Class 6

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Important Questions Chapter 9 ଉଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶର ଗଠନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Important Questions Chapter 9 ଉଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶର ଗଠନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ମୂଳତ୍ରାଣ କ’ଣ ? ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –

• ମୂଳର ଅଗ୍ରଭାଗରେ ଅତି କ୍ଷୁଦ୍ର ଟୋପିଭଳି ଥ‌ିବା ଅଂଶକୁ ମୂଳତ୍ରାଣ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
ଦୁଇଟି ସମାନ୍ତରାଳ ଶିରାବିନ୍ୟାସ ଓ ଦୁଇଟି ଜାଲକ ଶିରାବିନ୍ୟାସ ପତ୍ରର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ –

• କଦଳୀପତ୍ର ଓ ଧାନ ପତ୍ରରେ ସମାନ୍ତରାଳ ଶିରାବିନ୍ୟାସ ଦେଖାଯାଏ ।
• ଆମ୍ବ ଓ ପଣସ ପତ୍ରରେ ଜାଲକ ଶିରାବିନ୍ୟାସ ଦେଖାଯାଏ ।

Question 3.
ଭଣ୍ଡାର ମୂଳ କ’ଣ ? ଏହାର ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ –

• କେତେକ ଉଭିଦର ପ୍ରଧାନମୂଳ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇ ଭଣ୍ଡାରମୂଳରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
• ଦୁଇଟି ଭଣ୍ଡାର ମୂଳର ଉଦାହରଣ ହେଲା – ମୂଳା, ଗାଜର ।

Question 4.
ଆସ୍ଥାନିକ ରୂପାନ୍ତରିତ ମୂଳ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
ଉ –

• ବରଗଛର ଓହଳ ବାହାରି ମାଟି ଭିତରକୁ ଯାଇଥାଏ । ଏହା ବରଗଛକୁ ଟେକିରଖୁଥାଏ । ଏହାକୁ ସ୍ତମ୍ଭମୂଳ କହନ୍ତି ।
• କିଆଗଛରୁ ବାହାରିଥିବା ମୂଳ କିଆଗଛକୁ ଠେସିରଖେ । ଏହାକୁ ଠେସମୂଳ କୁହାଯାଏ ।
  ଏ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ମୂଳକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ମୂଳ କୁହାଯାଏ ।

Question 5.
ବୃନ୍ତର ଉପସ୍ଥିତି ଅନୁଯାୟୀ ପତ୍ରକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ? ସେଗୁଡ଼ିକର ନାମ ସହ ଉଦାହରଣ ଲେଖ ।
ଉ –

• ବୃନ୍ତର ଉପସ୍ଥିତି ଅନୁଯାୟୀ ପତ୍ର ଦୁଇପ୍ରକାର; ଯଥା – ସବୃନ୍ତକ ପତ୍ର ଓ ଅବୃନ୍ତକ ପତ୍ର ।
• ଆମ୍ବ ଓ ପଣସ ଗଛର ପତ୍ର ସବୃନ୍ତକ ପତ୍ର ଏବଂ ରଙ୍ଗଣୀ ଗଛର ପତ୍ର ଅବୃନ୍ତକ ପତ୍ର ।

Question 6.
କଖାରୁ କାଣ୍ଡକୁ ଦୁର୍ବଳ କାଣ୍ଡ କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ?
ଉ –

• କଖାରୁ ଏକ ଲତାଜାତୀୟ ଉଭିଦ ଓ ଏହାର କାଣ୍ଡ ସରୁ ଓ ନରମ ।
• ତେଣୁ କଖାରୁଗଛ ସିଧା ଭୂମି ଉପରେ ଠିଆହୋଇପାରେ ନାହିଁ ଓ ଆକର୍ଷୀ ସହାୟତାରେ ଗୁଡ଼ାଇହୋଇ ଉଠେ । ତେଣୁ କଖାରୁ କାଣ୍ଡକୁ ଦୁର୍ବଳ କାଣ୍ଡ କୁହାଯାଏ ।

ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ମୂଳତ୍ରାଣ ଓ ମୂଳଲୋମ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –

Question 2.
ମୌଳିକ ପତ୍ର ଓ ଯୌଗିକ ପତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –

Question 3.
କାଣ୍ଡର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କର ।
ଉ –

• କାଣ୍ଡର ଯେଉଁ ଅଂଶରୁ ପତ୍ର ବାହାରିଥାଏ, ତାହାକୁ ଗଣ୍ଠି କହନ୍ତି ।
• ଦୁଇଟି ଗଣ୍ଠିର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନକୁ ପବ କହନ୍ତି ।
• ଗଣ୍ଠିର ଯେଉଁଠାରୁ ପତ୍ର ବାହାରିଥାଏ ସେହିଠାରେ କାଣ୍ଡ ଓ ପତ୍ରର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନକୁ କକ୍ଷ କହନ୍ତି । ଏହି କକ୍ଷରେ କଢ଼ି ବା କଳିକା ଥାଏ ।
• ଏହି କକ୍ଷ କଳିକାଗୁଡ଼ିକ ଶାଖା, କାଣ୍ଡ ଓ ଫୁଲରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି ।

Question 4.
ଚିତ୍ରସହ ଗୋଟିଏ କୃଷ୍ଣଚୂଡ଼ା ଫୁଲର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶର ନାମ ଲେଖୁ କାର୍ଯ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ।
ଉ –
କୃଷ୍ଣଚୂଡ଼ା ଫୁଲର ଗୋଟିଏ ବୃନ୍ତ ଅଛି । ବୃନ୍ତବ୍ୟତୀତ ଫୁଲର ଆଉ ଚାରିପ୍ରକାର ଅଂଶ ଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି-ବୃତ୍ତିଚକ୍ର, ପାଖୁଡ଼ା ବା ଦଳଚକ୍ର, ପୁଂକେଶର ଓ ଗର୍ଭକେଶର ।
ବୃତ୍ତିଚକ୍ର – ଫୁଲଟି କଢ଼ ଅବସ୍ଥାରେ ଥିଲେ ବୃଭିଚକ୍ର ହିଁ ବାହାରକୁ ଦେଖାଯାଏ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ପ୍ରଥମ ଚକ୍ର କୁହାଯାଏ ।
ଦଳଚକ୍ର – କଢ଼ ବଡ଼ ହେଲାପରେ ଦଳଚକ୍ର ଦେଖାଯାଏ । ପୁଂକେଶର ଚକ୍ର ଚାରିପାଖରେ ଦଳଚକ୍ର ଘେରିରହିଥାଏ । ଏଥ‌ିରେ ପାଞ୍ଚଟି ଦଳ ବା ପାଖୁଡ଼ା ଥାଏ । ଦଳଚକ୍ରକୁ ବୃତ୍ତିଚକ୍ର ଘେରିରହିଥାଏ । ଏହା ରଙ୍ଗୀନ ହୋଇଥିବାରୁ ଫୁଲଟି ସୁନ୍ଦର ଦେଖାଯାଏ ।
ପୁଂକେଶର ଚକ୍ର – କୃଷ୍ଣଚୂଡ଼ା ଫୁଲର ଭିତରକୁ ଗର୍ଭଚକ୍ର ଥାଏ । ଗର୍ଭଚକ୍ରକୁ ଘେରିରହିଥାଏ ପୁଂକେଶର ଚକ୍ର । ଏଥ‌ିରେ ଦଶଟି ପୁଂକେଶର ଅଛି । ଫୁଲର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପୁଂକେଶରରେ ଗୋଟିଏ ଦଣ୍ଡ ଓ ତା’ ଅଗରେ ଗୋଟିଏ ପରାଗପେଟିକା ଥାଏ । ପରାଗପେଟିକାରେ ପରାଗ ପୂର୍ଣ୍ଣହୋଇ ରହିଥାଏ ।

ଗର୍ଭକେଶର ଚକ୍ର – ଫୁଲର ଭିତରକୁ ଥ‌ିବା ଗର୍ଭଚକ୍ର ଗୋଟିଏ ଗର୍ଭକେଶରକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ପ୍ରତି ଗର୍ଭାଶର ଅଗ୍ରଭାଗରେ ଗର୍ଭଶୀର୍ଷ, ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଗର୍ଭଦଣ୍ଡ ଏବଂ ତଳ ଭାଗରେ ଗର୍ଭଶୟ ଥାଏ । ପାକଳ ପରାଗ ପରିପକ୍ବ ଗର୍ଭଶୀର୍ଷରେ ପଡ଼ିଲେ ପରାଗ ସଙ୍ଗମ ହୁଏ । ପରାଗସଙ୍ଗମର କିଛିଦିନ ପରେ ଗର୍ଭାଶୟଟି ଫଳରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ଗର୍ଭାଶୟ ମଧ୍ଯରେ ଗୋଟିଏ ବା ଗୁଡ଼ିଏ ଡିମ୍ବକୋଷ ରହିଥା’ନ୍ତି । ଫଳ ମଧ୍ୟରେ ଏଗୁଡ଼ିକ ବୀଜରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ମୂଳର ଅଗ୍ରଭାଗରେ ଥିବା ଅତିକ୍ଷୁଦ୍ର ଟୋପିଭଳି ଅଂଶକୁ ………………. କୁହାଯାଏ ।
(ଖ) ଆଖୁ ଗଛର ଦୁଇଗଣ୍ଠି ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଅଂଶକୁ ………………. କୁହାଯାଏ ।
(ଗ) କଲରା, କଖାରୁ, ପୋଇ ଆଦି ଗଛର କାଣ୍ଡ ……………… କୁହାଯାଏ ।
(ଙ) ଧାନ ଗଛ ପତ୍ରରେ …………….. ଶିରାବିନ୍ୟାସ ହୋଇଥାଏ ।
(ଚ) ସାରୁ ଓ ଓଲୁଅ ଉଭିଦର …………. ।
(ଛ) ମୂଳା ଓ ଗାଜର ଉଦ୍ଭଦର …………. ।
(ଜ) କଖାରୁ ଗଛର ଆକର୍ଷୀ ଗଛର …………. ।
(ଝ) କିଆ ଗଛର କାଣ୍ଡରୁ ବାହାରିଥ‌ିବା ଚେରକୁ …………… ମୂଳ କୁହାଯାଏ ।
(ଞ) ………… ଓ ………… କୁ ଉଭିଦର ଜନନ ଅଙ୍ଗ କୁହାଯାଏ ।
ଉ –
(କ) ମୂଳତ୍ରାଣ
(ଖ) ପବ
(ଗ) ଦୁର୍ବଳ
(ଙ) ପତ୍ରକ
(ଚ) ରୂପାନ୍ତରିତ କାଣ୍ଡ
(ଛ) ରୂପାନ୍ତରିତ ମୂଳ
(ଜ) ରୂପାନ୍ତରିତ କାଣ୍ଡ
(ଝ) ଠେସ
(ଞ) ଫୁଲ, ଫଳ

Question 2.
ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନତଳେ ଦିଆଯାଇଥବା ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) ଉଦ୍ଭଦ ମୂଳରେ ଥ‌ିବା କେଉଁ ଅଂଶ ମାଟିରୁ ଜଳ ଶୋଷଣ କରେ ?
(i) ଶାଖାଚେର
(ii) ପ୍ରଶାଖାଚେର
(iii) ମୂଳତ୍ରାଣ
(iv) ମୂଳଲୋମ
ଉ –
(କ) ମୂଳଲୋମ

(ଖ) ଅମୃତଭଣ୍ଡାର ପତ୍ର କେଉଁ ପ୍ରକାର ପତ୍ର ?
(i) ସରଳ
(ii) ଜଟିଳ
(iii) ମୌଳିକ
(iv) ଯୌଗିକ
ଉ –
(ଖ) ମୌଳିକ

(ଗ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ପତ୍ରରେ ସମାନ୍ତରାଳ ଶିରାବିନ୍ୟାସ ଦେଖାଯାଏ ?
(i) ଅମୃତଭଣ୍ଡା
(ii) କଖାରୁ
(iii) କଦଳୀପତ୍ର
(iv) କଲରା
ଉ –
(ଗ) କବଳୀପତ୍ର

(ଘ) ଫୁଲର ତୃତୀୟ ଚକ୍ରକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ
(i) ପୁଂକେଶର
(ii) ଗର୍ଭକେଶର
(iii) ବୃରିମଣ୍ଡଳ
(iv) ଦଳମଣ୍ଡଳ
ଉ –
(ଘ) ପୁଂ-କେଶର

(ଙ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ରୂପାନ୍ତରିତ ମୂଳ ?
(i) ଆଳୁ
(ii) ପିଆଜ
(iii) ଗାଜର
(iv) ଅଦା
ଉ –
(ଡ) ଅବା

Question 3.
ବାମ ପାର୍ଶ୍ବର ଶବ୍ଦଦ୍ୱୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଦେଖ୍ ଦକ୍ଷିଣ ପାର୍ଶ୍ବର ଶବ୍ଦ ସହିତ ଖାପଖାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦକୁ (?) ଚିହ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଲେଖ ।

(କ) ସପ୍ତଫେଣୀ ଗଛର କଣ୍ଟା : ରୂପାନ୍ତରିତ ପତ୍ର :: ହଳଦୀ : (?) ।
(ଖ) ଅଦା : ରୂପାନ୍ତରିତ କାଣ୍ଡ :: ସାଲଗମ୍ : (?) ।
(ଗ) ଶିମ୍ବ : ଯୌଗିକ ପତ୍ର :: ଆମ୍ବ : (?)
(ଘ) ଅମୃତଭଣ୍ଡା ପତ୍ର : ଜାଲକ ଶିରା ବିନ୍ୟାସ :: କଦଳୀପତ୍ର : (?) ।
(ଙ) ପଣସ : ମୌଳିକ ପତ୍ର :: ନିମ୍ବ : (?) ।
(ଚ) ପୋଇ : ଦୁର୍ବଳ କାଣ୍ଡ :: ବାଇଗଣ : (?) ।
(ଛ) କିଆ : ଠେସମୂଳ :: ବରଗଛର ଓହଳ : (?) ।
(ଜ) ଫୁଲର ପ୍ରଥମ ଚକ୍ର : ବୃତ୍ତିଚକ୍ର :: ଦ୍ଵିତୀୟ ଚକ୍ର : (?) ।
ଉ –
(କ) ରୂପାନ୍ତରିତ କାଣ୍ଡ
(ଖ) ରୂପାନ୍ତରିତ ମୂଳ
(ଗ) ମୌଳିକ ପତ୍ର
(ଘ) ସମାନ୍ତରାଳ ଶିରାବିନ୍ୟାସ
(ଙ) ଯୌଗିକ ପତ୍ର
(ଚ) ସବଳ କାଣ୍ଡ
(ଛ) ସ୍ତମ୍ଭ ମୂଳ
(ଜ) ଦଳଚକ୍ର

Question 4.
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) ଅଦା ଏକ ରୂପାନ୍ତରିତ ମୂଳତ୍ରାଣ ।
(ଖ) ଡିମ୍ବକୋଷ ଗର୍ଭାଶୟରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
(ଗ) ପତ୍ରର ଓସାରିଆ ଅଂଶକୁ କକ୍ଷକଳିକା କହନ୍ତି ।
(ଘ) ଦୁଇଟି ଗଣ୍ଠିର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନକୁ ନାଭିସୂତ୍ର କହନ୍ତି ।
(ଙ) ପୋଇର କାଣ୍ଡ ସବଳ ।
ଉ –
(କ) ଅଦା ଏକ ରୂପାନ୍ତରିତ କାଣ୍ଡ ।
(ଖ) ଡିମ୍ବକୋଷ ବୀଜରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
(ଗ) ପତ୍ରର ଓସାରିଆ ଅଂଶକୁ ଫଳକ କହନ୍ତି ।
(ଘ) ଦୁଇଟି ଗଣ୍ଠିର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନକୁ ପବ କହନ୍ତି ।
(ଙ) ବାଉଁଶର କାଣ୍ଡ ସବଳ ।

Question 5.
ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଖରେ (✓) ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ୍ ଉତ୍ତର ପାଖରେ (✗) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(କ) ଉଦ୍ଭଦର ମୂଳ ମାଟି ଭିତରେ ଥାଏ । (✓)
(ଖ) କାଣ୍ଡର ଯେଉଁ ଅଂଶରୁ ପତ୍ର ବାହାରି ଥାଏ, ତାହାକୁ ପବ କୁହାଯାଏ । (✗)
(ଗ) ପୋଇର କାଣ୍ଡ ସବଳ କାଣ୍ଡ । (✗)
(ଘ) ଅଦା ଏକ ରୂପାନ୍ତରିତ କାଣ୍ଡ । (✓)
(ଙ) ମୂଳା ଓ ଗାଜର ଉଭିଦର ଗୁଚ୍ଛମୂଳ । (✗)
(ଚ) ଧାନର ମୂଳ ରୂପାନ୍ତରିତ ମୂଳ । (✗)
(ଛ) ଅମୃତଭଣ୍ଡାର ପତ୍ର ଯୌଗିକ ପତ୍ର । (✗)

Question 6.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସଂପର୍କ ବାଛ ।
(କ)

ଉ –

(ଖ)

ଉ –

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Solutions Chapter 6 ବସ୍ତୁର ଓ ପଦାର୍ଥର ପରିବର୍ତ୍ତନ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Solutions Chapter 6 ବସ୍ତୁର ଓ ପଦାର୍ଥର ପରିବର୍ତ୍ତନ

Question 1.
ନିମ୍ନଲିଖୂତ ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ଭିତରୁ କେଉଁଟି ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତୀ ଓ କେଉଁଟି ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଲେଖ ।
(କ) ଫୁଲରୁ ଫଳ ହେବା
(ଖ) ଲାଜକୁଳୀ ପତ୍ର ଆଘାତପାଇ ନଇଁଯିବା
(ଗ) ଲୁହାରେ କଳଙ୍କି ଲାଗିବା
(ଘ) ଲୁହାଖଣ୍ଡକୁ ଚୁମ୍ବକରେ ପରିଣତ କରିବା
ଉତ୍ତର –
(କ) ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ
(ଖ) ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ
(ଗ) ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ
(ଘ) ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ

Question 2.
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଅସ୍ଥାୟୀ, ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ, ଭୌତିକ ବା ରାସାୟନିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଲେଖ ।
(କ) କିରୋସିନ୍‌ ଦହନ
(ଖ) କଳଙ୍କି ଲାଗି ଲୁହାକଣ୍ଟାର ବସ୍ତୁତ୍ଵରେ ବୃଦ୍ଧି
(ଗ) ବେଶୀ ବେଶୀ ଲୁଣ ଜଳରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ କରାଇ ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ ତିଆରି କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟା
(ଘ) ବୁଟକୁ ପାଣିରେ ବତୁରାଇ ଫୁଲାଇବା
(ଙ) ଚୁମ୍ବକ ଦଣ୍ଡକୁ ଗରମ କରିବା
ଉତ୍ତର –
(କ) ରାସାୟନିକ
(ଖ) ରାସାୟନିକ
(ଗ) ଭୌତିକ
(ଘ) ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ
(ଙ) ଅସ୍ଥାୟୀ

Question 3.
ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ଲୁହାକଣ୍ଟାକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ କରି ଲାଲ କରିବା କେଉଁ ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ?
ଉ –
ଲୁହାକଣ୍ଟାକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ କରି ଲାଲ କରିବା ଅସ୍ଥାୟୀ ଓ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

(ଖ) ଗୋଟିଏ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା ବୋଲି ଜାଣିବା କିପରି ?
ଉ –
(i) ତୁତିଆକୁ ଅଧ‌ିକ ଉତ୍ତପ୍ରକଲେ ଶେଷରେ ଏକ କଳା ରଙ୍ଗର କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପରୀକ୍ଷା ନଳୀର ତଳେ ରହିଯିବ । ଏହି ନୂତନ ପଦାର୍ଥର ରାସାୟନିକ ନାମ କପର ଅକ୍‌ସାଇଡ୍ । ଏଥୁରୁ ଆଉ ତୁତିଆ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଟି ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ।
(ii) ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକର ଶେଷରେ ମିଳୁଥ‌ିବା ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ନୂତନ ପଦାର୍ଥ । ତେଣୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା ବୋଲି ଜାଣିବା ।

(ଗ) ମିଶ୍ରିକୁ ଜଳରେ ମିଳାଇ ସର୍ବତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା କେଉଁ ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ?
ଉ –
ମିଶ୍ରିକୁ ଜଳରେ ମିଳାଇ ସର୍ବତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଏକ ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

Question 4.
ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ତୁତିଆ ଜଳରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୁଏ । ଏହା ତା’ର କି ପ୍ରକାର ଗୁଣ ?
ଉ –
ତୁତିଆ ଜଳରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୁଏ । ଏହା ତା’ର ଦ୍ରବଣୀୟତା ଗୁଣ ।

(ଖ) ଅତି ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ କ’ଣ ?
ଉ –
(i) ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣକୁ ଗରମକଲେ, ତାହା ଆଉକିଛି ଅଧ‌ିକ ଦ୍ରାବକୁ ଦ୍ରବୀଭୂତ କରିଥାଏ । ଏହିପରିଭାବେ ଯେଉଁ ଦ୍ରବଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ତାକୁ ଅତି ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଲୁଣ ପାଣିରେ ତିଆରି ହୋଇଥ‌ିବା ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣକୁ ଗରମକଲେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ନ ହୋଇ ରହିଯାଇଥ ଲୁଣ ମିଳାଇ ଯାଉଛି । ଆଉ ଲୁଣ ମିଶାଇଲେ ହୁଏତ ତାହା ଦ୍ରବୀଭୂତ ହେବ ନାହିଁ । ଏହି ଦ୍ରବଣକୁ ଅଦି
ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।

(ଗ) ତାପର ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ଦ୍ରବଣ କି ପ୍ରକାର ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ ?
ଉ –
ଏହା ସବୁପ୍ରକାର ଦ୍ରାବ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସତ୍ୟ ନୁହେଁ ।

Question 5.
ଜଳରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ନ ହେଉଥ‌ିବା ଚାରିଗୋଟି ପଦାର୍ଥର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –

ବାଲି
କାଚଗୁଣ୍ଡ
ଚକ୍‌ଗୁଣ୍ଡ
ଇଟାଗୁଣ୍ଡ ଆଦି ଜଳରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୁଏ ନାହିଁ । କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।

Question 6.
କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।

(କ) କ୍ଷୀର ଛିଣ୍ଡି ଛେନା ହେବା ଏକ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
ଉ –
କ୍ଷୀର ଛିଣ୍ଡି ଛେନା ହେବା ଏକ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ; କାରଣ କ୍ଷୀରରୁ ଛେନା ହେବା ଏକ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ । ଛେନାକୁ ଆଉ କ୍ଷୀରରେ ପରିଣତ କରିହେବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହି ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନଟି ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଟେ ।

(ଖ) ଲୁଣକୁ ଗୁଣ୍ଡ କରିବା ଏକ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନୁହେଁ ।
ଉ –
ଲୁଣକୁ ଗୁଣ୍ଡ କରିବା ଏକ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନୁହେଁ; କାରଣ ଏହା ଏକ ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ । ଲୁଣକୁ ଗୁଣ୍ଡ କଲେ ସେହି ଲୁଣ ଗୁଣ୍ଡରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ଏଠାରେ ଲୁଣର ଯେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା ତାହା ଅସ୍ଥାୟୀ ଓ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନରେ କୌଣସି ନୂତନ ଉତ୍ପାଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହା ଏକ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନୁହେଁ ।

Question 7.
ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
(କ) ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ
ଉ –

(ଖ) ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ ଓ ଅସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ
ଉ –

ବସ୍ତୁର ଓ ପଦାର୍ଥର ପରିବର୍ତ୍ତନ Notes :

→ ଉପକ୍ରମ :
(i) ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥ‌ିବା ବସ୍ତୁ ଓ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକର ସର୍ବଦା ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଚାଲିଛି ।
(ii) କେତେକ ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖୁରିବା ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଆମ ସଂପର୍କ ମଧ୍ଯ ଜାଣିପାରିବା ।
(iii) ଆଉ କେତେକ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଜାଣିବା ଓ ବୁଝିବା ପାଇଁ ସାମାନ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ ।

