡ଼ିଗୁଡ଼ିକୁ ସର୍ବସମତା ଚିହ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରି ଲେଖ । ତୁମ ଉତ୍ତର ଲାଗି କାରଣ ଲେଖ ।

ସମାଧାନ:
(ଖ ) Δ DEF ≅ Δ ZXY
(ଗ) Δ AOB ≅ Δ COD (∵ m∠AOB = m∠COD ପ୍ରତୀପ କୋଣ)
(ଘ) ପିଥାଗୋରାସଙ୍କ ସୂତ୍ରଦ୍ୱାରା ଜାଣିହେବ ଯେ AC ≅ DB
∴ Δ ABC ≅ Δ DCB

ନିଜେ ଉତ୍ତର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର ।
1. Δ POR ର PR ସଂଲଗ୍ନ କୋଣ ଦୁଇଟିର ନାମ କ’ଣ ? ଏହି ତ୍ରିଭୁଜର କେଉଁ ବାହୁର ସଂଲଗ୍ନ କୋଣ ହେଉଛନ୍ତି ∠R ଓ ∠P ?
ସମାଧାନ:
Δ POR ର PR ସଂଲଗ୍ନ କୋଣ ଦୁଇଟି ∠P ଓ ∠R ।
ଏହି ତ୍ରିଭୁଜର PR ବାହୁର ସଂଲଗ୍ନ କୋଣ ହେଉଛନ୍ତି ∠R ଓ ∠P ।

2. Δ LMN ଓ Δ XYZ ମଧ୍ୟରେ ∠L ≅ ∠X, LM ≅ XY । ଉପରୋକ୍ତ ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ଵୟ ମଧ୍ଯରେ ଅନ୍ୟ କେଉଁ ଅଙ୍ଗ ସର୍ବସମ ହେଲେ ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ଵୟ କୋ-ବା-କୋ ସର୍ଭରେ ସର୍ବସମ ହେବେ ?
ସମାଧାନ:

Δ LMN ଓ Δ XYZ ମଧ୍ୟରେ
∠L ≅ ∠X, LM ≅ XY (ଦତ୍ତ)
∠M ≅ ∠Y ହେଲେ ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ଵୟ କୋ-ବା-କୋ ସର୍ଭରେ ସର୍ବସମ ହେବେ ।

3. ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଚିତ୍ରରେ ଥିବା ତ୍ରିଭୁଜ ଦୁଇଟିର ଚିତ୍ରରେ କେଉଁ କେଉଁ ଅଙ୍ଗର ମାପ ସମାନ ତାହା ଦର୍ଶାଯାଛି ।

(କ) ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ବୟ ସର୍ମସମ କି ?
ସମାଧାନ:
ହଁ, ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ଵୟ ସର୍ବସମ ।

(ଖ) ଯଦି ପୂର୍ବ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ହଁ, ତେବେ କେଉଁ ସର୍ଭରେ ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ଵୟ ସର୍ବସମ ?
ସମାଧାନ:
Δ PKL ଓ Δ BMN ଦ୍ଵୟରେ ∠K ≅ ∠N, ∠L ≅ ∠M
∴ ∠P ≅ ∠B (Δ ର ତିନି କୋଣର ସମଷ୍ଟି 180°)
କୋ-ବା-କୋ ସର୍ବସମତା ସର୍ଭରେ Δ PKL ଓ Δ BMN ଦ୍ଵୟ ସର୍ବସମ ।

(ଗ) ତ୍ରିଭୁଜ ଦୁଇଟିର ଅନ୍ୟ କେଉଁ କେଉଁ ଅଙ୍ଗ ସର୍ବସମ ହେଲେ, କୋ-ବା-କୋ ସର୍ବସମତା ସର୍ଭ ଅନୁଯାୟୀ ତ୍ରିଭୁଜ ଦୁଇଟି ସର୍ବସମ ହେବେ ?
ସମାଧାନ:
PK ≅ BN, m∠K ≅ m∠N ଏବଂ ∠P ≅ ∠B ହେଲେ ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ଵୟ ସର୍ବସମ ହେବେ ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 6 ବୀଜଗଣିତ Ex 6.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 6 ବୀଜଗଣିତ Ex 6.2

Question 1.
ସଦୃଶ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଏକାଠି କରି ସରଳ କର ।

(କ) 21b – 74 + 3b – 2a
ସମାଧାନ:
21b – 7a – 3b – 2a
= 21b – 3b – (-7a) – (-2a)
= (21 – 3)b – {(-7) – (-2)} a
= 24b – (-9a) = 24b – 9a

(ଖ) -z² +  13z² – 5z +  7z³ – 15z
ସମାଧାନ:
-z² +  13z² – 5z +  7z³ – 15z
= 7z³ – z² + 13z² – 5z – 15z
= 7z³ – (-1 + 13)z² + {(-5) + (-15)}z
= 7z³ + 112z² – 20z

(ଗ) 3a – 2b – c – 5b – 6c – 2a
ସମାଧାନ:
3a – 2b – c – 5b – 6c – 2a
= 3a – 2a- 2b – 5b – c – 6c
= (3 + 2)a + (-2 – 5)b + (-1 + 6)c
= 5a – 7b + 5c

(ଘ) 6ab + 2a – 3ab – ab + 5a
ସମାଧାନ:
6ab + 2a – 3ab – ab + 5a
= 6ab – 3ab – ab + 2a + 5a
= (6 – 3 – 1)ab + (2 + 5)a
= 2ab + 7a

(ଙ) 5x²y – 5x² + 3yx² – 3y² +  x² + y² + 4xy² – 2y²
ସମାଧାନ:
5x²y – 5x² + 3yx² – 3y² +  x² + y² + 4xy² – 2y²
= 5x²y + 3yx² – 5x² + x² – 3y² + y² – 2y² + 4xy²
= (5 + 3)x²y + (-5 + 1)x² + (-3 + 1 – 2)y² + 4xy²
= 8x²y – 4x² – 4y² + 4xy²

