Class 8

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Science Solutions Chapter 12 ଘର୍ଷଣ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Science Solutions Chapter 12 ଘର୍ଷଣ

Question 1.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(a) ପରସ୍ପର ସହିତ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରେ ……………………. କୁ ଘର୍ଷଣ ବିରୋଧ କରିଥାଏ ।
(b) ଘର୍ଷଣ ……………………. ଉତ୍ପନ୍ନ କରେ ।
(c) ଘର୍ଷଣ ପୃଷ୍ଠ ଦ୍ଵୟର ……………………… ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
(d) କ୍ୟାରମ୍, ବୋର୍ଡ଼ ଉପରେ ପାଉଡ଼ର ବିଞ୍ଚିବା ଦ୍ୱାରା ଘର୍ଷଣକୁ ………………………. କରାଯାଏ ।
(e) ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଥିବା ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠ ପାଇଁ ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ବା ଖସାଣି ଘର୍ଷଣ ନୈତିକ ……………………… ସଂସ୍ପର୍ଶଠାରୁ ହୁଏ ।

Answer:
(a) ଆପେକ୍ଷିକ ଗତି
(b) ମସୃଣତା
(c) ତାପ
(d) କମ୍
(e) କମ୍

Question 2.
ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଚାରୋଟି ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟିରେ ଘର୍ଷଣ ବଳଗୁଡ଼ିକ ହ୍ରାସ କ୍ରମରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ?
(a) ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣ, ଭୌତିକ ଘର୍ଷଣ, ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ।
(b) ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ, ନୈତିକ ଘର୍ଷଣ, ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣ ।
(c) ଭୌତିକ ଘର୍ଷଣ, ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ, ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣ ।
(d) ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣ, ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ, ନୈତିକ ଘର୍ଷଣ ।
ଉ-
(c) ନୈତିକ ଘର୍ଷଣ, ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ, ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣ ।

Question 3.
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଉପରେ ଏକ ଗଡୁଥ‌ିବା ଖେଳନାକାର୍‌ର ଗତି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଘର୍ଷଣ ବଳଦ୍ୱାରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ଏବଂ କେଉଁଟି ଉପରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ଘର୍ଷଣ ବଳ ଦ୍ୱାରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ – ଓଦା ମାର୍ବଲ ଚଟାଣ, ଶୁଖୁ ମାର୍ବଲ୍ ଚଟାଣ, ଖବର କାଗଜ ଏବଂ ଶୁଖୁଲା ଗାମୁଛା ।
ଉ-
ଶୁଖୁଲା ଗାମୁଛା ଉପରେ ଏକ ଗଡୁଥିବା ଖେଳନା କାର୍‌ର ଗତି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଘର୍ଷଣ ବଳ ଦ୍ବାରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ଏବଂ ଶୁଖୁଲା ମାର୍ବଲ ଚଟାଣ ଉପରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ଘର୍ଷଣ ବଳ ଦ୍ଵାରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ।

Question 4.
ତୁମେ ଲେଖାଲେଖି କରୁଥିବା ଡେସ୍କଟି ତୁମ ଆଡ଼କୁ ଟିକିଏ ଗଡ଼ାଣିଆ ହୋଇ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ଏହା ଉପରେ ଏକ ବହି ରଖୁ, ବହିଟି ଉପରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ଘର୍ଷଣ ବଳ କେଉଁ ଆଡ଼କୁ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହେବ ଲେଖ ।
ଉ-

• ଆମେ ଲେଖାଲେଖ୍ କରୁଥିବା ଡେସ୍କଟି ଆମ ଆଡ଼କୁ ଟିକିଏ ଗଡ଼ାଣିଆ ହୋଇ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ଏହା ଉପରେ ଏକ ବହି ରଖେଲେ, ବହିଟି ଉପରେ ସ୍ଥିତିଜ ଘର୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
• ବସ୍ତୁଟି ଅନ୍ୟ ଏକ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଗତିଶୀଳ ହେଉଥ‌ିବା ବେଳେ ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ବା ଖସାଣି ଘର୍ଷଣ ବସ୍ତୁଟି ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଏ ।

5. ଘର୍ଷଣ ବଳ ନିର୍ଭର କରୁଥିବା ତିନୋଟି କାରକର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-
ଘର୍ଷଣ ବଳ ନିର୍ଭର କରୁଥିବା ତିନୋଟି କାରକ ହେଲା –
(a) ଉଭୟ ପୃଷ୍ଠର ମସୃଣତା
(b) ଉଭୟ ପୃଷ୍ଠର ପ୍ରକୃତି ଓ ଧର୍ମ ଓ
(c) ବସ୍ତୁ ବା ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ ।

Question 6.
ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ଯେଉଁଠି କୃତ୍ରିମ ଉପାୟରେ ଘର୍ଷଣ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଏ ।
ଉ-

• ଆମେ ପିନ୍ଧୁଥ‌ିବା ଜୋତା କିମ୍ବା ଚପଲର ସୋଲକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକଲେ ଆମେ ଜାଣିପାରିବା ଯେ, ସେଥୁରେ କଟା କଟା ଚିହ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ରାସ୍ତା ଓ ଜୋତା ମଧ୍ଯରେ ଘର୍ଷଣ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଏପରି ଆକାର ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଚାଲିବାବେଳେ ପାଦ ଖସିଯାଏ ନାହିଁ ।
• ସାଇକେଲ୍, ସ୍କୁଟର, ମଟର ସାଇକେଲ୍, କାର୍, ବସ୍, ଟ୍ରାକ୍ଟର ଇତ୍ୟାଦିରେ ଟାୟାରଗୁଡ଼ିକର ପୃଷ୍ଠ କଟାକଟା ହୋଇଥାଏ । ତଦ୍ବାରା ସେହି ଯାନଗୁଡ଼ିକ ରାସ୍ତାରେ ଚାଲୁଥିବାବେଳେ ଚକ ଓ ରାସ୍ତା ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଘର୍ଷଣ ବଢ଼ାଇ ହୁଏ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ସେମାନଙ୍କ ଗତି ବୃଦ୍ଧି କିମ୍ବା ହ୍ରାସ କରାଯାଇପାରେ ।

Question 7.
ଚାଲିବା ବେଳେ ଘର୍ଷଣ କିପରି ଆମକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• ଘର୍ଷଣ ନଥୁଲେ ଚାଲିବା ସମ୍ଭବ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ । କାରଣ ଚାଲିବାବେଳେ ଆମେ ଗୋଟିଏ ପାଦ ସ୍ଥିର ରଖ୍ ଅନ୍ୟ ପାଦଟି ଆଗକୁ ପକାଇଥାଉ ।
• ଭୂମି ଓ ପାଦ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଘର୍ଷଣ ବଳ ଯୋଗୁଁ ଗୋଟିଏ ପାଦ ସ୍ଥିର ରହିଲେ ହିଁ ଅନ୍ୟ ପାଦଟି ଆଗକୁ ପକାଇ ହୁଏ । ସେଥ୍ପାଇଁ ପାଣି କିମ୍ବା ତେଲ ପଡ଼ିଥ‌ିବା ରାସ୍ତାରେ ଘର୍ଷଣ କମିଯିବାରୁ ଚାଲିଲାବେଳେ ଗୋଡ଼ ଖସିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।

 

Question 8.
ତୁମ ହାତ ପାପୁଲିଦ୍ଵୟ ଘଷିଲେ ଉଷୁମ ଲାଗେ କାହିଁକି,
ଉ-
ହାତ ପାପୁଲିଦ୍ବୟ ଘଷିଲେ ପାପୁଲିର ପୃଷ୍ଠଦ୍ଵୟ ମଧ୍ଯରେ ଏକ ଘର୍ଷଣ ବଳ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୁଏ । ଘର୍ଷଣ ବଳ ଯୋଗୁଁ ତାପଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ, ଫଳରେ ହାତ ତାତିଯାଏ ।

Question 9.
ସିମେଣ୍ଟ ଚଟାଣ ସମାନ ଆକୃତି ଓ ଆକାରର ଦୁଇଟି ବାକ୍ସ ରଖାଯାଇଛି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ବାକ୍ସ ମୋଟା ମୋଟା ବହିରେ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଥ‌ିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟଟିରେ କେବଳ କିଛି ଲୁଗାପଟା ଭରି ହୋଇ ରହିଛି । କେଉଁ ବାକ୍ସଟି ଚଟାଣ ଉପରେ ଘୁଞ୍ଚାଇ ନେବା ପାଇଁ ଅଧ‌ିକ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ଓ କାହିଁକି ?
ଉ-

• ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ଏବଂ ଯେଉଁ ବାକ୍ସଟିରେ ମୋଟା ମୋଟା ବହି ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଛି ସେହି ବାକ୍ସଟିକୁ ଚଟାଣ ଉପରେ ଘୁଞ୍ଚାଇ ନେବା ପାଇଁ ଅଧ‌ିକ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
• ଅଧୂକ ଓଜନବିଶିଷ୍ଟ ବସ୍ତୁକୁ ଘୁଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଅଧିକ ଘର୍ଷଣ ବଳ ଆବଶ୍ୟକ । ତେଣୁ ମୋଟା ବହିଥିବା ବାକ୍ସକୁ ଅଧ୍ବକ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।

Question 10.
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକର ବିଜ୍ଞାନ ସମ୍ମତ କାରଣ ଲେଖ ।
(a) ରାସ୍ତାରେ ପଡ଼ିଥ‌ିବା କଦଳୀ ଚୋପା ଉପରେ ଗୋଡ଼ ପଡ଼ିଗଲେ ଗୋଡ଼ ଖସିଯାଏ ।
ଉ-
ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ରାସ୍ତାରେ ପଡ଼ିଥିବା କଦଳୀ ଚୋପା ଉପରେ ଗୋଡ଼ ପଡ଼ିଗଲେ ଗୋଡ଼ ଖସିଯାଏ । କାରଣ ଘର୍ଷଣ, ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳର ବିପରୀତ ଦିଗରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଏ । ଏହାହିଁ ଘର୍ଷଣର ଧର୍ମ ।

(b) ପୃଥ‌ିବୀର ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ମଧ୍ୟକୁ ପଶୁଥ‌ିବା କେତେକ ଉଲ୍‌କା ପିଣ୍ଡ ଜଳି ଯାଆନ୍ତି ।
ଉ-
ଉଲ୍‌କା ବା ଉଲ୍‌କା ପିଣ୍ଡ ଧୂମକେତୁର ଅଂଶ ବିଶେଷ । ସେଗୁଡ଼ିକ ବେଳେବେଳେ ପୃଥ‌ିବୀର ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତିଦ୍ୱାରା ଆକର୍ଷିତ ହୋଇ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥା’ନ୍ତି । ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଗତି କଲାବେଳେ ବାୟୁ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ଘର୍ଷଣ ହେତୁ ତାପଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ, ଫଳରେ ସେମାନେ ଜଳିଯାଆନ୍ତି ।

(c) କିଛି ଦିନ ସାଇକେଲ୍ ଚଳାଇବା ପରେ ଏଥିରେ ଲାଗିଥ‌ିବା ବଲ୍-ବିୟରିଂ ବଦଳାଇବାକୁ ପଡ଼େ ।
ଉ-

• ସାଇକେଲ କିଛି ଦିନ ବ୍ୟବହାର କଲାପରେ, ଏହାର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶରେ ଧୂଳି, ମଇଳା ଜମି କିମ୍ବା ଘୋରିହୋଇ ଘର୍ଷଣ ଅଧିକ ହୁଏ । ଅଧ୍ୱ ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ସେସବୁ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।
• ତେଣୁ ସାଇକେଲ୍ ଅଏଲିଙ୍ଗ୍ ବେଳେ ପ୍ରତି ଯନ୍ତ୍ରାଂଶକୁ ସଫା କରାଯାଏ ଓ ବିୟରିଂରେ ଗ୍ରୀଜ୍ ବୋଳି ଛୋଟ ବଲ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ତା’ ଉପରେ ସଜାଯାଏ ଓ ଚକର ଅକ୍ଷକୁ ତାହା ସହିତ ଯୋଡ଼ାଯାଏ । ଅକ୍ଷ ବା ଏକ୍ସିଲ୍‌ ସହିତ ଚକର ଘର୍ଷଣ କମାଇବାପାଇଁ ଏହିପରି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥାଏ ।
• ତଦ୍ବାରା ଚକଟି ଭଲ ଭାବେ ଗଡ଼େ । ସାଇକେଲ୍‌ର ପ୍ୟାଡ଼ଲ୍ ଭଲଭାବେ ବୁଲିବାପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସେଥୁରେ ବଲ୍ ଓ ବିୟରିଂ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥାଏ ।

(d) ଉଡ଼ାଜାହାଜ ଓ ହେଲିକପ୍ଟର ଇତ୍ୟାଦି ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ କରାଯାଇଥାଏ ।
ଉ-

• ପକ୍ଷୀମାନେ ଲାଞ୍ଜ ହଲାଇ ଗତିର ଦିଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥା’ନ୍ତି । ମୁଣ୍ଡଟି ଛୋଟ ଓ ଗୋଜିଆ ହୋଇଥିବାରୁ ଏବଂ ଡେଣା ଦୁଇଟି ମେଲା ରହି ଭୂ-ସମାନ୍ତର ଭାବେ ଥ‌ିବାରୁ ବାୟୁର ଘର୍ଷଣ ବା ପ୍ରବହ-ଘର୍ଷଣ କମ୍ ହୁଏ ।
• ବିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ପକ୍ଷୀମାନେ ଏପରି ଆକୃତି ପାଇଛନ୍ତି ଯଦ୍ବାରା ସେମାନେ ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦରେ ଗତି କରିପାରୁଛନ୍ତି ।
• ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପ୍ରକୃତିରୁ ଏହି ସୂଚନାଟି ପାଇ ସେହିପରି ଆକୃତି ବିଶିଷ୍ଟ ଉଡ଼ାଜାହାଜ, ହେଲିକପ୍ଟର ଇତ୍ୟାଦି ଯାନ ନିର୍ମାଣ କରିପାରିଛନ୍ତି । ଏହାଦ୍ଵାରା ପ୍ରବହ ମଧ୍ୟରେ ଗତିଶୀଳ ଯାନଟି ଉପରେ ପ୍ରବହ ଘର୍ଷଣ ବହୁ ପରିମାଣରେ କମିଯାଏ । ତେଣୁ ଯାନଟିର ଗତିପାଇଁ ଅଳ୍ପ ଶକ୍ତି ବିନିଯୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼େ ।

Question 11.
ପ୍ରବହ ଘର୍ଷଣ କ’ଣ ବୁଝାଅ ।
ଉ-
(i) ଉଭୟ ତରଳ ଓ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥକୁ ପ୍ରବହ (Fluid) କହନ୍ତି ।
(ii) ତରଳ ଓ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥ ବିଶିଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ସଜୀବ ଓ ନିର୍ଜୀବମାନଙ୍କ ଗତିବେଳେ ଏକପ୍ରକାର ଘର୍ଷଣ ବଳ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁଟି ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୋଇଥାଏ । ଏହାକୁ ସାଧାରଣ ଭାବେ ପ୍ରବହ ଘର୍ଷଣ (Fluid Friction) କୁହାଯାଏ ।
(iii) ପ୍ରବହ ମଧ୍ୟରେ ଗତି କରୁଥ‌ିବା ବସ୍ତୁ ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଘର୍ଷଣ ବଳକୁ ଡ୍ରାମ୍ ମଧ୍ଯ କହନ୍ତି ।
(iv) ପ୍ରବହ ଘର୍ଷଣ ନିମ୍ନଲିଖ୍ କେତେକ କାରକ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ଯଥା –
(a) ପ୍ରବହ ମଧ୍ୟରେ ବସ୍ତୁର ବେଗ,
(b) ବସ୍ତୁର ଆକୃତି ଓ
(c) ପ୍ରବହର ପ୍ରକୃତି ବା ଧର୍ମ ।

Question 12.
ନୈତିକ ଘର୍ଷଣ ଓ ଖସାଣି ଘର୍ଷଣ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଲେଖ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ବେଶି ଓ କାହିଁକି ?
ଉ-
(i) ଭୌତିକ ଘର୍ଷଣ ଓ ଖସାଣି ଘର୍ଷଣ ମଧ୍ଯରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ –
ଭୌତିକ ଘର୍ଷଣ – ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ ଥାଇ, ବସ୍ତୁଟି ଗତିଶୀଳ ହେଉନଥ‌ିବା ଅବସ୍ଥାରେ ପୃଷ୍ଠଟି ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଘର୍ଷଣ ବଳକୁ ଭୌତିକ ଘର୍ଷଣ ବଳ କହନ୍ତି ।
ଖସାଣି ଘର୍ଷଣ – ବସ୍ତୁଟି ଗତିଶୀଳ ଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଏହାର ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଘର୍ଷଣ ବଳକୁ ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ବଳ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି ।

(ii) ନୈତିକ ଘର୍ଷଣ ବଳ, ଖସାଣି ବା ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ବଳର ପରିମାଣଠାରୁ ଅଧିକ ଅଟେ । କାରଣ – ସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥାରେ ତେଣୁ ଏହି ଛନ୍ଦାଛନ୍ଦି ଅବସ୍ଥା ଭାଙ୍ଗି ଗୋଟିଏ ପୃଷ୍ଠକୁ ଅନ୍ୟ ଉପରେ ଗତିଶୀଳ କରାଇବା ପାଇଁ ଅଧିକ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଗତିଶୀଳ ଅବସ୍ଥାରେ ଦୁଇ ପୃଷ୍ଠସ୍ଥ ଏହି ଖାଲଢିପଗୁଡ଼ିକ ପୂର୍ବପରି ଛନ୍ଦାଛନ୍ଦି ଅବସ୍ଥାରେ ରହିବାପାଇଁ ସମୟ ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ଗତିଶୀଳ ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ କମ୍ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ ।

Question 13.
ଗାଡ଼ି, ମଟର ଇତ୍ୟାଦିରେ ଚକ ଲାଗିବାଦ୍ୱାରା କି ସୁବିଧା ହୁଏ, ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• ଗତି କରୁଥ‌ିବା ଯାନମାନଙ୍କରେ ଘର୍ଷଣ କମାଇଲେ ବେଗ ବୃଦ୍ଧିପାଏ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଗାଡ଼ି ଗୁଡ଼ିକରେ ଓ କାରଖାନାରେ ଥ‌ିବା କେତେକ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଚକ ଲାଗିଥାଏ ।
• ବାକ୍‌ସ ଓ ଆଟାଚି ଇତ୍ୟାଦିରେ ଛୋଟ, ଛୋଟ ଚକ ଲଗାଇଲେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନ ଘୋଷାରି, ସହଜରେ ଗଡ଼ାଇ ନେଇ ହୁଏ । ଓଜନିଆ ମେସିନ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ସିଲିଣ୍ଡରାକୃତି କାଠଗଣ୍ଡି କିମ୍ବା ଲୁହା ପାଇପ୍ ଉପରେ ରଖ୍ ସହଜରେ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ନେଇହୁଏ ।
• ଏକ ବସ୍ତୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ଗଡ଼ିବାବେଳେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଘର୍ଷଣ ବଳକୁ ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣ କହନ୍ତି । ବସ୍ତୁଟି ଗଡ଼ିବାଦ୍ଵାରା ଘର୍ଷଣ କମିଯାଏ । ସେଥ୍ପାଇଁ ଓଜନିଆ ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ ସହ ରୋଲର୍‌ ଲାଗିଥାଏ ।
• ଶଗଡ଼, ସାଇକେଲ୍, ମଟର ଗାଡ଼ି ଇତ୍ୟାଦିରେ ଚକ ଲାଗିଥିବାରୁ ସେସବୁ ଅଳ୍ପ ବଳ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ଶୀଘ୍ର ଗତି କରିପାରନ୍ତି । କାରଣ ଏଗୁଡ଼ିକରେ ଚକଥିବା ଯୋଗୁଁ ଘର୍ଷଣ ବଳର ପରିମାଣ କମିଯାଏ ।

Question 14.
ଘର୍ଷଣ କମାଇବା ଲାଗି ବ୍ୟବହୃତ ଯେକୌଣସି ତିନୋଟି ଉପାୟ ଲେଖ ।
ଉ-

• କଳକାରଖାନାର ଯନ୍ତ୍ରାଂଶରେ ତେଲ, ଗ୍ରୀଜ୍ କିମ୍ବା ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ପାଉଡ଼ର ଇତ୍ୟାଦି ଘର୍ଷଣ ହ୍ରାସକ ପଦାର୍ଥ ଲଗାଇଲେ ଘର୍ଷଣ କମିଯାଏ ।
• ଗତି କରୁଥିବା ଯାନମାନଙ୍କରେ ଘର୍ଷଣ କମାଇଲେ ବେଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଗାଡ଼ିଗୁଡ଼ିକରେ ଓ କାରଖାନାରେ ଥ‌ିବା କେତେକ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଚକ ଲାଗିଥାଏ ।
• ପୃଷ୍ଠତଳକୁ ଅଧିକ ପାଲିସ୍ କରିବାଦ୍ୱାରା ଏହା ଅଧିକରୁ ଅଧ୍ବକ ମସୃଣ ହେବାରୁ ଘର୍ଷଣ କମିଥାଏ ।

Question 15.
ଘର୍ଷଣ ବଳର ଚାରୋଟି ଲକ୍ଷଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉ-

• ଘର୍ଷଣ, ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳର ବିପରୀତ ଦିଗରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଏ । ଏହାହିଁ ଘର୍ଷଣର ଧର୍ମ । ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠ ମଧ୍ଯରେ ଆପେକ୍ଷିକ ଗତି ରହିଥୁଲେ ଘର୍ଷଣ ଆପେ ଆପେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ଗୋଟିଏ ପୃଷ୍ଠ ଅନ୍ୟ ଏକ ପୃଷ୍ଠର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଥିବାବେଳେ ବଳ ପ୍ରୟୋଗଦ୍ଵାରା ଏହା ଗତିଶୀଳ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥିଲେ କିମ୍ବା ଗତିଶୀଳ ହେଉଥିଲେ, ଘର୍ଷଣ ବଳ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଏ ଏବଂ ଏହି ଘର୍ଷଣ ବଳ ଉଭୟ ପୃଷ୍ଠର ପ୍ରକୃତି ଓ ମସୃଣତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
• ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳଥାଇ ବସ୍ତୁଟି ହେଉନଥୁବା ଅବସ୍ଥାରେ ପୃଷ୍ଠଟି ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଘର୍ଷଣ ବଳକୁ ଭୌତିକ ଘର୍ଷଣ ବଳ କହନ୍ତି । ସ୍ପର୍ଶ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଉପରେ ଘର୍ଷଣ ବଳ ନିର୍ଭର କରେ ନାହିଁ ।
• ବସ୍ତୁଟି ଗତିଶୀଳ ଥ‌ିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଏହାର ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଘର୍ଷଣ ବଳକୁ ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ବଳ କୁହାଯାଏ । ଏହି ବଳ ପୃଷ୍ଠତଳର ଓଜନ ସହ ସମାନୁପାତୀ ହୋଇଥାଏ ।

Question 16.
ଘର୍ଷଣର ଦୁଇଟି ଉପକାରିତା ଓ ଦୁଇଟି ଅପକାରିତା ବୁଝାଅ ।
ଉ-
ଉପକାରିତା :

• ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ଚାଲିବା ସମ୍ଭବ ହୋଇଛି ।
• ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ କାଗଜ ଉପରେ କଲମ ସାହାଯ୍ୟରେ ଲେଖାଯାଇ ପାରୁଛି ।

ଅପକାରିତା :

• ରାସ୍ତା ଓ ପାଦ କିମ୍ବା ରାସ୍ତା ଓ ସାଇକେଲ ଟାୟାର ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ଆବଡ଼ା ଖାବଡ଼ା ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିବାପାଇଁ କିମ୍ବା ସାଇକେଲ୍‌ ଚଳାଇବାପାଇଁ କଷ୍ଟକର ହୋଇଥାଏ ।
• ଅଧୂକ ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ବିଭିନ୍ନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଲାଗିଥିବା ସ୍କୁ; ଗାଡ଼ି, ମଟର ଇତ୍ୟାଦିରେ ଲାଗିଥ‌ିବା ନଟ୍ ଓ ବୋଲ୍ଟ ଏବଂ ଚକର ଅକ୍ଷ ଓ ଚକରେ ଖଞ୍ଜା ଯାଇଥିବା ବଲ୍, ବିୟରିଂ ଇତ୍ୟାଦି ଶୀଘ୍ର ନଷ୍ଟ ହୁଏ ।

17. ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ କାରଣରୁ ଘର୍ଷଣ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ, ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• ଗୋଟିଏ ପୃଷ୍ଠତଳ ଉପରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ପୃଷ୍ଠର ଖାଲଢିପଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଛନ୍ଦାଛନ୍ଦି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯୋଗୁ ଘର୍ଷଣ ବଳ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।
• ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁର ଅଣୁଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ୟବସ୍ତୁର ଅଣୁଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ବାରା ଆକର୍ଷିତ ହୋଇ ଉତ୍ପନ୍ନ ଅସଂଜନ ବଳ ଯୋଗୁ ମଧ୍ୟ ଘର୍ଷଣ ବଳ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ।

Question 18.
‘ଘର୍ଷଣ ଆମର ବନ୍ଧୁ ଏବଂ ଶତ୍ରୁ’’ ଏହି ଉକ୍ତିଟିର ଯଥାର୍ଥତା ଲେଖ ।
ଉ-
ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଘର୍ଷଣ ବନ୍ଧୁ ପରି ଆମ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସହାୟତା କରେ ଏବଂ ଆଉ କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ଆମର ଶତ୍ରୁତୁଲ୍ୟ କିଛି କ୍ଷତି ସାଧନ କରିଥାଏ ।

• ଘର୍ଷଣ ନ ଥିଲେ ଚାଲିବା ସମ୍ଭବ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ । ଚାଲିବା ବେଳେ ଆମେ ଗୋଟିଏ ପାଦ ସ୍ଥିର ରହିଲେ ହିଁ ଅନ୍ୟ ବେଳେ ଖସିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।
  କିମ୍ବା ଗାଡ଼ି ଚଳାଇବା
• ସିମେଣ୍ଟ, ମାର୍ବଲ୍ କିମ୍ବା ଟାଇଲ୍ ଚଟାଣ ଉପରେ ପାଣି କିମ୍ବା ତେଲ ପଡ଼ିଗଲେ ଘର୍ଷଣ ବଳର ପରିମାଣ କମିଯିବା ଯୋଗୁଁ ଗୋଡ଼ ଖସିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥିବାରୁ ସେ ସବୁ ସର୍ବଦା ଶୁଖୁଲା ରଖିବା ଉଚିତ ।
• ନଦୀ, ପୋଖରୀ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଜଳାଶୟମାନଙ୍କର ଗାଧୁଆ ତୁଠରେ ବାଲି ନ ଥାଇ ତାହା ପଙ୍କିଳ ଥିଲେ ଗୋଡ଼ ଖସିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ଏବଂ ବୁଡ଼ିଯିବା ପରି ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିପାରେ ।
• କାଗଜ ଓ କଲ୍‌ମ ମଧ୍ୟରେ କିଛି ଘର୍ଷଣ ନଥିଲେ କାଗଜ ଉପରେ ଲେଖ୍ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ ।
• କଳାପଟାଟି ପୂରାପୂରି ଚିକ୍କଣ ନ ହୋଇ ଟିକିଏ ଖଦଡ଼ିଆ ଥିଲେ ଚଦ୍ଵାରା ସେଥ‌ିରେ ଭଲ ଲେଖ୍ହୁଏ ।
• କାନ୍ଥ ଓ ଲୁହା କଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ କିଛି ଘର୍ଷଣ ରହିଥୁଲେ ହିଁ କଣ୍ଟାଟି କାନ୍ଥରେ ପୋତି ହୁଏ ।
• ଦିଆସିଲି କାଠିକୁ ଦିଆସିଲି ବାକ୍ସରେ ଘଷିବାବେଳେ ଉଭୟ ମଧ୍ଯରେ ଘର୍ଷଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡ଼େ । ସେହି କାର୍ଯ୍ୟ ଉତ୍ତାପ ଜାତକରି ଦିଆସିଲି କାଠିଟି ଜଳିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• ଗାଡ଼ିର ଚକ ଓ ରାସ୍ତା ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଏହାକୁ ଇଚ୍ଛାନୁସାରେ ଧୀରେ କିମ୍ବା

ଅପକାର-

• ଘର୍ଷଣ ବଳ ଯୋଗୁଁ ଗାଡ଼ିଟି ଖସି ନଯାଇ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଚାଲେ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଅଧ‌ିକ ଗତିରେ ଚଳାଇ ହୁଏ । ଆବଡ଼ାଖାବଡ଼ା ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିବାପାଇଁ କିମ୍ବା ସାଇକେଲ ଚଳାଇବାପାଇଁ କଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ରାସ୍ତା ଓ ପାଦ କିମ୍ବା ରାସ୍ତା ଓ ସାଇକେଲ୍ ଟାୟାର ମଧ୍ଯରେ ଅଧିକ ଘର୍ଷଣ ଏହାର କାରଣ । ଏହାଦ୍ଵାରା ସାଇକେଲ୍ ଟାୟାର ଚଞ୍ଚଳ ଘୋରି ହୋଇଯାଏ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ ମଧ୍ଯ ପରସ୍ପର ସହିତ ଅଧ‌ିକ ଘଷି ହୋଇ ଶୀଘ୍ର ନଷ୍ଟ ହୁଏ । ଯୋତା ଓ ଚପଲ ଇତ୍ୟାଦିର ସୋଲ୍ ମଧ୍ଯ ଏହିପରି ଘୋରି ହୋଇ ଶୀଘ୍ର ନଷ୍ଟ ହୁଏ ।
• ଅଧିକ ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ବିଭିନ୍ନ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଲାଗିଥିବା ସ୍କୁ; ଗାଡ଼ିମଟର ଇତ୍ୟାଦିରେ ଲାଗିଥିବା ନଟ୍ ଓ ବୋଲ୍ଟ ଏବଂ ଚକର ଅକ୍ଷ ଓ ଚକରେ ଖଞ୍ଜାଯାଇଥ‌ିବା ବଲ୍, ବିୟରିଂ ଇତ୍ୟାଦି ଶୀଘ୍ର ନଷ୍ଟ ହୁଏ ।
• ସାଇକେଲ୍, ଗାଡ଼ି-ମଟର ଓ ବିଭିନ୍ନ ଯନ୍ତ୍ରପାତିରେ ଧୂଳି ମଇଳା ଜମି ଅଧୂକ ଘର୍ଷଣ ସୃଷ୍ଟିକରେ । ତେଣୁ ସେହି ଘର୍ଷଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯନ୍ତ୍ରପାତି ଓ ଗାଡ଼ି ମଟର ଇତ୍ୟାଦି ଚଳାଇବାପାଇଁ ଅଧିକ ଶକ୍ତି ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ପଡ଼େ ଏବଂ ମଟର ଗାଡ଼ିରେ ଅଧ‌ିକ ଇନ୍ଧନ ଅଯଥା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ ।
• କ୍ୟାରମ୍ ବୋର୍ଡ଼ ପାଲିସ୍ ନ ଥାଇ ଖଦଡ଼ିଆ ଥିଲେ କ୍ୟାରମ୍ ଖେଳିବାବେଳେ ଅସୁବିଧା ହୁଏ !

ଆଉ କ ଣ କରିହେବ : ତୁମପାଇଁ ଅଧିକ କାମ ଓ ପ୍ରକଳ୍ପ :

Question 1.
ତୁମେ ପସନ୍ଦ କରୁଥିବା ଖେଳ କିମ୍ବା କ୍ରୀଡ଼ାରେ ଘର୍ଷଣ କି ପ୍ରକାର ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ ? ସେହିପରି ଏକ ଖେଳ କିମ୍ବା ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଚାଲିଥିବା ବେଳେ ଯେଉଁ ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଘର୍ଷଣ ସହାୟତା କରିଥାଏ ଏବଂ ଯେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ
ଏହା ବିରୋଧ କରିଥାଏ, ଲକ୍ଷ୍ୟ କର ଏବଂ ସେ ସଂକ୍ରାନ୍ତୀୟ କିଛି ଚିତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କର । ତୁମ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରାଚୀର ପତ୍ରିକା (wall magazine) ରେ ସେହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଉପଯୁକ୍ତ ନାମକରଣ ସହ ଲଗାଅ ।
ଉ-
ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଶିକ୍ଷକ/ଅଭିଭାବକଙ୍କ ସହାୟତା ନେଇ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।

Question 2.
କଳ୍ପନା କର ଯେ ହଠାତ୍ ପୃଥ‌ିବୀରୁ ଘର୍ଷଣ ବଳ ଉଭାନ୍ ହୋଇ ଯାଇଛି । ଏହା ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନକୁ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରିବ, ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଭିନ୍ନ ଦଶଟି ପରିସ୍ଥିତିର ଆଲୋଚନା କର ।
ଉ-
(1) ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିବା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ ।
(2) କାଗଜ ଉପରେ ଲେଖିବା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ ।
(3) କାନ୍ଥରେ କଣ୍ଟା ବାଡ଼େଇବା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ
(4) ଚକ୍‌ଖଡ଼ି ଦ୍ବାରା କଳାପଟାରେ ଲେଖି ହେବ ନାହିଁ ।
(5) ସିମେଣ୍ଟ, ମାର୍ବଲ ଆଦି ଚଟାଣ ଉପରେ ଚାଲିବା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ ।
(6) ଦିଆସିଲି କାଠି ମାରି ନିଆଁ ସୃଷ୍ଟି କରି ହେବ ନାହିଁ ।
(7) ରାସ୍ତାରେ ଗାଡ଼ିମଟର ଚାଲିବା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ ।
(8) ଦଉଡ଼ିରେ ବା ସୂତାରେ ଗଣ୍ଠି ପକାଇବା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ ।
(9) ସାଇକେଲ୍ ଚଳାଇବା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ ।

Question 3.
ଗୋଟିଏ ଜୋତା ଦୋକାନକୁ ଯାଇ ସେଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା କ୍ରୀଡ଼ା ସହକାରୀ ଯୋତା ଗୁଡ଼ିକର ସୋଲ୍ ସବୁ ଭଲଭାବରେ ଦେଖ । ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ସମ୍ପର୍କୀୟ ତୁମର ମତାମତ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଭ-
ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ ।

Question 4.
ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ସାରିଥ୍‌ ଦିଆସିଲି ବାକ୍ସଟିଏ ସଂଗ୍ରହ କର । ଏହାର ଭିତର ଡିବାଟି କାଢ଼ । ସେହି ଡିବାର ଓସାର ସହ ସମାନ କରି ଏକ ଡଟ୍‌ପେନ୍‌ର ରିଫିଲ୍ (Refil) ଟି କାଟ । ଦୁଇଟି ପିନ୍ କଣ୍ଟା ସାହାଯ୍ୟରେ ରିଫିଲ୍‌ ସେହି ଡବାର ଭିତର ପଟେ (ଚିତ୍ରରେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିବା ଭଳି) ଲଗାଅ ।
ଭ-
ଡବାଟିର ଦୁଇ ବିପରୀତ ପାର୍ଶ୍ବରେ ଦୁଇଟି କଣା କର ଯେପରି ସେହି କଣା ମଧ୍ୟ ଦେଇ ସୂତାଟିଏ ସହଜରେ ପଶି ପାରିବ । ପ୍ରାୟ ଏକ ମିଟର ଲମ୍ବର ସୂତାଟିଏ ସେହି ଦୁଇ କଣା ମଧ୍ୟଦେଇ ପଶାଅ (ଚିତ୍ର 12.16) । ସୂତାଟିର ଉଭୟ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଦୁଇଟି ମାଳି ବାନ୍ଧିଦିଅ ଯେପରିକି ସୂତାଟି ଆଉ ଖସିଯିବ ନାହିଁ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଡବାଟି ଦିଆସିଲି ଖୋଳ ମଧ୍ୟରେ ରଖ ଏବଂ ଏହାକୁ ଉକ୍ତ ସୂତା ଦ୍ଵାରା ତୁମ ଦୁଇ ହାତରୁ ଝୁଲାଅ । ସୂତାଟି ଜିଲା ଥିବା ବେଳେ ଦିଆସିଲିଟି ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ପ୍ରଭାବରେ ତଳକୁ ଖସି ପଡ଼ୁଛି କି ? ବର୍ତ୍ତମାନ ସୂତାଟି ଦୁଇ ହାତରେ ଟାଣି ଧର ଓ କ’ଣ ହେଉଛି ଦେଖ ।

ଏପରି କାହିଁକି ହେଉଛି, ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର । ଏଥ‌ିରେ ଘର୍ଷଣ ବଳର କି ଭୂମିକା ଥାଇପାରେ, ବୁଝାଅ ।
ଉ-
ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ ।

Question 5.
ଘର୍ଷଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅଧିକ ଜାଣିବାକୁ ଇଚ୍ଛାଥଲେ, ତୁମ ବିଦ୍ୟାଳୟର କମ୍ପ୍ୟୁଟର୍‌ ସାହାଯ୍ୟରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ରୁ ନିମ୍ନ ୱେବସାଇଟ୍ ଖୋଲି ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କର । ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସେ ସୁବିଧା ନଥିଲେ, ନିକଟସ୍ଥ କୌଣସି କମ୍ପ୍ୟୁଟର କେନ୍ଦ୍ରରୁ ତାହା ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକର ।
http:// www.school-for-champions.com. science/ friction. htm
http:// hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/ hbase/firct. html
ଉ-
ପିଲାମାନେ ନିଜେ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ ।

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନେ। ଭର

1. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରେ ………………………. ରହିଥିଲେ ଘର୍ଷଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।
(ii) ଘର୍ଷଣବଳ ସାଧାରଣ ବଳ ପ୍ରତି ……………………….. ହୋଇଥାଏ ।
(iii) ଘର୍ଷଣ …………………. ର ପ୍ରତିରୋଧ କରେ ।
(iv) ଘର୍ଷଣ ……………………. ସୃଷ୍ଟିକରେ ।
(v) ଘର୍ଷଣ ଦ୍ୱାରା ବସ୍ତୁର ……………………….. ହୋଇଥାଏ ।
(vi) ବସ୍ତୁଟି ଠିକ୍ ଗତିଶୀଳ ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଅବସ୍ଥାର କ୍ରିୟାଶୀଳ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନୈତିକ ଘର୍ଷଣ ବଳକୁ …………………… କୁହାଯାଏ ।
(vii) ବସ୍ତୁଟି ଗତିଶୀଳ ଥିବା ଅବସ୍ଥାର ଏହାର ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଘର୍ଷଣ ବଳକୁ …………………… କୁହାଯାଏ ।
(viii) ଭୂମି ଓ ପାଦ ମଧ୍ୟରେ …………………. ବଳ ଯୋଗୁ ଚାଲିବା ସମ୍ଭବ ହୁଏ ।
(ix) ତେଲିଆ କାଗଜରେ ଘର୍ଷଣ ବଳ …………………….. ହେବାରୁ ଲେଖୁହୁଏ ନାହିଁ ।
(xi) ପ୍ରବହ ମଧ୍ୟରେ ଗତିଶୀଳ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ଯଥାର୍ଥ …………………… ଘର୍ଷଣ କମ୍ ହୁଏ ।
(xii) ଗତିଜ ବା ଖସାଣି ଘର୍ଷଣ …………………….. ଘର୍ଷଣଠାରୁ କମ୍ ହୋଇଥାଏ ।
(xiii) ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣ …………………….. ଘର୍ଷଣଠାରୁ କମ୍ ହୋଇଥାଏ ।
(xiv) ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଥିବା ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠପାଇଁ ଘର୍ଷଣ ବଳ ଉକ୍ତ ପୃଷ୍ଠ ଦ୍ଵୟର ପ୍ରକୃତି ଓ ………………………… ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
(xv) …………………… ବ୍ୟବହାର ଦ୍ଵାରା ଘର୍ଷଣ କମ୍ କରାଯାଇପାରେ ।
(xvi) ଏକ ପୃଷ୍ଠକୁ ……………………….. କରିବାଦ୍ଵାରା ଘର୍ଷଣ ବଳ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରେ
(xvii) ଘର୍ଷଣ ବଳ ବସ୍ତୁର ଗତିର ……………………. ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ।
(xviii) ଗତି କରୁଥିବା ଯାନମାନଙ୍କରେ ଘର୍ଷଣ କମାଇଲେ ବେଗ …………………………. ହୁଏ ।
(xix) ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁଁ ଯନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକର ………………….. କମିଯାଏ ।
(xx) ବଲ୍ ବିଅରିଂ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁ ………………………. ଘର୍ଷଣ ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୁଏ ।

Answers:
(i) ଆପେକ୍ଷିକ
(ii) ସମାନୁପାତୀ
(iii) ଗତି
(iv) ତାପ
(v) କ୍ଷୟ
(vi) ଚରମ ଘର୍ଷଣ ବଳ
(vi) ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ବଳ
(viii) ଘର୍ଷଣ
(ix) କମ୍
(x) ବଲ୍ ବିୟରିଂ
(xi) କୃତି
(xii) ନୈତିକ
(xiii) ଗତିଜ ବା ଖସାଣି
(xiv) ମସୃଣତା
(xy) ଘର୍ଷଣ ହ୍ରାସକ ପଦାର୍ଥ
(xvi) ବନ୍ଧର ବା ଆବଡ଼ାଖାବଡ଼ା
(xvii) ବିପରୀତ
(xviii) ବୃଦ୍ଧି
(xix) ଦକ୍ଷତା
(xx) ସ୍ଥିର ଗତିଜ

2. ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।
(i) ମୂଲ୍ୟଚ୍ । ନ ଯନ୍ତ୍ରର ଘର୍ଷଣ କମାଇବାପାଇଁ ………………..ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । (ଗ୍ରୀଜ୍, କିରୋସିନ୍, ପାରଦ, ଜଳ)
(ii) ତରଳ ଓ ଗ୍ୟାସୀୟ ପଦାର୍ଥକୁ ………………….. କୁହାଯାଏ । (ମୌଳିକ, ପ୍ରବହ, ଯୌଗିକ, ଘର୍ଷଣ)
(iii) ପ୍ରବହ ମଧ୍ୟରେ ଗତି କରୁଥିବା ବସ୍ତୁଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ବଳକୁ …………………… କୁହାଯାଏ । (ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ, ପ୍ରବହ, ଡ୍ରାଗ୍, ଘର୍ଷଣ)
(iv) ଗତିକରୁଥିବା ଯାନମାନଙ୍କରେ ଘର୍ଷଣ କମାଇଲେ …. ବଢ଼େ । (ଗତି, ବଳ, ବେଗ, ପରିବେଶ )
(v) ଘର୍ଷଣ ଯୋଗୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ………………….. ଶକ୍ତି ଯନ୍ତ୍ରର କ୍ଷତି ଘଟାଏ । (ଆଲୋକ, ତାପ, ଯାନ୍ତ୍ରିକ, ଶବ୍ଦ)
(vi) ଗଡୁଥିବା ପେଣ୍ଡୁର ଗତିକୁ …………………………. ବଳ ପ୍ରତିରୋଧ କରେ । (ପ୍ରବହ, ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ, ଘର୍ଷଣ, ଆପେକ୍ଷିକ)
(vii) ବଲବିୟରିଂଦ୍ଵାରା ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ………………………….. ଘର୍ଷଣକୁ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୁଏ । ( ଗଡ଼ାଣି, ପ୍ରବହ, ଗତିଶୀଳ, ସ୍ଥିର)
(viii) ଗୋଟିଏ ପୃଷ୍ଠକୁ ଖଦଡ଼ିଆ କରିବାଦ୍ୱାରା ଘର୍ଷଣ ବଳ …………………….. ହୁଏ । (କମ୍, ବେଶି, ସମାନ, ଅସମାନ)
(ix) ଘର୍ଷଣ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳର ………………….. ଦିଗରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଏ । ( ସମାନ, ବିପରୀତ, ଉପର, ତଳ)
(x) ଘର୍ଷଣଦ୍ଵାରା ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରେ …………………….. ଗତି ହ୍ରାସପାଏ । (ଆପେକ୍ଷିକ, ଗତିଜ, ସ୍ଥିତିଜ, ରାସାୟନିକ)

Answers:
(i) ଗ୍ରୀଜ୍
(ii) ପ୍ରବହ
(iii) ଡ୍ରଗ୍
(iv) ବେଗ
(v) ତ।ମ
(vi) ଘର୍ଷଣ
(vii) ଗଡାଣି
(viii) କମ୍
(ix) ବିପରୀତ
(x) ଆପେକ୍ଷିକ

3. ବାମ ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ଖଦଡ଼ା ପୃଷ୍ଠରେ ଘର୍ଷଣ ବଳ : ଅଧିକ :: ତରଳପୃଷ୍ଠରେ ଘର୍ଷଣ ବଳ : ………………………. ।
(ii) ଜୋତା : କଟାକଟା ଦାଗ :: ଯାନ : ……………………… ।
(iii) କ୍ୟାରମବୋର୍ଡ଼ ଓ ଗୋଟି : ପାଉଡ଼ର :: ଯନ୍ତ୍ରପାତି : ……………………. ।
(iv) ଭୌତିକ ଘର୍ଷଣ ବଳ : କସଡ଼ା ଘର୍ଷଣ ବଳଠାରୁ ଅଧିକ :: ବ୍ରେକ୍ ଖସଡ଼ା ଘର୍ଷଣ ବଳ : ……………………. ।
(v) ସ୍ଥିର ବସ୍ତୁ ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ବଳ : ଭୌତିକ ଘର୍ଷଣ :: ଉଡ଼ାଜାହାଜ : ……………………… ।

4. ନିମ୍ନ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଭୁଲଥୁଲେ ଠିକ୍ କରି ଲେଖ ।
(i) ପ୍ରୟୋଗ ବଳ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଘର୍ଷଣ ବଳ ହ୍ରାସ ହୁଏ ।
(ii) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଅନ୍ୟ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଗତି କରୁଥିବା ସମୟରେ ପ୍ରୟୋଗ ବଳ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ମଧ୍ୟ ଘର୍ଷଣ
(iii) ଘର୍ଷଣ ବଳ ପଦାର୍ଥର ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ନାହିଁ ।
(iv) ଗଡ଼ାଣୀ ଘର୍ଷଣ ସ୍ଥିର ବା ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ଠାରୁ ବେଶି ।
(v) ଏକ ପୃଷ୍ଠକୁ ବନ୍ଧୁର ବା ଖଦଡ଼ିଆ କରିବାଦ୍ୱାରା ଘର୍ଷଣ ବଳ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଥାଏ ।
Answers
(i) ପୃଷ୍ଠତଳର ମସୃଣତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଘର୍ଷଣ ବଳ ହ୍ରାସ ହୁଏ ।
(ii) ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଅନ୍ୟ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଗତି କରୁଥିବା ସମୟରେ ପ୍ରୟୋଗ ବଳ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଘର୍ଷଣ ବଳ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ।
(iii) ଘର୍ଷଣ ବଳ ପଦାର୍ଥର ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ ।
(iv) ଗଡ଼ାଣୀ ଘର୍ଷଣ ସ୍ଥିର ବା ଗତିଜ ଘର୍ଷଣ ଠାରୁ କମ୍ ଅଟେ ।
(v) ଏକ ପୃଷ୍ଠକୁ ବନ୍ଧୁର ବା ଖଦଡ଼ିଆ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଘର୍ଷଣ ବଳ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥାଏ ।

5. ‘କ’ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କିତ ଶବ୍ଦକୁ ମିଳାଅ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) ଦକ୍ଷିଣବଳ	(i) ପ୍ରବହ ଘର୍ଷଣ
(ii) ଅସଂଜମ ବଳ	(ii) ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠାର ଛନ୍ଦା ଛନ୍ଦି ପ୍ରକ୍ରିୟା
(iii) ନୈତିକ ଘର୍ଷଣ	(iii) ଚପଲର ସୋଲ୍‌ରେ କଟାକଟା ଦାଗ
(iv) ଇଣ୍ଟର ଲକିଙ୍ଗ	(iv) ଅଠାଦ୍ବାରା ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠ ଯୋଡ଼ିବା
(v) ଖସାଣି ଘର୍ଷଣ	(v) ସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ
(vi) ଘର୍ଷଣ ବୃଦ୍ଧି	(vi) ସ୍ଥିରବସ୍ତୁ ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ବଳ
(vii) ଉଡ଼ାଜାହାଜ	(vii) ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣଠାରୁ ଅଧିକ
(viii) ଚକ ଓ ଅଖର ଘର୍ଷଣ ହ୍ରାସ	(viii) ବଲ୍‌ ବିୟରିଂ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) ଦକ୍ଷିଣବଳ	(v) ସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ
(ii) ଅସଂଜମ ବଳ	(iv) ଅଠାଦ୍ବାରା ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠ ଯୋଡ଼ିବା
(iii) ନୈତିକ ଘର୍ଷଣ	(vi) ସ୍ଥିରବସ୍ତୁ ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ବଳ
(iv) ଇଣ୍ଟର ଲକିଙ୍ଗ	(ii) ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠାର ଛନ୍ଦା ଛନ୍ଦି ପ୍ରକ୍ରିୟା
(v) ଖସାଣି ଘର୍ଷଣ	(vii) ଗଡ଼ାଣି ଘର୍ଷଣଠାରୁ ଅଧିକ
(vi) ଘର୍ଷଣ ବୃଦ୍ଧି	(iii) ଚପଲର ସୋଲ୍‌ରେ କଟାକଟା ଦାଗ
(vii) ଉଡ଼ାଜାହାଜ	(i) ପ୍ରବହ ଘର୍ଷଣ
(viii) ଚକ ଓ ଅଖର ଘର୍ଷଣ ହ୍ରାସ	(viii) ବଲ୍‌ ବିୟରିଂ

 

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Odia Solutions Chapter 11 ଚେଙ୍କ ଆତଙ୍କ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Odia Solutions Chapter 11 ଚେଙ୍କ ଆତଙ୍କ

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧ ।
ଆସ, କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେବା :
(କ) ସହରରେ ରହୁଥ‌ିବା ସାଙ୍ଗର ଚଳଣି କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
ସହରରେ ରହୁଥ‌ିବା ସାଙ୍ଗ ସୁରେଶର ଆଧୁନିକ ଚଳଣି ଥିଲା । ବିଜ୍ଞାନ ଆଧାରରେ ସେ ସବୁ କଥାକୁ ବିଚାର କରୁଥିଲା ।

(ଖ) ଗାଁରେ କିଏ ରହୁଥିଲା ?
Answer:
ଗାଁରେ ହରି ରହୁଥିଲା । ହରି ଦିଶାରୀ କଥାକୁ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲା ।

(ଗ) ଦିଶାରୀ କଥାକୁ କିଏ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲା ?
Answer:
ଗାଁରେ ରହୁଥ‌ିବା ହରି ଦିଶାରୀ କଥାକୁ ବିଶ୍ଵାସ କରୁଥିଲା ।

(ଘ) ପୁଅକୁ ଭଲ ଲାଗିବା ପାଇଁ ହରି କ’ଣ କଲା ?
Answer:
ପୁଅକୁ ଭଲ ଲାଗିବା ପାଇଁ ହରି ଗୁଣିଆକୁ ଡାକି, ଗୁଣିଆ କଥାନୁସାରେ ପୁଅର ପେଟରେ ଚେଙ୍କ ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲା ।

(ଙ) ପିଲାଟି କଷ୍ଟ ପାଇବାର କାରଣ କ’ଣ ବୋଲି ତୁମେ ଭାବୁଛ ?
Answer:
ପିଲାଟି କଷ୍ଟ ପାଇବାର କାରଣ ହେଉଛି, ଦିଶାରୀ ପିଲାଟିର ପେଟରେ ଯେଉଁ ଚେଙ୍କ ଦେଇଥିଲେ ସେ ଜାଗାଟି ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ବିଷାକ୍ତ ଓ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଯାଇଥିଲା ।

Question ୨ ।
(କ) କାହାକୁ ଆଧାର କରି ସୁରେଶ ବିଚାର କରେ ଓ କାହାର ପରାମର୍ଶ ନିଏ ?
Answer:
ସୁରେଶ ସହରରେ ରହୁଥ‌ିବାରୁ ବିଜ୍ଞାନ ଆଧାରରେ ସେ ସବୁକଥାକୁ ବିଚାର କରେ । ପିଲାଙ୍କ ଦେହ ଖରାପ ହେଲେ ସେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନିଏ ।

(ଖ) ହରି ଗ୍ରାମଠାକୁରାଣୀଙ୍କଠାରେ ବୋଦା, କୁକୁଡ଼ା ବଳି କାହିଁକି ଚଢ଼ାଏ ?
Answer:
ହରି ଦିଶାରୀ କଥାକୁ ବିଶ୍ଵାସ କରେ । ଛୁଆଙ୍କୁ ହାଡ଼ଫୁଟି, ମିଳିମିଳା ହେଲେ ପଣା ଦିଏ, ଗୁଣିଆ ଡକାଇ ଝଡ଼ାଫୁଙ୍କା କରେ ଏବଂ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କଠାରେ ବୋଦା, କୁକୁଡ଼ା ଆଦି ବଳି ଚଢ଼ାଏ ।

(ଗ) ସହରର ପିଲାମାନେ ଜ୍ଵର ହେଲେ କିପରି ଭଲ ହୁଅନ୍ତି ?
Answer:
ସହରର ପିଲାମାନେ ଜ୍ଵର ହେଲେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଆନ୍ତି । ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଅନୁସାରେ ଔଷଧ ଖାଇ ଭଲ ହୁଅନ୍ତି ।

Question ୩।
ଭୁଲ୍ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଠିକ୍ କରି ତା’ ପାଖରେ ଲେଖୁବା । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

ମୂଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ – ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ
ପୁରଷ୍କାର – ପୁରସ୍କାର
ପ୍ରଶାରୀତ – ପ୍ରସାରିତ
ଜିବନଜୀପନ – ଜୀବନଯାପନ
ପଡ଼ୋଶି – ପଡ଼ୋଶୀ
ଗୁଣିଆ – ଗୁଣିଆ

ତୁମପାଇଁ କାମ:

Question ୧ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା କବିତାଟିକୁ ମନେରଖ୍ ଜନସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବା ପଥପ୍ରାନ୍ତ ନାଟକରେ ଅଭିନୟ କର ।

ଆଜି ଏହି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଯୁଗରେ
‘ଚେଙ୍କ’ ଦେବା ନାହିଁ ଶିଶୁ ଦେହରେ ।
ରୋଗବଇରାଗ ହୋଇଲେ ତାକୁ
ଦେଖାଇବ ନେଇ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ !
ଖାଇଲେ ଔଷଧ ତୁଟିବ ରୋଗ
ସେଥ‌ିପାଇଁ ସଦା ହୁଅ ସଜାଗ ।
ଗୁଣିଗାରେଡ଼ି ତ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ

ଗୁଣିଆ କରନ୍ତି ପ୍ରାଣର ନାଶ ।
ପଢ଼ିଲେ ବିଜ୍ଞାନ ପାଠ ଆମେରେ
ଜାଣିବା କାରଣ ସବୁ କଥାରେ ।
କୁସଂସ୍କାର ଦିଅ ମନୁ ଦୂରେଇ
ଶିକ୍ଷତ ସମସ୍ତେ ହୁଅରେ ଭାଇ ।
କମିବ ଶିଶୁଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ହାର
ବୈଜ୍ଞାନିକ ଚିନ୍ତା ୟାର ପ୍ରତିକାର ।

Question ୨ ।
ଆମ ସମାଜରେ ଏବେ ବି ରହିଥ‌ିବା ଆଉ କେତୋଟି ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସର ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର ।
Answer:
ଭୂତ ବା ଡାଆଣୀ ଲାଗିବା
ଭୈରବ ଡାକିବା
ରାତିରେ ସାପ ନାଁ ନ ଧରିବା
ପ୍ରେତ କର୍ମ କରିବା

ପୂର୍ବପାଠ:

ପିଲାମାନେ, ପୂର୍ବରୁ ତୁମେମାନେ ‘‘ବୈଜ୍ଞାନିକ ମନୋବୃତ୍ତି’’ ଓ ‘ରୋଗୀସେବା’’ ଗଦ୍ୟରଚନା ଦୁଇଟି ପାଠ କରିଛ । ଏଥ‌ିରେ ମନୁଷ୍ୟ ଜୀବନରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ମନୋବୃତ୍ତିର ପ୍ରୟୋଜନ ଓ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସର ଅପକାରିତା ବିଷୟ ବୁଝିପାରିଛ । ଆମ ସମାଜରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ମଧ୍ୟ ବହୁ ପ୍ରକାର ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ରହିଛି । ଏହିସବୁ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ ଦୂରକରିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଆମର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ବିଷୟଟିକୁ ପଢ଼ିଲେ ଏଇ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ଫଳରେ ଏବେ ବି ଆମ ସମାଜରେ କିପରି ଶିଶୁମାନେ ଏହାର ଶିକାର ହୋଇ ଅସହ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା ସହି ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରୁଛନ୍ତି ତାହା ବୁଝିହେବ ।

ଏ ପ୍ରକାର ପ୍ରଥା ବିଷୟରେ ତୁମେ କ’ଣ ଭାବୁଛ ? ଏସବୁ କ’ଣ ଭଲ ? ଏ ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସର ପରିସମାପ୍ତି ପାଇଁ ତୁମର କିଛି ଦାୟିତ୍ଵ ଅଛି ବୋଲି ତୁମେ ଭାବୁଛ କି ? ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପାଠଟି ପଢ଼ିଲେ ସମାଜରୁ ଏଭଳି କୁପ୍ରଥା ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ତୁମେ କ’ଣ କରିପାରିବ, ବୁଝିବ ।

ଓଡ଼ିଶାର ଉପାନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳର ଏକ ଗାଁ ବାଘପଦାରେ ଦୁଇସାଙ୍ଗ ସୁରେଶ ଓ ହରିଙ୍କ ଘର । ସୁରେଶ ସହରରେ ଚାକିରି କରୁଥ‌ିବାବେଳେ ହରି ଗାଁରେ ରହି ଚାଷବାସ କରି ଚଳେ । ସୁରେଶର ଆଧୁନିକ ଚଳଣି ଓ ସବୁ କଥାକୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ମନୋବୃତ୍ତି ନେଇ ବିଚାର କରେ । ପିଲାମାନେ ଅସୁସ୍ଥ ହେଲେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନିଏ । ମାତ୍ର ହରି ପାଠପଢ଼ି ନ ଥ‌ିବାରୁ ଗାଁର ଗୁଣିଆ, ପୂଜାରୀ ଓ ଦିଶାରୀଙ୍କ କଥାରେ ବିଶ୍ଵାସ କରେ । ଛୁଆଙ୍କୁ ହାଡ଼ଫୁଟି କି ମିଳିମିଳା ହେଲେ ଗୁଣିଆ ଡକାଇ ଝଡ଼ାଫୁଙ୍କା କରେ । ଠାକୁରାଣୀଙ୍କୁ ପଣା ଦିଏ ଓ ବୋଦା ଓ କୁକୁଡ଼ା ବଳି ଦିଏ । ସୁରେଶ ତାକୁ ଏ ବିଷୟରେ ଯେତେ ବୁଝାଇଲେ ବି ହରିର ମନ ବଦଳେ ନାହିଁ । ସେ ଗୁଣିଗାରେଡ଼ି ଓ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସକୁ ମାନେ ।

ଥରେ ହରିର ଛଅମାସର ପୁଅର ଦେହ ଖରାପ ହୋଇ ଜ୍ଵର ଓ ଝାଡ଼ା ହେଲା । ପିଲାଟା ସୁସ୍ଥ ନ ହେବାରୁ ସେ ଗୁଣିଆକୁ ଡାକି ଆଣିଲା । ଗୁଣିଆ ଚୁଲିରେ ଲୁହା ଗରମ କରି ଶିଶୁଟିର ପେଟରେ ଚେଙ୍କ ଦେଲେ । କୁକୁଡ଼ା ବଳି ଦେଲେ ଦେହରୁ ଡାଆଣୀ ଛାଡ଼ିଯିବ ଓ ପିଲାଟି ଭଲ ହୋଇଯିବ ବୋଲି କହିଲେ । ହରି ଏସବୁ କଲାପରେ ମଧ୍ୟ ପିଲାଟା ଭଲ ହେଲା ନାହିଁ, ବରଂ ଚେଙ୍କ ଜାଗାଟି ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ସଂକ୍ରମିତ ହେଲା । ପିଲାଟି ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ଛଟପଟ ହୋଇ ନିସ୍ତେଜ ହୋଇଗଲା । ଖବର ପାଇ ସୁରେଶ ଆସି ପିଲାଟିକୁ ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ନେଇଗଲା । ଆଠଦିନ କାଳ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ରହିବା ପରେ ପିଲାଟି ଭଲ ହେଲା, ହେଲେ ଦେହଯାକ ଫୋଟକାଦାଗ ରହିଗଲା । ଏହି ଘଟଣା ପରେ ହରିର ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ତୁଟିଗଲା । ଗାଁ ସ୍କୁଲରେ ପଢ଼ୁଥ‌ିବା ଦିପୁ ସିପୁ ଏକଥା ଗାଁ ଲୋକଙ୍କୁ ବୁଝାଇଲେ । ଏଣିକି କାହାର ପିଲାର ଦେହ ଖରାପ ହେଲେ କେହି ଚେଙ୍କ ଦିଆ ଗୁଣିଆ ପାଖକୁ ନ ଯାଇ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପାଖକୁ ଗଲେ ।

ଦିପୁ ଓ ସିପୁଙ୍କ ଏପରି କାର୍ଯ୍ୟ କଥା ଖବରକାଗଜରେ ବାହାରିଲା ଓ ସେମାନେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ ପୁରସ୍କାର ପାଇଲେ । ଏ ଖବର ପ୍ରସାରିତ ହେବା ଫଳରେ ଲୋକମାନେ ଏଣିକି ରୋଗୀଙ୍କୁ ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ନେଲେ । ଫଳରେ ଚେଙ୍କ ଆତଙ୍କ ଦୂର ହେଲା ଓ ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁହାର ମଧ୍ୟ କମିଗଲା। ,

ଏଥୁରୁ କ’ଣ ଶିଖୁଲେ ?

