Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Political Science Solutions Chapter 2 ରାଜ୍ୟ ସରକାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Political Science Solutions Chapter 2 ରାଜ୍ୟ ସରକାର

୧। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୧୦୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା କ୍ଷମତା କ’ଣ ?
Answer:
ଅଧୁବେଶନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ :

• ରାଜ୍ୟପାଳ ବିଧାନମଣ୍ଡଳର ଏକ ବା ଉଭୟ ଗୃହର ଅଧୂବେଶନ ଆହ୍ୱାନ କରନ୍ତି, ଅଧ୍ଵବେଶନର ପରିସମାପ୍ତି ଘୋଷଣା କରନ୍ତି ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକ ସ୍ଥଳେ ସେ କେବଳ ବିଧାନସଭାକୁ ଭଙ୍ଗ କରନ୍ତି ।
• ନିର୍ବାଚନ ପରବର୍ତ୍ତୀ ନବଗଠିତ ବିଧାନସଭାର ପ୍ରଥମ ଅବେଶନ ଓ ପ୍ରତି ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଅଧ‌ିବେଶନ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ତାଙ୍କର ‘ଲିଖୁତ ଅଭିଭାଷଣ’ ବିଧାନସଭାରେ ପାଠ କରନ୍ତି ।

ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ :

• ଚିଠା ବିଧେୟକ’ ବା ‘ବିଲ୍’ ବିଧାନମଣ୍ଡଳର ଉଭୟ ଗୃହରେ ବା ବିଧାନସଭାରେ ଗୃହୀତ ହୋଇ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ସମ୍ମତି ପାଇବା ପରେ ‘ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଆଇନ’ରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
• ଅର୍ଥ-ଚିଠା ଆଇନ ବିଧାନସଭାରେ ଗୃହୀତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ପ୍ରାକ୍-ଅନୁମତି ପାଇଥିବାରୁ ରାଜ୍ୟପାଳ ଏହାକୁ ସମ୍ମତି ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ।

ଅଧ୍ୟାଦେଶ :
ବିଧାନମଣ୍ଡଳ ବା ବିଧାନସଭାର ଅଧ୍ଵବେଶନ ଚାଲୁ ନଥ‌ିବା ସମୟରେ ଯଦି କୌଣସି ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତିର ମୁକାବିଲା କରିବାପାଇଁ ନୂତନ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼େ, ସେତେବେଳେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ମନ୍ତ୍ରୀପରିଷଦଙ୍କ ପରାମର୍ଶ କ୍ରମେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଅଧ୍ୟାଦେଶ (ଅର୍ଜିନାନ୍ସ) ଜାରି କରିଥାଆନ୍ତି ।

(ଖ) ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Answer:
ବିଭାଗ ବଣ୍ଟନ :
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି, ପାହ୍ୟା ଓ ବିଭାଗ ବଣ୍ଟନ ହୁଏ । ସେ ମନ୍ତ୍ରୀ ପରିଷଦର ବୈଠକ ଆହ୍ୱାନ କରନ୍ତି, କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରନ୍ତି ଓ ବୈଠକରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ।

ଯୋଗସୂତ୍ର :
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ଓ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୋଗସୂତ୍ର ରକ୍ଷା କରନ୍ତି । ସେ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ ସମ୍ପର୍କରେ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ସର୍ବଦା ଅବଗତ କରାଇଥା’ନ୍ତି ।

ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ :
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଧାନସଭାରେ ସରକାରଙ୍କ ନୀତି ଓ ଯୋଜନାମାନ ଘୋଷଣା କରନ୍ତି । ସେ ବିରୋଧୀ ଦଳର ନେତା ଓ ଅନ୍ୟ ଦଳର ନେତାମାନଙ୍କ ସହିତ ବିଚାର ଆଲୋଚନା କରନ୍ତି ।

ସମନ୍ଵୟ :

• ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶାସକ ଦଳର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ସହ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ସମ୍ପର୍କରେ ବିଚାର ଆଲୋଚନା କରିବା ସହିତ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି ।
• ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଭିନ୍ନ ନୀତି ନିୟମ ପ୍ରଣୟନ କରିବାରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ସହିତ ସେଗୁଡ଼ିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନିଅନ୍ତି ।
• ରାଜ୍ୟର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଶାସନକର୍ତ୍ତା ହିସାବରେ ରାଜ୍ୟର ତଥା ଜନତାର ସ୍ବାର୍ଥ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଉଚିତ ଭାବେ ଉପସ୍ଥାପନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରଧାନ କାର୍ଯ୍ୟ ।

(ଗ) ବିଧାନସଭା କିପରି ଗଠିତ ହୁଏ ?
Answer:
ସଭ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା :

• ସମ୍ବିଧାନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁସାରେ ବିଧାନସଭାର ସଭ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ୫୦୦ରୁ ଅଧିକ କିମ୍ବା ୬୦ରୁ କମ୍ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ।
• ଓଡ଼ିଶାର ବିଧାନସଭା ୧୪୭ ଜଣ ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ । ସେଥୁମଧ୍ୟରୁ ୨୨ ଜଣ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି (S.C.), ୩୪ ଜଣ ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି (S.T.) ଏବଂ ୯୧ ଜଣ ସାଧାରଣ ବର୍ଗର ଅଟନ୍ତି ।

ନିର୍ବାଚନ :

• ବିଧାନସଭାର ସଭ୍ୟମାନେ ରାଜ୍ୟର ଭୋଟଦାତାମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ ସାବାଳକ ଭୋଟଦାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମାଧ୍ୟମରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ।
• ୧୮ ବର୍ଷରୁ ଅଧ‌ିକ ବୟସ୍କ ସାବାଳକ ନାଗରିକ ମତଦାନ ଅଧିକାର ସାବ୍ୟସ୍ତ କରି ନିଜ ନିଜ ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀକୁ ଜଣେ ପ୍ରାର୍ଥୀକୁ ବିଧାୟକ (M.L.A.) ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ କରନ୍ତି ।
  କାର୍ଯ୍ୟକାଳ : ବିଧାନସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୫ ବର୍ଷ । କିନ୍ତୁ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତିବେଳେ ବିଧାନସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୧ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରେ ।

(ଘ) ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର କ୍ଷେତ୍ରାତ୍‌କାର ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Answer:

• ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର କ୍ଷେତ୍ରାଧିକାରକୁ ୩ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି; ଯଥା— ମୌଳିକ କ୍ଷେତ୍ରାଧିକାର, ଆବେଦନମୂଳକ କ୍ଷେତ୍ରାତ୍‌କାର ଓ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କ୍ଷେତ୍ରାଧ୍ୟାକାର ।
• ମୌଳିକ କ୍ଷେତ୍ରାଧୁକାର – ଧାରା ୨୨୬ ଅନୁସାରେ କୌଣସି ନାଗରିକଙ୍କର ମୌଳିକ ଅଧିକାର କ୍ଷୁଣ୍ଣ ହେଲେ ସେ ସିଧାସଳଖ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ । ସଂସଦ, ବିଧାନସଭା ଇତ୍ୟାଦି ନିର୍ବାଚନ ସଂକ୍ରାନ୍ତୀୟ ମୋକଦ୍ଦମା ଏବଂ ଅଦାଲତ ଅବମାନନା, ବିବାହ, ଛାଡ଼ପତ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ମୋକଦ୍ଦମାଗୁଡ଼ିକ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ମୌଳିକ କ୍ଷେତ୍ରାଧିକାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
• ଆବେଦନମୂଳକ କ୍ଷେତ୍ରାଧୁକାର – ବିଭିନ୍ନ ଦେୱାନୀ ଓ ଫୌଜଦାରୀ ମାମଲାରେ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ ବିଚାରପତିଙ୍କ ରାୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଆବେଦନ କରାଯାଏ, ଯଦି ଏହି ମୋକଦ୍ଦମାଗୁଡ଼ିକରେ ଆଇନର ତର୍ଜମା କରାଯିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଥାଏ ।
• ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କ୍ଷେତ୍ରାଧ୍ୟାର – ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ ନିମ୍ନ ଅଦାଲତଗୁଡ଼ିକ- ପରିଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି । ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ନିମ୍ନ ଅଦାଲତଗୁଡ଼ିକର କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହ ପଦ୍ଧତି ସ୍ଥିର କରନ୍ତି । ନିମ୍ନ ଅଦାଲତରେ ବିଚାରାଧୀନ ଯେକୌଣସି ମୋକଦ୍ଦମାକୁ ନିଜ ପାଖକୁ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରି ଆଣି ତାହାର ବିଚାର କରିବାର କ୍ଷମତା ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ଅଛି । ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ଚାକିରୀ ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟଦ୍ବାରା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୁଏ ।

(ଙ) ମନ୍ତ୍ରୀପରିଷଦର ଗଠନ କିପରି ହୁଏ ?
Answer:
ପରାମର୍ଶ :
ସମ୍ବିଧାନର ନିୟମ ଅନୁସାରେ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପରାମର୍ଶ ଦେବାପାଇଁ ଏକ ମନ୍ତ୍ରୀପରିଷଦ ଥାଏ ।

ନିଯୁକ୍ତି :
ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାର ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ଦଳର ନେତାଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟପାଳ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶକ୍ରମେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଅନ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି ।

ମନ୍ତ୍ରିପରିଷଦ :

• କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମନ୍ତ୍ରୀ, ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ଉପମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ନେଇ ମନ୍ତ୍ରୀପରିଷଦ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ବିଧାନମଣ୍ଡଳର ସଭ୍ୟ ନ ଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରୀପରିଷଦରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲେ ତାଙ୍କୁ ୬ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ବିଧାନସଭା ବା
• ବିଧାନସଭାର ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ସଭ୍ୟଙ୍କର ଆସ୍ଥାଭାଜନ ଥୁବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମନ୍ତ୍ରପରିଷଦ ଶାସନ ପରିଚାଳନା କରିଥାଏ ।

୨। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୪୦ଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଇଚ୍ଛାଧୀନ କ୍ଷମତାଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
Answer:

• ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ଯେଉଁ କ୍ଷମତା ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ସମୟରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ମନ୍ତ୍ରୀପରିଷଦର ପରାମର୍ଶଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ନହୋଇ ନିଜର ବୁଦ୍ଧି ଓ ବିବେକଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଅନ୍ତି, ସେହି କ୍ଷମତାକୁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କର ଇଚ୍ଛାଧୀନ କ୍ଷମତା କୁହାଯାଏ ।
• କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଇଚ୍ଛାଧୀନ କ୍ଷମତା ପ୍ରୟୋଗ କରିବେ, ତାହା ସେ ନିଜେ ସ୍ଥିର କରନ୍ତି ।
• ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଇଚ୍ଛାଧୀନ କ୍ଷମତା ବିଷୟରେ କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଉତ୍‌ଥାପିତ ହୁଏ ନାହିଁ ।
• ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କର ଇଚ୍ଛାଧୀନ କ୍ଷମତା ସମ୍ପର୍କରେ ସମ୍ବିଧାନରେ କୌଣସି ବିଶଦ ଆଲୋଚନା ହୋଇନାହିଁ ।

(ଖ) ବିଧାନସଭାର ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କ୍ଷମତା ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Answer:

• ବିଧାନସଭା ରାଜ୍ୟ ତାଲିକା ଏବଂ ଯୁଗ୍ମ ତାଲିକା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକରେ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରନ୍ତି ।
• ଚିଠା ଆଇନ (ବିଲ୍) ବିଧାନସଭାରେ ଗୃହୀତ ହେବାପରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ତାହାକୁ ସମ୍ମତି ଦେଲେ ତାହା ଆଇନରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।

(ଗ) ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ଆବେଦନମୂଳକ କ୍ଷେତ୍ରାଧିକାର ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Answer:

• ଆବେଦନମୂଳକ କ୍ଷେତ୍ରାଧ୍ୟାର ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ଅନ୍ୟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷମତା ।
• ବିଭିନ୍ନ ଦେୱାନୀ ଓ ଫୌଜଦାରୀ ମାମଲାରେ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରୀୟ ବିଚାରପତିଙ୍କ ରାୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଆବେଦନ କରାଯାଇପାରିବ ।

(ଘ) ବାଚସ୍ପତି କେତେବେଳେ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଭୋଟ ଦେଇଥା’ନ୍ତି ?
Answer:

• ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ଚିଠା ଆଇନ ବା ପ୍ରସ୍ତାବ ସପକ୍ଷରେ ଓ ବିପକ୍ଷରେ ସମାନ ସଂଖ୍ୟକ ଭୋଟ ମିଳେ; ସେତେବେଳେ ବାଚସ୍ପତି ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଭୋଟ ଦିଅନ୍ତି ।
• ଏହି ‘ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଭୋଟ’ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ଚିଠା ଆଇନ ବା ପ୍ରସ୍ତାବଟିର ଭାଗ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରନ୍ତି ।

(ଙ) ନିମ୍ନ ଅଦାଲତ କହିଲେ ତୁମେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:

• ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତି ଜିଲ୍ଲା ଓ ସବ୍‌ଡିଭିଜନ୍ ସ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ପରି ଅଧସ୍ତନ ଅଦାଲତମାନ ରହିଛି । ଏହାକୁ ନିମ୍ନ ଅଦାଲତ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ନିମ୍ନ ଅଦାଲତକୁ ଦୁଇ ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ; ଯଥା— (୧) ଦେୱାନୀ ଅଦାଲତ, (୨) ଫୌଜଦାରୀ ଅଦାଲତ ।

(ଚ) ଫୌଜଦାରୀ ମୋକଦ୍ଦମା କ’ଣ ?
Answer:

• ଯେଉଁ ମୋକଦ୍ଦମାଗୁଡ଼ିକ ଚୋରି, ଡକାୟତି, ଧର୍ଷଣ, ହତ୍ୟା ସମ୍ପର୍କିତ ହୋଇଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଫୌଜଦାରୀ ମୋକଦ୍ଦମା କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ମୋକଦ୍ଦମାଗୁଡ଼ିକର ବିଚାର ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରରେ ଜିଲ୍ଲା ଦୌରାଜଜ୍, ଅତିରିକ୍ତ ଜିଲ୍ଲା ଦୌରାଜଜ୍ ଏବଂ ସବ୍‌ଡିଭିଜନ ବା ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରରେ ସବ୍‌ଡିଭିଜନାଲ୍ ଜୁଡ଼ିସିଆଲ ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ ଓ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ଶ୍ରେଣୀ କ୍ଷମତାପ୍ରାପ୍ତ ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍‌ଙ୍କ ଅଦାଲତ ରହିଛି ।

(ଛ) ଦେୱାନୀ ମୋକଦ୍ଦମା କ’ଣ ?
Answer:

• ଯେଉଁ ମୋକଦ୍ଦମାଗୁଡ଼ିକ ଜମିଜମା ସଂକ୍ରାନ୍ତୀୟ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାବର ଏବଂ ଅସ୍ଥାବର ସମ୍ପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କିତ, ଦେୱାନୀ ମୋକଦ୍ଦମା କୁହାଯାଏ ।
• ଦେୱାନୀ ମୋକଦ୍ଦମା ବିଚାର ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ଜିଲ୍ଲା ଜଜ୍, ଅତିରିକ୍ତ ଜିଲ୍ଲା ଜଜଙ୍କର ଅଦାଲତ ଏବଂ ସବ୍‌ଡିଭିଜନ ବା ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରରେ ସବଜଜ୍ଙ୍କର ଏବଂ ମୁସଫଙ୍କର ଅଦାଲତ ରହିଛି ।

୩। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ବାକ୍ୟରେ ଦିଅ ।

(କ) ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ କିଏ ନିଯୁକ୍ତ କରନ୍ତି ?
Answer:
ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୫ ବର୍ଷ ।

(ଖ) ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ କେତେ ବର୍ଷ ?
Answer:
ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୫ ବର୍ଷ ।

(ଗ) ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ କିଏ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି ?
Answer:
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟପାଳ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି ।

(ଘ) ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ବୈଠକରେ କିଏ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ?
Answer:
ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ବୈଠକରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ।

(ଙ) ବିଧାନସଭାରେ କିଏ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ?
Answer:
ବିଧାନସଭାରେ ବାଚସ୍ପତି ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ।

(ଚ) ଓଡ଼ିଶାର ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ?
Answer:
ଓଡ଼ିଶାର ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ କେଉଁଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ।

(ଛ) ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନେ କେତେ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ?
Answer:
ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନେ ୬୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।

୪। ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) ଜାମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀର ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନର କେଉଁ ଧାରା ଅନୁଯାୟୀ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଅଛି ?
(କ) ୩୭୦
(ଖ) ୩୭୪
(ଗ) ୩୭୮
(ଘ) ୩୭୨
Answer:
୩୭୦

(ଖ) ଭାରତର କେତୋଟି ରାଜ୍ୟରେ ଦ୍ୱି-ସଦନୀୟ ବିଧାନ ମଣ୍ଡଳ ଅଛି ?
(କ) ୪
(ଖ) ୫
(ଗ) ୬
(ଘ) ୮
Answer:
୬

(ଗ) ରାଜ୍ୟପାଳ କେତେ ଦିନରେ ଥରେ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ ସମ୍ପର୍କରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ?
(କ) ୧୫ ଦିନ
(ଖ) ୨୦ ଦିନ
(ଗ) ୩୦ ଦିନ
(ଘ) ୬ ମାସ
Answer:
୧୫ ଦିନ

(ଘ) ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ କେଉଁ ବିଭାଗ ବଜେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାଏ ?
(କ) ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ
(ଖ) ଅର୍ଥ ବିଭାଗ
(ଗ) ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗ
(ଘ) ଗୃହ ବିଭାଗ
Answer:
ଅର୍ଥ ବିଭାଗ

(ଙ) ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାର କେତୋଟି ଆସନ ସାଧାରଣ ବର୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ?
(କ) ୯୦
(ଖ) ୯୧
(ଗ) ୯୪
(ଘ) ୯୫
Answer:
୯୧

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Political Science Solutions Chapter 1 କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Political Science Solutions Chapter 1 କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର

୧। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ୧୦୦ ଗୋଟି ଶବ୍ଦରେ ଲେଖ ।

(କ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କିପରି ବହିଷ୍କୃତ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ପଦଚ୍ୟୁତି ପ୍ରକ୍ରିୟା :

• ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କେବଳ ସମ୍ବିଧାନ ଭଙ୍ଗ ଅଭିଯୋଗରେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ହୋଇ ମହାଭିଯୋଗ ପ୍ରସ୍ତାବଦ୍ୱାରା ପଦଚ୍ୟୁତ ହୁଅନ୍ତି ।
• ମହାଭିଯୋଗ ଏକ ଅର୍ଦ-ନ୍ୟାୟିକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ପ୍ରଥମେ ସଂସଦର ଯେକୌଣସି ଗୃହର ସର୍ବମୋଟ ସଭ୍ୟସଂଖ୍ୟାର ଏକ-ଚତୁର୍ଥାଂଶ ସଭ୍ୟ ୧୪ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଲିଖ୍ତ ନୋଟିସ୍ ଦେଇ ସେହି ଗୃହରେ ମହାଭିଯୋଗ ମସ୍ତାବ ଆଗତ କରିଥାଆନ୍ତି ।

ସଂସଦର କାର୍ଯ୍ୟ :

• ଏହାପରେ ପ୍ରସ୍ତାବଟି ସେହି ଗୃହର ସର୍ବମୋଟ ସଭ୍ୟସଂଖ୍ୟାର ଅନ୍ୟୁନ ଦୁଇ-ତୃତୀୟାଂଶ ସଭ୍ୟଙ୍କଦ୍ବାରା ଅନୁମୋଦିତ ହେବାପରେ ତାହା ଅନ୍ୟ ଗୃହକୁ ଅଭିଯୋଗର ଅନୁସନ୍ଧାନ (investigation) ପାଇଁ ପଠାଯାଏ ।
• ଉକ୍ତ ଗୃହ ମହାଭିଯୋଗ ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କଲାବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଚାହିଁଲେ, ସେ ନିଜେ ବା ତାଙ୍କର ପ୍ରତିନିଧୂ ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିପାରିବେ ।
• ଅନୁସନ୍ଧାନ ପରେ ଏହି ଗୃହ ଯଦି ସର୍ବମୋଟ ସଭ୍ୟସଂଖ୍ୟାର ଅନ୍ୟୁନ ଦୁଇ-ତୃତୀୟାଂଶ ସଭ୍ୟଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ ପ୍ରେରିତ ମହାଭିଯୋଗ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ କରନ୍ତି, ତାହାହେଲେ ସେହିଦିନଠାରୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବହିଷ୍କୃତ ହୁଅନ୍ତି ।

(ଖ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପ୍ରଶାସନିକ କ୍ଷମତା ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Answer:

• କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର ସମସ୍ତ ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ନାମରେ ସମ୍ପାଦିତ ହୁଏ ।
• ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ଭାବରେ ଦାୟିତ୍ୱ ବହନ କରନ୍ତି ଓ ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ତଦାରଖ କରନ୍ତି ।

ସାମ୍ବିଧାନିକ ମୁଖ୍ୟଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି :

• ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅନେକ ସମ୍ବିଧାନିକ ପଦାଧିକାରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରନ୍ତି; ଯଥା – ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟବୃନ୍ଦ, ମହାଧ୍ଵବକ୍ତା, ମୁଖ୍ୟ ଆୟବ୍ୟୟ ହିସାବ ରକ୍ଷକ ଓ ମହାସମୀକ୍ଷକ, ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଓ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ନ୍ୟାୟାଧୀଶ ଓ ଅନ୍ୟ ନ୍ୟାୟାଧୀଶବୃନ୍ଦ, କେନ୍ଦ୍ର ଲୋକସେବା ଆୟୋଗର ଅଧ୍ଯକ୍ଷ ଓ ସଦସ୍ୟବୃନ୍ଦ, ରାଜ୍ୟପାଳ, ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗର ମୁଖ୍ୟ ଆୟୁକ୍ତ ଓ ଅନ୍ୟ ଆୟୁକ୍ତଦ୍ଵୟ, ସରକାରୀ ଭାଷା ଆୟୋଗର ଅଧକ୍ଷ ଓ ସଦସ୍ୟ, ଅନୁସଚିତ ଜାତି, ଜନଜାତି, ପଛୁଆବର୍ଗ ଓ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ଆୟୋଗର ଅଧ୍ଯକ୍ଷ ଓ ସଦସ୍ୟବୃନ୍ଦ ।
• ସେ ମହାଧ୍ଵବକ୍ତା, ରାଜ୍ୟପାଳ, କେନ୍ଦ୍ର ଲୋକସେବା ଆୟୋଗର ଅଧକ୍ଷ ଓ ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟ, ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ଓ ଅନ୍ୟ ବିଚାରପତିବୃନ୍ଦ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶ କ୍ରମେ କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଯେକୌଣସି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ବହିଷ୍କାର କରିପାରନ୍ତି ।

(ଗ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଜରୁରୀକାଳୀନ କ୍ଷମତା କ’ଣ ?
Answer:

• ଜାତୀୟ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି – ଯେତେବେଳେ ଯୁଦ୍ଧ, ବାହ୍ୟଶତ୍ରୁ ଆକ୍ରମଣ ବା ସଶସ୍ତ୍ର ବିପ୍ଳବଦ୍ଵାରା ଦେଶର ନିରାପତ୍ତା ବିପନ୍ନ ହୋଇଛି ବୋଲି ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କର ହୃଦ୍‌ବୋଧ ହୁଏ, ସେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ଲିଖ୍ ପରାମର୍ଶରେ ସମ୍ବିଧାନର ୩୫୨ ଧାରା ଅନୁସାରେ ଜାତୀୟ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ଘୋଷଣା କରନ୍ତି ।
• ୧ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ସଂସଦର ଉଭୟ ଗୃହଦ୍ଵାରା ଦୁଇ-ତୃତୀୟାଂଶ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ଭୋଟ ସମର୍ଥନରେ ଗୃହୀତ ହେଲେ ଜାତୀୟ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି ଘୋଷଣାନାମା ୬ ମାସ ଯାଏ ବଳବତ୍ତର ରହେ ।
• ରାଜ୍ୟ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି – ଯେତେବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ରିପୋର୍ଟରୁ ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସୂତ୍ରରୁ ଅବଗତ ହୁଅନ୍ତି ଯେ କୌଣସି ରାଜ୍ୟରେ ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁସାରେ ଶାସନ ପରିଚାଳିତ ହେଉନାହିଁ ସେତେବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସମ୍ବିଧାନର ୩୫୬ ଧାରା ଅନୁସାରେ ସେହି ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି ଘୋଷଣା କରନ୍ତି ।
• ଏହା ସଂସଦର ଉଭୟ ଗୃହରେ ୨ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଅନୁମୋଦିତ ହେଲେ ୬ ମାସ ପାଇଁ ବଳବତ୍ତର ରହେ ।
• ଆର୍ଥକ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି – ଯଦି ଭାରତର ଆର୍ଥିକ ପରିସ୍ଥିତି ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି ବୋଲି ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କର ହୃଦ୍‌ବୋଧ ହୁଏ, ତେବେ ସେ ସମ୍ବିଧାନର ୩୬୦ ଧାରା ବଳରେ ଆର୍ଥକ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି ଘୋଷଣା କରିଥା’ନ୍ତି । ଏହା ୨ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ସଂସଦଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

(ଘ) ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଅସ୍ଥାୟୀ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି :

• ଯେତେବେଳେ ମୃତ୍ୟୁ, ପଦତ୍ୟାଗ, ପଦଚ୍ୟୁତି କିମ୍ବା ନିର୍ବାଚନ ଅସିଦ୍ଧ କାରଣରୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପଦବୀ ଶୂନ୍ୟ ପଡ଼େ, ସେତେବେଳେ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସର୍ବାଧ୍ଵ ୬ ମାସ ବା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅସ୍ଥାୟୀ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
• ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଯଦି ଅସୁସ୍ଥତାବଶତଃ ବା ଅନୁପସ୍ଥିତ ରହିବା ହେତୁ ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି କାରଣରୁ ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତି ।

ଅଧ୍ଯକ୍ଷତା :

• ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜ୍ୟସଭାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
• ସେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପରି ବିଦେଶ ଗସ୍ତ କରି ସରକାରଙ୍କର ନୀତି ଓ ଆଦର୍ଶକୁ ଉପସ୍ଥାପିତ କରନ୍ତି ।
• ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ଉତ୍ସବରେ ସେ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥ୍‌ ଭାବରେ ଯୋଗଦାନ କରନ୍ତି ।

(ଙ) ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:

• ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ : କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ମୁଖ୍ୟ ହିସାବରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କର ପାହ୍ୟା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରନ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଭାଗ ବଣ୍ଟନ କରନ୍ତି, ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକରେ ସଭାପତିତ୍ବ କରନ୍ତି ଓ ବୈଠକର କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି ।
• ଯୋଗସୂତ୍ରଧର : ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଓ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ମଧ୍ୟରେ ଯୋଗସୂତ୍ର ରକ୍ଷା କରନ୍ତି । ସେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ନିଷ୍ପତ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ଜଣାନ୍ତି ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ବାର୍ତ୍ତା ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳରେ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଉପସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି ।

ଅଧ୍ଯକ୍ଷତା :

• ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଓ ସଂସଦ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି । ସେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ଓ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳରେ ଗୃହୀତ ନୀତିଗୁଡ଼ିକୁ ସଂସଦରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି ।
• ସେ ଭାରତର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଶାସନ ତଥା ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ପର୍କ ବିଷୟରେ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରି ସଂସଦରେ ଗୃହୀତ କରାଇଥା’ନ୍ତି ।
• ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶାସକ ଦଳର ନୀତି ଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନୀତି ଆୟୋଗର ଅଧ୍ୟକ୍ଷଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।

(ଚ) କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ନୀତି ଆୟୋଗ :

• କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଦେଶର ଶାସନ ତଥା ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ସମ୍ପର୍କରେ ବିଭିନ୍ନ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଥାଏ ।
• ବିଭିନ୍ନ ଆଇନର ରୂପରେଖ ଓ ବିଷୟବସ୍ତୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ସ୍ଥିର କରିଥାଏ ।

ବଜେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତି :

• ଦେଶର ଆୟବ୍ୟୟର ବିଭିନ୍ନ ସୂତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଓ ବଜେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଇତ୍ୟାଦି କାର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ ହୁଏ ।
• ଦେଶ ଶାସନ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କୁ ସମୁଚିତ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଦାନ କରିବା ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ।

ଯୋଜନାର ସଫଳ ରୂପାୟନ :

• ସରକାରଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକର ସଫଳ ରୂପାୟନ କରିବା ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ମୁଖ୍ୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ।
• ବିଭିନ୍ନ ନୀତିଗୁଡ଼ିକ ଠିକ୍‌ଭାବେ ଓ ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।

(ଛ) ଲୋକସଭାର ଗଠନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ଗଠନ :

• ଲୋକସଭା ଦେଶର ନାଗରିକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସାର୍ବଜନୀନ ସାବାଳକ ଭୋଟ ପ୍ରଥା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧୁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ।
• ଲୋକସଭାର ସର୍ବମୋଟ ସଭ୍ୟସଂଖ୍ୟା ସର୍ବାଧ‌ିକ ୫୫୨ ହୋଇପାରିବ । ଏଥ‌ିରୁ ୫୩୦ ଜଣ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରୁ ଓ ସର୍ବାଧ‌ିକ ୨୦ଜଣ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରୁ ନିର୍ବାଚିତ ହେବେ ଏବଂ ୨ଜଣ ଆଙ୍ଗୋ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମନୋନୀତ କରିପାରିବେ ।
• ବର୍ତ୍ତମାନ ଲୋକସଭାର ସଭ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ୫୪୫ । ସେଥିରୁ ୫୩୦ ଜଣ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରୁ, ୧୩ ଜଣ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଓ ୨ ଜଣ ଅଙ୍ଗୋ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମନୋନୀତ କରିଛନ୍ତି ।

କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ :

• ଲୋକସଭା ଦେଶ ପାଇଁ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରେ, ଅଧ୍ୟାଦେଶ ଓ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି ଘୋଷଣାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରେ ।
• ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ମୁଲତବୀ ପ୍ରସ୍ତାବ, ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣକାରୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ଓ ସର୍ବୋପରି ଅନାସ୍ଥା ପ୍ରସ୍ତାବ ଜରିଆରେ ଲୋକସଭାରେ ସାଂସଦମାନେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକାର ମନମୁଖୀ ଶାସନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି ।
• କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର ଆୟବ୍ୟୟର ବାର୍ଷିକ ଅଟକଳ ଲୋକସଭାରେ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଓ ରାଜ୍ୟର ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନଙ୍କର ପଦଚ୍ୟୁତି ପ୍ରସ୍ତାବ ଏହି ଲୋକସଭାରେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥାଏ ।
• ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଓ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନରେ ଲୋକସଭାର ସଭ୍ୟମାନେ ଭାଗ ନେଇଥା’ନ୍ତି ।
• ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ଲୋକସଭା ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ବିଲ୍ ଆଗତ କରିଥାଏ ।

(ଜ) ରାଜ୍ୟସଭାର ଗଠନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ ବର୍ଣନା କର ।
Answer:
ଗଠନ :

• ରାଜ୍ୟସଭା ଆମ ସଂସଦର ଦ୍ବିତୀୟ ସଦନ ବା ଉଚ୍ଚ ସଦନ । ଏହା ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କର ପ୍ରତିନିଧୂ କରେ ।
• ରାଜ୍ୟସଭାର ସର୍ବାଧ‌ିକ ସଭ୍ୟସଂଖ୍ୟା ୨୫୦ । ଏଥୁରୁ ସର୍ବାଧ୍ଵ ୨୩୮ ଜଣ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରୁ ପରୋକ୍ଷ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ୧୨ ଜଣଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କଳା, ବିଜ୍ଞାନ, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସମାଜସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପାରଦର୍ଶିତା ଲାଭ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ମନୋନୀତ କରନ୍ତି ।
• ରାଜ୍ୟସଭାର ସଭ୍ୟମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୬ ବର୍ଷ । ଏହା ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାୟୀ ସଭା । କେବଳ ଏକ-ତୃତୀୟାଂଶ ସଦସ୍ୟ ପ୍ରତି ଦୁଇ ବର୍ଷରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।

କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ :

• ଏହି ସଭା କେନ୍ଦ୍ର ତଥା ଯୁଗ୍ମ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ସମସ୍ତ ବିଷୟରେ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରେ ।
• ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ମୁଲତବୀ ପ୍ରସ୍ତାବ, ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣକାରୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ଓ ସର୍ବୋପରି ଅନାସ୍ଥା ପ୍ରସ୍ତାବ ଜରିଆରେ ଏହି ସଭାର ସାଂସଦମାନେ କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକାର ମନୋମୁଖୀ ଶାସନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି ।
• କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର ବାର୍ଷିକ ଆୟବ୍ୟୟ ଅଟକଳ ଏହି ସଭାରେ ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଓ ରାଜ୍ୟର ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନଙ୍କର ପଦଚ୍ୟୁତି ପ୍ରସ୍ତାବ ଏହି ସଭାରେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଏହି ସଭା ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ବିଲ୍ ଆଗତକରି ଗୃହୀତ କରାଇଥାଏ ।

(ଝ) ସଂସଦରେ ସାଧାରଣ ବିଲ୍ କିପରି ଗୃହୀତ ହୁଏ ?
Answer:

• ସାଧାରଣ ଚିଠା ଆଇନ ବା ବିଲ୍ ସଂସଦର ଯେକୌଣସି ଗୃହରେ ଆଗତ କରାଯାଇପାରେ ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଲ୍ ଗୃହରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେବାପରେ ତିନିଗୋଟି ପାଠ ମାଧ୍ୟମରେ ଗୃହୀତ ହୋଇଥାଏ ।

ପ୍ରଥମ ପାଠ :
ପ୍ରଥମ ପାଠ ସମୟରେ କେବଳ ବିଲ୍‌ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏବଂ ଶିରୋନାମା ପାଠ କରାଯାଏ ।

ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଠ :
ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଠ ସମୟରେ ବିଲ୍ ଉପରେ ଗୃହରେ ପୁଙ୍ଖାନୁପୁଙ୍ଖ ଆଲୋଚନା କରାଯାଏ ବା ଆବଶ୍ୟକସ୍ଥଳେ ବିଭିନ୍ନ ଯାଞ୍ଚ କମିଟିକୁ ପଠାଯାଏ କିମ୍ବା ଜନମତ ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଯାଏ ।

ତୃତୀୟ ପାଠ :
ତୃତୀୟ ପାଠ ସମୟରେ ବିଲ୍ ଉପରେ ମତଦାନ ବା ଭୋଟ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।

ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ସମ୍ମତି :
ସଂଖ୍ୟାତ୍ମକ ସମର୍ଥନରେ ବିଲ୍‌ ଗୃହୀତ ହେବାପରେ ବିଲ୍‌ ଅନ୍ୟଗୃହକୁ ପ୍ରେରିତ ହୁଏ । ଅନ୍ୟଗୃହରେ ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଚିଠା ଆଇନଟି ଗୃହୀତ ହେବାପରେ ଏହାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ସମ୍ମତି ପାଇଁ ପଠାଯାଏ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ‘ସମ୍ମତି’ ପାଇବା ପରେ ଚିଠା ଆଇନଟି ପୂର୍ଣାଙ୍ଗ ଆଇନରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।

(ଞ) ଲୋକସଭା ବାଚସ୍ପତିଙ୍କର କ୍ଷମତା ଓ କାର୍ଯ୍ୟ କ’ଣ ?
Answer:
ଅଧ୍ଯକ୍ଷତା :

• ବାଚସ୍ପତି ଗ୍ରହର ଅଧ୍ୟକ୍ଷଭାବେ ଲୋକସଭାର ଅଧ୍ଵଂଶନ କାର୍ଯ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରନ୍ତି ।
• ସେ ଗୃହରେ ଶାନ୍ତିଶୃଙ୍ଖଳା ରକ୍ଷା କରନ୍ତି, ଗୃହର ନୀତି ନିୟମାବଳୀର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରନ୍ତି ।
• ସେ ସଭ୍ୟମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ଓ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦିଅନ୍ତି । ବିଶୃଙ୍ଖଳିତ ଆଚରଣ ପାଇଁ ସେ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଗୃହରୁ ନିଲମ୍ବିତ କରନ୍ତି ।

ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କ୍ଷମତା :

• ଗୋଟିଏ ଚିଠା ଆଇନ ଏକ ଅର୍ଥ-ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିଲ୍ କି ନୁହେଁ ତାହା ସେ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରନ୍ତି ।
• ଯେତେବେଳେ ଏକ ବିଲ୍ ବା ଆଗତ ପ୍ରସ୍ତାବ ସପକ୍ଷ ଓ ବିପକ୍ଷରେ ସମାନ ସଂଖ୍ୟକ ଭୋଟ ମିଳେ ସେ ତାଙ୍କର ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଭୋଟ ପ୍ରଦାନ କରି ବିଲ୍ ବା ପ୍ରସ୍ତାବରେ ଭାଗ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରନ୍ତି ।

(ଟ) ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ମୌଳିକ କ୍ଷେତ୍ରାଧ୍ୟାର ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Answer:

• ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଏକ ସଂଘୀୟ ନ୍ୟାୟାଳୟ ହୋଇଥିବାରୁ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବା ରାଜ୍ୟ- ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ଉପୁଜିଲେ, ତାହାର ନ୍ୟାୟିକ ସମାଧାନ ଏହି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ କରିପାରିବ । ଏହି କ୍ଷମତା ମୌଳିକ କ୍ଷେତ୍ରାଧିକାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
• କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉପୁଜୁଥ‌ିବା ବିବାଦଗୁଡ଼ିକ ନିମ୍ନପ୍ରକାରର ହୋଇଥାଏ; ଯଥା— (କ) କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ବନାମ ଏକ ବା ଏକାବ୍ଲକ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ, (ଖ) କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଓ ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବନାମ ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵ ରାଜ୍ୟସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ, (ଗ) ରାଜ୍ୟ ବନାମ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ।
• ସମ୍ବିଧାନର ୩୨ ଧାରା ବଳରେ ନାଗରିକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ମୌଳିକ ଅଧିକାର କ୍ଷୁଣ୍ଣ ହେଲେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ଦ୍ବାରସ୍ଥ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।
• ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ପାଞ୍ଚଗୋଟି ନ୍ୟାୟିକ ଆଦେଶ ବା ପରମାଦେଶ (ରିଟ୍) ଜରିଆରେ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମୌଳିକ ଅସ୍ଵୀକାରଗୁଡ଼ିକୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଆନ୍ତି । ସେହି ପରମାଦେଶଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ : (କ) ହାବିୟସ କର୍ପସ୍ (ଖ) ମାଣ୍ଡାମସ୍, (ଗ) ପ୍ରୋହିବିସନ୍, (ଘ) ସର୍‌ସିଓରାରୀ ଓ (ଙ) କୋରାଣ୍ଟୋ ।

୨। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ବାକ୍ୟରେ ଦିଅ ।

(କ) ଭାରତର ସାମ୍ବିଧାନିକ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ କିଏ ?
Answer:
ଭାରତର ସାମ୍ବିଧାନିକ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ ହୋଉଛନ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ।

(ଖ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜ୍ୟସଭାକୁ କେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ମନୋନୀତ କରନ୍ତି ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କଳା, ବିଜ୍ଞାନ, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସମାଜସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପାରଦର୍ଶିତା ଲାଭ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟସଭାକୁ ମନୋନୀତ କରନ୍ତି ।

(ଗ) ଲୋକସଭାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କେତେ ଜଣ ସଭ୍ୟ ମନୋନୀତ କରନ୍ତି ଓ ସେମାନେ କେଉଁ ବର୍ଗର ?
Answer:
ଲୋକସଭାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ୨ ଜଣ ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ମନୋନୀତ କରନ୍ତି ଓ ସେମାନେ ଆଙ୍ଗ୍ଲଭାରତୀୟ ବର୍ଗର ଅଟନ୍ତି ।

(ଘ) କେଉଁ କାରଣରୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ବହିଷ୍କାର କରାଯାଇପାରିବ ?
Answer:
ସମ୍ବିଧାନ ଭଙ୍ଗ ଅଭିଯୋଗରେ ମହାଭିଯୋଗ ପ୍ରସ୍ତାବଦାରା ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ବହିଷ୍କାର କରାଯାଇପାରିବ ।

(ଙ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜ୍ୟସଭାକୁ କେତେଜଣ ସଭ୍ୟ ମନୋନୀତ କରନ୍ତି ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ୧୨ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟସଭାକୁ ମନୋନୀତ କରନ୍ତି ।

(ଚ) ଲୋକସଭାର ସର୍ବାଧ୍ଵ ସଦସ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
Answer:
ଲୋକସଭାର ସଦସ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ୫୪୫ ।

(ଛ) ଲୋକସଭାରେ କିଏ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ?
Answer:
ଲୋକସଭାରେ ବାଚସ୍ପତି ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ।

(କ) ରାଜ୍ୟସଭାର ସଭ୍ୟ ହେବାପାଇଁ ସର୍ବନିମ୍ନ ବୟସସୀମା କେତେ ?
Answer:
ରାଜ୍ୟସଭାର ସଭ୍ୟ ହେବା ପାଇଁ ସର୍ବନିମ୍ନ ବୟସସୀମା ୩୦ ।

(ଝ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ କେତେ ବର୍ଷ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ୫ ବର୍ଷ ।

(ଞ) କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକରେ କିଏ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ?
Answer:
କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବୈଠକରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ।

(ଟ) ‘ଝୁଲା ସଂସଦ’ କ’ଣ ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ଦଳ ଲୋକସଭାରେ ଆବଶ୍ୟକ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ହାସଲ କରିପାରେ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ଝୁଲା ସଂସଦ କୁହାଯାଏ ।

(୦) ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କେତେବେଳେ ଅଧ୍ୟାଦେଶ ଜାରି କରନ୍ତି ?
Answer:
ସଂସଦର ଅଧୂବେଶନ ବସିନଥୁବା ସମୟରେ ଯଦି କୌଣସି ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତିର ମୁକାବିଲା କରିବାପାଇଁ ହଠାତ୍ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼େ, ତେବେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅଧ୍ୟାଦେଶ ଜାରି କରନ୍ତି ।

(ଙ) ‘କୋରମ’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ ନ୍ୟୁନତମ ସଂଖ୍ୟକ ସଭ୍ୟଙ୍କର ଉପସ୍ଥିତି ସଭାକାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିବାପାଇଁ ଜରୁରୀ, ତାହାକୁ କୋରମ୍ କୁହାଯାଏ ।

(ଢ) କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ କିପରି ଗଠିତ ହୁଏ ?
Answer:
ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଲୋକସଭାରେ ଥ‌ିବା ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ଦଳର ନେତାଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଦରେ ନିଯୁକ୍ତ କରନ୍ତି ଓ ତାଙ୍କ ପରାମର୍ଶକ୍ରମେ ଅନ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରି ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କରନ୍ତି ।

(ଣ) ସଂସଦର ମିଳିତ ଅଧୁବେଶନରେ କିଏ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ?
Answer:
ସଂସଦର ମିଳିତ ଅଧ୍ଵଶନରେ ବାଚସ୍ପତି ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି ।

(ତ) ରାଜ୍ୟସଭାର ସଭ୍ୟମାନେ କେତେ ବର୍ଷ ପାଇଁ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ରାଜ୍ୟସଭାର ସଭ୍ୟମାନେ ୬ ବର୍ଷ ପାଇଁ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ।

(ଥ) ଅର୍ଥବିଲ୍ ସଂସଦର କେଉଁ ଗୃହରେ ଆଗତ ହୁଏ ?
Answer:
ଅର୍ଥବିଲ୍ ସଂସଦର ନିମ୍ନ ସଦନ ବା ଲୋକସଭାରେ ଆଗତ ହୁଏ ।

(ଦ) ଭାରତର ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୁକ୍ତଙ୍କୁ କିଏ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତର ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୁକ୍ତଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିଯୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି ।

(ଧ) ଭାରତରେ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି କିଏ ଘୋଷଣା କରନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତରେ ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଘୋଷଣା କରନ୍ତି ।

(ନ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଏ ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ରିପୋର୍ଟରୁ ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସୂତ୍ରରୁ ଅବଗତ ହୁଅନ୍ତି ଯେ କୌଣସି ରାଜ୍ୟରେ ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁସାରେ ସରକାର ପରିଚାଳିତ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ, ସେତେବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସେହି ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ ଘୋଷଣା କରନ୍ତି ।

(ପ) ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନଙ୍କୁ କିଏ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି ?
Answer:
ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିଯୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି।

(ଫ) ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନେ କେତେ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ?
Answer:
ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନେ ୬୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।