Question 2.
ଯୋଗଫଳ ସ୍ଥିର କର ।

(କ) 3mn, -5mn, 8mn, -4mn
ସମାଧାନ:
ଯୋଗଫଳ = 3mn – 5mn + 8mn – 4mn
= (3 – 5 + 8 – 4)mn = (11 – 9)mn = 2mn

(ଖ) 5a, 8a, -9a, -2a
ସମାଧାନ:
ଯୋଗଫଳ = 5a + 8a – 9a – 2a = (5 + 8 – 9 – 2)a = 2a

(ଗ) a + b – 3, b – 2a + 3
ସମାଧାନ:
ଯୋଗଫଳ = a + b – 3 + b – 2a + 3 = a – 2a + b + b – 3 + 3
= {1 + (-2)}a + (1 + 1)b + {(-3) + 3} = -1 × a + 2b + 0 = 2b – a

(ଘ) -7mn + 5, 2mn + 2
ସମାଧାନ:
ଯୋଗଫଳ = -7mn + 5 + 2mn + 2 = -7mn + 2mn + 5 + 2
= (-7 + 2)mn + (5 + 2) = -5mn + 7

(ଙ) x² – 2y + 3, 3y² + 5y – 7
ସମାଧାନ:
ଯୋଗଫଳ = x² – 2y + 3 + 3y² + 5y – 7 = x² + 3y² + (-2y) + 5y + 3 – 7
= x² + 3y² + (-2 + 5)y + (3 – 7) = x² + 3y² + 3y – 4

(ଚ) 14x + 10y – 12xy – 13, 18 – 7x – 10y + 8xy
ସମାଧାନ:
ଯୋଗଫଳ = 14x + 10y – 12xy – 13 + 18 – 7x – 10y + 8xy
= 14x – 7x + 10y – 10y – 12xy + 8xy – 13 + 18
= (14 – 7)x + (10 – 10)y + (-12 + 8)xy + (18 – 13)
= 7x + 0 . y – 4xy + 5 = 7x – 4xy + 5

(ଛ) 5m – n + 5, 3m + 4n – 1
ସମାଧାନ:
ଯୋଗଫଳ = 5m – n + 5 + 3m + 4n – 1 = 5m + 3m – n + 4n + 5 – 1
= (5 + 3)m + (-1 + 4)n + (5 – 1) = 8m + 3n + 4

(ଜ) x² – y² – 1, y² – 1 – x², 1 – x²y²
ସମାଧାନ:
ଯୋଗଫଳ = x² – y² – 1 + y² – 1 – x² + 1 – x²y²
= x² – x² – y² + y² – 1 – 1 + 1 – x²y²
= (x – x²) + (-y² + y²) + (-1 + 1 )- 1 – x²y²
= 0 + 0 + 0 – 1 – x²y²
= -x²y² – 1

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 6 ବୀଜଗଣିତ Ex 6.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 6 ବୀଜଗଣିତ Ex 6.1

Question 1.
ନିମ୍ନ ବୀଜଗାଣିତିକ ରାଶିଗୁଡ଼ିକର ପଦ ସଂଖ୍ୟା ସ୍ଥିର କର ଏବଂ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା କରି ଲେଖ ।
(କ) – 4x + 5  (ଖ) – 4x + 5y  (ଗ) 3y + 2y²  (ଘ) 1 + x + x²  (ଙ) 5xy² + 5x²y – 3xy  (ଚ) pq + q  (ଛ) 4p² – 3q²  (ଜ) 2x + \(\frac{1}{4}\)
ସମାଧାନ:

ବୀଜଗାଣିତିକ ରାଶି	ପଦ ସଂଖ୍ୟା	ପଦ
(କ) – 4x + 5	2	– 4x, 5
(ଖ) – 4x + 5y	2	– 4x, 5y
(ଗ) 3y + 2y2	2	3y, 2y2
(ଘ) 1 + x + x2	3	1, x, x2
(ଙ) 5xy2 + 5x2y – 3xy	3	5xy2, 5x2y, -3xy
(ଚ) pq + q	2	pq, q
(ଛ) 4p2 – 3q2	2	4p2, 3q2
(ଜ) 2x + \(\frac{1}{4}\)	2	2x, \(\frac{1}{4}\)

Question 2.
ଦତ୍ତ ବୀଜଗାଣିତିକ ରାଶିର ଧ୍ରୁବକ ସଂଖ୍ୟା ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦର ସାଂଖ୍ୟକ ସହଗଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖ ।
(କ) 5 – 3t²  (ଖ) 7xy – 5x² – 2  (ଗ) -p²q² + 7pq  (ଘ) x + 2xy + 3y  (ଙ) m + 3n
ସମାଧାନ:

ବୀଜଗାଣିତିକ ରାଶି	ଧ୍ରୁବକବିହାନ ପଦସମୁହ	ପଦଗୁଡ଼ିକର ସାଂଖ୍ୟକ ସହର
(କ) 5 – 3t2	– 3t2	-3
(ଖ) 7xy – 5x2 – 2	7xy – 5x2	7, -5
(ଗ) -p2q2 + 7pq	-p2q2 7pq	-1, 7
(ଘ) x + 2xy + 3y	x, 2xy, 3y	1, 2, 3
(ଙ) m + 3n	m, 3n	1, 3

Question 3.
‘x’ ଚଳରାଶି ବିଶିଷ୍ଟ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କର ଏବଂ ପଦଗୁଡ଼ିକରୁ ‘x’ ର ସହଗ ସ୍ଥିର କର ।
(କ) xy² + x  (ଖ) 13y² – 8xy  (ଗ) 2 – x  (ଘ) x + y + 2  (ଙ) 12xy² + 25  (ଚ) 7xy + xy²
ସମାଧାନ:

ବୀଜଗାଣିତିକ ରାଶି	ଧ୍ରୁବକବିହାନ ପଦସମୁହ	ପଦଗୁଡ଼ିକର ସାଂଖ୍ୟକ ସହର
(କ) xy2 + x	xy2, x	y2, 1
(ଖ) 13y2 – 8xy	-8xy	-8y
(ଗ) 2 – x	-x	-1
(ଘ) x + y + 2	x	1
(ଙ) 12xy2 + 25	12xy2	12y2
(ଚ) 7xy + xy2	7xy + xy2	7y, y2

