Class 6

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Important Questions Chapter 3 ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥର ପରିଷ୍କରଣ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Important Questions Chapter 3 ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥର ପରିଷ୍କରଣ

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ହାତରେ ବାଛିବା ପ୍ରଣାଳୀ କ’ଣ ? ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣଦେଇ ଲେଖ ।
ଉ –

• ଯେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଆଙ୍ଗୁଠି ଦ୍ଵାରା ଧରିହେଉଥବା ପଦାର୍ଥକୁ ପୃଥକ୍ କରାଯାଇଥାଏ, ତାହାକୁ ହାତରେ ବାଛିବା ପ୍ରଣାଳୀ କୁହାଯାଏ ।
• ଚାଉଳରେ ମିଶିଥିବା ଗୋଡ଼ି, କାଠି ଓ ମଲା ଚାଉଳକୁ ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।

Question 2.
ଧାନ କିପରି ଅମଳ କରାଯାଏ ।
ଉ –

• ଧାନପେଣ୍ଡା କଟାହୋଇ ଆସିଲେ ବେଙ୍ଗଳା ସାହାଯ୍ୟରେ ଧାନ ଅମଳ କରାଯାଏ ।
• ଧାନ ନଡ଼ାରେ ରହିଥିଲେ ତାକୁ ଭାଡ଼ି ବା ଘୋଡ଼ିଆ ସାହାଯ୍ୟରେ ପିଟାଯାଇ ଅମଳ କରାଯାଏ ।

Question 3.
କୁଲା ଓ ଚାଲୁଣିଦ୍ଵାରା କି କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଏ ?
ଉ –

• କୁଲାଦ୍ଵାରା ପାଛୁଡ଼ିବା ଓ ଉଡ଼େଇବା କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଏ ।
• ଚାଲୁଣିଦ୍ଵାରା ଚଲେଇବା କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଏ ।

Question 4.
ପାଛୁଡ଼ିବା କହିଲେ କ’ଣ ?

• ଯେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀରେ ହାଲୁକା ପଦାର୍ଥ ଓଜନିଆ ପଦାର୍ଥଠାରୁ ଅଲଗା କରାଯାଇଥାଏ, ସେହି ପ୍ରଣାଳୀକୁ ପାଛୁଡିବା କୁହାଯାଏ ।
• ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ ଚାଉଳକୁ କୁଲା ସାହାଯ୍ୟରେ ପାଛୁଡ଼ି ଦେଲେ ସେଥୁରେ ରହିଥିବା କୁଣ୍ଡା ଓ ହାଲୁକା କାଠି

Question 5.
ହରଡ଼ ଡାଲିରେ ସୁଜି ମିଶିଯାଇଥିଲେ କିପରି ପୃଥକ୍ କରିବ ?
ଉ –

• ସୁଜିର ଆକାର ହରଡ଼ ଡାଲିର ଆକାରଠାରୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ହୋଇଥିବାରୁ ଚଲେଇବା ପ୍ରଣାଳୀରେ ସୁଜିକୁ ହରଡ଼ ଡାଲିରୁ ପୃଥକ୍ କରିହେବ ।
• ମିଶ୍ରିତ ସୁଜି ଓ ଡାଲିକୁ ଏକ ଚାଲୁଣିରେ ରଖ୍ ଚଲେଇଲେ ଚାଲୁଣିର ରନ୍ଧ୍ରଦେଇ ସୁଜି ବାହାରିଯିବ ଓ ଡାଲି ଚାଲୁଣିରେ ରହିଯିବ ।

ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

Question 1.
ଏକ ଉଦାହରଣ ସହ ଆସ୍ରବଣ ଓ ଅବକ୍ଷେପଣ କ’ଣ ବୁଝାଅ ।
ଉ –

• ଗୋଟିଏ ପାତ୍ରରେ କିଛି ଚାଉଳ ନେଇ ସେଥୁରେ ଜଳ ମିଶାଅ । ଭଲ ଭାବରେ ଏହାକୁ ଗୋଳାଇଦିଅ ।
• କିଛି ସମୟ ସ୍ଥିର ଭାବରେ ରହିବାପରେ ଜଳରେ ହାଲୁକା କୁଣ୍ଡା, କାଠି, ଧୂଳି ଭାସିବ । ପାତ୍ରର ତଳେ ଗୋଡ଼ି, ବାଲି ଓ ଚାଉଳ ବସିଯିବ ।
• ଏହାପରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ଉପର ଜଳକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପାତ୍ରକୁ ଢାଳିଲେ, ସେଥୁ ଧୂଳି, କୁଣ୍ଡା ଓ କାଠି ଚାଲିଯିବ ।
• ଜଳ ସହିତ ହାଲୁକା କଠିନ ପଦାର୍ଥକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ପାତ୍ରକୁ ଢାଳିବା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଆଶ୍ରବଣ କହନ୍ତି । ତଳେ କଠିନ ଓଜନିଆ ପଦାର୍ଥ ବସିଯିବା ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଅବକ୍ଷେପଣ କୁହାଯାଏ ।

Question 2.
କୁଲାରେ ପାଛୁଡ଼ି ଅଲଗା କରାଯାଉଥିବା ୪ଟି ମିଶ୍ରଣର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –

• କୁଲାରେ ପାଛୁଡ଼ିବା ଦ୍ଵାରା ହାଲୁକା ପଦାର୍ଥ ଓଜନିଆ ପଦାର୍ଥଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯାଏ । ଏହାକୁ ପାଛୁଡ଼ିବା ପ୍ରଣାଳୀ କୁହନ୍ତି । ଏହାଦ୍ଵାରା ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମିଶ୍ରଣଗୁଡ଼ିକ ଅଲଗା କରାଯାଇପାରିବ –
• ଧାନରୁ ଅଗାଡ଼ି, କାଠି, ପତ୍ର।
• ଗ୍ରହମରୁ କଣିଆ ଗହମ, କାଠି, ପତ୍ର।
• ଚାଉଳରେ ମିଶିଥ‌ିବା କୁଣ୍ଡା ।
• ପେଶି, ରାଶି, ସୋରିଷ ଇତ୍ୟାଦି ତୈଳବୀଜରେ ମିଶିଥିବା ପତ୍ର, କାଠି ।

Question 3.
ଚାଲୁଣି ସାହାଯ୍ୟରେ ଚଲେଇ କେଉଁ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥକୁ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ, ତାହାର ୪ଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
ଉ –
ଚାଲୁଣି ସାହାଯ୍ୟରେ ନିମ୍ନଲିଖ୍ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ଚଲେଇ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ

• ମୁଢ଼ିରୁ ବାଲି ଅଲଗା କରିବା
• ଚୁନାରୁ ଚାଉଳ ଅଲଗା କରିବା
• ଧାନରୁ ଅଗାଡ଼ି ଓ କୁଟା ଆଦି ଅଲଗା କରିବା
• ଚୁଡ଼ାରୁ କୁଣ୍ଡା ଅଲଗା କରିବା

Question 4.
ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀ କ’ଣ ସଂକ୍ଷେପରେ ବୁଝାଅ ।
ଉ –

• ଯେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀ ଦ୍ଵାରା ତରଳ ପଦାର୍ଥରେ ରହିଥିବା ଅଦ୍ରବଣୀୟ କଠିନ ପଦାର୍ଥରୁ ତରଳ ପଦାର୍ଥରୁ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ, ତାହାକୁ ପରିସ୍ରବଣ କୁହାଯାଏ ।
• ଘରେ ଚା’ ଛାଣିବାପାଇଁ କନାର ବା ତାରର ଅଥବା, ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ର ଜାଲି ବ୍ୟବହାର ଫିଲ୍‌ଟର୍ ପେପର୍ ବା ଚୁଟିଙ୍ଗ୍ ପେପର୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।
  ବିଜ୍ଞାନାଗାର ରେ ପରି ସ୍ରବଣ ପାଇଁ କାଚଫୁଲଣା, ଫୁଲଣା ଧାରକ ଷ୍ଟାଣ୍ଡ, ଦୁଇଟି ବିକର୍‌, ଖଣ୍ଡିଏ ସରୁ କାଚଦଣ୍ଡ, ଫିଲ୍ମର ପେପର୍ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।
• ବୃତ୍ତାକାର ଫିଲଟର୍ ପେପର୍‌କୁ ଚାରିଭାଙ୍ଗ କରି ଚାରି ପରସ୍ତରୁ ଗୋଟିଏ ପରସ୍ତକୁ ଟାଣି ଫୁଲଣା ବା ଫନେଲ୍ ଆକାର କରି ଫୁଲଣାରେ ରଖ୍ (ଚିତ୍ରରେ ଦେଖାଗଲାପରି) ଓ ଫୁଲଣାକୁ ଷ୍ଟାଣ୍ଡ ଧାରକରେ ରଖ୍ କାଚଦଣ୍ଡକୁ ତେରଛା ଧରି ଧୀରେ ଧୀରେ ଅଦ୍ରାବ୍ୟ ଭାସମାନ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ମିଶିଥିବା ତରଳ ପଦାର୍ଥକୁ ଢଳାଯାଏ ।
• ଫଳରେ ଫୁଲଣା ତଳେଥିବା ବିକକୁ ପରିଷ୍କାର ତରଳ ପଦାର୍ଥ (ପରିଷ୍କୃତ) ଚାଲିଯାଏ ଓ ଫିଲ୍‌ଟର୍ କାଗଜ ଉପରେ ଅଦ୍ରାବ୍ୟ (ଅବଶେଷ) ରହିଯାଏ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) ପାଛୁଡ଼ିବା ଓ ଉଡ଼ାଇବା ପ୍ରଣାଳୀ ପାଇଁ ………………… ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(ଖ) ଆଜିକାଲି ………………… ସାହାଯ୍ୟରେ ଉଡ଼ାଯାଉଛି ।
(ଗ) …………….. ପ୍ରଣାଳୀରେ ତଳେ ପଦାର୍ଥରେ ରହିଥିବା ଅଦ୍ରବଣୀୟ କଠିନ ତରଳ ପଦାର୍ଥରୁ ପୃଥକ କରାଯାଇପାରେ ।
(ଘ) ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଫିଲ୍ଗର୍ ପେପର୍ ବଦଳରେ ………. ପେପର୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
(ଙ) ଜଳ ସହିତ ମିଶି ରହିଥ‌ିବା ଅଦ୍ରବଣୀୟ ହାଲୁକା ପଦାର୍ଥକୁ ………… ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।
ଉ –
(କ) କୁଲା
(ଖ) ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପଙ୍ଖା
(ଗ) ପରିସ୍ରବଣ
(ଘ) ବ୍ଳଟିଇଂ ପେପର
(ଙ) ଆସ୍ରବଣ