(ବ) କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପଦ ଶୂନ୍ୟ ପଡ଼େ ?
Answer:
ମୃତ୍ୟୁ, ପଦତ୍ୟାଗ, ପଦଚ୍ୟୁତି ଆଦି ପରିସ୍ଥିତିରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପଦ ଶୂନ୍ୟ ପଡ଼େ ।

(ଭ) କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦାୟିତ୍ୱ ସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତି ?
Answer:
ମୃତ୍ୟୁ, ପଦତ୍ୟାଗ, ପଦଚ୍ୟୁତି କାରଣରୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ପଦବୀ ଶୂନ୍ୟ ପଡ଼ିଲେ କିମ୍ବା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅସୁସ୍ଥ ହେଲେ କିମ୍ବା ଅନୁପସ୍ଥିତ ରହିଲେ, ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦାୟିତ୍ୱ ସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତି ।

(ମ) ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କେଉଁ ବର୍ଗର ଓ କେତେ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଲୋକସଭାକୁ ମନୋନୀତ କରନ୍ତି ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଆଙ୍ଗୋ ଭାରତୀୟ ବର୍ଗର ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଲୋକସଭାକୁ ମନୋନୀତ କରନ୍ତି ।

(ଯ) ରାଜ୍ୟସଭାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ କିଏ ?
Answer:
ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜ୍ୟସଭାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଅଟନ୍ତି ।

(ର) କେଉଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାରଣ ପାଇଁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନଙ୍କୁ ପଦଚ୍ୟୁତ କରାଯାଏ ?
Answer:
ପ୍ରମାଣିତ ଅସଦାଚରଣ କିମ୍ବା ଶାରିରୀକ ଅସାମର୍ଥ୍ୟ କାରଣ ପାଇଁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତିମାନଙ୍କୁ ପଦଚ୍ୟୁତ କରାଯାଏ ।

(ଳ) କିପରି ଓ କାହାଦ୍ଵାରା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତି ପଦଚ୍ୟୁତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ?
Answer:
ସଂସଦର ଅନୁମୋଦନକ୍ରମେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତି ପଦଚ୍ୟୁତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।

(ବ) ‘କାଟ ପ୍ରସ୍ତାବ’ ଗୃହୀତ ହେଲେ କି ପରିସ୍ଥିତି ଉପୁଜେ ?
Answer:
‘କାଟ ପ୍ରସ୍ତାବ’ ସଂସଦରେ ଗୃହୀତ ହେଲେ ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଇସ୍ତଫା ଦିଅନ୍ତି ।

(ଶ) କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର ବାର୍ଷିକ ଆୟବ୍ୟୟ ଅଟକଳ (ବଜେଟ୍) କିଏ ସଂସଦରେ ଆଗତ କରନ୍ତି ?
Answer:
କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର ବାର୍ଷିକ ଆୟବ୍ୟୟ ଅଟକଳ (ବଜେଟ୍) କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ସଂସଦରେ ଆଗତ କରନ୍ତି ।

(ଷ) ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ଆଇନ କାହାଦ୍ଵାରା ଗୃହୀତ ହୁଏ ?
Answer:
ସଂବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ଆଇନ ସଂସଦଦ୍ବାରା ଗୃହୀତ ହୁଏ ।

(ସ) ଲୋକସଭାର ସଦସ୍ୟ ହେବାପାଇଁ ବୟସଗତ ଯୋଗ୍ୟତା କ’ଣ ?
Answer:
ଲୋକସଭାର ସଦସ୍ୟ ହେବାପାଇଁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଅନ୍ୟୁନ ୨୫ ବର୍ଷ ହୋଇଥିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

(ହ) କାହା ବିରୋଧରେ ଓ କେଉଁ ସଦନରେ ଅନାସ୍ଥା ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କରାଯାଏ ?
Answer:
କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ବିରୋଧରେ ଲୋକସଭାରେ ଅନାସ୍ଥା ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କରାଯାଏ ।

(କ୍ଷ) ସଂସଦର ‘ପ୍ରୋରୋଗ’ ଘୋଷଣା କିଏ କରନ୍ତି ଓ କେତେବେଳେ ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ ସଂସଦ ଆଗାମୀ ଅଧୂବେଶନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୁଲତବୀ ବା ସ୍ଥଗିତ ରହେ, ସେତେବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସଂସଦର ‘ପ୍ରୋରୋଗ’ ଘୋଷଣା କରନ୍ତି ।

(ୟ) କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସଂସଦର ମିଳିତ ଅଧ‌ିବେଶନ ଡକାଯାଏ ?
Answer:
ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ସାଧାରଣ ବିଲ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଂସଦର ଉଭୟ ଗୃହ ମଧ୍ୟରେ ମତପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ, ସେତେବେଳେ ସଂସଦର ମିଳିତ ଅଧୂବେଶନ ଡକାଯାଏ ।

(ଲ) ଯୋଜନା ଆୟୋଗର ପରିବର୍ତ୍ତିତ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଯୋଜନା ଆୟୋଗର ପରିବର୍ତ୍ତିତ ନାମ ନୀତି ଆୟୋଗ ।

୩ । ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) _______________ ଆମ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ।
(ଜ୍ଞାନୀ ଜୈଲ ସିଂ, ଅବଦୁଲ କଲାମ, ସର୍ବପଲ୍ଲୀ ଡକ୍ଟର ରାଧାକ୍ରିଷ୍ଣନ୍, ଡକ୍ଟର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ)
Answer:
ଡକ୍ଟର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ

(ଖ) କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ______________ କୁହାଯାଏ ।
(ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି, ବାଚସ୍ପତି, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ)
Answer:
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ

(ଗ) ______________ ମସିହାରେ ଆମ ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଜନ୍ମ ଲାଭ କରିଥିଲା ।
(୧୯୨୬, ୧୯୫୦, ୧୯୦୩, ୧୯୦୯)
Answer:
୧୯୫୦

(ଘ) ______________ ମାସ ପାଇଁ ଅସ୍ଥାୟୀ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି ।
(୩, ୪, ୫, ୬)
Answer:
୬

(ଙ) ______________ ଏକ ଅସ୍ଥାୟୀ ସଭା ।
(ଲୋକସଭା, ରାଜ୍ୟସଭା, ବିଧାନସଭା, ଏଥୁମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ନୁହେଁ)
Answer:
ଲୋକସଭା

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 4 ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଉଦ୍ୟମ : ଜାତିସଂଘ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 4 ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଉଦ୍ୟମ : ଜାତିସଂଘ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ 

1. ଜାତିସଂଘ ଗଠନର ପ୍ରସ୍ତାବ :

• ୧୯୧୯ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୧୮ ତାରିଖରେ ପ୍ୟାରିସ୍ଠାରେ ଏକ ଶାନ୍ତ ସମ୍ମିଳନୀ ଆହୂତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ତତ୍କାଳୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଉଡ୍ରୋ ଉଇଲ୍‌ସନ୍‌ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ଥାୟୀ ଶାନ୍ତି ଓ ସହଯୋଗ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ତାଙ୍କର ଚଉଦ ସୂତ୍ରୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।

2. ଜାତିସଂଘର କୋଭେନାଣ୍ଟ ବା ରାଜିନାମା :

• ଜାତିସଂଘର କେଭେନାଣ୍ଟ କହିଲେ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଜାତିସଂଘ ଗଠନ ସମ୍ପର୍କିତ ରାଜିନାମାକୁ ବୁଝାଏ ।
• ୧୯୨୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୧୦ ତାରିଖରୁ କେଭେନାଣ୍ଟ ବଳବତ୍ତର ହେଲା ଏବଂ ଅନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଜାତିସଂଘ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲା ।

3. ଜାତିସଂଘର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ :

• ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସହଯୋଗ, ଶାନ୍ତ ଓ ସୁରକ୍ଷାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ।
• ଯୁଦ୍ଧର ଆଶ୍ରୟ ନ ନେବାକୁ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ମୁକ୍ତ, ନିରପେକ୍ଷ ଓ ସମ୍ମାନଜନକ ସମ୍ପର୍କକୁ ନୈତିକ କର୍ଭବ୍ୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ।
• ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଆଇନକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ଆଚରଣର ପ୍ରକୃତ ବିଧ୍ ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିବା ।
• ନିରପେକ୍ଷତା ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ଅନୁମୋଦିତ ଚୁକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ସଚେତନ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା ।

1. ଜାତିସଂଘ ଗଠନର ପ୍ରସ୍ତାବ
2. ଜାତିସଂଘର କୋଭେନାଣ୍ଟ ବା ରାଜିନାମା
3. ଜାତିସଂଘର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ
4. ଜାତିସଂଘର ସଙ୍ଗଠନ
5. ଜାତିସଂଘର କ।ର୍ଯ୍ୟ।ବଳା
6. ଜାତିସଂଘର ବିଫଳତାର କାରଣ

• ପ୍ୟାରିସ୍ ସମ୍ମିଳନୀରେ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ଭର୍ସାଇ ସନ୍ଧିରେ ୨୬ ଧାରା ବିଶିଷ୍ଟ ଜାତିସଂଘ କେଭେନାଣ୍ଟ ଆନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା ।

4. ଜାତିସଂଘର ସଙ୍ଗଠନ:
ଜାତିସଂଘର ତିନିଗୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ଓ ଦୁଇଟି ସ୍ଵୟଂଶାସିତ ଅଙ୍ଗ ଥିଲା ।

→ ସଭା :

• ଜାତିସଂଘର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏହି ସଭାର ସଭ୍ୟ ଥିଲେ ।
• ସଭାର ଜଣେ ସଭାପତି ଓ ୮ ଜଣ ଉପସଭାପତି ଥିଲେ । ଏହି ସଭାର ୬ ଗୋଟି ସ୍ଥାୟୀ କମିଟି ଓ ୨ଗୋଟି ଅସ୍ଥାୟୀ କମିଟି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ସମସ୍ତ ନିର୍ବାଚିତ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ସାଧାରଣ କମିଟିର ବୈଠକ ବର୍ଷକୁ ଅନ୍ତତଃ ଥରେ ବସୁଥିଲା ।
• ଏହା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତି ଓ ଜାତିସଂଘ ପରିଷଦର ଅସ୍ଥାୟୀ ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ନିର୍ବାଚିତ କରୁଥିଲା ।

→ ପରିଷଦ :
ଚାରି ଜଣ ସ୍ଥାୟୀ ସଭ୍ୟ ଓ ଚାରିଜଣ ଅସ୍ଥାୟୀ ସଭ୍ୟଙ୍କୁ ନେଇ ପରିଷଦ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଜାତିସଂଘର କାର୍ଯ୍ୟକାରିଣୀ ଅଙ୍ଗ ଥିଲା ।
ସ୍ଥାୟୀ ସଭ୍ୟମାନେ ହେଲେ ଗ୍ରେଟ୍‌ବ୍ରିଟେନ୍, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଇଟାଲୀ ଓ ଜାପାନ ।
୧୯୨୬ରେ ସ୍ଥାୟୀ ସଭ୍ୟ ହୋଇଥ‌ିବା ଜର୍ମାନୀ ପରେ ଜାତିସଂଘରୁ ଓହରି ଯାଇଥିଲା ।
୧୯୩୪ରେ ରୁଷିଆ ବହିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୩୬ ସୁଦ୍ଧା ଅସ୍ଥାୟୀ ସଭ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ୧୧ ଥିଲା ।
ଜାତିସଂଘର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା ‘ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବିବାଦର ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାଧାନ’ ।

→ ସଚିବାଳୟ :

(ଜାତିସଂଘ ସଚିବାଳୟ)

ମାଣ୍ଡେଟ୍‌ – ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେଉଛି ଏକ ଅଧ୍ୟାସନ ପଦ୍ଧତି । ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧରେ ତୁର୍କୀ ଓ ଜର୍ମାନୀଠାରୁ ଛଡ଼ାଇ ଅଣାଯାଇଥିବା ଉପନିବେଶଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଏହି ‘ମାଣ୍ଡେଟ୍’ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପଦ୍ଧତି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ।

ସ୍ଥାୟୀ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନ୍ୟାୟାଳୟ :

• ନେଦରଲାଣ୍ଡର ହେଗ୍ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନ୍ୟାୟାଳୟ ୧୯୨୨ ମସିହା ଫେବୃୟାରୀ ୧୫ ତାରିଖରେ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଚାରପତିଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଥିଲା ୯ ବର୍ଷ ।
• ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଚୁକ୍ତିଗୁଡ଼ିକର ସର୍ଭ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବା, ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କଳହକୁ ସମାଧାନ କରିବାପାଇଁ ଆଇନଗତ ପରାମର୍ଶ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନ୍ୟାୟାଳୟର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା ।
• ସଭା ଓ ପରିଷଦଦ୍ଵାରା ପଠାଯାଉଥ‌ିବା ବିବାଦ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏହା ମତାମତ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
• ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନ୍ୟାୟାଳୟର ଦୁଇଗୋଟି ଆଇନଗତ ଅଧିକାର ରହିଛି; ଯଥା – ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଓ ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ।

ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଶ୍ରମ ସଂଗଠନ :

• ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଶ୍ରମ ସଂଗଠନ ଏକ ସ୍ଵୟଂଶାସିତ ସଂସ୍ଥା । ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଜେନେଭାଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
• ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ଉନ୍ନତି ସମ୍ପର୍କରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ସହ ଏହି ସଙ୍ଗଠନ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନିୟମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାଏ ।
• ଜର୍ମାନୀ, ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ, ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ରୁଷିଆ ଏହାର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।
• ପୁରୁଷ, ମହିଳା ଓ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ନିଜ ଦେଶରେ ଓ ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ ଅନୁକୂଳ ଓ ମାନବୋଚିତ ଅବସ୍ଥା ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।

5. ଜାତିସଂଘର କ।ର୍ଯ୍ୟ।ବଳା :

• ଜାତିସଂଘ ୧୯୨୧ ମସିହାରେ ଆଲାଣ୍ଡ ଦ୍ୱୀପ ଅଧିକାରକୁ ନେଇ ସ୍ଵିଡେନ ଓ ଫିନ୍‌ଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବିବାଦର ସମାଧାନ କରିଥିଲା ।
• ଗଣଭୋଟ ଜରିଆରେ ଉତ୍ତର ସାଇଲେସିଆ ସୀମାକୁ ନେଇ ପୋଲାଣ୍ଡ ଓ ଜର୍ମାନୀ ମଧ୍ୟରେ ସୃଷ୍ଟ ବିବାଦର ସମାଧାନ କରିଥିଲା ।
• ୧୯୩୩ ମସିହାରେ ଲେଟିସିଆ ସହରକୁ ପେରୁର ପୁନଃ ଅଧିକାରକୁ ନେଇ କଲମ୍ବିଆ ଓ ପେରୁ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘଟିତ ଯୁଦ୍ଧର ସମାଧାନ କରିଥିଲା ।
• ମାଣ୍ଡେଟ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାଦ୍ଵାରା ଉପନିବେଶଗୁଡ଼ିକର ଶୋଷଣ ବନ୍ଦ କରିଥିଲା ।
• କେତେକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଜାତିସଂଘ ଅକୃତକାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିଲା; ଯଥା – ଲିଥୁନିଆ ଦଖଲରେ ଥ‌ିବା ଭିଲନା ସହର ଉପରେ ପୋଲାଣ୍ଡର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ।
• ଇଟାଲୀଦ୍ଵାରା କୋରଫ୍ୟୁ ଦ୍ବୀପ ଧ୍ବଂସ ଓ ଗ୍ରୀସ୍ଠାରୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଆଦାୟ, ଇଟାଲୀର ଆବିସିନିଆ ଅଧିକାର, ଜାପାନର ମଞ୍ଜୁରିଆ ଅଧ୍ୟାର ଇତ୍ୟାଦି ବିବାଦର ସମାଧାନରେ ଜାତିସଂଘ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା ।

6. ଜାତିସଂଘ ବିଫଳତାର କାରଣ :

• ପ୍ୟାରିସ୍ ଶାନ୍ତିଚୁକ୍ତି ସହିତ ସଂଯୋଗ
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ଅନୁପସ୍ଥିତି
• ରାଷୃମାନଙ୍କର ସ୍ୱ।ର୍ଥପର ମନୋଭାବ
• ସାର୍ବଜନୀନତାର ଅଭାବ ଓ ଆର୍ଥିକ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥା

→ ୧୯୪୬ ଏପ୍ରିଲ ୧୮ ତାରିଖରେ ଜାତିସଂଘ, ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ସଂଘ (UNO) ସହିତ ମିଶିଯାଇଥିଲେ ।

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦସମୂହ ଓ ପ୍ରମୁଖ ଘଟଣାବଳୀ :

୧୯୧୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜାନୁୟାରୀ ୧୮ ତାରିଖ) ପ୍ୟାରିସ୍ ଶାନ୍ତ ସମ୍ମିଳନୀ ଆହୂତ, (ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୮ ତାରିଖ) ପ୍ୟାରିସ୍ ସମ୍ମିଳନୀର ଏକ ଅଧିବେଶନରେ କେଭେନାଣ୍ଟ ଚିଠା ଗୃହୀତ, (ଜୁନ୍ ୨୮ ତାରିଖ) ପ୍ୟାରିସ୍ଠାରେ ସ୍ଵାକ୍ଷରିତ ଭର୍ସାଇ ସନ୍ଧିରେ କୋଭେନାଣ୍ଟ ଚିଠା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
୧୯୨୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜାନୁୟାରୀ ୧୦ ତାରିଖଠାରୁ ଜାତିସଂଘ କୋଭେନାଣ୍ଟ ବଳବତ୍ତର ହେବା ସହ ଜାତିସଂଘ ଅନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।
୧୯୨୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜାତିସଂଘଦ୍ବାରା ସ୍ବିଡ଼େନ୍ ଓ ଫିନ୍‌ଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କଳହର ସମାଧାନ ।
୧୯୨୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଫେବୃଆରୀ ୧୫) ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଉଦ୍‌ଘାଟିତ, ଜାତିସଂଘ ମାଧ୍ୟମରେ ପୋଲାଣ୍ଡ ଓ ଚେକୋସ୍ଲୋଭାକିଆ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବିବାଦର ସମାଧାନ ।
୧୯୨୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜାତିସଂଘରେ ସ୍ଥାୟୀ ସଭ୍ୟଭାବେ ଜର୍ମାନୀ ସ୍ଵୀକୃତ ।
୧୯୩୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ରୁଷିଆର ଜାତିସଂଘରେ ଯୋଗଦାନ ।
୧୯୩୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜାତିସଂଘର ସଦସ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ୬୦କୁ ବୃଦ୍ଧି ।
୧୯୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଉପବିଚାରପତି ପଦ ଉଚ୍ଛେଦ, ଇଟାଲୀର ଜାତିସଂଘ ସଦସ୍ୟ ପଦ ତ୍ୟାଗ ।
୧୯୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜାତିସଂଘରୁ ରୁଷିଆ ବହିଷ୍କୃତ, ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ।
୧୯୪୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ୩୪ଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ପ୍ରତିନିଧ୍ ‘ସଭା’ର ଶେଷ ବୈଠକରେ ଯୋଗଦାନ ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Solutions Geometry Chapter 5 ପରିମିତି Ex 5(e) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Maths Solutions Geometry Chapter 5 ପରିମିତି Ex 5(e)

Question 1.
(ଆବଶ୍ୟକସ୍ଥଳେ 3 ର ମାନ 1.732 ନିଅ।)
(a) ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 25 ମିଟର ଏବଂ ଏହି କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିଦୁ୍ୟଦ୍ୱୟରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 13 ସେ.ମି. ଓ 11 ସେ.ମି. ହେଲେ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 25 ମି. = 2500 ସେ.ମି.,
କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 13 ସେ.ମି. ଓ 11 ସେ.ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
=  \(\frac{1}{2}\) × 2500 × (13 + 11) = 30000 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

(b) ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 560 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ଵୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି 28 ସେ.ମି. ହେଲେ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 560 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବାହୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ଵୟର ସମଷ୍ଟି = 28 ସେ.ମି. l

= \(\frac{2 \times 560}{28}\) = 40 ସେ.ମି. l
∴ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 40 ସେ.ମି. l

(c) ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 36 ମିଟର ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 270 ବର୍ଗ ମିଟର ହେଲେ, କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିଦୁ୍ୟଦ୍ୱୟରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 36 ମିଟର, କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 270 ବର୍ଗ ମିଟର । 
ମନେକର କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି = x ମିଟର
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
⇒ 270 = \(\frac{1}{2}\) × 36 × x ⇒ 18x = 270 ⇒ x = \(\frac{270}{18}\) = 15 ମିଟର ।
∴ କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି 15 ମିଟର ।

(d) ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୂଜର ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 36 ସେ.ମି. ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 24 ସେ.ମି. ଓ 16 ସେ.ମି. ହେଲେ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଚତୁର୍ଭୁଜରେ ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 36 ସେ.ମି.,
କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ଵୟ 24 ସେ.ମି. ଓ 16 ସେ.ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ଵୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନ୍ତର
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × 36 ସେ.ମି. × (24 – 16) ସେ.ମି.
= 18 ସେ.ମି. × 8 ସେ.ମି. = 144 ବର୍ଗ ମିଟର । 
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 144 ବର୍ଗ ମିଟର । 

(e) ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦ କରନ୍ତି । କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 24 ମିଟର ଓ 15 ମିଟର ହେଲେ, ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଚତୁର୍ଭୁଜରେ କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦକରନ୍ତି । କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 24 ମି. ଓ 15 ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଗୁଣଫଳ
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × 24 ମି. × 15 ମି. = 180 ବର୍ଗ ମିଟର । 
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 180 ବର୍ଗ ମିଟର । 

(f) ଗୋଟିଏ ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣ ବିଶିଷ୍ଟ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିଦୁ୍ୟଦ୍ବୟରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ଵୟର ଅନ୍ତର 10 ସେ.ମି. ଓ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 180 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହେଲେ, ଉକ୍ତ ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଚତୁର୍ଭୁଜର ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିଦୁ୍ୟଦ୍ୱୟରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବନ୍ବୟର ଅନ୍ତର = 10 ସେ.ମି.
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 180 ବର୍ଗ ସେ.ମି. । ମନେକର ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ସେ.ମି.
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିଦୁ୍ୟଦ୍ୱୟରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନ୍ତର
⇒ 180 ବର୍ଗ ସେ.ମି. = \(\frac{1}{2}\) × x × 10 ସେ.ମି.
⇒ 5x = 180 ⇒ x = \(\frac{180}{5}\) = 36 ସେ.ମି.
∴ ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 36 ସେ.ମି.

(g) ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦ କରନ୍ତି । ଯଦି ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 32 ମିଟର ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 640 ବର୍ଗ ମିଟର ହୁଏ, ତେବେ ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦ କରନ୍ତି ।
ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 32 ମିଟର ଓ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 640 ବର୍ଗ ମିଟର ।
ମନେକର ଚତୁର୍ଭୁଜର ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଗୁଣଫଳ
⇒ 640 ବର୍ଗ ମି. = \(\frac{1}{2}\) × 32 ମି. × x ମିଟର ⇒ 16x = 640
⇒ x = \(\frac{640}{16}\) = 40 ମିଟର ।
∴ ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 40 ମିଟର ।

Question 2.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 48 ମିଟର ଏବଂ ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 1296 ବର୍ଗ ମିଟର । ଏହି କର୍ଣ୍ଣ ଉପରେ ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିଦୁ୍ୟଦ୍ୱୟରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନୁପାତ 4 : 5 ହେଲେ, ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର କର୍ଣ୍ଣ ଉପରେ ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁଦ୍ଵୟରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 4x ମି. ଓ 5x ମି. ।
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିଦୁ୍ୟଦ୍ୱୟର ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ବୟର ସମଷ୍ଟି
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × 48 × (4x + 5x) = 24 × 9x = 216 ବର୍ଗ ମି. ।
କିନ୍ତୁ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 1296 ବର୍ଗ ମି. ⇒ 216x = 1296 ⇒ x = \(\frac{1296}{216}\) = 6 ମିଟର
∴ ଗୋଟିଏ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 4x = 4 × 6 = 24 ମି. ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 5x = 5 × 6 = 30 ମି. ।

Question 3.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 28 ମିଟର ଏବଂ ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 336 ବର୍ଗ ମିଟର । ଏହି କର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଅନ୍ୟଠାରୁ 6 ମିଟର ଅଧିକ ହେଲେ, ଲମ୍ବନ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଗୋଟିଏ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ମି. । ପ୍ରଶାନୁସାରେ, ଅନ୍ୟ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = (x + 6) ମି. । 
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ବୟର ସମଷ୍ଟି
∴ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × 28 × (x + x + 6) = \(\frac{1}{2}\) × 28 × 2(x + 6) = 28(x + 3) ବର୍ଗ ମି. ।
ପ୍ରଶ୍ବାନୁସାରେ, 28(x + 3) = 336
⇒ x + 3 = \(\frac{336}{28}\) = 12
⇒ x + 3 = 12
⇒ x = 12 – 3 = 9 ମି.
∴ ଗୋଟିଏ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 9 ମି. ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 9 + 6 = 15 ମି. ।

Question 4.
କୌଣସି ଚତୁର୍ଭୁଜର ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 70 ସେ.ମି. । ଏହି କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି ଦତ୍ତ ଦୈର୍ଘ୍ୟର \(\frac{3}{5}\) ହେଲେ, ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ଚତୁର୍ଭୁଜର ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 70 ସେ.ମି. ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
= କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × \(\frac{3}{5}\) = 70 × \(\frac{3}{5}\) = 42 ସେ.ମି.
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ବୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
∴ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × 70 × 42 = 70 × 21 = 1470 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

Question 5.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 192 ବର୍ଗ ମିଟର ଏବଂ ଏହାର ବହିଃସ୍ଥ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 32 ମିଟର । ଏହି କର୍ଣ୍ଣ ଉପରେ ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଏହା ପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି 26 ମିଟର ହେଲେ, ସେମାନଙ୍କର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବନ୍ବୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ x ମି. ଓ y ମି. ।
ପ୍ରଶାନୁସାରେ, x + y = 26 ମି. … (i)

y = 26 – x = 26 – 19 = 7 ମି.
∴ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣ ଉପରେ ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଏହାପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 19 ମି. ଓ 7 ମି. ।

Question 6.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦ କରନ୍ତି । ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 864 ବର୍ଗ ମିଟର ଓ କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନୁପାତ 3 : 4 ହେଲେ, କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 3x ମି. ଓ 4x ମି. ।
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଗୁଣଫଳ
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × 3x × 4x = 6x² ବର୍ଗ ମି. ।
∴ ପ୍ରଶ୍ବାନୁସାରେ, 6x² = 864 ⇒ x² = \(\frac{864}{6}\) = 144
⇒ x = √144 = 12 ମି.
ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 3 × 12 = 36 ମି ଏବଂ ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 4 × 12 = 48 ସେ.ମି. ।
∴ କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 36 ମି. ଓ 48 ମି. ।

Question 7.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦ କରନ୍ତି । ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 400 ବର୍ଗ ମିଟର । ଯଦି ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଅନ୍ୟଟି ଅପେକ୍ଷା 7 ମିଟର ବେଶୀ ହୁଏ, ତେବେ କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଭୁଜର ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ମି. । ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = (x + 7) ମି.
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଗୁଣଫଳ
= \(\frac{1}{2}\) × x(x + 7) = \(\frac{x(x+7)}{2}\) ବର୍ଗ ମି. ।
ପ୍ରଶାନୁସାରେ, \(\frac{x(x+7)}{2}\) = 400
⇒ x² + 7x = 800
⇒ x² + 7x – 800 = 0
⇒ x² + 32x – 25x – 800 = 0
⇒ x(x + 32) – 25 (x + 32) = 0
⇒ (x + 32) (x – 25) = 0
⇒ x + 32 = 0  କିମ୍ବା x – 25 = 0
ଯଦି x + 32 = 0 ⇒ x = -32 (ଏହା ଅସମ୍ଭବ) ଏବଂ x – 25 = 0 ⇒ x = 25 
ଚତୁର୍ଭୁଜର ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣ ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 25 ମି. ଏବଂ ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 25 + 7 = 32 ମି. ।
∴ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 25 ମି. ଓ 32 ମି. ।

Question 8.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦ କରନ୍ତି ଏବଂ ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 90 ବର୍ଗ ମିଟର । ଯଦି କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ସମଷ୍ଟି 28 ମିଟର ହୁଏ, ତେବେ କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଭୁଜର ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ମି.. । ପ୍ରଶାନୁସାରେ, ଅନ୍ୟ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = (28 – x) ମି. ।
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଗୁଣଫଳ
= \(\frac{1}{2}\) × x(28 – x) = \(\frac{x(28-x)}{2}\) ବର୍ଗ ମି. ।
ପ୍ରଶାନୁସାରେ, \(\frac{x(28-x)}{2}\) = 90
⇒ 28x – x² = 180
⇒ 28x – x² – 180 = 0
⇒ x² – 18x – 10x + 180 = 0
⇒ x(x – 18) – 10 (x – 18) = 0
⇒ (x – 18) (x – 10) = 0
⇒ x – 18 = 0  କିମ୍ବା x – 10 = 0
ଯଦି x – 18 = 0 ⇒ x = 18 ଏବଂ x – 10 = 0 ⇒ x = 10
x = 18 ହେଲେ 28 – x = 28 – 18 = 10; x = 10 ହେଲେ 28 – x = 28 – 10 = 18
∴ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 10 ମି. ଓ 18 ମି. ।

Question 9.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 396 ବର୍ଗ ମିଟର ଏବଂ ଏହାର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦ କରନ୍ତି । ଏହାର ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟର 2 ଗୁଣରୁ 8 ମିଟର ବେଶୀ ହେଲେ, କରର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଚତୁର୍ଭୁଜର ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ମି. ଓ ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 2x + 8 ମି. ।
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଗୁଣଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × x(2x + 8)
= \(\frac{1}{2}\) × x × 2(x + 4) = x(x + 4) ବ. ମି.
ପ୍ରଶାନୁସାରେ, x(x + 4) = 396 ⇒ x² + 4x = 396
⇒ x² + 4x – 396 = 0
⇒ x² + 22x – 18x – 396 = 0
⇒ x(x + 22) – 18(x + 22) = 0
⇒ (x + 22) (x – 18) = 0
⇒ x + 22 = 0 ବା x – 18 = 0
⇒ x = -22 (ଅସମ୍ଭବ) ବା x = 18
ଗୋଟିଏ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 18 ମି. ଓ ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 2x + 8 = 2 × 18 + 8 = 36 + 8 = 44 ମି.
∴ ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 18 ମିଟର ଓ 44 ମିଟର ।

Question 10.
ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର AB, BC, CD, DA ଏବଂ AC କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 29 ସେ.ମି., 36 ସେ.ମି., 40 ସେ.ମି., 39 ସେ.ମି. ଏବଂ 25 ସେ.ମି. ହେଲେ, ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜରେ AB = 29 ସେ.ମି.,
BC= 36 ସେ.ମି., CD = 40 ସେ.ମି.,
DA = 39 ସେ.ମି., & AC = 25 ସେ.ମି.।
ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜ AC କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱ‍।ରା Δ ABC ଓ Δ ACD ରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଛି ।

∴ ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = Δ ABC ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ + Δ ACD ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= 360 ବ. ସେ.ମି. + 468 ବ. ସେ.ମି. = 828 ବ. ସେ.ମି. ।

Question 11.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର ଚାରିବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 15 ସେ.ମି., 36 ସେ.ମି., 52 ସେ.ମି. ଓ 65 ସେ.ମି. ଏବଂ ପ୍ରଥମ ଦୁଇ ବାହୁର ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଣର ପରିମାଣ 90° ଅଟେ । ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

∴ ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = Δ ABC ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ + Δ ACD ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= (270 + 1014) ବର୍ଗ ସେ.ମି. = 1284 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

Question 12.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର ଦୁଇଟି ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 8 ମିଟର ଓ 15 ମିଟର ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଣ ଗୋଟିଏ ସମକୋଣ । ଯଦି ଅନ୍ୟ ବାହୁ ଦୁଇଟିର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ 17 ମିଟର ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର AB = 8 ମି.,
BC = 15 ମି., AD = CD = 17 ମି., ଏବଂ m∠ABC = 90°।

∴ ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = Δ ABC ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ + Δ ACD ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= 60 ବ. ମି. + 125.13 ବ. ମି. = 185.13 ବ. ମି. ।

Question 13.
ଗୋଟିଏ ଚତୁର୍ଭୁଜର ବାହୁମାନଙ୍କର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 20 ସେ.ମି., 20 ସେ.ମି., 16 ସେ.ମି. ଓ 12 ସେ.ମି. ଏବଂ ପ୍ରଥମ ବାହୁଦ୍ୱୟର ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଣର ପରିମାଣ 60° ହେଲେ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର AB = 20 ସେ.ମି., BC = 20 ସେ.ମି., DC = 12 ସେ.ମି. DA = 16 ସେ.ମି. ଏବଂ m∠ABC = 60° ।
Δ ABC ରେ AB = BC = 20 ସେ.ମି.
କିନ୍ତୁ m∠ABC = 60° (ଦତ୍ତ)
∴ m∠ACB = m∠BAC = 60°
∴ Δ ABC ଏକ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ।
∴ Δ ABC ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × (ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ)² = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × 20 × 20
= 1.732 × 100 = 173.2  ବର୍ଗ ସେ.ମି.
∴ Δ ACD ରେ, 16² + 12² = 20²
⇒ AD² + CD² = AC²
∴ Δ ACD ଏକ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ।
∴ Δ ACD ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × AD × CD = \(\frac{1}{2}\) 16 × 12 = 96 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
∴ ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = Δ ABC ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ + Δ ACD ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= 173.2 + 96 = 269.2 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

Question 14.
ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର AB = BC = 50 ସେ.ମି., ଏବଂ m∠ABC = 60°, AD = 30 ସେ.ମି. ଓ m∠ADC = 90° ହେଲେ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର AB = BC = 50 ସେ.ମି.,
AD = 30 ସେ.ମି., m∠ABC = 60° ସେ.ମି.,
ଏବଂ m∠ADC = 90° ।
Δ ABC ରେ AB = BC ⇒ m∠ACB = m∠BAC
Δ ABC ରେ m∠BAC + m∠ACB = 120°
(∵ m∠ABC = 60°)
⇒ m∠BAC = m∠ACB = 60° ।
∴ Δ ABC ଏକ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ।
⇒ AB = BC = AC = 50 ସେ.ମି.

∴ ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = Δ ABC ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ + Δ ACD ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= (1082.5 + 600) ବର୍ଗ ସେ.ମି. = 1682.5 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

Question 15.
 ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର AB = 36 ସେ.ମି., BC = 48 ସେ.ମି., CD = DA = 50 ସେ.ମି., ଏହାର m∠ABC = 90° ହେଲେ ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

 ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର AB = 36 ସେ.ମି.,
BC = 48 ସେ.ମି., CD = DA = 50 ସେ.ମି.,
ଏବଂ m∠ABC = 90°

∴ ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = Δ ABC ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ + Δ ACD ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
= (864 + 1200) ବର୍ଗ ସେ.ମି. = 2064 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 1 ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରେ ଉପନିବେଶବାଦ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 1 ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରେ ଉପନିବେଶବାଦ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ 
→ ଉପକ୍ରମ:

• ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆବାସ ସ୍ଥାପନ କରି ମାତୃଦେଶର ଲାଭ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
• ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟର ଉନ୍ନତି, ଆର୍ଥିକ ସମୃଦ୍ଧି, ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର ଓ ଧର୍ମପ୍ରଚାର ଉପନିବେଶବାଦର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ।
• କେନ୍ଦ୍ରମାନେ ଖୋଲି ଏକଚାଟିଆ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଷ୍ଟାବ୍ଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଳହ ଲାଗି ରହିଲା ।
• ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷବେଳକୁ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଅବସ୍ଥା ଉପନିବେଶବାଦର ବିକାଶ ପାଇଁ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।
• ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ନିଜର ସ୍ବାର୍ଥକୁ ସୁହାଉଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳକୁ ଜୟ କରି ସେଠାରେ ଔପନିବେଶିକ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ, ଯାହାକି ୧୯୧୪ ମସିହାର ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଥିଲା ।

ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ :

• ଏସିଆ ଓ ଏସିଆରେ ଉପନିବେଶବାଦର କାରତ
• ଏସିଆରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ
• ଆଫ୍ରିକାରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ
• ଉପନିବେଶବାଦର ପରିଣାମ

→ ଉପନିବେଶବାଦ :
କୌଣସି ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରବାସୀମାନଙ୍କ ବସତି ସ୍ଥାପନକୁ ଏକ ସ୍ବତ୍ୱାଧିକାରୀ ରାଜ୍ୟ ମନେକରି ମାତୃଦେଶର ଲାଭ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଉପନିବେଶବାଦ କୁହାଯାଏ ।

ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକାରେ ଉପନିବେଶବାଦର କାରଣ :
(Causes of Colonialism in Asia & Africa) :
ଭୌଗୋଳିକ ଆବିଷ୍କାର :

• ପଞ୍ଚଦଶ ଓ ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଅନେକ ଭୌଗୋଳିକ ଆବିଷ୍କାର ହୋଇଥିଲା ।
• ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶକୁ ଜଳପଥ ଓ ସ୍ଥଳପଥ ଆବିଷ୍କାର ହେବା ଫଳରେ ଯାତାୟାତ ଓ ଯୋଗାଯୋଗର ଅଧ‌ିକ ସୁବିଧା ହୋଇଥିଲା ।
• ନୂତନ ଭାବେ ଆବିଷ୍କୃତ ଅଞ୍ଚଳରେ ବ୍ୟବସାୟିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଲାଭ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି ରହିଥିଲା ।

→ ଲାଭଜନକ ବ୍ୟବସାୟର ସୁବିଧା :

• ଏସିଆ ମହାଦେଶରୁ ମସଲା, ଚାହା, କାର୍ପାସ ବସ୍ତ୍ର, ରେଶମ, ସୁନା, ମୁକ୍ତା, ପ୍ରାକୃତିକ ଔଷଧ, ଚୀନାମାଟିର ପାତ୍ର, ଇବୋନି କାଠ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରୁ ସୁନା, ହୀରା, ତମ୍ବା, ମୂଲ୍ୟବାନ୍ କାଠ, ହାତୀଦାନ୍ତ, ରବର, ୟୁରାନିୟମ ପ୍ରଭୃତି ଦ୍ରବ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି ଇଉରୋପୀୟମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଦେଶରେ ବିକ୍ରି କରି ପ୍ରଚୁର ଲାଭ କଲେ ।
• ସେମାନଙ୍କ ଦେଶରେ ବିକ୍ରି କରି ପ୍ରଚୁର ଲାଭ କଲେ । ଆଫ୍ରିକାରେ ଦାସ ବ୍ୟବସାୟ ସବୁଠାରୁ ବେଶୀ ଲାଭଦାୟକ ଥିଲା ।

→ କ୍ରୀତଦାସ :
ନିଜ ଜନ୍ମଭୂମି ଛାଡ଼ି ଓ ନିଜର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ଵାଧୀନତାକୁ କିଛି ଅର୍ଥ ବିନିମୟରେ ଆଜୀବନ ବିକ୍ରୟ କରି ବିଦେଶକୁ ଗୋଲାମି କରିବାକୁ ଯାଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ କ୍ରୀତଦାସ କୁହାଯାଏ ।

• ଭୌଗୋଳିକ ଆବିଷ୍କାର ।
• ଲାଭଜନକ ବ୍ୟବସାୟର ସୁବିଧା ।
• ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଲବ ।
• ପରିବହନ ଓ ଯୋଗାଯୋଗର ଉନ୍ନତି ।
• ଦୁର୍ବଳ ଶାସନ ।
• ଧର୍ମ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରଭାବ ।
• ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନୁକୁଳ ପରିସ୍ଥିତି ।

→ ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ :
ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ବୟନ ଶିଳ୍ପରୁ ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଳବ ଯୋଗୁଁ ଅନେକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉତ୍ପାଦିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବିକ୍ରି କରିବାପାଇଁ ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରେ ବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସହଜ ହୋଇଥିଲା ।

→ ପରିବହନ ଓ ଯୋଗାଯୋଗର ଉନ୍ନତି :
ବାଷ୍ପୀୟ ଇଞ୍ଜିନ୍ ଉଦ୍ଭାବନ ହେବା ଫଳରେ ଜଳପଥ ଓ ସ୍ଥଳପଥରେ ମାଲ ପରିବହନ ସୁବିଧା ହେଲା । କଞ୍ଚାମାଲ ଯୋଗାଣ ଓ ଉତ୍ପାଦିତ ଦ୍ରବ୍ୟର ରପ୍ତାନି ଓ ଆମଦାନି ସହଜ ହେଲା ।

→ ଦୁର୍ବଳ ଶାସନ :
ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶରେ ଉନ୍ନତ ଯୁଦ୍ଧାସ୍ତ୍ରର ଅଭାବ, ଲୋକମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନୀୟ ଶାସକଙ୍କ ପ୍ରତି ଆନୁଗତ୍ୟର ଅଭାବ ଏବଂ ସର୍ବୋପରି ଦୁର୍ବଳ ସେନାବାହିନୀ ଫଳରେ ଇଉରୋପୀୟମାନେ ଏଠାରେ ଶାସନ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

ଧର୍ମ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରଚାର :

• ପଛୁଆ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଧର୍ମର ସମ୍ପର୍କରେ ଆସିଲେ ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନର ଉନ୍ନତି ଆସିବ ବୋଲି ଇଉରୋପୀୟମାନେ ପ୍ରଚାର କଲେ ।
• ତେଣୁ ଏହା ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କଲା ।

→ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନୁକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି :
ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକାର ସାମରିକ ବା ବାଣିଜ୍ୟିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଓ ଅବସ୍ଥିତି, ଇଉରୋପରେ ଉତ୍ପାଦିତ ଯନ୍ତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ, ସ୍ଵଳ୍ପ ପାରିଶ୍ରମିକରେ ଯଥେଷ୍ଟ ମାନବ ସମ୍ବଳର ଉପଲବ୍‌ ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଇଉରୋପୀୟମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥିଲା ।

ଏସିଆରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ :

• ପର୍ତ୍ତୁଗାଲର ବିଶିଷ୍ଟ ନାବିକ ଭାସ୍କୋଡ଼ାଗାମା ୧୪୯୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଭାରତକୁ ଜଳପଥ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
• ଭାରତକୁ ଜଳପଥ ଆବିଷ୍କୃତ ହେବାପରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍, ଓଲନ୍ଦାଜ୍, ଦିନାମାର, ଇଂରେଜ ଓ ଫରାସୀ ପ୍ରଭୃତି ଇଉରୋପୀୟ ଅଧିବାସୀଗଣ ବାଣିଜ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଭାରତରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
• ୧୮୫୭ର ମହାନ୍ ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଭାରତ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଶାସନାଧୀନ ହେଲା ।
• ବଙ୍ଗର ଗଭର୍ଣ୍ଣର ରବର୍ଟ କ୍ଲାଇବ୍ଲଙ୍କ ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ ୧୭୫୭ ଠାରୁ ଭାରତର ସ୍ବାଧୀନତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୀର୍ଘ ୧୯୦ ବର୍ଷ ଧରି ଭାରତ ଇଂରେଜ ଶାସନାଧୀନ ଥିଲା ।

ଚୀନ୍‌ରେ ଇଂଲାଣ୍ଡର ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର :

• ଇଂରେଜମାନେ ଚୀନ୍‌ରୁ ଚା’ ଓ ରେଶମ କ୍ରୟ କରି ଇଉରୋପରେ ବିକ୍ରୟ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତରେ ଅଫିମ ଚାଷ କରି ଚୀନ୍ ସହିତ ବେଆଇନ ଅଫିମ ବ୍ୟବସାୟ କରୁଥିଲେ ।
• ଚୀନ୍ ଏକ ଅଫିମ ବୋଝେଇ ଜାହାଜକୁ ଜବତ କରି ଅଫିମକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେବାରୁ ୧୮୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରେ ଚୀନ୍ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧକୁ ଅଫିମ ଯୁଦ୍ଧ କୁହାଯାଏ । ଏଥିରେ ଚୀନ୍ ପରାସ୍ତ ହୋଇ ଇଂଲାଣ୍ଡକୁ ତା’ ଅଞ୍ଚଳରେ ପାଞ୍ଚଟି ବନ୍ଦର ଖୋଲିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଲା ଏବଂ ହଙ୍ଗକଙ୍ଗ୍ ଦ୍ବୀପ ଇଂଲାଣ୍ଡକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କଲା ।

ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ:

