Bhagya

Odisha State Board BSE Odisha Class 7 History Notes Chapter 5 ଧର୍ମ ସଂସ୍କାର ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଂସ୍କୃତିର ବିକାଶ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 7 History Notes Chapter 5 ଧର୍ମ ସଂସ୍କାର ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଂସ୍କୃତିର ବିକାଶ

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ
ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ :

• ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ଇସ୍‌ଲାମ୍ ଓ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ମିଳନ ଏକ ନୂତନ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲା । ଏହା ଫଳରେ ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ମୁସଲମାନ ସନ୍ଥମାନଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ଧର୍ମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରହିଥ‌ିବା ଜଟିଳତା ଦୂର ହୋଇପାରିଥିଲା । ଧର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ସଙ୍ଗଠିତ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଭକ୍ତି ଓ ସୁଫି ଅନ୍ଦୋଳନ ନାମରେ ପରିଚିତ ।
• ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନର ସନ୍ଥମାନେ ସରଳ ଓ ନିରାଡ଼ମ୍ବର ଧର୍ମ ଉପାସନା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଥିଲେ । ସେମାନେ ଭକ୍ତିକୁ ମୁଖ୍ୟ ଆଧାର କରି ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଈଶ୍ବର ଆରାଧନା କରିବା ପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।
• ଭକ୍ତ ଧର୍ମର ସନ୍ଥମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କବୀର, ଗୁରୁ ନାନକ, ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ, ଜ୍ଞାନେଶ୍ଵର, ନାମଦେବ ଓ ତୁକାରାମ ପ୍ରଧାନ ଥିଲେ ।

→ ଦୋହା – ଦୁଇ ଧାଡ଼ିରେ ରଚିତ ଭଜନ ଯାହା ଗୋଟିଏ କଥା ବା ଭାବକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥାଏ । କବୀର ତାଙ୍କ ଦୋହା ମାଧ୍ୟମରେ ଭକ୍ତି ଆଦୋଳନକୁ ଲୋକସ୍ରିକ କରାଇଥିଲେ ।

ସୁଫି ଧର୍ମ ଆନ୍ଦୋଳନ :

• ଏକାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବହୁ ମୁସଲମାନ ସନ୍ଥ ଧର୍ମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରହିଥ‌ିବା ଜଟିଳତାକୁ ଦୂର କରିବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ।
• ସୁଫି ଧର୍ମର ସନ୍ଥମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଅଭଲୟା, ଖୁଜା ମୋଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି, ବାହାଉଦ୍ଦିନ୍ କାଜାରିଆ, ବାବା ଫରିଦ୍, ଶାହା ଆଲାମ୍ ବୁଖାରୀ, ଶେଖ ସିଆଉଦ୍ଦିନ୍ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରଧାନ ଥିଲେ ।

→ ସୁଫି-ସୁଫ୍ ବା ଉଲ୍‌ର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥିବା ମୁସଲମାନ ସନ୍ଥ ବା ଫକୀରଙ୍କୁ ‘ସୁଫି’ କୁହାଯାଏ ।

ଭକ୍ତି ଓ ସୁଫି ଧର୍ମ ଆନ୍ଦୋଳନର ଫଳାଫଳ :

• ଭକ୍ତି ଓ ସୁଫି ଧର୍ମ ଆନ୍ଦୋଳନର ଫଳାଫଳ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଥିଲା । ଏହି ଧର୍ମ ଆନ୍ଦୋଳନ ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ପରସ୍ପର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ କରାଇଥିଲା ଓ ଏକ ନୂତନ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ବିକାଶ ଦିଗରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।
• ହିନ୍ଦୁ ମାନଙ୍କର ପୀରମାନଙ୍କୁ ଉପାସନା ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ନାରାୟଣଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତିଭାବ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଫଳରେ ଉଭୟ ସଂପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ସତ୍ୟପୀର ଉପାସନାର ପ୍ରସାର କରିଥିଲା ।

ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ, ସଙ୍ଗୀତ ଓ ଚିତ୍ରକଳାର ବିକାଶ :

• ଏହି ସାଂସ୍କୃତିକ ମିଳନ ଫଳରେ ଭାରତରେ ଏକତା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବାର ମାର୍ଗ ସୁଗମ ହୋଇଥିଲା ।
• ସୁଫି ଓ ଭକ୍ତି ଧର୍ମର ସାରତତ୍ତ୍ଵଗୁଡ଼ିକ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ପ୍ରଚାର ଫଳରେ ତେଲୁଗୁ, ତାମିଲ, କନ୍ନଡ଼, ଗୁଜରାଟୀ, ମରାଠୀ ଆଦି ଭାଷାର ବିକାଶ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ।

→ ଅମୀର ଖୁସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ନାମ ମହମ୍ମଦ ହାସନ ଥିଲା ।
→ ସେ ଜଣେ କବି, ଐତିହାସିକ ଓ ସଂଗୀତଜ୍ଞ ଥିଲେ ।
→ ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁ ପାର ସି କ ବିକାଶ କରିଥିଲେ । ଏହି ଶୈଳୀକୁ ‘ସାବକ-ଇ- ହିନ୍ଦୀ’ କୁହାଯାଏ ।

କେତେକ ଗ୍ରନ୍ଥ ଓ ରଚୟିତା

ଗ୍ରନ୍ଥ	ରଚୟିତା
ପଦ୍ମାବତୀ (ହିନ୍ଦୀ)	ମାଲିକ ମହମ୍ମଦ ଜୟସୀ
ରାମଚରିତ ମାନସ (ହିନ୍ଦୀ)	ତୁଳସୀ ଦାସ
ଆମୁକ୍ତ ମାଲ୍ୟଦା (ତେଲୁଗୁ )	କୃଷ୍ଣଦେବ ରାୟ
ମହାଭାରତ (ଓଡ଼ିଆ)	ସାରଳା ଦାସ
ଭାଗବତ (ଓଡ଼ିଆ)	ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ
ଦାଣ୍ଡୀ ରାମାୟଣ (ଓଡ଼ିଆ)	ବଳରାମ ଦାସ
ସୁର ସାଗର (ହିନ୍ଦୀ)	ସୁରଦାସ
ବେଦାନ୍ତ ସଂଗ୍ରହ	ରାମାନୁଜ
ତାରିଖ-ଇ-ଆଲାହୀ (ପାର୍ସୀ)	ଅମୀର ଖୁସ୍ରୁ
ତବାକତ୍-ଇ-ନାସିରୀ (ପାର୍ସୀ)	ମିନ୍ହାଜ୍-ଉଦ୍ଦିନ୍ -ସିରାଜ୍
ତାରିକ୍ -ଇ-ଫିରୋଜଶାହୀ (ପାର୍ସୀ)	ଜିଆଉଦ୍ଦିନ୍ ବରାଣୀ
ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ରାସୋ (ହିନ୍ଦୀ)	ଚାନ୍ଦ ବରଦାର

କେତେକ ସୁଫି ସନ୍ଥ ଓ ସେମାନଙ୍କ ନିବାସସ୍ଥଳୀ

ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସୁଫି ସନ୍ଥ	ନିବାସସ୍ଥଳୀ
ସ୍ଵାଜା ମୋଇନୁଦ୍ଦିନ୍ ଚିସ୍ତି	ଆଜମିର
ଶେଖ୍ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଅଭଲିୟା	ଦିଲ୍ଲୀ ନିକଟସ୍ଥ ଗିୟାସ୍‌ର
ବାବା ଫରିଦ୍	ଆଜୋଧାନ (ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନ ଅନ୍ତର୍ଗତ)
ସାହା ଆଲାମ୍ ବୁଖାରୀ	ଗୁଜରାଟ
ବାହାଉଦ୍ଦିନ୍ ଜାକାରିଆ	ମୁଲତାନ୍
ଶେଖ୍ ସିଆଉଦ୍ଦିନ୍	ସିଲ୍ ହଟ

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ଓ ସମ୍ପର୍କିତ ଘଟଣାବଳୀ

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ	ଘଟଣା
୧୪୦୦	କବୀରଙ୍କ ଜନ୍ମ
୧୪୬୯	ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କ ଜନ୍ମ
୧୪୮୬	ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ଜନ୍ମ
୧୫୧୮	କବୀରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ
୧୫୩୩	ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ
୧୫୩୮	ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ
୧୮୩୩	ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Political Science Important Questions Chapter 2 ରାଷ୍ଟ୍ର Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Political Science Important Questions Chapter 2 ରାଷ୍ଟ୍ର

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ୱାରା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିର କିପରି ଉପଯୁକ୍ତ ବିକାଶ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ଵାରା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିର ଉପଯୁକ୍ତ ବିକାଶ ହୋଇଥାଏ । ସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ବିକାଶ ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅନେକଗୁଡ଼ିକଏ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥାଏ ।
• ସମୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହିତ ରାଷ୍ଟ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ଢଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ ।

୨। ଆମ ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଭୂମିକା କିପରି ଖୁବ୍ ବେଶୀ ?
Answer:

• ଆମ ସାମାଜିକ ତଥାର ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ । ଏହା ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଂଘ ।
• ମନୁଷ୍ୟ ଜନ୍ମ ହେଲାମାତ୍ରେ ନିଜକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସଭ୍ୟ ତାଲିକାରେ ସାମିଲ କରେ ।

୩। ପ୍ଲାଟୋ ଓ ଋଷୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା କେତେକ ହେବା ଦରକାର ?
Answer:

• ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୫୦୪୦ ହେବା ଦରକାର ।
• ଋଷୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୧୦, ୦୦୦ ହେବା ଦରକାର ।

୪। ‘ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ’ କେଉଁ ଶବ୍ଦରେ ଆସିଅଛି ? ଏହାର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:

• ସାର୍ବଭୌମତ ଲାଟିନ ଶବ୍ଦ ସପରନସର ଆସିଅଛି ।
• ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସର୍ବୋଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ।

୫। ବ୍ୟକ୍ତିର ସମ୍ପତ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ ପାଇଁ କିପରି ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ?
Answer:

• ଯାଯାବର ଜୀବନ ତ୍ୟାଗକରି ମନୁଷ୍ୟ ଏକ ସମୟରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକ ହେଲା ।
• କ୍ରମେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତିର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଆବଶ୍ୟକତା ମନୁଷ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ କଲା । ତେଣୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର କ୍ରମବିକାଶ ପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତି ଏକ ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ।

୬ | ଜନସଂଖ୍ୟା ବିନା ରାଷ୍ଟ୍ରର କଳ୍ପନା ଅସମ୍ଭବ କାହିଁକି ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରର ଗଠନ ପାଇଁ ଅଧିବାସୀ ଜନସଂଖ୍ୟା ଆବଶ୍ୟକ । କାରଣ ଜନମାନବ ଶୂନ୍ୟ ମରୁଭୂମି, ସାଗର ଓ ପଶୁମାନଙ୍କର ବାସସ୍ଥଳୀ ଜଙ୍ଗଲକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ।
• ଜନସଂଖ୍ୟାର କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୀମାନଥାଏ । ଏହା ଜନବହୁଳ ରାଷ୍ଟ୍ର କିମ୍ବା ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ର ହୋଇପାରେ । ତେଣୁ ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୫୦୪୦ ଓ ଋଷୋଙ୍କ ମତରେ ଏହା ୧୦, ୦୦୦ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ହେବା ଦରକାର ।

୭ | ‘ରାଷ୍ଟ୍ର’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ୱାରା ବ୍ୟକ୍ତିର କ’ଣ ହୋଇଥାଏ ?
Answer:

• ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କ୍ଷମତାଶାଳୀ ସାମାଜିକ ତଥା ରାଜନୈତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ ।
• ରାଷ୍ଟ୍ରଦ୍ୱାରା ବ୍ୟକ୍ତିର ଉପଯୁକ୍ତ ବିକାଶ ହୋଇଥାଏ ।

୮ | ରାଷ୍ଟ୍ରର କେତୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ରହିଛି ? ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଚାରିଗୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ରହିଛି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା– ଜନସଂଖ୍ୟା, ଆୟତନ, ସରକାର ଓ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ।

୯। ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ? ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:

• ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସାର୍ବଭୌମତ୍ଵ ଓ ବହିଃ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ।

୧୦ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ବିଷୟରେ ଦୁଇଟି ତତ୍ତ୍ବ ଉଲ୍ଲେଖ କର ।
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ର ଈଶ୍ଵର ବା ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି– ଏହି ମତକୁ ଐଶ୍ଵରିକ ସୃଷ୍ଟିତତ୍ତ୍ଵ କହନ୍ତି ।
• ଯୁଦ୍ଧ ବା ଶକ୍ତିଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଏହି ମତକୁ ଶକ୍ତିତତ୍ତ୍ୱ କୁହାଯାଏ ।

୧୧ । ‘ଗରିବ ରଥ’ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:

• ଯେଉଁ ଯାତ୍ରୀବାହୀ ରେଳଗାଡ଼ିରେ ସ୍ଵଳ୍ପ ମୂଲ୍ୟରେ ଶୀତତାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ସୁବିଧା ରହିଛି ତାକୁ ‘ଗରିବ ରଥ’ କ ହନ୍ତି ।
• ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀରୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀକୁ ଯାତାୟାତ କରିଥାଏ ।

୧୨ । ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ ପାଇଁ ଅଧିବାସୀ/ଜନସଂଖ୍ୟା କାହିଁକି ଆବଶ୍ୟକ ?
Answer:

• ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନପାଇଁ ଜନସଂଖ୍ୟା ଆବଶ୍ୟକ । କାରଣ, ଜନ ମାନବଶୂନ୍ୟ ମରୁଭୂମି, ସାଗର ଓ ପଶୁମାନଙ୍କର ବାସସ୍ଥଳୀ ଜଙ୍ଗଲକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ।
• ଜନସଂଖ୍ୟା ବିନା ରାଷ୍ଟ୍ରର କଳ୍ପନା ଅସମ୍ଭବ ।

୧୩ । ସାର୍ବଭୌମତ୍ଵ (Sovereignty) କେଉଁ ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଛି ? ଏହାର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:

• ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦ ସୁପର୍‌ନସ୍ତୁରୁ ଆସିଅଛି ।
• ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସର୍ବୋଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ।

୧୪ । ପିତୃଶାସିତ ଓ ମାତୃଶାସିତ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ପିତା ବା ମାତାଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵର ରୂପାନ୍ତରରେ ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।
• ଏହି ମତକୁ ପିତୃଶାସିତ ଓ ମାତୃଶାସିତ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ କୁହାଯାଏ ।

୧୫ । ରକ୍ତଗତ ସମ୍ପର୍କ କିପରି ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ରକ୍ତଗତ ସମ୍ପର୍କରୁ ପରିବାର ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ କାଳକ୍ରମେ ବଂଶ ଓ ଗୋଷ୍ଠୀର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି । ସେହି ଗୋଷ୍ଠୀ ଶେଷରେ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ।
• ସେହି ଗୋଷ୍ଠୀ ଶେଷରେ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ‘ଶକ୍ତିତ’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯୁଦ୍ଧଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ମତବାଦକୁ ଶକ୍ତିତତ୍ତ୍ୱ କୁହାଯାଏ ।

୨। ବଂଶରୁ କ’ଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
ବଂଶରୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।

୩। ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର କେଉଁ ବହିରେ ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ?
Answer:
ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ‘ମନୁସ୍ମୃତି’ ଓ ‘ମହାଭାରତ’ରେ ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।

୪। ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୫୦୪୦ ହେବା ଦରକାର ।
Answer:
ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୫୦୪୦ ହେବା ଦରକାର ।

୫। ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି – ଏହି ମତକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି – ଏହି ମତକୁ ଐଶ୍ୱରୀକ ସୃଷ୍ଟି ତତ୍ତ୍ବ କୁହାଯାଏ ।

୬ । କିଏ ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଓ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ର ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନର ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଓ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ।

୭ | ରାଷ୍ଟ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟକୁ କେତେ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଓ କ’ଣ କ’ଣ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ୨ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି; ଯଥା – (୧) ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଓ (୨) ଇଚ୍ଛାଧୀନ ।

୮ | ରାଷ୍ଟ୍ର କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ର ଈଶ୍ବର, ଶକ୍ତି, ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି, ପିତାମାତାଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃତ୍ଵ ଓ କ୍ରମ ବିବର୍ତ୍ତନଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

୯ । ରୁଷୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା କେତେ ହେବା ଦରକାର ?
Answer:
ରୁଷୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୧୦,୦୦୦ ହେବା ଦରକାର । ୧୦ । ଦୁଇଟି ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ଲେଖ ।

୧୦ । ଦୁଇଟି ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଦୁଇଟି ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ମୋନାକୋ, ସାନ୍‌ମାରିନୋ ।

୧୧। ଦୁଇଟି ଜନବହୁଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଦୁଇଟି ଜନବହୁଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାମ ଚୀନ୍ ଓ ଭାରତ ।

୧୨ । କାହାଦ୍ଵାରା ରାଷ୍ଟ୍ରର ବାସ୍ତବ ରୂପ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥାଏ ।
Answer:
ସରକାରଙ୍କଦ୍ବାରା ରାଷ୍ଟ୍ରର ବାସ୍ତବ ରୂପ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥାଏ ।

୧୩ । ସରକାର ନ ଥିଲେ ରାଷ୍ଟ୍ରର କି କ୍ଷତି ଘଟନ୍ତା ?
Answer:
ସରକାର ନ ଥିଲେ ଅରାଜକତା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ରାଷ୍ଟ୍ର ତଥା ସମାଜ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିର ସ୍ଥିତିରେ ବିପନ୍ନ ଘଟନ୍ତା ।

୧୪ । କେତେବେଳେ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭୂଭାଗକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯିବ ନାହିଁ ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭୂଭାଗରେ ଅସ୍ଵାସୀ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସରକାର ନ ଥିଲେ ତାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।

୧୫ । ସରକାର କ’ଣ ?
Answer:
ସରକାର ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଙ୍ଗଠନ ।

୧୬ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କ୍ଷମତା କ’ଣ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କ୍ଷମତା ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ।

୧୭ । ସାର୍ବଭୌମତ୍ଵର ଅର୍ଥ କ’ଣ ?
Answer:
ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦ ‘ସୁପର୍‌ନସ୍’ରୁ ଆସିଅଛି, ଯାହାର ଅର୍ଥ ସର୍ବୋଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ।

୧୮। ରାଷ୍ଟ୍ରର ଇଚ୍ଛାଧୀନ କାର୍ଯ୍ୟ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ କଲ୍ୟାଣପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ତାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଇଚ୍ଛାଧୀନ କାର୍ଯ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

୧୯ । ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ମନୁଷ୍ୟ ଚୁକ୍ତି କରି ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରିଅଛି । ଏହି ମତକୁ ସାମାଜିକ ମତବାଦ କୁହାଯାଏ ।