Question 4.
ନିମ୍ନଲିଖତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଦୃଶ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଏକାଠି କରି ଲେଖ ।

(କ) 4 – xy², -4yx², 8x², 2xy², 7y, -11x², -100x, -11yz, 20x²y, 5x, -3
ସମାଧାନ:
+4, -3 ପଦଦ୍ବୟ ସଦୃଶ; -xy², 2xy² ପଦଦ୍ୱୟ ସଦୃଶ;
-4yx², 20x²y ପଦଦ୍ୱୟ ସଦୃଶ; 8x², -11x² ପଦଦ୍ଵୟ ସଦୃଶ;
-100x, 5x ପଦଦ୍ୱୟ ସଦୃଶ ଏବଂ 7y ଓ -11yz ପଦର ସଦୃଶ ପଦ ନାହିଁ ।

(ଖ) 10pq, 7p, 8q, p³q², 7qp, -100p, -23, 12q²p², -3p, 7, 20q²p³, 78pq, 13p²q, qp², 701p²
ସମାଧାନ:
10pq, 7qp, 78pq ପଦମାନ ସଦୃଶ; 7p, -100p, -3p ପଦମାନ ସଦୃଶ;
p³q², 20q²p³ ପଦଦ୍ୱୟ ସଦୃଶ; -23, 7 ପଦଦ୍ଵୟ ସଦୃଶ;
13p²q, qp² ପଦଦ୍ୱୟ ସଦୃଶ ଏବଂ 8q, 12q²p² ଓ 701p² ର ସଦୃଶ ପଦ ନାହିଁ ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Science Solutions Chapter 15 ଜଳ – ଅମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Science Solutions Chapter 15 ଜଳ – ଅମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ

Question 1.
ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ଉକ୍ତି ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତିକୁ ଯଥାକ୍ରମେ T ଓ F ଲେଖ ।
(କ) ପୃଥ‌ିବୀରେ ହ୍ରଦ ଓ ନଦୀଜଳର ପରିମାଣଠାରୁ ଭୂତଳ ଜଳର ପରିମାଣ ଅଧିକ ।
(ଖ) ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥ‌ିବା ଲୋକମାନେ ଜଳ ଅଭାବ ଭୋଗ କରିଥା’ନ୍ତି ।
(ଗ) ଜଳସେଚନ ପାଇଁ ନଦୀହିଁ ଏକମାତ୍ର ଉତ୍ସ ଅଟେ ।
(ଘ) ବୃଷ୍ଟିପାତରେ ବର୍ଷାଜଳ ହିଁ ଶେଷ ଉତ୍ସ ଅଟେ ।
Solution:
(କ) T
(ଖ) F
(ଗ) F
(ଘ) T

Question 2.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଜଣେ ’ବ୍ୟକ୍ତି ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ _________ କିଗର କଲ ପ୍ରତିଦିନ ବ୍ୟବହାର କରେ ।
(ଖ) ଥନ୍ମମାନିକ ହସଦରେ ପ୍ୱଥିବା ପୂପରେ ସମ୍ବଦାୟ କଲ _______ ଶନ କିଲୋମିଟର ।
(ଗ) ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳ 20 ଲିଟର ହେଲେ, ଆମ ନଦୀ, ହ୍ରଦର ଜଳ ପରିମାଣ _______ ଚାମଚ ଅଟେ |
(ଘ) ମେଶରେ ଭଲ _______ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ।
(ଙ) ମହାନଦୀ ନଦାଦବ୍ _______ ନଦୀ ଉପରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି ।
(ଚ) ନଳକୂପରେ ମିଳୁଥିବା ଜଳକୁ _______ ଭଲ କହିପାରିବା |
Solution:
(କ) 50
(ଖ) 140 କୋଟି
(ଗ) 4.5 ଚାମଚ
(ଘ) ଦାଶଯ
(ଙ) ମହାନଦା
(ଚ) ଭୂତଳ

Question 3.
ଭୂତଳ ଜଳ କିପରି ପୁନଃ ଭରଣା ହୁଏ, ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Solution:
(i) ଅଧିକାଂଶ ବର୍ଷାଜଳ ନଦୀ, ନାଳ ଓ ଜଳାଶୟରେ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଯାଉଥ‌ିବା ବେଳେ ଅଳ୍ପ କିଛି ମୁଭିକା ଓ ଉଭିଦମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଶୋଷିତ ହୋଇଥାଏ ।

(ii) ଆଉ କିଛି ଜଳ ପୃଥ‌ିବୀ ଆଭ୍ୟନ୍ତରର ବିଭିନ୍ନ ଶିଳାସ୍ତର ଭେଦକରି ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ପ୍ରଭାବରେ ଭୂଗର୍ଭରେ ପ୍ରବେଶ କରେ । ଏହି ଜଳକୁ ଭୂତଳ ଜଳ ଏବଂ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅନ୍ତଃ ପରିସ୍ରବଣ (Infiltration)କୁହାଯାଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଭୂତଳରେ ଗଚ୍ଛିତ ଜଳର ପୁନଃଭରଣ ହୋଇଥାଏ ।

(iii) ଆମକୁ ଜାଣିରଖୁବାକୁ ପଡ଼ିବଯେ ଭୂତଳରେ ଗଚ୍ଛିତ ଜଳର ପରିମାଣ ସୀମିତ । ନଳକୂପ ଓ ଗଭୀରକୂପ ଆଦିରୁ ଅତ୍ୟଧ‌ିକ ଭୂତଳ ଜଳ ଉତ୍ତୋଳନ କରିବା ଫଳରେ ଭାରତର ଅଧିକାଂଶ ସ୍ଥାନରେ ଭୂତଳ ଜଳର ପରିମାଣ ହ୍ରାସ ପାଇ ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ଜଳର ଅଭାବ ଦେଖାଯାଉଛି । ଏଣୁ ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ।