ଚିକିତ୍ସା ଶାସ୍ତ୍ରରେ କୁଶଳତା ନଥିବା ଗୁଣିଆଠାରୁ ଚିକିତ୍ସା ସହାୟତା ନେବା ନାହିଁ ।
ମନରୁ ଡାଆଣୀ, ଭୂତପ୍ରେତ, ଝଡ଼ାଫୁଙ୍କା ଭଳି ଗୁଣିଗାରେଡ଼ି ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ ଓ ଭୟ ଦୂର କରିଦେବା ।
ଆମ ପଡ଼ୋଶୀଙ୍କୁ ଏ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇ ଜନ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ।
ଆଧୁନିକ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିର ସୁଯୋଗ ନେବା ଓ ପିଲାଙ୍କୁ ରୋଗମୁକ୍ତ ରଖୁ ।
ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁହାର କମାଇବାପାଇଁ ଜୀବନଯାପନ ଶୈଳୀକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ।

ଆସ, ଜାଣିବା କେତୋଟି ନୂତନ ଶବ୍ଦ

• ଉପାନ୍ତ – ନିକଟ
• ପରାମର୍ଶ – ଅଭିମତ, ମନ୍ତ୍ରଣା
• ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ – ଯଥାର୍ଥ
• ଦିଶାରୀ – ଆଦିବାସୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେବଦେବୀ ପୂଜକ।
• ଝଡ଼ାଫୁଙ୍କା – ମନ୍ତ୍ର ବୋଲି ଦେହକୁ ଝାଡ଼ିବା ଓ ଫୁଙ୍କିବା ।
• ବଳି – ଉତ୍ସର୍ଗ
• ଚେଙ୍କ – ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସରେ ଶିଶୁପେଟରେ ତାତିଲା ଲୁହା ମଡ଼ାଇବା ।
• ଅନ୍ଧବିଶ୍ଵାସ – ସତ୍ୟାସତ୍ୟ ନଥାଇ ପାରମ୍ପରିକ ବିଶ୍ୱାସ ।
• ଗୁଣିଗାରେଡ଼ି – ତନ୍ତ୍ରମନ୍ତ୍ର ବିଦ୍ୟଶ ।

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Maths Notes Algebra Chapter 8 ବ୍ୟାବସାୟିକ ଗଣିତ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 8 Maths Notes Algebra Chapter 8 ବ୍ୟାବସାୟିକ ଗଣିତ

→ ଶତକଡ଼ା ଲାଭ କ୍ଷତି :

• ବସ୍ତୁର କିଣାମୂଲ୍ୟଠାରୁ ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ ଅଧିକ ହେଲେ ଲାଭ ହୁଏ । ସେହିପରି ବସ୍ତୁର କିଣାମୂଲ୍ୟଠାରୁ ବିକ୍ରୟ- ମୂଲ୍ୟ କମ୍ ହେଲେ କ୍ଷତି ହୁଏ ।
• ବ୍ୟବସାୟରେ ଲାଭ ବା କ୍ଷତିକୁ ଶତକଡ଼ାରେ ହିସାବ କରି ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ । କିଣାମୂଲ୍ୟକୁ 100 ଟଙ୍କା ନେଇ ବିକ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟରୁ ଆମେ ଲାଭ ବା କ୍ଷତି ହିସାବ କରି ପ୍ରକାଶ କଲେ ତାହାକୁ ଶତକଡ଼ା ଲାଭ ବା କ୍ଷତି କରାଯାଏ ।
  

ଉଦାହରଣ :
ଜଣେ ଦୋକାନୀ ଏକ ଜିନିଷକୁ 200 ଟଙ୍କାରେ କିଣି 240 ଟଙ୍କାରେ ବିକିଲା ତା’ର ଶତକଡ଼ା କେତେ ଲାଭ ହେଲା ?
ସମାଧାନ :
ଜିନିଷର କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ 200 ଟଙ୍କା ଓ ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = 240 ଟଙ୍କା
ଲାଭ = ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ – କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ
= 240 ଟଙ୍କା – 200 ଟଙ୍କା = 40 ଟଙ୍କା

ଦୋକାନୀର 20% ଲାଭ ହେଲା ।

ଉଦାହରଣ :
ଜଣେ ଦୋକାନୀ ଏକ TV କୁ 5000 ଟଙ୍କାରେ କିଣି 4500 ଟଙ୍କାରେ ବିକିଲେ, ତାଙ୍କର ଶତକଡ଼ା କେତେ କ୍ଷତି ହେବ ?
ସମାଧାନ :
କ୍ଷତି = କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ – ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = 5000 ଟଙ୍କା – 4500 ଟଙ୍କା = 500 ଟଙ୍କା

10% କ୍ଷତି ହେଲା ।

ଉଦାହରଣ :
12 ଟି କଲମର ବିକ୍ରିମୂଲ୍ୟ 15 ଟି କଲମର କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ ସହ ସମାନ ହେଲେ, ଶତକଡ଼ା ଲାଭ ନିଶ୍ଚୟ କର ।
ସମାଧାନ :
ମନେକର 12 ଟି କଲମର ବିକ୍ରିମୂଲ୍ୟ x ଟଙ୍କା ।
1 ଟି କଲମର ବିକ୍ରିମୂଲ୍ୟ = \(\frac{x}{2}\) ଟଙ୍କା
15 ଟି କଲମର କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = x ଟଙ୍କା ।
1 ଟି କଲମର କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = \(\frac{x}{15}\) ଟଙ୍କା ।
ଲାଭ = ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ – କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = \(\frac{x}{2}\) ଟ – \(\frac{x}{15}\) ଟ = \(\frac{5x-4x}{60}\) ଟ = \(\frac{x}{60}\) ଟଙ୍କା

ରିହାତି (Discount) :
(i) ପୋଷାକ ଦୋକାନରେ ପୋଷାକ ଉପରେ ଏକ ଦର ଲେଖାଯାଇଥାଏ । ସେହି ଦରକୁ ପୋଷାକର ଲିଖୁ ମୂଲ୍ୟ (Marked Price) କୁହାଯାଏ ।
(ii) ସମୟ ସମୟରେ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବାପାଇଁ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଦ୍ରବ୍ୟର ଲିଖ୍ ମୂଲ୍ୟରୁ କିଛି ପରିମାଣ କମାଇ ସେମାନଙ୍କର ଜିନିଷ ବିକ୍ରି କରିଥାଆନ୍ତି । ଏହାକୁ ରିହାତି କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଲିଖ୍ ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ରିହାତି ଶତକଡ଼ାରେ ହିସାବ କରାଯାଏ ।
ରିହାତି = ଲିଖ୍ ମୂଲ୍ୟ – ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ

ଉଦାହରଣ :
ଗୋଟିଏ TV ର ଲିଖ୍ ମୂଲ୍ୟ 8000 ଟଙ୍କା । TVଟିକୁ 7200 ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି କରାଗଲା । ତେବେ ଶତକଡ଼ା ରିହାତି କେତେ ?
ସମାଧାନ :
TVର ଲିଖ୍ ମୂଲ୍ୟ
ରିହାତି = ଲିଖ୍ ମୂଲ୍ୟ – ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = 8000 ଟ – 7200 ଟ = 800 ଟ.

→ କ୍ରମିକ ରିହାତି (Successive Discount) :
କୌଣସି ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକ୍ରୟ ବେଳେ ବାରମ୍ବାର ରିହାତି ମିଳିଲେ ତାକୁ କ୍ରମିକ ରିହାତି କହନ୍ତି ।

ଉଦାହରଣ :
ଗାନ୍ଧି ଜୟନ୍ତୀରେ ଖଦୀବସ୍ତ୍ର ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର 10% ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାର 20% ରିହାତି ଦିଅନ୍ତି । ଏକ ଖଦୀବସ୍ତ୍ରର ଲିଖ୍ ମୂଲ୍ୟ 2000 ଟଙ୍କା ହେଲେ, ଏହାର ବିକ୍ରିମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥିର କର ।
ସମାଧାନ :
ଏଠାରେ ପ୍ରଥମ ରିହାତି x% = 10 ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ରିହାତି y% = 20

ବିକଳ୍ପ ପ୍ରଣାଳୀ :
ପ୍ରଥମ ରିହାତି = 10% , ଲିଖ୍ ମୂଲ୍ୟ = 2000 ଟଙ୍କା
ପ୍ରଥମ ରିହାତିର ପରିମାଣ = ଲିଖ୍ ମୂଲ୍ୟ × ରିହାତିର ହାର = 2000 × \(\frac{10}{100}\) ଟ = 200 ଟଙ୍କା
∴ ପ୍ରଥମ ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = 2000 ଟଙ୍କା – 200 ଟଙ୍କା = 1800 ଟଙ୍କା ଓ ଦ୍ଵିତୀୟ ରିହାତିର= 20%
ଦ୍ଵିତୀୟ ରିହାତିର ପରିମାଣ = 1800 × \(\frac{20}{100}\) ଟ = 360 ଟଙ୍କା
∴ ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = 1800 ଟ – 360 ଟ = 1440 ଟଙ୍କା

→ ସରଳ ସୁଧକଷା (Simple Interest):
(i) କରଜର ପରିମାଣ (ବା କୌଣସି ସମୟ ପାଇଁ ଗଚ୍ଛିତ ଟଙ୍କାର ପରିମାଣ) କୁ ମୂଳଧନ (Principal) କୁହାଯାଏ ।
(ii) ମୂଳଧନ ଓ ସୁଧ ଟଙ୍କାର ସମଷ୍ଟିକୁ ସମୂଳସୁଧ (Amount) କୁହାଯାଏ ।

• ସମୂଳସୁଧ = ମୂଳଧନ + ସୁଧ

(iii) ପ୍ରତି 100 ଟଙ୍କା ପାଇଁ ବାର୍ଷିକ ଯେତେ ସୁଧ ଦିଆଯାଏ, ତାକୁ ସୁଧର ହାର (Rate of interest) କୁହାଯାଏ ।
(iv) ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସୁଧ ହାରରେ କେବଳ ମୂଳଧନ ଉପରେ ସୁଧ ହିସାବ କରାଗଲେ ତାହାକୁ ସରଳ ସୁଧ (Simple interest) କୁହାଯାଏ ।
(v) ମୂଳଧନ = P, ସୁଧର ହାର = R% ଓ ସମୟ = T ହେଲେ,

• ସରଳ ସୁଧ (I) = \(\frac{PTR}{100}\)

(vi) ସେହିପରି ମୂଳଧନ (P) = \(\frac{100 × I}{TR}\), ସୁଧ ହାର (R) = \(\frac{100 × I}{PT}\)
ଓ ସମୟ (T) = \(\frac{100 × I}{PR}\)

• ସମୂଳସୁଧ (A) = ମୂଳଧନ (P) + ସୁଧ (I)
  ଓ ସମୂଳସୁଧ (A) = P(1 + \(\frac{TR}{100}\))

(vii) ସୁଧ ହାରରେ ସମୟର ସୂଚନା ଦତ୍ତ ନଥିଲେ ବାର୍ଷିକ ସୁଧହାର ବୋଲି ଧରାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ :
ବାର୍ଷିକ 3.5% ହାରରେ 5000 ଟଙ୍କାର 4 ବର୍ଷର ସରଳ ସୁଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ :
ଏଠାରେ ମୂଳଧନ (P) = 5000 ଟଙ୍କା,
ସୁଧ ହାର (R) = 3.5 %
ଓ ସମୟ (T) = 4 ବର୍ଷ ।

• ସରଳ ସୁଧ (I) = \(\frac{PTR}{100}=\frac{5000 × 3.5 × 4}{100}\) ଟଙ୍କା = 700 ଟଙ୍କା ।

ଉଦାହରଣ :
ବାର୍ଷିକ 4% ସରଳସୁଧ ହାରରେ 6000 ଟଙ୍କାର 3 ବର୍ଷ 4 ମାସର ସମୂଳସୁଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ :
ଏଠାରେ ସୁଧ ହାର (R) = 4%, ମୂଳଧନ (P) = 6000 ଟଙ୍କା ଓ ସମୟ (T) = \(3 \frac{1}{3}\) ବର୍ଷ
ସରଳ ସୁଧ (I) = \(\frac{PTR}{100}=\frac{6000 \times 4}{100} \times \frac{10}{3}\) ଟଙ୍କା = 800 ଟଙ୍କା ।
ସମୂଳସୁଧ = P + I = ଟ 6000 ଟଙ୍କା + 800 ଟଙ୍କା = 6800 ଟଙ୍କା

ଉଦାହରଣ :
ବାର୍ଷିକ କେତେ ହାରରେ ସୁରରେ 800 ଟଙ୍କାର 3 ବର୍ଷକୁ ସୁଧ 120 ଟଙ୍କା ହେବ ?
ସମାଧାନ :
ଏଠାରେ ମୂଳଧନ (P) = 800 ଟଙ୍କା, ସୁଧହାର (R) = 3% ଓ ସୁଧ (I) = 300 ଟଙ୍କା ।
ସୁଧର ହାର (R) = \(\frac{100 \mathrm{I}}{\mathrm{PT}}=\frac{100 \times 120}{800 \times 3}\) = 5%

ଉଦାହରଣ :
କେତେ ବର୍ଷରେ 3% ବାର୍ଷିକ ହାରରେ 800 ଟଙ୍କାର ସରଳସୁଧ 300 ଟଙ୍କା ହେବ ?
ସମାଧାନ :
ଏଠାରେ ସୁଧହାର (R) = 3%, ମୂଳଧନ (P) = 800 ଟଙ୍କା ଓ ସୁଧ (1) = 300 ଟଙ୍କା
ସମୟ (T) = \(\frac{100 \mathrm{I}}{\mathrm{PR}}=\frac{100 \times 300}{800 \times 3}=12 \frac{1}{2}\) ବର୍ଷ

ଉଦାହରଣ :
କେତେ ସରଳ ସୁଧ ହାରରେ କୌଣସି ମୂଳଧନ ୫ ବର୍ଷରେ ତ୍ରିଗୁଣିତ ହେବ ?
ସମାଧାନ :
ମନେକର ମୂଳଧନ P ଟଙ୍କା ।
ପ୍ରଶାନୁସାରେ, ସମୂଳସୁଧ = 3P ଟଙ୍କା
ସୁଧ (I) = ସମୂଳସୁଧ – ମୂଳଧନ = 3P ଟ – P ଟଙ୍କା = 2P ଟଙ୍କା, ସମୟ (T) = 8 ଟଙ୍କା
ସୁଧର ହାର (R) = \(\frac{100 \mathrm{I}}{\mathrm{PT}}=\frac{100 \times 2P}{P \times 8}\) = 25% ।

→ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ (Compound Interest) ନିଶ୍ଚୟ :

• ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ମୂଳଧନ ସହ ସୁଧକୁ ମିଶାଇ ପରବର୍ତ୍ତୀ ମୂଳଧନରେ ପରିଣତ କରିବା ଏବଂ ଉକ୍ତ ମୂଳଧନ ଉପରେ ସୁଧ ହିସାବ କରିବା ପ୍ରଥାକୁ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ (Compound Interest) ହିସାବ କୁହାଯାଏ ।
• ସାଧାରଣତଃ ସ୍ଥାୟୀ ଜମା ଉପରେ ପାଉଥିବା ସୁଧ, ସରଳ ସୁଧ ନୁହେଁ । ପୂର୍ବ ବର୍ଷର ମୂଳ ଓ ସୁଧ ମିଶି ପରବର୍ତୀ ବର୍ଷ ପାଇଁ ମୂଳରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
• ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଜମା ଉପରେ ପ୍ରତି 6 ମାସରେ ସୁଧ ହିସାବ କରାଯାଇ ମୂଳଧନ ସହ ମିଶିଯାଏ; ମାତ୍ର ସ୍ଥାୟୀ ଜମା ଉପରେ 3 ମାସରେ ସୁଧ ହିସାବ କରାଯାଇ ମୂଳ ସହିତ ମିଶାଯାଏ । ସମୟ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଅବଧୂ 4 ମାସ କିମ୍ବା 6 ମାସ ହୋଇଥାଏ ।
• ନିର୍ମେୟ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ଶେଷରେ ନିର୍ମିତ ସୁଧମାନଙ୍କର ସମଷ୍ଟି ସହ ସମାନ ।
• ମୂଳଧନ = P ଟଙ୍କା, ବାର୍ଷିକ ସୁଧର ହାର = R% ଓ ସମୟ = n ବର୍ଷ ହେଲେ,
  • ସମୂଳ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି (A) = \(P\left(1+\frac{\mathrm{R}}{100}\right)^{\mathrm{n}}\)
    ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ (C.I.) = ସମୂଳ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ (A) – ମୂଳଧନ (P)
• ଯେଉଁଠି ସୁଧ ହିସାବର ସମୟ ଦିଆଯାଇ ନଥାଏ ସେଠାରେ ସୁଧ ହିସାବ ସମୟ ଏକ ବର୍ଷ ବୋଲି ନିଆଯାଏ । ସୁଧ ହିସାବ ସମୟକୁ ସୁଧ ଦେୟ ସମୟ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

→ ସୁଧ ଦେୟ ସମୟ ଷାକ୍ଲାସିକ ଅଥଚ ତ୍ରୈମାସିକ ଅବଧୂ ନିମିତ୍ତ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ :

• ବାର୍ଷିକ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବର୍ଷକ ପରେ ସୁଧକୁ ମୂଳ ସହିତ ମିଶାଇବାକୁ ହୁଏ l ଅର୍ଦ୍ଧବାର୍ଷିକ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରତି ଛଅମାସ ପରେ ସୁଧକୁ ମୂଳଧନ ସହ ମିଶାଯାଇ ନୂତନ ମୂଳଧନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।
• ସୁଧର ଦେୟ ସମୟ 6 ମାସ ହେଲେ, ଦୁଇଥର ସୁଧ ହିସାବ କରାଯାଏ । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସୁଧର ହାର ଅଧା ହୋଇଗଲେ, ସମୟ ଦ୍ବିଗୁଣ ହେବ ।
• ସେହିପରି ସୁଧ ଦେୟ ସମୟ 3 ମାସ ହେଲେ, ସୁଧର ହାର ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶ ସମୟ ଚାରିଗୁଣ ହେବ ।

→ ମୂଲ୍ୟର ଚକ୍ରହ୍ରାସ ହିସାବ :

• କେତେକ ବ୍ୟବହୃତ ବସ୍ତୁ ଯେତିକି ପୁରୁଣା ହୁଏ, ତା’ର ଦାମ୍ ସେତିକି ସେତିକି କମିଯାଏ ।
• ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହି ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ (Depreciation) ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହାରରେ ହୁଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅବଧୂ (Term)ର ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ପରେ ହ୍ରାସପ୍ରାପ୍ତ ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ହିଁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ହ୍ରାସ ଘଟେ । ଏହି ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସକୁ ଚକ୍ରହ୍ରାସ କୁହାଯାଏ ।
• ସାମଗ୍ରୀର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ମୂଲ୍ୟ = P ଟଙ୍କା, ହ୍ରାସର ହାର = R% ଓ ସମୟ = n ହେଲେ,
  • ହ୍ରାସପ୍ରାପ୍ତ ମୂଲ୍ୟ (A) = \(P\left(1-\frac{\mathrm{R}}{100}\right)^{\mathrm{n}}\)

ଉଦାହରଣ :
2000 ଟଙ୍କାର 10% ହାରରେ 2 ବର୍ଷରେ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ :
ପ୍ରଥମ ବର୍ଷପାଇଁ ମୂଳଧନ (P) = 2000 ଟ, ସୁଧର ହାର (R) = 10% ଓ ସମୟ (n) = 2 ବର୍ଷ ।
ସମୂଳ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ (A) = \(P\left(1-\frac{\mathrm{R}}{100}\right)^{\mathrm{n}}\)
= \(2000\left(1+\frac{10}{100}\right)^2=2000\left(1+\frac{1}{10}\right)^2\)
= \(2000 \times\left(\frac{10+1}{10}\right)^2=2000 \times\left(\frac{11}{10}\right)^2=2000 \times \frac{121}{100}=2420\) ଟଙ୍କା
ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ = A – P = 2420 ଟଙ୍କା – 2000 ଟଙ୍କା = 420 ଟଙ୍କା ।
2000 ଟଙ୍କାର 10% ହାରରେ 2 ବର୍ଷରେ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ 420 ଟଙ୍କା ।

ନିଜେ କର :
Question 1.
ମୂଳଧନ 100 ଟଙ୍କା ବାର୍ଷିକ ସୁଧର ହାର 10% ରେ 3 ବର୍ଷର ସରଳସୁଧ ଓ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ :
ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ ପାଇଁ ମୂଳଧନ (P,) = 100 ଟ, ସୁଧର ହାର (R) = 10%, ସମୟ (T) = 1 ବର୍ଷ । ମୋଟ ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ = 10 ଟ + 11 ଟ + ଟ 12.10 = ଟ. 33.10

Question 2.
10000 ଟଙ୍କା ମୂଳଧନ ଓ ବାର୍ଷିକ ସୁଧର ହାର 10% ରେ 3 ବର୍ଷର ଚକ୍ରବୃଦ୍ଧି ସୁଧ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ :
ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ ପାଇଁ ମୂଳଧନ (P,) = 10,000 ଟ, ସୁଧର ହାର (R) = 10%, ସମୟ (T) = 1 ବର୍ଷ ।

→ ଜୀବନଧାରଣର ମୂଲ୍ୟସୂଚୀ (Cost of living index) :
ଏକ ସମୟରୁ ପରବର୍ତୀ ସମୟକୁ ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ଜିନିଷର ଦର ବୃଦ୍ଧିକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ ଜୀବନଧାରଣର ବ୍ୟୟଭାର କେତେ ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି । ଏହି ବ୍ୟୟଭାର ବୃଦ୍ଧିକୁ ଆମେ ଏକ ସୂଚକାଙ୍କ (Index Number) ଦ୍ଵାରା ପ୍ରକାଶ କରିଥାଉ ।

→ ସୂଚକାଙ୍କ (Index Number):
ସୂଚକାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ତଥା କୃଷିଜାତ ପଦାର୍ଥ ଓ ଶିଳ୍ପଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଆଦିର ମୂଲ୍ୟରେ ହ୍ରାସ ବା ବୃଦ୍ଧି (Price levels) ସୂଚାଯାଇଥାଏ । ସୂଚକାଙ୍କ ତିନିପ୍ରକାର –

• ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ (Price Index Number)
• ପରିମାଣାତ୍ମକ ସୂଚକାଙ୍କ (Quantity Index Number)
• ଜୀବନଧାରଣ ମୂଲ୍ୟସୂଚକାଙ୍କ (Cost of living Index Number)

→ ଜୀବନଧାରଣ ମୂଲ୍ୟସୂଚକାଙ୍କ (Cost of living Index Number) :

(i) ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବର୍ଗ (Category) ର ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସମୟ ତଥା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ମୂଲ୍ୟ ସ୍ତରରେ (Change in price level) ପରିପ୍ରକାଶ ନିମିତ୍ତ ଯେଉଁ ସାଂଖ୍ୟକ ମାନ (Numerical Value) ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ଜୀବନଧାରଣ ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ଯେଉଁ ସମୟର ଦରଦାମ୍ ବା ଖର୍ଚ୍ଚ ସହିତ ଉପସ୍ଥିତ ଦରଦାମ୍ଭିକୁ ତୁଳନାକରିବା, ସେହି ସମୟ (ବର୍ଷ)କୁ ମୂଳବର୍ଷ (Base year) କୁହାଯାଏ ।
(iii) ଏକ ସାଧାରଣ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାରର କେତେଗୁଡ଼ିଏ ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ଜିନିଷପାଇଁ ମାସିକ ଖର୍ଚ୍ଚର ତୁଳନା ପାଇଁ 2006 ଏବଂ 2010 ଦୁଇଟି ବର୍ଷକୁ ସ୍ଥିର କରାଯାଉ । ଏଠାରେ 2006କୁ ମୂଳ ବର୍ଷ (Base year) ଓ 2010କୁ ଚଳିତ ବର୍ଷ (Current year) କୁହାଯାଏ ।

→ ଜୀବନଧାରଣ ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ ସ୍ଥିର କରିବାର ପଦ୍ଧତି (Method for cost of living Index) :
p₀ = ମୂଳ ବର୍ଷରେ ବସ୍ତୁର ଦାମ୍, p₁ = ଚଳିତ ବର୍ଷରେ ବସ୍ତୁର ଦାମ୍ ଓ w = ବସ୍ତୁର ପରିମାଣ ହେଲେ

• ଜୀବନଧାରଣ ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ = \(\frac{Σwp_1}{Σwp_0}\) × 100

ଯେଉଁଠାରେ Σwp₁ = ଚଳିତ ବର୍ଷରେ ସମସ୍ତ ଖର୍ଚ୍ଚର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି ଏବଂ Σwp₀ = ମୂଳ ବର୍ଷରେ ସମସ୍ତ ଖର୍ଚ୍ଚର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି ।

→ ଜୀବନଧାରଣ ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କର ବ୍ୟବହାର (Uses of cost of living Index Number) :
(i) ମୂଲ୍ୟ ସୂରକାଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକର ଖୁଚୁରା ଦର (Retail price) ରେ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସୂଚନା ଦେବା ମୂଳବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକର ମହରଗ ପରିମାଣ ବଢ଼ୁଛି କିମ୍ବା କମୁଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ସୂଚାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
(ii) ସରକାରଙ୍କୁ ଦୈନିକ ମଜୁରି (Wage), ବସ୍ତୁର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମୂଲ୍ୟ (Price), ବସ୍ତୁ ଉପରେ କର (Tax) ଇତ୍ୟାଦି ସ୍ଥିର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
(iii) ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ମହଙ୍ଗା ଭତ୍ତା (Dearess Allowance) ଏବଂ ବାର୍ଷିକ ବୋନସ୍ (Bonus) ପ୍ରଭୃତି ସ୍ଥିର କରାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।

Question 1.
ଏକ ରାଜମିସ୍ତ୍ରୀର ଦୈନିକ ମଜୁରି 2000 ମସିହାରେ 125 ଟଙ୍କା ଥିଲା। 2009 ମସିହାରେ ଦୈନିକ ମଜୁରି 250 ଟଙ୍କା ଥିଲା; ହେଲେ 2009 ମସିହାରେ ଜୀବନଧାରଣର ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ :
∴ 2009 ମସିହାରେ ଜୀବନଧାରଣର ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ = \(\frac{250}{125}\) × 100 = 200

Question 2.
ଜୀବନଧାରଣର ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ ଏକ ସଂଖ୍ୟା କାହିଁକି ? ଉଦାହରଣ ସହ ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ :

∴ ଏହା ଏକ ଆନୁପାତିକ ସଂଖ୍ୟା ।

ଉଦାହରଣ :
ନିମ୍ନ ସାରଣୀର ତଥ୍ୟକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଜୀବନଧାରଣ ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।

ସମାଧାନ :

ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ = \(\frac{Σwx_1}{Σwx_0} × 100=\frac{2070}{820} × 100=\frac{20700}{82}\) = 252.44

→ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ କାରବାର (Banking) :
1974 ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାର 14ଟି ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌କୁ ଜାତୀୟକରଣ କରିଥିଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଦେଶରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାକ୍ ଅଟନ୍ତି । ଜାତୀୟକରଣ ବ୍ୟାକ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ନିର୍ଦେଶରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।

→ ବ୍ୟାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ :
ନିମ୍ନଲିଖ କାର୍ଯ୍ୟମାନ ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥାଏ ।

• ଜମାପାଇଁ ଟଙ୍କା ଗ୍ରହଣକରିବା;
• ଆବଶ୍ୟକବେଳେ ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରିବା;
• ଜମା ଟଙ୍କା ଉପରେ ସୁଧ ପ୍ରଦାନ କରିବା;
• ଟଙ୍କା ଜମାକାରୀକୁ ଅଗ୍ରୀମ ଋଣ ପ୍ରଦାନ କରିବା;
• ସୁରକ୍ଷା ବଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକର କ୍ରୟ ଓ ବିକ୍ରୟ କରିବା;
• ଲକରକୁ ଭଡ଼ାସୂତ୍ରରେ ଦେଇ ମୂଲ୍ୟବାନ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଯୋଗାଇବା;
• ଭ୍ରମଣକାରୀ ବା ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଭ୍ରମଣ ଚେକ୍ ଅଥବା ବିଦେଶୀ ଚେକ୍ ଓ ବିଦେଶୀ ମୁଦ୍ରା ବିନିମୟରେ ନଗଦ ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରିବା;
• ଚାଷୀ, ଦୋକାନୀ, ଶିକ୍ଷିତ ବେକାରୀ ଓ ଆର୍ଥିକ ଦୁର୍ବଳ ଲୋକଙ୍କୁ ଋଣ ପ୍ରଦାନ କରିବା;
• କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ଦରମା, ପାଣି, ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିକ୍‌ ଓ ଟେଲିଫୋନ୍ ବିଲ୍, ଘରଭଡ଼ା, ଆୟକର, ଋଣର କିଛି ଇତ୍ୟାଦି ବ୍ୟାଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଗ୍ରହଣକରିବା ।
• ସରକାରୀ ଚାକିରିଆଙ୍କ ବେତନ ଓ ପେନ୍‌ସନ୍‌ଭୋଗୀଙ୍କୁ ପେନ୍‌ସନ୍ ପ୍ରଦାନ କରିବା ।

→ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଟଙ୍କା ମୁଖ୍ୟତଃ ପାଞ୍ଚ ପ୍ରକାର ଆକାଉଣ୍ଟରେ ରଖାଯାଏ :
(କ) ଚଳନ୍ତି ଆକାଉଣ୍ଟ (Current Account)
(ଖ) ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ (Savings Bank Account)
(ଗ) ମିଆଦୀ ଜମା ଆକାଉଣ୍ଟ (Term Deposit Account)
(ଘ) ପୌନଃପୁନିକ ଜମା ଆକାଉଣ୍ଟ (Recurring Deposit Account)
(ଙ) ନାବାଳିକା କିମ୍ବା ନାବାଳକମାନଙ୍କପାଇଁ ଆକାଉଣ୍ଟ (Accounts for minors)

→ ଚଳନ୍ତି ଆକାଉଣ୍ଟ :
(i) ବଡ଼ ବଡ଼ ବ୍ୟବସାୟୀ, କମ୍ପାନୀମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଚଳନ୍ତି ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିଥାଆନ୍ତି । ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ପ୍ରଦତ୍ତ ଚେକ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ବ୍ୟବସାୟୀ ଓ କମ୍ପାନୀମାନେ କାରବାର କରିଥା’ନ୍ତି ।
(ii) ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଜମାଥୁବା ଟଙ୍କା ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ କିଛି ସୁଧ ଦିଏ ନାହିଁ; କିନ୍ତୁ ତା’ ପରିବର୍ତ୍ତେ କେତେକ
(iii) ଆକାଉଣ୍ଟଧାରୀ ଚାହିଁଲେ ଦିନକୁ ଯେତେଥର ଟଙ୍କା ଜମା କରି ପାରିବେ ଅଥବା ଟଙ୍କା ଉଠାଇପାରିବେ ।

→ ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ :

• ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ଆକାଉଣ୍ଟ ।

(i) ବେତନଧାରୀ, ସ୍ଵଳ୍ପ ଓ ମଧ୍ଯମ ଆୟକାରୀ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ସାଧାରଣତଃ ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ
(ii) ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଲା ସ୍ଵଚ୍ଛ ଓ ମଧ୍ୟମ ଆୟକାରୀ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଞ୍ଚୟର ଅଭ୍ୟାସକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପ୍ରଦାନ କରିବା ।
(iii) ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ସର୍ବନିମ୍ନ 100 ଟଙ୍କା ଦେଇ ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କରେ (ଷ୍ଟେଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ 500 ଟଙ୍କା) ଏକ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିପାରିବେ । ସବୁ ସମୟ ପାଇଁ ଅତିକମ୍‌ରେ ଆକାଉଣ୍ଟରେ 100 ଟଙ୍କା ରହିବା

→ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲଯିବାର ଉପାୟ :
(i) ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ରେ ଏକ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିବା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଫର୍ମ ପୂରଣ କରିବାକୁ ହୁଏ । ସେହି ଫର୍ମରେ ଆକାଉଣ୍ଟଧାରୀ ଓ ଆକାଉଣ୍ଟଧାରୀକୁ ପରିଚୟ କରାଇଦେଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିର ଠିକଣା ସହିତ ଜମାକାରୀର ନମୁନା ଦସ୍ତଖତ ଥାଏ । ତା’ ବ୍ୟତୀତ ପାସ୍ପୋର୍ଟ ସାଇଜ୍‌ର ଫଟୋଗ୍ରାଫ୍, ଭୋଟର ପରିଚୟ ପତ୍ର ବା ପାନ୍ (PAN Permanent Account Number) କାର୍ଡ଼ର ଜେରକ୍ସ ଦେବାକୁ ପଡ଼େ ।
(ii) ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲାହେଲା ପରେ ଆକାଉଣ୍ଟଧାରୀକୁ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ତରଫରୁ ଏକ ପାର୍ଶ୍ଵବହି ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଏ । ଯେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ଦିବସରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାକୁ ଯାଇ ଆକାଉଣ୍ଟଧାରୀ ଯେତେ ଟଙ୍କା ଜମା କରି ପାରନ୍ତି ବା ଜମାଥୁବା ଟଙ୍କାକୁ ଉଠାଇପାରନ୍ତି ।
(iii) ଚେକ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ହେଲେ ଷ୍ଟେଟ୍‌ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଅତି କମ୍‌ରେ 500 ଟଙ୍କା ରହିବା ଦରକାର ଏବଂ ଷ୍ଟେଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଅତିକମ୍‌ରେ 1000 ଟଙ୍କା ରହିବା ଦରକାର ।
(iv) ଡାକଘରେ ମଧ୍ୟ ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏକ ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିପାରିବେ ।

→ ମିଆଦୀ ଜମା ଆକାଉଣ୍ଟ :
(i) ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ନ କରି ତା’ର ସଞ୍ଚୟକୁ ବଢ଼ାଇବାକୁ ଚାହେଁ; ତେବେ ସେ ମିଆଦୀ ଜମା ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ସୀମା ପାଇଁ ଟଙ୍କା ଜମା ରଖେ ।
(ii) ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଅବଧୂ ମଧ୍ଯରେ ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟରୁ ଟଙ୍କା ଉଠାଯାଏ ନାହିଁ ।
(iii) ଏଥପାଇଁ ପ୍ରଚଳିତ ସୁଧ ହାରଠାରୁ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଅଧ୍ଵ ସୁଧ ଦେଇଥାଏ । ଯଦି ଆକାଉଣ୍ଟଧାରୀକୁ ସମୟସୀମା ପୂର୍ବରୁ ଟଙ୍କା ଉଠାଇବାକୁ ହେଲେ ବ୍ୟାକ୍‌ରୁ ଅନୁମତି ନେବାକୁ ହୁଏ ଓ ସୁଧର ହାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୁଧ ହାରଠାରୁ କମ୍ ହୁଏ ।
(iv) 2009 ମସିହା ପାଇଁ ଏହି ମିଆଦୀ ଜମା ଅମାନତର ବିଭିନ୍ନ ଅବଧୂ ପାଇଁ ସୁଧର ହାର ହେଉଛି ।

→ ପୌନଃପୁନିକ ଜମା ଆକାଉଣ୍ଟ :

• (i) ପୌନଃପୁନିକ ଜମା ଆକାଉଣ୍ଟ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକାର ସ୍ଥାୟୀ ଅମାନତ ଆକାଉଣ୍ଟ । ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟ ପରିପକ୍ଵ ହେବାପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ସୀମା (ମନେକର ଏକ ବର୍ଷ) ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ । ଏହା ସ୍ଥଳବିଶେଷରେ 5 ବର୍ଷ, 10 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ।
  (ii) ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିମାଣର ଟଙ୍କା ପୂର୍ବ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସର୍ଭ ଅନୁସାରେ ପ୍ରତି ମାସରେ, ତିନି ମାସରେ ଥରେ, ଛଅ ମାସରେ ଥରେ ବା ବର୍ଷକୁ ଥରେ ଜମା ଦିଆଯାଇଥାଏ । ପୂର୍ବ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଅବଧୂ ପରେ ସମୂଳସୁଧ ସହ ପୂରା ଟଙ୍କା ଜମାକାରୀକୁ ମିଳିଥାଏ ।

→ ନାବାଳକ/ନାବାଳିକାଙ୍କ ପାଇଁ ଆକାଉଣ୍ଟ :

• ନାବାଳକ/ନାବାଳିକାଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲାଯାଏ ।
• ସେମାନେ ସାବାଳକ/ସାବାଳିକା ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାବକଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଆକାଉଣ୍ଟ ଚାଲୁ ରଖାଯାଏ ।

→ ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ସୁଧ ହିସାବ :

• ପ୍ରତି ମାସର 10 ତାରିଖରୁ ସେହି ମାସର ଶେଷ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଥ‌ିବା ସର୍ବନିମ୍ନ ଅବଶେଷ ଜମାରାଶି ଉପରେ ସୁଧ ହିସାବ କରାଯାଏ ।
• ସର୍ବନିମ୍ନ ଅବଶେଷ ଜମାରାଶିକୁ 10ର ଗୁଣିତକ ରୂପେ ନେଇ ହିସାବ କରାଯାଏ । 5 ବା 5 ରୁ ଅଧିକ ହେଲେ ପରବର୍ତୀ ଓ 1 ରୁ 4 ମଧ୍ୟରେ ରହିଲେ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ 10ର ଗୁଣିତକକୁ ହିସାବ ନିଆଯାଏ; ଯଥା – 341, 342, 343, 344 କୁ 340 ଓ 345, 346, 347, 348, 349 350ରୂପେ ନେଇ ହିସାବ କରାଯାଏ ।
• ପ୍ରତି ମାସର ସର୍ବନିମ୍ନ ଅବଶେଷ ଟଙ୍କାକୁ ମୂଳଧନ (P) ରୂପେ ନିଆଯାଏ ।
• ଉପରୋକ୍ତ ମୂଳଧନ ପାଇଁ । ମାସକୁ ( ବର୍ଷ) ସରଳ ସୁଧ ହିସାବ କରାଯାଏ । ସରଳ ସୁଧ ହିସାବ ପାଇଁ I = \(\frac{PRT}{100}\) ସୂତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
• ଯେଉଁ ମାସରେ ଆକାଉଣ୍ଟ ରଦ୍ଦ ହୁଏ, ସେହି ମାସ ପାଇଁ ସୁଧ ହିସାବ କରାଯାଏ ନାହିଁ ।
• ବର୍ଷକୁ ଦୁଇଥର ମାର୍ଚ୍ଚ 31 ତାରିଖ ଓ ସେପ୍ଟେମ୍ବର 30 ତାରିଖରେ ସୁଧ ହିସାବ କରାଯାଏ । କେତେକ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଜୁନ 30 ଓ ଡିସେମ୍ବର 31 ତାରିଖରେ ସୁଧ ହିସାବ କରାଯାଏ ।
• ଷ୍ଟେଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଓ ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସରେ ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ ପାଇଁ 3.5% ବାର୍ଷିକ ସୁଧ ହାରରେ ସୁଧ ହିସାବ କରାଯାଏ ।

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Science Solutions Chapter 11 ବଳ ଓ ଚାପ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Science Solutions Chapter 11 ବଳ ଓ ଚାପ

Question 1.
ନିମ୍ନ ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକରେ ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(a) ………………… ବଳଦ୍ଵାରା ପାଣି କଢ଼ାଯାଏ ।
(b) ଏକ ଚାର୍ଜିତ ବସ୍ତୁ ଓ ଅଚାର୍ଜିତ ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ …………………… ବଳ ରହିଥାଏ ।
(c) ବସ୍ତା ଭର୍ତ୍ତି ଧାନ ଲଦା ହୋଇ ଯାଉଥିବା ଶଗଡ଼କୁ ………………. କରି ଗତିଶୀଳ କରାଯାଏ ।
(d) ଏକ ଚୁମ୍ବକର ଉତ୍ତର ମେରୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ଚୁମ୍ବକର ଉତ୍ତର ମେରୁ ଦ୍ଵାରା …………………… ହୋଇଥାଏ ।
(e) ଏକକ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ପ୍ରତି ଲମ୍ବଭାବରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳକୁ ……………….. କହନ୍ତି ।

Answers:
(a) ଟଣା
(b) ଆକର୍ଷଣ
(c) ମାଂସପେ ଶୀୟ/ଟଣା
(d) ବିକର୍ଷିତ
(e) ଚାପ

Question 2.
ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ପରିସ୍ଥିତି ଗୁଡ଼ିକରେ ବଳର କାରକ ଓ ଯେଉଁ ବସ୍ତୁ ପ୍ରତି ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ ସେଗୁଡ଼ିକ ଚିହ୍ନାଅ । ପ୍ରତି ପରିସ୍ଥିତିରେ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ ଦ୍ଵାରା କ’ଣ ହୁଏ ଲେଖ ।
(a) ଲେମ୍ବୁରୁ ରସ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଫାଳେ ଲେମ୍ବୁକୁ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ଧରି ଚିପିବା ବେଳେ ।
(b) ଟୁଥ୍ ପେଷ୍ଟ୍ ଟ୍ୟୁବ୍‌ରୁ ପେଷ୍ଟ୍ ବାହାର କରିବା ବେଳେ ।
(c) କାନ୍ଥରେ ଥିବା କଣ୍ଟାରୁ ଝୁଲୁଥ୍ ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ରୁ ଓଜନିଆ ବସ୍ତୁଟିଏ ଝୁଲାଇଲେ ।
(d) ଉଚ୍ଚଡିଆରେ କିଛି ଉଚ୍ଚତାରେ ରଖାଯାଇଥ‌ିବା ସିଧା ଦଣ୍ଡଟିକୁ ଡିଆଁଳି ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିବାବେଳେ ।
ଉ-

Question 3.
କମାର ଲାଲ ଉତ୍ତପ୍ତ ଲୁହାକୁ ପିଟି ପିଟି କଟୁରୀଟିଏ ତିଆରି କରେ । ଏଠାରେ ହାତୁଡ଼ି ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ ସାହାଯ୍ୟରେ ଲୁହାଟିରେ କି ପରିବର୍ତ୍ତନ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ଲେଖ ।
ଉ-
ଏଠାରେ ହାତୁଡ଼ିଦ୍ୱାରା ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ ସାହାଯ୍ୟରେ ଲୁହାଟିର ଆକୃତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ।

Question 4.
ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ହାତରେ ପାଣି ବାଲ୍‌ଟିଏ ଭୂମିଠାରୁ କିଛି ଉଚ୍ଚତାରେ ଟେକି ଧରିଛନ୍ତି । ବାଲ୍ଟିଟି ଉପରେ କି, କି ବଳ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଏ ଲେଖ । ଏହି ବଳମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ବାଲ୍ଟିର ଗତି ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ କି ? ଆଲୋଚନା କର ।
ଉ-
(i) ବାଲ୍ଟିଟି ଉପରେ ନିମ୍ନଲିଖ ବଳ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୁଏ ।
(a) ବାଲ୍ଟି ଓ ବାଲ୍ଟି ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପାଣିର ନିମ୍ନମୁଖୀ ଓଜନ ବଳ ।
(b) ବ୍ୟକ୍ତିଟିର ମାଂସପେଶୀୟ ବଳ
(ii) ବାଲ୍ଟିଟି ଭୂମିଠାରୁ କିଛି ଉଚ୍ଚତାରେ ଥାଏ ଓ ପରିଣାମୀ ବଳ ଶୂନ ହେତୁ ବାଲ୍ଟିର ଗତି ଅବସ୍ଥାରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ ।

Question 5.
ଏକ ଡ୍ରପର୍‌ରେ ଥିବା କାଚନଳୀର ଗୋଜିଆ ମୁଣ୍ଡଟି ଜଳରେ ବୁଡ଼ାଇ, ଏହାର ରବରଟି ଚାପିଲେ କ’ଣ ହୁଏ ଲକ୍ଷ୍ୟକର ଓ ଲେଖ । ତା’ପରେ ରବରଟିରୁ ଚାପ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେଲେ କ’ଣ ହୁଏ ଓ କାହିଁକି ସେପରି ହୁଏ,

• ହୋଇ ବାୟୁ ବାହାରେ । ରବରଟିରୁ ଚାପ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେଲେ ଡ୍ରପର ମଧ୍ୟଦେଇ ଜଳ ଉପରକୁ ଉଠିଆସେ ।
• ପ୍ରଥମ ଅବସ୍ଥାରେ ଡ୍ରପର ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ବାୟୁ ଜଳ ମଧ୍ୟଦେଇ ବାହାରକୁ ବାହାରିଯାଏ । ରବରଟିରୁ ଚାପ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେଲେ ଡ୍ରପର ମଧ୍ୟସ୍ଥ ବାୟୁ ଚାପ କମିଯାଏ । ତେଣୁ ବାହାର ବାୟୁ ଜଳ ଉପରେ ଚାପ ପକାଏ । ତେଣୁ ଜଳ କାଚନଳୀ ମଧ୍ୟଦେଇ ଡ୍ରପର ମଧ୍ୟକୁ ଉଠିଆସେ ।

Question 6.
ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଠେଲା ବଳ ଓ ଟଣା ବଳ ପ୍ରୟୋଗ ଦ୍ୱାରା ବସ୍ତୁର ଗତି ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଥୁବାର, ଦୁଇଟି ଲେଖାଏଁ ଉଦାହରଣ ଲେଖ ।
ଠେଲାବଳ :

• ଘରେ ପଶି କବାଟ ଖୋଲିବା ସମୟରେ ଠେଲାବଳ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
• ଘର ଚଟାଣରେ ଥ‌ିବା ଧୂଳିକୁ ଝାଡୁରେ ଠେଲାବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି ବାହାର କରାଯାଏ ।

ଟଣାବଳ :

• ଘରର ବାହାରପଟୁ ଥିବା ଝରକା ଟଣାବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରି ବନ୍ଦ କରାଯାଏ ।
• କୂଅରୁ ପାଣି କାଢ଼ିବା ବେଳେ ଟଣାବଳ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।

Question 7.
“‘ବଳ ବସ୍ତୁର ଆକୃତି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରେ’’ । ଏହାର ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
ଉ-

• ଅଟା ଚକଟି ଏହାର ପିଣ୍ଡୁଳାକୁ ବେଲଣାକାଠି ଦ୍ଵାରା ଚାପ ପ୍ରୟୋଗ କରି ରୁଟି, ପୁରିରେ ପରିଣତ କରିବା ।
• କମାରଶାଳରେ ଉତ୍ତପ୍ତ ଲୁହାକୁ ବାଡ଼େଇ ସେଥୁରୁ ଦାଆ, ପନିକି, କଟୁରୀ ଇତ୍ୟାଦି ଦିଆରି କରିବା ।

Question 8.
ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉଦାହରଣରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ ସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ କି ଅସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ, ଲେଖ ।
(a) ବୁଢ଼ୀମା’ ଛୋଟ ପିଲାଟିକୁ ତେଲ ଘଷୁଛନ୍ତି ।
(b) ଏକ ପାତ୍ରରେ ଥ‌ିବା ଶସ୍ୟଦାନାରେ କିଛି ଲୁହାଗୁଣ୍ଡ ମିଶି ଯାଇଛି ଓ ରାମ ବାବୁ ଖଣ୍ଡିଏ ଚୁମ୍ବକ ଧରି ସେହି ଲୁହାଗୁଣ୍ଡ ଗୁଡ଼ିକୁ ଅଲଗା କରୁଛନ୍ତି ।
(c) ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାନିଆରେ ଶୁଖୁଲା କେଶ କୁଣ୍ଡାଇବା ପରେ ପାନିଆଟି ଦ୍ଵାରା ପିଲାଟିଏ ଟୁକୁରା କାଗଜଗୁଡ଼ିକୁ ଉଠାଇ ଆଣୁଛି ।
(d) ତୁମେ ବହିଥାକରୁ ତୁମର ଗଣିତ ବହିଟି ବାହାର
(e) ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିଚାଲି ଯାଉଛନ୍ତି
(f) ପାଚିଲା ଆମ୍ବଟିଏ ଗଛରୁ ଝଡୁଛି ।

Answers:
(a) ସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ (ଟଣାବଳ)
(b) ସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ (ଚୁମ୍ବକୀୟ ବଳ)
(c) ଅସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ (ସ୍ଥିର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଳ)
(d) ସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ (ଟଣା ବଳ)
(e) ସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ (ଘର୍ଷଣ ବଳ)
(f) ଅସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ (ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ବଳ)

(ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଜାଣିବାପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ବଳର ନାମ ଦିଆଯାଇଛି ।)

Question 9.
ଚାପ ଓ ବଳ ମଧ୍ୟରେ ସଂପର୍କଟି ଲେଖ ।
ଉ-

A = 1 ବର୍ଗ ଏକକ ହେଲେ P = F । ତେଣୁ, ଚାପ ହେଉଛି ଏକକ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଉପରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ ।

Question 10.
ସମକ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୁଇଟି ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ନଳ A ଓ B ରେ ଜଳ ଭର୍ତ୍ତି କରିବାରୁ ମୁଁ ନଳରେ ଜଳର ଉଚ୍ଚତା 20 ସେ.ମି. ଓ B ନଳରେ ସେହି ଉଚ୍ଚତା 15 ସେ.ମି. ହେଲା କେଉଁ ନଳର ଭୂମି ଉପରେ ଜଳର ଚାପ ଅଧ୍ଵ ଓ କାହିଁକି, ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• A ନଳରେ ଜଳର ଉଚ୍ଚତା = 20 ସେ.ମି. ଓ B ନଳରେ ଜଳର ଉଚ୍ଚତା = 15 60. ।
• A ନଳର ଭୂମି ଉପରେ ଜଳର ଚାପ ଅଧିକ କାରଣ ଏଠାରେ ଜଳପୃଷ୍ଠର ଉଚ୍ଚତା ଅଧିକ ।

Question 11.
ମୁନ ନଥିବା ପିନ୍‌କଣ୍ଟା ଦ୍ଵାରା କିଛି କାଗଜ ଏକାଠି ଗୁଛିବା କଷ୍ଟ ହୁଏ କାହିଁକି, ବୁଝାଅ ।
ଉ-
ମୁନ ନ ଥିଲେ ପିନ୍‌କଣ୍ଟାର ପୃଷ୍ଠକ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ, ଫଳରେ ଚାପ କମ୍ ହୁଏ । ଚାପ ଏକ ପରିମେୟ ସଂଖ୍ୟା ଯାହାର ହର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ । ଏଠାରେ ପୃଷ୍ଠକ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଅଧ‌ିକ ହେତୁ ଚାପ କମ୍ ହୁଏ, ତେଣୁ କିଛି କାଗଜ ଗୁଛିବା କଷ୍ଟ ହୁଏ ।

Question 12.
ଏକ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବୋତଲରେ ଗରମ ପାଣି ରଖ୍ ଏହାର ଠିପିଟି ବନ୍ଦ କରାଗଲା । ପ୍ରାୟ 1 ଘଣ୍ଟାପରେ ଦେଖାଗଲା ଯେ ବୋତଲଟି ଚେପା ହୋଇଯାଇଛି । ଏହାର କାରଣ ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବୋତଲରେ ଗରମ ପାଣି ରଖୁ ଏହାର ଠିପିଟି ବନ୍ଦ କରାଗଲା ।
• କିଛି ସମୟପରେ ଗରମପାଣି ଶୀତଳ ହୋଇ ଥଣ୍ଡା ପାଣିରେ ପରିଣତ ହେବ, ଫଳରେ ସେ ପାଣିର ଆୟତନ କମିଯିବ ।
• ତେଣୁ ବୋତଲ ମଧ୍ୟରେ ବାୟୁଚାପ କମିଯିବ । ଫଳରେ ବାହାର ବାୟୁର ସର୍ବଦିଗ ଚାପ ଯୋଗୁଁ ବୋତଲଟି ଚେପା ହୋଇଯିବ ।

Question 13.
ଜଣେ ଧନୁର୍ଦ୍ଧାରୀ ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳକୁ ଶର ମାରିବା ପାଇଁ ଧନୁରେ ଶରଟି ରଖ୍ ଗୁଣ ଚଢ଼ାଇଲେ । ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ଥିର ରଖ୍ ସେ ଶରଟି ଛାଡ଼ିଲେ । ଶରଟି ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳ ଆଡ଼କୁ ଗତିଶୀଳ ହେଲା । ଏହି ସୂଚନାକୁ ଆଧାରକରି ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟବହାର କରି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର । (ମାଂସପେଶୀୟ, ସଂସ୍ପର୍ଶ, ଅସଂସ୍ପର୍ଶ, ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ, ଘର୍ଷଣ, ଆକୃତି, ଆକର୍ଷଣ)
(a) ଧନୁଟିରେ ଗୁଣ ଦେବାପାଇଁ ଧନୁର୍ଦ୍ଧାରୀ ଯେଉଁ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତି ତାହା ଧନୁଟିର …………………. ପରିବର୍ତ୍ତନ କରେ ।
(b) ଧନୁରେ ଗୁଣ ଦେବାବେଳେ ଏଥ‌ିରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହେଉଥ‌ିବା ବଳ ……………….. ବଳର ଏକ ଉଦାହରଣ ।
(c) ଶବ୍ଦଟିର ଗତି ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଏଥ‌ିରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ …………………. ବଳର ଏକ ଉଦାହରଣ ।
(d) ଶରଟି ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଥ‌ିବାବେଳେ ଏହା ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ବଳଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ …………………. ଯୋଗୁଁ ଓ ଅନ୍ୟଟି ବାୟୁର ………………….. ଯୋଗୁଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।

Answers:
(a) କୃତି
(b) ମାଂସପେଶୀୟ
(c) ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ
(d) ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ, ଘର୍ଷଣ ବଳ

Question 14.
ଏକ କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହକୁ ଏହାର କକ୍ଷରେ ଅବସ୍ଥାପନ କରିବାପାଇଁ ଏକ ରକେଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହାକୁ ଉପରକୁ ପଠାଗଲା । ରକେଟ୍ ପ୍ରେରଣ କେନ୍ଦ୍ରରୁ ଠିକ୍ ଛାଡ଼ିବାପରେ ରକେଟ୍ ଉପରେ ଯେଉଁ ଦୁଇଟି ବଳ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଅନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-
ରକେଟ୍ ପ୍ରେରଣ କେନ୍ଦ୍ରରୁ ଠିକ୍ ଛାଡ଼ିବା ପରେ ରକେଟ୍ ଉପରେ ନିମ୍ନଲିଖ ବଳ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଏ – କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ ଓ ରକେଟ୍‌ର ନିମ୍ନମୁଖୀ ଓଜନ ବଳ (ପୃଥୁବୀର ମହାକର୍ଷଣ ବଳ) ଏବଂ ବାୟୁର ଘର୍ଷଣ ବଳ ।

Question 15.
ଯଦି ଏକ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଦୁଇଟି ବଳ F₁ ଓ F₂ ପରସ୍ପରର ବିପରୀତ ଦିଗରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ବସ୍ତୁଟି ଉପରେ କେଉଁ ପରିଣାମୀ ବଳ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୋଇଥାଏ ?
ଉ-
ଯଦି ଏକ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଦୁଇଟି ବଳ F₁ ଓ F2 ପରସ୍ପରର ବିପରୀତ ଦିଗରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଅନ୍ତି, ତେଣୁ ବସ୍ତୁଟି ଉପରେ F₁ – F₂ ଯଦି F₁ > F₂ ବା F₂ – F₁ ଯଦି F₂ > F₁ ବଳ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହୁଏ ।
ଅର୍ଥାତ୍ :

• ଯଦି F₁ = F₂, ତେବେ ପରିମାଣୀ ବଳ = F₁ – F₂ = 0
• ଯଦି F₁ > F₂, ତେବେ ପରିଣାମୀ ବଳ = F₁ – F₂
• ଯଦି F₁ < F₂, ତେବେ ପରିଣାମୀ ବଳ = F₂ – F₁

Question 16.
ଭୂସମାନ୍ତର ଭାବେ ଥ‌ିବା ଏକ ବୃତ୍ତାକାର ପଥରେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ସମବେଗରେ ଘୂରୁଅଛି । ସେହି ବସ୍ତୁ ଉପରେ କିଛି ବଳ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହେଉଛି କି ? କାହିଁକି ?
ଉ-
ଭୂସମାନ୍ତର ଭାବେ ଥ‌ିବା ଏକ ବୃତ୍ତାକାର ପଥରେ ଗୋଟିଏ ବସ୍ତୁ ସମବେଗରେ ଘୁରୁଅଛି । ସେହି ବସ୍ତୁ ଉପରେ ମହାକର୍ଷଣ ବଳ ଓ ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ବଳ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହେଉଛି ।

• ଏଠାରେ ପୃଥ‌ିବୀ ଓ ଘୂରୁଥୁବା ବସ୍ତୁର ବସ୍ତୁତ୍ଵ ପରସ୍ପରକୁ ଆକର୍ଷଣ କରନ୍ତି । ଏହି ବସ୍ତୁତ୍ଵଜନିତ ବଳ ମହାକର୍ଷଣ ବଳ ।
• ପୃଥ‌ିବୀ ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ବଳଦ୍ୱାରା ଘୂରୁଥିବା ବସ୍ତୁକୁ ଆକର୍ଷଣ କରିଥାଏ ।

ଆଉ କ ଣ କରିହେବ -ତୁମ ପାଇଁ କିଛି ଅଧିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ପ୍ରକଳ୍ପ :

1. 50 ସେ.ମି. ଲମ୍ବ ଓ 50 ସେ.ମି. ପ୍ରସ୍ଥ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ବାଲୁକାଶଯ୍ୟା ପ୍ରସ୍ତୁତ କର, ଯେପରିକି ଏହାର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ 10 ସେ.ମି. ହେବ । କାଠ କିମ୍ବା ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍‌ର ଏକ ସ୍କୁଲ ନିଅ । ଖଣ୍ଡିଏ ଗ୍ରାଫ୍ କାଗଜରୁ 1 ସେ.ମି. ପ୍ରସ୍ଥର ଦୁଇଟି ଲମ୍ବା ପଟି କାଟ । ଗୋଟିଏ ପଟି ସ୍କୁଲ୍‌ର ଏକ ଗୋଡ଼ ଉପରେ ଏହାର ତଳଠାରୁ ଉପର ଆଡ଼କୁ ଅଠାଦ୍ଵାରା ଲଗାଅ । ଅନ୍ୟଟି କରି ସ୍କୁଲ୍‌ ଧୀରେ ତା ଉପରେ ରଖ, ଯେପରିକି ତୁମର କୌଣସି ଚାପ ଷ୍ଟୁଲ୍‌ ଉପରେ ନ ପଡ଼େ ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ବହି ଭଉଁଥିବା ତୁମର ସ୍କୁଲବ୍ୟାଗ, (କିମ୍ବା ଖଣ୍ଡେ ଇଟା ବା ପଥର ପରି ଓଜନିଆ ଜିନିଷ) ଷ୍ଟୁଲ୍‌ ଉପରେ ଧୀରେ ରଖ । ସ୍କୁଲ୍‌ର ଗୋଡ଼ଟି ବାଲି ଭିତରକୁ କିଛି ଦୂର ପଶିଥିବାର ତୁମେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରୁଛ କି ? ତୁମ ପେନ୍‌ସିଲ ଦ୍ବାରା ଗ୍ରାଫ୍ କାଗଜରେ ସେଠାରେ ଏକ ଦାଗ (mark) ଦିଅ । ଏହାପରେ ସ୍କୁଲ୍ ଓ ବ୍ୟାଗ୍ କାଢ଼ିନିଅ ଏବଂ ବାଲିର ଶଯ୍ୟାକୁ ଭଲ ଭାବେ ସମତଳ କରିଦିଅ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍କୁଲ୍‌ଟି ଏହି ଶଯ୍ୟା ଉପରେ ଧୀରେ ଓଲଟାଇ ରଖ ଏବଂ ବ୍ୟାଗ୍‌ ତା’ ଉପରେ ରଖିଦିଅ ।

ଏଥର କାଗଜରେ ଦେଇଥ‌ିବା ଦାଗରୁ ତୁମେ ଜାଣିପାରିବ, କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍କୁଲ୍‌ କେତେ ବାଲି ଭିତରକୁ ପଶିଛି । ଏଥୁରୁ ସ୍କୁଲ୍ ଓ ବ୍ୟାଗର ଓଜନ ଦ୍ବାରା ବାଲିର ଶଯ୍ୟା ଉପରେ ପଡୁଥିବା ଚାପ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧ୍ଵ ହେଉଛି ଜାଣିପାରିବ, ଏହାର କାରଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର । ଉଭୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚାପଦ୍ଵୟର ଅନୁପାତ ବି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର । (ଏକ ସରୁ ମୁହଁଥ‌ିବା କାଚ କିମ୍ବା ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଡିବା ବ୍ୟବହାର କରି ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପଟି ମଧ୍ୟ କରାଯାଇପାରିବ) ।
ଉ-
(i) ପ୍ରଥମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଷ୍ଟୁଲ୍‌ର ଚାରିଟି ଗୋଡ଼ର ମୋଟ ଭୂମିର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଖୁବ୍ କମ୍, ତେଣୁ ଚାପ ଅଧିକ ହେବ ଓ ସ୍କୁଲ୍‌ର ଗୋଡ଼ ବାଲି ମଧ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବ ।
(ii) ଦ୍ଵିତୀୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍କୁଲ୍‌ର ସ୍ପର୍ଶ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ସ୍କୁଲ୍‌ର ଉପର ପଟାର କ୍ଷେତ୍ରଫଳଠାରୁ ବହୁତ ବେଶି । ତେଣୁ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚାପ ଅଧିକ ହେତୁ ଚାପ ଖୁବ୍ କମ୍ ହେବ । ତେଣୁ ଦ୍ବିତୀୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍କୁଲ୍‌ ବାଲି ମଧ୍ୟରେ ଖୁବ୍ କମ୍ ପ୍ରବେଶ କରିବ ।

2. ଜଳ ଭଭି ଏକ କାଚଗିଲାସ ନିଅ । ପୋଷ୍ଟକାଡ଼ ପରି ଖଣ୍ଡିଏ ମୋଟା କାଗଜ ଦ୍ଵାରା ଏହାର ମୁହଁଟି ଘୋଡ଼ାଇଦିଅ [ଚିତ୍ର (a) । ବର୍ତ୍ତମାନ ଗୋଟିଏ ହାତରେ ଗିଲାସଟି ଧରି, ଅନ୍ୟ ହାତରେ କାଗଜଟିକୁ ଗିଲାସର ମୁହଁ ଉପରେ [ଚିତ୍ର (b)] ଯେପରିକି ଏହା ପୂରାପୁରି ସିଧା ରହିବ । ଧୀରେ କାଗଜଟି ଉପରୁ ହାତଟି କାଢ଼ିନିଅ [ଚିତ୍ର (c)] । କ’ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରୁଛ ? କାଗଜଟି ତଳକୁ ପଡ଼ିଗଲା ଓ ଜଳ ଢାଳି ହୋଇଗଲା କି ?

