Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ Ex 7.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ Ex 7.1

Question 1.
(କ) Δ POR ରେ Q͞R ର ସମ୍ମୁଖୀନ କୋଣର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
∠P

(ଖ) Δ DEF ରେ ∠E ର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
D͞F

(ଗ) Δ KLM ରେ M ଶୀର୍ଷର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:
K͞L

Question 2.
ନିମ୍ନ ଚିତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ କୋଣର ପରିମାଣ ମାନ ଦିଆଯାଇଛି । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖୁ ନିମ୍ନ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

ଉପଯୁକ୍ତ ତ୍ରିଭୁଜର ନାମକରଣ କରି :
(କ) ବିଷମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ବିଷମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ ABC

(ଖ) ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ DEF

(ଗ) ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ LMN

(ଘ) ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ GHK

(ଙ) ସ୍ଥୂଳକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସ୍ଥୂଳକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ PQR

(ଚ) ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ
ସମାଧାନ:
ସୂକ୍ଷ୍ମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜ : Δ STU

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class History Important Questions Chapter 3 ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ (୧୫୨୬ – ୧୭୦୭) Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 History Important Questions Chapter 3 ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ (୧୫୨୬ – ୧୭୦୭)

Subjective Type Questions With Answers
ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ବାବରଙ୍କର କୃତିତ୍ୱ ବର୍ଣନା କର ।
Answer:

• ବାବର ତୈମୁରଲଙ୍ଗଙ୍କ ବଂଶଧର ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ଉମର୍ ଶେଖ୍ ମିର୍ଜା । ସେ ତୁର୍କୀସ୍ଥାନ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଫରଗଣାର ରାଜା ଥିଲେ । ସେ ଜଣେ ସାହସୀ ବୀର ଥିଲେ ଓ ସୈନ୍ୟଚାଳନାରେ ତାଙ୍କର ବିଶେଷ ଦକ୍ଷତା ଥିଲା ।
• ସେ କାବୁଲ ଓ କାନ୍ଦାହାର ଜୟ କରିବା ପରେ ୧୫୨୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପାନିପଥ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଦିଲ୍ଲୀ ସମ୍ରାଟ ଇବ୍ରାହିମ୍ ଲୋଦୀଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଭାରତରେ ବିଶାଳ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ମୂଳଭିତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ୧୫୨୭ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ରାଣାସଙ୍ଗଙ୍କୁ ଖାନୱାଠାରେ ପରାସ୍ତ କରିବା ସହ ୧୫୨୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଚନ୍ଦିରୀ ଦୁର୍ଗ ଅତ୍‌କାର କରିଥିଲେ ।
• ୧୫୨୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ନୁସ୍‌ରତ୍ ଓ ମାହମୁଦ୍‌ଙ୍କୁ ପାଟନା ନିକଟବର୍ତୀ ଘର୍ଘରା ନଦୀ କୂଳରେ ସେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ଥୁଲା ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଶେଷ ଯୁଦ୍ଧ ।
• ବାବର ୧୫୩୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁବେଳକୁ ତାଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପଞ୍ଜାବଠାରୁ ବିହାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାର ଲାଭ କରିଥିଲା ।
• ବାବର କେବଳ ଏକ ଯୋଦ୍ଧା ନଥିଲେ ବରଂ ସୁସାହିତ୍ୟିକ ଥିଲେ । ତୁର୍କୀ ଭାଷାରେ ସେ ଯେଉଁ ଆତ୍ମଜୀବନୀ

୨। ଆକବରଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ଶାସନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଧର୍ମାନ୍ଧତା ପରିହାର ଓ ଉଦାର ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ ଆକବରଙ୍କ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଥିଲା ।
• ବକ୍‌ସିଙ୍କୁ, ଆଇନ ଓ ବିଚାର ବିଭାଗ ଦାୟିତ୍ଵ କାଜିଙ୍କୁ ଏବଂ ଡାକ ଓ ଗୁପ୍ତଚର ବିଭାଗ ଦାୟିତ୍ଵ ଡାକଚୌକି ଦାରୋଗାଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲେ । ·
• ସେ ନିଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ୧୫ଟି ସୁବାରେ ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସୁବାକୁ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ସରକାର ବା ଜିଲ୍ଲାରେ ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସରକାରକୁ ଅନେକ ପ୍ରଗଣାରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ । ସୁବାର ମୁଖ୍ୟ ଶାସକ ଥିଲେ ସୁବାଦାର ।
• ତୋଡ଼ରମଲ୍ଲଙ୍କ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ ଅନୁଯାୟୀ ଜମିଗୁଡ଼ିକୁ ମାପ କରାଯାଇଥିଲା ।
• କୃଷକମାନେ ଆୟର ଏକ-ତୃତୀୟାଂଶ କର ଶସ୍ୟ ବା ମୁଦ୍ରା ଆକାରରେ ଦେଉଥିଲେ ।
• ରାଜସ୍ୱ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭୂରାଜସ୍ୱ ଓ ବାଣିଜ୍ୟ କର ଆଦାୟ କରାଯାଉଥିଲା ।
• ବିଚାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିରପେକ୍ଷ ନୀତି ଅନୁସୃତ ହେଉଥିଲା ।
• ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ମନ୍ସବାଦାରୀ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ରାଜ କର୍ମଚାରୀ, ସାମନ୍ତ ଓ ସେନାପତିଙ୍କୁ ଏହି ପଦବୀ ମିଳୁଥିଲା ।
• ସେ ମନ୍‌ସରୀମାନଙ୍କୁ ୩୩ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ ।

୩ । ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ବିଶିଷ୍ଟ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର ।
Answer:

• ଆକବରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ୧୬୦୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଜାହାଙ୍ଗୀର ଆଗ୍ରାଠାରେ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟରୂପେ ଅଭିଷିକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ୧୬୧୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସେ ନୁରଜାହାନ୍‌ଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ସେ ଅଧ୍ୟକାଂଶ ସମୟ ବିଳାସ ବ୍ୟସନରେ ବୁଡ଼ି ରହି ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ନୁର୍‌ଜାହାନଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲେ ।
• ସେ ପଞ୍ଜାବର କାଙ୍ଗ୍ରା ଦୁର୍ଗ ଓ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟର ଅହମ୍ମଦନଗର ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
• ମେବାରର ରାଜା ଅମର ସିଂହ ତାଙ୍କର ବଶ୍ୟତା ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲେ । ସେ ବଙ୍ଗରେ ବିଦ୍ରୋହ ଦମନ କରିଥିଲେ ।
• ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବାଣିଜ୍ୟ ସୁବିଧା ହାସଲ ନିମନ୍ତେ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଜା ପ୍ରଥମ ଜେମ୍‌ସ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ଦରବାରକୁ ସାର୍ ଟମାସ୍‌ଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣ କରିଥିଲେ ।

୪। ଶାହଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ଘଟିଥିବା ଘଟଣାମାନଙ୍କର ବିବରଣୀ ଦିଅ ।
Answer:

• ଶାହାଜାହାନ୍ ୧୬୨୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଦିଲ୍ଲୀ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ୧୬୨୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବୁନ୍ଦେଲଖଣ୍ଡର ବିଦ୍ରୋହ ଦମନ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ୧୬୨୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଗୁଜରାଟ ଓ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ପ୍ରଶାସନ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥ‌ିବା ଖାଁଜାହାନ ଲୋଦୀଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ବଙ୍ଗଳାରେ ଥ‌ିବା ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍‌ମାନ ଆକ୍ରମଣ କରି ପରାଜିତ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ପାରସ୍ୟ ସମ୍ରାଟଙ୍କ କବଳରୁ ବହୁ କଷ୍ଟରେ କାନ୍ଦାହାର ଦୁର୍ଗ ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ ହେଁ କିଛିଦିନ ପରେ ହରାଇଥିଲେ । ସେ ଏହାକୁ ତିନିଥର ଦଖଲ କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରି ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ ।
• ସେ ଅହମ୍ମଦନଗର ଜୟ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବିଜାପୁର ଓ ଗୋଲଗୁଣ୍ଡାର ସୁଲତାନ୍‌ମାନେ ତାଙ୍କ ଅଧୀନତା ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲେ ।
• ଶାହାଜାହାନ୍ ଆଗ୍ରାରେ ତାଜମହଲ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଦିଲ୍ଲୀରେ ଯମୁନା ନଦୀ କୂଳରେ ‘ଶାହାଜାହାନାବାଦ୍’ ନଗରୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ଏହାଛଡ଼ା ସେ ଲାଲକିଲ୍ଲା, ଜୁମା ମସ୍‌ଜିଦ୍, ମୋତି ମସଜିଦ୍ ଓ ମୟୂର ସିଂହାସନ ପ୍ରଭୃତି ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୫। ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟର କିପରି ପ୍ରସାର ହୋଇଥିଲା ଲେଖ ।
Answer:

• ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ସଂସ୍କୃତ, ଆରବୀ, ପାର୍ସୀ, ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଭୂତ ଉନ୍ନତି ଓ ପ୍ରସାର ଘଟିଥିଲା । ଆକବରଙ୍କ ରାଜସଭାରେ ଅନେକ ପଣ୍ଡିତ ଥିଲେ ।
• ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ସଂସ୍କୃତ ମହାଭାରତ, ରାମାୟଣ ଗ୍ରନ୍ଥ ପାର୍ସୀ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ପାର୍ସୀ ସେତେବେଳେ ରାଜଭାଷା ଥିଲା ।
• ଆବୁଲ୍ ଫାଜଲ ‘ଆକବରନାମା’ ଓ ‘ଆଇନ୍-ଇ-ଆକବରୀ’ ନାମକ ଦୁଇଟି ଐତିହାସିକ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
• ତୁଳସୀଦାସ ହିନ୍ଦୀ ରାମାୟଣ ରଚନା କରିଥିଲେ । ଏହା ‘ରାମଚରିତ ମାନସ’ ନାମରେ ସୁପରିଚିତ ।

୬। କେଉଁ ଶତାବ୍ଦୀରେ ମୋଗଲମାନେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ? ସେମାନଙ୍କ ନେତୃତ୍ବ କିଏ ନେଇଥିଲେ ? ସେତେବେଳେ କେଉଁ ବଂଶର ସୁଲତାନ ଦିଲ୍ଲୀରେ ରାଜତ୍ଵ କରୁଥିଲେ ? କେଉଁମାନେ ଓ କାହିଁକି ତାଙ୍କୁ କ୍ଷମତାରୁ ବିତାଡ଼ିତ କରିବାପାଇଁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କଲେ ?
Answer:

• ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ମୋଗଲମାନେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
• ବାବର ସେମାନଙ୍କ ନେତୃତ୍ବ ନେଇଥିଲେ ।
• ସେତେବେଳେ ଲୋଦୀ ବଂଶର ସୁଲତାନ୍ ଇବ୍ରାହିମ୍ ଲୋଦୀ ଦିଲ୍ଲୀରେ ରାଜତ୍ଵ କରୁଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କର ସ୍ୱେଚ୍ଛାଚାରୀ ଶାସନରେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ ଆଫଗାନ୍ ଅମୀରମାନେ ତାଙ୍କୁ କ୍ଷମତାରୁ ବିତାଡ଼ିତ କରିବାପାଇଁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କଲେ ।

୭। ଆକବରଙ୍କ ରାଜପୁତ୍ ନୀତି ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ଆକବର ଜଣେ ବୀର ଓ ଯୋଦ୍ଧା ଥିଲେ । ସେ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିଥିଲେ ଯେ ସାହସୀ ଯୁଦ୍ଧପ୍ରିୟ ରାଜପୁତ୍ରମାନଙ୍କ ବିନା ସାହାଯ୍ୟରେ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସୁଦୃଢ଼ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେ ରାଜପୁତ୍‌ମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉଦାର ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ବୈବାହିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ସେ ନିଜେ ରାଜପୁତ୍ ରମଣୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।
• ରାଜା ମାନସିଂହ ଆକବରଙ୍କର ଜଣେ ପ୍ରଧାନ ସେନାପତି ଥିଲେ ।
• ମେୱାରର ରାଣା ପ୍ରତାପ ସିଂହ ଆକବରଙ୍କ ବଶ୍ୟତା ସ୍ବୀକାର କରିନଥିଲେ ।
• ତେଣୁ ଆକବର ମାନସିଂହଙ୍କୁ ରାଣା ପ୍ରତାପଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପଠାଇଥିଲେ ।
• ୧୫୭୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ହଳଦୀଘାଟ ଯୁଦ୍ଧରେ ମାନସିଂହଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ମୋଗଲମାନେ ରାଣା ପ୍ରତାପଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରି ଚିତୋର ଦୁର୍ଗ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।

୮। ଆକବରଙ୍କ ରାଜ୍ୟଜୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ଆକବର ଜଣେ ବୀର ଓ ଯୋଦ୍ଧା ଥିଲେ । ସେ କ୍ଷମତାସୀନ ହେବାପରେ ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରିଥିଲେ ।
• ସେହି ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଅଜମୀର, ଗୋଆଲିୟର, ଅଯୋଧା, ଜୌନପୁର, ମାଳବ ଓ ଗଣ୍ଡୱାନା ଇତ୍ୟାଦି । ଏହା ଫଳରେ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ରାଜପୁତ୍ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ସୀମାକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିଥିଲା ।
• ସେ ରାଜପୁତ୍ରମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉଦାର ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରି ସେମାନଙ୍କ ଆନୁଗତ୍ୟ ହାସଲ କରିଥିଲେ । କେବଳ ମେଣ୍ଢାରର ରାଣା ପ୍ରତାପ ସିଂହ ତାଙ୍କ ବଶ୍ୟତା ସ୍ୱୀକାର କରି ନଥିଲେ ।
• ୧୫୭୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ହଳଦୀଘାଟ ଯୁଦ୍ଧରେ ସେ ରାଣା ପ୍ରତାପଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରି ଚିତୋର ଦୁର୍ଗ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ସେ ଗୁଜରାଟ ଜୟ କରିଥିଲେ ।
• ଆକବର ୧୫୯୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ସୁଦ୍ଧା କାଶ୍ମୀର, ସିନ୍ଧୁ, ଓଡ଼ିଶା, କାନ୍ଦାହାର ପ୍ରଭୃତି ଜୟ କରିଥିଲେ । କେବଳ ଆସାମ ବ୍ୟତୀତ ସମଗ୍ର ଉତ୍ତର ଭାରତ ତାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ରହିଥିଲା । ଆକବର ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଖାଦେଶ, ବେରାର୍ ଓ ଅହମ୍ମଦନଗର ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର କେତେକାଂଶ ଜୟ କରିଥିଲେ ।

୯। ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ କଳା ଓ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ହୋଇଥ‌ିବା ଉନ୍ନତି ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ଆକବରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ କଳା ଓ ସାହିତ୍ୟର ଅନେକ ଉନ୍ନତି ସାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲା ।
• ଆଗ୍ରା ନିକଟବର୍ତୀ ଫତେପୁର ସିକ୍ରୀଠାରେ ଏକ ନୂତନ ରାଜଧାନୀ ଆକବର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ସେଠାରେ ଲାଲ୍ ପଥରରେ ଏକ ସୁନ୍ଦର ରାଜପ୍ରାସାଦ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ସେଠାରେ ବୁଲନ୍ଦ-ଦରୱାଜା ନାମକ ଏକ ବିଶାଳ ଫାଟକ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ସଂସ୍କୃତ, ଆରବୀ, ପାର୍ସୀ, ହିନ୍ଦୀ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରସାର ହୋଇଥିଲା ।
• ପାର୍ସୀ ରାଜଭାଷା ଥିଲା । ଆବୁଲ ଫାଜଲଙ୍କ ‘ଆକବରନାମା’, ‘ଆଇନ-ଇ-ଆକବରୀ’ ନାମକ ଦୁଇଟି ଐତିହାସିକ ଗ୍ରନ୍ଥ ଏହି ଭାଷାରେ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା । ‘ମହାଭାରତ’ ଓ ‘ରାମାୟଣ’ ମଧ୍ୟ ପାର୍ସୀ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏହି ସମୟରେ ତୁଳସୀଦାସ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ‘ରାମଚରିତ ମାନସ’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।
• (ତାନ୍‌ସେନ୍ ଆକବରଙ୍କ ଦରବାରର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ ଥିଲେ ।

୧୦ । ଔରଙ୍ଗଜେବ୍‌ଙ୍କର ଶିଙ୍ଖାମାନଙ୍କ ସହିତ କିପରି ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା ?
Answer:

• ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ଶିଙ୍ଖାମାନଙ୍କ ସହିତ ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ବେଷ ନୀତି ଅବଲମ୍ବନପୂର୍ବକ ସେମାନଙ୍କ ନବମ ଗୁରୁ ତେର୍‌ବାହାଦୂରଙ୍କୁ ଇସଲାମ୍ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
• ସେ ମନା କରିବାରୁ ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ତାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।
• ଫଳରେ ଶିଖ୍ମାନଙ୍କ ଦଶମ ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂ ପିତାଙ୍କ ହତ୍ୟାର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବାପାଇଁ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଂଗ୍ରାମ ଚଳାଇଲେ ।
• ଏହି ସଂଗ୍ରାମ ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପତନର ଅନ୍ୟତମ କାରଣ ହୋଇଥିଲା ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର 

(କ) ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଦିଅ ।
୧। ବାବର କେଉଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବୀରଙ୍କ ବଂଶଧର ଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
(i) ବାବର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବୀର ତୈମୁରଲଙ୍ଗଙ୍କ ବଂଶଧର ଥିଲେ ।
(ii) ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ଉମର୍ ଶେଖ୍ ମିର୍ଜା ।

୨। ପ୍ରଥମ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧ କେଉଁଠି ଓ କେବେ ହୋଇଥିଲା ? ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ କିଏ ପରାଜିତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
(i) ୧୫୨୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରଥମ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧ ପାନିପଥ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଇବ୍ରାହିମ୍ ଲୋଦୀ ଏବଂ ବାବରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଇବ୍ରାହିମ୍ ଲୋଦୀ ପରାଜିତ ହୋଇଥିଲେ ।