୧୭୫୭ ମସିହା ଜୁନ୍ ମାସ ୨୩ ତାରିଖରେ ପଶି୍ମବଙ୍ଗର ଭାଗାରଥୀ ନଦୀକୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ପଲାସୀ ନାମକ ସ୍ଥାନରେ ଲର୍ଡ କ୍ଲାଇଡ୍ ଓ ସିରାଜଉଦୌଲାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତହୋଇଥିଲା । ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଇଂରେଜମାନେ ବିଜୟ ଲାଭ କରିଥିଲେ ଓ ଭାରତରେ ଇଂରେଜ ଶାସନର ମୂଳଦୁଆ ପଡ଼ିଥିଲା ।

ଚୀନ୍‌ର ବିଭାଜନ:

• କୋରିଆ ଉପରେ ଜାପାନ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ଫଳରେ ଜାପାନ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ଯରେ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା । ଏଥିରେ ଚୀନ୍ ପରାସ୍ତ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କୋରିଆ ସ୍ବାଧୀନ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଚୀନ୍ ଜାପାନକୁ ଫର୍ମୋଜା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦ୍ବୀପ ଦେବା ସହିତ ଶହେ ପଚାଶ ଲକ୍ଷ ଡଲାର କ୍ଷତିପୂରଣ ଭାବେ ଦେଇଥିଲା ।
• ଚୀନ୍‌କୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବାପାଇଁ ଅର୍ଥ ସହାୟତା ଦେଇ ଜର୍ମାନୀ, ରୁଷିଆ, ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ଚୀନକୁ ଭାଗ ଭାଗ କରି ନିଜ ନିଜର କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵ ପରିସରଭୁକ୍ତ କଲେ । ଚୀନର ଏହି ବିଭାଜନକୁ ‘ଚୀନା ତରଭୁଜର କର୍ତ୍ତନ’ କୁହାଯାଏ ।

ଚୀନା ତରଭୁଜର କର୍ତ୍ତନ : (କେଉଁ ଦେଶ କ’ଣ ପାଇଥିଲେ ?)
ରୁଷିଆ – ଚୀନ୍‌ର ମାଞ୍ଚୁରିଆରେ ରେଳପଥ ନିର୍ମାଣ ଓ ଲିଆଓତୁଙ୍ଗ ଉପଦ୍ୱୀପ ।
ଜର୍ମାନୀ – କିଆଚାଓ ଉପସାଗର ଏବଂ ସାଣ୍ଡୁଙ୍ଗ ଓ ହୋୟାଙ୍ଗ ହୋ ଉପତ୍ୟକା ।
ଫ୍ରାନ୍ସ – କାଙ୍ଗଚାଓ ଉପସାଗର ଓ ଚୀନ୍‌ର ୩ଟି ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ ।
ଇଂଲଣ୍ଡ – ୟାଙ୍ଗ୍‌ ଉପତ୍ୟକା ଓ ଵିହିଡ଼ି ।

ହଲାଣ୍ଡର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବିସ୍ତାର :

• ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ପ୍ରଥମେ ପର୍ତ୍ତୁଗାଲ୍ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ହଲାଣ୍ଡ ଏବଂ ଇଂଲାଣ୍ଡଦ୍ବାରା ଅଧିକୃତ ହେଲା ।
• ୧୮୭୫ ମସିହା ପରେ ହଲାଣ୍ଡ ମୋଲୁକା ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବିସ୍ତାର କଲେ ।

ଇଣ୍ଡୋ-ଚୀନ୍‌ରେ ଫ୍ରାନ୍ସର ସଫଳତ। :

• ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆର ଲାଓସ୍, କାମ୍ବୋଡ଼ିଆ ଓ ଭିଏତ୍‌ନାମ ଅଞ୍ଚଳ ଇଣ୍ଡୋ-ଚୀନ୍ ଭାବରେ ପରିଚିତ ।
• ଫ୍ରାନ୍ସ ଇଣ୍ଡୋ-ଚୀନ୍‌ରେ ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରସାର ଉଦ୍ୟମରେ ସଫଳ ହୋଇ ଇଣ୍ଡୋ-ଚୀନ୍‌ର ସର୍ବେସର୍ବା ହେଲା ।

→ ଇଂଲାଣ୍ଡର ବର୍ମା ଅସ୍କୋର :
ଫ୍ରାନ୍ସର ବର୍ମାରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର ଆଶଙ୍କା କରି ଇଂଲାଣ୍ଡ ବର୍ମା ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧଘୋଷଣା କରିଥିଲା ଏବଂ ୧୮୮୬ ମସିହାରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ ବର୍ଷାକୁ ପରାସ୍ତ କରି ଭାରତ ସହ ମିଶାଇ ବିରାଟ ଇଂରେଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ପରିଣତ କରିଥିଲା ।

→ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଅଧୀନରେ ଫିଲିପାଇନ୍ସ :
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା କ୍ୟୁବା ଓ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ସ୍ପେନୀୟ ଶାସନ କବଳରୁ ମୁକ୍ତ କରି ନିଜର ଉପନିବେଶ କରିଥିଲା ।

ଇଂଲାଣ୍ଡର ତିବ୍ବତ ଓ ଇରାନ୍‌ ଅଧିକାର :

• ୧୯୦୭ ମସିହାର ଏକ ରାଜିନାମା ଅନୁଯାୟୀ ଦକ୍ଷିଣ ଇରାନ୍ ଇଂଲାଣ୍ଡର ଓ ଉତ୍ତର ଇରାନ୍ ରୁଷିଆର କର୍ତ୍ତୃତ୍ବାଧୀନ ହେଲା ।
• ୧୯୧୧ ମସିହାରେ ଚୀନ୍‌ରେ ରାଜତନ୍ତ୍ରର ଉଚ୍ଛେଦ ପରେ ତିବ୍ବତ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଅଧୀନକୁ ଚାଲିଗଲା ।
• ୧୯୧୭ ମସିହାର ରୁଷ ବିପ୍ଳବ ପରେ ରୁଷ୍ ଇରାନ୍ ଉପରୁ ସମସ୍ତ ଅଧିକାର ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେବାରୁ ଇରାନ୍‌ ଇଂଲାଣ୍ଡଦ୍ୱାରା ଅଧିକୃତ ହେଲା ।

→ ତୁର୍କୀର କ୍ଷୟ :
ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଜର୍ମାନୀ ଓ ତୁର୍କୀର ପରାଜୟ ହେତୁ ତୁର୍କୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟାଧୀନ ସିରିଆ, ପାଲେଷ୍ଟାଇନ, ମେସୋପଟାମିଆ ଓ ଆରବ ସମେତ ସୁବିସ୍ତୃତ ଅଞ୍ଚଳ ଇଂଲାଣ୍ଡ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସର ନିୟନ୍ତ୍ରଣାଧୀନ ହୋଇ ରହିଲା ।

ଜାପାନର ସଫଳତା :

• କୋରିଆକୁ ନେଇ ୧୮୯୪ ମସିହାରେ ଜାପାନ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ଯରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଚୀନ୍‌ରେ ଜାପାନର ପ୍ରଭାବ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ।
• ୧୯୦୨ ମସିହାରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ ସହିତ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରି ଜାପାନ ଏକ ବୃହତ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମକକ୍ଷ ହୋଇପାରିଲା ।
• ୧୯୦୪-୦୫ ମସିହା ଯୁଦ୍ଧରେ ଜାପାନ ରୁଷିଆକୁ ପରାସ୍ତ କରି ସାଖାଲିନ୍‌ର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗ ଓ ପୋର୍ଟଆର୍ଥର ସହ ଲିଆଓତୁଙ୍ଗ ଉପଦ୍ୱୀପର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗ ପାଇଲା ।
• ୧୯୧୦ ମସିହାରେ କୋରିଆ, ଜାପାନର ଏକ ଉପନିବେଶ ରୂପେ ପରିଗଣିତ ହେଲା ।

ଆଫ୍ରିକାରେ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ :
ବେଲ୍‌ଜିଆନ୍ କର ସୃଷ୍ଟି :

• ବେଲ୍‌ଜିୟମ୍‌ର ରାଜାଙ୍କ ସହାୟତାରେ ୧୮୭୮ ମସିହାରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କଙ୍ଗୋ ସଙ୍ଗଠନ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ୧୮୮୫ ମସିହାରେ କଙ୍ଗୋ ସ୍ଵାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠିତ ହେଲା ।
• ୧୯୦୮ ମସିହାରେ ରାଜା ଲିଓପୋଲ୍ଡ କଙ୍ଗୋ ରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ବେଲଜିୟମ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲେ ଓ ଏହା ବେଲ୍‌ଜିଆନ୍ କଙ୍ଗୋ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା ।

ନାଇଜେରିଆରେ ଇଂଲାଣ୍ଡର ଆଧ୍ୟାତ୍ୟ :

• ନାଇଜେରିଆର ଗୋଟିଏ ଭାଗ ଅଧିକାର କରିଥିବା ଇଂଲାଣ୍ଡ ସେଠାରୁ ଫ୍ରାନ୍ସର କମ୍ପାନୀକୁ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତାରୁ ହଟାଇ କ୍ରମେ ନାଇଜେରିଆର ଶାସକ ହେଲା ।
• କିଛି ବର୍ଷ ପରେ ନାଇଜେରିଆକୁ ଇଂଲାଣ୍ଡର ସୁରକ୍ଷାପ୍ରାପ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।

ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକାରେ ଫ୍ରାନ୍ସର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର :

• କଙ୍ଗୋ ନଦୀର ଉତ୍ତରାଞ୍ଚଳ ଫ୍ରାନ୍ସ ଅଧିକୃତ ହେବାପରେ ଏହା ‘ଫରାସୀ କଙ୍ଗୋ’ ଭାବରେ ପରିଚିତ ହେଲା ।
• ପରେ ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକାରେ ଫ୍ରାନ୍ସ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲା ।

ଜର୍ମାନୀର କ୍ଷତି :

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଜର୍ମାନୀର ପରାଜୟ ପରେ ଏହାର ଉପନିବେଶଗୁଡ଼ିକୁ ବିଜେତା ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ବାଣ୍ଟିନେଲେ ।
• ଲାଇବେରିଆ ବ୍ୟତୀତ ସମଗ୍ର ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକା ଇଉରୋପୀୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାଗ ଭାଗ ହୋଇଥିଲା ।

ପ୍ରବାସୀ ଡମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନୂତନ ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ :

• ‘ବୋଏର୍’ ନାମରେ ପରିଚିତ ପ୍ରବାସୀ ଡମାନେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ‘ଅରେଞ୍ଜ’ ଓ ‘ଟ୍ରାନ୍ସଭାଲ’ ନାମରେ ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୫୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ସେମାନେ ଏହାକୁ ଶାସନ କରୁଥିଲେ ।

ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଶ୍ୱେତାଙ୍ଗ ଶାସନ :

• ୧୮୭୦ ମସିହାରେ ସେସିଲ୍ ରୋଡ଼ସ୍ ନାମକ ଜଣେ ଇଂରେଜ ଅର୍ଥାନ୍ଵେଷୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନାମାନୁସାରେ ଏକ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଉପନିବେଶର ନାମ ରୋଡ଼େସିଆ ହୋଇଥିଲା ।
• କିଛି କାଳ ପରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ୟୁନିଅନ୍ ଗଠିତ ହୋଇ ଶ୍ୱେତାଙ୍ଗମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶାସିତ ହେଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଏକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରଭାବେ ଘୋଷିତ ହେଲା ।

ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ :

• ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ରାଜିନାମାନୁଯାୟୀ ଫ୍ରାନ୍ସ ମାଡ଼ାଗାସ୍କର ଲାଭ କଲା ଏବଂ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକାକୁ ଜର୍ମାନୀ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ଯରେ ଭାଗ ଭାଗ କରାଗଲା ।
• ୧୮୯୬ ମସିହାରେ ଉଗାଣ୍ଡାକୁ ଇଂରେଜଙ୍କ ସୁରକ୍ଷାପ୍ରାପ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଗଲା ।
• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଜର୍ମାନୀ ଅଧ୍ଵକୃତ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା ଇଂଲଣ୍ଡକୁ ପ୍ରତ୍ୟର୍ପଣ ପରେ ଟାଙ୍ଗାନାଇକା ଏବଂ ଇଂରେଜ ଅଧୂକୃତ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକାକୁ କେନିଆ ନାମରେ ନାମିତ କରାଗଲା ।

ଇଟାଲୀର ଔପନିବେଶିକ ଉଦ୍ୟମ :

• ଇଟାଲୀ ଆଫ୍ରିକାର ସୋମାଲିଲାଣ୍ଡ ଓ ଏରିଟ୍ରିଆକୁ ଅଧିକାର କରିଥିଲା ଓ ଆବିସିନିଆକୁ ତା’ର ସୁରକ୍ଷାପ୍ରାପ୍ତ ଅଞ୍ଚଳ ବୋଲି ଦାବି କରି ଆକ୍ରମଣ କଲା ।
• ୧୮୯୬ ମସିହାରେ ଇଟାଲୀୟ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଆବିସିନିଆଦ୍ଵାରା ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।

ଫ୍ରାନ୍ସର ଟ୍ୟୁନିସିଆ ଦଖଲ :

• ୧୮୭୮ ମସିହାର ରାଜିନାମା ଅନୁସାରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ ସାଇପ୍ରସ୍ ଦ୍ୱୀପକୁ ଅଧିକାର କଲା ।
• ପ୍ରତିବଦଳରେ ଫ୍ରାନ୍ସ ଟ୍ୟୁନିସିଆରେ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ପାଇଲା ।

ମରକ୍କୋର ସ୍ଥିତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ :
୧୯୦୪ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟେନ୍‌ ଓଁ ଫ୍ରାନ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ ଫ୍ରାନ୍ସକୁ ମରକ୍କୋ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡକୁ ଇଜିପ୍ଟ ଦିଆଗଲା ।

• ପବୋଏ – ର୍ରବାସୀ ଡଚ୍ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କୁ ବୋଏର କୁହାଯାଏ ।
• କେନିଆ – ଇଂରେଜ ଅଧୂକୃତ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା କେନିଆ ନାମରେ ନାମିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଟାଙ୍ଗନାଇକା – ଜର୍ମାନୀ ଅଧିକୃତ ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକାକୁ ‘ଟାଙ୍ଗନାଇକା’ କୁହାଯାଏ ।
• ଲିବିଆ – ତୁର୍କୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅଧ୍ଵତ ତ୍ରିପୋଲି ଓ ସିଲେନାଇକା ଇଟାଲାଦ୍ୱ।ର। ଅଧ୍ କୄତ ହେବା ପରେ ଏହାକୁ ଲିବିଆ ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

ମରକ୍କୋର ସ୍ଥିତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ :

• ୧୯୦୪ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟେନ୍ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ ଫ୍ରାନ୍ସକୁ ମରକ୍କୋ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡକୁ ଇଜିପ୍ଟ ଦିଆଗଲା ।
• ଜର୍ମାନୀ ଏହି ଚୁକ୍ତି ଯୋଗୁଁ କ୍ରୋଧାନ୍ବିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଶେଷରେ ଫ୍ରାନ୍ସ ‘ଫରାସୀ କଙ୍ଗୋ’ର ୨୫୦୦୦୦ କି.ମି. ଅଞ୍ଚଳ ଜର୍ମାନୀକୁ ସମର୍ପଣ କରିଥିଲା ।

→ ବିଖଣ୍ଡିତ ତୁର୍କୀ :
ତୁର୍କୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅଧ୍ଵତ ତ୍ରିପୋଲି ଓ ସିରେନାଇକା ଇଟାଲୀଦ୍ଵାରା ଅଧ୍ୟାତ ହେବାପରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଲିବିଆ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା ।

ବିଭାଜିତ ସୁଦାନ :

• ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଜଣେ ସୁଦାନୀୟ ନେତା ସୁଦାନ ଉପରୁ ଇଂଲଣ୍ଡ ଓ ଇଜିପ୍ଟର ଅଧିକାର ଉଚ୍ଛେଦ କରିଥିଲେ ।
• ୧୮୯୮ ମସିହାରେ ଇଜିପ୍ଟ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ ସୁଦାନକୁ ପୁନଃ ଅଧିକାର କଲା ।

ସୁଏଜ କେନାଲ :
ଇଜିପ୍ଟର ଗଭଣ୍ଡିର ଇସ୍‌ମାଇଲ ପାଶା ୧୮୬୯ ମସିହାରେ ସୁଏଜ କେନାଲ ଖନନ ପାଇଁ ଫ୍ରାନ୍ସର ଏକ କମ୍ପାନୀକୁ ଦାୟିତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ ।

ଉପନିବେଶବାଦର ପରିଣାମ :
କୁପରିଣାମ :

• ଉପନିବେଶର ଅର୍ଥନୀତି ଦୁର୍ବଳ ହେଲା ।
• ସ୍ଥାନୀୟ ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ଧ୍ଵଂସପ୍ରାପ୍ତ ହେଲା ।
• ଶିଳ୍ପ ସ୍ଥାପନକୁ ନିରୁତ୍ସାହିତ କରାଗଲା ।
• କୃଷି ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା ।
• ଅତ୍ୟଧିକ କର ଓ ଖଜଣାଦ୍ୱାରା ଶୋଷଣ ଚାଲୁରହିବା ଯୋଗୁଁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ।
• ବର୍ଣ୍ଣଗତ ବିଦ୍ବେଷ ଓ ଅହଙ୍କାର ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ।

ସୁପରିଣାମ :

• ଉପନିବେଶମାନଙ୍କରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଚଳନ, ଡାକତାର, ରେଳପଥ ପ୍ରଚଳନ ହେଲା ।
• ଅନ୍ୟ ଦେଶ ସହ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ପରବର୍ତୀ ସମୟରେ ଅର୍ଥନୀତିର ପ୍ରଗତିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା ।
• ନୂତନ ସଭ୍ୟତା ଓ ସଂସ୍କୃତିଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହେବା ଫଳରେ ଉପନିବେଶବାସୀ ନିଜ ଦେଶରେ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରିଲେ ।

→ ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତି – ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ମହାନ୍ ନେତା ନେଲସନ୍ ମାଣ୍ଡେଲା ବର୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତି ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଦୀର୍ଘ ୨୭ ବର୍ଷ କାଳ ବନ୍ଦୀ ହୋଇଥିଲେ ଓ ମୁକ୍ତ ହୋଇ ୧୯୯୪ ମସିହାରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ପ୍ରଥମ କୃଷ୍ଣକାୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହୋଇଥିଲେ ।

→ ଉଗ୍ର ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତି ବିରୋଧରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରେ ପ୍ରଥମେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେ ୧୮୯୩ ମସିହାରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ ।

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦସମୂହ ଓ ପ୍ରମୁଖ ଘଟଣାବଳୀ :

୧୪୯୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ପର୍ତ୍ତୁଗାଲର ରାଜଧାନୀ ଲିସବନ୍‌ଠାରୁ ଭାସ୍କୋଡ଼ାଗାମାଙ୍କର ଜଳଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ।
୧୪୯୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଭାସ୍କୋଡ଼ାଗାମାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତକୁ ଜଳପଥ ଆବିଷ୍କାର ।
୧୭୫୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ବଙ୍ଗଳାର ନବାବ ସିରାଜଉଦ୍ଦେଲା ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ୍ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀର ଲର୍ଡ କ୍ଲାଇନ୍‌ଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପଲାସୀ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ, ଭାରତରେ ଇଂରେଜ ଶାସନର ଭିତ୍ତି ସ୍ଥାପନ ।
୧୮୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଂଲାଣ୍ଡ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଅଫିମ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ।
୧୮୫୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପ୍ରଥମ ବିଦ୍ରୋହ ।
୧୮୬୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ସୁଏଜ୍ କେନାଲ ଖନନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ।
୧୮୭୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ହଲାଣ୍ଡର ମୋଲୁକା ଦ୍ଵୀପପୁଞ୍ଜ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବିସ୍ତାର ।
୧୮୭୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କଙ୍ଗୋ ସଂଘ ଗଠନ ଏବଂ ଇଂଲାଣ୍ଡର ସାଇପ୍ରସ୍ ଦ୍ୱୀପ ଅଧିକାର ।
୧୮୮୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ବର୍ମାରେ ରେଳପଥ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ବର୍ମାଦ୍ଵାରା ଫ୍ରାନ୍ସକୁ ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀର ଟେଗୋଲାଣ୍ଡ ଅଧୂକାର ।
୧୮୮୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଂଲାଣ୍ଡର ଇଜିପ୍ଟ ଦଖଲ ।
୧୮୮୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଙ୍ଗୋ ସ୍ଵାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ।
୧୮୮୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଂଲାଣ୍ଡଦ୍ୱାରା ବର୍ମା ପରାସ୍ତ ଭାରତ ସହ ଏହାର ମିଶ୍ରଣ ।
୧୮୯୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ରାଜିନାମାନୁଯାୟୀ ଇଂଲାଣ୍ଡର ଉଗାଣ୍ଡା ପ୍ରାପ୍ତି।
୧୮୯୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କୋରିଆକୁ ନେଇ ଜାପାନ ଓ ଚୀନ୍ ମଧ୍ଯରେ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ।
୧୮୯୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଆବିସିନିଆଦ୍ଵାରା ପରାଜିତ ।
୧୮୯୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଜିପ୍ଟ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ଏବଂ ଇଂଲାଣ୍ଡଦ୍ବାରା ସୁଦାନ ପୁନଃ ଅଧିକୃତ ।
୧୯୦୪-୦୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଂଲାଣ୍ଡ ସହିତ ଚୁକ୍ତି ସ୍ବାକ୍ଷର କରି ଜାପାନ ଇଉରୋପୀୟ ବୃହତ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମକକ୍ଷ ।
୧୯୦୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଫ୍ରାନ୍ସର ମରସ୍କୋ ଅଧିକାର ।
୧୯୦୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜାପାନଦ୍ୱାରା ରୁଷିଆ ପରାଜିତ ।
୧୯୦୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଦକ୍ଷିଣ ଇରାନ୍ ଇଂଲଣ୍ଡର ଓ ଉତ୍ତର ଇରାନ୍ ରୁଷିଆର କର୍ତ୍ତୃତ୍ବାଧୀନ।
୧୯୦୮ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କଙ୍ଗୋର ରାଜା ଲିଓପୋଲ୍ସଙ୍କଦ୍ଵାରା କଙ୍ଗୋକୁ ବେଲଜିୟମ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର ।
୧୯୧୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – କୋରିଆ ଜାପାନର ଏକ ଉପନିବେଶରେ ପରିଣତ ।
୧୯୧୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଚୀନ୍‌ରେ ରାଜତନ୍ତ୍ରର ଉଚ୍ଛେଦ ।
୧୯୧୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ମରକ୍‌ ଫ୍ରାନ୍ସର ସୁରକ୍ଷାପ୍ରାପ୍ତ ଦେଶ ଭାବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।
୧୯୧୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ।
୧୯୧୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ରୁଷ୍ ବିପ୍ଳବ ସଂଘଟିତ ।
୧୯୨୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଇଜିପ୍ଟ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ସ୍ଵାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ଘୋଷିତ ।
୧୯୯୪ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ମହାନ୍ ନେତା ନେଲସନ୍ ମାଣ୍ଡେଲା ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ପ୍ରଥମ କୃଷ୍ଣକାୟ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions Chapter 8 ସର୍ବଂସହା ମାଟି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Solutions Chapter 8 ସର୍ବଂସହା ମାଟି

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନାବଳୀର ଉତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂ ଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଦିହ ସିନା ତୋର ପାହାଡ଼ପଥର ……………………… ପତର ପ୍ରାଣ । (ସବୁଜ, କଅଁଳ, ବହଳ)
Answer:
କଅଁଳ

(ଖ) ତୋହରି ଅନ୍ତର ଆଦେଶେ ଚଳେ ମୁଁ ଘୋଷି ତୋର …………………………. । (ଜୟଗାନ, ମହାକୀର୍ତ୍ତି, ମହାଯଶ)
Answer:
ମହାଯଶ

(ଗ) କେଉଁଠି ହଜିଛି ଖୋଜି ଦେଏ ମୋର ……………………….. ର ଚାବିକାଠି । (ପ୍ରେରଣା, ଭାବନା, ଚେତନା )
Answer:
ଚେତନା

(ଘ) ଅମାପ ଧରିମୁଁ ଦେଏ ଟିକେ ମୋତେ …………………………… ହେଉ ମୋର ଛାତି । (ଟାଣ, ଦୃଢ଼, ନିଦା)
Answer:
ନିଦା

Question ୨।
ବିପରୀତାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ଜନ୍ମ, ଦୁଃଖ, ଦୋଷ, ନିଦା, ଧୀର, ଅମାପ, କଅଁଳ, ସ୍ନେହ

ଶବ୍ଦ	ବିପରାର୍ଥରୋଧକ ଶବ୍ଦ
ଚ୍ଚନ୍ନ	ମୃତ୍ୟୁ
ଦୁଃଖ	ସୁଖ
ଦୋଷ	ନିର୍ଘୋଷ
ନିଦା	ଫର୍ମା
ଧାର	ଚଞ୍ଚଳ/ହ୍ରତ
ଅମାପ	ମାପ
କଅଁଳ	କର୍କଶ/କଠିନ
ସ୍ନେହ	କୃଶା

Question ୩।
ନିମ୍ନଲିଖ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ଲେଖାଏଁ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
ମା, ଦେହ, ଜଳ, ପବନ, ବୁକୁ, ପାଦ

ମା,	ଜନନୀ, ମାତା
ଦେହ,	ଗାତ୍ର, ଶରୀର, କଳେବର
ଜଳ,	ସଲିଳ, ଅମ୍ବୁ ପାଣି
ପବନ,	ମରୁତ, ସମୀର, ବାୟୁ
ବୁକୁ,	ବକ୍ଷ, ଛାତି, ହୃଦୟ
ପାଦ	ଚରଣ, ପୟର, ଗୋଡ଼

Question ୪।
ନିମ୍ନଲିଖ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କର ଗଦ୍ୟରୂପ ଲେଖ ।
ସେନେହ, ମୁକତି, ଶକତି, ତୃପତି, ସରଗ, ସପନ

ପନ୍ଦ୍ୟରୂପ	ଗନ୍ଦ୍ୟରୂପ
ସେନେହ,	ସ୍ନେହ
ମୁକତି,	ମୁକ୍ତି
ଶକତି,	ଶକ୍ତି
ତୃପତି,	ତୃପ୍ତି
ସରଗ,	ସ୍ଵର୍ଗ
ସପନ	ସପ୍ନ

Question ୫।
ନିମ୍ନଲିଖତ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କୁ ସାର୍ଥକ ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କର ।
ଅମାପ, ଅଳି, ଜୟଗାନ, ଚେତନା, ଆଘାତ
Answer:
ଅମାପ, – ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଣ୍ଡବ ଭୀମ ଅମାପ ଶକ୍ତିର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ ।
ଅଳି, – ପିଲାମାନେ ମା’ଙ୍କ ପାଖରେ ଅଳି କରିବା ଏକ ସ୍ଵାଭାବିକ କଥା ।
ଜୟଗାନ, – ସମସ୍ତେ ମାତୃଭୂମିର ଜୟଗାନ କରିବା ଉଚିତ ।
ଚେତନା, – ଚେତନାର ଜାଗରଣରେ ସାଧାରଣ ମଣିଷ ଅସାଧାରଣ ମଣିଷରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
ଆଘାତ – ଅନ୍ୟକୁ ଆଘାତ କଲେ ପ୍ରତ୍ୟାଘାତ ସହିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ ।

Question ୬ ।
କବି କାହାକୁ ସର୍ବସହଣୀ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କବି ମାଟିମାଆକୁ ସର୍ବସହଣୀ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୭।
କେଉଁଠାରୁ ଆମେ ଶକ୍ତି ଓ ତୃପ୍ତି ପାଭ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଆମେ ମାଟିମାଆର ମିଠା ପାଣି, ପବନ ଓ ଗଛଲତାର ଫଳରୁ ଶକ୍ତି ଓ ତୃପ୍ତି ପାଉ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୮।
ଆମ ମନସୁଖ ଲାଗି ହସକଥା କେଉଁଠାରେ ଭରି ରହିଛି ?
Answer:
ଆମ ମନସୁଖ ଲାଗି ହସକଥା ନଦାସ ମୁଦ୍ରରେ ଭରି ରହିଛି ।

Question ୯ ।
କବି କାହାକୁ ମା’ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କବି ଜନ୍ମମାଟିକୁ ମାଆ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୧୦ ।
ମାଟି ଚେରମୂଳ ଗଛଲତା ସାଇତି ରଖୁବା ପଛରେ କି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଅଛି ?
Answer:
ମାଟି ଚେରମୂଳ ଗଛଲତା ସାଇତି ରଖ୍ ପଛରେ ମାନବର ରୋଗଜନିତ ଶାରୀରିକ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦୂର କରିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନିହିତ ଅଛି ।

Question ୧୧ ।
ସ୍ଵର୍ଗଠାରୁ ମାଟିର ଆକର୍ଷଣ କବିଙ୍କ ପାଇଁ ଅଧୁକ । ଏହା କବିତାର କେଉଁ ପଦରୁ ଜଣାଯାଏ ଲେଖ ।
Answer:
‘ସରଗ ଡାକିଲେ ମନ ବଳେ ନାହିଁ ଛାଡ଼ିବାକୁ ତୋର କାଖ’ – କବିତାର ଏହି ପଦରୁ କବିଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଵର୍ଗଠାରୁ ମାଟିର ଆକର୍ଷଣ ଅଧ‌ିକ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼େ । ସ୍ଵର୍ଗଠାରୁ ମାଟିର ଆକର୍ଷଣ ଆଧ୍ କ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼େ ।

Question ୧୨ ।
କେଉଁ କର୍ମ ହେତୁ କବି ଏ ଦେଶକୁ ବୁଲିବାକୁ ଆସିଛନ୍ତି ?
Answer:
କେତେ ତପସ୍ୟାରୂପକ ପୁଣ୍ୟକର୍ମର ଫଳ ହେତୁ କବି ଏ ଦେଶକୁ ବୁଲିବାକୁ ଆସିଛନ୍ତି ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧୩।
ମାଟିର ମହାଯଶ ଘୋଷିବାକୁ କବି କାହାଠାରୁ ଆଦେଶ ପାଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ମାଟିର ମହାଯଶ ଘୋଷିବାକୁ କବି ଜନ୍ମଭୂମିର ଅନ୍ତର୍ଗତ ଆଦେଶ ପାଇଛନ୍ତି ।

Question ୧୪।
ମାଟି ମା’ ଆମ ଦୋଷକୁ କାହିଁକି କ୍ଷମା କରିଛି ?
Answer:
ମାଟି ମା’ ଆମକୁ ନିଜର ସନ୍ତାନ ବୋଲି ମନେକରି ଆମର ସମସ୍ତ ଦୋଷକୁ କ୍ଷମା କରିଛି

Question ୧୫ ।
ବଣପକ୍ଷୀର ଡାକ ଶୁଣି ଦେହରେ କି ଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
Answer:
ବଣପକ୍ଷୀର ଡାକ ଶୁଣି ଆମ ମନରେ ପୁଲକ ଓ ଗର୍ବଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

ସପ୍ରସଙ୍ଗ ସରଳାର୍ଥ

Question ୧୬ ।
ଜନମ କାଳୁ ଯେ ଦେହେ ତୋ’ ଆଘାତ
କେତେ ନ ଦେଇଛି ମୁର୍ହିଁ
ନିଜ ଛୁଆ ବୋଲି ସବୁ ଦୋଷ ସିନା
କ୍ଷମିଅଛୁ ଏକା ତୁହି
Answer:
ଚନମ କାଳୁ ଯେ ……………….. କ୍ଷମି ଅଛୁ ଏକା ତୁଦ୍ୱା
ପ୍ରୋକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ନାରୀକବି ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା ଦେବୀଙ୍କ ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ କବିତା ସଂକଳନରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ କବି ମାଟିକୁ ଜଣେ କ୍ଷମାମୟୀ, କଲ୍ୟାଣମୟୀ ତଥା ସ୍ନେହମୟୀ ସନ୍ତାନବତ୍ସଳା ଆଦର୍ଶ ଜନନୀ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା

ମାତୃଗର୍ଭରୁ ବାହାରି ଶିଶୁଟିଏ ମାଟି ଉପରେ କରେ ପ୍ରଥମ ଆଲୋକ ଦର୍ଶନ । ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ ପରି ମାଟି ଶିଶୁଟିର ସମସ୍ତ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ । ଜନନୀ ପରି ମାଟି ମା’ ମଧ୍ୟ ସନ୍ତାନବତ୍ସଳା । ନିଜ ବକ୍ଷର ଫଳ, ପୁଷ୍ପ, ଜଳ, ବାୟୁ ଦେଇ ସେ ତା’ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ଶରୀର ପରିପୁଷ୍ଟ କରେ । ଶରୀରରେ ଶକ୍ତି ଓ ହୃଦୟରେ ଭରିଦିଏ ତୃପ୍ତି । ମାତ୍ର ଭୂମିଷ୍ଠ ହେବା ଦିନଠାରୁ ମାଟି ମା’ ଉପରେ ତା’ର ସନ୍ତାନଗଣ ଆରମ୍ଭ କରିଦିଅନ୍ତି ସବୁ ପ୍ରକାର ଅତ୍ୟାଚାର । ତା’ ଉପରେ ଯେତେ ଆଘାତ ଦେଲେ ମଧ୍ୟ ସର୍ବଂସହା ମାଟି ନିଜ ସନ୍ତାନର ସବୁ ରାଗ, ରୋଷ ଭୁଲିଯାଇ ତା’ ମହାନ୍ ଗୁଣରେ କ୍ଷମା ପ୍ରଦାନ କରେ । କେବେ କୌଣସି ପ୍ରତିବାଦ କରେନି କି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରେନି ଠିକ୍ ନିଜ ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ପରି । ଜନନୀ ପରି ସବୁ ଅଳି, ଅର୍ଦ୍ଧଳି ଅଝଟପଣକୁ ସହି ସ୍ନେହ ମମତାର ସ୍ପର୍ଶ ଦେଇ ମାଟି ମା’ ତା’ର ସନ୍ତାନ ପାଇଁ କ୍ଷମାମୟୀ, କରୁଣାମୟୀ ଆଦର୍ଶ ମା’ ପରି ଅକୁଣ୍ଠ ସେବା କରି ଚାଲିଥାଏ ।

Question ୧୭ ।
ଅମାପ ଧରିମୁଁ ଦେଏ ଟିକେ ମତେ
ନିଦା ହେଉ ମୋର ଛାତି
ନିଜେ ଦୁଃଖ ସହି ଏ ଜଗତ ପାଇଁ
ଲାଗିପଡ଼େ ଦିନ ରାତି ।
Answer:
ଅମାପ ଧରିଯୁଁ ………………….. ଦିନ ରାତି ।
ଉଦ୍ଧୃତାଂଶଟି ନାରୀକବି ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା ଦେବୀଙ୍କ ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ କବିତା ସଂକଳନରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ କବି ମାଟି ମା’ ନିକଟରୁ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ସହନଶୀଳତା ପରି ମହାନ୍ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଶିକ୍ଷା କରିବା ସହ ତା’ରି ଆଦର୍ଶରେ ତ୍ତଦ୍ ଚୁଦ୍ଧି ହେବାପାଇଁ କାମନା କରିଛନ୍ତ୍ରା ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ ପରି ମାଟି ମା’ ହେଉଛି ସର୍ବଂସହା, ସନ୍ତାନବତ୍ସଳା, ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ସହନଶୀଳତାର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ ସେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ ମାଟି ହେଉଛି ଜଣେ କଲ୍ୟାଣମୟୀ ମା’, ସ୍ନେହମୟୀ ଧାତ୍ରୀ ଓ ବନ୍ଦନୀୟୀ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ । ଧରାପୃଷ୍ଠରେ ଭୂମିଷ୍ଠ ହେବା ଦିନଠାରୁ ସେ ଆମରି ସେବାରେ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଦେଇଛି । ଜୀବନ ଧାରଣ ପାଇଁ ପ୍ରମୁଖ ଉପାଦାନ ଜଳ।

ବାୟୁ ଓ ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇଦେଇ ଗଭୀର ସ୍ନେହ ଓ ନିବିଡ଼ ମମତା ଦେଇ ଲାଳନପାଳନ କରିଆସିଛି । କିନ୍ତୁ ପ୍ରତିବଦଳରେ ଆମଠାରୁ ପାଇଛି ଆଘାତ ପରେ ଆଘାତ ଯାହାକୁ ସେ ତା’ର ମହାନ୍ ଗୁଣରେ ନୀରବରେ ସହିଯାଉଛି । ସବୁ ଆଘାତ ଓ ଯଥେଚ୍ଛାଚାରକୁ ସହ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ସତେ ଯେପରି ତା’ର ଅନ୍ତରରେ ଭରି ରହିଛି ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ସହିଷ୍ଣୁତାର ଅସରନ୍ତି ଭଣ୍ଡାର । ତା’ର ସେହି ସ୍ଵର୍ଗୀୟ ଗୁଣରୁ କିଛି ପ୍ରାପ୍ତ ହେବାପାଇଁ କବି ମାଟି ମା’କୁ ସାନୁନୟ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି, ଯଦ୍ବାରା ସେ ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ସବୁ ଘାତ-ପ୍ରତିଘାତ, ନିନ୍ଦା-ଅପବାଦ ଓ ଦୁଃଖ-ଜଞ୍ଜାଳ ସହ୍ୟ କରି ଧୈର୍ଯ୍ୟର ସହ ଜଗତ କଲ୍ୟାଣରେ ବ୍ରତୀ ହେବାପାଇଁ ସମର୍ଥ ହୋଇପାରିବେ ।

Question ୧୮।
ତୋର ମୁକତିରେ ମୋର ମୁକତି ମା’
ତୋର ହସେ ମୋର ହସ
ତୋହରି ଅନ୍ତର ଆଦେଶେ ଚଳେ ମୁଁ
ଘୋଷି ତୋର ମହାଯଶ ।
Answer:
ତେ।ର ସଙ୍ଗତିରେ ……………………ତୋର ମହାପରାଶା”
ପ୍ରଦତ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ପ୍ରଖ୍ୟାତ ନାରୀକବି ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ପ୍ରଭା ଦେବୀଙ୍କ ରଚିତ ‘ମାଟି ପାଣି ଓ ପବନ’ କବିତା ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ କବି ମାଟି ମା’ର ମୁକ୍ତି ସହ ସନ୍ତାନର ମୁକ୍ତି ତଥା ତା’ର ମଙ୍ଗଳରେ ସନ୍ତାନର ମଙ୍ଗଳ ନିହିତ ଏହି ବାଣୀ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛିନ୍ତି ।

ଦୀର୍ଘଦିନର ପରାଧୀନତା ରୂପକ ଅମାରାତ୍ରି ପାହିବାର ସମୟ ସନ୍ନିକଟ ହୋଇଛି ଓ ସ୍ଵାଧୀନତାର ନୂତନ ସୂର୍ଯ୍ୟ ରବିତ ହେବାରେ ଯେ ବିଳମ୍ବ ନାହିଁ, ଏହା ଅନୁଭବ କରି କବି ଆନନ୍ଦ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଜନ୍ମମାଟିର ମୁକ୍ତି ସହିତ ତା’ର ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ମୁକ୍ତ ଜୀବନଯାପନ ଶୈଳୀ ଓତଃପ୍ରୋତ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ। ଜନ୍ମଭୂମି ଭାରତ ଜନନୀର ସୁଖର ଦିନ ଆଗତପ୍ରାୟ ବୋଲି ଜାଣି କବି ତା’ର ଜୟଗାନରେ ଉଲ୍ଲସିତ ହୋଇ ଉଠିଛନ୍ତି । ମହାଭାରତୀୟ ଦର୍ଶନ ଓ ଆଦର୍ଶରେ ଉଦ୍‌ବୁଦ୍ଧ କବି ଜନ୍ମଭୂମିର ଯଶ ଓ ଗୌରବ ରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବାକୁ ଆଗଭର ହୋଇଛନ୍ତି । ଭାରତବର୍ଷର ମହାନ୍ ଐତିହ୍ୟ ତଥା ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପରମ୍ପରାର ସୁରକ୍ଷା ହିଁ ଜନ୍ମମାଟି ଅନ୍ତରର ଆଦେଶ । ଚେତନଗର୍ଭା ସେହି ଜନନୀ ଜନ୍ମଭୂମିର ଆଦେଶକୁ ବହନ କରି ଏବଂ ସୁପ୍ତ ଚେତନାକୁ ଜାଗ୍ରତ କରି ମାଟି ମା’ର ଗୁଣଗାନ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଛନ୍ତି କବି ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧୯ ।
ପଠିତ କବିତା ଅବଲମ୍ବନରେ ମାଟି ପ୍ରତି କବିଙ୍କ ମନୋଭାବର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କର । କିମ୍ବା, କବି ବିଦ୍ଯୁପ୍ରଭା ମାଟିକୁ ମା’ ଓ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗୌରବ ପ୍ରଦାନରେ କେତେଦୂର ପଠିତ କବିତାଟିରେ ସମର୍ଥ ହୋଇଛନ୍ତି ଦର୍ଶାଅ ।
Answer:
ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ କବିତା- ସାରସ୍ବତ-କାନନ ଯେଉଁ ସାଧକଗଣଙ୍କ ବୌଦ୍ଧିକ ଅବଦାନରେ ପୁଷିତ ଓ ସୁରଭିତ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନାରୀକବି ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା ଦେବୀଙ୍କ ନାମ ଉଚ୍ଚାରିତ ହୁଏ । ଆଧୁନିକ କବିତାର ପ୍ରବହମାନ ଫଲ୍‌ଗୁରେ ଚିରତଲ୍ଲୀନ ଏହି ମହୀୟସୀ ପ୍ରଜ୍ଞାଧାରିଣୀଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିସମୂହ ରୋମାଣ୍ଟିସିଜିମ୍, ସ୍ଵଦେଶପ୍ରୀତି, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ତଥା ବାସ୍ତବବାଦର ସୁସମନ୍ଵୟରେ ଅନୁରଞ୍ଜିତ । ଏହି ସଫଳ ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିସମ୍ଭାର ମଧ୍ଯରେ କବିତା ସଙ୍କଳନ ‘ସବିତା’, ‘କନକାଞ୍ଜଳି’, ‘ମରୀଚିକା’, ‘ବିହାୟସୀ’, ‘ଝରା ଶିଉଳି’, ‘ସ୍ବପ୍ନଦୀପ’, ‘କାକଳି’, ‘ଯାହାକୁ ଯିଏ’ ଓ ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ ଆଦି ତାଙ୍କ ଅନନ୍ୟ କବିପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ବହନ କରେ । .

‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାଟି କବିଙ୍କ ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ କବିତା ସଙ୍କଳନରୁ ସଂଗୃହୀତ । କବିତାଟିରେ କବିଙ୍କ ମାଟିମନସ୍କତା, ସ୍ଵଦେଶପ୍ରେମ ତଥା ଦିବ୍ୟଚେତନା କବିତାଟିକୁ ରସୋତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ କରିଛି । କବି ସର୍ବଂସହା ତୁଳନା କରି ମାଟି ମା’ର ମହନୀୟ ଗୁଣାବଳୀ ଗାନ କରିବା ସହ ସନ୍ତାନଭାବେ ମାଟି ମା’ପ୍ରତି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ପ୍ରଦାନ ତଥା ମାଟି ମା’ର ସମ୍ମାନ ରକ୍ଷାପ୍ରତି ସଚେତନ ରହିବାକୁ ପରୋକ୍ଷରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ମାତୃଗର୍ଭରୁ ଭୂମିଷ୍ଠ ହେବା ପରେ ଶିଶୁ ମାଟି ଉପରେ ହିଁ କରେ ପ୍ରଥମ ଆଲୋକ ଦର୍ଶନ । ପରେ ପରେ ମାଟି ମା’ ଜଣେ ସୁଦକ୍ଷା ଧାତ୍ରୀଭାବେ କରେ ତା’ର ଲାଳନପାଳନ । ଜଳ, ବାୟୁ ଓ ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇ ତା’ର ଶିଶୁପ୍ରାଣକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରେ ମାଟି । ମା’ର କ୍ଷୀର ପରି ମାଟି ତା’ ଗର୍ଭସ୍ଥ ସୁଶୀତଳ ଜଳ, ଜୀବନଧାରଣ ପାଇଁ ତା’ ପୃଷ୍ଠଦେଶରେ ପ୍ରବାହିତ ମୁଦୁମନ୍ଦ ପବନ ଏବଂ ତା’ ବକ୍ଷରେ ଉତ୍ପାଦିତ ଶସ୍ୟ କେଦାର ଓ ବୃକ୍ଷଲତା ତାକୁ ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇ ତା’ ଶିଶୁ ଶରୀରରେ ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚାର କରାଏ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ଶାନ୍ତିରେ ସୁନିଦ୍ରା ପାଇଁ ତା’ପାଇଁ ବିଛାଇଦିଏ କୋମଳ ଘାସର ସବୁଜ ଗାଲିଚା । ଅନ୍ତର ଖୋଲା ସ୍ନେହ ସ୍ପର୍ଶ ଦେଇ କୋଳରେ ଶୁଆଇଦିଏ ତା’ର ଅଝଟ ଅବୁଝା ସନ୍ତାନକୁ । ସବୁ ଅଳି-ଅର୍ଦ୍ଦଳି, ରାଗ-ରୋଷ ସହ୍ୟକରି ଗଭୀର ସ୍ନେହରେ ମା’ପରି ସେ ଲାଳନ ପାଳନ କରେ । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ-

“ସବୁଜ ଘାସର କଅଁଳ କିଛିଶା
ଦିଏ କି ଆରାମ ମତେ
ମାଆ ପରି ମୋର ଅଳି ଆରବଳି
କେତେ ନ ସହିଛୁ ସତୋ”

କେବଳ ପାନ, ଭୋଜନ, ଶୟନ ନୁହେଁ ଶିଶୁର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ମା’ ମନ ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇଉଠେ । କୌଣସି କାରଣରୁ ତା’ର ସନ୍ତାନ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇପଡ଼ିଲେ ମାଟି ମା’ ତା’ କୋଳରେ ସାଇତି ରଖୁଥ‌ିବା ଚେର, ମୂଳି ଔଷଧକୁ ଯୋଗାଇ ଦେଇ ତାକୁ ସୁସ୍ଥ କରିଥାଏ । ପୁନଶ୍ଚ କେବଳ ଶାରୀରିକ ସୁସ୍ଥତା ନୁହେଁ ମାନସିକ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ଯତ୍ନଶୀଳ ଥାଏ ମାଟି ମା’ । ବ୍ୟକ୍ତିର ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶ ପାଇଁ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଅନୁଭବ କରି ତା’ ହୃଦୟରେ ପ୍ରାଣଖୋଲା ହସ ଓ ଦିବ୍ୟାନନ୍ଦ ଭରିଦେବାକୁ ମାଟି ମା’ ନଦୀ ଓ ସମୁଦ୍ରରେ ସଜାଇ ରଖୁଥାଏ ଚିତ୍ତୋଲ୍ଲାସକ ଦୃଶ୍ୟରାଜି । ବହୁବର୍ଣ୍ଣା ଜଳଜୀବମାନଙ୍କର କ୍ରୀଡ଼ା କୌତୁକ, ପଶୁପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ରଙ୍ଗରସ ଆମ ମନରେ ଭରିଦିଏ ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଆନନ୍ଦ । ସେହି ଦୃଶ୍ୟରାଜି ଚିନ୍ତାଗ୍ରସ୍ତ ମାନସପଟରୁ ସବୁ ଅବସାଦ ଦୂର କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ। ମାଟି ମା’ କ୍ରୋଡ଼ରେ ଶୋଭନୀୟ ବନଭୂମିର ଶାନ୍ତକାନ୍ତ ପରିବେଶ ଓ ତହିଁରେ ପକ୍ଷୀକୁଳର କଳକୂଜନ ଏବଂ ଡାଳକୁ ଡାଳ ଉଡ଼ିବୁଲିବାର ଦୃଶ୍ୟ ବାସ୍ତବିକ ମନୋମୁଗ୍ଧକର । ମାଟି ମା’ କୋଳର ଶାନ୍ତ-ଶୀତଳ, କାନ୍ତ-କୋମଳ, ପ୍ରୀତିପ୍ରଦ ତାହା ସ୍ମରଣ କରି ଉଲ୍ଲସିତା ନାରୀକବି ଗାଇଉଠିଛନ୍ତି –

‘ବୁକୁ ମୋ ଫୁଲାଏ ଆଖୁ ମୋ ଭୁଲାଏ
ତୋ ବଣ ପକ୍ଷୀର ଡାକ
ସରଗ ଡାକିଲେ ମନ ବଳେ ନାହିଁ
ଛାଡ଼ିବାକୁ ତୋ’ର କାଖ ।’’

ମାଟି ପ୍ରତି କବିଙ୍କର ମମତ୍ୱବୋଧର ତୀବ୍ରତା ଏହି ଉକ୍ତିରୁ ସହଜେ ଅନୁମେୟ । ସଂପ୍ରତି ବିଳାସବ୍ୟସନ ପ୍ରଲୁବ୍ଧ ବସ୍ତୁବାଦୀ ମାନବ ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ ଯେପରି ଉଦାସାନ ମନୋଭାବ ପୋଷଣ କରିଛି ତାହା ଭରିଷ୍ୟତରେ ସମଗ୍ର ଜାରଜଗତ ପାଇଁ ଘାତକ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେବ, ଏପରି ସନ୍ଦେହ ଅମୂଳକ ନୁହେଁ । ମାଟି ପ୍ରତି କବିଙ୍କ ମନୋଭାବ ପାଠକମାନଙ୍କୁ ମାଟି ମା’ର ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ ଯେ ପ୍ରେରଣା ପ୍ରଦାନ କରିବ ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହରେ କୁହାଯାଇପାରେ ।

Question ୨୦ ।
‘ମାଟି ସର୍ବଂସହା’ ଏହାର ଯଥାର୍ଥତା ପ୍ରତିପାଦନ କର । କିମ୍ବା, ଜନନୀ ପରି ମାଟି ମାଆ ସହନଶୀଳତାର ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି – ଉକ୍ତିଟିର ସତ୍ୟତା ପଠିତ କବିତା ଅବଲମ୍ବନରେ ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ଓଡ଼ିଆ ଆଧୁନିକ କବିତା ଯେଉଁ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକମାନଙ୍କ ବୌଦ୍ଧିକ ଚେତନାରେ ସମୃଦ୍ଧ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ନାରୀକବି ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ପ୍ରଭା ଦେବୀ ଅନ୍ୟତମ । ବାସ୍ତବବାଦ ସହ ରୋମାଣ୍ଟିସିଜିମ୍ର ସୁମଧୁର ସମନ୍ଵୟ କବିଙ୍କ ଅନୁଭୂତିସିକ୍ତ ସୃଷ୍ଟିନିଚୟର ସାର୍ଥକ ପ୍ରତିବେଦନ । ସରଳ, ସାବଲୀଳ ଭାଷା ଓ ଭାବ ତଥା ସୁଲଳିତ ଶୈଳୀରେ କବିଙ୍କ ରଚନାବଳୀ ସୁଖପାଠ୍ୟ, ଶ୍ରୁତିମଧୁର ତଥା ବୋଧଗମ୍ୟ । କବିଙ୍କ ସାରସ୍ଵତ ସୃଷ୍ଟିସମ୍ଭାର ମଧ୍ଯରେ କବିତା ପୁସ୍ତକ ‘ସବିତା’, ‘ଉତ୍କଳ ସାରସ୍ଵତ ପ୍ରତିଭା’, ‘କନକାଞ୍ଜଳି’, ‘ମରୀଚିକା’, ‘ବିହାୟସୀ’, ‘ଝରା ଶିଭଳି’, ‘ସ୍ବପ୍ନଦ୍ଵୀପ’, ‘କାକଳି’, ‘ଯାହାକୁ ଯିଏ’, ‘ସଞ୍ଚୟନ’ ଓ ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ କବିଙ୍କ ଅମ୍ଳାନ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚାୟକ ।

‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ଶୀର୍ଷକ କବିତାଟି କବିଙ୍କ ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ଏକ ସମ୍ଭୋଧୀ କବିତା ଯେଉଁଥରେ କବି ମାଟିର ସର୍ବଂସହା ଗୁଣର ଜୟଗାନ କରିବା ସହ ମାଟିଠାରୁ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ସହନଶୀଳତା ପରି ସୁମହାନ୍ ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଶିକ୍ଷାକରି ନିଜକୁ ଜନମଙ୍ଗଳ କର୍ମରେ ନିୟୋଜିତ କରିବାପାଇଁ ଗଭୀର କାମନା ପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି ।

ସମଗ୍ର ଜୀବଜଗତ ପାଇଁ ମାଟି ମା’ର ମହନୀୟ ଅବଦାନ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି କବି ମାଟିକୁ ମା’ ସହ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ଓ ତା’ର ଯଶୋଗାନରେ ଶତମୁଖ ହୋଇଉଠିଛନ୍ତି । ମାଟି ପ୍ରତି କବିଙ୍କର ଗଭୀର ମମତ୍ୱବୋଧ ଲକ୍ଷ୍ୟକଲେ ଜଣାଯାଏ ସତେ ଯେପରି ସେ ଆଧୁନିକ ସହରୀ ସଭ୍ୟତା ସଂକ୍ରମଣର ଶିକାର ହୋଇନାହାନ୍ତି । ମାଟିମନସ୍କ କବି, ପଲ୍ଲୀର ସ୍ନିଗ୍ଧ, ମଧୁର ପରିବେଶ, ସରଳ ଗ୍ରାମ୍ୟ ପରିବେଷ୍ଟନୀର ଶାଶ୍ୱତ ଶାନ୍ତି ଓ ଅନାବିଳ ପ୍ରେମାନନ୍ଦର ନିବିଡ଼ ଆଶ୍ଳେଷରେ ତଲ୍ଲୀନ ହେବାକୁ ଗଭୀର ଆଗ୍ରହୀ ଥ‌ିବା ଅନୁମିତ ହୁଏ । ମାଟି ମା’ଠାରେ କବି ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଛନ୍ତି, ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ର ସ୍ବସନ୍ତାନ ପ୍ରତି ତ୍ୟାଗସର୍ବସ୍ଵ ଜୀବନାଦର୍ଶ । ଜୀବନର ସବୁ ସୁଖ, ସ୍ୱାଚ୍ଛନ୍ଦ୍ୟକୁ ନିଜ ସନ୍ତାନର ତୃପ୍ତି ଓ ଆନନ୍ଦ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବାରେ ମା’ ପାଇଥାଏ ଶାନ୍ତି ଓ ସନ୍ତୋଷ । ସନ୍ତାନର ସବୁ ଅଳି, ଅର୍ଦ୍ଧଳି, ରାଗ, ରୋଷକୁ ଅକୁଣ୍ଠିତ ଚିତ୍ତରେ ଗଳାଧଃକରଣ କରି ଅକାତରେ ଢାଳିଦିଏ ତା’ ବୁକୁତଳର ସ୍ନେହ, ମମତା, ସେବା, ଯତ୍ନ । ସନ୍ତାନର ସବୁ ଦୋଷ, ତ୍ରୁଟିକୁ ସେ ତା’ର ମହାନ୍ ଗୁଣରେ କ୍ଷମା କରିଦିଏ । ମନରେ ପାତର ଅନ୍ତର ଭାବ ନରଖ୍ ମା’ ତା’ର ସବୁ ସନ୍ତାନ ସନ୍ତତିଙ୍କ ପାଇଁ ସମଦୃଷ୍ଟି ଓ ସମଭାବ ପରିପୋଷଣ କରିଥାଏ । ଠିକ୍ ସେହିପରି ସର୍ବଂସହା ମାଟି ମା’ ଆମର ସବୁ ଅତ୍ୟାଚାରକୁ ନୀରବରେ ସହିଯାଏ, କେବେ କିଛି ବି ପ୍ରତିବାଦ କରିନଥାଏ । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ-

ମାଟି ମା’ଠାରେ କବି ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଛନ୍ତି, ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ର ସ୍ଵସନ୍ତାନ ପ୍ରତି ତ୍ୟାଗସର୍ବସ୍ଵ ଜୀବନାଦର୍ଶ । ଜୀବନର ସବୁ ସୁଖ, ସ୍ୱାଚ୍ଛନ୍ଦ୍ୟକୁ ନିଜ ସନ୍ତାନର ତୃପ୍ତି ଓ ଆନନ୍ଦ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବାରେ ମା’ ପାଇଥାଏ ଶାନ୍ତି ଓ ସନ୍ତୋଷ । ସନ୍ତାନର ସବୁ ଅଳି, ଅର୍ଦ୍ଧଳି, ରାଗ, ରୋଷକୁ ଅକୁଣ୍ଠିତ ଚିତ୍ତରେ ଗଳାଧଃକରଣ କରି ଅକାତରେ ଢାଳିଦିଏ ତା’ ବୁକୁତଳର ସ୍ନେହ, ମମତା, ସେବା, ଯତ୍ନ । ସନ୍ତାନର ସବୁ ଦୋଷ, ତ୍ରୁଟିକୁ ସେ ତା’ର ମହାନ୍ ଗୁଣରେ କ୍ଷମା କରିଦିଏ । ମନରେ ପାତର ଅନ୍ତର ଭାବ ନରଖ୍ ମା’ ତା’ର ସବୁ ସନ୍ତାନ ସନ୍ତତିଙ୍କ ପାଇଁ ସମଦୃଷ୍ଟି ଓ ସମଭାବ ପରିପୋଷଣ କରିଥାଏ । ଠିକ୍ ସେହିପରି ସର୍ବଂସହା ମାଟି ମା’ ଆମର ସବୁ ଅତ୍ୟାଚାରକୁ ନୀରବରେ ସହିଯାଏ, କେବେ କିଛି ବି ପ୍ରତିବାଦ କରିନଥାଏ । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ-

‘ମାଆ ପରି ମୋର ଅଳି ଅରଦଳି
କେତେ ନ ସହିଛୁ ସତେ ।’’
ପୁନଶ୍ଚ –
“ସରଚ ସହଣା ମାଟି
ସବୁରି ଉପରେ ସେଦେହ ତୋହର
ସମାନେ ଦେଇଛୁ ବାଣ୍ଟି।

ମାଟି ମା’ ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ ପରି ବାତ୍ସଲ୍ୟର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ବିଗ୍ରହ । କବିଙ୍କ ଲେଖନୀରେ ତା’ର ମହିମାମଣ୍ଡିତ ରୂପ ପରିଦୃଷ୍ଟ ହୁଏ । ମାତୃଗର୍ଭରୁ ଭୂମିଷ୍ଠ ହେବାପରେ ଆମେ ମାଟି ମା’ ଉପରେ କାହିଁ କେତେ ଯେ ଅତ୍ୟାଚାର କରିଛୁ ତା’ର ଇୟଭା ନାହିଁ । ମାଟି ଉପରେ ମଳ ମୂତ୍ରାଦି ତ୍ୟାଗଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି ଖନନ, କର୍ଷଣ, ବିସ୍ଫୋରଣଜନିତ ସମସ୍ତ ଅତ୍ୟାଚାର ବିରୋଧରେ କେବେବି ପ୍ରତିବାଦ କରେନି ମାଟି ମା’, କାରଣ ସେ ସର୍ବଂସହା । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ-

‘‘ଜନମକାଳୁ ଯେ ଦେହେ ତୋ ଆଘାତ
କେତେ ନ ଦେଇଛି ମୁହିଁ
ନିଜ ଛୁଆ ବୋଲି ସବୁ ଦୋଷ ସିନା
କ୍ଷମି ଅଛୁ ଏକା ତୁହି ।”

ଗର୍ଭଜାତ ସନ୍ତାନର ସବୁ ରାଗ, ରୋଷ, ଅଭିମାନ, ଅତ୍ୟାଚାରକୁ ଜନ୍ମଦାତ୍ରୀ ମା’ ସହିନେଲା ପରି ମାଟି ମା’ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ଯଥେଚ୍ଛାଚାରକୁ ତା’ ମହାନ୍ ଗୁଣରେ କ୍ଷମା କରିଦିଏ । ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଓ ସହନଶୀଳତାର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ଅବତାର ମାଟି ମା’ପାଇଁ କବି ମନର ବ୍ୟାକୁଳତା ଓ ସଂବେଦନଶାଳତା କବିତାରେ ସୃଷ୍ଟ ପରିଦୃଷ ହୁଏ। ପାଠକମାନଙ୍କୁ ମାଟିର ଯତ୍ନ ନେବାପାଇଁ ପରୋଷ ଇଙ୍ଗିତ କବିତାର ଅନ୍ତଃସ୍ଵର କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବନାହିଁ ।

Question ୨୧ ।
କବି ମାଟିମାଆର ଜୟଗାନରେ ଶତମୁଖ- ଏହାକୁ ପଠିତ କବିତା ଅନୁସରଣରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର । କିମ୍ବା, ମାଟିମାଆର ଜୟଗାନ କରିବାକୁ କବି ଯେପରି ଯଥାର୍ଥ ଜ୍ଞାନ କରିଛନ୍ତି, ତା’ର ସ୍ଵରୂପ ପଠିତ ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାକୁ ଆଧାର କରି ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
Answer:
ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ କବିତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ନାରୀକବି ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା ଦେବୀଙ୍କ ସ୍ଥାନ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର । ସରଳ ଭାଷା, କୋମଳଭାବ ତଥା ଲୋଭନୀୟ ମଞ୍ଜୁଳ ଶୈଳୀ ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିନିଚୟର ମୁଖ୍ୟ ଆଧାର । କବିଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିରେ ସ୍ଵଦେଶପ୍ରୀତି, ସାଂସ୍କୃତିକ ଚେତନା, ପଲ୍ଲୀପ୍ରାଣତା, ଜୀବନବୋଧ ତଥା ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତାର ସୁସମନ୍ଵୟ ପରିଦୃଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ‘ସବିତା’, ‘କନକାଞ୍ଜଳି’, ‘ମରୀଚିକା’, ‘ସଞ୍ଚୟନ’, ‘ବିହାୟସୀ’, ‘ଝରାଶିଉଳି’, ‘ସ୍ବପ୍ନଦୀପ’, ‘କାକଳି’, ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ ଆଦି କବିତା ସଙ୍କଳନ କବିଙ୍କ ଅମ୍ଳାନ ସାରସ୍ଵତ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ପଲ୍ଲୀପ୍ରାଣତା, ଜୀବନବୋଧ ତଥା ଆଧାତ୍ମିକତାର ସୁସମନ୍ଵୟ ପରିଦୃଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ‘ସବିତା’, ‘କନକାଞ୍ଜଳି’, ‘ମରୀଚିକା’, ‘ସଞ୍ଚୟନ’, ‘ବିହାୟସୀ’, ‘ଝରାଶିଉଳି’, ‘ସ୍ବପ୍ନଦୀପ’, ‘କାକଳି’, ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ ଆଦି କବିତା ସଙ୍କଳନ କବିଙ୍କ ଅମ୍ଳାନ ସାରସ୍ବତ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ । ଆଲୋଚ୍ୟ ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ଶୀର୍ଷକ କବିତାଟି କବିଙ୍କ ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ କବିତା ସଙ୍କଳନରୁ ସଂଗୃହୀତ, ଯେଉଁଥରେ କବିଙ୍କର ମାଟି ପ୍ରତି ମମତ୍ୱବୋଧ ପ୍ରକଟିତ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ମାନବ ଜୀବନ ପ୍ରତି ମାଟିର ମହନୀୟ ଅବଦାନକୁ କବି କରି ନିଜ ଦେଶାତ୍ମବୋଧ ଚେତନାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

କବିଙ୍କ ମତରେ, ଜନ୍ମ ଜନ୍ମାନ୍ତର ତପସ୍ୟାର ଫଳସ୍ୱରୂପ ତାଙ୍କୁ ଭାରତବର୍ଷ ପରି ମହାନ୍ ଦେବଭୂମି, ବୀରଭୂମିରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛି । ପୁଣ୍ୟଭୂମି, ଭାରତବର୍ଷର ମୃତ୍ତିକା କେବଳ ତୁଚ୍ଛ ଗୋଡ଼ି, ମାଟି, ପଥର ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହି ମାଟିର ପ୍ରତିଟି ଅଣୁ ପରମାଣୁରେ ଭରି ରହିଛି ଦିବ୍ୟ ଚେତନା । ଏ ମାଟିର ପ୍ରତିଟି ଧୂଳିକଣା ବହୁ ମହାମନୀଷୀ, ପୈଗମ୍ବର, ଅବତାରୀ ପୁରୁଷଙ୍କ ପଦସ୍ପର୍ଶରେ ପବିତ୍ର ହୋଇଛି । ବହୁ ବୀର, ସାହସୀ, ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କର ରକ୍ତକଣିକା ଏ ମାଟିର ସ୍ବାତନ୍ତ୍ର୍ୟକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିଛି । ତେଣୁ ତପସ୍ୟା, ଦୈବୀ ଆଶୀର୍ବାଦ, ପ୍ରାରବ୍ଧ କର୍ମଫଳ ବିନା ଏ ମାଟିରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରିବା କଦାପି ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ।

“କେତେ ଗପ କରି ଏକ ଜନମରେ
ଆସିଛି ତୋ’ ଦେଶେ ବୁଲି ।’’

ଦେବଭୂମି ଭାରତବର୍ଷର ପବିତ୍ର ଧୂଳିକଣାକୁ ମଥାରେ ବୋଳି ମହାପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହେବାକୁ କବି ଇଚ୍ଛାପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି । ବୀର ସହିଦମାନଙ୍କର ରକ୍ତରଞ୍ଜିତ ଏଇ ମୁଭିକା ସ୍ପର୍ଶରେ କବି ନିଜ ହୃଦୟରେ ଦେଶପ୍ରେମଭାବ ଜାଗ୍ରତ କରିପାରିବେ ଓ ଜନ୍ମମାଟିର ସୁନାମ ବୃଦ୍ଧିରେ ପ୍ରୟାସୀ ହେବେ ବୋଲି ଦୃଢ଼ ଆଶା ପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି । କବିଙ୍କ କଣ୍ଠରେ-

“ତୁହି ଦେବଭୂମି ତୁହି ଗାରଭୂମି
ତୁହି ମୋ ଭାରତ ମାଆ
ତୋର ପାଦ ଧୁଳି ପୁଣ୍ଡେ ହୋଇ କୋଳି
ରଖିବି ତୋହରି ନାଆଁ”

ସ୍ଵଦେଶପ୍ରେମୀ କବି ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ପ୍ରଭା ଜନ୍ମମାଟିର ଦୀର୍ଘ ପ୍ରତୀକ୍ଷିତ ମୁକ୍ତି ଆସନ୍ନ ବୋଲି ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ମତରେ, ପରାଧୀନତାର ଅମାରାତ୍ରି ଅବସାନ ହେବାର ସମୟ ଆଗତପ୍ରାୟ । ‘ସ୍ଵାଧୀନତା ରୂପକ ନବୋଦିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ହେବାର ପାହାନ୍ତି ପ୍ରହର ଉପଗତ । ସ୍ଵାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତି ସନ୍ନିକଟ ପ୍ରାୟ ଉପଲବ୍ଧ କରି କବି ମୁକ୍ତି ସ୍ଵପ୍ନରେ ବିଭୋର ହୋଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଜନ୍ମମାଟିର ଜୟଗାନ କରି ପୂର୍ବଜମାନଙ୍କ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହେବାକୁ ଏବଂ ମହାଭାରତୀୟ ଦର୍ଶନରେ ଉଦ୍‌ବୁଦ୍ଧ ହୋଇ ଜନ୍ମମାଟିର ସମ୍ମାନ ଦିଗରେ ପ୍ରୟାସୀ ହେବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

‘ଚିର ଦୁଃଖର ତୋ ପାହାରି ଅନ୍ଧାର
ରାତି ଆସୁଅଛି ପାହି
ସେ ନୂଆ ସପନେ ଫୁଲେ ମୁଁ ଆନନ୍ଦେ
ଜୟ ଗାନ ତୋର ଗାଇ ।’’

ଜନ୍ମମାଟି ଭାରତବର୍ଷକୁ କବି ଚେତନଗର୍ଭା ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ମହାମନୀଷୀମାନଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସି ଏହି ମୃତ୍ତିକା ଅଲୌକିକ ଆତ୍ମଭୌତିକ ଚୈତ୍ତ ସତ୍ତାର ଅଧିକାରୀ ହୋଇପାରିଛି । ଏହି ମୃତ୍ତିକା ମାନବ ହୃଦୟରେ ଦିବ୍ୟଚେତନା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ଅନନ୍ୟ ଅଲୌକିକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ସେହି ପବିତ୍ର ମାଟିରେ ଜନ୍ମଲାଭ କରି କବି ଧନ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି ବୋଲି ଦୃଢୋକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିବା ସହ ତାଙ୍କ ଅନ୍ତରରେ ଚେତନା ଜାଗ୍ରତ କରାଇବାପାଇଁ ସେ ଜନ୍ମମାଟିକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି । ଯଦ୍ବାରା ଜଣେ ଚେତନଶୀଳ ନାଗରିକଭାବେ ସେ ନିଜ ଜନ୍ମଭୂମିର ଯଶ ଓ ସମ୍ମାନ ରକ୍ଷା ଦିଗରେ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବେ । ଜନ୍ମମାଟି ପ୍ରତି କବିମାନସର ଏତାଦୃଶ ଆବେଗଭରା ଆହ୍ବାନ କବିଙ୍କ ସ୍ଵଦେଶପ୍ରେମର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

ତୁମ ପାଇଁ କାମ

Question ୨୨ ।
କବି ବିଦ୍ଯୁପ୍ରଭା ଦେବୀଙ୍କର ଅନ୍ୟ କବିତାଗୁଡ଼ିକୁ ସଂଗ୍ରହକରି ପଢ଼ ।

Question ୨୩ ।
ଉକ୍ତ କବିତାଟିକୁ ଆବୃତ୍ତି ଅଥବା ସ୍ଵରସହ ଗାନ କର ।

Question ୨୪ ।
ମାଟି ମା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଲିଖ୍ ଅନ୍ୟକବିମାନଙ୍କର କବିତାଗୁଡ଼ିକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ଦେଖାଅ ।
[ସୂଚନା : ‘ତୁମ ପାଇଁ କାମ’ର ଉତ୍ତରଗୁଡ଼ିକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସହାୟତା ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ ।]

ବିଗତ ବର୍ଷର ହାଇସ୍କୁଲ ପରୀକ୍ଷା (ବାର୍ଷିକ ଓ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟାରୀ)ର ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ନିଜେ ଦୁଃଖ ସହି କବି କ’ଣ କରିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ?
Answer:
ପାହାଡ଼ ପଥର

Question 2.
ସର୍ବଂସହା ମାଟିର ଦେହ କିଏ ?
Answer:
ଜଗତର ହିତ ସାଧନ

Question 3.
ଦେହ ପାହାଡ଼ ପଥର ହେଲେ ବି ମାଟିମାଆର ପ୍ରାଣଟି କିପରି ?
Answer:
କଅଁଳ ପତ୍ର ପରି

Question 4.
କବିତାରେ କବି କାହାକୁ ସର୍ବସହଣୀ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମାଟି

Question 5.
ମାଟି ମା’ର ପ୍ରାଣ କିପରି ବୋଲି କବିତାରେ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
କଅଁଳ ପତ୍ର ପରି

Question 6.
ଭାରତମାତାଙ୍କର ନାମ କିପରି ରଖୁବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ପାଦଧୂଳି ମୁଣ୍ଡରେ ବୋଳି

Question 7.
ଜଗତର ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ ମାଟି ମା’ର କେଉଁ ଗୁଣକୁ କବି ମାଗିଛନ୍ତି ?
Answer:
ପୌର୍ଯ୍ୟ

Question 8.
କବି କାହାକୁ ମା’ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
ଭ-
ନିଜ ଗାଁ ମାଟିକୁ

Question 9.
ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭାଦେବୀ କେଉଁ ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ ?
Answer:
ସଞ୍ଚୟନ

Question 10.
ଭାରତମାତାର ପ୍ରାଣ କିଭଳି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କଅଁଳ ପତର

Question 11.
ଛାତିକୁ ନିଦା କରିବାକୁ କବି ମାଟିମାଆଠାରୁ କ’ଣ ଭିକ୍ଷାକରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ପୌର୍ଯ୍ୟ

Question 12.
ନଈ, ସମୁଦ୍ରରେ ମାଟି ମା’ କ’ଣ ରଖିଛନ୍ତି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ହସକଥା

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରି

(A) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

Question 1.
‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାଟି କବିଙ୍କର କେଉଁ ପୁସ୍ତକରୁ ଆନୀତ ?
Answer:
‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାଟି କବିଙ୍କର ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ ପୁସ୍ତକରୁ ଆନୀତ ।

Question 2.
କେଉଁ କବିତା ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ କବି ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା ଦେବୀ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀଦ୍ୱାରା ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଛନ୍ତି ?
Answer:
‘ସଞ୍ଚୟନ’ କବିତା ପୁସ୍ତକ ପାଇଁ କବି ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା ଦେବୀ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀଦ୍ୱାରା ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଛନ୍ତି ।

Question 3.
କବିଙ୍କ ଦେହରେ କିଏ ବଳ ଦେଇଛି ?
Answer:
ମାଟିମାଆର ମିଠା ପାଣି ଓ ଧୀର ପବନ କବିଙ୍କ ଦେହରେ ବଳ ଦେଇଛି ।

Question 4.
ଆରାମ ଦେବାପାଇଁ ମାଟିମାଆ କ’ଣ ବିଛାଇ ରଖୁଛି ?
Answer:
ଆରାମ ଦେବାପାଇଁ ମାଟିମାଆ ସବୁଜ ଘାସର କଅଁଳ ବିଛଣା ବିଛାଇ ରଖୁଛି ।

Question 5.
ମାଆ ପରି କିଏ ଆମ ଅଳି ଅର୍ଦ୍ଧଳି ସହୁଛି ?
Answer:
ମାଆ ପରି ମାଟିମାଆ ଆମ ଅଳି ଅର୍ଦ୍ଧଳି ସହୁଛି !

Question 6.
ମାଟିମାଆ କାହିଁକି ଆମର ସମସ୍ତ ଦୋଷକୁ କ୍ଷମାକରି ଦେଉଛି ?
Answer:
ମାଟିମାଆ ଆମକୁ ତା’ ନିଜର ସନ୍ତାନ ମନେକରି ଆମର ସମସ୍ତ ଦୋଷକୁ କ୍ଷମାକରି ଦେଉଛି ।

Question 7.
ମାଟି ମାଆର ଶରୀର କେଉଁଥ‌ିରେ ଗଢ଼ା ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମାଟି ମାଆର ଶରୀର ପାହାଡ଼ ପଥରରେ ଗଢ଼ା ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।

Question 8.
ମାଟିମାଆର ପ୍ରାଣ କିପରି ?
Answer:
ମାଟି ମାଆର ପ୍ରାଣ କଅଁଳ ପତ୍ର ପରି ଅତ୍ୟନ୍ତ କୋମଳ ।

Question 9.
ସନ୍ତାନ ମୁଖରେ କେତେବେଳେ ହସ ଫୁଟିଉଠେ ?
Answer:
ମାଟିମାଆ ହସିଲେ ସନ୍ତାନ ମୁଖରେ ହସ ଫୁଟିଉଠେ ।

Question 10.
ମାଟିର ମହାଯଶ ଘୋଷିବାକୁ କବି କାହାଠାରୁ ଆଦେଶ ପାଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ମାଟିର ମହାଯଶ ଘୋଷିବାକୁ କବି ଜନ୍ମଭୂମିର ଅନ୍ତରରୁ ଆଦେଶ ପାଇଛନ୍ତି ।

Question 11.
ବଣ ପକ୍ଷୀର ଡାକ ଶୁଣି ଦେହରେ କି ଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
Answer:
ବଣ ପକ୍ଷୀର ଡାକ ଶୁଣି ଆନନ୍ଦରେ ଛାତି ଫୁଲିଉଠେ ଏବଂ ଆଖ୍ ବାସ୍ତବତାକୁ ଭୁଲିଯାଏ ।

Question 12.
ମାଆମାଟି ସମସ୍ତଙ୍କ ଉପରେ ସମାନ ଭାବରେ କ’ଣ ବାଣ୍ଟି ଦେଇଛି ?
Answer:
ମାଆମାଟି ସମସ୍ତଙ୍କ ଉପରେ ସମାନ ଭାବରେ ତା’ର ସ୍ନେହକୁ ବାଣ୍ଟି ଦେଇଛି ।

Question 13.
ଆମ ଭାରତ ମାଆ କିପରି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଆମ ଭାରତ ମାଆ

Question 14.
କବୟିତ୍ରୀ ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା
Answer:
କବୟିତ୍ରୀ ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା ଦେବୀଙ୍କ ରଚିତ ଦୁଇଟି କବିତା ପୁସ୍ତକର ନାମ ହେଲା କନକାଞ୍ଜଳି ଓ ମରୀଚିକା ।

Question 15.
କବି କେଉଁ ବଳରେ ପବିତ୍ର ଦେବଭୂମିରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
କବି କେତେ ଜନ୍ମର ପୁଣ୍ୟକର୍ମ ବଳରେ ପବିତ୍ର ଦେବଭୂମିରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି ।

Question 16.
କ’ଣ ଘୋଷିବାକୁ କବି ଜନ୍ମଭୂମିଠାରୁ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଆଦେଶ ପାଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ମାଟିମାଆର ମହାଯଶ ଘୋଷିବାକୁ କବି ଜନ୍ମଭୂମିଠାରୁ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଆଦେଶ ପାଇଛନ୍ତି ।

Question 17.
ଦେହ ପାହାଡ଼ ପଥର ହେଲେ ବି ମାଟିମାଆର ପ୍ରାଣ କିପରି ?
Answer:
ଦେହ ପାହାଡ଼ ପଥର ହେଲେ ବି ମାଟି ମାଆର ପ୍ରାଣ କଅଁର ପତ୍ରପରି କୋମଳ ।

(B) । ଗୋଟିଏ ପଦ ବା ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

Question 1.
ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା ଦେବୀ କେଉଁ ସମୟର କବି ?
Answer:
ସ୍ୱାଧାନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ

Question 2.
କବିତାରେ କବି କାହାର ଗୁଣାବଳୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମାଟିମାଆର

Question 3.
‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାରେ କବି ମନୁଷ୍ୟର କେଉଁ ଚେତନାକୁ ଜାଗ୍ରତ କରାଇବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ସୁପ୍ତ ବିବ୍ୟଚେତନାକୁ

Question 4.
ମାଟିମାଆ ସମସ୍ତଙ୍କ ଉପରେ ସମାନଭାବରେ କ’ଣ ବାଣ୍ଟି ଦେଇଛି ?
Answer:
ସ୍ନେହ

Question 5.
‘ସରବ ସହଣୀ’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:
ସବୁକିଛି ସହିବାରେ ନିପୁଣା

Question 6.
‘ସବୁରି ଉପରେ ସେନେହ ତୋହର ସମାନେ ଦେଇଛୁ ବାଣ୍ଟି’ ।
Answer:
ନିରପେକ୍ଷତା

Question 7.
ମାଟିମାଆ ତା’ର ସନ୍ତାନ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ କେଉଁଠାରେ ସଜାଇ ରଖୁଛି ?
Answer:
ଗଛଲତାରେ

Question 8.
ଏହି ପାଦରେ ମାଟିମାଆଙ୍କର କେଉଁ ଗୁଣ ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଛି ?
Answer:
ବୁକ୍ ଫୁଲା ଆନନ୍ଦ

Question 9.
‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାରେ କବି କାହାର ମୁକ୍ତି କାମନା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତମାଆର

Question 10.
କବି ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭଭା ଦେବୀ କଟକ ଜିଲ୍ଲାର କେଉଁ ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ନାଟରା

Question 11.
‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାର କବି କିଏ ?
Answer:
ବିଦ୍ୟୁପ୍ରଭା ଦେବୀ

Question 12.
ବିଦ୍ୟୁପ୍ରଭା ଦେବୀ କେଉଁ କୃତି ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀଦ୍ଵାରା ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ସଞ୍ଚୟନ

Question 13.
‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାଟି କବିଙ୍କର କେଉଁ କବିତା ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ?
Answer:
ମାଟି ପାଣି ପବନ

Question 14.
ସନ୍ତାନର ମୁକ୍ତି କାହା ମୁକ୍ତିରେ ନିହିତ ଅଛି ?
Answer:
ଜନ୍ମଭୂମିର ମୁକ୍ତିରେ

Question 15.
କେଉଁ ପକ୍ଷୀର ଡାକ ଶୁଣିଲେ ବୁକୁ ଫୁଲି ଉଠେ ?
Answer:
ବଣପକ୍ଷୀ

Question 16.
କବି ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ପ୍ରଭା ଦେବୀଙ୍କର କେଉଁ ପ୍ରକାର ଚାବିକାଠି ହଜିଯାଇଛି ?
Answer:
ଚେତନା

Question 17.
ଦେହ ପାହାଡ଼ ପଥର ହେଲେ ବି ଜନ୍ମମାଟିର ପ୍ରାଣ କିପରି ହୋଇଥାଏ ?
Answer:
କଅଁଳ

Question 18.
କବି ବିଦ୍ୟୁତପ୍ରଭା ଦେବୀ କାହାକୁ ସର୍ବସହଣୀ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:

Question 19.
ମାଟିମାଆର ମିଠା ପାଣି ଓ ଧୀରପବନ କବିଙ୍କ ଦେହରେ କ’ଣ ଭରି ଦେଇଛି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବଳ

Question 20.
‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାରେ କବିଙ୍କୁ ଶକ୍ତି ଓ ତୃପ୍ତି କିଏ ଦେଇଛି ?
Answer:
ଗଛଲତାର ଫଳ

Question 21.
ଦେହ ଦୁଃଖ ପାଇଁ ମାଟିମାଆ କ’ଣ ସାଇତି ରଖୁଛି ?
Answer:
ଚେରମୂଳି, ଗଛଲତା

Question 22.
ମାଟି ମାଆ ମନସୁଖ ଲାଗି ହସକଥା କେଉଁଠାରେ ଭରି ରଖୁଛି ?
Answer:
ନଈ ସମୁଦ୍ରରେ

Question 23.
କେଉଁ ପକ୍ଷୀର ଡାକ ବୁକୁକୁ ଫୁଲାଇବା ସହ ଆଖୁକୁ ଭୁଲାଇଦିଏ ?
Answer:
ବଣପକ୍ଷୀର ଡାକ

Question 24.
ଯେତେ ଦୋଷ କଲେ ମଧ୍ୟ କ’ଣ ମନେକରି ମାଟି ମାଆ ସବୁଦୋଷ କ୍ଷମା କରିଦେଇଛି ?
Answer:
ନିଜ ସନ୍ତାନ ମନେକରି

Question 25.
ମାଟିମାଆର ଶରୀର କେଉଁଥରେ ଗଢ଼ା ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ପାହାଡ଼ ପଥରରେ

Question 26.
ମାଟିମାଆର ପ୍ରାଣ କିପରି ?
Answer:
କୋମଳ ପତ୍ର ସଦୃଶ

Question 27.
କବି ମାଟିମାଆକୁ କ’ଣ ଖୋଜିବାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଚେତନ’ର ଚାବିକାଠି

Question 28.
କବି ଚେତନଗର୍ଭା ବୋଲି କାହାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମାଟିମାଆକୁ

Question 29.
‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାରେ କବି କାହାକୁ ଦେବଭୂମି ଓ ବୀରଭୂମି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଭାରତ ଜନନୀକୁ

Question 30.
ନିଜେ ଦୁଃଖ ସହି କାହା ପାଇଁ ଦିନରାତି ଲାଗିପଡ଼ିବେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଜଗତ ପାଇଁ

(C) ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

Question 1.
ଭାରତାମାତାର ………………………. କଅଁଳ ପତର ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।
Answer:
ପ୍ରାଣ,

Question 2.
କବିତାରେ କବି ମାଟିକୁ ………………………….. ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ମାଆ,

Question 3.
ସନ୍ତାନର ରାଗରେ।ଷ ଜନିତ ଦୋଷକୁ …………………… ଭୁଲିଯାଏ ।
Answer:
ଜନନୀ,

Question 4.
ସନ୍ତାନର ଅଳି ଅର୍ଦ୍ଦଳିକୁ ମାଆପରି …………………… ସହିଯାଏ ।
Answer:
ମାଟି ମାଆ,

Question 5.
ମାଟି ମାଆଠାରୁ କବି ………………………. ପାଇବାପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଧୈର୍ଯ୍ୟ,

Question 6.
କବିତାରେ କବି ………………… କୁ ପାଆ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।
Answer:
ନିଜ ଜନ୍ମମାଟିକୁ,

Question 7.
ଛାତିକୁ ନିଦା କରିବାକୁ କବି ମାଟିମାଆଠାରୁ …………………….. ଭିକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଧୈର୍ଯ୍ୟ,

Question 8.
ନଈ, ସମୁଦ୍ରରେ ମାଟି ମା’………………………… ରଖିଛନ୍ତି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି।
Answer:
ହସକଥା,

Question 9.
ମାଟି ମାଆ ସମସ୍ତଙ୍କ ଉପରେ ସମାନ ଭାବରେ ……………… ଗାଣ୍ଡି ଦେଇଛି ।
Answer:
ସ୍ନେହ,

Question 10.
ମାଟିମାଆ ତା’ର ସନ୍ତାନ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ………………. ରେ ସଜାଇ ରଖୁଛି ।
Answer:
ଗଛଲତା

Question 11.
କବି କଟକ ଜିଲ୍ଲାର …………………. ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ନାଟରା

Question 12.
ମାଟି ମାଆ ……………………… ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।
Answer:
ସର୍ବ ସହଣୀ,

Question 13.
କବି …………………… କୁ ସରବ ସହଶା ବୋଲି କହିଛନ୍ତି।
Answer:
ମାଟିମାଆ,

Question 14.
କବିଙ୍କୁ ଶକ୍ତି ଓ ତୃପ୍ତି …………………….. ଦେଇଛି ।
Answer:
ଗଛଲତାର ଫଳ

(D) ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ ‘T” ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ ‘F” ଲେଖ ।

1. କ୍ଷୀର କାକଳିରୁ ନାରୀକବି ଉତ୍ସାହ ପାଇଛନ୍ତି ।
2. କବିତାରେ କବି ସନ୍ତାନମାନଙ୍କର ମୁକ୍ତି କାମନା କରିଛନ୍ତି ।
3. ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାର କବି ବିଦ୍ଯୁପ୍ରଭା ଦେବୀ ।
4. ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାଟି କବିଙ୍କର ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ କବିତା ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ।
5. ବଣପକ୍ଷୀର ଡାକ ଶୁଣିଲେ ବୁକୁ ଫୁଲି ଉଠେ ।
6. ସରଗ ଡାକିଲେ ମଧ୍ୟ ମାଟିମାଆର କାଖ ଛାଡ଼ି ଯିବାକୁ ମନ ବଳେ ନାହିଁ ।
7. ଯେତେ ଦୋଷ କଲେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ସନ୍ତାନ ମନେକରି ମାଟିମାଆ ସବୁ ଦୋଷ କ୍ଷମା କରିଦେଇଛି ।
8. କବି ମାଟିମାଆକୁ ଚେତନାର ଚାବିକାଠି ଖୋଜିବାକୁ କହିଛନ୍ତି ।
୨. ନିଜେ ଦୁଃଖ ସହି ଜଗତ ପାଇଁ ଦିନରାତି ଲାଗିପଡ଼ିବେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।
10. ମାଟିମାଆର ମହାଯଶ ଘୋଷିବାକୁ କବି ଆଦେଶ ପାଇଛନ୍ତି ।
11. ମାଟିମାଆ ମନସୁଖ ଲାଗି ହସକଥା ବିଲବାଡ଼ିରେ ଭରି ରଖୁଛି ।
12. ମାଟିମାଆର ଶରୀର ପାଣି କାଦୁଅରେ ଗଢ଼ା ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।
13. କବି ଚେତନଗର୍ଭା ବୋଲି ମାଟି ମାଆକୁ କହିଛନ୍ତି ।
14. ଭାରତ ମାଆର ପାଦଧୂଳି ଗଳାରେ ବୋଳି ହେବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ।
Answer:
1. କ୍ଷୀର କାକଳିରୁ ନାରୀକବି ଉତ୍ସାହ ପାଇଛନ୍ତି । (F)
2. କବିତାରେ କବି ସନ୍ତାନମାନଙ୍କର ମୁକ୍ତି କାମନା କରିଛନ୍ତି । (F)
3. ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାର କବି ବିଦ୍ଯୁପ୍ରଭା ଦେବୀ । (T)
4. ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ କବିତାଟି କବିଙ୍କର ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ କବିତା ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ । (T)
5. ବଣପକ୍ଷୀର ଡାକ ଶୁଣିଲେ ବୁକୁ ଫୁଲି ଉଠେ । (T)
6. ସରଗ ଡାକିଲେ ମଧ୍ୟ ମାଟିମାଆର କାଖ ଛାଡ଼ି ଯିବାକୁ ମନ ବଳେ ନାହିଁ । (T)
7. ଯେତେ ଦୋଷ କଲେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ସନ୍ତାନ ମନେକରି ମାଟିମାଆ ସବୁ ଦୋଷ କ୍ଷମା କରିଦେଇଛି । (T)
8. କବି ମାଟିମାଆକୁ ଚେତନାର ଚାବିକାଠି ଖୋଜିବାକୁ କହିଛନ୍ତି । (T)
୨. ନିଜେ ଦୁଃଖ ସହି ଜଗତ ପାଇଁ ଦିନରାତି ଲାଗିପଡ଼ିବେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି । (T)
10. ମାଟିମାଆର ମହାଯଶ ଘୋଷିବାକୁ କବି ଆଦେଶ ପାଇଛନ୍ତି । (T)
11. ମାଟିମାଆ ମନସୁଖ ଲାଗି ହସକଥା ବିଲବାଡ଼ିରେ ଭରି ରଖୁଛି । (F)
12. ମାଟିମାଆର ଶରୀର ପାଣି କାଦୁଅରେ ଗଢ଼ା ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି । (F)
13. କବି ଚେତନଗର୍ଭା ବୋଲି ମାଟି ମାଆକୁ କହିଛନ୍ତି । (T)
14. ଭାରତ ମାଆର ପାଦଧୂଳି ଗଳାରେ ବୋଳି ହେବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି । (F)