ଯଦି ସେପରି ହେଲା, କିଛି ଅଧ୍ଵ ସାବଧାନତାର ସହ ପରୀକ୍ଷାଟି ଆଉଥରେ କର । ତୁମେ ଦେଖୁ ଯେ ହାତର ବିନା ସାହାଯ୍ୟରେ କାଗଜଟି ଖସି ନଯାଇ ଗିଲାସରେ ଜଳକୁ ଧରି ରଖୁଛି । ଏପରି କାହିଁକି ହେଉଛି, କାରଣଟି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର । କାଗଜଟି କାଢ଼ିନେଇ ଗିଲାସର ମୁହଁଟି ଏକ କନାଦ୍ଵାରା ଘୋଡ଼ାଇ ପରୀକ୍ଷାଟି ଆଉଥରେ କର [ଚିତ୍ର (d), (e)] । କ’ଣ ଦେଖୁଛ ଓ କାହିଁକି ? ତୁମେ ପାଉଥବା ସିଦ୍ଧାନ୍ତଟି ଲେଖ ।

ଉ-

• ବାୟୁର ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବଚାପ ଅଛି । ବାୟୁ ନିମ୍ନମୁଖୀ ଗ୍ଲାସ୍‌ ପୋଷ୍ଟକାର୍ଡ଼ ଉପରେ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବଚାପ ପକାଇବାରୁ ପୋଷ୍ଟକାର୍ଡ଼ଟି ତଳକୁ ଖସିବ ନାହିଁ କି ପାଣି ଢାଳି ହୋଇଯିବ ନାହିଁ ।
• କନାଦ୍ଵାରା ଘୋଡ଼ାଇ ଓଲଟାଇଲେ କନାମଧ୍ୟ ଦେଇ ଜଳ ମଧ୍ୟ ବାୟୁର ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବଚାପ ଯୋଗୁ ତଳକୁ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ ।

3. ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଆକୃତିର ଯେ କୌଣସି ଚାରୋଟି ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଦୁଇଟି ବୋତଲରେ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଓ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଟି ବୋତଲରେ ଦୁଇଟି ଲେଖାଏଁ ରନ୍ଧ୍ର କର । ବର୍ତ୍ତମାନ ତିନୋଟି ସରୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପାଇପ୍ ବା ନଳୀ ଦ୍ଵାରା ବୋତଲଗୁଡ଼ିକୁ ସଂଯୁକ୍ତ କର (ଚିତ୍ର ) । ସମତଳ ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ରଖ ।

ମହମଦ୍ଵାରା (ଚିତ୍ର ) ଯୋଡ଼ା ଯାଇଥିବା ସ୍ଥାନ ବନ୍ଦ କର, ଯେପରିକି କୌଣସି ବୋତଲରୁ ଜଳ ଝରିଯିବ ନାହିଁ । ଏବେ ଗୋଟିଏ ବୋତଲରେ ଜଳ ଢାଳ । ସେହି ବୋତଲଟି ଆଗ ପୁରିଯାଉଛି ନା ପ୍ରତିଟି ବୋତଲରେ ଜଳ କ୍ରମଶଃ ଭର୍ତ୍ତି ହେଉଛି ? ପ୍ରତି ବୋତଲରେ ଜଳର ପତ୍ତନ ଲକ୍ଷ୍ୟ କର । ଜଳର ପତ୍ତନ ପ୍ରତି ବୋତଲରେ ସମାନ ଦେଖାଯାଉଛି କି ? ଏପରି କାହିଁକି ହେଲା ? ବୁଝିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କର ।

ଉ-
ଗୋଟିଏ ବୋତଲରେ ଜଳ ଢାଳିଲେ ସବୁ ବୋତଲରେ ଜଳ ସମାନ ଉଚ୍ଚତା ରହିବ । ଏହାକୁ ଜଳର ସମୋଚ୍ଚଶୀଳତା

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନେ। ଭର

1. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(i) ବିଶ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ଯେକୌଣସି ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁ ପରସ୍ପରକୁ ସ୍ପର୍ଶ ନକରି ଆକର୍ଷଣ କଲେ ତାହାକୁ ………………….. ବଳ କୁହାଯାଏ ।
(ii) ବିଶ୍ଵର ସର୍ବତ୍ର ……………………. ବଳ ହୋଇଥାଏ ।
(iii) ପୃଥ‌ିବୀ ଚାରିପଟେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳ …………………. କି.ମି. ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ।
(iv) 0°C ତାପମାତ୍ରାରେ l ବର୍ଗ ସେ.ମି. କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନ ଉପରେ ପଡ଼ୁଥ‌ିବା ବାୟୁର ବଳ ………………….. ଓଜନ ସହ ସମାନ ।
(v) ଚାପ ହେଉଛି …………………. କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ପ୍ରତି ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ ।
(vi) ଯେକୌଣସି ସଂସ୍ପର୍ଶବଳ ଯାହାଦ୍ଵାରା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ ତାହାକୁ ଉକ୍ତ ବଳର ………………… କୁହାଯାଏ ।
(vii) ଲଗାଲଗି ଦୁଇଟି ପୃଷ୍ଠ ମଧ୍ଯରେ …………………. ଘର୍ଷଣର କାରଣ ଅଟେ ।
(viii) ଦୁଇଟି ଚୁମ୍ବକ ମଧ୍ୟରେ ………………….. ବଳ ଯୋଗୁ ଚୁମ୍ବକୀୟ ବଳ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ ।
(ix) ଦୁଇଟି ଚୁମ୍ବକର ସମମେରୁ ପରସ୍ପରକୁ …………………….. କରନ୍ତି ।
(x) …………………. ବଳଦ୍ଵାରା ଶରୀରକୁ ବଙ୍କାଇ ହୁଏ ।
(xi) ବସ୍ତୁଟିର ବେଗ ‘0’ ହେଲେ, ସେହି ଅବସ୍ଥାକୁ ବସ୍ତୁଟିର …………………… କୁହାଯାଏ ।
(xii) ଠେଲାବଳ ଓ ଟଣାବଳକୁ ମିଳିତଭାବେ …………………. ବଳ କୁହାଯାଏ ।
(xiii) ଯାହାଦ୍ଵାରା ଠେଲାବଳ ବା ଟଣାବଳ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ ତାକୁ ……………….. କରନ୍ତି ।
(xiv) ବଳ ପ୍ରୟୋଗବେଳେ କାରକ ବସ୍ତୁକୁ ସ୍ପର୍ଶ କଲେ ସେ ଧରଣର ବଳକୁ …………………… ବଳ କୁହାଯାଏ ।
(xv) ବଗିଚାରୁ ଘାସ ଉପାଡ଼ିବା ବେଳେ ଘାସ ଉପରେ ………………….. ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ ।
(xvi) କୌଣସି ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଦୁଇ ବିପରୀତ ଦିଗରୁ କ୍ରିୟାଶୀଳ ସମପରିମାଣ ବଳଗୁଡ଼ିକର ପରିଣାମୀ ବଳ …………………….. ହୁଏ ।
(xvii) F₁ ଓ F₂ ବଳ ଏକ ଦିଗରୁ ଏକ ବସ୍ତୁ ଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହେଲେ ପରିଣାମୀ ବଳ …………………… ହେବ ।
(xviii) ………………. ହେଉଛି ଏକକ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ପ୍ରତି ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ ।
(xix) ପୃଥ‌ିବୀପୃଷ୍ଠରେ ବା ପୃଷ୍ଠରୁ କିଛି ଉଚ୍ଚତାରେ ପୃଥ‌ିବୀର କେନ୍ଦ୍ର ଆଡ଼କୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ଆକର୍ଷଣ ବଳକୁ …………………… କହନ୍ତି ।
(xx) ଏକ ଚୁମ୍ବକର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ଚୁମ୍ବକର ଉତ୍ତର ମେରୁ ଦ୍ବାରା ………………….. ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।

Answer:
(i) ମହାକର୍ଷଣ
(ii) ମହାକର୍ଷଣ
(iii) 1000
(iv) 1 Kg.
(v) ଏକକ
(vi) କାରକ
(vii) ଆପେକ୍ଷିକ ଗତି
(viii) ଆନ୍ତଃକ୍ରିୟା
(ix) ବିକର୍ଷଣ
(x) ମାଂସପେଶୀୟ
(xi) ସ୍ଥିରାବସ୍ଥା
(xii) ସଂସ୍ପର୍ଶ
(xiii) କାରକ
(xiv) ସଂସ୍ପର୍ଶ
(xv) ଟଣା
(xvi) ଶୂନ
(xvii) F₁ ଓ F₂
(xviii) ଚାପ
(xix) ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ବଳ
(xx) ଆକର୍ଷିତ

2. ବାମପାର୍ଶ୍ଵର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(i) ସମମେରୁ : ବିକର୍ଷଣ :: ବିଷମମେରୁ : ………………………।
(ii) ଫୁଲତୋଳା : ଟଣାବଳ :: ବଲମାରିବା : ………………………।
(iii) ସାଧାରଣ ତରାଜୁ : କମାନୀ ତରାଜୁ :: ବସ୍ତୁତ୍ଵ : ………………………।
(iv) ଚୁମ୍ବକର ସମମେରୁ : ବିକର୍ଷଣ :: ବିଷମମେରୁ : ………………………।
(v) ଗାଡ଼ି ଟାଣିବା : ଟଣାବଳ :: କୂଅରୁ ପାଣିକାଢ଼ିବା : ………………………।
(vi) କାଠପେଲିବା : ଠେଲାବଳ :: ଖୁସୁଣିରେ ଗଛରୁ ଆମ୍ବପାରିବା : ………………………।
(vii) ଠେଲାବଳ : ସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ :: ମହାକର୍ଷଣ ବଳ : ………………………।
(viii) ସାଧାରଣ ତରାଜୁ : ବସ୍ତୁତ୍ଵ :: କମାନୀ ତରାଜୁ : ………………………।
(ix) ବିଶ୍ଵରେ ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁ : ମହାକର୍ଷଣ ବଳ :: ପୃଥ‌ିବୀ ଓ ଚନ୍ଦ୍ର : ………………………।

Answer:
(i) ଆକର୍ଷଣ
(ii) ଠେଲାବଳ
(iii) ଓଜନ
(iv) ଆକର୍ଷଣ
( v ) ଟଣାବଳ
(vi) ଟଣା ବଳ
(vii) ଅସଂସ୍ପର୍ଶ ବଳ
(viii) ବଳ ( ଓଜନ)
(ix) ମହାକର୍ଷଣ ବଳ

3. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) କୌଣସି ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଦୁଇ ବିପରୀତ ଦିଗରୁ କ୍ରିୟାଶୀଳ ହେଉଥ‌ିବା ସମପରିମାଣ ବଳଗୁଡ଼ିକର ବଳ ………………….. ହେବ । (୦, ୨ ଗୁଣ, ଅଧା, ୩ ଗୁଣ)
(ii) 0 ତାପମାତ୍ରାରେ I ବର୍ଗ ସେ.ମି. କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଉପରେ ପଡୁଥ‌ିବା ବାୟୁର ବଳ …………………… କି.ଗ୍ରା. । (0, 1, 2, 3)
(iii) ଧନୁରେ ଗୁଣ ଦେବାବେଳେ ଏଥ‌ିରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହେଉଥିବା ବଳ ……………………. ବଳର ଏକ ଉଦାହରଣ । (ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ, ସଂସ୍ପର୍ଶ, ମାଂସପେଶୀୟ, ଅସଂସ୍ପର୍ଶ)
(iv) ଶରଟିର ଗତି ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ଏଥ‌ିରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ବଳ ……………………… ବଳର ଏକ ଉଦାହରଣ ଅଟେ । (ଘର୍ଷଣ, ସଂସ୍ପର୍ଶ, ମାଂସପେଶୀୟ, ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ)
(v) ଚୁମ୍ବକୀୟବଳ, ସ୍ଥିର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବଳ ଓ ମହାକର୍ଷଣ ବଳକୁ ମିଳିତଭାବେ ………………….. ବଳ କୁହାଯାଏ । (ସଂସ୍ପର୍ଶ, ଅସଂସ୍ପର୍ଶ, ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ, ଆକର୍ଷଣ)
(vi) ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ବଳ …………………….. ବଳର ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅଟେ । (ସଂସ୍ପର୍ଶ, ଅସଂସ୍ପର୍ଶ, ଘର୍ଷଣ, ମହାକର୍ଷଣ)
(vii) ସ୍ଥିର ବିଦ୍ୟୁତ୍ଵଳ ……………………… ବଳର ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅଟେ । (ସଂସ୍ପର୍ଶ, ଅସଂସ୍ପର୍ଶ, ଘର୍ଷଣ, ମହାକର୍ଷଣ)
(viii) ଚାପର ଏକକ ……………………….। (N, Nm, Nm², Nm^-2)
(ix) ………………………. ଯନ୍ତ୍ରଦ୍ୱାରା ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପ ମପାଯାଏ । ( ଲାକ୍ଟୋମିଟର, ବାରୋମିଟର, ଆନିମୋମିଟର, ହାଇଡ୍ରୋମିଟର)
(x) ………………………. ବଳଦ୍ୱାରା କୂଅରୁ ପାଣି କଢ଼ାଇବା ସମ୍ଭବ ଅଟେ । (ଟଣାବଳ, ଠେଲାବଳ, ଚୁମ୍ବକୀୟ ବଳ, ଆକର୍ଷଣ ବଳ)

Answer:
(i) 0
(ii) 1
(iii) ମାଂସପେଶୀୟ
(iv) ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ
(v) ଅସଂସ୍ପର୍ଶ
(vi) ମହାକର୍ଷଣ
(vii) ଅସଂସ୍ପର୍ଶ
(viii) Nm^-2
(ix) ବାରୋମିଟର
(x) ଟଣାବଳ

4. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଶବ୍ଦସହ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କିତ ଶବ୍ଦକୁ ମିଳାଅ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) ଚାଲିବା	(i) ମହାକର୍ଷଣ ବଳ
(ii) ସମମେରୁ	(ii) ଅସଂସ୍କର୍ଶଚ୍କ
(iii) 2 ଟି ଚୁମ୍ବକ ମଧ୍ୟରେ ଆନ୍ତଃକ୍ରିୟା ଅସମମେରୁ	(iii) ବିକର୍ଷଣ
(iv) ଆସମମେରୁ	(iv) ବାରୋମିଟର
(v) 2ଟି ପୃଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରେ ଆପେକ୍ଷିକଗତି	(v) ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ବଳ
(vi) କମାନୀ ତରାଜୁ	(vi) ଚ୍ସ୍ତୁତ୍ଵ
(vii) ଗ୍ରହମାନଙ୍କର ଘୂର୍ଣ୍ଣନ	(vii) ମାଂସପେଶୀୟ ବଳ
(viii) ସାଧାରଣ ତରାଜୁ	(viii) ଓଚ୍ଚନ
(ix) ବସ୍ତୁଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ବଳ	(ix) ଘର୍ଷଣର କାରଣ
(x) ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପ	(x) ଆକର୍ଷଣ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) ଚାଲିବା	(vii) ମାଂସପେଶୀୟ ବଳ
(ii) ସମମେରୁ	(iii) ବିକର୍ଷଣ
(iii) 2 ଟି ଚୁମ୍ବକ ମଧ୍ୟରେ ଆନ୍ତଃକ୍ରିୟା ଅସମମେରୁ	(ii) ଅସଂସ୍କର୍ଶଚ୍କ
(iv) ଆସମମେରୁ	(x) ଆକର୍ଷଣ
(v) 2ଟି ପୃଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରେ ଆପେକ୍ଷିକଗତି	(ix) ଘର୍ଷଣର କାରଣ
(vi) କମାନୀ ତରାଜୁ	(viii) ଓଚ୍ଚନ
(vii) ଗ୍ରହମାନଙ୍କର ଘୂର୍ଣ୍ଣନ	(i) ମହାକର୍ଷଣ ବଳ
(viii) ସାଧାରଣ ତରାଜୁ	(vi) ଚ୍ସ୍ତୁତ୍ଵ
(ix) ବସ୍ତୁଉପରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ବଳ	(v) ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ବଳ
(x) ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଚାପ	(iv) ବାରୋମିଟର

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Odia Solutions Chapter 12 ଡାକମୁନ୍ସି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Odia Solutions Chapter 12 ଡାକମୁନ୍ସି

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଆସ, କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେବା ।
(କ) ହରିସିଂ କେଉଁ ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ୍‌ରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ହରିସିଂ ଚାକିରି କଲା ଦିନରୁ ମଫସଲର ଅନେକ ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ୍‌ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପରେ ଦଶବର୍ଷ ହେଲା କଟକ ସଦର ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ୍‌ରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ।

(ଖ) ମାସିକ ଦରମା ରୂପେ ହରିସିଂଙ୍କୁ କେତେ ଟଙ୍କା ମିଳୁଥିଲା ?
Answer:
ମାସିକ ଦରମା ରୂପେ ହରିସିଂଙ୍କୁ ନଅଟଙ୍କା ମିଳୁଥିଲା ।

(ଗ) ହରିସିଂଙ୍କ ଦେହ କାହିଁକି କଳାକାଠ ପଡ଼ିଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟରଙ୍କଠାରୁ ଚାକିରି ଶେଷ ହେବା କଥା ଶୁଣି, ଗୋପାଳକୁ କିପରି କଟକ ଆଣି ଇଂରାଜୀ ପାଠ ପଢ଼ାଇବେ, ସେହି କଥା ଭାବି ଭାବି ହରିସିଂଙ୍କ ଦେହ କଳାକାଠ ପଡ଼ି ଯାଇଥିଲା ।

(ଘ) ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର୍ ବାବୁ କେତେବେଳେ ଇଂରେଜୀ ଖବର କାଗଜ ପଢ଼ୁଥିଲେ ?
Answer:
ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟରବାବୁ ସଞ୍ଜବେଳେ ଇଂରେଜୀ ଖବରକାଗଜ ପଢ଼ୁଥିଲେ ।

(ଙ) ହରିସିଂଙ୍କୁ ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର୍ ବାବୁ କାହିଁକି ଭଲପାଉଥିଲେ ?
Answer:
ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର ବାବୁଙ୍କ ମନଜାଣି ମିଠାକଡ଼ା ଗୁଡ଼ାଖୁ ଚିଲମ ସଜାଇ ଦେଉଥ‌ିବାରୁ ଓ ଉପରହାକିମ ଆସିଲେ ସେମାନଙ୍କ ଖୁସି ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରୁଥିବାରୁ, ହରିସିଂଙ୍କୁ ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର ବାବୁ ଭଲପାଉଥିଲେ ।

Question ୨।
ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ତଳ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଲେଖୁବା ?
(କ) ନଅ ଟଙ୍କା ଦରମାରେ ହରିସିଂ କିପରି ଗୁଜୁରାଣ ମେଣ୍ଟାଉଥିଲେ ?
Answer:
ହରିସିଂ ନଅଟଙ୍କା ଦରମାରୁ ପାଞ୍ଚଟଙ୍କାରେ କଟକ ସହରରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ଅତିକଷ୍ଟରେ ଚଳୁଥିଲେ । ଅବଶିଷ୍ଟ ଚାରି ଟଙ୍କାକୁ ଗାଁକୁ ପଠାଉଥିଲେ, କାରଣ ଗାଁରେ ରହୁଥିଲେ ତାଙ୍କର ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଆଠବର୍ଷର ପୁଅ ଗୋପାଳ । ଗୋପାଳର ପାଠପଢ଼ା ଖର୍ଚ୍ଚ ସାଙ୍ଗକୁ ଘରଖର୍ଚ୍ଚ, ଗାଁରେ ସେମାନେ ଟାଣଟୁଣ ହୋଇ ଚଳୁଥ୍ଳୋ

(ଖ) ଗୋପାଳକୁ ଇଂରେଜୀ ପଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ହରିସିଂ କାହିଁକି ଇଚ୍ଛା କରିଥଳେ ?
Answer:
ଗୋପାଳକୁ ଇଂରେଜୀ ପଢ଼ାଇବା ପଛରେ ହରିସିଂଙ୍କ ମନରେ ଉଚ୍ଚ ଆଶା ରହିଥିଲା । ଇଂରେଜୀ ପଢ଼ିଲେ ଗୋପାଳ ମଫସଲ ପୋଷ୍ଟଅଫିସ୍‌ରେ ସର୍‌ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର ହେବାର ଇଚ୍ଛା ସେ ରଖୁଥିଲେ ।

(ଗ) ହରିସିଂ ଗାଆଁରେ ପହଞ୍ଚି କ’ଣ ଦେଖ‌ିଲେ ?
Answer:
ହରିସିଂ ଗାଆଁରେ ପହଞ୍ଚ୍ ଦେଖ‌ିଲେ, ବୁଢ଼ୀର ଅବସ୍ଥା ଶେଷ ପ୍ରାୟ ହୋଇଗଲାଣି । ବୁଢ଼ୀକୁ ଏପରି ଅବସ୍ଥାରେ ଦେଖୁ ହରିସିଂଙ୍କ ଆଖ୍ର ଜ୍ୟୋତି ହଜିଗଲା। ବୁଢ଼ୀ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ମୁହଁକୁ ଅନାଇ, ଦୁଇ ହାତ ଉଠାଇ ଦଣ୍ଡବତ ହୋଇ, ପାଦଧୂଳି ନେବା ସହିତ ଶେଷ ନିଃଶ୍ବାସ ତ୍ୟାଗ କଲେ ।

(ଘ) ପନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ହରିସିଂ କ’ଣ କଲେ ?
Answer:
ପତ୍ନୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ହରିସିଂ ଗାଁରେ ଯାହାକିଛି ମାଲମତା ଥିଲା ସେସବୁକୁ ବିକି ଦେଇଥିଲେ । ପୁଅ ଗୋପାଳକୁ ସାଙ୍ଗରେ ଧରି ସେ କଟକ ପଳାଇ ଆସିଥିଲେ ।

(ଙ) ଚାକିରି ସରିଯିବା ପରେ ହରିସିଂଙ୍କର କ’ଣ ଅସୁବିଧା ହେଲା ?
Answer:
ଚାକିରି ସରିଯିବା ପରେ ହରିସିଂଙ୍କର ପେନ୍‌ସନ୍‌ ହୋଇଗଲା । ଚଳିବାରେ କଷ୍ଟ ହେବାରୁ ଘରର ଲୋଟା
କଂସା ଯାହା ଦୁଇଖଣ୍ଡ ଥିଲା ସେସବୁକୁ ବିକ୍ରି କରି ଖାଇଲେ । ଚାକିରିରେ ଥିବାବେଳେ ଅତି କଷ୍ଟରେ ମାସକୁ ଯେଉଁ ଦୁଇ-ଚାରି ଅଣା ସଞ୍ଚୟ କରିଥିଲେ, ସେସବୁ ଗୋପାଳର ମାଇନର ପଢ଼ାରେ ଶେଷ ହୋଇଗଲା ।

Question ୩ ।
ଆସ, ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖୁ ।
(କ) ‘ଆରେ ନିର୍ବୋଧ ଏ କ’ଣରେ ! ଆଚ୍ଛା ବୁଝିବୁ’’ ।
Answer:
ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗଟି ଗାଳ୍ପିକ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ଲିଖ୍ ‘ଡାକମୁନ୍ସି’ ଗଳ୍ପରୁ ଆସିଅଛି । ଏଠାରେ ଗାଳ୍ପିକ ହରିସିଂଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ, ଭଗବାନଙ୍କର ନିଷ୍ଠୁର ବିଚାରଧାରାକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଗୋପାଳ ଚାକିରି ପାଇବା ପରେ ହରିସିଂଙ୍କ ମନୋଭାବ ବଦଳି ଯାଇଥିଲା । ସେ ସବୁବେଳେ ପୁଅର ଖାଇବା, ପିନ୍ଧିବା କଥା ଚିନ୍ତା କରି ସମୟ ବିତାଇଲେ । ପୁଅର ସୁଖ ସୁବିଧା ପାଇଁ ଦିନରାତି ଲାଗି ପଡ଼ିଲେ । ଆଗରୁ ସେ ଠାକୁରଙ୍କୁ ଡାକୁଥିଲେ, ବେଳେବେଳେ ହରିନାମ କରୁଥିଲେ । ମାତ୍ର ଗୋପାଳ ପାଇଁ ସେସବୁ ଭୁଲିଗଲେ । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତି ଦେଖୁ ହରି ଅର୍ଥାତ୍ ଭଗବାନ୍, ହରିସିଂହଙ୍କ ଉପରେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଯାଇଥିଲେ । ରାଗିକରି ହରିସିଂ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଦଣ୍ଡର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଇବାକୁ ଯାଇ କହିଥିଲେ, ‘ନିର୍ବୋଧ, ଏପରି କରି ତୁ କିଛି ଭଲ କରୁନାହୁଁ । ଏହାରି ପ୍ରତିଫଳିତ ତୋତେ ନିଶ୍ଚୟ ଭୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।’ ଭଗବତ୍ ବିଶ୍ଵାସହୀନ ହେଲେ ମଣିଷ କିପରି ଦଣ୍ଡିତ ହୁଏ, ଏଠାରେ ତାହା ବୁଝାଇ କୁହାଯାଇଛି ।

(ଖ) ‘ଅଜାଗା ଘା, ଦେଖ୍ହୁଏ ନାହିଁ କି ଦେଖାଇହୁଏ ନାହିଁ’ ।
Answer:
ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗଟି ଗାଳ୍ପିକ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ରଚିତ ‘ଡାକମୁନ୍ସି’ ଗଳ୍ପରୁ ଆସିଅଛି । ଏଠାରେ ଗାଳ୍ପିକ ଓଡ଼ିଆରେ ଏକ ବହୁ ପ୍ରଚଳିତ ଋଢ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି, ହରିସିଂ ନିଜ ପୁଅ କଥାରେ ବ୍ୟଥ୍‌ତ ହୋଇଥିବା ପରିସ୍ଥିତି କଥା ସୂଚାଇ ଅଛନ୍ତି । ଗୋପାଳ ଚାକିରି କଲାପରେ, ପ୍ରଥମେ ତାହାର ବାପାଙ୍କ ପ୍ରତି ମନୋଭାବ ଠିକ୍ ଥିଲା । ମାତ୍ର ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ତାହାର ଚିନ୍ତାଧାରା ବଦଳି ଯାଇଥିଲା । ବାପାଙ୍କୁ ସେ ଅଶିକ୍ଷିତ, ମଳିମୁଣ୍ଡିଆ ବୋଲି ବିଚାର କଲା । ବାପାଙ୍କ

ପାଇଁ ତାହାର ସମ୍ମାନ ଯାଉଛି ବୋଲି ଚିନ୍ତାକଲା । ଏଣିକି ସେ ବାପାଙ୍କୁ ବିନାକାରଣରେ ଗାଳି ଦେଲା । ଥରେ କେତେ ଜଣ ସେମିଜ୍ ପିନ୍ଧା ମହିଳାଙ୍କ ଆଗରେ ହରିସିଂ ଖୋଲା ଦେହରେ ଚାଲିଯିବାରୁ ଗୋପାଳକୁ ଖୁବ୍ ଅପମାନ ବୋଧ ହେଲ । ବାହାର ଲୋକଙ୍କ ନିକଟରେ ତାହାର ମାନହାନୀ ହେଉଛି ବୋଲି କହିଲା । ଗୋପାଳର ନିଷ୍ଠୁର କଥା ଶୁଣି, ହରିସିଂର କାନମୁଣ୍ଡ ଭାଁ ଭାଁ ହୋଇଗଲା । ସେ କ’ଣ କରିବ ବୋଲି ଚିନ୍ତା କରି ପାରିଲା ନାହିଁ । ନିଜ ପୁଅ କଥା କାହା ଆଗରେ କହିବ ବୋଲି ଉଚିତ୍ ମନେକଲା ନାହିଁ । ନିଜ ମନରେ ଦୁଃଖକୁ ଚାପି ରଖୁଲା । ଏହାକୁ ବୁଝାଇବା ପାଇଁ ଗାଳ୍ପିକ ଏଭଳି ରୂଢ଼ି ପ୍ରୟୋଗ କରି, ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ଆହୁରି ସ୍ପଷ୍ଟ କରାଇଛନ୍ତି ।

(ଗ) ବର୍ତ୍ତମାନ ସର୍ବସ୍ଵ ଲୋକ ଉପସ୍ଥିତ ସୁଖ ବା ଦୁଃଖରେ ବିମୋହିତ ହୋଇପଡ଼ିଥାନ୍ତି ?
Answer:
ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗଟି ଗାଳ୍ପିକ ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତିଙ୍କ ‘ଡାକମୁନସି’ ଗଳ୍ପରୁ ଆସିଅଛି । ଏଠାରେ ଲେଖକ ହରିସିଂଙ୍କ ବର୍ତ୍ତମାନ ସର୍ବସ୍ଵ ଚିନ୍ତାଧାରା ପ୍ରତି ଆକ୍ଷେପ କରି ଏଭଳି ଚିନ୍ତାଧାରା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ହରି ସିଂଙ୍କୁ ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର୍ ଦୟା କରିଛନ୍ତି । ହରି ସିଂର ଚାକିରିକାଳ ବଢାଇଦେବା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଦରଖାସ୍ତ ଉପରେ ସୁପାରିସ କରି ସଦର ଅଫିସ୍‌ ପଠାଇଛନ୍ତି । ଯାହା ଫଳରେ ହରିସିଂଙ୍କ ଚାକିରିକାଳ ଆଉ ଦୁଇବର୍ଷ ବଢ଼ି ଯାଇଛି । ଏହି ଖବର ପାଇଲା ପରେ, ହରିସିଂ ଖୁସି ହୋଇଛନ୍ତି । ନିଜର ଖୁସି ଖବର ଗାଁକୁ ପଠାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହି ପରିସ୍ଥିତିକୁ ବିଚାର କରି ଗାଳ୍ପିକ ଲେଖୁଛନ୍ତି, ହରିସିଂ ଭଳି ବର୍ତ୍ତମାନସର୍ବସ୍ଵ ମଣିଷ, ସାମାନ୍ୟ ଖୁସିରେ ଯେପରି ବିମୋହିତ ହୁଅନ୍ତି, ସାମାନ୍ୟ ଦୁଃଖରେ ମଧ୍ୟ ସେହିପରି ଭାଙ୍ଗି ପଡ଼ନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ ଗାଳ୍ପିକ, ହରିସିଂ ପାଇଁ ଯେଉଁ ମତାମତ ଦେଇଛନ୍ତି, ତାହା ଯଥାର୍ଥ ମନେ ହୋଇଥାଏ ।

Question ୪ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ବୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ପାଖ କୋଠରିରେ ଅଛି । ଆସ, ଏହାକୁ ମିଳାଇ ଲେଖୁବା, ଯେପରି ରକମ୍ – ପ୍ରକାର ।
ଜିନିଷପତ୍ର, ଗାଁ ଅଞ୍ଚଳ, ନିନ୍ଦା ବାଗାଳି, ହଇରାଣ, ଉପସ୍ଥିତ, ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଅବସ୍ଥା, ମାନସିକ ସ୍ଥିତି, କ୍ଷମା
ମଫସଲ ___________
ମାଲମତା ___________
ଇଜ୍ଜତ୍ ___________
ଫଜିତ୍ ___________
ହରକତ୍ ___________
ହାଜର୍ ___________
ହାଲ୍ ___________
ମିଜାକ୍ ___________
Answer:
ମଫସଲ – ଗାଁ ଅଞ୍ଚଳ
ମାଲମତା – ଜିନିଷପତ୍ର
ଇଜ୍ଜତ୍ – ମର୍ଯ୍ୟାଦା
ଫଜିତ୍ – ନିନ୍ଦା ବା ଗାଳି
ହରକତ୍ – ହଇରାଣ
ହାଜର୍ – ଉପସ୍ଥିତ
ହାଲ୍ – ଅବସ୍ଥା
ମିଜାକ୍ – ମାନସିକ ସ୍ଥିତି

Question ୫ ।
ତଳେ ‘କ’ – ସ୍ତମ୍ଭରେ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଶବ୍ଦ, ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ – ସେହି ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ଓ ‘ଗ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ତାହାର ସମ୍ପର୍କିତ ବାକ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି । ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଗାରଟାଣି ଯୋଡ଼ିବା । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହିତ ଉତ୍ତର)

Question ୬ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ଆସ ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ଲେଖୁବା ।
ଖାଦ୍ୟପେୟ, ତୁଷ୍ଟି, ଉଚ୍ଛୁଣି, ଧର୍ମକର୍ମ, ଦୁଃଖସୁଖ, ଆନନ୍ଦ ଉତ୍ସବ
Answer:
ବାହାର ଖାଦ୍ୟପେୟ ଘରର ବ୍ୟବସ୍ଥାଭଳି ହୋଇ ନଥାଏ । ଏପରି ଖାଦ୍ୟରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ତୁଷ୍ଟି ମିଳିନଥାଏ । ଉଛୁଣି ଅନେକ ଲୋକ ବାହାର ଖାଦ୍ୟପେୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଚଳୁଛନ୍ତି । ଏଭଳି ଖାଦ୍ୟପେୟ ଗ୍ରହଣଦ୍ବାରା ଯେ ମଣିଷର ଧର୍ମକର୍ମ ନଷ୍ଟ ହେଉଛି, ସେ କଥା କେହି ବୁଝୁନାହାନ୍ତି । ଦୁଃଖସୁଖରେ ସବୁକୁ ଚଳେଇ ନେବାକୁ ହେଉଛି । ମାତ୍ର ଆନନ୍ଦ ଉତ୍ସବ ଦିନମାନଙ୍କରେ ସମସ୍ତେ ନିଜ ବାସଗୃହରେ ଖାଦ୍ୟପେୟର ସୁବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିଥାଆନ୍ତି ।

Question ୭ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ରୂଢ଼ିଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ଲେଖ୍ ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)
Answer:
(କ) ବଜ୍ର ପଡ଼ିବା – ଅର୍ଥ (ଅଚାନକ ବିପଦ ପଡ଼ିବା)
ବାକ୍ୟ – ହଠାତ୍ ବାପାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଖବର ଶୁଣି, ମୋ ମୁଣ୍ଡରେ ବଜ୍ର ପଡ଼ିଲା ପରି ଲାଗିଲା ।

(ଖ) ଭେକ ଦେଖ୍ ଭିକ – ଅର୍ଥ (ବେଶପୋଷାକ ଅନୁସାରେ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ମିଳିବା)
ବାକ୍ୟ – ଯଦୁବାବୁ ନିଜର ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା ଓ ସୁନ୍ଦର ବେଶପୋଷାକ ପାଇଁ ସବୁଠାରେ ଆଦର ପାଆନ୍ତି, ସେଥୂପାଇଁ କୁହାଯାଏ, ଭେକ ଦେଖ୍ ଭିକ ।

(ଗ) ଚକେ ଗଲେ ବାରହାଟ – ଅର୍ଥ (ସମୟ ଅନୁସାରେ ସ୍ଵଭାବ ବଦଳିବା)
ବାକ୍ୟ – ରାମର ସ୍ବଭାବ ଏପରି ଯେ, ସେ ଚକେ ଗଲେ ବାର ହାତ । ତା’ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ । ହରିବାବୁ ପୂର୍ବରୁ ଖୁବ୍ ବିନୟୀ ଥିଲେ, ମାତ୍ର ଦୁଇ ପୁଅ ଚାକିରି ପାଇବା ପରଠାରୁ କାହାକୁ ଖାତିର କରୁନାହାନ୍ତି । ସେଇଥପାଇଁ ତ କୁହାଯାଏ ଚକେ ଗଲେ ବାର ହାତ ।

(ଘ) ଚାଲି ନଜାଣି ବାଟର ଦୋଷ – ଅର୍ଥ (ନିଜର ଦୁର୍ବଳତାକୁ ବିଚାର କରି ଅନ୍ୟକୁ ଦୋଷଦେବା)
ବାକ୍ୟ – ତୁମେ ତ କୌଣସି କାମ ଠିକ୍ ଭାବେ କରିପାରୁନାହଁ, ଚାଲି ନ ଜାଣି ବାଟର ଦୋଷ ଦେଉଛ କାହିଁକି ?

Question ୮ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କରି ଲେଖୁବା । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)
Answer:
(କ) ଉଚ୍ଚାଶା = ଉଚ୍ଚ + ଆଶା
(ଖ) ମୁଦ୍ରିତାବସ୍ଥା = ମୁଦ୍ରିତ + ଅବସ୍ଥା
(ଗ) ପରସ୍ପର = ପର + ପର
(ଘ) ମତାମତ = ମତ + ଅମତ

Question ୯ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଅନୁଛେଦଟିକୁ ପଢ଼ି କେତୋଟି ପ୍ରଶ୍ନ ତିଆରି କରିବା ।
Answer:
ଦିନେ ଡାକମୁନ୍‌ସିବାବୁ ବାପକୁ କହିଦେଲେ, – ‘ଦେଖ, ତୁମେ ମୋର କିଛି ଉପକାର କରି ନାହଁ । ଇଚ୍ଛା ହେଲେ ବସାରେ ରହ ନୋହିଲେ ଚାଲିଯାଅ । ଆଉ ଦେଖ, ବାବୁମାନେ ଆମ ଦୁଆରକୁ ଆସିଲେ ତୁମେ ଘରୁ ବାହାରିବ ନାହିଁ ।’’ ଗୋପାଳ କଥା ଶୁଣି ବୁଢ଼ାର କାନମୁଣ୍ଡ ଗାଁର୍ଭା କଲା – ଗୁମ୍ କରି ବସି ପଡ଼ିଲା, କାହାକୁ କହିବ ? ପୁଅ କଥା; ଅଜାଗା ଘା’ ଦେଖୁହୁଏ ନାହିଁ କି ଦେଖାଇ ହୁଏ ନାହିଁ । ଯାହାକୁ ମନର କଥା କହନ୍ତା, ସେ ଯାଇଛି । ବୁଢ଼ୀ କଥା ମନରେ ପଡ଼ିଲା, ଢେର କାନ୍ଦିଲା, ଚାରିଆଡ଼କୁ ଅନାଇଲା – କେହି ଭରସା ନାହିଁ । ବୁଢ଼ା ଦୁଃଖ ବେଳେ ବୁଢ଼ୀ କଥା ମନରେ କରେ, ସୁଖ ବେଳେ ମନରେ କରେ । ମୁହଁ ପୋଛିଲା, ଆଉ କାନ୍ଦିଲା ନାହିଁ, ଗୋପାଳର କାଳେ ଅମଙ୍ଗଳ ହେବ ।
ପ୍ରଶ୍ନ :
(କ) ଡାକମୁନ୍‌ସିବାବୁ ବାପାକୁ କ’ଣ କହିଲେ ?
(ଖ) ‘ବାବୁମାନେ ଆମ ଦୁଆରକୁ ଆସିଲେ ତୁମେ ଘରୁ ବାହାରିବ ନାହିଁ’ – ଏକଥା କିଏ କାହାକୁ କହିଥିଲା ?
(ଗ) ଗୋପାଳ କଥା ଶୁଣି ବୁଢ଼ାର ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେଲା ?
(ଘ) ବୁଢ଼ା ଦୁଃଖବେଳେ କାହା କଥା ମନେ ପକାଇଥାଏ ?
(ଙ) ବୁଢ଼ା କାହିଁକି କାନ୍ଦିଲା ନାହିଁ ?

Question ୧୦ ।
ଭୁଲ୍ ଶବ୍ଦକୁ ଠିକ୍ କରି ତା’ ପାଖରେ ଲେଖୁବା । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)
Answer:

• ମୁକରୀର – ମୁକରିର
• ଫଜିତ୍ – ଫଜିତ୍
• ତୃଷ୍ଟି – ତୁଷ୍ଟି
• ସୂତ – ସୂତ୍ର
• ମେହରବାନି – ମେହେରବାନି
• ଦେଶି – ଦେଣୀ
• ମୁର୍ଖ – ମୂର୍ଖ
• ଲଜା – ଲଜ୍ଜା
• ଦୁଖଃ – ଦୁଃଖ
• ମୁଶ୍ମିଲ୍ – ମୁସ୍କିଲ
• ନିଃସ୍ୱାସ – ନିଃଶ୍ଵାସ
• ସ୍ୱାମି – ସ୍ୱାମୀ
• ପାର୍ଥନା – ପ୍ରାର୍ଥନା
• ମୁଲିଆ – ମୂଲିଆ

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
ପେନ୍‌ସନ୍ ନେବାକୁ ପଡ଼ିବ ବୋଲି ଶୁଣିବା ପରେ ହରି ସିଂଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ବଜ୍ର ପଡ଼ିଲା କାହିଁକି ?
Answer:
ହରି ସିଂ କଟକ ସଦର ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ୍‌ରେ ହେଡ୍‌ପିଅନ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟକରି ଗୁଜୁରାଣ ମେଣ୍ଟାଉଥିଲେ । ପୁଅକୁ ଇଂରାଜୀ ପଢ଼ାଇ ଗୋଟେ ମଫସଲ ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ୍‌ରେ ସପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର କରିବାର ଉଚ୍ଚ ଆଶା ପୋଷଣ କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ତାଙ୍କୁ ୫୫ ବଜ୍ର ପଡ଼ିଲା । ସଂସାର କିପରି ଚଳିବ, ଗୋପାଳର ପାଠପଢ଼ା କାଳେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ ଏହି ଚିନ୍ତାରେ ତାଙ୍କୁ ରାତିରେ ନିଦ ହେଲା ନାହିଁ ।

Question ୨ ।
ଗୋପାଳ ଚାକିରି କଲାପରେ ହରି ସିଂଙ୍କର ବ୍ୟସ୍ତତା ବଢ଼ିଗଲା କାହିଁକି ?
Answer:
ଗୋପାଳ ଚାକିରି କଲାପରେ ପ୍ରଥମ ମାସର ଦରମା ହରି ସିଂଙ୍କୁ ଦେଇଥଲା। ବୁଢ଼ାର ଆନନ୍ଦ କହି ହେବ ନାହିଁ । ସେ ବଜାରକୁ ଯାଇ ଜୋତା, କୁରୁତା ଆଦି ଜିନିଷ ପୁଅ ପାଇଁ ଖୁସିରେ କିଣି ପକାଇଲେ। ନିଜେ ମଇଳା ଲୁଗା ଖଣ୍ଡେ ପିନ୍ଧି ଘର ଭିତରେ କାମରେ ଲାଗି ପଡ଼ିଲେ। ଗୋପାଳ କିପରି ଭଲ ଖାଇବ, ଭଲ ପିନ୍ଧିବ, ତା’ର ବିଛଣାପତ୍ର ପରିଷ୍କାର ରହିବ ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟରେ ହରି ସିଂ ଲାଗିପଡ଼ିଲେ। ହରି ସିଂ ଏହିପରି ବ୍ୟସ୍ତତା ଭିତରେ ସମୟ କାଟିଲେ।

Question ୩ ।
ହରି ସିଂଙ୍କୁ ଘରର ସବୁ ଆସବାବପତ୍ର ବିକିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା କାହିଁକି ?
Answer:
ହରି ସିଂ ଯେତେବେଳେ ପେନ୍‌ସନ୍ ନେଲେ ସେତେବେଳକୁ ଗୋପାଳ ମାଇନର ପଢୁଥିଲା । କଷ୍ଟେ ମଷ୍ଟେ ଚଳି ସେ ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଯାହା ସଞ୍ଚୟ କରିଥିଲେ ସେସବୁ ଗୋପାଳର ମାଇନର ପଢ଼ାରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କଲେ । ସେସବୁ ଯଥେଷ୍ଟ ନଥିବାରୁ ଘରର ଲୋଟା, କଂସା ଯାହାକିଛି ଆସବାବପତ୍ର ଥିଲା ସବୁ ବିକିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କର ବଡ଼ ଆଶା ଥିଲା ଗୋପାଳ ମାଇନର ଖଣ୍ଡକ ପାଶ୍ କରିଗଲେ ସବ୍‌ ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର ହେବ । ତାଙ୍କର ସବୁ କଷ୍ଟ ମେଣ୍ଟିବ । ଗୋପାଳ ବି ବାପାଙ୍କୁ ଭରସା ଦେଇଥୁଲା ଯେ ଚାକିରି କରି ସବୁ ଧାର କରଜ ଶୁଝିଦେବ ।

Question ୪।
ହରି ସିଂ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇପଡ଼ିଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ପୁଅ ଗୋପାଳର ମଫସଲକୁ ବଦଳି ହେଲାପରେ ପୁଅର କହିବା ଅନୁସାରେ ଘରର ସବୁ ଜିନିଷ ମୁଟରି ବାନ୍ଧି ମୁଣ୍ଡାଇ ବସି ଉଠି ଆଣିଥିଲେ । ମଫସଲରେ ପହଞ୍ଚିବାପରେ ଏତେ ବର୍ଷ ସହରରେ ଚଳିଥିବା ହରି ସିଂଙ୍କ ଦେହରେ ସେଠାକାର ପାଣି ପବନ ଗଲା ନାହିଁ । ତାଙ୍କୁ ମଧ୍ଯ ଗୋପାଳ ପାଇଁ ବ୍ୟସ୍ତ ରହି ସମସ୍ତ କାମ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ତାଙ୍କୁ ଥଣ୍ଡା ଜ୍ୱର ଧରିଲା ଓ କାଶ ହେଲା । ରାତିରେ ଅଧ‌ିକ କାଶ ହେଲା । ସେ ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇପଡ଼ିଲେ ।

Question ୫ ।
କେଉଁ ସବୁ ଉପଲବ୍ଧିକୁ ଆଧାର କରି ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି ‘ଡାକମୁନ୍ସୀ’ ଗଳ୍ପ ରଚନା କରିଥିଲେ ?
Answer:
‘ଡାକମୁନ୍‌ସି ଏକ ପାରିବାରିକ କାହାଣୀ’ । ଏହା ପିତା-ପୁତ୍ର ସଂପର୍କ ଉପରେ ଆଧାରିତ । ସେ ସମୟରେ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷା ଓ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଭ୍ୟତା ନବ ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିଦେଇଥିଲା । ସେମାନେ ସମାଜରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବା ପରେ ଓ ରୋଜଗାରକ୍ଷମ ହେବାପରେ ପରିବାର, ବାପା-ମାଆଙ୍କୁ ଭୁଲି ଯାଇଛନ୍ତି । ସେମାନେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସୁଖ ଓ ବିଳାସକୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେବା ଫଳରେ ପିତା-ପୁତ୍ର ଭଳି ସଂପର୍କ ତୁଟି ଯାଇଛି । ଏସବୁ ଉପଲବ୍ଧକୁ ଆଧାର କରି ଫକୀରମୋହନ ‘ଡାକମୁନ୍ସି’ ପ୍ରବନ୍ଧ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।

ଗାଳ୍ପକ ପରିଚୟ: 

ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଅନ୍ୟତମ ନିର୍ମାତା ହେଉଛନ୍ତି ଫକୀରମୋହନ ସେନାପତି । ସେ କଳ୍ପନା ବିଳାସକୁ ପରିହାର କରି ବାସ୍ତବ ସମାଜ ଓ ଅନୁଭବକୁ ନେଇ ସାହିତ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସୁରକ୍ଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ସେ ଥିଲେ କର୍ଣ୍ଣଧାର । ଓଡ଼ିଆ କଥା ସାହିତ୍ୟ, ଗଦ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ ଓ କାବ୍ୟ ସାହିତ୍ୟକୁ ନୂଆ ରୂପ ଦେବା ନିମନ୍ତେ ସେ ଥିଲେ ଦୃଢ଼ସଙ୍କଳ୍ପ । ପ୍ରାଚୀନ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସକୁ ବିଲୋପ କରି ସାହିତ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିବାରେ ସେ ଥିଲେ ଯଥାର୍ଥରେ ଜାତୀୟ ସେନାପତି । ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କ କଥା ଭାଷାକୁ ସେ ସାହିତ୍ୟ-ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଦେଇଥିଲେ । ଇଂରେଜୀ ଶିକ୍ଷା ଓ ସଭ୍ୟତାର କୁପରିଣାମ ସୃଷ୍ଟିକାରୀ ପ୍ରଭାବ ଓ ଅନୁସରଣକୁ ସେ ନିନ୍ଦା କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଏହି ମାନସିକତା ତାଙ୍କ ଗଳ୍ପ, ଉପନ୍ୟାସ, ଆତ୍ମଚରିତ, ଭ୍ରମଣ ରଚନା ଆଦିରେ ପ୍ରତିଫଳିତ । ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ରଚିତ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ସାମାଜିକ ଜୀବନ ଓ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ନିଖୁଣ ଚିତ୍ର । ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ରଚିତ ସାହିତ୍ୟକୃତିଗୁଡ଼ିକୁ ଆମେ ନିମ୍ନମତେ ବିଚାର କରିବା ।

(କ) କାବ୍ୟ କବିତା – ବୌଦ୍ଧାବତାର କାବ୍ୟ, ଉତ୍କଳ ଭ୍ରମଣଂ, ଉପହାର, ପୂଜାଫୁଲ, ଧୂଳି, ଅବସର ବାସରେ ।
(ଖ) ଗଦ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥ – ଆତ୍ମ ଚରିତ ।
(ଗ) ଉପନ୍ୟାସ ଗ୍ରନ୍ଥ – ଛ’ମାଣ ଆଠଗୁଣ୍ଠ, ମାମୁ, ଲଛମା, ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ୍ତ ।
(ଘ) ଗଚ୍ଚ୍ପଗ୍ରନ୍ଥ – ଗଳ୍ପସ୍ବଚ୍ଛ – ୧ମ ଭାଗ, ୨ୟ ଭାଗ । ତାଙ୍କ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପର ସଂଖ୍ୟା – ୨୨।
ଏହି ୨୨ଗୋଟି ଗଳ୍ପ ହାସ୍ୟ ଓ ବ୍ୟଙ୍ଗ ଶୈଳୀରେ ଲିଖ୍ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗଳ୍ପରେ ତତ୍‌କାଳୀନ ସମାଜର ଚିତ୍ର ପ୍ରତିଫଳିତ । ଅଧିକାଂଶ ଗଳ୍ପରେ ସମାଜସଂସ୍କାର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ପ୍ରତିଫଳିତ ।

ଗଳ୍ପର ପୃଷ୍ଠଭୂମି: 

‘ଡାକମୁନ୍ସି’ ଏକ ପାରିବାରିକ କାହାଣୀମୂଳକ ଲେଖା । ଏହି କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପରେ ପିତାପୁତ୍ରର କାହାଣୀ ବର୍ଣ୍ଣିତ । ଇଂରେଜୀ ଶିକ୍ଷା ଓ ସଭ୍ୟତା ଓଡ଼ିଶାର ନବ ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କୁ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ କରିଦେଇଛି । ସେମାନେ ସମାଜରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଓ ରୋଜଗାରକ୍ଷମ ହେବା ପରେ ପରିବାର, ବାପ-ମାଆଙ୍କୁ ଭୁଲିଯାଇଛନ୍ତି । ସେମାନେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସୁଖ ଓ ବିଳାସକୁ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଇଛନ୍ତି । ପାରିବାରିକ ଓ ପିତା-ପୁତ୍ରଭଳି ପବିତ୍ର ସମ୍ପର୍କ ତୁଟିଯାଇଛି । ଏହି ଉପଲବ୍ଧକୁ ଆଧାର କରି ଫକୀରମୋହନ ‘ଡାକମୁନ୍ସି’ ଗଳ୍ପ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଗଳ୍ପଟି ସବୁସମୟରେ ପାଠକଙ୍କୁ ପିତାର ଦାୟିତ୍ଵ, ଆଦର ଓ ପୁତ୍ରର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ, ସେବା, ଭକ୍ତି ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନ କରାଇଦିଏ । ଉପଯୁକ୍ତ ପିତାର ଉପଯୁକ୍ତ ପୁତ୍ର ହୋଇ ନ ପାରିବାର ଅବସୋସର ଚିତ୍ର ଏହି ଗଳ୍ପଟିକୁ ଓଡ଼ିଆ ପାଠକ ମହଲରେ ସୁପରିଚିତ କରାଇ ପାରିଛି ।

ଗଳ୍ପର ସାରକଥା:

ହରି ସିଂ କଟକ ସଦର ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସର ହେଡ଼ପିଅନ । ମାସକୁ ଦରମା ନଅ ଟଙ୍କା । କଟକ ସହରରେ ନିଆଁଠୁ ପାଣି ଯାଏ ସବୁ କିଣା । ଅତି କଷ୍ଟରେ ମାସକୁ ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କାରେ ଚଳି ଘରକୁ ଚାରି ଟଙ୍କା ପ୍ରତିମାସରେ ସେ ପଠାନ୍ତି । ଗାଁଘରେ ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ଆଠବର୍ଷର ପୁଅ ଗୋପାଳ ସେହି ଚାରିଟଙ୍କାରେ ଚଳିଯା’ନ୍ତି । ପୁଅ ଗୋପାଳ ଅପର ପ୍ରାଇମେରୀ ସ୍କୁଲରେ ପଢ଼େ । ସ୍କୁଲର ଦୁଇଅଣା ଦରମା, ବହି, ପ୍ଲେଟ୍, କାଗଜ ଆଦି ପାଠପଢ଼ା ଜିନିଷ କିଣୁ କିଣୁ ଯେଉଁ ମାସରେ ବେଶି ଖରଚ ପଡ଼ିଯାଏ ସେ ମାସରେ ବୁଢ଼ା ଦିନେ ଦିନେ ଉପାସରେ ରହିଯା’ନ୍ତି । ଗୋପାଳ ପଢ଼ା ପାଇଁ ବୁଢ଼ା କିଛି ବି ଊଣା କରନ୍ତିନି । ଗୋପାଳଟି ପଢ଼ୁ – ଏହାହିଁ ବୁଢ଼ାଙ୍କର ବଡ଼ ସ୍ଵପ୍ନ ଓ ଏକମାତ୍ର ଆଶା ।