୩ । ହୁମାୟୁନ୍ କେଉଁ କେଉଁ ଯୁଦ୍ଧରେ ଶେରଖାଁଙ୍କଠାରୁ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
(i) ପ୍ରଥମତଃ ହୁମାୟୁନ୍ ୧୫୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଚୌସାଠାରେ ଶେରଖାଁଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
(ii) ଦ୍ଵିତୀୟତଃ ସେ ୧୫୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ କନୌଜଠାରେ ଶେରଖାଁଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।

୪। ଶେର୍ ଖାଁ କିପରି ନିଜକୁ ସମ୍ରାରୂପେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଶେର୍ ଖାଁ ଓ ହୁମାୟୁନ୍‌ଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଚୌସା ଓ କନୌଜଠାରେ ସଂଘଟିତ ଦୁଇଟିଯାକ ଯୁଦ୍ଧରେ ହୁମାୟୁନ୍ ପରାଜିତ ହୋଇଥିଲେ ।
(ii) ଫଳରେ ଶେର୍ ଖାଁ ଆଗ୍ରା ଓ ଦିଲ୍ଲୀ ଅଧିକାର କରି ଶେର୍‌ଶାହ ନାମରେ ନିଜକୁ ସମ୍ରାରୂପେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।

୫। ହୁମାୟୁନ୍ ପୁଣି କିପରି ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ଆଗ୍ରା ପୁନର୍ବାର ଅଧ୍ଵ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଶେର୍‌ଶାହଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କର ବଂଶଧରମାନେ ଦୁର୍ବଳ ଥିଲେ । ଏହି ସୁଯୋଗ ନେଇ ହୁମାୟୁନ୍ ପାରସ୍ୟ (ଇରାନ୍) ରାଜାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ କାବୁଲ୍ ଓ କାନ୍ଦାହାର ଅଧିକାର କଲେ ।
(ii) ୧୫୫୫ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ହୁମାୟୁନ୍ ପଞ୍ଜାବ ଜୟ କରି ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ଆଗ୍ରା ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।

୬ । ବାବର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିବାର କି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ?
Answer:
(i) ବାବର ତୈମୁରଲଙ୍ଗ ବା ମାମୁଦ୍ରଙ୍କ ପରି ଭାରତ ଲୁଣ୍ଠନ କରିବାପାଇଁ ଆସିନଥିଲେ ।
(ii) ଭାରତରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିବା ତାଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ।

୭ । ବାବର ରାଣାସଂଗଙ୍କୁ କେଉଁଠି ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ? ଏହା କେଉଁ ଯୁଦ୍ଧ ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ?
Answer:
(i) ବାବର ରାଣାସଂଗଙ୍କୁ ୧୫୨୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଖାନୱାଠାରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
(ii) ଏହା ଖାନ୍‌ ଯୁଦ୍ଧ ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ।

୮। ଶେର୍ ଖାଁ କିଏ ? ତାଙ୍କର କି ଅଭିଳାଷ ଥିଲା ?
Answer:
(i) ଶେର ଖାଁ ପୂର୍ବ ଭାରତର ଜଣେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଆଫଗାନ୍ ବିଦ୍ରୋହୀ ଥିଲେ ।
(ii) ସେ ଦିଲ୍ଲୀ ଅସ୍ଵୀକାର କରିବା ଅଭିଳାଷ ରଖୁଥିଲେ ।

୯। ହୁମାୟୁନ୍ ବାହାଦୂର ଶାହଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି କେଉଁ ଦୁଇଟି ଅଞ୍ଚଳ ଅଧ୍ବକାର କରିଥିଲେ ?
ହୁମାୟୁନ୍ ବାହାଦୂର ଶାହଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି –
Answer:
(i) ଗୁଜରାଟ ଓ
(ii) ମାଳବ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।

୧୦ । ଦ୍ଵିତୀୟ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧ କାହା କାହା ମଧ୍ୟରେ ଓ କେବେ ହୋଇଥିଲା ? ଏହାର ପରିଣତି କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
(i) ୧୫୫୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଆକବର ଓ ହିମୁଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ହିମୁ ପରାଜିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଆକବର ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ଆଗ୍ରା ଅଧିକାର କରି ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପୁନଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।

୧୧ । କେଉଁ ରାଜପୁତ୍ ରାଜା ଆକବରଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ସେନାପତି ଥିଲେ ? କେଉଁ ରାଜପୁତ୍ ରାଜା ଆକବରଙ୍କ ବଶ୍ୟତା ସ୍ଵୀକାର କରି ନ ଥିଲେ ?
Answer:
(i) ରାଜପୁତ୍ ରାଜା ମାନସିଂହ ଆକବରଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ସେନାପତି ଥିଲେ ।
(ii) ମେୱାରର ରାଜପୁତ୍ ରାଜା ରାଣା ପ୍ରତାପ ଆକବରଙ୍କ ବଶ୍ୟତା ସ୍ବୀକାର କରି ନ ଥିଲେ ।

୧୨ । ହଳଦୀଘାଟ ଯୁଦ୍ଧ କାହା କାହା ମଧ୍ୟରେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ? ଏହାର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହେଲା ?
Answer:
(i) ରାଣା ପ୍ରତାପ ଓ ଆକବରଙ୍କ ସେନାପତି ମାନସିଂହଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହଳଦୀଘାଟ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ।
(ii) ଏଥରେ ଆକବର ବିଜୟୀ ହୋଇ ଚିତୋର ଦୁର୍ଗ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।

୧୩ । ଆକବର ତାଙ୍କର ନୂତନ ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠାରେ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ? ଏହି ରାଜଧାନୀର ଫାଟକର ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
(i) ଆକବର ତାଙ୍କର ନୂତନ ରାଜଧାନୀ ଆଗ୍ରା ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଫତେପୁର ସିକ୍ରୀଠାରେ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ।
(ii) ଏହି ରାଜଧାନୀର ଫାଟକର ନାମ ଥିଲା ବୁଲନ୍ଦ ଦରୱାଜା ।

୧୪ । ‘ଆକବରନାମା’ ଓ ‘ଆଇନ-ଇ-ଆକବରୀ’ ଗ୍ରନ୍ଥ କିଏ ଲେଖୁଥିଲେ ? ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥଦ୍ୱୟ
Answer:
(i) ଆବୁଲ୍ ଫାଜଲ ‘ଆକବରନାମା’ ଓ ‘ଆଇନ-ଇ-ଆକବରୀ’ ଗ୍ରନ୍ଥଦ୍ବୟ ଲେଖିଥିଲେ ।
(ii) ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥଦ୍ବୟ ପାର୍ସୀ ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଥିଲା ।

୧୫ । ଆକବରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ କେଉଁ ସୂତ୍ରରୁ ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ ହେଉଥିଲା ?
Answer:
(i) ଆକବରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ଦୁଇଟି ସୂତ୍ରରୁ ରାଜସ୍ବ ଆଦାୟ ହେଉଥିଲା ।
(ii) ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଭୂ-ରାଜସ୍ୱ ଓ ଅନ୍ୟଟି ବାଣିଜ୍ୟ କର ଥିଲା ।

୧୬ । ଦିନ-ଇ-ଇଲାହୀର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ କ’ଣ ? ଏହି ଧର୍ମମତ କିଏ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଦିନ-ଇ-ଇଲାହୀର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ବିଶ୍ଵାସ ।
(ii) ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଆକବର ଏହି ଧର୍ମମତ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ।

୧୭ । ନୁର୍‌ଜାହାନଙ୍କୁ କେଉଁ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ୍ ବିବାହ କରିଥିଲେ ? ଏହି ବିବାହ କେବେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
(i) ନୁର୍‌ଜାହାନଙ୍କୁ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ୍ ଜାହାଙ୍ଗୀର ବିବାହ କରିଥିଲେ ।
(ii) ଏହି ବିବାହ ୧୬୧୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ହୋଇଥିଲା ।

୧୮ । ଶାହଜାହାନ୍ କେଉଁପରି ଅବସ୍ଥାରେ କେବେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ୧୬୬୬ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଶାହାଜାହାନ୍ ବନ୍ଦୀଶାଳାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।
(ii) ସେତେବେଳକୁ ତାଙ୍କୁ ୭୪ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା ଓ ସେ ୮ ବର୍ଷ ଧରି ବନ୍ଦୀଶାଳାରେ ଥିଲେ ।

୧୯ । ଦଶମ ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂହ କାହିଁକି ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ ଚଳାଇଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଶିଖ୍ମାନଙ୍କର ନବମ ଗୁରୁ ତେଗ୍‌ବାହାଦୂର ଇସଲାମ୍ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମନା କରିବାରୁ ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ତାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।
(ii) ତେଣୁ ପିତାଙ୍କ ହତ୍ୟାର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବାପାଇଁ ଶିଙ୍ଖାମାନଙ୍କର ଦଶମ ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂହ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ ଚଳାଇଥିଲେ ।

୨୦ । ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ଲଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
(i) ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ଜଣେ ସଂଯମୀ ଓ କର୍ତ୍ତବ୍ୟପରାୟଣ ରାଜା ଥିଲେ ।
(ii) ସେ ବିଳାସମୟ ଜୀବନଯାପନ ନ କରି ସରଳ ଓ ନିରାଡ଼ମ୍ବର ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲେ ।

୨୧ । ତାଜମହଲ କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ? ଏହାକୁ କିଏ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
(i) ତାଜମହଲ ଆଗ୍ରାରେ ଯମୁନା ନଦୀ କୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
(ii) ଏହାକୁ ଶାହଜାହାନ୍ ନିଜ ବେଗମ୍ ମମତାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରକ୍ଷା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୨୨ । ସାର୍ ଟମାସ୍ ରୋ କିଏ ? ସେ କେଉଁ ଶାସକଙ୍କ ସମୟରେ ଭାରତକୁ ଆସିଥିଲେ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
(i) ସାର୍ ଟମାସ୍ ରୋ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଜା ପ୍ରଥମ ଜେମ୍‌ସଙ୍କର ଦୂତ ଥିଲେ ।
(ii) ସେ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଅନୁମତି ଲାଭ ପାଇଁ ଭାରତକୁ ଆସିଥିଲେ ।

୨୩। ଆକବର ମେୱାର ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ମାନସିଂହଙ୍କୁ କାହିଁକି ପଠାଇଥିଲେ ?
Answer:
(i) ମେୱାରର ରାଣା ପ୍ରତାପ ସିଂହ ଆକବରଙ୍କର ବଶ୍ୟତା ସ୍ବୀକାର କରି ନ ଥିଲେ ।
(ii) ତେଣୁ ଆକବର ମେଓ୍ବାର ଆକ୍ରମଣ କରିବାପାଇଁ ତାଙ୍କର ପ୍ରଧାନ ସେନାପତି ମାନସିଂହକୁ ପଠାଇଥିଲେ ।

୨୪ । ମସବୁର ଅର୍ଥ କ’ଣ ? କେଉଁମାନଙ୍କୁ ଏହା ମିଳୁନଥିଲା ?
Answer:
(i) ମନ୍ସୀବ୍‌ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପଦବୀ ।
(ii) ରାଜ କର୍ମଚାରୀ, ସାମନ୍ତ ଓ ସେନାପତିମାନଙ୍କୁ ଏହି ପଦବୀ ମିଳୁଥିଲା ।

୨୫ । ସୁର ଦାସ କିଏ ? ସେ କ’ଣ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ସୁର ଦାସ ଆଗ୍ରାର ଜଣେ ଅନ୍ଧକବି ଥିଲେ ।
(ii) ସେ ‘ସୁର ସାଗର’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୨୬ । ରସ ଖାଁ କିଏ ? ସେ କ’ଣ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ରସ ଖାଁ ମୋଗଲ ଶାସନ କାଳର ଜଣେ କବି ଥିଲେ ।
(ii) ସେ ଭକ୍ତିଗୀତମୂଳକ ପୁସ୍ତକ ‘ପ୍ରେମ ବାଟିକା’ ରଚନା କରିଥିଲେ ।

୨୭ । ଜାହାଙ୍ଗୀର କାଁହା ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସି ଇଉରୋପୀୟ ଚିତ୍ରକଳା ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ ? କିଏ ତାଙ୍କ ଦରବାରରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଚିତ୍ରକର ଥିଲେ ?
Answer:
(i) ସାର୍ ଟମାସ୍ ରୋଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସି ଜାହାଙ୍ଗୀର ଇଉରୋପୀୟ ଚିତ୍ରକଳା ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ ।
(ii) ବିସନ ଦାସ ତାଙ୍କ ଦରବାରରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଚିତ୍ରକର ଥିଲେ ।

୨୮ । ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ କେବେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କଲେ ? ସେ କେତେ ବର୍ଷ ରାଜତ୍ଵ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ୧୬୫୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
(ii) ସେ ୫୦ ବର୍ଷ କାଳ ରାଜତ୍ଵ କରିଥିଲେ ।

୨୯ । କେଉଁ ରାଜପୁତ ରାଜା ଔରଙ୍ଗଜେବ୍‌ଙ୍କ ସହି ସନ୍ଧି କରିଥିଲେ ? କେଉଁ ରାଜପୁତ୍ରମାନେ ତାଙ୍କର ଅଧୀନତା ସ୍ଵୀକାର କରିନଥିଲେ ?
Answer:
(i) ମେୱାରର ରାଜା ଜୟସିଂହ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ସହ ସନ୍ଧି କରିଥିଲେ ।
(ii) ମାରୱାର ରାଜପୁତ୍ରମାନେ ଦୁର୍ଗାଦାସଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ତାଙ୍କର ଅଧୀନତା ସ୍ବୀକାର କରିନଥିଲେ । ‘

୩୦ । ଶାହାଜାହାନ୍‌ଙ୍କର ଦୁଇଟି କୀର୍ତ୍ତି ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:
(i) ଶାହାଜାହାନ୍ ଦିଲ୍ଲୀଠାରେ ଶାହାଜାହାବାଦ୍ ନାମକ ଏକ ନଗର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
(ii) ସେ ଆଗ୍ରାଠାରେ ଯମୁନା ନଦୀକୂଳରେ ତାଜମହଲ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୩୧ । ଶାହାଜାହାନ କିଏ ଥିଲେ ଏବଂ ସେ ସମ୍ରାଟ ହେବାପରେ କେଉଁମାନଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହ ଦମନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
(i) ଶାହାଜାହାନ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ପୁତ୍ର ଥିଲେ ।
(ii) ସମ୍ରାଟ ହେବାପରେ ୧୬୨୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବୁନ୍ଦେଲଖଣ୍ଡ ବିଦ୍ରୋହ, ୧୬୨୯ରେ ଗୁଜରାଟ ଓ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ପ୍ରଶାସନ ଦାୟିତ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ଖାଁ ଜହାନ୍ ଲୋଦୀଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହ ଦମନ କରିଥିଲେ ।

୩୨ । ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ଶେଷ ଜୀବନ କିପରି କଟିଥିଲା ?
Answer:
(i) ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ଶେଷ ଜୀବନ ଅତୀବ ଦୁଃଖପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ।
(ii) ନିଜ ପୁତ୍ର ଔରଙ୍ଗଜେବ୍‌ଙ୍କଦ୍ୱାରା ବନ୍ଦୀ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୮ ବର୍ଷକାଳ ସେ କାରାଗାରରେ ବିତାଇଥିଲେ ।

(ଖ) ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଟିପ୍‌ପଣୀ ଲେଖ ।
୧। ପ୍ରଥମ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧ :
Answer:

• ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ମୋଗଲମାନେ ବାବରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
• ଦିଲ୍ଲୀରେ ଲୋଦୀ ଶାସକ ଇବ୍ରାହିମ୍ ଲୋଦୀ ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରୀ ଥିବାରୁ ଆଫଗାନ୍ ଅମୀରମାନେ ଭୀଷଣ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ରାଜଗାଦିରୁ ତଡ଼ିବାପାଇଁ ସେମାନେ ବାବରଙ୍କୁ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ।
• ବାବର କାବୁଲ, କାନ୍ଦାହାର ଜୟ କରିବା ପରେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କଲେ । ପାନିପଥ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଇବ୍ରାହିମ୍ ଲୋଦୀଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ତୁମୁଳ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ବାବର ଇବ୍ରାହିମ୍ ଲୋଦୀଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଭାରତରେ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ ।
• ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ୧୫୨୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପ୍ରଥମ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧ ନାମରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।

୨। ମନ୍‌ସର୍‌ଦାରୀ ପ୍ରଥା :
Answer:

• ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ୍ ଆକବର ସୈନ୍ୟବାହିନୀକୁ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବାପାଇଁ ମସର୍‌ଦାରୀ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ।
• ରାଜକର୍ମଚାରୀ, ସାମନ୍ତ ଓ ସେନାପତିଙ୍କୁ ଏହି ପଦବୀ ମିଳୁଥିଲା ।
• ଆକବର ମନ୍‌ସରୀମାନଙ୍କୁ ୩୩ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ରିଥିଲେ ।
• ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀର ମନ୍ସରଙ୍କ ଅଧୀନରେ ୧୦ରୁ ୫ ହଜାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୈନ୍ୟ ରହୁଥିଲେ ।

୩। ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ :
Answer:

• ଆକବର ଏକ ଉଦାର ଧର୍ମନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରି ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଭେଦଭାବ ଦୂର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ।
• ଭାରତରେ ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ଧର୍ମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ଫତେପୁରସିକ୍ରୀଠାରେ ଇବାଦତ୍ୟାଖାନା ନାମକ ଏକ ଉପାସନା ଗୃହ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ସେଠାରେ ହିନ୍ଦୁ, ମୁସଲମାନ, ପାର୍ସୀ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ଓ ଜୈନଧର୍ମର ପଣ୍ଡିତମାନଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇ ଧର୍ମଚର୍ଚ୍ଚା ମଧ୍ୟ ହେଉଥିଲା ।
• ସମସ୍ତ ଧର୍ମର ସାରକଥା ସଂଗ୍ରହ କରି ସେ ଏକ ନୂତନ ଧର୍ମମତ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ, ଯାହା ‘ଦିନ-ଇ-ଇଲାହୀ’ ନାମରେ ପରିଚିତ ।
• କିନ୍ତୁ ଏହି ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ ନିମନ୍ତେ କାହାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇ ନ ଥିଲା ।