Question 4.
ତୁମ ସାହିରେ 50 ଟି ଘର ଅଛି, ଦଶଟି ନଳକୂପ ରହିଛି । ଜଳସ୍ତର ଉପରେ କିପରି ସୁଦୂର ପ୍ରସାରୀ ପ୍ରଭାବ ପତିବ ଲେଖ |
Solution:
(i) ଆମେ ଜାଣୁ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ ଜଣେ ପିଇବା, ଧୋଇବା, ରାନ୍ଧିବା ତଥା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ପାଇଁ ଦୈନିକ ମୋଟ 50 ଲିଟର ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ କରେ । ଏଣୁ 50 ଟି ଘରେ ଯଦି ଅତି କମ୍‌ରେ 100 ଜଣ ଲୋକଥା’ନ୍ତି ସେମାନେ ଦୈନିକ 5000 ଲିଗର ଭଲ ଆବଶପଲ କରିବାରେ |

(ii) ସାହିରେ ସେମାନଙ୍କପାଇଁ 10ଟି ନଳକୂପ ଅଛି । ଏଣୁ ଭୂତଳ ଜଳକୁ ଉତ୍ତୋଳନ କରି ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ । ଗୋଟିଏ ନଳକୂପ ଥିଲେ ଜଳର ଅଭାବ ହେବ ବୋଲି ଭାବି ହୁଏତ ସେମାନେ କମ୍ ଜଳ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତେ, ତେଣୁ ଅଧ‌ିକ ନଳକୂପ ଯୋଗୁଁ ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ଭୂତଳ ଜଳର ଉତ୍ତୋଳନ ଫଳରେ ଏହା ନିମ୍ନଗାମୀ ହେବ ଓ କ୍ରମେ ଜଳର ଅଭାବ ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ଅନୁଭୂତ ହେବ । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହା ଅନୁଭୂତ ନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ କିଛିଦିନ ପରେ ଏହାର ଥଭାବ ଦେଖାଯିବ |

Question 5.
ଜଳସ୍ତର ନିମ୍ନୀକରଣର ବିଭିନ୍ନ କାରଣଗୁଡ଼ିକର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଦିଅ ।
Solution:
ଜଳସ୍ତର ନିମ୍ନକରଣର ମୁଖ୍ୟକାରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା :
(i) ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି (ii) ଶିଳ୍ପ ଓ କୃଷିରେ ଜଳରେ ଅଧିକ ଉପଯୋଗ (iii) ସ୍ଵଳ୍ପବୃଷ୍ଟି ଓ (iv) ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟ ।
(i) ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି – ଜନସଂଖ୍ୟାର ଦ୍ରୁତ ବୃଦ୍ଧି ହେବା ଯୋଗୁ ଜନସମୂହଙ୍କ ପାଇଁ ବାସଗୃହ, ରାସ୍ତାଘାଟ, ଦୋକାନବଜାର, କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଆଦି ନିର୍ମାଣରେ ଅନେକ ଜମି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ବର୍ଷାଜଳ ପଡ଼ିଲେ କିମ୍ବା ପକ୍‌କା ଚଟାଣ ଜଳ ପାଇଁ ବାଧକ ଯୋଗୁ ଜଳ ପୁନଃଭରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମନ୍ଦିତ ହୋଇଥାଏ । ଜନସଂଖ୍ୟାର ସେତେ ପୁନଃଭରଣ ହେଉ ନାହିଁ, ଏଣୁ ଜଳାଭାବ ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି ।

(ii) ଶିଳ୍ପ ଓ କାରଖାନା ବୃଦ୍ଧି – ସମାଜର ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଓ ବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଲୋକଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ପାଇଁ ଅଧିକ ଶିଳ୍ପ ଓ କାରଖାନାମାନ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଉଛି । ଫଳରେ ମାତ୍ରାଧ୍ଵ ଜଳର ବ୍ୟବହାର ହେବା ସହ ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ଏହା ଜଳ ନିମ୍ନକରଣର ଆଉ ଏକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ।

(iii) କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ – କୃଷିପାଇଁ ଆମେ ବୃଷ୍ଟି ଜଳ ଉପରେ ପ୍ରଧାନତଃ ନିର୍ଭର କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନଦୀବନ୍ଧ ଯୋଜନା ଓ କେନାଲ ସାହାଯ୍ୟରେ ଜଳସେଚନ କରାଗଲାଣି । ଏପରିକି ଖରାଦିନେ ଉଠାଜଳସେଚନର ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ କରାଯାଉଛି । ଏଣୁ ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର କ୍ରମେ କମିବାରେ ଲାଗିଛି ।

(iv) ସ୍ଵଳ୍ପବୃଷ୍ଟି ଓ ଜଙ୍ଗଲକ୍ଷୟ – ଅନିୟମିତ ବୃଷ୍ଟିପାତ ଏବଂ ଅଧ୍ଯକ ଓ କମ୍ ବୃଷ୍ଟିପାତ ଫଳରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ବନ୍ୟା ଓ ମରୁଡ଼ି ଦେଖାଯାଏ । ଜଙ୍ଗଲ୍ ସାଧାରଣତଃ ଜଳଚକ୍ରକୁ ବ୍ୟାହତ ରଖେ ଓ ଏହାଫଳରେ ପାଗ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ଜଙ୍ଗଲକ୍ଷୟ ଯୋଗୁଁ ଅନାବୃଷ୍ଟି ଓ ପାଗର ଦୂତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି । ଫଳରେ ଆମ ରାଜ୍ୟର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ମରୁଡ଼ି ଦେଖାଗଲାଣି । ଏଣୁ ପରିବେଶର ଉତ୍ତାପ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସହ ଜଳସ୍ତର କ୍ରମେ କମି କମି ଯାଉଛି ।