→ ବସ୍ତୁ ଓ ପଦାର୍ଥର ପରିବର୍ତ୍ତନ :

→ ବସ୍ତୁ ଓ ପଦାର୍ଥର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ :

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୧

• ମହମବତିଟି ମହମରେ ତିଆରି । ମହମ ଏକ ବାହନୀୟ ପଦାର୍ଥ ହୋଇଥିବାରୁ ସେଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା ସଳିତାରେ ନିଆଁ ଲଗାଇଲେ ତାହା ଜଳେ ।
• ମହମବତି ଜଳିଲାବେଳେ କିଛି ମହମ ତରଳିଯାଏ । ସେଥୁରୁ କିଛି ତଳକୁ ବୋହିଆସେ । ଅବଶିଷ୍ଟ ତରଳ ମହମ ଜଳିଯାଏ ।
• ମହମବତି ଜଳିବାବେଳେ ଆଲୋକ ଓ ଉତ୍ତାପ ଦିଏ ।
• ମହମ ତରଳି ତଳକୁ ବୋହିଆସି ଥଣ୍ଡାହୋଇ ପ୍ଲେଟ୍ ଉପରେ ପୁଣି କଠିନ ମହମରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଯାଏ ।
• ପ୍ଲେଟ୍‌ରେ ଥିବା କଠିନ ମହମକୁ ନେଇ ପୁଣି ଜଳିପାରୁଥିବା ମହମବତୀ ତିଆରି କରାଯାଇପାରିବ ।
• ମହମବତିର ଜ୍ଵଳନ ବେଳେ ମହମର ଦୁଇ ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରଥମତଃ ଦହନ ଓ ତଜନିତ କ୍ଷୟ । ଏହା ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ । ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ । କାରଣ ମହମ ଆଉ ଫେରାଇ ଆଣିହେବ ନାହିଁ ।
• ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ଅଳ୍ପ ମହମର ଭୌତିକ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟି, କଠିନକୁ ତରଳ ମହମ ଓ ପୁଣି ତରଳ ମହମ ଥଣ୍ଡା ହୋଇ କଠିନ ମହମରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେଉଛି, ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭିନ୍ନ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନ । ଏହା ଅସ୍ଥାୟୀ ଓ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ କଠିନ ମହମରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରୁଛି ।
  • ସବୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏକାପ୍ରକାର ନୁହେଁ ।
  • ଯେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରେ ପୂର୍ବ ଅବସ୍ଥାକୁ ଫେରିପାରେ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ସ୍ଥାୟୀ ବା ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ ।
  • କାଠକୁ ଜଳାଇ ଅଙ୍ଗାର ତିଆରି କରିବା ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ବା ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
  • ଯେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସ୍ଥାୟୀ ନୁହେଁ ଓ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରେ ପୂର୍ବ ଅବସ୍ଥାକୁ ଫେରିଆସିପାରେ, ତାହାକୁ ଅସ୍ଥାୟୀ ବା ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ ।
  • ବରଫକୁ ତରଳାଇ ଜଳ ପାଇବା ଏକ ଅସ୍ଥାୟୀ ବା ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
    

→ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ତାପର ପ୍ରଭାବ :

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୨

• ତାପ ପ୍ରୟୋଗରେ ବାୟୁ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ ଏବଂ ଥଣ୍ଡାକଲେ ବାୟୁ ସଙ୍କୁଚିତ ହୁଏ ।
• 
• ତାପର ପ୍ରଭାବରେ ମହମ ତରଳିଯାଇ କଠିନ ଅବସ୍ଥାରୁ ତରଳ ଅବସ୍ଥାକୁ ଆସିଥାଏ । ତରଳ ମହମ ଅଧିକ ଥଣ୍ଡା ହେଲେ କଠିନ ଅବସ୍ଥାକୁ ଫେରିଯାଏ ।
• ଜଳକୁ ଗରମକଲେ ବାମ୍ଫ ହୁଏ, ବାମ୍ଫକୁ ଥଣ୍ଡାକଲେ ପୁଣି ଜଳ ହୁଏ । ଜଳକୁ ଅଧିକ ଥଣ୍ଡାକଲେ ବରଫ ହୋଇଯାଏ ।
• ତାପ ପ୍ରୟୋଗକଲେ ବସ୍ତୁ ବା ପଦାର୍ଥର ଭୌତିକ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସେ ।
  
• ଅଧୂକ ତାପର ପ୍ରଭାବରେ ଦହନୀୟ ବସ୍ତୁ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକ; ଯଥା – କାଗଜ, ତୁଳା, କପଡ଼ା, ମହମ, କିରୋସିନି, ପେଟ୍ରୋଲ, ରୋଷେଇ କାମରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ଗ୍ୟାସ୍, ଶୁଖୁ ପତ୍ର, କାଠ ଓ କୋଇଲା ଇତ୍ୟାଦି ଜଳିଥା’ନ୍ତି ।

(v) ଧାତବ ପଦାର୍ଥକୁ ଉତ୍ତପ୍ତକଲେ ଆକାରରେ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ । ଥଣ୍ଡା ହୋଇଯିବା ପରେ ତାହା ସଙ୍କୁଚିତ ହୋଇ ପୂର୍ବାବସ୍ଥାକୁ ଫେରିଆସେ ।

• ଧାତବ ପଦାର୍ଥ ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇ ପ୍ରସାରିତ ହେବା ପୁଣି ଥଣ୍ଡାହୋଇ ପୂର୍ବ ଅବସ୍ଥାକୁ ଫେରି ଆସିବାକୁ ଅସ୍ଥାୟୀ, ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ବା ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୩

• ଗୋଟିଏ ମୋଟା ମଲାଟ ପଟା ବା ଖଣ୍ଡିଏ କାର୍ଡ଼ବୋର୍ଡ଼ ନିଅ । ପଟା ମଝିରୁ ଗୋଟିଏ ଧାତବ ଟଙ୍କାକିଆ ମୁଦ୍ରାର ବ୍ୟାସ ମାପରେ ଖଣ୍ଡିଏ କାଟି ବାହାର କରିଦିଅ ।
• ଗୋଟିଏ ବ୍ଲେଡ୍ ମଝିରୁ ଭାଙ୍ଗି ଦିଖଣ୍ଡ କର । ଏହି ଦୁଇଟି ବ୍ଲେଡ୍ ଖଣ୍ଡକୁ କାର୍ଡ଼ବୋର୍ଡ଼ କଟାଯାଇଥିବା ଜାଗାର ଦୁଇପାଖରେ ଅଠା ସାହାଯ୍ୟରେ ଲଗାଇ ରଖ । ସେହି ଧାତବ ଟଙ୍କିକିଆ ମୁଦ୍ରା ନେଇ ଦେଖି ଯାହା କଟାଯାଇଥିବା ବାଟ ଦେଇ ଠିକ୍ ଯାଇପାରୁଥ୍ । ଅଧ୍ଵ ଢିଲା ନହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
• ଧାତବ ମୁଦ୍ରାଟିକୁ ଚିମୁଟା ସାହାଯ୍ୟରେ ଧରି ମହମବତି ବା ସ୍ପିରିଟ୍ ବତିରେ ଗରମ କର । ସେହି ଗରମ ମୁଦ୍ରାଟିକୁ କାର୍ଡ଼ବୋର୍ଡ଼ର କଟା ସ୍ଥାନରେ ଗଳାଅ ।
• ଦେଖୁ ଯେ ମୁଦ୍ରାଟି ବ୍ଲେଡ୍ ଦୁଇ ଖଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟ ଦେଇ ଗଳିପାରୁନାହିଁ, କାରଣ ମୁଦ୍ରାଟି ଉତ୍ତପ୍ତ ହେବାପରେ ଏହାର ଆକାର ସାମାନ୍ୟ ବଢ଼ିଯାଇଛି ।
• ସେଇ ମୁଦ୍ରାଟି ଥଣ୍ଡା ହୋଇଯିବା ପରେ, ପୂର୍ବପରି ତାହା ପୁଣି ସେଇ ସ୍ଥାନରେ ଗଳିଯିବ ।
• ଧାତବ ପଦାର୍ଥଟିଏ ଉତ୍ତପ୍ତ ହେଲେ ଆକାରରେ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ । ଥଣ୍ଡା ହୋଇଯିବା ପରେ ତାହା ସଂକୁଚିତ ହୋଇ ପୂର୍ବାବସ୍ଥାକୁ ଫେରିଆସେ ।

(vi) ଲୁଣ ପାଣିକୁ ପାତ୍ରରେ ନେଇ ଗରମକଲେ ସେଗୁଡ଼ିକର ଜଳ ବାମ୍ଫ ହୋଇ ଚାଲିଯିବା ପରେ ଗୋଳାଇ ହୋଇ ରହିଥିବା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ହେଉଛି ଲୁଣ । ଲୁଣର ଯେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା ତାହା ଏକ ଅସ୍ଥାୟୀ ଓ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୪

• ଗୋଟିଏ ପାତ୍ରରେ କପେ ପରିଷ୍କାର ଜଳନେଇ ସେଥ‌ିରେ ଅଧ ଚାମଚ ଖାଇବା ଲୁଣ ଗୋଳାଅ । ଲୁଣ ମିଳାଇ ଜଳରେ ମିଶିଯିବ । ଏହି ଲୁଣମିଶା ଜଳରୁ ଅଳ୍ପ ନେଇ ଚାଖ୍ଲେ କ’ଣ ଲାଗିବ ?
• ସେହି ଲୁଣ ପାଣିକୁ ସେହି ପାତ୍ରରେ ନେଇ ଗରମ କର, ସବୁତକ ଜଳ ବାମ୍ଫ ହୋଇ ଚାଲିଯିବାପରେ, ଶେଷରେ ପାତ୍ରରେ କ’ଣ ରହିଲା ଦେଖ ।
• ଲୁଣ ଜଳରେ ମିଳାଇଗଲେ ମଧ୍ୟ, ଲୁଣର ସ୍ବାଦରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଲୁଣପାଣି ଲୁଣିଆ ଲାଗେ ।
• ଲୁଣ ପାଣିରୁ ଜଳକୁ ବାମ୍ଫ ରୂପରେ ଉଡ଼ାଇ ଦେବାପରେ, ସେଥ‌ିରେ ଗୋଳାଇ ହୋଇ ରହିଥିବା କଠିନ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ଯ ଲୁଣିଆ ଲାଗେ । କାରଣ ଏହା ଆଉ
• କିଛି ନୁହେଁ, ପ୍ରଥମରୁ ଗୋଳାଇଥିବା ସେଇ ଲୁଣ । ଏଠାରେ ଲୁଣର ଯେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଲା ତାହା ଅସ୍ଥାୟୀ ଓ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ।
• ଓଦା ଲୁଗା ଖରାରେ ଶୁଖୁଯିବା ଓ ମିଶ୍ରି ମୁଣ୍ଡାକୁ ଭାଙ୍ଗି ଗୁଣ୍ଡ ମିଶ୍ରି କରିବା ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଉଦାହରଣ କି ?
• ବସ୍ତୁ ଓ ପଦାର୍ଥର ଅନ୍ୟ କେତେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟେ, ଯାହା ଉପରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକଠାରୁ ଭିନ୍ନ ।

(vii) ମାଗ୍ନେସିୟମ୍ ପାତକୁ ଜଳାଇଲେ ତାହା ଅତି ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଆଲୋକ ଦେଇ ଜଳିଉଠିବ ଓ ଧଳା ପାଉଁଶପରି ଗୋଟିଏ ନୂତନ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ ହେବ । ଏହାର ନାମ ମାଗ୍ନେସିୟମ୍‌ ଅକ୍‌ସାଇଡ୍ । ଏହା ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୫

• ଖଣ୍ଡିଏ ଛୋଟ ମାଗ୍ନେସିୟମ୍ ପାତକୁ ଚିମୁଟା ସାହାଯ୍ୟରେ ଧରି ସ୍ପିରିଟ୍‌ତି ବା ମହମବତିରେ ଉତ୍ତପ୍ତ କର । ଏହାଦ୍ଵାରା ମାଗ୍ନେସିୟମ୍ ଅତି ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଆଲୋକ ଦେଇ ଜଳିଉଠିବ ଓ ଧଳା ପାଉଁଶ ପରି ଗୋଟିଏ ନୂତନ ପଦାର୍ଥରେ ପରିଣତ
• ଏହାର ରାସାୟନିକ ନାମ ମାଗ୍ନେସିୟମ୍ ଅକ୍‌ସାଇଡ୍ । ଏହା ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

(viii) ଷ୍ଟିଲ୍‌ ଚାମଚରେ ଚିନିକୁ ନେଇ ଗରମକଲେ ଚିନିର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟି ଚିନି ଅଙ୍ଗାରରେ ପରିଣତ ହେବ । ଏହି ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୬

• ଗୋଟିଏ ପାତ୍ରରେ କିଛି ଗୁଣ୍ଡ ପୋଡ଼ା ଚୂନ ନେଇ ସେଥ‌ିରେ କିଛି ପରିମାଣରେ ପରିଷ୍କାର ଜଳ ମିଶାଅ । ଦେଖୁ ପାଣି ଫୁଟିବ ଓ ପାତ୍ରଟି ଖୁବ୍ ଉତ୍ତପ୍ତ ହୋଇଯିବ । ଶେଷରେ ଏହା କଲିଚୂନରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଯିବ ।
• ଏହି ସ୍ବଚ୍ଛ ଚୂନପାଣିରୁ ଅଳ୍ପ ଅନ୍ୟ ଏକ ପାତ୍ରରେ ନିଅ । ଚୂନପାଣି ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ସରବତ ନଳୀ ବୁଡ଼ାଇ ଫୁଙ୍କ । କିଛି ସମୟ ପରେ ଦେଖୁ ସ୍ବଚ୍ଛ ଚୂନପାଣିର ରଙ୍ଗ ଧଳା ହୋଇଯାଇଛି ଏବଂ ଏହାକୁ ରଖିଦେଲେ କିଛି ସମୟ ପରେ ପାତ୍ରର ତଳ ଭାଗରେ ଗୋଟିଏ ଧଳା ପଦାର୍ଥ ଜମିଯିବ । ଏହି ପଦାର୍ଥଟି ଦାନା ସଦୃଶ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ପଦାର୍ଥ ଅଟେ । ଏହାର ରାସାୟନିକ ନାମ କାସିୟମ୍ କାର୍ବୋନେଟ୍ । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୭

ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟିଲ୍ ଚାମଚରେ ଅଳ୍ପ ଚିନି ନେଇ ଗରମ କର । ଚିନି ପ୍ରଥମେ ହଳଦିଆ ତା’ପରେ ବାଦାମୀ ଓ ଶେଷରେ କଳା ପଡ଼ିଯିବ ।
ଥଣ୍ଡା କରି ଏହାକୁ ଚାଖୁଲେ ତାହା ଆଉ ମିଠା ଲାଗିବ ନାହିଁ । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦ୍ବାରା ଚିନି ଆଉ ଚିନି ହୋଇ ରହିନାହିଁ । ଏହା ଅନ୍ୟ ଏକ ପଦାର୍ଥରେ ବଦଳିଯାଇଛି । ଏହାର ରାସାୟନିକ ନାମ ଚିନି ଅଙ୍ଗାର । ଏହାକୁ ଆଉ ଚିନିରେ ପରିଣତ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଟି ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୮

• ଗୋଟିଏ ପରୀକ୍ଷା ନଳୀରେ କିଛି ଦାନା ବାନ୍ଧିଥ‌ିବା ତୁତିଆ ନେଇ ଆସ୍ତେ ଆସ୍ତେ ଗରମ. କର । ପ୍ରଥମେ ନୀଳ ରଙ୍ଗର ତୁତିଆ ଧଳା ହୋଇଯିବ ଏବଂ ସେଥୁରୁ ବାହାରି ଯାଇଥିବା ଜଳୀୟ ବାଷ୍ପ ଥଣ୍ଡା ହୋଇ ପରୀକ୍ଷାନଳୀର ଉପରି ଭାଗରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଟୋପା ହୋଇ ଲାଗିଯିବ ।
• ତୁତିଆକୁ ଅଧ୍ଵ ଉତ୍ତପ୍ତକଲେ ଶେଷରେ ଏକ କଳାରଙ୍ଗର କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପରୀକ୍ଷା ନଳୀର ତଳେ ରହିଯିବ । ଏହି ପଦାର୍ଥର ରାସାୟନିକ ନାମ କପର ଅକ୍‌ସାଇଡ୍ । ଏଥୁରୁ ଆଉ ତୁତିଆ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଟି ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୯

• ଗୋଟିଏ ପରୀକ୍ଷା ନଳୀରେ କିଛି ତମ୍ବାଗୁଣ୍ଡ (ଛୋଟ ତାର ବା ପାତର ଖଣ୍ଡ) ନିଅ । ସେଥ‌ିରେ ଅଳ୍ପ ଗନ୍ଧକ ଗୁଣ୍ଡ ମିଶାଅ । ଏହି ମିଶ୍ରଣକୁ ନେଇ ଏହା ଲାଲ୍ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ତପ୍ତ କଲେ । କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ ସୃଷ୍ଟି ହେବ ।
• କିଛି ସମୟ ପରେ ଏହା ଥଣ୍ଡା ହୋଇଗଲେ, ଏହା ଆଉ ତମ୍ବା ବା ଗନ୍ଧକ ନୁହେଁ । ଏଥୁରୁ ତମ୍ବା ବା ଗନ୍ଧକ ଫେରାଇ ଅଣାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଟି ମଧ୍ଯ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

ପଦାର୍ଥ । ଏଣୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ ।

Question ୧।
ନିମ୍ନ ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ କେଉଁ ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଜାଣି ଚିହ୍ନିତ ସ୍ଥାନରେ ଠିକ୍ (✓) ଚିହ୍ନ ଦିଅ । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

ଦ୍ରବଣ :

(i) ଦ୍ରବଣ ଏକ ମିଶ୍ରଣ ଅଟେ । ଚିନି ଓ ପାଣିର ଦ୍ରବଣ ମଧ୍ଯ ଏକ ମିଶ୍ରଣ । ଏଠାରେ ଜଳକୁ ଦ୍ରାବକ ଓ ଚିନିକୁ ଦ୍ରାବ କୁହାଯାଏ । ଜଳରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇପାରୁଥ‌ିବା ଚିନି ଓ ଲୁଣ ଭଳି ପଦାର୍ଥର ଏହି ଗୁଣକୁ ଦ୍ରବଣୀୟତା କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଅସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ ଦ୍ରାବକରେ ଯେତେବେଳପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ରାବ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହେଉଥାଏ, ସେତେବେଳପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦ୍ରବଣକୁ ଅସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।
(iii) ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ – ଯେଉଁ ଦ୍ରବଣ ଅଧିକ ଦ୍ରାବ ଦ୍ରବୀଭୂତ କରିପାରେ ନାହିଁ, ସେହିଭଳି ଦ୍ରବଣକୁ ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।
(iv) ଅତି ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ – ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣକୁ ଗରିମକଲେ, ତାହା ଆଉ କିଛି ଅଧ‌ିକ ଦ୍ରାବକୁ ଦ୍ରବୀଭୂତ କରିଥାଏ । ଏହିପରିଭାବେ ଯେଉଁ ଦ୍ରବଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଅତି ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୧୦

• ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ପାତ୍ରରେ (ଷ୍ଟିଲ୍‌ ଗିନା) କପେ ପରିଷ୍କାର ଜଳ ନିଅ । ଖାଇବା ଲୁଣରୁ ଚାମଚେ ଲୁଣ ନେଇ ଗିନାରେ ।
• ଜଳରେ ଲୁଣ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଯିବ ଓ ଗୋଟିଏ ଲୁଣିଆ ଦ୍ରବଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଯିବ । ଏହାକୁ ଅସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ । ଏହି ଦ୍ରବଣରେ ଆଉ ଏକ ଚାମଚ ଲୁଣ ମିଶାଇ ଘାଣ୍ଟ । ଚାମଚ ପରେ ଚାମଚ କରି ଲୁଣ ମିଶାଇ ଚାଲିଲେ, ମିଶାଉଥ‌ିବା ଲୁଣ ଆଉ ମିଳାଇଯିବ ନାହିଁ । ଅଧ୍ଵକ ଲୁଣ ଗିନାର ତଳ ଭାଗରେ ସେହିପରି କଠିନ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଯିବ । ଏହିଭଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ଲୁଣର ଦ୍ରବଣ ଅତ୍ୟଧିକ ଲୁଣିଆ ଲାଗିଥାଏ । ଏହା ଲୁଣ ପାଣିର ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ ।
• ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟିଲ୍ ଗିନାରେ କପେ ପରିଷ୍କାର ଜଳ ନେଇ ସେଥ୍ରେ ଚାମଚେ ଲୁଣ ମିଶାଇ ଘାଣ୍ଟିଲେ ଲୁଣ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଯିବ ଓ ଗୋଟିଏ ଲୁଣିଆ ଦ୍ରବଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ । ଏହାକୁ ଅସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।

→ ଦ୍ରବଣୀୟତା ଉପରେ ତାପର ପ୍ରଭାବ

• ଏହି ସଂପୃକ୍ତ ଦ୍ରବଣକୁ ଗିନାରେ ନେଇ ଗରମକଲେ କିଛି ଲୁଣ ମିଳାଇଯିବ; ମାତ୍ର ଆଉ ଅଧ‌ିକ ଲୁଣ ମିଶାଇଲେ ତାହା ଆଉ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହେବ ନାହିଁ । ସେତେବେଳେ ଏହାକୁ ଅତି ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।
• ଦାସର ପ୍ରଭାବରେ ଦ୍ରବଣୀୟତା ବଢ଼ିଥାଏ ଓ ଥଣ୍ଡାକଲେ ବା ତାପ କମାଇଦେଲେ ଦ୍ରବଣୀୟତା କମିଯାଏ ।
• ଦ୍ରବଣୀୟତା ଏକ ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଟେ । ବିଭିନ୍ନ ଦ୍ରାବର ଦ୍ରବଣୀୟତା, ଗୋଟିଏ ଦ୍ରାବକରେ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ – ୧୧

• ଦୁଇଟି କାଚ ଗ୍ଲାସ ନେଇ ପ୍ରତ୍ୟେକରେ ସମାନ ପରିମାଣର (ଅଧାକପ) ପରିଷ୍କାର ଜଳ ନିଅ । ଗୋଟିଏ ଚାମଚ ଲୁଣ ପ୍ରଥମ ଗ୍ଲାସିରେ ଥ‌ିବା ଜଳରେ ମିଶାଇ ଘାଣ୍ଟ । ତାହା ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଯିବା ପରେ ଆଉ ଚାମଚେ ଲୁଣ ଦେଇ ଘାଣ୍ଟ । ଏହିଭଳି କେତେ ଚାମଚ ଲୁଣ ନେଲେ ଦ୍ରବଣଟି ଏକ ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣରେ ପରିଣତ ହେଲା ତାହା ସାରଣୀରେ ଲେଖୁଖ ।
• ତାପରେ ଦ୍ଵିତୀୟ ଗ୍ଲାସ୍‌ରେ ଥିବା ଜଳରେ ସେଇ ଚାମଚ ସାହାଯ୍ୟରେ ଚିନି ଥରକୁ ଚାମଚେ କରି ମିଶାଅ ଓ ଘାଣ୍ଟ । ଗୋଟିଏ ଚାମଚ ଚିନି ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇସାରିବା ପରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଚାମଚ ଚିନି ମିଶାଇବ । ଏପରି ଏକ ଅବସ୍ଥା ଆସିବ ଯେତେବେଳେ ଗୋଟିଏ ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଯିବ ।
• ଏଥୁରୁ ଜାଣିଲେ ଯେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିମାଣର ଦ୍ରାବକରେ ଏକ ସମାନ ତାପମାତ୍ରାରେ (ଏଠାରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ତାପମାତ୍ରା) ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପରିମାଣର ଦ୍ରାବ (ଏଠାରେ ଲୁଣ ଓ ଚିନି) ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇଥାଏ ।
  

