BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

Subjective Type Questions With Answers

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ - 1

1. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ ବର୍ଣନା କର ।
ଉ-
ବୋ’ରଙ୍କ ମଡ଼େଲ ଅନୁ ସାରେ:
ପରମାଣୁର ଏକ ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳୀ ଥାଏ, ଯାହାକୁ ନ୍ୟୁ କ୍ଲିୟସ୍ କୁହାଯାଏ । ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ଚାରିପଟେ ଥ‌ିବା ଶନସ୍ଥା।ନରେ ଟ୍ଟଲେକଗ୍ରନ୍ଗୁଡିକ କେବଳ କେତେଣୁଡ଼ି ଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବର୍ତ୍ତୁଳାକାର କକ୍ଷପଥରେ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ଚାରିପଟେ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ କରନ୍ତି ।

ବୋ’ରଙ୍କ ସ୍ଵୀକାର :
(i) ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ଚାରି ପଟେ କେବଳ କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କକ୍ଷପଥରେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପୂର୍ବନ କରେ ।
(ii) ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କକ୍ଷପଥରେ ଘୂରୁ ଥ୍ ବ।ବେଳେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍‌ ଗୁଡ଼ିକ ଶକ୍ତି ବିକିରଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେହି କକ୍ଷପଥକୁ ବିକିରଣ ବିହୀନ କକ୍ଷ କୁହାଯାଏ ।
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ - 2
(iii) ଏହି କକ୍ଷପଥ ବା ସେଲ୍ଗୁଡ଼ିକୁ ଶକ୍ତି ସ୍ତର କୁହାଯାଏ ।
(iv) କକ୍ଷପଥ ବା ସେଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍‌ ରୁ ଦୂରତା କ୍ରମରେ ଯଥାକ୍ରମେ K, L, M, N ଇତ୍ୟାଦି ଅକ୍ଷରଦ୍ଵାରା ବା 1, 2, 3, 4 ଇତ୍ୟାଦି ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵାରା ସୂଚିତ କରାଯାଏ ।

2. ଆଇସୋଟୋପ୍ କ’ଣ ? ବିଭିନ୍ନ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ପ୍ରତ୍ୟେକର ଉପଯୋଗିତା ଲେଖ ।
ଉ-
ଆଇସୋଟୋପ୍ :
ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ସମାନ କିନ୍ତୁ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା ଭିନ୍ନ ହୋଇଥିବା ପରମାଣୁଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋଟୋପ୍ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
ଉଦ୍‌ଜାନର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଲା
1H1 (ପ୍ରୋଟିୟମ୍ ବା ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍),
1H2 ( ଡିଉଟେରିୟମ୍) ଓ 1H3 (ଟ୍ରାଇଟିୟମ୍) ।
ଯବକ୍ଷ ର ଜାନର ତୁଚ୍ଚଟି ଅ।ଜସେ।ଗୋପ୍ ହେଲା – 7N14 7N15
ପୋଟାସିୟମ୍‌ର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଲା – 1939K, 1940K, 1941K
ଅମ୍ଳଜାନର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଲା – 8O16, 8O17, 8O18
କ୍ଲୋରିନ୍‌ର ଦୁଇଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଲା – 17C35, 17C37

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

ଆଇସୋଟୋପ୍‌ ଉପଯୋଗିତା :
(i) ୟୁ ରେ ନି ୟମ୍ ଆଇସୋଟୋପ୍ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟ ରି ଆକ୍ଟରରେ ଜାଳେଣି ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(ii) କୋବାଲ୍ ଟର ଏକ ଆଇସୋଟୋପ୍ କ୍ୟାନ୍ ସର ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(iii) ଆୟୋଡ଼ି ନ୍ ର ଏକ ଆଇସୋଟୋପ୍ ଗ୍ରନ୍ଥି ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ଥାଇର ଏଡ୍ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
(iv) କେତେକ କୃତ୍ରିମ ଆଇସୋଟୋପ୍‌କୁ କୃଷି ଓ ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

3. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକଟ୍ରନ କ’ଣ ? ମୌଳିକର ଯୋଗ୍ୟତା କିପରି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ, ଉଦାହରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-
(i) ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ : କୌଣସି ପରମାଣୁର ବ।ହତମ କକ୍ଷରେ ଯେତେ।ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ଥାଏ, ତାହାକୁ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍ ଟ୍ରନ୍ କୁ ହାଯାଏ । ଯେଉଁ ମୌନିକ ଗୁଡିକର ପରମ।ଶୁର ବlତ୍ରତମ ସେଲ୍ ରେ ସର୍ବାଧିକ ୫ଟି ଅର୍ଥାତ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ମାତ୍ରାରେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିଥାଏ, ସଂଯୋଜନ କ୍ଷମତା ବା ଯୋଗ୍ୟତା ହେଉଛି ଶୂନ ।
(ii) ଏହି ପରି ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତ୍ରିକିୟମ୍ ପରମାଣୁର ବ। ତ୍ରତମ କକ୍ଷରେ ଦୁଇଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ରହିଛି ଏବଂ ଅନ ନିଷ୍ରିୟ ମୌଳିକ; ଯଥା ନିୟନ, ଆରଗନ୍, କ୍ରିପ୍‌ଟନ୍, ଜେନନ୍, ରାଡ଼ନ୍ ଆଦି ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ରହିଥାଏ ।
(iii) ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ରହିଲେ ତାକୁ ଅଲ୍ଟଟ ସ୍ଥିତି କୁହାଯାଏ ।
(iv) ଅଣୁ ଗଠନବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପର ମାଣୁ ତାହାର ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ପରମାଣୁ ସଂରଚନାରେ ରହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ ।
(v) କେତେକ ପରମାଣୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ତ୍ୟାଗକରି, କେତେକ ପରମାଣୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଗ୍ରହଣ କରି ସହଭାଗ କରି ଅଣୁ ଗଠନ କରନ୍ତି ।
(vi) ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ପରମାଣୁ ର ସଂରଚନା ପାଇଁ କିମ୍ବା ଅକ୍ଟେଟ୍ ସ୍ଥିତି ପାଇଁ ପରମାଣୁ ତ୍ୟାଗ କରୁଥିବା, ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା କିମ୍ବା ଭାଗ କରୁଥିବା ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟାରୁ

ଉଦାହରଣ :
(a) ଲି ଥ୍ ମ୍ ସୋଡି଼ ୟମ୍ ପର ମାଣୁ ର ପ୍ରତେକାର ବାତ୍ରତମେ ସେଳରେ ଗେ।ଟିଏ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ଥାଏ । ଲିଥ୍ୟମ୍ ପରମାଣୁ ତ୍ରିକୟମ୍ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ଏବଂସୋଡ଼ିୟମ୍‌ ପରମାଣୁ ନିୟମ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ରଦ୍ରିବାକୁ ଚଦ୍ରିବି।କୁ ଚାହେଁ। ତେଣୁ ଲି ଥ୍ ୟମ୍ ଓ ସୋଡ଼ି ୟମ୍‌ ମୌଳି କର ଯୋଗ୍ୟତା l ।
(b) ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ଓ ଏଲୁମିନିୟମ୍‌ର ବାହ୍ୟତମ ସେଲ୍‌ରେ ଯଥାକ୍ରମେ 2ଟି ଓ 3ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଥିବାରୁ ଏମାନଙ୍କର ଯେ । କତା ଯଥାକ୍ରମେ 2 ଓ 3 ।
(vii) ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ ସେଲ୍ ର ସଂଖ୍ୟା ତାହାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ର ନ୍ (ସର୍ବାଧ୍ୱ) କ୍ଷମତାର ପାଖାପାଖୁ ବା ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।

4. ଅକ୍ଟୋଟ୍ ସ୍ଥିତି କ’ଣ ? ପରମାଣୁର ସଂଯୋଜନ କ୍ଷମତା କିପରି ଏହି ନିୟମ ଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ ବୁଝାଅ ।
ଉ-
(i) ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ସର୍ବାଧ୍ଵକ ୫ଟି ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ । ଏହାକୁ ଅନ୍ଵେଟ୍ ସ୍ଥିତି କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଯେଉଁ ମୌଳିକର ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହି ଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟ କ୍ଷମତା ଶୂନ । କେବଳ ହିଲିୟମ୍ ଏକ ମାତ୍ର ସର୍ବାଧ‌ିକ ଦୁଇଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ରହିଛି ।
(iii) ଅଣୁ ଗଠନ ବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୌଳିକ ପରମାଣୁ ତାହାର ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକର ସଂରଚନା ରେ ରହି ବା କୁ ଚେଷ୍ଟାକରେ । କେତେକ ପରମାଣୁ ଇଲେକ୍ସନ୍ ତ୍ୟାଗ କରି, କେତେକ ପରମାଣୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରମ୍ ଗ୍ରହଣ କରି ସହ ମିଳିତ ଭାବେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସହଭାଗକରି ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାନ୍ତି ।
(iv) ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ପରମାଣୁ ର ସଂରଚନା ପାଇଁ କିମ୍ବା ଅକ୍ଟେଟ୍ ସ୍ଥିତି ପାଇଁ ପରମାଣୁ ତ୍ୟାଗ କରୁଥି, ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା କିମ୍ବା ଭାଗ କରୁଥିବା ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟାରୁ ମୌକିକର ସଂଯେ। ଜନ କ୍ଷମତା ଚ୍ଚଶ। ପଡୋ
(v) ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ ଲିଥ୍ୟମ୍ ଓ ସୋଡ଼ିୟମ୍ ପରମାଣୁର ପ୍ରତେକର ବ।ତ୍ରତମ ସେଲରେ ଗୋଟିଏ ଇଲେକ୍ ନ୍ ରହିଛି । ଏହି ମୌଳି କ ମା ନ ଙ୍କ ର ପରମାଣୁ ଗୋଟିଏ ଇଲେକ୍ଟ ନ୍ ସହଜରେ ତ୍ୟାଗ କରି ପାରିବ, କା। ର ଣ ଲି ଥ୍ୟ ମ୍ ପର ମାଣୁ ହିଁ ଲି ୟମ୍ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ଏବଂ ସୋଡ଼ିୟମ୍ ପରମାଣୁ ନିୟନ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ଓ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ଚାହେଁ । ତେଣୁ ଲି ଥମ୍ ଓ ସୋଡ଼ିୟମ୍ ମୌଳିକରେ ଯୋଗ୍ଯତା ଏକ ଅଟେ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ - 4

1. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ କ’ଣ ? ଉଦାହରଣ ସହ ବୁଝାଅ ।
ଉ-
ସଂଯୋଜକ ଜଲେକ୍ଟ୍ରନ୍‌:
(i) କୌଣସି ପରମାଣୁର ବ। ତ୍ରୟତମ କଷରେ ଥିବା ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ର ନ୍‌କୁ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ର ନ୍ କହନ୍ତି -।
(ii) କେବଳ ଏହି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।
(iii) ପରମାଣୁର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟାରୁ ଉକ୍ତ ମୌଳିକର ଯୋଗ୍ୟତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
(i) H, Li, Na ଓ K ର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଚ୍ଚଲେକ।ଟ୍ରନ ଥ୍ବାଗୁ ଏଗୁଡ଼ିକି ଏକ ସଂଯୋଜୀ
(ii) ସେହିପରି Be, Mg, Caର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ତ୍ରକଟି ଲେଖା ଏଁଟ୍ଟକେଗନ ଥିବାରୁ ଏଗୁଡ଼କ ଦୁଇ ସଂଯୋଜୀ ।
(iii) ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକ (He ବ୍ୟତୀତ) ର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଲେଖାଏଁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଥାଏ । ତେଣୁ ସେଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାୟୀ । ଏହି ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକ ନିଜ ନିଜ ଭିତରେ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ମୌଳିକ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ରୂପେ ଧରି ନିଆଯାଇଛି ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

2. ଆଇସୋବାର୍ କ’ଣ ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ ।
ଉ-
ଆଇସୋବାର୍ : ସମାନ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା କିନ୍ତୁ ଭିନ୍ନ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଥିବା ପରମାଣୁଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋବାର୍ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
ପେ।ଗ।ସିୟମ୍ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 19 ଏବଂ କ୍ୟାଲ୍‌ସିୟମ୍‌ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 20 । ଏହି ଦୁଇ ମୌଳିକର ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା 40 । ଏହି ଦୁଇ ମୌଳିକର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ସାଙ୍କେତିକ ରୂପ ହେଉଛି 1940K ଏବଂ 2040Ca । 1940K ଓ 2040Ca ଦୁଇଟି ଆଇସୋବାର୍ ଅଟନ୍ତି ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ - 3

1. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ କ’ଣ ? ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ଓ ସିଲିକନ୍‌ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ଉ-
ସଂଯୋକକଲକ୍ ଟ୍ର ନ୍‌ :
କୌଶସି ପରମାଣୁର ବହିପତମ କଷରେ ଥିବା କକେଲଟ୍ରନକୁ ସଂଯୋଚ୍ଚିକ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଏହି ଯେଉଁ ଚ୍ଚଲକ୍ଟ୍ରନ୍‌ଗୁଡିକ ର ସାୟନି କ ପ୍ରକ୍ର୍ରିୟ।ରେଡିଟ ନେଚ୍ଚଥାଆତି।
(i) ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ (Z = 12)ର ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ ସଂରଚନା 2, 8, 2 । ତେଣୁ ଏହାର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା 2 ।
(ii) ସିଲିକନ୍ (Z = 14)ର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂରଚନା 2, 8, 41 ତେଣୁ ଏହାର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା 4 ।

2. ଗୋଟିଏ ମୌଳିକର ବସ୍ତୁତ୍ବ ସଂଖ୍ୟା 27 ଓ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 13 ହେଲେ, ଏହାର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା ନିରୂପଣ କର ।
ଉ-
ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା = ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ = 13
ମୌଳିକର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂରଚନା = 2, 8, 3
ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା = 3

3. ଅବପରମାଣୁ କ’ଣ ? କେତୋଟି ଅବପରମାଣୁର ନାମ ଲେଖ।
ଊ-
(i) ପରମାଣୁ ପଦାର୍ଥର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କଣିକା ନୁହେଁ । ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଏହାଠାରୁ ଆହୁରି କ୍ଷୁଦ୍ର କଣିକା ଅଛି । ଏହାକୁ ଅବପରମାଣୁ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍, ପ୍ରୋଟନ୍, ନିଉଟ୍ରନ୍ ଆଦି ଅବପରମାଣୁ ଅଟେ ।

4. ନିଷ୍କ୍ରିୟ -ମୌଳିକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ ।
ଉ-
(i) ଯେଉଁ ମୌଳିକମାନଙ୍କର ବଦ୍ରତମ କକ୍ଷରେ ୫ ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ( ମାତ୍ର He ର 2 ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ) ଥାଏ, ସେହି ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ କୁହାଯାଏ । ଏହି ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ଅବକାରକ (Rea- gent) ସହିତ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରନ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ନିଜ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧ ଗଠନ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।
(ii) ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ ହିଲିୟମ୍, ନିୟନ୍, ଆରଗନ୍, କ୍ରିପ୍‌ଟନ୍, ଜେନନ୍ ଓ ରେଡ଼ନ୍ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

5. ଆଇସୋଟୋପ୍ କ’ଣ ? କ୍ଲୋରିନ୍‌ର କେତୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ଅଛି ?
ଉ-
(i) ଆଇସୋଟୋପ୍ : ସମାନ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଥାଇ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟାଥ୍ବ ପରମାଣୁଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋଟୋପ୍ କୁହାଯାଏ ।
(ii) କ୍ଲୋରିନ୍‌ର ଦୁଇଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ (17Cl35 17C37) ଅଛି।

6. ପୋଟାସିୟମ୍‌ ଓ ଅମ୍ଳଜାନର ଆଇସୋଟୋପ୍ ଗୁଡ଼ିକର ସଂକେତ ଲେଖା ।
ଊ –
(i) ପୋଟାସିୟମ୍‌ର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ହେଉଛି 3919K, 4019K, 4117K।
(ii) ଅମ୍ଳଜାନର ତିନୋଟି ଆଇସୋଟପ୍ ହେଉଛି 168O, 178O, 188O ।

7. ପରମାଣୁଟି ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚାର୍ଜ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ନିରପେକ୍ଷ କାହିଁକି ବୁଝାଅ ।
ଊ –
(i) ପରମାଣୁରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନୋଟି କଣିକା ଥାଏ, ଯଥା ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ, ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍ । ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ, ପ୍ରୋଟନ୍ ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍ ଚାର୍ଜବିହୀନ କଣିକା ଅଟେ ।
(ii) ପରମାଣୁରେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ଓ ପ୍ରୋଟନ୍ ସମାନ ସଂଖ୍ୟାରେ ଥିବାରୁ ଏହାର ମୋଟ ଚାର୍ଜ ଶୂନ ଅଟେ । ତେଣୁ ପରମାଣୁଟି ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚାର୍ଜ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ନିରପେକ୍ଷ।

8. ନିଉଟ୍ରନର ଦୁଇଟି ପ୍ରକୃତି ଲେଖ ।
ଉ-
(i) ନିଉଟ୍ରନ୍ ଚାର୍ଜବିହୀନ କଣିକା ଏବଂ ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ 1.675 x 10-27 କି.ଗ୍ରା ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରୋଟନ୍ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସହ ପ୍ରାୟ ସମାନ ।
(ii) ନିଉଟ୍ରନ୍ ଗୁଡ଼ିକ ନିଉକ୍ଲିୟସ୍‌ରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥାନ୍ତି । ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମୌଳିକର ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ ।

Objective Type Questions With Answers

A. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ଆଇସୋଟୋପ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ହୋଇଥ୍ ବା ପର ମାଣୁ ଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋଟୋପ୍ କୁହାଯାଏ ।

2. ଅକ୍ଳେଟ୍ ନିୟମ କ’ଣ ?
ଉ-
କୌଣସି ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍‌ରୁ ଅଧିକ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ନ ରହିବାକୁ ଅଲ୍ଟଟ୍ ନିୟମ କୁହାଯାଏ ।

3. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
କୌଣସ ପରମାଣୁ ର ବହିତମ କଷରେ ଯେତୋଟି ଇଲେକ୍ ଟ୍ର ନ୍ ଥାଏ, ତାହାକୁ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିନ୍ କୁହାଯାଏ ।

4. ଆଇସୋବାର୍ କ’ଣ ?
ଉ-
ସମାନ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା କିନ୍ତୁ ଭିନ୍ନ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଥ‌ିବା ପରମାଣୁଗୁଡ଼ିକୁ ଆଇସୋବାର୍ କୁହାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

5. ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଯେଉଁ ମୌଳିକମାନଙ୍କର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ (ମାତ୍ର He ର 2ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ) ଥାଏ, ସେହି ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ କୁହାଯାଏ ।

6. ଯୋଗ୍ୟତା କ’ଣ ?
ଉ-
ମୌକି ସଂଯୋଚ୍ଚନ କ୍ଷମତାକୁ ଯୋଜପତା କୁହାଯାଏ ।

7. ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ପରମାଣୁର ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍‌ରେ ଥିବା ମୌଳିକର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ କୁହାଯାଏ ।

8. ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ମୌଳିକର ପରମାଣୁର ନୁକ୍ଲିୟ ରେ ଥ୍ବା ପ୍ରୋନେ ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ଯାର ସମଷ୍ଟିକୁ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା କୁହାଯାଏ ।

୨. ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟନ୍ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝାଏ ?
ଉ-
ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟନ୍ କହିଲେ ପରମାଣୁର ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍‌ରେ ଥିବା ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍‌କୁ ବୁଝାଏ ।

10. ଗୋଟିଏ ଆଲ୍ ଫ (α) କଣିକାରେ କ’ଣ ରହିଥାଏ ?
ଉ-
ଗୋଟିଏ ଆଲ୍‌ (α) କଣିକାର ଦ୍ଵିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଚାର୍ଜ ଓ ବସ୍ତତ୍ଵ 4u ରହିଥାଏ ।

11. ସୋଡିୟମ୍‌ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 11 ଓ ଏହାର ବିସ୍ତତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା 23 । ଏହାର କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଓ କେତୋଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଅଛି ?
ଉ-
ସୋଡିୟମ୍‌ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ 11 ଓ ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା 23 । ଏହାର 11 ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଓ 12ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଅଛି

12. ଏକ ମୌଳି କର ଆଇସୋଟୋପଗୁ ଡି କ ର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ କ’ଣ ?
ଉ-
ଏକ ମୌଳିକର ଆଇସୋଟୋପ୍‌ଗୁଡିକର ସମାନ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଥାଏ ।

13. ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ସୁନାପାତିଆ ପରୀକ୍ଷା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଅଧୂକାଂଶ ନଂ-କଣିକା ବିକ୍ଷେପିତ ନ ହୋଇ ସୁନାପାତ ଦେଇ ଅତିକ୍ରମ କରେ । ଏଥୁରୁ କି ସୂଚନା ମିଳେ?
ଉ-
ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ସୁନାପାତିଆ ପରୀକ୍ଷା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଅଧୂକାଂଶ α – କ ଣି କା। ବିକ୍ଷେପିତ ନ ହେ। ଇ ସୁନାପାତ ଦେଇ ଅତିକ୍ରମ କରେ । ଏଥୁରୁ ସୂଚନା

14. ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ପରୀକ୍ଷାରେ α-କଣିକାଗୁଡିକ ବିକ୍ଷେପିତ ହୁଅନ୍ତି । କାରଣ କ’ଣ ?
ଉ-
ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ପରୀକ୍ଷାରେ α-କଣିକାଗୁଡିକ ବିକ୍ଷେପିତ ହୁଅନ୍ତି । କାରଣ α-କଣି କ। ଓ ପରମାଣୁର ଯୁଙ୍କ୍ର ଚାକିତ ଅଂଶ ମଧ୍ୟରେ ବିକଷଶ ଘଟେ ।

15. ଡାଲଟନ୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ତତ୍ତ୍ବ ସଫଳତାର ସହ କ’ଣ
ଉ-
ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂରକ୍ଷଣ ନିୟମ ଓ ସ୍ଥିରାନୁପାତ ନିୟମ ଡାଲଟନ୍‌ ଙ୍କ ପର ମାଣୁ ତତ୍ତ୍ଵ ସଫଳତାର ସହ ବୁଝାଇପାରିଲା ।

16. କାର୍ବନ − 12, ପରମାଣୁର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍, ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ଉ-
କାର୍ବନ − 12, ପରମାଣୁର 6 ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍, ଟି ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ଟିଂ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ରହିଛି ।

17. α-କଣିକାରେ କାହିଁକି ଯଥେଷ୍ଟ ଶକ୍ତି ରହିଥାଏ ?
ଉ-
α- କଣିକାରେ ବସ୍ତୁତ୍ଵ 4u ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର ଯଥେଷ୍ଟ ଶକ୍ତି ଥାଏ ।

18. କକ୍ଷପଥକୁ ବିକିରଣବିହୀନ କକ୍ଷପଥ କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
କ କ୍ଷ ପଥରେ ଘୂ ରୁ ଥ ବ । ବେ ଳେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରଗୁଡିକ ଶକ୍ତି ବିକିରଣ କରୁନଥିବାରୁ କକ୍ଷପଥକୁ ବିକିରଣବିହୀନ କକ୍ଷପଥ କୁହାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

19. ଅକ୍ଟେଟ୍ ନିୟମ କ’ଣ ?
ଉ-
ଅଧିକ ନ ରହିବାକୁ ଅକ୍ଟେଟ ନିୟମ କୁହାଯାଏ ।

B. ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ଗୋଟିଏ ପ୍ରୋଟନ୍‌ର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଓ ଗୋଟି ଏ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିନ୍‌ର ବସ୍ତୁତ୍ଵର ଅନୁ ପାତ କେତେ ?
2. ପ୍ରୋଟନ୍ କୁ ସୂଚକ ରୂପେ କିପରି ପ୍ରକ।ଶ କରାଯାଏ ?
3. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌କୁ କିପରି ସୂଚିତ କରାଯାଏ ?
4. ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
5. α-କଣିକାର ବସ୍ତୁତ୍ୱ କେତେ ?
6. ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା କେଉଁ କଣିକାଟି ଚାର୍ଜିତ ନୁହେଁ ?
7. ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁରେ 20ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍, 20ଟି ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ 20ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଅଛି । ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
8. ଏକ ମୌଳିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା À ଓ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ Z ହେଲେ ଉକ୍ତ ପରମାଣୁର ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
୨. କେଉଁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ନିଉଟ୍ରନ୍ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ?
10. ବୋର୍‌ ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍‌ରେ ମୋଟ ଶକ୍ତିସ୍ତର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
11. ବୋର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍‌ରେ M ସେଲ୍ କେଉଁ ଶକ୍ତିସ୍ତରର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ?
12. ଏକ ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କି ପରି ବାଣ୍ଟିହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ସେ ବିଷୟରେ ପ୍ରଥମେ କିଏ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ?
13. ଏକ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରୋଟନ୍ ଗୁଡ଼ିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ m ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ n ହେଲେ ପରମାଣୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ପ୍ରାୟ କେତେ ?
14. K ସେଲ୍‌ ରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
15. L ସେଲ୍‌ରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
16. ସର୍ବାଧ‌ିକ 18ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଥିବା ସେଲ୍‌ର ନାମ କ’ଣ ?
17. କେଉଁ ସେଲ୍‌ରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ସଂଖ୍ୟକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
18. ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କ୍ଷମତା ଅନୁସାରେ ସେଲ୍‌ ଗୁଡ଼ିକର ବର୍ଦ୍ଧିତ କ୍ରମଟି କ’ଣ ?
19. ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ଥିବା ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
20. ପରମାଣୁରେ ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ କେଉଁଠାରେ ରହିଥାଏ ?
21. ଏଲୁମିନିୟମ୍‌ର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
22. ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍‌ର କେଉଁ ଆଇସୋଟୋପ୍‌ରେ ସମାନ ସଂଖ୍ୟକ ନିଉଟ୍ରନ୍ ଓ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଥାଏ ?
23. ଦୁଇଟି ମୌଳିକ X ଓ Yର ବସ୍ତତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା ସମାନ କିନ୍ତୁ ସେଗୁଡିକର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଯଥାକ୍ରମେ 20 ଓ 21 ହେଲେ X ଓ Y କୁ କ’ଣ କୁହାଯିବ ?.
24. ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ α-କଣିକା ବିଚ୍ଛରଣ ପରୀକ୍ଷାର ଫଳସ୍ଵରୂପ କ’ଣ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା ?
25. ଗୋଟିଏ ମୌଳିକର ଆୟନ 3+ ଚାର୍ଜ ବିଶିଷ୍ଟ । ପରମାଣୁର ବସ୍ତତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା 27 ଓ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା 14 । ଆୟନର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
26. ଗୋଟିଏ ମୌଳିକର Z = 9 ହେଲେ, ଏହାର ଯୋଗ୍ୟତା କେତେ ?

Answer:
1. 1 : 1837
2. P+
3. e
4. 8ଟି
5. 4u
6. ନିଉଟ୍ରନ୍
7. 40
8. A-Z
9. ଚାଦଉଇକ୍
10. 4
11. 3
12. ବୋର-ବେରି
13. m+n
14. 2 ଟି
15. 8 ଟି
16. M
17. N
18. K,L,M,N
19. ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍
20. ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷ
21. 3
22. ଡିଉଟେରି ୟମ୍
23. ଆଇସୋବାର
24. ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍
25. 10
26. 1

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. କାଚଦଣ୍ଡକୁ ସିଲ୍‌ କନାରେ ଘର୍ଷଣ କଲେ କାଚ ଦଣ୍ଡ …………….. ଚାର୍ଜ ଲାଭକରେ ।
2. ଶୁଖୁଲା ମୁଣ୍ଡବାଳକୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାନିଆରେ କୁଣ୍ଡାଇଲେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାନିଆ ……………. ଚାର୍ଜ ଲାଭ କରେ ।
3. ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍‌ରେ ଆବିଷ୍କାରକ ଭାବେ ବିଜ୍ଞାନିକ ………………. ଙ୍କୁ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।
4. ବୈ ଜ୍ଞା । ନି କ ………………… ପ୍ରୋଟନ୍ ଆର୍ବି ଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
5. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ର ଚାର୍ଜ …………………..।
6. ପ୍ରୋଟନ୍ ର ବସ୍ତୁତ୍ ଇଲେକ୍ ଟ୍ର ନ୍ ସ୍କୃ ଡ୍ ର ………………… ଗୁଣ।
7. ବୈଜ୍ଞାନିକ ……………… ସର୍ବପ୍ରଥମେ ପରମାଣୁ ଗଠନର ଏକ ମଡ଼େଲ୍ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ।
8. ପରମାଣୁର …………………. ଠାରେ ତା’ର ଅଧ୍କ । ଶ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଠୁଳ ହୋଇଥାଏ ।
୨. ବୋ’ରଙ୍କ ମଡ଼େଲ୍ ଅନୁସାରେ ପରମାଣୁରେ ଥିବା ଯୁକ୍ତର।ମ୍ କ କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳୀକୁ …………………. କୁହାଯାଏ ।
10. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରିକଳ୍ପିତ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ ଅନୁସାରେ ଚ୍ଚଲେକ୍ ଟ୍ରନଗୁଡିକ ଘୂରୁଥ୍‌ବା ନିର୍ଦ୍ଧଷ୍ଣ କକ୍ଷଗୁଡିକୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
11. ପରମାଣୁର ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟାର ଯୋଗଫଳ ସତ୍ରପର ମାଣୁର ……………… ସମାନ ଥାଏ ।
12. ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍‌ ଗୁଡ଼ିକ ନିୟମ ଅନୁସାରେ ନିୟମ ଅନୁସାରେ ……………. ବିଭିନ୍ନ କକ୍ଷରେ ବାଣ୍ଟି ହୋଇ ରହିଥା’ନ୍ତି ।
13. ସମସ୍ଥାନିକ ରୂପରେ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ 11H କୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
14. ଯେଉଁ ମୌଳିକର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ୫ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ଥାଏ, ତାହାକୁ ………………… ମୌଳିକ କୁହାଯାଏ ।
15. ପରମାଣୁର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟାରୁ ଉକ୍ତ ମୌଳିକର ………………. ନିର୍ଣ୍ ୟ କର।ଯାଚ୍ଚପାରେ।
16. ପର ମାଣ୍ଡୁ ର ସମସ୍ତ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଠାରେ ……………. କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇ ରହିଛି ।
17. …………………… ଆଇସୋଟୋପ୍ ଥାଇରଏଡ୍ ଗ୍ରନ୍ଥି ରୋଗ ଚିକିତ୍ସାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
18. ରଦରଫୋର୍ଡଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡେଲ୍‌ରେ ଥ‌ିବା ତ୍ରୁଟି ହରକରିବା ପାଇଁ ………………. ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମାଡେଲ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଲା ।
19. କ୍ଲୋରିନ୍ ପର ମାଣ୍ଡୁ ର ନି ଉଗ୍ର ନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଓ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଯଥାକ୍ରମେ 18 ଓ 17 ହେଲେ, ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ……………….।
20. ଆଇସୋଟୋପ୍‌ଗୁଡିକର ………………. ଧର୍ମରେ ପ।ଥକ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।
21. କ୍ୟାନ୍ସର ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ………………. ର ଆଇସୋଟୋପ୍ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
22. 4119K ଆଇସୋଟୋପ୍‌ରେ ………………. ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଥାଏ ।
23. ଟ୍ରାଇଟିୟମ୍ରେ ……………….. ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଥାଏ ।
24. ଏଲୁମିନିୟମ୍ ପରମାଣୁର ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା 13 ହେଲେ, ଏହା ……………….. ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ ତ୍ୟାଗ କରିପାରିବ ।

Answer:
1. ଯୁଙ୍କ
2. ବିଯୁକ୍ତ
3. ଜେ. ଜେ. ଟମ୍‌ସନ୍
4. ଗୋଲ୍‌ଷ୍ଟାଇନ୍
5. ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ
6. 1837
7. ଜେ.ଜେ. ଟମ୍‌ସନ୍‌
8. ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍
୨. ନ୍ୟୁ କ୍ଲିୟସ୍
10. ଶକ୍ତି ସ୍ତର । ସେଲ୍
11. ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା
12. 2n2
13. ପ୍ରୋଟିୟମ୍
14. ନିଷ୍କ୍ରିୟ
15. ଯୋଗ୍ଯତା
16. ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍
17. ଆୟୋଡ଼ିନ୍
18. ବୋର
19. 17
20. ରାସାୟନିକ
21. କୋବାଲ୍ଟ ଟ
22. 22
23. 2
24. 3

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

D. ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ବା ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✗) ଲେଖ ।

1. ଡାଲଟନ୍‌ଙ୍କ ମତରେ ପରମାଣୁ ଅବିଭାଜ୍ୟ ଅଟେ ।
2. ଇଲେକ୍‌ନ୍ ଆବିଷ୍କାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଟମସନ୍‌ଙ୍କ ଅବଦାନ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ।
3. ପ୍ରୋଟନ, ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜିତ କଣିକା ଅଟେ ।
4. ଗୋଲଡଷ୍ଟାଇନ୍ ନିଉଟ୍ରନ୍ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
5. ନିଉଟ୍ରନ୍ ଚାର୍ଜବିହୀନ କଣିକା ।
6. ପରମାଣୁ ଗଠନ ମଡ଼େଲର ସର୍ବପ୍ରଥମ ପ୍ରସ୍ତାବକ ଥିଲେ ଜେ.ଜେ. ଟମସନ୍ ।
7. ଟମସନ୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲକୁ ତରଭୁଜ ଫଳ ସହିତ ତୁ ଳନା କାର। ଯାଇପାରେ
8. β କଣିକାର ସଂକେତ He++
9. α କଣିକା ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜିତ କଣିକା ।
10. ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ଚାରିପଟେ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ କରୁଥିବା ଇଲେକ୍ଟନ୍‌ମାନଙ୍କରେ ତ୍ଵରଣ ନ ଥାଏ ।
11. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲରେ 5ଟି ଶକ୍ତି ସ୍ତର ଥାଏ ।
12. ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲର ‘M’ ସେଲରେ ସର୍ବାଧ୍ଵକ 18ଟି ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ।
13. କ୍ୟାଲ ସି ୟମ୍ ର ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍ ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା 2 ।
14. ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକମାନଙ୍କର ଯୋଗ୍ୟତା 0 ।
15. ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୌଳିକ ଅଣୁଗଠନ ବେଳେ ତା’ର ନିକଟତମ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ମୌଳିକ ପରମାଣୁର ସଂରଚନାରେ ରହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ ।
16. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ସମସ୍ତ ମୌଳିକରେ ବିଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ଚାର୍ଜ ବହନ କରିଥାଏ ।
17. Cl ରେ ପ୍ରୋଟନ୍ ସଂଖ୍ୟାଠାରୁ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଅଧ୍ବକ ।
18. ଗୋଟିଏ ମୌଳିକର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ଏଥୁରେ ଥ‌ିବା ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟାକୁ ବୁଝାଏ ।
19. α କଣିକା ହେଉଛି ଦୁଇଟି ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ ହରାଇଥୁବା ହିଲିୟମ୍ ପରମାଣୁ ।
20. ଗୋଟିଏ ପର ମାଣ୍ଡୁରେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରୋଟନ ସଂଖ୍ୟା ସହ ସମାନ ।
21. ହିଲିୟମ୍ ପରମାଣୁର ବାହ୍ୟତମ କକ୍ଷରେ ଦୁଇଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ଥାଏ ।
22. ଫ୍ଲୋରିନ୍, କ୍ଲୋରିନ୍ ଓ ବ୍ରୋମିନ୍‌ର ପରମାଣୁରେ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ ସଂଖ୍ୟା ସମାନ ।
23. ଅମ୍ଳଜାନ ଓ କ୍ଲୋରିନ୍ ଅଣୁର ଆଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସମାନ ।
24. ପ୍ରୋଟିୟମ୍, ଡି ଉଟେରିୟମ୍ ଓ ଟ୍ରାଇଟି ୟମ୍ ର ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ସମାନ ।

Answer:
1. (✓)
2. (✓)
3. (✗)
4. (✗)
5. (✓)
6. (✓)
7. (✓)
8. (✗)
9. (✗)
10. (✗)
11. (✗)
12. (✓)
13. (✓)
14. (✓)
15. (✓)
16. (✓)
17. (✓)
18. (✗)
19. (✓)
20. (✓)
21. (✓)
22. (✗)
23. (✗)
24. (✓)

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

E. ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ିର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦ୍ଵିତୀୟ ଯୋଡ଼ିର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ : ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜ :: ନିଉଟ୍ରନ୍ : ………………..।
2. ପ୍ରୋଟିନ୍ : ଗୋଲଡ଼ଷ୍ଟାଇନ୍ ;: ନିଉଟ୍ରନ୍ : ………………..।
3. ପ୍ରୋଟନ୍‌ :16 x 10-19 କୁଲମ୍ ::ନିଉଟ୍ରନ୍ : ………………..।
4. L ସେଲ୍ : 2 :: N ସେଲ୍ : ………………..।
5. L ସେଲ୍ : 8 :: M ସେଲ୍ : ………………..।
6. 1123Na : 12 ନିଉଟ୍ରନ :: 818O : ………………।
7. 12H: ଡିଡଗେରିୟମ୍ :: 13H : ………………..।
8. କାର୍ବନ୍ : 4ଟି ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍ :: ସିଲିକନ୍ : ………………..।

Answer:
1. ଚାର୍ଜବିହୀନ
2. ଚାଦଉଇକ୍
3. 0
4. 4
5. 18
6. 10 ନିଉଟ୍ରନ୍
7. ଟ୍ର।କଟିୟମ୍
8. 4ଟି ସଂଯୋଜକ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍

F. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

1. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
1939K 19ଟି ପ୍ରୋଟନ୍
1735Cl ଡିଉଟେରିୟମ୍
817O ପ୍ରେ।ଟିୟମ୍
11H ୨ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍
12H 17ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
1939K 19ଟି ପ୍ରୋଟନ୍
1735Cl 17ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ
817O ୨ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍
11H ପ୍ରୋଟିୟମ୍
12H ଡିଉଟେରିୟମ୍

 

2. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଜେ. ଜେ. ଟମସନ୍ ସୁନାପତିଆ ପରୀକ୍ଷ
ଇ. ଗୋଲ୍ଡ ଷ୍ଟାଇନ୍ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍
ରଦର ଫୋର୍ଡ ନିଉଟ୍ରନ୍‌
ବୋ’ର୍ ଚ୍ଚଲେକ୍ଟ୍ରନ୍
ଜେମସ୍ ଚାଦଉଇକ୍ ପ୍ରୋଟନ୍

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ଜେ. ଜେ. ଟମସନ୍ ଚ୍ଚଲେକ୍ଟ୍ରନ୍
ଇ. ଗୋଲ୍ଡ ଷ୍ଟାଇନ୍ ପ୍ରୋଟନ୍
ରଦର ଫୋର୍ଡ ସୁନାପତିଆ ପରୀକ୍ଷ
ବୋ’ର୍ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍
ଜେମସ୍ ଚାଦଉଇକ୍ ନିଉଟ୍ରନ୍‌

 

G. ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. କେଉଁ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରର ଆବିଷ୍କାରକ ବୋଲି ଆଖ୍ୟା ଦିଆଯାଇଛି ?
(A) ଡାଲ୍‌ ଟନ୍
(B) ଗୋଲ୍‌ଷ୍ଟାଇନ୍
(C) ଟମ୍‌ ସନ୍
(D) ରଦରଫୋର୍ଡ଼
Answer:
(C) ଟମ୍‌ ସନ୍

2. ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜ କଣିକା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରମାଣୁର ଏକ ମୌଳିକ କଣିକା ବୋଲି କେଉଁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ମତ ଦେଇଥିଲେ ?
(A) ଗୋଲ୍‌ଷ୍ଟାଇନ୍
(B) ଡାଲ୍‌ ଟନ୍
(C) ରଦରଫୋର୍ଡ଼
(D) ଟମ୍ସନ୍
Answer:
(D) ଟମ୍ସନ୍

3. ପ୍ରକୃତିରେ କ୍ଲୋରିନ୍‌ର କେତୋଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ମିଳିଥାଏ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answer:
(B) 2

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

4. ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ପର ମାଣ୍ଡୁ ର କେ ତୋ ଟି ଆଇସୋଟୋପ୍ ଅଛି ?
(A) 3
(B) 2
(C) 1
(D) 4
Answer:
(A) 3

5. ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁର ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂଖ୍ୟା 23 ଓ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍‌ ସଂଖ୍ୟା 12 ହେଲେ, ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ କେତେ ?
(A) 23
(B) 12
(C) 11
(D) 10
Answer:
(C) 11

6. ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ପରମାଣୁ ସହଜରେ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍‌ ତ୍ୟାଗ କରିପାରିବ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answer:
(B) 2

7. ଅମ୍ଳଜାନ ପରମାଣୁର ସଂଯୋଜକ ‘ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍’ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(A) 2
(B) 4
(C) 6
(D) 8
Answer:
(C) 6

8. M ସେଲ୍‌ରେ ସର୍ବାକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରତ୍ରିପାରିବ ?
(A) 2
(B) 8
(C) 18
(D) 32
Answer:
(C) 18

9. ରଦର ଫୋର୍ଡ଼ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍ ଅନୁସାରେ ଚ୍ଚଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ଗୁଡି କକି ପରି ଘଶ୍ଵନ କରନ୍ତି ?
(A) ସରଳରେଖାରେ
(B) ବୃତ୍ତାକାରରେ
(C) ଦୋଳନ ଗତିରେ
(D) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
Answer:
(B) ବୃତ୍ତାକାରରେ

10. ଟମସନ୍‌ଙ୍କ ମଡ଼େଲ୍ ଅନୁସାରେ ପରମାଣୁର ଆକାର କିପରି ଅଟେ ?
(A) ବୃତ୍ତାକାର
(B) ଆୟତଘନାକାର
(C) ଗୋଲକ
(D) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
Answer:
(C) ଗୋଲକ

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

11. ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁରେ 20ଟି ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରନ୍, 20ଟି ପ୍ରୋଟନ୍ ଓ 20ଟି ନିଉଟ୍ରନ୍ ଅଛି । ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(A) 20
(B) 40
(C) 60
(D) 80
Answer:
(B) 40

12. ଏକ ମୌଳିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଖ୍ୟା À ଓ ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ Z ହେଲେ ଉକ୍ତ ପରମାଣୁର ନିଉଟ୍ରନ୍ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(A) 2A
(B) Z – A
(C) A + Z
(D) A – Z
Answer:
(D) A – Z

13. ନିଉଟ୍ରନ୍ କିଏ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ?
(A) ଟମ୍ ସନ୍
(B) ଗୋଲଡ଼୍ଷ୍ଟାଇନ୍
(C) ଚାଦ୍‌ଉଇକ୍
(D) ରଦରଫୋର୍ଡ଼
Answer:
(C) ଚାଦ୍‌ଉଇକ୍

14. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ‘ମଡ଼େଲ୍‌ରେ ମୋଟ ଶକ୍ତିସ୍ତର ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(A) 4
(B) 3
(C) 2
(D) 1
Answer:
(A) 4

15. ବୋ’ର୍‌ଙ୍କ ପରମାଣୁ ମଡ଼େଲ୍‌ରେ M ସେଲ୍ କେଉଁ ଶକ୍ତିସ୍ତରର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4.
Answer:
(C) 3

16. ଏକ ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କି ପରି ବାଣ୍ଟିହୋଇ ରହିଛନ୍ତି, ସେ ବିଷୟରେ ପ୍ରଥମେ କିଏ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ?
(A) ବୋ’ର-ବରି
(C) ଟମ୍ ସନ୍
(B) ରଦରଫୋର୍ଡ଼
(D) ସମରଫିଲ୍ଡ
Answer:
(A) ବୋ’ର-ବରି

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

17. ଏକ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରୋଟନ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ m ଓ ନିଉଟ୍ରନ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ n ହେଲେ ପରମାଣୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ପ୍ରାୟ କେତେ ?
(A) 2m
(B) 2n
(C) m +n
(D) m – n
Answer:
(C) m +n

18. K ସେଲ୍‌ ରେ ସର୍ବାଧ୍ଵକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
(A) 2
(B) 8
(C) 18
(D) 32
Answer:
(A) 2

19. L ସେଲ୍‌ ରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ କେତୋଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ ରହିପାରିବ ?
(A) 2
(B) 8
(C) 18
(D) 32
Answer:
(B) 8

20. ସର୍ବାଧ୍ଵକ 18ଟି ଇଲେକ୍‌ ଟ୍ରନ୍ କେଉଁ ସେଲ୍ ରେ ରହିପାରିବ ?
(A) K
(B) L
(C) M
(D) N
Answer:
(C) M

21. ଥାଇରଏଡ୍ ଗ୍ରନ୍ଥି ରୋଗ ନିରାକରଣ ପାଇଁ କେଉଁ ଆଇସୋଟୋପ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
(A) ଆୟୋଡ଼ିନ୍
(B) କୋବାଲ୍ଟ
(C) ସୋଡ଼ିୟମ୍
(D) ପୋଟାସିୟମ୍
Answer:
(A) ଆୟୋଡ଼ିନ୍

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 4 ପରମାଣୁ ଗଠନ

22. କ୍ୟାନ୍‌ ସର ରୋଗ ନିରାକରଣ ପାଇଁ କେଉଁ ଆଇସେ।ଗୋପ ବଚତ୍ରାର କରାଯାଏ ?
(A) ଆୟୋଡ଼ିନ୍
(B) କୋବାଲ୍ଟ
(C) ସୋଡ଼ିୟମ୍
(D) ପୋଟାସିୟମ୍
Answer:
(B) କୋବାଲ୍ଟ

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ Important Questions and Answers.