୨୦ । କେଉଁମାନେ ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦର ସମର୍ଥକ ଅଟନ୍ତି ?
Answer:
ଇଂରେଜ ଦାର୍ଶନିକ ହବସ୍, ଲକ୍ ଓ ଫରାସୀ ଦାର୍ଶନିକ ରୁଷୋ ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦର ସମର୍ଥକ ଅଟନ୍ତି ।

୨୧ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି କିପରି ହୋଇଛି ?
Answer:
ପରିବାରରୁ ବଂଶ ଓ ବଂଶରୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀରୁ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି ।

୨୨ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପ୍ରାଚୀନ ମତ କ’ଣ ?
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ରର ଉତ୍ପତ୍ତି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପ୍ରାଚୀନ ମତ ହେଲା – ରାଷ୍ଟ୍ର ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଓ ଏହାକୁ ଶାସନ କରିବାପାଇଁ ଈଶ୍ବର ରାଜାଙ୍କୁ ପଠାଇଛନ୍ତି ।

୨୩ । ରାଷ୍ଟ୍ରର ସୃଷ୍ଟି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆରିଷ୍ଟୋଟଲଙ୍କ ମତ କ’ଣ ?
Answer:
ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍‌ଙ୍କ ମତରେ ପରିବାର ଓ ଗ୍ରାମମାନଙ୍କର ସମଷ୍ଟିରେ ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
୧ । ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।
(ଗୋଷ୍ଠୀ, ସାନ୍‌ମାରିନୋ ମନୁସୃତି ଓ ମହାଭାରତ, ଶକ୍ତିତତ୍ତ୍ବ, ଦୁଇ, ତିନି, ରାଷ୍ଟ୍ର, ପରିବାର)

(କ) ଯୁଦ୍ଧଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ମତବାଦକୁ ______________ କୁହାଯାଏ ।
Answer:
ଶକ୍ତିତତ୍ତ୍ୱ

(ଖ) ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ _________________ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
Answer:
ଦୁଇ

(ଗ) ବଶରୁ __________________ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
Answer:
ଗୋଷ୍ଠୀ

(ଘ) ହିଦୁ ଧର୍ମର _________________ ରେ ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି
Answer:
ମନୁସ୍ମୃତି ଓ ମହାଭାରତ

(ଡ) ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭୂଭାଗରେ ଅସ୍ଵାସୀ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସରକାର ନଥିଲେ ତାକୁ ________________ କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।
Answer:
ରାଷ୍ଟ୍ର

(ଚ) _______________ ଏକ ଜନବିରଳ ରାଷ୍ଟ୍ର ।
Answer:
ସାନ୍‌ମାରିନୋ

(ଛ) ରାଷ୍ଟ୍ରର କ୍ରମ ବିକାଶରେ _______________ ର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ।
Answer:
ପରିବାର

୨। ନିମ୍ନରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନ ତଳେ ଚାରିଗୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ଦିଆଯାଇଛି । ସେଥୁମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଖ କୋଠରିରେ (✓) ହିଁ ଚିହ୍ନ ଦିଅ । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

(କ) ‘ଭଗବାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ରାଷ୍ଟ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି’ – ଏହି ମତକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ
(୧) ଶକ୍ତି ତତ୍ତ୍ବ
(୨) ପିତୃଶାସିତ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ
(୩) ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦ
(୪) ଐଶ୍ଵରିକ ସୃଷ୍ଟି ମତବାଦ
Answer:
(୪) ଐଶ୍ଵରିକ ସୃଷ୍ଟି ମତବାଦ

(ଖ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ଏକ ସେବା ସଂଘ ?
(୧) କର୍ମଚାରୀ ସଂଘ
(୨) ବଣିକ ସଂଘ
(୩) ଭାରତ ସେବାଶ୍ରମ
(୪) ବୌଦ୍ଧ ସଂଘ
Answer:
(୩) ଭାରତ ସେବାଶ୍ରମ

(ଗ) ପ୍ଲାଟୋଙ୍କ ମତରେ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଜନସଂଖ୍ୟା କେତେ ହେବା ଦରକାର ?
(୧) ୧୦,୦୦୦
(୨) ୪,୦୦୦
(୩) ୫୦୦୦
(୪) ୫୦୪୦
Answer:
(୪) ୫୦୪୦

(ଘ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁ ଦାର୍ଶନିକ ସାମାଜିକ ଚୁକ୍ତି ମତବାଦର ସମର୍ଥକ ଅଟନ୍ତି ?
(୧) ଆରିଷ୍ଟୋଟଲ୍
(୨) ପ୍ଲାଟୋ
(୩) ଲକ୍
(୪) ଖାରନର
Answer:
(୩) ଲକ୍

(ଙ) ନିମ୍ନୋକ୍ତ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ରାଷ୍ଟ୍ରର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ?
(୧) ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତାର ସୁରକ୍ଷା
(୨) ଗମନାଗମନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପରିଚାଳନା
(୩) ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକଙ୍କ ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା
(୪) ଖାଉଟି ଦ୍ରବ୍ୟ ଯୋଗାଣ
Answer:
(୧) ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତାର ସୁରକ୍ଷା

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Political Science Important Questions Chapter 1 କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର Important Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Political Science Important Questions Chapter 1 ଆମେ ଓ ଆମ ସମାଜ

ପରୀକ୍ଷା ଉପଯୋଗୀ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ପରିବାର କେତେ ପ୍ରକାର ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ?
Answer:

• ପରିବାର ଦୁଇ ପ୍ରକାର
• ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ଏକକ ପରିବାର ଓ ଯୌଥ ପରିବାର ।

୨। ଏକକ ପରିବାର ଏବଂ ଯୌଥ ପରିବାର କାହାକୁ କହନ୍ତି ?
Answer:

• ବାପା, ମା’ ଓ ସେମାନଙ୍କର ସନ୍ତାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ପରିବାରକୁ ଏକକ ପରିବାର କହନ୍ତି ।
• ବାପା, ମା’, ବଡ଼ବାପା, ବଡ଼ମାଆ, ଦାଦା, ଖୁଡ଼ୀ, ଅବିବାହିତ ଦାଦା ଓ ପିଉସୀ, ଜେଜେବାପା, ଜେଜେମା’ ଆଦି ଯେଉଁ ପରିବାରରେ ମିଳିମିଶି ରହନ୍ତି, ତାକୁ ଯୌଥ ପରିବାର କହନ୍ତି ।

୩ । ବଂଶ ଓ ଗୋତ୍ର କ’ଣ ?
Answer:

• କେତେକ ପିଢ଼ିର ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କୀୟମାନଙ୍କୁ ନେଇ ବଂଶଗଠିତ । ବାପା, ବଡ଼ବାପା, ଦାଦାଙ୍କ ପରିବାର ଜେଜେବାପାଙ୍କ ପରିବାରରୁ ସୃଷ୍ଟି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରକ୍ତସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ତେଣୁ ଏମାନେ ଗୋଟିଏ ବଂଶର ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ବଂଶର ଗୋତ୍ର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର । ଗୋତ୍ର କହିଲେ କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷିଙ୍କୁ ବୁଝାଏ; ଯଥା— କାଶ୍ୟପ, ଭରଦ୍ଵାଜ ଓ ନାଗସ୍ୟ ।

୪ । ସମାଜ କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ? ବ୍ୟକ୍ତି ସମାଜ ଉପରେ କାହିଁକି ନିର୍ଭର କରେ ?
Answer:

• ଆଦିମ ମନୁଷ୍ୟ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାବରେ ଚଳୁଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କଳହ ଓ ଶତ୍ରୁତା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ତେଣୁ ମଣିଷ ନୀତିନିୟମ ସୃଷ୍ଟିକରି ସୁଖରେ ଚଳିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲା । ସେହି ଚଳଣିରୁ ସମାଜ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ।
• ସମାଜ ବିନା ମନୁଷ୍ୟ ବଞ୍ଚିବା ଅସମ୍ଭବ । ବ୍ୟକ୍ତି ତା’ର ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ଅପରପକ୍ଷରେ ସମାଜ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ତେଣୁ ବ୍ୟକ୍ତିର ଉନ୍ନତି ହେଲେ ସମାଜର ଉନ୍ନତି ହେଲା ।

୫। ଶିଶୁ ସମାଜରୁ କ’ଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ଓ ସମାଜ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରେ ?
Answer:

• ଶିଶୁ ସମାଜରୁ ସହଯୋଗ, ସହିଷ୍ଣୁତା, ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା ଭଳି ସତ୍‌ଗୁଣ ଶିକ୍ଷାକରେ ।
• ସମାଜ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଜୀବିକା ଅର୍ଜନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଧନଜୀବନର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।

୬ । କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ କିଏ ? ଶିଶୁ ସେଥିରୁ କ’ଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ?
Answer:

• ପରିବାର ହେଉଛି କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ।
• ଶିଶୁ ପରିବାରରୁ ବିଭିନ୍ନ ଗୁଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ।

୭ । ସଂଘ କାହାକୁ କହନ୍ତି ? ଗୋଟିଏ ସଂଘର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• କେତେକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ଲାଗି ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ଏକଜୁଟ ହୋଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରୁ ସଂଘ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । କେତେକ ନୀତିନିୟମ ଦ୍ବାରା ସଂଘର ସଦସ୍ୟମାନେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
• ‘ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ’ ସେହିପରି ଗୋଟିଏ ସଂଘ ।

୮ | ବଂଶ ବିଭାଜନ କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:

• ବଂଶର ଲୋକ ସଂଖ୍ୟା ଅତ୍ୟଧିକ ହୋଇଗଲେ କେତେକ ନିକଟ ସମ୍ପର୍କୀୟ ପରିବାରର ମୂଳବଂଶରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ନୂଆ ବଂଶ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ଯାହାକୁ ‘ବଂଶ ବିଭାଜନ’ କୁହାଯାଏ ।
• ବଂଶ ବିଭାଜନ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସମଗ୍ର ବଂଶର ଏକ ସାଧାରଣ ପୂର୍ବ ପୁରୁଷ ଥାଏ ।

୯ । ଜନଜାତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ? ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଥ‌ିବା କେତେକ ଜନଜାତିର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:

• ଆଦିବାସୀ ବା ବନବାସୀମାନଙ୍କ ଆମେ ସାଧାରଣତଃ ‘ଜନଜାତି’ ବୋଲି କହିଥାଉ । ଏମାନେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆଦିବାସୀ ବା ବନବାସୀମାନଙ୍କୁ ଆମେ ସାଧାରଣତଃ ‘ଜନଜାତି’ ବୋଲି କହିଥାଉ । ଏମାନେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାଳନ କରନ୍ତି ।
• ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବଣ୍ଡା, ସାନ୍ତାଳ, କନ୍ଧ ଆଦି ଜନଜାତି ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।

୧୦। ଆମ ରାଜ୍ୟରେ କେତେ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ? ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କ ଭାଷାକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୬୨ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।
• ସାନ୍ତାଳମାନଙ୍କ ଭାଷାକୁ ସାନ୍ତାଳୀ କୁହାଯାଏ । ଏହାର ନିଜସ୍ଵ ଲିପି ଅଛି ।

୧୧ । ସମୁଦାୟ କିପରି ଗଠିତ ହୁଏ ? ଏହାର ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:

• ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକତା ମନୋଭାବ ନେଇ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ସମୁଦାୟ ଗଠିତ ହୁଏ । ଏହା ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ଏକ ସମୁଦାୟରେ ବାସ କରୁ ବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଏକ ସର୍ବସାଧାରଣ ଜୀବନ ଧାରାରେ ସହଭାଗୀ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ଯେପରି ଗ୍ରାମ ସମୁଦାୟ ଓ ପୌର ସମୁଦାୟ ଇତ୍ୟାଦି ।

୧୨ । ସଂଘ କିପରି ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ? ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ସଂଘର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:

• କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ପାଇଁ କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଇଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ମିଶି ସଂଘ ଗଠନ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• କାର୍ଯ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଏହା ଅନେକ ପ୍ରକାର, ଯଥା— ପରିବାର, ଓକିଲ ସଂଘ, ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ, ଛାତ୍ର ସଂଘ, ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭା ଇତ୍ୟାଦି ।

୧୬ । ଜନଜାତି କହିଲେ କ’ଣ ବୁଝ ?
Answer:

• ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରୁଥିବା, ଏକ ସାଧାରଣ ଭାଷାରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁଥିବା, ମିଳିମିଶି ପର୍ବପର୍ବାଣି ପାଳନ କରୁଥିବା ଓ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଥିବା ଏକ ବଂଶର ଲୋକମାନେ ହିଁ ଜନଜାତି ।
• ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବଣ୍ଡା, ସାନ୍ତାଳ, କନ୍ଧ ଆଦି ଜନଜାତି ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।

୧୭ । ସଂଘ କିପରି ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ? ଦୁଇଟି ସଂଘର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• କେତେକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ଲାଗି ଲୋକମାନେ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ମିଶି ସଂଘ ଗଠନ କରିଥା’ନ୍ତି ।
• ଦୁଇଟି ସଂଘର ନାମ ହେଲା ଓକିଲ ସଂଘ, ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ ।

୧୮। ‘କ୍ଷୁଦ୍ର ସମୁଦାୟ’ ଓ ‘ବୃହତ୍ ସମୁଦାୟ’ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁ କେଉଁ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ?
Answer:

• କ୍ଷୁଦ୍ର ସମୁଦାୟରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା, ନିବିଡ଼ ସମ୍ପର୍କ, ବନ୍ଧୁତା, ଆନ୍ତରିକତା ଦେଖାଯାଇଥାଏ ।
• କିନ୍ତୁ ବୃହତ୍ ସମୁଦାୟଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ପ୍ରୟୋଜନୀୟ ଜିନିଷ ଯୋଗାଣ, ସାମାଜିକ ନିରାପତ୍ତା, ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କ୍ଷମତା ଆଦି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।

୧୯ । ସମାଜ ମନୁଷ୍ୟକୁ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରେ ?
Answer:

• ଶିଶୁ ସମାଜରୁ ସହଯୋଗ, ସହିଷ୍ଣୁତା, ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା ଭଳି ଗୁଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ।
• ସମାଜ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଜୀବିକା ଅର୍ଜନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଧନଜୀବନର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସମାଜ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।

୨୦ । ଗୋଟିଏ ସଂଘର କେତେବେଳେ ସାମୁଦାୟିକ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ସଂଘ ନିଜସ୍ଵ ଲକ୍ଷ୍ୟ ବାଦ୍ ସର୍ବସାଧାରଣ ଉନ୍ନତିମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକଲେ ତାହାର ସାମୁଦାୟିକ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧିପାଏ ।

୨୧ । ଚାରୋଟି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ସଂଘର ଉଦାହରଣ ଦିଅ ।
Answer:

• ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କୀୟ ସଂଘ – ପରିବାର
• ଧର୍ମୀୟ ସଂଘ – ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭା
• ଅବସର ବିନୋଦନ ସଂଘ – ବିଭିନ୍ନ ସଙ୍ଗୀତ, ନୃତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ
• ବୃତ୍ତିଗତ ସଂଘ – ଓକିଲ ସଂଘ, ଶିକ୍ଷକ ସଂଘ

୨୨ । ଗୋତ୍ର କ’ଣ ? ତିନୋଟି ଗୋତ୍ରର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:

• କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷିଙ୍କୁ ନେଇ ଗୋତ୍ର ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।
• ତିନୋଟି ଗୋତ୍ରର ନାମ ହେଲା – କାଶ୍ୟପ, ଭରଦ୍ବାଜ, ନାଗସ୍ୟ ।

ଅତି ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉତ୍ତରମୂଳକ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର

୧। ଶିଶୁ କେଉଁଠାରୁ ବିଭିନ୍ନ ଗୁଣ ଶିକ୍ଷା କରେ ?
Answer:
ଶିଶୁ ପରିବାରରୁ ବିଭିନ୍ନ ଗୁଣ ଶିକ୍ଷା କରେ

୨। ବଂଶ କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ?
Answer:
ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କ ଥ‌ିବା ପରିବାରଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ବଂଶ ଗଠିତ ।

୩ । ଗୋତ୍ରର ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା କିଏ ?
Answer:
କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷି ହେଉଛନ୍ତି ଗୋତ୍ରର ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା ।

୪ । ସଂଘ କେଉଁମାନେ କାହିଁକି ଗଠନ କରିଥାଆନ୍ତି ?
Answer:
କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ପାଇଁ ସଂଘ ଗଠନ କରିଥା’ନ୍ତି ।

୫ । ସମାଜ ସହିତ କାହାର ସମ୍ପର୍କ ଥାଏ ?
Answer:
ସମାଜ ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ସମ୍ପର୍କ ଥାଏ ।

୬| ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଜନଜାତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଯେକୌଣସି ଦୁଇଟିର ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଦୁଇଟି ଜନଜାତିର ନାମ ହେଲା ବଣ୍ଡା ଓ ସାନ୍ତାଳ ।

୭ । ଯେକୌଣସି ଦୁଇଜଣ କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷିଙ୍କ ନାମ ଲେଖ ।
Answer:
କାଶ୍ୟପ ଓ ଭରଦ୍ବାଜ ହେଉଛନ୍ତି ଦୁଇଜଣ କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଋଷି ।

୮| କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ କ’ଣ ?
Answer:
କ୍ଷୁଦ୍ରତମ ସାମାଜିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହେଉଛି ପରିବାର ।

୯। କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ବଂଶ ଗଠିତ ?
Answer:
ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କୀୟ ପରିବାରମାନଙ୍କୁ ନେଇ ବଂଶ ଗଠିତ ।

୧୦। ଏକକ ପରିବାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାପା, ମା’ ଓ ସେମାନଙ୍କର ସନ୍ତାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ପରିବାରକୁ ଏକକ ପରିବାର କୁହାଯାଏ ।

୧୧। ଯୌଥ ପରିବାର କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବାପା, ମା’, ବଡ଼ବାପା, ବଡ଼ମା’, ଦାଦା, ଖୁଡ଼ୀ, ଅବିବାହିତ ଦାଦା ଓ ପିଉସୀ, ଜେଜେବାପା, ଜେଜେମା’ ଆଦି ମିଳିମିଶି ରହୁଥ‌ିବା ପରିବାରକୁ ଯୌଥ ପରିବାର କହନ୍ତି ।

୧୨। ବଂଶରକ୍ଷା କରିବା ପରିବାରର କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ ?
Answer:
ବଂଶରକ୍ଷା କରିବା ପରିବାରର ମୌଳିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ ।