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Important Questions Chapter 8 ପରିସ୍ଥାନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Important Questions Chapter 8 ପରିସ୍ଥାନ

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
କେଉଁ କେଉଁ ଅଙ୍ଗ ଜଳଜ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଉପଯୋଜନରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ?
ଉ –
ଜଳଜ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଶରୀର, ଆକୃତି, ଗାଲି, ଲାଞ୍ଜର ଉପସ୍ଥିତି, କାତି କିମ୍ବା ଲାଳଯୁକ୍ତ ଶରୀର, ପରଦାଯୁକ୍ତ ପକ୍ଷ ଆଦି ଉପଯୋଜନରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।

Question 2.
ସ୍ଥଳଚର ଓ ଜଳଚର ପ୍ରାଣୀମାନେ କେଉଁ କେଉଁ ପରିସ୍ଥାନରେ ରହିଥା’ନ୍ତି ?
ଉ –

• ସ୍ଥଳଚର ପ୍ରାଣୀମାନେ ଜଙ୍ଗଲ, ମରୁଭୂମି, ତୃଣଭୂମି, ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳ ଆଦିରେ ରହିଥା’ନ୍ତି ।
• ଜଳଚର ପ୍ରାଣୀମାନେ ନଦୀ, ହ୍ରଦ, ପୋଖରୀ, ସମୁଦ୍ର ଇତ୍ୟାଦିରେ ରହିଥା’ନ୍ତି ।

Question 3.
ଉପଯୋଜନ କ’ଣ ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପରିବେଶ ଓ ପରିବେଶର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ତାଳଦେଇ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବର ଗାଠନିକ ଓ କ୍ରିୟାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଉପଯୋଜନ କୁହାଯାଏ ।
• ଓଟର ପାଦଗୁଡ଼ିକ ମରୁବାଲିରେ ଚାଲିବାପାଇଁ ଓ ତା’ର ପିଠି ଉପରେ ଥ‌ିବା କୁଜଟି ଖାଦ୍ୟାଭାବ ସମୟରେ ସହାୟତା କରେ । ଓଟର ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ଵାରା ସେ ମରୁଭୂମିରେ ବଞ୍ଚରେ ।

Question 4.
ପରିସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲେ କ’ଣ ଅସୁବିଧା ହେବ ?
ଉ –

• ପରିସ୍ଥାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲେ ପରିବେଶରେ ସନ୍ତୁଳନ ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଯିବ ।
• ଏହାର କୁ ପ୍ରଭାବ ସମଗ୍ର ଜୀବଜଗତ ଉପରେ ପଡ଼ିବ । ଫଳରେ କେତେକ ଜାତିର ଜୀବ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ ହେବାର

Question 5.
ପରିବେଶରେ ଅପଘଟକର ଭୂମିକା କ’ଣ ?
ଉ –

• କେତେକ ଅଣୁଜୀବ ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଶରୀରରୁ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିଥାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଅପଘଟକ କୁହାଯାଏ ।
• ଅନ୍ୟ କେତେକ ଜୀବ ଯଥା ବୀଜାଣୁ, କବକ ଇତ୍ୟାଦି ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ମୃତ ଶରୀରରୁ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି ସେମାନେ କେତେକ ଆବଶ୍ୟକ ଉପାଦାନ ଯଥା – ଯବକ୍ଷାରଜାନ ପରିବେଶକୁ ଛାଡ଼ନ୍ତି ।

Question 6.
ପରିସ୍ଥାନ ଅନୁସାରେ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି, ତାହା କ’ଣ କ’ଣ ?
ଉ –

• ପରିସ୍ଥାନ ଅନୁସାରେ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ତିନିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ସ୍ଥଳଚର, ଜଳଚର ଓ ବାୟବୀୟ ।

ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ଉଭିଦମାନଙ୍କର ପରିସ୍ଥାନ ବିଷୟରେ ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପରିସ୍ଥାନକୁ ନେଇ ଉଭିଦମାନଙ୍କୁ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ; ଯଥା – ମରୁଜ, ଆର୍ଦ୍ରଭୂମିଜ ଓ ଜଳଜ ।
• ଜଳାଭାବ ଅଞ୍ଚଳରେ ବଢ଼ିପାରୁଥିବା ଉଭିଦଗୁଡ଼ିକ ମରୁଜ; ଯଥା – ସପ୍ତଫେଣୀ, ନାଗଫେଣୀ ।
• ଜଳାଭାବ ଓ ଜଳାଧିକ୍ୟ ନଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳର ଉଭିଦଗୁଡ଼ିକ ଆର୍ଦ୍ରଭୂମିଜ; ଯଥା – ଧାନ, ଆମ୍ବ ।
• ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଳ ଭିତରେ ବା ଜଳାଧ୍ୟାକ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳର ଉଭିଦଗୁଡ଼ିକ ଜଳଜ; ଯଥା – ପଦ୍ମ, ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ିଆ ଦଳ ।

Question 2.
ଉଭିଦମାନଙ୍କର ପରିସ୍ଥାନ ବିଷୟରେ ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପରିସ୍ଥାନ ଅନୁସାରେ ଉଭିଦମାନଙ୍କୁ ତିନିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି; ଯଥା – (i) ମରୁଜ, (ii) ଆର୍ଦ୍ରଭୂମିଜ ଓ (iii) ଜଳଜ ।
• ଜଳାଭାବ ବା ଜଳାଧ୍ୟାକ୍ୟ ନଥ‌ିବା ଅଞ୍ଚଳର ଉଭିଦକୁ ଆଦ୍ରଭୂମିଜ ଉଭିଦ କୁହାଯାଏ ।
• ଜଳାଧ୍ୟାକ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥ‌ିବା ଉଭିଦକୁ ଜଳଜ ଉଭିଦ କୁହାଯାଏ ।

Question 3.
ପରିସ୍ଥାନ କ’ଣ ? ଉପାଦାନ ଅନୁସାରେ ପରିସ୍ଥାନର ଜୀବମାନଙ୍କୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଉପଯୋଜନ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପରିସ୍ଥାନ – ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ବାସସ୍ଥାନ ଓ ତା’ର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱକୁ ପରିସ୍ଥାନ କୁହାଯାଏ ।
• ଉପାଦାନ ଅନୁସାରେ ଯେ କୈଣସି ପରିସ୍ଥାନର ଜୀବମାନଙ୍କୁ ତିନିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି; ଯଥା – (କ) ଉତ୍ପାଦକ, (ଖ) ଭକ୍ଷକ ଓ (ଗ) ଅପଘଟକ ।
  • (କ) ଉଦ୍ଭିଦ ନିଜପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାସହ ଅନ୍ୟ ସବୁ ଜୀବପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରେ । ତେଣୁ ସମସ୍ତ ଉଭିଦକୁ ଉତ୍ପାଦକ କୁହାଯାଏ ।
  • (ଖ) ଉଦ୍ଭଦଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ ବା ପରୋକ୍ଷରେ ପ୍ରାଣୀମାନେ ଖାଇଥା’ନ୍ତି । ତେଣୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଭକ୍ଷକ କୁହାଯାଏ ।
  • (ଗ) ବୀଜାଣୁ, କବକ ଆଦି ଜୀବ ଉଦ୍ଭଦ ଓ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଶରୀରରୁ ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିଥା’ନ୍ତି । ତେଣୁ ବୀଜାଣୁ, କବକକୁ ଅପଘଟକ କୁହାଯାଏ ।

Question 4.
ଉପଯୋଜନ କ’ଣ ? ଏହା ଅନୁସାରେ ମରୁଭୂମିରେ ରହୁଥ‌ିବା ଜୀବମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପରିବେଶ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ତାଳଦେଇ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବର ଗାଠନିକ ଓ କ୍ରିୟାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଉପଯୋଜନ କୁହାଯାଏ ।
• ମରୁଭୂମିରେ ରହୁଥିବା ସପ୍ତଫେଣୀ ଓ ସିଜୁର ପାଣିର ଆବଶ୍ୟକତା କମ୍ ଥାଏ । ସପ୍ତଫେଣୀ ଓ ସିଜୁରେ ପତ୍ର ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇ କଣ୍ଟା ଓ ମୋଟା ପତ୍ର ହୁଏ, ଫଳରେ ବାଷ୍ପୀମୋଚନ ବିଶେଷ ଭାବରେ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।
• ଓଟର ପାଦଗୁଡ଼ିକ ମରୁବାଲିରେ ଚାଲିବାକୁ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଓଟର ପିଠିରେ ଥ‌ିବା କୁଜଟି ଖାଦ୍ୟାଭାବ ସମୟରେ ସହାୟତା କରେ ।
• ମରୁଭୂମିରେ ରହୁଥ‌ିବା ସାପ, ମୂଷା ଆଦି ଜୀବମାନେ ଦିନରେ ବାଲି ଭିତରେ ରହିପାରନ୍ତି ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଉଦ୍ଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ଓ ତା’ର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵକୁ ………….. କହନ୍ତି ।
(ଖ) ଲତାଜାତୀୟ ଉଦ୍ଭିଦର କାଣ୍ଡ ଆଗରେ …………….. ଥାଏ ।
(ଗ) ଅପଘଟକମାନେ ପରିବେଶକୁ ……………… ଛାଡ଼ନ୍ତି ।
(ଘ) ଉଦ୍ଭଦକୁ ……………… କୁହାଯାଏ ।
(ଙ) ପରିସ୍ଥାନ ହେଉଛି …………. ର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ ।
(ଚ) ବାୟବୀୟ ପ୍ରାଣୀ କହିଲେ ମୁଖ୍ୟତଃ ……………… ଙ୍କୁ ବୁଝାଏ ।
(ଛ) ଓଟର …………….. ତାକୁ ଖାଦ୍ୟାଭାବ ସମୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
ଉ –
(କ) ପରିସ୍ଥାନ
(ଖ) ଆକର୍ଷୀ
(ଗ) ଯବକ୍ଷାରଜାନ
(ଘ) ଉତ୍ପାଦକ
(ଙ) ପରିବେଶ
(ଚ) ପକ୍ଷୀମାନ
(ଛ) ଓଟର

Question 2.
ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ ଜୈବିକ କାରକ ?
(i) କବକ
(ii) ଆଲୋକ
(iii) ଜଳ
(iv) ତାପ
ଉ –
(i) କବକ

(ଖ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ ଅଜୈବିକ କାରକ ?
(i) ବୀଜାଣୁ
(ii) କବକ
(iii) ମୁଭିକା
(iv) ଉଭିଦ
ଉ –
(iii) ମୁଭିକା

(ଗ) ସପ୍ତଫେଣୀ ଉଦ୍ଭଦର ପତ୍ରଗୁଡ଼ିକ କେଉଁଥରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଥାଏ ?
(i) କାଣ୍ଡ
(ii) ଫୁଲ
(iii) କଣ୍ଟା
(iv) ମୂଳ
ଉ –
(iii) କଣ୍ଟା

(ଘ) ମାଛ କେଉଁଥିରେ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରେ ?
(i) ଡେଣା
(ii) ନାକ
(iii) ପାଟି
(iv) ଗାଲି
ଉ –
(iv) ଗାଲି

(ଙ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ ଅପଘଟକ ?
(i) ବୀଜାଣୁ
(ii) ଉଭିଦ
(iii) ପିମ୍ପୁଡ଼ି
(iv) ମାଙ୍କଡ଼
ଉ –
(i) ବୀଜାଣୁ

Question 3.
ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ା ଶବ୍ଦଦ୍ଵୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଦେଖୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ଯୋଡ଼ାର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ପ୍ରାଣୀ : ଭକ୍ଷକ :: ଉଭିଦ : ………………. ।
(ଖ) ପ୍ରାଣୀ : ଜୈବିକ କାରକ :: ତାପ : ………………. ।
(ଗ) ଅପଘଟକ : କବକ :: ବାୟବୀୟ ପ୍ରାଣୀ : ………………. ।
(ଘ) ଖଜୁରୀ : ମରୁଜ :: ସପ୍ତଫେଣୀ : ………………. ।
(ଙ) ମଣିଷ : ଫୁସ୍‌ଫୁସ୍‌ :: ମାଛ : ………………. ।
ଉ –
(କ) ଉତ୍ପାଦକ
(ଖ) ଅଜୈବିକ କାରକ
(ଗ) ପକ୍ଷୀ
(ଘ) ମରୁଜ
(ଙ) ଗାଲି

Question 4.
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) କଙ୍କଡ଼ା ପାଟି ସାହାଯ୍ୟରେ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରେ ।
(ଖ) ଖାଦ୍ୟ ସଞ୍ଚୟ ପାଇଁ ସପ୍ତଫେଣୀ ଗଛର କାଣ୍ଡ ମାଂସଳ ହୋଇଥାଏ ।
(ଗ) ଓଟର କଢ ତାପ ସଞ୍ଚୟ କରିଥାଏ ।
(ଙ) ବାୟବୀୟ ପ୍ରାଣୀ ମୁଖ୍ୟତଃ ପଶୁଙ୍କୁ ବୁଝାଏ ।
ଉ –
(କ) କଙ୍କଡ଼ା ଗାଲି ସାହାଯ୍ୟରେ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରେ ।
(ଖ) ଜଳ ସଞ୍ଚୟ ପାଇଁ ସପ୍ତଫେଣୀ ଗଛର କାଣ୍ଡ ମାଂସଳ ହୋଇଥାଏ ।
(ଗ) ଓଟର କୁଜ ଜଳ ଓ ଖାଦ୍ୟ ସଞ୍ଚୟ କରିଥାଏ ।
(ଘ) କଖାରୁ ଗଛ ଆକର୍ଷୀ ସହାୟତାରେ ଉପରକୁ ଉଠେ ।
(ଙ) ବାୟବୀୟ ପ୍ରାଣୀ ମୁଖ୍ୟତଃ ପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ବୁଝାଏ ।

Question 5.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସଂପର୍କ ବାଛ ।

ଉ –

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Solutions Chapter 4 ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ବ୍ୟବହୃତ ବସ୍ତୁ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Solutions Chapter 4 ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ବ୍ୟବହୃତ ବସ୍ତୁ

Question 1.
କେଉଁ ଶବ୍ଦଟି ସେହି ଶ୍ରେଣୀ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ନୁହେଁ ଚିହ୍ନାଅ ।
(କ) ଝୋଟ, ତୁଳା, ପଲିଷ୍ଟର, ପଶ୍ଚିମ
(ଖ) ତୁଳା, ଝୋଟ, ପଶମ, ନଳିତା
(ଗ) ତୁଳା, ରେଶମ, ପଶମ, ନଡ଼ିଆକତା
ଉ –
(କ) ପଲିଷ୍ଟର
(ଖ) ନଳିତା
(ଗ) ନଡ଼ିଆକତା

Question 2.
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଗୋଟିଏ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଓ ଗୋଟିଏ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।
(କ) ରେଶମ ଓ ପଶ୍ଚିମ
(ଖ) ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ଓ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ
ଉ –
(କ) ରେଶମ ଓ ପଶମ :
(i) ରେଶମ ଓ ପଶମ ଉଭୟ ତନ୍ତୁ ପ୍ରାଣୀଠାରୁ ମିଳିଥାଏ ।
(ii) ରେଶମ ପୋକ ତିଆରି କରୁଥିବା କୋଷାରୁ ରେଶମ ତନ୍ତୁ ବାହାରେ; କିନ୍ତୁ ପଶମ ମୁଖ୍ୟତଃ ମେଣ୍ଢା ଲୋମରୁ ମିଳିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଛେଳି ଓ ଚମରୀ ଗାଈ ଲୋମରୁ ମଧ୍ୟ ମିଳିଥାଏ ।

(ଖ) ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ଓ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ :
(i) ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ଓ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ ଉଭୟରୁ ପୋଷାକ ତିଆରି ହୁଏ ।
(ii) ତୁଳା, ଝୋଟ, ରେଶମ ଓ ପଶମ ଆଦି ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ସାଧାରଣତଃ ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀଙ୍କଠାରୁ ମିଳିଥାଏ; କିନ୍ତୁ ନାଇଲନ୍, ପଲିଷ୍ଟର, ଟେରିଲିନ୍ ଆଦି କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥରୁ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ।

Question 3.
କାରଣ କ’ ଣ ?
(କ) ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ଅଧୂକ ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ ।
(ଖ) ସୁରଟରେ ବହୁତ ଲୁଗାକଳ ଅଛି ।
ଉ –
(କ) ପଟୁମାଟିରେ ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ମୁଭିକା ପଟୁମାଟି ଶ୍ରେଣୀର । ତେଣୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ଅଧ୍ଵକ ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ ।
(ଖ) ଗୁଜରାଟର କୃଷ୍ଣ କାର୍ପାସ ମୃତ୍ତିକା ଓ ଉଷ୍ମ ଜଳବାୟୁ କପାଚାଷ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଅଟେ, ଫଳରେ ଗୁଜରାଟରେ ଅଧ୍ଵ କପାଚାଷ କରାଯାଏ । ତେଣୁ ସୁରଟରେ ବହୁତ ଲୁଗାକଳ ଅଛି ।

Question 4.
ପ୍ରତ୍ୟେକର ଦୁଇଟି ବ୍ୟବହାର ଲେଖ ।
(କ) ନଡ଼ିଆ ତନ୍ତୁ
(ଖ) ଶିମିଳି ତୁଳା
(ଗ) ଝୋଟ
ଉ –
(କ) ନଡ଼ିଆ ତନ୍ତୁ :
(i) ନଡ଼ିଆ ତନ୍ତୁରୁ ଦଉଡ଼ି, ରସି ତିଆରି ହୁଏ ।
(ii) ନଡ଼ିଆ ତନ୍ତୁରୁ ପାପୋଛ ତିଆରି ହୁଏ ।

(ଖ) ଶିମିଳି ତୁଳା :
(i) ଶିମିଳି ତୁଳାରେ ତକିଆ ତିଆରି ହୁଏ ।
(ii) ଶିମିଳି ତୁଳାରେ ରେଜେଇ ତିଆରି ହୁଏ ।

(ଗ) ଝୋଟ :
(i) ଝୋଟରୁ ଦଉଡ଼ି ଆଦି ତିଆରି ହୁଏ ।
(ii) ଝୋଟରୁ ଅଖା ବା ବସ୍ତା ତିଆରି ହୁଏ ।

Question 5.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଝୋଟ …………. ଗଛର ବକଳ ।
(ଖ) ଶିମିଳି ଗଛର ତୁଳା …………. ରେ ଉଡ଼ିଯାଏ ।
(ଗ) ନାଇଲନ୍ ଗୋଟିଏ …………… ତନ୍ତୁ ।
(ଘ) ରେଶମ ପୋକର ………….. ରୁ ରେଶମ ମିଳେ ।
ଉ –
(କ) ନଳିତା
(ଖ) ପବନ
(ଗ) କୃତ୍ରିମ
(ଘ) କୋଷା ।

Question 6.
ଶୀତଦିନେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ସ୍ଟ୍ରେଟର ଓ ଖରାଦିନେ ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ସାର୍ଟ ଯେଉଁ ଯେଉଁ ତନ୍ତୁରେ ତିଆରି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇଟି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –
ଶୀତଦିନେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ସ୍ଟ୍ରେଟର ପଶମ ତନ୍ତୁରୁ ତିଆରି ହୁଏ ଓ ଖରାଦିନେ ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥ‌ିବା ସାର୍ଟ ତୁଳା ତନ୍ତୁରୁ ତିଆରି ହୁଏ ।

ପଶମ ଓ ତୁଳା ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ

ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ବ୍ୟବହୃତ ବସ୍ତୁ Notes :

→ ପୋଷାକ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ବସ୍ତୁ :

• ଆମେ ପୂଜାପାର୍ବଣରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥାଉ ।
• ଶୀତଦିନେ ଆମେ ଗରମ ବସ୍ତ୍ର; ଯଥା – ସ୍ଟେଟର୍‌, ମଫଲର୍‌, ଟୋପି, ପଶମ ଚାଦର ଆଦି ବ୍ୟବହାର କରୁ ।
• ଗରମ ଦିନେ ଆମେ ସୂତା ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧିଥାଉ ।

Question 1.
ସମସ୍ତଙ୍କର ପ୍ୟାଣ୍ଟ୍, ସାର୍ଟ ବା ଫ୍ରକ୍ ଏକା ପ୍ରକାରର କନାରେ ତିଆରି କି ?
ଉ –
ସମସ୍ତଙ୍କର ପ୍ୟାଣ୍ଟ୍, ସାର୍ଟ ବା ଫ୍ରିକ୍ ଏକା ପ୍ରକାର କନାରେ ତିଆରି ନୁହେଁ ।

Question 2.
ବର୍ଷର ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ତୁମ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟମାନେ ଯେଉଁ ଯେଉଁ ବସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାରକରନ୍ତି, ତାହାର ଏକ ତାଲିକା କର ।
ଉ –

• ଗରମ ଦିନ – ସୂତା ପ୍ୟାଣ୍ଟ, ସୂତା ସାର୍ଟ, ଧୋତି, ପଞ୍ଜାବୀ, ଶାଢ଼ୀ ଇତ୍ୟାଦି ।
• ବର୍ଷାଦିନ – ସୂତା, ପଲିଷ୍ଟର ଓ ଟେରିଲିନ୍‌ରେ ତିଆରି ପ୍ୟାଣ୍ଟ୍, ସାର୍ଟ, ଧୋତି, ଶାଢ଼ୀ, ପଞ୍ଜାବୀ ଇତ୍ୟାଦି ।
• ଶୀତଦିନ – ସୂତା, ପଲିଷ୍ଟର ଓ ଟେରିଲିନ୍‌ରେ ତିଆରି ପ୍ୟାଣ୍ଟ୍, ସାର୍ଟ, ଶାଢ଼ୀ, ଗରମ ବସ୍ତ୍ର ; ଯଥା – ସ୍ଵେଟର, ମଫଲର୍, ଟୋପି, ପଶମ ଚାଦର ଇତ୍ୟାଦି ।

→ ବସ୍ତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ବସ୍ତୁ :

• ସୂତା ଯେଉଁଥୁରୁ ତିଆରି ହୋଇଛି ତାହାକୁ ତନ୍ତୁ କହନ୍ତି ।
• ତନ୍ତୁରୁ ସୂତା ହୁଏ ଓ ସୂତାରୁ ବସ୍ତ୍ର ତିଆରି ହୁଏ ।

Question 3.
ଶାଢ଼ୀ, ଚାଦର, ପ୍ୟାଣ୍ଟ, ସାର୍ଟ, ସ୍କେଟର ଆଦି ପୋଷାକ କେଉଁଥୁରେ ତିଆରି ହେଉଛି ?
ଉ –

→ ତନ୍ତୁର ପ୍ରକାରଭେଦ :