୪। ନୁର୍‌ଜାହାନ୍ :
Answer:

• ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ୍ ଜାହାଙ୍ଗୀର ୧୬୧୧ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ସୁନ୍ଦରୀ ଓ ବୁଦ୍ଧିମତୀ ନୁର୍‌ଜାହାନ୍‌ଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।
• ଜାହାଙ୍ଗୀର ବିଳାସମୟ ଜୀବନଯାପନ କରି ଶାସନକାର୍ଯ୍ୟରେ ଅବହେଳା କରୁଥିବାରୁ ରାଣୀ ନୁର୍‌ଜାହାନ୍ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଓ ପରୋକ୍ଷଭାବେ ଶାସନକାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରୁଥିଲେ ।
• ନିଜ ରୂପ, ଗୁଣ ଓ ବୁଦ୍ଧି ବଳରେ ସେ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲେ ।
• ଏପରିକି ସରକାରୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମାରେ ନୁର୍‌ଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ଦସ୍ତଖତ ‘ରହୁଥିଲା ।
• ପ୍ରଚଳିତ ମୁଦ୍ରାରେ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ସହିତ ନୁର୍‌ଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ନାମ ଓ ଛବି ମଧ୍ଯ ରହୁଥିଲା ।

୫। ସାର୍ ଟମାସ୍ ରୋ :
Answer:
(i) ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଜା ପ୍ରଥମ ଜେମ୍‌ସ ସାର୍ ଟମାସ୍ ରୋଙ୍କୁ ଦୂତଭାବେ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ଦରବାରକୁ ପଠାଇଥିଲେ ।
(ii) ସାର୍ ଟମାସ୍ ରେ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କୁ ଭେଟି ତାଙ୍କଠାରୁ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବାଣିଜ୍ୟ ସବୁଧା ହାସଲ କରିଥିଲେ ।

୬ । ତାଜମହଲ :
Answer:
(i) ଶାହଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ମୋଗଲ କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିଲା ଏବଂ ଏହା କଳା ଓ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଯୁଗରୂପେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
(ii) ବେଗମ୍ ମମୂତାଜଙ୍କ ସ୍ମୃତିରକ୍ଷା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଶାହଜାହାନ୍ ଏକ ସମାଧ୍ ସୌଧ ଯମୁନା ନଦୀକୂଳସ୍ଥ ଆଗ୍ରାଠାରେ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ ।
(iii) ଏହା ତାଜମହଲ ନାମରେ ବିଶ୍ୱବିଖ୍ୟାତ । ଏହା ବିଶ୍ଵର ସପ୍ତାଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଛି ।

୭। ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂହ :
Answer:
(i) ଧର୍ମାନ୍ଧ ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ସଦାସର୍ବଦା ଶିଶୁମାନଙ୍କ ବିରୋଧାଚରଣ କରିଥିଲେ ।
(ii) ଶିଙ୍ଖାମାନଙ୍କ ନବମ ଗୁରୁ ତେଗ୍‌ବାହାଦୂରଙ୍କୁ ଇସ୍‌ଲାମ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ ନ କରିବା ଅପରାଧରେ ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।
(iii) ତାଙ୍କ ପରେ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂହ ଶିମାନଙ୍କର ଦଶମ ଗୁରୁଭାବେ ନେତୃତ୍ଵ ନେଇ ଔରଙ୍ଗଜେବ୍‌ଙ୍କ ବିରୋଧରେ

୮। ଦ୍ଵିତୀୟ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧ :
Answer:
(i) ହୁମାୟୁନ୍‌ଙ୍କ ପରେ ଆକବର ମାତ୍ର ୧୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ପଞ୍ଜାବରେ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟରୂପେ ଅଭିଷିକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
(ii) ସେତେବେଳକୁ ଶେରଶାହ ବଂଶର ଜଣେ ସୁଯୋଗ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ସେନାପତି ହିମୁ ମୋଗଲମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ଆଗ୍ରା ଅତ୍କାର କରିନେଇଥିଲେ ।
(iii) ଆକବର ବୈରାମ ଖାଁଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଦ୍ବିତୀୟ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧରେ ହିମୁଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ଆଗ୍ରା ଅଧିକାର କଲେ । ଫଳରେ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ସ୍ଥିତି ସୁଦୃଢ଼ ହେଲା ।

ଅତିସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର 

୧। ପ୍ରଥମ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧରେ ବାବରଙ୍କୁ କେଉଁମାନେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପ୍ରଥମ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧରେ ବାବରଙ୍କୁ ଆଫଗାନ୍ ଅମୀରମାନେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।

୨। ବାବରଙ୍କ ଲିଖ୍ ଆତ୍ମଜୀବନୀର ନାମ କ’ଣ ଓ ଏହା କେଉଁ ଭାଷାରେ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ବାବରଙ୍କ ଲିଖ୍ ଆତ୍ମଜୀବନୀର ନାମ ‘ବାବରନାମା’ ଓ ଏହା ତୁର୍କୀ ଭାଷାରେ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ।

୩ । ଶେରଶାହ କେତେ କାଳ ଧରି ଭାରତରେ ଶାସନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଶେରଶାହ ୧୫୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରୁ ୧୫୫୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତରେ ଶାସନ କରିଥିଲେ ।

୪ । ମୋଗଲମାନଙ୍କ ଭାରତ ଆଗମନର ପ୍ରଧାନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଭାରତରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ମୋଗଲମାନଙ୍କର ଭାରତ ଆଗମନର ପ୍ରଧାନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା

୫। ହୁମାୟୁନ୍‌ଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁବେଳକୁ ଆକବରଙ୍କୁ କେତେବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ହୁମାୟୁନ୍‌ଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁବେଳକୁ ଆକବରଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୧୩ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିଲା ।

୬। ଆକବର ଫତେପୁରସିକ୍ରୀଠାରେ କେଉଁ ଉପାସନା ଗୃହ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଆକବର ଫତେପୁରସିକ୍ରୀଠାରେ ଇବାଦତ୍‌ନା ନାମକ ଏକ ଉପାସନା ଗୃହ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।

୭। ତୁଳସୀଦାସଙ୍କ ରଚିତ ହିନ୍ଦୀ ରାମାୟଣ କେଉଁ ନାମରେ ସୁପରିଚିତ ?
Answer:
ତୁଳସୀଦାସଙ୍କ ରଚିତ ହିନ୍ଦୀ ରାମାୟଣ ‘ରାମଚରିତ ମାନସ’ ନାମରେ ସୁପରିଚିତ ।

୮। ଆକବର ମନ୍ସରୀ ପ୍ରଥା କାହିଁକି ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ସେନାବାହିନୀକୁ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆକବର ମସଦାରୀ ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ।

୯। ଆକବରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ କାଜି କେଉଁ ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ଥିଲେ ?
Answer:
ଆକବରଙ୍କ ରାଜତ୍ଵ କାଳର କାଜି ଆଇନ ଓ ବିଚାର ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ଥିଲେ ।

୧୦। ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ଦରବାରରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଚିତ୍ରକର କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ବିସନ ଦାସ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ଦରବାରରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଚିତ୍ରକର ଥିଲେ ।

୧୧। ଆକବରଙ୍କ ନୂତନ ରାଜଧାନୀ କେଉଁ ପଥରରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଆକବରଙ୍କ ନୂତନ ରାଜଧାନୀ ଲାଲ୍ ପଥରରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।

୧୨। ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ଶିଖ୍ମାନଙ୍କ କେଉଁ ଗୁରୁଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ଶିଖ୍ମାନଙ୍କ ନବମ ଗୁରୁ ତେରବାହାଦୂରଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।

୧୩। କେଉଁ ରାଜପୁତ୍ ରାଜା ଔରଙ୍ଗଜେବ୍‌ଙ୍କ ସହ ସନ୍ଧି କରିଥିଲେ ।
Answer:
ମେଥୁରର ରାଜପୁତ୍ ରାଜା ଜୟସିଂହ ଔରଙ୍ଗଜେବ୍‌ଙ୍କ ସହ ସନ୍ଧି କରିଥିଲେ ।

୧୪। ଶାହାଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ସମୟରେ ନିର୍ମାଣକାର୍ଯ୍ୟରେ କେଉଁ ପଥର ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା ?
Answer:
ଶାହାଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ସମୟରେ ନିର୍ମାଣକାର୍ଯ୍ୟରେ ମାର୍ବଲ ପଥର ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା ।

୧୫। ରସ ଖାଁଙ୍କ ରଚିତ ଭକ୍ତିଗୀତଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁଟି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ?
Answer:
ରସ ଖାଁଙ୍କ ରଚିତ ଭକ୍ତିଗୀତଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ‘ପ୍ରେମ ବାଟିକା’ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।

୧୬ । ୧୫୨୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବାବର କାହାକୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ କରି ଚାନ୍ଦରୀ ଦୁର୍ଗ ଅସ୍ଵୀକାର କରିଥିଲେ ?
Answer:
୧୫୨୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ବାବର ମେଦିନୀ ରାଓଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ କରି ଚାନ୍ଦରୀ ଦୁର୍ଗ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।

୧୭ । ବାବରଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ବାବରଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ନାମ ଥିଲା ଜାହିର ଉଦ୍ଦିନ୍ ମହମ୍ମଦ ବାବର ।

୧୮ । ବାବରଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀର ନାମ କ’ଣ ଓ ଏହା କେଉଁ ଭାଷାରେ ରଚିତ ?
Answer:
ଅମ୍ବରର ରାଜପୁତ ରାଜା ମାନସିଂ ଆକବରଙ୍କ ଜଣେ ପ୍ରଧାନ ସେନାପତି ଥିଲେ ।

୧୯ । କେଉଁ ରାଜପୁତ ରାଜା ଆକବରଙ୍କ ଜଣେ ପ୍ରଧାନ ସେନାପତି ଥିଲେ ?
Answer:
ଅମ୍ବରର ରାଜପୁତ ରାଜା ମାନସିଂ ଆକବରଙ୍କ ଜଣେ ପ୍ରଧାନ ସେନାପତି ଥିଲେ ।

୨୦ । ଆକବରଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ କେଉଁଠାରୁ କେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥିଲା ?
Answer:
ଆକବରଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପଶ୍ଚିମରେ ହିନ୍ଦୁକୁଶଠାରୁ ପୂର୍ବରେ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ ଉତ୍ତରରେ ହିମାଳୟଠାରୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ଗୋଦାବରୀ ନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପ୍ତ ଥିଲା ।

୨୧ । ଜାହାଙ୍ଗୀର ନିଜ ପିତାଙ୍କର ପଦାଙ୍କ ଅନୁସରଣ କରି କ’ଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଜାହାଙ୍ଗୀର ନିଜ ପିତା ଆକବରଙ୍କ ପଦାଙ୍କ ଅନୁସରଣ କରି ରାଜପୁତମାନଙ୍କ ସହ ବୈବାହିକ ସଂପର୍କଦ୍ୱାରା ବନ୍ଧୁତା ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।

୨୨ । ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ମାତା କେଉଁ ରାଜପୁତ ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାରୀ ଥିଲେ ?
Answer:
ଶାହାଜାହାନଙ୍କ ମାତା ମାରୱାରର ରାଜକୁମାରୀ ଥିଲେ ।

୨୩ । ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ମାତା କେଉଁ ରାଜପୁତ ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାରୀ ଥିଲେ ?
Answer:
ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ମାତା ଅମ୍ବର ରାଜ୍ୟର ରାଜକୁମାରୀ ଥିଲେ ।

୨୪ । ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ବିଚାର ପାଇଁ କି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ବିଚାର ପାଇଁ ହିନ୍ଦୁ ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।

Objective Type Questions With Answers
ବସ୍ତୁନଷ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
(କ) ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।

୧। ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ଆକବରଙ୍କ ଦରବାରରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ ଥିଲେ ?
(କ) ବୀରବଲ
(ଖ) ମାନସିଂହ
(ଗ) ବିସନ ଦାସ
(ଘ) ତାନ୍‌ସେନ୍
Answer:
(ଘ) ତାନ୍‌ସେନ୍

୨। ସାର୍ ଟମାସ୍ ରୋ କେଉଁ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଦରବାରକୁ ଆସିଥିଲେ ?
(କ) ଆକବର
(ଖ) ଶାହଜାହାନ୍
(ଗ) ଜାହାଙ୍ଗୀର
(ଘ) ଔରଙ୍ଗଜେବ୍
Answer:
(ଗ) ଜାହାଙ୍ଗୀର

୩। ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ଦେୱାନ୍ କେଉଁ ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ଥିଲେ ?
(କ) ଅର୍ଥ
(ଖ) ଆଇନ
(ଗ) ସୈନ୍ଯ
(ଘ) ଡାକ ଓ ଗୁପ୍ତଚର
Answer:
(କ) ଅର୍ଥ

୪। ଆକବରଙ୍କ ସମୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରଭାଷା କ’ଣ ଥିଲା ?
(କ) ଉର୍ଦୁ
(ଖ) ତୁର୍କୀ
(ଗ) ପାର୍ସୀ
(ଘ) ହିଦୀ
Answer:
(ଗ) ପାର୍ସୀ

୫। ଆକବର ନିଜ ରାଜ୍ୟକୁ କେତୋଟି ସୁବାରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୨୦ ଟି
(ଖ) ୧୫ ଟି
(ଗ) ୧୦ ଟି
(ଘ) ୫ ଟି
Answer:
(ଖ) ୧୫ ଟି

୬। ଆକବରଙ୍କ ରାଜସ୍ୱ ମନ୍ତ୍ରୀ କିଏ ଥିଲେ ?
(କ) ମାନସିଂହ
(ଖ) ବୈରାମ ଖାଁ
(ଗ ) ତୋଡ଼ର ମଲ୍ଲ
(ଘ ) ତାନ୍
Answer:
(ଗ ) ତୋଡ଼ର ମଲ୍ଲ

୭ । ‘ରାମଚରିତ ମାନସ’ର ରଚୟିତା କିଏ ?
(କ) ବିସନ ଦାସ
(ଖ) ୧୬୦୫
(ଗ) ରସ ଖାଁ
(ଘ) ଆବୁଲ୍ ଫାଜଲ
Answer:
(ଖ) ୧୬୦୫

୮ । ଜାହାଙ୍ଗୀର କେତେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ନୁର୍‌ଜାହାନ୍‌ଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ?
(କ) ୧୬୧୧
(ଖ)୧୬୫୦
(ଗ) ୧୬୨୮
(ଘ) ୧୬୭୪
Answer:
(କ) ୧୬୧୧

୯। ଶାହଜାହାନ୍‌ଙ୍କ କେଉଁ ନଗରୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
(କ) ଦିଲ୍ଲୀ
(ଖ) ଆଗ୍ରା
(ଗ) ଫତେପୁରସିକ୍ରୀ
(ଘ) ଶାହଜାହ।ନ୍ ବାଦ୍
Answer:
(ଘ) ଶାହଜାହ।ନ୍ ବାଦ୍

୧୦ । ତେଗ୍‌ବାହାଦୂର କିଏ ?
(କ) ଶିଶୁମାନଙ୍କର ପଞ୍ଚମ ଗୁରୁ
(ଖ) ଶିଶୁମାନଙ୍କର ସପ୍ତମ ଗୁରୁ
(ଗ) ଶିଶୁମାନଙ୍କର ନବମ ଗୁରୁ
(ଘ) ଶିଙ୍ଖାମାନଙ୍କର ଦଶମ ଗୁରୁ
Answer:
(ଗ) ଶିଶୁମାନଙ୍କର ନବମ ଗୁରୁ

୧୧ । ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଅନ୍ଧ କବି ସୁରଦାସ ଲେଖୁଥିଲେ ?
(କ) ପ୍ରେମ ବାଟିକା
(ଖ) ପଦ୍ମାବତ୍
(ଗ) ସୁର ସାଗର
(ଘ) କୃଷ୍ତ ଚରିତ
Answer:
(ଖ) ପଦ୍ମାବତ୍

୧୨ । ଦିଲ୍ଲୀର ଲାଲ୍‌କିଲ୍ଲାର ନିର୍ମାତା କିଏ ?
(କ) ଶାହାଜାହାନ୍
(ଖ) ଜାହାଙ୍ଗୀର
(ଗ) ଔରଙ୍ଗଜେବ୍
(ଘ) ଆକବର
Answer:
(କ) ଶାହାଜାହାନ୍

୧୩। କେଉଁ ରାଜପୁତ୍ ରାଜା ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ସହିତ ସନ୍ଧି କରି ବଶ୍ୟତା ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ?
(କ) ପ୍ରତାପ ସିଂହ
(ଖ) ଅମର ସିଂହ
(ଗ) ମାନସିଂହ
(ଘ) ଜୟସିଂହ
Answer:
(ଖ) ଅମର ସିଂହ

୧୪ । ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ଶତାବ୍ଦୀର ଆରମ୍ଭରେ ବାବର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ?
(କ) ତ୍ରୟୋଦଶ
(ଖ) ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ
(ଗ) ପଞ୍ଚଦଶ
(ଘ)ଷୋଡ଼ଶ
Answer:
(ଘ)ଷୋଡ଼ଶ

୧୫ । ବାବର ରାଣାସଂଗଙ୍କୁ କେଉଁଠାରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ?
(ଗ) ତୁର୍କୀ
(ଖ) ଖାନଓ୍ବା
(ଗ) ଘର୍ଘରା
(ଘ) ଦିଲ୍ଲୀ
Answer:
(ଖ) ଖାନଓ୍ବା

୧୬ । ଶେର୍‌ଶାହା ଭାରତରେ କେଉଁ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
(କ) ମୋଗଲ
(ଖ) ମୁସଲମାନ
(ଗ) ତୁର୍କ
(ଘ)ଆଫଗାନ୍
Answer:
(ଘ)ଆଫଗାନ୍

୧୭ । ‘ବାବରନାମା’ କେଉଁ ଭାଷାରେ ଲିଖ୍ ହୋଇଥିଲା ?
(କ) ପାରସିକ
(ଖ) ହିଦିୀ
(ଗ) ତୁର୍କୀ
(ଘ) ସଂସୃତ
Answer:
(ଗ) ତୁର୍କୀ