୧୩। ବଂଶ ବିଭାଜନ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ବଂଶର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ଅତ୍ୟଧିକ ହୋଇଗଲେ କେତେକ ନିକଟ ସମ୍ପର୍କୀୟ ପରିବାର ମୂଳବଂଶରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ନୂଆ ବଂଶ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି । ଏହାକୁ ବଂଶ ବିଭାଜନ କୁହାଯାଏ ।

୧୪। ‘ଜନଜାତି’ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଏକ ସାଧାରଣ ନାମ ଥିବା ଦେଶୀୟ ଲୋକମାନଙ୍କର କ୍ଷୁଦ୍ର ସମୂହକୁ ‘ଜନଜାତି’ କୁହାଯାଏ ।

୧୫। ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ କେତେ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ?
Answer:
ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୬୨ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅସ୍ଵାସୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।

୧୬। କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ‘ସମୁଦାୟ’ ଗଠିତ ହୁଏ ?
Answer:
ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକତା ମନୋଭାବ ନେଇ ବାସ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ‘ସମୁଦାୟ’ ଗଠିତ ହୁଏ ।

ବସ୍ତୁନିଷ୍ଠ ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର
୧। ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ଧନଜୀବନ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । (ପ୍ରକୃତି, ସମାଜ, ପରିବାର)
Answer:
ସମାଜ

(ଖ) ‘ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭା’ ଏକ ସଂଘ । (ସେବା, ଧର୍ମୀୟ, ବୃତ୍ତିଗତ)
Answer:
ଧର୍ମୀୟ

(ଗ) ମସିହାରେ ଆମେରିକାରେ ଆନ୍ନା ନାମ୍ନୀ ଏକ ପାଞ୍ଚବର୍ଷର ଝିଅକୁ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା । (୧୯୨୫, ୧୯୩୮, ୧୯୪୬)
Answer:
୧୯୩୮

(ଘ) ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ପ୍ରକାର ଆଦିମ ଅଧ୍ୟାବାସୀ ଦେଖାଯା’ନ୍ତି । (ପଚାଶ, ଷାଠିଏ, ବାଷଠି)
Answer:
ବାଷଠି

(ଙ) ଭାରତୀୟ ପରିବାରଗୁଡ଼ିକରେ ସାଧାରଣତଃ ହିଁ ମୁଖ୍ୟ ହୋଇଥାଆନ୍ତି । ( ଜେଜେବାପା, ପିତା, କୁଳ ପ୍ରବର୍ତ୍ତକ ଋଷି)
Answer:
ପିତା

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Solutions Chapter 8 ମୌର୍ଯ୍ୟ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଉତ୍‌ଥାନ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Solutions Chapter 8 ମୌର୍ଯ୍ୟ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଉତ୍‌ଥାନ

୧। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମୌର୍ଯ୍ୟ କିପରି ନନ୍ଦବଂଶ ଲୋପ କରି ମଗଧରେ ମୌର୍ଯ୍ୟ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଉତ୍ତର ଭାରତର ମଗଧ ରାଜ୍ୟରେ ମୌର୍ଯ୍ୟ ବଂଶର ରାଜାମାନେ ରାଜତ୍ଵ କରୁଥିଲେ ।ମୌର୍ଯ୍ୟ ବଂଶର ଶାସନ ପୂର୍ବରୁ ସେଠାରେ ନନ୍ଦବଂଶ ଶାସନ କରୁଥିଲେ ।
• ନନ୍ଦ ବଂଶର ଶାସକମାନେ ନିଷ୍ଠୁର ଓ ଅତ୍ୟାଚାରୀ ଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ କୁଶାସନରେ ଲୋକମାନେ ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇପଡ଼ିଲେ ।
• ଚାଣକ୍ୟ ନାମକ ଜଣେ ଜ୍ଞାନୀ ପଣ୍ଡିତ ମଗଧରୁ ନନ୍ଦବଂଶ ଲୋପକରିବା କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ମୌର୍ଯ୍ୟ ବଂଶରେ ଜନ୍ମିତ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ନେଇଥିଲେ ।
• ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ବର୍ତ୍ତମାନର ପଞ୍ଜାବ ଅଞ୍ଚଳର ଦୁର୍ଘର୍ଷଜାତି ଓ ଉପଜାତିର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଦ୍ୱାରା ନନ୍ଦରାଜାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ମଗଧ ଅଧିକାର କଲେ ଏବଂ ମୌର୍ଯ୍ୟବଂଶର ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ ।

(ଖ) ସେଲିଉକସ୍ ନିକ୍‌ତାର କିଏ ? ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧର ପରିଣତି କ’ଣ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:

• ସେଲିଉକ୍‌ ନିକତାର ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାରଙ୍କ ସେନାପତି ଥିଲେ । ସେ ଭାରତରେ ଗ୍ରୀକ୍ ଅଧ୍ଵତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶାସନ କରୁଥିଲେ ।
• ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ସେଲିଉକସ୍‌ଙ୍କ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧକରି ତାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ।
• ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ ହୋଇ ସେଲିଉକସ୍ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ସହିତ ସନ୍ଧି କଲେ । ସନ୍ଧି ଅନୁଯାୟୀ ଗ୍ରୀକ୍ ଅଧ୍ୟାତ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନ ଓ ବେଲୁଚିସ୍ଥାନ ପ୍ରଭୃତି ଭାରତର ଉତ୍ତର ପଶ୍ଚିମ ଅଞ୍ଚଳ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ମିଶିଯାଇଥିଲା ।
• ଫଳରେ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଗ୍ରୀକ୍ ଶାସନର ଅବସାନ ଘଟିଲା ।

(ଗ) ଚାଣକ୍ୟଙ୍କଦ୍ଵାରା ଲିଖ୍ ‘ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ର’’ରେ କେଉଁ ବିଷୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ?
Answer:

• ଚାଣକ୍ୟ ‘ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ର’ ନାମକ ଏକ ଗ୍ରନ୍ଥର ରଚନା କରିଥିଲେ ।
• ଏହି ଗ୍ରନ୍ଥରେ ମୌର୍ଯ୍ୟ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଶାସନ ପଦ୍ଧତି ଏବଂ ରାଜନୈତିକ, ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।

(ଘ) ମେଗାସ୍ଥିନିସ୍ କିଏ ? ତାଙ୍କ ବିବରଣୀରେ କ’ଣ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ?
Answer:

• ମେଗାସ୍ଥିନିସ୍ ହେଉଛନ୍ତି ଗ୍ରୀକ୍ଟର ଜଣେ ରାଜଦୂତ । ଗ୍ରୀକ୍ ରାଜା ସେଲିଉକସ୍ ନିକ୍‌ତାରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ସେ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମୌର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଦରବାରକୁ ଆସିଥିଲେ ।
• ସେ ମୌର୍ଯ୍ୟ ଦରବାରରେ ଦୀର୍ଘ ପାଞ୍ଚବର୍ଷକାଳ ରହଣି ସମୟରେ ଭାରତର ବହୁ ଅଞ୍ଚଳ ବୁଲି ଦେଖିଲେ । ଭାରତ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସେ ଯେଉଁ ବିବରଣୀ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିଥିଲେ, ତାହାର ନାମ ‘ଇଣ୍ଡିକା’ ।
• ସେଥ୍ରେ ମୌର୍ଯ୍ୟ ରାଜତ୍ଵ ଓ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଶେଷକରି ପୌର ଶାସନ ବିଷୟରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ।
• ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ସେ ମୌର୍ଯ୍ୟ ରାଜପ୍ରାସାଦ ଓ ପାଟଳିପୁତ୍ର ନଗରର ବର୍ଣ୍ଣନା ଏଥରେ କରିଛନ୍ତି ।

(ଙ) କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧର କାରଣ ଓ ଫଳାଫଳ କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୨୭୩ ମସିହାରେ ଅଶୋକ ମୌର୍ଯ୍ୟ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ମଗଧ ନିକଟରେ ଥ‌ିବା ଏକ ସ୍ବାଧୀନ ଓ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ର କଳିଙ୍ଗର ସ୍ଥିତିକୁ ସେ ସହ୍ୟ କରିପାରିନଥିଲେ ।
• ଏହି କଳିଙ୍ଗ ରାଷ୍ଟ୍ର (ବର୍ତ୍ତମାନର ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ) ଥିଲା ବିପୁଳ ଐଶ୍ବର୍ଯ୍ୟର ଅଧିକାରୀ ଓ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାରର ପେଣ୍ଠସ୍ଥଳୀ । ମଗଧ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୨୬୧ରେ ଅଶୋକ କଳିଙ୍ଗ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ଅନେକ ବିଶ୍ଵାସ କରନ୍ତି ଯେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କଳିଙ୍ଗ ବାହିନୀ ଭୁବନେଶ୍ଵରର ଦୟାନଦୀ କୂଳରେ ଥ‌ିବା ଧଉଳି ପାହାଡ଼ ନିକଟରେ ଅଶୋକଙ୍କ ସେନା ବାହିନୀକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିଥିଲେ ।
• କଳିଙ୍ଗ ସେନାର ପ୍ରବଳ ପରାକ୍ରମ ଅଶୋକଙ୍କ ସେନା ସମ୍ମୁଖରେ ପରଜୟ ବରଣ କରିଥିଲା । ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଏକ ଲକ୍ଷଲୋକ ନିହତ ହେଲେ ଏବଂ ଦେଢ଼ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ କରାଯାଇଥିଲା ।
• ଯୁଦ୍ଧ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁ, ରକ୍ତପାତ, କ୍ଷୟକ୍ଷତି ଓ ଆହତ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କର ଆର୍ତ୍ତନାଦ ଅଶୋକଙ୍କ ହୃଦୟକୁ ବ୍ୟଥିତ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କର ହୃଦୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥିଲା । ସେଠାରେ ସେ ଅସ୍ତ୍ରତ୍ୟାଗ କରି ଜୀବନରେ ଆଉ ଯୁଦ୍ଧ କରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ । କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧ ଅଶୋକଙ୍କ ଜୀବନଧାରାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲା । କଳିଙ୍ଗଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁ ହୋଇଥିବା ରକ୍ତପାତ ହିଁ ଅଶୋକଙ୍କୁ ‘ଚଣ୍ଡାଶେକ’ରୁ ‘ଧର୍ମାଶୋକ’ରେ ପରିଣତ କରାଇଥିଲା । ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଅଶୋକ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

(ଚ) କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧ ଅଶୋକଙ୍କ ମନରେ କାହିଁକି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥିଲା ?
Answer:

• କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁ, ରକ୍ତପାତ, କ୍ଷୟକ୍ଷତି ଓ ଆହତ ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କରଆର୍ତ୍ତନାଦ ଅଶୋକଙ୍କ ହୃଦୟକୁ ବ୍ୟଥ୍‌ତ କରିଥିଲା ।
• ଵାତାଙ୍କର ହୃଦୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥିଲା । ସେଠାରେ ସେ ଅସ୍ତ୍ରତ୍ୟାଗ କରି ଜୀବନରେଆଉ ଯୁଦ୍ଧ କରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ । କଳିଙ୍ଗଯୁଦ୍ଧ ଅଶୋକଙ୍କ ଜୀବନଧାରାକୁ ସମ୍ପୂଣ୍ଣରୂପେ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲା ।
• କଳିଙ୍ଗଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥ‌ିବା ରକ୍ତପାତ ହିଁ ଅଶୋକଙ୍କୁ ‘ଚଣ୍ଡାଶୋକ’ରୁ ‘ଧର୍ମାଶୋକରେ ପରିଣତ କରାଇଥିଲା ।
• ଏହି ଯୁଦ୍ଧପରେ ଅଶୋକ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ଉନ୍ନତି ଓ ପ୍ରସାର ପାଇଁ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ ।

(ଛ) ଅଶୋକଙ୍କ ‘ଧମ୍ମ’ ନୀତି କ’ଣ ଥିଲା ?
Answer:

• ଅଶୋକଙ୍କ ‘ଧମ୍ମ’ ନୀତି କୌଣସି ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଧର୍ମକୁ ବୁଝାଉନଥିଲା । ଏହା ତାଙ୍କର ନୀତିବାଣୀ ଥିଲା ।
• ଅଶୋକଙ୍କ ‘ଧମ୍ମ’ନୀତି ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା– (୧) ଜୀବହତ୍ୟାରୁ ନିବୃତ୍ତ ରହିବା, (୨) ଜୀବ ପ୍ରତି ଅହିଂସା ଭାବ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା, (୩) ପିତାମାତା, ଗୁରୁଜନମାନଙ୍କର ଆଦେଶ ପାଳନ କରିବା, (୪) ଗୁରୁଜନମାନଙ୍କୁ ଭକ୍ତି କରିବା, (୫) ବନ୍ଧୁବର୍ଗ, ଆତ୍ମୀୟ ସ୍ୱଜନ, ବ୍ରାହ୍ମଣ, ବୃଦ୍ଧ ଓ ବିପଦଗ୍ରସ୍ତ ମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉତ୍ତମ ଆଚରଣ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା, (୬) ଦାସ,ଦାସୀ ବା ଭୃତ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଦୟା କରିବା, (୭) ସତ୍ୟ କହିବା, (୮) ସାମାନ୍ୟ ସଞ୍ଚୟ କରିବା ଇତ୍ୟାଦି ।

(ଜ) ଅଶୋକ କେଉଁ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ କେଉଁ କେଉଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ ?
Answer:

• କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧପରେ ଅଶୋକ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ଉନ୍ନତି ଓ ପ୍ରସାର ପାଇଁ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ ।
• ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ଅହିଂସା ନୀତି ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇ ତାହାର ପ୍ରଚାର ପାଇଁ ସେ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ । ସମସ୍ତେ -ବୁଝିବାଭଳି ପାଲି ଭାଷାରେ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ନୀତିକୁ ସେ ପାହାଡ଼ ଗୁମ୍ଫା ଓ ପଥର ଖମ୍ବ ଦେହରେ ବ୍ରାହ୍ମୀ ଲିପିରେ ଖୋଦନ କରାଇଥିଲେ ।
• ସେ ନିଜ ପୁତ୍ର ଓ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ସିଂହଳ ଦେଶକୁ ପଠାଇ ସେଠାରେ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର କରିବା ସହିତ ଭାତୃତ୍ଵ ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ । ସେହିପରି ବ୍ରହ୍ମଦେଶକୁ ଶୋତା ଓ ଉତ୍ତର ନାମକ ଦୁଇଜଣ ବୌଦ୍ଧ ଭିକ୍ଷୁଙ୍କୁ ପଠାଇଥିଲେ ।
• ଅଶୋକ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ପ୍ରଚାର ପାଇଁ ଲୁମ୍ବିନୀ, ସାରନାଥ, କୁଶୀନଗର (କୁଶୀନାରା) ଇତ୍ୟାଦି ସ୍ଥାନକୁ ନିଜେ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଏହି ଯାତ୍ରାକୁ ଧର୍ମଯାତ୍ରା କୁହାଯାଏ । ସେ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ପ୍ରଧାନ ପୀଠ ସ୍ଥଳୀମାନଙ୍କୁ ଯାତ୍ରା କରିବା ଦ୍ବାରା ଅନେକ ଲୋକ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇ ଏହି ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

୨ । ସଂକ୍ଷେପରେ ଏଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଲେଖ ।

ଅଶୋକଙ୍କ ଶିଳାଲିପି, ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭ, ଧର୍ମ ମହାମାତ୍ର
ଅଶୋକଙ୍କ ଶିଳାଲିପି :

• ଅଶୋକ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଅନେକ ସ୍ତମ୍ଭ,ସ୍ତୂପ ଓ ବିହାରମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
• ଭୁବନେଶ୍ଵର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଧଉଳି ପାହାଡ଼ ଓ ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଜଉଗଡ଼ଠାରେ ତାଙ୍କର ଏକ ଶିଳାଲିପି ଦେଖୁବାକୁ ମିଳେ ।
• ତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ଶିଳା ଓ ସ୍ତମ୍ଭମାନଙ୍କରେ ପ୍ରଜା ଓ ରାଜକର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅନୁଶାସନମାନ ଖୋଦିତ ହୋଇଥିଲା ।
• ଏଥିରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ବିଷୟରେ ସଚେତନ କରାଇବା ପାଇଁ ନୀତିବାଣୀମାନ ଖୋଦିତ ହୋଇଥିଲା ।

ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭ :

• ଅଶୋକ ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା ପ୍ରାସାଦ, ସ୍ତୁପ, ସ୍ତମ୍ଭମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସାରନାଥରେ ନିର୍ମିତ ସ୍ତମ୍ଭ ପ୍ରଧାନ । ଏହି ସ୍ତମ୍ଭର ଶୀର୍ଷ ଦେଶରେ ଚାରିଗୋଟି ସିଂହ ଅଛି । ସେହି ସିଂହ ଚାରିଦିଗକୁ ମୁହଁ କରି ରହିଛନ୍ତି । ଏହି ସ୍ତମ୍ଭର ଉଚ୍ଚତା ୨.୧୫ ମିଟର ଅଟେ ।
• ଏହି ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଚାରିଗୋଟି ସିଂହ, ଗୋଟିଏ ଘୋଡ଼ା, ଗୋଟିଏ ହାତୀ ଓ ଗୋଟିଏ ଷଣ୍ଢର ଚିତ୍ର ରହିଛି ଏଥ‌ିରେ ଥ‌ିବା ଧର୍ମଚକ୍ରଟି ସତ୍ୟର ପ୍ରତୀକ ଓ ଏଥ‌ିରେ ୨୪ଟି ଅର ରହିଛି ।
• ଭାରତ ସରକାର ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭର ଏହି ସିଂହକୁ ଜାତୀୟ ସଂକେତ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି ଓ ଚିହ୍ନ ମଧ୍ୟରେ ଥ‌ିବା ଚକ୍ରକୁ ଜାତୀୟ ପତାକାରେ ସ୍ଥାନ ଦିଆଯାଇଛି ।
• ଏହି ସିଂହ ଚିହ୍ନଟିକୁ (ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭ) ଭାରତୀୟ ମୁଦ୍ରାମାନଙ୍କରେ ସ୍ଥାନ ଦିଆଯାଇଛି ।

ଧର୍ମ ମହାମାତ୍ର :

• ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଅଶୋକ ଧର୍ମ ମହାମାତ୍ର ନାମକ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଭ୍ରମଣ କରି ଲୋକମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ‘ଧମ୍ମ’ ନୀତି ଶୁଣାଉଥିଲେ ଓ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ଧମ୍ମନୀତିକୁ ବୁଝାଉଥିଲେ ।

୩। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ କେଉଁମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଏକ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଗଠନ କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମଗଧ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।
• ବର୍ତ୍ତମାନର ପଞ୍ଜାବ ଅଞ୍ଚଳର ଦୁର୍ଦ୍ଧର୍ଷ ଜାତି ଓ ଉପଜାତିର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ନେଇ ସେ ସେହି ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।