(E) ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ କର ।

Question 1
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଶକତି	ବିଛଣା
ସହଶା	ଗଛଲତା
ଘାସର	ସମୁଦ୍ର
ଅଳି	ତୃପତି
ଚେର ମୂଳି	ସୁଖ
ନଈ	ଅବଦଳି

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଶକତି	ତୃପତି
ସହଶା	ମାଟି
ଘାସର	ବିଛଣା
ଅଳି	ଅବଦଳି
ଚେର ମୂଳି	ଗଛଲତା
ନଈ	ସମୁଦ୍ର

Question 2
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ବୁକୁ	କ୍ଷମିଅଛୁ
ଦୋଷ	ଧରିଫୁଁ
ରାଗ	ଜଗତ
ଅମାପ	ପଥର
ପାହାଡ	ପତର
କଅଁଳି	ରୋଷ
	ଫୁଲା ଏ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ବୁକୁ	ଫୁଲା ଏ
ଦୋଷ	କ୍ଷମିଅଛୁ
ରାଗ	ରୋଷ
ଅମାପ	ଧରିଫୁଁ
ପାହାଡ	ପଥର
କଅଁଳି	ପତର

Question 3
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଦୁଃଖ	ଅନ୍ଧାର
ଘୋଷି	ସପନ
ପାହାନ୍ତି	ଦଡମଡି
ନୂଆ	ପାଦଧ୍ଥାଳି
ଦେବଭୂମି	ଗାର ଭୂମି
ଚେତନା	ଚାବିକାଠି
	ମହାଯଶ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଦୁଃଖ	ଦଡମଡି
ଘୋଷି	ମହାଯଶ
ପାହାନ୍ତି	ଅନ୍ଧାର
ନୂଆ	ସପନ
ଦେବଭୂମି	ଗାର ଭୂମି
ଚେତନା	ଚାବିକାଠି

କରି ପରିଚୟ

ସ୍ଵାଧାନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ପାରାକବି ବିହ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରଭା ଦେବା ଥିଲେ ଅନିର୍ବଚାନୟ କାବ୍ୟପ୍ରତିଭାର ଅଧିକାରିଣୀ । ସେହି ପ୍ରଜ୍ଞାଦୀପ୍ତ କବିଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିନିଚୟ ତାଙ୍କ ସ୍ଵଦେଶପ୍ରୀତି, ସାଂସ୍କୃତିକ ଚେତନା, ଜୀବନବୋଧ, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ତଥା ନିସର୍ଗଦୃଷ୍ଟିର ପରିପ୍ରକାଶରେ ହୋଇଛି ସୁମଞ୍ଜୁଳ । ତାଙ୍କ ସାରସ୍ଵତ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ସବିତା’, ‘କନକାଞ୍ଜଳି’, ‘ମରୀଚିକା’, ‘ସଞ୍ଚୟନ’, ‘ବିହାୟସୀ’ ପ୍ରଭୃତି କବିତାପୁସ୍ତକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ କରିଛି ସମୃଦ୍ଧ ।

ସୃଜନାଭିମୁଖ୍ୟ

ସ୍ଵାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍‌ପ୍ରଭା ଦେବୀ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ତଥା ଜନପ୍ରିୟ କବି ଭାବେ ପରିଚିତା । ସ୍ଵଦେଶପ୍ରୀତି, ସାଂସ୍କୃତିକ ଚେତନା, ଜୀବନବୋଧ, ଆଧ୍ୟାମ୍ବିକତା, ନିଃସର୍ଗ ଦୃଷ୍ଟିର ମଞ୍ଜୁଳ ପରିପ୍ରକାଶରେ ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି ଉଦ୍‌ଭାସିତ । କବିଙ୍କ ‘ମାଟି ପାଣି ପବନ’ କବିତା ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ସର୍ବଂସହା ମାଟି’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାରେ କବି ମାଟିକୁ ମାଆ ସହିତ ତୁଳନା କରି ମାଟି ମାଆର ମହନୀୟ ଗୁଣାବଳୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ସହ ମନୁଷ୍ୟର ସୁପ୍ତ ଦିବ୍ଯ ଚେତନାକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିବାପାଇଁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

କବିତାର ପ୍ଠଷ୍ଠଭୂମି

‘ଜନନୀ ଜନ୍ମଭୂମିଶ୍ଚ ସ୍ବର୍ଗାଦପି ଗରୀୟସୀ’- ଏହି ମନ୍ତ୍ରରେ ଅଭିମନ୍ତ୍ରିତ ନାରୀକବିଙ୍କ ସାରସ୍ଵତ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଏ ମାଟି ହେଉଛି ସର୍ବଂସହା । ସେ ଜନନୀତୁଲ୍ୟା ପୂଜନୀୟା । ତା’ ହୃଦୟର ସକଳ ସ୍ନେହକୁ ସେ ତା’ର ସମସ୍ତ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ଭିତରେ ସମାନ ଭାବରେ ବାଣ୍ଟି ଦେଇଛି । ତା’ର ମିଠାପାଣି, ଧୀରପବନ ତଥା ଗଛଲତାର ଫଳ ତା’ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଭରିଦେଇଛି ଶକ୍ତି ଓ ତୃପ୍ତି । ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସେ ସଜାଇ ରଖୁଛି ତା’ର ସବୁଜଘାସର ଆରାମଦାୟକ କୋମଳ ବିଛଣା । ମାଆ ପରି ସନ୍ତାନର ସକଳ ଅଳି ଅର୍ଦ୍ଧଳି ସହି ତା’ର ରୋଗପୀଡ଼ା ନିବାରଣ ପାଇଁ ସାଇତି ରଖୁଛି ବୃକ୍ଷଲତାର ବିଭିନ୍ନ ଚେରମୂଳି ଔଷଧ । ଚିତ୍ତବିନୋଦନ ନିମନ୍ତେ ସେ ନଦୀସମୁଦ୍ରରେ ଭରିରଖୁଛି ଅନେକ ହସକଥା । ତା’ବଣପକ୍ଷୀର ଡାକ ମନକୁ ଆନମନା କରିଦେବା ସହ ଗର୍ବରେ ବକ୍ଷକୁ ସ୍ତ୍ରୀତ କରିଦିଏ । ମାଟି ମାଆର କୋଳରେ ରହି ଦିବ୍ୟସୁଖ ଲାଭ କରୁଥିବାବେଳେ ସ୍ଵର୍ଗ ଡାକିଲେ ମଧ୍ୟ ମାଆର ସୁଖମୟ କୋଳ ଛାଡ଼ିଯିବାକୁ ମଣିଷ ଅନିଚ୍ଛୁକ ହୁଏ ।

କେତେ ଜନ୍ମର ପୁଣ୍ୟକର୍ମ ବଳରେ ମାନବ ଏହି ପବିତ୍ର ଦେବଭୂମିରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରେ । ଜନ୍ମକାଳରୁ ସେ ମାଟିମାଆ ପାଖରେ ଯେତେ ରାଗ, ରୋଷ ଓ ତା’ଦେହରେ ଯେତେ ଆଘାତ ଦେଲେ ମଧ୍ୟ ସକଳ ଦୋଷକୁ ନିଜ ସନ୍ତାନ ମନେକରି ମାଟିମାଆ କ୍ଷମା କରିଦିଏ । ସେହି ମାଟିମାଆ ଅମାପ ଶକ୍ତିଶାଳିନୀ । ତେଣୁ କବି ନିଜେ ସକଳ ଦୁଃଖକୁ ସହି ଆପଣାକୁ ଜଗତର ମଙ୍ଗଳ କର୍ମରେ ନିୟୋଜିତ କରିବା ନିମନ୍ତେ ନିଜ ଛାତିକୁ ଟାଣ କରିବାପାଇଁ ମାଟିମାଆ ନିକଟରେ ଶକ୍ତି ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଛନ୍ତି । ମାଟିମାଆର ଶରୀର ପାହାଡ଼ ପଥରରେ ଗଠିତ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ତା’ର ପ୍ରାଣ କୋମଳ ପତ୍ର ସଦୃଶ । ତେଣୁ ସଂସାରର ଦୁଃଖ ଜଞ୍ଜାଳ ସହିବାକୁ ତାଙ୍କୁ ତା’ପରି ଦୃଢ଼ କରିଦେବାକୁ କବି ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ।

ମାଟିମାଆର ମୁକ୍ତିରେ ହିଁ ସନ୍ତାନର ମୁକ୍ତି । ତା’ର ହସରେ ହିଁ ସନ୍ତାନ ମୁଖରେ ଫୁଟେ ହସ । କିନ୍ତୁ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ଚିତ୍ତରୁ ଆଜି ହଜିଯାଇଛି ସେହି ଚିନ୍ତା ଓ ଚେତନା । କବିଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ବୀରଭୂମି, ଦେବଭୂମି ଭାରତଜନନୀ ହେଉଛନ୍ତି ଚେତନଗର୍ଭା । ତେଣୁ ସେ ହଜିଯାଇଥିବା ସେହି ସୁପ୍ତଚେତନାକୁ ସନ୍ତାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଜାଗ୍ରତ କରାଇବାପାଇଁ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି । ସେହି ଜନ୍ମଭୂମିର ଅନ୍ତର୍ଗତ ଆଦେଶ ଲାଭ କରି କବି ତାଙ୍କ ଯଶୋଗାନ କରିଚାଲିଛନ୍ତି । ମାଟିମାଆର ଦୁଃଖର ରାତ୍ରି ପାହିଆସିଲାଣି । ନୂତନ ସ୍ଵପ୍ନରେ ଉତ୍‌ଫୁଲ୍ଲିତ ହୋଇ ମହାନନ୍ଦରେ ତା’ର ପାଦଧୂଳିକୁ ମସ୍ତକରେ ବୋଳି ମାତୃଭୂମିର ଜୟଗାନ କରିବା ସହିତ ତା’ର ସୁନାମ ରକ୍ଷା କରିବା ନିମନ୍ତେ କବି ଆହ୍ୱାନ ଦେଇ ଗାଇଛନ୍ତି-

ତୁହି ମୋ ଭାରତ ମାଆ
ଗୁଣ୍ଡେ ହୋଇ ବୋଲି
ମୁଣ୍ଡେ ହୋଇ ବୋଳି
ରଖୁ ତୋହର ନାଆଁ ।

କାଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ ଓ ଟିପ୍ପଶା

• ସର୍ବଂସହା – ସବୁ ଅଳିଅର୍ଦ୍ଦଳି ଯିଏ ସହେ
• ସରବ – ଯିଏ ସବୁ କିଛି ସହିବା ଗୁଣରେ ନିପୁଣ
• କ୍ଷମିଅଛୁ – କ୍ଷମା କରିଛୁ
• ରୋଷ – କ୍ରୋଧ
• ବଡ଼ମଡ଼ି – ଜଞ୍ଜାଳ
• ଯଶ – କାର୍ତ୍ତ
• ମୁକତି – ମୁକ୍ତି, ସ୍ୱାଧାନ
• ଚେତନ – ଗରଭା – ଚେତନଗର୍ଭା ଭାତରେ ବିବିଧ ଚେତନା ସମୟକ୍ରମେ ଉନ୍ମେଷିତ ଓ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇ ଜଗତକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ।
• ଅମାପ – ଅଙ୍କଳନ (ଯାହାକୁ ମାପି ହେବ ନାହିଁ)
• ଧରିଫୁଁ – ଶକ୍ତି ହେତୁ/ଧୌର୍ଯ୍ୟ ହେତୁ
• ନିଦା – ବହୁ ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଣ/ ଦୃଢ଼ / ଟାଣ/ ଶକ୍ତି
• ବୁକୁ – ବକ୍ଷ / ଛାତି
• ସରଗ – ସ୍ଵର୍ଗ
• ଜୟଗାନଗାତ – ଭାରତ ମାଟି ମାଆର ଜୟଗାନ କରିବା।
• ବାରଭୂମି – ଭାରତମାଟି ଇତିହାସରେ ‘ପାର୍ ଭୂର୍ମ’ ରୂପେ ପରିଚିତ ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Solutions Geometry Chapter 5 ପରିମିତି Ex 5(d) Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Maths Solutions Geometry Chapter 5 ପରିମିତି Ex 5(d)

Question 1.
ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।
(i) ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 3 ସେ.ମି. ଓ 5 ସେ.ମି. । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ 3 ସେ.ମି. ହେଲେ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ a  = 3 ସେ.ମି. ଓ b = 5 ସେ.ମି. । 
ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା = ଉଚ୍ଚତା (h) = 3 ସେ.ମି. । 
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) h (a + b) ସେ.ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × 3(3 + 5) ବର୍ଗ’ସେ.ମି. = 12 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 12 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

(ii) ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି 18 ସେ.ମି. ଓ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 36 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହେଲେ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବ୍ୟବଧାନ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି = 18 ସେ.ମି. ଓ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 36 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
ମନେକର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା = x ସେ.ମି. ।
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × (ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟ ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା)
∴ 36 = \(\frac{1}{2}\) × 18 × x
⇒ 9x = 36 ⇒ x = 4 ସେ.ମି. ।
∴ ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବ୍ୟବଧାନ 4 ସେ.ମି. ।

(iii) ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ A͞B || C͞D । ଯଦି AB = 6 ସେ.ମି., ବ୍ୟବଧାନ AE = 4 ସେ.ମି. ଓ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 28 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହୁଏ, ତେବେ CD କେତେ ?
ସମାଧାନ:

ABCD ଏକ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ A͞B || C͞D ଓ AB = 6 ସେ.ମି. ।
A͞B ଓ C͞D ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ (h) = AE = 4 ସେ.ମି. ।
ମନେକର CD ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ସେ.ମି. ।
ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 28 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) h (a + b) ⇒ 28 = \(\frac{1}{2}\) × 4 (AB + CD)
⇒ 28 = 2(6 + x) ⇒ x + 6 = \(\frac{28}{2}\) = 14
⇒ x = 14 – 6 = 8 ସେ.ମି. ।
∴ CD ର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 8 ସେ.ମି. ।

(iv) ଏକ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁକୁ ଯୋଗକରୁଥିବା ସରଳରେଖାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 8 ସେ.ମି. ଓ 
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 40 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହେଲେ, ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବ୍ୟବଧାନ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍ର ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁକୁ ଯୋଗକରୁଥିବା ସରଳରେଖାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 8 ସେ.ମି. ଓ 
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 40 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

∴ ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ଯରେ ବ୍ୟବଧାନ 5 ସେ.ମି. ।

(v) ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ A͞B || C͞D ଓ 2AB = CD । ଯଦି ସମାନ୍ତର ବାହୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବ୍ୟବଧାନ 4 ସେ.ମି. ଓ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 42 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହୁଏ, ତେବେ CD କେତେ ?
ସମାଧାନ:

ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ A͞B || C͞D ଓ 2AB = CD ।
ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ (h) = AE = 4 ସେ.ମି. ।
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 42 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
⇒ \(\frac{1}{2}\) × AE (AB + CD) = 42
⇒ \(\frac{1}{2}\) × 4 (AB + 2AB) = 42 (∵ CD = 2AB)
⇒ 3AB = \(\frac{42}{2}\) = 21
⇒ AB = \(\frac{21}{3}\) = 7 ସେ.ମି.
CD = 2AB = 2 × 7 ସେ.ମି. = 14 ସେ.ମି.
∴ CD ର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 14 ସେ.ମି.

Question 2.
(i) ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଉଚ୍ଚତା 12 ସେ.ମି. ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 96% ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହେଲେ, ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଉଚ୍ଚତା = 12 ସେ.ମି. ଓ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 96 ବର୍ଗ ସେ.ମି.

∴ ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି 16 ସେ.ମି. । 

(ii) ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 5 ମିଟର ଓ 7 ମିଟର ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ 6 ମିଟର ହେଲେ, ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିଶ୍ଚୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 5 ମିଟର ଓ 7 ମିଟର ।
∴ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ଅର୍ଥାତ୍ ଉଚ୍ଚତା = 6 ମିଟର ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଯୋଗଫଳ
= \(\frac{1}{2}\) × 6 ମି. × (5ମି. + 7 ମି.) = 3 ମି. × 12 ମି. = 36 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଉଚ୍ଚତା 36 ବର୍ଗ ମିଟର ।

(iii) ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ A͞B ଓ C͞D ପରସ୍ପର ସମାନ୍ତର ଏବଂ AB = 2CD । ଯଦି ଏହାର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ O ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦ କରନ୍ତି, ତେବେ Δ AOB ଓ Δ CODର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଅନୁପାତ କେତେ ହେବ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ A͞B || C͞D ଏବଂ AB = 2CD
A͞B || C͞D ଓ BD ଛେଦକ m∠ABO = m∠CDO (ଏକାନ୍ତର)
ସେହିପରି m∠OAB = m∠OCD (ଏକାନ୍ତର)
m∠AOB = m∠COD (ପ୍ରତୀପ)
∴ Δ AOB ~ Δ COD
ସଦୃଶ ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଅନୁପାତ, ଅନୁରୂପ ବାହୁମାନଙ୍କ ଦୈର୍ଘ୍ୟର ବର୍ଗାନୁପାତୀ ସହ ସମାନ ।


∴ Δ AOB ଓ Δ COD ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଅନୁପାତ 4 : 1 ।

Question 3.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 384 ବର୍ଗ ସେ.ମି. । ଯଦି ଏହାର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନୁପାତ 3 : 5 ହୁଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ 12 ସେ.ମି. ହୁଏ ତେବେ କ୍ଷୁଦ୍ରତର ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 3x ସେ.ମି. ଓ 8x ସେ.ମି. ।
ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ (h) = 12 ସେ.ମି.
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 384 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି × ଉଚ୍ଚତା
⇒ 384 = \(\frac{1}{2}\) × (3x + 5x) × 12
⇒ 8x = \(\frac{384}{6}\) = 64
⇒ x = \(\frac{64}{8}\) = 8 ସେ.ମି. ।
କ୍ଷୁଦ୍ରତର ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 3x ସେ.ମି. = 3 × 8 ସେ.ମି. = 24 ସେ.ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷୁଦ୍ରତର ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 24 ସେ.ମି. ।

Question 4.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 58 ମିଟର ଓ 72 ମିଟର । ଏହାର ଉଚ୍ଚତା 15 ମିଟର ହେଲେ, କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 58 ମି. ଓ 78 ମି. ଏବଂ ଉଚ୍ଚତା 15 ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
= \(\frac{1}{2}\) × 15 × (58 + 72) ବର୍ଗ ମି. 
= \(\frac{1}{2}\) × 15 × 130 = 975 ବର୍ଗ ମି. ।

Question 5.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 55 ମିଟର ଓ 35 ମିଟର । ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 810
ବର୍ଗ ମିଟର ହେଲେ, ଉଚ୍ଚତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 55 ମି. ଓ 35 ମି. ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 810 ମି. ।
ମନେକର ଉଚ୍ଚତାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ମି.
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
⇒ 810 = \(\frac{1}{2}\) × x × (55 + 35)
⇒ 810 = \(\frac{90x}{2}\)
⇒ 45x = 810
⇒ x = \(\frac{810}{45}\) = 18 ମିଟର ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଉଚ୍ଚତା 18 ମିଟର ।

Question 6.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଦୁଇ ସମାନ୍ତର ବାହୁ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିକର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଅନ୍ୟଠାରୁ 20 ସେ.ମି. ବେଶୀ ଓ ଏହି ବାହୁଦ୍ୱୟ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ 25 ସେ.ମି. । ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 1250 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହେଲେ, ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର । 
ସମାଧାନ: 
ମନେକର ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଗୋଟିଏ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ସେ.ମି. ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, ଅନ୍ୟ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = (x + 20) ସେ.ମି. ।
ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ = 25 ସେ.ମି. = ଉଚ୍ଚତା, କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 1250 ବର୍ଗ ସେ.ମି.
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
1250 = \(\frac{1}{2}\) × 25 × (x + x + 20)
⇒ 2500 = 25 (2x + 20)
⇒ 2x + 20 = \(\frac{2500}{25}\) = 100
⇒ 2x = 100 – 20 = 80
⇒ x = \(\frac{80}{2}\) = 40
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଗୋଟିଏ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 40 ସେ.ମି.
ଓ ଅନ୍ୟ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x + 20 = 40 + 20 = 60 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

Question 7.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ 30 ମିଟର ଏବଂ ସେହି ଦୁଇଟିର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନୁପାତ 2 : 3 ଅଟେ । ଗୋଟିକର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଅନ୍ୟଠାରୁ 10 ମିଟର ଅଧ‌ିକ ହେଲେ, କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 2x ମି. ଓ 3x ମି. ।
ପ୍ରଶ୍ବାନୁସାରେ, 3x = 2x + 10
⇒ 3x – 2x = 10 ⇒ x = 10
ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ, 2x = 2 × 10 = 20 ମି. ଓ 3x = 3 × 10 = 30 ମି.
ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ଅର୍ଥାତ୍ ଉଚ୍ଚତା = 30 ମି.
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
= \(\frac{1}{2}\) × 30 × (20 + 30) = 15 × 50 = 750 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

Question 8.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 960 ବର୍ଗ ମିଟର । ଏହାର ଉଚ୍ଚତା 6 ମିଟର ଓ ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନ୍ତର 20 ମିଟର ହେଲେ, ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଗୋଟିଏ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ମି. ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, ଅନ୍ୟ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = (x + 20) ମି. ।
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 960 ବର୍ଗ ମି., ଉଚ୍ଚତା = 6 ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଯୋଗଫଳ
⇒ 960 = \(\frac{1}{2}\) × 6 × (x + x + 20)
⇒ 960 = 3(2x + 20)
⇒ 2x + 20 = \(\frac{960}{3}\)
⇒ 2x + 20 = 320
⇒ 2x = 300
⇒ x = 150 ମି.
ଅନ୍ୟ କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x + 20 = 150 + 12 = 170 ସେ.ମି.
∴ ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 150 ମି. ଓ 170 ସେ.ମି. ।

Question 9.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଏକ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 44 ମିଟର ଓ ଅନ୍ୟ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଉଚ୍ଚତାର ଅର୍ଦ୍ଧେକ । ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 885 ବର୍ଗ ମିଟର ହେଲେ, ଉଚ୍ଚତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ: 
 ଗୋଟିଏ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = 44 ମି., କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 885 ବ. ମି. ।
ମନେକର ଉଚ୍ଚତାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ମି. । 
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, ଅନ୍ୟ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = \(\frac{x}{2}\) ମି. I
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
⇒ 885 = \(\frac{1}{2}\) × x × (45 + \(\frac{x}{2}\))
⇒ 885 = \(\frac{88 x+x^2}{4}\)
⇒ 3540 = 88x + x²
⇒ x² + 88x – 3540 = 0
⇒ x² + 118x – 30x – 3540 = 0
⇒ x(x + 118) – 30(x + 118) = 0
⇒ (x + 118)(x – 30) = 0
⇒ x + 118 = 0 ବା x – 30 = 0
⇒ x = -118 ଏହା ଅସମ୍ଭବ ଓ x = 30
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଉଚ୍ଚତା 30 ମିଟର ।

Question 10.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁକୁ ଛେଦ କରୁଥିବା ରେଖାଖଣ୍ଡର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 39 ସେ.ମି. । ଏହି ରେଖାଖଣ୍ଡଠାରୁ ବୃହତ୍ତର ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୂରତା 12 ସେ.ମି. ହେଲେ, କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ମନେକର ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ a ସେ.ମି. ଓ b ସେ.ମି. ।
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁକୁ ଯୋଗକରୁଥିବା ରେଖାଖଣ୍ଡର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = \(\frac{1}{2}\) (a + b) = 39 ସେ.ମି.
ଏହି ରେଖାଖଣ୍ଡଠାରୁ ବୃହତ୍ତର ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୂରତା = \(\frac{h}{2}\) = 12 ସେ.ମି. ⇒ h = 24 ସେ.ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) h (a + b) = 24 × 39 = 936 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।

Question 11.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 24 ମିଟର ଓ 50 ମିଟର ଓ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ 12 ମିଟର । ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁକୁ ଯୋଗ କରୁଥିବା ରେଖାଖଣ୍ଡ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌କୁ ଯେଉଁ ଦୁଇଟି ଚତୁର୍ଭୁଜରେ ବିଭକ୍ତ କରେ, ସେମାନଙ୍କର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିଶ୍ଚୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ A͞B || C͞D ଏବଂ P ଓ Q ଯଥାକ୍ରମେ A͞D ଓ B͞C ର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁ ।
ମନେକର D͞E ⊥ A͞B ଓ ଏହା PQ କୁ ଠ ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦ କରୁଛି ।
AB = 50 ମି., CD = 24 ମି. ଏବଂ DE = 12. ମି. ।

Question 12.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 35 ମିଟର ଓ 50 ମିଟର । ଏହାର ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ସମାନ୍ତର ବାହୁମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଲମ୍ବ ଓ ଅନ୍ୟଟିର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 17 ମିଟର ହେଲେ, କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର A͞B || CD ଏବଂ AD
AB ଓ CD ପ୍ରତି ଲମ୍ବ ।
ମନେକର AB = 50 ମି., CD = 35 ମି. ଓ BC = 17 ମି. ।
C ବିନ୍ଦୁରୁ AB ପ୍ରତି C͞E ଲମ୍ବ ଅଙ୍କିତ ହୋଇଛି ।
ବର୍ତ୍ତମାନ AECD ଏକ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ର ।
∴ AE = CD = 35 ମି. । ତେଣୁ BE = AB – AE = 50 – 35 = 15 ମି. ।

Question 13.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 210 ବର୍ଗ ସେ.ମି. । ଏହାର ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିକର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 17 ସେ.ମି. ଓ ଅନ୍ୟଟି ସମାନ୍ତର ବାହୁମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଲମ୍ବ । ଯଦି ଗୋଟିଏ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଅନ୍ୟଠାରୁ 8 ସେ.ମି. ଅଧିକ ହୁଏ, ତେବେ ବାହୁ ତିନୋଟିର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ AB || CD ଏବଂ
AD, AB ଓ CD ପ୍ରତି ଲମ୍ବ ।
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 210 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ।
ମନେକର CD = x ସେ.ମି. ।
ପ୍ରଶ୍ନନୁସାରେ, AB = (x + 8) ସେ.ମି.
C ବିନ୍ଦୁରୁ AB ପ୍ରତି CE ଲମ୍ବ ଅଙ୍କିତ ହୋଇଛି ।
ବର୍ତ୍ତମାନ AECD ଏକ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ର । ∴ AE = CD = x ସେ.ମି.
ତେଣୁ BE = AB – AE = 8 ସେ.ମି.

CD = x = 10 ସେ.ମି. ଓ AB = x + 8 = 10 + 8 = 18 ସେ.ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟ ଯଥାକ୍ରମେ 10 ସେ.ମି. ଓ 18 ସେ.ମି. ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 15 ସେ.ମି. ।

Question 14.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଦୁଇ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 54 ସେ.ମି. ଓ 30 ସେ.ମି. ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 20 ସେ.ମି. ହେଲେ, କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର AB ||CD ଏବଂ AD ଓ BC ଅସମାନ୍ତର ବାହୁ ।
AB = 54 ସେ.ମି., CD = 30 ସେ.ମି. ଓ AD = BC = 20 ସେ.ମି. ।
ମନେକର CE || AD ଏବଂ CF ⊥ BE ।
ବର୍ତ୍ତମାନ AECD ଏକ ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ର ।
∴ CE = AD = BC = 20 ସେ.ମି. ଏବଂ AE = CD = 30 ସେ.ମି. ।
∴ BE = AB – AE = 54 – 30 = 24 ସେ.ମି. Δ BCE ରେ BC = EC ।
ତେଣୁ ଏହା ଏକ ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ।
C ବିନ୍ଦୁରୁ ଭୂମି B͞E ପ୍ରତି C͞F ଲମ୍ବ ।

Question 15.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଗୋଟିଏ କୋଣର ପରିମାଣ 60° ଅଟେ । ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 16 ସେ.ମି. ଏବଂ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 336√3 ବର୍ଗ ସେ.ମି. ହେଲେ, ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର AB || CD ଏବଂ m∠ABC = 60° ।
AD = BC = 16 ସେ.ମି.
C ବିନ୍ଦୁରେ DA ସହ ସମାନ୍ତରଭାବେ ଅଙ୍କିତ ରେଖା AB କୁ E ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦକରୁ ଏବଂ C ବିନ୍ଦୁରୁ AB ପ୍ରତି CF ଲମ୍ବ ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ ।
ବର୍ତ୍ତମାନ AECD ଏକ ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ର ।
AD = CE = 16 ସେ.ମି.
Δ BCE ରେ BC = CE
⇒ m∠CEB = m∠CBE = 60°
∴ m∠BCE = 180° – (m∠CEB + m∠CBE) = 180° – (60° + 60°) = 60°
∴ Δ BCE ଏକ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ।
∴ BE = 16 ସେ.ମି.

∴ ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 34 ସେ.ମି. ଓ (x + 16) = 50 ସେ.ମି. ।

Question 16.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 550√3 ବର୍ଗ ମିଟର ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ 20 ମିଟର । ଏହାର ବୃହତ୍ତର ସମାନ୍ତର ବାହୁ ସଂଲଗ୍ନ କୋଣଦ୍ଵୟର ପରିମାଣ ପ୍ରତ୍ୟେକ 60 ହେଲେ ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର AB || CD ଏବଂ m∠ABC = 60° ।
AB = BC= 20 ମି. ।
C ବିନ୍ଦୁରୁ AD ସହ ସମାନ୍ତରଭାବେ ଅଙ୍କିତ ରେଖା 
AB କୁ E ବିନ୍ଦୁରେ ଛେଦକରୁ ଏବଂ C ବିନ୍ଦୁରୁ
AB ପ୍ରତି CF ଲମ୍ବ ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ । 
ବର୍ତ୍ତମାନ AECD ଏକ ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ର ।
∴ AE = CD ଏବଂ AD = EC = BC = 20 ମି.
Δ BCF ରେ BC = CE, ତେଣୁ m∠CEB = m∠CBE = 60°
∴ m∠BCE = 180° – (m∠CEB + m∠CBE) = 180° – (60° + 60°) = 60°
∴ Δ BCE ଏକ ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ।
⇒ AD = EC = BC = BE = 20 ମି.

∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 65 ମି, ଓ 45 ମି. ।

Question 17.
ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍ର ଦୁଇ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ 42 ମିଟର ଓ 30 ମିଟର । ଏହାର ବୃହତ୍ତମ ସମାନ୍ତର ବାହୁର ସଂଲଗ୍ନ କୋଣଦ୍ୱୟର ପରିମାଣ 90° ଓ 45° ହେଲେ, ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ନିଶ୍ଚୟ କର ।
ସମାଧାନ:

ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ AB = 30 ସେ.ମି., CD = 42 ସେ.ମି.,
m∠ADC = 90° ଓ m∠BCD = 45° ।
B ବିନ୍ଦୁରୁ CD ପ୍ରତି BE ଲମ୍ବ ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ । 
∴ AB = DE = 30 ମିଟର, 
CE = CD – DE = 42 ମି. – 30 ମି. = 12 ମି. ।
∴ Δ BCE ସମକୋଣୀ ତ୍ରିର୍ଭୁଜରେ m∠BCE = 45°
m∠CBE = 180° – (m∠BEC + m∠BCE) = 180° – (90° +45°) = 45°
∴ Δ BCE ଏକ ସମକୋଣୀ ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ।
∴ CE = BE = 12 ମି.
∴ BE ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଉଚ୍ଚତା 12 ମି. ।
∴ ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ଉଚ୍ଚତା × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି
= \(\frac{1}{2}\) × 12 × (30 + 42) = 6 × 72 = 432 ବର୍ଗ ମି. ।
∴ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 432 ବର୍ଗ ମିଟର ।

Odisha State Board BSE Odisha 10th Class Odia Solutions Chapter 7 ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 10 Odia Solutions Chapter 7 ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ପ୍ରଶ୍ନାବଳୀର ଉତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂ ଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
ନବୟଗର ………………………… ମାନଙ୍କୁ ଜାଗି ଉଠିବାପାଇଁ କୁହାଯାଇଛି ।
(ଶୋଷିତ, କୃଷକ, ବୃଦ୍ଧ, ତରୁଣ)
Answer:
ତରୁଣ

Question ୨।
ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ପାଦ ପୂରଣ କର ।
ଲକ୍ଷ ଜାବନେ ଖେଳାଅ ………………….।
(ସମାଜବାଦୀଧାରା, ଆଲୋକଧାରା, ଉତ୍ସାହବାଣୀ, ଅନ୍ଧକାରଧାରା)
Answer: ଥିଲେ।କଧାରା

Question ୩।
‘ସଞ୍ଚିତ’ କେଉଁ ପଦ ?
(ବିଶେଷ୍ୟ, ବିଶେଷଣ, ସର୍ବନାମ, ଅବ୍ୟୟ)
Answer:
ବିଶେଷଣ

Question ୪।
କେଉଁଟି ‘ତିମିର’ର ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ହେବ ଲେଖ ।
(କ) ଅନ୍ଧାର
(ଖ) ରାତ୍ରି
(ଗ) ସନ୍ଧ୍ୟା
(ଘ) କଳା
Answer:
(କ) ଅନ୍ଧାର

Question ୫।
ତନ୍ଦ୍ରାପରଶ କେଉଁ ସମାସ ?
(କର୍ମଧାରୟ, ଷଷ୍ଠୀ ତତ୍ତ୍ଵପୁରୁଷ, ପଞ୍ଚମୀ ତତ୍‌ପୁରୁଷ, ବହୁବ୍ରୀହି)
Answer:
ଷଷ୍ଠୀ ତତ୍ତ୍ଵପୁରୁଷ,

Question ୬।
‘ଭୁବନ’ – ଏହିପରି ‘ଅନ’ ପର ପ୍ରତ୍ୟୟ ଲାଗିଥିବା ୩ଟି ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
କମ୍ପନ, ବନ୍ଧନ, ସ୍କନ୍ଦନ

Question ୭ ।
‘ନିର୍ଝର’ ଶବ୍ଦର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(କ) ନିଃ + ଝର,
(ଖ) ନିର + ଝର,
(ଗ) ନି + ଝର
(ଘ) ନା + ଝର
Answer:
(କ) ନିଃ + ଝର,

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୮।
ବନ୍ଧନହରା କେଉଁମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବୁହାଯାଇଛି?
Answer:
ବନ୍ଧନହରା ନବାନଯୁଗର ତରୁଶମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କୁହାଯାଇଛି।

Question ୯।
କେଉଁଠାରେ ଆଲୋକଧାରା ଖେଳାଇବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ପାନବ ଜୀବନରେ ଆଲୋକ ଧାରା ଖେଳାଇବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି।

Question ୧୦ ।
କବି କ’ଣ ଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଜାତିଭେଦ ପ୍ରଥା ଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୧୧ ।
କାହାର ଶଙ୍ଖଧ୍ଵନିରେ ଦୁଃଖଜ୍ଵାଳା ପ୍ରଶମିତ ହେବ ?
Answer:
ମହାମାନବର ଶଙ୍ଖ ଧ୍ଵନିରେ ଦୁଃଖଜ୍ଵାଳା ପ୍ରଶମିତ ହେବ ।

Question ୧୨ ।
କେଉଁଠାରେ ଅମର ଗାନ ଗାଇବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମୃତ୍ୟୁଦ୍ଵାରରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇ ଅମର ଗାନ ଗାଇବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ?

Question ୧୩ ।
ତିମିରକାର ଭାଙ୍ଗିଦେବା କଥା କବି କାହିଁକି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମାନବ ମସ୍ତକରେ ସଞ୍ଚିତ ଅପମାନକୁ ପୋଛିଦେବାପାଇଁ ତିମିରକାରାକୁ ଭାଙ୍ଗିଦେବା ନିମନ୍ତେ କବି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୧୪ ।
ମରୁ ପଥରେ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମରୁ ପଥରେ ଝରଣା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୧୫ ।
‘ସମ୍ମୁଖେ ତବ’- ‘ତବ’ ଏଠାରେ କାହା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
‘ସମ୍ମୁଖେ ତବ’ ଏଠାରେ ‘ତବ’ ନବଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କୁହାଯାଇଛି

Question ୧୬ ।
ଭୁବନସାରା ହସାଇବାପାଇଁ କ’ଣ ଭିନ୍ନ କରିବାକୁ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଭୁବନସାରା ହସାଇବାପାଇଁ ତନ୍ଦ୍ରାର ସ୍ପର୍ଶକୁ ଭିନ୍ନ କରିବାକୁ କୁହାଯାଇଛି।

Question ୧୭ ।
ଭବିଷ୍ୟତରେ ତରୁଣମାନେ କ’ଣ କଲେ ଜାଗିଉଠିବେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଅତୀତର ଦୁଃଖ, ଦୈନ୍ୟ ନିପୀଡ଼ିତ ଦୁର୍ବଳ ଜୀବନକୁ ବିଦୀର୍ଣ୍ଣ କଲେ ହିଁ ଭବିଷ୍ୟତର ତରୁଣମାନେ ଜାଗିଉଠିବେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।

Question ୧୮ ।
ବିଜୟର ମାଳା ଘେନିବା ପୂର୍ବରୁ କ’ଣ ହେଉ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବିଜୟର ମାଳା ଘେନିବା ପୂର୍ବରୁ ସମସ୍ତ ବାଧାବିଘ୍ନ ରୂପକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ଅର୍ଗଳ ଭାଙ୍ଗିଯିବା ସହ ପୀଡ଼ାପର୍ବତ ବୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଉ ବୋଲି କବି କବି କହିଛନ୍ତି।

Question ୧୯ ।
ମରଣ ଦୁଆରେ  ଚରଣ ଅରପି
ଗାଅରେ ଅମର ଗାନ
ପୋଛଦିଅ ଆଚ୍ଚି ମାନବ ଶିରସୁଁ
ସଞ୍ଚ ଅପମାନ ।
Answer:
ମରଶ ତୁଆରେ ……………………… ସଞ୍ଚ ଅପମାନ ।
ପ୍ରଦତ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ପ୍ରଗତିବାଦୀ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ କବି ନବୀନଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ସମାଜରେ ଦୁଃସ୍ଥ, ଅସହାୟ, ଶୋଷିତ ଓ ସର୍ବହରାମାନଙ୍କ ବେଦନାକ୍ଳିଷ୍ଟ ଜୀବନରେ ଆନନ୍ଦ ଭରିଦେବା ପାଇଁ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବାକୁ ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି। ଜୀବନରେ ଆନନ୍ଦ ଭରିଦେବା ପାଇଁ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିବାକୁ ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି । କବିଙ୍କ ମତରେ କେବଳ ତରୁଣମାନେ ହିଁ ସମାଜର କଳଙ୍କିତ ଜାତିପ୍ରଥା, କୁସଂସ୍କାର ତଥା ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସ ପରି କର୍କଟ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ସାମାଜିକ ବିଧ୍ୱଂବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରିବେ । ସମାଜର ବଡ଼ପଣ୍ଡା ସାଜିଥିବା ପୁଞ୍ଜିପତି, ଶିଳ୍ପପତି, ଜମିଦାର, ବୁକୁଁଆ ଶ୍ରେଣୀ ସାଧାରଣ କୃଷକ, ଶ୍ରମିକ, ଦିନମଜୁରିଆ ପରି ଦରିଦ୍ର, ଅସହାୟମାନଙ୍କୁ ଶୋଷଣ, ନିଷେଷଣ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳିତ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଆସିଛନ୍ତି । ଏପରି ବ୍ୟାଧ୍ବସ୍ତ ସମାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାପାଇଁ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ସଂଘର୍ଷ ଓ ରକ୍ତପାତର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ ।

ତଥାପି ସେହି ନିରନ୍ନ, କାଙ୍ଗାଳ, ସର୍ବହରାଙ୍କ ମୁହଁରେ ହସ ଭରିଦେବାପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ମରଣର ବାଜି ଲଗାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ । ମୃତ୍ୟୁର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ହିଁ ଶୋଷିତ, ଲାଞ୍ଚ, ପଦଦଳିତ, ଅପମାନିତ ଭାବେ ଜୀବନ ନିର୍ବାହ କରୁଥିବା ଦୁଃଖୀ, ଦରିଦ୍ରଙ୍କ ଜୀବନରେ ସୁଖ, ଶାନ୍ତି ଭରିଦେଇ ପାରିବେ । ସେମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ ଓ ସନ୍ତୋଷର ବୀଜ ବପନ କରିପାରିବେ । ଆଜୀବନ ଦୁଃଖ, ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଲଜ୍ଜା, ଅପମାନକୁ ଗଳାଧଃକରଣ କରିଆସିଥିବା ସର୍ବହରାମାନଙ୍କୁ ଚିରଶାନ୍ତର ଅମର ସଙ୍ଗୀତ ଶୁଣାଇ ସେମାନଙ୍କ ମୁହଁରେ ପ୍ରାଣଖୋଲା ହସ ଭ ଦେଇ ପାରିବେ ।

Question ୨୦ ।
ଭିନ୍ନ କରି ସେ
ହସାଅ ଭୁବନ ସାରା ।
Answer:
ଛନ୍ନ କରି ସେ …………………….. ହସାଅ ଭୁବନ ସାରା ।
ପ୍ରୋକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ପ୍ରଖ୍ୟାତ ପ୍ରଗତିବାଦୀ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରଚିତ ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ କବି କବାନଯୁଗର ବନ୍ଧନହରା ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ମାନବବାଦା ଚେତନାର ସନ୍ଧାନ କରବାରେ ବାଧକ ମାୟା ମୋହ, ଆବେଗର ବନ୍ଧନ ଛିନ୍ନ କରି ନିଷ୍ଫଳ ବିଶ୍ବର ଦଳିତ, ଲାଞ୍ଚ ଓ ଶୋଷିତବର୍ଗଙ୍କ ମୁଖରେ ହସ ଫୁଟାଇବାକୁ ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି କବିଙ୍କ ମତରେ ସମାଜରେ ପ୍ରାଚାନ କାଳରୁ ଚଳିଆସୁଥିବା ରକ୍ଷଣଶାଳ ପରମ୍ପରାର ଗତାନୁଗତିକ ଧାରାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଇ ଆସୁଥିବା ପୁଞ୍ଜିପତି, ଜମିଦାର ଓ ଧନୀକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଚକ୍ରାନ୍ତକୁ ପ୍ରତିହତ ନ କଲେ ସାଧାରଣ ଖଟିଖ୍, ମେହେନତି ମଣିଷ ମୁଖରେ ହସ ଫୁଟାଇବା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ସେହି ସାମନ୍ତବାଦୀ ପ୍ରଥାର ବିଲୋପ ପାଇଁ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ପଥରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଭାବେ ଉଭା ହେବ ମାୟା, ମୋହର ବନ୍ଧନ ।

ନବଯୁଗର ତରୁଣମାନେ ସମାଜର ବୃହତ୍ତର ସ୍ଵାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସାମ୍ୟବାଦର ମହାମନ୍ତ୍ରରେ ଅଭିମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇ ସେହି ମୋହ-ମାୟାର ରଜ୍ଜୁକୁ ଅବଶ୍ୟ ଛିନ୍ନ କରିବେ । ନବଯୁଗ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ମାୟା-ମମତାର ତନ୍ଦ୍ରାଳସ ପରିତ୍ୟାଗ ପୂର୍ବକ କୋଟି କୋଟି ଶୋଷିତ ଜନତାର ହୃଦୟରୁ ଦୁଃଖ, ଯନ୍ତ୍ରଣା, କଷଣର ଭାର ଲାଘବ କରି ସେମାନଙ୍କ ମୁଖରେ ହସ ଭରିଦେଇ ପାରିବେ । ସର୍ବହରାମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ସୁଖ ଓ ସନ୍ତୋଷ ଭରିଦେବା ପାଇଁ ଶାନ୍ତିର ସହ ବଞ୍ଚିବାର ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିବାପାଇଁ ମୋହ-ମାୟୀର ନିଗୂଢ଼ ବନ୍ଧନରୁ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ ବୋଲି କବି ଆବେଗଭରା କଣ୍ଠରେ ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୨୧ ।
ଭାଜି ପଡ଼ୁ ଆଜି ଅର୍ଗଳ ରାଜି
ଘେନ ବିଜୟର ମାଳା ।
Answer:
ଭାଜି ପଡ଼ୁ ଆଜି…………………ଘେନ ବିଜୟର ମାଳା ।
ପ୍ରଦତ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ପ୍ରଖ୍ୟାତ ପ୍ରଗତିବାଦୀ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରଚିତ ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ କବି ତରୁଣମାନଙ୍କ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ପ୍ରଗତିବାଦୀ ପଦକ୍ଷେପର ସଫଳତା କାମନା କରିଛନ୍ତି ଓ ଶେଷରେ ସେମାନେ ବିଜୟୀ ବୀର ଭାବେ ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରେ ଉପନୀତ ହୋଇପାରିବେ ବୋଲି ଦୃଢ଼ ଆଶା ପୋଷଣ କରିଛନ୍ତି । କବିଙ୍କ ମତରେ ତରୁଣମାନେ ହିଁ ଶକ୍ତି ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ବିଗ୍ରହ । ସେମାନେ ହିଁ ସବୁ ବାଧା ବନ୍ଧନ ଛିନ୍ନ କରିବାପାଇଁ ସମର୍ଥ । ସେହିମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ହିଁ ସମାଜରୁ କୁସଂସ୍କାର, ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସ ଦୂରୀକରଣ ସମ୍ଭବ ।