• ପଲିଷ୍ଟର କନା, ତୁଳା କନା (ଲୁଗା), ରେଶମ କନା ଏକାପ୍ରକାର ତନ୍ତୁରୁ ତିଆରି ନୁହେଁ ।
• ରେଶମ ପୋକ ଏକ କୋଷା ତିଆରି କରେ । ସେହି କୋଷାରୁ ରେଶମ ତନ୍ତୁ ବାହାରେ ଓ ଏହାକୁ ରେଶମ ବସ୍ତ୍ର ତିଆରିରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
• ଶୀତଦିନେ ଆମେ ପିନ୍ଧୁଥ‌ିବା ଗରମ ବସ୍ତ୍ର ପଶମରୁ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ପଶମ ତନ୍ତୁରେ ସୂତା ହୁଏ ଓ ଏଥୁରୁ ସ୍ଵେଟର, ମଫଲର୍, ଚଦର ଇତ୍ୟାଦି ତିଆରି କରାଯାଏ ।
• ପଶମ ମଧ୍ୟ ମେଣ୍ଢା, ଛେଳି ଓ ଚମରୀ ଗାଈ ଲୋମରୁ ମିଳିଥାଏ ।
• ପଶମ ମୁଖ୍ୟତଃ ମେଣ୍ଢା ଲୋମରୁ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ।
• ତୁଳା, ଝୋଟ, ରେଶମ, ପଶମ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ତନ୍ତୁ । ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀଙ୍କଠାରୁ ମିଳିଥାଏ ।
• ନାଇଲନ୍, ପଲିଷ୍ଟର, ଟେରିଲିନ୍ କପଡ଼ାରେ ବ୍ୟବହୃତ ତନ୍ତୁ କୃତ୍ରିମ ଉପାୟରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ଏହା ବହୁତ ଟାଣ ଓ ବହୁଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଛିଣ୍ଡେ ନାହିଁ ।
• ଚର୍ମରୋଗ ହୋଇଥିଲେ ନାଇଲନ୍, ପଲିଷ୍ଟର, ଟେରିଲିନ୍‌ରେ ତିଆରି ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।

→ କେତେକ ଉଦ୍ଭଦଜାତ ବସ୍ତୁ :
କପା (Cotton):

• କପା ଗଛର ଫଳ ପାକଳ ହୋଇଗଲେ ଫାଟିଯାଏ । ସେହି ଫଳକୁ ତୋଳିଆଣି ସେଥୁରୁ ତୁଳା ବାହାର କରାଯାଏ ।
• ତୁଳା ଏକ ଉଦ୍ଭଦଜାତ ତନ୍ତୁ ।
• ତୁଳାରୁ ସୂତା ହୁଏ ।
• କପାଚାଷ ପାଇଁ କୃଷ୍ଣକାର୍ପାସ ମୃତ୍ତିକା ଓ ଉଷ୍ମ ଜଳବାୟୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଅଟେ । ଏହି ମୃତ୍ତିକାର ଜଳଧାରଣ ଶକ୍ତି ଅଧ୍ଵ ।
• ମାଟି ଶୁଖୁଲେ ଫାଟିଯାଏ; ଫଳରେ ବାୟୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ସହଜ ହୁଏ ଓ ଅଣୁଜୀବମାନେ ଭଲ ବଢ଼ିପାରନ୍ତି ।
• ଆମ ଦେଶର ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ଗୁଜରାଟରେ ଅଧିକ କପାଚାଷ କରାଯାଏ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ମୁମ୍ବାଇ, ସୁରଟ, ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ଅଧ୍ଵ ଲୁଗାକଳ ରହିଛି ।
• ଶିମିଳି ଗଛ, କପା ଗଛଠାରୁ ବହୁତ ବଡ଼ । ଏହାର ଫଳ ପାକଳ ହୋଇ ଶୁଖୁଲେ ଫାଟିଯାଏ ଓ ସେଥୁରୁ ତୁଳା ବାହାରେ ।

Question 4.
କେଉଁ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟରେ କପା ତୁଳା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ତାହାର ଏକ ତାଲିକା କର ।
ଉ –

• ତୁଳାରୁ ସୂତା ତିଆରି ହୁଏ । ସୂତାରୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପୋଷାକପତ୍ର ତିଆରି ହୁଏ ।
• ତୁଳାରେ ରେଜେଇ, ତକିଆ, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଗଦି ତିଆରି ହୁଏ ।
• ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ରୋଗୀମାନଙ୍କର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପାଇଁ ତୁଳା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

Question 5.
ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏବେ କପାଚାଷ କରାଯାଉଛି ?
ଉ –
ଓଡ଼ିଶାର ଅବିଭକ୍ତ କୋରାପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ଏବେ କପାଚାଷ କରାଯାଉଛି ।

Question 6.
ଶିମିଳି ତୁଳା କେଉଁ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲାଗେ ଲେଖ ।
ଉ –
ଶିମିଳି ତୁଳାରେ ରେଜେଇ, ତକିଆ, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଗଦି ତିଆରି ହୁଏ ।

→ ଝୋଟ (Jute):

• ଝୋଟ ଏକ ଉଦ୍ଭଦଜାତ ତନ୍ତୁ । ନଳିତା ଗଛର ବକଳାରୁ ଝୋଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ।
• ବର୍ଷାଦିନେ ପଟୁମାଟିରେ ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ ।
  • ନଳିତା ଗଛକୁ କାଟି ବିଡ଼ା ବନ୍ଧାଯାଏ । ସେହି ବିଡ଼ାଗୁଡ଼ିକୁ ଗଡ଼ିଆ ପାଣିରେ ପ୍ରାୟ ୧୫ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୁଡ଼ାଇ ରଖାଯାଏ ।
  • ନଳିତା ବିଡ଼ା ପଚିଗଲାପରେ ତାକୁ ବାଡ଼େଇ ଝୋଟ ତନ୍ତୁ ବାହାର କରାଯାଏ ଓ ଖରାରେ ଶୁଖାଇ ରଖାଯାଏ ।
  • ବର୍ଷାଦିନେ ପଟୁମାଟିରେ ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ । ଆମ ଦେଶର ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ଅଧ‌ିକ ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ । ଓଡ଼ିଶାର କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାରେ ମଧ୍ୟ ନଳିତା ଚାଷ ହୁଏ ।
• ନଡ଼ିଆକତା ହିଁ ନଡ଼ିଆ ଗଛର ତନ୍ତୁ । ଏହି ତନ୍ତୁରେ ଦଉଡ଼ି, ରସି, ପାପୋଛ, ଗଦି ଆଦି ତିଆରି ହୁଏ ।

Question 7.
ଝୋଟରୁ କ’ଣ କ’ଣ ତିଆରି ହୁଏ, ତାହାର ଏକ ତାଲିକା କର ।
ଉ –
ଝୋଟରୁ ଦଉଡ଼ି, ବିଭିନ୍ନ ବସ୍ତା ଆଦି ତିଆରି ହୁଏ ।

Question 8.
ନଡ଼ିଆ ତନ୍ତୁରୁ କ’ଣ ତିଆରି ହୁଏ ?
ଉ –
ନଡ଼ିଆ ତନ୍ତୁରୁ ଦଉଡ଼ି, ରସି, ପାପୋଛ, ଗଦି, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କଣ୍ଢେଇ ତିଆରି ହୁଏ ।

→ ତନ୍ତୁରୁ ସୂତା ତିଆରି :

• ପୂର୍ବକାଳରେ ତନ୍ତୁରୁ ତକଲି ଓ ଅରଟ ସାହାଯ୍ୟରେ ସୂତା କଟାଯାଉଥିଲା । ଆଜିକାଲି ବିଭିନ୍ନ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ସୂତା କଟାଯାଉଛି ଓ ଲୁଗା ବୁଣାଯାଉଛି ।
• ତୁଳା ବିଣ୍ଡାଟିଏ ନିଅ । ଏହାକୁ ହାତରେ ବଳି ସୂତା ତିଆରି କର । ଏହି ସୂତା ତୁମେ ଦେଖୁଥ‌ିବା ସୂତାପରି ସରୁ ହେଉଛି କି ? ସୂତା ତିଆରି ପାଇଁ ଯନ୍ତ୍ର ରହିଛି ।
  

→ ସୂତାରୁ ବସ୍ତ୍ର ତିଆରି ହୁଏ :

• ତନ୍ତ ସାହାଯ୍ୟରେ ଶାଢ଼ୀ, ଧୋତି, ଗାମୁଛା ଆଦି ବୁଣାଯାଏ । ସମାଜରେ ଏହାର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ଅଛି ।
• ଆଜିକାଲି କଳକାରଖାନାରେ ବସ୍ତ୍ର, ଶୀତବସ୍ତ୍ର ଆଦି ତିଆରି କରାଗଲାଣି । କିନ୍ତୁ ତନ୍ତବୁଣା ଶାଢ଼ୀ, ଚଦରର ଆଦର ଆଜି ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଆମ ଓଡ଼ିଶାର ସମ୍ବଲପୁର, ସୋନପୁର, ଆଠଗଡ଼, ବ୍ରହ୍ମପୁର ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରେ ତନ୍ତ ଲୁଗା ବୁଣାଯାଏ ।
  

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Solutions Chapter 3 ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥର ପରିଷ୍କରଣ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Solutions Chapter 3 ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥର ପରିଷ୍କରଣ

Question 1.
କିପରି ପୃଥକ୍/ ପରିଷ୍କାର କରିବା ?
(କ) ହରଡ଼ ଡାଲିରେ ସୁଜି ମିଶି ଯାଇଥିଲେ
(ଖ) ଚାଉଳରେ କୁଣ୍ଡା ଥିଲେ
(ଗ) ଅଟାରେ ଚୋକଡ଼ ଥିଲେ
(ଘ) ଉଖୁଡ଼ାରେ ଧାନ ଚୋପା ଲାଗିଥିଲେ
(ଙ) ଗୋଲମରିଚ ସହିତ ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ମଞ୍ଜି ମିଶିଥିଲେ
ଉ –
(କ) ହରଡ଼ ଡାଲିରେ ସୁଜି ମିଶିଯାଇଥିଲେ, ଏହାକୁ ଏକ ଚାଲୁଣିରେ ଚଲାଇଦେଲେ ଚାଲୁଣିରେ ଥିବା କଣାରେ ସୁଜିଗୁଡ଼ିକ ତଳକୁ ଗଳିପଡ଼ିବ । ଚାଲୁଣିରେ ହରଡ଼ ଡ଼ାଲି ରହିଯିବ ।
(ଖ) ଚାଉଳରେ କୁଣ୍ଡା ଥିଲେ, ଏହାକୁ କୁଲା ସାହାଯ୍ୟରେ ପାଛୁଡ଼ିଦେଲେ ଏଥ‌ିରେ ରହିଥ‌ିବା କୁଣ୍ଡା ଅଲଗା ହୋଇଯିବ । ଅନ୍ୟ ଏକ ଉପାୟରେ ଚାଉଳକୁ କୁଲାରେ ଧରି ଉପରୁ ତଳକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଢାଳିଲେ ପବନ ଦ୍ଵାରା ହାଲୁକା କୁଣ୍ଡା ଚାଉଳଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯିବ ।
(ଗ) ଅଟାରେ ଚୋକଡ଼ ଥିଲେ, ଏହାକୁ ଅଟାଚଲା ଚାଲୁଣିରେ ଚଲାଇଦେଲେ ଚାଲୁଣିର କଣାରେ ଅଟା ତଳକୁ ଗଳିପଡ଼ିବ । ଚାଲୁଣିରେ ଚୋକଡ଼ ରହିଯିବ ।
(ଘ) ଉଖୁଡ଼ାରେ ଧାନ ଚୋପା ଲାଗିଥିଲେ, ଏହାକୁ ଖଇଚଲା ଚାଲୁଣିରେ ଚଲାଇଦେଲେ ଚାଲୁଣିର କଣାରେ ଧାନ ଚୋପା ଗଳିପଡ଼ିବ ଓ ଚାଲୁଣିରେ ଉଖୁଡ଼ା ରହିଯିବ ।
(ଙ) ଗୋଲମରିଚ ସହିତ ମିଶିଯାଇଥିବା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ମଞ୍ଜି ନେଇ ସେଥୁରେ ଜଳ ମିଶାଅ । ଅମୃତଭଣ୍ଡା ମଞ୍ଜି ଜଳରେ ଭାସିବ ଏବଂ ଗୋଲମରିଚ ଜଳରେ ବୁଡ଼ିଯିବ । ଧୀରେ ଧୀରେ ଉପର ଜଳକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପାତ୍ରକୁ ଢାଳି ଅମୃତଭଣ୍ଡା

Question 2.
ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।
(କ) ପାଛୁଡ଼ିବା ଓ ଉଡ଼ାଇବା
(ଖ) ଧାନ ବାଡେଇବା ଓ ବେଙ୍ଗଳା ପକାଇବା
(ଗ) ଅବକ୍ଷେପଣ ଓ ପରିସ୍ରବଣ
ଉ –
(କ) ପାଛୁଡ଼ିବା ଓ ଉଡ଼ାଇବା

(ଖ) ଧାନ ବାଡେଇବା ଓ ବେଙ୍ଗଳା ପକାଇବା

(ଗ) ଅବକ୍ଷେପଣ ଓ ପରିସ୍ରବଣ

Question 3.
କେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ?
(କ) କୁଲା
(ଖ) ଚାଲୁଣି
(ଗ) ଫିଲ୍‌ଟର୍ ପେପର୍
ଉ –
(କ) କୁଲା – ପାଛୁଡ଼ିବା ଓ ଉଡ଼େଇବା ପ୍ରଣାଳୀ ପାଇଁ କୁଲା ଆବଶ୍ୟକ ।
(ଖ) ଚାଲୁଣି – ଚଲେଇବା ପ୍ରଣାଳୀ ପାଇଁ ଚାଲୁଣି ଆବଶ୍ୟକ ।
(ଗ) ଫିଲ୍‌ଟର୍ ପେପର୍ – ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀ ପାଇଁ ଫିଲ୍‌ଟର୍ ପେପର୍ ଆବଶ୍ୟକ ।

Question 4.
କାରଣ କ’ଣ ?
(କ) କୁଣ୍ଡାମିଶା ଚାଉଳକୁ ପାଛୁଡ଼ି ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ ।
(ଖ) ରାନ୍ଧିବା ପୂର୍ବରୁ ଚାଉଳକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଧୁଆଯାଏ ।
(ଗ) ବେସନ ଓ ମଇଦାର ମିଶ୍ରଣକୁ ଚାଲୁଣିଦ୍ଵାରା ପୃଥକ୍ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
(ଘ) ସୋରିଷକୁ ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିସ୍କାର କରାଯାଇପାରେ ନାହିଁ ।
ଉ –
(କ) ପାଛୁଡ଼ିବା ପ୍ରଣାଳୀରେ ହାଲୁକା ପଦାର୍ଥ ଓଜନିଆ ପଦାର୍ଥଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇଥାଏ । କୁଣ୍ଡାମିଶା ଚାଉଳକୁ କୁଲା ସାହାଯ୍ୟରେ ପାଛୁଡ଼ିଦେଲେ ସେଥୁରୁ ହାଲୁକା କୁଣ୍ଡା ଅଲଗା ହୋଇ ପରିଷ୍କାର ଚାଉଳ ମିଳେ ।
(ଖ) ଚାଉଳକୁ ପାତ୍ରରେ ପୂରାଇ ଧୋଇଲେ ସେଥ‌ିରେ ଥିବା ହାଲୁକା କୁଣ୍ଡା ଜଳରେ ଭାସିବ ଓ ଚାଉଳ ପାତ୍ରରେ ବସିଯିବ । ଧୀରେ ଧୀରେ ଉପର ଜଳ ସହିତ କୁଣ୍ଡାକୁ ବାହାର କରିଦେଲେ ପରିଷ୍କାର ଚାଉଳ ମିଳିବ । ତେଣୁ ରାନ୍ଧିବା ପୂର୍ବରୁ ଚାଉଳକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଧୁଆଯାଏ ।
(ଗ) ବେସନ ଓ ମଇଦାକୁ ଚାଲୁଣିରେ ରଖ୍ ଚଲାଇଦେଲେ ଉଭୟର ଆକାର ସମାନ ହୋଇଥିବାରୁ ଉଭୟ ଚାଲୁଣିର କଣାରେ ତଳକୁ ଗଳିପଡ଼ିବେ । ତେଣୁ ବେସନ ଓ ମଇଦାର ମିଶ୍ରଣକୁ ଚାଲୁଣିଦ୍ଵାରା ପୃଥକ୍ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
(ଘ) ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀ ଦ୍ବାରା ତରଳ ପଦାର୍ଥରେ ରହିଥ‌ିବା ଅଦ୍ରବଣୀୟ କଠିନ ପଦାର୍ଥକୁ ତରଳ ପଦାର୍ଥରୁ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇଥାଏ । ସୋରିଷରେ ଅଦ୍ରବଣୀୟ ହାଲୁକା କାଠି କୁଟା ମିଶିଥିବାରୁ ଏହାକୁ ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।

Question 5.
ଗୋଟା ବିରି, ସୋରିଷ ଓ ବୁଟ ମିଶିଯାଇଛି, କିପରି ପୃଥକ୍ କରିବ ?
ଉ –
(i) ଗୋଟା ବିରି, ସୋରିଷ ଓ ବୁଟ ମିଶିଯାଇଥଲେ, ପ୍ରଥମେ ହାତରେ ବାଛି ବୁଟଗୁଡ଼ିକୁ ଅଲଗା କରାଯାଇଥାଏ ।
(ii) ଏହାପରେ ଏକ ଚାଲୁଣିରେ ଗୋଟା ବିରି ଓ ସୋରିଷକୁ ନେଇ ଚଲାଇଲେ ଚାଲୁଣିର କଣାରେ ସୋରିଷ ତଳକୁ ଗଳିପଡ଼ିବ ଏବଂ ଚାଲୁଣିରେ ବିରି ରହିଯିବ ।

ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥର ପରିଷ୍କରଣ Notes :

→ ଉପକ୍ରମ :
(i) କେତେକ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ମିଶିଯାଇଥିଲେ ବା ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ମିଶି ଯାଇଥିଲେ ଏହାକୁ ପୃଥକ କରି ଖାଦ୍ୟକୁ ପରିଷ୍କାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।
(ii) ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ; ଯଥା –

• ହାତରେ ବାଛିବା
• ଚଲେଇବା
• ପାଛୁଡ଼ିବା ବା ଉଡ଼େଇବା
• ଆସ୍ରବଣ ଓ ଅବକ୍ଷେପଣ
• ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀ
• ଶସ୍ୟ ଅମଳ କରିବା

→ ପୃଥକ କରିବାର ପ୍ରଣାଳୀ :
ହାତରେ ବାଛିବା (Hand picking):

• ଟେବୁଲ ଉପରେ ବା ଚଟାଣରେ ଖଣ୍ଡେ ଧଳା କାଗଜ ବିଛାଇ ଦିଅ ।
• ଘରୁ ଦୁଇମୁଠା ଚାଉଳ ଆଣି କାଗଜ ଉପରେ ଚାଉଳକୁ ଖେଳାଇ ଦିଅ ।
• ଚାଉଳରେ ଗୋଡ଼ି, ବାଲି, କୁଣ୍ଡା, ଧୂଳି, ମଲା (କଳା) ଚାଉଳ, ଧାନ, କାଠି ଆଦି ଥାଇପାରେ ।
• ବଡ଼ ଗୋଡ଼ି, କାଠି ଓ ମଲା ଚାଉଳକୁ ହାତରେ ବାଛି ବାହାର କରିପାରିବ । ଏହାକୁ ହାତରେ ବାଛିବା ପ୍ରଣାଳୀ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ ଆଙ୍ଗୁଠି ଦ୍ଵାରା ଧରିହେଉଥବା ପଦାର୍ଥକୁ ପୃଥକ କରାଯାଇଥାଏ ।
• ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ତାଲିକା କର ।

Question 1.
କେଉଁ କେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ପରିଷ୍କାର କରିବାପାଇଁ ‘ହାତରେ ବାଛିବା’ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
ଉ –

• ବିରିରୁ ଗୋଡି଼ ଅଲଗା କରିବା
• ଧାନରୁ ଗୋଡ଼ି ଅଲଗା କରିବା
• ଚାଉଳରୁ ଧାନ ଅଲଗା କରିବା
• ଚୁଡ଼ାରୁ ଧାନ ଅଲଗା କରିବା
• ମୁଗରୁ ମାଟି ଅଲଗା କରିବା ଇତ୍ୟାଦି ।

→ ଚଲେଇବା (Sieving) :

• ଚାଉଳରୁ ଗୋଡ଼ି ଓ ମଲା ଚାଉଳ, କାଠି ହାତରେ କାଢ଼ି ବାହାର କରିଦିଆଯାଇଛି ।
• ଏବେ ଚାଉଳରେ ଧୂଳି, ସରୁ ବାଲି ଓ କୁଣ୍ଡା ମିଶି କରି ରହିଛି ।
• ଚାଲୁଣିରେ ଛୋଟ ଛୋଟ କଣା ଥାଏ । ଏଥିରେ ଚାଉଳକୁ ଚଲାଇଦେଲେ ଚାଉଳରୁ ସରୁବାଲି, ଧୂଳି, କୁଣ୍ଡା ଓ ଭଙ୍ଗା ଚାଉଳ (ଖୁଦ) ଇତ୍ୟାଦି ଚାଲୁଣିର କଣାରେ ତଳକୁ ଗଳିପଡ଼ିବ ।
• ଚାଲୁଣିରେ ପରିଷ୍କାର ଚାଉଳ ରହିଯିବ ଏବଂ ଚାଲୁଣି କଣାଠାରୁ ବଡ଼ କୁଣ୍ଡା ମଧ୍ୟ ଚାଉଳ ସହିତ ରହିଯିବ । ଚାଲୁଣି ସାହାଯ୍ୟରେ ପରିଷ୍କାର କରିବା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଚଲେଇବା କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ ଅଟାରୁ ଚୋକଡ଼ ଅଲଗା କରାଯାଏ ।

Question 2.
ଚାଲୁଣି ସାହାଯ୍ୟରେ ଚଲେଇ କେଉଁ କେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ ?
ଉ-
ଚାଲୁଣି ସାହାଯ୍ୟରେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ –
(i) ମୁଢ଼ିରୁ ବାଲି ଅଲଗା କରିବା
(ii) ଚୁନାରୁ ଚାଉଳ ଅଲଗା କରିବା
(iii) ଧାନରୁ ଅଗାଡ଼ି ଓ କୁଟା ଅଲଗା କରିବା
(iv) ଚୁଡ଼ାରୁ କୁଣ୍ଡା ଅଲଗା କରିବା
(v) ଲିଆରୁ ଧାନଚୋପା ଅଲଗା କରିବା
(vi) ବିରିରୁ ଚୋପା ଓ କାଠି ଅଲଗା କରିବା

→ ପାଛୁଡ଼ିବା ବା ଉଡ଼େଇବା (Winnowing) :

• ଚାଉଳରେ ବଡ଼ ବଡ଼ କୁଣ୍ଡା ଓ କିଛି କାଠି କୁଟା ଥାଏ ।
• ଚାଉଳକୁ ପାଛୁଡ଼ିଦେଲେ ଏଥ‌ିରେ ରହିଥିବା କୁଣ୍ଡା ଓ ହାଲୁକା କାଠି ଅଲଗା ହୋଇଯିବ । ଏହାକୁ ପାଛୁଡ଼ିବା ପ୍ରଣାଳୀ କୁହାଯାଏ ।
• ଅନ୍ୟ ଏକ ଉପାୟରେ ଚାଉଳକୁ କୁଲାରେ ଧରି ଉପରୁ ତଳକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଢାଳିଲେ ପବନ ଦ୍ଵାରା ହାଲୁକା କୁଣ୍ଡା, କାଠି, ପତ୍ର ଉଡ଼ି ଚାଉଳଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯିବ । ଏହାକୁ ଉଡ଼ାଇବା ପ୍ରଣାଳୀ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି କାଠି ଓ ପତ୍ର ଅଲଗା କରିପାରିବା ।
• ବିରି, ମୁଗ ଆଦି ଶସ୍ୟକୁ ପାଛୁଡ଼ି ବା ଉଡ଼ାଇ ସଫା କରାଯାଏ ।

Question 3.
ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଚାଲୁଣିରେ ଥ‌ିବା କଣାର ଆକାର ବଡ଼ ଓ ସାନ ହୋଇଥାଏ ଏହାର କାରଣ କ’ଣ ?
ଉ –
ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରେ ମିଶିଥିବା ଅପଦ୍ରବର ଆକାର ଅନୁଯାୟୀ ଚାଲୁଣିରେ ଥିବା କଣାର ଆକାର ବଡ଼ ଓ ସାନ ହୋଇଥାଏ ।