(ଖ) ଅଶୋକ କଳିଙ୍ଗ ଆକ୍ରମଣ କରିବାର ଦୁଇଟି କାରଣ ଲେଖ ।
Answer:

• ପ୍ରଥମତଃ ଅଶୋକ ନିଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ନିକଟରେ କଳିଙ୍ଗ ପରି ଏକ ସ୍ବାଧୀନ ଓ ଶକ୍ତିଶାଳା ରାଷ୍ଟ୍ରର ସ୍ଥିତିକୁ ସହ୍ୟ କରି ପାରିନଥିଲେ ।
• ଦ୍ବିତୀୟତଃ କଳିଙ୍ଗ ବିପୁଳ ଐଶ୍ବର୍ଯ୍ୟର ଅଧିକାରୀ ଓ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାରର ପୀଠସ୍ଥଳୀ ଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଅଧିକାର କରି ମଗଧ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ସେ କଳିଙ୍ଗ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।

(ଗ) ବିନ୍ଦୁସାର ତକ୍ଷଶିଳାର ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ କାହାକୁ ପଠାଇଥିଲେ ?
Answer:

• ବିନ୍ଦୁସାରଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ତକ୍ଷଶିଳାରେ ବିଦ୍ରୋହ ଦେଖା ଦେଇଥିଲା ।
• ସେହି ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିବାକୁ ବିନ୍ଦୁସାର ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଅଶୋକଙ୍କୁ ପଠାଇଥିଲେ ।

(ଘ) ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମୌର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ କେଉଁଠାରୁ କେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଥିଲା ?
Answer:

• ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମୌର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମରେ ପାରସ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓ ଦକ୍ଷିଣରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥିଲା ।
• ଏହା ପୂର୍ବରେ ବିହାର ପଶ୍ଚିମରେ ସୌରାଷ୍ଟ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥିଲା ଓ ତାଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ଥିଲା ପାଟଳୀପୁତ୍ର (ବର୍ତ୍ତମାନର ବିହାରର ପାଟଣା) ।

୪। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ଅଶୋକ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର ପାଇଁ ନିଜ ପୁତ୍ର ଓ କନ୍ୟାଙ୍କୁ କେଉଁଠାକୁ ପଠାଇଥିଲେ ?
Answer:
ଅଶୋକ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର ପାଇଁ ନିଜ ପୁତ୍ର ଓ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ସିଂହଳ ଦେଶକୁ ପଠାଇଥିଲେ ।

(ଖ) ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭ ମଧ୍ଯରେ ଥ‌ିବା ଚକ୍ରକୁ କ’ଣ କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ଅଶୋକସ୍ତମ୍ଭ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଧର୍ମ ଚକ୍ରକୁ ସତ୍ୟର ପ୍ରତୀକ କୁହାଯାଏ ।

(ଗ) ଅଶୋକଙ୍କ ନିଷ୍ଠୁର ପ୍ରକୃତି ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ କ’ଣ କୁହାଯାଉଥିଲା ?
Answer:
ଅଶୋକଙ୍କ ନିଷ୍ଠୁର ପ୍ରକୃତି ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ‘ଚଣ୍ଡାଶୋକ’ କୁହାଯାଉଥିଲା ।

(ଘ) କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧ କେବେ ହୋଇଥିଲା ?
Answer:
କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୨୬୧ ମସିହାରେ ହୋଇଥିଲା ।

(ଙ) ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମୌର୍ଯ୍ୟ କାହାକୁ ପରାସ୍ତ କରି ମଗଧର ଶାସକ ହୋଇଥିଲେ ?
Answer:
ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମୌର୍ଯ୍ୟ ନନ୍ଦରାଜାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ମଗଧର ଶାସକ ହୋଇଥିଲେ ।

୫। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉକ୍ତିରେ ଥ‌ିବା ଭ୍ରମ ସଂଶୋଧନ କର ।

(କ) ଗ୍ରୀକ୍‌ବୀର ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାରଙ୍କ ସେନାପତି ମେଗାସ୍ଥିନିସ୍ ଥିଲେ ।
Answer:
ଗ୍ରୀକ୍‌ର ରାଜା ସେଲିଉକସ୍ ନିକ୍‌ତାରଙ୍କର ରାଜଦୂତ ମେଗାସ୍ଥିନିସ୍ ଥିଲେ । କିମ୍ବା, ଗ୍ରୀକ୍‌ବୀର ଆଲେକ୍‌ଜାଣ୍ଡାରଙ୍କ ସେନାପତି ସେଲିଉକସ୍ ନିଷ୍ଠାର ଥିଲେ ।

(ଖ) ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମୌର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କୁ ସେନାପତି ରୂପେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମୌର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ଉପଦେଷ୍ଟା ରୂପେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ।

(ଗ) ଅଶୋକ ‘ଧର୍ମ ମହାମାତ୍ର’’ ମାନଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ ।
Answer:
ଅଶୋକ ‘‘ଧର୍ମ ମହାମାତ୍ର’’ ମାନଙ୍କୁ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଚାରିଗୋଟି ବାଘର ଚିତ୍ର ରହିଛି ।
Answer:
ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭରେ ଚାରିଗୋଟି ସିଂହର ଚିତ୍ର ରହିଛି ।

୬। ବନ୍ଧନୀ ମଧ୍ଯରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର ।

(କ) ମଗଧର ନନ୍ଦ ବଂଶକୁ ଲୋପ କରିବା ପାଇଁ ________________ ଶପଥ ନେଇଥିଲେ । (ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ, ଅଶୋକ, ଚାଣକ୍ୟ, ସେଲିଉକାସ୍ ନିକ୍‌ତାର)
Answer:
ଚାଣକ୍ୟ

(ଖ) ମେଗାସିନିସ୍ ଗ୍ରାକ୍ରର _____________ ଥିଲେ । (ରାଜଦୂତ, ରାଜା, ସେନାପତି, ଧର୍ମ ପ୍ରଚାରକ)
Answer:
ରାଜଦୂତ

(ଗ) ଅଶୋକ କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧରେ ________________ ଲୋକଙ୍କୁ ବନ୍ଦୀ କରିଥିଲେ । (ପଚାଶ ହଜାର, ଏକଲକ୍ଷ, ଦେଢ଼ଲକ୍ଷ, ଦୁଇଲକ୍ଷ)
Answer:
ଦେଢ଼ଲକ୍ଷ

(ଘ) ସତ୍ୟର ପ୍ରତୀକ ଧର୍ମଚକ୍ରରେ _______________ ଟି ଅର ଅଛି । (୧୨, ୨୪, ୨୦, ୨୧)
Answer:
୨୪

୭। ‘କ’ସ୍ତମ୍ଭର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ସଂପର୍କିତ ଶବ୍ଦକୁ ମିଳାଇ ଲେଖ ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ InText Questions Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 7 ତ୍ରିଭୁଜର ଧର୍ମ InText Questions

(କ) ସେହିଭଳି ∠B ଓ ∠C ର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁ ସ୍ଥିର କର ।
ସମାଧାନ:

Δ ABC ରେ ∠B ର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁ AC ଏବଂ ∠C ର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁ AB ।

(ଖ) XYZ ନାମକ ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜ ଅଙ୍କନ କର । ଏହାର X͞Y, Y͞Z ଓ Z͞X ର ସମ୍ମୁଖୀନ କୋଣଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଲେଖ ।
ସମାଧାନ:

XY ର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁ ∠Z
YZ ର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁ ∠X ଓ
ZX ର ସମ୍ମୁଖୀନ ବାହୁ ∠Y ।

ଉତ୍ତର ଲେଖ :
1. Δ ABC ର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶୀର୍ଷ ବିନ୍ଦୁରେ କେତୋଟି ବହିଃସ୍ଥ କୌଣ ଅଙ୍କନ ସମ୍ଭବ ?
ସମାଧାନ:
ଦୁଇଟି ।

2. Δ ABC ର A ଶୀର୍ଷ ବିନ୍ଦୁଠାରେ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣ ଦୁଇଟି ଅଙ୍କନ କଲେ, ସେ ଦୁଇଟିର ପରିମାଣ ମଧ୍ୟରେ କି ସମ୍ପର୍କ ରହିବ ? ତୁମ ଉତ୍ତରର କାରଣ କ’ଣ ?
ସମାଧାନ:
ସେ ଦୁଇଟିର ପରିମାଣ ସମାନ, କାରଣ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣ ∠A ର ସନ୍ନିହିତ ପରିପୂରକ କୋଣ ।

3. ଏକ ତ୍ରିଭୁଜର ଗୋଟିଏ ବହିଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ ଓ ତା’ର ସନ୍ନିହିତ ଅନ୍ତଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ କ’ଣ ? ତୁମ ଉତ୍ତରର କାରଣ କହି ।
ସମାଧାନ:
ତ୍ରିଭୁଜର ବହିଃସ୍ଥ ଏବଂ ଏହାର ସନ୍ନିହିତ ଅନ୍ତଃସ୍ଥ କୋଣର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି 180°; କାରଣ ସେ କୋଣଦ୍ଵୟ ପରସ୍ପର ପରିପୂରକ ।

ନିଜେ କରି ଦେଖ :
1. ତୁମ ଖାତାରେ ତିନୋଟି ବିଭିନ୍ନ ଆକୃତିର ତ୍ରିଭୁଜ ଅଙ୍କନ କର ।

2. ପ୍ରୋଟ୍ରାକ୍ଟର ବ୍ୟବହାର କରି ତ୍ରିଭୁଜର କୋଣମାନଙ୍କର ପରିମାଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ଓ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନିମ୍ନ ସାରଣୀରେ ଯଥା ସ୍ଥାନରେ ଲେଖ । (ପ୍ରଶ୍ନ ସହ ଉତ୍ତର)

ତ୍ରିଭୁଜର ନାମ	କୋଣ ତିନୋଟିର ପରିମାଣ	କୋଣ ତିନୋଟିର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି
Δ  ABC	m∠A = m∠B = m∠C =	_________ + _________ + _________ = _________
Δ  DEF	m∠D = m∠E = m∠F =	_________ + _________ + _________ = _________
Δ  GHK	m∠G = m∠H = m∠K =	_________ + _________ + _________ = _________

ସମାଧାନ:

ତ୍ରିଭୁଜର ନାମ	କୋଣ ତିନୋଟିର ପରିମାଣ	କୋଣ ତିନୋଟିର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି
Δ  ABC	m∠A = 80° m∠B = 45° m∠C = 55°	80° + 45° + 55° = 180°
Δ  DEF	m∠D = 50° m∠E = 90° m∠F = 40°	50° + 90° + 40° = 180°
Δ  GHK	m∠G = 19° m∠H = 140° m∠K = 21°	19° + 140° + 21° = 180°

3. ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କୋଣ ତିନୋଟିର ପରିମାଣର ସମଷ୍ଟି କେତେ ହେବାର ଦେଖୁଛ ?
ସମାଧାନ:
180°

ତୁମେ ଉତ୍ତର ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର :
1. Δ ABC ର m∠A= 70° ଓ m∠B = 45° ହେଲେ m∠C କେତେ ?
ସମାଧାନ :
Δ ABC ର m∠A = 70° ଓ m∠B = 45° । ମନେକର m∠C = x°
ଆମେ ଜାଣୁ m∠A + m∠B + m∠C = 180°
⇒ 70° + 45° + x = 180°
⇒ x = 180° – 115° = 65°
∴ ∠C ର ପରିମାଣ 65° ।

2. Δ POR ରେ m∠R ଅପେକ୍ଷା m∠Q 10° ଅଧୁକ ଓ m∠Q ଠାରୁ m∠P 10° ଅଧିକ ହେଲେ, କୋଣ ତିନୋଟିର ପରିମାଣ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ :
ମନେକର Δ POR ରେ m∠R = x° କିନ୍ତୁ m∠Q = m∠R + 10° = (x + 10)°
m∠P = m∠Q + 10°
= (x + 10 + 10)°
= (x + 20°)
Δ PQR ରେ m∠P + m∠Q + m∠R = 180°
⇒ x + 20 + x + 10 + x = 180°
⇒ 3x + 30 = 180°
⇒ 3x = 180° – 30° = 150°
⇒ x = \(\frac{150°}{3}\) = 50°
∴ m∠P = (x + 20)° = (50 + 20)° = 70°,
m∠Q = (x + 10)° = (50 + 10)° = 60° ଏବଂ m∠R = x° = 50° ।

ନିଜେ କରି ଦେଖ :
1. ତୁମ ଖାତାରେ ତିନୋଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ତ୍ରିଭୁଜ ଅଙ୍କନ କର । ସେ ତ୍ରିଭୁଜ ତିନୋଟିର ନାମ ଦିଅ ABC, PQR, XYZ ।

2. ପ୍ରତ୍ୟେକ ତ୍ରିଭୁଜର ବାହୁଗୁଡ଼ିକର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ମାପ ଓ ନିମ୍ନ ସାରଣୀ ପୂରଣ କର (ଶେଷ ସ୍ତମ୍ଭରେ (3) ଓ ସ୍ତମ୍ଭ (4) ର ଫଳ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ବୃହତ୍ତର ଲେଖ ।)

ତ୍ରିଭୁଜର ନାମ (1)	ବାହୁତ୍ରୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (2)	ଦୁଇଟି ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି (3)	ତୃତୀୟ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (4)	ସ୍ତମ୍ଭ (3) ଓ (4) ଫଳାଫଳ ମଧ୍ୟରେ ତୁଳନା (5)
Δ ABC	AB = BC = CA =	AB + BC =	AC =
		AB + AC =	BC =
		BC + AC =	AB =
Δ PQR	PQ =	PQ + QR =	RP =
	QR =	QR + RP =	PQ =
	RP =	PQ + RP =	QR =
Δ XYZ	XY =	XY + YZ =	ZX =
	YZ =	YZ + ZX =	XY =
	ZX =	XY + ZX =	YZ =

ସମାଧାନ:

ତ୍ରିଭୁଜର ନାମ (1)	ବାହୁତ୍ରୟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (2)	ଦୁଇଟି ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟର ସମଷ୍ଟି (3)	ତୃତୀୟ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ (4)	ସ୍ତମ୍ଭ (3) ଓ (4) ଫଳାଫଳ ମଧ୍ୟରେ ତୁଳନା (5)
Δ ABC	AB = 3.4 ସେ.ମି. BC = 5 ସେ.ମି. CA = 4.2 ସେ.ମି.	AB + BC = 8.4 ସେ.ମି.	AC = 4.2 ସେ.ମି.	AB + BC > AC
		AB + AC = 7.6 ସେ.ମି.	BC = 5 ସେ.ମି.	AB + AC > BC
		BC + AC = 9.2 ସେ.ମି.	AB = 3.4 ସେ.ମି.	AC + BC > AB
Δ PQR	PQ = 3 ସେ.ମି. QR = 4 ସେ.ମି. RP = 5 ସେ.ମି.	PQ + QR = 7 ସେ.ମି.	RP = 5 ସେ.ମି.	PQ + QR > RP
		QR + RP = 9 ସେ.ମି.	PQ = 3 ସେ.ମି.	QR + RP > PQ
		PQ + RP = 8 ସେ.ମି.	QR = 4 ସେ.ମି.	PQ + RP > QR
Δ XYZ	XY = 4 ସେ.ମି. YZ = 2.5 ସେ.ମି. ZX = 6 ସେ.ମି.	XY + YZ = 6.5 ସେ.ମି.	ZX = 6 ସେ.ମି.	XY + YZ > ZX
		YZ + ZX = 8.5 ସେ.ମି.	XY = 4 ସେ.ମି.	YZ + ZX > XY
		XY + ZX = 10 ସେ.ମି.	YZ = 2.5 ସେ.ମି.	XY + ZX > YZ

3. ଉପରିସ୍ଥ ସାରଣୀର ସ୍ତମ୍ଭ (5) ରୁ ଆମେ କ’ଣ ଜାଣିଲେ ?
ସମାଧାନ:
ଗୋଟିଏ ତ୍ରିଭୁଜର ଯେକୌଣସି ଦୁଇଟି ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ସମଷ୍ଟି ଏହାର ତୃତୀୟ ବାହୁର ଦୈର୍ଘ୍ୟଠାରୁ ବୃହତ୍ତର ।

4. Δ POR ର PQ = 8 ସେ.ମି. ଓ PR = 11 ସେ.ମି., ନିମ୍ନ ଉକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଠିକ୍ ଭକ୍ତିକୁ ବାଛ ।
(କ) QR, 2 ସେ.ମି. ଠାରୁ ଅଧୁକ ଓ 19 ସେ.ମି. ଠାରୁ କମ୍
(ଖ) QR, 3 ସେ.ମି. ଠାରୁ ଅଧୁକ ଓ 20 ସେ.ମି. ଠାରୁ କମ୍
(ଗ) QR, 3 ସେ.ମି. ଠାରୁ ଅଧୁକ ଓ 19 ସେ.ମି ଠାରୁ କମ୍
(ଘ) QR, 2 ସେ.ମି. ଠାରୁ ଅଧୁକ ଓ 20 ସେ.ମି. ଠାରୁ କମ୍ ତୁମର ଉତ୍ତର ସପକ୍ଷରେ କାରଣ ଦର୍ଶାଅ ।
ସମାଧାନ:
PQ + PR = 8 ସେ.ମି. + 11 ସେ.ମି. = 19 ସେ.ମି.
PR – PQ = 11 ସେ.ମି. – 8 ସେ.ମି. = 3 ସେ.ମି.
(ଗ) QR, 3 ସେ.ମି. ଠାରୁ ଅଧୁକ ଓ 19 ସେ.ମି ଠାରୁ ସାନ ଉକ୍ତିଟି ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class History Solutions Chapter 9 ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୨୦୦ରୁ ଖ୍ରୀ.ଅ. ୩୦୦ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 History Solutions Chapter 9 ଖ୍ରୀ.ପୂ. ୨୦୦ରୁ ଖ୍ରୀ.ଅ. ୩୦୦ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ

୧। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଦିଅ ।

(କ) ବାକ୍‌ଟ୍ରିଆରେ ଶାସନ କରୁଥିବା ଗ୍ରୀକ୍‌ମାନେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲେ କାହିଁକି ?
Answer:

• ଶକମାନଙ୍କ ଚାପ ଯୋଗୁ ଗ୍ରୀକ୍ଳାମାନେ ନିଜର ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ ଚଳାଇ ପାରିନଥିଲେ ।
• ଏହି ସମୟରେ ଚୀନ୍‌ର ବୃହତ୍ ପ୍ରାଚୀର ନିର୍ମାଣ ହୋଇଯାଇଥିବାରୁ ଶକମାନେ ଚୀନ୍ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହୋଇପାରି ନଥିଲେ ।
• ଫଳରେ ସେମାନେ ନିଜ ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶରେ ଶାସନ କରୁଥିବା ଗ୍ରୀକ୍ ଓ ପଲ୍ଲବ ଶାସକମାନଙ୍କ ଉପରେ ନଜର ପକାଇଲେ ।
• ଶକମାନଙ୍କ ଚାପ ଫଳରେ ବାକ୍‌ଟ୍ରିଆରେ ଶାସନ କରୁଥିବା ଗ୍ରୀକ୍‌ମାନେ ଭାରତ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ ଓ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟହେଲେ ।