ମାତ୍ର ଯେଉଁଦିନ ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର ୫୫ ବର୍ଷ ହୋଇଯାଇଥିବାରୁ ହରି ସିଂଙ୍କୁ ପେନ୍‌ସନ୍ ନେବାକୁ ପଡ଼ିବ ବୋଲି ଜଣାଇଦେଲେ ସେଦିନ ମୁଣ୍ଡରେ ବଜ୍ର ପଡ଼ିଲା ପରି ତାଙ୍କୁ ଲାଗିଲା । ସଂସାର କିପରି ନକିବ, ଗୋପାଳର ପାଠପଢ଼ା କାଳେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ ଏହି ଚିନ୍ତାରେ ତାଙ୍କୁ ରାତିରେ ନିଦ ହୋଇନାହିଁ । ପୁଅ ଗୋପାଳକୁ ନେଇ ହରି ସିଂଙ୍କର ଉଚ୍ଚ ଆଶା ଥିଲା । ଗୋପାଳ ଇଂରେଜୀ ପାଠ ପଢ଼ି ଗୋଟେ ମସଲ ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସରେ ସମ୍ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର ହେବ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ସେ ଗୋପାଳକୁ କଟକ ଆଣି ଇଂରେଜୀ ପଢ଼ାଇବାକୁ ମନ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଚାକିରି ଚାଲିଗଲେ ଏତେବଡ଼ ଆଶା ନିରାଶାରେ ପରିଣତ ହେବ । ଏହି କଥା ଭାବି ସିଙ୍ଗେ କଳାକାଠ ପଢ଼ିଗଲେ ।

ସରକାରୀ କାମ କରିବା ପରେ ସିଙ୍ଗେ ସଞ୍ଜବେଳେ ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟରବାବୁଙ୍କ ଘରେ ଦୁଇଚାରିଟା ଅଧିକ କାମ କରି ଦେଉଥିଲେ । ଏ କାରଣରୁ ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟରବାବୁ ହରି ସିଂଙ୍କ ଉପରେ ମେହେରବାନ ଥିଲେ । ହରି ସିଂ ଏହାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ଦିନେ ସଞ୍ଜବେଳେ ବାବୁଙ୍କୁ ଗୁଡ଼ାଖୁ ଚିଲିମ ସଜାଇ ଦେଇ ଧୂଆଁ ଟାଣିବାକୁ ଦେଲେ । ବାବୁଙ୍କ ମୁହଁରୁ ଧୂଆଁ ଭକ୍ତଭକ୍ ହୋଇ ବାହାରିବା ସହିତ ଆଖୁଜି ହୋଇଆସିଲା । ଏହାକୁ ଠିକ୍ ସମୟ ଭାବି ହରି ସିଂ ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟରବାବୁଙ୍କୁ ନିଜର
ଏଥ‌ିପାଇଁ ଦରଖାସ୍ତ ଖଣ୍ଡେ ଲେଖୁ ଆଣିବାକୁ ହରି ସିଂଙ୍କୁ କହିଲେ ।

ହରି ସିଂଙ୍କ ଦରଖାସ୍ତକୁ ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର ବାବୁ ସୁପାରିସ କରି ଉପର ହାକିମଙ୍କ ପାଖକୁ ପଠାଇଦେଲେ । ପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟରବାବୁଙ୍କ ଘରକୁ ଇନ୍‌ସିପେକ୍ଟର; ସୁପରିଣ୍ଟେଣ୍ଡଣ୍ଟବାବୁ ପ୍ରଭୃତି ଉପର ହାକିମବାବୁମାନେ ଆସିଲେ ହରି ସିଂ ସେମାନଙ୍କ ମିଜାଜ ଜାଣି ସେବା କରି ଖୁସି କରିଦିଏ । ଏ କାରଣରୁ ଉପର ହାକିମ ହରି ସିଂଙ୍କ ଚାକିରିକୁ ଦୁଇ ବରଷ ବଢ଼ାଇଦେଲେ । ମହାଖୁସିରେ ଏହି ବଡ଼ ଖବରଟାକୁ ସିଙ୍ଗେ ଚିଠି ଲେଖୁ ଗାଁକୁ ଜଣାଇଦେଲେ ।

ହରି ସିଂଙ୍କ ବର୍ତ୍ତମାନସର୍ବସ୍ଵ ଏ ଖୁସିଟା ବେଶି ସମୟ ରହିଲା ନାହିଁ । ବିଧାତାର ବିଧାନରେ ସିଙ୍ଗଙ୍କ ମହାଖୁସିଟା ପାଣିଫୋଟକା ପରି ଫାଟଗଲା । ସେ ଘରୁ ଚିଠି ପାଇଲେ ଯେ ଗୋପାଳର ମାଆ ସନ୍ନିପାତ ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତା । ଛୁଟି ନେଇ ଗାଁରେ ପହଞ୍ଚିବା ମାତ୍ରେ ହରି ସିଂଙ୍କୁ ଦେଖୁ ଗୋପାଳର ମାଆ ଶେଷନିଃଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କଲେ । ସିଙ୍ଗଙ୍କ ଘର ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ଘରର ମାଲମତା ବିକି ଦେଇ ଗୋପାଳକୁ ଧରି ସିଙ୍ଗେ କଟକ ଆସିଲେ । ସିଙ୍ଗେ ପେନ୍‌ସନ୍ ନେଲାବେଳକୁ ଗୋପାଳ ମାଇନର ପଢୁଛି । କଷ୍ଟେମଷ୍ଟେ ଚଳି ହରି ସିଂ ଯାହା କିଛି ସଞ୍ଚୟ କରିଥିଲେ ସେସବୁ ଗୋପାଳ ମାଇନର ପଢ଼ାରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କଲେ । ଘରର ଲୋଟା କଂସାକୁ ବି ଏଥ‌ିପାଇଁ ସେ ବିକିଦେଲେ ।

ସିଙ୍ଗଙ୍କର ବଡ଼ ଆଶା – ଗୋପାଳ ପାସ୍ କରିଗଲେ ସପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର ହେବ । ସବୁ କଷ୍ଟ ମେଣ୍ଟିବ । ଗୋପାଳ ବି ବାପାଙ୍କୁ ଭରସା ଦେଇଛି – ଚାକିରି କରି ସବୁ ଧାର କରଜ ଶୁଝିଦେବ । ହରି ସିଂଙ୍କ ଆଶା ଭଗବାନ ପୂରଣ କଲେ । ଗୋପାଳ ମାଇନର ପାଶ୍ କଲାପରେ ହରି ସିଂ ଉପର ହାକିମଙ୍କୁ ବହୁ ନିବେଦନ କଲେ । ଗୋପାଳ କୋଡ଼ିଏ ଟଙ୍କାରେ ମଫସଲ ମକ୍ରାମପୁର ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ୍‌ରେ ସପୋଷ୍ଟମାଷ୍ଟର ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଲା । ଗୋପାଳର ଚାକିରି ପାଇବା ଖବର ପାଇ ବୁଢ଼ା ହରି ସିଂ ଖୁବ୍ ଆନନ୍ଦିତ ହେଲେ । ବୁଢ଼ୀ ଏ ସୁଖ ଦେଖୁବାକୁ ବଞ୍ଚି ରହିନଥୁବାରୁ ସିଙ୍ଗେ ଖୁବ୍ ଦୁଃଖ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ । ଗୋପାଳ ହାକିମ ହୋଇଥିବାରୁ ହରି ସିଂ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ପାଖରେ ତା’ର ମଙ୍ଗଳ କାମନା କରିଥିଲେ ।

ଗୋପାଳ ପ୍ରଥମ ମାସର ଦରମା ବୁଢ଼ାଙ୍କୁ ଦେଲାପରେ ବୁଢ଼ା ହାକିମ ପୁଅର ଭେକ ପାଇଁ, ସମ୍ମାନ ପାଇଁ ଜୋତା, କୁରୁତା, ଲୁଗା ବଜାରରୁ କିଣି ଆଣିଲେ । ଅଫିସ୍‌ରେ ଗୋପାଳ ଇଂରେଜୀ ଲେଖେ । ବଡ଼ ବଡ଼ ବାବୁଙ୍କ ସହିତ କାରବାର କରେ । ସମସ୍ତେ ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ସିଂଙ୍କୁ ଡାକନ୍ତି ‘ଡାକମୁନ୍‌ସିବାବୁ’ । ବୁଢ଼ା ଏଥୁରେ ଖୁସି । ମଳିଆ ଲୁଗା ଖଣ୍ଡେ ପିନ୍ଧି ବୁଢ଼ା ସବୁବେଳେ ଗୋପାଳର ଖାଇବା, ଗାଧୋଇବା, ଲୁଗାପଟା ପିନ୍ଧିବା ଆଦି ଚିନ୍ତାରେ ଥା’ନ୍ତି । ଏପରିକି ପୁଅ ପାଇଁ ବ୍ୟସ୍ତ ରହି ଆଗରୁ କରୁଥିବା ହରିନାମ ବି ଭୁଲିଗଲେଣି ।

ଧୀ ଧୀରେ ବୁଢ଼ା ବାପା ପ୍ରତି ପୁତ୍ର ଗୋପାଳବାବୁଙ୍କର ମନ ବଦଳିଗଲାଣି । ମଳିଆ ଲୁଗାପିନ୍ଧା ଲୋକଟାକୁ ବାପା ବୋଲି ପରିଚୟ ଦେବାକୁ ସେ କୁଣ୍ଠାବୋଧ କଲେ । ଯେଉଁଦିନ କିଛି ସେମିଜ୍ ପିନ୍ଧା ଶିକ୍ଷିତା ସ୍ତ୍ରୀଲୋକଙ୍କ ପାଖଦେଇ ମଳିଆ ଲୁଗାପିନ୍ଧା ହରି ସିଂ ଚାଲିଗଲେ ସେହିଦିନ ଗୋପାଳବାବୁ ଅପମାନ ବୋଧ କରି ବୁଢ଼ା ଉପରେ ଗରଗର ହେବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ମୂର୍ଖ ବୁଢ଼ାକୁ ବସାରୁ ତଡ଼ିଦେବାକୁ ଭାବିଲେ । ଏପରିକି ବାପା ତାଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି ଉପକାର କରି ନାହାଁନ୍ତି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ବାହାର ବାବୁମାନେ ଆସିଲେ ଘରୁ ନ ବାହାରିବାକୁ ତାଗିଦ କରିଥିଲେ । ଗୋପାଳ କଥାକୁ ଅଜାଗା ଘା’ ଦେଖୁ ହୁଏ ନାହିଁ କି ଦେଖାଇ ହୁଏ ନାହିଁ ନ୍ୟାୟରେ କାହାକୁ ହରି ସିଂ କାହାକୁ ଜଣାଇପାରୁ ନଥିଲେ । ବୁଢ଼ୀ କଥା ମନେପକାଇ କାନ୍ଦ ମାଡ଼ିଲେ ବି ଗୋପାଳର ଅମଙ୍ଗଳ ହେବ ଭାବି ସେ କାନ୍ଦି ନଥିଲେ ।

କେବେ ବି ବାପପୁଅ ଏକ ଜାଗାରେ ବସି କଥା ହେବା କେହି ଦେଖିନଥିଲେ । ବୁଢ଼ାକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଦୂରର କଥା, ଗୋପାଳବାବୁ ତାଙ୍କୁ ନଜଣାଇ ନିଜେ କନ୍ୟା ଠିକ୍ କରି ବିଭା ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ଏପରିକି ମଫସଲକୁ ହାକିମ ହୋଇ ଆସିଲାବେଳେ ପୁଅ କହିବା ଅନୁସାରେ ବୁଢ଼ା ମୁଟରି ବାନ୍ଧି ମୁଣ୍ଡାଇ ବସିଉଠି ଆଣିକରି ଆସିଥିଲେ ।ମଫସଲରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ମଫସଲ ପାଣି ବୁଢ଼ାଙ୍କ ଦେହରେ ଗଲାନାହିଁ । କାଶ ଧରିଲା । ରାତିରେ ଅଧ୍ଵକ କାଶ ହେବାରୁ ଗୋପାଳବାବୁ ରାତିରେ ଭଲରେ ଶୋଇ ନପାରିବାରୁ ବୁଢ଼ାକୁ କିଆବାଡ଼ରେ ଫୋପାଡ଼ି ଦେଇ ଆସିବାକୁ ପିଅନକୁ ହୁକୁମ ଦେଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ଇଂରେଜୀ ଅପଢୁଆ ଦେଶୀ ହୃଦୟର ପିଅନଟି ସେପରି କରିପାରି ନଥିଲା । ଥଣ୍ଡା-ଜ୍ଵରରେ ବୁଢ଼ାର କାଶ ବଢ଼ିଯିବାରୁ ଗୋପାଳବାବୁ ଖପା ହୋଇ ବୁଢ଼ାକୁ ଦୁଇଟା ଇଂରେଜୀ ଘୁଷି ମାରି ବିଛଣାପତ୍ର ବାହାରେ ଫୋପାଡ଼ି ଦେଲେ । ଶେଷରେ ବୁଢ଼ା ପୁତ୍ର ମୋହ ଛାଡ଼ି ଗାଁକୁ ପଳାଇଆସିଲା ।

ବୁଢ଼ା ହରି ସିଂ ଗାଁକୁ ଆସିବା ଦିନରୁ ଗୋପାଳବାବୁ ଚାକିରି ସ୍ଥାନରେ ଖୁସିରେ ରହିଲେ । ଗାଁରେ ଦୁଇମାଣ ଜମିକୁ ଭାଗ ଲଗାଇ ପେନ୍‌ସନ୍‌ ଟଙ୍କା ପାଇ ତେଲଲୁଣ ଖର୍ଚ୍ଚ ଚଳାଇ ବୁଢ଼ା ବି ଭଲରେ ରହିଲା । କାଶ ହେଲେ ଅଫିମ ଖାଇ ପିଣ୍ଡାରେ ବସି ହରିନାମ କରି ବୁଢ଼ା ଦିନ କାଟିଲା । ଅଲଗା ଅଲଗା ରହିବାରୁ ଏବେ ବାପ ପୁଅ ଦୁହେଁ ଖୁସିରେ ରହିଲେ । ଏହି ଗଛଟି ପଢ଼ିବା ପରେ ପାଠକଙ୍କର ଧାରଣା ହୁଏ ଯେ ହରି ସିଂ ଅଯୋଗ୍ୟ ପୁତ୍ରର ସୁଯୋଗ୍ୟ ପିତା ଓ ଗୋପାଳ ଯୋଗ୍ୟ ପିତାଙ୍କର ଅଯୋଗ୍ୟ ପୁତ୍ର ।

ସୂଚନା ଓ କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ:

• ବାହାଲ – ସ୍ଥାୟୀ ନିଯୁକ୍ତି ।
• ରକମ – ପ୍ରକାରର ।
• ଉଛୁଣି – ନର୍ତ୍ତମାନ
• ହାଲ୍ – ଅବସ୍ଥା ବା ପରିସ୍ଥିତି ।
• ଭେକ – ବେଶପୋଷାକ ।
• ମିଜାଜ୍ – ମନର ଅବସ୍ଥା, ମାନସିକ ସ୍ଥିତି ।
• ହାଜର – ପହଞ୍ଚା, ଉପସ୍ଥିତ ହେବା ।
• ମେହେରବାନି – ଦୟା, ଅନୁକମ୍ପା ।
• ଇଜ୍ଜତ୍ – ମର୍ଯ୍ୟାଦା, ସମ୍ମାନ ।
• ସୂତ୍ର – କୌଶଳ, ଉପାୟ ।
• ମୁକରିର – ନିଯୁକ୍ତ ।
• ଫଜିତ୍ – ଗାଳି ବା ନିନ୍ଦା
• ଇଞ୍ଜାମ – ପ୍ରଶଂସାର ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହ କରିବା ।
• ମାଲମତା – ଜିନିଷପତ୍ରା
• ମୁସ୍କିଲ – କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ।
• ସେମିଜ୍ – ଝିଅମାନେ ପିନ୍ଧୁଥ‌ିବା ଏକ ପ୍ରକାର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବସ୍ତ୍ର ।
• ମୁଟରି – ଗଣ୍ଠିଲି ।
• ସୁପାରିସ୍ – ଅନ୍ୟର ଭଲ ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ ।
• ତୁଷ୍ଟି – ସନ୍ତୋଷ ବିଧାନ ।

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Odia Solutions Chapter 6 ରୋଗୀସେବା Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Odia Solutions Chapter 6 ରୋଗୀସେବା

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧ ।
ଆସ, କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେବା ।
(କ) ସେ ସମୟରେ ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କର ଡାକ୍ତର ବିଷୟରେ କ’ଣ ଧାରଣା ଥିଲା ?
Answer:
ସେ ସମୟରେ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କର ଧାରଣାଥିଲା, ଡାକ୍ତରମାନେ କେବଳ କଟାକଟି କରନ୍ତି । ତେଣୁ ରୋଗ ହେଲେ କେହି ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପାଖକୁ ନଯାଇ ବୈଦ୍ୟ ପାଖକୁ ଯାଆନ୍ତି ।

(ଖ) ଛୋଟ ପିଲାମାନେ କାହିଁକି ବୈଦ୍ୟଙ୍କୁ ଦେଖ୍ ଡରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଛୋଟ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ରୋଗ ହେଲେ, ଅନେକ ସମୟରେ ବୈଦ୍ୟମାନେ, ପିଠିପାଖ ବେକରେ ଲୁହା ତତାଇ ଚଡୁ ଦେଉଥିଲେ ଓ ସେହି ସ୍ଥାନ ପାଚି ଘାଆ ହୋଇଯାଉଥିଲା । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଛୋଟ ପିଲାମାନେ ବୈଦ୍ୟକୁ ଦେଖୁ ଡରୁଥିଲେ ।

(ଗ) କଟାଘା’ର ଚିକିତ୍ସା ବିଷୟରେ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ବହିରେ କ’ଣ ଲେଖାଥିଲା ?
Answer:
ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷା ବହିରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିଲା ଯେ କଟା ଘା’ରେ ଦୂବକୁ ଛେଚି ବା ପାଟିରେ ଚୋବାଇ ଲଗାଇଦେଲେ ରକ୍ତ ବୋହିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ ଓ ଘା’ ମଧ୍ୟ ଶୀଘ୍ର ଶୁଖ୍ଯାଏ ।

(ଘ) ବୈଦ୍ୟ ଗୋଡ଼ର କଟାଘାଆ ଶୁଖାଇବା ପାଇଁ କେଉଁ ଜିନିଷର ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ବୈଦ୍ୟ ଗୋଡର କଟା ଘା’ ଶୁଖାଇବା ପାଇଁ, କୌଣସି ଏକ ଗଛର ଗୁଡିଏ ପତ୍ର ଛେଦି ପୂରାଇ ଦେଉଥିଲେ ଓ ଖଣ୍ଡିଏ କନାରେ କଟାସ୍ଥାନକୁ ଜୋରରେ ବାନ୍ଧି ଦେଉଥ‌ିଲେ । ପ୍ରତିଦିନ କିଛି କଅଁଳ ଦୁବଘାସ ଛିଡାଇ ତାକୁ ଛେଚି ଗୋଟିଏ ପତ୍ର ପୁଡ଼ିଆରେ ବାନ୍ଧି ଔଷଧରୂପେ ଦେଉଥିଲେ ।

(ଙ) ‘ସୁଦୁରିଆନା’ କିଏ ?
Answer:
‘ସୁଦୁରିଆନା’ ହେଉଛନ୍ତି ମହାନ ଜନସେବକ ସୁଦର୍ଶନ ପ୍ରହରାଜ । ସେ ସାଇକେଲରେ ବୁଲିବୁଲି ଖରାବର୍ଷାକୁ ଖାତିର ନକରି ଅକୁଣ୍ଠ ଚିତ୍ତରେ ରୋଗୀ ଓ ଦୁଃଖୀଙ୍କ ସେବାରେ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ ।

Question ୨ ।
ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ଧାଡ଼ିରେ ଆସ ଉତ୍ତର ଲେଖିବା ।
(କ) ‘ଯାହା କରିବେ ସାଇଁ, ତାହା କାହାରି ହାତରେ ନାହିଁ? ଲେଖକଙ୍କ ବାପା ଏକଥା କାହିଁକି କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଲେଖକଙ୍କ ବାପା ରୋଗ ଶଯ୍ୟାରେ ପଡ଼ିଥିବା ବେଳେ, ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଉପରେ ଭରସା କରି ଏହା କହିଥିଲେ । ବିଧୂର ବିଧାନକୁ କେହି ଅଟକାଇପାରିବେ ନାହିଁ, ଯାହା ହେବାର ଥିବ ତାହା ନିଶ୍ଚୟ ହେବ ।

(ଖ) ବୋଉଙ୍କର ସ୍ନେହପୂର୍ଣ ଆଦେଶ ଲେଖକ ଭାଙ୍ଗି ନ ପାରିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଦିନକ ପାଇଁ ଛୁଟି ନେଇ ଲେଖକ ଘରକୁ ଆସିଥିଲେ ଓ ବୋଉଙ୍କର ଅସୁସ୍ଥତା ହେତୁ ତାଙ୍କୁ ତିନିଦିନ ଅଟକିଯିବାକୁ ପଡ଼ିଲା । କର୍ମକ୍ଷେତ୍ର କଟକ ଫେରିବାକୁ ବୋଉଠାରୁ ଅନୁମତି ମାଗିଲାରୁ, ବୋଉ ସ୍ନେହପୂର୍ଣ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଚାହିଁ ଆଉ ଦୁଇଦିନ ରହିଯିବାକୁ କହିଲେ । ଲେଖକଙ୍କର ବୋଉଙ୍କ ପ୍ରତି ଗଭୀର ଭଲପାଇବା ବା ଅସୁସ୍ଥ ଅବସ୍ଥାରେ ତାହା ଛାଡିଯିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ବୋଲି ବିଚାରକରି, ବୋଉଙ୍କର ସ୍ନେହପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଦେଶକୁ ସେ ଭାଙ୍ଗି ପାରି ନଥିଲେ ।

(ଗ) ସୁଦର୍ଶନ ପ୍ରହରାଜଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ କିପରି ଥୁଲା ?
Answer:
ସୁଦର୍ଶନ ପ୍ରହରାଜ ଜଣେ ମହାନ୍ ଜନସେବକ ଥିଲେ, ଯିଏ କି ଗାଁ ଗାଁ ବୁଲି ରୋଗୀଙ୍କର ସେବା କରୁଥିଲେ । ସେ ଥିଲେ ବଳିଷ୍ଠ, କର୍ମଠ ଓ ପରଦୁଃଖକାତର, ନିରଳସ ବ୍ୟକ୍ତି । ଶୀତ, ଖରା, ବର୍ଷାକୁ ଖାତିର ନକରି ଭୋକ ଶୋଷ ଭୁଲି ସେ ଅକୁଣ୍ଠ ଚିତ୍ତରେ ରୋଗୀ ଓ ଦୁଃଖୀଙ୍କ ସେବାରେ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ସତ୍ୟବାଦୀ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରମାନେ କିପରି ରୋଗୀସେବା କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ସତ୍ୟବାଦୀ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ରୋଗୀସେବା ପାଠ୍ୟନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା ଏବଂ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଅନ୍ତେବାସୀଙ୍କୁ ପାଳିକରି ଏହି ସେବାକାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ହେଉଥିଲା । ଛାତ୍ରାବାସରେ କୌଣସି ପିଲା ଜ୍ଵର କିମ୍ବା ବେମାରରେ ପଡ଼ିଲେ, ତାହାର ସେବା କରିବା ଓ ପଥକରାଇବା ଏବଂ ଡାକ୍ତରଖାନାରୁ ଔଷଧ ଆଣି ଦେବା ବ୍ୟବସ୍ତା କରିବାକୁ ହେଉଥିଲା । ଝାଡା ପରିସ୍ରା ହୋଇଗଲେ ବିଛଣା ଧୋଇ ପରିଷ୍କାର କରିବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ ରୋଗୀ ସେବା କରୁଥିବା ଛାତ୍ରକୁ ହିଁ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା ।

Question ୩ ।
ଆସ, ମନେ ପକାଇ ଉତ୍ତର ଲେଖୁ ।
(କ) ଲେଖକ ଉଦୟନାଥ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ ତାଙ୍କ ବାପା ବୋଉଙ୍କର କିପରି ସେବା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଲେଖକ ସତ୍ୟବାଦୀ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଜଣେ ଆଦର୍ଶ ଛାତ୍ରଭାବେ ଅଧ୍ୟୟନ କରି ରୋଗୀସେବା ସମ୍ପର୍କରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିଥିଲେ । ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ୍ ପରୀକ୍ଷା ପରେ ଘରେ ଥିଲାବେଳେ ତାଙ୍କ ବାପା ଗ୍ରହଣୀ ଝାଡା ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ଲେଖକ ପିତାଙ୍କ ରୋଗଶଯ୍ୟା ନିକଟରେ ଦିନରାତି ବସି ସେବା କରିଥିଲେ । ଝାଡା ରୋଗ ହେତୁ ବାପାଙ୍କ ବିଛଣା ଚାଦର ବାରମ୍ବାର ମଇଳା ହୋଇଯାଉଥିଲା । ତେଣୁ ଘନଘନ ବିଛଣା ଚାଦର ବଦଳାଇବା, ପଥ୍ ଖୁଆଇ ଦେବା, ଉଠି ବସାଇବାରେ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ ଲେଖକ ନିଜେ କରୁଥିଲେ । ସାରାରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇ ସେ ବାପାଙ୍କ ଦେହ ହାତ ଆଉଁଶି ଦେଉଥିଲେ । ଲେଖକଙ୍କ ସେବାଶୈଳୀ ଏହିପରି ଥିଲା ଯେ ନିଦରୁ ଉଠିଲାମାତ୍ରେ ବାପା ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କୁ ହିଁ ଖୋଜୁଥିଲେ ।

ବାପାଙ୍କ ପରି ବୋଉଙ୍କ ଶେଷ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଲେଖକ ତାଙ୍କ ପାଖେପାଖେ ରହି ସେବା କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । କଟକରେ ଚାକିରି କରିଥିବା ସମୟରେ ସେଥ‌ିଲେ ଦିନକ ପାଇଁ ଛୁଟି ନେଇ ଘରକୁ ଆସି ଦେଖନ୍ତି ତ ବୋଉ ଜ୍ଵର ରୋଗରେ ଶଯ୍ୟାଶାୟୀ ହୋଇଛନ୍ତି । ଲେଖକ ବୋଉଙ୍କ ପାଖରେ ବସିରହି ତାଙ୍କ ପିଠି ଆଉଁସି ଦେଉଥିଲେ । ତିନିଦିନ ରହିଲା ପରେ, କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରକୁ ଯିବା ପାଇଁ ଲେଖକ ବୋଉଙ୍କର ଅନୁମତି ମାଗିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ବୋଉ ହୁଏତ ଆଉ ବେଶିଦିନ ବଞ୍ଚେ ନାହିଁ ବୋଲି ଅନୁଭବ କରି ପୁଅକୁ ଆଉ ଦୁଇଦିନ ରହିଯିବାକୁ କହିଲେ ।

ବୋଉଙ୍କ କଥାରେ ଲେଖକ କଟକ ଯିବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବାତିଲି କଲେ । ବୋଉଙ୍କର ବିଛଣାରେ ହିଁ ମଳମୂତ୍ର ହୋଇଯାଉଥିଲା । ଲେଖକ ନିଜେ ସେ ସବୁ ବଦଳାଇ ନିଜ ହାତରେ ବିଛଣା ଚାଦର ସଫାକରି ଦେଉଥିଲେ । ଏହି ପରି ଭାବରେ ଲେଖକ ପିତୃମାତୃ ସେବାକରି ନିଜ ଜୀବନକୁ ଧନ୍ଯକରି ପାରିଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ଜୀବନର ଉନ୍ନତି ପଥରେ ଅଗ୍ରସର ହୋଇଥିଲେ।

(ଖ) ସତ୍ୟବାଦୀ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ରୋଗୀସେବା କାହିଁକି ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଉଥିଲା ?
Answer:
ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟ, ସାଧାରଣ ବିଦ୍ୟାଳୟ ନଥିଲା, ତାହା ଥିଲା ମଣିଷ ତିଆରି କାରଖାନା । ସେଠାକାର ଛାତ୍ରମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରୁଥିଲେ । ସ୍ବାବଲମ୍ବୀ ହେବା ଓ ସେବା ମନୋବୃତ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିବା ତାଙ୍କ ବିଦ୍ୟଳୟର ଅନ୍ୟତମ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା । ଏପରିକି ସେଠାରେ ରୋଗୀସେବା ପାଠ୍ୟନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟଙ୍କ ଦାୟିତ୍ଵ ଓ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଅନ୍ତେବାସୀଙ୍କୁ ପାଳିକରି ରୋଗୀସେବଂ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା ।

ରୋଗୀସେବା ପାଳି ଦାୟିତ୍ଵରେ ଥ‌ିବା ପିଲା ପ୍ରତିଦିନ ସକାଳେ ଗୋଟିଏ ଛୋଟ କ୍ଲାସରେ କିଛିକିଛି ନିମ ଛେଲି ବା ଚିରେଇତା ସିଝାପାଣି ପ୍ରତି ପିଲାଙ୍କୁ ଦେଉଥିଲେ । ଯେତେ ଅରୁଚିକର ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସମସ୍ତେ ତାହା ପିଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ ଥିଲେ । କାରଣ ରୋଗୀସେବ କାଳେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟଙ୍କୁ କହିଦେବ, ସେହି ଭୟରେ କେହି ପିଇବାକୁ ବାରଣ କରିପାରୁ ନଥିଲେ ।

ଛାତ୍ରାବାସର କୌଣସି ପିଲା ଜ୍ଵର ବା କିଛି ବେମାରରେ ପଡ଼ିଲେ ତା’ ପାଖରେ ରାତିଦିନ ବସି ରହିବାକୁ ପଡ଼ୁଥିଲା । ଡାକ୍ତରଖାନାରୁ ଔଷଧ ଆଣି ଠିକ୍ ସମୟରେ ଖୁଆଇବା, ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବେଳାରେ ଦେହରେ ଉତ୍ତାପ ମାପି ଚାର୍ଟରେ ଲେଖୁବା, ଦୁଧ, ସାଗୁ, ବାଲି, ପସାରୁଣି ପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରିଆଣି ପଥ୍ କରାଇବା ଆଦି ଦାୟିତ୍ୱ ରୋଗୀ-ସେବକ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ଥିଲା । ଏପରିକି ରୋଗୀର ମୁଣ୍ଡ, ଗୋଡ ଚିପିଦେବା, ଝାଡା, ପରିସ୍ରା ହୋଇଗଲେ ବିଛଣା ଧୋଇ ପରିଷ୍କାର କରିବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ ରୋଗୀ ସେବକକୁ ହିଁ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଏହାହିଁ ଥିଲା ସତ୍ୟବାଦୀ ବିଦ୍ୟାଳୟର ବିଶେଷତ୍ଵ ।

(ଗ) ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ ଛାତ୍ରାବାସରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କର ସେବା କରିବାର କାରଣ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ ଛାତ୍ରାବାସ ଦାୟିତ୍ଵରେ ରହିଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲା କିପରି ସୁସ୍ଥ ଓ ନୀରୋଗ ରହିବେ, ତାହା ତାଙ୍କର ମୂଳଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ( ସେଥିପାଇଁ ସେ ଥିଲେ ଋଷି ପ୍ରତିପ, ସେବା ଓ ତ୍ୟାଗର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ । ସେତେବେଳେ ସେହି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ରୋଗୀସେବା ପାଠର ଏକ ଅଙ୍ଗ ଥିଲା । ଛାତ୍ରାବାସରେ ରହୁଥ‌ିବା ଛୋଟ ପିଲାମାନଙ୍କ ଦେହରେ କାଛୁ ପୂରି ଯାଇଥାଏ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ ନିଜେ ସକାଳେ ନିମପତ୍ର ସିଝା ଚରମ ପାଣିରେ ପିଲାମାନଙ୍କ କାଛୁକୁ ଧୋଇ ଦେଉଥିଲେ । କଷ୍ଟ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟଙ୍କ ଆଗରେ କୌଣସି ପିଲା ମୁଖ ବିକୃତ କରିବାକୁ ସାହସ କରୁ ନଥିଲେ । ପିଲାଙ୍କ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଲାଘବ କରିବାକୁ ସେ ସରସ ମଜାଳିଆ କଥା କହି ଏପରି ମଜାଇ ଦେଉଥିଲେ ଯେ, ପିଲା କାଛୁଧୁଆ କଷ୍ଟ ଜାଣିପାରୁ ନଥିଲେ ।

Question ୪।
ଆସ, ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖୁ ।
(କ) ବଡ଼ ସ୍ନେହଭରା ଅଥଚ କରୁଣ ସେ ଚାହାଁଣୀ ।
Answer:
ବଡ଼ ସ୍ନେହଭରା ……………………………. ସେ ଚାହାଣି ।
ପ୍ରୟତ୍ତ ଗଦ୍ଦ୍ୟାଂଶଟି ଉଦୟନାଥ ଷଡ଼ଙ୍ଗାଙ୍କ ଆମ୍ଚରିତ ‘ଗାନ୍ଧି ମହାରାଜାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ’ ରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ରୋଗା ସେବା’ ଶୀର୍ଷକ ବିଷୟରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ନିଜ ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ବୋଉଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁର ଅବ୍ୟବହିତ ପୂର୍ବ ଚାହାଣିରେ ଭରିରହିଥ‌ିବା କାରୁଣ୍ୟ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି । ପିତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ଠିକ୍ ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ପରେ ଲେଖକଙ୍କ ବୋଉ ଶେଷନିଃଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ । ସେ ସମୟକୁ ଲେଖକ କଟକର ଦତ୍ତ ପ୍ରେସରେ ଚାକିରି କରୁଥିଲେ । ଦିନକ ପାଇଁ ଛୁଟି ନେଇ ଘରକୁ ଆସି ସେ ବୋଉଙ୍କୁ ଜ୍ଵର ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ଥ‌ିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଦେଖିଲେ । ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ଦୁଇଦିନ ଛୁଟି ବଢ଼ାଇ ବୋଉଙ୍କ ସେବା ଶୁଶ୍ରୂଷା କଲେ । ବୋଉ ସାମାନ୍ୟ ସୁସ୍ଥ ହେବାପରେ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରକୁ ବାହାରିବାକୁ ଅଗ୍ରସର ହେବାରୁ ଆଉ ଦୁଇଦିନ ରହିଯିବାକୁ ବୋଉ ଅତି ବିକଳ ଭାବେ ପୁଅକୁ କହିଲେ ।

ବୋଉଙ୍କ ସ୍ନେହପୂର୍ଣ କଥା କାଟି ନପାରି ଲେଖକ ରହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲେ । କିନ୍ତୁ ସେଦିନ ରାତିକୁ ହଠାତ୍ ବୋଉ ସଂଜ୍ଞାହୀନ ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ଡାକ୍ତର ଔଷଧର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାର ଦିନକ ପରେ ସେ ପ୍ରକୃତିସ୍ଥ ହେଲେ । ମାତ୍ର ରାତିକୁ ଅବସ୍ଥାରେ ଅବନତି ଘଟିଲା । ପାହାନ୍ତା ପହରକୁ ଦୁଆରକୁ ଉଠାଇ ନେବାକୁ ବୋଉ ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଲେ । ସେତେବେଳକୁ ତାଙ୍କ ଶେଷ ସମୟ ଆସି ସାରିଥିଲା । ଅନ୍ତିମ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେବାକୁ ଅତି କରୁଣ ଦୃଷ୍ଟିରେ ପୁଅକୁ ଚାହିଁ ହାତ ‘ଉଠାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରି ମଧ୍ୟ ଉଠାଇ ପାରିଲେ ନାହିଁ । ଏହା ଜାଣିପାରି ଲେଖକ ବୋଉଙ୍କ ହାତକୁ ଧରି ଟେକିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ଲେଖକଙ୍କ ହାତକୁ ଧରି ବୋଉ ଆଖବୁଜିଲେ । ସେହି ସମୟରେ ବୋଉଙ୍କ ଆଖୁର ଚାହାଣିରେ ଭରି ରହିଥୁଲା ଆକୁଳତା ଯାହାକୁ ଲେଖକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଆର୍ଶୀବାଦ ବୋଲି ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ।

(ଖ) ଯଦି ଚିତ୍ରକର ହୋଇଥାଆନ୍ତି, ତେବେ ତା’ର ଗୋଟିଏ ଅପରୂପ ଛବି ଆଙ୍କି ଦେଇପାରନ୍ତି ।
Answer:
ଯଦି ଚିତ୍ରକର …………………….. ଆଙ୍କି ଦେଇପାରନ୍ତି ।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଂଶଟି ଉଦୟନାଥ ଷଡଙ୍ଗାଙ୍କ ରଚିତ ଆମ୍ଚରିତ ‘ଗାନ୍ଧି ମହାରାଜାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ’ରୁ ସଂଗୃହାତ ‘ରୋଗୀସେବା’ ଶୀର୍ଷକ ବିଷୟରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ନିଜ ପିତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବର ସ୍ନେହପୂର୍ଣ ଢଳଢ଼ଳ ମୁହଁ ଓ ଆବେଗଭରା ଚାହାଣି ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଲେଖକଙ୍କ ପିତା ୭୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଇହଲୀଳା ସାଙ୍ଗ କରିଥିଲେ । ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ସେ ଗ୍ରହଣୀ ଝାଡ଼ା ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ଥିଲେ । ଶେଷ ମୁହୂର୍ଭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲେଖକ ତାଙ୍କର ସେବା ଶୁଶ୍ରୂଷା କରିଥିଲେ । ଡାକ୍ତର ଡାକିବାକୁ କହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ପିତା ବାରଣ କରିଥିଲେ । ହୁଏତ ସେହି ରୋଗରେ ସେ ଶେଷନିଃଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ । ଲେଖକ ଗାଁ ବୈଦ୍ୟଙ୍କ ନିକଟରୁ ଔଷଧ ଆଣିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଖାଇନଥିଲେ ।

ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ଶେଷ ତିନିଦିନ ସେ ଅଚୈତନ୍ୟ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ଚେତନା ଫେରିଆସେ, ଅତି ଆଦରରେ ସେ ଲେଖକଙ୍କ ମୁହଁ ଓ ପିଠିରେ ହାତ ବୁଲାଇ ଆଣନ୍ତି, ସ୍ନେହପୂର୍ଣ ଚକ୍ଷୁରେ ଚାହିଁ ରହନ୍ତି । ସେହି ଆଖୁର ଢଳଢଳ ଚାହାଣିରୁ ସତେଯେପରି ଆଶୀର୍ବାଦର କିରଣ ଝରି ଆସୁଥିବା ପରି ଲେଖକ ଚକ୍ଷୁରେ ଚାହିଁ ରହନ୍ତି । ସେହି ଆଖୁର ଢଳଢଳ ଚାହାଣିରୁ ସତେଯେପରି ଆଶୀର୍ବାଦର କିରଣ ଝରି ଆସୁଥିବା ପରି ଲେଖକଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବାପାଙ୍କର ସେହି ମୁହଁ ଲେଖକଙ୍କ ମାନସପଟରେ ନାଚି ଉଠେ । କୌଣସି ଏକ ମନୋମୁଗ୍ଧକାରୀ ଦୃଶ୍ୟକୁ କେବଳ ଚିତ୍ରକର ହିଁ ରଙ୍ଗତୂଳୀରେ ରୂପ ଦେଇପାରେ । ଲେଖକ ଜଣେ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ହୋଇ ନଥିବାରୁ ପିତାଙ୍କର ସେହି ରୂପକୁ କେବଳ ସ୍ମରଣ ମାତ୍ର କରିପାରନ୍ତି, ମାତ୍ର ଆଙ୍କି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ ।

Question ୫।
ଆସ, ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଅନୁଚ୍ଛେଦଟି ପଢ଼ିବା ଓ ତାକୁ ଉତ୍ତର ମନେକରି ତା’ ପାଇଁ କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ତିଆରି କରିବା । ଘରଘର ବୁଲି ରୋଗୀଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଦେଖୁ । ଡାକ୍ତରଖାନାରୁ ଔଷଧ ନେଇ ଖାଇବାକୁ ଦେଉ । ଗୁରୁତର ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ଆଣିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରୁ । ସାନିଟାରୀ ଇନ୍ସପେକ୍ଟରଙ୍କୁ ଧରି କୂଅ, ପୋଖରୀ ବିଶୋଧନ କରାଉ । ଅନେକ ସମୟରେ ସାଗୁପାଣି ତିଆରି କରି ସଙ୍ଗରେ ନେଇଥାଉ । ଗରିବମାନଙ୍କର ତାହା ପଥ୍ ହୁଏ, ଆଶ୍ରମରୁ ସକାଳୁ ବାହାରିଗଲେ ଦିନେ ଦିନେ ଫେରିବାକୁ ରାତି ବେଶି ହୋଇଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର କଡ଼ା ତାଗିଦା ଥାଏ, ସନ୍ଧ୍ୟା ପୂର୍ବରୁ ଫେରିବ । ଆଶ୍ରମ ଭିତରକୁ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଗୋଡ଼ହାତ ଫିନାଇଲ୍ ପାଣିରେ ଧୋଇବ, ଗରମ ପାଣିରେ ଗାଧୋଇବ ।
Answer:
(କ) ଗୁରୁତର ରୋଗୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ କିପରି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାକୁ ହୋଇଥାଏ ?
(ଖ) କାହାକୁ ଧରି କୂଅ ପୋଖରୀ ବିଶୋଧନ କରାଯାଏ ?
(ଗ) ସାନିଟାରୀ ଇନିସ୍‌କ୍ଲେରଙ୍କୁ ଧରି କ’ଣ କରାଯାଏ ?
(ଘ) ସାଗୁପାଣି କାହିଁକି ସାଙ୍ଗରେ ନେବାକୁ ହୋଇଥାଏ ?
(ଙ) ଅନେକ ସମୟରେ କ’ଣ ତିଆରି କରି ସାଙ୍ଗରେ ନେବାକୁ ହୋଇଥାଏ ?
(ଚ) ସକାଳୁ ବାହାରି ଗଲେ, ଆଶ୍ରମକୁ କେତେବେଳେ ଫେରିବାକୁ ହୋଇଥାଏ ?
(ଛ) ଗୋପବନ୍ଧୁ ଚୌଧୁରୀଙ୍କର କଡ଼ା ତାଗିଦା କ’ଣ ଥାଏ ?
(ଜ) ସଂନ୍ଧ୍ୟା ପୂର୍ବରୁ ଫେରିବା ପାଇଁ କିଏ ତାଗିଦ କରିଥାନ୍ତି ?
(ଝ) ଆଶ୍ରମ ଭିତରକୁ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ କିପରି ପରିଷ୍କାର ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ ?

Question ୬।
ଆସ, ତଳେ ଥ‌ିବା କୋଠରୀରୁ ଅକ୍ଷର ନେଇ ଶବ୍ଦ ଗଢ଼ିବା ।

Answer:
ତାଲିମ, ସମାଗମ, ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ, ପ୍ରଖର, ବିକୃତି, ଛେଉଣ୍ଡ, ତାଗିଦା, ଖଞ୍ଜା ପ୍ରକୃତି, ଛେଲି, ବଚ୍ଛା, ସେବା ।

Question ୭ ।
ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କରିବା ।
(କ) ବାପା ଶେଷ ତିନି ଦିନ ________ ଅବସ୍ଥାରେ ପଡ଼ି ରହିଲେ । (ଅଚତୈନ, ଅନୌତନ, ଅଚୈତନ୍ୟ)
(ଖ) ବୋତର ଶରାରରେ ରୋଗ ________ ଶକ୍ତି ନଥିଲା । (ପ୍ରତିଶେଧକ, ପ୍ରତିଷେଧକ, ପ୍ରତିସେଧକ)
(ଗ) ମା’ ପୁଅକୁ ________କଲେ । (ଆଶ୍ରିବାଦ, ଆଶୀର୍ବାଦ, ଆର୍ଶୀବାଦ)
(ଘ) ଶୁଭ ________ ଆସିଗଲା । (ମୁହୂର୍ଭ, ମୂହୁର୍ତ୍ତ, ମୁହୂର୍ର)
(ଙ) ରୋଗା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ________ ଆବଶ୍ୟକ । (ଶୁଶ୍ରୂଷା, ଶୁଶ୍ରୂଷା, ସୁଶ୍ରୂଷା)
Answer:
(କ) ବାପା ଶେଷ ତିନି ଦିନ ଅବସ୍ଥାରେ ପଡ଼ି ରହିଲେ ।
(ଖ) ବୋତର ଶରାରରେ ରୋଗ ପ୍ରତିଷେଧକ ଶକ୍ତି ନଥିଲା ।
(ଗ) ମା’ ପୁଅକୁ ଆଶୀର୍ବାଦ କଲେ ।
(ଘ) ଶୁଭ ମୁହୂର୍ଭ ଆସିଗଲା ।
(ଙ) ରୋଗା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶୁଶ୍ରୂଷା ଆବଶ୍ୟକ ।

Question ୮।
ଆରମ୍ଭରେ ‘ଅ’ ଅକ୍ଷର ଯୋଗ କରି ପାଞ୍ଚଟି ଶବ୍ଦ ଗଢ଼ିବା ।
ନୂତନ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଏଠାରେ ଲେଖୁବା ।

Answer:
ଅଚୈତନ୍ୟ, ଅସାମାନ୍ୟ, ଅହିତକର, ଅଗୋଚର, ଅନୈତିକ ସେହି ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ବାକ୍ୟ ଗଠନ କରିବା ।
ଅଚୈତନ୍ୟ – ରୋଗୀଟି ରୋଗରେ ଅଚୈତନ୍ୟ ହୋଇଯାଇଛି ।
ଅସାମାନ୍ଯ – ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର ଅସାମାନ୍ୟ କବି ପ୍ରତିଭାର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ ।
ଅହିତକର – ଅତ୍ୟଧ୍ୟ ତେଲମସଲାଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟପ୍ରତି ଅହିତକର ।
ଅଗୋଚର – ବିଶ୍ୱକବିଙ୍କ ପୂରାନାମ କାହାକୁ ଅଗୋଚର ନଥ‌ିବ ।
ଅନୈତିକ – ଅନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ହେଲେ ଅବଶ୍ୟ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ ।

Question ୯।
ଆସ, ଉପଯୁକ୍ତ ବିପରୀତ ଅର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବଡ଼ କୋଠରିରୁ ବାଛି ସାନ କୋଠରିରେ ଲେଖୁବା ।
ଆସହଯୋଗ, ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ,  ପ୍ରତ୍ୟୁଷ, ଅଶାର୍ବାଦ, ଆସମ୍ଭବ,

Answer:
ଆସହଯୋଗ – ସହଯୋଗ
ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ – ରୋଗ ମୁକ୍ତ
ପ୍ରତ୍ୟୁଷ – ପ୍ରଦେ।ଷ
ଅଶାର୍ବାଦ – ଅଭିଶାପ
ଆସମ୍ଭବ – ସମ୍ଭବ

Question ୧୦ ।
ଏକଥା କିଏ କାହାକୁ କହିଛନ୍ତି ପାଖ ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରେ ଲେଖୁବା ।
(କ) ‘‘ଯାହା କରିବେ ସାଇଁ, ତାହା
(ଖ) ‘‘ପିଲାଟା କାଲି ରାତିରେ ଜମା ଶୋଇ ନାହିଁ ।
(ଗ) ‘‘ମୋ ଧନକୁ କିଏ ଆଣିଲାଟି। !!
(ଘ) ‘‘ଆସିଛୁ ଯେତେବେଳେ ଆଉ ଦୁଇଟାଦିନ ରହିଯା’’ ।
Answer:
(କ) ଲେଖକଙ୍କ ବାପା, ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ।
(ଖ) ଲେଖକଙ୍କ ବାପା, ଲେଖକଙ୍କ ବୋଉକୁ କହିଥିଲେ ।
(ଗ) ଲେଖକଙ୍କ ବୋଉ ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ।
(ଘ) ଲେଖକଙ୍କ ବୋଉ ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ।

Question ୧୧ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ସନ୍ଧିବିଚ୍ଛେଦ କରି ଲେଖୁବା
ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର ________ + ________
ଅଧିକାଂଶ ________ + ________
ଛାତ୍ର।ବାସ ________ + ________
ଜରନ୍ନ।ଥ ________ + ________
ସ୍ଵେଚ୍ଛା ________ + ________
Answer:
ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର = ପ୍ରଶ୍ନ + ଉତ୍ତର
ଅଧିକାଂଶ = ଅଧିକ + ଅଂଶ
ଛାତ୍ରାବାସ = ଛାତ୍ର + ଆବାସ
ଜଗନ୍ନାଥ = ଜଗତ୍ + ନାଥ = ସ୍ୱ + ଇଚ୍ଛା

Question ୧୨ ।
ଭୁଲ୍ ଲେଖାଥିବା ଶବ୍ଦକୁ ତା’ ପାଖରେ ଠିକ୍ କରି ଲେଖୁବା ।

ଭୁଲ୍‌ ଶବ୍ଦ	ଠିକ୍ ଶବ୍ଦ
ଶିଘ୍ର
ଆଶ୍ୱାଶନା
ବିକ୍ରୁତି
ସ୍ନେହପୁର୍ଣ୍ଣ
ଯିଦ୍
ଚାଟଷାଳୀ
ଅସ୍ପଷ୍ଟ
ସ୍ନେହପୁର୍ଣ୍ଣ
ସଂଜ୍ଞାହିନ
ସଂଜ୍ଞାହିନ
ଯିଦ୍
ଅସ୍ପଷ୍ଟ
ଶୁଶ୍ରୂଷା

Answer:

ଭୁଲ୍‌ ଶବ୍ଦ	ଠିକ୍ ଶବ୍ଦ
ଶିଘ୍ର	ଶାଘ୍ର
ଆଶ୍ୱାଶନା	ଆଶ୍ୱାସନା
ବିକ୍ରୁତି	ବିକୃତି
ସ୍ନେହପୁର୍ଣ୍ଣ	ଆଶାର୍ବାଦ
ଯିଦ୍	ଚାଟଶାଳା
ଚାଟଷାଳୀ	ପ୍ରଭୂତି
ଅସ୍ପଷ୍ଟ	ସ୍ନେହପୂର୍ଣ୍ଣ
ସ୍ନେହପୁର୍ଣ୍ଣ	ସଂଜ୍ଞାହାନ
ସଂଜ୍ଞାହିନ	ଜିଦ୍‌
ଯିଦ୍	ବ୍ୟବସ୍ଥା
ଅସ୍ପଷ୍ଟ	ଅସ୍ତଷ୍କ
ଶୁଶ୍ରୂଷା	ଶୁଶ୍ରୂଷା

Question ୧୩ ।
କୌଣସି ସେବାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ମାଧ୍ୟମରେ ତୁମେ ଲାଭ କରିଥିବା ଅନୁଭୂତିକୁ ବର୍ଣନା କରି ବନ୍ଧୁଙ୍କ ନିକଟକୁ ଚିଠିଟିଏ ଲେଖ ।
Answer:

ତା ୨୫.୪.୨୦୧୯
ସୁଜନପୁର

ପ୍ରିୟ ସୁରେଶ,

ଶୁଭେଚ୍ଛା ନେବୁ । ଗତ ଶନିବାର ଦିନ ତୋ’ ଚିଠି ପାଇଲି । ହଷ୍ଟେଲ ଜୀବନ ତୋତେ ଭଲ ଲାଗୁଛି ଜାଣି ଖୁସି ହେଲି । ଆଜି ତୋତେ ଗୋଟିଏ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଖବର ଜଣାଉଛି । ତୁ ଜାଣି ଖୁସି ହେବୁ ଯେ ମୁଁ ରେଭେନ୍ସା କଲିଜିଏଟ୍ ସ୍କୁଲ୍‌ର ନେତାଜୀ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ ବାହିନୀରେ ଯୋଗ ଦେଇଛି । ଆମ ସ୍କାଉଟ୍ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଆମେ ଗତିରାଉତପାଟଣାଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଝାମୁ ଯାତ୍ରାରେ ସେବାକାର୍ଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ଯାଇଥିଲୁ ।

ସଙ୍ଗରେ ଗୋଟିଏ ତମ୍ବୁ, ଦରି ଓ ବ୍ୟାନର ନେଇଥିଲୁ । ପହଞ୍ଚିଲା ପରେ ସ୍ଥାନୀୟ ୱାର୍ଡମେମ୍ବର ଓ କେତେଜଣ ଯୁବକ ଆମକୁ ସ୍ଵାଗତ କରିଥିଲେ । ନିକଟସ୍ଥ ଏକ ଆମ୍ବତୋଟାରେ ତମ୍ବୁ ପକାଇଲା ପରେ ସଙ୍ଗରେ ନେଇଥ‌ିବା ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଣର ସରଞ୍ଜାମ ଧରି ଯାତ୍ରାସ୍ଥଳକୁ ବାହାରିଲୁ । ପୂର୍ବରୁ ଆମ ପାଇଁ ସେଠାରେ ଜଳଖୁର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ଜଳଖୁଆ ଖାଇସାରିଲା ପରେ ପରେ ସ୍ଥାନୀୟ ସରପଞ୍ଚ ଆସି ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ପାଇଁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଗଲେ । ତମ୍ବୁରେ ଥିବା ଆମ ଜିନିଷପତ୍ର ଦାୟିତ୍ବରେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପିଅନ ରବି ଭାଇ ରହିଲେ ।

ମଧ୍ୟାହ୍ନରେ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହେବାର ଥିଲା । ଗ୍ରୀଷ୍ମର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ କ୍ରମେ ବଢ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଯାତ୍ରୀସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଧୀରେ ଧୀରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାକୁ ଲାଗିଲା । ସ୍ଥାନୀୟ ନଳକୂପରୁ ପାଣି ଆଣି ଚାରିଗୋଟି ଡ୍ରମରେ ରଖୁ । ଖରାତାତି ବଢ଼ିବା ସହିତ ଆମ କାର୍ଯ୍ୟର ତତ୍ପତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା । ଚାରିଜଣ ଜଳ ଯୋଗାଣ ଦାୟିତ୍ଵରେ ରହିଲେ, ଦୁଇଜଣ ପିଲା ନଳକୂପରୁ ପାଣି ଆଣି ଡ୍ରମରେ ଭରିବା ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିଲେ । ଆଉ ଦୁଇଜଣ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଶୃଙ୍ଖଳିତଭାବେ ଯାତ୍ରା ଦେଖିବା କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ମୁତୟନ ହେଲେ । ଆମ ଗୁରୁଜୀ ଆମମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ କିପରି ସୁପରିଚାଳିତ ହେବ ତାହା ବୁଝାବୁଝି କରୁଥିଲେ । ଖରା ତେଜ ସହି ନପାରି ଦୁଇ ତିନିଜଣ ବୃଦ୍ଧା ଅଚେତ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ଟେକିଆଣି ଶିବିରରେ ପ୍ରାଥମିକ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲୁ । ଆମର କାମ ଦେଖି ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ପ୍ରଶଂସା କରୁଥିଲେ ବୟସ୍କ ଲୋକମାନେ ଆମକୁ କଲ୍ୟାଣ କରୁଥିଲେ ।

ସୁରେଶ, ତୁ ବିଶ୍ଵାସ କରିପାରିବୁନି, ସେଦିନର ସେ ଅନୁଭୂତି ଆମକୁ ଏତେ ଆନନ୍ଦ ଦେଇଥିଲା ଯେ ଆମେ ଜୀବନରେ ତାହା ଭୁଲିପାରିବୁନି । ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ଆମ କ୍ୟାମ୍ପକୁ ଆସିଲାପରେ ଜଣ ଜଣ କରି ଯାଇ ଖାଇଆସି କାମରେ ଲାଗିପଡ଼ିଥିଲୁ । ଅପରାହ୍ନକୁ ଗହଳି ଧୀରେ ଧୀରେ କମିବାକୁ ଲାଗିଲା। ୫ଟା ପରେ ଆମେ ଶିବିରକୁ ଫେରିଲୁ । ସ୍ଥାନୀୟ କିଛି ଭଦ୍ରବ୍ୟକ୍ତି ଜଳଖୁ ଆଣି ଆମକୁ ଖାଇବାକୁ ଦେଲେ । ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଜିନିଷପତ୍ର ଗାଡ଼ିରେ ଲଦି ହଷ୍ଟେଲକୁ ଫେରିଲୁ । ପରଦିନ ପ୍ରଧାନଶିକ୍ଷକ ପ୍ରାର୍ଥନା ସଭାରେ ଆମକୁ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଶଂସାପତ୍ର ଦେଇ ପୁରସ୍କୃତ କଲେ । ମୁଁ ପୁରୀ ଗଲେ ତମ ହଷ୍ଟେଲକୁ ନିଶ୍ଚୟ ଯିବି । କାଲି ମୁଁ ବାପାଙ୍କ ସହ ଘରକୁ ଆସିଥୁଲି । ସୋମବାର ସକାଳୁ ହଷ୍ଟେଲ ଚାଲିଯିବି । ଚିଠି ପାଇ ଚିଠି ଦେବୁ । ଏତିକିରେ ରହୁଛି । । ଇତି ।

ତୋର ମମତାବଦ୍ଧ ରଘୁ

ତୁମ ପାଇଁ କାମ

କୌଣସି ସେବାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ମାଧ୍ୟମରେ ତୁମେ ଲାଭ କରିଥିବା ଅନୁଭୂତିକୁ ବର୍ଣନା କରି ଏକ ବିବରଣୀ ଲେଖ ।

ପରାକ୍ଷା ଉପଯେ।ଗା ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର

Question ୧।
ଲେଖକଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ପାଦରୁ ରକ୍ତ କାହିଁକି ଝରୁଥୁଲା ?
Answer:
ଲେଖକଙ୍କ ବାପା ବାଡ଼ିରେ କାମ କରୁଥିଲାବେଳେ ଖଣ୍ଡେ ଭଙ୍ଗାକାଚ ପାଦରେ ପଶିଯିବାରୁ ତାଙ୍କ ପାଦରୁ ରକ୍ତ ଝରୁଥିଲା ।

Question ୨।
ଲେଖକଙ୍କ ବାପାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ କିପରି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ଲେଖକଙ୍କ ବାପା ଗ୍ରହଣୀ ଝାଡ଼ା ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ଲେଖକ ଡାକ୍ତର ଡାକିବା କଥା କହିବାରୁ ସେ ବାରଣ କଲେ । ଗ୍ରାମର ବୈଦ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଆଣିଥିବା ଔଷଧ ମଧ୍ଯ ସେ ଖାଇନଥିଲେ । ଦଶ ବାର ଦିନ ଶଯ୍ୟାଶାୟୀ ହେବା ପରେ ସେହି ରୋଗରେ ହିଁ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।