Question 4.
କେଉଁ କେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ପରିଷ୍କାର କରିବା ପାଇଁ ‘ପାଛୁଡ଼ିବା ବା ଉଡ଼ାଇବା’ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
ଉ –
ଧାନ, ଗହମ, ମୁଗ, ବିରି, କୋଳଥ, ହରଡ଼ ଆଦି ଶସ୍ୟକୁ ପରିଷ୍କାର କରିବା ପାଇଁ ‘ପାଛୁଡ଼ିବା ବା ଉଡ଼ାଇବା’ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

→ ଆସ୍ରବଣ ଓ ଅବକ୍ଷେପଣ (Decantation and Sedimentation) :

• ଗୋଟିଏ ପାତ୍ରରେ କିଛି ଚାଉଳ ନେଇ ସେଥ‌ିରେ ଜଳ ମିଶାଇ ଭଲ ଭାବରେ ଗୋଳାଇ ଦିଅ । କିଛି ସମୟ ସ୍ଥିର ଭାବରେ ରଖୁଦିଅ ।
• ଜଳରେ ହାଲୁକା କୁଣ୍ଡା, କାଠି, ଧୂଳି ଭାସିବ । ପାତ୍ରର ତଳେ ଗୋଡ଼ି, ବାଲି ଓ ଚାଉଳ ବସିଯିବ ।
• ଧୀରେ ଧୀରେ ଉପର ଜଳକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପାତ୍ରକୁ ଢାଳି ଦେଲେ ସେଥୁରେ ଧୂଳି, କୁଣ୍ଡା ଓ କାଠି ଚାଲିଯିବ । ଜଳ ସହିତ ହାଲୁକା କଠିନ ପଦାର୍ଥକୁ ଅନ୍ୟ
• ଏକ ପାତ୍ରକୁ ଢାଳିବା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଆସ୍ରବଣ କହନ୍ତି । ତଳେ କଠିନ, ଓଜନିଆ ପଦାର୍ଥ ବସିଯିବା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଅବକ୍ଷେପଣ କୁହାଯାଏ ।
  • ଆମେ ଜାଣିଲେ ଜଳ ସହିତ ହାଲୁକା ପଦାର୍ଥକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପାତ୍ରକୁ ଢାଳିବା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଆସ୍ରବଣ କହନ୍ତି । ତଳେ କଠିନ, ଓଜନିଆ ପଦାର୍ଥ ବସିଯିବା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଅବକ୍ଷେପଣ କୁହାଯାଏ ।
  • ଜଳ ସହିତ ମିଶି ରହିଥିବା ଆସ୍ରବଣୀୟ କଠିନ ଓଜନିଆ ପଦାର୍ଥକୁ ଅବକ୍ଷେପଣ ଏବଂ ଦାର୍ଥକୁ ଆସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।
  • ସୋରିଷ, ଜିରା, ମେଥ୍ ଆଦିକୁ ଅବକ୍ଷେପଣ ଓ ଆସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ ।

Question 5.
ସୋରିଷ, ଜିରା, ମେଥ୍ ଆଦିକୁ କିପରି ପରିଷ୍କାର କରିବ ?
ଊ –

1. ଗୋଟିଏ ପାତ୍ରରେ କିଛି ସୋରିଷ ନେଇ ସେଥୁରେ ଜଳ ମିଶାଅ । ଜଳରେ ହାଲୁକା କାଠି ଓ କୁଟା ଭାସିବ; କିନ୍ତୁ ସୋରିଷ ପାତ୍ରର ତଳେ ବସିଯିବ । ଧୀରେ ଧୀରେ ଉପର ଜଳକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପାତ୍ରକୁ ଢାଳି ସୋରିଷକୁ ପରିଷ୍କାର କରିହେବ । ସୋରିଷକୁ ଆସ୍ରବଣ ଓ ଅବକ୍ଷେପଣ ପଦ୍ଧତିରେ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ ।
2. ଗୋଟିଏ ପାତ୍ରରେ କିଛି ଜିରା ନେଇ ସେଥ‌ିରେ ଜଳ ମିଶାଅ । ଜଳରେ ଜିରା ଭାସିବ କିନ୍ତୁ ସେଥ‌ିରେ ମିଶିଥିବା ବାଲି ଓ ଗୋଡ଼ି ତଳେ ବସିଯିବ । ଧୀରେ ଧୀରେ ଉପର ଜଳକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପାତ୍ରକୁ ଢାଳିଦେଲେ ଜିରା ପରିଷ୍କାର ହୋଇଯିବ । ଜିରାକୁ ଆଶ୍ରବଣ ଓ ଅବକ୍ଷେପଣ ପଦ୍ଧତିରେ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ ।
3. ଗୋଟିଏ ପାତ୍ରରେ କିଛି ମେଥ୍ ନେଇ ସେଥ‌ିରେ ଜଳ ମିଶାଅ । ମେଥରେ ମିଶିଥିବା ହାଲୁକା କାଠି ଓ କୁଟା ଜଳ ଉପରେ ଭାସିବ; କିନ୍ତୁ ମେଥ୍ ତଳେ ବସିଯିବ । ଧୀରେ ଧୀରେ ଉପର ଜଳକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପାତ୍ରକୁ ଢାଳିଦେଲେ ମେଥ୍ ପରିଷ୍କାର ହୋଇଯିବ । ମେଥୁକୁ ମଧ୍ୟ ଆସ୍ରବଣ ଓ ଅବକ୍ଷେପଣ ପଦ୍ଧତିରେ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ ।

→ ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀ (Filtration) :

• ବନ୍ୟା ସମୟରେ ନଦୀ ଓ ପୋଖରୀ ପାଣି ଗୋଳିଆ ହୋଇଯାଇଥାଏ ।
• ଜଳରେ ମାଟି, ବାଲି, ଧୂଳି ମିଶିଗଲେ ଏହା ଗୋଳିଆ ହୋଇଯାଏ । ଏହି ଗୋଳିଆ ଜଳକୁ ଗୋଟିଏ କାଚ ଗ୍ଲାସରେ ଅଧା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପୂରାଅ ।
• ଏହାକୁ କିଛି ସମୟ ସ୍ଥିର ଭାବରେ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ରଖୁ ଦେଖୁ ଗ୍ଳାସର ତଳଭାଗରେ କ’ଣ ଜମିଯାଇଛି । ହାଲୁକା କାଠି, କୁଟା ଓ ଧୂଳିକଣା ଜଳରେ ଭାସିବ । ଓଜନିଆ ବାଲି, ଗୋଡ଼ି ଓ ମାଟି ଜଳ ତଳେ ଜମି ରହିବ। ଏହି ଜମିରହିବାକୁ ଅବକ୍ଷେପଣ କହନ୍ତି । ଉପର ପାଣିକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ଗ୍ଲାସକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଢାଳିଦିଅ । ଏହାକୁ ଆସ୍ରବଣ ପଦ୍ଧତି କରାଯାଏ ।
• ଗୋଟିଏ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ବୋତଲ ଖୋଲୀ ମୁହଁରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଆକାରର ଫନେଲ୍ ବା ଫୁଲଣା ପୂରାଅ । ଫୁଲଣା ଭିତରେ ଖଣ୍ଡିଏ ଫିଲଟର୍ ପେପର ଭାଙ୍ଗି ରଖ ।
• ଦ୍ୱିତୀୟ ଗ୍ଲାସରେ ସଂଗୃହୀତ ଜଳକୁ ଫୁଲଣା ଭିତରେ ଥ‌ିବା ଫିଲ୍‌ଟର୍ ପେପର ଉପରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ଢାଳ । ବୋତଲ ଭିତରେ ଯେଉଁ ଜଳ ପଡୁଛି ତାହା ପରିଷ୍କାର ଦେଖାଯାଉଛି । ଏହି ପ୍ରଣାଳୀକୁ ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀ କୁହାଯାଏ ।
  • ଜଳରେ ଥ‌ିବା ଅଦ୍ରବଣୀୟ କଠିନ ପଦାର୍ଥକୁ ପରିସ୍ରବଣ ପଦ୍ଧତିରେ ପୃଥକ କରାଯାଏ ।
  • ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଲେମ୍ବୁ ସରବତରୁ ଲେମ୍ବୁ ମଞ୍ଜି, ଛେନାରୁ ପାଣି ଅଲଗା କରାଯାଏ ।

Question 6.
ଛାଣିବା ପରିସ୍ରବଣ ପଦ୍ଧତି କି ?
ଉ-
ହଁ, ଛାଣିବା ପରିସ୍ରବଣ ପଦ୍ଧତି ଅଟେ ।

→ ଶସ୍ୟ ଅମଳକରିବା (Harvesting) :

• ବିଲରୁ ଧାନ କାଟି ବିଡ଼ା ବାନ୍ଧି ଆଣିବା ପରେ ତାକୁ ଗଦାକରି ରଖାଯାଏ ।
• ଧାନ ନଡ଼ାରେ ରହିଥିଲେ ତାକୁ ଭାଡ଼ି ବା ଘୋଡ଼ିଆ ସାହାଯ୍ୟରେ ପିଟାଯାଏ । ପେଣ୍ଡା କଟା ହୋଇ ଆସିଥିଲେ ବେଙ୍ଗଳା ସାହାଯ୍ୟରେ ଧାନ ଅମଳ କରାଯାଏ । ମୁଗ, ବିରି, କୋଳଥ ଆଦି ଶସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ବେଙ୍ଗଳା ଦ୍ଵାରା ଅମଳ କରାଯାଏ ।
  

Question 7.
କେଉଁ ଶସ୍ୟକୁ ବାଡ଼େଇ ବା ବେଙ୍ଗଳା ପକାଇ ଅମଳ କରାଯାଏ ?
ଉ –
ଧାନ, ବିରି, ମୁଗ, ଗହମ, ହରଡ଼, ମାଣ୍ଡିଆ, ସୋରିଷ, ଧଣିଚା ଆଦି ଶସ୍ୟକୁ ବାଡ଼େଇ ବା ବେଙ୍ଗଳା ପକାଇ ଅମଳ କରାଯାଏ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Important Questions Chapter 7 ଜୀବ ଓ ନିର୍ଜୀବ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Important Questions Chapter 7 ଜୀବ ଓ ନିର୍ଜୀବ

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ଚଳନ କ’ଣ ? ଉଭିଦ କିପରି ଚଳନ କରିଥାଏ ?
ଉ –

• ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟସ୍ଥାନକୁ ଯିବାକୁ ଚଳନ କୁହାଯାଏ ।
• ଉଭିଦ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଚଳନ ଦେଖାଯାଇନଥାଏ । ଏହାର ମୂଳ ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଦିଗରେ ଓ କାଣ୍ଡ ଆଲୋକ ଦିଗରେ ଗତି କରିଥାଏ ।

Question 2.
ରେଚନ କ’ଣ ? ଉଭିଦ ଶରୀରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –

• ଜୀବ ଶରୀରରୁ ବର୍ଜ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ନିଷ୍କାସିତ ହେବାକୁ ରେଚନ କୁହାଯାଏ ।
• ଉଦ୍ଭଦ ଶରୀରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ହେଲା – ଅଠା, ଝୁଣା, ଲାଖ ।

Question 3.
ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ଓ ଶ୍ଵାସନ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପ୍ରଶ୍ଵାସରେ ଅମ୍ଳଜାନ ଗ୍ରହଣ ଓ ନିଃଶ୍ବାସରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ତ୍ୟାଗକୁ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କୁହାଯାଏ । ଏହା ଶ୍ଵାସନର ଏକ ଅଂଶ ।
• ଶ୍ଵାସନରେ ଅମ୍ଳଜାନ ଦ୍ଵାରା ଖାଦ୍ୟର ଜାରଣ ଘଟି ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।

Question 4.
ସଜୀବମାନଙ୍କର ଜୀବନଚକ୍ର କେତୋଟି ଉପାୟରେ ସମାପ୍ତ ହୁଏ ? ସେଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –

• ସଜୀବମାନଙ୍କର ଜୀବନଚକ୍ର ଦୁଇଟି ଉପାୟରେ ସମାପ୍ତ ହୁଏ ।
• ପ୍ରଥମଟି ହେଲା ଅଙ୍ଗୀୟ ବୃଦ୍ଧିକାଳ ଓ ଦ୍ବିତୀୟଟି ହେଲା ପ୍ରଜନନ ବୃଦ୍ଧିକାଳ ।

Question 5.
ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭିଦମାନେ କିପରି ବଂଶବିସ୍ତାର କରନ୍ତି ?
ଉ –

• ପ୍ରାଣୀ ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମକରି କିମ୍ବା ଡିମ୍ବ ଦେଇ ବଂଶବିସ୍ତାର କରନ୍ତି ।
• ଉଦ୍ଭଦ ମଞ୍ଜି, ଡାଳ, ମୂଳ ଓ ପତ୍ରଦ୍ଵାରା ବଂଶବିସ୍ତାର କରିଥାଏ ।

ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ଜୀବ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟାରେ ଅମ୍ଳଜାନ ନେଇ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଛାଡ଼େ, ବୁଝାଅ ।
ଉ –

• ଗୋଟିଏ ବୋତଲରେ କିଛି ସ୍ଵଚ୍ଛ ଚିନିପାଣି ନିଆଯାଉ ।
• ସେଥୁରେ ଓଦାମାଟି ସହ କିଛି ଜିଆ ନେଇ ଗୋଟିଏ କନାରେ ବାନ୍ଧି ଝୁଲାଇ ଦିଆଯାଉ ।
• କିଛି ସମୟ ପରେ ଦେଖାଯିବ ଯେ, ବୋତଲରେ ଥିବା ସ୍ଵଚ୍ଛ ଚୂନପାଣି ଦୁଧୁବର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯିବ ।
• ଏଥିରୁ ଜଣାଗଲା ଯେ, ପ୍ରାଣୀ ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟାରେ ଅମ୍ଳଜାନ ନେଇ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଛାଡ଼େ । କାରଣ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଚୂନପାଣିକୁ ଦୁଧୂ ବର୍ଷ କରେ ।

Question 2.
ସଜୀବର ବୃଦ୍ଧି ଘଟେ । ଏହାର ଯଥାର୍ଥତା ବୁଝାଅ ।
ଉ –

• ସଜୀବମାନେ ବଞ୍ଚିରହିବା ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଜୀବନ ପ୍ରକ୍ରିୟା କରିଥା’ନ୍ତି ଯେପରିକି ଖାଦ୍ୟଗ୍ରହଣ, ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା, ରେଚନକ୍ରିୟା ଆଦି ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଜୀବଙ୍କର ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ । ଛୋଟ ପିଲାଟି, ବାଳକ, ଯୁବକ ଓ ଶେଷରେ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇଥାଏ ।
• ସେହିପରି ଗୋଟିଏ କୁକୁଡ଼ା ଅଣ୍ଡାରୁ ଚିଆଁ, କୁକୁଡ଼ା ଛୁଆ ଓ ବଡ଼ କୁକୁଡ଼ା ହୋଇ ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ଉଭିଦମାନେ ସଜୀବ ହୋଇଥିବାରୁ ମଞ୍ଜିରୁ ଚାରାଗଛ ଓ ତାପରେ ବଡ଼ଗଛରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତି ଓ ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରନ୍ତି । ତେଣୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ ।

Question 3.
ଜୀବର ରେଚନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
ଉ –

• ସମସ୍ତ ଜୀବ ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତି । ଖାଦ୍ୟର ସାରାଂଶ ଶରୀର ଗ୍ରହଣକରିବା ପରେ ଏଥୁରୁ କେତେକ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଶରୀର ଏହି ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଶରୀର ବାହାରକୁ ତ୍ୟାଗକରେ, ତାକୁ ରେଚନ କୁହାଯାଏ ।
• ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ବାରା ପ୍ରାଣୀମାନେ ମଳ, ମୂତ୍ର, ଝାଳ ତ୍ୟାଗକରନ୍ତି । ଉଭିଦମାନେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାଦ୍ଵାରା ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ତ୍ୟାଗକରନ୍ତି ।

Question 4.
ଜୀବ ଓ ନିର୍ଜୀବ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ତୁମେ ଦେଖୁଥ‌ିବା ବସ୍ତୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯାହା ଦେହରେ ଜୀବନ ଅଛି, ………… କୁହାଯାଏ ।
(ଖ) ………….. ମାନେ ବଞ୍ଚିରହିବା ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଜୀବନ ପ୍ରକ୍ରିୟା କରିଥା’ନ୍ତି ।
(ଗ) ଉଭିଦର ……………. ଦିଗରେ ଗତିକରିବା ମଧ୍ୟ ଉଭିଦର ଅଙ୍ଗଚାଳନା ।
(ଘ) ଉଭିଦମାନେ ମାଟିରୁ ଜଳ ଓ ………….. ନେଇ ନିଜେ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥା’ନ୍ତି ।
(ଙ) ନିଃଶ୍ଵାସଦ୍ୱାରା ……………. ଯୁକ୍ତ ବାୟୁକୁ ବାହାରକୁ ଛାଡୁ ।
(ଚ) ଶ୍ଵସନରେ ବାହାରୁଥିବା ………. ଚୂନପାଣିକୁ ଦୁଧୂ ବର୍ଷ କରିଦିଏ ।
(ଛ) ଜୀବମାନେ ………….. ସହ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରନ୍ତି ।
ଉ –
(କ) ଜୀବ
(ଖ) ଜୀବ
(ଗ) ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ
(ଘ) ଖଣିଜ ଲବଣ
(ଙ) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(ଚ) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(ଛ) ପରିବେଶ

Question 2.
ଜୀବ କ’ଣ ?
ଉ –
ଯାହା ଦେହରେ ଜୀବନ ଅଛି ତାହାକୁ ଜୀବ କହନ୍ତି । ମଣିଷ, କୁକୁର, କୁକୁଡ଼ା, ଗଛ, ପ୍ରଭୃତିର ଜୀବନ ଥ‌ିବାରୁ

Question 3.
ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) ଉଦ୍ଭଦର କେଉଁ ଅଂଶ ଆଲୋକ ଦିଗରେ ଗତି କରେ ?
(i) ମୂଳ
(ii) କାଣ୍ଡ
(iii) ପତ୍ର
(iv) ଫଳ
ଉ –
(ii) କାଣ୍ଡ

(ଖ) କେଉଁ ଗଛର ଡାଳରୁ ନୂତନ ଗଛ ହୁଏ ନାହିଁ ?
(i) ମନ୍ଦାର
(ii) ଗୋଲାପ
(iii) ସଜନା
(iv) ଆମ୍ବ
ଉ –
(iv) ଆମ୍ବ

(ଗ) କିଏ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଚଳନ କରିଥାଏ ?
(i) ଆମ୍ବଗଛ
(i) ଚଳନ
(iii) ଶୈବାଳ
(iv) ସଜନା ଗଛ
ଉ –
(iii) ଶୈବାଳ

(ଘ) କେଉଁଟି ସଜୀବର ବିଶେଷତ୍ଵ ?
(i) ସମସ୍ତ
(ii) ଖାଦ୍ୟଗ୍ରହଣ
(iii) ବୃଦ୍ଧି
(iv) ଉପରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ
ଉ –
(i) ସମସ୍ତ

(ଙ) କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍ ସ୍ବଚ୍ଛ ଚୂନପାଣିକୁ ଦୁଧୂ ବର୍ଷ କରେ ?
(i) ଅମ୍ଳଜାନ
(ii) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(iii) ଉଦ୍‌ଜାନ
(iv) ଯବକ୍ଷାରଜାନ
ଉ –
(ii) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ

(ଚ) ନିଃଶ୍ଵାସରେ ଆମେ କେଉଁ ଗ୍ୟାସ୍ ଛାଡୁ ?
(i) ଉଦ୍‌ଜାନ
(ii) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ
(iii) ଯବକ୍ଷାରଜାନ
(iv) ଅମ୍ଳଜାନ
ଉ –
(ii) ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ

Question 4.
ବାମ ପାର୍ଶ୍ଵର ସଂପର୍କକୁ ଦେଖ୍ ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ଵର ସଂପର୍କ ଲେଖ ।
(କ) ମଣିଷ : ସଜୀବ :: ଟେଲିଭିଜନ : ………………..
(ଖ) କୁକୁର : ମଳ :: ସଜନା ଗଛ : ………………..
(ଗ) ଧାନ ଗଛ : ମଞ୍ଜି :: ଗୋଲାପ : ………………..
(ଘ) ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଦିଗରେ : ମୂଳ :: ଆଲୋକ ଦିଗରେ : ………………..
(ଙ) ମନ୍ଦାର : ଡାଳ :: ଆମ୍ବ : ………………..
ଉ –
(କ) ନିର୍ଜୀବ
(ଖ) ଅଠା
(ଗ) ଡାଳ
(ଘ) କାଣ୍ଡ
(ଙ) ଟାକୁଆ

Question 5.
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) ଶ୍ବସନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ ।
(ଖ) ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାଣୀର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ ।
(ଗ) ଶରୀରରୁ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ନିଷ୍କାସନକୁ ଶ୍ୱସନ କୁହାଯାଏ ।
(ଘ) ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜୀବର ଖାଦ୍ୟ ଜାରିତ ହୋଇ ଶକ୍ତି ମିଳେ, ତାକୁ ରେଚନ କହନ୍ତି ।
(ଙ) ଗୋଲାପ ମଞ୍ଜିଦ୍ୱାରା ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରେ ।
ଉ –
(କ) ଶ୍ବସନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅମ୍ଳଜାନ ଗ୍ୟାସ୍‌ର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ ।
(ଖ) ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଭିଦର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ ।
(ଗ) ଶରୀରରୁ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ନିଷ୍କାସନକୁ ରେଚନ କୁହାଯାଏ ।
(ଘ) ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜୀବର ଖାଦ୍ୟ ଜାରିତ ହୋଇ ଶକ୍ତି ମିଳେ, ତାକୁ ଶ୍ୱସନ କହନ୍ତି ।
(ଙ) ଗୋଲାପ ଡାଳ ବା କଲମିଦ୍ଵାରା ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରେ ।

Question 6.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସଂପର୍କ ବାଛ ।

ଉ –

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Important Questions Chapter 6 ବସ୍ତୁର ଓ ପଦାର୍ଥର ପରିବର୍ତ୍ତନ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Important Questions Chapter 6 ବସ୍ତୁର ଓ ପଦାର୍ଥର ପରିବର୍ତ୍ତନ

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ମନୁଷ୍ୟକୃତ ପରିବର୍ତ୍ତନ କ’ଣ ? ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ –

• ମନୁଷ୍ୟଦ୍ଵାରା ପଦାର୍ଥର ଯେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟେ ତା’କୁ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ପରିବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ ।
• ତୁଳାରୁ ସୂତା ହେବା, ସୁନା ଓ ରୁପାରୁ ଅଳଙ୍କାର ତିଆରି ହେବା ଆଦି ମନୁଷ୍ୟକୃତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

Question 2.
ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କ’ଣ ? ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ –

• ଯେଉଁ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ କୌଣସି ନୂତନ ପଦାର୍ଥ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ ।
• କାଚ ଗ୍ଲାସ୍ ଭାଙ୍ଗିଯିବା, ଟେବୁଲକୁ ଭାଙ୍ଗି ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରିବା ଆଦି ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

Question 3.
ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତୀ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କ’ଣ ? ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ –

• ଯେଉଁ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କେବଳ ଗୋଟିଏ ଦିଗରେ ଘଟିଥାଏ, ତାହାକୁ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କୁହାଯାଏ ।
• କ୍ଷୀର ଦହିରେ ପରିଣତ ହେବା, ମଞ୍ଜିରୁ ଗଜା ହେବା ଆଦି ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ।

Question 4.
ଶଗଡ଼ ଚକରେ ନାଲ କିପରି ମଡ଼ାଯାଏ ?
ଉ –

• ପ୍ରଥମେ ଲୁହାରେ ତିଆରି ନାଲକୁ ଉତ୍ତପ୍ତ କରିବାଦ୍ଵାରା ଏହା ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ ।
• ଉତ୍ତପ୍ତ ହେବାପରେ ନାଲଟିକୁ ଚକ ଚାରିପାଖରେ ଲଗାଇ ଥଣ୍ଡା କଲେ ଚକରେ ନାଲ ଲାଗିଯାଏ ।