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

Subjective Type Questions With Answers

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 1
1. ମୋର କ’ଣ ? ମୋଲର ତିନୋଟି ବ୍ୟାବହାରିକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଦିଅ ।
ଇ-
(a) ସଂଜ୍ଞା :
(i) ଜବାନ ବିଜ୍ଞାନରେ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର କଣିକା, ଯଥା ଅଣୁ, ପରମା, କଲେକଟ୍ରନ, ପ୍ରୋଟନ, ନିଉଟ୍ରନ, ଆସ୍ଥାନ ଆଦି ସଂଖ୍ୟାର ମାପକ ହେଉଛି ପୋଲ ।
(ii) 1 ମେଲ୍ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧା ସଂଖ୍ୟା 6.02 × 1023 ଚୁ ସୂଚାଏ ।
(iii) ସଂଖ୍ୟାକୁ ମଧ୍ୟ ଏରୋଜାଡ଼େ। ସ୍ଥିରାଙ୍କ ବା ଏଲୋନାଡ଼େ ସଂଖ୍ୟା କୁହାଯାଏ ।
(iv) ଏହାକୁ ର ପ୍ରତୀକଦ୍ୱାରା ସୂଚିତ କରାଯାଏ । ଅଟେ ।

(b) ସଂଖ୍ୟା ଗଣନାକ ଏକକ ଭାବେ ମୋଲ:
(i) ମୋଲ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସଂଖକ କଣିକା ରତ୍ସୂଚକ ଅଟୋ
(ii) ମୋଳ ହଇଡ୍ରେ।କେନ୍ ପରମାଣ = 6.023 × 1023 ସଂଖ୍ୟକ ଦ୍ରବତ୍ରେ। କେନ୍ ପରମାଣୁ ।ମୋଲ୍ କ୍ଲୋଡିନ୍ ଅଣୁ = 6.02 × 10 ସଂଖ୍ୟକ କ୍ଲୋରିନ୍ ଅଣୁ
।ମୋଲ୍ ଆୟନ = 6-02 × 1023 ସଂଖ୍ୟକ ଆୟନ ।ମୋଲ୍ ଆୟନ = 6-02 × 1023ସଂଖ୍ୟକ ଆୟନ

(C) ବସ୍ତୁତ୍ବ ମାଘର ଏକକ ଭାବେ ମୋଲ:
(i) ମୋଇ ପଦାର୍ଥର ବସ୍ତୁତ୍ଵର ଏକ ସୂଚକ ଅଟେ ।
(ii) ପଦାର୍ଥରେ ଏକ ମୋଇ ପରମାଣୁ ର ବସ୍ତୁତ୍ବ = ପଦାର୍ଥର ଗ୍ରାମ ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁମ୍ଭ । ବସ୍ତୁତ୍ବ = 12 ଗ୍ରାମ୍ ।
(iii) ପଦାର୍ଥର ଏକ ମେଇ ଅନୁର ବିରୁଦ୍ର = ପଦାର୍ଥର ଗ୍ରାମ-ଆଣବିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ । ଏକ ମୋଲ ପଦାର୍ଥର ଚଗୁଡ଼ିକୁ ‘ମେଳାର ବିଲ୍ଲସ୍” କୁହାଯାଏ । ଏହାର ଏକକ ଗ୍ରାମମେଲି ।
ଉଦ।ଦ୍ରରଶ: ।ମୋଲ କର୍ବନା ଭାଲଅକାସଇଡ୍‌ (CO2) ଅଣୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = (12 + 2 x 16) ଗମ୍ = ଗ୍ରମ୍ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

(d) ର। ସାୟନିକ ପ୍ରତିକିୟାର ସମତୁଲ ସମାଜର ଶକୁ
ମୋଲ୍ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା:
।ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାପ ଓ ତାପମାତ୍ରାରେ ଏବଂ ଭଦ୍‌ରକର ଉପସ୍ଥିତିରେ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ଓ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରି ଏମାନିଆ କ୍ୟାସ୍ ଜନିତ ହୁଏ ।
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 2

2. ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂବନ୍ତ୍ରଣ ନିୟମ ବେଳ । ଏହାର ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାବଳ କରିବାପାଇଁ ଏକ ପରୀକ୍ଷଣେ ଲେଖ ।
ଭ-
ବସ୍ତୁତ୍ଵ ସଂଜଣାଣ ନିୟମ – ଏକ ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ବସ୍ତୁତ୍ଵର ସୃଷ୍ଟି ନାହିଁ କିମ୍ବା ବିକାଶ ନାହିଁ । ଏହାକୁ ବିଲ୍ଲତ ସଂରକ୍ଷଣ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦ।ଦ୍ରରଶ:
(i) ଏକ କୋନିକାଲ୍ ଫ୍ଲସ୍କରେ 5 % ସୋଡ଼ିଅମ ସଲଫେଟର ଅଳ୍ପ ପରିମାଣ ଦ୍ରବଣ ଏବଂ ଏକ ଜ୍ଵଳନ ନଳୀରେ କରିୟମ୍ କ୍ଲୋର ଇତର କିଛି ପରିମାଣର ତ୍ରବଣ ନିଅ।ଯ।ଭା
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 3
(ii) କୋନିକାଲ୍ ପ୍ଳାସ୍କ ଭିତରେ ଯତ୍ନର ସହିତ ଜ୍ଵଳନ ନଳୀଟି ଝୁଲାଯାଉ, ଯେପରି ଦ୍ରବଣଗୁଡ଼ିକ ମିଶି ନ ଯାଆନ୍ତି । ଫ୍ଲାସ୍କ ମୁହଁରେ ଏକ କଉଁ କଳାଯାଇ । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଓଳନ କରି ଲେଖାଯାଇ ।
(iii) ପ୍ଲାକୁ ଟିକିଏ ଅଣେଇ ଦେଲେ ଦୁଇତିଆର ଦ୍ରବଣ ମିଶିଯିବ । ଫୁସ୍କର ଉପଳକୁ ଧରି ଧ। ରେଧ। ରେତ୍ର କ।ଳ।କ ଡଡଯ ତ୍ରଚ୍‌ଣ ଡଳଉ।ଚ୍‌ରେ ମିଶିଯିବ ଏବଂ ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଘଟି ଧଳାରଙ୍ଗର ବେରି ୟମ୍ ସଲଫେଟ୍ ଅବକ୍ଷେପ ସୃଷ୍ଟି ହେବ ।
(iv) ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପୁଣି ଥରେ ଓଜନ କଲେ ଦେଖାଯିବ ଯେ ପୂର୍ବ ଓଜନ ସହ ଏହା ସମାନ ଅଛି । ଅର୍ଥାତ୍ ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ବବୁହରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ।

3. ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ସହ ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ କଣ ବୁଝାଅ ।
ଭ-
(i) ପରମାଣୁ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ହେଲେ ହିଁ ଏହାର ବିଗୁଡ଼ି ଅଛି । ବୈ ପାନି ଉମାନେ ଭାୟନିକ ଯୌଗିଜକୁ ମିଲିଛନ୍ତି ମୌଳିକର ତୁଳନାମୂଳ ବା ଆପେର୍ଶକ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ନିଶ୍ଚିୟ କଲେ । ଏଥିପାଇଁ କୌରି ଏକ ପରମାଣୁର ବିଚ୍ଛ ମାନଙ୍କ ଏକକ ରୂପେ ନେଇ ଅନ୍ୟ ମୌଳିବଳ ପରମାଣୁର ରଙ୍ସତ ନିର୍ଣ୍ଣିୟ କରିବ। ପାଚ୍ଚ ନିଷ୍ପଡି ଜିଆଇଲା ।

(ii) ପ୍ରଥମେ ଚର୍ବିଜ୍ଞାନିକ ମାନେ ମାନକ ଏକର ଗୋଟିଏ ପଟମାଶୁର \(\frac {1}{16}\)ଉ।ଗ ବୟୁତ୍ଵ କୁ ପ୍ରଥମେ ବେ।ନିକମାନେ ମାନକ ଏକ କ ରୂପେ ବନଲେ ।
(iii) । ଦୁଇଟି କାରଣ ପାଇଁ ଏହା ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଖୋଲି ବିଚ୍ଵେଚନା କାର। ଗଲ। ସେଗୁଡିକ ପ୍ରେଲ ।
(a) ଅନେକ ମୌଳକା ସାଦ୍ରିତ ଅକସିକେନ୍‌ ର। ସ। ଯନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟକରେ ଏବଂ ଯୌଗିକ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ ।
(b) ଅଧ୍ କ।ଶ ମୌଳକିକର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତତୃ ଏହି ମାନକ ଏକକ ନେବା ଦ୍ୱାରା ପୁସଂଖ୍ୟା ହୋ ଇଥାଏ ।
(iv) ପରବର୍ତୀ । ସମୟରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଅକସଚ୍ଚେନକୁପରମାଣୁର ବସ୍ତତ୍ବନିର୍ଶ୍ଵ ଯ କରିବା ପାଇଁ ମାନକ ଏକକ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କଲେ ନାହିଁ । 1961 ମସିହାରୁ C12 ବା କାର୍ବନ 12 (ବା C- 12) ସମାନୟବର \(\frac {1}{12}\) ଭାଗ ବା ଅଂଶକୁ ମାନକ ଏକକ ରୂପେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପି ବ୍ୟବହାର କରାଗଲା । ୯ ର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁ 12 ଅଟେ । ଏହି ଏକକ କୁପାର ମାଶରିକ ବସ୍ତୁ ତୁ ଏକକ ଟା ସଂକ୍ଷେପରେ ‘amu’ କୁହାଯାଏ । ଏଳେ ଏହି ଏକ କକୁ u ଲେଖାଯାଉଛି।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

(v) ମୌଳିକର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଏକ ଥ।ନ୍ତୁ ପାତିକି ବା ତୁଳନାମ୍କ ମ୍ ଲ କୌଣସି ମୌଳିକର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 4
ଡଦତୁରଶ – ନାଇଟେଟ୍ରାଚ୍ଚେନ ର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁ ତୃ
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 5

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 6
1. ଅଣୁ ଓ ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରପାର୍ଥକ ଦର୍ଶ।ଆ
ଭ-
ଅଣୁ
(i) ଅଣୁ ହେଉଛି ପଦାର୍ଥର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କନିକା ଯେଉଁଥିରେ ପଦାର୍ଥର ସମସ୍ତ ଧର୍ମ ନିହିତ ଥାଏ ।
(ii) ଅଣୁର ସ୍ବାଧୀନ ସ୍ଥିତି ଥାଏ । ତାକୁ ସଂକେତତୁଳା ଲେଖାଯାଏ ।
(iii) ପରମାଣୁକୁ ଅଣୁଗ ସୃଷ୍ଟି । ସିଧାସଳଖ ଅନୁ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ନାହିଁ ।

ପରମାଣୁ:
(i) ପରମାଣୁ ପକ୍ଷମ ହେଉଛି ପଦାର୍ଥର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କଣିକା ଯାହାକି ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଲଗ ଟିଏ ।
(ii) ପଟ୍ଟମଧୁର ସ୍ଵାଧୀନ ସ୍ଥିତି ଥାଇପାରେ କିମ୍ବା ନ ଥ। କପା ରେ । ପରମାଣୁକୁ ପ୍ରତାକବା ସଂକେତ ଦ୍ଵାର ଲେଖାଯାଏ ।
(iii) ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଅବପରମାଣୁ (ପ୍ରୋଟନ, ଇଲେକଟ୍ରନ୍ ଓ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ମାନ) ଥାଏ ।

2. ଆୟନ କଣ ଏହା କେତେ ପ୍ରକାର ?
ଇ-
(i) ଧାତବ ମୌଳିକ ଓ ଅଧାତ୍ସବ ମୌଳିକର ସଂଯୋଗ ମୌଳି ଓ ଅଧାତବ ମୌର୍ନ କର କଣିକାମାନ ଧାରଣ କରିଥାଏ । ଏହି ଚାର୍ଜଯୁକ୍ତ ଜଳାରୁ ଆମନ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଯୁକ୍ତ ବାଇଁ ବିଶିଷ୍ଟ ଆୟନକୁ କ୍ୟାଟାୟନ ଓ ବିଯୁକ୍ତ ଚାଳ ବିଶିଷ୍ଟ ଆୟନକୁ ଆଳାୟନ୍ କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଗୋଟିଏ ଚାର୍ଜଯୁକ୍ତ ପରମାଣୁରେ ଆୟନ ଏକତ୍ର ହୋଇ ଯୁକ୍ତ ବା ବିଯୁକ୍ତ ଚାର୍ଜ ବହନ କଇଁପାରେ । ଏକାଧିକ ପଟ୍ଟମାଣୁ ଏକତ୍ର ହୋଇ କାର୍ଡ ବହନ କଲେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପର୍ସିଆନାକ ଆଇନ କୁହାଯାଏ ।

3. ଯୌଗିକର ତିନୋଟି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଲେଖା ।
ଇ-
(i) ଯୌଗିକ ଏକ ବଣୁଘି ପଦାର୍ଥ ଯେଉଁଥରେ ହୁଳ ବା ଦୁଇରୁ ଅଧିକ ମୌଳିକ ମଧ୍ୟରେ ବସ୍ତତୃ ଅନୁ ଯୟନ ଏକ ନିଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅନୁ ପାତରେ ରାସାୟନିକ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
(ii) ଯୌଗିକ ସମଜାତୀୟ ଅଣ୍ଡରେ ଗଠିକ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ରୁ ସମକାନୀୟ ନ ବିଷମଜାତୀୟ ପରମାଣୁରେ ଗଠିତ ।
(iii) ମୌଳିକ ଓ ମୌଳିକର ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରୁ ଯୌଗିକ ଗନ ହୁଏ । ସତ୍ର ମୌର୍ନିଜା ବ । ଯୌଗିକ ଯୌଗିକର ର। ସୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟ ରୁ ଭିନ୍ନ ଯୌଗିକର ଚାସପ୍ନନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରୁ ଲିର ଯୌଗିକ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।

4. ଏରୋଗଟେ। ସ୍ଥିତାଙ୍କ କହିଲେ କ’ଣ ହୁଝ? କି ଣ ଉଦାହୋଣ ଟଦାଲେ ହୁଝ। ଅ?
ଇ-
ଏରୋଜାବ୍ରୋ ଲିତାଙ୍କ:
(i) ଏକ ମୋଲ୍ କହିଲେ 6.02 x 1023 ସଂଖ୍ୟାକୁ ହୁଝାଏ । ଏହି ବିଭାଗ । ସଂଖ୍ୟାକୁ ହୁଝାଏ । ଏହି ବିଜ୍ଞାନ ସଂଖ୍ୟାକୁ । ଏଭେ। ଗାତ୍ରୋ ସ୍ଥିତାଙ୍କ ବା ଏଭେଗାତ୍ରେ । ସଂଖ୍ୟା କୁହାଯାଏ । ଏହାକୁ N0 ପ୍ରତୀକହାଇ ନିତ କରାଯାଏ । 1N0 = 6.02 x 1023 ସଂଖ୍ୟା ଜଣନା
(ii) ଏହା ଅଣୁ, ପରମାଣୁ, ଆୟନ ବା ଜାଣିବା ସଂଖ୍ୟା ଜଣନାଳ ଗୋଟିଏ ଏଳଳ ।

ଭଦ।ତ୍ରରଶ:
ମୋଲ୍ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ପରମାଣୁ = 6.02 x 1023 ସଂଜ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ପରମାଣୁ । । ମୋଲ୍ କ୍ଲୋରିନ୍ ଆ = 6.02 x 1023 ସଂଖ୍ୟାଳ କ୍ଲୋସ୍ପିନ୍ ଅଣୁ ।
ମୋଲ୍ ଆୟନ = 6.02 x 1023ସଂଖ୍ୟାଳ ଆୟନ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 7

1. ପାରମାଣବିତ ବହୁତ୍ବ ଓ ଗ୍ରାମ ପାରମାଣବିକ ଦତ୍ବ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –
ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତ୍ରୁତ୍ବା:
(i) ଏକ c -12 ପରମାଣୁ ର \(\frac {1}{12}\) ଭାଗବପ୍ତୁତ୍ଵ ହେଉଛି ସେହି ମୌଳିକର ପାରମାଣନ ବିହୁନ୍ତି । ହେଉଛ ସେ ତ୍ରି ମୌଳିକର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତ୍ରୁତ୍ବା
(ii) ଏହା ଏକ ଆନୁପାତିକ ସଂଖ୍ୟା । ତେଣୁ ଏହାର ଏକଳ ନହେଁ ; ମାତ୍ର ଏହାକୁ ବା ଓ ଦ୍ୱାଜା ସୁନା କରାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

ଗ୍ରାମ ପାରମାଣବିକ ଦତ୍ବ:
(i) କୌଣସି ମୌଳିକର ଏକ ମୋଲ୍ ସଂଖ୍ୟକ ପରମାଣୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵକୁ ଗ୍ରାମରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ ଯେତେ ଗ୍ରାମ୍ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଉକ୍ତ ମୌଳିକର ଗ୍ରାମ୍ – ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଏହାକୁ ଗ୍ରାମରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ।

2. CO ଓ Co ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –
(i) Co ହେଉଛି କର୍ବନ ମନୋଜ ସାଇ ଭାର ସଂକେତ । ଏହା ଏକ ଯୌଗିକ ଓ ଏକ ଦ୍ଵିପାରମାଣବିକ ଅନୁ ।
(ii) Co ହେଉଛି କୋହାଇଟଳ ପ୍ରତୀକ (ସଂକେତ) । ଏହା ଏକ ମୌଳିକ ଓ ଏକ ପରମାଣୁ ବିଶିଷ୍ଟ ଅନୁ ।

3. 8 ଗୋଲ୍ ଯବକ୍ଷାରଳାନ ଅଣୁ ଓ ? ମୋଲ୍ ଅକ୍‌ସିଡେନ୍ ଅଣୁ ମଧ୍ୟରେ କାହାର ବସ୍ତୁତ୍ବ ବେଶି ?
ଉ –
8 ଗୋଲ୍ ଯବକ୍ଷାରଳାନ ଅଶୁର ବସ୍ତ୍ରତ୍ଵ = 8 x 14 x 2ଗ୍ରାମ୍ = 224 ଗ୍ରାମ୍
7 ମେଲ୍ ଅକ୍‌ସିଜେନ୍ ଅର ବସ୍ତୁତ୍ = 7 x 16 x 2ଗ୍ରାମ୍ = 224ଗ୍ରାମ୍
∴ ଉଭୟ ସମାନ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ବିଣିଷ୍ଟ।

4. H ଓ H2 ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣୁ?
ଉ –
(i) H କହିଲେ ଗୋଟିଏ ହାଇକ୍ରୋଜେନ୍ ପରମାଣୁକୁ ବୁଝାଏ ।
(ii) H2 କହିଲେ ଏହା ହାଇଡ୍ରୋଜେନିକ ଏକ ଅଣୁକୁ ବୁଝାଏ । ତେଣୁ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ ଅଣୁରେ ଦୁଇଟି ପରମାଣୁ କହିଛି ।

5. ମୌଳିକ Mଇ ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ବ 35.5 u ତ୍ରେ ଲେ M ର ପରମ। ଶୁର ପରମରପ୍ତୁତ୍ୱ କେତେ ?
ଉ –
Mରି ପାଇମାଣବିକ ଦଗୁଡ଼ 35.5 ହେଲେ ୪-୬ × ବା । ମୋର ବିଲୁପ୍ତ 35.5 ଗ୍ରାମ । ଟି ପରମାଣୁର ବିଶ୍ଵର
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 9

6. ମୋର୍ କ୍ୟାଲ୍‌ ସିୟମ୍‌ କାର୍ବୋନେଟକୁ ଭରସ୍ତ କଲେ କେତେ ଗ୍ରାମ୍ ଲେଖାଏଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉତ୍ପାଦ ଡପ୍ ନ୍ନଦ୍ରେ ବଏବଂ ପ୍ରତେକ ଉପାଦର ଅଶୁ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ଉ –
(i) କ୍ୟାଲ୍‌ ସିୟମ୍ କାର୍ବୋନେଟକୁ ଉଭୟ କଲେ କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ଅଜ୍‌ସାଇଡ୍ ଓ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 8

Objective Type Questions With Answers

A ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।

1. ବସ୍ତୁତ୍ୱ ସଂରକ୍ଷଣ ନିଯମ ଲେଖା ।
ଉ-
ଏକ ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ବସ୍ତୁତ୍ଵର ସୃଷ୍ଟି ନାହିଁ କିମ୍ବା ବିନାଶ ନାହିଁ । କିମ୍ବ।ବିନାଶ ନାର୍ଦ୍ର ।

2. ସ୍ଥିତାନୁପାତ ନିୟମ ଲେଖ ।
ଉ-
ରାସଯ୍ନନିକଯୌଗିକରେ ମୌଳିକ ଗୁଡିକ ସର୍ବତ୍ । ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବସ୍ତୁତ୍ର ଅନୁପାତରେ ଗଳିଥାଏ ।

3. ପ୍ରତାଳ କ’ଣା ?
ଉ-
ମୌଳିକର ଫପୂ ର୍ଶ୍ଵନାମ ପରିବେର୍ଭେ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ନାମକୁ ପ୍ରତାଳ କୁହାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

4. ପରମାଣୁ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ପରମାଣୁ ହେଉଛି ମୌଳିକର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କଣିକା ଯାହା ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଭାଗ ନିଏ ।

5. ପରମାଣୁବତା ବାହାଦ୍ୱାରା ଜଣାଯାଏ ?
ଉ-
ଅଣୁରେ ଏକ ପ୍ରଳମାଣୁ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵାର ଅଣୁର ସଲମାଶୁଳତା ଜଣାଯାଏ ।

6. ମୋଲବ୍ ଚଷ୍ତ୍ରତ୍ଵ ଜ୍ୟତ୍ରକୁ କୁତ୍ରାଯାଏ ?
ଉ-
– ପଦାର୍ଥର ଏକ ମୋଲ୍ ବସ୍ତୁତ୍ରକୁ ଏହାଳ ଗୋଲାର୍ ଚଷ୍ତ୍ରତ୍ଵ କୁତ୍ରାଯାଏ ।

7. ଏକ ମୋର୍ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଏକ ମୋର୍ କହିଲେ 6.02 x 1023 ସଂଖକୁ ବୁଝାଏ ।

8. ଆଣବିକ ବସ୍ତୁମ୍ଭ କଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଇ-
ଗୋଟିଏ ଅଣୁରେ ଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ପରମାଣୁର ପାରମାଣନିକ ବିସ୍ତୁତ୍ଵର ଯୋଗଫଳ ହେଉଛି ଆଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ।

9. ଯୌଗିକର ଗୋଟିଏ ଅଣୁରେ ପରମାଣୁ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
ଇ-
Na2CO3 ଯୌଗିକର ଗୋଟିଏ ଅଣୁରେ ପରମାଣୁ ସଂଖ୍ୟା 6 ।

10. ଏକ ମୌଳିକର ଅକ୍‌ସାଇକ୍ରର ସଂକେତ X2O ହେଲେ ଏହାର କ୍ଲୋରାଇକର ସଂକେତ କଣ ?
ଡ-
ଏକ ମୌଳିକର ଅକ୍‌ସାଇଡ୍‌ ସଂକେତ X2O ହେଲେ ଏହାର କ୍ଲୋରାଇଡ୍‌ର ସଂକେତ XCl।

11. ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁ ଇଲେକଟ୍ରନ୍ ତ୍ୟାଗ କଲେ ଏହାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ଓ ଏହାର ଡାଇଁ କ’ଣ ହୋଇଥାଏ ?
ଡ-
ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରଳ, ତ୍ୟାଗ କଲେ ତାହାକୁ ନ୍ୟାଳାୟନ କୁହାଯାଏ ଓ ଏହାର କାର୍ଡ ଯୁକ୍ତାତ୍ମକ ହୋଇଥାଏ ।

12, ପର୍ସିଆଟମିକ୍ ଆୟନ କଣ ?
ଡ-
ଏକାଧିକ ପରମାଣୁ ଏକଗ୍ନ ହୋଇ ହାର୍ଡ ବହନ କରିଥିଲେ । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପର୍ଲିଆଟର୍ଷିକ ଆୟନ କୁହାଯାଏ ।

13. ଯୋଗ୍ୟତା କ’ଣ ?
ଡ-
କୌଣସି ମୌଳିକର ଏକାଧ୍ଵ ଯୋଗ୍ୟତାକୁ ଚଳ କୁହାଯାଏ ।

14. ଚଳ ଯୋଜ୍ୟତା କ’ଣ ?
ଡ-
କୌଣସି ମୌଳିକର ଏକାଧ୍ଯକ ଯୋଗ୍ୟତାକୁ ଚଳ ଯୋଗ୍ୟତା କୁହାଯାଏ ।

15. ଦ୍ଵିଅଙ୍ଗୀ ଯୌଗିକ କ’ଣ ?
ଉ-
ଦୁଇଟି ପୃଥକ୍ ମୌଳିକରୁ ଗଠିତ ହୋଇଥିବା ଯୌଗିକକୁ ଦ୍ଵିଅଙ୍ଗୀ ଯୌଗିକ କୁହାଯାଏ ।

16. ମୋଲ୍ କ’ଣ ?
ଉ-
ମୋଲ କହିଲେ 6.02 ×1023 ସଂଖ୍ୟାକୁ ବୁଝାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

17. ଆୟନ କ’ଣ ?
ଉ-
ଚାର୍ଜଯୁକ୍ତ କଣିକାକୁ ଆୟନ କୁହାଯାଏ ।

B ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. 0.5 ମୋଲ୍ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍‌ର ବିରୂଦ୍ର କେତେ ?
2. 10 ଗ୍ରାମ୍ କ୍ୟାଲ୍‌ ସିୟମକୁ ଉଭୟ କଲେ କେତେ ଗ୍ରାମ କାର୍ବନ୍ -ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ମିଳେ ?
3. 5 ମୋଲ୍ ଏମୋନିଆରେ ମୋଟ ଅଣୁସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 10
5. ପଦାର୍ଥର କ୍ଷୁଦ୍ରଗମ ଜଥିବା ଯେଉଁଥରେ ପଦାର୍ଥର ସମସ୍ତ ଧର୍ମ ନିହିତ ଥାଏ ।
6. ସୋଡ଼ିୟମର ସଙ୍କେତ କ’ଣ ?
7. ଏ ଜୁମିନିୟମ୍‌ର ଯୋଗ୍ୟତା କେତେ ?
8. ଫ୍ଲୋରିନ୍ ର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ କେତେ ?
9. ବେରି ୟମ୍କ୍ଲେ। ରାଜ ଓ ସୋଡିୟମ୍ ପଲଫେଗର ଦ୍ରବଣରେ କେଉଁଟି ଭାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।
10. ରୁ ଏକ ଜଳୀୟ ଦ୍ରକଣରେ କ”ଣ ସଂଘଟିତ ହୋ ଇଥାଏ ।
11. CCl4ରେ କାଳନର ଯୋଗ୍ୟତା କେତ ?
12. 6.02 x 1023 କୁ କେଉଁ ସଂଖ୍ୟା କୁହାଯାଏ ?
13. ଜଳର ଆଣବିକ ଉଚ୍ଛେଦ୍ର କେତେ ?
14. ଗୋଟିଏ ବାଳକଶାର ବ୍ୟାସ ପ୍ରାୟ କେତେ ?
15. ଏରୋଗାକ୍ରୋଙ୍କ ହିରାଙ୍କର ମୂଲ୍ୟ କେତେ ?
16. ସୋଡିୟମ୍‌ର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ 23 ଅଟେ । 468 ସୋନିୟମ୍ କେତେ ମୋଲ୍ ଅଟେ ?
17. ଏମୋନିଆର ବଡ଼ କେତ ଗ୍ରାମ୍ ?
18, କ୍ୟାଲସିୟମ୍ବର ପାରମାଣବିକ ବିରୁଦ୍ର 40 ହେଲେ, 2.5 ଗ୍ରାମ୍ କ୍ୟାଲ୍‌ ସିୟମ୍‌ର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ କେତେ ହେବ ?
19. 5 gm କ୍ୟାଲ୍‌ସିୟମରେ ମୋଳ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
20. 2ଟି ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଅଣୁକୁ କେଖିଲେ କଣ ହେବ ?
21. 4.25g ଆମୋନି ଆରେ ଅଣୁ, ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ କେତେ ?
22. NH3 ଜେ ଯବନ୍ଧାଇକାନର ଯୋଗ୍ୟତା କେତେ ?
23. 28x ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ପରମାଣୁରେ ତେତେ ସଂଖାଳ ମୋଲ୍ ଅଛି ?
24. 15 ହାଇଡ୍ରୋଜେନର କେତେ ଅଣୁ ଅଛି ?
25. 44g CO2 ରେ ଅଣୁସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
26. ଗୋଟିଏ କୂଳ ଅଣ୍ଡର ବସ୍ତୁତ୍ଵ କେତେ କି.ଗ୍ରା ?
27. 16g ଅକ୍‌ସିଜେନ୍‌ ଅଣୁ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
28. ଜଳ ଅଣୁରେ ଶତକଡା କେତେ ଭାଗ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ରେଛି ?
29. ମୌଳିକ ଏ ହେଉଛି ଚତୁଃସଂଯୋଳୀ ଓ ମୌଳିକ Y ହେଉଛି ବିଶ୍ୱ ଯୋଳା ହେଲେ, X ଓ Y ଝୁଲା ଗଠିତ ଯୌଗିକ କ’ଣ ହେବ ?

Answer:
1. 7 ଗ୍ରାମ୍
2. 44 ଗ୍ରାମ୍
3. 5 x 6.023 x 1023
4. CS2
5. ଅଣୁ
6. Na
7. 3
8. 9
9. ଦେରିୟମ ଯଫେଟ୍ଲା
10. ର୍ବିଯେ।କନ
11. 4
12. ଏରୋଗ ବ୍ରୋଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ।
13. 18u
14. 102 ସେ.ମି.
15. 6.023 x 1023
16. 2 ମୋଲ
17. 17
18. 100 ଗ୍ରାମ୍
19. 0125 N
20. 2N2
21. 1.5 x 1023
22. 3
23. 2
24. 3.01 x 1023
25. 6.02 x 1023
26. 3 x 10-23
27. 3.01 x 1023
28. 11.12
29. XY2

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଙ୍କ ମତରେ ପଦାର୍ଥକୁ ………………. ଆମେ ବିଭାଜନ କରିଚାଲିଲେ ଶେଷରେ ଏମିତି ଏକ କଣିକା ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବା ଯାହାକୁ ଆଉ ବିଭାଜନ କରିହେବ ନାହିଁ ।
2. ଦାର୍ଶନିକ ଡିମୋକ୍ରିନ୍ସ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ପଦାର୍ଥର କ୍ଷୁଦ୍ର ଓ ଅଭିଭାଜ୍ୟ କଣିବାକୁ ……………….. ନାମରେ ନାମିତ କରିଥିଲେ ।
3. ବୈଜ୍ଞାନିକ ………………… ରାସାୟନିକ ସଂଯୋଗର ଜିରାନୁପାତ ନିଯମ ପ୍ରତିପାଦନ କରିଥିଲେ ।
4. ଜଳରେ ସର୍ବଦା ଛାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ଓ ଅକ୍ସିଜେନ୍, ………………. ବସ୍ତୁ ତ୍ୱ ଅନୁପାତରେ ସଂଯୁକ୍ତଂ
5. କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ଼ରେ କାର୍ବନ ଓ ଅତଳ ବସ୍ତୁର ଅନୁପାତ ସର୍ବଦା ………………. ଜେବ ।
6. କୌଣସି ଏକ ମୌନିକର ପରମାୟୁ ଗୁଡ଼ିକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଓ ରାସାୟନିକ ଧର୍ମ ………………. ହୋଇଥାଏ ।
7. ପରମାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଏହାଠାରୁ କ୍ଷୁଦ୍ରତର ଏକାଧ୍ଵ ……………….. କଣିକାମାନ ରହିଛି ।
8. ଗୋଟିଏ ହାଇକ୍ଲୋଳେ ପରମାଣୁର ବ୍ୟାସାର୍ଥୀ ପ୍ରାୟ ……………… ନିଜର ।
9. ମୌଳିକର ପ୍ରତାଳରୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରିବାରେ ………………. ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରଥମ ବୈଜ୍ଞାନିକ ।
10. ………………. ଏକ ଇଂରାଜୀ ଶବ୍ଦ ଯାହାର ଅର୍ଥ ଉତ୍କଳ ହଇଯିଏ ବର୍ଷରୁ ଆନୀତ ।
11. କୁହାର ଲାଟିନ୍ ନାମ ………………. ଏବଂ ପ୍ରତା କ ………………. ।
12. ସୋହିୟମ୍‌ର ଲାନ୍ ନାମ ………………. ଏବଂ ପ୍ରତା କ ………………. ।
13. ପୋଟାସିୟମର ଲାଟିନ୍, ନାମ ………………. ଏବଂ ………………. ।
15, ମରକ୍ୟୁରିର ପ୍ରତୀକ ………………….. ଏବଂ ଜଳଚର ପ୍ରତଳ ………………. ।
16. ପ୍ରଥମେ ପରମାଣୁର ବସ୍ତୁତ୍ବ ମାପ ପାଇଁ ମାନର ଏକକ ରୂପେ ………………….. ନିଆଗଲା ।
17. ଅଣୁରେ ଥିବା ପରମାଣୁ ସଂଖ୍ୟାଦ୍ଵାରା ………………….. ଜଣାଯାଏ ।
18. ଯୁକ୍ତ ଆପଣଙ୍କୁ ………………….. କୁହାଯାଏ ।
19. ବିଯୁକ୍ତ ଆପଣଙ୍କୁ ………………….. କୁହାଯାଏ ।
20. ଯୌଗିକର ଅଣୁ ଗର୍ବିତ ଏକାଧ୍ଵ ……………… ପଟ୍ଟମୀଶୁଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।

Answers
1. ଜାଣଦ
2. ଆଗମ
3. ଜେ. ଏଲ୍. ପ୍ରାଉଣ୍ଟ୍
4. 1 : 8
5. 3 : 8
6. ସମାନ
7. ଅବପରମାଣୁ
8. 10-10
9. ଭାଲଟନ
10. ଗୋଲଡ
11. ଫେରମ୍ , Fe
12. ନେଟ୍ରିୟମ୍, Na
13. କେଲିୟମ୍ , K
14. Pb,Ra
15. Hg, Xe
16. ଅକ୍‌ସିଜେନ୍‌ 1/16 ଅଂଶ
17. ପରମାଣୁକତ
18. କ୍ୟାଟାୟନ୍
19. ଆନାୟନ୍
20. ଅସମକ।ତୟ

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

D ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ ( ✓) ଓ ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✗) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

1. କି ମାଲ୍ଟିସର୍‌ଙ୍କ ମନରେ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଓ ଅଦିରାଜ୍ୟ କରିବାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।
2. ଭାନୁ ପାତ ନିୟମର ପ୍ରଣେତା ଏ, ଏଲ୍‌. ଲାଭଲସିଅର ।
3. ବିସ୍ତୁତ୍ରର ଅନୁ ପାତ ସର୍ବଦା 1:21
4. ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ପରମାଣୁଜ ବ୍ୟାସାର୍ଡ 10-4 ମିଟର ।
5. ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକର ନାମ IUPAC ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଣୀତ ।
6. ଅକ୍‌ସିଜେନ୍ ଏକ ଦୂର ପରମାଣୁ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଣୁ ।
7. ଓଜୋନ୍ ଏକ ଦୁଇ ପରମାଣୁ ବିଶିଷ୍ଟ ଅ ।
8. ସଲ୍‌ଫେଟ୍‌ର ଯୋଗ୍ୟତା 2 ।
9. ସଲ ର ଏକ ଏକପରମାଣୁ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଣୁ ।
10. ଏଲୁମିନିୟମ୍‌ର ଯୋଗ୍ୟତା 3 ।
11. ମୋଲ ଏକ ସଂଖ୍ୟା ।
12. କାର୍ବନ୍ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡର ମୋଲର ବସ୍ତୁତ୍ଵ 28 ଗ୍ରାମ୍ ।
13. CO ଓ Co ଏକ ପ୍ରକାର ପଦାର୍ଥର ପ୍ରତୀକ ବା ସଂକେତ ।
14. ମିଥେନ୍ ଅଣୁରେ କାର୍ବନ୍ ଓ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍‌ ର ବସ୍ତୁତ୍ଵର ଅନୁ ପାତ 1:4 ।

Answers
1. (✓)
2. (✗)
3. (✗)
4. (✗)
5. (✓)
6. (✓)
7. (✗)
8. (✓)
9. (✗)
10. (✓)
11. (✓)
12. (✓)
13. (✗)
14. (✗)

E ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 12
ଉ-
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 13

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 14
ଉ-
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 15

F ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ିର ସମ୍ପର୍କରୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦ୍ଵିତୀୟ ସୋଡ଼ିର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ପରମାଣୁ : ପ୍ରତୀକ : : ଅଣୁ : …………………
2. ଆଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ର : ଏକକ ବିସ୍ଥାନ :: ଗ୍ରାମ୍ ଅଧିକ ରୟତ୍ଵ ………………
3. ଜଳ : 8 :: କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍: ……………………..
4. ଦେଖିଲିୟମ୍ : Be :: ମଲ୍ୟାତି : ………………….।
5, ଏମୋନିୟମ : NH4+: ଫଲ୍‌ଫେଟ୍ : ………………
6. ପରମାଣୁ ତତ୍ତ୍ଵ : ଜନ୍ ଡାଲଟନ୍ :: ସ୍ଥିରାନୁପାତ ନିୟମ: ………………….. ।
7. 1ଗ୍ରସ : 144 :: 1 ଗୋଲ ………………….।
8. ସାମଜାତୀୟ ପରମାଣୁ : ମୌଳିକ : : ବିଷମକାତୀୟ ………………..।

Answer:
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ - 11

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

G ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ମିଳିତ ଭାବେ ପଦାର୍ଥ ଗଠନ କରନ୍ତି ବୋଲି କେଉଁ ଭାରତୀୟ ଦାର୍ଶନିକ ମତପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ?
(A) ବୌଦ୍ଧାୟନ
(B) ପାକୁଧା କାତ୍ୟାୟନ
(C) ଆପସ୍ତବ
(D) କଣାଦ
Answer:
(B) ପାକୁଧା କାତ୍ୟାୟନ

2. ପଦାର୍ଥର କ୍ଷୁଦ୍ରତମ କଣିକାର ନାମ ‘ପରମାଣୁ’ ବୋଲି କିଏ ଦେଇଥିଲେ ?
(A) ବୌଦ୍ଧାୟନ
(B) କାତ୍ୟାୟନ
(C) କଣାଦ
(D) ଆପସ୍ତବ
Answer:
(C) କଣାଦ

3. ପଦାର୍ଥକୁ ଆମେ ବିଭାଜନ କରି କରି ଗଲେ କ୍ଷୁଦ୍ରରୁ କ୍ଷୁଦ୍ର କଣିକା ପାଇବା ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତର କେଉଁ ମହର୍ଷି ବୋଲି କହିଥିଲେ ?
(A) ଚରକ
(B) ସୁଶ୍ରୁତ
(C) ପାକୁଧା କାତ୍ୟାୟନ
(D) କଣାଦ
Answer:
(D) କଣାଦ

4. 0.5 ମୋଲ୍ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବସ୍ତୁତ୍ଵ କେତେ ଗ୍ରାମ୍ ?
(A) 14
(B) 16
(C) 5
(D) 19
Answer:
(A) 14

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

5. ଜଳର ଆଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ କେତେ ?
(A) 3u
(B) 9u
(C) 16u
(D) 18u
Answer:
(D) 18u

6. ଫେରିକ୍ ଅକ୍‌ ସାଇଡ୍‌ରେ ଆଇରନ୍‌ର ଯୋଜ୍ୟତା କେତେ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answer:
(C) 3

7. କେଉଁଟି ଏକ ପଲିଆଟମିକ୍ ଆୟନ ଅଟେ ?
(A) Na
(B) Mg
(C) NH
(D) Br
Answer:
(C) NH

8. କ୍ୟାଲ୍‌ସିୟମ୍‌ର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ କେତେ ?
(A) 20u
(B) 35u
(C) 38u
(D) 40u
Answer:
(D) 40u

୨. ସୁନାର ପ୍ରତୀକ କ’ଣ ଅଟେ ?
(A) Au
(C) G
(B) Ag
(D) GO
Answer:
(A) Au

10. ଜଳରେ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ଓ ଅକ୍ସିଜେନ୍ ବସ୍ତୁତ୍ଵର ଅନୁପାତ କେତେ ?
(A) 1 : 2
(B) 2 : 1
(C) 1 : 8
(D) 8 : 1
Answer:
(C) 1 : 8

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

11. କ୍ଲୋରିନ୍‌ର ପ୍ରତୀକ କ’ଣ ?
(A) Ch
(B) C
(C) Cl
(D) CO
Answer:
(C) Cl

12. Mg କାହାର ପ୍ରତୀକ ?
(A) ମାଙ୍ଗାନିଜ୍
(B) ମାଗ୍ନେସିୟମ୍
(C) ମଲିବିଡ଼େନମ୍
(D) ସୀସା
Answer:
(B) ମାଗ୍ନେସିୟମ୍

13. ମାଗ୍ନେସିୟମ୍‌ର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ କେତେ ?
(A) 24 u
(B) 12 u
(C) 16 u
(D) 40 u
Answer:
(A) 24 u

14. 32 u କେଉଁ ମୌଳିକର ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ?
(A) ଅକ୍‌ସିଜେନ୍
(B) କ୍ୟାଲ୍‌ ସିୟମ୍
(C) ସଲ୍ଫର୍
(D) କ୍ଲୋରିନ୍
Answer:
(C) ସଲ୍ଫର୍

15. ଆଇରନ୍‌ର ପ୍ରତୀକ କ’ଣ ?
(A) I
(B) Fe
(C) F
(D) Pb
Answer:
(B) Fe

16. Sn କାହାର ପ୍ରତୀକ ?
(A) ଟିଣ
(B) ସଲ୍‌ଫର୍
(C) ଏଣ୍ଟି ମୋନି
(D) ସିଲିକନ୍
Answer:
(A) ଟିଣ

17. ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ର ପାର ମାଣବିକ ବସ୍ତୁ ତ୍ଵ ଓ କେତେ ?
(A) 14 : 1
(B) 7 : 1
(C) 1: 7
(D) 1 : 14
Answer:
(D) 1 : 14

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 3 ପରମାଣୁ ଓ ଅଣୁ

18. କେଉଁଟି ବହୁପରମାଣୁ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଣୁ ?
(A) ସଲ୍ଫର୍
(B) ଫସ୍‌ ଫରସ୍
(C) ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍
(D) କାର୍ବନ୍
Answer:
(A) ସଲ୍ଫର୍

19. ଓଜୋନ୍‌ର ପରମାଣୁକତା କେତେ ?
(A) 1
(B) 2
(C) 3
(D) 4
Answer:
(C) 3

20. କେଉଁଟି ଆଲୁମିନିୟମ୍ ଆୟକୁ ବୁଝାଏ ?
(A) Al
(B) Al+3
(C) Al-3
(D) Al+2
Answer:
(B) Al+3

21. କେଉଁଟି ଏକ ପଲିଆଟମିକ୍ ଆୟନ୍ ?
(A) Br
(B) K+
(C) H+
(D) SO4-2
Answer:
(D) SO4-2

22. କେଉଁଟି ଏକ ପଲିଆଟମିକ୍ ଆୟନ ନୁହେଁ ?
(A) PO43-
(B) SO42-
(C) CO32-
(D) Mg++
Answer:
(D) Mg++

23. କେଉଁ ମୌଳିକଟି 1, 2, 3, 4, 5 ଆଦି ଯୋଗ୍ୟତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ ?
(A) ଅକ୍‌ସିଜେନ୍
(B) ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍
(C) ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍
(D) ଆଇରନ୍
Answer:
(C) ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍

24. Fe2O3 ରେ ଆଇରନ୍‌ର ଯୋଗ୍ୟତା କେତେ ?
(A) 3.
(B) 2
(C) 5
(D) 1
Answer:
(A) 3.

25. Na2CO3 ଯୌଗିକର ଗୋଟିଏ ଅଣୁରେ ପରମାଣୁ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ?
(A) 6
(B) S
(C) 3
(D) 2
Answer:
(A) 6

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ? Important Questions and Answers.