୧୮ । ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ ହୁମାୟୁନ୍ କାହାକୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ?
(କ) ଶେରଶାହ
(ଖ) କାମରାନ୍
(ଗ) ଅହମ୍ମଦ ଶାହ
(ଘ) ବାହାଦୂର ଶାହ
Answer:
(ଘ) ବାହାଦୂର ଶାହ

୧୯ । ନିମ୍ନଲିଖୂ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବେ ହୁମାୟୁନ୍ ପୁନର୍ବାର ଦିଲ୍ଲୀ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ? –
(କ) ୧୫୫୦
(ଖ) ୧୫୪୫
(ଗ) ୧୫୫୫
(ଘ) ୧୫୫୬
Answer:
(ଗ) ୧୫୫୫

(ଖ) ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।
୧। ବାବର ପ୍ରଥମେ ______________ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ଥିଲେ ।
Answer:
ଫରଗଣା

୨। ଦ୍ଵିତୀୟ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧରେ __________________ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
Answer:
ହିମୁ

୩ । ବାବରଙ୍କ ଆମ୍ଜୀବନୀ __________________ନାମରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
Answer:
ବାବରନାମା

(୪) ସୁବାର ଶାସନକଉଙ୍କୁ _________________କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ସୁବାଦାର

୫। ଆକବରଙ୍କ ନୂତନ ଧର୍ମମତ ____________________ ନାମରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।
Answer:
ଦିନ୍-ଇ-ଇଲାହୀ

୬ । _______________ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଜାଙ୍କ ଦୂତରୂପେ ଜାହାଙ୍ଗୀରଙ୍କ ଦରବାରକୁ ଆସିଥିଲେ ।
Answer:
ସାର୍ ଟମାସ୍ ରୋ

୭ | ମମତାଜଙ୍କ ସ୍ମୃତିରକ୍ଷା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ___________________ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ତାଜମହଲ

(ଗ) ରେଖାରୂଢ଼ ପଦଗୁଡ଼ିକର ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ କରି ନିମ୍ନଲିଖୂତ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଥ‌ିବା ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧। ରାଣାସଂଗ ପ୍ରଥମ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
Answer:
ଇବ୍ରାହିମ୍ ଲୋଦୀ ପ୍ରଥମ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।

୨। ରାଣା ପ୍ରତାପ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
Answer:
ରାଣାପ୍ରତାପ ହଳଦୀଘାଟ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।

୩। ସୁବାର ମୁଖ୍ୟ ଶାସକଙ୍କୁ କାଢି କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
ସୁବାର ମୁଖ୍ୟ ଶାସକଙ୍କୁ ସୁବାଦାର କୁହାଯାଉଥିଲା ।

୪। ତାଜମହଲ୍ ଗଙ୍ଗାନଦୀ କୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
Answer:
ତାଜମହଲ ଯମୁନା ନଦୀ କୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

୫। ଆକବର ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କଠାରୁ ଜିଜିୟା କର ଆଦାୟ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କଠାରୁ ଜିଜିୟା କର ଆଦାୟ କରୁଥିଲେ ।

(ଘ) ସ୍ତମ୍ଭର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟ ଲେଖ ।

Answer:

• ତୁଳସୀଦାସ ‘ରାନଚରିତ ମାନସ’ ରି ଲେଖକ ଅଟନ୍ତି ।
• ମାନସିଂହ ଆକବରଙ୍କର ସେନାପତି ଥିଲେ ।
• ସୁର ଦାସ ଆଗ୍ରାର ଜଣେ ଅନ୍ଧ କବି ଥିଲେ ।
• ବୈରାମ୍ ଖାଁ ଆକବରଙ୍କ ଅଭିଭାବକ ଥିଲେ ।
• ତୋଡ଼ର ମଲ୍ଲ ଆକବରଙ୍କ ରାଜସ୍ୱ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ।
• ଆବୁଲ୍ ଫାଜିଲ୍ ‘ଆଇନ୍-ଇ-ଆକବରୀ’ର ଲେଖକ ଅଟନ୍ତି ।

(ଙ) ନିମ୍ନଲିଖୂ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ କାହିଁକି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ?
୧୫୨୬, ୧୫୨୭, ୧୫୩୦, ୧୫୪୦, ୧୫୫୫

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Solutions Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି Ex 7(b) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Maths Solutions Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି Ex 7(b)

Question 1.
ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) sin 30° = _______ [ \(\frac{1}{\sqrt{2}}, \frac{1}{2}, \frac{\sqrt{3}}{2}\) ]
ସମାଧାନ:
\(\frac{1}{2}\)

(ii) sin 45° × cos 45° = _______ [ √2, 1, \(\frac{1}{2}\) ]
ସମାଧାନ:
\(\frac{1}{2}\)

(iii) tan 30° × tan 60° = _______ [ √3, 1, 3 ]
ସମାଧାନ:
1

(iv) sec 60° × sin 30° = _______ [ 1, \(\frac{1}{4}\), \(\frac{1}{2}\) ]
ସମାଧାନ:
1

(v) cosec 45° × sec 45° = _______ [ 1, 2, 3 ]
ସମାଧାନ:
2

(vi) 2cos 60° – 1 = _______ [ 0, 1, 2 ]
ସମାଧାନ:
0

(vii) 3 tan 30° × cot 60° – 2 = _______ [ -1, 0, 1 ]
ସମାଧାନ:
-1

(viii) sec 45° × cosec 45° – 2 = _______ [ -1, 0, 1 ]
ସମାଧାନ:
0

Question 2.
θ = 30° ନେଇ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଉକ୍ତିମାନଙ୍କର ସତ୍ୟତା ପରୀକ୍ଷା କର ।
(i) sin θ × cos θ = \(\frac{1}{2}\) sin (2θ)
ସମାଧାନ:

∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

(ii) sin² θ + cos² θ = 1
ସମାଧାନ:
L.H.S. = sin² θ + cos² θ
= (sin θ)² + (cos θ)²
= (sin 30°)² + (cos 30°)²

= 1 = R.H.S.
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

(iii) sec² θ – tan² θ = 1
ସମାଧାନ:
L.H.S. = sec² θ – tan² θ = (sec θ)² – (tan θ)²
= (sec 30°)² – (tan 30°)²

= 1 = R.H.S.
L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

(iv) cosec² θ – cot² θ = 1
ସମାଧାନ:
L.H.S. = cosec² θ – cot² θ
= (cosec θ)² – (cot θ)²
= (cosec 30°)² – (cot 30°)²
= (2)² – (√3)²
= 4 – 3
= 1 = R.H.S
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

(v) cos² θ – sin² θ = 1 – 2sin² θ
ସମାଧାନ:
L.H.S. = cos² θ – sin² θ = (cos θ)² – (sin θ)²

∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

Question 3.
θ = 30°, 45° ଓ 60° ନେଇ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଉକ୍ତିମାନଙ୍କର ସତ୍ୟତା ପରୀକ୍ଷା କର ।
(i) tan θ × cosec θ = sec θ
ସମାଧାନ:
θ = 30° ହେଲେ
L.H.S. = tan θ × cosec θ
= tan 30° × cosec 30°
= \(\frac{1}{\sqrt{3}}\) × 2
= \(\frac{2}{\sqrt{3}}\)
R.H.S. = sec θ
= sec 30°
= \(\frac{2}{\sqrt{3}}\)
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

θ = 45° ହେଲେ
L.H.S. = tan θ × cosec θ
= tan 45° × cosec 45°
= 1 × √2 = √2
R.H.S. = sec θ
= sec 45°
= √2
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

θ = 60° ହେଲେ
L.H.S. = tan θ × cosec θ
= tan 60° × cosec 60°
= √3 × \(\frac{2}{\sqrt{3}}\)
= 2
R.H.S. = sec θ
= sec 60°
= 2
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

(ii) cot θ × sec θ = cosec θ
ସମାଧାନ:
θ = 30° ହେଲେ
L.H.S. = cot θ × sec θ
= cot 30° × sec 30°
= √3 × \(\frac{2}{\sqrt{3}}\)
= 2
R.H.S. = cosec θ
= cosec 30°
= 2
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

θ = 45° ହେଲେ
L.H.S. = cot θ × sec θ
= cot 45° × sec 45°
= 1 × √2
= √2
R.H.S. = cosec θ
= cosec 45°
= √2
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

θ = 60° ହେଲେ
L.H.S. = cot θ × sec θ
= cot 60° × sec 60°
= \(\frac{1}{\sqrt{3}}\) × 2
= \(\frac{2}{\sqrt{3}}\)
R.H.S. = cosec θ
= cosec 60°
= \(\frac{2}{\sqrt{3}}\)
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

(iii) tan θ + cot θ = sec θ . cosec θ
ସମାଧାନ:
θ = 30° ହେଲେ
L.H.S. = tan θ + cot θ
= tan 30° + cot 30°
= \(\frac{1}{\sqrt{3}}\) + √3
= \(\frac{1+3}{\sqrt{3}}\)
= \(\frac{4}{\sqrt{3}}\)
R.H.S. = sec θ . cosec θ
= sec 30° . cosec 30°
= \(\frac{2}{\sqrt{3}}\) × 2
= \(\frac{4}{\sqrt{3}}\)
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

θ = 45° ହେଲେ
L.H.S. = tan θ + cot θ
= tan 45° + cot 45°
= 1 + 1
= 2
R.H.S. = sec θ . cosec θ
= sec 45° . cosec 45°
= √2 . √2
= 2
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

θ = 60° ହେଲେ
L.H.S. = tan θ + cot θ
= tan 60° + cot 60°
= √3 + \(\frac{1}{\sqrt{3}}\)
= \(\frac{3+1}{\sqrt{3}}\)
= \(\frac{4}{\sqrt{3}}\)
R.H.S. = sec θ . cosec θ
= sec 60° . cosec 60°
= 2 . \(\frac{2}{\sqrt{3}}\)
= \(\frac{4}{\sqrt{3}}\)
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

(iv) cos² θ × cosec θ + sin θ = cosec θ
ସମାଧାନ:
θ = 30° ହେଲେ
L.H.S. = cos² θ × cosec θ + sin θ
= cos² 30° × cosec 30° + sin 30°

R.H.S. = cosec θ
= cosec 30°
= 2
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

θ = 45° ହେଲେ
L.H.S. = cos² θ × cosec θ + sin θ
= (cos θ)² × cosec θ + sin θ

R.H.S. = cosec θ
= cosec 45°
= √2
∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

θ = 60° ହେଲେ
L.H.S. = cos² θ × cosec θ + sin θ
= (cos θ)² × cosec θ + sin θ
= (cos 60°)² × cosec 60° + sin 60°

R.H.S. = cosec θ
= cosec 60°
= \(\frac{2}{\sqrt{3}}\)
∴ L.H.S. = R.H.S. ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

Question 4.
ନିମ୍ନଲିଖିତ ପରିପ୍ରକାଶଗୁଡ଼ିକର ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପଣ କର ।
(i) sin 60° . cos 30° + cos 60° . sin 30°
ସମାଧାନ:
sin 60° . cos 30° + cos 60° . sin 30°

= \(\frac{4}{4}\)
= 1

(ii) cos 60° . cos 45° – sin 60° . sin 45°
ସମାଧାନ:
cos 60° . cos 45° – sin 60° . sin 45°

(iii) 4 cos³ 60° – 3 cos 60°
ସମାଧାନ:

(iv) 4 cos² 60° + 4 sin² 45° – sin² 30°
ସମାଧାନ:
4 cos² 60° + 4 sin² 45° – sin² 30°
= 4(cos 60°)² + 4(sin 45°)² – (sin 30°)²

(v) (cosec² 45° + sec² 30°)(sin² 30° + 4 cot² 45° – sec² 60°)
ସମାଧାନ:
(cosec² 45° + sec² 30°)(sin² 30° + 4 cot² 45° – sec² 60°)
= {(cosec 45°)² + (sec 30°)²} {(sin 30°)² + 4(cot 45°)² – (sec 60°)²}

(vi) \(\frac{\sin 30^{\circ}+\cos 45^{\circ}-\tan 60^{\circ}}{\cot 30^{\circ}-\sin 45^{\circ}-\cos 60^{\circ}}\)
ସମାଧାନ:

(vii) \(\frac{4}{\left(\cot 30^{\circ}\right)^2}+\frac{1}{\left(\sin 60^{\circ}\right)^2}\) – cos² 45° – tan² 45°
ସମାଧାନ:

(viii) \(\frac{\tan ^2 60^{\circ}+4 \cos ^2 45^{\circ}+3 \sec ^2 30^{\circ}+6 \cos ^2 30^{\circ}}{{cosec} 30^{\circ}+\sec 60^{\circ}+\cot ^2 45^{\circ}}\)
ସମାଧାନ:

(ix) \(\frac{\tan 45^{\circ}}{{cosec} 30^{\circ}}+\frac{\sec 60^{\circ}}{\cot 45^{\circ}}-\frac{2 \sin 30^{\circ}}{\tan 45^{\circ}}\)
ସମାଧାନ:

(x) \(\frac{\sin ^2 60^{\circ}+\cos ^2 45^{\circ}+\tan ^2 30^{\circ}}{\cos ^2 60^{\circ}+\sin ^2 45^{\circ}+\cot ^2 30^{\circ}}\)
ସମାଧାନ:

Question 5.
ଯଦି α = 60° ଓ β = 30° ହୁଏ, ତେବେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକର ସତ୍ୟତା ପରୀକ୍ଷା କର ।
(i) sin (α – β) = sin α . cos β – cos α . sin β
ସମାଧାନ:
L.H.S. = sin (α – β)
= sin (60° – 30°)
= sin 30°
= \(\frac{1}{2}\)
R.H.S. = sin α . cos β – cos α . sin β
= sin 60° . cos 30° – cos 60° . sin 30°

∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

(ii) cos (α – β) = cos α . cos β + sin α . sin β
ସମାଧାନ:
L.H.S. = cos (α – β)
= cos (60° – 30°)
= cos 30°
= \(\frac{\sqrt{3}}{2}\)
R.H.S. = cos α . cos β + sin α . sin β
= cos 60° . cos 30° + sin 60° . sin 30°

∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

(iii) tan (α – β) = \(\frac{\tan \alpha-\tan \beta}{1+\tan \alpha \cdot \tan \beta}\)
ସମାଧାନ:
L.H.S. = tan (α – β)
= tan (60° – 30°)
= tan 30°
= \(\frac{1}{\sqrt{3}}\)

∴ L.H.S. = R.H.S. ସୁତରାଂ ଏହି ଉକ୍ତିଟି ସତ୍ୟ ଅଟେ ।

Question 6.
ପ୍ରମାଣ କର :
(i) sin 45° . cos 60° . cos 30° + cos 45° . sin 60° . sin 30° = sin 45° . sin 60°
ସମାଧାନ:
L.H.S. = sin 45° . cos 60° . cos 30° + cos 45° . sin 60° . sin 30°

∴ L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(ii) cos 60° = 1 – 2sin² 30° = 2cos² 30° -1
ସମାଧାନ:
L.H.S. = cos 60° = \(\frac{1}{2}\)

∴ L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(iii) tan 60° = \(\frac{2 \tan 30^{\circ}}{1-\tan ^2 30^{\circ}}\)
ସମାଧାନ:
L.H.S. = tan 60° = √3

∴ L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(iv) \(\frac{\cot 60^{\circ} \cdot \cot 30^{\circ}+1}{\cot 30^{\circ}-\cot 60^{\circ}}\) = √3
ସମାଧାନ:

∴ L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(v) \(\frac{\tan 45^{\circ}+\tan 30^{\circ}}{1-\tan 45^{\circ} \cdot \tan 30^{\circ}}\) = 2 + √3
ସମାଧାନ:

∴ L.H.S. = R.H.S. (ପରିମେୟ ହର ବିଶିଷ୍ଟ ରାଶିରେ ପରିଣତ କରାଗଲା । ) (ପ୍ରମାଣିତ)

(vi) cot 30° + \(\frac{1}{{cosec} 30^{\circ}+\cot 30^{\circ}}\) = cosec 30°
ସମାଧାନ:

R.H.S. = cosec 30° = 2
∴ L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(vii) \(\frac{1}{\sec 45^{\circ}-\tan 45^{\circ}}=\frac{1+\sin 45^{\circ}}{\cos 45^{\circ}}\)
ସମାଧାନ:

∴ L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

(viii) \(\frac{\cot ^2 30^{\circ}}{\sin ^2 60^{\circ}}-\frac{\cot ^2 60^{\circ}}{\sin ^2 30^{\circ}}\) = cot² 30° – cot² 60°
ସମାଧାନ:

∴ L.H.S. = R.H.S. (ପ୍ରମାଣିତ)

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Political Science Solutions Chapter 4 ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Political Science Solutions Chapter 4 ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀର ଉତ୍ତର
୧। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଏହା କାହିଁକି କରାଯାଇଛି ?
Answer:

• ଜନଗୋଷ୍ଠୀ ନିଜକୁ ନିଜେ ଶାସନ କରିବାକୁ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ କୁହାଯାଏ ।
• ଆମ ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ଛଅ ଲକ୍ଷ ଗ୍ରାମ ଓ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ସହର ଅଛି ।
• ଏଗୁଡ଼ିକୁ କେନ୍ଦ୍ର ବା ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବହୁ ଦୂରରେ ରହି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ଶାସନ କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଏଣୁ ଆମ ଦେଶର ଗ୍ରାମ ବା ସହରରେ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକେ ନିଜର ଉନ୍ନତି ହେବାର ଦାୟିତ୍ଵ ନିଜେ ବହନ କଲେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ବହୁବିଧ ଉନ୍ନତି ହୋଇପାରିବ । ଏଣୁ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।

(ଖ) ମେହେଟ୍ଟା କମିଟି ସରକାରଙ୍କୁ କ’ଣ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ୧୯୫୮ ମସିହାରେ ବଳବନ୍ତରାୟ ମେହେଟ୍ଟା କମିଟି ଏକ ତିନି ସ୍ତର ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଚଳନ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ ।
• ଏହି ସୁପାରିସ ଅନୁସାରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଜରିଆରେ ଗ୍ରାମ ସ୍ତରରେ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତ, ବ୍ଲକ୍ ସ୍ତରରେ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଓ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ଗଠନ କରାଯାଇ ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କୁ ସ୍ବାଧୀନ ଭାବେ କ୍ଷମତା ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଇଛି ।