Question 5.
ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କ’ଣ ? ଦୁଇଟିର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ –

• ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାୟରେ ଘଟୁଥ‌ିବା ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କହନ୍ତି ।
• ଓଦାଲୁଗା ଶୁଖୁ, ପିଲାଟି ବୁଢ଼ା ହେବା ଆଦି ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ଗୋଟିଏ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା ବୋଲି ଜାଣିବା କିପରି, ଏକ ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ ।
ଉ –

• ତିଆକୁ ଅଧ୍ବକ ଉତ୍ତପ୍ତ କଲେ ଶେଷରେ ଏକ କଳା ରଙ୍ଗର କଠିନ ପଦାର୍ଥ ପରୀକ୍ଷା ନଳୀର ତଳେ ରହିଯିବ ଏହି ପଦାର୍ଥର ରାସାୟନିକ ନାମ କପର ଅକ୍‌ସାଇଡ୍ । ଏଥୁରୁ ଆଉ ତୁତିଆ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଟି ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ।
• ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକର ଶେଷରେ ମିଳୁଥିବା ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ନୂତନ ପଦାର୍ଥ । ତେଣୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା ବୋଲି ଜାଣିବା ।

Question 2.
ଉଦାହରଣ ଦେଇ ଦ୍ରବ, ଦ୍ରାବକ, ଦ୍ରବଣ ଓ ଦ୍ରବଣୀୟତା କ’ଣ ବୁଝାଅ ।
ଉ –

• ଦ୍ରବ ଓ ଦ୍ରାବକର ମିଶ୍ରଣକୁ ଦ୍ରବଣ କହନ୍ତି; ଯଥା – ଚିନିପାଣି, ଲୁଣପାଣି ।
• ଚିନିପାଣିରେ ଚିନି ଦ୍ରାବ ଓ ଲୁଣ ପାଣିରେ ଲୁଣ ହେଉଛି ସ୍ରାବ ।
• ଚିନିପାଣି ଓ ଲୁଣପାଣିରେ ପାଣି ହେଉଛି ଦ୍ରାବକ ।
• ଜଳରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇପାରୁଥିବା ଚିନି ଓ ଲୁଣ ଭଳି ପଦାର୍ଥର ଏହି ଗୁଣକୁ ଦ୍ରବଣୀୟତା କହନ୍ତି ।

Question 3.
ଏକ ପରୀକ୍ଷା ସାହାଯ୍ୟରେ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ କ’ଣ ବୁଝାଅ ।
ଉ –
ପରୀକ୍ଷା :
(i) ଗୋଟିଏ ମହମବତିକୁ ଜଳାଇ ଚିନାମାଟିର ପ୍ଲେଟ୍ ଉପରେ ରଖୁ । ଏହାପରେ ଜଳୁଥିବା ମହମବତିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକଲୁ ।

(ii) ଦେଖୁ ମହମବତିଟି ଜଳି ଜଳି ଲିଭିଗଲା । ମହମବତୀଟି ମହମରେ ତିଆରି । ମହମ ଏକ ଦହନୀୟ ପଦାର୍ଥ ହୋଇଥ‌ିବାରୁ ସେଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା ସଳିତାରେ ନିଆଁ ଲଗାଇଲେ ତାହା ଜଳିବ ।
(iii) ମହମବତି ଜଳିଲାବେଳେ କିଛି ମହମ ତରଳିଯାଏ । ସେଥୁରୁ କିଛି ତଳକୁ ବୋହିଆସେ । ଅବଶିଷ୍ଟ ତରଳ ମହମ ଜଳିଯାଏ ।
(iv) ମହମବତି ଜଳିଲାବେଳେ ଆଲୋକ ଓ ଉତ୍ତାପ ଦିଏ । ମହମବତି ଜଳିସାରିବାବେଳକୁ ଏହାର ଅଧ୍ଵ ଭାଗ ସରିଯାଇଥାଏ । ତାହା ଆଉ ଫେରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।
(v) ପ୍ଲେଟ୍‌ରେ ଥ‌ିବା କଠିନ ମହମକୁ ନେଇ ପୁଣି ଜଳିପାରୁଥିବା ମହମବତି ତିଆରି କରାଯାଇପାରିବ ।
ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ଏହି ତଥ୍ୟକୁ ଅନୁଶୀଳନକଲେ ଆମେ ଦେଖୁ ଯେ ମହମବତିର ଜ୍ଵଳନବେଳେ ମହମର ଦୁଇ ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରଥମତଃ ଦହନ ଓ ତଦ୍ଵଜନିତ କ୍ଷୟ । ଏହା ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ । ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ନିମ୍ନଲିଖତ ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ଭିତରୁ କେଉଁଟି ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତୀ ଓ କେଉଁଟି ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସାରଣୀ କାଟି ଲେଖ ।
ଉ –
ଚାଉଳରୁ ଭାତହେବା, ଫୁଲରୁ ଫଳ ହେବା, ଜଳ ବାଷ୍ପରେ ପରିଣତ ହେବା, ଲାଜକୁଳୀ ପତ୍ର ନଇଁଯିବା, ଗଜା ବଢ଼ି ଛୋଟ ଗଛ ହେବା, ଦୁଧ ଦହିରେ ପରିଣତ ହେବା ।

Question 2.
ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ।
ଉ –

Question 3.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଓଦାଲୁଗା ଶୁଖୁଯିବା ଏକ …………… ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
(ଖ) ରୁପାରୁ ଗହଣା କରିବା ଏକ …………… ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
(ଗ) କାଠକୁ ଜଳାଇ ଅଙ୍ଗାର ତିଆରି କରିବା …………… ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
(ଘ) ବରଫକୁ ତରଳାଇ ଜଳ ପାଇବା ………….. ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
(ଙ) ଦ୍ରାବକରେ ଯେତେବେଳପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ରାବ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହେଉଥାଏ, ସେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦ୍ରବଣକୁ ………………କୁହାଯାଏ ।
(ଚ) ଯେଉଁ ଦ୍ରବଣ ଅଧିକ ଦ୍ରାବ ଦ୍ରବୀଭୂତ କରିପାରେ ନାହିଁ, ସେଭଳି ଦ୍ରବଣକୁ ……………… କୁହାଯାଏ ।
ଉ –
(କ) ପ୍ରାକୃତିକ
(ଖ) ମନୁଷ୍ୟକୃତ
(ଗ) ସ୍ଥାୟୀ ବା ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ
(ଘ) ଅସ୍ଥାୟୀ ବା ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ
(ଙ) ଅସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ
(ଚ) ସଂତୃପ୍ତ ଦ୍ରବଣ

Question 4.
ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) କେଉଁଟି ଦହନୀୟ ପଦାର୍ଥ ନୁହେଁ ?
(i) ମହମ
(ii) କାଗଜ
(iii) କିରୋସିନି
(iv) ଲୁହା
ଉ –
(iv) ଲୁହା

(ଖ) ଚିନିକୁ ଗରମକଲେ ଶେଷରେ ଏହା କଳା ପଡ଼ିଯିବ । ଏହା କି ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ?
(i) ଅସ୍ଥାୟୀ
(ii) ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ
(iii) ରାସାୟନିକ
(iv) ଭୌତିକ
ଉ –
(iii) ରାସାୟନିକ

(ଗ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ ଦ୍ରବୀଭୂତ ହୋଇପାରେ ?
(i) କଠିନ
(ii) ତରଳ
(iii) ଗ୍ୟାସୀୟ
(iv) ସମସ୍ତ
ଉ –
(iv) ସମସ୍ତ

(ଘ) ତୁତିଆକୁ ଗରମ କଲେ ଶେଷରେ ଏହାର ରଙ୍ଗ କିପରି ହୁଏ ?
(i) କଳା
(ii) ଧଳା
(iii) ନୀଳ
(iv) ଲାଲ
ଉ –
(i) କଳା

(ଙ) କେଉଁଟି ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ?
(i) କପାରୁ ସୂତା କରିବା
(ii) କାଠ ଜାଳିବା
(iii) ସୁନାରୁ ଗହଣା କରିବା
(iv) ବରଫ ତରଳିବା
ଉ –
(iv) ବରଫ ତରଳିବା

(ଚ) ମାଗ୍ନେସିୟମ୍ ତାର ଜଳି ଯେଉଁ ପାଉଁଶ ସୃଷ୍ଟିକରେ ତା’ର ରଙ୍ଗ କିପରି ହେବ ?
(i) କଳା
(ii) ଲାଲ
(iii) ଧଳା
(iv) ହଳଦିଆ
ଉ –
(iii) ଧଳା

(ଛ) ଜଳରେ ପୋଡ଼ା ଚୂନଗୁଣ୍ଡ ମିଶାଇଲେ କ’ଣ ହେବ ?
(i) ଜଳ ଥଣ୍ଡା ହେବ
(ii) ଜଳ ଗରମ ହେବ
(iii) ଜଳର ତାପମାତ୍ରା ଅପରିବର୍ତିତ ରହିବ
(iv) କେଉଁଟି ନୁହେଁ
ଉ –
(ii) ଜଳ ଗରମ ହେବ

(ଜ) ସ୍ବଚ୍ଛ ଚୂନପାଣିକୁ କିଛି ସମୟ ରଖିଦେଲେ ପାତ୍ରର ତଳଭାଗରେ ଗୋଟିଏ ଧଳା ପଦାର୍ଥ ଜମିଯିବ; ତାହା ହେଉଛି –
(i) କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ଅକ୍‌ସାଇଡ୍
(ii) କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ହାଇଡ୍ରିକସାଇଡ୍
(iii) କ୍ୟାଲସିୟମ୍ କ୍ଲୋରାଇଡ୍
(iv) କ୍ୟାଲସିୟମ କାର୍ବୋନେଟ୍
ଉ –
(iv) କ୍ୟାଲସିୟମ କାର୍ବୋନେଟ୍

Question 5.
ବାମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଦ୍ୱୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଦେଖ୍ ଦକ୍ଷିଣ ପାର୍ଶ୍ଵର ଶବ୍ଦ ସହିତ ଖାପଖାଉଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଟିକୁ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନରେ ଲେଖ ।
(କ) ମାଟିରୁ ଇଟା କରିବା : ମନୁଷ୍ୟକୃତ :: ଓଦାଲୁଗା ଶୁଖୁ : ……………. ।
(ଖ) କାଠ ଜଳି ଅଙ୍ଗାର ହେବା : ସ୍ଥାୟୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ :: ବରଫ ତରଳିବା : ……………. ।
(ଗ) ମିଶ୍ରି ମୁଣ୍ଡା ଭାଙ୍ଗି ଗୁଣ୍ଡ କରିବା : ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ :: ଲୁହାରେ କଳଙ୍କି ଲାଗିବା : ……………. ।
(ଘ) ଚିନି : ଦ୍ରାବ :: ଚିନିପାଣି : ……………. ।
(ଙ) କାଠ କୋଇଲା ଜଳିବା : ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ :: ଲୁଣପାଣି ବାଷ୍ପ ହେବା : ……………. ।
ଉ –
(କ) ପ୍ରାକୃତିକ
(ଖ) ଅସ୍ଥାୟୀ
(ଗ) ରାସାୟନିକ
(ଘ) ଦ୍ରବଣ
(ଡ) ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ

Question 6.
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) ଗୋଟିଏ ଦ୍ରାବକରେ ବିଭିନ୍ନ ଦ୍ରାବର ଦ୍ରବଣୀୟତା ସମାନ ହୋଇଥାଏ ।
(ଖ) ତୁତିଆକୁ ଗରମ କଲେ ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ନାମକ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(ଗ) ଦ୍ରବଣୀୟତା ଏକ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
(ଘ) ସୁଚ୍ଛ ଚୂନପାଣିକୁ ସରବତ ନଳୀ ଦ୍ଵାରା ଫୁଙ୍କିଲେ ଏହାର ରଙ୍ଗ କଳା ହୁଏ ।
(ଙ) କାଠରୁ ଟେବୁଲ ତିଆରି ହେବା ଅପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
ଉ –
(କ) ଗୋଟିଏ ଦ୍ରାବକରେ ବିଭିନ୍ନ ଦ୍ରାବର ଦ୍ରବଣୀୟତା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ।
(ଖ) ତୁତିଆକୁ ଗରମ କଲେ କପର ଅକ୍‌ସାଇଡ୍ ନାମକ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(ଗ) ଦ୍ରବଣୀୟତା ଏକ ଭୌତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।
(ଘ) ସ୍ଵଚ୍ଛ ଚୂନପାଣିକୁ ସରବତ ନଳୀ ଦ୍ଵାରା ଫୁଙ୍କିଲେ ଏହାର ରଙ୍ଗ ଧଳା ହୁଏ ।
(ଙ) କାଠରୁ ଟେବୁଲ ତିଆରି ହେବା ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।

Question 7.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସଂପର୍କ ବାଛ ।

ଉ –

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Important Questions Chapter 5 ବସ୍ତୁର ପ୍ରକାରଭେଦ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Important Questions Chapter 5 ବସ୍ତୁର ପ୍ରକାରଭେଦ

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରକାରଭେଦ କିପରି କରାଯାଏ ?
ଉ –

• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବସ୍ତୁର କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଗୁଣ ଥାଏ ।
• ଏହି ଗୁଣକୁ ଆଧାର କରି ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରକାରଭେଦ କରାଯାଇଥାଏ ।

Question 2.
ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକର ସାଦୃଶ୍ୟ ଓ ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ କିପରି ବୁଝିହୁଏ ?
ଉ –
ଯେତେବେଳେ ଅନେକ ବସ୍ତୁକୁ ନେଇ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରାଯାଇଥାଏ, ସେତେବେଳେ ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସାଦୃଶ୍ୟ ଓ ପାର୍ଥକ୍ୟ ବୁଝିହୁଏ ।

Question 3.
ବସ୍ତୁର ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଜଣାପଡ଼େ ?
ଉ –

• ବସ୍ତୁର ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଏହାର ବାହ୍ୟରୂପ, ବର୍ଣ୍ଣ, ରୁକ୍ଷତା, କଠିନତା ଜଣାପଡ଼େ ।
• ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟତା, ଜଳଠାରୁ ଓଜନିଆ କି ହାଲୁକା, ଉଜ୍ଜଳତା ଆଦି ଜାଣିହୁଏ ।

Question 4.
ପ୍ରତ୍ୟେକ ବସ୍ତୁରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ମୌଳିକ ଗୁଣ ଲେଖ ।
ଉ –

• ବସ୍ତୁ କିଛି ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରି ରହେ ।
• ବସ୍ତୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ରହିଥାଏ ।

Question 5.
ଉଜ୍ଜଳତା କ’ଣ ? ଦୁଇଟ ଉଜ୍ଜଳ ବସ୍ତୁର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –

• ବସ୍ତୁର ଚକ୍‌କ୍ ଦେଖାଯାଉଥ‌ିବା ଗୁଣକୁ ଉଜ୍ଜ୍ବଳତା କୁହାଯାଏ ।
• ଷ୍ଟିଲ୍‌ ଚାମଚ ଓ ଆଲୁମିନିୟମ୍ ଗିନା ଦୁଇଟି ଉଜ୍ଜଳ ବସ୍ତୁ ।

Question 6.
ଅଳ୍ପ ସ୍ଵଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
ଉ –
ଯେଉଁ ବସ୍ତୁ ଦେଇ ଆଲୋକ ଆଂଶିକ ଭାବରେ ଗତି କରିପାରେ, ତାହାକୁ ଅଳ୍ପସ୍ଵଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ କୁହାଯାଏ । ଉଦାହରଣ – ଟ୍ରେନିଂ ପେପର, ଘଷାକାଚ, ତେଲଲଗା କାଗଜ ।

ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ତୁମକୁ ଡଷ୍ଟର, କାଠଖଣ୍ଡ, ଅଙ୍ଗାର, ସଫାବାଲି, ଚକ୍‌ଖଡ଼ି, ଷ୍ଟିଲ୍ ଚାମଚ ଦିଆଗଲା । ତୁମେ ହାତଲଗାଇ ସେଗୁଡ଼ିକର ଉପର ଅଂଶକୁ ଅନୁଭବ କର । କ’ଣ ଜାଣିଲ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବସ୍ତୁର ରଙ୍ଗ ଏକା ପ୍ରକାର ନୁହେଁ ।
• ସବୁ ବସ୍ତୁ କଠିନ ବା ନରମ ନୁହଁନ୍ତି ।
• ସବୁ ବସ୍ତୁର ବାହ୍ୟରୂପ ଏକାପରି ଚିକ୍‌କଣ ନୁହେଁ ।

Question 2.
ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
(କ) ପ୍ରାକୃତିକ ଓ କୃତ୍ରିମ
ଉ –

(ଖ) ସ୍ବଚ୍ଛ ଓ ଅସ୍ବଚ୍ଛ

Question 3.
ତୁମେ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକର ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ କରିବାକୁ କି କି ପଦକ୍ଷେପ ନେବ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉ –
ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକର ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ କରିବା ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ହେବ ।

• ପ୍ରଥମେ ନିରୀକ୍ଷଣ କରି ତାହା ସ୍ଵଚ୍ଛ ବା ଅସ୍ବଚ୍ଛ, ରଙ୍ଗହୀନ ବା ରଙ୍ଗୀନ ବୋଲି ଜାଣିବା ।
• ତା’ପରେ ସ୍ପର୍ଶ କରି ତାହା ଚିକ୍‌କଣ ବା ଆବଡ଼ାଖାବଡ଼ା ଦେଖୁ ।
• ପୁଣି ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକୁ ହାତରେ ଟେକି ତାହା ହାଲୁକା ବା ଓଜନିଆ ପରୀକ୍ଷା କରି ଜାଣିବା ।
• ପରିଶେଷରେ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସାଦୃଶ୍ଯ ଓ ପାର୍ଥକ୍ୟର ତାଲିକା କରିବା ।

Question 4.
ଜଳ ଓ କାଚ ମଧ୍ଯରେ ଦୁଇଟି ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଓ ଦୁଇଟି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –
ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ :

• ଜଳ ଓ କାଚ ଉଭୟେ ସ୍ବଚ୍ଛ ।
• ଜଳ ଓ କାଚ ଉଭୟେ ଯୌଗିକ ପଦାର୍ଥ ।

ପାର୍ଥକ୍ୟ :

• ଜଳ ଏକ ଚରଳପଦାର୍ଥ କିନ୍ତୁ କାଚ ଏକ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ।
• ଜଳପୃଷ୍ଠ ନରମ କିନ୍ତୁ କାଚପୃଷ୍ଠ ଟାଣ ।

Question 5.
ନିମ୍ନ ସାରଣୀରେ ଥ‌ିବା ବସ୍ତୁର ଗୁଣ ଓ ପ୍ରକାରଭେଦ ପୂରଣ କର ।

ଉ –

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ବସ୍ତୁର ……………….. କୁ ଆଧାର କରି ପ୍ରକାରଭେଦ କରାଯାଏ ।
(ଖ) ……………… ଗୋଟିଏ ମୂଳ ପଦାର୍ଥରୁ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ।
(ଖ) ମନୁଷ୍ୟ ତିଆରି ବସ୍ତୁକୁ …………. କୁହାଯାଏ ।
(ଘ) ମାଟି ଏକ ………… ବସ୍ତୁ ଅଟେ ।
(ଙ) ଷ୍ଟିଲ ଚାମଚର ବାହ୍ୟ ରୂପ …………….. ଅଟେ ।
ଉ –
(କ) ଗୁଣ
(ଖ) ବସ୍ତୁ
(ଗ) କୃତ୍ରିମ ବସ୍ତୁ
(ଘ) ପ୍ରାକୃତିକ
(ଙ) ଅନୁଜ୍ବଳ

Question 2.
(କ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ପ୍ରାକୃତିକ ବସ୍ତୁ ?
(i) ଚୌକି
(ii) କାଠ
(iii) ଟେବୁଲ
(iv) ଝରକା
ଉ –
(ii) କାଠ

(ଖ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି କୃତ୍ରିମ ବସ୍ତୁ ନୁହେଁ ?
(i) କାଚ
(ii) ପଥର
(iii) କଣ୍ଢେଇ
(iv) ମାଟି
ଉ –
(iv) ମାଟି

(ଗ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଉଜ୍ଜଳ ବସ୍ତୁ ?
(i) ଚଡ଼ି
(ii) ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାନିଆ
(iii) ଅଙ୍ଗାର
(iv) ଷ୍ଟିଲ୍ ଚାମଚ୍
ଉ –
(iv) ଷ୍ଟିଲ୍ ଚାମଚ୍

(ଘ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଅଳ୍ପ ସ୍ବଚ୍ଛ ?
(i) କାଚ ଗ୍ଲାସ୍
(ii) କାର୍ଡବୋର୍ଡ
(iii) କାଠପଟା
(iv) ତେଲଘସା କାଗଜ
ଉ –
(iv) ତେଲଘସା କାଗଜ

(ଙ) ନିମ୍ନଲିଖ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟ ?
(i) କିରୋସିନି
(ii) ଚିନି
(iii) ସଫା ବାଲି
(iv) କୁଟା ବା ନଡା ଖଣ୍ଡ
ଉ –
(ii) ଚିନି

Question 3.
ବାମ ପାର୍ଶ୍ଵର ସଂପର୍କକୁ ଦେଖ୍ ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ଵର ସଂପର୍କ ଲେଖ ।
କ) କାଠ : ଅସ୍ୱଚ୍ଛ : : କାଚ : ………… ।
(ଖ) ଚିନି : ବ୍ରବଶୀୟ :: ………………. ଅଦ୍ରବଣୀୟ ।
(ଗ) ସୁନା : ଧାତୁ : : ଅଙ୍ଗାର : ……………………. ।
(ଘ) ପାଣିରେ ବୁଡ଼ିଯିବା : ଗୋଡ଼ି : : ଭାସିବା : ……………….. ।
(ଙ) ମଣିଷ : ସଜୀବ : : କମ୍ପ୍ୟୁଟର : ……………….. ।
(ଚ) ମହମବତି : ଅନୁଜ୍ଜ୍ବଳ : : ଷ୍ଟିଲପ୍ଲାସ୍ : ……………….. ।
(ଛ) ସୋଲ : ନରମ : : ସାବୁନ : ……………….. ।
ଉ –
(କ) ସ୍ବଚ୍ଛ
(ଖ) ବାଲି
(ଗ) ଅଧାତୁ
(ଘ) ସୋଲ
(ଙ) ନିର୍ଜୀବ
(ଚ) ଉତ୍କଳ
(ଛ) କଠିନ

Question 4.
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) କାଗଜ ହେଉଛି ପ୍ରାକୃତିକ ବସ୍ତୁ ।
(ଖ) ଲୁହା ତାପ କୁପରିବାହୀ ।
(ଗ) ଯେଉଁ ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟଦେଇ ଆଲୋକ ଗତି କରିପାରେ ନାହିଁ, ତାହା ସ୍ଵଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ ।
(ଘ) ଯାହାର ଜୀବନ ଅଛି ତାହା ନିର୍ଜୀବ ବସ୍ତୁ ।
(ଙ) ୟୁରିଆ ସାର ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟ ।
ଉ –
(କ) କାଗଜ ହେଉଛି କୃତିମ ବସ୍ତୁ ।
(ଖ) ଲୁହା ତାପ ସୁପରିବାହୀ ।
(ଗ) ଯେଉଁ ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟଦେଇ ଆଲୋକ ଗତି କରିପାରେ ନାହିଁ, ତାହା ଅସ୍ବଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ ।
(ଙ) ୟୁରିଆ ସାର ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟ ।

Question 5.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସଂପର୍କ ବାଛ ।
(କ)

ଉ –

(ଖ)

ଉ –

(ଗ)

ଉ –

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Solutions Chapter 5 ବସ୍ତୁର ପ୍ରକାରଭେଦ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Solutions Chapter 5 ବସ୍ତୁର ପ୍ରକାରଭେଦ