Question 6.
ତୁମେ ବଗିଚାରେ ଜଳ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ କିପରି ଯତ୍ନବାନ ହେବ ଲେଖ ।
Solution:
(i) ଆମ ଘରେ ଯଦି ଗୋଟେ ବଗିଚା ଅଛି ତେବେ ଆମ ଘରର ଗାଧୁଆ ପାଣି, ରନ୍ଧାଘରର ପାଣି, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବ୍ୟବହାରରୁ ବାହାରୁଥ‌ିବା ପାଣିକୁ ଗୋଟିଏ ପାଣିନାଳ ଦେଇ ବଗିଚାକୁ ଛାଡ଼ି ପାରିବା କାରଣ ଆମେ ଜାଣୁ ଉଭିଦ ପାଇଁ ଜଳର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଏଣୁ ଆମ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ଜଳର ଅପଚୟ ଯେପରି ନ ହୁଏ

(ii) ବଗିଚାରେ ସବୁଗଛ ସମାନ ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ବେଳେବେଳେ ଅଧ୍ଵ ଜଳ ମଧ୍ୟ ଉଭିଦ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ, ଏଣୁ ଏସବୁକୁ ଆଖରେ ରଖ୍ କେଉଁ ଗଛପାଇଁ ମଳାକରି ଜଳଦେବା , କେଉଁଠି ସିଆର କାଟି ଜଳ ଦେବା, କେଉଁଠି ସିଞ୍ଚନ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରିବା– ଏସବୁ ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

(iii) ନାଳ ନର୍ଦ୍ଦମା ଜଳକୁ ସିଧାସଳଖ ବଗିଚାକୁ ନ ଛାଡ଼ି ଗୋଟିଏ ଜଳକୁଣ୍ଡରେ ଜମା କରି ସେଥୁରେ କେତେକ ଜଳଜ ଉଭିଦ ଓ ମାଛ ଛାଡ଼ି ଶୋଧନ କରି ସେହି ଜଳକୁ ବଗିଚାର ଗଛପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା ।

(iv) କାକ୍‌ଟସ ଗଛର ଜଳ ଧାରଣ କ୍ଷମତା ରହିଛି । ତେଣୁ ଜଳାଭାବ ଅଞ୍ଚଳରେ ଫୁଲ ଗଛ ସହ କାକ୍‌ସ ଆଦି ଗଛ ଲଗାଇଲେ କମ୍ ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ । ଜଳ ପରିଚାଳନାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖ୍ ଦରକାର ନଥ‌ିବା ବେଳେ ଘର ଟ୍ୟାପ୍‌କୁ ଖୋଲା ରଖୁବା ଅନୁଚିତ ।

Question 7.
ନିମୋକ୍ତ ଦାକ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଲାଲାଭାଟି ପାତ ଦାଯା ନ୍ତହେ ?
(କ) ଶିଳ୍ପର ଦ୍ରୁତବୃଦ୍ଧି
(ଖ) ଳନସଖ୍ୟା ହଦି
(ଗ) ଅଧ୍ବକ ବୃଷ୍ଟିପାତ
(ଘ) ଲଲରସ୍କ ପରିଚାଲନା
Solution:
(ଗ) ଅଧ୍ବକ ବୃଷ୍ଟିପାତ

Question 8.
କେଉଁଟି ପୃଥ‌ିବୀର ସମୁଦାୟ ଜଳପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ?
(କ) ନଦୀ ଓ ହ୍ରଦରେ ଜଳର ପରିମାଣ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାତ୍ରା ଅଟେ ।
(ଖ) ଭୂତଳ ଜଳର ପରିମାଣ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଟେ ।
(ଗ) ସମୁଦ୍ର ଓ ମହାସାଗରରେ ଜଳର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର ଅଟେ ।
(ଘ) ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର ।
Solution:
(ଘ) ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳର ପରିମାଣ ସ୍ଥିର ।

Question 9.
ଭୂତଳ ଜଳ ଓ ଜଳସ୍ତରର ନାମାଙ୍କିତ ନକ୍‌ ଅଙ୍କନ କରି ରଙ୍ଗଦ୍ୱାରା ଦର୍ଶାଅ ।
Solution:

Question 10.
ତୁମ ଘରେ ଜଳ ଅପଚୟ ହେବାର ୫ଗୋଟି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଦିଅ ।
Solution:

• ପାଣି ପିଇବାବେଳେ ଏକ ଗ୍ଲାସ ପାଣିନେଇ ସେଥୁ ଅଳ୍ପ ପିଇ ବାକି ସବୁ ପାଣି ଢାଳି ନଷ୍ଟ କରିଥାଉ ।
• ନଳକୂପରୁ ମୋଟର୍ ଦ୍ୱାରା ଜଳ ଟାଙ୍କିରେ ଭର୍ତ୍ତି କଲାବେଳେ ପାଣି ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଆମର ଅଜାଣତା ଯୋଗୁଁ ପାଣି ପଡୁଥାଏ, କାରଣ ମୋଟର୍‌କୁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ବନ୍ଦ କରାଯାଏ ନାହିଁ ।
• ମୁହଁ ଧୋଇବା ବା ଦାନ୍ତ ଘଷିବା ସମୟରେ ଟ୍ୟାପ୍‌ଟି ଖୋଲି ଦାନ୍ତ ଘସିଥାଉ । କଳଟିକୁ ଆମ ସୁବିଧାପାଇଁ ଖୋଲାରଖୁ, ଫଳରେ ଅନେକ ଜଳର ଅପଚୟ ଘଟେ ।
• ମ୍ୟୁନିସିପାଲିଟି ଟ୍ୟାପରେ ପାଣି ଆସୁଥୁଲେ ଆବଶ୍ୟକତା ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ କଳ ଖୋଲା ରଖିବାଦ୍ଵାରା ଜଳର ଅପଚୟ ଘଟେ ।
• ଗାଧୋଇବାରେ, ଲୁଗାଧୋଇବାରେ, ରନ୍ଧାରେ ଯେତେପାଣି ଆବଶ୍ୟକ ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ପାଣି ବ୍ୟବହାର କରୁ କାରଣ ଆମେ ସହରରେ ଏଯାଏ ଜଳାଭାବ ଅନୁଭବ କରିନାହୁଁ ।