(ଖ) ଶକମାନେ ଭାରତରେ କିପରି ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ?
Answer:

• ଶକମାନେ ପ୍ରଥମେ ସରଦରିଆ ନଦୀର ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ବାସ କରୁଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କୁ ସେଠାରୁ ୟୁ-ଚି ଜାତିର ଲୋକମାନେ ବିତାଡ଼ିତ କରିବାରୁ ସେମାନେ ଭାରତ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ ଏବଂ ଭାରତୀୟ -ଗ୍ରୀକ୍ ରାଜ୍ୟ ଅସ୍ଵୀକାର କରି ନିଜର ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ ।
• ଶକମାନେ ପାଞ୍ଚଟି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇ ଭାରତ ଓ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନରେ ନିଜର ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ ।
• ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମଭାଗ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନରେ, ଦ୍ବିତୀୟ ଭାଗ ଭାରତର ତକ୍ଷଶିଳାଠାରେ ନିଜର ରାଜଧାନୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଶାସନ କଲେ । ତୃତୀୟ ଭାଗଟି ମଥୁରାରେ ରହି ପ୍ରାୟ ଦୁଇଶହ ବର୍ଷ, ଚତୁର୍ଥ ଶାଖାଟି ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଚତୁର୍ଥ ଶତାବ୍ଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓ ପଞ୍ଚମ ଶାଖାଟି ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟର ଉପର ଭାଗରେ ନିଜର ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।
• ଏହିପରି ଶକମାନେ ଭାରତରେ ନିଜର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।

(ଗ) କନିଷ୍କଙ୍କୁ କୁଶାଣ ବଂଶର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନରପତି କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• କନିଷ୍କ କୁଶାଣ ରାଜବଂଶର ତୃତୀୟ ଓ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ରାଜାଥିଲେ । ସେ ଖୋଟାନ୍, କାଶ୍ମୀର, ଗାଙ୍ଗେୟ ଉପତ୍ୟକାର କିଛି ଅଂଶ, ମାଳବ ଇତ୍ୟାଦି ଜୟ କରି ନିଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ମିଶାଇଦେବା ସହିତ ତାଙ୍କର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପଶ୍ଚିମରେ ପାରସ୍ୟଠାରୁ ପୂର୍ବରେ ପାଟଳିପୁତ୍ର (ବର୍ତ୍ତମାନ ବିହାରର ପାଟଣା) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଥିଲା ।
• ଅଶଘୋଷଙ୍କଦ୍ବାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ କନିଷ୍କ ବୌଦ୍ଧଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରି ଏହାର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାରପାଇଁ ଅନେକ ସ୍ତୂପ ଓ ବୌଦ୍ଧବିହାର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କ ସମୟରେ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଅନେକ ଗ୍ରନ୍ଥ ରଚିତ ହୋଇଥିଲା ଓ ତାଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ କୁଶାଣ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ବହୁବିଧ ଉନ୍ନତି ଘଟିଥିଲା ।
• ଚୀନ ଓ ରୋମ୍‌ସହ ତାଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା । ତାଙ୍କର ୨୮ ବର୍ଷ ରାଜତ୍ଵକାଳରେ କୁଣାଣ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ବହୁବିଧ ଉନ୍ନତି ଘଟିଥିଲା ।

(ଘ) ସାତବାହନମାନଙ୍କର ଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ କିପରି ଥୁଲା ?
Answer:

• ସାତବାହନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ରାଜା ସମସ୍ତ କ୍ଷମତାର ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ ।
• ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ କେତୋଟି ପ୍ରଦେଶ ଓ ପ୍ରଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ କେତୋଟି ଜନପଦରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ମଧ୍ଯ ଏସିଆ ଓ ରୋମ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ଥିଲା । ଆମଦାନୀ ତୁଳନାରେ ରପ୍ତାନୀ ଅଧିକ ହେଉଥିଲା ।
• ସାତବାହନରବଣିକମାନେ ବୌଦ୍ଧଗୁମ୍ଫା, ଚୈତ୍ୟଗୃହ ଓ ସ୍ତୂପମାନ ନିର୍ମାଣ କରୁଥିଲେ ।
• ସାତବାହନମାନେ ଶକମାନଙ୍କ ସହିତ ବୈବାହିକ ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ଓ ସେମାନେ ସଡ଼କ ପଥର ଉନ୍ନତି କରାଇଥିଲେ ।

(‍ଙ) ଖାରବେଳଙ୍କୁ ଜଣେ ଦିଗ୍‌ବିଜୟୀ ସମ୍ରାଟ ଓ ଜଣେ ଉତ୍ତମ ଶାସକ ବୋଲି କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ?
Answer:

• ଖାରବେଳ ରାଜ୍ୟଶାସନର ଦ୍ବିତୀୟ ବର୍ଷରେ ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ କୃଷ୍ଣାନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଗ୍ରସର ହୋଇ ରାଷ୍ଟ୍ରକ ଓ ଭୋଜକମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେ ମଗଧ ରାଜାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ସହିତ ଆକ୍ରମଣକାରୀ ଯବନମାନଙ୍କୁ ମଥୁରା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତଡ଼ିଦେଇଥିଲେ । ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ ପିମ୍ପୁଣ୍ଡ ଅଧ୍କାର କରିବା ସହିତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ତାମିଲ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଦେଇଥିଲେ ।
• ପ୍ରଜାମାନଙ୍କ ହିତ ପାଇଁ ଖାରବେଳ ବହୁ ଅର୍ଥ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା ସହିତ ବହୁ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟକରି ନିଜର ରାଜଧାନୀ କଳିଙ୍ଗନଗରୀର ଦୁର୍ଗ, ଅଟ୍ଟାଳିକା, ଉଦ୍ୟାନ ଓ ପୁଷ୍କରିଣୀର ଉନ୍ନତି କରିଥିଲେ ।
• ନନ୍ଦରାଜାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଖୋଳାଯାଇଥିବା କେନାଲକୁ ସେ ମରାମତି କରି ସେ କଳିଙ୍ଗନଗରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ପ୍ରସାରିତ କରିଥିଲେ ।
• ନଗର ଅଖଦଂସ ଓ କଣ୍ଠ ନାମକ ଉଚ୍ଚ କର୍ମଚାରୀ ତାଙ୍କର କର୍ମବିଭାଗ ଦାୟିତ୍ଵରେ ଥିଲେ ।

(ଚ) ସଙ୍ଗମ ଯୁଗରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ସାମାଜିକ ଅବସ୍ଥା କିପରି ଥିଲା ?
Answer:

• ସଙ୍ଗମ ଯୁଗରେ ସମାଜରେ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅରିଭାର (ଜ୍ଞାନୀଲୋକ) ମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଉଚ୍ଚସ୍ଥାନ ଦିଆଯାଉଥିଲା । କୃଷକମାନଙ୍କୁ ‘ଭଲାଭାର’ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
• ସମାଜରେ ଶିକାରୀ, ମେଷପାଳକ ଓ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଇତ୍ୟାଦି ବାସ କରୁଥିଲେ ।
• ଧନୀ ଲୋକମାନେ ଇଟା ତିଆର ଘରେ ଓ ଗରିବ ଲୋକମାନେ କୁଡ଼ିଆ ଘରେ ରହୁଥିଲେ ।
• ସ୍ତ୍ରୀବା ନାରୀମାନଙ୍କୁ ପରିବାରର ‘ଆଲୋକ’ କୁହାଯାଉଥିଲା ।

୨। ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଟିପ୍‌ପଣୀ ଦିଅ ।

(କ) ମେନେଣ୍ଡର୍ (ମିଳିନ୍ଦ) –
Answer:

• ଗ୍ରୀକ ଶାସନକର୍ତ୍ତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ‘ମେନେଣ୍ଡର୍’ ପ୍ରମୁଖ ଥିଲେ । କେତେକ ତାଙ୍କୁ ‘ମିଳିନ୍ଦ’ ବୋଲି କରିଥିଲେ ।
• ସେ ବୌଦ୍ଧଗୁରୁ ନାଗାର୍ଜୁନଙ୍କଦ୍ୱାରା ବୌଦ୍ଧଧର୍ମରେ ଦୀକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ ଓ ‘ଶାକଳ’ଠାରେ ସେ ତାଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ତିଆରି କରିଥିଲେ ।

(ଖ) ରୁଦ୍ରଦାମନ –
Answer:

• ରୁଦ୍ରଦାମନ ଶକ ରାଜାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଥିଲେ । ସେ ମାଳବ, ସୌରାଷ୍ଟ୍ର, ଗୁଜରାଟର କଙ୍କଣ ଉପକୂଳ ଓ ନର୍ମଦା ଉପତ୍ୟକାରେ ଥିବା କେତେକ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରିଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କର ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଗଭୀର ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ଥିଲା ତାଙ୍କର ବ୍ୟାକରଣ, ରାଜନୀତି, ସଙ୍ଗୀତ ଓ ଦର୍ଶନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଜ୍ଞାନ ଥିଲା । ସେ ସାତବାହନ, ଲଚ୍ଛବୀ ରାଜବଂଶ ସହିତ ବୈବାହିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।

(ଗ) ‘ୟୁ-ଚି’ –
Answer:

• ଖ୍ରୀ.ପୂ. ଦ୍ବିତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଚୀନ୍‌ର ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ‘ୟୁ-ଚି’ ନାମକ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଯାଯାବର ଜାତି ବାସ କରୁଥିଲେ । ହୁଣମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ୟୁ-ଚିମାନେ ବିତାଡ଼ିତ ହୋଇ ବାକ୍‌ଟ୍ରିଆରେ ଶକମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତକରି ସେଠାରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ୟ ବିସ୍ତାର କଲେ ।
• ୟୁ-ଚି ଜାତି ପାଞ୍ଚଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୁଶାଣ ଗୋଷ୍ଠୀ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲେ । ପରେ ସେମାନେ ହିନ୍ଦୁକୁଶ ପର୍ବତ ଅତିକ୍ରମ କରି ସିନ୍ଧୁ ଅବବାହିକା ଓ ଗାଙ୍ଗେୟ ଉପତ୍ୟକାରେ ଆଧ୍ୟତ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ ।

(ଘ) ଦ୍ଵିତୀୟ କାଡ୍‌ଫିସେସ୍ –
Answer:

• କୁଶାଣ ଶାସକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତରେ ସଫଳତାର ସହିତ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିବା ଜଣେ ଶାସକଥିଲେ ଦ୍ଵିତୀୟ କାଡ଼ଫିସେସ୍ ।
• ସେ ଭାରତରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାଥିଲା ଭାରତରେ ପ୍ରଚଳିତ ପ୍ରଥମ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା । କେତେକ ମୁଦ୍ରାରେ ଶିବ ମୂର୍ତ୍ତି ଥ‌ିବାରୁ ଦ୍ବିତୀୟ କାର୍ଡ଼ପିସେସ୍ ଶିବ ଉପାସକ ଥିଲେ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ।

(ଙ) ମହାବିଭାଷା –
Answer:

• କୁଶାଣ ରାଜା କନିଷ୍କଙ୍କଦ୍ବାରା ଆହୂତ ଚତୁର୍ଥ ବୌଦ୍ଧ ସମ୍ମିଳନୀରେ ବୌଦ୍ଧ ପଣ୍ଡିତମାନେ ବୌଦ୍ଧଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଥିଲେ ।
• ଏହି ବ୍ୟାଖ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ‘ମହାବିଭାଷା’ ନାମରେ ପରିଚିତ ।

(ଚ) ଦ୍ଵିତୀୟ ସାତକର୍ଣ୍ଣୀ –
Answer:

• ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ଦ୍ବିତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଭାଗରେ ଗୌତମୀ ପୁତ୍ର ସାତକଣ୍ଠୀ ବା ଦ୍ଵିତୀୟ ସାତକର୍ଣ୍ଣୀ ସାତବାହନ ଖ୍ୟାତି ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ ।
• ସେ ଶକ, ଯବନ ଓ ପଲ୍ଲବମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ସହିତ ଶକମାନେ ଦଖଲ କରିଥିବା ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ଛଡ଼ାଇ ଆଣିଥିଲେ ।

୩। ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ ।

(କ) ଭାରତୀୟ ଗ୍ରୀକ୍ ଶାସନକର୍ତ୍ତା ମେନେଣ୍ଡର୍‌ଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଶାକଳର ବର୍ତ୍ତମାନ ନାମ କ’ଣ ?
Answer:
ଭାରତୀୟ ଗ୍ରୀକ୍ ଶାସନକର୍ତ୍ତା ମେନେଣ୍ଡର୍‌ଙ୍କର ରାଜଧାନୀ ଶାକଳର ବର୍ତ୍ତମାନ ନାମ ‘ସିଆଲ୍‌କୋଟ୍’ ।

(ଖ) ଶକମାନେ ପ୍ରଥମେ କେଉଁଠାରେ ବାସ କରୁଥିଲେ ?
Answer:
ଶାକମାନେ ପ୍ରଥମେ ସରଦରିଆ ନଦୀର ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ବାସ କରୁଥିଲେ ।

(ଗ) କେଉଁ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ କୁଶାଣ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା ?
Answer:
(i) କୁଶାଣମାନଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଆମୁଦରିଆଠାରୁ ଗଙ୍ଗା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ଏସିଆର ଖୋରାସନଠାରୁ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ବାରାଣସୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ ଥିଲା ।
(ii) କେନ୍ଦ୍ର ଏସିଆର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳ, ଆଫଗାନିସ୍ଥାନର କିଛି ଅଂଶ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ଓ ଉତ୍ତର ଭାରତର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ କୁଶାଣ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା ।

(ଘ) କନିଷ୍କ କେଉଁ କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ଜୟ କରି ନିଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ମିଶାଇଥିଲେ ?
Answer:
କନିଷ୍କ ଖୋଟାନ୍, କାଶ୍ମୀର, ଗାଙ୍ଗେୟ ଉପତ୍ୟକାର କେତେକ ଅଂଶ, ମାଳବ ଇତ୍ୟାଦି ଜୟ କରି ନିଜ ସାମ୍ରାଜ୍ୟରେ ମିଶାଇଥିଲେ ।

(ଙ) କୁଶାଣମାନେ କେଉଁ ମୂଳ ଯାଯାବର ଜାତିର ଲୋକ ଥିଲେ ?
Answer:
କୁଶାଣମାନେ ୟୁ-ଚି ଯାଯାବର ଜାତିର ଲୋକ ଥିଲେ ।

(ଚ) ସାତବାହନ ବଂଶର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଏ ଥିଲେ ?
Answer:
ସାତବାହନ ବଂଶର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ ସିମୁକ ।

(ଛ) ଖାରବେଳଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ କେଉଁଠାରେ ଥିଲା ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ?
Answer:
ଖାରବେଳଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ କଳିଙ୍ଗନଗରୀ ଭୁବନେଶ୍ୱର ନିକଟସ୍ଥ ଶିଶୁପାଳଗଡ଼ଠାରେ ଥିଲା ବୋଲି ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଏ ।

୪। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଚାରୋଟିକରି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନତଳେ ଦିଆଯାଇଛି ।
ସେଥ‌ିରୁ ଯେଉଁ ଉତ୍ତରଟି ଠିକ୍ ତା’ ପାଖରେ (✓) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଖ କୋଠରିରେ ‘/’ ଚିହ୍ନ ଦିଆଯାଇଛି ।)

(କ) ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ଦ୍ଵିତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀରେ କିଏ ପ୍ରଥମେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ?
(୧) ଶକ
(୨) କୁଶାଣ
(୩) ସାତବାହନ
(୪) ଗ୍ରୀକ୍
Answer:
(୪) ଗ୍ରୀକ୍

(ଖ) କେଉମାନେ ମଙ୍ଗୋଲୀୟ ମହାଶାଖାର ଲୋକ ଥିଲେ ?
(୧) ଶକ
(୨) କୁଶାଣ
(୩) ସୁଙ୍ଗ
(୪) ସାତବାହନ
Answer:
(୧) ଶକ

(ଗ) କିଏ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମେ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ?
(୧) ରୁଦ୍ରଦାମନ
(୨) କନିଷ୍କ
(୩) ପ୍ରଥମ କାଡ୍‌ଫିସେସ୍
(୪) ଦ୍ୱିତୀୟ କାଡ୍‌ଫିସେସ୍
Answer:
(୪) ଦ୍ୱିତୀୟ କାଡ୍‌ଫିସେସ୍

(ଘ) ଖାରବେଳ ରାଜତ୍ଵର କେଉଁ ବର୍ଷରେ ମହାବିଜୟ ପ୍ରାସାଦ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ?
(୧) ସପ୍ତମ
(୨) ପଞ୍ଚମ
(୩) ଚତୁର୍ଥ
(୪) ନବମ
Answer:
(୪) ନବମ

(ଙ) କେଉଁ ଯୁଗକୁ ତାମିଲ ସାହିତ୍ୟର ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଯୁଗ କୁହାଯାଏ ?
(୧) ଗୁପ୍ତ ଯୁଗ
(୨) ବୈଦିକ ଯୁଗ
(୩) ସଙ୍ଗମ ଯୁଗ
(୪) ମୌର୍ଯ୍ୟ ଯୁଗ
Answer:
(୩) ସଙ୍ଗମ ଯୁଗ

(ଚ) ବାହାର ଦେଶରୁ ତାମିଲ ରାଜ୍ୟକୁ କେଉଁ ଜିନିଷ ଆମଦାନୀ କରାଯାଉଥିଲା ?
(୧) ସୁନା
(୨) ତମ୍ବା ୬
(୩) ପିତ୍ତଳ ୬
(୪) କଂସା
Answer:
(୧) ସୁନା

୫। ସାତବାହନ ବଂଶର ରାଜାମାନଙ୍କୁ ସେମାନେ ଶାସନ କରିଥିବା ସମୟ କ୍ରମରେ ସଜାଅ ।
ଯଜ୍ଞଶ୍ରୀ ସାତକର୍ମୀ
ଗୌତମୀପୁତ୍ର ସାତକର୍ଣ୍ଣୀ
ବାଶିଷ୍ଟିପୁତ୍ର ପୁଲମାବୀ
ସିମୁକ
ସିମୁକ
Answer:
(୧) ସିମୁକ
(୨) ସିମୁକ
(୩) ଗୌତମୀପୁତ୍ର ସାତକର୍ଣ୍ଣୀ
(୪) ବାଶିଷ୍ଟିପୁତ୍ର ପୁଲମାବୀ
(୫) ଯଜ୍ଞଶ୍ରୀ ସାତକର୍ମୀ