Question 1.
ନିମ୍ନଲିଖତ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ପ୍ରାକୃତିକ ନୁହେଁ ?
(କ) କାଠ
(ଖ) କାଗଜ
(ଗ) ଖଣିଜତୈଳ
(ଘ) ମାଟି
ଉ –
(ଖ) କାଗଜ

Question 2.
ନିମ୍ନଲିଖୂ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ନିର୍ଜୀବ ?
(i)
(କ) ସାପ
(ଖ) ଭାଙ୍ଗିଯାଇଥିବା ତୁମ ଦାନ୍ତ
(ଗ) ଗେଣ୍ଡା
(ଘ) ଗଜାବୁଟ
ଉ –
(i) ଭାଙ୍ଗିଯାଇଥିବା ତୁମ ଦାନ୍ତ

(ii)
(କ) ଗୋଟା ମୁଗ
(ଖ) ମୁଗ ଡାଲି
(ଗ) ଗଜା ମୁଗ
(ଘ) ମୁଗ ଗଛ
ଉ –
(ii) ମୁଗ ଡାଲି

Question 3.
ପ୍ରଥମ ଶବ୍ଦଦ୍ୱୟର ସଂପର୍କକୁ ଦେଖ୍ ତୃତୀୟ ଶବ୍ଦ ସହ ସଂପର୍କିତ ଶବ୍ଦଟି ଶୂନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଲେଖ ।
(କ) କାଠ : ଅସ୍ୱଚ୍ଛ : : କାଚ : ……………….. ।
(ଖ) ଚିନି : ବ୍ରବଶୀୟ :: ………………. ଅଦ୍ରବଣୀୟ ।
(ଗ) ସୁନା : ଧାତୁ : : ଅଙ୍ଗାର : ……………………. ।
(ଘ) ପାଣିରେ ବୁଡ଼ିଯିବା : ଗୋଡ଼ି : : ଭାସିବା : ……………….. ।
ଉ –
(କ) ସ୍ବଚ୍ଛ
(ଖ) ବାଲି
(ଗ) ଅଧାତୁ
(ଘ) ସୋଲ

Question 4.
କଠିନ ଓ ନରମ ପ୍ରକାରଭେଦରେ ନିମ୍ନଲିଖତ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକୁ ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ କର । (ପ୍ରଶ୍ନସହ ଉତ୍ତର)
(କ) ପିନ୍‌କଣ୍ଟା – କଠିନ
(ଖ) ସାବୁନ – କଠିନ
(ଗ) ତୁଳାବିଣ୍ଡା – ନରମ
(ଘ) ବରଫଖଣ୍ଡ – କଠିନ
(ଙ) ରବର ପେଣ୍ଡୁ – ନରମ
(ଚ) ସୋଲ – ନରମ
(ଛ) ଡପେନ୍ ଭିତରେ ଥ‌ିବା ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ – ନରମ

Question 5.
କେଉଁ ବାକ୍ୟଟି ଠିକ୍ ?
(କ) ତୁମ ବହି ପୃଷ୍ଠାର ଉଜ୍ଜଳତା ଅଛି ।
(ଖ) ୟୁରିଆ ସାର ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟ ଅଟେ ।
(ଗ) ସବୁ କାଠ ପାଣିରେ ଭାସେ ।
(ଘ) କାଚ ଏକ ସ୍ବଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ ।
ଉ –
(ଖ) ୟୁରିଆ ସାର ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟ ଅଟେ ।
(ଘ) କାଚ ଏକ ସ୍ବଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ ।

Question 6.
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ବସ୍ତୁଦ୍ଵୟ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ସାଦୃଶ୍ୟ ଓ ଦୁଇଟି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।

ବସ୍ତୁର ପ୍ରକାରଭେଦ Notes :

→ ପଞ୍ଚମ ଅଧ୍ୟାୟ

• ଆମ ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗରେ ଭରିରହିଥିବା ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଅଟନ୍ତି । ଚେୟାର, ଟେବୁଲ, ଶଗଡ଼, ସାଇକେଲ, ମଟରଗାଡ଼ି, ବାସନକୁସନ, ଖାତା, ବହି, କଲମ, ଟିଭି, ଖେଳନା ଆଦି ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରୁ ।
• ଏହାବ୍ୟତୀତ ଆମ ପରିବେଶରେ ଗାଈ, ଛେଳି, କୁକୁର, ବିରାଡ଼ି, ବିଲ, ବାଡ଼ିବଗିଚା, ତୋଟା, ପାହାଡ଼ ଆଦି ଅହିଛି ।
• ଏଗୁଡ଼ିକର ଆକାର, ଆକୃତି, ରଙ୍ଗ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବସ୍ତୁର କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଗୁଣ ଥାଏ । ଏହି ଗୁଣକୁ ଆଧାର କରି ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରକାରଭେଦ କରାଯାଇଥାଏ ।

→ ବିଭିନ୍ନ ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ସାଦୃଶ୍ୟ ଓ ପାର୍ଥକ୍ୟ :

• ଆମେ ଦେଖୁଥ‌ିବା ଓ ବ୍ୟବହାରକରୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ କେତେକ ସାଦୃଶ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ।
• ସବୁ ବସ୍ତୁ ସବୁ କାମରେ ଲାଗନ୍ତି ନାହିଁ; କାରଣ ସବୁ ବସ୍ତୁର ଗୁଣ ସମାନ ନଥାଏ ।
• ଚାଉଳ, ଗହମ, ମାଣ୍ଡିଆ, ଡାଲି, ପନିପରିବା, କ୍ଷୀର, ମାଛ, ମାଂସ, ଅଣ୍ଡା ଆଦି ବସ୍ତୁକୁ ଆମେ ଖାଦ୍ୟ ରୂପରେ ବ୍ୟବହାର କରୁ ।
• କପା, ରେଶମ, ପଶମ, ନାଇଲନ୍ ଆଦିରୁ ତିଆରି ସୂତାରୁ ଆମେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ବସ୍ତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ।
• ଇଟା, ବାଲି, ଗୋଡ଼ି, ମାଟି, ସିମେଣ୍ଟ, ଟିଣ, ଲୁହା, କାଠ, ବାଉଁଶ, ନଡ଼ା, ଟାଇଲ ଆଦି ବ୍ୟବହାର କରି ଆମ ଘର ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ।
• ଘର ତିଆରି ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ବସ୍ତୁକୁ ଆମେ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା ନାହିଁ ।
• ଏସବୁ ବସ୍ତୁର ଗୁଣ ସମାନ ନୁହେଁ । ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଛି ।
• ଯେତେବେଳେ ଅନେକ ବସ୍ତୁକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରାଯାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସାଦୃଶ୍ୟ ଓ ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ବୁଝିହୁଏ ।

Question 1.
ନିମ୍ନ ସାରଣୀଟିକୁ ପୂରଣ କର ।

ଉ –

→ ବସ୍ତୁର ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ :
ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକର ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ କରିବାପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ଉଚିତ ।

• ପ୍ରଥମେ ନିରୀକ୍ଷଣ କରି ତାହା ସ୍ବଚ୍ଛ ବା ଅସ୍ବଚ୍ଛ, ରଙ୍ଗହୀନ ବା ରଙ୍ଗୀନ ଜାଣିବା ।
• ତା’ପରେ ସ୍ପର୍ଶ କରି ତାହା ଚିକ୍କଣ ବା ଆବଡ଼ାଖାବଡ଼ା ଜାଣିବା ।
• ତା’ପରେ ଚାପଦେଇ ପରୀକ୍ଷା କରି ତାହା କଠିନ ବା ନରମ ଜାଣିବା ।
• ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ହାତରେ ଟେକି ତାହା ହାଲୁକା ବା ଓଜନିଆ ପରୀକ୍ଷା କରି ଦେଖୁ ।
• ପରିଶେଷରେ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ସାଦୃଶ୍ୟ ଓ ପାର୍ଥକ୍ୟର ତାଲିକା କରିବା ।

ବସ୍ତୁର ଗୁଣ ଅନୁସାରେ ଯେତେବେଳେ ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ କରାଯାଏ, ଆମେ ଦେଖୁ କେତେକ ବସ୍ତୁ ପ୍ରାକୃତିକ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ ମନୁଷ୍ୟକୃତ । କେତେକ ବସ୍ତୁ ସଜୀବ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ ନିର୍ଜୀବ ।

• ପ୍ରାକୃତିକ ଓ କୃତ୍ରିମ – ଯେଉଁ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ବସ୍ତୁ କୁହାଯାଏ । ଯେଉଁ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ମଣିଷଦ୍ବାରା ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ତାହାକୁ କୃତ୍ରିମ ବସ୍ତୁ କୁହାଯାଏ ।
• ଜୀବ ଓ ନିର୍ଜୀବ – ଯାହାର ଜୀବନ ଅଛି ତାହାକୁ ଜୀବ ଓ ଯାହାର ଜୀବନ ନାହିଁ ତାହାକୁ ନିର୍ଜୀବ କୁହାଯାଏ ।

Question 1.
ସାରଣୀରେ ଥ‌ିବା ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର । (ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କରାଯାଇଛି ।)

→ ବସ୍ତୁର ଗୁଣ :
ବସ୍ତୁର ଗୁଣ ଅନୁସାରେ ଯେତେବେଳେ ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ କରାଯାଏ, ସେତେବେଳେ କେତେକ ବସ୍ତୁ ପ୍ରାକୃତିକ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ଏବଂ କେତେକ ବସ୍ତୁ ସଜୀବ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ ନିର୍ଜୀବ ଆମେ ଦେଖୁ ।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ବସ୍ତୁର ଦୁଇଟି ମୌଳିକ ଗୁଣ ଥାଏ; ଯଥା –

• ବସ୍ତୁ କିଛି ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରେ ।
• ଏହାର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ଥାଏ ।

ବସ୍ତୁର ଅନ୍ୟ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା –

• ରଙ୍ଗ ବା ବର୍ଣ୍ଣ
• ପୃଷ୍ଠଭାଗର ମସୃଣତା ଓ ରୁକ୍ଷତା
• ଉଜ୍ଜ୍ବଳତା
• ସ୍ଵଚ୍ଛତା
• ଦ୍ରବଣୀୟତା

ବସ୍ତୁର ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଏହାର ବାହ୍ୟରୂପ, ବର୍ଣ୍ଣ, ରୁକ୍ଷତା, କଠିନତା, ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟତା, ଜଳଠାରୁ ଓଜନିଆ କି ହାଲୁକା, ଉଜ୍ଜଳତା ଜାଣିହୁଏ ।

Question 3.
ବସ୍ତୁର ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ସାରଣୀରେ ଲେଖ । (ସାରଣୀରେ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ଲେଖାଯାଇଛି ।)

→ ତୁମପାଇଁ କାମ – ୧

• ସବୁ ବସ୍ତୁର ରଳଂ ଏକାପ୍ରକାର ନୁହଁନ୍ତି ।
• ସବୁ ବସ୍ତୁ କଠିନ ବା ନରମ ନୁହଁନ୍ତି ।
• ସବୁ ବସ୍ତୁର ବାହ୍ୟ ରୂପ ଏକା ପରି ଚିକ୍କଣ ନୁହେଁ ।

→ ତୁମପାଇଁ କାମ – ୨

• ଚାମଚରେ ଚିନି, ଅଳ୍ପ କିରୋସିନି, ଗୋଟିଏ କାଚବାଟି, ଅଳ୍ପ ସଫାବାଲି ଓ କିଛି କୁଟା ବା ନଡ଼ାଖଣ୍ଡକୁ ପାଖରେ ରଖ ।
• ଚିନି, କିରୋସିନି, କାଚବାଟି ଓ ନଡ଼ାଖଣ୍ଡକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା ପାତ୍ରରେ ଥ‌ିବା ଜଳରେ ପକାଇ ଚାମଚ ସାହାଯ୍ୟରେ ଘାଣ୍ଟି ମିଶାଅ ।
  ବସ୍ତୁର ଗୁଣ ଓ ପ୍ରକାରଭେଦ
  
• ସବୁ ବସ୍ତୁ- ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟ ନୁହନ୍ତି । ସବୁ ବସ୍ତୁ ଜଳଠାରୁ ଓଜନିଆ ମଧ୍ଯ ନୁହନ୍ତି ।

→ ତୁମପାଇଁ କାମ – ୩

• ଟର୍ଚ୍ଚ ଲାଇଟ୍ ସାମନାରେ ଗୋଟିଏ କାଚ ଗିଲାସ ରଖିଲେ ଟର୍ଚ୍ଚ ଲାଇଟ୍‌ରୁ ଆସୁଥିବା ଆଲୋକ ଗିଲାସ ଭିତର ଦେଇ ଗିଲାସ ଆଗ ପାଖରେ ପଡ଼ିବ ।
• ଟର୍ଚ୍ଚ ଲାଇଟ୍ ଆଗରେ କାର୍ଡ଼ ବୋର୍ଡ଼ ଖଣ୍ଡିକ ରଖୁ ଆଲୋକ କାର୍ଡ଼ବୋର୍ଡ଼ ଦେଇ ଆଗକୁ ଯାଇପାରୁ ନାହିଁ ।
• ଗୋଟିଏ ଅନ୍ଧାରୁଆ ଜାଗାରୁ କାର୍ଡ଼ବୋର୍ଡ଼କୁ ବାହାର କରିଦେଇ, ସେଠାରେ ହାତ ପାପୁଲି ରଖୁଲେ ହାତ ପାପୁଲିର ରଙ୍ଗ ସାମାନ୍ୟ ଲାଲ୍ ଦେଖାଯିବ ।
• ଖଣ୍ଡିଏ ଧଳା କାଗଜ ମଝିରେ ଦୁଇଟୋପୀ ତେଲ ପକାଇ ଘସି ଦିଅ । ଟର୍ଚ୍ଚ ଆଲୋକ ଆଗରେ କିଛି ନଥ‌ିବା ବେଳେ କେବଳ ବାୟୁରେ ଆଲୋକ ଆଗକୁ ଯାଉଛି । ସେହି ଆଲୋକ କାଚ ଗିଲାସ ଦେଇ ମଧ୍ୟ ଯାଇପାରୁଛି ।
• ବାୟୁ ଓ କାଚଭଳି ବସ୍ତୁ ଯାହା ମଧ୍ୟଦେଇ ଆଲୋକ ଯାଇପାରୁଛି, ସେହି ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ବଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ କୁହାଯାଏ ।
• କାର୍ଡ଼ବୋର୍ଡ଼ ଭଳି ବସ୍ତୁକୁ ଅସ୍ବଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ କୁହାଯାଏ । ତେଲ ଘସା ହୋଇଥିବା କାଗଜ, ଯାହା ମଧ୍ୟଦେଇ ଆଲୋକ ଆଂଶିକ ଭାବେ ଯାଇପାରୁଛି, ତାକୁ ଅଳ୍ପସ୍ଵଚ୍ଛ ବସ୍ତୁ କୁହାଯାଏ ।

→ ତୁମପାଇଁ କାମ – ୪

• କାଠ, ଅଙ୍ଗାର, କାର୍ଡ଼ବୋର୍ଡ଼, ଚକ୍ ଖଡ଼ି, ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାନିଆ ଆଦି ଚକ୍ ଚକ୍ କରୁ ନାହିଁ ।
• ତମ୍ବାତାର ଓ ଆଲୁମିନିୟମ୍ ଗିନା, ଷ୍ଟିଲ୍ ଚାମଚ ଚକ୍ ଚକ୍ ଦେଖାଯିବ । ବସ୍ତୁର ଚକ୍ରକ୍ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଗୁଣକୁ ଉଜ୍ଜ୍ବଳତା କୁହାଯାଏ ।
• କାଠ, ଅଙ୍ଗାର, କାର୍ଡ଼ବୋର୍ଡ଼, ଚକ୍‌ଖଡ଼ି ଓ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାନିଆକୁ ଅନୁଜ୍ବଳ ବସ୍ତୁ କୁହାଯାଏ । ତମ୍ବାତାର, ଆଲୁମିନିୟମ୍ ଗିନା, ଷ୍ଟିଲ୍ ଚାମଚକୁ ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ ବସ୍ତୁ କୁହାଯାଏ ।

Question 4.
ନିମ୍ନ ସାରଣୀଟି ପୂରଣ କର । (ସାରଣୀ ପୂରଣ କରାଯାଇଛି)

Question 5.
ବସ୍ତୁର ଉଜ୍ଜଳତା ଗୁଣକୁ ନେଇ ଦଶଟି ବସ୍ତୁର ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ କର ।
ଉ –

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Important Questions Chapter 2 ଖାଦ୍ୟର ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Important Questions Chapter 2 ଖାଦ୍ୟର ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ଶ୍ଵେତସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ଏବଂ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉ –

• ଚାଉଳ, ଚିନି, ଗୁଡ଼, ଆଳୁ, ମାଣ୍ଡିଆ, ମକା, ସାରୁ, ବାଜରା, ଅଟା, କନ୍ଦମୂଳ ଇତ୍ୟାଦି ଶ୍ଵେତସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ।
• ଶ୍ଵେତସାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଏ । ବଳକା ଶ୍ଵେତସାର ଶରୀରରେ ଚର୍ବି ଆକାରରେ ଜମାହୋଇ ରହେ, ଯେଉଁଥୁରୁ ଆବଶ୍ୟକ ସମୟରେ ଶକ୍ତି ମିଳେ । ଏହି ଖାଦ୍ୟ ଅଭାବରେ ମାରାସ୍‌ମସ୍ ରୋଗ ହୁଏ ।

Question 2.
ମାରାସମସ୍ ଓ କ୍ଲାସିଓର୍କର୍ ରୋଗ ଦୁଇଟିର ଲକ୍ଷଣମାନ ଲେଖ ।
ଉ –

• ମାରାସମସ୍ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ପତଳା ଝାଡ଼ା ହେବ, ବୃଦ୍ଧିରେ ବାଧା, ଶରୀର କ୍ଷୀଣ ହେବା, କେଶ କହରା ହେବା ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରଧାନ ।
• କ୍ଲାସିଓର୍କର୍ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଡ଼, ହାତ, ମୁହଁ ଫୁଲିଯିବା ଓ ମୁଣ୍ଡରୁ କେଶ ଉପୁଡ଼ିଯିବା ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରଧାନ ।

Question 3.
ଭିଟାମିନ୍ ‘C’ କେଉଁଥୁରୁ ମିଳେ ଓ ଏହାର ଅଭାବରେ କେଉଁ କେଉଁ ରୋଗ ହୁଏ ?
ଉ –

• କମଳା, ଲେମ୍ବୁ, ପିଜୁଳି, ଟମାଟୋ, ଅଁଳା, କଞ୍ଚାଲଙ୍କା, ତଟକା ପନିପରିବା ଆଦିରୁ ଭିଟାମିନ୍ ‘C’ ମିଳେ ।
• ଭିଟାମିନ୍ C ଅଭାବରେ ସ୍କର୍ଭି ରୋଗ ହୁଏ, ଦାନ୍ତ ମାଢ଼ିରୁ ରକ୍ତ ପଡ଼େ ଓ ଘା’ ଶୁଖେ ନାହିଁ ।

Question 4.
ଗର୍ଭବତୀ ମାଆମାନେ ଅଧ୍ବକ ପୁଷ୍ଟିସାର ଓ ଲୌହଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ କାହିଁକି ?
ଉ –

• ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ପିଲାମାନଙ୍କ ଶରୀର ବୃଦ୍ଧି ଓ ନୂତନ କୋଷ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• ଲୌହଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ରକ୍ତ ତିଆରିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ତେଣୁ ଗର୍ଭବତୀ ମାଆମାନେ ଅଧିକ ପୁଷ୍ଟିସାର ଓ ଲୌହଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ ।

Question 5.
ଶ୍ରମିକମାନେ ଅଧ୍ଵ ଶ୍ଵେତସାରଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ କାହିଁକି ?
ଉ –

• ଶ୍ରମିକମାନେ କଠିନ ଶାରୀରିକ ପରିଶ୍ରମ କରନ୍ତି । ସେଥ୍ପାଇଁ ଅଧିକ ଶକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ।
• ଶ୍ଵେତସାରଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟରୁ ମିଳୁଥିବା ଶକ୍ତି ଶାରୀରିକ ପରିଶ୍ରମ ଲାଗି ବଳ ଦେଇଥାଏ । ତେଣୁ ସେମାନେ ଅଧୂକ ଶ୍ଵେତସାରଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ।

Question 6.
ଶ୍ଵେତସାର ଓ ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇଟି ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ-
ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ :

• ଉଭୟ ଶ୍ଵେତସାର ଓ ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଉଭୟ ଆମର ପୋଷକଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ।
• ଶ୍ଵେତସାର ଓ ପୁଷ୍ଟିସାର ଉଭୟ ଖାଦ୍ୟ ଶରୀରକୁ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଏ ।

Question 7.
ଅପପୁଷ୍ଟି ଜନିତ ରୋଗ କ’ଣ ? ୨ଟିର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-

• ଉପଯୁକ୍ତ ପୋଷକର ଅଭାବରେ ଯେଉଁ ରୋଗ ହୁଏ, ତାକୁ ଅପପୁଷ୍ଟି ଜନିତ ରୋଗ କହନ୍ତି ।
• ମାରାସ୍‌ମସ୍ ଓ କ୍ଵାସିଓକର ୨ଟି ଅପପୁଷ୍ଟି ଜନିତ ରୋଗ ଅଟେ ।

Question 8.
ଭିଟାମିନ୍ B₁₂ର ଦୁଇଟି କାର୍ଯ୍ୟ
ଉ-
(i) ରକ୍ତରେ ଲେଖ ।
(ii) ସ୍ନାୟୁମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତ୍ୱରାନ୍ଵିତ କରେ ।

Question 9
ସ୍ନେହସାର ଖାଦ୍ୟର ୨ଟି କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ-

• ସ୍ନେହସାର ଖାଦ୍ୟ ଶରୀରକୁ କାର୍ଯ୍ୟକରିବା ପାଇଁ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଏ ।
• ଏହା ଆମର ଚର୍ମକୁ ଚିକ୍‌କଣ ରଖେ ।

Question 10.
ପୋଷକ କ’ଣ ? ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ପୋଷକର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-

• ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରେ କେତେକ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଥାଏ ସେହି ପଦାର୍ଥକୁ ପୋଷକ କହନ୍ତି ।
• ପୋଷକଗୁଡ଼ିକ ହେଲା- ଶ୍ଵେତସାର, ସ୍ନେହସାର, ପୁଷ୍ଟିସାର, ଧାତୁସାର, ଜୀବସାର ଓ ଜଳ ।

Question 11.
ସ୍ନେହସାର ଶରୀର ପାଇଁ କି ଉପକାର କରେ ?
ଉ-

• ସ୍ନେହସାର ଖାଦ୍ୟ ଶରୀରକୁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଏ ।
• ଏହା ଆମର ଚର୍ମକୁ ଚିକ୍‌କଣ ରଖେ ।

ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ମାରାସ୍‌ମସ୍ ଓ କ୍ଵାସିଓର୍କର ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –

ମାରାସ୍‌ମସ୍	କ୍ଵାସିଓର୍କର
(i) ଶ୍ଵେତସାର ଅଭାବଜନିତ ରୋଗକୁ ମାରସ୍‌ମସ୍ କହନ୍ତି ।	(i) ପୁଷ୍ଟିସାର ଅଭାବଜନିତ ରୋଗକୁ କ୍ଳାସିଓର୍କର କହନ୍ତି ।
(ii) ମାରାସ୍‌ମସ୍ ଭୋଗୁଥ‌ିବା ରୋଗୀର ପତଳା ଝାଡ଼ା, ବୃଦ୍ଧିରେ ବାଧା, ଶରୀର କ୍ଷୀଣ ଓ କେଶ କହରା ହୁଏ ।	(ii) କ୍ଲାସିଓର୍କର ଭୋଗୁଥିବା ରୋଗୀର ଗୋଡ଼, ହାତ, ମୁହଁ ଫୁଲିଯାଏ ଓ ମୁଣ୍ଡରୁ କେଶ ଉପୁଡ଼ିଯାଏ ।