Question ୩ ।
ଲେଖକଙ୍କ ବୋଉଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ କେବେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
୧୯୨୭ ମସିହାରେ ଲେଖକଙ୍କ ବାପା ଦେହତ୍ୟାଗ କରିବାର ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ପରେ ତାଙ୍କ ବୋଉଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥୁଲା, ଅର୍ଥାତ୍ ୧୯୩୨ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ବୋଉ ଇହଧାମ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

Question ୪ ।
ସେତେବେଳେ ଲେଖକ କେଉଁଠାରେ ଚାକିରି କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଲେଖକଙ୍କ ବୋଉ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କଲା ସମୟରେ ଲେଖକ କଟକର ଦତ୍ତ ପ୍ରେସରେ ଚାକିରୀ କରୁଥିଲେ ।

Question ୫ ।
୧୯୨୨ ମସିହାରେ କେଉଁଠାରେ ହଇଜା ବ୍ୟାପିଥିଲା ?
Answer:
୧୯୨୨ ମସିହାରେ ଜଗତ୍‌ସିଂହପୁରର ଅଳକାଶ୍ରମ ଆଖପାଖ କେତୋଟି ଗ୍ରାମରେ ହଇଜା ବ୍ୟାପିଥିଲା ।

Question ୬।
ସୁଦର୍ଶନଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ଲେଖକ କିପରି ରୋଗୀସେବା କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଲେଖକ ସୁଦର୍ଶନ ପ୍ରହରାଜଙ୍କୁ ଗୁରୁଜ୍ଞାନ କରୁଥିଲେ । ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ସେ ତାଙ୍କୁ ସୁଦୁରିଆନା ବୋଲି ଡାକୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ସହିତ ଘର ଘର ବୁଲି ଲେଖକ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଦେଖିବା, ଡାକ୍ତରଖାନାରୁ ଔଷଧ ଆଣିଦେବା, ସାନିଟାରୀ ଇନିସ୍ପେକ୍ଟରଙ୍କ ସହାୟତାରେ କୂଅ, ପୋଖରୀ ବିଶୋଧନ କରାଇବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ଅନେକ ସମୟରେ ସାରୁପାଣି ତିଆରି କରି ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ପଥ ଯୋଗାଇବା କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ଆଶ୍ରମରୁ ବେଳେବେଳେ ବାହାରିଗଲେ ଫେରିବାକୁ ବେଶି ରାତି ହୋଇଯାଏ ।

Question ୭ ।
ଲେଖକ କେଉଁଠାରୁ ରୋଗୀସେବା ଶିକ୍ଷା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ପାଠ୍ୟନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ବିଷୟ ସହ ରୋଗୀସେବାର ଶିକ୍ଷା ଦେଉଥଲେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ ସେବା କରିବାକୁ କେବଳ ଶିକ୍ଷା ଦେଉନଥିଲେ, ବରଂ ନିଜେ ତାହା କରି ଦେଖାଇ ଦେଉଥିଲେ । ଲେଖକ ତାଙ୍କଠାରୁ ରୋଗୀସେବା ଶିକ୍ଷା କରିଥିଲେ ।

Question ୮।
‘ରୋଗୀସେବା’ ପ୍ରବନ୍ଧର ଲେଖକ କିଏ ? ତାଙ୍କର କେଉଁ ଉପନ୍ୟାସ ଓଡ଼ିଆ ପାଠକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୁପରିଚିତ?
Answer:
‘ରୋଗୀସେବା’ ପ୍ରବନ୍ଧର ଲେଖକ ହେଉଛନ୍ତି ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟିକ ଉଦୟନାଥ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ । ତାଙ୍କ ଅନୁବାଦ ଉପନ୍ୟାସ ‘ଟମକକାଙ୍କ କୁଟୀର’ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପାଠକ ମହଲରେ ବେଶ୍ ସୁପରିଚିତ ।

Question ୯।
ବାପାଙ୍କ ପାଦରୁ ରକ୍ତ ଝରୁଥ‌ିବା ଦେଖୁ ଲେଖକ କ’ଣ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ବାପାଙ୍କ ପାଦରୁ ରକ୍ତ ଝରୁଥ‌ିବା ଦେଖୁ ଲେଖକ ପ୍ରଥମେ ବିଚଳିତ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ । ତଥାପି ସାହସର ସହ କ୍ଷତ ସ୍ଥାନରେ ଗାମୁଛା ବାନ୍ଧି ଗ୍ରାମର ବୈଦ୍ୟଙ୍କ ନିକଟକୁ ନେଇ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । ବୈଦ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ଶିଖ୍ ବାଡ଼ିର କଅଁଳ ଦୂବଘାସ ଛେଚି କ୍ଷତସ୍ଥାନରେ ବାନ୍ଧିବା କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ବାପା କଷ୍ଟ ପାଉଥିବାବେଳେ ସେ ପାଦ ଓ ଆଉଁଶି ଦେଇଥିଲେ ।

Question ୧୦।
ଲେଖକ କେବେ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରାବାସରୁ ଘରକୁ ଫେରିଥିଲେ ? ସେହି ସମୟରେ କି ଘଟଣା ଘଟିଲା ?
Answer:
୧୯୨୭ ମସିହାରେ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପରୀକ୍ଷା ଘରକୁ ଫେରିଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ ତାଙ୍କ ବାପା ଗ୍ରହଣୀ କରିଥିଲେ । ଦେଇସାରି ଲେଖକ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରାବାସରୁ ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ୭୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦେହତ୍ୟାଗ

Question ୧୧ ।
ଲେଖକ ଗ୍ରହଣୀ ଝାଡ଼ା ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କର କିପରି ସେବା ଶୁଶ୍ରୂଷା କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଲେଖକ ଗ୍ରହଣୀ ଝାଡ଼ା ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ବାପାଙ୍କ ପାଇଁ ବୈଦ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଔଷଧ ଆଣିଦେବା ଓ ବାପାଙ୍କ ସେବାଶ୍ରୁଶୁଷା କରିବାରେ ଅବହେଳା କରିନଥିଲେ । ବାପାଙ୍କ ଶେଷ ସମୟକୁ ସେ ତାଙ୍କ ପାଖେ ପାଖେ ରହି ମଇଳା ବିଛଣା ସଫା କରିବା, ପଥ୍ ଖୋଇଦେବା, ରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇ ଜଗି ବସିବା ପରି ସେବାକାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ ।

Question ୧୨ ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ କିଏ ? ତାଙ୍କୁ ଲୋକେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ ବୋଲି କହିଥିଲେ ?
Answer:
ଋଷିପ୍ରତିମ ହରିହର ଦାସ ଥିଲେ ଉତ୍କଳମଣି ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ସାଥୀ ଏବଂ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟର ଅନ୍ୟତମ ଶିକ୍ଷକ । ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଅଥବା ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ ବୋଲି କହୁଥିଲେ । ସେ ୧୮୭୯ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରି ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।

ସରଳ ଭାଷାରେ ଚୁଝାଇ ଲେଖ :

Question ୧୩ ।
ସତ୍ୟବାଦୀ ସ୍କୁଲରେ ରୋଗୀସେବା କରିବା ତାଲିମ ପାଇଥିଲି, ତାହା ହିଁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲଗାଇଲି ।
Answer:
ସତ୍ୟବାଦୀ ସ୍କୁଲରେ ………. କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲଗାଇଲି ।
ଶଂସିତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଉଦୟନାଥ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀ ‘ଗାନ୍ଧି ମହାରାଜାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ’ ଶୀର୍ଷକ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ରୋଗୀସେବା’ବିଷୟରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ନିଜ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ବୃଦ୍ଧ ପିତାଙ୍କ ସେବା ଶୁଶ୍ରୂଷା କରିବାରେ ସତ୍ୟବାଦୀ ବିଦ୍ୟାଳୟର ସେବା ତାଲିମ କିପରି ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ୧୯୨୭ ମସିହାରେ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ୍ ପରୀକ୍ଷା ପରେ ଘରେ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥିବା କାଳରେ ଲେଖକଙ୍କ ପିତା ଦଶ ବାର ଦିନ ଧରି ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇ ଶଯ୍ୟାଶାୟୀ ହୋଇଥିଲେ । ଗ୍ରହଣୀ ଝାଡ଼ା ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇଥ‌ିବା ପିତାଙ୍କୁ ସେ ସୁଚାରୁରୂପେ ସେବା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ସତ୍ୟବାଦୀ ସ୍କୁଲ ଛାତ୍ରାବାସରେ ଲେଖକ ରୋଗୀସେବା କରିବା ତାଲିମ ପାଇଥିଲେ । ତେଣୁ ପିତାଙ୍କ ସେବା କରିବାରେ ତାଙ୍କର କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହୋଇନଥିଲା ।

ରାତିଦିନ ପାଖରେ ବସିରହି ମଇଳା ବିଛଣା ଚାଦର ଘନ ଘନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା, ଦୁର୍ବଳ, କ୍ଷୀଣ ଶରୀର ବିଶିଷ୍ଟ ପିତାଙ୍କୁ କାଖ ପାଖରେ ଓ ଅଣ୍ଟାରେ ହାତ ଦେଇ ଉଠାଇ ବିଛଣା ବଦଳାଇବା କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ତାଙ୍କୁ କଷ୍ଟକର ଲାଗିନଥିଲା । ଦିନସାରା ପାଖରେ ରହିବା ସହ ରାତି ସାରା ଅନିଦ୍ରା ରହି ସେ ପିତାଙ୍କର ସେବା କରିଥିଲେ । ରାତିରେ ବାପାଙ୍କ ନିଦ ଟିକେ ଭାଙ୍ଗିଗଲେ ସେ ଲେଖକଙ୍କୁ ହିଁ ଖୋଜୁଥିଲେ । ଲେଖକ ମଧ୍ଯ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ସେବକ ପରି ନିର୍ବିକାର ଚିତ୍ତରେ ପିତାଙ୍କ ସେବା କରିପାରିଥିଲେ ଓ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ପିତାଙ୍କର ଅନ୍ତର ଖୋଲା ଆର୍ଶୀବାଦ ଲାଭ କରିଥିଲେ ।

Question ୧୪ ।
ମୋର ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟରେ, ପିତାମାତାଙ୍କର ସେହି ଅନ୍ତିମ ଆର୍ଶୀବାଦ ହିଁ ତା’ ପଛରେ ରହି ପ୍ରେରଣା ଦେଉଅଛି।
Answer:
ମେର ଜାବନକାଳ ………………… ପ୍ରେରଣା ନ୍ଦେଉଅଛା
ପ୍ରୋକ୍ତ ଗଦ୍ୟାଶଟି ଉଦୟନାଥ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ରଚିତ ଆତ୍ମଜୀବନୀ ‘ଗାନ୍ଧି ମହାରାଜାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ’ ପୁସ୍ତକରୁ ସଂଗୃହୀତ ‘ରୋଗୀସେବା’ ଶୀର୍ଷକ ବିଷୟରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ ଲେଖକ ପିତାମାତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦଦ୍ଵାରା ମାନବ କିପରି ଜୀବନ ଯୁଦ୍ଧରେ ସର୍ବତ୍ର ବିଜୟଲାଭ କରିଥାଏ ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ବାଲ୍ୟକାଳରୁ ସେବାକୁ ଜୀବନର ମହାନ୍ ବ୍ରତଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଲେଖକ । ଏପରିକି ଚାଟଶାଳୀର ଛାତ୍ର ଥିଲାବେଳେ ମଧ୍ୟ ସେ ବାପାଙ୍କ କଟା ଘା’ର ଚିକିତ୍ସାରେ ସହାୟତା କରିଥିଲେ । ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରି ରୋଗୀସେବା ସମ୍ପର୍କରେ ସେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହରଙ୍କଠାରୁ ତାଲିମ ପାଇଥିଲେ । ନିଜ ପିତାମାତାଙ୍କ ଶେଷ ସମୟରେ

ସେମାନଙ୍କ ରୋଗଶଯ୍ୟା ନିକଟରେ ରହି ସେ ଉପଯୁକ୍ତ ସେବା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ପିତାମାତା ଯେ ଜୀବନ୍ତ ଦେବତା ଓ ତାଙ୍କୁ ସେବା କରିବାଦ୍ଵାରା ଯେଉଁ ଧର୍ମ ଅର୍ଜନ କରାଯାଏ ତାହା ହିଁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ମଣିଷକୁ ସବୁକ୍ଷେତ୍ରରେ ସଫଳତା ଆଣିଦିଏ । ଏହା ମର୍ମେ ମର୍ମେ ଲେଖକ ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି । ଜୀବନରେ ପାଇଥିବା ସମସ୍ତ ସାଫଲ୍ୟ ଅନ୍ତରାଳରେ ଯେ ପିତାମାତାଙ୍କର ଆର୍ଶୀବାଦ ରହିଥିଲା, ଏହା ଲେଖକ ମୁକ୍ତକଣ୍ଠରେ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି । ‘ମାନବ ସେବା ହିଁ ମାଧବ ସେବା’ ଏହି ମହାମନ୍ତ୍ରରେ ଦୀକ୍ଷିତ ହୋଇ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରଥମେ ନିଜ ପିତାମାତାଙ୍କୁ ସେବା ପ୍ରଦାନ କଲେ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଆଶିଷ ଲାଭ କରିପାରିବେ, ଲେଖକ ଏହାହିଁ କହିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ।

Question ୧୫ ।
‘ସେବା କାମେ ମନ ନ ଥିଲେ ମାତି
ସଇତାନ ତହିଁ କରେ ରାଜୁତି ।’
ଏହି କବିତାଂଶର ଭାବ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କରି ଗୋଟିଏ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ଲେଖ ।
Answer:
‘ମାନବ ସେବା ହିଁ ମାଧବ ସେବା’ – ଏହି ଉକ୍ତିଟିର ଯଥାର୍ଥତା ରହିଛି । ସେବାଦ୍ୱାରା ମଣିଷ ଆତ୍ମପ୍ତି ଲାଭ କରିବା ସହ ସେବା ପାଉଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତିର କଲ୍ୟାଣ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବ ମଧ୍ଯରେ ଭଗବାନଙ୍କ ସତ୍ତା ନିହିତ ଅଛି । ତେଣୁ ସେବକ ଉପରେ ଭଗବାନଙ୍କ ଅପାର ଆଶୀର୍ବାଦ ଝରିପଡ଼େ । ଭଗବାନ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ନଥା’ନ୍ତି ସେଠାରେ ସଇତାନ ରାଜୁତି କରେ । ଅର୍ଥାତ୍ ମନ ମଧ୍ୟକୁ କୁଭାବନା ପ୍ରବେଶ କରି ମନ ଓ ଶରୀରକୁ ଗ୍ରାସ କରେ । ଈର୍ଷା, ଦ୍ବେଷ, ପରଶ୍ରୀକାତରତା ଆଦି କୁ-ପ୍ରବୃତ୍ତି ମନରେ ଜାଗରିତ ହୁଏ । ସେବାକାର୍ଯ୍ୟରେ ମନୋନିବେଶ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟକୁ ଏପରି ଭାବନା ପ୍ରବେଶ କରିପାରେ ନାହିଁ । ଶାସ୍ତ୍ର ପୁରାଣାଦିରେ ସେବାର ମହତ୍ତ୍ବ ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁଳଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।

ସେହି ସେବା ମାଧ୍ୟମରେ ମନୁଷ୍ୟ ପିତା-ମାତା, ଗୁରୁ-ଗୁରୁଜନଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ । ସେବାକାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତି ବୀତସ୍ପୃହ ବ୍ୟକ୍ତିର ଅନ୍ତର କର୍କଶତାରେ ଭରିଯାଏ ଯେଉଁଠାରେ କି ଆସୁରିକ ପ୍ରବୃଷ୍ଟି ଜନ୍ମନିଏ । ଗାନ୍ଧି, ଗୋପବନ୍ଧୁ, ମଦର ଟେରେସା ଆଦି ମହାମିନୀଷୀମାନେ ସେବାକୁ ଜୀବନର ବ୍ରତ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରି ଜୀବନକୁ ଧନ୍ୟ କରିପାରିଛନ୍ତି । ପୁରାଣରୁ ଆମେ ଆରୁଣି, ଉପମନ୍ୟୁ ଓ ଏକଲବ୍ୟଙ୍କ କଥା ଶୁଣିଛେ । ତେଣୁ ସେହି ମହନୀୟ ଆଦର୍ଶର ଅନୁଗାମୀ ହେବା ସର୍ବାଦୌ ଉଚିତ । ସେମାନଙ୍କ ଭଳି ମାନବ ସେବାରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରି ଭଗବାନ୍‌ଙ୍କ କରୁଣାରେ ନିଜ ଚଲାପଥକୁ କୁସୁମିତ କରିବା ସମସ୍ତଙ୍କ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେବା ବିଧେୟ ।

Question ୧୬ ।
ତୁମ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ ବାହିନୀଟିଏ ଗଠନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଅନୁରୋଧ ଜଣାଇ ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ନିକଟକୁ ଦରଖାସ୍ତ ଲେଖ ।
Answer:
ମାନନାୟ

ଶ୍ରାଯୁକ୍ତ ଅସୁରେଶ୍ଵର ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଧାନ ଶିକ୍ଷକ
ମହୋଦୟ ……………………………… ସମାପେକ୍ଷୁ ।
ମହାଶୟା,

ବିହିତ ସମ୍ମାନ ଓ ଆନୁଗତ୍ୟ ସହକାରେ ଆମ୍ଭେ ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀର ନିମ୍ନ ସ୍ଵାକ୍ଷରକାରୀ ମନିଟରମାନେ ଆପଣଙ୍କ ନିକଟରେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ ନିବେଦନ କରି ଆପଣଙ୍କ ସ୍ବୀକୃତି ନିମିତ୍ତ ଅନୁରୋଧ ଜଣାଉଛୁ । ନିବେଦ୍ୟ ଏହିକି ଆମ୍ଭ ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀର ‘କ’, ‘ଖ’ ଓ ‘ଗ’ ବିଭାଗର ଛାତ୍ରମାନେ ଏକ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବକ ବାହିନୀ ଗଠନକରି ଆସନ୍ତା ରାମଜନ୍ମୋତ୍ସବରେ ରଘୁନାଥଜୀଉଙ୍କ ମନ୍ଦିର ନିକଟରେ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଣ ତଥା ସେବାକାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଅଛୁ ।

ଏ ଦିଗରେ ଆମକୁ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସହଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବାପାଇଁ ଆମ ବିଦ୍ୟାଳୟର ସ୍କାଉଟ ଶିକ୍ଷକ ମହାଶୟ ସଦୟ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ଆପଣଙ୍କ ଅନୁମତି ବିନା ଏହି ବାହିନୀ ଗଠନ କରିବା ଅସମ୍ଭବ । ଏଣୁ ଆପଣଙ୍କୁ ସବିନୟ ନିବେଦନ କରୁଅଛୁ କି ଆପଣ ଦୟାପରବଶ ହୋଇ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ ବାହିନୀ ଗଠନ କରିବାପାଇଁ ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ ପୂର୍ବକ ଆବଶ୍ୟକ ଅର୍ଥ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍କାଉଟ ଫଣ୍ଡରୁ ମଞ୍ଜୁର କଲେ ଆମେ ଆପଣଙ୍କ ନିକଟରେ ଚିର ଉପକୃତ ରହିବୁ ।

ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର :

Question ୧୭ ।
ନିମ୍ନଲିଖ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କର । ଅବାଞ୍ଛିତ, ପ୍ରତିଷେଧକ, ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ, ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ, ପଟ୍ଟଶିଷ୍ୟ
Answer:
ଅବାଞ୍ଛିତ – ଅବାଞ୍ଛିତ ଆର୍ଥିକ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସହଯୋଗ ଯୋଗୁଁ ଆମ ଗ୍ରାମର ପାଠାଗାର ପାଇଁ ଏକ ପକ୍କା ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ସମ୍ଭବ ହେଲା ।
ପ୍ରତିଷେଧକ – ଗତକାଲି ହାଇଜା ପ୍ରତିଷେଧକ ଇୱୈକ୍ସନ୍‌ ଦେବାକୁ ଟାକାଦାର ଆମ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆସିଥ୍ ଲୋ
ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ – ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିର ସେବା କରିବା ମାନବ ଜୀବନର ପରମ ଧର୍ମ ।
ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ – ଛାତ୍ରଛାତ୍ରାମାନଙ୍କୁ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ ସମୟରେ ଯୋଗାଇବା ନିମନ୍ତେ ସରକାର ସମସ୍ତ୍ର ପଦଷେପ ନେଉଛନ୍ତି।
ପଟ୍ଟଶିଷ୍ୟ – ଗୋପବନ୍ଧୁ ଗାନ୍ଧିଜାଙ୍କ ପଟ୍ଟଶିଷ୍ୟ ଭାବେ ଦାନଦୁଃଖା ସେବାରେ ନିଜ କାବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ।

Question ୧୮।
‘ଭୋକଶୋଷ’, ‘ଛଟପଟ’ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଯୁଗ୍ମ ଶବ୍ଦ । ପଠିତ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ଥ‌ିବା ଯୁଗ୍ମଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ବାଛି ଲେଖ ।
Answer:
ଧରାଧରି, କଟାକଟି, ସେବାଶୁଶ୍ରୂଷା, ବୁଲାଉ ବୁଲାଉ, ଖନେଇ ଖନେଇ, ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ, ଜୀବନକାଳ, ଆପଦବିପଦ, ଦୁଃଖସୁଖ, ରୋଗଯନ୍ତ୍ରଣା, ଯୁକ୍ତିତର୍କ, ପଟ୍ଟଶିଷ୍ୟ, ଶାଗୁପାଣି, ଗୋଡ଼ହାତ, ରୋଗୀସେବା, ରୋଗୀ-ସେବକ, ରାତିଦିନ, ଲକ୍ଷଲକ୍ଷ, ଖାଦ୍ୟପେୟ, ରଥଯାତ୍ରା, ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ ।

Question ୧୯ ।
ତଳ ବାକ୍ୟମାନଙ୍କରେ ଥ‌ିବା’ରେଖାଙ୍କିତ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ଅର୍ଥ ଲେଖ ।
(କ) ଗାଡ଼ିରେ ବହୁତ ଭିଡ ହୋଇଛି ।
(ଖ) ତାଙ୍କ ଘରେ କାମର ଭିଡ଼ ନ ଥାଏ
(ଗ) ସେପାଖରେ ଠିଆ ହୋଇ ତୁମେ ଦଉଡ଼ିକୁ ଭିଡ଼ ।
Answer:
(କ) ଭିଡ଼ – ଗହଳି
(ଗ) ଭିଡ଼ – ଟାଣ ଓଟାର
(ଗ) ଭିଡ଼ – ଟାଣ / ଓଟାର

Question ୨୦ ।
‘ଶୁଆଇବା’ ଗୋଟିଏ ପ୍ରେରଣାର୍ଥକ କ୍ରିୟା । ସେହିପରି ଆଉ ଚାରୋଟି ପ୍ରେରଣାର୍ଥକ କ୍ରିୟା ଲେଖ ।
Answer:
ଖୁଆଇବା, ଖେଳାଇବା, ହସାଇବା, କନ୍ଦାଇବା ।

Question ୨୧ ।
‘ମାରିବା’ଗୋଟିଏ କ୍ରିୟାପଦ, କିନ୍ତୁ ଘୁଙ୍ଗୁଡ଼ି ମାରିବା’ ଗୋଟିଏ କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି । କାରଣ ଏଠାରେ ‘ମାରିବା’ର ଅର୍ଥ ଅଲଗା । ‘ମାରିବା’ ଶବ୍ଦକୁ ନେଇ ୫ଟି କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢ଼ି ଲେଖ ।
Answer:
ଠାସୁକ ମାରିବା, ଫୁଟୁକି ମାରିବା, ହାତ ମାରିବା, ମୁହଁ ମାରିବା, ଦାନା ମାରିବା

ଲେଖକ ପରିଚୟ :

ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ରଚୟିତାଭାବେ ଯେଉଁ କେତେଜଣ ସ୍ୱନାମଧନ୍ୟ ସାରସ୍ଵତ ସାଧକ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉଦୟନାଥ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ ଅନ୍ୟତମ । କେବଳ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟ ନୁହେଁ ଅନୁବାଦ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ପାରଦର୍ଶିତା ରହିଛି । ତାଙ୍କ ରଚିତ ‘ଟୁଉକୁ ମୂଷି’, ‘ଚକାଚକା ଭଉଁରୀ’, ‘ଜହ୍ନମାମୁ’, ‘ବିଲୁଆନନାର ବାହାଘର’, ‘ମିନିର ମନକଥା’, ‘ଆମ ଗ୍ରହ ଉପଗ୍ରହ’, ‘ଜଳଜନ୍ତୁ ସିରିଜ୍’ ଓ ‘ଆଦିବାସୀ କଥା’ ଆଦି ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟା ତାଙ୍କ ଅନୁବାଦ ଭପନ୍ୟାସ ‘ଟମକକାଙ୍କ କୁଟାର’ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପାଠକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୁପରିଚିତ । ତାଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀ ‘ଗାନ୍ଧି ମହାରାଜାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ’ ପୁସ୍ତକଟି ବହୁଭାବେ ଶିକ୍ଷଣୀୟ ବିଷୟବସ୍ତୁରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ପୃଷ୍ଠଭୂମି :

ମଣିଷ ତିଆରି କାରଖାନା । ସେହି ବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ର ଥିଲେ ଲେଖକ ଉଦୟନାଥ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ । ଏହି ଆବାସିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସେବାକାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା ପାଠ୍ୟର ଏକ ଅଙ୍ଗ । ସେହି ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ଲେଖକ ଛାତ୍ରାବସ୍ଥାରୁ ‘ମାନବସେବା ହିଁ ମାଧବ ସେବା’ ମନ୍ତ୍ରରେ ଦୀକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ପିତାମାତା ହିଁ ଜୀବନ୍ତ ଦେବତା ଓ ତାଙ୍କରି ସେବାଦ୍ୱାରା ହିଁ ମାନବ ଜୀବନ ଧନ୍ୟ ହୁଏ, ଏହି ଶିକ୍ଷା ଲେଖକ ତାଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଲାଭ କରିଥିଲେ । ସେବା କରିବାରେ ଯେଉଁ ଶାଶ୍ବତ ଆନନ୍ଦ ମିଳେ ତାହା ଅନୁଭବୀ ହିଁ ଜାଣେ । ଏହି ରଚନାଟିରେ ଲେଖକ ନିଜ ଜୀବନର ଅନୁଭୂତିକୁ ଅତି ଆବେଗପୂର୍ଣ ଭାଷାରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଲେଖକଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନୀ ‘ଗାନ୍ଧି ମହାରାଜାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ’ ଶୀର୍ଷକ ପୁସ୍ତକରୁ ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ସଂଗୃହୀତ ।

ପ୍ରବନ୍ଧର ସାରକଥା :

ସେବା ମଣିଷର ପରମ ଧର୍ମ । ବାଲ୍ୟାବସ୍ଥାରୁ ଏହି ମହାନ୍ ଆଦର୍ଶରେ ଲେଖକ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲେ । ଚାଟଶାଳୀର ଛାତ୍ର ଥିଲାବେଳେ ବାପାଙ୍କ ଗୋଡ଼ରୁ ରକ୍ତ ଝରିପଡ଼ୁଥ‌ିବା ଦେଖ୍ ଯଦିଓ ସେ ବିଚଳିତ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ, ତଥାପି ସାହସର ସହିତ କ୍ଷତ ସ୍ଥାନରେ ଗାମୁଛା ବାନ୍ଧି ଗ୍ରାମର ବୈଦ୍ୟଙ୍କ ନିକଟରେ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । ବୈଦ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ଶିଖ୍ ନିଜେ ବାଡ଼ିର କଅଁଳ ଦୂବଘାସ ଛେଚି କ୍ଷତ ସ୍ଥାନରେ ବାନ୍ଧିବା କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ସେ ସମୟରେ ଯନ୍ତ୍ରଣାର ଉପଶମ ପାଇଁ କୌଣସି ଡାକ୍ତରୀ ଔଷଧ ମଫସଲ ଗାଁରେ ମିଳୁନଥିଲା । ବାପା ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ କଷ୍ଟ ପାଉଥ‌ିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ

କରି ସେ ତାଙ୍କ ପାଦ ଓ ଦେହକୁ ଆଉଁଶି ଦେଇଥିଲେ । ପନ୍ଦର ଦିନ ଧରି ଏହିପରି ସେବା କଲାପରେ ବାପା ସୁସ୍ଥ ହୋଇଥିଲେ । ବାପାଙ୍କ ପାଦର ଘା’ ଭଲ ହେଲାପରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ସେହି ଅଭ୍ୟାସ ଦୈନନ୍ଦିନ କର୍ତ୍ତବ୍ୟରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା । ଏପରିକି ବାର୍ଷିକ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇ ପାଠ ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲାବେଳେ ମଧ୍ୟ ବାପାଙ୍କ ବାରଣ ସତ୍ତ୍ଵେ ସେ ତାଙ୍କ ଗୋଡ଼ ଘଷିଦେବାରେ ଏକ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ବ୍ୟୟ କରୁଥିଲେ । ପ୍ରତିଦିନ ରାତିରେ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ବାପାଙ୍କ ଅଣ୍ଟା, ପିଠି, ଗୋଡ଼ ଚିପି ଦେଲାପରେ ସେ ଶୋଇବାକୁ ଯାଉଥିଲେ ।

ଲେଖକ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରିଥିଲେ । ୧୯୨୭ ମସିହାରେ ମାଟ୍ରିକ ପରୀକ୍ଷା ପରେ ସେ ଛାତ୍ରାବାସରୁ ଘରକୁ ଆସିଲେ । ସେହି ସମୟକୁ ତାଙ୍କ ବାପା ଗ୍ରହଣୀ ଝାଡ଼ା ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ୭୨ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ । ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ଥିଲାବେଳେ ସେ ବାପାଙ୍କ ପାଇଁ ବୈଦ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଔଷଧ ଆଣିଦେବା ଓ ବାପାଙ୍କ ସେବାଶୁଶ୍ରୁଷା କରିବାରେ ଅବହେଳା କରିନଥିଲେ । ପିଲାଦିନୁ ସେବା କାର୍ଯ୍ୟରେସେ ଯେପରି ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ, ପରେ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ତାହା ଅଧିକ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ହୋଇପାରିଥିଲା ।

କାରଣ ସେଠାରେ ରୋଗୀସେବା କରିବାର ତାଲିମ ତାଙ୍କୁ ସେହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଧିକ ପରିପକ୍ବ କରାଇଥିଲା । ବାପାଙ୍କ ଶେଷ ସମୟକୁ ସେ ତାଙ୍କ ପାଖେ ପାଖେ ରହି ମଇଳା ବିଛଣା ସଫା କରିବା, ପଥ୍ ଖୋଇଦେବା, ରାତି ଅନିଦ୍ରା ହୋଇ ଜଗି ରହିବା ପରି ସେବାକାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ ।
ପିତାଙ୍କ ଦେହତ୍ୟାଗର ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ପରେ ଲେଖକଙ୍କର ମାତୃବିୟୋଗ ହୋଇଥିଲା । ସେ ସମୟକୁ ସେ ଦତ୍ତ ପ୍ରେସରେ ଚାକିରି କରିସାରିଥିଲେ ।

ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥାରେ ଚାକିରି କରୁଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ଖୁବ୍ କମ୍ ଛୁଟି ମିଳୁଥିଲା । ଦିନକ ପାଇଁ ଘରକୁ ଆସି, ଘରେ ବୋଉ ବେମାର ଥ‌ିବାରୁ ଆଉ ଦୁଇଦିନ ଘରେ ରହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ବୋଉଙ୍କ ଜ୍ଵର ରୋଗ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଥିଲା । ବୋଉଙ୍କ ଶଯ୍ୟାପାଖରେ ବସି ରହି ଦେହହାତ ଆଉଁଶି ଦେବା, ପଥ୍ ଖୋଇଦେବା, ଦେହର ଉତ୍ତାପ ମାପିବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଦେଉଥିଲେ । ଶେଷ ସମୟ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ବୋଉ ପୁଅକୁ ସ୍ନେହପୂର୍ଣ ଆସ୍‌ରେ ଚାହିଁ ସତେ ଯେପରି କଲ୍ୟାଣ କରୁଥିଲେ । ଶେଷରେ ଲେଖକଙ୍କ ହାତକୁ ମୁଠାଇ ଧରି ଶେଷନିଃଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।

୧୯୨୨ ମସିହାରେ ଜଗତ୍‌ସିଂହପୁର ଅଳକାଶ୍ରମ ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରବଳ ହଇଜା ବ୍ୟାପିଥିଲା । ସୁଦର୍ଶନ ପ୍ରହରାଜଙ୍କ ସହ ମିଶି ଲେଖକ ଗାଁ ଗାଁ ବୁଲି ରୋଗୀଙ୍କ ସେବାରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ । ଘର ଘର ବୁଲି ରୋଗୀଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଦେଖ୍, ଡାକ୍ତରଖାନାରୁ ଔଷଧ ନେଇ ରୋଗୀଙ୍କୁ ଖୁଆଇବା, ଗୁରୁତର ଅବସ୍ଥାରେ ଥ‌ିବା ରୋଗୀଙ୍କୁ ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ଆଣିବା ଏବଂ ସାନିଟାରୀ ଇନସ୍ପେକ୍ଟରଙ୍କୁ ଧରି କୂଅ, ପୋଖରୀ ବିଶୋଧନ କରାଇବା ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲେଖକ ବ୍ୟସ୍ତ ରହୁଥିଲେ । ଆଶ୍ରମରୁ ସକାଳୁ ବାହାରି ବିଳମ୍ବିତ ରାତ୍ରି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅକୁଣ୍ଠ ଚିତ୍ତରେ ରୋଗୀମାନଙ୍କର ସେବା କରିବାରେ ସେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହୁଥିଲେ । ସୁଦର୍ଶନ ପ୍ରହରାଜ ଜଣେ କର୍ମଠ, ବଳିଷ୍ଠ ଓ ପରଦୁଃଖକାତର ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ । କାମରେ ଲାଗିଗଲେ ସେ ଭୋକଶୋଷ, ଖରାବର୍ଷା, ଶୀତକାକର ଭୁଲିଯା’ନ୍ତି । ଏଭଳି ଗୁରୁଙ୍କ ପାଖରେ ଥ‌ିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ସେବାକାର୍ଯ୍ୟରୁ ତ୍ରାହି ମିଳୁ ନଥିଲା ।

ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଢୁଥିବାବେଳେ ରୋଗୀସେବା କିପରି ପାଠ୍ୟର ଗୋଟିଏ ଅଙ୍ଗ ଥିଲା ସେ ବିଷୟରେ ଲେଖକ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଥିଲେ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଜଣେ ଆଦର୍ଶ ଛାତ୍ରବତ୍ସଳ ଶିକ୍ଷକ । ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ କିପରି ସେବା କରାଯାଏ ସେହି ଶିକ୍ଷା ଲେଖକ ତାଙ୍କରିଠୁ ଶିଖୁଥିଲେ । ନିମ୍ବପତ୍ର ସିଝା ପାଣିରେ କାଛୁ କୁଣ୍ଡିଆକୁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶ୍ରୟ ନିଜ ହାତରେ ଧୋଇ ସଫା କରୁଥିଲେ । ନିର୍ବିକାର ଭାବେ ଏ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପିଲାମାନେ ତାଙ୍କଠାରୁ ଶିଖୁଥିଲେ । ପାଳି ଅନୁସାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲାଙ୍କୁ ଏ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡ଼େ । ଚର୍ମରୋଗ ନ ବ୍ୟାପିବାପାଇଁ ସବୁ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ନିମଛେଲି ବା ଚିରେଇତା ସିଝା ପାଣି ପିଇବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ । ଛାତ୍ରାବାସରେ କେହି ପିଲା ଜ୍ଵର ବା ଅନ୍ୟ କିଛି ବେମାରରେ ପଡ଼ିଲେ ତା’ ପାଖରେ ସାରା ରାତି ଜଗି ରହିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ । ଯେଉଁ ପିଲାର ପାଳି ଥାଏ ସେ କାର୍ଯ୍ୟଟିକୁ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ କରିଥାଏ । ପାଠପଢ଼ା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲା ଏହି ସେବାକାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଭ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପଡ଼ନ୍ତି । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍କୁଲଠାରୁ ସତ୍ୟବାଦୀ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଏହି ବିଶେଷତ୍ଵ ରହିଥିଲା ।

ସେ ସମୟରେ ପୁରୀ ରଥଯାତ୍ରାବେଳେ ଯାତ୍ରୀ ସମାଗମ ହେତୁ ବେଳେବେଳେ ହଇଜାର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ଦେଖାଯାଉଥିଲା । ପୁରୀ ଯାଇ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ସେବା କରିବା ଦାୟିତ୍ଵ ସତ୍ୟବାଦୀ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଉଥିଲା । ଏଥ୍‌ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ସତ୍ୟବାଦୀ ସ୍କୁଲର ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିଲେ । ଛାତ୍ରମାନେ ମଧ୍ୟ ଆନନ୍ଦ ମନରେ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବୀ ଭାବେ ଶିବିରରେ ଯୋଗଦେଇ ଥାଆନ୍ତି । ଲେଖକଙ୍କୁ କେବଳ ଦୁଇଟି ରଥଯାତ୍ରାରେ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବକ ହେବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା ବୋଲି ଲେଖକ ଆତ୍ମଜୀବନୀରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ।

ସୂଚନା ଓ କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ :

• ଚଉତିବା – ଚାରିଭାଇ କରିବା ।
• ଚଡ଼ୁ ଦେବା – ଲୁହାକୁ ଗରମ କରି ଦେହରେ ଚିଆଁ ଦେବା, ଯାହା ବାତ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।
• ଯାହା କରିବେ ସାଇଁ, ତାହା କାହାରି ହାତରେ ନାହିଁ – ଏହା ଏକ ଲୋକବାଣୀ । ବିଧାତାଙ୍କ ବିଧାନକୁ କେହି ଅଟକାଇ ପାରିବେ ନାହିଁ । (ଯାହା ଘଟିବାର ଥବ, ତାହା ଅବଶ୍ୟ ଘଟିବ ।)
• ଅଚୈତନ୍ୟ ଅବସ୍ଥା – ଚେତାଶୂନ୍ୟ ଅବସ୍ଥା ।
• ଅପରୂପ – ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦର / ଯାହାର ତୁଳନା ନଥାଏ ।
• ସଂଜ୍ଞାହୀନ – ଚେତାଶୂନ୍ୟ ।
• ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ – ଋଷିପ୍ରତିମ ହରିହର ଦାସ । ଉତ୍କଳମଣି ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ସାଥୀ ଏବଂ ସତ୍ୟବାଦୀ ବନବିଦ୍ୟାଳୟର ଅନ୍ୟତମ ଶିକ୍ଷକ । ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ହରିହର ଅଥବା ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ମହାଶୟ କହନ୍ତି । ସେ
• ୧୮୭୯ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରି ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ।
• ଅଳକାଶ୍ରମ – ଜଗତ୍‌ସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଆଶ୍ରମ । ସ୍ଵାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ଏହାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଥିଲା
• ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ – ବିନା ପାରିଶ୍ରମିକରେ ଯିଏ ସେବାକାର୍ଯ୍ୟରେ ଆଗଭର ହୋଇଥାଏ ।

କେତୋଟି ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଓ ଏହାର ଅର୍ଥ :

• ସମାଗମ – ମିଳିତ ହେବା ।
• ଠୁଳ ହେବା ପ୍ରଖର – ତିବ୍ର । ଅଧ୍ଵ
• ବିକୃତି – ବିକାରଭାବ ।
• ଯନ୍ତ୍ରଣାକ୍ତ ଭାବ ତାଗିଦା – ଟାଣକରି କହିବା
• ତାଲିମ୍ – କୌଶଳ | କାମ କରିବାର ଉପାୟ
• ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବକ – ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ଓ ନିଜ ପାରିଶ୍ରମିକରେ ସେବା
• ଛେଉଣ୍ଡ – ବାପା ଓ ମା’ଙ୍କୁ ହରାଇଥ୍ବା ପିଲା
• ଖଞ୍ଜା – ନିଯୁକ୍ତ ହେବା

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Odia Solutions Chapter 5 ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Odia Solutions Chapter 5 ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଆସ, କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେବା ।
(କ) ଏହି କବିତାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଘଟଣାଟି କେଉଁଠାରେ ଘଟିଥିଲା ?
Answer:
ଏହି କବିତାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଘଟଣାଟି ତାପସ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ଘଟିଥିଲା ।

(ଖ) ଅରୁନ୍ଧତୀ କାହାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ‘ଆତତାୟୀ’ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ?
Answer:
ଅରୁନ୍ଧତୀ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ‘ଆତତାୟୀ’ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

(ଗ) ବଶିଷ୍ଠ ଓ ଅରୁନ୍ଧତୀ କଥାବାର୍ତ୍ତା ବଶିଷ୍ଠ ଓ ଅରୁନ୍ଧତୀ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେଉଥ‌ିବା ବେଳେ କି ଘଟଣା ଘଟିଲା ?
Answer:
ବଶିଷ୍ଠ ଓ ଅରୁନ୍ଧତୀ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେଉଥ‌ିବା ବେଳେ ହଠାତ୍ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବାତ୍ୟାରେ ଉପୁଡ଼ି ପଡ଼ିଥ‌ିବା ଶାଳଗଛ ପରି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପାଦ ଉପରେ କଚାଡ଼ି ହୋଇ ପଡ଼ିଲେ । ସେ କରିଥିବା ପାଶବ ପାଶବ ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ କ୍ଷମା କରିଦେବାକୁ କହିଲେ ।

(ଘ) ଅନୁତପ୍ତ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଆଲିଙ୍ଗନ କରି ବଶିଷ୍ଠ କ’ଣ କହିଲେ ?
Answer:
ଅନୁତପ୍ତ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଆଲିଙ୍ଗନ କରି ବଶିଷ୍ଠ ‘ଉଠ ଏବେ ଉଠ ହେ ମହର୍ଷି’ ବୋଲି କହିଲେ ।

(ଙ‍) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ ଅରୁନ୍ଧତୀ ‘ମହୀୟାନ୍ ଦେବତା’ ବୋଲି କହିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ ଅରୁନ୍ଧତୀ ‘ମହୀୟାନ୍ ଦେବତା’ ବୋଲି କହିଲେ; କାରଣ ଯେତେ ଅପରାଧ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବଶିଷ୍ଠ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ କ୍ଷମା କରିଦେଇଥିଲେ ।

(ଚ) ‘‘ନାଶ ମୋର ପାଶବ-ପ୍ରୟାସ’’- କିଏ କାହାକୁ କହିଥିଲେ ?
Answer:
‘‘ ନାଶ ମୋର ପାଶବ-ପ୍ରୟାସ ’ – ଏକଥା ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ।

(ଛ) କେଉଁ କଥାକୁ ଏଠାରେ ପାଶବ-ପ୍ରୟାସ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ପଶୁ ଯେପରି ବିନା ବିଚାରରେ ଅନ୍ୟକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥାଏ, ଠିକ୍ ସେହଜିପରି ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର, ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପୁତ୍ରକୁ ମାରିବା ପରେ, ତାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମାରିବାର ଚେଷ୍ଟା କରିଥିବାରୁ ଏଠାରେ ପାଶବ-ପ୍ରୟାସ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

Question ୨ ।
ଆସ, ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ତଳ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଲେଖିବା ।
(କ) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ‘ଆତତାୟୀ’ ବୋଲି କହିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ହତ୍ୟା କରିଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ ଆତତାୟୀ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।

(ଖ) ବଶିଷ୍ଠ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରିନଥିଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ବଶିଷ୍ଠ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରିନଥିଲେ; କାରଣ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଅନ୍ତର ମଧ୍ଯରେ ହିଂସା, ଦ୍ବେଷ ଆଦି କୁପ୍ରବୃତ୍ତି ଥିଲା । ଯାହା ମନରେ ହିଂସା ଓ ଅହଂକାର ରହିଥାଏ, ସେ କେବେହେଲେ ମହର୍ଷି ପଦବାଚ୍ୟ ହୋଇ ନଥାଏ ।

(ଗ) ଅରୁନ୍ଧତୀ ଚମକି ପଡ଼ିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
Answer:
ଅଚାନକଭାବେ ଭୀଷଣ ଶବ୍ଦ କରି ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ହାତରୁ ଖଡ୍‌ଗ ତଳେ ପଡ଼ିଯିବାର ଶବ୍ଦ ଶୁଣି ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପାଦତଳେ କଚାଡ଼ି ହୋଇ ପଡ଼ିବା ଦେଖୁ ଅରୁନ୍ଧତୀ ଚମକି ପଡ଼ିଲେ ।

(ଘ) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ମନରେ ଅନୁତାପ ଜାତ ହେଲା କାହିଁକି ?
ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଗୋଟି ଗୋଟି ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବଶିଷ୍ଠ ନିଜର ପୁତ୍ରହନ୍ତା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଅନ୍ତରରେ ଭଲ ପାଉଥିଲେ । ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ମହାନୁଭବତା ଅନୁଭବ କରି ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ମନରେ ଅନୁତାପ ଜାତ ହୋଇଥିଲା ।

(ଙ) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ କଥାକୁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଋତ-ପରିହାସ ବୋଲି ଭାବିଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ କଥାକୁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଋତ-ପରିହାସ ବୋଲି ଭାବିଲେ; କାରଣ ତାଙ୍କ ପରି ଜଣେ ପୁତ୍ରହନ୍ତାକୁ ପୁତ୍ରଶୋକାତୁର ପିତା କେବେହେଲେ ଭଲପାଇବା ସମ୍ଭବପର ନୁହେଁ ।

(ଚ) ଶେଷରେ ବଶିଷ୍ଠ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଶେଷରେ ବଶିଷ୍ଠ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କଲେ; କାରଣ ସେତେବେଳକୁ ଅନୁତାପାନଳରେ ଦଗ୍ଧ ହୋଇଥ୍ ବା ଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ମନରୁ ଈର୍ଷାପ୍ରଶୋଦିତ ମନେ।ଭାବ ଦୂର ହୋଇଯାଇଥ୍ ଲା ହୋଇଯାଇଥିଲା ।

(ଛ) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଘରକୁ ଲୁଣ ମାଗିଯିବାକୁ ଅରୁନ୍ଧତୀ ଆପରି କରିଥିଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ହିଂସ୍ର ଆଚରଣ କରି ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ପୁଅମାନଙ୍କୁ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ହତ୍ୟା କରିଥ୍ ବାରୁ ଜଣେ ପୁତ୍ରହନ୍ତା ଆତତାୟୀର ଘରକୁ ଅରୁନ୍ଧତୀ ଲୁଣ ମାଗିଯିବାକୁ ଆପରି କରିଥିଲେ ।

(ଜ) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଆଗରେ କିଛି କହିବାବେଳେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଖୁ ଲୁହ ଝରିଯାଉଥ୍‌ଲା କାହିଁକି ?
ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ହିଂସାର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବଶିଷ୍ଠ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଆଗରେ ସେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ଭଲପାଆନ୍ତି ବୋଲି କହିଥିଲେ । ଏହା ଶୁଣିବାପରେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ମହନୀୟତା ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ, ତେଣୁ ତାଙ୍କ ଆଗରେ କିଛି କହିବାବେଳେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଖୁ ଲୁହ ଝରିଯାଉଥିଲା ।

Question ୩ ।
ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖୁ
(କ) ‘‘ମୋ ଆଖରେ ନୁହେଁ ଆତତାୟୀ
ଭଲ ପାଏ, ଡାକୁ ଭଲ ପାଏ।”
Answer:
ମୋ ଆଖ ରେ ……………………. ଭଲ ପାଏ,
ଉକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ଆମ ପଠିତ ସାହିତ୍ୟ ପୁସ୍ତକର ‘ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର’ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇଛି । ଏଠାରେ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ପୁତ୍ରଶୋକାତୁରା ଜନନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନରେ ସ୍ଵାମୀ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ମାନସିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାର ସୂଚନା ଦେଇ ତାଙ୍କର ମହାନତାର ଗୁଣକୀର୍ତ୍ତନ କରିଛନ୍ତି ।

ଅରୁନ୍ଧତୀ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ ଘରେ ରନ୍ଧନ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଲବଣ ନ ଥିବା କଥା ଜଣାଇଥିଲେ । ନିକଟସ୍ଥ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଶ୍ରମରୁ ଲବଣ ଧାର ଆଣି କାମ ଚଳାଇନେବାକୁ ବଶିଷ୍ଠ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଏଥ‌ିରେ ପ୍ରତିବାଦ ଜଣାଇଥିଲା ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ମାତୃହୃଦୟ; କାରଣ ଆତତାୟୀ ନିଷ୍ଠୁର ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ତାଙ୍କର ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଜଣେ ପୁତ୍ର ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖୁପାରିବ ନାହିଁ । ସେପରି ଏକ ବ୍ୟକ୍ତିର ଆଶ୍ରମରୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖୁପାରିବ ନାହିଁ । ସେପରି ଏକ ବ୍ୟକ୍ତିର ଆଶ୍ରମରୁ ଲୁଣ ଧାର ମାଗିବାକୁ ଯିବା ତାଙ୍କ ପକ୍ଷେ କେବେ ସମ୍ଭବପର ନୁହେଁ ।

ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତରରେ ବଶିଷ୍ଠ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ଆଦେଶ କେବେ ଭାଗ୍ୟର ଉପହାସ ନୁହେଁ; କାରଣ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ତାଙ୍କର ପୁତ୍ରହନ୍ତା ବୋଲି ଜାଣି ସୁଦ୍ଧା ସେ ତାଙ୍କୁ ଆଦୌ ଘୃଣାଚକ୍ଷୁରେ ଦେଖନ୍ତି ନାହିଁ । ଏବେ ବି ସେ ଆନ୍ତରିକ ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ପୂର୍ବପରି ଭଲପାଉଛନ୍ତି । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ପରି ଅପରିଣାମଦର୍ଶୀ ପ୍ରତିଶୋଧପରାୟଣ ହେବାକୁ ବଶିଷ୍ଠ ଜମା ମସନ୍ଦ କରିନାହାନ୍ତି। ଏଠ।ରେ ଅପରାଧା – ନିରପରାଧ ସମସ୍ତ୍ରଙ୍କୁ ଭଲପାଇବାର ସ୍ନେହ – କରୁଣା ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧି ରଖିବାକୁ କବି ଆହ୍ବାନ ଜଣାଇଛନ୍ତିା

(ଖ) ‘‘ମହୀୟାନ୍ ଦେବତାରେ ଭଲା
ଜାଣିଥାନ୍ତି ମୁହିଁ କେଉଁପରି ।’’
Answer:
“ମହାୟାନ୍‌ ……………….. କେଉଁପରି।”
ଉକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଲେଖନୀ ନିଃସୃତ ‘ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର’ ଶୀର୍ଷକ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧୃତ । ଏଠାରେ ଋଷି-ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ ସ୍ବାମୀ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ମହାନ୍ ହୃଦୟବତ୍ତାର ପରିଚୟ ପାଇଥବା କଥା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଥିଲେ କ୍ରୋଧ ଓ ପ୍ରତିହିଂସାର ଅବତାର । ମହର୍ଷି ବଶିଷ୍ଠ ଥିଲେ ସ୍ନେହ ଓ ସଦିଚ୍ଛାର ବାର୍ଭାବହ । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ନିଜର ନିଷ୍ଠୁର ସ୍ଵଭାବର ପରିଚୟ ଦେଇ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଅତି ନିଷ୍ଠୁର ଭାବରେ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ; ତଥାପି କ୍ଷମାସ୍ନିଗ୍ଧ ଅନ୍ତରର ଭାବୋଚ୍ଛାସ ନେଇ ବଶିଷ୍ଠ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଅତି ଭଲ ପାଉଥିଲେ ବୋଲି ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଏହି ଅଦ୍ଭୁତ ଅପୂର୍ବ ମନୋଭାବକୁ ପୁତ୍ରଶୋକାତୁରା ଜନନା ଅରୁନ୍ଧତା ବୁଝିନପାରି ଚକିତ ହୋଇଯାଇଥିଲେ । ଜଣେ ପୁତ୍ରହନ୍ତା ପ୍ରତି ପୁତ୍ରହରା ପିତାର ଏହି ଅନୁକମ୍ପା ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅସ୍ଵାଭାବିକ ଥିଲା ।

ଇତ୍ୟବସରରେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ଆସିଥିବା ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ବିଶିଷ୍ଠଙ୍କର ଅନାବିଳ ହୃଦୟୁର ମହାନତାର ପରିଚୟ ପାଇ ଅନୁତାପ କରିଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କ ପାଦ ଧରି କ୍ଷମାଭିକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ପ୍ରତିହିଂସାର ଅଶୁବିନ୍ଦୁ ତାଙ୍କ ଆଖୁ ଲୁହ ହୋଇ ଝରିଯାଇଥିଲା । ବଶିଷ୍ଠ ତାଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରି ଆଲିଙ୍ଗନ କରିଥିଲେ । ଏଥର ପତିଦେବତାଙ୍କର ଦେବୋପମ ହୃଦୟର ପରିଚୟ ପାଇପାରିଥିଲେ ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ । ତାଙ୍କ ନୟନରୁ ଆନନ୍ଦାଶୁ ନିଗିଡ଼ି ପଡ଼ିଥିଲା । ଏଠାରେ ସମାଜରୁ ପାଶବ ପ୍ରବୃତ୍ତିକୁ ବିଲୋପ କରି ସ୍ନେହ ଓ ସଦ୍‌ଭାବନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ କବି ଆହ୍ୱାନ ଜଣାଇଛନ୍ତି ।

(ଗ) “କ୍ଷମାକରେ, କ୍ଷମାକର ମୋତେ
ନାଶ ମୋର ପାଶବ – ପ୍ରୟାସ”
Answer:
“କ୍ଷମାକରେ ………………. ପାଶବ – ପ୍ରୟାସ।

ଉକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ପଠିତ ସାହିତ୍ୟ ବହିର ‘ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର’ କବିତାରୁ ଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇଛି । ଏଠାରେ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ଅନୁତାପ ଅନଳରେ ଦଗ୍ଧଭୂତ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ମନୋଭାବକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ବଶିଷ୍ଠ ପନ୍ତ୍ର ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କୁ ଜଣାଇଛନ୍ତି, ସେ କେବେବି ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ହୀନ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖୁ ନାହାନ୍ତି । ତାଙ୍କ ମନରେ ଏବେବି ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ରହିଛି ଅମାପ ଭଲ ପାଇବା । ଆତତାୟୀ ଭାବେ ଲୁଚି ରହିଥ‌ିବା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର, ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ କଥା ଶୁଣିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ମନରେ ଥ‌ିବା ହିଂସା ଓ ଅହଙ୍କାର ଭାବ ଦୂରେଇ ଯାଇଛି । ହଠାତ୍ ଝଡ଼ ବେଗରେ ଶାଳତରୁ ଭୂଲୁଣ୍ଠିତ ହେବାପରି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପଦଯୁଗଳରେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଲୋଟି ପଡ଼ିଛନ୍ତି ।

ତାଙ୍କ ହସ୍ତରୁ ଖଡ୍ଗ ଭୂପତିତ ହୋଇଛି । ଏ ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖୁ ହତଚକିତ ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି ଅରୁନ୍ଧତୀ । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ନୟନ ଯୁଗଳ ଅନୁତାପର ଅଶ୍ରୁଜ୍ବାଳାରେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପଦଧୌତ କରିଛି । ବାଞ୍ଛାୟିତ କଣ୍ଠରେ ସେ କ୍ଷମାପ୍ରାର୍ଥନା କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ମନରେ ରହିଥିବା ପାଶବିକ ଭାବକୁ ଦୂରେଇ ଦେବାକୁ ସେ କରିଛି । ବାଞ୍ଛାୟିତ କଣ୍ଠରେ ସେ କ୍ଷମାପ୍ରାର୍ଥନା କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ମନରେ ରହିଥ‌ିବା ପାଶବିକ ଭାବକୁ ଦୂରେଇ ଦେବାକୁ ସେ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ।

Question ୪।
ଆସ, ୧୦୦ରୁ ୧୨୦ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ତଳ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡିକର ଉତ୍ତର ଲେଖୁବା ।
(କ) ପଠିତ କବିତା ଆଧାରରେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଚରିତ୍ରର ମହନୀୟତା ବର୍ଶନ କର ।
Answer:
ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ବି ଅନେକ ସମୟରେ ମାନବବାଦୀ ଆବେଦନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥା’ନ୍ତି । ତାଙ୍କର କବିତା ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ଜଣେ ପ୍ରଗତିଶୀଳ କବି । ସେ ତାଙ୍କର କବିତାରେ ସମାଜବାଦୀ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ‘ରକ୍ତଶିଖା’, ‘ଶାନ୍ତଶିଖା’, ‘ତର୍ପଣ କରେ ଆର୍ଜି, ‘ଛାଇର ଛିଟା’, ‘ଅଲୋଡ଼ା ଲୋଡ଼ା’ ପ୍ରଧାନ । ଏହି କବିତା ସଙ୍କଳନଗୁଡ଼ିକରେ ସେ ଯେଉଁ କବିତା ସଂଯୋଜିତ କରିଛନ୍ତି, ସେଥ‌ିରେ ସେ ନିଜର ସମାଜସଚେତନ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତାଟି ଏକ ପୌରାଣିକ ଆଖ୍ୟାୟିକ ଉପରେ ଆଧାରିତ । ଏଥରେ କବି ହିଂସା, କ୍ରୋଧ, ଅସହିଷ୍ଣୁତା ଉପରେ ସଦ୍‌ଭାବ, ପ୍ରେମ ଓ କ୍ଷମାର ବିଜୟ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ପାରସ୍ପରିକ ବୁଝାମଣାଦ୍ୱାରା ଯେ ମାନବିକ ସଂପ୍ରୀତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ, ତାହା କବି ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ସାହିତ୍ୟରେ ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ ଏକ ଅପୂର୍ବ କଳା । ଚରିତ୍ରମାନେ କବି ବା ସାହିତ୍ୟିକ ହୃଦୟର ଯଥାର୍ଥ ପ୍ରତିନିଧୂ । କବି ଯାହା ଚାହେଁ ତାହା ସିଧାସଳଖ ପ୍ରକାଶ ନକରି, ତାହା ତାଙ୍କ ଉପସ୍ଥାପିତ ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥା’ନ୍ତି । ଏଠାରେ କବି ବିଶିଷ୍ଠ ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଦୃଢ଼ ମାନବିକ ଭାବର ପରିପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । କବିତାରେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ ଜଣେ ସହିଷ୍ଣୁ, କ୍ଷମାଶୀଳ, ଅକ୍ରୋଧୀ ଭାବରେ କବି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