୬। ‘କ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଶବ୍ଦ ସହିତ ‘ଖ’ ସ୍ତମ୍ଭର ଉପଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ବାଛି ସଂଯୋଗ କର ।

୭ । ଠିକ୍ ଉକ୍ତି ପାଖରେ ଠିକ୍ (✓) ଚିହ୍ନ ଓ ଭୁଲ୍ ଉକ୍ତ ପାଖରେ ଭୁଲ୍ (x) ଚିହ୍ନ ଦିଅ ।
(ପ୍ରଶ୍ନ ସହିତ ଉତ୍ତର ଦିଆଯାଇଛି)

(କ) ଚୀନ୍‌ର ବୃହତ୍ ପ୍ରାଚୀର ନିର୍ମାଣ ହୋଇଯାଇଥିବାରୁ ଗ୍ରୀକ୍‌ମାନେ ଚୀନ୍ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହୋଇପାରି ନଥିଲେ ।
Answer:
x

(ଖ) ରୁଦ୍ରଦାମନ ପାଲିଭାଷାର ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା କରିଥିଲେ ।
Answer:
x

(ଗ) ଦ୍ଵିତୀୟ କାଡ୍‌ଫିସେସ୍ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣମୁଦ୍ରା ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ ।
Answer:
✓

(ଘ) ସଙ୍ଗମ ଯୁଗରେ ‘ତୋଲକାପିୟମ୍’ ନାମକ ଏକ ତାମିଲ ବ୍ୟାକରଣ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା ।
Answer:
✓

(ଙ) ତାମିଲ କବି ଓ ପଣ୍ଡିତମାନଙ୍କର ସଭାକୁ ସଙ୍ଗମ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
Answer:
✓

(ଚ) ଖାରବେଳ ରାଜକର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ରହିବା ପାଇଁ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଉଦୟଗିରି ପାହାଡ଼ରେ ଗୁମ୍ଫା ଖୋଳାଇଥିଲେ ।
Answer:
x

Odisha State Board BSE Odisha Class 7 History Notes Chapter 6 ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପତନ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 7 History Notes Chapter 6 ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପତନ

ବିଷୟବସ୍ତୁସମ୍ବହ

• ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପତନର ବିଭିନ୍ନ କାରଣ (କେନ୍ଦ୍ରଶକ୍ତିର ଦୁର୍ବଳତା, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ଧର୍ମଗତ କାରଣ, ପ୍ରାଦେଶିକ ଶାସକମାନଙ୍କ ସ୍ବାଧୀନତା ଘୋଷଣା, ବୈଦେଶିକ ଶତ୍ରୁ ଆକ୍ରମଣ)

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ

→ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପତନର ବିଭିନ୍ନ କାରଣ :

• ମୋଗଲମାନେ ଦୁଇଶହ ବର୍ଷରୁ ଅଧ୍ଵକାଳ ଧରି ଭରତକୁ ଶାସନ କରିଥିଲେ । ଆକବରଙ୍କ ଉଦାର ନୀତି ଓ ସୁଶାସନ ମୋଗଲ ଶାସନର ଭିଭିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଥିଲା । ମାତ୍ର ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ଲଙ୍କ ପରେ ଏହି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପତନାଭିମୁଖୀ ହୋଇଥିଲା।
• ବିଶାଳ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ଶାସନ କରିବା ଭଳି ଦକ୍ଷତା ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଔରଙ୍ଗଜେବ୍ଲଙ୍କ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶାସକମାନଙ୍କଠାରେ ନଥିଲା।
• ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ଧର୍ମାନ୍ଧତା ଓ କୁଶାସନ ଦୀର୍ଘ ଦୁଇଶହ ବର୍ଷରୁ ଅଧ‌ିକ ସମୟ ଧରି ତିଷ୍ଠି ରହିଥ‌ିବା ମୋଗଲ ଶାସନକୁ ପତନାଭିମୁଖୀ କରିଦେଇଥିଲା।
• କେନ୍ଦ୍ରଶକ୍ତିର ଦୁର୍ବଳତା, ଅର୍ଥନୈତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ, ଧର୍ମବିଦ୍ବେଷ ନୀତି, ପ୍ରାଦେଶିକ ଶାସକମାନଙ୍କ ସ୍ବାଧୀନତା ଘୋଷଣା ଆଦି କାରଣ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପତନ ଘଟାଇଥିଲା।
• ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଦୁର୍ବଳତାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ପାରସ୍ୟର ସମ୍ରାଟ ନାଦିର ଶାହ ଦିଲ୍ଲୀ ଆକ୍ରମଣ କରି ପ୍ରଚୁର ଧନରନ୍ ଲୁଣ୍ଠନ କରିବା ସହିତ ଶାହାଜାହାନ୍‌ଙ୍କ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମୟୂର ସିଂହାସନ ଓ ବିଶ୍ଵବିଖ୍ୟାତ କୋହିନୁର ହୀରା ପାରସ୍ୟକୁ ନେଇ ଯାଇଥିଲେ।
• ନାଦିର ଶାହଙ୍କ ପରେ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନର ଶାସକ ଅହମ୍ମଦଶାହ ଅବଦଲୀ ୧୭୪୮ ଖ୍ରୀ.ଅ.ରୁ ୧୭୬୧ ଖ୍ରୀ.ଅ. ମଧ୍ୟରେ ଅନେକଥର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ୧୭୬୧ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ତୃତୀୟ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧରେ ସେ ମରହଟ୍ଟାମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ।
• ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଦୁରବସ୍ଥାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ଇଉରୋପୀୟ ବଣିକମାନେ ଭାରତକୁ ଆସିଥିଲେ । ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍‌ମାନଙ୍କ ପରେ ଓଲନ୍ଦାଜ, ଦିନାମାର, ଇଂରେଜ ଓ ଫରାସୀମାନେ ନିଜ ନିଜର ବାଣିଜ୍ୟ କମ୍ପାନୀ ସହ ଭାରତକୁ ଆସିଥିଲେ ।
• ସେମାନେ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତାରେ ଲିପ୍ତ ରହିବା ଫଳରେ ଅନେକ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥିଲା। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଇଂରେଜ ଓ ଫରାସୀ ଇଷ୍ଟଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଅଧୂକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୋଇଉଠିଲେ।
• ଶେଷରେ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଦ୍ବିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ଇଂରେଜମାନେ ଅଧୂକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୋଇ ଭାରତରେ ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର କଲେ ଓ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ପତନ ଘଟାଇଲେ।

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ଓ ସମ୍ପର୍କଡ ଘଗଶାବଳୀ

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ	ଘଗଶା
୧୭୩୯ ୧୭୪୮-୧୭୬୧ ୧୭୬୧	ନାଦିର ଶାହଙ୍କ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ଆଫଗାନିସ୍ଥାନର ଶାସକ ଅହମ୍ମଦଶାହ ଅବଦଲୀଙ୍କଦ୍ଵାରା ବହୁବାର ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ । ତୃତୀୟ ପାନିପଥ ଯୁଦ୍ଧ ସଂଘଟିତ

Odisha State Board BSE Odisha Class 7 History Notes Chapter 7 ଓଡ଼ିଶାରେ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ନରପତିଗଣ will enable students to study smartly.

BSE Odisha Class 7 History Notes Chapter 7 ଓଡ଼ିଶାରେ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ନରପତିଗଣ

ବିଷୟବସ୍ତୁସମ୍ବହ

• କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ (ରାଜ୍ୟ ଜୟ, ରାଜ୍ୟ ଶାସନ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ)
• ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବ (ରାଜ୍ୟ ଜୟ, ରାଜ୍ୟ ଶାସନ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କୀର୍ତ୍ତି)
• ପ୍ରଦାପରୁଦ୍ରଦେବ (ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କ ସହ ଯୁଦ୍ଧ, କଳା ଓ ସାହିତ୍ୟର ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା)
• ମୁକୁନ୍ଦ ହରିଚନ୍ଦନ (ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର, ଯୁଦ୍ଧ ଏବଂ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ)

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଓ ବିଶ୍ଳେଷଣ

→ କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ :

• ଗଙ୍ଗବଂଶର ପତନ ପରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏକ ନୂତନ ରାଜବଂଶର ଅଭ୍ୟୁଦୟ ଘଟିଥିଲା । ତାହା ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶ ନାମରେ ଖ୍ୟାତ।
• ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶର ରାଜତ୍ଵ କାଳରେ ଓଡ଼ିଶାର ସାମାଜିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଜୀବନରେ ବହୁ ଉନ୍ନତି ଘଟିଥିଲା।
• କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ ଥିଲେ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ।
• କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ ଗଙ୍ଗବଂଶର ଶେଷ ରାଜା ଚତୁର୍ଥ ଭାନୁଦେବଙ୍କର ସେନାପତି ଥିଲେ । ଚତୁର୍ଥ ଭାନୁଦେବ ଅପୁତ୍ରିକ ଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ନିଜ ଶକ୍ତି ବଳରେ ଓ ପାତ୍ରମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ସମର୍ଥନ ଲାଭକରି ସେ ୧୪୩୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ସେହି ବର୍ଷ କପିଳାବ୍ଦ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ।
• ସେ ସେହି ବର୍ଷ କପିଳାବ୍ଦ ପ୍ରଚଳନ କରିଥିଲେ । କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ ବିଶାଳ ଗଜସେନାର ଅଧ୍ଵତି ଥ‌ିବାରୁ ଗଜପତି ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ ହୋଇଥିଲେ । କର୍ଣ୍ଣାଟ’ ଏବଂ ବାହମନୀର ରାଜଧାନୀ କଳବର୍ଗ ଅଧିକାର କରି ‘କଳବର୍ଗେଶ୍ଵର’ ଉପାଧ୍ ଧାରଣ କରିଥିଲେ।
• ସେ କପିଳେଶ୍ୱରପୁର ଏବଂ ଦାମୋଦରପୁର ନାମକ ଦୁଇଟି ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ସେ ଭୁବନେଶ୍ଵର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ କପିଳେଶ୍ଵର ଶିବମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ସମୟରେ ନୃସିଂହ
• ବାଜପେୟୀ ସଂସ୍କୃତରେ ‘‘ସଂକ୍ଷେପ ଶାରୀରିକ ବର୍ତିକା’’, ଶୂଦ୍ରମୁନି ସାରଳା ଦାସ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ‘ମହାଭାରତ’ ଓ ‘ଚଣ୍ଡୀପୁରାଣ’ ରଚନା କରିଥିଲେ । କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟରେ ଅଗାଧ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ଥିବାରୁ ସେ ନିଜେ ‘ପରଶୁରାମ ବିଜୟ’ ନାମକ ଏକ ସଂସ୍କୃତ ନାଟକ ରଚନା କରିଥିଲେ।
• ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଶାସନ କାର୍ଯ୍ୟ ତଦାରଖ କରୁଥିବା ସମୟରେ ୧୪୬୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ କୃଷ୍ଣାନଦୀ ତୀରରେ କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ।

→ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବ :

• କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କ କନିଷ୍ଠ ପୁତ୍ର ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବ ୧୪୬୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ।
• ସେ ଉଦୟଗିରିର ରାଜା ସାଲ୍ସ ନରସିଂହଙ୍କୁ ପରାଜିତ କରି ଉଦୟଗିରି ଅଧିକାର କରିଥିଲେ । କିମ୍ବଦନ୍ତୀରେ ଏହା କାଞ୍ଚି ଅଧିକାର ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣିତ।
• ସେ ଜଣେ ଧର୍ମପ୍ରାଣ, ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ଓ ସୁଶାସକରୂପେ ସୁବିଖ୍ୟାତ ଥିଲେ । ସେ ୧୬ଟି ବ୍ରାହ୍ମଣ ଶାସନ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ସଂସ୍କୃତ, ସାହିତ୍ୟ ଓ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଗଭୀର ପାଣ୍ଡିତ୍ୟ ଥିଲା।
• ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବ ୧୪୯୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ।

→ ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବ :

• ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବ ୧୪୯୭ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରିଥିଲେ।
• ବିଜୟନଗରର ରାଜା କୃଷ୍ଣଦେବ ରାୟଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରାସ୍ତ ହେବା ଓ ବଙ୍ଗର ସୁଲତାନ ଆଲ୍ଲାଉଦ୍ଦିନ୍ ହୁସେନ୍ ଶାହଙ୍କ ଓଡ଼ିଶା ଆକ୍ରମଣ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଦୁଃଖଦ ଘଟଣା ଥିଲା।
• ସେ ବିଜୟନଗରର ରାଜା କୃଷ୍ଣଦେବ ରାୟଙ୍କ ସହିତ ସନ୍ଧି ସ୍ଥାପନ କରି ତାଙ୍କୁ ଗୋଦାବରୀ ନଦୀର ଦକ୍ଷିଣକୁ ଥ‌ିବା ଓଡ଼ିଶା ଅଞ୍ଚଳ ଛାଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ ଓ ନିଜ କନ୍ୟା ଜଗନ୍ମୋହିନୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସହ ବିବାହ ଦେଇଥିଲେ । ଏହିସବୁ ଆକ୍ରମଣ ଫଳରେ ଗଜପତି ଶାସନ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପଡ଼ିଲା।
• ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ କବି, ବିଦ୍ଵାନ୍ ଓ ପ୍ରଜାବତ୍ସଳ ସମ୍ରାଟ ଥିଲେ ।
• ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ରଚିତ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ‘ସରସ୍ଵତୀ ବିଳାସ’ ନାମକ ହିନ୍ଦୁ ଆଇନ ଶାସ୍ତ୍ର ଏକ ଅମୂଲ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥ । ତାଙ୍କ ସମୟରେ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ ଓଡ଼ିଆରେ ‘ଭାଗବତ’ ଓ ବଳରାମ ଦାସ ‘ଦାଣ୍ଡୀ ରାମାୟଣ’, କବି ଜୀବଦେବ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ‘ଭକ୍ତି ଭାଗବତ’ ଓ ରାୟ ରାମାନନ୍ଦ ‘ଜଗନ୍ନାଥବଲ୍ଲଭ’ ନାଟକ ରଚନା କରିଥିଲେ। ସେ ବହୁ ପଣ୍ଡିତ ଓ କବିମାନଙ୍କର ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା କରିଥିଲେ।
• ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବ ଜଗନ୍ନାଥ ବେଢ଼ା ଭିତରେ ମୁକ୍ତିମଣ୍ଡପ, କଟକ ନିକଟରେ ଧବଳେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର, ଢେଙ୍କାନାଳର କପିଳାସ ପର୍ବତ ଉପରେ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ।
• ସେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟଙ୍କଦ୍ବାରା ବୈଷ୍ଣବ ଧର୍ମରେ ଦୀକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ।
• ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବ ୧୫୩୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ।
• ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁପରେ ତାଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରୀ ଗୋବିନ୍ଦ ବିଦ୍ୟାଧର ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କରି ଓଡ଼ିଶାର ରାଜା ହୋଇଥିଲେ । ସେ ଭୋଇବଂଶ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପରେ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଚକ୍ରପ୍ରତାପ ରାଜତ୍ଵ କରିଥିଲେ।

→ ମୁକୁନ୍ଦ ହରିଚନ୍ଦନ :

• ଚକ୍ରପ୍ରତାପଙ୍କ ପରେ ମୁକୁନ୍ଦ ହରିଚନ୍ଦନ ୧୫୬୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଓଡ଼ିଶାର ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ କରି ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ଓଡ଼ିଶାର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ବିଶୃଙ୍ଖଳାର ସୁଯୋଗ ନେଇ ବଙ୍ଗର ସୁଲତାନ ଗିୟାସୁଦ୍ଦିନ୍ ଜଲାଲ ଶାହ ୧୫୬୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଓଡ଼ିଶା ଆକ୍ରମଣ କରି ଯାଜପୁର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଗ୍ରସର ହୋଇଥିଲେ । ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ଗିୟାସୁଦ୍ଦିନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ତାଙ୍କ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ଗଙ୍ଗାନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ । ସେହି ବିଜୟର ସ୍ମାରକୀ ସ୍ଵରୂପ ଗଙ୍ଗାନଦୀ କୂଳରେ ତ୍ରିବେଣୀଘାଟ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ।
• ୧୫୬୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବଙ୍ଗର ଆଫଗାନ ସୁଲତାନ ସୁଲେମାନ କରାଣୀ ଓଡ଼ିଶା ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ସେହି ଯୁଦ୍ଧରେ ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ପରାଜିତ ହୋଇଥିଲେ ।
• ଏହି ଦୁଃସମୟରେ ସାରଙ୍ଗଗଡ଼ର ସାମନ୍ତ ରାଜା ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ମୁକୁନ୍ଦଦେବଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ କରି ନିଜକୁ ଗଜପତି ରୂପେ ଘୋଷଣା କଲେ । ତାଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷାଦେବା ପାଇଁ ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ଗଙ୍ଗାନଦୀ କୂଳରୁ ଫେରୁଥିବା ବାଟରେ ଯାଜପୁର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଗୋହିରୀଟିକିରାଠାରେ ୧୫୬୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ତାଙ୍କର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଓଡ଼ିଶାର ଶେଷ ସ୍ଵାଧୀନ ରାଜା ମୁକୁନ୍ଦଦେବ ନିହତ ହେଲେ ଓ ତାଙ୍କ ମତ୍ୟ ପରେ ଓଡ଼ିଶାର ସ୍ଵାଧୀନତା ଲୋପ ପାଇଲା ।

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ଓ ସମ୍ପର୍କଡ  ଘଗଶାବଲା

ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ	ଘଗଶା
୧୪୩୫ ୧୪୬୭ ୧୪୯୭ ୧୫୩୮ ୧୫୬୦ ୧୫୬୮	କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ। କପିଳାବ୍ଦ ପ୍ରଚଳନ କପିଳେନ୍ଦ୍ରଦେବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ। ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବଙ୍କ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ।  ପ୍ରତାପରୁଦ୍ରଦେବଙ୍କ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଦେବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ମୁକୁନ୍ଦଦେବଙ୍କ ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ। ବଙ୍ଗ ସୁଲତାନ ଗିୟାସୁଦ୍ଦିନ୍ ଜଲାଲ ଖାଁଙ୍କ ଓଡ଼ିଶା ଆକ୍ରମଣ ସୁଲେମାନ କର୍‌ରାଣୀଙ୍କ ଓଡ଼ିଶା ଆକ୍ରମଣ ଓ ମୁକୁନ୍ଦଦେବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 8 ବ୍ୟାବହାରିକ ଗଣିତ Ex 8.3 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 8 ବ୍ୟାବହାରିକ ଗଣିତ Ex 8.3