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

Subjective Type Questions With Answers

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି - 7

1. ଦ୍ରବଣ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଦ୍ରବଣର ଧର୍ମଗୁଡ଼ିକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉ-
ଦ୍ରବଣ : ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ବସ୍ତୁର ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣକୁ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।

ଦ୍ରବଣର ଧର୍ମ :
(i) ଏକ ଦ୍ରବଣ ହେଉଛି ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ।
(ii) ଏହାର କଣି କାରୁଡ଼ିକର ବ୍ୟାସ ଏକ ନାନୋମିଟର (1 nm ବା 10-9m) ଠାରୁ ଛୋଟ । ତେଣୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ଖାଲି ଆଖିରେ
(iii) ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ଆକାର ଯୋଗୁଁ ଦ୍ରବଣର ଆଲୋକ ରଶ୍ମି କୁ ବିଚ୍ଛୁରିତ (scatter) କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ଆଲୋକ ରଶ୍ମିର
(iv) ପରି ସ୍ରବଣ ପଦ୍ଧତି ଦ୍ଵାରା ଦ୍ରବଣରୁ ଦ୍ରବର ନାହିଁ । ଦ୍ରବଣକୁ ସ୍ଥିର ଭାବେ ରଖୁ ଦେଲେ ବସିଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ଦ୍ରବଣ ସ୍ଥିର (stable) ଅ6ଟ ।

2. ସସ୍ପେନସନ୍ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏହାର ଧର୍ମଗୁଡ଼ିକୁ ଲେଖ ।
ଉ-
ସସ୍‌ ପେନ୍ ସନ୍ : ସସ୍‌ ପେନ୍ ସନ ଏକ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥାଏ । ସସ୍ପେନ୍‌ସନର ଧର୍ମ :
(i) ସସ୍ପେନ୍‌ସନ ଏକ ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ।
(ii) ସସ୍ପେନ୍‌ସନର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଖାଲି ଆଖୁକୁ
(iii) ସସ୍ପେନ୍‌ସନର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ସସ୍ପେନ୍‌ସନ ମଧ୍ୟରେ ଗତି କରୁଥିବା ରଶ୍ମି ଗୁଚ୍ଛକୁ ବିଚ୍ଛୁରିତ ହୋଇଥାଏ ।
(iv) ସସ୍ପେନ୍‌ସନ ରହିଥିବା ପାତ୍ରକୁ ସ୍ଥିର ରଖୁଲେ (unstable) ଅଟ ।

3. କଲଏଡ୍‌ର ଧର୍ମଗୁଡ଼ିକୁ ବର୍ଣନା କର ।
ଉ-
କଲଏଡ୍‌ର ଧର୍ମ :
(i) କଲଏଡ୍ ଗୋଟିଏ ଅସମ ଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ।
(ii) କଲଏଡ୍ କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ବହୁତ ଛୋଟ ଓ ଦେଖୁବା ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମ୍ଭବ ହୁଏ ନାହିଁ ।
(iii) କଲଏଡ୍‌ର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ କିନ୍ତୁ ଆଲୋକ ରଶ୍ମି କଲଏଡ୍ ଭିତରେ ଦେଖାଯାଏ ।
(iv) ଏହାକୁ ହଲଚଲ ନକରି ରଖୁଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି କଲଏଡ୍ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥିର ଅଟେ ।
(v) ପରିସ୍ରବଣ ପଦ୍ଧତିଦ୍ଵାରା କଲଏଡ଼୍ କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ମାତ୍ର ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର (Centrifugation) ପଦ୍ଧତିଦ୍ଵାରା କେନ୍ଦ୍ରାପସା ର ଣ କଲଏଡାଲ୍ କ ଣି କ ଗୁ ଡ଼ି କୁ କରାଯାଇପାରିବ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

4. ଦୁଇଟି ମିଶୁ ନଥୁବା ତରଳ ପଦାର୍ଥର ମିଶ୍ରଣକୁ କିପରି ଅଲଗା କରାଯାଇପାରିବ ଚିତ୍ର ସହ ପରୀକ୍ଷାଟି ବର୍ଣ୍ଣନା କର । ଏହାର ଦୁଇଟି ପ୍ରୟୋଗ ଲେଖ ।
ଉ –
ପରୀକ୍ଷା :
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି - 1
(i) କିରୋସିନ ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣକୁ ଏକ ପୃଥକ୍‌କାରୀ ଫନେଲର ତ କ। ଯ।ଡ୍।
(ii) ଏହାକୁ କିଛି ସମୟ ହଲଚଲ୍ ନ କରି ରଖାଯାଉ । ଏହାଯୋଗୁଁ କିରୋସିନି ତେଲ ଓ ଜଳର ପୃଥକ୍ ସ୍ତର ସୃଷ୍ଟି ହେବ ।
(iii) ପୃଥକ୍‌କାରୀ ଫନେଲ୍‌ର ଷ୍ଟପ୍‌କକ୍‌କୁ ଖୋଲାଯାଉ ଓ ତଳ ସ୍ତରରେ ଥିବା ଜଳକୁ ଯତ୍ନ ସହକାରେ ତଳ ମୁହଁ ବାଟେ କାଢ଼ି ନିଆଯାଉ ।
(iv) ପୃଥକ୍‌କାରୀ ଫନେଲର ଉପର ସ୍ତରରେ ଥ‌ିବା ତେଲ ଯେତେବେଳେ ଷ୍ଟପ୍‌କକ୍ ନିକଟକୁ ଖସି ଆସିବ ସେତେବେଳେ ଷ୍ଟପ୍‌କକ୍‌କୁ ମୋଡ଼ି ପ୍ଟ ନର୍ବ ।ର ନ୍ଦ କର। ଯ।ଡ।

ପ୍ରୟୋଗ :
(i) ଏହା ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣକୁ ଅଲଗା କରେ ।
(ii) ଲୁ ହାକୁ ତା’ର ଧାତୁ ପିଣ୍ଡରୁ ଅଲଗା କଲାବେଳେ ଏହି ପଦ୍ଧତି ଦ୍ଵାରା ହାଲୁ କା ଧାତୁ ମଳକୁ ଉପର ସ୍ତରରୁ ଅଲଗା କରି ଦିଆଯାଏ, ଯାହା ଫଳରେ ତରଳ ଲୁହା ଫର୍ମେସ୍‌ର ତଳେ ରହିଯାଏ ।

5. ସୋଲତ୍ରବଶ ଓଉ।ଯମାନ କଣିକ। ପରଯର ଯରଠାରୁ କିପରି ପୃଥକ୍, ବୁଝାଇ ଦିଅ ।
ଉ-
(i) ସୋଲ, ଦ୍ରବଣ ଓ ଭାସମାନ କଣି କ ପରସ୍ପରଠାରୁ ପୃଥକ୍ ଅଟେ ।
(ii) ସୋଲ ହେଉଛି ଏକ ଅସମଜାତୀୟ କଲଏଡ଼ାଲ କଣିକାମାନଙ୍କ ମିଶ୍ରଣ । ଏହାର ବିକ୍ଷେପଣ ମାଧ୍ୟମ ହେଉଛି ତରଳ । ଆଲୋକ ରଶ୍ମି ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଗତି କଲାବେଳେ ବିଚ୍ଛୁରିତ କେନ୍ଦ୍ର ପସାରୀ ପଦ୍ଧତି ଦ୍ଵାରା ଏହାର
(iii) ଦ୍ରବଣ ହେଉଛି ଏକ ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ । ଏହାର କ ଣି କା। ରୁ ଡ଼ି କର ବ୍ୟାସ 10-9 ମିଟରଠାରୁ ସାନ । ତେଣୁ ଏହି କଣିକା ଖାଲି ଆଖୁରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ଦ୍ରବଣର ଜଣିଜ।ମ।କେ ଆଲେ।କ ରଶ୍ମକୁ ରଚ୍ଛୁରିତ କରିପାରନ୍ତି ନା ହିଁ।ପଟି ସରଣ ପଦ୍ଧତିରେ ଦ୍ରବଣରୁ ଦ୍ରବର କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ଅଲଗା କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ।
(iv) ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ର ଣ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା । କୁହାଯାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକ ମିଶ୍ରଣରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ନହୋଇ ଭାସମାନ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥା’ନ୍ତି । ଏହି କଣିକା ଗୁଡ଼ିକ ଖାଲି ଖୁରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋକରଶ୍ମି ବିଚ୍ଛୁରିତ ହୋଇଥାଏ । ଅର୍ଥାତ୍‌ ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋକର ଗତିପଥ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୋଇଥାଏ ।
(v) ଏହି ଭାସମାନ ଅବସ୍ଥାରେ ଥ‌ିବା ଦ୍ରବର କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ପରିସ୍ରବଣ ପର୍ବଟିରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇ ପାରିବ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି - 8
1. ମିଶ୍ରଣ ଓ ଯୌଗିକ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ
ଉ-
ମିଶ୍ରଣ:
(i) ମୌଳିକ ବା ଯୌଗିକଗୁଡ଼ିକ ଏକାଠି ମିଶି ଏକ ମିଶ୍ରଣ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ମାତ୍ର କୌଣସି ନୂତନ ଯୌଗିକ ଗଠିତ ହୁଏ ନାହିଁ ।
(ii) ଏକ ମିଶ୍ରଣର ସଂଯୁକ୍ତ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ।
(iii) ଗୋଟିଏ ମିଶ୍ରଣ ଯେଉଁ ଉପାଦାନକୁ ନେଇ ଗଠିତ ସେମାନଙ୍କର ଧର୍ମ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ ।
(iv) ମିଶ୍ରଣର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ଅତି ସହଜରେ ଓ ସରଳଭାବେ ଭୌତିକ ପଦ୍ଧତି ଦ୍ଵାରା ପୃଥକ୍ କରାଯାଇପାରିବ ।

ଯୌଗିକ:
(i) ମୌଳିକମାନେ ମିଶିଲାବେଳେ ପରସ୍ପର ସହ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରି ନୂତନ ଯୌଗିକ ସୃଷ୍ଟି କରିଥା’ନ୍ତି ।
(ii) ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ନୂତନ ପଦାର୍ଥର ସଂଯୁକ୍ତି ସର୍ବଦା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ (fixed) ଅଟେ ।
(iii) ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ନୂତନ ପଦାର୍ଥଟି ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ ଧର୍ମ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥାଏ ।
(iv) କେବଳ ରାସାୟନିକ ବା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ରାସାୟନିକ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇପାରିବ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

2. ଧାତୁ ଓ ଅଧାତୁ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-
ଧାତୁ:
(i) ଧାତୁଗୁଡ଼ିକର ଔଜ୍ୱଲ୍ୟ ଥାଏ ।
(ii) ଏଗୁଡ଼ିକ ନମନୀୟ ଓ ତନ୍ୟ ।
(iii) ଏଗୁଡ଼ିକ ତାପ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁପରିବାହୀ ।
(iv) ଏଗୁଡ଼ିକର ଗଳନାଙ୍କ ଓ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ଉଚ୍ଚା ।

ଅଧାତୁ:
(i) ଅଧାତୁଗୁଡ଼ିକର ଔଜ୍ୱଲ୍ୟ ନଥାଏ ।
(ii) ଅଧାତୁଗୁଡ଼ିକ ନମନୀୟ ଓ ତନ୍ୟ ନୁହଁନ୍ତି ।
(iii) ଏଗୁଡ଼ିକ ତାପ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କୁପରିବାହୀ ।
(iv) ଏଗୁଡ଼ିକର ଗଳନାଙ୍କ ଓ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ କମ୍ ।

3. ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ
ଉ-
ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ:
(i) ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ପଦାର୍ଥର କେବଳ ରୂପ, ବର୍ଣ୍ଣ ଆଦିର ସାମୟିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥାଏ ।
(ii) ଏହି ପରିବର୍ତନ ଅସ୍ଥାୟୀ ଓ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ।
(iii) ଏଥ‌ିରେ ବସ୍ତୁତ୍ଵର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟେ ନାହିଁ ।
(iv) ଏଥରେ ନୂତନ ପଦାର୍ଥ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ନାହିଁ ।

ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ:
(i) ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ଅଣୁ ସଂରଚନାର ସ୍ଥାୟୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥାଏ ।
(ii) ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ।
(iii) ଏଥରେ ବସ୍ତୁତ୍ଵର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥାଏ ।
(iv) ଏଥୁରେ ନୂତନ ପଦାର୍ଥ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

4. ଦୁଇଟି ମିଶିଯାଇଥିବା ତଜଳକୁ କିପରି ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ?
ଉ-
(i) ଦୁ ଇଟି ମି ଶି ଯାଇଥ୍ ବା ତରଳ ମାନଙ୍କର ଥାଏ ଓ ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇ ଫୁଟିଲାବେଳେ ତାହା ପ୍ରଥମେ ବାଷ୍ପୀଭୂତ କରି ତରଳରେ ପରିଣତ କରାଯାଇପାରିବ । ଏହି ପଦାର୍ଥ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଶିଷ୍ଟ ତରଳଟି ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହେବ ନାହିଁ ।
(ii) ଯଦି ଦୁଇଟି ମିଶିଯାଇଥିବା ତରଳର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ 25 K ରୁ କମ୍ ସେହି ମିଶ୍ରଣକୁ ଆଂଶିକ ପାତନ ପ୍ରଣାଳୀ ଅଟେ ବ୍ୟବହାର କରି ପୃଥକ୍ କରାଯାଇ ପାରିବ ।

5. ଦ୍ରବଣର ଗାଢ଼ତା କ’ଣ ଓ ଏହା କିପରି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ?
ଉ-
ଦ୍ରବଣ ମଧ୍ଯରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ଦ୍ରବର ପରିମାଣ ଓ ଦ୍ରବଣର ପରିମାଣର ଅନୁସାହାରା ଦୁବାର ଗାଢ଼ତା ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ ।
(i) ଏକ ଦ୍ରବଣର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ବିଭକ୍ତ ବସ୍ତୁତ୍ୱ ଶତକଡ଼ା
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି - 2
(ii) ଏକ ଦ୍ରବଣର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ବିଭକ୍ତ ଆୟତନ ଶତକଡ଼ା ଅନୁ ପାତ
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି - 3

6. କଲ ଏଡ୍ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋକର ଗତି ପଥ
ଉ-
(i) କଲଏଡ଼ର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ କ୍ଷୁଦ୍ର ହୋଇଥିବାରୁ ଆମକୁ ଖାଲି ଆଖୁରେ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।
(ii) ମାତ୍ର ଆଲୋକର କଣିକା ପାଇଁ ଏହି କଲଏଡ଼ କଣିକାର ଆକାର ଯଥେଷ୍ଟ ଅଧିକ ହୋଇଥିବାରୁ ଏଥିରେ ଆଲୋକ ପଡ଼ିଲେ ବିଚ୍ଛୁରିତ ହୋଇଥାଏ ।
(iii) ଏହି ବିସ୍ମରଣ ଯୋଗୁଁ ଆଲୋକର ଗତିପଥ କଲଏଡ଼ ଦ୍ରବଣ ମଧ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

7. ଏମୋନିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ ଓ ଲୁଣର ପୃଥକୀକରଣ କିପରି କରାଯାଏ ଲେଖ ।
ଭ-
(i) ଏମୋନିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ଼ ଏକ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ପାତୀ
(ii) ଏମୋନିୟମ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ଓ ଲୁଣର ମିଶ୍ରଣକୁ ଏକ ଚିନାମାଟି ପାତ୍ରରେ ରଖି ତା ଉପରେ ଏକ ନେଲ୍‌କୁ ଘୋଡ଼ାଇ ରଖାଯାଏ ଓ ନେଲ୍ ନଳୀର ଶେଷ ମୁଣ୍ଡରେ ତୁଳାଠିପି ଦିଆଯାଏ ।
(iii) ଏହି ଚିନାମାଟି ପାତ୍ରକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ କଲେ ଏମେ। ନିୟମ ବ୍ଲା ରାଇଡ୍‌ ସାଧାସଳଖ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହେବ ଏବଂ ନେଲ୍ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହେବ ଏବଂ ନେଲ୍ ଲାଖ୍ ରହିବ ।
(iv) ଏହି ପରି ଆମେ ଲୁଣରୁ ଏମୋନି ୟମ କ୍ଲୋରାଇଡ୍କୁ ପୃଥକ୍ କରିପାରିବା ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି - 9
1. ଗୋଟିଏ ଦ୍ରବଣରେ 350 ଗ୍ରାମ୍ ଜଳରେ 50 ଗ୍ରାମ୍‌ର ସାଧାରଣ ଲୁଣ ରହିଛି । ବସ୍ତୁତ୍ଵ ହରଣ ବେଳେ ବ୍ରିଟିଶର ବିରୁଦ୍ର ହଜଣ ବିଗୁରୁ ଶତକଡ଼ା କର ।
ଉ –
ଦ୍ରବ (ଲୁଣ)ର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = 50 ଗ୍ରାମ୍
ଦ୍ରାବକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = 350 ଗ୍ରାମ୍

ଦ୍ରବଣର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = ଦ୍ରବର ବସ୍ତୁତ୍ୱ + ଦ୍ରାବକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ
= (50+350) ଗ୍ରାମ୍ = 400 ଗ୍ରାମ୍
ଦ୍ରବଣର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଣତକାଡ଼। ଅନୁପ।ତ
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି - 4

2. 293 K ତାପମାତ୍ରାରେ 100 ଗ୍ରାମ୍ ଜଳରେ 36 ଗ୍ରାମର କୋଡ଼ିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ ମିଶାଇ ଏକ ପୁଲ ଦ୍ରବଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଗଲା । ଜିଲ୍ଲା ତାପମାତ୍ରାରେ ଦ୍ରବଣର ଗାଢ଼ତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ଭ-
ଦ୍ରବର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = 36 ଗ୍ରାମ୍
ଦ୍ରାବକର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = 100 ଗ୍ରାମ୍
ଦ୍ରବଣର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = ଦ୍ରବର ବସ୍ତୁତ୍ଵ + ଦ୍ରାବକର
ବସ୍ତୁତ୍ଵ = 36 ଗ୍ରାମ୍ + 100 ଗ୍ରାମ୍ = 136 ଗ୍ରାମ୍
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି - 5
ତ୍ରବଣର ଗ। ଢ଼ ତ। = 26.47

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

3. ମୌଳିକଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରକୃତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖ ।
ଭ-
(i) ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୌଳିକର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରଙ୍ଗ, ଗନ୍ଧ, ସାନ୍ଦ୍ରତା, ଦ୍ର ବ ଣୀୟତା, ତନ୍ୟତା, ପାରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଆଦି ଭୌତିକ ଧର୍ମ ଅଛି ।
(ii) ଏକ ବା ଏକାଧ୍ଵକ ମୌଳିକ ଅନ୍ୟ ମୌଳିକ ଏକ ରୁ ଅଧୁକ ଯୌଗିକ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି । ମୌଳିକର ଏହି ପ୍ରକୃତିକୁ ରାସାୟନିକ ଧର୍ମ କୁହାଯାଏ ।

4. ସାଧାରଣ ବାବନ କୌଶଳଠାରୁ ସ୍ଫଟିକୀକରଣ କୌଶଳ ଅଧିକ ଭଲ କାହିଁକି ?
ଭ-
(i) ଶୁଷ୍କ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗରମ କଲେ କେତେକ କଠିନ ବିଘଟିତ ହୋଇଯା’ନ୍ତି ଅଥବା ଆଉ କେତେକ କଠିନ ଚିନି ପରି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ପୋଡ଼ିଯାଇ କଳା ହୋଇଯା’ନ୍ତି ।
(ii) ପରିସ୍ରବଣ ପରେ ବି କେତେକ ଅପଦ୍ରବ କୌଶଳ ବାଷ୍ପୀଭବନଠାରୁ ଅଧିକ ଭଲ ।

5. ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଗୋଟିଏ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ ନେଇ ତାହାକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଥଣ୍ଡା କଲେ କ’ଣ ହେବ ?
ଉ-
ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଗୋଟିଏ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ ନେଇ ତାହାକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଥଣ୍ଡା କଲେ ତାହାର ଗାଢ଼ତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ, ଅର୍ଥାତ୍ ଆମେ ଏକ ଗାଢ଼ ଦ୍ରବଣ ପାଇବାନ୍ତ କାରଣ ଏଥୁରେ ଦ୍ରବର ପରିମାଣ ଅଧିକ ରହିଛି ।
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି - 6

6. ସ୍ଫଟିକୀକରଣର କୌଶଳଦ୍ଵାରା କେଉଁ ପ୍ରକାର ମିଶ୍ରଣମାନଙ୍କୁ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇଥାଏ ?
ଭ-
(i) ସମୁଦ୍ର ଜଳ ଏକ ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ । ଏହି ଜଳରୁ ମିଳୁଥୁବା ଲୁଣରେ ଅନେକ ଅପଦ୍ରବ ରହିଥାଏ । ସ୍ଫଟିକୀକରଣ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(ii) ସ୍ଫଟିକୀକରଣ ପଦ୍ଧତିରେ ଦ୍ରବଣରୁ ଶୁଦ୍ଧ କଠିନକୁ ସ୍ଫଟିକ ଆକାରରେ ଅଲଗା କରାଯାଇଥାଏ ।

7. ପୃଥକୀକରଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପୃଥକକାୟୀ ଫନେଲ୍‌ର ପ୍ରୟୋଗ ଲେଖ ।
ଉ-
(i) ପୃଥକ୍‌କାରୀ ନେଲ୍ ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣକୁ ଅଲଗା କରେ ।
(ii) ଲୁହାକୁ ତାହାର ଧାତୁପିଣ୍ଡରୁ ଅଲଗା କଲାବେଳେଏହି ପଦ୍ଧତିଦ୍ଵାରା ହାଲୁକା ଧାତୁମ ଳକୁ ଉପର ନ୍ତରରୁ ଅଲଗା କରିଦିଆଯାଏ । ଫ ଳରେ ତରଳ ‘ଲୁହା ଫର୍ମେସ୍‌ର ତଳେ ରହିଯାଏ ।

Objective Type Questions with Answers 

A. ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଯେଉଁ ମିଶ୍ରଣରେ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ସଂଯୋଜନ ସବୁ ଅଂଶ)ର ସମାଜ, ତାହାକୁ ଏକ ସମକାଳୀୟ ମିଶ୍ରଣ କୁହାଯାଏ ।

2. ଦୁଇଟି ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ-
ସୋଡ଼ିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ଓ ଲୁହାଗୁଣ୍ଡର ମିଶ୍ରଣ, ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣ ।

3. ଦ୍ରବଣ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଦ୍ରବ ବା ତତୋଧିକ ବସୁର ତ୍ସମକ।ତାଯୀ ମିଣ୍ଶକୁ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

4. ଏଲୟକୁ କାହିଁକି ଏକ ମିଶ୍ରଣ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
ଉ-
ଏଲୟ ତାହାର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ଧର୍ମ ପ୍ରଦର୍ଶନ ରହିପାରେ । ତେଣୁ ଏଲୟ ଏକ ମିଶ୍ରଣ ।

5. ଦ୍ରାବକ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଦ୍ରବଣ ମଧ୍ଯରେ ଯେଉଁ ଉପାଦାନଟି ସାଧାରଣତଃ ଅଧ୍ୟକ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ଓ ଯାହା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟ ଉପାଦାନଟି ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ ଦ୍ରାବକ କୁହାଯାଏ ।

6. ଦ୍ରବ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଯେ ଗାଁ ଉପାତାଳଚି ତ୍ରବଣ ମଧ୍ୟରେ ଳମ୍ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ଓ ସ୍ନାତକ ମଧ୍ଯରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ ଦ୍ରବ କୁହାଯାଏ ।

7. ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଭ-
ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ଯେତେବେଳେ ଦ୍ରବଣରେ ଆଉ ଅଧିକ ଦ୍ରବ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।

8. ଦ୍ରବଣୀୟତା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଏକ ପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପାମାତ୍ରାରେ ଯେଉଁ ପରିମାଣର ଦ୍ରବ ରହିଥାଏ, ତାହାକୁ ଏହାର ଦ୍ରବଣୀୟତା କୁହାଯାଏ ।

9. ଅପରିପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
ଯଦି ଗୋଟିଏ ଦ୍ରବଣରେ ଦ୍ରବର ପରିମାଣ ଏହାର ପୃକ୍ତ ସ୍ତର ଠାରୁ କମ୍ ଥାଏ, ତେବେ ତାହାକୁ ଅପରିପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।

10. ଦ୍ରବଣର ଗାଢ଼ତା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଭ-
ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିମାଣ (ବସ୍ତ ତ୍ଵ କି ମ୍ବା ଆୟତନ)ର ଦ୍ରବଣ ବା ଦ୍ରାବକରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଥିବା ଦ୍ରବର ପରିମାଣଦ୍ଵାରା ଦ୍ରବଣର ଗାଢ଼ତା ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ ।

11. ‘ସସ୍ପେନ୍‌ସନ କ’ଣ ?
ଭ-
ସସ୍‌ ପେନ୍ ସନ୍ ଏକ ଅସମଜାତୀୟ ମି ଶ୍ର ଣ ଯେଉଁଥରେ ଦ୍ରବ କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ରବୀଭୂତ ନହୋଇ ତ୍ରରଣର ମାଧ୍ୟମର ପତୁଆଡେ ତା ସମାନ ଆଚ୍ ସ୍ଥାରେ ରହିଥାଏ ।

12. ସସ୍ପେନ୍‌ସନ୍ ମଧ୍ଯରେ ଆଲୋକର ଗତି କାହିଁକି ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୋଇଥାଏ ?
ଉ-
ସସ୍ପେନ୍‌ସନ୍‌ର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ସସ୍ପେନ୍ ସନ ମଧ୍ୟରେ ଗତି କରୁଥ‌ିବା ରଶ୍ମି ଗୁଚ୍ଛକୁ ବିଚ୍ଛ ରି ତ କରିଥାଆନ୍ତି, ଯାହା ଳରେ ସସ୍ପେନ୍‌ସନ୍ ମଧ୍ଯରେ ଆଲୋକର ଗତିପଥ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୋଇଥାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

13. କଲଏଡ଼ାଲ୍ ଦ୍ରବଣ କ’ଣ ?
ଉ-
କଲଏଡାଲ ଦ୍ରବଣ ଏକ ଅସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ଯେଉଁଥରେ କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ରବଣ ମଧ୍ୟରେ ସମାନ ଭାବରେ ଖେଳେଇ ହୋଇ ରହିଥାଏ ।

14. ‘ଟିଣ୍ଡାଲ ପ୍ରଭାବ’’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
କଲଏଡ଼ାଲ କଣିକାଗୁଡ଼ିକର କ୍ଷୁଦ୍ର ଆକାର ପାଇଁ ତାହା ସହଜରେ ଆଲୋକ ରଶ୍ମିକୁ ବିଜୁ ରି ତ କରାଇଥାଏ, ଆଲୋକର ଏହି ବିଚ୍ଛୁରିତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ‘ଟିଣ୍ଡାଲ ପ୍ରଭାବ’’ କୁହାଯାଏ ।

15. ବିକ୍ଷେପଣ ମାଧ୍ୟମ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ-
କଲଏଡ଼ ଆକାରରେ ଥିବା ଦ୍ରବ ସଦୃଶ ଉପାଦାନ ବା ବିକ୍ଷେପିତ କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ବିସ୍ତାରିତ ଭାବେ ଭାସି ବୁଲୁଥିବା ମାଧ୍ୟମକୁ ବିକ୍ଷେପଣ ମାଧ୍ୟମ କୁହାଯାଏ ।

16. କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?.
ଉ-
ଯେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀ କୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଗୋଟିଏ ଦ୍ରାବ କ ରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଥିବା ଏକାଧିକ ଦ୍ରବ ମା ନ ଙ୍କ୍ ପୃଥକ୍ କ ରି ହୁଏ, କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି କୁହାଯାଏ ।

17. ବାଲି ଓ ଗନ୍ଧକର ମିଶ୍ରଣକୁ କିପରି ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ?
ଊ-
ବାଲି ଓ ଗନ୍ଧକ (CS.)ର ମିଶ୍ରଣକୁ ଦ୍ରବୀଭୂତ କରି ପରିସ୍ରବଣଦ୍ୱାରା ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।

18. ଗଳନାଙ୍କ ପଦାର୍ଥଗୁଡିକୁ ପୃଥକ୍ କରିପାରେ, କାରଣ କ’ଣ ?
ଉ-
ପଦାର୍ଥଗୁଡିକ ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ ତାପମାତ୍ରାରେ ତରଳେ, ତେଣୁ ଗଳନାଙ୍କ ପଦାର୍ଥଗୁଡିକୁ ପୃଥକ୍ କରିପାରେ ।

19. ଲୁହା ଓ ସଲ୍‌ଫର୍‌କୁ ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରାରେ ଉତ୍ତପ୍ତ କଲେ କ’ଣ ହୁଏ ?
ଉ-
ଲୁହା ଓ ସଲ୍‌ଫର୍‌କୁ ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରାରେ ଉତ୍ତପ୍ତ କଲେ କ’ଣ ହୁଏ କଲେ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର FeS ଗଠିତ ହୁଏ ।

20. ବାସ୍ତବ ଦ୍ରବଣ ମଧ୍ୟଦେଇ ଆଲୋକଗୁଚ୍ଛ ପ୍ରବାହିତ କଲେ, ଏହାର କ’ଣ ଘଟେ ?
ଉ-
ବାସ୍ତବ ଦ୍ରବଣ ମଧ୍ୟଦେଇ ଆଲୋକଗୁଚ୍ଛ ପ୍ରବାହିତ କଲେ, ଏହାର କ’ଣ ଘଟେ କଲେ, ଆଲୋକର ଗତିପଥ ଦୃଶ୍ୟ ହୁଏ ନାହିଁ ।

21. କାର୍ବନର ଅକ୍ସିଜେନ୍ର ଦହନ ଘଟି କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଏହାର ଧର୍ମ କ’ଣ ହୋଇଥାଏ ?
ଉ-
କାର୍ବନର ଅକ୍ସିଜେନ୍ରେ ଦହନ ଘଟି କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଏହାର ଧର୍ମ ଉଭୟ କାର୍ବନ ଓ ଅକ୍ସିଜେନ୍‌ର ଧର୍ମଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ ।

22. ଏକ କଲଏଡୀୟ ଦ୍ରବଣରେ କଣିକାଗୁଡିକର ଆକାର କିପରି ହୋଇଥାଏ ?
ଉ-
ଏକ କଲଏଡୀୟ ଦ୍ରବଣରେ କଣିକାଗୁଡିକର ଆକାର କିପରି ହୋଇଥାଏ 0.1 mm ରୁ 1 mm ମଧ୍ଯରେ ହୋଇଥାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

23. ଦ୍ରବଣ କାହିଁକି ସ୍ଥାୟୀ ?
ଉ-
ଦ୍ରବଣଙ୍କୁ ବିନଭାବେ ରହେଲେ ଏହାର ଦୁର କଣିକାଗୁଡିକ ତଳେ ବସୁ ନଥ‌ିବାରୁ ଏହା ସ୍ଥାୟୀ ।

24. କଲଏଡୀୟ ଦ୍ରବଣର ଉପାଦାନଗୁଡିକ କ’ଣ ?
ଉ-
କଲଏଡୀୟ ଦ୍ରବଣର ଉପାଦାନଗୁଡିକ ହେଲା- ବିକ୍ଷେପିତ ପ୍ରାବସ୍ଥା ଓ ବିକ୍ଷେପଣ ମାଧ୍ୟମ ।

25. ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତୀ ଉପାଦାନ କ’ଣ ?
ଉ-
ଯେଉଁ ଉପାଦ। ନକୁ ଗରମକଲେ ତାହାକୁ ଗରମ କଲେ ତାହା ଜାଠିନ ଅବସ୍ଥାରୁ ସିଧାସଳଖ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ, ତାକୁ ଊÉପାତୀ ଉପାଦାନ କୁହାଯାଏ ।

26. ଆଂଶିକ ପାତନ ପ୍ରଣାଳୀ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
ଉ-
ଯେଉଁମାନଙ୍କ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ 25 Kରୁ କମ୍ ଅଟେ, ସେହି ପ୍ରକାରର ଦୁଇ ବା ଅଧ୍ବକ ତରଳଗୁଡିକର ମିଶ୍ରଣକୁ ଆଂଶିକ ସାଦନ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରି ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।

27. କେନ୍ଦ୍ରାପସରଣ ପଦ୍ଧତି କ’ଣ ?
ଉ-
ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ ମିଶ୍ରଷର କଣିକାଗୁଡିକ ଦ୍ରୁତବେଗରେ ତଳେ ବସିପାରି ଏବଂ ହାଲୁକା କଣିକାଗୁଡିର ତଳେ ବସିଯାନ୍ତି ଏବଂ ହାଲୁକା କଣିକାଗୁଡିକ ଉପରେ ରହିଯାଏ ।

B. ଗୋଟିଏ ପଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ସିସ୍‌ ନ୍ ସିଏଡର କଣିକାର ଆକାର ପ୍ରାୟ କେତେ ?
2. କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ କଲଏଡ଼ କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ଦ୍ରବଣରୁ ଅଲଗା କରାଯାଏ ?
3. କ ଲ ଏଡ଼୍ ମଧ୍ଯରେ ଆଲୋକର ଗତି ପ ଦେଖାଯିବାକୁ କେଉଁ ପ୍ରଭାବ କୁହାଯାଏ ?
4. ତେଜ ଓ ଜକର ମିଶ୍ରଣରୁ ଉପାଦାନ।ନଗୁଡ଼଼ିକୁ କାହା ସାହାଯ୍ୟରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ?
5. କଲଏଡ୍ କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ ଦ୍ରବଣରୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ଅଲଗା କରି ହେବ ?
6. ଲୁଣ ପାଣିରୁ ଲୁଣ ପାଇବାପାଇଁ କେଉଁ କେଉଁ ପୃଥକୀକରଣ ପଦ୍ଧତି ଆବଶ୍ୟକ ?
7. ତରଳ ତାତୁରୁ କିପରି ରକ। ତା ତ୍ରା ପାତି ପାଇପାରିବା
8. ତରଳ ଚାହାରୁ କି ପରି ବଳକା ଚାହା ପତି ପାଇପାରିବା ?
୫. ବାଲିରୁ ଲୁହାପିକୁ ଅଲଗା କରିବାପାଇଁ କେଉଁ ପୃଥକୀକରଣ ପଦ୍ଧତି ଆବଶ୍ୟକ ?
9. ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣରୁ ତେଲ ପାଇବାପାଇଁ କେଉଁ ଉପକରଣଟି ନିଶ୍ଚିତ ଆବଶ୍ୟକ ?
10. ଦୁଇଟି ପାଖାପାଖୁ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ମିଶିକରି ଥିଲେ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ପୃଥକ୍ କରିହେବ ?
11. କର୍ପୂରକୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ବିଶୁଦ୍ଧ କରାଯାଏ ?
12. ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥର ବିଶୁଦ୍ଧତା ତା’ର କେଉଁ ଗୁଣଦ୍ଵାରା ଚିହ୍ନଟ କରିହୁଏ ?
13. ଇଥାନଲ୍ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣକୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ପୃଥକ୍ କର।ଯାଇପାରେ
14. ମିଥାଇଲ ଆଲ୍‌ କହଲ୍ ଓ ଏସିଟୋନ୍‌ର ମିଶ୍ରଣକୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ପୃଥକ୍ କରିହୁଏ ?
15. କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ଅଦ୍ରବଣୀୟ କଠିନକୁ ତରଳରୁ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ?
16. ଏମୋନିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ଓ ବାଲିର ମିଶ୍ରଣକୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ପୃଥକ୍ କରିହୁଏ ?
17. କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ କ୍ଷୀରରୁ ସର ଅଲଗା କରାଯାଏ ?
18. ଜଳ ଓ ସିଲ୍‌ ଭର୍ କ୍ଲୋରାଇଡ଼ର ମିଶ୍ରଣକୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ପୃଥକ୍ କରିହୁଏ ?
19. ଯେଉଁ ଦ୍ରବଣରେ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ନକରି ଅଧିକ ଦ୍ରବ ଦ୍ରବୀଭୂତ କରାଯାଇପାରେ, ତା’କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
20. ଏକ ଦ୍ରବଣରେ ଅତ୍ୟଧ‌ିକ ଲବଣ ମିଶାଇଲେ ଏହାର ଦ୍ରବଣୀୟତାରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ । ଏହା କ’ଣ ଦର୍ଶାଏ ?