Question 2.
ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରଶ୍ନର ବାମ ପାର୍ଶ୍ବର ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦର ସଂପର୍କକୁ ଦେଖ୍ ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ଵର ଶବ୍ଦ ପାଖରେ ‘?” ସ୍ଥାନରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
(କ) ଚାଉଳରୁ ମଲା ଚାଉଳ ଅଲଗା କରିବା : ହାତରେ ବାଛିବା :: ଲେମ୍ବୁ ସରବତରୁ ଲେମ୍ବୁ ମଞ୍ଜି ଅଲଗା କରିବା : (?) ।
(ଖ) ଛାଣିବା : ପରିସ୍ରବଣ :: ଧୀରେ ଧୀରେ ଢାଳିବା : (?) ।
(ଗ) କୁଲା : ପାଛୁଡ଼ିବା :: ଫିଲ୍‌ଟର୍‌ ପେପର୍ : (?) ।
(ଘ) ବିରି ଅମଳକରିବା : ବେଙ୍ଗଳା :: ମେଥ୍ ପରିଷ୍କାର କରିବା : (?) ।
(ଙ) ଗୋଳିଆ ପାଣି : ଅବକ୍ଷେପଣ ଓ ଆସ୍ରବଣ :: ଚା’ ପାଣି : (?) ।
(ଚ) ମୁଢ଼ିରୁ ବାଲି : ଚାଲୁଣି :: ଧାନରୁ ଅଗାଡ଼ି : (?) ।
ଉ –
(କ) ପରିସ୍ରବଣ
(ଖ) ଆସ୍ରବଣ
(ଗ) ପରିସ୍ରବଣ
(ଘ) ଆସ୍ରବଣ ଓ ଅବକ୍ଷେପଣ
(ଙ) ପରିସ୍ରବଣ
(ଚ) ପବନରେ ଉଡ଼େଇବା

Question 3.
ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) ଅଟାରୁ ଚୋକଡ଼ ବାହାର କରିବାକୁ କ’ଣ ଆବଶ୍ୟକ ?
(i) କୁଲା
(ii) ଚାଲୁଣି
(iii) ବିଦ୍ୟୁତ ପଙ୍ଖା
(iv) ବ୍ଲଟିଂପେପର୍
ଉ –
(ii) ଚାଲୁଣି

(ଖ) ନଡ଼ାରେ ଶସ୍ୟ ରହିଥିଲେ କ’ଣ କରାଯାଏ ?
(i) ବେଙ୍ଗଳା ପକାଯାଏ
(ii) ଛଣାଯାଏ
(iii) ପିଟାଯାଏ
(iv) ବଛାଯାଏ
ଉ –
(iii) ପିଟାଯାଏ

(ଗ) ଗହମରେ ମିଶି ରହିଥ‌ିବା କାଠିକୁ କେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ?
(i) ଚଲେଇବା
(ii) ହାତବଛା
(iii) ଆସ୍ରବଣ
(iv) ପରିସ୍ରବଣ
ଉ –
(ii) ହାତବଛା

(ଘ) କେଉଁଟି ଅଲଗା କରିହେବ ନାହିଁ ?
(i) ଅଟାରେ ବେସନ ମିଶିଥିଲେ
(ii) ଡାଲିରେ ସୁଜି ମିଶିଥିଲେ
(iii) ଚାଉଳରେ କୁଣ୍ଡା ମିଶିଥିଲେ
(iv) ଚୁଡ଼ାରେ ଧାନଚୋପା ମିଶିଥିଲେ
ଉ –
(i) ଅଟାରେ ବେସନ ମିଶିଥିଲେ

(ଙ) ଜଳରେ ଭାସୁଥିବା କୁଣ୍ଡାକୁ କେଉଁ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୃଥକ କରାଯାଏ ?
(i) ଚଲେଇବା
(ii) ପରିସ୍ରବଣ
(iii) ଅମଳ
(iv) ଆସ୍ରବଣ
ଉ –
(ଡ) ଆସ୍ରବଣ

(ଚ) ଛଣାକାଗଜ କେଉଁଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ?
(i) ପରିସ୍ରବଣ
(ii) ଅବକ୍ଷେପଣ
(iii) ଚାଲୁଣି
(iv) ଆସ୍ରବଣ
ଉ –
(i) ପରିସ୍ରବଣ

(ଛ) ଧାନ ଉଡ଼େଇବା ପାଇଁ କେଉଁଟି ଆବଶ୍ୟକ ?
(i) ବିଞ୍ଚଣା
(ii) କୁଲା
(iii) ଚାଲୁଣି
(iv) ଚାଲୁଣି
ଉ –
(ii) କୁଲା

Question 4
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) ଚାଉଳରେ କୁଣ୍ଡା ଥିଲେ ତାକୁ ବାଡ଼େଇ ବାଡ଼େଇ ଅଲଗା କରାଯାଏ ।
(ଖ) ଚାଉଳରୁ ଗୋଡ଼ିକୁ ଅଲଗା କରିବା ପାଇଁ ଉଡ଼ାଇବା ପ୍ରଣାଳୀ ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଏ ।
(ଗ) ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଲିକୁ ହାତବଛା ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ ।
(ଘ) ଜଳରେ ବାଲି ମିଶିଥିଲେ ପୃଥକୀକରଣ ଆସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ କରାଯାଏ ।
(ଙ) ଗହମରେ ମିଶି ରହିଥିବା କାଠିକୁ ଆସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।
ଉ –
(କ) ଚାଉଳରେ କୁଣ୍ଡା ଥିଲେ ତାକୁ ପାଛୁଡ଼ି (କୁଲାରେ) ଅଲଗା କରାଯାଏ ।
(ଖ) ଚାଉଳରୁ ଗୋଡ଼ିକୁ ଅଲଗା କରିବା ପାଇଁ ହାତବଛା ପ୍ରଣାଳୀ ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଏ ।
(ଗ) ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଲିକୁ ଚାଲୁଣି ସାହାଯ୍ୟରେ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଏ ।
(ଘ) ଜଳରେ ବାଲି ମିଶିଥିଲେ ପୃଥକୀକରଣ ପରିସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ କରାଯାଏ ।
(ଙ) ଗହମରେ ମିଶି ରହିଥିବା କାଠିକୁ ଆସ୍ରବଣ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ ।

Question 5.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସଂପର୍କ ବାଛ ।
(କ)

ଉ –

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Solutions Chapter 2 ଖାଦ୍ୟର ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Solutions Chapter 2 ଖାଦ୍ୟର ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ

Question 1.
ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟ ତାଲିକାରୁ କେଉଁଟି କେଉଁ ଶ୍ରେଣୀର ଖାଦ୍ୟ ଚିହ୍ନଟ କରି ସଂପୃକ୍ତ କୋଠରିରେ ଲେଖ ।

ଉ –

Question 2.
କେଉଁଗୁଡ଼ିକ ଠିକ୍, (✓) ଚିହ୍ନ ଦେଇ ଦର୍ଶାଅ ।
(କ) ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରେ ଭିଟାମିନ୍ ‘D’ ଥାଏ ।
(ଖ) ଅଁଳାରେ ଭିଟାମିନ୍ ‘C’ ଥାଏ ।
(ଗ) ଶୁଖୁଆରେ ଅଧିକ ସ୍ନେହସାର ରହିଛି ।
(ଘ) ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ ଶରୀରର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରେ ।
(ଙ) ରକ୍ତହୀନତା ହୋଇଥିଲେ ସମୁଦ୍ର ମାଛ ଖାଇବା ଉଚିତ ।
(ଚ) ଭିଟାମିନ୍ ‘K’ ସଜନା ଛୁଇଁରେ ମିଳେ ନାହିଁ ।
(ଛ) ଅନ୍ଧାରକଣା ଭୋଗୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଗାଜର ଖାଇବା ଅନୁଚିତ ।
(ଜ) କ୍ଷୀରରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଭିଟାମିନ୍ ଥାଏ ।
ଉ –
(କ) ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରେ ଭିଟାମିନ୍ ‘D’ ଥାଏ । (✓)
(ଖ) ଅଁଳାରେ ଭିଟାମିନ୍ ‘C’ ଥାଏ । (✓)
(ଗ) ଶୁଖୁଆରେ ଅଧିକ ସ୍ନେହସାର ରହିଛି । (✗)
(ଘ) ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ ଶରୀରର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରେ । (✓)
(ଙ) ରକ୍ତହୀନତା ହୋଇଥିଲେ ସମୁଦ୍ର ମାଛ ଖାଇବା ଉଚିତ । (✓)
(ଚ) ଭିଟାମିନ୍ ‘K’ ସଜନା ଛୁଇଁରେ ମିଳେ ନାହିଁ । (✓)
(ଛ) ଅନ୍ଧାରକଣା ଭୋଗୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଗାଜର ଖାଇବା ଅନୁଚିତ । (✓)
(ଜ) କ୍ଷୀରରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଭିଟାମିନ୍ ଥାଏ । (✓)

Question 3.
ଦୁଇଟି ବା ତିନୋଟି ବାକ୍ୟରେ କାରଣ ଲେଖ ।
(କ) ଖାଦ୍ୟରେ ତନ୍ତୁଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ଉ –

• ଖାଦ୍ୟରେ ତନ୍ତୁଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ନ ରହିଲେ ଝାଡ଼ା ପରିଷ୍କାର ହୁଏ ନାହିଁ । ଖାଦ୍ୟନଳୀରୁ ମଳ ବାହାର କରିବାରେ
• ପେଟରୁ ମଳ ଭଲ ଭାବରେ ବାହାରି ନଗଲେ ଶରୀରରେ ବିଭିନ୍ନ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଖାଦ୍ୟରେ ତନ୍ତୁଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

(ଖ) ଆମିଷ ଖାଉ ନଥିବା ପିଲା ଅଧ୍ଵ ପରିମାଣର କ୍ଷୀର, ଡାଲି, ବାଦାମ ଖାଇବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ଉ –