ସମାଜର ବଡ଼ପଣ୍ଡା ସାଜିଥିବା ଧନୀକ, ପୁଞ୍ଜିପତି, ସର୍ବହରାମାନଙ୍କ ଉପରେ ହେଉଥ‌ିବା ଶୋଷଣ, ଖଟିଖୁ, ସର୍ବହରାମାନଙ୍କ ଉପରେ ହେଉଥ‌ିବା ଶୋଷଣ, ଅତ୍ୟାଚାରର ପରିସମାପ୍ତି ହେବ । ଦୀନ ଦରିଦ୍ରମାନଙ୍କ ମନରୁ ଭୟ, ସନ୍ଦେହ, ଅପମାନ ବିଦୂରିତ ହେବ । ସେମାନଙ୍କ ତିମିରିତ ଜାବନକାରା ଚୂର୍ଣ୍ଣ।ଭୂତ ହେବ । ତରୁଣମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଚଳମାନ ପ୍ରଗତିର ରଥଚକ୍ର ତଳେ ସେମାନଙ୍କ ଜ୍ଵାଳା, ଯନ୍ତ୍ରଣାଜର୍ଜରିତ ଜୀର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନରୁ ପେଷଣ, କଷଣ ବିଦୀର୍ଣ୍ଣ ହେବ । ଦୀର୍ଘଦିନର ସ୍ତୁପୀକୃତ ଉପୀଡ଼ନର ଉପାଦାନମାନ ଚୂର୍ଣ୍ଣବିଚୂର୍ଣ ହେବ । ସମସ୍ତ ବାଧା ବନ୍ଧନ, ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ଅର୍ଗଳକୁ ଧ୍ୱଂସ କରି ସେମାନେ ଦିନେ ବିଜୟ ବୈଜୟନ୍ତୀ ଉଡ଼ାଇବେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଗଳାରେ ପ୍ରଲମ୍ବିତ ହେବ ସଫଳତାର ଜୟମାଲ୍ୟ ।

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୨୨ ।
ଏକ ସାର୍ଥକ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଗୀତିକା ଭାବରେ ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାର ମର୍ମ ଆଲୋଚନା କର । କିମ୍ବା, କବି ନବୀନ ଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେବାକୁ ଯାଇ ଯେପରି ସମ୍ବୋଧନାତ୍ମକ ରୀତିରେ କବିତାଟିକୁ ବୈପ୍ଳବିକ ଭାବୋଦ୍ଦୀପକ କରିପାରିଛନ୍ତି – ପଠିତ କବିତା ଆଧାରରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
Answer:
ମାର୍କସୀୟ ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଦର୍ଶନଦ୍ଵାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ଜଣେ ପ୍ରବୀଣ ପ୍ରଗତିବାଦୀ କବି ଭାବେ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ସୁପରିଚିତ । ଶ୍ରେଣୀହୀନ ଶୋଷଣମୁକ୍ତ ସମାଜ ଗଠନର ସ୍ବପ୍ନ ତାଙ୍କ କବିତାଗୁଡ଼ିକର ମୁଖ୍ୟସ୍ୱର । ନୂତନ ଛନ୍ଦ ତଥା ପ୍ରଚଳିତ-ଅପ୍ରଚଳିତ ଶାବ୍ଦିକ ସମନ୍ବୟରେ ତାଙ୍କ କବିତାଗୁଡ଼ିକ ରସୋତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଓ ମନୋଜ୍ଞ । କବିଙ୍କ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ରକ୍ତଶିଖା’, ‘ଛାଇର ଛିଟା’, ‘ଅଲୋଡ଼ା ଲୋଡ଼ା’ ଆଦି କବିତାରାଜି ତାଙ୍କ ଅମ୍ଳାନ କବିପ୍ରତିଭାର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ।

‘ନବଯୁଗ ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ’ ନାମରେ ଗଠିତ ସାମ୍ୟବାଦୀ ଚିନ୍ତାଧାରାସମ୍ପନ୍ନ କବି ଓ ସାହିତ୍ୟିକମାନଙ୍କର ଅନ୍ୟତମ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନର ପ୍ରଥମେ ଅଧିବେଶନରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଙ୍ଗାତ ରୂପେ ଗାନ କରାଯାଇଥିବା ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାଟି ଏକ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଗୀତିକା । କବିତାଟିରେ ଛାତ୍ର, ଯୁବକ ଓ ତରୁଣମାନଙ୍କ ପ୍ରତି କବି କଣ୍ଠରେ ଭରିରହିଛି ବିପ୍ଳବର ଆହ୍ୱାନ । କାରଣ ସେହିମାନେ ହିଁ ବାସ୍ତବରେ ବନ୍ଧନହରା । ସେମାନଙ୍କର ଧମନୀରେ ଉଷ୍ମ ରକ୍ତର ଧାରା ପ୍ରବାହିତ । ମନ ମଧ୍ଯରେ ଶତସିଂହର ଉଦ୍ଦାମତା । ସେମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ପ୍ରମତ୍ତ ଉନ୍ମାଦନା । ସମସ୍ତ ବାଧା ବନ୍ଧନକୁ ଅଚିରେ ଅତିକ୍ରମ କରିବାପାଇଁ କାୟ-ମନ-ବାକ୍ୟରେ ଶକ୍ତି ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟରେ ଭରା ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟ । ସେଥ‌ିପାଇଁ କବି ସେହି ବନ୍ଧନହରା ତରୁଣମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବାଢ଼ିଛନ୍ତି ଆଗ୍ନେୟ ଆହ୍ଵାନ ।

“ନବାନ ଯୁଗର ତରୁଣ କାମରେ
ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା
ବକ୍ଷ ଶୋଣିତେ ଲକ୍ଷ ଜୀବନେ
ଖେଳାଅ ଆଲୋକ ଧାରା ।’’

ପ୍ରଚଳିତ ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ, କ୍ଷୟଶୀଳ, ପରମ୍ପରାପୀଡ଼ିତ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପୁଞ୍ଜିପତି, ଜମିଦାର ଓ ଧନୀକ ଶ୍ରେଣୀ ସାଧାରଣ କୃଷକ, ଶ୍ରମିକ, ଦିନମଜୁରିଆ, ଖଟିଖ୍ ସର୍ବହରାମାନଙ୍କୁ ଶୋଷଣ କରି ଯେପରି ଭାବେ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଃସ୍ଵ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦରଦୀ କବି ପ୍ରତିକ୍ରିୟାଶୀଳ ହୋଇଉଠିଛନ୍ତି । ସେହି ଅସହାୟ ନିଃସ୍ବ ଜନ ହୃଦୟରେ ସାର୍ଚ୍ଚନା ଓ ଆଶ୍ଵାସନା ଭରିଦେବା ପାଇଁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମୁହଁରେ ହସ ଫୁଟାଇବା ପାଇଁ କବି ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି । ସମାଜର ରକ୍ଷଣଶୀଳ, ଅନ୍ଧ।ନୁସରିତ, ଗତାନୁଗତିକତାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିଲେ ବକ୍ଷର ଶୋଶିତକୁ ବାଜ ଲଗାଇବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ ଏବଂ ସେଥ‌ିପାଇଁ ଦୃଢ଼ ମନୋବଳ ଧାରଣ ପୂର୍ବକ ଗଭୀର ଉତ୍ସାହ ଓ ପ୍ରେରଣା ନେଇ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବ୍ରତୀ ହେବାକୁ କବି ଦୃଢ଼ ସ୍ୱରରେ ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି ।

ସମାଜପତିମାନଙ୍କ ଅନ୍ୟାୟ, ଅନୀତି, ଭଣ୍ଡ ଧର୍ମଯାଜକମାନଙ୍କ ଧର୍ମ ନାମରେ ବ୍ୟଭିଚାର, ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାର ତଥା ହୀନ ଜାତିପ୍ରଥାର କୁସଂସ୍କାର ବୃହ ତଳେ ଦେଶ ଓ ଦଶକୁ ଭାଗ ଭାଗ କରୁଥ‌ିବା ଆଦି ହୀନ ଚକ୍ରାନ୍ତକୁ ପଣ୍ଡ କରିବାପାଇଁ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ନେବାକୁ ହେବ ଆଗ୍ନେୟ ଶତ୍ପଥ । କବିଙ୍କ ମତରେ କୃଷକ, ଶ୍ରମିକ, ମେହେନତି, ମଜଦୁର ସମାଜ ଅବହେଳିତ ଓ ଅର୍ନ୍ତଭୁକ୍ତରେ ରହି ଦୁଃଖ, ଦୈନ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ ଯେପରି ଭାବେ କାଳାତିପାତ କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ମରୁରେ ମାନବିକତାର ନିର୍ଝର ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ହେବ । ସେମାନଙ୍କ ଅନ୍ତରରେ ସ୍ପନ୍ଦନ ଭରିଦେବାପାଇଁ କବି ନୂତନ ଯୁଗର ତରୁଣ ଶିଳ୍ପୀମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ-

‘‘ମରୁ ପଥେ ପଥେ ନିଝର୍ର ସୃଜି
ଯାତ୍ରା କର ହେ କର
ସନ୍ଦନ ବହି ଅନ୍ତରେ କୋଟି
ପ୍ରଦାତ ଉଚ୍ଚେ ଧର
ଶଙ୍କିତ ହେଉ କମ୍ପିତ ପ୍ରାଣେ ଚନ୍ଦ୍ର ତପନ ତାରା ।’’

ସନ୍ଧାନୀର ସନ୍ଧାନ ପଥ ସଦା କଣ୍ଟକିତ । ସନ୍ଧାନପଥ ଯାତ୍ରା କାଳରେ ସେମାନଙ୍କ ଲକ୍ଷ୍ୟପଥର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ମାୟା ମୋହ, ମମତା-ବନ୍ଧନ ଅବଶ୍ୟ କୁହେଳିକା ସୃଷ୍ଟି କରିବ । ମାୟା-ମମତାର ସେହି ବନ୍ଧନ ଋଜ୍ଜୁ ଛିନ୍ନ କରି ବିଶ୍ବମାନବର ସକଳ ଦୁଃଖ ଦୂର କରିବାପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୟାସୀ ହେବାକୁ ହେବ ଓ ଦୁଃଖୀଜନତାର ପ୍ରାଣରେ ହସ ଫୁଟାଇବାକୁ ହେବ । ମାୟା-ମୋହକୁ ତନ୍ଦ୍ରାର ସ୍ପର୍ଶ ଭାବେ ତୁଳନା କରି ତାହାକୁ ମନରୁ ପୋଛି ଦେବାପାଇଁ ସେ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ମାନବ ଜାତିର ଭବିଷ୍ୟତ, ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇ ଶୋଷଣ, ପୀଡ଼ନ ଓ ଲାଞ୍ଛନାରେ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପଡ଼ିଥିବା ସାମାଜିକ ବିଧ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ହେବ। ଜୟଯାତ୍ରାର ବିଜୟା ରଥଚକ୍ର ତଳେ ପର୍ବତ ସଦୃଶ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ଉତ୍ପାଡ଼ନର ଉପାଦାନକୁ ଚୂର୍ତ୍ତୀଭୂତ କରିବାକୁ ହେବ; ଅର୍ଗଳରାଜିକୁ ଧ୍ୱଂସ କରି ପିନ୍ଧିବାକୁ ହେବ ଜୟମାଲ୍ୟ । କବି ଉଦାତ୍ତ କଣ୍ଠରେ ଘୋଷଣା କରି କହିଛନ୍ତି-

‘‘ଭାଜିପଡୁ ଆଜି ଅର୍ଗଳ ରାଜି
ଘେନ ବିଜୟର ମାଳା,
ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା ।’’

ପ୍ରଗତିବାଦୀ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରଚିତ ଏହି କବିତାଟି ଯଥାର୍ଥରେ ଏକ ଉଦ୍‌ବୋଧନୀ କବିତା, ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହରେ କୁହାଯାଇପାରୋ

Question ୨୩ ।
ନବଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଯୁଗର ଆହ୍ଵାନ ସମ୍ପର୍କରେ କବି କ’ଣ କହିଛନ୍ତି ବିଚାର କର । କିମ୍ବା, ଯୁଗର ଆହ୍ଵାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଚେତେଇ ଦେବାପାଇଁ କବି ନବଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ କି କି ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇଛନ୍ତି ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:
ମାର୍କସୀୟ ଚିନ୍ତା, ଚେତନାକୁ ଆଧାର କରି ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ପଦ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ ନୂତନ ଧାରା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଥିବା କବିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ଅନ୍ୟତମ । ସାମ୍ୟବାଦ ପରି ଏକ ନୂତନ ବିଶ୍ଵଦର୍ଶନରେ ଉଦ୍‌ବୁଦ୍ଧ କବି ତାଙ୍କ ରଚନାମାନଙ୍କରେ ଶବ୍ଦ ଓ ଛନ୍ଦର ଏକ ନବୀନ ଶକ୍ତି-ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଭରିଦେଇ ନବଯୁଗର ତରୁଣ, ଛାତ୍ର, ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ନୂତନ ଯୁଗ ଗଠନ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଛନ୍ତି । ତେଣୁ ତାଙ୍କ କବିତାଗୁଡ଼ିକରେ ଭରିରହିଛି ବିପ୍ଳବର ବାର୍ତ୍ତା, ବିଦ୍ରୋହର ବହ୍ନି । ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିନିଚୟ ମଧ୍ୟରେ ‘ରକ୍ତଶିଖା’, ‘ଛାଇର ଛିଟା’, ‘ଅଲୋଡ଼ା ଲୋଡ଼ା’, ‘ଅବାନ୍ତର’, ‘କିଞ୍ଚିତ୍’ ଆଦି କବିତା ସଂକଳନ କବିଙ୍କ କାବ୍ୟକୃତିର ସ୍ବାକ୍ଷର ବହନ କରେ ।

ସମାଜର ଗତାନୁଗତିକ ଧାରାରେ ପ୍ରଚଳିତ ପରମ୍ପରାସର୍ବସ୍ଵ ବିଧ‌ିବ୍ୟବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ନୂତନ ଯୁଗ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ କବିଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟେକ କବିତାରେ ରହିଛି ପ୍ରାଣସ୍ପର୍ଶୀ ଆହ୍ବାନ । କବିଙ୍କ ରଚନାରେ ଧନୀ-ନିର୍ଜନ, ଶୋଷକ-ଶୋଷିତର ପାର୍ଥକ୍ୟର ଚିତ୍ର ସ୍ପଷ୍ଟ ଓ ଉଗ୍ର । ସମାଜ ଓ ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିରୁଦ୍ଧରେ କବିଙ୍କ କାବ୍ୟମାନସର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଭାବେ ପରିଲକ୍ଷିତ । କବିତାରେ ସାମାଜିକ ବିପ୍ଳବର ସ୍ଵର କବିଙ୍କ ପ୍ରଗତିଗାଦା ଚିନ୍ତ୍।ଧାରାର ପରିଚାୟକା କେବଳ ତରୁଣମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ହିଁ କଳଙ୍କିତ ସମାଜର ପରିଷ୍କରଣ ସମ୍ଭବ ବୋଲି ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି କବି । ତାରୁଣ୍ୟର ଉଦ୍ଦାମତାରେ ସବୁ ବନ୍ଧନ ଛିନ୍ନ କରି ନୂତନ ଯୁଗ ସୃଷ୍ଟିରେ ବିନ୍ଧାଣୀ ସାଜିଦାକୁ କବି ଆହ୍ୱାନ କରିଛନ୍ତି-

“ନବାନ ଯୁଗର ତରୁଣ କାମରେ
ଚ୍ଚାଗ ବନ୍ଧନହରା,
ବକ୍ଷ ଶୋଣିତେ ଲକ୍ଷ ଜୀବନେ
ଖେଳାଅ ଆଲୋକଧାରା ।’’

ଏକ ଶୋଷଣମୁକ୍ତ, ଶ୍ରେଣୀହୀନ ସମାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା, ପ୍ରଚଳିତ ସମାଜରୁ ଅଶିକ୍ଷା, ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସର ଦୂରୀକରଣ, ଯୁଦ୍ଧ, ଶୋଷଣ ଓ ଅତ୍ୟାଚାର ବିରୋଧରେ ସ୍ବର ଉତ୍ତୋଳନ ତଥା ଧର୍ମ ଓ ବିଶ୍ୱାସ ସମ୍ପର୍କରେ ନୂତନ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀର ପ୍ରଚାର କବିଙ୍କ ପରିକଳ୍ପିତ ନୂତନ ଯୁଗର ଆଦର୍ଶ । ଏହି ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ତରୁଣବର୍ଗ ଯୁଗ ନିର୍ମାଣରେ ବ୍ରତୀ ହେବାକୁ କବିଙ୍କ ଦୃଢ଼ ଆହ୍ଵାନ କବିତାଟିକୁ ଯଥାର୍ଥ ଉଦ୍‌ବୋଧନୀର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛି । ଜମିଦାର, ଧନୀ, ପ୍ରତିପତ୍ତିଶାଳୀ, ସୁବିଧାବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ଶୋଷଣ ଓ ଅତ୍ୟାଚାରରେ ପ୍ରପୀଡ଼ିତ ଚାଷୀ, ମୂଲିଆ, ଦିନ ମଜୁରିଆମାନଙ୍କ ଅସହାୟ, ସର୍ବହରାମାନଙ୍କ ବନ୍ଦୀଜୀବନ କବିଙ୍କୁ ବ୍ୟର୍ଥାତ କରିଛି ।

ସାମନ୍ତବାଦୀମାନଙ୍କ ସେବାକାରୀ ଭାବେ ଜୀବନାତିବାହିତ କରି ସେମାନଙ୍କ ଅନ୍ତର ଚିର ତିମିରିତ ରହିଆସିଛି । ଶୋଷଣ, ପୀଡ଼ନର ଘୂଣ୍ଡି ଭିତରେ ସେମାନେ ଚିରଶୃଙ୍ଖଳିତ ହୋଇ ବାକ୍‌ଶକ୍ତି ବିହୀନ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି । ଲାଞ୍ଛିତ ତଥା ଅପମାନିତ ଜୀବନ ଧରି ସେମାନେ କେବଳ ବଞ୍ଚିବାପାଇଁ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଚାଲିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ ସୃଷ୍ଟି କରି ସେମାନଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ ଜୀବନରୁ ମୁକ୍ତି ଦେବାପାଇଁ ନବୀନଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କ ଜାଗି ଉଠିବାକୁ କବି ଉଦାତ୍ତ କଣ୍ଠରେ ଆହ୍ବାନ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି

‘‘ମରଣ ଦୁଆରେ ଚରଣ ଆରପି
ଗାଅରେ ଆମର ଗାନ
ପୋଛିଦିଅ ଆଜି ମାନବ ଶିରର୍ସ
ସଞ୍ଚ ଅପମାନ,
ଲଂଘି ବନାନୀ, ଶୈଳ ସାଗର ଦୂରରେ ତିମିର ତାରା ।’’

ସମାଜର ତରୁଣମାନେ ହିଁ ରକ୍ଷଣଶୀଳ, ପରମ୍ପରାସର୍ବସ୍ୱ ସାମାଜିକ ଧାରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରିବେ କାରଣ ସେମାନଙ୍କ ଶରୀରର ଶିରା ପ୍ରଶିରାରେ ଉଦ୍ଦାମତାର ଶୋଣିତ, ମାଂସପେଶୀରେ ଅଫୁରନ୍ତ ଶକ୍ତି ସାମର୍ଥ୍ୟ ଭରି ରହିଛି । ସମାଜର ବଡ଼ପଣ୍ଡା ସାଜି ଯେଉଁ ଶାସକଗୋଷ୍ଠୀ ପରାଙ୍ଗପୁଷ୍ଟ ସାଜି ସାଧାରଣ କୃଷକ, ଶ୍ରମିକ, ମେହେନତି, ମଜଦୁରମାନଙ୍କୁ ପଦଦଳିତ କରି ରଖୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଅବଶ୍ୟ ନବଯୁଗ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନକୁ ବିରୋଧ କରିବେ । ତେଣୁ ପ୍ରଗତିକାମୀ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଅନାଗତ ଭବିଷ୍ୟତରେ ହେବ । ମରଣକୁ ବାଜି ଲଗାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ଲକ୍ଷ୍ୟପଥରେ ଅଗ୍ରସର ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ ।

ସେମାନେ ତୁଙ୍ଗ ଶୈଳଶିଖର, ଅତଳ ଅନନ୍ତ ସାଗର ଲଙ୍ଘନ କରିବାପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶକ୍ତି ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟର ଅଧିକାରୀ ଅଟନ୍ତି । ସମାଜରେ କ୍ଷମତାଧ୍ୟାକାରୀ ପୁଞ୍ଜିପତି, ଶାସକଗୋଷ୍ଠୀ, ଗ୍ୟଭିଚାରା ଜମିଦାର ଓ ଧନାକ ଗୋଷ୍ଠାଙ୍କ କବଳରୁ ସର୍ବହରାମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ ଦେବାପାଇଁ ସେମାନେ ଅବଶ୍ୟ ଉତ୍ସାହ, ଉଦ୍ଦୀପନା ତଥା ଦୃଢ଼ ମନୋବଳ ଓ ସାହସର ସହ ଆଗେଇ ଆସିବାକୁ କବି କଣ୍ଠରେ ରହିଛି ଆଗ୍ନେୟ ଆହ୍ଵାନ-

‘ଛିନ୍ନ କରରେ ବନ୍ଧନ ରାଜି
କ୍ରନ୍ଦନ ହେଉ ଶେଷ ।’’

ନୂତନ ଯୁଗ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଅତାତର ଚିରାଚରିତ, ପ୍ରଥାସର୍ବସ୍ୱ, ପରମ୍ପରା ପ୍ରପାତିତ ଜାର୍ଣ୍ଣ ଶାର୍ଣ୍ଣ ଜାବନଧାରାର ଗତିପଥ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ଏଥପାଇଁ ଆର୍ଥନୈତିକ ବୈଷମ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିକାରୀ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ପରାହତ କରିବାପାଇଁ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ସଂଗ୍ରାମ କରିବାକୁ ହେବ । ପ୍ରଗତି ପଥରେ ସେମାନଙ୍କର ଗତିଶୀଳ ପରିବର୍ତ୍ତନକାମୀ ରଥଚକ ତଳେ ନିଷ୍ଫଳ ଜନର ସମସ୍ତ ବ୍ୟଥା -ବେଦନା, ଦୁଃଖ -ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଅପମାନ-ଅସନ୍ତୋଷ ଅବଶ୍ୟ ଚୂର୍ଣ୍ଣୀଭୂତ ହେବ । ପରିଶେଷରେ ସେମାନେ ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରେ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ଉଡ଼ାଇବେ ବିଜୟର ଧ୍ଵଜା, ସେମାନଙ୍କ ବକ୍ଷସ୍ଥଳରେ ଶୋଭାପାଇବ ସଫଳତାର ଜୟମାଲ୍ୟ । ଏହି ଦୃଢୋକ୍ତିଭରା ଆହ୍ବାନ ଦେଇ ଆଶାବାଦୀ କବି ନବୀନ ଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

Question ୨୪ ।
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ ବନ୍ଧନରାଜିକୁ ଛିନ୍ନ କରିବାପାଇଁ କବି ଦେଇଥ‌ିବା ଆହ୍ୱାନକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର । କିମ୍ବା, ନବୀନ ଯୁଗର ତରୁଣଙ୍କୁ ବନ୍ଧନରାଜି ଛିନ୍ନ ପାଇଁ କବି ଯେଉଁ ତୃପ୍ତ ଆହ୍ୱାନର ଆବାହନୀ କରିଛନ୍ତି – ତାହାକୁ ପ୍ରକାଶ କର ।
Answer:
‘ନବଯୁଗ ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ’ର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଙ୍ଗୀତରୂପେ ଗାନ କରାଯାଇଥିବା ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାର ରଚୟିତା ପ୍ରଗତିବାଦୀ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ଜଣେ ସ୍ମରଣୀୟ ପ୍ରତିଭା । ମାର୍କସୀୟ ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଦର୍ଶନଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ବରେଣ୍ୟ କବିଙ୍କ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ରକ୍ତଶିଖା’, ‘ଛାଇର ଛିଟା’, ‘ଅଲୋଡ଼ାଲୋଡ଼ା’ ଆଦି କବିତା ସଂକଳନ କବିଙ୍କ ପ୍ରଗତିବାଦୀ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀର ପରିଚୟ ବହନ କରିଛି । ଅନୁପ୍ରାଣିତ ବରେଣ୍ୟ କବିଙ୍କ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ରକ୍ତଶିଖା’, ‘ଛାଇର ଛିଟା’, ‘ଅଲୋଡ଼ାଲୋଡ଼ା’ ଆଦି କବିତା ସଂକଳନ କବିଙ୍କ ପ୍ରଗତିବାଦୀ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀର ପରିଚୟ ବହନ କରିଛି । ସାଧାରଣତଃ ସମାଜରେ ତରୁଣ ଯୁବଶକ୍ତିର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଅନସ୍ବୀକାର୍ଯ୍ୟ । ସେଥ‌ିପାଇଁ କବି ପ୍ରାଚୀନ, ରକ୍ଷଣଶୀଳ ପରମ୍ପରାସର୍ବସ୍ୱ, ସାମନ୍ତବାଦୀ ସର୍ବସ୍ଵ ସମାଜର ଗତାନୁଗତିକ ଧାରା ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଛାତ୍ର, ଯୁବକ ଓ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଆଗଭର

ହେବାକୁ ଆହ୍ଵାନ କରିଛନ୍ତି । ଆଭିଜାତ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ସାମନ୍ତବାଦୀ ମନୋଭାବକୁ ପରିହାର କରି ସାଧାରଣ ଜନତାର ଗାଥା-ଚିତ୍ର ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା, ଶ୍ରେଣୀହୀନ ସମାଜର ପରିକଳ୍ପନା କରିବା, ଧର୍ମ ଓ ଈଶ୍ବରବିଶ୍ୱାସକୁ ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସ ବିମୁକ୍ତ କରାଇବା, ସାମାଜିକ ବୈଷମ୍ୟ ଓ ଅତ୍ୟାଚାରର ମୂଳୋତ୍ପାଟନ କରିବା, ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କୁ ଅଶିକ୍ଷା ଓ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସରୁ ମୁକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସମାଜର ଅବହେଳିତ, ଶୋଷିତ, ଲାଞ୍ଛିତ ଓ ନିଷ୍ପେଷିତ, ସର୍ବହରା ଜନତାକୁ ଧନାଢ଼ୀ, ସୁବିଧାବାଦୀ ସମାଜପତିଙ୍କ କବଳରୁ ରକ୍ଷା କରି ଏକ ନୂତନ ସୁଖ, ସମୃଦ୍ଧିସମ୍ପନ୍ନ ସମାଜ ଗଠନ କରିବାପାଇଁ କବିଙ୍କ ପ୍ରଗାଢ଼ ଆନ୍ତରିକତା କବିତାରେ ରୂପାୟିତ ହୋଇଛି । କବିତାର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ହିଁ କବି ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ନିଜ ରକ୍ତକୁ ବାଜି ଲଗାଇ ନିଖ୍ ଜନଙ୍କ ତିମିରିତ ହୃଦୟରେ ଆଲୋକର ଔଜଲ୍ୟ ଭରିଦେବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି-

‘ନବୀନ ଯୁଗର ତରୁଣ ଜାଗରେ
ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା,
ବକ୍ଷ ଶୋଣିତେ ଲକ୍ଷ ଜୀବନେ
ଖେଳାଅ ଆଲୋକଧାରା ।’’

ସମାଜରୁ ଧନୀ-ଦରିଦ୍ର ତାରତମ୍ୟ ଦୂରକରି ତଥା ଜାତିପ୍ରଥାକୁ ବିରୋଧ କରି ଏକ ଶ୍ରେଣୀହୀନ ସମାଜର ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁଛନ୍ତି କବି । ସାମାଜିକ ଅସମାନତା କବିଙ୍କୁ ବ୍ୟସ୍ତ କରିଛି । ଏସବୁର ଅବସାନ ପାଇଁ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଆଗଭର ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ନୁହେଁ, କବି ଏହା ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାର୍ଥସର୍ବସ୍ଵ ଧନୀ, ଜମିଦାର, ଶିଳ୍ପପତି ଓ ପୁଞ୍ଜିପତିମାନେ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଅବଶ୍ୟ ବିରୋଧ କରିବେ । ସେମାନଙ୍କ ଛଳନା, ଶଠତା, ମିଥ୍ୟାଚାରକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବାପାଇଁ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ହୁଏତ ସଂଘର୍ଷ ଓ ରକ୍ତପାତର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ସେହି ସଂଘର୍ଷରେ ମୃତ୍ୟୁପଥର ଯାତ୍ରୀ ହେବା ମଧ୍ଯ ଅବିଶ୍ଵାସ ନୁହେଁ ।

ତଥାପି ଆବଶ୍ୟକସ୍ଥଳେ ମରଣକୁ ବାଜି ଲଗାଇ ସମାଜର ଶୋଷିତ, ଲାଞ୍ଛିତଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ଵାସ ସୃଷ୍ଟି କରବା ପାଇଁ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଦୁଃଖୀ, ଦରିଦ୍ର, ଅସହାୟ ଓ ସର୍ବହରା ଶ୍ରେଣୀର ଅବହେଳିତ ମଣିଷ ମନରୁ ମାନସିକ ଦୁଃଖ, ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଅପମାନ, ଅବସାଦ ବିଦୂରିତ କରିବାପାଇଁ ସଂକଳ୍ପବଦ୍ଧ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ ବୋଲି କବି କଣ୍ଠରେ ରହିଛି ଉଦାତ୍ତ ଆହ୍ଵାନ-

“ମରଣ ନୂଆରେ ଚରଣ ଅରପି
ପାଖରେ ଆମର ଗାନ
ପୋଛିଦିଅ ଆଜି ମାନବ ଶିରସୁଁ
ସଞ୍ଚ ଅପମାନ
ଲଙ୍ଘି ବନାନୀ ଶୈଳ ସାଗର ଦୂରରେ ତିମିର କାରା ।’

ଧନୀକ ଗୋଷ୍ଠୀର ଚିର ତିମିରିତ ବନ୍ଦୀଶାଳାରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଜର୍ଜରିତ, ଦୁର୍ବିସହ ଜୀବନରେ ଅତିଷ୍ଠ ସର୍ବହରା ମଣିଷକୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବାପାଇଁ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ନେବାକୁ ପଡ଼ିବ ବଜ୍ର ଶପଥ । ଏଥିପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ସାମ୍ୟବାଦର ଧ୍ଵଜା ଉଡ଼ାଇ ମାନବବାଦୀ ଚେତନାର ସନ୍ଧାନ କରିବାକୁ ହେବ । ସେହି ସନ୍ଧାନ ପଥରେ ଅନ୍ତରାୟ ସାଜିଥିବା ମାୟା, ମୋହର ବନ୍ଧନ ଋଜୁକୁ ଛିନ୍ନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । କାରଣ ମାୟା-ମମତାରୂପୀ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ ନହେଲେ ସେମାନେ ମହାନ୍ ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରେ ଉପନୀତ ହୋଇପାରିବେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ମୋହ, ମାୟାର ତନ୍ଦ୍ରା-ସ୍ପର୍ଶରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ରଖ୍ ନିଷ୍ଫଳ ଜନମାନସରେ ସୁଖ, ଶାନ୍ତି ଭରିଦେବାପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ସବୁ ବନ୍ଧନକୁ ଛିନ୍ନ କରିବାର ସଂକଳ୍ପ ନେବାକୁ ହେବ ।

ପରିବର୍ତ୍ତନର ରଥକୁ ପ୍ରଗତିପଥରେ ଗତିଶୀଳ କରାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ । ପ୍ରଗତିର ସେହି ରଥଚକ୍ରତଳେ ଶୋଷିତ ଓ ଅତ୍ୟାଚାରିତ ମଣିଷର ଦୁଃଖ-ବେଦନା, ଜ୍ଵାଳା, ଯନ୍ତ୍ରଣା ଚୂଣ୍ଡୀଭୂତ ହେବ । ଶେଷରେ ବିଜୟୀ ତରୁଣମାନେ ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରେ ଉପନୀତ ହୋଇ ଗଳାରେ ଜୟମାଲ୍ୟ ପିନ୍ଧିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହେବେ ବୋଲି ଦୃଢ଼ ଆଶା ପ୍ରକାଶ କରି କବି କହିଛନ୍ତି –

“ଚିରି ଅତୀତର କାର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ
ଜାଗ ଆଆହେ ଭବିଷ୍ୟତ,
ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରୁ ହେ ସ୍ୟନ୍ଦନ ତବ
ପାଳନର ପରବତ
ଘେନ ବିଜୟର ମାଳା
କାଗ ବନ୍ଧନହରା।”

Question ୨୫ ।
ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କବିତା ସଂଗ୍ରହ କରି ପଢ଼ ।

Question ୨୬ ।
ତୁମର ପ୍ରିୟ ସାଙ୍ଗ ନିକଟକୁ ନବଯୁଗର ଆହ୍ବାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଚିଠି ଲେଖ ।
[ ସୂଚନା : ‘ତୁମ ପାଇଁ କାମ’ର ଉତ୍ତରଗୁଡ଼ିକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସହାୟତା ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ ।]

ବିଗତ ବର୍ଷର ହାଇସ୍କୁଲ ପରୀକ୍ଷା (ବାର୍ଷିକ ଓ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟାରୀ)ର

Question 1.
କେଉଁଠାରେ ଅମରଗାନ ଗାଇବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମରଣ ଦୁଆରେ

Question 2.
ବକ୍ଷର ଶୋଣିତ ଦେଇ ଲକ୍ଷ ଜୀବନରେ କ’ଣ ଖେଳାଇ ଦେବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଆଲୋକ ଧାରା

Question 3.
ଅମର ଗାନ କେଉଁମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କୁହାଯାଇଛି?
Answer:
ମରଣ ଦୁଆରେ

Question 4.
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କେଉଁମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କୁହାଯାଇଛି ? 5. କେଉଁ କଥା
Answer:
ନବଯୁଗର ତରୁଣ

Question 5.
ଲୁପ୍ତ ହେବାପାଇଁ ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଜାତିଭେଦ

Question 6.
ମରଣ ଦୁଆରେ କେଉଁ ଗୀତ ଗାଇବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଅମର ଗାନ

Question 7.
ମାନବ ଶିରରୁ କ’ଣ ପୋଛି ଦେବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଅମର ଗାନ

Question 8.
ବନ୍ଧନହରା କ’ଣ କଲେ କ୍ରନ୍ଦନ ଶେଷ ହେବ ?
Answer:
ବନ୍ଧନ ଛିନ୍ନ କଲେ

Question ୨.
କେଉଁଠାରେ ଅମରଗାନ କରିବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଅପମାନ

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରି

(A) ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

Question 1.
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାଟି କେଉଁଠାରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଙ୍ଗୀତରୂପେ ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା କରିତାଟି ‘ନବଯୁଗ ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ’ ର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଙ୍ଗତ ରୂପେ ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା

Question 2.
କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ କେଉଁ ପୁସ୍ତକ ତାଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀଦ୍ୱାରା ପୁରସ୍କୃତ କରିଥିଲା ?
Answer:
କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ‘ଅବାନ୍ତର’ କବିତା ପୁସ୍ତକ ତାଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀଦ୍ୱାରା ପୁରସ୍କୃତ କରିଥିଲା ।

Question 3.
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାର ଅନ୍ତଃସ୍ବର କ’ଣ ?
Answer:
ଶୋଷଣମୁକ୍ତ ଓ ଶ୍ରେଣୀହୀନ ସାମାଜିକ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଓ ମାନବବାଦର ଜୟଗାନ ହିଁ ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାର ଅନ୍ତଃସ୍ବର ।

Question 4.
କବି କେଉଁଠାରେ ଚରଣ ଅର୍ପିବାପାଇଁ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କବି ସକଳ ବନ୍ଧନରାଜି ଛିନ୍ନ କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି । କବି କ’ଣ ଛିନ୍ନ କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି ?

Question 5.
ସ୍ୟନ୍ଦନ କ’ଣ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରିବ ବୋଲି କବିତାରେ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
କବି ସକଳ ବନ୍ଧନରାଜି ଛିନ୍ନ କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି ।

Question 6.
କବି କେଉଁଠାରେ ଚାରଣ ଅର୍ଥବାପାଇଁ କହିଛନ୍ତି?
Answer:
କବି ମରଣ ଦୁଆରେ ଚରଣ ଅର୍ପିବାପାଇଁ କହିଛନ୍ତି ।

Question 7.
ସ୍ୟନ୍ଦନ କ’ଶ ବର୍ଣ୍ଣ କରିବ ବୋଲି କବିତାରେ କୁହାଯାଇଛି?
Answer:
ସ୍ୟନ୍ଦନ ପୀଡ଼ା ପର୍ବତକୁ ଚୂର୍ଣ କରିବ ବୋଲି କବିତାରେ କୁହାଯାଇଛି ।

Question 8.
କବି କାହାକୁ ସମାଜର ଭବିଷ୍ୟତ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
କବି ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ସମାଜର ଭବିଷ୍ୟତ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

Question 9.
ଯାତ୍ରାପଥରେ ସମ୍ମୁଖରେ କିଏ କୁହେଳି ସୃଷ୍ଟି କରେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଯାତ୍ରାପଥରେ ସମ୍ମୁଖରେ ସ୍ନେହ ମମତାର ଅଶୁ କୁହେଳି ସୃଷ୍ଟି କରେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।

Question 10.
ମହାମାନବର ଶଙ୍ଖଧ୍ବନିରେ କ’ଣ ପ୍ରଶମିତ ହେବ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ମହାମାନବର ଶଙ୍ଖଧ୍ୱନିରେ ଦୁଃଖଜ୍ଵାଳା ପ୍ରଶମିତ ହେବ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।

Question 11.
କବିଙ୍କ ମତରେ କଣ୍ଟକ କେଉଁ ପଥରେ ଶିର ଟେକେ ?
Answer:
କବିଙ୍କ ମତରେ ସନ୍ଧାନ ପଥରେ କଣ୍ଟକ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଶିର ଟେକେ ।

Question 12.
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାର ଅନ୍ତଃସ୍ଵର କ’ଣ ?
Answer:
ଶୋଷଣମୁକ୍ତ ଓ ଶ୍ରେଣୀହୀନ ସମାଜ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଓ ମାନବବାଦର ଜୟଗାନ ଜାଗ ‘ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାର ଅନ୍ତଃସ୍ବର ।

Question 13.
ପୀଡ଼ନର ପର୍ବତ କିପରି ଚୂର୍ଣ ହେବ ?
Answer:
ବନ୍ଧନହରାଙ୍କ ସ୍ୟନ୍ଦନ ତଳେ ପୀଡ଼ନର ପର୍ବତ ଚୂର୍ଣ୍ଣ ହେବ ।

Question 14.
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାଟି କେଉଁଠାରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଙ୍ଗୀତ ରୂପେ ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା ?
Answer:
‘ନବଯୁଗ ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ’ର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନରେ ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାଟି ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଙ୍ଗୀତ ରୂପେ ଗାନ

Question 15.
‘ବନ୍ଧନହରା’ କେଉଁ ଅର୍ଥକୁ ବୁଝାଏ ?
Answer:
‘ବନ୍ଧନହରା’ ଶୋଷଣଯୁକ୍ତ ଓ ଶ୍ରେଣୀଯୁକ୍ତ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ ଅର୍ଥକୁ ବୁଝାଏ ।

Question 16.
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ କବି କି ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁଛନ୍ତି ?
Answer:
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ କବି ଏକ ଶ୍ରେଣୀହୀନ ଶୋଷଣମୁକ୍ତ ସମାଜ ଗଠନର ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁଛନ୍ତି ।

Question 17.
କବି ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ ଭବିଷ୍ୟତଙ୍କୁ କି ଆହ୍ବାନ ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
କବି ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ ଭବିଷ୍ୟତଙ୍କୁ ଅତୀତର ଜୀର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନକୁ ଭୁଲିଯିବାପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

Question 18.
କେଉଁ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଦେଶରେ ବିଭାଜିନ ସୃଷ୍ଠି ହେଉଛି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି?
Answer:
ଜାତିଗତ ତଥା ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ଭେଦଭାବ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଦେଶରେ ବିଭାଜନ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।

(B) ।ଗୋଟିଏ ପଦ ବା ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

Question 1.
ସନ୍ଧାନୀର କେଉଁପଥରେ କଣ୍ଟକ ଶିର ଟେକେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ସନ୍ଧାନ

Question 2.
ସନ୍ଧାନ ପଥରେ ଗତି କଲାବେଳେ ସମ୍ମୁଖରେ କେଉଁଗୁଡ଼ିକ କୁହେଳି ରଚନା କରେ ?
Answer:
ମୋହ ମମତାର ନୀର

Question 3.
ସ୍ୟନ୍ଦନ କାହାକୁ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରୁ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ପୀଡ଼ନର ପର୍ବତକୁ

Question 4.
କେଉଁ ମାଳା ପରିଧାନ କରିବାକୁ କବି ତରୁଣମାନଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବିଜୟମାଳା

Question 5.
କାହାକୁ ଚିରି ଜାଗି ଉଠିବାକୁ କବି ଭବିଷ୍ୟତମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ଅତୀତର ଜାର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନକୁ

Question 6.
ମରୁପଥରେ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟିକରି ଯାତ୍ରା କରିବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ନିର୍ଝର

Question 7.
କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲାର କେଉଁ ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ?.
Answer:
ଚଣାହାଟ

Question 8.
ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାର ଅନ୍ତଃସ୍ଵର କ’ଣ?
Answer:
ମାନବବାଦର ଜୟଗାନ

Question 9.
କେଉଁ ଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଜାଗି ଉଠିବାକୁ କବି ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ନୂତନ ଯୁଗର

Question 10.
କବି ବନ୍ଧନରାଜି ଛିନ୍ନ କରିବାକୁ କେଉଁମାନଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ତରୁଣମାନଙ୍କୁ

Question 11.
ବନ୍ଧନରାଜି ଛିନ୍ନ ହେଲେ କ’ଣ ଶେଷ ହୋଇଯିବ ବୋଲି କବି ଆଶା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
କ୍ରନ୍ଦନ

Question 12.
ମାନବ ମସ୍ତକରେ କ’ଣ ସଞ୍ଚିତ ହୋଇ ରହିଛି ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଅପମାନ

Question 13.
ତିମିର କାରା ଚୂରିବାପ କାହାକୁ ଲଢିଯିବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ବନାନୀ ଶୈଳ ସାଗର

Question 14.
କେଉଁମାନେ କମ୍ପିତ ପ୍ରାଣେ ଶଙ୍କିତ ହୋଇଉଠିବେ ବୋଲି କବି ଆଶା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଚନ୍ଦ୍ର, ତପନ, ତାରା

Question 15.
ଅନ୍ତରରେ ସ୍ପନ୍ଦନ ବହି କ’ଣ ଉଚ୍ଚରେ ଧରିବାକୁ କବି ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ପ୍ରଦୀପ

Question 16.
‘ଅର୍ଗଳ’ ଶବ୍ଦଟିର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ବନ୍ଧନ (ରୂପ)

Question 17.
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ ଏହି ଶୀର୍ଷକରୁ କେଉଁ ଭାବ ପ୍ରତିଭାତ ହେଉଛି ?
Answer:
ଏହା ଏକ ଉଦ୍‌ବୋଧନୀ କବିତା

Question 18.
କବିତାରେ କବି ଯୁବକମାନଙ୍କୁ କେଉଁଥୁରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ପ୍ରଲୋଭନ ଓ ବନ୍ଧନରୁ

Question 19.
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ କବି କେଉଁମାନଙ୍କୁ ଜାଗି ଉଠିବାକୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇଛନ୍ତି ?
Answer:
ତରୁଣମାନଙ୍କୁ