Answer:
1. 10-9 ମିଟରରୁ ବଡ଼
2. କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ
3. ଟିଣ୍ଡାଲ ‘ପ୍ରଭାବ
4. ପୃଥକ୍‌କାରୀ ଫନେଲ୍
5. ପୃତନ୍ତ୍ ଜପ୍ର। ସପ୍ର ରାଶପଶତି
6. ଚାଣ୍ଡ। କରଣ ଓ ସ୍ଟଚି କ।କରଣ
7. ପରିସ୍ରବଣ ପଦ୍ଧତିଦ୍ୱାରା
8. ଚୁମ୍ବକ ଦ୍ଵାରା
9. ପୃଥକ୍‌କାରୀ ଫନେଲ୍
10. ଯାତନ ପଦ୍ଧତି
11. ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ
12. ଗଳନାଙ୍କ
13. ଆଂଶିକ ପାତନ
14. ଆଂଶିକ ପାତନ
15, ପରିସ୍ରବଣ
16. ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ପାତନ
17. କେନ୍ଦ୍ରାପସରଣ
18. ପରିସ୍ରବଣ
19. ଅପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣ
20. ପୃକ୍ତତା

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

C. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଚିନିପାଣି ହେଉଛି ଏକ ………………….. ଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ।
2. ଲୁଣ ଓ ଗନ୍ଧକର ମିଶ୍ରଣ ହେଉଛି ……………. କ। ମିଶ୍ରଣ ।
3. ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ……………. କୁହାଯାଏ ।
4. ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ଧାତୁର ମିଶ୍ରଣକୁ ……………… କୁହାଯାଏ ।
5. ପିତ୍ତଳରେ ପ୍ରାୟ ………………… % ଜିଙ୍କ୍ ଓ ……………….. % କପର୍ ରହିଥାଏ ।
6. ବାୟୁରେ ଅକ୍‌ସିଜେନ୍ ………………… % ଓ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ……………….% ଅ।ଏ।
7. ଯଦି ଗୋଟିଏ ଦ୍ରବଣରେ ଦ୍ରବର ପରିମାଣ ଏହାର ପୃକ୍ତ ସ୍ତର ଠାରୁ କମ୍ ଥାଏ, ତେବେ ତାହାକୁ ………………. ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।
8. କଲଏଡ଼ାଲ୍ ଦ୍ରବଣଟି ଏକ ………………….. ଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ।
9. ……………. ପଦ୍ଧତି ଦ୍ଵାରା କ୍ଷୀର ରୁ ସରକୁ ଅଲଗା
10. ରକ୍ତ ଓ ମୂତ୍ର ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ………………. ପଦ୍ଧତି ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
11. ……………….. ପଦ୍ଧତିରେ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ସିଧାସଳଖରେ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
12. ଦୁଇଟି ମିଶିଯାଇଥିବା ତରଳର ………………… ପଦ୍ଧତିରେ ପୃଥକୀକରଣ ହୁଏ ।
13. ବାୟୁରୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଗ୍ୟାସୀୟ ଉପାଦାନକୁ ଅଲଗା କରି ବାପାଇଁ ……………….. ପଦ୍ଧତି ରବତୁ।ର କରାଯାଏ ।
14. ସମୁଦ୍ର ଜଳରୁ ଲୁଣର ବିଶୁଦ୍ଧିକରଣ ପାଇଁ ,…………………. ପଦ୍ଧତି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
15. ଆୟୋଡ଼ିନ୍‌ର ଅର୍କର ଉପାଦାନଗୁଡିକ ……………….. ଓ ………………।
16. ସ୍ଵାସିଙ୍ଗ୍ ମେସିନ୍‌ରେ ………………… ପଦ୍ଧତିର ପ୍ରଯୋଗ ହୋଇଥାଏ ।
17. ସାମୁଦ୍ରିକ ଲବଣରୁ …………………. ପ୍ରଣଜ।ରେ ଅପତ୍ରବ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।
18. ରକ୍ତରୁ ନିଶାଦ୍ରବ୍ୟକୁ ପୃଥକ୍ କରିବା ପାଇଁ ………………. ପଦ୍ଧତି ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
19. ଘନକୁହୁଡି ………………… କଲଏଡ୍‌ର ଉଦାହରଣ ।
20. ଧୂଆଁର ବିକ୍ଷେପିତ ପ୍ରାବସ୍ଥା ହେଉଛି …………………….।
21. କଠିନକୁ ବିଶୋଧ କରିବା ପାଇଁ …………………. ପ୍ରଣ।କ। ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
22. ଧାତୁକୁ ଟାଣି ତାରରେ ପରିଣତ କରିବା ଗୁଣକୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
23. …………….. ଚପମାତ୍ର। ତେ ସିଜିପମ୍ ତରକ ରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।

Answer:
1. ସମ
2. ବିଷମ
3. ଦ୍ରବଣ
4. ଏକ ଯ
5. (30, 70)
6. (21, 78)
7. ଅପୃକ୍ତ
8. ଆସାମ
9. କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ
10. କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ
11. ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ପାତନ
12. ପାତନ
13. ଆଂଶିକ ପାତନ
14. ସ୍ଫଟିକୀକରଣ
15. ଆୟୋଡ଼ିନ, ଆଲକହଲ୍
16. କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ
17. ସ୍ଫଟିକୀକରଣ
18. କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି
19. ଅସମଜାତୀୟ
20. କଠିନ
21. ସ୍ଫଟିକୀକରଣ
22. ତନ୍ୟତା
23. 303 K

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

D. ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ ( ✓) ଓ ଭୁଲ ଉକ୍ତ ପାଇଁ (✗) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

1. କ୍ଷୀର ହେଉଛି ଜଳ, ସ୍ନେହସାର ଓ ପୁଷ୍ଟିସାର ଆଦିର ଏକ ମିଶ୍ରଣ ।
2. ମିଶ୍ରଣ ଏକାଧ୍ଵକ ପ୍ରକାରର ବିଶୁଦ୍ଧ ପଦାର୍ଥକୁ ନେଇ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।
3. ଚିନି ପାଣି ପିକ୍ମ । ତାପ ମିଶ୍ରଣ ନୁହଁ।
4. . ଯାହାର ଆକାର ଓ ଆୟତନ ଥାଏ ଏବଂ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରେ ତାହାକୁ ବସ୍ତୁ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ସମସ୍ତ ଦ୍ରବଣଗୁଡ଼ିକ ମିଶ୍ରଣ ।
6. ଲୁହାରେ କଳଙ୍କି ଲାଗିବା ଏକ ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
7. ସାଧାରଣ ତାପମାତ୍ରାରେ 20 ରୁ ଅଧ‌ିକ ମୌଳିକ
8. ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଅଧାତୁ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ତାପ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସୁପରି ବାହୀ
9. ଲାଭୋସିୟର ପ୍ରଥମେ ମୌଳିକର ସଂଜ୍ଞା ନିରୂପଣ କରିଥିଲେ ।
10. ରକ୍ତରୁ ନିଶାଦ୍ରବ୍ୟକୁ କ୍ରେମାଟୋଗ୍ରାଫି ପଦ୍ଧତିରେ ଅଲଗା କରାଯାଏ ।
11. ରକ୍ତ ଓ ମୂତ୍ର ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ ପଦ୍ଧତି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
12. ପରିସ୍ରବଣ ପଦ୍ଧତି ଦ୍ଵାରା କଲଏଡ୍ କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ମିଶ୍ରଣରୁ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇପାରିବ ।
13. ସସ୍ପେନ୍‌ସନ ଏକ ସମଜାତୀୟ ମିଶ୍ରଣ ।
14. ସ୍ଫଟିକୀକରଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ବିଶୋଧୃତ ହୁଏ ।
15. ଧାତୁକୁ ଟାଣି ତାରରେ ପରିଣତ କରିବା ଗୁଣକୁ ତନ୍ୟତା କୁହାଯାଏ ।

Answer:
1. ( ✓)
2. ( ✓)
3. ( ✗)
4. ( ✓)
5. ( ✓)
6. ( ✗)
7. ( ✗)
8. ( ✓)
9. ( ✓)
10. ( ✓)
11. ( ✓)
12. ( ✗)
13. ( ✗)
14. ( ✗)
15. ( ✓)

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

E. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

1. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ସମକ।ତାପ ମିଶ୍ରଣ ସୋଡ଼ିୟମ୍
ଧାତୁ ସିଲିକନ,
ଅଧାତୁ ବ୍ରୋଞ୍ଜ୍
ଉପଧାତୁ ଗନ୍ଧକ
ମିଶ୍ରଧାତୁ ତିନିପାଣି

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ସମକ।ତାପ ମିଶ୍ରଣ ତିନିପାଣି
ଧାତୁ ସୋଡ଼ିୟମ୍
ଅଧାତୁ ଗନ୍ଧକ
ଉପଧାତୁ ସିଲିକନ,
ମିଶ୍ରଧାତୁ ବ୍ରୋଞ୍ଜ୍

 

2. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ପୃଥକ କରିବା ଫନେକ ନିଶାଦଳ ଓ ବାଲି
ଉର୍ଦ୍ଧ୍ପ। ତନ ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗରୁ ବର୍ଷ କଣିକା
କ୍ର । ମ। ଟେ। ଗ୍ରଫି ଅଶୁଦ୍ଧ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍
ଅ।ଶକ ପାତନ ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣ
ପୁଟି କ। କରଣ ଅଶୁଦ୍ଧ କପରସଲ୍‌ ଟ୍ ଟ୍

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
ପୃଥକ କରିବା ଫନେକ ତେଲ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣ
ଉର୍ଦ୍ଧ୍ପ। ତନ ନିଶାଦଳ ଓ ବାଲି
କ୍ର । ମ। ଟେ। ଗ୍ରଫି ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗରୁ ବର୍ଷ କଣିକା
ଅ।ଶକ ପାତନ ଅଶୁଦ୍ଧ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍
ପୁଟି କ। କରଣ ଅଶୁଦ୍ଧ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍

 

F. ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ିର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦ୍ଵିତୀୟ ଯୋଡ଼ିର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ରକ୍ତ : କଲଏଡ୍ :: କାଦୁଅ : …………………..
2. ତରଳ ଧାତୁ : ପାରଦ :: ତରଳ ଅଧାତୁ : …………………..
3. ତାପମାତ୍ରା : କେଲଭିନ୍ : ଚାପ : ……………
4. ତରଳ ଯୌଗିକ : 4 :: ଗ୍ୟାସୀୟ ମୌଳିକ : …………………..
5. ଜୁଆଣି ଅର୍କ : ପାତନ :: ବାୟୁ ରୁ ଅମ୍ଳଜାନ ପାଇବା : …………………..
6 ଧାତୁ : ସୁପରିବାହୀ :: ଅଧାତୁ : …………………..
7. ନିଶାଦ୍ରବ୍ୟରୁ ରକ୍ତ : କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି :: କଳାକାଳିରୁ ରଞ୍ଜକ : …………………..
8. ତେଲ ଓ ଜଳ ମିଶ୍ରଣରୁ ଜଳ : ପୃଥକକାରୀ ଫନେଲ :: ଦୁଗ୍‌ଧରୁ ସର : …………………..
୨. କର୍ପୂର ଓ ବାଲିର ମିଶ୍ରଣରୁ କର୍ପୂର : ଉର୍ଦ୍ଧପାତନ :: ଦୂଷିତ ଜଳରୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳ : …………………..
10. ସୁନା : ମୌଳିକ :: ପିତ୍ତଳ : …………………..

Answer:
1. ସସ୍‌ ପେନ୍‌ସନ୍
2. ବ୍ରୋମିନ୍
3. ପାସ୍ କ୍ କ
4. 11
5. ଆଂଶିକ ପାତନ
6. କୁପରିବାହୀ
7. ଦ୍ରେ।ମ।ଗେ।ଗ୍ର। ଫି
8. କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ ପଦ୍ଧତି
9. ପାତନ
10. ଏଲୟ

G. ବାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ଯରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖା ।

1. ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵ ରଙ୍ଗର ମିଶ୍ରଣକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ବର୍ଷକଣା
(B) ରଞ୍ଜକ
(C) ନାଫ୍‌ ଲିନ୍
(D) ଏସିଟୋନ୍
Answer:
(B) ରଞ୍ଜକ

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

2. ବ୍ରୋଞ୍ଜ କେଉଁ ମୌଳିକଦ୍ଵୟର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ଅଟେ ?
(A) Cu, Zn
(B) Cu, Pb
(C) Pb, Zn
(D) Cu, Sn
Answer:
(D) Cu, Sn

3. ଘନ କୁହୁଡ଼ିରେ ବିକ୍ଷେପିତ ପ୍ରାବସ୍ଥା କ’ଣ ଅଟେ ?
(A) କଠିନ
(B) ତରଳ
(C) ଗ୍ୟାସ୍
(D) ବାୟୁ
Answer:
(B) ତରଳ

4. ସପେନ୍‌ସନ୍‌ କଣିକାଗୁଡ଼ିକୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇ ପାରିବ ?
(A) କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ
(B) ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ
(C) ପରିସ୍ରବଣ
(D) ପାତନ
Answer:
(C) ପରିସ୍ରବଣ

5. କଲ ଏଡ଼ୀୟ ଦ୍ରବଣରେ ଆଲୋକର ଗତି ପଥ ଦେଖାଯିବାକୁ କେଉଁ ପ୍ରଭାବ କୁହାଯାଏ ?
(A) ଟିଣ୍ଡାଲ
(B) ରମଣ
(C) ରଜେନ୍
(D) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
Answer:
(A) ଟିଣ୍ଡାଲ

6. କେଉଁଟି ଏକ ମୌଳିକ ପଦାର୍ଥ ?
(A) ଜଳ
(B) ଏମୋନିଆ
(C) ପାରଦ
(D) କିରୋସିନି
Answer:
(C) ପାରଦ

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

7. କେଉଁଟି ଏକ ମୌଳିକ ନୁହେଁ ?
(A) ପାରଦ
(B) ସୀସା
(C) 261
(D) ସୁନା
Answer:
(C) 261

8. କେଉଁଟି ତରଳ ଓ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ମିଶ୍ରଣ ?
(A) କ୍ଷୀର
(B) ଛେନା
(C) ମିଲ୍‌ କାଚ
(D) ବାଦଲ
Answer:
(D) ବାଦଲ

9. କେଉଁ ମିଶ୍ରଣଟିରେ ବିକ୍ଷେପିତ ପ୍ରାବସ୍ଥା ଓ ବିକ୍ଷେପଣ ମାଧ୍ୟମ ଉଭୟ ତରଳ ?
(A) ଫୋମ୍
(B) କ୍ଷୀର
(C) ଛେନା
(D) ମିଲ୍‌ କାଚ
Answer:
(B) କ୍ଷୀର

10. ଏରୋସାଲ୍‌ର ବିକ୍ଷେପଣ ?
(A) ଗ୍ୟାସ୍
(B) ତରଳ
(C) କଠିନ
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌
Answer:
(A) ଗ୍ୟାସ୍

11. ସୋଲର ବିକ୍ଷେପିତ ପ୍ରାବସ୍ଥା କ’ଣ ?
(A) କଠିନ
(C) ଗ୍ୟାସୀୟ
(B) ତରଳ
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌ମା
Answer:
(A) କଠିନ

12. କିରୋସିନି ତେଲରେ ପାଣି ମିଶାଯାଇଛି । ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଅଲଗା କରିବାପାଇଁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତି ଆବଶ୍ୟକ ?
(A) ବାଷ୍ପୀଭବନ
(B) ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ
(C) କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ
(D) ପୃଥକ୍‌କାରୀ ଫନେଲ୍
Answer:
(D) ପୃଥକ୍‌କାରୀ ଫନେଲ୍

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

13. ଏସିଟୋନ୍ ଓ ଜଳର ମିଶ୍ରଣକୁ କିପରି ଅଲଗା କରିବା ?
(B) ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ
(A) ପାତନ
(C) କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି
(D) କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ
Answer:
(A) ପାତନ

14. ଦୁଇଟି ପରସ୍ପର ମିଶିଯାଇଥିବା ତରଳକୁ କିପରି ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ?
(A) ପାତନ
(B) ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ
(C) ଆଂଶିକ ପାତନ
(D) ଅନ୍ତର୍ଧୂମ ପାତନ
Answer:
(A) ପାତନ

15. ପେଟ୍ରେ ଲିୟମ୍ଭରୁ ତା’ଛ ଉପସ୍ଥିତ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ଅଲଗା କରାଯାଇ ପାରିବ ?
(A) ପାତନ
(B) ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ
(C) ଆଂଶିକ ପାତନ
(D) ଅନ୍ତର୍ଧୂମ ପାତନ
Answer:
(C) ଆଂଶିକ ପାତନ

16. ପିତ୍ତଳରେ କେଉଁ ଉପାଦାନଟିର ପରିମାଣ ଅଧିକ ?
(A) କପର
(B) ଜିଙ୍କ୍
(C) ଟିନ୍
(D) ଆଇରନ୍
Answer:
(A) କପର

17. କଳା କାଳି ରୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତି ଦ୍ଵାର। ରଞ୍ଜକ ର ପୃଥକୀକରଣ ହୁଏ ?
(A) ପାତନ
(B) ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ
(C) କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି
(D) ଆଂଶିକ ପାତନ
Answer:
(C) କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 2 ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ବା ପଦାର୍ଥ ବିଶୁଦ୍ଧ କି ?

18. କେଉଁ ଧାତୁ ସାଧାରଣ ତାପମାତ୍ରାରେ ତରଳ ଭାବେ ରହିଥାଏ ।
(A) ସୋଡ଼ିୟମ୍
(B) ପୋଟାସିୟମ୍
(C) ପାରଦ
(D) ଲୌହ
Answer:
(C) ପାରଦ

19. ସାଧାରଣ ତାପମାତ୍ରାରେ କେତୋଟି ମୌଳିକ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ଥା’ନ୍ତି ।
(A) 8
(B) 9
(C) 10
(D) 11
Answer:
(D) 11

20. କେଉଁ ପଦ୍ଧତି ରେ ନିଶାଦ୍ରବ୍ୟକୁ ରକ୍ତରୁ ଅଲଗା କରାଯାଏ ?
(A) ଆଂଶିକ ପାତନ
(B) କେନ୍ଦ୍ରାପସାରଣ
(C) କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି
(D) ସ୍ଫଟିକୀକରଣ
Answer:
(C) କ୍ରୋମାଟୋଗ୍ରାଫି

21. ବିଶ୍ଵରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହେଉଥ‌ିବା ମୌଳିକଟି ହେଉଛି କିଏ ?
(A) ଉଦ୍‌ଜାନ
(B) ଅମ୍ଳଜାନ
(C) ଯବକ୍ଷାରଜାନ
(D) ଆର୍‌ଗନ୍
Answer:
(A) ଉଦ୍‌ଜାନ

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ Important Questions and Answers.

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

SUBJECTIVE TYPE QUESTIONS WITH ANSWERS

1. ବାଷ୍ପୀଭବନ କ’ଣ ? ବାଷ୍ପୀଭବନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା କାରକଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
ଉ-
ବାଷ୍ପୀଭବନ : ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କଠାରୁ କମ୍ ଥ‌ିବା ଯେକୌଣସି ତାପମାତ୍ରାରେ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାକୁ ବାଷ୍ପୀଭବନ କୁହାଯାଏ ।

ବାଷ୍ପୀଭବନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା କାରକଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ –

  • ପୃଷ୍ଠତଳ କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ବୃଦ୍ଧି
  • ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି
  • ଆର୍ଦ୍ରତାର ହ୍ରାସ
  • ପବନ ବେଗର ବୃଦ୍ଧି

(i) ପୃଷ୍ଠତଳ କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ବୃଦ୍ଧି – ପୃଷ୍ଠ ଭ ଗ ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ବରାଷ୍ଠୀରନର ବେଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ଉଦ। ହ ର ଣ ସ୍ଵ ରୂ ପି, ଲୁ ଗାଁ କୁ ଶୁଖାଇବାବେଳେ ଏହାକୁ ଖୋଲାକରି ଶୁଖାଇଲେ ତାହା ଶୀଘ୍ର ଶୁଖୁଏ ।
(ii) ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି – ତରଳର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଅଧ‌ିକ ସଂଖ୍ୟକ ଅଣୁମାନେ ତାପଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରି ଅଧ‌ିକ ଗତିଜ ଶକ୍ତିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ଓ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।
(iii) ଆର୍ଦ୍ରତାର ହ୍ରାସ – ବାୟୁରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥ‌ିବ। ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ପରିମାଣକୁ ଆର୍ଦ୍ରତା କୁହାଯାଏ । ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ବାୟୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ ସୀମି ତ ପରି ମାଣର ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଧାର ଣ କରିପାରେ । ଯଦି ବାୟୁରେ ପୂର୍ବରୁ ଅଧ୍ୱ କ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ଉପସ୍ଥିତ ଥବ ତେବେ ବାଷ୍ପୀଭବନର ବେଗ ହ୍ରାସ ପାଇବ ।
(iv) ପବନର ବେଗ ବୃଦ୍ଧି – ପବନର ବେଗ ବଢିଲେ ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ଅଣୁଗୁଡ଼ିକ ପବନ ସହ ଏକାଠି ହୋଇ ଉଡ଼ିଯାଏ । ତେଣୁ ପରିପାର୍ଶ୍ବରେ ଥିବା ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ପରିମାଣ କମିଯାଏ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ବାଷ୍ପୀଭବନର ହାର ବୃଦ୍ଧି ପାଏ । ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ, ପବନ ବହୁଥିବା ଦିନଗୁଡ଼ିକରେ ଓଦାଲୁଗା ଶୀଘ୍ର ଶୁଖୁଏ ।

2. ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଏହାକୁ ତାପମାତ୍ରା କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରେ, ଏକ ପରୀକ୍ଷା ଦ୍ଵାରା ବୁଝାଅ ।
ଉ-

  • ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକର ଅନ୍ତଃ ମ ଶ୍ରି ତ କ ର ଣକୁ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କୁହାଯାଏ ।
  • ଦୁଇଟି ଗ୍ଲାସ୍ ନେଇ ଗୋଟିକରେ ଗରମ ଜଳ ଓ ଅନ୍ୟଟିରେ ଥଣ୍ଡା ଜଳ ନିଅ ।
  • ଉଭୟ ଗ୍ଲାସ୍‌ରେ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ (CuSO4) କିମ୍ବା ପୋଟାସିୟମ୍ ପରମାଙ୍ଗାନେଟ୍‌ ସ୍ଫଟିକ ପକାଅ ।
  • ଉଭୟଗ୍ଲାସ୍‌କୁ ଗୋଳାଅ ନାହିଁ ଓ ସ୍ଫଟିକ ଦ୍ଵୟକୁ ଗ୍ଲାସ୍ଵତଳେ ଧୀରେ ଧୀରେ ବସିଯିବାକୁ ଦିଅ ।
  • ଏଠାରେ ଦେଖାଯିବ ଯେ ଉଭୟ ପାତ୍ରରେ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯୋଗୁଁ ସ୍ଫଟିକଗୁଡ଼ିକ ଜଳରେ ମିଳାଇଯିବ । କିନ୍ତୁ ଗରମ ଜଳଥିବା ଗ୍ଲାସ୍‌ରେ
  • ଏଥୁରୁ ଜଣାଗଲା ଯେ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ପଦାର୍ଥରେ ଥ‌ିବା କଣିକାଗୁଡ଼ିକର ବେଗ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ଅର୍ଥାତ୍ ସେମାନଙ୍କର ଗତି ଜଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧିପାଏ, ତେଣୁ ବିସରଣ ହାର ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

3. ପଦାର୍ଥର ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅବସ୍ଥାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡିକ ଆଲୋଚନାକର କର ।
ଉ –
ଆମ ଚାରି ପାଖରେ ଥ‌ିବା ପଦାର୍ଥ ଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନୋଟି ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥା’ନ୍ତ; ଯଥା- କଠିନ ଅବସ୍ଥା, ତରଳ ଅବସ୍ଥା ଓ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥା ।
(a) କଠିନ ଅବସ୍ଥାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ :

  • କଠିନ ପଦାର୍ଥର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାର, ଆକୃତି ଓ ଆୟତନ ଥାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକର ଖୁବ୍ କମ୍ ସଙ୍କୋଚନ ହୋଇଥାଏ ।
  • କଠିନ ପଦାର୍ଥ ସର୍ବଦା ନିଜର ଆକାର ବଜାୟ ରଖୁଥାଏ ।
  • ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି କଠିନ ପଦାର୍ଥ କୁ ଭଙ୍ଗାଯାଇ ପାରେ, ହେଲେ ଏହାର ଆକାର ପରିବର୍ତନ କରିବା କଷ୍ଟକର ଅଟେ |

(b) ତରଳ ଅବସ୍ଥାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ :

  • ତରଳ ପଦାର୍ଥର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାର ନାହିଁ; କିନ୍ତୁ ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆୟତନ ରହିଛି ।
  • ଏହା ଯେଉଁ ପାତ୍ରରେ ରହେ, ତାହାର ଆକାର ଧାରଣ କରିଥାଏ ।
  • ତରଳ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ ଓ ଆକାର ମଧ୍ୟ ବଦଳାଇଥାଏ ତେଣୁ ଏହା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପରି ଦୃଢ଼ ନୁ ହେଁ । ଏହା ସହଜରେ ବହିଯାଇପାରେ ବୋଲି ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ ପ୍ରବହ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

(c) ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ :

  • ଚାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକ କଠିନ ଓ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ତୁଳନାରେ ସହଜରେ ଅଧ୍ଵକ ସଙ୍କୁଚିତ ହୋଇଥାଏ ।
  • ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ତରଳୀକୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ (LPG) ଏବଂ ଡାକ୍ତ ର ଖାନ ରେ ରେ । ଗୀମାନ ଙ୍କ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ଅମ୍ଳଜାନ ଗ୍ୟାସ୍ ସଂପୀଡ଼ିତ ଗ୍ୟାସ୍ ଅଟେ । କାର୍‌, ଅଟୋରିକ୍‌ସା ଆଦି ଯାନରେ ସଂପୀଡ଼ିତ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍‌ (CNG) ଇନ୍ଧନ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
  • କଠିନ ଓ ତରଳ ପଦାର୍ଥର ବିସରଣ ହାରଠାରୁ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥର ବିସରଣ ହାର ଯଥେଷ୍ଟ ଅଧ‌ିକ ହୋଇଥାଏ । ଗ୍ୟାସ୍‌ ଅଣୁମାନଙ୍କ ଦ୍ରୁତ ବେଗ ଓ ଅଣୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଅଧିକ ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ଯୋଗୁ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବିସରଣ ଅନ୍ୟ ଗ୍ୟାସ୍ମାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅତି ଶୀଘ୍ର ହୋଇଥାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଭତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

1. ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କଣିକାର ଧର୍ମଗୁଡ଼ିକ ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ |
ଉ –
(i) ପଦାର୍ଥର କଣିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ଅଛି । ଉଦାହରଣ – ଚା, କଫି କିମ୍ବା ଲେମ୍ବୁପାଣି ତିଆରି କରୁଥିବା ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପ୍ର କ ର ପଦା। ର୍ଥ ର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ୟ ପଦାର୍ଥର କଣିକା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ରହିଯାଆନ୍ତି ।

(ii) ପଦାର୍ଥର କଣିକାମାନ ଅନବରତ ଗତି କରିଥାଆନ୍ତି ଉଦାହରଣ ଗୋଟିଏ ନିଆଁ ଲାଗିନଥୁବା ଧୂପକାଠି ନେଇ ଶ୍ରେଣୀଗୃହର ଗୋଟିଏ କୋଣରେ ରଖା ଯାଉ । ଧୂପକାଠିରେ ନିଆଁ ଲଗାଇଲେ ଧୂପବତୀର ବାସ୍ନା ଶ୍ରେଣୀଗୃହରେ ସମସ୍ତେ ଜାଣିପାରିବେ ।

(iii) ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପରକୁ ଆକର୍ଷଣ କରନ୍ତି । ଉଦାହରଣ – ଗୋଟିଏ ପାଣି ଟ୍ୟାପ୍ ଖୋଲି ସେଥୁରୁ ନିର୍ଗତ ଜଳଧାରାକୁ ଆଙ୍ଗୁଳି ସାହାଯ୍ୟରେ ଛିନ୍ନ କଲେ ଜଣାଯିବ ଯେ, ଜଳଧାର ଛୋଟ ଛୋଟ ଖଣ୍ଡରେ ବିଭକ୍ତ ହେବ ନାହିଁ । ଜଳର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଆକର୍ଷଣ ବଳ ରହିଥ‌ିବାରୁ ଜଳର ସ୍ରୋତ ଏକାଠି ରହିଥାଏ ।

2. ଆମେ ଖରାଦିନେ ସୂତା ପୋଷାକ ପିନ୍ଧୁ କାହିଁକି ?
ଉ –

  • ଖରା ଦିନେ ଆମ ଦେହରୁ ବହୁତ ଝାଳ ବାହାରିବାରୁ ଦେହ ଥଣ୍ଡା ରହେ ।
  • ବାଷ୍ପୀଭବନ ସମୟରେ ତରଳ ପୃଷ୍ଠରେ ଥ‌ିବା କଣିକାମାନେ ପରି ପାର୍ଶ୍ଵ ରୁ କିମ୍ବା ଶରୀର ପୃଷ୍ଠରୁ ଶକ୍ତି ଆହରଣ କରି ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି । ବାଷ୍ପୀଭବନର ଗୁପ୍ତ ତାପ ସହିତ ସମାନ ତାପଶକ୍ତି ଶରୀରରୁ ଅବଶୋଷିତ ହୁଏ । ଯାହା ଫଳରେ ଶରୀର ଶୀତଳ ରହେ ।
  • ସୂତା ପୋଷାକ ଜଳର ଭଲ ଅବଶୋଷକ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଶରୀରର ଝାଳକୁ ଭଲରୂପେ ଅବଶୋଷଣ କରେ, ଯାହା ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସେ ଓ ଶୀଘ୍ର ବାଷ୍ପୀଭୂ ତ ହୋଇଥାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

3. ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ଥାଏ କାହିଁକି ?
ଉ –

  • ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା କୌଣସି ପଦାର୍ଥ କଠି ନରୁ ତରଳ ବା ତ ର ଳ ରୁ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବ ସ୍ଥାକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହେଲା । ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ରହିଥାଏ । କାରଣ ଏହି ସମୟରେ ପ୍ରୟୋଗ ତାପଶକ୍ତି କଣିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଆକର୍ଷଣ ବଳର ବନ୍ଧନକୁ ଟପି କେବଳ ଅବସ୍ଥା ପରି ବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ।
  • ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଚାଲିଥିବା ସମୟରେ ଆମେ ଯୋଗାଉଥ‌ିବା ତାପଶକ୍ତି ପଦାର୍ଥଦ୍ଵାରା ଶୋଷିତ ହୋଇ କଠି ନ ପଦ। ର୍ଥ କୁ ତରଳାଇବାରେ କିମ୍ବା ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ ଗ୍ୟାସରେ ପରିଣତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରି ଥାଏ ।
  • ତେଣୁ ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ତାପକୁ ଗୁପ୍ତତାପ କୁହାଯାଏ ଏହି ଗୁପ୍ତତାପ ପଦାର୍ଥର ତାପମାତ୍ରାରେ ବୃଦ୍ଧି କରାଏ ନାହିଁ । ଏହା ଫଳରେ ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ବେଳେ ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ରହିଥାଏ ।

4. ପଦାର୍ଥର ପ୍ଲାଜମା ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ସଂକ୍ଷେପରେ ବୁଝାଅ ।
ଉ –

  • ପଦାର୍ଥରେ ଏହି ଅବସ୍ଥା, ଅତି ଶକ୍ତଶାଳୀ ଓ ଅତି ଉତ୍ତେଜିତ କଣିକାମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଆୟନନ ହୋଇଥ‌ିବା ଗ୍ୟାସ୍ଟ୍ରୋରେ ଆୟନ ଅବସ୍ଥାରେ
  • ପ୍ରତି ଦୀପ୍ତ ନଳୀରେ ଥ‌ିବା ଗ୍ୟାସ୍‌ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ଯରେ ଯେତେ ବେଳେ ଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ସେମାନଙ୍କର କାଣିକାମାନେ ଚାର୍ଜରି ହୋଇପାଆନ୍ତି ଓ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ପ୍ଲାଜମା କଣିକାମାନ ସୃଷ୍ଟି ହୁଅନ୍ତି ।
  • ଏହି ପ୍ଲାଜମା କଣିକାମାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ହେତୁ ଆମେ ପ୍ରତିଦୀପ୍ତ ନଳୀରେ ଏକ ଶିଖାହୀନ ଆଲୋକ ଦୀପ୍ତି ଦେଖିପାରୁ ।

5. ଚାପ ବୃଦ୍ଧି କିମ୍ବା ହ୍ରାସଦ୍ଵାରା ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥାରେ କି ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ, ଉଦାହରଣ ସହ ବୁଝାଅ ।
ଉ –

  • ପଦାର୍ଥର ଅଣୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଦୂରତା ପରି ବର୍ତ୍ତନ ହେଲେ, ଏହାର ଅବସ୍ଥା ରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ ।
  • ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଖ୍ୟାସକୁ ପିଲିଣ୍ଡର ମଧ୍ୟରେ ରଖୁ ଏହା ଉପରେ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ଏହା ସହଜରେ ସଙ୍କୁଚିତ ହୋଇ ତରଳରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ । ଏହାକୁ ତରଳୀକୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଗ୍ୟାସ୍ (L. P. G) କୁହାଯାଏ |
  • ସେହିପରି କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ଗ୍ୟାସକୁ ଅତ୍ୟଧ‌ିକ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରି କଠିନ କାର୍ବନ ଡା। ଇଅକ୍ସାଇଡ୍ ରେ ପରି ଣତ କ ର ଯାଇ ଥାଏ । ଏହାକୁ ଶୁଷ୍କ ବ ର ଫ କୁହାଯାଏ । ପୁନଶ୍ଚ ଏହି ଚାପକୁ ଏକକ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପକୁ କମାଇ ଆଣିଲେ, କଠିନ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ ସାଇଡ୍ ତ ର ଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ନ ଯାଇ ସିଧାସଳଖ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ ।

6. ଆମେ କାହିଁକି ଗରମ ଚା’କୁ କପୁରୁ ପ୍ଲେଟ୍‌ରେ ଢାଳି ପିଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁ ।
ଉ –

  • ବାଷ୍ପୀଭବନ ପୃଷ୍ଠଭାଗରେ ସମ୍ପନ୍ନ ହେଉଥ‌ିବା ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଟେ । ପୃଷ୍ଠଭାଗର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧିଦେଲେ ବାଷ୍ପୀଉବନର ବେଖ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ |
  • ଗରମ ଚା’କୁ ପ୍ଲେଟ୍‌ରେ ଢାଳି ବାଦ୍ୱାରା ପୃଷ୍ଠଭାଗର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ହେତୁ ବାଷ୍ପୀଭବନର ବେଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।
  • ବାଷ୍ପୀଭବନ ଶୀତଳତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥ‌ିବାରୁ ଗରମ ଚା’ ଶୀଘ୍ର ଶୀତଳ ହୋଇଯାଏ ।

7. ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକରେ ତରଳୀକରଣ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ ସମ୍ପର୍କରେ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –

  • ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଥ‌ିବା ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ , ଅକ୍ ସି ଜେନ୍ , ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍, ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିରଳ ଗ୍ୟାସ୍ (ହିଲିୟମ୍, ନିୟନ, ଆରଗନ୍ ଇତ୍ୟାଦି ରେଡ଼ନ ବ୍ୟତୀତ) ।
  • ଅତ୍ୟଧିକ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରାର ହ୍ରାସ ଯୋଗୁ ଏହି ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଗ୍ୟାସ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ତରଳ1କୃତ ଏହ୍ଵାଇଥା’ନ୍ତି |
  • ପୁନଶ୍ଚ ଏହି ଚାପକୁ ଏକକ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପକୁ କମାଇ ଆଣିଲେ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି କରାଇଲେ ଏହି ତରଳ1କୃତ ଉପାମାତ୍ରା ପୁନଶ୍ଚ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ ହେବ ।

ଅତିସଂଯିପ୍ର ଉତ୍ତରମ୍ଜଲକ ପ୍ରଣ୍ଟୋତ୍ତର

1. ପଞ୍ଚତତ୍ତ୍ଵ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ-

  • ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ଦାର୍ଶନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ସମସ୍ତ ବସ୍ତୁ ପାଞ୍ଚଟେ।ଟି ମୌଳିକକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ଏହାକୁ ପଞ୍ଚତତ୍ତ୍ଵ କୁହାଯାଏ ।
  • ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ମାଟି, ଜଳ, ବାୟୁ, ଅଗ୍ନି ଓ ଆକାଶ ।

2. ପଦାର୍ଥର ଦୁଇଟି ଭୌତିକ ପ୍ରକୃତି ଲେଖ ।
ଉ –

  • ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦାର୍ଥ କଣିକାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।
  • ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ।

3. ବିସରଣ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ଓ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କେତେବେଳେ ଦ୍ରୁତତର ହୁଏ ?
ଉ –

  • ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକର ଅନ୍ତଃମଶ୍ରିତକରଣକୁ ବିସରଣ (Diffusion) କୁହାଯାଏ ।
  • ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ରୁତତର ହୋଇଥାଏ ।

4. ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –

  • ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ।
  • ପଦାର୍ଥର କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ରହିଥାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

5. ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା କଠିନ ପଦାର୍ଥ କାହିଁକି ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ ?
ଉ-

  • କଠିନ ପଦାର୍ଥକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ କଲେ, ଅଣୁଗୁଡ଼ିକ ଅଧ୍ୟା ଗତି ଜଶକ୍ତି ଲ।ଭ କରି ଅଧୂକ
  • ତେଣୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଣୁ ଅଧ‌ିକ ସ୍ଥାନ ଦଖଲ କରିବାଦ୍ଵାରା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ ।

6. ତରଳ ପଦାର୍ଥ, କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପରି ଦୃଢ଼ ନୁହେଁ କାହିଁକି ?
ଉ-

  • ତରଳ ପଦାର୍ଥର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାର ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆୟତନ ଅଛି । ଏହା ଯେଉଁ ପାତ୍ରରେ ରହେ, ତାହାର ଆକାର ଧାରଣ କରିଥାଏ ।
  • ତରଳ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ ଓ ଆକାର ମଧ୍ୟ ବଦଳାଇଥାଏ । ତେଣୁ ଏହା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପରି ଦୃଢ଼ ନୁହେଁ ।

7. ସଂପୀଡ଼ିତ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବ୍ୟବହାର ଲେଖ ।
ଉ-

  • ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା । ତରଳୀକୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ (LPG) ଏବଂ ଡାକ୍ତର ଖାନାରେ ରୋଗୀମାନ ଙ୍କୁ ଯୋଗାଇ ଦି ଆଯାଉଥ‌ିବ। ଅକ୍ ସି ଜେନ୍ ସିଲିଣ୍ଡରରେ ଅକ୍‌ସିଜେନ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ସଂପୀଡ଼ିତ ଗ୍ୟାସ୍ ଅଟେ ।
  • କାର୍, ଅଟୋରିକ୍‌ସା ଆଦି ଯାନରେ ଆଜିକାଲି ସଂପୀଡ଼ିତ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍ (CNG) କୁ ଇଦ୍ଧନାରୂପେ ବ୍ୟବଦ୍ଵାର କରାଯାଉଛି |

8. କଠିନ ପଦାର୍ଥର ଗଳନାଙ୍କ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏଥୁରୁ କେଉଁ ସୂଚନା ମିଳେ ?
ଉ-

  • ଯେଉଁ ତାପମାତ୍ରା ରେ ଏକ କଠି ନ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପରେ ତରଳି ଏକ ତରଳ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସେହି କଠିନ ପଦାର୍ଥର ଗଳନାଙ୍କ (melting point) କୁହାଯାଏ ।
  • ଗୋଟିଏ କଠିନର ଗଳନାଙ୍କ, ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା କଣିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥ‌ିବ । ଆକର୍ଷଣ ବଳର ସାମର୍ଥ୍ୟର ସୂଚନା ଦିଏ ।

9. ବର୍ତ୍ତମାନ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପଦାର୍ଥର କୋରୋଟି ଅବସ୍ଥା ଅଛି ବୋଲି ଜାଣିଲେଣି ?
ଉ-

  • ବର୍ତ୍ତମାନ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପଦାର୍ଥର ପାଞ୍ଚଟି ଅବସ୍ଥା ଅଛି ବୋଲି ଜାଣିଲେଣି ।
  • ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା।– କଠିନ, ତ ର ଳ, ଗ୍ୟାସୀୟ, ପ୍ଲାଜମା ଓ ବୋଷ –ଆଇନ୍ ଷ୍ଟାଇନ ସଂଘନିତ ଅବସ୍ଥା ।

10. ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥ – କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-

  • ପ୍ରତ୍ୟେକ କଠିନ ପଦାର୍ଥର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାର, ଆକୃତି ଓ ଆୟତନ ଥାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକର ଖୁବ୍ କମ୍ ସଙ୍କୋଚନ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହା ସର୍ବଦା ନିଜର ଆକାର ବଜାୟ ରଖୁଥାଏ ।
  • ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍‌ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ଏହାର ଆକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ବଳ ଅପସାରଣ କଲେ ଏହା ପୁନର୍ବାର ପୂର୍ବାବସ୍ଥାକୁ ଫେରିଆସେ । ଯଦି ଅଧ‌ିକ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ, ତେବେ ଏହା ଛିଣ୍ଡିଯାଏ । ତେଣୁ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ।

11. ଲୁଣ ଓ ଚିନି ପ୍ରତ୍ୟେକ କଠିନ ପଦାର୍ଥ – କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ-

  • ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୁଣ ବା ଚିନି କଣିକାର ଆକାର ଦର୍ଶାଅ ଅଟେ |
  • ଆମେ ଲୁଣ ବା ଚିନିକୁ ହାତରେ, ପ୍ଲେଟ୍‌ରେ କିମ୍ବା ବିଭିନ୍ନ ଆକୃତିର ଜାରରେ ରଖିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର କଣିକାର ଆକାର ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରହିଥାଏ । ତେଣୁ ଲୁଣ ବା ଚିନି କଠିନ ପଦାର୍ଥ ଅଟେ

12. ମାଟିପାତ୍ରରେ ରଖାଯାଇଥିବା ଜଳ କାହିଁକି ଖରାଦିନେ ଥଣ୍ଡା ରହେ ?
ଉ-

  • ମାଟିପାତ୍ରରେ ଅସଂଖ୍ୟ ଛିଦ୍ର ରହିଥାଏ । ଏହି ଚ୍ଛଚି ମଧ୍ୟଦେଇ ମାଟିପାତ୍ରରେ ଥିବା ଜଳର ବାଷ୍ପୀଭବନ ଘଟିଥାଏ ।
  • ଖରାଦିନେ ମାଟିପାତ୍ର ବାହାରେ ଥ‌ିବ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତାପମାତ୍ରା ଅଧିକ ଥିବାରୁ, ଜଳର ବାଷ୍ପୀଭବନ ବେଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ । ବାଷ୍ପୀଭବନ ଶୀତଳତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବାରୁ, ମାଟି ପାତ୍ରର ଜଳ ଥଣ୍ଡା ରହିଥାଏ ।

13. ଓଦା ଲୁଗାକୁ ମେଲାକରି ଶୁଖାଇଲେ ଶୀଘ୍ର ଶୁଖୁଯାଏ କାହିଁକି ?
ଉ –

  • ଓଦାଲୁଗାକୁ ମେଲାକରି ଶୁଖାଇଲେ ପୃଷ୍ଠର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।
  • ପୃଷ୍ଠର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ବାଷ୍ପୀଭବନ ହାର ବୃଦ୍ଧିପାଏ । ତେଣୁ ଓଦାଲୁଗା ଶୀଘ୍ର ଶୁଖାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

14. ହାତ ପାପୁଲିରେ ଏସିଟୋନ୍ ପଡ଼ିଲେ ଥଣ୍ଡା ଲାଗେ କାହିଁକି ?
ଉ –

  • ଏସିଟୋନ୍ ହାତ ପାପୁଲିରେ ପଡ଼ିଲେ ଏହାର କଣିକା ହାତ ପାପୁଲିରୁ ଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରେ ଓ ପରିପାର୍ଶ୍ଵରୁ ମଧ୍ୟ କିଛି ଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
  • ଏହା ଯୋଗୁଁ ଏସିଟୋନ୍ ର ବାଷ୍ପୀଭବନ ହୁଏ । ହାତର ପାପୁଲିକୁ ତାହା ଥଣ୍ଡା ଲାଗେ ।

15. ସ୍ପଞ୍ଜ ଯଦିଓ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ତଥାପି ଆମେ ଏହାକୁ ସହଜରେ ଚିପି ସଙ୍କୁଚିତ କରିପାରୁ କାହିଁକି ?
ଉ –

  • ସ୍ପଞ୍ଜରେ ଅନେକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଛିଦ୍ର ରହିଛି, ଯାହା ମଧ୍ୟରେ ବାୟୁ ଭର୍ଜିହୋଇ ରହିଥାଏ ।
  • ଯେତେବେଳେ ଆମେ ସ୍ପଞ୍ଜକୁ ଚାପୁ ବାୟୁ ବାହାରି ଆସେ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ସହଜରେ

Objective Type Questions with Answers 

1. ‘ଗଳନର ଗୁପ୍ତତାପ’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ –
ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପରେ 1 କି.ଗ୍ରା.ର ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥକୁ ତା’ର ଗଳନାଙ୍କ ତାପମାତ୍ରା।ରେ ତରଳରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ଯେତିକି ପରିମାଣର ତାପଶକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସେହି ପଦାର୍ଥର ଗଳନର ଗୁପ୍ତତାପ କୁହାଯାଏ ।

2. ସାନ୍ଦ୍ରତାର ସଂଜ୍ଞା ଲେଖ ।
ଉ –
କୌଣସି ବସ୍ତୁର ଏକକ ଆୟତନରେ ଥିବା ବସ୍ତୁତ୍ଵକୁ ସେହି ବସ୍ତୁର ସାନ୍ଦ୍ରତା କୁହାଯାଏ ।

3. ଚାପ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଗ୍ୟାସୀୟ ଅଣୁମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଧାରକ କାନ୍ଥର ପ୍ରତି ଏକକ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବଳକୁ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ଚାପ କୁହାଯାଏ ।

4. ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ କାହିଁକି ପ୍ରବହ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ତରଳ ପଦାର୍ଥ ସହଜରେ ବହିଯାଇ ପାରୁଥିବାରୁ ତାହାକୁ ପ୍ରବହ କୁହାଯାଏ ।

5. ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଯେଉଁ ତାପମାତ୍ରାରେ ଏକ ତରଳ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପରେ ଫୁଟିବା ଆରମ୍ଭ କରେ ତାହାକୁ ସେହି ତରଳର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ କୁହାଯାଏ ।

6. ତରଳନ ବା ବିଗଳନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ –
ପଦାର୍ଥ କଠିନ ଅବସ୍ଥାରୁ ତରଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଥ‌ିବା ପ୍ରକ୍ରି ୟାକୁ ବିଗଳନ ବା ତରଳ ନ କୁହାଯାଏ ।

7. ‘ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ’ କ’ଣ ?
ଉ –
ଯେଉଁ ଅବସ୍ଥା ପରି ବର୍ତ୍ତନରେ କଠିନ ତରଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ନଯାଇ ସିଧାସଳଖ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାକୁ ପରି ବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ ଏବଂ ସଂଯୁକ୍ତି ନ ବଦଳାଇ ଗ୍ୟାସ୍‌ରୁ କଠିନ ଅବସ୍ଥାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବପାତନ କୁହାଯାଏ ।

8. କେଉଁ କେଉଁ କାରକ ଗୋଟିଏ ପଦାର୍ଥ ର ଅବସ୍ଥାକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଥାଏ ?
ଉ –
ତାପମାତ୍ରା ଓ ଚାପ ଗୋଟିଏ ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥାକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଥାଏ ।

9. କେ ଉଁ କାର ଣ ରୁ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍‌କୁ ଶୁଷ୍କ ବରଫ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
କଠିନ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ (CO2) କୁ ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଗଚ୍ଛି ରଖାଯାଇଥାଏ । ଏହି ଚାପ କୁ ଏକ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପକୁ କମାଇ ଆଣିଲେ କଠିନ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ତରଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ନଯାଇ ସିଧାସଳଖ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପରି ଣତ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ କଠିନ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍‌ସାଇଡ଼କୁ ଶୁଷ୍କ ବରଫ କୁହାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

10. ଗଳନାଙ୍କ କ’ଣ ?
ଉ –
ଯେଉଁ ତାପମାତ୍ରାରେ ଏକ କଠିନ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପରେ ତରଳି ଏକ ତରଳ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସେହି କଠିନ ପଦାର୍ଥର ଗଳନାଙ୍କ କୁହାଯାଏ ।

11. CO2 କୁ ସହଜରେ କଠିନରେ ପରିଣତ କରାଯାଇପାରେ । କାରଣ ଲେଖ ।
ଉ –
ଅନ୍ୟ ଗ୍ୟାସ୍ ତୁଳନାରେ CO2 ର ଆକର୍ଷଣ ବଳ ଅଧ୍ବକ, ତେଣୁ ଏହାକୁ ସହଜରେ କଠିନରେ ପରିଣତ କରାଯାଇପାରେ ।

12. ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ରଖ୍ ଗ୍ୟାସ୍‌କୁ ସଂପୀଡନ କଲେ କ’ଣ ଘଟେ ?
ଉ –
ତାପମାତ୍ରା ସ୍ଥିର ରଖ୍ ଗ୍ୟାସ୍‌କୁ ସଂପୀଡନ କଲେ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅଣୁଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘାତର ହ୍ରାସ ଘଟେ |

13. ହିଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍‌ଭର୍ତ୍ତି ବେଲୁନ୍ ବାୟୁରେ ଉପରକୁ ଉଠେ । ଏହାର ସର୍ବାଦୃତ କାରଣ କ’ଣ ?
ଉ –
ଅଶୁଗୁଡିକର ଦ୍ଵାରାଦ୍ଵୀରି ବସ୍ତୁବଠାରୁ ହିଲିୟମ୍ ପରମାଣୁଗୁଡିକର ବସ୍ତତ୍ଵ କମ୍ ଏବଂ ବାୟୁର ଘନତାଠାରୁ ହିଲିୟମ୍‌ର ଘନତା କମ୍ । ବେଲୁନ୍‌ର ଆୟତନଦ୍ଵାରା ଅପସାରିତ ବାୟୁର ଓଜନଠାରୁ ହିଲିୟମ୍‌ର ଓଜନ କମ୍ । ତେଣୁ ହିଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ଭର୍ତ୍ତି ବେଲୁନ୍ ବାୟୁରେ ଉପରକୁ ଉଠେ ।

14. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟାଇପାରୁଥିବା କାରକ କ’ଣ ?
ଉ –
ଚାପ ଓ ତାପ ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟାଇପାରୁଥିବା କାରକ ଅଟେ ।

15. ଯେତେବେଳେ ଜଳରେ ଚିନି ମିଶାଯାଏ, ଚିନି କଣିକାଗୁଡିକ ଜଳରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯାଏ । କାରକ କ’ଣ ?
ଉ –
ଯେତେବେଳେ ଜଳରେ ଚିନି ମିଶାଯାଏ, ଚିନି କଣିକାଗୁଡିକ ଜଳରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯାଏ । ହୋଇଯାଏ । କାରଣ ସେଗୁଡିକ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳକଣିକାଗୁଡିକର ଫାଙ୍କ ଜାଗାରେ ରହିପା’ନ୍ତି ଓ ଗତିଶୀଳ ଥାଆନ୍ତି ।

16. କଠିନ CO2 ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହେବାପାଇଁ କେଉଁ କାରକ ଦାୟୀ ?
ଉ –
କଠିନ CO2 ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହେବାପାଇଁ ଚାପ ହ୍ରାସ ଓ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ଦାୟୀ ।

B ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦରେ ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

1. ପଦାର୍ଥର କେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଖୁବ୍‌ କମ୍ ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନ ଅଛି ?
2. ପଦାର୍ଥର କେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ନିର୍ଦିଷ୍ଠ ଆୟତନ ଅଛି ମାତ୍ର ଆକାର ନାହିଁ ?
3. ବାଲି ଓ ଗନ୍ଧକର୍ପୂର ମଶ୍ରଣକୁ କେଉଁ ପଦ୍ଧତିରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇଥାଏ ?
4. ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିହେଲେ କଣିକାମାନଙ୍କର କ’ଣ ବୃଦ୍ଧି 24?
5. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ତାପକୁ କେଉଁ ତାପ କୁହାଯାଏ ?
6. ଜଳର ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ କେତେ ?
7. ପଦାର୍ଥର କେଉଁ ଅବସ୍ଥା ଅତି ଶକ୍ତ ଶାଳୀ ଓ ଅରିଡ୍‌ତ୍ତେଜିତ ଜାଣିକାମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ?
8. – 30°Cକୁ କେଲ୍‌ଭିନ୍ ସ୍କେଲ୍‌ରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ କେତେ ହେବ ?
9. ଚାପର ଏକକ କ’ଣ ?
10. ଶୁଷ୍କ ବରଫ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍ତୁରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ?
11. ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ କେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ?
12. ବରଫ ତରଳିବା ବେଳେ ତାହାର କ’ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ?
13. କଠିନ ଆୟୋଡ଼ିନ୍‌ର ଉର୍ଦ୍ଧପାତନରେ କେଉଁ ରଙ୍ଗର ବାଷ୍ପ ନିର୍ଗତ ହୁଏ ?
14. କେଉଁ ପରି ଘଟଣାରେ ଜଳ ନିମ୍ନ ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କରେ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହୁଏ ?
15. ଗୋଟିଏ ଚାମଚ ଚିନିକୁ ଏକ ଗ୍ଲାସ୍ ଜଳରେ ମି ଶାଗଲା।। ମିଶ୍ରଣ ପରେ କେଉଁ ଅବ ସ୍ଥା । ଦେଖାଯାଏ ?
16. ସ୍ଥି ର ତାପମାତ୍ରାରେ ତ ର ଳାବସ୍ଥା ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିଣତ ହେବାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
17. କେଉଁ ତାପମାତ୍ରାରେ ସମସ୍ତ ଗ୍ୟାସ୍‌ ଆୟତନ 0 ହେବ ?
18. କେଉଁ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ବିପୁଳ ପରିମାଣ ରେ ସଂପୀଡିତ ପ୍ରାକୃତିକ ଖ୍ୟାସକୁ ଛୋଟ ଛୋଟ ସିଲିଣ୍ଡରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇପାରେ ?
19. ବାଷ୍ପୀ ଭ ବ ନ ବେଳେ ତରଳର କଣି କ ଗୁ ଡି କ କେଉଁଠାରେ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି ?

ANSWERS

1. କାଠିନ
2. ତରଳ
3. ଉର୍ଦ୍ଧ ପାତନ
4. ଗତିଜ ଶକ୍ତି
5. ଗୁପ୍ତତାପ
6. 373 K
7. ପ୍ଲାଜ୍‌
8. 243 K
9. ପାସୂକାଲ୍‌
10. ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
11. ତରଳ
12. ତାପମାତ୍ରା
13. ବାଇଗଣି
14. ବାଷ୍ପୀଭବନ
15. କେବଳ ତରଳ
16. ସ୍ଫୁଟନ
17. 0°C
18. ଉଚ୍ଚ ସଂପୀଡ଼ତା
19. ପୃଷ୍ଠଭାଗରୁ

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

C ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା …………………… ହୋଇଥାଏ ।
2. ………………….. ପଦାର୍ଥକୁ ପ୍ରବହ କୁହାଯାଏ ।
3. ପ୍ରାର1ନ ଭାରତୀୟ ତାର୍ଶନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ସମସ୍ତ୍ର ବସ୍ତୁ ……………. ଗୋଟି ମୌଳିକକୁ ନେଇ ଗଠିତ ।
4. ବାୟରେ ଥିବା ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ପରିମାଣକୁ …………… କୁହାଯାଏ ।
5. ଗୋଟିଏ ଖୋଲା ପାତ୍ରରେ ଥିବା ତରଳ ପଦାର୍ଥ ………………….. ରୁ ଶକ୍ତି ଅବଶୋଷଣ କରେ ।
6. ଜଳର ଗଳନାଙ୍କ ତାପମାତ୍ରା ହେଉଛି ………………… °C |
7. ବାୟୁରେ ଅଧ୍ଵ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ରହିଲେ ବାଷ୍ପୀଭବନର ବେଗ …………………. ହୁଏ ।
8. ବାଷ୍ପର କଣିକାଗୁଡିକ ………………. ରୂପରେ ଅଧୂକ ଶକ୍ତି ଶୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି ।
9. ବରଫର ଗଳନାଙ୍କ ………………….
10. …………………… ଯୋଗୁଁ ଶୀତଳୀକରଣ ହୁଏ ।
11. ସାନ୍ଦ୍ରତାର ଏକକ ……………… |
12. ପୋଟାସି ୟମ୍ ପର ମାଙ୍ଗାନେ ଟ୍ରର ସଙ୍କେ ତ ହେଉଛି …………………
13. କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍‌ର ସଙ୍କେତ ହେଉଛି …………………. |
14. କାର୍, ଅଟୋରିକ୍‌ସା ଆଦି ଯାନରେ, ଆଜିକାଲି …………………….. କୁ ଇନ୍ଧନ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି ।
15. କଠିନ କାର୍ବନ – ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ କୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
16. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ବେଳେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ତାପକୁ …………………….. କୁହାଯାଏ ।
17. ବାୟୁରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଜଳୀୟବାଷ୍ପର ପରିମାଣକୁ …………………….. କୁହାଯାଏ ।
18. ତରଳ ପଦାର୍ଥର ବାଷ୍ଟୀଉଚନ ………………….. ସୃଷ୍ଟି କରେ ।
19. ତାରାମାନଙ୍କରେ ଅତି ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ଯୋଗୁ …………………….. ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
20. ଅଣୁ ଅଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଆକର୍ଷଣ ବଳ …………………. ପଦାର୍ଥ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ।
21. ତରଳର ସ୍ଫୁଟନ ଏକ ……………….. ପରିଘଟଣା ।
22. କଠିନର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଏହାର ଅଣୁଖୁଡିକର …………………… ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।
23. ପଦାର୍ଥର କଣିକାମାନଙ୍କର ଗତି …………… ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
24. ତାପ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ସିଧାସଳଖ ଗ୍ୟାସ୍‌ରେ ପରିଣତ ହେବାକୁ …………………. କୁହାଯାଏ ।
25. ତରଳର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଅଣୁଗୁଡିକ ……………… ଶକ୍ତିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥାନ୍ତି |

ANSWERS

1. ଦ୍ରୁତତର
2. ତରଳ
3. 5
4. ଆର୍ଦ୍ରତା
5. ପରିପାର୍ଶ୍ବ
6. 100
7. ଦ୍ଵାସ
8. ରାଷ୍ଟ1ଭବନ ଖୁପ୍ରତାସ
9. 273.16K
10. ବାଷ୍ପୀକରଣ
11. kg m-3
12. KMnO4
13. CuSO4
14. ସଂପୀଡ଼ିତ ପ୍ରାକୃତିକ
15. ଶୁଷ୍କ ବରଫ
16. ଗୁପ୍ତତାପ
17. ଆର୍ଦ୍ରତା
18. ଶୀତଳତା
19. ପ୍ଲାଜ୍‌
20. କଠିନ
21. ସାମଗ୍ରିକ
22. ଗତିଜ
23. ତାପମାତ୍ରା
24. ଉର୍ଦ୍ଧ ପାତନ
25. ଗତିକ

(D) ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (✓) ଓ ଭୁଲ ଉକ୍ତି ପାଇଁ (x) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।

1. ବିଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ସମସ୍ତ ବସ୍ତୁ ଯେଉଁ ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ନେଇ ଗଠିତ ତାକୁ ପଦାର୍ଥ କୁହାଯାଏ ।
2. ବାଲିର କ୍ଷୁଦ୍ର କଣିକା ପଦାର୍ଥର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ ।
3. ପୋଟାସି ୟମ୍ ପର ମାଙ୍ଗାନେଟ୍‌ ର ସଂକେତ K2MnO4
4. ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ପଦାର୍ଥର କଣିକାମାନଙ୍କର ଗତିଜ ଶକ୍ତିର ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।
5. କେବଳ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥରେ ବିସରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦେଖାଯାଏ ।
6. K ପ୍ରତୀକଟି ତାପମାତ୍ରାର ଏକକରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
7. ଖ୍ୟାସ1ଯ ଅଣୁମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଧାରକ କାନ୍ଥର ପ୍ରତି ଏକକ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବଳକୁ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ଚାପ କୁହାଯାଏ ।
8. BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1img-1
9. ବାୟୁ, ଜଳ ଓ ପଥର ମଧ୍ଯରେ ବାୟୁର ସାନ୍ଦ୍ରତା ସର୍ବାପେକ୍ଷା ଅଧିକ ।
10. ଓଜନର ଏକକ ନିଉଟନ୍ ।
11. ତାରାମାନଙ୍କରେ ବିଭିନ୍ନ ପଦାର୍ଥ ପ୍ଲାଜ୍‌ମା ଭୌତିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ।
12. ବାୟୁ ମଧ୍ୟରେ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବିସରଣ ଅଧିକ ହେବ ।
13. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ତାପକୁ ଗୁପ୍ତତାପ କୁହାଯାଏ ।
14. ପଦାର୍ଥର ପ୍ଲାଜ୍‌ମା ଅବସ୍ଥା ଅତି ଶକ୍ତଶାଳୀ ଓ ଉତ୍ତେଜିତ କଣିକାମାନଙ୍କ ନେଇ ଗଠିତ |
15. ବାଷ୍ପୀଭବନର ବେଗ ଚାପ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ନାହିଁ ।
16. ପାସ୍‌କାଲ୍ ଚାପର ଏକକ ଅଟେ ।
17. ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ।
18. ଜଳର ଗଳନାଙ୍କ 373 K |
19. ଶୁଷ୍କ ବରଫ ହେଉଛି CO2 |
20. ସାନ୍ଦ୍ରତା ହେଉଛି ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଓ ଆୟତନର ଗୁଣଫଳ ।

ANSWERS

1. (✓)
2. (x)
3. (×)
4. (√)
5. (×)
6. (√)
7. (√)
9. (x)
10. (√)
11. (√)
12. (✓)
13. (✓)
14. (✓)
15. (✓)
16. (✓)
17. (x)
18. (✓)
19. (x)
20. (x)

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

E ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ସହ ମିଳନ କରି ଲେଖ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1img-2
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1img-3
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1img-4
BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1img-5

F ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ିର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଦ୍ଵିତୀୟ ଯୋଡ଼ିର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

1. ଆକର୍ଷଣ ବଳ ସର୍ବାଧ‌ିକ : କଠିନ ପଦାର୍ଥ :: ଆକର୍ଷଣ ବଳ ସର୍ବନିମ୍ନ : ………………….
2. ତରଳ ପଦାର୍ଥରୁ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥ : ବାଷ୍ପୀଭବନ :: କଠିନରୁ ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥା : …………………..
3. ଜଳର ଗଳନାଙ୍କ :373K :: ବରଫର ଗଳନାଙ୍କ : ……………………
4. କଠିନ ପଦାର୍ଥ : ଆକାର ଓ ଆୟତନ ଅଛି :: ତରଳ ପଦାର୍ଥ : ………………
5. ଆୟତନ : m3 :: ସାନ୍ଦ୍ରତା : ……………………….
6. ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ଗ୍ୟାସ୍ : L.P.G. :: କାର୍, ଅଟୋରିକ୍‌ସାରେ ବ୍ୟବହୃତ ଇନ୍ଧନ : ……………………….

ANSWERS

1. ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥ
2. ଉଦ୍ଧପାତନ
3. 273.16K
4. ଆକାର ନାହିଁ ଓ ଆୟତନ ଅଛି
5. kg m-3
6. C.N.G.

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

G ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

1. କେଉଁଟି ପଞ୍ଚତତ୍ତ୍ଵର ଅଂଶ ନୁହେଁ ?
(A) ମାଟି
(B) ଜଳ
(C) ଅଗ୍ନି
(D) ଚନ୍ଦ୍ର
Answer:
(D) ଚନ୍ଦ୍ର

2. ନିମ୍ନଲିଖିତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ ପଦାର୍ଥ ନୁହେଁ ?
(A) କାଠ
(B) ବାୟୁ
(C) ଗନ୍ଧ
(D) m
Answer:
(C) ଗନ୍ଧ

3. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କାହା ମଧ୍ୟରେ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବିସରଣ ଅଧ୍ଵକ ହେବ ?
(A) ଲୁହା
(B) ବାୟୁ
(C) ଜଳ
(D) ବରଫ
Answer:
(B) ବାୟୁ

4. ନିମ୍ନସ୍ଥ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ନୁହେଁ ?
(A) ସ୍ଵ ଞ୍ଜ
(B) ପାରଦ
(C) ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ
(D) ଚିନି
Answer:
(B) ପାରଦ

5. ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସଂବହୀ
(B) କୁବହୀ
(C) ପ୍ରବହୀ
(D) ସୁବହୀ
Answer:
(C) ପ୍ରବହୀ

6. ପଦାର୍ଥର ଅବସ୍ଥା ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ତାପକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
(A) ସୁପ୍ତତାପ
(B) ଗୁପ୍ତତାପ
(C) ସ୍ଵଳ୍ପତାପ
(D) ତାପମାତ୍ରା
Answer:
(B) ଗୁପ୍ତତାପ

7. ଜଳର ସ୍କୁଟନାଙ୍କ କେତେ
(A) –273K
(B) 173K
(C) 273K
(D) 373 K
Answer:
(D) 373 K

8. ନିମ୍ନସ୍ଥ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ ଊର୍ଷ୍ଟପାତୀ ପଦାର୍ଥ ?
(A) ଜଳ
(B) ମହମ
(C) କର୍ପୂର
(D) ଚିନି
Answer:
(C) କର୍ପୂର

9. ବାଷ୍ପୀଭବନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା କେଉଁଟି ଏକ କାରକ ନୁହେଁ ?
(A) ଚାପ ବୃଦ୍ଧି
(B) ପବନର ବେଗ ବୃଦ୍ଧି
(C) ଆର୍ଦ୍ରତା ହ୍ରାସ
(D) ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି
Answer:
(A) ଚାପ ବୃଦ୍ଧି

10. ପଦାର୍ଥର କେଉଁ ଅବସ୍ଥା ଅତି ଶକ୍ତି ଶାଳୀ ଓ
(A) କଠିନ
(C) ଗ୍ୟାସୀୟ
(B) ତରଳ
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌
Answer:
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌

11. ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ଯରୁ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍‌ରୁ ଶୁଷ୍କ ବରଫ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ?
(A) ଅମ୍ଳଜାନ
(B) ଉଦ୍‌ଜାନ
(C) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(D) ଏମୋନି ଆ
Answer:
(C) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ

12. ରୋଷେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଗ୍ୟାସ୍ କେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାଏ ?
(A) କଠିନ
(C) ଗ୍ୟାସୀୟ
(B) ତରଳ
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌ମା
Answer:
(B) ତରଳ

13. ବରଫ ତରଳିବା ବେଳେ ତାହାର କ’ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ?
(A) ଆକାର
(B) ଆକୃତି
(C) ତାପମାତ୍ରା
(D) ସାନ୍ଦ୍ରତା
Answer:
(C) ତାପମାତ୍ରା

14. ନଖରୁ ପଲିସ୍ ଛଡ଼ାଇବା ପାଇଁ କ’ଣ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
(A) ମିଥାନଲ୍
(B) ଭିନେଗାର୍
(C) ଏସିଟୋନ୍
(D) ତରଳ ଏମୋନିଆ
Answer:
(C) ଏସିଟୋନ୍

BSE Odisha 9th Class Physical Science Important Questions Chapter 1 ଆମ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ପଦାର୍ଥ

15. ଟୋପାଏ ମହୁ ଜଳରେ ସମ ଭାବରେ ମିଶିବାପାଇଁ କେତେ ସମୟ ଲାଗିବ ?
(A) 2ରୁ 3 ସେକେଣ୍ଡ
(B) 2ରୁ 3 ମିନିଟ୍
(C) 2ରୁ 3 ଘଣ୍ଟା।
(D) 2ରୁ 3 ବିନ।
Answer:
(D) 2ରୁ 3 ବିନ।

16. ପ୍ରତିଦୀପ୍ତ ନଳୀରେ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍‌ ରହିଥାଏ ?
(A) ଉଦ୍‌ଜାନ
(C) ହିଲିୟମ୍
(B) ଆରଗନ୍
(D) ଯବକ୍ଷାରଜାନ
Answer:
(C) ହିଲିୟମ୍

17. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ପଦାର୍ଥରେ ଦୃଢ଼ ଆନ୍ତଃଆଣବିକ ବଳ ରହିଥାଏ ?
(A) ଜଳ
(C) ସୁରାସାର
(B) ଚିନି
(D) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
Answer:
(B) ଚିନି

18. ଭାରତୀୟ ଦାର୍ଶନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦାର୍ଥ କେତୋଟି ମୌଳିକକୁ ନେଇ ଗଠିତ ?
(A) 3
(B) 4
(C) 5
(D) 6
Answer:
(C) 5

19. ତରଳର ସାନ୍ଦ୍ରତା ଅଧ‌ିକ ହେଲେ କ’ଣ ହୁଏ ?
(A) ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍
(B) କଠିନ
(C) ରବର
(D) ସଞ୍ଜ୍
Answer:
(B) କଠିନ

20. ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁ ପଦାର୍ଥ ଗୋଟିଏ ପାତ୍ର କୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଦିଏ ?
(A) ଧୂଆଁ
(C) ମାଟି
(B) ଜଳ
(D) କାଚ
Answer:
(A) ଧୂଆଁ

21. ବାଷ୍ପୀଭବନ ଏକ କି ପ୍ରକାର ପରିଘଟଣା ?
(A) ଚାପ
(B) ଅପନଭିତ୍ତିକ
(C) ପୃଷ୍ଠଭିଭିକ
(D) ଆୟତନଭିଭିକ
Answer:
(C) ପୃଷ୍ଠଭିଭିକ

22. ଅଣୁ-ଅଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଆକର୍ଷଣ ବଳ କେଉଁପରି ପଦାର୍ଥ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ?
(A) କଠିନ
(B) ତରଳ
(C) ଗ୍ୟାସୀୟ
(D) ପ୍ଲାଜ୍‌ମା
Answer:
(A) କଠିନ

23. ତରଳ ପଦାର୍ଥର ବାଷ୍ପୀଭବନ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟିକରେ ?
(A) ଉଚ୍ଚତାପ
(B) ଉଚ୍ଚଚାପ
(C) ଶୁଷ୍କତା
(D) ଆର୍ଦ୍ରତା
Answer:
(D) ଆର୍ଦ୍ରତା

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ
→ ଉପକ୍ରମ:

  • ଗଣତନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ଲୋକମାନଙ୍କର ଶାସନ ବା ସରକାର ।
  • “ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ପ୍ରାକ୍ତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଆବ୍ରାହାମ ଲିଙ୍କନଙ୍କ ମତରେ, ଗଣତନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ଲୋକମାନଙ୍କର ଲୋକମାନଙ୍କର ଓ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏକ ସରକାର ।’’
  • ଲର୍ଡ ବ୍ରାଇସ୍‌ଙ୍କ ମତରେ, ‘ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ଶାସନ କ୍ଷମତା ନ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ‘ଗୋଷ୍ଠୀ ସମୁଦାୟ’ ହାତରେ ଓ ସେମାନଙ୍କର ‘ସାର୍ବଭୌମ ସଂକଳ୍ପ’ର ପରିପ୍ରକାଶ ହୋଇଥାଏ ‘ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ନିର୍ବାଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା’ ମାଧ୍ୟମରେ ।’’

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ

ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ :

  • ଗଣତନ୍ତ୍ର ଓ ଜନମତ
  • ଗଣତନ୍ତ୍ର ପସଦା ହେବାର
  • ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ନିର୍ବାଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା
  • ଭାରତରେ ପ୍ରଚଳିତ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା
  • ଭାରତରେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଅବକ୍ଷୟର କାରଣ
  • ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାର ଉପାୟ

* ଗଣତନ୍ତ୍ର ବା Democracy ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦ ‘ଡିମୋସ୍’ ଓ ‘କ୍ରାଟୋସ୍’ ଶବ୍ଦର ମିଶ୍ରଣରୁ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ

→ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଓ ଜନମତ :

  • ଗଣତନ୍ତ୍ର ଓ ଜନମତ ଏକ ଓ ଅଭିନ୍ନ, ମାତ୍ର ଏବେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଦେଇଛି ।
  • ଆଜିର ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନରେ ମୁଷ୍ଟିମେୟ ତଥା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ହାତମୁଠାରେ ଚାବିକାଠି ରହୁଛି । ତେଣୁ କାର୍ଲ ଫ୍ରେଡ୍‌ରିକ୍‌ଙ୍କ ମତରେ ‘ପରିସ୍ଥିତି ଭିନ୍ନ ହେଲେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଭିନ୍ନ ହୁଏ ।’

→ ଗଣତନ୍ତ୍ର ପସଦା ହେବାର କାରଣ:
BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ Q. 1

→ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ନିର୍ବାଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା :

  • ଏକ ଅବାଧ, ମୁକ୍ତ, ସ୍ଵଚ୍ଛ ଓ ନିରପେକ୍ଷ ସାବାଳକ ମତଦାନଭିଭିକ ନିର୍ବାଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେଉଛି ଗଣତନ୍ତ୍ରର ମୂଳଦୁଆ । – ଗେଟେଲ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଠିକ୍ ହୁଏ ।

* ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ଜନମତର ସାର୍ବଭୌମ କ୍ଷମତା ରହିଛି । – ଗେଟେଲ୍

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ

→ ମୂଲ୍ୟବୋଧଭିଭିକ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଆବଶ୍ୟକ ଭଯାଦାନ:

  • ସଛୋଟ ଲୋକପ୍ରତିନିଧ୍ ଚୟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
  • ନିରପେକ୍ଷ ଓ ସ୍ବାଧୀନ ନ୍ୟାୟପାଳିକା ତଥା ଗଣମାଧ୍ୟମ ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
  • ମୁକ୍ତ ଓ ସ୍ଵାଧୀନ ତଥା ନିରପେକ୍ଷ ନିର୍ବାଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
  • ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ ।
  • ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଭାବେ ଆଇନ ପାଳିବା ।
  • ବ୍ୟକ୍ତି ମର୍ଯ୍ୟାଦାର ସୁରକ୍ଷା ।
  • ନ୍ୟାୟିକ, ପ୍ରଶାସନିକ ଓ ବ୍ୟବସ୍ଥାପିକା ବିଭାଗର ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ଵ ।
  • ନିଭୀକ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିବା ଓ ସମ୍ବିଧାନସମ୍ମତ ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରିବା ।
  • ଦେଶ ପାଇଁ ସ୍ଵାର୍ଥ ତ୍ୟାଗ ଓ ଭେଦଭାବଶୂନ୍ୟ ସମାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ

→ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଜୀବନଧାରା ଓ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ :

  • ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ କହିଲେ ବିଜ୍ଞତା, ବିଚାର ଶକ୍ତି, ବୁଦ୍ଧି, ସାମୂହିକ ସ୍ୱାର୍ଥ, ସାର୍ବଜନୀନ ସୁଖ, ନାଗରିକମାନଙ୍କ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି ଓ ଗଣ ଉଦ୍ଦୀପନାକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।
  • ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଏକ ଅଂଶୀଦାର ହୋଇ ରହିଲେ ମଧ୍ୟ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧରେ ବିଶ୍ଵାସ ରଖ୍ ବିଶ୍ଵାସ ଉଭୟ ଗୋଟିଏ ମୁଦ୍ରାର ଦୁଇଟି ପାର୍ଶ୍ଵ ପରି ।
  • ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଜୀବନଶୈଳୀ ଗଠନ ଓ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧରେ ବିଶ୍ଵାସ ଉଭୟ ଗୋଟିଏ ମୁଦ୍ରାର ଦୁଇଟି ପାର୍ଶ୍ବ ପରି ।
  • ଲର୍ଡ଼ ବ୍ରାଇସ୍‌, ବର୍ଣ୍ଣସ୍‌ଙ୍କ ପରି ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର କୌଣସି ବିକଳ୍ପ ନାହିଁ ବୋଲି ସୂଚାଇଛନ୍ତି ।
  • ଗଣତନ୍ତ୍ର ଏକ ଦାୟିତ୍ଵସମ୍ପନ୍ନ ତଥା ଉତ୍ତରଦାୟୀ ସରକାର । ତେଣୁ ଏହାର ବିକଳ୍ପ ନାହିଁ ।

* ମାନବାଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା, ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି, ଦେଶପ୍ରେମ, ଆଇନ ମାନ୍ୟତା, ଦେଶ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ବହୁମୂଲ୍ୟ ଉପାଦାନ ।

→ ଭାରତରେ ପ୍ରଚଳିତ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା :

  • ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୬ ତାରିଖ ଦିନ ଭାରତରେ ନୂତନ ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବାରୁ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେଲା ।

* ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଲୋକସଭା ଓ ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ପଞ୍ଚଦଶ ଲୋକସଭା ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

  • ୧୯୯୩ ମସିହାରେ ସମ୍ବିଧାନର ୭୩ ତମ ଓ ୭୪ ତମ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇ ‘ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ’ ଓ ‘ନଗରପାଳିକା’ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ।
  • ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କଦ୍ବାରା ଅବାଧ ଓ ମୁକ୍ତ ନିର୍ବାଚନ କରାଯାଇଥାଏ ।
  • ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ୬ ଗୋଟି ମୌଳିକ ଅଧୂକାର ସହିତ ୬ ବର୍ଷରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିଶୁକୁ ଅବୈତନିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ

→ ଭାରତରେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଅବକ୍ଷୟର କାରଣ:
BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ Q. 2

→ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାର ଉପାୟ :

  • ସାଧୁତା, ରାଜନେତା ଓ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସଚ୍ଛୋଟପଣିଆ ।
  • ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧରେ ବିଶ୍ଵାସ, ନିଃସ୍ବାର୍ଥ ଦେଶସେବା ।
  • ରାଜନୈତିକ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତିର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ।
  • ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରତି ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ୱାସ ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 8 ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ

→ କେତେକ ଐତିହାସିକ ଘଟଣାବଳୀ ଓ ସମୟ:

୧୬୮୮ – ଇଂଲଣ୍ଡର ଗୌରବମୟ ବିପ୍ଳବ Glorious Revolution)
୧୭୭୬ – ଆମେରିକାର ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଘୋଷଣା
୧୭୮୯ – ଫରାସୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ବିପ୍ଳବ ।
୧୯୫୦ – ସ୍ବାଧୀନ ଭାରତରେ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରଚଇନ
୧୯୫୨ – ସ୍ବାଧୀନ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଲୋକସଭା ଗଠନ
୧୯୯୩ – ୭୩ ଓ ୭୪ ତମ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ
୨୦୦୫ – ଭାରତରେ ସୂଚନା ଅଧିକାର ଆଇନ (RTI Act) ପ୍ରଣୟନ
୨୦୦୯ – ପଞ୍ଚଦଶ ଲୋକସଭା ଗଠନ

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 ଧ୍ଵନି

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 ଧ୍ଵନି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Physical Science Solutions Chapter 9 ଧ୍ଵନି

1. ଧ୍ଵନି କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଏହା କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
ଉ –

  • ଧ୍ଵନି ଶକ୍ତିର ଏକ ରୂପ ।
  • ବିଭିନ୍ନ ବସ୍ତୁର କମ୍ପନ ହେତୁ ଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଧ୍ଵନି ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କଥୋପକଥନରୁ, ରେଡ଼ିଓ, ଟେଲିଭିଜନ୍ ଓ ଟେଲିଫୋନ୍ ରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ । ବିଭିନ୍ନ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରରୁ ମଧ୍ଯ ଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

2. ନିମ୍ନରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥବା ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।
(a) ଧ୍ଵନି ନିମ୍ନୋକ୍ତ କେଉଁଥ‌ିରେ ଆଦୌ ଗତି କରିପାରିବ ନାହିଁ ?
(i) କଠିନ
(ii) ତରଳ
(iii) ଗ୍ୟାସ୍
(iv) ଶୂନ୍ୟ ମାଧ୍ୟମ
ଉ –
(iv) ଶୂନ୍ୟ ମାଧ୍ୟମ

(b) ହର୍ସ ହେଉଛି –
(i) ସେକେଣ୍ଡ
(ii) ସେକେଣ୍ଡ-1
(iii) ମିଟର
(iv) ମିଟର-1
ଉ –
(ii) ସେକେଣ୍ଡ-1

(c) ସମୁଦ୍ରର ଗଭୀରତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାକୁ କେଉଁ ଯନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
(i) ସୋନାର
(ii) ରାଡ଼ାର
(iii) ମିଟର ସ୍କେଲ୍
(iv) ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ନୁହେଁ
ଉ –
(i) ସୋନାର

(d) କେଉଁ ମାଧ୍ୟମରେ ଧ୍ଵନିର ବେଗ ସର୍ବାଧ୍ଵକ ?
(i) କଠିନ
(ii) ତରଳ
(iii) ଗ୍ୟାସ୍
(iv) ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ନୁହେଁ
ଉ –
(i) କଠିନ

3. ଧ୍ଵନିର ଏକ ଉତ୍ସ ନିକଟରେ ବାୟୁ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂପୀଡ଼ନ ଓ ବିରଳନ କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ନାମାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ବୁଝାଅ ।
ଉ –

  • ଯେତେବେଳେ ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗ ଆଗକୁ ଗତି କରେ, ଏହା ତା’ର ଚାରିପଟେ ଥିବା ବାୟୁକୁ ସଂପୀଡିତ କରେ; ଫଳରେ ଏକ ଉଚ୍ଚ ଚାପଯୁକ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ଏବଂ ଏହାକୁ ସଂପୀଡନ କୁହାଯାଏ ।
  • ଯେତେବେଳେ ଏହା କଂପିତ ରସ୍ତୁର ପୃଷ୍ଠଭାଗରୁ ଦୂରେଇବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରେ, ପୃଷ୍ଠଭାଗ ପଛକୁ ଗତି କରେ; ଫଳରେ ଏକ ନିମ୍ନ ଚାପଯୁକ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ଏବଂ ଏହାକୁ ବିରଳନ କୁହାଯାଏ ।
  • ବସ୍ତୁଟି କଂପିତ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ବାୟୁରେ ସଂପାଦନ ଓ ବିରଳନାର ଏକ ଅନୁକ୍ରମ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-1

4. ଧ୍ଵନି ସଞ୍ଚାରଣ ପାଇଁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଆବଶ୍ୟକ- ଏକ ସରଳ ପରୀକ୍ଷାଦ୍ଵାରା ଏହାକୁ ବୁଝାଅ ।
ଆବଶ୍ୟକ ଉପକାରଣ :
ଉ –
(i) ବେଲ୍‌ଜାର୍, (ii) ିପି, (iii) ସ୍ଵିଚ୍ (iv) ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିକ୍ ବେଲ୍‌ (v) ବାୟୁ ନିଷ୍କାସନ ଯନ୍ତ୍ର ।
ପରୀକ୍ଷା :

  • ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବେଲ୍ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ବାୟୁରୁଦ୍ଧ (air tight) ବେଲ୍‌ଜାର୍‌ ନିଆଯାଉ ।
  • ଚିତ୍ରରେ ଦେଖାଯାଇଥିବା ଭଳି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବେଲ୍‌କୁ ବେଲ୍‌ଜାର୍ ମଧ୍ଯରେ ଝୁଲାଇ ରଖାଯାଉ ।
  • ବେଲ୍‌ର ଦୁଇ ଶେଷାଗ୍ରକୁ ବେଲ୍‌ ଜାର୍ ମୁହଁରେ ଥ‌ିବା କର୍କ ବାଟେ ବାହାରକୁ କାଢ଼ି ଏକ ବାହ୍ୟ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଉ ।
  • ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିପଥକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କଲେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବେଲ୍‌ ବାଜିବ ଓ ଧ୍ଵନି ଶୁଣାଯିବ । ବେଲ୍‌ଜାର୍ ମଧ୍ୟରେ ବାୟୁ ଥ‌ିବାରୁ ଧ୍ଵନି ଶୁଣାଖଲା |
  • ବି ଦ୍ୟୁତ୍ ବେଲ୍‌ ରୁ ଧ୍ଵନି ନି ସୃ ତ ହେଉଥିଲାବେଳେ ବାୟୁ ନିଷ୍କାସନ ପମ୍ପ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ବେଲ୍‌ଜାର୍‌ରୁ ବାୟୁ ନିଷ୍କାସନ କରାଯାଉ ।
  • ବେଲ୍‌ର୍‌ରୁ ବାୟୁ କମି ଆସୁଥିଲାବେଳେ ଧ୍ଵନିର ପ୍ରବଳତା (loudness) ମଧ୍ଯ କ୍ଷୀଣ ହୋଇ ଆସିବ । ଯେତେବେଳେ ବେଲ୍‌ୱାର୍‌ଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବାୟୁଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯିବ, ସେତେବେଳେ ଧ୍ଵନି ଆଉ ଶୁଣାଯିବ ନାହିଁ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-2
ସିଦ୍ଧାନ୍ତ :

  • ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣରେ ବେଲ୍‌ଜାର୍ ମଧ୍ୟରେ ବାୟୁ ଥିବାରୁ ଧ୍ଵନି ଶୁଣିହେଲା ।
  • ଦ୍ଵିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣରେ ବେଲ୍‌ଜାର୍ ମଧ୍ୟରେ ବାୟୁ ନ ଥ‌ିବାରୁ ଧ୍ଵନି ସଂଚରଣ ସମ୍ଭବ ହେଲାନାହିଁ | ତେଣୁ ଧ୍ଵନି ଶୁଣିହେଲା ନାହିଁ । ଏଥୁରୁ ଜଣାଗଲା ଯେ, ଧ୍ଵନି ସଂଚାରଣ ପାଇଁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।

5. ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗକୁ କାହିଁକି ଅନୁଦୈର୍ଘ୍ୟ ତରଙ୍ଗ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଅନୁଦୈର୍ଘ୍ୟ ତରଙ୍ଗରେ ମାଧ୍ୟମର କଣିକାଗୁଡିକ ତରଙ୍ଗର ଗତିର ଦିଗ ସହ ସମାନ୍ତର ଭାବେ ଦୋଳିତ ହୁଅନ୍ତି । କଣିକାଗୁଡିକ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ସେମାନେ କେବଳ ତାଙ୍କର ମାଧ୍ୟ ଅବସ୍ଥାନର ଉଭୟ ପଟେ ଏପଟସେପଟ ହୋଇ ଦୋଳନ କରନ୍ତି । ଏପରି ଭାବରେ ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗ ମାଧ୍ୟମ ମଧ୍ୟରେ ଗତି କରୁଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଅନୁଦୈର୍ଘ୍ୟ ତରଙ୍ଗ କୁହାଯାଏ ।

6. ଏକ ଅନ୍ଧାର ଘରେ ବସିଥିବା ତୁମ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ଆବାଜରୁ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ତୁମେ ଧ୍ଵନିର କେଉଁ ଗୁଣଯୋଗୁ ଜାଣି ପାର ?
ଉ –

  • ଧ୍ଵନିର ବିଶେଷ ଗୁଣ ହେଲା- ତାରତ୍ଵ, ପ୍ରବଳତା ଓ ଗୁଣାତ୍ମକ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ । ଏହା ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗର ଧର୍ମ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ।
  • ଏହି ଗୁଣମାନଙ୍କଦ୍ଵାରା ଗୋଟିଏ ଧ୍ଵନିକୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଧ୍ଵନିରୁ ଅଲଗା ବୋଲି ବାରିହୁଏ । ତେଣୁ ଅନ୍ଧକାରରେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ସ୍ଵର ଜାଣିହୁଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 ଧ୍ଵନି

7. ବିଜ୍ଞାନସମ୍ମତ କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –
(a) ଏକା ସମୟରେ ବିଜୁଳି ଓ ଘଡ଼ଘଡ଼ି ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଥମେ ବିଜୁଳି ଦେଖାଯାଏ ଏବଂ ତାହାର କିଛି ସମୟ ପରେ ଘଡ଼ଘଡ଼ି ଶୁଣାଯାଏ ।

  • ବାୟୁ ମାଧ୍ୟମରେ ଆଲୋକର ବେଗ 3 x 105 km/s ଓ ଶବ୍ଦର ବେଗ 300 m/s |
  • ବିଜୁଳିର ବେଗ ଘଡ଼ଘଡ଼ିର ବେଗଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥିବାରୁ ଏକାସମୟରେ ବିଜୁଳି ଓ ଘଡ଼ଘଡ଼ି ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଥମେ ବିଜୁଳି ଦେଖାଯାଏ ଏବଂ ତାହାର କିଛି ସମୟ ପରେ ଘଡ଼ଘଡ଼ି ଶୁଣାଯାଏ ।