Question 11.
ଲଗାତର ଦୁଇବର୍ଷ ଅନାବୃଷ୍ଟି ହେଲେ ସହରାଞ୍ଚଳ ଓ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଯେଉଁ ଯେଉଁ ଅସୁବିଧା ହେବ, ସେଥିରୁ ତିନୋଟି ଲେଖାଏଁ ଲେଖ ।
Solution:
ଆମ ରାରତଦଘର ବିଭିନ୍ନ ଥିଲାରେ ହୁଏ ଆଉ କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଳାଭାବ ଜନିତ ମରୁଡ଼ି ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । ଲଗାତାର ଦୁଇବର୍ଷ ଅନାବୃଷ୍ଟି ହେଲେ ସବୁଆଡ଼େ ମରୁଡ଼ି ସହ ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ମଧ୍ଯ ଦେଖାଯିବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ ।

ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଦେଖାଯିବା ଅସୁବିଧା :
(i) ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଅଧିକାଂଶ ଲୋକେ ଚାଷଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଚଳନ୍ତି । ବର୍ଷା ହେଲେ ଚାଷ କାମ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ଅନାବୃଷ୍ଟି ଯୋଗୁଁ ମରୁଡ଼ି ପଡ଼ି ମାଟି ସବୁ ଫାଟିଯିବ । ଏଣୁ ଜମି ଚାଷ ଅନୁପଯୋଗୀ ହୋଇଯିବ ।
(ii) ଚାଷ କାମ ଜଳସେଚନ ଉପରେ ବିଶେଷତଃ କେନାଲରୁ ପାଣି ଯୋଗାଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି କରାଯାଇଥାଏ । ଜଳାଭାବ ଯୋଗୁଁ ଚାଷ, ଜଳସେଚନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିବା ଜମି ଗୁଡ଼ିକରେ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ।
(iii) ଆମର ଅଧିକାଂଶ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରୁ ହିଁ ସହରକୁ ଆସିଥାଏ । ଏଣୁ ଅଧିକାଂଶ ଜମିରେ ଚାଷ ହୋଇନପାରିଲେ ଉତ୍ପାଦନ ବହୁ ପରିମାଣରେ କମିଯିବ ଓ ଉଭୟ ସହର ଓ ଗ୍ରାମରେ ଖାଇବାକୁ ଖାଦ୍ୟର ଅଭାବ ହେବ । ଏଥିସହ ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି ମିଳିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡ଼ିବ ।

ବିପଯୁବସ୍ତୁ ସପୂଜାପ ପୂଚନା ଓ ବିଶେଷଣ :

→ ଜଳ ହିଁ ଜୀବନ :
ଜୀବନର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ପତ୍ତି ଜଳ ମାଧ୍ୟମରେ ହେବା ଦିନଠାରୁ ଜଳ ଜୀବନର ଏକ ମୂଳ ଆଧାର ରୂପେ ପରିଗଣିତ ହୋଇ ଆସୁଅଛି ।

→ ଜଳର ଆବଶ୍ୟକତା :

• ପ୍ରାଣୀ ଭତ୍ତିଦମାନଙ୍କର ବଞ୍ଚରହିବା ପାଇଁ ଗଭାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଚାଲ୍ଲରଖବା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ।
• ବଭମାନ ଚାରିଆଡେ କଲାଭାଟ୍ ଦେଖାଗଲାଣି, ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ମରୁଡି ପଡିଲାଣି, ମହଉରେ ମଦି ଏହାର ଅଭାବ ଅନୁଭୁତ ହୋଇନି, ଗାଗାଆଁଲରେ ଏହାର ଅତିମାତାରେ ଅଭାବ ଅନୁଭୂତ ହେଲାଣି |

→ ପୃଥିବା ପାଣରେ କଲର ପରିମାଣ :
(i) ଭୂପୃଷ୍ଠର ସାତଭାଗରୁ ୫ଭାଗ କେବଳ ସମୁଦ୍ର । ସମଗ୍ର ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଶତକଡ଼ା 71 ଭାଗ ଜଳାବୃତ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ‘ଜଳଗ୍ରହ’ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏତେ ପରିମାଣର ଜଳର ଉପସ୍ଥିତି ଯୋଗୁ ଆମ ପୃଥ‌ିବୀ ମହାଶୂନ୍ୟରୁ ‘ନୀଳଗ୍ରହ’ ବୋଲି ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଏ ।

(ii) ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ଯେ ପୃଥ‌ିବୀପୃଷ୍ଠର ସମୁଦାୟ ଜଳର ପରିମାଣ ପ୍ରାୟ 140 କୋଟି ଘନ କିଲୋମିଟର । ମୋଟ ଜଳରୁ 97.5 ଭାଗ ହେଉଛି କେବଳ ସମୁଦ୍ରର ଲୁଣିଜଳ ଓ ଅବଶିଷ୍ଟ 2.5 ଭାଗ ମଧୁର ଜଳ ।

(iii) କାଲ ଏକ ନରକାରଣ ଯୋଗ୍ୟ ପ୍ରାକନିକ ସମଦ | କାନମଖ୍ୟାର କର ଯୋଗୁ ଏହାର ବାହ୍ୟୁପରିମାଣରେ ଅନନ୍ୟତ କରାଯାରନ୍ଥି |

(iv) ଉପଯୁକ୍ତ ବିନିଯୋଗ କରାନଗଲେ ନିକଟ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏହା ଆମର ମୁଖ୍ୟ ବିପଦ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି । ଭୂତଳ ଜଳ ସରିଯାଉଥୀ ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପଦ । ଏଣୁ ଏହା ସୀମିତ ।
2003 ମସିହାକୁ ବିଶ୍ଵ ଜଳବର୍ଷ ରୂପେ ପାଳନ କରି ଲୋକଙ୍କୁ ମଧୁର ଜଳ ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନ କରାଯାଉଅଛି ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅକ୍ଟୋବର 18 ତାରିଖକୁ ‘ବିଶ୍ଵ ଜଳ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଦିବସ’ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଉଅଛି ।