Question 20.
ସମାଜରୁ କ’ଣ ଶେଷ ହେଉ ବୋଲି କବି ଆଶା କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
କ୍ରନ୍ଦନ

Question 21.
ମହାମାନବର ଶଙ୍ଖନାଦରେ କ’ଣ ପ୍ରଶମିତ ହେଉ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଦୁଃଖର ଜ୍ଵାଳା

Question 22.
କାହାକୁ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରିବାକୁ କବି ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ତିମିର କାରାକୁ

Question 23.
କାହାକୁ ଭିନ୍ନ କରି ସାରା ଭୁବନକୁ ହସାଇବାପାଇଁ କବି ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ତନ୍ଦ୍ରାସ୍ପର୍ଶକୁ

Question 24.
‘ଜାଗ ଆହେ ଭବିଷ୍ୟତ’ – କବି ଏ ସମ୍ବୋଧନ କେଉଁମାନଙ୍କୁ କରିଛନ୍ତି ?
Answer:
ତରୁଣମାନଙ୍କୁ

Question 25.
‘ରକ୍ତଛିଟା’ କେଉଁ କବିଙ୍କର ଏକ ଅମ୍ଳାନ କୃତି ?
Answer:
କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ

Question 26.
କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ କେଉଁ କୃତି ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀଦ୍ଵାରା ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ଅବାନ୍ତର

Question 27.
କବିତାରେ ‘ବନ୍ଧନହରା’ କେଉଁମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ନବ ଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ

Question 28.
‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାର କବି କିଏ ?
Answer:
ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ

Question 29.
କବି ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାରେ କ’ଣ ଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଜାତି ଉପଜାତି

(C) ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

Question 1.
କମ୍ପିତ ପ୍ରାଣେ ଶଙ୍କିତ ହୋଇଉଠିବେ ବୋଲି କବି ଆଶା କରିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଚନ୍ଦ୍ର, ତପନ, ତାରା ;

Question 2.
ସନ୍ଧାନୀମାନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ମୋହ ମମତାର ନୀର
Answer:
କୁହେଳି,

Question 3.
ମରୁପଥରେ ଅବିରତ ଯାତ୍ରା କରିବାକୁ କବି ………………………ସୃଷ୍ଟି କରେ ।
Answer:
ତରୁଣ,

Question 4.
କବିତାରେ କବି ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ………………….. ରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଇଛିନ୍ତି ।
Answer:
ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ପ୍ରଲୋଭନ ଓ ବନ୍ଧନ,

Question 5.
ମରୁପଥରେ …………………. ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି।
Answer:
ନିର୍ଝର,

Question 6.
ମରଣ ଦୁଆରେ …………………. ଚାଇବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ।
Answer:
ଅମର ଗାନ,

Question 7.
କବି …………….. ଛିନ୍ନ କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି।
Answer:
ସକଳ ବନ୍ଧନରାଜି,

Question 8.
ମାନବ ମସ୍ତକରେ …………………….. ସଞ୍ଚତ ହୋଇ ରହିଛି ବୋଲି କବି କହିଛିନ୍ତି ।
Answer:
ଅପମାନ,

Question 9.
କବି ………………… କୁ ତନ୍ଦ୍ରାସ୍ଥର୍ଶ ବୋଲି କହିଛିନ୍ତି ।
Answer:
ମୋହ ମମତାର ନୀର,

Question 10.
କବି ………………… କୁ ତନ୍ଦ୍ରାସ୍ଥର୍ଶ ବୋଲି କହିଛିନ୍ତି ।
Answer:
ଆଲୋକଧାରା,

Question 11.
ମହାମାନବର ଶଙ୍ଖଧ୍ଧନିରେ ……………………. ପ୍ରଣମିତ ହେବା
Answer:
ଦୁଃଖଜ୍ଵାଳା,

Question 12.
…………………. ରେ ନିଝର ସୃଷ୍ଟିକରି ଯାତ୍ରା କରିବାକୁ କବି କହିଛନ୍ତି।
Answer:
ମରୁ ପଥ

(D) ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ ‘T” ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ ‘F” ଲେଖ ।

1. ‘ଜାଗ ଆହେ ଭବିଷ୍ୟତ’ – କବି ଏହି ସମ୍ବୋଧନ ଶାସକମାନଙ୍କୁ କରିଛନ୍ତି ।
2. କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ‘ଛାଇର ଛିଟା’ କୃତି ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀଦ୍ଵାରା ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଥିଲେ ।
3. କବିତାରେ କବି ବନ୍ଧନହରା ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇଛନ୍ତି ।
4. ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାର କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ।
5. ମରଣ ଦୁଆରେ ଅମର ଗାନ ଗାଇବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ।
6. କବି ଜାତି ଉପଜାତି ଲୁପ୍ତ ହେଉ ବୋଲି ଇଚ୍ଛା କରିଛନ୍ତି ।
7. ମାନବ ଶିରରୁ ସଞ୍ଚ ଅପମାନ ପୋଛିଦେବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି ।
8. ସନ୍ଧାନୀର ସନ୍ଧାନ ପଥରେ କଣ୍ଟକ ଶିର ଟେକେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି ।
9. ସନ୍ଧାନ ପଥରେ ଗତି କଲାବେଳେ ସମ୍ମୁଖରେ ମୋହ ମମତାର ନୀର କୁହେଳି ରଚନା କରେ ।
10. ସ୍ୟନ୍ଦନ ପୀଡ଼ନର ପର୍ବତକୁ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରୁ ବୋଲି କବି କହିଛ
11. ବିଜୟମାଳା ପରିଧାନ କରିବାକୁ କବି ବୃଦ୍ଧମାନଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ।
12. ଅତୀତର ଜୀର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନକୁ ଚିରି ଜାଗି ଉଠିବାକୁ କବି କିଶୋରମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଛନ୍ତି ।
Answer:
1. ‘ଜାଗ ଆହେ ଭବିଷ୍ୟତ’ – କବି ଏହି ସମ୍ବୋଧନ ଶାସକମାନଙ୍କୁ କରିଛନ୍ତି । (F)
2. କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ‘ଛାଇର ଛିଟା’ କୃତି ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀଦ୍ଵାରା ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଥିଲେ । (F)
3. କବିତାରେ କବି ବନ୍ଧନହରା ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇଛନ୍ତି । (T)
4. ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାର କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ । (T)
5. ମରଣ ଦୁଆରେ ଅମର ଗାନ ଗାଇବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି । (T)
6. କବି ଜାତି ଉପଜାତି ଲୁପ୍ତ ହେଉ ବୋଲି ଇଚ୍ଛା କରିଛନ୍ତି ।(T)
7. ମାନବ ଶିରରୁ ସଞ୍ଚ ଅପମାନ ପୋଛିଦେବାପାଇଁ କବି କହିଛନ୍ତି । (T)
8. ସନ୍ଧାନୀର ସନ୍ଧାନ ପଥରେ କଣ୍ଟକ ଶିର ଟେକେ ବୋଲି କବି କହିଛନ୍ତି । (T)
9. ସନ୍ଧାନ ପଥରେ ଗତି କଲାବେଳେ ସମ୍ମୁଖରେ ମୋହ ମମତାର ନୀର କୁହେଳି ରଚନା କରେ । (T)
10. ସ୍ୟନ୍ଦନ ପୀଡ଼ନର ପର୍ବତକୁ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରୁ ବୋଲି କବି କହିଛ (T)
11. ବିଜୟମାଳା ପରିଧାନ କରିବାକୁ କବି ବୃଦ୍ଧମାନଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି । (F)
12. ଅତୀତର ଜୀର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନକୁ ଚିରି ଜାଗି ଉଠିବାକୁ କବି କିଶୋରମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଛନ୍ତି । (F)

(E) ସ୍ତମ୍ଭ ମିଳନ କର ।

Question 1
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଛିନ୍ନ କରରେ	ଉପଜାତି
ଶଙ୍ଖ	ଅରପି
ଜାତି	ଶବଦେ
ଛିନ୍ନ କରରେ	ଶିରସୁଁ
ଚରଣ	ଅପମାନ
ମାନବ	ଆଲେ।କାଧାରା
	ବନ୍ଧନରାଜି

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଛିନ୍ନ କରରେ	ଆଲେ।କାଧାରା
ଶଙ୍ଖ	ଶବଦେ
ଜାତି	ଉପଜାତି
ଛିନ୍ନ କରରେ	ବନ୍ଧନରାଜି
ଚରଣ	ଅରପି
ମାନବ	ଶିରସୁଁ

Question 2
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	ନିଝର
ନିଝର	ଶଙ୍କିତ
ଶଙ୍କିତ	ତପନ
ତପନ	କୁହେଳି
କୁହେଳି	ମୋହ
ମୋହ	ହସାଅ
ହସାଅ	ନିଝର
	ଶଙ୍କିତ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ନିଝର	ସୃଜି
ଶଙ୍କିତ	କର୍ମିତ
ତପନ	ତାରା
କୁହେଳି	ରଚଇ
ମୋହ	ମମତାର
ହସାଅ	ଭୁବନ ସାରା

Question 3
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।.

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ମମତାର	ପ୍ରାଣେ
କାର୍ଣ୍ଣ	ପାଳା
କମ୍ପିତ	ରାଜି
ପାଡ଼ନାର	ନାର
ଅର୍ଗଳ	ଜାବନ
ବିଜୟ	ଭବିଷ୍ୟତ
	ପରବତ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ମମତାର	ନାର
କାର୍ଣ୍ଣ	ଜାବନ
କମ୍ପିତ	ପ୍ରାଣେ
ପାଡ଼ନାର	ପରବତ
ଅର୍ଗଳ	ରାଜି
ବିଜୟ	ମାଳା

କରି ପରିଚୟ

ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ପଦ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ଜଣେ ନୂତନ ଦିଗ-ସ୍ରଷ୍ଟା କବି ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ । ସେ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ମାର୍କସ୍ଵାଦୀ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ । ତେଣୁ ମାର୍କସ୍‌ଦୀ ଭାବଧାରାର ବିଧବଦ୍ଧ ଓ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରକାଶ କେବଳ ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ କବିତାରେ ହିଁ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ । ଶ୍ରେଣୀହୀନ ଶୋଷଣମୁକ୍ତ ସମାଜ ଗଠନର ସ୍ଵପ୍ନ ଥିଲା ତାଙ୍କ କବିତାର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ୱରୂପ । ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲାର ଚଣାହାଟ ଗ୍ରାମରେ କବି ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ୧୯୩୫ ସାଲରେ ସେ ବି.ଏ. ପାସ୍ କରିଥିଲେ । ଛାତ୍ର ଜୀବନରୁ ସେ ରାଜନୀତି ଓ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସକ୍ରିୟ ହୋଇଥିଲେ। ୧୯୩୬ ସାଲରେ ‘ନବଯୁଗ ସଂସଦ’ର ସେ ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ । ଏହି ଅନୁଷ୍ଠାନ ଆନୁକୂଲ୍ୟରେ ପ୍ରଗତିବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ସଫଳତା ଅର୍ଜନ କରିଥିଲା । ୧୯୩୬ ସାଲରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ କବିତା ସଂକଳନ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ନୂତନ ଛନ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗ କରି ତଥା ପ୍ରଚଳିତ ଓ ଅପ୍ରଚଳିତ ଶବ୍ଦର ସୁସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷାକରି ସେ ରଚିଥିଲେ ‘ରକ୍ତଶିଖା’, ‘ଛାଇର ଛିଟା’, ‘ଅଲୋଡ଼ା ଲୋଡ଼ା’ ପ୍ରଭୃତି ବିବିଧ କବିତାରାଜି, ଯାହା ତାଙ୍କ ଅନିର୍ବଚନୀୟ କବିପ୍ରତିଭାର ଅପୂର୍ବ ପ୍ରତିଫଳନ ।

ସୃଜନାଭିମୁଖ୍ୟ

ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ଜଣେ ପ୍ରବୀଣ ପ୍ରଗତିବାଦୀ କବିଭାବରେ ସୁପରିଚିତ । ମାର୍କସୀୟ ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଦର୍ଶନଦ୍ଵାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ସେହି ମହାନ୍ ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କର ସ୍ଵପ୍ନ ଥିଲା ଶ୍ରେଣୀହୀନ, ଶୋଷଣମୁକ୍ତ ସମାଜ ଗଠନ କରିବା । ତାହାହିଁ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି ତାଙ୍କ କବିତାର ପ୍ରତିଟି ପଙ୍‌କ୍ତିରେ । ନୂତନ ଛନ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗ ସହିତ ପ୍ରଚଳିତ ଓ ଅପ୍ରଚଳିତ ଶବ୍ଦର ଶିଳ୍ପସଙ୍ଗତ ସମନ୍ୱୟ ତାଙ୍କ କବିତାର ଅନ୍ୟତମ ଉଖଯେ।ଗ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟା

କବିତାର ପ୍ଠଷ୍ଠଭୂମି

କବିଙ୍କର ଏହି ‘ଜାଗ ବନ୍ଧନହରା’ କବିତାଟି ‘ନବଯୁଗ ସାହିତ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତରୂପେ ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା । ଉକ୍ତ କବିତାରେ ପ୍ରଗତିବାଦୀ ତଥା ପ୍ରଥମ ଅଧ‌ିବେଶନରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ମାର୍କସୀୟ ଦର୍ଶନ ପ୍ରତିଫଳିତ । ମାନବବାଦର ଜୟଗାନ ସହିତ ଶୋଷଣମୁକ୍ତ ଓ ଶ୍ରେଣୀହୀନ ସାମାଜିକ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ନିମନ୍ତେ ଏଥ‌ିରେ ରହିଛି ମାଦକଭରା ପ୍ରେରଣା ।

କରିବାର ମଧିବାଶା

ତରୁଣାବସ୍ଥା ମାନବର ଏକ ପ୍ରକୃଷ୍ଟ ଅବସ୍ଥା, ଯେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ସେ ହୁଏ ଶକ୍ତି, ସାମର୍ଥ୍ୟ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ପରିପୂର୍ଣ ଅଧିକାରୀ । ତା’ର ଅଧ୍ୟୟନ ତଥା ପ୍ରକୃତିଲବ୍ଧ ଜ୍ଞାନ ସେହି ଅବସ୍ଥାକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରିବା ସହ ସେ ସମାଜର ମେରୁଦଣ୍ଡଭାବେ ହୁଏ ବିବେଚିତ । ସେହି ସମୟରେ ହିଁ ସେ ସମାଜକୁ ଦେଖିବାକୁ ଓ ଜାଣିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୁଏ । ସମାଜରେ ପ୍ରଚଳିତ କଳୁଷିତ ପ୍ରଥା ତଥା ଦୂଷିତ ପରିବେଶକୁ ଦେଖ୍ ତା’ର ହୃଦୟ ବିଦ୍ରୋହ କରିଉଠେ । ସେତେବେଳେ ତା’ର ଯୁବସୁଲଭ ଉଦ୍ଦାମତା ସମାଜର ବା ଶାସନର କୌଣସି ପ୍ରଚଳିତ ନିୟମକୁ ସ୍ଵୀକାର କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏନାହିଁ । ସେ ସକଳପ୍ରକାର ବନ୍ଧନରୁ ହୋଇଯାଏ ମୁକ୍ତ ।

ତେଣୁ କବି ସେହି ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ବନ୍ଧନହରା ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଏକ ଶୋଷଣମୁକ୍ତ ଶ୍ରେଣୀହୀନ ସମାଜ ଗଠନ ନିମନ୍ତେ ଜାଗି ଉଠିବାପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଛନ୍ତି । କାରଣ ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗତ ଭେଦଭାବ ସମାଜକୁ କରିଛି ଖଣ୍ଡବିଖଣ୍ଡିତ । ଶୋଷଣ, ପୀଡ଼ନ, ଲାଞ୍ଛନା, ଅପମାନ ଜର୍ଜରିତ ହୋଇ ମାନବ ଦୁଃଖ ନୈରାଶ୍ୟର ଅନ୍ଧକାର ମଧ୍ୟରେ କରୁଛି କାଳାତିପାତ । ତେଣୁ ସମାଜର ମଙ୍ଗଳ ନିମନ୍ତେ ନିଜ ଜୀବନାର୍ପଣ କରି ବକ୍ଷର ଲହୁ ଢାଳି ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ମାନବ ଜୀବନରେ ସୁଖର ଆଲୋକଧାରା ଖେଳାଇଦେବା ନିମନ୍ତେ କବି ବୋନଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ ଜଣାଇଛନ୍ତି।

ଜାତି, ଧର୍ମ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରାଚୀର ଆଜି ଦେଶକୁ କରିଛି ଖଣ୍ଡବିଖଣ୍ଡିତ । ବିବିଧ କଳୁଷିତ ସାମାଜିକ ପ୍ରଥାର ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧିହୋଇ ଶୋଷଣ, ପୀଡ଼ନ ତଥା ନୈରାଶ୍ୟରେ ଦଗ୍‌ଧ ହୋଇ ମାନବ ହୃଦୟରୁ ଆଜି ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି ବୁକୁଫଟା କ୍ରନ୍ଦନ ଧ୍ବନି । ତେଣୁ କବି ନବୀନ ଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ମହାମାନବର ଶୁଭଶଙ୍ଖ ନାଦ କରିବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ଶଙ୍ଖନାଦରେ ଜାତିଭେଦର ପ୍ରାଚୀର ଧ୍ୱଂସ ହେବା ସହ ସକଳ ବନ୍ଧନ ଛିନ୍ନ ହୋଇ ମାନବର ଦୁଃଖଜ୍ଵାଳା ପ୍ରଶମିତ ହେବ।

ଏ ସଂସାର ମୃତ୍ୟୁର ଲୀଳାକ୍ଷେତ୍ର ହେଲେ ମଧ୍ୟ ତରୁଣ ହିଁ ତା’ଦୁଆରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇ ଅମରମନ୍ତ୍ର ଗାନ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ । ତେଣୁ କବି ମାନବ ମସ୍ତକରୁ ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ସକଳ ଅପମାନକୁ ପୋଛିଦେଇ ସମସ୍ତ ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ଲଘଂ ମାନବର ଦୁଃଖପୂର୍ଣ ଅନ୍ଧକାରାଚ୍ଛନ୍ନ କାରାକକ୍ଷକୁ ଚୂଣ୍ଡୀଭୂତ କରିବାକୁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଯାତ୍ରାକାଳରେ ମରୁପଥରେ ନିର୍ଝରିଶା ମରୂଭୂମିକୁ ଜଳପ୍ଳାବିତ କରିବାକୁ କବି ତରୁ ଶମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ନବଜାଗରଣର ନୂତନ ମନ୍ତ୍ରରେ ଅଭିମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇ ଜଡ଼ନାଟିକାରେ ଅପୂର୍ବସ୍ପନ୍ଦନ ତୋଳି ଅନ୍ତର୍ଗତ ଚେତନାର ଆଲୋକରେ କୋଟି କୋଟି ପ୍ରଦୀପକୁ ପ୍ରଜ୍ଜ୍ୱଳିତ କରିବାକୁ କବି ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି । ସେହି ପ୍ରଜ୍ବଳିତ ଉନ୍ମୋତ୍‌ତ ଚେତନାଲୋକର ଶିଖାକୁ ଦେଖ୍ ଚନ୍ଦ୍ର, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଓ ତାରା ମଧ୍ୟ ଶଙ୍କିତ ହୋଇଉଠିବେ ବୋଲି କବି ହୋଇଛନ୍ତି ଆଶାବାଦୀ ।

ଅନୁସନ୍ଧାନ ହିଁ ତରୁଣ ଜୀବନର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିଶେଷତ୍ଵ । ସନ୍ଧାନ କରିବା ତା’ର ଧର୍ମ । କିନ୍ତୁ ସେହି ସନ୍ଧାନର ପଥ ସର୍ବଦା କଣ୍ଟକିତ । ସେହି ସନ୍ଧାନପଥରେ ଯାତ୍ରା କଲାବେଳେ ମାୟା-ମୋହ-ସ୍ନେହ-ମମତାର ଅଶ୍ରୁ ତା’ ସମ୍ମୁଖରେ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି କୁହେଳିକା । ସେହି ତନ୍ଦ୍ରାସ୍ପର୍ଶକୁ ଛିନ୍ନ କରି ମାନବଜାତିର ହୃଦୟରେ ହସ ଫୁଟାଇବାକୁ ଆଗେଇ ଆସିବାକୁ କବି ନବୀନଯୁଗର ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ଶୁଣାଇଛନ୍ତି ମାଦକଭରା ପ୍ରେରଣାର ବାଣୀ ।

ତରୁଣମାନେ ହିଁ ଭବିଷ୍ୟତର ସ୍ରଷ୍ଟା ଓ ପାଳନକର୍ତ୍ତା । ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଜାଗି ଉଠି ବିଜୟଯାତ୍ରା ପଥରେ ଅଗ୍ରସର ହେବାପାଇଁ କବି ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଛନ୍ତି । ଯାତ୍ରାକାଳରେ ସେମାନଙ୍କ ରଥଚକ୍ରତଳେ ପୀଡ଼ାପର୍ବତ ଚୂର୍ଣ୍ଣୀଭୂତ ହୋଇଯାଉ । ବାଧାବିଘ୍ନ ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ସମସ୍ତ ଅର୍ଗଳକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦୁଃଖ, ଦୈନ୍ୟ, ନିରାଶାର ଅନ୍ଧକାର ଭିତରେ ବୁଡ଼ିରହି ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପଡ଼ିଥିବା ଜୀବନକୁ ବିଦଳିତ କରି ସୁଖ ସମ୍ଭୋଗମୟ, ଶ୍ରେଣୀହୀନ ମାନବବାଦର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ବିଜୟର ମାଳା ପରିଧାନ କରିବାକୁ କବି ନବୀନଯୁଗର ବନ୍ଧନମୁକ୍ତ ତରୁଣମାନଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣାର ରାଶା ଶୁଶାଇଛନ୍ତି।

କାଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ ଓ ଟିପ୍ପଶା

• ବନ୍ଧନହରା – ସକଳପ୍ରକାର ବନ୍ଧନରୁ ଯେ ମୁକ୍ତ
• ଶୋଷିତ – ରକ୍ତ
• ଛିନ୍ନ – ଛିଣ୍ଡେଇବା
• ଲୁପ୍ତ – ଲୋକପ ପାଇଥିବା
• ଶାମୁ – ପ୍ରଣମିତ ହେଉ/ଦବିଯାଉ
• ଅସର ଗାନ – ଚିରନ୍ତନ ଗାତି
• ଶିରସୁଁ – ମୁଣ୍ଡରୁ
• ସ୍ପନ୍ଦନ – କମ୍ପନ/ଶିହରଣ
• ଶଙ୍କିତ – ଭୟଭାତ
• ତନ୍ଦ୍ରା – ନିଦ୍ରା
• ଜାର୍ଣ୍ଣ – ଦୁର୍ବଳ
• ସ୍ୟନ୍ଦନ – ରଥ
• ଅର୍ଗଳ – ବନ୍ଧନ (ଯୂପ)
• କଣ୍ଠକ – କଣ୍ଠା
• ତପନ – ସୂର୍ଯ୍ୟ
• ନିର୍ଝର – ଝରଣା
• ସ୍ଠଜି – ସୃଷ୍ଟି କରି
• ଶୈଳ – ପର୍ବତ
• ପାଗର – ସମୁଦ୍ର
• ବନାନା – ବିରାଟ ଅବଶ୍ୟ
• ତିମିର – ଅନ୍ଧକାର
• ଲଙ୍ଗି – ଲଙ୍ଗନ କରି
• ଆରପି – ଅର୍ପଣ କରି
• ଚରଣ ଅରପି – ପଦାର୍ପଣ କରି/ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇ
• ଜାଗ – ଜାଗି ଉଠ/କାଗ୍ରତ ହୁଅ

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 6 ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ : କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 6 ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ : କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ
→ ଉପକ୍ରମ:

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ ହେବାର ପ୍ରାୟ କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ ପରେ ବିଭିନ୍ନ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ୧୯୩୯ ମସିହାରେ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଭବିଷ୍ୟତ ପୃଥ‌ିବୀକୁ ଶାନ୍ତିପ୍ରଦ ଓ ମନୁଷ୍ୟଜାତିକୁ ନିରାପଦ କରିବା ଆଶାରେ ଜାତିସଂଘ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଜାତିସଂଘ ଆନୁକୂଲ୍ୟରେ ଶାନ୍ତିପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ନିରସ୍ତ୍ରୀକରଣ ପାଇଁ ବହୁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେସବୁ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା । ଏଥପାଇଁ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ କାରଣ ଦାୟୀ ଥିଲା ।

→ ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ:

• ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର କାରଣ
• ଫାସୀବାଦୀ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କର ପରାଜୟ
• ପରମାଣୁ ବିସ୍ଫୋରଣ
• ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧର କ୍ଷୟକ୍ଷତି
• ରାଜନୈତିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ପରିଣତି

→ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର କାରଣ

1. ପ୍ୟାରିସ ଶାନ୍ତ ସମ୍ମିଳନୀର ତ୍ରୁଟି:

• ପ୍ୟାରିସ୍ ଶାନ୍ତ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବିଜୟୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ପରାଜିତ ରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ଆକ୍ରୋଶମୂଳକ ତଥା ପ୍ରତିଶୋଧ – ପରାୟଣ ହୋଇ ଶାନ୍ତିଚୁକ୍ତିର ସର୍ଭାବଳୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ।
• ଜାପାନ ଓ ଇଟାଲୀ ଏହି ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ଵୟ ନିରାଶ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ସେମାନେ ଜର୍ମାନୀ ସହ ମିତ୍ରତା ସ୍ଥାପନ କଲେ ଓ ଇଂଲାଣ୍ଡ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସର ଶତ୍ରରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ।

2. ଭର୍ସାଇ ସନ୍ଧିର କଠୋରତା:

• ଜର୍ମାନୀ ସହିତ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିବା ଭର୍ସାଇ ସନ୍ଧି ଏକ କଠୋର ତଥା ଅପମାନଜନକ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ସନ୍ଧି ଥିଲା ।
• ଏହି ସନ୍ଧି ଜର୍ମାନ୍‌ମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତିହିଂସାପରାୟଣ କରାଇ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଲା ।

3. ଜାତିସଂଘର ବିଫଳତା:

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ଗଠିତ ଜାତିସଂଘ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣରେ ସଫଳ ହୋଇପାରି ନଥିଲା ।
• ଏଥିରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ଅନୁପସ୍ଥିତି, ଆକ୍ରମଣକାରୀ ବୃହତ୍ ରାଷ୍ଟ୍ର ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ବିଫଳତା, ସ୍ୱାର୍ଥପର ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ସଭ୍ୟପଦ ତ୍ୟାଗ ଆଦି କାରଣରୁ ଏହା ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧକୁ ରୋକିପାରି ନଥିଲା ।

4. ଫାସୀବାଦୀ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କର ଉତ୍ଥାନ:

• ଜର୍ମାନୀରେ ହିଟ୍‌ଲରରଙ୍କଦ୍ଵାରା ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପରେ ସେ ଇଚ୍ଛାକୃତଭାବେ ଭର୍ସାଇ ସନ୍ଧିକୁ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ କରି ଜର୍ମାନୀର ସାମରିକ ଶକ୍ତିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ ଓ ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳ ଜୟ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।
• ଇଟାଲୀର ଫାସୀବାଦୀ ତଥା ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସକ ମୁସୋଲିନୀଙ୍କଦ୍ଵାରା ୧୯୩୬ରେ ଆବିସିନିଆ ଜୟ ଓ ୧୯୩୧ରେ ଜାପାନଦ୍ୱାରା, ଚୀନ୍‌ର ମାଞ୍ଚୁରିଆ ଅଧିକାର ଆଦି ଘଟଣା ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲା ।

5. ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ନିଷ୍କ୍ରିୟତା:

• ଫାସୀବାଦୀ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କର ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦୀ ନୀତିକୁ ବ୍ରିଟେନ୍, ଫ୍ରାନ୍ସ ପ୍ରଭୃତି ରାଷ୍ଟ୍ରଗଣ ସକ୍ରିୟ ପ୍ରତିରୋଧ କରିନଥିଲେ ।
• ୧୯୩୮ରେ ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତିରେ ବ୍ରିଟେନ୍‌ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସର ସନ୍ତୁଷ୍ଟକରଣ ନୀତି ଜର୍ମାନୀ ଭଳି ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାଇଥିଲା ।

6. ବିଭିନ୍ନ ଆଦର୍ଶବାଦ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ:

• ମୁନିକଚୁକ୍ତି ବେଳେ ଇଂଲଣ୍ଡର ପ୍ରଧାନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ଚାମ୍ବରଲେନ୍ ।
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା, ଇଂଲାଣ୍ଡ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଆଦର୍ଶ ଏବଂ ଇଟାଲୀ, ଜର୍ମାନୀ, ଜାପାନର – ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ଆଦର୍ଶ ମଧରେ ସଂଘର୍ଷ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର କାରଣ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୯୩୬ରେ ଜେନେରାଲ୍ ଫ୍ରାଙ୍କାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ସ୍ପେନ୍‌ରେ ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାରେ ଫାସୀବାଦୀ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କ ସକ୍ରିୟ ସହଯୋଗ ଥିଲା ।

7. ସାମରିକ ମେଣ୍ଟ ଗଠନ:

• ୧୯୩୬ରେ ଇଟାଲୀ ଓ ଜର୍ମାନୀକୁ ନେଇ ଗଠିତ ଅକ୍ଷଶକ୍ତିରେ ଜାପାନର ଯୋଗଦାନ ଯୋଗୁଁ ତାହା ରୋମ୍ – ବର୍ଲିନ୍-ଟୋକିଓ ଅକ୍ଷଶକ୍ତି ରୂପେ ପରିଚିତ ହେଲେ ।
• ଏହାର ବିରୋଧରେ ଇଂଲାଣ୍ଡ, ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ମିଳିତ ସାମରିକ ଚୁକ୍ତି ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା; ଯାହାଫଳରେ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ପଥ ସୁଗମ ହୋଇଥିଲା ।
• ୧୯୪୫ ମସିହା ମେ ମାସ ୭ ତାରିଖ ଦିନ ଜର୍ମାନୀ ବିନ। ସର୍ଭରେ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କଲା ।

→ ଫାସୀବାଦୀ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କର ପରାଜୟ:

• ୧୯୩୯ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧ ତାରିଖରେ ଜର୍ମାନୀର ପୋଲାଣ୍ଡ ଆକ୍ରମଣ ବିରୋଧରେ ସେହି ବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩ ତାରିଖରେ ବ୍ରିଟେନର ଯଦ୍ଧଘୋଷଣା ଫଳରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।
• ୧୯୪୧ ମସିହା ଜୁନ୍ ୨୨ ତାରିଖରେ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ଓ ସେହି ବର୍ଷ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ମିତ୍ରଶକ୍ତି ପକ୍ଷରେ ଯୋଗଦାନ କରିବାରୁ ଯୁଦ୍ଧର ଗତି ମିତ୍ରଶକ୍ତିର ଅନୁକୂଳ ହେଲା ।

→ ପରମାଣୁ ବିସ୍ଫୋରଣ:
୧୯୪୫ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୬ ଓ ୯ ତାରିଖରେ ଯଥାକ୍ରମେ ଜାପାନର ହିରୋସୀମା ଓ ନାଗାସାକି ଉପରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ପରମାଣୁ ବୋମା ବର୍ଷଣ ଫଳରେ ଜାପାନ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କଲା ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ପରିସମାପ୍ତି ହେଲା ।

 

→ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର କ୍ଷୟକ୍ଷତି:

• ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁଁ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଗ କି.ମି. ଉର୍ବର ଚାଷଜମି ନଷ୍ଟ ହେଲା । .
• ଅସଂଖ୍ୟ ସାମରିକ ଓ ବେସାମରିକ ଲୋକ ନିହତ ହେଲେ ।
• ଶହ ଶହ ସହର, ଗୀର୍ଜା, ବିଶ୍ଵବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ କଳକାରଖାନା ଧ୍ଵଂସସ୍ତୂପରେ ପରିଣତ ହେଲା ।
• ପରମାଣୁ ବୋମା ନିକ୍ଷେପ ଫଳରେ ହିରୋସୀମା ଓ ନାଗାସାକି ସହରଦ୍ଵୟ ଧ୍ବଂସସ୍ତୂପ ପାଲଟିଗଲା ।
• ଅସଂଖ୍ୟ ଇହୁଦୀ ଓ ଯୁଦ୍ଧବନ୍ଦୀଙ୍କୁ ହିଟଲର୍‌ଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ହତ୍ୟା କରାଗଲା ।

→ ରାଜନୈତିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ପରିଣତି:

• ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ହ୍ରାସ ହେବା ସହ ଏସିଆ ଓ ଆଫ୍ରିକାର ବହୁ ଉପନିବେଶ ସ୍ଵାଧୀନତା ଲାଭ କଲା ।
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ବୃହତ୍ ଶକ୍ତି ରୂପେ ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।
• ପୋଲାଣ୍ଡ, ହଙ୍ଗେରୀ, ରୁମାନିଆ, ବୁଲ୍‌ଗେରିଆ, ଚେକୋସ୍ଲୋଭାକିଆରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ସରକାର ଗଠିତ ହେଲା ।
• ଜର୍ମାନୀ ପଶ୍ଚିମ ଜର୍ମାନୀ ଓ ପୂର୍ବ ଜର୍ମାନୀ ନାମରେ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହେଲା ।

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦସମୂହ ଓ ପ୍ରମୁଖ ଘଟଣାବଳୀ
୧୯୩୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜାପାନଦ୍ୱାରା ଚୀନ୍‌ର ମାଞ୍ଚୁରିଆ ଅଧିକାର ।
୧୯୩୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜର୍ମାନୀ ଜାତିସଂଘରୁ ଓହରି ଆସିଲା ।
୧୯୩୬ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ସ୍ପେନ୍ ଦେଶରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ; ଇଟାଲୀର ଆବିସିନିଆ ଅଧିକାର; ଇଟାଲୀ ଓ ଜର୍ମାନୀ ମଧ୍ୟରେ ଚୁକ୍ତି ସମ୍ପାଦନ ଏବଂ ସେମାନେ ଅକ୍ଷଶକ୍ତି ନାମରେ ପରିଚିତ; ହିଟ୍‌ଲର୍‌ଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଇନ୍ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧିକୃତ ।
୧୯୩୭ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଅକ୍ଷଶକ୍ତିରେ ଜାପାନ ଯୋଗଦେବା ଫଳରେ ରୋମ୍-ବର୍ଲିନ୍-ଟୋକିଓ ଅକ୍ଷଶକ୍ତି ଗଠିତ ।
୧୯୩୮ଖ୍ରୀ.ଅ – ଜର୍ମାନୀର ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ଅଧିକାର; ବ୍ରିଟେନ୍, ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ଜର୍ମାନୀ ମଧ୍ୟରେ ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ।
୧୯୩୯ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ; (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧) ଜର୍ମାନୀର ପୋଲାଣ୍ଡ ଆକ୍ରମଣ; (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩) ବ୍ରିଟେନ୍‌ର ଜର୍ମାନୀ ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧ ଘୋଷଣା; (ଅଗଷ୍ଟ ୨୩) ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀ ମଧ୍ୟରେ ଅନାକ୍ରମଣ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ।
୧୯୪୦ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଜର୍ମାନୀଦ୍ଵାରା ପୋଲାଣ୍ଡ, ନରୱେ, ଡେନ୍‌ମାର୍କ, ହଲାଣ୍ଡ, ବେଲଜିଅମ୍ ଅଧିକୃତ ।
୧୯୪୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଜୁନ୍ ୨୨) ହିଟ୍‌ଲର୍‌ଙ୍କଦ୍ଵାରା ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ଆକ୍ରମଣ ଓ ରୁଷର ମିତ୍ରଶକ୍ତି ସପକ୍ଷରେ ଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗଦାନ ।
୧୯୪୨ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ବ୍ରିଟେନ୍, ଫ୍ରାନ୍‌ସ୍, ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ପ୍ରଭୃତି ୨୬ଟି ଦେଶର ପ୍ରତିନିଧ୍ ଫାସୀବାଦ ବିରୋଧରେ ମିଳିତ ସଂଗ୍ରାମ ଘୋଷଣା କରିବା ପରେ ଯୁଦ୍ଧର ଗତି ମିତ୍ରଶକ୍ତି ସପକ୍ଷରେ ଯାଇଥଲା ।
୧୯୪୩ ଖ୍ରୀ.ଅ. – ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ବ୍ରିଟେନ୍‌ର ମିଳିତ ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ସିସିଲି ଅଧିକାର ଓ ଇଟାଲୀର ଆତ୍ମସମର୍ପଣ ।
୧୯୪୫ ଖ୍ରୀ.ଅ. – (ଅପ୍ରେଲ ୩୦) ରୁଷ୍ ସୈନ୍ୟଙ୍କଦ୍ୱାରା ବର୍ଲିନ୍ ଅଧିକାର; (ମେ ୭) ଜର୍ମାନୀର ବିନା ସର୍ଭରେ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ନିକଟରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ; (ଅଗଷ୍ଟ ୬) ଜାପାନର ହିରୋସୀମା ଓ (ଅଗଷ୍ଟ ୯) ନାଗାସାକି ଉପରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ପରମାଣୁ ବୋମା ନିକ୍ଷେପ; (ଅଗଷ୍ଟ ୧୪) ଜାପାନର ଆତ୍ମସମର୍ପଣ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ପରିସମାପ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 14 ଭାରତର କଳା, ସ୍ଥାପତ୍ୟ, ଶିଳ୍ପକୌଶଳ, ସାହିତ୍ୟ, ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ବୈଷୟିକ ବିଦ୍ୟା will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 History Notes Chapter 14 ଭାରତର କଳା, ସ୍ଥାପତ୍ୟ, ଶିଳ୍ପକୌଶଳ, ସାହିତ୍ୟ, ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ବୈଷୟିକ ବିଦ୍ୟା

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ

→ ଉପକ୍ରମ:

• କୌଣସି ଦେଶର କଳା, ସ୍ଥାପତ୍ୟ, ଶିଳ୍ପ, ସାହିତ୍ୟ ଓ ବୈଷୟିକ ବିଦ୍ୟା ବିଷୟଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଅର୍ଜିତ ପାରଦର୍ଶିତା ସେ ଦେଶର ଐତିହ୍ୟର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
• ସମୟକ୍ରମେ ଏହି ବିଷୟଗୁଡ଼ିକରେ ଉନ୍ନତି ଓ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହୋଇ ସଭ୍ୟତା ବା ସଂସ୍କୃତିର ମାନ ଉଚ୍ଚକୋଟିର ହୋଇଥାଏ ।
• ଅତୀତର ସାଂସ୍କୃତିକ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ମାନ ଓ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଶର ଐତିହ୍ୟର ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।

ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ:

• କଳା
• ସ୍ଥାପତ୍ୟ
• ଶିଳ୍ପ କୌଶଳ
• ସାହିତ୍ୟ
• ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବୈଷୟିକ ବିଦ୍ୟା

→ କଳା:
ମୂର୍ତ୍ତିକଳା:

• ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରସ୍ତର ପ୍ରତିମା, ମୋହର, ନିର୍ମିତ ନର୍ତ୍ତକୀ ମୂର୍ତ୍ତି ଭାରତର ମୂର୍ତ୍ତିକଳାର ଆରମ୍ଭର ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
• ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ଭାରତର ଜାତୀୟ ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ଅଶୋକଙ୍କ ସାରନାଥ ସ୍ତମ୍ଭର ଅଗ୍ରଭାଗକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ।
• ସାରନାଥର ସ୍ତମ୍ଭ ଓ ଓଡ଼ିଶାର ଧଉଳିପାହାଡ଼ସ୍ଥ ପ୍ରସ୍ତର ଖୋଦିତ ହସ୍ତୀ ଆଦି ଅଶୋକଙ୍କ ସ୍ୱାୟର କଳାକୃତି ।
• କୁଶାଣ ରାଜତ୍ଵ ସମୟରେ ବିଶେଷ କରି କନିଷ୍କଙ୍କ ସମୟରେ ଗାନ୍ଧାର କଳାର ବିକାଶ ହୋଇଥିଲା ।

• ଦ୍ରାବିଡ଼ ଶୈଳୀରେ ଧନୁସ୍ପୋଟିଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ରାମେଶ୍ଵର ମନ୍ଦିର ଏବଂ ମଦୁରା ଶିବ ମନ୍ଦିର ଓ ମୀନାକ୍ଷୀ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଉତ୍ତର ଭାରତର ‘‘ନାଗର ଶୈଳୀ’ରେ ଭୁବନେଶ୍ୱର, ପୁରୀ ଓ କୋଣାର୍କର ମନ୍ଦିରମାନ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାକି ଉତ୍କର୍ଷ ମୂର୍ତ୍ତିକଳାର ନିଦର୍ଶନ ଅଟେ ।
• ଅଜନ୍ତାର ନବମ ଗୁମ୍ଫାରେ ରାଣୀଙ୍କ ସହିତ ବସିଥିବା ନଟରାଜ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଗୁପ୍ତଯୁଗ ମୂର୍ତ୍ତିକଳାର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିଦର୍ଶନ ।
• ରାଜପୁତ ଯୁଗରେ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ନାଗର ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ମନ୍ଦିରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଖଜୁରାହୋ (ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ), କାଳି ମାତା ମନ୍ଦିର (ରାଜସ୍ଥାନ), ଏକ-ଲିଙ୍ଗ ମନ୍ଦିର (ଉଦୟପୁର) ଅନ୍ୟତମ ।

→ ଚିତ୍ରକଳା:

• ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୫୫୦୦ରେ ଅଙ୍କିତ ସର୍ବପୁରାତନ ଚିତ୍ରକଳାର ନିଦର୍ଶନ ଆମ ଦେଶରେ ଦେଖାଯାଏ ।
• ଓଡ଼ିଶାର କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାର ଗୁଡ଼ହାଣ୍ଡି ଓ ଯୋଗୀମଠଠାରେ ଆବିଷ୍କୃତ ପ୍ରାଗ୍-ଐତିହାସିକ ଗୁମ୍ଫାଚିତ୍ରରୁ ଭାରତୀୟ ଚିତ୍ରକଳାର ପ୍ରାଚୀନତା ଜଣାପଡ଼ିଥାଏ ।
• ହୁମାୟୁନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତ ସୟଦ ଅଲ୍ଲୀ ତାବରେଜୀ ଓ ଖୁଜା ଅବଦୁସ୍ ସମଦ ଭାରତୀୟ ଚିତ୍ରକଳାର ବିକାଶ ଘଟାଇଥିଲେ ।
• ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ବାବର, ହୁମାୟୁନ୍, ଆକବର, ଜାହାଙ୍ଗୀର ଭାରତୀୟ ଚିତ୍ରକଳାର ବିକାଶ ଘଟାଇଥିଲେ ।
• ରାଜପୁତ ଶୈଳୀର ଉପଶାଖା ଭାବେ କାଙ୍ଗ୍ରା ବା ପାହାଡ଼ୀ ଶୈଳୀ ଚିତ୍ରକଳା ହିମାଳୟ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା ।

→ ସଙ୍ଗୀତ କଳା:

• ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାରୁ ଆବିଷ୍କୃତ ନର୍ତ୍ତକୀ ମୂର୍ତ୍ତିରୁ ଓ ନୃତ୍ୟରତା ମହିଳାଙ୍କ ବ୍ରୋଞ୍ଜ ମୂର୍ତ୍ତିରୁ ଭାରତୀୟ ନୃତ୍ୟକଳାର ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇଥିବାର ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ ।
• ମୌର୍ଯ୍ୟ ଶାସନକାଳରେ ୬୪ କଳା ମଧ୍ୟରୁ ନୃତ୍ୟ ଓ ସଂଗୀତକୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।
• କାଳିଦାସଙ୍କ ରଚିତ ନାଟକଗୁଡ଼ିକ ଗୁପ୍ତଯୁଗର ସଂଗୀତ କଳାର ଉତ୍କର୍ଷତା ପ୍ରମାଣ କରିଥାଏ ।
• ସୁଲତାନୀ ଶାସନକାଳରେ ଅମୀର ଖୁସ୍‌ରୋଙ୍କଦ୍ଵାରା ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ କୱାଲି ଓ ଖେୟାଲ ଭାରତୀୟ ସଂଗୀତ କଳାର ବିକାଶ ଘଟାଇଥିଲା ।
• ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ଦୁଇ ପ୍ରମୁଖ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଂଗୀତ ଥିଲା ଉତ୍ତର ଭାରତର ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନୀ ସଂଗୀତ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର କଣ୍ଠାଟିକ୍ ସଂଗୀତ ।
• ଭାରତରେ ମୃଦଙ୍ଗ, ତବଲା, ବଂଶୀ, ସନ୍ତୁର, ସାରଙ୍ଗୀ, ସୀତାର, ବୀଣା ଇତ୍ୟାଦି ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
• ଭାରତରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ଲୋକନୃତ୍ୟମାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
• ଭରତ ମୁନିଙ୍କ “‘ ଭ ର ତ ନାଟ୍ୟଶାସ୍ତ୍ର’’ରୁ ଭାରତୀୟ ନାଟ୍ୟକଳାର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା ।
• ଭାରତନାଟ୍ୟମ୍ – ତାମିଲନାଡୁ
  କଥାକଲି – କେରଳ
  ମୋହିନିୟାତ୍ତମ – କେରଳ
  କଥକ – ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ
  କୁଚିପୁଡ଼ି – ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ
  ମଣିପୁରୀ – ମଣିପୁର
  ଓଡ଼ିଶୀ – ଓଡ଼ିଶା
• ସାମରିକ ନୃତ୍ୟ
  ସତ୍ରିଆ – ଆସାମ
  ସତେବ୍‌ଜୀ – ପଞ୍ଜାବ
  ପାଇକ – ଓଡ଼ଶା
  କଲ୍ଲାରି ପାୟଟୁ – କେରଳ