Question 1.
5% ବାର୍ଷିକ ସୁଧହାରରେ 2 ବର୍ଷ ପାଇଁ 5,500 ଟଙ୍କା ଜମା ରଖୁଲେ, ସରଳ ସୁଧ ବାବଦକୁ କେତେ ମିଳିବ ?
ସମାଧାନ:
ଏଠାରେ ମୂଳଧନ (P) = 5500 ଟଙ୍କା, ସମୟ (t) = 2 ବର୍ଷ ଓ ସୁଧର ହାର (r) = 5%
ସୁଧ (I) = \(\frac{Ptr}{100}\) = \(\frac{5500×2×5}{100}\) ଟ. = 550 ଟଙ୍କା
∴ ସରଳ ସୁଧ ବାବଦକୁ 550 ଟଙ୍କା ମିଳିବ ।

Question 2.
ବାର୍ଷିକ ଶତକଡ଼ା 12 ହାରରେ 2 ବର୍ଷର ସରଳ ସୁଧ 1512 ଟଙ୍କା ହେଲେ ମୂଳଧନ କେତେ ?
ସମାଧାନ:
ଏଠାରେ ସୁଧର ହାର (r) = 12%, ସମୟ (t) = 2 ବର୍ଷ ଓ ସୁଧ (I) = 1512 ଟଙ୍କା
ମନେକର ମୂଳଧନ P ଟଙ୍କା ।
I = \(\frac{Ptr}{100}\)
⇒ P = \(\frac{100I}{rt}\) = \(\frac{100×1512}{12×2}\) ଟ. = 6300 ଟଙ୍କା
∴ ନିଶ୍ଚେୟ ମୂଳଧନ 6300 ଟଙ୍କା ।

Question 3.
କୌଣସି ମୂଳଧନ ଉପରେ ବାର୍ଷିକ 5% ହାରରେ 8 ବର୍ଷର ସୁଧ 4200 ଟଙ୍କା ହେଲେ, ସେହି ମୂଳଧନର ଉପରେ ବାର୍ଷିକ 10% ହାରରେ 3 ବର୍ଷର ସୁଧ କେତେ ହେବ ?
ସମାଧାନ:
ଏଠାରେ ସୁଧର ହାର (r) = 5%, ସମୟ (t) = 8 ବର୍ଷ ଓ ସରଳ ସୁଧ (I) = 4200 ଟଙ୍କା । 
ମନେକର ମୂଳଧନ P ଟଙ୍କା ।
ସୁଧ (I) = \(\frac{Ptr}{100}\)
⇒ P = \(\frac{100I}{rt}\) = \(\frac{100×4200}{5×8}\) ଟ. = 10500 ଟଙ୍କା
ପୁନଶ୍ଚ ମୂଳଧନ (P) = 10,500 ଟଙ୍କା, ସମୟ (t) = 3 ବର୍ଷ ଓ ସୁଧର ହାର (r) = 10%
ସୁଧ (I) = \(\frac{Ptr}{100}\) = \(\frac{10500×3×10}{100}\) ଟ. = 3150 ଟଙ୍କା
∴ ନିଶ୍ଚେୟସୁଧର ପରିମାଣ 3150 ଟଙ୍କା ।

Question 4.
ହୀରାଲାଲ୍ ଜଣେ ସାହୁକାର ଠାରୁ 40000 ଟଙ୍କା କରଜ ଆଣିଥିଲେ । ଯଦି 3 ବର୍ଷ ପରେ ତାଙ୍କୁ ମୋଟ 49600 ଟଙ୍କା ପଇଠ କରି ଋଣମୁକ୍ତ ହେବାକୁ ହୋଇଥାଏ, ତେବେ ସେ କେତେ ସୁଧହାରରେ କରଜ କରିଥିଲେ ?
ସମାଧାନ:
ସମୂଳ ସୁଧ (A) = 49600 ଟଙ୍କା, ମୂଳଧନ (P) = 40000 ଟଙ୍କା
ସରଳ ସୁଧ (I) = A – P = 49600 ଟଙ୍କା – 40000 ଟଙ୍କା = 9600 ଟଙ୍କା
ଏଠାରେ I = 9600 ଟଙ୍କା, P = 40000 ଟଙ୍କା, t = 3 ବର୍ଷ
ମନେକର ସୁଧର ହାର ଛ% ।
I = \(\frac{Ptr}{100}\)
⇒ r = \(\frac{100I}{Pt}\) = \(\frac{100×9600}{40000×3}\) = 8
∴ ହୀରାଲାଲ୍ 8% ସୁଧ ହାରରେ କରଜ କରିଥିଲେ ।

Question 5.
ନୀଳିମା ବ୍ୟାଙ୍କରୁ 6% ସୁଧହାରରେ 3 ବର୍ଷ ପାଇଁ 1400 ଟଙ୍କା କରଜ ଆଣିଲା । ଠିକ୍ ସେତିକିବେଳେ ନୀଳିମାର ସାଙ୍ଗ ଫତିମାର ଆବଶ୍ୟକତା ପଢ଼ିବାରୁ ସେ ନୀଳିମା ଠାରୁ 1400 ଟଙ୍କା କରଜ ନେଲା ଏବଂ 8% ହାରରେ 3 ବର୍ଷ ପରେ ସୁଧ ଦେଇ ନୀଳିମାକୁ ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ ନେଲା । ନୀଳିମା ଯଦି ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ତା’ର କରଜ ସୁଝି ଦିଏ, ତେବେ ନୀଳିମା କେତେ ଲାଭ ପାଇବ ?
ସମାଧାନ:
ନୀଳିମାର ମୂଳଧନ (P) = 1400 ଟଙ୍କା, ସମୟ (t) = 3 ବର୍ଷ, ସୁଧର ହାର (r) = 6%
ସରଳ ସୁଧ (I) = \(\frac{Ptr}{100}\) = \(\frac{1400×6×3}{100}\) ଟ. = 252 ଟଙ୍କା
ନୀଳିମାର ସମୂଳ ସୁଧ = P + I = 1400 ଟଙ୍କା + 252 ଟଙ୍କା = 1652 ଟଙ୍କା 
ଫତିମାର ମୂଳଧନ (P) = 1400 ଟଙ୍କା, ସମୟ (t) = 3 ବର୍ଷ, ସୁଧର ହାର (r) = 8%
ସରଳ ସୁଧ (I) = \(\frac{Ptr}{100}\) = \(\frac{1400×3×8}{100}\) ଟ. = 336 ଟଙ୍କା
ଫତିମାର ସମୂଳ ସୁଧ = P + I = 1400 ଟଙ୍କା + 336 ଟଙ୍କା = 1736 ଟଙ୍କା
∴ ନୀଳିମା ଲାଭ ପାଇବ = 1736 ଟଙ୍କା – 1652 ଟଙ୍କା = 84 ଟଙ୍କା ।

Question 6.
ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି 8% ସରଳ ସୁଧ ହାରରେ 3 ବର୍ଷ ପାଇଁ 20500 ଟଙ୍କା ଜମାରଖୁଲେ । ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ପରେ ସୁଧହାର 9% କୁ ବଢ଼ିଗଲା । ତେବେ ଜମା ରଖୁବାର 3 ବର୍ଷ ପରେ ସେ କେତେ ସମୂଳ ସୁଧ ଫେରି ପାଇବେ ?
ସମାଧାନ:
ପ୍ରଥମ ବର୍ଷ ପାଇଁ ମୂଳଧନ (P) = 20500 ଟଙ୍କା, ସୁଧ ହାର (1) = 8%, ସମୟ (t) = 1 ବର୍ଷ
ସରଳ ସୁଧ (I) = \(\frac{Ptr}{100}\) = \(\frac{20500×1×8}{100}\) ଟ. = 1640 ଟଙ୍କା
ପରବର୍ତ୍ତୀ 2 ବର୍ଷପାଇଁ P = 20500 ଟଙ୍କା, r = 9%, t = 2 ବର୍ଷ
I = \(\frac{Ptr}{100}\) = \(\frac{20500×2×9}{100}\) ଟ. = 3690 ଟଙ୍କା
∴ ମୋଟ ସୁଧ ପାଇବ = (1640 + 3690) ଟଙ୍କା = 5330 ଟଙ୍କା
ମୂଳଧନ = 20500 ଟଙ୍କା ଓ ସୁଧ = 5330 ଟଙ୍କା 
ସମୂଳ ସୁଧ = ମୂଳଧନ + ସୁଧ = 20500 ଟ. + 5330 ଟ. = 25830 ଟଙ୍କା 
∴ ସେ 25830 ଟଙ୍କା ସମୂଳ ସୁଧ ଫେରିପାଇବେ ।

Odisha State Board BSE Odisha 6th Class Geography Solutions Chapter 4 ପୃଥିବୀର ଗତି Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 6 Geography Solutions Chapter 4 ପୃଥିବୀର ଗତି

୧। ନିମ୍ନଲିଖତ ବାକ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଥ‌ିବା ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ପୂରଣ କର।

(କ) ବିଷୁବ ବୃତ୍ତଠାରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ______ କିଲୋମିଟର।
Answer:
୧୭୭୦

(ଖ) ପୃଥ‌ିବୀର ଦୁଇମେରୁଠାରେ ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଘଣ୍ଟାକୁ ____________ କି,ମି.।
Answer:
ଶୂନ

(ଗ) ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ତା’ର କକ୍ଷ ତଳ ସହିତ ___________ ଡିଗ୍ରୀ କୋଣ କରି ଆନତ ଥାଏ।
Answer:
୬୬ ୧/୨

(ଘ) ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇଟି ଅଧ୍ବବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ _______ ବର୍ଷ ଅଟେ।
Answer:
୪ ବର୍ଷ

୨। ନିମ୍ନଲିଖତ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି ବାକ୍ୟରେ ଲେଖ।

(କ) ପୃଥ‌ିବୀର କେତେ ପ୍ରକାର ଗତି ଅଛି ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ କ’ଣ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଗତି ଅଛି । ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି– ଆବର୍ତ୍ତନ ବା ଦୈନିକ ଗତି ଓ ପରିକ୍ରମଣ ବା ବାର୍ଷିକ ଗତି।

(ଖ) ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଭୂପୃଷ୍ଠର କେଉଁଠାରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ବିଷୁବବୃତ୍ତଠାରେ ସର୍ବାଧିକ, କାରଣ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତର ପରିସ୍ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ । ତେଣୁ ଏହା ସେଠାରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ ବେଗରେ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିଥାଏ।

(ଗ) ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଖୁବ୍ ଅର୍ଧ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆମେ କାହିଁକି ତାହା ଅନୁଭବ କରିପାରୁନାହିଁ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀ ଅଧ୍ବକ ବେଗରେ ଗତି କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଆମକୁ ଜଣାପଡ଼େ ନାହିଁ । କାରଣ, ପୃଥ‌ିବୀର ଆକାର ବହୁତ ବଡ଼ । ତା’ର ଆୟତନ ତୁଳନାରେ ଆମର ସ୍ଥିତି ଏକ ଗ୍ଲୋବ୍‌ରେ ସାମାନ୍ୟ ବିନ୍ଦୁ ସଦୃଶ। ତେଣୁ ଆମେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ଖୁବ୍ ଅଧିକ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଅନୁଭବ କରିପାରୁନାହୁଁ ।

(ଘ) ପୃଥ‌ବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ କେଉଁଠାରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ଓ କାହିଁକି ?
Answer:
ମେରୁଠାରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନର ବେଗ ସର୍ବନିମ୍ନ ହୋଇଥାଏ। କାରଣ ଆବର୍ତ୍ତନ ସମୟରେ ଏହାର ମେରୁ ଦୁଇଟି ସ୍ଥିର ରହିଥାଏ।

(ଙ) ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣକୁ କାହିଁକି ତା’ର ବାର୍ଷିକ ଗତି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ?
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଗତି ଫଳରେ ବର୍ଷ ସଂଘଟିତ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଏହା ପୃଥ‌ିବୀର ବାର୍ଷିକ ଗତି ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ।

୩। ନିମ୍ନଲିଖ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର୍ ଉତ୍ତର ଲେଖ ।
(କ) ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ବର୍ଷର କେଉଁ କେଉଁ ସମୟରେ କିପରି ସଂଘଟିତ ହୁଏ ଚିତ୍ର ସହ ବୁଝାଇ ଲେଖ।

ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଗତ୍ର ପରିବୀର୍ତ୍ତନ
(୧) ଜୁନ୍ ମାସ ୨୧ ତାରିଖ ବେଳକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇ ରହିଥାଏ। ଏହି ଦିନ କର୍କଟ କ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବରେ ପଡ଼ିଥାଏ। ଏହି ଦିବସକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ। ସେତେବେଳେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ତାପମାତ୍ରା ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ସେଠାରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ।
(୨) ଠିକ୍ ସେହିପରି ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ବେଳକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇ ରହିଥାଏ ଏବଂ ମକରକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବରେ ପଡ଼ିଥାଏ। ତେଣୁ ସେଠାରେ ତାପମାତ୍ର ଅଧୂକ ହୁଏ ଏବଂ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ।

(ଖ) ପୃଥ‌ିବୀରେ ଦିନରାତି କିପରି ସଂଘଟିତ ହୁଏ ଚିତ୍ର ସହ ବୁଝାଇ ଲେଖ।
Answer:
(୧) ଆବର୍ତ୍ତନ ଫଳରେ ପୃଥ‌ିବୀର ପୃଷ୍ଠଭାଗରେ ଥ‌ିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନ ଦିନର ୨୪ ଘଣ୍ଟାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଆଲୋକିତ ଅକ୍ଷାଂଶରେ ଓ ଅବଶିଷ୍ଟ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଅନ୍ଧକାର ଅକ୍ଷାଂଶରେ ରହେ। ଏହି ଦୁଇ ଅକ୍ଷାଂଶର ସନ୍ଧିସ୍ଥଳରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥ‌ିବା ବୃତ୍ତାକାର ଆଲୋକ ବଳୟକୁ ଆଲୋକ ବୃତ୍ତ କୁହାଯାଏ।

(୨) ଆବର୍ତ୍ତନ ସମୟରେ ପୃଥ‌ିବୀର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦ୍ରାଘିମା ଓ ତାହା ଉପରିସ୍ଥ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନ ପ୍ରତିଦିନ ଦୁଇଥର ପାଇଁ ଆଲୋକ ବୃତ୍ତକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଥାଏ।
(୩) ଯେତେବେଳେ ସଂପୃକ୍ତ ଦ୍ରାଘିମା ରେଖାଟି ପୃଥ‌ିବୀର ଅନ୍ଧକାର ଅକ୍ଷାଂଶ ପରିତ୍ୟାଗ କରି ଆଲୋକିତ ଅକ୍ଷାଂଶରେ ପ୍ରବେଶ କରେ ସେତେବେଳେ ସେହି ଦ୍ରାଘିମା ରେଖା ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନରେ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ହୋଇଥାଏ। ଏହା ପୂର୍ବଦିଗରେ ଘଟିଥାଏ।
(୪) ତା’ପରେ ସଂପୃକ୍ତ ଦ୍ରାଘିମାଟି ଆବର୍ତ୍ତନ କ୍ରମରେ ପୂର୍ବ ଦିଗକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧ୍ଵ ଅଗ୍ରଗତି କରିବା ହେତୁ ସେହି ଦ୍ରାଘିମା ଉପରିସ୍ଥ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଦିନ କ୍ରମଶଃ ବଢ଼ି ବଢ଼ି ଚାଲେ । ମଧ୍ୟାହ୍ନ ହେଲେ ଦ୍ରାଘିମାଟି ସିଧାସଳଖ ସୂର୍ଯ୍ୟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାଏ।
(୫) ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟଠାରୁ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟକୁ ପୂର୍ବାହ୍ନ କୁହାଯାଏ। ମଧ୍ୟାହ୍ନ ପରଠାରୁ ପୃଥ‌ିବୀ କ୍ରମଶଃ ଅଧୂକ ପୂର୍ବ ଦିଗକୁ ଗତି କରିବା ଫଳରେ ସେହି ସ୍ଥାନ ଉପରେ ଅପରାହ୍ନ, ସନ୍ଧ୍ୟା, ମଧ୍ୟରାତ୍ରି ଏବଂ ପୁନଃ ସକାଳ ହୋଇଥାଏ। ଏହିପରି ପୃଥ‌ିବୀରେ ଦିନରାତି ସଂଘଟିତ ହୁଏ।

(ଗ) ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷଦଣ୍ଡ ତା’ର କକ୍ଷତଳ ସହିତ ଲମ୍ବଭାବରେ ଥିଲେ ଭୂପୃଷ୍ଠରେ କ’ଣ ଘଟନ୍ତା ବୁଝାଇ ଲେଖ ।
Answer:
ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷଦଣ୍ଡ ତା’ର କକ୍ଷତଳ ସହିତ ଲମ୍ବଭାବରେ ଥିଲେ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଙ୍ଗଠିତ ହୋଇପାରନ୍ତା ନାହିଁ ଏବଂ ଦିନ ଓ ରାତ୍ରିର ଅବସ୍‌ରେ ତାରତମ୍ୟ ରହନ୍ତା ନାହିଁ।

୪। ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦର୍ଶାଅ :
(କ) ଆବର୍ତ୍ତନ ଓ ପରିକ୍ରମଣ
Answer:

ଆବର୍ତ୍ତନ	ପରିକ୍ରମଣ
(୧) ପୃଥ‌ିବୀ ତା’ର ଅକ୍ଷ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଘୂରିବାକୁ| ଆବର୍ତ୍ତନ କୁହାଯାଏ । (୨) ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ପୃଥ‌ିବୀ ପ୍ରାୟ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ନିଏ। (୩) ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ଗତି ଯୋଗୁ ଦିନ ଓ ରାତି ସଙ୍ଗଠିତ ହୁଏ।	(୧) ପୃଥ‌ିବୀ ଏକ ଉପବୃତ୍ତାକାର କକ୍ଷପଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଚାରିପଟେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବାକୁ ପରିକ୍ରମଣ କୁହାଯାଏ । (୨)  ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିକ୍ରମଣ ପାଇଁ ପୃଥ‌ିବୀ ପ୍ରାୟ ୩୬୫ ୧/୪ ଦିନ ବା୧ ବର୍ଷ ସମୟ ନିଏ । (୩) ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଗତି ଯୋଗୁ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଙ୍ଗଠିତ ହୁଏ ।

(ଖ) ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ ଓ ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ
Answer:

ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ	ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ
(୧) ଜୁନ୍ ମାସ ୨୧ ତାରିଖ ଦିନଟିକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ। (୨) ଏହିଦିନ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ କର୍କ ଟକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼ିଥାଏ। (୩) ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ।	(୧) ଡିସେମ୍ବର ମାସ ୨୨ ତାରିଖ ଦିନଟିକୁ ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ। (୨) ଏହି ଦିନ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ମକର କ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼ିଥାଏ। (୩) ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଶୀତଋତୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ।