• ମାଛ, ମାଂସ ଓ ଅଣ୍ଡାରେ ପୁଷ୍ଟିସାର ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ।
• ଆମିଷ ଖାଉ ନଥିବା ପିଲା ମାଛ, ମାଂସ ଓ ଅଣ୍ଡାରେ ଥିବା ପୁଷ୍ଟିସାର କ୍ଷୀର, ଡାଲି, ବାଦାମରୁ ପାଇଥାଏ । ପିଲାମାନଙ୍କ ଶରୀର ବୃଦ୍ଧି ନିମିତ୍ତ ଆମିଷ ଖାଉ ନଥୁବା ପିଲା ଅଧ୍ଵ ପରିମାଣରେ କ୍ଷୀର, ଡାଲି, ବାଦାମ. ଖାଇବା ଆବଶ୍ୟକ ।

(ଗ) ଚକ୍ରଧରକୁ ଅନ୍ଧାରରେ ଦେଖାଯାଉ ନାହିଁ ।
ଉ –

• ଚକ୍ରଧରକୁ ଭିଟାମିନ୍ – ‘A’ ଅଭାବରୁ ଅନ୍ଧାରକଣା ରୋଗ ହୋଇଛି ।
• ତେଣୁ ଚକ୍ରଧରକୁ ଅନ୍ଧାରରେ ଦେଖାଯାଉ ନାହିଁ ।

(ଘ) ପିଲାମାନଙ୍କର ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତା ବେଶୀ ।
ଉ –

• ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ପିଲାମାନଙ୍କର ଶରୀର ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
• ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ମାଛ, ମାଂସ, ଅଣ୍ଡା, ଡାଲି, ଛତୁ, ସୋୟାବିନ୍ ଇତ୍ୟାଦି ।

(ଙ) ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନଙ୍କର ଗଳଗଣ୍ଡ ରୋଗ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ।
ଉ –

• ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ହେଉଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରେ ଆୟୋଡ଼ିନ୍‌ର ଅଭାବ ଥାଏ ।
• ରକ୍ତରେ ଆୟୋଡ଼ିନ ଅଭାବଯୋଗୁଁ ଗଳଗଣ୍ଡ ରୋଗ ହୁଏ । ତେଣୁ ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନଙ୍କର ଗଳଗଣ୍ଡ ରୋଗ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।

Question 4.
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପୋଷକ ପାଇଁ ଦୁଇଟି ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥର ନାମ ଲେଖ ।
(କ) ପୁଷ୍ଟିସାର – ……………….. – …………………..
(ଖ) ଭିଟାମିନ୍ C. – ……………….. – ………………
(ଗ) ଖଣିଜ ଲବଣ – ……………….. – …………………..
ଉ –
(କ) ଡାଲି, ମାଛ
(ଖ) କମଳା, ପିଜୁଳି
(ଗ) ଚୂନାମାଛ, ସଜନା ଛୁଇଁ

Question 5.
ଶାଗରେ କେଉଁଟି ନଥାଏ ?
(କ) ଖଣିଜ ଲବଣ (ଖ) ତନ୍ତୁ (ଗ) ଭିଟାମିନ୍ (ଘ) ସ୍ନେହସାର
ଉ –
(ଘ) ସ୍ନେହସାର

Question 6.
ଯଦି ସବୁ ଗାଈ ଓ ମଇଁଷି ଲୋପପାଇଯାଆନ୍ତି; ତାହାହେଲେ କ୍ଷୀର, ଦହି, ଘିଅ, ଛେନା ବ୍ୟତୀତ ଆଉ ଯେଉଁସବୁ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ମିଳିବ ନାହିଁ, ସେହି ମଧ୍ୟରୁ ଦୁଇଟିର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –
ଲହୁଣି, ରାବିଡ଼ି

Question 7.
ଗୋଟିଏ ବଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଶିଶୁର ଓ ଜଣେ ବୃଦ୍ଧର ଖାଦ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ପାର୍ଥକ୍ୟ ଯୁକ୍ତି ସହ ସଂକ୍ଷେପରେ ଲେଖ ।
ଉ –

ଖାଦ୍ୟର ଶ୍ରେଣୀ ବିଭାଗ Notes :

→ ଉପକ୍ରମ :
(i) ଆମେ ଖାଉଥ‌ିବା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟରେ ଚାଉଳ, ଡାଲି, ପନିପରିବା, ଚିନି, ଅଣ୍ଡା, ମାଂସ, ମାଛ, ଛେନା, କ୍ଷୀର, ଚୁଡ଼ା, ମୁଢ଼ି, ପିଜୁଳି, କମଳା, କାକୁଡ଼ି, ଲଙ୍କା, ଲେମ୍ବୁ, ଅଟା, ବାଜ୍‌, ମାଣ୍ଡିଆ, ଗୁଡ଼, ଘିଅ, ତେଲ ଇତ୍ୟାଦି ପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ ।
(ii) ଆମେ ଖାଦ୍ୟାଭାବରେ ଯାହାସବୁ ଖାଉଛେ ସେ ସବୁର ଆବଶ୍ୟକତା ଆମ ଶରୀର ପାଇଁ ରହିଛି ।
(iii) ଖାଦ୍ୟ ଆମ ଶରୀର ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଓ କାମ କରିବାପାଇଁ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇଥାଏ ।
(iv) ଶରୀରରେ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରେ । ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରେ ଥ‌ିବା ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥକୁ ପୋଷକ କୁହାଯାଏ ।
(v) ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥରେ ଏହି ପୋଷକ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଥାଏ । ତେଣୁ ସୁସ୍ଥ ରହିବାପାଇଁ ଆମେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବ! ଆବଶ୍ୟକ । ଖାଦ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ମୁଖ୍ୟ ପୋଷକକୁ ଆଧାର କରି ଖାଦ୍ୟକୁ ପାଞ୍ଚ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି; ଯଥା – ଶ୍ଵେତସାର, ପୁଷ୍ଟିସାର, ସ୍ନେହସାର, ଭିଟାମିନ୍ ବା ଜୀବସାର, ଖଣିଜ ଲବଣ ।

(vi) ଶରୀରର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବାପାଇଁ ଜଳ ଓ ତନ୍ତୁ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।

• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖାଦ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ପୋଷକ ଅଳ୍ପ ବା ବେଶି ପରିମାଣରେ ଥାଏ । ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟରେ ଯେଉଁ ପୋଷକ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ତାକୁ ଆମେ ସେହି ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ କରିଥାଉ ।
• ଖାଦ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ମୁଖ୍ୟ ପୋଷକକୁ ଆଧର କରି ଖାଦ୍ୟକୁ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
  

• ଖଣିଜ ଲବଣ ବା ଧାତୁସାର

→ ଖାଦ୍ୟର ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ :
ଶ୍ଵେତସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟର ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରଣାଳୀ :
ତୁମପାଇଁ କାମ : 1
ଗୋଟିଏ ଏକ ଚାମଚ ଅଟା ନେଇ ସେଥ‌ରେ ୩/୪ ଚାମଚ ପାଣି ମିଶାଇ ଭଲ ଭାବରେ ଗୋଳାଇଦିଅ । ସେହି ପାଣିଆ ଅଟାରେ ୨-୩ ବୁନ୍ଦା ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ଆୟୋଡି଼ନ୍‌ ଦ୍ରବଣ ମିଶାଅ । ଏହାକୁ ଚାମଚ ସାହାଯ୍ୟରେ ଭଲ ଭାବରେ ଘାଣ୍ଟିଦିଅ । ଆୟୋଡ଼ିନ୍ ଦ୍ରବଣ ଶ୍ଵେତସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟକୁ ଗାଢ଼ ନୀଳ ରଙ୍ଗ କରିଦିଏ ।

ଆୟୋଡ଼ିନ୍ ଦ୍ରବଣ ଶ୍ଵେତସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟକୁ ଗାଢ଼ ନୀଳରଙ୍ଗ କରିଦିଏ ।
ସିଝା ଆଳୁ, ଚୁଡ଼ା, ଚାଉଳ, ଅଟା, ମୁଢ଼ି, କନ୍ଦମୂଳ, ଚିନି, ସାରୁ, ଓଲୁଅ, ବାଜରା, ମାଣ୍ଡିଆ ଆଦି ଶ୍ଵେତସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ।

ତୁମପାଇଁ କାମ : 2
ସିଝା ଆଳୁ, ଚୁଡ଼ାଗୁଣ୍ଡ, ସୋରିଷ ତେଲ, ଡାଲିଗୁଣ୍ଡ, କ୍ଷୀରକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା ଗିଲାସରେ ନେଇ ସେଥ‌ିରେ ଆୟୋଡିନ୍ ଦ୍ରବଣ ମିଶାଅ । କେଉଁ କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗାଢ଼ ରଙ୍ଗ ହେଲା ଦେଖ । ନିମ୍ନ ସାରଣୀଟିକୁ ପୂରଣ କର ।
ଡ –

ଗାଢ଼ ନୀଳ ରଙ୍ଗ ହେଲ	ଗାଢ଼ନୀଳ ରଙ୍ଗ ହେଲା ନାହିଁ
ସିଝା ଆଳୁ	ଡାଲିଗୁଣ୍ଡ, କ୍ଷୀର
ଚୁଡ଼ା ଗୁଣ୍ଡ	ଗାଢ଼ନୀଳ

→ ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟର ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରଣାଳୀ :
ତୁମପାଇଁ କାମ : ୨
ଗୋଟିଏ ସ୍ବଚ୍ଛ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ବୋତଲ ନେଇ ସେଥ‌ିରେ ଅଳ୍ପ ଗୁଣ୍ଡଡାଲି ପୂରାଅ । ଡ୍ରପର ସାହାଯ୍ୟରେ ସେଥ‌ିରେ ୮-୧୦ ବୁନ୍ଦା ପାଣି ମିଶାଅ । ଏହାପରେ ସେଥ‌ିରେ ଦୁଇବୁନ୍ଦା ତୁତିଆ ଦ୍ରବଣ (କପର ସଲଫେଟ୍) ଓ ୮-୧୦ ବୁନ୍ଦା କ୍ଷାରସୋଡ଼ାର ଦ୍ରବଣ ମିଶାଅ । ଠିପି ଲଗାଅ ଓ ଏହାକୁ ଭଲ ଭାବରେ ହଲାଅ, ଯେପରି ଦ୍ରବଣଗୁଡ଼ିକ ମିଶିଯିବ । କିଛି ସମୟ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ସ୍ଥିର ଭାବରେ ରଖୁଦିଅ ।

• ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ତୁଡିଆ ( କପର ସଲଫେଟ୍) ଦ୍ରବଣ ସହ ମିଶିଲେ ଦ୍ରବଣଟି ବାଇଗଣି ରଙ୍ଗ ହୁଏ ।