(ଗ) ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:

• ବଳବନ୍ତ ରାୟ ମେହେଟ୍ଟା କମିଟି ସୁପାରିସ ଅନୁସାରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଜରିଆରେ ଗ୍ରାମ ସ୍ତରରେ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ, ବ୍ଲକ୍‌ସ୍ତରରେ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଓ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ଗଠନ କରାଯାଇ ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କୁ ସ୍ବାଧୀନ ଭାବରେ କ୍ଷମତା ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଇଛି ।
• ଆମ ଦେଶରେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥା କୁହାଯାଏ ।

(ଘ) ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ଗଠନ କିପରି ହୁଏ ଲେଖ ।
Answer:

• ଦୁଇ ହଜାରରୁ ଦଶହଜାର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବା ପାଖାପାଖ୍ ଏକାଧ୍ଵ ଗ୍ରାମକୁ ନେଇ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତକୁ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ୱାର୍ଡରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହି ୱାର୍ଡମାନଙ୍କରେ ବାସକରୁଥିବା ସାବାଳକ ଲୋକ ଭୋଟଦେଇ ସେମାନଙ୍କ ୱାର୍ଡରୁ ଜଣେ ପ୍ରତିନିଧ୍ (ୱାର୍ଡ଼ମେମ୍ବର)
• ପଞ୍ଚାୟତର ସାବାଳକ ଭୋଟରମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟାଧ୍ଵ ଭୋଟରେ ସରପଞ୍ଚ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି । ସେ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତର ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ।
• ସମସ୍ତ ୱାର୍ଡମେମ୍ବର ଓ ସରପଞ୍ଚଙ୍କୁ ନେଇ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତର ସଭା ବସେ ଓ ସେହି ସଭାରେ ୱାର୍ଡମେମ୍ବରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣକୁ ନାଏବ ସରପଞ୍ଚ ଭାବେ ନିର୍ବାଚନ କରାଯାଏ ।
• ସରପଞ୍ଚ, ନାଏବ ସରପଞ୍ଚ ଓ ୱାର୍ଡମେମ୍ବରମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତ ଗଢ଼ାହୁଏ ।

(ଙ) ଗ୍ରାମସଭା କିପରି ଗଠିତ ହୁଏ ?
Answer:

• ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ସମସ୍ତ ସାବାଳକ ଭୋଟର, ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତର ସମସ୍ତ ୱାର୍ଡ ସଭ୍ୟ ଓ ସରପଞ୍ଚଙ୍କୁ ନେଇ ଗ୍ରାମସଭା ଗଠିତ ହୁଏ ।
• ଏହି ସଭାରେ ସରପଞ୍ଚ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ।

(ଚ) ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଚେୟାରମ୍ୟାନ୍ କିପରି ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:

• ସାବାଳକ ଭୋଟ ପ୍ରଥା ମାଧ୍ୟମରେ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଅନ୍ତର୍ଗତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଞ୍ଚାୟତରୁ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ପାଇଁ ଜଣେ ଲେଖାଏଁ ସଭ୍ୟ/ସଭ୍ୟା ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କୁ ସମିତି ସଭ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ସଭ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ହରିଜନ, ଆଦିବାସୀ ଓ ମହିଳା ସଭ୍ୟ/ସଭ୍ୟାମାନେ ଆନୁପାତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ର ହି ଥାଆନ୍ତି ।
• ଏହି ସଭ୍ୟମାନେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣଙ୍କୁ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ବା ଚେୟାରମ୍ୟାନ୍ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ କରିଥା’ନ୍ତି ।

ଛ) ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ କିପରି ଗଠିତ ହୁଏ ?
Answer:

• ପ୍ରତି ଜିଲ୍ଲାକୁ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ଜୋନ୍‌ରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୋନ୍‌ରୁ ସାବାଳକ ଭୋଟ ପ୍ରଥା ଜରିଆରେ ଜଣେ ଜଣେ ସଭ୍ୟ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି । ତାଙ୍କୁ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ସଭ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ନିର୍ବାଚିତ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ଏହି ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ସଭ୍ୟମାନେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣକୁ ଅଧକ୍ଷ ଓ ଆଉଜଣଙ୍କୁ ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ପରି ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦକୁ ଆଦିବାସୀ, ହରିଜନ ଓ ମହିଳା ସଭ୍ୟ ନିର୍ବାଚିତ
• ଏହିସବୁ ସଭ୍ୟମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ଗଠିତ ହୁଏ ।

(ଜ) ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ କି କି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:

• ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି ।
• ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଓ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁଦାନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ।
• ଜିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ, ସର୍ବସାଧାରଣ ପାଠାଗାର ଓ ଜନମଙ୍ଗଳ ସଂସ୍ଥାକୁ ଆର୍ଥିକ ସାହାଯ୍ୟ ମଞ୍ଜୁର କରନ୍ତି ।
• କୃଷି, ଶିଳ୍ପ, ସାମାଜିକ ବନୀକରଣ, ପଶୁପାଳନ, ସମବାୟ, ଗ୍ରାମ୍ୟ ବିଦ୍ୟୁତ୍‌କରଣ, କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳସେଚନ ଯୋଜନା, ପ୍ରାଥମିକ, ମାଧ୍ୟମିକ ଓ ପ୍ରୌଢ଼ଶିକ୍ଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଅନ୍ତି ।

(ଝ) ସହରାଞ୍ଚଳ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ?
Answer:
ମହାନଗର ନିଗମ, ପୌରପାଳିକା (ମ୍ୟୁନିସିପାଲିଟି), ବିଜ୍ଞାପିତ ଅଞ୍ଚଳ ପରିଷଦ (ଏନ୍.ଏ.ସି.) ଆଦି ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ସହରାଞ୍ଚଳ ସ୍ନାୟତ୍ତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

(ଞ) ମହାନଗର ନିଗମ କିପରି ଗଠନ କରାଯାଇଛି ?
Answer:

• ନଗରକୁ ବିଭିନ୍ନ ୱାର୍ଡରେ ଭାଗ କରାଯାଇ ଜଣେ ଲେଖାଏଁ ପ୍ରତିନିଧ ପ୍ରତ୍ୟେକ ୱାର୍ଡରୁ ନିଗମ ପରିଷଦକୁ ସାବାଳକ ଭୋଟ ପ୍ରଥା ଜରିଆରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ।
• ଏମାନଙ୍କୁ କର୍‌ପୋରେଟର୍‌ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି କର୍‌ପୋରେଟରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ସଭ୍ୟପଦ ଆଦିବାସୀ, ମହିଳା, ହରିଜନମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷିତ ହେବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଛି ।
• ନିଗମର ପ୍ରତିନିଧୁମାନେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣକୁ ମେୟର ଓ ଆଉ ଜଣକୁ ଡେପୁଟି ମେୟର ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ କରନ୍ତି ।
• ମେୟର ନିଗମର ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ଓ ସେ ନିଗମ ପରିଷଦରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ।
• ମେୟର, ଡେପୁଟି ମେୟର ଓ କର୍‌ପୋରେଟର୍‌ମାନଙ୍କୁ ନେଇ ମହାନଗର ନିଗମ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।

(ଟ) ମହାନଗର ନିଗମର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:
ମହାନଗର ନିଗମର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ :

• ପାଣି ଟାଙ୍କି ନିର୍ମାଣ ଓ ଏହାର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରିବା ।
• ବିଜୁଳି ଯୋଗାଣ ଓ ରାସ୍ତା ବିଦ୍ୟୁତ୍‌କରଣ ।
• ଜନସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟର ବିକାଶ, ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା ସଫା, ନାଳନର୍ଦ୍ଦମା ନିର୍ମାଣ ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ, ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ।
• ରାସ୍ତାଘାଟ ଓ ପୋଲ ନିର୍ମାଣ, ମରାମତି ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ।
• ଯାନବାହନ ଚଳାଚଳ ଓ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ
• ଡାକ୍ତରଖାନା, ମାତୃମଙ୍ଗଳ ଓ ଶିଶୁମଙ୍ଗଳ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନ ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ, ଟୀକାଦାନ ।

(୦) ପୌରପାଳିକା କେଉଁ କେଉଁ ସୂତ୍ରରୁ ଆୟ କରିଥା’ନ୍ତି ?
Answer:
ପୌରପାଳିକା ଖର୍ଚ୍ଚ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥ‌ିବା ଅର୍ଥ ଦୁଇଟି ସୂତ୍ରକୁ ଆୟ କରିଥାଏ; ଯଥା – ନିଜସ୍ୱ ଆୟ ଓ ସରକାରୀ ଅନୁଦାନ ।
ନିଜସ୍ୱ ଆୟ :

• ପୌରପାଳିକା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଜମି,ଘର, କୋଠାବାଡ଼ି ଇତ୍ୟାଦି ଉପରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିବା କର ।
• ପଣ୍ୟକର, ପାଇଖାନା, ଆଲୋକ ଓ ଜଳକର, ବ୍ୟବସାୟ ଓ ପ୍ରମୋଦକରରୁ ଆଦାୟ ହେଉଥ‌ିବା ଅର୍ଥ ।
• ଯାନବାହନ; ଯଥା— ସାଇକେଲ, ରିକ୍‌ସା, ଶଗଡ଼ଗାଡି, ଟ୍ରଲିଗାଡି ଇତ୍ୟାଦି ଉପରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ଟିକସ ଆଦାୟ ।

ସରକାରୀ ଅନୁଦାନ :
ସରକାର ପୌରପାଳିକାର ଉନ୍ନତିମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ ଅନୁଦାନ ଓ ଋଣ ଯୋଗାଇଥାଆନ୍ତି ।

୨। ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ/ସଂଖ୍ୟା ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ଆମ ଦେଶ ଶାସନର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ____________ ଠାରେ ଅଛି । (ମୁମ୍ବାଇ, ଚେନ୍ନାଇ, ଦିଲ୍ଲୀ, କୋଲକତା )
Answer:
ଦିଲ୍ଲୀ

(ଖ) ବଳବନ୍ତରାୟ ମେହେଟ୍ଟା କମିଟି _________________ ମସିହାରେ ତିନି ସ୍ତର ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଚଳନ ପାଇଁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ । (୧୯୫୭, ୧୯୫୮, ୧୯୫୯, ୧୯୬୦)
Answer:
୧୯୫୮

(ଗ) `ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ______________ ବର୍ଷ । (୩, ୪, ୫, ୬)
Answer:
୫

(ଘ) ଗ୍ରାମସଭା ____________ ଙ୍କ ସଭାପତିତ୍ବରେ ବସିଥାଏ । (ୱାର୍ଡମେମ୍ବର, ନାଏବ ସରପଞ୍ଚ, ସରପଞ୍ଚ, ସମିତି ସଭ୍ୟ) ଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଥା’ନ୍ତି ।
Answer:
ସରପଞ୍ଚ

(ଙ) ବ୍ଲକ୍‌ର ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟ ବୁଝିବା ପାଇଁ ସରକାର ______________ ଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଥା’ନ୍ତି । (ଗ୍ରାମସେବକ, ବି.ଡ଼ି.ଓ., କୃଷି ଉନ୍ନୟନ ଅଧିକାରୀ, ନିର୍ମାଣ ଯନ୍ତ୍ରୀ)
Answer:
ବି.ଡ଼ି.ଓ.

(ଚ) ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ________________ ବର୍ଷ ଅଟେ | (୪, ୫, ୬, ୭)
Answer:
୫

(ଛ) ଦଶ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧ‌ିକ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ଥିବା ସହରରେ ______________ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଏ । (ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ, ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ, ମହାନଗର ନିଗମ, ପୌର ପରିଷଦ)
Answer:
ମହାନଗର ନିଗମ

(ଜ) ପୌରପାଳିକାର ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ________________ କୁହାଯାଏ ।(ସମିତି ସଭ୍ୟ, କାଉନ୍‌ସିଲ୍‌ର, ୱାର୍ଡମେମ୍ବର, ସରପଞ୍ଚ)
Answer:
କାଉନ୍‌ସିଲ୍‌ର

୩। ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଉତ୍ତରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଠିକ୍ ତା’ ପାଖରେ (✓) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

(କ) ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତ ଗଠନ ପାଇଁ ଲୋକସଂଖ୍ୟା କେତେ ହେବା ଦରକାର ?
(୧) ୨,୦୦୦ ରୁ ୧୦,୦୦୦
(୨) ୩,୦୦୦ ରୁ ୬,୦୦୦
(୩) ୪,୦୦୦ ରୁ ୫,୦୦୦
(୪) ୫,୦୦୦ ରୁ ୬,୦୦୦
Answer:
(୨) ୩,୦୦୦ ରୁ ୬,୦୦୦

(ଖ) ସହରାଞ୍ଚଳ ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ରହିଛି :
(୧) ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତ
(୨) ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି
(୩) ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ
(୪) ମହାନଗର ନିଗମ
Answer:
(୪) ମହାନଗର ନିଗମ

(ଗ) ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତର ଗୋଟିଏ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି :
(୧) କୂଅ ଖୋଳିବା
(୨) ମାଛ ଚାଷ
(୩) ସମବାୟ ସମିତି ଗଠନ
(୪) ପାଠାଗାର ନିର୍ମାଣ
Answer:
(୧) କୂଅ ଖୋଳିବା

(ଘ) ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ବୈଠକ ବସିଥାଏ :
(୧) ଦୁଇ ମାସରେ ଥରେ
(୨) ଚାରି ମାସରେ ଥରେ
(୩) ତିନି ମାସରେ ଥରେ
(୪) ପାଞ୍ଚ ମାସରେ ଥରେ
Answer:
(୧) ଦୁଇ ମାସରେ ଥରେ

(ଙ) ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ହେଉଛି :
(୧) ୪ ବର୍ଷ
(୨) ୬ ବର୍ଷ
(୩) ୫ ବର୍ଷ
(୪) ୭ ବର୍ଷ
Answer:
(୩) ୫ ବର୍ଷ

(ଚ) ଏକ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ଥିବା ସହରରେ ଗଠନ କରାଯାଏ :
(୧) ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ
(୨) ମହାନଗର ନିଗମ
(୩) ପୌରପାଳିକା
(୪) ବିଜ୍ଞାପିତ ଅଞ୍ଚଳ ପରିଷଦ
Answer:
(୩) ପୌରପାଳିକା

୪। ଭୁଲ ଥିଲେ ଠିକ୍ କର ।
(କ) ଲୋକମାନେ ନିଜ ପ୍ରତିନିଧ୍ ବାଛି ରାଜ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ ତିଆରି କରିଥା’ନ୍ତି ।
(ଖ) ୱାର୍ଡର ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ସଭ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
(ଗ) ସରପଞ୍ଚ ପଞ୍ଚାୟତର ଆୟ ବ୍ୟୟ ହିସାବ ରଖନ୍ତି ।
(ଘ) ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଲୋକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ।
(ଙ) -ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ସରପଞ୍ଚ କୁହାଯାଏ ।
(ଚ) ମହାନଗର ନିଗମର କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ବି.ଡ଼ି.ଓ. ଥାଆନ୍ତି ।
(ଛ) ପୌର ପାଳିକାର ୱାର୍ଡରୁ ନିର୍ବାଚିତ ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ୱାର୍ଡମେମ୍ବର କହନ୍ତି ।
Answer:
(କ) ଲୋକମାନେ ନିଜ ପ୍ରତିନିଧୂ ବାଛି ଜନଗୋଷ୍ଠୀ ତିଆରି କରିଥା’ନ୍ତି ।
(ଖ) ୱାର୍ଡର ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ୱାର୍ଡ଼ମେମ୍ବର କୁହାଯାଏ ।
(ଗ) ସମ୍ପାଦକ ପଞ୍ଚାୟତର ଆୟ ବ୍ୟୟ ହିସାବ ରଖନ୍ତି ।
(ଘ) ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ସମିତି ସଭ୍ୟ/ସଭ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସେମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ।
(ଙ) ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ କୁହାଯାଏ ।
(ଚ୍) ମହାନଗର ନିଗମର କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ବା କମିଶନର ଥାଆନ୍ତି ।
(ଛ) ପୌର ପାଳିକାର ୱାର୍ଡରୁ ନିର୍ବାଚିତ ସଭ୍ୟଙ୍କୁ କାଉନ୍ସିଲର କହନ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Political Science Solutions Chapter 4 ମାନବିକ ଅଧ୍ବକାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Political Science Solutions Chapter 4 ମାନବିକ ଅଧ୍ବକାର

୧। ମଣିଷମାନଙ୍କୁ ଅଧିକାର ଦିଆଯିବାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ? ୫ ଧାଡ଼ିରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ଜାତି, ଧର୍ମ, ଲିଙ୍ଗ, ବର୍ଣ୍ଣ, ନିର୍ବିଶେଷରେ ଗୋଟିଏ ମଣିଷ ଧରାପୃଷ୍ଠରେ ଜନ୍ମନେବାଠାରୁ ସମାଜରେ ମଣିଷ ଭଳି ବଞ୍ଝା ତା’ର ଜନ୍ମଗତ ଅଧିକାର ।
• ଅଧୁନା ପୃଥ‌ିବୀରେ ବିକାଶମୁଖୀ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଅଧ‌ିବାସୀମାନେ ଅଧିକାରରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେଉଛନ୍ତି ।
• ସମାଜରେ ମହିଳା, ଶିଶୁ ଓ ପଛୁଆବର୍ଗ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିପାରୁ ନାହାଁନ୍ତି ।
• ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାଗରିକମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ସଙ୍କୁଚିତ ହେଉଛି ।
• ତେଣୁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକାର ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

୨। ଗୋଟିଏ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପାଞ୍ଚଗୋଟି ମାନବିକ ଅଧିକାର ଲେଖ ।
Answer:

• ଗୋଟିଏ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ବାସ କରୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସମାନ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଇ ଭ୍ରାତୃତ୍ଵ ଚିନ୍ତାଧାରା ବଜାୟ ରଖୁବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।
• ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ବାସ କରୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବର୍ଣ୍ଣ, ଲିଙ୍ଗ, ଭାଷା, ଧର୍ମ ଭେଦରେ ବିଚାର କରାଯାଇ ସମାନ ସୁଯୋଗ ଓ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।
• ଗୋଟିଏ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଆଇନ ଆସ୍‌ରେ ସମାନ । ତେଣୁ ସମାଜର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଆଇନର ସୁରକ୍ଷା ଦିଆଯାଇଛି ।
• ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ବଞ୍ଚିବାର ଅଧିକାର, ସ୍ଵାଧୀନତା ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ଦିଆଯାଇଛି ।
• ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଶିକ୍ଷାର ଅଧିକାର, ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟର ଅଧିକାର, ମୌଳିକ ଅଧିକାର ପାଇବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହିସବୁ ଅଧିକାରରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେଲେ ନ୍ୟାୟ ପାଇବାର ଅଧିକାର ପାଇଛନ୍ତି ।

୩। ନାରୀମାନେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ପରି ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରିବା ପଛରେ ୩ ଗୋଟି ବଳିଷ୍ଠ ଯୁକ୍ତି ଉପସ୍ଥାପନ କର ।
Answer:

• ନାରୀର ସମୃଦ୍ଧି ହେଲେ ସମାଜର ସମୃଦ୍ଧି ହେବ । ଗୋଟିଏ ସନ୍ତାନର ବାଲ୍ୟଶିକ୍ଷା ମା’ କୋଳରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ତେଣୁ ନାରୀମାନଙ୍କୁ ସମାଜରେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ପରି ଅଧ୍ୟାର ପ୍ରଦାନ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
• ନାରୀମାନଙ୍କୁ ଅବଳା ଦୁର୍ବଳା କହି ନ୍ୟୁନ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ପରି ନାରୀମାନେ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ, ପର୍ବତ ଆରୋହଣ ପରି ଦୁଃସାହସିକ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ, ଶିକ୍ଷାରେ, ଦେଶ ଶାସନ କରିବାରେ, ସମାଜସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟନିଷ୍ଠା, ସାହସ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି ।
• ନାରୀମାନେ ପୁରୁଷପ୍ରଧାନ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କଠାରୁ କୌଣସି ଗୁଣରେ ନ୍ୟୁନ ନ ଥ‌ିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିର ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଅଧିକାରର ସମକକ୍ଷ ହୋଇପାରିଛି ।

୪। ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ ମାଗଣା ଏବଂ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ମୌଳିକ ଅଧୂକାରରେ କାହିଁକି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେଲା ? ପାଞ୍ଚଟି- ଧାଡ଼ିରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ଶିଶୁମାନେ ହେଉଛନ୍ତି ସମ୍ଭାବନାମୟ ନୂତନ ବିଶ୍ଵର ନାଗରିକ ।
• ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣରେ ସେମାନେ ହିଁ ନିର୍ମାତା ହେବ । ଏଣୁ ଭବିଷ୍ୟତର ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ତମ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯିବା
• ଏବେ ଆମ ଦେଶର ୫ ବର୍ଷରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଶତକଡ଼ା ୫୦ ଭାଗରୁ ଅଧ୍ଵ ଶିଶୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେଉଛନ୍ତି । ଉପଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ, କ୍ରୀଡ଼ା ଏବଂ ଆମୋଦ ପ୍ରମୋଦ ପାଇବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେଉଅଛନ୍ତି । ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିବା ଦିବାସ୍ୱପ୍ନରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି ।
• ଶିକ୍ଷା ବଞ୍ଚତ ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ସ୍ରୋତକୁ ଆଣିବାପାଇଁ ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ୮୬ ତମ ସଂଶୋଧନଦ୍ୱାରା ‘ଶିଶୁକୁ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା’କୁ ଏକ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଦାନ ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କର ଏକ ମୌଳିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ବୋଲି ଭାରତୀୟ ନାଗରିକମାନଙ୍କର ମୌଳିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି।

୫। କେଉଁ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ନାରୀଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ଓ ନାରୀମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ପାଇଁ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ଲେଖ ।
Answer:
ରାଜା ରାମମୋହନ ରାୟ, ଈଶ୍ଵରଚନ୍ଦ୍ର ବିଦ୍ୟାସାଗର, ଜ୍ୟୋତିବା ଫୁଲେ, ସ୍ଵାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ, ଦୟାନନ୍ଦ ସରସ୍ଵତୀ ଓ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଆଦି ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନେ ନାରୀ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ଓ ନାରୀମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ପାଇଁ ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ।

ଉତ୍ତର ଦିଅ :

୬। କେଉଁ ଦିନ ସାର୍ବଜନୀନ ମାନବିକ ଅଧିକାର ଘୋଷଣା କରାଗଲା ?
Answer:
୧୯୪୮ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ମାସ ୧୦ ତାରିଖ ଦିନ ଜାତିସଂଘର ସାଧାରଣ ପରିଷଦରେ ସାର୍ବଜନୀନ ମାନବିକ ଅଧିକାର ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।

୭। ଶିଶୁମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କରେ କେଉଁ ନୂଆ ଅଧିକାର ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ କରି ଯୋଗ କରାଯାଇଅଛି ?
Answer:

• ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ୮୬ ତମ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନଦ୍ଵାରା ସମ୍ବିଧାନର ୨୧ (କ) ଧାରାରେ ୬ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଶିଶୁଙ୍କୁ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷାକୁ ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ଏକ ଅଂଶରୂପେ ସ୍ବୀକୃତି ଦିଆଯାଇଛି ।
• ସମ୍ବିଧାନର ୫୧ (କ) ଧାରାରେ ପିଲାମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷାଦାନ ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କର ମୌଳିକ କର୍ଭବ୍ୟଭାବେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକମାନଙ୍କର ମୌଳିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟରେ ୮୬ ତମ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ।

୮। ତୁମ ବହିରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ନାରୀ ସଶକ୍ତିକରଣର ଉଦାହରଣ ବ୍ୟତୀତ ଆଉ ଦୁଇଜଣ ନାରୀ ଯେଉଁମାନେ କି ସେମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପାରଦର୍ଶିତା ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ଲେଖ ।
Answer:
ଅରୁନ୍ଧତୀ ରାୟ ସାହିତ୍ୟ ଓ ସମାଜସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏବଂ ତୁଳସୀ ମୁଣ୍ଡା ସମାଜସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପାରଦର୍ଶିତା ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Political Science Solutions Chapter 3 ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Political Science Solutions Chapter 3 ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ମୌଳିକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ

୧। ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନରେ ପ୍ରସ୍ତାବନା କାହିଁକି ସ୍ଥାନ ପାଇଛି ?
Answer:

• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲିଖତ ସମ୍ବିଧାନର ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବନା ଥାଏ ଯାହାକୁ ସମ୍ବିଧାନର ମୁଖବନ୍ଧ ଓ ଜାତକ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ ।
• ସମ୍ବିଧାନର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତାବନାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ତେଣୁ ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନରେ ପ୍ରସ୍ତାବନା ସ୍ଥାନ ପାଇଛି ।

୨। ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ ଏକ ଲିଖ୍ ସମ୍ବିଧାନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ବିଧାନରେ ଦୁଇଗୋଟି ଅଲିଖ ବିଷୟବସ୍ତୁର ଉଦାହରଣ ଲେଖ ।
Answer:

• ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନରେ ଲିଖ୍ ଅଛି ଯେ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ ପାଇଁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବେ । ଯଦି ନିର୍ବାଚନରେ କୌଣସି ରାଜନୈତିକ ଦଳ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ହାସଲ ନ କରିନ୍ତି ତେବେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କାହାକୁ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ ପାଇଁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବେ ତାହା ସମ୍ବିଧାନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇନାହିଁ ।
• ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନ୍ୟାୟାଳୟଦ୍ଵାରା ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ପାଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ରାଜକ୍ଷମା ଦେଇପାରିବେ । ରାଜକ୍ଷମା ଆବେଦନର ବିଚାର କରି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦେବାର ସମୟସୀମା ସମ୍ବିଧାନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇନାହିଁ କିମ୍ବା ନ୍ୟାୟାଳୟର ନିଷ୍ପଭି ସତ୍ତ୍ବେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କାହିଁକି କ୍ଷମା ଦେବେ ତାହାର କାରଣ ଉଲ୍ଲେଖ କରିବାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବାଧ୍ଯ ନୁହନ୍ତି ।

୩। ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନରେ କେତେକ ଅଂଶ ନମନୀୟ — ଏହାର ତିନିଗୋଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:

• ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ ଏକ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ବିଧାନର କେତେକ ଅଂଶ ନମନୀୟ ।
• ନୂତନ ରାଜ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ବା ରାଜ୍ୟର ନାମ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ରାଜ୍ୟ ବିଧାନ ପରିଷଦର ସୃଷ୍ଟି ଓ ଉଚ୍ଛେଦ, ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମ୍ବିଧାନକୁ ସହଜରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇପାରେ । ଏଣୁ ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର କେତେକ ଅଂଶ ନମନୀୟ ଅଟେ ।

୪। ଭାରତକୁ କାହିଁକି ସଂସଦୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ ? ଏହାର ତିନିଗୋଟି ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଲେଖ ।
Answer:

• ଭାରତରେ ଲୋକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧୁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ସଂସଦ ଗଠିତ ହୋଇ ଶାସନ ଚାଲୁଥିବାରୁ ଭାରତକୁ ସଂସଦୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ ।
• ସଂସଦୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରର ତିନିଗୋଟି ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଲା –
  (କ) ଗୋଟିଏ ସଂସଦୀୟ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଦୁଇଜଣ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ ଥାଆନ୍ତି– ଜଣେ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ ଓ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ ।
  (ଖ) କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ଓ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ମଧ୍ୟରେ ସୁସମ୍ପର୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥାଏ ।
  (ଗ) ମନ୍ତ୍ରୀପରିଷଦର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ନିମ୍ନ ସଦନ (ଲୋକସଭା)ର ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ଉପରେ ନିର୍ଭରୀଶୀଳ ହୋଇଥାଏ ।

୫। ଭାରତକୁ କାହିଁକି ଏକ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ ? ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ହୋଇନଥ‌ିବା ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• ଯେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ର ଆଇନତଃ କୌଣସି ଧର୍ମର ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା କରେ ନାହିଁ କିମ୍ବା ବିରୋଧାଚରଣ କରେ ନାହିଁ, ସେହି ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ । ଭାରତର କୌଣସି ରାଷ୍ଟ୍ରଧର୍ମ ନାହିଁ ।
• ୧୯୭୬ ମସିହାରେ ୪୨ ତମ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ଆଇନ ଅନୁସାରେ ପ୍ରସ୍ତାବନାରେ ଭାରତ ଏକ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ରରୂପେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୨୫ରୁ ୨୮ ମଧ୍ୟରେ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଧର୍ମଗତ ଅଧିକାର · ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।
• ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ହୋଇନଥିବା ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର – ପାକିସ୍ତାନ ।

୬। ସାମ୍ବିଧାନିକ ପ୍ରତିକାର ଅଧିକାର କ’ଣ ? ୩ ଧାଡ଼ିରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Answer:

• ଭାରତୀୟ ସାମ୍ବିଧାନରେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଛଅଗୋଟି ମୌଳିକ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲେହେଁ ସେମାନେ ବାସ୍ତବରେ ୫ଗୋଟି ମୌଳିକ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି ।
• ଭାରତୀୟ ନାଗରିକମାନେ ଉପଭୋଗ କରୁଥିବା ପାଞ୍ଚଗୋଟି ଅଧ୍ୟାର ମଧ୍ୟରୁ କୌଣସି ଅଧିକାର ଉପରେ କୌଣସି ପରସ୍ଥିତିରେ ସରକାର ବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଯଦି ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରନ୍ତି ତେବେ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇପାରିବ ।
• ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ କିମ୍ବା ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟଗୁଡ଼ିକରେ ନାଗରିକର ଅଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା କରିବାପାଇଁ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପ୍ରତିକାର ଅଧିକାର’ ଜରିଆରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।

୭। ଏକକ ନାଗରିକତା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ପୃଥ‌ିବୀର କେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏକାଧ୍ଵ ନାଗରିକତା ଅଛି ?
Answer:

• ସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ବାସ କରୁଥିବା ଜଣେ ବାସିନ୍ଦା ’କେବଳ ସେହି ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାଗରିକ ଭାବରେ ସ୍ଵୀକୃତ ହେଲେ ତାହାକୁ ଏକକ ନାଗରିକତା କୁହାଯାଏ । ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ ଭାରତ ଏକ ସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର ନାଗରିକମାନେ ସେମାନେ ବାସ କରୁଥିବା ରାଜ୍ୟ ବା ପ୍ରଦେଶର ନାଗରିକ ରୂପେ ଗଣା ନ ହୋଇ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକରୂପେ ଗଣାହୁଅନ୍ତି ।
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏକାଧ୍ଵକ ନାଗରିକତା ଅଛି ।

ଉତ୍ତର ଦିଅ।:

୮। ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ପିତା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଡକ୍ଟର ଭୀମରାଓ ରାମଜୀ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କୁ ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ପିତା କୁହାଯାଏ ।

୯। ଏକ ଧର୍ମତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉଦାହରଣ ଦିଅ।
Answer:
ଇରାନ୍ ଏକ ଧର୍ମତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ର।

୧୦। ୧୯୭୬ ମସିହାଠାରୁ କେଉଁସବୁ ଶବ୍ଦ ସମ୍ବିଧାନର ପ୍ରସ୍ତାବନାରେ ଯୋଗ କରାଗଲା ?
Answer:
୧୯୭୬ ମସିହାଠାରୁ ସମ୍ବିଧାନର ପ୍ରସ୍ତାବନାରେ ସମାଜବାଦୀ (Socialistic), ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ (Secular) ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତା (Integrity) – ଏହି ତିନୋଟି ଶବ୍ଦ ଯୋଗ କରାଗଲା ।

୧୧ । ଭାରତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘରେ କେନ୍ଦ୍ର-ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ହେଲେ କିଏ ସମାଧାନ କରନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘରେ କେନ୍ଦ୍ର-ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ହେଲେ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ (Supreme Court) ତାହାର ସମାଧାନ କରନ୍ତି ।

୧୨ । ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ସୁରକ୍ଷା କରିବାର ଦାୟିତ୍ଵକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ସୁରକ୍ଷା କରିବାର ଦାୟିତ୍ଵକୁ ମୌଳିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Political Science Solutions Chapter 2 ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଓ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Political Science Solutions Chapter 2 ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଓ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟା

୧। ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧୀନରେ କେଉଁ ଶାସନ ଆଇନ ଅଧ୍ୟା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ କାହିଁକି ? ପାଞ୍ଚ ଧାଡ଼ିରେ ଲେଖ ।
Answer:

• ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧୀନରେ ୧୯୩୫ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ପାର୍ଲାମେଣ୍ଟ ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ ଯାହା ଭାରତ ପାଇଁ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା । ଭାରଶ—
• ଏଥିରେ ଭାରତରେ ଏକ ସଂଘ ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଲା ।
• କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷମତା ବଣ୍ଟନ, ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକତା ଭିଭିରେ ପ୍ରତିନିଧ୍ବ କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା, କେନ୍ଦ୍ର-ରାଜ୍ୟ ବିବାଦର ସମାଧାନ ଏବଂ ସମ୍ବିଧାନର ତର୍ଜମା କରିବାପାଇଁ ସଂଘୀୟ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏଥୁରେ ରହିଥିଲା ।
• ମଣ୍ଢାଗୁ-ଚେମସ୍କୋର୍ଡ ଶାସନ ସଂସ୍କାର ଆଇନର ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଦତ୍ତ ସଂରକ୍ଷିତ ଓ ହସ୍ତାନ୍ତରିତ କ୍ଷମତାକୁ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ କ୍ଷମତାଗୁଡ଼ିକୁ ସଂରକ୍ଷିତ ଓ ହସ୍ତାନ୍ତରିତ କ୍ଷମତାରେ ଭାଗ କରାଗଲା ।
• ୧୯୩୫ ମସିହା ଆଇନରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରଙ୍କର ବିଭାଜନ ଓ ଶାସନ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା ।

୨। ୧୮୫୭ ମସିହା ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ? ସଂକ୍ଷେପରେ ବୁଝାଅ ।
Answer:

• ଭାରତରେ ବାଣିଜ୍ୟ କରିବାକୁ ଆସିଥିବା ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ କ୍ରମେ କ୍ରମେ ଭାରତରେ ସେମାନଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର କଲେ ଓ ଭାରତରୁ ଧନସବୁ ବୋହିନେଲେ ।
• ଫଳରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମନରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅସନ୍ତୋଷର ନିଆଁ ଜଳିବାକୁ ଲାଗିଲା । କ୍ରମେ ସେହି ଅସନ୍ତୋଷର ନିଆଁ ବିଦ୍ରୋହର ରୂପ ନେଲା ।
• ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ହିନ୍ଦୁ ଓ ମୁସଲମାନ ସିପାହୀମାନେ ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଇଂରେଜ ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ଘୋଷଣା କଲେ ।
• ଇଂରେଜମାନେ ଶକ୍ତି ପ୍ରୟୋଗ କରି ସେହି ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କଲେ ।
• ମାତ୍ର ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ଅସନ୍ତୋଷର ସୂଚନା ପାଇ ଇଂରେଜ ସରକାର କେତେକ ଶାସନ ସଂସ୍କାର ଭାରତରେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କଲେ।

୩। ରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆଙ୍କର ଘୋଷଣାନାମା ବଳରେ ଭାରତ ଶାସନରେ କି କି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା ?
Answer:

• ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହର ଅବସାନ ପରେ ୧୮୫୮ ମସିହାରେ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆଙ୍କ ନାମରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥ‌ିବା ଘୋଷଣାନାମା ବଳରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଜାମାନେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ରହିଲେ ମଧ୍ୟ ବ୍ରିଟିଶ୍ ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ପରି ସମାନ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରିପାରିଲେ ।
• ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଭିଭିରେ ଭାରତୀୟମାନେ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ନିଯୁକ୍ତ ପାଇପାରିଲେ ।
• ଭାରତର ଶାସନ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ହାତରୁ ହସ୍ତାନ୍ତରିତ ହୋଇ ବ୍ରିଟିଶ୍ ରାଣୀଙ୍କ ହାତକୁ ଗଲା।