କବିତାର ଆରମ୍ଭରେ କବି ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ସାଧାରଣ ସାଂସାରିକ ମଣିଷ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ବଶିଷ୍ଠ ସାଧାରଣ ସଂସାରୀ ଭାବରେ ଅଭାବ ଅସୁବିଧା, ଥିଲା ନଥିଲାର ସମସ୍ୟା ଦେଇ ଆଶ୍ରମିକ ଜୀବନଯାପନ କରିଛନ୍ତି । କୌଣସି ଏକ ବର୍ଷଣମୁଖର ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ ଜଣାଇଛନ୍ତି ଯେ ରୋଷେଇ ପାଇଁ ଲବଣ ନାହିଁ । ବଶିଷ୍ଠ ଏହି ସମସ୍ୟା ପାଇଁ ସାମାନ୍ୟ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇନାହାଁନ୍ତି । ବରଂ ସହଜ ସମାଧାନର ସୂତ୍ର ବାହାର କରି ଋଷିପତ୍ନୀଙ୍କୁ ସେ ପାଖରେ ଥ‌ିବା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଆଶ୍ରମରୁ କିଛି ଲବଣ ମାଗି ଆଣିବାପାଇଁ କହିଛନ୍ତି ।

ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ ସ୍ଵାମୀ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ କଥାକୁ ଠିକ୍ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରି ନାହାଁନ୍ତି I ପୁତ୍ର ହତ୍ୟାକାରୀ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଶ୍ରମକୁ ଯିବାକୁ ସେ ଅନିଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ବଶିଷ୍ଠ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କୁ ବୁଝାଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ଶୁଭଦୃଷ୍ଟି ରଖୁଛନ୍ତି । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଭଲପାଇବା ଏବେ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ ପରି ରହିଛି । କ୍ଷମାଶୀଳ ବଶିଷ୍ଠ କହିଛନ୍ତି-

“ଭାଗ୍ୟରେ ଏ ନୁହେଁ ଉପହାସ
ତା’ ର ଧର୍ମେ କଲ୍ୟାଣ ମୁଁ ଗାହେଁ,
ମୋ ଆଖିରେ ନୁହେଁ ଆତତାୟା
ଭଲ ପାଏ, ତାକୁ ଭଲ ପାଏ।”

ଏଭଳି ବକ୍ତବ୍ୟରୁ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ଉଦାର ମାନବିକ ଚିନ୍ତାଧାରାର ପରିପ୍ରକାଶ ହୋଇଥାଏ । ପୁତ୍ର ହତ୍ୟାକାରୀକୁ ସେ ସହଜ ସୁଲଭ ଗୁଣରେ ଗ୍ରହଣ କରି ନେଇଛନ୍ତି । ପତ୍ନୀଙ୍କର ଅଭିମାନରେ ସେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇନାହାଁନ୍ତି । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ପାଶବିକ ବ୍ୟବହାର କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ତାଙ୍କୁ ନିଜ ସ୍ଥିତିରୁ ବିଚ୍ୟୁତ କରିପାରି ନାହିଁ ।

ଅରୁନ୍ଧତୀ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ କରିବା ଶୈଳୀରେ କହିଛନ୍ତି, ‘ପ୍ରକୃତରେ ତୁମେ ଯଦି ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଭଲ ପାଅ, ତାହାଙ୍କୁ ମହର୍ଷି ବୋଲି କାହିଁକି ଡାକିଲ ନାହିଁ ।’ ନିଜ ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଯାଇ ବଶିଷ୍ଠ କହିଛନ୍ତି, ‘ଯେହେତୁ ମୁଁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରର ପ୍ରକୃତ ଉନ୍ନତି ଚାହେଁ ଓ ତାହାକୁ ପ୍ରାଣର ସହ ଭଲପାଏ, ସେଥିପାଇଁ ତାହାକୁ ମହର୍ଷି ବୋଲି ଡାକିପାରି ନାହିଁ ।’

ବଶିଷ୍ଠ ଧୈର୍ଯ୍ୟର ସହିତ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କର ହୃଦୟ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ରହିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଥ‌ିବା ଅହଂଭାବ ଓ ଆତତାୟୀ ମନୋଭାବକୁ ସେ ବଦଳାଇ ଦେବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ତାଙ୍କର ଯେତେ କ୍ଷତି କଲେ ମଧ୍ୟ ସେ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ କ୍ରୋଧ ପ୍ରକାଶ କରିନଥିଲେ । ବରଂ ଅକ୍ରୋଧୀ ଭାବରେ ସେ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ଶୁଭ ଭାବନା ରଖୁଥିଲେ । ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ଏହି ଭାବ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଆଣିଥିଲା ପରିବର୍ତ୍ତନ । ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ହୃଦୟର ଗଭୀରତାକୁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବୁଝିପାରିଥିଲେ । ସେ ଆତତାୟୀ ଭାବରେ ଆସିଥିଲେ ବି ଜଣେ ଅସହାୟ ମଣିଷ ଭାବରେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ନିକଟରେ କ୍ଷମାପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କର ହୃଦୟ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ବଶିଷ୍ଠ ବିମୋହିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଆନନ୍ଦ ମନରେ କ୍ଷମାପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଥିବା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ କୋଳେଇ ନେଇଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ଭାବରେ ସମ୍ବୋଧନ କରିଥିଲେ । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ

“ଚିଶ୍ୱାମିତ୍ରେ ତୋଳି ଭୂମିତଳୁ
ସତେ ଅବା ଅମୃତ ବରଷି,
ସ୍ନେହଭରେ କହିଲେ ବଶିଷ୍ଠ,
‘ଉଠ ଏବେ ଉଠ ହେ ମହର୍ଷା”

ବାସ୍ତବରେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ଧୈର୍ଯ୍ୟ, ଉଦାର ମାନବିକ ଭାବ ଓ କ୍ଷମାଶୀଳତାକୁ କବି ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରି ତାଙ୍କ ଚରିତ୍ରର ମହତ୍ତ୍ବ ପ୍ରତିପାଦନ କରିଛନ୍ତି ।

(ଖ) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ସମ୍ବୋଧନ କରିବାପାଇଁ ବଶିଷ୍ଠ ଏତେ ବିଳମ୍ବ କଲେ କାହିଁକି ?
Answer:
ଶୌର୍ଯ୍ୟ ଓ ଗାମ୍ଭୀର୍ଯ୍ୟର ଗାଥା ଗାଇ ସାମାଜିକ ଅସଙ୍ଗତି ବିରୋଧରେ ସ୍ବର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ସାହିତ୍ୟର ସୈନିକକବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ । ତାଙ୍କ ଶାଣିତ ଲେଖନୀର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଵର ଥିଲା ମାନବବାଦର ଜୟଗାନ କରିବା । ନୂତନ ଛନ୍ଦ, ଚେତନଶୀଳ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ଓ ମଧୁର ଭାଷା-ଶୈଳୀ ନେଇ କବି ରଚନା କରିଛନ୍ତି ‘ଶାନ୍ତଶିଖା’, ‘ତର୍ପଣ କରେ ଆର୍ଜି, ‘ଅଲୋଡ଼ା ଲୋଡ଼ା’, ‘ଛାଇର ଛିଟା’, ‘କିଞ୍ଚିତ୍’, ‘ ଅବାନ୍ତର’ ଇତ୍ୟାଦି ବହୁଜନପ୍ରିୟ କବିତା ସଞ୍ଚୟନ । ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର’ ମାନବତାର ମାନ୍ୟତା ନେଇ ଏକ ପୌରାଣିକ ଆଖ୍ୟାୟିକା ଉପରେ ଆଧାରିତ । ତପସିଦ୍ଧ ହୋଇ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ମନ୍ତ୍ରଶକ୍ତିର ଅଧିକାରୀ ହେଲେ ବି ଜଣେ ଅହଂକାରୀ, କ୍ରୋଧୀ ଓ ହିଂସ୍ର ପାଶବ ସ୍ଵଭାବର ଉଗ୍ରତପା ବ୍ୟକ୍ତି କେବେହେଲେ ‘ମହର୍ଷି’ ପଦବାଚ୍ୟ ନୁହେଁ ବୋଲି କବି ଏଠାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ।

ଏକ କ୍ଷମାସ୍ନିଗ୍ଧ ହୃଦୟରୁ ମହତ୍ତର ସୁଗନ୍ଧି ବିଚ୍ଛୁରିତ ହୋଇଥାଏ । ଜଣେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସାଧକ ହୋଇପାରେ; କିନ୍ତୁ ଲୋକପ୍ରୀତିପ୍ରଣୋଦିତ କିଛି ତ୍ୟାଗ ନ ଥିଲେ, ସଂପ୍ରୀତି ଓ ପାରସ୍ପରିକ ବୁଝାମଣା ନ ଥିଲେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି କେବେ ମହାନ୍ ହୃଦୟବତ୍ତାର ଅଧିକାରୀ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ହିଂସା, କ୍ରୋଧ, ଅସହିଷ୍ଣୁତା ଉପରେ ସଦ୍‌ଭାବ, ପ୍ରେମ ଓ କ୍ଷମାର ବିଜୟ ଘୋଷଣା କରିପାରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରକୃତରେ ସ୍ମରଣୀୟ ଓ ବରଣୀୟ । ଉପରୋକ୍ତ ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ସ୍ବଭାବର ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଓ ବଶିଷ୍ଠ ।

ଉଗ୍ରତପା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ପ୍ରଚଣ୍ଡ ମନ୍ତ୍ରଶକ୍ତିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥିଲେ । ତପସିଦ୍ଧି ପରେ ସେ ନିଜକୁ ‘ମହର୍ଷି’ ରୂପରେ ବିବେଚନା କରିଥିଲେ । ମହର୍ଷି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କଦ୍ୱାରା ସେ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧ ହେବାକୁ କାମନା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ତପ- ବଳରେ ପ୍ରୀତ ହୋଇ ବଶିଷ୍ଠ ତାଙ୍କୁ ‘ବିଶ୍ୱସ୍ୟ ମିତ୍ର’ ଓ ‘ରାଜର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରିଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ‘ମହର୍ଷି’ କହି ନଥିଲେ । ଏଥ‌ିରେ କ୍ଷୁବ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର । ନିଜର ପାଶବ-ପ୍ରବୃତ୍ତି ନେଇ କ୍ରୋଧାନ୍ଧ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠ ଓ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ଆତତାୟୀରୂପେ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞ ବଶିଷ୍ଠ ଏଥ‌ିରେ କିନ୍ତୁ ଅବିଚଳିତ ରହିଥିଲେ;

ମାତ୍ର ଶୋକାକୁଳିତ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ ପୁତ୍ରବିରହବିଧୁରା ଜନନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ । ଦିନେ ବଶିଷ୍ଠ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କୁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଶ୍ରମରୁ ଲବଣ ଧାର ଆଣିବାପାଇଁ କହିବାରୁ ନିଜର ପୁତ୍ରହନ୍ତାଙ୍କ ଘରକୁ ଯିବାପାଇଁ ସେ ଅନିଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତରରେ ବଶିଷ୍ଠ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ପୂର୍ବବତ୍ ଭଲ ପାଉଛନ୍ତି ବୋଲି କହିଥିଲେ । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ –

‘ମହର୍ଷି ମୁଁ ଡାକି ନାହିଁ ତାକୁ
ପ୍ରାଣେ ପ୍ରାଣେ ଭଲ ପାଏ ବୋଲି ।’’

ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ଯାଇଥିବା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠ ଓ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ କଥୋପକଥନରୁ କ୍ଷମାଶୀଳ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ମହାନ୍ ହୃଦୟବତ୍ତାର ପରିଚୟ ପାଇପାରିଛନ୍ତିା ଅନୁତାପାନକରେ ତାଙ୍କର କ୍ରେ।ଧଜର୍ଜରିତ ହୃଦୟ ଶୁର୍ଦ୍ଧ ସୁବର୍ଣ୍ଣପରି ପପିତ୍ର – ତ୍ତଜ୍ଣକ ହୋଇଯାଇଛି । ତାଙ୍କ ହାତରେ ଥ‌ିବା ଶାଣିତ କରବାଳ ଭୂଲୁଣ୍ଠିତ ହୋଇଛି । ସେ ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ମନରେ ଭାବାନ୍ତର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ହିଂସ୍ରତା, କ୍ରୂରତା, କ୍ରୋଧ, ପ୍ରତିହିଂସା ପ୍ରଭୃତି ପାଶବ ପ୍ରବୃତ୍ତି ମନ-ଅଙ୍ଗନରୁ ଅପସରି ଯାଇଛି । ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପାଦଧରି ସେ କ୍ଷମା ମାଗିଛନ୍ତି । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଆଲିଙ୍ଗନାବଦ୍ଧ କରିଛନ୍ତି ବଶିଷ୍ଠ । ସ୍ନେହରେ, ମଧୁରବିନୟ ସ୍ଵରରେ ସେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରିଛନ୍ତି । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ –

‘ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରେ ତୋଳି ଭୂମିତଳୁ
ସତେ ଅବା ଅମୃତ ବରଷି,
ସ୍ନେହଭରେ କହିଲେ ବଶିଷ୍ଠ
‘ଉଠ ଏବେ ଉଠ ହେ ମହର୍ଷି’ ।’’

ସୁତରାଂ, ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଅହଂକାର, ପ୍ରତିହିଂସା ଓ କ୍ରୋଧାଦି ପଶୁ ପ୍ରବୃତ୍ତିରୁ ନିଷ୍କୃତି ଲାଭ କରି ନିଜ ହୃଦୟକୁ ଅନାବିଳ କରିପାରିଥିବାରୁ ସେ ‘ମହର୍ଷି’ ପଦବାଚ୍ୟ ହୋଇଗଲେ । ପୂର୍ବରୁ ସେ ମହର୍ଷିର ନିଜସ୍ବ ଗୁଣରେ ବିଭୂଷିତ ହୋଇ ନ ଥ‌ିବାରୁ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ସମ୍ବୋଧନ କରିବାପାଇଁ ବଶିଷ୍ଠ ବିଳମ୍ବ କରିଥିଲେ ।

Question ୫।
ଅସଂପୃକ୍ତ ଶବ୍ଦଟିକୁ ବାଛି ପାଖ କୋଠରିରେ ରଖୁବା ।
(କ) ମାଧବ, କେଶବ, ବାସବ, ପାଶବ
(ଖ) ଉତ୍ତରିଲେ, ସଞ୍ଚରିଲେ, ପଚାରିଲେ, ଉଚ୍ଚାରିଲେ
(ଘ) ମହାମତି, ମହାଭୀତ, ମହାସତୀ, ମହାଯତି
Answer:
(କ) ପାଶବ,
(ଖ) ସଞ୍ଚରିଲେ,
(ଗ) ମହାଭୀତ

Question ୬ ।
ନିମ୍ନଲିଖ ଦିଆଯାଇଥିବା ଅସଜଡ଼ା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଲେଖୁବା ।
(କ) ଦେବତାରେ ଭଲା ମହୀୟାନ୍ କେଉଁପରି ମୁହିଁ ଜାଣିଥାନ୍ତି
(ଖ) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଯାଇ ପାଶେ କିଞ୍ଚିତ୍ ଲବଣ ମାଗିଆଣ ଘରେ
(ଗ) କରବାଳ କରେ ଏ ଶାଣିତ ଜାଣି ମୁଁ ଆଜି ଆସିଥିଲି ଯେ
Answer:
(କ) ମହୀୟାନ୍ ଦେବତାରେ ଭଲା ଜାଣିଥାନ୍ତି ମୁହିଁ କେଉଁପରି ।
(ଖ) ମାଗିଆଣ କିଞ୍ଚ୍ ଲବଣ ପାଶେ ଯାଇ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ଘରେ ।
(ଗ) ଶାଣିତ ଏ କରବାଳ କରେ ଜାଣି ମୁଁ ଯେ ଆସିଥିଲି ଆଜି ।

Question ୭ ।
ଯେପରି ଉତ୍ + ତରଳ = ଉତ୍ତରଳ ହୁଏ, ସେପରି ‘ଉତ୍’ ପୂର୍ବରେ ବ୍ୟବହାର କରି ଆଉ ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
Answer:
ଉତ୍ + ତପ୍ତ = ଉତ୍ତପ୍ତ, ଉତ୍ + ଲାସ = ଉଲ୍ଲାସ ।

Question ୮।
‘ଅରୁନ୍ଧତୀ ନେତ୍ରୁ ଅଜାଣତେ ଶ୍ରାବଣର ବର୍ଷା ଗଲା ଝରି’ – ଏହି ପଂକ୍ତିରେ ଶ୍ରାବଣର ବର୍ଷା କେଉଁ ଭାବକୁ ସୂଚାଉଛି, ତାହା ନିମ୍ନରୁ ବାଛି ଲେଖୁବା ।
(କ) ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଆନନ୍ଦ
(ଖ) ଅରୁନ୍ଧତାଙ୍କ ଦୁଃଖ
(ଗ) ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଅନୁତାପ
(ଘ) ଶ୍ରାବଣ ମାସର ବର୍ଷା
Answer:
(କ) ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଆନନ୍ଦ

Question ୯ ।
ଆସ, ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ପଦଗୁଡିକୁ ଗଦ୍ୟରେ ଲେଖୁ ।
(କ) ନିର୍ଝରର ରୁଦ୍ଧ ଘୋଷ ସମ ଜଣାଇଲେ ଆବେଗ ଉଲ୍ଲାସ ।
(ଖ) ଅଦ୍ଭୁତ ଏ ଆଦେଶ ମହର୍ଷି, ଭାଗ୍ୟର ଏକ ଉପହାସ ପରି ।
(ଗ) ବାତ୍ୟା ନିକି ଶାଳବୃକ୍ଷ କାହୁଁ ପଦପ୍ରାନ୍ତେ ପିଟିଦେଲା ଆଣି ।
(ଘ) ନୁହଁ ତ ଏ ଋତୁ ପରିହାସ ଝିଙ୍ଗାସି ତ କହୁ ନାହିଁ ଛଳି ?
Answer:
(କ) ରୁଦ୍ଧ ନିର୍ଝରର ଘୋଷପରି ଆବେଗ ଉଲ୍ଲାସ ଜଣାଇଲେ ।
(ଖ) ମହର୍ଷିଙ୍କର ଅଦ୍ଭୁତ ଆଦେଶ ଭାଗ୍ୟର ଉପହାସ ଭଳି ଥିଲା ।
(ଗ) ବାତ୍ୟାରେ ଶାଳତରୁ ପିଟି ହୋଇ ପଡ଼ିଗଲା ପରି, ସେ ପାଦ ପାଖରେ ପଡ଼ିଗଲେ ।
(ଘ) ସତରେ ପରିହାସ ଓ ଛଳନା କରି ଏଭଳି ଝିଙ୍ଗାସି କହୁ ନାହଁ ତ ?

Question ୧୦ ।
‘ପାଶବ – ପ୍ରୟାସ’ କହିଲେ କେଉଁ ଅର୍ଥକୁ ବୁଝାଏ, ତାହା ତଳେ ଥ‌ିବା ଉତ୍ତରରୁ ବାଛି ଲେଖୁବା ।
(କ) ଜୀବନରୁ ମାରିଦେବା
(ଖ) ଖଣ୍ଡାରେ ହାଣିବା
(ଗ) ହତ୍ୟା କରିବା
(ଘ) ପଶୁତୁଲ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା
Answer:
(ଘ) ପଶୁତୁଲ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା

Question ୧୦ ।
‘ପାଶବ – ପ୍ରୟାସ’ କହିଲେ କେଉଁ ଅର୍ଥକୁ ବୁଝାଏ, ତାହା ତଳେ ଥ‌ିବା ଉତ୍ତରରୁ ବାଛି ଲେଖୁବା ।
(କ)ଜାବନରୁ ମାରିଦେବା
(ଖ) ଖଣ୍ଡାରେ ହାଣିବା
(ଗ) ବାଣ୍ୟା କରିବା
(ଘ) ପଶୁତ୍ନୁଲ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା
Answer:
(ଘ) ପଶୁତ୍ନୁଲ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା

Question ୧୧ ।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର କେଉଁ ଶବ୍ଦର ଉପଯୁକ୍ତ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି ଯୋଡ଼ି ଲେଖ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’
ମଧୁମୟ	ଅଧର
ତିମିରିତ	ଜନନା
ସ୍କୁରିତ	ପ୍ରୟାସ
ଗୋକାତୁରା	ଲବଣ
ଉତ୍ତରକ	ଅଶ୍ରୁ
ପାଶବ	ଘର
	ସୁର

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’
ମଧୁମୟ	ସୁର
ତିମିରିତ	ଘର
ସ୍କୁରିତ	ଅଧର
ଗୋକାତୁରା	ଜନନା
ଉତ୍ତରକ	ଅଶ୍ରୁ
ପାଶବ	ପ୍ରୟାସ

Question ୧୨ ।
କ୍ଷମାର ମହତ୍ତ୍ବ ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣନା କରି ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ଲେଖୁ ।
Answer:
କ୍ଷମାର ମହତ୍ତ୍ଵ : କ୍ଷମାର ମହତ୍ତ୍ବ ସ୍ଵର୍ଗୀୟ । ଏହି ଅନୁଚିନ୍ତା ଅସାଧାରଣ । କ୍ଷମାଦ୍ୱାରା ମଣିଷ ମନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସେ । କ୍ଷମା ପାଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ମନରେ ପ୍ରତିହିଂସା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ନାହିଁ । ବରଂ ନିଜର ଭୁଲ ପାଇଁ ସେ ଅନୁତପ୍ତ ହୁଏ । କ୍ଷମା କରି ଦେଇଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରତି ସେ ଆନୁଗତ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରେ । ଦଣ୍ଡଦେଲେ ମଣିଷ ମନ ବଦଳିଯାଏ ନାହିଁ । ମାତ୍ର କ୍ଷମା କଲେ ମଣିଷ ମନରେ ସୁହୃଦ ଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଆମେ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଛେ, ମଣିଷ କେବେ ଜାଣିଶୁଣି ଭୁ ଲ କରେ ନାହିଁ । ଭୁଲ ପାଇଁ ଅନେକ ସମୟରେ ଅଶିକ୍ଷା, ପରିବେଶ ଓ ପରିସ୍ଥିତି ଦାୟୀ ହୋଇଥାଏ । ସୁତରାଂ, ଦୋଷୀକୁ ଦଣ୍ଡ ନଦେଇ, କ୍ଷମା କରିଦେଲେ ଦୋଷ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଠାରେ ଦେବଭାବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ।

Question ୧୩ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡିକର ଅର୍ଥକୁ ପାଖ କୋଠରିରୁ ଖୋଜି ସେହି ଶବ୍ଦ ପାଖରେ ଲେଖୁବା ।
ଆବେଗେ, ଝିଙ୍ଗାସି, ରତ, ଉପରକ, କୃପାଣ, ଗତ୍ଵର,

Answer:
ଆବେଗେ – ଦୃଦୟର ଏକ ଭାବ
ଝିଙ୍ଗାସି – ଭତ୍ସନା କରି
ରତ – ସତ୍ୟ
ଉପରକ – ଅତି ଚଞ୍ଚଳ
କୃପାଣ – ଖଡ୍ ଗ
ଗତ୍ଵର – ଅଗଣା

Question ୧୪ ।
ଠିକ୍ ଭକ୍ତି ପାଖରେ ‘✓’ ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ୍ ଭକ୍ତି ପାଖରେ ‘x’ ଚିହ୍ନ ଦେବା ।
(କ) ଅନ୍ଧାର ଯୋଗୁଁ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କୁ ରନ୍ଧନ କରିବାରେ ଅସୁବିଧା ହେଉଥିଲା ।
(ଖ) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ମହାନତା ଦେଖ୍ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଅନୁତାପ କରିଥିଲେ ।
(ଗ) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଶ୍ରମକୁ ଯିବାଲାଗି ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ନଥିଲା ।
(ଘ) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଇଥିଲେ ।
Answer:
(କ) ଅନ୍ଧାର ଯୋଗୁଁ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କୁ ରନ୍ଧନ କରିବାରେ ଅସୁବିଧା ହେଉଥିଲା । (✗)
(ଖ) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ମହାନତା ଦେଖ୍ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଅନୁତାପ କରିଥିଲେ । (✓)
(ଗ) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଶ୍ରମକୁ ଯିବାଲାଗି ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ନଥିଲା । (✓)
(ଘ) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଇଥିଲେ । (✗)

Question ୧୫ ।
ନିମ୍ନଲିଖତ କବିତାଂଶଟିକୁ ମନେ ପକାଇ ପୂରଣ କରିବା ଓ ତାକୁ ଆବୃତ୍ତି କରିବା ।
(କ) ଜାବନ ଏ ରକ୍ତେ ଅରୁଣିତ
_____________________॥

(ଖ) _________________
ଋଷିପନ୍ା ସତୀ ଅରୁନ୍ଧିତା ॥

(ଗ) ଗୋଟି ଗୋଟି ପୁତ୍ରଗଣ
___________________॥
Answer:
ଜାବନ ଏ ରକ୍ତେ ଅରୁଣିତ
ନୋହିଥାନ୍ତ୍ରା ଆର୍ତ୍ତ ହାହାକାରେ॥

(ଖ) ମୁଦୁ ଭାଷେ ସୁଚାଇଲେ ଆସି
ଋଷିପନ୍ା ସତୀ ଅରୁନ୍ଧିତା ॥

(ଗ) ଗୋଟି ଗୋଟି ପୁତ୍ରଗଣ
ହତ୍ୟାକଲା ଯେଉଁ ଆତତାୟା ।

ପରାକ୍ଷା ଉପଯେ।ଗା ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନେ।ତ୍ତର:

Question ୧ ।
ନିମ୍ନଲିଖ କବିତାଂଶଟିକୁ ମନେ ପକାଇ ପୂରଣ କରିବା ଓ ତାକୁ ଆବୃତ୍ତି କରିବା ।
(କ) ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବାପାଇଁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଅଭିଳାଷ ଥିଲା । (ଭୁଲ୍/ଠିକ୍)
(ଖ) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ପ୍ରତି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଅନ୍ତରରେ ସ୍ନେହ ଥିଲା । (ଭୁଲ୍/ଠିକ୍)
(ଗ ) ଯେତେ ଅପରାଧ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବଶିଷ୍ଠ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ କ୍ଷମା କରିଦେଉଥିଲେ । (ଭୁଲ୍/ଠିକ୍)
Answer:
(କ) ଭୁଲ୍, (ଖ) ଠିକ୍, (ଗ) ଠିକ୍ ।

Question ୨।
କବିତାଟିରେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଆତତାୟୀ କୁହାଯିବାର କାରଣ କ’ଣ ?
(କ) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଇଥିଲେ ।
(ଖ) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଭୂସମ୍ପତ୍ତି ଜବରଦସ୍ତ ଦଖଲ କରିଥିଲେ ।
(ଗ) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।
(ଘ) ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କୁ ଅପମାନିତ କରିଥିଲେ ।
Answer:
(ଗ) ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର :

Question ୧।
ଅରୁନ୍ଧତୀ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନ୍ତେ ନିଜର ଅକ୍ଷମତା ପ୍ରକାଶ କଲେ କାହିଁକି ? ତାଙ୍କୁ ସ୍ଵାମୀ ବଶିଷ୍ଠ କି ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ?
Answer:
ଘରେ ଲବଣ ନଥିବାରୁ ଅରୁନ୍ଧତୀ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନ୍ତେ ନିଜର ଅକ୍ଷମତା ପ୍ରକାଶ କଲେ । ପ୍ରଶାନ୍ତ ମଧୁମୟ କଣ୍ଠରେ ବଶିଷ୍ଠ ତାଙ୍କୁ ନିକଟସ୍ଥ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଶ୍ରମରୁ କିଛି ଲବଣ ଧାର ଆଣିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଲେ ।

Question ୨ ।
‘ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର’ କବିତାର କବି କିଏ ? ତାଙ୍କର ଦୁଇଟି ସାହିତ୍ୟକୃତିର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
‘ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର’ କବିତାର କବି ହେଉଛନ୍ତି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ । ‘ଆଲୋଡ଼ା ଲୋଡ଼ା’ ଓ ‘ଅବାନ୍ତର’ ଦୁଇଟି ବହୁ ଜନପ୍ରିୟ ସାହିତ୍ୟକୃତି ।

Question ୩ ।
କବିତାଟିରେ କେଉଁ ଆଶ୍ରମ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ? ସେତେବେଳର ପରିବେଶ କିପରି ଥିଲା ?
Answer:
କବିତାଟିରେ ବଶିଷ୍ଠ ଋଷିଙ୍କର ଆଶ୍ରମ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ସେଦିନ ଥିଲା ଶ୍ରାବଣୀ ପରିବେଶର ଏକ ବର୍ଷଣମୁଖର ରାତ୍ରି । ଆଶ୍ରମର ତରୁ ତୃଣ ବର୍ଷାସ୍ନାତ ଏବଂ ପୋଲାଙ୍ଗ ତେଲ ସ୍ତମିତ ଦୀପଶିଖା ତିମିରିତ ଆଶ୍ରମକୁ ଆଲେ।କିତ କରୁଥ୍ ଲା

Question ୪ ।
ପନ୍ତ୍ରୀ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ଶୁଣି ବଶିଷ୍ଠ କ’ଣ କଲେ ?
Answer:
ପନ୍ଥୀ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ଶୁଣି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ବଦନମଣ୍ଡଳରେ ସ୍ମିତ ହାସ୍ୟରେଖା ଖେଳିଗଲା । ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ସେ ହୃଦ୍‌ବୋଧ କରାଇଲେ ଯେ ସେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ବହୁତ ଆଦର କରନ୍ତି ବୋଲି ତାଙ୍କ ଘରୁ ଲୁଣ ମାଗି ଆଣିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖ :

Question ୧।
” ବାତ୍ୟା ନିକି ଶାଳବୃକ୍ଷ କାର୍ହି
ପଦପ୍ର।ନ୍ତେ ପିଟିଦେଲା ଆଣି”
Answer:
ବାତ୍ୟା ନିକି …………………… ହେଲା ଆଣି ।
ଉକ୍ତ ପଦ୍ୟାଶଟି ଆମ ପଠିତ ସାହିତ୍ୟ ବହିର ‘ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର କବିତାରୁ ଆନୀତ । ଏଠାରେ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ ଈର୍ଷାଜର୍ଜର ପ୍ରତିଶୋଧ ପରାୟଣ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର କିପରି ଅନୁତାପ ଦଗ୍ଧ ହୋଇ ଉଠିଛନ୍ତି, ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।

ଅରୁନ୍ଧତୀ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ ଘରେ ରନ୍ଧନ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଲୁଣ ନଥିବା କଥା ଜଣାଇଥିଲେ । ବଶିଷ୍ଠ ପଡ଼ୋଶୀ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଆଶ୍ରମରୁ ଲବଣ ଧାର ଆଣିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ । ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଏଭଳି ପରାମର୍ଶକୁ ଯଥାର୍ଥ ଭାବରେ ଅରୁନ୍ଧତୀ ଗ୍ରହଣ କରି ନଥିଲେ । ଆତତାୟୀ ମନୋଭାବଯୁକ୍ତ ନିଷ୍ଠୁର ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ତାଙ୍କର ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ହତ୍ୟା କରିଥିବାରୁ ଅରୁନ୍ଧତୀ ତାଙ୍କ ଆଶ୍ରମରୁ ଲୁଣ ମାଗିବାପାଇଁ ଯିବାକୁ ଚାହିଁ ନଥୁଲେ ।

ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କୁ ବଶିଷ୍ଠ ଜଣାଇଲେ ଯେ ପୁତ୍ରହନ୍ତା ବୋଲି ଜାଣି ସୁଦ୍ଧା ସେ ପୁତ୍ରଘାତକ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ଘୃଣାଚକ୍ଷୁରେ ଦେଖନ୍ତି ନାହିଁ । ଏବେ ବି ସେ ଆନ୍ତରିକ ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ପୂର୍ବପରି ଭଲ ପାଉଛନ୍ତି । ଏକଥା ଶ୍ରବଣ କରି ଲୁଚି ରହିଥ‌ିବା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କର ଅହଙ୍କାର ସେତୁବନ୍ଧ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଛି । ହଠାତ୍ ଝଡ଼ବେଗରେ ଶାଳତରୁ ଭୂଲୁଣ୍ଠିତ ହେଲାପରି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପଦଯୁଗଳରେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଲେ।ଟି ପଢିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ହସ୍ତରୁ ଖଘ୍ନ ଭୂପତିତ ହୋଇଛି। ହତଚକିତ ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି ଅରୁନ୍ଧତୀ । ଶବ୍ଦାୟିତ ହୋଇଉଠିଛି ପକ୍ଷୀ ନୀଡ଼ । ଇଙ୍ଗୁଦୀର ଦୀପଶିଖା ତେଜୀୟାନ୍ ହୋଇଉଠିଛି । ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ନୟନ ଯୁଗଳ ଅନୁତାପର ଅଶ୍ରୁଜଳରେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପଦଧୌତ କରିଛି । ବାଞ୍ଛାୟିତ କଣ୍ଠରେ ସେ କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଛନ୍ତି ।

ଶ୍ରାବଣୀ ପରିବେଶର ଏକ ବର୍ଷଣମୁଖର ରାତ୍ରି । ତାପସ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଆଶ୍ରମ । ଆଶ୍ରମର ତରୁତୃଣ ବର୍ଷାସ୍ନାତ । ଇଙ୍ଗୁଦୀ ତୈଳର ସ୍ତମିତ ଦୀପଶିଖା ତିମିରିତ ଆଶ୍ରମକୁ ଆଲୋକିତ କରୁଥାଏ । ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପାଖରେ ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ ଉପସ୍ଥିତ ହେଲେ । ଲବଣ ବିନା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ସେ ନିଜର ଅକ୍ଷମତା ପ୍ରକାଶ କଲେ । ପ୍ରଶାନ୍ତ ମଧୁମୟ କଣ୍ଠରେ ଋଷିବର ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ନିକଟସ୍ଥ ଋଷି ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଶ୍ରମରୁ କିଛି ଲବଣ ଧାର ଆଣିବାକୁ ସୁପରାମର୍ଶ ଦେଲେ । ସ୍ୱାମୀଙ୍କର ଏହି ବିଚିତ୍ର, ଅଭ ତ ଆଦେଶରେ ବିସ୍ମୟବିମୂଢ଼ା ହୋଇଗଲେ ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ; କାରଣ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଥିଲେ ଆତତାୟୀ । ସେମାନଙ୍କ ପୁତ୍ରଗଣଙ୍କୁ ସେ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ସେ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ତେଣୁ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଅପୂର୍ବ ନିର୍ବିକାର ମନ୍ତବ୍ୟରେ ସେ କହିଛନ୍ତି

‘ଜନନୀ ମୁଁ ଶୋକାତୁରା
ତା’ ଆଶ୍ରମେ ଯିବି କେଉଁପରି ?
ଅଦ୍ଭୁତ ଏ ଆଦେଶ ମହର୍ଷି,
ଭାଗ୍ୟର ଏ ଉପହାସ ପରି ।’’

ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ବଶିଷ୍ଠ ହୃଦ୍‌ବୋଧ କରାଇଲେ ଯେ ସେ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ବହୁତ ଭଲପାଆନ୍ତି ବୋଲି ଲବଣ ସେଠାରୁ ଧାର ଆଣିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏଥର ବି ପ୍ରତିବାଦ କଲେ ଅରୁନ୍ଧତୀ; କାରଣ ପ୍ରକୃତରେ ଯଦି ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ସ୍ୱାମୀଙ୍କର ଅତି ପ୍ରିୟ ତେବେ ଥରେମାତ୍ର ତାଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ବଶିଷ୍ଠ ସମ୍ବୋଧନ କରିଥିଲେ ସେ ଆଜି ସନ୍ତାନହରା ହୋଇ ନଥାଆନ୍ତେ । ସେମାନଙ୍କ ପରିବାରର ରକ୍ତରଞ୍ଜିତ ଇତିହାସ ଲେଖ୍ବାକୁ ଉଗ୍ରତପା ବିଶ୍ୱ।ମିତ୍ର ଅଗ୍ରସର ହୋଇ ନଥାଆନ୍ତେ । ସାହାସ୍ୟ ଚଜନରେ, ନମ୍ର ନିର୍ବିକାର କଣ୍ଠସ୍ୱରରେ ମହାତପା ବଶିଷ୍ଠ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ପ୍ରାଣଠାରୁ ଅଧିକ ଭଲପାଆନ୍ତି ଏବଂ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେ ତାଙ୍କୁ ଆଜିଯାଏ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରିନାହାନ୍ତି ବୋଲି କହିଥିଲେ ।

ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପଦଧୌତ ହେଲା । ବାଖାୟିତ କଣ୍ଠରେ କ୍ଷମା ଯାଚନା କଲେ ସେ । ଭୁଲିଗଲେ ଜୀବନର ବାଜି କଥା । ଅନୁତାପାନଳରେ ତାଙ୍କ କ୍ରୋଧ୍ ତ ହୃଦୟ ପବିତ୍ର – ଉତ୍ଵ୍ୱଳ ହୋଇଗଲା । ହଠାତ୍ ଝଡ଼ବେଗରେ ଶାଳତରୁ ଭୂଲୁଣ୍ଠିତ ହେଲାପରି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପଦଯୁଗଳରେ ଲୋଟିଗଲେ କ୍ରୋଧାନ୍ଧ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର। ତାଙ୍କ ହସ୍ତରୁ ଶାଣିତ କରବାଳ ଭୂପତିତ ହେଲା । ହତଚକିତ ହୋଇଗଲେ ଅରୁନ୍ଧତୀ । ଶବ୍ଦାୟିତ ହୋଇଉଠିଲା ପକ୍ଷୀନୀଡ଼ । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ନୟନଯୁଗଳର ଅନୁତାପର ଅଶ୍ରୁଜଳରେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପଦଧୌତ ହେଲା । ବାଞ୍ଛାୟିତ କଣ୍ଠରେ କ୍ଷମା ଯାଚନା କଲେ ସେ । ଭୁଲିଗଲେ ଜୀବନର ବାଜି କଥା । ଆଲିଙ୍ଗନାବଦ୍ଧ କରି ତାଙ୍କୁ ସାଦରରେ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କଲେ ବଶିଷ୍ଠ । ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ମହନୀୟ ଚରିତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କବି ଗାଇଉଠିଲେ

“ଅରୁନ୍ଧତା ନେତ୍ରୁ ଆକାଶତେ
ଶ୍ରାବଣର ବର୍ଷା ଗଲା ଝରି,
‘ମହାୟାନ୍‌ ଦେବତାରେ ଭଲ ।
ଜାଣିଥାନ୍ତି ମୁର୍ହି କେଉଁପରି”

ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତାର ନାଟକୀୟତା ମଧ୍ଯରେ କବି ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ଆତତାୟୀ ବି ମହର୍ଷି ପାଲଟି ଯାଇପାରେ – ଜଣେ ପ୍ରତିଶୋଧପରାୟଣ କ୍ରୋଧଜର୍ଜର ବ୍ୟକ୍ତି ବି ମାନବିକ ଗୁଣରେ ବିଭୂଷିତ ହୋଇପାରେ ଜଣେ ଦୋଷଯୁକ୍ତ ବି କ୍ଷମାର ମହତ୍ତ୍ବ ସମ୍ପର୍କରେ ଗୋଟିଏ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ଲେଖ ।

Question ୨ ।
କ୍ଷମାର ମହତ୍ତ୍ବ ସମ୍ପର୍କରେ ଗୋଟିଏ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ଲେଖ ।
Answer:
କ୍ଷମା ମାନବ ହୃଦୟର ଏକ ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଭାବ । ମଣିଷ ଯେତେବେଳେ ଦେବଭାବାପନ୍ନ ହୁଏ, ସେ ସ୍ବତଃ କ୍ଷମାଶୀଳ ହୋଇଯାଏ । ସେ କାହାରି ଦୋଷ ବା ଭୁଲ୍‌କୁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ବିଚାର ନକରି ଉଦାର ଭାବାପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ମହାପୁରୁଷ ଓ ସାଧୁସନ୍ଥମାନେ ମନରେ କାହାରି ପ୍ରତି ବିଦ୍ବେଷଭାବ ରଖୁନଥା’ନ୍ତି, ବରଂ ସମସ୍ତଙ୍କୁ କ୍ଷମା ଦେଇ ସାଧାରଣ ମଣିଷକୁ ଅସାଧାରଣ କରିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିଥା’ନ୍ତି । ମହାପୁରୁଷ ଯିଶୁ କ୍ଷମାଶୀଳ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଯେଉଁମାନେ କ୍ରୁଶରେ ଚଢ଼ାଇ ତାଙ୍କ ଦେହରେ ଲୁହାକଣ୍ଟା ବାଡ଼େଇ ଦେଉଥିଲେ, ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ ।

କ୍ଷମା ମଣିଷ ମନରେ ଦେବଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ସଂସାରରେ କେହି ତା’ର ଶତ୍ରୁ ହୋଇ ରହିନଥା’ଛି । କ୍ଷମାଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ୟର ଦୋଷ ନ ଦେଖ୍ ସେହି ଦୋଷକୁ କ୍ରୋଧରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ନକରି ଦୋଷୀକୁ କ୍ଷମା କରିଦିଏ । ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଦୋଷ ଦେଇ ସେ ଅନ୍ୟ ପ୍ରତି ଉଦାରଭାବାପନ୍ନ ହୁଏ, ଫଳରେ ଦୋଷ କରିଥିବା ଲୋକର ହୃଦୟ ବଦଳିଯାଏ । ସେ ତା’ର ଭୁଲକୁ

ବୁଝିପାରେ । ଶତ୍ରୁତା ମିତ୍ରତାରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଉଭୟଙ୍କର ଉପକାର ହୋଇଥାଏ । କ୍ଷମାଦାତା ଅନ୍ୟର ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥିବାରୁ ଆତ୍ମସନ୍ତୋଷ ଲାଭକରେ । ସେହିପରି କ୍ଷମାର ଗ୍ରହୀତା ସେଭଳି ମନ୍ଦ ବ୍ୟବହାର ଆଉ କାହାରି ପ୍ରତି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରି ନଥାଏ । କ୍ଷମାର ମହତ୍ତ୍ବ ଅସୀମ। ସେଥ‌ିପାଇଁ ପଲ୍ଲୀକବି ନନ୍ଦକିଶୋର ବଳ କ୍ଷମାର ମହତ୍ତ୍ଵ ବୁଝାଇବାକୁ ଯାଇ କହିଛନ୍ତି

“କ୍ଷମା ତ ମିଳଇ କ୍ଷମା ତ ମିଳଇ
କ୍ଷମାର ନ ମିଳେ ଅନ୍ତ,
ଷମାର ଗ୍ରହାତା କ୍ଷମା ଦାତା ଦୁହେଁ
ଏ ଭୁବନେ ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ ।’’

କ୍ଷମାଦାତାର ମହତ୍ତ୍ବ କେବେହେଲେ ବ୍ୟର୍ଥ ଯାଏନା । ସେ ଯଦି ଅନ୍ୟ ପ୍ରତି କ୍ଷମାଶୀଳ ହୁଏ, ତା’ହେଲେ ଦିନେନା ଦିନେ ସେ କାହାରିଦ୍ଵାରା କ୍ଷମା ଲାଭ କରିଥାଏ । ଅଜାଣତରେ କୌଣସି ଭୁଲ୍ କଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଅନ୍ୟଦ୍ୱାରା କ୍ଷମା ପାଇଥାଏ । ମଣିଷର ସ୍ଵାଭାବିକ ଭୁଲ୍‌କୁ ଉଦାର ମନରେ ଗ୍ରହଣ କରି କ୍ଷମ କରିବାପାଇଁ ବହୁ ଧାର୍ମିକ ପୁସ୍ତକରେ ମାନବ ସମାଜକୁ ଉପଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି । ଏପରିକି ଦଣ୍ଡ ଦେଉଥ‌ିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଯେ ପରିସ୍ଥିତିର ତାଡ଼ନାରେ ଦିନେ କ୍ଷମାଶୀଳ ମଣିଷର ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାର ଜ୍ଵଳନ୍ତ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ମଗଧ ସମ୍ରାଟ ଅଶୋକ ଧର୍ମାଶୋକରେ ପରିଣତ ହେବା । ଏଥିପାଇଁ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ ‘ଭାଗବତ’ରେ କହିଛନ୍ତି –

“ଦଶ୍ରିବା ଶକ୍ତି ଯା’ର ଥାଇ,
ସେ ପୁଣି କ୍ଷମା ଆଚରଇ।”

ବାସ୍ତବରେ କ୍ଷମା ପାଇଁ ହିଁ ଏ ସୃଷ୍ଟି ତଷ୍ଠି ରହିଛି । କ୍ଷମାଭାବ ନଥିଲେ ଏ ସୃଷ୍ଟି କ୍ରୋଧ ଅଗ୍ନିରେ ଧ୍ୱଂସ ପାଇଯାଇଥା’ନ୍ତ୍ରୀ ।

Question ୩ ।
ତୁମେ ତୁମ ସାଙ୍ଗ ନିକଟରେ ଏକ ଭୁଲ୍ କରିଦେଲ । ସେଥ‌ିପାଇଁ ଅନୁତାପ କରୁଛ ବୋଲି ଜଣାଇ ସାଙ୍ଗ ନିକଟକୁ ଏକ ପତ୍ର ଲେଖ ।
Answer:

ତା ୧୫-୫-୨୦୧୯
ବିବେକାନନ୍ଦ ବିଦ୍ୟାପୀଠ, ବହୁଗ୍ରାମ

ପ୍ରିୟବନ୍ଧୁ ପ୍ରଦାସ୍ତ,

ମୋର ଶୁଭେଚ୍ଛା ନେବ । ମଉସା ମାଉସୀଙ୍କୁ ମୋର ପ୍ରଣାମ ଜଣାଇଦେବ । ବାବୁନି ଓ ମୀନାକୁ ମୋର ସ୍ନେହ ଦେବ । ମୁଁ ତୁମର ଚିଠି ପା, ଠିକ୍ ସମୟରେ ତୁମ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚି ପାରିନଥୁଲି । ତୁମେ ଅସୁବିଧାରେ ପଡ଼ି ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ମାଉସୀଙ୍କ ପାଖରେ ରହିଥିଲ । ମୋତେ ତୁମ ପାଖକୁ ଯାଇ ତୁମକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ମୁଁ ସେହି ସମୟରେ ଅନ୍ୟ କାମରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହି ତୁମ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିପାରି ନଥୁଲି । ପରେ ଶୁଣିଲି ସେଥିପାଇଁ ତୁମକୁ ବହୁ କଷ୍ଟ ସ୍ବୀକାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ମୁଁ ସେସବୁ ଶୁଣିଲା ପରେ ନିଜକୁ ଖୁବ୍ ଦୋଷୀ ମନେକରୁଛି । ତୁମ ପାଖରେ ମୁଁ ଥିଲେ, ତୁମକୁ ଏତେ କଷ୍ଟ କରିବାକୁ ପଡ଼ିନଥା’ନ୍ତା ବୋଲି ଅନୁଭବ କରୁଛି ।

ମୋ ଅସୁବିଧା ସମୟରେ ତୁମେ ସବୁବେଳେ ସାହାଯ୍ୟ କରି ଆସିଛ । ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ତୁମକୁ ଚାହିଁଛି, ସେତେବେଳେ ତୁମେ ମୋ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ମାତ୍ର ତୁମ ଅସୁବିଧା ସମୟରେ ତୁମ ନିକଟରେ ମୁଁ ପହଞ୍ଚିପାରି ନଥ‌ିବାରୁ ମୋତେ କ୍ଷମା କରିଦେବ । ମୁଁ ଯେ କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପଡ଼ି ତୁମକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରି ନଥିଲି, ସେ ବିଷୟରେ ଦେଖାହେଲେ କହିବି । ଦୟାକରି ମୋତେ ଭୁଲ ବୁଝିବ ନାହିଁ । କାରଣ ତୁମେ ମୋତେ ଭୁଲ୍ ବୁଝିଲେ, ଏ ଦୁଃଖ ମୁଁ ଆଉ କାହା ଆଗରେ ପ୍ରକାଶ କରିପାରିବି ନାହିଁ । ଆସନ୍ତା ମାସର ଶେଷ ରବିବାର ମୁଁ ତୁମ ଘରେ ପହଞ୍ଚି । ପୁଣି ଥରେ କ୍ଷମା ମାଗି ନେଉଛି। ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଅପାର କରୁଣାରୁ ତୁମେ ପରିବାର ସହିତ ଭଲରେ ଥାଅ ।

॥ ଇତି॥
ତୁମର ବନ୍ଧୁ
ମାନସ

କବି ପରିଚୟ :

ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ସାହିତ୍ୟର ଜଣେ ସାମ୍ୟ-ଶାନ୍ତି-ସଂଗ୍ରାମର ସୈନିକ ଥିଲେ କବି ଅନନ୍ତ ପଟ୍ଟନାୟକ । ଶ୍ରେଣୀ- ଶୋଷଣହୀନ ସମାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ତାଙ୍କର ଏକାନ୍ତ କାମନା ଥିଲା । ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସର କୁପରିଣାମକୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ନେଇ ସୂଚେଇଦେବା ତାଙ୍କର ବାସନା ଥିଲା । ତାଙ୍କ ଶାଣିତ ଲେଖନୀର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଵର ଥିଲା ମାନବବାଦର ଜୟଗାନ କରିବା । ମାର୍କସୀୟ ଦର୍ଶନ ଆଧାରିତ ତାଙ୍କ କବିତାଗୁଡ଼ିକ ନୂତନ ଛନ୍ଦ, ଚେତନଶୀଳ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ, ଭାଷାଗତ ଭିନ୍ନତା, ମଧୁର ଶୈଳୀ ଓ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନୂତନ ରୂପରଙ୍ଗରେ ରୂପାୟିତ ଥିଲା । ତାଙ୍କର ଅଧିକାଂଶ କବିତାରେ ନୂତନ ଯୁଗ ଓ ନୂତନ ସମାଜ ପାଇଁ ସଶ୍ରଦ୍ଧ ଆହ୍ବାନ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୁଏ ।

କବି ଓ କବିତା :

ଶୌର୍ଯ୍ୟ ଓ ଗାମ୍ଭୀର୍ଯ୍ୟର ଗାଥା ଗାଇ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଅସଙ୍ଗତି ବିରୋଧରେ ସ୍ବର ଉତ୍ତୋଳନ କରି କବି ରଚନା କରିଥିଲେ ‘ଶାନ୍ତଶିଖା (୧୯୫୨), ‘ତର୍ପଣ କରେ ଆଜି (୧୯୪୮), ‘ଅଲୋଡ଼ା ଲୋଡ଼ା’, ‘ଛାଇର ଛିଟା’, ‘କିଞ୍ଚିତ୍’, ‘ଅବାନ୍ତର ’ ଇତ୍ୟାଦି ବହୁଜନପ୍ରିୟ କବିତା ସଞ୍ଚୟନ । ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ‘ବଶିଷ୍ଠ ଓ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ମାନବତାର ମାନ୍ୟତା ନେଇ ପୌରାଣିକ ଆଖ୍ୟାୟିକା ଉପରେ ଆଧାରିତ । ଏହି କବିତାର ପ୍ରତିଟି ପଂକ୍ତିରେ ହିଂସା, କ୍ରୋଧ, ଅସହିଷ୍ଣୁତା ଉପରେ ସଦ୍‌ଭାବ, ପ୍ରେମ ଓ କ୍ଷମାର ବିଜୟ ଘୋଷଣା ଅନୁରଣିତ ହୋଇଉଠିଛି । କବିତାଟିର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ବାର୍ତ୍ତାରୂପେ ଅଭିମନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଉଠିଛି ପାରସ୍ପରିକ ବୁଝାମଣା, ସଂପ୍ରୀତି ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ନିବିଡ଼ ଆତ୍ମୀୟତା ।

କବିତାର ସାରକଥା :

(୧) ତାପସ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ସୁପରାମର୍ଶରେ ବିସ୍ମୟ-ବିଧୁରା ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ : ଶ୍ରାବଣୀ ପରିବେଶର ଏକ ବର୍ଷଣମୁଖର ରାତ୍ରି । ତାପସ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଆଶ୍ରମ । ଆଶ୍ରମର ତରୁତୃଣ ବର୍ଷାସ୍ନାତ । ପୋଲାଙ୍ଗ ତୈଳର ସ୍ତମିତ ଦୀପଶିଖା ତିମିରିତ ଆଶ୍ରମକୁ ଆଲୋକିତ କରୁଥାଏ । ଶାନ୍ତ ଅବିଚଳିତଭାବେ ଉପବେଶନ କରିଥାଆନ୍ତି ମହର୍ଷି ବଶିଷ୍ଠ । ସେଠାରେ ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀ ଉପସ୍ଥିତ ହେଲେ । ଲବଣ ବିନା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ନିଜର ଅକ୍ଷମତା ପ୍ରକାଶ କଲେ । ପ୍ରଶାନ୍ତ ମଧୁମୟ କଣ୍ଠରେ ଋଷିବର ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ନିକଟସ୍ଥ ଋଷି ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଆଶ୍ରମରୁ କିଛି ଲବଣ ଧାର ଆଣିବାକୁ ସୁପରାମର୍ଶ ଦେଲେ । ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ଏହି ବିଚିତ୍ର, ଅଦ୍ଭୁତ ଆଦେଶରେ ବିସ୍ମୟବିମୂଢ଼ା ହୋଇଗଲେ ଅରୁନ୍ଧତୀ; କାରଣ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଆତତାୟୀ ଥିଲେ । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ସେମାନଙ୍କ ପୁତ୍ରଗଣଙ୍କୁ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ତେଣୁ ଅବିଚଳିତ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଅପୂର୍ବ ମନ୍ତବ୍ୟରେ ଶୋକାତୁରା ପତ୍ନୀଙ୍କର ଭୁକୁଞ୍ଚନ ସୃଷ୍ଟିହେଲା । ନିଜ ସ୍ଵାମୀ-ଦେବତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ସେ ଉପହସିତ ହେଉଛନ୍ତି ବୋଲି ଭାବିଲେ ।

(୨) ପୁତ୍ରହନ୍ତା ହେଲେ ବି ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ଅତି ଆଦରର : ପତ୍ନୀ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ ଶୁଣି ମହାମୁନି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଅବିଚଳିତ ବଦନମଣ୍ଡଳରେ ସ୍ମିତ ହାସ୍ୟରେଖା ଖେଳିଗଲା । ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ସେ ହୃଦ୍‌ବୋଧ କରାଇଲେ ଯେ ସେ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କୁ ବହୁତ ଭଲପାଆନ୍ତି ବୋଲି ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏଥର ବି ପ୍ରତିବାଦ କଲେ ଅରୁନ୍ଧତୀ; କାରଣ ପ୍ରକୃତରେ ଯଦି ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ଅତି ପ୍ରିୟ ତେବେ ଥରେମାତ୍ର ତାଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ବଶିଷ୍ଠ ସମ୍ବୋଧନ କରିଥିଲେ ସେ ଆଜି ସନ୍ତାନହରା ହୋଇ ନ ଥାଆନ୍ତେ । ସେମାନଙ୍କର ପରିବାରରେ ରକ୍ତରଞ୍ଜିତ ଇତିହାସ ଲେଖୁବାକୁ ଉଗ୍ରତପା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଅଗ୍ରସର ହୋଇ ନ ଥାଆନ୍ତେ । ଏଥର ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ ପରି ସହାସ୍ୟ ବଦନରେ ନମ୍ର ନିର୍ବିକାର କଣ୍ଠରେ ମହାତପା ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ତାଙ୍କୁ ‘ମହର୍ଷି’ ସମ୍ବୋଧନ କରି ନଥିଲେ ବୋଲି କହିଲେ ।

(୩) କୃଦ୍ଧ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ଅନୁତାପାନଳରେ ଜଳିଗଲେ : ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠ ଓ ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ଉକ୍ତି -ପ୍ରତ୍ୟୁକ୍ତି ଶୁଣିପାରିଥିଲେ । ଅନୁତାପାନଳରେ ଜଳିଗଲେ ସେ । ହଠାତ୍ ଝଡ଼ବେଗରେ ଶାଳତରୁ ଭୂଲୁଣ୍ଠିତ ହେଲାପରି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପଦଯୁଗଳରେ ଲୋଟିଗଲେ କ୍ରୋଧାନ୍ଧ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର । ତାଙ୍କ ହସ୍ତର ଖଡ୍ଗ ଭୂପତିତ ହେଲା । ହତଚକିତ ହୋଇଗଲେ ଅରୁନ୍ଧତୀ । ଶବ୍ଦାୟିତ ହୋଇଉଠିଲା ପକ୍ଷୀନୀଡ଼ । ଇଟ୍ଟଦୀର ଦୀପଶିଖା ତେଜୀୟାନ୍ ହୋଇଉଠିଲା । ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ନୟନଯୁଗଳର ଅନୁତାପଜନିତ ଅଶ୍ରୁଜଳରେ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପଦଧୌତ ହେଲା । ବାଞ୍ଛାୟିତ କଣ୍ଠରେ କ୍ଷମା ଯାଚନା କଲେ ସେ ।

(୪) ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କ ଦୁରଭିସନ୍ଧି ପଦାରେ ପଡ଼ିଲା : ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପୁତ୍ରବତ୍ ସ୍ନେହ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ପରିହାସ ପରି ମନେହେଲା । ମନ୍ଦ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପ୍ରଣୋଦିତ ହୋଇ ସେ ମହର୍ଷିଙ୍କ ଆଶ୍ରମକୁ ଆସିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ସ୍ୱହସ୍ତର କରବାଳ ଆଜି ବଶିଷ୍ଠଙ୍କର ମସ୍ତକ ଛିନ୍ନ କରିଥା’ନ୍ତା । ଜୀବନର ବାଜି ଆଜି ତାଙ୍କର ସଫଳ ହୋଇଥା’ନ୍ତା ।

(୫) ଈର୍ଷାରହିତ ହୋଇ ଋଷି ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର ମହର୍ଷି ହେଲେ : ବସୁଧାରୁ ବିଶ୍ଵାମିତ୍ରଙ୍କୁ ତୋଳି ଧରିଲେ ବଶିଷ୍ଠ । ଆଲିଙ୍ଗନାବଦ୍ଧ କରି ତାଙ୍କୁ ସାଦରରେ ‘ମହର୍ଷି’ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କଲେ । ଅରୁନ୍ଧତୀଙ୍କ ନେତ୍ରଯୁଗଳରୁ ଅଜାଣତରେ ଆନନ୍ଦାଶୁ ଝରିଗଲା । ତାଙ୍କ ଅନ୍ତରରୁ ପୁଞ୍ଜୀଭୂତ ଆତ୍ମଗ୍ଲାନି ଓ ଅସନ୍ତୋଷ ଦୂରୀଭୂତ ହେଲା । ତାଙ୍କ ସ୍ବାମୀଦେବତାଙ୍କର ମହୀୟାନ୍ ହୃଦୟର ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଦିବ୍ୟ ଭାବାନ୍ତର ତାଙ୍କର ହୃଦ୍‌ବୋଧ ହେଲା ।