୨ । କ୍ଷୀର, ବାଇଗଣ ଚକଟା, ଅଣ୍ଡାଲାଳ, ଭାତ ନେଇ ପରୀକ୍ଷାଟି କର । କେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବାଇଗଣି ରଙ୍ଗ ହେଉଛି ତଳ ସାରଣୀରେ ଲେଖ ।

ଗାଢ଼ ନୀଳ ରଙ୍ଗ ହେଲ	ଗାଢ଼ନୀଳ ରଙ୍ଗ ହେଲା ନାହିଁ
ଡାଲି ଗୁଣ୍ଡ	ଭାତ
କ୍ଷୀର	ବାଇଗଣ ଚକଟା
ଅଣ୍ଡାଲାଳ

ଡାଲି, ଅଣ୍ଡାଲାଳ, କ୍ଷୀର, ମାଛ, ମାଂସ, ସୋୟାବିନ୍, ଛତୁ ଆଦି ପୁଷ୍ଟିସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ।

→ ସ୍ନେହସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟର ଚିହ୍ନଟ ପ୍ରଣାଳୀ :
ତୁମପାଇଁ କାମ : ୩
କେତେଖଣ୍ଡ ଧଳା କାଗଜ ନିଅ । ଅଟା, ସିଝାଆଳୁ, ଚିନାବାଦାମ ଗୁଣ୍ଡ, କୋରାଯାଇଥିବା ପାକଳ ନଡ଼ିଆ, ସୋରିଷ ଗୁଣ୍ଡ ଅଲଗା ଅଲଗା କାଗଜରେ ଘସି ଗୁଣ୍ଡ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ କାଗଜ ଉପରୁ ଝାଡ଼ିଦେଇ କାଗଜକୁ ଖରାରେ କିଛି ସମୟ ଶୁଖାଇ ଦିଅ । ଦେଖୁ ଯେଉଁ କାଗଜଟି ତେଲିଆ ଦେଖାଯାଉଛି, ସେଥୁରେ ଘସାଯାଇଥିବା ପଦାର୍ଥରେ ତେଲ ଅଛି । ଯେଉଁ କାଗଜ ତେଲିଆ ଦେଖା ଯାଉନାହିଁ, ସେଥୁରେ ଘସାଯାଇଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥରେ ତେଲ ନାହିଁ ବା କମ୍ ପରିମାଣରେ ରହିଛି ।
(i) ସ୍ନେହସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟରେ ଅଧୂକ ପରିମାଣରେ ତେଲ ଥାଏ ।
(ii) ଚିନାବାଦାମ, ସୋରିଷ, ନଡ଼ିଆ, ସୂର୍ଯ୍ୟମୁଖୀ ମଞ୍ଜି, ରାଶି, ଅତସୀ, କୁସୁମ, ଜଡ଼ା, ମାଛ ଓ ମାଂସର ଚର୍ବି, ଅଣ୍ଡାର କେଶର, ଗାଈ ଓ ମଇଁଷି ଘିଅ, ଲହୁଣି ଆଦି ସ୍ନେହସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ।

• ଯେଉଁ ସ୍ନେହସାର ଉଦ୍ଭଦରୁ ମିଳେ ତାହା ଉଦ୍ଭଜ ସ୍ନେହସାର ଏବଂ ଯାହା ପ୍ରାଣୀଙ୍କଠାରୁ ମିଳେ ତାହାକୁ ପ୍ରାଣୀଜ ସ୍ନେହସାର କୁହାଯାଏ ।
• ଖାଦ୍ୟରେ ଶ୍ଵେତସାର, ପୁଷ୍ଟିସାର, ସ୍ନେହସାର, ଭିଟାମିନ୍ ଓ ଖଣିଜ ଲବଣ ଥାଏ । ଏହା ମଧ୍ୟ ଆମ ଶରୀର ପାଇଁ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।

→ ପୋଷକ ଆମ ଶରୀର ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ :
(i) ଖାଦ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପୋଷକ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ଓ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଉତ୍ସରୁ ମିଳିଥାଆନ୍ତି ।

(ii) ଶ୍ଵେତସାର, ସ୍ନେହସାର ଓ ପୁଷ୍ଟିସାର ଅଭାବରେ ଅପପୁଷ୍ଟିଜନିତ ରୋଗ ହୋଇଥାଏ ।
(iii) ଶ୍ଵେତସାର ଅଭାବରେ ମାରାସମସ୍ ରୋଗ ହୁଏ । ଏହି ରୋଗର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା- ପତଳାଝାଡ଼ା ହେବା, ବୃଦ୍ଧିରେ ବାଧା, ଶରୀର କ୍ଷୀଣ ହେବା, କେଶ କହରା ହେବା ଇତ୍ୟାଦି ।
(iv) ପୁଷ୍ଟିସାର ଅଭାବରେ କ୍ଲାସିଓକର୍ ରୋଗ ହୁଏ । ଏହି ରୋଗର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଗୋଡ଼, ହାତ, ମୁହଁ
(v) ଜୀବସାର ବା ଭିଟାମିନ୍ ଆମ ଆଖୁ, ଦାନ୍ତ, ଅସ୍ଥିକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଶରୀରର ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ କ୍ଷମତା ବଢ଼ାଇଥାଏ । ଏହି ଭିଟାମିନ୍‌ର ଅଭାବରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ରୋଗ ହୁଏ ।

(vi) ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ଭିଟାମିନ୍ B,, B, Bj ଓ B, ରହିଛି । ସାଧାରଣତଃ ମାଛ, ମାଂସ, ଅଣ୍ଡା, କ୍ଷୀର, କଲିଜା ଆଦିରେ ଭିଟାମିନ୍ B,, ଥାଏ । ଭିଟାମିନ୍ B, ରକ୍ତରେ ଥିବା ଲୋହିତ କୋଷିକା ତିଆରିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ଏବଂ ସ୍ନାୟୁମାନଙ୍କ କାମପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହା ଦରକାର ହୁଏ ।

• ଭିଟାମିନ୍ B ଓ ଭିଟାମିନ୍ C ଜଳରେ ଦ୍ରବଣୀୟ; କିନ୍ତୁ ଭିଟାମିନ୍ A, D, E ଓ K ସ୍ନେହସାରରେ ଦ୍ରବଣୀୟ ।

(vii) ଗାଈ ଓ ମଇଁଷି କ୍ଷୀରରେ ଭିଟାମିନ୍ C ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ପୋଷକ ଥାଏ ।
(viii) ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥରେ ଥ‌ିବା ଖଣିଜ ଲବଣ ଆମ ଶରୀରର ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲାଗିଥାଏ । ଏହାର ଅଭାବରେ

• ଲୁଣର ରାସାୟନିକ ନାମ ସୋଡ଼ିୟମ୍‌ କ୍ଲୋରାଇଡ୍ ।

→ ତନ୍ତୁଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ :

• କେତେକ ଖାଦ୍ୟରେ ଅଧୂକ ପରିମାଣରେ ତନ୍ତୁ ଥାଏ ।
• ତନ୍ତୁ ଶରୀର ପାଇଁ ଏକ ପୋଷକ ନହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଖାଦ୍ୟ ନଳୀରୁ ମଳ ବାହାର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ଝାଡ଼ା ପରିଷ୍କାର ନହେଲେ ତନ୍ତୁଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ ।
• ଚୋପାଲଗା କଞ୍ଚାଫଳ ଓ ମଞ୍ଜି, ଚୋପାଲଗା କଞ୍ଚା ପରିବା; ଯଥା – ଟମାଟୋ, ମୂଳା, ଗାଜର, ବିଟ୍, କାକୁଡ଼ି, ଚକିପେଶା ଅଟା, ଚୋପାଲଗା ଡାଲି ଓ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଶାଗରେ ତନ୍ତୁ ଥାଏ । ପନିପରିବାରେ ତନ୍ତୁ ଅଂଶ ଅଧ୍ୟା ଥାଏ । ସବୁଦିନ ସାଲାଡ୍ ଖାଇବା ଉଚିତ ।

→ ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ :

• ଆମେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ନ ଖାଇ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟକୁ ମିଶାଇ ଖାଇଲେ ଆମ ଶରୀର ଆବଶ୍ୟକ ପୋଷକ ପାଇପାରିବ ।
• ଜଣେ ଲୋକ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପୋଷକ ଥିବା ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଖାଦ୍ୟର ପରିମାଣ ଲୋକଟିର ବୟସ, ଲିଙ୍ଗ, ତଥା ସେ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।
• ଛୋଟ ଶିଶୁଟିଏ ପାଇଁ ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ, ତାହା ତୁମପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ହୋଇ ନପାରେ ।
• ଯୁବକର ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟ ବୃଦ୍ଧର ଖାଦ୍ୟଠାରୁ ଭିନ୍ନ ।
• ଆବଶ୍ୟକତା ପାଠ ପଢୁଥିବା, ଅଫିସରେ କାମ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଖାଦ୍ୟଠାରୁ ଭିନ୍ନ ଅଟେ ।
  • ବ୍ୟକ୍ତିର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନମାନ ଯୋଗାଇ ଦେଉଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟକୁ ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ କୁହାଯାଏ
  • ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟର ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲାବେଳେ ଲୋକଟିର ବୟସ, ଲିଙ୍ଗ, ତଥା ସେ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଏ ।
  • ଶରୀରର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରୁଥିବା ଉପଯୁକ୍ତ ପରିମାଣର ଖାଦ୍ୟପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟର ତାଲିକା କରାଯାଏ ।
    ୧୦-୧୨ ବର୍ଷ ପିଲାଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ତାଲିକା :
    
  • ନିରାମିଷ ଭୋଜନ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଦୈନିକ ଚିନାବାଦାମ ଖାଇବା ଉଚିତ ।
  • ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ସହିତ ଦୈନିକ ୮-୧୦ ଗିଲାସ ପାଣି ପିଇବା ଦରକାର ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Solutions Chapter 1 ଖାଦ୍ୟର ଉତ୍ସ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Solutions Chapter 1 ଖାଦ୍ୟର ଉତ୍ସ

Question 1.
ତଳେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଉଭିଦମାନଙ୍କର କେଉଁ ଅଂଶ ଆମେ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରୁ ଲେଖ ।

ଉ –

Question 2.
ତଳେ କେତେକ ଖାଦ୍ୟର ନାମ ଦିଆଯାଇଛି । ସେହି ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ଲେଖ ।

ଉ –

Question 3.
(କ) ପୋଡ଼ପିଠା ତିଆରିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –
ପୋଡ଼ପିଠା ତିଆରିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଚାଉଳ ଚୂନା, ଗୁଡ଼, ନଡ଼ିଆ, ଗୁଜୁରାତି, ଘିଅ, ଦହି, ଗୋଲମରିଚ, ଅଦା, ଅଳେଇଚ, ଲୁଣ, ଲବଙ୍ଗ, ପାଣି ।

(ଖ) ସେହି ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ କେଉଁଠୁ ମିଳେ ଦୁଇଟି ସ୍ତମ୍ଭରେ ସଜାଇ ଲେଖ ।
ଉ –

Question 4.
ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଜିନିଷ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ପାର୍ଥକ୍ୟ ଓ ଦୁଇଟି ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଲେଖ ।
ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ଓ କଞ୍ଚା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ।
ଉ –
ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ଓ କଞ୍ଚା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ –

ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡାର	କଞ୍ଚା ଅମୃତଭଣ୍ଡାର
(i) ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡାର ଉପର ରଙ୍ଗ ହଳଦିଆ ।	(i) କଞ୍ଚା ଅମୃତଭଣ୍ଡାର ରଙ୍ଗ ସବୁଜ ।
(ii) ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ନରମ ।	(ii) କଞ୍ଚା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ଟାଣ !

ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ଓ କଞ୍ଚା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ମଧ୍ୟରେ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ –

ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡାର	କଞ୍ଚା ଅମୃତଭଣ୍ଡାର
(i) ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।	(i) କଞ୍ଚା ଅମୃତଭଣ୍ଡା ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
(ii) ପାଚିଲା ଅମୃତଭଣ୍ଡାର ବୃନ୍ତ, ଚୋପା ଓ ମଞ୍ଜି ଅଛି ।	(ii) କଞ୍ଚା ଅମୃତଭଣ୍ଡାର ବୃନ୍ତ, ଚୋପା ଓ ମଞ୍ଜି ଅଛି ।

Question 5.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖାଦ୍ୟକୁ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ସମ୍ପର୍କିତ ଉଦ୍ଭଦ ଓ ପ୍ରାଣୀ ସହିତ ସଂଯୋଗ କର ।

ଉ –

Question 6.
(କ) ପାଳଙ୍ଗଶାଗ ଯେଉଁ ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ତିଆରି ପାଇଁ ଉପାଦାନ ରୂପରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ପାଞ୍ଚାଟିର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –
ପାଳଙ୍ଗ ଶାଗ ଉପାଦାନ ରୂପରେ ଖାଦ୍ୟ ପାଞ୍ଚଟି ହେଲା – ପାଳଙ୍ଗ ଶାଗ ଭଜା, ପାଳଙ୍ଗ ଶାଗ ତରକାରୀ, ପାଳଙ୍ଗ ଶାଗ ପରଟା, ପାଳଙ୍ଗ କୁପ୍ତା ଓ ପାଳଙ୍ଗ ପନିଅର ।

(ଖ) ଅଣ୍ଡା ଯେଉଁ ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ତିଆରି ପାଇଁ ଉପାଦାନ ରୂପରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ସେଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –
ଅଣ୍ଡା ତରକାରି, ଚାଓମିନ୍, ତଡ଼କା, ଭୁଜିଆ, ଆମ୍‌ଲେଟ୍‌, କେକ୍, ପାଉଁରୁଟି ଆଦି ଖାଦ୍ୟ ତିଆରି ପାଇଁ ଅଣ୍ଡା ଉପାଦାନ ରୂପରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

Question 7.
ତୁମ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଯଦି ଆଜି ସବୁ ପୋକ, ମାଛି ଲୋପପାଇଯିବେ; ତେବେ ଯେଉଁ ଯେଉଁ ଜୀବମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ସଂଗ୍ରହରେ ଅସୁବିଧା ହେବ ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ପାଞ୍ଚଟିର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –
ଜୀବ ପାଞ୍ଚଟିର ନାମ ହେଲା – (i) କୁକୁଡ଼ା, (ii) ବତକ, (iii) ଝିଟିପିଟି, (iv) ପିମ୍ପୁଡ଼ି, (v) ଏଣ୍ଡୁଅ ।

ଖାଦ୍ୟର ଉତ୍ସ Notes :

→ ଉପକ୍ରମ :
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି – ଜନ୍ମ, ବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶ, ପ୍ରଜନନ ଓ ମୃତ୍ୟୁ । ଏହି ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିବାପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ । ଖାଦ୍ୟରୁ ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ । ସେହି ଶକ୍ତିଦ୍ଵାରା ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ସୂଚାରୁରୂପେ କରିଥାଏ । ତେଣୁ ଖାଦ୍ୟକୁ ଜୀବନ ଧାରଣର ଉତ୍ସ ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ ।

→ ଖାଦ୍ୟର ପ୍ରକାର :
Question 1.
ଆମେ ବହୁତ ଦିନ ଧରି ଖାଦ୍ୟ ନ ଖାଇଲେ କ’ଣ ହେବ ?
ଉ –
ଆମେ ବହୁତଦିନ ଧରି ଖାଦ୍ୟ ନ ଖାଇଲେ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇ ଶେଷରେ ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖରେ ପଡ଼ିବା ।

Question 2.
ତୁମେ ଗତ ଦୁଇଦିନରେ ଘରେ ଯାହା ଖାଇଛ ନିମ୍ନ ସାରଣୀ ଅନୁସାରେ ଲେଖ ।
ଉ –
ଦିବସ –
ମୁଢ଼ି, ଭାତ, ଡାଲମା, ଶାଗଭଜା, ଖଟା, ରୁଟି
ଚୁଡ଼ା, ଭାତ, ମାଛ ତରକାରୀ, ସାଲାଡ଼, ସିମେଇ, ପରଟା

Question 3.

(i) ତୁମେ ସବୁଦିନ ସମାନ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ଖାଉଛ କି ?
ଉ –
ଆମେ ସବୁଦିନ ସମାନ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ଖାଉନାହୁଁ ।

(ii) ତୁମ ଶ୍ରେଣୀର ସମସ୍ତ ପିଲା ଏକ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ଖାଉଛନ୍ତି କି ?
ଉ –
ଆମ ଶ୍ରେଣୀର ସମସ୍ତ ପିଲା ଏକ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ଖାଉଛନ୍ତି ।

Question 4.
ଭାତ ତିଆରି ପାଇଁ କ’ଣ ଆବଶ୍ୟକ ?
ଉ –
ଭାତ ତିଆରି ପାଇଁ ଚାଉଳ, ପାଣି ଓ ତାପ ଆବଶ୍ୟକ ।
ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ ଓ ଉତ୍ସ :

• କୌଣସି ଖାଦ୍ୟ ତିଆରି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ପଦାର୍ଥକୁ ସେହି ଖାଦ୍ୟର ଉପାଦାନ କୁହାଯାଏ ।
• ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ତିଆରି କରିବାପାଇଁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଉପାଦାନ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।
• ଭାତ ପାଇଁ ଚାଉଳ, ପାଣି ଓ ତାପ ଆବଶ୍ୟକ । ସେହିପରି ରୁଟି ପାଇଁ ଅଟା, ଲୁଣ ଓ ପାଣି ଆବଶ୍ୟକ ।

Question 5.
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖାଦ୍ୟ ତିଆରି କରିବାପାଇଁ କେଉଁ କେଉଁ ଉପାଦାନ ଆବଶ୍ୟକ ସାରଣୀରେ ଦିଆଯାଇଥ‌ିବା ଉଦାହରଣକୁ ଦେଖୁ ଲେଖ ।
ଉ –

ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳୁଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟ :
(i) ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାପାଇଁ କେତେକ ଉପାଦାନ ଉଭିଦଠାରୁ ମିଳିଥାଏ ଓ କେତେକ ଉପାଦାନ ପ୍ରାଣୀଠାରୁ ମିଳିଥାଏ । କେତେକ ଉପାଦାନ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳି ନଥାଏ ।
ଖାଦ୍ୟ ମୁଖ୍ୟତଃ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳେ ।
(ii) ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ : ଡାଲମା ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନ୍ତେ ଉପାଦାନ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ବିଭିନ୍ନ ପରିବା, ନଡ଼ିଆ, ଡାଲି, ତେଲ, ମସଲା, ଲୁଣ, ପାଣି, ପିଆଜ, ଲଙ୍କା ଓ ହଳଦୀ । ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ପାଣି ଓ ଲୁଣ ବ୍ୟତୀତ ସମସ୍ତ ଉପାଦାନ ଉଭିଦଠାରୁ ମିଳିଥାଏ ।

Question 6.
ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ କେଉଁଠାରେ ମିଳେ ସାରଣୀରେ ଲେଖ ।
ଉ –

• ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନ୍ତେ ଉଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
• କେତେକ ଖାଦ୍ୟରେ ଉଭିଦର ମୂଳ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଅନ୍ୟ କେତେକ ଖାଦ୍ୟରେ ଫୁଲ, ଫଳ, ମଞ୍ଜି, ପତ୍ର ଓ କାଣ୍ଡ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।

Question 7.
ତୁମେ ଏପରି କୌଣସି ଗଛ ଜାଣିଛ, ଯାହାର ପତ୍ର, ଫୁଲ, ଫଳ ଓ କାଣ୍ଡକୁ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ?
ଉ –
କଖାରୁ ଗଛର ପତ୍ର, ଫୁଲ, ଫଳ ଓ କାଣ୍ଡକୁ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

Question 8.
ଏହା କେଉଁ ଗଛ ଚିହ୍ନିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକର । ଗଛଟିକୁ ଚିହ୍ନି ଏହାର କେଉଁ କେଉଁ ଅଂଶକୁ ଲେଖ ।

ଉ –

• ଏହା କଖାରୁ ଗଛର ଚିତ୍ର ।
• କଖାରୁ ଗଛର ପତ୍ର, ଫୁଲ, ଫଳ ଓ କାଣ୍ଡକୁ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।

Question 9.
ତୁମ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥ‌ିବା କେଉଁ କେଉଁ ଉଦ୍ଭଦର କେଉଁ ଅଂଶ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ତାହାର ଏକ ତାଲିକା କର ।
ଉ –

ଅନ୍ୟ ଜୀବ କ’ଣ ଖାଆନ୍ତି :