(b) ବାହୁଡ଼ି ଅନ୍ଧାର ରାତିରେ ତାହାର ଶିକାର ଧରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୁଏ ?
ଉ –
ବାହୁଡି ଅନ୍ଧାର ରାତିରେ ଉଡ଼ିଲାବେଳେ ଅବିରତ ଭାବରେ ଅଲଟ୍ରାସୋନିକ୍ ତରଙ୍ଗ ନିର୍ଗତ କରେ । ବାଦୁଡିଠାରୁ ଉଚ୍ଚ ତାରତ୍ଵ ଅଲଟ୍ରାସୋନିକ୍ ପଲସ୍ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ବା ତା’ର ଶିକାର ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚେ ଏବଂ ପ୍ରତିବନ୍ଧକଦ୍ଵାରା ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇ ତା’ କାନ ନିକଟକୁ ଫେରିଆସେ । ପ୍ରତିଫଳିତ ଅଲଟ୍ରାସୋନିକ୍ ତରଙ୍ଗର ଲକ୍ଷଣରୁ ବାଦୁଡି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ବା ଶିକାରର ଉପସ୍ଥିତି, ଆକୃତି ଓ ପ୍ରକୃତି ଜାଣିପାରେ । ତେଣୁ ନିଜ ଶିକାର ପାଖରେ ସେ ଅନ୍ଧାର ରାତିରେ ବିନା ବାଧାରେ ପହଞ୍ଚିଯାଏ ।

8. ସାଧାରଣ ମଣିଷର ଧ୍ଵନି ପରିସର 20H1ରୁ 20kH1 । ଏହି ଦୁଇ ଆବୃତ୍ତିର ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗର ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ କେତେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର । (v = 344 m/s)
ଉ –
ଏଠାରେ f1 = 20 Hz, f2 = 20 kHz ଓ v = 344 m/s
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-3

9. ତୁମର ଦୁଇ ସାଙ୍ଗ ଗୋଟିଏ ଏଲୁମିନିୟମ୍ ଦଣ୍ଡର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ବସିଛନ୍ତି । ଜଣେ ସାଙ୍ଗ ଗୋଟିଏ ପଥର ଦ୍ଵାରା ଏଲୁମିନିୟମ୍ ଦଣ୍ଡକୁ ଆଘାତ କଲା । ଅନ୍ୟ ସାଙ୍ଗ ପାଖକୁ ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗ ବାୟୁରେ ଏବଂ ଏଲୁମିନିୟମ୍‌ରେ ପହଞ୍ଚିବା ସମୟର ଅନୁପାତ କେତେ ?
ଉ –
ଏଠାରେ ବାୟୁ ମାଧ୍ୟମରେ ଧ୍ଵନିର ବେଗ (v1) = 346 m/s
ଓ ଏଲୁମିନିୟମ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଧ୍ଵନିର ବେଗ (v2) = 6420 m/s
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-4
ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗ ବାୟୁରେ ଏବଂ ଏଲୁମିନିୟମ୍‌ରେ ପହଞ୍ଚିବା ସମୟର ଅନୁ ପାତ 3210 : 173 |

10. ଏକ ଧ୍ଵନି ଉତ୍ସର ତରଙ୍ଗ ଆବୃତ୍ତି 100Hz ହେଲେ, ଏହା ଏକ ମିନିଟ୍‌ରେ କେତେ ଥର କମ୍ପିତ ହେବ ?
ଉ –
ଏଠାରେ ତରଙ୍ଗ ଆବୃତ୍ତି (f) = 100 Hz
ଅର୍ଥାତ୍ l ସେକେଣ୍ଡରେ 100 ଥର କମ୍ପିତ ହେଉଛି ।
∴ 1 ମିନିଟ୍‌ରେ ଏହା 60 x 100 = 6000 ଥର କମ୍ପିତ ହେବ ।

11. ଆଲୋକ ପ୍ରତିଫଳନ ନିୟମ, ଧ୍ଵନି ପ୍ରତିଫଳନ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ କି ? ଏହାକୁ ବୁଝାଅ ।
ଉ –
ଆଲୋକ ପରି ଧ୍ବନି ମଧ୍ଯ କଠିନ ଓ ତରଳ ପୃଷ୍ଠରୁ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୁଏ ଏବଂ ଆଲୋକର ପ୍ରତିଫଳନ ନିୟମକୁ ମାନି ଥାଏ ।
ଧ୍ଵନି ପ୍ରତିଫଳନ ନିୟମ: ଧ୍ଵନି ପ୍ରତିଫଳନ ସମୟରେ

  • ଆପତନ କୋଣ ଓ ପ୍ରତିଫଳିତ କୋଣର ପରିମାଣ ପରସ୍ପର ସହିତ ସମାନ ।
  • ପତିତ ଧ୍ଵନି, ପ୍ରତିଫଳିତ ଧ୍ଵନି ଓ ଆପତନ ବିନ୍ଦୁରେ ଅଙ୍କିତ ଅଭିଲମ୍ବ ଏକ ସମତଳରେ ଅବସ୍ଥାନ କରନ୍ତି ।

12. ଏକ ଦୂର ବସ୍ତୁରୁ ଧ୍ଵନି ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୁଏ, ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଯଦି ପ୍ରତିଫଳନ ପୃଷ୍ଠ ଏବଂ ଧ୍ୱନି ସୃଷ୍ଟିର ଉତ୍ସ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା ସମାନ ରହେ, ତାହାହେଲେ ଏକ ଉତ୍ତପ୍ତ ଦିନରେ ତୁମେ ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ଶୁଣିପାରିବ କି ?
ଉ –
ପ୍ରତିଧ୍ଵନିକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଶୁଣିବାପାଇଁ ପ୍ରତିଫଳକର ସର୍ବନିମ୍ନ ଦୂରତ୍ଵ 17-2 ମିଟର ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଅର୍ଥାତ୍ 17.2 ମିଟରରୁ କମ୍ ଦୂରତାରେ ଧ୍ଵନି ପ୍ରତିଫଳନ ହେଲେ ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ଶୁଣିହେବ ନାହିଁ । ଏହି ଦୂରତ୍ୱ ବାୟୁ ମାଧ୍ୟମର ତାପମାତ୍ରା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ଉତ୍ତପ୍ତ ଦିନରେ ତାପମାତ୍ରା ଅଧ‌ିକ ହେତୁ 17:2 ମିଟର ଦୂରତାରେ ଧ୍ଵନି ପ୍ରତିଫଳନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ଶୁଣିହେବ ନାହିଁ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 ଧ୍ଵନି

13. ଧ୍ଵନି ପ୍ରତିଫଳନର ଦୁଇଟି ବ୍ୟବହାରିକ ପ୍ରୟୋଗ ଲେଖ ।
ଉ –
ଧ୍ଵନି ପ୍ରତିଫଳନର ଦୁଇଟି ବ୍ୟବହାରିକ ପ୍ରୟୋଗ :

  • କେତେକ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର; ଯଥା – କାହାଳୀ, ସାହାନାଇ, ଟ୍ରମ୍ପ୍ଲେଟ୍ ଆଦିର ମୁହଁକୁ ଅତ୍ୟଧ୍ଵ ଚଉଡ଼ା କରାଯାଇଥାଏ । ଏହା ମଧ୍ୟଦେଇ ଧ୍ଵନି ବାରମ୍ବାର ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇ ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଥାଏ ।
  • ଡାକ୍ତରମାନେ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡର ସ୍ପନ୍ଦନ, ଫୁସୁଫୁସ୍‌ ସଂକୋଚନ, ପ୍ରସାରଣ ଆଦି ଷ୍ଟେଥୋସ୍କୋପ୍ ଦ୍ଵାରା ଜାଣିପାରନ୍ତି । ଏହି ଷ୍ଟେଥୋସ୍କୋପ୍ ନଳୀ ମଧ୍ଯରେ ଏକାଧ‌ିକ ପ୍ରତିଫଳନ ଯୋଗୁ କ୍ଷୀଣ ଧ୍ଵନି ସ୍ପଷ୍ଟଭାବରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଶୁଭାଯାଏ ।

14. ଗୋଟିଏ ପୋଖରୀ କୂଳକୁ ଲାଗି 500m ଉଚ୍ଚର ଏକ ଟାୱାର ଅଛି । ଏହି ଟାୱାର ଉପରୁ ଗୋଟିଏ ପଥରକୁ ପୋଖରୀ ପାଣିକୁ ପକାଗଲା । ପଥରର ପାଣିରେ ପଢ଼ିବାର ଶବ୍ଦ କେତେ ସମୟ ପରେ ଶୁଣାଯିବ ? (g = 10 m/s2 ଏବଂ v = 340 m/s)
ଉ –
ମନେକର ପଥରଟି ପାଣିରେ ପଡ଼ିବାପାଇଁ t sec ସମୟ ଲାଗିବ ।
ଏଠାରେ u = 0, s = = 500 m, g = 10 m/s2, v = 340 m/s
∴ s = ut + \(\frac { 1 }{ 2 }\) gt2
⇒ 500 m = 0 x t + \(\frac { 1 }{ 2 }\) x 10 m/s2 x t2
⇒ 5 t2 = 500 sec2
⇒ t2 = 100 sec2 ⇒ t2 = 100 sec2 ⇒ t = 10 sec
କିନ୍ତୁ 500 ମିଟର ଯିବାକୁ ଲାଗିବ
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-5
∴ ମୋଟ ପ୍ରତିଧନି ଶୁଣିବାପାଇଁ ସମୟ ଲାଗିବ = 10 sec + 1.47 sec = 11.47 sec

15. ଏକ ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗ 334 m/s ବେଗରେ ଗତି କରେ । ଏହାର ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ 1.5 cm ହେଲେ, ତରଙ୍ଗର ଆବୃତ୍ତି କେତେ ହେବ ? ଏହା ଶୁଣାଯିବ କି ନାହିଁ?
ଉ –
ଏଠାରେ ଧ୍ୱନି ତରଇଂର ବେଖ (v) = 344 m/s, ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ (λ) = 1.5 cm = 0·015 m
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-6
ଏହା 20 kHz ଠାରୁ ଅଧ‌ିକ ହେତୁ ଶ୍ରାବ୍ୟ ପରିସର ମଧ୍ୟରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଶବ୍ଦ ଶୁଭାଯିବ ନାହିଁ ।

16. ପ୍ରତିନାଦ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ? ଏହାକୁ କିପରି କମ୍ କରାଯାଇ ପାରିବ ?
ଉ –
ପ୍ରତିନାଦ : ପ୍ରତିଫଳକରୁ ପ୍ରତିଫଳନର ପୁନରାବୃତ୍ତି ଯୋଗୁଁ ଯେଉଁ ପୁନଃପୁନଃ ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ତାହାକୁ ପ୍ରତିନାଦ କୁହାଯାଏ ।
ଉଦାହରଣ – କୌଣସି ବଡ଼ ହଲ୍‌ରେ ଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ ଏହା ବାରମ୍ବାର ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇ କ୍ଷୀଣ ନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କିଛି ସମୟ ଧରି ବାରମ୍ବାର ସେହି ହଲ୍‌ରେ ଶୁଭେ ।

ପ୍ରତିନାଦ କମ୍ କରିବାର ଉପାୟ :

  • ପ୍ରତିନାଦକୁ କମ୍ କରିବାପାଇଁ ବଡ଼ ବଡ଼ ହଲ୍‌ର ଭିତର କାନ୍ଥ ଓ ଛାତକୁ ସଂକୁଚିତ ଫାଇବର, ବନ୍ଧୁର ପ୍ଲାଷ୍ଟର କିମ୍ବା କନାର ବସ୍ତୁଦ୍ଵାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ କରାଯାଇଥାଏ; କାରଣ ଏଗୁଡ଼ିକ ଧ୍ଵନିଶୋଷୀ ପଦାର୍ଥ ।
  • ହଲ୍‌ରେ ବ୍ୟବହୃତ ଚୌକି ଓ ବେଞ୍ଚ ଆଦି ମଧ୍ଯ ଧ୍ଵନି ଶୋଷଣକାରୀ ପଦାର୍ଥଦ୍ଵାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ ।

17. ଧ୍ଵନିର ତୀବ୍ରତା କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ଏହା କେଉଁ କେଉଁ କାରକ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ?
ଉ –

  • ଧ୍ଵନି ପ୍ରବଳତାକୁ ଧ୍ଵନିର ତୀବ୍ରତା କୁହାଯାଏ ।
  • ଏହା ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗର ଆୟାମ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
  • ଧ୍ଵନିର ତୀବ୍ରତା ଦୋଳନ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ଆୟାମର ବର୍ଗ ସହ ସମାନୁପାତୀ ଅଟେ ।

18. ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରୋନିକ୍ ଯନ୍ତ୍ରପାତିକୁ ପରିଷ୍କାର କରିବାରେ ଅଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ କିପରି ସହାୟକ ହୁଏ ?
ଉ –

  • ପ୍ରଥମେ ଇଲୋକ୍‌ଟ୍ରୋନିକ୍ ଯନ୍ତ୍ରକୁ ସଫା କରାଯାଉଥିବା ଦ୍ରବଣ ମଧ୍ଯରେ ରଖ୍ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ତରଙ୍ଗ ଏହା ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରାଯାଏ ।
  • ଏହାର ଉଚ୍ଚ ଆବୃତ୍ତି ହେତୁ ଗ୍ରୀଜ୍, ମଇଳା କିମ୍ବା ଧୂଳିକଣା ଆଦି ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରୁ ବାହାରିଆସି ଦ୍ରବଣ ମଧ୍ୟରେ ମିଶିଯାଏ । ଫଳରେ ଯନ୍ତ୍ରପାତି ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକ ଭଲଭାବରେ ସଫା ହୋଇଯାଏ ।

19. ସୋନାର୍‌ର କାର୍ଯ୍ୟପ୍ରଣାଳୀ ଏବଂ ପ୍ରୟୋଗକୁ ବୁଝାଅ ।
ଉ –
କାର୍ଯ୍ୟପ୍ରଣାଳୀ :

  • ସୋନାର୍‌ରେ ଗୋଟିଏ ଟ୍ରାନ୍ ସମିଟର ଏବଂ ଏକ ଡିଟେକ୍ଟର ଥାଏ । ଏହା ବଡ଼ ବଡ଼ ଶକ୍ରିତାଲିତ ଭଙ୍ଗା ବା ଜାହାଜରେ ଗଞ୍ଜା ଯାଇଥାଏ ।
  • ଟ୍ରାନ୍ ସମିଟରରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅଲଟ୍ରାସୋନିକ୍ ତରଙ୍ଗ ପଲ୍ସ ପାଣି ଭିତରକୁ ପଠାଯାଏ । ସେହି ପଲ୍ସ ସମୁଦ୍ର ଶଯ୍ୟାରେ କିମ୍ବା ସମୁଦ୍ର ଜଳରେ ବୁଡ଼ିରହିଥିବା ଜାହାଜ, ପାହାଡ଼ ବା
  • ଡିଟେକ୍ଟର ଯନ୍ତ୍ରଦ୍ଵାରା ଏହି ପ୍ରତିଫଳିତ ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।
  • ଧ୍ଵନିର ପ୍ରେରଣ ଓ ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ଗ୍ରହଣ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମୟ ବ୍ୟବଧାନ = t
    ଓ ଜାହାଜଠାରୁ ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ଦୂରତା = d ହେଲେ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ 2d ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିଥାଏ ।
    ∴ 2d = vt ⇒ d = \(\frac { vt }{ 2 }\)
    ଏହି ସୂତ୍ରଦ୍ଵାରା ସମୁଦ୍ର ଜଳର ଗଭୀରତା ନିରୂପଣ କରାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-7

ପ୍ରୟୋଗ :

  • ଇକୋରେଜିଂ ପଦ୍ଧତିରେ ସମୁଦ୍ର ଜଳ ମଧ୍ଯରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥ‌ିବା ଜାହାଜ, ପାହାଡ଼, ବଡ଼ ବଡ଼ ଶିଳାଖଣ୍ଡ, ବରଫ, ସ୍ତୂପ ଇତ୍ୟାଦି ବସ୍ତୁମାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଓ ଜଳପୃ ତଳେ ସେମାନଙ୍କ ଦୂରତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।
  • ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ ସମୁଦ୍ର ଜଳର ଗଭୀରତା ମଧ୍ଯ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିହୁଏ ।

20. ଏକ ବୁଡ଼ାଜାହାଜରେ ଥିବା ସୋନାରଦ୍ଵାରା ଏକ ସିଗ୍‌ନାଲ୍ ପଠାଗଲା ଏବଂ ତାହାର ପ୍ରତିଧ୍ଵନି 5 ସେକେଣ୍ଡ ପରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ଯଦି ବୁଡ଼ାଜାହାଜଠାରୁ ବସ୍ତୁର ଦୂରତା 3625 m ହୁଏ, ତାହାହେଲେ ଜଳରେ ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗର ବେଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ଉ –
ଏଠାରେ ପ୍ରତିଧ୍ଵନି ପହଞ୍ଚିବାର ସମୟ (t) = 5 ସେକେଣ୍ଡ
ବୁଡ଼ାଜାହାଜଠାରୁ ବସ୍ତୁର ଦୂରତା (d) = 3625 ମିଟର
∴ ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗର ବେଗ (v) = \(\frac { 2d }{ t }\) = \(\frac { 2x3625m }{ 5sec }\) = 2 x 725 m/s = 1450 m/s

21. ଏକ ଧାତବ ବ୍ଲକ୍‌ରେ ଥ‌ିବା ବିଚ୍ୟୁତିକୁ କିପରି ଅଲ୍ଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ପଦ୍ଧତିରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇପାରିବ ?
ଉ –

  • ପ୍ରଥମେ ଅଲ୍‌ଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ତରଙ୍ଗକୁ ଧାତବଖଣ୍ଡ ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରାଯାଏ । ଧାତବଖଣ୍ଡରେ ବିଚ୍ୟୁତି ଥିଲେ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ତରଙ୍ଗ ସେହି ସ୍ଥାନରୁ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇ ଫେରିଆସେ ।
  • ଏହାଦ୍ଵାରା ବିଚ୍ୟୁତି ଥ‌ିବା ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ କରିହୁଏ ।
  • ଅଧୂକ ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଧ୍ଵନି ବିଶିଷ୍ଟ ଅଲ୍ଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ତାହା ଫାଙ୍କା ସ୍ଥାନରୁ ବଙ୍କାଇଯାଇ ଡିଟେକ୍ଟର ପାଖରେ ବଙ୍କେଇଯାଏ । ଫଳରେ ବିଚ୍ୟୁତି ଜାଣିହୁଏ ନାହିଁ ।

22. ମାନବ କର୍ପୂର ଏକ ନାମାଙ୍କିତ ଚିତ୍ର ଅଙ୍କନ କର ।
ଉ –
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-8

23. ଆମେ କାନଦ୍ଵାରା କିପରି ଶୁଣୁ, ତାହାକୁ ବୁଝାଅ ।
ଉ –

  • ବାହ୍ୟକର୍ଣ୍ଣ ପିନା ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵର ଧ୍ଵନିକୁ ଗ୍ରହଣ କରେ ଯାହା କାନର ଶ୍ରୁତିନାଳୀ ଦେଇ ଭିତରକୁ ଯାଏ ।
  • କର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ଓ ପତଳା ଝିଲ୍ଲୀ ଥାଏ, ତାହାକୁ କର୍ଣ୍ଣପଟହ କୁହାଯାଏ । ବାୟୁ ମାଧ୍ଯମରେ ସଂପୀଡ଼ନ କର୍ଣ୍ଣପଟହରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ତାହା କର୍ଣ୍ଣପଟହକୁ ଅତ୍ୟଧିକ ଚାପ ପ୍ରଦାନ କରେ ଓ ତାହାକୁ ଭିତରକୁ ଠେଲିଦିଏ ।
  • ବିଚଳନ କର୍ଣ୍ଣପଟହରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ଚାପ ହ୍ରାସ ପାଏ । ତେଣୁ କର୍ଣ୍ଣପଟହ ବିପରୀତ ଦିଗରେ ଟିକେ ବାହାରକୁ ଚାଲିଆସେ |
  • ଏହା ଫଳରେ କର୍ଣ୍ଣପଟହ ବାରମ୍ବାର ଆଗପଛ ହୋଇ କମ୍ପିତ ହୁଏ । ଏହି କମ୍ପନ ମଧ୍ଯକର୍ଷରେ ଥ‌ିବା ତିନିଖଣ୍ଡ ହାଡ଼ରେ ହୁଏ । ଏହି ଚାପର ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଅନ୍ତଃକଣ୍ଠରେ ଥିବା କର୍ଷକକ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ସିଗ୍‌ନାଲରେ ପରିଣତ କରେ ।
  • ଶ୍ରୁତିସ୍ନାୟୁ ବାଟଦେଇ ଏହି ସିଗ୍‌ନାଲ୍ ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ଯାଏ ଓ ମସ୍ତିଷ୍କ ଏହାକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରି ଧ୍ଵନି ଭାବରେ ବୁଝିପାରେ । ତେଣୁ ଆମେ ଧ୍ଵନିକୁ ଶୁଣିପାରୁ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 ଧ୍ଵନି

24. ଜାହାଜରେ ଥିବା ଏକ ସୋନାର୍‌ରୁ ଅଲ୍‌ଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ତରଙ୍ଗ ସମୁଦ୍ରର ନିମ୍ନଦେଶକୁ ପଠାଇ ପୁଣି ପ୍ରତିଫଳିତ ତରଙ୍ଗକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମୟର ବ୍ୟବଧାନ 2.1 ସେକେଣ୍ଡ । ସମୁଦ୍ରର ଗଭୀରତା 1400m ହେଲେ, ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗର ବେଗ କେତେ ?
ଉ –
ଏଠାରେ ସମୁଦ୍ରର ଗଭୀରତା (d) = 1400_m,
ସମୟ (t) = 2.1 ସେକେଣ୍ଡ
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-9
∴ ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗ ର ବେଗ 1333 m/s 1

ପ୍ରଶାବଳୀ ଓ ଉତ୍ତର :

1. ତୁମ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସ୍କୁଲଘଣ୍ଟାରୁ କିପରି ଧ୍ୱନି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ବୁଝାଅ ।
ଉ –
ପିଟାଘଣ୍ଟାଟି କଠିନ ଧାତୁରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହାକୁ ଏକ ପିଟଣାଦ୍ଵାରା ଆଘାତ କଲେ ଏହାର କଣିକାମାନ ବିରଳନ ଓ ସଂପୀଡ଼ନ ହୋଇ କମ୍ପିତ ହୁଅନ୍ତି । ଫଳରେ ଧ୍ୱନି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଏହି ଧ୍ଵନି ବାୟୁ ମାଧ୍ଯମରେ ସଂଚାରିତ ହୋଇଥାଏ ।

2. ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗକୁ କାହିଁକି ଯାନ୍ତ୍ରିକ ତରଙ୍ଗ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ଯେଉଁ ତରଙ୍ଗ ପାଇଁ ମାଧ୍ଯମ ଆବଶ୍ୟକ ତାହାକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ତରଙ୍ଗ କୁହାଯାଏ । ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗ ପାଇଁ ମାଧ୍ୟମ ଆବଶ୍ୟକ ହେତୁ ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗକୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ତରଙ୍ଗ କୁହାଯାଏ ।

3. ମନେକର ତୁମେ ଏବଂ ତୁମର ସାଙ୍ଗ ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ଅଛି । ସେଠାରେ ତୁମ ସାଙ୍ଗ ତୁମକୁ କିଛି କଥା କହିଲେ ତୁମେ ତା’ର କଥାକୁ ଶୁଣିପାରିବ କି ? ତୁମର ଉତ୍ତରକୁ ବୁଝାଅ ।
ଉ –
ଚନ୍ଦ୍ର ପୃରେ ବାୟୁ ନ ଥାଏ । ବିନା ମାଧ୍ୟମରେ ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗ ସଂଚାରିତ ହୁଏ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣିହେବ ନାହିଁ ।

4. ଧ୍ଵନିର ତାରତ୍ଵ ଓ ପ୍ରବଳତା ଧ୍ଵନିର କେଉଁ ଗୁଣଦ୍ଵାରା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୁଏ ?
ଉ –

  • ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗର ତାରତ୍ଵ ଆବୃତ୍ତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ଆବୃତ୍ତି ଅଧ‌ିକ ହେଲେ ଧ୍ଵନି ତୀକ୍ଷ୍ଣ ଓ ଆବୃତ୍ତି କମ୍ ହେଲ ଧ୍ଵନି କର୍କଶ ହୁଏ ।
  • ଧ୍ଵନି ପ୍ରବଳତା ଆୟାମ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।

5. ଗୋଟିଏ କାର୍‌ର ହର୍ଣ୍ଣର ଧ୍ଵନି ଓ ଗୀଟାର୍‌ର ଧ୍ଵନି ମଧ୍ୟରୁ କାହାର ପିଚ୍ ଅଧିକ ଅନୁମାନ କର ।
ଉ –
କାର୍‌ର ହର୍ଣ୍ଣର ଧ୍ଵନି ନିମ୍ନ ପିଚ୍ଯୁକ୍ତ ଓ ଗୀଟାର ଧ୍ଵନି ଉଚ୍ଚ ପିଚ୍ଯୁକ୍ତ ।

6. ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗର ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ, ତରଙ୍ଗ ଆବୃତ୍ତି, ଆୟାମ ଓ ଆବର୍ଷକାଳ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –
ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ, – ଦୁଇଟି କ୍ରମିକ ସଂପୀଡ଼ନ ବା ଦୁଇଟି କ୍ରମିକ ବିରଳନର ମଧ୍ୟବିଦୁ୍ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଦୂରତାକୁ ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
ତରଙ୍ଗ ଆବୃତ୍ତି, – ଧ୍ୱନି ଗତି କରୁଥ‌ିବା ମାଧ୍ୟମରେ ଗୋଟିଏ କଣିକା ଏକକ ସମୟରେ ଯେତେଥର ଦୋଳିତ ହୁଏ ତାହାକୁ ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗର ଆବୃତ୍ତି କୁହାଯାଏ ।
ଆୟାମ – ଗୋଟିଏ ମାଧ୍ୟମରେ ଥିବା କଣିକାର ମାଧାବସ୍ଥାର ଉଭୟ ପଟେ ଦୋଳନରତ କଣିକାର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବିସ୍ଥାପନକୁ ତରଙ୍ଗର ଆୟାମ କୁହାଯାଏ ।
ଆବର୍ଷକାଳ – ମାଧ୍ୟମରେ ତରଙ୍ଗ ଗତି କରୁଥିବା ସମୟରେ ମାଧ୍ୟମର ଏକକ କଣିକା ଗୋଟିଏ ଥର ପୂର୍ଣ୍ଣଦୋଳନ କରିବାକୁ ଯେତିକି ସମୟ ନିଏ ତାହାକୁ ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗର ଆବର୍ତ୍ତକାଳ କହନ୍ତି ।

7. ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ, ଆବୃତ୍ତ ଓ ବେଗ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସଂପର୍କଟିକୁ ଲେଖ ।
ଉ – ତରଙ୍ଗର ବେଗ = ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ × ଆବୃତ୍ତି => v = λf

8. ଏକ ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗର ଆବୃରି 220Hz ଏବଂ ଏହାର ବେଗ ଏକ ମାଧ୍ୟମରେ 440 m/s ହେଲେ, ତାହାର ତରଙ୍ଗ ଦୈର୍ଘ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ଉ –
ଏଠାରେ ଆବୃତ୍ତି (f) = 220 Hz, ବେଗ (v) = 440 m/s
ତରଙ୍ଗର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (λ) = \(\frac { v }{ f }\) = \(\frac { 440 m/s }{ 220 Hz }\) =2m

9. ଧ୍ଵନି ଉତ୍ସଠାରୁ 450 ମିଟର ଦୂରରେ ଠିଆହୋଇ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି 500 Hz ଆବୃତ୍ତିର ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗକୁ ଶୁଣୁଛନ୍ତି । ତାହାହେଲେ ଦୁଇଟି କ୍ରମିକ ସଂପୀଡ଼ନର ସମୟ ବ୍ୟବଧାନ ତାଙ୍କ ନିକଟରେ କେତେ ହେବ ?
ଉ –
ଏଠାରେ ଆବୃତ୍ତି (f) = 500 Hz,
ସମୟ (T) = \(\frac { 1 }{ f }\) = \(\frac { 1 }{ 500 Hz }\) = 0.002 sec.
∴ ଦୁଇଟି କ୍ରମିକ ସମ୍ପୀଡ଼ନର ସମୟ ବ୍ୟବଧାନ 0.002s ହେବ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 ଧ୍ଵନି

10. ପ୍ରଶ୍ନ :ଧ୍ୱନିର ପ୍ରବଳତା ଓ ଧ୍ଵନିର ତୀବ୍ରତା ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –

  • ଧ୍ଵନି ପ୍ରବଳତା ଧ୍ଵନି ତରଙ୍ଗର ଆୟାମ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
  • ମାଧ୍ୟମର ଗୋଟିଏ ବିନ୍ଦୁ ଚାରିପଟେ ତରଙ୍ଗ ଗତିର ଅଭିଲମ୍ବ ଦିଗରେ ଏକକ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବିଶିଷ୍ଟ କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟଦେଇ ପ୍ରତି ସେକେଣ୍ଡରେ ଯେତିକି ଧ୍ଵନିଶକ୍ତି ଅତିକ୍ରମ କରେ, ତାହାର ପରିମାଣକୁ ସେହି ବିନ୍ଦୁରେ ଧ୍ଵନିର ତୀବ୍ରତା କୁହାଯାଏ ।
  • ଗୋଟିଏ ଧ୍ଵନିର ପ୍ରବଳତା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଶ୍ରୋତାଙ୍କ ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ । ଧ୍ଵନି ପ୍ରବଳତା କାନ ଉପରେ ପଡୁଥ‌ିବା ଧ୍ଵନିର ପ୍ରଭାବର ଏକ ମାପକ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥାଏ ।

11. ପ୍ରଶ୍ନ : ସାରଣୀଟିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି କୁହ, ବାୟୁ, ଜଳ ଓ ଲୌହ ମାଧ୍ୟମ ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାପମାତ୍ରାରେ କେଉଁ ମାଧ୍ୟମରେ ଧ୍ଵନି ଅଧ୍ବକ ବେଗରେ ଏବଂ କେଉଁଥିରେ ସବୁଠାରୁ କମ୍ ବେଗରେ ଗତିକରେ ?
ଉ-
ଧ୍ୱନି ତରଙ୍ଗ ଲୌହ ମାଧ୍ୟମରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଓ ବାୟୁ ମାଧ୍ୟମରେ ସବୁଠାରୁ କମ୍ ବେଗରେ ଗତିକରେ ।

12. ପ୍ରଶ୍ନ : ବକ୍ତୃତା କକ୍ଷର ଛାତକୁ କାହିଁକି ବକ୍ରତଳ କରାଯାଇଥାଏ ?
ଉ-
ବକ୍ତୃତା କକ୍ଷର ଛାତ ବକ୍ରତଳ ହୋଇଥିବାରୁ ଧ୍ୱନି ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇ କକ୍ଷର ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚିଥାଏ ।

13. ସାଧାରଣ ମନୁ ଷ୍ୟର ଶ୍ରାବ୍ୟ ଆବୃତ୍ତିର ପରିସର କେତେ ?
ଉ-
ସାଧାରଣ ମନୁ ଷ୍ୟର ଶ୍ରାବ୍ୟ ପରିସର 20Hzରୁ 20 kHz ।

14. ଇନ୍‌ଫ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ଓ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡର ଆବୃତ୍ତର ପରିସର କେତେ ?
ଉ –
ଇନ୍‌ଫ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ଆବୃତ୍ତିର ପରିସର 20Hzରୁ କମ୍ ଓ ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ ଆବୃଭିର ପରିସର 20kHzରୁ ଅଧିକ ।

15. ପ୍ରଶ୍ନ : ଏକ ବୁଡ଼ାଜାହାଜରେ ଥିବା ସୋନାରରୁ ସମୁଦ୍ରଜଳ ମଧ୍ୟରେ ବୁଡ଼ିରହିଥୁବା ପାହାଡ଼ ଆଡ଼କୁ ଅଲ୍‌ଟ୍ରାସୋନିକ୍ ତରଙ୍ଗ ପଲ୍ସ ପଠାଇଲେ ତାହା ପାହାଡ଼ରେ ଧକ୍‌କା ଖାଇ 1.6 ସେକେଣ୍ଡ ପରେ ସୋନାରର ଡିଟେକ୍ଟର ପାଖକୁ ଫେରିଆସେ । ସମୁଦ୍ରର ଗଭୀରତା 1120m ହେଲେ, ସମୁଦ୍ର ଜଳରେ ଅଲଟ୍ରାସୋନିକ୍ ଧ୍ଵନିର ବେଗ କେତେ ?
ଉ –
ଅତିକ୍ରାନ୍ତ୍ରା ଦୂରତା = 2 × ସମୁଦ୍ରର ଗଭୀରତା = 2 x 1120 m = 2240 m
ମୋଟ ସମୟ (t) = 1.6 ସେକେଣ୍ଡ
ଧ୍ଵନିର ବେଗ (v) = \(\frac { s }{ t }\) = \(\frac { 2240m }{ 1.6s }\) = 1400 m/s
∴ ସମୁଦ୍ର ଜଳରେ ଅଲଟ୍ରାସୋନିକ୍ ଧ୍ଵନିର ବେଗ 1400 m/s |

କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ (Activity) :

ତୁମପାଇଁ କାମ 9.1 :

ଗୋଟିଏ ଟ୍ୟୁନିଙ୍ଗ୍ ଫର୍କ ନିଅ । ଏହାର ଗୋଟିଏ ଶାଖାକୁ ରବର ପ୍ୟାଡ଼ରେ ଆଘାତ କରି କମ୍ପିତ କର ଓ ତୁମ କାନ ପାଖରେ ରଖ । ତୁମେ କୌଣସି ଧ୍ଵନି ଶୁଣି ପାରୁଛ କି ? କମ୍ପିତ ଟ୍ୟୁନିଟ୍ ଫର୍କର ଗୋଟିଏ ଶାଖାକୁ ତୁମ ଆଇଠିଦ୍ୱାରା ପର୍ଶ କର । କ’ଣ ସ୍ପର୍ଶାନୁଭୂତି ହେଲା ?
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-10
ଚିତ୍ରରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେଲା ଭଳି ଗୋଟିଏ ଟେବୁଲ ଟେନିସ୍ ବା ଛୋଟ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବଲ୍‌କୁ ସୂତାରେ ସଂଯୁକ୍ତ କରି ଏକ ଦୃଢ଼ ଆଧାରରୁ ଶକ୍ତଭାବରେ ଝୁଲାଇ ରଖ । ଏକ ଟ୍ୟୁନିଙ୍ଗ୍ କର୍କର ଗୋଟିଏ ଶାଖାକୁ ରବର ପ୍ୟାଡ଼ରେ ଆଘାତ କରି କମ୍ପିତ କର । ଟୁନିଙ୍ଗ୍‌ଫର୍କର କମ୍ପିତ ଶାଖାକୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବଲ୍‌ରେ ସ୍ପର୍ଶ କରାଅ । କ’ଣ ଦେୱଲ ?
ଉ –
ଟ୍ୟୁନିଙ୍ଗ୍ ଫର୍କର ଗୋଟିଏ ଶାଖାକୁ ରବର ପ୍ୟାଡ଼ରେ ଆଘାତ କରି କାନ ପାଖରେ ରଖୁଲେ ଆମେ ଧ୍ଵନି ଶୁଣିପାରୁଛୁ । କମ୍ପିତ ଟ୍ୟୁନିଙ୍ଗ୍ ଫର୍କର ଗୋଟିଏ ଶାଖାକୁ ଆଙ୍ଗୁଠିଦ୍ୱାରା ସ୍ପର୍ଶକଲେ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ କମ୍ପନ -ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ।
ଯେତେବେଳେ ବଲ୍‌ ଟ୍ୟୁନିଙ୍ଗ୍ ଫର୍କର କମ୍ପିତ ଶାଖାକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିବ, ତାହା କମ୍ପିତ ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 9.2 :
ଗୋଟିଏ କାଚ ଗ୍ଲାସ ନେଇ ସତର୍କତା ସହ ଏହାର ମୁହଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଳ ଭର୍ତ୍ତି କର । ଟ୍ୟୁନିଙ୍ଗ୍ ଫର୍କର ଗୋଟିଏ କମ୍ପିତ ଶାଖାକୁ ସାବଧାନତା ସହକାରେ ଜଳ ପୃଷ୍ଠରେ ସ୍ପର୍ଶ କରାଅ । କମ୍ପିତ ଟ୍ୟୁନିଙ୍ଗ୍ ଫର୍କର ଉଭୟ ଶାଖାକୁ ଚିତ୍ରରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେଲାଭଳି ଜଳ ମଧ୍ଯରେ ବୁଡ଼ାଅ । ଉଭୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ କ’ଣ ହେଉଛି ଲକ୍ଷ୍ୟକର । ଏଥୁରୁ ତୁମେ କେଉଁ ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ପହଞ୍ଚୁଲ ? ଗୋଟିଏ କମ୍ପିତ ବସ୍ତୁ ବିନା ଧ୍ୱନି ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବ କି ?
ଉ –
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-11
ଉଭୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜଳ ମଧ୍ୟରେ କମ୍ପନ ସୃଷ୍ଟି ହେବ ଏବଂ ଧ୍ଵନି ଉତ୍ପନ୍ନ ହେବ । ଏଥୁରୁ ଏହି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ମିଳେ ଯେ କମ୍ପନରୁ ଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । କମ୍ପିତ ବସ୍ତୁ ବିନା ଧ୍ୱନି ସୃଷ୍ଟି ସମ୍ଭବପର ନୁହେଁ ।

ଉଦାହରଣ :

  • କେତେକ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର; ଯଥା- ସିତାର, ଗିଟାର ଇତ୍ୟାଦିରେ ତାରକୁ ଟାଣି କଂପନ ସୃଷ୍ଟି କରି ଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଏ ।
  • ତବଲା, ଡ୍ରମ୍ ଇତ୍ୟାଦି ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରର ଚମଡା ପଟ୍ଟଳକୁ ଘଷି କିମ୍ବା ହାତରେ ବାଡେଇ କଂପିତ କରି ସେଥୁରୁ ଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଏ ।
  • ବଂଶୀ, ସାହାନାଇ, କାହାଳୀ ଇତ୍ୟାଦିରେ ବାୟୁକୁ ଫୁଙ୍କି କମ୍ପନ ସୃଷ୍ଟି କଲେ ସେଥୁରୁ ଧ୍ଵନି ନିଃସୃତ ହୁଏ ।
  • ମନୁଷ୍ୟର ସ୍ୱରପେଟିକାରେ ଥିବା ବାୟୁର କମ୍ପନରୁ ଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
  • ପକ୍ଷୀ ଡେଣା ହଲାଇ ଉଡିଗଲାବେଳେ ବାୟୁରେ କମ୍ପନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ଧ୍ୱନି ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
  • ଦୁଇ କଡକୁ ଟାଣିହୋଇ ବନ୍ଧା ହୋଇଥବା ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡକୁ ମଝିରେ ଟାଣି ଛାଡ଼ିଦେଲେ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଟି କଂପିତ ହୁଏ । ସେହି କଂପନ ବାୟୁ ମାଧ୍ୟମରେ ସଞ୍ଚାରିତ ହୋଇ ବାୟୁରେ କମ୍ପନ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରୁ ଧ୍ଵନି ଶୁ ଣାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 ଧ୍ଵନି

ତୁମପାଇଁ କାମ 9.3 :
ତୁମେ କୌଣସି ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ବଜାଅ କି ? ବିଭିନ୍ନ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ବିଷୟରେ ତୁମେ ପଢ଼ିସାରିଲଣି । ତୁମେ ଜାଣିଥୁବା ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରମାନଙ୍କର ନାମ ଲେଖ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର କେଉଁ ଅଂଶ କମ୍ପିତ ହୋଇ ଧ୍ଵନି ସୃଷ୍ଟିକରେ ତାହାକୁ ଲେଖ ।
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-12

ତୁମପାଇଁ କାମ 9.4 :
ଖଣ୍ଡିଏ ସରୁ ଓ ଲମ୍ବା ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍ ନିଅ । ତାହାର ଗୋଟିଏ ପ୍ରାନ୍ତକୁ ତୁମ ସାଙ୍ଗକୁ ଧରିବାକୁ ଦିଅ ଏବଂ ତୁମେ ନିଜେ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାନ୍ତଟିକୁ ଧର । ଚିତ୍ର (a) ରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେଲାଭଳି ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ଟିକୁ ଟାଣ । ଏହାପରେ ତୁମେ ଧରିଥିବା ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ର ପ୍ରାନ୍ତକୁ ତୁମ ସାଙ୍ଗ ଧରିଥିବା ପ୍ରାନ୍ତ ଆଡ଼କୁ ଜୋର୍‌ରେ ଠେଲ । ତୁମେ କ’ଣ ଦେଖୁଲ ?
ଉ-
ଏଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ ଯେ, ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍ ପୂର୍ବ ଅବସ୍ଥାକୁ ଫେରିଆସିବ ।

ଯଦି ତୁମେ ଏକାନ୍ତର ଭାବରେ ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍କୁ ଠେଲିବ ଓ ଟାଣିବ, କ’ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବ ?
ଉ –
ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ଟି ଏକାନ୍ତଭାବେ ସଂପୀଡ଼ିତ ଓ ସଂପ୍ରସାରିତ ହେବ ।

  • ଏହି ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍ ଉପରେ ଏକ ଚିହ୍ନ ଦିଆଗଲେ ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍କୁ ଠେଲିବା ବା ଟାଣିବା ବେଳେ ସେହି ଚିହ୍ନଟି ଏପଟ ସେପଟ ହୋଇ ଗତି କରୁଛି । ତା’ ଗତିର ଦିଗ ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବିଚଳନ (disturbance)ର
    ସଞ୍ଚାରଣ ଦିଗ ସହ ସମାନ୍ତର ହୋଇଥାଏ ।
  • ସ୍ଟ୍ରି ଙ୍ଗ୍‌ର କୁଣ୍ଡଳୀମାନେ ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ପରସ୍ପରର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ହେବେ ତାହାକୁ ସମ୍ପୀଡ଼ନ (C) ଏବଂ ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ର କୁ ଣ୍ଡଳୀମାନ ପରସ୍ପରଠାରୁ ଦୂରେ ଇ ଯାଇଥ୍ ବେ, ତାହାକୁ ବିରଳନ (R) କୁହାଯାଏ ।
  • ଏକ ମାଧ୍ୟମରେ ଧ୍ଵନିର ସଞ୍ଚାରଣବେଳେ ସେହି ମାଧ୍ୟମରେ ଏକାଧିକ ସମ୍ପୀଡ଼ନ ଓ ବିରଳନ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-13

ତରଙ୍ଗର ପ୍ରକାରଭେଦ :
ତରଙ୍ଗ ଦୁଇ ପ୍ରକାର; ଯଥା – ଅନୁଦୈର୍ଘ୍ୟ ତରଙ୍ଗ ଓ ଅନୁପ୍ରସ୍ଥ ତରଙ୍ଗ ।

ଅନୁଦୈର୍ଘ୍ୟ ତରଙ୍ଗ (Longitudinal Wave) :

  • ମାଧ୍ୟମରେ ଯେଉଁ ତରଙ୍ଗ ଗତି କରୁଥିବାବେଳେ ମାଧ୍ୟମର କଣିକାମାନେ ତରଙ୍ଗର ଗତିର ଦିଗ ସହ ସମାନ୍ତରଭାବେ ଦୋଳନ କରନ୍ତି ସେହି ତରଙ୍ଗକୁ ଅନୁଦୈର୍ଘ୍ୟ ତରଙ୍ଗ କୁହାଯାଏ ।
  • ଅନୁଦୈର୍ଘ୍ୟ ତରଙ୍ଗରେ ମାଧ୍ୟମରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ କଣିକା ବିଚଳନର ସଞ୍ଚାରଣ ଦିଗରେ ସମାନ୍ତର ଭାବରେ ଦୋଳିତ ହୁଅନ୍ତି, ମାତ୍ର ମାଧ୍ୟମର କଣିକାମାନେ ମାଧ୍ଯମର ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ ।
  • ଏହି ତରଙ୍ଗରେ କଣିକାମାନେ କେବଳ ତାଙ୍କର ମାଧ୍ୟ ଅବସ୍ଥାନର ଉଭୟ ପଟେ ଏପଟ–ସେପଟ ହୋଇ ଦୋଳନ କରନ୍ତି ।

ଅନୁପ୍ରସ୍ଥ ତରଙ୍ଗ (Transverse Wave) :
ମାଧ୍ୟମରେ ଯେଉଁ ତରଙ୍ଗ ଗତି କରୁଥିବାବେଳେ ମାଧ୍ୟମର କଣିକାମାନେ ତରଙ୍ଗ ଗତିର ଦିଗ ସହ ଅଭିଲମ୍ବଭାବେ ଦୋଳନ କରନ୍ତି, ସେହି ତରଙ୍ଗକୁ ଅନୁପ୍ରସ୍ଥ ତରଙ୍ଗ କୁହାଯାଏ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 9.5 :
ଚିତ୍ରରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେଲାଭଳି ଗୋଟିଏ ମୋଟା କାଗଜ ବ୍ୟବହାର କରି ଦୁଇଟି ପାଇପ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କର । ଏହି ଦୁଇ ପାଇପ୍‌ର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଅଧ୍ବକ ଲମ୍ବା ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏକ କାନ୍ଥ ନିକଟରେ ଗୋଟିଏ ଟେବୁଲ ରଖ୍ ଟେବୁଲ ଉପରେ ପାଇପ୍ ଦୁଇଟିକୁ ଚିତ୍ର ଅନୁ ସାରେ ରଖ । ଗୋଟିଏ ଟେବୁଲ ଘଣ୍ଟା ଗୋଟିଏ ପାଇପ୍‌ର ଖୋଲା ମୁହଁ ପାଖରେ ରଖ ଏବଂ ଅନ୍ୟ
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 9 img-14
-ପାଇପ୍ ମୁହଁ ପାଖରେ କାନରଖ୍ ଘଣ୍ଟାର ଟିକ୍ ଟିକ୍ ଶବ୍ଦ ଶୁଣ । ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଇପ୍‌ଟିକୁ ଟିକେ ଘୁଞ୍ଚାପୁଞ୍ଚ୍ କରି ଏପରି ଅବସ୍ଥା (ଦିଗ)ରେ ରଖ ଯେପରିକି ତୁମେ ତାହାର ମୁହଁ ପାଖରେ ଘଣ୍ଟାର ଶବ୍ଦ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଶୁଣି ପାରିବ । ପ୍ରଥମ ପାଇପ୍ ବାଟେ ଧ୍ଵନି ଆପତିତ ହେଲା ଓ ଦ୍ଵିତୀୟ ପାଇପ୍ ବାଟେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହେଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଉଭୟ ପାଇପ୍ଟର ଅବସ୍ଥିତିର ଚିହ୍ନ ଦେଇ ଆପତନ କୋଣ ଓ ପ୍ରତିଫଳନ କୋଣ ମାପି ଦେଖ । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ’ଣ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି ?
ଉ –
ଏଠାରେ ଆପତନ କୋଣ ଓ ପ୍ରତିଫଳନ କୋଣ ପରସ୍ପର ସମାନ ହେବ । ପୁନଶ୍ଚ ଆପତିତ ଧ୍ଵନି, ପ୍ରତି ଳିତ ଧ୍ଵନି ଓ ଆପତନ ବିନ୍ଦୁରେ ଅଙ୍କିତ ଅଭିଲମ୍ବ ଏକ ସମତଳରେ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଛନ୍ତି ।

BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି

ଉପକ୍ରମ (Introduction):

  • ତ୍ରିକୋଣମିତି (Trigonometry) ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ତିନି କୋଣର ପରିମାପ ।
  • ଗ୍ରୀକ୍ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଦ୍ Hipparchus(140 B.C.) ତ୍ରିକୋଣମିତିର ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ।
  • ଗଣିତଜ୍ଞ Bertholomaus Pitisces ଷୋଡ଼ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପ୍ରଥମ ତ୍ରିକୋଣମିତି ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚନା କରିଥିଲେ । 

ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅନୁପାତ (Trigonometrical Ratios) :
(i) ABC ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ m/ABC = 90° । ମନେକର m∠BCA = θ° (0 = ଥଟା) । A͞C କୁ କଣ୍ଠ (hypotenuse), ∠BCAର ସଂଲଗ୍ନ ବାହୁ BC କୁ ଭୂମି (base) ଓ ∠BCAର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁ AB କୁ ଲମ୍ବ (perpendicular) କୁହାଯାଏ । ସଂକ୍ଷେପରେ BC = b, AB = p ଓ AC = h ଲେଖାଯାଏ ।
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି
(ii) p, b ଓ hରୁ ଯେକୌଣସି ଦୁଇଗୋଟିର୍ ଅନୁପାତ, 8 କୋଣର ଏକ ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅନୁପାତ । ସମୁଦାୟ ଛଅଗୋଟି ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅନୁପାତ; ଯଥା – sine, cosine, tangent, cotangent, secant ଓ cosecant ଅଛନ୍ତି । ସଂକ୍ଷିପ୍ତଭାବେ ଏଗୁଡ଼ିକ sin (ସାଇନ୍), cos (କସ୍), tan(ଟାନ୍), cot (କଟ୍), sec (ସେକ୍) ଓ cosec (କ୍ରୋସେକ୍) ବୋଲି ଲେଖାଯାଏ ।
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି 1.

ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅନୁପାତଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କ (Relations among trigonometrical Ratios) : 

(a) ବ୍ୟତ୍‌କ୍ରମ ସମ୍ପର୍କ (Reciprocal Relation) :

  • sin θ × cosec θ = 1, sin θ = \(\frac{1}{{cosec} \theta}\) cosec θ = \(\frac{1}{{sin} \theta}\)
  • cos θ × sec θ = 1, cos θ = \(\frac{1}{{sec} \theta}\) sec θ = \(\frac{1}{{cos} \theta}\)
  • tan θ × cot θ = 1, tan θ = \(\frac{1}{{cot} \theta}\) cot θ = \(\frac{1}{{tan} \theta}\)

ବର୍ଗ ସମ୍ପର୍କ (Square Relation):

(i) sin2 θ + cos2 θ = 1, sin2 θ = 1 – cos2 θ, cos2 θ = 1 – sin2 θ
(ii) cosec2 θ – cot2 θ = 1, cosec2 θ = 1 + cot2 θ, cot2 θ = cosec2 θ – 1
(iii) sec2 θ – tan2 θ = 1, sec2 θ = 1 + tan2 θ, tan2 θ = sec2 θ – 1

ଭାଗକ୍ରିୟା ସମ୍ପର୍କ (Quotient Relation):
tan θ = \(\frac{\sin \theta}{\cos \theta}\) ଏବଂ cot θ = \(\frac{\cos \theta}{\sin \theta}\)

BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି

ସରଳ ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅଭେଦ (Simple Trigonometrical Indentities) :
(i) ପ୍ରତ୍ୟେକ ସୂତ୍ର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଅଭେଦ । ଅଭେଦରେ θ (ଥ୍ଟା) ପରିବର୍ତ୍ତେ α (ଆଲ୍‌ଫା), β (ବିଟା) ଏବଂ γ (ଗାମା) ଆଦି ଗ୍ରୀକ୍ ଅକ୍ଷର ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
(ii) ଅଭେଦଗୁଡ଼ିକର ଦୁଇଟି ପାର୍ଶ୍ଵ ଯଥା : ବାମପାର୍ଶ୍ବ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ପାର୍ଶ୍ଵ ଥାଏ ।
(iii) ଅଭେଦଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରମାଣ ପାଇଁ ସାଧାରଣତଃ ଯେକୌଣସି ପାର୍ଶ୍ୱରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ପଡ଼େ; ଯାହାଦ୍ୱାରା ଅଭେଦଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରମାଣ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ ।
(iv) ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵକୁ ଏକ ସାଧାରଣ ସୋପାନରେ ପହଞ୍ଚାଇ ଅଭେଦଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରମାଣ କରାଯାଇପାରେ ।
(vi) ଅଭେଦଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରମାଣ ପାଇଁ ବୀଜଗାଣିତିକ ସୂତ୍ର ବା ଅଭେଦର ସାହାଯ୍ୟ ନିଆଯାଇଥାଏ ।
(vii) ଏଠାରେ ମନେରଖୁବାକୁ ହେବ ଯେ, θ ବା α ବା βର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନ ପାଇଁ ଅଭେଦର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ଵ ସମାନ ହୋଇଥାଏ ।

କେତେଗୋଟି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କୋଣର ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅନୁପାତ (Trigonometrical Ratios of some particular angles) :
θର ମାନ 30°, 45° ଓ 60° ନେଇ ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅନୁପାତ sin θ, cos θ, tan θ, cosec θ, sec θ ଓ tan θ ଇତ୍ୟାଦିର ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପିତ କରାଯାଇଥାଏ ।
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି 2
θ = 30° ଓ 60° ନେଇ ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅନୁପାତ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ମନେକର ABC ଏକ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ ଓ
ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମାନ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = x ଏକକ ।
∴ Δ ABC ର AB = BC = CA = x ଏକକ
ଓ m∠A = m∠B = m∠C = 60° 
A ବିନ୍ଦୁରୁ ବିପରୀତ ବାହୁ BC ପ୍ରତି AD ଲମ୍ବ ଅଙ୍କନ କରାଯାଉ ।
BC = x ଏକକ ∴ BD = \(\frac{1}{2}\) BC = \(\frac{1}{2}\) . x = \(\frac{x}{2}\) ଏକକ
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି 3
θ = 45° ନେଇ ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅନୁପାତ ନିଶ୍ଚୟ
ମନେକର ABC ଏକ ସମକୋଣୀ ସମଦ୍ବିବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜ । ଏହାର AB = BC = x ଏକକ
ଓ m∠A = m∠C = 45° ହେଲେ,
AC = \(\sqrt{A B^2+B C^2}\) = \(\sqrt{x^2+x^2}\) = \(\sqrt{2x^2}\) = √2x ଏକକ
∠C ର ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ଅନୁପାତଗୁଡ଼ିକ ନେଲେ
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି 4
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି 5
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 7 ତ୍ରିକୋଣମିତି 6
ଏଠାରେ sin 30° = cos 60°, tan 30° = cot 60°, sec 30° = cosec 60°. sin 60° = cos 30°, tan 60° = cot 30°, sec 60° = cosec 30°, sin 45° = cos 45°, tan 45° = cot 45° ଏବଂ sec 45° = cosec 45°

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ
→ ଉପକ୍ରମ:

  • ଜାତୀୟ ସଂହତି ଏକ ଭାବଗତ ଓ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ଵିକ ଧାରଣା ।
  • ଏହା ବିଭିନ୍ନତା ମଧ୍ୟରେ ଏକତା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥାଏ ବା ଅନୈକ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଐକ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥାଏ ।
  • ଜାତୀୟ ସଂହତିର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ହେଲା – ଦେଶାତ୍ମବୋଧର ପ୍ରେରଣା, ମାତୃଭୂମି ପ୍ରତି ଏକାନ୍ତ ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମ ଓ ମାତୃଭୂମିର ନିରାପତ୍ତା ପାଇଁ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଏବଂ ଦେଶମାତୃକାର ସେବା ଓ ସଙ୍କଳ୍ପର ପରାକାଷ୍ଠା ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି

ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ :

  • ଜାତୀୟ ସଂହତିର ସଂଜ୍ଞା
  • ଜାତୀୟ ସଂହତିର ପ୍ରକାରଭେଦ
  • ଭାରତରେ ଜାତୀୟ ସଂହତି ରକ୍ଷା ପାଇଁ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା
  • ଜାରତୀୟ ଜାତୀୟ ସଂହତି ପଅରେ ଅବା ପ୍ରତିବଷ୍ଠକ
  • ଜାରତରେ ଜାତୀୟ ସଂହତିର ପ୍ରରେଷ୍ଠା ପାଇଁ ପଦଷ୍ଟେପ

* ଜାତୀୟ ସଂହତି ଏକ ବହୁମୁଖୀ ସାମାଜିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା

  • ଅନେକ ବିଭିନ୍ନତା ସତ୍ତ୍ଵେ ନିଜକୁ ଭାରତର ନାଗରିକ ଭାବରେ ବିଚାର କରି ଦେଶାତ୍ମବୋଧରେ ଉଦବୃଦ୍ଧ ହେଲେ ଜାତୀୟ ସଂହତି ଅକ୍ଷୁଣ୍ଣ ରହିବ ।

ଜାତୀୟ ସଂହତିର ସଂଜ୍ଞା :

  • ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥରେ ଜାତୀୟ ସଂହତି ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ଗୋଟିଏ ଦେଶରେ ବାସ କରୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ସାମାଜିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ସେହି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରାଷ୍ଟ୍ର ନାମରେ ନିଜର ପରିଚୟ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରନ୍ତି ।’

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି

* ବିଭିନ୍ନତା ମଧ୍ୟରେ ଏକତା ଓ ଅନେକତ୍ଵ ମଧ୍ୟରେ ଏକତ୍ଵ ହେଉଛି ଜାତୀୟ ସଂହତିର ମୂଳାଧାର ଓ ମୂଳମନ୍ତ୍ର।

→ ଜାତୀୟ ସଂହତିର ପ୍ରକାରଭେଦ :
BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି Q.1

→ ଭାରତ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଜାତୀୟ ସଂହତି :

  • ଭାରତ ବହୁ ଧର୍ମ, ବହୁ ଭାଷା, ବହୁ ସଂସ୍କୃତିର ଆବାସସ୍ଥଳୀ । ତେଣୁ ଭାରତରେ ଜାତୀୟ ସଂହତିଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରାଯାଇଛି ।

* ଭାରତ ଅନୈକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଐକ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଭିସେଣ୍ଟ ସ୍ମିଥ୍

→ ଭାରତରେ ଜାତୀୟ ସଂହତି ରକ୍ଷା ପାଇଁ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା :

  • ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନରେ ଜାତୀୟ ସଂହତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିଗରେ ତିନିଗୋଟି ମୁଖ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି; ଯଥା ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷତା, ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି

→ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷତା :

  • ସବୁ ଧର୍ମ ପ୍ରତି ସହନଶୀଳତା ପ୍ରଦର୍ଶନ ଏବଂ ପରସ୍ପରର ଧର୍ମ ପ୍ରତି ସହୃଦୟତା ଓ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷତା କୁହାଯାଏ ।
  • ଆମ ସମ୍ବିଧାନର ପ୍ରସ୍ତାବନାରେ ଭାରତକୁ ଏକ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ର ବୋଲି ସୂଚିତ କରାଯାଇଛି ।
  • ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୨୫ ରୁ ୨୮ ମଧ୍ୟରେ ଧର୍ମଗତ ସ୍ଵାଧୀନତା ଅଧିକାର ବିଷୟରେ କୁହାଯାଇଛି ।

→ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ :

  • ସମ୍ବିଧାନରେ ଥ‌ିବା ସମାନତାର ଅଧିକାର ଏବଂ ସ୍ଵାଧୀନତାର ଅଧିକାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଲାଗି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ ।
  • ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ଓ ଜନଜାତି, ଶିଶୁ ଓ ମହିଳାଙ୍କ ବିକାଶ ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।
  • ଶିଶୁ ଶ୍ରମିକ ପ୍ରଥା ଉଚ୍ଛେଦ, ଗରିବ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମାଗଣା ଆଇନ ସହାୟତା ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ସମ୍ବିଧାନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।
  • ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଚିତ ପାରିଶ୍ରମିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଅନଗ୍ରସରବର୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅନୁଦାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି

* ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅକ୍ଟୋବର ୩୧ ତାରିଖକୁ ଭାରତରେ ଜାତୀୟ ସଂହତି ଦିବସ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।

→ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ସଂହତି ପଥରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତିବନ୍ଧକ :
BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି Q. 2

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 7 ଜାତୀୟ ସଂହତି

→ ଭାରତରେ ଜାତୀୟ ସଂହତିର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପଦକ୍ଷେପ :

  • ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଏକ ସୁଦୃଢ଼ ତଥା ସ୍ଥିର ଓ ସ୍ଵଚ୍ଛ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ।
  • ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ସହଯୋଗ ଓ ସହନଶୀଳ ମନୋଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ।
  • ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ଉନ୍ନତ ମାନର ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା, ସାଂସ୍କୃତିକ ସଂହତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ।
  • ଅବାଧ, ମୁକ୍ତ ଓ ନିରପେକ୍ଷ ନିର୍ବାଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ।
  • ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମନରେ ଦେଶପ୍ରେମଭାବ ଜାଗ୍ରତ କରିବା ।
  • ଜାତୀୟ ସଂହତି ପାଇଁ ଭାବାତ୍ମକ ଏକତା ଓ ସୁଦୃଢ଼ ମନୋବଳ ଆବଶ୍ୟକ । ଏଥପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତି-ଚରିତ୍ର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 4 ମାନବାଧିକାର

Odisha State Board BSE Odisha Class 9 Political Science Notes Chapter 4 ମାନବାଧିକାର will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 Political Science Notes Chapter 4 ମାନବାଧିକାର

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ
→ ଉପକ୍ରମ:

  • ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘ (UNO)ର ସନନ୍ଦ ରେ ମାନବାଧ୍ୟାରକ୍ତ ବିପ୍ଳବର ମୌଳିକ ଅଧିକାର ରୂପେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା ।
  • ୧୯୪୮ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ମାସ ୧୦ ତାରିଖ ଦି ନ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ସଂଘର ସାଧାରଣ (Universal Declaration of Human Rights) ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା । ଦିବସ’ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
  • ପ୍ରତିବର୍ଷ ଡିସେମ୍ବର ୧୦ ତାରିଖକୁ ‘ମାନବାଧିକାର ଦିବସ’ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
  • ୧୯୬୬ ମସିହାରେ ‘ସାଧାରଣ ସଭା’ ଦ୍ଵାରା ମାନବାଧିକାର ଆଇନଗତ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଲାଭ କଲା ।
  • ୧୯୯୩ ମସିହାରେ ଭିଏନା ଘୋଷଣାନାମାରେ ଥିବା ଗଣତନ୍ତ୍ର, ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ ଓ ମାନବାଧିକାର ପରସ୍ପର ସଂଲଗ୍ନଭାବେ ଦର୍ଶାଗଲା ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 4 ମାନବାଧିକାର

ବିଷୟବସ୍ତୁର ରୂପରେଖ :

  • ମାନବାଧ୍ଵରର ଐତିହାସିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି
  • ମାନବାଧ୍ଵରର ପ୍ରକାରଭେଦ
  • ମାନବାଧ୍ଵରର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ
  • ଜାତୀୟ ମାନବାଧ‌ିକାର କମିଶନ (National Human Rights Commission)
  • ଜାତୀୟ ମାନବାଧ୍ୟାକାର କମିଶନର କାର୍ଯ୍ୟବଳୀ
  • ମାନବାଧିକାରର ସୁରକ୍ଷାରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ

* ବାକ୍ ସ୍ଵାଧୀନତା, ମୁକ୍ତ ବିଶ୍ଵାସ, ଭୟ ଓ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷ ହର ଇତ୍ୟାଦି କେତେକ ମୌଳିକ ମାନବାଧ୍ୟାର ଅଟେ ।

→ ମାନବାଧ୍ଵରର ଐତିହାସିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି :

  • ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ମାନବାଧିକାର ସହିତ ଅର୍ଥନୈତିକ, ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସଂଯୁକ୍ତ ମାନବାଧିକାର ଘୋଷଣାନାମାରେ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲା ।

* ମାଗ୍ନାକାର୍ଟ, ଆମେରିକାର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଘୋଷଣାନାମା ଓ ଫରାସୀ ବିପ୍ଳବର ଘୋଷଣାନାମାରେ ମାନବାଧିକାର ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 4 ମାନବାଧିକାର

→ ମାନବାଧ୍ଵରର ପ୍ରକାରଭେଦ :

ମାନବାଧ୍ୟାକାର ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –
(କ) ପ୍ରଥମ ପିଢ଼ି ଅଧିକାର — ଏଥ‌ିରେ ମଣିଷର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ରତାରେ ସରକାରୀ ହସ୍ତକ୍ଷେପରୁ ମୁକ୍ତି ନିମନ୍ତେ ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆଯାଇଛି ।
(ଖ) ଦ୍ଵିତୀୟ ପିଢ଼ି ଅଧିକାର – ଏଥୁରେ ମଣିଷର ବିଭିନ୍ନ ଅଧ୍କାର ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କର ସକାରାତ୍ମକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଛି ।
(ଗ) ତୃତୀୟ ପିଢ଼ି ଅଧିକାର – ଏଥରେ ମଣିଷର ସାର୍ବଭୌମ ଅଧିକାରକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରି ମାନବାଧ୍ୟାକାରର କାର୍ଯ୍ୟ ପରିସରକୁ ବ୍ୟାପକ କରାଯାଇଛି ।

→ ମାନବାଧ୍ଵରର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ :
BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 4 ମାନବାଧିକାର Q.1

  • ସାର୍ବଜନୀନ : ଦେଶ, ସମାଜ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ନିର୍ବିଶେଷରେ ସବୁଠାରେ ମାନବାଧ୍ୟାକାରଗୁଡ଼ିକ ସମପରିମାଣରେ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ । ତେଣୁ ଏହା ସାର୍ବଜନୀନ ।
  • କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁରେ ବ୍ୟକ୍ତି : ମାନବାଧିକାରର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁରେ ବ୍ୟକ୍ତି ରହିଛି । ଅର୍ଥାତ୍ ସେ ଯେଉଁ ରାଷ୍ଟ୍ର ବା ସମାଜର ଥାଉ ନା କାହିଁକି ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରେ ।
  • ଗଣତନ୍ତ୍ର ଓ ବିକାଶ : ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ହିଁ ମାନବାଧ୍ୟାକାରର କଳ୍ପନା କରାଯାଇପାରେ । ଗଣତନ୍ତ୍ର ଓ ବିକାଶ ମଧ୍ଯ ପରସ୍ପର ପରିପୂରକ ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 4 ମାନବାଧିକାର

→ ଜାତୀୟ ମାନବାଧ‌ିକାର ସୁବଷ୍ଠା:

  • ୧୯୯୩ ମସିହାରେ ଭାରତରେ ମାନବାଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲା ଓ ଏହା ଭାରତ ସମ୍ବିଧାନର ୫୧ ଧାରା ଓ ଭିଏନା ସମ୍ମିଳନୀର ସନନ୍ଦ ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଛି ।
  • କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରରେ ଜାତୀୟ ମାନବାଧ୍ୟାର କମିଶନ, ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ରାଜ୍ୟ ମାନବାତ୍‌କାର କମିଶନ ଏବଂ ମାନବାଧିକାର କୋର୍ଟ ଗଠନ କରାଯାଇ ଏ ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଉଛି ।

*‘ଆମ୍‌ନେଷ୍ଟି ଇଣ୍ଟରନେସନାଲ’ ଓ ‘ହ୍ୟୁମାନ୍ ରାଇଟ୍ସ ୱାଚ୍’ ମାନବାଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଦୁଇଟି ସଂସ୍ଥା ।

→ ଜାତୀୟ ମାନବାଧ‌ିକାର କମିଶନ (National Human Rights Commission) :

  • ଏହା ୧୯୯୩ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ ୨୯ ତାରିଖରେ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା ।
  • ମାନବାଧିକାର ସମ୍ପର୍କିତ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି ଓ ମାନବାଧିକାରକୁ ଅଧିକ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 4 ମାନବାଧିକାର

→ ଜାତୀୟ ମାନବାଧ୍ୟାକାର କମିଶନର କାର୍ଯ୍ୟବଳୀ :

  • ମାନବାଧିକାର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ ସମ୍ପର୍କିତ ଅଭିଯୋଗଗୁଡ଼ିକର ତଦନ୍ତ କରିବା ।
  • ମାନବାଧିକାର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ ସମ୍ପର୍କିତ ବିଚାରରେ ପକ୍ଷ ୬ ହେବା ।
  • ସନ୍ତ୍ରାସବାଦୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପଜନିତ ମାନବାଧ୍ୟାକାର ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନର ସମୀକ୍ଷା ସହ ଉଚିତ ପ୍ରସ୍ତାବ ପ୍ରଦାନ କରିବା ମାନବାଧିକାର ସମ୍ପର୍କରେ ଗବେଷଣା, ସଚେତନତା ଓ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାଇବା ।
  • ମାନବାଧିକାର ସମ୍ପର୍କରେ ଗବେଷଣା, ସଚେତନତା ଓ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାଇବା ।
  • ଜାତୀୟ ମାନବାଧ୍ୟାକାର କମିଶନକୁ ଦେୱାନୀ ଅଦାଲତ ବା ସିଭିଲ୍‌କୋର୍ଟର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

BSE Odisha 9th Class Political Science Notes Chapter 4 ମାନବାଧିକାର

→ ମାନବାଧିକାରର ସୁରକ୍ଷାରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ:

  • ମାନବାଧିକାରର ସୁରକ୍ଷାରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ହିଂସାଭାବ, ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକତା ଓ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ।

* ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ରଙ୍ଗନାଥ ମିଶ୍ର ପ୍ରଥମ ଜାତୀୟ ମାନବାଧିକାର କମିଶନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।

BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 9 Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି

ଉପକ୍ରମଣିକା :
ଯେଉଁ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ରେଖାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ, କ୍ଷେତ୍ରର ପରିସୀମା, ତଳର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ, ଘନବସ୍ତୁର ଆୟତନ ବା ଘନଫଳ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପ୍ରଣାଳୀ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଏ, ତାହାକୁ ପରିମିତି (Mensuration) କୁହାଯାଏ ।
(i) ବିଭିନ୍ନ ଆବଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରମାନଙ୍କ ପରିମାପରୁ ପରିମିତି ବିଷୟଟିର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଗଣିତର ଏହା ଏକ ଅତି ପ୍ରାଚୀନ ବିଷୟଭାବେ ପରିଚିତ । ପରିମିତି ବିଷୟଟି ଜ୍ୟାମିତିକ ଧାରଣା ଓ ତଥ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ।
(ii) ଏଠାରେ ବିଭିନ୍ନ ଆକାରର କ୍ଷେତ୍ରମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଓ ପରିସୀମା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ଏତଦ୍ ବ୍ୟତୀତ ଘନବସ୍ତୁମାନଙ୍କ ଘନଫଳ ଓ ପୃଷ୍ଠତଳର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ମଧ୍ଯ ନିରୂପଣ କରାଯାଇଥାଏ ।
(iii) ଆମ ଆଲୋଚନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ସମତଳରେ ଅବସ୍ଥିତ। ସୁତରାଂ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ସାମତଳିକ କ୍ଷେତ୍ର କୁହାଯାଏ । ପୁନଶ୍ଚ କ୍ଷେତ୍ରମାନେ ସରଳରେଖାମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆବଦ୍ଧ ।

ପିଥାଗୋରାସ୍ ଉପପାଦ୍ୟ (Pythagoras Theorem) :
{ଗୋଟିଏ ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ବର୍ଗ ଏହାର ଅନ୍ୟ ଦୁଇବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ବର୍ଗର ସମଷ୍ଟି ସହିତ ସମାନ ।}
(i) ABC ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ ∠ABC ସମକୋଣ । ସମକୋଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁକୁ କଣ୍ଠ ଓ ଅନ୍ୟ ଦୁଇବାହୁ A͞B ଓ B͞C ଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିକୁ ଭୂମି (Base) ଓ ଅନ୍ୟଟିକୁ ଲମ୍ବ (Perpendicular) କୁହାଯାଏ । 
(ii) ତ୍ରିଭୁଜର ∠A କୋଣ ପାଇଁ B͞C କୁ ଲମ୍ବ ଏବଂ A͞B କୁ ଭୂମି କୁହାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ∠C ପାଇଁ A͞B କୁ ଲମ୍ବ ଓ B͞C କୁ ଭୂମି କୁହାଯାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ସମକୋଣ ବ୍ୟତୀତ ଯେକୌଣସି କୋଣପାଇଁ ତାହା ସହିତ ସଂଲଗ୍ନ ବାହୁକୁ ଭୂମି ଓ କୋଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁକୁ ଲମ୍ବ କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଲମ୍ବ, ଭୂମିର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ କଣ୍ଠର ଦୈର୍ଘ୍ୟକୁ ଯଥାକ୍ରମେ p, b ଓ h ଦ୍ବାରା ସୂଚିତ ଉପପାଦ୍ୟ ଅନୁସାରେ, AC2 = AB2 + BC2 ଅର୍ଥାତ୍ h2 = p2 + b2
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି

ପିଥାଗୋରାସ୍ ଉପପାଦ୍ୟର ବିପରୀତ ଉପପାଦ୍ୟ :
କୌଣସି ତ୍ରିଭୁଜର ଏକ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ବର୍ଗ ତାହାର ଅନ୍ୟ ଦୁଇ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ବର୍ଗର ସମଷ୍ଟି ସହସମାନ ହେଲେ, ତ୍ରିଭୁଜଟି ସମକୋଣୀ । ଅର୍ଥାତ୍ ΔABCରେ AC2 = AB2 + BC2 ହେଲେ m∠B = 90° ହେବ ।

  • ଗୋଟିଏ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରତ୍ୟେକ କୋଣ ସମକୋଣ, ତେଣୁ ଏହାର ସମକୋଣ ସଂଲଗ୍ନ ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ a ଏକକ ଓ b ଏକକ ହେଲେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ କଣ୍ଠର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = \(\sqrt{a^2+b^2}\) ଏକକ ।
  • ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ a ଏକକ ହେଲେ, ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର କର୍ଣ୍ଣର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = √2 a ଏକକ ।
  • ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ଉଚ୍ଚତା = \(\frac{\sqrt{3}}{2}\) × ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଏବଂ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = \(\frac{\sqrt{2}}{3}\) × ଉଚ୍ଚତା ।

BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି

ସରଳରେଖକ କ୍ଷେତ୍ର ଓ ଏହାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ (Polygonal region and its area) :
ପରସ୍ପରର ଅନ୍ତର୍ଦେଶକୁ ଛେଦ କରୁନଥ‌ିବା ସସୀମ ସଂଖ୍ୟକ ତ୍ରିଭୁଜାକାର କ୍ଷେତ୍ରର ସଂଯୋଗକୁ ଏକ ବହୁଭୁଢାକାର ବା ସରଳରେଖକ କ୍ଷେତ୍ର (Polygon region) କୁହାଯାଏ ।
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସ୍ଵୀକାର୍ଯ୍ୟ (Area Postulates) :

  • ଗୋଟିଏ ସରଳରେଖ୍କ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଧନାତ୍ମକ ବାସ୍ତବ ସଂଖ୍ୟା ।
  • ଦୁଇଟି ସର୍ବସମ ଆବଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ର (ତ୍ରିଭୁଜ)ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସମାନ ।
  • ଗୋଟିଏ ସରଳରୈଖ୍କ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଏହାକୁ ଗଠନ କରୁଥିବା ତ୍ରିଭୁଜମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ସମଷ୍ଟି ସହ ସମାନ । 

ଚତୁର୍ଭୁଜ ଓ ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂତ୍ରାବଳୀ :
(1) ଆୟତକ୍ଷେତ୍ରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ a ଏକକ ଓ ପ୍ରସ୍ଥ b ଏକକ ହେଲେ
ଆୟତକ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = ଦୈର୍ଘ୍ୟ × ପ୍ରସ୍ଥ = ab ବର୍ଗ ଏକକ ।
(2) ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର ଗୋଟିଏ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ a ଏକକ ହେଲେ, ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = a2 ବର୍ଗ ଏକକ ।
(3) ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ଭୂମିର ଦୈର୍ଘ୍ୟ b ଏକକ ଓ ଉଚ୍ଚତା h ଏକକ ହେଲେ, ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) bh ବର୍ଗ ଏକକ । 
(4) ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) (ସମକୋଣର ସଂଲଗ୍ନ ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଗୁଣଫଳ)
(5) ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{\sqrt{3}}{4}\) × (ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ) ବର୍ଗ ଏକକ
⇒ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ଉଚ୍ଚତା = \(\frac{\sqrt{3}}{2}\) × ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ
⇒ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = \(\frac{2}{\sqrt{3}}\) × ଉଚ୍ଚତା
⇒ ସମବାହୁ ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{\sqrt{3}}\) × (ଉଚ୍ଚତା)2 ବର୍ଗ ଏକକ ।
(6) ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ a, b, c ଏକକ ହେଲେ, ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\sqrt{s(s-a)(s-b)(s-c)}\) ବର୍ଗ ଏକକ (ଯେଉଁଠାରେ a + b + c = 2s) ଏହାକୁ Herronଙ୍କ ସୂତ୍ର କୁହାଯାଏ ।

ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ର (Parallelogram):
ଯେକୌଣସି ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର
(i) ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସର୍ବସମ;
(ii) ସମ୍ମୁଖୀନ କୋଣମାନ ପରସ୍ପର ସର୍ବସମ;
(iii) କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମଦ୍ବିଖଣ୍ଡ କରନ୍ତି;
{ଯେଉଁ ଚତୁର୍ଭୁଜର ବିପରୀତ ବାହୁମାନ ସମାନ୍ତର,}
{ତାହାକୁ ସାମାନ୍ତରିକ ଚିତ୍ର କୁହାଯାଏ ।}
(iv) ପ୍ରତ୍ୟେକ କର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ପରସ୍ପର ସମାନ ।
(v) ପ୍ରତ୍ୟେକ କଣ୍ଠ ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଦୁଇଟି ସର୍ବସମ ତ୍ରିଭୁଜରେ ବିଭକ୍ତ କରେ; ତେଣୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ତ୍ରିଭୁଜଦ୍ୱୟର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସମାନ ଏବଂ
(vi) କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଯେଉଁ ଚାରୋଟି ତ୍ରିଭୁଜରେ ବିଭକ୍ତ କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ପରସ୍ପର ସମାନ ।

କ୍ଷେତ୍ରଫଳ :
ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
(i) ଭୂମିର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ଉଚ୍ଚତା ଦତ୍ତ ଥିଲେ,
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 1
{ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = ଭୂମିର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × ଉଚ୍ଚତା}
ABCD ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = BC × AM

(ii) ଗୋଟିଏ କର୍ପୂର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ଯେକୌଣସି ସମ୍ମୁଖୀନ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ କର୍ଣ୍ଣପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଦତ୍ତ ଥିଲେ
{ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = ଗୋଟିଏ କଣ୍ଠର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × ସେହି କଣ୍ଠ}
{ପ୍ରତି ଯେକୌଣସି ସମ୍ମୁଖୀନ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ । }
ABCD ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = AC × DE 
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 2

(iii) ଦୁଇଟି ସନ୍ନିହିତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ଗୋଟିଏ କର୍ପୂର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଦତ୍ତ ଥିଲେ-
ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 2 × A ABCର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ 
=2\(\sqrt{s(s-a)(s-b)(s-c)}\) ବର୍ଗ ଏକକ ।
(ଯେଉଁଠାରେ BC = a ଏକକ, AC = b ଏକକ ଓ AB = c ଏକକ)
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 3

(iv) କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ଗୋଟିଏ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଦତ୍ତ ଥିଲେ-
{ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = କ୍ଷେତ୍ରର ଦୁଇ କଣ୍ଠର ଅଧା ଓ ଗୋଟିଏ ବାହୁ ଦ୍ବାରା ଗଠିତ ତ୍ରିଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳର ଚାରିଗୁଣ ।}
ABCD ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ  = 4 × Δ AOBର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ।
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 4

(v) ଗୋଟିଏ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଛେଦବିନ୍ଦୁରୁ ଉକ୍ତ ବାହୁ ପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଦତ୍ତ ଥିଲେ-
{ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = ଏହାର ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ x କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଛେଦବିନ୍ଦୁରୁ ଏଥପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଗୁଣଫଳର ଦୁଇଗୁଣ ।}
ABCD ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 2 AB × OE
କାରଣ ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 4 × Δ AOBର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 4 × \(\frac{1}{2}\) AB × OE = 2AB × OE
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 5

ରମ୍ବସ୍ (Rhombus) :
ଯେଉଁ ସାମାନ୍ତରିକ କ୍ଷେତ୍ରର ଚାରୋଟିଯାକ ବାହୁ ସର୍ବସମ, ତାହାକୁ ରୟସ୍ କୁହାଯାଏ । ଯେକୌଣସି ରମ୍ବସ୍‌ – 

  • ଚାରିବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ ।
  • କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ସମର୍ଦ୍ଦିଖଣ୍ଡ କରନ୍ତି ।
  • ଗୋଟିଏ କଣ୍ଠ ଏହାକୁ ଦୁଇଟି ସମକ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବିଶିଷ୍ଟ ତ୍ରିଭୁଜରେ ପରିଣତ କରେ ।
  • କଣ୍ଠଦ୍ଵୟ ଏହାକୁ ଚାରିଗୋଟି ସମକ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବିଶିଷ୍ଟ ସମକୋଣୀ ତ୍ରିଭୁଜରେ ପରିଣତ କରେ ।

ରମ୍ବସ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ :
(1) ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ଉଚ୍ଚତା ଦତ୍ତ ଥିଲେ, 
{ରମ୍ବସର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × ଉଚ୍ଚତା}
{ପ୍ରତ୍ୟେକ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = \(\frac{କ୍ଷେତ୍ରଫଳ}{ଉଚ୍ଚତା}\) ଓ ଉଚ୍ଚତା = \(\frac{କ୍ଷେତ୍ରଫଳ}{ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ}\)}
(2) ରମ୍ବସର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଦତ୍ତ ଥିଲେ,
{ରମ୍ବସର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଗୁଣଫଳ ।
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 6
(3) ରମ୍ବସ୍‌ କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ d1 ଓ d2 ଏକକ ଦତ୍ତ ଥିଲେ, ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ \(\sqrt{\left(\frac{d_1}{2}\right)^2+\left(\frac{d_2}{2}\right)^2}\) ଅଥବା \(\frac{1}{2} \sqrt{d_1^2+d_2^2}\)
(ଯେଉଁଠାରେ ରମ୍ବସ୍‌ର କଣ୍ଠଦ୍ଵୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ d1 ଓ d2)

BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି

ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ (Trapezium) :
(i) ଯେଉଁ ଚତୁର୍ଭୁଜର କେବଳ ଦୁଇଟି ବିପରୀତ ବାହୁ ସମାନ୍ତର ତାହାକୁ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍ କୁହାଯାଏ । ଏହାର ଦୁଇ ସମାନ୍ତର ବାହୁ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବ୍ୟବଧାନକୁ ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଉଚ୍ଚତା କୁହାଯାଏ । ABCD ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ରେ \(\overline{\mathrm{AB}} \| \overline{\mathrm{CD}}\) A ବିନ୍ଦୁରୁ C͞D ପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବ A͞E ହେଲେ, A͞E କୁ ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ବା ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଉଚ୍ଚତା କୁହାଯାଏ ।
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 7
(ii) ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁକୁ ଯୋଗକରୁଥିବା ସରଳରେଖାଖଣ୍ଡ-
(a) ସମାନ୍ତରବାହୁମାନଙ୍କ ସହ ସମାନ୍ତର 
(b) ସମାନ୍ତରବାହୁମାନଙ୍କର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟିର ଅର୍ଦ୍ଧେକ
(c) ଉଚ୍ଚତାକୁ ଦୁଇଟି ସମଅଂଶରେ ବିଭକ୍ତ କରେ ।
(iii) ଟ୍ରାଫିଜିୟମ୍‌ର ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ ହେଲେ –
(a) ଏହାର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମାନ 
(b) ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମାନ୍ତର ବାହୁ ସଂଲଗ୍ନ କୋଣଦ୍ଵୟ ସର୍ବସମ । 

ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ :
(i) ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ଉଚ୍ଚତା ଦତ୍ତ ଥିଲେ,
ଟ୍ରାଫିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ  = \(\frac{1}{2}\) × ସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି × ଉଚ୍ଚତା ।
(ii) ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁକୁ ଯୋଗ କରୁଥିବା ରେଖାଖଣ୍ଡର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ଉଚ୍ଚତା ଦତ୍ତ ଥିଲେ,
ଟ୍ରାପିଜିୟମ୍‌ର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = ଅସମାନ୍ତର ବାହୁଦ୍ୱୟର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁକୁ ଯୋଗ କରୁଥିବା ରେଖାଖଣ୍ଡର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × ଉଚ୍ଚତା

ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ :
(i) ଚତୁର୍ଭୁଜର ଗୋଟିଏ କର୍ପୂର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଏବଂ ସେହି କଣ୍ଠପ୍ରତି ସମ୍ମୁଖୀନ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଦତ୍ତ ଥିଲେ,
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ପୂର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × ଲମ୍ବନ୍ବୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି ।
ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) AC (DF + BE)
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 8
(ii) ଉତ୍ତଳ ହୋଇ ନଥ‌ିବା ଚତୁର୍ଭୁଜର ବହିଃସ୍ଥ କଣ୍ଠର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ଏଥପ୍ରତି ବିପରୀତ କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବ ଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଦତ୍ତ ଥିଲେ,
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × ବହିଃସ୍ଥ କଣ୍ଠର ଦୈର୍ଘ୍ୟ × ବିପରୀତ
କୌଣିକ ବିନ୍ଦୁରୁ ଏଥପ୍ରତି ଅଙ୍କିତ ଲମ୍ବଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଅନ୍ତର
ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) × AC × (DF – BE)
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 9
(iii) ଚତୁର୍ଭୁଜର କର୍ଣ୍ଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମକୋଣରେ ଛେଦ କରୁଥିଲେ,
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ  = \(\frac{1}{2}\) × କର୍ଣ୍ଣଦ୍ୱୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ଗୁଣଫଳର
ABCD ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = \(\frac{1}{2}\) AC × BD 
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 10
(iv) ଚତୁର୍ଭୁଜର ଚାରି ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ଗୋଟିଏ କର୍ପୂର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଦତ୍ତ ଥିଲେ,
ଚତୁର୍ଭୁଜର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = Δ ABD କ୍ଷେତ୍ରଫଳ + Δ BCDର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ।
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 11

ଘନବସ୍ତୁ (Solids) :