୪। ଦ୍ୱୈତ ଶାସନ କ’ଣ ?
Answer:

• ୧୯୧୯ ମସିହାର ଭାରତ ଶାସନ ସଂସ୍କାର ଆଇନ ଯାହା ମଣ୍ଡାଗୁ-ଚେମସ୍କୋର୍ଡ ଶାସନ ସଂସ୍କାର ନାମରେ ଅଭିହିତ, ସେଥ‌ିରେ ପ୍ରଦେଶମାନଙ୍କରେ ଦ୍ୱୈତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରଖାଗଲା ।
• ଦ୍ୱୈତ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ କ୍ଷମତାଗୁଡ଼ିକୁ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଗଲା; ଯଥା— ସଂରକ୍ଷିତ ଓ ହସ୍ତାନ୍ତରିତ କ୍ଷମତା ।
• ସଂରକ୍ଷିତ କ୍ଷମତାଗୁଡ଼ିକ ଗଭର୍ଣ୍ଣରଙ୍କ ହାତରେ ରହିଲା ଓ ହସ୍ତାନ୍ତରିତ କ୍ଷମତାଗୁଡ଼ିକ ଭାରତୀୟ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ହସ୍ତରେ ରହିଲା।

୫। ୧୯୩୫ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଆମ ଭାରତର ନୂଆ ସମ୍ବିଧାନକୁ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ?
Answer:

• ୧୯୩୫ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ଆମ ଭାରତର ନୂଆ ସମ୍ବିଧାନକୁ ବହୁ ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ।
• ୧୯୩୫ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନରେ ଥିବା ସଂଘ ରାଷ୍ଟ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା, କେନ୍ଦ୍ର-ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ, ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା, କ୍ଷମତା ବଣ୍ଟନ, ସଙ୍ଗୀୟ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଆଦି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆମ ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନରେ ସନ୍ନିବେଶିତ ହୋଇଛି ।

୬। ୧୯୪୭ ମସିହା ଆଇନ ଭାରତକୁ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ହେବାରେ କିପରି ସହାୟକ ହେଲା ?
Answer:

• ଲର୍ଡ ମାଉଣ୍ଟବାଟେନ୍‌ ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଭାରତକୁ ଆସି କଂଗ୍ରେସ ନେତୃବୃନ୍ଦ, ମୁସଲିମ୍ ଲିଗର ନେତା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରି ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ତାହାକୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲେ । ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଆଇନ କୁହାଯାଏ ।
• ସେହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତକୁ ବିଭାଜନ କରାଯାଇ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ନାମରେ ଦୁଇଟି ଅଲଗା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରାଗଲା, ଯାହାଦ୍ଵାରା ଭାରତ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରର ମାନ୍ୟତା ଲାଭକଲା ।

୭। ସଂଶୋଧନ କରି ଲେଖ ।

(କ) ୧୯୧୯ ମସିହା ଭାରତ ସଂସ୍କାର ଶାସନ ଆଇନ ବଳରେ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଭିତ୍ତିରେ ଭାରତୀୟମାନେ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇପାରିବେ ।
Answer:
୧୮୫୮ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ବଳରେ ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା ଭିଭିରେ ଭାରତୀୟମାନେ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇପାରିବେ ।

(ଖ) ୧୮୯୨ ମସିହା ଶାସନ ସଂସ୍କାର ଆଇନ ବଳରେ କେନ୍ଦ୍ର–ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦର ସମାଧାନ କରିବାପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ନ୍ୟାୟାଳୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଲା ।
Answer:
୧୯୩୫ ମସିହା ଭାରତ ଶାସନ ଆଇନ ବଳରେ କେନ୍ଦ୍ର-ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦର ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ସଂଘୀୟ ନ୍ୟାୟାଳୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଲା ।

(ଗ) ୧୮୬୧ ମସିହା ଶାସନ ଆଇନ ବଳରେ ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର କ୍ଷମତା ଆଉ ରହିଲା ନାହିଁ ।
Answer:
୧୯୪୭ ମସିହା ଭାରତର ସ୍ଵାଧୀନତା ଆଇନ ବଳରେ ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର କ୍ଷମତା ଆଉ ରହିଲା ନାହିଁ ।

(ଘ) ଭାରତର ନୂତନ ସମ୍ବିଧାନ ୧୯୪୯ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇ ଆସୁଅଛି।
Answer:
ଭାରତର ନୂତନ ସମ୍ବିଧାନ ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ ତାରିଖରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇ ଆସୁଅଛି।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Political Science Solutions Chapter 1 ସମ୍ବିଧାନ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Political Science Solutions Chapter 1 ସମ୍ବିଧାନ

୧। ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

(କ) ସମ୍ବିଧାନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:

• ସମ୍ବିଧାନ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ରାଷ୍ଟ୍ରର ମୌଳିକ ତଥା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଆଇନ । ଏହି ମୌଳିକ ଆଇନଦ୍ୱାରା ସରକାର ଗଠନ କରାଯାଏ ଓ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ସରକାରରେ କ୍ଷମତାର ସୁନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଓ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥାଏ ।
• ସମ୍ବିଧାନ ବ୍ୟତୀତ ଅଧୁନା ଗୋଟିଏ ରାଷ୍ଟ୍ରର ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିମନ୍ତେ ସମ୍ବିଧାନ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । କାରଣ ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷମତାର ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥାଏ ।

(ଖ) ସମ୍ବିଧାନର ପ୍ରକାରଭେଦ ଲେଖ ।
Answer:

• ସମ୍ବିଧାନକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇ ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ; ଯଥା— (୧) ବିକଶିତ ସମ୍ବିଧାନ (୨) ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଣୟନ ସଭାଦ୍ଵାରା ପ୍ରଣୀତ ସମ୍ବିଧାନ । ପୁନଶ୍ଚ ସମ୍ବିଧାନକୁ ଦୁଇ ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ, ଯଥା— (୧) ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ (Written Constitution), (୨) ଅଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ (Unwritten Constitution) ।
• ଏହାଛଡ଼ା ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନକୁ ଆଉ ଦୁଇ ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ; ଯଥା— (୧) ନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ (Flexible Constitution), (୨)ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ (Rigid Constitution)।

(ଗ) ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନର ଆବଶ୍ୟକତା କ’ଣ ?
Answer:

• ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ଦେଶର ସାମ୍ବିଧାନିକ ଆଇନ, ଯାହାକୁ ସେହି ଦେଶର ସରକାର ଏବଂ ଜନସାଧାରଣ ମାନିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି ।
• ଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନରେ ସରକାରର ସଙ୍ଗଠନ, ସରକାରର ବିଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷମତା ବଣ୍ଟନ, ନାଗରିକମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା, ସରକାର ଓ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଆଦିର ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥାଏ । ଏହା ଗୋଟିଏ ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଆଇନ ।

(ଘ) ଅଲିଖିତ ଓ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:

ଅଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ

ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ

ଅଲିଖିତ  ସମ୍ବିଧାନ   ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଶ୍ରୟନ ସଭାଦ୍ଵାରା ତିଆରି ହୋଇ ନଥାଏ କିମ୍ବା  କୌଣସି ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକ ବା ଦଲିଲ  ଆକାରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ ନଥାଏ ।ଏହାର ଉତ୍ପତ୍ତି ମୁଖ୍ୟତଃ ପ୍ରଥା, ପରମ୍ପରା,  ଚଳଣି ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ କ୍ଷମତାଗୁଡ଼ିକ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ  ଲିଖିତ ଆଇନ ଏବଂ ପ୍ରଥାଦ୍ଵାରା  ହୁଏ । ବିଶ୍ଵର କୌଣସି ସମ୍ବିଧାନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଲିଖିତ  ନୁହେଁ । ଗାର୍ନରଙ୍କ ମତରେ, ଏକ ଅଲିଖିତ ମାତ୍ର ସମସ୍ତ  ସମ୍ବିଧାନରେ  ଅଧାକଣ  ଆଇନ ଅଲିଖିତ  ଆଇନ ଅଲିଖିତ ନୁହେଁ ।

ଯେଉଁ ସମ୍ବିଧାନକୁ ସହଜରେ ସଂଶୋଧନ ଏବଂ ଯେଉଁ ସମ୍ବିଧାନକୁ ସହଜରେ ସଂଶୋଧନ ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରେ ନାହିଁ। ତାହାକୁ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ କୁହାଯାଏ । ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ସଂଶୋଧନ ପ୍ରକ୍ରିୟା କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ । ସାମ୍ବିଧାନିକ ଆଇନଗୁଡ଼ିକ  ସମ୍ବିଧାନର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପଦ୍ଧତି ଅନୁ ସାରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଥାଏ । ଏକ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନରେ ସମ୍ବିଧାନର ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଓ ତର୍ଜମା ନ୍ୟାୟାଳୟଦ୍ଵାରା  ହୋଇଥାଏ ।

(ଙ) କେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି ଓ କାହିଁକି ?
Answer:

• ସଂଘୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ପାଇଁ ଏକ ଲିଖିତ ଓ ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି ।
• ନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ହୋଇଥିବାରୁ ଦେଶର ଶାସନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ସ୍ଥିରତା ଆଣିପାରେ ନାହିଁ; ମାତ୍ର ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ସଂଶୋଧନ ଉପାୟ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଶାସନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ଥିରତା ଆଣିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
• ଅନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ଶାସକଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ମନମୁଖୀ ଶାସନକୁ ପ୍ରଶ୍ରୟ ଦିଏ ନାହିଁ ।

(ଚ) ନମନୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ଦେଶର ପ୍ରଗତିରେ କିପରି ସହାୟକ ହୁଏ ?
Answer:

• ସମାଜ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ । ସମ୍ବିଧାନ ପୁରୁଣା ହୋଇଗଲେ ତାହା ସମାଜର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହିତ ତାଳ ମିଳାଇ ଚାଲିପାରେ ନାହିଁ ।
• ତେଣୁ ସମ୍ବିଧାନ ନମନୀୟ ହେଲେ ସମୟ ସହିତ ତାଳ ମିଳାଇ ଚାଲିବାରେ ଅସୁବିଧା ହୁଏ ନାହିଁ ଏବଂ ଏହା ଦେଶର ପ୍ରଗତିରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।

୨। ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଲିଖିତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ସହ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ସମ୍ପର୍କିତ ଶବ୍ଦକୁ ଗାର ଟାଣି ଯୋଡ଼ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Political Science Solutions Chapter 3 ସରକାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Political Science Solutions Chapter 3 ସରକାର

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀର ଉତ୍ତର
୧। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ସରକାର କାହିଁକି ଗଠନ କରାଯାଇଛି ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟର ସୁପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସରକାର ଗଠନ କରାଯାଇଛି ।

(ଖ) ସରକାରଙ୍କଦ୍ଵାରା କରାଯାଉଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ଜନହିତକର କାର୍ଯ୍ୟର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:
ସରକାରଙ୍କଦ୍ଵାରା କରାଯାଉଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ଜନହିତକର କାର୍ଯ୍ୟ :

• ସରକାର ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା; ଯଥା – ଗମନାଗମନ ପାଇଁ ରାସ୍ତା ତିଆରି ଓ ମରାମତି, ସହର ଓ ଗ୍ରାମକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣ, ଲୋକମାନଙ୍କୁ ବ୍ୟବସାୟ ଓ କୃଷି ପାଇଁ ଋଣ ଯୋଗାଣ, ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଡାକ୍ତରଖାନା, ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ ନିର୍ମାଣ, ବାତ୍ୟା, ବନ୍ୟା, ମରୁଡ଼ି, ଭୂମିକମ୍ପ ଆଦି ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସମୟରେ ଉଦ୍ଧାର ଓ ଥଇଥାନ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଆନ୍ତି।
• ଏଥୁ ସହିତ ଲୋକମାନଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ବିବାଦର ସମାଧାନ କୋଟ କଚେରୀ ମାଧ୍ୟମରେ କରାଇ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସୁଖ ଓ ଶାନ୍ତିରେ ରହିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥାଆନ୍ତି ।

(ଗ) ସଂସଦୀୟ ସରକାରର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
Answer:
ସଂସଦୀୟ ସରକାରର ଲକ୍ଷଣ:

• ସଂସଦୀୟ ସରକାରରେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ଓ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ଉତ୍ତମ ବୁଝାମଣା ଭିତ୍ତିରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଆନ୍ତି ।
• ସଂସଦୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ ଆଳଙ୍କାରିକ ମୁଖ୍ୟ ହିସାବରେ ଥାଆନ୍ତି ।
• ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକାର ଏକ ଅଂଶ ।
• କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ପାଖରେ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ରହିଥାଆନ୍ତି ।
• ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକାର ସଭ୍ୟମାନେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କଦ୍ବାରା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।
• ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକାର ସଭ୍ୟମାନେ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଖରେ ଦାୟୀ ରହିଥାଆନ୍ତି ।

(ଘ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାର ଓ ଐକିକ ସରକାର ମଧ୍ୟରେ ଏକ ତୁଳନାତ୍ମକ ବିବରଣୀ ଦିଅ ।
Answer:

(ଙ) ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାର ଲୋକମାନଙ୍କର ସରକାର କିପରି ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:

• ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାରର ଶାସନ ହେଉଛି ଲୋକମାନଙ୍କର ଶାସନ ।
• ଏହି ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସାବାଳକ ନାଗରିକ ସ୍ବାଧୀନ ଭାବରେ ଭୋଟଦେଇ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଲୋକପ୍ରତିନିଧ୍ ବାଛନ୍ତି ।
• ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ପ୍ରତିନିଧ‌ିମାନେ ସରକାର ଗଢ଼ି ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କରିଥାଆନ୍ତି ।
• ଏହି ଲୋକପ୍ରତିନିଧିମାନେ ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଉତ୍ତରଦାୟୀର ହ ନ୍ତି ।
• ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାରର ଶାସନରେ ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତେ ସମାନ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଓ ଅଧିକାର ଲାଭ କରନ୍ତି । ପୁଣି ସରକାର ଠିକ୍ ଭାବେ ଶାସନ ନକଲେ ଲୋକମାନେ ସରକାରଙ୍କୁ ବଦଳାଇ ଦେଇପାରନ୍ତି । ଏଣୁ ଏହି ସରକାର ଯଥାର୍ଥରେ ହିଁ ଲୋକମାନଙ୍କ ସରକାର ଅଟେ ।

(ଚ) ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାର ଓ ରାଜତନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ତୁମକୁ କେଉଁଟି ଅଧିକ ଭଲ ଲାଗୁଛି ଓ କାହିଁକି ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାର ଓ ରାଜତନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ମୋତେ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାର ଅଧିକ ଭଲ ଲାଗୁଛି ।
• କାରଣ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ର ସ୍ତରରେ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ରହିଥାଏ ।
• ଦୁଇ ସ୍ତରର ସରକାରମାନେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା, ପ୍ରଶାସନିକ ଓ ନ୍ୟାୟିକ କ୍ଷମତା ଉପଭୋଗ କରି ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
• କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷମତା ବଣ୍ଟନ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁସାରେ କରାଯାଇଥାଏ ।
• ମାତ୍ର ରାଜତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାରରେ ରାଜା ରାଷ୍ଟ୍ରର ସର୍ବୋଚ୍ଚ କର୍ତ୍ତା । ତାଙ୍କ ପାଖରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା ଠୁଳ ହୋଇଥାଏ ।
• ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମସ୍ତ ଆଇନ ମାନିବାକୁ ରାଜା ବାଧ୍ୟ ନୁହଁନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ମାନିବାକୁ ସମସ୍ତେ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ସେ ନିଜେ ଆଇନ ତିଆରି କରି ତାହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରନ୍ତି ଓ ତାଙ୍କ ହାତରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା ଠୁଳ ହୋଇଥିବାରୁ ସେ ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରୀ ହୋଇଥା’ନ୍ତି ।

୨। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନୀତି ନିୟମ କିଏ ପ୍ରଣୟନ କରିଥାଏ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନୀତି ନିୟମ ସରକାର ପ୍ରଣୟନ କରିଥାଏ ।

(ଖ) ଐକିକ ସରକାରରେ କାହା ଉପରେ କ୍ଷମତା ନ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ ?
Answer:
ଐକିକ ସରକାରରେ ଗୋଟିଏ ସରକାର ବା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଉପରେ କ୍ଷମତା ନ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ ।

(ଗ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକାର ମୁଖ୍ୟ କିଏ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକାର ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ।

(ଘ) ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାରରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇପ୍ରକାର ସରକାରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାରରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇ ପ୍ରକାର ସରକାର ହେଲେ –
(୧) ରାଷ୍ଟ୍ର ସ୍ତରରେ ଗଠିତ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ।
(୨) ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ଗଠିତ ରାଜ୍ୟ ସରକାରସମୂହ ।

(ଙ) ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାରରେ ଶାସନକାର୍ଯ୍ୟ କାହାଦ୍ଵାରା କରାଯାଏ ?
Answer:
ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସରକାରରେ ଶାସନକାର୍ଯ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ପ୍ରତିନିଧୂମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ସରକାରଙ୍କଦ୍ବାରା କରାଯାଏ ।

୩ । ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ/ପଦଗୁଡ଼ିକ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) ପରିବାର ହେଉଛି ଏକ ସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ।
(ଖ) ସଂସଦୀୟ ସରକାରରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ନ୍ୟାୟପାଳିକାର ଏକ ଅଂଶ ।
(ଗ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ସଚିବମାନଙ୍କୁ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ନିଯୁକ୍ତ କରେ ।
(ଘ) ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାର ଅଛି ।
(ଙ) ଐକିକ ସରକାରରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା ଆଞ୍ଚଳିକ ସରକାର ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥାଏ ।
(ଚ) ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାରରେ ତିନି ପ୍ରକାର ସରକାର ଥାଏ ।
(ଛ) ଭାରତରେ ଭୋଟଦେବା ପାଇଁ ଜଣକୁ ଅତିକମ୍‌ରେ କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିବା ଦରକାର ।
Answer:
(କ) ଗୋଷ୍ଠୀ ଉନ୍ନୟନ ଅଧିକାରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ହେଉଛି ଏକ ସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ।
(ଖ) ସଂସଦୀୟ ସରକାରରେ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକାର କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ଏକ ଅଂଶ ।
(ଗ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ସଚିବମାନଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିଯୁକ୍ତ କରନ୍ତି ।
(ଘ) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାର ଅଛି ।
(ଙ) ଐକିକ ସରକାରରେ ସମସ୍ତ କ୍ଷମତା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥାଏ ।
(ଚ) ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘୀୟ ସରକାରରେ ଦୁଇ ପ୍ରକାର ସରକାର ଥାଏ ।
(ଛ) ଭାରତରେ ଭୋଟଦେବା ପାଇଁ ଜଣକୁ ଅତିକମ୍‌ରେ ଅଠର ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିବା ଦରକାର ।