Question 2.
ଆୟୋଡ଼ିନଯୁକ୍ତ ଲବଣ କେଉଁଥରୁ ମିଳେ ? ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ଅଭାବଜନିତ ରୋଗର ନାମ ଲେଖ ।
(i) ସଜନା ଛୁଇଁ, ସମୁଦ୍ର ମାଛ, ସମୁଦ୍ର କୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ହେଉଥ‌ିବା ପରିବା ଓ ଫଳରୁ ଆୟୋଡ଼ିଯୁକ୍ତ ଲବଣ ମିଳିଥାଏ ।
(ii) ଆୟୋଡ଼ିଯୁକ୍ତ ଲବଣ ଥାଇରଏଡ଼ ଗ୍ରନ୍ଥିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରାଏ ।
(iii) ଏହାର ଅଭାବରେ ଗଳଗଣ୍ଡ ରୋଗ ଓ ପିଲାର ମାନସିକ ବିକାଶରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରାଇଥାଏ ।

Question 3.
ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ କ’ଣ ? ୧୨ ବର୍ଷ ବୟସର ପିଲାପାଇଁ ନିରାମିଷାଶୀ ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟର ପରିମାଣର ଏକ ତାଲିକା ଲେଖ ।
ଉ –
ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ – ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉପାଦାନ ରହିଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟକୁ ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
୧୦-୧୨ ବର୍ଷ ପିଲାଙ୍କର ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ ତାଲିକା –

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରେ ଥ‌ିବା ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥକୁ ………… କୁହାଯାଏ ।
(ଖ) ଅଟାକୁ …………. ଦ୍ରବଣରେ ମିଶାଇଲେ ଗୀତନାଳ ବର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ l
(ଗ) ତୁତିଆର ରାସାୟନିକ ନାମ ………… ।
(ଘ) ……….. ରୋଗ ଭୋଗୁଥିବା ରୋଗୀର ଗୋଡ଼, ହାତ, ମୁହଁ ଫୁଲିଯାଏ ।
(ଙ) ସ୍ନାୟୁମାନଙ୍କ କାମ ପାଇଁ …………. ଭିଟାମିନ୍ ଦରକାର ।
(ଚ) ଲହୁଣି …………. ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ।
(ଛ) ଭିଟାମିନ୍ ‘C’ ଅଭାବରେ ………….. ରୋଗ ହୁଏ ।
(ଜ) ଆମେ ଦୈନିକ ………….. ଗ୍ଲାସ୍ ପାଣି ପିଇବା ଦରକାର ।
ଉତ୍ତର –
(କ) ପୋଷକ
(ଖ) ଆୟୋଡ଼ିନ୍
(ଗ) କପର ସଲଫେଟ୍
(ଘ) କ୍ବାସିଓକର
(ଙ) B₁₂
(ଚ) ସ୍ନେହସାର
(ଛ) ସ୍କର୍ଭି
(ଜ) 8 – 10

Question 2.
ପ୍ରତି ପ୍ରଶ୍ନତଳେ ଚାରୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ଦିଆଯାଇଛି । ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) କେଉଁ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ଶରୀର ଗଠନ ଓ କ୍ଷୟ ପୂରଣ କରେ ?
(i) ସ୍ନେହସାର
(ii) ପୁଷ୍ଟିସାର
(iii) ଶ୍ଵେତସାର
(iv) ଖଣିଜ ଲବଣ
ଉ –
(କ) ପୁଷ୍ଟିସାର
(ଖ) ଗାଈ କ୍ଷୀରରେ କେଉଁ ଭିଟାମିନ୍ ନଥାଏ ?
(i) A
(ii) B
(iii) C
(iv) D
ଉ –
(ଖ) C

(ଗ) ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଚର୍ମରେ ପଡ଼ିଲେ କେଉଁ ଭିଟାମିନ୍ ତିଆରି ହୁଏ ?
(i) A
(ii) B
(iii) E
(iv) D
ଉ –
(ଗ) D

(ଘ) ଶ୍ଵେତସାର ଅଭାବରେ କେଉଁ ରୋଗ ହୁଏ ?
(i) କ୍ଵାସିଓକର୍
(ii) ମାରାସ୍ମସ୍
(iii) କାମଳ
(iv) ଏଡ୍‌ସ
ଉ –
(ଘ) ମାରାସ୍‌ମସ୍

(ଙ) ତୈଳବୀଜରେ କେଉଁ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଥାଏ ?
(i) ଶ୍ଵେତସାର
(ii) ପୁଷ୍ଟିସାର
(iii) ସ୍ନେହସାର
(iv) ଜୀବସାର
ଉ –
(ଡ) ସ୍ନେହସାର

(ଚ) ନିମ୍ନଲିଖ କେଉଁଥରେ ଭିଟାମିନ୍ E ଥାଏ ?
(i) ସୋରିଷ ତେଲ
(ii) ନଡ଼ିଆତେଲ
(iii) ରାଶିତେଲ
(iv) ବାଦାମ ତେଲ
ଉ –
(ଚ) ରାଶିତେଲ

(ଛ) କେଉଁ ଭିଟାମିନ୍ ଅଭାବରେ ଅଷ୍ଟିଓମାଲେସିଆ ରୋଗ ହୁଏ ?
(i) A
(ii) B
(iii) E
(iv) D
ଉ –
(ଛ) D

(ଜ) ଲୋହିତ କୋଷିକା ତିଆରି ପାଇଁ କେଉଁ ଭିଟାମିନ୍ ଦରକାର ?
(i) B₁₂
(ii) B₁
(iii) K
(iv) D
(iv) C
ଉ –
(ଜ) B₁₂

Question 3.
ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରଶ୍ନର ବାମପାର୍ଶ୍ଵର ଦୁଇ ଶବ୍ଦର ସମ୍ପର୍କକୁ ଦେଖ୍ ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ଵର ଶବ୍ଦ ପାଖରେ ଥ‌ିବା ଶୂନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
(କ) ପୁଷ୍ଟିସାର : ଶରୀର ଗଠନ :: ଶ୍ଵେତସାର : ……….. ।
(ଖ) ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା : ଭିଟାମିନ୍ K :: ବନ୍ଧ୍ୟାରୋଗ ଦୂରହେବା : ……….. ।
(ଗ) ଶ୍ଵେତସାର : ମାରାସ୍‌ମସ୍ :: ପୁଷ୍ଟିସାର : ……….. ।
(ଘ) ଲୌହଯୁକ୍ତ ଲବଣ : ରକ୍ତହୀନତା :: ଆୟୋଡ଼ିଯୁକ୍ତ ଲବଣ : ……….. ।
(ଙ) ତୁତିଆ : କପର ସଲ୍‌ଫେଟ୍ :: ଲୁଣ : ……….. ।
(ଚ) ସଜନା ଛୁଇଁ : ଆୟୋଡ଼ିଯୁକ୍ତ ଲବଣ :: ସଜନା ଶାଗ : ……….. ।
(ଛ) କାଞ୍ଜି : ଭିଟାମିନ୍ B :: ବନ୍ଧାକୋବି : ……….. ।
(ଜ) ଭିଟାମିନ୍ B : ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟ :: ଭିଟାମିନ୍ A : ……….. ।
ଉ –
(କ) କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ଶକ୍ତି
(ଖ) ଭିଟାମିନ୍ E
(ଗ) କ୍ଵାସିଓକ୍‌ର
(ଙ) ସୋଡ଼ିୟମ୍‌ କ୍ଲୋରାଇଡ୍
(ଚ) ଲୌହଯୁକ୍ତ ଲବଣ
(ଛ) ଭିଟାମିନ୍ K

Question 4.
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରେ ଥିବା କେତେକ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥକୁ ଶ୍ଵେତସାର କୁହାଯାଏ ।
(ଖ) ଅନ୍ଧାରକଣା ରୋଗ ଭିଟାମିନ୍ – B ଅଭାବରେ ହୋଇଥାଏ ।
(ଗ) ରକ୍ତରେ ଥିବା ଲୋହିତ କୋଷିକା ତିଆରିରେ ଭିଟାମିନ୍ -E ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
(ଘ) ଭିଟାମିନ୍ – E ଅଭାବରେ ସ୍କର୍ଭିରୋଗ ହୁଏ ।
(ଙ) ସୋଡ଼ିୟମ୍‌ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ଲବଣ ଦାନ୍ତ ଓ ଅସ୍ଥି ଗଠନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
ଉ –
(କ) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରେ ଥ‌ିବା କେତେକ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥକୁ ପୋଷକ କୁହାଯାଏ ।
(ଖ) ଅନ୍ଧାରକଣା ରୋଗ ଭିଟାମିନ୍ – A ଅଭାବରେ ହୋଇଥାଏ ।
(ଗ) ରକ୍ତରେ ଥ‌ିବା ଲୋହିତ କୋଷିକା ତିଆରିରେ ଭିଟାମିନ୍ -B₁₂ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
(ଘ) ଭିଟାମିନ୍ – C ଅଭାବରେ ସ୍କର୍ଭିରୋଗ ହୁଏ ।
(ଙ) କାସିୟମ୍ ଲବଣ ଦାନ୍ତ ଓ ଅସ୍ଥି ଗଠନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।

Question 5.
ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଖରେ (✓) ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ୍ ଉତ୍ତର ପାଖରେ (*) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(କ) ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଚର୍ମକୁ ଚିକ୍କଣ କରାଏ । (✗)
(ଖ) ଭିଟାମିନ୍ ‘C’ ଅଭାବରେ ବେରିବେରି ରୋଗ ହୁଏ । (✗)
(ଗ) ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଶାଗରେ ଭିଟାମିନ୍ – K ଥାଏ । (✓)
(ଘ) ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ସହିତ ଦୈନିକ ୫-୬ ଗିଲାସ ପାଣି ପିଇବା ଦରକାର । (✗)
(ଙ) ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ ଆମକୁ ସମସ୍ତ ପୋଷାକ ଯୋଗାଇଥାଏ । (✓)

Question 6.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସଂପର୍କ ବାଛ ।
(କ)

ଉ –

(ଖ)

ଉ –

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Important Questions Chapter 4 ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ବ୍ୟବହୃତ ବସ୍ତୁ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Important Questions Chapter 4 ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ବ୍ୟବହୃତ ବସ୍ତୁ

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ରେଶମ ବସ୍ତ୍ର କିପରି ତିଆରି କରାଯାଏ ?
ଉ –

• ରେଶମ ପୋକ ଏକ କୋଷା ତିଆରି କରେ ।
• ସେହି କୋଷାରୁ ରେଶମ ତନ୍ତୁ ବାହାରେ ଓ ଏହାକୁ ରେଶମ ବସ୍ତ୍ର ତିଆରିରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

Question 2.
ନଳିତାରୁ ଝୋଟ କିପରି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ଲେଖ ।
ଉ –

• ନଳିତା ଗଛକୁ କାଟି ବିଡ଼ା ବନ୍ଧାଯାଏ । ସେହି ନଳିତା ଗଛ ବିଡ଼ାକୁ ଗଡ଼ିଆ ପାଣିରେ ପ୍ରାୟ ୧୫ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୁଡ଼ାଇ ରଖାଯାଏ ।
• ଗଛର ବକଳ ପଚିଗଲାପରେ ତାକୁ ବାଡ଼େଇ ଝୋଟ ତନ୍ତୁ ବାହାର କରାଯାଏ ଓ ଖରାରେ ଶୁଖାଇ ରଖାଯାଏ ।

Question 3.
ତନ୍ତୁ ସାହାଯ୍ୟରେ କ’ଣ ବୁଣାଯାଏ ଓ ଓଡ଼ିଶାର କେଉଁଠାରେ ତନ୍ତଲୁଗା ବୁଣାଯାଏ ?
ଉ –

• ତନ୍ତ ସାହାଯ୍ୟରେ ଶାଢ଼ୀ, ଗାମୁଛା ଆଦି ବୁଣାଯାଏ ।
• ଆମ ଓଡ଼ିଶାର ସମ୍ବଲପୁର, ସୋନପୁର, ଆଠଗଡ଼, ବ୍ରହ୍ମପୁର ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରେ ତନ୍ତ ଲୁଗା ବୁଣାଯାଏ ।

Question 4.
ଦୁଇଟି ପ୍ରାଣୀଜ ତନ୍ତୁ ଓ ଦୁଇଟି ଉଭିଦଜାତ ତନ୍ତୁର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –

• ରେଶମ ଓ ପଶମ – ପ୍ରାଣୀଜ ତନ୍ତୁ
• କପା ଓ ଝୋଟ – ଉଭିଦଜ ତନ୍ତୁ

Question 5.
ନଡ଼ିଆ ଗଛର ତନ୍ତୁ କ’ଣ ? ଏଥୁରୁ କ’ଣ ତିଆରି ହୁଏ ?
ଉ –

• ନଡ଼ିଆ ଛଡ଼ାଇଦେଲେ ଏହାର ଚୋପା ବାହାରେ । ଏହାକୁ ନଡ଼ିଆକତା କହନ୍ତି । ନଡ଼ିଆକତାକୁ ନଡ଼ିଆ ଗଛର ତନ୍ତୁ କହନ୍ତି ।
• ଏହି ତନ୍ତୁରେ ଦଉଡ଼ି, ରସି, ପାପୋଛ, ଗଦି ଆଦି ତିଆରି ହୁଏ ।

Question 6.
ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ଓ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ।
• କିନ୍ତୁ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ତେଣୁ ଶରୀର ଉପରେ ଏହାର କୁପ୍ରଭାବ ରହିଛି ।

Question 7.
ଚର୍ମରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ନାଇଲନ୍, ପଲିଷ୍ଟର ଆଦିରେ ତିଆରି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବାକୁ ବାରଣ କରାଯାଏ ।
ଉ –

• ନାଇଲନ୍, ପଲିଷ୍ଟର ଆଦି ତନ୍ତୁ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ । ଏଗୁଡ଼ିକ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ ।
• ଏପରି ବସ୍ତ୍ରର ଶରୀର ଉପରେ କୁପ୍ରଭାବ ଥାଏ । ତେଣୁ ଡାକ୍ତରମାନେ ଚର୍ମରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ଏପରି ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧିବାକୁ ବାରଣ କରିଥାନ୍ତି ।

Question 8.
ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ଓ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଓ ଗୋଟିଏ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ ।
ଉ –

• ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ଓ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ ଉଭୟରୁ ପୋଷାକ ତିଆରି ହୁଏ ।
• ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ନିର୍ମିତ ପୋଷାକ ଶରୀର ପାଇଁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟପ୍ରଦ ହୋଇଥିବା ବେଳେ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ ନିର୍ମିତ ବସ୍ତ୍ର ଶରୀର ପାଇଁ ହାନିକାରକ ।

ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
କପା ଚାଷ ବିଷୟରେ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଟିପ୍‌ପଣୀ ଲେଖ ।
ଉ –

• କପା ଚାଷ ପାଇଁ କୃଷ୍ଣ କାର୍ପାସ ମୃତ୍ତିକା ଓ ଉଷ୍ମ ଜଳବାୟୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଅଟେ ।
• ଏହି ମୁଭିକାର ଜଳଧାରଣ ଶକ୍ତି ଅଧ୍ଵ ।
• ମାଟି ଶୁଖୁଲେ ଫାଟିଯାଏ; ଫଳରେ ବାୟୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ସହଜ ହୁଏ ଓ ଅଣୁଜୀବମାନେ ଭଲ ବଢ଼ିପାରନ୍ତି ।
• ଆମ ଦେଶର ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ଗୁଜରାଟରେ ଅଧିକ କପାଚାଷ କରାଯାଏ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ମୁମ୍ବାଇ, ସୁରଟ,

Question 2.
କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ କ’ଣ ଓ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁରୁ ତିଆରି କପଡ଼ା ପିନ୍ଧିବାକୁ ଡାକ୍ତରମାନେ କାହିଁକି ମନାକରିଥା’ନ୍ତି ?
ଉ –

• କୃତ୍ରିମ ଉପାୟରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ତନ୍ତୁକୁ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ କହନ୍ତି ।
• ନାଇଲନ୍, ପଲିଷ୍ଟର, ଟେରିଲିନ୍ କପଡ଼ା କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁରୁ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ।
• କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁରୁ ତିଆରି କପଡ଼ା ବହୁତ ଟାଣ ଓ ବହୁଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଛିଣ୍ଡେ ନାହିଁ ।
• ଏହି କପଡ଼ା ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥରୁ ତିଆରି ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଶରୀର ଉପରେ ଏହାର କୁପ୍ରଭାବ ରହିଛି । ଚର୍ମରୋଗ ହୋଇଥିଲେ ଡାକ୍ତର ଏପ୍ରକାର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବାକୁ ମନାକରିଥା’ନ୍ତି ।

Question 3.
ଆମ ଓଡ଼ିଶାର କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାରେ ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ କାହିଁକି ?
ଉ –

• ନଳିତା ଚାଷ ପାଇଁ ପଟୁମାଟି ଆବଶ୍ୟକ ।
• ପଟୁମାଟି ଥାଏ ଫଳରେ ବେଶି ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ ।
• କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ନିକଟରେ ଚିତ୍ରୋତ୍ପଳା, ମହାନଦୀ ଆଦି ନଦୀ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଛି । ଏହାର ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ପଟୁମାଟି ଥାଏ ଫଳରେ ବେଶି ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ ।
• ତେଣୁ କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାରେ ନଳିତା ଚାଷ କରାଯାଏ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ଗରମ ଦିନେ ……………. ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧିବାକୁ ଭଲ ଲାଗେ ।
(ଖ) ସୂତା …………. ରୁ ତିଆରି ହେଉଛି ।
(ଗ) ପଶମ ମୁଖ୍ୟତଃ …………….. ଲୋମରୁ ମିଳିଥାଏ ।
(ଘ) କପା ଚାଷ ପାଇଁ …………. ମୁଭିକା ଉପଯୁକ୍ତ ଅଟେ ।
(ଙ) ଓଡ଼ିଶାର ……………… ଜିଲ୍ଲାରେ ନଳିତା ଚାଷ ହୁଏ ।
(ଚ) ଓଡ଼ିଶାର ତନ୍ତବୁଣା ……………… ଶାଢ଼ୀର ଆଦର ଭାରତ ବାହାରେ ଅଛି ।
(ଛ) ଗାନ୍ଧିଜୀ …………. ଓ …………. ରେ ସୂତା କାଟୁଥିଲେ ।
(ଜ) …………… ତନ୍ତୁର ସୂତାରେ ସ୍ଵେଟର, ମଫଲର, ଚଦର ଇତ୍ୟାଦି ତିଆରି କରାଯାଏ ।
ଉ –
(କ) ସୂତା
(ଖ) ତନ୍ତୁ
(ଗ) ମେଣ୍ଢା
(ଘ) କୃଷ୍ଣକାର୍ପାସ
(ଙ) କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା
(ଚ) ପାଟ
(ଛ) ତକଲି, ଅରଟ
(ଜ) ପଶମ

Question 2.
ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) କେଉଁ ତନ୍ତୁଟି ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀଠାରୁ ମିଳେ ନାହିଁ ?
(i) ରେଶମ
(ii) ପଶମ
(iii) ପଲିଷ୍ଟର
(iv) ତୁଳା
ଉ –
(iii) ପଲିଷ୍ଟର

(ଖ) ନାଇଲନ୍ ଓ ଟେରିଲିନ୍ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧିଲେ କେଉଁ ରୋଗ ହୁଏ ?
(i) ହୃଦ୍‌ରୋଗ
(ii) ମଧୁମେହ
(ii) ଚର୍ମରୋଗ
(iv) କର୍କଟ
ଉ –
(ii) ଚର୍ମରୋଗ
(ଗ) କେଉଁଟି ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ?
(i) ପଲିଷ୍ଟର
(ii) ପଶମ
(iii) ଟେରିଲିନ୍
(iv) ନାଇଲନ୍
ଉ –
(ii) ପଶମ
(ଘ) ରେଶମ ପୋକ କ’ଣ ତିଆରି କରେ ?
(i) ଫେଣା
(ii) ଗାତ
(iii) ବସା
(iv) କୋଷା
ଉ –
(iv) କୋଷା

(ଙ) ଭାରତର କେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ଅଧ‌ିକ କପାଚାଷ କରାଯାଏ ?
(i) ମହାରାଷ୍ଟ୍ର
(ii) ପଞ୍ଜାବ
(iii) କେରଳ
(iv) ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ
ଉ –
(i) ମହାରାଷ୍ଟ୍ର

(ଚ) କେଉଁଟି ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ନୁହେଁ ?
(i) ଚମଡ଼ା
(ii) ପଶମ
(iii) ରେଶମ
(iv) ଡେକ୍ରନ
ଉ –
(iv) ଡେକ୍ରନ

(ଛ) ଶୀତଦିନେ କେଉଁ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧାଯାଏ
(i) ରେଶମ
(ii) କାର୍ପାସ
(iii) ପଶମ
(iv) ପଲିଷ୍ଟର
ଉ –
(iii) ପଶମ

(ଜ) କପାଚାଷ ପାଇଁ କେଉଁ ଜଳବାୟୁ ଆବଶ୍ୟକ ?
(i) ଶୀତଳ
(ii) ଉଷ୍ଣ
(iii) ନୀତିଶୀତାଷ୍ଣ
(iv) ଆର୍ଦ୍ର
ଉ –
(ଜ) ଉଷ୍ଣ

Question 3.
ପ୍ରଥମ ଯୋଡ଼ା ଶବ୍ଦଦ୍ଵୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଦେଖୁ ଦ୍ବିତୀୟ ଯୋଡ଼ାର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ରେଶମ : ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ : : ପଲିଷ୍ଟର : ………………… ।
(ଖ) କପା ଚାଷ : କୃଷ୍ଣ କାର୍ପାସ ମୃତ୍ତିକା : : ଝୋଟ ଚାଷ : ………………… ।
(ଗ) ରେଶମ ପୋକ : ରେଶମ : : ଚମରୀ ଗାଈ : ………………… ।
(ଘ) ମଫଲର : ପଶମ ତନ୍ତୁ : : ପାପୋଛ : ………………… ।
(ଙ) ତୁଳା : କପା : : ଝୋଟ : ………………… ।
ଉ –
(କ) କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ
(ଖ) ପଟୁମାଟି
(ଗ) ପଶମ
(ଘ) ତନ୍ତୁ
(ଙ) ନଳିତା

Question 4.
୪। ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) ରେଶମ ପୋକର ଅଣ୍ଡାରୁ ରେଶମ ମିଳେ ।
(ଖ) ନାଇଲନ ଗୋଟିଏ ପ୍ରାକୃତିକ ତନ୍ତୁ ।
(ଗ) ହସ୍ତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କପଡ଼ାକୁ ଖଦଡ଼ କୁହାଯାଏ ।
(ଘ) ଗାଈ ଲୋମରୁ ପଶମ ମିଳିଥାଏ ।
(ଙ) କପାଚାଷ ପାଇଁ ଆର୍ଦ୍ର ଜଳବାୟୁ ଆବଶ୍ୟକ ।
ଉ –
(କ) ରେଶମ ପୋକର କୋଷାରୁ ରେଶମ ମିଳେ ।
(ଖ) ନାଇଲନ୍ ଗୋଟିଏ କୃତ୍ରିମ ତନ୍ତୁ ।
(ଗ) ହସ୍ତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କପଡ଼ାକୁ ଖଦଡ଼ କୁହାଯାଏ ।
(ଘ) ଚମରୀଗାଈ ଲୋମରୁ ପଶମ ମିଳିଥାଏ ।
(ଙ) କପାଚାଷ ପାଇଁ ଉଷ୍ଣ ଜଳବାୟୁ ଆବଶ୍ୟକ ।

Question 5.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସଂପର୍କ ବାଛ ।
(କ)

ଉ –

(ଖ)

ଉ –

(ଗ)

ଉ –