• ଆମପରି ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀମାନେ ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତି ।
• କେତେକ ପ୍ରାଣୀ କେବଳ ପ୍ରାଣୀ ବା ପ୍ରାଣୀଜାତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଥାଆନ୍ତି, କେତେକ ପ୍ରାଣୀ କେବଳ ଉଭିଦ ବା ଉଭିଦଜାତ ପଦାର୍ଥ ଖାଆନ୍ତି ଏବଂ ଆଉ କେତେକ ପ୍ରାଣୀ ଉଭୟ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଭିଦଜାତ ପଦାର୍ଥକୁ ଖାଇଥାଆନ୍ତି ।
• ଖାଦ୍ୟ ଅଭ୍ୟାସ ଅନୁସାରେ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ଶାକାହାରୀ, ମାଂସାଶୀ (ମାଂସାହାରୀ) ଓ ସର୍ବହାରୀ ଶ୍ରେଣୀରେ
• ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ କେବଳ ଉଦ୍ଭିଦ ବା ଉଦ୍ଭଦଜାତ ପଦାର୍ଥ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଶାକାହାରୀ କୁହାଯାଏ । ହରିଣ, ଠେକୁଆ, ହାତୀ ଆଦି ଶାକାହାରୀ ଅଟନ୍ତି ।
• ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ କେବଳ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ମାଂସାଶୀ କୁହାଯାଏ । ବାଘ, ଭାଲୁ, ସିଂହ ଆଦି ମାଂସାଶୀ ଅଟନ୍ତି ।
• ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ ଉଭୟ ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ସର୍ବାହାରୀ କୁହାଯାଏ । ମଣିଷ, କୁକୁର, ମାଛ ଆଦି ସର୍ବାହାରୀ ଅଟନ୍ତି ।

Question 10.
ତୁମେ ଦେଖୁଥ‌ିବା ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ନାମ ଓ ସେମାନେ କ’ଣ ଖାଆନ୍ତି, ନିମ୍ନ ସାରଣୀରେ ଲେଖ ।

Question 11.
ଉପର ସାରଣୀକୁ ଦେଖୁ ସେଥ‌ିରେ ଲେଖାଥ‌ିବା ପ୍ରାଣୀମାନେ କେଉଁ ଶ୍ରେଣୀର ତଳ ସାରଣୀରେ ପୂରଣ କର ।
ଉ –

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Science Important Questions Chapter 1 ଖାଦ୍ୟର ଉତ୍ସ Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Science Important Questions Chapter 1 ଖାଦ୍ୟର ଉତ୍ସ

Question 1.
ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳୁ ନଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ-
ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳୁ ନଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନ ଦୁଇଟି ହେଲା- ଲୁଣ ଓ ପାଣି ।

Question 2.
ଡାଲମାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଊ –
ଡାଲମାର ବ୍ୟବହୃତ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ବିଭିନ୍ନ ପରିବା, ନଡ଼ିଆ, ଡାଲି, ତେଲ, ମସଲା, ଲୁଣ, ପିଆଜ, ଲଙ୍କା, ହଳଦି, ପାଣି ।

Question 3.
ଆମେ କାହିଁକି ଖାଦ୍ୟ ଖାଉ ? ଆମେ କେଉଁଠାରୁ ଖାଦ୍ୟ ପାଉ ?
ଉ –

• ଜୀବନ ଧାରଣ, ଶରୀର ବୃଦ୍ଧି ଓ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଶକ୍ତି ନିମିତ୍ତ ଆମେ ଖାଦ୍ୟ ଖାଉ ।
• ଖାଦ୍ୟ ମୁଖ୍ୟତଃ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳିଥାଏ ।

Question 4.
ଉଭିଦର କେଉଁ କେଉଁ ଅଂଶ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
ଉ –
ଉଭିଦର ମୂଳ, କାଣ୍ଡ, ପତ୍ର, ଫୁଲ, ଫଳ ଓ ମଞ୍ଜି ଆଦି ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ଖୁଯାଏ ।

Question 5.
କେଉଁ କେଉଁ ଉଭିଦର ମୂଳକୁ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
ଉ –
ମୂଳା, ଓଲୁଓ, ଗାଜର, କନ୍ଦମୂଳ, ବିଟ୍ ଆଦି ଉଭିଦର ମୂଳକୁ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।

Question 6.
କେଉଁ କେଉଁ ଉଭିଦର କାଣ୍ଡକୁ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ?
ଉ –
ଆଳୁ, ପିଆଜ, ଅଦା, ରସୁଣ ଆଦି ଉଭିଦର କାଣ୍ଡକୁ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।

Question 7.
ପୋଡ଼ପିଠା ତିଆରି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ଉ –
ପୋଡ଼ପିଠା ତିଆରି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ କରିବା ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଚାଉଳ ଚୂନା, ଗୁଡ଼, ନଡ଼ିଆ, ଗୁଜୁରାତି, ଘିଅ, ଦହି, ଗୋଲମରିଚ, ଅଦା, ଅଳେଇଚ, ଲୁଣ, ଲବଙ୍ଗ ଓ ପାଣି ।

ଦୀର୍ଘ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ଖାଦ୍ୟଖାଇବାକୁ ଆଧାର କରି ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ କରି ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କର ଉଦାହରଣ ସହ ଲେଖ ।
ଉ –
ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ଆଧାର କରି ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ତିନୋଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ; ଯଥା (a) ଶାକାହାରୀ, (b) ମାଂସାଶୀ ଓ (c) ସର୍ବାହାରୀ ।

(a) ଶାକାହାରୀ – ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ କେବଳ ଉଭିଦ ବା ଉଭିଦଜାତ ପଦାର୍ଥ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଶାକାହାରୀ କୁହାଯାଏ । ଠେକୁଆ, ହାତୀ, ହରିଣ, ସମ୍ବର ଆଦି ଶାକାହାରୀ ଅଟନ୍ତି ।
(b) ମାଂସାଶୀ – ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ କେବଳ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ମାଂସାଶୀ କୁହାଯାଏ ।
ସିଂହ, ବାଘ, ବିଲୁଆ, ଗଧ୍ଵ ଆଦି ମାଂସାଶୀ ଅଟନ୍ତି ।
(c) ସର୍ବାହାରୀ – ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ସର୍ବାହାରୀ କୁହାଯାଏ । ମଣିଷ, କୁକୁର, ବିରାଡ଼ି, କାଉ ଆଦି ସର୍ବାହାରୀ ଅଟନ୍ତି ।

Question 2.
ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ କେଉଁ କେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ମିଳେ ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ଲେଖ ।
ଉ –

• ଖାଦ୍ୟପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାପାଇଁ କେତେକ ଉପାଦାନ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳିଥାଏ ଓ କେତେକ ଉପଦାନ ପ୍ରାଣୀଠାରୁ ମିଳିଥାଏ । କେତେକ ଉପାଦାନ ମଧ୍ଯ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳିନଥାଏ ।
• ଉଦାହରଣ ସ୍ଵରୂପ, ଡାଲମା ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନ୍ତେ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ବିଭିନ୍ନ ପରିବା, ନଡ଼ିଆ, ଡାଲି, ତେଲ, ମସଲା, ଲୁଣ, ପାଣି, ପିଆଜ, ଲଙ୍କା ଓ ହଳଦି । ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ପାଣି ଓ ଲୁଣ ବ୍ୟତୀତ ସମସ୍ତ ଉପାଦାନ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳିଥାଏ ।
• ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନ୍ତେ ଉଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
• କେତେକ ଖାଦ୍ୟରେ ଉଭିଦର ମୂଳ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଅନ୍ୟ କେତେକ ଖାଦ୍ୟରେ ଫୁଲ, ଫଳ, ମଞ୍ଜି, ପତ୍ର ଓ କାଣ୍ଡ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।

Question 3.
ଉଭିଦମାନଙ୍କର କେଉଁ କେଉଁ ଅଂଶ ଆମେ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରୁ ଉଲ୍ଲେଖ କର।

• ଅମେ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ କେତେକ ଉଭିଦକୁ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଟମାଟୋ, କଦଳୀ, ଆମ୍ବ, ନଡ଼ିଆ, ପିଆଜ, ଆଖୁ, ଅଦା, ପୋଇ, ଶିମ୍ବ ଓ ଖଡ଼ା ଇତ୍ୟାଦି।
• କେତେକ ଉଭିଦର ଫଳ, କାଣ୍ଡ, ଫୁଲ, ପତ୍ର ଓ ମଞ୍ଜିକୁ ଆମେ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ ।
• ଉଭିଦର ଫଳ ରୂପେ ଆମେ କଦଳୀ, ଶିମ୍ବ, ଟମାଟୋ, ଆମ୍ବ, ନଡ଼ିଆ, ଆଦି ଫଳକୁ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ ।
• ଉଭିଦର କାଣ୍ଡ ରୂପେ ଆମେ କଦଳୀ, ପିଆଜ, ଆଖୁ, ଅଦା, ପୋଇ ଓ ଖଡ଼ା ଆଦି ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
• ପିଆଜକୁ ଆମେ ଉଭୟ କାଣ୍ଡ ଓ ପତ୍ର (ଶଣ୍ଢା) ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ ।
• କଦଳୀର କାଣ୍ଡ (ମଞ୍ଜା), ଫଳ ଓ ଫୁଲ (ଭଣ୍ଡା)କୁ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବାବେଳେ ପୋଇର କାଣ୍ଡ, ପତ୍ର ଓ ଫଳକୁ ମଧ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।
• ସେହିପରି ଶିମ୍ବର ଫଳ, ମଞ୍ଜି ଓ ଖଡ଼ାର କାଣ୍ଡ, ପତ୍ର ଓ ମୂଳକୁ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ ।

Question 4.
ଶାକାହାରୀ ପ୍ରାଣୀ ଓ ମାଂସାଶୀ ପ୍ରାଣୀ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ଉ –

• ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ କେବଳ ଉଭିଦ ବା ଉଭିଦଜାତ ପଦାର୍ଥ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଶାକାହାରୀ କୁହାଯାଏ ।
• ହରିଣ, ଠେକୁଆ, ହାତୀ, ମାଙ୍କଡ଼, ଗାଈ ଆଦି ଶାକାହାରୀ ପ୍ରାଣୀ ଅଟନ୍ତି ।
  ମାଂସାଶୀ ପ୍ରାଣୀ :
• ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ କେବଳ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ମାଂସାଶୀ କୁହାଯାଏ ।
• ବାଘ, ସିଂହ, ଗ, ବିଲୁଆ ଆଦି ମାଂସାଶୀ ପ୍ରାଣୀ ଅଟନ୍ତି ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶୋଉର

Question 1.
ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(a) ଖାଦ୍ୟ ମୁଖ୍ୟତଃ ……… ଓ ……… ରୁ ମିଳେ ।
(b) ଆମେ ଖାଉଥ‌ିବା ଖାଦ୍ୟର ଅଧିକାଂଶ ଉପାଦାନ ମୁଖ୍ୟତଃ …………. ଠାରୁ ମିଳିଥାଏ ।
(c) ………. ଗଛର ପତ୍ର, ଫୁଲ, ଫଳ ଓ କାଣ୍ଡକୁ ଆମେ ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରୁ ।
(d) ମଣିଷ ……… ଶ୍ରେଣୀର ଅଟେ ।
(e) ଗାଜର ଗଛର ………… ଆମର ଖାଦ୍ୟ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
(f) ଓଲକୋବି ଗଛର ………… ଆମର ଖାଦ୍ୟରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
(g) ହାତୀ …………. ଶ୍ରେଣୀର ଅଟେ ।
ଉ –
(a) ପ୍ରାଣୀ, ଉଭିଦ
(b) ଉଦ୍ଭଦ
(c) କଖାରୁ
(d) ସର୍ବାହାରୀ
(e) ମୂଳ
(f) କାଣ୍ଡ
(g) ଶାକାହାରୀ

Question 2.
ଦ୍ଵିତୀୟ ପ୍ରଶ୍ନର ପ୍ରଥମ ଶବ୍ଦଦ୍ୱୟର ସମ୍ପର୍କକୁ ଦେଖୁ ଦ୍ଵିତୀୟ ଯୋଡ଼ା ଶବ୍ଦ ପାଖରେ “?” ଚିହ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଲେଖ ।
(a) ପ୍ରାଣୀଠାରୁ ମିଳୁଥିବା ଉପାଦାନ : ଗୁଆଘିଅ :: ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭଦଠାରୁ ମିଳୁ ନଥ‌ିବା ଉପାଦାନ : (?) ।
(b) ଡାଲି : ଉଭିଦଠାରୁ ମିଳୁଥିବା ଉପାଦାନ :: କ୍ଷୀର : (?) ।
(c) କାକୁଡ଼ି : ଫଳ :: ବିଟ୍ : (?) ।
(d) ବନ୍ଧାକୋବି : ପତ୍ର :: ବିଲାତିଆଳୁ : (?) ।
(e) ମଇଁଷି : ଶାକାହାରୀ :: ବିଲୁଆ : (?) ।
(f) ସାପ : ମାଂସାଶୀ :: ବିରାଡ଼ି : (?) ।
(g) ଗଧୂ : ମାଂସାଶୀ :: ମାଙ୍କଡ଼ : (?) ।
ଉ –
(a) ଲୁଣ
(b)ପ୍ରାଣୀଠାରୁ ମିଳୁଥିବା
(c) ମୂଳ
(d) କାଣ୍ଡ
(e) ମାଂସାଶୀ
(f) ସର୍ବାହାରୀ
(g) ଶାକାହାରୀ

Question 3.
ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତରଟି ବାଛି ଲେଖ ।

(କ) ଲବଙ୍ଗର କେଉଁ ଅଂଶ ଝାଯାଏ ?
(i) ଫୁଲ
(ii) ଫଳ
(iii) କଢ଼
(iv) ଫୁଲ ଓ କଢ଼
ଉ –
(iii) କଢ଼

(ଖ) କାହାର କାଣ୍ଡକୁ ଆମେ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରୁ ?
(i) ନଡ଼ିଆ
(ii) ଅଦା
(ii) ଆମ୍ବ
(iv) ଶିମ୍ବ
ଉ –
(ii) ଅଦା

(ଗ) କେଉଁଟି ଉଦ୍ଭଦରୁ ମିଳେ ନାହିଁ ?
(i) ଚାଉଳ
(ii) ଡାଲି
(iii) ଲୁଣ
(iv) ମସଲା
ଉ –
(iii) ଲୁଣ

(ଘ) ସର୍ବାହାରୀ ଶ୍ରେଣୀର ପ୍ରାଣୀଟି କିଏ ?
(i) ହାତୀ
(ii) ସିଂହ
(ii) ହରିଣ
(iv) କୁକୁର
ଉ –
(iv) କୁକୁର

(ଙ) ଖାଦ୍ୟ କେଉଁଥ୍ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ?
(i) ଶକ୍ତି
(ii) ବୃଦ୍ଧି
(iii) ରୋଗ କବଳରୁ ସୁରକ୍ଷା
(iv) ଏ ସମସ୍ତ
ଉ –
(iv) ଏ ସମସ୍ତ

Question 4.
‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ମିଳନ କର ।
(କ)

ଉ –

(ଖ)

ଉ –

Question 5.
ରେଖାଙ୍କିତ ପଦ ନ ବଦଳାଇ ଭ୍ରମ ଥିଲେ ସଂଶୋଧନ କର ।
(କ) ଖାଦ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ଭାତ ଓ ରୁଟି ।
(ଖ) ଖାଦ୍ୟ ଶରୀରକୁ ରକ୍ଷା କରେ ।
(ଗ) ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ କେବଳ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଶାକାହାରୀ କୁହାଯାଏ ।
(ଘ) ମହୁ ଏକ ପ୍ରଣୀଜ ଖାଦ୍ୟ ।
(ଙ) ପେଚା ଏକ ତୃଣଭୋଜୀ ପ୍ରାଣୀ ।
ଉ –
(କ) ଖାଦ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ଉଭିଦ ଓ ପ୍ରାଣୀ ।
(ଖ) ଖାଦ୍ୟ ଶରୀରକୁ ଉଷ୍ଣତା ଯୋଗାଏ ।
(ଗ) ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀମାନେ କେବଳ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଖାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ମାଂସାଶୀ କୁହାଯାଏ ।
(ଘ) ମହୁ ଏକ ଉଭିଦଜାତ ଖାଦ୍ୟ ।
(ଙ) ପେଚା ଏକ ମାଂସାଶୀ ପ୍ରାଣୀ ।

Question 6.
ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଖରେ (✓) ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ୍ ଉତ୍ତର ପାଖରେ (✗) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(କ) ଖାଦ୍ୟର ସମସ୍ତ ଉପାଦାନ ପ୍ରାଣୀଠାରୁ ମିଳିଥାଏ । (✗)
(ଖ) ଖାଦ୍ୟକୁ ଜୀବନଧାରଣର ଉତ୍ସ କୁହାଯାଏ। (✓)
(ଗ) ଆମେ ସବୁଦିନ ସମାନ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ଖାଉ । (✗)
(ଘ) କଖାରୁ ଗଛର କେବଳ ଫୁଲ ଖାଦ୍ୟରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । (✗)
(ଙ) ବିରାଡ଼ି ଏକ ମାଂସାସୀ ପ୍ରାଣୀ । (✗)
(ଚ) ଠେକୁଆ ଏକ ସର୍ବହାରୀ ପ୍ରାଣୀ । (✗)
(ଛ) ଗାଈ ଏକ ଶାକାହାରୀ ପ୍ରାଣୀ । (✓)

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 6 ଦଶମିକ ସଂଖ୍ୟା Ex 6.5 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 6 ଦଶମିକ ସଂଖ୍ୟା Ex 6.5

Question 1. 
ବିୟୋଗ କର

(କ) ଟ.18.50 ରୁ ଟ 65.75
ସମାଧାନ:

(ଖ) 105.58 ମି. ରୁ 97.65 ମି.
ସମାଧାନ:

(ଗ) 6.725.କି.ଗ୍ରା.କୁ. 9.950 କି.ଗ୍ରା.କୁ.
ସମାଧାନ:

Question 2.
କବିତା ଟ. 33.65 ମୂଲ୍ୟର ଗୋଟିଏ ବହି କିଣି ଦୋକାନୀକୁ 50 ଟଙ୍କା ଦେଲେ । ଦୋକାନୀ କବିତାକୁ କେତେ ଫେରାଇବ ?
ସମାଧାନ:
ବହିର ମୂଲ୍ୟ = ଟ 33.65, ଦୋକାନୀକୁ ଦେଲେ = ଟ 50.00
ଦୋକାନୀ ଫେରାଇବ = ଟ 50.00 – ଟ 33.35 = ଟ 16.35 
∴ ଦୋକାନୀ କବିତାକୁ ଟ 16.35 ଫେରାଇବ ।

Question 3.
ଟିନା ପାଖରେ 10 ମି. 5 ସେ.ମି.ର ଗୋଟିଏ କପଡ଼ା ଥିଲା । ସେଥିରୁ ସେ 4 ମି. 50 ସେ.ମି. କପଡ଼ାର ଗୋଟିଏ ବେଡ୍‌ସିଟ୍ ତିଆରି କଲେ । ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଆଉ କେତେ ପରିମାଣର କପଡ଼ା ବଳିଲା?
ସମାଧାନ:
ଟିନା ପାଖରେ କପଡ଼ା ଥିଲା । = 10 ମି. 5 ସେ.ମି. = 10.05 ସେ.ମି.
ବେଡ୍‌ସିଟ୍ ତିଆରି ହେଲା = 4 ମି. 50 ସେ.ମି. = 4.50 ସେ.ମି.
କପଡ଼ା ବଳିଲା = 10.05 ସେ.ମି. – 4.50 ସେ.ମି. = 5.55 ସେ.ମି.
∴ ଟିନା ପାଖରେ ଆଉ 5.55 ସେ.ମି. କପଡ଼ା ବଳିଲା ।

Question 4.
ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ଓଡ଼ିଶାର ଛଅଟି ସହରର ତାପମାତ୍ରାକୁ ନିମ୍ନ ସାରଣୀରେ ଦିଆଯାଇଛି ।

(କ) କେଉଁ ସହରର ତାପମାତ୍ରା ସର୍ବାଧ‌ିକ ଓ କେଉଁ ସହରର ସର୍ବନିମ୍ନ?
ସମାଧାନ:
ଟିଟିଲାଗଡ଼ ସହରର ତାପମାତ୍ରା ସର୍ବାଧ‌ିକ ଓ ପୁରୀ ସହରର ତାପମାତ୍ରା ସର୍ବନିମ୍ନ ।

(ଖ) ଭୁବନେଶ୍ଵରର ତାପମାତ୍ରା ପୁରୀର ତାପମାତ୍ରା ଠାରୁ କେତେ ଅଧିକ?
ସମାଧାନ:

(ଗ) ମାଲକାନାଗିରିର ତାପମାତ୍ରା କେନ୍ଦୁଝରର ତାପମାତ୍ରାଠାରୁ କେତେ ଅଧିକ?
ସମାଧାନ:

(ଘ) ଟିଟିଲାଗଡ଼ର ତାପମାତ୍ରା ମାଲକାନାଗିରିର ତାପମାତ୍ରାଠାରୁ କେତେ ଅଧିକ?
ସମାଧାନ:

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 10 ବୀଜଗଣିତ ସହିତ ପରିଚିତ Ex 10.6 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 10 ବୀଜଗଣିତ ସହିତ ପରିଚିତ Ex 10.6

Question 1.
ନିମ୍ନଲିଖ୍ ପଦଗୁଡ଼ିକର ସଂଖ୍ୟାତ୍ମକ ସହଗ ଲେଖ । 3y, \(\frac{5}{7}\)p, -4ab, y², -abc, 23x³y²
ସମାଧାନ:
3y ର ସଂଖ୍ୟାତ୍ମକ ସହଗ 3 ।
\(\frac{1}{2}\)p ର ସଂଖ୍ୟାତ୍ମକ ସହଗ \(\frac{1}{2}\)।
-4ab ର ସଂଖ୍ୟାତ୍ମକ ସହଗ -4 ।
y² ର ସଂଖ୍ୟାତ୍ମକ ସହଗ 1 ।
-abc ର ସଂଖ୍ୟାତ୍ମକ ସହଗ -1 ।
23x³y² ର ସଂଖ୍ୟାତ୍ମକ ସହଗ 23 ।

Question 2.
ନିମ୍ନଲିଖୂତ ବୀଜଗାଣିତିକ ରାଶିଗୁଡ଼ିକରେ ଥିବା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପଦମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ସହଗ ଲେଖ ।
(କ) ab – 2bc + 7ca
ସମାଧାନ:
ab – 2bc + 7ca ରେ ab ର ସଂଖ୍ୟା ସହଗ 1
-2bc ର ସଂଖ୍ୟା ସହଗ -2
7ca ର ସଂଖ୍ୟା ସହଗ 7

(ଖ) x – \(\frac{x y}{3}\) + \(\frac{3y z}{4}\)
ସମାଧାନ:
x – \(\frac{x y}{3}\) + \(\frac{3y z}{4}\) ରେ x ର ସଂଖ୍ୟା ସହଗ 1
–\(\frac{x y}{3}\) ର ସଂଖ୍ୟା ସହଗ –\(\frac{1}{3}\)
\(\frac{3y z}{4}\) ର ସଂଖ୍ୟା ସହଗ \(\frac{3}{4}\)

Question 3.
କାରଣ ସହ କେଉଁ ଯୋଡ଼ା ପଦ ସଦୃଶ ବା ଅସଦୃଶ ଲେଖ ।
(କ) 3x, 7x
ସମାଧାନ:
3x, 7x → ସଦୃଶ ପଦ (ଏକ ପ୍ରକାର ବୀଜ ଥିବାରୁ)

(ଖ) 5y, 5z
ସମାଧାନ:
5y, 5z → ଅସଦୃଶ ପଦ (ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବୀଜ ଥିବାରୁ) 

(ଗ) 2ab, \(\frac{2}{3}\)ba
ସମାଧାନ:
2ab, \(\frac{2}{3}\)ba → ସଦୃଶ ପଦ (ଏକ ପ୍ରକାର ବୀଜ ଥିବାରୁ) 

(ଘ) 6pq, 6q
ସମାଧାନ:
6pq, 6q → ଅସଦୃଶ ପଦ (ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବୀଜ ଥିବାରୁ)

(ଙ) \(\frac{1}{2}\)a³, a³
ସମାଧାନ:
\(\frac{1}{2}\)a³, a³ → ସଦୃଶ ପଦ (ଏକା ପ୍ରକାର ବୀଜ ଥିବାରୁ)

Question 4.
ସଦୃଶ ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ଏକତ୍ର କରି ନିମ୍ନଲିଖତ ରାଶିକୁ ସଜାଇ ଲେଖ ।
(କ) a – 3b – 4a + 2b + 7a
ସମାଧାନ:
a – 3b – 4a + 2b + 7a
= a – 4a + 7a – 3b + 2b

(ଖ) 5p + 2pq – 4p + 7qr – 3pq + 5rq – \(\frac{1}{2}\)qp
ସମାଧାନ:
5p + 2pq – 4p + 7qr – 3pq + 5rq – \(\frac{1}{2}\)qp
= 5p – 4p + 2pq – 3pq – \(\frac{1}{2}\)qp + 7qr + 5rq

(ଗ) xyz – xy + yz + zxy – 35yzx – 3zy
ସମାଧାନ:
xyz – xy + yz + zxy – 35yzx – 3zy 
= xyz + zxy – 35yzx + yz – 3zy – xy

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 10 ବୀଜଗଣିତ ସହିତ ପରିଚିତ Ex 10.5 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 10 ବୀଜଗଣିତ ସହିତ ପରିଚିତ Ex 10.5

Question 1.
କେଉଁ ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ଓ କେଉଁଟି ଭୁଲ୍ ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ୟରେ ଲେଖ ।
(କ) a × b + c ରେ
a × b ଗୋଟିଏ ପଦ 
ସମାଧାନ:
ଠିକ୍

b ଗୋଟିଏ ପଦ
ସମାଧାନ:
ଭୁଲ୍

c ଗୋଟିଏ ପଦ
ସମାଧାନ:
ଠିକ୍

a × b + c ଗୋଟିଏ ପଦ
ସମାଧାନ:
ଭୁଲ୍

(ଖ) a ÷ b – p ରେ
a ÷ b ଗୋଟିଏ ପଦ
ସମାଧାନ:
ଠିକ୍

b – p ଗୋଟିଏ ପଦ
ସମାଧାନ:
ଭୁଲ୍

a ଗୋଟିଏ ପଦ ଓ – p ଅନ୍ୟ ପଦ
ସମାଧାନ:
ଭୁଲ୍

a ÷ b ଗୋଟିଏ ପଦ ଓ – p ଅନ୍ୟ ପଦ
ସମାଧାନ:
ଠିକ୍

a ÷ b ପ୍ରଥମ ପଦ ଓ p ଦ୍ୱିତୀୟ ପଦ
ସମାଧାନ:
ଭୁଲ୍

Question 2.
ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଶିର ପଦଗୁଡ଼ିକୁ ପୃଥକ୍ କରି ଲେଖ ।
(କ) p + q
ସମାଧାନ:
p, q

(ଖ) p + q ÷ r
ସମାଧାନ:
p, q ÷ r

(ଗ) -p + r
ସମାଧାନ:
-p, r

(ଘ) a ÷ x × b – c × d ÷ y
ସମାଧାନ:
a ÷ x × b, – c × d ÷ y

(ଙ) p × b + c
ସମାଧାନ:
p × b, c

(ଚ) a²b + 2xy – bc²
ସମାଧାନ:
a²b, 2xy, -bc²

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Maths Solutions Chapter 10 ବୀଜଗଣିତ ସହିତ ପରିଚିତ Ex 10.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Maths Solutions Chapter 10 ବୀଜଗଣିତ ସହିତ ପରିଚିତ Ex 10.4

Question 1.
ଶୂନ୍ୟ ସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(କ) x⁴ ରେ ଆଧାର ______ ଓ ଘାତାଙ୍କ ______ ।
ସମାଧାନ:
x, 4

(ଖ) 3y¹⁰ ରେ ଆଧାର ______ ଓ ଘାତାଙ୍କ ______ ।
ସମାଧାନ:
y, 10

(ଗ) mⁿ ରେ ଆଧାର ______ ଓ ଘାତାଙ୍କ ______ ।
ସମାଧାନ:
m, n

(ଘ) \(\frac{2}{5}\)p⁴q³ ରେ ଆଧାର ______ ଓ ଘାତାଙ୍କ ______ ଏବଂ ଆଧାର ______ ର ଘାତାଙ୍କ ______ ।
ସମାଧାନ:
p, 4, q, 3

Question 2.
ମୌଳିକ ଉତ୍ପାଦକମାନଙ୍କ ଗୁଣଫଳ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କର ।
(କ) 8a³
ସମାଧାନ:
2 × 2 × 2 × a × a × a

(ଖ) a⁵x³
ସମାଧାନ:
a × a × a × a × a × x × x × x

(ଗ) 9xy³
ସମାଧାନ:
3 × 3 × x × y × y × y

(ଘ) 25a²x⁴y²
ସମାଧାନ:
5 × 5 × a × a × x × x × x × x × y × y

Question 3.
ଘାତାନ୍ତ୍ରିତ ରାଶିରେ ପ୍ରକାଶ କର ।
(କ) x × x × x × x
ସମାଧାନ:
x⁴

(ଖ) a × a × × a × b × b × b
ସମାଧାନ:
a³ × b³

(ଗ) p × p × p × ……… 10 ଥର
ସମାଧାନ:
p¹⁰

(ଘ) 20 × (m × m × ……… 7 ଥର) × (n × n × ……… 25 ଥର) 
ସମାଧାନ:
20 m⁷n²⁵

(ଙ) 32 × (x × x × ……… 5 ଥର) × (y × y × ……… 8 ଥର) × z
ସମାଧାନ:
32x⁵y⁸z

Question 4.
4a³ ଓ 3a⁴ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ ।
ସମାଧାନ:
4a = 4 × a ର ତୃତୀୟ ଘାତ ଅର୍ଥାତ୍ a ର ତୃତୀୟ ଘାତର 4 ଗୁଣ ।
ଏବଂ 3at = 3 × a ର 4ର୍ଥ ଘାତ ଅର୍ଥାତ୍ a ର ଚତୁର୍ଥ ଘାତର 3 ଗୁଣ ।

Question 5.
ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ପ୍ରକାର କୀଟଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା x । ସପ୍ତାହକ ପରେ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା y ଗୁଣ ହୋଇଯାଏ । ସେହି ହାରରେ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧିପାଇଲେ, ତିନି ସପ୍ତାହ ଶେଷ ବେଳକୁ କୀଟଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ହେବ ?
ସମାଧାନ:
ବର୍ତ୍ତମାନ କୀଟଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା = x 
ପ୍ରଥମ ସପ୍ତାହ ଶେଷରେ କୀଟଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହେବ = x × y
ଦ୍ବିତୀୟ ସପ୍ତାହ ଶେଷରେ କୀଟଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହେବ = x × y × y
ତୃତୀୟ ସପ୍ତାହ ଶେଷରେ କୀଟଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହେବ = x × y × y × y = xy³
∴ ତିନି ସପ୍ତାହ ଶେଷବେଳକୁ କୀଟଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା xy³ ହେବ ।