୪। ପ୍ରତି ପ୍ରଶ୍ନ ପାଇଁ ଥ‌ିବା ଚାରୋଟି ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) ରାଷ୍ଟ୍ର ଶାସନ ପାଇଁ କ’ଣ ଗଠନ କରାଯାଇଥାଏ ?
(୧) ପରିବାର
(୨) ସମାଜ
(୩) ସଂଘ
(୪) ସରକାର
Answer:
(୪) ସରକାର

(ଖ) ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ସବୁଠାରୁ କେଉଁ ଶାସନ ଲୋକପ୍ରିୟ ?
(୧) ଗଣତନ୍ତ୍ର
(୨) ଐକିକ
(୩) ରାଜତନ୍ତ୍ର
(୪) ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ
Answer:
(୧) ଗଣତନ୍ତ୍ର

(ଗ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଶାସନମୁଖ୍ୟ କିଏ ?
(୧) ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା
(୨) ରାଷ୍ଟ୍ରପତି
(୩) କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା
(୪) ସଚିବ
Answer:
(୨) ରାଷ୍ଟ୍ରପତି

(ଘ) ସବୁଠାରୁ ପ୍ରାଚୀନ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କେଉଁଟି ?
(୧) ଗଣତନ୍ତ୍ର
(୨) ରାଜତନ୍ତ୍ର
(୩) ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର
(୪) ଲୋକତନ୍ତ୍ର
Answer:
(୨) ରାଜତନ୍ତ୍ର

୫। ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଖରେ ( ✓) ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ପାଖରେ (x) ଚିହ୍ନ ଦିଅ । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

(କ) ସରକାର ନଥିଲେ ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା ବ୍ୟାହତ ହୁଏ ।
Answer:
✓

(ଖ) ସଂସଦୀୟ ସରକାରରେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପାଖରେ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ।
Answer:
x

(ଗ) ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଐକକ ସରକାର ଅଛି ।
Answer:
x

(ଘ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତୀୟ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ।
Answer:
x

(ଙ) ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନ ହେଉଛି ଲୋକମାନଙ୍କର ଶାସନ ।
Answer:
✓

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Political Science Solutions Chapter 2 ରାଷ୍ଟ୍ର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Political Science Solutions Chapter 2 ରାଷ୍ଟ୍ର

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀର ଉତ୍ତର
୧। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ କୁହାଯାଏ କାହିଁକି ?
Answer:

• ଆମ ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଭୂମିକା ଖୁବ୍ ବେଶୀ, କାରଣ ଏହା ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କ୍ଷମତାଶାଳୀ ସାମାଜିକ ତଥା ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ।
• ମନୁଷ୍ୟ ଜନ୍ମହେଲା ମାତ୍ରେ ନିଜକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସଭ୍ୟ ତାଲିକାରେ ସାମିଲ କରେ ।
• ମନୁଷ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିହେବା ସହିତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପଲବ୍‌ଧ ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
• ତେଣୁ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଓ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

(ଖ) ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ଏକ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଅନୁଷ୍ଠାନ କହିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ୱାରା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିର ଉପଯୁକ୍ତ ବିକାଶ ହୋଇଥାଏ ।
• ରାଷ୍ଟ୍ର ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ସର୍ବଦା ଦରକାର ହୋଇଥାଏ ।
• ରାଷ୍ଟ୍ରର ନୀତି ନିୟମ ସାମାଜିକ ଜୀବନକୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଓ ଦୃଢ଼ୀଭୂତ କରିଥାଏ ।
• ମନୁଷ୍ୟର ଇଚ୍ଛା ତାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ରହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରୁଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଅନୁଷ୍ଠାନ କୁହାଯାଏ ।

(ଗ) ରାଷ୍ଟ୍ର କେଉଁ କେଉଁ ଉପାଦାନକୁ ନେଇ ଗଠିତ ?
Answer:
ଜନସଂଖ୍ୟା, ଆୟତନ, ସରକାର ଓ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ – ଏହି ଚାରିଟି ଉପାଦାନକୁ ନେଇ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠିତ ।

(ଘ) ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଏହାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର କେଉଁ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରୟୋଗ କରେ ?
Answer:

• ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ କହିଲେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ କ୍ଷମତାକୁ ବୁଝାଏ ।
• ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଯଥା : ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସାର୍ବଭୌମତ୍ବ ଓ ବହିଃ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ।
• ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ବଳରେ ରାଷ୍ଟ୍ର, ନାଗରିକ, ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଜାରି କରେ ।
• ବହିଃ ସାର୍ବଭୌମତ୍ବ ବଳରେ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିଜର ବୈଦେଶିକ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରେ ।

(ଙ) ଶକ୍ତିଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ?
Answer:

• ଅତୀତରେ କେତେକ ଦଳର ନେତା ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଅକ୍ତିଆର କରିଥିଲେ ।
• ଅତୀତରେ କେତେକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଦୁର୍ବଳ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ କରି ସେମାନଙ୍କ ରାଜ୍ୟକୁ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ମିଶାଇ ଦେଇଥିଲେ ।
• ତେଣୁ ‘ଜୋର୍ ଯାହାର ମୂଲକ ତାହାର’ ନୀତିରେ ଯୁଦ୍ଧ ବା ଶକ୍ତିରୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ।

(ଚ) ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଏହା କାହିଁକି କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:

• ମନୁଷ୍ୟ ଚୁକ୍ତି କରି ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରିଅଛି । ସେହି ମତକୁ ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦ କୁହାଯାଏ ।
• ଅତୀତରେ ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ସମାଜ ବା ରାଷ୍ଟ୍ର ନଥିଲା ସେତେବେଳେ ଆଦିମାନବ ସରଳ ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିଲା ।
• ପରେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗଣ୍ଡଗୋଳ ଲାଗିବାରୁ ସେମାନେ ‘ଜୋର୍ ଯାହାର ମୂଲକ ତାହାର’ ନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କଲେ । ଯାହାର ଫଳସ୍ଵରୂପ ସେମାନେ ଅତି ଦୁଃଖରେ ଜୀବନଯାପନ କଲେ ।
• କାଳକ୍ରମେ ଏହି ଦୁଃଖପୂର୍ଣ ଅବସ୍ଥାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଁ, ଶାନ୍ତିରେ ଜୀବନଯାପନ କରିବା ଓ ଧନଜୀବନର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ସାହାଯ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି କଲେ ।

(ଛ) ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ ପାଇଁ କିପରି ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ?
Answer:

• ଯାଯାବର ଜୀବନ ତ୍ୟାଗ କରି ମଣିଷ ଏକ ସମୟରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକ ହେଲା ।
• କ୍ରମେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତିର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଆବଶ୍ୟକତା ମଣିଷ ଉପଲବ୍ଧ କଲା ।
• ତେଣୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର କ୍ରମବିକାଶ ପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତି ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ।

(ଜ) ରାଷ୍ଟ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – (କ) ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ (ଖ) ଇଚ୍ଛାଧୀନ କାର୍ଯ୍ୟ ।

୨। ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ନ ବଦଳାଇ ବାକ୍ୟଟି ଭୁଲ ଥିଲେ ଠିକ୍ କରି ଲେଖ ।
(କ) ରାଷ୍ଟ୍ର ହେଉଛି ଏକ ବୃତ୍ତିଭିତ୍ତିକ ସଂଘ ।
(ଖ) ମୋନାକୋ ଗୋଟିଏ ଜନବହୁଳ ଦେଶ ।
(ଗ) ସରକାର ଏକ ଧାର୍ମିକ ସଙ୍ଗଠନ ।
(ଘ) ଗୋଷ୍ଠୀରୁ ପରିବାର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।
(ଙ) ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ହେଉଛି ରାଷ୍ଟ୍ରର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ।
Answer:
(କ) ରାଷ୍ଟ୍ର ହେଉଛି ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଂଘ ।
(ଖ) ମୋନାକୋ ଗୋଟିଏ ଜନବିରଳ ଦେଶ ।
(ଗ) ସରକାର ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଙ୍ଗଠନ ।
(ଘ) ଗୋଷ୍ଠୀରୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।
(ଙ) ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ହେଉଛି ରାଷ୍ଟ୍ରର ଇଚ୍ଛାଧୀନ କାର୍ଯ୍ୟ ।

୩। ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ/ପଦଗୁଡ଼ିକ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ବାକ୍ୟଟିକୁ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) ରାଷ୍ଟ୍ର ଗୋଟିଏ ଅସ୍ଥାୟୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ।
(ଖ) ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଥା ଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ ।
(ଗ) ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଯାହା କୁହାଯାଇଛି ସେଗୁଡ଼ିକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ତଥ୍ୟ ଉପରେ ଆଧାରିତ ।
(ଘ) ଆଦିମାନବ ସରଳ ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିବା ସମୟକୁ ମାନବର କୃତ୍ରିମ ଅବସ୍ଥା କୁହାଯାଏ ।
(ଙ) ଧର୍ମଦ୍ୱାରା ବିଭିନ୍ନତା ଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(ଚ) ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଶାନ୍ତି ଶୃଙ୍ଖଳା ରକ୍ଷାକରିବା ହେଉଛି ଏକ ଇଚ୍ଛାଧୀନ କାର୍ଯ୍ୟ ।
Answer:
(କ) ରାଷ୍ଟ୍ର ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାୟୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ।
(ଖ) ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ଆଇନଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ ।
(ଗ) ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଯାହା କୁହାଯାଇଛି ସେଗୁଡ଼ିକ ଅନୁମାନ ଓ କଳ୍ପନା ଉପରେ ଆଧାରିତ ।
(ଘ) ଆଦିମାନବ ସରଳ ଜୀବନଯାପନ କରୁଥିବା ସମୟକୁ ମାନବର ପ୍ରାକୃତିକ ଅବସ୍ଥା କୁହାଯାଏ ।
(ଙ) ଧର୍ମଦ୍ଵାରା ଐକ୍ୟଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(ଚ) ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଶାନ୍ତି ଶୃଙ୍ଖଳା ରକ୍ଷା କରିବା ହେଉଛି ଏକ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Political Science Solutions Chapter 1 ଆମେ ଓ ଆମ ସମାଜ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Political Science Solutions Chapter 1 ଆମେ ଓ ଆମ ସମାଜ

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ ପ୍ରଶ୍ନବଳୀର ଉତ୍ତର
୧। ସଂକ୍ଷେପରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

(କ) ବ୍ୟକ୍ତି ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ କିପରି ?
Answer:

• ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଧନଜୀବନର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
• ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବିକା ଅର୍ଜନ ପାଇଁ ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
• ବ୍ୟକ୍ତି ନୂତନ ଅଭିଜ୍ଞତା, ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ ପାଇଁ ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
• ନିଜ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵର ବିକାଶ ପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତି ସମାଜର ଆଦର୍ଶ ନୀତି ଓ ପ୍ରଥାଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁସରଣ କରେ ।

(ଖ) ପରିବାରର କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ବଂଶରକ୍ଷା କରିବା ପରିବାରର ମୌଳିକ କାର୍ଯ୍ୟ ।
• ଶିଶୁର ଲାଳନପାଳନ, ଶିଶୁକୁ ବିଭିନ୍ନ ସଦ୍‌ଗୁଣ ଶିକ୍ଷାଦେବା, ଶିଶୁଟି ବଡ଼ ହେବାପରେ ଜୀବିକା ଅର୍ଜନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ ପରିବାରଦ୍ଵାରା ହୋଇଥାଏ ।
• ଶିଶୁକୁ ଉତ୍ତମ ନାଗରିକ ରୂପେ ଗଢ଼ି ତୋଳିବାରେ ପରିବାର ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।

(ଗ) ସମୁଦାୟ ଓ ସଂଘ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:

(ଘ) ଗୋଟିଏ ଜନଜାତିର ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁସବୁ ସମାନତା ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:

• ଗୋଟିଏ ଜନଜାତିର ଲୋକମାନେ ନିଜକୁ ଏକ ସାଧାରଣ ବଂଶର ବୋଲି ମନେକରନ୍ତି ।
• ଏମାନେ ଏକ ସାଧାରଣ ଭାଷାରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହୁଅନ୍ତି ।
• ଏମାନେ ସମାନ ପ୍ରକାର କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି ।
• ଏମାନେ ମିଳିମିଶି ବିଭିନ୍ନ ପର୍ବପର୍ବାଣି ପାଳନ କରନ୍ତି ।
• ଏମାନେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରନ୍ତି ।

(ଙ) ବଂଶ ବିଭାଜନର କାରଣଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ବଂଶ ବହୁ ପିଢ଼ିର ହୋଇଗଲେ ଏହାର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ଅତ୍ୟଧ‌ିକ ହୋଇଯାଏ ।
• ଫଳରେ ଧାର୍ମିକ କ୍ରିୟା କର୍ମ ପାଳନରେ ଅସୁବିଧା ହୁଏ ।
• ବେଳେବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପତ୍ତିଗତ ବିବାଦ ଦେଖାଯାଏ ।
• ଏପରି ହେବାଦ୍ଵାରା କେତେକ ନିକଟ ସମ୍ପର୍କୀୟ ପରିବାରର ମୂଳବଂଶରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ନୂତନ ବଂଶ ସୃଷ୍ଟି କରିବାଦ୍ୱାରା ବଂଶ ବିଭାଜନ ହୋଇଥାଏ । ମାତ୍ର ସମଗ୍ର ବଂଶର ଏକ ସାଧାରଣ ପୂର୍ବପୁରୁଷ ଥାଏ ।

(ଚ) ସମାଜର ଉନ୍ନତି କିପରି କରାଯାଇପାରିବ ?
Answer:

• ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସମାଜ ପରସ୍ପର ପରିପୂରକ ହୋଇଥିବାରୁ ବ୍ୟକ୍ତିର ଉନ୍ନତି ହେଲେ ସମାଜର ଉନ୍ନତି ହୁଏ ।
• ନିଜର ଆବଶ୍ୟକତା ପୁରଣ ସହ ସମାଜରେ ବାସ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ପୁରଣ ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କଲେ ସମାଜର ଉନ୍ନତି ହୋଇଥାଏ ।
• ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଧନଜୀବନ ସୁରକ୍ଷା ସହିତ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ଧନଜୀବନ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେଲେ ସମାଜରେ ସମସ୍ତେ ସୁଖରେ ରହିବେ । ଫଳରେ ସମାଜର ଉନ୍ନତି ହେବ ।
• ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ ଆଦର୍ଶ ନୀତି ଓ ପ୍ରଥାଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ବିକାଶରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ସମାଜର ନୀତି ଓ ପ୍ରଥାକୁ ଅତୁଟ ରଖିଲେ ସମାଜର ଉନ୍ନତି ହୋଇପାରିବ ।
• ବ୍ୟକ୍ତି ସମାଜରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରିଲେ ସମାଜ ସମୃଦ୍ଧ ହୋଇପାରିବ ।

୨। ତଳେ ଲେଖାଥ‌ିବା ସଂଘଗୁଡ଼ିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ କେଉଁ ପ୍ରକାରର ?

୩। ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହେଉଛି _______________ ।
Answer:
ପରିବାର

(ଖ) ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସାଧନ ପାଇଁ କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଇଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ମିଶି ________________ ଗଠନ କରିଥାଆନ୍ତି ।
Answer:
ସଂଘ

(ଗ) ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କର ନିବିଡ଼ତା _______________ ସମୁଦାୟରେ ଅଧ୍ଵ ।
Answer:
କ୍ଷୁଦ୍ର

(ଘ) ସାନ୍ତି।ଳ ଜନଜାତିର ଲୋକମାନେ _______________ ଭାଷାରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରନ୍ତି ।
Answer:
ସାନ୍ତାଳୀ

(ଙ) ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କୀୟ ପରିବାରମାନଙ୍କୁ ନେଇ ______________ ଗଠିତ ।
Answer:
ବଂଶ

୪। ଠିକ୍ତ ଉକ୍ତି ପାଖରେ (✓) ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଖରେ (x) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

(କ) ଏକକ ପରିବାରରେ ବାପା, ମା’, ଦାଦା, ଖୁଡ଼ୀ, ସେମାନଙ୍କର ପିଲାମାନେ ମିଳିମିଶି ରହନ୍ତି ।
Answer:
x

(ଖ) ସମୁଦାୟ ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
Answer:
✓

(ଗ) ସମାଜ ସହ ବ୍ୟକ୍ତିର ସମ୍ପର୍କ ନଥାଏ ।
Answer:
x

(ଘ) ପରିବାରରୁ ଶିଶୁ ବିଭିନ୍ନ ଗୁଣ ଶିକ୍ଷାକରେ ।
Answer:
✓

୫। ସଂପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

(କ) ପୁତ୍ର : ପିତାଙ୍କ ଗୋତ୍ର :: ବିବାହିତା କନ୍ୟା : ପତିଙ୍କ ଗୋତ୍ର
(ଖ) ପରଜା : କୋରାପୁଟ :: ବଣ୍ଡା : ମାଲକାନଗିରି
(ଗ) ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା : କ୍ଷୁଦ୍ର ସମୁଦାୟ :: ସାମାଜିକ ନିରାପତ୍ତା : ବୃହତ୍ ସମୁଦାୟ
(ଘ) ପରିବାର : ଚିରସ୍ଥାୟୀ :: ରାଜନୈତିକ ଦଳ : ଅସ୍ଥାୟୀ