ସୂଚନା ଓ କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ 

• ବିଶ୍ଵାମିତ୍ର – ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ବାଲ୍ୟଗୁରୁ ।
• ବଶିଷ୍ଠ – ବଶିନ୍ + ଇଷ୍ଠ ।
• ତରୁ – ଗଛ / ପାଦପ ।
• ଇଙ୍ଗୁଦା – ( ଇଙ୍ଗୁ + ଉ + ଦା + ଅ + ଈ) ତାପସ ତରୁ / ଫୁଟିଫୁଟିକିଆ ଗଛ । ଏହି ଗଛର ଫଳରୁ ତେଲ ବାହାର କରାଯାଏ । ଏହାର ତୈଳ ମୁନି ମାନେ ଜଟାରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବାରୁ ଏହାକୁ ତାପସ ତରୁ କୁହାଯାଏ ।
• ଭାଷେ – ବଚନରୋ
• ମୃଦୁ – ଧାରୋ
• ଆତତାୟା – ଆକ୍ରମଣକାରା / ହତ୍ୟାକାରା / ଅଗ୍ନି ସଂଯୋଗ, ହତ୍ୟା ଓ ଗ୍ଠହଦାହ ପରି ୬ର୍ଟି ହିଂସାକାଣ୍ଡରେ ଜଡ଼ିତ ଥିବା
• ଶୋକାତୁରା – ଦୁଃଖରେ ଆତୁରା ।
• ସ୍ମିତ – ମଧୁର ହସା
• କୃତାନ୍ତ୍ର – ଯମା
• କୃପାଣ – ଅଣା / ଖଣ୍ତା
• ପାଣବ – ପ୍ରୟାସ – ପଶୁସୁଲଭ ଉଦ୍ୟମ। (ବିନା ବିଚାରରେ କରୁଥ୍ ବା ଭୁଲ
• ପଦପ୍ରାନ୍ତ୍ରେ – ପାଦତଳୋ
• ନାଢ଼ – ବସା
• ଚତ୍ଵର – ଅଗଣା
• ଉତ୍ତରକ – (ଉତ୍ – ତରଳ) ଅତି ଚଞ୍ଚଳା
• ନିର୍ଝର – ଝରଣା, ସ୍ରୋତସ୍ୱିନୀ
• ଘୋଷ – ଶବ୍ଦା
• ଚଳି – ଅଧ୍ କା
• ନାଢ଼ – ବସା ।
• ଚତ୍ଵର – ଅଗଣା
• ଉତ୍ତରଳ – (ଉତ୍ – ତରଳ) ଅତି ଚଞ୍ଚଳା
• ନିର୍ଝର – ଝରଣା, ସ୍ରୋତସ୍ଵିନୀ
• ଆବେଗ – ହୃଦୟର ଭାବା
• ଉ ୍ପି।ସ – (ଉତ୍ – ଖ୍ୱସ୍ – ଅ) ଗୋକ ହେତୁ ଦୀର୍ଘଶ୍ଚାସ୍ ।

କେତୋଟି ନୂତନ ଶବ୍ଦ ଓ ତା’ର ଅର୍ଥ :

• ତୃଶ – ଘ।ସା
• ତିମିରିତ – ଅନ୍ଧlରା
• ମହାମତି – ମହାଜ୍ଞାନା
• ଉତ୍ତରିଲେ – ଉତ୍ତର ଦେଲେ ।
• ପ୍ରଶାନ୍ତି – ସ୍ଥିର ଚିତ୍ତରୋ
• ରୋଷ – ଆସନ୍ତେଷା
• ସୁଚିତ – କମ୍ପିତା
• ଅରୁଶିତ – ରକ୍ତବର୍ଣ୍ଣ / ଲାଲ୍ ରଇଂ।
• ଆର୍ତ୍ତ – ଦୁଃଖରରେ ଅଧାରା
• ଶ୍ନଶ୍ରୁ – ବାତି ।
• ନିକି – ପରି / ଭଳି / ସଦୃଶ।
• ଶାଣିତ – ଧାରୁଆ ।

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Science Solutions Chapter 10 କୈଶୋର Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Science Solutions Chapter 10 କୈଶୋର

Question 1.
କୈଶୋରର ସଂଜ୍ଞା ନିରୂପଣ କର ।
ଉ-
ଜୀବନର ଯେଉଁ ଅବସ୍ଥାରେ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟି ବହୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ଅବସ୍ଥା ଆଡ଼କୁ ଗତିକରେ ତାହାକୁ କୈଶୋର କୁହାଯାଏ । ଏହା ପ୍ରାୟ 10-11 ବର୍ଷ ବୟସରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ 18-19 ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲୁ ରହିଥାଏ । ଏହାକୁ କୈଶୋର ବା କିଶୋରାବାସ୍ଥା (adolescence) କୁହାଯାଏ । ଝିଅମାନଙ୍କଠାରେ ଏହିସବୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରାୟ ବର୍ଷେ ଆଗରୁ ଦେଖାଯାଏ । ହଠାତ୍ ଉଚ୍ଚତା ବଢ଼ିବା, ପୁଅମାନଙ୍କ ନିଶ ଉଠିବା ପରି ବହୁ ଶାରୀରିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ମାନସିକ ଓ ବୌଦ୍ଧିକ ସ୍ତରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥାଏ । କିଶୋରକିଶୋରୀମାନଙ୍କ ଆଚରଣରେ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ ଅବସ୍ଥା ତୁଳନାରେ କିଛି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ।

Question 2.
କୈଶୋର ସମୟରେ ଶରୀରରେ ହେଉଥ‌ିବା ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।
ଉ-

• ଦ୍ରୁତ ଉଚ୍ଚତା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇ ପରେ ଏହି ହାର କମିଯାଏ ।
• ହାତ ଓ ଗୋଡ଼ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ବଢୁଥ‌ିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଙ୍ଗର ବୃଦ୍ଧି ମନ୍ଥର ଗତିରେ ହୋଇଥାଏ ।
• ଜନନ ଅଙ୍ଗର ବିକାଶ ଘଟି ଯୁଗ୍ମକ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ପରିପକ୍ବନ ଆଦି ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।
• ପୁଅମାନଙ୍କ ସ୍ୱର ପେଟିକା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାଦ୍ୱାରା ସ୍ଵର କର୍କଶ ହୁଏ ।
• ଚିନ୍ତନ ମନନ ଶୈଳୀରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଯାଏ ।

Question 3.
ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(କ) କିଶୋର କିଶୋରୀମାନେ ନିଜ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରତି ଯତ୍ନ ନେବା ଉଚିତ, କାରଣ
(i) ଉଚିତ ଖାଦ୍ୟ ମସ୍ତିଷ୍କର ବିକାଶ ଘଟାଏ ।
(ii) ଶରୀରରେ ଘଟୁଥ‌ିବା ଦୃତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ।
(iii) କିଶୋର କିଶୋରୀମାନଙ୍କୁ ସବୁବେଳେ ଭୋକ ହୁଏ ।
(iv) କିଶୋର କିଶୋରୀମାନଙ୍କ ସ୍ବାଦ ମୁକୁଳ (taste buds) ବେଶ୍ ବିକଶିତ ।

(ଖ) କିଶୋର କିଶେରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ କ’ଣ ?
(i) ଚିପ୍‌ସ, ନୁଡୁଲ୍, କେକ୍
(ii) ରୁଟି, ଡାଲି, ପନିପରିବା
(iii) ଭାତ, ନୁଡୁଲ, ବର୍ଗର୍
(iv) ଭେଜିଟେବୁଲ୍ କଟ୍‌ଲେଟ୍, ଚିପ୍ସ, ଲେମ୍ବୁରସ
ଉ-
(କ) (ii) ଶରୀରରେ ଘଟୁଥ‌ିବା ଦୃତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ।
(ଖ) (ii) ରୁଟି, ଡାଲି, ପନିପରିବା

Question 4.
ଟିପ୍ପଣୀ ଲେଖ :
(କ) ଗଳ ଘଣ୍ଟିକା:
ଉ-
ଯୁବକ୍ରାନ୍ତିରେ ପୁଅଙ୍କ ସ୍ଵର ପେଟିକା ବଢ଼େ । ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କର କଣ୍ଠ ସାମାନ୍ୟ ଫୁଲି ଆଗକୁ ବାହାରିଆସିଥିବା ପରି ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ଅଂଶକୁ ଗଳଘଣ୍ଟିକା ବା ‘ଆଡାମୁ ଏପଲ୍ କୁହାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଝିଅଙ୍କ ସ୍ବର ପେଟିକା ଛୋଟ ହୋଇରହିଥାଏ ଏବଂ ବାହାରକୁ ପ୍ରାୟ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । ଫଳରେ ପୁଅ ଓ ଝିଅଙ୍କ ସ୍ବରରେ ମଧ୍ଯ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ପୁଅଙ୍କ ସ୍ବର କିଛିଟା କର୍କଶ ଓ ଝିଅଙ୍କ ସ୍ବର ସାଧାରଣତଃ ସୁମଧୁର ହୋଇଥାଏ ।

(ଖ) ପୁଅ ନା ଝିଅ:
ଉ-

• ଷିକ୍ତ ସମାୟିତ ଡିମ୍ବରେ ଥ‌ିବା ଗୁଣସୂତ୍ର ଉପରେ ପୁଅ କି ଝିଅ ହେବ ନିର୍ଭର କରେ ।
• ମଣିଷର ଗୁଣସୂତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ହେଉଛି 23 ଯୋଡ଼ା । ଏଥିରୁ ଗୋଟିଏ ଯୋଡ଼ାକୁ ‘ଲିଙ୍ଗ ଗୁଣସୂତ୍ର’ କୁହାଯାଏ ।
• ନାରୀଠାରେ ଏହି ଯୋଡ଼ା ଦୁଇଟି ‘X’ ଗୁଣସୂତ୍ରକୁ ନେଇ ଏବଂ ପୁରୁଷଠାରେ ଏହା ଗୋଟିଏ ‘x’ ଓ ଗୋଟିଏ ‘y’ ଗୁଣସୂତ୍ରକୁ ନେଇ ଗଠିତ, ଅର୍ଥାତ୍‌ ନାରୀଠାରେ ‘xx’ ଗୁଣସୂତ୍ର ଥିବାସ୍ଥଳେ ପୁରୁଷଠାରେ ‘xy’ ଗୁଣସୂତ୍ର ଥାଏ ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିପକ୍ବ ଡିମ୍ବାଣୁରେ ‘x’ ଗୁଣସୂତ୍ର ଥିବା ବେଳେ କେତେକ ଶୁକ୍ରାଣୁରେ ‘x’ ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟ ଶୁକ୍ରାଣୁରେ ‘y’ ଗୁଣସୂତ୍ର ଥାଏ । ସେ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସବୁ ଡିମ୍ବାଣୁ ଏକା ପ୍ରକାରର କିନ୍ତୁ ଶୁକ୍ରାଣୁ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର ।
• ‘x’ ଗୁଣସୂତ୍ର ଥ‌ିବା ଶୁକ୍ରାଣୁ ଓ ଡିମ୍ବାଣୁର ମିଳନରେ କନ୍ୟା ସନ୍ତାନ ଜାତ ହୁଏ ଏବଂ ‘y’ ଗୁଣସୂତ୍ର ଥିବା ଶୁକ୍ରାଣୁ ଓ ‘x’ ଗୁଣସୂତ୍ର ଥବା ଡିମ୍ବାଣୁର ମିଳନରେ ପୁତ୍ର ସନ୍ତାନ ଜାତ ହୁଏ ।
• ସୁତରାଂ ପୁତ୍ର ସନ୍ତାନ ଜାତ ହେବାକୁ ହେଲେ ଗୁଣସୂତ୍ର ଯୁକ୍ତ ଶୁକ୍ରାଣୁ ଆବଶ୍ୟକ । ତେଣୁ ସନ୍ତାନର ଲିଙ୍ଗ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ମା’ର ଭୂମିକା ନାହିଁ । ଏଥ‌ିପାଇଁ ପୁରୁଷ ହିଁ ଦାୟୀ ।

Question 5.
ପୁଅ ଓ ଝିଅଙ୍କ ବୟସ ବୃଦ୍ଧି ସହ ଉଚ୍ଚତା ବୃଦ୍ଧି ଘଟେ । ନିମ୍ନ ଟେବୁଲ୍‌ରେ ଏ ସମ୍ପର୍କିତ ତଥ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି । ଉଭୟ ପୁଅ ଓ ଝିଅଙ୍କ ଉଚ୍ଚତା ଦର୍ଶାଇ ଗୋଟିଏ ଗ୍ରାଫ୍ ପେପର୍‌ରେ ଗ୍ରାଫ୍ ଅଙ୍କନ କର । ଏହି ଗ୍ରାଫ୍‌ରୁ କି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଇହେବ ?

ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ଜନ୍ମ ସମୟରେ ପୁଅ ଓ ଝିଅଙ୍କ ଉଚ୍ଚତା ସମାନ ଥ‌ିବାବେଳେ 20 ବର୍ଷ ବୟସ ବେଳକୁ ପୁଅମାନଙ୍କର ଉଚ୍ଚତା ଝିଅମାନଙ୍କ ଠାରୁ ସାମାନ୍ୟ ଅଧିକ ରହିଥାଏ ।

1. ଆଦ୍ୟ ବା ବାଲ୍ୟ ବିବାହ କେତେଦୂର ଆଇନସମ୍ମତ – ସେ ବିଷୟରେ ତୁମର ବରିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କୀୟମାନେ କେତେ ସଚେତନ, ବୁଝ । ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ତୁମେ ନିଜେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଠାରୁ, ପିତାମାତା ଓ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଠାରୁ ବା ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିପାରିବ । ଆଦ୍ୟ ବିବାହ ଦମ୍ପତି ପାଇଁ କାହିଁକି ସ୍ପୃହଣୀୟ ନୁହେଁ, ସେ ବିଷୟରେ ଏକ ଦୁଇ ମିନିଟ୍ ବକ୍ତବ୍ୟ ଲେଖ ।

2. HIV ଓ AIDS ଉପରେ ପତ୍ର ପତ୍ରିକାରୁ ତଥ୍ୟ ତଥା ଖବରକାଗଜ କଟିଂ ସଂଗ୍ରହ କର । HIV ଓ AIDS ଉପରେ 15-20 ଟି ବାକ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ଏକ-ପୃଷ୍ଠା ପ୍ରବନ୍ଧ ଲେଖ ।

3. ଏକ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଆମ ଦେଶରେ ପ୍ରତି 1000 କିଶୋରରେ ମାତ୍ର 882 କିଶୋରୀ ଅଛନ୍ତି । ଏହା ସମାଜ ପାଇଁ କାହିଁକି ଉଦ୍‌ବେଗଜନକ ଚିନ୍ତା କର । ମନେରଖ ପୁଅ ବା ଝିଅ ଜନ୍ମ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ସମାନ ।
ଉ-
ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନେ। ଭର

1. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(i) କିଶୋରକାଳୀନ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପ୍ରାୟ …………………… ବର୍ଷ ବୟସରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।
(ii) କୈଶୋର ଅବସ୍ଥା ……………………… ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲୁ ରୁହେ ।
(iii) କିଶୋର କିଶୋରୀମାନଙ୍କଠାରେ …………………. ଏକ ବିଶେଷ ଅବସ୍ଥା ।
(iv) ଗୋଟିଏ ପୁଅର ବୟସ ୨ ବର୍ଷ ଏବଂ 120 ସେ.ମି. ହେଲେ ବୃଦ୍ଧିର ଅବଧୂ ଶେଷବେଳକୁ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉଚ୍ଚତା …………….. ସେ.ମି. ହେବ ।
(v) ପ୍ରାଥମିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଝିଅମାନଙ୍କ ଉଚ୍ଚତା ବୃଦ୍ଧି ପୁଅମାନଙ୍କଠାରୁ …………………. ହୋଇଥାଏ ।
(vi) ପ୍ରାୟ ………………………… ବର୍ଷ ବୟସ ବେଳକୁ ଉଭୟ ପୁଅ ଓ ଝିଅ ଯେତିକି ଉଚ୍ଚ ହେବା କଥା ସେତିକି ହୋଇସାରିଥା’ନ୍ତି ।
(vii) ଶରୀରର ଉଚ୍ଚତା ପିତାମାତାଙ୍କଠାରୁ ଆସିଥିବା………………………. ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
(viii) ଯୁବକ୍ରାନ୍ତିରେ ପୁଅଙ୍କ ……………………. ବଢ଼ିଯିବା ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ କଣ୍ଠ ସାମାନ୍ୟ ଫୁଲି, ଆଗକୁ ବାହାରି ଆସିଥ‌ିବା ପରି ଦେଖାଯାଏ ।
(ix) ସାଧାରଣତଃ ପୁଅଙ୍କ ସ୍ଵର କିଛିଟା …………………. ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଝିଅଙ୍କ ସ୍ଵର ସାଧାରଣତଃ ସୁମଧୁର ହୋଇଥାଏ ।
(x) ସ୍ବେଦଗ୍ରନ୍ଥି ଓ ତୈଳଗ୍ରନ୍ଥିରୁ କ୍ଷରଣ ଅଧ‌ିକ ହେଲେ ଅନେକଙ୍କ ମୁହଁରେ …………………… ବାହାରେ ।
(xi) ଅନ୍ତଃସ୍ରାବୀ ଗ୍ରନ୍ଥିରୁ …………………… କ୍ଷରିତ ହୁଏ ।
(xii) ଅନ୍ତଃସ୍ରାବୀ ଗ୍ରନ୍ଥିର ଅନ୍ୟନାମ ……………….. ଅଟେ ।
(xiii) ହରମୋନ କ୍ଷରଣ …………………. ଗ୍ରନ୍ଥିଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୁଏ
(xiv) ସୁସ୍ଥ ଶରୀର ପାଇଁ …………………. ଖାଦ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ।
(xv) ଜନ୍ମ ପରେ ମା’ଠାରୁ ଝରୁଥ‌ିବା …………………. ଶିଶୁ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପାଦେୟ ।
(xvi) ରକ୍ତ ଗଠନ ପାଇଁ …………………. ପୋଷକ ଆବଶ୍ୟକ ।
(xvii) ମଣିଷର ଗୁଣସୁତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ………………….. ଯୋଡ଼ା ।
(xviii)ଡିମ୍ବାଣୁ + y ଗୁଣସୂତ୍ର ଥ‌ିବା ଶୁକ୍ରାଣୁ = ………………….।
(xix) ଡିମ୍ବାଣୁ + x ଗୁଣସୂତ୍ର ଥ‌ିବା ଶୁକ୍ରାଣୁ = ………………….।
(xx) ପୁଅ ଜନ୍ମ ହେଉ ନାହିଁ ବୋଲି …………………. ମାନଙ୍କୁ ଦୋଷ ଦେବା ଭୁଲ୍ ଅଟେ ।

Answer:
(i) 10-11
(ii) 18-19
(iii) ଯୁବକ୍ରାନ୍ତି
(iv) 160
(v) ଅଧ୍ବକ
(vi) 18
(vii) କିନ୍
(viii) ସ୍ୱରପେଟିକା
(ix) କର୍କଶ
(x) ଚ୍ରଣ
(xi) ହରମୋନ୍
(xii) ଅନାଳଗ୍ରନ୍ଥି
(xiii) ପୋଷଗ୍ରନ୍ଥି |
(xiv) ସୁଷମ
(xv) କଷକ୍ଷରୀ
(xvi) ଲୌହ
(xvii) 23
(xviii) ପୁଅ
(xix) ଝିଅ
(xx) ନାରୀ

2. ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(i) ଜନ୍ମପରେ ମଣିଷ ଶରୀରରେ ………………….. ଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହୁଏ । (1, 2, 3, 4)
(ii) କିଶୋରକାଳୀନ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ………………….. ବର୍ଷ ବୟସରେ ହୋଇଥାଏ । (8-10, 10-11, 12-15, 10-18)
(iii) ………………….. ଅବସ୍ଥାରେ ଝିଅମାନଙ୍କ ଉଚ୍ଚତା ବୃଦ୍ଧି ପୁଅଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ । (ପ୍ରାଥମିକ, ମାଧ୍ୟମିକ, 18 ବର୍ଷ, ବୃଦ୍ଧ)
(iv) ଶରୀରର ଉଚ୍ଚତା …………………. ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । (ନ୍ୟଷ୍ଟି, ଗୁଣସୂତ୍ର, ଜୀବକୋଷ, ଜିନ୍).
(v) ଯୁଚକ୍ର।ନ୍ତି ସମୟରେ ପୁଅମାନରେ ………………… ଫୁଲି ଆଗକୁ ବାହାରି ଆସିବା ପରି ଦେଖାଯାଏ । (ଗଳଘଣ୍ଟିକା, ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ, ଯକୃତ, ପିତ୍ତାଶୟ)
(vi) ପୋଷଗ୍ରନ୍ଥି …………………. ର ପ୍ରବାହକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ । (ଏନ୍‌ଜାଇମ୍, ହରମୋନ, ରକ୍ତ ପ୍ରବାହ, ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା)
(vii) ସୁସ୍ଥ ଶରୀର ପାଇଁ …………………. ଆଚ୍ଶ୍ୟକ । (ପ୍ୟାକେଟ୍ ଖାଦ୍ୟ, ନିଶା ଔଷଧ, କଷକ୍ଷୀର, ସୁଷମଖାଦ୍ୟ)
(viii) AIDS ରୋଗ …………….. ଭୂତାଣୁ ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥାଏ । (HIV, VII, TMV, AT)
(ix) ନିଷିକ୍ତ ସମାୟିତ ଡିମ୍ବରେ ଥ‌ିବା ………………… ଉପରେ ପୁଅ କି ଝିଅ ହେବ ନିର୍ଭର କରେ । (ଜିନ୍, ଗୁଣସୂତ୍ର, ମାଇଟୋକୁଣ୍ଡିଆ, ରାଇବୋଜୋମ୍ )
(x) ପୁଅ ଜନ୍ମ ହେଉ ନାହିଁ ବୋଲି ……………….. ମାନଙ୍କୁ ଦୋଷ ଦେବା ଠିକ୍ ହେବ । (ଡାକ୍ତର, ନାରୀ, ପୁରୁଷ, ଔଷଧ)

Answer:
(i) 3
(ii) 10-11
(iii) ପ୍ରାଥମିକ
(iv) ଜିନ୍
(v) ଗକଘଶ୍ଚିକା
(vi) ହରମୋନ୍
(vii) ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ
(viii) HIV
(ix) ଗୁଣସୂତ୍ର
(x) ପୁରୁଷ

3. ବାମ ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(i) କୈଶୋର ଅବସ୍ଥା ଆରମ୍ଭ : 10-11 ବର୍ଷ :: କୈଶୋର ଅବସ୍ଥା ଶେଷ : …………………।
(ii) ଝିଅମାନଙ୍କ ବିବାହର ସର୍ବନିମ୍ନ ବୟସ : 18 ବର୍ଷ :: ପୁଅମାନଙ୍କର ବିବାହର ସର୍ବନିମ୍ନ ବୟସ : …………………।
(iii) ମଣିଷର ଗୁଣସୂତ୍ର ସଂଖ୍ୟା : 23 ଯୋଡ଼ା :: ଲିଙ୍ଗ ଗୁଣସୂତ୍ର ସଂଖ୍ୟା : …………………।
(iv) XX : ଝିଅ :: XY : ……………………।
(v) ପୁରୁଷ : ସ୍ତ୍ରୀ :: ଶୁକ୍ରାଣୁ : ……………………।
(vi) ହରମୋନ୍ କ୍ଷରଣ : ଅନ୍ତଃସ୍ରାବୀ ଗ୍ରନ୍ଥି :: ହରମୋନ୍ କ୍ଷରଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ : …………………।
(vii) ଝିଅଙ୍କ ସ୍ୱର : ସୁମଧୁର :: ପୁଅଙ୍କ ସ୍ବର : …………………।
(viii) ରକ୍ତ ଗଠନ : ଶାଗ, ମୁଗ, କମଳା :: ଶରୀର ସୁରକ୍ଷା : …………………।
(ix) ପୁଅ : ସ୍ୱରପେଟିକା ଫୁଲି ବାହାରକୁ ଦେଖାଯାଏ :: ଝିଅ : …………………।
(x) 11 ବର୍ଷ ବୟସରେ ପୁଅର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉଚ୍ଚତା : 81% :: 11 ବର୍ଷ ବୟସରେ ଝିଅର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉଚ୍ଚତା : …………………।

Answer:
(i) 18-19 ବର୍ଷ
(ii) 21 ବର୍ଷ
(iii) 1 ଯୋଡ଼ା
(iv) ପୁଅ
(v) ଡିମ୍ବାଣୁ
(vi) ପିଟ୍ୟୁଟାରୀ ଗ୍ରନ୍ଥି
(vii) କ ର୍କଶ
(viii) ପନି ପରିବା, ଶାଗ,
(ix) ଛୋଟ ଓ ବାହାରକୁ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ
(x) 88%

4. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଶବ୍ଦସହ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସମ୍ପର୍କିତ ଶବ୍ଦକୁ ମିଳାଅ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) କିଶୋରାବସ୍ତୁ।	(i) 23 ଯୋଡ଼ା
(ii) ଗଳଘଣ୍ଟିକା	(ii) ଉପାଦେୟ ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ
(iii) ସ୍ବେଦ ଓ ତୈଳଗ୍ରନ୍ଥିର କ୍ଷରଣ	(iii) ଡିମ୍ବାଣୁ
(iv) କଷକ୍ଷୀର	(iv) । ଯୋଡ଼ା
(v) ମଣିଷର ଗୁଣସୂତ୍ର	(v) ଆଡ଼ାମ୍ବ ଏପଲ୍
(vi) xx ଗୁଣସୂତ୍ର	(vi) 10-11 ବର୍ଷ
(vii) xy ଗୁଣସୂତ୍ର	(vii) ଶୁକ୍ରାଣୁ
(viii) ଲିଙ୍ଗ ଗୁଣସୂତ୍ର ସଂଖ୍ୟା	(viii) 10 ରୁ 19 ବର୍ଷ
(ix) କିଶୋରକାଳୀନ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଆରମ୍ଭ	(ix) ବର୍ତ୍ତମାନର ଉଚ୍ଚତା ସେ.ମି. × 100.
(x) ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉଚ୍ଚତା ହିସାବ	(x) ଚ୍ରଣ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) କିଶୋରାବସ୍ତୁ।	(viii) 10 ରୁ 19 ବର୍ଷ
(ii) ଗଳଘଣ୍ଟିକା	(v) ଆଡ଼ାମ୍ବ ଏପଲ୍
(iii) ସ୍ବେଦ ଓ ତୈଳଗ୍ରନ୍ଥିର କ୍ଷରଣ	(x) ଚ୍ରଣ
(iv) କଷକ୍ଷୀର	(i) 23 ଯୋଡ଼ା
(v) ମଣିଷର ଗୁଣସୂତ୍ର	(iii) ଡିମ୍ବାଣୁ
(vi) xx ଗୁଣସୂତ୍ର	(iii) ଡିମ୍ବାଣୁ
(vii) xy ଗୁଣସୂତ୍ର	(vii) ଶୁକ୍ରାଣୁ
(viii) ଲିଙ୍ଗ ଗୁଣସୂତ୍ର ସଂଖ୍ୟା	(iv) । ଯୋଡ଼ା
(ix) କିଶୋରକାଳୀନ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଆରମ୍ଭ	(vi) 10-11 ବର୍ଷ
(x) ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉଚ୍ଚତା ହିସାବ	(ix) ବର୍ତ୍ତମାନର ଉଚ୍ଚତା ସେ.ମି. × 100.

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Odia Solutions Chapter 13 ଦଶହରା ଭେଟି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Odia Solutions Chapter 13 ଦଶହରା ଭେଟି

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
ଆସ, କଥାବର୍ଷା ହେବା ।
(କ) ଗଳ୍ପଟିରେ କେଉଁ ସମୟର କଥା କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ଗଳ୍ପଟିରେ ଅଶିଣ ମାସ ଦୁର୍ଗାପୂଜା ବା ବିଜୟାଦଶମୀର ସକାଳ କଥା କୁହାଯାଇଛି ।

(ଖ) ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଉପହାର ଦେବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ କାହିଁକି ଭାବିଥିଲେ ?
Answer:
ଦୁର୍ଗାପୂଜା ଅବସରରେ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଉପହାର ଦେବାପାଇଁ ତାଙ୍କ ସ୍ଵାମୀ ଭାବିଥିଲେ ।

(ଗ) ଲେଖକଙ୍କ କୋଠରିରେ ଥ‌ିବା କେଉଁ ଛବିଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖ୍ ସୁନନ୍ଦା ଭୟ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ସ୍ଵାମୀ ସାତ ଆଠ ଦିନ ତଳେ ଖବରକାଗଜରୁ କାଟି, ବଡ଼ ବଡ଼ ପେଷ୍ଟବୋର୍ଡ଼ରେ ଲଗାଇଥିବା ଛବିଗୁଡ଼ିକ ଦେଖି ସୁନନ୍ଦା ଭୟ କରୁଥିଲେ ।

(ଘ) କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ସୁନନ୍ଦା ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ?
Answer:
ନୂଆ ସବ୍‌ଜଜ୍ ପ୍ରେମରାଜବାବୁ, ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଚାନ୍ଦିନୀ ଓ ତାଙ୍କର ପୁଅଝିଅ, ପ୍ଲିଡ଼ର, ବଙ୍କିମବାବୁ, ଜୋସେଫ୍ ରାଉତ ଓ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଈଭ ରାଉତ, ଚରଣ କିଙ୍କରବାବୁଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ସୁନନ୍ଦା ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ।

(ଙ) ଉପହାରରୂପେ କେଉଁ କେଉଁ ଜିନିଷ ପାଇବାପାଇଁ ସୁନନ୍ଦା ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ?
Answer:
ଉପହାରରୂପେ ଗୋଟିଏ ରେଡ଼ିଓ, ଗୋଟିଏ ସେଟ୍ ଇଭିନିଂ ଇନ୍ ପ୍ୟାରିସ୍, ଦୁଇଖଣ୍ଡ ଦାମିକିଆ ଶାଢ଼ି ସୁନନ୍ଦା ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

Question ୨।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦୁଇ ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖୁବା
(କ) ସୁନନ୍ଦା ଓ ଲେଖକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କି ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଥିଲା ?
Answer:
ସୁନନ୍ଦା ଧନୀଘରର ଝିଅ ହିସାବରେ, ସ୍ବାମୀଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ବି, ତାଙ୍କ ମନରେ ଅହଂଭାବ ଲୁଚି ରହିଥିଲା ଓ ସେ ଥିଲେ କାବ୍ୟକବିତା ଅନୁରାଗୀ । ମାତ୍ର ଲେଖକ ଥିଲେ ଦରଦୀ, ମାନବବାଦୀ, ବାସ୍ତବବାଦୀ ଓ ଭାବପ୍ରବଣତାହୀନ । ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଲେଖକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲାବେଳେ, ସୁନନ୍ଦା ନିଜ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଉଥିଲେ ।

(ଖ) ଦୁଃଖ୍ମାଆ ରମୁକୁ କାହିଁକି ଚିନି ମାଗୁଥିଲା ?
Answer:
ଦୁଃଖୀ ଅଭାବୀ ଦୁଃଖିଆମାଆର ରହିଛି କୁନି ପୁଅଟିଏ, ଯାହାକୁ ସେ ଦୁଧ ଟିକେ ପିଇବାକୁ ଦେଇପାରେ ନାହିଁ । ଖାଲି ପାଣିରେ ଚିନି ଦେଇ ତା’ କଅଁଳା ଛୁଆଟାକୁ ହାପୁଡ଼ାଇ ଦିଏ । ଚିନି ନ ଥ‌ିବାରୁ, ସେଇ ଛୁଆକୁ ପିଆଇବା ପାଇଁ ଦୁଃଖିଆ ମା’ ରମୁକୁ ଚିନି ଟିକେ ମାଗିଥିଲା ।

(ଗ) ବଜାରକୁ ଗଲାବେଳେ ସୁନନ୍ଦା କ’ଣ ଦେଖ‌ିଲେ ?
Answer:
ବଜାରକୁ ଯାଉଥ‌ିବାବେଳେ ରାଜପଥ କଡ଼ରେ ଜଣେ ମାଗନ୍ତା ଶିଶୁ କୁକୁର ବାନ୍ତିଗୁଡ଼ାକ ଚାଟୁଥିବାର ସୁନନ୍ଦା ଦେଖିଲେ । ସେହି ନିକଟରେ ପିଲାର ମାଆ ଛିଡ଼ା ହୋଇ, କେବଳ ତାକୁ ବାଲୁବାଲୁ କରି ଅନାଇଥର ଦୃଶ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସୁନନ୍ଦା ଦେଖିଥ୍ ଲେ ।

(ଘ) ଶାଢ଼ି ଓ ଜିନିଷପତ୍ର କିଣିବାକୁ ସୁନନ୍ଦା କାହିଁକି ମନା କଲେ ?
Answer:
ମାଗନ୍ତା ପିଲାର କୁକୁର ବାନ୍ତିଗୁଡ଼ାକ ଚାଟି ଖାଇବାର ଦୃଶ୍ୟ, ଅନାହାରୀ ମାଆର ନର୍ଦ୍ଦମାରୁ ଅଇଁଠା ଖଲିପତ୍ର ସାଉଁଟିବାର ଦୃଶ୍ୟ, ଗଳି ରାସ୍ତାକଡ଼ରେ ଦୁଧ ଟୋପେ ନ ପାଇ ମା’ କୋଳରେ ଶିଶୁ ଢଳି ପଡ଼ିବାର ପ୍ରସଙ୍ଗ ଜାଣିବା ପରେ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ହୃଦୟ କରୁଣାରେ ଭରିଯାଇଥିଲା । ସେହିପରି ସେବକଙ୍କଠାରୁ ଅନାହାର, ମହାମାରୀରେ ମଫସଲରେ ଅଖାଦ୍ୟ ଖାଇ ପଟାଳି ପଟାଳି ଲୋକ ମରୁଥିବାର କଥା ଶୁଣି ତାଙ୍କ ମନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଥିଲା । ସେହିସବୁ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ମନରେ ଦୟା ଆସିଥିବାରୁ, ସୁନନ୍ଦା ଦଶହରା ମଉଜ ଉପଲକ୍ଷେ ଶାଢ଼ି ଓ ଜିନିଷପତ୍ର କିଣିବାକୁ ସ୍ବାମୀଙ୍କୁ ମନା କରିଥିଲେ ।

(ଙ) ‘ସୁନନ୍ଦା-ଭୋଜନାଳୟ’ କାହିଁକି ଖୋଲା ଯାଇଥିଲା ?
Answer:
ଗାଳ୍ପିକଙ୍କ ସହ ରାସ୍ତାରେ ଗଲାବେଳେ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ବୁଭୁକ୍ଷୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ଖାଦ୍ୟ ବିନା ଲୋକମାନଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ବୀଭତ୍ସ ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖି ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ହୃଦୟ ତରଳି ଯାଇଥିଲା । ସେହି ବୁଭୁକ୍ଷୁମାନଙ୍କୁ ମୁଠାଏ ଦାନା ଯୋଗାଇ ଦେବାପାଇଁ ଓ ପ୍ରତି ସଞ୍ଜରେ ପାଞ୍ଚ ଶହରୁ ଅଧ୍ଵ ଭିକାରି ଭିକାରୁଣୀ ମୁହଁରେ ଦାନା ଦେବା ପାଇଁ ସୁନନ୍ଦା ଭୋଜନାଳୟ ଖୋଲା ଯାଇଥିଲା ।

Question ୩ ।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଉକ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇ ଲେଖୁବା ।
(କ) ସେହି ସଙ୍ଗୀତ ଆଜି ବି ମୋର ପ୍ରାଣକୁ ମଧୁଛନ୍ଦରେ ଉଥଳ କରେ, ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ତାଙ୍କର ହାସଦୀପ୍ତ ତୃପ୍ତମୁଖ ଉପରେ ନେତ୍ରପାତ କରେ ।
Answer:
ଉକ୍ତ ଗତାଂଶଟି ଗାଳ୍ପିକ ରାଜକିଶୋର ରାୟଙ୍କ, ମାନବିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଗଳ୍ପ ‘ଦଶହରା ଭେଟି’ର ଏକ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ । ଏଥିରେ ଲେଖକଙ୍କ ମନରେ ପତ୍ନୀ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ପ୍ରତି ରହିଥ‌ିବା ଆବେଗାତ୍ମକ ଭାବକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ସୂଚ।ଯାଇଅଛିା
ଲେଖକ ଦୀର୍ଘ କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷତଳେ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ବିଦାହ କରିଛନ୍ତି । ସୁନନ୍ଦାର ରୂପକୁ ନେଇ ତାଙ୍କ ମନରେ ଦେଖା ଦେଇଛି ଆନନ୍ଦ ଭାବ । ସେହି ରୂପଶୋଭାକୁ ନେଇ ତାଙ୍କ ମନରେ ଗୁଞ୍ଜରିତ ହୋଇଛି ସଙ୍ଗୀତର ସ୍ବର । ସେହି ସ୍ଵର ଦୀର୍ଘଦିନ ପରେ ବି ବେସୁରା ହୋଇନାହିଁ । ବରଂ କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ ପରେ ସେହି ସୁମଧୁର ଭାବ ଲେଖକଙ୍କ ପ୍ରାଣକୁ ତରଙ୍ଗାୟିତ କରେ । ସୁନନ୍ଦାର ହସହସ ମୁହଁକୁ ଦେଖିଲେ, ଲେଖକଙ୍କ ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ଆନନ୍ଦ, ଉତ୍‌ଫୁଲ୍ଲିତ ଚିନ୍ତାଧାରା । ସୁନନ୍ଦା ପ୍ରତି ଲେଖକଙ୍କ ମନରେ ରହିଥ‌ିବା ଭଲ ପାଇବାକୁ, ଗାଳ୍ପିକ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ସୂଚାଇ ଅଛନ୍ତି ।

(ଖ) ‘ତୁମର ପରିତୃପ୍ତି ପାଇଁ ମୋର ଏତେ ଦିନର ଦାନ – ବୃକ୍ଷରେ ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର କୀଟ ମୁଁ ଛାଡ଼ିଦେଇ ପାରେନା ।’
Answer:
ଆଲୋଚ୍ୟ ଗତାଂଶଟି ଗାଳ୍ପିକ ରାଜକିଶୋର ରାୟଙ୍କ ‘ଦଶହରା ଭେଟି’ର ଏକ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ପ୍ରସଙ୍ଗ । ଏଥ‌ିରେ ଲେଖକଙ୍କ ମନରେ ପତ୍ନୀ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ପ୍ରତି ରହିଥ‌ିବା ଅହେତୁକ ଭଲ ପାଇବାକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।

ଲେଖକ ବିବାହ କରିଛନ୍ତି ସୁନନ୍ଦାକୁ ଦୀର୍ଘ କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷତଳୁ । ସୁନନ୍ଦା ଧନୀର କନ୍ୟା ଭିତରେ ସାମାନ୍ୟ ଅଂହକୁ, ସେ ସହିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ତଥାପି କୌଣସି ସମୟରେ ସୁନନ୍ଦା ମନଦୁଃଖ ହେଲାଭଳି ପ୍ରତିବାଦ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଲେଖକ ସୁନନ୍ଦା ପାଇଁ ଅନେକ କିଛି କଲାପରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ମନୋଭାବକୁ ବଦଳାଇ ପାରନାହାନ୍ତି । ବିଜୟା ଦଶମୀର ସୁନ୍ଦର ସୁଖକର ପ୍ରଭାତରେ ସୁନନ୍ଦା ନିଜ କୋଠରିଟିକୁ ଝାଡ଼ି ସଫାକରି ଭଲ ଭାବରେ ସଜାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ସ୍ଵାମୀଙ୍କର କୋଠରିକୁ ସଜାଇବାକୁ ଚାହିଁ ନାହାନ୍ତି । କାରଣ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ କୋଠରିରେ ଟଙ୍ଗା ଯାଇଥବା ଚିତ୍ରକୁ ସେ ସହ୍ୟ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ । ବରଂ ସେହିସବୁ ଚିତ୍ର ଦେଖିଲେ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ମନରେ ଭୟ ଆସେ । ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ଏଭଳି ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ଲେଖକ ବଦଳାଇ ଦେବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ଚିତ୍ର ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ମନରେ ଭୟ ସୃଷ୍ଟିକାରୀ, ତାହାକୁ ସେ ଖୋଲି ଦେବାକୁ କହିଛନ୍ତି । କାରଣ ସୁନନ୍ଦାର ପରିତୃପ୍ତି ପାଇଁ ସେ ସବୁକିଛି କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଛନ୍ତି । ସୁନନ୍ଦା ମନରେ ଖୁସି ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଲେଖକ ସବୁବେଳେ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ସୂଚନାତ୍ମକ ଭାବେ କହିଛନ୍ତି, ଯେଉଁ ଦାନ-ବୃକ୍ଷକୁ ସେ ଏତେଦିନ ଧରି ଯତ୍ନର ସହିତ ରଖିଛନ୍ତି, ସେଥୁରେ ସାମାନ୍ୟ କୀଟଟିଏ ବସିବାକୁ ଅନୁମତି ନେଇପାରିବେ ନାହିଁ । ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ପ୍ରତି ଲେଖକଙ୍କ ମନରେ ରହିଥ‌ିବା ଭାବ ଏହି ଉକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ।

Question ୪ ।
ତଳେ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଶବ୍ଦ ଦିଆଯାଇଛି, ଡାହାଣ ପାଖ କୋଠରିରେ ତାହାର ଅର୍ଥ ଦିଆଯାଇଛି । ଠିକ୍ ଅର୍ଥ ବାଛି ସେହି ଶବ୍ଦ ନିକଟରେ ଲେଖୁ ବା।
ଲାଉ ଖୋଳରେ ତିଆରି ଭିକ୍ଷାପାତ୍ର, ଇସାରା, ମନୋଯୋଗ, ପ୍ରକଟ ହେବା, କଞ୍ଚା, ଅସ୍ଥିର
ଆପଜ୍ୱ ____________
ଥାଳ ____________
ଇଙ୍ଗିତ ____________
ଉଥଳ ____________
ଅଭିନିବେଶ ____________
Answer:
ଆପଜ୍ୱ- କଞ୍ଚା
ଥାଳ – ଲାଉ ଖୋଳରେ ତିଆରି ଭିକ୍ଷାପାତ୍ର
ଇଙ୍ଗିତ – ଇସାରା
ଉଥଳ – ଅସ୍ଥିର
ଅଭିନିବେଶ – ମନୋଯୋଗ

Question ୫ ।
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ କେତୋଟି ଶବ୍ଦ, ‘ଖ’ ସ୍ତରେ ସେହି ଶବ୍ଦ ସମ୍ପର୍କିତ ବାକ୍ୟ ଓ ‘ଗ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ସେହି ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ରହିଛି । ଆସ ‘କ’ ଓ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭକୁ ମିଶାଇବା ପରେ ‘ଗ’ ସ୍ତମ୍ଭରୁ ଅର୍ଥ ଖୋଜି ପୁଣି ଥରେ ଶବ୍ଦ, ଅର୍ଥ ସହ ବାକ୍ୟଟିକୁ ଲେଖୁବା ।

‘କ’ଶବ୍ଦ	‘ଖ’ (ବାକ୍ୟ)	‘ଗ’ ଅର୍ଥ
ଅଳାକ	ଏହି ଅଳୀକ ସଂସାର ମାୟାପୂର୍ଣ୍ଣ	ସତେଚ୍ଚ
ଅମ୍ଳାନ	ଶିଶୁଟିର ଅମ୍ଳାନ ମୁଖଟିକୁ ଦେଖ୍ ଖୁସି ହେଲି	ରାଶି
ତିଳ	ପ୍ରଭୁ ଗଣେଶଙ୍କର ତିଳରେ ତିଆରି ଲଡୁ ପ୍ରିୟ	ବିହ୍ଵଳ
ଆତ୍ମହରା	କାଶ୍ମୀରର ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖୁ ମହେଶ ଆତ୍ମହରା ହୋଇଗଲେ	ନିଜକୁ ଭୁଲି ଯିବା
ଅଭିଭୂତ	ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଆତିଥ୍ୟରେ ଅତିଥୁ ଅଭିଭୂତ ହୋଇଗଲେ	ମିଥ୍ୟା

Answer:

‘କ’ ଶବ୍ଦ	‘ଖ’ (ବାକ୍ୟ)	‘ଗ’ ଅର୍ଥ
ଅଳାକ	ଏହି ଅଳୀକ ସଂସାର ମାୟାପୂର୍ଣ୍ଣ	ମିଥ୍ୟା
ଅମ୍ଳାନ	ଶିଶୁଟିର ଅମ୍ଳାନ ମୁଖଟିକୁ ଦେଖ୍ ଖୁସି ହେଲି	ସତେଚ୍ଚ
ତିଳ	ପ୍ରଭୁ ଗଣେଶଙ୍କର ତିଳରେ ତିଆରି ଲଡୁ ପ୍ରିୟ	ରାଶି
ଆତ୍ମହରା	କାଶ୍ମୀରର ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖୁ ମହେଶ ଆତ୍ମହରା ହୋଇଗଲେ	ନିଜକୁ ଭୁଲି ଯିବା
ଅଭିଭୂତ	ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଆତିଥ୍ୟରେ ଅତିଥୁ ଅଭିଭୂତ ହୋଇଗଲେ	ବିହ୍ଵଳ

ଶବ୍ଦ, ଅର୍ଥ ସହ ବାକ୍ୟ :
ଅଳୀକ – ମିଥ୍ୟା – ଏହି ଅଳୀକ ସଂସାର ମାୟାପୂର୍ଣ୍ଣ ।
ଅମ୍ଳାନ – ସତେଜ – ଶିଶୁଟିର ଅମ୍ଳାନ ମୁଖଟିକୁ ଦେଖ୍ ଖୁସି ହେଲି ।
ତିଳ – ରାଶି – ପ୍ରଭୁ ଗଣେଶଙ୍କର ତିଳରେ ତିଆରି ଲଡ଼ୁ ପ୍ରିୟ ।
ଆତ୍ମହରା – ନିଜକୁ ଭୁଲିଯିବା – କାଶ୍ମୀରର ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖ୍ ମହେଶ ଆତ୍ମହରା ହୋଇଗଲେ ।
ଅଭିଭୂତ – ବିହ୍ଵଳ – ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଆତିଥ୍ୟରେ ଅତିଥୁ ଅଭିଭୂତ ହୋଇଗଲେ ।

Question ୬ ।
ଯେପରି ‘ମୁକ୍ତ’ ଶବ୍ଦ ସହ ‘ମାୟା’ ମିଶି ‘ମାୟାମୁକ୍ତ’ ହେଲା, ସେହିପରି ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ନୂଆ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ହେବ, ଲେଖୁବା ।
ଘର, ଲୋଭ, ଶାପ, ଧୀର, ଦୁର୍ନୀତି, ଋଣ, ଶୋଷଣ, ଚିଠି, ପାପ, କଟକ, ଗବାକ୍ଷ

• ଲୋଭମୁକ୍ତ
• ଶାମୁକ୍ତ
• ଦୁର୍ନୀତିମୁକ୍ତ
• ଋଣମୁକ୍ତ
• ଶୋଷଣମୁକ୍ତ
• ପାପମୁକ୍ତ

Question ୭ ।
‘ନେତ୍ରପାତ’ ପରି ତଳେ କେତେଗୁଡ଼ିଏ ଶବ୍ଦ ଦିଆଯାଇଛି । ସେହି ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ବାକ୍ୟଗଠନ କରିବା । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

ବୃଷ୍ଟିପାତ – ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ଅଧ୍ୱ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୋଇଥାଏ ।
ରକ୍ତପାତ କା – ଯୁଦ୍ଧର ରକ୍ତପାତ ଅଶୋକଙ୍କ ମନୋଭାବକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲା ।
କରକାପାତ – କରକାପାତ ଫସଲ ନଷ୍ଟ କରିଦିଏ ।
ତୃଷ୍ଟିପାତ – କାହାରି ଧନ ଉପରେ ଅଯଥା ଦୃଷ୍ଟିପାତ କର ନାହିଁ ।
କର୍ଣ୍ଣପାତ – ଖଳ ଲୋକମାନେ ଅନ୍ୟର କଥାକୁ କର୍ଣ୍ଣପାତ କରିଥା’ନ୍ତି ।

Question ୮।
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଅନୁଚ୍ଛେଦଟି ପଢ଼ି କେତୋଟି ପ୍ରଶ୍ନ ଦିଆରି କରିବା ।
ସୁନନ୍ଦାର ବେପଥୁ ହାତ ବଢ଼ାଇ ଦେଲା କୋଡ଼ିଏଟି ଟଙ୍କା, ଆଖୁର ପାଣିରେ ତାଙ୍କର ଆଖ୍ ଦୁଇଟି ସେତେବେଳକୁ ବୁଡ଼ି ଯାଇଥିଲା । ଏଭଳି ଭାବପ୍ରବଣା ମାଆଙ୍କୁ ଦେଖୁ ସେବକଟି ବୋଧହୁଏ ସଙ୍କୁଚିତ ନ ହୋଇ କହିଲା – ମାଆ, ଏ ଜାତି ଅଭିଶପ୍ତ । କେବେ ଶୁଣିଛନ୍ତି, ନ ଖାଇ ଭୋକ ଉପାସରେ କେଉଁ ଜାତି ମରିଛି ? ମଫସଲର କାହାଣୀ ନ ଶୁଣିବା ହିଁ ଭଲ । ପଟାଳି ପରେ ପଟାଳି, କେବେ ଅନାହାର ନୁହେଁ ମହାମାରୀ, ମାଲେରିଆ, ଅଖାଦ୍ୟ ଖାଇଲେ ପିଣ୍ଡ ରହିବ ତ ମାଆ ? ମୁଁ ଯାଏ ଧନ୍ୟବାଦ …….. ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହେ ………. ।
ପ୍ରଶ୍ନ-
(କ) ସୁନନ୍ଦାର ବେପଥୁ ହାତ କେତେ ଟଙ୍କା ବଢ଼ାଇ ଦେଇଥୁଲା ?
(ଖ) କାହାର ବେପଥୁ ହାତ କୋଡ଼ିଏ ଟଙ୍କା ବଢ଼ାଇ ଦେଇଥୁଲା ?
(ଗ) କାହାର ଆଖିର ପାଣିରେ ଆଖି ଦୁଇଟି ବୁଡ଼ି ଯାଇଥିଲା ?
(ଘ) ସେବକଟି କାହିଁକି ସଙ୍କୁଚିତ ନ ହୋଇ କହିଥିଲା ?
(ଙ) ସେବକଟି ସଙ୍କୁଚିତ ନ ହୋଇ କ’ଣ କହିଥିଲା ?
(ଚ) ମଫସଲର କାହାଣୀ କିପରି ଥିଲା ?
(ଛ) କେଉଁ ସମୟରେ ‘ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହେ’ କୁହାଯାଇଥାଏ ?
(ଜ) କିଏ ‘ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହେ’ ବୋଲି କହିଥିଲା ?

Question ୯ ।
ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକର ବନାନ୍ ଠିକ୍ କରି ଲେଖିବା ।
ବୁଭୂକ୍ଷା _____________
ଆଦ୍ର _____________
ଉପାଷ _____________
ଣନ୍ୟାସି _____________
ଅର୍ଣ୍ଣପୂର୍ଣ୍ଣା _____________
ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ _____________
ଗବାକ୍ଷ _____________
ବତ୍କୃତା _____________
ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମି _____________
ମୁର୍ତ୍ତି _____________
Answer:
ବୁଭୂକ୍ଷା – ବୁଭୁକ୍ଷା
ଆଦ୍ର – ଆର୍ଦ୍ର
ଉପାଷ – ଉପାସ
ଣନ୍ୟାସି – ସନ୍ନ୍ୟାସୀ
ଅର୍ଣ୍ଣପୂର୍ଣ୍ଣା – ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା
ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ – ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ
ଗବାକ୍ଷ – ଗବାକ୍ଷ
ବତ୍କୃତା – ବକ୍ତୃତା
ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମି – ଅନ୍ତର୍ଯ୍।ମୀ
ମୁର୍ତ୍ତି – ମୂର୍ତ୍ତି

ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକସ୍ଥ ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟର ଉତ୍ତର

Question ୧।
‘ଦଶହରା ଭେଟି’ ଗଳ୍ପଟି କେଉଁ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନରୁ ସଂଗୃହୀତ ? ଏହି ଗଳ୍ପର ମର୍ମବାଣୀ କ’ଣ ?
Answer:
‘ଦଶହରା ଭେଟି’ ଗଳ୍ପଟି ରାଜକିଶୋର ରାୟଙ୍କ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ‘ଅଶୋକ ଚକ୍ର’ରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏହି ଗଳ୍ପରେ ମାନବିକ ସମ୍ବେଦନା ଓ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ମହତ୍ତ୍ଵ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷଠାରେ ଏକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ସମବ୍ୟଥୀ ବିବେକ ଥାଏ । କରୁଣ ଓ ଦୁଃଖପୂର୍ଣ ଦୃଶ୍ୟ, ଘଟଣା, ଅବସ୍ଥା ତା’ର ହୃଦୟକୁ ବିଗଳିତ କରିଥାଏ । ନିଷ୍ଠୁରତା ଓ କଠିନତାର ଆବରଣଗୁଡ଼ିକ ସ୍ନେହ, କରୁଣା ଓ ସହାନୁଭୂତିରେ ତରଳିଯାଏ । ମଣିଷର ହୃଦୟ ଦୁଃଖୀ ମଣିଷମାନଙ୍କ ହୃଦୟ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଯାଏ । ଏହି ମହତ୍ତର ସତ୍ୟକୁ ଆଧାର କରି ଗାଳ୍ପିକ ‘ଦଶହରା ଭେଟି’ ଗଳ୍ପଟିକୁ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।

Question ୨।
ଲେଖକଙ୍କ ରୁମ୍‌ରେ ଟଙ୍ଗା ଯାଇଥିବା ଛବିଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ମନୋଭାବ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଲେଖକଙ୍କ ରୁମ୍‌ରେ ଉତ୍କଳମଣି, ଗୌତମବୁଦ୍ଧ, ଦୀନବନ୍ଧୁ, ନିଉଟନ୍, ଭର୍‌ଜିନ୍ ମେରୀ, ଶିବାଜୀଙ୍କ ଛବି ଟଙ୍ଗାଯାଇଥିଲା । ଏସବୁ ଛବି ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିନଥିଲା । କାରଣ ଉତ୍କଳମଣି, ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀ, ବୁଦ୍ଧ, ଦୀନବନ୍ଧୁ ପ୍ରମୁଖ ଯେ ମଣିଷ ଜଗତର ଦୁଃଖସୁଖରେ ସମଭାଗୀ ଥିଲେ ଏକଥା ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଜଣା ନଥିଲା । ଲେଖକ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ମାନବ ଦରଦୀ ହୃଦୟ, ଗୌତମଙ୍କ ଅମୃତତ୍ତ୍ଵ, ଦୀନବନ୍ଧୁଙ୍କ ମହାଭାରତୀୟ ପ୍ରେମ ବିଷୟରେ ଶୁଣାଇଛନ୍ତି । ଏଗୁଡ଼ିକ ବହୁ ବର୍ଷଧରି ଲେଖକଙ୍କ କୋଠରି ମଣ୍ଡନ କରୁଥିଲେ ସେସବୁ ସୁନନ୍ଦା ପାଇଁ ଭୟର କାରଣ ହୋଇଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ କୋଠରିରୁ ବାହାର କରିଦେବା ପାଇଁ ସେ ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି । ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ମନୋଭାବ ବସ୍ତୁବାଦୀ ଥିଲା । ତେଣୁ ସେ ଛବିଗୁଡ଼ିକର ମହତ୍ତ୍ବ ବୁଝିପାରୁ ନଥିଲେ ।

Question ୩ ।
ସହରର ଗଳି ରାସ୍ତାର କେଉଁସବୁ ଦୃଶ୍ୟ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ହୃଦୟକୁ ତରଳାଇ ଦେଇଥିଲା ?
ଉ–
ସହରର ଗଳି ରାସ୍ତାରେ ସୁନନ୍ଦା ଦେଖୁଥିଲା ଯେ ଜଣେ ପାଞ୍ଚବର୍ଷର ଭୋକିଲା ଶିଶୁ କୁକୁର ବାନ୍ତିରୁ ଭାତ ବାଛି ଖାଉଛି । ପିଲାଟିର ମା’ ନିର୍ବିକାର ଭାବେ କିଛି ଦୂରରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛି । ଅଇଁଠା ଖଲିରୁ କିଛି ବି ବଳକା ଖାଦ୍ୟ ନପାଇ ତା’ ମାଆ ହତାଶ ଚାହାଣୀରେ ଚାହିଁ ରହିଛି । ଗଳ୍ପନାୟିକାଙ୍କର ହୃଦ୍‌ବୋଧ ହୋଇଛି ଯେ ସହରର ଗଳିରାସ୍ତାରେ ବି ଭୋକର, ଅଭାବର ବୀଭତ୍ସ ଲୀଳା ଭରି ରହିଛି । ସେ ଶୁଣିଛନ୍ତି ଯେ ଦୁଇମାସର ପିଲା କ୍ଷୀର ଟୋପେ ମୁହଁରେ ଦେବାକୁ ପାଇନି । ମାଆ ତାକୁ ମୁନ୍ଦେ ପେଜ ପିଆଇ ଦେବାରୁ ସେ ଆଖ୍ କାନ ଖୋସି ମାଆ କୋଳରେ ଟଳିପଡ଼ିଛି । ଏସବୁ କଥା ତାଙ୍କ ହୃଦୟର କଠିନତାକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ତରଳାଇ ଦେଇଛି । ଏପରିକି ତାଙ୍କର ବରାଦ ମୁତାବକ ଉପହାର ସାମଗ୍ରୀ କିଣିବାପାଇଁ ସେ ଲେଖକଙ୍କୁ ବାରଣ କରିଛନ୍ତି ।

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question ୧।
‘ଦଶହରା ଭେଟି’ ଗଳ୍ପଟି କେଉଁ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନରୁ ସଂଗୃହୀତ ? ଏହି ଗଳ୍ପର ମର୍ମବାଣୀ କ’ଣ ?
Answer:
‘ଦଶହରା ଭେଟି’ ଗଳ୍ପଟି ରାଜକିଶୋର ରାୟଙ୍କ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ‘ଅଶୋକ ଚକ୍ର’ରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏହି ଗଳ୍ପରେ ମାନବିକ ସମ୍ବେଦନା ଓ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ମହତ୍ତ୍ଵ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷଠାରେ ଏକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ସମବ୍ୟଥୀ ବିବେକ ଥାଏ । କରୁଣ ଓ ଦୁଃଖପୂର୍ଣ୍ଣ ଦୃଶ୍ୟ, ଘଟଣା, ଅବସ୍ଥା ତା’ର ହୃଦୟକୁ ବିଗଳିତ କରିଥାଏ । ନିଷ୍ଠୁରତା ଓ କଠିନତାର ଆବରଣଗୁଡ଼ିକ ସ୍ନେହ, କରୁଣା ଓ ସହାନୁଭୂତିରେ ତରଳିଯାଏ । ମଣିଷର ହୃଦୟ ଦୁଃଖୀ ମଣିଷମାନଙ୍କ ହୃଦୟ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଯାଏ । ଏହି ମହତ୍ତର ସତ୍ୟକୁ ଆଧାର କରି ଗାଳ୍ପିକ ‘ଦଶହରା ଭେଟି’ ଗଳ୍ପଟିକୁ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।