→ ଜଳର ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥା :

• କାଳ ସାଧାରଣଙ୍ କଠିନ, ତରଳ ଗଦାସମ ଅଥବରେ ଥାଏ |
• ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହା ବରଫ ରୂପେ ଓ ହିମାଳୟର ଶୃଙ୍ଗରେ ମଧ୍ୟ ବରଫ ଜମାଟ ବାନ୍ଧି ରହିଥାଏ ।
• ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଥିବା ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଘନୀଭୂତ ହୋଇ ବୃଷ୍ଟିଜଳ ଭାବରେ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଟକୁ ଆସେ ଓ ଭୂପୃଷ୍ଠରୁ ପୁନର୍ବାର ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇ ଉପରକୁ ଯାଇ ମେଘ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ଏହାକୁ ପ୍ରକୃତିର ଜଳଚକ୍ର କୁହାଯାଏ ।
• ସ୍ଫୁଟନ ଓ ବାଷ୍ପନ ଦ୍ବାରା ଜଳ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହୋଇ ବାୟୁ ସହିତ ମିଶିଥାଏ ।
• ଝରଣା, ହ୍ରଦ, ନଦୀ, ପୋଖରୀରେ ଜଳ ତରଳ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ । ନଦୀଜଳ ସମୁଦ୍ରରେ ମିଶି ସମୁଦ୍ରର ଲବଣାକ୍ତ ଜଳରୂପେ ତରଳ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ।
• ରନ୍ଧନ କାର୍ଯ୍ୟ କଲାବେଳେ ଜଳ ବାମ୍ଫ ହୁଏ । ତାହା ଜଳର ବାଷ୍ପୀୟ ଅବସ୍ଥା

→ ଓବିଶାର କଳସମଦ :

• ମହାନଦୀ, ସୁବର୍ଣ୍ଣରେଖା, ବୁଢ଼ାବଳଙ୍ଗ, ବୈତରଣୀ, ବ୍ରାହ୍ମଣୀ, ଋଷିକୂଲ୍ୟା, ବଂଶଧାରା, ନାଗାବଳୀ, ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀ ଆଦି ନଦୀ ଓ ସେମାନଙ୍କ ଶାଖା ନଦୀ ଓଡ଼ିଶାର ବ୍ୟବହାର ଉପଯୋଗୀ ମୁଖ୍ୟ ଜଳସମ୍ପଦ । ଏହି ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ବୃଷ୍ଟିପୁଷ୍ଟ ଅଟନ୍ତି ।
• ଲୁଣି ଜଳର ଗନ୍ତାଘର ହିସାବରେ ଚିଲିକା ଏବଂ ସୁଦୀର୍ଘ ସମୁଦ୍ର ସମ୍ଭାର ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ଜଳସମ୍ପଦ । ଏଥିରେ ମାଛଚାଷ ଏବଂ ନୌବାଣିଜ୍ୟ କରାଯାଏ । ପରିବ୍ରାଜୀ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ପୀଠସ୍ଥଳୀ ହେଉଛି ଚିଲିକା ।
• ଓଡ଼ିଶାର ସୁଦୀର୍ଘ ସମୁଦ୍ର ସମ୍ଭାରର ନାମ ହେଲା ବଙ୍ଗୋପସାଗରର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳ ।
• ଓଡ଼ିଶାରେ ବର୍ଷାଋତୁରେ ଅର୍ଥାତ୍ ଜୁନ୍ ମାସଠାରୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ ମଧ୍ୟରେ ମୌସୁମୀ ବାୟୁ ଯୋଗୁଁ ବର୍ଷାହୁଏ କିନ୍ତୁ ଏହା ନିୟମିତ ଭାବେ ହୁଏ ନାହିଁ ।
• ବର୍ଷା ନଥ‌ିବା ବେଳେ ଏହି ଜଳସମ୍ପଦକୁ ସଞ୍ଚୟ କରି ନିୟମିତ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ଆମ ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ଜଳସେଚନ ପ୍ରକଳ୍ପମାନ କରାଯାଇଛି, ଏଥୁରୁ ହୀରାକୁଦ ଅନ୍ୟତମ ।
• ହୀରାକୁଦରେ ଗଚ୍ଛିତ ତଳ ଉଭୟ ଜଳସେଚନ ତଥା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି ।
• ପାନୀୟଜଳ ପାଇବାକୁ ବିଭିନ୍ନ ଜାଗାରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଇଥାଏ । ସହରାଞ୍ଚଳରେ
• ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ପୋଖରୀ, ନଈନାଳ ଓ କୂଅ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥା’ନ୍ତି । ଏବେ ଅନେକ
• କେତେକ ପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷାଜଳକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ତାହାକୁ ନିଜର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

→  ଭୂତଳ ଜଳ :

• ଭୂବର୍ତ୍ତୀ ଜଳ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ମୃଭିକାରେ ରହିଯାଏ ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟ ଜଳ ମୃତ୍ତିକାରେ ଥିବା ଛିଦ୍ରଦେଇ ଭୂତଳକୁ ଚାଲିଯାଏ । ଭୂତଳରେ ଏହିପରି ଅନ୍ତଃପରିସ୍ରବଣ (Infiltration) ଦ୍ଵାରା ସଂଗୃହୀତ ଜଳକୁ ଭୂତଳ ଜଳ କୁହାଯାଏ ।
• ଭୂତଳ ଜଳ ଯଦି ଦୁଇଟି ପ୍ରସ୍ତର ସ୍ତର ମଧ୍ଯରେ ଥାଏ, ତାହାକୁ ଆକ୍ରାଫର (Aquifer) କୁହାଯାଏ ।
• ଭୂତଳ ଜଳର ଉପରଭାଗକୁ ଜଳ ପରିପୂଣ୍ଣ ସ୍ତର (Water table) କୁହାଯାଏ ।
• ଭୂତଳରେ ଗଚ୍ଛିତ ଜଳର ପରିମାଣ ସୀମିତ । ଏଣୁ ଏହି ଜଳର ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ବ୍ୟବହାର ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ।