୫। ଯଦି ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜ ମେରୁଦଣ୍ଡ ଚାରିପଟେ ଆବର୍ତ୍ତନ କରୁ ନଥା’ନ୍ତା ତେବେ ଆମେ କି କି ସୁବିଧା ଓ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତେ ?
Answer:
(୧) ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜ ମେରୁଦଣ୍ଡ ଚାରିପଟେ ଆବର୍ତ୍ତନ କରୁନଥୁଲେ ଦିନ ଓ ରାତି ସଂଘଟିତ ହୁଅନ୍ତା। ନାହିଁ।
(୨) ପୃଥ‌ିବୀର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ସର୍ବଦା ଦିନ ଓ ଅପର ପାର୍ଶ୍ଵରେ ସର୍ବଦା ରାତି ହୋଇଥା’ନ୍ତା। ପୃଥ‌ିବୀର ଦିନ ହେଉଥ‌ିବା ପାର୍ଶ୍ବରେ ଅତିଶୟ ତାପମାତ୍ରା ଓ ରାତ୍ରି ହେଉଥିବା ଅତିଶୟ ଶୀତଳତା ଯୋଗୁଁ ଜୀବଜଗତ ବଞ୍ଚିବା ସମ୍ଭବ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ।
(୩) ବାୟୁ ପ୍ରବାହରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥା’ନ୍ତା।
(୪) ଜଳବାୟୁରେ ଗୁରୁତର ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥା’ନ୍ତା।

BSE Odisha 6th Class Geography Notes Chapter 4 ପୃଥିବୀର ଗତି

ବିଷୟବସ୍ତୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା

• ପୃଥ‌ିବୀକୁ ନିଜର ଅକ୍ଷ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ଥରେ ଘୂରି ଆସିବାକୁ ପ୍ରାୟ ୨୪ ଘଣ୍ଟା (ବାସ୍ତବରେ ୨୩ ଘଣ୍ଟା ୫୬ ମିନିଟ୍ ୪ ସେକେଣ୍ଡ) ସମୟ ଲାଗେ । ଏହାକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ବା ଦୈନିକ ଗତି କୁହାଯାଏ। ପୃଥ‌ିବୀ ନିଜର ଉପବୃତ୍ତାକାର କକ୍ଷପଥରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ଥରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରିବାକୁ ଏକ ବର୍ଷ (୩୬୫୧/୪ଦିନ) ଲାଗେ । ଏହାକୁ ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ବା ବାର୍ଷିକ ଗତି କୁହାଯାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ବେଗ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତଠାରେ ସର୍ବାଧ‌ିକ । ପ୍ରତି ଏକ ଘଣ୍ଟାରେ ଏହି ବେଗ ପ୍ରାୟ ୧୭୭୦ କି.ମି. ହୋଇଥାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର ଆବର୍ତ୍ତନ ଫଳରେ ତାହାର ପୃଷ୍ଠଭାଗରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନ ଦିନର ୨୪ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୧୨ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଆଲୋକିତ ଅବାଂଶରେ ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ପାଇଁ ଅନ୍ଧକାର ଅକ୍ଷାଂଶରେ ରହିଥାଏ । ଫଳରେ ଦିନ ଓ ରାତି ହୋଇଥାଏ।
• ସୂର୍ଯ୍ୟକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ଥରେ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି ଆସିବାକୁ ପୃଥିବୀକୁ ପ୍ରାୟ ୩୬୫୧/୪ ଦିନ ବା ଏକ ବର୍ଷ ସମୟ ଲାଗେ। ଏହି ବଳକା ୬ ଘଣ୍ଟା ସମୟ ପ୍ରତି ୪ ବର୍ଷରେ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ବା ୧ ଦିନ ହୁଏ । ଏହାକୁ ସେହି ବର୍ଷର ୨୯ ଦିନ ଫେବୃଆରୀ ମାସରେ ଯୋଗ କରାଯାଏ। ଫଳରେ ଏହାର ଦିନ ସଂଖ୍ୟା ୨୯ହୋଇଥାଏ। ସେହି ବର୍ଷକୁ ଅଧୂବର୍ଷ କୁହାଯାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ବରେ ପରିକ୍ରମଣ କରୁଥିବା ସମୟରେ ତା’ର ଅକ୍ଷଦଣ୍ଡ କକ୍ଷତଳ ସହିତ ସମକୋଣରେ ନରହି ଲମ୍ବଠାରେ ୨୩ ୧/୨ ଡିଗ୍ରୀ କୋଣ ସୃଷ୍ଟି କରି ଘୂର୍ଶନ କରୁଥାଏ। ଅର୍ଥାତ୍‌ ପରିକ୍ରମଣ କରୁଥିବା ସମୟରେ ପୃଥ‌ିବୀର ଅକ୍ଷ ତା’ର କକ୍ଷ ତଳ ସହିତ ଲମ୍ବଭାବରେ ନଥାଇ ୬୬ ୧/୨ ଡିଗ୍ରୀ ଆନତ ଥାଏ। ପୃଥ‌ିବୀର ଉତ୍ତର ମେରୁ ସଦାବେଳେ ଉତ୍ତରଦିଗସ୍ଥ ଧ୍ରୁବ ନକ୍ଷତ୍ର ଆଡ଼କୁ ଥାଏ।
• ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଛଅଟି ଋତୁ ଯଥାକ୍ରମେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ, ବର୍ଷା, ଶରତ, ହେମନ୍ତ, ଶୀତ ଓ ବସନ୍ତ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ଆମେ ଜାଣୁ। ମାତ୍ର ପୃଥ‌ିବୀର ପରିକ୍ରମଣ ଯୋଗୁଁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଚାରୋଟି ଋତୁ; ଯଥା— ଗ୍ରୀଷ୍ମ, ଶରତ, ଶୀତ ଓ ବସନ୍ତ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ।
• ପୃଥ‌ିବୀର କକ୍ଷପଥ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବୃତ୍ତାକାର ନହୋଇ ଉପବୃତ୍ତାକାର ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ଉତ୍ତର ମେରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଆନତ ଥିବା ସମୟରେ ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହେ। ତେଣୁ ମୁଖ୍ୟତଃ କକ୍ଷପଥରେ ପୃଥିବୀର ଆନତ ଅବସ୍ଥିତ ଏବଂ ଉପବୃତ୍ତାକାର କକ୍ଷପଥ ହେତୁ ପୃଥ‌ିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଋତୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସଂଘଟିତ ହୋଇଥାଏ।
• ଜୁନ୍ ୨୧ ତାରିଖ ବେଳକୁ ପୃଥିବୀର ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଆଡ଼କୁ ଆନତ ରହିଥାଏ ଓ କର୍କଟକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼େ। ଏହାକୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ କୁହାଯାଏ। ଏହି ସମୟରେ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ।
• ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ବେଳକୁ ଦକ୍ଷିଣ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଢଳି ରହିଥାଏ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଲମ୍ବ କିରଣ ମକରକ୍ରାନ୍ତି ଉପରେ ପଡ଼ିଥାଏ। ତେଣୁ ସେଠାକାର ତାପମାତ୍ରା ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ। ସେଠାରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧରେ ଏହାର ବିପରୀତ ଅବସ୍ଥା ଅର୍ଥାତ୍ ଶୀତଋତୁ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ଦିବସଟି ଶୀତ ଅୟନାନ୍ତ ଦିବସ ରୂପେ ପରିଚିତ।
• ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖ ଓ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖ ଦିନ ବିଷୁବ ବୃତ୍ତ ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଲମ୍ବଭାବେ ପଡ଼େ ଓ ଉଭୟ ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ସମାନ ଦୂରରେ ଥାଏ। ତେଣୁ ଏହି ଉଭୟ ତାରିଖରେ ଦିନ ଓ ରାତି ସମାନ ହେଉଥ‌ିବାରୁ ଏହାକୁ ସମଦିବାରାତ୍ର ଦିବସ କୁହାଯାଏ।
• ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୧ ତାରିଖଠାରୁ ଉତ୍ତର ଗୋଲାର୍ଦ୍ଧା ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଅଧିକ ଆନତ ହୁଏ ଏବଂ ଏହି ଆନତ ଅବସ୍ଥା ଜୁନ୍ ୨୧ ତାରିଖକୁ ସର୍ବାଧ୍ଵକ ହୁଏ। ଏହାକୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଉତ୍ତରାୟଣ ଗତି କୁହାଯାଏ। ସେହିପରି ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖରୁ ଡିସେମ୍ବର ୨୨ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗକୁ ପ୍ରତୀୟମାନ ଗତିକୁ ଦକ୍ଷିଣାୟନ ଗତି କୁହାଯାଏ।

Odisha State Board BSE Odisha 7th Class Maths Solutions Chapter 8 ବ୍ୟାବହାରିକ ଗଣିତ Ex 8.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

BSE Odisha Class 7 Maths Solutions Chapter 8 ବ୍ୟାବହାରିକ ଗଣିତ Ex 8.2

Question 1.
ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି 1200 ଟଙ୍କାରେ 40 ଟି ଖେଳଣା କାର୍ କିଣି 16% ଲାଭରେ ବିକିଲେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖେଳଣା କାର୍‌କୁ ସେ କେତେ ଦାମରେ ବିକିଲେ ?
ସମାଧାନ:
40 ଟି ଖେଳଣା କାରର କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = 1200 ଟଙ୍କା
ଲାଉ = କିଣାମୂଲ୍ୟର 16% = 1200 × \(\frac{16}{100}\) ଟ. = 192 ଟଙ୍କା
ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = କିଣାମୂଲ୍ୟ + ଲାଭ = 1200 ଟ + 192 ଟ = 1392 ଟଙ୍କା
40 ଟି ଖେଳଣା କାରର ବିକ୍ରୟମୂଲ୍ୟ 1392 ଟଙ୍କା ।
1 ଟି ଖେଳଣା କାରର ବିକ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ ଟ. \(\frac{1392}{40}\) = ଟ. 34.80 ପଇସା 
∴ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖେଳଣା କାରକୁ ସେ ଟ. 34.80 ରେ ବିକିଲେ ।

Question 2.
ଗୋଟିଏ ବଳଦକୁ 900 ଟଙ୍କାରେ ବିକିବାରୁ ସୁଧାକର ବାବୁଙ୍କର 10% କ୍ଷତି ହେଲା । ତେବେ ସେ କେତେ ଟଙ୍କାରେ ବଳଦଟିକୁ କିଣିଥିଲେ ? କେତେ ଟଙ୍କାରେ ବିକିଥିଲେ ତାଙ୍କର 10% ଲାଭ ହୋଇଥା’ନ୍ତା ?
ସମାଧାନ:
ମନେକର ବଳଦର କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = 100 ଟଙ୍କା ଓ କ୍ଷତି = 10% ।
ଅର୍ଥାତ୍‌ 90 ଟଙ୍କା ବିକ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ ବେଳେ କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ 100 ଟଙ୍କା ।
1 ଟଙ୍କା ବିକ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ ବେଳେ କ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ \(\frac{100}{90}\) ଟଙ୍କା ।
900 ଟଙ୍କା ବିକ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ ବେଳେ କ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ = \(\frac{100}{90}\) × 900 = 1000 ଟଙ୍କା

∴ ବଳଦର କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ 1000 ଟଙ୍କା ।
ଲାଭ = କ୍ରୟମୂଲ୍ୟର 10% = 1000 ଟ. × \(\frac{10}{100}\) = 100 ଟଙ୍କା
∴ ବିକ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ = କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ + ଲାଭ = 1000 ଟ. + 100 ଟ. = 1100 ଟଙ୍କା  
∴ ବଳଦଟିକୁ 1100 ଟଙ୍କାରେ ବିକିଥିଲେ ତାଙ୍କର 10% ଲାଭ ହୋଇଥା’ନ୍ତା ।

Question 3.
10 ଟି ନାଲି ବେଲୁକୁ 1 ଟଙ୍କାରେ ଓ 8 ଟି ଛିଟ ବେଲୁକୁ 1 ଟଙ୍କାରେ କିଣି ସବୁତକ ବେଲୁକୁ ଏକ ଟଙ୍କାରେ ବିକିଲେ ଶତକଡ଼ା କେତେ ଲାଭ ବା କ୍ଷତି ହେବ ?
ସମାଧାନ:
ମୋଟ ବେଲୁନ୍ ସଂଖ୍ୟା = 10 + 8 = 18 ଟି
18 ଟି ବେଲୁନ୍‌ର କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ = 1 ଟ. + 1 ଟ. = 2 ଟଙ୍କା ଓ 18 ଟି ବେଲୁନ୍‌ର ବିକ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ = 1 ଟଙ୍କା
∴ କ୍ଷତି = କ୍ରୟମୂଲ୍ୟ – ବିକ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ = 2 ଟ. – 1 ଟ. = 1 ଟଙ୍କା

∴ ସବୁତକ ବେଲୁନ୍‌କୁ ଏକ ଟଙ୍କାରେ ବିକିଲେ 50% କ୍ଷତି ହେବ ।

Question 4.
ରହିମ୍ ବାବୁ 800 ଟଙ୍କାର ଚାଉଳ କିଣିଲେ । କିଣିଥିବା ଚାଉଳର \(\frac{3}{4}\) ଅଂଶକୁ 10% ଲାଭରେ ଓ ଅବଶିଷ୍ଟ ଅଂଶକୁ 10% କ୍ଷତିରେ ବିକିଲେ । ତେବେ ସମସ୍ତ ଚାଉଳ ବିକ୍ରିରେ ତାଙ୍କର ଶତକଡ଼ା କେତେ ଲାଭ ବା କ୍ଷତି ହେଲା ?
ସମାଧାନ:
ମୋଟ ଚାଉଳର କିଣାମୂଲ୍ୟ = 800 ଟଙ୍କା । \(\frac{3}{4}\)  ଅଂଶର ଦାମ୍ = 800 x \(\frac{3}{4}\) ଟ. = 600 ଟଙ୍କା
ଲାଉ = 600 ଟଙ୍କାର 10% = 600 × \(\frac{10}{100}\) ଟଙ୍କା = 60 ଟଙ୍କା
∴ ବିକ୍ରିମୂଲ୍ୟ = କିଣାମୂଲ୍ୟ + ଲାଭ = 600 ଟ. + 60 ଟ. = 660 ଟଙ୍କା 
ଅବଶିଷ୍ଟ ଚାଉଳର କିଣାମୂଲ୍ୟ = 800 ଟ. – 600 ଟ. = 200 ଟଙ୍କା ।
କ୍ଷତି = 200 ଟଙ୍କାର 10% = 200 × \(\frac{10}{100}\) = 20 ଟଙ୍କା ।
ତେଣୁ ବିକ୍ରିମୂଲ୍ୟ = କିଣାମୂଲ୍ୟ – କ୍ଷତି = ଟ. 200 – ଟ. 20 = 180 ଟଙ୍କା
ମୋଟ ଚାଉଳର ବିକ୍ରିମୂଲ୍ୟ = 660 ଟଙ୍କା + 180 ଟଙ୍କା = 840 ଟଙ୍କା
ମୋଟ ଚାଉଳରେ ଲାଭ = 840 ଟ. – 800 ଟ. = 40 ଟଙ୍କା

∴ ସମସ୍ତ ଚାଉଳ ବିକ୍ରିରେ ତାଙ୍କର 5% ଲାଭ ହେଲା ।

Question 5.
ଜଣେ ମାଲଗୋଦାମ ବ୍ୟବସାୟୀ 800 ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟରେ କିଣିଥ‌ିବା ଚାଉଳ ବସ୍ତାକୁ 10% ଲାଭ ରଖ୍ ଖୁଚୁରା ଦୋକାନୀକୁ ବିକ୍ରି କଲା, ଖୁଚୁରା ଦୋକାନୀଟି ସେହି ଚାଉଳ ବସ୍ତାକୁ 15% ଲାଭ ରଖ୍ ଗ୍ରାହକକୁ ବିକିଲା । ତେବେ ଗ୍ରାହକ ଜଣକ କେତେ ଦାମ୍ ନେଇ ଚାଉଳ ବସ୍ତାଟି କିଣିଲା ?
ସମାଧାନ:
ମାଲଗୋଦାମ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କର ଚାଉଳର କିଣାମୂଲ୍ୟ = 800 ଟଙ୍କା
ଲାଉ = 800 ଟଙ୍କାର 10% = 800 × \(\frac{10}{100}\) ଟଙ୍କା = 80 ଟଙ୍କା
∴ ମାଲଗୋଦାମ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କର ଚାଉଳର ବିକ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ = 800 ଟ. + 80 ଟ. = 880 ଟଙ୍କା
ଖୁଚୁରା ଦୋକାନୀଟିର ଲାଭ = 880 ଟଙ୍କାର 15% = 880 × \(\frac{15}{100}\) = 132 ଟଙ୍କା
ଗ୍ରାହକର କିଣାଦାମ୍ = 880 ଟ. + 132 ଟ. = 1012 ଟଙ୍କା
∴ ଗ୍ରାହକ ଜଣକ 1012 ଟଙ୍କା ଦେଇ ଚାଉଳ ବସ୍ତା କିଣିଲା ।

Question 6.
ଜଣେ ଦୋକାନୀ 5 ଟା ନଡ଼ିଆକୁ 24 ଟଙ୍କା ଦରରେ କିଛି ନଡ଼ିଆ କିଣି ସେଗୁଡ଼ିକୁ 20 ଟଙ୍କାରେ 3 ଟି ଲେଖାଏଁ ବିକ୍ରି କଲା । ତେବେ ତା’ର ଶତକଡ଼ା କେତେ ଲାଭ ବା କ୍ଷତି ହେଲା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କର ।
ସମାଧାନ:
5 ଓ 3 ର ଲ.ସା.ଗୁ. = 15 । 5 ଟି ନଡ଼ିଆର କିଣାଦାମ୍ 24 ଟଙ୍କା ।
15 ଟି ନଡ଼ିଆର କିଣାଦାମ୍ = 24 × 3 = 72 ଟଙ୍କା
3 ଟି ନଡ଼ିଆର ବିକ୍ରିଦାମ୍ 20 ଟଙ୍କା । 15 ଟି ନଡ଼ିଆର ବିକ୍ରିଦାମ୍ = 20 × 5 = 100 ଟଙ୍କା
ଲାଭର ପରିମାଣ = ବିକ୍ରିଦାମ୍ – କିଣାଦାମ୍ = 100 ଟଙ୍କା – 72 ଟଙ୍କା = 28 ଟଙ୍କା

∴ ତାଙ୍କର 38 \(\frac{8}{9}\)% ଲାଭ ହେଲା ।