  • ଆମ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଯେଉଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବସ୍ତୁ ଦେଖୁ ସେଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ବିମାତ୍ରିକ (Two Dimensional) ନୁହନ୍ତି । ଖଣ୍ଡିଏ ଇଟାକୁ ଘରର ଚଟାଣ (ଯାହାକି ଏକ ସମତଳ) ଉପରେ ରଖିଲେ ଇଟାର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ଵକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଅଂଶ ଚଟାଣରେ ରହିବ ନାହିଁ । ଏହି ପ୍ରକାର ବସ୍ତୁ ଯଥା ଇଟା, ବହି, ବାକ୍ସ, ଗୋଲକ, କୋନ୍ ଇତ୍ୟାଦି ଘନବସ୍ତୁ (Solids) ଅଟନ୍ତି । ଏହି ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ତ୍ରିମାତ୍ରିକ (Three Dimensional) ।
  • ତ୍ରିମାତ୍ରିକ ବସ୍ତୁ ପାଇଁ ପରିମିତିରେ ଘନଫଳ ଓ ପୃଷ୍ଠତଳର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସଂପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥାଏ । ଆମେ ଯେଉଁ ତ୍ରିମାତ୍ରିକ ବସ୍ତୁଦ୍ଵୟର ଆଲୋଚନା କରିବା ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ ଆୟତଘନ (Cuboid) ଓ ସମଘନ (Cube) ଇଟା ଖଣ୍ଡ ଆୟତଘନର ଉଦାହରଣ ଓ ଲୁଡୁଗୋଟି ସମଘନର ଉଦାହରଣ ।
  • ଏଠାରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଚଟାଣରେ ରଖାଯାଇଥିବା ଇଟାଖଣ୍ଡକୁ ଚଟାଣ ସହ ସମାନ୍ତର ଏକ ସମତଳ ଦ୍ଵାରା ଛେଦକଲେ ସମତଳସ୍ଥ ଛେଦଟି ଏକ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ର ଓ ସେହିପରି ଲୁଡୁଗୋଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମତଳସ୍ଥ ଛେଦଟି ଏକ ବର୍ଗକ୍ଷେତ୍ର ହେବ ।

BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି

ଆୟତଘନ ଓ ସମଘନର ଘନଫଳ ଓ ପୃଷ୍ଟତଳର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ :
ଆୟତଘନ (Cuboid) :
ଆୟତଘନ ଛଅଗୋଟି ପୃଷ୍ଠତଳ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ଘନବସ୍ତୁ ଯାହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପୃଷ୍ଠତଳ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ସମ୍ମୁଖୀନ ପୃଷ୍ଠତଳଦ୍ଵୟ ସମାନ୍ତର ଓ ସର୍ବସମ ଆୟତକ୍ଷେତ୍ର ଅଟନ୍ତି ।
ଆୟତଘନର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = a ଏକକ, ପ୍ରସ୍ଥ = b ଏକକ ଓ ଉଚ୍ଚତା = c ଏକକ ହେଲେ
(i) ଆୟତଘନର ସମଗ୍ର ପୃଷ୍ଠତଳର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 2 (ab + bc + ac) ବର୍ଗ ଏକକ ।
(ii) ଆୟତଘନର ପାର୍ଶ୍ଵ ପୃଷ୍ଠତଳର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 2(a + b) c ବର୍ଗ ଏକକ । 
(iii) ଆୟତିଙ୍ଘନର ଘନଫଳ = ଯେକୌଣସି ପୃଷ୍ଠତଳର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ × ସେହି ପୃଷ୍ଠତଳ ପ୍ରତି ଲମ୍ବ ଭାବେ ଅବସ୍ଥିତ ଧାରର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ।
(iv) ଆୟତଘନର ଘନଫଳ = (ଦୈର୍ଘ୍ୟ × ପ୍ରସ୍ଥ × ଉଚ୍ଚତା) ଘନ ଏକକ
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 12

ସମଘନ (Cube) :
ସମଘନ ଏକ ଆୟତଘନ, ଯାହାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ, ପ୍ରସ୍ଥ ଓ ଉଚ୍ଚତା ସମାନ । ଅର୍ଥାତ୍ ଯେଉଁ ଆୟତଘନର ସମସ୍ତ ପାର୍ଶ୍ବ ସମକ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବର୍ଗଚିତ୍ର, ତାହା ସମଘନ ଅଟେ ।
ସମଘନରେ ସମସ୍ତ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ = a ଏକକ ହେଲେ
(i) ସମଘନର ସମଗ୍ର ପୃଷ୍ଠତଳର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 6a2 ବର୍ଗ ଏକକ । 
(ii) ସମଘନର ପାର୍ଶ୍ଵ ପୃଷ୍ଠତଳର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ = 4a2 ବର୍ଗ ଏକକ
(iii) ସମଘନର ଘନଫଳ = a3 ଘନ ଏକକ ।
BSE Odisha 9th Class Maths Notes Geometry Chapter 5 ପରିମିତି 13

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଶକ୍ତି

Odisha State Board BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଶକ୍ତି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 9 Physical Science Solutions Chapter 8 କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଶକ୍ତି

1. ନିମ୍ନଲିଖତ ଉଦାହରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କର । କାର୍ଯ୍ୟର ସଂଜ୍ଞାନୁସାରେ ଏଥୁମଧ୍ୟରୁ ଯେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଛି, ତାହାର ସୂଚନା ଦିଅ ।

(a) କଳ୍ପନା ଗୋଟିଏ ପୋଖରୀରେ ପହଁରୁଛି ।
ଉ –
କଳ୍ପନା ପୋଖରୀରେ ପହଁରୁଥ‌ିବାରୁ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହେଉଛି । କାରଣ ସେ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି ନିଜ ଅବସ୍ଥାନରୁ ବିସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି ।

(b) ଗୋଟିଏ ଗଧ ନିଜ ପିଠି ଉପରେ ଜିନିଷ ନେଇଯାଉଛି ।
ନାହିଁ । ଏଠାରେ ଜିନିଷର ଓଜନ ସହ ସମପରିମାଣରେ ଉର୍ଦୁବଳ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଏ । କିନ୍ତୁ ଜିନିଷର ବିସ୍ଥାପନ ଆନୁ ଭୂମିକ ଦିଗରେ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ବିସ୍ଥାପନ ‘s’ ଓ ବଳ ‘F’ ମଧ୍ୟରେ କୋଣର ପରିମାଣ ଶୂନ ହୋଇଥାଏ । W = Fs cos 90° = 0
∴ ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ = 0

(c) ପବନ ଚକି କୂଅରୁ ପାଣି ଉଠାଉଛି ।
ଉ –
ପବନ ଚକି କୂଅରୁ ପାଣି ଉଠାଇଲାବେଳେ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ । କାରଣ ବସ୍ତୁ (ପାଣି) ନିଜ ଅବସ୍ଥାନରୁ ବିସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥାଏ ।

(d) ଗୋଟିଏ ସବୁଜ ଉଭିଦ ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛି ।
ଉ –
ଗୋଟିଏ ସବୁଜ ଉଭିଦ ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲାବେଳେ କୌଣସି ବିସ୍ଥାପନ ହୋଇନଥାଏ ତେଣୁ ଏଠାରେ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୁଏ ନାହିଁ ।

(e) ଗୋଟିଏ ଇଞ୍ଜିନ୍ ରେଳଗାଡ଼ିକୁ ଟାଣୁଛି ।
ଉ –
ଇଞ୍ଜିନ୍ ରେଳଗାଡ଼ିକୁ ଟାଣିବାବେଳେ ରେଳଡବା ବଳ ଦିଗରେ ବିସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ ।

(f) ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କିରଣରେ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଶୁଖାଯାଉଛି ।
ଉ –
ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଶୁଖାଯିବାବେଳେ କୌଣସି ବିସ୍ଥାପନ ଘଟୁ ନ ଥିବାରୁ କାର୍ଯ୍ୟ ହୁଏ ନାହିଁ ।

(g) ଗୋଟିଏ ପାଲଟଣା ଜାହାଜ ପବନ ଯୋଗୁଁ ଦରିଆରେ ଭାସି ଭାସି ଚାଲୁଛି ।
ଉ –
ଗୋଟିଏ ପାଲଟଣା ଜାହାଜ ପନବ ଯୋଗୁଁ ବିସ୍ଥାପନ ହେଉଥ‌ିବାରୁ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ ।

2. ସର୍କସରେ ରହିଥ‌ିବା ଏକ ବିରାଟ ବଡ଼ ଲୁହା ଜାଲିର ଗ୍ଲୋବ୍‌ (globe) ଭିତରେ ଏକ ମଟର ବାଇକ୍ ଚାଳକ ଦ୍ରୁତ ବେଗରେ ମଟର ବାଇକ୍ ଚଳାଇ, ଗ୍ଲୋବ୍‌ର ଭିତର ପୃଷ୍ଠରେ ଘୂର୍ଶନ କରି ଗ୍ଲୋବ୍‌ର ନିମ୍ନତମ ସ୍ଥାନରୁ ଭୂଲମ୍ବ ଦିଗରେ ଶୀର୍ଷତମ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଇ ପୁଣି ନିମ୍ନତମ ସ୍ଥାନକୁ ଫେରିଆସିଲେ ମୋଟ କାର୍ଯ୍ୟ କେତେ ସମ୍ପାଦିତ ହୁଏ ?
ଉ –
ଏଠାରେ ମୋଟ ବଳର ପରିମାଣ = F, ମୋଟ ବିସ୍ଥାପନର ପରିମାଣ = 0
∴ ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ (W) = F · s = F . 0 = 0

3. ମୁକ୍ତଭାବେ ଖସୁଥ‌ିବା ଏକ ବସ୍ତୁର ସ୍ଥିତିଜ ଶକ୍ତି କ୍ରମାଗତଭାବେ ହ୍ରାସ ପାଉଛି । ଏହା ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ନିୟମକୁ ଖଣ୍ଡନ କରୁଛି କି ? ତୁମ ଉତ୍ତରର ଯଥାର୍ଥତା ବୁଝାଅ ।
ଉ –

  • ମୁକ୍ତଭାବେ ଖସୁଥ‌ିବା ଏକ ବସ୍ତୁର ସ୍ଥିତିଜ ଶକ୍ତି କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ହ୍ରାସ ପାଏ । କାରଣ ଭୂମିଠାରୁ ବସ୍ତୁର ଉଚ୍ଚତା କମି କମି ଯାଏ । ମାତ୍ର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଓ ତ୍ଵରଣ ସମାନ ଥାଏ ।
  • ମୋଟ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଶକ୍ତିର ପରିମାଣ ସମାନ ହେତୁ ଏହା ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ନିୟମକୁ ଖଣ୍ଡନ କରେ ନାହିଁ । ସ୍ଥିତିଜ ଶକ୍ତିର ପରିମାଣ କମି କମି ଗଲେ ଗତି ଶକ୍ତିର ପରିମାଣ ସେହି ହାରରେ ବଢ଼ି ବଢ଼ି ଯିବ ।
  • ଏଠାରେ ସ୍ଥିତିଜ ଶକ୍ତି ଗତିଜ ଶକ୍ତିରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହେବ । ମୋଟ ଶକ୍ତି ସମାନ ରହିବ । ଏଣୁ ଏହା ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ ନିୟମକୁ ଖଣ୍ଡନ କରୁ ନାହିଁ ।

4. ତମେ ସାଇକେଲ୍ ଚଳାଇବା ବେଳେ ଶକ୍ତି କେଉଁ ରୂପରୁ କେଉଁ ରୂପକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଥାଏ, ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
ଉ –
ପାଇକୋଲ ଚଲାଇବାବେଳେ ଉଭୟ ଦ୍ଵାର ଓ ଗୋଡ଼ର ମାଂସପେଶ1ପ ବଳ ପାଇକେଲ ଉପରେ ପ୍ରସ୍ତୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ମାଂସପେଶୀୟ ବଳ ଖାଦ୍ୟର ରାସାୟନିକ ଶକ୍ତିରୁ ମିଳିଥାଏ । ମାଂସପେଶୀୟ ଶକ୍ତି ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଶକ୍ତିରେ ପରିଣତ ହୋଇ ସାଇକେଲ୍‌କୁ ଗତିଶୀଳ କରାଏ ।
ଖାଦ୍ୟ → ରାସାୟନିକ ଶକ୍ତି → ମାଂସପେଶୀୟ ଶକ୍ତି → ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଶକ୍ତି

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଶକ୍ତି

5. ଗୋଟିଏ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିକ୍‌ ହିଟର୍‌ର ପାୱାର 1500 ୱାଟ୍ । ଏହା 10 ଘଣ୍ଟାରେ କେତେ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରିବ ?
ଉ –
ଏଠାରେ ହିଟର୍‌ର ପାୱାର (P) = 1500 ୱାଟ୍, ସମୟ (t) = 10 ଘଣ୍ଟା
∴ W = Pt = 1500 ୱାଟ୍ x 10 ଘଣ୍ଟା = 15000 ୱାଟ୍ ଘଣ୍ଟା = 15 kWh = 15 ୟୁନିଟ୍
∴ ହିଟରଟି 10 ଘଣ୍ଟାରେ 15 ୟୁନିଟ୍ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରିବ ।

6. (m) ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିବେଗ (v)ରେ ଗତି କରୁଛି । ଏହି ବସ୍ତୁକୁ ସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥାକୁ ଆଣିବାକୁ ହେଲେ କେତେ ପରିମାଣର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ହେବ ?
ଉ –
ଖୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = m
ମନେକର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରିବେଗ (u) = v ଓ ଅନ୍ତିମ ପରିବେଗ (v) = 0
ବସ୍ତୁର ତ୍ଵରଣ = a ଓ ବିସ୍ଥାପନ = s
ତୃତ1ଯ ଖତି ସମ1କାରଣ ଅନୁଯାୟ1, v2 = u2 + 2as ⇒ s =
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-1
ବିଯୁକ୍ତ ଚିହ୍ନରୁ ପରିବେଗ ହ୍ରାସ ପାଇବାର ସୂଚନା ମିଳେ ।

7. 1500 କି.ଗ୍ରା. ବସ୍ତୁତ୍ଵ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ମୋଟର କାର୍ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି 60 କି.ମି. ବେଗରେ ଗତି କରୁଛି । ତାହାକୁ ସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥାକୁ ଆସିବାକୁ ହେଲେ କେତେ ପରିମାଣର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ହେବ ?
ଉ –
ଏଠାରେ ମୋଟର୍‌ କାରର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବେଗ (u) = 60 କି.ମି./ ଘଣ୍ଟା \(\frac { 60000 ମି. }{ 3600ସେ. }\) = \(\frac { 5 }{ 3 }\) ମି./ସେ.
ଅନ୍ତିମ ବେଗ (v) = 0 ଓ ବସ୍ତୁତ୍ୱ (m) = 1500 କି.ଗ୍ରା
ମନେକର ମୋଟର୍ କାରର ମୋଟ ବିସ୍ଥାପନ = s ଓ ତ୍ଵରଣ = a
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-2
କାର୍‌କୁ ସ୍ଥିରାବସ୍ଥାକୁ ଆଣିବାକୁ ହେଲେ 208333-38 ଜୁଲ୍ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।

ପ୍ରଶାବଳୀ ଓ ଉତ୍ତର

1. ପ୍ରଶ୍ନ : ଏକ 7 ନିଉଟନ୍ ପରିମାଣର ବଳ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇ ବସ୍ତୁଟିକୁ ବଳ ଦିଗରେ 8 ମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ଥାପନ କରିପାରିଲା । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟର ପରିମାଣ କେତେ ?
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-3
ଉ –
ଏଠାରେ F = 7 ନିଉଟନ୍,
s = 8 ମିଟର ।
∴ କାର୍ଯ୍ୟର ପରିମାଣ (W) = F. s = 7 ନିଉଟନ୍ × 8 ମିଟର = 56 am |

2. ଆମେ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ କହିବା ଯେ, କାର୍ଯ୍ୟ ସଂପାଦିତ ହୋଇଛି ?
ଉ –
ଯେତେବେଳେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତ୍ର ଉପରେ ବାହ୍ୟବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ, ତାକୁ ବଳ ଦିଗରେ ଗତିଶୀଳ କଲେ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଥାଏ।

3. କାର୍ଯ୍ୟର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ଯେଉଁଠାରେ କି ବସ୍ତୁ ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥବା ବଳ ଏବଂ ଏହାଦ୍ଵାରା ବସ୍ତୁର ବିସ୍ଥାପନ ଏକ ଦିଗରେ ହେଉଥ‌ିବ।
ଉ –
ପାହାଡ଼ ଉପରୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଓହ୍ଲାଇଲା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିବା ବଳ ଓ ବସ୍ତୁର ବିସ୍ଥାପନ ଏକ ଦିଗରେ ହୋଇଥାଏ।

4. କାର୍ଯ୍ୟର ଆଉ ଏକ ଉଦାହରଣ ଦିଅ ଯେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥୁବା ବଳ ଓ ବସ୍ତୁର ବିସ୍ଥାପନ ବିପରୀତ ଦିଗରେ ହୋଇଥ‌ିବ ?
ଉ –
ଏକ ପଥରକୁ ଟେକିଲାବେଳେ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିବା ବଳ ଓ ବସ୍ତୁର ବିସ୍ଥାପନ ବିପରୀତ ଦିଗରେ ହୋଇଥାଏ।

5. ଏକ ଜୁଲ୍ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଗାଣିତିକ ଭାଷାରେ ପ୍ରକାଶ କର।
ଉ –
1 ନିଉଟନ୍ ବଳ ଏକ ବସ୍ତୁ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟକରି ବସ୍ତୁକୁ ବଳ ଦିଗରେ 1 ମିଟର ବିସ୍ଥାପିତ କଲେ, ବଳଦ୍ଵାରା ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଏକ ଜୁଲ୍ କୁହାଯାଏ । 1 ଜୁଲ୍ = 1ନିଜଗନ୍ x 1ମିଟର

6. କୌଣସି ବସ୍ତୁର ଗତିଜ ଶକ୍ତି କ’ଣ ?
ଉ –
କୌଣସି ବସ୍ତୁ ତାହାର ଗତି ଯୋଗୁଁ ଯେଉଁ ଶକ୍ତି ଆହରଣ କରିଥାଏ, ତାହାକୁ ବସ୍ତୁର ଗତିଜ ଶକ୍ତି କୁହାଯାଏ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଶକ୍ତି

7. ବସ୍ତୁର ଗତିଜ ଶକ୍ତିର ସମୀକରଣ ଲେଖ ।
ଉ-
Ek = \(\frac { 1 }{ 2 }\) mv2 ଯେଉଁଠାରେ Ek = ଗତିଜ ଶକ୍ତିର ପରିମାଣ, ବସ୍ତୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = m ଏବଂ ବସ୍ତୁର ପରିବେଗ = v।

8. ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ m, ପରିବେଗ 5ମି. | ସେ. ଏବଂ ଗତିଜ ଶକ୍ତି 25 ଜୁଲ୍ । ଯଦି ବସ୍ତୁର ପରିବେଗକୁ ଦ୍ଵିଗୁଣିତ କରାଯାଏ, ତେବେ ତାହାର ଗତିଜ ଶକ୍ତି କେତେ ହେବ ? ଗତିଜ ଶକ୍ତି କେତେ ଗୁଣ ହୋଇଗଲା ?
ଉ-
ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ = m, ପରିବେଗ (v) = 5 ମି./ସେ.
ଗତିଜ ଶକ୍ତି (Ek) = 25 ଜୁଲ୍
⇒ \(\frac { 1 }{ 2 }\) mv2 = 25 ଜୁଲ୍
⇒\(\frac { 1 }{ 2 }\) . m . (5 ମି./ସେ.)2 = 25 ଜୁଲ୍
⇒ m . 25 ମି2/ସେ2 = 50 ଜୁଲ୍
⇒ m = \(\frac { 50 }{ 25 }\) କି . ଗ୍ରା. ଣ୍ଠି 2 କି.ଗ୍ରା.
v ଦ୍ଵିଗୁଣିତ ହେଲେ v= 2 × 5ମି./ସେ. ଣ୍ଠି 10 ମି./ସେ.
∴ ଗତିକ ଶକ୍ତି = \(\frac { 1 }{ 2 }\) mv2 = \(\frac { 1 }{ 2 }\) x 2 କି.ଗ୍ରା. × (10 ମି./ସେ.)2 = 100 ଜୁଲ୍
∴ ଗତିକ ଶକ୍ତି = \(\frac { 100 }{ 25 }\) = 4 ଗୁଣ ହେଲା ।

(b) ସ୍ଥିତିଜ ଶକ୍ତି (Potential Energy):

9. ପାୱାରର୍ ସଂଜ୍ଞା କ’ଣ ?
ଉ-
କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ହାରକୁ ପାୱାର୍ କହନ୍ତି ।

10. ଏକ ୱାଟ୍ ପାୱାର୍ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ-
ଯଦି ଗୋଟିଏ କାରକ ଏକ ସେକେଣ୍ଡରେ ଏକ ଜୁଲ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିପାରେ, ତେବେ ତାହାର ପାୱାର ଏକ ୱାଟ୍ ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-4

11. ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବ 10 ସେକେଣ୍ଡ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ 1000 ଜୁଲ୍ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରେ । ତାହାର ପାୱାର କେତେ ?
ଉ-
ଏଠାରେW = 1000 ଜୁଲ୍ ଓ t = 10 ସେକେଣ୍ଡ
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-5
∴ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଲ୍‌ବର ପାୱାର 100 ୱାଟ୍ ।

12. ହାରାହାରି ପାଓ୍ବାର କେତେବେଳେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ? ଏହାର ସଂଜ୍ଞା କ’ଣ ?
ଉ-

  • ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଅଲଗା ଅଲଗା ସମୟ ବ୍ୟବଧାନରେ ଅଲଗା ଅଲଗା ହାରରେ କାର୍ଯ୍ୟ ସଂପାଦନ କଲେ ସେତେବେଳେ ବସ୍ତୁ ବା କାରକର ହାରାହାରି ପାଓ୍ବାର ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।
  • ସଂଜ୍ଞା – କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ ସମୟରେ ମୋଟ ନିୟୋଜିତ ଶକ୍ତି ବା ମୋଟ ସଂପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ମୋଟି ସମୟର ଅନୁପାତକୁ ହାରାହାରି ପାୱାର କୁହାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-6

କାର୍ଯ୍ୟାବଳୀ (Activity) :

ତୁମପାଇଁ କାମ 8.1 :
ତୁମର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର କିଛି ଉଦାହରଣକୁ ମନେ ପକାଅ ଓ ତା’ର ଏକ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର । ଏପରି କିଛି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ଯେଉଁଠାର କି ବଳ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ବସ୍ତୁଟିର ଅବସ୍ଥାନରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ।
ଉ –

  • ଫୁଟବଲ ଗଡ଼ାଇବା, ଫୁଲ ତୋଳିବା, କୂଅରୁ ପାଣିକାଢ଼ିବା, କାଠଗଣ୍ଠିକୁ ଗଡ଼ାଇବା- ଏ ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛି, କାରଣ ବସ୍ତୁ ବିସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି ।
  • ମନେକର ଏକ ଓଜନିଆ କାଠଗଣ୍ଡିକୁ ଜଣେ ବଳପ୍ରୟୋଗ କରି ଠେଲିଲା । ଏଠାରେ ଠେଲାବଳ ପ୍ରୟୋଗ ହେଲା ମାତ୍ର କାଠଗଣ୍ଡିଟି ହଲିଲା ନାହିଁ । ତେବେ ଏଠାରେ କାର୍ଯ୍ୟ ହେଲା ନାହିଁ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 8.2 :

  • ବିଭିନ୍ନ ଶକ୍ତି ଉତ୍ସର ତାଲିକା କର ।
  • କେଉଁ କେଉଁ ଶକ୍ତି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ମିଳିଥାଏ, ତାହାର ଏକ ତାଲିକା କର ।
  • ଏପରି କୌଣସି ଶକ୍ତି ରହିଛି, ଯାହାକି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଆସିନାହିଁ ? ତାହାର ଏକ ତାଲିକା କର ।

ଉ –

  • କୋଇଲା, ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍, ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ୍, ସମୁଦ୍ର ଓ ନଦୀର ଜଳ, ଗୋବର, କାଠ, ପବନ, ଜୁଆର ଆଦି ଶକ୍ତିର ଉତ୍ସ ।
  • ସୌରଶକ୍ତି ଆଲୋକ ଶକ୍ତି, ତାପଶକ୍ତି, ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଶକ୍ତି, ରାସାୟନିକ ଶକ୍ତି ଆଦି ବିଭିନ୍ନ ଶକ୍ତିକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଥାଏ ।
  • ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟ ଶକ୍ତି ଓ ଭୂତାପୀୟ ଶକ୍ତି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ମିଳି ନଥାଏ ।
    • ଯେଉଁ ବସ୍ତୁର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ କ୍ଷମତା ଥାଏ, ତାହା ମଧ୍ୟରେ ଶକ୍ତି ରହିଥାଏ । ବସ୍ତୁ ନିଜେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ଶକ୍ତି ହ୍ରାସ ପାଏ ।
    • ଯେତେବେଳେ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ବାହ୍ୟବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରାହୋଇଥାଏ ଓ ସେହି ବଳଦ୍ଵାରା ବସ୍ତୁ ଉପରେ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଏ, ସେହି ସମୟରେ ବସ୍ତୁର ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।
    • ଯଦି ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ଶକ୍ତି ଥାଏ, ତେବେ ସେହି ବସ୍ତୁ ନିକଟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଅଧ‌ିକ କ୍ଷମତା ଥାଏ ।
      କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ଶକ୍ତି କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :

  • ଗୋଟିଏ ସମତଳରେ ଦୁଇଟି ଗୋଲକ କିଛି ବ୍ୟବଧାନରେ ରହିଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲକଟି ସ୍ଥିର ରହିଛି ।
  • ପ୍ରଥମ ଗୋଲକଟିକୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲକ ଆଡ଼କୁ ଗଡ଼ାଇ ଦିଆଗଲା । ଗଡ଼ିଗଡ଼ ଗତି କରୁଥିବା ପ୍ରଥମ
  • ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଥମ ଗୋଲକଟି ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲକକୁ ଧକ୍‌କା ଦେବ, ସେତେବେଳେ ପ୍ରଥମ ଗୋଲକଟି ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲକ ଉପରେ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିବ।
  • ଏହାଦ୍ଵାରା ପ୍ରଥମ ଗୋଲକର ଶକ୍ତିର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବା କିଛି ଅଂଶ ଦ୍ୱିତୀୟ ଗୋଲକକୁ ସଞ୍ଚାରିତ ହେବ ଏବଂ ସ୍ଥିର ହୋଇ ରହିଥ‌ିବା ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲକଟି ପ୍ରଥମ ଗୋଲକଠାରୁ କିଛି ଶକ୍ତି ଆହରଣ କରିବ ଓ ତାହା ଗତିଶୀଳ ହୋଇ ସମତଳ ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ଗଡ଼ିବା ଆରମ୍ଭ କରିବ ।
  • ପ୍ରଥମ ଗୋଲକର ଶକ୍ତି ଥିବାରୁ ତାହା ଧକ୍‌କା ମାରିବାବେଳେ କାର୍ଯ୍ୟକରି ଦ୍ଵିତୀୟ ଗୋଲକକୁ ଗତିଶୀଳ କରାଇ ପାରିଲା । ତେଣୁ ବସ୍ତୁରେ ଶକ୍ତି ଥିଲେ ତାହା କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରେ । କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଦ୍ଵାରା ଶକ୍ତିକୁ ମପାଯାଇପାରିବ |

ଏକକ :
କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଶକ୍ତିର ଏକକ ସମାନ । CGS ପଦ୍ଧତିରେ ଶକ୍ତିର ଏକକ ଅର୍ଗ ଓ SI ପଦ୍ଧତିରେ ଜୁଲ୍ ଅଟେ । ଶକ୍ତିର ବୃହତ୍ତର ଏକକ କିଲୋକୁଲ୍ (kilo joule) ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଶକ୍ତି

ତୁମପାଇଁ କାମ 8.3
ବାଲୁକା ଶଯ୍ୟା ଉପରେ ଏକ ଓଜନିଆ ବଲ୍‌କୁ 25 ସେ.ମି. ଉଚ୍ଚତାରୁ ପକାଇ ବାଲି ଉପରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଅବତଳ ଆକାରର ଗାତର ଗଭୀରତାକୁ ମପାଯାଉ । ଏହାପରେ ସେହି ବଲ୍‌କୁ 50 ସେ.ମି., I ମିଟର ଓ 5 ମିଟର
ଗଭୀରତା ଅଧୂକ ଓ କେଉଁଟିର କମ୍ ତାହା କାରଣ ସହ ଲେଖ । ଗାତର ଗଭୀରତା ଓ ବଲ୍ ପଡୁଥିବା ଉଚ୍ଚତା ମଧ୍ୟରେ କି ସଂପର୍କ ଅଛି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ଉ –

  • 25 ସେ.ମି. ଉଚ୍ଚତାରୁ ପଡ଼ିଥିବା ବଦ୍ଵାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଗାତ ଅପେକ୍ଷା 50 ସେ.ମି. ଉଚ୍ଚତାରୁ ପଡ଼ିଥିବା ବଦ୍ଵାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଗାତର ଗଭୀରତା ଅଧ‌ିକ ହୋଇଥାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ଉଚ୍ଚତା ଯେତେ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ଗାତର ଗଭୀରତା ସେହି ଅନୁ ସାରେ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ ।
  • 5 ମିଟର ଉଚ୍ଚତାରୁ ପଡ଼ିଥିବା ବଦ୍ଵାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥ‌ିବା ଗାତର ଗଭୀରତା ଅଧ‌ିକ ଓ 25 ସେ.ମି. ଉଚ୍ଚତାରୁ ପଡ଼ିଥିବା ବଦ୍ଵାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥ‌ିବା ଗାତର ଗଭୀରତା କମ୍ ହୋଇଥାଏ ।
  • ବଲ୍ ଅଧ‌ିକ ଉଚ୍ଚତାରୁ ପଡ଼ିଲେ ଗାତର ଗଭୀରତା ଅଧିକ ହୁଏ । ଅଧିକ ଉଚ୍ଚତାରୁ ବସ୍ତୁଟିଏ ପଡ଼ିଲେ ତା’ର ପରିବେଗ ଅଧ୍ବକ ହେବ । ତେଣୁ ଗାତର ଗଭୀରତା ଅଧୂକ ହେବ ।
    • ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ବେଗ ବଢ଼ିଲେ ତାହାର ଗତିଜ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧିପାଏ ଓ ବେଗ କମିଲେ ତାହାର ଗତିଜ ଶକ୍ତି ହ୍ରାସପାଏ । ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁ କାର୍ଯ୍ୟକଲେ ତାହାର ଗତିଜ ଶକ୍ତି ହ୍ରାସପାଏ ।
    • ସ୍ଥିର ବସ୍ତୁର ଗତିଜ ଶକ୍ତି ନଥାଏ, ତେଣୁ ସ୍ଥିର ବସ୍ତର ଗତିଜ ଶକ୍ତି ଶୂନ ଅଟେ ।
    • ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁ ସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥାକୁ ଆସିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯେଉଁ ପରିମାଣର କାର୍ଯ୍ୟକରେ ତାହା ତା’ର ଗତିଜ ଶକ୍ତିର ପରିମାଣ ସହିତ ସମାନ ଅଟେ |
    • ଗତିର ବିପରୀତ ଦିଗରେ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ବସ୍ତୁର ବେଗ ଧୀରେ ଧୀରେ କମିଯାଏ ଓ ଶେଷରେ ବସ୍ତୁଟି ସ୍ଥିର ହୋଇଯାଏ । ଏଠାରେ ବସ୍ତୁ ପ୍ରତିରୋଧୀ ବଳ ବିରୁଦ୍ଧର ନିଜର ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ଏବଂ ମୋଟ ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ ତାର ଗତିଜ ଶକ୍ତି ସହ ସମାନ ହୋଇଥାଏ ।

ଉଦାହରଣ –
ରାସ୍ତାରେ ଚାଲୁଥିବା କାର୍, ଆକାଶରେ ଉଡୁଥ‌ିବା ଉଡ଼ାଜାହାଜ, ଗଛରୁ ତଳକୁ ପଡୁଥ‌ିବା ଫଳ, ବନ୍ଧୁକରୁ ନିର୍ଗତ ହେଉଥ‌ିବା ବୁଲେଟ୍‌ରେ ଗତିଜ ଶକ୍ତି ଥାଏ ।

ଗତିଜ ଶକ୍ତି ନିମନ୍ତେ ଗାଣିତିକ ସୂତ୍ର :

  • ମନେକର m ବସ୍ତୁତ୍ଵ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଗୋଟିଏ ସରଳରେଖାରେ ସ୍ଥିର ପରିବେଗ (u)ରେ ଗତି କରୁଛି । ଏହି ବସ୍ତୁ ଉପରେ ତା’ର ଗତିର ଦିଗରେ ବଳ (F) ପ୍ରୟୋଗ କରାଗଲା ।
  • ବସ୍ତୁର ପରିବେଗ ବୃଦ୍ଧିପାଇ ତ୍ଵରଣ a ସୃଷ୍ଟିହେଲା ଓ ତାହା ଦୂରତା s ଅତିକ୍ରମ କଲାପରେ ତା’ର ପରିବେଗ v ହେଲା ।
  • ତୃତୀୟ ଗତି ସମୀକରଣ ଅନୁ ସାରେ v2 = u2 + 2as
    BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-7
    ପ୍ରୟୋଗ ବଳଦ୍ଵାରା ସମ୍ପାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟ (W) = F · s = m a s (∵ F = ma)BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-8
  • ଯଦି ପ୍ରାରମ୍ଭରୁ ବସ୍ତୁ ସ୍ଥିର ରହିଥାଏ ତେବେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବେଗ (u) = 0 ଅଟେ ।
  • ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ବାହ୍ୟବଳ ଦ୍ଵାରା ସମ୍ପାଦିତ ହୋଇଛି । ଏହା ସମପରିମାଣର ଗତିଜ ଶକ୍ତି (Ek) ଭାବରେ ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ ରହେ ।
    ତେଣୁ Ek = W ⇒ Ek = \(\frac { 1 }{ 2 }\) mv2

ତୁମପାଇଁ କାମ 8.4 :
ଗୋଟିଏ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ନେଇ ଏହାର ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡକୁ ହାତରେ ଧରି ଅନ୍ୟ ମୁଣ୍ଡକୁ ଟାଣ । ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍‌ ଲମ୍ବା ହୋଇଯାଏ । ବର୍ତ୍ତମାନ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍‌ର ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡକୁ ଛାଡ଼ିଦିଅ । କ’ଣ ହେଉଛି ଲକ୍ଷ୍ୟକର ।
ଉ –
ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଟି ତା’ର ମୂଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ଫେରିଯିବ । ଏଠାରେ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଟି ତା’ର ପ୍ରସାରଣ ଯୋଗୁ ଶକ୍ତି ଅର୍ଜନ କରିଥାଏ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 8.5 :
ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁକୁ ଉଠାଅ । ଉତ୍ତୋଳିତ ବସ୍ତୁଟି ଏବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବ । ଏହାକୁ ହାତରୁ ଛାଡ଼ିବା ମାତ୍ରେ ତାହା ତଳକୁ ଖସିପଡ଼ିବ । ଏହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ, ବସ୍ତୁଟି ଉଚ୍ଚକୁ ଉଠିବାମାତ୍ରେ ତାହା କିଛି ଶକ୍ତି ଅର୍ଜନ କରିଥାଏ; ଯାହାଦ୍ଵାରା ସେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରେ । ଯଦି ଉଚ୍ଚତା ବଢ଼ାଇ ଦିଆଯାଏ, ତେବେ ବସ୍ତୁଟି ଅଧିକ ଶକ୍ତି ଆହରଣ କରିବ ଏବଂ ଅଧ୍ବକ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିପାରିବ । ବସ୍ତୁଟି କେଉଁଠାରୁ ଏହି ଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କଲା ?
ଉ –
କୌଣସି ବସ୍ତୁ ଆପେ ଆପେ ଉପରକୁ ଉଠିପାରେ ନାହିଁ । ବାହ୍ୟବଳ ପ୍ରୟୋଗ କଲେ ବସ୍ତୁଟି ଉପରକୁ ଉଠେ । ବାହ୍ୟବଳ ବସ୍ତୁ ଉପରେ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ବସ୍ତୁ ଉପରେ ସଂପାଦିତ ହେଉଥ‌ିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ତାହା କିଛି ଶକ୍ତି ଆହରଣ କରିଥାଏ ଏବଂ ଏହି ଶକ୍ତି ବସ୍ତୁକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇ ବସ୍ତୁରେ ଗଚ୍ଛିତ ହୋଇ ରହେ । ଏହି ଗଚ୍ଛିତ ଶକ୍ତିକୁ ବସ୍ତୁର ସ୍ଥିତିଜ ଶକ୍ତି କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ –
ଏକ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଟକୁ ଟାଣି ଲମ୍ବା କଲେ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଉପରେ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୁଏ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଗୁଁ -ବିରୂପିତ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ କିଛି ଶକ୍ତି ଆହରଣ କରେ । ଏହି ଶକ୍ତି ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ମଧ୍ଯରେ ଗଚ୍ଛିତ ହୋଇ ରହେ । ଏହି ଶକ୍ତିକୁ ରବର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍‌ ସ୍ଥିତିଜ ଶକ୍ତି କୁହାଯାଏ ।

BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଶକ୍ତି

ତୁମପାଇଁ କାମ 8.6 :
କିଛି ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗୋଟିଏ ଛୋଟିଆ ଗ୍ରୁପ୍‌ରେ ବସ । ସମସ୍ତଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ପ୍ରକୃତିରେ ହେଉଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ରୂପାନ୍ତରଣ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କର । ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହିତ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କର ।

  • ସବୁଜ ଉଭିଦ କିପରି ଭାବେ ନିଜର ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି ?
  • ଏଥିପାଇଁ ସବୁଜ ଉଭିଦ କେଉଁଠୁ ଶକ୍ତି ପାଏ ?
  • ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ବାୟୁ କିଭଳି ଭାବେ ଗୋଟିଏ ଜାଗାରୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଜାଗାକୁ ଚଳପ୍ରଚଳ କରେ ?
  • କୋଇଲା, ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଭଳି ଇନ୍ଧନ ପ୍ରକୃତିରେ କିପରି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ?
  • କେଉଁ ପ୍ରକାରର ଶକ୍ତି ରୂପାନ୍ତରଣ ଜଳଚକ୍ରକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ?

ଉ –

  • ସବୁଜ ଉଦ୍ଭିଦ ଆଲୋକଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି ।
  • ଏଥିପାଇଁ ସବୁଜ ଉଭିଦ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଶକ୍ତି ପାଏ ।
  • କୋଇଲା ପ୍ରାକୃତିକ ଅନ୍ତର୍ଧୂମପାତନ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ । ମାଟିତଳେ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବ ଓ ଉଭିଦ ଆଦିର ବିଘଟନରୁ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
  • ପ୍ରଥମେ ଆଲୋକ ଶକ୍ତି ତାପଶକ୍ତିରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇ ଭୂପୃଷ୍ଠସ୍ଥ ଜଳକୁ ବାଷ୍ପୀଭୂତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ବାଷ୍ପୀଭୂତ ଜଳୀୟବାଷ୍ପ ତାପଶକ୍ତିରୁ ରାସାୟନିକ ଶକ୍ତିରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇ ବର୍ଷା ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ 8.7 .
ଆମେ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଯନ୍ତ୍ରପାତି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବେଳେ ଓ ଆମମାନଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଶକ୍ତି ଗୋଟିଏ ରୂପରୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ରୂପକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଥାଏ । ଏପରି ଶକ୍ତି ରୂପାନ୍ତରଣର ଏକ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ଏବଂ ତାହା ସହିତ ସଂଲଗ୍ନ ଯନ୍ତ୍ରପାତିର ନାମ ଲେଖ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଯନ୍ତ୍ରପାତି ଓ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଶକ୍ତି ରୂପାନ୍ତରଣର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କର ଏବଂ ତାହାକୁ ଲେଖ ।
ଉ –
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-9

ତୁମପାଇଁ କାମ 8.8 .
20 କି.ଗ୍ରା. ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁକୁ ଭୂମିଠାରୁ 4 ମିଟର ଉଚ୍ଚତାରୁ ଖସାଇ ଦିଆଗଲା । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିମ୍ନଲିଖତ ଟେବୁଲରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥ‌ିବା ଭଳି ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନରେ ବସ୍ତୁଟିର ସ୍ଥିତିଜ ଶକ୍ତି ଓ ଗତିଜ ଶକ୍ତିକୁ ହିସାବ କରି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-10
BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-11

  • ମିଟର ଖସିବା ପରେ v2 = u2 + 2gs = 02 + 2 x 10 m/s2 x 1m = 20 m2/s2
  • ମିଟର ଖସିବା ପରେ v2 = u2 + 2gs = 02 + 2 x 10 m/s2 x 2m = 40 m2/s2
  • ମିଟର ଖସିବା ପରେ v2 = u2 + 2gs = 02 + 2 x 10 m/s2 x 3m = 60 m2/s2
  • ମିଟର ଖସିବା ପରେ v2 = u2 + 2gs = 02 + 2 x 10 m/s2 x 4m = 80 m2/s2

ଟିକିଏ ଚିନ୍ତାକର :
ପ୍ରକୃତିରେ ଯଦି ଶକ୍ତି ରୂପାନ୍ତରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମ୍ଭବପର ହୋଇନଥାନ୍ତା, ତେବେ କ’ଣ ହୋଇଥାଆନ୍ତ ? ଶକ୍ତିର ରୂପାନ୍ତରଣ ବିନା ପ୍ରକୃତିରେ ଜୀବନ ସମ୍ଭବ ହୋଇ ପାରିନଥାନ୍ତା । ଏଥୁରେ ତୁମେ ଏକମତ ନା ନାହିଁ ?
ଉ –
ଏଥୁରେ ଆମେ ଏକମାତ

ତୁମପାଇଁ କାମ 8.9 :
ମନେକର ଦୁଇଜଣ ବାଳକ A ଏବଂ B ଙ୍କର ଓଜନ ସମାନ । ଦୁଇଜଣଜାକ ଏକ ଦୌଡ଼ିକୁ ଧରି ପୃଥକ୍ ପୃଥକ୍‌ଭାବରେ ଉପରକୁ ଆଠ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚଢ଼ିଲେ । ଚଢ଼ିବାପାଇଁ Aକୁ 15 ସେକେଣ୍ଡ ଓ Bକୁ 20 ସେକେଣ୍ଡ ସମୟ ଲାଗିଲା । ଏଠାରେ ଉଭୟ À ଓ B ପ୍ରତ୍ୟେକ କେତେ ପରିମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କଲେ ?
ଉ –
Aର କ୍ଷମତା ବେଶୀ ଓ Bର କ୍ଷମତା କମ୍ ।
A 1 ସେକେଣ୍ଡରେ କରିଛି BSE Odisha 9th Class Physical Science Solutions Chapter 8 img-12
B 1 ସେକେଣ୍ଡରେ କରିଛି \(\frac { 8mg }{ 20 }\) ଏକକ କାର୍ଯ୍ୟ ।