Question ୨।
ଲେଖକଙ୍କ ରୁମ୍‌ରେ ଟଙ୍ଗା ଯାଇଥିବା ଛବିଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ମନୋଭାବ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:
ଲେଖକଙ୍କ ରୁମ୍‌ରେ ଉତ୍କଳମଣି, ଗୌତମବୁଦ୍ଧ, ଦୀନବନ୍ଧୁ, ନିଉଟନ୍, ଭର୍‌ଜିନ୍ ମେରୀ, ଶିବାଜୀଙ୍କ ଛବି ଟଙ୍ଗାଯାଇଥିଲା । ଏସବୁ ଛବି ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିନଥିଲା । କାରଣ ଉତ୍କଳମଣି, ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀ, ବୁଦ୍ଧ, ଦୀନବନ୍ଧୁ ପ୍ରମୁଖ ଯେ ମଣିଷ ଜଗତର ଦୁଃଖସୁଖରେ ସମଭାଗୀ ଥିଲେ ଏକଥା ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଜଣା ନଥିଲା । ଲେଖକ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ମାନବ ଦରଦୀ ହୃଦୟ, ଗୌତମଙ୍କ ଅମୃତତ୍ଵ, ଦୀନବନ୍ଧୁଙ୍କ ମହାଭାରତୀୟ ପ୍ରେମ ବିଷୟରେ ଶୁଣାଇଛନ୍ତି । ଏଗୁଡ଼ିକ ବହୁ ବର୍ଷଧରି ଲେଖକଙ୍କ କୋଠରି ମଣ୍ଡନ କରୁଥିଲେ ସେସବୁ ସୁନନ୍ଦା ପାଇଁ ଭୟର କାରଣ ହୋଇଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ କୋଠରିରୁ ବାହାର କରିଦେବା ପାଇଁ ସେ ଲେଖକଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି । ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ମନୋଭାବ ବସ୍ତୁବାଦୀ ଥିଲା । ତେଣୁ ସେ ଛବିଗୁଡ଼ିକର ମହତ୍ତ୍ବ ବୁଝିପାରୁ ନଥିଲେ ।

Question ୩ ।
ସହରର ଗଳି ରାସ୍ତାର କେଉଁସବୁ ଦୃଶ୍ୟ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ହୃଦୟକୁ ତରଳାଇ ଦେଇଥିଲା ?
Answer:
ସହରର ଗଳି ରାସ୍ତାରେ ସୁନନ୍ଦା ଦେଖୁଥିଲା ଯେ ଜଣେ ପାଞ୍ଚବର୍ଷର ଭୋକିଲା ଶିଶୁ କୁକୁର ବାନ୍ତିରୁ ଭାତ ବାଛି ଖାଉଛି । ପିଲାଟିର ମା’ ନିର୍ବିକାର ଭାବେ କିଛି ଦୂରରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛି । ଅଇଁଠା ଖଲିରୁ କିଛି ବି ବଳକା ଖାଦ୍ୟ ନପାଇ ତା’ ମାଆ ହତାଶ ଚାହାଣୀରେ ଚାହିଁ ରହିଛି । ଗଳ୍ପନାୟିକାଙ୍କର ହୃଦ୍‌ବୋଧ ହୋଇଛି ଯେ ସହରର ଗଳିରାସ୍ତାରେ ବି ଭୋକର, ଅଭାବର ବୀଭତ୍ସ ଲୀଳା ଭରି ରହିଛି । ସେ ଶୁଣିଛନ୍ତି ଯେ ଦୁଇମାସର ପିଲା କ୍ଷୀର ଟୋପେ ମୁହଁରେ ଦେବାକୁ ପାଇନି । ମାଆ ତାକୁ ମୁନ୍ଦେ ପେଜ ପିଆଇ ଦେବାରୁ ସେ ଆଖ୍ କାନ ଖୋସି ମାଆ କୋଳରେ ଟଳିପଡ଼ିଛି । ଏସବୁ କଥା ତାଙ୍କ ହୃଦୟର
ଲେଖକଙ୍କୁ ବାରଣ କରିଛନ୍ତି ।

ଗାଳ୍ପକ ପରିଚୟ 

ଓଡ଼ିଆ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ଆକାଶରେ ଗାଳ୍ପିକ ରାଜକିଶୋର ରାୟ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆଭା ପ୍ରକଟକାରୀ ନକ୍ଷତ୍ର । ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ଛତାବର ଗ୍ରାମରେ ସେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ୧୯୪୦ରୁ ୧୯୮୦ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଆଦର୍ଶ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ନେଇ ସୁନ୍ଦର ଗଳ୍ପ ରଚନା କରିଛନ୍ତି । ଜଣେ ଆଦର୍ଶବାଦୀ ଭାବୁକ କଥାଶିଳ୍ପୀ ଭାବରେ ସେ ବେଶ୍ ଜନପ୍ରିୟ ।

ରାଜକିଶୋର ରାୟ ତାଙ୍କ କର୍ମମୟ ଜୀବନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେପରି ଶାନ୍ତ ସମାହିତ, ଗଳ୍ପରଚନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେହିପରି ସହୃଦୟ ଓ ଭାବପ୍ରବଣ । ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନର ପରିଚିତ ଘଟଣା ଓ ଅନୁଭବକୁ ସେ ନାଟକୀୟ ଭଙ୍ଗୀରେ ବିଚିତ୍ର ଆବେଦନରେ ଗଳ୍ପରୂପ ଦେବାରେ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ । ‘ନୀଳ ଲହରୀ’, ‘ଜୟଶଙ୍ଖ’, ‘ମନର ମୃଣାଳ’, ‘ବିକଚ ଶତଦଳ’, ‘ଅଶୋକଚକ୍ର’, ‘ଆଦିପୁରୁଷ’, ‘ମଧ୍ୟାହ୍ନର ମରୁପଥେ’, ‘ପଙ୍କ ଚନ୍ଦନ’, ‘ଜୀବନ ସଙ୍ଗୀତ’, ‘ଦୁର୍ବଳ ଦେବାଳୟ’ ଓ ‘ଭାବବନ୍ଧନ’ ପ୍ରଭୃତି ତାଙ୍କର ଜନପ୍ରିୟ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ।

ଗଳ୍ପର ପୃଷ୍ଠଭୂମି 

ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପଟି ଗାଳ୍ପିକଙ୍କ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ ଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ‘ଅଶୋକଚକ୍ର ‘ରୁ ସଂଗୃହୀତ । ଏହି ଗଳ୍ପରେ ମାନବିକ ସମ୍ବେଦନା ଓ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ମହତ୍ତ୍ବ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷର ଏକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ସମବ୍ୟର୍ଥୀ ବିବେକ ଥାଏ । କରୁଣ ଓ ଦୁଃଖପୂର୍ଣ୍ଣ ଦୃଶ୍ୟ, ଘଟଣା, ଅବସ୍ଥା ଦେଖୁ ସେହି ବିବେକଟି ତରଳି ଯାଏ । ନିଷ୍ଠୁର ତାର, କଠିନତାର ଆବରଣଗୁଡ଼ିକ ସ୍ନେହ, କରୁଣା ଓ ସହାନୁଭୂତିରେ ତରଳିଯାଏ । ମଣିଷର ହୃଦୟ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ଦୁଃଖୀ ମଣିଷର ହୃଦୟ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଯାଏ । ହୃଦୟ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଅପୂର୍ବ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଭାବରେ ଏହି ଗଳ୍ପଟି ପାଠକଙ୍କୁ ମୁଗ୍ଧ କରିଥାଏ । ମୋଟ ଉପରେ ଅଶ୍ରୁଳ ଓ ଅଭାବମୟ ଅବସ୍ଥାର ଦୃଶ୍ୟ ମଣିଷ ହୃଦୟରେ ଦୟାର୍ଦ୍ର ଭାବ ସୃଷ୍ଟିକରେ – ଏହି ସତ୍ୟକୁ ଆଲୋଚ୍ୟ ଗଳ୍ପରେ ସୁନନ୍ଦା ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଗାଳ୍ପିକ କଥାରୂପ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଗଳ୍ପର ସାରକଥା 

ଗାଳ୍ପିକ ସ୍ଵୟଂ ଏହି ଗଳ୍ପର ଗଳ୍ପନାୟକ । ପ୍ରଥମ ପୁରୁଷ କଥନଶୈଳୀରେ ଏହି ଗଳ୍ପଟି ରଚିତ । ଗଳ୍ପନାୟକଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସୁନନ୍ଦା । ଅପକ୍ବ ବୟସରେ (ଅର୍ଥାତ୍ ବିବାହ ଜୀବନର ଭାର ବୋହିବାର ଦକ୍ଷତା ଆସିବାର ବହୁପୂର୍ବର ତରୁଣ ଅବସ୍ଥା) ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ସହିତ ଗଳ୍ପନାୟକଙ୍କର ବିବାହ ହୋଇଯାଇଛି । ପତି ଭାବରେ ତାଙ୍କ ପାଖରୁ ଗଳ୍ପନାୟକ ଯାହା ଚାହାଁନ୍ତି ସେ ସବୁ ପୂରଣ କରନ୍ତି । ମାତ୍ର ତାଙ୍କର ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମ, ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ଧନୀ ଦୁଲାଳୀର ଯେଉଁ ସାମାନ୍ୟ ଅହଂଟିଏ ଲୁଚି ରହିଥାଏ ତାହାକୁ ଗଳ୍ପନାୟକଙ୍କ ସ୍ବାମୀପଣ ଖୁବ୍ ଗୋଟେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଭିତରେ ସହ୍ୟ କରିଥାଏ । ସୁନନ୍ଦା କାବ୍ୟକବିତାର ପ୍ରେୟସୀ ଓ କଳ୍ପନାବାଦୀ । ମାତ୍ର ଗଳ୍ପନାୟକ ତାଙ୍କର ବିପରୀତ ଗୁଣଧାରୀ ଅର୍ଥାତ୍ ବାସ୍ତବବାଦୀ । ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଜନ୍ମ ମୃତ୍ୟୁ, ଜୀବନ ମରଣ ସବୁ ସମାନ ।

କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ ତଳର ଅଶିଣ ସକାଳର ସୁନନ୍ଦା ଏବଂ ବିବାହର କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ ପରର ସୁନନ୍ଦା ଭିନ୍ନ । ମାତ୍ର ଗାଳ୍ପିକଙ୍କ ଅନ୍ତଃମାନସ କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷ ତଳର ଶ୍ରୀମୟୀ ସୁନନ୍ଦାକୁ ଖୋଜିଥାଏ । ଗାଳ୍ପିକଙ୍କ ମତରେ ସୁନନ୍ଦା ପାଇଁ ଅନେକ କିଛି କରିବା ସତ୍ତ୍ବେ ବି ସୁନନ୍ଦାର ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ମନୋଭାବ ବଦଳି ପାରିନାହିଁ । କୌଣସି ବିଜୟା ଦଶମୀର ସୁନ୍ଦର ସୁଖକର ପ୍ରଭାତରେ ସୁନନ୍ଦା ନିଜ କୋଠରିଟିକୁ ସଜାଇବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି । ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ରୁମ୍ ସଜାଇବାକୁ ତାଙ୍କର ଇଚ୍ଛା ଥିଲେ ବି ସେଠାରେ ଟଙ୍ଗା ଯାଇଥିବା ଛବିଗୁଡ଼ିକ ତାଙ୍କୁ ଭୟଙ୍କର ଅସୁଖ ଲାଗିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ସେ ରୁମ୍ ସଫା କରିପାରି ନଥ‌ିବା କଥା କହିଛନ୍ତି । ଗଳ୍ପନାୟକ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ସ୍ୱୟଂ ରୁଚିକର ଲାଗୁ ନ ଥ‌ିବାରୁ ତାଙ୍କ ରୁମ୍ ଓ ରୁମ୍ରେ ଥ‌ିବା ଉତ୍କଳମଣି, ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ, ଦୀନବନ୍ଧୁ ପ୍ରମୁଖଙ୍କ ଛବିଗୁଡ଼ିକ ତାଙ୍କର ପ୍ରିୟ ହେବନି – ଏକଥା ଗନ।ୟକଙ୍କୁ ବ୍ବକଣା ।

ଗଳ୍ପନାୟକଙ୍କ ରୁମ୍‌ରେ ଟଙ୍ଗାଯାଇଥିବା ଉତ୍କଳମଣି, ଗୌତମବୁଦ୍ଧ, ଦୀନବନ୍ଧୁ, ନିଉଟନ, ଭରଜିନ୍ ମେରୀ, ଶିବାଜୀ ପ୍ରଭୃତିଙ୍କ ଛବି ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗି ନ ଥିଲା । ମାତ୍ର ସେହି ଉତ୍କଳମଣି, ଗାନ୍ଧୀ, ବୁଦ୍ଧ, ଦୀନବନ୍ଧୁ ପ୍ରମୁଖ ଯେ ମଣିଷ ଜଗତର ଦୁଃଖସୁଖରେ ସମଭାଗୀ ଥିଲେ ଏକଥା ତାଙ୍କୁ ଜଣାନଥିଲା । ଗଳ୍ପନାୟକ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ଗୋପବନ୍ଧୁଙ୍କ ମାନବଦରଦୀ ହୃଦୟ, ଗୌତମଙ୍କ ଅମୃତତ୍ତ୍ଵ, ଦୀନବନ୍ଧୁଙ୍କ ମହାଭାରତୀୟ ପ୍ରେମ ବିଷୟରେ ଶୁଣାଇଛନ୍ତି । ସେସବୁ ଛବି ବହୁବର୍ଷ ହେବ ଗଳ୍ପନାୟକଙ୍କ କୋଠରି ମଣ୍ଡନ କରିବା କଥା ସୁନନ୍ଦା ଜାଣନ୍ତି । ତଥାପି ଯେଉଁ ଛବିଗୁଡ଼ିକ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ପାଇଁ ଭୟର କାରଣ ହୋଇଛି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ କୋଠରିରୁ ବାହାର କରିଦେବାକୁ ଗଳ୍ପନାୟକ କହିଛନ୍ତି । ସୁନନ୍ଦା କିନ୍ତୁ ସାତ ଆଠଦିନ ତଳେ ଖବରକାଗଜରୁ କଟାଯାଇ ବଡ଼ ବଡ଼ ପେଷ୍ଟବୋର୍ଡ଼ରେ ଲଗାଯାଇଥିବା ଛବିଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ବାସ୍ତବ ବୋଲି ପଚାରିଛନ୍ତି । ସେସବୁ ଛବିଗୁଡ଼ିକର ମହତ୍ତ୍ବ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ପାଖରେ କିଛି ନାହିଁ ବୋଲି ଜାଣିପାରି ଗଳ୍ପନାୟକ ତାଙ୍କୁ କି ଦଶହରା ଭେଟି ଦେବେ ବୋଲି ପଚାରିଛନ୍ତି । ଏଥ‌ିରେ ସୁନନ୍ଦା ଉତ୍ଫୁଲ୍ଲ ହୋଇଉଠିଛନ୍ତି । ଏଥୁରୁ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ବସ୍ତୁବାଦୀ ମାନସିକତାର ପରିଚୟ ମିଳିଥାଏ ।

ଦଶହରା ଅବକାଶରେ ରେଡ଼ିଓଠାରୁ ଶାଢ଼ି କିଣିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନାନା ବରାଦ ସୁନନ୍ଦା ଦେଇଛନ୍ତି । ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ପ୍ରିୟଜନମାନଙ୍କୁ ଆତିଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ପେସ୍ତା, ଅଙ୍ଗୁର, ବାଦାମ ଓ କ୍ୱାଶ୍ ଇତ୍ୟାଦି ଆଣିବାକୁ କହିଛନ୍ତି । ସବ୍‌ଜଜ୍ ପ୍ରେମରାଜ୍‌ବାବୁଙ୍କଠାରୁ ପୁପୁ, ମିନା, ବଙ୍କିମବାବୁ, ଜୋସେଫ୍, ଈଭ ରାଉତଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ଅତିଥିଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବାର ତାଲିକାଟିଏ ସୁନନ୍ଦା ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଏହି ସମୟରେ ଚାକର ରମୁ ଦୁଃଖୁ ମାଆ ତା’ ମାସକର ଛୁଆଟିକୁ କ୍ଷୀର ଖୁଆଇବାପାଇଁ ଚିନି ଟିକିଏ ମାଗୁଛି ବୋଲି ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ କହିଛି । ମାତ୍ର ସୁନନ୍ଦା ଅତି ନିଷ୍ଠୁର ଢଙ୍ଗରେ ‘ନା, ଚିନି ନାହିଁ”’ ବୋଲି କହି ମନା କରି ଦେଇଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ଗଳ୍ପନାୟକ ଦୁଃଖୁ ମାଆ ପ୍ରତି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି । ସେ ତା’ର ଛୁଆକୁ ଦୁଧ ଅଭାବରେ ଚିନିପାଣି ପିଆଇବା କଥା ଶୁଣି ତା’ର ଛୁଆ ବଡ଼ ହେବାଯାଏ ନିତି ଗାଈ ଦୁଧ ଘରୁ ନେଇଯିବାକୁ କହିଛନ୍ତି । କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ତା’ ପିଲାଟା ବଞ୍ଚିଯାଉ ବୋଲି ସୁନନ୍ଦାକୁ ବୁଝାଇଛନ୍ତି । ଏହାପରେ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ମନ ପସନ୍ଦର ଜିନିଷ କିଣିବାପାଇଁ ତାଙ୍କ ସହ ବଜାର ଯିବାକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି ।

ଡ୍ରାଇଭରକୁ ଦଶହରା ବୁଲିବାପାଇଁ ଘରକୁ ପଠାଇ ଦେଇଥିବାରୁ ଗଳ୍ପନାୟକ ପତ୍ନୀ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ସହିତ ଚାଲିଚାଲି ବଜାର କରିବାକୁ ବାହାରି ଯାଇଛନ୍ତି । ଦଶହରାର ଚାକଚକ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ସଜ୍ଜା ଭିତରେ ସହରଟା ଐନ୍ଦ୍ରଜାଲିକ ଶୋଭାରେ ମନ ମୋହି ନେଉଛି । ସ୍ଵାମୀ ସ୍ତ୍ରୀ ଦୁହେଁ ପାଖାପାଖ୍ ଚାଲିଚାଲି ଯାଉଛନ୍ତି । କୁକୁର ବାନ୍ତିରୁ ଭାତ ବାଛି ଖାଉଥ‌ିବା ଗୋଟିଏ ମାଗନ୍ତା ଭୋକିଲା ଶିଶୁକୁ ଦେଖୁ

ସୁନନ୍ଦା− ‘ଇଂ……ଇଲୋ, କେଡ଼େ ଅସନା ପିଲାଟେ ମ’ ବୋଲି ଚିତ୍କାର କରିଛନ୍ତି । ପାଞ୍ଚବର୍ଷର ଅସ୍ଥିକଙ୍କାଳସାର ମଣିଷ ପିଲାଟିର କିଛି ଦୂରରେ ତା’ର ମାଆ ନିର୍ବିକାରଭାବେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛି । ଏ ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖ୍ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ଘୂରି ଯାଇଛି । ଗୋଟିଏ ପଟରେ ମାଗନ୍ତା ପିଲାର କୁକୁର ବାନ୍ତିରୁ ଭାତ ବାଛି ଖାଇବାର କରୁଣ ବୀଭତ୍ସ ଦୃଶ୍ୟ ଓ ଅନ୍ୟପଟରେ ନର୍ଦ୍ଦମାରେ ପଡ଼ିଥିବା ଅଇଁଠା ଖଲିରୁ କିଛି ବି ବଳକା ଖାଦ୍ୟ ନପାଇ ତା’ ମାଆର ହତାଶ ଚାହାଁଣି ଗଳ୍ପନାୟକଙ୍କୁ ବିବ୍ରତ କରିଦେଇଛି । ଯେତେବେଳେ ମାଆଟି ରାକ୍ଷସୀ ପରି ଧାଇଁ ଆସି ପିଲାଟିକୁ ତଳକୁ ଠେଲି କୁକୁର ବାନ୍ତିକୁ ଶୋଷି ନେଲା – ସେତେବେଳେ ଏ ଦୃଶ୍ୟ ଗଳ୍ପନାୟକଙ୍କ ହୃଦୟକୁ ବିଦାରି ଦେଇଛି । ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଡାକରେ ରେଡ଼ିଓ କିଣିବାକୁ ଗଳ୍ପନାୟକ ରାଜପଥ ଛାଡ଼ି ସହରର ଏକ ଗଳି ରାସ୍ତାରେ ଯାଇଛନ୍ତି ।

ସହରର ଗଳିରାସ୍ତାରେ ବି ଭୋକର, ଅଭାବର ବୀଭତ୍ସ ଲୀଳା ଭରି ରହିଛି । ଗଳ୍ପନାୟକ ରାସ୍ତାରେ ଯାଉଯାଉ ଶୁଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି ଜଣଙ୍କର ଦୁଇମାସର ପିଲା ମାସେ ହେଲା କ୍ଷୀର ଟୋପେ ମୁହଁରେ ଦେଇନି । ତା’ ମାଆ ତାକୁ ପେଜ ମୁନ୍ଦେ ପିଆଇ ଦେବାରୁ ସେ ମା’ କୋଳରେ ଆଖ୍ କାନ ଖୋଷି ଢଳିପଡ଼ିଲା । ସବୁଠି ଜୀବନ ବଞ୍ଚିବାର କରୁଣ ଦୃଶ୍ୟ । ଏହି ଦୃଶ୍ୟସବୁରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବାପାଇଁ ଗଳ୍ପନାୟକ ଆଗକୁ ଆଗକୁ ମାଡ଼ି ଚାଲିଯାଉଥ‌ିବା ବେଳେ ସୁନନ୍ଦା ପଛରୁ ତାଙ୍କର ହାତ ଧରି ଡାକିଛି । ଶାଢ଼ି, ରେଡ଼ିଓ, ଅଙ୍ଗୁର, ପେନ୍ଥା – କିଛି ବି କିଣିବାକୁ ଆଉ ତାଙ୍କର ଇଚ୍ଛା ନାହିଁ । ଅଭାବ କ’ଣ ଜାଣି ନଥ‌ିବା ଓ ସହରରେ ଭାବର ମହଲ ଭିତରେ ଥ‌ିବା ସୁନନ୍ଦା ଯେତେବେଳେ ସହରର ରାଜପଥଠୁଁ ଗଳିରାସ୍ତାଯାଏ ସବୁଠି ଭୋକର, ଅଭାବର କରୁଣ ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖୁଛନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ବିଳାସୀ ହୃଦୟ ତରଳିଯାଇଛି । ଆଖୁ ଅନ୍ୟର ଦୁଃଖରେ ଛଳଛଳ ହୋଇଉଠିଛି । ଗାଳ୍ପିକ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ଅନିଚ୍ଛାସତ୍ତ୍ବେ ଗୋଟିଏ ଟାକ୍‌ସି ଅଟକାଇ ସେଥ‌ିରେ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କୁ ବସାଇ ବଙ୍ଗଳାକୁ ଯିବାକୁ ବାହାରିପଡ଼ିଲେ ।

ଏହି ସମୟରେ ନିଶୂଳ ଶବସଂସ୍କାର ସମିତିର ସେବକମାନେ ‘ରାମନାମ ସତ୍ୟ ହେ’ ଡାକ ଦେଇ ଗୋଟିଏ ଶବକୁ ବୋହି ନେଉଛନ୍ତି । ଶବ ସଂସ୍କାର ପାଇଁ ଜଣେ ସେବକ ହାତପାତି ସାହାଯ୍ୟ ମାଗିବାରୁ ସୁନନ୍ଦା ତାଙ୍କୁ ଏକାଥରକେ କୋଡ଼ିଏ ଟଙ୍କା ବଢ଼ାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ସେବକଟିଠାରୁ ସେ ଶୁଣିଛନ୍ତି ମହାମାରୀ, ମ୍ୟାଲେରିଆ ଓ ଭୋକ ଉପାସରେ ମଣିଷ ଜାତିଟା ଗାଁରୁ ସହର ଯାଏ – କେବଳ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ଭୋଗି ମରି ଚାଲିଛି । ସେବକଟି ଟଙ୍କା ନେଇ କୋକେଇ କାନ୍ଧେଇଲା ବେଳକୁ ଗଳ୍ପନାୟକ ଟାକ୍‌ସିକୁ ଶାଢ଼ି ଦୋକାନ ଆଡ଼େ ଯିବାକୁ କହିଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ସେତେବେଳକୁ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କର ହୃଦୟ ଉଚ୍ଛସିତ କୋହରେ ଭରି ଉଠିଛି । ସେ କାକୁସ୍ଥ କଣ୍ଠରେ କହିଛନ୍ତି – ମତେ କ୍ଷମା କର । ପୋଡ଼ିଯାଉ ସେ ନିମନ୍ତ୍ରଣ । ମୋ ରାଣ ଖାଅ, ତୁମ ରୁମରେ ଯେଉଁ ଏଭଳି ଦୁଃଖୀ ଭୋକୀ ଶୋଷୀଙ୍କର ଛବି ରହିଛି, ସେସବୁ ଆଜିଠାରୁ ମୋ ଘରେ ରହିବ ।

ସୁନନ୍ଦା ବଦଳି ଯାଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ହୃଦୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି । ଶାଢ଼ି, ରେଡ଼ିଓ ଆଦି ଉପହାର କିଣିବାପାଇଁ ଆଣିଥିବା ସାତଶହ ଟଙ୍କାରେ ଗଳିପଥରେ ଭୋକିଲା ହୋଇ ପଡ଼ି ଥିବା ଦୁଃଖ୍ରଙ୍କୀଙ୍କ ଖାଇବା ପିଇବାପାଇଁ ଦେବାକୁ ଗଳ୍ପନାୟକଙ୍କୁ ସେ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି । ଅଭାବ ପଡ଼ିଲେ ଆଉ ଟଙ୍କା ଆଣି ଦଶହରାରେ ଭୋକିଲାଙ୍କ ଭୋଜନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାକୁ ସେ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ ବୋଲି ଭାବିଛନ୍ତି । ଏ ଘଟଣା ପରଠାରୁ ସୁନନ୍ଦା ବିଳାସୀ ଜୀବନ ଛାଡ଼ି ଦେଇଛନ୍ତି । ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଦରିଦ୍ରନାରାୟଣ ସେବା । ‘ସୁନନ୍ଦା ଭୋଜନାଳୟ’ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ସେ ପ୍ରତି ସଞ୍ଜରେ ପାଞ୍ଚଶହରୁ ଅଧ୍ଵ ଭିକାରୀ ଭିକାରୁଣୀଙ୍କ ମୁହଁରେ ଦାନା ଦିଅନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନିଜେ ସୁନନ୍ଦା ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା ସାଜି ରୋଷେଇ କରନ୍ତି । ଗାଳ୍ପିକ ସୁନନ୍ଦାଙ୍କ ପରି ଭୋକିଲାଙ୍କ ହୃଦୟ ବୁଝି ପାରୁଥିବା ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ପାଇଥିବାରୁ ନିଜ ଜୀବନକୁ ସାର୍ଥକ ମଣିଛନ୍ତି ।

ସୂଚନା ଓ କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ:

• ଅପକ୍ୱ – କଞ୍ଚା/ବୁଝିବା ଓ ଦାୟିତ୍ଵ ନେବା ଭଳି ବୟସ ହେ।ଇନଥ୍ ବ।
• ଉଥଳ – ତରଙ୍ଗାୟିତ
• ପାସଙ୍ଗ – ସମାନ ବା ତୁଳନାଯୋଗ୍ୟ ନୁହେଁ
• ଅମ୍ଳାନ – ଯାହା ମଳିନ ନୁହେଁ / ସତେକ
• ସେର – ପୂର୍ବରୁ ଶସ୍ୟ ଓ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ମାପ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ମାପପାତ୍ର, ଯାହାକି ବର୍ତ୍ତମାନର ଏକ କିଲୋଗ୍ରାମ୍‌ ଠାରୁ ଅଧିକ
• ଆଳ – ବାହାନା / ଚଛଳନା
• ଗବାକ୍ଷ – ଝରକା
• ରିସ୍।ରିତ – ପ୍ରସାରିତ
• ଉଚ୍ଛ୍ଵସିତ – ଆନନ୍ଦକର/ବିଭୋର
• ତୁଙ୍ଗ – ଖୁବ୍ ଉଚ୍ଚ
• ତିଳ – ରାଶି / ଖସା / ଅତି ଛୋଟ
• ପ୍ରେୟସୀ – ପ୍ରିୟତମା / ଅତି ପ୍ରିୟ
• ଅଭିନିବେଶ – ଏକାଗ୍ରତା
• ଅଭିଭୂତ – ବିହ୍ବଳ
• ପଟାଳି – ପର୍ଯ୍ୟାୟ / ସ୍ତର
• ଇଙ୍ଗିତ – ସଙ୍କେତ / ସୂଚନା / ନିର୍ଦ୍ଦେଶ
• ଅଳୀକ – ମିଥ୍ୟା
• ଆତ୍ମହରା – ନିଜକୁ ଭୁଲିଯିବା
• କ୍ଳେଦ – କାଦୁଅ
• ବୁଭୁକ୍ଷା – ଭୋକ ଅବସ୍ଥା / ପ୍ରବଳ କ୍ଷୁଧା
• ହୁଦା – ପଦବୀସୂଚକ ଧାତୁ ଚିହ୍ନ
• ବେପଥୁ – କମ୍ପିତ / ଥରିଲା ଥରିଲା
• ନେତ୍ର ପାତ – ଆଖି ପଡ଼ିବା/ଆଖି ପକାଇବା
• ମାୟାମୁକ୍ତ – କୌଣସି ପ୍ରକାର ଆସକ୍ତି ନ ଥ‌ିବା
• ଢେ।କେ – ଥରକରେ ଗିଳିପାରିବା ଭଳି

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Maths Notes Algebra Chapter 4 ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 8 Maths Notes Algebra Chapter 4 ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ

→ ଉପକ୍ରମଣିକା (Introduction) :
ଗଣନ ସଂଖ୍ୟା ବା ସ୍ଵାଭାବିକ ସଂଖ୍ୟାକୁ କେତେକ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟାର ଗୁଣନୀୟକ ଭାବେ ପରିଣତ କରିବାର ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ କୁହାଯାଏ ।

→ ଉତ୍ପାଦକ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ (Factors and Factorisation):
ସହ ସମାନ ହେଲେ, ଉକ୍ତ ସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ଉତ୍ପନ୍ନ ରାଶିମାନଙ୍କୁ ଦତ୍ତ ରାଶିର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଉତ୍ପାଦକ କୁହାଯାଏ ।

ଉଦାହରଣ : 3xy = 3 × x × x × y
ଏଠାରେ 3xy ର 3, x, x ଏବଂ y ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଗୁଣନୀୟକ ବା ଉତ୍ପାଦକ ।

ଉଦାହରଣ : 30 = 1 × 30 = 2 × 15 = 3 × 10 = 5 × 6 = 2 × 3 × 5
(i) କୌଣସି ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟାକୁ ଅନନ୍ୟ ଭାବେ କେତେକ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟାର ଗୁଣନୀୟକ ଭାବେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ; ଅର୍ଥାତ୍ 30 = 2 × 3 × 5
(ii) ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯେଉଁଥରେ ଦତ୍ତ ବୀଜଗାଣିତିକ ରାଶିକୁ କେବଳ ମୌଳିକ ସଂଖ୍ୟା ବା ମୌଳିକ

→ ବଣ୍ଟନ ନିୟମ ବ୍ୟବହାର କରି ଉତ୍ପାଦକ ବିଶ୍ଳେଷଣ :
(i) ପରିମେୟ ସଂଖ୍ୟା ସେଟ୍‌ରେ ବଣ୍ଟନ ନିୟମଟି ହେଲା –
x (a + b) = xa + bx ବା xa + xb = x (a + b)
ଏଠାରେ x (a + b) ପରିପ୍ରକାଶର x ଏକ ଉତ୍ପାଦକ ଓ a + b ଅନ୍ୟ ଏକ ଉତ୍ପାଦକ ।

(ii) ବଣ୍ଟନ ନିୟମ ଦୁଇରୁ ଅଧୂକ ପଦବିଶିଷ୍ଟ ରାଶି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ।
xa + xb + xc = x(a + b + c)

ମନେରଖ :

• ପଦମାନଙ୍କର କୌଣସି ସାଧାରଣ ଗୁଣନୀୟକ ନଥିଲେ, ଏ ପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ହେବ ନାହିଁ ।
• ଦ୍ବିପଦ, ତ୍ରିପଦ ବା ବହୁପଦ ବିଶିଷ୍ଟ ରାଶି ମଧ୍ୟ ଗୁଣନୀୟକ ହୋଇପାରେ ।
• ସାଧାରଣ ଗୁଣନୀୟକ, ଗୋଟିଏ ସଂଖ୍ୟା ବା ବୀଜଗାଣିତିକ ସଂକେତ; ଯଥା – a, b, c, x, y, z ଇତ୍ୟାଦି ହୋଇପାରେ ।

ଉଦାହରଣ :
4x + 8 କୁ ଉତ୍ପାଦକରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
ସମାଧାନ :
4x + 8 = 4 (x + 2)

ଉଦାହରଣ :
x²yx + xy²z + xyz² କୁ ଉତ୍ପାଦକରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
ସମାଧାନ :
x²yx + xy²z + xyz² = x × y × z (x + y + z) = xyz (x + y + z)

→ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵକ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରି ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ (Factorisation by grouping method) :
ବୀଜଗାଣିତିକ ପରିପ୍ରକାଶକୁ ଏପରି ଦୁଇ ବା ତତୋଽଧ୍ଵ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯିବ, ଯେପରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆବଶ୍ୟକସ୍ଥଳେ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନଃସଜିକରଣ କରାଯାଇ ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାକୁ ହେବ ।

ଉଦାହରଣ :
x² – xy – xz + yz ର ଉତ୍ପାଦକ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
ସମାଧାନ :
x² – xy – xz + yz = x(x – y) – z (x – y) = (x – y) (x – z)

→ ଦ୍ଵିଘାତ ପଲିନୋମିଆଲର ଉତ୍ପାଦକୀକରଣ ପ୍ରଣାଳୀ :
ଦ୍ଵିଘାତ ପଲିନୋମିଆଲର ସାଧାରଣ ରୂପ ହେଉଛି x² + px + q ।
ଏହାର ମଧ୍ୟମ ପଦ px କୁ ଯେଉଁଥରେ x ଚଳରାଶି ଓ p ସହଗ ଏବଂ ଉଭୟ p ଓ q ପ୍ରତ୍ୟେକ ଧ୍ରୁବକ ପଦ ।
(i) ଦ୍ବିଘାତ ପରିପ୍ରକାଶକୁ ଅଜ୍ଞାତ ରାଶିର ଘାତର ଅଧଃକ୍ରମରେ ସଜାଇ ରଖୁବାକୁ ହେବ ।
(ii) ଏପରି ଦୁଇଟି ସଂଖ୍ୟା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାକୁ ହେବ, ଯାହାର ଯୋଗଫଳ ମଧ୍ୟମ ପଦର ସହଗ ସହ ସମାନ ଓ ଗୁଣଫଳ ତୃତୀୟ ପଦ ସହ ସମାନ ହେବ ।
(iii) ଏହାପରେ ମଧ୍ୟମ ପଦଟିକୁ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ଦୁଇଟି ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କରିହେବ ।
(iv) ବର୍ତ୍ତମାନ ଚାରିପଦ ବିଶିଷ୍ଟ ରାଶିକୁ ଉତ୍ପାଦକରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବା ।

ଉଦାହରଣ :
ଉତ୍ପାଦକରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କର ।
(i) x² + 5x + 6
(ii) x² – 5x + 6
ସମାଧାନ :
(i) x² + 5x + 6 କୁ x² + px + q ରେ ପ୍ରକାଶକଲେ p = 5 ଓ q = 6 ହେବ ।
5 କୁ ଦୁଇଟି ପଦରେ ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ହେବ, ଯେପରି ଏହାର ଯୋଗଫଳ 5 ଓ ଗୁଣଫଳ 6 ହେବ ।
ଏଠାରେ ଗୁଣଫଳ ଧନାତ୍ମକ ହୋଇଥିବାରୁ, ଯୋଗ ବା ମିଶାଣଫଳ ମଧ୍ୟ ଧନାତ୍ମକ ।
x² + 5x + 6 = x² + (3 + 2)x + 3 × 2
= x² + 3x + 2x + 6 = x(x + 3) + 2(x + 3) = (x + 3) (x + 2)

(ii) x² – 5x + 6 ଏଠାରେ p = -5 ଓ q = 6
x² + (-5)x + 6 = x² + {(3) + (-2) }x + (-3)(-2) = x² – 3x – 2x + 6
= x(x – 3) – 2(x – 3) = (x – 3) (x – 2)

ମନେରଖ :

→ ବିଭିନ୍ନ ଅଭେଦ ସାହାଯ୍ୟରେ ଉତ୍ପାଦକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ (Factorisation using different Identities) :
ଉତ୍ପାଦକ ବିଶ୍ଳେଷଣରେ ଆବଶ୍ୟକ ଅଭେଦାବଳୀ ନିମ୍ନରେ ଦତ୍ତ ଅଛି ।
(i) a² + 2ab + b² = (a + b)²
(ii) a² – 2ab + b² =(a – b)²
(iii) a² – b² = (a + b)(a – b)
(iv) a² + b² + c² + 2ab + 2bc + 2ca = (a + b + c)²
(v) a² + b² + c² – 2ab – 2bc + 2ca = (a – b + c)²
(vi) a² + b² + c² + 2ab – 2bc – 2ca = (a + b – c)²
(vii) a² + b² + c² – 2ab + 2bc – 2ca = (a – b – c)²

Odisha State Board BSE Odisha 8th Class Science Solutions Chapter 9 ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ପ୍ରଜନନ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 8 Science Solutions Chapter 9 ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ପ୍ରଜନନ

Question 1.
ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଜନନର ଗୁରୁତ୍ଵ ବୁଝାଅ ।
ଉ-

• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବ ଜନନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ନିଜପରି ଜୀବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।
• ଏହା ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଜୀବଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ।
• ଏହା ଏକ ଜାତିର ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନତା ରକ୍ଷା କରିଥାଏ ।
• ଜନନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ବାରା ନୂତନ ପ୍ରାଣୀ ସୃଷ୍ଟି ଅସମ୍ଭବ ହୋଇଥାନ୍ତା । ବେଙ୍ଗର ସମାୟନ କିପରି ହୁଏ, ବର୍ଶନ କର ।

Question 2.
ବେଙ୍ଗର ସମାୟନ କିପରି ହୁଏ, ବଣ୍ଣନ କର ।
ବେଙ୍ଗ ଏକ ଅଣ୍ଡଜ ପ୍ରାଣୀ :
ଉ-

• ବର୍ଷାଋତୁରେ ମାଈ ବେଙ୍ଗମାନେ ଜଳରେ ଡିମ୍ବ ଦିଅନ୍ତି ।
• ଏହି ଡିମ୍ବରେ କଠିନ ଖୋଳ ନଥାଏ ।
• ଏହି ଡିମ୍ବଗୁଡ଼ିକ ଜଳରେ ଜେଲି ଭଳି ଭାସୁଥା’ନ୍ତି ।
• ଏହି ଡିମ୍ବ ଉପରେ ପୁରଷ ବେଙ୍ଗର ଶୁକ୍ରାଣୁ ପଡ଼ିଲେ ତାହାର ସମାୟନ ହୁଏ ।
• ପୁଂ ଯୁଗ୍ମକ ଓ ସ୍ତ୍ରୀ ଯୁଗ୍ଧକର ମିଳନ ଘଟି ଯୁଗ୍ମଜ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ବେଙ୍ଗର ସମାୟନ ଶରୀର ବାହାରେ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଏହା ବହିଃ ସମାୟନ ଅଟେ ।
• ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଯୁଗ୍ମଜର ବିଭାଜନ ଘଟେ ଓ ଏଥୁରୁ ଭୃଣ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।

Question 3.
ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।
(i) ଅନ୍ତଃ ସମାୟନ ହୋଇଥାଏ
(କ) ସ୍ତ୍ରୀ ଶରୀରରେ
(ଖ) ପୁରୁଷ ଶରୀରରେ
(ଗ) ସ୍ତ୍ରୀ ଶରୀର ବାହାରେ
(ଘ) ପୁରୁଷ ଶରୀର ବାହାରେ

(ii) ବେଙ୍ଗଫୁଲାରୁ ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ବେଙ୍ଗର ବିକାଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାଟି ହେଉଛି
(କ) ସମାୟନ
(ଖ) କୋରକୋଦ୍‌ଗମ
(ଗ) ରୂପାନ୍ତରଣ
(ଘ) ବିଭାଜନ

(iii) ଯୁଗ୍ମଜରେ କେତୋଟି ନ୍ୟଷ୍ଟି ଥାଏ ?
(କ) ଗୋଟିଏ
(ଖ) ଚାରୋଟି
(ଗ) ଦୁଇଟି
(ଘ)ଛ ଟି

Answers:
(i) (କ) ସ୍ତ୍ରୀ ଶରୀରରେ
(ii) (ଗ) ରୂପାନ୍ତରଣ
(iii) (କ) ଗୋଟିଏ

Question 4.
ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ବା ଭୁଲ୍ ଲେଖ ।
(i) ଅଣ୍ଡଜ ପ୍ରାଣୀମାନେ ଶାବକ ଜନ୍ମ କରନ୍ତି ।
(ii) ଶୁକ୍ରାଣୁ ଏକ ଜୀବକୋଷ ।
(iii) ବେଙ୍ଗରେ ବହିଃସମାୟନ ଦେଖାଯାଏ ।
(iv) ଯୁଗ୍ମକରୁ ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀର ବିକଶିତ ହୁଏ ।
(v) ସମାୟନ ପରେ ଜାତ ଯୁଗ୍ମଜ ଗୋଟିଏ କୋଷରେ ତିଆରି ।
(vi) ଏମିବା କୋରକୋଦଗମ୍ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଜନନ କରେ ।
(vii) ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନରେ ମଧ୍ୟ ସମାୟନ ଆବଶ୍ୟକ ।
(viii) ଦ୍ବିବିଭାଜନ ଏକ ପ୍ରକାର ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନ ।
(ix) ଯୁଗ୍ମକ ସମାୟନଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(x) ଭୃଣ ଗୋଟିଏ କୋଷରେ ଗଠିତ ।

Answers:
(i) ଭୁଲ୍
(ii) ଠିକ୍
(iii) ଠିକ୍
(iv) ଭୁଲ୍
(v) ଠିକ୍
(vi) ଭୁଲ୍
(vii)ଭୁଲ୍
(viii) ଠିକ୍
(ix) ଠିକ୍
(x) ଭୁଲ୍

Question 5.
ଯୁଗ୍ମଜ ଓ ଫିଟସ୍ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦୁଇଟି ଲେଖ ।
ଉ-

Question 6.
ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନ କ’ଣ ? ପ୍ରାଣୀର ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନର ଦୁଇଟି ଉପାୟ ବର୍ଣନା କର ।
ଉ-
ଜନନ କୋଷର ମିଳନ ନଘଟି ନୂତନ ଜୀବର ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ, ଉକ୍ତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନ କୁହାଯାଏ । ଯେକୌଣସି ସୋମୀୟ କୋଷରୁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଥ‌ିବା ଅପତ୍ୟ ଏହି ପ୍ରକାର ଜନନର ଉଦାହରଣ ଅଟେ । ଉଦାହରଣ –
(a) ଏମିବାର ଦ୍ବିବିଭାଜନ,
(b) ହାଇଡ୍ରାର କୋରକୋଦ୍‌ଗମ ।

(a) ଏମିବାର ଦ୍ବିବିଭାଜନ,

• ଏମିବା ଗୋଟିଏ ଏକକୋଷୀ ପ୍ରାଣୀ ।
• ପ୍ରଥମେ ଏଥିରେ ଥ‌ିବା ନ୍ୟଷ୍ଟିଟି ନ୍ୟଷ୍ଟିରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
• ପରେ ଏମିବାର ଶରୀର ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୁଏ ଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାଗରେ ଗୋଟିଏ
• ଏହିପରିଭାବେ ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ଏମିବାରୁ ଦୁଇଟି ଏମିବା ସୃଷ୍ଟି ହେବା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଏମିବାର ଦ୍ବିବିଭାଜନ କୁହାଯାଏ ।

(b) ହାଇଡ୍ରାର କୋରକୋଦ୍‌ଗମ ।

• ହାଇଡ୍ରା ମଧୁର ଜଳରେ ବାସକରୁଥବା ସିଲେନ୍‌ରାଟା ଜାତୀୟ ପ୍ରାଣୀ ।
• ଅନୁକୂଳ ପରିବେଶରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ହାଇଡ୍ରାରେ ଗୋଟିଏ ବା ଦୁଇଟି ପ୍ରବର୍ଷ ଦେଖାଯାଏ । ଏହାକୁ କୋରକ (Bud) କୁହାଯାଏ ।
• କୋରକରୁ ନୂତନ ହାଇଡ୍ରା ବା ଅପତ୍ୟ ହାଇଡ୍ରା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• କୋରକର ବିକାଶ ଘଟେ ଏବଂ ଏହା ମାତୃଶରୀରରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇ ସ୍ବାଧୀନ ଭାବେ ଜୀବନ ଯାପନ କରେ ।
• କୋରକର ସୃଷ୍ଟିଦ୍ୱାରା ହେଉଥ‌ିବା ହାଇଡ୍ରାର ଏପ୍ରକାର ଜନନକୁ କୋରକୋଦ୍‌ଗମ୍ କୁହାଯାଏ । ଉଦାହରଣ ସହ ରୂପାନ୍ତରଣ ବୁଝାଅ ।

Question 7.
ବେଙ୍ଗର ବିକାଶର ତିନୋଟି ଅବସ୍ଥା ଅଛି; ଯଥା –
ଉ-

(1) ଡିମ୍ବ ଅବସ୍ଥା
(2) ବେଙ୍ଗଫୁଲା (ଶୂକ) ଅବସ୍ଥା
(3) ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ଅବସ୍ଥା

• ବେଙ୍ଗ ଡିମ୍ବରେ ଥିବା ସଞ୍ଚିତ ଖାଦ୍ଯ (ପୀତକ)ର ପରିମାଣ ଅପେକ୍ଷାକୃତ କମ୍ ଥିବାରୁ ବେଙ୍ଗଡିମ୍ବରୁ ଆଦ୍ୟ ବେଙ୍ଗଫୁଲା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ଆଦ୍ୟ ବେଙ୍ଗଫୁଲା ସ୍ଵାଧୀନ ଭାବେ ଖାଦ୍ୟ ଆହରଣ କରେ ଏବଂ ଏହାର ବିକାଶ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ଏହା ଏକ ବେଙ୍ଗଫୁଲାରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
• ବେଙ୍ଗଫୁଲାରେ ବହୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟି ଏହା ବୟଃପ୍ରାପ୍ତ ଅବସ୍ଥାକୁ ଆସିଥାଏ ।
• ବେଙ୍ଗର ଜୀବନଚକ୍ରରେ ଏପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ରୂପାନ୍ତରଣ କୁହାଯାଏ । ମଣିଷରେ ଏପ୍ରକାର ରୂପାନ୍ତରଣ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ ।

ଆଉ କ’ଣ କରିହେବ :
1. କୁକୁଡ଼ାଫାର୍ମକୁ ଯାଇ ପରିଚାଳକଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରି ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

• ଅଣ୍ଡାଦିଆ କୁକୁଡ଼ା ଓ ବ୍ରଏଲର ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ ?
• କୁକୁଡ଼ା ଅସମାୟିତ ଡିମ୍ବ ଦିଏ କି ?
• ତୁମେ ସମାୟିତ ଓ ଅସମାୟିତ ଅଣ୍ଡା କିପରି ପାଇବ ?
• ଦୋକାନର ଅଣ୍ଡା ସମାୟିତ ନା ଅସମାୟିତ ?
• ସମାୟିତ ଅଣ୍ଡା ଖାଇ ହେବ କି ?
• ସମାୟିତ ଓ ଅସମାୟିତ ଡିମ୍ବର ପୌଷ୍ଟିକତା ଭିନ୍ନ କି ?

ଉ-
ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।

Question 2.
ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ କରି ଯମଜ ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀ କିପରି ହୁଅନ୍ତି ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କର ।
ଉ-
ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।

Question 3.
ଇନକ୍ୟୁବେଟରରେ ସମାୟିତ ଅଣ୍ଡାରୁ କିପରି ଭୃଣ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ?
ଉ-
ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନ ନିଜେ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ ।

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନେ। ଭର

1. ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବ ନିଜ ଭଳି ଜୀବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ଏହାକୁ ……………………. କୁହାଯାଏ ।
(ii) ପ୍ରାଣୀମାନେ 2 ପ୍ରକାର ଜନନ କରନ୍ତି; ଯଥା ………………….. ଓ ……………….. ।
(iii) ଗୋଟିଏ ମାତୃ ଏମିବାରୁ 2ଟି ଏମିବା ସୃଷ୍ଟି ହେବା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ……………… କୁହାଯାଏ ।
(iv) କୋରକ ସୃଷ୍ଟିଦ୍ୱାରା ହାଇଡ୍ରାର ଜନନକୁ …………………… କୁହାଯାଏ ।
(v) ଯେଉଁମାନେ ଅଣ୍ଡାରୁ ଜନ୍ମ ହୁଅନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ …………………….. କୁହାଯାଏ ।
(vi) ଯେଉଁମାନେ ଶାବକ ଜନ୍ମ କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ……………………… କୁହାଯାଏ ।
(vii) କୁକୁଡ଼ା ଅଣ୍ଡା ପରି ବେଙ୍ଗ ଡିମ୍ବରେ ………………….. ନଥାଏ ।
(viii) ବେଙ୍ଗ ଡିମ୍ବଗୁଡ଼ିକ ପୋଖରୀ ଜଳରେ ……………………. ପଦାର୍ଥ ଭଳି
(ix) ବେଙ୍ଗ ଡିମ୍ବ ଉପରେ ପୁରୁଷ ବେଙ୍ଗର ଶୁକ୍ରାଣୁ ପଡ଼ିଲେ ………………… ହୁଏ ।
(x) ପୁଂ ଯୁଗ୍ମକ ଓ ସ୍ତ୍ରୀ ଯୁଗ୍ଧକର ମିଳନ ଘଟିଲେ …………………… ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
(xi) ଶରୀର ବାହାରେ ହେଉଥ‌ିବା ସମାୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ …………………. କୁହାଯାଏ ।
(xii) ଶରୀର ଭିତରେ ହେଉଥ‌ିବା ସମାୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ …………………. କୁହାଯାଏ ।
(xiii) ଭୃଣ ବିକାଶର ଅବସ୍ଥାକୁ ……………….. କୁହାଯାଏ ।
(xiv) କୁକୁଡ଼ାରେ ……………………. ସମାୟନ ଦେଖାଯାଏ ।
(xv) କୁକୁଡ଼ା ଅଣ୍ଡାଦେବା ବେଳକୁ ଭୃଣରେ ପ୍ରାୟ ……………………….. କୋଷ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ସାରିଥାଏ ।
(xvi) କୁକୁଡ଼ା ଅଣ୍ଡାର ଭ୍ରୂଣ ……………………. ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଚିଆଁରେ ପରିଣତ ହୁଏ ।
(xvii) ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଡିମ୍ବରେ ଥିବା ସଞ୍ଚିତ ଖାଦ୍ୟ ……………………. ଅଟେ ।
(xviii)ବେଙ୍ଗ ଭ୍ରୂଣ ବିକାଶରେ ଥ‌ିବା ଭିନ୍ନତାକୁ ……………………. କୁହାଯାଏ ।
(xix) ମନୁଷ୍ୟ ଡିମ୍ବାଣୁ ଓ ଶୁକ୍ରାଣୁର ଶରୀର ବାହାରେ ସମାୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ……………………. କୁହାଯାଏ ।
(xx) ବିଶ୍ବର ପ୍ରଥମ ଟେଷ୍ଟଟ୍ୟୁବ୍ ବେବି ………………………. ହୋଇଥିଲା ।

Answers:
(i) ପ୍ରଜନନ ଜନନ
(ii) ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନ, ଲିଙ୍ଗୀୟ
(iii) ଦ୍ବିବିଭାଜନ
(iv) କୋରକୋଦ୍‌ଗମ
(v) ଅଣ୍ଡଚ୍ଚପ୍ରଣୀ
(vi) ଜରାୟୁକ ପ୍ରାଣୀ
(vii) କଠିନ ଖୋଳ
(viii) ଡେଲି
(ix) ସମାୟନ
(x) ଯୁଗ୍ମଜ
(x) ବହିଃ ସାମୟନ
(xii) ଅନ୍ତଃ ସମାୟନ
(xiii) ଫିଟସ୍
(xiv) ଅନ୍ତଃ
(xv) 60.000
(xvi) 3
(xvii) ପୀତକ
(xviii) ରୂପାନ୍ତରଣ
(xix) IVF
(xx) 25.07.1978

2. ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(i) . ଏମିବା …………………… ପଦ୍ଧତିରେ ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନ କରେ ।[ଦ୍ଧିବିଭାଜନ, କୋରକୋଦ୍‌ଗମ, ରେଣୁଭବନ, ବିଖଣ୍ଡନ]
(ii) ହାଉସ୍ରା …………………… ପଦ୍ଧତିରେ ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନ କରେ । [ଦ୍ଧିବିଭାଜନ, କୋରକୋଦ୍‌ଗମ, ରେଣୁଭବନ, ବିଖଣ୍ଡନ]
(iii) ଅଲିଙ୍ଗୀଜନନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ହାଇଡ୍ରାରେ …………………. ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । [ରେଣୁ, ସମ୍ପୁଟ, କୋରକ, ପାଦପଟା]
(iv) ଜରାୟୁଜ ପ୍ରାଣୀର ଉଦାହରଣ …………………….. । [କାଉ, ଛଞ୍ଚାଣ, ବଗ, ବାଦୁଡ଼ି]
(v) ଅଣ୍ଡଜ ପ୍ରାଶୀର ଉଦାହରଣ ……………………… । [ତିମି, ଡଲଫିନ୍, ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ, ବେଙ୍ଗ]
(vi) ବେଙ୍ଗର ବିକାଶର …………………. ଟି ଅବସ୍ଥା ଅଛି । [1,2,3,4]
(vii) ପୁଂ ଯୁଗ୍ମକ ଓ ସ୍ତ୍ରୀ ଯୁଗ୍ମକ ମିଶି …………………….. ଗଠନ କରନ୍ତି । [ଯୁଗ୍ମକ, ଯୁଗ୍ମଜ,ଭୃଣ, ଫିଟସ୍)
(viii) ତ୍ତ୍ରଶରେ ……………………. ସଂଖ୍ୟକ ଜୀବକୋଷ ରହି ପୂଣ୍ଡାଙ୍ଗ କୁକୁଡ଼ା ଅଣ୍ଡା ହୋଇଥାଏ । [30,000, 40,000, 50,000, 60,000]
(ix) …………………….. କୌଶଳ ଜରିଆରେ ବିଶ୍ବର ପ୍ରଥମ ଟେଷ୍ଟଟ୍ୟୁବ୍ ବେବି ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା । [IME, IVE, SRE, TRF]
(x) ରବର୍ଟ ଏଡ଼ୱାର୍ଡ଼ଙ୍କୁ ……………………… ମସିହାରେ ନୋବେଲ ପରୁସ୍କାର ମିଳିଥିଲା । [2000, 2005, 2010, 1995]

Answers:
(i) ଦ୍ୱିବିଭାଜନ
(ii) କୋରକୋଦ୍‌ଗମ
(iii) କୋରକ
(iv) ବାଦୁଡ଼ି
(vii) ଯୁଗ୍ମଜ
(viii) 60,000
(v) ବେଙ୍ଗ
(vi) 3
(ix) IVF
(x) 2010

3. ବାମ ପାର୍ଶ୍ୱସ୍ଥ ଶବ୍ଦଦ୍ବୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଦକ୍ଷିଣପାର୍ଶ୍ବର ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କଟ
(i) ପ୍ରଥମ ଟେଷ୍ଟଟ୍ୟୁବ୍ ବେବି : 1978 :: ପ୍ରଥମ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ କ୍ଲୋନ୍ : ………………………
(ii) ପ୍ରଥମ ଟେଷ୍ଟଟ୍ୟୁବ୍ ବେବି : ଲୁଇସେ ବ୍ରାଉନ୍ :: ପ୍ରଥମ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ କ୍ଲୋନ୍ : ………………………
(iii) ପ୍ରଥମ ଟେଷ୍ଟଟ୍ୟୁବ୍ ବେବିର ଜନକ : ପ୍ୟାଟ୍ରିକ୍ ଷ୍ଟେପ୍‌ଟୋ :: ପ୍ରଥମ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ କ୍ଲୋନର ଜନକ : ………………………
(iv) ବେଙ୍ଗଫୁଲା : ବେଙ୍ଗ :: ସଂବାଳୁଆ ………………………
(v) କୁକୁଡ଼ା : ଅନ୍ତଃ ସମାୟନ :: ମାଛ : ………………………
(vi) ଅନ୍ତଃ ସମାୟନ : ମଣିଷ :: ବହିଃ ସମାୟନ : ………………………
(vii) ଅଣ୍ଡଜ ପ୍ରାଣୀ : ଅଣ୍ଡା :: ଜରାୟୁଜ ପ୍ରାଣୀ : ………………………
(viii) ଅଣ୍ଡଜ ପ୍ରାଣୀ : ଜରାୟୁଜ ପ୍ରାଣୀ :: କୁମ୍ଭୀର : ………………………
(ix) ଏମିବା : ଦ୍ଵିବିଭାଜନ:: ହାଇଡ୍ରା : ………………………
(x) ଏମିବା : ଅଲିଙ୍ଗୀ ଜନନ :: ମଣିଷ :………………………

Answers:
(i) 1996
(ii) ଡଲି
(fil) ଇଆନ୍ ୱିଲ୍‌ମୁଟ୍
(iv) ପ୍ରଜାପତି
(v) ବହିଃ ସମାୟନ
(vi) ଷ୍ଟାର ଫିସ୍
(vii) ଶାବକ
(viii) fa
(ix) କୋରକୋଦ୍‌ଗମ
(x) ଲିଙ୍ଗୀୟ ଜନନ

4. ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କିତ ଶବ୍ଦକୁ ମିଳାଅ ।

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) ଟେଷ୍ଟଟ୍ୟୁବ୍ ବେବି	(i) 14.02.2003
(ii) ଲୁଇସେ ବ୍ରାଉନ୍‌ର ଜନ୍ମ	(ii) ବହିଃ ସମାୟନ
(iii) ଡଲିର ମୃତ୍ୟୁ	(iii) IVF
(iv) ସମସ୍ତ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ	(iv) ଚିଆଁ
(v) ଗାଈ	(v) ବେଙ୍ଗ
(vi) କୁକୁଡ଼ା	(vi) 25.07.1978
(vii) ହାଇଡ୍ରା	(vii) 1201
(viii) ଜଳଜୀବା	(viii) ମଣିଷ
(ix) ରୂପାନ୍ତରଣ ହୁଏ	(ix) ଅନ୍ତଃସମାୟନ
(x) ରୂପାନ୍ତରଣ ହୁଏନାହିଁ	(x) ପ୍ରବର୍ଦ୍ଧ

Answer:

‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ	‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭ
(i) ଟେଷ୍ଟଟ୍ୟୁବ୍ ବେବି	(i) 14.02.2003
(ii) ଲୁଇସେ ବ୍ରାଉନ୍‌ର ଜନ୍ମ	(ii) ବହିଃ ସମାୟନ
(iii) ଡଲିର ମୃତ୍ୟୁ	(iii) IVF
(iv) ସମସ୍ତ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ	(iv) ଚିଆଁ
(v) ଗାଈ	(v) ବେଙ୍ଗ
(vi) କୁକୁଡ଼ା	(vi) 25.07.1978
(vii) ହାଇଡ୍ରା	(vii) 1201
(viii) ଜଳଜୀବା	(viii) ମଣିଷ
(ix) ରୂପାନ୍ତରଣ ହୁଏ	(ix) ଅନ୍ତଃସମାୟନ
(x) ରୂପାନ୍ତରଣ ହୁଏନାହିଁ	(x) ପ୍ରବର୍ଦ୍ଧ