→ ସ୍ଥାପତ୍ୟ:

• ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଆଧୁନିକ ଯୁଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତୀୟ ସ୍ଥାପତ୍ୟକଳାର କ୍ରମବିକାଶ ଘଟିଥିଲା ।
• ରାଜପୁତ ଯୁଗରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ଶାସକମାନ ଦ୍ବାରା ଅନେକ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ସେ ସମୟରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମନ୍ଦିରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର (ଗୁଜରାଟ), ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର (ଓଡ଼ିଶା), ଖଜୁରାହୋ (ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ), ଏକଲିଙ୍ଗ ମନ୍ଦିର (ରାଜସ୍ଥାନ) ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲା ।

• ମୋଗଲ ଶାସନ କାଳରେ କୁତବ୍‌ମିନାର (ଦିଲ୍ଲୀ) ଓ ଇଲତୁସ୍‌ଙ୍କ ମକବରା ଦିଲ୍ଲୀରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଆମ ଦେଶରେ ଥ‌ିବା ଶିଖ୍ ଧର୍ମୀୟ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା; ଯଥା— ଅମୃତସରର ସ୍ବର୍ଣ୍ଣମନ୍ଦିର, ଦିଲ୍ଲୀର ଶିଖ୍ଗଞ୍ଜ ଓ ବଙ୍ଗଳାସାହିବ ଗୁରୁଦ୍ୱାର, ବିହାରର ପାଟନାସାହିବ ଗୁରୁଦ୍ୱାର, ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ନାନ୍ଦେନ୍ଦ୍ ଗୁରୁଦ୍ୱାର ଇତ୍ୟାଦି ।

→ ଶିଳ୍ପ କୌଶଳ:

• ହସ୍ତଶିଳ୍ପ : ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ସମୟରେ ମାଟି, ପଥର ଓ ବ୍ରୋଞ୍ଜ ତଥା ତମ୍ବା ନିର୍ମିତ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ, ବୈଦିକ ଯୁଗର ଧାତୁ ନିର୍ମିତ ଅଳଙ୍କାର ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ କାଠ ଓ ଚମଡ଼ା ନିର୍ମିତ ସାମଗ୍ରୀ ଭାରତୀୟ କାରିଗରୀ ବିଦ୍ୟାର ନୈପୁଣ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
• କର୍ଣ୍ଣାଟକ – ଚନ୍ଦନ କାଠ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର – ତମ୍ବାପାତ୍ର, ଓଡ଼ିଶାର – ପଥରକାମ, ରାଜସ୍ଥାନର ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର – ମାର୍ବଲ କାମ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର – ଝୋଟଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଅନ୍ୟତମ ।
  ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ଓ ବୈଦିକ ସଭ୍ୟତାରୁ କର୍ପାସ ଓ ପଶମ ବସ୍ତ୍ର ବୟନର ବିକାଶ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

→ ସାହିତ୍ୟ:

• ଧର୍ମ ସାହିତ୍ୟ : ହିନ୍ଦୁ ସାହିତ୍ୟ ମଧ୍ଯରେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୨୦୦୦ରେ ପ୍ରଥମ ସାହିତ୍ୟ ‘ବେଦ’ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ସଂହିତା’, ‘ବ୍ରାହ୍ମଣ’, ‘ଆରଣ୍ୟକ’, ‘ଉପନିଷଦ’, ‘ରାମାୟଣ’, ‘ମହାଭାରତ’, ପୁରାଣ ଓ ‘ଗୀତା’ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଜୈନ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ ‘ଅଙ୍ଗ’, ‘ଉପାଙ୍ଗ’, ‘ମୂଳ’ ଓ ‘ସୂତ୍ର’ ଏବଂ ଭଦ୍ରବାହୁଙ୍କ ରଚିତ ‘କଳ୍ପସୂତ୍ର’ ଅନ୍ୟତମ ।
• ବୌଦ୍ଧ ସାହିତ୍ୟରେ ‘ତ୍ରିପିଟକ’, ଅଶ୍ଵଘୋଷଙ୍କ ‘ବୁଦ୍ଧ ଚରିତ’, ନାଗାର୍ଜୁନଙ୍କ ‘ପ୍ରଜ୍ଞା ପାରମିତା ସୂତ୍ରଶାସ୍ତ୍ର’, ବସୁମିତ୍ରଙ୍କ ‘ମହାବିଭାଷା’ ଅନ୍ୟତମ ଅଟେ ।
• ଅଭିଞାନ ଶାକୁନ୍ତଳମ୍ , ମାଳବିକାଗ୍ନିମିତ୍ରମ୍, ବିକ୍ରମୋବିର୍ବଶୀୟମ, ରଘୁବଂଶମ୍, ଋତୁସଂହାର ଓ ମେଘଦୂତମ୍ – କାଳିଦାସଙ୍କର ଅମର କୃତି ।
• ଆବୁଲ ଫାଜଲ – ଆଇନ ଆକବରୀ ଓ ଆକବରନାମା ।
• ନିରପେକ୍ଷ ସାହିତ୍ୟ – ପ୍ରାଚୀନ ଯୁଗର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ସାହିତ୍ୟ କୃତି ।

→ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବୈଷୟିକ ବିଦ୍ୟା:
ଗଣିତ :

• ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାର ଲୋକମାନେ ଗଣିତର ବ୍ୟବହାର ଜାଣିଥିଲେ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଏ । ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ସୁଲ୍ସସୂତ୍ରରୁ ତ୍ରିଭୁଜ, ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ର, ଆୟତକ୍ଷେତ୍ର ଆଦି ଜ୍ୟାମିତିକ ଜ୍ଞାନର ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା । ଗୁପ୍ତଯୁଗରେ ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟ ବିଭିନ୍ନ ଜ୍ୟାମିତିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଓ ଘନବସ୍ତୁର ଘନଫଳ, ବୃତ୍ତ ମଧ୍ଯରେ ଚତୁର୍ଭୁଜ ଅଙ୍କନ କରିବାର ପଦ୍ଧତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଥିଲେ ।
• ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟ ‘ଶୂନ’ର ବ୍ୟବହାର ଓ ବ୍ରହ୍ମଗୁପ୍ତ ‘ଶୂନ’ର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇଥିଲେ ।
• ଦଶମିକ ସଂଖ୍ୟା ଲିଖନ ଓ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରଥମ ନଅଟି ସଂଖ୍ୟାର ମୂଲ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ହେଉଛି ଗଣିତ ବିଦ୍ୟାକୁ ଭାରତର ଦୁଇଟି ଅମୂଲ୍ୟ ଅବଦାନ ।

ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ:

• ଜ୍ୟୋତିଷଶାସ୍ତ୍ରବିତ୍ ଲଗ୍ଧଙ୍କ ‘ଜ୍ୟୋତିଷ ବେଦାଙ୍ଗ’’ରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଥିଲା । ସେଥ‌ିରେ ୨୭ଟି ନକ୍ଷତ୍ର, ନୂତନ ଚନ୍ଦ୍ର ଓ ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ରର ସ୍ଥାନ ଓ ପ୍ରତି ପାଞ୍ଚବର୍ଷରେ ଥରେ ପଡୁଥ‌ିବା ଅୟନର ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ‘ସୂର୍ଯ୍ୟ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ’ ରେ ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟ ପୃଥ‌ିବୀ ଗୋଲ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ କରିଥିଲେ । ଏହା ନିଜ ଅକ୍ଷ ଚାରିପାଖରେ ଘୂରିବା କଥା କହିଥିଲେ ।
• ‘ବୃହତ୍ ସଂହିତା’ରେ ବରାହମିହିର ସୂର୍ଯ୍ୟୋପରାଗ ଓ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ଉପରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।
• ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଦର୍ପଣରେ ପଠାଣି ସାମନ୍ତ ଅନେକ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଯାଇଛନ୍ତି ।

→ ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନ:

• ଅଥର୍ବ ବେଦରେ ଭାରତର ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ମିଳିଥାଏ । ‘ବୌଦ୍ଧ ଜାତକ’ ଅନୁଯାୟୀ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ସମୟରେ ‘ଆତ୍ରେୟ’’ ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ ‘ଭେଲା’’ ଓ ‘ଅଗ୍ନିଭେଷ’ ବିଶିଷ୍ଟ ଚିକିତ୍ସକ ଥିଲେ । ‘ଚରକ ସଂହିତା’ ଚରକ ରଚନା କରିଥିଲେ । ସେଥ‌ିରେ କାମଳ ରୋଗର ନିଦାନ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ମିଳେ । ଶୁଶ୍ରୁତଙ୍କ ‘ସୁଶ୍ରୁତ ସଂହିତା’ରେ ‘ଶଲ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା’ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।
• ଗୁପ୍ତଯୁଗରେ ଭଗବତଙ୍କ ‘ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ସଂଗ୍ରହ’, ପାଳକମ୍ୟଙ୍କ ‘ହସ୍ତୟୁର୍ବେଦ’ ଓ ପତଞ୍ଜଳିଙ୍କ ‘ଯୋଗସୂତ୍ର’ ଇତ୍ୟାଦି ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଉପାଦେୟ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।

ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ:
ଋଷି କଣାଦ ଓ ଗୁପ୍ତଯୁଗୀୟ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ‘ପରମାଣୁ ତତ୍ତ୍ବ’’ ପ୍ରତିପାଦନ କରିଥିଲେ । ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବରାହମିହିର ପାରଦ ଓ ଲୁହାର ବ୍ୟବହାର ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ନାଗାର୍ଜୁନ ବିଶୋଧନ ଓ ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରିବା ପଦ୍ଧତି ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।

→ ବିଜ୍ଞାନ:

• ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାର କାରିଗରମାନଙ୍କର ତମ୍ବା, ବ୍ରୋଞ୍ଜ, ସୁନା ଓ ରୁପା ଧାତୁର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ନିର୍ମାଣରୁ ସେମାନଙ୍କ ଧାତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଜ୍ଞାନ ଥିବାର ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ ।
• ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ପ୍ରଥମେ ଲୌହ ଧାତୁର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା । ୪୧୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଦିଲ୍ଲୀର ମେହେରୌଲି ଲୌହ ସ୍ତମ୍ଭ ଆମର ଧାତବ ଜ୍ଞାନର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ।

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class History Important Questions Chapter 6 ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ : କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 History Important Questions Chapter 6 ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ : କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ

ଦୀର୍ଘ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ପ୍ରମୁଖ କାରଣଗୁଡିକ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିଗରେ ଭର୍ସାଇ ସନ୍ଧିର କଠୋରତା ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଥିଲା । ଏହି ସନ୍ଧିରେ ଜର୍ମାନୀକୁ ଦୁର୍ବଳ କରି ଦେବାପାଇଁ ସେ ଦେଶ ଉପରେ ରାଜନୈତିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ସାମରିକ କ୍ଷେତ୍ର ରେ ଅନେକ କଟକଣା ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା । ଆକ୍ରମଣ ଭୟରେ ଜର୍ମାନୀ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ଏହି ଅପମାନଜନକ ସନ୍ଧିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ।
• ଏହି ସନ୍ଧି ଜର୍ମାନୀ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମନରେ ତୀବ୍ର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା, ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହୋଇଥିଲା ।
• ବିଭିନ୍ନ ଆଦର୍ଶବାଦ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱ ଯୁଦ୍ଧର ଅନ୍ୟତମ କାରଣ ଥିଲା।। ଇଟାଲୀର ଫାସୀବାଦ, ଜର୍ମାନୀର ନାଜିବାଦ ଓ ଜାପାନର ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦ ନୀତି ଅନ୍ୟ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଓ ସାମ୍ୟବାଦୀ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲା ।
• ସ୍ପେନ୍ ଗୃହଯୁଦ୍ଧରେ ଫାସୀବାଦୀମାନଙ୍କ ବିଜୟ ଓ ଏହି ଘଟଣାରେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ସାଜିଥିଲା ।

୨। ଜାତିସଂଘ କେଉଁସବୁ କାରଣ ପାଇଁ ନିଜର ସତ୍ତା ହରାଇ ବସିଲା ?
Answer:

• ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ସାମୂହିକ ସୁରକ୍ଷା ଓ ସ୍ଥାୟୀ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ଜାତିସଂଘ ଗଠନ କରିଦେଇଥୁଲା ।
• ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଉଡ୍ରୋ ଉଇଲ୍ ସନ୍ ଜାତି ସଂଘ ଗଠନରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସିନେଟ୍‌ର ବିରୋଧ ଯୋଗୁଁ ଆମେରିକା ଏହାର ସଭ୍ୟପଦ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିଲା ନାହିଁ ।
• ଜାତିସଂଘର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅମାନ୍ୟ କରୁଥିବା ଓ ବିଶ୍ୱଶାନ୍ତି ଭଙ୍ଗ କରୁଥିବା ବୃହତ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇ ପାରିଲା ନାହିଁ ।
• ଏହାର ସଭ୍ୟରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ନିଜର ଇଚ୍ଛାନୁସାରେ ସଭ୍ୟପଦରୁ ଓହରି ଯାଇ ପାରୁ ଥିଲେ । ସ୍ବାର୍ଥପୂରଣ ନ ହେବାରୁ ପ୍ରଥମେ ଜର୍ମାନୀ ଓ ପରେ ପରେ ଇଟାଲୀ ଓ ଜାପାନ ସଭ୍ୟପଦ ତ୍ୟାଗ କଲେ ।
• ବୃହତ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଯୋଗୁଁ କ୍ଷୁଦ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ନିଜକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ମଣିଲେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଜାତିସଂଘରୁ ସେମାନେ ଆସ୍ଥା ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା ।

୩। ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଜର୍ମାନୀର ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେଲା ?
Answer:

• ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଜର୍ମାନୀରେ ନାଜିଦଳ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲୋପ ପାଇଲା ।
• ଜର୍ମାନୀର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ବ୍ରିଟେନ୍ , ଫ୍ରାନ୍ସ, ରୁଷ୍ ଓ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲା ।
• ୧୯୪୯ ମସିହାରେ ଜର୍ମାନୀର ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳକୁ ଏକତ୍ର କରାଯାଇ ପଶ୍ଚିମ ଜର୍ମାନୀ ବା ଜର୍ମାନ୍ ସଂଯୁକ୍ତ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ପୂର୍ବ ଜର୍ମାନୀ ଜର୍ମାନ୍ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା ।
• ପଶ୍ଚିମ ଜର୍ମାନୀର ଶାସନରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ପ୍ରଭାବ ରହୁଥିବାବେଳେ ପୂର୍ବ ଜର୍ମାନୀର ଶାସନରେ ସାମ୍ୟବାଦୀ ପ୍ରଭାବ ରହିଲା ।

୪। ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଫାସିଷ୍ଟ ଶକ୍ତି କିପରି ପରାସ୍ତ ହେଲା ଆଲୋଚନା କର ।
Answer:

• ଫାସିବାଦୀ ଓ ନାଜିବାଦର ଅଭ୍ୟୁଦୟ ଫଳରେ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସେମାନେ ମିତ୍ରଶକ୍ତିକୁ ବିଭିନ୍ନ ରଣାଙ୍ଗନରେ ପରାସ୍ତ କଲେ । ଅକ୍ଷଶକ୍ତିର ଆକ୍ରମଣକୁ ମୁକାବିଲା କରିବାକୁ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ଅସମର୍ଥ ହେଲା ।
• ୧୯୪୧ ମସିହାରେ ହିଟ୍‌ଲର୍ ରୁଷ୍ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ଫଳରେ ରୁଷ୍ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ପକ୍ଷରେ ଯୋଗଦେଲା । ପୁନଶ୍ଚ ସେହିବର୍ଷ ଜାପାନ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ବନ୍ଦର ‘ପର୍ଲ ହାର୍ବର’ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାରୁ ଆମେରିକା ମଧ୍ୟ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ପକ୍ଷରେ ଯୋଗଦେଲା । ଫଳରେ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ବଳିଷ୍ଠ ହୋଇଉଠିଲା ।
• ବ୍ରିଟେନ୍, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା, ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ପ୍ରଭୃତି ୨୬ଟି ରାଷ୍ଟ୍ର ମିଳିତ ହୋଇ ୧୯୪୨ ମସିହାରେ ଫାସିବାଦ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଂଗ୍ରାମ ଘୋଷଣା କରିବା ପରେ ଯୁଦ୍ଧର ଗତି ମିତ୍ରଶକ୍ତି ସପକ୍ଷରେ ଗଲା। ଯୁଦ୍ଧର ଗତି ମିତ୍ରଶକ୍ତି ସପକ୍ଷରେ ଗଲା । ପରାସ୍ତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା ।
• ୧୯୪୩ ମସିହାରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଓ ବ୍ରିଟେନ୍‌ର ମିଳିତ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଇଟାଲୀର ସିସିଲି ଅସ୍ଵୀକାର କଲେ । ଜର୍ମାନୀର ସାହାଯ୍ୟ ସତ୍ତ୍ଵେ ଇଟାଲୀ ପରାଜିତ ହୋଇ ୧୯୪୫ ମସିହାରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲା ।
• ଜାପାନର ହିରୋସୀମା ଓ ନାଗାସାକି ଉପରେ ଆମେରିକାର ପରମାଣୁ ବୋମା ନିକ୍ଷେପ ଯୋଗୁଁ ସହର ଦୁଇଟି ଧ୍ୱଂସ ପାଇଲା ଓ ଜାପାନ ମଧ୍ଯ ବିନା ସର୍ତ୍ତରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କଲା । ଏହିଭଳି ଭାବରେ ଫାସିଷ୍ଟ ଶକ୍ତିର ପରାଜୟ ଘଟିଲା ।

କ୍ଷୁଦ୍ର ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଜର୍ମାନୀ କେବେ ଓ କାହିଁକି ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କଲା ?
Answer:

• ୧୯୪୫ ମସିହା ଆରମ୍ଭରୁ ଉଭୟ ପୂର୍ବ ଓ ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରୁ ମିତ୍ରଶକ୍ତିର ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଜର୍ମାନୀ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ବର୍ଲିନ୍ ଆଡ଼କୁ ମାଡ଼ିଆସିଲାବେଳେ ହିଟଲର ମାଟିତଳେ ନିର୍ମିତ ତାଙ୍କ ଆଶ୍ରୟ କକ୍ଷରେ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କଲେ ।
• ରୁଷ୍ ସୈନ୍ୟ ବର୍ଲିନ୍ ଅଧୂର କରିବାରୁ ବାଧ୍ୟହୋଇ ଜର୍ମାନୀ ୧୯୪୫ ମସିହା ମେ ମାସ ୭ ତାରିଖ ଦିନ ବିନା ସର୍ତ୍ତରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲା ।

୨। ଜର୍ମାନୀ ଓ ଇଟାଲୀ କେବେ ଓ କାହିଁକି ଏକ ଚୁକ୍ତି ସମ୍ପାଦନ କଲେ ? ଜାପାନ ଏହି ମେଣ୍ଟରେ କେବେ ଯୋଗଦେଲା ।
Answer:

• ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ପରସ୍ପର କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ଜର୍ମାନୀ ଓ ଇଟାଲୀ ଏକ ଚୁକ୍ତି ସମ୍ପାଦନ କରିଥିଲେ ।
• ୧୯୩୭ ମସିହାରେ ଜାପାନ ଏହି ମେଣ୍ଟରେ ଯୋଗଦେଲା ।

୩। ସ୍ପେନରେ କେବେ ଏକ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହାର ପରିଣତି କ’ଣ ହେଲା ?
Answer:

• ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ସ୍ପେନ୍‌ରେ ଏକ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା ।
• ପରିଣତିସ୍ୱରୂପ ସ୍ପେନ୍‌ର ନିର୍ବାଚିତ ସରକାର ଗାଦିଚ୍ୟୁତ ହେଲେ ଓ ଜେନେରାଲ୍ ଫ୍ରାଙ୍କୋଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ସେଠାରେ ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସନ ପତିଷ୍ଠିତ ହେଲା ।

୪। ଜାପାନ କାହିଁକି ବିନା ସର୍ତ୍ତରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲା ?
Answer:

• ୧୯୪୫ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୬ ତାରିଖରେ ଜାପାନର ହିରୋସୀମା ଓ ୯ ତାରିଖରେ ନାଗାସାକି ଉପରେ ଆମେରିକା ପରମାଣ
• ବୋମା ନିକ୍ଷେପ କରି ସହର ଦୁଇଟିକୁ ଧ୍ୱଂସ ୬। କରିଦେଲା ।
• ପରମାଣୁ ବୋମାର ଭୟାବହତା ଦେଖ ଜାପାନ ୧୯୪୫ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୧୪ ତାରିଖରେ ବିନା ସର୍ଭରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲା ।

୫। ଶ୍ରମିକ ଦଳ କେବେ ବ୍ରିଟେନ୍‌ରେ ଶାସନ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିଲା ? ଏହାର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ୧୯୪୫ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟେନ୍‌ରେ ଆଟ୍‌ଲିଙ୍କ ନେତୃତ୍ଵରେ ଶ୍ରମିକ ଦଳ ଶାସନ ଭାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ।
• ଏହି ଦଳର ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ଉନ୍ନୟନମୂଳକ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରି ବ୍ରିଟେନ୍‌ର ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ଘଟାଇଥିଲେ ।

୬। ଜାପାନ କେବେ ମାଞ୍ଚୁରିଆ ଅଧିକାର କଲା ? ଜାପାନ କାହିଁକି ଜାତିସଂଘରୁ ଓହରିଗଲା ?
Answer:

• ୧୯୩୧ ମସିହାରେ ଜାପାନ ତୈଳ ଓ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଚୀନ୍‌ର ମାଞ୍ଚୁରିଆ ଅଧ୍ୟାର କରିଥିଲା ।
• ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଜାପାନ ଜାତିସଂଘରୁ ଓହରିଯାଇଥିଲା ।

୭। ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତି କେବେ, କାହିଁକି ଓ କାହା କାହା ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଵାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତି ୧୯୩୮ ମସିହାରେ ଜର୍ମାନୀ, ବ୍ରିଟେନ୍ ଓ ଫ୍ରାନ୍‌ ସ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏହି ଚୁକ୍ତିଦ୍ଵାରା ବ୍ରିଟେନ୍ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ଜର୍ମାନୀର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ପରୋକ୍ଷରେ ଅନୁମୋଦନ କରିଥଲେ ।

A. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ଜାପାନ କେବେ ଚୀନ୍‌ର ମାଞ୍ଚୁରିଆ ଅଧିକାର କଲା ?
Answer:
ଜାପାନ ୧୯୩୧ ମସିହାରେ ଚୀନ୍‌ର ମାଞ୍ଚୁରିଆ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା ।

୨। ଜାପାନ କାହିଁକି ଜାତିସଂଘରୁ ଓହରିଗଲା ?
Answer:
ଜାପାନ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଜାତିସଂଘର ଓହରିଗଲା ।

୩ । ଜାପାନର କେଉଁ ସହର ଦୁଇଟି ପରମାଣୁ ବୋମାଦ୍ବାରା ଧ୍ଵଂସ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଜାପାନର ହୀରୋସୀମା ଓ ନାଗାସାକି ସହର ଦୁଇଟି ପରମାଣୁ ବୋମାଦ୍ଵାରା ଧ୍ଵଂସ ହୋଇଥିଲା ।

୪। ରୁଷ୍ କେବେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗଦେଲା ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
୧୯୪୧ ମସିହାରେ ହିଟଲର୍ ରୁଷ୍ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ଫଳରେ ରୁଷ୍ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ସପକ୍ଷରେ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗଦେଲା ।

୫। କିଏ ସେନ୍ ରେ ଏକଚ୍ଛତ୍ର ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଜେନେରାଲ୍ ଫ୍ରାଙ୍କୋ ସ୍ପେନ୍‌ରେ ଏକଚ୍ଛତ୍ର ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।

୬। ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତି କ’ଣ ?
Answer:
୧୯୩୮ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟେନ୍ ଓ ଫ୍ରାନ୍ ସ ମ୍ୟୁନିକ୍‌ଠାରେ ଜର୍ମାନୀ ସହ ଏକ ଚୁକ୍ତି କରି ଜର୍ମାନୀର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତି ନାମରେ ପରିଚିତ ।

୭। ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କୁ କ’ଣ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାଇଥିଲା ?
Answer:
ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଓ ବୃହତ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ସନ୍ତୁଷ୍ଟୀକରଣ ନୀତି, ରାଜନୈତିକ ନିଷ୍କ୍ରିୟତା ଓ ଉଦାସୀନତା ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାଇଥିଲା ।

B. ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

୧। ପ୍ୟାରିସ୍ ଶାନ୍ତ ସମ୍ମିଳନୀରେ କେଉଁ ଦେଶ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ଶକ୍ତିମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଵାର୍ଥସାଧନ ପାଇଁ ବ୍ୟଗ୍ର ଥିଲେ ?
Answer:
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା

୨। ହିଟଲର୍ କେବେ ରାଇନ୍ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧିକାର କରିନେଲେ ?
Answer:
୧୯୩୬ ମସିହା

୩। ଜର୍ମାନୀ କେବେ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ଅଧିକାର କରିଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୮ ମସିହା

୪। ମୁସୋଲିନୀ କେବେ ଆଫ୍ରିକା ମହାଦେଶସ୍ଥ ଆବିସିନିଆକୁ ଜୟକରି ଇଟାଲୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କଲେ ?
Answer:
୧୯୩୬ ମସିହା

୫। ଜାପାନ କେବେ ତୈଳ ଓ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଚୀନର ମାଞ୍ଚୁରିଆ ପ୍ରଦେଶ ଅଧିକାର କରିଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୧ ମସିହା

୬। ବ୍ରିଟେନ୍‌ ଓ ଫ୍ରାନ୍ସ ୧୯୩୮ ମସିହାରେ କେଉଁ ଚୁକ୍ତି କରି ଜର୍ମାନୀର ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ରାଜ୍ୟବିସ୍ତାର ନୀତିକୁ ପରୋକ୍ଷରେ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତି

୭। ୧୯୩୩ ମସିହାରେ କେଉଁ ଦେଶ ଜାତିସଂଘରୁ ଓହରି ଆସିଥିଲା ?
Answer:
ଜର୍ମାନୀ

୮। ଜାପାନ ୧୯୩୧ ମସିହାରେ ଚୀନ୍‌ର କେଉଁ ପ୍ରଦେଶ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା ?
Answer:
ମାଞ୍ଚୁରିଆ

୯। କେବେ ରୋମ-ବର୍ଲିନ୍-ଟୋକି ଓ ଅକ୍ଷଶକ୍ତି ଗଠିତ ହୋଇଥଲା ?
Answer:
୧୯୩୭ ମସିହା

୧୦। ଜର୍ମାନୀ କେବେ ପୋଲାଣ୍ଡ ଆକ୍ରମଣ କଲା ?
Answer:
୧୯୩୯ ମସିହା

୧୧। ଜର୍ମାନୀ କେବେ ଜାତିସଂଘରୁ ଓହରି ଆସିଲା ?
Answer:
୧୯୩୩ ମସିହା

୧୨। ସେନ୍‌ରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ କେବେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୬ ମସିହା

୧୩। ଇଟାଲୀ ଓ ଜର୍ମାନୀ କେଉଁ ଦେଶର ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କୁ ସାମରିକ ସାହାଯ୍ୟ ଯୋଗାଇଥିଲେ ?
Answer:
ସ୍ପେନ୍

୧୪। ଜେନେରାଲ ଫ୍ରାଙ୍କା କେଉଁ ଦେଶର ଶାସକ ଥିଲେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ସେନ୍

୧୫। ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ଗଠିତ ଅକ୍ଷଶକ୍ତିରେ କେଉଁ ଦେଶ ଏକ ବର୍ଷ ପରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ?
Answer:
ଜାପାନ

୧୬। ପୋଲାଣ୍ଡ ମାଟିରୁ ଜର୍ମାନୀକୁ ଅପସରି ଯିବାପାଇଁ କେଉଁ ଦେଶ ଚେତାବନୀ ଦେଇଥିଲା ?
Answer:
ବ୍ରିଟେନ୍

୧୭। ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ କେବେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୩୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧ ତାରିଖ

୧୮। ବ୍ରିଟେନ୍ କେଉଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଜର୍ମାନୀ ଆକ୍ରମଣର ମୁକାବିଲା କରିଥିଲା ?
Answer:
ଚର୍ଚ୍ଚିଲ୍

୧୯। ଜାପାନର ମହାନଗରୀ ଦୁଇଟି ଉପରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା କେଉଁ ବୋମା ପକାଇ ଧ୍ବଂସ କରିଦେଇଥିଲା ?
Answer:
ପରମାଣୁ ବୋମା

୨୦। ଜର୍ମାନୀଠାରୁ ସବୁପ୍ରକାର ସାହାଯ୍ୟ ପାଇ ମଧ୍ଯ ଇଟାଲୀ କେବେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲା ?
Answer:
୧୯୪୩ ମସିହା ।

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

୧। ଜାପାନ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ବନ୍ଦର ନଗର ______________ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା ।
Answer:
ପର୍ଲ ହାର୍ବର

୨। ଜାପାନ ୧୯୩୧ ମସିହାରେ ____________ ପ୍ରଦେଶ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା ।
Answer:
ମାଞ୍ଚୁରିଆ

୩। ରୋମ୍ -ବର୍ଲିନ୍-ଟୋକି ଓ ଅକ୍ଷଶକ୍ତି _____________ ମସିହାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୩୭

୪। _________________ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପରେ ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ରରପେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥଲା ।
Answer:
ଆମେରିକା

୫। ମୁସୋଲିନୀ ____________ ମସିହାରେ ଆବିସିନିଆକୁ ଜୟକରି ଇଟାଲୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କଲେ ।
Answer:
୧୯୩୬

୬। ୧୯୪୨ ମସିହାରେ _____________ ଟି ଦେଶର ପ୍ରତିନିଧ୍ ଫାସୀବାଦ ବିରୋଧରେ ମିଳିତ ସଂଗ୍ରାମ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।
Answer:
୨୬

୭। ___________________ ପରେ ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ରରପେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଲାଭ କଲା ।
Answer:
ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ

୮। ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ___________ ମସିହାରେ ଜାପାନର ହିରୋସୀମା ନଗର ଉପରେ ପରମାଣୁ ବୋମା ପକାଇଲା ।
Answer:
୧୯୪୫

୯| ______________ ର ଆତ୍ମସମର୍ପଣ ପରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ପରିସମାପ୍ତ ଘଟିଲା
Answer:
ଜାପାନ

୧୦| ____________ ଯୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ପରମାଣୁ ବୋମାର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵ

୧୧। _____________ ଆନୁକୂଲ୍ୟରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ନି ର ସ୍ୱୀକରଣ ଦିଗରେ ବହୁ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ଜାତିସଂଘ

୧୨। ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର _______________ ବର୍ଷ ପରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୨୦

୧୩ । ପ୍ୟାରିସ୍ ଶାନ୍ତ ସମ୍ମିଳନୀର ତ୍ରୁଟିବିଚ୍ୟୁତି ପାଇଁ _______________ ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ଅନେକ ପରିମାଣରେ ଦାୟୀ ।
Answer:
ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵ

୧୪ । ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନିମନ୍ତେ ବିଜୟୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କର ଜର୍ମାନୀ ସହିତ _______________ ପକ୍ଷର କଠୋରତା ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ନିମନ୍ତେ ମାର୍ଗ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା ।
Answer:
ଭର୍ସାଇ

୧୫ । ସୋଭିଏତ୍ ରୁଷ୍ ______ ମସିହାରେ ମିତ୍ର ଶକ୍ତି ପକ୍ଷରେ ଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲା ।
Answer:
୧୯୪୧

୧୬ । ସ୍ଵାର୍ଥପୂରଣ ନ ହେବାରୁ ପ୍ରଥମେ _____________ ଦେଶ ଜାତିସଂଘର ସଭ୍ୟପଦ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲା ।
Answer:
ଜର୍ମାନୀ

୧୭ । ଭାରତର ସଂସଦ ବା ପାର୍ଲାମେଣ୍ଟ ଭଳି ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ସଂସଦକୁ _______________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
କଂଗ୍ରେସ

୧୮ । ଚେକେସ୍କୋଭାକିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ _____________ ଭାଷାଭାଷୀ ଲୋକେ ବାସ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ଜର୍ମାନୀ

୧୯ । ଚାମ୍ବରଲେନ୍ _______________ ଦେଶର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ।
Answer:
ଇଂଲଣ୍ଡ

୨୦ । ୧୯୩୮ ମସିହାର ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତିଦ୍ୱାରା ମାତ୍ର _____________ ମାସ ପାଇଁ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୧

D. ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ଓ ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (×) ଲେଖ ।

୧। ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର କଂଗ୍ରେସ ଭାରତର ସଂସଦ ବା ପାର୍ଲିଆମେଣ୍ଟ ସଦୃଶ ।
Answer:
✓

୨। ଆମେରିକାର କଂଗ୍ରେସର ଦୁଇଟି ସଦନ ହେଉଛି ସିନେଟ୍ ଓ ପ୍ରତିନିଧୂ ସଭା ।
Answer:
✓

୩। ଜର୍ମାନୀ ଜାତିସଂଘରୁ ୧୯୩୪ ମସିହାରେ ଓହରି ଆସିଥିଲା ।
Answer:
×

୪। ‘ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତି’ ୧୯୩୭ ମସିହାରେ ସ୍ଵାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥଲା ।
Answer:
×

୫। ‘ମ୍ୟୁନିକ୍ ଚୁକ୍ତି’ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଶାନ୍ତି ମାତ୍ର ୧୧ ମାସ ପାଇଁ ତିଷ୍ଠି ପାରିଥିଲା ।
Answer:
✓

୬ । ୧୯୩୫ ମସିହାରେ ସ୍ପେନ୍ ଦେଶରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ସଂଗଠିତ ହୋଇଥଲା ।
Answer:
×

୭। ସ୍ପେନର ଗୃହଯୁଦ୍ଧରେ ଜେନେରାଲ୍ ଫ୍ରାଙ୍କୋ ବିଜୟୀ ହୋଇ ସରକାର ଗଠନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
✓

୮। ୧୯୩୭ ମସିହାରେ ରୋମ୍-ବର୍ଲିନ୍-ଟୋକିଓ ଅକ୍ଷଶକ୍ତି ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
✓

୯। ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ୧୯୩୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୦୩ ତାରିଖରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
✓

୧୦ । ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ପରିସମାପ୍ତି ୧୯୪୫, ଅଗଷ୍ଟ ୧୪ ତାରିଖ ଦିନ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
✓

E. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

F. ରେଖାଙ୍କିତ ପଦକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

୧। ପଲି ହାର୍ବର ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରର ହାଓ୍ବାର ଦ୍ବୀପରେ ଅବସ୍ଥିତ ଜାପାନର ବନ୍ଦର ନଗର ।
Answer:
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା,

୨ । ଜାପାନ ୧୯୩୧ ମସିହାରେ ଚୀନ୍‌ର ହାହୋଇ ପ୍ରଦେଶ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା ।
Answer:
ମାଞ୍ଚୁରି ଆ,

୩। ରୋମ୍-ବର୍ଲିନ୍-ଟୋକିଓ ଅକ୍ଷଶକ୍ତି ୧୯୩୪ ମସିହାରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୩୭

୪। ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ଜାପାନରେ ହିରୋସୀମା ସହର ଉପରେ ପରମାଣୁ ବୋମା ପକାଇଥିଲା ।
Answer:
୧୯୪୫

୫। ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରଥମ କରି ପରମାଣୁ ବୋମା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ

୬। ଚାମ୍ବରଲେନ୍ ଜର୍ମାନୀର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ।
Answer:
ଇଂଲଣ୍ଡ

୭। ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ୩୦ ବର୍ଷ ପରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
୨୦ ବର୍ଷ

୮। ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ସଂସଦକୁ ଡୁମା କୁହାଯାଏ ।
Answer:
କଂଗ୍ରେସ

୯ । ଚେକୋସ୍ଲୋଭାକିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଫରାସୀ ଭାଷାଭାଷୀ ଲୋକ ବାସ କରୁଥିଲେ ।
Answer:
ଜର୍ମାନୀ

୧୦। ସ୍ବାର୍ଥପୂରଣ ନ ହେବାରୁ ପ୍ରଥମେ ଇଟାଲୀ ଜାତିସଂଘର ସଭ୍ୟପଦ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଜର୍ମାନୀ

G. ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ସଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ଦେଶଟି ଏକଚ୍ଛତ୍ରବାଦୀ ଆଦର୍ଶରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁନଥିଲା ?
(A) ଜର୍ମାନୀ
(B) ଇଟାଲୀ
(C) ଜାପାନ
(D) ରୁଷ୍
Answer:
(D) ରୁଷ୍

2. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ଦେଶଟି ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଆଦର୍ଶରେ ବିଶ୍ଵାସ କରୁନଥିଲା ?
(A) ବ୍ରିଟେନ୍
(B) ଫ୍ରାନ୍ସ
(C) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
(D) ଇଟାଲୀ
Answer:
(D) ଇଟାଲୀ

3. ସ୍ପେନ୍‌ରେ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ କେବେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୧୯୩୪
(B) ୧୯୩୫
(C) ୧୯୩୬
(D) ୧୯୩୭
Answer:
(C) ୧୯୩୬

4. ଇଟାଲୀ ଓ ଜର୍ମାନୀ କେଉଁ ଦେଶର ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କୁ ସାମରିକ ସାହାଯ୍ୟ ଯୋଗାଇଥିଲେ ?
(A) ସ୍ପେନ୍
(B) ଇଟାଲୀ
(C) ଜର୍ମାନୀ
(D) ତୁର୍କୀ
Answer:
(A) ସ୍ପେନ୍

5. ଜେନେରାଲ ଫ୍ରାଙ୍କା କେଉଁ ଦେଶର ଶାସକ ଥିଲେ ?
(A) ଇଂଲଣ୍ଡ
(B) ଆମେରିକା
(C) ଇଟାଲୀ
(D) ସେନ୍
Answer:
(D) ସେନ୍

6. ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ଗଠିତ ଅକ୍ଷଶକ୍ତିରେ କେଉଁ ଦେଶ ଏକ ବର୍ଷ ପରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ?
(A) ଜାପାନ
(B) ତୁର୍କୀ
(C) ଆଲବାନିଆ
(D) ଚେକୋସ୍ଲୋଭାକିଆ
Answer:
(A) ଜାପାନ

7. ପୋଲାଣ୍ଡ ମାଟିରୁ ଜର୍ମାନୀକୁ ଅପସରିଯିବାପାଇଁ କେଉଁ ଦେଶ ଚେତାବନୀ ଦେଇଥିଲା ?
(A) ହଲାଣ୍ଡ
(B) ଜାପାନ
(C) ବ୍ରିଟେନ୍
(D) ରୁଷ୍
Answer:
(C) ବ୍ରିଟେନ୍

8. ବ୍ରିଟେନ୍ କେଉଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଜର୍ମାନୀ ଆକ୍ରମଣର ମୁକାବିଲା କରିଥିଲା ?
(A) ଆଟଲି
(B) ଚର୍ଚ୍ଚିଲ୍
(C) ନିକ୍‌ସନ୍
(D) ଆଲେକ୍ସିନ୍
Answer:
(B) ଚର୍ଚ୍ଚିଲ୍

9. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟିରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ?
(A) କେନ୍ଦ୍ର ଶକ୍ତି
(B) ମିତ୍ରଶକ୍ତି
(C) ମିଳିତ ଶକ୍ତି
(D) ଅକ୍ଷୟଶକ୍ତି
Answer:
(B) ମିତ୍ରଶକ୍ତି

10. ଜର୍ମାନୀଠାରୁ ସବୁପ୍ରକାର ସାହାଯ୍ୟ ପାଇ ମଧ୍ଯ ଇଟାଲୀ କେବେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲା ?
(A) ୧୯୪୦
(B) ୧୯୪୧
(C) ୧୯୪୨
(D) ୧୯୪୩
Answer:
(D) ୧୯୪୩

11. ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧରେ ଜର୍ମାନୀ କେବେ ବିନା ସର୍ଭରେ ମିତ୍ରଶକ୍ତି ନିକଟରେ ଆତ୍ମ ସମର୍ପଣ କରିଥିଲା ?
(A) ୧୯୪୫ ଅଗଷ୍ଟ ୭
(B) ୧୯୪୫ ଜୁନ୍ ୭
(C) ୧୯୪୫ ମେ ୭
(D) ୧୯୪୫ ଅଗଷ୍ଟ ୨୪
Answer:
(C) ୧୯୪୫ ମେ ୭

12. ଜାପାନର ମହାନଗରୀ ଦୁଇଟି ଉପରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା କେଉଁ ବୋମା ପକାଇ ଧ୍ବଂସ କରିଦେଇଥୁଲା ?
(A) ଅଣୁ ବୋମା
(B) ପରମାଣୁ ବୋମା
(C) ଉଦଜାନ୍ ବୋମା
(D) ଜୀବାଣୁ ବୋମା
Answer:
(B) ପରମାଣୁ ବୋମା

13. ଜର୍ମାନୀ କେବେ ଜାତିସଂଘରୁ ଓହରି ଆସିଲା ?
(A) ୧୯୩୨
(B) ୧୯୩୬
(C) ୧୯୩୩
(D) ୧୯୩୫
Answer:
(C) ୧୯୩୩

14. ଜର୍ମାନୀ କେବେ ପୋଲାଣ୍ଡ ଆକ୍ରମଣ କଲା ?
(A) ୧୯୩୯
(B) ୧୯୪୦
(C) ୧୯୩୧
(D) ୧୯୪୨
Answer:
(A) ୧୯୩୯

15. ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କେବେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୧୯୩୬
(B) ୧୯୩୭
(C) ୧୯୩୮
(D) ୧୯୩୯
Answer:
(D) ୧୯୩୯

16. ଜେନେରାଲ୍ ଫ୍ରାଙ୍କା କେଉଁ ଦେଶର ଶାସକ ଥିଲେ ?
(A) ଇରାକ୍
(B) ଜାପାନ
(C) ଆଲବାନିଆ
(D) ସ୍ପେନ୍
Answer:
(D) ସ୍ପେନ୍

17. ଜାପାନ କେବେ ଅକ୍ଷଶକ୍ତିରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା ?
(A) ୧୯୩୫
(B) ୧୯୩୬
(C) ୧୯୩୭
(D) ୧୯୩୮
Answer:
(C) ୧୯୩୭

18. ଜର୍ମାନ୍ ସଂଯୁକ୍ତ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର କେବେ ଗଠିତ ହେଲା ?
(A) ୧୯୩୯
(B) ୧୯୪୫
(C) ୧୯୪୯
(D) ୧୯୫୦
Answer:
(C) ୧୯୪୯

19. କେତେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଜାପାନର ହିରୋସୀମା ଓ ନାଗାସାକି ଉପରେ ପରମାଣୁ ବୋମା ପକାଇଥଲା ?
(A) ୧୯୩୯
(B) ୧୯୪୨
(C) ୧୯୪୦
(D) ୧୯୪୫
Answer:
(D) ୧୯୪୫

20. ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କେବେ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା ?
(A) ୧୯୧୪ ମସିହା
(B) ୧୯୨୦ ମସିହା
(C) ୧୯୩୯ ମସିହା
(D) ୧୯୪୫ ମସିହା
Answer:
(C) ୧୯୩୯ ମସିହା

21. ହିଟଲର୍‌ କେବେ ରାଇନ୍ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧିକାର କରିନେଲେ ?
(A) ୧୯୩୩ ମସିହା
(B) ୧୯୩୬ ମସିହା
(C) ୧୯୩୮ ମସିହା
(D) ୧୯୩୯ ମସିହା
Answer:
(B) ୧୯୩୬ ମସିହା

22. ଜର୍ମାନୀ କେବେ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ଅଧିକାର କରିଥିଲା ?
(A) ୧୯୩୩ ମସିହା
(B) ୧୯୩୬ ମସିହା
(C) ୧୯୩୮ ମସିହା
(D) ୧୯୩୯ ମସିହା
Answer:
(C) ୧୯୩୮ ମସିହା