→ କଳସ୍ତର ନିମ୍ନାକରଣ :

• ଜଳସ୍ତର ନିମ୍ନକରଣର ମୁଖ୍ୟ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି, ଶିଳ୍ପ ଓ କୃଷିରେ ଜଳର ଅଧ୍ବକ ଉପଯୋଗ, ସ୍ଵଳ୍ପ ବୃଷ୍ଟି ଓ ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟ । ଏପରିକି ବର୍ତ୍ତମାନ ଭୂବନେଶ୍ଵରରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଲାଣି ।
  
• ଜନସଂଖ୍ୟାର ଦ୍ରୁତ ବୃଦ୍ଧିଯୋଗୁଁ ରାସ୍ତା ଉପର ପିଚୁ, ଘରର କଂକ୍ରିଟ ଛାତ ଓ ପକ୍କା ଚଟାଣ ଦେଇ ଭୂତଳ ଜଳର ପୁନଃ ଭରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମନ୍ଦିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଭୂତଳ ଜଳର ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଜଳସ୍ତର ଅଧ୍ଵ ନିମ୍ନଗାମୀ ହେଲାଣି ।
• ଶିଳ୍ପ ଓ କଳକାରଖାନାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଜଳର ମାତ୍ରାଧ‌ିକ ବ୍ୟବହାର ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ, ଜଳ ପ୍ରଦୂଷିତ ମଧ୍ୟ ଦେଇଛି |
• କଲ ଗନା କରିବାଯ୍ୟ ଦେବା ଅସମ୍ପୂମ | ଉଠା କାଳ ପେରେ ଅଧିକ ପ୍ରଣାଳ ପଢିଥାଏ |
• ମୌସୁମୀ ବାୟୁଜନିତ ଅନିୟମିତ ବୃଷ୍ଟିପାତ ଫଳରେ ସ୍ଵଳ୍ପବୃଷ୍ଟି, ଏପରିକି ଅନାବୃଷ୍ଟି ଯୋଗୁଁ ମଧ୍ଯ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ
• ବାସଗୃହ, କୃଷି, ଶିଳ୍ପ, ଜଳସେଚନ, ପରିବହନ ଆଦି ମଣିଷର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ପ୍ରହ୍ମଗିତି ଦ୍ରୋଣାରେ ଲାଗିଛି |
• ଜଙ୍ଗଳରେ ଥିବା ଉଭିଦଗୋଷ୍ଠୀହିଁ ଜଳଚକ୍ରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏହା ବାୟୁକୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ରଖୁବାରେ ସାହାଯ୍ୟ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ମରୁଡ଼ି ଦେଖାଗଲାଣି ।

→ ହବିପଦର ପରିମାଣରେ ସମୟର :
ବର୍ତ୍ତମାନ ବର୍ଷକୁ ବର୍ଷ ବୃଷ୍ଟିପାତ ପରିମାଣରେ ତାରତମ୍ୟ ଦେଖାଯାଉଛି । ବୃଷ୍ଟିପାତର ଏହି ଅସମତା ଚାଷ, ଜଳସେଚନ, ଜଳବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନକୁ ବହୁ ପରିମାଣରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ । ଏହି କାରଣରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଖରାଦିନେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କାଟ କରିଥାଏ ।

→ ଜଳର ଆବଣ୍ଟନ :

• ଜଳ ଉପଲବ୍‌ଧ ହେବାର ଏହି ଅନିଶ୍ଚିତତା ଯୋଗୁଁ ଜଳର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଉପଲବ୍‌ଧ ଜଳର ସୁପରିଚାଳନା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ।
• ଏଥପାଇଁ ଆମକୁ ଜଳର ଅପଚୟ କମାଇବା ସହ ଏହାର ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ମଧ୍ଯ କମାଇମା ପାଇଁ ସଚେତନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
• ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଓ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଚେତନତା ତଥା ଉପଯୁକ୍ତ ଯତ୍ନନେଲେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ହୋଇପାରିବ ।
• ଏଥିପାଇଁ ଜଳସେଚନ ପ୍ରକଳ୍ପମାନ ନିର୍ମାଣ କରି ବର୍ଷାଜଳକୁ ସଞ୍ଚୟ କରି ରଖ୍ କେନାଲ ସାହାଯ୍ୟରେ ଚାଷପାଇଁ ଏହି ଜଳ ଯୋଗାଯାଇଥାଏ । ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଛୋଟ ଆଡ଼ିବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରି ଚାଷ କରାଯାଏ ।
• ଏପରିକି ‘ବିନ୍ଦୁ ଜଳସେଚନ’ ବା ବୁନ୍ଦା ଜଳସେଚନ ଓ ସିଞ୍ଚନ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରି ଜଳାଭାବ ସମସ୍ୟାର

→ ଆସ, ଜାଣିବା :

• ଜୀବପାଇଁ ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ । ପୃଥ‌ିବୀରେ ଜଳର ପରିମାଣ ସୀମିତ ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ଜଳର ପରିମାଣ ମଧ୍ଯରୁ ଲବଣାକ୍ତ ଜଳ ବେଶୀ । ମଧୁର ଜଳ ଓ ପାନୀୟ ଜଳର ପରିମାଣ ଅତି କମ୍ ।
• ଜଳର ତିନୋଟି ଅବସ୍ଥା ଯଥା : କଠିନ, ତରଳ, ଗ୍ୟାସୀୟ ।
• ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି, ଶିଳ୍ପ ଓ କାରଖାନା ବୃଦ୍ଧି, ସ୍ପଳ୍ପ ବୃଷ୍ଟି, ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟ ଓ ଜଳର କୁପରିଚାଳନା ଜଳ ଅଭାବର କାରଣ ।
• ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଜଳ ଭୂତଳ ଜଳରୂପେ ସଞ୍ଚିତ ରହେ ।
• ଉଦ୍ଭିଦ ପାଇଁ ଜଳର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।